You are on page 1of 4

Ostermosdanossapolticadeprivacidadeforamatualizados.Saibamais.

buscar

programese

quemsomos

newsletter

explore

home> revistacontinuum> maroabril2009/ matria

Compartilhe

artecontempornea
/glossrio

revistacontinuum
edies

Imprimir

Aumentar

Diminuir

faleconosco

artecontempornea
GuyAmado
Arteabjeta
Tendnciaartsticaquedesponta

participe

internacionalmentenosanos1990,
caracterizadaportrabalhosquetematizamo
orgnicoeoescatolgico.Derivadanoo

canal

psicanalticadeabjeo,popularizadana

BijaRiSalaPaulista
Continuum(2009)
EncontrosPoticos
Criolo

contemporaneidadepelatericafrancesaJulia
Kristevanadcadade1980.Anoodeabjetoest,ainda,vinculadaaoconceitodeinforme(ouformless,
emingls),desenvolvidodcadasantespeloescritorepensadorfrancsGeorgesBataille.Intrinsecamente
ligadaaobinmioatraoerepulsa,aarteabjetaesteticamentepautadanoapeloaumaorganicidade
intensa,comfortematerialidadeemuitasrefernciasaocorpoeassuassecrees.Duasmostras
referenciaisemtornodotemasoAbjectArt,noWhitneyMuseum(1993),eFormless:aUsers
Guide(ouLinforme:ModedEmploi),noCentroGeorgesPompidou,emParis(1996).

matriasrelacionadas

Algunsartistasassociadosarteabjeta:JohnMiller,KikiSmith,Orlan,RobertGober,AndrsSerrano,Mike
Kelley,SuedeBeerePaulMcCarthy.

/Reportagem
MaroAbril2009

Teatro,cinemae
nadaderealismo

Bodyart
Doinglsartedocorpooucorporal,umamanifestaodasartesvisuaisemqueocorpodoartista
utilizadocomosuporteoumeiodeexpresso,eestassociadaarteconceitualeperformancedaqual

Compartilhar

Curtir

consideradaporalgunstericoscomoumsubgnero.caractersticodepropostasdabodyartum
interesseemtestaroslimitesdocorpohumano,podendoemcasosmaisextremosenvolverautomutilaes.
Seufocoestmenosnointeresseemutilizarocorpocomoplataformaestticadoqueemtomlocomo

/Entrevista

suporteparatematizarquestesdegnerooudiscutirousoeopapelsocialdocorpo,porexemplo.Numa
MaroAbril2009

acepomaisampla,podesedetectarseusprimrdiosjnoinciodosculoXX,napremissadeMarcel

Aarteaponta
aquiloquefaltaem
voc

Duchampdequetudopodeserusadocomoumaobradearteinclusiveoprpriocorpo.Almde

Compartilhar

Curtir

Duchamp,podemserconsideradosprecursoresdabodyartogrupojaponsGutaieofrancsYvesKlein,
queutilizoucorposfemininosemsuasrieAntropomorfias.
Outrosnomesligadosaessavertenteartstica:Stelarc,VitoAcconci,RudolfSchwarzkogler,Bruce

/Reportagem

Nauman,GinaPaneeLygiaClark.

Espetculo
OespetculoumanoocentralnateoriasituacionistadesenvolvidapelotericoeativistafrancsGuy
MaroAbril2009

(Quase)aoalcancedetodos
Compartilhar

Curtir

Debord,autordoparadigmticolivroASociedadedoEspetculo,de1968(ContrapontoEditora,1997).Para
Debord,anoodeespetculousadaparaassinalarumnovoestgionocapitalismoavanadoque
associavaaumexcessodomiditico,terrenodenovasformasdepoderaoqualelepropeestratgias
deresistnciaesubverso.
Nombitodasartesvisuais,emoutraacepo,oespetculoseconfundecomoespetacular,referindose
aumatendnciacrescente,apartirdosanos1990,asevalorizarsoluesplsticasgrandiosas,noraro
comelaboradosaparatoscenogrficoseforteapelovisual.Porvezesflertandocomamonumentalidade,tais
propostaspodemenvolveroespectadornumjogosensorialaoqualdifcilpermanecerindiferente.Essa
concepodeespetculonoserestringeproduodeartistas,mastambmassimiladacomo
estratgicaporinstituiesdeartenaatualidade,queinvestememrequintadassoluescenogrficaspara
projetosexpositivos.
Algunsartistascomobrasqueseinseremnessatendncia:MatthewBarney,RonMueck,DamienHirst,
VanessaBeecrofteTakashiMurakami.

Estticarelacional
Teoriaelaboradanadcadade1990pelocrticoecuradorfrancsNicolasBourriaud,aestticarelacional
podeserdefinidacomoplataformaestticaemtodocrticocombasenadetecodecertasensibilidade
compartilhadaporalgunsartistascontemporneos,comosquaisocrticoseidentifica.Ofocodesse
movimentoestpredominantementenapreocupaocomasrelaeshumanasnaarte,doartistacomseu
entornoecomseupblico.Naarterelacional,asexperinciaserepertriosindividuaisestoaservioda
construodesignificadoscoletivos,oquefazcomqueaparticipaodopblicosejaumfatorchavena
ativaoouefetivaodetaispropostas.Valorizamseasrelaesqueostrabalhosestabelecememseu
processoderealizaoedeexibio,comoenvolvimentodeartistasedopblico.Oprojetocuratorialde
LisetteLagnadoparaa27BienaldeSoPaulo,ComoViverJunto(2006),emblemticodessalinhade
pensamento.
Algunsartistasassociadosaprticasemestticarelacional:LiamGillick,SantiagoSierraeRirkritTiravanija.

Gambiarra
Otermogambiarratipicamentebrasileiroeusualmenteaplicadoparadefinirimprovisaooudesviode
funodedeterminadosaparelhos,objetosefiaesporfaltaderecursos.Geralmentesignificaumasoluo
rpidaeprecria,feitacombasenoquesetemmo.Otermopassouaserassociadoaouniversodas
artesvisuaisnoBrasilrecentemente,comaemergnciadaproduodeartistasquesevalemdemateriais
banaisepobres,emsoluesplsticasqueexalamcertaprecariedade.Noqueseconvencionareferir
informalmentecomoestticadagambiarrahalgunselementosquasesemprepresentes,comoacitada
precariedadedemeios,oimprovisoeainventividade.Outrapossibilidadeseriaarecombinaotecnolgica
paraumnovousodosmateriais.
Algunsartistascujaproduomantmafinidadescomanoodegambiarra:Hlio
Oiticica,Marepe,MarconeMoreira,PauloNenflidioeMiltonMarques.

Happening
Ohappening,quesepodetraduzircomoacontecimento,umaformadeexpressoartsticaque,apesar
dequasesempreplanejada,incorporaalgumelementodeespontaneidadeouimprovisaoquesedde
maneiradiferenteacadaapresentao.Apesardesimilarperformance,ohappeningsediferenciadestana
medidaemque,almdoaspectodeimprevisibilidade,geralmenteenvolveaparticipaodiretaouindireta
dopblicoespectador.Reaesaleatriasporpartedoespectadorparticipantesoquasesempre
esperadasemumhappening.Comomodalidadeartstica,elefoidesenvolvidonosEstadosUnidoseutilizado
pelaprimeiravezpeloartistaAllanKaprowem1959,bemcomoporClaesOldenburgnoinciodosanos1960.

Comoeventoartstico,aconteciaemambientesdiversos,geralmenteforademuseusegalerias,geralmente
nopreparadospreviamenteparaessefim.

Instalao
Linguagemoumanifestaoartsticaondeaobrapodesercompostadeelementosvariados,emformatose
escaladiversos,organizadosemumambienteabertooufechado.Adisposiodeelementosnoespao
temporriaepodebuscarcriarumarelaodeparticipaodiretacomoespectador.Instalaessexistem
enquantoestomontadastalcomoforamconcebidas,emborapossamserremontadasemoutroslocais.Os
trabalhossoexperimentadosnotempoenoespao,buscandomaisinteratividadecomoespectador.
Emboraoficializadaedifundidasomenteapartirdosanos1980,possvelencontraroformatoinstalao
jnosanos1920,naobradeartistascomoMarcelDuchampeKurtSchwitters,emaisadianteemJoseph
BeuysenogrupoFluxus.hojeumadasmodalidadesoulinguagensartsticasmaispopularesnocircuitoda
artecontempornea.
Inmerosartistastrabalhamcomprticasdeinstalao.AlgunsnomesdedestaquesoOlafurEliasson,Stan
Douglas,IlyaKabakov,CorneliaParker,ThomasHirschhorn,JessicaStockholder,JasonRhoades,Cildo
MeireleseNunoRamos.

Interveno
Maisprximodedefinirumalinhadeprocedimentosquepropriamenteumalinguagemoumovimentao
artstica,otermointerveno,nombitodasartesvisuais,designaprticasligadasaumaaodoartista
sobreumasituaofsicapreexistente.Geralmenteassociadaaaesquesedoemestruturasurbanas
ouarquitetnicassobreasquaisoartistadecideinterferir,sejadeformaincisiva,alterandoefetivamentea
configuraofsicaouomaterialdoquetomacomosuporte,sejadeformamaisdiscreta,rearticulando
simbolicamentedeterminadascaractersticasdolocal.Entendendooespaocomoreceptorativoda
proposta,comumaintervenoembutirumcomentriocrticodeordemculturalousociopoltica.
Dentreartistasquetrabalhamnessalinha,podemsercitadososnomesdeDanielBuren,HansHaacke,
KrzysztofWodiczkoeCildoMeireles.

Paisagem
Ognerodapaisagem,apesardemuitotradicional,relativamenterecentenahistriadaarteocidental,s
despontandocommaisautonomianosculoXVIIeaindaassimtidocomomenornascategorizaes
acadmicas.ApenasnaviradaparaosculoXIX,comaascensodoromantismo,queapaisagempassa
agozardeestatutomaiselevado.Passaafigurarnocentrodasprticaspictricas,aserviodeestudos
sobrearealidadedomundoeanaturezadossentidos.JnosculoXX,apaisagemdeixadeexistircomo
gneroconvencional,massubsistecomotemaouassuntodeinteresseparaartistas,mesmoaquelesque
operamsobreaabstrao.Naartedaatualidade,apaisagemvoltaaganhardestaquenaproduode
inmerosartistas(notadamentepintoresefotgrafos,masnos)ecomomotecuratorialemregistros
diversos.Podeserexploradaporcontadeseusaspectosdepermannciaetransitoriedade,ouemergir
comoassuntosobreasrelaesdanaturezacomaarquiteturaeaurbanidade.
Algunsartistasqueseinteressampelapaisagemcomoassuntorecorrente:ThomasStruth,Agnes
Martin,JeffWall,JulienOpie,DanGraham,TacitaDeaneCaioReisewitz.

Performance
Aperformanceartsticaumamodalidadeinterdisciplinarqueassimcomoohappeningpodecombinar
diversaslinguagens,comovdeo,teatroepoesia.Popularizouseapartirdosanos1970,massuasorigens
estoligadasamovimentosdavanguardamodernistacomoodadasmoeosurrealismo.Diferedo
happeningporsermaiscuidadosamenteelaboradaenoenvolver,necessariamente,aparticipaodos
espectadores.Emgeral,segueumroteiropreviamentedefinido,podendoserreproduzidaemoutros
momentosoulocais.Apesardepoderincorporaraspectoscnicos,divergedoteatropornotratar
diretamentederepresentao.Porseucarterefmeroederpidadurao,dependederegistros,sejaem
fotografia,vdeooumemoriaisdescritivos,parachegaraograndepblico.

AlgunsnomesseminaisligadosaestamodalidadeartsticasoJosephBeuys,ChrisBurden,Marina
Abramovich,CaroleeSchneemaneGilberteGeorge.

Sitespecific
Artedesitespecific(oustioespecfico)serefereatrabalhoscriadosouconcebidosparaexistiremum
determinadolocal.Cabelembrarqueemportugusstio(equivalenteaosite,emingls)umsinnimode
localoulugar.Aoconceberumapropostasitespecific,usualmenteoartistaanalisaascaractersticasnicas
dolocal,sejamarquitetnicas,histricas,sociaise/ouambientais,enquantoplanejaedesenvolveotrabalho
dearte.OriginalmenteotermofoiaventadopeloartistanorteamericanoRobertIrwin,sendomais
popularizadoapartirdemeadosdosanos1970porjovensescultoresquecomearamarealizar
encomendasparagrandesespaosurbanos.Deummodomaisamplo,otermotemsidoempregadopara
designartambmqualquertrabalhoqueseja(ouesteja)permanentementevinculadoaumdeterminado
espaooulocal.Deveseressaltarquenosltimosquinzeanoshouveumamudanasignificativananoo
deprticasartsticassitespecifictaiscomopensadasnosanos19601970.Umaabordagemmais
atualizadadelasconjugadasobaterminologiasitespecificitydaqualumexpoentetericohistoriadora
daarteedaarquiteturaMiwonKwon.
Dentreoutrosartistasqueproduzemouproduziramnalinhadeprocedimentossitespecific,podesecitaros
nomesdeRobertSmithson,HansHaacke,WalterDeMaria,RichardSerra,Christoe,maisrecentemente,
MarkDion,AndreaFrasereSarahSze.

sigaoitacultural
twitter

Youtube

instagram

facebook

siganoseacompanhe
todasasnovidades

vdeosdeshows,palestrase
muitomais

imagensdeatividadese
eventos

faapartedacomunidade
doinstituto

programese

quemsomos

explore

agenda

sobreoitacultural

artesvisuais

OutrosContedos:

visitas

auditrioibirapuera

cinemaevdeo

espaoolavosetubal

imprensa

arteetecnologia

enciclopdia

trabalheconosco

jornalismocultural

biblioteca

contato

msica

produtos

dana

observatrio

teatro

canal

literatura
educao

polticadeprivacidade

itasocial

bancoita

2016ItaCultural
AtendimentoEmail:atendimento@itaucultural.org.br
Fones:1121681777/21681776
AvenidaPaulista,149SoPaulo/SP
Vejacomochegar

institutounibanco

newsletter
acesseaqui

You might also like