Gelien-Gelitiren RETMEN

[ ETM ]

Nisan 2007
4

Zeknn efendisi: BLNALTI

ByTrN Farkyla
ThT Ailesine
Hediyemdir..

BLNALTINI KONTROL TEKNKLER

Bilinaltnn temelinde balant kurma vardr.
rendikleriniz arasnda balant kurarsanz
unutmazsnz. Yani ne kadar ok balant, o
kadar ok zek. Bilinaltmzn derinliklerinde
snrsz bilgelik, engin bir g ve bize gerekli her
eyin olduunu biliyor muydunuz? Bilinaltmz
gelitirip kontrol ederek hayattaki olumsuzluklar deitirmek mmkn. Profesyonel zihin kou fizik retmeni Zafer Aknc anlatyor:
Yllardr rencilerin renme modelleri zerinde alyorum. nceden rencilerin ya zeki
ya da geri zekl olduklarn dnyordum.
1998de oklu zek uygulamalaryla tantktan
sonra her ey deiti. O yl hafza eitimi aldm.
rencilerle yaptm almalarda grdm ki;
bu ocuklarda anlay, renme, hafza sknts
yok. Anladm ki, renmeyi etkileyen hafza ve
zeknn dnda bir unsur daha var. Onun da
bilinalt olduunu kefettim.
Amerikada bilinalt konusunda uzmanlardan
biri Bir gemi dnn, btn tayfalar bilinalt-

dr. Her eyi yapan onlardr. Bilin de kaptandr.

Kaptan emir verir, duygularyla unu yapma!
derse bilinalt ona itaat eder. nk gemiyi
kontrol eden esas ii yapan bilinaltdr! diyor.
Kaptan, yani bilinci etkileyen unsurlar vardr.
Bunlar ana-baba, kardeler, arkada evresi,
medya vs. Bir ocuk doduunda en az 400
defa Yapamazsn, edemezsin! szn iitiyor.
Bilin bunu hemen alglyor ve bilinaltna kaydediyor. Psikolojide buna kendini gerekletiren kehanet deniyor. Aslnda btn renmelerimiz bilinaltnda olur. Bilinalt balantlarla
alr. Bana getirilen bir rencinin ebeveyni
Hocam! Bu ocuk matematii sevmiyor! demiti. ocukla matematii neden sevmediini
bulmak iin konutuk. Konuurken ilkokul dneminde yaad bir hatrasn anlatt. Matematik retmeni derste soru zerken yanl ce-

vap verdii iin ocuu renciler arasnda kk drm. ocuk bilinaltnda balant
kurmu, matematik ilemlerini grnce kendisini aalanm hissediyor. renciyle bir bilinalt almas yaptk. ok gzel bir hatran
dn! dedim. Kendini ok iyi hissettii srada tabii gevemi halde, alfa konumunda, duyusal
younluk yaayarak- tahtaya matematik dersinden uzun formllerden birini yazdm. imdi
gzn a! dedim. Gzn anca forml
grd. imdi gzn kapat! dedim. Bir iki kere
da ha bunu uyguladk. Yaptm ey u: Matematik formlleriyle ocuun gzel hatralar arasnda balantlar kurduruyorum. ocuk sene
sonunda takdirname ald. Matematii 5 oldu.
Velilerimizin ok kulland bir ey var: ocuk
matematik dersinden devini yapmaya alyor, fakat yapamyor. Veli de sinirlerine hkim
olamayp ocuk anlamad diye barp aryor
veya tokad yaptryor. Farknda olmadan ocuun bilinaltnda matematik dersiyle azar ve
tokat arasnda balant kurduruyor. Bu da ileride onun matematik dersini sevmemesine ve
yapamamasna sebep oluyor.
Antony Robbins diyor ki: Annem bana siga-

radan nefret ettiren kadndr. Birgn Olum sigara imek ister misin? diye sordu. Ben de Evet! dedim. Bir hafta kavanozun iinde beklemi, slanm, iren kokan sigaray verdi ve ecein eyin kokusunu al! dedi. imde yle
bir balant olutu ki, ne zaman sigara grsem
midem bulanyor. Bilinalt ok gldr. Balantlarn yapar ve sizin fizyolojinizi ona gre
ayarlar. Farknda olmasanz bile bilinalt balantlar eitimde, ailede, her trl ilikide kullanlr. Ne yapmanz gerektiini balantlar kurarak ayarlar. Bu eitimde ok daha nemlidir. Bir
eyi baaramayacanza inanrsanz onu baaramazsnz.
BLNALTIYLA RENME TEKNKLER
Bilinaltnn temelinde balant kurma vardr.
rendikleriniz arasnda balant kurarsanz
unutmazsnz.
Hafzas zayf bir ocukla gryorum. Atari
oyunlarnda muhteem! Labirent tipi oyunlarda
btn labirentleri sayabiliyor. Nasl tutuyorsun
bunu aklnda? dedim. Hocam, ok zevkli! dedi. Labirent isimleriyle bilinalt arasnda zevkle
balant kurmu.
Hafza teknikleri, oklu zek uygulamalar,
konsantrasyon eitimi, hzl okuma teknikleri,
hepsi bilinalt balant tekniiyle retilir. Za-

Gelien-Gelitiren RETMEN

[ ETM ]

ten fizyolojik olarak da byle. Beynimizde nronlar var. Btn nronlarn arasnda balant
kurduunuzda zek oluuyor. Ne kadar ok
balant, o kadar ok zek. Herkeste yaklak
100 milyar nron var ama nronlar arasndaki
balant kombinasyonu snrsz!
Ders anlatrken asla konunun ismini nceden
sylemem. Her konuya hazrladm kk hikyelerle balarm. Nianl bir bayan laborant

deney yaparken birden parmandaki yzk

deney svsnn iine dyor. Alayarak profesrn yanna koup diyor ki:
Ben mahvoldum! Alak adam! Btn her ey
yalanm! Profesr soruyor Ne oldu kzm? diye. Bu adamn sevgisi yalanm! diyor. Profesr Nerden anladn? deyince o da Yzm
svnn iine dt ama dibe batmad, svnn z
ktlesi altnn z ktlesinden kk olduundan
batmas gerekirken yzm batmad. Demek
ki altn deilmi, bunun her eyi yalan!
Bylece gzel bir duygu oluuyor konu hakknda. imdi ben ne anlatrsam anlataym onlar
anlayacaklar. Bu yntem dersin banda 5 dakikam alyor. Sonra Hocam! Ne kadar kolay
bir konuymu! diyorlar. Psikolojide buna apa
denir. Mizah yaparak ocuklarn kafasna apalar atyorum. ocuklar! imdi ok zor bir soru

soracam, bunu yapan her soruyu zer!

diyorum. Hlbuki soru ok basit. Tabii zyorlar. Hocam! Hani zordu? diyorlar. Aslnda zor

da size kolay geldi, ite bir zor soru daha!

diyorum, glmeye balyorlar. Beyinlerinde
balant kuruyorum. Zor soru deyince mizah
anlyorlar. Balanty gl kurduumuzda %95
baar alyoruz. 14 kiilik snfta yaptm almalar sonunda 11i Milli Eitim baar snavnda
ilk 50ye girdi. Bu btn derslerde uygulanabilir.
Bilin ve balant teknii art mizah. Mesel
gazlarda kaldrma kuvvetiyle ilgili bir forml
vardr. P.V=N.R.T ocuklara ben Palavrac Nurettin! deyince glyorlar. Forml komik geliyor. Eitimde bu tekniklerin uygulanmas gerekir. Bu bak asn kazandrmak lazm.
Bir rencim var. Psikologa gtrmler, IQ
testinde geri zekl olduu tespit edilmi. Hlbuki IQ testi zeknn btn iin yaplan bir test
deil, sadece saysal ve szel zeky lyor
ve her insanda 20ye yakn zek tr var. IQ
testi sonucu geri zekl olduu sylenen ocukla almaya baladk. Ona 10 tane kelime ve-

Nisan 2007
5

rip Say! dedim. Hocam! Biliyorsunuz bunu

sayamam! dedi. Perian olmu ocuk, ailesi
de kendisi de geri zekl olduuna ikna edilmi.
2,5 ay zel bir alma yaptk. imdi bana diyor
ki: Hocam! Dnya hafza ampiyonasna nasl
bavurabilirim? zgven kazand, nk yapabildiini grd.
Bilinaltyla renme teknikleri herkese uygulanabilir. zel bir art gerekmiyor. Bilinalt sadece psikologlarn tapusunda bir konu deil. En
muazzam organmz olan beynin nasl kullanlacan renmemiz gerekir. Eitimciler zellikle bilinaltn bilmediklerinden birok ocuu
harcyorlar. retmenler! Verdiimiz mesajlar
ocuun beynine ne olarak gidiyor, nasl sonular douruyor? Farknda msnz? Ana-babalarn
da bilinalt konusunda etraflca bilgi almalar
gerekir. nk her insan deha beyniyle doar.
Bilinaltmzn kapasitesi ne kadar? Cevap:
Beyni tandka bilim adamlar u tespiti yapyorlar: Gerekten muazzam snrsz bir yap!
BLNALTI NEDR?
Aslnda sizin iin nemli olan ama o an iin
bastrdnz duyumlarn ve zayf durumdayken
ortaya kan bilgilerin sakland kayt ortamna
denir. Bilgisayar gibi btn yaadklarmz kaydeder. Yahut bir havuzdur, kii btn duygularnn grnen yzlerini burada toplar. Bilinalt
bilindyla kartrlr, ikisi farkl kavramlardr.
Karanlk bir maara, buzdann grnmeyen
ksm gibi tabirlerin karl bilinddr; bilinalt deil. Bilinalt, hem byklk bakmndan bilindndan hayli kktr, hem de bilindndan farkl olarak kiinin kendi abalaryla hatrlayabilecei maziyi temsil eder. Bilinalt derken bilin dzeyinin hemen altnda, bilind
kadar derin olmayan alan kastedilir. Sebepsiz
alamann asl sebebi burada gizlidir. Bilinalt
benzerliklere, sembollere, grntlere, metafor
veya mecazlara, beden hareketlerine, heyecanlara, duygulara duyarldr. Bilinaltnz btn
duyumsallnz ve duyarllnzla dsal (be
duyu) ve isel (be duyunun algladklarnn
kendi zerindeki etkisi) dnyamzla iliki halindedir. Bilinalt akln dilini konumaz akl dili bilincin dilidir. Bilinaltnn kendine ait mant, akl tutarll vardr; kendince bilinten kat kat akll ve zekidir.
*Gen Beyin Say:59

nsan akln snrlarn zorlamadka hibir eye ulaamaz.

Einstein