Professional Documents
Culture Documents
(Gabay sa Pagbuo ng Layunin ng Pag-aaral, Banghay-aralin, Silabus, Pag-uulat, Proyekto at Iba pa)
Halimbawang Gawain
Pagsasaulo ng palisiya ng
pamantasan
Pagmememorya ng presyo
ng paninda para sa
mamimili
Malaman ang mga ligtas na
tuntunin
Pagtatala ng mga
kasangkapan sa
pagluluto ng keyk
Susing Salita
mailarawan, maiuri, makilala,
malaman, mapunan,
mailista, maihanay,
mapangalan, maibalangkas,
makapagbalik-aral, maiulit,
mailantad, maipakita,
maisalaysay, maipahayag,
makagunita, makapagtala
Salitang-ugat
larawan, uri,
kilala, alam,
punan, hanay,
pangalan,
balangkas,
balik-aral, ulit,
lantad, kita,
salaysay,
hayag, gunita,
tala
maunawaan, mabago,
maipagtanggol, maibukodbukod, maitantiya,
maipaliwanag, maipaabot,
mailahad, mailahat,
makapagbigay nang
halimbawa, maihinuha,
maipakahulugan, maisipi,
makapagbigay-kahulugan,
makahula, maisulat muli,
makabukod, maisalin,
makapansin, makapagbigaykatuturan
unawa,
tanggol,
bukod, tantiya,
paliwanag,
abot, lahad,
lahat,
halimbawa,
hinuha,
kahulugan,
sipi, hula,
salin, pansin,
katuturan
mailapat, maibago,
maikalkula, makabuo,
maipamalas, matuklasan,
maimanipula, mailakad,
maitrabaho, maihanda,
maiugnay, maipakita,
masolusyunan, magamit,
maisaalang-alang,
makatamo, makamit
lapat, bago,
kalkula, buo,
pamalas,
tuklas,
manipula,
lakad, trabaho,
handa, ugnay,
kita, solusyon,
gamit, alangalang, tamo,
kamit
Pagbabalik-isip ng
mga datos o
impormasyon
Naalala ba ng magaaral ang mga
impormasyon?
2. Pag-unawa
(Understanding)
3. Paglalapat
(Applying)
4. Pagsusuri
(Analyzing)
Paghihiwalay ng
materyal o
konsepto sa bahabahagi
Nakikilala ba ng
mag-aaral ang
pagkakaiba sa
bawat bahagi?
5. Pagtataya
(Evaluating)
Nakabubuo ba ng
bagong produkto o
punto de bista ang
mag-aaral?
maisuri, mahimay-himay,
maihambing, maiba-iba,
maidayagram, maihiwalay at
mabuo muli, maitangi-tangi,
mailagay, makapagpasya,
maiugnay, magbigaykabatiran, maitimbangtimbang
suri, himay,
hambing, ibaiba, dayagram,
hiwalay, tangi,
lagay, pasya,
batid, timbang
maisaklasipika,
maikategorya, maibuo o
makapagbuo, mapag-isa o
mapagsama, maitipon,
maisatipo, makagawa,
makapaghandog,
makapagdisenyo,
makapagpapaliwanag,
makapagbigay, maitago,
maisama-sama,
makapagplano, maiayos
muli, mabuo muli, maiwasto,
maisulat muli, maibuod,
maisabi, makasulat,
makapagbalak
makilatis, maihalintulad,
makalikha ng bago,
makapagpalagay, maiba-iba,
makapagsuri, maibukodtangi, maitataya,
maipaliwanag ng bago,
makapagpapakahulugan,
makapangatwiran,
makabuod, maisuporta,
makapagmungkahi
klasipika,
kategorya, isa,
sama, tipon,
tipo, gawa,
handog,
disenyo, bigay,
tago, samasama, plano,
ayos, wasto,
sabi, sulat,
balak
kilatis,
halintulad,
likha, palagay,
bukod-tangi,
taya, katwiran,
buod, suporta,
mungkahi
Pandamdamin (Affective)
Kategorya
1. Pagtanggap ng
Penomena
(Receiving
phenomena)
Malaman at may
Halimbawang Gawain
Pakikinig sa iba na may
respeto
Pakikinig at pag-aalala sa
mga bagong kilalang tao
Kusang may interes sa
anumang talakayan o
Susing Salita
maitanong, makikinig,
makadalo, makikilala,
maipokus, magawa, madama,
makapili, mailarawan,
maisunod, makapaghawak,
maipangalan, maipunto ang,
Salitang-ugat
tanong, dinig,
dalo, kilala,
pokus, gawa,
dama, pili,
sunod,
hawak,
kusang
pagmamasid sa
paligid
karanasang pagkatuto
Naiintindihan ang
kahalagahan ng gamitelektroniko
Sensitibo ba ang
mag-aaral sa
kanyang
kapaligiran?
2. Tugon sa
Penomena
(Responding to
Phenomena)
4. Pagsasaayos
(Organization)
Ayusin ang bagay
batay sa
prayoridad
Naiayos ba ng
Makilala ang
pangangailangan para
maging balanse ang
ugaling mas malaya at
responsable sa
pangyayari
Tumanggap ng
responsibilidad sa ibang
pangalan,
punto, masid,
dalaw, gunita,
tuon
makasagot, makatulong,
matustusan, makaayon,
makaambag, makakomporme,
maitalakay, makabati,
masubaybayan, maipakita,
maisanay, maisagawa,
mababasa, maisalaysay,
maiulat, maisabi,
makapakikinig nang masusi at
may layunin, makapipigil,
makahanga, makapagsisiya,
makapagpapatibay,
makalilinaw
sagot, tulong,
tustos, ayon,
ambag,
komporme,
talakay, bati,
subaybay,
sanay, basa,
ulat, sabi,
pigil, hanga,
siya, tibay,
linaw
maipakita, maipamalas,
makapagsumikap, maiba-iba,
makapaghamon,
makapagpanig, makapagsuri,
maipaliwanag, maisunod,
maumpisahan, makakumbida,
makasali, mailayon,
maibahagi, makababalikat ng
pananagutan, masigasig,
makatanggap, makatamo ng
kasiyahan, magbigay-galang,
makapagpahalaga,
makapagpapalakas-loob,
makapagpasisidhi,
makapagpatindi,
makapagpatalas
makakakapit, maibago,
maiayos, maihalo,
maihambing, makompleto,
maidepensa, maipaliwanag
nang maayos, maipormula,
mailahat, maisama, maitatag,
maitanggol, makapapayag,
makabubunsod ng (mga)
malas, sikap,
hamon, panig,
umpisa,
kumbida, sali,
layon, bahagi,
sigasig,
tanggap,
bigay-galang,
halaga, lakasloob, sidhi,
tindi, talas
kapit, ayos,
halo,
kompleto,
depensa,
pormula,
sama, tatag,
payag,
bunsod
mag-aaral ang
bagay-bagay sa
mas
kinakailangan?
5. Ugaling
Maisasaloob
(Internalizing
Values)
May sistemang
halaga sa
pagkontrol ng
kanilang ugali
Naiaakmang kusa
ba ng mag-aaral
ang kanyang kilos
o ugali ayon sa
sitwasyon?
(isang) tao
Ipaliwanag ang
sistematikong tungkulin sa
pagpaplano upang
masolusyunan ito
Pagpapakita ng sariling
sikap kapag may
ginagawa
Makikipagtulungan kung may
gawaing grupo
(teamwork)
Pagpapakita ng propesyunal
na ugali
Mabago ang panghuhusga
at ugali dahil sa bagong
kaalaman
Pahalagahan ang ibang tao
kung sino sila, hindi sa
kanilang panlabas na
anyo
proyektong kapaki-pakinabang
maiakto, makapagpasiya,
maipakita,
makaiimpluwensiya,
makikinig, makapagsasanay,
maisanay, maimungkahi,
mapabilang, makapagtanong,
maitanong, maibago,
maibahagi, maiberipika,
masigasig na kawilihan,
makabuo ng tampok na
pasya, makapag-ayon sa sarili
sa, makapaninindigan,
makapangangalaga
akto, siya,
kita,
impluwensiya,
dinig, sanay,
mungkahi,
tanong, bago,
bahagi,
beripika, wili,
pasya, tindig,
alaga
Saykomotor (Psychomotor)
Kategorya
1. Pagdama
(Perception)
May abilidad sa
paggamit ng
pandama
Nagamit ba ng
mag-aaral ang
kakayahang
makidama sa
anumang gawain?
2. Nakatakda (Set
or Pattering)
Halimbawang Gawain
Matiktikan ang hudyat ng diberbal na komunikasyon
Matantiya kung saan
lalagpak ang bolo sa lupa
Iayon ang init ng kalan sa
tamang temperatura
Susing Salita
makapili, mapipili,
mapapaliwanag, matiktikan,
maiba-iba, makilala,
maitanyag, mapaghihiwalay,
makahawak, makakopya
Salitang-ugat
pili,
paliwanag,
tiktik, iba-iba,
kilala, tanyag,
hiwalay,
hawak, kopya
makapagsimula, maipakita,
maipaliwanag, maigalaw,
maipagpapatuloy, maitugon,
maipahayag,
makapagboluntaryo,
makalikha, maiangkop,
maiakma
simula, kita,
paliwanag,
galaw, tuloy,
tugon, hayag,
boluntaryo,
likha, angkop,
akma
3. Ginabayang
Tugon (Guided
Response or
Accomodating)
maigaya, makapanggaya,
maidibuho, maimarka,
maisunod, maipararami,
makapagtugon, makatupad,
maikopya, maihulma
gaya, dibuho,
marka, sunod,
dami, tugon,
tupad, kopya,
maidugtong-dugtong,
maigatlangan, maikabit,
maikalibra, makabuo,
maihiwalay sa, maipakita,
maikumpuni, maidurog,
maipainit, maimanipula,
maisukat, maiwasto, maihalo,
maiayos, maidisenyo,
makagamit, makayari,
makapagpapaandar,
makapagpapalakad,
makapagpapatakbo,
makapagkabit, makapaguugnay-ugnay
dugtong,
gatlang, kabit,
kallibra, buo,
hiwalay, kita,
kumpuni,
durog, init,
manipula,
sukat, yari,
wasto, halo,
ayos,
disenyo,
gamit, andar,
lakad, takbo,
ugnay
[Paalala:
Pareho
lamang sa
mekanismo]
Maagang baitang
sa pagkatuto ng
komplikadong
kakayahan tulad
ng panggagaya at
trial and error
Nasusunod ba ng
mag-aaral ang
pinapagawang
bagay o gawain
batay sa gabay na
panuto?
4. Mekanismo
(Mechanism or
Refining)
Gumamit ng personal na
kompyuter
Pagkukumpuni ng sirang
gripo
Ito ang
Pagmamaneho ng sasakyan
panggitnang lebel Makapagpakita ng kilos na
sa pagkatuto ng
mas mataas na bisa, at
mahirap na
may tiwala sa sarili
kakayahan
Naiaayos ba ng
mag-aaral ang
isang bagay na
mahirap magawa?
5. Lantarang Tugon Pagpapark sa isang makitid
(Complex Overt
at maliit na distansiya sa
Response or
ibang sasakyan
Varying)
Paggamit ng kompyuter na
mabilis ngunit walang
Ang kagalingan ng
pagkakamali
galaw ay
Pagtutugtog ng piyano sa
nagpapakilala sa
harap ng maraming tao
pamamagitan ng
mabilis, tamangtama at walang
pagkakamali na
presentasyon na
kaunting enerhiya
lamang ang
nagagamit.
Mabilis ba natapos
ng mag-aaral ang
pagbuo ng bagay
na walang
pagkakamali?
6. Pakikibagay
(Adaptation or
Improvising)
Ang kakayahan ay
debelop na nang
husto at
makagagawa na
ng sariling galaw.
Nakabubuo ng
sariling pananaw
ang mag-aaral
kahit hindi
isinasaad?
7. PagbibigayBubuo ng bagong teorya
simula (Origination Gagawa ng bagong hakbang
or Composing)
sa pag-eehersisyo
Gagawa ng bagong
galaw na
naaayon sa
partikular na
sitwasyon
makikibagay, maibago,
maiaayos, mairebisa,
makaganap, maitagpi,
mairetoke
bagay, bago,
ayos, rebisa,
ganap, tagpi,
retoke
maiayos, makagagawa,
makapagsisimula, maisamasama, makabubuo,
makadidisenyo,
makauumpisa,
makapagpatayo
ayos, gawa,
simula, samasama, buo,
disenyo,
umpisa, tayo
Nakalilikha ba ng
bagong kaalaman,
ideya o teorya ang
mag-aaral batay sa
tiyakang
sitwasyon?
Pangkalahatang paalala: Mangyaring may ilang ugaling pandiwa ang hindi nabanggit sa paggawa ng
layunin batay sa domeyn. Ngunit, ang mga nakatala sa talahanayan ay iilang
komon na nagagamit sa pagbuo ng layunin lalo na sa banghay-aralin at
silabus. May pagkakataon na may ilang salitang-ugat ay makikita sa ibang
domeyn at antas. Dumedepende ito sa bigat at lalim na nais na makamit ng
target na pagtuturuan.