ICS 01.100.

01

TRK STANDARDI

TRK STANDARDI

TS 88-40
ISO 128-40/Nisan 2003

TURKISH STANDARD

TS 88-40 ISO 128-40

Nisan 2003

ICS 01.100.01

TEKNK RESM GSTERLLE LGL GENEL

PRENSPLER - BLM 40 : KESTLERLE LGL TEMEL
KURALLAR
Technical drawings General principles of presentation
Part 40:Basic conventions for cuts and sections

TRK STANDARDLARI ENSTTS

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak
gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn
uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini
bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn
kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi

malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)

TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun
olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn
garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)
TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard
olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen
teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk
Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun
retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir
garanti sz konusu deildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.
TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-40
ISO 128-40/Nisan 2003

n sz
-

Bu standard, ISO tarafndan kabul edilen ISO 128-40 (2001) standard esas alnarak, TSE Mhendislik
Hizmetleri Hazrlk Grubunca TS 88.(1993)in revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 27
Nisan 2003 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir.

Birinci bask olan bu standard, ISO 128:1982nin 2. Maddesini iptal etmekte ve bunun yerini almaktadr.
ISO 128,Teknik resim Gsterilile ilgili genel prensipler ana bal altnda aadaki blmleri
kapsar:
-

Blm 1: Giri ve dizin

Blm 20: izgiler iin temel kurallar

Blm 21: CAD sistemleri ile izgilerin izilmesi

Blm 22: Klavuz izgileri ve referans izgileri iin temel kurallar ve uygulamalar

Blm 23: naat teknik resminde izgiler

Blm 23: Makine teknik resminde izgiler

Blm 25: Gemi ina teknik resminde izgiler

Blm 30: Grnlerle ilgili temel kurallar

Blm 34: Makine teknik resminde grnler

Blm 40: Kesitlerle ilgili temel kurallar

Blm 44: Makine teknik resminde kesitler

Blm 50: Kesit alanlarnn gsteriliiyle ilgili temel kurallar

Ek A, bu standardn bir parasdr.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-40
ISO 128-40/Nisan 2003

Teknik resim-Gsterilile ilgili genel prensipler Blm 40: Kesitlerle ilgili temel kurallar
1

Kapsam

Bu standard, ISO 5456-2de belirtilen dik iz dm metotlarn takip eden btn teknik resim tiplerinde
(makina, elektrik, mimari, inaat mhendislii vb.) kullanlan kesitlerin gsterilii ile ilgili genel prensipleri
kapsar.
Bu standard, ISO 6428e uygun mikro kopyalama kapsamndaki oaltma kurallarn da kapsar.

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr.
Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen
atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas
art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi halinde en son basks
kullanlr.
EN, ISO, IEC
Ad
vb.No
(ngilizce)
ISO 128-23
Technical drawings-General principles
of presentation-Part 23:Lines on
construction drawings
ISO 128-24
Technical drawings- General principles
of presentation-Part 24:Lines on
mechanical enginnering drawings

TS No1)
TS 88
ISO 128-23
TS 88
ISO 128-24

ISO 128-30

Technical drawings- General principles

of presentation-Part 30:Basic
conventions for views

TS 88
ISO 128-30

ISO 128-50

Technical drawings- General principles

of presentation-Part 50:Basic
conventions for representing areas on
cuts and sections
Technical product documentationLettering-Part 0:General requirements
Technical drawings-Projection
methods-Part 2:Orthographic
representation
Technical drawings-Requirements for
microcopying
Technical product documentationVocabulary-Part 1:Terms relating to
technical drawings:general and types
of drawings
Technical product documentationVocabulary-Part 2:Terms relating to
projection methods
Design of graphical symbols for use in
the technical documentation of
products-Part 1: Basic rules

TS 88
ISO 128-50

ISO 3098-0
ISO 5456-2
ISO 6428
ISO 10209-1

ISO 10209-2
ISO 81714-1

TS ISO 3098-0
TS ISO 5456-2
TS ISO 6428
TS ISO 10209-1

TS ISO 10209-2
TS ISO 81714-1

Ad
(Trke)
Teknik resim-Gsterilile ilgili
genel prensipler-Blm 23:naat
teknik resminde izgiler
Teknik resim-Gsterilile ilgili
genel prensipler-Blm
24:Makina teknik resminde
izgiler
Teknik resim-Gsterilile ilgili
genel prensipler-Blm
30:Grnlerle ilgili temel
kurallar
Teknik resim-Gsterilile ilgili
genel prensipler-Blm 50:Kesit
alanlarnn gsterilii ile ilgili
temel kurallar
Teknik mamul dokmantasyonuYazlar-Blm-0:Genel kurallar
Teknik resim-z dm
metotlar-Blm 2:Dik
gsterililer
Teknik resim-Mikrokopyalama
kurallar
Teknik mamul dokmantasyonuTerimler-Blm 1:Teknik izim
ile ilgili terimler:Genel ve izim
tipleri iin
Teknik mamul dokmantasyonuTerimler-Blm 2:z dm
metotlar ile ilgili terimler
Mamullerin teknik
dokmantasyonunda kullanlan
grafik sembollerin tasarmBlm 1:Temel kurallar

1) TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir.

1

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-40
ISO 128-40/Nisan 2003

Terimler veTarifler

Bu standardn amac bakmndan,ISO 10209-1 ve ISO 10209-2de verilenler ile aadaki terimler ve tarifler
uygulanr.

3.1 Kesit dzlemi

Gsterilen cismi,iinden geerek kesen hayali dzlem.

3.2 Kesit izgisi

Bir kesit dzleminin konumunu,veya iki veya daha fazla kesit dzlemi olduu durumdaki kesit eksenlerini
gsteren izgi.

3.3 Kesit (cut),Kesit grn

Kesit gsterili,ek olarak,kesit dzleminin arkasndaki d evre izgileri.
Not -

Bu terim ISO 10209-1:1992 (Madde 2.2)de yer almaktadr.Bununla birlikte,cut ve section

terimlerinin kullanl,makina teknik resmi ile inaat alan arasnda farkldr.Madde 3.3 ve Madde
3.4deki tarifleri dnmeden,genellikle inaat alannda cut kullanlrken, makina teknik resmi
alannda genellikle section kullanlmaktadr.

3.4 Kesit
Bir cismin sadece bir veya daha fazla kesit dzlemine deen evre izgilerini gsteren grn.
Not -

Bu terim ISO 10209-1:1992 (Madde 2.2)de yer almaktadr.Bununla birlikte,cut ve section

terimlerinin kullanl,makina teknik resmi ile inaat alan arasnda farkldr.Madde 3.3 ve Madde
3.4deki tarifleri dnmeden,genellikle inaat alannda cut kullanlrken, makina teknik resmi
alannda genellikle section kullanlmaktadr.

3.5 Yarm kesit

Bir cismin merkez izgisi ile ayrlan yarsnn grn ve yarsnn da kesit izildii gsterili.

3.6 Ksmi kesit

Bir cismin sadece bir blmnn kesit izildii gsterili.

Genel

Grnlerin dzenlenmesiyle ilgili genel kurallar (ISO 128-30),ayn ekilde kesitlerin iziminde de uygulanr.
Her bir kesit,ilgili kesit iin bak ynn gsteren bak oklarnn (ISO 128-24:1999a uygun 01.2.8 tipi veya
ISO 128-23:1999a uygun 01.2.8 tipi bir geni srekli izgi ile izilen) her birinde bir kez,kesit izgisi ularnda
(Ek A) iki kez ayn byk harfle ak olarak tantlmaldr.Bu tantm,teknik resmin alt tarafndan okunacak
konumda olmaldr.30 veya 90 kesit oku,tantmdaki harflerin yksekliindeki gibi ek Ada tarif edilmitir.
izilen kesit,kesit dzlemindeki alnna baklmakszn yerletirilebilir.Sz konusu kesitlerin tantm,ilgili
grnn hemen zerine yerletirilir.
Kesit alanlarnn gsterili ISO 128-50ye uygun olmaldr.
Kesit dzlem(ler)inin konumu,ISO 128-24e uygun 04.2 tipi veya ISO 128-23e uygun 04.2.1 tipi bir geni
noktal uzun kesik izgi ile gsterilmelidir.Dz bir kesit dzlemi, okunakllk bakmndan uygun bir uzunlukta
izilmelidir (ekil 1).
Kesit dzlemi yn deitirdiinde,kesit izgisi,sadece kesit dzleminin yn deitirme yerlerinde,kesit
dzleminin ular gibi izilir (ekil 2).
Okunakllk iin gerektiinde kesit izgisi tam uzunlukta (ISO 128-24e uygun 04,1 tipi veya ISO 128-23e
uygun 04.1 tipi bir dar noktal uzun kesik izgi ile) izilebilir.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-40
ISO 128-40/Nisan 2003

ekil 1 naat alanndan rnek

ekil 2 Makina alanndan rnek

Yerinde dndrlm kesitler

Yanl anlamaya meydan vermediinde,bir kesit, ilgili grnnde dndrlebilir.Kesitin d evre

izgileri,ISO 128-24 veya ISO 128-23e uygun 01.1.16 tipi dar srekli izgilerle izilir;Bu durumda baka
tantm gerekmez [ekil 3a) ve ekil 3b)].
Not - Kesitin grnndeki dndrme yn belirsizdir.

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

a) rnek 1

TS 88-40
ISO 128-40/Nisan 2003

b) rnek 2
ekil 3 - Yerinde dndrlm kesitler

Simetrik paralarn kesitleri

Simetrik paralar,yarm grn ve yarm kesit izilebilir (ekil 4).

ekil 4 - Simetrik parann yarm kesiti

Ksmi kesit

Ksmi kesit,bir tam veya yarm kesit gerekmediinde izilebilir.Ksmi koparma,ISO 128-24e uygun 01.1.19
veya 01.1.18 tipi veya ISO 128-23e uygun 01.1.14 tipi bir dar srekli zikzakl veya serbest elle izgi ile
gsterilir(ekil 5).

ekil 5 Ksmi kesit

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-40
ISO 128-40/Nisan 2003

Ek A
Grafik semboller
A.1 Genel
Bu standardda gsterilen grafik sembollerin boyutlar,teknik resimde dier yazlar ile (llendirmeler,
toleranslar vb.) uyumluluu iin, ISO 81714-1de verilen kurallar uygulanr.
Kesit tantm harf ykseklii,h,teknik resimdeki normal harflerden 2 kat daha byk olmaldr.
ekil A.1 ve ekil A.2de,ISO 3098-0a uygun,B tipi dik yaz kullanlr.Dier yaz tipleri de kullanlabilir.

A.2 Kesit oklar

30 lik kesit oklar iin ekil A.1e ve 90 lik kesit oklar iin ekil A.2ye baknz.

ekil A.1

ekil A.2

ICS 01.100.01

TRK STANDARDI

TS 88-40
ISO 128-40/Nisan 2003

Kaynak
[1] ISO 128-20, Technical drawings- General principles of presentation-Part 20: Basic conventions for lines.