Professional Documents
Culture Documents
GuaclnicadeTiroiditis
Tiroiditis
Fechadelaltimarevisin:26/11/2014
ndicedecontenidos
1. Tiroiditis
2. Tiroiditiscondolorehipersensibilidad
tiroidea
3. Tiroiditisindoloras
4. Bibliografa
5. Msenlared
6. Autores
Tiroiditis
Latiroiditiseslainflamacindelaglndulatiroidea.Abarcaungrupodeenfermedadesquecausan
sintomatologaaguda,condolorehipersensibilidadtiroideaalapalpacin,comolatiroiditis
subagudaolatiroiditisinfecciosa(tabla1)yotrasindoloras,quesemanifiestanpordisfuncin
tiroideaobocio,comolatiroiditisdeHashimoto,postparto,silente,olatiroiditisdeRiedel(tabla2).
Tienendiferentesorgenes,enfoquesytratamiento(BurmanKD,2014PearceEN,2003LongoD,
2011LarsenPR,2009).
Tabla1.Tiposdetiroiditiscondolorehipersensibilidadtiroidea.
Subaguda
Aguda
Porradiacin
(TrasYodo
131)
Porpalpacin,
biopsiao
trauma
Sinnimos
deDe
Quervain
Granulomatosa
Declulas
gigantes
Supurada
Infecciosa
Pigena
Frecuencia
Frecuente
Muyrara
Pocofrecuente
Pocofrecuente
Edadinicio
2060(pico30
50)
Niosy2040
2050
Todas
5:1
1:1
510:1
5:1
Causa
Desconocida
Infecciosa
Radiacin
Traumtica
Anatoma
patolgica
Clulas
gigantes,
granulomas
Absceso
Funcin
tiroidea
Hipertiroidismo
o
hipotiroidismo
Generalmente
eutiroidismo
Hipertiroidismo
transitorio
ocasionalmente
Hipertiroidismo
transitorio
ocasionalmente
AcantiTPO
Ttulosbajoso
ausentes
Ausentes
Presentes
Tiposde
tiroiditis
Razngnero
mujer:hombre
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
1/9
1/4/2016
GuaclnicadeTiroiditis
VSG
Alta
Alta
Normal
Normal
AcantiTPO:anticuerposantiperoxidasa.
VSG:velocidaddesedimentacinglobular.
Fuente:adaptadodeBurmanKD,2014PearceEN,2003.
Tabla2.Tiposdetiroiditisindolorasysuscaractersticas.
Tiposde
tiroiditis
de
Hashimoto
Postparto
Espordica
indolora
deRiedel
Inducidapor
frmacos
Sinnimos
Linfoctica
crnica
Autoinmune
Linfocitaria
silente
Silente
Fibrosante
crnica
Frecuencia
Frecuente
Frecuente
Poco
frecuente
Muyrara
Frecuente
Edadinicio
Todas(pico
3050)
Edadfrtil
Todas(pico
3040)
3060
Todas
89:1
2:1
34:1
1:1
Causa
Autoinmune
Autoinmune
Autoinmune
Desconocida
Txicao
autoinmune
Anatoma
patolgica
Infiltrado
linfoctico,
centros
germinalesy
fibrosis
Infiltrado
linfoctico
Infiltrado
linfoctico
Fibrosis
densa
Razngnero
mujer:hombre
Funcin
tiroidea
AcantiTPO
VSG
Hipotiroidismo
generalmente
Hipertiroidismo Hipertiroidismo
Generalmente
o
o
eutiroidismo
hipotiroidismo hipotiroidismo
Ttulosaltos
persistentes
Ttulosaltos
persistentes
Ttulosaltos
persistentes
Normal
Normal
Normal
Hipero
hipotiroidismo
Generalmente Generalmente
presentes
presentes
Normal
Normal
AcantiTPO:anticuerposantiperoxidasa.
VSG:velocidaddesedimentacinglobular.
Fuente:adaptadodeBurmanKD,2014PearceEN,2003.
Tiroiditiscondolorehipersensibilidadtiroidea
Tiroiditissubaguda(odeDeQuervain)
Estatiroiditis,relativamentefrecuente,tieneunaincidenciaglobalde12,1casospor100.000
personasao(19,1enmujeresy4,1enhombres)(BurmanKD,2014).Mscomnenadultos
jvenesodemedianaedad,esgeneralmenteautolimitada,yseconsideralacausamscomnde
dolortiroideo(PearceEN,2003).Selesuponeunaetiologaviralyaquefrecuentemente2a8
semanasantesleprecedeunainfeccinrespiratoriaaguda(sehaimplicadoalvirusdelaparotiditis,
aldelagripe,coxsackie,echovirusyadenovirus).Tieneunaincidenciaestacional,msaltaen
verano(PearceEN,2003LongoD,2011BurmanKD,2014).SeasociaconelantgenoHLAB35
perolaautoinmunidadtiroideanoparecejugarningnpapelenesteproceso(BurmanKD,2014).
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
2/9
1/4/2016
GuaclnicadeTiroiditis
Trasunosprdromosdemialgias,odinofagiayfebrculalospacientesrefierendolorenelcuello
(motivodeconsultaenlamayoradeloscasos)y,aveces,inflamacinlocal,quesepuedepresentar
enformaagudaosubagudaenvariassemanas.Eldolorseirradiaalamandbulayalosodosyse
agravaconladeglucinoalgirarlacabeza,siendofrecuenteconfundirloconfaringitis,odontalgiau
otitis(BurmanKD,2014).Eltiroidesestalgoaumentado,avecesunilateralmente,ylapalpacines
dolorosa,enocasionesmuydolorosapuedehabereritemaycalorlocal.Lafiebreesmoderada.
Hastaun50%puedenpresentarsntomasdehiperfuncintiroideaqueduranhastaqueseliberapor
completolaT3yT4almacenada,generalmenteentre2y6semanas,desarrollndoseluegouna
fasehipotiroideaquedesapareceespontneamenteenel95%delospacientesen6a12meses.
Slounpequeoporcentajedesarrollanhipotiroidismopermanente(PearceEN,2003).
UndatomuycaractersticoeslamarcadaelevacindelaVSG,habitualmente>50mm/h,ascomo
delaPCR(BurmanKD,2014).LaTSHylaT3yT4estnalteradas,segnelmomento,demanera
similaralastiroiditisautoinmunes(figura1),perolosanticuerposantitiroideossuelensernegativos.
Puedeencontrarseinicialmenteanemiayleucocitosisleves,ascomomoderadaelevacinde
transaminasas(PearceEN,2003BurmanKD,2014).
Figura1
Evolucindelosniveleshormonalesenlastiroiditisautoinmunes.
Laspruebasdeimagenenlafaseinicial,hipertiroidea,muestranunaescasacaptacinderadioyodo
otecnecio.Ecogrficamenteeltiroidesesnormaloligeramenteaumentadoperodifusamente
hipoecognico(LarsenPR,2009).Eldiagnsticoesfundamentalmenteclnico,confirmadoporel
laboratorioyenloscasostpicosconevolucinnormalnosuelennecesitarselaspruebasde
imagen.
Eltratamientoessintomtico,sepuedeiniciarconaspirina(adosisantiinflamatorias)oAINES,ysi
nohaymejoraen23das,odesdeelinicioenepisodiosmuysintomticos,sepautancorticoides
(4060mgdeprednisonadiarios)queseretiranprogresivamenteen4a8semanas(LongoD,
2011).Noseutilizanfrmacosantitiroideosyaqueelhipertiroidismonosedebeaunexcesode
sntesisdehormonas(BurmanKD,2014).Eltratamientoactasobrelaclnicaynosobrelacausa
subyacenteporloqueesimportantenointerrumpirloprecozmentepueslossntomaspueden
exacerbarse.Enalgunasocasionespuedensernecesariosbetabloqueantes(propranolol10a20
mg/8horas)paracontrolarlossntomasdehipertiroidismo.Raravezesnecesarioadministrar
hormonatiroideayaquelafasehipotiroideasueleserleveytransitoria(BurmanKD,2014).
Tiroiditisagudaosupurada
Muyrara.Lainfeccinestgeneralmentecausadaporestafilococosoestreptococos,tambin
micobacteriasuhongosenpacientesinmunodeprimidosoconalteracionescongnitasdelseno
piriforme(estoltimoocurreennios)(BurmanKD,2014).Sonpacientesqueimpresionande
gravedad,confiebrealta,disfagia,disfonaycondoloryeritemalocalizadosobrelaglndula.El
diagnsticoseconfirmaporecografa,PAAFycultivoseprecisanantibiticosIVy,enocasiones,
drenajequirrgico(BurmanKD,2014PearceEN,2003).
Tiroiditispostradiacin
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
3/9
1/4/2016
GuaclnicadeTiroiditis
PacientesconenfermedaddeGravesBasedowtratadosconradioyodopuedendesarrollaralos5
10dasdolortiroideodebidoalanecrosisdelasclulasfolicularestiroideas,elcuadrocede
espontneamenteenmenosdeunasemanaypuedehaberexacerbacindelhipertiroidismo
(BurmanKD,2014).
Tiroiditisporpalpacin,biopsiaotrauma
Sepuedeproducirduranteunaexploracinenrgicadelcuello,realizacindebiopsiaocirugao
trauma(porejemploconelcinturndeseguridaddeuncoche).Semanifiestapordolory
sensibilidadenelcuelloehipertiroidismotransitorio(BurmanKD,2014).
Tiroiditisindoloras
Tiroiditisautoinmunes(tiroiditisdeHashimoto)
LatiroiditisdeHashimotoysusvariantesdemenorintensidad:latiroiditispostpartoylatiroiditis
espordicanodolorosa,tienenunabaseautoinmune,connivelesaltosdeanticuerposantitiroideos
(PearceEN,2003DaviesTF,2014).
Lasenfermedadesautoinmunessonelresultadodecomplejasinteraccionesentrefactores
genticos,epigenticosyambientales.Sondesencadenadas,segnalgunasteoras,porunvirus
conunaprotenadeestructurasimilaralastiroideaso,enmujeres,porlaacumulacindeclulas
fetaleseneltiroidesmaternoduranteelembarazo(PearceEN,2003).Factoresambientales,como
eltabaquismo,algunosfrmacos,elembarazo,yposiblementeelestrs,seasocianasumayor
incidenciatambinladeficienciadeseleniopodrafavorecerlaenfermedadysehasugeridoquelos
dficitenyododeladietapuedentenerunefectoprotector(DaviesTF,2014).
Todaslastiroiditissubagudaseindolorasatraviesanunafasedetirotoxicosisporlaliberacinenla
circulacindeT4yT3debidoalainflamacindelosfolculostiroideosylasubsiguienteproteolisisde
latiroglobulinaalmacenada.Estafasetirotxicaespocosintomtica,cursaconTSHsuprimiday
elevacindeT3yT4(T4caractersticamentemselevadaqueT3,reflejandolaproporcinde
hormonaacumuladaeneltiroides,mientrasqueenelBasedowoelbocionodularautnomoesal
revs).Estafaseduraaproximadamente2a6semanas.Alagotarselareservahormonaldela
glndulaycesarsusntesisporlainhibicindelaTSH,sellegaaunafasehipotiroidea,elevndose
laTSHynormalizndoselaT4inicialmente(hipotiroidismosubclnico),paradescender
posteriormenteacifrascompatiblesconhipotiroidismoclnico(figura1).LosdescensosdeT3se
producenmslentamente,yessudisminucinpordebajodelosvaloresnormaleslaquevaa
determinarlaaparicindelossntomasclsicosdehipotiroidismoestesuelesertransitorio,raravez
espermanente(PearceEN,2003).
TiroiditisdeHashimoto:caracterizadaen1912porHashimotoporlapresenciadebociocon
intensainfiltracinlinfocitaria,eslacausamsfrecuentedehipotiroidismoenlaszonasdondeno
existedficitdietariodeyodo,ylossntomasdehipofuncintiroideasuelenserelmotivodesu
diagnstico.Esfrecuentesuasociacinconotrasenfermedadesautoinmunes(DaviesTF,2014).
Escaractersticalapresenciadeunpequeobocio,firmeeirregularynodolorosoaltactocon
sensacindeplenitudenlagarganta.LosAcantiTPO(anticuerposantiperoxidasa)sonpositivosen
el90%depacientesylosantitiroglobulinaenun20a50%(PearceEN,2003).LaVSGesnormalo
casinormal.Laecografamuestraunaglndulahipoecognicaysinndulos.
Elcursohabitualdeestatiroiditiseslaprdidagradualdefuncintiroidea.Enlospacientescon
hipotiroidismosubclnico,conanticuerposantitiroideos,elhipotiroidismofrancosepresentaconuna
incidenciadel5%anualyunavezpresenteespermanenteenlamayoradeloscasos(DaviesTF,
2014).
Unavezelhipotiroidismoestestablecidodebetratarseconhormonatiroideaadosissustitutiva:50
microgramosdiariosinicialmente(25siedadavanzada,enfermedadescardiovasculareso
consuntivasonivelespreviosmuybajosdeT4libre)aumentando25mcgcada15a30dassegn
losmismoscriterios,hasta75100mcg/da,ajustndoseposteriormentesegncontrolesquedeben
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
4/9
1/4/2016
GuaclnicadeTiroiditis
dilatarsealmenos23mesesdesdeeliniciodeltratamientoyaquelasrespuestassonlentas.
Existenevidenciasdequelossuplementosdeseleniopuedensertilesasociadosalahormona
tiroidea,induciendodisminucindelosttulosdeanticuerposymejoraclnica,aunquesonprecisos
msestudiosantesdeconsiderarelsuplementodeseleniocomountratamientoderutina(van
ZuurenEJ,2014NegroR,2007).
Lospacientesconhipotiroidismosubclnico(TSHelevadaconT3yT4normales)connivelesaltosde
AcantiTPOdebesertratadostambinporlafrecuenteevolucinahipotiroidismoclnicoysumayor
riesgoarteriosclerticoporelevacinlipdica.
Siseobservaunndulotiroideodebeserestudiadomediantepuncinbiopsiaconagujafina(PAAF)
afindedescartarcarcinomatiroideoolinfoma(raroentrminosabsolutos,peroconunriesgo
relativode67enestetipodetiroiditis)(PearceEN,2003).
Tiroiditispostparto:sedefinecomolaaparicindeenfermedadtiroidea,excluyendoelGraves
Basedow,enelprimeraopostparto(otrasunaborto).Esfrecuente,suincidenciaenpoblacin
generalesdeaproximadamenteun78%(conunampliorangoendiferentesestudiosentreun1y
un17%).Enmujerescondiabetestipo1,uotraenfermedaddebaseautoinmuneprevia,su
incidenciaes2o3vecesmayor.Hastaun50%delasmujeresconanticuerposantitiroideospositivos
enelprimertrimestredelembarazoladesarrollarn(BurmanKD,2014).Enlaprcticadiariano
siempreesdiagnosticadaporserenmuchoscasosoligosintomticaporello,apesardesu
incidenciaseconsideraqueelcribadonoescosteefectivoenlapoblacingeneral,peropuedeestar
indicadoenembarazadascondiabetesuotrasenfermedadesautoinmunes(DeGroot,2012
StagnaroGreen,2012).
Lamayoradepacientes(4050%)experimentanunafasehipotiroideaaisladayel2040%
tirotoxicosisaislada.Lasfasesclsicasdehiperhipotiroidismoslosevenenun2030%decasos
(BurmanKD,2014).Elhipertiroidismocomienzaentre1y6mesestraselpartoydura12mesesla
fasehipotiroideasepresentaentre4y8mesestraselpartoydura4a6meses.El80%se
normalizanalao.Despusdeunprimerepisodiolarecurrenciaenposterioresembarazosesdeun
70%(PearceEN,2003).
Enlafasehipotiroidealossntomasmsfrecuentessonfatiga,sequedaddepiel,yprdidade
memoria.Apesardenumerososestudiosbuscandoasociarestaenfermedadconladepresin
postpartolosdatossoncontradictoriosynoesposibleestablecerconclusiones(StagnaroGreen,
2012StagnaroGreen,2011).
Lafasehipertiroideanosuelenecesitartratamiento,peroencasosmuysintomticospuedendarse
betabloqueantes.Lomismoocurreconlafasehipotiroidea,perosiseprolonga,oessintomtica,se
administrahormonatiroidea,quedebeserretiradaen6a12mesesparacomprobarsilafuncin
tiroideasehanormalizado(salvoencasodebuscarunnuevoembarazoymientrasdurala
lactancia)(BurmanKD,2014StagnaroGreen,2011).Hastaenun30%delospacientestratados
desarrollarnunhipotiroidismopermanente,porloquetrasconstatarlaelevacindeTSHalas68
semanasdesuspendereltratamientoestedebeserreiniciadoymantenidoindefinidamente.
Independientementedenoprecisartratamientoalgunaspacientes(20al40%)puedendesarrollar
coneltiempounhipotiroidismo,porloqueesconvenienterevalorarlafuncintiroideaalos612
mesesyanualmenteenlos510aosposterioresespecialmenteenpacientesconanticuerpos
positivos(BurmanKD,2014StagnaroGreen,2012).
Enunestudiolaadministracindeselenioredujosignificativamentelaincidenciadetiroiditis
postparto.Peroantesderecomendareltratamientoconseleniodelasembarazadasconanticuerpos
antitiroideospositivosdebeserreplicadoporotrosautores(vanZuuren,2014NegroR,2007).
Tiroiditisespordicanodolorosa:similaralapostparto,sinelantecedentedeembarazooaborto
enelltimoao.SeconsideraunavariantedetiroiditisdeHashimoto,incluidaenelespectrode
enfermedadestiroideasautoinmunes.Habitualmentecursaconanticuerposantitiroideosmuy
elevados.Suprincipalmanifestacinclnicaeselhipertiroidismo.Enlamayoradeloscasosnose
precisatratamientonidurantelafasehipertiroideanienlahipotiroideayaquelaalteracin
raramenteesseveraygeneralmenteestransitoria,aunquehastael20%delospacientes
desarrollanunhipotiroidismopermanente(BurmanKD,2014).
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
5/9
1/4/2016
GuaclnicadeTiroiditis
TiroiditisdeRiedel
Eslaformamenosfrecuentedetiroiditis.Sedebeaunprocesoinflamatorioqueafectaaltiroidesy
tejidoscervicalesadyacentes,asociadoconfrecuenciaaunprocesodefibrosissistmicoya
tabaquismo.Lospacientespresentansntomasporhipotiroidismoehipocalcemiaysntomas
compresivoslocales.Alaexploracinsepalpaunaglnduladeconsistenciaptrea.Eltratamiento
sebasaenterapiasantiinflamatorias,restringiendolacirugaaldiagnstico(muchasvecespor
biopsiaabierta)yaladescompresindelavaarea,siesprecisa,debidoalaaltaincidenciade
complicacionespostoperatorias(HenesseyJV,2011).
Tiroiditisinducidaporfrmacos
Aunquemuchosfrmacospuedenalterarelresultadodelaspruebastiroideasslounospocos
provocandestruccinautoinmuneoinflamatoria(BahnRS,2011).
Amiodarona:ladisfuncintiroideainducidaporamiodaronaesfrecuente,entreel2yel30%de
lostratadosdependiendodelaingestadeyodopreviaydelasituacintiroideaprevia(bocio,
alteracionessubclnicas,etc.)(RossDS,2014).
Elhipertiroidismoporamiodaronaincrementaen3veceselriesgodeeventoscardiovasculares
(principalmentearritmiasventriculares)yesfrecuente.Sedetectaenun35%delospacientes,
incidenciaquesubeal1012%enzonas,comomuchasenEspaa,condficitdietticodeyodo
(LongoD,2011TsangW,2009).Laclnicapuedeapareceralaspocassemanasdeltratamiento
conamiodaronayhastaunaodespusdesuspenderla(esimportantetenerencuentaque,debido
asulipofiliaseacumulaysueliminacindelorganismotieneunasemividade100das)(BahnRS,
2011).
Existen2tiposdetiroiditiscondiferentefisiopatologa(RossDS,2014TsangW,2009BasariaS,
2005):
EltipoIsedebealaexcesivasntesisyliberacindehormonatiroidea,esmsfrecuenteen
pacientesconproblemaspreexistentestiroideos,comobociomultinodular,yenzonasde
dficitendmicodeyodo.Seproduceporelaltocontenidoenyododelastabletasde
amiodarona(unatabletade200mglibera67mgdeyodo)queinducenunasntesis
aceleradadehormonatiroidea(unfenmeno"JodBasedow").Respondenaantitiroideos,
precisandogeneralmentedosismsaltasdelashabituales(40a60mg/dademetimazol),
conprecaucin,yaquelosefectossecundarios,incluidalaagranulocitosis,sondosis
dependientes(BasariaS,2005).Pacientesquenorespondanaantitiroideosyquepresenten
disfuncinventricular,conelconsiguientecompromisovital,puedensertratados
quirrgicamentecontiroidectomatotalpararestaurarrpidamenteeleutiroidismo(TomistiL,
2012).
EltipoIIesunaautnticatiroiditisdestructivainflamatoriaquerespondemejoraaltasdosisde
corticoides(prednisona4060mg/dade1a2meses).Posteriormentepuedendesarrollarun
hipotiroidismo,bientransitorioopermanente(BasariaS,2005).
Ladiferenciaentreambostiposesdifcil,sobretodoporlaexistenciadeformasintermedias.La
captacindeI131puedeayudaradiferenciarlossiendonormaloaltaeneltipoIybajaoausenteen
eltipoII.LatipoIesmsfrecuentesibocioprevio(multinodularodifuso)y/odficitdietticodeyodo.
Sonfrecuenteslasformasmixtas,odeetiologaincierta,enlasquepuedeserprecisountratamiento
combinadoinicialconmetimazolyprednisonasisealcanzaunarpidarespuesta(en12semanas)
probablementesetratedeuntipoIIylosantitiroideospuedensuspenderse,encasocontrariodeben
mantenerseambosfrmacos(RossDS,2014TsangW,2009BasariaS,2005).
Noexisteunacuerdouniversalsobrelasupresindelaamiodarona.Enambostiposdetiroiditisel
tratamientodebeincluirsusupresinsiesposible,perosilaamiodaronaestindicadaporuna
arritmiadealtoriesgo,yesefectiva,puedesercontinuadacontratamientoantitiroideo.Es
importanteencasodesuprimirla,tenerencuentasusemividade100dasporloquelosbeneficios
clnicosdesuspenderlatardanmuchoenaparecery,porotrolado,laamiodaronatieneuncierto
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
6/9
1/4/2016
GuaclnicadeTiroiditis
efectoantitiroideo(bloqueandolaconversindeT4aT3)yefectobetabloqueante,yalsuspenderla
puedenincrementarselossntomas,porloque,especialmenteenlastipoI,nodeberasuspenderse
hastanohaberalcanzadouncontrolsintomticoconantitiroideos(RossDS,2014).
Antesdeiniciaruntratamientoconamiodaronadebehacerseunestudiohormonaltiroideoyuna
determinacindeAcantitiroideos.Lafuncintiroideadebesermonitorizadacada36meses
mientraselpacientetomeelfrmaco,yhastaunaotrassusupresin(RossDS,2014BasariaS,
2005).
Elhipotiroidismoinducidoporamiodaronaesfrecuente(clnico5%,subclnicohastaun25%)
especialmenteenpacientesconanticuerposantitiroideos.Esmsfrecuentequeelhipertiroidismoen
zonasdeingestadietticanormaldeyodo.Eltratamientoessustitutivonoprecisndosela
interrupcindelaamiodarona.Siporotrosmotivossedecidelasupresindelaamiodaronadebe
reevaluarsealpacientepueselhipotiroidismoseresuelveenlamayoradeloscasos(RossDS,
2014BasariaS,2005).
Litio:elhipotiroidismosubclnicooclnico,conaltascifrasdeAcantitiroideos,yelbociosonmuy
frecuentesenlospacientesentratamientoconlitio(entreel40a50%yel20a30%
respectivamente)generalmenteenlos2primerosaosdelaterapia.Dehechoellitiohasidousado
comotratamientodelhipertiroidismoalternativoalosantitiroideos.Eltratamientoessustitutivocon
laspautashabituales,noprecisandosuprimirelfrmaco(SurksMI,2014).
Interfernalfa:lasalteracionestiroideassonfrecuentesenlospacientesconhepatitisC,
especialmentemujeres,siendoprobablementeelpropiovirusdelahepatitiselqueactacomo
desencadenantedelaenfermedadautoinmunetiroidea.Mejordocumentadoaun,elinterfernalfa
estambinunclarodesencadenante,el15%delospacientesentratamientodesarrollanAc
antitiroideosyun510%desarrollarnunaenfermedadtiroidea(Basedow,Hashimoto,tiroiditis
silenteounatiroiditisinflamatoriaotambinunhipotiroidismo).ElBasedowsetrataconantitiroideos
ybetabloqueantessiesnecesario,mientrassepuedecontinuareltratamiento.Latiroiditis
inflamatoriasetrataconbetabloqueantesyAINESocorticoides.Lafuncintiroideaserecuperatras
suspendereltratamiento(TomerY,2010AndradeLJ,2011).
Antesdeiniciaruntratamientoconestosfrmacosdeberahacerseunestudiohormonaltiroideoy
unadeterminacindeAcantitiroideos(ladisfuncintiroideasepresentaenel46%delospacientes
conanticuerpospositivoscomparadoconun5%enlosnegativos)(BahnRS,2011).Lafuncin
tiroideadebesermonitorizadasemestralmentemientrastomenlosfrmacos.
Antineoplsicos:laenfermedadtiroidea,sobretodoelhipotiroidismoesfrecuenteconlosnuevos
antineoplsicos.Suidentificacinpuedeserdifcilenpacientesconcncer.Muchossntomas,como
elcansanciooelestreimientosoncomunesdeambaspatologasypuedentambinatribuirsealos
efectossecundariosdelaquimioterapia.Elmomentodeaparicindelaafectacintiroideaalolargo
deltratamientoesmuyvariableporloqueesnecesarialamonitorizacinfrecuentedehormonas
tiroideasenpacientessometidosaestostratamientos,noexistenrecomendacionesoficialessobrela
periodicidaddeloscontroles,peroporcomparacinconlaamiodarona,dondesexisten,debera
realizarsecada36meses(HamnvikOP,2011).
Losinhibidoresdelatirosinkinasausadoseneltratamientodediferentesprocesostumorales
(rin,hepticos,gastrointestinalesyleucemiamieloidecrnica)seasocianconeldesarrollode
hipotiroidismoconunrangoentreel32yel85%depacientespreviamenteeutiroideosytambincon
descompensacindehipotiroidismopreviamentetratado.Tambinsehaobservadohipertiroidismo
posiblementeportiroiditisdestructiva.Estosefectossehancomunicadosobretodoconelsunitinib,
aunqueseconsideraquesetratadeunefectodeclasedetodoslosinhibidoresdelatirosinkinasa
(imatinib,sorafenib,motesanib,etc.).
Lainterleucina2(utilizadaenmetstasisyalgunasleucemias)originaun2%decuadrossimilares
aunatiroiditissilente.
Eldenileukindiftitoxyelbexaroteno(utilizadosenmicosisfungoide)sehaasociadotambin
respectivamenteatiroiditisyahipotiroidismocentral.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
7/9
1/4/2016
GuaclnicadeTiroiditis
Terapiasbasadasenyodo:variosantineoplsicosseasocianaI131produciendohipotiroidismo.
Otrasdrogas:anticuerposmonoclonalescomoelalemtuzumab(usadoenesclerosismltiple,
Behcet,trasplantes,etc.)seasocianapatologatiroidea(HamnvikOP,2011).
Bibliografa
AndradeLJ,D'OliveiraAJr,SilvaCA,NunesP,FranaLS,MaltaAM,etal.Ametaanalysisof
patientswithchronichepatitisCtreatedwithinterferonalphatodeterminetheriskof
autoimmunethyroiditis.ActaGastroenterolLatinoam.201141(2):10410.PubMedPMID:
21894723
BahnRS,BurchHB,CooperDS,GarberJR,GreenleeMC,KleinI,etal.AmericanThyroid
AssociationAmericanAssociationofClinicalEndocrinologists.Hyperthyroidismandother
causesofthyrotoxicosis:managementguidelinesoftheAmericanThyroidAssociationand
AmericanAssociationofClinicalEndocrinologists.EndocrPract.201117(3):456520.PubMed
PMID:21700562
BasariaS,CooperDS.Amiodaroneandthethyroid.AmJMed.2005118(7):70614.PubMed
PMID:15989900
BurmanKD.Overviewofthyroiditis[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version
22.10.[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
BurmanKD.Painlessthyroiditis[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.10.
[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
BurmanKD.Postpartumthyroiditis[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version
22.10.[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
BurmanKD.Subacutethyroiditis[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.10.
[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
DaviesTF.PathogenesisofHashimoto'sthyroiditis(chronicautoimmunethyroiditis)[Internet].
EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.10.[acceso26/11/2014].Disponibleen:
http://www.uptodate.com
DeGrootL,AbalovichM,AlexanderEK,AminoN,BarbourL,CobinRH,etal.Managementof
thyroiddysfunctionduringpregnancyandpostpartum:anEndocrineSocietyclinicalpractice
guideline.JClinEndocrinolMetab.201297(8):254365.PubMedPMID:22869843.Texto
completo
HamnvikOP,LarsenPR,MarquseeE.Thyroiddysfunctionfromantineoplasticagents.JNatl
CancerInst.2011103(21):157287.PubMedPMID:22010182.Textocompleto
HennesseyJV.Clinicalreview:Riedel'sthyroiditis:aclinicalreview.JClinEndocrinolMetab.
201196(10):303141.PubMedPMID:21832114.Textocompleto
LarsenPR,DaviesTF.Hipotiroidismoytiroiditis.En:LarsenPR,KronembergHM,MelmedS,
PolonskyKS.WilliamsTratadodeEndocrinologa.11edicin.Madrid:Elsevier2009.p.411
3.ISBN13:9788481747126
LongoD,FauciA,KasperD,HauserS,JamesonJ,LoacazoJ,editors.Harrison'sPrinciplesof
InternalMedicine.18ed.NewYorK:McGrawHill2011.p.465458.
NegroR,GrecoG,MangieriT,PezzarossaA,DazziD,HassanH.Theinfluenceofselenium
supplementationonpostpartumthyroidstatusinpregnantwomenwiththyroidperoxidase
autoantibodies.JClinEndocrinolMetab.200792(4):12638.PubMedPMID:17284630.Texto
completo
PearceEN,FarwellAP,BravermanLE.Thyroiditis.NEnglJMed.2003348(26):264655.
PubMedPMID:12826640
RossDS.Amiodaroneandthyroiddysfunction[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,
version22.10.[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
StagnaroGreenA,AbalovichM,AlexanderE,AziziF,MestmanJ,NegroR,etal.American
ThyroidAssociationTaskforceonThyroidDiseaseDuringPregnancyandPostpartum.
GuidelinesoftheAmericanThyroidAssociationforthediagnosisandmanagementofthyroid
diseaseduringpregnancyandpostpartum.Thyroid.201121(10):1081125.PubMedPMID:
21787128.Textocompleto
StagnaroGreenA.Approachtothepatientwithpostpartumthyroiditis.JClinEndocrinol
Metab.201297(2):33442.PubMedPMID:22312089.Textocompleto
SurksMI.Lithiumandthethyroid[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.10.
[acceso26/11/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
TomerY.HepatitisCandinterferoninducedthyroiditis.JAutoimmun.201034(3):J3226.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
8/9
1/4/2016
GuaclnicadeTiroiditis
PubMedPMID:20022216.Textocompleto
TomistiL,MaterazziG,BartalenaL,RossiG,MarchelloA,MorettiM,etal.Totalthyroidectomy
inpatientswithamiodaroneinducedthyrotoxicosisandsevereleftventricularsystolic
dysfunction.JClinEndocrinolMetab.201297(10):351521.PubMedPMID:22865896.Texto
completo
TsangW,HouldenRL.Amiodaroneinducedthyrotoxicosis:areview.CanJCardiol.
200925(7):4214.PubMedPMID:19584973.Textocompleto
vanZuurenEJ,AlbustaAY,FedorowiczZ,CarterB,PijlH.SeleniumSupplementationfor
Hashimoto'sThyroiditis:SummaryofaCochraneSystematicReview.EurThyroidJ.
20143(1):2531.PubMedPMID:24847462.Textocompleto
Msenlared
MedicalServicesCommission.Thyroidfunctiontests:diagnosesandmonitoringofthyroid
functiondisordersinadults.Victoria(BC):BritishColumbiaMedicalServicesCommission
2010ResumenNGC:http://www.guideline.gov/content.aspx?id=38907
SweeneyLB,StewartC,GaitondeDY.Thyroiditis:anintegratedapproach.AmFamPhysician.
2014Sep1590(6):38996.PubMedPMID:25251231
Autores
ngelComasFuentes
MdicoEspecialistaenMedicinaFamiliaryComunitaria(1)
LauraCachoGarca
MdicoEspecialistaenEndocrinologayNutricin(2)
(1)CentrodeSaludOtero.Oviedo,Asturias.Espaa.
(2)HospitalUniversitarioCentraldeAsturias.Oviedo,Asturias.Espaa.
Elsevier2016
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/tiroiditis/
9/9