You are on page 1of 111

STANBUL BYKEHR BELEDYE BAKANLII

STANBUL
MAR YNETMEL

Meclis Karar Tarihi ve Says : 15.06.2007-1512


Yrrlk Tarihi : 23.06.2007

(Deiik: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile)


(Deiik: 12.05.2011-1113 sayl Meclis Karar ile)
(ptal: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile )
(Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)

stanbul 2007

stanbul mar Ynetmelii


BRNC BLM................................................................................................................................................. 7
GENEL HKMLER ............................................................................................................................................. 7
AMA................................................................................................................................................................. 7
MADDE 1.01 ...................................................................................................................................................... 7
KAPSAM ............................................................................................................................................................ 7
MADDE 1.02 ...................................................................................................................................................... 7
YASAL DAYANAK .......................................................................................................................................... 7
MADDE 1.03 ...................................................................................................................................................... 7
MAR PLANLARININ NCEL ................................................................................................................... 7
MADDE 1.04 ...................................................................................................................................................... 7
GENEL ESASLAR ............................................................................................................................................. 7
MADDE 1.05 ...................................................................................................................................................... 7
STSNALAR (Dier ilgili mevzuatn geerlilii).............................................................................................. 8
MADDE 1.06 ...................................................................................................................................................... 8
MAR PLANI VE YNETMELKTE OLMAYAN HUSUSLAR .................................................................... 8
MADDE 1.07 ...................................................................................................................................................... 8
YAPI ................................................................................................................................................................... 8
MADDE 1.08 ...................................................................................................................................................... 8
KAMU YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDBRLER ........................................................................ 8
MADDE 1.09 ...................................................................................................................................................... 8
RUHSATSIZ VEYA RUHSATYE VE EKLERNE AYKIRI YAPILAR ....................................................... 9
MADDE 1.10 ...................................................................................................................................................... 9
RUHSAT VE EKLERNE OLAN AYKIRILIKLAR ........................................................................................ 9
MADDE 1.11 ...................................................................................................................................................... 9
RUHSAT MDDET-RUHSAT YENLENMES .......................................................................................... 10
MADDE 1.12 .................................................................................................................................................... 10
YAPI VE RUHSAT LERNDE KAZANILMI (MKTESEP) HAKLAR ................................................. 10
MADDE 1.13 .................................................................................................................................................... 10
PLAN KADEMELERNDE NORMLAR HYERARS ............................................................................... 10
MADDE 1.14 .................................................................................................................................................... 10
PLAN NOTLARI .............................................................................................................................................. 11
MADDE 1.15 .................................................................................................................................................... 11
MAR PLANLARININ GERYE YRMEMES KURALININ STSNALARI ......................................... 11
MADDE 1.16 .................................................................................................................................................... 11
HARTALARA LKN ESASLAR ............................................................................................................... 12
MADDE 1.17 .................................................................................................................................................... 12
BELEDYE TASARRUFUNDAK YERLER ZERNDE YAPILACAK TESSLER ................................. 12
MADDE 1.18 .................................................................................................................................................... 12
YAPILARIN ESTETNDE BELEDYE YETKS ...................................................................................... 12
MADDE 1.19 .................................................................................................................................................... 12
BYKEHR BELEDYES MAR DENETM YETKS .......................................................................... 13
MADDE 1.20 .................................................................................................................................................... 13
DER HUSUSLAR ........................................................................................................................................ 13
MADDE 1.21 .................................................................................................................................................... 13
KNC BLM ................................................................................................................................................. 15
TANIMLAR ........................................................................................................................................................... 15
GENEL TANIMLAR ....................................................................................................................................... 15
MADDE 2.01 .................................................................................................................................................... 15
KENT BLGELER TANIMLARI.................................................................................................................. 16
MADDE 2.02 .................................................................................................................................................... 16
ADA VE PARSELLERE AT TANIMLAR .................................................................................................... 18
MADDE 2.03 .................................................................................................................................................... 18
YAPI DZENNE AT TANIMLAR............................................................................................................... 19
MADDE 2.04 .................................................................................................................................................... 19
NC BLM ............................................................................................................................................. 25
AVAN PROJE UYGULAMALARI ......................................................................................................................... 25
AVAN PROJE UYGULAMALARINA LKN GENEL ESASLAR ........................................................... 25
MADDE 3.01 .................................................................................................................................................... 25
MAR KANUNU GERE AVAN PROJE UYGULAMALARI .................................................................... 25
MADDE 3.02 .................................................................................................................................................... 25
MAR PLANI-PLAN NOTLARI GERE AVAN PROJE UYGULAMASI: ................................................ 26
MADDE 3.03 .................................................................................................................................................... 26
YKSEK YAPILARA LKN AVAN PROJE UYGULAMALARI: .......................................................... 26
MADDE 3.04 .................................................................................................................................................... 26
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

stanbul mar Ynetmelii


AVAN PROJESNE GRE UYGULAMA YAPILACAK DER YAPILAR: ............................................. 28
MADDE 3.05 .................................................................................................................................................... 28
DRDNC BLM ....................................................................................................................................... 29
ARSALARLA (PARSELLERLE) LGL HKMLER ......................................................................................... 29
ASGAR PARSEL CEPHE VE DERNL ARTLARI ................................................................................... 29
PARSEL BYKLKLER............................................................................................................................ 29
MADDE 4.01 .................................................................................................................................................... 29
PARSEL GENLKLER................................................................................................................................ 29
MADDE 4.02 .................................................................................................................................................... 29
PARSEL DERNLKLER ............................................................................................................................... 30
MADDE 4.03 .................................................................................................................................................... 30
PARSEL ALANLARI ...................................................................................................................................... 30
MADDE 4.04 .................................................................................................................................................... 30
BAHE MESAFELER.................................................................................................................................... 31
MADDE 4.05 .................................................................................................................................................... 31
BENC BLM .............................................................................................................................................. 32
PARSELASYON PLANLARI LE FRAZ VE TEVHT LEMLERNE DAR ESASLAR ...................................... 32
PARSELASYON PLANLARI ......................................................................................................................... 32
MADDE 5.01 .................................................................................................................................................... 32
FRAZ VE TEVHD LEMLERNE DAR ESASLAR................................................................................. 32
MADDE 5.02 .................................................................................................................................................... 32
TEHLKEL ALANLAR .................................................................................................................................. 33
MADDE 5.03 .................................................................................................................................................... 33
FRAZ VE TEVHT LEMLERNDE YETK............................................................................................... 33
MADDE 5.04 .................................................................................................................................................... 33
ALTINCI BLM ............................................................................................................................................. 35
YAPILARLA LGL HKMLER ....................................................................................................................... 35
PARSELLERDE YAPILANMA ARTLARI ASGAR BNA CEPHE VE DERNL ARTLARI ........... 35
MADDE 6.01 .................................................................................................................................................... 35
BR PARSELDE BRDEN FAZLA BNA YAPILMASI ................................................................................ 35
MADDE 6.02 .................................................................................................................................................... 35
BNA CEPHELER .......................................................................................................................................... 35
MADDE 6.03 .................................................................................................................................................... 35
AYRIK YAPI NZAMINA TAB YERLERDE YAPI YERNN TESPT .................................................... 36
MADDE 6.04 .................................................................................................................................................... 36
BNA DERNLKLER .................................................................................................................................... 36
MADDE 6.05 .................................................................................................................................................... 36
BNA YKSEKLKLER ................................................................................................................................ 37
MADDE 6.06 .................................................................................................................................................... 37
BNALARA KOT VERLMES ....................................................................................................................... 39
MADDE 6.07 .................................................................................................................................................... 39
ZEMN KAT TABAN KOTU, TAB ZEMN VE TESVYE KOTU ............................................................ 40
MADDE 6.08 .................................................................................................................................................... 40
BODRUM KATLAR ........................................................................................................................................ 41
MADDE 6.09 .................................................................................................................................................... 41
BNA GRLER............................................................................................................................................. 42
MADDE 6.10 .................................................................................................................................................... 42
KPRL GRLER ..................................................................................................................................... 43
MADDE 6.11 .................................................................................................................................................... 43
KPR GELER ......................................................................................................................................... 44
MADDE 6.12 .................................................................................................................................................... 44
SET ALTI GARAJI .......................................................................................................................................... 44
MADDE 6.13 .................................................................................................................................................... 44
YEDNC BLM ............................................................................................................................................. 45
YAPILARLA LGL DER ARTLAR ................................................................................................................ 45
MADDE 7.01 .................................................................................................................................................... 45
ATILAR, SAAKLAR VE DI GRNM ............................................................................................... 49
MADDE 7.02 .................................................................................................................................................... 49
IKMALAR ..................................................................................................................................................... 52
MADDE 7.03 .................................................................................................................................................... 52
IIKLIKLAR .................................................................................................................................................... 53
MADDE 7.04 .................................................................................................................................................... 53
SEKZNC BLM ......................................................................................................................................... 55
YAPI MEKNLARI .......................................................................................................................................... 55
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

stanbul mar Ynetmelii


YAPILARDA BULUNMASI GEREKEN PYESLER VE LLER ......................................................... 55
MADDE 8.01 .................................................................................................................................................... 55
YKSEKLKLER ....................................................................................................................................... 56
MADDE 8.02 .................................................................................................................................................... 56
PENCERELER ................................................................................................................................................. 56
MADDE 8.03 .................................................................................................................................................... 56
KAPILAR ......................................................................................................................................................... 57
MADDE 8.04 .................................................................................................................................................... 57
KOMU PARSELE KAPI VE PENCERE AILMASI ................................................................................... 57
MADDE 8.05 .................................................................................................................................................... 57
MERDVENLER .............................................................................................................................................. 57
MADDE 8.06 .................................................................................................................................................... 57
YANGIN MERDVENLER ............................................................................................................................ 59
MADDE 8.07 (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) ................................................................. 59
ASANSRLER ................................................................................................................................................ 60
MADDE 8.08 .................................................................................................................................................... 60
PORTKLER..................................................................................................................................................... 61
MADDE 8.09 .................................................................................................................................................... 61
ASMA KATLAR .............................................................................................................................................. 61
MADDE 8.10 .................................................................................................................................................... 61
KAPICI DARES BEK ve KALORFERC ODALARI .......................................................................... 61
MADDE 8.11 .................................................................................................................................................... 61
SIINAKLAR .................................................................................................................................................. 62
MADDE 8.12 .................................................................................................................................................... 62
SU DEPOLARI, SIHH TESSLER ................................................................................................................. 62
MADDE 8.13 .................................................................................................................................................... 62
KUYULAR VE FOSSEPTKLER, RGARLAR, PS SU BALANTILARI ............................................... 63
MADDE 8.14 .................................................................................................................................................... 63
MTEMLATLAR ........................................................................................................................................ 63
MADDE 8.15 ................................................................................................................................................... 63
BAHE DUVARLARI VE BAHE DZENLEMES ................................................................................... 64
MADDE 8.16 .................................................................................................................................................... 64
DOKUZUNCU BLM .................................................................................................................................... 65
ISI YALITIMI................................................................................................................................................... 65
MADDE 9.01 .................................................................................................................................................... 65
KAZAN DARELER, KAZANLAR VE BACALAR..................................................................................... 65
MADDE 9.02 .................................................................................................................................................... 65
BACALAR ....................................................................................................................................................... 69
MADDE 9.03 .................................................................................................................................................... 69
ONUNCU BLM ............................................................................................................................................. 72
PASAJLAR-KAPALI ARILAR VE OK KATLI MAAZALAR ........................................................................ 72
TANIMLAR ..................................................................................................................................................... 72
MADDE 10.01 .................................................................................................................................................. 72
AY OCAKLARI............................................................................................................................................. 74
MADDE 10.02 .................................................................................................................................................. 74
ONBRNC BLM ......................................................................................................................................... 75
GEC YAPILAR ................................................................................................................................................. 75
MUVAKKAT NAATIN YAPILACAI ALANLAR: ................................................................................. 75
MADDE 11.01 .................................................................................................................................................. 75
MUVAKKAT NAAT RUHSATININ ARTLARI: ..................................................................................... 76
MADDE 11.02 .................................................................................................................................................. 76
MUVAKKAT NAAT RUHSATININ SRES: ........................................................................................... 76
MADDE 11.03 .................................................................................................................................................. 76
ANTYE BNALARI...................................................................................................................................... 76
MADDE 11.04 .................................................................................................................................................. 76
ONKNC BLM ........................................................................................................................................... 78
KAMUNUN YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDBRLER ......................................................................... 78
YIKILACAK DERECEDE TEHLKEL OLAN YAPILAR ........................................................................... 78
MADDE 12.01 .................................................................................................................................................. 78
SALIK, EHRCLK, ESTETK VE TRAFK BAKIMLARINDAN ALINMASI GEREKEN
NLEMLER: .................................................................................................................................................... 78
MADDE 12.02 .................................................................................................................................................. 78
ONNC BLM ....................................................................................................................................... 80
YAPI RUHSATI LER ........................................................................................................................................ 80
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

stanbul mar Ynetmelii


PROJE DZENLEMEDEN NCE LGL DARELERDEN ALINACAK BELGELER ............................. 80
MADDE 13.01 .................................................................................................................................................. 80
PROJE TANZM ESASLARI .......................................................................................................................... 80
MADDE 13.02 .................................................................................................................................................. 80
YAPI RUHSATI LE LGL GENEL ESASLAR........................................................................................... 82
MADDE 13.03 .................................................................................................................................................. 82
YAPI RUHSATI MRACAATI VE EKLENECEK BELGELER .................................................................. 83
MADDE 13.04 .................................................................................................................................................. 83
TADLAT-LAVE NAAT VE RUHSAT YENLEME ................................................................................ 85
MADDE 13.05 .................................................................................................................................................. 85
ONDRDNC BLM ................................................................................................................................. 86
YAPI RUHSATI SONRASI LEMLER ................................................................................................................. 86
YAPI YERNDE BULUNDURULMASI GEREKL TABELA VE BELGELER LE YAPI LERNDE
ALINACAK GVENLK TEDBRLER ........................................................................................................ 86
MADDE 14.01 .................................................................................................................................................. 86
YAPI RUHSATI ............................................................................................................................................... 87
MADDE 14.02 .................................................................................................................................................. 87
TEMEL - TEMEL ST VZELER .............................................................................................................. 87
MADDE 14.03 .................................................................................................................................................. 87
YAPI DENETMLER...................................................................................................................................... 87
MADDE 14.04 .................................................................................................................................................. 87
ISI YALITIM VZES ...................................................................................................................................... 87
MADDE 14.05 .................................................................................................................................................. 87
CEZA HKMLER ....................................................................................................................................... 88
MADDE 14.06 .................................................................................................................................................. 88
YAPI KULLANMA ZN................................................................................................................................. 88
MADDE 14.07 .................................................................................................................................................. 88
KAT RTFAKI ................................................................................................................................................ 89
MADDE 14.08 .................................................................................................................................................. 89
YAPI FOTORAF TASDK .......................................................................................................................... 89
MADDE 14.09 .................................................................................................................................................. 89
YIKIM RUHSATI ............................................................................................................................................ 89
MADDE 14.10 .................................................................................................................................................. 89
ONBENC BLM ........................................................................................................................................ 90
RUHSATA TAB OLMAYAN NAAT LER ........................................................................................... 90
MADDE 15 ....................................................................................................................................................... 90
ONALTINCI BLM ....................................................................................................................................... 90
FENN MESULLER VE MESULYETLER LE TESCL UYGULAMA VE USULLERNE LKN ESASLAR.. 90
MADDE 16 ....................................................................................................................................................... 90
ONYEDNC BLM ....................................................................................................................................... 92
ZEL NAAT YAPAN MTEAHHTLERN SCLLERNN TUTULMASINA LKN ESAS VE USULLER . 92
MADDE 17 ....................................................................................................................................................... 92
ONSEKZNC BLM ................................................................................................................................... 92
ZELLK ARZEDEN BNALAR ........................................................................................................................... 92
ZEL HASTANELER: .................................................................................................................................... 92
MADDE 18.01 .................................................................................................................................................. 92
ZEL ETM VE RETM KURUMLARI ............................................................................................... 92
MADDE 18.02 .................................................................................................................................................. 92
AY-KAHVE SALONLARI (KAHVEHANE) ............................................................................................... 92
MADDE 18.03 .................................................................................................................................................. 92
SNEMA VE TYATROLAR........................................................................................................................... 93
MADDE 18.04 .................................................................................................................................................. 93
DN TESSLER ve MEZARLIK ALANLARI: .............................................................................................. 95
MADDE 18.05 .................................................................................................................................................. 95
AKARYAKIT VE SERVS STASYONLARI (T.S.E.nin normlarna uyulacaktr) ........................................ 96
MADDE 18.06 .................................................................................................................................................. 96
DN SALONU-GAZNO-GECE KULB-TAVERNA-DSKOTEK -BAR VB. .................................. 96
MADDE 18.07 .................................................................................................................................................. 96
HAMAM SAUNA VE SIHH BANYOLAR (T.S.E. nin normlarna uyulacaktr) .......................................... 97
MADDE 18.08 .................................................................................................................................................. 97
EKMEK FABRKALARI VE EKMEK FIRINLARI (T.S.E. normlarna uyulacaktr) .................................... 98
MADDE 18.09 .................................................................................................................................................. 98
ONDOKUZUNCU BLM ............................................................................................................................ 100
YKSEK YAPILAR ............................................................................................................................................. 100
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

stanbul mar Ynetmelii


TANIMLAR ................................................................................................................................................... 100
MADDE 19.01 ................................................................................................................................................ 100
YKSEK YAPILARDA YANGIN NLEMLER ........................................................................................ 100
MADDE 19.02 ................................................................................................................................................ 100
YKSEK YAPILARDA ASANSRLER ..................................................................................................... 100
MADDE 19.03 ................................................................................................................................................ 100
STATK VE BETONARMEYE LKN ESASLAR ................................................................................... 101
MADDE 19.04 ................................................................................................................................................ 101
MEKANK TESSATA LKN NLEMLER ............................................................................................ 102
MADDE 19.05 ................................................................................................................................................ 102
ELEKTRK TESSATINA LKN NLEMLER ....................................................................................... 104
MADDE 19.06 ................................................................................................................................................ 104
ARANILACAK BELGELER ......................................................................................................................... 106
MADDE 19.07 ................................................................................................................................................ 106
YRMNC BLM......................................................................................................................................... 107
EHRSEL EVRENN, RESM VE HALKA AIK BNALARLA HALKA AIK TESS VE ALANLARIN
ZRLLER VE YALILAR N ULAILABLR HALE GETRLMESNE LKN KURALLAR ............... 107
MADDE 20 ..................................................................................................................................................... 107
YRMBRNC BLM ................................................................................................................................ 111
YRRLK VE YRTME ............................................................................................................................... 111
MADDE 21.01 ................................................................................................................................................ 111
MADDE 21.02 ................................................................................................................................................ 111

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

stanbul mar Ynetmelii

STANBUL MAR YNETMEL


BRNC BLM
GENEL HKMLER
AMA
MADDE 1.01
Bu ynetmeliin amac, stanbul Bykehir Belediyesi snrlar ierisindeki yerleme yerleri
ile yaplamalarn, kanun, tzk, imar planlar ve ynetmelik hkmleri ile fen, salk ve
evre artlarna uygun teekkln salamaktr.
KAPSAM
MADDE 1.02
Bu ynetmelik, stanbul Bykehir Belediyesi, ile ve ilk kademe belediyeleri snrlar iinde
uygulanr.
YASAL DAYANAK
MADDE 1.03
Bu ynetmelik; Anayasann 124. maddesi, 5216 sayl Bykehir Belediyesi Kanunu, 5393
sayl Belediye Kanunun 15. maddesi hkm uyarnca 3194 sayl mar Kanunu
dorultusunda hazrlanmtr.
MAR PLANLARININ NCEL
MADDE 1.04
Bu Ynetmelikte yazl hkmler, imar planlarnda aksine bir aklama bulunmad takdirde
uygulanr.
Ancak imar planlarnda, parselasyon durumlar ve bina kitleleri, bilhassa bu maksatla ett
edilerek lleri verilmedii takdirde, sadece ayrk veya bitiik nizam bina yaplacan, n
baheli veya n bahesiz nizamn kabul olunacan, binalarn tertip eklini ve yz alacaklar
cepheyi tespit maksad ile ematik olarak gsterildiinden, bunlara ait ifadeler, imar
planlarnn kaytlarndan saylmazlar.
GENEL ESASLAR
MADDE 1.05
1.05.1. Herhangi bir alan kanuna, her lekteki plan esaslarna, bulunduu blgenin artlarna
ve ynetmelik hkmlerine aykr maksatlar iin kullanlamaz ve zerine bu maksatlara aykr
yap yaplamaz.
1.05.2. 1/100.000 veya 1/50.000 lekli evre dzeni planna uygun olarak 1/25.000 ile
1/5000 arasndaki her lekte hazrlanan nazm imar planlarnda, eitli arazi kullanm
kararlar ile yerleme alanlarn belirleyen snrlar ematik olarak gsterildiinden bu planlar
zerinden plan mikyas ile l alnamaz, yer tespiti ve uygulama yaplamaz. st lekli plan
kararlarna uygun olarak hazrlanan 1/1000 lekli uygulama imar planlar onaylanmadan
uygulama yaplamaz.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

stanbul mar Ynetmelii

1.05.3. Uygulama imar planlarnda, plann ve plan notlarnn ngrd parsel genilii ve
derinliini salayacak tevhit, ifraz veya imar uygulamas yaplmadan imar plannda belirlenen
ykseklikler ve derinlikler verilemez.
STSNALAR (Dier ilgili mevzuatn geerlilii)
MADDE 1.06
1.06.1. zel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde bu ynetmeliin zel
kanunlara ve ynetmeliklerine aykr olmayan hkmleri uygulanr.
1.06.2. Bu ynetmelik esaslarna gre yaplacak btn yaplarda, plan, fen, salk, gvenli
yaplama, estetik ve evre artlar ile ilgili dier kanun, tzk ve ynetmelik hkmlerine ve
Trk Standartlar Enstits tarafndan belirlenmi standartlara uyulmas zorunludur.
MAR PLANI VE YNETMELKTE OLMAYAN HUSUSLAR
MADDE 1.07
1.07.1. mar planlarnda aklanmam ve bu ynetmelikte de yer almam hususlarda lzum
ve ihtiyaca ve civarn karakterine gre uygulanacak ekli takdire, ilgili ile ve ilk kademe
belediyeleri yetkilidir.
Bu maddenin uygulanmasnda ilgili belediyece tereddde dlmesi halinde Bykehir
Belediye Bakanlndan alnacak gr dorultusunda ilem yaplr. Benzer ilerde yaplacak
ilemlerde de bu gre uyulur. Bunun dnda, bu ynetmelik esaslarna aykr olarak,
prensip kararlar ve benzeri kararlar alnp uygulanamaz.
1.07.2. Belediye, mevzuat ve standartlarda zrller konusunda getirilen hkmlere uymakla
ve bunlar uygulamakla ykmldr. Ayrca belediye, yrenin koullarn gz nnde
bulundurarak mevzuat ve standartlarda yer almayan hususlarda da zrllerle ilgili gerekli
nlemleri almaya yetkilidir.
YAPI
MADDE 1.08
stanbul Bykehir Belediyesi snrlar ierisinde yaplacak btn yaplar iin Kanun ve bu
ynetmelikte belirtilen istisnalar dnda belediyeden ruhsat alnmas mecburidir. Yap; kanun,
imar plan, ynetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yaplr. Aksi takdirde 2960 sayl
Boazii Kanununun ilgili maddeleri, 3194 sayl mar Yasasnn 28- 32. ve 42. maddeleri
ile 5237/5377 sayl Trk Ceza Kanununun 184. maddesi hkmleri uygulanr.
KAMU YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDBRLER
MADDE 1.09
Enerji, iletiim, ulam ve benzeri altyaplar ile doalgaz boru hatlar, metro hatt tnel
emberi ve tesislerinin korunmas amac ile arsalarda ve yollarda her trl kaz ve sondaj
ilemlerinin belediyeden imar durum belgesi ve gerekli izinler ( kaz ruhsat) alnmadan
yaplmas yasaktr.
naat ve tamiratn yapm srasnda yeralt ve yerst tesislerinin tahrip olunmamas, tat ve
yayalarn gidi ve gelilerinin zorlatrlmamas mecburidir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

stanbul mar Ynetmelii

RUHSATSIZ VEYA RUHSATYE VE EKLERNE AYKIRI YAPILAR


MADDE 1.10
Ruhsat alnmadan balanlan veya ruhsat ve eklerine aykr yaplan yaplarn tamam
mhrlenmek suretiyle derhal durdurulur. Yapnn grlecek herhangi bir yerine konulacak
mhr inaatn tmn kapsar.
Durdurma anndaki inaat durumu; belediye tarafndan, varsa video, fotoraf makinesi ile
l krokisi veya ebatl krokiye dayal olarak tutanak tanzim edilerek tespit edilir. darece
dzenlenen yap tatil tutananda, ruhsata aykrlklarn somut ve ayrntl olarak belirlenmesi
gerekir.
Durdurma, yap tatil tutanann yap yerine aslmasyla yap sahibine tebli edilmi saylr.
Bu tebligatn bir nshas da muhtara braklr.
Bu tarihten itibaren en ok bir ay iinde yap sahibi, yapsn ruhsata uygun hale getirerek
veya ruhsat alarak belediyeden mhrn kaldrlmasn isteyebilir. Aksi takdirde:
1.10.1. Ruhsatsz veya ruhsat ve eklerine aykr yap, kanun ve ynetmelikler ile imar
planlarna uygun olmad takdirde 3194 sayl mar Kanununun 28-32-42. maddesi
hkmlerine gre yasal ilemler tamamlanarak belediye encmeni karar ile yklr veya
yktrlr. Ykm ilemi belediyesince yaplrsa ykm giderleri yap sahibinden tahsil edilir.
1.10.2. Ruhsatsz veya ruhsat ve eklerine aykr yap, kanun ve ynetmelikler ile imar
planlarna uygun olduu takdirde, kanun ve ynetmeliklere gre yap ruhsat alnmas iin
gerekli tm ilemlerin ikmali ile para cezas alnmak suretiyle verilecek ruhsat mteakip
mhr kaldrlr ve inaatn devamna izin verilir.
Yap tatil tutana ile bu maddenin 1.10.1, 1.10.2 bentleri uyarnca yaplacak inceleme
sonularn ieren mterek imzal fenni raporlar; uzmanlk konularna gre 3194 sayl mar
Kanununun 38. maddesinde saylan belediye grevlileri tarafndan dzenlenir.
RUHSAT VE EKLERNE OLAN AYKIRILIKLAR
MADDE 1.11
Ruhsat alnmas gerektii halde ruhsat alnmadan veya ruhsat ve eklerine aykr olarak yaplan
yaplar, mar Kanunu, imar plan ve bu ynetmelik hkmlerine uygun hale getirilmedike
bunlarn iskan, tamir, tadil ve ilavelerine izin verilmez.
Bir yapda bamsz blmlerden herhangi birinde plan ve/veya ynetmelik hkmleri ve
ruhsat ve eki projelerine olan aykrlklar giderilmedike yapnn inasna devam edilemez,
iskan edilen dier bamsz blmlerde tamir, tadil veya ilave inaat ilemleri yaplamaz.
Kat mlkiyeti kurulmu bir yap veya yaplardaki bamsz blmlerden herhangi birinin
ruhsat ve eklerine aykr olmas ruhsat ve eklerine uygun olan dier bamsz blmlerin tadil
veya ilave ilemlerini durdurmaz.
Bir parselde birden fazla yap varsa bu yaplardan herhangi birisinin plan ve/veya ilgili
ynetmelik hkmlerine aykr olmas, bunlara aykr olmayan dier yaplarn tamir, tadil
veya ilave inaat ilemlerini durdurmaz.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

stanbul mar Ynetmelii

RUHSAT MDDET-RUHSAT YENLENMES


MADDE 1.12
Ruhsat tarihinden itibaren iki yl iinde yapmna balanmayan veya balanp da balama
mddetiyle birlikte be yl iinde bitirilmeyen ve sresi iinde ilgili idareye bavurarak ruhsat
yenilemesi yaplmayan yaplar, ruhsatsz yap olarak deerlendirilir, bu durumda yeniden
ruhsat alnmas mecburidir
Bu yaplar hakknda yeniden ruhsat alma tarihinde yrrlkte bulunan plan ve mevzuat
hkmleri uygulanr.
Ruhsat sresi iinde tamamlanmas mmkn olamayaca iin beinci yl iinde ruhsat
yenilemek zere ilgili idareye bavurarak ruhsat yenilemesi yaplan yaplar hakknda, ruhsat
ald tarihteki mevzuat hkmleri uygulanr.
YAPI VE RUHSAT LERNDE KAZANILMI (MKTESEP) HAKLAR
MADDE 1.13
1.13.1. Kural olarak; kazanlm haklarn tespitinde yap izin belgesinin dzenlenmi
bulunmas yeterli olmayp bu izin belgesine bal olarak ina edilen yapnn ulat seviye
l olarak alnr.
Yap ve ruhsat ilerinde kazanlm (mktesep) hak, yapnn ruhsat sresi iinde yapld
kadar olan ksm ile snrldr. Kazanlm haklarn doumu iin gerekli artlar aada
aklanmtr:
A. Dileke ile birlikte belediyeye verilen ruhsat eklerinin (mimari, statik, elektrik ve tesisat
projeleri ile resim ve hesaplarn); kanun, imar planlar ve ynetmelik hkmlerine
uygunluu incelenerek belediyece tasdik edilmi olmaldr.
B. Yap ruhsatnn belediyeden alnm bulunmas gereklidir. Yap izin belgesi; dzenleni
tarihi itibari ile yasal koullara ve meri imar planlarna uygun olarak tesis edilmi ve iyi
niyetle elde edilmi bulunmaldr. Yok ilemler, ilgilinin hile veya yalan beyanna dayal
ilemler ile idarenin ak hatas sonucu yaplan ilemler kazanlm hak dourmaz.
C. Ruhsat ve eklerine uygun olarak inaata balanm olmaldr. Ruhsat ve eklerine aykr
yaplan inaatlar kazanlm hak tekil etmez.
Kazanlm haklarn tespitinde yukarda aklanan arta bal olarak ina edilen yapnn
ulat seviye l olarak alnr.
1.13.2. Dzenleni tarihi itibari ile yukarda aklanan yasal koullara uygun olarak tesis
edilmi ve ruhsat ve eklerine uygun olarak yaplp tamamlanm olan yaplarn kazanlm
haklarnn gereklemi olmas nedeniyle korunmas gereklidir.
PLAN KADEMELERNDE NORMLAR HYERARS
MADDE 1.14
1.14.1. Yrrlkte olan yasalara gre planlar; kalknma plan, blge plan, evre dzeni plan,
il evre dzeni plan, nazm imar plan ve uygulama imar plan olarak kademelendirilmi olup
her plan yrrlkteki st planlarn ilke ve hedeflerine uyar ve bir alt plan ynlendirir. Alt
lekli planlarn, st lekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

10

stanbul mar Ynetmelii

kararlarna uyumlu olmas zorunludur. st planlarda snrlandrlmayan ya da belirtilmeyen


hususlarda alt plan kararlarna uyulur.
1.14.2. Nazm imar plan onaylanmadan, uygulama imar plan onaylanamaz. Nazm imar
plannda belirlenen arazi kullanm kararlar alt lekli uygulama imar planlaryla
deitirilemez, aykr dzenlemeler getirilemez.
1.14.3. Tatbikat ve parselasyon haritalar ile hesabat cetvellerini ieren parselasyon
planlarnn yaplabilmesi iin ncelikle 1/1000 lekli uygulama imar plannn yaplp
onaylanmas ve parselasyon ilemlerinin de uygulama imar planna dayal olmas
gerekmektedir.
PLAN NOTLARI
MADDE 1.15
mar planlar; plan uygulama hkmlerini aklayc nitelikteki plan notlar ile bir btn olup,
plan notlar plann ayrlmaz bir paras konumundadr. mar plan notlaryla getirilen
hkmler imar planlar gibi kesin ve yrtlmesi zorunlu dzenleyici ilemlerdendir.
Parselasyon planlarnn 1/1000 lekli uygulama imar planna dayal olarak yaplmas
zorunludur. Nazm imar plan ile parselasyon ileminin sonularn oluturacak nitelikte plan
notlar ngrlemez.
MAR PLANLARININ GERYE YRMEMES KURALININ STSNALARI
MADDE 1.16
1.16.1. (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) Yap ruhsat alndktan sonra
yrrle giren imar planlarnda; yol, meydan, yeil saha, park ve otopark gibi umumi
hizmetlere, resmi yaplara ve benzeri kamu hizmeti ve tesislerine ayrlm olan bu nedenle de
kamu kurumlar ve kamu tzel kiilerince kamulatrlmalar gereken veya kamuya ayrlm
olan yerlerin kullanmn kstlayan ya da engelleyen, bu nedenle de yaplamasna kstlama
getirilmesi gereken tanmazlar hakknda yaplacak ilemler:
Kamu yararnn gerektirdii hallerde kamu hizmetlerinin veya teebbslerinin yrtlmesi
iin gerekli olan tanmaz mallarn kamulatrlmasna veya kstlanmasna ilikin hususlarda
meri plan hkmleri geerlidir.
A.Yapya balanmad durumlarda verilen ruhsat geersiz saylp iptal olunur ve
ilgilisine tebli edilir.
B.Yasal ruhsat sresi iinde yapya balanp da bitirilmemi yaplar mhrlenmek
suretiyle derhal durdurulur. Durdurma anndaki inaat durumu belediyece tutanak
dzenlenerek tespit edilir. Durdurma ilemi; yap tatil tutanann 3194 sayl mar
Kanununun 32. Maddesinin ilgili fkras Durdurma, yap tatil zaptnn yap yerine
aslmasyla yap sahibine tebli edilmi saylr. Bu tebligatn bir nshas da muhtara braklr.
dorultusunda yaplr.
Bu tanmazlara 3194 sayl mar Kanununun mar Programlar, Kamulatrma ve Kstllk
Hali baln tayan onuncu maddesi hkmleri uyarnca ilem tesis edilir.
1.16.2. (ptal: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

11

stanbul mar Ynetmelii

HARTALARA LKN ESASLAR


MADDE 1.17
Hlihazr haritalarn yaplmas ve onaylanmasnda aadaki ilke ve esaslara uyulur.
Hlihazr haritalar idarece, kamu kurum ve kurulularnca veya ilgililerce hazrlanabilir,
hazrlatlabilir. Bu haritalar, bilimsel ve teknik kurallara, yrrlkteki harita yapm
standartlarna uygun hazrlanr ve idarece onaylanarak yrrle girer.
Byk lekli (1/5000 ve daha byk) hlihazr haritas bulunmayan yerlerin hlihazr
haritalar stanbul Bykehir Belediyesi, ile belediyeleri / ilk kademe belediyeleri, zel ve
tzel kiiler tarafndan yaplr veya yaptrlr. Bu haritalarn 5216 sayl Bykehir Belediyesi
Kanunu ve 3194 sayl mar Kanununa uygun olarak tasdik mercii stanbul Bykehir
Belediyesidir.
stanbul Bykehir Belediyesince tasdik olunan byk lekli hlihazr haritalarn asllar ve
saysal bilgileri stanbul Bykehir Belediyesi Harita Mdrlne teslim edilir.
Hlihazr haritalarn retimi ve arivlenmesi konusunda Byk lekli Harita ve Harita
Bilgileri retim Ynetmeliine uyulur. Hlihazr haritalarn tasdikli nshalar, onaydan sonra
Valiliklere ve ilgili kadastro mdrlklerine gnderilir.
Farkl lekteki haritalardan byltme yolu ile byk lekli harita elde edilemez.
BELEDYE TASARRUFUNDAK YERLER ZERNDE YAPILACAK TESSLER
MADDE 1.18
Belediyelerin tasarrufundaki kamu mal olarak terkinli yerler zerinde, tarihi ve doal dokuyu
bozmamak, yaya ile tat trafiini olumsuz ynde etkilememek, yaya kullanm alanlarna
tamamak, arka tarafta bulunan bina cephelerini kapatmamak ve binalarn giriini
engellememek, blgenin karakterini muhafaza etmek, ilgili kurulularn gr alnmak art
ile ile/ilk kademe belediye encmeninin uygun grmesi halinde ulam istasyonlar(otobs
dura, metro dura, iskele vb.), wc, trafo, GDA kontrol noktalar, bfe, muhtarlk binalar,
kamu hizmetlerinin grlebilmesi iin gerekli tesislerin yapmna izin verilir.
Ana arter yollar ve meydanlar zerinde ise ilgili kurulularn, Bykehir Belediyesi Emlak
ve Kentsel Tasarm Mdrlklerinin uygun gr alnmak kaydyla Bykehir Belediye
Encmeni yetkilidir.
YAPILARIN ESTETNDE BELEDYE YETKS
MADDE 1.19
le ve ilk kademe belediyeleri sorumlu olduklar ile snrlar ierisinde binalarn cepheleri
ile ilgili ehircilik ve estetik ynnden kurallar getirebilirler. (D cephe estetii, boya ve
kaplamalar ile atnn malzemesini ve rengini belirlemeye yetkilidirler. Bu yetki daha nce
yaplm binalar iinde kullanlabilir).
Bykehir Belediye Bakanl uygun grd ana arter yollar ve meydanlardan cephe alan
binalar ile ilgili ehircilik ve estetik ynnden kurallar getirmeye yetkilidir. Bu maddenin
uygulanmasnda Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile proje melliflerinin, melliflik haklar
sakldr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

12

stanbul mar Ynetmelii

(Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) le veya Bykehir Belediyesi


nerileri dorultusunda ehrin estetiine uygun olmak, yaya ve ara trafiine engel olmamak
art ile parsellerin bahe mesafelerinde, belediyesinin uygun grecei yere kadar; ieki,
lokanta, kafeterya, pastane, kraathane, ayhane vb. hizmete ynelik dkknlara sklptaklabilir hafif malzemeden bitiik veya ayrk ilave meknlar yaplabilir. Bu madde
hkmlerinin uygulanaca parsellerde, ilgilisinden idarenin ngrd veya grecei
zamanda sz konusu ilavenin sklp kaldrlacana dair taahhtname alnmas art ile
Bykehir Belediyesi Kentsel Tasarm Mdrlnn uygun gr dorultusunda
Belediyesince izin verilebilir.
BYKEHR BELEDYES MAR DENETM YETKS
MADDE 1.20
Bykehir belediyesi, ile ve ilk kademe belediyelerinin imar uygulamalarn denetlemeye
yetkilidir. Denetim yetkisi, konu ile ilgili her trl bilgi ve belgeyi istemeyi, incelemeyi ve
gerektiinde bunlarn rneklerini almay ierir. Bu amala istenecek her trl bilgi ve belgeler
en ge onbe gn iinde verilir. Denetim sonucunda belirlenen eksiklik ve aykrlklarn
giderilmesi iin ilgili belediyeye ay gememek zere sre verilir. Bu sre iinde eksiklik
ve aykrlklar giderilmedii takdirde, Bykehir Belediyesi eksiklik ve aykrlklar
gidermeye yetkilidir.
Ruhsatsz veya ruhsat ve eklerine aykr yaplarla ilgili denetim grev ve yetkisi asli olarak
le ve lk Kademe Belediyelerine aittir. Bykehir Belediyesi tarafndan belirlenen ruhsatsz
veya ruhsat ve eklerine aykr yaplar, gerekli ilem yaplmak zere ilgili belediyeye bildirilir.
Belirlenen imara aykr uygulama, ilgili belediye tarafndan ay iinde giderilmedii
takdirde, ()* Bykehir Belediyesi gerekli grdnde 3194 sayl mar Kanununun 32 ve
42 nci maddelerinde belirtilen yetkileri kullanma hakkn haizdir.
* (ptal edilen metin: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar
ile)
DER HUSUSLAR
MADDE 1.21
1.21.1. (ptal: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)
1.21.2. Bykehir Belediyesinin ilgili biriminin uygun grmesi halinde ve gerekli alt
yaplarn hazrlanmas artyla; ak pazar, otopark, garaj vb. yerlerde haftann belirlenen
uygun bir gnnde semt pazar, ayrca ak pazar, otopark, garaj vb. yerlerde yln belirli
gnlerinde kurban sat yeri ve kurban kesim yeri kurulabilir.
1.21.3. Kamuya ak alanlar, meydanlar vb yerlerde; Bykehir Belediyesi Kentsel Tasarm
Mdrlnn uygun grmesi halinde, eitli etkinliklerde kullanmak zere 45 gn
gememesi ve verilen sre bitiminde sklp tanmas art ile adr ve benzeri demontabl
malzeme ile geici kapal meknlar yaplmasna sorumluluk alanna gre ilgili idare
tarafndan izin verilebilir.
1.21.4. Otopark Uygulamalar
a) (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) mar planlarnda, meydan, kavak,
yol ve spor alan gibi kamuya ak alanlarn zemin st kendi fonksiyonunda kullanlmak
artyla, tabii zemin altlar; ilgili kurulularn (Ulam Daire Bakanl vb.) uygun gr
alnarak kamuya ait zemin alt otopark yaplabilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

13

stanbul mar Ynetmelii

b) Bir yap adasnda parsellerin arka bahelerinde ve tabii zemin altnda olmak ve zerinde
yeil arlkl bahe dzenlemesi yaplmak artyla, ulam ve ilgili kurumlarn uygun
grleri dorultusunda mlk sahiplerinin muvafakatyla, ada btnnde kamuya ait veya
zel Katl Otopark yaplabilir.
c) (ptal fkra: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)
d) Trafiin elverdii yollarda; UKOME ve ilgili kurumlarn uygun gr vermesi halinde
ksmen veya tamamen yol boyunca ak otopark dzenlemesi yaplabilir.
e) Otopark uygulamalar Ulam Daire Bakanl tarafndan giri ve klar konusunda
alnacak ulam ve trafik dzenleme komisyonu (UTK) karar ve onaylanacak avan
projeye gre yaplacaktr.
f) Kapal otoparklarda havalandrma, yangn tesisat, grlt gibi konularda gerekli nlemler
ilgili kurumlarn grleri dorultusunda alnacaktr.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

14

stanbul mar Ynetmelii

KNC BLM
TANIMLAR
GENEL TANIMLAR
MADDE 2.01
Boazii Alan: Boazii Kanununda snrlar belirlenmi ve bu kanun hkmlerine tabi
olan, ve bu alan zerinden kent btnne gtrlecek hizmetlerde ncelikle bu kanun
dorultusunda ilemin yaplaca alandr.
Umumi Hizmet Alanlar: Meydan, park, yeil alan, ocuk bahesi, yol, ak otopark, ak
pazaryeri, ak oyun ve ak spor alanlar gibi kullanmlar iin ayrlan kamunun ve toplumun
ortak kullanmna ynelik tescile tabi olmayan alanlardr.
evre Dzeni Plan: Konut, sanayi, tarm, turizm, ulam gibi sektrler ile kentsel-krsal yap
ve gelime ile doal ve kltrel deerler arasnda koruma-kullanma dengesini salayan ve
arazi kullanm kararlarn belirleyen ynetsel, meknsal ve ilevsel btnlk gsteren snrlar
iinde, varsa blge plan kararlarna uygun olarak yaplan idareler aras koordinasyon
esaslarn belirleyen 1/25000 ile 1/200000 arasnda her lekte hazrlanan, plan notlar ve
raporuyla bir btn olan plandr.
mar Planlar: Nazm imar plan ve uygulama imar plandr.
Nazm mar Plan: Onayl hlihazr haritalar zerine varsa kadastral durumu ilenmi olan,
varsa blge ve evre dzeni planlarna uygun olarak hazrlanan ve arazi paralarnn; genel
kullan biimlerini, balca blge tiplerini, blgelerin gelecekteki nfus younluklarn,
gerektiinde yap younluunu, eitli yerleme alanlarnn gelime yn ve byklkleri ile
ilkelerini, ulam sistemlerini ve problemlerinin zm gibi hususlar gstermek ve
uygulama imar planlarnn hazrlanmasna esas olmak zere 1/2000 veya 1/5000 lekte
dzenlenen, detayl bir raporla aklanan ve raporu ile beraber bir btn olan plandr.
Uygulama mar Plan: Onayl hlihazr haritalar zerine varsa kadastral durumu ilenmi
olan ve nazm imar plan esaslarna uygun olarak hazrlanan ve eitli blgelerin yap
adalarn, bunlarn younluk ve dzenini, yollar ve uygulama iin gerekli imar uygulama
programlarna esas olacak uygulama etaplarn ve esaslarn ve dier bilgileri ayrntlar ile
gsteren ve 1/1000 lekte dzenlenen raporuyla bir btn olan plandr.
Koruma Amal mar Plan: Sit alanlarnda yaplan imar planlardr.
Revizyon mar Plan: Her tr ve lekteki plann ihtiyaca cevap vermedii veya
uygulamasnn mmkn olmad veya sorun yaratt durumlar ile st lek plan kararlarna
uygunluun salanmas amacyla plann tamamnn veya plan ana kararlarn etkileyecek bir
ksmnn yenilenmesi sonucu elde edilen plandr.
lave Plan: Yrrlkte bulunan plann ihtiyaca cevap vermedii durumlarda, mevcut plana
bitiik ve mevcut plann genel arazi kullanm kararlar ile sreklilik, btnlk ve uyum
salayacak biimde hazrlanan plandr.
Mevzii mar Plan: Mevcut planlarn yerlemi nfusa yetersiz kalmas veya yeni yerleim
alanlarnn kullanma almas gereinin ve snrlarnn belirlenmesi halinde, Plan Yapmna
Ait Esaslara Dair Ynetmeliin plan yapm kurallarna uyulmak zere yapm mmkn olan
yrrlkteki her tr ve lekteki plan snrlar dnda, planla btnlemeyen konumdaki,
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

15

stanbul mar Ynetmelii

sosyal ve teknik altyap ihtiyalarn kendi bnyesinde salayan ve raporu ile bir btn olan
plandr.
mar Plan Deiiklii: Plan ana kararlarn, srekliliini, btnln, teknik ve sosyal
donat dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekelere dayanan, kamu
yararnn zorunlu klmas halinde yaplan plan dzenlenmeleridir.
Uygulama Aralar: Mali kaynaklar, gayrimenkul ynetimi, mevzuatta ngrlen
meyyideler ve rgtlenme modelleri, eitim ve katlm gibi plan kararlarnn hzl ve etkin
uygulanabilmesi iin gereken aralardr.
Yap: Karada ve suda, daimi veya geici, resmi ve hususi yeralt ve yerst inaat ile
bunlarn ilave, deiiklik ve tamirlerini iine alan ak veya kapal sabit ve hareketli
tesislerdir.
dare: Bykehir belediye snrlar iinde bykehir, ile ve ilk kademe belediyesidir.
KENT BLGELER TANIMLARI
MADDE 2.02
2.02.1. Yerleme Alan (skn Alan): mar plan snr ierisindeki meskn ve gelime
alanlarnn tmdr.
2.02.1.1 Yerleik Alan (Meskn Alan) : mar plannda belirlenmi ve iskn edilmi alandr.
2.02.1.2 Gelime Alan ( nkiaf Alan ) : mar plannda kentin gelimesine ayrlm
alanlardr.
Bu alanlarda 3194 sayl mar Kanununun 23. maddesi hkmleri dorultusunda uygulama
yaplr.
2.02.2. Kentsel Kullanm Alanlar:
2.02.2.1 (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) Konut Alanlar: mar
planlarnda konut yapm iin ayrlan meskn konut alanlar ve kentin gelimesi iin ayrlan
gelime konut alanlaryla, gecekondu nleme blgeleri, toplu konut alanlar gibi konut
alanlarndan oluan iskn alanlardr.
htiya olmas halinde; bu alanlarn esasen ticaret blgesi olarak teekkl etmi olan
yerlerinde yaplacak olan binalarn zemin st katlar konut olarak kullanlmak kaydyla zemin
katlarnda dkkn, kuafr, muayenehane, lokanta ve shhi messeseler yaplmasnda ilgili
belediyesi yetkilidir. Bu fonksiyonlar verilirken ses, grlt, duman, atk retmemesi ve
imalathane fonksiyonu iermemesi n koulu aranacaktr. Konut alanlarnda Kat Mlkiyeti
Kanunu hkmleri sakldr.
mar planlarnda Ticaret+Konut olarak belirlenmi yerler; bodrum ve zemin katlarda ticaret
olmak zere st katlarda konut-rezidans yaplacak olan alanlardr. Konut, Ticaret + Konut
alanlarnda zel yurt yaplabilir. Ticaret + Konut alanlarnda mevcut teekkle gre bodrum
ve zemin katlarn konut olarak dzenlenmesinde ilgili belediye yetkilidir.
2.02.2.2 Ky Yerleik Alanlar: Ky ve mezralarn cami, ky kona gibi ortak yaplar ile
ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlar tarafndan, ina edilmi yaplarn toplu olarak
bulunduu yerlerde mevcut binalarn en dta olanlarnn d kenarlarndan itibaren 100 m.
dndan geirilen alan ky yerleik alandr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

16

stanbul mar Ynetmelii

2.02.3. Kentsel alma Alanlar:


2.02.3.1 Merkezi Alan: mar planlarnda ynetim, sosyo-kltrel, konaklama ve ticari
amal yaplar iin ayrlm blgedir. Bu blgede bro, ihan, gazino, lokanta, ar, ok katl
maaza, katl otopark, banka, otel, sinema, tiyatro gibi sosyal, kltrel ve ynetimle ilgili
tesisler, rezidans (konut) yaplar ile zel eitim ve zel salk tesisleri gibi yaplar
yaplabilir.
2.02.3.2 Ticaret, Ticaret + Hizmet Alanlar: mar planlarnda ticaret alanlar ile ticaret
ve hizmet alanlar olarak ayrlm olan yerlerde; i merkezleri, ofis-bro, ar, ok katl
maazalar, katl otoparklar, alveri merkezleri ile otel, motel, vb. gibi konaklama tesisleri ile
rezidans (konut) yaplar ve sinema, tiyatro, mze, ktphane, sergi salonu gibi kltr
tesisleri ve lokanta, restoran, gazino, dn salonu gibi elenceye ynelik kurumlar, ynetim
binalar, banka, finans kurumlar ile zel eitim ve zel salk tesisleri gibi yaplar yaplabilir.
2.02.3.3 Konut D Kentsel alma Alanlar: Bu alanlarda, servis istasyonlar (yol gei
izin belgesi alnmas, salk koruma bantlarnn salanmas ve dier fonksiyonlardan
ayrlmas halinde), ok katl tat parklar, her trl ticaret, lokanta, sinema, tiyatro ve elence
yerleri, banka, sigorta ve brolar, ok katl maazalar, yerel ve blgesel kamu kurulular,
depolama, sosyal ve kltrel tesis alanlar bulunur. Sanayi ve kk sanayinin grltl,
tehlikeli, kokulu, patlayc yanc maddeler ieren ve bol su kullanan, depolayan, zararl atk
madde kartan, evre sal ynnden sakncal olanlar yer alamazlar. Bu tr alanlarda
inaat yaklama snrlar iinde kalmak ve TAKS-KAKS ve /veya emsal deerleri almamak
kaydyla bina kitle lleri serbesttir.
2.02.3.4 Sanayi Alan: mar planlarnda her trl sanayi tesisleri iin ayrlm alanlardr. Bu
alan iersinde amaca gre hizmet grecek dier yap ve tesisler de yaplabilir.
2.02.4. Yeil Alanlar:
2.02.4.1 Aktif Yeil Alanlar: Toplumun dinlenme, gezinti, piknik, elence amacyla
yararlanmas iin sosyal altyap olarak ayrlan oyun bahesi, ocuk bahesi, Metropol
lekteki fuar, botanik ve hayvanat baheleri ile blgesel parklar bu alanlar kapsamndadr.
2.02.4.2 Pasif Yeil Alanlar: Orman alanlar, aalandrlacak alanlar, milli parklar,
mezarlklar, kylar, doal karakteri korunacak vb. alanlardr.
2.02.4.3 Yeil Bant: Tampon olarak belirli blgeleri veya grlt, grnt ve evre kirlilii
oluturan kullanmlar ayran, aalarn youn olarak bulunduu ve yayalatrlm, yer yer
gezinti ve dinlenme olanaklar veren yeil alanlardr.
2.02.5. Sosyal ve Teknik Altyap Alanlar:
2.02.5.1 Sosyal Altyap: Salkl bir evre oluturmak amac ile toplumun yararlanaca, zel
veya kamusal yaplmas gereken eitim, salk, yurt, dini, kltrel ve idari yaplar ile dier
umumi hizmet alanlar olan park, ocuk baheleri, spor alanlar, metropol lekteki park, fuar,
botanik ve hayvanat baheleri gibi aktif yeil alanlara verilen genel isimdir.
2.02.5.1.1 ocuk Baheleri: ocuklarn ihtiyalarn karlayacak alanlardr. Bitki rts ile
ocuklarn oyun iin gerekli ara gerelerinden, havuz, pergola ve genel heldan baka tesis
yaplamaz.
2.02.5.1.2 Parklar: Kentte yaayanlarn yeil bitki rts ile dinlenme ihtiyalarna cevap
veren alanlardr. mar plannda park alanlarnn iersinde park iin gerekli baka tesisler
gsterilmemise, bu alanlarda kalc olmayan, temelsiz, sklp taklabilir malzemeler
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

17

stanbul mar Ynetmelii

kullanlmas ve Belediye Encmen Karar alnmas koulu ile bfeler, havuzlar, pergolalar,
ak ayhane ve wc den baka tesis yaplamaz. Kalc olmayan bu yaplardaki maksimum
ykseklik h=4,50 m.yi ve maksimum emsal E=0,04 geemez. ()*
* (ptal son cmle: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)
2.02.5.1.3 Piknik ve Elence (Rekreasyon) Alanlar: Kentin ak ve yeil alan ihtiyac bata
olmak zere, kent iinde ve evresinde gnbirlik kullanma ynelik ve imar plan karar ile
belirlenmi, elence, dinlenme, piknik ihtiyalarnn karlanabilecei lokanta, gazino,
kahvehane, ay bahesi, bfe, otopark gibi kullanmlar ile tenis, yzme, mini golf, otokros
gibi her tr sportif faaliyetlerin yer alabilecei alanlardr. Bu alanlarda yaplacak yaplarn
emsali (0.05)i ve ykseklii (6.50) m.yi geemez.
2.02.5.1.4 Eitim Tesisleri Alan: mar planlarnda bu amalara ayrlm tm eitim ve
retim tesisleri ile birlikte bu alanlarda ihtiya duyulan dier sosyal altyap tesislerinin
yapld alanlardr.
2.02.5.1.5 Salk Tesisleri Alan: mar planlarnda bu amalara ayrlm hastane, salk
oca, doumevi, dispanser, poliklinik vb. fonksiyonlarda hizmet verecek tesislerin yapld
alanlardr.
2.02.5.1.6 Sosyal ve Kltrel Tesisler Alan: mar planlarnda kltrel hizmet tesislerine
ayrlm kltrel hizmet binalar, yurtlar, ocuk yuvalar, yallar bakmevi, halk eitim
merkezleri, ktphane, sinema, tiyatro vb. tesislerin yapld alanlardr.
2.02.5.1.7 Dini Tesisler Alan: Dini hizmet yerleri ve mtemilatlarna ayrlan alanlardr.
2.02.5.1.8 Spor ve Oyun Alanlar: Spor ve oyun ihtiyalarn karlayan alanlardr. Bu
alanlarda kent lekleri hiyerarisine gre gerekli spor ve oyun alanlar bulunur. Bunlar
futbol, basketbol, voleybol, tenis, yzme, atletizm, buz pateni vb. gibi spor faaliyetlerini
ihtiva eden ak ve kapal tesis alanlardr.
2.02.5.1.9 Resmi Kurum Alanlar: Kamu hizmetlerinin grlmesi, toplumun ihtiyalarnn
giderilmesi amacyla ayrlm ve kamu kurum ve kurulularna tahsis edilmi alanlardr.
2.02.5.2 Teknik Altyap Alanlar: Elektrik, havagaz, ime ve kullanma suyu, kanalizasyon
ve her trl ulatrma, haberleme ve artm gibi servislerin temini iin yaplan tesisler ile ak
veya kapal otopark kullanlarna verilen genel isimdir.
ADA VE PARSELLERE AT TANIMLAR
MADDE 2.03
2.03.1. Adalara likin Tanmlar
A. mar Adas: mar Planndaki esaslara gre meydana gelen adadr.
B. Kadastro Adas: Kadastro yapld zaman var olan adadr.
2.03.2. Parsellere likin Tanmlar
A. mar Parseli: mar adalar ierisindeki kadastro parsellerinin mar Kanunu, imar plan ve
ynetmelik esaslarna gre dzenlenmi eklidir.
B. Kadastro Parseli: Kadastro yapld zaman, kadastro adalar iinde bulunan mlkiyeti
tescilli parseldir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

18

stanbul mar Ynetmelii

C. Parsel Cephesi: Parselin zerinde bulunduu yoldaki cephesidir. Ke bana rastlayan


veya birden fazla yoldan yz alan parsellerde geni yol zerindeki kenar, parsel cephesidir.
Yollarn geniliklerinin eit olmas halinde dar kenar, parsel cephesidir.
D. Parsel Derinlii: Parsel n cephe hattna arka cephe hatt ke noktalarndan indirilen dik
hatlarn uzunluklarnn ortalamasdr.
E. Parsel Ke Koordinatlar: Parsel kelerinin lke yzey ana gre X.Y.Z.
koordinatlardr.
F. lke Yzey A Koordinat Sistemi (YAKS): lke koordinat sistemine dayal olarak
kurulmu yzey a koordinat sistemidir.
YAPI DZENNE AT TANIMLAR
MADDE 2.04
2.04.1. mar Durumu: Yap yaplacak parselde, imar plan ile plan notlarnda ve imar
ynetmeliinde ngrlen kurallar, yaz, rakam ve kroki ile belirten belgedir.
2.04.2. Avan Proje: Uygulama projelerinin yaplmasna esas tekil eden l/l00, l/200
leklerde yrrlkte bulunan imar plan ve mevzuatna gre dzenlenen projedir. Avan
projeler imar durumu mahiyetinde olup imar plannda meydana gelecek deiikliklerden
dolay hibir hak iddia edilemez.
2.04.3. Ruhsat Ekleri: Bu ynetmelikte geen ruhsat ekleri tabirinden, dileke ile beraber
Belediyeye verilen tapu, ap(belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli
kroki, istikamet rlevesi, kot-kesit belgesi, imar durum belgesi ve yap ruhsat ile birlikte
tasdik edilen mimari, statik, elektrik ve tesisat plan, proje, resim ve hesaplar anlalr.
2.04.4. Taban Alan (TA):
Yapnn parsele oturacak blmnn yatay izdmnde kaplayaca alandr. Bahede
yaplan eklenti ve mtemilat taban alanna dhildir.
Snak Ynetmelii dorultusunda, serpinti snaklar bina ve tesislerin bodrum katlarnda
yaplr. Mmkn olmad takdirde bahelerinde topran yapsna gre yer stnde veya yer
altnda yaplr ve taban alanna dhil edilir.
Taban Alan Hesabna Dhil Edilmeyen Alanlar:

bahe,

Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmeliin gerekli grd yangn


merdiveni ile sahanlk ve ekleri (aftlar),

SAS blmleri (yangn gvenlik hacmi),

Baka amala kullanlmayan yangn ka koridoru,

Iklk,

Hava bacalar,

Asansr boluu,

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

19

stanbul mar Ynetmelii

Trafo,

Taban alannn %20 sini gemeyen havuz, havuza ait denge havuzu ve tamam toprak
altnda kalan teknik birimler,

Taban alannn %10 unu gemeyen pergola ve/veya kameriye,

Zemine oturan teras ve giri saaklar iin yaplan sundurmalarn, (20) m2 yi amayan
ksmlar,

Bina konturlar dnda ve tamamen toprak altnda yaplan su depolar,

Tamamen toprak altnda yaplan otopark.

Bu ynetmelikte belirtilen llerle yaplabilecek en az alanl merdiven evine; bu


alann %50si lsnde yaplacak ilave

2.04.5. (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)


Taban Alan Kat Says (TAKS): Taban alannn imar parseli alanna orandr. mar
planlarnda aksine bir aklama bulunmad takdirde ayrk nizama tabi arsalar ile imar
plannda yap nizam belirtilmeyen durumlarda binalarn taban alan, i bahe alan dahil
%40 geemez. Bu miktarlarn tespitinde mevcut binalarn ve mtemilatlarn taban alanlar
da hesaba katlr.
2.04.6. Yap naat Alan: Iklklar ve hava bacalar hari, bodrum kat, asma kat, ak ve
kapal kmalar ve at arasnda yer alan meknlar ile ortak alanlar dhil yapnn ina edilen
tm katlarnn toplam alandr.
2.04.7. Kat Alan Kat Says (KAKS) (EMSAL):
Yapnn btn katlardaki alanlar toplamnn imar parseli alanna oranndan elde edilen
saydr. Katlar Alan (KA) bodrum kat, asma kat, at aras piyesi ve ak/kapal kmalar
dahil kullanlabilen btn katlarn katlar alanna dahil edilmeyen alanlar ktktan sonraki
alanlar toplamdr. Kullanlabilen katlar deyiminden konut, iyeri, elence ve dinlenme
yerleri gibi oturmaya, almaya, elenmeye ve dinlenmeye ayrlmak zere yaplan blmler
ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlalr.
Katlar Alan Hesabna Dhil Edilmeyen Alanlar:
Teknik llerin gerektirdii ykseklii gemeyen ve yalnzca tesisatn geirildii
tesisat galerileri ve hacimlerinin;
-

Bodrum katlar dhil 20 kat gemeyen konut binalarnda kat eklinde


dzenlenmemek artyla yap inaat alannn % 5 ini amayan ksm

Dier yaplarda, toplam yap inaat alannn %8ini amayan ksm

bahe

Bu ynetmeliin 2.04.17 maddesinde tanmlanan kat bahelerinin ait olduu kat


alannn %10unu gemeyen blm

Iklk ve hava bacalar,

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

20

stanbul mar Ynetmelii

Havuz, havuza ait denge havuzu ve tamam toprak altnda kalan teknik birimler,

Pergola, kameriye ve sundurmalarn taban alanna dhil edilmeyen ksmlar,

Ticari amac olmayan ve yapnn kendi ihtiyac iin otopark olarak kullanlan bodrum
katlar,

Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmeliin gerekli grd yangn


merdiveni ile sahanlk ve ekleri (ana merdiven ayn zamanda yangn merdiveni olarak
da kullanlrsa Katlar alanna dhil edilir) (aftlar) SAS blmleri (yangn gvenlik
hacmi),

Baka amala kullanlmayan yangn ka koridoru,

Asansr boluu,

Kalorifer dairesi,

(60) m2yi gemeyen kapc dairesi,

Bina iin gerekli minimum snak alannn 1,3 katn gemeyen snak alan,

Su deposu,

at piyesleri ile irtibatl ak teraslar, teras atlar,

Sitelerde; bloklardan bamsz mstakil bir bina olarak dzenlenmek, tabii zemin
stnde kalan ksm taban alanna dhil edilmek zere bodrum ve zemin kattan ibaret,
toplamda katlar alannn (%10)unu ve (3000) m yi gememek, bamsz blm
oluturmamak, ticari amala kullanlmamak kaydyla siteye ait sauna, spor salonu,
kitap okuma salonu, doktor odas, toplant odas, vb. sosyal tesisler,

Binalarn bodrum katlarnda, ticari amala kullanlmamak ve bamsz blm


oluturmamak artyla toplamda katlar alannn (%10)unu amayacak ekilde
dzenlenen; spor salonu, kitap okuma salonu, doktor odas, toplant odas, vb. sosyal
tesisler ile konut binalarnn bodrum katlarnda yaplabilen depo mahalleri,

Ynetmeliin 6.12 maddesinde belirtilen kpr geiler,

Bu ynetmelikte belirtilen llerle yaplabilecek en az alanl merdiven evine; bu


alann %50si lsnde yaplacak ilave

Katlar Alanna (KA) katlmazlar.


Bu maddede saylan alanlar dnda, bir yapnn avan ve uygulama projelerinde her ne nam ve
suretle olursa olsun nerilen her ey katlar alan hesabna dahil edilir.
2.04.8. Brt naat Alan: Binann ina edilen btn alanlar toplamdr. Bu alana, tabii
zemine oturan ak teraslar, avlular, klklar her nevi hava bacalar ve saaklar dhil
edilmez.
2.04.9. Net Alan (Kullanm Alan): Bamsz blm ierisindeki duvarlar arasnda kalan
temiz alandr. Binalarda yaplan ekme katlarn etrafnda kalan ve ticaret blgelerinde zemin
katlarn bymesi ile meydana gelen teraslar, genel giri, merdivenler sahanlklar, asansrler,
binalarda kap ve pencere eritleri, duman ve p bacas kntlar, klklar ve hava bacalar,
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

21

stanbul mar Ynetmelii

karkas binalardaki kolonlarn duvarlardan taan dileri, ak kmalar ve teraslar, 2 katl tek ev
olarak yaplan konutlarda i merdivenlerin altlarnda (1.70) m. yksekliinden az olan yerler
bodrumlarda konut bana bir adet, konutun bulunduu bina dnda konut bana (4) m2den
byk olmamak zere yaplan kmrlk veya depo, kalorifer dairesi, yakt deposu, snak,
kapc veya kaloriferci dairesi,mterek hizmete ayrlan depo, amarlk, bina iindeki
otoparklar ile bina dnda konut bana (20) m2den byk olmamak zere yaplan otoparklar
net alan dndadr.
2.04.10. Yap Yaklama Snr: mar plannda ve ynetmelikte belirtilmi olan yapnn imar
istikametine, yola ve komu parsellere en fazla yaklaabilecei snrdr.
(Deiik: 12.05.2011-1113 sayl Meclis Karar ile) Uygulama imar planlarnda yap
yaklama snr bulunan parsellerde yap yasa konulacak bir kstlama (yol, ky, su kayna,
boru hatt, teknik altyap, tarihi eser) olmamas durumunda ynetmeliin bahe mesafeleri ile
ilgili hkmleri dorultusunda uygulama yaplacaktr.
2.04.11. Cephe Hatt: 3194 sayl mar Kanununun 12. maddesinde mar planlarnda
gsterilen cephe hattndan nde bina yaplamaz kural ile ifade olunan imar planlarnda
belirlenen imar istikametleridir.
2.04.12. n Bahe: Parsel n cephe hatt ile yap cephe hatt arasnda kalan parsel
blmdr. Birden fazla yola cephesi olan parsellerde yap ile yol arasnda kalan parsel
blmleri de bu tanma girer.
2.04.13. Yan Bahe: Planda ve ynetmelikte belirtilmi olan yapnn komu parsellere en
fazla yaklaabilecei mesafedir. Ke bana rastlayan parsellerde yol tarafndan yan bahe
mesafesi yerine o yol iin tayin edilmi n bahe mesafesi alnr. Gerekli grlen hallerde yan
bahe mesafe snrlar iersinde otopark rampas yaplabilir.
2.04.14. Arka Bahe: Parsel arka cephe hatt ile yap arka cephe hatt arasnda kalan parsel
blmdr.
2.04.15. Bahe: Yap kitlesi ierisinde tertiplenen, estetik deerler iin dahi olsa st hi
bir ekilde kapatlmayan bahedir.
2.04.16. D Bahe: Yapnn taban alan (TA) dnda kalan; n, yan ve arka bahelerini
ieren alandr. D bahede yaplan eklenti ve mtemilat taban alan iinde saylr.
2.04.17. Kat baheleri: Binalarn eitli katlarnda, bal bulunduu kata veya katlara hizmet
edecek ve hizmet edecei bamsz blm veya blmlerin eklentisi olarak tapuda
gsterilecek ekilde, plan ve ynetmelikte belirtilen ekme mesafeleri dnda, bitki
yetitirmek iin gerekli toprak dolgu kullanlarak ve iklimlendirilmesi salanarak yaplacak
bahe dzenlemeleri.
2.04.18. Bina Derinlii: Binann n cephe hattna arka cephe hatt ke noktalarndan
indirilen dik hatlarn ortalamasdr.
2.04.19. Tabii Zemin: Arazinin tesviye edilmemi hlihazr durumudur.
2.04.20. Dzenlenmi Zemin: Bu ynetmelikte belirtilen esaslara gre tesviye edilen zemin
durumudur.
2.04.21 Tesviye: Bu ynetmelikte belirtilen esaslara gre kaz veya dolgu yaplmak suretiyle
arsann kazand son durumdur.
2.04.22. Saak Seviyesi: Binalarn son kat tavan demesi st kotudur.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

22

stanbul mar Ynetmelii

2.04.23. Bina Ykseklii: Binann kot ald noktadan saak seviyesine kadar olan
mesafedir. mar plan ve ynetmelikte ngrlen yksekliktir.
2.04.24. Kat Ykseklii: Binann herhangi bir katnn deme stnden bir stteki katnn
deme stne kadar olan mesafesidir.
2.04.25. Bodrum Kat: Zemin katn altndaki katlardr.
2.04.26. Zemin Kat: mar plan ve ynetmelikte ngrlen kat adedine gre 1. normal katn
altndaki kattr. 0.00 kotunun zerindeki ilk kattr.
2.04.27. Asma Kat: Binalarn i ykseklii en az (5.50) m. olan, zemin katnda dzenlenen
ve ait olduu bamsz blm tamamlayan ve bu blmden balant salayan kattr.
2.04.28. Normal Kat: Zemin ve bodrum katlarn dnda kalan kat veya katlardr.
2.04.29. Son Kat: at altnda bulunan normal katlarn en stte olan katdr.
2.04.30. Ayrk Nizam: Hibir yanndan komu binalara bitiik olmayan yap nizamdr.
2.04.31. Blok Nizam: mar plannda cephe uzunluu, derinlii ve ykseklii belirlenmi tek
yap kitlesinin bir veya birden fazla parsel zerine oturduu baheli yap nizamdr.
2.04.32. Bitiik Nizam: Birden fazla komu parseldeki binalara bitiik olan yap nizamdr.
2.04.33. kiz Nizam: Ayn yola cepheli parsellerde tek bir yan parsele bitiik yap nizamdr.
2.04.34. Blokba Bina: Bitiik veya blok nizam binalarda bloun cephe uzunluunun
balang ve bitim parsellerinde teekkl eden cepheli binadr.
2.04.35. Iklk: Bina ktlesi iinde kalan ve binann bir ksm piyeslerinin k ve hava
almasn salayan boluklardr.
2.04.36. Hava Bacas: Bina ktlesi iinde kalan banyo, wc, ykanma yeri gibi mahallerin
havalandrlmasn salayan boluklardr.
2.04.37. Resmi Bina: Genel, katma ve zel bteli idarelerle, il zel idaresi ve belediyeye
veya bu kurumlarca sermayesinin yarsndan fazlas karlanan kurumlara, kanunla veya
kanunun verdii yetki ile kurulmu kamu tzel kiilerine ait bina ve tesislerdir.
2.04.38. Umumi Bina: Kamu hizmeti iin kullanlan resmi binalarla ibadet yerleri, zel
eitim, zel salk tesisleri, sinema, tiyatro, opera, mze, ktphane, konferans salonu gibi
kltrel binalar ile gazino, dn salonu gibi elence yaplar, otel, zel yurt, ihan, bro,
pasaj, ar alveri merkezleri gibi ticari yaplar, spor tesisleri, turistik tesis, genel otopark ve
buna benzer umuma ait binalardr.
2.04.39. Mevcut Bina: 6785 sayl mar Kanununun yrrle girdii 17 Ocak 1957
tarihinden nce yaplm olduu l zel dare Mdrlkleri ve benzeri ilgili kurumlar
tarafndan veya tapu kaytlar ile belgelenen yaplar ile ina edildii tarihte yrrlkte olan
6785, 2981 ve 3194 sayl Kanun hkmlerine uygun olarak yaplm veya halen o yerde
uygulanmas gereken plan ve ynetmelik hkmlerine gre aynen veya statik saknca
gstermeksizin ek ve deiiklik yaplmak suretiyle korunmas mmkn bina ile korunmas
gerekli tanmaz kltr varl binadr.
2.04.40. Mevcut Teekkl: Bir yap adasnda mevcut bina tanmna uygun yaplarn
belirledii oluumdur.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

23

stanbul mar Ynetmelii

2.04.41. Basit Tamir ve Tadil: Yaplarda derz, i ve d sva, boya, badana, oluk dere,
dorama, deme ve tavan kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm ve
kiremit aktarlmas ilemleridir.
2.04.42. Esasl Tadilat: Yaplarda tayc unsuru etkileyen ve/veya inaat alann ve ruhsat
eki projelerini deitiren ilemlerdir. Esasl tadil, ruhsata tabidir.
2.04.43. (ptal: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)
2.04.44. Ortak Alanlar: Binalarn giri holleri, klklar, hava bacalar, saaklar, tesisat
galerileri, ak ve kapal merdivenler, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kapc
dairesi, kmrlk, snak, otopark, trafo, odunluk, depo, amarhane, bamsz blm
oluturmamak ticari amala kullanlmamak kaydyla yaplan sosyal tesisler gibi ortak
kullanlan veya faydalanlan alanlardr.
2.04.45. Sundurma: Yamur ve gneten korunmak iin bir duvar nne yaplan rt
elemandr. Sundurma binann cephesinde ekme mesafelerine tecavz etmemek, tayc
eleman (hafif malzeme) zerine, atyla rtl iki veya taraf ak olmak artyla
yaplabilir. Sundurma duvar vb. elemanlarla blnemezler. Genilii (5.00) m den fazla
olamaz. Her halkarda ait olduu binann taban alannn 1/5 ini geemez.
2.04.46. Pergola: Bahelerde, ekme mesafelerine tecavz etmemek artyla en fazla (2.80)
m. net i yksekliinde, glge vermek, bitki sardrmak amacyla hafif malzemeden yanlar
ak, st aralkl gne kesicilerle boluklu olarak dzenlenen meknlardr.
2.04.47. Kameriye (ardak): Bahelerde, ekme mesafelerine tecavz etmemek artyla en
fazla (2.80) m. net i yksekliinde, kk kk biiminde yaplan, st kapal, yanlar ak
veya ksmen kafeslerle rl, yeilliklerle sarlan ssl yapdr.
2.04.48. Portik: Bitiik n bahesiz nizamda imar plannda belirtilen yerlerde, yayalara daha
geni kaldrm salamak amacyla, bina ktlesinden zemin kat yksekliinde ve n cephe
boyunca, bina tayc elemanlar braklarak yaplan taraf ak bina alt geididir.
2.04.49. Rezidans: Ticaret, ticaret+hizmet, ticaret + konut, Merkezi Alan ve konut
alanlarnda yaplan, en az konut artlarn salayan; sekreterlik hizmeti, resepsiyon hizmeti,
gnlk temizlik servisi, kuru temizleme, amarhane, alveri servisi gibi hizmetlerin yer
ald, birden fazla bamsz blmden oluan konut binalardr.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

24

stanbul mar Ynetmelii

NC BLM
AVAN PROJE UYGULAMALARI
AVAN PROJE UYGULAMALARINA LKN GENEL ESASLAR
MADDE 3.01
3.01.1. Avan proje uygulamalar;
A. mar Kanunu gerei,
B. mar Plan-Plan Notlar gerei,
C. mar ynetmeliinde belirlenen yksek yaplarda,
D. Bu ynetmeliin 3.05 maddesinde belirtilen niteliklere sahip dier yaplarda sz
konusudur.
Bunlara ilikin zel hkmler aada 3.02, 3.03, 3.04 ve 3.05 maddelerinde aklanmtr.
3.01.2. Bu ynetmelik kapsamna giren btn yaplar iin 3.02 maddesinde belirtilen
istisnalar dnda mimari, statik, elektrik ve tesisatlara ilikin uygulama projeleri belediyece
onanmadan avan projeye gre yap ruhsat verilemez.
3.01.3. mar Plan notlarnda stanbul Bykehir Belediyesince onaylanacak avan
projeye gre uygulama yaplaca belirlenen alanlarda, plan ve plan notlarnda ngrlen
plan kararlarna, yaplama koullarna ve ynetmeliklerle bu gibi binalar iin getirilmi
hkmlere uyulacaktr.
3.01.4. mar Plan notlarnda yer alan onaylanacak avan projeye gre uygulama yaplr
eklindeki hkmler; 1/1000 lekli Uygulama mar Planlar onanmadan uygulama
yaplamaz ve mimari, statik, elektrik ve tesisatlara, resim ve hesaplara ilikin uygulama
projeleri onanmadan yap ruhsat verilemez temel ilke kurallarn ortadan kaldrmaz.
Avan projelere gre ruhsat verilerek uygulama yaplmas ancak ve sadece mar Kanunu
gerei avan proje uygulamalarn dzenleyen 3.02. maddede iki fkra halinde saylan istisnai
hallerde mmkn olabilir.
Avan projelerin onaynda tapu, ap (belediyesinin talebi halinde), imar durumu, rperli kroki
veya inaat istikamet rlvesi, kot-kesit belgesi, zemin emniyet raporu, ED raporu (ED
Ynetmelii ve mevzuat kapsamnda deerlendirilmesi sonucunda ED raporu gerekiyor
ise), ayrca 2863/5226 sayl yasaya tabi parsellerde, ilgili mevzuata gre ilem yaplr.
MAR KANUNU GERE AVAN PROJE UYGULAMALARI
MADDE 3.02
3.02.1. Kamu kurum ve kurulularnca yaplacak veya yaptrlacak yaplara, imar planlarnda
o maksada tahsis edilmi olmak, imar plan ve mevzuata aykr olmamak zere mimari, statik,
tesisat ve her trl fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kurulularnca stlenilmesi, mlkiyetin
belgelenmesi ve ynetmeliklerle bu gibi binalar iin getirilmi hkmlere uyulmak kayd ile
en kk 1/200 lekte avan projeye gre ruhsat verilerek uygulama yaplr.
mar planlarnda eitim ve salk tesisleri ile sosyal ve kltrel tesisler, resmi ve dini tesisler
gibi kamu alanlarna ayrlm ancak yaplanma koullar belirlenmemi yerlerde; ayrk inaat
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

25

stanbul mar Ynetmelii

nizamnda net parsel alan zerinden bodrumlar hari emsal (E=3) gememek, plan
notlarnn ilgili hkmlerine uymak artyla, bina ebat ve yksekliklerinin projesinde
belirlendii belediyece onaylanacak avan projeye gre uygulama yaplabilir. Eitim
tesislerinde servis trafiini dzenlemek amacyla UTK karar alnmas zorunludur.
3.02.2. Devletin gvenlik ve emniyeti ile Trk Silahl Kuvvetlerinin harekt ve savunmas
bakmndan gizlilik arz eden yaplara; belediyeden alnan imar durumuna, kat nizam, cephe
hatt, inaat derinlii ve toplam inaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarnca tasdik
edildii, statik ve tesisat sorumluluunun kurumlarna ait olduunun belediyeye yaz ile
bildirildii takdirde 13.04 maddede saylan belgeler aranmakszn yap ruhsat verilir.
MAR PLANI-PLAN NOTLARI GERE AVAN PROJE UYGULAMASI:
MADDE 3.03
3.02 maddesinde belirtilen kamu alanlar dnda, mar Planlarnda;
a) TAKS +H(rtifa)
b) KAKS
c) Blok boyutlar + H
Maddelerinin en az birini salamas durumunda Avan Projesine gre uygulama yaplr.
Bu maddelerden hibirinin olmamas durumunda yeni bir plan karar alnmas zorunludur.
Plan notu ile avan proje uygulamas getirilmi zellik arz eden binalar, planda verilen
hkmlerine aykr olmamak, ynetmelikte bu tr binalar iin getirilmi hkmlere uyulmak
kayd ile bu ynetmeliin yaplama ile ilgili ykseklik, cephe, derinlik ve i llerine tabi
olmayp bu madde hkmne gre ilgili ile/ilk kademe Belediyesince onaylanacaktr.
Plan notu gerei avan projesi le/ilk kademe Belediyesince onaylanmas gereken projelerin
Madde 3.05 te bildirilen artlar salamas durumunda, Bykehir Belediye Bakanlndan
estetik ve yerleim ynnden uygun gr alndktan sonra avan proje onay yaplacaktr.
Ayrk inaat nizamna tabi yerlerde; 5 kata kadar yap yaklama mesafesi yollardan en az
(5.00) m., komu parsellerden en az (4.00) m. olup 5 kattan sonra her ilave kat iin yan komu
bahe mesafelerine (0.50) m. arka bahe mesafesine (1.00) m. ilave edilir.
Plan notu gerei avan proje uygulamas getirilmi yksek yaplar iin ekme mesafeleri 3.04
maddesi hkmlerine gre belirlenir.
Bu madde hkmleri uyarnca yaplacak uygulamalarda; mimari, statik, elektrik ve tesisat
projeleri gibi yapnn hem i hem de d evre gvenlii bakmndan nem tayan projeler ve
belgeler aranmakszn sadece avan projeye gre ruhsat verilmesine imkn salanamaz.
YKSEK YAPILARA LKN AVAN PROJE UYGULAMALARI:
MADDE 3.04
Binann herhangi bir cephesinden grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m.
olan yaplarda mimari avan projeler, statik, mekanik, elektrik, jeolojik, jeoteknik vb.
mhendislik kabullerine ait aklama raporlar, gerekli yerleim krokileri ve siluet paftalar
Bykehir Belediye Bakanl tarafndan onaylanmadan uygulama yaplamaz. Avan proje
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

26

stanbul mar Ynetmelii

onayn mteakiben ile ve ilk kademe belediyelerince uygulama projeleri onandktan sonra
ruhsat verilerek uygulama yaplr.
3.04.1. Yksek yaplara ait avan projelerin hazrlanmas aamasnda aadaki kriterler
dikkate alnr.
Tarihi ve doal evreye, kent leine ve ehir siluetine olumsuz etkilerde bulunmamas,
Jeolojik yapnn risk ihtiva etmemesi,
(Mlga fkra: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
Genel ulama ve yangn ulamna olumsuz etki etmemesi,
Kentsel altyapya yeni kapasite art ihtiyac getirmemesi,
mar plannda aksine bir hkm yok ise net parsel alan zerinden emsalin E=3
gememesi,
Gerekmektedir.
A.
B.
C.
D.
E.
F.

3.04.2 mar plannda aksine bir aklama getirilmedii takdirde;


A. Yksek yaplarn imar istikameti (imar planlarnda gsterilen cephe hatt) ile yan ve arka
parsel snrndan en az ekme mesafesi (15.00) m.dir. (60.50) m. ykseklikten sonra artan
her (3.00) m. ykseklik iin n ve yan bahe mesafelerine (0.50) m. arka bahe
mesafesine 1.00 m ilave edilir.
(lave paragraf: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)Yksek yap, az katl bir ana
kitle zerinde ykseliyorsa, parsel snr ile ana kitlenin parsele en yakn noktas
arasndaki mesafe 10 metreye kadar drlebilir. Ana kitle ykseklii dahil yap
yksekliinin 60,50 m olmas durumunda ykselen blok ile parsel snr arasndaki mesafe
en az 15 m. olup 60,50 m ykseklikten sonra artan her 3,00 m ykseklik iin bu mesafeye
0,50 m ilave edilir. Bu maddede ifade edilen ana kitle; en fazla 5 katl olup kat adedi
binann en dk kottaki cephesi esas alnarak belirlenir. Bu ekilde belirlenen ana kitle
ykseklii btn cephelerde ayn kotta olacaktr.
B. Bir parselde birden fazla bina yaplmas halinde yksek olan bina esas alnarak binalar
arasndaki en az mesafe, (20.00) m. olup, (60.50) m. ykseklikten sonra ilave her (3.00)
m. ykseklik iin bu mesafeye (0.50) m. ilave edilecektir.
Bir parselde az katl ana bir kitle zerinde birden fazla ykselen bloklar tertiplenmesi
halinde bloklar aras mesafe en az (15.00) m. olup, yksek blok esas alnarak ana kitle ile
birlikte toplam (60.50) m. ykseklikten sonra her bina iin ayr ayr ilave her (3.00) m.
ykseklik iin bu mesafeye (0.50) m. ilave edilecektir.
Yap adasnn konumu, arazi yaps veya deiik mimari zmlerin gerektirdii hallerde,
minimum koullar salamak kaydyla binalar arasndaki mesafenin saptanmasnda
Bykehir Belediye Bakanl yetkilidir.
C.

(Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) Yukardaki fkra hkmlerinde sz


edilen (60.50) m. ykseklik, binann herhangi bir cephesinden grnen en dk kottaki
bina yksekliini ifade eder.

D. (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) Yksek yaplarda Binalarn


Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik artlarna uygun yaplan yangn
merdivenleri ana merdiven olarak kullanlabilir.
Yksek yaplara ilikin tanmlar ve teknik kurallar konusunda bu ynetmeliin 19. blmnde
yer alan hkmler uygulanr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

27

stanbul mar Ynetmelii

3.04.3. (lave madde: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile) mar plannda en az veya
minimum ifadeli ekme mesafesi verildii durumlarda;
Yksek yap ile parsel snr arasndaki mesafe 15 m. olarak uygulanr. Yksek yap ana kitle
zerinde ykseliyorsa ana kitle ile parsel snr arasndaki mesafe planda verilen minimum
veya en az ekme mesafesidir. Ana kitle ykseklii dahil yap yksekliinin 60,50 m. olmas
durumunda ykselen blok ile parsel snr arasndaki mesafe en az 15 m. olup 60,50 m.
ykseklikten sonra artan her 3,00 m. ykseklik iin bu mesafeye 0,50 m. ilave edilir. Bu
maddede ifade edilen ana kitle; en fazla 5 katl olup kat adedi binann en dk kottaki
cephesi esas alnarak belirlenir. Bu ekilde belirlenen ana kitle ykseklii btn cephelerde
ayn kotta olacaktr.
AVAN PROJESNE GRE UYGULAMA YAPILACAK DER YAPILAR:
MADDE 3.05
3.05.1 Kentsel Dnm Blgesi olarak ilan edilen yerlerdeki yaplarn avan projesi stanbul
Bykehir Belediyesi tarafndan onaylandktan sonra uygulama yaplacaktr.
3.05.2 Plan notu gerei avan proje uygulamas getirilmemi yerlerde aada belirtilen
nitelikleri tayan yaplarn avan projeleri stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan
onaylandktan sonra uygulama yaplacaktr.

Mstakil yap adeti 50 veya daha fazla olan uygulamalar,

Toplam inaat alan (60.000)m2 den fazla olan konut ve rezidans yaplar,

Katlar alan (40.000) m2 den fazla olan i, alveri merkezi, ve zellik arz eden yaplar.

Toplam inaat alan (100.000) m2 den fazla olan sanayi ve depolama yaplar.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

28

stanbul mar Ynetmelii

DRDNC BLM
ARSALARLA (PARSELLERLE) LGL HKMLER
ASGAR PARSEL CEPHE VE DERNL ARTLARI

PARSEL BYKLKLER
MADDE 4.01
mar Plannda gsterilen eitli blgelerde imar plan ile getirilmi farkl hkmler yoksa,
yaplacak ifrazlarda, elde edilecek yeni parsellerin asgari lleri, arazi meyili, yol durumu,
mevcut yaplar vb. gibi mevkiin zellikleri ile bu parsellerde yaplmas mmkn olan
yaplarn lleri ve ihtiyalar da gz nnde tutularak belediyelerce tespit olunur.
Bu tespit srasnda planda aksine bir hkm olmad takdirde aadaki artlarn yerine
getirilmesi zorunludur.
PARSEL GENLKLER
MADDE 4.02
4.02.1. Konut, Ticaret, Sanayi D yeri (Bro, Otel vb.) Blgelerinde
A. 4 kata kadar (4 Kat Dahil) inaata msait yerlerde,
a) Bitiik Nizamda: (8.00) m.den
b) Blok balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+8.00) m.den
c) Ayrk nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+8.00) m.den az olamaz.
B. 5 -6 katl inaata msait yerlerde,
a) Bitiik Nizamda: (10.00) m.den
b) Blok Balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+10.00) m.den
c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+10.00) m.den az olamaz.
C. 7, 8 ve 9 katl inaata msait yerlerde,
a) Bitiik Nizamda: (l5.00) m.den
b) Blok balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+l5.00) m.den
c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+ l5.00) m.den az olamaz.
D. 10 veya daha ok katl inaata msait yerlerde,
a) Bitiik Nizamda: (20.00) m.den.
b) Blok Balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+20.00) m.den.
c) Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+20.00) m.den az olamaz.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

29

stanbul mar Ynetmelii

4.02.2. Yalnz l Katl Dkkan Yaplacak, Ticaret ve Kk Sanayi Blgelerinde:


A. Bitiik Nizamda: (6.00) m.den
B. Blok Balarnda ve ikiz nizamda: Yan bahe mesafesi (+6.00) m.den
C. Ayrk Nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam (+6.00) m.den az olamaz.
4.03.3. Sanayi Blgelerinde:
(30.00) m.den az olamaz.
4.03.4, 4.03.1, 4.03.2 ve 4.03.3. fkralar dndaki dier Kentsel Blgelerde:
(40.00) m.den az olamaz.
Bu llerin tespitinde ke bana rastlayan parsellerde yol tarafndaki yan bahe mesafesi
yerine o yol iin tayin edilmi n bahe mesafesi alnr.
PARSEL DERNLKLER
MADDE 4.03
4.03.1. Konut, Ticaret ve Sanayi d iyeri (Bro, otel vb) Blgelerinde :
A. n bahesiz nizamda: (20.00) m.den
B. n baheli nizamda: n bahe mesafesi (+20.00) m.den az olamaz.
4.03.2. Yalnz l katl dkkan yaplacak ticaret ve kk sanayi blgelerinde:
A. n bahesiz nizamda: (6.00) m.den
B. n baheli Nizamda: n bahe mesafesi (+6.00) m.den az olamaz..
4.03.3. Sanayi blgelerinde:
(30.00) m.den az olamaz.
4.03.4. 4.03.1, 4.03.2 ve 4.03.3. Fkralar dndaki dier blgelerde:
(40.00) m.den az olamaz.
PARSEL ALANLARI
MADDE 4.04
Konut d kentsel alma alanlarnda parsel alanlar (2.000) m2 den az olamaz.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

30

stanbul mar Ynetmelii

BAHE MESAFELER
MADDE 4.05
4.05.1.
A. n Bahe Mesafeleri:
skn alanlarnda yaplacak binalarn n bahe ve yol kenarna rastlayan bahe mesafeleri
en az (5.00) m.dir. Bitiik inaat nizamnda mevcut teekkle uyulur.
B. Yan Bahe Mesafeleri:
5 kata kadar (5 kat dhil) olan binalarda yan bahe mesafeleri en az (4.00) mdir. 5 kattan
sonra fazla her kat iin bahe mesafeleri (0.50) m. artrlr.
C. (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
Arka Bahe Mesafeleri:
5 kata kadar (5 kat dhil) olan binalarda arka bahe mesafeleri en az 5,00 mdir. 5 kattan
sonra fazla her kat iin bu bahe mesafeleri 1,00 m artrlr.
Bina derinliinin (7.00) m.den az kalmas halinde, bina derinlii en ok (7.00) m. olacak
ekilde arka bahe mesafesi (2.00) mye kadar azaltlabilir.
D. Bahe Mesafeleri:
Bitiik nizam yaplarda bamsz blmlerin zorunlu direkt k ve hava ihtiyacn
karlamak iin yaplan i bahelerin dar kenar (4.00) metreden az olamaz. Bu mesafeler
kmalar ile daraltlamaz.
Ayrk nizamda TAKS, KAKS oran belirlenmi parsellerde yaplacak yaplarn i
bahelerinin dar kenar, bina yksekliinin H/3nden az olamaz.
Yap kitlesi ierisinde tertiplenen bahelerin, i bahe olarak deerlendirilmemesi iin, en
az i bahenin dar kenar geniliinde da ak olmas gerekir.

4.05.2. (ptal: 28.12.2011-2011/2089 sayl stanbul 10. dare Mahkemesi Karar ile)

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

31

stanbul mar Ynetmelii

BENC BLM
PARSELASYON PLANLARI LE FRAZ VE TEVHT LEMLERNE DAR ESASLAR
PARSELASYON PLANLARI
MADDE 5.01
Parselasyon planlar; ancak 1/1000 lekli bir uygulama imar planna dayanlarak yaplabilir.
Onanl uygulama imar planna gre yaplacak parselasyon planlar tatbikat ve parselasyon
haritalar ile hesap cetvellerini ierir.
Kural olarak parselasyon planlarnn yaplmas zorunlu olan yerlerde, parselasyon planlar
yaplp onaylanmadan ve tapuya tescil edilmeden o kadastro adasndaki herhangi bir parsele
yap ruhsat verilemez.
Aada aklanan yerlerde, parselasyon planlarnn yaplmas zorunludur:
1/1000 lekli uygulama imar planlarnda; mar Kanununun 18. maddesi hkmleri
uygulanmadan normal artlarda yap izni verilemeyen yerlerde, parselasyon planlar yaplp
onaylanmadan, kesinleen parselasyon planlarna gre tapu sicilinde imar planna uygun ada
ve imar parselleri olumadan uygulama yaplamaz.
Bu ilemler yaplmadan daimi yap ruhsat verilemez. Ancak, 3194 sayl mar Yasasnn 33.
maddesi hkmleri uyarnca bu yerlerde zerinde ynetmelik esaslarna uygun yap yaplmas
mmkn olanlarnda sahiplerinin istekleri zerine belediye encmeni karar ile muvakkat
(geici) yap ruhsat verilebilir.
FRAZ VE TEVHD LEMLERNE DAR ESASLAR
MADDE 5.02
5.02.1. mar planlarna gre yol, meydan, yeil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere
ve resmi kurumlara ayrlan yerlere rastlayan gayrimenkullerin bu ksmlarnn ifrazna veya
tevhidine izin verilemez. Bir ksm, kamu hizmeti ve tesislerine ayrlan yerlere rastlayan
parsellerin bu ksmlar kamu eline gemedike ayr bir parsel olarak ifrazna izin verilemez.
Ancak kamu hizmet, tesis ve alanlarna ayrlan ksmlarndan geriye kalan paralar imar plan
ve ynetmelik esaslarna gre msait ise parsellere ayrlabilir. Keza imar plan ve ynetmelik
esaslarna gre uygun olduu takdirde bunlar zerinde yap izni verilebilir.
mar planlar ile belirlenen donat alanlar ile imar istikameti nnde kalan ksmlar kamu
eline gemeden imar uygulamas yaplamaz.
5.02.2. mar planna gre kapanmas gereken yol ve kmaz sokak zerinde bulunan veya
mahreci bulunmasna ramen yap adas ortasnda kalan parseller ifraz edilemezler.
5.02.3. eitli kamu ve hizmet tesislerinin gerekletirilmesi maksad ile yaplmas gereken
kamulatrmalar yznden bu hizmet ve tesisler iin parsellerin lzumlu paralara ayrlmasn
salamak zere yaplacak ifrazlar, bu ynetmelikteki ifraz artlarna tabi deildir.
5.02.4. mar parselasyon plan tamamlanm olan yerlerde yaplacak ifraz veya tevhitlerin bu
planlara uygun olmas arttr.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

32

stanbul mar Ynetmelii

mar parselasyon plan tamamlanm olan yerlerde imar plan ile belirlenen dzenleme
ortaklk pay olarak tariflenen alanlar kamu eline gemeden imar uygulamas yaplamaz.
5.02.5. fraz suretiyle yola cephesi olmayan parsel oluturulamaz.
5.02.6. mar planlarnda parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yaplacak ifrazlarn, asgari
cephe genilikleri ve byklkleri ynetmelikte belirtilen esaslara gre tespit edilir.
5.02.7. frazla oluan parsellerin bina taban alanlar toplam, ifrazdan nceki bina taban
alanlar toplamn geemez.
5.02.8. mar plan dnda veya imar planlarnda iskan d alanlarda kalan kadastral
parsellerde yaplacak ifrazlarn, belediyece tespit edilecek llerinin, ifrazdan sonra elde
edilecek beher parselin (5000) m2den daha kk ve trafie ak kadastral bir yola cephesinin
(25.00) m.den daha az olmayacak ekilde tespiti mecburidir.
5.02.9. Ayrk yap nizamna tabi olup, imar plan ile farkl ykseklik veya kullanm kararlar
getirilmi imar parselleri tevhit edilemez.
5.02.10. Yeni parsel oluturmamak kouluyla mevcut parsellerde daha uygun artlar salamak
ve uygulamay kolaylatrmak ve hudut tashihi amac ile snr ve alan dzeltmesine ynelik
ifraz ve tevhit ilemlerinde bu ynetmelikte sz geen asgari ifraz artlar aranmaz. Bir
parselde birden fazla bina olmas halinde veya hisseli imar parsellerinde bir hissedara ait bina
bulunmas halinde binann bulunduu hissedarn parselinin ayrlmas iin yaplan dzeltme ve
ifraz, tevhiden ifraz ilemlerinde de bu ynetmelikte sz geen asgari ifraz artlar aranmaz.
5.02.11. Parselasyon plan bulunmayan yerlerde belediyelerce yaplacak ifraz ve tevhit
ilemleri imar planlarna ve imar ynetmelii hkmlerine uygun olarak, imar istikamet
rlevesine gre hazrlanacak teklif folyesine gre yaplr.
5.02.12. fraz hatt bir parseli bldnde parselin geri kalan ksm mstakil yaplamaya
elverili deilse ifraz hatt parsel snr kabul edilir.
TEHLKEL ALANLAR
MADDE 5.03
Takn, heyelan ve kaya dmesi gibi afet alanlarnda bulunan shhi ve jeolojik mahzurlar
olan veya bunlar gibi tehlikeli durumlar arz etmesi yznden imar planlarna veya ilgili
idarelerce hazrlanm veya onaylanm raporlara gre yerleime almas yasak edilen alanlar
ifraz edilemez. Bu gibi yerlerde arazi takviyesine matuf tesislerden baka yap yaplamaz.
mar planlarnda yukardaki sebeplerle "Aalandrlacak Alan" olarak gsterilen alanlarda da
ayn esaslara uyulur.
FRAZ VE TEVHT LEMLERNDE YETK
MADDE 5.04
stanbul Bykehir Belediyesi snrlar iindeki gayrimenkullerin resen veya mracaat
zerine tevhit ve ifraz, bunlar zerinde irtifak hakk tesisi veya bu haklarn terkini, mar
Kanunu ve mar Ynetmelii hkmlerine uygunluu belediye encmenlerince
onaylanmadka, tapuya tescil olunamaz.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

33

stanbul mar Ynetmelii

Onaylama ilemi, mracaatn belediyelere intikalinden itibaren en ge 30 gn iinde


sonulandrlr ve tescil veya terkini iin 15 gn iinde tapuya bildirilir.
Taraflarn rzas veya mahkeme karar ile yuun izalesi ve arazi taksimi de yukardaki
hkmlere tabidir.
mar Kanunu hkmlerine gre; yulandrlan gayrimenkullerin sahipleri ilgili idarenin
teblii tarihinden itibaren alt ay iinde aralarnda anlaamadklar veya yuun izalesi iin,
mahkemeye mracaat edilmedii takdirde ilgili idare hissedarm gibi, yuun izalesi davas
aabilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

34

stanbul mar Ynetmelii

ALTINCI BLM
YAPILARLA LGL HKMLER
PARSELLERDE YAPILANMA ARTLARI ASGAR BNA CEPHE VE DERNL
ARTLARI
MADDE 6.01
Genel olarak bu ynetmeliin parsel byklkleri ile ilgili hkmlerine uymayan parsel ve
arsalarda, yeni inaat ve ilaveler yaplmasna veya mevcut yaplarn esasl tadillerine izin
verilmez. Bu gibi parsel veya arsalar, mar Kanunu hkmlerine gre yap yaplmasna uygun
hale getirilinceye kadar, sahiplerince eskiden olduu gibi kullanlmasna devam edilir.
Ancak, iki tarafnda imar plan ve mevzuatna aykr olmamak artyla yaplm bina veya bir
tarafnda byle bir bina ile dier tarafnda plana gre tespit edilmi bir yol bulunan arsalardan,
plan ve ynetmeliin dier artlarna aykr olmamak koulu ile bu ynetmelikteki parsel
byklkleri ile ilgili hkmlere uyulmakszn yap yaplmasna izin verilir.
Ayrca durumu yukardaki fkra hkmlerine uymad halde lleri bu ynetmelikte
belirtilen miktarlardan az olmakla beraber, zerinde civarn karakterine ve blgenin artlarna
gre yaplabilecek binann gerektii ller oluabilen arsalarda 8.01 maddesindeki piyes
llerini salamak koulu ile bina cephesi bitiik nizamda (4.00) m. ayrk nizamda (6.00)
m.den az olmamak kaydyla parsel byklkleri ile ilgili hkmlere bal kalnmakszn yap
yaplmasna da izin verilebilir. Bu uygulamalar srasnda birden fazla yoldan cephe alan
parsellerde yaplacak binann dier yol cepheleri (4.00) m.nin altna drlemez, bina
ykseklii (9.50) m.yi geemez.
Durumu yukardaki fkra hkmlerine de uymayan parsellerde, imar mevzuatna uygun parsel
dzenleninceye kadar ynetmelikte belirtilen asgari piyes llerini salamak kouluyla en
fazla H=6,50 m. irtifada yap yaplmasna da izin verilebilir.
Balta ifraz niteliinde olumu ve parsele (3.00) m den az olmamak art ile mahre salayan
parsellerden yaplanmaya uygun olanlarna plan artlarnda yaplanma izni verilir.
BR PARSELDE BRDEN FAZLA BNA YAPILMASI
MADDE 6.02
Bir parselde, imar plan ve/veya ynetmelik hkmlerine uygun olmak ve aada belirtilen
artlar salamak kaydyla birden fazla yap yaplabilir.
6.02.1. Ayrk Nizama Tabi Parsellerde: Binalarn birbirlerine olan mesafeleri, her bina iin
imar plan ve/veya ynetmelikte ayr ayr belirlenen yan bahe mesafelerinin toplamndan az
olamaz.
6.02.2. Bitiik Nizama Tabi Parsellerde: Binalarn birbirlerine olan mesafeleri, her bina iin
imar plan ve/veya ynetmelikte belirlenen arka bahe mesafelerinin toplamndan az olamaz.
BNA CEPHELER
MADDE 6.03
Ayrk yap nizamna tabi olan konut alanlarnda yaplacak yaplarn maksimum bina cephesi
(30.00) m.dir. kili veya l blok yaplmas gereken yerlerde, daha uygun zm yollar
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

35

stanbul mar Ynetmelii

bulmak maksad ile bir ka dar parseli birlikte mtala ederek o yer iin tespit edilen yap
karakterine uyacak bir tertipten uzaklamamak zere bina cepheleri toplam (30.00) m. olan
ikili veya l bloklar tekil etmeye Belediyeler yetkilidir. mar planlarnda blok yap
nizamna tabi olan yerlerde planda aksine bir hkm bulunmad takdirde azami blok boyu
(50.00) m.dir.
Avan projeye tabii yaplar ile zellik arz eden yaplarda meri plan ve plan notlarnda aksine
bir hkm bulunmad takdirde bina cephe boyutlarn belirlemeye avan proje tastikini
yapacak olan ilgili idare yetkilidir.
AYRIK YAPI NZAMINA TAB YERLERDE YAPI YERNN TESPT
MADDE 6.04
Ayrk yap nizamna tabi olan yerlerde ynetmelik hkmlerine dayanlarak verilen azami
bina sahasn amamak ve asgari bahe mesafelerini korumak plan ve ynetmeliklerle o parsel
iin tannan katlar alann kstlamamak koulu ile yap yerini tespite belediye bakanlklar
yetkilidir.
BNA DERNLKLER
MADDE 6.05
6.05.1. (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
Bitiik ve Blok Nizamna Tabi Parsellerde;
mar planlarnda bina derinlikleri belirlenmemi yerlerde, yaplacak bina derinlii azami
(20.00) m.yi gememek ve arka bahe snrlarna hibir yerde (4.00) m.den fazla
yaklamamak art ile;
D=L- (K+A) forml ile belirlenir. Bu formlde:
D=Bina Derinlii

K=n Bahe Mesafesi

L=Parsel Derinlii

A=Arka bahe mesafesini gsterir.

Ancak bu formle gre bulunacak bina derinliinin (7.00) m.den az kalmas halinde, arka
bahe herhangi bir noktada (2.00) m.den ve arka izgiye gre iki bina arasndaki mesafe
(4.00) m.den az kalmamak art ile bina derinlii (7.00) m.ye kadar arttrlr. Mevcut arka
bahe teekkl varsa mevcut teekkle uyulur. Deiik derinlikteki parsellerden oluan
adalarda yukardaki formle gre hesaplanacak deiik bina derinliklerinin sebep olaca
dzensizlii gidermek amac ile bir yap adasnn tamamnda arka izgi dzenlemeleri
yaplabilir. Bu dzenlemeler yaplrken:
A. Ada iindeki istisnai derinlikteki, bir parsel iin hesaplanan bina derinliinin, ayn srada
verilecek bina derinliklerini amas ve ada ii boluunu blc bir nitelik kazanmas
halinde bu binaya verilecek derinlik azaltlabilir.
B. Ke bana rastlayan parsellerde bina derinlii parselin yz ald yollar zerindeki
komu parsellere verilecek derinliklere gre belirlenir. Yap adasnda bu yollara gre
verilen bina derinliklerinin ada kesindeki bir veya daha fazla parselin ada ii boluu ile
irtibatn kesecek lde olmas halinde bu parsellere verilen derinliklerin (7.00) m.
olmas artna baklmakszn nizami aydnlkla parsel tamamnda bina izni verilebilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

36

stanbul mar Ynetmelii

C. Yap adasnn bir kenarnda verilecek bina derinliklerinin ayn sradaki mevcut ve
muhafaza edilecek binalarn derinlikleri ile uyumlu olmas gerekir. Bunu salamak amac
ile gereken yerlerde arka bahe mesafesi azaltlabilir. Ancak hi bir parselde yap derinlii
parsel arka snrnn herhangi bir noktasna (2.00) m.den fazla yanaamaz.
D. Ke ba olmayp iki yola yz bulunan ve varsa n bahe mesafeleri ktktan sonraki
ortalama derinlii (40.00) m.den az olan parsellerde, bu derinlie kadar bina yaplabilir.
Ancak verilecek bina derinliklerinin ada ii boluunu blecek bir nitelik kazanmas
halinde bu parsellere verilecek bina derinlii mevcut teekkle gre dzenlenir.
E. Bitiik, Blok ve ikiz nizama tabi yaplarda bitiik olan cephelerde Deprem Blgelerinde
Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine gre derz yaplmas ve bu derzlerin
depremde bloklarn btn dorultularda birbirinden bamsz olarak almasna olanak
verecek ekilde dzenlenmesi zorunludur.
F. mar Planlarnda ticaret blgesi olarak gsterilen veya ticaret blgesi olarak olumu
yerlerde yaplacak bitiik nizam ve blok ba binalarn derinlikleri teekkl ve parselasyon
durumuna gre (30.00) m.yi geemez.
6.05.2. Ayrk Nizama tabi parsellerde
mar plan veya bu ynetmelikte belirlenen n bahe ve bahe mesafelerinin belirlendii
yaklama snrlar ierisinde kalmak art ile taban alan (TA) (900.00) mden byk olamaz.
BNA YKSEKLKLER
MADDE 6.06
6.06.1. mar plan ve/veya plan notlarnda kat adetleri veya bina ykseklikleri belirtilmemi
veya blge kat nizam tayin edilmemi yerlerde bina ykseklikleri ve bunlara tekabl eden kat
adetleri aada gsterilen miktarlar amamak zere tespit olunur.
mar planna ya da teekkl istikametine gre yaplan dzeltmeler sonucu ortaya kan yol
genilii;
(7.00) m.ye kadar olan yollarda:

Kat adedi bodrum hari 2 den fazla olamaz.

(7.00) m. ve daha geni yollarda:

Kat adedi bodrum hari 3 den fazla olamaz.

(9.50)m. ve daha geni yollarda:

Kat adedi bodrum hari 4 den fazla olamaz.

(12.00) m. ve daha geni yollarda:

Kat adedi bodrum hari 5 den fazla olamaz.

(14.50) m ve daha geni yollarda:

Kat adedi bodrum hari 6 dan fazla olamaz.

(17.00) m ve daha geni yollarda:

Kat adedi bodrum hari 7 den fazla olamaz.

(19.50) m. ve daha geni yollarda:

Kat adedi bodrum hari 8 den fazla olamaz.

(Deiik: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile) Genel olarak bitiik ve blok
nizam yaplama kouluna sahip konut alanlarnda; tamam konut olarak yaplacak binalarda
zemin kat 3.50m, normal katlar 3.00m ykseklie kadar yaplabilir, zemin katn ticari amal
kullanlmas durumunda ise zemin kat ykseklie 4.00m.ye kadar yaplabilir. Bitiik ve blok
nizam yaplama kouluna sahip konut alan dnda kalan parsellerde ise zemin kat 4.00m
ykseklie kadar, normal katlar ise 3.50 m ykseklie kadar yaplabilir. Ayrk nizam
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

37

stanbul mar Ynetmelii

yaplama kouluna sahip konut alanlarnda; tamam konut olarak yaplacak binalarda zemin
kat 4.00m, normal katlar ise 3.80 m, bunun dnda kalan dier binalarda ise zemin kat 5.50m,
normal katlar 4.00m ykseklie kadar yaplabilir.
(Deiik: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile) mar Planlarnda gsterilen bina
yksekliklerinin veya kat adetlerinin birbirlerine tevillerinde veya neye tekabl ettiklerinin
tespitinde de bu esaslar gz nnde bulundurulur.
(Deiik: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile) Umuma hizmet eden ve zellik
arz eden binalarda alveri merkezi, kltrel ve sosyal tesisler vb. yerlerde kat yksekliinin
arttrlmas hususunda belediyesi yetkilidir.
6.06.2. Yeni yaplacak binalarda bina ykseklii belirlenmi ise imar planlarndaki artlara,
belirlenmemi ise bu ynetmelikte gsterilen ykseklie veya kat adedine uyulmas arttr.
Ancak, temel ve statik hesaplar ile bahe mesafeleri, merdiven, klk vs. gibi kat adedi veya
bina ykseklii ile ilgili elemanlar plan ve ynetmelikte gsterilen azami ykseklie gre
hesaplamak, gerektiinde asansr yeri braklmak veya proje mesuliyeti ile fiilen yaplacak
blmn fenni mesuliyet hizmetleri bu esaslara gre aranmak koulu ile daha az katl inaat
yaplabilir.
Ayrk nizama tabi olup, 4 ve daha az katl bina yaplmas gereken yerlerde ina edilecek
eksik katl binalarda bu artlar aranmaz. Bu uygulama birden fazla parsel zerinde oturan
bitiik blok ve ikiz nizam binalarda uygulanmaz.
6.06.3. Bu maddenin uygulanmasnda, yollardaki arazi genileme ve daralmalarda, n bahe,
yeil alan, refj, meydan, otopark, demiryolu, su kanal gibi unsurlar yol geniliine dahil
edilmez.
6.06.4. Bu ynetmelikte gsterilen ykseklikler, herhangi bir abideyi veya muhafazas
gereken tarihi ve mimari bir eserin grnn bozmas halinde, Kltr ve Tabiat Varlklarn
Koruma Kurulu kararna gre belediyece azaltlabilir.
6.06.5. Ke bana rastlayan parsellerde yaplacak binalar daha fazla ykseklik verilen
sokan artlarna tabidir. Ancak bu ykseklik dier sokakta (20.00) m.den fazla devam
edemez. Ke ba olmayp iki yola yz bulunan parsellerde yaplacak binalar da daha fazla
ykseklik alabilecei sokan artlarna tabi olup, en az (3.00) m. nce kademe yaplarak
dier sokak artlarna uydurulacaktr.
Bina derinliinin (20.00) m.den az olmas ve ayn adada mevcut teekklde kademe
bulunmamas halinde belirtilen kademe art aranmayabilir. Bir kattan fazla kademe yaplmas
gereken yerlerde her kat iin dier kattaki kademe hattna en az (3.00) m. mesafe kala kademe
yaptrlr.
Ayrk nizam binalarda yukarda belirtilen kademelendirmeler yaptrlmaz. mar planlarnda bu
maksatla ett edilerek kademe hatt tespit edilmi ise yol meylinden dolay ayrca bir kademe
yaptrlmaz, imar planna uyulur.
6.06.6. mar planlarnda sayfiye blgesi olarak gsterilen, bina ykseklikleri ve kat adetleri
belirtilmemi olan yerler ile imar plan henz yaplmam olan ve irtifakl geit veya balta
ifraz (Balta ifraz niteliinde olumu ve parsele (3.00) m nin altnda ve (1.00) m den az
olmamak art ile mahre salayan parsellerden yaplanmaya uygun olanlarna)ile olumu
parsellerde yaplacak binalar, bu ynetmelikte belirtilen bahe mesafelerine uyulmak kayd
ile, iki kat (H=6.50m), toplam iskan edilen katlar alan (KA=250) myi geemez.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

38

stanbul mar Ynetmelii

BNALARA KOT VERLMES


MADDE 6.07
6.07.1. Genel olarak;
Binalara arsann cephe ald, yolun krmz kotuna gre ve yolun yksek tarafna rastlayan
bina kenar hizasndaki tretuvar seviyesinden (bordr ta st seviyesinden) kot verilir.
Tretuvar seviyesi, yol seviyesinin (0.18) m. st olarak kabul edilir.
Kaplamas yaplm yollarda mevcut yol kotlar, yaplmam yollarda ise yol profili ile
belirlenen krmz kotlar esas kabul edilir. Henz tretuvar ikmal olunmam ve krmz kotu
tespit edilmemi olan yollarda bu tespit ii ilgilisinin mracaat zerine yolun profilinin
karlp yola ilikin krmz izginin geirilerek onaynn yaplmas ii ilgili Belediye
Bakanlnca 30 gn iinde yaplr.
Kot alnan yola olan mesafesi (6.00) m.yi aan ayrk nizam binalarda kot bina n cephesi
tabii zemin ortalamasndan alnr. Ancak Yol kotuna nazaran tabii zemini az meyille ykselen
parsellerde ise kot bina ke kotlarnn aritmetik ortalamas alnarak bulunur. Yola gre
yksek olan parsellerde, tabii zemin kotu, o parseller iin bordr seviyesinden verilecek kotu
(3.00) mden fazla geemez.
Bitiik nizam binalarda kot; kot alnan yola mesafesine ve yol kotuna nazaran tabii zemin
meyiline bal kalnmakszn arsann cephe ald yolun krmz kotuna gre ve yolun yksek
tarafna rastlayan bina kenar hizasndaki tretuvar seviyesinden (bordr ta st seviyesinden)
verilir.
n bahe mesafeleri bina ke noktalarna gre farkllk gsteren hallerde bina ke
noktalarndan yola kan dik mesafelerin ortalamas alnarak n bahe mesafesi belirlenir.
Ancak dik meyilli olan veya yol kenarnda set tekil eden arsalarda n bahe mesafesine bal
kalnmakszn yaplacak binalara civarn karakterine gre belediyesince kot verilir. Blok
bana rastlayan n baheli binalara bloun dier parsellerin bulunduu artlara gre kot
verilir.
Dik meyilli arazi: Yapnn oturduu yerde meyili %l5i aan arazidir.
kili blok tekil edilen binalarn her blouna ayr ayr bu madde hkmlerine gre kot verilir.
6.07.2. Ke ba Parsellerde ve ki Yola Yz Olan Ara Parsellerde,
A. Parselin yz ald iki sokaa imar nizamna gre verilen ykseklikler farkl ise; parselde
daha fazla yksekliin verildii sokan artlarna gre,
B. Parselin yz ald iki sokaa ayn ykseklik veriliyor ise daha yksek kottaki sokan
artlarna gre;
C. Blok bana rastlayan ke ba parsellere bloun dier parsellerinin bulunduu artlara
gre kot verilir.
6.07.3. Ke ba parsellerde (6.07.2) bendinin A. fkrasna gre kot verilen bitiik nizam
yaplarn bu ykseklikleri dier sokakta en ok (20.00) m. devam edebilir. (20.00) m.den
sonra kademelendirilerek dier sokan artlarna uydurulur.Kademe cephesi hibir koulda
(3.00) m den az olamaz.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

39

stanbul mar Ynetmelii

6.07.4. ki yola yz olan ara parsellerde (6.07.2) bendinin A. ve B. fkralarna gre kot
verilen bitiik nizam yaplar kademelendirilerek dier sokak artlarna uydurulur, bu kademe
binann dier yol cephesine (3.00) m.den fazla yaklaamaz. u kadar ki ayn adada
teekkln kademesiz olmas halinde mevcut teekkle uyulur.
Ayrca bir yap adasnn tamam iki yola cepheli tek sra parsellerden teekkl etmi ise kot
farkndan dolay kademe yaptrlmaz.
6.07.5. Yol kenarnda korunmas gereken bir set zerinde yaplacak n baheli binaya set
stnden kot verilebilir. Aksi halde binaya yoldan kot verilerek parsel yol kotunda tesviye
edilebilir. Bu maddede sz geen setli arazi yoldan en az (l.50) m. ykseklik ile balayarak
ykselen arazidir.
6.07.6. Bir parsele birden fazla bina yaplmas halinde her bina mstakil dnlerek yakn
olduu evrenin artlarna gre belediyesince kot verilir, bu durum avan proje veya vaziyet
plannda gsterilir. zellik arz eden durumlarda veya avan proje uygulamas yaplan yerlerde
kot yerinin tespitine ilgili belediye bakanl yetkilidir.
ZEMN KAT TABAN KOTU, TAB ZEMN VE TESVYE KOTU
MADDE 6.08
6.08.1. Genel olarak zemin kat taban kotu binalarn kot verilen 0.00 kotunun altna demez
ve +1.00 kotunun da zerine kamaz. Ayrca binalarn kot ald yol cephesince bu kota esas
olan tretuvar st seviyesinden aa drlemez.
Bitiik nizama tabi yerlerde yol cephesinde yolun meylinden dolay zemin kat taban kotunun
kot alnan noktaya gre tretuvardan en fazla (3.00) m. ykseldii noktalarda binalarda kademe
yaplmas mecburidir. Bitiik nizam bir binann belirlenmi saak kotu, yol meyli sebebiyle
verilen ykseklii (3.00) m.den fazla aarsa, yol meylindeki her (3.00) m.lik d iin bina
stten bir kat kademelendirilir. Bu ekilde kademelendirilerek yaplan binann son kademe
hattndan itibaren bina cephesi (6.00) m.nin altna dt takdirde, bir nceki kademe
seviyesine uyulur.
zellik gsteren konularn zmlenmesinde belediyeler yetkilidir.
Arazi meylinden faydalanmak amacyla veya mimari nedenlerle, binalar blounun, bir
binann veya bamsz bir dairenin; belirlenen bina yksekliini amamak, belirli piyesler iin
tespit olunan asgari kat yksekliklerine veya bu Ynetmeliin dier hkmlerine aykr
olmamak artyla, eitli katlarda ve/veya farkl taban ve/veya tavan seviyelerinde
dzenlenmesi mmkndr. Ayrca yukardaki hkmlere uygun olmak kaydyla zemin
katlarn binann kot ald yol cephesi zerinde bulunmayan piyesleri ile yol cephesinde yer
alan piyeslerinin yol cephesinde kalmayan ve piyes derinliinin yarsn amayan bir ksm
alanlar, zemin kat kotundan farkl kotta dzenlenebilir. Ancak bu uygulama srasnda yol
cephesinde yer alan piyeslerin cepheden itibaren en az (3.00) m. ekilerek kademe yaplmas
gerekmektedir.
6.08.2. Tabii zemin arsann tesviye edilmemi hlihazr durumu olup, ilgili belediyece yol
kotlar ve buna bal olarak tabii zemin kotlar belirlenip, belediyece tasdik edilmedike hibir
ekilde kaz veya dolgu yaplamaz. Bu ekilde arazi dzenlemesi yaplabilmesi iin
dzenlenmi zemin kotlarnn parselde ina edilecek esas binaya ait mimari projelere
ilenerek yap ruhsatnn alnmas mecburidir. Aksi halde mar Kanununun 40 ve 42.inci
maddelerine gre ilem yaplr.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

40

stanbul mar Ynetmelii

6.08.3. Tesviye ilemlerinde aadaki artlara uyulur.


A. n bahelerin tesviyesi:
Binalarn zemin seviyesi altnda kat kazanmak maksadyla bina n cephe hattndan yola
kadar olan ksmnda tabii zeminin kazlarak yaya kaldrmnn seviyesinin altna
drlmesine izin verilmez.
Yoldan kot alan parsellerde; %15den daha az eimli bir yola cephesi bulunan parsellerin
yol cephesinde, parsel snr ile bina cephesi arasnda kalan ksmlar komu parsel snrna
kadar yol eimine gre kaldrm seviyesinde tesviye edilir.
%15den fazla eimli, merdivenli veya kademeli bir yola cephesi bulunan parsellerde,
parsel snr ile bina cephesi arasnda kalan ksm, yaya kaldrm ile uyumlu olmak ve
kademeler arasnda en ok (0.15) m. kot fark olmak zere tesviye edilir.
Bina yol cephe hatlar ile yollar arasnda kalan baheler yola doru en fazla %2 meyil
verilerek tesviye edilir.
B. Arka ve yan bahelerin tesviyesi:
Ayrk ve blok inaat nizamna tabi yaplarda, arazi, kot alnan noktaya gre ve yapnn
arsaya oturduu alann snrlarndan en ok (3.50) m. mesafede tesviye yaplabilir. Varsa
istinat duvar bu lnn dndadr. Tesviye olunan zemin, tabii zemin kabul edilerek
Ynetmeliin 7.03 Maddesi uygulanabilir. Bitiik nizam yaplarda, arka bahedeki tabii
zemin kotu kot alnan 0,00 kotuna gre -1.80 m. kotunda hafredilebilir. Ancak arka
bahe tabii zemin kotunun -1.80 kotundan daha aada olmas ve binann tabii zemine
oturduu ke kotlarnn farkl kotlarda olmas halinde arka bahe tabii zemini bina arka
cephesinden en ok (3.50) m. mesafede ve en dk bina arka cephesi ke kotuna gre
hafredilebilir.
C. Otopark girii salamak amacyla n bahede yola paralel yol kotunun altnda hafriyat
yaplamaz. Otopark rampasnn yaplmas iin gerekli hafriyat sonucu aa kan
cephelerde otopark rampasna bakan pencere alabilir. Ancak bir st katta yaplacak ak
veya kapal kmalar iin otopark rampasnn taban kotu esas alnamaz ve bu ksmda bina
girii yaplmasna izin verilemez.
BODRUM KATLAR
MADDE 6.09
6.09.1. Dz veya eimi az olan arazilerde yaplan konut binalarnda su basman kotunun (1.00)
m yaplmas artyla 1. bodrum kat iskn edilebilir.
Ayrca her trl yap nizamnda, imar planlarnda aksine bir aklama bulunmad takdirde
arazi meyili nedeniyle aa kan en fazla 1. ve 2. bodrum katlar iskn edilebilir.
KAKS (emsal) verilen alanlarda iskn edilen bodrum katlar emsale dhil edilecektir.
Eimden dolay aa kan ve iskn edilebilen bodrum kat deyimi aada aklanmtr:
Konut binalarnda topraa dayal ve iskn edilebilen bodrum katlarda zorunlu piyeslerden
olan oturma odas ve bir yatak odasnn pencere almak suretiyle, doal aydnlatma ve
havalandrlmasnn saland, aa kan d duvarlar, en fazla (1.00) m. gmlebilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

41

stanbul mar Ynetmelii

Ticari alanlarda yaplan binalarn ticari amala kullanlan bodrum katlarnda bu art aranmaz.
Bu tr binalarda suni havalandrmann salanmas ile zrllerin dolamna olanak salayan
rampa, yryen bant ve bunlar gibi nlemler alnr.
Takn alanlarnda bodrum katn iskn edilip edilmemesinde ilgili belediyesi yetkilidir.
6.09.2. Konut binalarnda hibir ekilde bamsz blm olarak tertiplenecek umumi depolar
ve zel depolara izin verilmez. Ancak bodrum katlarnda daire sahiplerinin ihtiyacn grecek
ekilde darya irtibat olmamak ve ait olduu daire alannn % l0unu amamak art ile depo
mahalli oluturulabilir.
6.09.3. Konut alannda kalmakla birlikte, belediyece uygun grlen yol gzerghlarnda,
halkn gnlk ihtiyalarn karlamaya dnk olarak zemin kat ve/veya aa kan bodrum
katlarda ticaret yaplabilir. Bu dkknlarn bodrum katlarnda iten balantl ve alannn iki
katn amayan depolar olabilir. Bu depolarn ayr girileri olamaz, binalarn ortak alanlar ve
mtemilatlaryla irtibatlandrlamaz.
6.09.4. Binann ortak mahalli olarak tertiplenen depolar
bina
dna
dorudan
irtibatlandrlmayp ortak mahalle ve ana merdivenle irtibatlandrlmak zorundadr.
6.09.5. Bitiik nizamda arka bahe mesafesi ortalama (2.00) m. ve daha fazla olan binalarda,
ana merdivenle irtibatl en az (l.00) m. geniliinde bahe k yaplmas zorunludur.
6.09.6. Binalarda bamsz blm girileri ana merdivene balantl, sahanlk ve koridorlardan
yaplabilir. Bunun dnda snak, kalorifer ve kapc dairesi gibi ortak yerlerden bamsz
blm girii yaplamaz.
6.09.7. Bodrum katta bir st kat ile balantl piyes ya da piyesler dzenlenmesi halinde
yeterli k, havalandrma ve yaltmn salanmas zorunludur.
6.09.8. Binalarda arka bahe ve i bahe ana merdiven veya ortak mahaller ile
irtibatlandrlmak zorundadr.
6.09.9. Kalorifersiz veya doalgaz sobasz binalarn bodrum katlarnda her daire iin en az
(2.50) mlik odunluk, kmrlk veya depo ayrlmas zorunludur.
6.09.10. Bodrum kat bulunmayan veya bodrum kat bulunup da ilave kmrlk yaplabilecek
yer salanamayan durumlarda ilave katlar iin gerekli kmrlk mahalleri kendi bamsz
blmleri iinde tertiplenir.
6.09.11. Topraa dayal tm bodrum katlarda, d etkilere kar s ve su yaltm yaplmas
zorunludur.
6.09.12. Bodrum kaps tamamen tretuvar zerinde kalan fazla meyilli yollar dnda
yaplacak n bahesiz binalarda yol cephesinde bodrum girii yaplamaz.
BNA GRLER
MADDE 6.10
Bina girilerinde aadaki artlara uyulur:
Bina giri koridoru genilii ana merdivene ulancaya kadar umumi binalarda en az (2.20) m.
dir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

42

stanbul mar Ynetmelii

Yol cephelerinden giri alan binalarda, giriin hizasndaki bordr ta st seviyesinin altnda
giri yaplamaz.
Binalarda giri kaplar ile ana merdiven aras koridor genilii en az d kap genilii kadar
olmak zorundadr.
Yola bakmayan veya n bahe mesafesi en az (4.00) m olan bina cephelerinden giri
yaplmas halinde giri eridi hizasndaki bordr st seviyesinden en fazla (2.00) m. inilmek
veya klmak suretiyle yaplabilir. Bu tr giri yaplmas halinde su basman kotunun (+1.00)
m. de yaplmas zorunludur.
Tabii zeminden kotlandrlan parseller yukardaki artlara tabii deildir. Giri; tabii zemine
uyumlu olarak dzenlenecek merdiven ve rampalarla salanr.
Ayrca deme kaplamalarnda kaymay nleyen, tekerlekli sandalye ve koltuk denei
hareketlerini gletirmeyen standardna uygun malzeme kullanlmas zorunludur.
Konut binalarnn zemin katlarnn dkkn veya maaza olarak dzenlenmesi halinde dkkan,
maaza girileri sadece yol cephesinden yaplr. Apartman umumi giri hol geniliinin
(2.00) m., bina umumi giri kapsnn bina cephesinden (3.00) m. ierde olmas halinde
dkkan veya maaza girileri bu holden yaplabilir.
Su basman kotuna merdivenle klan asansrl binalarn tamam ile asansrsz binalarn
toplam daire says 8 veya toplam inaat alan (800) m2 ve daha fazla olanlarnda; zrllerin
de bu sahanla ulaabilmesi iin uygun eimde rampa yaplmas veya merdivene bitiik dar
kenar en az (0.80) m. ve alan (1.00) m2 zrl asansr yeri braklmas zorunludur.
KPRL GRLER
MADDE 6.11
n baheleri yaya kaldrm seviyesi altnda teekkl etmi bina girileri aadaki ekilde
dzenlenir.
6.11.1. Yola nazaran n baheleri parsel kenarnda set tekil eden tabii zemini dk
parsellerde civar teekklne baklmakszn kprl bina girii yaplabilir. Bu maddede ad
geen setli arazi yoldan en az (1.50) m. dk kotlu arazidir.
6.11.2. Yola nazaran n baheleri az meyilli parsellerde kprl giri ancak civar teekklde
varsa yaplr.
6.11.3. n cepheden yaplan kprl giriler, yol kotunda genilii maks. (3.00) m. olacak
ekilde ve su basmandan dolay yaplmas gereken merdivenlerin binaya birletii ksmda
tertiplenir (imar plannda tespit edilmi cephe hattnn gerisinde kalmak art ile).
6.11.4. Yan cepheden kpr eklindeki geitlerle yola balanma zorunluluu olan hallerde,
kpr genilii en fazla (1.80) m. olacaktr. Bu kprlerin bina yan yzne yapk ve konsol
olarak ina edilmeleri mecburidir.
6.11.5. Kprlerin alt hibir ekilde kullanlamaz. Yanlar ak olmak art ile st effaf bir
malzeme ile kapatlabilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

43

stanbul mar Ynetmelii

KPR GELER
MADDE 6.12
Konut d alanlarda, ayn parselde yada komu parsellerde bulunan binalar arasnda en az 5
kata hizmet edecek ( her 5 kat iin en fazla bir adet olmak zere) ekilde genilii (3.00)m
den fazla, tabi zeminden ykseklii hibir noktada (5.00) m den az olmamak ve gei dnda
baka amala kullanlmamak koulu ile kpr geiler yaplabilir.
Bykehir Belediyesi Ulam Daire Bakanl ve Kentsel Tasarm Mdrlnn gr
dorultusunda, arasndan yol geen parsellerde bulunan binalar arasnda yaplacak bu
geilerin genilii en fazla (4.00) m, en yksek yol kotundan kiri alt net ykseklii (5.00)
m den az olmayacaktr. Yaplacak bu geiler baka amala kullanlmayacak olup zerleri
effaf malzeme ile kapatlabilir.
Arasndan yol geen parsellerde ilgili altyap kurumlarnn uygun gr alnmak kaydyla ve
idare tarafndan gelecekte yaplacak altyap yatrmlarna engel olmas halinde ilgilisinin
hibir hak iddia edilmeksizin kaldrcan taahht etmesi artyla yol altndan da benzer
ekilde geiler yaplabilir.
Yol altndan veya stnden dzenlenecek olan geiler Ulam Daire Bakanlnn gerekli
grd yerlerde, ayn zamanda kamunun da kullanaca ekilde alt veya st geit olarak
dzenlenecektir.
SET ALTI GARAJI
MADDE 6.13
Tabii zemini yola nazaran set tekil eden arsalardan yoldan yksek olanlarnda n bahe
mesafesi iinde i ykseklii (2.20) m.yi amayan ve uygun olduu hallerde esas bina ile
irtibat buradan salanan,civar teekkl, yol ve arazi durumu incelenerek esas binaya ait
kapal otopark yaplmasna izin verilir. Bu otoparklar bina sahas emsaline dahil edilemez,
kaplar tretuar dna alacak ekilde tertiplenemez.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

44

stanbul mar Ynetmelii

YEDNC BLM
YAPILARLA LGL DER ARTLAR
MADDE 7.01
7.01.1. Baz Yaplarda Aranan artlar:
A. Yma binalar: Gerek dey ve gerekse yatay ykler iin tm tayc sistemi doal veya
yapay malzemeli tayc duvarlar ile oluturulan yma binalarn ve bina tr yaplarn
boyutlandrlmas ve donatlmas bu konuda yrrlkte olan ilgili standart ve bu
ynetmelikteki hkmlerle birlikte Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda
Ynetmelik de belirtilen kurallara gre yaplacaktr.
a) Kat adedi ve ykseklikler: Kerpi duvarl yma binalar en ok 1 bodrum kat ve 1
zemin katl olarak yaplabilirler. Bodrum kat ykseklii (2.40) m.den, zemin kat
ykseklii (2.70) m.den fazla olamaz. Bu binalarn atlar d duvarlar en ok (0.50)
m. aacak biimde saakl olarak ve olabildiince hafif yaplacaktr.
Hm, ahap, yarm kagir binalarda ykseklik (6.50) m.yi amamak artyla bodrum
hari 2 katl olarak yaplabilirler.
b) Yma binalarda her bir katn ykseklii en fazla (3.00) m.dir. Bu katlara ek olarak
yaplacak at katnn alan bina taban alannn %25inden byk olamaz. Aksi halde
at kat tam kat saylr.
c) Tm tayc duvarlar planda kesinlikle st ste gelecektir. Ksmi bodrum
yaplmasndan kanlacaktr.
d) Ahap ve yarm ahap binalar bitiik nizamda yaplamazlar. Ayrk nizamda ise komu
snrlarndan ekme mesafesi en az (5.00) m. olacaktr.
e) Hm ve yarm kgir binalarn komu snrlarnda zeminden itibaren atnn her
yerinden (0.50) m. ykseklie kadar ve en az l tayc tula kalnlnda yangn duvar
yaplmas arttr.
f) Her trl binalarn temel ve bodrum kat duvarlar kgir olacaktr.
B. Umumi binalar: elik, betonarme, kgir veya benzeri olabilir. Ancak mimari karakteri
veya kullanm koul ve ekilleri nedeni ile zellik arz eden yaplar yukarda belirtilen
hkmlere tabii deildir.
7.01.2. Hesap Esaslar:
TSE normlarna uyulmas koulu ile;
A. Hesaplar, demeler gibi ykleri dorudan doruya tayan elemanlarn hesabndan
balayp bunlarn mesnetlerini tekil eden dier elemanlara geerek temele kadar dzgn bir
sra iinde devam edecek, hesap sistemi anlalr ve kontrol kolay olacak ekilde
yazlacaktr.
B. Ykn bir elemandan dierine nasl ve nereden getii aka gsterilecektir. Hesaplar ile
izimler arasndaki balant ak olarak kurulacak, elemanlarn numaralar hesaplarda balk
olarak verilecek izimlerde de her elemann zerine yazlacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

45

stanbul mar Ynetmelii

C. Bodrum dhil kat geen yaplarda zemin emniyet gerilmesi ve zemin zellikleri bu
konuda laboratuar ve eleman olanaklarna sahip kurum ve kurululara tespit ettirilecektir.
D. Her yap hesabnda eleman ve yap gvenliinin saland grlecektir.
E. Tm yaplarda yatay burulma momentleri dikkate alnarak statik hesap yaplacaktr.
F. Herhangi bir sebepten dolay hasar grm yaplarn tekrar kullanlp kullanlamayaca
yetkili bir kurumun belirleyecei bir uzman mhendisin verecei rapora gre belirlenir. Bu
raporlar proje ve hesap ile yerinde tetkik sonularna dayandrlacaktr.
7.01.3. naat Ruhsatna (Uygulamaya) Ynelik Hazrlanacak Zemin nceleme
Raporlarnn Genel Format
stanbul mar Ynetmeliinin uyguland alanlardaki tm yap ve binalara yeni inaat
ruhsatiyesi almak iin yap veya bina sahibi ya da kanuni vekilleri sz konusu inaat alan iin
ZEMN NCELEME RAPORU yaptrmak mecburiyetindedirler.
A. Zemin nceleme Raporlarnda Gz nne Alnacak Faktrler:
mar planlarna esas Jeolojik-Jeoteknik inceleme Raporlar ve bunlara ait Yerleime
Uygunluk Haritalarnn mevcut olduu blgelerde parsel baznda hazrlanacak olan inaat
ruhsatna (uygulamaya) ynelik olan ve statik projelere altlk tekil eden Zemin nceleme
Raporlarnda, yaplacak saha, laboratuar ve bro almalarnda, yapy etkileyecek olan 3
faktr gz nne alnmaldr.
a) Parselin genel zemin durumu ve yerleilebilirlii hakknda bilgi veren, imar planlarna
esas olarak hazrlanm Harita ve Raporlara gre Yerleime uygunluk Durumu,
b) Planlanm yapnn fonksiyonunu ve nemini belirten Bina nem Katsays,
c) Meydana gelebilecek bir depremde uzaklk olarak deprem etkisine hangi mertebede
maruz kalnacan belirleyen Deprem Blgesi Derecesi.
B. Zemin nceleme Raporu Format erii Kategori Tespiti:
Yukarda belirtilen hususlar dorultusunda oluturulan ve aada tabloda verilen
Kategorilendirme Abanda belirtilen bu 3 faktre gre hazrlanacak Zemin inceleme
Raporu format ierii 5 kategoriye ayrlmtr. Bu abak yardm ile kategori tespiti yaplr.
Yer.
Uyg.Durumu

Bina nem
Katsays
1.0

YU

1.2

1.4 ve 1.5

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

Deprem
Bl.Derecesi

Kategori

1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5

Tip B
Tip A
Tip B
Tip A
Tip C
Tip B

46

stanbul mar Ynetmelii

1.0

1.2

1.4 ve 1.5

1.0

AJE

1.2

1.4 ve 1.5

1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve 5
1 ve 2
3
4 ve5
1 ve 2
3
4 ve 5

Tip C
Tip B
Tip C
Tip B
Tip D
Tip C
Tip D
Tip C
Tip D
Tip C
Tip E
Tip D

Tablo: Kategorilendirme Aba

a) Kategorilere Gre Yaplacak lemler:


TP A:
1) Muayene ukuru alarak, laboratuar deneyleri ile desteklenen jeoloji almalarn,
2) Jeofizik almalar,
3) Depremsellik almalarn,
4) Dier afet durumu almalarn (sel, takn, akma v.b) ierir.
5) Jeoteknik ve/veya jeofizik almalarn yaplp, yaplmayaca zemin, civar yaplar ve
evre koullar dikkate alnarak belirlenir.
TP B:
1) Muayene ukuru alarak, laboratuar deneyleri ile desteklenen jeoloji almalarn,
2) Jeoteknik almalar,
3) Jeofizik almalar,
4) Depremsellik almalarn,
5) Dier afet durumu almalarn(sel, takn v.b) ierir.
6)

Jeoteknik almalar erevesinde mekanik temel aratrma sondajlarnn yaplp,


yaplmayaca, zemin, civar yaplar ve evre koullar dikkate alnarak belirlenir.

TP C:
1) Mekanik temel aratrma sondaj(lar), yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle
desteklenen jeoloji almalarn,
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

47

stanbul mar Ynetmelii

2) Jeoteknik almalar,
3) Jeofizik almalar,
4) Depremsellik almalarn,
5) Dier afet durumu almalarn(sel, takn v.b.) ierir.
TP D:
1) Mekanik temel aratrma sondajlar, yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle
desteklenen ayrntl jeoloji almalarn,
2) Ayrntl jeoteknik almalar(oturma, ime, svlama, stabilite vb.analizler),
3) Jeofizik almalar(sismik krlma, sismik yansma, elektrik zdiren vb.),
4) Depremsellik almalarn,
5) Dier afet durumu almalarn(sel, takn, akma, kayma vb.) ierir.
TP E:
1) Mekanik temel aratrma sondajlar, yerinde ve laboratuarda yaplacak deneylerle
desteklenen ayrntl jeoloji almalarn,
2) Pressiometre, SPT, CPT, DPD, Vane, Plaka Ykleme ve dier arazi deneylerini ieren ve
ayrca yeralt jeolojisi modelinin ortaya karld ayrntl jeoteknik almalar,
3) Ayrntl jeofizik almalar (sismik krlma, sismik yansma, elektrik zdiren, vb.),
4) Depremsellik almalar,
5) Dier afet durumlarn ayrntl olarak ortaya koyan almalar ierir.
Yukarda belirtilen hkmler, Zemin ve Temel nceleme Raporu ieriine ynelik asgari
kurallar olmakla birlikte, raporu hazrlayanlar tarafndan gerekli mesleki bilgiler ile ilgili
standartlar ve gncel yasal ve bilimsel almalarn gz nnde bulundurulmas zorunludur.
b) Zemin nceleme Raporlarnn Genel erikleri:
Hazrlanacak olan raporlar, Bayndrlk ve skn Bakanl tarafndan 10 Austos 2005 tarih
ve 815 say ile yaymlanan Bina ve Bina Tr Yaplar in Zemin ve Temel Etd Raporu
Genel Format na gre dzenlenir.
Zemin ve Temel nceleme Raporu, genel anlamda drt (4) ksmdan olumaldr:
1) Genel Bilgiler: Ama ve kapsam, alann tantlmas, mevcut yerel zemin koullar, jeolojik
zellikler, imar plan durumu ve evresel koullar verilmelidir.
2) Saha, Laboratuar ve Bro almalar: Saha, laboratuar ve broda ne tr almalarn
yapld, bunlarla ilgili veri ve hesaplamalar verilmelidir.
3) Deerlendirme: Yerleilebilirlik, verilerin deerlendirilmesi, kabul edilen parametreler ve
gncel bilimsel metotlar vastasyla bunlarn izah verilmelidir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

48

stanbul mar Ynetmelii

4) Sonu ve neriler: Yerleilebilirlik, afet riski, statik proje, temel n tasarm ve inaata yn
verecek neriler ve uyarlar verilmelidir.
c) Zemin nceleme Raporlarnn Hazrlanmasndan Sonra Yaplacak lemler:
1) Hazrlanan raporda yer alan loglar, deney fyleri vb. ekler orijinal olmal ve ilgilisince
imzalanmaldr.
2) Laboratuar deneyleri, standartlara uygun ve denetimi yaplan laboratuarlarda yaplm
olmaldr.
3) Zemin nceleme Raporu mellifi (yetkili kurum, kurulu, kii veya kiiler) temel vizesi
ncesi; rapor- zemin- temel ilikisini yerinde kontrol ederek, ruhsattaki temel vizesi
blmnn ilgili ksmn imzalar.
7.01.4. stinat Duvarlarna Ruhsat Alma Zorunluluu:
Parsel iinde istinat duvar yaplmas gereken hallerde, belediyenin ilgili biriminden istinat
duvar iin ruhsat alnmas mecburidir. Bu tr parsellerde yaplacak binalara istinat duvar
tamamlanmadan nce hibir ekilde kullanma izni verilmez.
Dik eimli ve tehlike arz eden veya tabii zemini yola gre yksek olan parseller ile zellik arz
eden durumlarda ve belediyesi gerekli grd takdirde statik proje ve hesaplara dayal olarak
tahkimat ya da iksa ruhsat istenmesi zorunludur. Parselde yaplacak esas bina ruhsat
alnmadan tahkimat-iksa ruhsat dzenlenemez inaatna balanamaz.
evresi iin tehlike arz eden parsellerde gerekli olan istinat duvarlar yaplmadan esas bina
inaatna balanamaz. stinat duvarlar tamamlanmadan binalara yap kullanma izni verilemez.
7.01.5. Her eit Kaz, Hafriyat lemleri in Belediyeden zin Alnmas Zorunludur:
Bir parsele ilikin yap ruhsat alnmadan o parselde kaz ve hafriyat yaplamaz. Ruhsat
alndktan sonra yaplacak olan hafriyattan doan her trl kazalara ait sorumluluk mal
sahibine ve 4708 sayl Yap Denetim Kanunu ve Uygulama Ynetmeliinde tanmlanan yap
sorumlularna aittir. Yan parseldeki yaplar ve toprak kaymalar ile ilgili nlemlerin alnmas
gerekmektedir. Aksi takdirde mar Kanununun 32-40-42. maddeleri hkmlerine gre ilem
yaplr.
ATILAR, SAAKLAR VE DI GRNM
MADDE 7.02
atlarn, civarndaki cadde ve sokaklarn karakterine gre yaplacak binann durum ve
ihtiyacna uygun olmas arttr.
7.02.1. at Eimi:
at yzeylerinin meyili %45i geemez.
Hibir durumda mahya ykseklii (5.00) m.yi geemez.
at yzeylerinin meyili saak ucundan hesaplanr ve at yzeyleri ak cephelerin saak
ularna dik akntl olarak dzenlenir.
(5.00) m.yi gememek art ile hesaplanacak mahya yksekliklerini amamak ve en ok
meyil iinde kalmak artyla at ekli serbesttir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

49

stanbul mar Ynetmelii

atlarda gizli dere uygulamalarnda; max at eimi son kat deme seviyesinden balatlarak
hesaplandnda ulalacak mahya seviyesi almamak artyla at (0.50) m. i parapet
zerinden balatlabilir
Bodrum hari 2 kat gemeyen ayrk nizam binalarda at aras piyesi ve atdaki deiik
zmlerin kabulnde Belediyesi yetkilidir.
7.02.2. at Arasn Kullanma:
at aralarna bamsz blm yaplamaz. Bu ksmlarda ancak su deposu, asansr kulesi,
doalgaz ynetmeliine uygun olarak kazan dairesi ile son kattaki bamsz blmlerle
irtibatl piyesler yaplabilir. Bu piyesler; at eimi ierisinde kalmak kouluyla, ait olduu
bamsz blmn son kattaki snrlarnn kaplad alan gememek, minimum piyes
llerini salamak art ile yaplabilir. at eimi ierisinde kalmak artyla bu alanlar iin
belirlenen asgari ykseklik art aranmaz.
at piyeslerinin ait olduu bamsz blmn son kattaki snrlarnn %25ini amamak,
bamsz blmler arasndaki teraslarn birbirlerine olan mesafeleri en az (4.00) m. olmak ve
saak ucundan itibaren derinlii en az (3,00) m olmak artyla, bamsz blme ait teras
yaplabilir.
at arasnn son kat bamsz blm ile birlikte kullanlmas amacyla son kat tavan betonu
ksmen veya tamamen yaplmayabilir.
Son kat tavan demesi en yksek mahya kotunu amayacak ve en fazla at eimi iinde
kalacak ekilde eimli olarak tertip edilebilir. Avan projesine gre uygulama yaplan alanlar
ile, konut ve ticaret, konut+ticaret alanlarnn dnda at aras piyesi yaplamaz.
7.02.3. at Dna Tama:
Merdiven evi, klklar, duman ve hava bacalar at mahyasn (0.50) m. aabilir. kili blok
ve blok nizam binalarda komu duvarlar at arasnda da devam edecek ve at rtsn en az
(0.50) m. aacaktr. TSE standartlarna gre projelendirilecek asansr kulelerinin en az
llerdeki blmlerinin at rtsn amasna izin verilir.
Bu maddede belirtilenler ve 8.03 maddesindeki at piyeslerinde dzenlenecek pencereler
dnda at rts stnde hi bir kma ya da knt yaplamaz.
7.02.4. Teras atlar:
Teras atlarda merdiven evi, asansr kulesi, teknik olarak gerekli ise ortak anten, ykseklii
kadar cephe hattndan ekilmek kayd ile gne enerjisi, otopark, ilgili kurululardan (DLH)
uygun gr alnmak kayd ile helikopter ini pisti, su deposu ve peyzaj dzenlemesi
yaplabilir. lan reklm amal panolar konulmas belediye iznine tabidir.
Teras atlar sadece ortak alan olarak kullanlabilir.
Teras atlarda s ve su yaltm uygulanmas ve kenarlarda en ok (1.00) m. yksekliinde
parapet veya korkuluk yaplmas zorunludur. ( Bu tr korkuluklarn deprem yklerinin altnda
devrilmesinin nlenmesi iin gereken tedbirler alnmaldr)
Teras atlarda bahe dzenlemesi yaplabilir. Bahe dzenlemesi yaplabilmesi iin gerekli
olan (0.50) m. toprak dolgu, parapet yksekliine dhil edilmez.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

50

stanbul mar Ynetmelii

Ortak alan olarak kullanlan teras atlarda bahe dzenlemesi yaplmas halinde merdiven evi
yannda, bina sakinleri tarafndan kullanlmak zere, wc, lavabo, ay oca, bahe
dzenlemesinde kullanlacak malzemeleri depolamak iin toplam teras alannn %10 unu
gemeyen ve en fazla (20.00) m kapal mekn oluturulabilir. Bu alan; merdiven evine bitiik
olarak, bina n cephesine asgari (3.00) m.den fazla yaklamayacak ekilde dzenlenecek ve
katlar alanna dhil edilmeyecektir.
7.02.5. at Hkmlerine Tabi Olmayan Yaplar:
Avan proje uygulamalarna ilikin yaplar, korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar,
antsal yaplar, sanayi yaplar, resmi ve umumi yaplar, dini yaplarn atlar ve bunlarn yeni
yaplacak yada tamir veya tadil edilecek blmlerinin atlar bu madde hkmlerine tabi
deildir. Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri sakldr.
7.02.6. Genel Hkmler:
at arasna kan merdivenler ve asansr kuleleri bina n cephesine asgari (3.00) m.den fazla
yaklaamaz.
Umumi binalar, salk ve eitim tesisleri, iinde patlayc madde bulundurulan binalar ile
yksek yap ve tesislere paratoner konulmas mecburidir. Her trl binann atsna birden
fazla TV, radyo ve dier amal kullanmlar iin anten tesis edilemez. Yksek yaplar ile
havaalan uu koridoru dhilinde en fazla ykseklikteki yaplarda belediyesince uygun
grlecek yerlerde uyar lambas tesis edilecektir.
7.02.7. Saaklar:
Saak genilii maksimum (0.60) m.dir. Saak ucu seviyesi son kat deme seviyesidir.
Saak genilii en fazla (0.60) m.dir. Saak ucu seviyesi son kat deme seviyesidir.
Ayrk yap nizamna tabi olan yerlerde zemin katta ve d cephelerde bina sahasna dahil
edilmeyen boluklar oluturularak yaplan binalarda bu boluklar zerinde yaplacak saak
ular birletirilebilir.
n bahesiz binalarda yaplacak giri saaklarnn genilii (0.60) m.yi gememek artyla,
en alak noktas yaya kaldrm (tretuvar) st seviyesinden (2.40) m.den az olamaz. n
baheli binalarda ise giri saak genilii (1.50) m.ye kadar artrlabilir.
Ancak bodrum hari 4 kat gemeyen ayrk nizam binalarda saak ucu ile parsel snr
arasndaki mesafe hibir noktada (2.00) m.nin altna dmemek artyla saak geniliinin en
fazla (1.00) m. ye kadar yaplmasnn kabulne Belediyesi yetkilidir.
7.02.8. D Grnm:
Belediyeler mahallin, evrenin ve bitiik bina veya binalarn zelliklerine gre grnt
kirliliine meydan vermemek iin yaplar arasnda uyum salamak, gzel bir grnm elde
etmek amacyla d cephe eklini boya ve kaplamalar ile atnn malzemesini ve rengini tayin
etmeye yetkilidir. Evvelce yaplm olan yaplar iin de bu yetki kullanlabilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

51

stanbul mar Ynetmelii

IKMALAR
MADDE 7.03
Binalarda taban alan dnda kendi bahe hudutlar dna tamamak ve Deprem
Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olmak art ile
aada belirtilen koullarla ak ve kapal kma yaplabilir.
kma Yapma artlar:
7.03.1.
5 kat irtifaya kadar olan yaplarda (5inci kat dahil) kma genilii evre yaplanma
koullarna uymak koulu ile maksimum (1.50) m.dir.
6-10 kat irtifaya kadar olan yaplarda (10uncu kat dahil) kma genilii evre yaplanma
koullarna uymak koulu ile maksimum (1.20) m.dir.
10 katn zerindeki yaplarda ise tm katlarda kma yaplamaz.
7.03.2. (6.00) m. den daha geni yollardan yz alan parsellerin yarsndan fazlasnn bina
cepheleri kmal olumu ise yol, meydan gibi kamu kullanmna ayrlm yerler zerinde
parsel snr dnda (imar istikameti dnda), ayn cephe karakterini korumak amacyla
teekkle uygun belediyesinin uygun grmesi halinde en ok (1.00) m. genilikte ak veya
kapal kma yaplabilir.
7.03.3. ereve tekil edilmeden konsol oluturulamaz. Kolonlarn, binann herhangi bir
katnda konsol kirilerin veya alttaki kolonlarda oluturulan guselerin stne veya ucuna
oturtulmasna hibir ekilde izin verilmez.
7.03.4. Binalarda yaplacak ak ve kapal kmalarn tabii zemin kotu ile kma alt
arasndaki dey mesafe hibir yerde (2.40) m.den az olamaz. Ancak, n bahe mesafesi 3m
ve daha az olan parsellerde; n baheye yaplacak kmalarda, yol kotu ile kma alt
arasndaki dey mesafe hibir yerde (2.40) m.den az olamaz.
7.03.5. Ayrk nizama tabi veya yan baheli binalarn bitiik olmayan cephelerinde yaplacak
ak ve kapal kmalar yan ve arka komu hudutlarna (2.00) m.den fazla yaklaamaz.
Bitiik yap nizamna tabi binalarn n ve arka cephelerinde yaplacak ak ve kapal kmalar
bitiik yan komu snrlarna (2.00) m., arka komu snrna (2.00) m. yaklatrlabilir. Ayrca
komu parsellerde daha nce parsel snrna kadar kma yaplmsa, kapal kmalarn yan
komu snrna kadar yaklatrlmalarna da izin verilebilir.
7.03.6. Genilii (0.10) m.yi amayan denizlikler, deme seviyesinde olmamak ve al
yerletirilmek artyla dekoratif amal genilii (0.60) m.yi amayan gne kesicileri bu
ynetmelik hkmlerine gre yaplmasna izin verilen bina saaklar, genilii (0.20) m.yi
amayan ak ve kapal kmalar, motifler, bahe iinde yaplacak giri merdivenleri kma
saylmaz.
7.03.7. mar plannda, ayrk nizama tabi olan, taban alan (TA) emsali ile inaat msaadesi
verilen yerlerde, zemin katta bina sahasna dhil edilmeyen boluklar oluturulduunda
normal katlarda bu boluklar zerinde yaplacak kmalar arasndaki mesafe, (3.00) m.den az
olamaz.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

52

stanbul mar Ynetmelii

7.03.8. Bir parselde birden fazla bina yapldnda binalarn kma ular arasndaki mesafe
(6.00) m.den az olamaz.
7.03.9. mar plan ve ynetmelik hkmlerine gre yaplan kademelendirmelerde (3.00) m.
kademe mesafesi iinde kma yaplamaz. Ayrca yol meyli sebebiyle de yaplan
kademelendirmelerde de kma yaplamaz.
IIKLIKLAR
MADDE 7.04
Her mstakil ev veya dairede en az bir oturma odas ile bir yatak odasnn dorudan doruya
hariten k ve hava almas mecburidir. Bu ekilde k ve hava almalarna lzum olmayan
dier odalarla mutfaklarn klktan, banyo veya ykanma yeri, kiler, hellarn klk veya
hava bacasndan faydalanmalar da mmkndr. Mutfaklarda ocak yanma gazn uzaklatran
havalandrma bacas yaplmas mecburidir. Doalgaz kullanmnda doalgaz tesisat teknik
esaslarna uyulacaktr.
Genel olarak klklarn dar kenar (l.50) m.den ve sahas (4.50) mden az olamaz.
Otel, pansiyon, ihan ve benzeri binalarda odalarn faydalanacaklar klklar ykseklikleri
(6.50) m.yi gemeyen binalarda dar kenar (1.50) m.den ve sahas (4.50) mden
dierlerinde ise dar kenar (2.00) m.den sahas (6.00) m2den az olamaz.
Her trl binada hava bacalarnn asgari ls (0,50x0,60) m.dir. Hava bacalarnn iinden
tesisat geirilemez.
Asgari ldeki bir klk veya hava bacasndan her katta en ok drt piyes faydalanabilir. Bu
piyeslerin adetlerinin artmas halinde drtten fazla her bir piyes iin klk veya hava bacas
ls, ayn nispette arttrlr.
Ancak, yukarda belirtilen ekillerde k ve hava almas gerekmeyen veya lzumlu k ve
havay bu ynetmelikte tarif edilen ekilde esasen almas mmkn olan piyeslerden, herhangi
bir klk veya hava bacasna pencere almas bu klk veya hava bacas llerinin
artrlmasn gerektirmez.
Her binann lzumlu klk veya hava bacas kendi parseli zerinde bulunacaktr. Komu bina
veya parsellerin klk veya hava bacasndan faydalanmak suretiyle bu elemanlarn
yaplmamas veya llerinin azaltlmas mmkn deildir.
Iklk ve hava bacalar bunlara ihtiyac olan kattan itibaren balatlabilir.
Binalarn bitiik olmas gereken komu tarafnda yaplacak klklarda kiriler devam
ettirilebilir. Bu ksmlarn duvar ile kapatlma zorunluluu yoktur.
Ancak hava bacalarnn komu parsele bitiik kenarnn duvar ile kapatlmas arttr.
Binalarn bitiik olmas gereken komu tarafnda boydan boya klk yaplmas halinde
civarn nizamna aykr bir grnm meydana getirmemek zere sokak cephesinde bina
yksekliinde kapatlmas mecburidir.
Ortadan aydnlkl i hanlarnda dardan dorudan k almayan brolarn toplam alannn
1/8 inden kk ve dar kenar (2.00) m.den az olmamak kayd ile avlu biiminde klk
yaplabilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

53

stanbul mar Ynetmelii

Bu kla alan (1.50) m.lik galeri ile girilen brolarn dorudan k ald kabul edilir.
Galerinin geni tutulmas halinde (1.50) m.den fazla olan miktar kadar klk dar kenar
arttrlr. Ayrca asansr, merdiven gibi ksmlar klk alanna tecavz edemez.
Ayrca merkezi havalandrma ve klima sistemi ile donatlm otel veya benzeri yaplarda
direkt k ve hava gerektiren hacimlerin, gerekli k ve havalandrmas; yaplacak teknik
tesisatla salandn kantlamak art ile klk aranmayabilir.
Kuranglezler: Parsel snr iinde kalmak ve binaya bitiik olmak artyla (1.00) m. genilikte
kuranglez yaplabilir. Kuranglezler en az alan artn salamak koulu ile snak, kmrlk,
kazan dairesi, depo, bir st kata balantl piyesler ile wc ve ykanma yerlerinin
havalandrlmas amac iin kullanlr.
Ayrk nizamda bina etrafnda mtemadi kuranglez tesis edilemez. Kuranglezlerden giri k
yaplamaz. Kuranglez yaplan yerlerde kuranglez boluu kolonlara (50) cm.den daha yakn
tekil edilemez.
Sanayi blgelerinde bodrum katlarn imalathane olarak dzenlenmesi durumunda ise yol
cephesi dndaki cephelerde kuranglez genilikleri (1,40) m. olarak dzenlenebilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

54

stanbul mar Ynetmelii

SEKZNC BLM
YAPI MEKNLARI
YAPILARDA BULUNMASI GEREKEN PYESLER VE LLER
MADDE 8.01
8.01.1. Konutlarda bulunmas zorunlu piyesler ve en az lleri:
l oda
l yatak odas veya yatak nii
l mutfak veya yemek piirme yeri
l banyo veya ykanma yeri
l wc bulunacaktr. Ykanma yeri ile wc bir arada olabilir. Bu durumda alan (3.60)m2den az
olamaz.
Piyesler:

Darkenar

Alan

En az l oda

3.00 m.

l2.00m2

Yatak ve alma odalar

2.40 m.

8.00 m2

Yatak nii

l.50 m.

3.30 m2

Mutfak veya yemek piirme yerleri

l.50 m.

3.30 m2

Banyo veya ykanma yerleri

l.20 m.

3.00 m2

Wc.

l.00 m.

1.20 m2

Antre, koridor vs. i geitler

l.10 m.

1.32 m2

lsnden daha kk yaplamaz.


Yemek nileri dar kenar 3.00 m. ve alan 12.00 m2 olan bir odaya alacaktr. Yemek piirme
yerleri veya ak olarak dzenlenecek mutfaklar hava ve duman bacalar ile irtibatl olmak
art ile dzenlenebilir. Tm piyeslerde tefri yaplmas zorunludur. Antre, soyunma yeri,
sandk odas veya kiler gibi mekanlar oda saylmazlar.
8.01.2. yerlerinde bulunmas gereken piyesler ve en az lleri:
A. Alan (20.00) m2den byk dkknlarda en az bir adet wc ve lavabo yeri bulunmas
zorunludur.
(20.00) m2nin altnda ve her dkkna bir ortak wc ve lavabo oluturulmas halinde
dkknlarda ayr ayr wc aranmaz.
Alan (500) m2den daha byk dkknlarda yeterli sayda olmak zere bay ve bayanlar
iin ayr ayr en az birer adet wc ve lavabo yeri ile zrller iin en az bir adet wc yeri
ayrlmas arttr.
B. 4 bamsz brosu olan ve normal kat alan (150,00) myi geen bro katlar iin bay ve
bayan ayr olmak zere birer adet wc ve lavabo yeri ile zrller iin wc ayrlmas
zorunludur.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

55

stanbul mar Ynetmelii

C. Dkkn ve brolarn dar kenar (2,00) m.den az olmamak zere alan (6.00) mden az
olamaz.
D. zellik arz eden binalarda bu ynetmeliin kendileri iin belirtilen hkmleri geerlidir.
8.01.3. Resmi ve umumi binalarda ihtiyaca gre her katta bay ve bayan ayr ayr olmak ve
bunlardan en az %50si kadar alaturka olarak tertiplenmek artyla wc ve lavabo yeri
braklmas zorunludur.
Ayrca, her katta bedensel engelliler iin kolayca ulalabilecek ekilde en az (1.50x1.50) m.
ebadnda wc ve lavabo yeri braklacaktr. Bu wc mahallinin kaps eiksiz ve da alacak
ekilde yaplacak ve kap kanad genilii en az (0.95) m. olacaktr.
Resmi ve umumi binalarda koridor genilii en az (2.00) m. olup koridor uzunluu (20.00)
m.yi getii takdirde genilik en az (2.50) m. olacaktr.
YKSEKLKLER
MADDE 8.02
Genel olarak, iskn edilen katlarn i ykseklii (taban demesi zerinden tavan altna kadar)
(2.60) m.den az olamaz. Ykanma yeri, banyo, du, lavabo yeri, wc, kiler, ofis, antre, koridor,
yatak hol, merdiven alt, her trl i ve d geitler, iskan edilmeyen bodrum katlar ile
mtemilat binalarnda bu ykseklik (2.40) m.den aa dmemek zere indirilebilir.
Otel, pansiyon, ihan, maaza, dkkn ve benzeri iyerlerinin i ykseklikleri taban
demesinden tavan altna kadar (2.80) m.den az olamaz. Garaj, kalorifer dairesi, odunluk,
kmrlk gibi zellik arz eden yerlerin ykseklikleri bu kaytlara tabi olmayp hizmetin
gerektirdii ekilde belediyelerce tespit edilir.
Her trl oyun salonlar, kahvehane, gazino ve gece kulb, birahane, diskotek, ikili
lokantalar, taverna, bar ve benzeri halkn toplu olarak uzun sre kald mahallerin taban
deme zerinden tavan altna kadar i ykseklii (3.50) m.den az olamaz.
Eitim, salk, yurt gibi binalarn i ykseklii (3.00) m.den az olamaz.
Sanayi tesisleri, sinema, tiyatro ve konferans salonlar, katl otoparklar ve spor salonlar gibi
zellik arz eden yaplarda i ykseklikler teknolojik ve mimari gereklere gre belirlenir.
(Mlga paragraf: 14.10.2011-2354 sayl Meclis Karar ile)
Resmi binalar ile projeleri ilgili bakanlklarca onaylanm yerlerde, zel kanunlar ve
ynetmeliklerine ilikin hkmler sakldr.
PENCERELER
MADDE 8.03
Pencere boluklarnn belirlenmesinde Binalarda Is Yaltm Ynetmelii hkmlerine ve
Trk Standartlar Enstits standartlarna uyulmas zorunludur.
skan edilen bodrum katlarn da alan piyeslerinin pencere ykseklii (0.50) m. den az
olamaz.
at Piyeslerinde Dzenlenecek Pencereler: Son kattaki bamsz blmlerle irtibatl
piyeslerin aydnlatlmas amacyla at rts zerinde kma, knt yaplabilir. Bu kntlar
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

56

stanbul mar Ynetmelii

saak ucundan itibaren en az (3.00) m. ekilerek balatlacak, kntlarn (mahya) ykseklii


hibir yerde ait olduu deme st kotundan (3.50) m.den fazla ykseltilemeyecektir.
at eimine uyularak (1.00) m alan amamak art ile at saak ucundan en az (3.00) m
ekilerek pencere tertiplenebilir.
at arasnda yaplan piyeslerin terasa alan kap ve pencere dndaki pencere boluklar
(1.00) mden byk olamaz. Bu pencereler birbirine eklenerek bant haline getirilemez.
KAPILAR
MADDE 8.04
Kap ykseklikleri: Bina giri ve dkkn giri kaplarnda (2.20) m.den daire, oda ve servis
kaplarnda (2.10) m.den, iskn edilmeyen bodrum katlardaki i kaplar ile mtemilat
kaplarnda (2.00) m.den az olamaz.
Kap genilikleri; umumi binalarn giri kaplarnda (2.00) m.den dier binalarda (ve yangn
merdivenlerine alan kaplarda) (1.50) m.den az olamaz. Ancak, mstakil konutlarda bina
giri kap genilii (1.20) m.ye indirilebilir.
Dkkn ve daire kaplarnn genilikleri (1.00) m.den oda ve mutfak kaplarnda (0.90)
m.den, dier i kaplarda (0.80) m.den az olamaz.
Dner kaplar, belirtilen llerde yaplacak normal kaplarn yannda ilave olarak
bulunabilir.
Kaplarda eik yaplamaz. Eik yaplmas zorunlu hallerde zrllerin hareketini, yangn
klarn ve benzeri eylemleri engellemeyecek nlemler alnr.
Banyo kaplarnda alttan temiz hava giriini tabii olarak salayan bir dzen yaplacaktr.
KOMU PARSELE KAPI VE PENCERE AILMASI
MADDE 8.05
Bir binaya pencere ap kapamakta inaat hkmnde olup, belediyenin iznine (ruhsatna)
tabidir. Bitiik nizamda yan tarafa isabet eden komu parsele pencere ve kap almasna izin
verilemez. Ancak imar planlar ve imar ynetmelikleri hkmlerine gre belediyece bir
saknca grlmeyen hallerde; komu parsel sahibinin muvafakat ve belediye encmeni karar
ile tapuda irtifak hakk tesis edilmek suretiyle pencere ve kap almasna izin verilebilir.
zel mlkiyete tabii olmayan ve park, ocuk bahesi ile oyun alanlar olarak aktif yeil
alanlara ayrlm ve tapu kaytlar terkin edilmi yerlere belediyeden izin (ruhsat) alnmak
suretiyle pencere almasna izin verilebilir.
MERDVENLER
MADDE 8.06
8.06.1. Genel Hkmler
Genel olarak bu Ynetmelikte ad geen umumi binalarla otel, i han, bro, pasaj v.b. birden
fazla kat olan ev ve apartmanlarn bamsz blmlerinin ortak merdivenleri ahap olamaz.
Merdivenlerin at, bodrum ve benzeri ortak alanlara ulatrlmas zorunludur.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

57

stanbul mar Ynetmelii

Merdiven kovasnn dar kenar (0,10) m.den az olamaz.


Basamak genilii: 2a+b=60 ile 64 formlne gre hesaplanr. Formldeki a= ykseklik, b=
geniliktir.
Merdiven tanziminde en ok 18 rhtan sonra ara sahanlk braklacaktr.
mar Kanunu ile imar plan ve bu Ynetmelik hkmlerine gre korunmas mmkn olan
binalarda kat ilavesi halinde, mevcut merdivenler bu madde hkmlerine uymad takdirde,
bu konuda yaplacak ilemi saptamaya ilgili belediyesi yetkilidir.
Merdivenlerin her iki tarafnda da zrllerle ilgili TSE standartlarna uygun korkuluk ve
kpete yaplmas ayrca sahanlk ve merdiven demelerinde ve kaplamalarnda da
standartlara uyulmas zorunludur. Merdiven basamaklar ve sahanlk llerine dair TSE
standartlarnn bu maddede belirtilen l ve miktarlardan kk olmas halinde bu madde
hkmleri geerlidir.
Binalarda usulne gre asansr yaplm olmas nizami ekil ve llerde merdiven yaplmas
koulunu ortadan kaldrmaz.
Merdiven Kolu ve Sahanlk Genilikleri le Merdiven Basamaklarnn lleri
8.06.2. Konut Binalarnda:
Ortak merdiven ve sahanlk genilikleri (l.20) m.den az olamaz. atya ve bodrum katlara
ulaan ortak merdivenlerde de bu llere uyulur.
Bu ller tek aileye mahsus evlerde veya bamsz blmlerde (dubleks, tripleks,...vb.)
(0,90) m.ye, servis merdivenlerinde (0,70) m.ye kadar indirilebilir.
skan edilmeyen at aralarna kan merdivenlerde bu ller aranmayabilir. Merdivenin
atya ulamamas durumunda atya k salayacak gemici merdiveni bulunmas arttr.
atl binalarda atya kmak iin en az (0,80 x 0,80) m. boyutlarnda kapakl bir delik
bulundurulur.
Merdivenin at ile irtibatlandrlmas zorunludur ve Merdiven boluklarnda, yangn annda
duman tahliyesi iin en az (0,4.x0,40)m. veya (= 0,30) m. llerinde hava bacas
braklmas ve doalgaz kaaklar annda doal gazn tahliyesi iin serbest en kesit alan en az
150cm2 olan havalandrma kanallarnn olmas veya gaz alarm cihaznn kullanlmas
zorunludur.
Merdiven Basamaklarnn lleri:
Basamak ykseklii; 0.17 m.den fazla olamaz.
Basamak genilii; 0.27 m.den az olamaz.
Balansmanl merdivenlerde, merdiven genilii kova kenarnda asgari basamak genilii
0.10m. olacak, bu genilik basamak ortasnda (0.27) m.den aa dmeyecektir.
skan edilmeyen at aras ve atlar ile bodrum katlara ait merdivenlerde rht ykseklii
(0.20) mden ok basamak genilii ise (0.25) m den az olamaz.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

58

stanbul mar Ynetmelii

8.06.3. Konut D Binalarda:


Herhangi bir merdivenin, yapda merdiven merkez olmak zere (25,00) m. yarapl daire
iindeki piyeslere hizmet edebilecei kabul edilir. Bunu salamayan byk boyutlu binalarda
yukardaki lye uyularak gerekirse ikinci veya nc merdiven tesis edilir.
Umumi binalarn merdiven genilii (1,60) m.den az olamaz.
Umumi binalarda basamak genilii ve ykseklii:
merdivenlerde rht ykseklii

D merdivenlerde rht ykseklii

: 0,l5 m.den fazla

merdivenlerde basamak genilii

: 0,29 m.den az

0,l6 m.den fazla

D merdivenlerde basamak genilii : 0,32 m.den az olamaz.


Balansmanl merdivenlerde, merdiven genilii kova kenarnda asgari basamak genilii
0.15m. olacak, bu genilik basamak ortasnda 0.32 m.den aa dmeyecektir.
Bu ynetmelikte oluturulmas zorunlu tutulan ana merdivenler dnda dzenlenen
merdivenlerde, umumi bina tanmna girmeyen yaplarda dzenlenen bamsz blm ii
merdivenlerde ve cephesi (8.00) m.den ve/veya kat alan (150.00) m2.den kk binalarda
dzenlenecek merdivenlerde; merdiven kolu ve sahanlk genilii (1.20)m.den az, basamak
ykseklii i merdivenlerde (0.17) m.den, d merdivenlerde (0.16) fazla, basamak genilii
ise; i merdivenlerde, k hattnda (0.27) m.den, d merdivenlerde (0.30) m.den az olamaz.
8.06.4. Korkuluklar:
Her trl binada; balkon ve teras etrafnda 5den fazla basama bulunan ak merdivenlerde,
kotu (0.90) m.den az olan pencere boluklarnda, deme kotundan itibaren en az (0.90) m.
ykseklie kadar teknik artlara uygun olarak, gerekli emniyet tedbirleri alnmak suretiyle
korkuluk yaplmas mecburidir.
stinat duvar stnde ve her ne sebeple olursa olsun daha nce n bahelerin yaya kaldrm
seviyesine gre (0.50) m.den daha aada teekkl etmi bahelerde yol kenarna bahe
duvar yaplmad takdirde, korkuluk yaplmas zorunludur.
YANGIN MERDVENLER
MADDE 8.07 (Deiik: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelie uyulmas zorunlu olup; tereddt
edilen konularda Bykehir Belediyesi tfaiye Daire Bakanlnn gr alnr ve bu
gre uyulur.
ki katl binalarda tfaiye Daire Bakanlnn gr dorultusunda yangn merdiveni yerine
deiik mimari zmler yaplabilir.
Yangn merdivenlerinin komu parsele yaklama mesafesi ayrk yap nizamnda (1.50) m.'den
az olamaz.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

59

stanbul mar Ynetmelii

ASANSRLER
MADDE 8.08
Bina giri katndan itibaren kat adedi, , bu kat ile birlikte 4den fazla olan konut binalarnda,
bodrumda iskan edilen katlar dahil tm katlara hizmet veren asansr yaplmas zorunludur.
Yap sahibince istenirse daha az katl yaplarda da asansr yaplr.
Asansr boluunun dar kenar (1.20) m.den, alan (1.80) m2den, kap genilii ise (0.90)
mden az olamaz. Asansr n sahanlk genilii, asansr kaps srme ise en az(1.20) m.,
asansr kaps da alan kap ise en az (1.50) m. olmaldr.
Konut binalarnda 12den fazla daire bulunmas halinde asansr boluunun dar kenar en az
(1.40) m. ve alan (2.50) m2den az olamaz.
Manuel kapl asansrlerde gvenlik iin i otomatik (tam otomatik veya yar otomatik ) kap
yaplacaktr.
Bina giri demesi ile son kat tavan kotu arasnda 10dan fazla kat bulunan veya fiili
ykseklie gre asansr yaplmas mecburiyeti bulunan binalarda toplam konut says 20yi
getii takdirde en az 2 adet asansr yaplmas zorunludur.
Kullanlabilir katlar alan 800 m2den ve kat adedi 1den fazla olan umumi binalarda en az bir
adet asansr yaplmas zorunludur. Ayrca, kat alan 800 m2den ve kat adedi ten fazla olan
umumi binalarda, yksek yaplarda yukardaki esaslara uygun ve en az iki adet olmak zere
binann tipi, kullanm younluu ve ihtiyalarna gre belirlenecek sayda asansr yaplmas
zorunludur. Bu asansrlerden birisi hem insan, hem yk tayabilecek nitelikte olmaldr.
Ayrca herhangi bir tehlike annda, arza veya elektriklerin kesilmesi halinde zemin kata
ulap kaplarn aacak, yangna dayankl malzemeden yaplm, aft iinde, duman
szdrmaz nitelikte, kesintisiz bir g kaynandan beslenecek ekilde tesis edilmesi
gerekmektedir.
Umumi binalarda yaplacak asansrlerden en az bir tanesi bedensel zrllerin kullanmna
uygun yaplacaktr. Bu asansrlerin i kabini en az (1,10x1,40) m. llerinde yaplacaktr.
Kap genilii (net alm) (0,85) m.den az olmayacaktr. Kabin iinde yerden (0,85-0,90)m.
ykseklikte tutunma kolu olacaktr. Asansr kaplar otomatik veya fotoselli olacaktr. Her
trl asansr kabininde kap yaplmas zorunludur.
TSE standartlarnn yukardaki l ve miktarlardan kk olmas halinde bu madde
hkmleri geerlidir.
Bina giri demesinden son kat tavan kotuna kadar fiili ykseklik veya bu ykseklik iindeki
kat says bu maddenin uygulanmasnda asansr yapma zorunluluuna esas alnacaktr.
Asansr makine dairesine k merdiveni dizayn ve malzeme olarak binann ana merdiveni
niteliinde olacaktr. Asansr makine dairesi evre duvarlar ve taban yangna dayankl
malzemeden yaplacaktr.
Binann kat ve daire adedinin fazlal veya kullanma eklinin gerektirdii lzuma gre
asansr ve yerinin l veya adedini artrmaya balang kat olarak zemin kat yerine bodrum
veya birinci kat semeye ilgili belediyeler yetkilidir.
mar plan ile kanun ve ynetmelik hkmlerine gre muhafazas mmkn olan yaplara kat
ilavesi halinde, asansr yeri lleri mevcuda uydurulabilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

60

stanbul mar Ynetmelii

Binalarda asansr makine dairesinin tavan betonu st kotu ile binann son kat deme kotu
arasndaki mesafe makine tesisat projesinin n grd emniyet mesafesini aamaz. zellik
arz eden binalarda asansr makine dairesinin tavan betonu st kotu belediyelerce belirlenir.
Ayrca asansrn balad kat demesi altnda asansr mahalline rastlayan ksm bo
braklr.
Asansr makine dairesinin yeri, ekli, bykl teknik zelliine gre belirlenir.
Asansr ynetmelii ve ilgili TSE standart hkmlerine uyulmas zorunludur.
PORTKLER
MADDE 8.09
mar plan hkmleri uyarnca portik dzenlenmesi gereken yerlerde aksine bir hkm
bulunmad takdirde, portik derinlii (4.00) m. ykseklii ise (3.50) m. ile (5.00) m. arasnda
yaplacaktr. Ancak civarn teekkl tarz ve mevkii zellikleri dolaysyla bu ller
belediyelerce deitirilebilir.
ASMA KATLAR
MADDE 8.10
Avan Projesine gre uygulama yaplacak yerlerin dnda asma kat yaplamaz.
Asma kat; bu gibi yerlerde bodrum ve zemin katlarnda yaplabilen, alt kat i ykseklii
(2.60) m.den ve st kat i ykseklii ise (2.50) m. den az olmayan, alan ait olduu piyes
alannn 2/3n gemeyen, kapal bir hacim oluturmayan, bir yola yz olan parsellerde o
yoldan, birden fazla yz olan parsellerde ise geni yol cephesinden (3.00) m. dier yol
cephesinden (1.50) m. ekilmek zere yaplan ve mstakil kullan olmayp, bulunduu
blmn kullanmn tamamlayan kattr. Yollarn ayn genilikte olmas halinde ekme
mesafelerine ayarlamaya belediyesi yetkilidir. Asma katlar ait olduklar bamsz blmn
snrn aamaz. Bina cephelerinde asma kat hizasnda kiri yaplabilir. Asma kat uygulamas
yaplan yaplarda ksa kolon oluturulamaz.
Asma katlarn yapmnda yrrlkteki Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda
Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.
KAPICI DARES BEK ve KALORFERC ODALARI
MADDE 8.11
8.11.1. (Mlga madde: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
8.11.2. Beki Odas Ayrlacak Binalar:
yeri ve bro olarak kullanlacak kaloriferli veya kalorifersiz binalarn brt inaat sahas
2000 m2 den fazla olanlarnda beki odas yaplmas mecburidir.
8.11.3. Kaloriferci Odas Ayrlacak Binalar:
Kapc dairesi yaplmas mecburiyeti bulunmayan konut binalar dahil, merkezi stma sistemi
bulunan kaloriferli binalardr.
8.11.4. Kapc Dairelerinin, Beki ve Kaloriferci Odalarnn l ve Nitelikleri:
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

61

stanbul mar Ynetmelii

A. Kapc daireleri, beki ve kaloriferci odalar dorudan k ve hava alabilecek ekilde


dzenlenecek, taban deme seviyeleri ksmen tabii zemin kotu altnda kalmas
durumunda iskn edilen konut artlarn salayacaktr.
B. Kapc daireleri konutlarda bulunmas gerekli zorunlu piyesleri ve en az llerini
salamak zorundadr.
C. Bina iinde tertiplenen beki ve kaloriferci odasnn dar kenar en az (2.40) m alan en az
(8.00) m2 olacaktr. Ayrca (2.50) m2 byklnde hel ve du yeri bulunacaktr. Beki
odas bina dnda yapld takdirde taban alanna dhil edilecektir.
8.11.5.
(Mlga ilk paragraf: 18.05.2012-1110 sayl Meclis Karar ile)
Kapc dairesi; binalarn bodrum katlarnda tertiplenemedii durumlarda dier katlarda da
tertiplenebilir. Dier katlarda tertiplenmesi halinde emsale dhil edilecektir.
Kapc dairelerinin esas bina dnda mtemilat binas olarak dzenlenmeleri durumunda, bu
ynetmeliin mtemilat binalar hakkndaki l ve artlarna uyulmas, brt inaat alan
(40.00) m2 yi gememesi ve yukarda lleri verilen piyeslerden olumas salanacaktr.
Ayrca binann taban alanna dhil edilecektir.
SIINAKLAR
MADDE 8.12
3194 sayl mar Kanunun 36 ve 44 maddeleri gerei T.C. Bayndrlk ve skn Bakanl ile
T.C. ileri Bakanl tarafndan hazrlanarak 25.08.l988 gn, 19910-deiik 06.03.1991 gn
20806 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren snak ynetmelii hkmlerine
uyulacaktr. Snak ynetmeliinde deiiklik yaplmas halinde tm deiikliklere
uyulacaktr.
Snak hesabna esas inaat alan, bu ynetmeliin 2.04.7 maddesinde tariflenen katlar
alandr.
SU DEPOLARI, SIHH TESSLER
MADDE 8.13
Bu ynetmelikte belirtilen umumi binalarda ve yksek katl yaplarda (15.00) m3n altnda
olmamak zere, yapnn kullanma amac, gnlk su ihtiyac, seilen yangn sndrme sistemi
gibi kriterlere ve ulusal ve uluslararas standartlara uyulmak ve gerekli drenaj ve yaltm
tedbirleri alnmak artyla hacmi belirlenen su deposu bulundurulmas zorunludur.
Konutlarda 6 daireye kadar (6. daire dhil) su depolar (2.00)m3tr. 6 daireden sonra her
daire iin (0.50) m3 artrlr. Su ebeke basncnn 4 atmosferin altna kadar kalan blgelerdeki
binalarda hidrofor yaplmas gereklidir. skn edilsin veya edilmesin bodrum katlar dhil 5 ve
daha fazla katl binalarda her katta yangn musluu ve donats olan bir yangn dolab
yaplmas zorunludur. Yangn dolaplar duvarlarn iine monte edilecektir. Kat alan (800.00)
mnin stnde binalarda ise her katta en az 2 yangn dolab bulunacaktr. Ayrca binalarda,
sadece yangn musluklarna balanmak zere hacmi her yangn musluu iin (400.00) litre
olmak zere hesaplanacak ikinci bir su deposu yaplacaktr. Su depolar gerekli drenaj ve
yaltm tedbirleri alnarak bina tayc sisteminden bamsz olarak betonarme veya
paslanmaz elik ve shhi artlara uygun benzeri malzemelerden bodrum katlarda
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

62

stanbul mar Ynetmelii

yaplabilecei gibi bina dnda, yan ve arka bahede topraa gml ekilde de
yerletirilebilir. Ancak 2560 sayl yasa gereince SK Genel Mdrlne ait ynetmelik
ile Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.
han, bro, ar, pasaj maaza gibi binalarla otel v.b. konaklama tesislerinde en ok 25
kiiye; sinema, tiyatro gibi umumi binalarda ise en ok 50 kiiye en az l kadn l erkek iin
olmak zere wc, pisuar, lavabo ve zrller iinde en az bir kadn bir erkek olmak zere
standardna uygun hel, pisuar ve lavabo yaplmas ve yukardaki l ve nitelikte en az
(15.00)m3 su deposu yaplmas zorunludur. zellik arz eden yaplarda tfaiye Daire
Bakanlnn grne gre su deposu yaplacaktr. Ticari kullanml iyeri ve bro
binalarnda da dnk bamsz blm olarak wc yaplabilir.
Kalorifer daireleri ve bacalar, stma ve buhar tesisleri 19.11.1984 tarihli ve 18580 sayl
Resmi Gazete de yaymlanan Mevcut Binalarda Is Yaltm le Yakt Tasarrufu Salanmas
Ve Hava Kirliliinin Azaltlmasna Dair Ynetmelik ile 8.5.2000 tarihli ve 24043 sayl
Resmi Gazete de yaymlanan Binalarda Is Yaltm Ynetmelii hkmlerine uygun olarak
dzenlenir. Belirtilen ynetmeliklerde deiiklik yaplmas halinde deiikliklere uyulacaktr.
KUYULAR VE FOSSEPTKLER, RGARLAR, PS SU BALANTILARI
MADDE 8.14
Genel olarak temiz ve pis su kuyular ile fosseptikler komu hudutlarna 5,00 m.den fazla
yaklatrlamaz. Ancak bahe mesafelerinin uygun olmamas halinde zellikle bitiik nizama
tabi yerlerde fenni ve shhi mahsurlar olmad takdirde bu mesafeleri azaltmaya veya bir ka
komuya ait fosseptikleri bir arada veya bititirerek yaptrmaya belediyeler yetkilidir.
Fosseptiklerin hacimleri konut bana 12m alnmak suretiyle hesap edilir. Binalarn en dk
kanal balant kotu stnde kalan katlarn pis suyu cazibe ile uzun mesafe katedilmeden ana
mecraya balanr. En dk kanal balant kotu altnda kalan, pissu dearjlar ise dearj
pompalarnn elektrik kesintisi durumunda almayaca gz nnde bulundurularak,
boyutlar binann kullanm ekillerine gre, geici depolama imkn veren ayr bir rgarda
toplamak ve pompalamak suretiyle terfian yaplacaktr.
MTEMLATLAR
MADDE 8.15
Binalarn ortak alanlar garaj, odunluk, kmrlk, depo, amarhane, kapc dairesi,
kaloriferci dairesi, snak ve benzeri ortak hizmetler iin olup, amac dnda kullanlamaz.
Bu alanlarn binalarn bodrum katlarnda tertiplenmesi zorunludur. Ancak istisnai durumlarda
(arsa zemininden su kmas veya sert kaya olmas gibi) mtemilat olarak bahede tertiplenir.
Drt taraf yol ile evrili istisnai parseller dnda esas binalarn yol tarafndaki cephe
hatlarna tecavz eden mtemilat binas yaplamaz. stisnai parsellerde mtemilat
binalarnn yaplaca yeri tayine belediyeler yetkilidir.
Bahede yaplan mtemilat alanlar, bina taban alan hesabna dhil edilir. Dar kenar (4,00)
m.den, en yksek noktasnn tabii zeminden ykseklii (3,00) m.den fazla olamaz.
Mtemilatlar esas binaya bitiik olduklar takdirde komu mesafelerine aksi halde
ynetmeliin n, yan, arka bahe mesafeleri ile ilgili artlarna uymak zorundadr.
Elektrik Kurumu tarafndan gerekli grlen trafo, TAKS ve KAKS belirlenmi yerlerde inaat
emsaline dhil edilmez. Trafo binalar n bahe mesafeleri dnda kalmak, yan ve arka
bahelerde zorunlu hallerde komu parsel snrna minimum (1,00) m. yaklamak ve baka
amala kullanlmamak art ile yaplabilir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

63

stanbul mar Ynetmelii

BAHE DUVARLARI VE BAHE DZENLEMES


MADDE 8.16
n Bahe Duvarlar:
Bahe duvarlarnn yol stne isabet eden ksmlarnn yaya kaldrmndan itibaren
ykseklikleri, harputa dhil (1.00) m.yi geemez. Bu duvarlarn zerinde ayrca gr
kapamayacak ekilde (1.00) m. ykseklikte parmaklk yaplabilir. Meyilli yerlerde ykseklii
yaya kaldrmndan (1.00) m.yi amamak zere kademelendirilebilir.
Yan ve Arka Bahe Duvarlar:
Bu duvarlarn tabii veya tesviye edilmi zeminden ykseklii (1.50) m.yi geemez. Ayrca
bunlarn zerine gre engel olmayacak ekilde (1.00) m. yksekliinde parmaklk
yaplabilir.
Resmi ve Umumi binalar ile sanayi tesislerinin (Okul, hastane, cezaevi, ibadet yerleri, elilik,
sefarethane vb.) zellik arz eden bina ve bahe duvarlar bu madde hkmne tabi deildir.
Bahe Dzenlemesi:
Bo parsellerde mevcut arazi kotlarn deitirmek amacyla kaz ve dolgu yaplamaz. Btn
yap alanlarndaki uygulamalarda, binann oturduu sahann dnda kalan alann her (25.00)
msi iin bir aa dikilecektir. Parselin aa dikimine uygun olmamas halinde yukardaki
arta gre kacak saydaki aalar ilgili le/ilk kademe Belediye Bakanlnn uygun
grecei imar planlarnda kamunun kullanmna ayrlm alanlara dikilecektir. Uygulama
yaplacak parsellerde mevcut aa varsa revizyonu yaplabilir. Parseldeki korunabilen aalar
gerekli olan aa saysndan dlr. Her le/ilk kademe Belediye Bakanl ilesi hudutlar
dhilinde dikilmesi uygun olan aalarn listesini orman fakltesinden alacak ve parsel
bnyesinde dikilecek olan aalarn cinsi bu listeden belirlenecektir.
Parselinde bahe dzeni yaplmam ve gerekli sayda aa dikilmemi yaplara yap
kullanma izni verilemez. zellik arz eden blgelerde veya birden fazla istinat duvarlar
gerektiren parsellerde istinat duvarlar arasndaki teraslarn bitkilendirilmesi aa dikimi,
zemin ve bahe dzenlenmesi belediyece onaylanacak bahe dzenleme peyzaj projesine gre
yaplacaktr.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

64

stanbul mar Ynetmelii

DOKUZUNCU BLM
ISI YALITIMI
MADDE 9.01
Is Yaltm Ynetmelii ve ilgili TSE normlarna uyulacaktr
Isnmadan Kaynaklanan Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii hkmlerine uyulacaktr.
KAZAN DARELER, KAZANLAR VE BACALAR
MADDE 9.02
Kazan daireleri, kazanlar ve bacalaryla ilgili dzenlemeler aadaki artlara uygun olmaldr.
9.02.1. Btn kalorifer suyu, kullanma scak suyu ve buhar borular dorudan doruya
topraa veya betona gmlmeyecek mutlaka yaltlacaktr.
9.02.2. Oda iinden geen kalorifer suyu, kullanma scak suyu ve buhar borularnn etrafa
verdii s, faydal s olarak hesaba katlmad zaman yaltlacaktr.
9.02.3. Servis borularnn zemin ve tavan balant ksmlarnda hava szdrmazl
yaplacaktr.
9.02.4. Binalarn d hava scaklna gre kalorifer kazan k suyu scakln ayarlayan
otomatik kontrol sistemi olacaktr.
9.02.5. Her kazann ayr bir bacas olacak birden fazla kazan, her ne sebeple olursa olsun ayn
bacaya balanmayacaktr. Kalorifer bacasna soba, ofben vs. balanmayacaktr.
9.02.6. Bacalar kalorifer tesisat projesinde belirtilen kesitlerde, iine dardan hava
almayacak ekilde ii ve d sval olarak yaplacaktr. Bacalar, komu yksek binann, ekii
bozan etkisini azaltmak amacyla mmknse bu binalardan en az 6 m. uzaklkta bulunacak ve
ait olduu bina mahyasnn en az 80 cm. zerine kadar karlacaktr.
9.02.7. Bacalar mmkn olduu kadar yn deitirmeyecek ekilde yaplacak, yn
deitirmenin zorunlu olduu hallerde ise, yn deitirmede yatayla olan a en az 60
olacaktr.
9.02.8. Bacalarn en alt kotunda, satan ve hava szdrmayacak ekilde yaplm, contal bir
temizleme kapa yaplacaktr. Yatay duman kanallar bacaya en az %5 lik ykselen bir
eimle balanacak, duman kanallarnn temizlenmelerine imkn verecek, szdrmaz, s
yaltml, kolay alp kapanabilen ve en kk ls 30x30 cm. olan yeter sayda temizleme
kapa bulunacaktr.
9.02.9. Duman kanallar bacaya dorudan doruya veya zorunlu durumlarda yuvarlak
dirseklerle balanacak, asla 90lik keskin keli dirsek konulmayacaktr.
9.02.10. Kaloriferli binalarda kazan dairelerinin biri giri-k, dieri ka olmak zere en az
2 kaps bulunacaktr. Ka kaplar dorudan bina dna alabilecei gibi dar ile irtibat
olan ortak mahallere de alabilir. Da klar n bahe mesafesi iinde yaplamaz.
9.02.11. Kazan daireleri tabi zemin altnda ve n bahe mesafesi iinde kalmamak artyla
bina konturlar dnda yaplabilir. Bu alan TAKS ve KAKSa dhil deildir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

65

stanbul mar Ynetmelii

9.02.12. Is reticisi, ilgili mamul standartlarna ve kural standartlarna; uygun olmak


mecburiyetindedir.
9.02.13. Is reticisinin yerletirildii mahallerdeki duvar ve tavan aralklarnn lleri TS
3818e uygun olmak art ile imalat tarafndan art koulan deerlerin altna dmeyecektir.
9.02.14. Bakm ve onarm amalar iin brlrn yerinden geri karlmas veya yana alnmas
imknn verecek, gerektiinde kaps da olan, yeterli alanlar mevcut olmaldr.
9.02.15. Buhar kazanlar ve buhar jeneratrlerinin yerletirilecei hacimler iin yetkili kurum
ve kurululardan onay alnmaldr.
9.02.16. Kazan dairelerinde kat, sv, gaz yakt tank veya depolar bulunmamaldr.
9.02.17. Kazan dairesi kaplar yanmaz malzemeden ve darya alacak ekilde yaplmaldr.
Kazan Dairelerinin Havalandrlmas
Havalandrma aklklar d ortama direkt olarak almal, bunun mmkn olmad
durumlarda havalandrma kanallarla yaplacaktr. Mahaller dolayl olarak havalandrlamaz.
Kanal uzunluu (yatay ve dey uzunluklar ile dirsek edeer uzunluklar toplam) 10 m ve
zerinde ise havalandrma cebri (mekanik) olarak yaplacaktr. Havalandrma kanallarnda
90lik dirsek edeer uzunluu 3,00 m., 45lik dirsek edeer uzunluu 1,50 m. ve zgaralar
iin edeer uzunluk 0,50 m. alnacaktr. st havalandrma, havalandrma bacas ile tabii
olarak yaplabilir. Alt havalandrma kanal brlr seviyesine kadar indirilecektir.
Alt ve st havalandrmalarn her ikisi de tabii veya cebri yaplabilir. Tek bana st
havalandrma cebri olamaz. Alt havalandrma cebri, st havalandrma tabii olabilir.
Taze hava veya egzoz fanlarnn herhangi bir nedenle devre d kalmas durumunda brlrn
de devre d kalmasn salayan otomatik kontrol sistemi kullanlacaktr.
Menfez zeri dikdrtgen deliklerde ksa kenar en az 10mm olmaldr. Izgara kafes vb.lerin
gz aralklar en az 10x10mm olmaldr. Havalandrma iin kanatlarn kullanlmas
durumunda hesaplamalar iin TS 7363 standard uygulama kurallar dikkate alnacaktr.
st ve alt menfezler mmkn olduu kadar mahallin st ve alt seviyelerine ksa devre hava
akmnn engellenmesi iin birbirlerinden mmkn olduunca uzak yerletirilmelidir. st
havalandrma menfezi tavandan en fazla 40 cm aada, alt havalandrma menfezi demeden
en fazla 50 cm yukarda olacak ekilde almaldr.
a) Tabii Havalandrma
Tabii havalandrmada alt ve st menfezlerin d hava ile direkt temas etmesi salanmaldr.
Kazan dairesi toprak kotunun altnda kalyor ise havalandrma uygun boyutlarda kanallar ile
salanmaldr.
Havalandrma menfez ve kanallar korozyona kar dayankl, kolay yanmayan; galvaniz,
alminyum, bakr, DKP sac v.b. malzemelerden imal edilebilir (TS 3419). DKP sac
kullanlmas durumunda menfez ve kanallar antipas zeri yal boya ile boyanacaktr.
Toplam kurulu gc 1000 kWa kadar olan kazan dairelerinin havalandrmasnda dorudan
dar alan menfezler iin yeterli kesit alan aadaki formle gre hesaplanmaldr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

66

stanbul mar Ynetmelii

S A = F a 2.25 ( Qbr + 70 )
SA

: Alt havalandrma net kesit alan (cm2 )

: Menfezin geometrisine bal katsay

F=1

: Uzun kenar, ksa kenarnn 1,5 katndan fazla olmayan dikdrtgen

F=1

: Dairesel

F = 1,2

: Izgaral

F = 1,1

: Uzun kenar, ksa kenarnn 5 katna kadar olan dikdrtgen

F = 1,25

: Uzun kenar, ksa kenarnn 10 katna kadar olan dikdrtgen

: Menfezin zgara katsays

a=1

: Izgarasz

a = 1,2

: Izgaral

Qbr

: Toplam Anma Isl Gc (kW)

Toplam kurulu gc 1000 kWn zerine olan kazan dairelerinin havalandrmasnda toplam
anma sl gcnn her 1 kW iin 1,6 m3/h hava ihtiyac vardr. Buradan hareketle dorudan
dar alan menfez iin gerekli kesit alan aadaki forml ile hesaplanmaldr.

SA =

Qbr

3600

Qbr :Toplam Anma Isl Gc (kW)


:Menfez Kesit alan ( m2 )

SA

Kazan dairelerinde pis hava at miktar, toplam anma sl gcnn her 1kW iin 0,5m3/h
olmaldr. Buradan hareketle pis hava at iin gerekli menfez kesit alan aadaki forml ile
hesaplanmaldr.

S = S A 0.6
: Pis Hava At iin net kesit alan ( m2 )

b) Cebri Havalandrma
Tabii havalandrmas mmkn olmayan kazan dairelerinin cebri olarak havalandrlmas
gerekir.
Cebri havalandrma iin gerekli en az taze hava ve egzost havas miktarlar brler tipine ve
kapasitesine gre aadaki formllerden hesaplanmaldr.

flemeli brlrler iin


Alt havalandrma hesab:

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

67

stanbul mar Ynetmelii

Vhava = Qbr * 1,184 * 3,6

(m3/h)

Sa = Vhava / ( 3600 * V )

(m2)

V =Kanaldaki hava hz (m/sn)

5 ile 10 arasnda alnmaldr.

st havalandrma hesab:
VEgzost = Qbr * 0,781 * 3,6

(m3/h)

S = VEgzost / (3600 * V )

(m2)

V =Kanaldaki hava hz (m/sn)

5 ile 10 arasnda alnmaldr.

Atmosferik brlrler iin;


Alt havalandrma hesab:
Vhava = Qbr * 1,304 * 3,6

(m3/h)

Sa = Vhava / ( 3600 * V )

(m2)

V =Kanaldaki hava hz (m/sn)

3 ile 6 arasnda alnmaldr

st havalandrma hesab:
VEgzost = Qbr * 0,709 * 3,6

(m3/h)

S = VEgzost / (3600 * V )

(m2)

V =Kanaldaki hava hz (m/sn)

3 ile 6 arasnda alnmaldr

Kazan Dairelerinde Elektrik Tesisat:


Muhtemel tehlikeler karsnda kazan dairesi dna kazan dairesinin tm elektriinin
kesilmesini salayacak bir ilave tesisat yaplmaldr.
Cihazlar iin gerekli elektrik enerjisinin alnaca elektrik panosu etanj tipi exproof olmal,
kumanda butonlar pano n kapana monte edilmeli ve kapak almadan butonlarla ama ve
kapama yapla-bilmelidir (Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik).
Elektrik datm panosunun kazan dairesi dnda olmas durumunda pano ve aksesuarlarnn
exproof olmasna gerek yoktur.
Brlr kumanda panosu etanj tipi olmal, ana kumanda panosundan ayrt edilebilecek ekilde
ve brlre yakn bir yere monte edilmelidir. Ana pano ile brlr kumanda panosu arasnda
ekilecek besleme hatt projede hesaplanm kesitte ve yanmaz TTR tipi fleksible kablo ile
yaplmaldr.
Aydnlatma sistemi tavandan en az 50 cm aaya sarkacak biimde veya st havalandrma
seviyesinin altnda kalacak ekilde zincirlerle veya yan duvarlara etanj tipi exproof flouresan
armatrlerle yaplmaldr. Kazan dairelerinde muhtemel tehlikeler karsnda kazan dairesine
girmeden dardan kumanda edebilecek ekilde tm elektriin kesilmesini salayacak ilave
tesisat yaplarak kazan daireleri kontrol altna alnmaldr.
Her kazan dairesi iin zel topraklama tesisat yaplmaldr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

68

stanbul mar Ynetmelii

Kazan ve kazana ait elik baca iin tek bir topraklama tesisat yaplmas yeterlidir.
Topraklama tesisat:
a) 0,5 m, 2 mm kalnlnda bakr levha,
b) 0,5 m, 3 mm kalnlnda galvanizli levha (scak daldrma) veya
c) Som bakr ubuk elektrotlar ile yaplmaldr.
Bakr ubuk elektrotlar, 16mm apnda en az 1,5 m boyunda veya 20 mm apnda en az
1,25 m boyunda olmal ve ubuk elektrotlarn topraklama direnci 20 snrlarnn altnda
kalmaldr. (Ntr-Toprak voltaj 3V)
Her halde, bakr elektrotlar veya levhalar, en az 16mm ok telli (rgl) bakr kablo ve
iletken pabu kullanlarak lehim veya kaynak ile doal gaz tesisatna irtibatlandrlmaldr.
Bakr elektrotlar veya levhalar toprak iinde dey olarak btnyle yerletirilmeli, toprak
zerinde kalan iletken, boru muhafazas ile kazan dairesi ana tablosuna irtibatlandrlmaldr.
Ana tablo ile kumanda tablosu ve cihazlarn topraklamasnda kullanlacak topraklama iletkeni
ise projede hesaplanm faz iletken kesitinde veya bir st kesitte olmaldr.
BACALAR
MADDE 9.03
Binalarda baca yapma koullar aada gsterilmitir:
9.03.1.Kaloriferli binalarn konut olarak kullanlan bamsz blmlerinin oturma ve yatma
hacimlerinin en az birinde ve scak su tesisat bulunmayan banyo ve mutfaklarnda duman
bacas, sobal binalarda ise biri oturma odas veya salonda dieri banyoda olmak zere en az 2
adet bamsz duman bacas yaplmas zorunludur.
Kaloriferli umumi binalarn her katnda en az (1) adet duman bacas yaplmas gereklidir.
Konut olarak kullanlan sobal binalarn ticari kullanl bamsz blmlerinde birer adet
duman bacas yaplmas zorunludur.
Bacalarn tasarm ve yapmnda ve kullanlacak malzemelerin seiminde Trk Standartlar
Enstits standartlarna uyulmas arttr.
Doalgaz kullanmna ynelik nt baca yaplamaz. Doalgaz kullanm iin TS 11384, TS
11389 EN 13384-1, TS 12514, TS EN 1457 standartlarnda baca yaplmas zorunludur. Bina
ykseklii 21.50 m. den veya yap ykseklii 30.50 m. den fazla olan binalarda snma ve
scak su ihtiyacnn kazan dairesinde tesis edilecek kazan ve boyler ile temin edilmesi tavsiye
edilir.
9.03.2. ofben, kombi cihaz ve bu gibi stma aralar hayati tehlike arz edecek ekilde
yerletirilemez ve havalandrmadan uzak olan piyeslerle, banyo ve hellarda yer alamaz.
9.03.3. Snrlar ilgili idarece belirlenecek doalgaz uygulama blgeleri iinde ina edilecek,
iskn edilebilir bodrum katlar dhil 5 katl binalarn mutfaklarnda, doalgazla alan her
cihaz iin bir mstakil baca yaplacaktr. Mutfak kokularn atmak iin iki ayr nt baca
yaplmas zorunludur. 10 katn zerindeki binalarda baca sistemi yaplmakla birlikte hermetik
cihaz kullanlacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

69

stanbul mar Ynetmelii

Yakma havasn bulunduu ortamdan alan (B tipi) yakc cihazlarn tesis edildii mahallin en
az 8 m hacminde olmas, cihazn bulunduu mahalde d atmosfere alan ve serbest en kesit
alan en az 150 cm2 olan havalandrma menfezinin olmas ve bir mstakil bacasnn
bulunmas gerekir.
Istmada denge bacal sistemde olmayan doalgaz sobalarnn kullanlmas halinde, her
sobann yukarda belirlenen esaslara gre dzenlenen ayr bir bacaya balanmas
gerekmektedir.
Istmada C tipi denge bacal (hermetik) cihazlarn temiz ve kirli havann birbirine karmad
gvence altna alnm bir bacaya balanmasnda aadaki artlar aranacaktr:
A. yzeyleri s iletim direnci ve i przll asndan atk gaz her trl iletim
durumu altnda darya gvenli bir ekilde atlmas
B. Kullanlan baca malzemesinin Trk Standartlarna uygunluu Korozyon, asit, nem ve
yangn dayanm, szdrmazlk gibi zellikleri yaplan testlerle kantlanmsa (TS EN
1457)
C. TS 11388 EN 133842 standardnn gerektirdii hesaplar proje aamasnda kesinlikle
saladn gsteren TSE veya GDAtan onay alnmas
D. Atk gaz tesisatnn yanmayan malzemeden olumas ve F90 dayanmna sahip olmas
E. Atk gazn odalardan veya almayan cihazlardan dar kmayacann garanti altna
alnmas
F. Youma nleyici veya oluan youmay yakc cihazlara ulamadan uzaklatrabilen
nitelere sahip olmas
Yukardaki artlar salayan bacalara C tipi denge bacal (hermetik) cihazlarn balanabilmesi
iin gerekli kstlar;
Bir katta aralarnda 60 cm. mesafe brakmak artyla en fazla 2 cihaz balanabilir.
Bir bacaya maks. 30 kW gcnde olan cihazlardan en fazla 10 cihaz balanabilir.
Yukardaki artlar salamayan cihazlar ile dier bacal cihazlar sadece mstakil bacalara
balanabilir. Minimum etkili baca ykseklii 4,00 m. olmaldr. Hzlandrma parasnn, 1m
ve stnde olabildii durumlarda bu mesafenin 1,5 katna eit bir etkili ykseklik yeterlidir
(TS 12514).
Doal gaz yakc cihazlarn bal olduklar bacalarda youma olmamaldr. Youmann
meydana gelmeyecei azami baca yksekliklerinin belirlenmesinde TS 12514 standardna
uyulacaktr.
Bu standartta belirtilen boylardan daha uzun bacalarda youma meydana gelebileceinden
bu youmann nlenmesi iin aada belirtilen nlemler alnmaldr:

Mevcut tula veya beton baca iine gmlek baca geirilmesi,

Mevcut bacann ift cidarl metal baca haline getirilmesi.

Bacalar; s, youma ve yanma rnlerinden etkilenmeyecek malzemeden ilgili standartlara


uygun olarak imal edilmelidir. (TS EN 1856-1, TS EN 1856-2, TS 11386, TS EN 1443).
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

70

stanbul mar Ynetmelii

Baca lleri ve Nitelikleri:


1. Bacalar gerek yangna kar korunmuluk ve gerekse eki bakmndan fenni ekilde
yaplacaktr. ki baca birbirine balanmayaca gibi her ate kaynann ayr bir bacas
olacaktr. Baca tesisat ilgili TSE standartlarna uygun olacaktr. Duman bacalar 300 C
derece kazan bacalar 500C derece scakla dayankl olacaktr. Tm bacalar paslanmaz
elikten veya yangna, korozyona ve szdrmaya kar dayanakll kantlanm
malzemeden yaplacak; yangna ve sya kar izole edilecek ve tula veya benzeri
malzeme ile koruma altna alnacaktr.
2. Atk gaz bacalarnda daire kesitler tercih edilmelidir. Bacalarla ilgili kesitlerin
belirlenmesinde ilgili TSE standartlarna uyulacaktr (TS EN 13384-1, TS 13384-2 vb).
Eer kare veya dikdrtgen kesitli baca kullanlacak ise baca kesiti gerekli olan daire
kesitten % 30 daha fazla olmaldr. Dikdrtgen kesitli bacalarda uzun kenar ksa kenarn en
ok 1,5 kat olmaldr.
3. Birden ok stma tertibatna bal bacalarn s ve akkan dinamii ile ilgili
hesaplama metotlar TS 11388 EN 13384-2 standardna gre yaplmaldr.
4. Atk gaz k borular kap pencere vb. yap elemanlarndan en az 20 cm. uzakta
olacak ekilde yerletirilmelidir. Bu mesafe yaltm malzemeleri kullanlarak azaltlabilir
(TS 7363).
5. Havalandrma boluklarndan ve kesiti 1m nin altnda olan aydnlklardan baca
geirilmemelidir. Aydnla bakan ve hermetik cihaz kullanmayan dairelerin hepsi iin bir
baca yaplaca dnlmeli ve bu bacalarn tesisinden sonra net 1m2den byk alan
kalmaldr. Aydnln st ortam havasn tahliye etmeyi engelleyecek bir yapda
olmamaldr.
6. Bacalar dey dorultuda olmal, mmknse sapma yapmamaldr. Sapma yaplmas
gerekli durumlarda, bir defaya mahsus olmak zere sapma as dey ile en fazla 30
olmaldr. Bacalarda kesit daralmas olmamaldr.
7. Birbirinden farkl yksekliklere sahip bitiik binalarn bacalarnda; daha dk
seviyede olan binaya ait bacalarn komu binaya olan mesafesi minimum 6,00 m.
olmaldr. Bu salanamyor ise bacalar yksek olan bina seviyesine kadar ykseltilmelidir.
Bacalarn kna baca kesitini daraltmayacak ekilde baca apkas konulmaldr.
8. Bacalarn at zerinde kalan ksmlar atk gazlarn dar atlmasna uygun ekilde
olmaldr (TS 12514).
9. Baca kesitleri ve dier hususlarda, Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda
Ynetmelik, Is Yaltm Ynetmelii ve GDAn, Binalar iin Doal Gaz Tesisat ve
Teknik Esaslar ve dier Teknik artnamelerinde yer alan dier hkmler esas alnacaktr.
p Bacalar:
Tm binalarda istenildiinde p bacalar yaplabilir. Aydnlklar ierisinde de yaplabilecek
p bacalarnn zemin veya bodrum katlarnda p toplama yerleri ve bamsz balantlarnn
bulunmas, i yzeyinin kolay temizlenebilir ve kir tutmayacak ekilde olmas ve kapak i
ksmlarnn hi bir maddenin szmasna olanak vermeyecek ekilde yaplmas zorunludur.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

71

stanbul mar Ynetmelii

ONUNCU BLM
PASAJLAR-KAPALI ARILAR VE OK KATLI MAAZALAR
TANIMLAR
MADDE 10.01
Pasajlar: ki yannda dkknlar bulunan zeri kapal yaya geididir. Mstakil parsellerde
veya tapuda tescil edilmek koulu ile komu bir parsel zerinde ayn nitelikte baka bir binaya
gei salayan arlar olup, bnyesindeki iyerlerinin ayr ayr bamsz blm numaras
almas zorunludur.
Kapalarlar:
Bir veya daha fazla giri k olan arlar olup, bnyesindeki iyerlerinin ayr ayr bamsz
blm numaras almas zorunludur.
ok Katl Maazalar:
Bir veya daha fazla girii olan bnyesinde tek bir maaza veya deiik amal sat birimleri
ile sosyal ierikli meknlar bulunan tek bir iletmeye ait iyeri olup tek bir bamsz blm
numaras almas zorunludur.
Giri ve klar:
Pasajlarda her biri en az (l,50) m. geniliinde iki ayr giri k yaplacaktr. Alan kap
kanatlarndan birisi en az (0,95) m. geniliinde ve eiksiz olacaktr.
Kapal arlarda ve ok katl maazalarda toplam inaat alan (500,00) myi gemedii
takdirde en az (2,00) m. geniliinde bir giri k yaplmas yeterlidir.
Kapal arlarda ve ok katl maazalarda toplam inaat alan (500,00) myi getii takdirde
her biri en az (l,50)m. geniliinde iki ayr giri k veya (3,00) m. geniliinde bir giri
k yaplmas zorunludur. Giri klar farkl kat ve kotlarda tertiplenebilir.
ok katl maaza, pasaj, kapal arlarn dier blmleri bro, otel gibi iyeri veya konut
kullanm olan binalar iinde dzenlendikleri takdirde dier iyeri blmleri ile konut
blmlerinin giri ve klar pasajlarn, kapal arlarn veya ok katl maazalarn bnyesi
iinde tertiplenemeyecei gibi bu kullanmlar konut giri k ile irtibatlandrlamazlar.
Ancak bro otel gibi iyeri kullanmlarnn giri ve klar bu iyerlerinin dolam alanlar
ile irtibatlandrlabilir.
Ykseklikler:
mar Planlarnda bir snrlama olmad takdirde pasajlarn ve kapal arlarn kat ykseklii
net (3,50) m.den az olamaz.
Dolam Alanlar:
Yaya dolam alanlarnn genilii her ayr katta ve kattaki her ayr koridor tertibinde koridor
aksndan llmek koulu ile (30,00) m. uzunluuna kadar (3,00) m.den (30,00) m.den uzun
olanlarda (3,50) m.den az yaplamaz.
ok katl maazalarda dolam alan tertibi serbesttir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

72

stanbul mar Ynetmelii

Pasajlarda bulunduu kattaki pasaj boyunun l/3n gememek, pasaj geniliinden dar
olmamak ve en ok 3 dkkn almak artyla cepler tekil edilebilir. Yukardaki oran
dhilinde oluturulan ceplere 3den fazla dkkn almas istendiinde cep lleri en az
6,00x6,00 m. ebadnda tertiplenecektir.
Tapuda gei irtifak hakk tesis edilmi pasajlarda, pasaj boyu irtifak kurulan pasajlarn
toplam boyudur. (30,00) m.yi gemesi halinde her iki pasajda (3,50) m. geniliinde olur.
Merdivenler:
Bu tr iyerleri fazla katl olarak dzenlendiinde;
Pasaj, kapalar ve ok katl maazalarda kat alan (500)m yi gemedii takdirde merdiven
genilii en az (1.50)m. yaplacaktr. Kat alan (500)m yi getii takdirde ana merdivene
ilave olarak en az (l,50) m. geniliinde ikinci bir merdiven yaplmas zorunludur. Katlar
arasnda iki merdiven bulunmas durumunda istenildiinde bunlardan biri yryen merdiven
olarak yaplabilir. Pasaj katlarnda 3 basamaa kadar ykseklik farklar en az %6 eimli
rampa ile balanacaktr. (En dk giri ka gre ikiden fazla katl pasaj ve arlarda
ayrca asansr tesisi mecburidir.) Btn pasajlarn her katnda ka salamak amac ile bina
dna ulaan en az (1,00) m. geniliinde merdiven veya koridor, 1 adet yangn k
salanacaktr. Pasajlar ve kapal arlardaki sra dkknlarn duvarlarnn yanmaz
malzemeden veya kgir olmas zorunludur.
Kademeli pasajlarda kademeler arasnda merdiven tertiplendiinde bedensel zrllerin geii
iin en az (0,90) m. geniliinde en az %10 eimli rampa yaplmas zorunludur.
Merdivenlerin her iki yannda korkuluk yaplacaktr.
Istma ve Havalandrma:
Pasaj-kapal arlarn merkezi stma sistemi ile stlmas ve havalandrlmas zorunludur.
Kattaki brt inaat alan (500) m den byk pasajlar, kapal arlar veya ok katl maazalar
ile; kattaki brt inaat alan (500) m den kk olmakla birlikte dolam alanlarnda iki
noktadan hava akm salayacak ekilde direkt olarak doal havalandrma olana
bulunmayan, iyerlerinde havalandrma tesisat yaplmas zorunludur.
WCler:
Pasajlar, kapal arlar ve ok katl maazalarda erkek ve kadn iin ayr ayr yeterli sayda
lavabo ve wc yaplmas zorunludur. Bu tip binalarda, bedensel zrllerin kullanmna uygun
en az bir lavabo ve wc yaplmas zorunludur. zrl tuvaleti iin en az alan, kap dar
almak veya srme olmak artyla (1.50x1.50)m. dir. Bu tuvaletin nnde de en az (1.50) m
geniliinde bir koridor bulunmaldr. Kap genilii en az (0.85)m olmaldr.
Blme Duvarlar ve Asma Tavanlar:
Pasajlar ile kapal arlardaki bamsz blm d ve ortak duvarlar ile eklentilerinin blme
duvarlarnn ve varsa ortak alanlardakiler ile ok katl maazadakiler de dhil tm asma
tavanlarn yanmaz malzemeden olmas zorunludur.
Asansr ve Yk Asansr:
Tek katl dzenlemeler dndaki pasajlar ve kapal arlar ile ok katl maazalarda yeterli
kapasitede yk asansr ve en dk kottaki giri ka gre 3 veya daha fazla katl
olanlarnda insan asansr yaplmas zorunludur.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

73

stanbul mar Ynetmelii

Bu tip binalarda yaplacak asansrlerden en az bir tanesi bedensel zrllerin kullanmna


uygun yaplacaktr. Bu asansrlerin i kabini (1,10x1.40) m. ebadnda yaplacak kap genilii
(net alm)(0,85) m.den az olmayacaktr. Kabin iinde yerden 0,85m.-0,90 m. ykseklikte
tutunma kolu olacaktr. Asansr kaplar otomatik veya fotoselli olacaktr.
AY OCAKLARI
MADDE 10.02
Bro, ihan, pasaj gibi ticari binalarla, sanayi arlar bnyelerinde; kullanma alan en az
3,00 m olmak, ykseklii 2,50 m.yi salamak, 0,45x0,45m. ebadnda hava bacasyla
havalandrlmak, bir ate bacasyla irtibatlandrlmak kaydyla ay ocaklar bamsz blm
olarak dzenlenebilir. ay ocaklarnn nizam klktan veya dorudan k ve hava almas
halinde hava bacasna gerek yoktur.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

74

stanbul mar Ynetmelii

ONBRNC BLM
GEC YAPILAR
MUVAKKAT NAATIN YAPILACAI ALANLAR:
MADDE 11.01
Muvakkat yap yaplmasna izin verilebilecek tanmazlar:
11.01.1. mar Planlarnda Umumi Hizmetlere Ayrlan Yerlerde Kalan Parseller:
mar planlarnda tamam umumi hizmetlere ayrlan veya kalan paras plan ve bu Ynetmelik
hkmlerine gre yap yaplmasna msait olmayan arsalar, kamulatrlncaya kadar sahipleri
tarafndan olduu gibi kullanlmaya devam olunur.
Bu gibi yerlerden mracaat gnnde 5 yllk imar programna dhil bulunmayanlarnda; imar
plan tatbikatna kadar, sahiplerinin istei zerine lgili Belediye Encmenince muvakkat
inaat veya tesisat yaplmasna izin verilir.
Bu yapnn/tesisatn imar planna gre bulunduu blgenin zellikleri ve lgili Belediye
Bakanlnn teklifi de gz nne alnarak, hangi maksat iin yaplp kullanlabilecei lgili
Belediye Encmenince tayin ve tespit olunur. Mlk sahibi bu maksadn dna kamaz.
11.01.2. 1/1000 lekli Uygulama mar Plan Uyarnca, mar Yasasnn 18. Madde hkmleri
Tatbik Olunmadan Normal artlarla Yap zni Verilemeyen Parseller:
Bu alanlarda parselasyon planlarnn yaplmas zorunludur. 1/1000 lekli uygulama imar
planlarnda; mar Kanununun 18. maddesi hkmleri uygulanmadan normal artlarda yap
izni verilemeyen yerlerde, parselasyon planlar yaplp onaylanmadan, kesinleen parselasyon
planlarna gre tapu sicilinde imar planna uygun ada ve imar parselleri olumadan uygulama
yaplamaz.
Bu ilemler yaplmadan daimi yap ruhsat verilemez. Ancak, 3194 sayl mar Yasasnn 33.
maddesi hkmleri uyarnca bu yerlerde zerinde ynetmelik esaslarna uygun yap yaplmas
mmkn olanlarnda sahiplerinin istekleri zerine belediye encmeni karar ile muvakkat
(geici) yap ruhsat verilebilir.
u kadar ki, kamulatrma ilemini gerektirmeyen ve sadece iki veya daha fazla parselin
tevhidini gerektiren durumlarda muvakkat inaat hkmleri uygulanmaz.
11.01.3. mar Planlarna Gre Kapanmas Gereken Yol ve kmaz Sokak zerinde Bulunan
Parseller:
mar planna gre kapanan yollar ve kmaz sokaklar zerinde bulunan veya mahreci
bulunmasna ramen yap adas ortasnda kalan parseller ifraz edilemezler. Bu gibi yerler
mar Kanununun ilgili hkmleri uygulanamad ve yap yaplmasna msait bir durum elde
edilemedii takdirde, bu hkmler uygulanncaya veya kamulatrlncaya kadar sahiplerince
olduu gibi kullanlmaya devam olunur.
Plana gre kapanmas gereken yol ve kmaz sokak zerinde bulunan arsalardan 5 yllk imar
programna dhil olmayan ve bu ynetmelik hkm ve llerine gre bina yaplmasna
msait bulunanlara da muvakkat inaat izni verilebilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

75

stanbul mar Ynetmelii

11.01.4. 3194 sayl mar Yasasnn 12. Maddesi uyarnca; mar Planlarnda Gsterilen Cephe
Hattndan (mar stikametinden) nde Bina Yaplamaz: Bir parselin imar plannda tespit
edilmi cephe hattnn gerisinde kalan ksm, plan ve ynetmelik esaslarna uygun bina
inaatna yetmiyorsa (mstakil bina inaatna elverili bulunmuyorsa) be yllk imar program
ierisinde olup olmadna gre mar yasasnn 10. maddesinde belirtilen mddetler iinde,
18. madde hkmleri tatbik edilmedii veya baka bir ekilde halline imkn bulunmad
takdirde mal sahibinin yazl mracaat zerine bu gibi arsalarn tamam ilgili idarelerce
kamulatrlr. Kamulatrma yaplamayan durumlarda istek halinde muvakkat inaat
hkmleri uygulanabilir.
MUVAKKAT NAAT RUHSATININ ARTLARI:
MADDE 11.02
11.02.1. Mracaat gnnde parselin yer ald mar plannn be yllk imar programna dhil
edilmemi olmas gereklidir. Be yllk imar programna alnm yerlerde ne geici ve nede
daimi yap ruhsat verilemez.
11.02.2. Geici yap ruhsat, zerinde imar ynetmelii hkmlerine uygun yap yaplmas
mmkn olan parseller iin verilebilir. Geici yap yaplmak istenen parselin asgari bina
cephe ve derinlii artna haiz bulunmas, dier bir deyile mstakil bina inaatna elverili bir
parsel olmas gereklidir. Aksi takdirde, ne geici ve ne de daimi yap ruhsat verilemez.
11.02.3. Muvakkat yaplarn ykseklikleri tabii zeminden (6.50) m.yi, inaat alan (250)
m2.yi gememek, en az bahe mesafelerini korumak, mmkn mertebe sklerek baka bir
yere nakli mmkn olan malzemeden ve buna msait bir sistemde inaa edilmek art ile
imkan nispetinde mevcut ve mustakbel yol gzergahlarna tesadf ettirilmemek suretiyle imar
plan tatbikatna kadar, sahiplerinin istei zerine belediye encmeni karar ile muvakkat yap
yaplmasna izin verilebilir.
11.02.4. Bir parselde birden fazla muvakkat yap izni verilmesi halinde, bu yaplarn inaat
alanlar toplam (250.00) m.den ve ykseklikleri (6.50) m.den fazla olamaz.
MUVAKKAT NAAT RUHSATININ SRES:
MADDE 11.03
Muvakkat yapnn ruhsat sresi 10 yldr. Yap izni verilmeden nce belediye encmeni
kararnn gn ve saysnn, 10 yllk mddet iin muvakkat inaat olduunun ve dier lzumlu
l ve artlarn, tapu kaydna erh edilmesi gereklidir. Muvakkatlk sresi tapu kaydna erh
verildii gnden balar.
mar Plan tatbik olunurken, muvakkat inaat ve tesisler yktrlr. On yl dolmadan
yktrlmas veya kamulatrlmas halinde muvakkat bina ve tesislerin Kamulatrma Kanunu
hkmlerine gre takdir edilecek bedeli sahiplerine denir.
ANTYE BNALARI
MADDE 11.04
Esas yaplarn ruhsat alnmadan antiye binas yaplamaz. antiye binalar bu ynetmelikte
belirlenen llere ve yap iznine tabi deildir. antiye binalarnn yeri ve eklini belediyesi
tespit eder.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

76

stanbul mar Ynetmelii

antiye binas asl inaata bal geici bir yap olduundan asl inaatn bitmesi halinde
yktrlmas veya tanmas gerekir. antiye binalarnn yap ruhsatnn geerli olduu mddet
zarfnda antiye olarak kullanlmalar mmkndr.Esas yapya yap kullanma izni
verilebilmesi iin antiye binasnn yktrlm olmas arttr.
Bykehir Belediyesince yaplan, yaptrlan yapm ilerinde ( yol bakm ve onarm, yol altst yap inaat, metro inaat, yap tesis vb.), mteahhit firmaya veya ilgili kamu kurum ve
kurulularna ait antiye binalar; yaplaca alan zel mlkiyette ise mlk sahibinin
muvafakat, kamu kurum ve kurulularnn tasarrufunda ise ilgili kurumum uygun gr
alnarak, i bitiminde kaldrlmak art ile Bykehir Belediyesinin ilgili biriminin izniyle
yaplabilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

77

stanbul mar Ynetmelii

ONKNC BLM
KAMUNUN YARARI N ALINMASI GEREKEN TEDBRLER
YIKILACAK DERECEDE TEHLKEL OLAN YAPILAR
MADDE 12.01
Bir ksm veya tamamnn yklacak derecede tehlikeli olduu Belediyede grevli inaat
mhendislerinden oluan bir heyete mterek imzal fenni bir raporla tespit edilen yaplarn
sahiplerine tehlike derecesine gre bunun izalesi iin belediyece 10 gn iinde tebligat yaplr.
Yap sahibinin bulunmamas halinde binann iindekilere tebligat yaplr. Onlar da
bulunmazsa tebligat varakas tebli yerine kaim olmak zere tehlikeli yapya aslr ve keyfiyet
muhtarla birlikte bir zabtla tespit edilir.
Yapnn tehlikeli durumu o yerin ve civarnn boaltlmasn gerektiriyorsa, tehlikeli bina ile
civar mahkeme kararna gerek duyulmakszn ilgili idare tarafndan zabta marifetiyle derhal
boaltlr.
Tebligat mteakip sresi iinde yap sahibi tarafndan tamir edilerek veya yktrlarak tehlike
ortadan kaldrlmazsa bu iler belediyece yaplr ve masraf %20 fazlas ile yap sahibinden
tahsil edilir. Alakalnn fakruhali tevsik olunursa masraf belediye btesinden karlanr.
Korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar olan yaplarda fotoraf tespiti yaplarak KTVK
Blge Kurulunun grne gre uygulama yaplr.
SALIK, EHRCLK, ESTETK VE TRAFK BAKIMLARINDAN ALINMASI
GEREKEN NLEMLER:
MADDE 12.02
Atksu Mecralar:
Yaplarn pis su mecralarnn kanalizasyon ebekesine veya genel fosseptie balanmas
zorunludur.
Yaplarn bulunduu sokakta kanalizasyon ebekesi veya genel fosseptik varsa ilgili idare,
mal sahibine tebligatta bulunarak belirtilen sre iinde pis su mecrasn kanalizasyon veya
genel fosseptie balanmasn bildirir. Mal sahibi bu balanty gerekletirmekle
ykmldr. Aksi takdirde balant belediyesince yaptrlr ve yaplan masraflar %20
fazlasyla mal sahibinden tahsil edilir.
Yapnn bulunduu sokakta kanalizasyon ebekesi veya genel fosseptik yoksa ilgili idare
alnmas gereken tedbirleri mal sahibine bildirir. Bu bildirimde mevcut olanaklar esas
alnacaktr. Mal sahibi idarenin istekleri dorultusunda tanmaz iinde tesisat yapmaya
zorunludur. Bu tesisatn yaptrlmas iin ilk nce mal sahibine gerekli tebligat yaplr. Verilen
sre iinde idarenin istei yerine getirilmedii takdirde bu ilem ilgili idare tarafndan
yaplarak masraf %20 fazlasyla ilgilisinden tahsil edilir.
1000 m2nin zerindeki parsellerde, yzey sularn toplamak, binalar zemin suyundan
korumak ve bahe sulama ilerinde kullanmak zere, bir drenaj sistemi oluturularak, yzey
ve zemin sularnn tabii zemin altnda tesis edilecek bir sarnta toplanmas salanacaktr. Sz
konusu drenaj sistemi ve sarn bina n cephe hatt gerisinde yan ve arka bahe mesafeleri
iinde dzenlenebilecek ve vaziyet plannda gsterilecektir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

78

stanbul mar Ynetmelii

at sularn toplayan yamur su borular yukardaki madde de belirtilen sarnlara ya da


yoldaki yamursuyu ebekesine balanacak, atk su ebekesine balanmayacaktr. Baland
tespit edildii takdirde Belediye veya SK tarafndan gerekli mdahale yaplp bedeli bina
sahibinden tahsil edilecektir.
Enkaz, Birikinti, Grlt ve Duman in Tedbirler:
Arsalarda, binalarda ve dier yerlerde kamunun salk ve huzurunu bozan veya ehircilik
estetik ya da trafik bakmndan mahzurlu grlen enkaz veya birikintiler, grlt veya duman
oluturan tesisler, zel mecra, lam, ukur, kuyu, maara ve benzerleri mal sahipleri
tarafndan slah edilerek bunlara ait mahzurlar giderilecektir. Ayrca bu mahsurlarn
olumamas iin gerekli tedbirlerin alnmas zorunludur.
Yukarda belirtilen mahsurlardan birinin olmas durumunda Belediyesince tebligat yaplr ve
belirtilen srede mahzur giderilmedii takdirde belediyesince bu mahzuru giderilerek masraf
%20 fazlasyla mal sahibinden tahsil edilir. Mahzuru meydana getirenlerin faaliyetlerine de
son verilir.
Yollar zerindeki Binal veya Binasz Tanmaz Maliklerinin Ykmllkleri:
Belediyelerce tespit edilen yollar zerindeki binal ve binasz arsalarn yola bakan cephelerini
mal sahipleri ilgili idarenin istedii biimde kapatmaya zorunludur. Bunun iin ilgili idare
belirtilen srede arsa cephesinin kapatlmasn mal sahibinden isteyebilir. Mal sahibi verilen
sre iinde idarenin isteini yerine getirmek zorundadr. Aksi halde bu i idarece yerine
getirilir ve harcanan para mal sahibinden %20 fazlasyla tahsil edilir.
Yaya kaldrmlar yasalarda belirtilen istisnalar dnda igal edilemez. Yasalarda yer alan
istisnai durumlarda ise Belediyesinden izin almak ve gereken artlar yerine getirmek
suretiyle kullanlabilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

79

stanbul mar Ynetmelii

ONNC BLM
YAPI RUHSATI LER
PROJE DZENLEMEDEN
BELGELER

NCE

LGL

DARELERDEN

ALINACAK

MADDE 13.01
Yaplara ait projeler dzenlenmeden nce ilgili idarelere bavurularak tapu, ap (belediyesinin
talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki, imar durumu, inaat istikamet rlevesi
ve kot kesit belgelerinin alnmas gereklidir.
mar Durumu Talebinde stenen Evraklar:
Dileke, tapu, ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki
naat stikamet Rlevesi ve Kot Kesit Belgesi Talebinde stenen Evraklar:
Dileke, tapu, imar durumu, ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli
kroki
PROJE TANZM ESASLARI
MADDE 13.02
lgili meslek mensuplarnca hazrlanm projelerin T.C. Bayndrlk ve skn Bakanlnca
kabul veya tespit edilen izim ve tanzim standartlarna uygun olmas gerekir. lgili
belediyelerin uygun grmesi halinde bilgisayar ortamnda retilmi tm projeler yine ilgili
belediyenin talep edecei formatta, disket veya CD olarak dzenlenir.
Mimari Projenin Banda:
Arsann:
Yeri, tapu kayd, pafta, ada, parsel numaralar, alan, zel durumlarda varsa ihtiva ettii
yaplar.
Yaplacak yapnn:
Cinsi, kat adedi, bina ve inaat alanlar, hangi amala kullanlaca, yap sahibi ile projeleri
tanzim eden, yapnn fenni mesuliyetlerini veya yap denetimini alacak olanlar ile, gerekiyorsa
srveyan hizmetlerini grecek olan elemanlar hakknda gerekli bilgileri ieren bir bilgi
tablosu hazrlanacaktr. Tapuya gidecek takma statik hesap ve projelerin eklenmesi
gerekmez.
Mimari Proje:
A. Parsel byklnn gerektirdii lekte (l/200,l/500 vb) olmak zere dzenlenmi genel
vaziyet plan ve ayn lekte en az iki kesit izilir.
Genel vaziyet plan ve kesitlerde yol kotu tutanana bal mevcut kotlar ile arsann yapdan
sonra alaca ekil ve kotlar ile aa dikme yerleri vaziyet plannda mutlaka gsterilecektir.
B. 1/50 veya 1/100 lekli bodrum ve kat planlar ile gerekli hallerde istenilebilecek temel
plan.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

80

stanbul mar Ynetmelii

C. Belediyelerce yaplarn bykl ve baz zellikleri nedeniyle uygun grlenlerin mimari


projeleri l/100 lekli ancak, l/50 lekli proje tekniinde istenir.
D. 1/50 veya l/100 lekli iki tam kesit:
Kesitlerden biri merdivenden gemek art ile enine ve boyuna olmak zere ve esas planlarn
leinde izilir. Bitiik binalarda bina cephesine paralel kesit herhangi bir zellik
tamyorsa bir kesit ile yetinilebilir. Kesitlerde yol ve yaya kaldrm kotlar bahelerin tabii
ve tesviye edilecek zemin kotlar, bitiik nizam binalarda komu bina veya parsellerin kotlar
parselin 0,00 rperine bal olarak gsterilecektir.
Ayrca en az 1 adet 1/20 veya belediyesinin isteyecei lekte sistem detay izilir.
E. 1/50 veya l/l00 lekli cephe izimleri.
Binalarn bitiik olmayan btn cepheleri izilecektir. Cephelerde binann kelerine
rastlayan arazinin mevcut tabii zemin ve tesviye kotlar mutlaka gsterilecektir. Bitiik nizam
veya ikiz nizam binalarda parselin bitiik bina cephesinin dikkate alnmas ve gerekli gei
uyumluluu salanmas arttr. Bitiik taraftaki binann cephe fotoraf ruhsat dosyasna ilave
edilecektir.
F. lgili belediyesince yaplarn d cephe boya ve kaplamalar ile atnn malzeme ve rengine
ait kurallar getirildiinde bu hususlar mimari projeler zerinde belirtilecektir. Bitiik ve
evredeki yaplarla uyum salanacak, grnt kirlilii nlenecektir.
G. Korozyon ve rutubetten korumak amacyla mimari projede atda s izolasyonu ve bodrum
katlarda su yaltm ve drenajla ilgili gerekli detaylar gsterilecektir.
H. Metro koruma blgesi ve gzergah zerinde bulunan parsellerde metro gzergah
asndan bir saknca olmadna dair Bykehir Belediyesinden onay alnacaktr.
I. Yrrlkteki Otopark Ynetmelii hkmleri gereince mimari projelerde otopark
hesaplarnn yaplmas ve otopark yerlerinin vaziyet plan ve varsa kat planlarnda
gsterilmesi arttr.
Statik Proje:
elik karkas binalarda elik yap hesab, betonarme binalarda betonarme, hesab l/10, l/20,
1/25, l/50, 1/100 ve ihtiya duyulan lekli izimler.
Asma atl binalarn at hesab ve projesi.
Tesisat Projesi:
Tesisat projeleri Elektrik Tesisat Ynetmelii ve Fenni artnamesine uygun olarak
dzenlenecektir.
Kalorifer tesisat, havalandrma ve klima tesisat projeleri ilgili belediyesince onaylanacaktr.
Shhi tesisat projesi belediyece tetkik edilip, onaylanacaktr.
Doalgaz uygulama blgelerinde kalan parsellerde inaa edilecek binalarda ilgili idarece
dzenlenmi aksini gsterir bir belge getirilmedii takdirde, doalgaz tesisat yaplmas
zorunludur. Doalgaz tesisat projeleri tetkik edilip, onanmadan yap ruhsat verilmez.
Asansr uygulama projesi, yap ruhsat verilmeden nce ilgili belediyesince onaylanacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

81

stanbul mar Ynetmelii

Projelerin Tetkik Aamasndaki Uyulacak Esaslar:


A. mar Ynetmelii, imar plan ve aklama raporlar, imar istikamet rlevesi ve inaat
kotlandrma belgelerinde belirtilenler dnda proje mellifi tarafndan projenin izimi
srasnda hatal yaplan ya da eksik izilen ksmlar iin projelerde dzeltme yaplmamas,
hatal ve eksik ksmlarn proje orijinalinde dzeltilerek ozalit kopyalarn ondan sonra
ekilmesi, zorunluluk halinde yaplan dzeltmelerin projeyi inceleyenler tarafndan kendi el
yazlar ile tarafmdan dzeltilmitir sz ile ad ve soyad da yazlarak ve tarih konarak
imzalanmas, imza ve dzeltme yaplan yerlerin resmi mhrle mhrlenmesi.
B. Mimari ve mecra projelerinin birletirilmesi iin yaplan ozalit eklentisi dnda, projelerin
ozalit kopyalarnda ek yaplmamas, mimari ve mecra projelerinin birletirilmesi iin yaplan
ek yerleriyle, ek yerlerinin proje mellifi tarafndan mutlak surette imzalanmas ve btn ek
yerlerinin 2 yerinden inceleyenlerce imzalanarak resmi mhrle mhrlenmesi, ancak byk
tesislere ait projelerden eklenmesi mmkn olmayanlarn bir anahtar paftada gsterilmesi ve
proje tamamnn ka paftadan ibaret olduunun proje onay sayfasna yazlarak imzalanp
mhrlenmesi gerekir. Statik proje mimari projeden ayr olarak yapya ait bilgileri ihtiva eden
bir balk altnda ayr olarak teklif edilebilir.
C. Projenin onay sayfasnn, projelerin zamanla ypranp imzalarn kaybolmasna imkan
vermeyecek bir yerinde (rnein dtan bir i sayfada yada bir kapak altnda) olmas ve bu
sayfada projeyi mimari, statik ve mecra ynnden inceleyenlerle onaylayann ad soyad,
meslek unvan, oda numaras, tarih ve imzasnn bulunmas gerekir.
D. Mimari projelerin (4) dierlerinin (3) takm halinde dzenlenip usulne gre dosyalanmas,
mimari proje ve eklerinin bir sureti 5216 sayl Bykehir Belediye Kanununun 11. Maddesi
gereince Bykehir Belediye Bakanlna gnderilmesi zorunludur.
E. 2863 sayl Yasaya tabii parsellerde K.T.V.K. Kurulu karar ile, kurul onayl proje istenir.
F. Tasdike sunulan tm projeler ilgili ile-ilk kademe belediyesince tescil edilir.
YAPI RUHSATI LE LGL GENEL ESASLAR
MADDE 13.03
Belediye snrlar iinde yaplacak olan her trl yaplar iin ilgili belediyesinden yap ruhsat
alnmas ve yap ruhsat belgesi kullanlmas zorunludur. Bir parselde birden fazla bina var ise
her bina iin ayr ayr yap ruhsat tanzim edilebilir.
5216 sayl Bykehir Belediye Kanununun 11. Maddesi gereince ile ve ilk kademe
belediyelerinin verdikleri ruhsat ve eklerinden birer suretin Bykehir Belediye
Bakanlna gnderilmesi zorunludur.
Yap ruhsat almak iin 13.01 maddesinde sz geen belgeler ve bu belgelere dayanarak
hazrlanan mimari projesi, statik projesi, elektrik projesi ve tesisat projesi ile parsel
maliklerinin veya kanuni vekillerin mracaat halinde;
A. Tm parsel maliklerinin noterden tasdikli muvafakat, gerekli hallerde komu muvafakat.
B. Gerekli vergi, resim ve harlar ile cretlerinin tahsil olunmas
C. Parselin zerinde bina olmas halinde ykm belgesi aranr. Ancak yapy etkilemeyen
antiye kullanmna msait bina bulunmas halinde bu art aranmaz.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

82

stanbul mar Ynetmelii

D. Yaplarn fenni mesuliyetlerinde; Yap Denetimi Hakknda Kanun ve yap denetimi


uygulama ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir.
E. Yanllkla verildii anlalan ruhsat ilgili darenin geri alarak iptal etme yetkisi vardr.
Ancak bu ruhsata dayanarak bina ve tesisat yapldktan sonra yanllkla ruhsat
verildiinden bahisle ilgililer zarara uratlmaz. Aksi takdirde idareler sebep olduu bu
zarar ve ziyan demekle mkelleftirler.
F. Yap ruhsat belgelerinde; yap maliyetinin hesaplanmasnda o yl iin T.C. Bayndrlk ve
skan Bakanlnca belirlenen ve Resmi Gazetede ilan edilen Yapm birim maliyetleri
esas alnacaktr.
Uygulama aamasnda kamu donatsna ayrlan alanlar terk edilmeden uygulamaya izin
verilemez.
YAPI RUHSATI MRACAATI VE EKLENECEK BELGELER
MADDE 13.04
Yeni inaat, ilave ve esasl tadillerde, inaat ruhsat aamasnda yap sahipleri veya yasal
vekillerince dileke ile yaplan mracaatlarda dilekeye eklenmesi gereken tapu (istisnai
durumlarda tapu senedi yerine geecek belge) plan proje ve resimler aada gsterilmitir.
1. Dileke
2. Tapu (malikler listesi ruhsat aamasnda alnacaktr).
Ruhsat Verme Aamasnda Tapu Senedi Yerine Geen Belgeler:

zel yasalara gre tahsisi yaplp henz tapu siciline kaydedilmemi ilgili kamu
kurulularnca verilmi tahsis belgesi (775-2510-4753-5618-7269/1051 sayl yasalara
gre)

Mlkiyete ilikin kesinlemi mahkeme karar ve bu mahkeme kararna mstenit yetkili


dier makamlar tarafndan verilen belge.

Kesinlemi kamulatrma kararlar

Bunlardan tapu senedi veya tapu tescil yazs ruhsata mracaat tarihinden en fazla bir ay evvel
alnm veya onaylanm olmaldr. Hisseli gayrimenkullerde btn hissedarlarn tapu
senetleri veya mlkiyet durumunu belirten tapu tescil yazs istenir.
3. ap (belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki,
4. mar durumu (ruhsat aamasnda geerlilii kontrol edilecektir).
5. naat istikamet ve kot kesit rlevesi.
6. Mimari proje ( en az 4 takm)
7. Statik proje (betonarme izim 3 takm, statik hesap 2 takm) (elik yap olmas halinde
elik izim ve birleim detaylar da eklenmelidir).
8. Elektrik tesisat projesi (3 takm), PTT (zayf akm tesisat) projesi (2 takm)
9. Shhi tesisat projesi (3 takm)
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

83

stanbul mar Ynetmelii

Binann atk ve artk su klarnn kanalizasyon sistemine balants gsterilecektir.


10. Kalorifer tesisat projesi (3 takm)
11. Is yaltm projesi (3 takm)
12. Doalgaz projesi (3 takm) doalgaz uygulanan yerlerde.
13. Asansr projesi (3 takm).
14. Zemin nceleme Raporu.
15. Fenni Mesul taahhtnamesi; Yap Denetimi Hakknda Kanun ve yap denetimi
uygulama ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir.
16. Yap Denetimi Hakknda Kanun gerei Yap Denetim Kurulular, imar mevzuat
uyarnca ngrlen fenni mesuliyeti ilgili idareye kar stlenerek; yap denetim izin
belgesinin noter tasdikli sureti ile Bakanlka onaylanm yapya ilikin bilgi
formunun asln yap ruhsat alnmas aamasnda ilgili idareye vermek zorundadr.
17. Yap mteahhidi taahhtnamesi Yap Denetimi Hakknda Kanun ve yap denetimi
uygulama ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir.
18. Yap sahibi, yap mteahhidi kanuni ikametghn (deitirdike) belediyeye
bildirmek zorundadr.
19. Muvakkat yaplacak binalarda encmen karar gerekmektedir.
20. (5000) mden fazla alveri merkezi, (10000) mden fazla i ve sanayi sitelerine
inaat yapm ruhsat verilmeden nce trafik asndan giri-k dzenlemesini
gsteren UTK (Ulam ve Trafik Dzenleme Kurulu) karar alnacaktr.
21. Ana arter yollara cephesi olan parsellerde katlar alan (5000) mden fazla olan
inaatlara, inaat yapm ruhsat verilmeden nce trafik asndan giri-k
dzenlemesini gsteren UTK (Ulam ve Trafik Dzenleme Kurulu) karar alnacaktr.
Sz geen belgelerin;
T.C.Bayndrlk ve skn Bakanlnca hazrlanarak yaynlanm bulunan Mimari Proje
Dzenlemesi Esaslar, naat Mhendislii Proje Dzenleme Esaslar, Makine
Mhendislii Proje Dzenleme Esaslar, Elektrik Mhendislii Proje Dzenlenme esaslar
balkl artnamelere, T.C.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnca hazrlanan Doal gaz ve
Tesisat ve Dnm artnamesine ve 2560 sayl yasa gereince SK Genel
Mdrlne ait ynetmeliin ilgili hkmlerine uygun olmas zorunludur.
lgili belediyelerin uygun grmesi halinde Ozalit nshalarla birlikte bilgisayar ortamnda
retilmi tm projeler yine ilgili belediyenin talep edecei formatta, disket veya CD olarak 2
adet dzenlenir. Bir adet saysal Bykehir Belediyesine gnderilecektir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

84

stanbul mar Ynetmelii

TADLAT-LAVE NAAT VE RUHSAT YENLEME


Binalarda yaplacak esasl tamir ve tadiller ruhsata tabidir.
MADDE 13.05
Ruhsat Alnm Yaplarda Herhangi Bir Deiiklik Yaplmas Halinde:
A. Yaplacak deiiklik binann btnnde ise; mimari projenin yeniden tanzim edilmesi
gereklidir. Bu deiiklik yapnn statik hesaplarnda da deiiklik yaplmasn gerektiriyor ise
yeniden statik ve betonarme projeler istenir.
B. Proje zerinde basit dzeltmeler yaplmas mmkn olan durumlarda (bu ynetmelik
hkmlerine uyulmak kayd ile bamsz blm iindeki kap yerlerinin deitirilmesi,
tayc olmayan blme duvarlarnn kaldrlmas vb.) ayrca tadilat projesi istenmez ve ilgili
bamsz blm sahibi veya sahiplerinin mracaat ile bu dzeltmeler btn nshalarda ayn
ekilde yaplarak belediyece mhrlenip imzalanr.
C. Yaplacak deiiklik yapnn d duvarlarn veya pencerelerini ve d kaplarn
deitiriyorsa s yaltm projesi yeniden dzenlenir.
D. Bu maddede sz geen tadilat projelerinin 5 takm olmas gerekir.
E. mar istikametine tecavzl mevcut binalar imar istikametine uygun hale getirilmedike
tadilatlarna tevzii ve kat ilavelerine izin verilmez.
F. Yaplacak deiiklik belirli bir veya birka kat ieriyorsa belediyeye sadece deitirilmesi
istenen katlarn planlar ibraz olunur.
G. Yaplmak istenen tadilatta fonksiyon deiiklii var ise (konuttan iyerine gibi) veya ortak
alanlar ile bina cepheleri tadilat kapsamna giriyor yada tm binada tadilat yaplyor ise ruhsat
verilmeden nce tm hissedarlarn noterden tasdikli muvafakatnamesi gereklidir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

85

stanbul mar Ynetmelii

ONDRDNC BLM
YAPI RUHSATI SONRASI LEMLER
YAPI YERNDE BULUNDURULMASI GEREKL TABELA VE BELGELER LE
YAPI LERNDE ALINACAK GVENLK TEDBRLER
MADDE 14.01
14.01.1.Yap Yerinde Bulundurulmas Gerekli Tabela Ve Belgeler
Ruhsat ve eki projelerin yap yerinde bulundurulmas ve inaat mddetince yap zerinde
herkese rahat grlebilecek bir yere, en az (0,5/0,75)m. boyutlarnda bir tabela aslmas
zorunludur.
Aslacak tabela zerinde mal sahibinin, mimarnn, statik, elektrik-tesisat, s yaltm proje
melliflerinin ismi, yap denetim irketinin (fenni mesullerinin), mteahhidinin isimleri ile
inaat ruhsat numaras ve tarihini ieren bilgiler bulunmaldr.
Mahallinde ruhsat ve eki projeleri ve bilgi tabelasn bulundurmayan yaplar tespit tutana
dzenlenerek yap sahibine veya binada bulunanlara tebligat yaplr ve tebligat belgesi binann
grnr bir cephesine aslr. lgililerine ulalamaz ise bir nshas da muhtara braklr.
Ruhsat tabelas 3 gn iinde aslmad takdirde yap sahibine, ilgili belediye encmen karar
ile 1000 YTL para cezas verilir. Verilecek olan bu para cezas yllk TFE oranna bal
olarak gncellenir.
14.01.2.Yap lerinde Alnacak Gvenlik Tedbirleri
Yap ilerinin gndz yaplmas esastr. Karanlkta veya gece allmasnn gerekli veya
zorunlu bulunduu hallerde, alma yerinin ve geitlerin yeterince ve uygun ekilde
aydnlatlmas ve i gvenliinin salanmas gereklidir.
Yaplan almalarda grlt ve titreim nedeniyle evreye rahatszlk verilmemesi iin
gerekli tedbirler alnacak, alma saatleri buna gre ayarlanacaktr.
Belediye snrlar iinde yap inasna ve kazlarna balamadan nce yap alannn evresi
ortalama 2 metre ykseklikte tahta perde ile evrilecek, payandalar iten vurulacak, gerekli
uyar levhalar aslacak ve bunlar yapnn bitimine kadar bu ekilde korunacaktr. Kaznn,
komu bir yapy devaml veya geici olarak tehlikeye soktuu hallerde, yap tekniinin
gerektirdii tedbirler alnacaktr.
naatn ve tamiratn devam ile bahenin tanzim ve aalandrlmas srasnda yolun veya
kaldrmlarn, kamuya veya komu parsellere ait yerlerin igal edilmemesi, yol cephesindeki
parsel snrlarnn ve gerekli ise komu parsel snrlarnn her trl tehlikeyi nleyecek ekilde
tahta perde veya uygun bir malzeme ile kapatlmas ve yol cephelerinin geceleri
aydnlatlmas zorunludur.
Elektrik panolar yap alan dna kurulduysa gerekli uyar iaretleri konulacak ve koruma
eridiyle evrelenmelidir.
Yap alan iindeki tehlikeli ksmlar ve ukurlar aka snrlandrlacak ve buralara grnr
ekilde yazlm uyarma levhalar konulacak ve geceleri krmz klarla aydnlatlacaktr.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

86

stanbul mar Ynetmelii

Yap alan dnda kazaya sebep olacak veya insanlar tehlikeli durumlara drecek ekilde
malzeme istif edilmeyecek ve aralar gelii gzel yerlere braklmayacaktr.
Yap, yol kenarnda yapld takdirde, yolun bakm ve onarmndan sorumlu belediyece
saptanacak zorunlu durumlarda, izin alnarak yaya kaldrmlarnn bir ksmn igaline, ancak,
st ve parsel cephesi taraf, tehlikeli herhangi bir durumu nleyecek ekilde uygun malzeme
ile kapatlm yaya geitleri salamak ve aydnlatlmak koullar ile izin verilebilir.
Yap iskeleleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemann ynetimi altnda, inaat evreleyen
gvenlik perdeleri iinde kalmak koulu ile yaplacaktr.
naat sresince gvenlik unsurlarnn yan sra grsellik ve estetik kriterler de dikkate
alnarak, antiyenin ehrin dokusuna aykr olarak tertip edilmemesine ve ehrin btnln
bozmamasna da zen gsterilmelidir.
YAPI RUHSATI
MADDE 14.02
Yap ruhsat almak iin 13.01 maddesinde sz geen belgeler ve bu belgelere dayanarak
ilgili belediyesince onanan yap projeleri ile parsel maliklerinin veya kanuni vekillerin
mracaat halinde;
A. Tm parsel maliklerinin noterden tasdikli muvafakat, gerekli hallerde komu muvafakat,
B. Gerekli vergi, resim ve harlar ile cretlerin tahsil olunmas,
C. Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Yap Denetimi Uygulama ynetmeliinin ilgili
hkmlerine uyulmas zorunludur.
Yap denetim kurulular, yap denetimini stlendiine dair ilgili idareye taahhtname
vererek, yap ruhsatnn ilgili blmn imzalamalar zorunludur.
TEMEL - TEMEL ST VZELER
MADDE 14.03
Yap Denetimi Hakknda Kanunun ilgili maddesi ve yap denetimi uygulama ynetmeliinin
ilgili hkmleri geerlidir.
Birden fazla bamsz blm olan binalarda veya parsellerde, kat irtifak kurulmadan temel
st vizesi verilemez.
YAPI DENETMLER
MADDE 14.04
mar Kanunu, Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Uygulama Ynetmeliklerinin ilgili
hkmleri geerlidir.
ISI YALITIM VZES
MADDE 14.05
1. Dileke
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

87

stanbul mar Ynetmelii

2. Mimari Proje
3. Is Yaltm Projesi
4. Doal gazl ise doal gaz projesi (2 takm)
5. Yap Ruhsat
Yapnn kaba inaat tamamlanp svalar yaplmadan nce yap sahibi belediyesinden s
yaltm vizesi almak zorundadr. Yapnn s yaltm vizesinden nce temel ve temel st
vizesinin yaplm olmas zorunludur.
CEZA HKMLER
MADDE 14.06
mar yasas gereince, ruhsat alnmadan veya ruhsat ile eklerine imar mevzuatna aykr
yaplan yapnn, ilgililerine yrrlkteki mar kanununun ilgili maddelerindeki cezai
hkmler uygulanr.
YAPI KULLANMA ZN
MADDE 14.07
Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Uygulama Ynetmeliinin ilgili hkmleri geerlidir.
Yap Kullanma zni iin gerekli belgeler:
1. Dileke
2. Yap Ruhsat
3. Asansr letme Ruhsat
4. Snak Vizesi
5. Vergi iliii kesildiine dair belge
6. S.S.K. iliii kesildiine dair belge
7. Bykehir Belediyesinden, kanal balantsnn teknik artlara uygun olarak
yapldna dair belge temin edilerek,
Mal sahibinin ve yap denetim irketinin mracaat zerine ilgili belediye, yapnn ruhsat ve
eklerine, fen ve salk kurallarna uygun olarak tamamlanp tamamlanmadn belirler.
Yapnn mevzuata uygun bulunmas halinde, 30 gn iinde yap kullanma izin belgesi
dzenlenir. Aksi halde, eksikliklerinin tamamlanarak yapnn mevzuata uygun hale
getirilmesi istenir. Yap kullanma izin belgesinin birer rnei, mal sahibi ve/veya sahiplerine,
yapnn mteahhidine, proje melliflerine ve fenni mesullere verilir.
Yapnn ksmen kullanlmas mmkn olan ksmlarna yap kullanma izni dzenlenebilmesi
iin, bu blmlere hizmet veren ortak kullanm alanlarnn tamamlanm ve kullanlabilir
olmas ve yapda mevzuata aykrln bulunmamas arttr.
Yap kullanma izninin verildii tarih, yapnn tamamland tarihtir.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

88

stanbul mar Ynetmelii

KAT RTFAKI
MADDE 14.08
1. Dileke
2. Yap ruhsat
3. Kat irtifak projesi (1 adet)
Noterden onayl kat irtifakna esas hisse oranlarn gsteren bamsz blm listesi binann
btn kat planlarn gsteren mimari proje zerine yaptrlr ve onaylanr.
YAPI FOTORAF TASDK
MADDE 14.09
1. Dileke
2. Yap ruhsat
3. Binann tamamna ait yap kullanma izni belgesi
4. (l3Xl8)cm ebadnda cephe fotoraflar (2er adet)
YIKIM RUHSATI
MADDE 14.10
1. Dileke
2. Tapu
3. ap(belediyesinin talebi halinde), aplikasyon krokisi veya rperli kroki
4. mar Durumu
5. Mevcut binaya ait resim
6. Binann mahallen tetkik edilerek bo olduunu belgeleyen rapor veya muhtardan bo
olduuna dair yaz.
7. Tapu yazs
8. Hissedar muvafakat
9. Elektrik, su, doalgaz kesme yazlar
10. Vergi iliiinin kesilmesi
11. Ykmda sorumlu olacak inaat mhendisi veya mimar noter onayl sorumluluk
beyan.
12. Korunmas gerekli tanmaz kltr varlklar iin kurul karar

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

89

stanbul mar Ynetmelii

ONBENC BLM
RUHSATA TAB OLMAYAN BAST TADLATLAR
RUHSATA TAB OLMAYAN NAAT LER
MADDE 15
Bu ynetmelik hkmlerine aykr olmamak, tayc elemanlarn durumunu deitirmemek,
bamsz blmn brt inaat alann artrmamak, kullanm amac ve cephe grnmn
deitirmemek koullar ile tayc sistemi etkilemeyen yerlerde i mekan kullanmn ve
duvar yerlerini deitirmek ve kaldrmak, derz, i ve d sva, boya, badana, oluk, dere,
dorama, deme ve taban kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm,
kiremit aktarlmas, bina cephesi su ve s mantolama sistemleri ile derinlii l,00 m.yi
gemeyen ss havuzlar bahe duvar, duvar kaplamas, baca, saak ile benzeri elemanlarn
tamirleri, tm dekorasyon ileri ile tayc unsuru etkilemeyen dier tadilatlar ve tamiratlar
ruhsata tabi deildir. Bunlardan iskele kurmay gerektirenler iin belediyeye yaz ile mracaat
edilip konuyla ilgili mimar veya inaat mhendisi veya inaat teknikeri veya inaat teknisyeni
sorumluluu stlenmesi artyla izin alnmas gereklidir. mar planlarnda aksine bir hkm
yoksa zemin katta bulunan i yerlerinin vitrin deiiklikleri basit tadillerden saylr. Ak
kmalar balkon vasfn bozmadan ve kapal alanlara ilave edilmeden hafif malzemelerle
(PVC, alminyum, ahap,vb.) kapatlabilir.
Bu maddenin uygulanmasnda Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri sakldr.
Bu maddede belirtilenler dndaki btn inai faaliyetler ruhsata veya izne tabidir.

ONALTINCI BLM
FENN MESULLER VE MESULYETLER LE TESCL UYGULAMA VE USULLERNE
LKN ESASLAR
MADDE 16
Yap Denetimi Hakknda Kanun ve Yap Denetimi Uygulama Ynetmeliinin ilgili hkmleri
geerlidir.
stanbul Bykehir Belediye Bakanl sorumluluk alannda tescil ilemleri ilgili
belediyelerince yaplmaktadr. (Mimari projelerin mimarlar, statik hesap ve projelerin inaat
mhendisleri, stma ve shhi tesisat projelerinin makine mhendisleri, elektrik mhendisleri,
harita hizmetlerini harita mhendisleri ve ynetmelikte aklanan yetki snrlar iinde kalmak
koulu ile ilgili fen adamlar tarafndan hazrlanm olmas ve stanbul Bykehir Belediye
Bakanl mar Mdrlnden her yl iin BB sicil kayt belgesi alm olmalar
gerekmektedir). Ayrca ruhsat ilemleri esnasnda ile ve ilk kademe belediyelerince proje
melliflerinden her i iin ayr ayr dzenlenmi noter onayl proje sorumluluk beyan
belgesi alnmas, proje sorumluluk beyannn alnmasn mteakip proje onay ve ruhsat
ilemlerinin yaplmas gerekmektedir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

90

stanbul mar Ynetmelii

PROJE SORUMLULUK BEYANI


................................................. BELEDYES
MAR MDRLNE
............................ lesi, ........................ Mahallesi, .......................Caddesi, ................ Soka,
.................... Pafta, .......... Ada, ............ Parsel sayl tanmazdaki inaata ait projeler
tarafmzdan yaplm olup, her trl meslek sorumluluu kabul ve beyan ederiz.

PROJE
TR

MELLFN ADI
SOYADI

BB SCL ODA SCL


T.C KMLK NO
NO
NO

MZA

MMAR
STATK
ELEKTRK
MAK.ve
SIHHI
JEOLOJK
RAPOR

T.C Kimlik Numaral Hviyet Czdan asllar ile yine T.C Kimlik Nolu TMMOB oda
Kimlik Kartlarn bizzat ibraz eden yukardaki meslek mensuplarn beyan ve imzalar
huzurumda alnmtr.

bu beyan ...................... suret dzenlenmitir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

91

stanbul mar Ynetmelii

ONYEDNC BLM
ZEL NAAT YAPAN MTEAHHTLERN SCLLERNN TUTULMASINA LKN ESAS
VE USULLER
MADDE 17
Yap Denetim Kanun ve Ynetmelii hkmleri uygulanr.

ONSEKZNC BLM
ZELLK ARZEDEN BNALAR

20. Blm hkmleri tm 18. Blm iin geerlidir.


ZEL HASTANELER:
MADDE 18.01
Salk Bakanlnn ilgili ynetmeliine uyulacaktr.
zel hastaneler; T.S. normlarna uymak koulu ile; Salk Bakanlnn sz konusu kurumlar
ile ilgili yaynlad meriyetteki kanun, ynetmelik ve tzk hkmlerine tabidir (sz konusu
kanun, ynetmelik ve tzklerde revizyon olmas halinde, revizyonlara da uyulmas
gereklidir).
ZEL ETM VE RETM KURUMLARI
MADDE 18.02
zel eitim ve retim kurumlar; normlarna uymak koulu ile Milli Eitim Bakanlnn
sz konusu kurumlar ile ilgili yaynlad yrrlkteki kanun, ynetmelik ve tzk
hkmlerine tabidir. (sz konusu kanun, ynetmelik ve tzklerde revizyon olmas halinde,
revizyonlara da uyulmas gereklidir).
zel eitim tesislerinde servis trafiini dzenlemek amacyla UTK karar alnmas
zorunludur.
AY-KAHVE SALONLARI (KAHVEHANE)
MADDE 18.03
Bu yaplarda Trk Standartlar Enstitsnn normlarna uyulmas gerekmekte olup,
kahvehaneler zemin katta imar planlarnda ticaret, ticaret+hizmet alanlarnda yaplabilir.
ykseklik net 3,50 m.den az olamaz. Kapal alan kii bana 1,00 m esas alnarak
hesaplanr. 50 mden byk kahvehanelerde kullanm alannn % 10undan az olmamak zere
bir depo ayrlacaktr.
Wc ve Lavabolar:
Her 25 kiiye en az bir kadn ve bir erkek olmak zere wc ve lavabo yaplacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

92

stanbul mar Ynetmelii

Giri Kaplar:
2,00 m. geniliinde olacak, dar alacak, kullanlan alan 100 myi aan kahvehanelerde bu
kapdan baka genilii (1,50) m.den az olmayan ve da alan ikinci bir kap yaplacaktr.
Kahvehaneler idare odas, wc., antre, salon, ay oca ve okuma yeri blmlerini kapsar.
Minimum Alanlar
Antre

3,00 m

Salon

40,00 m

ay Oca

3,00 m

(l,50 x 2,00)

dare Odas 4,00 m

(2,00 x 2,00)

WC

(l,10 ve l,50)

1,65 m

(l,50 x 2,00)

SNEMA VE TYATROLAR
MADDE 18.04
TSEnin normlarna uyulacaktr. Sinema ve tiyatrolar, gie, giri hol, bekleme salonu,
fuayeler, salon ve balkonlar, perde, sahne, soyunma, du yerleri, idare odalar, giri, k,
koridor merdivenleri, wc, lavabo mahalleri vb gerekli ksmlardan ibarettir.
Salon ve Balkonlar
A. Hacim ve Ykseklik Tertipleri:
Salon ve balkonlarda sahne hacmi hari, kii bana en az 5,00 m hacim isabet etmesi arttr.
Sahneden en uzak seyirci srasnda dahi en az temiz ykseklik 2,40 m.nin altna demez.
B. Tabii Zeminden Kot Farklar:
Seyircinin kta, rahat boalma imkn bulacak ekilde tabii zemine ulat noktalarn
kotlar ile salon ve balkonda bu kota nazaran en gayri msait durumdaki seyirci srasnn
kotlar arasndaki farklar aada verilen miktarlar geemez.
300 ila 600 kiilik salon ve balkonlarda

12,00 m.

600 ila 2000 kiilik salon ve balkonlarda 8,00 m.


2000 kiiden fazla salon ve balkonlarda

5,00 m.

300 kiiye kadar kapasiteli salon ve balkonlarda tabii zeminden kot fark snrlamas yoktur.
C. Kaplar:
Kap genilikleri; bir seans kyla tabii akmla, kesitten geebilecek en fazla seyirci saysna
gre hesaplanacak,bu hesapta salon ve balkonlar ayr deerlendirilerek 600 kiiye kadar her
125 kiiye 1 m.; 600 kiiden sonra ise her 165 kii iin l m.lik en az genilik isabet edecektir.
Salon ve balkonlarda ayr ayr en az 2 er k kaps bulunmas ve bir kapnn geniliinin
l,00 m.den az olmamas arttr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

93

stanbul mar Ynetmelii

D. Oturma yerlerinin dzenlenmesi:


Oturma yerleri sabit olacak, temiz genilik ve enleri en az 0,50 m., sralarn arasndaki serbest
geit ise en az 0,45 m. olacaktr. Duvara dayanan yan sralar en fazla 7 oturma yeri ihtiva
edebilir. ki yan geit arasnda bulunabilecek azami oturma yeri says salonlarda 28,
balkonlarda 24tr. Ancak salon ve balkonun her iki yannda; en fazla 3 sra iin en az l m.
geniliinde veya en ok 4 sra iin en az l,50 m. geniliinde birer k mevcut ise bir
sradaki oturma yeri adedi 50ye kartlabilir.
Yan geitler paralelinde ara geitler bulunuyorsa; salonlarda yan geit ile bir sonra gelen ara
geit arasnda bir srada en ok 21, balkonlarda en ok 18 oturma yeri bulunabilir. Ara geitler
arasnda bir srada bulunabilecek en ok oturma yeri says ise salonlarda 14, balkonlarda
12dir. Ancak yan geitler paralelindeki bu ara geitlerin dorudan doruya veya sahneye
paralel ara geitler vastasyla klara ulamas arttr. Sinemalarda, en n oturma yeri
arkasnn perdeye mesafesi 7 m.den az olamaz ve perde ortas diki ile en fazla 45 tekil
edecek tarzda izilen iki dorunun dnda kalan ksmlara oturacak yer konulmaz.
Localarda tespit edilmemi olarak en ok 10 oturma yeri bulanabilir. Her oturma yeri iin en
az 0,65 mlik bir alann bulunmas zorunludur.
Oturacak yerlerin yerletirilmesinde en az gz ykseklik farknn 0,06 m. olmas arttr.
Sinema ve tiyatrolarn tekerlekli sandalye ile ulalabilir ve seyircilerin salona girii kn
engellemeyecek bir noktasnda (Eiksiz ve en fazla % 6 eimle ulalabilen bir dzlemde) her
biri (0.90m. x 1.40m.) olan iki alan tekerlekli sandalyedeki zrller iin ayrlacaktr. Mimar
dzenlemeye gre bu yerlerin seyircilerin yer ald herhangi bir blmde olmas mmkndr
E. Salon ve Balkon i ve Yan Geitler:
Oturma yerleri arasnda sahneye dik ve paralel olarak braklan geitlerin genilikleri, bir
seans knda tabii akmla kesitten geebilecek en fazla seyirci saysna gre 100 kiiye
1m.lik en az genilik isabet edecek tarzda hesaplanacak ve geit enleri 1,50 m.den az
olmayacaktr.
F. Havalandrma:
Salon ve balkonlarda yeterli havalandrma tedbirleri alnmas zorunludur.
Fuayeler:
Salon ve Balkonlarn her biri iin ayr olmak zere, ait olduu blmn alannn, sinemalarda
en az l/4 tiyatrolarda en az l/3 kadar fuaye tertibi mecburidir.
Fuaye ykseklii en az (3,50) m.dir. Fuayenin kademeli tertiplenmesi halinde bu ykseklik
sahann l/3nden fazlasnda olmamak art ile (2,70) m.ye kadar indirilebilir.
Koridorlar ve k Geitleri:
Seyirci ile ilgili koridor ve k geitlerinin en az genilikleri yine salon ii geitler gibi hesap
edilir. Ancak bunlarn genilikleri 2,00 m.den az olamaz. Buralarda kntlar 0,15 m.yi
geemez. Koridor ve k geitlerinde basamak yaplamaz ve tertip olunan rampalarn eimi
de %6y geemez.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

94

stanbul mar Ynetmelii

Merdivenler:
Her salon, balkon ve fuaye iin ayr bir merdiven gerekir. Seyirci ile ilgili bu merdiven
genilikleri 1,50 m.den az olmamak zere bir seans knda merdivenden gemesi gereken
seyirci saysna ve salon i geitleri iin kabul olunan esaslara gre hesaplanr. Geni
merdivenlerde yaplacak korkuluklarn aras en fazla 2,50 m. olacaktr.
WCler :
Salon ve balkonlar iin ayr ayr ve her 200 koltuk iin bir kadn ve bir erkek olmak zere en
az 2 wc, 3 lavabo ve 3 pisuar bulunacak, bekleme salonunun fuayelerle irtibat yoksa bu
ksma da en az 1 erkek ve 1 kadn wc.si konacaktr.
Bu tip binalarda bedensel zrllerin kullanmna uygun en az 1 lavabo ve wc yaplmas
zorunludur. Yaplacak olan bu mekanlarn ebatlar, nnde de en az (1.50) m. genilikte bir
koridor bulunacak ekilde (1.50 m x 1.50 m) den az olamaz. Kaps eiksiz ve da alr. Kap
temiz genilii en az 0,85 m. geniliinde olacaktr.
Makine Dairesi:
Sinemalarn makine dairesi, 1 film hazrlama odas, 1 makine odas ve 1 ak odasn ihtiva
edecektir. Bunlara ait en az ller aadadr.
Makine odasnn en az genilii 2,00 m. ve en az alan 10 m
Film sarma odasnn en az alan 8 m olacaktr.
Ak odasnn en az alan 6 m olacaktr.
Makine dairesinden en az temiz ykseklik 2,80 m.dir.
Tesisat projeleri bal altnda; Yangn alarm ve yangn tesisat projesi, klima, havalandrma
projeleri istenecektir. Elektrik kesintilerinde devreye girecek aydnlatma tesisat yaplacaktr.
DN TESSLER ve MEZARLIK ALANLARI:
MADDE 18.05
mar Planlarnda dini tesis alanlar olarak belirlenmi imar parsellerinde yaplabilirler.
Dini Tesisler:
mar Plannda aksine bir hkm olmad takdirde, TAKS en ok %40 olabilir. Bina
ykseklii serbesttir. adrvan, wc. gibi tesisler mtemilat kapsamnda yaplabilir.
Tescilli ant eser parseli dndaki dini tesis alanlarnda (veya tescile konu olabilecek dini tesis
alanlar dndaki alanlarda), dini tesisin siluet ve cephe karakteristiini uygun ekilde, dini
tesise ait lojman, ktphane, dinlenme salonu, gasilhane, wc, vb. sosyal ve kltrel tesis ile
iletme aamasnda ilgili kurumlarn uygun gr alnarak kamu veya zel yurt ve kurs
yaplabilir.
Dini tesis alanlarnn bodrum katlarnda ve/veya n cephe hatt dnda parsel tamamnda
ak/kapal otopark dzenlenebilir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

95

stanbul mar Ynetmelii

Mezarlk Hizmet Binalar:


Planlarda aksine bir hkm bulunmad takdirde, planlarda mezarlk alan olarak gsterilen
yerlerde, Mezarlklar Mdrlnn ihtiyac olan hizmetlerde kullanlmak zere bodrum
katlar hari maksimum 250 m ve h=7,50 m.yi amamak artyla grevli odas, tuvalet,
adrvan, morg, gasilhane, gvenlik odas ile gelen ziyaretilerin bekleme ve ibadet
ihtiyalarn karlayacak yaplar ilgili idarece uygun grlen yerlerde yaplabilir.
AKARYAKIT VE SERVS STASYONLARI (T.S.E.nin normlarna uyulacaktr)
MADDE 18.06
mar planlarnda A (Akaryakt) lejantl alanlarda; Akaryakt ve Servis stasyonlar, CNG
Otogaz stasyonlar, LPG Otogaz stasyonlar yaplabilir.
CNG Oto gaz stasyonlar, sktrlm doalgazn gaz datm ebekesinden alnarak
kompresr vastasyla yksek basnca karlp, dispenser vastasyla tatlara imal hizmetinin
verildii tesisler olup; konut d kentsel alma alanlar, sanayi alanlar, organize sanayi
alanlar, kk sanayi alanlar, depolama (yanc, parlayc, patlayc maddenin
depolanabilecei) alanlar, merkezi i alanlar (MA), blgesel i alanlarnda ve LPG ikmal
istasyonlar alanlarnda da yaplabilir.
mar planlarnda getirilmi yaplama hkmleri ile, nazm planda belirtilen esaslar dahilinde
inaat izni verilir. Akaryakt istasyonlar ile servis istasyonlar; 10.08.2005 tarih ve 25902
sayl yeri Ama ve alma Ruhsatna likin Ynetmelik, 29l8 sayl Karayollar Trafik
Yasas, Karayollar Trafik Ynetmelii ile Karayollar kenarnda yaplacak ve alacak
tesisler hakknda ynetmelik hkmlerine uyularak yaplacaktr.
LPG istasyonlar ile ilgili 12.02.2002 Tarih ve 24669 sayl ve 07.08.2003 ve 25192 sayl
Svlatrlm Petrol Gazlar (LPG) Motorlu Aralar kmal stasyonlar Kurulu, Denetim,
Emniyet ve Ruhsatlandrma lemlerine likin Ynetmelik hkmlerine uyulacaktr.

DN SALONU-GAZNO-GECE KULB-TAVERNA-DSKOTEK -BAR VB.


MADDE 18.07
(T.S.E. nin normlarna uyulacaktr)
18.07.1. Yapm koullar: Ticaret ve Ticaret+hizmet blgelerinde, giri katnda veya giri
kat ile irtibatl en fazla bir kat aada yaplabilir. Daha alt katlarda yaplamaz. st katlarda
yaplmas durumunda, bitiik ksmlarnda konut, hastane, yurt, vb. bamsz blmler varsa
bu ksmlarda yeterli ses izolasyonu yaplmaldr. Salon alan en az 300 m olacaktr.
18.07.2. ykseklik: Kat ykseklii 4,00 m.den az olmamaldr.
18.07.3. Younluk: Mekn llendirme hesaplarnda 1,50 m/kii ve 5,25 m/kii esas
alnacaktr.
18.07.4. Kaplar: 2,50 m.den dar olmayan 1 giri-k kaps ve ayrca yine cadde ve sokaa
alan en az 2,00 m. geniliinde ve da alabilen 1 kap ile balantl ayr bir k
iermelidir. Tm da alan kaplar, en az kap kanad veya kanatlardan bynn genilii
kadar ieriden yaplacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

96

stanbul mar Ynetmelii

18.07.5. Merdiven: Bu gibi yerlerde merdiven ahap olamaz. Merdiven genilii 1,60 m.den
az olamaz. Basamak ykseklii 0,16 m.den fazla, genilii ise 0,30 m.den az olamaz.
Merdiven tanziminde en fazla l6 rhttan sonra merdiven kolu genilii kadar ara sahanlk
braklacaktr.
18.07.6. Havalandrma: Salonlarda havalandrma ve klima tesisat olacak ve projesi
istenecektir. Ayrca bodrum katta yapldnda, yeterli tabii havalandrma salanamamas
halinde hava bacalar tekil edilecektir. Arka bahesi varsa, kuranglez eklinde toplam alan
3,00 mden az olmamak kayd ile yaplabilir. Aksi halde toplam alan 3,00 mden az olmamak
kayd ile mstakil hava bacas yaplacaktr.
18.07.7. Gerekli meknlar: Sanatlar ve gelin-damat iin ayr ayr, dar kenar 2,50m.den ve
alan 7,50mden az olmayan oda bulunacaktr. Gelin odasnda hava bacas ve
havalandrlabilen wc ve lavabo bulunacaktr. Salonlarda orkestra yeri ve dans pisti
bulunacaktr. Salonun dnda, kullanm amacna uygun ve salona balantl servis ve bulak
niteleri bulunacaktr. Dn salonlarnda dar kenar 3,00 m., alan l2,00 mden az olmayan
bir servis odas bulunacaktr. Ynetim iin dar kenar 2,50 m., alan 7,50mden az olmayan
ayr bir yer ayrlacaktr.
18.07.8. WCler: Her 25 kiiye erkekler iin l lavabo ve pisuar, bayanlar iin bir lavabo, her
50 kiiye en az 1 kadn, 1 erkek olmak zere wc yaplacaktr. WC kabinleri l,10xl,50m.
olmal, lavabo konulduu takdirde l,10x2,00m. olmaldr.
Bu tip binalarda bedensel zrllerin kullanmna uygun en az 1 lavabo ve wc yaplmas
zorunludur. Yaplacak olan bu mekanlarn ebatlar, nnde de en az 150 cm genilikte bir
koridor bulunacak ekilde 1.50 m x 1.50 m den az olamaz. Kaps eiksiz ve da alr. Kap
temiz genilii en az 0,85 m. geniliinde olacaktr.
18.07.9. Tesisat projeleri: Tesisat projelerine ilave olarak yangn alarm ve yangn sndrme
tesisat projesi istenecektir.
HAMAM SAUNA VE SIHH BANYOLAR (T.S.E. nin normlarna uyulacaktr)
MADDE 18.08
18.08.1. Yapm Koullar: Hamam, sauna, shhi banyolar konut blgelerinde yaplamaz.
Ticaret ve Ticaret+Hizmet blgelerinde ise zemin katta, normal veya giri ve klarn
saland kattan en fazla bir kat aada yaplabilir, Mtemilatlar 2.bodrum katta
yaplabilir.
18.08.2. ykseklik: Kat ykseklii net 3,50 m.den az olamaz.
18.08.3. Merdiven: Bu gibi yerlerde merdiven ahap olamaz. Merdiven genilii net 1,60
m.den az olamaz. Basamak ykseklii 0,16 m.den fazla, genilii 0,30 m.den az olamaz.
Merdiven tanziminde en fazla 16 rhttan sonra merdiven genilii kadar ara sahanlk
braklacaktr.
18.08.4. Kaplar: Bu gibi yerlerde bulunan hacimlere ait btn kaplar mutlaka da alr
ekilde tertiplenecektir. Tm da alan kaplar en az kanat genilii veya byk olan kanat
genilii kadar ieriden yaplacaktr.
18.08.5. Gerekli mekanlar: dari blm, personel odas, merubat-servis-ay oca, yeteri
kadar wc., pisuar ve lavabo tekil edilecektir. Emanet kasa, yatma ve soyunma odalar,
amar ykama, kurutma ve tleme niteleri yaplacaktr. (2.bodrum katta yaplabilir.)
Hamam, sauna ve shhi banyolarda insan saysnn yars kadar dinlenme banklar olacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

97

stanbul mar Ynetmelii

18.08.6. Koridor: Genel kullanma ak koridor genilikleri 1,60 m.den az olamaz.


18.08.7. Tesisat projeleri: Bu gibi tesisler kendine zg teknik ve salk koullarna gre
projelendirilecektir.
EKMEK FABRKALARI VE EKMEK FIRINLARI (T.S.E. normlarna uyulacaktr)
MADDE 18.09
18.09.1. yeri ama ve alma ruhsatlarna ilikin ynetmelik hkmlerine tabidir.
18.09.2. mar planlarnda aksine bir aklama bulunmadka frnlar;
a) Sanayi, kk sanayi, organize sanayi, kentsel servis ve konut d alma alanlarnda,
ticaret blgeleri ile ticaret yollarnda binann tamamnn bu amala kullanlmas zorunludur.
b) Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmleri uygulanacaktr. Ayrca
binann tayc sisteminin s deiiminden etkilenmemesi iin gerekli nlemler alnacaktr.
18.09.3. Bulunmas gereken birimler ve en az lleri: Frnlarda bulunmas gereken
blmler ile en az lleri aada gsterilmitir. Bu fonksiyonlar bir piirme yeri iin gerekli
en az llerdir.
a) Piirme tesisi: Taban yznde mahrukat yaklarak ve direkt pskrtme ile stlmayacak,
s dolamn temin eden kanallar veya borularla tamamen dardan bir stma tesisat ile
stlacaktr.
b) Frn n: (Sat yeri ve tezghn bulunduu ksm) en az 25.00 m duvarlar tavana kadar
mermer ve fayans kapl olacaktr.
c) Hamurhane: Alan en az 50 m2, ykseklii en az 3.50 metre ve iilerin her biri iin en az
40 m3 hava hacmi temin edilmi, dier blmlerden duvarla ayr ve duvarlar tavana kadar
mermer ve fayans kapl olacaktr.
d) Un deposu: Dier blmlerden kgir duvarlarla ayrlm, aydnlk ve havadar un deposu
olacaktr. Depo frnn gnlk kapasitesine gre un depolamaya uygun byklkte ve en az
50.00 m olacaktr. Bir kattan fazla kat olan frnlarda 1.katta un deposu, 2. katta ise harman
yeri odas yaplmas zorunludur.
e) Harman yeri odas: Odann iinde yerden en az 0.50 metre ykseklikte etrafnda
dolalabilen, havuz eklinde bir harman yeri yaplacak ve i ksm mozaik veya mermer ile
kapl olacaktr.
f) Yakt ve Su deposu: Ham ve mamul maddelerin konulduu blmlere bitiik olmayan en
az 5 ton yakt alabilecek bir yakt deposu, ehir suyu ile beslenen ve her yl temizlenen pas ve
kir tutmayan bir malzemeden yaplm en az 5 tonluk su deposu olacaktr.
g) Otomatik elek: Harman yeri ile hamurhane arasndaki bir blme kapasiteye ve frnn
alma temposuna uygun olarak monte edilmi olacak ve daima alr halde
bulundurulacaktr.
h) Tuz blm: Frnn kapasitesine gre uygun byklkte olacaktr.
) Hamur dinlendirme ve mayalandrma yeri: Dier blmlerden duvarla ayrlm,
duvarlarn i ksmlar fayans veya mermer olmak zere kaplanm olmak kayd ile en az 9.00
m alanl olacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

98

stanbul mar Ynetmelii

i) W C v e du: Her frnda en az 6.00 m wc, lavabo ve du blm olacaktr. WC+du ve


yatakhane imalat ksm ile direk irtibatl olarak yaplamaz.
j) Dinlenme ve soyunma yeri: Bu ksm dier blmlerden duvarla ayrlacak ve alan en az
6.00 m olacaktr.
k) Mutfak ve yemekhane: Temizlik artlar ile dier yaplamalar haiz en az 15.00 m
olarak ina edilecek ve bu ksm dier blmlerden duvarla ayrlacaktr.
l) Yatakhane: Her frnda 15.00 m alanl 6 kiilik dier blmlerden ayr bir yatakhane
olacaktr.
m) Bro blm: Dier blmlerden duvarla veya alminyum dorama ile ayrlm, en az
6.00 m alanl bro blm yaplacaktr.
n) Malzeme odas: Dier blmlerden duvarla ayrlm, ii mermer veya fayans kaplanm
olan gda maddeleri ve malzemeler odas en az 25.00 m olacaktr.
o) Jeneratr odas: Dier blmlerden duvarla ayrlm, ham ve mamul maddelerin
konulduu ksmlara uramadan kolaylkla ulaabilecek ve ses izolasyonu salanm ayrca,
jeneratrden kacak gaz tahliye edecek baca tertibat yaplacaktr.
18.09.4. Ykseklikler: Hamurhane, un deposu, piirme yeri en az 3.50 m dier blmler net
2.40 m. ykseklikte olacaktr.
18.09.5. Baca, bina atsnn 1,5 metre zerine kadar ykseltilmelidir.
18.09.6. Btn blmlerin zemini kolay temizlenebilir seramik, dkme mozaik veya karo
mozaik ve bunun gibi maddeler ile kaplanm ve kirli sularn kendiliinden akmasna imkan
salayacak ekilde kanalizasyon seviyesinden yukarda ina edilecektir.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

99

stanbul mar Ynetmelii

ONDOKUZUNCU BLM
YKSEK YAPILAR
TANIMLAR
MADDE 19.01
Yksek yap; genel olarak yakn ve uzak evresini, fiziksel evre, siluet, kent dokusu ve her
trl kentsel alt yap ynnden etkileyen bir yap trdr. Binann herhangi bir cephesinden
grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m. olan yaplar, yksek yaplar olarak
kabul edilir.
Yangn blm; Yapnn yangna kar kendi iinde tamamen korunmu olan ksmlardr.
Bu ksmlar farkl zonlar ierebilir.
Yangn zonu; yangn durumunda, ihbar ve sndrme nlemlerinin ayn blm iindeki dier
sistemlerden ayr olarak devreye giren paralardr.
Yumuak kat; st katlarda dolgu duvarlar bulunduu halde, szkonusu katn byk bir
ksmnda duvar bulunmayan, narin kolonlardan oluan ve dier katlara gre rijitlii az olan
katlardr.
Atalet momentleri merkezi; btn tayc dey elemanlarn atalet momentlerinin arlk
merkezidir.
Kitle merkezi; her katta mevcut olan tm dey yklerin arlk merkezidir.
Yanmaya dayankllk snf; bir yap eleman ve malzemesinin standardna uygun stma ve
basn koullarnda yaplan deney sonucu belirlenen yanmaya dayankllk sresine bal
olarak ayrld snftr. rnek: TS.l263e ve TS.4065e gre F90 snfnn dayankllk sresi
90 dakikadr.
YKSEK YAPILARDA YANGIN NLEMLER
MADDE 19.02
Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelie uyulmas zorunlu olup; tereddt
edilen konularda Bykehir Belediyesi tfaiye Daire Bakanlnn gr alnr ve bu
gre uyulur.
YKSEK YAPILARDA ASANSRLER
MADDE 19.03
19.03.1. Binann tipi ve konfor dzeyine gre teknik kriterler dikkate alnarak trafik hesab
yaplp, asansr say, kapasite, hz ve kuyu lleri belirlenecektir.
19.03.2. Asansrlerden en az bir tanesi yk, eya ve sedye tama amacna uygun olarak
yaplacaktr.
19.03.3. Ayn kuyu iinde 3den fazla asansr konumlandrlamaz. 4 asansr
konumlandrld takdirde 2erli gruplar halinde ayrlacak, aralar yangna kar dayankl bir
malzeme ile ayrlacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

100

stanbul mar Ynetmelii

19.03.4. Asansrlerde kabin kaps olacak ve kabini havalandrmak iin ak arj grubuna bal
bir havalandrma dzenei bulundurulacaktr.
19.03.5. Yksek hzl asansrlerde (1m/sn.nin zerinde) tahrik sistemi kademesiz hz kontrol
ilkelerine bal olarak seilip tasarlanacaktr.
19.03.6. Asansrlerde kuyu altlarnn iskn edilen mahallerin stne gelmesi halinde kar
arlklarda da mutlaka parat tertibat yaplacaktr. 1m/sn.den yksek hzda asansrlerde
kaymal fren sistemi kullanlacaktr. Kar arlk iin parat donanm yaplmas halinde
bunun iin kuyu l tadilat dikkate alnacaktr.
19.03.7. Konut dnda halkn toplu bulunduu (umuma ak) yaplarda, asansrlerden biri
bedensel zrllerin kullanmna uygun olarak dzenlenecektir.
19.03.8. Yangn annda asansrler, yangn ihbar aldklarnda kaplarn amadan dorultular
ne olursa olsun otomatik olarak acil k katna dnecek ve kaplar ak bekleyecektir.
Ancak asansrler gerektiinde yetkililer tarafndan kullanlabilecek elektriksel sisteme sahip
olacaktr. Asansrler yangn ihbar aldklarnda kat ve koridor arlarn kabul etmeyecektir.
Yangn annda asansr kuyularnn yangn etkisi altnda kalmamas iin kuyu basnlandrma
nitelerinin kurulmas zorunludur. Deprem annda ise asansrler, ihbar aldklarnda en yakn
kata gidip, kaplarn ak hareket etmeyecek ekilde programlanacaktr.
19.03.9. Asansr kat kaplarnn yangna dayankllk snf F90 olacaktr.
19.03.10. (51.00) m.den daha yksek toplam brt inaat alan 15000myi aan konut d
yaplarda, ayrca itfaiyenin kullanm iin en az bir tane yangn asansr yaplacaktr. Bu
asansr itfaiye merdiveni ekirdeinde olabilecei gibi bu merdivenle balantl bir blmde
de yer alabilir. tfaiye asansrnn kabin alan 1.5myi, tama kapasitesi min.630kg, hz
zemin kattan en st kata 1 dakikada eriecek hzda olacak ve enerji kesilmesi halinde
jeneratre balanacaktr. tfaiye asansrleri her kata hizmet edecek ve normalde de
kullanlabilir olacaktr. Bu asansrlerin kaplar, elektrik tesisat ve kablolar 2 saat yangna
kar dayankl olacaktr. Asansr boluu iindeki tesisat sudan etkilenmeyecektir.
STATK VE BETONARMEYE LKN ESASLAR
MADDE 19.04
19.04.1. Her yksek yap iin proje onayndan nce hesaplara esas olmak zere arazide ve
araziden alnm numuneler zerinde jeolojik, jeofizik, jeoteknik ve sismolojik almalar
yaplacaktr. Bu alma, bu ilerde uzmanlam kii ve kurulular tarafndan yaplacaktr.
19.04.2. Zemin raporunda binann yaplaca araziye ilikin u bilgiler bulunacaktr.
A. Jeolojik yap.
B. Zemin zellikleri (yeralt, su seviyesi ve kimyasal yaps)
C. Temel sistemi konusunda neriler.
D. Gerekiyorsa istenen sktrma veya slah yntem nerileri.
E. Temel kazs srasnda alnmas gereken nlemler ve iksa yntemine ilikin neriler.
F. Temelin evre yaplara etkisi.
G. Zemin emniyet gerilmesi
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

101

stanbul mar Ynetmelii

H. Temelin altnda oluacak oturma miktar


I. Zemin yatak katsays
K. Zemin periyotlar: TA-TB
L. Zeminin svlama potansiyeli
M. Kazkl temel gerektii takdirde kazk tama kapasiteleri
19.04.3. Sondaj yerleri ve derinlii arazi konusunda bilgi verecek yeterli sayda ve derinlikte
seilecektir. Belediyesi gerekli grrse daha fazla sondaj isteyebilir.
19.04.4. Yksek yaplarda BS 25den daha dk kalitede beton kullanlamaz donat cinsi
olarak, minimum kopma uzamas %10un altnda olan BC III. kullanlmamaldr.
19.04.5. Yksek yaplarda, tekil temel sistemi uygulanmaz.
19.04.6. Yksek yap temellerinin tasarmnda, zellikle yumuak ve bozuk zeminlerde
zemin-yap etkileimi hesapta dikkate alnacaktr.
19.04.7. Kazkl temel sistemi seildiinde, kazklar arasndaki uzaklk kazk apnn 3
katndan daha az olamaz. Kazk balk kirilerinin boyutu en az 0.30x0.70m. olmaldr.
19.04.8. Kaya zemine oturan yksek yaplarda devrilme tahkiki yaplacaktr.
19.04.9. Temel projelerinde alt yapya ilikin imalatlarn yeri gsterilecek ve zellikle
depremde oluabilecek yer deitirmelerde veya farkl oturmalarda nasl nlem alnd
belirtilecektir.
19.04.10. Yksek yaplarda zemin katta yumuak kat oluumuna neden olacak mimari ve
statik zmlere izin vermeyecek nlemler alnmaldr.
19.04.11. Yangn merdivenlerinde, yangna kar korunmu mahallerde pas pay 4cm.den az
olamaz. Tayc sistemlerin pas paylar iin TS.l263teki yanmaya dayankllk snflarna
uygun olarak TS.4065deki izelgelerde verilen deerler kullanlacaktr.
19.04.12. elik taycl binalarda, elik elemanlar, svama, betonla sarma vb. yntemlerle
yangna kar korunacaktr.
19.04.13. Belediyesince gerekli grlecek ilave hesap ve dokmanlar salanacaktr.
Bu ynetmelik kapsamnda yaplacak yaplarn inasnda Deprem Blgelerinde Yaplacak
Binalar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulmas zorunludur.
MEKANK TESSATA LKN NLEMLER
MADDE 19.05
19.05.1. Yksek yaplarda bodrum kat dhil olmak zere her 30 m. ykseklik iin, tesisat kat
veya mekanik tesisat proje ve hesaplarna uygun olarak mekanik tesisatnn gereksinimini
karlayacak tesisat alan ayrlacaktr.
19.05.2. Yapnn temiz su tesisat ykseklik zonlarna ayrlacak ve her zon ayr hidrofor
sistemiyle beslenecektir. Binann tek hidrofor ile beslenmesi halinde her zon giriine basn
drc vana konulacaktr. Btn zon hidroforlar tesisat kat ve mahallerinde olabilecei
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

102

stanbul mar Ynetmelii

gibi, mekanik tesisat merkezine de konabilir. Konfor standard yksek binalarda gerekli
grldnde ayn zon dhilindeki kat girilerine basn drc vana konulacaktr.
19.05.3. Yapnn scak su kullanm tesisat da, temiz su tesisatna paralel olarak ykseklik
zonlarna ayrlacaktr. Scak su tesisat, gereksinim olduu takdirde ayrca kullanm zonlarna
ayrlacak, her zon ayr bir boylerle beslenecektir.
19.05.4. Bakm olana olmayan mahallerde kr rgar yaplmayacaktr. Bu gibi yerlerde zel
balant elemanlar kullanlacaktr. Wc, lavabo vb. elemanlarn balantlarnda bunlar iin
imal edilmi zel balant elemanlar kullanlacaktr.
19.05.5. Pissu tesisatnda, ana kolon havalandrmasnn yannda, u nokta havalandrmas
yaplacaktr. Vakum hesaplar gerektii takdirde sifonlar ayr havalk hattna balanacaktr.
19.05.6. Her zonun en altndaki yatay borular dey darbelerini karlamak zere pik veya
elik yaplacaktr. Dier borular PVC olabilir.
19.05.7. Islak hacimlerde dk deme yaplmayacak, tesisat asma tavan ile gizlenecektir.
Asma tavanlarda ses izolasyonu salanacaktr.
19.05.8. Ana su deposu, yksek yapnn yaplaca blgedeki alt yap koullar, gnlk su
rejimi, ayrca yangn rezervi de gz nne alnarak hesaplanacak ve 0,00 kotunun altnda
yaplacaktr. Tali su depolar, tesisat katlar veya mahallerinde olabilir. Ancak ykseklii
50m.yi geen yaplarda, ana su deposu dndaki depolar atda olacaktr.
19.05.9. Istma ve soutma tesisat hesaplarnda, gne s kazanlar, iletmedeki kullanm
fonksiyonlar gz nne alnarak, zonlama yaplacaktr. Zon santralleri veya fon-coilleri ait
olduu zonun maksimaline, stma kazanlar merkezi su soutma niteleri binann
maksimaline gre seilecektir.
19.05.10. Gne s kazanlar hesabnda, yap elemanlarnn glgeleme etkisi zamana bal
olarak gz nne alnacaktr.
19.05.11. naatta, s ekonomisi salayacak s izolasyonu, ift cam vb. nlemler ncelikle
alnmaldr. Yapnn konumu, kullanm koullar, yukardaki izolasyon nlemlerinin birini
veya birkan gereksiz kld hallerde; her trl enerji ekonomisi iin yaplan ilave alternatif
yatrmlarn geri deme sresi, iletme younluu gz nne alnarak her trl enerji giderleri
ile karlatrlarak hesaplanacaktr. Bu sre iki yl getii takdirde ilave yatrmlardan
ksmen veya tamamen vazgeilebilir.
19.05.12. Is hesaplarnda, ykseklik etkisiyle oluan baca ve evre koullar ile baml,
rzgr etkisinin oluturaca infiltrasyon ayrca gz nne alnacaktr. Is ekonomisi
ynnden infiltrasyonu azaltacak, dner kap, rzgrlkl kap, hava perdesi vb. nlemler
alnarak mekanik tesisat projesinde ayrca analiz yaplacaktr.
19.05.13. Is hesaplarnda, yangna kar nlemlerde sz konusu edilen pozitif basn
salamak zere verilen d hava fazlas yannda, kullanclar iin taze hava da gz nne
alnacaktr.
19.05.14. Pissu, temiz souk ve scak su tesisat, fancoil ve klima santral borular, taze hava
kanallar exhaust kanallarnn geii iin tesisat aftlar yaplacaktr. aftlara en fazla katta
bir girilecek, aft kapaklar konulacaktr. aft kapaklar, yangnn yaylmn nlemek zere,
szdrmaz ve yangna dayankllk snf en az F60 olacaktr. aftlarda almak zere platform
ve gemici merdiveni yaplacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

103

stanbul mar Ynetmelii

19.05.15. Her trl tesisat mahalli veya tesisat kat, tesisatn imalatn takiben yangn
zonlarna uygun olarak szdrmaz biimde kapatlacaktr.
19.05.16. Her trl boru, salam ekilde scaklk etkisi altnda uzama ve bzlmelere izin
verecek ekilde, kayc sabit sportlarla tespit edilecektir. Duvar ve deme geilerinde
kovanlar kullanlacaktr. Mekanik tesisat projesinde, tip sport detaylar verilecektir.
19.05.17. Borularn genleme ve bzlmelerini alacak kompansatrlerin kullanm yerleri
gsterilecektir.
19.05.18. Binalarn dilatasyon geilerinde tesisat borular ve kanallar iin gerekli nlemler
alnacaktr.
ELEKTRK TESSATINA LKN NLEMLER
MADDE 19.06
19.06.1. Yksek yaplarda, kuvvetli ve zayf akm tesisat odalar bulunacaktr. Yapda birden
fazla bamsz blm olmas halinde bu oda veya odalar amacna uygun olarak belirli katlarda
yada her katta olabilir. Saya dolab, panolar, tablolar gibi tehizatn nlerinde en az 1.00m.
geit mesafesi braklacaktr. Karlkl her iki duvarda da tesisat dolab olmas halinde bu
mesafe l.20m.den az olamaz.
19.06.2. Yap iinde, kuvvetli ve zayf akm iin tesisat aftlar ayrlacaktr. Gerekli hallerde
elektrik tesisatlarnn, mekanik etkilere veya suya kar korunmas kouluyla mekanik tesisat
aftlar da kullanlabilir.
19.06.3. Trafolarn zemin zeri normal katlarda tesis edilmesi halinde kuru tip trafo
kullanlacaktr. 0G aft sistemi ise kapal tip olacak ve koruma snf en az 1P 40 seilecektir.
19.06.4. Yap iindeki yangn derecesi yksek mahallerdeki AG panolar tam kapal tipte
olacaktr. Yapya ait trafo olmas halinde, elektrik tesisat datm sisteminde busbar veya
benzeri kanal sistemi kullanlacaktr. Ancak yapda birden fazla bamsz blm olmas
halinde kablo sistemi de kullanlabilir. Yangn zonlar geilerinde, kablo kanallar yangna
kar izole edilecektir.
19.06.5. Yangn alglama ve ihbar devreleri (detektr, buton, klakson, kl alarm vb.) yangn,
su pompalar, sprinkler pompalar, toz pompalar, pozitif basnlandrma fanlar duman
tahliye fanlar, asansr vb. tesisatlarda kullanlan kablolar alev iletmez zellikte olacaktr.
Ayn zamanda bu tesisatlarda elik veya yine alev iletmez borular ve ek malzemeleri
kullanlacaktr.
19.06.6. Yangn alglama ve uyarma sistemleri;
A. Yapnn konut amal ina edilmesi halinde; asansr makine dairesi, kalorifer dairesi, kat
holleri, tesisat kat ve mahalleri, asansr boluklar gibi mterek kapal meknlarda yangn
alglama dedektrleri konulacak, kat holleri ile yangn merdivenlerinde ayrca buton tesis
edilecektir.
B. Yapnn otel, yurt, ihan gibi konut d blmlerinde, yukarda aklanan zelliklere ek
olarak btn meknlarda yeterli sayda ve zellikte dedektr tesis edilir.
C. Her katta en az bir adet kl uyarma sistemi bulunacaktr. Tm yapda 2 tonlu ve
tonlardan birinin 500 Hz ile 1000 Hz arasnda alma frekans olan, ses seviyesi btn
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

104

stanbul mar Ynetmelii

mahallerde en az 65 dB veya ortam grltsnn 5 dB yukarsnda yeterince kornodan


oluan sesli uyarma sistemi olacaktr.
D.Yangn alglama sinyalinin alnd katn belirlenmesi amacyla yangn merdivenlerinde her
kat knda kl uyar armatrleri bulunacaktr.
E. Her katta yangn ka yollarn, gsteren, uygun aralklarla yerletirilmi, enerji kesilmesi
halinde bile en az 90 dakika alabilen acil ka yn armatrleri bulunacaktr. Ayrca,
gvenlik aydnlatmalar amac ile genel mahallerde en az 90 dakika alabilen akl
aydnlatma armatrleri bulunacaktr.
F. Yangn annda itfaiyenin binaya girmesi istenen giriin zerinde, kl ve sesli ikaz
bulunacaktr.
G. Yangn ihbar santraline herhangi bir alarm ve arza sinyali geldiinde, sinyal kaynann
bulunduu zon, santralin gstergelerinde belirlenmelidir. Yangn ihbar, hat kopukluu, hat
ksa devresi AC-DC arza, toprak arzas gibi durumlar santralden sesli ve kl olarak
izlenebilmeli, tm kl gstergeler bir buton ile test edilebilmelidir. Yangn ihbar
durumunda sesli ve kl genel alarm verilmelidir. Santral panodan AC 220 V bamsz bir
hat ile beslenmelidir. Alarm sisteminin alma gerilimi DC 24 V.dur. Yangn santralinde,
yangn ihbar alndnda asansrlerin nceden tanmlanm acil k katna ynelmesinde
kullanlacak zel konta bulunmaldr.
19.06.7. Jeneratrler; konut d yaplarda ve 51,00 m.yi aan konut yaplarnda elektrik
kesilmelerinde binann acil gereksinimlerini karlamak zere otomatik olarak devreye giren
jeneratr gruplar kurulacaktr. Jeneratr yk hesab yaplrken aadaki kriterlere
uyulacaktr.
kaz bilgi iaretleri, merdivenler ve jeneratrler odas aydnlatmalar, asansrler (sral
alacak ekilde), yangn ihbar sistemi, haberleme sistemi, pis su emme ve atma pompalar,
temiz su pompalar, yangn pompalar, jokey pompalar, kritik havalandrma ve egzoz fanlar
%100; pano odas ve haberleme merkezi aydnlatmalar %50; koridorlar ve d aydnlatmalar
%20; genel amal blmler %l5 orannda beslenecektir.
19.06.8. Yaplardaki tm prizler gvenlik hatl olacaktr. Konutlarda banyo ve mutfaklar iin
en az birer adet iyerlerinde ise her bamsz blm iin en az bir adet 2kw. gcnde zel priz
hatlar bulunacaktr. Elektrik tesisatnda otomatik sigortalar kullanlacaktr. Yapdaki her
asansr iin 1 adet, ihan, konut gibi yaplarda her bamsz blm iin kolon hattnda en az
1 adet, kre, yurt gibi yaplarda ise her priz hattnda 1 adet olmak zere faz kaak akm
koruma cihazlar kullanlacaktr.
19.06.9. Haberleme kablolar haberleme sisteminden sorumlu kurum tarafndan onayl
olacaktr. Kablolar zayf akma ait tesisat aftlar, kanal ve borularnda geirilecektir.
19.06.10. Her trl topraklama tesisatna ait toprak altnda kalacak topraklama elemanlar,
inaatlarn temel safhasnda zmlenecektir. Tesiste ana tablodan tali tablolara ve alclarn
madeni gvdelerine kadar devam eden bir topraklama ebekesi kurulacaktr. Kuvvet ve
aydnlatma tesisatna ait metal gvdeli alclar, hava kanallar, her trl boru donanmlar,
asansr, ray ve makineleri koruma topraklamas a ile irtibatlandrlacaktr.
19.06.11. Yksek yaplarda, yldrmdan koruma sistemi yaplacaktr.
19.06.12. Yksek yaplarn atlarna uyar konulacaktr.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

105

stanbul mar Ynetmelii

ARANILACAK BELGELER
MADDE 19.07
19.07.1. Binann yaplaca arsaya ilikin 7.01 maddesinde istenen bilgileri ieren zemin
raporu.
19.07.2. Zemin etd (zemin yaps ve depremsellik vb.) meteorolojik rzgar ve d scaklk
veri raporlar, malzeme etdn ieren yapsal analiz raporu, itfaiye raporu.
19.07.3. Avan proje, mimar, ehir plancs, inaat mhendisi, elektrik mhendisi, makine
mhendisi, jeoloji mhendisi, jeofizik mhendisi, harita mhendisi, tarafndan kendi
uzmanlk dallarnda hazrlanm binada yaptklar ilemleri ve aldklar nlemleri belirleyici
raporlar, yapya veya yaplara gre imar koullarnn ve kentsel tasarm koullarn ieren
rapor.
19.07.4. 51,00 m.yi aan binalar iin ED raporu (ED Ynetmelii ve mevzuat kapsamnda
deerlendirilmesi sonucunda ED raporu gerekiyor ise) .
19.07.5. Mimari, statik, mekanik, tesisat, elektrik ve asansr projeleri ve eklerinde gerekli
olan tasdik belgeleri.
A. Mimari, uygulama projeleri.
B. Statik hesap ve betonarme projeleri.
C. Mekanik tesisat projeleri.
Shhi tesisat (temiz su, pis su)
Yangn tesisat (sulu sistem, kuru sistem, sprinkler sistemi)
Fan-coil veya dier borulu stma, soutma sistemi.
Havalandrma, klima ve dier duman emme ve basnlandrma hava kanall sistem.
Mutfak, amarhane vb.
Istma-soutma santral.
Otomatik kontrol sistemi.
Gerekli grldnde artma tesisi projeleri.
D.Elektrik tesisat projeleri.
Kuvvetli akm (aydnlatma, motor, kompanzasyon vb.)
Zayf akm (haberleme, tv., gvenlik, ar vb.)
Topraklama.
Yldrmdan korunma.
19.07.6. SK tarafndan onaylanm pissu ve temizsu tesisatnn ehir ebeke suyu ve
kanalizasyon ile balantsnn nasl kurulacan belirtir proje veya rapor.
19.07.7. Haberleme sisteminden sorumlu kurum tarafndan onaylanm tesisat projeleri ve
enerji veren kurum tarafndan onaylanm elektrik projesi.
19.07.8. Madde 19.07in 19.07.1, 19.07.2, 19.07.3 ve 19.07.4.klarnda istenen belgeler avan
proje tasdik aamas iin yaplacak mracaatta 19.07.5, 19.07.6 ve 19.07.7.klarnda istenen
belgeler ise inaat ruhsat iin yaplacak mracaatta aranacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

106

stanbul mar Ynetmelii

YRMNC BLM
EHRSEL EVRENN, RESM VE HALKA AIK BNALARLA HALKA AIK TESS VE
ALANLARIN ZRLLER VE YALILAR N ULAILABLR HALE GETRLMESNE
LKN KURALLAR
MADDE 20
Fiziksel evrenin zrller iin ulalabilir ve yaanabilir klnmas iin, imar planlar ile
kentsel, sosyal, teknik altyap alanlarnda ve yaplarda Trk Standartlar Enstitsnn ilgili
standartlarna uyulmas zorunludur.
Resm binalar, halka ak binalar, tesisler ve alanlara ulamak iin kullanlacak kaldrmlar
ulalabilirlik standartlarna sahip olmak zorundadr. Kaldrmlarn kenar, cadde kotundan en
fazla (18) cm. yksekte olacaktr. Kaldrmn kenar grme zrllerin bastonlar ile rahata
izleyebilecekleri ekilde dzgn olmal ve tehlikeli bir paha sahip bulunmamaldr. Tekerlekli
sandalye kullananlar, yallarn bir blm ve ocuk arabas sren anneler iin yaplacak
kaldrm rampalarnn genilii yaya geitlerinde en az (180) cm, dier yerlerde (90) cm.
olacaktr. Bu rampalarn eimi en fazla % 8 olabilir (ekil 1,2). Bir kaldrmn caddeye dik
eimi en fazla, sadece yamur suyunun alnmas iin gerektii kadar, % 1,5 olabilir.
Kaldrmlarda zemin malzemesi kaygan olmayan trlerden seilmelidir. Paral bir yap
oluturan zemin kaplamalarnda derz aralklar (0,5) cm.den kk olmaldr. Tekerlekli
sandalye tekerleklerinin aralarna skmamas iin yamur suyu zgaralarndaki demir
ubuklarn aralarndaki mesafe (1,3) cm.yi amamaldr. Yaplarn kendi kap nlerindeki
kaldrm mevcut kaldrmdan farkl eimde ve malzeme ile dzenlemelerine izin
verilmeyecektir. Kaldrm genilii en az (180) cm olmaldr. Mevcut ehirsel evredeki
(80) cm.den daha dar kaldrmlarda tekerlekli sandalye hareket edemez. Tekerlekli
sandalyenin dar bir kaldrma kmas gerekiyorsa kaldrmn (500) cm.lik bir paras kesilip
karlarak (kaldrm yksekliinin 15 cm olduu varsaylarak) iki yanda kalan kaldrm
paralarna kabilen birer rampa oluturulabilir (ekil 3). Yaya yollarnn yeil sahalara
bakan taraflarnda kr bastonlarnn dokunup ayn izgide yrmenin salanmas iin en az
(3) cm. yksekliinde bir kenarlk bulunmaldr (ekil 1). Kaldrmlarda ve yaya yollarnda
krler iin (80) cm. geniliinde yrme eritleri oluturulacaktr. Ancak bu eritlerin her iki
yannda (80) cm.lik normal yrme eritleri kalmaldr. Bu zel bir uygulamadr ve geni
kaldrmlarda ve yaya yollarnda grme zrller iin ok gerekiyorsa yaplabilir. Bu eritler
kaldrmdan farkl renkteki ve dokudaki malzeme ile hazrlanr ; bylece grme zrllerin
bastonlar ve ayakkablar ile yry istikametlerini hissetmeleri salanr.
Resm binalarn, halka ak bina, tesis ve birimlerin esas girilerine basamaksz
ulalabilmelidir. Bu girilere % 2lik bir eimle ulalabilir. Giri kapsnn nnde tekerlekli
sandalyenin hareket edecei kadar bir alan (150) cm. apl bir daire tamamen
engellenmemi olarak braklm olmaldr. Giri kapsnn i tarafnda ve bal holde de
gerekli hareket alan dnlmelidir (ekil 4). Basamaksz giri mmkn deilse, tekerlekli
sandalyenin hareketi iin gerekli bu (150) cm.lik alan da ilve edilerek giri kapsnn nnde
bir pltform oluturulabilir ve bu dzleme ulaan bir rampa dzenlenir. Bu rampann genilii
en az (130) cm, eimi ise trmanaca ykseklie bal olarak % 5 8 arasnda olabilir. Bu
rampann kenarlarnda tekerlekli sandalyenin tekerleklerinin dar debilme ihtimaline kar
(6) cm. yksekliinde kenarlklar bulunmaldr. Rampa boylarnn (6) metreyi at
durumlarda araya (150) cm. uzunluunda sahanlklar konur. Gerekirse ok kollu, ok
sahanlkl ve geni yer kaplayan uzun rampalar ulalabilirlik iin kanlmaz olabilir (ekil
5). Binann esas girii tekerlekli sandalyenin giriine hibir ekilde uygun deilse, levhalarla
ok iyi ekilde belirtilmi bir basamaksz veya rampal giri binann baka bir cephesinde yer
alabilir. Tekerlekli sandalye kullanan kiiler ve hareket zrller iin dzenlenecek
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

107

stanbul mar Ynetmelii

rampalarda korkuluk bulunup bulunmayacana duruma gre karar verilir. Korkuluk (4) cm.
apndaki yuvarlak borudan oluturulacak ve (90) cm. ve (65) cm. yksekliklerden geen iki
kpeteye sahip olacaktr.
Ana giri kapsnn genilii, kanatlardan biri en az (90) cm. olmak zere (150) cm.den daha
az olamaz. Kapda byk cam yzeyler varsa, bunlarn bir yandan krlp kazalara yol
amalarna kar donatl trden seilmeleri gerektii gibi, az grebilenlerin arpmalarna
kar dikkat ekecek renkli eritlerle donatlmalar da gerekir. Kaplarda eik istenmez. ok
zorunlu durumlarda (2) cm.yi gemeyen ve her iki yannda 1/4 eimindeki pahlar bulunan
eikler sz konusu olabilir. Kap kollar, parmaklar yeteri kadar gl olmayan yal ve
zrl kiiler iin rahat kavranr ve rahat hareket ettirilebilir bir tasarma sahip olmaldr.
Rzgrlk blm ile giri holnde tekerlekli sandalyenin rahata hareket edecei kadar bir
alan ayrlm olmaldr (ekil 4) tekerlekli sandalyenin hareket alan (150) cm. apnda bir
daire veya (150) cm. kenar uzunluuna sahip bir karedir.
Al veri merkezleri, salk kurulularna ait binalar ve brolar, otogarlar, otobs
terminalleri, kitle ulam aralarna ait istasyonlar ve hava alanlarnn hizmet binalarnda
mutlaka bir asansr bulunacaktr. Binada bir asansr mevcutsa, bu asansre basamaksz ve
eiksiz ulalmas gerekir. Asansrn nnde tekerlekli sandalyenin rahata hareket edecei
kadar bir alan bulunmaldr. Asansr kabininin asgar boyutlar (110 cm x 140) cm.dir
(ekil 6). Asansrn kumanda dmeleri (100) cm. yksekliindeki bir levhaya yan yana
dizilmi olacaklardr. Kumanda dmeleri zerindeki rakamlar byk kabartma harflerle ve
ayn zamanda da Braille ile yazlacaklardr. Asansr kapsnn hemen yanna ok byk
kabartma rakamla ve Braille ile bulunulan kat yazlacaktr. Ulalan kat sesle belirtilecektir.
Asansrlerin snan bulunduu kata kadar ulamas zorunludur. Elektriin kesilmesi
durumunda asansrlerin almasn salayacak bir teknik dzenleme de dnlmelidir.
Resm binalar, halka ak binalar, tesisler ve birimlerdeki merdivenler, dz kollu ve
sahanlkl yaplacaktr (ekil 7). Merdivenin her iki yannda yuvarlak borudan kpeteler
bulunacaktr. Kpete ile duvar arasnda (4) cm. aralk bulunacaktr. Merdiven genilii
180 cm.yi anca ortaya bir korkuluk ilve edilir. Binalardaki basamak genilikleri 30 cm,
basamak ykseklii (1516) cm. alnacaktr. Basamak yzeyleri kaymaz ve anmaz
malzemeden olmaldr. Merdivenlerin balang ve bitiini krlere belirtmek iin farkl
malzemeden eritler dzenlenir. Merdivenler, basamaklarda glge meydana gelmeyecek
ekilde kardan ve iyi aydnlatlmaldr. Rhtsz merdiven yaplmayacaktr ( ekil 7). Resmi
ve umumi binalar, toplu konutlar ve apartmanlarn binaya giri merdivenleri mutlaka
korkuluklu olmaldr.
kaplar da eiksiz yaplmal ve en az genilikleri (90) cm. olmaldr. arpmalara kar
kaplarn alt kenarlarnda kap geniliinde ve (30) cm. yksekliinde metal levhalar
bulunmaldr. Kap kollar kolay kavranr, kolay evrilebilir malzemeden yaplmaldr. ift
kanatl i kaplarn toplam genilii, bir kanat (90) cm.den az olmamak art ile (150)
cm.den az olamaz. Bu kaplarn cam yzeylerinin krlma ve tehlike oluturma ihtimallerinin
en aza indirilmesi iin gereken btn tedbirler alnacaktr. Grme zrllerin cam yzeyi fark
edebilmeleri iin dikkat ekecek renkte eritler cama yaptrlacaktr.
Resm binalarla, halka ak bina ve tesislerdeki koridorlar genel olarak (150) cm.den daha
dar yaplamaz. Grme zrllerin sk ekilde kullandklar binalarda kontrast ve canl renkteki
oklar, iaretler ve rakamlarla katlar ve bulunulan konumlar vurgulanarak belirtilir.
Gerekli btn mekn, mahal, alan ve geitlerde yangn ve doal afet anlarnda ka yollarn
gsteren kl ve sesli ynlendirme cihazlar veya elemanlar bulunacaktr.
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

108

stanbul mar Ynetmelii

Toplam alan 1000 myi aan binalarda bayan ve erkek iin birer zrl tuvaleti, zorunlu
hallerde her iki cins iin bir adet zrl tuvaleti dzenlenecektir. Binalarda her 10 WCden
biri zrllere ayrlacaktr. zrl tuvaletinin kapsnn temiz akl en az (85) cm.
olacaktr. Bu kap darya alacak veya srme kap olarak dzenlenecektir. Dar alan bir
kap dzenlenmesi durumunda, kapya ierden kolay kapatlabilmesi iin menteelerden (10)
cm. uzaklkta ve yerden (100) cm. ykseklikte, dey ve yatay olabilen bir kol eklenir. Kap
kollarnn kolay kavranr ve hareket ettirilebilir trden olmalar gerekir. Tekerlekli
sandalyedeki bir kiinin kullanabilecei kabul edilen en kk tuvalet kabininin lleri
(150cmx150cm.)dir. Burada alafranga tuvalet dzenlenecektir. Klozetin uzun ekseni duvara
paralel olarak yer alacak, klozetin duvara en yakn noktasnn duvardan uzakl (25) cm.
olarak alnacaktr. Klozetin nnn arkadaki duvardan uzakl (70) cm. olmaldr. Klozetin
yanndaki duvara sabit tutunma kolu konur. Bu tutunma kolu (34) cm. apnda bir yuvarlak
borudur. Birbirine eit (70) cm.lik iki kolu olan L biiminde bir elemandr. Yatay ksm
yerden (75) cm. yksekliktedir, klozetin en ndeki noktasn da (25) cm geer. Dey tutunma
ksm yukar dorudur. Klozetin duvardan uzakta olan tarafna da duvara doru kaldrlabilen
tutunma kolu konulabilir ama bu zorunlu deildir. Bu tuvalet kabinine kk bir lvabo da
ilve edilecektir. Tekerlekli sandalyedeki insann rahat kullanaca tuvalet kabininin boyutlar
ise (220cmx220cm.)dir. Bu durumda kap srme kap olarak da dzenlenebilir ki, aslnda
srme kap tuvaletlerde ve banyolarda daha fazla tercih edilmektedir. (220cmx220cm)
boyutlarndaki bir tuvalette standarda uygun bir du kesinin bulunmas da mmkndr.
Klozette oturma ykseklii (4647) cm. olarak elde edilmelidir. Keskin kenarl olmayan,
darbelere dayankl klozet kapaklar kullanlacaktr. Ayaksz normal lvabolarn bazlar
tekerlekli sandalyedeki insanlar iin daha kullanldr. st kenar ileri karlm,
ayarlanabilen aynalarn da mahzurlar vardr. Yerden itibaren (97) cm.den balayan duvara
yaptrlm (40 cm x 100 cm) boyutlarndaki bir ayna yeteri derecede ilevseldir. zrllerin
ve yallarn kullanaca btn lvabolarda hassas parmak kavrayna gerek brakmadan
kolayca kontrol edilebilen uzun kollu veya ha eklindeki musluklar tercih edilir. Tekerlekli
sandalyedeki kiiler iin dzenlenmi bulunan tuvalet kabinlerinin nnde de tekerlekli
sandalyenin rahata hareket edebilecei kadar bir alan bulunmaldr. (ekil 12)
Otoparklardaki park yerlerinin % 5i zrl otomobilleri iin ayrlr. Bu otopark yerlerinin
genilii (350) cm. olacaktr (ekil 8). Bu otopark yerleri hem zeminde uluslar aras zrl
iareti ile belirtilecek, hem de bir levha ile tantlacaktr. zrl iin ayrlm bulunan otopark
yerlerinden basamaksz olarak ve gerektiinde standartlara uygun rampalarla asansrlere ve
binalarn girilerine ulalabilmelidir.
Postahanelerde, banka ubelerinde ve devlet dairelerinin hizmet birimlerinde tekerlekli
sandalye iin yeterli hareket alan bulunmal, yaklalan bankolarn ykseklik ve zellikleri
de; tekerlekli sandalyedeki insanlarla, oturmakta olan yallarla, grme ve iitme zrl
kiilerle kolay iletiim kurulmasna uygun olmaldr.
ehirdeki petrol istasyonlarnda en az bir zrl tuvaleti bulunacaktr. Bu tuvaletin zellikleri
de yukarda anlatld gibidir.
Sinema, tiyatro, gsteri ve konferans salonlarnda sirklsyon alanlarna girmeyecek ekilde,
her biri (80100 cm x 130150 cm) boyutlarnda olan 4 kiilik yer tekerlekli sandalyedeki
kiilere ayrlr.
Kaldrm ve yaya yollar zerinde bulunan levhalar, iaretler ve tabellarn en alaktaki
noktalar grme zrllerin balarn arpmamalar iin yerden en az (205) cm. mesafede
bulunacaktr (ekil 1, ekil 9).
ehir mobilyalar; hibir surette kaldrmlar ve yaya yollarnn geniliini daraltacak ekilde
dzenlenemez, yry izgileri zerinde bir knt oluturacak tarzda konulamazlar. Yaya
Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

109

stanbul mar Ynetmelii

kaldrmlarna trafik iaret ve levhas mmkn olduunca konulmayacaktr. Zorunlu hallerde


konan iaret veya levhann alt ucu zeminden en az (1.90) m. mesafede olacaktr ve levha yaya
trafiini engellemeyecek ekilde yerletirilecektir.
Grme zrller iin merdivenlerin balangcna ve sonuna (5) cm. aralkl (0,5) cm.
yksekliinde ve (2) cm. geniliinde eritler tayan, (80) cm. derinliinde kaymaz seramik
malzemeden yzeyler yerletirilir. Bunlar zemini oluturan asl malzemenin renginin kontrast
olan bir renk tamaldrlar. Yaya geitlerinde kaldrm rampalarnn nnde ve yaya
adalarnda da grme zrller iin temas yzeyleri hazrlanr (ekil 10, 11).
Byk maazalarda tekerlekli sandalyenin kasadan geii iin en az (80) cm. temiz aklk
gerekmektedir. Byk maazalarda ve ktphanelerde raflar arasnda en az (100) cm. mesafe
bulunmaldr.
Sinema, tiyatro, spor tesisleri v.b gibi salonlarda 300 koltuktan biri, her salonda en az 4
kiilik arkadan girili (1x1.20) m. ebadnda yer, tekerlekli sandalye iin ayrlacaktr.
Otel ve motellerde oda saysnn % 3, ve en az her otelde 1 odada hijyenik bakmda dahil
tekerlekli sandalyelerin ihtiyalarna cevap verecek ekilde dzenlenecektir. (Bu oranlar % 3
hesabnda tam say esas alnacaktr.)

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

110

stanbul mar Ynetmelii

YRMBRNC BLM
YRRLK VE YRTME
MADDE 21.01
Bu ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer. 28.09.2006 tarihli stanbul mar Ynetmelii
yrrlkten kaldrlmtr.
MADDE 21.02
Bu ynetmelik hkmlerini stanbul Bykehir Belediye Bakan ile ile ve ilk kademe
belediye bakanlar yrtr.

Geici Madde 1.
Bu ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce yasal koullara uygun olarak alnm ruhsata
gre balanp devam eden bitirilmemi yap ve tesisler iin bu ynetmeliin aleyhte olan
hkmleri uygulanmaz.
Geici Madde 2.
Bu ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce ruhsat alnm, fakat henz balanmam yap
ve tesisler hakknda bu ynetmeliin mar Planlarnn Geriye Yrmemesi Kuralnn
stisnalarna ilikin 1.16 maddesi ncelikle uygulanr.
Geici Madde 3.
Yrrlkten kaldrlan mar Ynetmelii hkmlerine gre aykr grld halde bu
ynetmelik hkmlerine gre aykr saylmayan iler, balam veya devam eden ilemler
hakknda bu ynetmeliin lehte olan hkmleri uygulanr.
Geici Madde 4.
Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce ilgili belediyesine proje tasdiki iin mracaat
etmi olanlar bu ynetmelik hkmlerine tabi deildir. Ancak bu ynetmeliin yrrle
girdii tarihten itibaren kanuni gecikmeler hari 30 i gn iinde ruhsat almalar zorunludur.

Meclis Karar Tarihi: 15.06.2007 Says: 1512 Yrrlk Tarihi: 23.06.2007

111

You might also like