Professional Documents
Culture Documents
Kaynaklar
1- Vahit Kumbasar, Fazl Kip Zemin
Mekanii Problemleri Birsen Yaynevi
2- Prof. Dr. Snmez Yldrm Zemin
ncelemesi ve Temel Tasarm Birsen
Yaynevi.
3-Braja M. Das Principles of Foundation
Engineering
Zemin Aratrmalar
Arazide (inaatn yaplaca yerdeki)
zemin zelliklerinin incelenmesi
tasarm iin gerekli malzeme parametrelerinin
belirlenmesi
arazi modelinin karlmas
iin yaplan aratrmalarn tmdr.
naat Mhendislii yaplarnn tasarm, yapm ve
performanslarnn deerlendirilmesi iin zemin
aratrmalarn yaplmas gereklidir.
Zemin aratrmalar, kabaca yapm maliyetinin
%0.5 ile % 1.0 i arasnda deiir.
Konumu
Toporafik durumu
Yzey bitki rts
Civardaki yaplarn durumu
10
3. Jeolojik Koullar
Genel jeolojik yap
naat alannn jeolojik durumu
4. Arazi Aratrmalar
Svlama olasl
Mukavemet ve rijitlik kayb olasl
12
10.
14
Dorudan yntemler
Gzlem ukurlar
Zemin inceleme sondajlar
Arazi deneyleri
Jeofizik yntemler
Dalga yaylma hzlarnn lm ile
Zemin tabakalamas
Elastik zemin zellikleri
Vs=kayma dalgas hz
G=zeminin kayma modl
g=birim hacim arlk
g=yerekimi ivmesi
Vs =
G
g /g
Jeofizik yntemler
Jeofizik yntemler
Vp
Vs
2(1 - n )
(1 - 2n )
= Poisson Oran
Aratrma Aralklar
ok katl bir
alveri merkezi
iin planlanan saha
Sondaj
ukuru
120 m
120 m
120 m
Yaklak kabul?
Aratrma Derinlii
Yeni yapnn zeminde ve yeralt suyunda
yapaca etki derinliine kadar olmaldr.
Genelde aratrma, temel iin uygun
olmayan tm formasyonlarn (dolgu, zayf
skabilen zeminler) altna kadar devam
etmelidir.
Aratrma Derinlii
Yaplacak yapnn oturmasna katkda bulunacak
skabilir zeminde, gerilmelerin belirli bir deere dt
derinlie kadar aratrma yapmaldr.
Bu derinlik geilirken kayaya rastlanyorsa ve yerel
jeolojik bilgiler de ak deilse en az 3 m ilerlenmedike
aratrma kesilmemelidir.
Kat Says
1
2
3
4
5
3.5
6
10
16
24
Aratrma derinlii D
Bina temellerinde
B=temel genilii
stinat yaplarnda
H=Duvar ykseklii
Dolgularda
L=Dolgu genilii
Tnellerde
Derin kazlarda
B=kaz taban genilii
D=(1-2)B
D=(0.75-2)H
D=(0.5-1.25)L
D=B, B=tnel ap
D=(0.75-1)B
29
30
S Aratrma ukurlar
Derin Aratrma ukurlar
El Burgular
Darbeli Sondaj
Mekanik Burgular
Dnmeli Sondaj ve Karot Alma
Ykamal Sondaj
32
Aratrma ukuru
Grsel incelemeye uygun, tabaka snrlarn gsteren
ve rselenmemi numuneler iin eriime uygun.
Sondaj
Delgi
Kepe
Zemin
Muayene ukuru
1-2 m genilik
2-4 m derinlik
Sondaj delii
75-100mm ap
10-30 m derinlik
35
36
37
38
39
40
41
42
43
Karot alma
Alnan karotlar zerinde u
zellikler saptanmaktadr:
Karot yzdesi=
Alnan Karot boyu/Teorik karot
boyu
RQD =l0l.6 mmden byk
boydaki karot paralar toplam
boyu/lerleme karot boyu
RQD %
Kalite
0 - 25
ok zayf
0.15
1.1 3.2
25 50
Zayf
0.20
3.2 7.0
50 - 75
Orta
0.25
7.0 12.9
75 - 90
yi
0.3 0.7
12.9 21.5
90 - 100
ok iyi
0.7 1.0
21.5 32.3
*Arazide
rnek Nitelii
Nitelik
1. Snf
2. Snf
3. Snf
4. Snf
5. Snf
Kil zeminlerde
Kil
Sondaj delii
Konsolidasyon,
eksenli deneyler
Arazi deneyleri
Dinamik penetrasyon deneyi
Standart Penetrasyon Deneyi (SPT deneyi)
Dilatometre deneyi
Presyometre deneyi
Arazi veyn deneyi
Arazi Deneyleri
SPT Deneyi
ASTM D 1586ya gre belirli bir derinlie ulaan sondaj
srasnda sondaj takm dar ekilir ve rnek alc
indirilir.
rnek alc 622.72 N arlkl bir tokman 0.762 mden
drlmesi ile aklr ve kez 152.4 mm ilerlemesi iin
gerekli vuru says belirlenir.
Son iki aamadaki toplam vuru says Standard
Penetrasyon, SPT Deeri (N deeri) olarak adlandrlr.
Deney bitirilince takm dar alnr, u ve balant
eleman karlr, zemin rnei tpten alnr ve cam
kavanoza konulup laboratuara gnderilir.
Deney genellikle 1.50 m aralklarla uygulanmaktadr.
Genelde 152-456 mm arasndaki giri iin N>l00 ise
deneye son verilmekte ve giri derinlii yazlmaktadr.
zemin
SPT Dzeltmeleri
Faktr
Deiken
Dzeltme
0.5-1.0
0.7-1.2
0.8-1.3
65mm-115mm
150mm
200mm
<3 m
3-4m
4-6m
6-10m
10-30m
>30m
Standart numune alc
Standart olmayan numune
alc
1.0
1.05
1.15
0.75
0.80
0.85
0.95
1.0
>1.0
1.0
1.1-1.3
SPT Dzeltmeleri
Pa
C N = '
sv
N 1 = NxC N
ER
CE =
60
CN 1.7
0.5
(N1)60 = CE CN N
Dzeltilmi d says
Enerji
dzeltmesi
Arazide llen
d says
Jeolojik gerilme
dzeltmesi
N60
cu (kPa)
kvam
Grsel tanmlama
0-2
0 - 12
ok yumuak
2-4
12-25
Yumuak
Parmak 25 mm batrlabilir
4-8
25-50
orta
8-15
50-100
Kat
15-30
100200
ok kat
>30
>200
sert
(N)1,60
Dr (%)
Sklk
0-4
0-15
ok gevek
4-10
15-35
Gevek
10-30
35-65
Orta
30-50
65-85
Sk
>50
85-100
ok sk
SPT N - f
korelasyonlar
N 1 = NxC N
bants ile isel srtnme asnn
bulunabileceini belirtmektedir.
SPT N - f
korelasyonlar
f
N1
-1
= tg
s V
12.2 + 20.3
Pa
0.34
bantsn nermektedirler.
Burada Pa=95.6 kPa atmosferik basn,
sV deney yerinde dey jeolojik efektif gerilmedir.
SPT N - f
korelasyonlar
SPT N - f
korelasyonlar
SPT N - Cu
korelasyonlar
( kN/m)
eitliini nermilerdir.
SPT N - Cu
korelasyonlar
Dinamik konik
penetrasyon deneyi
(DCPT)
Statik konik
penetrasyon deneyi
(SCPT)
Srekli lm verir
Kapal u;
rnekleme yok
D saylar 1.5 m derinlik
aralklar ile alnr
SPT
DCPT
Dolu (\Numune yok)
Klf srtnmesi
(fs)
Piezocone
(CPTU)
Modern statik koni; boluk
suyu basncn da lebilir.
Boluk suyu basnc
lm iin poroz ta
Zemine itilir
Klavuzlarla
piezokon
20 mm/s
hzla itilir
Srekli
lmler : qc,
fs ve u.
Tipik Zemin Davran (Robertson et al., 1986; Robertson & Campanella, 1988)
1 Sensitif ince daneli
5 Killi silt - siltli kil
9 kum
2 Organik malzeme
6 Kumlu silt siltli kum
10 Gravelly sand to sand
3 Kil
7 Siltli kum - kumlu silt
11 ok kat ince daneli*
4 Siltli kil - kil
8 Kum - siltli kum
12 Sand to clayey sand*
*Not: Ar konsolide veya imentolanm
qt (MPa)
5 10 15 20 25
u2 (kPa)
Vs (m/sec)
0
250
500
SM
Clayey
SiltSilt
Dense Sand
Dense Sand
10
10
10
10
15
15
15
15
20
20
20
20
25
25
25
25
Stiff Clay
SCPT korelasyonlar
Killerde,
qc - s vo
cu =
Nk
koni faktr
Normal konsolide killerde
10-15 arasnda
Ar konsolide killerde
Kumlarda,
15-20 arasnda
E = 2.5-3.5 qc
(kN/m2)
Veyn deneyi
Deney uygulamas
Gme yzeyi
veyn
d
yumuak kil
veyn
Dilatometre Deneyi
20 mm/s hzla ilerlenir. Her 200-300 mm de.
ien zar iin Nitrojen tank .
cu, K0, OCR, cv, k, E .
Zemin tanmlamas (grafik
yardmyla).
CPTye
benzer
ekilde
60 mm dia. flexible
steel membrane
Presyometre Deneyi
pressuremeter
Klavuz
hcre
Cep Penetrometresi
Killi zeminlerin serbest basn mukavemetini lmek iin basit bir
alet(qu = 2 cu)
Aratrma ukurlarnda deney
numunlerinde uygulanr.
ok kaba
..mukavemet
okunur
EKDRDEK
Tasarm
Amprik ilikiler
Limit denge analizleri
Gerilme deformasyon analizleri
t = Drenjsz Kayma
Mukavemeti
t = Drenjsz Kayma
Mukavemeti
Performansn zlenmesi
Site Plan
30 m Sondaj
25 m Sondaj
20 m Sondaj
15 m Sondaj
B
Atrium
Atr
iu
m
F
t
A-A KEST
Kohezyonsuz
zemin
100.0
98.0
Sandy Silt
100
100
90
90
80
80
73.0
Siltli kum
71.0
Clay
63.0
Siltli kum
60.0
EDerinlik
l e v a ti o n ft
(ft)
kil
EDerinlik
levatio n ft
(ft)
85.0
70
wn
60
60
LL
kil
70
PL
50.0
50
50
PP
Q
ok sk kum
40
40
20
40
60
Su
W aMuhtevas
ter C ontent (%)%
80
Kayma
[ksf]
S he Mukavemeti
a r S tre n g th (ksf)
Geoteknik Aratrmalar
Gngren
Formasyonu
Gs < 1.0
Gs =
1.70
Bat
Dou
}Zemin
}izleme
Kazk ykleme
deneyleri
A
Blok
B
Blok
naatn doudan
batya doru ilerlemesi
kazkl
radyenin davrann
etkilemi
Batdaki lm
noktalarnda nce 3mm
kabarma daha sonra 45mm oturma gzlenmi
Bat
Do
u
Laboratuar Olanaklarmz
Laboratuar Olanaklarmz
Referanslar :
www.ce.gatech.edu
www.pagani-geotechnical.com
www.fugro.nl
Fugro International-