Pomidorowa czerwie

Przekad:
VIOLETTA DOBOSZ

C&T
TORU
Tytu oryginau:
TOMATO RED
Copyright 1998 by Daniel Woodrell
Copyright for the Polish edition by C&T Toru 2009
Copyright for the Polish translation by Violetta Dobosz
Opracowanie graficzne:
MAGORZATA WOJNOWSKA-SOBECKA
Redaktor wydania: PAWE MARSZAEK
Korekta:
MAGDALENA MARSZAEK
Skad i amanie:
KUP BORGIS Toru, tel. (56T6$4-82-04
ISBN 978-83-7470-149-5
Wydawnictwo C&T ul. w. Jzefa 79, 87-100 Toru, tel./fax (56) 652-90-17
Toru 2009. Wydanie I.
Druk i oprawa: Wbrzeskie Zakady Graficzne Sp. z o.o.
ul. Mickiewicza 15, 87-200 Wbrzeno.

Kady, kto posiad wiedze analityczn, potrafi dostrzec

fakt, e wiat peen jest czynw popenianych przez ludzi
wycznie na ich wasn szkod i bez widocznych korzyci, cho podczas ich
popeniania ludzie ci mieli otwarte oczy.
Theodor Reik

ycie to nie tylko brzoskwinie i krem,

Cho jeszcze mnie tego nikt nie nauczy.
Oil Can Boyd

1
Skansen wykwintnoci

Nie jeste anioem, wiesz, jak jest: pitek dzie wypaty, poda pogoda, sipicy deszcz, a ty
szukasz towarzystwa w swoim niehumorze, a poniewa jeste w West Table w Missouri od
niedawna i od niedawna pracujesz w fabryce psiej karmy, twj wybr towarzystwa jest do
ograniczony, lecz znajdujesz je w kocu na osiedlu przyczep przy East Main i krg meneli pci
obojga czstuje ci piwem, zaczyna kry flaszka tequili, a deszcz pada i pada, wystukujc
smtny bluesowy rytm i krc si w pobliu dwie dziewczyny, ktre pewnie mona by mie, lecz
wydaj si lubi pewne rozrywki, a jedn z tych rozrywek jest amfa, no i pojawia si kilka
somek, ktre wysypay si z przyniesionej przez kogo pciennej torebki, amfa formuje si w
kreski, a nastpnym razem, gdy spogldasz na zegarek, jest trzecia albo czwarta nad ranem w
niedziel, ty nie spae od czwartku, a gos jednej z dziewczt, tej, ktrej pragniesz najbardziej,
lecz jeszcze jej nie miae, tej, ktrej zbki s jak ziarenka kukurydzy i wygldaj, jakby miay
kwaskowy posmak, proponuje, eby co zrobi, bo po amfie zawsze chcesz co zrobi,
cokolwiek, i ten kuszcy gos proponuje, ebymy wszyscy obrobili pewien dom przy pewnej
ulicy, gdzie wacicieli sta na to, by pawi si w wystpkach i chowa dla relaksu troch
prochw, ktre pewnie si zmarnuj, bo w The Scroll napisali, e bogacze bujnli si do Francji
czy gdzie tam na nieziemskie wakacje.
Tak to jest.
Na pewno nie ma w tym dla ciebie nic nowego.
Dziewczyna z kukurydzianym ziarnem w buzi i genialnym pomysem podwozi mnie i
wysadza na ulicy, a na tylnym siedzeniu kima drugi wamywacz, ktry i tak mi w niczym nie
pomoe. Dziewczyna cauje mnie, ot, suchy cmok w usta, i zapewnia, e bdzie miaa oczy
szeroko otwarte, a ja mam da jej znak kciukiem w gr, kiedy uda mi si otworzy drzwi.
Ziemia od deszczu jakby oya, dygotaa i lizgaa si pod moimi stopami, a do tego powstaa
mga tak gsta, e zmys wzroku chwilowo zupenie straci na wartoci.
Wpadem na kilka rnych ywopotw, jeden tak wysoki jak ja, jeden sigajcy mi do pasa,
by wreszcie trafi na ciek. cieka bya wykonana, jak mi si zdaje, z kadzionej cegy, ale
wikszej ni ta, z ktrej buduje si domy, i ksztatem bardziej przypominajcej bochny chleba, co
chyba klasyfikuje j raczej jako kamie brukowy czy co w tym rodzaju. Potoczyem si zatem t
wielkoceglan ciek w gr, minem latarni, w ktrej wietle skra wygldaa, jakbym mia
taczk, prosto na podwrze na tyach posiadoci.
Bogacze najwyraniej kochaj pikne widoki i na pewno sono za nie pac, dlatego byo tam
tyle szka. Drzwi byy ze szka i caa tylna ciana w zasadzie te. Za dnia z kadego kta wida
byo pewnie cae miasto i rozlege pola i ki z trasami do dugich konnych przejadek. To
ogromne okno wywoao u mnie debilne myli o diamentach do cicia szka i pompkach, i innych
pierdoach nieodcznie zwizanych z szelmowsk elegancj zodziei klejnotw, ale z
przekonaniem, e musz przypuci szturm tak, jak staem, chwyciem z patio kilka polan
przygotowanych na ognisko i zaczem ciska nimi o szklane drzwi.

Odczuwaem chyba smutn potrzeb wdarcia si w aski tamtych meneli z osiedla przyczep,
wyobraajc sobie, e to jedyna paczka, jaka mnie przyjmie, bo kiedy pierwsze polano odbio si
jak gdyby nigdy nic od szklanych drzwi i potoczyo przez patio, zawziem si niczym buldog, by
wykona zadanie dla moich nowych przyjaci, majc gdzie zwizany z tym wysiek i oczywiste
ryzyko.
Polana uderzay z hukiem. Dwa, trzy, cztery razy cisnem w t szyb drewnem, a nie
usyszaem adnego dwiku, ktry przypominaby brzk tuczonego szka. Podkradem si we
mgle, przesunem palcami po drzwiach i wyczuem, jak mi si zdawao, cieniutkie jak wos rysy,
lecz nie napotkaem adnych obiecujcych pkni.
Szko, z ktrego wykonano drzwi, miao najwyraniej jakie szczeglne waciwoci i na
pewno sporo wacicieli kosztowao, ale musz powiedzie, e byo tego warte, sdzc po tym,
jak kody drewna odbijay si niczym baloniki i nie daway mi si wedrze do rodka. Mimo
wszystko waliem dalej, a huk za hukiem rozlega si po zamglonej okolicy, dopki nie zmogo
mnie zmczenie i zo, a wtedy trafiem polanem o trzy albo cztery metry od miejsca, gdzie
celowaem, w mae kwadratowe okienko obok drzwi, za ta szyba na szczcie bya normalnej,
niszej jakoci i rozprysa si na kawaki.
Brzk szka zabrzmia jak szczery aplauz; szczery aplauz, ktry u kadych uszu nastawionych
we mgle wzbudziby niepokj i kaza sprawdzi, co si dzieje. Znieruchomiaem, prbowaem
wtopi si w cie. Po krtkiej chwili usyszaem peen szyderstwa okrzyk, ktry doby si z
kukurydzianych usteczek, co pewnie zranioby mnie do gbi, gdybym tylko jasno myla, po
czym zapiszczay opony i moja paczka odjechaa, pozostawiajc mnie, bym obrobi rezydencj
solo.
Pozostaem cieniem przez chwil, lecz w gbi duszy byem w tym momencie absolutnie
zdecydowany: potrzebowaem przyjaci, za nawizywanie przyjani to powolny, trudny proces,
ktremu naley si podda, a mogem przecie znale to, czego szukalimy, wrci na osiedle
przyczep na piechot jako bohater, ktry tchnby w nasz imprez nowe ycie.
Nie zosta wszczty aden alarm, wic porzuciem swoj posta cienia i podszedem do
wybitego okna. Mga wydawaa si niczym jzyk, na ktry natykaem si co krok, tak e moja
skra i ubranie byy jak przesiknite lin. wiat papugowa nieszkodliwego psa licego mnie
potnie po caej twarzy.
Okno tkwio zbyt wysoko, bym mg przez nie wskoczy, a szko nie wyleciao tak do koca.
W niektrych miejscach sterczay ostre zby. Wspiem si na palce i wsunem rk do rodka,
nadzwyczaj ostronie, ale nie dosigem adnej zasuwki, klamki ani niczego innego godnego
uwagi.
Polana, ktrymi ciskaem, leay rozrzucone dokoa i kiedy trzeci czy czwarty raz potknem
si o ktre, wpada mi do gowy ta myl. Myl woajca o drabin z polan na ognisko; zabraem
si wic do roboty, nadajc teorii, o ktr si potknem, rzeczywisty ksztat. Mga kpaa mnie w
pocie przy najmniejszym wysiku, a pot sprawia, e czuem si jak w pracy, co z kolei wywoao
we mnie wraenie, e zaraz zjawi si brygadzista i idc za kaprysem, wyleje mnie z powodu
przedziaka na gowie lub niechlujnego chodu, jak to si zwykle dziao. Drabina jednak powstaa,
a ja signem tam, gdzie musiaem.
Chyba zdawao mi si, e ten wynalazek wiadczy o jasnoci mego umysu.
Na szczycie drabiny owinem pi w koszulk i wypchnem ostre odamki, tak i zostaa

pusta rama, przez ktr mogem si przecisn bez obawy, e pociacham sobie boki.
Wlizgnem si do rodka, nie odnoszc ran, i runem w bogactwo.
Zawiodo mnie wyczucie odlegoci, podoga uniosa si i walna mnie nadspodziewanie
szybko. W dotyku ta podoga przypominaa czyst ulic ulic z tego marmurowego czego,
moe z rcznie robionej meksykaskiej terakoty tyle e byo to w kuchni i koszmarnie twardo
si na tym ldowao, zwaszcza z zachwianym wyczuciem odlegoci, bo ledwo zdyem
przygotowa si na upadek, a ju leciaem lizgiem po kafelkach. Zdawao mi si, e powinienem
spada duej, ale nic z tego, a bl przewidrowa mnie od okci i kolan po barki i palce u ng.
Pisnem, przetoczyem si i podciem krzeso z wysokim oparciem, stojce tam w ciemnoci,
posyajc je z oskotem na podog.
Mylicie pewnie, e w tym momencie powinienem da sobie spokj z caym tym wamaniem,
ale ja chyba po prostu kocham ludzi, wic dziaaem dalej.
Znowu staem si cieniem, rozpaszczyem si na tej importowanej pododze, wsuchujc si
w rezydencj. Miaa sta pusta, ale gazety czsto co krc. Najlepiej za bardzo im nie ufa. Z
gbi domu wypywaa saba powiata, a ja domyliem si, e waciciele zostawili w ktrym z
odlegych pokoi kilka zapalonych lampek. Byy pewnie podczone do programatora i miay
odstrasza takich jak ja, eby nie zdarzyo si co takiego jak to.
Te antywamaniowe lampki pomogy moim oczom odzyska zdolno widzenia. Wstajc z
powrotem na nogi w kocu zaoyem koszulk i roztarem obolae miejsca, po czym
pozwoliem stopom zanie si w stron owietlonego pokoju. Haj po amfie zaczyna chyba
mija, sdzc po tym, jak cikie stay si moje nogi, jak chwiay si i gono stpay. Ta
rezydencja pachniaa wielkimi sukcesami i rzymskimi zakupami, i nieznanymi akociami, a byy
to aromaty znacznie przyjemniejsze ni te, do ktrych przywykem. Nawet ciany wydaway si
jakie takie niezwyke, kiedy przemykay po nich opuszki moich palcw, napawajc si ich
doskonaoci i kosztownoci. Mj umys, e tak powiem, wlk si jakie dwa albo trzy kroki
za moim ciaem.
Bardziej jak kelner ni jak szef kuchni.
Kiedy doczogaem si do tego owietlonego pokoju, uszo ze mnie powietrze. Sapaem,
jczaem, miauczaem. Nogi ugiy si pode mn i padem twarz na mikki dywan, ktry
pachnia bardziej sodko ni wosy mojej eksony i przywodzi na myl kwietne ki wysoko w
Alpach albo w Japonii, albo w Vermont, albo w jakim innym pocztwkowym miejscu z
dalekiego wiata, skd pochodz wszystkie te drogocenne dobra, ktrych nigdy nie posid.
Widok i zapach tego wszystkiego mn zawadn.
Wiem, e draem i miaem spycony oddech.
Rezydencja bya taka, jak zawsze obawiaem si, e rezydencja by moe, tylko bardziej. W
swoich obawach nigdy nie zdoaem wyobrazi sobie tych niesamowitych, zachwycajcych
detali. Szybki przegld tylko tego jednego pokoju sprawi, e znienawidziem sam siebie.
Znienawidziem siebie i wszystkich sobie podobnych, ktrzy yli przede mn. Ta rezydencja staa
o szesnacie poziomw wyej od jakiegokolwiek miejsca, w ktrym dane mi byo si znale.
Rozgldajc si dokoa pewnie z rozdziawion gb zarumieniem si chyba, co
wspgraoby z tamtym dreniem.
Powiedziabym, co za cuda zobaczyem w tym pokoju, gdybym tylko zna tych cudw
waciwe nazwy, chocia mog si zaoy, e w yciu nawet tych nazw nie syszaem. Jestem

pewien, e te cuda maj swoje nazwy te niezwyke, nastrojowe abaury zrobione z koralikw,
taki jakby fotel poczony od razu z podnkiem z plecionej skry rozpitej na ramie z gitego
elaza czy czego tam innego, stoliki z toczonymi wzorami i wtopionym gdzieniegdzie zotym
liciem czy czym tak samo cennym, mae, eleganckie biurko pod jedn ze cian i rega na
ksiki, tak stary, e pamitajcy pewnie czasy wojny o niepodlego, rzebiony i
wypolerowany, z adnie ustawionymi maymi figurkami i lalkami.
Wyszedem zaraz na czworakach ze strefy wiata i wrciem do ciemnej czci rezydencji.
Dopad mnie doek. Na serio, ogarno mnie przeraenie, wstyd z powodu pozbawionego tak
piknych ozdb ycia, ktre byo mi przeznaczone.
Ta rezydencja staa o rzut beretem od osiedla przyczep, a zdawao mi si, e odbyem podr
midzyplanetarn. Nigdy wczeniej nie zderzyem si z takim wiatem.
Doszedem do siebie w kuchni. Pozbieraem si jako do kupy. Zaczem normalnie oddycha.
Od tego przepychu zatkao mnie, a potem zrobio mi si niedobrze, gdy dotara do mej
wiadomoci caa kupa prawd.
Ogldasz od wewntrz taki szykowny wiat jak ten, a twj wasny zaczyna si chwia, twoje
ciao i ducha zaczyna podgryza niezmordowane, drczce rozgoryczenie. Miejsce tej klasy
sprawia, e tak naprawd sam zaczynasz si dyskryminowa, bo uwiadamia ci, jakim jeste
frajerem. Jak drobink niczego wielkiego, ktra tylko zamieca planet, gdzie moni tego wiata
yj tak wspaniale i pragn jedynie trzyma si od ciebie i tobie podobnych z daleka.
Jestem niczym! Jestem niczym! wykrzykuje gos w twojej gowie, a to miejsce tylko to
potwierdza.
Cholera, tak, ta rezydencja to by istny skansen, kurwa, wykwintnych bzdetw, jakich nigdy
nie posiadaem i nigdy posi nie miaem, jakich tak naprawd nigdy nawet na wasne oczy nie
widziaem.
Naturalnie pojawia si impuls, eby zacz zwyczajnie tuc wszystko, rozbija wszystkie te
cudne wiecideka, byskotki, jak gdyby same przedmioty mogy rzuci ci kluczyk i kaza
przyprowadzi sobie samochd. Ten impuls si pojawia, chcesz widzie, jak wszystko si tucze,
kaleczy, zwisa w strzpach. Ten impuls pojawia si zawsze, zazwyczaj gdzie w zakamarkach
wiadomoci, lecz nie w tych najgbszych.
Ale nie musz ju duej tego chcie, przynajmniej nie musz w tej chwili; zamiast tego
postanowiem co zje.
Mga zgstniaa jeszcze i kbia si za kuchennym oknem niczym tum biedakw
podgldajcych prywatne ycie bogaczy. Kilka pasemek wpezo przez wybite okno i sprawio
wraenie leniwie wytykajcych mnie dugich palcw.
W cianie obok kuchenki tkwi guzik, a ja wcisnem go i rozbyso wiato. wiato
odepchno tum biedakw, odpdzio te wytknite palce. Kuchnia miaa wymiary przyzwoitej
przyczepy mieszkalnej. Stay tam, jak zobaczyem, dwie albo i trzy kuchenki, czy moe jedna, ale
ogromna, chyba z dziesicioma palnikami. Szafki sigay do samego sufitu, zrobione byy z
jakiego jasnego, pewnie orientalnego drewna, a sufit by tak wysoki, e musiaa si tam znale
fajniutka drabinka na koach, ktr mona byo przesuwa od szafki do szafki, eby zobaczy, co
jest na grnych pkach. liczniusi, elegancki kawaek stolarskiej roboty, jakby mnie kto pyta.
Lodwka przypominaa skarbiec w banku wielka, metalowa, z cikimi drzwiami.
Najciekawsza rzecz z tymi szmalownymi gomi jest taka, e nie zostawiaj zbyt wiele

jedzenia do podebrania. Spldrowaem lodwk i odkryem, e wszystko, co znam, jest

zamroone. Rozczarowao mnie, e nie znalazem adnych egzotycznych resztek. Znalazem za
to gorza, i to tak z grnej pki. Etykieta na butelce przypominaa tablic do badania wzroku z
rusk czy jak tam nazw, ale po kilku ykach mogem stwierdzi, e to na pewno wdka, i to
najlepszej jakoci.
Zaczem szpera po szafkach, polujc na maso orzechowe, bo widziaem w lodwce
majonez, a maso orzechowe i majonez oznaczayby, e mog pj spa. Mgbym zrobi amfie
pa-pa i zasn. A nie mog zasn, gdy pod rk nie mam paszy. Nie zasn dosownie nigdzie,
jeli wczeniej si nie przekonam, e znajd co do jedzenia, gdy mi si zachce. Nie musz je,
ale nie spoczn, dopki nie bd absolutnie pewien, e jest pod rk co do jedzenia; jednak ci
ludzie najwyraniej nie zniyli si do poziomu masa orzechowego, bo go nie znalazem. Maso
orzechowe to lekarstwo na gd dla biedoty i zawsze znajdzie si jaka resztka do wygrzebania z
dna soika ukrytego gdzie w zakamarkach szafki. Nieraz szedem do ka godny, a mj brzuch
zawsze skamla i skamla, i to skamlanie odbijao si echem w mojej gowie bez koca, jak
nagranie.
Po wdce mj brzuch przynajmniej zamiast skamla, warcza.
W lodwce dostrzegem troch sera. adny okrgy kawaek, ale nie ty, tylko jaki taki
biay gatunek, zbyt wymylny jak dla mnie, ale jedwabicie gadki w dotyku i pulchny jak zadek
noworodka. Miaem wraenie, e zatapiam zby w wypieszczonej dziecicej pupie, chcc jej
pokosztowa.
Smak by dziwny, ale w porzdku i wiedziaem ju, e zaznam spoczynku.
Wdka, ja i pupcia sera powdrowalimy ciemnawym korytarzem. Kiedy amfa przestaje
dziaa, pojawia si ogromne zmczenie, a ja czuem ju, jak szykuje si do ataku. Czowiek
zasypia wtedy tam, gdzie stoi. Dotarem do pokoju, w ktrym moje kroki odbijay si echem i
ktry wydawa si przez to bardzo duy, i szedem, a walnem goleni w fotel, po czym
runem na niego, odrzuciem w ty gow i oparem stopy o stoek przed sob.
Runem na mikki, skrzany fotel z uszakami i skuliem si w nim, upchnem si dyskretnie
jak prkowana prezerwatywa w skrzanym portfelu dentelmena.
Sny, ktre zaczy rozgrywa si na scenie w mojej gowie, nie byy w zasadzie jak sny, lecz
jak fragmenty programu informacyjnego, dugie relacje z posiedze sdu kapturowego
zwoanego z mojego powodu w jarmarcznie luksusowej celi, a caa awa przysigych skadaa
si z bliskich mi osb, ktre tak srodze rozczarowywaem, odkd zostay pochowane, i z
brodatych zboczecw, ktrzy zawsze paali do mnie sympati, bo jestem, jaki jestem.
Przespaem caluki dzie, wiecie, ale nie powiem, ebym wypocz.

2
Toncy w smokingu

Spaem jak zabity, dopki nie obudzio mnie jaskrawe wiato. Dobywajc si z otchani
niewiadomoci, mylisz, e takie wiato to sam Bg albo gliniarz na patrolu; po chwili twojemu

mzgowi zaczyna zdawa si, e wie, gdzie jeste, i gapi si na ciebie lampa pdzcego pocigu;
wreszcie moje oczy przystosoway si i spostrzegem, e to tylko wieczka trzymana przed moj
twarz przez dziewczyn w czarnej sukni i poyskujcej gdzieniegdzie biuterii i chopaka w
smokingu, w ktrym dosownie ton, palcego cik bia fajk z rzeb twarzy na gwce.
Jeste grony? spytaa dziewczyna. Wygldasz gronie.
Chciaem pociera twarz, klepa si po policzkach, eby si dobudzi, lecz rce pozostaway
w bezruchu, a gdy spojrzaem, zobaczyem pasy srebrnej tamy, ktra zespolia mnie z fotelem.
Nie bardzo mogem si poruszy.
Po prostu za dugo nie spaem i tyle.
Dziewczyna miaa najwyej metr pidziesit w szpilkach i waya niewiele wicej, ni
mgby unie na jednej rce starodawny lokaj. W wietle wiecy wydawaa si taka maa, a
jednoczenie twarda i spita.
Interesuj nas grone typy.
Pewnie powinienem si ogoli i co tam jeszcze... wzi prysznic...
Kole trzyma w doniach mj portfel i jakby nigdy nic przeglda moje dokumenty. ciskana
w zbach fajka podskakiwaa, pang-pang, jak trampolina nad basenem. Nie zaciga si gboko,
jak zauwayem. Twarz na gwce fajki bya pociga i miaa kozi brdk, przez co przywodzia
na myl diaba i naleaa do tych, ktrych czowiek woli nie oglda w sytuacji wychodzenia z
narkotycznego haju. Przypomniaem sobie, e chyba widziaem t fajk na regale w owietlonym
pokoju.
Wygldasz dokadnie jak kto rzeka dziewczyna kogo mielimy zacz szuka.
Wygldaby tak, gdyby mia mniejszy zarost stwierdzi chopak. Albo duo wikszy.
Dziewczyna wycigna rk i wczya lampk. Zdawao si, e jestem w gabinecie. Sufit
wisia nade mn jak na dom bardzo wysoko, jakie pi, sze metrw nad podog. Zwierzyna
rnego rodzaju pozostawia na cianach swoje gowy. Po drugiej stronie pokoju zobaczyem
kominek z jasnego kamienia, tak wielki, e mona by do niego wej, prawie si nie schylajc.
Boisz si? spytaa ona.
W gacie jeszcze nie nasikaem odparem. Ale te mino troch czasu od ostatniego
piwa.
Mgby by stwierdzi kole. Roztacza wok siebie ten zapach urodzonego po to, by
przegra, i to przegra z kretesem. To dobrze.
Stanowili razem niezy widok. Nie lubi uywa sowa cudaczni, ale mieszni wydawao si
zbyt zabawne, a dziwni brzmiao zbyt normalnie.
Co nam o sobie powiesz? spytaa ona.
Przede wszystkim jej wosy byy rude, a waciwie miay czerwony odcie, ktry wygldaby
naturalnie na czym, co ronie w ogrodzie, ale nie na ludzkiej gowie. cite byy naprawd
krtko, a jednak zmierzwione w modny chyba w tej chwili sposb, co na pewno kosztowao
fortun. Cho ich dugo pasowaaby dawnemu onierzowi piechoty morskiej, to jednak biy po
oczach kobiecoci. Tej czerwonej jak pomidor fryzurze towarzyszy wyszukany upiorny
makija. Usta pocignite byy pomadk, ktrej sam nadabym nazw cmentarna czer, a
paznokcie lakierem, ktry mgby si sprzeda jako sino umarlaka. Wszystko to sprawiao,
e wygldaa jak osoba oblatana, wiatowa i troch egzotyczna. Jej oczy miay wadczy odcie
szaroci typowy dla urodzonych do tego, by wydawa rozkazy, ktre bd wypeniane co do joty.

Nie byem w tym momencie przygotowany na zawarcie nowej znajomoci, ale dlaczego
miabym by niemiy? Przyja moe si nawiza w kadych okolicznociach.
Tak naprawd niewiele mam do powiedzenia.
Na pewno co si znajdzie. No, dalej.
Pomylaem, e wyprbuj na nich jak ciem: powiem, e te kiedy byem bogaty, miaem
odjazdow chat, ale nie zapaciem mafii z Poudnia, wic mnie spalili. Albo e byem bokserem
wagi redniej, zawodnikiem numer siedem na wiecie, dopki nie doznaem urazu obu siatkwek
w wypadku jachtu, o ktrym pewnie syszeli w wiadomociach. Albo e jestem wdrownym
menelem z Blue Knee w Arkansas z policyjn kartotek na koncie, nurzajcym si w
autentycznej biedzie i uroczych wpadkach wszelkiego rodzaju.
Kole oszczdzi mi wysiku. Odczyta dane z mojego prawa jazdy. Rkawy smokingu
zakryway mu cae palce, tak e co chwila musia je podciga. Trzyma w zbach t swoj fajk,
ktra podskakiwaa, gdy mwi.
Barlach rzek, wymawiajc na kocu k, tak jak sam to robi, cho wiele osb
pocztkowo czyta inaczej. Sammy. Ma dwadziecia cztery lata i pochodzi ze wspaniaego stanu
Arkansas, co znaczy, e jest prawie trzydzieci kilometrw od granic kraju swojego rodzinnego.
Ma pono metr osiemdziesit pi wzrostu i way osiemdziesit pi kilo. Oczy piwne, wosy
blond.
Dobrze wiedzie skwitowaa dziewczyna ale to jeszcze nie wiadczy, e jest grony.
Suchajcie rzekem. Nie jestem wcale taki grony. Zachowuj si tylko czasem jak
czubek, nic wicej.
Oboje zaczli kry powoli, przygldajc mi si uwanie. Pomrukiwali: hm, aha i e-e.
Dotaro do mnie, e mierdz, i to mocno, i pewnie w ogle nie wydaj si przyjemnym typem.
Oni tymczasem oboje adnie pachnieli i wydawali si cakiem yczliwi.
atwo mona by go przerobi, eby wyglda gronie stwierdzi chopak. Niewiele by
trzeba zachodu. Ubra go w typowe ciuchy twardziela, zmieni fryzur...
Tak potwierdzia ona. Przysiada na boku fotela, a ja spostrzegem, e trzyma luno w
lewej rce kuchenny n. Ostrze prezentowao rzd koszmarnych zbw. I to bardzo, bardzo
gronie. Kurcz blade, tak, mgby uj za strasznie zego czowieka.
Czy ufamy mu ju na tyle, eby go rozwiza? spyta kole.
Jeszcze nie odpara dziewczyna. Nadal jest do zaspany, ale w kocu to wamywacz,
zodziej.
Nie ukradbym nic cennego zapewniem. Nie jestem taki. Bior tylko pierdoy. Wiecie:
prochy do domowego uytku, krawaty, takie migoczce albo z goymi panienkami, tego typu
bzdety. Moe zdjcia ony, jak si wanie rozbiera, moe jakie stare pyty z country albo
bluesem, ktre przypadkiem walayby si na wierzchu. Na stoliku za ich plecami staa butelka
wdki, a ja zauwayem, e jest pusta. No i fakt, spijam gorza. Ale w gruncie rzeczy nie jest
ze mnie aden zodziej.
Kole podszed do miejsca, gdzie dobrze go zobaczyem, twarz w twarz, w porzdnym
wietle, ale jak wyglda hm, nieatwo to opisa.
By tego rodzaju czowiekiem, ktry gdyby dotar na szczyt wycznie dziki wygldowi, to
musiaby powiedzie, e na to zasuy. Stworzyli tego chopca wadajcy ciemnymi mocami
rzebiarze i skate czarownice, ukadajc jego koci i cigna w bajeczn form. Mia ciemne

wosy, zielone oczy i koci policzkowe delikatne i wydatne zarazem. Gdyby twj eks mia jego
usta, wci bylibycie maestwem. Postury nie by wielkiej, lecz poza tym by z pewnoci
najpikniejszym chopcem, jakiego kiedykolwiek widziaem. Obawiam si, e sowo pikny
jest jedynym, ktrego mog tu uy, a nie jestem zboczony ani nic takiego chopak by po
prostu pikny i tyle.
O jasna cholera rzekem wpatrzony.
Chyba zabrzmiao to jak zachwyt.
Dziewczyna umiechna si do mnie szeroko, spojrzaa na niego, rozpromienia si jeszcze
bardziej i zachichotaa.
Niezy jest, co? powiedziaa. Dorose baby w sklepie spoywczym rzucaj mu swoje
majtki z wypisanym szmink numerem telefonu.
Przesta powiedzia on. Nie zaczynaj od nowa.
C, . Przez cay czas trzymaa w maej doni ten wielki n, i to nie trzymaa go
nieruchomo. Sammy rzeka jestem Jamalee, a to mj modszy brat, Jason.
Wypryem si nieco w moich wizach, po czym skinem.
Podabym rk, ale...
Nachylia do mnie twarz, zatrzymaa swe oczy pitnacie centymetrw od moich i patrzya.
widrowaa mnie, faszerujc jednoczenie czym przepotnym. widrowaa i faszerowaa mnie
gboko.
Mam nadziej, e tak rzeczywicie bdzie najlepiej. Przyoya ostrze do tamy na mojej
piersi i zacza piowa. Jej oczy pozostaway nieruchome i przenikay moj skorup, docierajc
do miejsca, gdzie byem mikki jak wata. Zdaje si, e zawsze to ja dokonuj tych szlachetnych
czynw powiedziaa cicho a potem tego auj.

3
Podwjne wszystko

Okazje takie jak ta nie trafiaj si czsto.

Jamalee i Jason zaprowadzili mnie do azienki na pitrze, gdzie staa ogromna, zmylnie
wykonana wanna z tak jakby aweczk pod wod. Mona si w niej byo wycign, unosi na
wodzie, popluska albo posiedzie na tej liskiej aweczce w gorcych bbelkach i pomyle.
Tonc w parze i pianie, mydliem si, szorowaem i spukiwaem. Kiedy wyszedem, czeka na
mnie jedwabny, a przynajmniej jedwab przypominajcy szlafrok. Mia kolor bkitu z pawiego
ogona. Na umywalce znalazem yletk i ogoliem si gadko. Obok stao sze albo osiem
rnych flakonw wody koloskiej, wic skropiem si jedn, o ktrej nigdy nawet nie syszaem,
Vetiver, a zapach by elegancki i cudowny.
Wszystko to byo jak sen wariata, ktry zdaje ci si, e zaczynasz rozumie.
Wrciem na d obleczony tylko w szlafrok i ten nowy zapach. Schody biegy najpierw tu,
potem tam, potem znw z powrotem, tak e odbyem ma, beztrosk wdrwk. Na parterze
dzieciaki nie zaszalay ze wiatem. Zdawao si, e lubi wiece, ale nie wiato arwki. Trzy

wieczki pony na stole, rzucajc chybotliwe, jakby nieziemskie wiato, takie jak na seansie
spirytystycznym albo w przyczepie, kiedy uprawiasz seks.
Wkroczyem w pmrok, a cienie powstay i zaczy taczy i wi si, wyprawiajc istny bal
na cianach. Para moich nowych przyjaci siedziaa przy dugim, masywnym stole, na ktrym
ustawili krysztaowe chyba kieliszki do wina. Wino wydawao si czarne. Kieliszki byy trzy.
To ona odezwaa si pierwsza.
Chcielibymy ci zatrudni.
O, ale ja mam robot. W spalarni w fabryce psiej karmy staa opata z moim nazwiskiem
na trzonku, cho to nazwisko wypisane byo jedynie na kawaku szarej tamy, ktrej brzegi ju
zaczy si odrywa. Zoyem par solennych obietnic, eby t prac dosta. Widzicie, historia
mojej kariery zawodowej bya dosy dziurawa, nawet przy wszystkich tych bzdetach, ktre
wymyliem, eby wypcha czym luki. I to cakiem niez.
To dobrze odpara. Nie to wprawdzie chciaam usysze, ale w porzdku. Ta twoja
robota... Czy pracujesz w poniedziaki?
No pewnie. Od poniedziaku do pitku.
Ups odezwa si Jason.
A zadzwonie dzi rano i powiedziae, e jeste chory?
Odpowiedziaem jej tpym spojrzeniem. Dzisiaj jest nie...
E-e, Sammy rzeka. Jej pomidorowa gowa poruszya si na boki. Przykro mi, ale
dochodzi wanie pora eleganckiej pnej kolacji w poniedziakowy wieczr. Obawiam si, e
zaspae o p dnia.
Usiadem przy stole. Przyoyem palce do uszu i cignem, cignem, a maowiny
nabiegy mi krwi i mzg zacz pracowa. Brygadzista ledwo w ogle zgodzi si mnie
zatrudni.
Umieram z godu powiedziaem.
Wstaem od stou i poczapaem boso do kuchni. Ich kroki podyy tu za mn. Dotarem do
tamtego miejsca, gdzie byo tyle szyb i ten pikny widok, lecz nie zobaczyem niczego poza
ciemnoci z powodu cikich chmur i deszczu lejcego za oknem. Wielkie, upasione drzewa
dreptay w miejscu. Staem w milczeniu dusz chwil, wygldajc przez okno, nasuchujc, jak
tworzy si boto.
Odgrzejmy w mikrofali co na kolacj dla Sammy'ego rzuci beztrosko Jason. Przyda
mu si ciepy posiek.
Nie chciao mi si na to patrze.
Skarbiec otworzy si, wydajc sscy dwik, a Jason grzeba w zamraarce jaki czas, a
wreszcie zamkn drzwi.
Co powiesz na linguine z maami?
Obrciem si wtedy, podszedem i poddaem si poddaem si cakowicie temu, kim byem.
Zawsze uwielbiaem to danie odrzekem z nadziej, e okae si to prawd
gdziekolwiek mi je zaserwowano.

Poruszalimy si dosy szybko.

Ich dwoje trzymao wiece i oprowadzao mnie po rezydencji, wiodc z pokoju do pokoju.

Nadal miaem na sobie tylko tamten szlafrok i elegancki zapach, a jednak scena przypominaa co
w rodzaju rozmowy kwalifikacyjnej w sprawie pracy mniej wicej. Zwerbowali mnie na
stanowisko ochroniarza.
Miaem dostosowa swoj wiedz drobnego oprycha tak, by mc broni rezydencji i
zamieszkujcej j rodziny przed osobnikami podobnymi do mnie samego, ktrzy mogliby si
tutaj zaplta. W kadym z pomieszcze wczali wiato na krtki moment, po czym wyczali
je i mwili: pokj muzyczny, pokj kamerdynera, salonik herbaciany albo apartament
pokojwki.
Dom ten, nawet ogldany w krtkich urywkach, okaza si posiada podwjnie wszystkiego,
co posi warto, tak mniej wicej.
Rozgldajc si po paacu, mogem zrozumie, e posiadanie go wie si z wielk
odpowiedzialnoci, i uznaem, e mgbym w zasadzie popracowa dla ludzi z takimi
przywilejami.
Teraz tych dwoje prezentowao mi si jako bystre dzieciaki, coraz bystrzejsze, bo zwiedziy
wikszo wiata i przyglday mu si z wysoka i krytycznie. Znaem na wylot Delt Missisipi,
spor cz Ozark, Memphis oczywicie, a raz dane mi byo ykn spory kawaek Houston.
Dokd bym si jednak nie ruszy, zawsze poznawaem tylko te najtasze czci miasta, gdzie nie
zadawano wiele pyta. Oni za rzucali od niechcenia wspomnieniami z Grecji (te soneczne, biae
plae i tumy w samych majtkach), Tokio (lepiej nie wchodzi tam u nich do gorcej wanny, o
nie), Londynu (trzeba pamita o parasolu) i ze swojego drugiego domu w Paryu (gdzie
szefowie restauracji znali daty ich urodzin i sami organizowali im imprezy, serwujc delikatne
dania, ktrych pewnie nigdy na oczy nie widziaem i nie miabym odwagi sprbowa).
Podeszlimy do okna na kocu klatki schodowej, miao wielkie szyby i sta przy nim ogromny
wazon, z ktrego sterczay jakie wielgachne pira. Obok znajdoway si czarne drzwi, a Jamalee
otworzya je i wczya wiato. Patrzya na starodawne oe z baldachimem i na ciany pokryte
lustrami i dzieami sztuki, i na kosztowne drewniane meble.
To rzeka bdzie twj pokj, Sammy.
Ogarnem pokj jednym spojrzeniem i krew uderzya mi do gowy, czerwienic uszy.
Byo tak, jakbym wama si do ciemnej rezydencji, a teraz obudzi si w rodku snu, ktry
powinienem by ni przez cae dotychczasowe ycie.
Jason wymkn si z pokoju i ruszy korytarzem, a ja zwrciem si do niej:
Na serio? Ten pokj to naprawd... pierwsza klasa. Pierwsza, kurwa, klasa.
Cie na powiekach miaa naoony tak grubo, e jej oczy patrzyy na mnie z dwch
niebieskich dziur po skach. Ta twarz, twarz Jamalee, ju odcisna si na mojej duszy niczym
pitno.
Posuchaj zacza jeli tylko co ci nie....
I wtedy do pokoju wskoczy Jason, zdmuchn jej wieczk i swoj i rzek: Psy plcz si po
podwrzu z latarkami. Pora spada, siostra.
Jamalee odpowiedziaa gonym miechem. Jego dwik wstrzsn ciemnoci. Klepna
mnie w plecy i zamiaa mi si do ucha. Rozkoszowaa si t chwil, chwil, kiedy pojawio si
zagroenie i wyszo na jaw, e daem si wkrci jak ostatni debil.
Chyba lepiej, e nie widziaem jej miny.
To nigdy nie bdzie mj pokj, no nie?

4
Nie nabijaj si

Panika dodaa naszym stopom skrzyde. Latarki policjantw wieciy za naszymi plecami, i to
cakiem blisko. Rce miaem wsunite a po okcie we wasne kowbojki, a pod pach ciskaem
swoje prawdziwe ubranie. Ich prawdziwe ubrania czekay w torbie na zakupy; byli przygotowani
na taki rozwj zdarze. Boto wsysao nas a po kostki. Biegem boso. Sze naszych stp
pdzio po wieym bocku, ktre dalej pdzio z nami w postaci kropek i plam na naszych
nogach, rkach, twarzach, wosach. Przy tej prdkoci szlafrok rozchyli si i odsoni mnie w
caej okazaoci. Przy kadym kroku boto wydawao dwik jak wygodniay stwr, ktry
depcze nam po pitach, cmokajc wargami.
Mga tworzya gste zasony wszdzie dokoa, tak e kady kierunek stanowi dla mnie
zagadk. Jamalee i Jason wiedzieli, gdzie jestemy i jak si std wydosta, za ja tej wiedzy nie
posiadaem. Jamalee narzucia styl, wiodc nas pdem przeraonej mapki, pochylajc si nisko,
eby cienie zleway si z ziemi, to znw przemykajc chykiem od drzewa do krzewu, do
ywopotu i w bezpieczne miejsce.
A teraz uwaajcie, bo to istotne: pomimo tej chwili paniki i ucieczki, i w ogle wszystkiego,
nie do koca pozbyem si z gowy przekonania, e mam do czynienia z par bystrych
dzieciakw, wanych i bogatych. Z jednej strony znaem prawd, a z drugiej to kamstwo tak
mnie krcio! Fajnie byo w nie wierzy, a ono yo i yo, jak to tego typu kamstwa maj w
zwyczaju.
Jedyne, co mogem zrobi, do gna za nimi.
A po drodze paday takie sowa:
Prywatna uczelnia, kurwa ma. Skoczya chocia liceum?
Jak odeszam z liceum, moesz by pewien, e z nim skoczyam.
Ej, kowboju, ty nie nosisz bielizny?
Chyba okradziono mnie, gdy spaem.
No to przytrzymaj szlafrok. Zachowuj si przyzwoicie.
Za bardzo si stresuj.
Naprawd to my mieszkamy w Venus Holler.
Serio? A mnie moja mama porzucia, zanim si urodziem...
Na powanie. Jak Boga kocham. Nazywamy si Merridew.
Mgby z nami powaletowa. W moim pokoju jest wolna koja. Siostrze i mnie naprawd
przydaby si ochroniarz.
E-e. Sam czsto lduj na manowcach, a z wami dwojgiem to ju na pewno nic dobrego by
mnie nie spotkao.
Ale ja czsto o czym zapominam, Sammy. Pomgby mi nad tym zapanowa.
Nie nabijaj si ze mnie. Nie nabijaj si znowu ze mnie, bo jak si wciekn, to poaujecie
oboje. Wpieprz wam i rozwal wszystko, co mi o was przypomni.
Widzisz, siostra? Czy nie jest wietny? Jest najlepszy na wiecie!

 A nie mwiam?
Jest doskonay. I-de-al-ny!
Boto si skoczyo i dotarlimy do wybetonowanego koryta. Gboka woda pyna w nim
szybko i szumiaa. Natrafilimy na most nad tym kanaem odwadniajcym i pod nim zmienilimy
ciuchy.
wiato byo kiepskie, ale wszyscy rozebralimy si do rosou; tylko blado naszych skr
pstrzya ciemno i poruszalimy si jak duchy.
Nie znalazem swojej koszulki.
Oni oboje mieli w torbie na zakupy kompletne zmiany ubra.
Skarpetki te gdzie mi wypady, wic nacignem buty prosto na zabocone stopy.
Jason rzuci mi smoking, a ja zaoyem go na goy tuw.
Niewiele sw pado w tym czasie, lecz kiedy ju pady, to odpowiedziaem:
Na pewno nie tam, gdzie wy.

5
Ludzkie soki

Cigle si gubi. West Table w Missouri jest wielkim miastem w porwnaniu z Blue Knee,
gdzie dorastaem w Arkansas, zaledwie godzin drogi i due piwo od Little Rock w stron Delty
Missisipi. Szedziesit takich Blue Knee zmiecioby si w tym tutaj miecie, a jeszcze
zostaoby miejsca na obrzeach.
Blue Knee liczyo moe ze setk dusz, a ja, naturalnie, musiaem zna kad jedn z nich. W
West Table mog wmiesza si w tum i prawie z nikim si nie wita. Tak wic tutaj, na Wyynie,
prywatnoci mog mie do woli, ale czsto wie si ona z samotnoci. Rodowici mieszkacy
Ozark nie witaj takich przybyszw jak ja z otwartymi ramionami i zaproszeniami do wasnych
domw.
Niektre miejsca jednak zawsze potrafiem znale, takie jak to osiedle przyczep, do ktrego
dotarem w sipicym spokojnie deszczu okoo pnocy. Moja fura wci tam staa, zaparkowana
na wirowej drce obok przyczepy, w ktrej chyba zacza si ta moja nieszczsna przygoda.
Samochd by czarny, wypowiay od soca, stary ford, model, ktremu czasem zdarzao si
wybucha i puszcza kby dymu. Nie by duy ani mocny, raczej cakiem lichy i charkotliwy.
Prowadzi si jak cielna krowa. Ale magnetofon dziaa.
Okna od rodka pokrya para, ktra skraplaa si, a kropelki pkay i spyway po szybie.
Czubkiem buta podpieraem otwarte drzwi, eby nie zgasa lampka pod lusterkiem. Rzeczy, ktre
powinny tam by, zniky i pozostawiy w bajzlu puste miejsca. Kilka szczeglnych dla mnie
klamotw opucio swe naturalne rodowisko, a ja chciaem je odzyska.
Wsunem rk pod siedzenie, w spryny, i namacaem kabur. Pust. Pozbyem si tamtej
pukawki, jak sobie nagle przypomniaem. Niebezpieczestwo zwizane z posiadaniem przeze
mnie broni roso i roso, a doznaem wizji przyszoci jaki zoliwy menel w jakiej
mordowni popycha mnie, przez co wylewam bourbona z col na swoj ulubion koszulk, t

bladoniebiesk z konierzykiem, t, ktra zawsze przynosia mi szczcie z cipkami, a ja na trzy i

p minuty wpadam w obd i stwierdzam, e musz zabi menela, by pomci t zaplamion
koszulk. Te wizje byy zbyt wyrane. Sprzedaem pistolet troch narwanemu Indiacowi na
parkingu przed kasynem w Tunice w Missisipi ponad miesic temu.
Nie jestem pewien, czy byem zadowolony, e posuchaem wtedy gosu rozsdku, kiedy
zmierzaem do drzwi przyczepy. Smoking przemk i wisia na mnie, wac jak kajdany, w ktre
sam si zakuem, bo zdawao mi si, e maj styl. W przyczepie palio si wiato i moe nawet
po prostu bym odjecha, gdybym nie usysza muzyki Groovey Joe Poovey piewa Ostronie,
maleka.
Zaomotaem w drzwi.
Zasonka w oknie poruszya si i zobaczyem do.
Jeszcze dwa omoty i drzwi si otworzyy.
Spojrzaem na mczyzn w czapce Sun Studio Memphis na gowie i rzekem: Po pierwsze,
spalaku, to moja czapka.
Wiesz, z kim rozmawiasz, gnojku?
Ze spalakiem w mojej czapce.
Z powrotem w swoim rodowisku wiem, jak si zachowa. Trzeba warcze i odsania zby,
jak najwicej.
piewa zacz teraz Rudy Tutti Grayzell, wic dodaem: A to s moje nagrania.
I to twj jest ten tam grat? O mao co nie sprzedaem go zomiarzowi dzi rano, ale nie
chcia mi da nawet dziesiciu dolcw.
Mia za swoimi plecami publiczno, ktra teraz prychna.
Kole by niski, brodaty i nie nalea do szanowanych obywateli. Pamitaem go jak przez
mg. Bebech mia jak worek na akocie wyjtkowo pazernego dziecka w Halloween, kiedy nie
pada zimny deszcz, ktry pozbawiby go czci upu. Mia co w sobie, taki image, wygld i
postaw, przez ktre chcia ci przekaza, e najlepiej podchodzi na paluszkach do tego
paskudnego grubasa, bo grubas jest zy, reprezentuje sob pewn szczegln odmian oblenego,
tustego za.
Szybko pokonaem trzy stopnie i wepchnem si do rodka, a on wydawa si skoowany.
Zabior chyba te swoje tamy i to od razu.
Na kanapie siedzia jaki go, taki may, wychudzony wsiowy alkoholik, ktry pewnie nosi
giwer w skarpecie i mia za szwagra grabarza. Uwalaa si na niego baba, dokadnie taka, jakiej
w takiej przyczepie z takimi facetami mona si spodziewa.
Wcisnem guzik eject na sprzcie grajcym i od razu znalazem pudeko od kasety. Tamy
walay si wszdzie, po pododze, po stolikach, koo zasyfiaego zlewu.
Chopie odezwa si spalak ty si naprawd prosisz o kopoty, co?
Zbliy si. Zdyem ju odnale paru swoich ulubiecw, a byli wrd nich Wanda
Jackson, Champion Jack D., Sleepy LaBeef, Magic Slim, Ronnie Hawkins, Carl Perkins, The
Killer i The King, lecz nagle rzuciem je wszystkie i go uderzyem. To jedna z naszych skonnoci
u takich jak ja. Usta rozkwasiy mu si na miazg, a ludzkie soki zalay policzki i brod i zaczy
spywa po szyi pod koszul.
Tak to si w naszym wiecie dzieje, a jest to jedyny wiat, jaki znam.
May alkoholik nie sign po giwer. Sign po kubek z whisky i w milczeniu wznis za

mnie toast.
Kobieta rzeka: Moe usidziesz, co?
Nie. Jeszcze nie skoczyem.
Zobaczyem worek na mieci i wrzuciem do niego wszystkie swoje tamy i moe kilka nie
cakiem moich (staraem si od jakiego czasu odnale przyjemno w suchaniu starego,
naprawd cikiego rocka), po czym podszedem do drzwi. Obejrzaem si, a spalak opiera si
o zlew i sika, a mocz wirowa i spywa rur w d.
Przeszedem jeszcze raz przez pokj i cignem mu z wochatego ba swoj czapk.
Nie mam prawie nic, kole rzekem a ty mnie jeszcze okradasz! W gowie mi si to nie
mieci. Nie wiem, jak moge mie do tego sumienie. Wiesz, to wywouje u mnie naprawd
brzydkie myli. Przy drzwiach zatrzymaem si i dodaem: Powiniene wycign z tego dla
siebie jak nauczk, wiesz?

No, to do domu. Miaem pokj bez dostpu do kuchni przy Hyde Street, tam gdzie umyka ona
w bok i wije si po wzgrzu nad rynkiem. By to niski, stary budynek z dwuspadowym dachem o
osobnych pokojach rozmieszczonych bez adnego zamysu. Moge odkry malek kanciapk
obok kuchni i dowiedzie si, e to cay wiat jakiego starca. Atmosfera, jaka tu panowaa,
przypominaa czuwanie przy zmarym, z tym zastrzeeniem, e nie wystawiono jeszcze zwok.
Ilekro syszae, jak jaki wsplokator wlecze si, kaszlc i wiszczc, eby uly pcherzowi
albo si wyrzyga, miae nadziej, e to nie ty znajdziesz go o wicie sztywnego i sinego,
zgitego wp nad sraczem.
Osob, ktra pobieraa czynsz i pielgnowaa tutejsz atmosfer, bya pani Soose. Bya jedn
z tych nieszczliwych, aosnych staruch, dla ktrych caa planeta okazaa si wielkim
rozczarowaniem i ktre teraz przez cay czas zadrczay si pytaniem, dlaczego Pan-KtregoZamysw-Nie-Znamy trzyma je na tej ziemi przy yciu tak koszmarnie dugo. Miaa pewnie nie
wicej ni szedziesit lat, ale ciko zmagaa si z wasnym losem kadego dnia, a o nocach a
boj si pomyle.
Mj pokj znajdowa si na ppitrze w gbi domu. Drzwi od podwrza otworzyem bez
trudu, ale klucz do pokoju utkn w zamku. Poruszyem nim par razy, par razy kopnem w
drzwi. Wygldao na to, e deszcz i wilgo zrobiy swoje i wypaczyy skrzydo drzwiowe, tak i
uwizo na dobre.
Pomylaem, e wyskocz i przeczogam si po niskim daszku do jedynego okna w swoim
pokoju, gdy pojawia si sama ona w bladorowym szlafroku frotte i z kremem na twarzy.
Witam, pani Soose, moje drzwi si zaciy.
Wymieniam zamek, panie Barlach. Chodzi o ten dwutygodniowy czynsz, ktry obieca mi
pan zapaci w pitek. Po swojej pierwszej wypacie.
Szybko wymyliem stek kamstw, ale nawet nie prbowaem wypowiedzie ich na gos. Pani
Soose syszaa ju wszystkie kamstwa wszystkich najemcw wiata, jeszcze zanim ja wyrosem
na tyle, by zwin rczk w pi. Moje tumaczenia byyby dla niej niczym splunicie, ktre
staraby zwyczajnie, wcieka si i wcieka pozostaa.
A paski brygadzista... widzi pan, zadzwoniam, eby si upewni, e nie zgin pan w
jakim wypadku albo co... On powiedzia mi, e ju pan tam nie pracuje.

Tak czy siak, zdarzao mi si ju spa w fordzie. Zdjem tam mokry smoking i znalazem na
tylnym siedzeniu jedn mierdzc koszulk. T jasnoniebiesk z konierzykiem i plam po
bourbonie z col.
Zaparkowaem przed Wytwrni Karmy Wesoe Hau-Hau. Bya wiosna, a kwiecie jak
zwykle prbowa ca t okolic zatopi. Otworzyem schowek i znalazem w nim p batona i
ma paczuszk praonych migdaw. Tak wic mogem zasn.
Skrciem lusterko w d i przez chwil przygldaem si sobie, starajc si dostrzec co
dobrego.
Wreszcie odchyliem gow do tyu.
Ze wschodem soca, no c, zamierzaem przekona si, czy umiem ebra.

6
Nienaprawiana i na zawsze w ruinie

Venus Holler stanowio najnikczemniejsz cz miasta, dlatego wiedziaem ju, gdzie si

znajduje. Ocigaem si a do pnego popoudnia i dopiero wtedy pozwoliem sobie tam
pojecha. Od razu poczuem si jak w domu.
Oto czego si dowiedziaem: Venus Holler Dolina Wenus jako nazwa stanowio okrutny
wsiowy art, jeden z tych, ktre trway bez koca. Skrzykny si tu mae, proste domki, chylce
si na boki, troch tak jak banda pijakw, ktrzy nie najlepiej sysz si nawzajem. Dzielnica
leaa oczywicie po przeciwnej stronie torw ni siedziby porzdnych obywateli West Table, za
to tak blisko nich, e pocigi wprawiay wszystkie te budy w drenie. Jeli pocig przejeda w
porze niadania, jajka same ubijay si na omlet. Przez dzielnic wioda paskudna dziurawa
droga, droga, ktra przez lito zostaa wybrukowana kiedy w zamierzchych czasach, ale przez
lata podziurawia si i pozostawaa nienaprawiana i na zawsze w ruinie. Domy miay dachy
wycignite mocno nad werandy od frontu, niczym kapelusze noszone w nadsaniu nad
wygodniaymi, zaronitymi facjatami. W dawnych dobrych czasach to tutaj mieszkay
wszystkie dziwki; obsugiway poganiaczy byda i hodowcw wi, ktrzy pdzili swj
inwentarz z West Table i lubili si po drodze zabawi, a take miejscowych modziecw, ktrzy
widli z mioci. Nazwa Venus Holler, jak mi powiedziano, zostaa nadana wanie dlatego, e
bogini jest absolutnie ostatni z kobiet, jakiej mona by si tutaj spodziewa a gdyby j jednak
kiedy spotka, za trzy dolary mgby si pociupcia nawet z ni.
Kierujc si tym, co mi powiedziano, zastukaem do drzwi.
Deszcz poszed w inne strony i po niebie wdrowao sobie na luzie soce. Rozejrzaem si,
czekajc. Wzgrza dokoa sprawiaj, e strasznie trudno std cokolwiek dojrze. Ograniczaj
widok do tego, co w dolinie, chronic oczy przed wszystkim innym. W takich miejscach ony
znaj skrty do orodkw pomocy spoecznej, a na lodwce trzymaj numer telefonu do
czowieka udzielajcego poyczek na kaucj.
Usyszaem kroki i zastukaem raz jeszcze.
Gdyby ten dom by misem, rzuciby je psu.

Kroki zbliyy si, a drzwi wewntrzne zostay otwarte. Kto tam sta, ale dzielia nas
moskitiera.
Nie przyszede o czasie odezwa si kobiecy gos. Bdziesz musia posiedzie i
zaczeka. Ale wchod, kotku, w kuchni jest piwo.
Znika, nim zdyem j zobaczy, lecz pozosta zapach, ktry mi j przedstawi. Zapach,
powiedziabym chyba, e mimozy. A przynajmniej czego w rodzaju mimozy.
W rodku dom prezentowa si cakiem niele, sta prosto, wida w nim byo wkad pracy.
Wszystko byo wzgldnie czyste, a meble okryto pokrowcami w wesoe wzory i kolory.
Postanowiem nie zgrywa wstydliwego. Przeszedem do kuchni, ktr nietrudno byo
znale, jako e z pierwszego pokoju prowadziy tylko dwa wyjcia, a ona nie posza do kuchni
jej zapach powdrowa w lewo, do sypialni, jak teraz to ju wiem. Zawarto lodwki bya
typowa dla baby karton biaego wina, taki z kurkiem, peno jogurtu, sok warzywny i jeden
malutki stek. Zastanawiaem si, co moe je Jason, czy w ogle je tak samo. Piwo stao na
dolnej pce, w butelkach, marka znana i lubiana w St. Louis.
Mogo by.
Kobieta zawoaa: Spodziewaam si, e bdziesz inaczej ubrany. Wylao ci si chyba co na
koszulk. Ale wyluzuj si, kotku wtedy wszystko pjdzie jak z patka.
Wyopaem pierwsze piwo przy zlewie, na stojco, dosownie wchonem ca butelk w
dwch potnych ykach. Wziem z lodwki nastpn, nieco rozochocony i peen nadziei, po
czym wrciem do tego pierwszego pokoju.
Na cianie wisia duy obraz, ktry przedstawia rozmazane kwiaty lilii wodnej na dziwnej
barwy stawie. W kcie staa porzdna, robiona na wymiar gablotka z orzechowego drewna, w
ktrej upchnito ca kolekcj szklanek do drinkw od razu byo wida, skd s: U Brennana,
Zajazd Cal-Neva, Wapory, Klub U Harolda, U Stana i Biggie, Arlington, Peabody, Dom Absyntu,
Storczykowy Salon Tootsie i jeszcze ze dwadziecia nazw tym podobnych.
Potrzebna mi pomoc. Bo musiaam si przebra, kiedy ci zobaczyam. Ktre buty bardziej
ci si podobaj, kotku?
Kobieta staa przede mn blondynka w dinsach i cienkiej, obcisej, rowej bluzce. W obu
rkach trzymaa po parze butw.
Nie odezwaem si, wic przemwia sama.
Mam te, moje ulubione, wygodne czenka na paskim, i te drugie, na wysokich kurewsko
zajebicie obcasach. Ktre wolisz?
C...
E tam, po co ja ci pytam? Przecie wiem, ktre wolisz ale te na paskim lepiej si
sprawdz, gdy bdziemy taczy, kotku.
Kobieta odrzucia gdzie te, ktre bym wybra, a zaoya tamte drugie.
Bya jedn z tych babek, ktre wygldaj, jakby wzoroway si na dziecicych lalkach.
Barbie, ktra ya smaonymi kurczakami i whisky w przydronych barach. Gdybym mia
okreli jej wiek, powiedziabym, e jest dosy stara, ale jeszcze nie za stara. Trzydzieci pi lat,
moe czterdzieci, ale niewiele wicej. Mocno pachniaa, miaa wielk fryzur i wielki umiech.
Bdzie zrczniej rzeka, zbliajc si do mnie jeli wrczysz mi prezent teraz, a ja go
schowam i wicej o nim nie wspomnimy.
Czy chodzi o gotwk?

Wielki umiech znik, a kobieta woya midzy zby papierosa i zapalia go cienk zot
zapalniczk.
Jeli ty nie jeste szwagrem Steve'a Jimmersona z Cape Girardeau, to po pierwsze wisisz
mi za piwo, a po drugie lepiej szybko powiedz co miego, co mnie nie wystraszy. Jestem
okropnie lkliwa.
Zasza pomyka powiedziaem. I tyle. Widzi pani, ja... no wie pani... poszedem do tego
sklepu kawaek std, do Lake'a, chyba tak si nazywa, i skierowano mnie tutaj. Kierowa mnie
facet za lad. Szukam drobnej dziewczyny o czerwonych wosach, mwia, e nazywa si
Merridew, i to nazwisko wymieniem w sklepie. Kazali mi przyj tutaj.
W tym momencie we wszystkim si pokapowaa. Oczy jej si zwziy, usta zadray, jakby
drwicy miech zajmowa ju pozycj, by doby si na powierzchni.
Ciekawe, jak jej si udao wyhaczy takiego twardego, potnego kowboja jak ty, co?
Spotkalimy si, nic wicej.
Ona nie jest zniewalajca. Nie dba o wygld, w kadym razie nieczsto, niestety, nieczsto
zdarza mi si to widzie.
Ale ma co w sobie, co, co trafia przynajmniej do mnie.
Serio? I mylisz, e moe uda ci si dosta troch tego miodu, co?
Nigdy nie wiadomo.
Jamalee jest moj crk wiedziae o tym?
Nie. E-e...
Jestem Bev Merridew, dlatego Tim przysa ci nie do tego domu. Jak kto w okolicy pyta
o Merridew, to chodzi przewanie o mnie. Chocia chyba tak samo czsto pytaj o Jasona.
Dopiem piwo. Nie byem pewien, co zrobi z butelk.
To naprawd atrakcyjny chopak, mog to potwierdzi.
Zacigna si i wypucia dym, po czym zmierzya mnie wzrokiem tak, jak stranik
wizienny mierzy aresztanta, nim zdecyduje, w ktrej umieci go celi.
O nie stwierdzia, krcc gow. Nie, e-e, nie jeste z tych, widz to. Nie ty, kowboju.
Skina na mnie, ebym podszed do okna z boku, i staem tam, odurzony przez jej zapach i
dym, i smakowite moliwoci, ktre kryy si ju za sam jej poz i obecnoci.
Tam rzeka i wskazaa na dom obok. Tam mieszkaj Jam i Jason, blisko, ale nie pod
samym moim nosem. S ju duzi.
Dom obok by jak odbicie tego, w ktrym si znajdowaem, w krzywym zwierciadle pokrytym
kurzem.
Zmiataj ju. Spodziewam si lada moment gocia, a on nie moe ci tu zasta. No, jazda!
Na progu obrciem si, stajc twarz do moskitiery, z ktr spotkanie zakoczyo si
tragicznie dla kilku rozgniecionych tu i wdzie much, i powiedziaem: Nazywam si Sammy
Barlach, a dorastajc, zawsze hodowaem kury na jajka, co na pewno pani powie, e jestem
dobrym kochankiem...

Otaczay mnie te okropne domy, ktre niestety mona spotka wszdzie. Siedziaem w wozie,
na botnistym podjedzie. Znaem te miejsca jak wasn kiesze. Wszystko, co pikne i
wspaniae, gromadzio si w swoich oazach, a aosne byle co patao si wszdzie, dosownie

wszdzie.
ty autobus zatrbi na drodze i przejecha, wiozc grup zmczonych modych baptystw z
obozu biblijnego, ktry sta rozbity par kilometrw dalej. Dwjka szkrabw w rdzawo
wygldajcych pieluchach walczya z psem na botnistym podwrku po drugiej stronie ulicy. Ich
mama siedziaa na ganku, rozkoszujc si papierosem, a przy schodkach walaa si caa bateria
pustych flaszek po wdce.
Wreszcie powziem decyzj, wysiadem z forda i podszedem do drzwi Jamalee. Widziaem,
e stoi za moskitier, obserwujc mnie. Moskitier bya w niektrych miejscach wybrzuszona,
zaokrglona przez przebywajce w rodku osoby opierajce si o ni i przyciskajce gowy coraz
mocniej i mocniej w nadziei pewnie na nieco lepszy widok.
No prosz, kogo to deszcz wypuka rzeka. Nie mylaam, e ci jeszcze zobacz.
Wiesz, nie spieszy mi si donikd, wic rwnie dobrze mogem wpa tutaj.
No, skarbie, podoba mi si ta twoja teoria. Zbliya si o krok do moskitiery, przez co
skupia moj uwag na swojej twarzy. A co z twoj prac, Sammy?
Wysza za drzwi na zapadnite deski ganku i przytrzymaa moskitier biodrem. Bya bez
makijau. Wosy miaa zmoczone i gadko przyczesane grzebieniem.
Odzyskam j odparem. I to z wysz pac i paroma dodatkowymi wiadczeniami.
Szef powiedzia, e mog wrci zaraz po tym, jak pieko zamarznie.
Brzmi obiecujco.
Cofna si do domu i zamkna za nami drzwi. Niesamowite, jak inaczej wygldaa w swoich
prawdziwych ciuchach i w swoim prawdziwym domu, wtopiona w swoje prawdziwe to. Znaczna
cz jej blasku przygasa, gdy ta wybrzuszona moskitiera zamkna j w rodku.
Ruszya w gb domu, gbiej w cie. Ledwo j tam widziaem, bya jak co, co prawie sobie
przypominasz: przysiga na wierno sztandarowi, prawdziwe imi twego ojca.
No, chod, Sammy. Poczuj ten smrd.

7
Przeniesienie w czasie

Jamalee i Jason yli razem jak brat i siostra, ktrzy dawniej by moe bawili si w doktora
wicej, ni jest to uwaane za stosowne. Zachowywali si poufale w takich sferach, gdzie
wikszo rodzestwa wolaaby raczej zachowa prywatno, lecz wiadomo tego zdawaa si
umacnia jeszcze istniejc midzy nimi wi, zamiast ich od siebie oddala.
Dom by niemal jak buda dla psa; moge przemierzy go krokami, ktre daoby si policzy
na palcach rk i ng. Jamalee urzdzia si w kciku jadalnym, a swoj przestrze wydzielia
kocem powieszonym na lince do suszenia bielizny, ktr zaczepia o wbite w ciany gwodzie.
Jason mia prawdziwy pokj z pitrowym kiem. Odstpi mi tam gr, ktra przypada nowym
lokatorom w tak wielu rnych sytuacjach.
Mnie to nie przeszkadzao.
Od zawsze tak bardzo chciaem si tylko z kim zbrata, a tych dwoje zechciao mnie przyj.

Dom nalea do drwala, ktry pracowa na czarno i pokazywa si tylko dwa, trzy razy w miesicu,
i spa wtedy w moim ku. Szwenda si tu i tam, cinajc drzewa i woc je do tartakw. Jego ona
ruszya w dug i zabraa ze sob trjk dzieci. Oboje traktowali zawsze te dzieci jak zakadnikw w
rozgrywce przeciwko machinie pomocy spoecznej i regularnie dostawali czeki na pokany okup.
Facet mia na imi Rod, i ten Rod pragn, aby czeki przychodziy nadal, wic umieci w domu
Jamalee, by odbieraa telefony i udawaa jego on. Do ciany nad telefonem przyczepiona bya
kartka, a na niej dane dzieciakw jak z kartoteki policyjnej: daty urodzenia, kolory oczu, szkoy i
klasy, do jakich chodziy, rne wykrty by Jamalee moga swobodnie rozmawia z kadym
wszcym pieskiem opieki spoecznej.
Otrzymywaa swoj dziak, ale chyba niewielk. Gwnym jej wynagrodzeniem bya
moliwo mieszkania w tej budzie.
Modzi Merridew dzielili ow bud z psem Roda. By to kudaty, leniwy kundel o imieniu
Wafel i charakterze starego wuja alkoholika co w ten dese. Wafel przewanie lea i z
zadowoleniem grzmoci ogonem o podog. Od czasu do czasu podchodzi do moskitiery i sta
tam, rozgldajc si po ulicy, jak gdyby w nadziei, e zobaczy listonosza nioscego mu rent, po
czym z jkiem zawodu uwala si z powrotem na podog.
Czuem si, jakbym nigdy nie by nigdzie indziej, od zawsze tylko tam.
Jam i ja ju w tamto pierwsze popoudnie wypilimy na spk waniliow col. Bev wysza
swobodnym krokiem z domu obok, uczepiona ramienia faceta, ktrego trudno byo zapamita.
Nie prezentowa sob zupenie niczego poza zielon marynark i japoskim wozem.
Domylam si, e wasza mama paci dziki temu panu czynsz.
Nie nazywamy jej mam, mwimy po prostu Bev. Byo w tym sporo zjadliwoci.
Bev jest takim jakby jeozwierzem, Sammy. Wiesz, co to znaczy?
Kiedy wiedziaem, ale jako zapomniaem.
Gdyby wszystkie fiuty, ktre w niej tkwiy, umieci na niej, wygldaaby jak pieprzony
jeozwierz.
Facet otworzy przed Bev drzwi. Zaoya sukienk z adnym wzorem i tamte szpilki. Zdawao
mi si, e zaszczycia nas spojrzeniem, krtkim, ukradkowym spojrzeniem przez rami.
No tak rzekem. Wanie. Zapomniaem puenty.
Ty trzymaj si od niej z daleka.
Rada Jam nie zrobia na mnie wraenia.
Nie jestem typem czowieka, ktry moe nie zadawa si z kim tylko dlatego, e ten kto ma
jakie brzydkie zwyczaje.

Jamalee, jak si okazao, skoczya wanie dziewitnacie lat, a Jason mia siedemnacie i
troch. Czuli si w szkole tak samo bezsensownie jak ja. Jason uczy si fryzjerskiego fachu w
salonie Romelli w rynku. Po ilu tam godzinach i dniach dowiadczenia mg przystpi do
egzaminu, by zdoby uprawnienia. Potem, wiecie, Jamalee miaa prowadzi jego zakad, nie
tutaj, ale w jakim odjechanym miejscu, gdzie ludzie wydaj pienidze tylko po to, eby ich
duej przy sobie nie nosi, a nadziane babki s wymiewane, jeli nie maj towarzystwa w
osobie piknego chopca, z ktrym mog si wszdzie pokazywa.
Najwyraniej kraina ta miaa znajdowa si albo gdzie w Beverly Hills, albo na poudniu

Florydy.
Salon Romelli by miejscem, gdzie te dzieciaki podsuchiway, kto wart uwagi moe by poza
miastem, po czym wamyway si do domw tych klientw i wiczyy zachowanie bogaczy.
Musiay duo si nauczy, by wyglda naturalnie w otoczeniu luksusu, jako e ich celem by
wanie luksus. Jamalee od razu zabraa si te za moj przebudow, prbujc ukierunkowa
mnie tak, jak chciaa.
Chyba bd mwia do ciebie Samuel.
Nie. Jestem Sammy. Zawsze tak do mnie mwiono.
Ale Samuel brzmi bardziej dorole.
To nie jest moje imi.
Ale Sammy pasuje do kogo, kto moe tylko my i woskowa samochody, podczas gdy
Samuel mgby by wacicielem salonu.
Matka daa mi na imi Sammy. Tak mam napisane w metryce.
Naprawd? Powanie? Daa ci na imi Sammy? Zwyczajnie Sammy?
Wanie tak.
Takie imi to po prostu przeklestwo. Och, skarbie, twoja mamusia rzucia na cae twoje
ycie okropny czar i obdarzya ci imieniem, ktre sprawi, e spotka ci wszystko, co najgorsze.
Nie mwisz mi w tym momencie nic nowego.

Widzimy, e nie jeste taki cakiem zy usyszaem od Jamalee ale mamy nadziej, e jako
dostatecznie zy...
By to drugi nasz dzie razem, a moe troch pniej. Mg to by drugi dzie albo drugi
tydzie, tak czy owak siedzielimy w poczekalni u Romelli i czekalimy na Jasona.
Nie jestem pewien, czy zaley mi na etykietce zego.
Pierwszy raz mogem przyjrze si dziaaniu Jasonowej magii; trzy kobiety czekay, a bdzie
wolny. W nosie miay myjce gowy dziewczta i siedziay spokojnie jedna obok drugiej, pene
nadziei, czekajc, a Jason zmoczy im wosy, co na tym etapie byo jedyn czynnoci, jak
wolno mu byo wykonywa. Trzeba byo widzie ich twarze, kiedy jego palce masoway im
gowy, przeczesyway mokre wosy i naciskay skronie; miny kobiet wyraay mniej wicej to
samo co na widok diamentu, ktry okaza si prawdziwy, albo przy pierwszych uniesieniach
mioci. Pewnie nigdy wczeniej nie dotyka ich gw aden facet, z ktrym nie byyby na
powanie.
Ja sama jestem za, Sammy mwia Jamalee ale niewiele osb o tym wie.
Wol sowo twardy. Albo trudny.
Jeste i taki, i taki, skarbie, skoro tego chcesz.
Przygldaem si Jasonowi i, jasna pogoda, chopak wart by w napiwkach co najmniej tyle,
ile sam way, i to co dzie. wietlana przyszo bagaa go dosownie: pjd do mnie, pikny, i
bierz wszystko, czego zapragniesz.
Pozwl, e wyjawi ci dodaa Jamalee, nachylajc si w moj stron i kadc sw ma
do na moim przedramieniu nasze plany.
Dziewczyna bya drobna i uparta. Jej gowa wygldaa jak najlepszej odmiany pomidor po
porzdnej ulewie, ktra nabyszczya mu skrk. Gdybym kiedykolwiek mg wej w

posiadanie takiego piciobiegowego mustanga ze skadanym dachem, rocznik '65, chciabym, aby
mia barw jej wosw.
Kiedy ostatnim razem zgarnli mnie za kradzie w sklepie mwia zupenie z mojej
winy, bo staam si zbyt zuchwaa, prbowaam wynie na sztywnych nogach ca wdzon
szynk pod spdnic, to wysali mnie do psychiatry, doktora od gowy. Facet mia na cianie
oprawione w ramki najrniejsze dyplomy. Stwierdzi wtedy, e mj problem bierze si z
wychowania, z dorastania tutaj, rozumiesz, i spyta, gdzie chciaabym si znale, a ja odparam:
W Los Anglees. Na to on: To by si dao zrobi. A wtedy ja: W 1928. Tu go zatkao, e a
odchyli si w fotelu. No to masz problem, powiedzia, tak jakbym sama nie wiedziaa.
Aha. Ja chciabym wrci do czasw, kiedy najwikszy czowiek by cakiem may, a
wtedy ja mgbym by olbrzymem.
O, no wanie rzeka, a jej do pogaskaa mnie po przedramieniu. Przenie si w
czasie do niezwykej epoki, kiedy ja, akurat, byabym szczliw ekscentryczk, wysoce
powaan i zniewalajco, dosownie zniewalajco wyjtkow.
Ale tu, na ziemi, dokd zmierzasz?
U Romelli unosi si silny zapach, wo rnych kobiet i ich pachnide poczony z odorem
pynw do trwaej. Po pokrytej linoleum pododze stukay obcasy.
Ku lepszym dniom. Wskazaa na Jasona, ktry wydawa si lni, opromieniony
zwracan na siebie uwag klientek.
Jest cae mnstwo drg, ktrymi moemy do tych lepszych dni dotrze. Zamierzamy
wykorzysta powiedziaa i kiwna palcem w stron brata to, co mamy. To, tutaj. A ty,
Sammy, mgby dopilnowa, ebymy otrzymali zapat za wykorzystanie tego, co mamy.
To bez wtpienia istotny element kadego ukadu, Kadego dobrego ukadu.
Dlatego tak ci dobrze traktujemy, Sammy. Dlatego chcemy, eby by czci naszego
ycia. Sprawiasz, e czujemy si bezpiecznie a przynajmniej bezpieczniej.
Zobaczyem, jak Jason przy umywalce owija rcznikiem gow cakiem niezej babki, dojrzaej,
ale atrakcyjnej, i jak oboje wymieniaj spojrzenia, jak gdyby podczas tego mycia wosw doszo
pomidzy nimi do czego, co powinni stara si zachowa w tajemnicy.
Uwiadomiem sobie wtedy, e mam do niej sabo.

8
Spywamy ku play

Nocami bezpaskie koty wczyy si po dolinie, zawodzc jak hordy dzieci buszujcych wrd
wysokiego zielska i had mieci, dopominajcych si mioci. W swoich krzykach uderzay w
nuty pene znacze, ktrych wolaby nie rozumie. Wydawao si, e schodz si wszystkie, a
ich wrzaski terroryzoway Wafla. Sysza je i opada na brzuch, po czym czoga si po pododze
w kuchni w stron moskitiery i podnosi gow na tak jedynie wysoko, by wyjrze ukradkiem.
Ktrego wieczoru wpada bosa Bev z misn pizz i dietetyczn oranad i wszyscy czworo,
ona, Jason, ja i Jamalee toczylimy si w kuchni, a nasza obecno dodawaa Waflowi tyle

odwagi, e pojkiwa cicho. Ja siedziaem akurat na krzele z prostym oparciem ze cierk do

naczy zaoon pod brod jak fartuch u golibrody. Jason posiada wasny sprzt i potrzebowa
wprawy, rozumiecie, wic uwzi si na moje wosy i nie odpuszcza. Twierdzi, e bdzie ze
mnie nieze ciacho, jak skoczy strzyc i ukada.
Ciacho powtrzya Bev. No.
Troch duo spada mi tych wosw zauwayem.
Bd oryginalny odpar Jason. Bd wyluzowany i jedyny w swoim rodzaju.
W porzdku. eby tylko nie zrobi ze mnie pomiewiska.
Czy ja si miej?
Oczywicie, e nie wtrcia si Bev.
Czekao na ni krzeso wcinite obok lodwki. Ubraa si tak, e jej crka wydaa si przy
niej zupenie pozbawiona gustu. Blond wosy uczesaa gadko i upia w kok. Dinsy miaa
sprane i kuszce, tak obcise, e zdawao mi si, i widz odcisk jej maej. Do tego czarny T-shirt.
Obok zlewu pozosta kawaek wolnego blatu, na ktrym mg si zmieci jeden zadek, a Jam
podskoczya i si tam usadowia. ciany w kuchni nabray jakby koloru pta kiebasy zbyt dugo
pozostawionej na socu.
Jam trzymaa ju na kolanach otwarty atlas drogowy.
Ta mapa robi si naprawd interesujca jakie ptora stanu std.
W ktr stron? spytaem.
W kad, jak na moje.
Zdawao si, e Jamalee ma w zwyczaju chodzi po domu w lunej, dugiej do kostek koszuli,
ktra chowaa jej ksztaty niczym kryjwka zabierana wszdzie, gdzie si ruszya. Nawet kolory
byy bezpciowe: szarawe, zielonkawe, biaawe. Par razy stana pod soce, a ja mogem
zobaczy, e ukrywa pod tym namiotem drobn sylwetk i lubi nosi malekie, ciemne majtki.
Dlaczego wydaje ci si, e wszystko, co daleko std, jest takie super? spytaem.
Wtrcia si Bev, mamusia doskonaa. To jest tak, Sammy. Kiedy to ja byam mod klaczk,
w nasze ycie wkroczyli Beatlesi, a wszystkie dziewczyny piszczay i moczyy majtki na widok
kogo? Paula i Johna, oczywicie. Ale nie ja. Pokrcia gow i przeua kawaek pizzy. E-e. Ja
durzyam si w Ringo, rozumiesz? Jeli jaka dziewczyna by go spotkaa, to u niego mogaby
nawet mie szans, przy tym jego nosie i w ogle, szans, ktrej na pewno nie miaaby u Paula
czy Johna. Moje fantazje, rozumiesz, miay w sobie ziarno prawdopodobiestwa. Za to Jamalee
jest taka, e musi mie jednego z tych wymarzonych beatlesowskich supermanw albo obu, bo
jak nie, to dostanie napadu zoci, ktry bdzie trwa do koca ycia.
Cae moje ycie wtrciem mona sprowadzi do piosenki Beatlesw: All I need is
love, love, love...
Oj, no ale ty sodki.
Pozwl, e co ci powiem rzeka Jam, troch podenerwowana opowiem ci dlaczego.
Jason przesuwa po czubku mojej gowy maszynk do strzyenia, ale odwrciem si na tyle,
by j widzie.
Aha mrukn Jason. I ktra to bdzie opowie?
Ta o szkole.
To chyba twoja najlepsza, kotku. Bev wrzucia brzeg pizzy z powrotem do pudeka,
skubna kawaek przyklejonego sera. W kadym razie najczciej j opowiadasz.

 Dziki, Beverly. Tak czy siak, Sammy, par lat temu, kiedy chodziam do szkoy,
zaprzyjaniam si z jedn dziewczyn, z Tabith Bain, z tych Bainw od Fabryki Mebli Bain
tam, za...
Wszelkie rozmowy zostay na chwil zawieszone, bo z gwizdem i oskotem przetoczy si
pocig, a wszyscy zastygli w bezruchu, jak gdyby ten jego gwizd oznajmi przerw w czasie,
dopki tory nie poniosy elastwa w dal.
...za fabryk karmy.
No. Jest co takiego niedaleko Wesoego Hau-Hau.
No wanie. No wic ci Bainowie s bogaci, cholernie bogaci, i maj taki wielki, bogaty
dom przy Penny Drive z widokiem z gry na miasto, a Thabita nie bya za bystra i choby nie
wiem co robia, to wicej jak na trzy nie zasugiwaa. A bya przy tym leniwa. Bya bogata z
domu, wic po co si wysila, no nie? Ale jej matka chciaa, eby posza kiedy na jak zajebist
uczelni i znalaza narzeczonego, takiego z majtkiem na oglnokrajowym poziomie. Awans
spoeczny, rozumiesz. No wic wynaja mnie, ebym pisaa Thabicie wypracowania. I teraz
suchaj, kada praca napisana przeze mnie, a podpisana nazwiskiem Thabity, bya oceniana na
pitk, a moje wasne wypracowania z moim wasnym nazwiskiem najwyej na czwrki.
Przewanie na trjki. Wedug nauczycielki, sam rozumiesz, przeznaczeniem panny Bain byo
wypyn na szerokie wody, a panna Merridew moga jedynie zaj w ci albo pj do
wizienia, albo skoczy w przepa. Tutejsza szkoa przeznaczya nas na ludzkie zomowisko.
Zomowisko, ktre toczy si po tanich barach i pracuje dorywczo za najnisz stawk.
Przewrcia kart atlasu. Caa nasza przyszo w West Table zostaa ustalona i zaplanowana
ju w dniu naszych narodzin. Przewrcia jeszcze kilka kart. Dlatego wszdzie indziej wydaje
si o niebo lepiej ni tutaj.
Sam nieraz ju czuem si podobnie, lecz w mojej wersji sam te ponosiem za to cz winy.
Urodziem si po to, by y na marginesie wiata, to jasne, ale sam na ochotnika pchaem si w
jego najciemniejsze zakamarki.
Gono odparem: Rozumiem ci, Jam.
Bev wycigna z paczki papierosw dointa skrconego z brzowej bibuki i podniosa go do
nosa. To, o czym nam teraz powiedziaa, mona by obrci na twoj korzy, ale nie, ty wolisz
si dsa i kisi we wasnej zoci, i ni o podrach...
Nie moesz tutaj tego pali. Znasz moje zasady.
Ach, racja. adnych narkotykw pod tym dachem, poza tymi pigukami, ktre sama
ykasz, kotku.
Potrzebuj ich. Daj mi energi...
Tu wtrci si Jason: Nie lubi ktni. Przestacie ju.
Bev wstaa, przesza przez kuchni i otworzya drzwi z moskitier. Id do domu, zapal
sobie skrta, wypij drinka i wcz telewizor na co zabawnego.
Pucia drzwi, by trzasny.
A chopak trudzi si jak mrwka nad t moj gow. Macha noyczkami, patrzy, przesuwa
maszynk, patrzy i czesa.
Zaczynasz wyglda naprawd gronie. Jeste grony?
Ja? Grony? Nie, nie, nie. Jestem stuprocentowym miczakiem. Zobaczycie jeszcze, jak
gnam do szpitala, gdy tylko przestraszy mnie jaki goniejszy dwik albo nawet buczenie

trzmiela.
Jamalee nie podniosa wzroku znad mapy. On kamie stwierdzia. Jego tatko by
pitbullem, a mamuka prawdziw ylet...
I wtedy rozleg si dwik tego instrumentu, klarnetu chyba, na ktrym kto gra gdzie w
ciemnoci. Syszaem go wyranie, ale jego muzyka musiaa odby dalek podr, by do mnie
dotrze. Zdawaa si pyn z grzbietu wzgrza nad dolin. Bya to jaka ragtime'owa melodia,
wawa i pynna jednoczenie. Koty wziy j chyba za woanie swego wielkiego przywdcy i
zaczy oddawa jkliw cze.
Dzieciaki patrzyy na siebie dugo i w skupieniu; wreszcie Jason rzuci swe przybory i
dosownie uciek z kuchni.
Usyszaem trzask drzwi do jego pokoju.
Na mojej twarzy chyba odmalowao si pytanie, bo Jamalee powiedziaa: To pan Hart,
nauczyciel muzyki, wiczy obciganie na swoim klarnecie. Staje samochodem na poboczu drogi
na wzgrze i zsya tutaj w d te swoje melodie, wabic mego brata.
Siedzielimy oboje w towarzystwie Wafla, suchajc, jak pan Hart wygrywa swoje serenady.
Wedug mnie facet nie moe przesta myle o Jasonie. Prbuje go przekona, e jest taki
sam jak on.
Aha.
W zasadzie to ma racj, ale Jason musi sypia z kobietami.
Jak to?
Tyle bab wydzwania, proponujc, eby Jason wyprbowa na nich swoje umiejtnoci w
poniedziaek, kiedy zakad Romelli jest zamknity. Ja potrzebuj go, musi zabiega o wzgldy
tych kobiet, eby otrzyma, no wiesz, stosown zapat, i dziki temu zbierzemy kas na wyjazd.
Wzia znw do rki atlas i otworzya na mapie caego kraju. Dotkna palcem Wyyny Ozark,
gdzie si znajdowalimy. Palm Beach na Florydzie. To jest miejsce dla nas. Jej palec
przesun si powoli std tam. Gromadzimy kas, pakujemy si, kupujemy wz i powolutku,
bez popiechu suniemy przez te wszystkie stany, dosownie spywamy w d ku play.
Ja mam wz powiedziaem.
miechem sprowadzia mnie na ziemi i tam zostawia.
Jeszcze przez jakie trzy czy cztery melodie Wafel i ja siedzielimy razem na ganku w
przekonaniu o wasnej maoci, chonc muzyk. Facet by diablo dobry. Naprawd, ten cay pan
Hart umia gra!

Kopniakiem otworzyem troch pniej drzwi pokoju i krzyknem: Co ty, do licha, zrobi z
moimi wosami?
Jason lea na swojej pryczy brzuchem w d. Oczy mia czerwone i pociga nosem.
Oj, nie bd zy. Ta fryzura nazywa si paski dach i botniki.
Zy? Chopie, jest super! Masz prawdziwy talent, kolego.
Nie prbuj mnie pocieszy.
Wcale nie prbuj. Bardzo mi si podoba to, co zrobie z moj gow.
Nie mw tak, jeeli to nieprawda.
Ta fryzura przemawiaa, stawiaa dania. Na grze bya paska, za to boki miaa dusze i

zaczesane w ty, tak e tworzyy puszyste botniki. Taki fryz mgby oznacza wyluzowanego
rockmana, kotku, gdybym gra na basie w Hernando's Hideaway w 1956. Bya to widzialna
oznaka tego szczeglnego wewntrznego ja, ktrego sam poszukiwaem, a ten chopak je
odnalaz i mi podarowa.
Suchaj, Jason, mwi szczerze. Przesunem doni po paskim wierzchu.
Zafundowae mi znak szczeglny. Wczeniej takiego nie miaem.
Przy jego ku pona maa lampka cienna. Spojrza na mnie kilka razy, by zobaczy, czy
si z niego nie nabijam, a wreszcie przekrci si i usiad na brzegu pryczy.
Bdziesz musia uywa wosku. Jason wsta, zmarszczy jedn brew i ssc warg,
przyglda si uwanie mojej gowie, jakby mia zamiar zawrze o ni jaki zakad. Ale
naprawd dobrze mi to wyszo stwierdzi. Rozmach i rwnowaga, wszystko to tutaj jest.
Tak czy owak, dziki, kolego. Ale wicej ci dzikowa nie bd.
Ale nie ma za co, super-Sammy.
wiato byo sabe i niewyrane. Cienie czaiy si po ktach i pod sufitem i otaczay t jedn
jedyn plamk jasnoci.
Widziaem, jak Jason podnis rk do gowy, a do zwina si w dk, ktr przyoy do
ucha. Nachyli si ku oknu, gdzie szare my i brzowe uki wybijay rytm o moskitier,
znieruchomia, nachyli si bardziej.
Ten klarnet rzek. Nie sysz go...
Twj muzykalny przyjaciel chyba si zwin.
Przyjaciel? Widzicie, Jason odwrci si twarz do mnie, lecz taki by spowity w cienie,
e nie widziaem jego miny. To niewaciwe sowo. Ono nie cakiem tu wystarczy. Ale tak si
zastanawiam... czy mgbym z tob porozmawia, super-Sammy? Musz z kim porozmawia, a
mam takie wraenie, jakbymy ty i ja byli przyjacimi.
Wypowiedzia to sowo, sowo, ktrego ja przed chwil uyem niewaciwie, lecz ktre
pasowao w odniesieniu do nas.
Wdrapaem si na swoj koj, poprawiem poduszk i rozcignem si jak botnista kaua w
koleinie.
O czym?
Co mog powiedzie o tym, co mwi Jason: W jego modych emocjach i zdobytych
niedawno dowiadczeniach panowa zamt, a pan Hart objawi to i owo jemu i jego ptaszkowi i
wydaje mi si, e Jason wiedzia, co on i jego ptaszek tak naprawd czuj wobec pana Harta, ale
potrzebowa, by kto go pocieszy, poklepa po plecach i powiedzia, e moe posun si dalej,
by tym, kim jest, i robi z panem Hartem to, co mu pasuje, tak dugo, jak tylko bdzie chcia,
cho sam wolaem sobie tego nie wyobraa.
Jason powiedzia w kocu: Zdawao mi si, e kombinowa bez koca, jak tu dopa mnie
na tej wycieczce. Dosownie zwalio mnie to z ng. Mgby powiedzie, e nie opieraem si tak
silnie, jak powinienem. Nie powiem, eby to byo straszne. A pan Hart od tamtej pory najchtniej
nosiby mnie na rkach.
Zastanw si, czego chcesz, kolego, co chciaby, eby si stao, a co wolaby, eby si
nie wydarzyo, i postaw spraw jasno.
Ale chodzi mi o to, Sammy, czy ty mgby robi to inaczej? No wiesz, seks. Seks z
mczyznami.

 Pono mona si tego nauczy, kiedy si yje na maksa.

Co znaczy ta odpowied?
Ja nie yj na maksa.
Wewntrzne ja takiego wiejskiego pedzia bdzie wystawiane na wiele prb. Trzeba mie cay
wagon szacunku dla tych, co przez nie przechodz, i to przechodz co dzie pewnie te i co
noc, a moe i w poudnie. Nie jest to najatwiejsza droga prowadzca przez tum blinich.
Ale wiesz, Sammy, mam jeszcze jedno pytanie: Co zrobi z blem serca?
To pytanie poderwao mnie z koi i sprowadzio na podog. Chciaem ju zakoczy t
rozmow.
We si z nim za bary poradziem. I ruszyem do drzwi. Innego sposobu nie znam.

Jamalee nucia co w kuchni, nachylajc si i grzebic w lodwce, a wiato ze rodka

przewietlao jej namiot-sukienk, wywoujc we mnie robaczywe myli, wic chwyciem j za
pup. Przez t paplanin z Jasonem byem chorobliwie napalony na cipk, nie pytajcie mnie
dlaczego. Jej zadek by jak jdrny, nieduy melon, ktry idealnie mieci si w moich doniach.
Trzepna mnie po apach. Ju miaa si odwrci i na mnie spojrze, ale daa sobie spokj.
Nie, nie, nic z tego. To nie jest nam pisane, Sammy.
Ale jestem taki napalony, Jam. Strasznie.
Nie moja wina, e si nakrcie i teraz ci stoi.
Naprawd ci pragn, kochanie. Okrutnie.
Aha, niech zgadn: pewnie ju mnie kochasz, co?
Tak. To musi by to. Wanie to uczucie.
No to masz pecha, skarbie. Id moe do domu obok i odwied Bev albo co. Odwied Bev,
napij si i odpr.
Poczuem si odprawiony. Wzia odyg selera i odesza do swojego kcika. Zasuna szybko
zasonk. Wafel poczapa za mn w stron moskitiery. To bydl mi wspczuo, jestem niemal
pewien. Byo wiadkiem tego, jak mnie spawia. Jego wzrok i postawa mwiy, e wie, jak to
jest, chopie. Gowa do gry i w ogle.
Tam, gdzie podwrka nie byy wydeptane do goej ziemi, przydaoby si koszenie. Trawa
rosa w sztywnych, nierwnych kpach niczym zapomniane wyspy na oceanie ziemi, a po ciemku
mona si byo o te wyspy atwo potkn. Jam postpia ze mn do brutalnie, ale jej rada
zdawaa si sensowna. Wafel depta mi po pitach, a ja, potykajc si i prawie przewracajc,
brnem po chwili przez podwrze.
Salon Bev wypeniao nieziemskie wiato telewizora. Kady nowy obraz emitowa inny
rodzaj jasnoci i wypenia pokj podrygiwaniem cieni i blad powiat.
Widz ci zawoaa, zanim jeszcze zdyem zapuka.
Wejd. Wafel przyczapa za mn do rodka, a ona dodaa:
Czyby maleka Jamalee wyrzucia was, chopcy, ze swego klubu?
Tak jakby odparem.
Siedziaa w niskim, szerokim fotelu, chyba zielonym, a stopy trzymaa na stoku, czy jak to si
tam naprawd nazywa. Miaa na sobie jasnorow koszul nocn, na gowie ty turban, a na
twarzy niebiesk maseczk, tak cigajc pory.

 Mog poczstowa si piwem?

Jeli jest.
Byo, a ja usadowiem si w skrzypicym fotelu bujanym naprzeciwko Bev. Trzeszcza, gdy
tylko czowiek si poruszy, i jcza jak na mkach, gdy prbowano si w nim buja. Nie
podobao mu si to, co zmuszony by robi.
Chcesz szklank?
Nie.
Och, prosz, we jedn szklank, tak bardzo lubi widzie je w uyciu.
Podesza boso do gablotki, wycigna szklank do drinkw i mi j podaa.
Naklejka gosia, e pochodzi ze Sloppy Joe's. Nalaem do niej piwa, a Bev usiada i
przygldaa mi si, jak przedzieram si przez pian, by wzi wreszcie yk chmielowego napoju.
W tej popielniczce obok ciebie jest kilka skrtw, Sammy...
Chwil pniej wieczorny zabawiacz telewizyjny sprawi, e parsknem miechem. Mia ze
sob psa, jakiego mieszaca, ktry potrafi facetowi zdj buty i skarpetki i powiesi je w szafie.
Zabawiacz uzna, e wystarczy, jak bdzie lea i pozwoli psu robi swoje, a sam tylko w kadej
wolnej sekundzie stroi mieszne miny. Pies robi prawdziw furor jako osobisty lokaj.
Nie mogem zmusi Wafla choby do tego, by popatrzy.
Kiedy pojawi si nastpny zabawiacz ze swoim show, Bev wstaa z fotela i oznajmia: Mam
ju do patrzenia na t twoj koszul, kotku. Masz jakie inne ciuchy?
E-e. Zostay zatrzymane w zastaw.
W zastaw?
Za czynsz.
Aha.
Posza gdzie, wrcia i postawia przede mn waliz. Waliza bya pokryta kurzem,
pajczynami i kremow skr.
Otwrz to, Sammy. Te rzeczy naleay do Skeetsa Benvenuti.
Co to za jeden? Brzmi jak ksywka gangstera.
Skeets by po prostu podym skurwysynem, kotku, kanciarzem z Dallas, nie adnym
prawdziwym gangsterem. Swoj zot zapalniczk zapalia papierosa i wydmuchna dym,
ktry unis si pionowo przed jej sin twarz. Przypadkiem si w nim zakochaam. Nie wydaje
mi si, eby wyrzdzi jako szczeglnie wiele za, jeli nie liczy, jak syszaam, szwindli i od
czasu do czasu zadawania ludziom blu, tak dla zabawy.
Nie zabior jego ciuchw.
Spokojnie. Trzymam je od dziesiciu lat, kotku. Skeets wszed jako w posiadanie
pienidzy, a ja wolaam nie pyta jak, lecz kto chyba jednak to wiedzia i postanowi je
odzyska. Zdaje si, e Skeetsa nie ma ju wrd ywych. W kadym razie wszystko na to
wskazuje.
Rozebraem si ze swojej brudnej koszulki i wamaem si do walizy. Byy w niej gwnie
koszule, a wikszo z nich zapinana na guziki, w stylu dziadka, w prki grube jak deski
boazerii albo wielobarwne kraty, albo eksplodujce kolorowymi kwiatami. Koszule wisiay na
mnie troch, ale pasowao to do tego stylu ubierania. Spodnie za to leay jak ula.
Z now fryzur i w nowych ciuchach robia si ze mnie interesujca posta. Bev zostawia
mnie, zmya maseczk, a potem umiechna si, pucia oko i znw umiechna do mnie w

nowej wersji.
Wiesz, Bev... zaczem i z czuoci pooyem donie na jej ramionach, lecz ona cofna
si, zanim dokoczyem swj aosny jk.
Daj spokj powiedziaa. Daruj sobie. Jeste przystojny i mody, a ja bywam mia, ale
nic z tego. Usiada z powrotem. Podniosa szklank z drinkiem i oprnia j. Bywaam zbyt
mia. Zbyt mia, by oni potrafili to doceni.
Co rusz gadziem si potem po nowych ciuchach albo gaskaem Wafla i czuem si jak na
wakacjach, jakby mi nic do szczcia nie brakowao. I wtedy w telewizji pucili te nocne reklamy
seks telefonw, a z moich ust doby si saby jk. Dziewczyny w bielinie wylegiway si w
pocieli z rowego jedwabiu, gardowym, zmysowym gosem podajc swoje numery telefonu i
mwic ci o twojej samotnoci, a przy okazji informujc, ile skasuj za minut udawania, e s ci
bliskie, kiedy ty bdziesz targa si za ptaka.
Bev parskna miechem i miaa si, pewnie ze mnie. Pooya stopy na stoku, a jej nogi
przestay by dla mnie tajemnic a do poowy ud. miaa si co rusz, przygldajc si pozom,
jakie przyjmoway dziewczyny na ekranie, eby mnie skusi. Bez trudu przekonay mnie, czego
mi trzeba, i sprawiy, e zaczem na myl o tym si lini.
Biedny Sammy odezwaa si Bev. Jej umiech by wspaniay, naprawd nis ze sob
zaproszenie. Wiem, kotku, e ywisz jakie robaczywe nadzieje, ale musisz zrozumie, e nie
zachcam ci za kadym razem, kiedy si umiecham.

9
Pity raz

Byo koo trzeciej po poudniu, w kadym razie blisko tego, gdy wpad Rod. Usyszaem jego
furgonetk na dworze, usyszaem syk tokw, gdy zgasi silnik. Stukny drzwi, a ja wyjrzaem
na zewntrz i zobaczyem, jak Wafel skacze wysoko, by poliza go po twarzy, na ktrej zapuci
wsy a la bandito.
Rod mia na sobie T-shirt, ktry czyni z niego fana REO Speedwagon. Wyglda jak
ksikowy przykad starego rockmana: wielka, szpanerska sprzczka u pasa, obcise, podarte
dinsy, dugie czarne wosy spywajce z tych miejsc, gdzie jeszcze nie wyysia. Patrzc na
niego, syszao si niemal nadte riffy gitarowe i tandetne solwki na bbnach, a do tego spikera
w radiu spuszczajcego si nad dobrymi dawnymi czasami.
Co za jeden?
Jestem Sammy. Waletuj tu od jakiego czasu.
Jeste w siach powietrznych, w wojsku czy czym takim?
Nie.
Wiesz, to ta fryzura.
Jest nowa... mam j od niedawna.
To Jason?
I naprawd mi si podoba.

 Dobrze. Ju dobrze.
Jedzi pciarwk z odkryt pak, dodge'em, mocno poobijanym i niezbyt czsto mytym.
Jego lakier by kiedy ty, ale zosta upstrzony czarn i szar farb podkadow w miejscach,
gdzie co trzeba byo wyklepa. Na pace leaa lodwka turystyczna i jakie pordzewiae
acuchy do mocowania drewna.
No to jeszcze raz co, kurwa, za jeden?

Rod zosta wezwany do domu przez kopoty z prawem. Mia zaklepane na trzy miesice
miejsce w wizieniu okrgu Howl.
On, ja, Jam i Jason siedzielimy przy stole w kuchni, przy czym my dwaj rozpracowywalimy
flaszk bourbona i dwunastopak piwa. Rod stwierdzi, e swoj odsiadk ktr mia rozpocz
po kolacji zainauguruje po pijaku.
Gdy tylko usysza, e jestem z Arkansas, zaczlimy si droczy, opowiadajc wszystkie te
stare jak wiat arty na temat stanw, z jakich si pochodzio, tylko e ja robiem sobie jaja z
wasnego stanu, a Rod ze swojego. Musiao to wyglda tak, jakbymy urzdzili zawody, kto
zmiesza z botem wasny stan gbiej i szybciej.
I wtedy ten z Missouri mwi: To nie s nogi mua, s za dugie, to jego uszy.
Ona na to: Doktorze, nie mog chyba stosowa piguki; za kadym razem, gdy wstaj, ona
zwyczajnie wypada.
No wic ten z Missouri przyglda si temu szlaczkowi na niegu i mwi: Nie wydaje ci
si, e to moe by pismo mojej crki?
Jeden mwi: Mam jelitwk, a drugi stary pierdziel z Arkansas na to: To wstaw do
lodwki, wpadn pniej i wypijemy razem.
To nie nogi byy za dugie, tylko...
Spdzalimy czas, gadajc w ten sposb, testujc si nawzajem, zasilajc co chwila na nowo
swoje krwiobiegi. Jamalee i Jason nie odzywali si prawie ani sowem, jeli nie liczy informacji
o czekach z opieki, pogodzie, problemach z hydraulik w azience i tym podobnych. Ledwo
tolerowali Roda w jego wasnym domu.
Zostawi swj wz tutaj zaparkowany powiedzia Rod mniej wicej w tym czasie, gdy w
telewizji zaczynay si wieczorne wiadomoci. W kocu to mj dom i w ogle. Wsta bokiem
z krzesa, zapa mnie za rami i pocign ku drzwiom. Musz ci co pokaza, przyjacielu.
Zaprowadzi mnie do swojej furgonetki. Wafel spa pod ni w cieniu opony. Tego wieczoru
upa nie ustpowa i bardzo si stara, by nikt nie rozkoszowa si zbytnio pobytem na dworze.
Jaki niemody go kilka domw dalej po drugiej stronie ulicy haasowa niemiosiernie, usiujc
skosi traw na caym podwrzu przy pomocy samej podkaszarki; zatrzymywa si i cign za
sob lodwk turystyczn co pi, sze krokw podkaszania. Jego kobieta staa na ganku i
patrzya morderczym wzrokiem, podczas gdy dwa szkraby prboway wdrapa si jej na nogi.
Facet pi szybko w upale i rzuca puste puszki na drog, potem wlk za sob tamt lodwk i
haasowa dalej.
Musisz mi to przechowa. Rod wycign z wozu pistolet. Mgby zosta skradziony,
gdybym go tutaj zostawi, zabiby jeszcze jakiego sukinsyna, a wina spadaby na mnie. I tak
skoczyby si mj fart.

Pistolet lni jak zote zby alfonsa. Na lufie widnia delikatny nadruk OLIVETTI FIREARMS
i kaliber: trzydzieci osiem, cho ksztatem moim zdaniem bardziej przypomina czterdziestk
pitk. Rod mia te do niego pudeko amunicji. Syszaem kiedy piosenk o tym, e pistolet to
prawa rka diaba. Ley tak w mojej doni nasmarowany, zaadowany, a w gowie rodz si
myli...
Gdzie mam go pooy?
Gdzie, kurwa, chcesz! Masz go przechowa i tyle.
Podeszlimy do drzwi, a on doda: Chyba nie zaczniesz teraz jak dure napada na jakie
sklepiki, co? Wygldasz na takiego, co pomachaby spluw w butiku z babskimi ciuchami tylko
po to, eby sobie pogada.
E tam, wtedy i tak nikt si prawie nie odzywa.
Wiem. Jak Boga kocham, wiem o tym...
Rod nie chcia je, za to ja spaaszowaem puszk fasoli z wkrojon do rodka parwk. Z
trunkami zachowaem si odpowiedzialnie i przerzuciem si na samo piwo. Bya te buka
malana, ktr mogem zebra sos z fasoli. Jamalee i Jason uznali, e jestemy nawaleni, i uciekli
od naszych wyzieww, trzymali si z dala.
Rod powiedzia: Nigdy z ni do niczego nie doszedem.
Z kim?
Z Jamalee. Nigdy si nie przekonaem, czy jej wosy na dole s takie same jak na grze,
czy nie. Albo czy chocia podobne.
Ma swoje zasady.
Ma przewrcone we bie, nic wicej. Wosy kiedy miaa normalne. Brzowe chyba. A ten
Jason, Jezu Chryste, moja stara bez przerwy pieprzya jak nawiedzona, jaki ten cwelek jest
przystojny. Jakie ma gbokie czy jasne, czy jakie tam spojrzenie i inne takie pierdoy.
Fakt, e jest liczniusi.
Jakby mu par razy zama nos, wygldaby przynajmniej jak facet. No, chocia byby do
faceta podobny. Mylaem nawet, eby mu to zaatwi, kiedy moja stara powtarzaa: Jason
Merridew to najpikniejszy chopiec na caej Wyynie Ozark i najpikniejszy czowiek w
miecie.
Trudno mie mu to za ze.
Fakt. Ale i tak spuciem jej omot. eby suka mwia tak o innym facecie, i to patrzc mi
w oczy! Jest taki liczny. Zaraz potem odesza i zabraa ode mnie dzieci, ale chyba
wytumaczyem jej, jakie jest moje zdanie na ten temat. Pewnie wci czuje to moje zdanie, gdzie
by si nie ruszya.

W moim czarnym fordzie przekaza mi ostrzeenie. Bo musiaem odwie go do wizienia.

Powiedzia:
Ta Beverly... Musisz wiedzie, przyjacielu, e nie powtarzam plotek, ale ona raz
podkablowaa paru facetw, wiem to na pewno. Wolabym nie lee obok niej w ku, gdyby
zjawili si oni sami albo ich kumple. To wredne, naprawd wredne oprychy, chopie, ludzie
Timlinsona z okrgu Shannon. Par lat temu udawali gliny i grabili hodowcw ziela w okolicy, a
ludzie gadaj, e zastrzelili dwch czy trzech nieszcznikw. Zastrzelili. Zabili. Bev najpierw si

z nimi bzykaa, a potem ich sypna.

Nie odzywaem si.
To przecie mogem by ja.
Nie byem pewny wasnego gosu.
Pomylaem, e ci o tym powiem, w razie gdyby chcia wiedzie...
Wizienie znajdowao si dosy daleko, po drugiej stronie miasta. Byo nowe, wiksze, ni
zdaniem patrzcego mogoby by potrzebne, zbudowane z wielkich betonowych pyt
wyszczotkowanych tak, e przypominay naturalny kamie, z wysokimi, wskimi oknami i
jasnym owietleniem.
Jechaem tak, jak byem przekonany, e jechabym, gdybym nie wypi trzech czy czterech
bourbonw i kilku piw. Skupiaem si na tym, by trzyma gow prosto.
To moja czwarta odsiadka za jazd po pijanemu oznajmi Rod, gdy si zatrzymaem.
Powiedzia to ze wzruszeniem ramion i umiechem, jak gdyby chcia mi tylko przekaza, e po
prostu lubi si zabawi, e jest z niego prawdziwe imprezowe zwierz. Jak zapi mnie w noc
po wyjciu...
To bdzie twj pity raz dokoczyem. Wiem, o co chodzi. Recydywa. I dwa lata w
wizieniu stanowym.

10
Bez oczekiwa

W jaki sposb odpowiedzie na wystosowane pisemne zaproszenie? Gdy przedstawiamy par,

czyje imi naley wymieni najpierw, babki czy faceta? Kiedy mczyzna powinien zdj
kapelusz i po co w ogle go nosi? O ktrej godzinie mona zacz polewa na nieformalnym
przyjciu poczonym z degustacj wina? Czy koktajl krewetkowy naley je takim widelcem,
czy takim, czy moe jeszcze jakim innym durnym sztucem, o ktrym w yciu nie syszae i nie
rozpoznaby go, nawet gdyby Pierwsza Dama wbia ci go prosto w gupi ap?
Jamalee zdobya gdzie wielk, grub, zniszczon i nieco zawilgocon ksig dobrych manier,
ktra cuchna jak wstka do kapelusza zbieracza baweny. Wyszukiwaa w tym tomisku lekcji,
przedstawiaa nam je i wszyscy troje zgbialimy ich znaczenie. Gwna myl bya taka, e
kade z nas powinno zrzuci z siebie skr, ktra stanowia nasze ograniczenie, kostium
spoeczny, ktry nosilimy, a ktry ju na pierwszy rzut oka komunikowa nasze niskie urodzenie,
po czym wszyscy powinnimy przyswoi sobie nowy sposb bycia i maniery, i t aur wrodzonej
szlachetnoci, ktr szlachetnie urodzeni posiadali z natury.
Nie zostalimy wychowani w oparciu o prawdziwe wartoci mwia Jamalee.
Bdziemy wic musieli przyswoi sobie par sami.
Jamalee musiaaby kupi ca pustyni gorcego piachu i przepuci j przez nasze czaszki,
bymy z pustymi, czystymi gowami, majc nowe, nieokaleczone mzgi, zapenili je od pocztku
uytecznymi mylami, nawykami i intencjami.
Cyrk ten trwa kilka dni.

Jamalee skaniaa sw pomidorow gow, zatapiaa si w pozwijanych kartach ksigi, po

czym recytowaa kolejne zasady dobrego zachowania, ktrych przydatnoci nie potrafiby sobie
nawet wyobrazi. Belfer w ni wstpowa przy wielu okazjach: naucz si tego, sprbuj tamtego,
sta si taki, a nie inny. Chciaa nas ucywilizowa, co wedug niej oznaczao chyba
mapowanie bogaczy w kadym calu, cznie z pluciem na nasze wasne cienie.
Radio przez cay czas grao muzyk powan, a ja nie przepadam za adnym gatunkiem
muzyki, ktra doprowadziaby ci do szau, gdyby sprbowa co zanuci. Siedziaem tam
rozdraniony przez Wielkich Mistrzw i suchaem Jam tylko na tyle, by unikn ktni. Dosy
czsto korzystaa z tej ksigi jak z podrcznika i nakrywaa do stou jak do proszonej kolacji, tyle
e bez odpowiedniej zastawy i da, po czym musztrowaa nas przez cay posiek, besztajc nasz
wyobrani, jeli wzilimy plastikowy n za yk do bulionu.
Jasona ogarniao czasem znuenie i zniecierpliwienie, a ona mwia wtedy:
Hej, nie robi tego dlatego, e prbuj ci udrczy.
Nie musisz nawet prbowa odpowiada. Mnie bardzo atwo udrczy.
Maj mija, siedzielimy zazwyczaj na podwrzu albo w kuchni, a to uparte dziewuszysko nam
nie odpuszczao. Bya ode mnie modsza rocznikowo, ale chyba ze trzy razy mdrzejsza i starsza
pod kadym innym, uytecznym wzgldem. Znajdowaa rozwizania tam, gdzie ja nie zdyem
jeszcze dostrzec problemu.
Wreszcie rzeka kiedy musimy wypracowa w sobie waciwy sposb postpowania z
tymi, jak to si mwi, ktrzy pozostaj w naszej subie. To sprawa pierwszej wagi, bo moni
tego wiata oceniaj innych monych tego wiata po tym, jak ci traktuj swoich wyrobnikw,
czaicie?
Ta dziewczyna ze swoim oddaniem i nadziej sprawiaa, e w duszy mi wrzao. Staraa si
mwi z zakrtasami, dziwnymi zawijasami w rozbudowanych zdaniach. Zazwyczaj przykadaa
si do wszystkiego, co chciaa powiedzie, przerabiaa to w gowie, nim otworzya usta, tak by
sowa, ktre z nich padn, pomogy jej wyda si t inn osob, nie t, ktr bya, lecz t, ktr
sta si przez ten trening zamierzaa.
wiat, do ktrego chciaa wraz z nami trafi, wydawa si dziecicym marzeniem o wiecie
no dobrze, jeli nie liczy mskiej prostytucji i szantau.
Ja sam wolaem oszczdzi sobie oczekiwa zwizanych z lepsz przyszoci i takimi tam.
Zreszt bez czyjej pomocy takie oczekiwania u mnie w zasadzie si nie pojawiay.

Dwa razy usyszaem od Jamalee, e motto Bev brzmi: yj szybko, ucz si powoli. Raz owo
motto zostao zacytowane, gdy obserwowalimy Bev, jak wysiada z lincolna i zatacza si w
stron domu z dwoma czuymi czekami w biaych koszulach z krtkimi rkawami i szerokich
krawatach. Innym razem motto rozbrzmiao, gdy Bev wpada do nas z torb hamburgerw i
shake'w, ale zapomniaa, e dla Jamalee powinna bya zamwi jednego bez musztardy i pikli.
Jam rzucia jej to motto prosto w twarz, a Bev j wymiaa.
Masz wolny wybr, kotku. Moesz dalej by godna. Jeli o mnie chodzi, rb, jak chcesz.
W te wieczory, kiedy wiedziaem, e Bev siedzi u siebie i yje szybko, lecz uczy si powoli w
samotnoci, po zmroku wpadaem do niej z wizyt. Wafel robi za przyzwoitk. Zazwyczaj dao
si tam znale piwo, jakiego skrta albo dwa, a moe i paczk chipsw. Papierosy to jeden z

typowych naogw, z ktrym nigdy si nie zbrataem, ale od czasu do czasu wyspiem od niej
jakiego mentola, dajc nieobecnemu uzalenieniu okazj do pochwycenia mnie w swoje szpony.
Zawsze mona byo poczu si przy niej swobodnie. Na sobie miaa przewanie lun sukienk
albo cienki szlafrok i bardzo czsto jak papk piknoci na twarzy. Wosy albo spinaa wysoko,
albo zostawiaa zwyczajnie rozpuszczone. Co do butw, to najchtniej chodzia po prostu na
bosaka.
Czuem si troch jak w szatni fabrycznej po dwunastogodzinnej zmianie. Bev siedziaa z
nogami na taborecie i mzgiem na luzie. Ogldalimy wielu zabawiaczy i niekoczce si
reklamy kosmetykw samochodowych, no i sitcomy z jej dziecistwa na tym kanale, gdzie nie
pokazuj nic innego.
Jeli podniosem jaki interesujcy mnie temat, przewanie mnie zbywaa.
Sammy, twoje towarzystwo jest przyjemne i mile widziane. Wol nie pi w samotnoci.
Ale powtarzam ci ju enty raz: nie pytaj mnie, jak mi min dzie. I nie opowiadaj mi o swoim. I
nie dr mojej przeszoci. Napij si piwa, co? Zapal skrta. Po si i rozlunij, poogldaj
telewizj, a jeli uznasz to za stosowne, to si miej. Po to tutaj jestemy.
Raz te zapytaem, kim jest tatko Jam.
Odpowiedziaa: Co byo, mino. Nie mam zamiaru teraz siedzie i tego rozpamitywa.
Bev, czy ty niczego nie aujesz?
Oczywicie, e tak.
Na przykad czego?
Obrcia si i rzucia mi ostre spojrzenie. Na przykad tego, e wczeniej nie
przefarbowaam si na blond. Tego auj.
Rany, ale z ciebie pani Twarda, co?
Sammy, ty chyba naprawd stosujesz w yciu moje motto.

Muzyka rozbrzmiewaa o zmierzchu i milka, gdy zapada ciemno. Musiaem pojecha w

stron rynku, a potem zawrci pkolem, by dotrze na grzbiet wzgrza nad dolin. Wczyem
kaset Monkey Beat, gon i rzek. Po czterech czy piciu minutach jazdy znalazem si
dwiecie metrw od miejsca, skd wyruszyem.
Stanem obok fury pana Harta. Byo to ciasne miejsce widokowe z szar barierk i cienk
warstewk wiru na parkingu. Jedzi adnym jasnozielonym pickupem, chevroletem z 1970 roku
albo co koo tego, ze zotej ery designu samochodw. Zostaem w aucie, dopki Rocking Dog
nie doda mi odwagi i nie skoczy piewa, a wtedy wysiadem i podszedem do klarnetu.
Przeszedem nad szar barierk i w d po stromym zboczu przez zarola ku muzyce. W
jakim sensie spodziewaem si siedzcej tam publicznoci, popijajcej herbat z kruchych
porcelanowych filianek, wpatrujcej si w przemykajce po klarnecie palce pana Harta, ale
ujrzaem tylko pana Harta przycupnitego na pniu powalonego martwego drzewa. Ubrany by
zasadniczo tak, jakby wraca akurat z siowni. Ciemne wosy, sabe i przydugie, okalay mu
twarz. U jego stp lea otwarty futera.
Spostrzeg mnie, lecz dokoczy utwr niech mnie diabli, jeli wiem co to byo, cho
brzmiao troch jak temat z Krlika Bugsa zanim si odezwa: Czym mog suy?
Stale nka pan muzyk Jasona Merridew, a jakie waciwie ma pan zamiary?

 Kim pan jest?

Powiedzmy, e jestem z rodziny.
Schyli si wtedy, odoy klarnet do futerau i zamkn go. Pooy futera na pniu obok
siebie.
Poznaem jego rodzin. O ile wiem, pan do niej nie naley.
Powiedzmy, e nale do tej czci rodziny, ktrej pan nie zna. No wic niech mi pan
odpowie, czego pan chce, czowieku, bo jak nie, to by moe bd musia spuci panu omot.
Syszy pan?
Zobaczyem, e si na to umiechn.
Zobaczyem, e wsta i znw si umiechn.
Goymi rkami? Wydaje si panu, e mnie pobije goymi rkami?
Jeli zostan zmuszony, mog te odstrzeli panu tyek.
Nie widz broni. Ma pan bro w samochodzie? Wyglda pan na kogo, kto mgby j
mie, ale nie wiem ma pan?
Jego zachowanie robio si coraz bardziej interesujce, wic przyjrzaem mu si nieco bliej.
By odrobin niszy ode mnie, ale sporo szerszy. Sa mi umiech, ktry by peen pewnoci
siebie, spokojny i mwi, e facet bywa ju w podobnych sytuacjach i nie ma w zwizku z nimi
najgorszych wspomnie. Dopiero w tej chwili zauwayem, e jest jednym z tych pedziwkulturystw, przed czym nikt mnie nie ostrzeg, a bicepsy ma tak potne, e spokojnie mgby
taczy na rkach. Zao si, e dorasta, siujc si z woami, i gra w obronie co z tego na
pewno.
No dobra, posuchaj, przyjacielu. Zapomnijmy o tym omocie. Po prostu zapomnijmy. Nie
powinienem by tak si wyraa. Nadal jednak chc wiedzie, co pan zamierzasz.
Powiem to jemu, kiedy si z nim zobacz.
Ale jego siostra tam w dole si denerwuje.
Pan Hart podnis futera z klarnetem i wzi go pod pach. Obaj ruszylimy pod grk na
parking.
On unika mnie.
Jest zagubiony.
Wiem, e mnie lubi, ale...
On jest zagubiony, czowieku, zrozum to, okej?
Sta obok swojego pickupa, ktry by idealny na zewntrz i wewntrz.
Przetoczyo si par aut, zalewajc nas swoimi wiatami.
Zjawi si pan tutaj jak brutal rzek. Popeni pan bd w ocenie. Nie zrobi pan na mnie
dobrego wraenia.
Po prostu si martwi. Uwaam tak jakby, e Jason jest, no wie pan, za mody dla takiego
starego byka.
A co on uwaa?
Powiedziaem ju, e si kompletnie pogubi.
Bd cierpliwy.
C, paska muzyka nie dziaa na Jasona dokadnie tak, jak by pan chcia.
Wsiad do pickupa, za kierownic. Silnik mrukn, wydawa si wygaskany, dopieszczony,
dogldany, wieczny.

 A wic wydaje si panu, e wie, czego ja chc.

Wiem, co chciaby pan ostatecznie osign. To akurat nie jest adn tajemnic, panie Hart.
W odpowiedzi po prostu odjecha.

Za

dnia staraem si odzyska form fizyczn. Rod mia star zardzewia awk do

podnoszenia ciarw i cay stos samych ciarw, wic wytargaem to wszystko pod drzewo na
bocznym podwrzu. ebym mg by w peni uyteczny jako zbir zaangaowany w szanta,
musiaem podpompowa troch minie. Nie byem obronity tuszczem, lecz to gwnie za
spraw rozwinitego niedawno zamiowania do amfy i bardzo nieregularnych posikw. Kadem
si na awce w nagrzanym cieniu, stkaem, dwigaem i pociem si jak flaszka piwa na
kocielnej majwce.
Par razy Jason zaciekawi si i do mnie doczy. Stka razem ze mn, zlewa si nadobnym
potem, po czym szed, siada na ganku obok Jamalee i wyglda bosko. Byem bez koszuli, a on
siedzia tam i przyglda mi si, jak gdyby wiedzia, e ktrego dnia bdzie musia opisa mnie
policyjnemu rysownikowi. Jego spojrzenie bkao si i zatrzymywao na duej na moim nagim
torsie, a ja, prawd mwic, czuem si nieswojo.
Jason, do cholery, moesz przesta si gapi?
A czy ja si gapi, super-Sammy?
Jak sroka w gnat.
Bo zamyliem si odpar. Siedziaem tutaj i mylaem o Anglii.
To myl o tej Anglii odwrcony w drug stron, co?
Wiedlimy w tym czasie zwariowane ycie. Jamalee mwia mi, co jest suszne, a co
niesuszne. Dwa doda dwa rwnao si pi, szanta seksualny napalonych babek stanowi po
prostu jedn z moliwych cieek kariery, a przyszo jawia si jako wystawny bankiet wydany
na nasz cze z karami za kelnerw i jagnitami z rona.
Czuem, e to szalestwo, ale co z tego?

11
Aplauz

Widziaem,

jak Mister Paa wpatruje si w zadek mojego forda, kiedy mijalimy go,

wjedajc na parking. Siedzia wygodnie w swoim klimatyzowanym radiowozie, wypatrujc

spoconych obywateli, ktrych mgby przyprawi o jeszcze wiksze poty. Zdarzyo si to przed
sklepem spoywczym Willisa i Oatesa, a rozlegy parking mia kolor nafty. Stao tam cakiem
sporo samochodw, z czego znaczna cz naleaa do uczestnikw uroczystoci lubnej w
kociele po drugiej stronie ulicy.
My co oznaczao w tym momencie Bev, mnie i Jamalee przyjechalimy tu po jaki
szczeglny boczek wdzony potrzebny do ulubionego dania Jasona. Istotny w tym daniu by
makaron, czosnek, tarty ser i temu podobne, lecz wszystko to nie mogo si oby bez tego

specjalnego boczku jako smaku dominujcego. W tym akurat sklepie go mieli.

Wysiedlimy i stalimy na tym ponurym parkingu, a gorco bijce od nagrzanej nawierzchni
przenikao przez podeszwy butw. Caa nasza trjka wydawaa odgosy znuenia. Najgorsza
cz lipca wtargna do miasta przedwczenie, w ostatnim tygodniu maja, i wypalaa wszelk
ch do dziaania, gdzie tylko si znalaza. Przeyem ju Wielkanoce, gdy temperatura
dochodzia do czterdziestu stopni, i wiedziaem, e w tej czci kraju pogod nie sposb
przewidzie.
Udaem may kaszel i zerknem na Mister Pa. Mia ciemne okulary, ale wiedziaem, e
wzrok skupi wycznie na mnie.
Rozdzielmy si zaproponowaa Jam. Poszukam te paru rzeczy dla siebie.
Tylko nie... zacza Bev, ale Jam uciszya j machniciem rki, zanim zdya
powiedzie wicej.
Jeden ze sprzedawcw w sklepie zacz za mn azi, gdy tylko wszedem do rodka. Miaem
na sobie czyst tropikaln koszul, ogoliem si i w ogle, ale wydzielam chyba jaki zapach,
ktry dziaa jak wczesne ostrzeenie. Facet mia na sobie fartuch rzenicki i spodnie khaki i by
mody, tak mody, e jego skr wci jeszcze pokryway paskudne trdzikowe wulkany. W
ktrkolwiek alejk bym nie wszed, on te si ni interesowa. Studiowaem etykiety na
konserwach tak dokadnie, e bybym niemal w stanie wymwi wszystkie naukowo brzmice
nazwy skadnikw, po czym podnosiem melony, ostukiwaem je i tak dalej, jak kto, kto
przyszed na zakupy. On zawsze stawa tak, e mogem go dostrzec ktem oka. Podejrzewam, e
mia nadziej, i go zauwa, domyle si jego powanych zamiarw i nie bd prbowa
odwin niczego takiego, co zmusioby go do przekonania si, czy rzeczywicie da sobie rad z
kim mojego pokroju, czy raczej podniesie rce do gry i zwieje. Ja jednak nie wykraczaem poza
granice prawa i pozwoliem mu wmawia samemu sobie, jak to na pewno spuciby mi manto,
gdybym wykona desperacki zodziejski gest choby wobec lizaka.
Doczyem do Jamalee i Bev w dziale misnym i ktem oka spostrzegem, e tamten
sprzedawca wydoby na twarz wyraz zniesmaczenia, ktre rozlao mu si po caej facjacie.
Zdawao si, e zna obie panie i wie, co to za jedne.
Ten sklep stwierdzia Jam dziaa mi na nerwy. Patrzya na starsz babk w
jasnozielonym fartuchu sprzedawcy, ktra ua gum, oparta o zamraark i wpatrzona w sufit,
jakby widziaa tam szlochajcego Jezusa, niewidzialnego dla wszystkich innych. Prawie nie
dadz czowiekowi zrobi zakupw, cigle depcz po pitach.
Masz szczcie, e w ogle ci tu jeszcze wpuszcz, kotku.
Wielkie mi szczcie.
Ocho ju lepiej w tym chodnym powietrzu mwia Bev. Rozpucia wosy i
potrzsna gow. Niska temperatura adnie dziaaa na jej sutki. Takie chodne powietrze
naprawd dobrze mi robi.
Nie przyzwyczajaj si do niego za bardzo, bo do domu go nie zabierzemy.
Nie potwierdziem. Reklamwka go nie utrzyma.
Mj przeladowca i jej przeladowczyni na kocu alejki wygldali, jakby opowiadali sobie
historie wojenne. Widziaem, e Jamalee nie podoba si takie traktowanie, nie moga go cierpie
i miaa ochot rzuci si alejk na sam koniec i puci swoje drobne, silne pistki w ruch. W
pewnym sensie wygldaa troch jak irlandzki zawodnik wagi muszej, bitny may bokser o

najbardziej pomidorowych wosach na caej Szmaragdowej Wyspie i niespotykanie adnej twarzy.

Moe powinnimy wyj zasugerowaem. Zaczeka przy samochodzie.
Moe zgodzia si Bev. Sama lepiej poszukam tego boczku. Zobaczymy, czy uda nam
si dzi dotrze do domu bez nakazu aresztowania, co?
Bd nas pilnowa do samego domu? spytaa Jam.
No wanie rzekem. Nie strasz nas, Bev.
Podniosa do do mojej twarzy i uszczypna mnie w policzek. Umiechaa si, a ja
zrozumiaem, e po miesicu diety twarokowo-ananasowej albo grejpfrutowej czy jeszcze
jakiej innej wygldaaby po prostu zajebicie, jeszcze tylko may pieprzyk, powikszone usta i
kady facet padby trupem na jej widok, pomimo wieku.
Jam i ja ruszylimy w swoj stron, a ona w swoj.
Kiedy szlimy pomidzy pkami, nasi przeladowcy przestali pytlowa. Mj zacz chyba
sam wychwala si pod niebiosa przed publicznoci zgromadzon w jego gowie, przypisujc
sobie zasug czynnego powstrzymania mnie przed grabie i gwatem wszystkiego i wszystkich
w dziale mroonek. Owacja, jak sysza, bya zapewne gona i ywioowa.
Ci sprzedawcy odezwaa si Jam, kiedy ich mijalimy. Traktuj mnie tak, jakby chcieli
powiedzie: mierdzisz. Wpadnij kiedy indziej.
Za mn te chodzili.
No tak, ale za tob kady by chodzi.
Och, zapomniaem, wybacz.
Nasi przeladowcy prezentowali nam swoje kwane, obraliwe dla nas miny. Mj panikowa
coraz bardziej z kadym krokiem, ktry przyblia mnie do skry jego twarzy i widocznych tam
ropnych gulek, a ja zatrzymaem si, gdy do niego dotarem, i udzieliem mu darmowej porady:
Przyjdzie taki czas, kiedy przelecisz prawdziw kobiet, a wtedy cera zacznie ci si
poprawia, przyjacielu. Walenie konia to nie to samo, niestety, ale nie musz ci tego mwi,
prawda?
Nie poway si na odpowied, gdy staem w zasigu ciosu w jego bebech, tylko oczy
otworzy szerzej na sekund, a jego koleanka zarumienia si, rozdziawia usta i odwrcia od
niego sw siw gow ze wspczuciem czy moe wzgard, czy jeszcze z jakiego innego
powodu.
Pomidorowa Gowa docenia mj gest i wsuna swoj do w moj, lecz po chwili zmienia
zdanie i wyszarpna j.
C...
Nie powiem, eby to wyszarpnicie nie bolao.
W samochodzie wczyem kaset, ktr sam nagraem, kawaki z radia w Memphis, gwnie
Dale Hawkins, Billy Lee Riley, Link Wray i Charlie Feathers pionierzy rockabilly, ktra to
muzyka jest dla mnie jak hymn. Zaczem stuka czubkiem buta i porusza biodrami na fotelu,
zalewajc si potem, i nawet Jamalee chwilami kiwaa si w rytm melodii.
Zaparkowaem przodem do kocioa. Budynek by lnico biay i strzelisty i wydawa si
budowl, ktra zetrze mnie w py przy pomocy napomnie i kaza, i koszmarnych cytatw z
Pisma, jeli kiedykolwiek przejd na tamt stron ulicy. Na stopniach wityni panowa tok.
Kbiy si smokingi, tafty i gby, pene radoci i nadziei.
Porzdny wiat, normalne, szczliwe ycie; nigdy ani przez chwil w nim nie

uczestniczyem, dlatego to dla mnie taki ciekawy widok. Wszyscy oni wydaj si tacy pewni
drogi, ktr krocz, tego, co min po drodze i co ich czeka u kresu.
Sam nie mgbym znie takiej wiadomoci tego, co przede mn. Chyba by mnie
sparaliowa strach.
Tak wic Jam i ja siedzielimy, suchajc rockabilly i gapic si na koci, jakby weselnicy
przygotowali przedstawienie, eby nas zabawi, i wtedy wanie do akcji wkroczy Mister Paa.
Zauwayem kolorowe wiata w lusterku, wic ciszyem muzyk i usiadem prosto. Kiedy
radio gra pen par, radiowz zwykle wyje io-io-io-io, lecz tym razem Mister Paa wczy
syren tylko na jedno krtkie io.
Siedziaem spokojnie w wozie, tak jak zwykle sobie tego ycz.
Cholera odezwaa si Jam. Mam nadziej, e nie masz tu adnych prochw. Moja
rejestracja powinna prcie pozosta czysta.
Nie. Najwyej par skrtw.
Zasonia doni oczy i zwiesia gow. Musimy przyspieszy z tym naszym planem. Musi
nam si uda... Mam tego po dziurki w nosie.
Kiedy wyglda si na osob, ktra w kadych okolicznociach powinna by uwaana za
podejrzan, zna si t procedur na wylot. Pan waniak podkrada si do wozu od strony
kierowcy, kadzie do na kolbie pistoletu, staje tak, eby mc strzeli i nie spudowa, w razie
gdyby wpado nam do gowy zwia i nie zapaci mandatu za parkowanie. Mister Paa
przedstawia swe standardowe dania: prawo jazdy, dowd rejestracyjny, imi i nazwisko
pasaera. Przepuszcza dane przez wielgachny komputer ledzcy poczynania takich jak my
nieprawomylnych obywateli a po dzie, kiedy rzdzcy postanowi zrzuci nas wszystkich na
kup i zgnie jak mae robale. Dziki komputerowi atwo nas znale. Jeli chodzi o mnie,
komputer obwieci, e jestem na t chwil czysty, nie ciy na mnie aden nakaz aresztowania
ani nie cignie si aden smrd po zwolnieniu warunkowym. Ale niech mnie licho, jeli nie byo
mnie czu win.
Oddaje mi wic dokumenty i mwi: Prosz bardzo, panie Barlach. le wymawia moje
nazwisko, po czym nachyla si do mojego okna. Pachnie pudrem dla dzieci i old spice'em, uje
mitow gum, tak wic ma przyjemny oddech, gotw w kadej chwili rzuci si do caowania.
Mwi: Pan i paski samochd pasujecie do pewnego opisu.
To znaczy? Supergo w superfurze? O taki opis chodzi?
Czy to paski smoking ley na tylnym siedzeniu, panie Barlach? Widzi pan, ten opis
dotyczy buraka nienoszcego koszuli do smokingu, bijcego po gbach ludzi na osiedlu przyczep
jaki miesic temu. A ten pojazd pasuje mark do tamtego, ktrym w burak odjecha. A smoking
co za zbieg okolicznoci to jedna z rzeczy skradzionych po wamaniu do domu pastwa
McCubbin tej samej nocy. Moe wysidziecie oboje z samochodu.
Uyem zbw, by zamkn sobie usta.
Jego twarz bya jak plama, zupenie bez wyrazu.
Rce na baganik nakaza. Wiecie, jak sta stopy w ty, rozsun.
Ej! zawoaa po chwili Jam, wyranie wkurzona. To jest, kurwa, gorce! Blachy byy
nagrzane, to fakt, wic zabraa rce, lecz on pchn j z powrotem. Poparz si!
Nic mnie to nie obchodzi, prosz pani. Jeszcze raz si pani poruszy, to skuj pani tyek.
Nie musisz jej popycha, ty su...

 Nie kocz, chopcze zagrozi bo zrobi si naprawd nieprzyjemnie.

Stoimy w pozycji jak do przeszukania z domi na baganiku, twarzami do kocioa, i w tym
momencie drzwi wityni wypluwaj mode dziewcz w sukni lubnej i chopaka, takiego, jakich
wielu, a rzucany ry tworzy wok nich prywatn zamie, w ktrej zaczynaj te fruwa
podwizki, unoszc si i opadajc na ziemi. Par osb w tumie zauwaa nasz maleki dramat,
lecz nic nie jest w stanie stumi okrzykw radoci.
Panie Barlach, czy zezwala pan na przeszukanie swojego pojazdu?
To podchwytliwe pytanie, bo nie ma na nie dobrej odpowiedzi, nie ma co jej nawet szuka.
Moesz si zgodzi i zosta przeszukanym bez adnego konkretnego powodu albo si nie zgodzi
i by zmuszonym do stania w palcym socu, dopki nie zostanie dostarczony nakaz, przy czym
sdziowie wydaj owe nakazy z tak atwoci, jakby rozdawali zdjcia swoich wnukw. A
wtedy i tak zostaniesz przeszukany. Prawodawcy orzekli, e Mister Paa w zasadzie moe teraz
robi z tob i twoj wasnoci, co mu si ywnie podoba i kiedy tylko chce, i to w majestacie
prawa. Jeli znajdzie skrta, twj samochd moe znale now met u niego na podjedzie.
Prosz bardzo odparem. Tylko niech pan nie nabaagani.
Nie ma co gdera na te niesprawiedliwe przepisy one ju wygray, przyjacielu, niewane,
czy brae udzia w walce, czy nie.
Facet zaczyna szuka brudw w moim wozie.
Zobaczyem bukiet lubny w powietrzu i zobaczyem wyraz strachu, jak mi si zdawao, na
twarzy dziewczyny, ktra go zapaa. Na gowie miaa may wianek z kwiatw. Wygldaa
najwyej na trzynacie lat dugie nogi i kociste kolana ale miaa dobry chwyt.
Jam zwiesia nisko gow i jczy, a z uszu bucha jej para. Kiedy przemwia, brzmiao to,
jakby zaraz miaa zacz wy.
Niech to szlag rzeka wiesz, myl o tej przekltej przepaci pomidzy tym, kim jestem,
a kim chciaabym by, nigdy nie przestaje zadawa blu.
Wiesz odparem, czujc, jak auto si trzsie, pldrowane przez policjanta po to wanie
s prochy.
Aha, gdybym bya gupia, pewnie atwiej by mi byo im ulec.
Do diaska, Jam, kademu, kto nie jest gupi, moe przej przez gow taka myl, kady
moe na jaki czas podda si tej gupocie, a potem wrci do normy...
O, wanie nadciga boczek niesiony przez Bev.
Bev podchodzi z boczkiem w siatce i udowadnia, e posiada nieprawdopodobne zdolnoci.
Zaglda do mojego wozu, patrzy na Mistera Pa i mwi:
William?... William, co tu si dzieje?
William wycofuje si z samochodu, trzymajc smoking. Wydaje si zadowolony, widzc Bev,
ale nie tak ju zadowolony, e ja widz jego zadowolenie. Taki moment.
O, cze, Bev.
Siemasz, Williamie. Co si dzieje?
Znasz tych dwoje?
To zaley, co zrobili.
Jeszcze nie jestem pewien. Podnis marynark do soca. W niektre miejsca wdaa si
ple i lnia blad zieleni na rkawach. Chciabym wiedzie, skd to si tu wzio.
Nie wiesz? Bev czarowaa go swoim umiechem. To ciuchy drogiego Skeetsa

Benvenutiego pamitasz go?

Skeetsa? Kurza twarz, pewnie.
Wszystkie rzeczy tego chopaka pochodz ze starej walizy Skeetsa. A on umia si ubra,
kojarzysz?
No, fakt. Na moment jego twarz si zmienia, wyda si nieobecny, zagubiony w
przeszoci. Skeets. Skeets... Chyba nie yje, co?
Och, on nigdy nie by tak peen ycia jak ty, Williamie.
Zawsze cierpiaem, kiedy musiaem go aresztowa. Kapitalny by z niego go, troch
narwany, ale fajnie byo wypi z nim kilka piw w Klubie Inkw.
Jam i ja zabralimy donie z palcej blachy baganika i dmuchalimy na nie.
Tak rzeka Bev. Ze Skeetsa by kawa uroczego sukinsyna, gdy nie prbowa ci
wykiwa. Wypia biodra, przyjmujc charakterystyczn poz, by promienie soca wydobyy
blask z jej skry i umiechu, i blond wosw. Szkoda, e kto si postara, by znikn.
William wrzuci smoking z powrotem do mojego samochodu i wytar rk o rk. Splun
dwa razy i zacz kiwa gow do Bev.
Zdaje si powiedzia e wiat bez Skeetsa radzi sobie lepiej, ni ten by si
kiedykolwiek spodziewa. By pewien, e bez niego wszystko si rozleci. Myla, e jest
niezbdny i e z tego powodu nale mu si pewne przywileje.
Bev przechylia gow na bok i rozstawia nieco szerzej stopy.
Znae Skeetsa lepiej, nibym kiedykolwiek pomylaa.
Facet ju si nie umiecha. Wpatrywa si w weselnikw z kciukami wsunitymi za pas z
kabur.
Wiesz, w ostatnich miesicach miao miejsce kilka idiotycznych wama do adnych
domw, i to si musi skoczy... Niewiele zostao skradzione jak na razie. Ale nastpnym razem
kto sono zapaci... Zabierz swoich ludzi do domu, Bev. Mio byo ci zobaczy. No wiesz, po
takim czasie.

W samochodzie panowaa temperatura jak w piekarniku. Jam bya wnerwiona t napaci ze

strony stra prawa, a chyba jeszcze bardziej tym, e Bev tak potrafia zapobiec kopotom.
Zrzdzia jak najta.
Bev siedziaa z tyu, ale nachylia si do przodu. Kotku, kopotom lepiej si nie stawia.
Lepiej im si podliza.
Drzewa wzdu drg stay dumne z siebie w upale i skpiy ochrony przed socem. Wiatr
zawar z nimi cichy ukad i nie wia, podnoszc jeszcze tym samym warto cienia.
To, kurwa, nie fair pieklia si Jam.
Fair? powtrzya Bev. Biedactwo. Suchaj, mwisz nam, e ycie jest smutne, ponure i
paskudne i pewnie masz ochot si nad sob porozczula z tego powodu, ale moje pytanie brzmi:
Kto, u licha, mwi ci, kotku, e bdzie inaczej? Ktra to fabryka sodyczy wypucia ci,
nabijajc gow tymi cukierkowatymi bzdurami? Jak babci kocham! Jest jeszcze par innych
podstawowych prawd, ktre ci teraz objawi: soce daje ycie, ale zmieni ci w garstk popiou,
jeli si do niego zbliysz; musisz pi, aby y, lecz czasem woda potrafi zabi; Wuj Sam wcale
nie traktuje ci jak krewn, a Bg zapomnia ju twojego imienia i twarzy.

 Jasne! Czyli co, wypijmy za to, pomiejmy si i yjmy dalej, h?

Jam dsaa si dalej. Potrafia swoimi humorami popsu nastrj kademu.
Wtrciem si: Dodaj do tego, e mio to tylko puszka z robakami.
Samochd nie zatrzyma si jeszcze na podjedzie, kiedy Jam wyskoczya, zostawiajc
otwarte drzwi. Zgasiem silnik i rzekem: Odbio jej.
Aha.
Przesunem fotel do przodu, eby Bev moga wysi przez przednie drzwi. Pooya swoj
do na mojej. Gdy na ni spojrzaem, ona spojrzaa na mnie, zuchwale i elektryzujco.
Sammy, czy walie konia, mylc o mnie ostatniej nocy?
E, nie.
Nie? A miaam wraenie, e moe jednak...
Waliem konia. Temu nie zaprzeczam.
Jej nos poruszy si lekko przez okamgnienie, po czym pojawi si umiech.
Chyba wanie odpowiedziae na moje pytanie. Sodki jeste.

12
Takie sobie podanie

No i nadszed ten poniedziaek.

Wiedziaem, e nie pjdzie dobrze, ale poszo jeszcze gorzej, ni mylaem.
Nie potrafi si wczu. Musz myle, myle, myle przed kadym ruchem. Jason
wciska swoj osupia twarz w wybrzuszenie moskitiery, szepczc do Jam i do mnie. Oboje
przycupnlimy obok ganku jak kuby na mieci, a on wysuchiwa naszych rad, gdy tylko
wymkn si w poblie moskitiery i mg nas usysze. Nie krci mnie to. Nie krci mnie to w
ogle.
Samochd kobiety sta na podjedzie, byszczca, czarna fura, cadillac, a jego obecno na
naszym dziurawym, pozbawionym trawnika podwrzu kazaa zada pytanie: Co w tym obrazku
nie pasuje do reszty? Kobieta posza do azienki, ale nie po to, by przypudrowa sobie nos,
sdzc po odgosach. Kazaa wczeniej umy sobie i uoy wosy, zrobi manikiur, a w
midzyczasie tak zacza podrywa Jasona sowem i tonem, i ciskaniem palcw, e ten si
wystraszy.
Po rk na jej udzie wyszeptaem.
I co dalej?
Hm, c, wsu do pod jej spdnic, w to miejsce, i spytaj: Moe zmierzy pani
temperatur?
Co?
Jamalee szturchna mnie i jkna aonie.
Jeste okropny, Sammy. I aosny. Moe to i dziaao na te krowy, z ktrymi si parzye,
ale nie na t babk.
No to co? W jego gosie dwiczay krople potu. Mwcie szybko. Sysz ju, e bierze

papier toaletowy.
Jason rzekem nie rb nic, po prostu bd i reaguj. Wystarczy, e bdziesz sta tam
spokojnie, e nie uciekniesz i umiechniesz si do niej raz czy dwa. Uwierz mi, dobierze si do
ciebie po swojemu, i to ju za chwil... Posza pewnie do kibelka zaoy co trzeba.
Znaczy co...?
Kobieta miaa obcasy, na ktrych opieraa cay swj ciar, gdy chodzia, tak e kapay po
pododze: kap, kap, kap.
Dotar do mnie jej zapach doby si na zewntrz, a na podwrze wykona swe zadanie.
Ten zapach wprawia w nastrj, wprawia w taki nastrj, e miaem ochot wpa tam,
powiedzie Jasonowi, eby zabiera ten swj liczniusi chudy tyek i dopuci do miski wielkiego
psa.
Jego twarz przez moskitier stanowia obraz nieuchronnoci przeznaczenia.
Odwrci si twarz tam, skd dochodziy kroki.
Moe teraz, pani Mallahan, pomasuj pani kark i gow. Czy chce pani napi si najpierw
herbaty?
Chc, tygrysie, eby zacz do mnie mwi Linda, tak jak prosz ju od jakiego czasu.
Dobrze, Lindo. Mam herbat zioow i zwyczajn.
Usid tu lepiej, przy mnie, na kanapie, i opowiedz mi o tych zioowych aromatach.
Przewanie pij bourbona, a ty, boski chopcze, wprowadzasz mnie w zupenie inny wiat.
Jeste pewna, e chcesz, ebym... no wiesz, usiad przy tobie? Lindo?
Kroki zaczy kapa.
Czy mwi jak kto, kto nie jest pewien, czego chce?
Ruszy za ni. Chyba nie.
Przypuszczam, e prbowa domyli si kadego centymetra tej nowej dla siebie drogi.
Jason, jestem tego pewien, nic nie zaliczy, odkd sam zosta zaliczony. Wyldowa na kanapie
dosy szybko, usiujc wymyli sposb na zaspokojenie kobiety, rzucajc si na ni z kadym
swym domysem, a na pocztek nie posiada tych domysw wiele. Wszystko, co mia jej do
zaofiarowania, to wasna uroda i takie sobie podanie.
Jamalee i ja tkwimy wic jak ruchome gazy obok ganka, gotowi udzieli instrukcji w kadej
chwili przerwy. Nasza kryjwka mieci si pod porcz. S tam robaki, pajczyny i stare gniazda
os, a do tego ostre szyjki butelek, ktre odkrywasz nagle przy pomocy wasnego tyka.
Spytaa chocia kiedy tego chopca, czy bdzie w stanie przelecie kobiet?
Nie zadaj pyta, na ktre wol nie zna odpowiedzi.
Niebo stao si popielate i tuste od potu, jakby od poudnia nadciga zawa serca. Ziemia
pachniaa przyjemnie. Dwiki z kanapy niosy si przez cienkie ciany domku i przeciskay
przez moskitier do miejsca, gdzie kucalimy.
Nigdy nie sposb tak po prostu y stwierdzia Jamalee. Kiedy suchaa swego brata i
tamtej kobiety, zdawaa si uosabia odpyw, bya wypompowana i bez si. Zawsze trzeba od
ycia przyjmowa mczc nauczk...
*

Drzwi w domku marze zamkny si z trzaskiem.

Nasza trjka zebraa si w kuchni, Jamalee ua warg, a Jason wyciera z oczu zy, usiujc
oddycha powoli i zetrze ze swej twarzy czerwie.
Wiedziaem mwi. Wiedziaem, e tak bdzie.
Daj spokj odrzekem. Chyba nie byo a tak okropnie.
Nigdy ju nie bd normalny.
Dziecko, ty nigdy nie miae by normalny. Nie ty. Normalno to przywilej innych.
Przejedajcy pocig rzuci swj urok, zamrozi nas tak, jak stalimy, zabra z naszego ycia
czas, by go pore. Urok by dugotrway, gony i mile widziany.
Jason znw pochyli gow nad zlewem, przemywajc twarz jaki osiemdziesity sidmy raz.
Ta kobieta steraa chopca jak najtego mua, ktry nie mg znie tej roboty i co rusz prbowa
uciec ku otwartej ce, wic trzeba mu byo zaoy cugle i krtko trzyma.
Na koniec rozchichotaa si i chichotaa bez koca, nazywajc go drogim dzieckiem.
Najwyraniej jako nie przyszo jej do gowy, eby zostawi mu zwitek gotwki.
Teraz chyba rzeka Jamalee urzdzimy sobie we trjk ma, milutk sesj biadolenia.
Bdziemy kuli si tutaj i dygota, i opowiada sobie nawzajem o wasnych sabociach. O
wszystkich tych uomnociach, ktre czyni nas niepotrzebnymi. Bo tak wanie jest, jestemy
niepotrzebni.
Posuchaj, siostra odezwa si Jason. Sycha byo, e jest wkurzony. Jak chcesz, to
moesz by absolutnie szczera wrcz brutalnie szczera gdy chodzi o ciebie, ale ja wolabym,
eby wszystko, co zostanie powiedziane o mnie, byo sodkie jak lukier. Nie oczekuj chyba zbyt
wiele?
Za drzwiami z moskitier spostrzegem wa. Chyba by to w mleczny. Wyoni si z
miejsca, gdzie tkwilimy jak kuby na mieci. Przepezn powoli, spokojnie, jakby mu si
zdawao, e ma zagra rundk golfa albo co. Zobaczyem, jak zmierza ku kpie trawy, i po
chwili ju go nie byo, znik, jakby wcale nie istnia, niczym prawda, ktrej nie wypowiedziae.
Po krtkim czasie staem tam ju tylko z Jamalee. Na swojej sukni-namiocie miaa pkola
brudu odcinite w miejscu, gdzie jej pupa zetkna si z ziemi. Ksiyce kurzu niczym znak
firmowy projektanta. Przycigay spojrzenie.
Bd musiaa poszuka pracy stwierdzia Pomidorowa Gowa. Mj brat nie sprawdzi
si jako ogier.
Miaem swoje wtpliwoci dodaem. Podniosem donie do paskiego wierzchu mojej
fryzury, po czym pogaskaem boki. Ale ma inne talenty.
No wic znajd prac i w ten sposb zgromadz pienidze. Ja tam mog i do pracy, a ty?
Najpierw musieliby mnie powiesi. A potem mgbym poszuka jakiej tyrki. Tyrka to
moje gwne powoanie, ale wol nie y, kiedy j wykonuj.
Cholera, Sammy, nasza przyszo zapowiada si fatalnie. To by zy dzie dla malekiej
Jam, dzie, w ktrym plan przeprowadzki wzi zupenie w eb. Zrobia si nerwowa i draliwa,
nie moga w to uwierzy. To niesprawiedliwe.
No rzekem. A jednak dopia swego.
Dopiam?
Mamy sesj biadolenia. Twoje odwieczne ale, moje odwieczne smutki, wyniesiemy je
teraz na piedesta, wywleczemy wszystko na wierzch.
Oj, nie spodobaa si Jamalee ta moja uwaga. Posaa mi tak wyniose spojrzenie, jakby

chciaa mnie usadzi, pokaza, gdzie moje miejsce. Nie bd twierdzi, e si tym przejem, ale
gdybym si przej, to z pewnoci byoby to dla mnie potem jakie usprawiedliwienie. Moe
nie?

13
Mordobicie

Nie urodzie si w bogatej rodzinie, zatem wiesz, jak to jest z szukaniem pracy, kiedy jej
potrzebujesz: czekasz w pierwszym z bezosobowych pomieszcze, wypeniasz formularze,
skadasz je w innym pomieszczeniu wyoonym linoleum, wypastowanym i skrzypicym, i
owietlonym tak, e nie sposb cokolwiek przeoczy; wreszcie docierasz do biurka, a za nim
siedzi kole, ktremu zdaje si, e jest admiraem, albo babka, ktra z kolei uwaa si za
pretendentk do jakiego gdzie tam tronu, a ty zaczynasz liza im tyki i jak ciel opowiada o
tym, jak strasznie przez cae ycie pragne by nocnym strem w zakadach chemicznych albo
poganiaczem wi w rzeni, albo dostawc pizzy, o tym, jak nie spae po nocach i dostawae
gsiej skrki na sam myl, jak wspaniae moe sta si kiedy twoje ycie, jeli tylko uda ci si
wycign rednio pi czterdzieci za godzin.
Ale padaj te same pytania co zwykle: Moe nam pan wyjani, co pan robi od lutego tego-atego roku do lipca roku nastpnego? A take od maja do wrzenia roku jeszcze innego?
Och, nie napisaem tego? mwisz i zaczynasz zmyla miejsca zatrudnienia, i to lepsze od
tych, w jakich kiedykolwiek pracowae: operator kolejki grskiej w wesoym miasteczku,
przewodnik po Delcie i kierowca dziennikarza, ktry napisa ten dwuczciowy artyku do
National Geographic, barman na dziennej zmianie u Silky O'Sullivana.
Poc ci si donie i siedzisz tam, biedaczysko, a twoja etyka pracy i charakter podlegaj
osdowi obcych, z ktrymi nie wypaliby nawet skrta na festiwalu bluesa.
I nie dostajesz pracy.
Dawne poraki wyszy na jaw.
Na nic zday si kamstwa.
W krtkim czasie zaczynasz mwi ludziom wok siebie, e bye na rozmowie, ale ci
podzikowali, cho tak naprawd nawet tam nie zadzwonie.
Jamalee ya nadziej o kilka dni duej, ni zwykle yem ni ja. Siedzielimy w kuchni jaki
czas po tym, jak nadzieja umara, i pozwalalimy, by upa kopa nam tyki, bymy nie musieli
kopa ich sobie sami. Rozpracowywaem reszt z kraty piwa, ktr jaki klient zostawi po
ssiedzku. Chyba za dugo stao w jego nagrzanym wozie.
W takim stresie trudno byo wytrwa przy naszych nowych wartociach. Wieczorami, a
waciwie o kadej porze, Jamalee mwia co w stylu: Banki to pewnie teraz nie najlepszy
pomys albo By kiedy taki warsztat samochodowy niedaleko Cabool tam pewnie by nas
zatrudnili, albo Domylam si, e nie znasz adnych pirkowanych bogaczy, ktrzy pi na
materacach wypchanych dwudziestodolarwkami, co, Sammy?
Nigdy nie odpowiadaem, robiem tylko miny.

Tamten pistolet by w domu, chodzi jej po gowie i z kadym zachodem soca czuem, e
przybliamy si do prawdziwego przestpstwa.
Syszaem ju szczk metalowych drzwi i czuem zapach lunchu zoonego ze starego chleba i
sikw zamiast herbaty.
A nadszed tamten wieczr, gdy zachd soca namalowa rowe palce, ktrymi czesa
bkit, a w The Scroll ukazao si ogoszenie: poszukiwana kelnerka do country clubu. Mia
atmosfera, dobre zarobki.

West Table w Missouri to miasto, ktre istnieje, to pewne wszystko w nim jest, domy, sklepy
i wiata na skrzyowaniach, wiee kociow i slumsy lecz nie wyrnia si niczym na tle
wszystkich innych miast, przez ktre przejedasz bez zdejmowania nogi z gazu. Country club
przycupn w miejscu, gdzie kiedy koczyo si miasto, lecz w midzyczasie wyrosa wok
nowa, zupenie nieciekawa dzielnica.
Prowadzi do niego droga dojazdowa ze szpalerami sosen po obu stronach dajcymi ten
wspaniay cie, ktry tylko te drzewa da potrafi, i zapach, ktry sprawia, e masz ochot
zasn i ni. Po obu stronach cigno si pole golfowe. Sama droga bya wybrukowana
czarnym kamieniem i niewiarygodnie rwna.
Och, sama ju nie wiem... odezwaa si Jamalee.
Jason nachyli si i pogaska j po gowie. Bd tylko sob i si umiechaj.
Bd sob powtrzya Jamalee. Po to tutaj jestem... eby by w kocu sob.
Jej wosy nadal pasoway do ogrodu; naoya zielony cie do powiek i pocigna usta
czerwon pomadk o jeden ton janiejsz od czerwieni wosw, tak, od ktrej usta wygldaj,
jakby byy wilgotne. W uszy woya kolczyki w ksztacie zotych k. Miaa na sobie krtk
czarn sukienk odkrywajc ramiona i idealnie dopasowan. Wysokie szpilki wyniosy j nieco
ponad kategori karlicy.
Budynek klubowy rozpiera si pord eleganckiej kpy starych sosen. Posiada trzy
kondygnacje, ale nie w jednej zwartej bryle, tylko jako tak rozoycie, a kada z kondygnacji
miaa swj wasny taras. Na tarasach stay okrge stoliki z parasolami jak nad morzem, w ywe
jaskrawe pasy. ciany zewntrzne zbudowano z drewna i miejscowego kamienia. Drewno
pomalowano na kremowo.
Dochodziy do nas dwiki z basenu, ktrego nie byo wida.
Kurcz, nie chc tam i.
Znalazem wolne miejsce i zaparkowaem. Jam rzekem moemy zosta albo odjecha.
Nie mog tam tak zwyczajnie pj. Musz mie wejcie. Po prostu musz.
Wic rb, co masz zrobi, albo si wicej nie odzywaj na ten temat, wybieraj.
Nasza pannica wysiada z samochodu, odetchna gboko i ruszya do drzwi, idc pewnie, z
kadym krokiem wbijajc te swoje szpilki w ziemi. Zadzieraa wysoko brod, a za brod
podaa reszta ciaa.

Zbliaa si pora lunchu, wic parking si zapenia. Klubowicze zajedali luksusowymi

sedanami, przewanie tak wielkimi, e zwyky rolniczyna mgby w kadym z nich zamieszka
wraz z ca rodzin. Byo te troch pickupw z powikszonymi kabinami na rozdtych koach i

par nisko zawieszonych aut sportowych.

Usiadem na cienkiej drewnianej barierce okalajcej parking, pod sosnami, w pachncym
trumn cieniu. Unikaem kontaktu wzrokowego z klubowiczami, ktrzy mijali mnie w sporej
liczbie, a wielu z nich miao na nogach buty do golfa, w zwizku z czym wydawali odgosy jak
powolne kuce na utwardzonej drodze.
Jason postanowi w kocu pj do rodka, sprawdzi, co tak dugo zatrzymao Jamalee,
powiedzie jej, e jest nam gorco, e jestemy godni.
Mija chwila i przeszklone drzwi otwieraj si tak, jak otwieray si drzwi dawnych saloonw,
i wychodzi Jamalee prowadzona przez dwch mczyzn. Wali tymi swoimi szpilkami, jakby
chciaa dgn jaki niezbdny do ycia organ.
Z napiciem w gosie mwi: No dobra, powiem wam, co moim zdaniem jest aosne wy
dupki. To wy jestecie aoni.
Ju dobrze odzywa si jeden facet. Obaj maj na sobie swobodne, letnie ubrania, ktre
wygldayby wielce szykownie u nas, w Venus Holler. Prosz zwyczajnie opuci teren klubu,
panienko.
O wanie wtrci ten drugi. Stanowi pani widok, ktry przyprawi chyba czonkw
klubu o koszmary.
Wchodzcy i wychodzcy zaczli przystawa. Zgromadzi si rozbawiony tumek. Brylantowe
piercionki, zote zegarki, buty tak paskudne, e musiay kosztowa fortun, i opalenizna rodem z
Riwiery Wieniakw. Ci ludzie figurowali na samej grze listy pac i starali si, by wszyscy o
tym wiedzieli.
Ja ju mam koszmary odpowiedziaa Jam. Z wami, dupki, w roli gwnej.
Czy mam wezwa policj? Zrobi to. Wezw ich. Chce pani tego?
Chc, eby pocaowa mnie w dup i nazwa j orchide.
Ilekro otwiera pani usta, demonstruje pani, dlaczego nie ma tutaj, w klubie, dla pani
miejsca.
Gdy tylko si tam przedostaem, zbliyem si do Jam, zobaczyem te Jasona przeciskajcego
si przez tumek z drugiej strony. Gapie wyczuli chyba, e jest z ni, bo rozstpowali si, a
stan obok siostry.
Drugi z mczyzn, ktrzy j wyprowadzili, ma ze czterdzieci pi lat i kilka drinkw na
koncie, jak si domyliem, i stoi tam jak ten prawie dwumetrowy kutas w stanie wzwodu.
Patrzc na dzieciaki Merridew, mwi:
Jestecie najbardziej parszywymi gnidami w miecie.
Tumek pomrukuje i chichocze.
Po piknej twarzy Jasona rozlewa si absolutna szczero i chopak odpowiada: Nie
uwaam, ebymy byli najbardziej parszywymi gnidami w miecie. Nie wypar si, e jestemy
gnidami, poda tylko w wtpliwo stopie naszej parszywoci. Cay czas mam w pamici, e to
Jason przemwi w naszym imieniu. Do diaska, s ludzie...
Zamknij ju jadaczk, cioto jedna. Pan Kutas wyciga rk, dga Jasona palcem w pier i
popycha. Jeste zaka w oczach Boga i te dziaasz mi na nerwy. Plugawa...
Maa Jam zamachna si torebk i zdzielia gocia po gbie, po czym schylia gow i
potraktowaa go z baki w bebech. Nie spodobao mu si to. cisn j obiema rkami za szyj.
Starszy elegancki dentelmen o biaych wosach, w kremowym garniturze z niebiesk muszk,

rzek wtedy: No ju. No ju, moi drodzy, przestacie. Przestacie!

Doskoczy te Jason i wbi zby w palce pana Kutasa, gryzc go, a ten puci, po czym
zwin do w sab pistk, niezbyt uyteczn, i wymierzy taki niby cios.
Go umiechn si, jakby niespodziewanie zjawi si wity Mikoaj i podarowa mu worek
treningowy wydajcy z ycia wzite dwiki.
Trzeba byo sysze, jak tumek wcign powietrze, gwnie kobiety, jak sdz. Jedna
powiedziaa, najpierw do cicho, a potem jeszcze raz goniej, i jeszcze goniej: Prosz nie
bi tego chopca.
Jason prbowa walczy. Jego wysiki wyglday na miae, lecz jednoczenie aosne i
komiczne, stanowiy tylko niepotrzebn strat energii i pewnoci siebie. Dwiki, jakie z siebie
wydawa, pewnie s tam mapowane po dzi dzie. Poradzono z nim sobie z tak atwoci, z
jak kot radzi sobie z gupikiem, ktry wyskoczy z akwarium na wochaty dywan.
Dwaj klubowicze trzymali teraz Jamalee.
Prosz nie bi chopca.
Policzek chopca pokry si wciek czerwieni, pod nosem mia krew, a w oczach wyraz
permanentnego upokorzenia.
Chyba w takich wanie chwilach czowiek odkrywa, co to waciwie znaczy razem. Tych
dwoje potraktowao mnie jak swojego. Znaczenia tego nie dao si przeceni.
Nie powiem, bym wiedzia, co powinienem zrobi.
Podszedem do miejsca mordobicia i poczstowaem faceta ciosem w brzuch, ktry zwali go
z ng i posadzi na tyku.
Teraz to ju na pewno wezw policj.
To bya uczciwa walka rzekem. Zbliyem swoj twarz do twarzy tego, ktry wci sta.
Daem mu do zrozumienia, e jestem strasznie grony, pokrciem gow na boki, ledwo
zauwaalnie. Ta przeraajca facjata to jedyne, co tacy jak ja maj do pokazania temu innemu
wiatu; wiatu, ktry panuje nad naszym wiatem, ktry sprawuje wszelk wadz i ktry darzony
jest acz bez entuzjazmu jakimkolwiek szacunkiem. Gdybymy my, ludzie z nizin, nie
obnaali zbw i nie rzucali si szybko do gryzienia, bylibymy tylko miakim piaskiem, po
ktrym kady mgby depta, kiedy by zechcia, a deptano by czsto, bo nawet przy obnaonych
zbach zawsze istnieje wydeptana, pozbawiona trawy cieka prowadzca przez nasze plecy i
umysy. Sam si prosi dodaem.
Dostrzegem bysk w oczach mczyzny i byo to wszystko, co zdoaem dostrzec przed tym,
jak ebra wyskoczyy mi z krgosupa i rzuciy si, by pore wtrob, a przynajmniej takie to
byo wraenie. W jednej sekundzie zrobio mi si ciemno przed oczami. Nos, policzek, broda
zaryy w chodnik. niadanie, ktre zjadem, wywino salto i rozchlapao si dokoa. Tum
stkn:
Fuj...
To bya uczciwa walka odezwa si kto, przedrzeniajc mnie. Sam si prosi.
Przekrciem si na plecy i podniosem wzrok z piekcego chodnika, a nade mn sta kole w
paskudnym zielonym uniformie dozorcy. Nie by modzieniaszkiem okoo pidziesitki. Mia
pewnie z metr siedemdziesit wzrostu, ale wydawa si na jaki metr dwadziecia szeroki. Jego
donie naznaczay guzowate knykcie rodem z przydronej mordowni, ktre pewnie wiele
rentgenw przewietlao w wiele sobotnich nocy. Wosy mia siwe, a soce spalio go na brz

smaonego misa. Nad kieszonk widniao imi: Burt. Nie spuszcza mnie z oka i z szerokim
umiechem na gbie rzek:
Ciekawy masz fryz, chopcze. Strzyesz si tak specjalnie?
Gdybym mia pod rk tamten pistolet, losy kilku osb przybrayby w tej chwili tragiczny
obrt. Wpakowabym dwie kule w jego kolana dla samej muzyki pkajcych koci. Nastpnie
jedn wpakowabym w ten pieprzony eb i nazwabym to szczliwym wypadkiem. Chyba
dobrze, e pistolet zosta po drugiej stronie miasta na pce w szafie, lecz bez wtpienia podnis
si w tym momencie poziom pogardy pyncej w nasz stron i przez nas odbieranej.
Spadaj na drzewo i posil si gwnem powiedziaem.
Jasne, chopcze. Tylko najpierw bd musia obtoczy ci w ciecie i usmay, a potem
pola keczupem.
Oj, stary Burt by komikiem roku dla tumu klubowiczw zgromadzonych na parkingu.
Rechotali, zanosili si miechem, zdejmowali ciemne okulary i wycierali ubawione oczy.
I wtedy Jamalee wybucha, nie wytrzymaa, cofna si i wypucia z siebie potok
przeklestw, wrzeszczc.
Wyrzucia z siebie wszystko, nieskrpowana.

14
Kuracja

Niekiedy natura funduje taki widok, e masz ochot gwizda i wykrzykiwa oskarenia, bo
wszystko wydaje si tak niewiarygodnie pikne, e musi by sztuczne. Podziwiam te widoki dla
czystej przyjemnoci i tego wieczoru matka natura postanowia mnie takowym uraczy. Na
zachodzie gromadziy si deszczowe chmury, ciemne i szemrzce, lecz przebijay si przez nie
dugie, kociste palce soca, bawic si feeri barw niczym nutami na piciolinii, tworzc
melodi z kolorw od rowego przez liwkowy z powrotem do tego po caej krawdzi
wiata.
Po chwili widok znik, uton w ciemnoci i zapanowaa noc. Czu byo zapach zbliajcego
si deszczu, da si ju sysze, cho nie byo wida chmur. Siedziaem w fordzie sam, gdy
kade z nas poszo w swoj stron po tym, jak spuszczono nam manto w klubie. piewa dla mnie
sam Krl. Na doniach lekko krwawiy mi kostki, a ebra wci dokuczay, wysyajc torpedy
blu przy kadym zbyt gwatownym ruchu.
Siedziaem tak, starajc si unika pewnych myli takich, ktre kompletnie wyr ci mzg,
jeli tylko otworzysz im klatk. Nie miaem adnej gorzay. Chciaem powstrzyma te konkretne
myli. Zjadem tylko fasol i deser. Przydaoby si troch gorzay albo amfy, albo nawet
meksykaskiej koki.
Nie wiedziaem duej, co robi.
Teraz, kiedy wierzyem w jakie wartoci, strasznie powoli podejmowaem decyzje.
Oddzielasz dobro od za, pdobro od pza i troch takie od troch owakiego i odkrywasz, e
obie drogi s do dupy, tyle tylko e jedna odrobin bardziej do dupy od drugiej.

Jezu Chryste. Dwa dni mog min, zanim zdecydujesz si choby na niadanie.
Nie siedziaem chyba zbyt dugo sam w t burzow noc, gdy zjawia si Bev i usadowia na
fotelu obok mnie. Miaa ze sob dwa browary, ktre pachniay dla mnie tak, jak pachniaoby
zoto, gdyby zoto posiadao zapach.
Panie piwoszu zanucia cicho zimne piwko dla pana.
Jeste boska.
Bev przygldaa si, jak wykaczam pierwsz butelk. I wtedy podaa mi drug.
No, Sammy, we, ja nie musz.
Wziem duy yk.
Jeste pewna? To znaczy, to twoje piwo.
Tylko pij powoli, spokojnie... nie odbior ci. A tak, zaraz zaczniesz beka. Pij maymi
yczkami. Uwielbiam t piosenk. Ciarki mi od niej przechodz.
T piosenk byo I'm Left, You're Right, She's Gone.
Nie mwi si na niego Krl bez powodu.
Podziwiam to, co dzisiaj zrobie. Co prbowae zrobi.
Nie podjem walki. Zdarzao mi si to wczeniej, chocia ciko mi si z tym pogodzi.
Zdaje si, e nie przepadasz za takimi brutalnymi rozwizaniami.
Nie. Nie przepadam. W ogle tego nie lubi, ale zawsze mam to w swoim menu.
Tym bardziej godne podziwu jest to, co zrobie, Sammy. Stawie czoo wasnym lkom i
poare je.
Zaczy mi si troch odbija, ale to piwo je uspokoi.
Wycigna rk do mojej twarzy i zacza wachlowa palcami to miejsce, gdzie przy
spotkaniu z chodnikiem zdarem sobie skr na policzku i brodzie, i ten cienki strupek pod
nosem. Nie bolao mnie zbytnio, naprawd, ale i tak leciutki wietrzyk przynosi ulg, pomagaa
ju chyba sama troska.
Nie przejmuj si rzeka, ogldajc moj twarz. I tak nie bye zbyt urodziwy. A kilka
blizn doda ci tylko tajemniczoci.
Bya boso. Paznokcie u ng pomalowaa na perowo. Obrcia si i usiada plecami do drzwi,
kadc mi stopy na kolanach. Dotar do mnie jej czarowny zapach. Ubraa si w bladozielon
sukienk z cienkim paskiem wizanym na szyi i zupenie odkrytymi ramionami, a kiedy si
pochylaa, droczyy si ze mn jej piersi. Strj na gorce lato; zawsze mnie krci. Jej
rozpuszczone wosy lniy w ciemnoci.
Wic uwaasz, e nie jestem dosy urodziwy?
Ale dosy wysoki. Dosy szczupy.
I dosy spragniony.
I dosy napalony... mam racj?
Nie musiaa mnie duej zachca. Ostronie przesunem si troch w bok, by si do niej
przybliy, cay czas dzierc butelk, bo nie byo kawaka paskiego miejsca, gdzie mgbym j
odstawi. Dobraem si najpierw do szyi. Poprowadziem te woln rk na poudnie chyba
troch zbyt ochoczo, by zyska miano delikatnego.
Hej, Sammy, spokojnie. Nie zamieni si o pnocy w dyni ani nic takiego. Masz
mnstwo czasu. Pocauj mnie przez chwil. Pocauj mnie w usta.
Wyrzuciem butelk przez okno. Moe by w niej jeszcze yk piwa.

 Mog si dzisiaj nie popisa, Bev, taki jestem poobijany i w ogle.

Och, wyluzuj. Jestemy tylko dwjk ludzi, ktrzy chc si tej nocy zabawi. Wic bawmy
si. Baw si, kotku, baw...
Krople deszczu zabbniy o forda, cikie krople spadajce prostopadle na mask i dach,
brzmice jak werbel. Nawet niele wspbrzmiay z muzyk. Rozhula si wiatr.
Odsunem si od niej po chwili i rzekem: Nie mylisz chyba teraz o Skeetsie Benvenutim,
co?
Nie, skde.
Bo prawd mwic, nie przeszkadzaoby mi to, jeli masz ochot.
Nie. I posuchaj, kotku. Potrzebuj dzi w nocy troch prostackiej terapii, a ty nadajesz si
do tego idealnie.
Znowu si do niej dobraem i wybekotaem czy moe mruknem: Ale mi tego brakowao.
Wiem, wiem. Czasem to jedyne lekarstwo, taka kuracja.
Potrzebna mi dzi ta kuracja, Bev. I ciesz si, e to ty jeste moj pani doktor.
Chodmy lepiej do domu, kotku, do ka. Nie chc, eby poobija si jeszcze bardziej,
kiedy sprawi, e zaczniesz chodzi po cianach.

Ona te lubia wiece. Migotay chyba cztery czy pi. Deszcz zacz la na powanie, a
podmuchy wiatru wydymay biae firanki i wprawiay w podskoki pomyki wieczek.
O kurcz, kotku rzeka. Na moment zapomniaam, jak si nazywam. Podniosa si
lekko, signa po papierosa i zapalia. Ale zao si, e ty ju bdziesz pamita moje imi.
Najwyraniej powiedziaem raz Marsha, czym j rozbawiem.
Seks jest tak dziedzin ycia, gdzie moesz zosta nie wiem jak w tyle, a i tak momentalnie
wszelkie zalegoci nadrobisz. Uszy ze mnie trzy i p miesica dzy, a po jakiej minucie
miaem ju jej w sobie na nastpne dwa miesice.
Czy twoim zdaniem le to o mnie wiadczy, e mgbym by tutaj szczliwy?
le? Nie, ale jako to o tobie wiadczy.
Zawsze lubiem podkrela, e w ku jestem w stanie zrobi prawie wszystko, i to razy dwa,
ale Bev robia w ku prawie wszystko, i to razy dwa, prawie z kadym, a ja do pit jej nie
dorastaem. Oj, nie dorastaem. Rozmylaem nad tym dugo, lecz nie mgbym przyzna si do
znajomoci takiej liczby kowych technik. Bev potrafia poruszy si to tu, to tam, wywoujc
we mnie gonitw szalonych uczu, przy czym nawet nie otworzya oczu. Lekkie drgnienie, dotyk
jzyka, dyskretne municie doni i ju niemale wariowaem z rozkoszy.
Sammy, po tym, jak przepisz si z kobiet, nie wyobraasz sobie chyba, e to jakie
wielkie halo, co? Nie stawiasz da, nie robisz zamieszania, nie narzucasz swoich opinii, co?
Ostatnio nie.
Ostatnio?
Nigdy. Raz mi si zdarzyo.
Aha. Ta Marsha?
Nie wymawiaj tego imienia.
Przeszlimy do kuchni, nago. Bev w wietle wiec wygldaa cudownie, a w wietle
padajcym z lodwki smakowicie. Napiem si piwa, ona wina i oboje wypalilimy po skrcie.

Stalimy tak, nadzy, pijc i palc, jakbymy przenieli si do jakiego nocnego klubu w
Greenwich Village albo w Hongkongu, albo gdzie tam jeszcze. Pooya sobie moje klejnoty na
doni i j wok nich zamkna, i patrzya przez okno na wicy wszystko dokoa deszcz.
Tamte dwa miesice dzy uszy ze mnie w dwch etapach: najpierw na stojco przy szafce w
kuchni warte z tego jakie dwa tygodnie, a potem z powrotem w ku, gdzie nastpi wielki
wybuch.
I wiato wiec, papieros, spokojny oddech.
Nigdy o sobie nie mwisz, Sammy. Dlaczego?
Ty wanie co o mnie powiedziaa.
Ale kim jest twoja rodzina?
Wy ni jestecie.
Nie, chodzi mi o rodzicw.
Niewiele mog o nich powiedzie dobrego.
Nie potrafisz powiedzie nic dobrego nawet o wasnej matce?
Nie ma jej ju na tym wiecie. I to jest dobre.
Zdrzemnlimy si oboje. Byskawice i grzmoty nie pozwalay zapa w gboki sen. Przez
dusz chwil wpatrywaem si w sufit; cienie poruszay si po nim interesujco.
Zdawao mi si, e sysz kroki, a potem ju wiedziaem, e je sysz, i przemkno mi przez
myl koszmarne pytanie, do kogo mog nalee i czy mog std jako uciec. Szturchnem Bev, a
gdy otworzya oczy, rozbyso wiato.
Tak mylaam rzeka Jamalee. Jeste nam potrzebny, Sammy Ubierz si.
I ona, i Jason ociekali wod. Byli w swoich codziennych ciuchach, przemoczeni. Boto
oblepiao im buty.
Jestem jakby...
Jeste nam potrzebny. To wane.
Wtrcia si Bev: Nie umiesz puka? Do drzwi? Zawsze prosz, eby pukaa.
Dobrze si bawisz, Bev? Zaliczya kolejnego Ringo, co? Ilu to ju ich bdzie, pjdzie
pewnie w tysice, h?
Bev poruszya si, jakby chciaa wsta z ka, lecz Jam i Jason oboje zawoali:
Nie! Nie!
A Jamalee dodaa: Bev, mwilimy ci, eby nigdy nie paradowaa przed nami nago. Nigdy.
Przenigdy.
Deszcz owin wok Jamalee sukni-namiot, eksponujc tu i wdzie jej ksztaty. W rku
trzymaa za szyjk butelk, ktra sdzc po wygldzie, zawieraa rum.
Jason? rzekem.
Tak, super-Sammy?
Ta ciana za tob bardzo przypomina Angli, rozumiesz?
Ach, ale masz o sobie mniemanie.
Postudiuj troch t Angli, ebym mg si ubra, co?
Odwrci si do ciany i otrzsn jak pies, rozpryskujc deszcz kropli.
Wcignem na siebie ciuchy. Nie wiem, na co patrzya Jamalee. Podejrzewam, e na nic, co
znajdowao si w pokoju. Wydawao si, e zwikszya dawk zaywanych piguek, i bya bardzo
podekscytowana.

 Istnieje zo powiedziaa. Zo, ktre moemy przemieni w dobro. Przy pomocy innego
za. To zo sprawi, e dobro wysucha nas i przeprosi.
Bev pokrcia gow, podcigna przecierado pod brod i lega pasko na plecach.
Czuj, e gryzie ci jaki problem rzeka. Ale pamitaj, eby ten problem nie dotkn
czasem mnie, syszysz?

Wetknem palec w wisk dup, wiecie, eby nie kwiczaa. Prbowaa ze mn walczy, jej
pier nada si i szybko opada, lecz zwierz pozostao w mych ramionach, gdy niosem je do
furgonetki Roda. Czuem, e palec jest gorcy. Ta sztuczka z palcem w tyku to stara wieniacza
historia, zawsze opowiadana podczas niw, ale nigdy nie znalazem si w sytuacji, kiedy
musiabym sprawdzi, czy jest w niej ziarno prawdy.
Ziarno prawdy byo, cho zwierz postkiwao i wydawao prawie kwiki, to jednak tak
zupenie kwikami nazwa by ich nie mona. winie wayy po jakie czterdzieci, pidziesit
kilo i trzymane byy w zagrodzie w pobliu kamienistej drogi gdzie na wschd od miasta.
Wzilimy tylko trzy. Wszystkie trzy byy czarne w biae plamy rasa polsko-chiska?
Nie uyem palca przy pierwszej wince i narobia haasu. Nastpne dwie byy prawie
bezgone domylam si, e taka zatyczka przez samo zaskoczenie pacyfikowaa mode
wieprzki.
Deszcz la bez ustanku. Gospodarstwo znajdowao si pewnie jakie sto metrw dalej. Psy
musiay schroni si na ganku, bo nie szczekny ani razu.
Dzieciaki stay tylko w bocie i patrzyy z ustami wykrzywionymi w grymasie obrzydzenia,
jak targam te winie. Nie miay z ywym inwentarzem adnego dowiadczenia, ktre mogoby
si tu przyda, tak wic to mnie przypada caa zabawa z zaganianiem, dwiganiem i uciszaniem.
Wrzuciem ostatni wink na pak furgonetki, a ta pognaa prosto do workw z kukurydz,
ktre znalelimy w metalowym schowku na pasz. Nachyliem si ku deszczwce, ktra
gromadzia si w zagbieniach wok moich butw, i woyem do niej swojego
winiopacyfikatora, po czym wyjem, i tak kilka razy, bardzo energicznie.
Wsiada do wozu powiedziaem. Daj mi ten rum. Wylaem odrobin na palec.
Alkohol przywrci uczucie czystoci. Spadajmy, zanim zaczn strzela.

Spisek polega na tym, eby po tej nocy country club nie by ju taki sam. A przynajmniej jego
pole golfowe. winie, ich ostre racice, wszce ryjki i nieposkromione apetyty miay pord
mazistego bota i deszczu dokona na delikatnej murawie golfowej takich spustosze, eby ju
nigdy nic nie mogo si na niej prosto potoczy.
Widzicie, furgonetk na pole bymy nie wjechali wzdu drg powbijane byy pale,
pozostawiajc do miejsca jedynie dla wzkw golfowych. Jamalee o tym wiedziaa, std
winie.
Pognalimy wic wieprzki pomidzy tymi palami ku najbliszemu dokowi. Tam, gdzie rosa
trawa nazywa si to chyba fairway zebrao si dobrych kilka centymetrw wody, a burza nie
saba. Wosy oblepiay nam gowy. Ubrania przemoky i sprawiay, e czulimy si grubi,
uwizieni w gszczu.
winiom podobaa si taka pogoda. Poday tropem kukurydzy. Jason dwiga worek,

Jamalee te, i oboje trzymali kolby tak, by winie za nimi szy, jako e jzyk kukurydzy by
trzodzie znany. Spiczaste racice wbijay si wszdzie, gdzie stpny.
Wpada mi do gowy myl i cignem z wozu Roda kawaek acucha do wizania drewna.
By to porzdny kawa elastwa, nie adna tam zabawka, ciki, przeznaczony do powanej
roboty. Wlokem go za sob i co rusz kosztowaem rumu.
Podaem butelk Jam, ktra rzeka:
Nie, dziki, Sammy, to dla ciebie. Rum moe si pokci z moimi lekami.
Miaem tylko ochot na lekki szmerek w gowie, a tu ni std, ni zowd byem w cztery dupy
pijany.
Na pierwszym doku dzieciaki rozrzuciy moe dziesi kolb kukurydzy, a winie zaczy
tratowa wszystko dokoa, przepychajc si i lizgajc na mokrej murawie, wywracajc traw do
gry korzeniami, ryjc dugie pasy niczym bruzdy po paznokciu skrobicym polew na ciecie.
winki niele baaganiy, ale Jam, Jason i ja nie odpuszczalimy, nie zaczlimy si jeszcze
bawi.
Czulimy si jak na imprezie, ktra jeszcze si nie rozkrcia.
Poganialimy winie czubkami butw, okrzykami i gwizdami od jednego doka do
nastpnego. Gdzie tak na trzecim rozcignem acuch w poprzek najwaniejszej czci, po
czym zaczem stpa ciko, wbijajc ogniwa w muraw.
Do roboty poleciem. Jamalee, sta na acuchu.
Kiedy stana, Jason i ja pocignlimy. winie chrumkay i biegay w kko, wci pod
urokiem kukurydzianych kolb. Przecignlimy acuch pomidzy nimi, rozpraszajc je troch, a
Jamalee staa z rozoonymi szeroko rkami, szusujc na cikim elastwie jak na nartach.
Sprbujcie teraz pogra, dupki!
acuch wyrzdzi powane szkody w murawie. W koleinach, ktre wyrylimy, mona by
uoy rur.
Jam musiaa zaliczy, szusujc, kady doek. Jason i ja mialimy si jak wariaci impreza na
dobre si rozkrcia. Jam lizgaa si z rkoma wzniesionymi do deszczu i znowu wykrzykiwaa
wszystko to, co wykrzyczaa wtedy na parkingu. Te okrzyki czyy j i Jasona, i to wcale nie
subtelnie, z wamaniami do domw bogaczy. Wywrzaskiwaa zoliwoci na temat tego, kto gdzie
co trzyma, kto mieszka w paacu, a pije tanie wino, kto nosi majtki, ktre idealnie pasuj na ni i
Jasona, i na czyje ka nasikali.
Te wyznania ruszyy mnie bardziej ni tamte pici o kostkach jak garby.
Tak czy siak wraz ze winiami wykonalimy kawa podej roboty na placu zabaw dla
waniakw. Nawierzchnia zostaa tej nocy zrujnowana, a my we trjk wykrzykiwalimy obelgi
pod niebiosa i radowalimy si nawanic.
To, co domagao si wykrzyczenia, zostao tej nocy wykrzyczane.
Jason pozby si zahamowa, taczy na bocie, skaka pod niebo i plsa z radoci, sw
pikn buzi wystawiajc na spotkanie deszczu.
I taki jego obraz wci mam przed oczami.

IS

Gdy chodzi o czas

Nie byo potrzeby pyta si nawzajem, co to za jedni, bo wystarczyo spojrze, by od razu si

zorientowa, e nios wiadomo, z ktr wolaby nie mie nic wsplnego. Antena na ich
samochodzie bujaa si spokojnie, choszczc srebrem nawet po tym, jak zaparkowali i ruszyli
pieszo nieutwardzon ciek. Obaj mieli krawaty, takie cienkie jak sznurowada, lecz byli bez
marynarek. Ich kroki bryzgay botem. Od pistoletw obwisy im pasy, lecz szli z zadartymi
brodami.
Nasza trjka staa w krtkim, milczcym szeregu za drzwiami z moskitier u Bev, wygldajc
na dwr. Po drugiej stronie drogi miaa si gono gromadka dzieci, wrzucajc rne rzeczy do
rowu, i zaczy si te pojawia wietliki. Antena cay czas chostaa srebrem i koysaa si na
dachu biaego sedana. Wafel wyskoczy, kiedy si zbliyli, i znalaz si za ich plecami. Prycha i
przyjanie merda ogonem.
Obaj zachowali twarze bez wyrazu i skinli do nas za moskitier.
Ten z siw brod spyta: Wszyscy chcecie pojecha?

Lekki niepokj zakrad si ju po kolacji poprzedniego wieczoru. Jason si nie pojawia. Bev
przyniosa od Otta i Belle eberka, a do tego surwk z biaej kapusty i fasol, ktre chopak
pono uwielbia i ktre stanowiy absolutn klasyk, gdy chodzi o smak i aromat grillowanego
misa, lecz on si na kolacji nie pojawi. A dowiedzia si o eberkach ju w poudnie. Niepokj
zapali wtedy blad lampk w gowie Jamalee. Podchodzia do okien i wygldaa kilka razy. Te
eberka byy po miejscowemu przyprawione i pieczone powoli, powoli, powoli, tak e nawet
fasola nabraa dymnego smaku, dlatego dopki resztki z jego talerza nie doczyy do swoich
krewniakw w moim odku, nie wnikaem za mocno w to, gdzie, och, gdzie te mody Jason
moe by.
Bev i ja powtarzalimy chyba z dziesi razy, e ma siedemnacie lat i pewnie gdzie si
wanie z kim zaprzyjania.
W ogle go nie znacie odpara Jamalee. On jest bardzo dokadny, gdy chodzi o czas, a
do tego uwielbia eberka od Otta i Belle i zadzwoniby, gdyby mia si spni, i powiedzia,
ebymy mu troch zostawili.

Zawieli nas tym swoim wozem wcale nie tak daleko. Radio przez cay czas wydawao dwiki,
szumiay zakcenia, czasem odezwa si jaki gos, lecz ani razu nie pochwyciem do koca
wypowiadanej myli. Siedziaem z brzegu tylnego siedzenia, Bev jechaa porodku. Gliniarze ani
razu nie odwrcili si ani nie odezwali. Przewieli nas przez strumie, ktrego nazwy nie znam,
po tym wskim czarnym mostku ze znakiem, ktry ostrzega niespodziewanie, e prowadzi po
nim tylko jeden pas ruchu. Droga bya utwardzona jeszcze tylko przez kawaek, potem
nawierzchnia staa si skalista i zacza pi si pod gr.
Syszaem oddech Jamalee; wcigaa powietrze powoli i nieregularnie, jakby musiaa
pamita, by oddycha.
Na wzgrzu tu przed szczytem by ostry zakrt, a za nim polny, zryty koleinami trakt.

Buksujce koa uformoway tam botnisty wa, a my weszlimy w zakrt dosy szybko, po czym
popdzilimy w d, przez dusz chwil podskakujc wysoko na koleinach. Wszyscy si od
tych podskokw krzywilimy, a nasza trjka z tyu wpada kilka razy na siebie. Nikt si jednak
nie odezwa.
Zobaczyem wod, kiedy stanlimy. Po drugiej stronie stawu staa prymitywna chata z bali,
woda bya zielona, a staw dugi i wski. Przed nami parkoway dwa albo trzy pojazdy, w tym
karetka. Zmierzchao ju i rni ludzie stali nad wod, byskajc latarkami.
Kiedy wysiedlimy i znalaz si nad nami tamten srebrzysty bicz, mody policjant wycign
rk ze soikiem penym mentolowej maci, ktr naciera si piersi, gdy zim mczy kaszel.
Otworzy go i rozsmarowa spor kapk tam, gdzie rosyby wsy, gdyby je mia, po czym poda
soik Bev.
H? rzucia.
Byo bardzo gorco, prosz pani. O tej porze roku nawet woda jest ciepa. To zabija...
przepraszam... ta ma pomaga zwalczy zapach, ktry tam na nas czeka.

Kiedy Pomidorowa Gowa zacznie trajkota i spekulowa, rozgorczkowana i nerwowa, prawie

nie sposb jej przerwa. Jak ju raz zacza, moga gada o przeznaczeniu bez koca: ze moce
czekay na waciwy moment na strychu tamtego pustego domu przy drodze, wypatrujc tylko
okazji, a wielkie nieszczcie czyhao tu nad twoj epetyn z kijem bilardowym w rce takie
tam bzdury. Niedokadnie tak to brzmiao, ale takie byo sedno.
Taka przemowa wygnaa mnie po poudniu nazajutrz po eberkach do miasta i kazaa kry i
szuka jakiegokolwiek ladu Jasona. Ford woa o olej i podregulowanie. Z rury wydechowej
dobyway si delikatne, szare oznaki cierpienia, auto wydawao dwiki jak naogowy palacz
chodnym witem i dosownie woao o obroc praw obywatelskich, kiedy zmuszaem je do
jazdy pod gr.
Jamalee wywieszaa sw pomidorow gow przez okno, niezbyt uradowana, e zostanie
zobaczona w mojej kupie zomu, lecz rozgldaa si po chodnikach, wpatrujc si w twarze i
zauki.
Nawet wtedy trzeba byo przyzna, e dzie by pikny: wielki bkit w grze i soneczny ar
agodzony uprzejm bryz niosc delikatne wonie. Wszyscy powychodzili z domw. Przez
rynek przetaczay si rowery, wzki dziecice i hordy kupujcych. Nawet pijusy z Maej Tawerny
pomidzy rynkiem a zagrodami dla byda wylegy na dwr i pawiy si w socu z puszkami
piwa w doniach.
U Romelli powiedziano nam, e to by dzie jak co dzie. Wczoraj. Jason przyszed i poszed,
jak to mia w zwyczaju, nie powiedzia ani nie zrobi zupenie nic innego ni zazwyczaj.
Z powrotem w samochodzie spytaem: Czy on nie mg prowadzi jakiego sekretnego
ycia?
E-e. Nie on. Z ledwoci radzi sobie z tym nie-sekretnym.

Atakowali go plamkami wiata padajcymi pod rnymi ktami, przy czym jedna siedziaa mu
nieruchomo na piersi, a reszta uciekaa, powracaa na moment na jaki fragment jego martwej
powoki i czmychaa ponownie. By jak koda rzucona na brzegu stawu. Nadal mia na sobie

wszystko, cznie z butami. Staw wydawa dwiki, jakby plu czym, zupenie jak mae dziecko,
ktre nie ma ochoty na tart marchewk. Powiedzmy, e to by wiatr.
Pooyli go pasko na wznak, lecz rce mia wci rozoone na boki. Tkwiy w nim haczyki
na ryby. Haczyki z kawakami yki siedziay w nim tu i tam, jeden w policzku, dwa, jak
zdoaem dostrzec, w sinej doni. Staw wydawa dwiki, jakby chcia si porzyga.
Jaki urzdas spyta: To on, czy tak?
Jamalee pochylia si w przd i tylko patrzya, i wygldaa jak poraona, rany, jej twarz
zastyga jak u posgu, ktry wykonano w chwili najgbszego, niewypowiedzianego przeraenia.
To mj syn orzeka Bev. Kolana si pod ni ugiy, lecz jako si wyprostowaa.
Pamitam te skarpetki.

Sklep Lake'a sta niczym brama do Venus Holler. Nie moge wjecha ani wyjecha, nie
przejedajc obok. Budynek by stary, drewniany, pomazany bia farb z dziurawym
betonowym chodnikiem wzdu fasady, wyniesionym chyba z metr nad parking. Miejsca
postojowe byy tylko trzy i nawet w wozie byo sycha klaksony i rozelone gosy kierowcw
powtarzajcych stale: hej, kole, rusz wreszcie dup albo co w tym stylu.
Udao mi si wlizgn na wolne miejsce i oboje weszlimy do sklepu. Zawsze podobao mi
si u Lake'a: nie trzymano si sztywnych zasad odnonie tego, jak maj by rozmieszczone
towary na pkach, moge tu dosta kady tani gatunek piwa, o jakim tylko zdoaby pomyle
tanie piwo z wszystkich stron wiata, ktre sprzedawano na puszki a do tego Lake trzyma
ogromniastego, starego, rudego kota, ktry way chyba z dziesi kilo i puszcza bki, od
ktrych wszyscy uciekali z zatkanymi nosami.
O, witaj, Jamalee.
Co tam sycha, panie Lake?
Nie narzekam. By wysokim, szczupym, przygarbionym mczyzn o czarnych,
falujcych wosach. Cze, Sammy.
Skinem, lecz to ona si odezwaa: Nie widzia pan mojego brata?
Nie odpar i jakby si zamia. Niestety.
Wydawa ten swj niby miech prawie za kadym razem, gdy otworzy usta. Nie wiem, skd
to si bierze, ale taki ju by. Wystarczyo powiedzie: gorco jak w piekle, a on ju si mia.
Moja ona prysa do Nashville z kierowc samochodu z lodami; zredukowali mj etat w
Wesoym Hau-Hau i nie mam roboty; moja matka wysza za gliniarza miaby si z tego
wszystkiego i jeszcze dwch milionw innych powodw.
Nie widziaem go od... sam nie wiem. Prawie zawsze zaglda, kiedy tdy przechodzi.
Wiem o tym.
Miy z niego chopak.
No wiem.
Znikn, tak? Jak dugo go nie ma?
Od wczoraj.
Zaterkota miechem. Wiesz, Jamalee stwierdzi ja podejrzewam, e chopak zaszy si
gdzie i zgbia tajemnice nocy. Strasznie jest przystojny...
Nie orzeka Jamalee i wyszlimy.

Pomachaem mu, by okaza uprzejmo, nim trzasny za nami drzwi.

Wsiada do forda z min, ktra wyraaa wiele, ale nic dobrego. Moliwe odpowiedzi
uwolniy si i rozszalay w jej gowie, a te ze podgryzay j zajadle.
Umiechnem si na przekr wasnym odczuciom. Nie uciek chyba po prostu, co?
powiedziaem. Lake pewnie ma racj. Jest gdzie...
Nie, nie, nie!
To gupie gadanie nie miao adnych podstaw i oboje zaczlimy zdawa sobie z tego spraw.

Ktokolwiek za tym sta, postara si, by wygldao to na dzieo natury. Wasnej natury Jasona i
wielkiej Matki Natury ta pierwsza w jego gupocie przyprowadzia go nad staw, a druga gupca
unicestwia.
Nie przygldaem mu si zbyt uwanie, kiedy lea w bocie, rozdymajc si i zmieniajc
kolory od tejcej krwi. Dokoa walay si puszki po gotowych drinkach. Whisky z wod
sodow, cuba libre i margarity.
Stre prawa nie wydawali si interesowa puszkami ani haczykami, ani nawet zwokami.
Moim zdaniem wskoczy tu do wody, pewnie wczeniej popija, zgrza si i poszed
popywa, a zaplta si w te haczyki i yki stwierdzi jeden z nich. Ten staw ma nierwne
dno, tkwi w nim pewnie tysice zerwanych haczykw.
Dosy nowe te haczyki zauwayem.
Niektre pewnie tak.
Znajdowa si w tym tumie take William Paa; wystpi naprzd i jakby obj przywdztwo.
Powiedzia:
Naprawd mi przykro, Bev. To smutne, bardzo smutne. Chopak pewnie nie najlepiej
pywa, co?
Nie by z niego pywak, nie...
Rozumiem.
To znaczy dodaa Jason w ogle nie umia pywa.
Urzdasy odwrciy od niej wzrok, skieroway latarki na staw, przesuwajc snopy wiata po
powierzchni ciemnej wody.
No odezwa si William to chyba nic dziwnego, e uton, co?

16
By dao si wytumaczy

Zosta tylko jeden plaster szynki, ale wrzuciem go na czarn patelni i usmayem. Bya to w
zasadzie taka szynka czym chata bogata, robiona z ubitych razem rnych kawakw zadniego
misa. Wedug mnie bya nieza i wietnie pasowaa do zapiekanki z ziemniakw, ktr
podrzucia koleanka z klasy Jasona. Szynk przyniosa sama Romella, a ja podjadaem j ju od
czterech dni. Dokarmiaa nas chyba caa dolina. Jedzenie walao si po caym domu Bev. Byem,

zdaje si, jedyn osob, ktra mona powiedzie, e staraa si duo je i zachowa siy.
Wszystko spowijaa ponura atmosfera. Dostalimy kilka ciast owocowych, z rabarbarem i z
brzoskwiniami, i plastikowe pudeko saatki z rzadkim sosem. Nikt z darczycw nie chcia
wej do rodka, ale wszyscy chcieli pokaza si i zostawi rodzinie te aobne dania. The Scroll
wspomnia krtko o mierci Jasona pod artykuem na temat przyszoci zdewastowanego pola
golfowego. Pogrzeb te opisano w kilku sowach, cho nikt nie wygosi adnej mowy i wszystko
trwao tyle co okamgnienie. Przez gow przemykay mi rne myli. Do domu wpadali jacy
pataachowaci duchowni, lecz szybko si poddawali. Dziewczta z salonu fryzjerskiego
przynosiy sporo przeksek. Tim Lake przysa ktrego wieczoru kubeek z kawakami
chrupicego kurczaka. Pocigi przejeday z hukiem, a kady zdawa si wywrzaskiwa
wiadomo przesyan z rnych stron kraju: To si musiao tak skoczy. Dni mijay smutno i
powoli, a jego mier traktowana bya jak co, co wymaga wynagrodzenia, bo od chwili gdy
Jason zadusi si wod z tego zasyfiaego, zielonego stawu, jedlimy tusto i do syta.
Matka i crka opakiway go w swoich oddzielnych domach, pomidzy ktrymi kryem w t
i z powrotem. Paru klientw Bev zostawio butelk szkockiej i kilka butelek wina o porzdnie
wygldajcych etykietach. adna z dziewczyn prawie nic nie jada. Rozpaczay kada na swj
sposb. Mnie przydaa si ta szkocka. mier i wda zdaj si zawsze i w parze. Jak zawoanie
i odpowied. Pozwoliem sobie na pacz pierwszy raz od nie wiem jak dawna. Uwolniem
emocje. Pies te jcza i drapa, domagajc si pieszczot. W mojej gowie leciay cztery filmy
naraz i bez przerwy. zy pyny jak grochy.
W tym jednym domu natknem si potem na Jamalee zwinit w kbek z opuchnitymi,
mrugajcymi oczami w obwdkach zmczenia wywoanego poczuciem straty i pigukami, a ona
spojrzaa na mnie i rzeka:
Prbuj uciec. Uciec gdziekolwiek, ale nie uciekam. Nigdzie nie id. Bo nie ma adnego
gdziekolwiek, prawda? Jeszcze jedno oszustwo...
Pniej kbek przemwi znowu:
Hej, Sammy, ja fruwam. Unosz si na szybkim wietrze... Poka bilet, zapnij pas...
W drugim domu Bev umiechaa si odruchowo. Jej twarz nie wyraaa tego, co ten przelotny
umiech. Nie pia duo, naprawd, poza winem. Uspokajay j papierosy, przynajmniej troch, a
cay dom wypenia si dymem, w ktrym ona siedziaa, gapic si w cian. Unikaa okien,
wbijaa wzrok tylko w t cian. Siedziaa tak caymi godzinami, bez koca, sczc wino i palc
papierosy, lecz nie odzywajc si ani sowem.
Wreszcie, kiedy ju prawie zapomniaem o jej istnieniu, nagle wypowiedziaa jedno zdanie:
Najrniejszego rodzaju podo chodzi na dwch nogach po tym wiecie.
Pogoda te nie pomagaa. Pogoda nie dawaa nam y nic, tylko ciki, wilgotny upa, pot,
upa, pot, robaki, robaki i paskudny nastrj. Pogoda przez cay czas bya taka, e czowiek nie
mg przesta si zastanawia, kogo tak strasznie wkurzy.
Przynajmniej ja wci si nad tym zastanawiaem.
wiato przechodzio w mrok, gdy Bev odezwaa si znowu:
Czy ja wanie co powiedziaam?
Nie.
Nie wypaliam z czym?
Nic nie syszaem.

 Uff! Dziki Bogu.

Poszedem wtedy i zjadem tamten ostatni plaster usmaonej szynki, a potem mylaem i
mylaem, i chodziem w t i z powrotem. Szkocka skaniaa do zadawania pyta.
Myl, e jedn z naszych najgorszych przypadoci jest to, jak si upieramy, by nawet co, co
najbardziej nikczemne, tajemnicze i idiotyczne, miao sens, byo logiczne, dao si wytumaczy.
Sami zadajemy sobie to cierpienie za tym okropiestwem musi si kry jaka logika, musi,
tylko e ja nie jestem w stanie jej znale, to moja wina, wic prosz o kolejn dawk tortur.
Noc ju dawno zapada, gdy wczyem telewizor i usiadem w skrzypicym fotelu na
biegunach. Lecia jaki program o dzieciakach, ktre jed do liceum porszakami i jedz same w
eleganckich restauracjach, lecz najwyraniej trawi je jaka pustka, wiksza ni ocean. Byli to
ludzie, ktrych chciaby kiedy spotka i zostawi w baganiku wozu na parkingu przy lotnisku.
W programie pokazywali jednak adne rzeczy, wic bujaem si i ogldaem.
Bev cay czas siedziaa i gapia si w t pust cian, jakby to byo lustro.
Gdy przysza Jamalee, trzasnwszy drzwiami, Bev i ja odwrcilimy si, by j zobaczy.
Emocje ostatnich kilku dni zszargay j i byo to wida. Wosy oklapy jej od brudu, malekie
rczki dray lekko, a twarz zastyga od napicia. Woya wszystko, co istotne, w to jedno
okropne zdanie, ktre rzucia nam w twarz:
On nigdy nie poszedby popywa!

17
On musi

Mg to by radosny zaktek jak ze snu w parn letni noc. Miejsce na kilka chodnych piw i
moe atak zakazanych pieszczot z kim, kto za dnia prycha na twj widok i udawa, e ci nie
zna. Mg to by potajemny zaktek, do ktrego zakradaby si ze swoj potajemn
pitnastoletni dziewczyn z tego wielkiego ceglanego domu na wzgrzu i kpaby si z ni na
golasa, zrobiby jej dziecko przy wietle ksiyca, i nagrabi sobie przez to jeszcze gorzej w tym
miecie, jej take zbytnio nie uszczliwiajc, tylko e by to zaktek, gdzie zgin Jason, i nie
moge ju sobie wyobrazi, by mogo si tu wydarzy cokolwiek innego.
wiata mojego auta rozproszyy ciemno nad stawem i pozwoliy nam dojrze blask zielonej
wody i zielonych glonw.
Ta woda wyglda ohydnie orzeka Bev.
To dlatego, e nie pynie wyjaniem. W stojcej wodzie glony unosz si na
powierzchni.
Co chcesz przez to powiedzie?
W takim upale i tak by si w niej nie utono.
Gdyby nie te wszystkie haczyki.
Nie wierz w te haczyki. W adnym stawie na ziemi nie mogo zosta tyle haczykw.
Jamalee rzeka: Udowodnij nam to, co? Udowodnij, Sammy, e masz racj.
Staa tam, drobna, a w koszuli, ktr zaoya, wydawaa si jeszcze drobniejsza. Koszula bya

biaa, z dugimi rkawami, jedna z tych Jasona; wisiaa na niej jak na kiju i koczya si w
miejscu, gdzie mogaby si koczy krtka spdniczka. Rkawy podwina do okci i zaoya
brzoskwiniowe spodenki i niebieskie gumowe sanday, takie jakie zakada si pod prysznic. Gos
jej si ama i mia skrzekliw barw, wyzut z nadziei i energii.
Nie babym si tak zrobi powiedziaem.
Jasne, e nie.
Wcale tu nie jest a tak le.
Nie, skde. To wskakuj.
Woda pewnie jest cakiem fajna.
Woda pewnie tak.
Ja nie wierz w te haczyki.
Udowodnij to, skarbie, z wielkim, gonym chlup.
Podszedem do wody. Rozejrzaem si po stawie i nie zobaczyem nic wielkiego. Nic
wielkiego, gdyby chciao si go przepyn albo co. Szedem wzdu brzegu, a z kadym
krokiem do stawu wskakiwaa aba. Byy ich tam legiony. Nie dao si ich zobaczy, ale gdy
szedem, wskakiway z pluskiem do wody w rwnym rytmie jak wciskane po kolei klawisze
pianina, wciskane w takim tempie, w jakim szedem. Ksiyc nie wieci zbyt jasno. Nad stawem
i dookoa niego unosia si rozmaito zapachw wilgoci.
Sammy? Bev krzykna szeptem. Sammy, kotku, gdzie jeste?
Jej gos sprowadzi mnie znowu w krg jasnoci. Snopy wiata z lamp samochodowych
podrygiway od owadw kbicych si gsto w pobliu auta, a coraz rzadziej im dalej w stron
stawu. Jamalee staa na agodnym stoku, lizgajc si w sandaach po dugich dbach trawy,
patrzc pod nogi; w pewnej chwili polizgna si znienacka, potoczya i westchna.
Rozebraem si szybko, odsuwajc si w bok od snopw wiata, cigaem z siebie wszystko,
a zostaem tylko w bokserkach tych nie zdjem. Od razu poczuem pod stopami co ostrego.
Pewnie wir i odamki potuczonych butelek, potuczonych przez ludzi, ktrzy znaleli si w tym
zaktku jak ze snu wiele lat temu i pozostawili te odamki jako swj podpis zamiast inicjaw w
serduszku wyrytych na pniu drzewa.
Bev ujrzaa mnie rozebranego i rzeka:
Nie musisz. Nie musisz wchodzi to tego ohydnego stawu, kotku, jeli nie chcesz.
Bywaem w gorszych miejscach.
Mam nadziej, e dobrze pywasz.
Do dobrze, eby nie uton.
Glony rozstpiy si tam, gdzie stanem w wodzie, otworzyy si jak rana po kuli, po czym
zaczy si wok mnie goi. Rne rzeczy ldoway w tej wodzie, wpaday albo byy wrzucane i
osiaday na mulistym dnie, by obrosn w lisk powoczk tego zielonego czego, co wyglda
jak tani filc, gdy si na to spojrzy, a co rusz naraa ci na gwatowny polizg, jeli na tym
staniesz. Dao si jako znale miejsce, by usta, lecz poruszanie si w tym stawie byo trudne.
Leao tam szczeglnie duo najrniejszych gazi. Te gazie tworzyy pltanin, co w rodzaju
kosza, pod ktrym lubiy chowa si okonie. Nie dao si przez to i, stopy bez przerwy lizgay
si i zapaday w kbowisko, obcierajc golenie i siniaczc kostki.
Staraem si i tak, jak padao wiato.
Przed sob wszdzie widziaem oczy, byszczce i nieruchome. Przez cay czas musiaem

sobie powtarza, e te oczy nale do zwyczajnych ab, i y nadziej, e si nie oszukuj. Te

oczy tkwiy na miejscu, dopki nie usyszao si gonego kum i cichego szelestu glonw.
Bev spytaa: I co, Tarzanie? Jak woda?
Jakbym si kpa w wannie.
Aha. Tyle e czysty std nie wyjdziesz.
Fakt.
Mylisz, e ja mog popywa?
Jasne. Nie jest tak le. To tylko woda. Woda latem.
Odezwaa si Jam: Ja nie umiem pywa i nie mam na to ochoty.
A my tak powiedziaa Bev. Bd musiaa ci zaufa, Sammy. Zaufa, e w tej wodzie
nic si nie stanie takiej kruchej istocie jak ja.
Ledwo widziaem j na brzegu za snopami wiata z samochodu, ale wiedziaem, e ciga
ubranie.
Nie wprowadzibym ci w bd.
Skoro tak mwisz, kotku. Jej gos nabra piewnoci rodem z Poudnia, kiedy mwia:
Zawsze ufaam yczliwoci chlejcych prostakw.
Zesza powoli po stoku nad staw. Woya duy palec do wody i zadraa bez sensu jak
aktorka, udajc, e woda jest zimna. Wci miaa na sobie koszulk, tak bladoniebiesk, i
fioletowe majtki, z ktrych wida jedynie cienki pasek w rowku i ktre tak piknie przez to
wygldaj. Nie zanurzya si w stawie, lecz cofna si, rzucia pasko na wod i opada na glony
jak abd, odpywajc od brzegu z takim wdzikiem, jaki tylko by tutaj moliwy. Jej wosy
pochwyciy wiato reflektorw, zatrzymay je i lniy jak planeta.
Podpyna do mnie i popynlimy razem. Wyruszylimy na drug stron, na trawiasty brzeg
po przeciwnej stronie sadzawki, gdzie nie sigay snopy reflektorw. Dosy czsto zwalniaem i
stawiaem stopy na dnie, lecz nigdzie glony nie zamkny si nad moj gow.
Pynlimy blisko siebie.
To dziwne odezwaa si Bev. To takie dziwne.
Aha. Ale teraz jestem ju pewny, e musiaaby mi pomc, ebym mg tutaj uton, Bev.
Ta woda to adne wielkie halo.
Ten staw... sama nie wiem... jako tak na mnie dziaa. Ta jego dziwno. Wywouje u mnie
nastroje.
A ja nie wyczuem ani jednego haczyka.
Nie, ja te niczego tu nie wyczuam, kotku.
Staw koysa si wok jak dyszcy stwr, ktry wchon nas i spowi w swoj pienist,
zielon skr i wstrtny zapach. Woda poruszaa si w t i z powrotem jak brzuch grubasa
dyszcego pytko po wyerce.
Nie chc jednak w to wierzy mwia. Bd naprawd cierpie, gdy uwierz.
W wietle samochodowych lamp ujrzaem Jamalee przemykajc po ziemnym wale
otaczajcym staw. Przesuwaa si, ilekro tam spojrzaem, a biaa koszula jawia si jako plama
podskakujca obok stawu, nad wod.
Wiesz, e to prawda, Bev. Wiedzielimy to, troch tego, ju wczeniej, a teraz wiemy
bardziej. Ale jeli pjdziemy dalej i powiemy tak, uwierzmy w to na gos, to bardzo ciko
bdzie nam usiedzie na miejscu. Cholernie ciko.

Popynlimy wreszcie, tnc zielon powok, ku wiatu, gdzie sta samochd. Wyszlimy z
wody w miejscu, gdzie zoono ciao Jasona, i ruszylimy pod gr z cieknc po tykach wod.
Wyczyem lampy w fordzie i usiedlimy na nagrzanej masce, eby troch obeschn.
Zbliya si biaa plama.
I co waciwie daa wam ta kpiel? spytaa. Ha? Jakie odpowiedzi?
Gazki, licie i jakie zielone paskudztwo lepio si do mnie i do Bev w grudkach, smugach i
kropkach, a my oboje zeskrobywalimy to z siebie, czym wprawialimy w chybotanie forda,
siedzc na jego ciepej masce i ociekajc wod ze stawu.
Nie nadepnem na ani jeden haczyk powiedziaem.
Ani ja.
Nie wyczuem nawet adnego haczyka, wiesz? Ani yki.
Ach odpara Jamalee. Ach tak.
Zapatrzya si w ciemny staw, a jej serce i umys, rzecz jasna, zaczy tworzy powizania
pomidzy tym miejscem, tym miejscem noc i straszn mierci, jak zadano najpikniejszemu
chopcu z Ozark.
Pikno niewiele mogo w obliczu za, a zo odnalazo go wanie tutaj.
Jamalee staa tak, pobliska plama, plecami do samochodu.
Bev wytrzsna z paczki kilka fajek, wic i ja wziem jedn, by zabi smak glonw ze
stawu. Wydmuchnlimy dym, a nad naszymi gowami zawisa maa chmurka. Bev kilka razy
pooya mi na kolanie swoj do. Wosy oblepiy jej twarz. W ciemnoci haasoway aby i
owady. Miaem ochot na piwo.
Byo chyba zbyt wiele do powiedzenia albo do przemylenia przed powiedzeniem, bymy
mogli powiedzie teraz cokolwiek.
Zostalimy nad stawem, dopki nie wyschy mi bokserki; wci byy wilgotne, gdy
zjechalimy ze wzgrza i wrcilimy do doliny, w ogle nie rozmawiajc ze strachu, jak sdz,
przed tym, co moglibymy mie do powiedzenia.

Pniej, chyba ju po pnocy, znalazem si w domu Roda, razem z Jamalee. Lampka na ganku
po drugiej stronie ulicy pona wysoko jak ostrzeenie dla maych stateczkw na morzu. ciany
skrywa gboki cie. Jamalee leaa w swoim kcie za kotar z koca, a ja siedziaem na stoliku
ze szpuli po kablu koo okna. Wafel uderzy w kim za moimi plecami i chrapa.
Dom wypeniaa zo. Zo i lk, i poczucie krzywdy. Gdyby ten dom by istot ludzk,
wysaby go do sanatorium gdzie na kocu wiata, na leczenie.
Nie miaem ochoty znowu podda si samotnoci, jeli do tego wszystko zmierzao. Bo do
czego zmierzao. Do uganiania si za now paczk, ktra by mnie przyja a nigdy tego nie
lubiem. Nie zostao to jeszcze powiedziane wyno si do tego jeszcze nie doszo, ale
widziaem ju t sam porak, ktra zawsze nkaa mnie, przyczajona na granicy wiata
rzucanego przez ognisko, ziewajc i dubic w zbach, czyhajc.
W gbi serca, widzicie, wiedziaem, e mgbym tutaj y.
Nie chciaem ich opuszcza ani by opuszczony.
Jamalee leaa na plecach za kotar z koca i przewanie milczaa, a kiedy si odezwaa, to
zawsze na temat ucieczki, ucieczki w bardziej cywilizowane miejsce, ku wymylonym

dobrodziejstwom, ktre jej zdaniem na pewno istniay w tamtym innym, lepszym o kilka klas
wiecie.
Szkopu w tym mwia e tak naprawd nigdy nigdzie nie byam. Przejedalimy raz
przez St. Louis, noc, nie pamitam, co to bya za okazja, ale si nie zatrzymalimy. Potem, jak
miaam czternacie lat, uciekam dla przygody, kady by tak zrobi, i znalazam si w Oklahomie,
w takiej zapyziaej wiosce niedaleko Tulsy. Rozejrzaam si tam i pomylaam, e tutaj nie ma po
co ucieka, bo prawie wszystko jest jak w domu. Rwnie dobrze mogam wybra West Table jak
Oklahom, wic wrciam, gboko rozczarowana.
Znalazaby drobne rnice odparem. Zawsze znajdzie si jaki drobiazg w danym
miejscu, o ktrym nie wiedziaa.
Nie zamierzam ucieka dla drobiazgw, Sammy. Chc namalowa kompletnie od nowa
obraz swojego wiata i chc, eby paru pkatych, wymuskanych kolesiw w smokingach grao
dla mnie muzyk w ukryciu gdzie za palmami.
Nie ma takiego miejsca na mapie.
Ale podobne jest.
Czeka na ciebie w tym wiecie wiele rozczarowa, Jamalee. Wygadujesz takie pierdoy, ale
jeste bystra i wiesz, jak jest, prawda?
Chc tego i ju.
Chcesz czego, co jest niemoliwe, i dlatego czujesz si znowu taka wkurwiona i
oszukana.
No, no. ykne tej psychologii w wiziennym klubie dyskusyjnym, na Harwardzie czy
jeszcze gdzie indziej?
Wiedziaem, e naykaa si piguek i mwi do mnie z otchani narkotycznych oparw i
wasnego przeraonego i troch przeronitego ja. Mgbym si rzuci na ni, jak Boga
kocham, gdyby tylko kiedykolwiek daa mi najmniejszy znak, e mam to zrobi. Podejrzewam
jednak, e traktowaa mnie tylko jak zastpstwo za brata, nic wicej, a ja gotw byem zgodzi
si nawet i na to.
To rzecz powszechnie znana powiedziaem. Moesz o tym przeczyta na cianach w
wikszoci sraczy.
Odwrciem si i stop szturchnem Wafla, eby si obudzi i przesta chrapa. Wsta,
otrzepa si i wyda dwik z gbi piersi. Zacz mnie obwchiwa.
Chod, kolego rzekem. Obaj ruszylimy powoli do drzwi. Drogi Wafel musi wyj na
spacerek, co?
Akurat gdy dotarlimy do drzwi z moskitier, odezwaa si Jam:
Och, to raczej Sammy musi wyj odwiedzi drog Bev. To on musi uly sobie po
ssiedzku, ale musi pamita, by zaoy gumk; i musi pozdrowi j ode mnie sowami Cze,
mamo, zgadza si?

18
Mydo i budy

Caa masa kotw krcia si w ciemnoci; w jednej chwili widziae je dosownie pod nogami, a
w nastpnej paff! i ju ich nie byo, zupenie jak ta myl, ktr kto ci powtarza w kko, a ty
nie moesz zaapa. Zblia si pocig towarowy, wstrzymujc ruch na kadym przejedzie swym
potnym gwizdem, gwizdem, ktry byo sycha cae kilometry dalej, nawet cztery czy pi
skrzyowa od torw. Dwch albo trzech obywateli przegadywao noc w jednym z ciemnych
domw po drugiej stronie ulicy; w ktrym dokadnie nie mogem stwierdzi. Ich gosy
rozbrzmieway na poziomie gonoci typowym dla ludzi zbyt pijanych, by si czymkolwiek
przej. Wafel rzuci si na podwrzu do mojego forda, podnis tyln ap i obsika mi z przodu
lew opon. Kiedy ju si zaatwi, zacz si zachowywa, jakby mu lat ubyo. Jeden z pijakw
w ciemnym domu uwzi si, by opowiedzie o jakim swoim przeyciu, a jego suchacze wyszli,
prychajc i tupic buciorami po stopniach ganku, czym pewnie skrajnie wkurzyli on swego
gospodarza.
Zawsze pragnem sta si czyim bohaterem, wiem, e to brzmi raczej beznadziejnie, ale
naprawd, takie byo moje marzenie.
Pocig zawy bliej i goniej, pozwalajc zrozumie, dlaczego ludzie ciskaj w nie
kamieniami. Naprawd wystawiay na prb ludzk cierpliwo, i to w podobny sposb jak
pyskaty motocyklista w celi aresztu albo te na urlopie. Pocig przejecha, sapic niczym lawina
spniona na spotkanie z powodzi gdzie tam w dole.
Wszedem z Waflem do domu Bev. Zamknem ostronie drzwi z moskitier, eby nie
stukny. W salonie cuchno jak na dworcu. W tych cianach tkwiy zapachy jeszcze z czasw,
gdy mg je tu zostawi twj pradziadek, a do tego nieustannie nakaday si na nie przykre
wonie teraniejszoci; smrd papierosw i wdy, i ycia codziennego czy si z tymi starymi
koszmarnymi odorami, tworzc zoony fetor tego, co teraz, w tej chwili.
Lampka palia si obok zielonego fotela, w ktrym Bev siedziaa rozwalona. Jej gowa drgna
gwatownie, a powieki zamrugay w odruchy obronnym przed zaniciem. Pomidzy palcami tli
si papieros, a dym unosi si w gr cienk, prost smuk.
Chyba nas usyszaa.
Podniosa twarz, spojrzaa i rzeka:
O nie, nie mam ochoty... nie mam dzi ochoty na zapasy z tob, kotku. Wcz telewizor.
Jasne odparem. Co si odwlecze, to nie uciecze.
Zgasiem papierosa w popielniczce. Jej powieki opady, a broda dziobna w pier. Wafel
obwcha jej stopy, po czym klapn i si rozpaszczy. Chwyciem j za rami i szarpnem, a
ona si poddaa i sza, tak jak j prowadziem, cho chyba nie cakiem tego wiadoma. Sza po
prostu tam, gdzie j wlokem, a wlokem j do ka, by j tam zapakowa. Miaa na sobie tylko
cienk i skp koszulk nocn, wic nie musiaem jej rozbiera. Przykryem j biaym
przecieradem, najpierw nogi, a potem do pasa.
Nie wygldaa najlepiej.
Poszedem do kuchni, gdzie trzymaa napoje. Nie byo ani kropli piwa. Przeszukaem ca
lodwk. Nie byo te whisky, przynajmniej jej nie znalazem. Byo wino, ktre sam uwaam za
ostatni desk ratunku, i tylko wino, znalazem wic niebieski plastikowy kubek do soku i
napeniem go po brzeg.
Wyczyem w salonie wszystkie lampy. Zapaliem mentolowego papierosa z jej paczki,

podszedem do drzwi z moskitier i staem tam, wygldajc na dwr, krztuszc si papierosem i

winem z gatunku chablis.
Ta dolina i za dnia, i w nocy miaa ksztat przewrconego wielkiego czego, czego co gnao i
gnao, a skoczyo si paliwo, a wtedy pado, wykoczone, akurat tutaj. Domy stay rozproszone
w tej dugiej brudzie pord wzgrz, a bruzda ta naprawd przypominaa sylwetk aosnego,
padnitego stwora. Zapasy drewna, hady mieci i stare sprzty znaczyy stoki i teren wok
domw, suc za granic pomidzy tym, co tutaj, a wszystkim, co gdzie indziej.
Chciaem co zrobi, ale nie wiedziaem co.
Musiaem wypali trzy papierosy, eby wmusi w siebie to wino. Wtedy przeszedem do
sypialni. Zostawiem tam wczon lampk, tak e nie byo cakiem ciemno. Rozebraem si do
naga, pooyem do ka i przykryem przecieradem.
Na cianach wisiao kilka zdj Bev zrobionych jaki czas temu. Mogem lee tam i je
podziwia. To byy jej zote czasy, bez dwch zda. Wygldaa nieziemsko. Zao si, e sama
lubia sobie popatrze na te fotki. Twarz i figur miaa takie, e mona by przy ich pomocy wiele
sprzeda: uywaj tego myda i ciesz si tak twarz; jedz ten budy i ciesz si figur. Co w ten
dese.
Na pewno sprzedaby mnstwo tego myda i tego budyniu.
Leaem potem z zamknitymi oczami, lecz wci widziaem te obrazy, tylko e teraz
ruchome. Bev taczya, prezentujc t swoj dawn figur, dawn twarz, albo miaa si w
promieniach soca, oparta o mustanga ze skadanym dachem, albo co najlepsze, sza w letnim
stroju, oddalajc si ode mnie wyoonym ceg chodnikiem, lecz ogldajc si przez rami
zalotnie, z lekko wydtymi wargami.
Te obrazy cay czas wywietlay mi si pod powiekami, a ja czuem odrobin smutku i ocean
wdzicznoci. Nie poddaem si jeszcze do koca sennoci, gdy zjawia si Jamalee, idc jak
ywy trup z rkoma dyndajcymi bezwadnie wzdu bokw. Nie odezwaa si. Miaa na sobie
jeden z tych ulubionych namiotw, ty, i sza, prawie nie otwierajc oczu. Pomidorowa gowa
kiwaa si troch na boki. Znalaza si w nogach ka, opada we na kolana i na czworakach
dotara do poduszek. Leaa na przecieradle, ale pooya si na plecach pomidzy Bev a mn,
tak e pachta utworzya taki jakby hamak, i zamkna oczy.
wiato powiedziaa.

Budziem si stopniowo, tak jak butelka jest stopniowo wymywana na brzeg. Lekkie, delikatne
trcenia popychay mnie i delikatnie przybliay do chwili otwarcia oczu, a gdy ju tam
przybyem, moje powieki podniosy si jednoczenie z powiekami Jamalee. Wzdrygnlimy si,
speszeni, bo w czasie snu przytulilimy si do siebie, jej pomidorowa gowa znalaza si pod
moj brod, przebudzilimy si nagle i to sobie uwiadomilimy.
Czerwie przesaniaa mi widok, a zapach jej wosw, oddechu i szyi krci mnie w nosie.
Jestem w zasadzie pewien, e spaem z umiechem na twarzy. Moje ramiona oploty j i
przycigny do siebie, i trzymaem j tak, podczas gdy reszta ciaa uoya si wok niej jak
dua yka wok maej yeczki.
Byo nawet mio.
Przeszo mi przez myl, e moe poley tak w moich ramionach jaki czas jeszcze po

przebudzeniu, ale gdzie tam. Zacza wyrywa si z moich obj. Wbia mi palce w ramiona i
odcigna.
Nie opieraem si.
Przesuna si na miejsce, gdzie wczeniej spaa Bev, chcc dalej spa.
Leaa tam na boku, a nasze oczy spotkay si, za ja nie potrafiem dokadnie odczyta
wyrazu jej twarzy, lecz wiedziaem, e moja blisko nie bya jej szczeglnie przykra. Nie tak
przykra, jak staraa si to okaza. Kilka razy, wiercc si, znowu si do mnie zbliya, a to chyba
nie wiadczy o odtrceniu, no nie?
Z drugiego pokoju docieray do nas gosy i pewnie one wanie wyrway nas ze snu. Gosy
brzmiay dononie i zdaway si ze sob ciera.
Jam wsuchaa si, po czym rzeka: To ten glina.
Nie mam pewnoci, jak Bev skonia go do przyjcia, ale zjawi si, William Paa by w
salonie i oboje nie przestawali gada.
Sdzc po odgosach, stali za moskitier albo w rodku zaraz przy wejciu. Plt co o tym,
jak to ludzie czsto upieraj si, e zdarzyo si co bardziej niezwykego, ni si naprawd
zdarzyo.
Zwyczajno prawdy moe sprowadzi rozum na manowce.
Nie ma mowy mwia Bev to absolutnie niemoliwe, eby Jason zabka si tam nad
ten staw i wskoczy do niego, skoro nie umia pywa nawet w wannie i mia na nogach te swoje
najelegantsze, wsko zakoczone buty. Nie, nie, nic z tego.
Och, Bev, czy wiesz, jak czsto to sysz? Cholera... Co rusz stykam si z rodzicami,
ktrzy zaklinaj si, e ich dzieciak w yciu, za nic na wiecie nie zrobiby tego, na czym
przyapaem go na gorcym uczynku. Sysz to non stop, Bev.
Te haczyki to niemoliwe.
Bev, koroner ustali, e to byo utonicie.
William, przecie to kierowca lawety! Abbott Dell zdoaby moe, ale tylko moe, odrni
ran kut od ataku serca, nic wicej.
To wybrany w gosowaniu koroner. Moe zleci medykom stanowym wykonanie sekcji
zwok.
Ale tego nie zrobi.
To bardzo duo kosztuje, Bev, nie pamitam teraz ile, ale duo. Nie mona jej
przeprowadza w przypadku kadego szczeniaka, ktry utopi si po pijanemu.
Drzwi z moskitier jkny, co znaczy, e zostay otwarte, a gosy przeniosy si na podwrze i
przestaem je sysze. Z wymitoszonej paczki na stoliku nocnym wytrzsnem papierosa. By
zgnieciony, ale pali si dobrze.
Usiadem na ku i patrzyem na tamte fotki zawieszone na cianie. Jamalee te usiada na
ku i patrzya w drug stron. Dzie zapowiada si na kolejny z tych, kiedy to smoa wrze,
kwiaty schn w oczach, a ludzie maj parszywy humor. Dym wisia w powietrzu, nie byo ani
odrobiny wiatru, ktry by go ruszy.
Drzwi jkny znowu przy otwarciu, hukny przy zamkniciu, a na dywanie zaszuray kroki,
zmierzajc wprost do sypialni. Bev bya boso, miaa na sobie bia sukienk i wyraz autentycznego
szoku na twarzy.
No, no rzeka. Hej, wy, chyba co przede mn zatailicie, co? William powiedzia mi

co ciekawego. Powiedzia: Jest sprawa, w ktrej mgbym przeprowadzi ledztwo i znale

winnych, a chodzi o zdewastowanie pola golfowego. Mgbym to zrobi, Bev, i to nawet jeszcze
dzi. Bev przeniosa spojrzenie z Jamalee na mnie i na wasne stopy, a potem jeszcze raz od
nowa. Wydaje mi si, e macie mi do powiedzenia co naprawd wanego, mam racj?

W
Kamienne pawilony

Opowiadajcie wszystko po kolei polecia Bev, a my opowiadalimy. Ale nie przyjmowaa

prawdy zbyt dobrze. Co rusz protestowaa, i to krzykiem. No, powiedzmy, e to by krzyk. Przy
piknikowym stole w miejskim parku, w otoczeniu tylu ludzi jej gos w kadym razie brzmia jak
krzyk. W kocu dodaa: Wy gupole. Wy szalone, kurwa, gupole.
Park peen by zwykych obywateli. Najwyraniej witowali jaki radosny moment z historii,
o ktrym nie wiedziaem. Na stoach piknikowych stay talerze i torby z jedzeniem, i wielkie
plastikowe salaterki. Wszdzie peno byo piekcych si na grillach burgerw, lodwek
turystycznych i arbuzw. Nie miaem pojcia, jakie to wielkie wydarzenie moe by witowane
w ten sposb. Skrki od arbuza walay si wok pordzewiaych kubw na mieci, sprawiajc
wraenie ciby martwych umiechw. W wielu miejscach grao radio, nastawione przewanie na
relacj z meczu Cardinals z St. Louis, biegay dzieci, a w powietrzu fruway zabawki, rzucane
bd kopane, latajce od jednej wielkiej wyerki do drugiej.
Wafel oywi si wrd tych wszystkich apetycznych zapachw i szalejcych dzieci. Jego nos
by cigle zajty, prbujc wchon ca gam pysznych woni unoszcych si w powietrzu.
Co znaczy: szusowalicie?
Pozwoliem, by to Jamalee wytumaczya, cho od czasu do czasu wtrcaem Zgadza si
albo Tak, tak, tak wanie byo.
Wafel poczapa do potu z siatki, ktry ogradza nieczynny basen. Woda w basenie bya
pytka i brzowa, na powierzchni pyway papierowe kubki. Kundel obszed i obwcha prawie
cay pot, a wreszcie usysza co, co chyba mu si spodobao, bo pobieg po trawie do faceta z
trzydniowym zarostem, w biaym T-shircie i szortach w krat. Facet rzuci mu kawaek czego, co
przyj jednym wielkim chapsem i machniciem ogona.
Podejrzewam, e moglibycie zadrze z jeszcze gorszymi ludmi, ale nie tutaj. Bev
zapalia papierosa. Jej twarz, co ciekawe, nie wyraaa strachu ani obrzydzenia, ani czegokolwiek
poza, jak mi si zdaje, zniecierpliwieniem. Gdyby King Kong mieszka w naszym miecie,
wtedy chyba moglibycie zadrze z nim i by teraz w wikszych opaach. Albo gdyby
Frankenstein przeszed si po Grace Avenue, moglibycie bombami z bota obrzuci jego matk,
a wtedy sam potwr ruszyby w pocig za waszymi tykami...
Nie mogam pozwoli, eby mnie tak traktowali. Szkoda, e tego nie widziaa, Bev. Nigdy
nie zdobd powaania, jakie jest mi potrzebne, jeli pozwol tak po sobie jedzi.
Och, a wic brzydko ci potraktowali, maleka Jam? I co z tego? Nikt ci tam nie
zaprasza. Nikt ci tam nie chcia. Nie posali po ciebie. Kotku, to wanie maj za cel prywatne

kluby trzyma nas z daleka. Rozumiesz to, wiem, e rozumiesz.

Jamalee siedziaa na miejscu, a w odpowiedzi przyja tylko t nadsan poz, ktr jedynie
ona przyj potrafi i dziki ktrej adna sowna odpowied nie jest potrzebna. Miaa na sobie
szorty, za dnia widziaem j w czym takim chyba po raz pierwszy. Szorty i zapit na wszystkie
guziki niebiesk koszul z dugimi rkawami, pomimo ktrej w ogle nie wydawaa si spocona.
Jest czasem tak wtrciem e musisz si postawi, rozumiesz, pokaza odwag.
Nazywasz odwag zniszczenie pola golfowego, tak?
Czowiek musi okaza miao los pewnie nigdy nie umiecha si do tchrzy.
W pobliu stolika, gdzie siedzielimy, stay dwa kamienne pawilony zbudowane przez
wyndzniaych wczgw i kogo tam jeszcze zdoa zaprzc do roboty rzd w czasach Wielkiej
Kurzawy*, kiedy gd zaglda w oczy, a deszcz spada dopiero, gdy ju byo za pno. Pawilony
miay dachy i betonowe posadzki, w kadym stao po sze albo osiem stolikw i wielkie stare
paleniska z rusztami wbudowane we wschodni cian. Pawilony pene byy ludzi. Rodzin, to
byo wida. Wszyscy piekli te biae kiebaski, co to puchn od gorca, a dzieciaki za nimi
przepadaj. Mieli te pozawieszane transparenty, ktre jednak wci nie wytumaczyy mi jasno,
jakie to wielkie wydarzenie z przeszoci jest witowane przez og populacji. Faceci stali
dokoa z gronie wygldajcymi, dugimi widelcami w doniach, a brzuchy wikszoci z nich
wisiay prawie do kolan. Gocie klepali si po tych tustych brzuchach z dum i dziwn
pewnoci siebie, jakby wypasione bebechy oznaczay rwnie wypasione konta w banku, jakby
to one miay im w przyszoci zapewni emerytur i dostatnie ycie.
* Wielka Kurzawa w oryginale Dust Bowl (dos. Pylista Niecka) okrelenie odnoszce si do obszaru w
centralnej czci USA, na ktrym w latach trzydziestych XX w, na skutek dugotrwaej suszy i bdw w uprawie ziemi
na prerii dochodzio do katastrofalnych burz piaskowych. Nazwa ta odnosi si te do okresu, w ktrym zjawiska te
wystpoway, w znaczcy sposb wpywajc na gospodark caych Stanw Zjednoczonych.

Zdawao si, e lubi swoje dzieci.

Zobaczyem, jak Wafel wszy tam dokoa w poszukiwaniu skarbw.
O rany, naprawd wierzysz w te bzdury, kotku? Wydaje wam si moe, e macie jakie
ukady w wiecie duchowym, co, bo wzilicie trzy winie i zrylicie pole golfowe na amen?
Mylicie, e na tamtym wiecie zrobio to wraenie? Ukrya twarz w doniach i wydaa z siebie
dudnicy pomruk z gbi piersi. Ktrym uchem zakrad si ten pomys do waszych gw, co?
Bo musicie je zatka. Musicie wsadzi tam sobie zatyczk i zamkn je na dobre...
C, czowiek jest w stanie wysucha tylko pewnej iloci pretensji. Nikt nie lubi by
poniany przez osob, z ktr uprawia seks. Osob, ktr liza po caym ciele. Nikt nie bdzie
siedzia i dawa po sobie jedzi zbyt mocno osobie, ktra sprawia, e mu staje. No, przynajmniej
prawie nikt.
Grupka dzieci prbowaa nakoni Wafla, by apa ich frisbee, lecz on mia to gdzie, krek
opada, a pies poda za swoim nosem w stron burgerw. Zacz kry dokoa metalowego
grilla kilka stow dalej, lecz miaem go na widoku. Przemyka pomidzy nogami, par razy
zosta pogaskany i podzikowa machniciem ogona. W pewnej chwili znalaz si tu przy grillu,
stan w bezruchu i wygi grzbiet. Wygi grzbiet i wyglda, jakby nawet sier naprya mu
si od tego napicia, i jak Boga kocham, zrobi prawdziw min. I to jak. Kundel wygi si i
spi, i chwyci kotleta. Zwin kotleta ludziom dosownie spod nosa. Mia ju zwin
nastpnego, gdy zosta zauwaony i poleciay w jego stron puste puszki i gone, niemie

okrzyki. Wafel czmychn, nic nie rozumiejc, jak podejrzewam.

Przypuszczam, e obserwowaa to caa nasza trjka.
Jamalee wstaa i klasna, przywoujc psa.
Pora si zbiera stwierdzia. Moe bymy tak zaczli dziaa, co?

20
Bardziej wiatowo

Wytropilimy

pierwsz wan figur, o jakiej wiedzielimy, w jej biurze, w siedzibie

laweciarza za zagrodami dla byda niedaleko torw kolejowych. Biuro miecio si w starym
garau z czasw, gdy samochody byy wskie, wic i garae budowano wskie, tak e wedug
obecnych standardw wyglday jak zabawki. Wysoka, wska brama, niski sufit i wielkie okno
panoramiczne. Dawniejsi ludzie wznieli ten budynek z kamienia tworzcego dno rzeki, przez co
by nie do zdarcia. Facet mia nad bram tabliczk ze swoim nazwiskiem wypisanym grub, pen
zawijasw kursyw na oheblowanym i polakierowanym kawaku drewna wyrzuconego chyba
przez rzek. Abbott Dell. Holowanie i naprawa.
Gdy zaparkowaem, Bev przekrcia lusterko, kierujc je sobie na twarz, po czym wyda
wargi, jakby chciaa cmokn wasne odbicie. Ciko pracowaa nad ustami, rozcigajc je
wszerz i na wysoko, cigajc w ciup, a wreszcie wyja pomadk i zacza malowa. Nie
potrafibym nazwa koloru, jaki nakadaa, cho wpada w r, ale nie taki zwyczajny wcieky
r jak ten, gdyby pia od lunchu din i miaa ochot si zabawi. Ten kolor przydawa jej twarzy
szampaskich bbelkw i zdawa si sprawia, e to jej wosy i oczy przycigay uwag.
Odezwaa si Jamalee: Zadawaj mu pytania tak jakby ukradkiem, nie prosto z mostu. Moe
si z czym wygada.
No jasne. Mog tak zrobi. Pewnie, e mog tak zrobi. Ale mog te zachowa si jak
osoba dorosa i po prostu zapyta, eby pozna odpowied.
Jak sobie, kurwa, chcesz.
Wiesz, wygldasz genialnie powiedziaem i wcale nie ciemniaem.
Dziki, kotku. Kiedy sprawisz, e zaczn na twj widok si lini, atwiej nimi
pokierowa.
Bev wysiada i ruszya do biura. Idc, koysaa lekko biodrami. Sukienk zaoya o jaki
rozmiar za ma, a biaa tkanina bujaa si z boku na bok, jakby to by worek, w ktry schwytano
pudelka.
Zastukaa w szyb w bocznych drzwiach, a on zawy z radoci, gdy otworzy i na ni spojrza.
By rodek popoudnia, ale panowa spokj, pewnie z powodu obchodzonego wita. Odezwaa
si, a Dell nachyli si do niej, po czym zdj okulary i wsun je do kieszonki na piersi.
Facet nie robi wielkiego wraenia. Czy koronerzy cign du kas na boku? Nie wyglda na
to. Wyglda jak jeden z takich, ktrzy jak jeste spukany i bez czterech kek w Dallas albo w
Natchez, albo w Jackson, to nawet ci do gowy nie przyjdzie, eby ich okra. Pozwalasz im
przej spokojnie przez ciemny parking. Nie chce ci si nawet sprawdzi, czy kto obserwuje, ani

wyprbowa adnego mrocego krew w yach tekstu, jaki mgby wykorzysta. Nie, go
wyglda po prostu jak kto, kto prowadzi lawet, ale ma mnstwo gosujcych przyjaci.
Widzicie, ja wiem, e skoro Jason zgin z czyj pomoc, to mieciom takim jak my
przypado tego udowodnienie. Bo wiat nie bardzo si przej. Echo do niego nie dotaro.
Niewielkie byo oficjalne zainteresowanie jak tam mierci chopaka takiego jak Jason z
miejsca takiego jak Venus Holler. Jeli miay zosta rzucone kamienie i zadane trudne pytania, to
do takich jak my naleao rzucanie i pytanie, co nie bardzo szo w parze z nasz osobowoci.
Drzwi zamkny si, kiedy weszli.
Przyznaj, e krcia mnie myl, i tacy jak my zrobi co porzdnego, poszukaj
sprawiedliwoci, a jake, naprawi zo. Sugerowao to jakby lepsze ukierunkowanie, cel w yciu,
jakiego jeszcze nigdy nie miaem. Wpada mi do gowy idiotyczna myl, e moe mgbym tak
osob ponaladowa.
Przeszedem z Jamalee w cie na drug stron jezdni i oboje usiedlimy na schodku przed
opuszczonym sklepem.
Na przeszklonych drzwiach opuciy si i zasoniy aluzje.
Bev zapomniaa wzi swoje papierosy, wic zapaliem jednego tam, w cieniu, wypatrujc ich
przez wielkie panoramiczne okno Della.
Jamalee rozemiaa si, kiedy aluzje przesoniy te to okno. miaa si i co jaki czas dgaa
mnie palcem.
Nie dsaj si rzeka.
Zapaliem nastpnego papierosa od poprzedniego. Pstryknem arzcy si niedopaek i
posaem go w powietrze wraz ze strumieniem iskier.
I nie udawaj zdziwionego dodaa. Bev zawsze bya swego rodzaju utrzymank,
Sammy, tyle e nikt nie utrzymywa jej duej ni przez jedn noc.
Przypuszczam, e my wszyscy, wszyscy do mnie podobni, dorastamy z wszczepionymi
tykajcymi bombami. No wiecie, bombami gniewu albo strachu, niezadowolenia lub
zwyczajnego nielubienia siebie w stopniu wikszym, ni ustawa przewiduje. Niektrzy z nas
nosz w sobie je wszystkie. Czasami tykanie tych bomb jest tak gone, e nie syszysz nic
innego.
Pewnie wydaje mu si, e jest z niego super go, co? powiedziaem.

Gdy Bev wysza tamtymi bocznymi drzwiami, rce miaa zajte doprowadzaniem si do
porzdku. Obcigaa sukienk, szarpic to za spdniczk, to za stan, to za rkawy. W takich
rnych miejscach. aluzje byy zasonite chyba przez godzin. Przez ponad p godziny to na
pewno. Wosy w niektrych miejscach miaa zmierzwione, jak zarola w lesie skbione tam,
gdzie spaa zwierzyna. R z jej ust znik.
Drzwi zamkny si za ni, a ja nie zdyem zobaczy Della moe zreszt lepiej dla niego.
W grze latay witeczne balony, te z ludmi zajmujcymi takie wiklinowe cuda, co w
rodzaju koszy na bielizn. Wydaway dwiki, jakie mogyby chyba wydawa smoki. Pomienie
buchay na krtko ze smoczym sykiem, lecz oprcz tego sycha byo ludzi. Podpowiadali
przewanie tym, co zostali na dole, eby do nich pomachali, albo wykrzykiwali: Juhuuu! Juhuuu!
W grze unosio si pi takich stworw w radosnych kolorach, lecz nie tworzyy adnej formacji

ani wzoru. Wci nie umiaem powiedzie, co to za wito ani jak si w nie wpisuj te balony.
Leciay wzdu Broadwayu, lecz dosy wysoko, i zdobiy niebo niczym tania, plastikowa
biuteria czyst, mod szyj.
Bev podniosa wzrok, lecz sza dalej, noga za nog, powoli, w stron mojego rozpalonego
przez soce auta.
Natrudzia si, co? rzekem.
Jamalee poklepaa mnie po ramieniu z lekkim krzywym umiechem na twarzy. Przez cay ten
dzie traktowaa mnie niemal z czuoci.
Bev tak ju yje, Sammy. Musisz wypracowa w sobie bardziej wiatowe podejcie do
tego, co robi. Bardziej wiatowe podejcie do tego, jak funkcjonuje wiat i w ogle.
Pstryknem kolejny niedopaek i ucieszyem si, widzc eksplozj wrogich iskier.
Ale co mnie do niej cignie.
Domylam si odpara. Przygryza na moment warg. Mam wszystko to co ona, wiesz,
tylko stan licznika zerowy.
No wanie.
Przeszlimy przez ulic z cienia w miejsce, gdzie na socu czeka mj samochd. Z
powiewem wiatru dotar do mnie mj wasny zapach, wieszczc, e czym prdzej powinienem
odwiedzi prysznic. Bev opieraa si o samochd z rkoma na biodrach.
Gdzie, do cholery, s moje papierosy?
Ja mam.
To dawaj, Sammy. Dawaj, szybko.
Podaem jej, a ona zapalia.
No i? spytaa Jamalee.
No i nic, kotku.
Co znaczy: nic?
To znaczy, e pan Dell nie puci ani odrobiny farby, o ktrej warto by mwi.
Cay czas mwia niskim, monotonnym gosem.
To znaczy odezwaem si e zrobia mu dobrze i w ogle, a ten waniak i tak nie
pokaza ci dokumentw?
Nie powiedziaabym, e zrobiam mu dobrze, kotku.
Ale si z nim pieprzya.
Nie pieprzyam si z nim.
O rzekem, rozumiejc wreszcie. Kurcz, Bev.
No c... w zasadzie wszyscy faceci dobrze reaguj na obciganie.
Jamalee staa i chichotaa z przerwami w chichocie w chwilach, gdy staraa si chichot
powstrzyma.
A on nie zareagowa? powiedziaem.
Ale zareagowa, a jake, ale i tak nic nie powiedzia.
Wiecie, nawiedzia mnie w tej chwili myl o tamtej gablotce, w ktrej trzymaa peno szklanek
do drinkw. Jej pamitki mitoszenia si i pieprzenia z facetami, ktrych imiona szybko
zapomniaa, lecz te stare szklanki i tak stay w jej salonie, by przypomina o szalonych
wycieczkach, podczas ktrych w przeszoci uprawiaa seks, a czasem mona byo si z nich
take napi. Kade z tych imion i kada szklanka z osobna wywoyway u mnie ukucie

zazdroci, lecz wszystkie one razem wzite i to, jak ona je eksponowaa, oznaczay, e musz
pogodzi si z prost prawd: kalendarz Bev nigdy nie by wypeniony zapiskami na temat
spotka modlitewnych. Tak wygldao jej ycie, dawniej i teraz.
A jednak wci co mnie lekko kuo.
Nie widziaa tych pieprzonych dokumentw?
Nie ma ich tam. To nie jest tak naprawd biuro koronera.
Nie widziaa dokumentw i obcigna tej gnidzie?
Och, wiesz przecie, e jestem dziwk, kotku. Rozumiesz to... prawda?
Chichot Jamalee sta si ju jednostajny, jak to tykanie w mojej gowie. Obcigna mu za
darmo rzeka, a chichot pozbawi j tchu. I to jest najgorsze... co, Bev?
Bev wypalia papierosa, rzucia i przydeptaa.
miech rzeka. Co za cudowny dwik. Gdybym nie bya dziwk, wybraabym chyba
jak bran miechu, wodewil czy co w tym stylu. Chi-chi-ha! Numer dnia!
Czy ten waniak nadal tam jest?
Podesza blisko i obja mnie ramieniem.
Sammy, wiem, e chcesz teraz pj i to z niego wycisn. Chcesz go tuc, a wszystko
wypiewa. Wiem, e o tym mylisz. Ale to nic nie da. Nic nie da...
Wczeniej dawao.
To moe zamiast tego pojedziesz prosto do wizienia i zarezerwujesz tam sobie dugi,
dugi pobyt. Bo tkniesz tego gocia, Sammy, i znajdziesz si tam raz-dwa.
Jamalee przestaa chichota. Take podesza do mnie i sw drobn doni uja mnie za rk,
tu nad nadgarstkiem, ebym poczu, jak mnie delikatnie ciska.
No dobrze rzekem. A gdzie jest to jego biuro?

Wiecie pewnie, e urzdy lubi drzwi z szybami, ktre wydaj si zawsze zaparowane przez
zbyt dugi prysznic, z nazwiskiem wypisanym na nich grubymi literami? Te drzwi tak wanie
wyglday. Wychodziy na betonowy chodnik, ktry prowadzi od rogu rynku niczym wwz
tak jakby tyle e z rnymi sklepikami i innymi kanciapami po obu stronach. Ciasno tu byo,
wic gdy wpakowaem pi w t zaparowan szyb, szko rozpryso si na kawaki i wpado do
rodka, ale brzk ponis si z okrutn wyrazistoci wwozem w stron rynku. witeczna
atmosfera sugerowaa, e w pobliu nie bdzie nikogo, kto by to usysza, ale bya to tylko
sugestia. Trzeba byo te trzech ciosw.
Pi owinem sobie koszul w biao-czarn szachownic, lecz z kostek i tak poleciaa mi
krew i przesikaa powoli przez czarne i biae kwadraciki jak paskudna czerwona rosa.
Obie moje panie stay kilka dobrych krokw za mn, tak e mona by powiedzie, e mnie
znaj, ale rwnie dobrze, e nie znaj mnie wcale, a podczas gdy patrzyem, jak ta czerwona rosa
sczy si z moich kostek, Bev rzeka:
Tak to robisz?
No.
Wamujesz si w ten sposb?
Widziaa przecie. Chyba po prostu bezporedni ze mnie go.
To cud, e nie zostajesz zapany.

 Ale zostaj...
Nie wtpi, kotku.
To znaczy, bywaem przyapywany, raz tu, raz tam.
Jestem o tym przekonana, kotku, wystarczy popatrze.
To si zdarza odparem. Jak nieg w zimie.
skarcia nas Jamalee. Nie czas teraz na takie gadanie. Jej gowa obracaa si
nieustannie, oczy przemykay po okolicy, wszdzie wok nas. Wejdmy ju i wyjdmy, co?
W biurze byo ciemno. Wetknem gow przez wybit szyb i penetrowaem wzrokiem mrok.
Usyszaem samochd jadcy wok rynku z grajcym gono radiem. Podskoczyem par razy
dla nabrania gibkoci, skuliem si i rzuciem przez okno. Obie panie wcigny gono powietrze
i wstrzymay oddech. Poleciaem chyba po skosie, odbiem si najpierw od biurowego fotela, a
potem wpadem na wielkie mosine wiadro, przypominajce spluwaczk, w ktrym stay
parasole. Klamot przewrci si w szarym wietle, a towarzyszy temu oskot parasoli, ktre
wypady i rozsypay si dokoa, no i pewnie mj jk.
Powiniene chyba wyldowa na nogach... co? odezwaa si Jamalee.
Nie. Od tego mam gow.
W sumie nie byo tam wcale tak mroczno. wiato wciskao si przez zamknite aluzje, a po
paru sekundach nie wydawao si ju ciemno, najwyej szaro. Nie by to szczyt marze o biurze.
Stay w nim te tandetne, metalowe biurka, ktre zagracaj wszystkie tanie pokoje pomniejszych
urzdw. Biurka byy dwa, a na cianie wisiay dwie skrzyowane ze sob flagi. Powieszono te
portrety paru przywdcw; wiem, e na jednym by Kennedy, ten najwaniejszy z Kennedych,
ten, co zarobi kulk w eb i zyska saw jako pies na baby. Cieciowaty znajomy Bev te mia
par swoich fotek, z trzyman za pysk pokan ryb i takich tam, w otoczeniu burakw, ktrzy go
wybrali.
Podszedem z powrotem do rozbitej szyby.
Co dalej? Gdzie mam szuka?
Trzeba prbowa odpara Jamalee tym tonem, ktry sugeruje, e zbyt bystry to ty nie
jeste, co? w szafkach na akta. S zwykle czarne albo szare.
Widz takie.
Dobrze. Jest dobrze.
Ale jak mam prbowa?
No we... Alfabetycznie.
A, B, C, D... ktre?
M jak Merridew. Jason Merridew.
Nie miaem najmniejszego dowiadczenia z prac biurow ani niczym podobnym, wic
rodziy si we mnie pytania. Mogli je poukada wedug czego innego, na przykad miejsca
znalezienia. Albo przyczyny zgonu: U jak utonicie.
Nie odpara nie mogli.
Wiedziaa, co mwi. Znalazem teczk w cigu minuty. Dokumenty Jasona stay dosownie
pod rk, porodku dziaki z liter M w niezamknitej na klucz szafce. Teczka bya cienka,
najwyraniej nie zawieraa wiele. Zajrzaem do rodka i zobaczyem zaklejon t kopert i
kilka kartek, kompletnie zadrukowanych.
Bev i Jam wetkny gowy tam, gdzie wczeniej tkwia zaparowana szyba, i mnie

obserwoway.
Pomcie mi wyj.
Szarpny mnie kada za jedn rk, a ja bujnem si, straciem jednak kontrol i klapnem
pasko na beton, pewnie znw z jkiem. Wstaem i sprbowaem popatrze im w oczy, zruga je
spojrzeniem, ale nie day mi szansy. Ich oczy ucieky gdzie indziej.
Ruszylimy wwozem, oddalajc si od rynku. Zostawiem auto koo Maej Tawerny, eby
wtopio si w to innych gratw.
Daj mi t teczk powiedziaa Bev. Ma napis DOKUMETY URZDOWE. Nie
moemy tak z ni paradowa przez miasto.
Raczej nie przyznaem i podaem jej grzecznie.
Podniosa z przodu swoj bia sukienk a do piersi, ukazujc szmaragdowe majtki,
przyoya teczk pasko jak w mord strzeli do brzucha, wsuwajc kilka centymetrw w te
majtki, po czym opucia kieck.
Teraz orzeka moemy i.
Kiedy szlimy, niosem koszul tak, e wsikaa w ni krew z moich kostek. W aucie rzuciem
j do tyu i polizaem rk.
Musimy zje co na kolacj stwierdzia Jamalee. Jestem taka godna, e zaraz si
przewrc.
Mhm. Ale powiem wam co odpara Bev. Pojedziecie teraz doprowadzi si do
porzdku i ochon. Ja zreszt te. A potem przynios kubeek kurczaka od Tima i zjemy na
dworze w cieniu o zachodzie soca.
Ju to widz powiedziaem. A co z t teczk?
Och, przejrzymy j z penymi brzuchami, kotku. W razie gdybymy mieli si porzyga,
bdziemy przynajmniej mieli czym.
O Boe rzeka Jamalee. wietny pomys.

21
Nawiedzony i udrczony

Wyszedem spod prysznica, dosownie skwierczc czystoci, owinity w biay rcznik jak w
spdniczk, a ona siedziaa tam, przycupnita na brzegu Jasonowej pryczy w fioletowym
namiocie, patrzc powanie.
Czy przyszo ci kiedy do gowy spytaa e w kadej chwili przyszo moe zosta
rozcita na p?
aluzje byy zamknite, by stumi blask soca. Barwa wiata w pokoju dobrze wspgraa z
piwem w szklance, ktre stao tak od wczoraj i cakiem ju wywietrzao.
Ale i tak zostaje ci poowa odparem. Nigdy nie miaem marzy o czym wicej.
To taki szok dla mnie. W przyszoci zawsze widziaam siebie i jego razem. Donie
Jamalee miesiy koc, cigny i ugniatay. Kady obraz, jaki pojawi si w mojej gowie, a
dotyczy dni, ktre dopiero nadejd, przedstawia jego i mnie.

 To okropne, co si stao powiedziaem. Moe dowiemy si, kto za tym sta.

Sammy, wiesz, tak czsto dla nas w tej sprawie ryzykujesz. Wszede w to, jak gdyby
nigdy nic. I tak czsto si naraasz.
Kurcz, no... Jason nalea do paczki, ktra mnie przyja. A za ludmi ze swojej paczki
trzeba sta murem i ju.
Niewiele osb by tak postpio.
Poza tym nie mam tak naprawd dokd i.
Jamalee opada na prycz i wbia wzrok w spd tej, na ktrej spaem. Jej fioletowy fartuch
rozchyli si nieco i ukaza spory odcinek ng. Po chwili przekrcia si na brzuch, owina w
fartuch i zapatrzya w najblisz cian. Zapach jej ciaa dotar do mnie, szepn co nieco i zrobi
dobre wraenie.
Wszystkie jutra planowane byy wok niego. To on by tym piknym, tym, ktry mia
szczeglny talent, ktry wystarczyoby, eby stan gdzie indziej w odpowiednim miejscu, a
wielkie yciowe szanse same zaczyby si pcha drzwiami i oknami, dosownie rozerwayby go
na kawaki, pragnc sta si jego udziaem.
Mniej wicej w tej chwili usiadem na koi Jasona. Patrzyem w przeciwn stron ni Jam,
gdyby si obejrzaa, ujrzaaby moje plecy, lecz si nie obejrzaa.
By moe to jego szczeglno przyczynia si do jego mierci powiedziaem. Bo
naprawd by szczeglny, zwaszcza jak na te strony.
Jak na kade strony.
Pewnie tak.
Podszedem do parapetu, gdzie trzymaem par fajek podebranych Bev. Rozchyliem odrobin
listewki aluzji. Na dworze, na ulicy zobaczyem dwulatka w samochodziku na peday, ktrego
kka piszczay i klekotay, gdy mkn jak szalony. Zapaliem i nachyliem si do moskitiery,
eby wydmuchn dym na dwr.
Sammy, ty nie chciaby do czego doj? W przyszoci? Nie chciaby co znaczy?
Dym tylko czciowo ulecia na zewntrz; wikszo wpyna z powiewem wiatru prosto na
mnie.
E-e. Chc tylko i naprzd, wiesz, zostawiajc za sob kolejne dni a do chwili, gdy
spieprz co tak, e moja przyszo zostanie przekrelona. Albo moe jako tam dla mnie
zaplanowana. Mam na to spor szans.
Jeny, Sammy, nie mogabym y, mylc w ten sposb.
Wiesz, ja o tym wcale nie myl.
No tak. Zdaje si, e masz talent do niemylenia.
Chodzi po prostu o jasn wizj, Jam. Widz to, co widz, i nie musz o tym zbyt wiele
myle. Nie nazwabym tego talentem, ale zawsze to miaem.
Odszedem wtedy od okna i poszedem do kibelka. Staem przy sraczu, strzepujc popi do
wody w sedesie. Przypuszczam, e wcale nie jestem lepszy, ni ludzie gadaj. Moe chciabym
by, a moe i nie, kurwa, kto to wie? Po ostatnim sztachu spuciem peta jak MIG-a, ktrego
zestrzelibym wysoko w przestworzach nad jeziorem Bull Shoals albo gdzie. Prbowaem
wypatrze w jeziorze rozbitkw, ale nikt nie przey, wic wrciem do pokoju.
Leaa skulona na tym dolnym ku niczym strasznie samotna yeczka, wic objem t jej
yeczk yk z wasnego ciaa. Uoyem si tak, e mj may dga j w pup. Jej liczn ma

pup. Nie odskoczya, ale naprya si w odpowiedzi. Jej ciao byo w dotyku jak mebel albo
co.
Czy mylisz, e to odpowiedni czas? spytaa.
Tak mi si zdaje.
Nie wszystko sprowadza si do seksu.
Ale wiele spraw tak.
Z dachu dobieg odgos pazurw skrobicych po goncie. Brzmiao to jak drobny grad
przemykajcy po dachwkach to w jedn stron, to w drug, jak w amoku. Pewnie jaki kot
ugania si za wiewirk. Drobniutki grad przemkn z dachu na drzewo i sprawi, e zastukay
gazie.
Jamalee wykrcia tuw, odpychajc mnie, prbujc wywalczy troch miejsca. Odsunem
si odrobin, a ona przekrcia si na plecy. Fioletowy fartuch owin jej si wok pasa jak koo
ratunkowe.
Gorco tu stwierdzia. Strasznie gorco.
Jej pomidorowa gowa podniosa si, gdy siadaa; rozpia fartuch, cigna go z siebie i
rzucia na podog. Pomidorek opad znowu na poduszk i, o Boe, w rnych czciach mego
ciaa rozbrzmiaa caa gama najrniejszych uczu. Jestem typem, ktry lubi adne zapachy, a ona
pachniaa. Oczy miaa otwarte, cho przymruone. Leaa tak, tycia, tycia osbka o gstych,
nieprzycinanych wosach onowych w kolorze brz.
Pozbyem si rcznikowej spdnicy.
Obrcia si znw na yeczk, a ja za ni. Jej ebra i obojczyki sterczay przez skr
wyranie jak na doni. Bya dla mnie wyjtkowa i w ogle; nie miaa takich zderzakw jak jej
mamusia ani tak fajniutkiej pupy, ale i tak bya wyjtkowa, chyba na inny, swj kocisty sposb.
Przesunem doni po rowku w jej pupie w d, ujem w dwa palce echtaczk i poruszyem.
Dodaem do tego kilka pocaunkw w kark, par pomrukw wdzicznoci i zaciekawienia. Moje
palce muskay j jak szczliw monet albo co, krlicz apk lub srebrn kul.
Bd dla mnie dobry powiedziaa. Albo zy.
Wsunem palec do dziurki. Nie poczuem si bynajmniej, jakbym zanurzy go w jeziorze. Nie
bya mokra od podania, nic z tych rzeczy. Cofnem rk, poliniem palec i sprbowaem
znowu, tym razem poszo troch lepiej. Wydaa kilka gardowych dwikw, ktre miay mnie
chyba zachci, ale nie zachciy.
Wiesz rzekem e nie musimy tego robi.
Ej, Sammy, suchaj... ja te jestem czowiekiem. Nie chc by samotna, rozumiesz?
To jej zdanie zasiao w mojej gowie radosne, pene nadziei myli, ktre pniej miay mnie
nawiedza i drczy. Zostay zasiane na glebie yznej w urojenia i rosy jak na drodach.
Te mi to przyszo do gowy.
A wic, Tarzanie, co dalej?
C, musielimy pj na cao, wic niewprawnym gestem zaoya mi gumk, a ja na ni
wszedem i zabralimy si do roboty. Syszaem jej postkiwanie, ktrego nie umiaem
zidentyfikowa. Leaa nieruchomo, jak gdybym mg nie trafi do celu, gdyby zacza si wi,
rzuca czy choby porusza powoli w moim tempie. Oczy jej si wywracay jak u ofiary
wypadku. Takiej, co to ley na noszach przy autostradzie i przewraca lepiami, zmagajc si ze
wieo nabytymi urazami.

 O jeny.
Co takiego?
O jeny, jeny...
Kiedy to si stao, niewiele si stao. Zostao zaznane minimum przyjemnoci. Ehe, ehe, ehe i
wytrysnem; Jam wydaa jaki dwik, odskoczya i posza do kibelka. Po chwili usyszaem
brzk naczy w kuchni.
Poczstowaem si jeszcze jednym chodnym, mentolowym papierosem Bev. Poszedem do
kuchni, podajc za brzkiem naczy. Jamalee bya w jednym ze swoich namiotw zielonym.
Zbliyem si i prbowaem obj j od tyu, lecz ona zesztywniaa i staa na baczno, dopki
si nie odsunem.
Nie panowa tu nastrj, jakiego spodziewaby si po bara-bara. Byo tak, jakby przez cae
ycie ywic uraz do matki, przysiga sobie nigdy nie czerpa zbyt wiele radoci z seksu.
Powiedziabym, e mamuka chwycia za zdecydowanie lepszy koniec tego kija.
Jamalee otworzya lodwk. Wyjrzaem przez moskitier i zobaczyem, e na dworze jest ju
kompletnie ciemno i lataj wietliki; wtedy dostrzegem te wiece migoczce na skadanym
stoliku na podwrzu u Bev. Chyba poczuem zapach smaonego kurczaka.
Oho powiedziaem.

Bev, siedzc przy zastawionym jadem skadanym stoliku pod drzewem w migotliwym blasku
wiec, spytaa:
Na pewno dobrze si wyszorowalicie i ochonlicie? Mam nadziej, e tak. Bo tutaj byo
gorco jak na patelni, gdy na was czekaam. Chocia wygldacie, jakby i was dopad upa. Mnie
dosownie y nie dawa, jak Boga kocham. Wiecie, e od takiego skwaru w skroniach mi
pulsuje, a potem wali. Pulsuje i wali. Pulsuje i wali. Faktycznie wygldacie na troch zgrzanych.
Oboje. Mam nadziej, e wam nie bdzie dokucza to pulsowanie i walenie tak jak mnie. Bardzo
bym tego nie chciaa... matka zawsze ma nadziej, e jej dzieci bd miay lepiej. A teraz gdy
chodzi o gd, gd jedzenia, sami wecie sobie to, co zostao z uczty i czego muchy jeszcze
cakiem nie obsray. Czekaam bardzo dugo z tym pulsowaniem i waleniem, a much i robakw
latao peno. Drogi Wafel niele sobie pojad przez t godzin. Piwa, Sammy?
Z wielk chci. Dziki.
Piwo stao w kubeku, ktry wczeniej wypeniony by lodem, a teraz tylko chodnaw wod.
Fakt, e Bev przyniosa te piwo, wyranie pokaza, co jej chodzio po gowie. W tej chwili nie
puchem z tego powodu z dumy, ale pi mi si chciao jak diabli.
Przez czas jaki Jamalee i ja rzeczywicie jedlimy. Bev odpalaa papierosa od papierosa i
oprniaa kolejne kieliszki wina. Wszyscy pialimy z zachwytu, gdy powia wiatr. Zostay tylko
skrzydeka i udka. Zaczy kry bezpaskie koty. Teczka, jak zauwayem, leaa na stole, pod
misk z saatk ziemniaczan.
Jamalee nie odzywaa si dosy dugo, ua tylko i poykaa, gapic si na Bev. A nadszed
moment, gdy pokazaa Bev, na co j sta:
Mamo, czy seks analny jest bolesny?
Nie bardziej, ni mona si spodziewa.
Mamo, a czy ty braa wicej pienidzy w tamtych czasach, kiedy poykaa?

 Wielkie nieba, kotku, oczywicie. Braam wicej wszystkiego, co dobre z czego

wikszo wdrowaa do ciebie i twojego brata...
Piwo, ktre miaem w ustach w tej chwili, poszo mi nosem, tak e prychnem, wypluem i
zakaszlaem, prbujc zapa oddech.
Mamo, a czy ja mwiam ci ju, jak bardzo doceniam to, jak powicaa si dla swoich
dzieci?
Nie. Nie mwia.
To dobrze. Mio mi to chyba sysze.
Och, zgadzam si z tob, kotku. Wolaabym te, eby mnie nie okamywaa.
Wtrciem si: Ale te koty haasuj po nocy.
Ha. Widzisz, mamo, ja z kolei tyle razy chciaam, eby mnie okamaa.
C, kiedy ju doroniesz, maleka Jam, moe uda mi si wyjani ci to wszystko w
sowach, ktre zrozumiesz.
Wydaje mi si, e rozumiem wszystkie sowa, ktre odnosz si do ciebie, mamo.
Przygotowaa prawdziw uczt, Bev...
A ja zao si o swj cudny lewy cycuszek, kotku, e jednak nie.
Ciekawe, moim zdaniem, e najsmaczniejsza bya saatka z ziemniakw...
Na krtki czas zapanowaa cisza wypeniona skwierczcym dosownie napiciem bliskich
sobie osb, ktre chciayby wykrzycze, co im ley na sercu, lecz tego nie robi.

Czuem z nim potn jedno, widzc go martwego na zdjciach. Aparat fotograficzny nie da
jego ciau szans pochwyci cay koszmar i niewyszukan mao tego wszystkiego. Zdjcia
byy uoone na dywanie pod najjaniejsz z lamp Bev, tak jak ukada si pasjansa, i opowiaday
histori, przy ktrej najchtniej zasoniby uszy i uciek z zamknitymi oczami. Na kadej
fotografii Jason lea nieywy, widziany z rnych ktw. Lea oblepiony glonami ze stawu, ze
sztywnymi rkoma unoszcymi si lekko nad ziemi, z rozstawionymi palcami, z dwoma
haczykami tkwicymi w skrze pomidzy kciukiem a wskazujcym. Donie wydaway si
wykonywa pomiertnie jaki drobny gest, jakby wznosiy si wanie, by komu pomacha albo
pokaza: Stop! Stop! Stop!
O nie rzeka Jamalee. Nie. Ja nie mog duej na to patrze. Nie mog.
Z zielonego fotela Bev dobiegao siorbanie nosem i takie tam.
Zamana rka powiedziaa. Jaka zamana rka... Nie zama sobie przecie rki w tym
stawie, jak nam tu mwi.
Pies stan w drzwiach, skamlc, e chce wej.
Jeli on zgin z powodu tego pola golfowego...
Kable z rnych wiatw krzyoway si w mojej gowie, skutkiem czego pojawio si
spicie. Zaczy do mnie przemawia niekompletne, mroczne obrazy.
Wiesz odpara Jamalee s jeszcze ci ludzie, ktrych sypna w dawnych dobrych
czasach.
Nie mw tak. Milcz na ten temat.
No i dodaem ciotowaci jazzmani. yj w tym miecie tak jak w kadym innym.
Ale jeli zgin z powodu tego golfa...

Usyszaem wasny gos: Kady w tym klubie wie, e jak dochodzi do przemocy, to musi to
by robota tego wieprza, ktry powali mnie z zaskoczenia. Dlatego chyba wiem, co powinienem
zrobi. Tak sobie myl, e zo temu pojebacowi niezapowiedzian wizyt. Zadam mu par
bezporednich pyta. Jeli udzieli zych odpowiedzi, to go zastrzel. Dam mu taki wycisk, e
jeszcze jego wnuki nie bd mogy usta na nogach. Sprawi, e sam Bg poprosi mnie o
zmiowanie. A ja pewnie i tak tej proby nie wysucham.
Przez chwil jedynym rdem dwiku by wci skamlcy Wafel. Zdjcia na pododze
lniy, odbijajc wiato lampy niczym rzd luster, w ktre nie chciae spojrze.
I wtedy Jamalee powiedziaa: Do diaska, tak. To jest jaki plan. wietny plan, Tarzanie.

22
Czaszka i achy

Sam wiesz, jak to czsto jest, kiedy robisz co zupenie innego ni wielka rzecz, ktr sobie
zaplanowae, ktra chodzia ci po gowie czy choby czaia si w gbokich zakamarkach
wiadomoci. Moe przystane po prostu i rzeke: Hej, chopie, jak leci? albo Zwrcisz mi,
jak bdziesz mg, albo Kochasz go? Nie bya to adna zdrada w pierwszych szeregach
twoich intencji, tylko kretyski przypadek i paskudna chemia, niewaciwe sowa, ktre
zawizay przeciwko tobie spisek, po czym trzask-prask i to, co zrobie, nie jest tym, co
zamierzae tego dnia zrobi, ale oczywicie stao si i ju.
Och, co za szkoda.
Litoci, litoci...
W takich chwilach rzygasz i odkrywasz, e Bg to tylko wcibski naczelnik wizienia, ktry
zaplanowa seri pouczajcych i upokarzajcych zdarze, ktry w kocu zamie ci i sprowadzi w
pokorze z powrotem, by kochano ci jak tp, miciutk owieczk, albo przegna ci na dobre,
eby dalej wid bezmiosne ycie na tej planecie jako samotny kundel, taki, co to prdzej
ugryzie owc w tyek, ni si do niej przytuli.
Ta moneta, gdy ju raz do ciebie trafi, ma tylko t jedn stron, a ty budzisz si kadego
parszywego dnia i yjesz tak, jak ona ci na to pozwoli.
Tamtego ranka znw obudziem si z t parszyw wiadomoci.
Jamalee bya w humorze, ktry dosiga mnie nawet z kuchni. Jej gone stpanie byo jak
pretensje, ktre miay mnie cign z ka. Naczynia brzczay niczym pytania, ktre chciaa
zada dosy szorstkim, jak mi si zdaje, tonem.
Doszedem do wniosku, e nerwy napiy si w niej jak postronki przez minion noc, jako e
by to ten dzie, w ktrym postanowilimy wzi pistolet Roda i machn nim przed nosem
wybranego obywatela albo dwch, by udzielili nam drcym gosem paru odpowiedzi. Ubraem
si, po czym wsunem rk do szafy, wysoko, gboko za stosy starych pudeek po butach i
innych rupieci, i wycignem pistolet. Sprawdziem magazynek i jego komor, po czym
wetknem bro za pas i przechadzaem si tak, ze sterczc na wierzchu kolb.
Od razu poczuem, e chodz jako inaczej.

Soce bombardowao kuchni jaskrawym wiatem i koszmarnym porannym gorcem.

Sprzyjao wydzielaniu si zapachw. Jamalee miaa na sobie czarne spodnie ze cigaczem na
dole, dosy obcise, do tego sanday pod prysznic i czerwon koszulk, ktra odsaniaa jej
brzuch. Opieraa si o lodwk i pia ze szklanki piwo korzenne bez lodu.
Znw nie ma kawy? spytaem.
Nie. Jest piwo korzenne, te z kofein.
Nie lubi ciepego.
Halo, halo. Kto nie napeni tacki do lodu...
Pierwszy papieros tego dnia zosta zapalony.
Moe to nie byem ja.
E-e. Nic z tego, Sammy. Skoro to nie ja tego nie zrobiam, a to wiem, zatem musiae to
by ty i bye.
Tak rzekem. Jest w tym jaka logika. No dobra, i co, wlejesz mi za to? Mam odsoni
tyek, eby moga mi wtrzepa?
Nie, e-e. Prawd mwic jest to ta cz twego ciaa, ktrej postanowiam wicej nie
oglda. Zapomnijmy, e tamta jedna godzina tamtego jednego dnia w ogle istniaa. Mog ci o
to prosi? Przynajmniej tak bym wolaa.
Jezu. Co to byo, jakie to dla ciebie byo? Okropne? Przeraajce?
Nie powtarzajmy wczorajszej lekcji, Sammy.
Powiedziaem, e nie musimy tego robi, wiesz? Powiedziaem to...
Pocig znalaz si zbyt blisko, by dao si rozmawia, stalimy wic oboje zastygli w swoich
pozach, gapic si, a tory wrzasny, a lnice koa potoczyy si dalej. Buda zadraa i
zamruczaa jak tandetne urzdzenie, ktre dopiero co podczono do prdu, a ju okazao si
wadliwe.
Tak naprawd rzeka nigdy nawet nie pomylaam, e bd musiaa co robi sama.
Zanim Jason zosta zabity. Nigdy nie musiaam, a teraz jakby musz.
Nie jeste sama, Jam.
Nie?
Ja jestem przy tobie.
Ach... ty jeste z Bev. Przez ten cay seks.
Moemy si bez tego obej. Moemy by razem jak brat i siostra. Albo jak stare
maestwo. My nie potrzebujemy seksu.
Ale wy, faceci, musicie uprawia seks. Musicie.
No i co z tego? Twoja mama, Jam, naprawd wie, jak to si robi, uwierz mi...
Nie mam ochoty sobie tego wyobraa, Sammy, mj drogi. Nie mam na to najmniejszej
ochoty.
Zalaem wod z kranu niedopaek i wrzuciem go do puszki po fasoli stojcej na kuchence. W
tej chwili rozleg si koci wrzask, a po sekundzie do moskitiery przygna Wafel, strasznie chcc
dosta si do rodka. Uchyliem mu drzwi czubkiem buta i przytrzymaem, by ofermowaty
kundel mg wej.
Ale chyba odezwaem si dalej jestemy sobie bliscy, tak? Ty i ja?
No tak. Chyba tak. Nadal co nas czy.
Jestemy sobie bliscy, to nas czy.

 To, e sporo razem przebywamy.

Zaszalaem i wypiem kubek ciepawego piwa korzennego. Dziki bbelkom jako je w siebie
wmusiem. Zapaliem nowego papierosa, wpatrywaem si w kubek i marzyem, e jest to kubek
mocnej, czarnej kawy. Papieros zbliy to marzenie do rzeczywistoci.
Zadzwoni telefon na cianie w kuchni.
Jamalee odebraa, przewrcia oczami i zwiesia ramiona.
Aha, tak, mwi pani Pelkey. ... No, maj si wietnie, wspaniale. ... Nie wypeniam tego
jeszcze? Hm. Moecie przesa mailem? Z tyloma dziemi latem i bez samochodu to by byo dla
mnie dosy kopotliwe. Jamalee staa przed przyklejon do ciany cig, przebiegajc oczami
po spisie informacji. Tak, to jest Nova.... Tak, doskonale.... To ju mamy wyjanione. ... Lita i
Troy, zgadza si.
Z bocznego podwrza dobiegy gosy mwice tonem, ktry domaga si uwagi, a nasze oczy
spotkay si w kuchni.
Syszysz to? wyszeptaem. Czy to Bev?
Jam mwia, mruc oczy: Ale... ale naprawd, to by byo dla mnie takie uciliwe. Trjka
dzieci, bez samochodu w tym upale. Machna rk, ebym podszed do drzwi i wyjrza. Na
pewno zaraz wyl to do was mailem z powrotem.
Na podwrzu bya Bev w tej swojej niegrzecznej czerwonej koszulce nocnej, a William Paa
prowadzi j w t stron. Do trzyma na jej karku i ciska. Po twarzy wida byo, e nie jest jej
zbyt przyjemnie. Soce przewiecao przez aszek, tak e wida byo podskakujce cycki i kpk
wosw na cipce. Paa mwi co wprost do jej ucha.
Obrciem si do lodwki i pooyem ten drczcy pistolet na grnej pce, gdzie staoby
mleko, gdybymy je mieli.
Jam mwia: Kto tak powiedzia? No to ten kto, kto to powiedzia, jest kamc.
Parszywym kamc.
Drzwi z moskitier otworzyy si na ocie i William wepchn przed sob Bev. A woln rk
pooy na kolbie pistoletu na swoim biodrze, w nie zapitej kaburze.
Popchn j jeszcze raz i zabra rk z karku.
William chce nam co powiedzie.
Musze, nie chc poprawi. Napotka wzrok Jamalee, a wtedy podnis palec do szyi i
przejecha po niej, jakby podcina sobie gardo. Rozcz si i suchaj, maa.. .ju.
Prosz pani? rzeka Jamalee. Prosz pani? O Boe... Troy spad wanie z jaboni i
krzyczy, jakby mu si co naprawd stao. Oddzwoni, tak? Odwiesia suchawk, po czym
spytaa: Co zrobilimy?
Zamknij dzib, maa. I nie prbuj mi tu wciska kitw. Wszyscy siadajcie na dupach przy
stole, pocie apy na wierzchu i trzymajcie gby na kdk. Usyszycie teraz najwaniejsze
sowa, jakie kiedykolwiek dane wam byo usysze. Zamierzam powiedzie wam, wy tpe
miecie, dwa albo trzy zdania, ktre bd miay zasadniczy znacie to sowo? zasadniczy
wpyw na wszystkie przysze dni, jakie wy, miecie, macie nadziej przey i zmarnowa, jak to
wy, miecie, macie w zwyczaju.
Bev przemwia: Chyba troch prze...
Trzepn j w gow i waln pici w st. Cisza!
Zaczem wstawa, eby si zamachn, lecz on wycign do poowy pistolet z kabury.

 Chopcze rzek jeli zechc, mog ci w jednej chwili sprztn. Niewiele jest zych
uczynkw popenionych w tej okolicy, ktrych nie mona by ci uzna winnym. Jeste stworzony
do tego, by wrobi ci dosownie we wszystko, a do tego jest jeszcze ta gupota, ktr naprawd
popenie.
Ustawi nas tak, jak chcia. Pochylilimy gowy i siedzielimy w upale z domi na stole i
nastawionymi uszami. Mia scen tylko dla siebie i zdawa si rozkoszowa tym, jak sowa
odbijaj si od cian, a my pod ich wpywem si kulimy.
Wy biedne, tpe gnojki. Wy gupie miecie. Po pierwsze, dzieciak uton... zrozumiano?
Nasz chopta chcia si popisa pedalskim skokiem na gwk i wskoczy do wody kompletnie
ubrany, i mia pecha. Po drugie, w porzdku, moe i zosta wrzucony do tego stawu przez kogo z
okolicy, kto wytropi w gwniarzu przyczyn swojej choroby. Maleki problem z wynikami krwi,
za ktry wina spada na waszego chopca. A moe szczeniak poprosi niewaciwego wieniaka,
by da mu possa swojego fiuta takie sceny bywaj bardzo przykre, sami wiecie. A potem wy,
kretyni, wamujecie si do biura, najpierw dosownie ogaszajc wszem i wobec, e si tam
wybieracie. To wywouje niepokj w ludziach, ktrych naprawd lepiej nie niepokoi. Naprawd,
trzeba byo tego nie robi.
Zaraz! A czy wspomniaem ju, e jest w tym okrgu co najmniej czterysta kilometrw roww
przydronych i e kadego z was atwo byoby wrzuci do ktrego bardzo gbokiego, gdzie na
ktrym z tych czterystu kilometrw? Czy ju wam to mwiem?
Ale wiecie... holender, Bev, zrozum, e nic do ciebie nie mam. Pomoga mi w przeszoci,
bardzo mi pomoga, za co jestem ci bardzo wdziczny, i byoby mi naprawd przykro, gdyby
ktry z tych podych Timlinsonw wrzuci ciebie i twoich bliskich do rowu, a ja musiabym was
znale.
Boe Wielki, wolabym, eby do tego nie doszo. Musiabym zacz lka si o swoj dusz i
w ogle, mwi szczerze. A niczemu bym nie zapobieg. Nie mgbym, na powanie. wiatem
rzdz siy potniejsze od nas.
Bev, wiesz, e nic do ciebie nie mam, ale musz to powiedzie, cukiereczku, e nikomu z was
krgosup nigdy nie wysidzie od dwigania mzgu, co?...
Fragmenty jego munduru chwytay soce i lniy.
Sprawi, e kark mi si napi, gdy przez gow przemykay rne moliwoci, ktre mgbym
sprbowa wykorzysta.
Podszed do moskitiery i stan do nas plecami, taki wyluzowany i spokojny. Ten Mister Paa
nalea do gatunku tych po trzykro podych kutasw, ktrych trzykrotna podo jest tak
oczywista, e nie musz si nawet wysila na co gorszego ni zwyke dranienie.
Dlaczego to robicie? Dlaczego doprowadzacie mnie do takiego stanu? Zao si, e sami
nie wiecie. Na pewno.
A moe sprbujmy w ten sposb, powiedzmy, e do waszego chopca podjeda jaki
samochd i kto mwi nerwowym gosem: Hej, kolego, twoja siostra miaa wypadek. Wskakuj,
to podwieziemy ci do szpitala. Powiedzmy, e ten go albo ci gocie w samochodzie maj
powany powd, by gniewa si na chopca, na chopca i ca jego paczk, i chc da wszystkim
nauczk, ale sprawa wymyka si spod kontroli. Powiedzmy, e tak to byo. Powiedzmy, e celem
byo jedynie wpojenie mu odrobiny bojani boej. I bojani przed pewnymi ludmi.
Nigdy niczego nie udowodnicie. Nie ma czego udowadnia. Doszo do wypadku, cho

wszyscy woleliby, eby do niego nie doszo, ale wy i ja, i wszystkie ptaszki w okolicy wiedz, e
doszo... Wtedy zwrci si do mnie: Skd ty si, kurwa, tutaj wzie, chopcze?
Z innej planety, szefie. Z innej planety, ktra przypadkiem znajduje si na tej planecie.
Chyba znam to miejsce. Czsto tam bywam...
Wiecie, normalny, zamony wiat nie powinien si w ogle nami przejmowa. Nami, tymi
gorszymi. Nigdy nie rozptamy wasnej wojny przeciwko bogaczom, bo bogacze zawsze mog
nas naj, ebymy pozabijali si nawzajem. Co i oni, i my czynimy co rusz, i to z brutaln, tp
radoci. Wystarczy rzuci w boto piciodolarwk, a potem siedzie, sczy wino i patrze, jak
nasze ciaa zaczynaj fruwa i rozbija gowy o twarde powierzchnie, jak z naszych ust sypi si
zby i tak zabawnie tryska krew. Nie, ta wojna to zawsze my przeciwko nam i zgadnijcie, kto
jest przegranym?
Tak czy siak rzek, stajc przy stole i kadc rce na barkach Jamalee najwaniejsze,
ebycie przestali. Przestali robi to, co robicie albo co wam si zdaje, e robicie. Przestacie i
zamknijcie gby. Nikt nie chce, eby zaczy kry jakie durne pogoski. Plotki, ktre tylko
cigaj kopoty. Po co to komu?
Kurcz, ale mi si chce pi zawoaem. Kiwnem gow w stron lodwki. Musz si
napi piwa, szefie. Chce pan jedno?
Odezwaa si Jamalee: Ale... nie ma ju piwa.
Na pewno jest. Przynios nam po jednym.
Widziaam, jak pie ostatnie.
Nie. Wcale nie. Kupiem potem u Lake'a.
Nie chc adnego piwa oznajmi William Paa. Poza tym kazaem ci siedzie cicho.
Jest tak gorco, szefie. Moe chocia korzennego? Wielk szklane zimnego jak ld piwa
korzennego...?
A jakiego?
Hm, musz sprawdzi. Nie jestem pewien. Pjd zobaczy.
E-e. Nie, lepiej nie. Siadaj na dupie i daj mi dokoczy. Zreszt i tak wol mroon herbat
z Howl Cafe. Nie jest taka sodka.
Ale szefie, to naprawd dobre, zimne piwo korzenne. Nie artuj.
Cicho, Sammy! odezwaa si Jamalee. Sammy, cicho bd!
Ona dobrze ci radzi, chopcze. Oj, tak. A teraz zawrzyjmy ukad, ale najpierw co wam
opowiem: powiedzmy, e rozdranicie niedwiedzia, a ten niedwied zmiady wam palce
boli jak cholera, co? Boli tak, e chcecie si zesra, a do tego szkoda palcw. No i potem,
gdybycie wrcili i znw rozdranili tego samego niedwiedzia, tylko jeszcze bardziej, a ten
niedwied poarby was, e zostaaby tylko czaszka i achy to czyja by to bya wina?
Mister Paa popatrzy na nas, po czym sign za pas i wycign papierow torebk,
przytrzyma nad stoem i wysypa z niej pienidze. Papierki: dwudziestki, pitki i tym podobne.
Wydawao si, e jest tego sporo.
To, moi drodzy, jest gotwkowa walentynka od ludzi, ktrzy woleliby, eby do tej tragedii
nie doszo. Szczerze by woleli, czego dowodem s te pienidze.
To nie s jakie wielkie nominay stwierdzia Jamalee.
Sporo jest pitek.
Bo kto przeszed si z kapeluszem wrd tych, ktrym si was al zrobio. Na tym stole

ley pi i p tysica dolarw. Powchajcie sobie.

A co mamy zrobi w zamian? spytaem.
W zamian macie zamkn gby. Na zawsze. Przestaniecie wtyka nosy w sprawy innych
ludzi. Przyjmiecie te przeprosiny. Zrobimy tak: zostawi wam t kup pienidzy, a jutro przyjd
zobaczy, wpadn tu i sprawdz, czy mielicie we trjk do rozumu, by znale rozsdne
rozwizanie.
Pan wadza ruszy do drzwi.
Jeli postanowicie odda mi te pienidze wasza sprawa. Rozumiecie? Wtedy to, co si
stanie, bdzie wasz zasug. Albo przyjmiecie, tpaki, fors, albo ryzyko.
Odchodzc, zapiewa kawaek piosenki z tekstem o niezliczonych kilometrach drg, tylko e
zamieni drogi na rowy. Nie piewa te adnie, po prostu piewa.
Podszedem wtedy szybko do lodwki i wycignem pistolet Roda, a Bev, widzc go w mojej
doni, rozdziawia gb. Patrzyem przez moskitier, jak William powoli wsiada do samochodu,
powoli go zapala i powoli odjeda.
W jego rozmiarze te by si rw znalaz zauwayem.

23
Cena za twoj gow

Pusty paac na kocu ulicy by kiedy najwikszym domem schadzek w caej dolinie, z werand
biegnc wzdu trzech cian tak szerok, e mona na niej byo zabawia goci, taczy w
nocnym powietrzu, migdali si w cieniu i podrywa pachnce lawend dziewczta, ktre z
zapaem udaway niedostpne, lecz koniec kocw nigdy nie zaamay faceta, mwic nie.
Upywajcy czas werand podziurawi, obluzowa mocowanie do cian, tak e zapada si
czciowo w ziemi i wygldaa jak pochylnia. Cay dom, wypalony przez soce i wysmagany
przez wiatr, przybra t smutn, szar barw, ktra wiadczy o dugiej historii. W kilku
osonitych ktach wida byo jeszcze trzymajc si czerwon farb, wci usiujc wyglda
grzesznie i kuszco dla napalonych facetw hamujcych swoje dze w tamte dawne noce po
wypacie. Budynek mia dwie kondygnacje, blaszany spiczasty dach, okoo szeciu sypialni,
jeden wielki salon i namiastk kuchenki. Nadal nazywano go domem Ciotki Dot i sta na
ziemnym garbie, lecz przechyla si na zawietrzn, jak naprawd adny statek spacerowy z
dawnych dni, ktry osiad na mielinie i nigdy ju aden przypyw nie unis go na otwarte
morze.
Mam to niemie uczucie, ktre przenika mnie do szpiku koci rzeka Jamalee e
zrobilimy co okropnego. Ja, Jason i ty, Sammy. Zachowalimy si le jako paczka, ale to on
zapaci cen za nas wszystkich, on sam...
Chciabym temu zaprzeczy odpowiedziaem ale musiabym skama.
Odkd wyszlimy z domu, rozmawialimy jak zwyczajni, zatroskani obywatele nie mona
tak tego zostawi, ta mier, ta sprawa musi trafi prosto pod skrzyda Artemidy, czy jak to si
tam mwi, bez wzgldu na wszelkie ryzyko czy sumy pienidzy, eby prawda wysza na jaw na

oczach spoeczestwa, ktre yje po drugiej stronie torw i nas unika. Zaczlimy t rozmow w
salonie Bev i cignlimy j przez jaki czas; potem poszlimy si przej, tak bez powodu. Py z
drogi unosi si na wietrze, a soce byo w niehumorze. Szlimy, mijajc inne slumsy, koci z
kamienia, ktry zawali si, gdy wiek dwudziesty by jeszcze w powijakach, lecz kilka kupek
kamieni ley jeszcze na jego dawnych obrzeach i znaczy sylwetk martwej wityni jak
kredowa linia wok ciaa. Par jabonek zasiao si w jego dawnych nawach, zapucio korzenie
i panowao nad ruin. Dobrych kilka pokole mieci spoczywao w schronie burzowym kocioa,
patrzc w niebo.
Gdy dotarlimy do Ciotki Dot, rzekem:
To, czego ju zupenie, ale to zupenie nie mog znie w tym caym bajzlu, to to, e
wyznaczaj cen za nasze gowy w dolarach i e ta cena jest tak koszmarnie niska.
Braam pienidze za rne rzeczy, handlujc wasnym ciaem odpara Bev. Staa, trcajc
palcem u nogi butelk po whisky, porzucon tu przez histori. Teraz ju takich butelek nie robi.
Ale nie mog wzi pienidzy za mojego chopca.
Ani ja rzeka Jam. Tak naprawd chodzi im w tym wszystkim o to, ebymy si chcieli
powiesi. Powiesi si, bo s z nas takie szumowiny, e wzilimy te pienidze.
Oprcz tego dodaem gdybymy przyjli t kas, to tak, jakbymy dali przyczepi sobie
metk z cen. Kupiliby sobie ca nasz trjk za mniej, ni daliby za nowego forda. Pomylcie o
tym te w tych kategoriach, co?
Gobie zdaway si niezadowolone, e wpadlimy z wizyt i naruszylimy spokj; poderway
si z domu do lotu, z ich ng posypa si na nas biay wirek, a z okapw pira, gdy wzleciay
wysoko nad naszymi gowami, zataczajc nerwowo koa i pokazujc, co o nas myl.
Ciotka Dot zamkna interes, jak jeszcze byam dzieckiem powiedziaa Bev maym
brzdcem. Ale znaam j, Dot Gowrie. Umara te w dziwny sposb. Bev staa na placku ziemi
nagrzanej tak, e drao nad ni powietrze, i przesaniaa oczy z gow zwrcon ku krcym
gobiom. Stopy miaa bose, jak jej si to czsto zdarzao, przez co pewnie moga poczu si jak
dziecko wolne podczas letnich wakacji albo przywoa ukojenie pynce z jakiego czuego,
miego wspomnienia. Miaa na sobie biay T-shirt, ktry reklamowa jedzenie w tej restauracji
niedaleko Bootheel, gdzie rzucaj w klientw bukami, a do tego postrzpione szorty z
niebieskiego dinsu. Powiedzieli, e jej furgonetka spada z betonowych bloczkw i przygniota
j, gdy prbowaa naprawi tumik. Kobieta po siedemdziesitce, ledwo chodzia i widziaa,
naprawiajca tumik. W dodatku wczogaa si pod samochd bez adnych narzdzi i pooya
gow dokadnie pod koem. Gdy gobie ldoway z powrotem na okapach Ciotki Dot, Bev
zamkna oczy i potara powieki z gow spuszczon w d. Zadzwoniam, kurwa, do kadego,
kogo znam i kto mgby mi poradzi, co mam robi. Co my mamy robi. Wszyscy mwili tylko,
eby da spokj. Niektrzy kazali mi zaufa Bogu, inni radzili, ebym postaraa si o jeszcze
jedno dziecko, jeszcze inni kazali zwyczajnie trzyma gb na kdk i nie adowa si w
wiksze kopoty...
Jamalee rzeka: Zostawimy te pienidze w spokoju, Bev. Zatrzymamy je do jutra, a jutro
garciami bdziemy nimi rzuca w tego dupka. Postaramy si, eby zrozumia nasz punkt
widzenia. No nie, Sammy?
Nie odezwaem si. Byem mocno poruszony i zauroczony przez ten zrujnowany, stary dom.
Ten okaleczony, walcy si stary burdel. Patrzyem na ten dom i czuem si, jakbym patrzy na

zdjcie jakiego bardzo wanego dla mnie krewnego, ktrego nigdy nie znaem, lecz od razu go
rozpoznaem... Znasz to uczucie? To wraenie, e zdjcie te na ciebie patrzy i zna cae twoje
ycie, nawet to przysze, o ktrym mogoby ci powiedzie, gdyby przyklkn i uwanie si
wsucha.
Na moment zapomniaem, gdzie jestem.
Przypomniaem sobie dopiero, gdy Jamalee rzeka:
Moe wejdziemy do rodka?

Brakowao

kawakw podg. Dobre stare drewno, porzdne deski zostay miejscami

pozrywane we wszystkich pokojach na dole, a na grze miejscami pobutwiay. Musiaby

naprawd mocno wierzy w swoj szczliw gwiazd, eby porusza si szybko wrd tych
cieni. W kadej chwili moge si przewrci. Wszdzie walay si setki puszek po piwie marek,
o ktrych nikt ju nie pamita, i rnych innych mieci. Przez dziury w dachu wpadao gobie
gwno, rozchlapywao si i gromadzio, a osigno rozmiar duej pizzy. W jakim momencie
kto wiczy tu chyba strzelanie z wiatrwki, tak e spore fragmenty ciany i tapety wisiay luno
w niektrych miejscach, a w innych rut zostawi kropki niczym piegi.
Stao tu kiedy pianino rzeka Bev. I fotele. Kilka. Zielony wziam sobie do domu. I
jeszcze par innych rzeczy. Ale to byo dawno. Bardzo dawno. Pianino ju wtedy byo bez
wntrznoci. Struny i caa reszta zostaa wyjta, wic nie dao si gra, ale obudowa staa. O tam,
przy schodach.
Jamalee znalaza si przy oknie, ktrego framuga przechylia si wraz z domem. Soce
oywio jeszcze czerwie jej wosw, a gowa skonia si i podniosa jak wieczorne soce, ktre
chciao pozosta na czerwonym niebie, zamiast zaj. Spytaa:
Czy naprawd skoczylibymy w rowie, tak jak powiedzia?
Kotku, co rusz sycha, e komu si to przytrafio.
Moglibymy zobaczy, co jest na grze stwierdzia nagle Jamalee. Idzie kto ze mn?
Tak, maleka odpara Bev moglibymy, masz racj.
I ruszyy we dwie przodem, omijajc gobie pizze i mieci zostawione przez tych, ktrych ju
nie ma, szy rami w rami, dotykajc si chwilami jak najlepsze przyjaciki, ktre rozpoczy
razem now, dziwn przygod, na jak nigdy nie odwayyby si w pojedynk, i obie miay
nadziej, e nie bd jej aowa.
Nie ma to jak ruina, w ktrej stawiasz stop i zapadasz si pod podog.
Dao o sobie zna moje pragnienie zostania bohaterem i podyem za paniami w ten baagan
z umiechem na ustach.

24
Zrzu win

Pienidze draniy nas i wprawiay w nerwowy nastrj, dlatego wepchnlimy je do pudeka po

szczypcach do ostryg, ktre nastpnie wyldowao na najwyszej pce w kredensie Bev.

Wydawao si to szkodliwe dla naszych ideaw, mie te drczce banknoty zebrane w kupk na
stole, by przycigay nasze spojrzenia, wczay kalkulatory w naszych gowach, mrugay,
flirtoway, echtay nasze saboci. To przede wszystkim ta niezomna wiara w nasz sabo, jak
si domylam, kazaa Mister Pale zostawi te pienidze, zostawi je, by odegray rol
prowokatora, ktry skoni nas do przyjcia jego punktu widzenia.
Chodzilimy po domu Bev i gadalimy, gadalimy, lecz niewiele z tego, co pado z naszych
ust, warto by tu byo przytoczy.
Ten kredens od czasu do czasu przyciga jednak nasze spojrzenia.
Przez chwil jaka kobieta na ulicy krzyczaa w stron jednego z domw. Jej samochd by na
chodzie, mia wczone wiata, a ona staa na jezdni w wietle reflektorw z dzieckiem
uczepionym jej nogi, wrzeszczc na ciemny dom, gdzie w jej przekonaniu ukrywaa si suka,
ktra chciaa ukra jej ma. Suka, ktra moga sobie wzi tego skurwysyna, jeli chciaa, o ile
ten bdzie jak facet paci parszywe alimenty, cho wiedziaa, e aden z niego facet, ale mgby
chocia poudawa, e jest porzdnym czowiekiem, no nie? Dla dziecka, dla maego Kenny'ego?
Dochodzia pnoc, kiedy Bev rzeka:
Moemy z nimi zawalczy tylko w jeden sposb.
Mylisz, e jest chocia jeden? spytaa Jamalee.
Na jezdni zapiszczay opony i nie zdoaem usysze odpowiedzi z domu, gdzie ukrywaa si
suka, a naprawd bardzo chciaem j usysze, na wypadek gdyby miaa jakie dobre
usprawiedliwienie, a ja mgbym je moe pewnego dnia wykorzysta.
Ten sposb polega na tym, eby wywlec ich brzydkie sekrety na ulic, eby je wszyscy
poznali. Opowiemy o wszystkich brudach, o jakich mi wiadomo, na temat tutejszych ludzi
jakiemu ksidzu albo dziennikarce czy komu takiemu.
Jamalee bujaa si w skrzypicym fotelu, tworzc piskliw melodi, ktra dziaaa mi na
nerwy.
Wiem, e znasz sporo brzydkich sekretw rzeka. Zebraa mnstwo brudw, na
pewno.
W starciu brudu ze spluw wtrciem si przewanie wygrywa spluwa, nie
zapominajcie o tym.
Poza tym, Bev, w obecnych czasach kowe brudy nie robi ju takiego wraenia jak
kiedy.
Dobrze, dobrze odpara Bev. W dupie z tym. Wic pokrcimy si dzisiaj i co
wycigniemy. Pokaemy, e nie jestemy tylko tym, na kogo wygldamy, nie w gbi duszy.
W domu tamtej suki zapalio si wiato na ganku. Przed dom wyszed kole z panienk,
rozejrzeli si po ulicy, po czym przytulili si i rozemiali. Laska powtarzaa uwagi ony takim
tonem, jakby mwia do maego dziecka. To wywoao z kolei chichot i uciski, po czym wiato
zgaso.
Kilka papierosw po pnocy Jamalee wstaa i ziewna, przyoya gow do mojej piersi i
uciskaa mnie.
Zostawi was samych oznajmia. Jestem ledwo ywa.

Wrd moich snw pojawi si znowu jeden, ktry ju wczeniej niem ten, kiedy leje
deszcz, ja jestem ju w zasadzie dorosy, ale id wanie do podstawwki w tej kurtce
przeciwdeszczowej i bez spodni, a wszystkie dzieciaki, w spodniach i pod parasolami, wytykaj
palcami moje nogi i si nabijaj, wic spuszczam wzrok i patrz na swoje goe kostki, i widz, e
mj odbyt z jakiego powodu przenis si tam na d i popuszcza, kiedy tak id, wic rzucam si
do biegu, biegn i docieram do zniszczonego domu, gdzie kobiety maj wsy i tatuae, i nie chc
mi otworzy drzwi...
Wniesiesz ze sob gwno, dlatego.
Nienawidz tego snu. Nie mog cierpie tej wizji w swojej gowie, lecz ona pojawia si co
jaki czas i wstrzsa mn tak, e zrywam si na rwne nogi.
Soce nie cakiem jeszcze wstao, ale pierwsze ptaki stroiy ju garda krtkimi trelami i
napadami piewu. Ku sufitowi w warstwach unosi si dym. Bev siedziaa w fotelu w nogach
ka, palc papierosa z kolanami podcignitymi pod brod, skulona jak pieczka.
Sammy... Moemy porozmawia? Sammy, ja wiem, nie podobao ci si to, co zaszo z
panem Dellem. Nie podobao. Czue si przeze mnie skrzywdzony, a musisz wiedzie, e w
kadej chwili mog to zrobi znowu.
Nauczyem si nad tym panowa.
Panowa?
To znaczy, nie mam zamiaru rzuca si z noem na twoich klientw ani nic takiego. Tak mi
si zdaje.
To chyba nie wystarczy, kotku.
Wiesz, jeli ty bdziesz trzymaa ze mn, to ja bd trzyma z tob...
Opadem z powrotem na ko i zamknem oczy.
Kiedy si znw obudziem, panoszy si upa, a soce prayo jak w poudnie. Bev siedziaa
w fotelu, wci palc.
Co jest? spytaem.
Nie mog poapa si we wasnych uczuciach. S sprawy, ktre musz przemyle.
Aha. No. To chyba czas na kaw.
Nie, nie wstawaj.
H?
Nie wstawaj, kotku.
Wstaa sama, cigna ubranie i zaprezentowaa mi widok, ktrego nigdy nie miaem do.
Przybieraa pozy i poruszaa si, a mi stan, a potem kochaa si ze mn chyba przez godzin.
Stoczylimy si z ka i zapalilimy na spk jednego papierosa. Pniej posza za mn do
kuchni. Przy kredensie stao przysunite krzeso.
Ona przysza tu przed witem, kotku. Nie zachowywaa si zbyt cicho. Syszaam j. Tylko
si nie wciekaj...
W samych tylko slipach pognaem do drzwi i do domu Roda. Zupenie tak, jakbym wyczu
prawd, zanim stanem w kciku, gdzie spaa. Jej rzeczy zniky.
Pistolet te znik.
Popdziem z powrotem do Bev, a po gowie tuky mi si, omotay, dzwoniy myli, emocje i
lki.

Cay mj gniew jeszcze przybra na sile.

To chyba te lki si przyczyniy.
Ona nie moe mi tego zrobi! Wiem, e musiaem si ubra tam w ktrym momencie.
Nie moe mnie tak zwyczajnie zostawi! Nie moe mnie tak zwyczajnie spakowa i wyrzuci na
mietnik! Nie! Byem jej oddany, wiesz? Byem jej w stu procentach oddany, ona nie moe mnie
tak potraktowa!
Sammy, ona ma swoje powody, trzeba jej to odda.
Wiedziaem, e pod przednim siedzeniem mam jaki om.
Z jej oczu opado co delikatnego.
Przyszed Rod rzeka. Ale myl, e powiniene zostawi go w spokoju. Zdaje si, e
pi.
Patrzyem tylko na ni. Patrzyem tylko na ni, a ona odwrcia wzrok.
Przepchnem si i ruszyem za Rodem.
Cze, stary! zawoa. Ostrzyg si w wizieniu. Wydawa si te bardziej w formie, ale
mierdzia, jakby si skpa w taniej gorzale. witowaem swoje wczeniejsze wyjcie. Czego
chcesz?
Widziae Jamalee?
Nie. Ostatnio nie.
Co znaczy ostatnio?
Wypucili mnie rano, godnego. Chciaem pojecha do Klubu Inkw na porzdne
niadanko w pynie, wic podrzuciem j na stacj benzynow Towheada. Tam, gdzie staje
autobus.
Mwia wszystkie te rzeczy, przez ktre zaczem sobie wyobraa, zaczem mie nadziej
na szczliw przyszo; teraz te wyobraenia nawiedzay mnie, drczyy i doprowadzay do
szau.
Wiesz, stary, ja zostan tu przez par tygodni, a to znaczy adios, mj drogi kolego. Id,
zabierz swoje achy i spadaj. Powodzenia w yciu, syszysz?
Ledwo. Ledwo go syszaem. Obrciem si i ruszyem do Bev, a Bev staa w drzwiach,
obserwujc mnie.
Ej, ty, gdzie wsadzie mj pistolet? Wracaj tu jeszcze i gadaj, moku.
Przy drzwiach rzekem do Bev: Daj papierosa.
Skoczyy mi si, kotku.
Jak moga? Co?
Dobyo si z niej przecige westchnienie mwice odwal si.
Moja maleka Jam nagle wydorolaa w t jedn noc.
Przyczapa Wafel i wszy, a w moich oczach, zdaje si, wezbray zy. Poklepaem kundla i
wpadem do auta.
Miaem zamiar zada jej bl. Zada bl jej drobnemu ciau. Koo sklepu spoywczego Lake'a
olnio mnie, e potrzebuj fajek, wic skrciem. Miejsca parkingowe w komplecie byy zajte,
dlatego zatrzymaem si przy wjedzie, zostawiajc dwa metry, by kierowcy mogli wycofa.
To fatalnie, e zrobia to, co zrobia.
Jakie kombi zapalio silnik i zaczo cofa, po czym stano. Wyskoczya z niego kobieta i
pobiega z powrotem do sklepu.

Jamalee miaa o sobie troch zbyt wysokie mniemanie.

Przecie oni mnie przyjli nie podobao mi si, kiedy zmieniali zdanie.
Pomylaem, e moe zdoam dogoni jej autobus.
Wszyscy kupowali piwo, jakie pierdoy, arcie na piknik. Kombi wreszcie cofno, ale prosto
na mnie, wic odjechaem jeszcze troch.
Wz powoli skrca koa i cofa, ale wtedy te jaka pierdolona toyota, ktrej wczeniej
nigdzie nie byo, wjechaa i zaja moje miejsce.
Z kad minut autobus by coraz dalej.
Wdusiem klakson, ale zostaem olany przez dwch palantw w toyocie. Brody, czapki,
brudne ciuchy, twardziele pen gb.
om sam jako znalaz si w mojej doni i wyskoczyem z auta, wrzeszczc. Te wrzaski
zawieray groby.
Obaj kolesie wysiedli. Kierowca szczerzy zby w umiechu, ktry nie moe si podoba.
Podnis koszulk, ebym mg zobaczy zatknity za pas pistolet.
Mylisz, e mnie to obchodzi? Ty cuchncy, pojebany skurwysynie!
To fatalnie, e ta droga nie prowadzia w drug stron.
Chyba zawsze musi si pojawi jaki sukinsyn z broni. eby sprawdzi twj charakter,
sprawdzi twoj wol ycia.
Mylisz, e ta pukawka ci ocali?
Hola! Hola! Po schodkach schodzi szybko Tim Lake.
To fatalnie, e zaczem pali.
Ona pewnie czua ju zapach Memphis, gdy autobus rozwiewa swe spaliny na rwninach nad
polami ryu i baweny Arkansas, z warkotem zmierzajc ku rzece.
Tim Lake zamia si.
Ty rechoczcy kutwo powiedziaem zbuduj porzdny parking!
Mgbym powiedzie, e to jego rechot mnie sprowokowa. Jego usta otworzyy si szeroko w
dugim ataku potnego miechu, a lina utworzya pajcz ni pomidzy grn warg a doln, a
moja rka wyskoczya przede mnie prosto, szybko, mocno i jego czoo spotkao si z omem.
Wystarczyo spojrze, jak upada, i nie potrzeba byo nawet pyta.
Kole z pistoletem rzek: O kurde. Nawet nie prbuj si std ruszy. Kurde... rozwalie
Tima!
Przyszo mi do gowy zdanie, ktre usyszaem kiedy z ust jakiego skazaca i ktre teraz
mnie powalio: Gowa to tylko dynia z uszami, kiedy si j rozwala.
Spotkaem si z ziemi. Leaem na plecach, patrzyem w niebo i czuem, e ona w tej chwili
o mnie myli, e bdzie pamita moje imi na zawsze, do koca ycia. Ludzie gromadzili si i z
trudem apali powietrze. Mruczeli na mj temat. Jakie dzieciaki zbliyy si, eby spojrze na
rozpoowion gow Tima, i zblady.
Pdzce po mnie syreny wyy bez skrpowania niczym policyjne psy spuszczone z tamtego
wiata tu obok.
Boj si, e plaa to nie jest tak naprawd miejsce dla samotnej dziewczyny, ktra w ogle nie
umie pywa.
Zrzu teraz win, gdzie chcesz.
Ja swoje powiedziaem.