ar

Grnmez Komite
(2003)

ierik
nerme I

nerme II

11

nerme III

20

nerme IV

31

nerme V

42

nerme VI

53

nerme VII

64

nerme I
Uygarln zaferinde hibir ey eksik deil.
Ne siyasi terr, ne duygusal yoksulluk
ne de evrensel ksrlk.
l daha fazla genileyemez:
Artk her yerde, ama yine de derinleebilir.
Felaketin belirtileri ile yzleenler arasnda
fkeli olanlar, dikkat kesilenler, knayanlar ve
rgtlenenler var. Bizler rgtlenenlerin
arasndayz.
erh
Bu ar sadece bizi duyanlar iin; kantlamaya girimek, tartmak ya da birilerini ikna etmeye almak
sz konusu olmayacak. Burada dorudan apak ortada olandan sz edeceiz. Mantk yrtmek ya da
nedensellik ncelikli meselemiz deil. Apak ortada
olan, alglanabilir olandr ve gerekliin alandr.
Her dnyann apak bir gereklii vardr.
1

Apak gerek ya yaygn biimde kabul edilir, ya da

ayrtrr. Ondan sonra iletiim yeniden mmkn
olur, artk var saylan deil, yeni batan ina edilmesi gereken iletiim.
Bizi oluturan bu apak gerekler andan phe
duymaya, kanmaya, onu gizleyip kendimize saklamaya altrldk. Dersimizi o kadar iyi rendik ki,
haykrmak istesek kelimeleri bulamyoruz.
Hkm sren dzene gelince, herkes onun neden
ibaret olduunu biliyor: lmekte olan bir toplumsal sistemin, kendi keyfiliini merulatrmak iin
elinde idame etme kararllndan, bu sama ve bunaka inattan baka hibir eyinin olmadn; ster
kresel ister ulusal olsun, polisin, hizaya gelmeyen
herkesi yok etme serbestliine sahip olduunu; Kalbinden yaral uygarln, balatt sonsuz savata
karsna kendi snrlarndan baka hibir eyin kmadn; oktan bir yzyl geride brakm bu bodoslama uuun, skl gittike artan felaketlerden
baka hibir ey yaratmadn; nsan ynlarnn
bu dzenle ancak yalanlarla, sinizmle, acmaszlamayla ve ilalarla baa ktn;
2

 hi kimse, bunlarn hibirini bilmezlikten gelemez.

Mevcut felaketi durmadan farkl llerde msamahayla tasvir ederek kendini oyalamak, unu demenin bir baka yolu: elden bir ey gelmez; alaklk dl de gazetecilerin: her sabah, bir gn nce
farkna vardklar sefaleti ve yozlamay yeni kefetmi gibi yapanlarn
Ama u an asl arpc olan, imparatorluun kibiri deil, kar-saldrnn zayfl. Dev bir fel gibi.
Kitlesel fel. Bazen hl konutuunda yaplacak
hibir ey olmadn syleyen, bazen de snrlar
zorlandnda yaplacak ok ey var diyen kitle.
kisi de ayn eyi demeye geliyor. Bir de, bu felcin
snrlarnda, ne olursa olsun, bir eyler yapmal diyen eylemciler var.
Seattle, Prag, Cenova, kreselleme ve GDO kart
hareket ya da isizler hareketi...

Biz kendi rolmz oynam, bu mcadelelerde yerlerimizi almtk; ama kesinlikle ATTAC(1)n ya da
Tute Biance(2)nin yannda deil.
Protesto halay bizi daha fazla oyalayamyor. Geen
10 ylda, hala gen olanlarn azlarndan Marksizm-Leninizmin kaln kafal monologlarn dinledik. En saf anarizmin, kendi kavrayamad eyi de
yadsdn grdk. En can skc ekonomizmin ki
Le monde Diplomatique(3) buna rnektir- en popler din oluunu grdk. Ve kresel solun hezimeti
karsnda tek alternatif olarak Negriciliin kendini
empoze ettiini grdk.
Militanlk her yerde, kendini tketene dek rk yaplarnn ve i karartc alarnn inasna geri dnd.

Association pour la Taxation des Transactions financire et lAide aux Citoyen: Mali lemlerin Yurttalar Yararna Vergilendirilmesi Dernei. Sol eilimli
gruplardan oluan, Fransada bir dnem kreselleme kart hareket iinde ok
etkili olan reformist kurulu.
(2)
Beyaz Tulumlar: talyada 1994-2001 yllar arasnda etkin olan Ya Basta
Association kl militan bir hareket.
(3)
1954de Hubert Beuve-Mrynin kurduu solcu anti-kapitalist bir gazete.
Mouvement des Entreprises
(1)

Polisler, sendikalar ve dier gayri resmi brokrasilerin ksa sren kreselleme kart hareketi paralamas 3 yldan fazla srmedi. Onu kontrol altna
almak iin. Hepsi de birbirinden kazanl ve steril,
ayr mcadele alanlarna blmek iin. Bu zamanlarda, Davostan Porto Alegreye, MEDEF(4)ten
CNTye kadar, kapitalizm ve anti-kapitalizm ufuk
yokluuna iaret ediyor. Felaketi idare etmekten
ibaret olan ayn gdk gelecek.
Nihayetinde, bu hakim perianln karsnda baka bir perianlk var; tek fark, yeteri kadar iyi donanml olmamas. Her yerde ayn dangalak mutluluk
fikri. Korkuyla fel edilmi ayn iktidar oyunlar. Bireyi zararsz hale getiren ayn yzeysellik. Ayn duygusal cehalet. Ayn oraklk.
Biz bu gnlerin orak bir l olduunu sylyoruz
ve bu l srekli olarak derinleiyor. Bu iirsel bir
edebiyat oyunu deil, bariz bir gerek. zellikle dierlerini de besleyen bir gerek. Bilhassa felaketle
ilgili btn o protestolardan, knamalardan ve abuk
subuk konumalardan kopu.
(4)

Mouvement des Entreprises de France. Fransa iverenler sendikas.

Ve her kim knyorsa, kendisini muaf tutuyordur.

Her ey, bir patronun hkmetmek iin mal biriktirdii gibi solcularn ayaklanmak iin nedenler biriktirmesiyle aa kyor. Sanki ayn hazz alyorlar.
l dnyalarn gitgide nfuzsuzlatrlmasdr. l,
sanki bu dnyadan deilmiiz gibi yaamaya uyum
salama alkanlmzdr. l, insanlarn aralksz,
kitlesel ve programl olarak proleterletirilmesindedir. Kimsenin sefaletin iyice yayldn hissetmiyormu gibi grnd Kaliforniyann giderek artan
saydaki banliylerinde mevcut olduu gibi.
Zamanmzn lnn alglanamyor oluu, onu
daha da korkunlatryor.
Bazlar bu l adlandrmaya altlar. Bir d unsurun eylemi olarak savalmas yerine, bir ilikiler
btn olarak savalmasna iaret ettiler. Gsteriden, biyo-iktidardan veya imparatorluktan bahsettiler. Ancak mevcut kafa karklna tuz-biber ekmekten ok da teye gtremediler.

Gsteri, kitle iletiimi iin basit bir ksaltma deildir. Her eyin bizi durmakszn kendi imgemize geri
gtrd zulm de gsteridir.
Biyo-iktidar sosyal gvenlikle, refah devleti yada
ila endstrisi ile eanlaml deildir; gzel vcutlarmz korumak iin gsterdiimiz zende de rahat
bir yuva bulur kendine, bakalar kadar kendimize
kar fiziken yabanclamamzda da
mparatorluk dnya d bir varlk yada kresel
apta devletlerin, finans ann, teknokratlarn ve
okuluslu irketlerin dnya apnda kurduklar bir
komplo deildir. mparatorluk hibir eyin gereklemedii her yerdedir. Her yerde ak halindedir.
Normal durumun hkm srd her yerde.
Dman, bizi zapteden bir iliki olarak hissetmek
yerine, karmza kan bir zne gibi grdmz
iin, kendimizi kapatlmaya kar mcadeleye hapsediyoruz. Alternatif ad altnda hkim ilikilerin
en berbatn yeniden retiyoruz. Bizatihi metaya
kar mcadeleyi bir meta gibi satmaya balyoruz.
te anti-otoriter mcadelenin otoriteleri, ovenist
7

feminizmler ve anti-faist linler byle peyda oluyor.

Her an, bir durumun iinde yer alyoruz. Bir durumun ierisinde zneler ya da nesneler yoktur ben
ve bakalar, arzularm ve nesneler yoktur sadece bir ilikiler toplam vardr, durumu yatay geen
aklar toplam.
Her durumu sadece kontrol etme niyetinde olmayan,
daha da beteri, mmknse hibir durum olmamasn garanti altna almaya alan bir genel balam
var adna ister kapitalizm, uygarlk, imparatorluk
vs. deyin. Sokaklar ve evler, dil ve duygulanmlar, ve
hepsinin ritmini belirleyen dnya apndaki tempo,
srf bu amaca gre planland. Her yerde farkl dnyalar birbirlerine teet gemeye veya birbirini grmezden gelmeye ayarldr. Normal durum, artk
bu durumun yokluudur.
rgtlenmek demek: mevcut durumdan dar kmaktr ve srf onunla kar karya gelmek deil.
Onun ierisinde taraflar tutmaktr. Gerekli olan
maddi, duygusal ve politik dayanmay rmektir.

Herhangi bir iletmede, herhangi bir fabrikada yaplan grevde olan budur. Her etenin yapt budur.
Her devrimci ya da kar-devrimci grubun yapt
budur. rgtlenmek: duruma ierik kazandrmak
demektir. Onu gerek ve somut klmak.
Hakikat kapitalist deildir.
Bir durum ierisindeki konum, ittifaklar oluturmay ve bu amala bir dizi iletiim hatt kurmay, daha
geni bir dolam hatt kurmay gerektirir. Buna karlk bu yeni balantlar durumu yeniden yaplandrr. u an iinde bulunduumuz durumu Kresel
Sava olarak adlandryoruz. Zira artk kart gler
arasndaki atmay snrlandracak hibir ey yok.
Yasalar bile ki zaten o da genellemi atmann
biimlerinden bir tanesi.
Burada konuan biz, bir grubun bizi gibi snrlar
izilebilir, yaltlm bir biz deil. Bir konumun bizi.
Zamanmzda bu konum, kendini ifte bir kopu
olarak kuruyor : nce kapitalist deer bime srecinden kopu, ardndan parlamento d vs. yollarla
imparatorlua salt muhalefetin yol at ksrlk9

lardan, dolaysyla soldan kopu. Burada kopu,

fiilen iletiimi reddetmektense, fiiliyata geirildiinde dmann elinden gcnn byk ksmn
alacak younlukta iletiim biimleri benimsemek
anlamna geliyor. Ksaca sylemek gerekirse, byle
bir konum, Kara Panterlerin, Alman Autonomenin
kolektif kantinlerinin, ngiliz neo-Luditlerin aaevlerinin ve sabotaj sanatlarnn, radikal feministlerin
zenli kelime seimlerinin, talyan otonomcularnn
kitlesel olarak hayata geirdikleri indirim eylemlerinin (5) ve 2 Haziran Hareketinin silahl neesinin
hcum gcn temel alr..
Artk bizim iin, politik olmayan bir dostluk geerli
deil.

talyada 1970lerde, temel tketim mallarndan elektrik ve toplu tama gibi

kamu hizmetlerine kadar pek ok alanda zamlara kar kmak zere kitlesel
katlmla gerekletirilen deme yapmama eylemleri.
(5)

10

nerme II
Kontroln snrsz ykselii, sistemlerin ngrlebilir bozulmalarna kar mitsiz bir are araydr. Siyasi kimliklerin bilinen dalmlarnn
hibiri felaketi bir zme tayamayacaktr.
O nedenle, onlardan el ekerek balyoruz. Hibir
eye itiraz etmiyoruz, hibir ey talep etmiyoruz.
Bizler kendimizi birer g, fiziki bir g, Kresel
Sava ierisinde otonom bir fiziki g olarak
ortaya koyuyoruz.
Bu ar, kendi gerekli temellerini ortaya karacaktr.
erh
Fransada yeni bir kitle datma silah, olan bir eit aatan yaplan para tesirli el bombas deneniyor. Oregonda trafii bloke eden gstericilere 25 yl
mahkumiyet verilmesi tasarlanyor. srail ordusu
kent kontrolnde en gze arpan uzman haline geliyor; tm dnyadan uzmanlar huzuru bozanlarn
11

bertaraf edilme metotlarna -her biri zorlu ve kurnazca- ve son bulgulara hayran kalyorlar. Yaralama sanat -yzlercesini korkutmak iin birini yarala!- yeni bir biime brnm grnyor. Ve sonra,
tabii ki, terrizm dedikleri. Yani, bir veya birden
fazla lkeye, onlarn kurumlarna veya toplumlarna
kar bir birey veya grup tarafndan gerekletirilen
herhangi bir saldr ve bir lkenin siyasi, ekonomik
veya sosyal yaplarn tehdit etmeyi ve-ya- ciddi ekilde zarar vermeyi veya yok etmeyi amalamak.
Bu Avrupa Komisyonunun tanm. Bugn Amerika
Birleik Devletlerinde tutuklu mahkumlarn says
iftilerin saysndan daha fazla.
Yeniden dzenlenmi olduu ve gitgide yeniden zapt
edildii iin, kamusal alan kameralarla son eklini
alm durumda. Gzetim imdi sadece mmkn deil, zellikle kabul edilebilir hale getirilmi durumda. Her trden pheli listesi departman departman
dolayor ve bizler bunlarn makul kullanmn neredeyse hi anlayamyoruz. Polis tarafndan korunan, paramiliter eteler bir zamanlar dedikodular
ve muhbirlerle tuttuklar pozisyonlarn baka bir
an figrleriyle deitirdiler.
12

O insanlardan birisi olan ve tam kar tarafta yer

alan CIAin eski balarndan birisi Le Mondede yle yazd: Terrizme kar savatan daha riskli olan,
Souk Savan -veya nc Dnya Sava- arkasndan geldii Birinci ve kinci Dnya Sava esnasnda,
20.yzyl boyunca uruna ter dkm olduumuz liberal uygarl, onun inasn ve savunmasn tehdit
eden dnyann dier blgelerine [Araplar ve Mslmanlar] ynelik demokrasinin geniletilmesidir.
Bu bizi artmad; hibir ey bizi gafil avlayamaz
veya yaama kar hislerimizi radikal olarak deitiremez. Bizler ykmn iinde doduk ve onunla tuhaf
ve iyi bir alkanlk ilikisi gelitirdik. Hatta neredeyse yakn bir dostluk. Hatrlayabildiimiz kadaryla,
Kresel Sava dnda herhangi bir haber yok. Biz,
hayatta kalanlar- hayatta kalan makineler-olarak
yetitik. Yaamn srekli devam etmeye dayand
fikriyle yetitirildik; ayn ekilde yryen, srayla
tkezleyen ve ezilen dier bedenler arasnda ezilene
dek aldrmadan yryerek. Sonunda, amzn tek
yenilii bunlarn hibirinin artk gizlenemeyeceidir
ki, herkes bunu bir anlamda zaten biliyor.

13

Birok insan, solun ya da radikal solun veya bilinen

siyasi glerin, olaylarn bu gidiine neden kar
koyma gcnde olmadn merak ediyordur. Bizler
halen demokratik bir dzende yayoruz, deil mi?
Bunu uzun zamandr merak ediyorlar. Geleneksel
politikann erevesi ierisinde ifade edilen hibir
ey ln ilerleyiini engelleyemeyecek, nk geleneksel politika ln bir parasdr.
Bunu sylyorsak, liberal demokrasinin panzehiri
olarak ekstra parlamenter politikalar savunduumuz iin deil. Fransada bulunan tm sosyal adalet
kolektifleri ve sosyal hareketler tarafndan bir ka
yl nce imzalanm olan Biz Soluz adl popler
manifesto, 30 yldr ekstra parlamenter politikalarn
iletildii mant yeterince ifade ediyor: ktidar
ele geirmek istemiyoruz, devletten kurtulmak istemiyoruz vs. Gerekten istediimiz yasal temsilciler
olarak tannmak.
Klasik politika kavraynn hkm srd yerde,
ayn acizlik felaketin karsnda da hkm srer.
Netice itibariyle uzlatrlabilir eitli kimlikler arasnda bu acizliin geni bir ekilde dalmas
14

acizliin kendisinde herhangi bir eyi deitirmeyecektir. Anarist Federasyondan anaristler, konsey
komnistleri, ATTACdan Trokistler ve meclis yeleri ayn uzvun paralardrlar; ayn l yayarlar.
Politika, onlar iin, erkekler arasnda sabit, sylenmi, yaplm ve karar verilmi olandr. Tm insan
trn kendi alemlerinden soyutlayarak bir araya
getiren, ideal politik durumu yaratan meclis her
birini bir araya getirir. Ekonomi, ekonomik alan,
mantken yle devam eder: meclisin dnda kalan,
politik olmayan olarak tanmlanan ve sonra aile, i,
zel hayat, bo zaman, hobi, kltr vs. haline gelen
her eyin ynetimi hem bir zorunluluk hem de imkanszlktr.
te bu klasik politika tanmnn l nasl genilettiini anlatr: insanlar kendi dnyalarndan soyutlayarak, kendi algsal dnyalarn oluturduklar
ve onlara kendi z varlklarn verdikleri eylerin,
alkanlklarn, fetilerin, duygularn, mekanlarn,
dayanmalarn andan koparmak.
Klasik politika bedenlerin bir tiyatro sahnesi olma15

dan ihtiam ierisinde sahnelenmesidir. Ancak politik bireylerin oluturduu teatral meclisler ln
kendisini kt bir ekilde gizler. nsan ve insan olmayan varlklarn bileiminden baka bir insan toplumu yoktur. Alemlerin, ortamlarn okluu vardr.
Paylald iin ok daha fazla gerek olan alemler
vardr. Ve bunlar bir arada varolur.
Politika, gerekte, farkl alemler arasndaki etkileimdir, uyumlu olanlar arasnda ittifak ve uzlamaz
olanlar arasndaki atmadr.
Bu nedenle, son 30 yln merkezi politik gereinin gzden kam olduunu sylyoruz. nk,
bu, bir devrimi politik kvama getirmeden ona politik denemeyecei gibi derin bir gereklikte meydana gelmitir. nk gerekliin bu seviyesi, ayrca
uyumazln neyin gereklik olduu neyin olmad
arasndaki ayrntlarna girildii yerdir. Bu merkezi nemdeki gerek Varolusal Liberalizmin zaferidir. Herkesin dnyaya uyumlu olmasnn asl doal
olan olarak grld gerei herkesin kendi hayat
olduu fikrine dayanmaktadr. Byle bir yaam iyi
veya kt gibi bir dizi seimden oluur.
16

Herkes, kendisini bir takm nitelik ve zelliklerle ve

bu zelliklerin srekli olarak dengelenmesi yoluyla
esiz ve yeri doldurulamaz bir varlk olarak tanmlayabilir. Szleme bireyler arasndaki ilikileri yeteri
kadar temsil eder ve sayg tm erdemi temsil eder.
Dil hibir eydir ancak bir karara varmann aracdr.
Bylelikle gerekte, dnya bir tarafta eyleri ynetenlerden, dier tarafta da kendilerinin ynetilmelerine izin veren ve kendilerini eylere dntrmek
gibi acnas eilimleri olan bencil bireylerden oluan
bir okyanustan olumaktadr.
Elbette ki, kinizm(6) Varolusal Liberalizmin sonsuz
klinik testlerinin imkanlar dahilindeki aralarndan
sadece birisidir. Bu ayrca, depresyonu, ilgisizlii,
baklk sisteminin zayfln (her baklk sistemi doal olarak kolektiftir), sahtekarl, hukuki
olarak taciz edilmeyi, kronik honutsuzluu, sevgisizlii, tecridi, vatandalk illzyonunu ve cmertliin kaybn ierir.
Varolusal liberalizm, kendi ln o kadar gzel
yaymtr ki, en samimi Solcular topyalarn tam
anlamyla onun kavramlaryla ifade etmektedirler.
(6)

Kukuculuk

17

Eviandaki G8 zirvesine kar Alternatif, Anti-kapitalist ve Sava Kart Ky organize edenlerin kaleme ald Kapitalizm ve cretli Emek Lavedilmi
Olacak! balkl bir metinde yle ifade ediliyor:
Herkesin kendi katksn verecei ve kendi ihtiyalarn bundan karlayaca eitliki bir toplumu yeniden ina edeceiz. Bireysel arzulara gre olduu
srece, herkes emeine gre tketirse, katkda bulunmaya hazr olunmas eitliki olabilirdi. Doal
olarak, herkes sarf ettii emee deer bime metodunu yeniden tanmlamak zorunlu olacaktr. te
mparatorluun zaferine giden anahtar: glgelerde
kalmay, manevralarn olduu yerlerde, belirleyici
bir mcadele verdii sahada sessizlie brnmeyi
ki, bu hisleri maniple ederek, kavranabilir limitleri
tanmlayarak baarmaktr. Bu ekilde, herhangi bir
savunmay nleyerek annda aksatr ve bir kar saldr fikrini bozar. Zafer, bir militann zorlu bir Politik alma gnnn sonunda bir aksiyon filminin
karsna ktnde kazanlr.
Militanlar, bizim klasik politikalarn can skc ritellerinden ekildiimizi grdklerinde - genel meclisler, toplantlar, mzakereler, protestolar, talepler
18

 bizim almaktan, kimliklerden, emeklilikten

veya seyahat zgrlnden bahsetmektense somut
alandan bahsettiimizi duyduklarnda, bize acma
duygusuyla bakarlar. Muhtemelen yle diyeceklerdir: Sefil adamlar....kendilerini aznlk politikalarna hapsediyorlar, kendi gettolarna ekilmiler ve
mcadelenin genilemesinden vazgemiler. Hibir
zaman bir hareketin paras olmayacaklar. Ama
biz tam aksini dnyoruz: kendilerini dillerinden
sahte nesnellik alarak aznlk politikalara hapsedenler asl onlar, tekrardan ve retorikten te baka bir
eye younlamayanlar onlar. Halkn dertlerinden
bahsederlerken; isiz kiilerden yasad gmene,
grevciden fahieye ulamaya altklarnda kendilerini hi riske atmazlar. st rtl kmsemeleri
her zaman oradadr. Mcadeleyi geniletme arzular oraya oktan ulaanlardan ve hepsinin tesinde,
birlikte yaamaktan d patladklarndan kamann
bir yolundan baka hibir ey deildir. Sonunda,
duyarlln politik anlamn kabul etmeye isteksiz
olanlar, kendi acnas itici gleri olarak ar duygusalla bel balarlar. Sonu olarak bizler geni ve
gevek bir adansa kk ve sk bir ekirdek yapdan balamay tercih ediyoruz. O omurgaszlk bize
yeterince tandk zaten.
19

nerme III
Durumun aciliyetine, annda yant vermeye alanlar yalnzca boulmaya katkda bulunuyor.
Mdahalelerinin ve galeyanlarnn tarz politikalarnn arka planlarn ak ediyor.
Bize gelince, durumun aciliyeti, her halkarda
yaanamaz hale gelmi olan yasalla veya merulua nem vermekten bizi zgrletiriyor.
Btn geniliiyle muzaffer bir devrimci hareket
yaratmann bir nesil alabilecek olmas geri ekilmemize neden olmuyor. Skunetle bunun zerine dnyoruz. Varoluumuzun ve eylemlerimizin sulu doasn skunetle kabul ettiimiz gibi.
erh
Aktivizmin ayartcln biliyoruz ve ona ainayz.
Kar zirveler, tahliyelere, yeni gvenlik yasalarna
ve yeni hapishanelerin inaasna kar kampanyalar,
20

igaller, No-Border (Snrlara Hayr) kamplar; tm

bunlardan oluan geit trenleri. Etkinliin ayn
dalmna yant veren kolektiflerin ilerici dalm.
Hareketlerin ardndan komak.
Her seferinde altta yatan bir gszle geri dnme
pahasna da olsa, gcmz belirli bir ama iin yaplm ilkelerde hissetmek. Her kampanya iin byk bir bedel demek. Sahip olduumuz btn enerjiyi emmesine izin vermek. Ardndan bir dierine
gemek, her seferinde nefessiz, daha yorgun, daha
zgn olmak.
Ve biraz biraz, talep ederek, knayarak, dahil oluumuzun temeli olduu varsaylan, bizden akp geen
aciliyetin doasn fark etmekten aciz kalyoruz.
Aktivizm, ilk refleks. Mevcut durumun aciliyetine
standart cevap. Onlara kar mcadele ettiimiz zaman bile aciliyet adna daimi seferberlik hkmetlerimizin ve patronlarmzn bizi altrd ey.
Yaam formlar her gn yok oluyor; bitki ve hayvan
trleri, insan deneyimleri ve yaayan varlklarla ya21

am biimleri arasndaki saysz iliki. Fakat aciliyet

hissiyatmz bu yok olularn hzndan ziyade tersine dndrlememesine, hatta daha ok, l tekrar
canlandrmadaki yetersizliimize bal.
Aktivist kendini felakete kar seferber eder. Fakat
yalnzca onu geciktirmek iin. Tela, dnyada kalan
azck eyi de tketir. Aktivistin aciliyete cevab aciliyet rejimine sadk kalr, ondan kurtulma yada onu
kesme umudu olmadan.
Aktivist her yerde olmak ister. Makinenin knn ritmi nereye gtrrse oraya gider. Her yere
pragmatik yaratcln, felakete muhalefetinin
enlikli enerjisini gtrr. Hi phe yok ki, aktivist iini sk yapar. Fakat bunu nasl yapacan ve
beklemeden yaanlabilir dnyalar kurmak iin ln ilerleyiini somut olarak nasl engelleyeceini
dnmeye hibir zaman adamaz kendini.
Aktivizmi terk ediyoruz. Kuvvetini ona neyin verdiini unutmadan: mevcut durumda belirli bir varlk
gstermek. Onunla hareket etme rahatl.

22

Mcadeleyi kavramak iin bir yol; ahlaki veya ideolojik bir adan deil, teknik ve taktik olarak.
Eski militanlk tam tersi bir rnek ortaya koyuyor.
eitli durumlarda militanlarn fikirsizlikleri hayret
uyandrc. Cenovadan u manzaray hatrlyoruz:
Trokist LCR(7)den 50 kadar militan %100 Solda
yazl kzl bayraklarn sallyorlard. Hareketsiz ve
zamanszlard. evik kuvvet tarafndan evrilmi bir
ekilde nceden onaylanm sloganlarn atyorlard. Bu esnada, birka yz metre tede, bazlarmz
Carabinieri(8)lerle arpyordu, gaz kapsllerini
geri atyor, mermi yapmak iin kaldrm talarn
skyor, pte bulduklar ieleri ve ters evrilmi
Vespa motosikletlerden alnan benzinle molotof
kokteylleri hazrlyorlard. Bizim hakkmzda yorum
yapmak durumunda kaldklarnda militanlar maceraperestlikten, aklszlktan bahsettiler. Bahaneleri
artlarn uygun olmadyd. Bizler de, hibir eyin
eksik olmadn, her eyin orada olduunu sylyoruz - onlar dnda.

(7)
(8)

Ligue Communiste Rvolutionnaire (Devrimci Komnist Ligi)

talyada Arma dei Carabinieri ad ile anlan jandarma kuruluudur.

23

Militanlkta terk ettiimiz ey, mevcut durumda yer

almamaktr. Aktivistlerin onlar mahkum ettikleri
tutarszl terk ettiimiz gibi.
Aktivistlerin kendisi bu tutarszl hissediyor. Bu
yzden de, periyodik olarak, byklerine, militanlara dnyorlar. Onlarn stratejilerini, mcadele
alanlarn, sloganlarn dn alyorlar. Militanlkta
onlara ekici gelen kendilerinde eksik olan tutarllk, yap ve sadakat. Bylelikle aktivistler eski-yeni
tartmalara ve taleplere dnyorlar - herkese vatandalk, halkn zgr hareketi, vatandalk maa, cretsiz toplu tama.
Taleplerle ilgili sorun u ki, ihtiyalar iktidarn
duyabilecei ekilde formle ederek, bu ihtiyalar
ve dnyadan hangi gerek dnmleri istedikleri
hakknda hibir ey sylemiyorlar. Nitekim, cretsiz toplu tama talep etmek, bizim tatil yapma ve
seyahat etme ihtiyalarmz hakknda bir ey sylememek ve sadece bizim bir yerlere ulatrlmamz
demek oluyor. Ek olarak, talepler sklkla gerek
atmalar maskeliyor. cretsiz toplu tama talep etmek kaak kullanma tekniklerinin yaylmn
24

yavalatyor, en azndan bu belli muhitler iin byle. Halkn cretsiz dolamna ar yapmak, yalnzca dzenli bilet kontrollerinden ve kaak olarak
toplu tama kullanma durumlarndan uzak kalmak
anlamna geliyor. Vatandalk maa iin mcadele
etmek, en iyi ihtimalle, kapitalizmden kurtulmann
onun en ktsn iyiletirmekten getii yanlsamasna kendimizi mahkum etmektir. Hangi biimi
alrsa alsn, kmaz hep ayn: seferber edilmi znel
kaynaklar devrimci olabilir, fakat (radikal) reformist
bir programa gml kalyorlar. Reform ve devrim
arasndaki alternatifin stesinden gelmek bahanesiyle gncel bir belirsizlie batyoruz.
Mevcut felaket dnyann aktif olarak yaanmaz klnmas: nsanlarn birbirleriyle ve evreleriyle olan
ilikilerinden kalan ne varsa hepsinin bir nevi sistemli bir ykm. Eer iktidarn teknikleri olmasayd
kapitalizm btn gezegen zerinde zafere ulaamazd, zellikle de politik teknikler ---- birok eit teknik var: aletlerle ve aletsiz, bedensel veya sylemsel,
erotik veya mutfakla ilgili, kontrol disiplinleri ve
mekanizmalar.tekniklerin egemenliini knamann bir anlam yok. Kapitalizmin politik teknikleri
25

ilk olarak bir grubun, ayn harekette, geimini ve varoluunu retmesi iin gereken aralarla olan ballklar krmaktan geiyor. nsan topluluklarn bin
bir gayesi olan talardan ve metallerden, bitkilerden, aalardan, tanrlardan, cinlerden, vahi veya
evcil hayvanlardan, ilalardan ve psiko-aktif maddelerden, muskalardan, makinelerden, ve insanlarla
birlikte varolan dier btn varlklardan ayrmaktan geiyor.
Tm topluluu mahvederek, gruplar varolu aralarndan ve bunlara bal bilgiden yoksun brakarak:
btn ilikilerin dolaymlaycs olarak metann uygulanmasn dikta eden politik rasyonalite bu. Tpk
cadlar --- bu tbbi bilgileriyle birlikte destekledikleri grnr ve grnmez dnyalar arasndaki dnyalar anlamna da geliyor --- tasfiye etmek gerektii
gibi, bugn kyller okuluslu tarm irketlerinin ve
tarm politikalarnn dier rgtlenmelerinin sk
kavraylarn srdrmek adna kendi tohumlarn
ekme yeteneklerinden vazgemek zorunda kalyor.
Kapitalizmin bu politik teknikleri maksimum toplanma noktalarn gnmz metropollerinde buluyor.
26

Metropoller, en nihayetinde, yeniden sahiplenilecek

hibir eyin kalmad kesin olan arenalar. nsann
yalnzca kendisiyle ilgili olduu, dier yaam formlarndan ayr olarak sadece kendini yaratt, onlarla bulumadan yalnzca onlara arpt ve kulland
bir evre.
Bu ayrmann temelinde, bunu dayankl klmak
iin, meta ilikilerinin dnda yaamak iin yaplan
en kk, geici bir deneme bile yasad yaplyor.
Yasallk alan uzun zamandr yaam imkansz yapan cretli emek veya kendi iini kurma, hayr ii
veya militanlk gibi eitli snrlamalarla birleiyor.
Ayn zamanda bu alan gittike yaanmaz hale geldike, gerek yaam mmkn klmaya katk salayabilecek her ey bir sua dntrlyor.
Aktivistlerin Hi Kimse Yasad Deil dedikleri
yerde biz tam tersini tanmalyz: bugn tamamyla
yasal bir varolu tamamyla boyun een bir varolutur.
Vergi kaakl, hayali istihdam, bilgi szdrma,
27

sahte iflaslar, refah dolandrcl, zimmetine geirme, sahtekarlklar, ve daha baka eitli aldatmacalar var. Uaklarn bagajlarnda snrlar arasnda
seyahatler, ehir veya lke iinde biletsiz geziler var.
Kaak seyahat ve market hrszl metropollerdeki binlerce insann gnlk pratikleri. Ve de birok
bitki trn koruyan yasad tohum ticareti var.
Kapitalist dnya sisteminde daha birok ilevsel
yasa dlklar var. Bazlar ho grlyor, dierleri
cesaretlendiriliyor, ve dierleri hala en nihayetinde
cezalandrlyor. Bo bir arazide doalama gelimi bir bitki bahesinin daha ilk hasatndan nce
bir buldozer tarafndan dmdz edilme ihtimali her
daim mevcut.

Eer birinin bir gnde gezebilecei btn alanlar

yneten zel yasalarn ve geleneksel dzenlemelerin toplamn da hesaba katarsak, hibir yaamn
cezadan mahrum olaca garanti edilemez. Yasalar,
ynetmelikler ve adli kararlar her yaam cezalandrarak, kendi varln devam ettiriyor. Onlar iin
sadece sz konusu olan u: birine kimin cezalandrlmas gerektii konusunda bir mektup yazmak.
28

ln byd yerde bizi kurtaracak bir eyin de

bydn iddia etmeye hazr deiliz. Bu l byten her eyle ban koparmayan hibir ey baarl olamaz.
Herhangi bir lekte g ina etmenin vakit alacan biliyoruz. Artk nasl yaplacan bilmediimiz
bir sr ey var. Aslnda, gelimi lkelere dalan
modernlemeden ve eitimden fayda gren bizler
kendi kendimize bir eyler yapmaya gelince, nasl
yapacamz konusunda zorlanyoruz. Yalnzca dekorasyon iin deil de yemek yapmak veya ila iin
bitki toplamak bile en iyi ihtimalle arkaik, en ktyse ho bir hobi olarak grlyor.
Basit bir gzlem yapyoruz: Eski dnyann bu topraklarnda yaamak gibi basit bir gerek sayesinde
herkes belli bir miktar kaynaa, bilgiye ulaabiliyor
ve bunlar birletirip paylatrabiliriz.
Mesele parayla ya da parasz yaamak, almak ya da
satn almak, almak ya da almamak deil, sahip
olduumuz paray, gelitirmek zorunda olduumuz
zerkliimiz iin nasl kullanacamz.
29

Ve eer almaktansa almay, veya almaktansa

kendimiz iin retmeyi tercih ediyorsak saflk endiesinden dolay deil. nk meta aklarna elik
eden g aklar, bizim artakalanlardan faydalanmalarmz belirleyen znel talepler ar pahal hale
geldi.
ngrdmz ifade etmek iin birok uygunsuz
yol olacaktr: ne krsal alana gitmeyi ne de antik bilgiyi yeniden sahiplenmek ve biriktirmek istiyoruz.
Ne yalnzca yntemleri yeniden sahiplenmekle ne
de bilgiyi yeniden sahiplenmekle ilgileniyoruz. Eer
aktivizm alannda sergilenen btn bilgiyi, teknikleri, ve yaratcl bir araya getirsek bile hala daha
bir devrimci hareket elde etmeyiz. Bu geicilik meselesi. Bir saldrnn silinip gitmeden kendini devam
ettirebilecei artlar yaratmak, bize onu srdrme
olanan salayacak maddi dayanmalar kurma
meselesi.
Ortak bir maddi gcn oluturulmas olmadan devrimin
olmayacana inanyoruz. Bu inancn anakronizmini(9) grmezden gelmiyoruz. Hem ok erken hem ok ge olduunu
biliyoruz, bu yzden vaktimiz var. Beklemeyi braktk.
(Yunanca) ana, kar and khronos, zaman. Anakronizm(tarih yanlgs, zaman-bozum), herhangi bir olay ya da varln iinde
bulunduu zaman dilimi ile kronolojik adan uyumsuz olmas.
(9)

30

nerme IV
Geri dn noktasn, lden k yolunu, Kapitalin sonunu her kiinin ne dndyle nasl
yaad arasndaki ban younluunda belirliyoruz. Varolusal Liberalizmin destekilerinin
aksine bunu zel bir mesele, bireysel bir konu,
bir karakter sorunu olarak grmeyi reddediyoruz. Tam aksine, bu ban paylalan alanlarn
inasna, etkili ortak yntemlerin konulmasna
dayal olduunun kesinliinden balyoruz.
erh
Her gn herkes fikirlerle eylemler arasndaki ba
sormann naif, gn gemi, katksz ve basit bir
kltr yokluu olarak kabul etmeye itiliyor. Bunu
bir semptom olarak gryoruz. Bu, kamusal ve zel
olan arasndaki ayrmn ve znde modern Liberal
yeniden izahn etkisinden baka bir ey deildir.
Liberalizm, toplumun mevcut yapsna, kurumlarna ve Devletin gcne dorudan sonular olmad mddete her eyin tolere edilmesi gerektii, her
eyin dnlebilir olduu prensibini ne srd.
31

Toplum ve devlet kurallar kabul edildii mddete

her fikir kabul edilebilir; hatta ifade edilii desteklenmelidir. Bir baka deyile, prensipte bireyin dnce zgrl btn olmaldr, ifade zgrl de
pek tabi; fakat kolektif yaam etkiledii mddete
fikrinin sonu vermesini arzulamamaldr.

Liberalizm bireyi icat etmi olabilir, fakat onu en bandan beri sakat icat etti. Kendisini, hibir zaman
gnmzn insan haklar ve pasifist hareketlerinden daha iyi ifade etmemi Liberal birey, bir eye
kendisini adamad ve kesinlikle dierlerine fikrini
dayatmad srece zgrle bal olduu varsaylr. Bugn zgrlm bakasnn zgrlnn
balad yerde biter gibi aptal bir kural doruluu
tartlamaz bir hakikat olarak alnyor. Hatta, Liberal fethin balca kolaylatrclarndan biri olmasna
ramen, John Stuart Mill talihsiz bir sonucun doacan fark etmiti. Kii, gereinden fazla younlukta olmad ve zel hayatn snrlarn amad ya da
halkn ifade zgrln delmedii srece, bir eyi
arzulamaya izinli olacaktr.
32

Varolusal Liberalizm olarak adlandrdmz ey en

temelinde ihanete ynelik zaruri bir eilim tamaktr. hanet fikrinden kurtulmu bir ekilde, bir tr
dk vites benzeri bir ileyie alm durumdayz.
Tuhaf ihanet fikrinden kurtulduumuz zaman, bir
eit birinci vitesin ileyiine altk.
Bu duygusal birinci vites, yetikin oluumuzu kabul
etmenin bir garantisi. Bununla birlikte, en azimliler iin, duygusal bir kendi kendini snrlama serab
phe gtrmez bir ideal. Nitekim, ocukluktan bu
yana tand phesiz olan ve inanlmaya devam
edilen szleri tutmaya karar verenler iin ihanet ok
fazla.
Liberal retilerden biri de, kendi deneyimlerine
bile, mlkiyet sahibi gibi hareket etmektir. Bu nedenle bir Liberal birey gibi davranmamak demek
ncelikle mlkiyetlerine deer vermemektir. Ya da
mlkiyetlere baka bir anlam verilmeli: bilhassa
bana ait olan deil de, beni dnyaya balayan ve
bana ayrlmam olan eyin ne mlkiyetle ne de bir
kimlik tanmlamakla alakas var. (ben yalnzca byleyim ve onun onaylanmas bu tam senin gibi).
33

Bireysel mlkiyet fikrini reddetsek de, ballklara

kar bir eyimiz yok. Benimseme ve tekrar benimseme sorusu bize uygun olan, bu da kullanma, ihtiya,
bir mekana ve dnyadaki bir ana ballk asndan
yeterli olan bilme sorusuna denk dyor.
Varolusal Liberalizm politik bir ideal olarak grlen Sosyal Demokrasiye uygun, kendiliinden gelen
etiktir. Statn korumak iin bir ilikiden veya mcadeleden vazgetiin zaman, daha iyi bir vatanda
asla olamazsn. Her zaman acsz olmayacak, fakat
bu tam da Varolusal Liberalizmin etkili olduu yer:
yaratt huzursuzlua kar tedavi olanaklarn bile
salyor. Uluslararas Af rgtn kontrol etmek,
adil kahve ticareti, savaa kar gsteri, en yeni Michael Moore filmini izlemek, seni kurtaracak hareketler gibi maskelenen eylemsizliklerdir. Her zamanki
gibi devam et; yani planlanan yerlerde yrye k
ve alveriini yap, demek istiyorum. Fakat stne
stlk, ek olarak, vicdann rahatlat; No Logo satn
al, Shelli boykot et. Bu, seni politik eylemin, esasnda, ok eye ihtiya duymad ve dahil olabilecein
konusunda ikna etmeli. Boyun eilerin al ve satnda yeni bir ey yok, fakat sorun mevcut
34

karklkta elle tutulur hale geliyor. Baka Bir

Dnya Mmknn duams kltr tketici grgsnden baka bir etikten bahsedilmesine ok az yer
brakyor. evreci, yardmsever ve dayanmac kurulular tam vaktinde genel huzursuzluu kanalize
ediyor ve bylelikle bu gidiatn devamna katk salyor, kiisel fiyat bime, resmi dorulama ve onun
drste salanm devlet yardmlaryla; ksaca
toplumsal faydalla tapnma. Hepsinden te, artk
dman yok. En fazla, facialar olarak grlen problemler, suistimaller --- yalnzca gcn mekanizmalarnn bizi koruyabildii tehlikeler var.
Eer Liberalizmin kurucularnn taknts hizipleri(10) etkisiz hale getirmek ise, bunun nedeni modern Devletin var olmas iin yasaklanmas gereken
btn znel unsurlar birletirmeleriydi. Bir hizipi
iin, hayat aslnda tam da ahsi felsefi hakikatin ve
bunun nasl aklanacann gerekliliidir - dnyevi
eylere ve olaylara ynelik belli bir eilim, nemli
olan gzden karmamak.
(Arapa: hizb) Bir siyasi partinin iinde, partinin izlemekte olduu ana siyasi
izgiye kar olan, ayr bir tekilat merkezi bulunan ve partinin ounlukla ald
kararlara kar savaan parti ii grup, fraksiyon.
(10)

35

zel ve kamunun Liberal yeniden tanmlanyla

Toplumun (ve onun bants: Ekonomi) ortaya kmasnda ak bir akma var. Hizipi kolektif, kendi
iinde, liberal toplumun laf kalabal tarafndan
atfedilen bir tehdittir. Zira blc bir rgtlenme
biimi. te burada modern Devletin kurucularnn
kabusu yatyor: btnden kendini koparan ve bylelikle sosyal birlik fikrini mahveden bir kolektivite
kesiti.
Toplumun baa kamayaca iki ey: 1) bir fikir somutlaabilir, yani bir kiinin hayatn nasl geirdii
ya da hayatn geirdii tutum asndan kiinin varoluu zerinde etkisi olabilir, ve 2) bu somutlama
yalnzca dierlerine gemeyip paylalabilir, komnize edilebilir. Kontrol aan herhangi bir kolektif
tecrbe szm ona hizip denilerek ktlenecektir.
Metann yaygnl kendini her yere soktu. Bu yaygnlk aralarla amalar birbirinden ayrmada,
gndelik yaam yalnzca idare etmemiz gereken
bir yaam alanna indirgemede en etkili ara. Geri
dnmeyi istediimiz varsaylan ey gndelik: yani
gerekli ve evrensel bir ntrletirmenin kabul.
36

Ertelenmemi bir haz ihtimalinden gitgide daha fazla feragat edilmesi. Bir arkadan dedii gibi, tm
olas sularmzn ortalamas.
Kolektifler kendilerini bekleyen uurumdan nadiren kaabilirler: gerein u bir monotonlua doru
bastrlms, bir dolu baya ve sahte akalarla beceriksizce doldurulmu yava bir dalma, ortalama
bir younluun zeti olarak topluluk.
Ntrletirme Liberal Toplumun temel bir karakteristii. Herkes ntrletirme merkezlerini bilir, hibir duygunun ne kmamas gereken, herkesin kendisini frenlemesi gereken ve herkesin bunlar byle
tecrbe ettii yerler: i faaliyetleri (ve bugnlerde
ne bir i deil ki), gece kulpleri, bowling pistleri ve
golf kurslar, mzeler vs. Herkes bu yerlerin ne iin
olduklarn bildiinden asl soru -buna ramen- neden hala bu kadar popler olabiliyorlar. Neden, her
zaman ve her eyden te, fazla derine gidebilecek
kprtlar kartacak hibir eyin olmamas isteniyor? Alkanlktan m? Umutsuzluktan m? Kinizmden mi? Ya da baka bir ey: nk bir yerde olup
da (veya baka bir yerde olmak zorunda olup da)
37

aslnda orada olmamann hazzn hissedebiliyorsun,

nk temelinde olduumuz ey artk varolmayan
bir noktann korunmas olabilir.
Bunlar muhakkak sorulmas gereken ve her eyden
te politik olann tam kalbinde bulduumuz szm
ona etik sorular: duygusal ntrlemeye ve belirleyici
dncelerin potansiyel etkilerine nasl cevap vereceiz? Ve ayrca: modern toplumlar bu ntrletirmelerle nasl iliyor, ya da devam eden ileyiinde
nasl gerekli arklar haline getiriliyorlar? Bizim kolektif deneyimlerimize bakmaszn, imparatorluun
maddi itibar nasl oluyor da bizim pes etmeye olan
eilimimizle balantl oluyor?
Bu ntrletirmelerin kabul tabii ki, muazzam yaratc abalarla bir arada gidebilir. Bir tek mucit
olman ve bu esizliin (almalarnn) ispatlarn
aka retmen artyla delilik noktasna kadar bile
deney yapabilirsin. Krpntlar hala bilebilirsin, fakat bunlar yalnz tecrbe etmen artyla, ve bunlar
dolayl bir ekilde aktarmakla snrlsn. Bylece bir
sanat ya da bir dnr olarak tannrsn ve belki
de politik olarak dahilsen okyanusa istediin kadar
38

ie atabilirsin, uza gren ve dierlerini uyaran olmann verdii vicdan rahatlyla.

Biroklar gibi, ie kapanan duygularnn ktye
dndn tecrbe ettik: semptomlara bile dnebilirler. Kendimizde gzlemlediimiz katlklar
herkesin kendi snrlarn belirlemek iin koymak
zorunda olduuna inand snrlardan ve da kmamas gerekenle kendini snrlamaktan geliyor.
Herhangi bir sebepten tr bu blmeler atlamaya
ve krlmaya baladndan, ho olmayan eyler ortaya kabilir, dehetli bile olabilirler ---- fakat bizi
korkudan kurtarabilecek bir dehet.
Bireysel snrlarmz ve uygarln izdii snrlar
sorgulamak hayat kurtarc olabilir. Gerek bir toplumun varl belli bir fiziksel tehlikeyi gerektirir:
dnceler ve duygular belli bir kiiye yklenmediinde, hislerin, fikirlerin, izlenimlerin, duygularn
kaygszca deitirildii etkileimler geri kazanldnda. Kendi bana topluluun zm olmad anlalmal: her yerde ve her zaman, ortadan kayboluu, sorun bu.

39

nsanlar, birbirlerinden ve dnyadaki dier varlklardan yaltlm olarak alglamyoruz; inkar etmeyi
rendiimiz oklu ilikilerle balanm halde gryoruz. Bu inkar, duygusal engellerin, bu deneyimlenen oklu balantlar araclyla deimesine izin
veriyor.
Bu engelleme, srasyla, bizi en tarafsz, en cansz, en
ortalama hislere altrmak iin gereklidir; bize hasret braktrlan tatilleri, le aralarn ya da akam
taklmalarn bir ltufmu gibi - bir o kadar tarafsz,
ortalama ve cansz demek oluyor - ama zgrce seilmiesine. Bilhassa Batllam imparatorluk dzeni bu can sknts araclyla geliiyor.
Bize yle denecek: duygular youn olarak paylama deneyimini destekleyerek, canllarn yaamak
iin ihtiyalarna, yani kibarla ve sakinlie kar
gelirsin - snrl saydaki bir meta gibi bugnlerde
ok pahal. Eer bununla kastedilen bizim bak amzn resmi bo vakitle uyumsuz olduuysa, o zaman k sporlar severler bile itiraf edebilir ki,

40

btn kayak yerlerinin yaklp evrenin da sanlarna geri dndn grmek byk bir kayp olmazd. te yandan, herhangi bir canl varln, canl
varlk olarak tad yumuakla kar deiliz. Yaamak yumuak bir ey olabilir. Herhangi bir imen
ba bunu dnyann btn vatandalarndan daha
iyi biliyordur.

41

nerme V
Herhangi bir ahlaki kaygnn ve saflk kaygsnn
yerine bir stratejinin kolektif rgtleniini koyuyoruz. Yalnzca, gcmz gelitirmemizi engelleyen ktdr. Bu sonucu ekonominin ve politikann artk ayrt edilemedii gerei takip eder.
eteler kurmaktan korkmuyoruz; ve bizi mafya
diyerek knayanlara sadece glebiliriz.
erh
Bu yalana kandk: bize en zel olan ey bizi genelden
ayran eydir. Zddn deneyimliyoruz: Varolua ortak bir eyler getiren her esizlik, tutumda ve younlukta hissediliyor.
Kkende birbirimizi bulduumuz yerden balyoruz.
Bizdeki en esiz olan ey paylalmay aryor.
Fakat unu not etmemiz gerekir: paylamak zorunda olduumuz, sadece egemen dzenle uyumsuz
olan deildir, ancak bu dzen kendi kurallarn koyamad iin her paylamn izini srmeye abalar.
42

rnein, kla, hastane, hapishane, tmarhane ve

huzur evi metropolde izin verilen tek kolektif yaam
biimleri. Normal durum, herkesin kendi zel odacklarnda tecrit olmasdr. Ne kadar gl nefret
hissetseler de, ne kadar mthi atmalar yaasalar
da baka yerlerde, sona ermeksizin dndkleri yer
buras.
Bu varolu koullarn biliyoruz ve onlara asla geri
dnmeyeceiz. Bizi olduka zayflatyorlar. Bizi savunmasz brakyorlar. Tkenip gitmemize neden
oluyorlar.
Tecrit, ilkel kltrlerde, bir topluluk yesine verilebilecek en ar cezayd. imdiyse sradan bir durum.
Faciann kalan ksm mantken ardndan geliyor.
Herkesin kendi evinin sahibi olmas gerektii eklindeki s dnceden dolay, soka polise brakmak
doalm gibi gsteriliyor. nceden, herkese zel
alan barna verilmemi olsayd, dnya bu kadar
yaanmaz hale getirilemeyebilir ve toplumsallk bu
kadar kontrol edilemeyebilirdi alveri merkezlerinden barlara, toplant odalarndan arka odalara.

43

Bizi sakatlayan yaam koullarndan kaarken, igal

evlerini buluyoruz; ya da daha ziyade uluslararas igal evi evresini. Bu igal edilmi alanlarda, birok
snrlamalara ramen, kontroln dnda kalm kolektif toplamalarla deney yapmak mmkn, gcn
arttn biliyoruz.
Biz; ilk olarak, hayatta kalmak iin, kendimizi rgtledik: arma, hrszlk, kolektif alma, ortak yemekler, yeteneklerin paylam, ekipman, sevgi eilimleri ve politik ifade biimleri bulduk: konserler,
gsteriler, dorudan eylemler, sabotajlar, bildiriler.
Ardndan, azar azar, evremizin bir ortama ve bir
ortamdan da bir sahneye dnn grdk. Bir
stratejiyi detaylandrmann yerini ahlaki kurallarn
aldn grdk. Normlarn katlatn, hretlerin
ortaya ktn, metaforlarn ilemeye baladn
grdk; ve her ey olduka tahmin edebilir oldu.
Kolektif macera kasvetli bir birlikte yaama dnt. Dmancl bir tahamml btn ilikileri ele geirdi. Adapte olduk. Ve en nihayetinde kar-dnya
olduuna inanlan ey egemen dnyann bir
44

yansmasndan baka bir ey olmadn gsterdi:

hrszlk, dvler, politik veya radikal dorulama
alanlarnda ayn ahsi deer bimeler duygusal
hayatta ayn karclk, eriim ve blge uruna ayn
atmalar, gndelik hayatla politik eylemlilik arasndaki ayn ayrm, ayn kimlik paranoyas.
Bu zayflklar, igal evi yapsna atfetmiyoruz. Ne
reddediyoruz ne de kayoruz. gal evinin bize yalnzca paylammzn temelini akla kavuturursak anlam ifade edeceini sylyoruz. Her yerde
olduu gibi igal evinde de bir stratejinin kolektif
yaratm asimilasyon veya gettolamayla bir kimlie
ekilmenin tek alternatifi.
Strateji meselesinde, yenilenin geleneinden btn
dersleri aldk. Emek hareketinin balangcn hatrlyoruz. Dersler bize ok yakn.
Zira ilk aamada pratie dklenler, bizim nasl yaadmzla, bu gn pratie geirmek istediimizle
dorudan balantl. Emek hareketi olarak adlandrlan kuvvetin inas ilk olarak kriminal pratiklerin
paylamna dayanyordu. Gizli grev denekleri, sa45

botaj eylemleri, gizli topluluklar, snf iddeti, yasad ve muhalif doalarnn bilinciyle gelitirilen,
bireysel akln kazancnn anlald, ilk isizlik sigortas biimleri.
Birleik Devletlerde ii rgtlenme biimleriyle rgtl su arasndaki kesime en somut rnek. Sanayi ann balangcnda Amerikan proleterlerinin
gc ii topluluklar arasndan kan, Sermayeye
kar ykm ve misilleme kuvvetine ek olarak gizli
dayanmalarn varlndan geliyordu.
inin suluya srekli dnm, sistematik kontrol gerekli kld: herhangi bir zerk rgtlenmeye
kar bir ahlaki anlay. Drst ii idealinden teye
giden her ey gangsterlik eklinde marjinalletirildi.
Nihayetinde, bir yanda mafya dier yanda ise sendikalar vard, ikisi de karlkl uzuv kesilmesinin
rnleriydi.
Avrupada ii rgtlerinin, devlet ynetim aygtlaryla btnlemesinin sosyal demokrasinin
temeli bedeli asgari bir karn ars yaratabilme
pozisyonundan feragat olmutur. Burada da emek
46

hareketinin ortaya k, maddi dayanmalar ve

komnizm iin acil bir ihtiya meselesiydi. Maisons
du Peuple(11) deneme amal uygulama ve stratejik
acilen komnlemenin ihtiyac ve devrimci srecin
bir pratik uygulamasnn stratejik gereksinimleri
arasndaki bu kargaadaki son snakt.
Ardndan emek hareketi stratejik varlk sebebinden
kopuk bir ekonomik oyuk olan kooperatif eilimle ortak ynetim ve seim zemininde hareket eden
politik ve sendikal biimler arasnda ilerlemeci bir
ayrma olarak geliti. Ayrlk herhangi bir hedefin terk edilmesinden u samalk dodu: Sol. Doruk noktasnaysa sendikaclarn, iddet ynelimlerini knadklarnda ve isyanclar kontrol etmek iin
polislerle ibirlii yapacaklarn duymak isteyenlere
duyurduklarnda ulald.
Devletin son gnlerde kontrol etme ilevlerindeki
art unu kantlyor: Bat toplumlar tutarl olma
(nsanlarn Evi), 1899da Brkselde, Brksel i Partisinin(POB-BWP)
grevlendirilmesiyle Mimar Victor Horta ve on be zanaatkar tarafndan 600
tondan fazla dkme demirden ve Art Nouveau - Yeni Sanat - tarznda yaplm
olan bir kamu binas. 700den fazla mimarn uluslararas tepkisine ramen,
1965de ykld ve yerine Brusselization - Brkseli Nezihletirme - bahanesiyle
bir gkdelen dikildi.
(11)

47

yeteneklerini kaybettiler. Yalnzca amansz rmelerini kontrol edebiliyorlar. Bu da, esasen herhangi bir tekrar birlemeyi engelleme, direnen herkesi
ezme anlamna geliyor. Kaan herkesi. Sray bozan
herkesi.
Nitekim yapacak bir ey yok. Bu toplumlarn isel
harabeleri giderek artan sayda atlaklarn ortaya
kmasn mmkn klyor. Ortaya klarn srekli
tamiri hibir ey elde edemez: oralarda dnyalar kuruluyor. gal evleri, komnler, radikal fraksiyonlar,
hepsi kendilerini kapitalist sszlktan karmaya alyor.
Genellikle bu denemeler hibir eye varmyor veya
otari(12)den, oturmu szlemeler oluturamamaktan, uygun dayanmalar kuramamaktan lyor.
Ayrca kendilerini Kresel Savata tam zamanl
partizan olarak kavrayamamaktan.

Eski Yunanca () kelimesine dayanr (kendi = -n eki- ve

yetmek = )
(12)

48

Fakat btn bu tekrar birleme denemeleri kitlesel

arzuyla srekli ertelenen ayrlma arzusuyla kyaslandnda hibir ey.
On ylda, iki nfus saym arasnda, yz bin kii Byk Britanyada kayboldu. Bir kamyona bindiler, bir
bilet aldlar ya da yeraltna getiler. Ayrldlar.
Ayrlmzda katlacak bir yerimiz, seecek bir tarafmz, takip edecek bir yolumuzun olmas houmuza
giderdi.
Ayrlan birou kayboluyor. Ve asla ulaamyor.
Bu sebeple stratejimiz u: ka merkezleri, ayrlk
direkleri, toplanma noktalar yaratmak ve srdrmek. Kaaklar iin. Terk edenler iin. Uuruma doru yol alan bir uygarln etkisinden kaabileceimiz
yerler.
Mesele, her biri ayr ayr yantlandnda bizi depresyona gtrecek sorular zebilecek metotlarn
bulunmasnda kendimize aralar salamaktr. Bizi
zayflatan bamllklar nasl ortadan kaldracaz?
49

Artk almaya ihtiya duymamak iin kendimizi

nasl rgtleyeceiz?
Doaya dnmeden metropoln zehrinin tesine nasl yerleeceiz? Nkleer santralleri nasl kapatacaz? Bir dost delirdiinde nasl psikiyatriyle un ufak
etmemeye; ya da hastalandnda mekanistik tbbn
kaba arelerine bavurmaya zorlanmayacaz? Karlkl basklama olmakszn nasl birlikte yaayacaz? Bir yoldan lmn nasl karlayacaz? mparatorluu nasl ykacaz?
Zayflklarmz biliyoruz: pasifize edilmi toplumlarda doduk ve bydk, zldk. Youn kolektif
yzlemelerin salad direnci elde etme frsatmz
olmad. Onlara bal olan bilgiyi de. Birlikte gelitirmemiz gereken bir politik eitim var. Teorik ve
pratik bir eitim.
Bunun iin, mekanlara ihtiyacmz var. Kendimizi
rgtleyebileceimiz, gerekli olan teknikleri paylap gelitirebileceimiz yerlere. Gerekli olduunu
gsteren her eyle baa kabilmeyi renebileceimiz yerler. birlii yapabileceimiz yerler.
50

Herhangi bir politik perspektifi reddetmeseydi, Bauhausun deneyleri, barndrd btn maddiyat
ve sertlie ramen, bilgi ve deneyim aktarm iin
kendimize mekanlar yaratabileceimiz fikrini uyandrrd. Kara Panterlerin politik-askeri kapasiteleri
glendirdikleri, her gn on bin kiiye bedava le
yemei dattklar ve zerk basnlarn yrttkleri
byle mekanlar vard. ok gemeden, iktidara yle
somut bir tehdit oluturdular ki, onlar katletmek
iin federaller gnderilmek zorunda kalnd.
Kendilerini bir g olarak oluturanlar, dmanlklarn kresel seyrinin partizanlar olduklarn bilirler. iddet olarak adlandrlana bavurmak veya
onu reddetmek sorunu byle bir partizanda ortaya
kmaz. evik kuvvet polislerinin ve gazetecilerin
birlemesi ile birlikte pasifizm, mparatorluun hizmetindeki tamamlayc bir silah gibi ortaya kar.
Bizi ilgilendiren hususlar bize dayatlan asimetrik
arpma hususlardr; pratiklerimize uygun ortaya
kma ve ortadan kaybolma yollar dnmeliyiz.
Yryler, yzmz maskesiz eylemler, fkeli protestolar: btn bunlar egemen tahakkm rejimiyle
mcadeleye uygun olmayan yntemler. Pul pul olan
51

gnmz znelliinin liderlerimize de uzandn

dnecek olursak onlara yz veren insanlardansa
maddi aletlere saldrmak daha akllca grnyor.
Bu tamamen stratejik dnten tr. Bu nedenle, btn gerillalara zg operasyon yntemlerine
dnmeliyiz: anonim sabotaj, stlenilmeyen eylemler, kolayca kopyalanlan tekniklere bavurma, hedefli kar-saldrlar.
Bu kendimize yaamak ve savamak iin saladmz aralarla ilgili ahlaki bir soru deil, fakat kendimize saladmz aralar ve onlarn kullanmyla
ilgili taktik bir soru.
Kapitalizmin hayatlarmzdaki ifadesi, zntdr,
demiti bir dost.
imdiki nokta zevke dayal ortak bir kavrayn somut koullarn yaratmak.

52

nerme VI
Bir taraftan komnizmi yaamak isterken; dier
taraftan da anariyi yaymak istiyoruz.
erh
Ayrmann en ar olduu zamanlarda yayoruz.
Metropoln bunaltc normallii, yalnz kalabalklar; imkansz, atomlardan meydana gelen bir toplum
topyasn ifade ediyor.
En radikal ayrma, komnizm kelimesinin anlamn aa karr.
Komnizm politik veya ekonomik bir sistem deildir. Komnizm Marx olmadan da idare edebilir. Komnizm, SSCByi zerre kadar umursamaz. Aslnda
her eyin bizi o yne ittiini biliyoruz ve bunu gremezsek; son elli yldr her on ylda bir, komnizmin
ne olduuna bakn! diye szlanarak Stalinin sularn yeniden kefediyormu gibi yapanlar aklayamayz.

53

u ana kadar komnizme kar sylenegelmi olan

tek argman ona ihtiyacmz olmadyd. Elbette,
son dnemlere kadar orada burada, snrl da olsa
hala bir eyler vard; paylalm ve ayakta kalm
diller, dnceler ve mekanlar, en azndan solmamalarna yetecek kadar. Dnyalar vard ve iskan
edilmilerdi. Komnizm sorusu zerine dnmeyi
ve bu soruyu gndeme getirmeyi reddediin, pratik
argmanlar vard. Bunlar silinip sprld. Seksenler, buna gs gerdii kadar, bu nihai temizlemenin travmatik kaynak noktas olarak da kald. O
zamanlardan beri tm sosyal ilikiler ac ekme haline dnmtr, ta ki herhangi bir anestezinin, yalnzln tercih edilebilir klnd noktaya kadar. Bir
anlamda, Varolusal Liberalizm, bizzat kendi zaferinin arlyla, bizi komnizmin eiine srkledi.
Komnist sorgu, dnyayla, baka varlklarla, kendimizle olan ilikimizi anlamakla alakaldr. Deiik
dnyalar arasndaki etkileimin, iletiimin zerinde
durmakla ilgilenir. Kresel mesafenin birletirilmesiyle deil; alglanabilir olan ile, dnyalarn oulluuyla denebilir. Bu adan bakldnda komnizm
tm ztlamalarn sonu deildir, her ey sylenip
54

yapldktan sonra, toplumun varaca bir son noktay tasvir etmez; zira dnyalarn etkileimi ztlamann da araclyladr. Eski bir arkada, nsanlar
arasndaki anlamazln yalnzca nsann kendisiyle alakal olmad burjuva toplumunda, kaybedilenler tam olarak doru anlamazlklardr, nitelikli olan
anlamazlklar. Komnist, kolektif bir ruh yaratmak
istemez. Yanl anlamazlklarn imha edildii bir
toplum yaratmak ister ve bu yanl anlamazlklarn
imha edilmesiyle, tm olaslklar doru anlamazlklara yatkn hale gelir. demiti.
Onlarn da iddia ettikleri zere, u aktr ki bana
neyin uyduu, neye ihtiyacm olduu, dnyam neyin oluturduu sorular; yasal olarak zorlanan zel
mlkiyet kurmacasna, neyin bana ait olduuna,
neyin benim olduuna indirgenmitir. Bir ey, onu
kullanmn gerekliine ne kadar dahilse o kadar
bana aittir herhangi bir kanuni maddenin deerine gre deil.
Sonuta, zel mlkiyetin, onu koruyan glerden
baka gereklii yoktur. Yani komnizmin sorusu,
bir yandan, polisten kurtulmak, te yandan da bir55

likte yaayanlar arasndaki paylam ve kullanm

yollarn ayrntlandrabilmektir. O, her gn bir rahat ver! ve her neyse! ile engellenen sorudur. Elbette, komnizm belirlenmi deildir. rdelenmeli,
gerekletirilmelidir. Ona kar olan hemen her ey,
bir bitkinlik ifadesine dnr: Asla baaramayacaksn e yaramaz nsanlar ne iseler odurlar
Kendi hayatn yaamak zaten yeterince zor Enerjnin bir sonu vardr, her eyi yapamayz. Fakat bitkinlik bir argman deildir. Bir durumdur.
Yani komnizm paylama deneyimiyle balar. lk
olarak, ihtiyalarmzn paylamyla. Kapitalist ynetimin, bizi altrmad ihtiyalar. htiyalar hibir zaman, ayn anda dnyalara ihtiya duymadan
bir eylere ihtiya duymakla alakal deildir. htiyalarmzn her biri bizi, tm bu kepazeliin tesinde, o ihtiyac deneyimleyen herkese balar. htiya
sadece alglayan bir varln kendi dnyasndaki u
ya da bu unsura anlam vermesini salayan ilikinin
addr. Bu yzden hibir dnyas olmayanlarn rnein byk kent znelliklerinin- yalnzca nazlar
vardr. Bu yzden kapitalizm, eylere duyulan ihtiyac hibir eye benzemedii kadar tatmin etmesine
56

ramen, sadece evrensel memnuniyetsizlik yayar:

tatmin edebilmesi iin, dnyalar yok etmesi gerekmektedir.
Komnizm derken, belli bir nem verme disiplinini
kast ediyoruz.
Komnizm pratiine, yaadmz haliyle, Parti diyoruz. Beraber bir engeli atmzda veya daha yksek
bir paylam seviyesine ulanca, Partiyi kurmakta
olduumuzu sylyoruz. Muhakkak ki, u an haberimiz olmayan bakalar da bir baka yerde Partiyi
kurmaktalar. Bu ar onlara atfedilmitir. u anda
hibir komnizm deneyimi; rgtlenmeden, kendini
bakalarna balamadan, krizlerde taraf semeden,
sava amadan hayatta kalamaz. nk yaam
datan vahalar (13) onlara snacamz zaman yok
olurlar.
Anladmz kadaryla, komnizmi kurma sreci
yalnzca komnleme hareketlerinin yn biimini
alabilir: u-ve-bu mekanlar, u-ve-bu makineleri,
l koullarndan yaltlm - evresinde su kayna ve yaamn olduu blge. (ing: oasis)
(13)

57

u-ve-bu bilgileri kamusallatrma hareketleri. Yani,

onlara ilikin paylam biiminin detaylandrlmas.
Bakaldr tek bana yalnzca bir hzlandrcdr,
bu srete belirleyici bir andr. Amaladmz gibi,
Parti her eyin berraklk kuvvetiyle hayali hale
geldii bir rgt deildir ve her eyin saydamszlk kuvvetiyle, bir dalavere gibi koktuu bir aile
de deildir.
Parti bir mekanlar, altyaplar, toplumsal yntemler
ve o mekanlarn arasnda gezinen ryalar, bedenler,
mrltlar, dnceler, arzular topluluudur; o yntemlerin kullanl, altyaplarn paylamdr.
Parti fikri, en az seviyede bir resmiyetin gerekliliine karlk verir, bu resmiyet bizi hem ulalabilir
hem de grnmez klar. Parti, paylammzn temelini kurmak iin kendimizi akladmz komnist
biime aittir. Bylece son katlm, en azndan en kdemli olana eit saylacaktr.
Daha yakndan bakldnda, Parti yalnzca u olabilir: sezginin, bir kuvvet olarak oluumu. Dnyalarn
takmadalarnn, sava dzeni almas.
58

mparatorlukta; iftlikleri, okullar, askerleri, ilalar, toplu konutlar, dzenleme masalar, yaynevleri,
sipari teslim aralar ve metropolnde kpr ayaklar olmayan bir politik kuvvet ne olurdu? Bazlarmzn hala Kapital iin almas gerektii, giderek
daha da absrd grnyor her zamanki dman
blgesine szma ileri de tabii.
Partinin rahatsz edici gc ayn zamanda da bir
retim gc olduu gereinden kaynaklanyor, fakat, znde, o ilikiler yalnzca tesadfi retim ilikileri.
Son analizde, kapitalizm tm ilikilerin retim ilikisine indirgenmesinden ibarettir. ten aileye kadar, tketim yalnzca genel retimin, toplumun retiliinin bir baka blm olarak grnmektedir.
Kapitalizmin devrilii, baka trlerde ilikiler iin
koul yaratabilenler ile salanacaktr.
Dolaysyla bahsettiimiz komnizm, tarihsel olarak komnizm diye adlandrlm olan ve aslnda

59

ounlukla sosyalizmden bakas olmayan, tekelci

devlet kapitalizminin tam tersidir.
Komnizm yeni retim ilikilerinin genilemesiyle
deil, onlarn yklmasyla kurulur.
Sosyal evremizde ve kendi aramzda retim ilikilerine sahip olmamak demek, sonu araynn srecin kendisine dikkat vermekten daha nemli olmasna asla izin vermemektir; btn deer yarglarn
iflas ettimek ve duygulanm ile ibirlii arasndaki
ilikiyi koparmadmz izlemektir.
Dnyalara, onlarn alglanabilir dzen biimlerine dikkat kesilmek tam olarak retim ilikileri gibi
bir kavramn soyutlanmasn imkansz klan eydir.
Atmz mekanlarda, paylatmz koullarn etrafnda, aradmz bu iyiliktir, bu deneyimdir. Bu
deneyimin ieriinde, ounlukla her eyin bedava
olduunu duyarz. Bedava yerine, komnizmden
bahsetmeyi tercih ederiz nk bu zgrlk pratiinin rgtlenme ve politik kartlk konusunda kast
ettiklerini unutamayz.

60

Yani, Partinin kuruluu, en belirgin yanyla, kullanmmzda olann paylamn veya kamulatrlmasn ierir. Bir mekan kamulatrmann anlam
udur: kullanmn cretsiz hale getirmek ve bu zgrletirme temelinde damtlm, younlatrlm
ve karmaklatrlm ilikilerle denemeler yapmak.
Eer zel mlkiyet znde, herhangi bir insan sahip
olduu bir eyin kullanmndan mahrum etme gc
ise, kamulatrmak da yalnzca mparatorluun elilerini ayn mlkten yoksun brakmak demek olabilir.
Her ynden; rahatsz edici ve yapc, negatiflik ve
pozitiflik, yaam ve hayatta kal, sava ve gndelik
arasnda seim yapma zorbalna kar karz. Ona
cevap vermeyeceiz. Bu bltrme alternatifinin,
nasl varolan rgtleri paralayp yeniden paraladnn olduka farkndayz. Yaylm bir g iin,
ona zarar veren bir aracn yok edilii yapc bir durum mudur, rahatsz edici mi, bunu sylemesi imkanszdr eer beslenmeyle ilgili veya medikal zynetime ulamak bir sava hareketi veya eksiltme
olarak saylyorsa.

61

Bir yryteki gibi, yoldalarmz iyiletirme becerisinin hasara yol ama becerimizi gzle grlr biimde artrd, koullar olabilir. Silahlanmamzn,
bir rgtn fiziksel oluumunun bir paras olmayacan kim syleyebilir? Ortak bir stratejide anlatmz zaman, rahatsz edici ve yapc olan arasnda
bir seim yoktur; her seimde gcmz neyin artraca ve neyin ona zarar verecei, neyin frsat olup
neyin olmad mevcuttur. Belirginlik yetersiz ise
tartma olur, en kt durumda, kumar olur.
Genel olarak, kapitalizmin topyekn olarak ortadan
kalkaca ana kadar, bu kten sa kurtulabilmeye muktedir olan bir gten ve bir gereklikten baka kapitalizme tam anlamyla saldrabilecek bir ey
grmyoruz.
O an geldii zaman, i genellemi sosyal k
kendi avantajmza evirmekte bitecektir. Bir k (Arjantin ya da Sovyetler gibi) bir devrim durumuna dntrmekle alakal olacaktr. Maddesel
zynetimi, Emperyal makinenin sabotajndan ayr
tutanlar, iki durumu da istemediklerini gsteriyorlar.
62

Yakn zamandaki en byk paylama deneyiminin,

1868 ve 1939 yllar arasndaki spanyol anarist hareketi olmu olmas, komnizme bir itiraz deildir.

63

nerme VII
Komnizm her an mmkndr. Bu gne kadar
bizim tarih dediimiz ey hibir eydir. Tarih
daha ok insanlar tarafndan ynlendirilmek
zere icat edilmi dolambal anlamlar dzenidir. Mesele u ki, bu tarihin imdi sahip olduu
felaketler toplamndan baka bir ey olmayan bu
son yz yl, komnizm sorununun daha fazla ertelenemeyeceini gstermekte. Bu ise bizim daha
fazla teleyemeyeceimiz bir erteleme.
erh
Fakat tam olarak ne istiyorsunuz? Ne neriyorsunuz? Bu tr sorular masum gibi grnyor olabilir. Ancak ne yazk ki, bunlar soru cmleleri deildir.
Bunlar operasyonel meselelerdir.
Kendisini yabanc bir Size ifade eden her bir Bize
atfta bulunmak, bu Bizin bir ekilde beni isimlendirmesi ve bana nfuz etmesi tehdidinin ncelikle
savuturulmas anlamna gelir. Dolaysyla yalnzca
belirli terimleri kullanan kiiyi oluturur.
64

Yani, bugnk hakim ayrmann metodik rgtlenmesinde, terimlerin dolamna, sadece sahibinin
veya yazarnn ispatn gsterebildii bir durumda
izin verilir. Kamusal alanda risk tekil etmeyen ve
sadece Onlar tarafndan izin verilenler anonim ekilde yaylabilirler. Ve ortada yle bir gizemlilik var
ki: bizlerin cann skan mevcut dnyada kstrlm
olmamzda yaplabilecek neriler, bulunabilecek alternatifler vardr. Baka bir ekilde ifade edilirse,
iine kstrldmz durumdan bir k yolu vardr,
eer tarafsz bir usulle aklselim insanlarla tartrsak. Ama hayr, Durumdan farkl bir ey sz konusu deil. Kresel Savan bir dars yok.
aresiz bir biimde oradayz. Btn yapabileceimiz
ayrntl bir strateji gelitirmek. Mevcut durumun
bir analizini yapp, onun ierisinden bir strateji gelitirmek. Bu mmkn olan tek devrimci Biz: Ayn
hatta hareket eden herkese ak ve yaygnca dalm somut bir Biz.
Bu metni yazdmz 2003 Austosunda syleyebileceimiz, son yirmi yldr muazzam derecede saldrgan bir Sermayeyle kar karya olduumuzdur.
Anti-terrizmin etkisi ve lm emek hareketlerinin
65

son kazanmlarnn da yok edilmesi, insanlar zerinde baskn bir kstrlmlk ruh hali yaratt.
Toplumun yneticileri hi olmadklar kadar hangi
haklar olduklarn, ellerinde hangi aralar tuttuklarn iyi biliyorlar. Szgelimi, kurduklar programl saf d brakma srecine, metropollerde yaayan
ve yaamaya devam edecek olan ar silahszlandrlm dnya alt-orta snfnn yumuak bir direnii dahi sergileyemeyeceklerini biliyorlar. Aynen,
ncs olduklar kar-devrimin u andan itibaren
milyonlarca ton betona, binlerce ehrin mimarisine
kazndklarn bildikleri gibi. Uzun dnemde Sermayenin plan, kapitalist deerlendirmenin ve yarglarnn aralksz ve engellenemez bir ekilde yaamn
her alann kuatabilecei, birbiriyle balantl ama
ayrtrlm yksek gvenlikli blgeler oluturmak
gibi grnyor.
Mekanszlatrlm vatandalardan oluan imparatorluun bu konfor blgesi, azalan artan ya da sabit dzeyde bir kontroln hkm srecei bir eit
polisletirilmi mekan-zaman oluturacaktr. Onlar
pasifletirme srecinde ilerledike, dnyann geri
66

kalan da uygarlatrlacak devasa topraklar olarak

nesneletirilecektir.
Onlarca yldr srailde gerekletii gibi, kuatlm
yerleim alanlar arasndaki ilikide test edilen zalimce deneyler, gelecek toplumsal ynetimlere model oluturuyor. Bizler, btn bu srete Sermaye
iin asl meselenin toplumu tabandan yukar kendi
imgesinde yeniden ina etmek olduundan phe
duymuyoruz.
Her ne biimde ve maliyette olacak olursa olsun.
Arjantin rnei ile de grdk ki, btn bir lkenin
ekonomik olarak kmesi bile sermaye iin denemeyecek bir maliyet deildir.
Bu balamda, bizler u taktiksel gereklilii hisseden herkesle mttefikiz:
1. Kelimenin her anlamyla, solun yeniden birlemesini nlemek
2. Doal tahribattan toplumsal hareketlere, ortaklama srecini ve partinin inasn ilerletmek
3. mparatorluk makinesinin hayati sektrlerinden
kopular yaratmak
67

Bir
Belirli aralklarla Sol bozguna uramaktadr. Bundan memnuniyet duyuyoruz, fakat yeterli deildir;
biz onun nihai hezimetini yaamasn istiyoruz.
Tedavi edilemez biimde. Bylece uzlamac muhalefetin hayaleti, kapitalist fonksiyonlarla badaamayacaklarn bilenlerin zihinlerini daha fazla
bulandramaz.
Bugn herkesin kabul ettii (fakat bizler bunu halen yarndan sonraki gn olarak m hatrlayacaz)
Solun, liberal topluma zg etkisizletirme mekanizmalarnn ayrlmaz bir paras olduudur. Sosyal
k gereini ne kadar ortaya karrsa, sol daha
fazla sivil toplumun yardmn arr. Polis keyfi
isteklerini cezaya tabi olmadan daha fazla uyguladka, sol da kendini daha fazla pasifist olarak adlandryor.
Devlet formalitelerini ne kadar fazla kaldrp atarsa,
onlar da o kadar itaatkar vatanda haline geliyorlar.
Bizim geim kaynamza el koyma basks arttka,
eer bizim efendilerimizin bir himayesi yoksa, sol
bize daha fazla beklemeyi ve uzlamay tlyor.
68

Bu sol, bugn, bize sosyal sava cephesinde aka karmzda duran hkmetlerle karlkl olarak oturmamz, otoriteye kar samimi olmamz,
ikayet dilekelerimizi yazmamz, talep listeleri
oluturmamz, politik ekonomi almamz tembihleyen soldur. Lon Blm(14)dan Lula(15)ya Sol,
insanln partisi, yurttalarn partisi ve uygarln partisinden baka bir ey olmamtr. Bugn
programlar kar-devrimci programla btnyle
uyumaktadr. Bizi ktrmletiren yanlsamalar
orkestrasnn muhafazasyla. Solun meslei bu nedenle sadece imparatorluun gcnn yetebilecei
bir hayali yorumlamaya almaktr. mparatorluk,
Modernizasyonun idealist ynn, kapitalizmin
dayanlmaz ilerleyiinin ihtiyac olan buhar vanasn temsil eder. Hatta Fransa Genlik Bakanlnn
yaynlarnda bile utanmazca yazmaktadr: u andan itibaren herkes bilmektedir ki, kendi vatandalarnn somut yardmlar olmadan, devlet toplumu
sosyal bir patlamadan koruyacak ne aralara ne de
zamana sahiptir.
Lon Blum, Fransann ilk sosyalist ve Yahudi babakan. (1936-37, 1938,
1946-47)
15
Luiz Incio Lula da Silva, Brezilya (2003-2011) devlet bakanl yapm
siyaseti.
14

69

Toplumsal honutsuzluk kanaln srekli ak tutmak anlamna gelen Solu yok etmek bu gn sadece
gerekli deil ayn zamanda mmkndr. Emperyal
yaplar gitgide glendike, iinden doduu emek
hareketinin mezar kazcs olan emeki solun en ileri
aamas, ad Negricilik olan yeni kresel bir kltrel
sola geie tanklk ediyoruz.
Bu yeni Sol, yakn zamanlarda ksrlatrlm Kreselleme Kart Hareketin zerine sakat bir ekilde
ina edilmitir.
Vaat ettikleri tuzaklar, eskileri oktan gitmiken halen etkili deiller. Bizim grevimiz, pratikte olduu
kadar teoride de, kresel solun harekete getii her
yerde onu tahrip etmek, onu ekillendiren nemli
anlar dzenli olarak sabote etmektir.
Bu yzden bizlerin Genovadaki baars devlet organlarna, sermayeye ya da polise kar giritiimiz
grkemli meydan okumadan ok, Kara Blokun eylem taktiklerinin sokan her bir parasna yaylarak
Tute Bianchenin bekledii zaferi bozmasnda yatar.

70

Yine de, bizim baarszlmz, sokaklardaki bu zaferi pasifistlerce sistematik olarak evriltmeye altklar bir hayaletten baka bir eye, pozisyonumuzu
daha da geniletebileceimiz bir alana dntrmeyi bilemeyiimizdir. Kresel Solun sosyal forumlara bu geri ekilii imdi bizim saldrmamz gereken
noktadr.
ki
Her eyi iler klma basks, yldan yla artyor. Sosyal sibernasyon(6) iledike, normal durum da nemli hale geliyor. Neticede krizler ve arzalar mantksal
bir erevede artyor. mparatorluun bak asndan ise, elektrik kesintisi, doal bir frtna ya da bir
toplumsal hareketlilik, hepsi ayn anlama geliyor.
Hepsi birer kargaa. Hepsinin kontrol edilmesi ve
ynetilmesi gerekiyor. imdilik, imparatorluk yaad her bir kesintiye kar, tepki veriyor, kendini
dnyalara daha da yerletiriyor ve yeni sosyal denetim deneyleri yapyor ve bunlarn hepsi bizlerin
zayflk hesabna yazlyor. Daha salam olarak kendini dikkatlice toplumun iine yerletiriyor.
16

Toplumun biliim teknolojisiyle kontrol altna alnmas

71

mparatorluk her defasnda durumun normale dndrcs olarak kendini gsteriyor.

Bizim grevimiz, bunun tam aksine istisnai durumu
gereki klmak. Gereki olarak, bizler irketlemi
toplumu bloke etmede, normale geri dnme arzularndan farkl arzularla doldurulmu blokajlarla baarl olacaz. Bu bir doal felaket ya da grev srasnda olana olduka benzerdir: bamllklarmzn
dzenli duraanlnn sekteye uramasdr. htiyalarn varl, her birinin arasnda aka duruyor
- bizi birbirimize balayan ancak ayn zamanda bizi
birbirimizden ayrandr da (o komnist esas). Bunu
gizleyen o utancn rts ise yrtlm durumdadr.
Dnyayla, tekilerle, kendinle olan karlamalarda, arpmalarda, yeni fikirlere ak olma, komnizm olasl hakkndaki ekinceleri yok etmek iin
yeterlidir. Emperyal gcn hkm srd terre
kar, imdi bizim ihtiyacmz olan ey kendimizi rgtlememiz, (acilen kendimizi, temel ihtiyalarmza gre rgtleyerek) bymemiz, genilememiz ve
sonunda etkili istisnai durumlar nihai olarak kurabilme becerileridir. Bu, zellikle toplumsal hareket72

lerde ortaya kyor. Toplumsal hareketlerin aa

kard ey, asl fark yaratacak olann burada ve
imdi olandansa nereye hareket ettiimizdir. imdiye kadarki btn toplumsal hareketlerde, zaman
yakalamaktan kanmalarndan ve neden bir araya
gelemediklerinden ok, birbirlerini telemelerini
aklayan hep bir n yarg olmutur.
Balln ortadan kaldrlabilir olduu toplumlarn
zel yaps, bylece ok deiken oluyor. Ayrca onlarn deimez dramatik yanlar da; medyada vurgulanan popler nlamalar sa olsun; sonra bu telal
ylma, yava ama kanlmaz erozyon nedeniyle; ve
son olarak bu kuruyan hareket.
Fakat bizler, bu tr bir sreklilik aramyoruz: buluabileceimiz binalar, brorler basacamz fotokopiler. Bizim aradmz sreklilik, aylarca mcadele ettikten sonra bizi ie geri dnmeye mecbur
brakmayan, eskisi gibi almamz gerektirmeyen
ve zarar vermeye devam etmemizi salayan bir srekliliktir. Ve bu ancak mcadeleler esnasnda ina
edilebilir. Bu ortaya acilen maddi paylam koyarak,

73

devrimci sava makinesini yaratarak, partiyi ina

ederek mmkn olur.
Daha nce sylediimiz gibi, kendimizi ihtiyalarmz temelinde rgtlemeliyiz yeme, uyuma, dnme, sevme, biimler yaratma, glerimizi koordine etmenin kolektif sorunlarna cevap bulabilmeyi
becerebilmek iin - ve bunun mparatorlua kar
savata bir frsat olduunu idrak etmeliyiz.
Sadece bu yolla, her yerde kabul edilen ve uygulanan
Varolusal Liberalizmin mantksal uygulamasna ve
kat neticesi olan Ekonomik Liberalizme kar koyabiliriz. Neo-Liberalizmle mcadele etmek isteyenler
de dahil, sanki bu bal olduumuz temel hakkmzm gibi. Bu Partinin ina edilecei yoldur; mparatorluun kar karya kalaca, her bir yasa dlk
tarafndan geride braklm yaanlabilir alanlarn
bir izi olarak. znelliklerin ve devrimci kolektiflerin, gerekten neden olutuklarn gsterdikleri gibi
nasl daha az acayip hale geldiklerini farketme konusunda baarsz olmayacaz.

74


O zaman unu fark etmeliyiz ki, mparatorluk, ezamanl iki yapnn tekelliinden olumutur: bir tarafta objektif bilimsel tekellik ve bu bilimin deney
teknikleri, dier tarafta ise znelerin kendi kendilerini ayrtrdklar metotlarn ait olduu dini tekellik psikanalitik yntemin direkt ilikide olduu bir
tekellik. Bir tarafta z dnyada bir krntym gibi
z ile her trl ilikiden bamsz olarak dnyayla
kurulan iliki, dier tarafta dnya benden bamszm gibi dnya ile her trl ilikiden bamsz z ile
kurulan iliki. Bylece, din ve bilim yle alanlar yarattlar ki, imparatorluk kendine serbeste dolama
imkan buldu.
Elbette ki, bu tekeller imparatorluun alanlarna
bal olarak datld. Dini sylevin dirayetini yitirdii szde gelimi lkelerde bilimler, gce tam
bir topluluk oluturma imkann verecek hakikatin
sylevini oluturdu. Bu yzden buras bizim ayrlmay balatacamz yer olmal.
Bilimlerden kopular salamak bir kaleyi fetih ya
75

da yerle bir eder gibi st ste saldrmak anlamna

gelmekten ok, zayf yanlarn aa kararak, bu
zayf yanlar hedefleyenlerle birlikte delip gemeyi
ifade ediyor. Toplumsaln sahte younluunu kalc
bir ekilde atlatacak benzer bir yolla, bilimin her
bir dal bizler iin stratejilerle dolu bir sava alan da
sunuyor. Uzunca bir zaman, Bilim Cemiyeti ounluu rzaya dayal ve nezaketin kurallarna ok sadk
byk birleik bir aile fotoraf sunmay baard.
Hatta byk politik olaylar bilimle badatrldnda bile: prssz resimdeki i ayrmalar gizlemeye aba sarf ederek, ei olmayan bir terr estirdiler.
Darya ynelik terr: gerekleri gizleyerek bilimsel
tanmna uymayana kar yaplan ey. eriye ynelik terr: kibar ama muhtemel bir sapknla kar
sert bir ihra. Sevgili Meslekta
Her bir bilim bir dizi hipotez yrrle koyar; bu
hipotezler gereklii ina ederken bir ok hkm
ierir.
Bugn, bu, geni bir ekilde kabul edilmekte. Burada
inkar edilen ey, belirli bir dnyay alglama biimini ve belirli bir yaam biimini ieren bu kararlarn
76

her birine verilen etik deerdir (rnein, varolmay

bir genetik programn kobay olarak ya da varolmay serotonin(17)e indirgenmi bir zevk meselesi
olarak deneyimlemek).
Bu adan deerlendirince, bilimsel dil oyunlar onu
kullananlar arasnda deil daha ok onu reddedenler
arasnda bir iletiim kurma amacyla yaplma benziyor. Bilimsel faaliyetlerin yazld hava geirmez
aygtlar laboratuarlar, sempozyumlar vb. - deneyimledikleri ile kurguladklar dnya arasnda ayrlk tarlar. Ana aratrmann her zaman bir ekilde
askeri-ticari karla ilgili olduunu ve bu karlarn
ierii ve aratrmalarn ana motivasyonunu belirlediini sylemek yeterli bir yntem deildir. Bilimin
kresel pasifletirmeye katlmas sadece hkm sren dzenin devamllyla badaan deneyleri gerekletirmesi ve hipotezleri test etmesi boyutunda
gerekleir.
Kresel dzeni tahrip etme kapasitemiz ise muhalif
deneyselliklere alanlar amaya bal. Nasl bu dnyalarn okluu bilimsel uygulamalarn kendilerini ifade
17

nsanda mutluluk, canllk ve zindelik hissi veren bir nrotransmitterdir.

77

etmesi iin gerekliyse, bu deneylere uygun dnyalar

retebilmemiz iin de baz eyleri akla kavuturmak lazm.
Bu srete, eski mekanik ve Pasteurc tarz hekimlii
uygulayanlar, btn modern a akl karklklarn
bir tarafa brakarak geleneksel tarzda hekimlik yapanlara katlmallar. Bilimsel aratrmalara ballk,
bilimsel deneylerin doruluuna ve tarafszlna
pheyle yaklamaya dnerek sona ermeli. retimci olmayan tarm uygulamalar organik kategorisi tesinde ilerlemeli. Srekli Vatandal mdafaa edenlerden ve kiisel geliim seminerlerinin laf
kalabal arasndan Milli Eitimin katlanlamaz
elikilerini hissedenlerin says gittike artmal.
Kltr artk biim yaratclaryla yaplan ibirliinden vn duymamal.
ttifaklar her yerde mmkndr.
Etkili olabilmek iin, kapitalist dolam kesintiye
uratma perspektifi, kopu srelerinin oalmasn
ve bu kopularn pekitirilmesini gerektiriyor.

78

Bizlere: yle veya byle sizi mahkum edecek bir alternatife taklmsnz. Ya annda saf d braklacanz bir ekilde mparatorluk iin bir tehdit oluturmada baarl olacaksnz, ya da baarsz olup,
yine kendinizi mahvedeceksiniz. diyecekler.
Bize kalan ise baka bir amacn varlnda zerinde
yryeceimiz sadece bizler iin yeterli olan ince bir
srttr. Yaamak ve devam etmek iin bu sesi duyan
herkes iin.

79

 Metnin yazarlaryla iletiim kurarak

Franszcadan tercme eden Lawrence
Jarachn ngilizce evirisi esas
alnarak Trkeletirilmitir.
www.sosyalsavas.org
sosyalsavas@riseup.net

Anti-Copyright