Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Wydawnictwo Militaria 011 PZKPFW III

    Uploaded by

    Raul Garcia
    611 views62 pages
    Wydawnictwo Militaria 011 PzKpfw III.pdf

    Original Title

    Wydawnictwo Militaria 011 PzKpfw III

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    Wydawnictwo Militaria 011 PzKpfw III.pdf

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    611 views62 pages

    Wydawnictwo Militaria 011 PZKPFW III

    Uploaded by

    Raul Garcia
    Wydawnictwo Militaria 011 PzKpfw III.pdf

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 62
    Zbigniew Borawski Janusz Ledwoch pays ‘Wadawnictwo ——MMlilitaria__ WARSZAWA 1994 Okladka ~ Jarostaw Wrobel Barwne sylwetk czolg6w ~ Grzegorz Jackowski Rysunki = Andrzej Lityfiski, Krzysztof M. Zurek Opracowanie redakcyjne ~ Artur Winiarski Zdjecia: The RAC Tank Museum, Bovington, England Photo Credits: Archiwum Dokumentacji Mechaniczne), Warszawa Herbert Wimmer, REN Zbiory wlasne autora ‘Wszelkie prawa zastrzezone. Zadna czes¢ tej ksiazki nie moze by¢ kopiowana w zadnej formie ani zadnymi metodami mechanicznymi ani elektronicanymi, lacznie z wykorzystaniem systeméw przechowywania i odtwarzania informacji bez pisemne} zgody wlasciciela praw autorskich. Uklad graficzny strony tytulowej, nazwa i liternictwo prawnie zastrzezone. llrightsreserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic ‘or mechanical, including photocopying recording or any information storage and retrieval system without written permission from copyright owner. © Copyright by Wydawnictwo MILITARIA® Warszawa 1994 All rights reserved Sklad i famanie: NO FUTURE ~ Warszawa, ul. Wilcza 8 m. 28 Druk i oprawa: MATRIX ~ Pruszkéw, ul. Focha 4 Wyciagl: SKAN ~ Warszawa, ul. Jagleloriska 59 Dystrybucja: RPM ~ Warszawa, ul. Ciolka 35, paw. 84, tel, 36-82-92 PELTA — Warszawa, ul. Swietokrzyska 16, tel. 27-66-14 Export: BOOKS INTERNATIONAL ~ 69b Lynford Rd Farnborough, Hampshire GU 14 6), England MODEL CENTRUM ~ 00-649 Warszawa, ul. Nowowiejska 4/10 ‘Wydawnictwo ,MILITARIA“®— Warszawa-Speyer ISBN 83-86209-04-1 Na okladce: PzKpfw Il Aust. J z 2. DPanc, front wschodni, 1942 Caolg Panzerkampfwagen Ill w zamiarach dowédztwa niemieckiego mial byé podstawowym typem czolgu Sredniego, czyli czolgu pola walki (Kampfpanzer). Czolgi PzKpfw Ill stanowily podstawowe wyposazenie jednostek Panzerwatfe w latach 1941-1943. Czolgi tego typu byly obok Pzkpfw IV najliczniej produkowanymi niemieckimi pojazdami pancernymi. Pierwsze pojazdy pancerne Wehrmachtu — PzKpfw 1 i Il traktowane byly jako wozy szkolne, przeznaczone w zasadzie tylko do treningu, Pierwszym czolgiem bojowym byt dopiero PzKpfw Il poczatkowo przeznaczony dla dowddcéw plutonéw, nazwany stad ZW (Zughihrer wagen ~ czolg dowédcy plutonu). Z powodu opéznienia w prowadzeniu prac projektowych czolgi PeKpfw ill znalazly sie w wystarczajace; ilosci w szeregach jednostek pancemych armii niemieckiej dopiero podczas walk na Balkanach oraz podczas ataku na ZSRS. Czolgi tego typu stanowily podstawowe wyposazenie Panzerwatie w operacjach zaczepnych armii niemieckiej na froncie wschodnim w 1942 i w 1943 roku oraz podczas dzialari Afrika Korps w latach 1941-42. Po wprowadzeniu do uzbrojenia zmodyfikowa- nych wersji czolg6w PzKpfw IV oraz nowych czolgw Panther’ i, Tiger’, czolgi Panzerkampfwagen Ill byly stopniowo wycofywane z pierwszej linii Pangerkampfwagen 3 Yus}. Prototyp czolgu PzKpfw Ill zostal zudowany w 1936 roku w zakladach Daimler-Benz AG Berlin-Marienfelde, W 1933 roku WaPriif 6 polecit rozpoczecie prac projektowych nad czolgiem o masie 15.000 kg, Prototypy owego typu czolgu mialy byé wykonane w zakladach Friedrich Krupp AG, Rheinmetall-Borsig (Berlin), MAN i Daimler-Benz. Czolg powstal, jak juz wspomniano pod oznaczeniem ZW (Zugtihrer wagen - woz dowédcy plutonu), Planowane uzbrojenie mialo sklada¢ sie z armaty kalibru 37 mm (50 mm) i dwéch karabinow maszynowych, MG 34, Prototyp czolgu razem z Konkureneyjnymi konstrukcjami opracowanymi przez zaklady Henschel i MAN zostal poddany wszechstronnym probom poligonowym na poli- gonach w Kummersdorfie i Uim. Praby i testy trwaly od jesieni 1936 roku do kofica 1937 roku, ale juz na poceatku 1937 roku Glowny Urzad Uzbrojenia Armii (Herreswat fenam zlecilfirmie Daimler-Benz AG wykonanie pierw~ 7 szej seri produkcyjnej tw. O-serie, Zaklady Krupp przed- stawily prototyp czolgu MKA, ktéry nie zostat wprowadzo- ny do produkcji seryjne} Do maja 1937 roku wyprodukowano 5 czolg6w PaKpfw ll Ausf. A Sd Kfz 141, 1/ZW, a do korica 1937 roku wykonano dalszych 10 czolg6w, ktére nosily numery fabryczne 60101-60110. Prawdopodobnie tylko osiem z tych czolg6w zostalo uzbrojonych. Pancerz czolowy i boceny czolg6w PzKpiw Ill Ausf. A mial grubosé 14,5 mm, pancerz gémy wiezy mial 10 mm, zas spéd kadluba 5 mm. Opancerzenie w zasadzie chronilo tylko przed ogniem broni matokalibrowej i odlamkami pocisk6w artyleryjs: ich. Masa bojowa czolgu wynosita 15 400 kg. Uzbrojenie czolgu skladalo sie z driatka 37 cm Pak L/45 (37 mm) zamontowanego w recznie obracane} wiezy konstrukcji firmy Rheinmetall. W pionie armata mogla przemieszczaé sig od ~10° do +209. Uzbrojenie dodatkowe czolgu skladalo sie z trzech karabinow maszynowych Rhein- metall-Borsig MG 34 kalibru 7,9 mm umieszezonych po, prawej stronie wiezy (dwa karabiny maszynowe) iz przodu kadluba czolgu Pekpfw ill Ausf. A. Zapas amunicji kalibru 37 mm skladat sig ze 120 pocisk6w (przeciwpancemnych, i odlamkowych), za zapas amunicji karabinowej wynosil 4425 naboi. W sklad zalogi wchodzilo pigciu ludzi dowédca, celowniczy, ladowniczy, kierowca i strze- lec-radiotelegrafista Z przodu kadluba czolgu, po obu stronach skrzyni przekladniowej zajmowali_ miejsca: mechanik-kierowca (po lewep i strzelec-radiotelegratista (po prawej stronie) Kierowca obserwowal teren wok6l czolgu przez dwie szczeliny obserwacyjne. Jedna umieszczona byla w plycie czolowe) czolgu, a druga znajdowala sie w boku kadluba, Radiotelegrafista by! jednoczesnie strzelcem MG 34. Kara~ bin maszynowy posiadal celownik KgZF 2. Czolg byl wyposazony w radiostacje FuG 5. W wiety czolgu zajmowali miejsca: dowédca, celowniczy i ladowniczy. Dowédea czolgu. prowadzit obserwacie przez osiem szczelin obserwacyjnych umie- szczonych w wiezyczce zabudowane| na wierzchu, w tylnej czeSci wiedy czolgu. Wie#yczka posiadala dwudzielny wlaz wejéciowy. Celowniczy uywal celow- rika typu TZF 5a. Miejsce celowniczego znajdowalo sig po lewej stronie wiezy, a ladowniczego po prawej W bocanych Scianach wiezy czolgu znajdowaly sie dwa jednoczesciowe wlazy wejSciowe celowniczego i ladow- riczego. Czolgi PzKpfw lll Ausf. A-D napedzane byly dwunastocylindrowymi, gornozaworowymi silnikami ga- 4nikowymi chlodzonymi ciecza, 0 ukladzie V (kat rozwarcia blok6w cylindrow wynosit 60°) typu Maybach HL 108 TR, 0 mocy 184 kW (250 KM) pry 3000 ‘obr/min i pojemnosci skokowej 10838 cm. Silnik umieszczony byl w specjainym zamknigtym przedziale Prototyp czolgu MKA konstrukeji Kruppa [RAC Tank Museum). Krups sank .MKA 4 PzKpfw III Ausf. A (Sd Kfz 141) — skala 1:35 2 tylu kadluba czolgu. W przedziale silnikowym 2naj- dowaly sie zbiorniki paliwa 0 pojemnosci 300 dm. Naped przenoszony byt za pomoca pieciobiegowej, mechanicznej, zsynchronizowanej skrzyni biegw typu Zahnradfabrik ZF SFG 75 oraz planetarnych mechaniz~ maw skretu i przekladni bocanych, Silnik polaczony byl ze skrzyniq przekladniowa (biegow) za pomoca walu Car- dana, ktéry przebiegal pod podioga przedzialu bojowego cczolgu. Predkose maksymalna czolgu wynosita 32 km/h, a zasieg na drodze 165 km, za w terenie 95 km. Zawieszenie czolgu PzKpfw Ill Ausf. A skladalo sie 2 pieciu podwéjnych két nognych (jezdnych) z bandazami gumowymi. Kazda para k6! noSnych, poprzez wahacz, amortyzowana byla za pomoca sprezyn stalowych. Z prz0- du kadluba umieszczono dwa odlewane kola napedowe zoSmioma otworami ulgowymi shuzacymido zmniejszania masy konstrukcji. Z tylu kadluba umieszczone byly dwa kola napinajace z mechanizmami napinajacymi. Od gory asienica typu Kgs 6100/360/120 (szerokoS€ gasienicy 360 mm) byla podtrzymywana i prowadzona przez dwa podwéjne kétka z bandazami gumowymi. Dlugos€ oporo- wa gasienicy wynosila 3400 mm, podzialka 120 mm, Czolgi P2Kpfw ill Ausf. A byly uzywane glownie w 1, 2. i 3. DPanc. Zima 1937-1938 czolgi braty udzial w wielkich manewrach zimowych armii niemieckiej, w 1938 roku w Anschlussie Austii, w zajeciu Sudetow, a w nastepnym roku w inwazji na Polske. W lutym 1940 roku czolgi wersji A zostaly wycofane z jednostek bojowych. Najistotnie)- szym powodem tej decyzji bylo zbyt slabe opancerzenie i defekty zawieszenia Pangerhampfioagen 3 usp. B W 1937 roku w zakladach Daimler-Benz wyprodu- kowano 15 czolg6w PzKpfw lll Ausf. B— Sd Kfz 141, 2/ZW ‘© numerach fabrycznych 60201-60215. Zawieszenie czolgu Pzkpfw ill Ausf. B zostalo calkowicie przekon- struowane. Nowe zawieszenie skladalo sie z oSmiu par podwéjnych kél nosnych z bandazami gumowymi. Kola zblokowane byly parami w wézki, kt6re byly resorowa- ne za pomoca dwéch péleliptycznych resoréw piéro- wych. Ponadto podwozie bylo amortyzowane amor- tyzatorami firmy Fichtel & Sachs. Konstrukcja_k6l napedowych i napinajacych pozostala niezmieniona, Gasienica byla podtrzymywana trzema podwojnymi kétkami z bandazami gumowymi. Dlugosé oporowa Basienicy wynosita 3200 mm, podzialka 120 mm. Kon- strukcja nowego typu zawieszenia pozwolila na zwi¢k- szenie predkosci maksymalnej z 32 km/h do 35 km/h przy jednoczesnie zwigkszonej masie bojowej wyno- szacej teraz 15 900 kg. W czolgu P2kpfw Ill Ausf B zabudowano nowa wietyczke dowédcy, identyczna jak w czolgu P2Kpfw IV Ausf. A. Zmieniono takée konstrukcje otworéw wentylacyj- nych silnika i uktad wydechowy. Na tylnym pancerzu kadluba zamocowano zestaw pigciu swiec dymnych umieszczonych w ,koszyczku”. Zastosowano teé inna ‘stone szczeliny obserwacyjnej kierowcy. Po prawej stro- nie kadluba zamontowano uchwyt karabinu. maszyno- wego MG 34. eK Ill Aus. A (Sd Kfz 141) podczas in Kummersdorf na poligonie w Kummersdorfie [RAC Tank Museum). P:Kpfw IIT Ausf. A (Sd Kf: 141) during trials P2Kpfw III Ausf. B (Sd Kfz 141) — skala 1:35 Czolgi typu P2Kpfw ll Ausf. Bi C mialy inny typ wlazow umieszczonych na wierzchu przodu kadtuba, a shizacych do obstugi ukladu kierowniczego. Nowy typ wlaz6w byl “okragly i byl mocowany zawiasami. Natomiast w czolgach wersji Ausf. Ai D wlazy byly kwadratowe i mocowane srubami do pancerza. Nieco bardzie} do tylu przesunigto mocowanie anteny pretowej radiostacji FUG 5. Czolgi wersji P2Kpfw Ill Ausf. B zostaly przekazane jednostkom pancernym w 1937 roku. W latach 1937-1938, pieé podwozi czolgow PzKpfw Ill Ausf. B (Sd Kfz 141) = 2/ZW postuzylo do budowy eksperymentalnej seri dziat szturmowych Sturmgeschitz Ill O-serie (Null-Serie). W lu- tym 1940 roku wszystkie czolgi wersji Ausf. B zostaly wycofane z jednostek bojowych i skierowane do szkolnic- twa i NSKK Pangerhampfroagen 3 Ausf. © Od polowy 1937 roku do stycznia 1938 roku zaklady Daimler-Benz wyprodukowaly 15 czolg6w kolejnej wersji Pakpfw Il Ausf. C (Sd Kfz 141) ~ 3a/ZW 0 numerach fabrycznych: 60301-60315. Czolgi Ausf. C tylko nieznacz- nie rétnily sie od czolgow wersji Ausf. B. Zawieszenie zolgow Pzkpfw Ill Aust. C skladalo sie z oSmiu podwoj- rnych par kot nosnych wyposazonych w bandaze gumowe. Kola zblokowane byly w w6zki, ktore byly resorowane za, pomoca trzech péleliptycanych resoréw pidrowych. Pier ‘wsza i ostatnia para k6l nosnych byla resorowana dwoma krétkimi resorami zamocowanymi réwnolegle do podloza. Druga i trzecia para byla resorowana przez jeden dlusszy Péleliptyczny resor pidrowy. Ponadto w czolgach P2Kpfw IM Ausf. C zmieniono uklad wydechowy, zmodyfikowano, roku [biory wlasne autora. P:Kpfi III Ausf. B (Sid Kfz 141) of Ist Panzer Division during Polish campaign, September 1939 planetarne mechanizmy skretu oraz zastosowano nowy typ zaczepu holowniczego. Masa bojowa czolgu wynosila 16 000 kg. Czolgi wersji Ausf. C braly udzial w kampanii wrzesniowe). W lutym 1940 roku czolgi tego typu zostaly wycofane z jednostek liniowych Pangerkampfivagen 3 Ausf. D Od stycznia 1938 roku zaklady Daimler-Benz AG rozpoczely produkcje czolgow PzKpfw Ill Ausf. D ~ Sd Kfz 1141, 3b/ZW. Do czerwca 1938 roku zdotano wyproduko- wa¢ tylko 30 czolg6w tej wersji o numerach fabrycenych: 60221-60255 i 60316-60340. Zawieszenie czolg6w wersji ‘Ausf. D bylo bardzo podobne do czolg6w Aust. C. Modyfikacja zawieszenia polegata na ustawieniu katowym pierwszego i ostatniego péleliptycznego resora pidrowego. COCO OS OC, P2Kpfw III Ausf. C (Sd Kfz 141) — skala 1:35 Podwozie PaKpfw III Ausf. D (Sd Kfz 141) [RAC Tank Museum). P:Kpfw III Ausf. D (Sd Kfs 141) chassis PeKpfwv IIL Ausf. D (Sd Kf 141) 2 1. DPanc, Polska wreesii 1939 roku ebiory wlasne autora. P=Kpyiv II Ausf. D (Sd KY 141) of It Panzer Division, Poland September 1939 W wersji Ausf, C resory te byly ustawione réwnolegle do podloza. Zmieniono takze konstrukeje tyine) czeSci kad- tuba i plyty silnikowe), w ktérej zamontowano wlazy do ‘obshugi silnika bez zaluzji wentylacyinych. Zmieniono take boczny wlot powietrza do komory silnikowej oraz przednie zaczepy holownicze. Ulegly zmianie miejsca ‘mocowania tyinych zaczepow holowniczych. Czolgi Aust. D mialy powiekszone zbiomiki paliwa (600 drm, co Pozwolilo na zwiekszenie zasiegu ze 105 do 165 km Zmodyfikowano uklad wydechowy i zabudowano nowy typ skrzyni biegow, szesciobiegowa ZF SSG 76. Pogrubiono pancerz kadluba i wiety czolgu 2 14,5 mm cdo 30 mm, Pociagnelo to za soba wzrost masy pojazdu do 19 800 kg. Uwaga! Zdjecia dowodza jednak, ze czesé czolg6w Ausf. _D (prawdopodobnie 0 numerach (60221-60225) miala nadal opancerzenie o grubosci tylko 14,5 mm. Zabudowano takée nowy typ wiezyczki dowéd- ‘yz pancerzem 0 grubosci 30 mm i pigcioma szczelinami ‘obserwacyjnymi. Zmieniono konstrukcje kil napedowych, i napinajacych. Caolgi P2kpfw Il Ausf. D braly udzial w kampanii wrzesniowej, czeSé czolgow wycofano ze sluzby w lutym 1940 roku, a kilka czolgow tego typu weielono do PzAbt zb.V 40, kt6ry bral udziat w walkach w Danii i w Norwegii w kwietniu i w maju 1940 roku Pangerhampfwagen 3 Ausf. € Pierwsza wielkoseryjna wersja czolgu P2Kpfw Ill byly pojazdy oznaczone jako Prkpiw Il Ausf. E ~ Sd Kfz 141, A/ZW. Czolgi Ausf. € byly produkowane od pazdziernika 1938 roku do paédziernika 1939 roku, Nowa wersja czolgu posiadala zmienione podwozie. P2kpfw Ill Aust. E posiadal szeS¢ két jezdnych (nosnych) zawieszonych na drazkach skretnych. Drazki przechodzily przez cala szerokosé kadtuba czolgu. Z tego powodu pary kot byly umieszczone 0 127 mm do tylu w stosunku do ‘odpowiednie} pary kot umieszczonych po przeciwne| stronie kadluba czolgu. Inaczej méwiac pierwsze kolo noSne (jezdne) umieszczone po prawe) mialo 0S przesunie- ta 0 127 mm do produ w stosunku do osi (drazka skretnego) kota jezdnego (nosnego) znajdujacego sie po lewej stronie kadluba czolgu. Ostatniei pierwsze kolo byly amortyzowane hydraulicznymi resorami sprezynowymi Czolg posiadal nowy typ k6! napinajacych i katek podtrzymujacych. Opancerzenie czolgu zostalo pogru- bione do 30 mm (pancerz czolowy). Czo}gi PzKpfw Ill Aust Ebyly napedzane silnikami Maybach HL 1201R 0 mocy 221 kW (G00 KM) i posiadaly zsynchronizowana skrzyni¢ bbiegow Variorex SRG 328-145 z driesigcioma biegami do jazdy do przodu (dwa biegi zsynchronizowane) i cztery biegi wsteczne. Zmodyfikowano jarzmo kadlubowego karabinu ma- szynowego (kwadratowe) MG 34 - Kugelblende 30, a bocz- ne wlazy w wiezy zaopatrzono w dwuczesciowe wlazy. Na tylnym pancerzu umieszczono pojemnik ze Swiecami PcKpfw III Ausf. D (Sd Kfz 141) — skala 1:35. Czolg z kotami napinajacymi ZW38 idok x preodu [RAC Tank Museum). Kyiv Kopf I Ausf. WI Ausf. E Na bokach wanny kadluba znajdowaly sie wlazy ewakuacyjne. Z boku kadluba (z przodu) znaj- dowala sig szczelina obserwacyjna strzelca-radiotelegrat 1u. Zmodylikowano takze pokrywy wlaz6w silnika, dymnymi. sty czo a na plycie silnika zamontowano zaczepy do mocowania liny holowniczej i haki do podnoszenia czolgu. Czolgi P2Kpfw Ill Ausf. E byly uzbrojone w armate 3,7 em KwK L/46,5 kalibru 37 mm, W latach 1940-41 czese czolg6w PzKpfw ll Aust. E przezbrojono w dzialo 5 cm Kwk 38 L/42 kalibru 50 mm wyposazone w nowy typ jarzma armaty PKpfw IIT Ausf, E—widok z tyla RAC Tank Museum, ?:Kpyiv I Ausf. E~ rear view Wyprodukowano 96 czolgow 0 numerach podwozia (60401-61000 (bez podwozi 0 numerach 60501-60545). W péiniejszym okresie wojny czesé czolgéw Pzkpiw Ill Aust. E przebudowano na czolgi obserwacyjne artyleri Panzerbeobachtungwagen) i wozy pogotowia technicz~ nego Bergepanzer Il Prk IIT Ausf, E (Sd Kfz 141), Francia 1940 rok [RAC Tank Museum). P=Kpfiv IH] Ausf. B, Prance 1940 10 Pangerkampfiwagen 3 Ausf. ‘Caolgi P2kpiw ill Ausf. F (61001 ~ 65000) ~ Sd Kfz 141, 5/ZW byly nieznacznie zmodyfikowana wersja. czolgu Ausf. Czolgi posiadaly panceme ostony wiot6w powietrza chlodzacego uklad kierowniczy i hamulce pojazdu, dwu- dzielne wlazy inspekcyjne do mechanizmu kierownicze- 0. Podstawa wiezy czolgu byla ostonieta specjalna oslona chroniaca, w praypadku ostrzalu, przed zaklinowaniem fozyska wiety. Na blotnikach zamontowane byly dodat- kowe Swiatia pozycyjne, a trzy Swiatla szlakowe typu Notek zamocowano z przodu kadtuba ina lewym blotniku czolgu Czolgi uzbrojone w armate kalibru 37 mm mialy tzw. wewnetrzne jarzmo armaty, za 100 czolgéw Pzkpfw Ill ‘Ausf. F uzbrojonych w armate kalibru 50 mm taw. jarzmo zewnetrzne. Na plycie silnikowej, podobnie jak w wersji E, zamocowane byly haki do podnoszenia czolgu. PzKpfw Il Ausf, F posiadaly ulepszony uklad hamulcowy wyposazo- ny w serwo. W okresie od padziemnika 1939 roku do lipca 1940 roku zaklady FAMO, MAN, Daimler-Benz, Alkett i Hens- cchel wyprodukowaly 435 czolg6w. W latach 1942-43 czeS€ czolg6w PrKpfw Il Ausf. F zostala przezbrojona w armaty 5 cm KwK 39 1/60 kalibru 50 mm. Pierwsze 10 zolgéw z armata kalibru 50 mm zbudowano w czerweu 1940 roku. W sluzbie czolgi znajdowaly sig do 1944 roku, jeden z ostatnich pojazdéw tego typu, nalezacy do 116. DPanc zostal zniszczony w Normandii w czerweu 1944 roku. Czolgi Pzkpfw IIL Ausf. G'w zakladach Dai a2 kali Pekpfw IIL Ausf. F (Sd kfc 141) uzbrojony w armate 5 cm Kwk 38 1/42 kalibeu $0 mm [RAC Tank Museum]. ?Kpfv IIT Aus. F (Sd fz 141) armed with 5 cm KwK 38 L/42 50 mm gun Panjerkamphwagen 3 Ausf. G Produkcja czolgéw P2Kpfw ill Ausf. G Sd Kfz 141,6/2W rozpoczela sie w kwietniu (majud) 1940 roku. Do lutego 1941 roku wyprodukowano okolo 600 czolgow 0 nume- rach podwozi 65001-65950 (66000, Poczatkowo w styczniu 1939 roku zaméwiono az 1250 zolgéw, lecz po aneksji Czecho-Slowac ji wprowadzeni do sluzby doskonalych czolg6w Pzkpfw 38 (t) zamowienie zredukowano do 800 czolgow. PzKpfw Ill Ausf. G mialy pogrubiony tylny pancerz 2.21 mm do 30 mm, przez co zmieniono oslone rozrusznika bezwladnosciowego. Czolg posiadal opancerzona oslone szczeliny obserwacyjnej kierowcy taw. Fahresehklappe 30. Na wierzchu wiedy umieszczony byt ostonigty wentylator elektryczny Benz, czolgi maja nowy typ wieiyezhi dowédey. Trzeciczolg uzbrojony jest w armate S cm KwK ‘mim z t2w. wewngtrznym jarzmem [RAC Tank Museum]. Line-up of P:Kpy II Ausf. G in Daimler-Ben: factory all of them have been fitted with new type of cupola. The third vehicle is armed with a S cm KwK 38 L/42 gun with external mantlet PzKpfw III Ausf. G (trop), pééna seria produkcyjna, skala 1:35 4m Czolgi mialy byé uzbrojone w armaty kalibru 37 mm lecz wieksz0s¢ czolg6w opuscila fabryki uzbrojona w ar- maty 5 cm KwK 38 1/42 kalibru 50 mm. Ten typ armaty posiadat tzw. zewnetrzne jarzmo armaty. Zmieniono takze polozenie czeSci zapasowych i zasobnik6w umieszcz0- nych na blotnikach czolgu, PzKpiw Ill Ausf. G mial na wierzchu wiezy jeden otwor nna rakietnice. Z tylu wiezy czesto doczepiany byl dodat- kowy zasobnik tzw. Rommel kiste. Czolgi pééniejszych serii produkcyjnych posiadaly nowy typ wiezyczki dow6dcy identycany jak typ przyje- ty dla czolgu PzKpfw IV i wyposazony w pieé pery- skopow. Gasienice o szerokosci ogniwa 400 mm, Zmie- niono takze konstrukcje kél napinajacych i napedo- wych czolgu. Inne modyfikacje dotyczyly min mocowania uchyl- ej _koicéwki blotnika czolgu (otwory do chowania w blotniku swiatla szlakowego Notek i Swiatla pozycyj- nego Budowano take czolgi w wersji tropikalne] oznaczo: rej PzKpfw Ill Ausf. G (trop), Czolgi w wersji tropikalne} posiadaly wydajniejszy uktad chlodzenia ifiltry powietr2a, Do uzbrojenia czolgi wersji Ausf. G weszly podczas kampanifrancuskie). We wrzesniu 1944 roku Panzerwatfe posiadala na stanie jeszcze 54 czolgi tej wersji PeKpfw IIL Ausf. H (Sd Kfz 141) [RAC Tank Museum} Pangerhampfwagen 3 Ausf. §5 Jesieniq 1940 roku (w pazdzierniku) zaklady MAN Akett, Henschel, Wegmann, MNH i MIAG rozpoczely produkcje czolgow wersji Aust. H (66001 ~ 68000) ~ Sd Kiz 141, 7/ZW. Do kwietnia 1941 roku zbudowano 310 (408) czolg6w 2 759 czolgéw zaméwionych w styczniu 1939 roku. Najwaéniejsza modyfikacja by! jednoczesciowy pan- cerz tylny wiezy czolgu pogrubiony do 50 mm. Pancerz czolowy ypu applique by! pogrubiony o dodatkowa plyte pancema o grubosci 30 mm. Czolgi tej wersji mialy PrKpfw IIT Ausf. H (Sd Kf 141) ~ widok 7 tylu [RAC Tank Museum. P=Kpfiv 111 Ausf. H ~ rear view showing exchaust system and smoke dischargers 14 P2Kpfw III Ausf. H (Sd Kfz 141) — skala 1:35 na rysunku pominigto anteny radiowe zmienione kola napedowe i napinajace. Kola napedowe rmialy zamiast oSmiu okraglych otworéw ulgowych szesé cotworéw w ksztalcie litery ,D” ‘Wawiazku ze wzrostem masy czolgu i zastosowaniem Basienic 0 szerokoSci 400 mm zmodyfikowano podwozie mocujacna kolach podtrzymujacych i jezdnych specjalne prowadnice biegu gasienicy zwi¢kszajace srednice kdl © 40 mm, W celu wyeliminowania zbyt duzego zwisu Basienicy przednie kolo podtrzymujace zostalo przesunig- te do przodu tak, ze w czolgach PzKpfw I Ausf, G znaj- dowalo sie niemal obok amortyzatora sprezynowego typu Luwax. Z przodu kadluba czolgu mocowany byl srubami dodatkowy pancerz. Modyfikacji poddano tez tyiny pan- cerz czolgu. Zmieniono ksztatt wlot6w powietrza do silnika i chlodnic umieszczonych na wierzchu praedziahu silnikowego. Poprawiono srubowy mechanizm napinajacy Rasienice. Dalszymi modyfikacjami byly main. zmiana polozenia Feflektora_na_blotniku, hakéw holowniczych, ksztaltu wlaz6w. Zasobnik ze Swiecami dymnymi umieszczony 2 tylu kadtuba zostal przeniesiony pod nawis tylnej plyty silnikowej, U podstawy wiezy zamocowany byl katownik cchroniacy gniazdo to2yska wiezy przed ostrzalem. Podob- ry katownik montowany byl tez w czolgach wersji Aust. FG. Zastosowano zsynchronizowana_skrzynie biegow typu Maybach SSG 77 (szes biegéw do przodu i jeden bieg wsteczny), ktéra zastapila skr2ynie biegow Variorex. Ponadto zmieniono konstrukcje wiezy tak, 2e zaloga wiezy obracala sie razem z wieza czolgu. Dowédea czolgu oraz celowniczy iladowniczy posiada~ lipojedyncze wtazy umieszczone z boku ina gorze wiedy. Po raz pierwszy czolgi P2Kpfw ll Ausf. H weszly do boju podczas operacji,,Barbarossa’” W latach 1942~1943 czolgi Przezbrojono w armate 5 cm KwK 1/60 kalibru 50 mm, 0) : 2 Budowa wiety czolg6w PzKpfw III Ausf. F (w géry) i Ausf. H (w dolu) Pangerkampfioagen 3 Wusf. J Kolejna wersja czolgu PzKpfw il byla wersja J (Ausf. ) = Sd Kfz 141, 8/ZW. PzKpfw Ill Ausf. J byly produkowane seryjnie od marca 1941 roku do lipca 1942 roku. Nowa wersja posiadala pancerz czolowy 0 grubosci 50 mm z jarzmem karabinu maszynowego MG 34 typu Kugelblende 50\takim jak montowane w czolgach Pzkpfw IV Ausf, Fl. Zmodyfikowano tez szczeline obserwacyjna kierowcy. Zastosowano wizjer typu Fahrersehnklappe 50 oraz dwuobiektywowy peryskop typu KFF 2. Przedni karabin maszynowy MG 34 otrzymal standardowe jarzmo Kugelblende 50, Tylny pancerz mial grubosé takze 50 mm, za bocany 30 mm. Opancerzenie wiezy nadal wynosilo 30 mm, tylko jarzmo dziala otrzymalo opancerzenie po- grubione 0 20 mm. 15 PaKpfw Ul Ausf. J (Sd Kfz 141) z armatg 5 cm KwK 38 1/42 kalibru 50 mm — skala 1:35 ‘a rysunku pominigto anteny radiowe PeKpfw III Ausf. J (Sd Ktz 141) [RAC Tank Museum] PrKpfw III Aust. J (Sd Kfz 141) widok x przoda, widoczne jarzmo MG 34 typa Kugelblende $0 [RAC Tank Museum]. P:Kp/i III Aus. J (Sad Kfz 141) ~ front view showing new Kugethlende 50 machine gun ‘mantlet Filtry powietrza typu Delbag, ktore byly montowane ra Scianie przegrody przeciwpozarowej wewnattz prze- dzialu bojowego i polaczone z gaénikami czolgu za Pomoca gietkiego przewodu gumowego zastapiono przez cztery filtry odsrodkowe produkowane przez firme Mable. Filtry byly montowane bezposrednio na gaé~ rikach. Wprowadzenie gasienic o szerokosci 400 mm pociag- inelo za soba koniecznosé dokonania zmian w konstrukcj kot napedowych i napinajacych. Czolgi pééniejszych wersji posiadaly dodatkowe wzmocnienie (20 mm) pan- cerza czolowego. Czolgi pézniejszych sei produkcyjnych mialy pojedyncze wlazy do silnika, modyfikacji ulegla tez szczelina obserwacyjna umieszczona z boku wie2y czolgu. W wersjJ zastosowano nowe typy drazk6w skretnych © Srednicy 55 mm ~ szes¢ pierwszych drazkéw i 52 mm, pozostale szesé drazkow. Czolgi wezesniejszych wersji mmialy draaki 0 Srednicy 55 mm (cztery pierwsze), 44 mm Grodkowe) i 55 mm (cztery ostatnie) W caolgach wersji JN zastosowano spawane ostony wlotéw powietrza chlodzacego do ukladu kierowniczego, zamiast dotychczas stosowanych oston odlewanych = jak w czolgach PzKpfw Il Ausf. E-H. Zabudowano jednoczes- nie wlazy do ukladu kierowniczego. Czolgi P2kpfw ill Aus. EN posiadaly system sterowania ukladem hamulcowym. Uzbrojenie czolgu poczatkowo stanowila armata 5 cm Kwk 38 1/42 kalibru 50 mm, w pézniejszym okresie czolgi posiadaly armate 5 cm KwK 39 L/60 kalibru 50 mm, Nowy typ armaty zostal wprowadzony do uzbrojenia w grudniu 1941 roku Czolgi Panzerkampfwagen ill Ausf. | (numery fabrycz- re, podwozia 68001 — 69100 oraz 72001 ~ 74100) budowa- ne byly z obydwoma typami armat. 1549 czolg6w bylo tuzbrojonych w armate L/42, za8 1067 w dlugolufa armate 5.cm KwK 39 L/60 kalibru 50 mm. Czolgi byly produkowa- ne od marca 1941 roku do polowy 1942 roku, péznie] zostaly zastapione przez nowsze wersje: L, M iN. Czolgi PzKpfw Ill Ausf. J mialy podwozia 0 numerach {68001-69100 oraz 72001-74100. PK fw III Aus. J (Sd Kez 141/1)—widok x tyu. Cooly zostal dobyty 1942 roku Lib RAC Tank Museum]. Kpfw IT Ausf.J (Si Kfe 141/1) ~ rear view. This tank was captured in North Africa in 1942 PrKppw IIL Ausf. J, Niemcy 1942 rbiory wlasne autora P= Aus. J cof HL PxKpfw IIL Ausf. Jz 19. DPane, front wschodni [ADM Pye 11. Ausf. J of 19th Panzer Division, Russia Pangerkampjwagen 3 Ausf. & Powstanie nowe| wersji— Ausf, L wiaze sie z niepowo. dzeniem prac nad zamontowaniem na podwoziu PzKpiw IW Ausf. | standardowej wiezy czolgu P2Kpfw IV Ausf. G. Po niepowodzeniach prac Heereswaffenamt postanowil zle- Gi budowe nowe} serii czolgéw uzbrojonych w armate. 5 cm KwK 39 1/60 kalibru 50 mm, posiadajacych wszystkie modyfikacje zastosowane w wersji L PrKppfw IIT Ausf. L (Sd Kfz 141/1) [RAC Tank Museum W okresie od czerwca do grudnia 1942 roku wy- produkowano 703 czolgi PzKpfw il Ausf L (74101 ~ 75500, 760002). W poréwnaniu z poprzednimi wersjami czolgow pojazdy Ausf. L mialy zmodyfikowane jarzmo armaty (pogrubiony pancerz), ktére jednoczesnie stanowilo prze- ciwwage dla armaty 5 cm Kwk 39 1/60 kalibru 50 mm. Plyta czolowa pancerza przedniego takze byla wzmocniona © 20 mm. Szczelina obserwacyjna kierowcy czolgu i jarz- mo kadlubowego MG 34 znajdowaly sie w wycigciach przechodzacych przez dodatkowy pancerz. Inne modyfi- kacje dotyczyly mechanizmu napinajacego gasienice, umieszczenia swiec dymnych na tyinym pancerzu pod zalamaniem pancerza, modyfikacji swiatel szlakowych, rozmieszczenia narzedzi na blotnikach czolgu. Zlikwido- wano otwér obserwacyjny ladowniczego umieszczony w dodatkowym opancerzeniu jarzma armaty. Na wier2- cchu ostony opancerzenia jarzma umieszczono maly otw6r inspekcyiny mechanizméw oporopowrotnika armaty. Zdemontowano tez pancerna ostone podstawy wiezy montowana na wierzchu pancerza kadluba czolgu. Zlik- widowano szczeliny obserwacyjne umieszczone z boku. wiety. Jeden czolg Ausf. L testowano z dzialem bezod- rautowym Kwk 0725. Dia oddzialow Deutsches Afrika Korps budowano ‘czolgi tej wersji w odmianie tropikalnej ~ Tropen (Tp). Czolgi tej odmiany mialy przeniesione wloty powietrza do siinika 2 pancerza silnikowego do wnetrza przedziahu bojowego, zmodyfikowane filtry oleju oraz pojedynczy ‘wlaz do przedzialusilnikowego. W poréwnaniu z.czolgami poprzednich wersji powiekszono wloty powietrza do 20 Dodatkowy pancerz czolowy typu applique PzKpfw III Ausf. J, L chlodnic, ktére zostaly wyposazone w filtry. Zamocowano réwniez metalowe prowadnice strug powietrza kierujace powietrze wydostajace sie z komory silnikowej do gory. Czolgi PeKpw il Ausf. L uzyto glownie do uzupelniania strat w jednostkach pancemych. W wiekszej ilosci czolgi tej wersji trafily do formowanych pulkéw pancemych dywizji grenadieréw pancernych Waffen SS: ,Leibstandar- te 55 Adolf Hitler’, ,.Das Reich’ i,, Totenkopf’ oraz dywiz}i GroBdeutschland”. Z. zaméwionych 1000 czolgow Pzkpfw ll Ausf. L ukofi- ‘czono jedynie 653 czolgi, reszta zostala preebudowana na czolgi wersji N uzbrojone w armate kalibru 75 mm, Pangerkampjrwagen 3 Ausf. We Finalna wersja czolgu P2Kpfw lll uzbrojonego w armate. kalibru 50 mm byly czolgi wersji PzKpfw Ill Ausf. M—Sd Kfz: 141/1, 10/2W. Czolgi tej wersji stanowily rozwiniecie wersji L. Poczat- kowo Wa Pnif 6 zaméwil 1000 czolgow Ausf, M, lecz wskutek przewagi czolgow sowieckich nad PzKpfw Ill uzbrojonymi w armaty kalibru 50. mm ograniczono znacz: nie zaméwienie na czolgi tego typu ostatecznie budujac tylko 250 crolgow. Reszta czolg6w zostala przebudowana na dziala szturmowe Sturmgeschiitz Il, czolgi uzbrojone w miotacze plomieni Pekpfw Ill (Fl) i wreszcie czes¢ czolgéw ukoniczono jako pojazdy w wersji N czyli uzbrojo- ne w armate kalibru 75 mm, zolgi PzKpfw Ill Ausf. M posiadaly numery fabrycane w przedziale 76101-77800. Pojazdy tej wersji byly produ- kowane od paédziernika 1942 roku do lutego 1943 roku, Wstosunku do wersji L czolgi P2Kpfw Ill Ausf. Mmialy niewielkie modyfikacje. Na bokach wie2y zamontowane byly dwie potrojne wyrzutnie granatéw dymnych NbK kalibru 90 mm, zamontowano przeciwciezar armaty 5 cm Kwk 39 L/60, z boku wanny kadluba zlikwidowano boczne wlazy ewakuacyjne. Pozwolilo to zwiekszenie zapasu amunicji z 84 do 98 pociskéw. Uklad wydechowy czolgu byl przystosowany do pokonywania, bez przygo- towania, przeszkéd wodnych o glebokosci do 1300 mm, (1,3 m) ~ poprzednie wersje mogly pokonywaé prze- szkody wodne o glebokosci do 800 mm (0,8 m). System, odprowadzania spalin byt podobny do zastosowanego w czolgu plywajacym Tauchpanzer Il, Spaliny byly odprowadzane do zbiornika posredniego, bedacego jed noczesnie tlumikiem, wyposazonego w jeden zawér zwrotny. Ponadto czolg posiadal ruchome ostony wylo tow powietrza z silnika odcinajace ewentualny doplyw wody do komory silnika czolgu podczas pokonywania przeszkody wodnej. Powietrze do komory silnika do prowadzane bylo przez przedzial bojowy czolgu i wen- tylator umieszczony w wiety pojazdu. Uleglo zmianie polozenie reflektorow, ktore zostaly przeniesione z przo du kadluba na blotniki czolgu Inne modyfikacje dotyczyly zmiany ksztaltu hak6w holowniczych, swiatel szlakowych, montowania uchwytu do zamocowania przeciwlotniczego karabinu maszyno- wego (Aliegerbeschussgerat) Czolgi P2Kpw il Ausf. Mia ty montowane uchwyty do zamocowania ekranéw pan- cemych (Schurzen) ostaniajacych kadlub i wiexe. Zlik widowano takze mocowanie korica blotnika na uchylnych zawiasach. Cena jednego czolgu P2kpfw ll Aust. M (bez uuzbrojenia) wynosila 96.183 RM, PrKpfw IIT Ausf. M (Sd Kfz 141/1) — na zdjeciu widaé zmody fkowany ‘uklad wydechowy praystosowany do pokonywania preeszkéd wodnych, brak jest bocznych wlazéw ewakuacyjnych [RAC Tank Museum, -Kpfw III Ausf. M (Sd Kfe 11/1) ~ this view shows the modified cexchaust valve for deep wading. Note the absence of ll escape hatches P2Kpfw III Ausf. M (Sd Kfz 141/1) — skala 1:35 P2Kpfw III Ausf. M (Sd Kfz 141/1) z ekranami pancernymi (Schurzen) — skala 1:35 1a rysunku pominieto anteny radiowe 22 Czolgi P2Kpfw Ill Ausf. M stanowily uzupelnienie spraetu dla jednostek pancemych i zmotoryzowanych (Grenadieréw pancemnych). Byly uzywane m.in w 15. Pulku Pancernym 11, DPanc, 23. DPanc czy 16. DGrenPanc. 49 zolgow PzKpfw Il Ausf. M otrzymala odtworzona na Sycylii 15. DGrenPanc (ex 15. DPane). Czolgi tej wersji Posiadala tez Dywizja Pancerno-Spadochronowa ,,Her- ‘mann Goring’. W dhiu 4 kwietnia 1942 roku Hitler wydal polecenia zbadania celowosci preezbrojenia czolgéw PzKpfw il w armaty 5 cm Pak 38 kalibru 50 mm. Przebudowano jeden czolg, Proby nowego typu uzbrojenia zakoniczyly sie niepowodzeniem. Pangerkampfwagen 3 Ausf. R Ostatnia wersja produkcyjna czolgu. Panzerkampf- agen Ill byly czolgi oznaczone jako Ausf. N~Sd Kfz 141/2, i 1/ZW (numery fabryczne 73851-77800). Czolgi tej wersji posiadaly kadtuby i wieze pochodzace z czolgow PzKpfw MW Aust. L iM. Odpowiednio wykorzystano 447 i 213 podwozi i wiez obu wersji. Jedyna powazna zmiana bylo Zamontowanie w wiety armaty 7,5 cm KwK 37/24 kalibru 75 mm pochodzace| z czolg6w Pekpfw IV Aust. A-FI Zapas amunicji dzialowej wynosit 64 pociski P2Kpiw ll Ausf. N mialy zmodyfikowane jarzmo dala, wlaz wiezyczki dowédcy by jednoczesciowy. Niektore czolgi mialy wzmocnione opancerzenie jarzma dziala, zmieniony spos6b mocowania oporopowrotnika armaty Kwk 37, wiezyczke dowédcy przejetaz czolgéw Pzkpfw IV. Ausf, G (pééne czolgi)- Jz opancerzeniem o grubosci 100 mm, zikwidowany otwér obserwacyjny po prawej stronie armaty, istnialy takée réénice w rozwigzaniu. sposobu zamocowania przednich wlaz6w umodliwiajacych dostep do mechanizméw kierowania. Czolgi péénych serii produkcyjnych posiadaly jedno- czesciowe boczne wlazy w wiedy. PzKpfw III Ausf. N (Sd Kfz 141/2) — skala 1:35 Prkpfw II Ausf. N (Sd Kfs 141/2)z 20. DPanc, front wschodai 1943 ‘0k [biory wlasne autora P=Kpfv 11 Ausf. N (Sd Kfe 14/2) of 00h Panzer Division on the Russian Front 1943 Wieza czolgu PzKpfw III Ausf. N z armata 7,5 cm KwK37 kalibru 75 mm na rysunku pominigto anteny radiowe 23 Produkcja czolgow tej wersji zostala rozpoczeta w czerweu 1942 roku i trwala do sierpnia 1943 roku, Ogolem wyprodukowano 663 pojazdy, kolejne 37 czol- .g6w przebudowano do standardu Ausf. N podczas remon- tu pojazd6w innych wersji zolgi tego typu niekiedy byly nazywane Sturmpanzer Ii, Stanowily m.in uzbrojenie uzupeiniajace batalionéw caolgow ciezkich P2kpfw VI_,Tiger’. Przeznaczone byly w takich jednostkach do prowadzenia rozpoznania | oslo- ny pozycji ,Tygrys6w” przed atakami nieprzyjacielskie} piechoty. W niewielkich ilosciach czolgi te} wersji trafily takze do innych jednostek pancernych m.in 20, DPanc, 23, DPane i DGrenPanc $5 ,,Totenkopf". Kilka czolg6w tej wersji (7) otrzymala Rumunia, za§ 10 sztuk armia slowacka, Slowackie PzKpfw ll Ausf. N byly uzywane bojowo w walkach z Niemcami podczas Slowackiego Powstania Narodowego (SNP) w 1944 roku, Panjerkampjwagen 3 mit Schachtellaufwerk Pod koniec 1940 roku w zakladach Daimler-Benz AG powstaly dwa prototypy czolgw wyposazone w nowy typ podwozia z kolami jezdnymi o duzej srednicy. W 1941 roku w zwiazku ze standardyzacja sprzetu pancernego przewano dalsze testy tego typu czolgu. W latach 1943-44 spychacze sluzace do prototypy byly uzywane jako. mit Schachtellaufwerk uiywany jako spyehaez, Germany 1943-44 4 ‘ogruzowywania ulic niemieckich miast. Czolg miat stan- dardowy kadlub PzKpfw ll Ausf. G. Masa pojazdu wynosila 22 000 kg, Pangerbefehlswagen 3 Ausf. Dt Od czerwea 1938 roku do lutego 1943 roku w za- Kladach Daimler-Benz AG (Berlin-Marienfelde) dokonano modyfikacji pewnej losci czolgbw PzKpfw Il przystosowu- jac je do potrzeb dowodzenia na polu walki jednostkami pancemymi. Zmodyfikowano czolgi wersji Pzkpfw ill Ausf D, &, H, J iM. Czolgi ~ nazwane Panzerbefehiswagen Il Ausf. D1, 3¢/ZW ~ produkowano w trzech odmianach Sd fz 266, 267 1268 rozniacych sie wyposazeniem radiowym, Czolg Panzerbefehiswagen ill D1 zewnetranie zasad niczo nie réznil sie od czolgow PzKpfw Ill Ausf. D, jedynie wieza byla na stale umocowana do kadhuba (przykrecona), a armata kalibru 37 mm zostala zdemontowana i za- stapiona drewniano-metalowa atrapa Zlikwidowano przedni MG 34 i zainstalowano nowy wizjer kierowcy wyposazony w oslone (,.daszek") przeciw= deszczowa. Po obu stronach kadluba zabudowano dodat: kowe szczeliny obserwacyjne i otwory strzeleckie. Na gérne} plycie przedzialu silnikowego zainstalowano an- tene ramowa, az prawej strony kadluba antene pretowa © dhugosci 1400 lub 2000 mm. Uzbrojenie czolgu stanowil tylko jeden karabin maszynowy Rheinmetall-Borsig MG 34 PeBWg It Ausf. Di z DPanc ,.Kempf” wyladowywany w porcie 1939 roku [RAC Tank Museum), P28/WgI11 Ausf. D1 from Panzer Division Kempf" 1939 wyposazony w celownik KgZF 2, zainstalowany w wiezy czolgu. Karabin maszynowy obstugiwany byl przez przy- dzielonego Zo!nierza wojsk lacznosci_ wchodzacego ww sklad zalogi czolgu. Zapas amunicji wynosit 1500 naboi Wewnatiz wiezy po lewej stronie zainstalowany byl skladany stolik na mapy, dowédca obserwowal przedpole za pomoca 5 szczelin obserwacyjnych oraz dwuobiek- tywowy peryskop zainstalowany w wiezyczce dowédcy czolgu Wszystkie czolgi P2BiWg Il Ausf. D1 mialy pancerz © grubosci 30 mm. Masa bojowa czolgu wynosila 19 300 kg. Zaloga pigcioosobowa: dowédca, oficer lacznosci, kierowca i dwéch radiotelegratistow. Czolgi Panzerbefehiswagen Ill Ausf. D1 mialy zr62- nicowane wyposazenie radiowe. Czolgi Sd Kfz 266 radio- stacje FuG 13 lub FuG 6, Sd Kfz 267 radiostacje FuG 13 lub FUG 6, FuG 6 FUG 8, zas Sd Kfz 268 FuG 13 lub FuG 6, FuG. 7 ifuG 8. W okresie od czerwea 1938 roku do marca 1939 roku zaklady Daimler-Benz wyprodukowaly 30 P281Wg Il Aust. D1 o numerach fabrycznych: 60341-60370. Czolgi te weszly do wyposazenia dowédztw pulkéw pancemych, brygad pancemych (w dywizjach dwupulkowych) i dywizj ‘oraz niekiedy korpusow pancemych. W dniu 1 wrzesnia 1939 roku armia niemiecka dysponowala 38 czolgami PzBIWg Ill Ausf. D1 i Aust. E. Od polowy 1940 roku czolgi tego typu byly wycofywane z uzbrojenia i kierowane do szkolnictwa wojskowego. Pangerbefehlswagen 3 Auaj. © Kolejna seria (45 sztuk) czolgow dowodzenia (numery podwozia 60501 — 60545) powstala w oparciu o zmodyfi- kowane czolgi P2Kpfw ll Ausf. E Czolgi byly budowane w okresie od lipca 1939 roku do lutego 1940 roku, Armata zostala zastapiona drewniana, makieta, a jedyne uzbrojenie czolgu stanowil MG 34 zabudowany centralnie w wiety, w standardowym jarz~ mie. Czolgi PzBtW Ill Ausf. E mialy dodatkowe kadlubowe szczeliny obserwacyjne, otwory strzelnicze w wiedy czol u i w miejscu zamontowania kadlubowego MG 34, na plycie silnika byla zamocowana antena ramowa radio stacji FuG 8 Antena byla wsparta na drewnianych wspornikach, Podobnie jak w przypadku czolgu PzBfWg Ill Ausf. D1 poszezegélne wersje czolgu r6znily sie wyposazeniem radiowym: Sd Kfz 266 ~ FuG 6 lub FuG 13, Sd Kfz 267 — FuG 6 lub FuG 131 FuG 8, zaS Sd Kfz 268 FuG 6 lub FuG 13 oraz FuG 71 FuG & Pangerbefehlswagen 3 Ausf. > Zaklady Daimler-Benz AG w okresie od lstopada 1940 roku do wrzesnia 1941 roku preebudowaly 145 czolgsw P2Kpfw ill Ausf. H na wozy dowodzenia (70001-70145). Od grudnia 1941 roku do stycznia 1942 roku wykonano partie 30 czolg6w dowodzenia (70146-70175) Najwaéniejsza r6znica w budowie bylo zastosowanie dodatkowego, przykrecanego pancerza o grubosci 30 mm mocowanego do plyty czolowej i przedniej kadluba, Czolgi ostatniej serii budowane byly w oparciu 0 kadtuby czolgow Pzkpfw Ill Ausf. , a nie Ausf. H. Podobnie jak wezesniejsze czolgi PzB/Weg Ill Ausf. E czolgi PzBtWe Ill ‘Ausf, H (2 serie grosse Panzer Befehiswagen) mialy makiete Uuzbrojenia i antene ramowa oraz dodatkowe szczeliny obserwacyjne z boku kadluba. Czolgi budowane byly w trzech odmianach rééniacych sie wyposazeniem radio- wym: Sd Kfz 266, 267 i 268. Czolgi pierwszej serii produkeyine| trafily do dywigi pancerych walczacych w Rosji, natomiast 30 czolg6w

    You might also like