You are on page 1of 9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

Tiroiditis
Fechadelaltimarevisin:26/11/2014

ndicedecontenidos
1. Tiroiditis
2. Tiroiditiscondolorehipersensibilidad
tiroidea
3. Tiroiditisindoloras
4. Bibliografa
5. Msenlared
6. Autores

Tiroiditis
Latiroiditiseslainflamacindelaglndulatiroidea.Abarcaungrupodeenfermedadesquecausan
sintomatologaaguda,condolorehipersensibilidadtiroideaalapalpacin,comolatiroiditis
subagudaolatiroiditisinfecciosa(tabla1)yotrasindoloras,quesemanifiestanpordisfuncin
tiroideaobocio,comolatiroiditisdeHashimoto,postparto,silente,olatiroiditisdeRiedel(tabla2).
Tienendiferentesorgenes,enfoquesytratamiento(BurmanKD,2014PearceEN,2003LongoD,
2011LarsenPR,2009).
Tabla1.Tiposdetiroiditiscondolorehipersensibilidadtiroidea.

Subaguda

Aguda

Porradiacin
(TrasYodo
131)

Porpalpacin,
biopsiao
trauma

Sinnimos

deDe
Quervain
Granulomatosa
Declulas
gigantes

Supurada
Infecciosa
Pigena

Frecuencia

Frecuente

Muyrara

Pocofrecuente

Pocofrecuente

Edadinicio

2060(pico30
50)

Niosy2040

2050

Todas

5:1

1:1

510:1

5:1

Causa

Desconocida

Infecciosa

Radiacin

Traumtica

Anatoma
patolgica

Clulas
gigantes,
granulomas

Absceso

Funcin
tiroidea

Hipertiroidismo
o
hipotiroidismo

Generalmente
eutiroidismo

Hipertiroidismo
transitorio
ocasionalmente

Hipertiroidismo
transitorio
ocasionalmente

AcantiTPO

Ttulosbajoso
ausentes

Ausentes

Presentes

Tiposde
tiroiditis

Razngnero
mujer:hombre

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

1/9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

VSG

Alta

Alta

Normal

Normal

AcantiTPO:anticuerposantiperoxidasa.
VSG:velocidaddesedimentacinglobular.
Fuente:adaptadodeBurmanKD,2014PearceEN,2003.

Tabla2.Tiposdetiroiditisindolorasysuscaractersticas.

Tiposde
tiroiditis

de
Hashimoto

Postparto

Espordica
indolora

deRiedel

Inducidapor
frmacos

Sinnimos

Linfoctica
crnica
Autoinmune

Linfocitaria
silente

Silente

Fibrosante
crnica

Frecuencia

Frecuente

Frecuente

Poco
frecuente

Muyrara

Frecuente

Edadinicio

Todas(pico
3050)

Edadfrtil

Todas(pico
3040)

3060

Todas

89:1

2:1

34:1

1:1

Causa

Autoinmune

Autoinmune

Autoinmune

Desconocida

Txicao
autoinmune

Anatoma
patolgica

Infiltrado
linfoctico,
centros
germinalesy
fibrosis

Infiltrado
linfoctico

Infiltrado
linfoctico

Fibrosis
densa

Razngnero
mujer:hombre

Funcin
tiroidea
AcantiTPO
VSG

Hipotiroidismo
generalmente

Hipertiroidismo Hipertiroidismo
Generalmente
o
o
eutiroidismo
hipotiroidismo hipotiroidismo

Ttulosaltos
persistentes

Ttulosaltos
persistentes

Ttulosaltos
persistentes

Normal

Normal

Normal

Hipero
hipotiroidismo

Generalmente Generalmente
presentes
presentes
Normal

Normal

AcantiTPO:anticuerposantiperoxidasa.
VSG:velocidaddesedimentacinglobular.
Fuente:adaptadodeBurmanKD,2014PearceEN,2003.

Tiroiditiscondolorehipersensibilidadtiroidea
Tiroiditissubaguda(odeDeQuervain)
Estatiroiditis,relativamentefrecuente,tieneunaincidenciaglobalde12,1casospor100.000
personasao(19,1enmujeresy4,1enhombres)(BurmanKD,2014).Mscomnenadultos
jvenesodemedianaedad,esgeneralmenteautolimitada,yseconsideralacausamscomnde
dolortiroideo(PearceEN,2003).Selesuponeunaetiologaviralyaquefrecuentemente2a8
semanasantesleprecedeunainfeccinrespiratoriaaguda(sehaimplicadoalvirusdelaparotiditis,
aldelagripe,coxsackie,echovirusyadenovirus).Tieneunaincidenciaestacional,msaltaen
verano(PearceEN,2003LongoD,2011BurmanKD,2014).SeasociaconelantgenoHLAB35
perolaautoinmunidadtiroideanoparecejugarningnpapelenesteproceso(BurmanKD,2014).
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

2/9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

Trasunosprdromosdemialgias,odinofagiayfebrculalospacientesrefierendolorenelcuello
(motivodeconsultaenlamayoradeloscasos)y,aveces,inflamacinlocal,quesepuedepresentar
enformaagudaosubagudaenvariassemanas.Eldolorseirradiaalamandbulayalosodosyse
agravaconladeglucinoalgirarlacabeza,siendofrecuenteconfundirloconfaringitis,odontalgiau
otitis(BurmanKD,2014).Eltiroidesestalgoaumentado,avecesunilateralmente,ylapalpacines
dolorosa,enocasionesmuydolorosapuedehabereritemaycalorlocal.Lafiebreesmoderada.
Hastaun50%puedenpresentarsntomasdehiperfuncintiroideaqueduranhastaqueseliberapor
completolaT3yT4almacenada,generalmenteentre2y6semanas,desarrollndoseluegouna
fasehipotiroideaquedesapareceespontneamenteenel95%delospacientesen6a12meses.
Slounpequeoporcentajedesarrollanhipotiroidismopermanente(PearceEN,2003).
UndatomuycaractersticoeslamarcadaelevacindelaVSG,habitualmente>50mm/h,ascomo
delaPCR(BurmanKD,2014).LaTSHylaT3yT4estnalteradas,segnelmomento,demanera
similaralastiroiditisautoinmunes(figura1),perolosanticuerposantitiroideossuelensernegativos.
Puedeencontrarseinicialmenteanemiayleucocitosisleves,ascomomoderadaelevacinde
transaminasas(PearceEN,2003BurmanKD,2014).

Figura1
Evolucindelosniveleshormonalesenlastiroiditisautoinmunes.
Laspruebasdeimagenenlafaseinicial,hipertiroidea,muestranunaescasacaptacinderadioyodo
otecnecio.Ecogrficamenteeltiroidesesnormaloligeramenteaumentadoperodifusamente
hipoecognico(LarsenPR,2009).Eldiagnsticoesfundamentalmenteclnico,confirmadoporel
laboratorioyenloscasostpicosconevolucinnormalnosuelennecesitarselaspruebasde
imagen.
Eltratamientoessintomtico,sepuedeiniciarconaspirina(adosisantiinflamatorias)oAINES,ysi
nohaymejoraen23das,odesdeelinicioenepisodiosmuysintomticos,sepautancorticoides
(4060mgdeprednisonadiarios)queseretiranprogresivamenteen4a8semanas(LongoD,
2011).Noseutilizanfrmacosantitiroideosyaqueelhipertiroidismonosedebeaunexcesode
sntesisdehormonas(BurmanKD,2014).Eltratamientoactasobrelaclnicaynosobrelacausa
subyacenteporloqueesimportantenointerrumpirloprecozmentepueslossntomaspueden
exacerbarse.Enalgunasocasionespuedensernecesariosbetabloqueantes(propranolol10a20
mg/8horas)paracontrolarlossntomasdehipertiroidismo.Raravezesnecesarioadministrar
hormonatiroideayaquelafasehipotiroideasueleserleveytransitoria(BurmanKD,2014).
Tiroiditisagudaosupurada
Muyrara.Lainfeccinestgeneralmentecausadaporestafilococosoestreptococos,tambin
micobacteriasuhongosenpacientesinmunodeprimidosoconalteracionescongnitasdelseno
piriforme(estoltimoocurreennios)(BurmanKD,2014).Sonpacientesqueimpresionande
gravedad,confiebrealta,disfagia,disfonaycondoloryeritemalocalizadosobrelaglndula.El
diagnsticoseconfirmaporecografa,PAAFycultivoseprecisanantibiticosIVy,enocasiones,
drenajequirrgico(BurmanKD,2014PearceEN,2003).
Tiroiditispostradiacin
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

3/9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

PacientesconenfermedaddeGravesBasedowtratadosconradioyodopuedendesarrollaralos5
10dasdolortiroideodebidoalanecrosisdelasclulasfolicularestiroideas,elcuadrocede
espontneamenteenmenosdeunasemanaypuedehaberexacerbacindelhipertiroidismo
(BurmanKD,2014).
Tiroiditisporpalpacin,biopsiaotrauma
Sepuedeproducirduranteunaexploracinenrgicadelcuello,realizacindebiopsiaocirugao
trauma(porejemploconelcinturndeseguridaddeuncoche).Semanifiestapordolory
sensibilidadenelcuelloehipertiroidismotransitorio(BurmanKD,2014).

Tiroiditisindoloras
Tiroiditisautoinmunes(tiroiditisdeHashimoto)
LatiroiditisdeHashimotoysusvariantesdemenorintensidad:latiroiditispostpartoylatiroiditis
espordicanodolorosa,tienenunabaseautoinmune,connivelesaltosdeanticuerposantitiroideos
(PearceEN,2003DaviesTF,2014).
Lasenfermedadesautoinmunessonelresultadodecomplejasinteraccionesentrefactores
genticos,epigenticosyambientales.Sondesencadenadas,segnalgunasteoras,porunvirus
conunaprotenadeestructurasimilaralastiroideaso,enmujeres,porlaacumulacindeclulas
fetaleseneltiroidesmaternoduranteelembarazo(PearceEN,2003).Factoresambientales,como
eltabaquismo,algunosfrmacos,elembarazo,yposiblementeelestrs,seasocianasumayor
incidenciatambinladeficienciadeseleniopodrafavorecerlaenfermedadysehasugeridoquelos
dficitenyododeladietapuedentenerunefectoprotector(DaviesTF,2014).
Todaslastiroiditissubagudaseindolorasatraviesanunafasedetirotoxicosisporlaliberacinenla
circulacindeT4yT3debidoalainflamacindelosfolculostiroideosylasubsiguienteproteolisisde
latiroglobulinaalmacenada.Estafasetirotxicaespocosintomtica,cursaconTSHsuprimiday
elevacindeT3yT4(T4caractersticamentemselevadaqueT3,reflejandolaproporcinde
hormonaacumuladaeneltiroides,mientrasqueenelBasedowoelbocionodularautnomoesal
revs).Estafaseduraaproximadamente2a6semanas.Alagotarselareservahormonaldela
glndulaycesarsusntesisporlainhibicindelaTSH,sellegaaunafasehipotiroidea,elevndose
laTSHynormalizndoselaT4inicialmente(hipotiroidismosubclnico),paradescender
posteriormenteacifrascompatiblesconhipotiroidismoclnico(figura1).LosdescensosdeT3se
producenmslentamente,yessudisminucinpordebajodelosvaloresnormaleslaquevaa
determinarlaaparicindelossntomasclsicosdehipotiroidismoestesuelesertransitorio,raravez
espermanente(PearceEN,2003).
TiroiditisdeHashimoto:caracterizadaen1912porHashimotoporlapresenciadebociocon
intensainfiltracinlinfocitaria,eslacausamsfrecuentedehipotiroidismoenlaszonasdondeno
existedficitdietariodeyodo,ylossntomasdehipofuncintiroideasuelenserelmotivodesu
diagnstico.Esfrecuentesuasociacinconotrasenfermedadesautoinmunes(DaviesTF,2014).
Escaractersticalapresenciadeunpequeobocio,firmeeirregularynodolorosoaltactocon
sensacindeplenitudenlagarganta.LosAcantiTPO(anticuerposantiperoxidasa)sonpositivosen
el90%depacientesylosantitiroglobulinaenun20a50%(PearceEN,2003).LaVSGesnormalo
casinormal.Laecografamuestraunaglndulahipoecognicaysinndulos.
Elcursohabitualdeestatiroiditiseslaprdidagradualdefuncintiroidea.Enlospacientescon
hipotiroidismosubclnico,conanticuerposantitiroideos,elhipotiroidismofrancosepresentaconuna
incidenciadel5%anualyunavezpresenteespermanenteenlamayoradeloscasos(DaviesTF,
2014).
Unavezelhipotiroidismoestestablecidodebetratarseconhormonatiroideaadosissustitutiva:50
microgramosdiariosinicialmente(25siedadavanzada,enfermedadescardiovasculareso
consuntivasonivelespreviosmuybajosdeT4libre)aumentando25mcgcada15a30dassegn
losmismoscriterios,hasta75100mcg/da,ajustndoseposteriormentesegncontrolesquedeben
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

4/9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

dilatarsealmenos23mesesdesdeeliniciodeltratamientoyaquelasrespuestassonlentas.
Existenevidenciasdequelossuplementosdeseleniopuedensertilesasociadosalahormona
tiroidea,induciendodisminucindelosttulosdeanticuerposymejoraclnica,aunquesonprecisos
msestudiosantesdeconsiderarelsuplementodeseleniocomountratamientoderutina(van
ZuurenEJ,2014NegroR,2007).
Lospacientesconhipotiroidismosubclnico(TSHelevadaconT3yT4normales)connivelesaltosde
AcantiTPOdebesertratadostambinporlafrecuenteevolucinahipotiroidismoclnicoysumayor
riesgoarteriosclerticoporelevacinlipdica.
Siseobservaunndulotiroideodebeserestudiadomediantepuncinbiopsiaconagujafina(PAAF)
afindedescartarcarcinomatiroideoolinfoma(raroentrminosabsolutos,peroconunriesgo
relativode67enestetipodetiroiditis)(PearceEN,2003).
Tiroiditispostparto:sedefinecomolaaparicindeenfermedadtiroidea,excluyendoelGraves
Basedow,enelprimeraopostparto(otrasunaborto).Esfrecuente,suincidenciaenpoblacin
generalesdeaproximadamenteun78%(conunampliorangoendiferentesestudiosentreun1y
un17%).Enmujerescondiabetestipo1,uotraenfermedaddebaseautoinmuneprevia,su
incidenciaes2o3vecesmayor.Hastaun50%delasmujeresconanticuerposantitiroideospositivos
enelprimertrimestredelembarazoladesarrollarn(BurmanKD,2014).Enlaprcticadiariano
siempreesdiagnosticadaporserenmuchoscasosoligosintomticaporello,apesardesu
incidenciaseconsideraqueelcribadonoescosteefectivoenlapoblacingeneral,peropuedeestar
indicadoenembarazadascondiabetesuotrasenfermedadesautoinmunes(DeGroot,2012
StagnaroGreen,2012).
Lamayoradepacientes(4050%)experimentanunafasehipotiroideaaisladayel2040%
tirotoxicosisaislada.Lasfasesclsicasdehiperhipotiroidismoslosevenenun2030%decasos
(BurmanKD,2014).Elhipertiroidismocomienzaentre1y6mesestraselpartoydura12mesesla
fasehipotiroideasepresentaentre4y8mesestraselpartoydura4a6meses.El80%se
normalizanalao.Despusdeunprimerepisodiolarecurrenciaenposterioresembarazosesdeun
70%(PearceEN,2003).
Enlafasehipotiroidealossntomasmsfrecuentessonfatiga,sequedaddepiel,yprdidade
memoria.Apesardenumerososestudiosbuscandoasociarestaenfermedadconladepresin
postpartolosdatossoncontradictoriosynoesposibleestablecerconclusiones(StagnaroGreen,
2012StagnaroGreen,2011).
Lafasehipertiroideanosuelenecesitartratamiento,peroencasosmuysintomticospuedendarse
betabloqueantes.Lomismoocurreconlafasehipotiroidea,perosiseprolonga,oessintomtica,se
administrahormonatiroidea,quedebeserretiradaen6a12mesesparacomprobarsilafuncin
tiroideasehanormalizado(salvoencasodebuscarunnuevoembarazoymientrasdurala
lactancia)(BurmanKD,2014StagnaroGreen,2011).Hastaenun30%delospacientestratados
desarrollarnunhipotiroidismopermanente,porloquetrasconstatarlaelevacindeTSHalas68
semanasdesuspendereltratamientoestedebeserreiniciadoymantenidoindefinidamente.
Independientementedenoprecisartratamientoalgunaspacientes(20al40%)puedendesarrollar
coneltiempounhipotiroidismo,porloqueesconvenienterevalorarlafuncintiroideaalos612
mesesyanualmenteenlos510aosposterioresespecialmenteenpacientesconanticuerpos
positivos(BurmanKD,2014StagnaroGreen,2012).
Enunestudiolaadministracindeselenioredujosignificativamentelaincidenciadetiroiditis
postparto.Peroantesderecomendareltratamientoconseleniodelasembarazadasconanticuerpos
antitiroideospositivosdebeserreplicadoporotrosautores(vanZuuren,2014NegroR,2007).
Tiroiditisespordicanodolorosa:similaralapostparto,sinelantecedentedeembarazooaborto
enelltimoao.SeconsideraunavariantedetiroiditisdeHashimoto,incluidaenelespectrode
enfermedadestiroideasautoinmunes.Habitualmentecursaconanticuerposantitiroideosmuy
elevados.Suprincipalmanifestacinclnicaeselhipertiroidismo.Enlamayoradeloscasosnose
precisatratamientonidurantelafasehipertiroideanienlahipotiroideayaquelaalteracin
raramenteesseveraygeneralmenteestransitoria,aunquehastael20%delospacientes
desarrollanunhipotiroidismopermanente(BurmanKD,2014).
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

5/9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

TiroiditisdeRiedel
Eslaformamenosfrecuentedetiroiditis.Sedebeaunprocesoinflamatorioqueafectaaltiroidesy
tejidoscervicalesadyacentes,asociadoconfrecuenciaaunprocesodefibrosissistmicoya
tabaquismo.Lospacientespresentansntomasporhipotiroidismoehipocalcemiaysntomas
compresivoslocales.Alaexploracinsepalpaunaglnduladeconsistenciaptrea.Eltratamiento
sebasaenterapiasantiinflamatorias,restringiendolacirugaaldiagnstico(muchasvecespor
biopsiaabierta)yaladescompresindelavaarea,siesprecisa,debidoalaaltaincidenciade
complicacionespostoperatorias(HenesseyJV,2011).
Tiroiditisinducidaporfrmacos
Aunquemuchosfrmacospuedenalterarelresultadodelaspruebastiroideasslounospocos
provocandestruccinautoinmuneoinflamatoria(BahnRS,2011).
Amiodarona:ladisfuncintiroideainducidaporamiodaronaesfrecuente,entreel2yel30%de
lostratadosdependiendodelaingestadeyodopreviaydelasituacintiroideaprevia(bocio,
alteracionessubclnicas,etc.)(RossDS,2014).
Elhipertiroidismoporamiodaronaincrementaen3veceselriesgodeeventoscardiovasculares
(principalmentearritmiasventriculares)yesfrecuente.Sedetectaenun35%delospacientes,
incidenciaquesubeal1012%enzonas,comomuchasenEspaa,condficitdietticodeyodo
(LongoD,2011TsangW,2009).Laclnicapuedeapareceralaspocassemanasdeltratamiento
conamiodaronayhastaunaodespusdesuspenderla(esimportantetenerencuentaque,debido
asulipofiliaseacumulaysueliminacindelorganismotieneunasemividade100das)(BahnRS,
2011).
Existen2tiposdetiroiditiscondiferentefisiopatologa(RossDS,2014TsangW,2009BasariaS,
2005):
EltipoIsedebealaexcesivasntesisyliberacindehormonatiroidea,esmsfrecuenteen
pacientesconproblemaspreexistentestiroideos,comobociomultinodular,yenzonasde
dficitendmicodeyodo.Seproduceporelaltocontenidoenyododelastabletasde
amiodarona(unatabletade200mglibera67mgdeyodo)queinducenunasntesis
aceleradadehormonatiroidea(unfenmeno"JodBasedow").Respondenaantitiroideos,
precisandogeneralmentedosismsaltasdelashabituales(40a60mg/dademetimazol),
conprecaucin,yaquelosefectossecundarios,incluidalaagranulocitosis,sondosis
dependientes(BasariaS,2005).Pacientesquenorespondanaantitiroideosyquepresenten
disfuncinventricular,conelconsiguientecompromisovital,puedensertratados
quirrgicamentecontiroidectomatotalpararestaurarrpidamenteeleutiroidismo(TomistiL,
2012).
EltipoIIesunaautnticatiroiditisdestructivainflamatoriaquerespondemejoraaltasdosisde
corticoides(prednisona4060mg/dade1a2meses).Posteriormentepuedendesarrollarun
hipotiroidismo,bientransitorioopermanente(BasariaS,2005).
Ladiferenciaentreambostiposesdifcil,sobretodoporlaexistenciadeformasintermedias.La
captacindeI131puedeayudaradiferenciarlossiendonormaloaltaeneltipoIybajaoausenteen
eltipoII.LatipoIesmsfrecuentesibocioprevio(multinodularodifuso)y/odficitdietticodeyodo.
Sonfrecuenteslasformasmixtas,odeetiologaincierta,enlasquepuedeserprecisountratamiento
combinadoinicialconmetimazolyprednisonasisealcanzaunarpidarespuesta(en12semanas)
probablementesetratedeuntipoIIylosantitiroideospuedensuspenderse,encasocontrariodeben
mantenerseambosfrmacos(RossDS,2014TsangW,2009BasariaS,2005).
Noexisteunacuerdouniversalsobrelasupresindelaamiodarona.Enambostiposdetiroiditisel
tratamientodebeincluirsusupresinsiesposible,perosilaamiodaronaestindicadaporuna
arritmiadealtoriesgo,yesefectiva,puedesercontinuadacontratamientoantitiroideo.Es
importanteencasodesuprimirla,tenerencuentasusemividade100dasporloquelosbeneficios
clnicosdesuspenderlatardanmuchoenaparecery,porotrolado,laamiodaronatieneuncierto
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

6/9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

efectoantitiroideo(bloqueandolaconversindeT4aT3)yefectobetabloqueante,yalsuspenderla
puedenincrementarselossntomas,porloque,especialmenteenlastipoI,nodeberasuspenderse
hastanohaberalcanzadouncontrolsintomticoconantitiroideos(RossDS,2014).
Antesdeiniciaruntratamientoconamiodaronadebehacerseunestudiohormonaltiroideoyuna
determinacindeAcantitiroideos.Lafuncintiroideadebesermonitorizadacada36meses
mientraselpacientetomeelfrmaco,yhastaunaotrassusupresin(RossDS,2014BasariaS,
2005).
Elhipotiroidismoinducidoporamiodaronaesfrecuente(clnico5%,subclnicohastaun25%)
especialmenteenpacientesconanticuerposantitiroideos.Esmsfrecuentequeelhipertiroidismoen
zonasdeingestadietticanormaldeyodo.Eltratamientoessustitutivonoprecisndosela
interrupcindelaamiodarona.Siporotrosmotivossedecidelasupresindelaamiodaronadebe
reevaluarsealpacientepueselhipotiroidismoseresuelveenlamayoradeloscasos(RossDS,
2014BasariaS,2005).
Litio:elhipotiroidismosubclnicooclnico,conaltascifrasdeAcantitiroideos,yelbociosonmuy
frecuentesenlospacientesentratamientoconlitio(entreel40a50%yel20a30%
respectivamente)generalmenteenlos2primerosaosdelaterapia.Dehechoellitiohasidousado
comotratamientodelhipertiroidismoalternativoalosantitiroideos.Eltratamientoessustitutivocon
laspautashabituales,noprecisandosuprimirelfrmaco(SurksMI,2014).
Interfernalfa:lasalteracionestiroideassonfrecuentesenlospacientesconhepatitisC,
especialmentemujeres,siendoprobablementeelpropiovirusdelahepatitiselqueactacomo
desencadenantedelaenfermedadautoinmunetiroidea.Mejordocumentadoaun,elinterfernalfa
estambinunclarodesencadenante,el15%delospacientesentratamientodesarrollanAc
antitiroideosyun510%desarrollarnunaenfermedadtiroidea(Basedow,Hashimoto,tiroiditis
silenteounatiroiditisinflamatoriaotambinunhipotiroidismo).ElBasedowsetrataconantitiroideos
ybetabloqueantessiesnecesario,mientrassepuedecontinuareltratamiento.Latiroiditis
inflamatoriasetrataconbetabloqueantesyAINESocorticoides.Lafuncintiroideaserecuperatras
suspendereltratamiento(TomerY,2010AndradeLJ,2011).
Antesdeiniciaruntratamientoconestosfrmacosdeberahacerseunestudiohormonaltiroideoy
unadeterminacindeAcantitiroideos(ladisfuncintiroideasepresentaenel46%delospacientes
conanticuerpospositivoscomparadoconun5%enlosnegativos)(BahnRS,2011).Lafuncin
tiroideadebesermonitorizadasemestralmentemientrastomenlosfrmacos.
Antineoplsicos:laenfermedadtiroidea,sobretodoelhipotiroidismoesfrecuenteconlosnuevos
antineoplsicos.Suidentificacinpuedeserdifcilenpacientesconcncer.Muchossntomas,como
elcansanciooelestreimientosoncomunesdeambaspatologasypuedentambinatribuirsealos
efectossecundariosdelaquimioterapia.Elmomentodeaparicindelaafectacintiroideaalolargo
deltratamientoesmuyvariableporloqueesnecesarialamonitorizacinfrecuentedehormonas
tiroideasenpacientessometidosaestostratamientos,noexistenrecomendacionesoficialessobrela
periodicidaddeloscontroles,peroporcomparacinconlaamiodarona,dondesexisten,debera
realizarsecada36meses(HamnvikOP,2011).
Losinhibidoresdelatirosinkinasausadoseneltratamientodediferentesprocesostumorales
(rin,hepticos,gastrointestinalesyleucemiamieloidecrnica)seasocianconeldesarrollode
hipotiroidismoconunrangoentreel32yel85%depacientespreviamenteeutiroideosytambincon
descompensacindehipotiroidismopreviamentetratado.Tambinsehaobservadohipertiroidismo
posiblementeportiroiditisdestructiva.Estosefectossehancomunicadosobretodoconelsunitinib,
aunqueseconsideraquesetratadeunefectodeclasedetodoslosinhibidoresdelatirosinkinasa
(imatinib,sorafenib,motesanib,etc.).
Lainterleucina2(utilizadaenmetstasisyalgunasleucemias)originaun2%decuadrossimilares
aunatiroiditissilente.
Eldenileukindiftitoxyelbexaroteno(utilizadosenmicosisfungoide)sehaasociadotambin
respectivamenteatiroiditisyahipotiroidismocentral.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

7/9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

Terapiasbasadasenyodo:variosantineoplsicosseasocianaI131produciendohipotiroidismo.
Otrasdrogas:anticuerposmonoclonalescomoelalemtuzumab(usadoenesclerosismltiple,
Behcet,trasplantes,etc.)seasocianapatologatiroidea(HamnvikOP,2011).

Bibliografa
AndradeLJ,D'OliveiraAJr,SilvaCA,NunesP,FranaLS,MaltaAM,etal.Ametaanalysisof
patientswithchronichepatitisCtreatedwithinterferonalphatodeterminetheriskof
autoimmunethyroiditis.ActaGastroenterolLatinoam.201141(2):10410.PubMedPMID:
21894723
BahnRS,BurchHB,CooperDS,GarberJR,GreenleeMC,KleinI,etal.AmericanThyroid
AssociationAmericanAssociationofClinicalEndocrinologists.Hyperthyroidismandother
causesofthyrotoxicosis:managementguidelinesoftheAmericanThyroidAssociationand
AmericanAssociationofClinicalEndocrinologists.EndocrPract.201117(3):456520.PubMed
PMID:21700562
BasariaS,CooperDS.Amiodaroneandthethyroid.AmJMed.2005118(7):70614.PubMed
PMID:15989900
BurmanKD.Overviewofthyroiditis[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version
22.10.[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
BurmanKD.Painlessthyroiditis[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.10.
[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
BurmanKD.Postpartumthyroiditis[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version
22.10.[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
BurmanKD.Subacutethyroiditis[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.10.
[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
DaviesTF.PathogenesisofHashimoto'sthyroiditis(chronicautoimmunethyroiditis)[Internet].
EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.10.[acceso26/11/2014].Disponibleen:
http://www.uptodate.com
DeGrootL,AbalovichM,AlexanderEK,AminoN,BarbourL,CobinRH,etal.Managementof
thyroiddysfunctionduringpregnancyandpostpartum:anEndocrineSocietyclinicalpractice
guideline.JClinEndocrinolMetab.201297(8):254365.PubMedPMID:22869843.Texto
completo
HamnvikOP,LarsenPR,MarquseeE.Thyroiddysfunctionfromantineoplasticagents.JNatl
CancerInst.2011103(21):157287.PubMedPMID:22010182.Textocompleto
HennesseyJV.Clinicalreview:Riedel'sthyroiditis:aclinicalreview.JClinEndocrinolMetab.
201196(10):303141.PubMedPMID:21832114.Textocompleto
LarsenPR,DaviesTF.Hipotiroidismoytiroiditis.En:LarsenPR,KronembergHM,MelmedS,
PolonskyKS.WilliamsTratadodeEndocrinologa.11edicin.Madrid:Elsevier2009.p.411
3.ISBN13:9788481747126
LongoD,FauciA,KasperD,HauserS,JamesonJ,LoacazoJ,editors.Harrison'sPrinciplesof
InternalMedicine.18ed.NewYorK:McGrawHill2011.p.465458.
NegroR,GrecoG,MangieriT,PezzarossaA,DazziD,HassanH.Theinfluenceofselenium
supplementationonpostpartumthyroidstatusinpregnantwomenwiththyroidperoxidase
autoantibodies.JClinEndocrinolMetab.200792(4):12638.PubMedPMID:17284630.Texto
completo
PearceEN,FarwellAP,BravermanLE.Thyroiditis.NEnglJMed.2003348(26):264655.
PubMedPMID:12826640
RossDS.Amiodaroneandthyroiddysfunction[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,
version22.10.[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
StagnaroGreenA,AbalovichM,AlexanderE,AziziF,MestmanJ,NegroR,etal.American
ThyroidAssociationTaskforceonThyroidDiseaseDuringPregnancyandPostpartum.
GuidelinesoftheAmericanThyroidAssociationforthediagnosisandmanagementofthyroid
diseaseduringpregnancyandpostpartum.Thyroid.201121(10):1081125.PubMedPMID:
21787128.Textocompleto
StagnaroGreenA.Approachtothepatientwithpostpartumthyroiditis.JClinEndocrinol
Metab.201297(2):33442.PubMedPMID:22312089.Textocompleto
SurksMI.Lithiumandthethyroid[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.10.
[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
TomerY.HepatitisCandinterferoninducedthyroiditis.JAutoimmun.201034(3):J3226.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

8/9

1/4/2016

GuaclnicadeTiroiditis

PubMedPMID:20022216.Textocompleto
TomistiL,MaterazziG,BartalenaL,RossiG,MarchelloA,MorettiM,etal.Totalthyroidectomy
inpatientswithamiodaroneinducedthyrotoxicosisandsevereleftventricularsystolic
dysfunction.JClinEndocrinolMetab.201297(10):351521.PubMedPMID:22865896.Texto
completo
TsangW,HouldenRL.Amiodaroneinducedthyrotoxicosis:areview.CanJCardiol.
200925(7):4214.PubMedPMID:19584973.Textocompleto
vanZuurenEJ,AlbustaAY,FedorowiczZ,CarterB,PijlH.SeleniumSupplementationfor
Hashimoto'sThyroiditis:SummaryofaCochraneSystematicReview.EurThyroidJ.
20143(1):2531.PubMedPMID:24847462.Textocompleto

Msenlared
MedicalServicesCommission.Thyroidfunctiontests:diagnosesandmonitoringofthyroid
functiondisordersinadults.Victoria(BC):BritishColumbiaMedicalServicesCommission
2010ResumenNGC:http://www.guideline.gov/content.aspx?id=38907
SweeneyLB,StewartC,GaitondeDY.Thyroiditis:anintegratedapproach.AmFamPhysician.
2014Sep1590(6):38996.PubMedPMID:25251231

Autores
ngelComasFuentes

MdicoEspecialistaenMedicinaFamiliaryComunitaria(1)

LauraCachoGarca

MdicoEspecialistaenEndocrinologayNutricin(2)

(1)CentrodeSaludOtero.Oviedo,Asturias.Espaa.
(2)HospitalUniversitarioCentraldeAsturias.Oviedo,Asturias.Espaa.

Elsevier2016

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/

9/9

You might also like