Provim me shkrim nga Prpunimi digjital i sinjaleve

Afati: Janar 2015. (28.01.2015)

1. Pr nj sistem linear dhe invariant n zhvendosje dihen kto fakte:
1
1
1
) Pr hyrjen 1 [] = ( ) [], fitohet dalja 1 [] = [ ( ) + 10 ( ) ] []
6
2
3
ku sht numr real;
7
) Pr hyrjen 2 [] = (1) , fitohet dalja 2 [] = (1)
4
a) Prcaktoni vlern e parametrit a?
b) Prcaktoni ekuacionin e diferencs q prshkruan kt sistem ?
c) Prcaktoni prgjigjen impulsive t sistemit ?
Zgjidhje:
(a) Nga t dhnat pr rastin () marrim:
1
1

10
1
1 () =
; || >
1 () =
+
; || >
1
1
1
6
2
1 6 1
1 2 1 1 3 1
nga ku marrim funksionin transmetues:
1
1 1
1 () [( + 10) (5 + 3) ] [1 6 ]
1
|| >
() =
=
;
1
1
1 ()
2
(1 2 1 ) (1 3 1 )
Tani, nga rasti () gjejm q:

2 [] = []2 [ ] = [] (1) = (1) ()|=1 = 2 [](1)

=

dhe duke marr t dy barazimet e msiprme, gjejm q:

1
1 1
7 [( + 10) (5 + 3) ] [1 6 ]
()|=1 = (1) = =
1
1
4
(1 2 1 ) (1 3 1 )
dhe pas veprimeve n ekuacion me nj t panjohur, gjejm q = 9
(b) Funksioni transmetues tani merr trajtn:
1 1
1
1
( 2) ( )
() (1 2 ) (1 6 )
6 ;
() =
=
=
1
1
1
() (1 1 ) (1 1 ) ( ) ( 1)
2
3
2
3

|| >

1
2

dhe pas transformimit n domenin e kohs, marrim ekuacionin e diferencs:

5
1
13
1
[] [ 1] + [ 2] = [] [ 1] + [ 2]
6
6
6
3
(c) Nga shprehja pr funksionin transmetues dhe regjionin e konvergjencs, rregullojm
shprehjen n trajtn:

1
( 2) ( )
()

6 =+
=
+
1
1
1
1

( ) ( ) ( ) ( )
2
3
2
3
nga ku gjinden koeficientt e parcializimit: = 2, = 6 = 5.
Pas zvendsimit t koeficientve dhe duke pasur parasysh q regjioni i
1

konvergjencs sht || > 2, ather marrim prgjigjen impulsive t sistemit:

1
1
[] = 2[] 6 ( ) [] + 5 ( ) []
2
3

2. Jan dhn dy sekuenca me gjatsi t fundme:

[] = {1, 3, 1, 5}

dhe

[] = {0, 7, 0, 5}

a) Prcaktoni nse ekziston sekuenca [] e till q ta plotsoj kushtin

[] [] = [] ? Nse po, ather prcaktoni []?
b) Nse dihet q [] = 4 {[]} = {[]}, ather prcaktoni [3] [1] ?
c) Prcaktoni sekuencn [] e cila ka t dhn si [] = [( 2) 4]42
Zgjidhje:
(a) Sipas vetis s thurrjes n domenin kohor, n domenin e frekuencs vlen relacioni:
[] [] = [] , = 0,1, , 1
Pasi q relacioni i siprm vlen pr do = 0,1,2,3, ather vrtetojm q:
3

[ = 0] = []
=0
3

= [] = 1 3 1 + 5 = 0
=0
3

[ = 0] = [] 4 = [] = 0 + 7 + 0 + 5 = 12
=0

=0

dhe rrjedhimisht vrtetohet leht q nuk ekziston asnj sekuenc [], e till q ta
plotsoj kushtin:
0 [] = 12
(b) N kt rast kemi:
1
[] = 4 {[]} = {[]} = { [] []}
2
1
1
[] = 1 ( {[] []}) = ([] [ 4])
2
2
1
[] = ([] [ ])
2
nga ku shohim q pr indeksin kohor = 3, fitojm shprehjen:
1
[3] = ([3] [1])
2
dhe rrjedhimisht:
[3] [1] = [3] 2 = 10

(c) N kt rast shfrytzojm vetit e -s:

2

[( 2) 4] [] 4 2 = []
[] = [( 2) 4]42

[( 2) 4] [(2) 4] = []

Dhe tani pas zvendsimit t indeksit kohor = 0,1,2,3 marrim shprehjen:

[0] = 0;

[1] = [3] 3 = 5;

[2] = 0; [3] = [1] = 7

Pra,
[] = {0, 5, 0, 7}
3. Le t jet () nj sinjal real i vazhdueshm n koh me frekuencn m t madhe
1

2(250) [/]. Gjithashtu, le t jet sinjali n dalje () = ( 1000).

a) Nse [] = (/500) dhe [] = (/500), arsyetoni nse sht e mundshme
teoritikisht t rikonstruktohen sinjalet () dhe () prej sinjaleve [] dhe [],
respektivisht ?
b) A sht e mundshme t prfitohet sinjali [] prej sinjalit [] duke prdorur skemn
e mposhtme? Nse po, ather prcaktoni ( ) ?

Zgjidhje:
(a) Sipas relacioneve [] = (/500) dhe [] = (/500) vrehet q perioda e
1

mostrimit sht marr = 500 []. Dhe pr t vrtetuar nse kjo period sht
zgjedhur ashtu q t shmang mbimbulimin, sipas kriterit t Niquistit marrim q
perioda e mostrimit duhet t plotsoj kt kusht:
2
1
2 2(250)
=>

[]

500
Pasi q perioda e zgjedhur n rastin ton e plotson kt kusht, ather themi se
sinjali () mund t rikonstruktohet n mnyr t rregullt. Pasi q sinjali n dalje
sht me brez t njejt sikur sinjali n hyrje, ather themi se edhe sinjali () mund
t rikonstruktohet n mnyr t rregullt!
1

(b) Nga lidhmria e sinjalit n dalje me sinjalin n hyrje () = ( 1000), gjejm

edhe relacionin n domenin e frekuencs pr domenin analog:
() = /1000 ()
Ndrsa, relacioni mes spektrit frekuencor t dy domeneve sht:
1
1
( ) = ()|=/ =
()|=/ =
(500)

1
1 /1000
1 /2
( ) =
()|=/ =

()|=/ =

(500)

( ) = /2 ( )

(ek.1)

Tani, nse e analizojm rrjedhn e sinjalit hap pas hapi nga diagrami i paraqitur, vlen
relacioni hyrje dalje si n vijim:
( ) = ( 2 )
( ) = ( )( ) = ( 2 )( )
1

( ) = 2 ( /2 ) = 2 ( 2/2 )( /2 ) = 2 ( )( /2 )

(ek.2)

Tani, nse barazojm ekuacionet (ek.1) dhe (ek.2), marrim barazimin:

1
/2 ( ) = ( )( /2 )
2
dhe gjejm prgjigjen frekuencore:

|| <
2 ,

( ) = {
2
0,

4. Nj zhurm e bardh [] me vler mesatare zero dhe me varianc 2 = 2 sht
paraqitur n hyrje t nj filtri me funksion transmetues
(1 + 2 1 )2 (1 + 3 2 )
1
1
(1 + 2 1 ) (1 + 3 2 )
a) T prcaktohet varianca e sekuencs n dalje t filtrit 2 ?
() =

b) T prcaktohet dendsia spektrale e fuqis n dalje t filtrit ( ) ?

Zgjidhje:
(a) Pr shkak t pozits s zerove dhe poleve q ka, filtri () mund t ndahet si lidhje
kaskad e tre filtrave:
(1 + 2 1 ) (1 + 3 2 )
() = 1 ()2 ()3 () = (1 + 2 1 )

1 1
1
(1 + 2 ) (1 + 3 2 )
ku shihet qart se 2 () dhe 3 () jan filtra gjithlshues, me pozit reciproke t
poleve dhe zerove!
Nga shprehja pr dendsin spektrale t fuqis pr sinjalin n dalje, kemi:
( ) = ( )( ) ( ) = ( )|( )|
2

( ) = ( ) |1 ( )| |2 ( )| |3 ( )|
ku,
2

|1 ( )| = (1 + 2 ) (1 + 2 ) = 5 + 4 cos
2

|2 ( )| =
2

|3 ( )| =

(1 + 2 ) (1 + 2 )

=4
1
1
(1 + 2
) (1 + 2 )

(1 + 3 2 ) (1 + 3 2 )

=9
1
1
(1 + 3 2 ) (1 + 3 2 )
( ) = 2

Tani, meqense sinjali n hyrje ka vler mesatare zero, ather edhe sinjali n dalje ka
vler mesatare zero, dhe shprehja pr variancn n dalje sht e barabart me
shprehjen pr fuqin totale t sinjali n dalje:

1
362
2 = {|[]|2 } =
( ) =
(5 + 4 cos ) = 1802
2
2
(b) Dendsia spektrale e fuqis n dalje sht:
2

( ) = ( ) |1 ( )| |2 ( )| |3 ( )| = 362 (5 + 4 cos )