Professional Documents
Culture Documents
STANBUL
MAR YNETMEL
stanbul 2007
1.05.3. Uygulama imar planlarnda, plann ve plan notlarnn ngrd parsel genilii ve
derinliini salayacak tevhit, ifraz veya imar uygulamas yaplmadan imar plannda belirlenen
ykseklikler ve derinlikler verilemez.
STSNALAR (Dier ilgili mevzuatn geerlilii)
MADDE 1.06
1.06.1. zel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde bu ynetmeliin zel
kanunlara ve ynetmeliklerine aykr olmayan hkmleri uygulanr.
1.06.2. Bu ynetmelik esaslarna gre yaplacak btn yaplarda, plan, fen, salk, gvenli
yaplama, estetik ve evre artlar ile ilgili dier kanun, tzk ve ynetmelik hkmlerine ve
Trk Standartlar Enstits tarafndan belirlenmi standartlara uyulmas zorunludur.
MAR PLANI VE YNETMELKTE OLMAYAN HUSUSLAR
MADDE 1.07
1.07.1. mar planlarnda aklanmam ve bu ynetmelikte de yer almam hususlarda lzum
ve ihtiyaca ve civarn karakterine gre uygulanacak ekli takdire, ilgili ile ve ilk kademe
belediyeleri yetkilidir.
Bu maddenin uygulanmasnda ilgili belediyece tereddde dlmesi halinde Bykehir
Belediye Bakanlndan alnacak gr dorultusunda ilem yaplr. Benzer ilerde yaplacak
ilemlerde de bu gre uyulur. Bunun dnda, bu ynetmelik esaslarna aykr olarak,
prensip kararlar ve benzeri kararlar alnp uygulanamaz.
1.07.2. Belediye, mevzuat ve standartlarda zrller konusunda getirilen hkmlere uymakla
ve bunlar uygulamakla ykmldr. Ayrca belediye, yrenin koullarn gz nnde
bulundurarak mevzuat ve standartlarda yer almayan hususlarda da zrllerle ilgili gerekli
nlemleri almaya yetkilidir.
YAPI
MADDE 1.08
stanbul Bykehir Belediyesi snrlar ierisinde yaplacak btn yaplar iin Kanun ve bu
ynetmelikte belirtilen istisnalar dnda belediyeden ruhsat alnmas mecburidir. Yap; kanun,
imar plan, ynetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yaplr. Aksi takdirde 2960 sayl
Boazii Kanununun ilgili maddeleri, 3194 sayl mar Yasasnn 28- 32. ve 42. maddeleri
ile 5237/5377 sayl Trk Ceza Kanununun 184. maddesi hkmleri uygulanr.
KAMU YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDBRLER
MADDE 1.09
Enerji, iletiim, ulam ve benzeri altyaplar ile doalgaz boru hatlar, metro hatt tnel
emberi ve tesislerinin korunmas amac ile arsalarda ve yollarda her trl kaz ve sondaj
ilemlerinin belediyeden imar durum belgesi ve gerekli izinler ( kaz ruhsat) alnmadan
yaplmas yasaktr.
naat ve tamiratn yapm srasnda yeralt ve yerst tesislerinin tahrip olunmamas, tat ve
yayalarn gidi ve gelilerinin zorlatrlmamas mecburidir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
10
11
12
13
b) Bir yap adasnda parsellerin arka bahelerinde ve tabii zemin altnda olmak ve zerinde
yeil arlkl bahe dzenlemesi yaplmak artyla, ulam ve ilgili kurumlarn uygun
grleri dorultusunda mlk sahiplerinin muvafakatyla, ada btnnde kamuya ait veya
zel Katl Otopark yaplabilir.
c) (ptal fkra: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)
d) Trafiin elverdii yollarda; UKOME ve ilgili kurumlarn uygun gr vermesi halinde
ksmen veya tamamen yol boyunca ak otopark dzenlemesi yaplabilir.
e) Otopark uygulamalar Ulam Daire Bakanl tarafndan giri ve klar konusunda
alnacak ulam ve trafik dzenleme komisyonu (UTK) karar ve onaylanacak avan
projeye gre yaplacaktr.
f) Kapal otoparklarda havalandrma, yangn tesisat, grlt gibi konularda gerekli nlemler
ilgili kurumlarn grleri dorultusunda alnacaktr.
14
KNC BLM
TANIMLAR
GENEL TANIMLAR
MADDE 2.01
Boazii Alan: Boazii Kanununda snrlar belirlenmi ve bu kanun hkmlerine tabi
olan, ve bu alan zerinden kent btnne gtrlecek hizmetlerde ncelikle bu kanun
dorultusunda ilemin yaplaca alandr.
Umumi Hizmet Alanlar: Meydan, park, yeil alan, ocuk bahesi, yol, ak otopark, ak
pazaryeri, ak oyun ve ak spor alanlar gibi kullanmlar iin ayrlan kamunun ve toplumun
ortak kullanmna ynelik tescile tabi olmayan alanlardr.
evre Dzeni Plan: Konut, sanayi, tarm, turizm, ulam gibi sektrler ile kentsel-krsal yap
ve gelime ile doal ve kltrel deerler arasnda koruma-kullanma dengesini salayan ve
arazi kullanm kararlarn belirleyen ynetsel, meknsal ve ilevsel btnlk gsteren snrlar
iinde, varsa blge plan kararlarna uygun olarak yaplan idareler aras koordinasyon
esaslarn belirleyen 1/25000 ile 1/200000 arasnda her lekte hazrlanan, plan notlar ve
raporuyla bir btn olan plandr.
mar Planlar: Nazm imar plan ve uygulama imar plandr.
Nazm mar Plan: Onayl hlihazr haritalar zerine varsa kadastral durumu ilenmi olan,
varsa blge ve evre dzeni planlarna uygun olarak hazrlanan ve arazi paralarnn; genel
kullan biimlerini, balca blge tiplerini, blgelerin gelecekteki nfus younluklarn,
gerektiinde yap younluunu, eitli yerleme alanlarnn gelime yn ve byklkleri ile
ilkelerini, ulam sistemlerini ve problemlerinin zm gibi hususlar gstermek ve
uygulama imar planlarnn hazrlanmasna esas olmak zere 1/2000 veya 1/5000 lekte
dzenlenen, detayl bir raporla aklanan ve raporu ile beraber bir btn olan plandr.
Uygulama mar Plan: Onayl hlihazr haritalar zerine varsa kadastral durumu ilenmi
olan ve nazm imar plan esaslarna uygun olarak hazrlanan ve eitli blgelerin yap
adalarn, bunlarn younluk ve dzenini, yollar ve uygulama iin gerekli imar uygulama
programlarna esas olacak uygulama etaplarn ve esaslarn ve dier bilgileri ayrntlar ile
gsteren ve 1/1000 lekte dzenlenen raporuyla bir btn olan plandr.
Koruma Amal mar Plan: Sit alanlarnda yaplan imar planlardr.
Revizyon mar Plan: Her tr ve lekteki plann ihtiyaca cevap vermedii veya
uygulamasnn mmkn olmad veya sorun yaratt durumlar ile st lek plan kararlarna
uygunluun salanmas amacyla plann tamamnn veya plan ana kararlarn etkileyecek bir
ksmnn yenilenmesi sonucu elde edilen plandr.
lave Plan: Yrrlkte bulunan plann ihtiyaca cevap vermedii durumlarda, mevcut plana
bitiik ve mevcut plann genel arazi kullanm kararlar ile sreklilik, btnlk ve uyum
salayacak biimde hazrlanan plandr.
Mevzii mar Plan: Mevcut planlarn yerlemi nfusa yetersiz kalmas veya yeni yerleim
alanlarnn kullanma almas gereinin ve snrlarnn belirlenmesi halinde, Plan Yapmna
Ait Esaslara Dair Ynetmeliin plan yapm kurallarna uyulmak zere yapm mmkn olan
yrrlkteki her tr ve lekteki plan snrlar dnda, planla btnlemeyen konumdaki,
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
15
sosyal ve teknik altyap ihtiyalarn kendi bnyesinde salayan ve raporu ile bir btn olan
plandr.
mar Plan Deiiklii: Plan ana kararlarn, srekliliini, btnln, teknik ve sosyal
donat dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekelere dayanan, kamu
yararnn zorunlu klmas halinde yaplan plan dzenlenmeleridir.
Uygulama Aralar: Mali kaynaklar, gayrimenkul ynetimi, mevzuatta ngrlen
meyyideler ve rgtlenme modelleri, eitim ve katlm gibi plan kararlarnn hzl ve etkin
uygulanabilmesi iin gereken aralardr.
Yap: Karada ve suda, daimi veya geici, resmi ve hususi yeralt ve yerst inaat ile
bunlarn ilave, deiiklik ve tamirlerini iine alan ak veya kapal sabit ve hareketli
tesislerdir.
dare: Bykehir belediye snrlar iinde bykehir, ile ve ilk kademe belediyesidir.
KENT BLGELER TANIMLARI
MADDE 2.02
2.02.1. Yerleme Alan (skn Alan): mar plan snr ierisindeki meskn ve gelime
alanlarnn tmdr.
2.02.1.1 Yerleik Alan (Meskn Alan) : mar plannda belirlenmi ve iskn edilmi alandr.
2.02.1.2 Gelime Alan ( nkiaf Alan ) : mar plannda kentin gelimesine ayrlm
alanlardr.
Bu alanlarda 3194 sayl mar Kanununun 23. maddesi hkmleri dorultusunda uygulama
yaplr.
2.02.2. Kentsel Kullanm Alanlar:
2.02.2.1 (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) Konut Alanlar: mar
planlarnda konut yapm iin ayrlan meskn konut alanlar ve kentin gelimesi iin ayrlan
gelime konut alanlaryla, gecekondu nleme blgeleri, toplu konut alanlar gibi konut
alanlarndan oluan iskn alanlardr.
htiya olmas halinde; bu alanlarn esasen ticaret blgesi olarak teekkl etmi olan
yerlerinde yaplacak olan binalarn zemin st katlar konut olarak kullanlmak kaydyla zemin
katlarnda dkkn, kuafr, muayenehane, lokanta ve shhi messeseler yaplmasnda ilgili
belediyesi yetkilidir. Bu fonksiyonlar verilirken ses, grlt, duman, atk retmemesi ve
imalathane fonksiyonu iermemesi n koulu aranacaktr. Konut alanlarnda Kat Mlkiyeti
Kanunu hkmleri sakldr.
mar planlarnda Ticaret+Konut olarak belirlenmi yerler; bodrum ve zemin katlarda ticaret
olmak zere st katlarda konut-rezidans yaplacak olan alanlardr. Konut, Ticaret + Konut
alanlarnda zel yurt yaplabilir. Ticaret + Konut alanlarnda mevcut teekkle gre bodrum
ve zemin katlarn konut olarak dzenlenmesinde ilgili belediye yetkilidir.
2.02.2.2 Ky Yerleik Alanlar: Ky ve mezralarn cami, ky kona gibi ortak yaplar ile
ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlar tarafndan, ina edilmi yaplarn toplu olarak
bulunduu yerlerde mevcut binalarn en dta olanlarnn d kenarlarndan itibaren 100 m.
dndan geirilen alan ky yerleik alandr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
16
17
kullanlmas ve Belediye Encmen Karar alnmas koulu ile bfeler, havuzlar, pergolalar,
ak ayhane ve wc den baka tesis yaplamaz. Kalc olmayan bu yaplardaki maksimum
ykseklik h=4,50 m.yi ve maksimum emsal E=0,04 geemez. ()*
* (ptal son cmle: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)
2.02.5.1.3 Piknik ve Elence (Rekreasyon) Alanlar: Kentin ak ve yeil alan ihtiyac bata
olmak zere, kent iinde ve evresinde gnbirlik kullanma ynelik ve imar plan karar ile
belirlenmi, elence, dinlenme, piknik ihtiyalarnn karlanabilecei lokanta, gazino,
kahvehane, ay bahesi, bfe, otopark gibi kullanmlar ile tenis, yzme, mini golf, otokros
gibi her tr sportif faaliyetlerin yer alabilecei alanlardr. Bu alanlarda yaplacak yaplarn
emsali (0.05)i ve ykseklii (6.50) m.yi geemez.
2.02.5.1.4 Eitim Tesisleri Alan: mar planlarnda bu amalara ayrlm tm eitim ve
retim tesisleri ile birlikte bu alanlarda ihtiya duyulan dier sosyal altyap tesislerinin
yapld alanlardr.
2.02.5.1.5 Salk Tesisleri Alan: mar planlarnda bu amalara ayrlm hastane, salk
oca, doumevi, dispanser, poliklinik vb. fonksiyonlarda hizmet verecek tesislerin yapld
alanlardr.
2.02.5.1.6 Sosyal ve Kltrel Tesisler Alan: mar planlarnda kltrel hizmet tesislerine
ayrlm kltrel hizmet binalar, yurtlar, ocuk yuvalar, yallar bakmevi, halk eitim
merkezleri, ktphane, sinema, tiyatro vb. tesislerin yapld alanlardr.
2.02.5.1.7 Dini Tesisler Alan: Dini hizmet yerleri ve mtemilatlarna ayrlan alanlardr.
2.02.5.1.8 Spor ve Oyun Alanlar: Spor ve oyun ihtiyalarn karlayan alanlardr. Bu
alanlarda kent lekleri hiyerarisine gre gerekli spor ve oyun alanlar bulunur. Bunlar
futbol, basketbol, voleybol, tenis, yzme, atletizm, buz pateni vb. gibi spor faaliyetlerini
ihtiva eden ak ve kapal tesis alanlardr.
2.02.5.1.9 Resmi Kurum Alanlar: Kamu hizmetlerinin grlmesi, toplumun ihtiyalarnn
giderilmesi amacyla ayrlm ve kamu kurum ve kurulularna tahsis edilmi alanlardr.
2.02.5.2 Teknik Altyap Alanlar: Elektrik, havagaz, ime ve kullanma suyu, kanalizasyon
ve her trl ulatrma, haberleme ve artm gibi servislerin temini iin yaplan tesisler ile ak
veya kapal otopark kullanlarna verilen genel isimdir.
ADA VE PARSELLERE AT TANIMLAR
MADDE 2.03
2.03.1. Adalara likin Tanmlar
A. mar Adas: mar Planndaki esaslara gre meydana gelen adadr.
B. Kadastro Adas: Kadastro yapld zaman var olan adadr.
2.03.2. Parsellere likin Tanmlar
A. mar Parseli: mar adalar ierisindeki kadastro parsellerinin mar Kanunu, imar plan ve
ynetmelik esaslarna gre dzenlenmi eklidir.
B. Kadastro Parseli: Kadastro yapld zaman, kadastro adalar iinde bulunan mlkiyeti
tescilli parseldir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
18
bahe,
Iklk,
Hava bacalar,
Asansr boluu,
19
Trafo,
Taban alannn %20 sini gemeyen havuz, havuza ait denge havuzu ve tamam toprak
altnda kalan teknik birimler,
Zemine oturan teras ve giri saaklar iin yaplan sundurmalarn, (20) m2 yi amayan
ksmlar,
bahe
20
Havuz, havuza ait denge havuzu ve tamam toprak altnda kalan teknik birimler,
Ticari amac olmayan ve yapnn kendi ihtiyac iin otopark olarak kullanlan bodrum
katlar,
Asansr boluu,
Kalorifer dairesi,
Bina iin gerekli minimum snak alannn 1,3 katn gemeyen snak alan,
Su deposu,
Sitelerde; bloklardan bamsz mstakil bir bina olarak dzenlenmek, tabii zemin
stnde kalan ksm taban alanna dhil edilmek zere bodrum ve zemin kattan ibaret,
toplamda katlar alannn (%10)unu ve (3000) m yi gememek, bamsz blm
oluturmamak, ticari amala kullanlmamak kaydyla siteye ait sauna, spor salonu,
kitap okuma salonu, doktor odas, toplant odas, vb. sosyal tesisler,
21
karkas binalardaki kolonlarn duvarlardan taan dileri, ak kmalar ve teraslar, 2 katl tek ev
olarak yaplan konutlarda i merdivenlerin altlarnda (1.70) m. yksekliinden az olan yerler
bodrumlarda konut bana bir adet, konutun bulunduu bina dnda konut bana (4) m2den
byk olmamak zere yaplan kmrlk veya depo, kalorifer dairesi, yakt deposu, snak,
kapc veya kaloriferci dairesi,mterek hizmete ayrlan depo, amarlk, bina iindeki
otoparklar ile bina dnda konut bana (20) m2den byk olmamak zere yaplan otoparklar
net alan dndadr.
2.04.10. Yap Yaklama Snr: mar plannda ve ynetmelikte belirtilmi olan yapnn imar
istikametine, yola ve komu parsellere en fazla yaklaabilecei snrdr.
(Deiik: 12.05.2011-1113 sayl Meclis Karar ile) Uygulama imar planlarnda yap
yaklama snr bulunan parsellerde yap yasa konulacak bir kstlama (yol, ky, su kayna,
boru hatt, teknik altyap, tarihi eser) olmamas durumunda ynetmeliin bahe mesafeleri ile
ilgili hkmleri dorultusunda uygulama yaplacaktr.
2.04.11. Cephe Hatt: 3194 sayl mar Kanununun 12. maddesinde mar planlarnda
gsterilen cephe hattndan nde bina yaplamaz kural ile ifade olunan imar planlarnda
belirlenen imar istikametleridir.
2.04.12. n Bahe: Parsel n cephe hatt ile yap cephe hatt arasnda kalan parsel
blmdr. Birden fazla yola cephesi olan parsellerde yap ile yol arasnda kalan parsel
blmleri de bu tanma girer.
2.04.13. Yan Bahe: Planda ve ynetmelikte belirtilmi olan yapnn komu parsellere en
fazla yaklaabilecei mesafedir. Ke bana rastlayan parsellerde yol tarafndan yan bahe
mesafesi yerine o yol iin tayin edilmi n bahe mesafesi alnr. Gerekli grlen hallerde yan
bahe mesafe snrlar iersinde otopark rampas yaplabilir.
2.04.14. Arka Bahe: Parsel arka cephe hatt ile yap arka cephe hatt arasnda kalan parsel
blmdr.
2.04.15. Bahe: Yap kitlesi ierisinde tertiplenen, estetik deerler iin dahi olsa st hi
bir ekilde kapatlmayan bahedir.
2.04.16. D Bahe: Yapnn taban alan (TA) dnda kalan; n, yan ve arka bahelerini
ieren alandr. D bahede yaplan eklenti ve mtemilat taban alan iinde saylr.
2.04.17. Kat baheleri: Binalarn eitli katlarnda, bal bulunduu kata veya katlara hizmet
edecek ve hizmet edecei bamsz blm veya blmlerin eklentisi olarak tapuda
gsterilecek ekilde, plan ve ynetmelikte belirtilen ekme mesafeleri dnda, bitki
yetitirmek iin gerekli toprak dolgu kullanlarak ve iklimlendirilmesi salanarak yaplacak
bahe dzenlemeleri.
2.04.18. Bina Derinlii: Binann n cephe hattna arka cephe hatt ke noktalarndan
indirilen dik hatlarn ortalamasdr.
2.04.19. Tabii Zemin: Arazinin tesviye edilmemi hlihazr durumudur.
2.04.20. Dzenlenmi Zemin: Bu ynetmelikte belirtilen esaslara gre tesviye edilen zemin
durumudur.
2.04.21 Tesviye: Bu ynetmelikte belirtilen esaslara gre kaz veya dolgu yaplmak suretiyle
arsann kazand son durumdur.
2.04.22. Saak Seviyesi: Binalarn son kat tavan demesi st kotudur.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
22
2.04.23. Bina Ykseklii: Binann kot ald noktadan saak seviyesine kadar olan
mesafedir. mar plan ve ynetmelikte ngrlen yksekliktir.
2.04.24. Kat Ykseklii: Binann herhangi bir katnn deme stnden bir stteki katnn
deme stne kadar olan mesafesidir.
2.04.25. Bodrum Kat: Zemin katn altndaki katlardr.
2.04.26. Zemin Kat: mar plan ve ynetmelikte ngrlen kat adedine gre 1. normal katn
altndaki kattr. 0.00 kotunun zerindeki ilk kattr.
2.04.27. Asma Kat: Binalarn i ykseklii en az (5.50) m. olan, zemin katnda dzenlenen
ve ait olduu bamsz blm tamamlayan ve bu blmden balant salayan kattr.
2.04.28. Normal Kat: Zemin ve bodrum katlarn dnda kalan kat veya katlardr.
2.04.29. Son Kat: at altnda bulunan normal katlarn en stte olan katdr.
2.04.30. Ayrk Nizam: Hibir yanndan komu binalara bitiik olmayan yap nizamdr.
2.04.31. Blok Nizam: mar plannda cephe uzunluu, derinlii ve ykseklii belirlenmi tek
yap kitlesinin bir veya birden fazla parsel zerine oturduu baheli yap nizamdr.
2.04.32. Bitiik Nizam: Birden fazla komu parseldeki binalara bitiik olan yap nizamdr.
2.04.33. kiz Nizam: Ayn yola cepheli parsellerde tek bir yan parsele bitiik yap nizamdr.
2.04.34. Blokba Bina: Bitiik veya blok nizam binalarda bloun cephe uzunluunun
balang ve bitim parsellerinde teekkl eden cepheli binadr.
2.04.35. Iklk: Bina ktlesi iinde kalan ve binann bir ksm piyeslerinin k ve hava
almasn salayan boluklardr.
2.04.36. Hava Bacas: Bina ktlesi iinde kalan banyo, wc, ykanma yeri gibi mahallerin
havalandrlmasn salayan boluklardr.
2.04.37. Resmi Bina: Genel, katma ve zel bteli idarelerle, il zel idaresi ve belediyeye
veya bu kurumlarca sermayesinin yarsndan fazlas karlanan kurumlara, kanunla veya
kanunun verdii yetki ile kurulmu kamu tzel kiilerine ait bina ve tesislerdir.
2.04.38. Umumi Bina: Kamu hizmeti iin kullanlan resmi binalarla ibadet yerleri, zel
eitim, zel salk tesisleri, sinema, tiyatro, opera, mze, ktphane, konferans salonu gibi
kltrel binalar ile gazino, dn salonu gibi elence yaplar, otel, zel yurt, ihan, bro,
pasaj, ar alveri merkezleri gibi ticari yaplar, spor tesisleri, turistik tesis, genel otopark ve
buna benzer umuma ait binalardr.
2.04.39. Mevcut Bina: 6785 sayl mar Kanununun yrrle girdii 17 Ocak 1957
tarihinden nce yaplm olduu l zel dare Mdrlkleri ve benzeri ilgili kurumlar
tarafndan veya tapu kaytlar ile belgelenen yaplar ile ina edildii tarihte yrrlkte olan
6785, 2981 ve 3194 sayl Kanun hkmlerine uygun olarak yaplm veya halen o yerde
uygulanmas gereken plan ve ynetmelik hkmlerine gre aynen veya statik saknca
gstermeksizin ek ve deiiklik yaplmak suretiyle korunmas mmkn bina ile korunmas
gerekli tanmaz kltr varl binadr.
2.04.40. Mevcut Teekkl: Bir yap adasnda mevcut bina tanmna uygun yaplarn
belirledii oluumdur.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
23
2.04.41. Basit Tamir ve Tadil: Yaplarda derz, i ve d sva, boya, badana, oluk dere,
dorama, deme ve tavan kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm ve
kiremit aktarlmas ilemleridir.
2.04.42. Esasl Tadilat: Yaplarda tayc unsuru etkileyen ve/veya inaat alann ve ruhsat
eki projelerini deitiren ilemlerdir. Esasl tadil, ruhsata tabidir.
2.04.43. (ptal: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)
2.04.44. Ortak Alanlar: Binalarn giri holleri, klklar, hava bacalar, saaklar, tesisat
galerileri, ak ve kapal merdivenler, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kapc
dairesi, kmrlk, snak, otopark, trafo, odunluk, depo, amarhane, bamsz blm
oluturmamak ticari amala kullanlmamak kaydyla yaplan sosyal tesisler gibi ortak
kullanlan veya faydalanlan alanlardr.
2.04.45. Sundurma: Yamur ve gneten korunmak iin bir duvar nne yaplan rt
elemandr. Sundurma binann cephesinde ekme mesafelerine tecavz etmemek, tayc
eleman (hafif malzeme) zerine, atyla rtl iki veya taraf ak olmak artyla
yaplabilir. Sundurma duvar vb. elemanlarla blnemezler. Genilii (5.00) m den fazla
olamaz. Her halkarda ait olduu binann taban alannn 1/5 ini geemez.
2.04.46. Pergola: Bahelerde, ekme mesafelerine tecavz etmemek artyla en fazla (2.80)
m. net i yksekliinde, glge vermek, bitki sardrmak amacyla hafif malzemeden yanlar
ak, st aralkl gne kesicilerle boluklu olarak dzenlenen meknlardr.
2.04.47. Kameriye (ardak): Bahelerde, ekme mesafelerine tecavz etmemek artyla en
fazla (2.80) m. net i yksekliinde, kk kk biiminde yaplan, st kapal, yanlar ak
veya ksmen kafeslerle rl, yeilliklerle sarlan ssl yapdr.
2.04.48. Portik: Bitiik n bahesiz nizamda imar plannda belirtilen yerlerde, yayalara daha
geni kaldrm salamak amacyla, bina ktlesinden zemin kat yksekliinde ve n cephe
boyunca, bina tayc elemanlar braklarak yaplan taraf ak bina alt geididir.
2.04.49. Rezidans: Ticaret, ticaret+hizmet, ticaret + konut, Merkezi Alan ve konut
alanlarnda yaplan, en az konut artlarn salayan; sekreterlik hizmeti, resepsiyon hizmeti,
gnlk temizlik servisi, kuru temizleme, amarhane, alveri servisi gibi hizmetlerin yer
ald, birden fazla bamsz blmden oluan konut binalardr.
24
NC BLM
AVAN PROJE UYGULAMALARI
AVAN PROJE UYGULAMALARINA LKN GENEL ESASLAR
MADDE 3.01
3.01.1. Avan proje uygulamalar;
A. mar Kanunu gerei,
B. mar Plan-Plan Notlar gerei,
C. mar ynetmeliinde belirlenen yksek yaplarda,
D. Bu ynetmeliin 3.05 maddesinde belirtilen niteliklere sahip dier yaplarda sz
konusudur.
Bunlara ilikin zel hkmler aada 3.02, 3.03, 3.04 ve 3.05 maddelerinde aklanmtr.
3.01.2. Bu ynetmelik kapsamna giren btn yaplar iin 3.02 maddesinde belirtilen
istisnalar dnda mimari, statik, elektrik ve tesisatlara ilikin uygulama projeleri belediyece
onanmadan avan projeye gre yap ruhsat verilemez.
3.01.3. mar Plan notlarnda stanbul Bykehir Belediyesince onaylanacak avan
projeye gre uygulama yaplaca belirlenen alanlarda, plan ve plan notlarnda ngrlen
plan kararlarna, yaplama koullarna ve ynetmeliklerle bu gibi binalar iin getirilmi
hkmlere uyulacaktr.
3.01.4. mar Plan notlarnda yer alan onaylanacak avan projeye gre uygulama yaplr
eklindeki hkmler; 1/1000 lekli Uygulama mar Planlar onanmadan uygulama
yaplamaz ve mimari, statik, elektrik ve tesisatlara, resim ve hesaplara ilikin uygulama
projeleri onanmadan yap ruhsat verilemez temel ilke kurallarn ortadan kaldrmaz.
Avan projelere gre ruhsat verilerek uygulama yaplmas ancak ve sadece mar Kanunu
gerei avan proje uygulamalarn dzenleyen 3.02. maddede iki fkra halinde saylan istisnai
hallerde mmkn olabilir.
Avan projelerin onaynda tapu, ap (belediyesinin talebi halinde), imar durumu, rperli kroki
veya inaat istikamet rlvesi, kot-kesit belgesi, zemin emniyet raporu, ED raporu (ED
Ynetmelii ve mevzuat kapsamnda deerlendirilmesi sonucunda ED raporu gerekiyor
ise), ayrca 2863/5226 sayl yasaya tabi parsellerde, ilgili mevzuata gre ilem yaplr.
MAR KANUNU GERE AVAN PROJE UYGULAMALARI
MADDE 3.02
3.02.1. Kamu kurum ve kurulularnca yaplacak veya yaptrlacak yaplara, imar planlarnda
o maksada tahsis edilmi olmak, imar plan ve mevzuata aykr olmamak zere mimari, statik,
tesisat ve her trl fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kurulularnca stlenilmesi, mlkiyetin
belgelenmesi ve ynetmeliklerle bu gibi binalar iin getirilmi hkmlere uyulmak kayd ile
en kk 1/200 lekte avan projeye gre ruhsat verilerek uygulama yaplr.
mar planlarnda eitim ve salk tesisleri ile sosyal ve kltrel tesisler, resmi ve dini tesisler
gibi kamu alanlarna ayrlm ancak yaplanma koullar belirlenmemi yerlerde; ayrk inaat
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
25
nizamnda net parsel alan zerinden bodrumlar hari emsal (E=3) gememek, plan
notlarnn ilgili hkmlerine uymak artyla, bina ebat ve yksekliklerinin projesinde
belirlendii belediyece onaylanacak avan projeye gre uygulama yaplabilir. Eitim
tesislerinde servis trafiini dzenlemek amacyla UTK karar alnmas zorunludur.
3.02.2. Devletin gvenlik ve emniyeti ile Trk Silahl Kuvvetlerinin harekt ve savunmas
bakmndan gizlilik arz eden yaplara; belediyeden alnan imar durumuna, kat nizam, cephe
hatt, inaat derinlii ve toplam inaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarnca tasdik
edildii, statik ve tesisat sorumluluunun kurumlarna ait olduunun belediyeye yaz ile
bildirildii takdirde 13.04 maddede saylan belgeler aranmakszn yap ruhsat verilir.
MAR PLANI-PLAN NOTLARI GERE AVAN PROJE UYGULAMASI:
MADDE 3.03
3.02 maddesinde belirtilen kamu alanlar dnda, mar Planlarnda;
a) TAKS +H(rtifa)
b) KAKS
c) Blok boyutlar + H
Maddelerinin en az birini salamas durumunda Avan Projesine gre uygulama yaplr.
Bu maddelerden hibirinin olmamas durumunda yeni bir plan karar alnmas zorunludur.
Plan notu ile avan proje uygulamas getirilmi zellik arz eden binalar, planda verilen
hkmlerine aykr olmamak, ynetmelikte bu tr binalar iin getirilmi hkmlere uyulmak
kayd ile bu ynetmeliin yaplama ile ilgili ykseklik, cephe, derinlik ve i llerine tabi
olmayp bu madde hkmne gre ilgili ile/ilk kademe Belediyesince onaylanacaktr.
Plan notu gerei avan projesi le/ilk kademe Belediyesince onaylanmas gereken projelerin
Madde 3.05 te bildirilen artlar salamas durumunda, Bykehir Belediye Bakanlndan
estetik ve yerleim ynnden uygun gr alndktan sonra avan proje onay yaplacaktr.
Ayrk inaat nizamna tabi yerlerde; 5 kata kadar yap yaklama mesafesi yollardan en az
(5.00) m., komu parsellerden en az (4.00) m. olup 5 kattan sonra her ilave kat iin yan komu
bahe mesafelerine (0.50) m. arka bahe mesafesine (1.00) m. ilave edilir.
Plan notu gerei avan proje uygulamas getirilmi yksek yaplar iin ekme mesafeleri 3.04
maddesi hkmlerine gre belirlenir.
Bu madde hkmleri uyarnca yaplacak uygulamalarda; mimari, statik, elektrik ve tesisat
projeleri gibi yapnn hem i hem de d evre gvenlii bakmndan nem tayan projeler ve
belgeler aranmakszn sadece avan projeye gre ruhsat verilmesine imkn salanamaz.
YKSEK YAPILARA LKN AVAN PROJE UYGULAMALARI:
MADDE 3.04
Binann herhangi bir cephesinden grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m.
olan yaplarda mimari avan projeler, statik, mekanik, elektrik, jeolojik, jeoteknik vb.
mhendislik kabullerine ait aklama raporlar, gerekli yerleim krokileri ve siluet paftalar
Bykehir Belediye Bakanl tarafndan onaylanmadan uygulama yaplamaz. Avan proje
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
26
onayn mteakiben ile ve ilk kademe belediyelerince uygulama projeleri onandktan sonra
ruhsat verilerek uygulama yaplr.
3.04.1. Yksek yaplara ait avan projelerin hazrlanmas aamasnda aadaki kriterler
dikkate alnr.
Tarihi ve doal evreye, kent leine ve ehir siluetine olumsuz etkilerde bulunmamas,
Jeolojik yapnn risk ihtiva etmemesi,
(Mlga fkra: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
Genel ulama ve yangn ulamna olumsuz etki etmemesi,
Kentsel altyapya yeni kapasite art ihtiyac getirmemesi,
mar plannda aksine bir hkm yok ise net parsel alan zerinden emsalin E=3
gememesi,
Gerekmektedir.
A.
B.
C.
D.
E.
F.
27
3.04.3. (lave madde: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) mar plannda en az veya
minimum ifadeli ekme mesafesi verildii durumlarda;
Yksek yap ile parsel snr arasndaki mesafe 15 m. olarak uygulanr. Yksek yap ana kitle
zerinde ykseliyorsa ana kitle ile parsel snr arasndaki mesafe planda verilen minimum
veya en az ekme mesafesidir. Ana kitle ykseklii dahil yap yksekliinin 60,50 m. olmas
durumunda ykselen blok ile parsel snr arasndaki mesafe en az 15 m. olup 60,50 m.
ykseklikten sonra artan her 3,00 m. ykseklik iin bu mesafeye 0,50 m. ilave edilir. Bu
maddede ifade edilen ana kitle; en fazla 5 katl olup kat adedi binann en dk kottaki
cephesi esas alnarak belirlenir. Bu ekilde belirlenen ana kitle ykseklii btn cephelerde
ayn kotta olacaktr.
AVAN PROJESNE GRE UYGULAMA YAPILACAK DER YAPILAR:
MADDE 3.05
3.05.1 Kentsel Dnm Blgesi olarak ilan edilen yerlerdeki yaplarn avan projesi stanbul
Bykehir Belediyesi tarafndan onaylandktan sonra uygulama yaplacaktr.
3.05.2 Plan notu gerei avan proje uygulamas getirilmemi yerlerde aada belirtilen
nitelikleri tayan yaplarn avan projeleri stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan
onaylandktan sonra uygulama yaplacaktr.
Toplam inaat alan (60.000)m2 den fazla olan konut ve rezidans yaplar,
Katlar alan (40.000) m2 den fazla olan i, alveri merkezi, ve zellik arz eden yaplar.
Toplam inaat alan (100.000) m2 den fazla olan sanayi ve depolama yaplar.
28
DRDNC BLM
ARSALARLA (PARSELLERLE) LGL HKMLER
ASGAR PARSEL CEPHE VE DERNL ARTLARI
PARSEL BYKLKLER
MADDE 4.01
mar Plannda gsterilen eitli blgelerde imar plan ile getirilmi farkl hkmler yoksa,
yaplacak ifrazlarda, elde edilecek yeni parsellerin asgari lleri, arazi meyili, yol durumu,
mevcut yaplar vb. gibi mevkiin zellikleri ile bu parsellerde yaplmas mmkn olan
yaplarn lleri ve ihtiyalar da gz nnde tutularak belediyelerce tespit olunur.
Bu tespit srasnda planda aksine bir hkm olmad takdirde aadaki artlarn yerine
getirilmesi zorunludur.
PARSEL GENLKLER
MADDE 4.02
4.02.1. Konut, Ticaret, Sanayi D yeri (Bro, Otel vb.) Blgelerinde
A. 4 kata kadar (4 Kat Dahil) inaata msait yerlerde,
a) Bitiik Nizamda: (8.00) m.den
b) Blok balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+8.00) m.den
c) Ayrk nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+8.00) m.den az olamaz.
B. 5 -6 katl inaata msait yerlerde,
a) Bitiik Nizamda: (10.00) m.den
b) Blok Balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+10.00) m.den
c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+10.00) m.den az olamaz.
C. 7, 8 ve 9 katl inaata msait yerlerde,
a) Bitiik Nizamda: (l5.00) m.den
b) Blok balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+l5.00) m.den
c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+ l5.00) m.den az olamaz.
D. 10 veya daha ok katl inaata msait yerlerde,
a) Bitiik Nizamda: (20.00) m.den.
b) Blok Balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+20.00) m.den.
c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+20.00) m.den az olamaz.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
29
30
BAHE MESAFELER
MADDE 4.05
4.05.1.
A. n Bahe Mesafeleri:
skn alanlarnda yaplacak binalarn n bahe ve yol kenarna rastlayan bahe mesafeleri
en az (5.00) m.dir. Bitiik inaat nizamnda mevcut teekkle uyulur.
B. Yan Bahe Mesafeleri:
5 kata kadar (5 kat dhil) olan binalarda yan bahe mesafeleri en az (4.00) mdir. 5 kattan
sonra fazla her kat iin bahe mesafeleri (0.50) m. artrlr.
C. (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
Arka Bahe Mesafeleri:
5 kata kadar (5 kat dhil) olan binalarda arka bahe mesafeleri en az 5,00 mdir. 5 kattan
sonra fazla her kat iin bu bahe mesafeleri 1,00 m artrlr.
Bina derinliinin (7.00) m.den az kalmas halinde, bina derinlii en ok (7.00) m. olacak
ekilde arka bahe mesafesi (2.00) mye kadar azaltlabilir.
D. Bahe Mesafeleri:
Bitiik nizam yaplarda bamsz blmlerin zorunlu direkt k ve hava ihtiyacn
karlamak iin yaplan i bahelerin dar kenar (4.00) metreden az olamaz. Bu mesafeler
kmalar ile daraltlamaz.
Ayrk nizamda TAKS, KAKS oran belirlenmi parsellerde yaplacak yaplarn i
bahelerinin dar kenar, bina yksekliinin H/3nden az olamaz.
Yap kitlesi ierisinde tertiplenen bahelerin, i bahe olarak deerlendirilmemesi iin, en
az i bahenin dar kenar geniliinde da ak olmas gerekir.
4.05.2. (ptal: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)
31
BENC BLM
PARSELASYON PLANLARI LE FRAZ VE TEVHT LEMLERNE DAR ESASLAR
PARSELASYON PLANLARI
MADDE 5.01
Parselasyon planlar; ancak 1/1000 lekli bir uygulama imar planna dayanlarak yaplabilir.
Onanl uygulama imar planna gre yaplacak parselasyon planlar tatbikat ve parselasyon
haritalar ile hesap cetvellerini ierir.
Kural olarak parselasyon planlarnn yaplmas zorunlu olan yerlerde, parselasyon planlar
yaplp onaylanmadan ve tapuya tescil edilmeden o kadastro adasndaki herhangi bir parsele
yap ruhsat verilemez.
Aada aklanan yerlerde, parselasyon planlarnn yaplmas zorunludur:
1/1000 lekli uygulama imar planlarnda; mar Kanununun 18. maddesi hkmleri
uygulanmadan normal artlarda yap izni verilemeyen yerlerde, parselasyon planlar yaplp
onaylanmadan, kesinleen parselasyon planlarna gre tapu sicilinde imar planna uygun ada
ve imar parselleri olumadan uygulama yaplamaz.
Bu ilemler yaplmadan daimi yap ruhsat verilemez. Ancak, 3194 sayl mar Yasasnn 33.
maddesi hkmleri uyarnca bu yerlerde zerinde ynetmelik esaslarna uygun yap yaplmas
mmkn olanlarnda sahiplerinin istekleri zerine belediye encmeni karar ile muvakkat
(geici) yap ruhsat verilebilir.
FRAZ VE TEVHD LEMLERNE DAR ESASLAR
MADDE 5.02
5.02.1. mar planlarna gre yol, meydan, yeil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere
ve resmi kurumlara ayrlan yerlere rastlayan gayrimenkullerin bu ksmlarnn ifrazna veya
tevhidine izin verilemez. Bir ksm, kamu hizmeti ve tesislerine ayrlan yerlere rastlayan
parsellerin bu ksmlar kamu eline gemedike ayr bir parsel olarak ifrazna izin verilemez.
Ancak kamu hizmet, tesis ve alanlarna ayrlan ksmlarndan geriye kalan paralar imar plan
ve ynetmelik esaslarna gre msait ise parsellere ayrlabilir. Keza imar plan ve ynetmelik
esaslarna gre uygun olduu takdirde bunlar zerinde yap izni verilebilir.
mar planlar ile belirlenen donat alanlar ile imar istikameti nnde kalan ksmlar kamu
eline gemeden imar uygulamas yaplamaz.
5.02.2. mar planna gre kapanmas gereken yol ve kmaz sokak zerinde bulunan veya
mahreci bulunmasna ramen yap adas ortasnda kalan parseller ifraz edilemezler.
5.02.3. eitli kamu ve hizmet tesislerinin gerekletirilmesi maksad ile yaplmas gereken
kamulatrmalar yznden bu hizmet ve tesisler iin parsellerin lzumlu paralara ayrlmasn
salamak zere yaplacak ifrazlar, bu ynetmelikteki ifraz artlarna tabi deildir.
5.02.4. mar parselasyon plan tamamlanm olan yerlerde yaplacak ifraz veya tevhitlerin bu
planlara uygun olmas arttr.
32
mar parselasyon plan tamamlanm olan yerlerde imar plan ile belirlenen dzenleme
ortaklk pay olarak tariflenen alanlar kamu eline gemeden imar uygulamas yaplamaz.
5.02.5. fraz suretiyle yola cephesi olmayan parsel oluturulamaz.
5.02.6. mar planlarnda parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yaplacak ifrazlarn, asgari
cephe genilikleri ve byklkleri ynetmelikte belirtilen esaslara gre tespit edilir.
5.02.7. frazla oluan parsellerin bina taban alanlar toplam, ifrazdan nceki bina taban
alanlar toplamn geemez.
5.02.8. mar plan dnda veya imar planlarnda iskan d alanlarda kalan kadastral
parsellerde yaplacak ifrazlarn, belediyece tespit edilecek llerinin, ifrazdan sonra elde
edilecek beher parselin (5000) m2den daha kk ve trafie ak kadastral bir yola cephesinin
(25.00) m.den daha az olmayacak ekilde tespiti mecburidir.
5.02.9. Ayrk yap nizamna tabi olup, imar plan ile farkl ykseklik veya kullanm kararlar
getirilmi imar parselleri tevhit edilemez.
5.02.10. Yeni parsel oluturmamak kouluyla mevcut parsellerde daha uygun artlar salamak
ve uygulamay kolaylatrmak ve hudut tashihi amac ile snr ve alan dzeltmesine ynelik
ifraz ve tevhit ilemlerinde bu ynetmelikte sz geen asgari ifraz artlar aranmaz. Bir
parselde birden fazla bina olmas halinde veya hisseli imar parsellerinde bir hissedara ait bina
bulunmas halinde binann bulunduu hissedarn parselinin ayrlmas iin yaplan dzeltme ve
ifraz, tevhiden ifraz ilemlerinde de bu ynetmelikte sz geen asgari ifraz artlar aranmaz.
5.02.11. Parselasyon plan bulunmayan yerlerde belediyelerce yaplacak ifraz ve tevhit
ilemleri imar planlarna ve imar ynetmelii hkmlerine uygun olarak, imar istikamet
rlevesine gre hazrlanacak teklif folyesine gre yaplr.
5.02.12. fraz hatt bir parseli bldnde parselin geri kalan ksm mstakil yaplamaya
elverili deilse ifraz hatt parsel snr kabul edilir.
TEHLKEL ALANLAR
MADDE 5.03
Takn, heyelan ve kaya dmesi gibi afet alanlarnda bulunan shhi ve jeolojik mahzurlar
olan veya bunlar gibi tehlikeli durumlar arz etmesi yznden imar planlarna veya ilgili
idarelerce hazrlanm veya onaylanm raporlara gre yerleime almas yasak edilen alanlar
ifraz edilemez. Bu gibi yerlerde arazi takviyesine matuf tesislerden baka yap yaplamaz.
mar planlarnda yukardaki sebeplerle "Aalandrlacak Alan" olarak gsterilen alanlarda da
ayn esaslara uyulur.
FRAZ VE TEVHT LEMLERNDE YETK
MADDE 5.04
stanbul Bykehir Belediyesi snrlar iindeki gayrimenkullerin resen veya mracaat
zerine tevhit ve ifraz, bunlar zerinde irtifak hakk tesisi veya bu haklarn terkini, mar
Kanunu ve mar Ynetmelii hkmlerine uygunluu belediye encmenlerince
onaylanmadka, tapuya tescil olunamaz.
33
34
ALTINCI BLM
YAPILARLA LGL HKMLER
PARSELLERDE YAPILANMA ARTLARI ASGAR BNA CEPHE VE DERNL
ARTLARI
MADDE 6.01
Genel olarak bu ynetmeliin parsel byklkleri ile ilgili hkmlerine uymayan parsel ve
arsalarda, yeni inaat ve ilaveler yaplmasna veya mevcut yaplarn esasl tadillerine izin
verilmez. Bu gibi parsel veya arsalar, mar Kanunu hkmlerine gre yap yaplmasna uygun
hale getirilinceye kadar, sahiplerince eskiden olduu gibi kullanlmasna devam edilir.
Ancak, iki tarafnda imar plan ve mevzuatna aykr olmamak artyla yaplm bina veya bir
tarafnda byle bir bina ile dier tarafnda plana gre tespit edilmi bir yol bulunan arsalardan,
plan ve ynetmeliin dier artlarna aykr olmamak koulu ile bu ynetmelikteki parsel
byklkleri ile ilgili hkmlere uyulmakszn yap yaplmasna izin verilir.
Ayrca durumu yukardaki fkra hkmlerine uymad halde lleri bu ynetmelikte
belirtilen miktarlardan az olmakla beraber, zerinde civarn karakterine ve blgenin artlarna
gre yaplabilecek binann gerektii ller oluabilen arsalarda 8.01 maddesindeki piyes
llerini salamak koulu ile bina cephesi bitiik nizamda (4.00) m. ayrk nizamda (6.00)
m.den az olmamak kaydyla parsel byklkleri ile ilgili hkmlere bal kalnmakszn yap
yaplmasna da izin verilebilir. Bu uygulamalar srasnda birden fazla yoldan cephe alan
parsellerde yaplacak binann dier yol cepheleri (4.00) m.nin altna drlemez, bina
ykseklii (9.50) m.yi geemez.
Durumu yukardaki fkra hkmlerine de uymayan parsellerde, imar mevzuatna uygun parsel
dzenleninceye kadar ynetmelikte belirtilen asgari piyes llerini salamak kouluyla en
fazla H=6,50 m. irtifada yap yaplmasna da izin verilebilir.
Balta ifraz niteliinde olumu ve parsele (3.00) m den az olmamak art ile mahre salayan
parsellerden yaplanmaya uygun olanlarna plan artlarnda yaplanma izni verilir.
BR PARSELDE BRDEN FAZLA BNA YAPILMASI
MADDE 6.02
Bir parselde, imar plan ve/veya ynetmelik hkmlerine uygun olmak ve aada belirtilen
artlar salamak kaydyla birden fazla yap yaplabilir.
6.02.1. Ayrk Nizama Tabi Parsellerde: Binalarn birbirlerine olan mesafeleri, her bina iin
imar plan ve/veya ynetmelikte ayr ayr belirlenen yan bahe mesafelerinin toplamndan az
olamaz.
6.02.2. Bitiik Nizama Tabi Parsellerde: Binalarn birbirlerine olan mesafeleri, her bina iin
imar plan ve/veya ynetmelikte belirlenen arka bahe mesafelerinin toplamndan az olamaz.
BNA CEPHELER
MADDE 6.03
Ayrk yap nizamna tabi olan konut alanlarnda yaplacak yaplarn maksimum bina cephesi
(30.00) m.dir. kili veya l blok yaplmas gereken yerlerde, daha uygun zm yollar
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
35
bulmak maksad ile bir ka dar parseli birlikte mtala ederek o yer iin tespit edilen yap
karakterine uyacak bir tertipten uzaklamamak zere bina cepheleri toplam (30.00) m. olan
ikili veya l bloklar tekil etmeye Belediyeler yetkilidir. mar planlarnda blok yap
nizamna tabi olan yerlerde planda aksine bir hkm bulunmad takdirde azami blok boyu
(50.00) m.dir.
Avan projeye tabii yaplar ile zellik arz eden yaplarda meri plan ve plan notlarnda aksine
bir hkm bulunmad takdirde bina cephe boyutlarn belirlemeye avan proje tastikini
yapacak olan ilgili idare yetkilidir.
AYRIK YAPI NZAMINA TAB YERLERDE YAPI YERNN TESPT
MADDE 6.04
Ayrk yap nizamna tabi olan yerlerde ynetmelik hkmlerine dayanlarak verilen azami
bina sahasn amamak ve asgari bahe mesafelerini korumak plan ve ynetmeliklerle o parsel
iin tannan katlar alann kstlamamak koulu ile yap yerini tespite belediye bakanlklar
yetkilidir.
BNA DERNLKLER
MADDE 6.05
6.05.1. (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
Bitiik ve Blok Nizamna Tabi Parsellerde;
mar planlarnda bina derinlikleri belirlenmemi yerlerde, yaplacak bina derinlii azami
(20.00) m.yi gememek ve arka bahe snrlarna hibir yerde (4.00) m.den fazla
yaklamamak art ile;
D=L- (K+A) forml ile belirlenir. Bu formlde:
D=Bina Derinlii
L=Parsel Derinlii
Ancak bu formle gre bulunacak bina derinliinin (7.00) m.den az kalmas halinde, arka
bahe herhangi bir noktada (2.00) m.den ve arka izgiye gre iki bina arasndaki mesafe
(4.00) m.den az kalmamak art ile bina derinlii (7.00) m.ye kadar arttrlr. Mevcut arka
bahe teekkl varsa mevcut teekkle uyulur. Deiik derinlikteki parsellerden oluan
adalarda yukardaki formle gre hesaplanacak deiik bina derinliklerinin sebep olaca
dzensizlii gidermek amac ile bir yap adasnn tamamnda arka izgi dzenlemeleri
yaplabilir. Bu dzenlemeler yaplrken:
A. Ada iindeki istisnai derinlikteki, bir parsel iin hesaplanan bina derinliinin, ayn srada
verilecek bina derinliklerini amas ve ada ii boluunu blc bir nitelik kazanmas
halinde bu binaya verilecek derinlik azaltlabilir.
B. Ke bana rastlayan parsellerde bina derinlii parselin yz ald yollar zerindeki
komu parsellere verilecek derinliklere gre belirlenir. Yap adasnda bu yollara gre
verilen bina derinliklerinin ada kesindeki bir veya daha fazla parselin ada ii boluu ile
irtibatn kesecek lde olmas halinde bu parsellere verilen derinliklerin (7.00) m.
olmas artna baklmakszn nizami aydnlkla parsel tamamnda bina izni verilebilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
36
C. Yap adasnn bir kenarnda verilecek bina derinliklerinin ayn sradaki mevcut ve
muhafaza edilecek binalarn derinlikleri ile uyumlu olmas gerekir. Bunu salamak amac
ile gereken yerlerde arka bahe mesafesi azaltlabilir. Ancak hi bir parselde yap derinlii
parsel arka snrnn herhangi bir noktasna (2.00) m.den fazla yanaamaz.
D. Ke ba olmayp iki yola yz bulunan ve varsa n bahe mesafeleri ktktan sonraki
ortalama derinlii (40.00) m.den az olan parsellerde, bu derinlie kadar bina yaplabilir.
Ancak verilecek bina derinliklerinin ada ii boluunu blecek bir nitelik kazanmas
halinde bu parsellere verilecek bina derinlii mevcut teekkle gre dzenlenir.
E. Bitiik, Blok ve ikiz nizama tabi yaplarda bitiik olan cephelerde Deprem Blgelerinde
Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine gre derz yaplmas ve bu derzlerin
depremde bloklarn btn dorultularda birbirinden bamsz olarak almasna olanak
verecek ekilde dzenlenmesi zorunludur.
F. mar Planlarnda ticaret blgesi olarak gsterilen veya ticaret blgesi olarak olumu
yerlerde yaplacak bitiik nizam ve blok ba binalarn derinlikleri teekkl ve parselasyon
durumuna gre (30.00) m.yi geemez.
6.05.2. Ayrk Nizama tabi parsellerde
mar plan veya bu ynetmelikte belirlenen n bahe ve bahe mesafelerinin belirlendii
yaklama snrlar ierisinde kalmak art ile taban alan (TA) (900.00) mden byk olamaz.
BNA YKSEKLKLER
MADDE 6.06
6.06.1. mar plan ve/veya plan notlarnda kat adetleri veya bina ykseklikleri belirtilmemi
veya blge kat nizam tayin edilmemi yerlerde bina ykseklikleri ve bunlara tekabl eden kat
adetleri aada gsterilen miktarlar amamak zere tespit olunur.
mar planna ya da teekkl istikametine gre yaplan dzeltmeler sonucu ortaya kan yol
genilii;
(7.00) m.ye kadar olan yollarda:
(Deiik: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile) Genel olarak bitiik ve blok
nizam yaplama kouluna sahip konut alanlarnda; tamam konut olarak yaplacak binalarda
zemin kat 3.50m, normal katlar 3.00m ykseklie kadar yaplabilir, zemin katn ticari amal
kullanlmas durumunda ise zemin kat ykseklie 4.00m.ye kadar yaplabilir. Bitiik ve blok
nizam yaplama kouluna sahip konut alan dnda kalan parsellerde ise zemin kat 4.00m
ykseklie kadar, normal katlar ise 3.50 m ykseklie kadar yaplabilir. Ayrk nizam
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
37
yaplama kouluna sahip konut alanlarnda; tamam konut olarak yaplacak binalarda zemin
kat 4.00m, normal katlar ise 3.80 m, bunun dnda kalan dier binalarda ise zemin kat 5.50m,
normal katlar 4.00m ykseklie kadar yaplabilir.
(Deiik: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile) mar Planlarnda gsterilen bina
yksekliklerinin veya kat adetlerinin birbirlerine tevillerinde veya neye tekabl ettiklerinin
tespitinde de bu esaslar gz nnde bulundurulur.
(Deiik: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile) Umuma hizmet eden ve zellik
arz eden binalarda alveri merkezi, kltrel ve sosyal tesisler vb. yerlerde kat yksekliinin
arttrlmas hususunda belediyesi yetkilidir.
6.06.2. Yeni yaplacak binalarda bina ykseklii belirlenmi ise imar planlarndaki artlara,
belirlenmemi ise bu ynetmelikte gsterilen ykseklie veya kat adedine uyulmas arttr.
Ancak, temel ve statik hesaplar ile bahe mesafeleri, merdiven, klk vs. gibi kat adedi veya
bina ykseklii ile ilgili elemanlar plan ve ynetmelikte gsterilen azami ykseklie gre
hesaplamak, gerektiinde asansr yeri braklmak veya proje mesuliyeti ile fiilen yaplacak
blmn fenni mesuliyet hizmetleri bu esaslara gre aranmak koulu ile daha az katl inaat
yaplabilir.
Ayrk nizama tabi olup, 4 ve daha az katl bina yaplmas gereken yerlerde ina edilecek
eksik katl binalarda bu artlar aranmaz. Bu uygulama birden fazla parsel zerinde oturan
bitiik blok ve ikiz nizam binalarda uygulanmaz.
6.06.3. Bu maddenin uygulanmasnda, yollardaki arazi genileme ve daralmalarda, n bahe,
yeil alan, refj, meydan, otopark, demiryolu, su kanal gibi unsurlar yol geniliine dahil
edilmez.
6.06.4. Bu ynetmelikte gsterilen ykseklikler, herhangi bir abideyi veya muhafazas
gereken tarihi ve mimari bir eserin grnn bozmas halinde, Kltr ve Tabiat Varlklarn
Koruma Kurulu kararna gre belediyece azaltlabilir.
6.06.5. Ke bana rastlayan parsellerde yaplacak binalar daha fazla ykseklik verilen
sokan artlarna tabidir. Ancak bu ykseklik dier sokakta (20.00) m.den fazla devam
edemez. Ke ba olmayp iki yola yz bulunan parsellerde yaplacak binalar da daha fazla
ykseklik alabilecei sokan artlarna tabi olup, en az (3.00) m. nce kademe yaplarak
dier sokak artlarna uydurulacaktr.
Bina derinliinin (20.00) m.den az olmas ve ayn adada mevcut teekklde kademe
bulunmamas halinde belirtilen kademe art aranmayabilir. Bir kattan fazla kademe yaplmas
gereken yerlerde her kat iin dier kattaki kademe hattna en az (3.00) m. mesafe kala kademe
yaptrlr.
Ayrk nizam binalarda yukarda belirtilen kademelendirmeler yaptrlmaz. mar planlarnda bu
maksatla ett edilerek kademe hatt tespit edilmi ise yol meylinden dolay ayrca bir kademe
yaptrlmaz, imar planna uyulur.
6.06.6. mar planlarnda sayfiye blgesi olarak gsterilen, bina ykseklikleri ve kat adetleri
belirtilmemi olan yerler ile imar plan henz yaplmam olan ve irtifakl geit veya balta
ifraz (Balta ifraz niteliinde olumu ve parsele (3.00) m nin altnda ve (1.00) m den az
olmamak art ile mahre salayan parsellerden yaplanmaya uygun olanlarna)ile olumu
parsellerde yaplacak binalar, bu ynetmelikte belirtilen bahe mesafelerine uyulmak kayd
ile, iki kat (H=6.50m), toplam iskan edilen katlar alan (KA=250) myi geemez.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
38
39
6.07.4. ki yola yz olan ara parsellerde (6.07.2) bendinin A. ve B. fkralarna gre kot
verilen bitiik nizam yaplar kademelendirilerek dier sokak artlarna uydurulur, bu kademe
binann dier yol cephesine (3.00) m.den fazla yaklaamaz. u kadar ki ayn adada
teekkln kademesiz olmas halinde mevcut teekkle uyulur.
Ayrca bir yap adasnn tamam iki yola cepheli tek sra parsellerden teekkl etmi ise kot
farkndan dolay kademe yaptrlmaz.
6.07.5. Yol kenarnda korunmas gereken bir set zerinde yaplacak n baheli binaya set
stnden kot verilebilir. Aksi halde binaya yoldan kot verilerek parsel yol kotunda tesviye
edilebilir. Bu maddede sz geen setli arazi yoldan en az (l.50) m. ykseklik ile balayarak
ykselen arazidir.
6.07.6. Bir parsele birden fazla bina yaplmas halinde her bina mstakil dnlerek yakn
olduu evrenin artlarna gre belediyesince kot verilir, bu durum avan proje veya vaziyet
plannda gsterilir. zellik arz eden durumlarda veya avan proje uygulamas yaplan yerlerde
kot yerinin tespitine ilgili belediye bakanl yetkilidir.
ZEMN KAT TABAN KOTU, TAB ZEMN VE TESVYE KOTU
MADDE 6.08
6.08.1. Genel olarak zemin kat taban kotu binalarn kot verilen 0.00 kotunun altna demez
ve +1.00 kotunun da zerine kamaz. Ayrca binalarn kot ald yol cephesince bu kota esas
olan tretuvar st seviyesinden aa drlemez.
Bitiik nizama tabi yerlerde yol cephesinde yolun meylinden dolay zemin kat taban kotunun
kot alnan noktaya gre tretuvardan en fazla (3.00) m. ykseldii noktalarda binalarda kademe
yaplmas mecburidir. Bitiik nizam bir binann belirlenmi saak kotu, yol meyli sebebiyle
verilen ykseklii (3.00) m.den fazla aarsa, yol meylindeki her (3.00) m.lik d iin bina
stten bir kat kademelendirilir. Bu ekilde kademelendirilerek yaplan binann son kademe
hattndan itibaren bina cephesi (6.00) m.nin altna dt takdirde, bir nceki kademe
seviyesine uyulur.
zellik gsteren konularn zmlenmesinde belediyeler yetkilidir.
Arazi meylinden faydalanmak amacyla veya mimari nedenlerle, binalar blounun, bir
binann veya bamsz bir dairenin; belirlenen bina yksekliini amamak, belirli piyesler iin
tespit olunan asgari kat yksekliklerine veya bu Ynetmeliin dier hkmlerine aykr
olmamak artyla, eitli katlarda ve/veya farkl taban ve/veya tavan seviyelerinde
dzenlenmesi mmkndr. Ayrca yukardaki hkmlere uygun olmak kaydyla zemin
katlarn binann kot ald yol cephesi zerinde bulunmayan piyesleri ile yol cephesinde yer
alan piyeslerinin yol cephesinde kalmayan ve piyes derinliinin yarsn amayan bir ksm
alanlar, zemin kat kotundan farkl kotta dzenlenebilir. Ancak bu uygulama srasnda yol
cephesinde yer alan piyeslerin cepheden itibaren en az (3.00) m. ekilerek kademe yaplmas
gerekmektedir.
6.08.2. Tabii zemin arsann tesviye edilmemi hlihazr durumu olup, ilgili belediyece yol
kotlar ve buna bal olarak tabii zemin kotlar belirlenip, belediyece tasdik edilmedike hibir
ekilde kaz veya dolgu yaplamaz. Bu ekilde arazi dzenlemesi yaplabilmesi iin
dzenlenmi zemin kotlarnn parselde ina edilecek esas binaya ait mimari projelere
ilenerek yap ruhsatnn alnmas mecburidir. Aksi halde mar Kanununun 40 ve 42.inci
maddelerine gre ilem yaplr.
40
41
Ticari alanlarda yaplan binalarn ticari amala kullanlan bodrum katlarnda bu art aranmaz.
Bu tr binalarda suni havalandrmann salanmas ile zrllerin dolamna olanak salayan
rampa, yryen bant ve bunlar gibi nlemler alnr.
Takn alanlarnda bodrum katn iskn edilip edilmemesinde ilgili belediyesi yetkilidir.
6.09.2. Konut binalarnda hibir ekilde bamsz blm olarak tertiplenecek umumi depolar
ve zel depolara izin verilmez. Ancak bodrum katlarnda daire sahiplerinin ihtiyacn grecek
ekilde darya irtibat olmamak ve ait olduu daire alannn % l0unu amamak art ile depo
mahalli oluturulabilir.
6.09.3. Konut alannda kalmakla birlikte, belediyece uygun grlen yol gzerghlarnda,
halkn gnlk ihtiyalarn karlamaya dnk olarak zemin kat ve/veya aa kan bodrum
katlarda ticaret yaplabilir. Bu dkknlarn bodrum katlarnda iten balantl ve alannn iki
katn amayan depolar olabilir. Bu depolarn ayr girileri olamaz, binalarn ortak alanlar ve
mtemilatlaryla irtibatlandrlamaz.
6.09.4. Binann ortak mahalli olarak tertiplenen depolar
bina
dna
dorudan
irtibatlandrlmayp ortak mahalle ve ana merdivenle irtibatlandrlmak zorundadr.
6.09.5. Bitiik nizamda arka bahe mesafesi ortalama (2.00) m. ve daha fazla olan binalarda,
ana merdivenle irtibatl en az (l.00) m. geniliinde bahe k yaplmas zorunludur.
6.09.6. Binalarda bamsz blm girileri ana merdivene balantl, sahanlk ve koridorlardan
yaplabilir. Bunun dnda snak, kalorifer ve kapc dairesi gibi ortak yerlerden bamsz
blm girii yaplamaz.
6.09.7. Bodrum katta bir st kat ile balantl piyes ya da piyesler dzenlenmesi halinde
yeterli k, havalandrma ve yaltmn salanmas zorunludur.
6.09.8. Binalarda arka bahe ve i bahe ana merdiven veya ortak mahaller ile
irtibatlandrlmak zorundadr.
6.09.9. Kalorifersiz veya doalgaz sobasz binalarn bodrum katlarnda her daire iin en az
(2.50) mlik odunluk, kmrlk veya depo ayrlmas zorunludur.
6.09.10. Bodrum kat bulunmayan veya bodrum kat bulunup da ilave kmrlk yaplabilecek
yer salanamayan durumlarda ilave katlar iin gerekli kmrlk mahalleri kendi bamsz
blmleri iinde tertiplenir.
6.09.11. Topraa dayal tm bodrum katlarda, d etkilere kar s ve su yaltm yaplmas
zorunludur.
6.09.12. Bodrum kaps tamamen tretuvar zerinde kalan fazla meyilli yollar dnda
yaplacak n bahesiz binalarda yol cephesinde bodrum girii yaplamaz.
BNA GRLER
MADDE 6.10
Bina girilerinde aadaki artlara uyulur:
Bina giri koridoru genilii ana merdivene ulancaya kadar umumi binalarda en az (2.20) m.
dir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
42
Yol cephelerinden giri alan binalarda, giriin hizasndaki bordr ta st seviyesinin altnda
giri yaplamaz.
Binalarda giri kaplar ile ana merdiven aras koridor genilii en az d kap genilii kadar
olmak zorundadr.
Yola bakmayan veya n bahe mesafesi en az (4.00) m olan bina cephelerinden giri
yaplmas halinde giri eridi hizasndaki bordr st seviyesinden en fazla (2.00) m. inilmek
veya klmak suretiyle yaplabilir. Bu tr giri yaplmas halinde su basman kotunun (+1.00)
m. de yaplmas zorunludur.
Tabii zeminden kotlandrlan parseller yukardaki artlara tabii deildir. Giri; tabii zemine
uyumlu olarak dzenlenecek merdiven ve rampalarla salanr.
Ayrca deme kaplamalarnda kaymay nleyen, tekerlekli sandalye ve koltuk denei
hareketlerini gletirmeyen standardna uygun malzeme kullanlmas zorunludur.
Konut binalarnn zemin katlarnn dkkn veya maaza olarak dzenlenmesi halinde dkkan,
maaza girileri sadece yol cephesinden yaplr. Apartman umumi giri hol geniliinin
(2.00) m., bina umumi giri kapsnn bina cephesinden (3.00) m. ierde olmas halinde
dkkan veya maaza girileri bu holden yaplabilir.
Su basman kotuna merdivenle klan asansrl binalarn tamam ile asansrsz binalarn
toplam daire says 8 veya toplam inaat alan (800) m2 ve daha fazla olanlarnda; zrllerin
de bu sahanla ulaabilmesi iin uygun eimde rampa yaplmas veya merdivene bitiik dar
kenar en az (0.80) m. ve alan (1.00) m2 zrl asansr yeri braklmas zorunludur.
KPRL GRLER
MADDE 6.11
n baheleri yaya kaldrm seviyesi altnda teekkl etmi bina girileri aadaki ekilde
dzenlenir.
6.11.1. Yola nazaran n baheleri parsel kenarnda set tekil eden tabii zemini dk
parsellerde civar teekklne baklmakszn kprl bina girii yaplabilir. Bu maddede ad
geen setli arazi yoldan en az (1.50) m. dk kotlu arazidir.
6.11.2. Yola nazaran n baheleri az meyilli parsellerde kprl giri ancak civar teekklde
varsa yaplr.
6.11.3. n cepheden yaplan kprl giriler, yol kotunda genilii maks. (3.00) m. olacak
ekilde ve su basmandan dolay yaplmas gereken merdivenlerin binaya birletii ksmda
tertiplenir (imar plannda tespit edilmi cephe hattnn gerisinde kalmak art ile).
6.11.4. Yan cepheden kpr eklindeki geitlerle yola balanma zorunluluu olan hallerde,
kpr genilii en fazla (1.80) m. olacaktr. Bu kprlerin bina yan yzne yapk ve konsol
olarak ina edilmeleri mecburidir.
6.11.5. Kprlerin alt hibir ekilde kullanlamaz. Yanlar ak olmak art ile st effaf bir
malzeme ile kapatlabilir.
43
KPR GELER
MADDE 6.12
Konut d alanlarda, ayn parselde yada komu parsellerde bulunan binalar arasnda en az 5
kata hizmet edecek ( her 5 kat iin en fazla bir adet olmak zere) ekilde genilii (3.00)m
den fazla, tabi zeminden ykseklii hibir noktada (5.00) m den az olmamak ve gei dnda
baka amala kullanlmamak koulu ile kpr geiler yaplabilir.
Bykehir Belediyesi Ulam Daire Bakanl ve Kentsel Tasarm Mdrlnn gr
dorultusunda, arasndan yol geen parsellerde bulunan binalar arasnda yaplacak bu
geilerin genilii en fazla (4.00) m, en yksek yol kotundan kiri alt net ykseklii (5.00)
m den az olmayacaktr. Yaplacak bu geiler baka amala kullanlmayacak olup zerleri
effaf malzeme ile kapatlabilir.
Arasndan yol geen parsellerde ilgili altyap kurumlarnn uygun gr alnmak kaydyla ve
idare tarafndan gelecekte yaplacak altyap yatrmlarna engel olmas halinde ilgilisinin
hibir hak iddia edilmeksizin kaldrcan taahht etmesi artyla yol altndan da benzer
ekilde geiler yaplabilir.
Yol altndan veya stnden dzenlenecek olan geiler Ulam Daire Bakanlnn gerekli
grd yerlerde, ayn zamanda kamunun da kullanaca ekilde alt veya st geit olarak
dzenlenecektir.
SET ALTI GARAJI
MADDE 6.13
Tabii zemini yola nazaran set tekil eden arsalardan yoldan yksek olanlarnda n bahe
mesafesi iinde i ykseklii (2.20) m.yi amayan ve uygun olduu hallerde esas bina ile
irtibat buradan salanan,civar teekkl, yol ve arazi durumu incelenerek esas binaya ait
kapal otopark yaplmasna izin verilir. Bu otoparklar bina sahas emsaline dahil edilemez,
kaplar tretuar dna alacak ekilde tertiplenemez.
44
YEDNC BLM
YAPILARLA LGL DER ARTLAR
MADDE 7.01
7.01.1. Baz Yaplarda Aranan artlar:
A. Yma binalar: Gerek dey ve gerekse yatay ykler iin tm tayc sistemi doal veya
yapay malzemeli tayc duvarlar ile oluturulan yma binalarn ve bina tr yaplarn
boyutlandrlmas ve donatlmas bu konuda yrrlkte olan ilgili standart ve bu
ynetmelikteki hkmlerle birlikte Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda
Ynetmelik de belirtilen kurallara gre yaplacaktr.
a) Kat adedi ve ykseklikler: Kerpi duvarl yma binalar en ok 1 bodrum kat ve 1
zemin katl olarak yaplabilirler. Bodrum kat ykseklii (2.40) m.den, zemin kat
ykseklii (2.70) m.den fazla olamaz. Bu binalarn atlar d duvarlar en ok (0.50)
m. aacak biimde saakl olarak ve olabildiince hafif yaplacaktr.
Hm, ahap, yarm kagir binalarda ykseklik (6.50) m.yi amamak artyla bodrum
hari 2 katl olarak yaplabilirler.
b) Yma binalarda her bir katn ykseklii en fazla (3.00) m.dir. Bu katlara ek olarak
yaplacak at katnn alan bina taban alannn %25inden byk olamaz. Aksi halde
at kat tam kat saylr.
c) Tm tayc duvarlar planda kesinlikle st ste gelecektir. Ksmi bodrum
yaplmasndan kanlacaktr.
d) Ahap ve yarm ahap binalar bitiik nizamda yaplamazlar. Ayrk nizamda ise komu
snrlarndan ekme mesafesi en az (5.00) m. olacaktr.
e) Hm ve yarm kgir binalarn komu snrlarnda zeminden itibaren atnn her
yerinden (0.50) m. ykseklie kadar ve en az l tayc tula kalnlnda yangn duvar
yaplmas arttr.
f) Her trl binalarn temel ve bodrum kat duvarlar kgir olacaktr.
B. Umumi binalar: elik, betonarme, kgir veya benzeri olabilir. Ancak mimari karakteri
veya kullanm koul ve ekilleri nedeni ile zellik arz eden yaplar yukarda belirtilen
hkmlere tabii deildir.
7.01.2. Hesap Esaslar:
TSE normlarna uyulmas koulu ile;
A. Hesaplar, demeler gibi ykleri dorudan doruya tayan elemanlarn hesabndan
balayp bunlarn mesnetlerini tekil eden dier elemanlara geerek temele kadar dzgn bir
sra iinde devam edecek, hesap sistemi anlalr ve kontrol kolay olacak ekilde
yazlacaktr.
B. Ykn bir elemandan dierine nasl ve nereden getii aka gsterilecektir. Hesaplar ile
izimler arasndaki balant ak olarak kurulacak, elemanlarn numaralar hesaplarda balk
olarak verilecek izimlerde de her elemann zerine yazlacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
45
C. Bodrum dhil kat geen yaplarda zemin emniyet gerilmesi ve zemin zellikleri bu
konuda laboratuar ve eleman olanaklarna sahip kurum ve kurululara tespit ettirilecektir.
D. Her yap hesabnda eleman ve yap gvenliinin saland grlecektir.
E. Tm yaplarda yatay burulma momentleri dikkate alnarak statik hesap yaplacaktr.
F. Herhangi bir sebepten dolay hasar grm yaplarn tekrar kullanlp kullanlamayaca
yetkili bir kurumun belirleyecei bir uzman mhendisin verecei rapora gre belirlenir. Bu
raporlar proje ve hesap ile yerinde tetkik sonularna dayandrlacaktr.
7.01.3. naat Ruhsatna (Uygulamaya) Ynelik Hazrlanacak Zemin nceleme
Raporlarnn Genel Format
stanbul mar Ynetmeliinin uyguland alanlardaki tm yap ve binalara yeni inaat
ruhsatiyesi almak iin yap veya bina sahibi ya da kanuni vekilleri sz konusu inaat alan iin
ZEMN NCELEME RAPORU yaptrmak mecburiyetindedirler.
A. Zemin nceleme Raporlarnda Gz nne Alnacak Faktrler:
mar planlarna esas Jeolojik-Jeoteknik inceleme Raporlar ve bunlara ait Yerleime
Uygunluk Haritalarnn mevcut olduu blgelerde parsel baznda hazrlanacak olan inaat
ruhsatna (uygulamaya) ynelik olan ve statik projelere altlk tekil eden Zemin nceleme
Raporlarnda, yaplacak saha, laboratuar ve bro almalarnda, yapy etkileyecek olan 3
faktr gz nne alnmaldr.
a) Parselin genel zemin durumu ve yerleilebilirlii hakknda bilgi veren, imar planlarna
esas olarak hazrlanm Harita ve Raporlara gre Yerleime uygunluk Durumu,
b) Planlanm yapnn fonksiyonunu ve nemini belirten Bina nem Katsays,
c) Meydana gelebilecek bir depremde uzaklk olarak deprem etkisine hangi mertebede
maruz kalnacan belirleyen Deprem Blgesi Derecesi.
B. Zemin nceleme Raporu Format erii Kategori Tespiti:
Yukarda belirtilen hususlar dorultusunda oluturulan ve aada tabloda verilen
Kategorilendirme Abanda belirtilen bu 3 faktre gre hazrlanacak Zemin inceleme
Raporu format ierii 5 kategoriye ayrlmtr. Bu abak yardm ile kategori tespiti yaplr.
Yer.
Uyg.Durumu
Bina nem
Katsays
1.0
YU
1.2
1.4 ve 1.5
Deprem
Bl.Derecesi
Kategori
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
Tip B
Tip A
Tip B
Tip A
Tip C
Tip B
46
1.0
1.2
1.4 ve 1.5
1.0
AJE
1.2
1.4 ve 1.5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve5
1 ve 2
3
4 ve 5
Tip C
Tip B
Tip C
Tip B
Tip D
Tip C
Tip D
Tip C
Tip D
Tip C
Tip E
Tip D
TP C:
1) Mekanik temel aratrma sondaj(lar), yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle
desteklenen jeoloji almalarn,
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
47
2) Jeoteknik almalar,
3) Jeofizik almalar,
4) Depremsellik almalarn,
5) Dier afet durumu almalarn(sel, takn v.b.) ierir.
TP D:
1) Mekanik temel aratrma sondajlar, yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle
desteklenen ayrntl jeoloji almalarn,
2) Ayrntl jeoteknik almalar(oturma, ime, svlama, stabilite vb.analizler),
3) Jeofizik almalar(sismik krlma, sismik yansma, elektrik zdiren vb.),
4) Depremsellik almalarn,
5) Dier afet durumu almalarn(sel, takn, akma, kayma vb.) ierir.
TP E:
1) Mekanik temel aratrma sondajlar, yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle
desteklenen ayrntl jeoloji almalarn,
2) Pressiometre, SPT, CPT, DPD, Vane, Plaka Ykleme ve dier arazi deneylerini ieren ve
ayrca yeralt jeolojisi modelinin ortaya karld ayrntl jeoteknik almalar,
3) Ayrntl jeofizik almalar (sismik krlma, sismik yansma, elektrik zdiren, vb.),
4) Depremsellik almalar,
5) Dier afet durumlarn ayrntl olarak ortaya koyan almalar ierir.
Yukarda belirtilen hkmler, Zemin ve Temel nceleme Raporu ieriine ynelik asgari
kurallar olmakla birlikte, raporu hazrlayanlar tarafndan gerekli mesleki bilgiler ile ilgili
standartlar ve gncel yasal ve bilimsel almalarn gz nnde bulundurulmas zorunludur.
b) Zemin nceleme Raporlarnn Genel erikleri:
Hazrlanacak olan raporlar, Bayndrlk ve skn Bakanl tarafndan 10 Austos 2005 tarih
ve 815 say ile yaymlanan Bina ve Bina Tr Yaplar in Zemin ve Temel Etd Raporu
Genel Format na gre dzenlenir.
Zemin ve Temel nceleme Raporu, genel anlamda drt (4) ksmdan olumaldr:
1) Genel Bilgiler: Ama ve kapsam, alann tantlmas, mevcut yerel zemin koullar, jeolojik
zellikler, imar plan durumu ve evresel koullar verilmelidir.
2) Saha, Laboratuar ve Bro almalar: Saha, laboratuar ve broda ne tr almalarn
yapld, bunlarla ilgili veri ve hesaplamalar verilmelidir.
3) Deerlendirme: Yerleilebilirlik, verilerin deerlendirilmesi, kabul edilen parametreler ve
gncel bilimsel metotlar vastasyla bunlarn izah verilmelidir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
48
4) Sonu ve neriler: Yerleilebilirlik, afet riski, statik proje, temel n tasarm ve inaata yn
verecek neriler ve uyarlar verilmelidir.
c) Zemin nceleme Raporlarnn Hazrlanmasndan Sonra Yaplacak lemler:
1) Hazrlanan raporda yer alan loglar, deney fyleri vb. ekler orijinal olmal ve ilgilisince
imzalanmaldr.
2) Laboratuar deneyleri, standartlara uygun ve denetimi yaplan laboratuarlarda yaplm
olmaldr.
3) Zemin nceleme Raporu mellifi (yetkili kurum, kurulu, kii veya kiiler) temel vizesi
ncesi; rapor- zemin- temel ilikisini yerinde kontrol ederek, ruhsattaki temel vizesi
blmnn ilgili ksmn imzalar.
7.01.4. stinat Duvarlarna Ruhsat Alma Zorunluluu:
Parsel iinde istinat duvar yaplmas gereken hallerde, belediyenin ilgili biriminden istinat
duvar iin ruhsat alnmas mecburidir. Bu tr parsellerde yaplacak binalara istinat duvar
tamamlanmadan nce hibir ekilde kullanma izni verilmez.
Dik eimli ve tehlike arz eden veya tabii zemini yola gre yksek olan parseller ile zellik arz
eden durumlarda ve belediyesi gerekli grd takdirde statik proje ve hesaplara dayal olarak
tahkimat ya da iksa ruhsat istenmesi zorunludur. Parselde yaplacak esas bina ruhsat
alnmadan tahkimat-iksa ruhsat dzenlenemez inaatna balanamaz.
evresi iin tehlike arz eden parsellerde gerekli olan istinat duvarlar yaplmadan esas bina
inaatna balanamaz. stinat duvarlar tamamlanmadan binalara yap kullanma izni verilemez.
7.01.5. Her eit Kaz, Hafriyat lemleri in Belediyeden zin Alnmas Zorunludur:
Bir parsele ilikin yap ruhsat alnmadan o parselde kaz ve hafriyat yaplamaz. Ruhsat
alndktan sonra yaplacak olan hafriyattan doan her trl kazalara ait sorumluluk mal
sahibine ve 4708 sayl Yap Denetim Kanunu ve Uygulama Ynetmeliinde tanmlanan yap
sorumlularna aittir. Yan parseldeki yaplar ve toprak kaymalar ile ilgili nlemlerin alnmas
gerekmektedir. Aksi takdirde mar Kanununun 32-40-42. maddeleri hkmlerine gre ilem
yaplr.
ATILAR, SAAKLAR VE DI GRNM
MADDE 7.02
atlarn, civarndaki cadde ve sokaklarn karakterine gre yaplacak binann durum ve
ihtiyacna uygun olmas arttr.
7.02.1. at Eimi:
at yzeylerinin meyili %45i geemez.
Hibir durumda mahya ykseklii (5.00) m.yi geemez.
at yzeylerinin meyili saak ucundan hesaplanr ve at yzeyleri ak cephelerin saak
ularna dik akntl olarak dzenlenir.
(5.00) m.yi gememek art ile hesaplanacak mahya yksekliklerini amamak ve en ok
meyil iinde kalmak artyla at ekli serbesttir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
49
atlarda gizli dere uygulamalarnda; max at eimi son kat deme seviyesinden balatlarak
hesaplandnda ulalacak mahya seviyesi almamak artyla at (0.50) m. i parapet
zerinden balatlabilir
Bodrum hari 2 kat gemeyen ayrk nizam binalarda at aras piyesi ve atdaki deiik
zmlerin kabulnde Belediyesi yetkilidir.
7.02.2. at Arasn Kullanma:
at aralarna bamsz blm yaplamaz. Bu ksmlarda ancak su deposu, asansr kulesi,
doalgaz ynetmeliine uygun olarak kazan dairesi ile son kattaki bamsz blmlerle
irtibatl piyesler yaplabilir. Bu piyesler; at eimi ierisinde kalmak kouluyla, ait olduu
bamsz blmn son kattaki snrlarnn kaplad alan gememek, minimum piyes
llerini salamak art ile yaplabilir. at eimi ierisinde kalmak artyla bu alanlar iin
belirlenen asgari ykseklik art aranmaz.
at piyeslerinin ait olduu bamsz blmn son kattaki snrlarnn %25ini amamak,
bamsz blmler arasndaki teraslarn birbirlerine olan mesafeleri en az (4.00) m. olmak ve
saak ucundan itibaren derinlii en az (3,00) m olmak artyla, bamsz blme ait teras
yaplabilir.
at arasnn son kat bamsz blm ile birlikte kullanlmas amacyla son kat tavan betonu
ksmen veya tamamen yaplmayabilir.
Son kat tavan demesi en yksek mahya kotunu amayacak ve en fazla at eimi iinde
kalacak ekilde eimli olarak tertip edilebilir. Avan projesine gre uygulama yaplan alanlar
ile, konut ve ticaret, konut+ticaret alanlarnn dnda at aras piyesi yaplamaz.
7.02.3. at Dna Tama:
Merdiven evi, klklar, duman ve hava bacalar at mahyasn (0.50) m. aabilir. kili blok
ve blok nizam binalarda komu duvarlar at arasnda da devam edecek ve at rtsn en az
(0.50) m. aacaktr. TSE standartlarna gre projelendirilecek asansr kulelerinin en az
llerdeki blmlerinin at rtsn amasna izin verilir.
Bu maddede belirtilenler ve 8.03 maddesindeki at piyeslerinde dzenlenecek pencereler
dnda at rts stnde hi bir kma ya da knt yaplamaz.
7.02.4. Teras atlar:
Teras atlarda merdiven evi, asansr kulesi, teknik olarak gerekli ise ortak anten, ykseklii
kadar cephe hattndan ekilmek kayd ile gne enerjisi, otopark, ilgili kurululardan (DLH)
uygun gr alnmak kayd ile helikopter ini pisti, su deposu ve peyzaj dzenlemesi
yaplabilir. lan reklm amal panolar konulmas belediye iznine tabidir.
Teras atlar sadece ortak alan olarak kullanlabilir.
Teras atlarda s ve su yaltm uygulanmas ve kenarlarda en ok (1.00) m. yksekliinde
parapet veya korkuluk yaplmas zorunludur. ( Bu tr korkuluklarn deprem yklerinin altnda
devrilmesinin nlenmesi iin gereken tedbirler alnmaldr)
Teras atlarda bahe dzenlemesi yaplabilir. Bahe dzenlemesi yaplabilmesi iin gerekli
olan (0.50) m. toprak dolgu, parapet yksekliine dhil edilmez.
50
Ortak alan olarak kullanlan teras atlarda bahe dzenlemesi yaplmas halinde merdiven evi
yannda, bina sakinleri tarafndan kullanlmak zere, wc, lavabo, ay oca, bahe
dzenlemesinde kullanlacak malzemeleri depolamak iin toplam teras alannn %10 unu
gemeyen ve en fazla (20.00) m kapal mekn oluturulabilir. Bu alan; merdiven evine bitiik
olarak, bina n cephesine asgari (3.00) m.den fazla yaklamayacak ekilde dzenlenecek ve
katlar alanna dhil edilmeyecektir.
7.02.5. at Hkmlerine Tabi Olmayan Yaplar:
Avan proje uygulamalarna ilikin yaplar, korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar,
antsal yaplar, sanayi yaplar, resmi ve umumi yaplar, dini yaplarn atlar ve bunlarn yeni
yaplacak yada tamir veya tadil edilecek blmlerinin atlar bu madde hkmlerine tabi
deildir. Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri sakldr.
7.02.6. Genel Hkmler:
at arasna kan merdivenler ve asansr kuleleri bina n cephesine asgari (3.00) m.den fazla
yaklaamaz.
Umumi binalar, salk ve eitim tesisleri, iinde patlayc madde bulundurulan binalar ile
yksek yap ve tesislere paratoner konulmas mecburidir. Her trl binann atsna birden
fazla TV, radyo ve dier amal kullanmlar iin anten tesis edilemez. Yksek yaplar ile
havaalan uu koridoru dhilinde en fazla ykseklikteki yaplarda belediyesince uygun
grlecek yerlerde uyar lambas tesis edilecektir.
7.02.7. Saaklar:
Saak genilii maksimum (0.60) m.dir. Saak ucu seviyesi son kat deme seviyesidir.
Saak genilii en fazla (0.60) m.dir. Saak ucu seviyesi son kat deme seviyesidir.
Ayrk yap nizamna tabi olan yerlerde zemin katta ve d cephelerde bina sahasna dahil
edilmeyen boluklar oluturularak yaplan binalarda bu boluklar zerinde yaplacak saak
ular birletirilebilir.
n bahesiz binalarda yaplacak giri saaklarnn genilii (0.60) m.yi gememek artyla,
en alak noktas yaya kaldrm (tretuvar) st seviyesinden (2.40) m.den az olamaz. n
baheli binalarda ise giri saak genilii (1.50) m.ye kadar artrlabilir.
Ancak bodrum hari 4 kat gemeyen ayrk nizam binalarda saak ucu ile parsel snr
arasndaki mesafe hibir noktada (2.00) m.nin altna dmemek artyla saak geniliinin en
fazla (1.00) m. ye kadar yaplmasnn kabulne Belediyesi yetkilidir.
7.02.8. D Grnm:
Belediyeler mahallin, evrenin ve bitiik bina veya binalarn zelliklerine gre grnt
kirliliine meydan vermemek iin yaplar arasnda uyum salamak, gzel bir grnm elde
etmek amacyla d cephe eklini boya ve kaplamalar ile atnn malzemesini ve rengini tayin
etmeye yetkilidir. Evvelce yaplm olan yaplar iin de bu yetki kullanlabilir.
51
IKMALAR
MADDE 7.03
Binalarda taban alan dnda kendi bahe hudutlar dna tamamak ve Deprem
Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olmak art ile
aada belirtilen koullarla ak ve kapal kma yaplabilir.
kma Yapma artlar:
7.03.1.
5 kat irtifaya kadar olan yaplarda (5inci kat dahil) kma genilii evre yaplanma
koullarna uymak koulu ile maksimum (1.50) m.dir.
6-10 kat irtifaya kadar olan yaplarda (10uncu kat dahil) kma genilii evre yaplanma
koullarna uymak koulu ile maksimum (1.20) m.dir.
10 katn zerindeki yaplarda ise tm katlarda kma yaplamaz.
7.03.2. (6.00) m. den daha geni yollardan yz alan parsellerin yarsndan fazlasnn bina
cepheleri kmal olumu ise yol, meydan gibi kamu kullanmna ayrlm yerler zerinde
parsel snr dnda (imar istikameti dnda), ayn cephe karakterini korumak amacyla
teekkle uygun belediyesinin uygun grmesi halinde en ok (1.00) m. genilikte ak veya
kapal kma yaplabilir.
7.03.3. ereve tekil edilmeden konsol oluturulamaz. Kolonlarn, binann herhangi bir
katnda konsol kirilerin veya alttaki kolonlarda oluturulan guselerin stne veya ucuna
oturtulmasna hibir ekilde izin verilmez.
7.03.4. Binalarda yaplacak ak ve kapal kmalarn tabii zemin kotu ile kma alt
arasndaki dey mesafe hibir yerde (2.40) m.den az olamaz. Ancak, n bahe mesafesi 3m
ve daha az olan parsellerde; n baheye yaplacak kmalarda, yol kotu ile kma alt
arasndaki dey mesafe hibir yerde (2.40) m.den az olamaz.
7.03.5. Ayrk nizama tabi veya yan baheli binalarn bitiik olmayan cephelerinde yaplacak
ak ve kapal kmalar yan ve arka komu hudutlarna (2.00) m.den fazla yaklaamaz.
Bitiik yap nizamna tabi binalarn n ve arka cephelerinde yaplacak ak ve kapal kmalar
bitiik yan komu snrlarna (2.00) m., arka komu snrna (2.00) m. yaklatrlabilir. Ayrca
komu parsellerde daha nce parsel snrna kadar kma yaplmsa, kapal kmalarn yan
komu snrna kadar yaklatrlmalarna da izin verilebilir.
7.03.6. Genilii (0.10) m.yi amayan denizlikler, deme seviyesinde olmamak ve al
yerletirilmek artyla dekoratif amal genilii (0.60) m.yi amayan gne kesicileri bu
ynetmelik hkmlerine gre yaplmasna izin verilen bina saaklar, genilii (0.20) m.yi
amayan ak ve kapal kmalar, motifler, bahe iinde yaplacak giri merdivenleri kma
saylmaz.
7.03.7. mar plannda, ayrk nizama tabi olan, taban alan (TA) emsali ile inaat msaadesi
verilen yerlerde, zemin katta bina sahasna dhil edilmeyen boluklar oluturulduunda
normal katlarda bu boluklar zerinde yaplacak kmalar arasndaki mesafe, (3.00) m.den az
olamaz.
52
7.03.8. Bir parselde birden fazla bina yapldnda binalarn kma ular arasndaki mesafe
(6.00) m.den az olamaz.
7.03.9. mar plan ve ynetmelik hkmlerine gre yaplan kademelendirmelerde (3.00) m.
kademe mesafesi iinde kma yaplamaz. Ayrca yol meyli sebebiyle de yaplan
kademelendirmelerde de kma yaplamaz.
IIKLIKLAR
MADDE 7.04
Her mstakil ev veya dairede en az bir oturma odas ile bir yatak odasnn dorudan doruya
hariten k ve hava almas mecburidir. Bu ekilde k ve hava almalarna lzum olmayan
dier odalarla mutfaklarn klktan, banyo veya ykanma yeri, kiler, hellarn klk veya
hava bacasndan faydalanmalar da mmkndr. Mutfaklarda ocak yanma gazn uzaklatran
havalandrma bacas yaplmas mecburidir. Doalgaz kullanmnda doalgaz tesisat teknik
esaslarna uyulacaktr.
Genel olarak klklarn dar kenar (l.50) m.den ve sahas (4.50) mden az olamaz.
Otel, pansiyon, ihan ve benzeri binalarda odalarn faydalanacaklar klklar ykseklikleri
(6.50) m.yi gemeyen binalarda dar kenar (1.50) m.den ve sahas (4.50) mden
dierlerinde ise dar kenar (2.00) m.den sahas (6.00) m2den az olamaz.
Her trl binada hava bacalarnn asgari ls (0,50x0,60) m.dir. Hava bacalarnn iinden
tesisat geirilemez.
Asgari ldeki bir klk veya hava bacasndan her katta en ok drt piyes faydalanabilir. Bu
piyeslerin adetlerinin artmas halinde drtten fazla her bir piyes iin klk veya hava bacas
ls, ayn nispette arttrlr.
Ancak, yukarda belirtilen ekillerde k ve hava almas gerekmeyen veya lzumlu k ve
havay bu ynetmelikte tarif edilen ekilde esasen almas mmkn olan piyeslerden, herhangi
bir klk veya hava bacasna pencere almas bu klk veya hava bacas llerinin
artrlmasn gerektirmez.
Her binann lzumlu klk veya hava bacas kendi parseli zerinde bulunacaktr. Komu bina
veya parsellerin klk veya hava bacasndan faydalanmak suretiyle bu elemanlarn
yaplmamas veya llerinin azaltlmas mmkn deildir.
Iklk ve hava bacalar bunlara ihtiyac olan kattan itibaren balatlabilir.
Binalarn bitiik olmas gereken komu tarafnda yaplacak klklarda kiriler devam
ettirilebilir. Bu ksmlarn duvar ile kapatlma zorunluluu yoktur.
Ancak hava bacalarnn komu parsele bitiik kenarnn duvar ile kapatlmas arttr.
Binalarn bitiik olmas gereken komu tarafnda boydan boya klk yaplmas halinde
civarn nizamna aykr bir grnm meydana getirmemek zere sokak cephesinde bina
yksekliinde kapatlmas mecburidir.
Ortadan aydnlkl i hanlarnda dardan dorudan k almayan brolarn toplam alannn
1/8 inden kk ve dar kenar (2.00) m.den az olmamak kayd ile avlu biiminde klk
yaplabilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
53
Bu kla alan (1.50) m.lik galeri ile girilen brolarn dorudan k ald kabul edilir.
Galerinin geni tutulmas halinde (1.50) m.den fazla olan miktar kadar klk dar kenar
arttrlr. Ayrca asansr, merdiven gibi ksmlar klk alanna tecavz edemez.
Ayrca merkezi havalandrma ve klima sistemi ile donatlm otel veya benzeri yaplarda
direkt k ve hava gerektiren hacimlerin, gerekli k ve havalandrmas; yaplacak teknik
tesisatla salandn kantlamak art ile klk aranmayabilir.
Kuranglezler: Parsel snr iinde kalmak ve binaya bitiik olmak artyla (1.00) m. genilikte
kuranglez yaplabilir. Kuranglezler en az alan artn salamak koulu ile snak, kmrlk,
kazan dairesi, depo, bir st kata balantl piyesler ile wc ve ykanma yerlerinin
havalandrlmas amac iin kullanlr.
Ayrk nizamda bina etrafnda mtemadi kuranglez tesis edilemez. Kuranglezlerden giri k
yaplamaz. Kuranglez yaplan yerlerde kuranglez boluu kolonlara (50) cm.den daha yakn
tekil edilemez.
Sanayi blgelerinde bodrum katlarn imalathane olarak dzenlenmesi durumunda ise yol
cephesi dndaki cephelerde kuranglez genilikleri (1,40) m. olarak dzenlenebilir.
54
SEKZNC BLM
YAPI MEKNLARI
YAPILARDA BULUNMASI GEREKEN PYESLER VE LLER
MADDE 8.01
8.01.1. Konutlarda bulunmas zorunlu piyesler ve en az lleri:
l oda
l yatak odas veya yatak nii
l mutfak veya yemek piirme yeri
l banyo veya ykanma yeri
l wc bulunacaktr. Ykanma yeri ile wc bir arada olabilir. Bu durumda alan (3.60)m2den az
olamaz.
Piyesler:
Darkenar
Alan
En az l oda
3.00 m.
l2.00m2
2.40 m.
8.00 m2
Yatak nii
l.50 m.
3.30 m2
l.50 m.
3.30 m2
l.20 m.
3.00 m2
Wc.
l.00 m.
1.20 m2
l.10 m.
1.32 m2
55
C. Dkkn ve brolarn dar kenar (2,00) m.den az olmamak zere alan (6.00) mden az
olamaz.
D. zellik arz eden binalarda bu ynetmeliin kendileri iin belirtilen hkmleri geerlidir.
8.01.3. Resmi ve umumi binalarda ihtiyaca gre her katta bay ve bayan ayr ayr olmak ve
bunlardan en az %50si kadar alaturka olarak tertiplenmek artyla wc ve lavabo yeri
braklmas zorunludur.
Ayrca, her katta bedensel engelliler iin kolayca ulalabilecek ekilde en az (1.50x1.50) m.
ebadnda wc ve lavabo yeri braklacaktr. Bu wc mahallinin kaps eiksiz ve da alacak
ekilde yaplacak ve kap kanad genilii en az (0.95) m. olacaktr.
Resmi ve umumi binalarda koridor genilii en az (2.00) m. olup koridor uzunluu (20.00)
m.yi getii takdirde genilik en az (2.50) m. olacaktr.
YKSEKLKLER
MADDE 8.02
Genel olarak, iskn edilen katlarn i ykseklii (taban demesi zerinden tavan altna kadar)
(2.60) m.den az olamaz. Ykanma yeri, banyo, du, lavabo yeri, wc, kiler, ofis, antre, koridor,
yatak hol, merdiven alt, her trl i ve d geitler, iskan edilmeyen bodrum katlar ile
mtemilat binalarnda bu ykseklik (2.40) m.den aa dmemek zere indirilebilir.
Otel, pansiyon, ihan, maaza, dkkn ve benzeri iyerlerinin i ykseklikleri taban
demesinden tavan altna kadar (2.80) m.den az olamaz. Garaj, kalorifer dairesi, odunluk,
kmrlk gibi zellik arz eden yerlerin ykseklikleri bu kaytlara tabi olmayp hizmetin
gerektirdii ekilde belediyelerce tespit edilir.
Her trl oyun salonlar, kahvehane, gazino ve gece kulb, birahane, diskotek, ikili
lokantalar, taverna, bar ve benzeri halkn toplu olarak uzun sre kald mahallerin taban
deme zerinden tavan altna kadar i ykseklii (3.50) m.den az olamaz.
Eitim, salk, yurt gibi binalarn i ykseklii (3.00) m.den az olamaz.
Sanayi tesisleri, sinema, tiyatro ve konferans salonlar, katl otoparklar ve spor salonlar gibi
zellik arz eden yaplarda i ykseklikler teknolojik ve mimari gereklere gre belirlenir.
(Mlga paragraf: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile)
Resmi binalar ile projeleri ilgili bakanlklarca onaylanm yerlerde, zel kanunlar ve
ynetmeliklerine ilikin hkmler sakldr.
PENCERELER
MADDE 8.03
Pencere boluklarnn belirlenmesinde Binalarda Is Yaltm Ynetmelii hkmlerine ve
Trk Standartlar Enstits standartlarna uyulmas zorunludur.
skan edilen bodrum katlarn da alan piyeslerinin pencere ykseklii (0.50) m. den az
olamaz.
at Piyeslerinde Dzenlenecek Pencereler: Son kattaki bamsz blmlerle irtibatl
piyeslerin aydnlatlmas amacyla at rts zerinde kma, knt yaplabilir. Bu kntlar
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
56
57
58
: 0,29 m.den az
59
ASANSRLER
MADDE 8.08
Bina giri katndan itibaren kat adedi, , bu kat ile birlikte 4den fazla olan konut binalarnda,
bodrumda iskan edilen katlar dahil tm katlara hizmet veren asansr yaplmas zorunludur.
Yap sahibince istenirse daha az katl yaplarda da asansr yaplr.
Asansr boluunun dar kenar (1.20) m.den, alan (1.80) m2den, kap genilii ise (0.90)
mden az olamaz. Asansr n sahanlk genilii, asansr kaps srme ise en az(1.20) m.,
asansr kaps da alan kap ise en az (1.50) m. olmaldr.
Konut binalarnda 12den fazla daire bulunmas halinde asansr boluunun dar kenar en az
(1.40) m. ve alan (2.50) m2den az olamaz.
Manuel kapl asansrlerde gvenlik iin i otomatik (tam otomatik veya yar otomatik ) kap
yaplacaktr.
Bina giri demesi ile son kat tavan kotu arasnda 10dan fazla kat bulunan veya fiili
ykseklie gre asansr yaplmas mecburiyeti bulunan binalarda toplam konut says 20yi
getii takdirde en az 2 adet asansr yaplmas zorunludur.
Kullanlabilir katlar alan 800 m2den ve kat adedi 1den fazla olan umumi binalarda en az bir
adet asansr yaplmas zorunludur. Ayrca, kat alan 800 m2den ve kat adedi ten fazla olan
umumi binalarda, yksek yaplarda yukardaki esaslara uygun ve en az iki adet olmak zere
binann tipi, kullanm younluu ve ihtiyalarna gre belirlenecek sayda asansr yaplmas
zorunludur. Bu asansrlerden birisi hem insan, hem yk tayabilecek nitelikte olmaldr.
Ayrca herhangi bir tehlike annda, arza veya elektriklerin kesilmesi halinde zemin kata
ulap kaplarn aacak, yangna dayankl malzemeden yaplm, aft iinde, duman
szdrmaz nitelikte, kesintisiz bir g kaynandan beslenecek ekilde tesis edilmesi
gerekmektedir.
Umumi binalarda yaplacak asansrlerden en az bir tanesi bedensel zrllerin kullanmna
uygun yaplacaktr. Bu asansrlerin i kabini en az (1,10x1,40) m. llerinde yaplacaktr.
Kap genilii (net alm) (0,85) m.den az olmayacaktr. Kabin iinde yerden (0,85-0,90)m.
ykseklikte tutunma kolu olacaktr. Asansr kaplar otomatik veya fotoselli olacaktr. Her
trl asansr kabininde kap yaplmas zorunludur.
TSE standartlarnn yukardaki l ve miktarlardan kk olmas halinde bu madde
hkmleri geerlidir.
Bina giri demesinden son kat tavan kotuna kadar fiili ykseklik veya bu ykseklik iindeki
kat says bu maddenin uygulanmasnda asansr yapma zorunluluuna esas alnacaktr.
Asansr makine dairesine k merdiveni dizayn ve malzeme olarak binann ana merdiveni
niteliinde olacaktr. Asansr makine dairesi evre duvarlar ve taban yangna dayankl
malzemeden yaplacaktr.
Binann kat ve daire adedinin fazlal veya kullanma eklinin gerektirdii lzuma gre
asansr ve yerinin l veya adedini artrmaya balang kat olarak zemin kat yerine bodrum
veya birinci kat semeye ilgili belediyeler yetkilidir.
mar plan ile kanun ve ynetmelik hkmlerine gre muhafazas mmkn olan yaplara kat
ilavesi halinde, asansr yeri lleri mevcuda uydurulabilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
60
Binalarda asansr makine dairesinin tavan betonu st kotu ile binann son kat deme kotu
arasndaki mesafe makine tesisat projesinin n grd emniyet mesafesini aamaz. zellik
arz eden binalarda asansr makine dairesinin tavan betonu st kotu belediyelerce belirlenir.
Ayrca asansrn balad kat demesi altnda asansr mahalline rastlayan ksm bo
braklr.
Asansr makine dairesinin yeri, ekli, bykl teknik zelliine gre belirlenir.
Asansr ynetmelii ve ilgili TSE standart hkmlerine uyulmas zorunludur.
PORTKLER
MADDE 8.09
mar plan hkmleri uyarnca portik dzenlenmesi gereken yerlerde aksine bir hkm
bulunmad takdirde, portik derinlii (4.00) m. ykseklii ise (3.50) m. ile (5.00) m. arasnda
yaplacaktr. Ancak civarn teekkl tarz ve mevkii zellikleri dolaysyla bu ller
belediyelerce deitirilebilir.
ASMA KATLAR
MADDE 8.10
Avan Projesine gre uygulama yaplacak yerlerin dnda asma kat yaplamaz.
Asma kat; bu gibi yerlerde bodrum ve zemin katlarnda yaplabilen, alt kat i ykseklii
(2.60) m.den ve st kat i ykseklii ise (2.50) m. den az olmayan, alan ait olduu piyes
alannn 2/3n gemeyen, kapal bir hacim oluturmayan, bir yola yz olan parsellerde o
yoldan, birden fazla yz olan parsellerde ise geni yol cephesinden (3.00) m. dier yol
cephesinden (1.50) m. ekilmek zere yaplan ve mstakil kullan olmayp, bulunduu
blmn kullanmn tamamlayan kattr. Yollarn ayn genilikte olmas halinde ekme
mesafelerine ayarlamaya belediyesi yetkilidir. Asma katlar ait olduklar bamsz blmn
snrn aamaz. Bina cephelerinde asma kat hizasnda kiri yaplabilir. Asma kat uygulamas
yaplan yaplarda ksa kolon oluturulamaz.
Asma katlarn yapmnda yrrlkteki Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda
Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.
KAPICI DARES BEK ve KALORFERC ODALARI
MADDE 8.11
8.11.1. (Mlga madde: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
8.11.2. Beki Odas Ayrlacak Binalar:
yeri ve bro olarak kullanlacak kaloriferli veya kalorifersiz binalarn brt inaat sahas
2000 m2 den fazla olanlarnda beki odas yaplmas mecburidir.
8.11.3. Kaloriferci Odas Ayrlacak Binalar:
Kapc dairesi yaplmas mecburiyeti bulunmayan konut binalar dahil, merkezi stma sistemi
bulunan kaloriferli binalardr.
8.11.4. Kapc Dairelerinin, Beki ve Kaloriferci Odalarnn l ve Nitelikleri:
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
61
62
yaplabilecei gibi bina dnda, yan ve arka bahede topraa gml ekilde de
yerletirilebilir. Ancak 2560 sayl yasa gereince SK Genel Mdrlne ait ynetmelik
ile Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.
han, bro, ar, pasaj maaza gibi binalarla otel v.b. konaklama tesislerinde en ok 25
kiiye; sinema, tiyatro gibi umumi binalarda ise en ok 50 kiiye en az l kadn l erkek iin
olmak zere wc, pisuar, lavabo ve zrller iinde en az bir kadn bir erkek olmak zere
standardna uygun hel, pisuar ve lavabo yaplmas ve yukardaki l ve nitelikte en az
(15.00)m3 su deposu yaplmas zorunludur. zellik arz eden yaplarda tfaiye Daire
Bakanlnn grne gre su deposu yaplacaktr. Ticari kullanml iyeri ve bro
binalarnda da dnk bamsz blm olarak wc yaplabilir.
Kalorifer daireleri ve bacalar, stma ve buhar tesisleri 19.11.1984 tarihli ve 18580 sayl
Resmi Gazete de yaymlanan Mevcut Binalarda Is Yaltm le Yakt Tasarrufu Salanmas
Ve Hava Kirliliinin Azaltlmasna Dair Ynetmelik ile 8.5.2000 tarihli ve 24043 sayl
Resmi Gazete de yaymlanan Binalarda Is Yaltm Ynetmelii hkmlerine uygun olarak
dzenlenir. Belirtilen ynetmeliklerde deiiklik yaplmas halinde deiikliklere uyulacaktr.
KUYULAR VE FOSSEPTKLER, RGARLAR, PS SU BALANTILARI
MADDE 8.14
Genel olarak temiz ve pis su kuyular ile fosseptikler komu hudutlarna 5,00 m.den fazla
yaklatrlamaz. Ancak bahe mesafelerinin uygun olmamas halinde zellikle bitiik nizama
tabi yerlerde fenni ve shhi mahsurlar olmad takdirde bu mesafeleri azaltmaya veya bir ka
komuya ait fosseptikleri bir arada veya bititirerek yaptrmaya belediyeler yetkilidir.
Fosseptiklerin hacimleri konut bana 12m alnmak suretiyle hesap edilir. Binalarn en dk
kanal balant kotu stnde kalan katlarn pis suyu cazibe ile uzun mesafe katedilmeden ana
mecraya balanr. En dk kanal balant kotu altnda kalan, pissu dearjlar ise dearj
pompalarnn elektrik kesintisi durumunda almayaca gz nnde bulundurularak,
boyutlar binann kullanm ekillerine gre, geici depolama imkn veren ayr bir rgarda
toplamak ve pompalamak suretiyle terfian yaplacaktr.
MTEMLATLAR
MADDE 8.15
Binalarn ortak alanlar garaj, odunluk, kmrlk, depo, amarhane, kapc dairesi,
kaloriferci dairesi, snak ve benzeri ortak hizmetler iin olup, amac dnda kullanlamaz.
Bu alanlarn binalarn bodrum katlarnda tertiplenmesi zorunludur. Ancak istisnai durumlarda
(arsa zemininden su kmas veya sert kaya olmas gibi) mtemilat olarak bahede tertiplenir.
Drt taraf yol ile evrili istisnai parseller dnda esas binalarn yol tarafndaki cephe
hatlarna tecavz eden mtemilat binas yaplamaz. stisnai parsellerde mtemilat
binalarnn yaplaca yeri tayine belediyeler yetkilidir.
Bahede yaplan mtemilat alanlar, bina taban alan hesabna dhil edilir. Dar kenar (4,00)
m.den, en yksek noktasnn tabii zeminden ykseklii (3,00) m.den fazla olamaz.
Mtemilatlar esas binaya bitiik olduklar takdirde komu mesafelerine aksi halde
ynetmeliin n, yan, arka bahe mesafeleri ile ilgili artlarna uymak zorundadr.
Elektrik Kurumu tarafndan gerekli grlen trafo, TAKS ve KAKS belirlenmi yerlerde inaat
emsaline dhil edilmez. Trafo binalar n bahe mesafeleri dnda kalmak, yan ve arka
bahelerde zorunlu hallerde komu parsel snrna minimum (1,00) m. yaklamak ve baka
amala kullanlmamak art ile yaplabilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
63
64
DOKUZUNCU BLM
ISI YALITIMI
MADDE 9.01
Is Yaltm Ynetmelii ve ilgili TSE normlarna uyulacaktr
Isnmadan Kaynaklanan Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr.
KAZAN DARELER, KAZANLAR VE BACALAR
MADDE 9.02
Kazan daireleri, kazanlar ve bacalaryla ilgili dzenlemeler aadaki artlara uygun olmaldr.
9.02.1. Btn kalorifer suyu, kullanma scak suyu ve buhar borular dorudan doruya
topraa veya betona gmlmeyecek mutlaka yaltlacaktr.
9.02.2. Oda iinden geen kalorifer suyu, kullanma scak suyu ve buhar borularnn etrafa
verdii s, faydal s olarak hesaba katlmad zaman yaltlacaktr.
9.02.3. Servis borularnn zemin ve tavan balant ksmlarnda hava szdrmazl
yaplacaktr.
9.02.4. Binalarn d hava scaklna gre kalorifer kazan k suyu scakln ayarlayan
otomatik kontrol sistemi olacaktr.
9.02.5. Her kazann ayr bir bacas olacak birden fazla kazan, her ne sebeple olursa olsun ayn
bacaya balanmayacaktr. Kalorifer bacasna soba, ofben vs. balanmayacaktr.
9.02.6. Bacalar kalorifer tesisat projesinde belirtilen kesitlerde, iine dardan hava
almayacak ekilde ii ve d sval olarak yaplacaktr. Bacalar, komu yksek binann, ekii
bozan etkisini azaltmak amacyla mmknse bu binalardan en az 6 m. uzaklkta bulunacak ve
ait olduu bina mahyasnn en az 80 cm. zerine kadar karlacaktr.
9.02.7. Bacalar mmkn olduu kadar yn deitirmeyecek ekilde yaplacak, yn
deitirmenin zorunlu olduu hallerde ise, yn deitirmede yatayla olan a en az 60
olacaktr.
9.02.8. Bacalarn en alt kotunda, satan ve hava szdrmayacak ekilde yaplm, contal bir
temizleme kapa yaplacaktr. Yatay duman kanallar bacaya en az %5 lik ykselen bir
eimle balanacak, duman kanallarnn temizlenmelerine imkn verecek, szdrmaz, s
yaltml, kolay alp kapanabilen ve en kk ls 30x30 cm. olan yeter sayda temizleme
kapa bulunacaktr.
9.02.9. Duman kanallar bacaya dorudan doruya veya zorunlu durumlarda yuvarlak
dirseklerle balanacak, asla 90lik keskin keli dirsek konulmayacaktr.
9.02.10. Kaloriferli binalarda kazan dairelerinin biri giri-k, dieri ka olmak zere en az
2 kaps bulunacaktr. Ka kaplar dorudan bina dna alabilecei gibi dar ile irtibat
olan ortak mahallere de alabilir. Da klar n bahe mesafesi iinde yaplamaz.
9.02.11. Kazan daireleri tabi zemin altnda ve n bahe mesafesi iinde kalmamak artyla
bina konturlar dnda yaplabilir. Bu alan TAKS ve KAKSa dhil deildir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
65
66
S A = F a 2.25 ( Qbr + 70 )
SA
F=1
F=1
: Dairesel
F = 1,2
: Izgaral
F = 1,1
F = 1,25
a=1
: Izgarasz
a = 1,2
: Izgaral
Qbr
Toplam kurulu gc 1000 kWn zerine olan kazan dairelerinin havalandrmasnda toplam
anma sl gcnn her 1 kW iin 1,6 m3/h hava ihtiyac vardr. Buradan hareketle dorudan
dar alan menfez iin gerekli kesit alan aadaki forml ile hesaplanmaldr.
SA =
Qbr
3600
SA
Kazan dairelerinde pis hava at miktar, toplam anma sl gcnn her 1kW iin 0,5m3/h
olmaldr. Buradan hareketle pis hava at iin gerekli menfez kesit alan aadaki forml ile
hesaplanmaldr.
S = S A 0.6
: Pis Hava At iin net kesit alan ( m2 )
b) Cebri Havalandrma
Tabii havalandrmas mmkn olmayan kazan dairelerinin cebri olarak havalandrlmas
gerekir.
Cebri havalandrma iin gerekli en az taze hava ve egzost havas miktarlar brler tipine ve
kapasitesine gre aadaki formllerden hesaplanmaldr.
67
(m3/h)
Sa = Vhava / ( 3600 * V )
(m2)
st havalandrma hesab:
VEgzost = Qbr * 0,781 * 3,6
(m3/h)
S = VEgzost / (3600 * V )
(m2)
(m3/h)
Sa = Vhava / ( 3600 * V )
(m2)
st havalandrma hesab:
VEgzost = Qbr * 0,709 * 3,6
(m3/h)
S = VEgzost / (3600 * V )
(m2)
68
Kazan ve kazana ait elik baca iin tek bir topraklama tesisat yaplmas yeterlidir.
Topraklama tesisat:
a) 0,5 m, 2 mm kalnlnda bakr levha,
b) 0,5 m, 3 mm kalnlnda galvanizli levha (scak daldrma) veya
c) Som bakr ubuk elektrotlar ile yaplmaldr.
Bakr ubuk elektrotlar, 16mm apnda en az 1,5 m boyunda veya 20 mm apnda en az
1,25 m boyunda olmal ve ubuk elektrotlarn topraklama direnci 20 snrlarnn altnda
kalmaldr. (Ntr-Toprak voltaj 3V)
Her halde, bakr elektrotlar veya levhalar, en az 16mm ok telli (rgl) bakr kablo ve
iletken pabu kullanlarak lehim veya kaynak ile doal gaz tesisatna irtibatlandrlmaldr.
Bakr elektrotlar veya levhalar toprak iinde dey olarak btnyle yerletirilmeli, toprak
zerinde kalan iletken, boru muhafazas ile kazan dairesi ana tablosuna irtibatlandrlmaldr.
Ana tablo ile kumanda tablosu ve cihazlarn topraklamasnda kullanlacak topraklama iletkeni
ise projede hesaplanm faz iletken kesitinde veya bir st kesitte olmaldr.
BACALAR
MADDE 9.03
Binalarda baca yapma koullar aada gsterilmitir:
9.03.1.Kaloriferli binalarn konut olarak kullanlan bamsz blmlerinin oturma ve yatma
hacimlerinin en az birinde ve scak su tesisat bulunmayan banyo ve mutfaklarnda duman
bacas, sobal binalarda ise biri oturma odas veya salonda dieri banyoda olmak zere en az 2
adet bamsz duman bacas yaplmas zorunludur.
Kaloriferli umumi binalarn her katnda en az (1) adet duman bacas yaplmas gereklidir.
Konut olarak kullanlan sobal binalarn ticari kullanl bamsz blmlerinde birer adet
duman bacas yaplmas zorunludur.
Bacalarn tasarm ve yapmnda ve kullanlacak malzemelerin seiminde Trk Standartlar
Enstits standartlarna uyulmas arttr.
Doalgaz kullanmna ynelik nt baca yaplamaz. Doalgaz kullanm iin TS 11384, TS
11389 EN 13384-1, TS 12514, TS EN 1457 standartlarnda baca yaplmas zorunludur. Bina
ykseklii 21.50 m. den veya yap ykseklii 30.50 m. den fazla olan binalarda snma ve
scak su ihtiyacnn kazan dairesinde tesis edilecek kazan ve boyler ile temin edilmesi tavsiye
edilir.
9.03.2. ofben, kombi cihaz ve bu gibi stma aralar hayati tehlike arz edecek ekilde
yerletirilemez ve havalandrmadan uzak olan piyeslerle, banyo ve hellarda yer alamaz.
9.03.3. Snrlar ilgili idarece belirlenecek doalgaz uygulama blgeleri iinde ina edilecek,
iskn edilebilir bodrum katlar dhil 5 katl binalarn mutfaklarnda, doalgazla alan her
cihaz iin bir mstakil baca yaplacaktr. Mutfak kokularn atmak iin iki ayr nt baca
yaplmas zorunludur. 10 katn zerindeki binalarda baca sistemi yaplmakla birlikte hermetik
cihaz kullanlacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
69
Yakma havasn bulunduu ortamdan alan (B tipi) yakc cihazlarn tesis edildii mahallin en
az 8 m hacminde olmas, cihazn bulunduu mahalde d atmosfere alan ve serbest en kesit
alan en az 150 cm2 olan havalandrma menfezinin olmas ve bir mstakil bacasnn
bulunmas gerekir.
Istmada denge bacal sistemde olmayan doalgaz sobalarnn kullanlmas halinde, her
sobann yukarda belirlenen esaslara gre dzenlenen ayr bir bacaya balanmas
gerekmektedir.
Istmada C tipi denge bacal (hermetik) cihazlarn temiz ve kirli havann birbirine karmad
gvence altna alnm bir bacaya balanmasnda aadaki artlar aranacaktr:
A. yzeyleri s iletim direnci ve i przll asndan atk gaz her trl iletim
durumu altnda darya gvenli bir ekilde atlmas
B. Kullanlan baca malzemesinin Trk Standartlarna uygunluu Korozyon, asit, nem ve
yangn dayanm, szdrmazlk gibi zellikleri yaplan testlerle kantlanmsa (TS EN
1457)
C. TS 11388 EN 133842 standardnn gerektirdii hesaplar proje aamasnda kesinlikle
saladn gsteren TSE veya GDAtan onay alnmas
D. Atk gaz tesisatnn yanmayan malzemeden olumas ve F90 dayanmna sahip olmas
E. Atk gazn odalardan veya almayan cihazlardan dar kmayacann garanti altna
alnmas
F. Youma nleyici veya oluan youmay yakc cihazlara ulamadan uzaklatrabilen
nitelere sahip olmas
Yukardaki artlar salayan bacalara C tipi denge bacal (hermetik) cihazlarn balanabilmesi
iin gerekli kstlar;
Bir katta aralarnda 60 cm. mesafe brakmak artyla en fazla 2 cihaz balanabilir.
Bir bacaya maks. 30 kW gcnde olan cihazlardan en fazla 10 cihaz balanabilir.
Yukardaki artlar salamayan cihazlar ile dier bacal cihazlar sadece mstakil bacalara
balanabilir. Minimum etkili baca ykseklii 4,00 m. olmaldr. Hzlandrma parasnn, 1m
ve stnde olabildii durumlarda bu mesafenin 1,5 katna eit bir etkili ykseklik yeterlidir
(TS 12514).
Doal gaz yakc cihazlarn bal olduklar bacalarda youma olmamaldr. Youmann
meydana gelmeyecei azami baca yksekliklerinin belirlenmesinde TS 12514 standardna
uyulacaktr.
Bu standartta belirtilen boylardan daha uzun bacalarda youma meydana gelebileceinden
bu youmann nlenmesi iin aada belirtilen nlemler alnmaldr:
70
71
ONUNCU BLM
PASAJLAR-KAPALI ARILAR VE OK KATLI MAAZALAR
TANIMLAR
MADDE 10.01
Pasajlar: ki yannda dkknlar bulunan zeri kapal yaya geididir. Mstakil parsellerde
veya tapuda tescil edilmek koulu ile komu bir parsel zerinde ayn nitelikte baka bir binaya
gei salayan arlar olup, bnyesindeki iyerlerinin ayr ayr bamsz blm numaras
almas zorunludur.
Kapalarlar:
Bir veya daha fazla giri k olan arlar olup, bnyesindeki iyerlerinin ayr ayr bamsz
blm numaras almas zorunludur.
ok Katl Maazalar:
Bir veya daha fazla girii olan bnyesinde tek bir maaza veya deiik amal sat birimleri
ile sosyal ierikli meknlar bulunan tek bir iletmeye ait iyeri olup tek bir bamsz blm
numaras almas zorunludur.
Giri ve klar:
Pasajlarda her biri en az (l,50) m. geniliinde iki ayr giri k yaplacaktr. Alan kap
kanatlarndan birisi en az (0,95) m. geniliinde ve eiksiz olacaktr.
Kapal arlarda ve ok katl maazalarda toplam inaat alan (500,00) myi gemedii
takdirde en az (2,00) m. geniliinde bir giri k yaplmas yeterlidir.
Kapal arlarda ve ok katl maazalarda toplam inaat alan (500,00) myi getii takdirde
her biri en az (l,50)m. geniliinde iki ayr giri k veya (3,00) m. geniliinde bir giri
k yaplmas zorunludur. Giri klar farkl kat ve kotlarda tertiplenebilir.
ok katl maaza, pasaj, kapal arlarn dier blmleri bro, otel gibi iyeri veya konut
kullanm olan binalar iinde dzenlendikleri takdirde dier iyeri blmleri ile konut
blmlerinin giri ve klar pasajlarn, kapal arlarn veya ok katl maazalarn bnyesi
iinde tertiplenemeyecei gibi bu kullanmlar konut giri k ile irtibatlandrlamazlar.
Ancak bro otel gibi iyeri kullanmlarnn giri ve klar bu iyerlerinin dolam alanlar
ile irtibatlandrlabilir.
Ykseklikler:
mar Planlarnda bir snrlama olmad takdirde pasajlarn ve kapal arlarn kat ykseklii
net (3,50) m.den az olamaz.
Dolam Alanlar:
Yaya dolam alanlarnn genilii her ayr katta ve kattaki her ayr koridor tertibinde koridor
aksndan llmek koulu ile (30,00) m. uzunluuna kadar (3,00) m.den (30,00) m.den uzun
olanlarda (3,50) m.den az yaplamaz.
ok katl maazalarda dolam alan tertibi serbesttir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
72
Pasajlarda bulunduu kattaki pasaj boyunun l/3n gememek, pasaj geniliinden dar
olmamak ve en ok 3 dkkn almak artyla cepler tekil edilebilir. Yukardaki oran
dhilinde oluturulan ceplere 3den fazla dkkn almas istendiinde cep lleri en az
6,00x6,00 m. ebadnda tertiplenecektir.
Tapuda gei irtifak hakk tesis edilmi pasajlarda, pasaj boyu irtifak kurulan pasajlarn
toplam boyudur. (30,00) m.yi gemesi halinde her iki pasajda (3,50) m. geniliinde olur.
Merdivenler:
Bu tr iyerleri fazla katl olarak dzenlendiinde;
Pasaj, kapalar ve ok katl maazalarda kat alan (500)m yi gemedii takdirde merdiven
genilii en az (1.50)m. yaplacaktr. Kat alan (500)m yi getii takdirde ana merdivene
ilave olarak en az (l,50) m. geniliinde ikinci bir merdiven yaplmas zorunludur. Katlar
arasnda iki merdiven bulunmas durumunda istenildiinde bunlardan biri yryen merdiven
olarak yaplabilir. Pasaj katlarnda 3 basamaa kadar ykseklik farklar en az %6 eimli
rampa ile balanacaktr. (En dk giri ka gre ikiden fazla katl pasaj ve arlarda
ayrca asansr tesisi mecburidir.) Btn pasajlarn her katnda ka salamak amac ile bina
dna ulaan en az (1,00) m. geniliinde merdiven veya koridor, 1 adet yangn k
salanacaktr. Pasajlar ve kapal arlardaki sra dkknlarn duvarlarnn yanmaz
malzemeden veya kgir olmas zorunludur.
Kademeli pasajlarda kademeler arasnda merdiven tertiplendiinde bedensel zrllerin geii
iin en az (0,90) m. geniliinde en az %10 eimli rampa yaplmas zorunludur.
Merdivenlerin her iki yannda korkuluk yaplacaktr.
Istma ve Havalandrma:
Pasaj-kapal arlarn merkezi stma sistemi ile stlmas ve havalandrlmas zorunludur.
Kattaki brt inaat alan (500) m den byk pasajlar, kapal arlar veya ok katl maazalar
ile; kattaki brt inaat alan (500) m den kk olmakla birlikte dolam alanlarnda iki
noktadan hava akm salayacak ekilde direkt olarak doal havalandrma olana
bulunmayan, iyerlerinde havalandrma tesisat yaplmas zorunludur.
WCler:
Pasajlar, kapal arlar ve ok katl maazalarda erkek ve kadn iin ayr ayr yeterli sayda
lavabo ve wc yaplmas zorunludur. Bu tip binalarda, bedensel zrllerin kullanmna uygun
en az bir lavabo ve wc yaplmas zorunludur. zrl tuvaleti iin en az alan, kap dar
almak veya srme olmak artyla (1.50x1.50)m. dir. Bu tuvaletin nnde de en az (1.50) m
geniliinde bir koridor bulunmaldr. Kap genilii en az (0.85)m olmaldr.
Blme Duvarlar ve Asma Tavanlar:
Pasajlar ile kapal arlardaki bamsz blm d ve ortak duvarlar ile eklentilerinin blme
duvarlarnn ve varsa ortak alanlardakiler ile ok katl maazadakiler de dhil tm asma
tavanlarn yanmaz malzemeden olmas zorunludur.
Asansr ve Yk Asansr:
Tek katl dzenlemeler dndaki pasajlar ve kapal arlar ile ok katl maazalarda yeterli
kapasitede yk asansr ve en dk kottaki giri ka gre 3 veya daha fazla katl
olanlarnda insan asansr yaplmas zorunludur.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
73
74
ONBRNC BLM
GEC YAPILAR
MUVAKKAT NAATIN YAPILACAI ALANLAR:
MADDE 11.01
Muvakkat yap yaplmasna izin verilebilecek tanmazlar:
11.01.1. mar Planlarnda Umumi Hizmetlere Ayrlan Yerlerde Kalan Parseller:
mar planlarnda tamam umumi hizmetlere ayrlan veya kalan paras plan ve bu Ynetmelik
hkmlerine gre yap yaplmasna msait olmayan arsalar, kamulatrlncaya kadar sahipleri
tarafndan olduu gibi kullanlmaya devam olunur.
Bu gibi yerlerden mracaat gnnde 5 yllk imar programna dhil bulunmayanlarnda; imar
plan tatbikatna kadar, sahiplerinin istei zerine lgili Belediye Encmenince muvakkat
inaat veya tesisat yaplmasna izin verilir.
Bu yapnn/tesisatn imar planna gre bulunduu blgenin zellikleri ve lgili Belediye
Bakanlnn teklifi de gz nne alnarak, hangi maksat iin yaplp kullanlabilecei lgili
Belediye Encmenince tayin ve tespit olunur. Mlk sahibi bu maksadn dna kamaz.
11.01.2. 1/1000 lekli Uygulama mar Plan Uyarnca, mar Yasasnn 18. Madde hkmleri
Tatbik Olunmadan Normal artlarla Yap zni Verilemeyen Parseller:
Bu alanlarda parselasyon planlarnn yaplmas zorunludur. 1/1000 lekli uygulama imar
planlarnda; mar Kanununun 18. maddesi hkmleri uygulanmadan normal artlarda yap
izni verilemeyen yerlerde, parselasyon planlar yaplp onaylanmadan, kesinleen parselasyon
planlarna gre tapu sicilinde imar planna uygun ada ve imar parselleri olumadan uygulama
yaplamaz.
Bu ilemler yaplmadan daimi yap ruhsat verilemez. Ancak, 3194 sayl mar Yasasnn 33.
maddesi hkmleri uyarnca bu yerlerde zerinde ynetmelik esaslarna uygun yap yaplmas
mmkn olanlarnda sahiplerinin istekleri zerine belediye encmeni karar ile muvakkat
(geici) yap ruhsat verilebilir.
u kadar ki, kamulatrma ilemini gerektirmeyen ve sadece iki veya daha fazla parselin
tevhidini gerektiren durumlarda muvakkat inaat hkmleri uygulanmaz.
11.01.3. mar Planlarna Gre Kapanmas Gereken Yol ve kmaz Sokak zerinde Bulunan
Parseller:
mar planna gre kapanan yollar ve kmaz sokaklar zerinde bulunan veya mahreci
bulunmasna ramen yap adas ortasnda kalan parseller ifraz edilemezler. Bu gibi yerler
mar Kanununun ilgili hkmleri uygulanamad ve yap yaplmasna msait bir durum elde
edilemedii takdirde, bu hkmler uygulanncaya veya kamulatrlncaya kadar sahiplerince
olduu gibi kullanlmaya devam olunur.
Plana gre kapanmas gereken yol ve kmaz sokak zerinde bulunan arsalardan 5 yllk imar
programna dhil olmayan ve bu ynetmelik hkm ve llerine gre bina yaplmasna
msait bulunanlara da muvakkat inaat izni verilebilir.
75
11.01.4. 3194 sayl mar Yasasnn 12. Maddesi uyarnca; mar Planlarnda Gsterilen Cephe
Hattndan (mar stikametinden) nde Bina Yaplamaz: Bir parselin imar plannda tespit
edilmi cephe hattnn gerisinde kalan ksm, plan ve ynetmelik esaslarna uygun bina
inaatna yetmiyorsa (mstakil bina inaatna elverili bulunmuyorsa) be yllk imar program
ierisinde olup olmadna gre mar yasasnn 10. maddesinde belirtilen mddetler iinde,
18. madde hkmleri tatbik edilmedii veya baka bir ekilde halline imkn bulunmad
takdirde mal sahibinin yazl mracaat zerine bu gibi arsalarn tamam ilgili idarelerce
kamulatrlr. Kamulatrma yaplamayan durumlarda istek halinde muvakkat inaat
hkmleri uygulanabilir.
MUVAKKAT NAAT RUHSATININ ARTLARI:
MADDE 11.02
11.02.1. Mracaat gnnde parselin yer ald mar plannn be yllk imar programna dhil
edilmemi olmas gereklidir. Be yllk imar programna alnm yerlerde ne geici ve nede
daimi yap ruhsat verilemez.
11.02.2. Geici yap ruhsat, zerinde imar ynetmelii hkmlerine uygun yap yaplmas
mmkn olan parseller iin verilebilir. Geici yap yaplmak istenen parselin asgari bina
cephe ve derinlii artna haiz bulunmas, dier bir deyile mstakil bina inaatna elverili bir
parsel olmas gereklidir. Aksi takdirde, ne geici ve ne de daimi yap ruhsat verilemez.
11.02.3. Muvakkat yaplarn ykseklikleri tabii zeminden (6.50) m.yi, inaat alan (250)
m2.yi gememek, en az bahe mesafelerini korumak, mmkn mertebe sklerek baka bir
yere nakli mmkn olan malzemeden ve buna msait bir sistemde inaa edilmek art ile
imkan nispetinde mevcut ve mustakbel yol gzergahlarna tesadf ettirilmemek suretiyle imar
plan tatbikatna kadar, sahiplerinin istei zerine belediye encmeni karar ile muvakkat yap
yaplmasna izin verilebilir.
11.02.4. Bir parselde birden fazla muvakkat yap izni verilmesi halinde, bu yaplarn inaat
alanlar toplam (250.00) m.den ve ykseklikleri (6.50) m.den fazla olamaz.
MUVAKKAT NAAT RUHSATININ SRES:
MADDE 11.03
Muvakkat yapnn ruhsat sresi 10 yldr. Yap izni verilmeden nce belediye encmeni
kararnn gn ve saysnn, 10 yllk mddet iin muvakkat inaat olduunun ve dier lzumlu
l ve artlarn, tapu kaydna erh edilmesi gereklidir. Muvakkatlk sresi tapu kaydna erh
verildii gnden balar.
mar Plan tatbik olunurken, muvakkat inaat ve tesisler yktrlr. On yl dolmadan
yktrlmas veya kamulatrlmas halinde muvakkat bina ve tesislerin Kamulatrma Kanunu
hkmlerine gre takdir edilecek bedeli sahiplerine denir.
ANTYE BNALARI
MADDE 11.04
Esas yaplarn ruhsat alnmadan antiye binas yaplamaz. antiye binalar bu ynetmelikte
belirlenen llere ve yap iznine tabi deildir. antiye binalarnn yeri ve eklini belediyesi
tespit eder.
76
antiye binas asl inaata bal geici bir yap olduundan asl inaatn bitmesi halinde
yktrlmas veya tanmas gerekir. antiye binalarnn yap ruhsatnn geerli olduu mddet
zarfnda antiye olarak kullanlmalar mmkndr.Esas yapya yap kullanma izni
verilebilmesi iin antiye binasnn yktrlm olmas arttr.
Bykehir Belediyesince yaplan, yaptrlan yapm ilerinde ( yol bakm ve onarm, yol altst yap inaat, metro inaat, yap tesis vb.), mteahhit firmaya veya ilgili kamu kurum ve
kurulularna ait antiye binalar; yaplaca alan zel mlkiyette ise mlk sahibinin
muvafakat, kamu kurum ve kurulularnn tasarrufunda ise ilgili kurumum uygun gr
alnarak, i bitiminde kaldrlmak art ile Bykehir Belediyesinin ilgili biriminin izniyle
yaplabilir.
77
ONKNC BLM
KAMUNUN YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDBRLER
YIKILACAK DERECEDE TEHLKEL OLAN YAPILAR
MADDE 12.01
Bir ksm veya tamamnn yklacak derecede tehlikeli olduu Belediyede grevli inaat
mhendislerinden oluan bir heyete mterek imzal fenni bir raporla tespit edilen yaplarn
sahiplerine tehlike derecesine gre bunun izalesi iin belediyece 10 gn iinde tebligat yaplr.
Yap sahibinin bulunmamas halinde binann iindekilere tebligat yaplr. Onlar da
bulunmazsa tebligat varakas tebli yerine kaim olmak zere tehlikeli yapya aslr ve keyfiyet
muhtarla birlikte bir zabtla tespit edilir.
Yapnn tehlikeli durumu o yerin ve civarnn boaltlmasn gerektiriyorsa, tehlikeli bina ile
civar mahkeme kararna gerek duyulmakszn ilgili idare tarafndan zabta marifetiyle derhal
boaltlr.
Tebligat mteakip sresi iinde yap sahibi tarafndan tamir edilerek veya yktrlarak tehlike
ortadan kaldrlmazsa bu iler belediyece yaplr ve masraf %20 fazlas ile yap sahibinden
tahsil edilir. Alakalnn fakruhali tevsik olunursa masraf belediye btesinden karlanr.
Korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar olan yaplarda fotoraf tespiti yaplarak KTVK
Blge Kurulunun grne gre uygulama yaplr.
SALIK, EHRCLK, ESTETK VE TRAFK BAKIMLARINDAN ALINMASI
GEREKEN NLEMLER:
MADDE 12.02
Atksu Mecralar:
Yaplarn pis su mecralarnn kanalizasyon ebekesine veya genel fosseptie balanmas
zorunludur.
Yaplarn bulunduu sokakta kanalizasyon ebekesi veya genel fosseptik varsa ilgili idare,
mal sahibine tebligatta bulunarak belirtilen sre iinde pis su mecrasn kanalizasyon veya
genel fosseptie balanmasn bildirir. Mal sahibi bu balanty gerekletirmekle
ykmldr. Aksi takdirde balant belediyesince yaptrlr ve yaplan masraflar %20
fazlasyla mal sahibinden tahsil edilir.
Yapnn bulunduu sokakta kanalizasyon ebekesi veya genel fosseptik yoksa ilgili idare
alnmas gereken tedbirleri mal sahibine bildirir. Bu bildirimde mevcut olanaklar esas
alnacaktr. Mal sahibi idarenin istekleri dorultusunda tanmaz iinde tesisat yapmaya
zorunludur. Bu tesisatn yaptrlmas iin ilk nce mal sahibine gerekli tebligat yaplr. Verilen
sre iinde idarenin istei yerine getirilmedii takdirde bu ilem ilgili idare tarafndan
yaplarak masraf %20 fazlasyla ilgilisinden tahsil edilir.
1000 m2nin zerindeki parsellerde, yzey sularn toplamak, binalar zemin suyundan
korumak ve bahe sulama ilerinde kullanmak zere, bir drenaj sistemi oluturularak, yzey
ve zemin sularnn tabii zemin altnda tesis edilecek bir sarnta toplanmas salanacaktr. Sz
konusu drenaj sistemi ve sarn bina n cephe hatt gerisinde yan ve arka bahe mesafeleri
iinde dzenlenebilecek ve vaziyet plannda gsterilecektir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
78
79
ONNC BLM
YAPI RUHSATI LER
PROJE DZENLEMEDEN
BELGELER
NCE
LGL
DARELERDEN
ALINACAK
MADDE 13.01
Yaplara ait projeler dzenlenmeden nce ilgili idarelere bavurularak tapu, ap (belediyesinin
talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki, imar durumu, inaat istikamet rlevesi
ve kot kesit belgelerinin alnmas gereklidir.
mar Durumu Talebinde stenen Evraklar:
Dileke, tapu, ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki
naat stikamet Rlevesi ve Kot Kesit Belgesi Talebinde stenen Evraklar:
Dileke, tapu, imar durumu, ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli
kroki
PROJE TANZM ESASLARI
MADDE 13.02
lgili meslek mensuplarnca hazrlanm projelerin T.C. Bayndrlk ve skn Bakanlnca
kabul veya tespit edilen izim ve tanzim standartlarna uygun olmas gerekir. lgili
belediyelerin uygun grmesi halinde bilgisayar ortamnda retilmi tm projeler yine ilgili
belediyenin talep edecei formatta, disket veya CD olarak dzenlenir.
Mimari Projenin Banda:
Arsann:
Yeri, tapu kayd, pafta, ada, parsel numaralar, alan, zel durumlarda varsa ihtiva ettii
yaplar.
Yaplacak yapnn:
Cinsi, kat adedi, bina ve inaat alanlar, hangi amala kullanlaca, yap sahibi ile projeleri
tanzim eden, yapnn fenni mesuliyetlerini veya yap denetimini alacak olanlar ile, gerekiyorsa
srveyan hizmetlerini grecek olan elemanlar hakknda gerekli bilgileri ieren bir bilgi
tablosu hazrlanacaktr. Tapuya gidecek takma statik hesap ve projelerin eklenmesi
gerekmez.
Mimari Proje:
A. Parsel byklnn gerektirdii lekte (l/200,l/500 vb) olmak zere dzenlenmi genel
vaziyet plan ve ayn lekte en az iki kesit izilir.
Genel vaziyet plan ve kesitlerde yol kotu tutanana bal mevcut kotlar ile arsann yapdan
sonra alaca ekil ve kotlar ile aa dikme yerleri vaziyet plannda mutlaka gsterilecektir.
B. 1/50 veya 1/100 lekli bodrum ve kat planlar ile gerekli hallerde istenilebilecek temel
plan.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
80
81
82
zel yasalara gre tahsisi yaplp henz tapu siciline kaydedilmemi ilgili kamu
kurulularnca verilmi tahsis belgesi (775-2510-4753-5618-7269/1051 sayl yasalara
gre)
Bunlardan tapu senedi veya tapu tescil yazs ruhsata mracaat tarihinden en fazla bir ay evvel
alnm veya onaylanm olmaldr. Hisseli gayrimenkullerde btn hissedarlarn tapu
senetleri veya mlkiyet durumunu belirten tapu tescil yazs istenir.
3. ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki,
4. mar durumu (ruhsat aamasnda geerlilii kontrol edilecektir).
5. naat istikamet ve kot kesit rlevesi.
6. Mimari proje ( en az 4 takm)
7. Statik proje (betonarme izim 3 takm, statik hesap 2 takm) (elik yap olmas halinde
elik izim ve birleim detaylar da eklenmelidir).
8. Elektrik tesisat projesi (3 takm), PTT (zayf akm tesisat) projesi (2 takm)
9. Shhi tesisat projesi (3 takm)
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
83
84
85
ONDRDNC BLM
YAPI RUHSATI SONRASI LEMLER
YAPI YERNDE BULUNDURULMASI GEREKL TABELA VE BELGELER LE
YAPI LERNDE ALINACAK GVENLK TEDBRLER
MADDE 14.01
14.01.1.Yap Yerinde Bulundurulmas Gerekli Tabela Ve Belgeler
Ruhsat ve eki projelerin yap yerinde bulundurulmas ve inaat mddetince yap zerinde
herkese rahat grlebilecek bir yere, en az (0,5/0,75)m. boyutlarnda bir tabela aslmas
zorunludur.
Aslacak tabela zerinde mal sahibinin, mimarnn, statik, elektrik-tesisat, s yaltm proje
melliflerinin ismi, yap denetim irketinin (fenni mesullerinin), mteahhidinin isimleri ile
inaat ruhsat numaras ve tarihini ieren bilgiler bulunmaldr.
Mahallinde ruhsat ve eki projeleri ve bilgi tabelasn bulundurmayan yaplar tespit tutana
dzenlenerek yap sahibine veya binada bulunanlara tebligat yaplr ve tebligat belgesi binann
grnr bir cephesine aslr. lgililerine ulalamaz ise bir nshas da muhtara braklr.
Ruhsat tabelas 3 gn iinde aslmad takdirde yap sahibine, ilgili belediye encmen karar
ile 1000 YTL para cezas verilir. Verilecek olan bu para cezas yllk TFE oranna bal
olarak gncellenir.
14.01.2.Yap lerinde Alnacak Gvenlik Tedbirleri
Yap ilerinin gndz yaplmas esastr. Karanlkta veya gece allmasnn gerekli veya
zorunlu bulunduu hallerde, alma yerinin ve geitlerin yeterince ve uygun ekilde
aydnlatlmas ve i gvenliinin salanmas gereklidir.
Yaplan almalarda grlt ve titreim nedeniyle evreye rahatszlk verilmemesi iin
gerekli tedbirler alnacak, alma saatleri buna gre ayarlanacaktr.
Belediye snrlar iinde yap inasna ve kazlarna balamadan nce yap alannn evresi
ortalama 2 metre ykseklikte tahta perde ile evrilecek, payandalar iten vurulacak, gerekli
uyar levhalar aslacak ve bunlar yapnn bitimine kadar bu ekilde korunacaktr. Kaznn,
komu bir yapy devaml veya geici olarak tehlikeye soktuu hallerde, yap tekniinin
gerektirdii tedbirler alnacaktr.
naatn ve tamiratn devam ile bahenin tanzim ve aalandrlmas srasnda yolun veya
kaldrmlarn, kamuya veya komu parsellere ait yerlerin igal edilmemesi, yol cephesindeki
parsel snrlarnn ve gerekli ise komu parsel snrlarnn her trl tehlikeyi nleyecek ekilde
tahta perde veya uygun bir malzeme ile kapatlmas ve yol cephelerinin geceleri
aydnlatlmas zorunludur.
Elektrik panolar yap alan dna kurulduysa gerekli uyar iaretleri konulacak ve koruma
eridiyle evrelenmelidir.
Yap alan iindeki tehlikeli ksmlar ve ukurlar aka snrlandrlacak ve buralara grnr
ekilde yazlm uyarma levhalar konulacak ve geceleri krmz klarla aydnlatlacaktr.
86
Yap alan dnda kazaya sebep olacak veya insanlar tehlikeli durumlara drecek ekilde
malzeme istif edilmeyecek ve aralar gelii gzel yerlere braklmayacaktr.
Yap, yol kenarnda yapld takdirde, yolun bakm ve onarmndan sorumlu belediyece
saptanacak zorunlu durumlarda, izin alnarak yaya kaldrmlarnn bir ksmn igaline, ancak,
st ve parsel cephesi taraf, tehlikeli herhangi bir durumu nleyecek ekilde uygun malzeme
ile kapatlm yaya geitleri salamak ve aydnlatlmak koullar ile izin verilebilir.
Yap iskeleleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemann ynetimi altnda, inaat evreleyen
gvenlik perdeleri iinde kalmak koulu ile yaplacaktr.
naat sresince gvenlik unsurlarnn yan sra grsellik ve estetik kriterler de dikkate
alnarak, antiyenin ehrin dokusuna aykr olarak tertip edilmemesine ve ehrin btnln
bozmamasna da zen gsterilmelidir.
YAPI RUHSATI
MADDE 14.02
Yap ruhsat almak iin 13.01 maddesinde sz geen belgeler ve bu belgelere dayanarak
ilgili belediyesince onanan yap projeleri ile parsel maliklerinin veya kanuni vekillerin
mracaat halinde;
A. Tm parsel maliklerinin noterden tasdikli muvafakat, gerekli hallerde komu muvafakat,
B. Gerekli vergi, resim ve harlar ile cretlerin tahsil olunmas,
C. Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Yap Denetimi Uygulama ynetmeliinin ilgili
hkmlerine uyulmas zorunludur.
Yap denetim kurulular, yap denetimini stlendiine dair ilgili idareye taahhtname
vererek, yap ruhsatnn ilgili blmn imzalamalar zorunludur.
TEMEL - TEMEL ST VZELER
MADDE 14.03
Yap Denetimi Hakknda Kanunun ilgili maddesi ve yap denetimi uygulama ynetmeliinin
ilgili hkmleri geerlidir.
Birden fazla bamsz blm olan binalarda veya parsellerde, kat irtifak kurulmadan temel
st vizesi verilemez.
YAPI DENETMLER
MADDE 14.04
mar Kanunu, Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Uygulama Ynetmeliklerinin ilgili
hkmleri geerlidir.
ISI YALITIM VZES
MADDE 14.05
1. Dileke
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
87
2. Mimari Proje
3. Is Yaltm Projesi
4. Doal gazl ise doal gaz projesi (2 takm)
5. Yap Ruhsat
Yapnn kaba inaat tamamlanp svalar yaplmadan nce yap sahibi belediyesinden s
yaltm vizesi almak zorundadr. Yapnn s yaltm vizesinden nce temel ve temel st
vizesinin yaplm olmas zorunludur.
CEZA HKMLER
MADDE 14.06
mar yasas gereince, ruhsat alnmadan veya ruhsat ile eklerine imar mevzuatna aykr
yaplan yapnn, ilgililerine yrrlkteki mar kanununun ilgili maddelerindeki cezai
hkmler uygulanr.
YAPI KULLANMA ZN
MADDE 14.07
Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Uygulama Ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir.
Yap Kullanma zni iin gerekli belgeler:
1. Dileke
2. Yap Ruhsat
3. Asansr letme Ruhsat
4. Snak Vizesi
5. Vergi iliii kesildiine dair belge
6. S.S.K. iliii kesildiine dair belge
7. Bykehir Belediyesinden, kanal balantsnn teknik artlara uygun olarak
yapldna dair belge temin edilerek,
Mal sahibinin ve yap denetim irketinin mracaat zerine ilgili belediye, yapnn ruhsat ve
eklerine, fen ve salk kurallarna uygun olarak tamamlanp tamamlanmadn belirler.
Yapnn mevzuata uygun bulunmas halinde, 30 gn iinde yap kullanma izin belgesi
dzenlenir. Aksi halde, eksikliklerinin tamamlanarak yapnn mevzuata uygun hale
getirilmesi istenir. Yap kullanma izin belgesinin birer rnei, mal sahibi ve/veya sahiplerine,
yapnn mteahhidine, proje melliflerine ve fenni mesullere verilir.
Yapnn ksmen kullanlmas mmkn olan ksmlarna yap kullanma izni dzenlenebilmesi
iin, bu blmlere hizmet veren ortak kullanm alanlarnn tamamlanm ve kullanlabilir
olmas ve yapda mevzuata aykrln bulunmamas arttr.
Yap kullanma izninin verildii tarih, yapnn tamamland tarihtir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
88
KAT RTFAKI
MADDE 14.08
1. Dileke
2. Yap ruhsat
3. Kat irtifak projesi (1 adet)
Noterden onayl kat irtifakna esas hisse oranlarn gsteren bamsz blm listesi binann
btn kat planlarn gsteren mimari proje zerine yaptrlr ve onaylanr.
YAPI FOTORAF TASDK
MADDE 14.09
1. Dileke
2. Yap ruhsat
3. Binann tamamna ait yap kullanma izni belgesi
4. (l3Xl8)cm ebadnda cephe fotoraflar (2er adet)
YIKIM RUHSATI
MADDE 14.10
1. Dileke
2. Tapu
3. ap(belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki
4. mar Durumu
5. Mevcut binaya ait resim
6. Binann mahallen tetkik edilerek bo olduunu belgeleyen rapor veya muhtardan bo
olduuna dair yaz.
7. Tapu yazs
8. Hissedar muvafakat
9. Elektrik, su, doalgaz kesme yazlar
10. Vergi iliiinin kesilmesi
11. Ykmda sorumlu olacak inaat mhendisi veya mimar noter onayl sorumluluk
beyan.
12. Korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar iin kurul karar
89
ONBENC BLM
RUHSATA TAB OLMAYAN BAST TADLATLAR
RUHSATA TAB OLMAYAN NAAT LER
MADDE 15
Bu ynetmelik hkmlerine aykr olmamak, tayc elemanlarn durumunu deitirmemek,
bamsz blmn brt inaat alann artrmamak, kullanm amac ve cephe grnmn
deitirmemek koullar ile tayc sistemi etkilemeyen yerlerde i mekan kullanmn ve
duvar yerlerini deitirmek ve kaldrmak, derz, i ve d sva, boya, badana, oluk, dere,
dorama, deme ve taban kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm,
kiremit aktarlmas, bina cephesi su ve s mantolama sistemleri ile derinlii l,00 m.yi
gemeyen ss havuzlar bahe duvar, duvar kaplamas, baca, saak ile benzeri elemanlarn
tamirleri, tm dekorasyon ileri ile tayc unsuru etkilemeyen dier tadilatlar ve tamiratlar
ruhsata tabi deildir. Bunlardan iskele kurmay gerektirenler iin belediyeye yaz ile mracaat
edilip konuyla ilgili mimar veya inaat mhendisi veya inaat teknikeri veya inaat teknisyeni
sorumluluu stlenmesi artyla izin alnmas gereklidir. mar planlarnda aksine bir hkm
yoksa zemin katta bulunan i yerlerinin vitrin deiiklikleri basit tadillerden saylr. Ak
kmalar balkon vasfn bozmadan ve kapal alanlara ilave edilmeden hafif malzemelerle
(PVC, alminyum, ahap,vb.) kapatlabilir.
Bu maddenin uygulanmasnda Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri sakldr.
Bu maddede belirtilenler dndaki btn inai faaliyetler ruhsata veya izne tabidir.
ONALTINCI BLM
FENN MESULLER VE MESULYETLER LE TESCL UYGULAMA VE USULLERNE
LKN ESASLAR
MADDE 16
Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Yap Denetimi Uygulama Ynetmeliinin ilgili hkmleri
geerlidir.
stanbul Bykehir Belediye Bakanl sorumluluk alannda tescil ilemleri ilgili
belediyelerince yaplmaktadr. (Mimari projelerin mimarlar, statik hesap ve projelerin inaat
mhendisleri, stma ve shhi tesisat projelerinin makine mhendisleri, elektrik mhendisleri,
harita hizmetlerini harita mhendisleri ve ynetmelikte aklanan yetki snrlar iinde kalmak
koulu ile ilgili fen adamlar tarafndan hazrlanm olmas ve stanbul Bykehir Belediye
Bakanl mar Mdrlnden her yl iin BB sicil kayt belgesi alm olmalar
gerekmektedir). Ayrca ruhsat ilemleri esnasnda ile ve ilk kademe belediyelerince proje
melliflerinden her i iin ayr ayr dzenlenmi noter onayl proje sorumluluk beyan
belgesi alnmas, proje sorumluluk beyannn alnmasn mteakip proje onay ve ruhsat
ilemlerinin yaplmas gerekmektedir.
90
PROJE
TR
MELLFN ADI
SOYADI
MZA
MMAR
STATK
ELEKTRK
MAK.ve
SIHHI
JEOLOJK
RAPOR
T.C Kimlik Numaral Hviyet Czdan asllar ile yine T.C Kimlik Nolu TMMOB oda
Kimlik Kartlarn bizzat ibraz eden yukardaki meslek mensuplarn beyan ve imzalar
huzurumda alnmtr.
91
ONYEDNC BLM
ZEL NAAT YAPAN MTEAHHTLERN SCLLERNN TUTULMASINA LKN ESAS
VE USULLER
MADDE 17
Yap Denetim Kanun ve Ynetmelii hkmleri uygulanr.
ONSEKZNC BLM
ZELLK ARZEDEN BNALAR
92
Giri Kaplar:
2,00 m. geniliinde olacak, dar alacak, kullanlan alan 100 myi aan kahvehanelerde bu
kapdan baka genilii (1,50) m.den az olmayan ve da alan ikinci bir kap yaplacaktr.
Kahvehaneler idare odas, wc., antre, salon, ay oca ve okuma yeri blmlerini kapsar.
Minimum Alanlar
Antre
3,00 m
Salon
40,00 m
ay Oca
3,00 m
(l,50 x 2,00)
(2,00 x 2,00)
WC
(l,10 ve l,50)
1,65 m
(l,50 x 2,00)
SNEMA VE TYATROLAR
MADDE 18.04
TSEnin normlarna uyulacaktr. Sinema ve tiyatrolar, gie, giri hol, bekleme salonu,
fuayeler, salon ve balkonlar, perde, sahne, soyunma, du yerleri, idare odalar, giri, k,
koridor merdivenleri, wc, lavabo mahalleri vb gerekli ksmlardan ibarettir.
Salon ve Balkonlar
A. Hacim ve Ykseklik Tertipleri:
Salon ve balkonlarda sahne hacmi hari, kii bana en az 5,00 m hacim isabet etmesi arttr.
Sahneden en uzak seyirci srasnda dahi en az temiz ykseklik 2,40 m.nin altna demez.
B. Tabii Zeminden Kot Farklar:
Seyircinin kta, rahat boalma imkn bulacak ekilde tabii zemine ulat noktalarn
kotlar ile salon ve balkonda bu kota nazaran en gayri msait durumdaki seyirci srasnn
kotlar arasndaki farklar aada verilen miktarlar geemez.
300 ila 600 kiilik salon ve balkonlarda
12,00 m.
5,00 m.
300 kiiye kadar kapasiteli salon ve balkonlarda tabii zeminden kot fark snrlamas yoktur.
C. Kaplar:
Kap genilikleri; bir seans kyla tabii akmla, kesitten geebilecek en fazla seyirci saysna
gre hesaplanacak,bu hesapta salon ve balkonlar ayr deerlendirilerek 600 kiiye kadar her
125 kiiye 1 m.; 600 kiiden sonra ise her 165 kii iin l m.lik en az genilik isabet edecektir.
Salon ve balkonlarda ayr ayr en az 2 er k kaps bulunmas ve bir kapnn geniliinin
l,00 m.den az olmamas arttr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
93
94
Merdivenler:
Her salon, balkon ve fuaye iin ayr bir merdiven gerekir. Seyirci ile ilgili bu merdiven
genilikleri 1,50 m.den az olmamak zere bir seans knda merdivenden gemesi gereken
seyirci saysna ve salon i geitleri iin kabul olunan esaslara gre hesaplanr. Geni
merdivenlerde yaplacak korkuluklarn aras en fazla 2,50 m. olacaktr.
WCler :
Salon ve balkonlar iin ayr ayr ve her 200 koltuk iin bir kadn ve bir erkek olmak zere en
az 2 wc, 3 lavabo ve 3 pisuar bulunacak, bekleme salonunun fuayelerle irtibat yoksa bu
ksma da en az 1 erkek ve 1 kadn wc.si konacaktr.
Bu tip binalarda bedensel zrllerin kullanmna uygun en az 1 lavabo ve wc yaplmas
zorunludur. Yaplacak olan bu mekanlarn ebatlar, nnde de en az (1.50) m. genilikte bir
koridor bulunacak ekilde (1.50 m x 1.50 m) den az olamaz. Kaps eiksiz ve da alr. Kap
temiz genilii en az 0,85 m. geniliinde olacaktr.
Makine Dairesi:
Sinemalarn makine dairesi, 1 film hazrlama odas, 1 makine odas ve 1 ak odasn ihtiva
edecektir. Bunlara ait en az ller aadadr.
Makine odasnn en az genilii 2,00 m. ve en az alan 10 m
Film sarma odasnn en az alan 8 m olacaktr.
Ak odasnn en az alan 6 m olacaktr.
Makine dairesinden en az temiz ykseklik 2,80 m.dir.
Tesisat projeleri bal altnda; Yangn alarm ve yangn tesisat projesi, klima, havalandrma
projeleri istenecektir. Elektrik kesintilerinde devreye girecek aydnlatma tesisat yaplacaktr.
DN TESSLER ve MEZARLIK ALANLARI:
MADDE 18.05
mar Planlarnda dini tesis alanlar olarak belirlenmi imar parsellerinde yaplabilirler.
Dini Tesisler:
mar Plannda aksine bir hkm olmad takdirde, TAKS en ok %40 olabilir. Bina
ykseklii serbesttir. adrvan, wc. gibi tesisler mtemilat kapsamnda yaplabilir.
Tescilli ant eser parseli dndaki dini tesis alanlarnda (veya tescile konu olabilecek dini tesis
alanlar dndaki alanlarda), dini tesisin siluet ve cephe karakteristiini uygun ekilde, dini
tesise ait lojman, ktphane, dinlenme salonu, gasilhane, wc, vb. sosyal ve kltrel tesis ile
iletme aamasnda ilgili kurumlarn uygun gr alnarak kamu veya zel yurt ve kurs
yaplabilir.
Dini tesis alanlarnn bodrum katlarnda ve/veya n cephe hatt dnda parsel tamamnda
ak/kapal otopark dzenlenebilir.
95
96
18.07.5. Merdiven: Bu gibi yerlerde merdiven ahap olamaz. Merdiven genilii 1,60 m.den
az olamaz. Basamak ykseklii 0,16 m.den fazla, genilii ise 0,30 m.den az olamaz.
Merdiven tanziminde en fazla l6 rhttan sonra merdiven kolu genilii kadar ara sahanlk
braklacaktr.
18.07.6. Havalandrma: Salonlarda havalandrma ve klima tesisat olacak ve projesi
istenecektir. Ayrca bodrum katta yapldnda, yeterli tabii havalandrma salanamamas
halinde hava bacalar tekil edilecektir. Arka bahesi varsa, kuranglez eklinde toplam alan
3,00 mden az olmamak kayd ile yaplabilir. Aksi halde toplam alan 3,00 mden az olmamak
kayd ile mstakil hava bacas yaplacaktr.
18.07.7. Gerekli meknlar: Sanatlar ve gelin-damat iin ayr ayr, dar kenar 2,50m.den ve
alan 7,50mden az olmayan oda bulunacaktr. Gelin odasnda hava bacas ve
havalandrlabilen wc ve lavabo bulunacaktr. Salonlarda orkestra yeri ve dans pisti
bulunacaktr. Salonun dnda, kullanm amacna uygun ve salona balantl servis ve bulak
niteleri bulunacaktr. Dn salonlarnda dar kenar 3,00 m., alan l2,00 mden az olmayan
bir servis odas bulunacaktr. Ynetim iin dar kenar 2,50 m., alan 7,50mden az olmayan
ayr bir yer ayrlacaktr.
18.07.8. WCler: Her 25 kiiye erkekler iin l lavabo ve pisuar, bayanlar iin bir lavabo, her
50 kiiye en az 1 kadn, 1 erkek olmak zere wc yaplacaktr. WC kabinleri l,10xl,50m.
olmal, lavabo konulduu takdirde l,10x2,00m. olmaldr.
Bu tip binalarda bedensel zrllerin kullanmna uygun en az 1 lavabo ve wc yaplmas
zorunludur. Yaplacak olan bu mekanlarn ebatlar, nnde de en az 150 cm genilikte bir
koridor bulunacak ekilde 1.50 m x 1.50 m den az olamaz. Kaps eiksiz ve da alr. Kap
temiz genilii en az 0,85 m. geniliinde olacaktr.
18.07.9. Tesisat projeleri: Tesisat projelerine ilave olarak yangn alarm ve yangn sndrme
tesisat projesi istenecektir.
HAMAM SAUNA VE SIHH BANYOLAR (T.S.E. nin normlarna uyulacaktr)
MADDE 18.08
18.08.1. Yapm Koullar: Hamam, sauna, shhi banyolar konut blgelerinde yaplamaz.
Ticaret ve Ticaret+Hizmet blgelerinde ise zemin katta, normal veya giri ve klarn
saland kattan en fazla bir kat aada yaplabilir, Mtemilatlar 2.bodrum katta
yaplabilir.
18.08.2. ykseklik: Kat ykseklii net 3,50 m.den az olamaz.
18.08.3. Merdiven: Bu gibi yerlerde merdiven ahap olamaz. Merdiven genilii net 1,60
m.den az olamaz. Basamak ykseklii 0,16 m.den fazla, genilii 0,30 m.den az olamaz.
Merdiven tanziminde en fazla 16 rhttan sonra merdiven genilii kadar ara sahanlk
braklacaktr.
18.08.4. Kaplar: Bu gibi yerlerde bulunan hacimlere ait btn kaplar mutlaka da alr
ekilde tertiplenecektir. Tm da alan kaplar en az kanat genilii veya byk olan kanat
genilii kadar ieriden yaplacaktr.
18.08.5. Gerekli mekanlar: dari blm, personel odas, merubat-servis-ay oca, yeteri
kadar wc., pisuar ve lavabo tekil edilecektir. Emanet kasa, yatma ve soyunma odalar,
amar ykama, kurutma ve tleme niteleri yaplacaktr. (2.bodrum katta yaplabilir.)
Hamam, sauna ve shhi banyolarda insan saysnn yars kadar dinlenme banklar olacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
97
98
99
ONDOKUZUNCU BLM
YKSEK YAPILAR
TANIMLAR
MADDE 19.01
Yksek yap; genel olarak yakn ve uzak evresini, fiziksel evre, siluet, kent dokusu ve her
trl kentsel alt yap ynnden etkileyen bir yap trdr. Binann herhangi bir cephesinden
grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m. olan yaplar, yksek yaplar olarak
kabul edilir.
Yangn blm; Yapnn yangna kar kendi iinde tamamen korunmu olan ksmlardr.
Bu ksmlar farkl zonlar ierebilir.
Yangn zonu; yangn durumunda, ihbar ve sndrme nlemlerinin ayn blm iindeki dier
sistemlerden ayr olarak devreye giren paralardr.
Yumuak kat; st katlarda dolgu duvarlar bulunduu halde, szkonusu katn byk bir
ksmnda duvar bulunmayan, narin kolonlardan oluan ve dier katlara gre rijitlii az olan
katlardr.
Atalet momentleri merkezi; btn tayc dey elemanlarn atalet momentlerinin arlk
merkezidir.
Kitle merkezi; her katta mevcut olan tm dey yklerin arlk merkezidir.
Yanmaya dayankllk snf; bir yap eleman ve malzemesinin standardna uygun stma ve
basn koullarnda yaplan deney sonucu belirlenen yanmaya dayankllk sresine bal
olarak ayrld snftr. rnek: TS.l263e ve TS.4065e gre F90 snfnn dayankllk sresi
90 dakikadr.
YKSEK YAPILARDA YANGIN NLEMLER
MADDE 19.02
Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelie uyulmas zorunlu olup; tereddt
edilen konularda Bykehir Belediyesi tfaiye Daire Bakanlnn gr alnr ve bu
gre uyulur.
YKSEK YAPILARDA ASANSRLER
MADDE 19.03
19.03.1. Binann tipi ve konfor dzeyine gre teknik kriterler dikkate alnarak trafik hesab
yaplp, asansr say, kapasite, hz ve kuyu lleri belirlenecektir.
19.03.2. Asansrlerden en az bir tanesi yk, eya ve sedye tama amacna uygun olarak
yaplacaktr.
19.03.3. Ayn kuyu iinde 3den fazla asansr konumlandrlamaz. 4 asansr
konumlandrld takdirde 2erli gruplar halinde ayrlacak, aralar yangna kar dayankl bir
malzeme ile ayrlacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
100
19.03.4. Asansrlerde kabin kaps olacak ve kabini havalandrmak iin ak arj grubuna bal
bir havalandrma dzenei bulundurulacaktr.
19.03.5. Yksek hzl asansrlerde (1m/sn.nin zerinde) tahrik sistemi kademesiz hz kontrol
ilkelerine bal olarak seilip tasarlanacaktr.
19.03.6. Asansrlerde kuyu altlarnn iskn edilen mahallerin stne gelmesi halinde kar
arlklarda da mutlaka parat tertibat yaplacaktr. 1m/sn.den yksek hzda asansrlerde
kaymal fren sistemi kullanlacaktr. Kar arlk iin parat donanm yaplmas halinde
bunun iin kuyu l tadilat dikkate alnacaktr.
19.03.7. Konut dnda halkn toplu bulunduu (umuma ak) yaplarda, asansrlerden biri
bedensel zrllerin kullanmna uygun olarak dzenlenecektir.
19.03.8. Yangn annda asansrler, yangn ihbar aldklarnda kaplarn amadan dorultular
ne olursa olsun otomatik olarak acil k katna dnecek ve kaplar ak bekleyecektir.
Ancak asansrler gerektiinde yetkililer tarafndan kullanlabilecek elektriksel sisteme sahip
olacaktr. Asansrler yangn ihbar aldklarnda kat ve koridor arlarn kabul etmeyecektir.
Yangn annda asansr kuyularnn yangn etkisi altnda kalmamas iin kuyu basnlandrma
nitelerinin kurulmas zorunludur. Deprem annda ise asansrler, ihbar aldklarnda en yakn
kata gidip, kaplarn ak hareket etmeyecek ekilde programlanacaktr.
19.03.9. Asansr kat kaplarnn yangna dayankllk snf F90 olacaktr.
19.03.10. (51.00) m.den daha yksek toplam brt inaat alan 15000myi aan konut d
yaplarda, ayrca itfaiyenin kullanm iin en az bir tane yangn asansr yaplacaktr. Bu
asansr itfaiye merdiveni ekirdeinde olabilecei gibi bu merdivenle balantl bir blmde
de yer alabilir. tfaiye asansrnn kabin alan 1.5myi, tama kapasitesi min.630kg, hz
zemin kattan en st kata 1 dakikada eriecek hzda olacak ve enerji kesilmesi halinde
jeneratre balanacaktr. tfaiye asansrleri her kata hizmet edecek ve normalde de
kullanlabilir olacaktr. Bu asansrlerin kaplar, elektrik tesisat ve kablolar 2 saat yangna
kar dayankl olacaktr. Asansr boluu iindeki tesisat sudan etkilenmeyecektir.
STATK VE BETONARMEYE LKN ESASLAR
MADDE 19.04
19.04.1. Her yksek yap iin proje onayndan nce hesaplara esas olmak zere arazide ve
araziden alnm numuneler zerinde jeolojik, jeofizik, jeoteknik ve sismolojik almalar
yaplacaktr. Bu alma, bu ilerde uzmanlam kii ve kurulular tarafndan yaplacaktr.
19.04.2. Zemin raporunda binann yaplaca araziye ilikin u bilgiler bulunacaktr.
A. Jeolojik yap.
B. Zemin zellikleri (yeralt, su seviyesi ve kimyasal yaps)
C. Temel sistemi konusunda neriler.
D. Gerekiyorsa istenen sktrma veya slah yntem nerileri.
E. Temel kazs srasnda alnmas gereken nlemler ve iksa yntemine ilikin neriler.
F. Temelin evre yaplara etkisi.
G. Zemin emniyet gerilmesi
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
101
102
gibi, mekanik tesisat merkezine de konabilir. Konfor standard yksek binalarda gerekli
grldnde ayn zon dhilindeki kat girilerine basn drc vana konulacaktr.
19.05.3. Yapnn scak su kullanm tesisat da, temiz su tesisatna paralel olarak ykseklik
zonlarna ayrlacaktr. Scak su tesisat, gereksinim olduu takdirde ayrca kullanm zonlarna
ayrlacak, her zon ayr bir boylerle beslenecektir.
19.05.4. Bakm olana olmayan mahallerde kr rgar yaplmayacaktr. Bu gibi yerlerde zel
balant elemanlar kullanlacaktr. Wc, lavabo vb. elemanlarn balantlarnda bunlar iin
imal edilmi zel balant elemanlar kullanlacaktr.
19.05.5. Pissu tesisatnda, ana kolon havalandrmasnn yannda, u nokta havalandrmas
yaplacaktr. Vakum hesaplar gerektii takdirde sifonlar ayr havalk hattna balanacaktr.
19.05.6. Her zonun en altndaki yatay borular dey darbelerini karlamak zere pik veya
elik yaplacaktr. Dier borular PVC olabilir.
19.05.7. Islak hacimlerde dk deme yaplmayacak, tesisat asma tavan ile gizlenecektir.
Asma tavanlarda ses izolasyonu salanacaktr.
19.05.8. Ana su deposu, yksek yapnn yaplaca blgedeki alt yap koullar, gnlk su
rejimi, ayrca yangn rezervi de gz nne alnarak hesaplanacak ve 0,00 kotunun altnda
yaplacaktr. Tali su depolar, tesisat katlar veya mahallerinde olabilir. Ancak ykseklii
50m.yi geen yaplarda, ana su deposu dndaki depolar atda olacaktr.
19.05.9. Istma ve soutma tesisat hesaplarnda, gne s kazanlar, iletmedeki kullanm
fonksiyonlar gz nne alnarak, zonlama yaplacaktr. Zon santralleri veya fon-coilleri ait
olduu zonun maksimaline, stma kazanlar merkezi su soutma niteleri binann
maksimaline gre seilecektir.
19.05.10. Gne s kazanlar hesabnda, yap elemanlarnn glgeleme etkisi zamana bal
olarak gz nne alnacaktr.
19.05.11. naatta, s ekonomisi salayacak s izolasyonu, ift cam vb. nlemler ncelikle
alnmaldr. Yapnn konumu, kullanm koullar, yukardaki izolasyon nlemlerinin birini
veya birkan gereksiz kld hallerde; her trl enerji ekonomisi iin yaplan ilave alternatif
yatrmlarn geri deme sresi, iletme younluu gz nne alnarak her trl enerji giderleri
ile karlatrlarak hesaplanacaktr. Bu sre iki yl getii takdirde ilave yatrmlardan
ksmen veya tamamen vazgeilebilir.
19.05.12. Is hesaplarnda, ykseklik etkisiyle oluan baca ve evre koullar ile baml,
rzgr etkisinin oluturaca infiltrasyon ayrca gz nne alnacaktr. Is ekonomisi
ynnden infiltrasyonu azaltacak, dner kap, rzgrlkl kap, hava perdesi vb. nlemler
alnarak mekanik tesisat projesinde ayrca analiz yaplacaktr.
19.05.13. Is hesaplarnda, yangna kar nlemlerde sz konusu edilen pozitif basn
salamak zere verilen d hava fazlas yannda, kullanclar iin taze hava da gz nne
alnacaktr.
19.05.14. Pissu, temiz souk ve scak su tesisat, fancoil ve klima santral borular, taze hava
kanallar exhaust kanallarnn geii iin tesisat aftlar yaplacaktr. aftlara en fazla katta
bir girilecek, aft kapaklar konulacaktr. aft kapaklar, yangnn yaylmn nlemek zere,
szdrmaz ve yangna dayankllk snf en az F60 olacaktr. aftlarda almak zere platform
ve gemici merdiveni yaplacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
103
19.05.15. Her trl tesisat mahalli veya tesisat kat, tesisatn imalatn takiben yangn
zonlarna uygun olarak szdrmaz biimde kapatlacaktr.
19.05.16. Her trl boru, salam ekilde scaklk etkisi altnda uzama ve bzlmelere izin
verecek ekilde, kayc sabit sportlarla tespit edilecektir. Duvar ve deme geilerinde
kovanlar kullanlacaktr. Mekanik tesisat projesinde, tip sport detaylar verilecektir.
19.05.17. Borularn genleme ve bzlmelerini alacak kompansatrlerin kullanm yerleri
gsterilecektir.
19.05.18. Binalarn dilatasyon geilerinde tesisat borular ve kanallar iin gerekli nlemler
alnacaktr.
ELEKTRK TESSATINA LKN NLEMLER
MADDE 19.06
19.06.1. Yksek yaplarda, kuvvetli ve zayf akm tesisat odalar bulunacaktr. Yapda birden
fazla bamsz blm olmas halinde bu oda veya odalar amacna uygun olarak belirli katlarda
yada her katta olabilir. Saya dolab, panolar, tablolar gibi tehizatn nlerinde en az 1.00m.
geit mesafesi braklacaktr. Karlkl her iki duvarda da tesisat dolab olmas halinde bu
mesafe l.20m.den az olamaz.
19.06.2. Yap iinde, kuvvetli ve zayf akm iin tesisat aftlar ayrlacaktr. Gerekli hallerde
elektrik tesisatlarnn, mekanik etkilere veya suya kar korunmas kouluyla mekanik tesisat
aftlar da kullanlabilir.
19.06.3. Trafolarn zemin zeri normal katlarda tesis edilmesi halinde kuru tip trafo
kullanlacaktr. 0G aft sistemi ise kapal tip olacak ve koruma snf en az 1P 40 seilecektir.
19.06.4. Yap iindeki yangn derecesi yksek mahallerdeki AG panolar tam kapal tipte
olacaktr. Yapya ait trafo olmas halinde, elektrik tesisat datm sisteminde busbar veya
benzeri kanal sistemi kullanlacaktr. Ancak yapda birden fazla bamsz blm olmas
halinde kablo sistemi de kullanlabilir. Yangn zonlar geilerinde, kablo kanallar yangna
kar izole edilecektir.
19.06.5. Yangn alglama ve ihbar devreleri (detektr, buton, klakson, kl alarm vb.) yangn,
su pompalar, sprinkler pompalar, toz pompalar, pozitif basnlandrma fanlar duman
tahliye fanlar, asansr vb. tesisatlarda kullanlan kablolar alev iletmez zellikte olacaktr.
Ayn zamanda bu tesisatlarda elik veya yine alev iletmez borular ve ek malzemeleri
kullanlacaktr.
19.06.6. Yangn alglama ve uyarma sistemleri;
A. Yapnn konut amal ina edilmesi halinde; asansr makine dairesi, kalorifer dairesi, kat
holleri, tesisat kat ve mahalleri, asansr boluklar gibi mterek kapal meknlarda yangn
alglama dedektrleri konulacak, kat holleri ile yangn merdivenlerinde ayrca buton tesis
edilecektir.
B. Yapnn otel, yurt, ihan gibi konut d blmlerinde, yukarda aklanan zelliklere ek
olarak btn meknlarda yeterli sayda ve zellikte dedektr tesis edilir.
C. Her katta en az bir adet kl uyarma sistemi bulunacaktr. Tm yapda 2 tonlu ve
tonlardan birinin 500 Hz ile 1000 Hz arasnda alma frekans olan, ses seviyesi btn
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
104
105
ARANILACAK BELGELER
MADDE 19.07
19.07.1. Binann yaplaca arsaya ilikin 7.01 maddesinde istenen bilgileri ieren zemin
raporu.
19.07.2. Zemin etd (zemin yaps ve depremsellik vb.) meteorolojik rzgar ve d scaklk
veri raporlar, malzeme etdn ieren yapsal analiz raporu, itfaiye raporu.
19.07.3. Avan proje, mimar, ehir plancs, inaat mhendisi, elektrik mhendisi, makine
mhendisi, jeoloji mhendisi, jeofizik mhendisi, harita mhendisi, tarafndan kendi
uzmanlk dallarnda hazrlanm binada yaptklar ilemleri ve aldklar nlemleri belirleyici
raporlar, yapya veya yaplara gre imar koullarnn ve kentsel tasarm koullarn ieren
rapor.
19.07.4. 51,00 m.yi aan binalar iin ED raporu (ED Ynetmelii ve mevzuat kapsamnda
deerlendirilmesi sonucunda ED raporu gerekiyor ise) .
19.07.5. Mimari, statik, mekanik, tesisat, elektrik ve asansr projeleri ve eklerinde gerekli
olan tasdik belgeleri.
A. Mimari, uygulama projeleri.
B. Statik hesap ve betonarme projeleri.
C. Mekanik tesisat projeleri.
Shhi tesisat (temiz su, pis su)
Yangn tesisat (sulu sistem, kuru sistem, sprinkler sistemi)
Fan-coil veya dier borulu stma, soutma sistemi.
Havalandrma, klima ve dier duman emme ve basnlandrma hava kanall sistem.
Mutfak, amarhane vb.
Istma-soutma santral.
Otomatik kontrol sistemi.
Gerekli grldnde artma tesisi projeleri.
D.Elektrik tesisat projeleri.
Kuvvetli akm (aydnlatma, motor, kompanzasyon vb.)
Zayf akm (haberleme, tv., gvenlik, ar vb.)
Topraklama.
Yldrmdan korunma.
19.07.6. SK tarafndan onaylanm pissu ve temizsu tesisatnn ehir ebeke suyu ve
kanalizasyon ile balantsnn nasl kurulacan belirtir proje veya rapor.
19.07.7. Haberleme sisteminden sorumlu kurum tarafndan onaylanm tesisat projeleri ve
enerji veren kurum tarafndan onaylanm elektrik projesi.
19.07.8. Madde 19.07in 19.07.1, 19.07.2, 19.07.3 ve 19.07.4.klarnda istenen belgeler avan
proje tasdik aamas iin yaplacak mracaatta 19.07.5, 19.07.6 ve 19.07.7.klarnda istenen
belgeler ise inaat ruhsat iin yaplacak mracaatta aranacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
106
YRMNC BLM
EHRSEL EVRENN, RESM VE HALKA AIK BNALARLA HALKA AIK TESS VE
ALANLARIN ZRLLER VE YALILAR N ULAILABLR HALE GETRLMESNE
LKN KURALLAR
MADDE 20
Fiziksel evrenin zrller iin ulalabilir ve yaanabilir klnmas iin, imar planlar ile
kentsel, sosyal, teknik altyap alanlarnda ve yaplarda Trk Standartlar Enstitsnn ilgili
standartlarna uyulmas zorunludur.
Resm binalar, halka ak binalar, tesisler ve alanlara ulamak iin kullanlacak kaldrmlar
ulalabilirlik standartlarna sahip olmak zorundadr. Kaldrmlarn kenar, cadde kotundan en
fazla (18) cm. yksekte olacaktr. Kaldrmn kenar grme zrllerin bastonlar ile rahata
izleyebilecekleri ekilde dzgn olmal ve tehlikeli bir paha sahip bulunmamaldr. Tekerlekli
sandalye kullananlar, yallarn bir blm ve ocuk arabas sren anneler iin yaplacak
kaldrm rampalarnn genilii yaya geitlerinde en az (180) cm, dier yerlerde (90) cm.
olacaktr. Bu rampalarn eimi en fazla % 8 olabilir (ekil 1,2). Bir kaldrmn caddeye dik
eimi en fazla, sadece yamur suyunun alnmas iin gerektii kadar, % 1,5 olabilir.
Kaldrmlarda zemin malzemesi kaygan olmayan trlerden seilmelidir. Paral bir yap
oluturan zemin kaplamalarnda derz aralklar (0,5) cm.den kk olmaldr. Tekerlekli
sandalye tekerleklerinin aralarna skmamas iin yamur suyu zgaralarndaki demir
ubuklarn aralarndaki mesafe (1,3) cm.yi amamaldr. Yaplarn kendi kap nlerindeki
kaldrm mevcut kaldrmdan farkl eimde ve malzeme ile dzenlemelerine izin
verilmeyecektir. Kaldrm genilii en az (180) cm olmaldr. Mevcut ehirsel evredeki
(80) cm.den daha dar kaldrmlarda tekerlekli sandalye hareket edemez. Tekerlekli
sandalyenin dar bir kaldrma kmas gerekiyorsa kaldrmn (500) cm.lik bir paras kesilip
karlarak (kaldrm yksekliinin 15 cm olduu varsaylarak) iki yanda kalan kaldrm
paralarna kabilen birer rampa oluturulabilir (ekil 3). Yaya yollarnn yeil sahalara
bakan taraflarnda kr bastonlarnn dokunup ayn izgide yrmenin salanmas iin en az
(3) cm. yksekliinde bir kenarlk bulunmaldr (ekil 1). Kaldrmlarda ve yaya yollarnda
krler iin (80) cm. geniliinde yrme eritleri oluturulacaktr. Ancak bu eritlerin her iki
yannda (80) cm.lik normal yrme eritleri kalmaldr. Bu zel bir uygulamadr ve geni
kaldrmlarda ve yaya yollarnda grme zrller iin ok gerekiyorsa yaplabilir. Bu eritler
kaldrmdan farkl renkteki ve dokudaki malzeme ile hazrlanr ; bylece grme zrllerin
bastonlar ve ayakkablar ile yry istikametlerini hissetmeleri salanr.
Resm binalarn, halka ak bina, tesis ve birimlerin esas girilerine basamaksz
ulalabilmelidir. Bu girilere % 2lik bir eimle ulalabilir. Giri kapsnn nnde tekerlekli
sandalyenin hareket edecei kadar bir alan (150) cm. apl bir daire tamamen
engellenmemi olarak braklm olmaldr. Giri kapsnn i tarafnda ve bal holde de
gerekli hareket alan dnlmelidir (ekil 4). Basamaksz giri mmkn deilse, tekerlekli
sandalyenin hareketi iin gerekli bu (150) cm.lik alan da ilve edilerek giri kapsnn nnde
bir pltform oluturulabilir ve bu dzleme ulaan bir rampa dzenlenir. Bu rampann genilii
en az (130) cm, eimi ise trmanaca ykseklie bal olarak % 5 8 arasnda olabilir. Bu
rampann kenarlarnda tekerlekli sandalyenin tekerleklerinin dar debilme ihtimaline kar
(6) cm. yksekliinde kenarlklar bulunmaldr. Rampa boylarnn (6) metreyi at
durumlarda araya (150) cm. uzunluunda sahanlklar konur. Gerekirse ok kollu, ok
sahanlkl ve geni yer kaplayan uzun rampalar ulalabilirlik iin kanlmaz olabilir (ekil
5). Binann esas girii tekerlekli sandalyenin giriine hibir ekilde uygun deilse, levhalarla
ok iyi ekilde belirtilmi bir basamaksz veya rampal giri binann baka bir cephesinde yer
alabilir. Tekerlekli sandalye kullanan kiiler ve hareket zrller iin dzenlenecek
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
107
rampalarda korkuluk bulunup bulunmayacana duruma gre karar verilir. Korkuluk (4) cm.
apndaki yuvarlak borudan oluturulacak ve (90) cm. ve (65) cm. yksekliklerden geen iki
kpeteye sahip olacaktr.
Ana giri kapsnn genilii, kanatlardan biri en az (90) cm. olmak zere (150) cm.den daha
az olamaz. Kapda byk cam yzeyler varsa, bunlarn bir yandan krlp kazalara yol
amalarna kar donatl trden seilmeleri gerektii gibi, az grebilenlerin arpmalarna
kar dikkat ekecek renkli eritlerle donatlmalar da gerekir. Kaplarda eik istenmez. ok
zorunlu durumlarda (2) cm.yi gemeyen ve her iki yannda 1/4 eimindeki pahlar bulunan
eikler sz konusu olabilir. Kap kollar, parmaklar yeteri kadar gl olmayan yal ve
zrl kiiler iin rahat kavranr ve rahat hareket ettirilebilir bir tasarma sahip olmaldr.
Rzgrlk blm ile giri holnde tekerlekli sandalyenin rahata hareket edecei kadar bir
alan ayrlm olmaldr (ekil 4) tekerlekli sandalyenin hareket alan (150) cm. apnda bir
daire veya (150) cm. kenar uzunluuna sahip bir karedir.
Al veri merkezleri, salk kurulularna ait binalar ve brolar, otogarlar, otobs
terminalleri, kitle ulam aralarna ait istasyonlar ve hava alanlarnn hizmet binalarnda
mutlaka bir asansr bulunacaktr. Binada bir asansr mevcutsa, bu asansre basamaksz ve
eiksiz ulalmas gerekir. Asansrn nnde tekerlekli sandalyenin rahata hareket edecei
kadar bir alan bulunmaldr. Asansr kabininin asgar boyutlar (110 cm x 140) cm.dir
(ekil 6). Asansrn kumanda dmeleri (100) cm. yksekliindeki bir levhaya yan yana
dizilmi olacaklardr. Kumanda dmeleri zerindeki rakamlar byk kabartma harflerle ve
ayn zamanda da Braille ile yazlacaklardr. Asansr kapsnn hemen yanna ok byk
kabartma rakamla ve Braille ile bulunulan kat yazlacaktr. Ulalan kat sesle belirtilecektir.
Asansrlerin snan bulunduu kata kadar ulamas zorunludur. Elektriin kesilmesi
durumunda asansrlerin almasn salayacak bir teknik dzenleme de dnlmelidir.
Resm binalar, halka ak binalar, tesisler ve birimlerdeki merdivenler, dz kollu ve
sahanlkl yaplacaktr (ekil 7). Merdivenin her iki yannda yuvarlak borudan kpeteler
bulunacaktr. Kpete ile duvar arasnda (4) cm. aralk bulunacaktr. Merdiven genilii
180 cm.yi anca ortaya bir korkuluk ilve edilir. Binalardaki basamak genilikleri 30 cm,
basamak ykseklii (1516) cm. alnacaktr. Basamak yzeyleri kaymaz ve anmaz
malzemeden olmaldr. Merdivenlerin balang ve bitiini krlere belirtmek iin farkl
malzemeden eritler dzenlenir. Merdivenler, basamaklarda glge meydana gelmeyecek
ekilde kardan ve iyi aydnlatlmaldr. Rhtsz merdiven yaplmayacaktr ( ekil 7). Resmi
ve umumi binalar, toplu konutlar ve apartmanlarn binaya giri merdivenleri mutlaka
korkuluklu olmaldr.
kaplar da eiksiz yaplmal ve en az genilikleri (90) cm. olmaldr. arpmalara kar
kaplarn alt kenarlarnda kap geniliinde ve (30) cm. yksekliinde metal levhalar
bulunmaldr. Kap kollar kolay kavranr, kolay evrilebilir malzemeden yaplmaldr. ift
kanatl i kaplarn toplam genilii, bir kanat (90) cm.den az olmamak art ile (150)
cm.den az olamaz. Bu kaplarn cam yzeylerinin krlma ve tehlike oluturma ihtimallerinin
en aza indirilmesi iin gereken btn tedbirler alnacaktr. Grme zrllerin cam yzeyi fark
edebilmeleri iin dikkat ekecek renkte eritler cama yaptrlacaktr.
Resm binalarla, halka ak bina ve tesislerdeki koridorlar genel olarak (150) cm.den daha
dar yaplamaz. Grme zrllerin sk ekilde kullandklar binalarda kontrast ve canl renkteki
oklar, iaretler ve rakamlarla katlar ve bulunulan konumlar vurgulanarak belirtilir.
Gerekli btn mekn, mahal, alan ve geitlerde yangn ve doal afet anlarnda ka yollarn
gsteren kl ve sesli ynlendirme cihazlar veya elemanlar bulunacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
108
Toplam alan 1000 myi aan binalarda bayan ve erkek iin birer zrl tuvaleti, zorunlu
hallerde her iki cins iin bir adet zrl tuvaleti dzenlenecektir. Binalarda her 10 WCden
biri zrllere ayrlacaktr. zrl tuvaletinin kapsnn temiz akl en az (85) cm.
olacaktr. Bu kap darya alacak veya srme kap olarak dzenlenecektir. Dar alan bir
kap dzenlenmesi durumunda, kapya ierden kolay kapatlabilmesi iin menteelerden (10)
cm. uzaklkta ve yerden (100) cm. ykseklikte, dey ve yatay olabilen bir kol eklenir. Kap
kollarnn kolay kavranr ve hareket ettirilebilir trden olmalar gerekir. Tekerlekli
sandalyedeki bir kiinin kullanabilecei kabul edilen en kk tuvalet kabininin lleri
(150cmx150cm.)dir. Burada alafranga tuvalet dzenlenecektir. Klozetin uzun ekseni duvara
paralel olarak yer alacak, klozetin duvara en yakn noktasnn duvardan uzakl (25) cm.
olarak alnacaktr. Klozetin nnn arkadaki duvardan uzakl (70) cm. olmaldr. Klozetin
yanndaki duvara sabit tutunma kolu konur. Bu tutunma kolu (34) cm. apnda bir yuvarlak
borudur. Birbirine eit (70) cm.lik iki kolu olan L biiminde bir elemandr. Yatay ksm
yerden (75) cm. yksekliktedir, klozetin en ndeki noktasn da (25) cm geer. Dey tutunma
ksm yukar dorudur. Klozetin duvardan uzakta olan tarafna da duvara doru kaldrlabilen
tutunma kolu konulabilir ama bu zorunlu deildir. Bu tuvalet kabinine kk bir lvabo da
ilve edilecektir. Tekerlekli sandalyedeki insann rahat kullanaca tuvalet kabininin boyutlar
ise (220cmx220cm.)dir. Bu durumda kap srme kap olarak da dzenlenebilir ki, aslnda
srme kap tuvaletlerde ve banyolarda daha fazla tercih edilmektedir. (220cmx220cm)
boyutlarndaki bir tuvalette standarda uygun bir du kesinin bulunmas da mmkndr.
Klozette oturma ykseklii (4647) cm. olarak elde edilmelidir. Keskin kenarl olmayan,
darbelere dayankl klozet kapaklar kullanlacaktr. Ayaksz normal lvabolarn bazlar
tekerlekli sandalyedeki insanlar iin daha kullanldr. st kenar ileri karlm,
ayarlanabilen aynalarn da mahzurlar vardr. Yerden itibaren (97) cm.den balayan duvara
yaptrlm (40 cm x 100 cm) boyutlarndaki bir ayna yeteri derecede ilevseldir. zrllerin
ve yallarn kullanaca btn lvabolarda hassas parmak kavrayna gerek brakmadan
kolayca kontrol edilebilen uzun kollu veya ha eklindeki musluklar tercih edilir. Tekerlekli
sandalyedeki kiiler iin dzenlenmi bulunan tuvalet kabinlerinin nnde de tekerlekli
sandalyenin rahata hareket edebilecei kadar bir alan bulunmaldr. (ekil 12)
Otoparklardaki park yerlerinin % 5i zrl otomobilleri iin ayrlr. Bu otopark yerlerinin
genilii (350) cm. olacaktr (ekil 8). Bu otopark yerleri hem zeminde uluslar aras zrl
iareti ile belirtilecek, hem de bir levha ile tantlacaktr. zrl iin ayrlm bulunan otopark
yerlerinden basamaksz olarak ve gerektiinde standartlara uygun rampalarla asansrlere ve
binalarn girilerine ulalabilmelidir.
Postahanelerde, banka ubelerinde ve devlet dairelerinin hizmet birimlerinde tekerlekli
sandalye iin yeterli hareket alan bulunmal, yaklalan bankolarn ykseklik ve zellikleri
de; tekerlekli sandalyedeki insanlarla, oturmakta olan yallarla, grme ve iitme zrl
kiilerle kolay iletiim kurulmasna uygun olmaldr.
ehirdeki petrol istasyonlarnda en az bir zrl tuvaleti bulunacaktr. Bu tuvaletin zellikleri
de yukarda anlatld gibidir.
Sinema, tiyatro, gsteri ve konferans salonlarnda sirklsyon alanlarna girmeyecek ekilde,
her biri (80100 cm x 130150 cm) boyutlarnda olan 4 kiilik yer tekerlekli sandalyedeki
kiilere ayrlr.
Kaldrm ve yaya yollar zerinde bulunan levhalar, iaretler ve tabellarn en alaktaki
noktalar grme zrllerin balarn arpmamalar iin yerden en az (205) cm. mesafede
bulunacaktr (ekil 1, ekil 9).
ehir mobilyalar; hibir surette kaldrmlar ve yaya yollarnn geniliini daraltacak ekilde
dzenlenemez, yry izgileri zerinde bir knt oluturacak tarzda konulamazlar. Yaya
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007
109
110
YRMBRNC BLM
YRRLK VE YRTME
MADDE 21.01
Bu ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer. 28.09.2006 tarihli stanbul mar Ynetmelii
yrrlkten kaldrlmtr.
MADDE 21.02
Bu ynetmelik hkmlerini stanbul Bykehir Belediye Bakan ile ile ve ilk kademe
belediye bakanlar yrtr.
Geici Madde 1.
Bu ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce yasal koullara uygun olarak alnm ruhsata
gre balanp devam eden bitirilmemi yap ve tesisler iin bu ynetmeliin aleyhte olan
hkmleri uygulanmaz.
Geici Madde 2.
Bu ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce ruhsat alnm, fakat henz balanmam yap
ve tesisler hakknda bu ynetmeliin mar Planlarnn Geriye Yrmemesi Kuralnn
stisnalarna ilikin 1.16 maddesi ncelikle uygulanr.
Geici Madde 3.
Yrrlkten kaldrlan mar Ynetmelii hkmlerine gre aykr grld halde bu
ynetmelik hkmlerine gre aykr saylmayan iler, balam veya devam eden ilemler
hakknda bu ynetmeliin lehte olan hkmleri uygulanr.
Geici Madde 4.
Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce ilgili belediyesine proje tasdiki iin mracaat
etmi olanlar bu ynetmelik hkmlerine tabi deildir. Ancak bu ynetmeliin yrrle
girdii tarihten itibaren kanuni gecikmeler hari 30 i gn iinde ruhsat almalar zorunludur.
111