You are on page 1of 58

CNG

HNH HOC 10 NANG CAO

NM HC 2014 2015

Trang 1

CHNG I : VECT
BI 1 2 - 3 : CC NH NGHA TNG V HIU CA HAI TCH
CA MT S VI MT VECT
A. TM TT L THUYT
I. Cc nh ngha :
1. Khi nim v Vect : Vect l mt on thng c hng, ngha l trong hai im mt ca on thng
ch r im no l im u , im no l im cui.
K hiu: AB ch c :
+ Gc ( im u ) l A.
+ Ngn ( im cui ) l B.
d

2. Gi ca vect: ng thng d cha on thng AB l


gic ca AB
3. di ca vect : di ca on thng AB l di ca AB

K hiu l : AB . Nh vy ta c : AB AB .
4. Hng ca vect : Chiu t gc A n ngn B l hng ca AB .
5. Vect n v : Vect c di bng 1 c gi l n v.
6. Hai vect cng phng : Hai vect c gi l cng phng nu gi
ca chng song song hoc trng nhau.
Lu : Hai vect cng phng th chng c th cng hng hay ngc
hng.

Ta c : + AB, CD, EF cng phng vi nhau.

+ AB, CD cng hng vi nhau.

+ AB, EF v CD, EF : ngc hng vi nhau


7. Hai vect bng nhau : Hai vect a v b bng nhau nu chng cng hng v cng di.
K hiu : a b .
Tnh cht :
i) AB AB

ii) AB CD CD AB

iii) AB CD v CD EF AB EF
8. Vect 0 : Vect khng l vect c gc v ngn trng nhau. K hiu l : 0
Ta c : i) AB 0 A B .
ii) AA BB ... 0
Nhn xt : Vect 0 c di bng 0 v c phng bt k ( cng phng v cng hng vi mi vect)
9. Vect t do :
C rt nhiu vect bng mt vect AB cho trc. Tp hp cc vect ny c coi l mt vect ( Vect t
do ). Mt vect t do hon ton c xc nh nu bit hng v di ca n. Vect t do thng c k
hiu n gin l a, b, x, y ,...
10. Xc nh mt im bng ng thc vect:
Trang 2

Cho im O c nh v vect v khng i. Khi tn ti duy nht mt im M sao cho : OM v (1)


Ta ni im M c xc nh bi ng thc (1).

II. Tng v hiu ca hai :


1. Tng hai vect
a. nh ngha:
Co a vect a v b . Ly im A bt k , ta v :


AB a , a v tip BC b .
Vect c AC c xc nh nh trn c gi l tng
ca a v b . K hiu : a b c
b. Tnh chat :

a
A
b

* Gao oa : a b = b a
* Kegt p:

( a b ) + c = a (b + c )

* T cagt cng vi vect og: a + 0 = a


* Bt ng thc tam gic : a b a b
c. Cc qui tc :
. Quy tac 3 iem : ( Q tc chn im )

Co A, B ,C t
y y. Ta co : AB + BC = AC
M rng cho n im : Cho n im A1 , A2 , A3 ,...., An , ta c :
A1 A2 A2 A3 ... An 1 An A1 An


. Quy tac hnh bnh hanh : Neg ABCD lar br a
tr AB + AD = AC

2. Hiu ca hai vect


a. Vect i : Cho vect a . Vect c cng di v ngc hng vi a c gi l vect i ca
vect a . K hiu : a .
Ni cch khc nu a b 0 th ta ni a l vect i ca b hay b l vect i ca a
Cc tnh cht :
i) AB BA
ii) I l trung im ca AB th IA IB
iii) ( AB ) AB
b. nh ngha hiu ca hai Vect : Co a vect a v b .

Hiu ca a v b , k hiu l a b c nh ngha bi : a b a b


Qui tc 3 im: Co BC , vi im O t
y y ta co : OB OC CB .

III. Tch ca vi mt s vi mt Vect:


1. nh ngha : Co vect a 0 v s thc k 0 . Tc ca s k vi vect a , k hiu . a , lamt
vect cng phng vi a tha cc tnh cht :
* k 0 : cng hng vi a .
Trang 3

* k 0 : gc hng vi a .
* C di : k .a | k | . a
Quy c : k .0 0.a 0
Tnh chat :
a) (m a ) = (m) a
b) ( + m) a = a + m a
c) ( a + b ) = a + b
d) 1.a a ; (1).a a

e) a = 0 = 0 oaqc a = 0


2. Hai vect cng phng: b c
g p g a ( a 0 ) khi va ch khi coog toa b = a .
3. Ba im thng hng : A , B , C tag a
g khi v ch khi tn ti ogtc k 0 ao co

AB = AC .
4. Biu din mt vect qua hai vect khng cng phng:

b og cgp g a , x lo c be de x = m a + b ( m, dy agt ).
IV. Mt s tnh cht quan trng cn nh
Co

1. Tnh cht trung im : Nu I l trung im ca on thng AB , ta c :


i) IA IB 0 .
1
ii) MI ( MA MB) , vi M bt k .
2
2. Tnh cht trng tm tam gic : Nu G l trng tm ca tam gic ABC, ta c :
i) GA GB GC 0 .
1
ii) MG ( MA MB MC ) , vi M bt k.
3
3. Tnh cht ng trung tuyn:
Nu AM l mt trung tuyn ca tam gic ABC th AB AC 2 AM .
4. iu kin cn v ba im thng hng :
A , B , C tag a
g khi v ch khi tha mn mt trong cc iu kin sau :

a. tn ti ogtc k 0 ao co AB = AC .
b. Co mt im I bt k khi tn ti mt s thc t sao cho : IA t IB 1 t IC .
5. Cng thc chia im :
Cho on thng AB v s thc k khc 0 v 1. Ta ni im M chia on thng AB theo t s
k nu : MA k.MB .
Khi vi im C bt k , ta c : CM

1
k
CA
CB ( Cng thc im chia )
1 k
1 k

Trang 4

B. PHNG PHP TON


VN 1: I CNG V
PHNG PHP CHUNG :
S dng cc nh ngha, tnh cht v php ton ca vect v cc tnh cht hnh hc hc cc lp di.
Bi 1. Cho hai vect bt k a, b . Chng minh rng :
a) a b b a a b
b) a b b a a b

Bi 2. Gi C l trung im on AB. Cc khng nh sau y ng hay sai?


a) AC v BC cng hng.
b) AC v AB cng hng.
c) AB v BC cng hng.

d)

AB BC

e)

f)

AB 2. BC

AC BC

Bi 3. Cho tam gic ABC cn ti A. Gi M l trung im ca BC v N l trung im ca AB.


a) ng thc AB AC ng hay sai?

b) Cc vect no cng hng vi AC ?

c) Cc vect no ngc hng vi BC


d) Cc vect no bng nhau?
Bi 4. Cho ba im A, B, C . C nhn xt g v ba im nu :
a) AB BC
b) AB AC
c)

AB AC v AB, AC cng phng.

Bi 5. Cho ba im A, B, C. Mnh no sau y ng?


a) AB 0 A B

b) AB CD A C v B D .

c) Nu AB AC th B C

d) Nu BA CA th B C

Bi 6. Cho ba im A, B, C phn bit. Kt lun g v ba im A, B, C nu :


a) AB v BC cng phng.
b) AC v AB cng hng.

Bi 7. Cho hnh bnh hnh ABCD. Hy ch ra cc vct 0 c im u v im cui l mt trong


bn im ABCD. Trong s cc vct trn, hy ch ra
a) Cc vct cng phng.
b) Cc cp vct cng phng nhng ngc hng.
c) Cc cp vct bng nhau.
Bi 8. Cho lc gic u ABCDEF c tm O.

a) Tm cc vct khc cc vct khng 0 v cng phng vi AO .

b) Tm cc vct bng vi cc vct AB v CD .

c) Hy v cc vct bng vi vct AB v c im u l O, D, C.

d) Hy v cc vct bng vi vct AB v c im gc l O, D, C.

Bi 9. Cho hnh bnh hnh ABCD. Gi O l giao im ca hai ng cho.


Trang 5


a) Tm cc vct bng vi vct AB .

b) Tm cc vct bng vi vct OA .

c) V cc vct bng vi OA v c im ngn l A, B, C, D.


Bi 10. Cho 3 im A, B, C phn bit. C bao nhiu vct khc vct khng c im u v im cui
l cc im ?
Bi 11. Cho 5 im A, B, C, D, E phn bit. C bao nhiu vct khc vct khng c im u v im
cui l cc im ?


Bi 12. Cho vct AB v mt im C. Hy dng im D sao cho AB CD .
Bi 13. Cc mnh sau ng hay sai?
a) Nu a b c th a b c .
b) Nu I l trung im ca MN th MI NI 0 .
c) Nu AB CD th AC BD
d) Nu AC v AB l hai i nhau th A C .
e) a b l vect i ca a b
Bi 14. Cho tam gic ABC v im M ty . Cc khng nh sau y ng hay sai?
a) MA MB BA
c) MA BA MC BC

b) BA CM AB MC
d) MA MB CA CB

Bi 15. Cho hnh bnh hnh ABCD c tm O. Cc khng nh sau y ng hay sai?
a) AB AD BD

b) AB BD BC

c) OA OB OC OD

d) BD AC AD BC

Bi 16. Cho 4 im A, B, C, D khng thng hng. C 5 h thc vct v 5 mnh c t hai ct


tng ng, hy ni chng li vi nhau to thnh mt suy lun ng ?
Ct I
1/
2/
3/
4/
5/


AD DB

AB 3AC

AB CD

DC DA DB

AD BC

Ct II
A : "ABCD l hnh bnh hnh"
B: "ABDC l hnh bnh hnh"
C: "ACBD l hnh bnh hnh"
D: "D l trung im AB"
E: " C AB "

Bi 17. Cho hnh ng gic u ABCDE tm O. Chng minh :


a) Hai vect OA OB v OC OE cng phng vi OD .

Trang 6

b) Hai vect AB v EC cng phng.


Bi 19. Cho tam gic ABC . Chng minh im G l trng tm ca tam gic ABC khi v ch khi
GA GB GC 0
Bi 20. Cc tam gic ABC v ABC c trng tm ln lt l G v G. Chng minh rng :
1
GG ' AA' BB' CC '
3
Bi 21. Cho ABC c A', B', C' ln lt l trung im ca cc cnh BC, CA, AB.


a) Chng minh: BC' C' A A ' B ' .
b) Tm cc vct bng vi B ' C ', C ' A ' .

Bi 22. Cho ABC. Gi M, N, P ln lt l trung im ca BC, CA, AD. Dng MK = CP v KL = BN

a) CMR : KP = PN
b) Hnh tnh t gic AKBN
c) CMR : AL = 0
Bi 23. Cho ABC ni tip ng trn tm O. Gi H l trc tm ca ABC, B' l im i xng vi B qua

O. Chng minh rng AH B'C .
Bi 24. Cho ABC. V D i xng vi A qua B, E i xng vi B qua C v F i xng vi C qua A. Gi G
l giao im gia trung tuyn AM ca ABC vi trung tuyn DN ca DEF. Gi I, K ln lt l trung im
ca GA v GD. Chng minh:

a) AM NC
b) MK NI .
Bi 25. Cho ABC v M l mt im khng thuc cc cnh ca tam gic. Gi D, E, F ln lt l trung im
ca AB, BC, CA. V im P i xng vi M qua D, im Q i xng vi P qua E, im N i xng vi Q

qua F. Chng minh rng MA NA .

Bi 26. Cho hai ABC v AEF c cng trng tm G. Chng minh: BE FC .
Bi 27. Cho t gic ABCD. Gi M, N, P, Q ln lt l trung im ca cc cnh AB, CD, AD, BC.

Chng minh: MP QN, MQ PN .
Bi 28. Cho hnh bnh hnh ABCD c O l giao im ca hai ng cho. Chng minh:

a) AC BA AD, AB AD AC .
b) CO OB BA , DA DB OD OC
c) DA DB DC 0


d) Nu AB AD CB CD th ABCD l hnh ch nht.
Bi 29. Cho hnh bnh hnh ABCD . Gi M v N ln lt l trung im ca AB v CD. AN v CM ln lt
ct BD ti E v F. Chng minh :

a) DE EF FB .
b) BE FD
Bi 30. Cho hnh bnh hnh ABCD. Dng AM BA, MN DA, NP DC , PQ BC .Chng minh :
AQ 0

Bi 31. Cho hnh bnh hnh ABCD v mt im M ty . Chng minh rng : MA MC MB MD .


Bi 32. Cho hnh ch nht ABCD, k AH BD . Gi M, N ln lt l trung im ca DH v BC. K

Trang 7


BK AM v ct AH ti E. Chng minh rng: MN EB

Bi 33. Cho hnh thang ABCD c hai y l AB v CD vi AB = 2CD. T C v CI = DA . CMR :

a) I l trung im AB v DI = CB

b) AI = IB = DC

Bi 34. Chng minh cc khng nh sau :


a) Nu a, b cng hng th a b a b
b) Nu a, b ngc hng v b a th a b b a .
c)
Bi 35.

a b a b . Khi no du ng thc sy ra?


1. Cho a b 0 . So snh v di, phng v hng ca hai vct a v b .

2. Cho hai vct a v b l hai vct khc vct khng. Khi no c ng thc xy ra ?



a) a b a b .
b) a b a b .

Bi 36. : Co tam gac ABC , trog tam laG. Pat be a


o lag

a) AB + BC = AC
c) AB + BC = AC

b) GA + GB + GC = 0
d) GA + GB + GC = 0



Bi 37. Tm tnh chat tam giac ABC, begt rag : CA + CB = CA - CB
Bi 38. T gic ABCD l hnh g nu c AB DC v AB AD .
Bi 39. Cho tam gic ABC vung ti A bit AC = a v AB = 2a. Tnh di ca cc vect :
AB AC , AB AC
Bi 40. Cho tam gic ABC vung ti A, BC = a, gc C = 600.

a) Xc nh v tnh di AD AB AC .


b) Gi M l trung im BC. V tnh AE AB AM . Chng minh ED BM

Bi 41. Cho ABC vung ti A. Bit AB = 6a, AC = 8a. Tnh AB AC


Bi 42. Cho ABC u c cnh l a. Tnh di cc vct AB BC, AB BC .

Bi 43. Cho ABC u cnh a, trc tm H. Tnh di ca cc HA, HB, HC .
Bi 44. Cho tam gic ABC u cnh a.
a) Xc nh v tnh di cc u AB AC ; v CA BA .
b) Gi M, N ln lt l trung im ca BC v AC. Xc nh v tnh di vect AM BN
Bi 45. Cho ABC u cnh a. Gi I l trung im BC.

a) Tnh AB AC

b) Tnh BA BI


Bi 46. Cho hnh bnh hnh ABCD tm O. Hy biu din cc vct AB, BC, CD, DA theo hai vct

AO, BO .

Trang 8

Bi 47. Cho hnh thoi ABCD c tm O, AB = a v gc ABC 60 0 .


Xc nh v tnh di cc vect : AB AD ; AB AD .
Bi 48. Cho hnh thoi ABCD c BAD =600 v cnh l a. Gi O l giao im ca hai ng cho.

Tnh | AB AD |;| BA BC |;| OB DC |


Bi 49. Cho hnh ch nht ABCD c AB = 2a; AD = a. Hy xc nh v tnh di cc vect sau:
a) AC DA
b) AD AC
c) BC BA BD
Bi 50. Cho hnh ch nht ABCD c AB = 3a, AD = 4a.

a) Tnh AD AB
b) Dng u = CA AB . Tnh u
Bi 51. Cho hnh vung ABCD cnh a, tm O. Tnh di ca cc

AB AD, AB AC, AB AD , OA OC , OB BC

Bi 52. Cho hnh vung ABCD cnh l a. Tnh AB AC AD .

VN 2. CHNG MINH NG THC VECT


PHNG PHP CHUNG :
thc hin php bin i tng ng cho ng thc cn chng minh khi ta la chn mt trong
cc bin i sau:
1. Bin i mt v thnh v cn li.
- Xut pht t v phc tp ta cn thc hin vic n gin biu thc.
- Xut pht t v n gin ta cn phn tch.
2. Bin i ng thc cn chng minh v ng thc bit l ng
3. Bin i mt ng thc bit l ng thnh ng thc cn chng minh.
4. To dng cc hnh ph.
5. Thng p dng cc qui tc sau :

- Quy tc 3 im: AB AC CB

AB AC CB

- Quy tc hnh bnh hnh: vi hnh bnh hnh ABCD ta lun c: AD AB AC .


- Qy tc trung im : Nu I l trung im ca on thng AB , ta c :
i) IA IB 0 .
1
ii) MI ( MA MB) , vi M bt k.
2
- Quy tc trng tm : Nu G l trng tm ca tam gic ABC, ta c :
i) GA GB GC 0
1
ii) MG ( MA MB MC ) , vi M bt k.
3

Bi 1. Cho 4 im A, B, C, D. Chng minh rng:


a) AB CD AD CB
b) AC BD AD BC .
Bi 2. Cho 5 im A, B, C, D, E ty . Chng minh rng:

c) AB CD AC BD .

Trang 9


a) AB CD EA CB ED .

b) CD EA CA ED .
c)

AC DE DC CE CB AB

Bi 3. Cho 6 im: A, B, C, D, E, F. Chng minh rng:

a) AB CD AC DB .

b) AD BE CF AE BF CD .

c) Nu AC BD th AB CD .
Bi 4. Cho 7 im A, B, C, D, E, F, G. Chng minh rng:

a) AB CD EA CB ED .

b) AB CD EF GA CB ED GF .

c) AB AF CD CB EF ED 0 .
Bi 5. Cho 8 im A, B, C, D, E, F, G, H

Chng minh rng: AC BF GD HE AD BE GC HF .


Bi 6. Cho lc gic u ABCDEF c tm l O. Chng minh rng: vi M l im ty th ta lun c:

a) OA OB OC OD OE OF 0 .

b) OA OC OE 0 .

c) AB AO AF AD .

d) MA MC ME MB MD MF .
e)

AF ED CB 0

Bi 7. Cho ABC. Gi M, N, P ln lt l trung im ca cc cnh BC, CA, AB. Chng minh rng:


a) AB BC CA 0 .
b) MN NP PM 0 .


c) AN CM PB 0 .
d) AP BM MP 0 .

1
e) AP BM AC .
2

g) AM BN CP 0 .

1
f) AM AB AC .
2

h) AP BM AN BP PC .

Bi 8. Cho ABC. Gi M, N, P ln lt l trung im ca BC, CA, AB v O l im bt k.




Cg m rg : AM BN CP 0 v OA OB OC OM ON OP .
Bi 9. Cho ABC. Gi M l trung im ca AB v N l mt im trn cnh AC sao cho NC 2NA .
Gi K, D ln lt l trung im ca MN v BC. Chng minh rng:
Trang 10

1 1
a) AK AB AC .
4
6

1 1
b) KD AB AC .
4
3

Bi 10. Cho tam gic ABC, c AM l trung tuyn. I l trun g im ca AM.

a) Chng minh: 2IA IB IC 0 .

b) Vi im O bt k, chng minh: 2OA OB OC 4OI .


Bi 11. Cho tam gic ABC. Gi E l trung im on BC. Cc im M, N theo th t nm trn cnh BC

sao cho E l trung im on MN. Chng minh rng: AB AC AM AN .


Bi 12. Cho tam gic ABC. Gi A, B, C l trung im ca BC, CA, AB v O l im bt k .
Chng minh rng :
a) OA OB OC OA' OB' OC '
Bi 13. Cho ABC, cc ng cao AA', BB', CC'.

b) AA' BB' CC ' 0


Chng minh rng nu AA ' BB ' CC ' 0 th ABC l tam gic u.

Bi 14. Cho ABC . Gi M l mt im trn on BC sao cho MB=2MC.


CMR: AM

1
2
AB AC
3
3

Bi 15 . Cho ABC. Gi A' l im i xng ca B qua A, B l im i xng ca C qua B, C' l im


i xng ca A qua C.

Chng minh rng: OA OB OC OA' OB' OC'

(vi O l im bt k).

Bi 16. Cho ABC, v bn ngoi cc hnh bnh hnh ABIF; BCPQ; CARS.

Chng minh rng: RF IQ PS 0 .
Bi 17. Cho ABC. Trn cnh BC ly cc im D, E, F sao cho: BD DE EF FC .

Chng minh rng: AB AD AE AF AC 5AE .


Bi 18. Cho u ABC c tm l O. Gi M l im thuc min trong ca tam gic v D, E, F ln lt l
3
hnh chiu ca M ln 3 cnh ca tam gic. Chng minh rng: MD ME MF MO .
2
Bi 19. Gi M, N ln lt l trung im cc on AB, CD.Chng minh rng:

a) 2MN AC BD AD BC .


b) Gi O l im trn on MN v OM = 2ON. Chng minh rng: OA OB 2OC 2OD 0

Bi 20. Cho 4 im A, B, C, D. Gi M, N ln lt l cc trung im ca on thng BC, CD.

3
Cg m rg: AB AM NA DA .DB
2

Bi 21. Cho 4 im A, B, C, D. Chng minh rng: AB CD AB v CD c cng trung im.


Bi 22. Cho 4 im A, B, C, D bt k. Gi E, F ln lt l trung im ca AB, CD. O l trung im ca EF.
Chng minh rng:

Trang 11

a) EF

1
( AC BD )
2

b) OA OB OC OD 0
c) MA MB MC MD 4 MO
Bi 23. Cho t gic ABCD. Gi E, F, G, H ln lt l trung im ca AB, BC, CD, DA v M l im ty .
Chng minh rng:

a) AF BG CH DE 0 .
b) AB 2 AC AD 2( AG AF ) 4 AO ( O l trung im cua GF )

c) MA MB MC MD ME MF MG MH .
Bi 24. Cho t gic ABCD c AB khng song song vi CD. Gi M, N, P, Q ln lt theo th t l trung
im ca cc on thng AD, BC, AC, DB.

1
1
a) Chng minh rng: MN AB DC v PQ AB DC .
2
2

b) Chng minh cc im M, N, P, Q l 4 nh ca mt hnh bnh hnh.


c) Gi I l trung im ca on thng MN v O l im bt k.

Chng minh rng: IA IB IC ID 0 v OA OB OC OD 4OI .


Bi 25. Cho hnh bnh hnh ABCD c tm O v im M ty . Chng minh rng


a) DO AO AB .
b) CO OB BA .


c) AB BC DB .
d) DA DB OD OC .


e) DA DB DC 0
f) OA OB OC OD 0 .

g) ) MA MC MB MD 2MO
Bi 26. Cho hnh bnh hnh ABCD c tm l O. Gi M, N ln lt l trung im ca BC, DC.
Chng minh rng:

a) OA OM ON 0 .
1

b) AM AD 2AB .
2
3
c) AM AN AC .
2

Bi 27. Cho hnh bnh hnh ABCD c tm O v E l trung im ca AD. Chng minh rng:

EA EB 2EC 3AB .

Bi 28. Cho hnh thang OABC. Gi M, N ln lt l trung im ca OB v OC. Chng minh rng:

1
a) AM OB OA .
2
Trang 12

1
b) BN OC OB .
2
1
c) MN OC OB .
2

Bi 29. Cho ABC . Chng minh rng:

GA GB GC 0
b) G l trng tm ABC khi v ch khi MA MB MC 3MG ( Vi M l im bt k ).
' ' '
'
Bi 30. Cho ABC v A B C c trng tm ln lt l G v G .Chng minh rng:
a) G l trng tm ABC khi v ch khi

AA' BB' CC' 3GG' . T , suy ra iu kin cn v hai tam gic c cng trng tm.
Bi 31. Cho lc gic ABCDEF. Gi M, N, P, Q, R, S ln lt l trung im ca AB, BC, CD,DE, EF, FA.
Chng minh rng:
a) AD BE CF AE BF CD
b) Hai tam gic MPR v NQS c cng trng tm.
c) Gi s ABCDEF l hnh lc gic u tm O. Chng minh :
i) AB CD EF 0 .
ii) OA OC OE OB OD OF .
Bi 32. Cho tam gic ABC c D, E, F l ba im ln lt thuc cc cnh BC, CA, AB sao cho :
DB k .DC , EC k.EA , FA k .FB k 1 . Chng minh rng :

a) AD BE CF 0
b) Hai tam gic ABC v DEF c cng trng tm.
Bi 33.
1. Cho hai tam gic ABC v A'B'C' c cng trng tm l G. Gi G1, G2, G3 theo th t l trng
tm ca cc tam gic: BCA' , CAB', ABC'. Chng minh rng G cng l trng tm ca G1G2G3.
2. Cho ABC, M l mt im trong tam gic. Gi H, I, K ln lt l hnh chiu ca M trn cc cnh
BC, CA, AB.Chng minh rng M l trng tm ca ABC khi v ch khi:


2
2
2
a .MH b .MI c .MK 0 vi a, b, c l di 3 cnh BC, AC, AB.
3. Cho ABC. Cc im M, N, P ln lt thuc cc cnh BC, CA, AB.
CMR ABC v MNP c cng trng tm khi v ch khi:

BM CN AP
.

MC NA PB

4. Cho hnh bnh hnh ABCD v mt im E thuc min trong ca hnh bnh hnh. Chng minh
rng hai ACE v BDE c cng trng tm. iu cn ng khi E nm ngoi hnh bnh hnh
khng ?
Bi 34. Cho ABC. Gi A', B', C' ln lt l trung im ca cc cnh BC, CA v AB. Chng minh
rng hai tam gic ABC v A'B'C' c chung trng tm.
Bi 35. Cho ABC v D l im bt k. DA, DB, DC theo th t ct BC, CA, AB ti A', B', C'.

Trang 13


Chng minh rng nu ta c: BA ' A ' C CB ' B ' A AC' C' B 0 th D l trng tm
ABC.
Bi 36. Cho ABC c trng tm G. Gi M thuc cnh BC sao cho MB 2MC . Chng minh rng:

a/ AB 2AC 3AM .

b/ MA MB MC 3MG .

Bi 37. Cho ABC c G l trng tm tam gic v I l im i xng ca B qua G. M l trung im ca


BC. Chng minh rng:

a) 2AC AB 3AI .

b) 2AB 3AC 6IC .

c) AC 5AB 6MI .
Bi 38. Cho tam gic ABC. G l trng tm tam gic. G1 i xng B qua G .

a) CMR : AG1

2 1
AC AB
3
3

b) CMR : MG1

1
AC 5 AB .
6

Bi 39. Cho tam gic ABC, gi G l trng tm, H l im i xng ca B qua G v M l trung im

ca BC. Chng minh rng: MH 61 AC 56 AB


Bi 40. Cho tam gic ABC c M l trung im ca BC, G l trng tm, H l trc tm, O l tm ng trn ngoi
tip , AA l ng knh ca ng trn ( O ).
a) Chng minh : BH A' C .
b) Chng minh : AH 2OM .
c) Chng minh : HA HA' 2 HO
d) Chng minh : HA HB HC 2 HO

Bi 41. Cho ABC ni tip trong ng trn tm O c trc tm H, k ng knh AD.

a) Chng mnh rng: HB HC HD .

b) Gi H' l im i xng ca H qua O. Chng minh rng: HA HB HC HH ' .


Bi 42. Cho ABC c 3 gc nhn. Gi H, G, O ln lt l trc tm, trng tm v tm ng trn ngoi
tip tam gic. D l im i xng vi A qua O.

a) Chng minh rng BHCD l hnh bnh hnh. T hy tnh tng HB HC .



b) Chng minh rng: HA HB HC 2HO v OA OB OC OH .
c) C nhn xt g v 3 im O, G, H ?
Bi 43. Cho tam gic ABC c G l trng tm. I l trung im ca BC v H l im i xng ca C qua G.
Chng minh:

2
1
AB AC
3
3
1
b) BH AB AC
3
a) AH

Trang 14

1
5
AB AC
6
6
Bi 44. Cho ABC. Gi H l trc tm ca tam gic.
c) IH


Chng minh rng: tan A.HA tan B.HB tan C.HC 0 .

Bi 45. Cho ABC. Gi I l tm ng trn ni tip tam gic.

Chng minh rng: sin A.IA sin B.IB sin C.IC 0 .


Bi 46. Cho ABC. Ly im M ty thuc min trong tam gic.


Chng minh rng: SMBC .MA SMAC .MB SMAB .MC 0 .
Kt qu trn cn ng khi M ngoi tam gic khng ?

A ' C A' B
.MB
.MC .
BC
BC
S
SMA ' C
MA ' B
.
SMAB SMAC

HD: Gi A' l giao im ca ng thng MA vi BC. Ta c: MA '


Va

S
S
A ' C SMA 'C
MA ' SMA ' B

MAC ,

MA 'C
BC
SMA ' B
SMAB MA
SMAB
SMAC

MA

NB

.
Bi 47. Cho t gic ABCD. Gi M, N ln lt thuc cc on AD v BC sao cho:
MD NC
n

n.AB m.DC
.
Chng minh rng: MN
mn
CA m

v S l im bt k.
CB
n

.SB .

Bi 48. Cho on AB. Trn on AB ly im C sao cho

Chng minh rng: SC

n
n
.SA
mn
mn

Bi 49. Cho ABC vi M l im ty .




a) Chng minh rng a MA 2MB MC khng ph thuc vo v tr ca im M.


b) Dng im D sao cho CD a . CD ct AB ti K. Chng minh: KA KB 0 v

CD 3CK .
Bi 50. Cho tam gic u ABC. Gi I l tm ng trn ni tip tam gic.CMR:

a.IA b.IB c.IC 0 ( a,b,c R )


Bi 51. Cho ng trn tm I ni tip trong ABC, tip xc vi cc cnh BC, CA, AB ln lt ti M, N,
P. Gi a, b, c ln lt theo th t l di ca cc cnh BC, CA, AB ca ABC.


Chng minh: a.IM b.IN c.IP 0 .
Bi 52. Cho lc gic ABCDEF. Gi M, N, P ln lt l trung im ca AB, CD, EF.

a) Chng minh: IM IN IP IA IB IC ID IE IF vi I bt k.
2

b) Hy tm im G sao cho GA GB GC GD GE GF 0 .
c) Gi G1, G2 ,G3 , G4 , G5 ,G6 tng ng l trng tm ca ABC, DEF, BCD, EFA, CDE,
Trang 15

FAB. Chng minh rng: G1G2, G3G4 , G5G6 cng ng qui ti mt im.
Bi 53. Chng minh rng: Nu hai hnh bnh hnh ABCD, A1 B1C1 D1 cng tm th


AA1 BB1 CC1 DD1 0 .

Bi 54. Cho ng trn (I) ni tip tam gic ABC, tip xc vi cc cnh BC, CA, AB ln lt ti M, N, P.
Chng minh rng : a IM b.IN c.IP 0
Bi 55. Cho tam gic ABC v mt im M bt k trong tam gic. t S MBC S a ; S MCA S b ; S MAB S c ;
Chng minh rng : S a MA S b .MB S c .MC 0

Trang 16

VN 3: XC NH IM THA MT VECT CHO TRC


PHNG PHP CHUNG :
Xc nh im M tha mt ng thc vct cho trc ?
Bc 1. Ta bin i ng thc cho ( bng xen im, hiu 2 vct cng gc, qui tc hnh bnh hnh, tnh

cht trung im, trng tm, ) v dng: OM v . Trong im O bit trc v vct v
bit.

Bc 2. Nu mun dng im M, ta ly im O lm gc, dng 1 vct bng 1 vct v , khi im ngn


ca vct ny chnh l im M.
Lu

1. Thng thng, biu thc OM v l nhng biu thc c bit (trung im, trng tm, im chia

on theo t l a k.b , hnh bnh hnh, Ta da vo biu thc ny dng hnh.


2. Mt s cch chng minh thng dng
i. chng minh I l trung im ca on thng AB, ta cn chng minh 1 trong cc h thc:

IA BI .

IA IB 0 .

2IA AB .

2OI OA OB (O bt k).
ii. chng minh im G l trng tm ca ABC, ta cn chng minh 1 trong cc h thc:

GA GB GC 0 .

2
AI .
3

Vi O l im bt k trong mt phng th: 3OG OA OB OC .

AB
DC

iii. chng minh ABCD l hnh bnh hnh


AD BC

Vi I l trung im ca cnh BC th AG

iv. chng minh hai im A1 v A2 trng nhau ta c th chng minh 1 trong cc h thc:

A 1A 2 0 .

OA1 OA 2 vi O l im bt k.

v. iu I kin cn v ABC v A'B'C' c cng trng tm l: AA' BB' CC' 0 .

AB k.AC
vi. Nu MB k.MC k 1 th AM
1 k
(hay im M chia on AB theo t s k k 1 .

Trang 17

Bi 1. Cho trc hai im A, B v hai s , sao cho 0 .


a) Chng minh rng tn ti duy nht im I tha : I A IB 0
b) Suy ra vi mi im M bt k , ta c : MA MB MI (1)
Bi 2. Cho trc ba im A, B,C v ba s , , sao cho 0 .
a) Chng minh rng tn ti duy nht im I tha : I A IB IC 0
b) Suy ra vi mi im M bt k , ta c : MA MB MC MI (2)
Lu : Cng thc (1), (2) thng dng rt gn mt tng
Bi 3. Cho n im A1 , A2 ,..., An , v n s x1 , x2 ,..., xn sao cho : x1 x2 ... xn 0 .
a) Chng minh rng tn ti duy nht im I tha : x1 IA1 x 2 IA2 ... xn IAn 0 .
b) Suy ra rng vi mi im M bt k, ta c : x1 MA1 x 2 MA2 ... xn An x1 x2 ... x n MI .
( im I trn c gi l tm t c ca h im A1 , A2 ,..., An , vi b s x1 , x2 ,..., x n )
Bi 4.
1. Cho hai im A, B. Xc nh im M, bit: 2 MA 3MB 0 (1)

2. Cho on thng AB v im I sao cho 2 AI 3BI 2 AB 0 .

a) Tm s k sao cho IB k AB .

b) CMR vi mi im M ,ta c 5 MI 2 MA 3MB 2 AB 0 .


Bi 5. Cho 2 im A, B v mt v . Xc nh im M bit: MA MB v
Bai 6. Cho hai im A v B.
2 3
a) Dng cc im E, F sao cho AE AB , AF AB .
5
5
b) Chng minh hai on thng AB v EF c cng trung im.
Bi 7. Cho ABC. Hy dng hnh v
a)
b)
c)

d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)

IA 2IB 0 .


Tm im K sao cho: KA 2KB CB .


Tm im M sao cho: MA MB 2MC 0 .

Tm im N sao cho: NA 2NB 0 .




Tm im P sao cho: PA PB 2PC 0 .

Tm im Q sao cho: QA QB QC BC .


Tm im L sao cho: 2LA LB 3LC AB AC .

Tm im H sao cho: 2HA 3HB 3BC .




Tm im R sao cho: 2RA RB 2BC CA .

Tm im S sao cho: SA SB SC BC .

Tm im T sao cho: TA TB TC AB AC .
Tm im I sao cho:

Trang 18


Tm im U sao cho: 3UA UB UC 0 .


Tm im X sao cho: 3XA 2.XB XC 0 .

l)
m)

Bi 8. Cho ABC . Hy xc nh im M tho mn iu kin:




a) MA MB 0
b) MA MB MC 0 .


d) 3MA 2 MB 0
e) MA 2 MB MC 0


c) MA 2 MB 0

f) MA 2 MB MC 0

Bi 9. Cho ABC. Hy xc nh cc im I, J, K, L tho cc ng thc sau:

b) 2JA JC JB CA

a) 2IB 3IC 0

d) 3LA LB 2LC 0 .

c) KA KB KC 2 BC

Bi 10. Cho ABC. Hy xc nh cc im I, J, K, L tho cc ng thc sau:

a) 2IA 3IB 3BC

b) JA JB 2JC 0

c) KA KB KC BC

d) LA 2 LC AB 2 AC .

Bi 11.Cho ABC . Gi M l trung im ca AB. N l mt im trn cnh AC sao cho NC 2 NA .


a) Xc nh im K sao cho: 3 AB 2 AC 12 AK 0
b) Xc nh im D sao cho: 3 AB 4 AC 12 KD 0
Bi 12. Cho ABC.

a) Xc nh cc im D v E sao cho: AD AB AC v BE BA BC .
b) Chng minh C l trung im ca on thng ED.
Bi 13. Cho ABC, hai im D v E.

1/ Chng minh rng nu OA OB OC 0 th O l trng tm ABC.
2/ Xc nh im M tha: (+ dng hnh)

a) MA 2MB 0 .

b) MA MB 2MC 0 .

c) MA MB MD MD ME .

d) 2MA 3MB MC 0

3/ Xc nh im N tha: (+ dng hnh)

a) NA 3NB 0 .


c) 2NA 3NB 4NC 0 .

b) NA NB NC AB AC .

d) NA NB NC 3 ND NE 0 .


4/ Gi P l im xc nh bi 5PA 7PB PI 0 v G l trng tm ca ABC.

a) Cg m: GP 2AB .

QA
.
QP
5/ Gi A' l im i xng ca A qua B, B' l im i xng ca B qua C v C' l im i
xng ca C qua A. Chng minh rng hai tam gic ABC v A'B'C' c cng trng tm J.
b) V AP BG Q . Hy tnh t s

Trang 19

Bi 14. Cho ABC.

a) Chng minh rng vi mi im M , ta lun c: MA 2MB 3MC CA 2CB .

b) Hy dng im D sao cho: DA 2DB 3DC CA 2CB .


Bi 15. Cho ABC.


a) Dng im P sao cho 3PA 2PB PC 0 .

b) Chng minh rng vct v 3MA 5MB 2MC khng ph thuc vo v tr im M.

Bi 16. Cho tam gic ABC v im M ty .

a) Hy xc nh cc im D, E, F sao cho MD MC AB , ME MA BC , MF MB CA .
Chng minh D, E, F khng ph thuc vo v tr ca im M.

b) So snh 2 vc t MA MB MC v MD ME MF .

Bi 17. Cho tam gic ABC c D l trung im BC. Xc nh v tr ca G bit AG 2GD .


Bi 18. Cho t gic ABCD.

a) Hy xc nh v tr ca im G sao cho: GA GB GC GD 0

b) Chng minh rng vi im O tu , ta c: OG

1
OA OB OC OD .
4

Bi 19. Cho O, A, B, C l 4 im bt k trong mt phng. t OA u , OB v , OC w .


a) Hy dng cc im D, E, F sao cho: OD u v w , OE u v w , OF u v w .
b) Chng minh rng A l trung im ca on thng DE v C l trung im ca on FD.

c) Chng minh h thc: OD OE OF OA OB OC .
Bi 20. Cho t gic ABCD , M l im ty . Trong mi trng hp hy tm s k v im c
nh I, J, K sao cho cc ng thc sau tha mn vi mi im M.
a)
b)
c)
Bi 21.

2 MA MB k MI
MA MB 2 MC k MJ
MA MB MC 3MD k MK
Cho t gic ABCD.
1/ Tm im c nh I cc h thc sau tha mn.

.
a) 2MA 3MB MD k.MI .

b) MA MB 2MC k.MI .

c) MA 2MB 3MC 4MD k.MI .



2/ Nu tn ti OA OB OC OD 0 . Chng minh O xc nh duy nht.
3/ Nu ABCD l hnh bnh hnh. Vi mi M, hy tm k v im c nh I tha:

a) MA MB MC 3MD k.MI .
Trang 20

b) MA 2MB k.MI .

c) 2MA MB MC k.MI .

4/ Xc nh im S : SA SB SC SD 0 .
Bi 22. Cho hnh bnh hnh ABCD.

a) Chng minh rng: AB AC AD 2 AC .

b) Xc nh im M tho mn iu kin: 3 AM AB AC AD .
Bi 23. Cho hnh bnh hnh ABCD v ACEF.

a) Dng cc im M, N sao cho EM BD , FN BD .


b) Chng minh CD MN .
Bi 24. Cho hnh bnh ABCD.


a) Hy xc nh cc im M, P sao cho AM DB , MP AB .
b) Chng minh rng P l trung im ca on thng DP.



Bi 26. Cho ABC, im M trong mt phng tha mn ng thc: MN MA 5MB MC .
a) Chng minh rng: MN lun i qua mt im c nh khi M thay i.
b) Gi P l trung im ca CN. Chng minh: MP lun i qua mt im c nh khi M thay i.

HD: a/ MN 1 5 1 MI .
b/ MP MA 5MB 3MJ .
2
Bi 27. Cho tam gic ABC vi BC = a, CA = b, AB = c. Tm im I sao cho : a.IA b.IB c.IC 0 .

VN 4: BIU DIN VECT QUA HAI VECT KHNG CNG PHNG


PHNG PHP CHUNG :
1. nh l: Cho trc hai a v b khc 0 v khng cng phng .
Vi mi c

bao gi cng tm c mt cp s thc , duy nht ,sao cho:

c = a+ b
2. biu din mt vec t qua hai vec t khng cng phng, ta s dng cc cch sau :
i. T gi thit xc nh c tnh cht hnh hc, ri t khai trin cn biu din bng phng
php xen im hoc hiu ca hai cng gc.
ii. T gi thit thit lp c mi lin h gia cc i tng , ri t khai trin biu thc
ny bng phng php xen im hoc hiu ca hai cng gc.
Lu : Trong mt vi trng hp cn s dng c s trung gian.

Bi 1. Cho ABC c trng tm G.


a) Tnh AG theo AB, AC
b) Gi E, F l hai im xc nh bi biu thc : EA 2 EB , 3FA 2 FC 0 . Tnh EF theo AB, AC .
Bi 2. Cho ABC. Gi I l im trn cnh BC sao cho BI 2 IC . Tnh vecto AI theo AB v AC .
2
Bi 3. Cho ABC. Gi J l im trn cnh AC sao cho JA JC . Hy tnh vecto BJ theo BA v BC .
3
Trang 21

Bi 4. Cho ABC. Gi M l im tha mn : MB 2 MC 0 . Tnh AM theo AB v AC


2
Bi 5. Cho ABC. Gi M trn cnh BC sao cho MB MC . Tnh AM theo AB v AC
3
Bi 6. Cho ABC. Gi K l im trn tia i ca AB sao cho KB 4 KA . Hy tnh vecto
CK theo BA v BC .
Bi 7.Cho ABC , gi G l trng tm tam gic v B 1 l im i xng ca B qua G. Hy biu din
CB1 , AB1 , MB1 theo AB v AC , vi M l trung im ca BC.
Bi 8. Cho ABC. Gi I l im trn cnh BC ko di sao cho IB 3IC .
a) Tnh AI theo AB, AC .
b) Gi J, K ln lt l cc im thuc cnh AC, AB sao cho JA 2IC, KB 3KA .
Tnh JK theo AB v AC .
c) Tnh BC theo AI v JK .
Bi 9. Cho ABC , I thuc on BC , sao cho 2CI = 3BI, J l im trn BC ko di sao cho 5JB=2JC
a) Tnh AI , AJ theo AB, AC
b) Gi G l trng tm ABC.Tnh AG theo AI, AJ
Bi 10. Cho ABC c trng tm G
a) Tnh AG theo AB, AC
b) Gi E l im trn cnh AB tha AE

1
BE . F l im trn cnh AC tha AF 2CF . Tnh AG
2

theo AE, AF .
c) AG ct EF ti I.Xc nh I v tnh

AI
.
AG

d) Ci P l trung im ca EF. Tnh AP theo AB, AC .AP ct BC ti K. Tnh

AP
.
AK

Bi 11. Cho ABC. Gi M, N ln lt l trung im ca AB, AC. Chng minh rng:

1 1
2 4
4 2
a) AB CM BN
c) AC CM BN
c) MN BN CM .
3
3
3
3
3
3
Bi 12. Cho ABC c trng tm G. Gi H l im i xng ca B qua G.

a) Chng minh: AH

2 1
1
AC AB v CH AB AC .
3
3
3

b) Gi M l trung im ca BC. Chng minh: MH

1 5
AC AB .
6
6

Bi 13. Cho ABC. Trn cc ng thng BC, AC, AB ln lt ly cc im M, N, P sao cho



MB 3 MC , NA 3CN , PA PB 0 .


a ) Tnh PM , PN theo AB, AC
b) Chng minh: M, N, P thng hng.
Bi 14. Cho ABC. Gi A1, B1, C1 ln lt l trung im ca BC, CA, AB.

a) Chng minh: AA1 BB1 CC1 0


Trang 22

b) t BB1 u, CC1 v . Tnh BC , CA, AB theo u v v .


Bi 16. Cho ABC. Gi I l im trn cnh BC sao cho 2CI = 3BI. Gi F l im trn cnh BC ko di sao
cho 5FB = 2FC.

a) Tnh AI , AF theo AB v AC .

b) Gi G l trng tm ABC. Tnh AG theo AI v AF .


Bi 17. Cho ABC c trng tm G. Gi H l im i xng ca G qua B.

a) Chng minh: HA 5HB HC 0 .

b) t AG a , AH b . Tnh AB, AC theo a v b .


Bi 18. Cho ABC .t u AB, v AC . Gi P l im i xng ca B qua C. Tnh AP theo u, v . Gi Q,
1
1
R l hai im xc nh bi biu thc : AQ AC , AR AB . Tnh RP, RQ theo u, v .
2
3
Bi 19. Cho ABC. Gi N, P ln lt l trung im ca CA, AB.t a BN v b CP .
Tnh cc vecto AB, AC theo cc vecto a, b .
Bi 20. Cho ABC. Gi M l trung im ca AB v N l im tha :
NC 2 NA . Gi K l trung im ca MN.
1
1
a) Chng minh rng : AK AB AC
4
6
b) Gi D l trung im ca BC . Chng minh rng : KD

1
1
AB AC .
4
3

Bi 21.
1. Cho hnh bnh hnh ABCD tm O. t a AO, b BO . Hy biu din cc vecto
AB , BC , CD , DA theo a, b
2. Cho tam gic ABC c G l trng tm. D l im i xng vi G qua C.

t u AG, v AD . Tnh AB, AC , BC theo u, v .


3. Cho hnh lc gic u ABCDEF tm O.
i) t u AB, v AF . Biu din AC , AD, AE , BC , BD, BE, BF , CD,
CE , CF , DE, DF , EF teo u, v .

ii) t a OA, b OB . Tnh cc vecto trn theo a, b .


Bi 22. Cho hnh bnh hnh ABCD , M l mt im trn AB, N l mt im trn CD sao cho
1
1
AM AB, DN DC
3
2
a) Tnh AN theo AB v AC .
b) Gi I, J ln lt l cc im nh bi BI BC v AJ AI . Tnh AI , AJ theo AB, AC , v .
c) nh , J l trng tm tam gic BMN.
Bi 23. Cho hnh bnh hnh ABCD. Gi I, J ln lt l trung im ca BC v CD . Hy tnh cc vecto
AC , AI , AJ theo cc vecto AB v AD .

Trang 23

Bi 24. Cho hnh bnh hnh ABCD, t AB a , AD b . Gi I l trung im ca CD, G l trng tm ca

tam gic BCI. Phn tch cc BI , AG theo a , b .

Bi 25. Cho hnh thang OABC, AM l trung tuyn ca tam gic ABC. Hy phn tch

AM theo cc

OA, OB, OC .

Bi 26. Cho hnh thang OABC. M, N ln lt l trung im ca OB v OC. Chng minh rng:

1
a) AM OB OA
2

1
b) BN OC OB
2

c) MN

1
OC OB .
2

VN 5 : - CHNG MINH BA IM THNG HNG.


- CHNG MINH NG THNG I QUA MT IM
PHNG PHP CHUNG :
1. Mun chng minh 3 im A,B,C thng hng, ta i chng minh:
AB k . AC ;(kR) (1)
nhn c (1) ta la chn mt trong hai hng
- Hng 1: S dng cc qui tc bin i bit
- Hng 2: Xc nh AB, AC thng qua mt t hp trung gian.
2. chng minh ng thng d lun i qua im I, ta ly hai im thch hp A, B trn d v chng minh ba
im A, B, I thng hng
Tnh cht : Cho ba im A, B, C c nh v , , sao cho : 0 . Nu : IA IB IC 0
( I c nh ) th MN MA MB MC MI . Khi , ng thng MN lun i qua im c
nh I.

Bi 1.
1. Cho im O c nh v ng thng d i qua hai im A, B c nh. CMR im M thuc
ng thng d khi v ch khi c s sao cho : OM OA 1 OB . Vi iu kin no ca th
M thuc on AB.
2. Cho ba im A, B, C v im O ty . CMR : A, B, C thng hng OC

OA k OB
k 1
1 k

Bi 2. Cho tam gic ABC


a) Gi P,Q l hai im ln lt tha 2 PB PC 0 (1) v 5QA 2QB QC 0 (2)
CMR: P, Q, A thng hng.
b) Gi I l im i xng vi B qua C, J l trung im ca A, C, K l im trn AB sao cho AB = 3AK .
CMR: I, J, K thng hng
Bi 3.
1. Cho tam gic ABC, ly im I, J tha: IA 2 IB 0 (1) v 3 JA 2 JC 0(2)
CMR: IJ i qua trng tm cua tam gic ABC.
2. Cho ABC. Gi O, G, H theo th t l tm ng trn ngoi tip, trng tm, trc tm ca
ABC. Chng minh rng: O, G, H thng hng.
Trang 24

Bi 4.Cho ABC, trng tm G. Ly im I, J sao cho:


2 IA 3IC 0 (1) v 2 JA 5 JB 3 JC 0 ( 2)
a) CMR: M, N, J thng hng, vi M,N ln lt l trung im ca AB v BC.
b) CMR: J l trung im ca BI

Bi 5. Cho ABC. Ly M, N, P tha mn biu thc : MB 2 MC , NA 2 NC 0,

PA PB 0

a) Tnh AP, AM , AN theo AB, AC .


b) Chng minh rng : M, N, P thng hng.
Bi 6. Cho ABC. Ly M, N, P tha mn biu thc: MA 2MB 0; 6 PC PA ; NB 3NC 0
a) Tnh AP, AM , AN theo AB, AC .
b) Chng minh rng : M, N, P thng hng.


1
Bi 7. Cho ABC vi I, J, K ln lt c xc nh bi: IB 2 IC , JC JA , KA KB .
2

a) V hnh v tnh IJ , IK theo AB v AC .


b) Chng minh ba im I, J, K thng hng .

Bi 8. Cho ABC. Hai im I, J c xc nh bi: IA 3IC 0 , JA 2 JB 3JC 0 . Chng minh 3 im


I, J, B thng hng.

Bi 9. Cho ABC. Hai im M, N c xc nh bi: 3MA 4 MB 0 , NB 3NC 0 . Chng minh 3 im


M, G, N thng hng, vi G l trng tm ca ABC.


Bi 10. Cho ABC c trng tm G, I l trung im ca cnh BC. Gi M, N tha 3MA MB 0 ,

2 NB 3 NC 0 .

1
a) Chng minh IG AB AC
6

b) Chng minh G, M, N thng hng.


Bi 11. Cho tam gic ABC. Trn cc ng thng BC, AC, AB ln lt ly cc im M, N, P sao cho

MB 3MC , NA 3CN , PA PB 0 .


a) Tnh PM , PN theo AB , AC .
b) Chng minh ba im M, N, P thng hng.

Bi 12. Cho tam gic ABC. Gi I l trung im ca BC, D v E l hai im sao cho BD DE EC .

a) Chng minh AB AC AD AE .

b) Tnh AS AB AD AC AE theo AI . Suy ra ba im A, I, S thng hng.

Bi 13.

Cho tam gic ABC. Cc im M, N c xc nh bi cc h thc BM BC 2 AB ,

CN x AC BC .
a) Xc nh x A, M, N thng hng.

Trang 25

b) Xc nh x ng thng MN i trung im I ca BC. Tnh

IM
.
IN

Bi 14. Cho tam gic ABC .Ly cc im M , N sao cho : 2 MA 3MB 0, 2 NA 3 NC 0 . G l


trng tm tam gic.

a) Bit AG x AM y AN .Xc nh x, y .

3
b) E l im thuc BC tho mn BC BE .Hi M, N, E c thng hng hay khng?v sao?
2
Bi 15. Cho tam gic ABC. Cho cc im M , N , P sao cho

MB 3CM 0, NA 3MC 0,2 PA AB 0 .

a) Biu din MP theo AB, AC


b) Biu din NP theo AB, AC


c) CMR: 3 im M , N , P thng hng.

Bi 16. Cho tam gic ABC . M l im tho mn 2 MA MB 0 . G l trng tm tam gic ACM .


a) CMR : 3GA 2GB 4GC 0 .

b) Gi I l im tho mn IA k .IB .Biu din GI theo cc vc t GA, GB .Tm k 3 im C , I , G


thng hng.
Bi 17. Cho t gic ABCD
a) Chng minh AB CD AD CB .
b) Gi M, N l cc im c xc nh bi MA 2 MB 0, 2 NC 3 NA 0 . Gi G l trng tm tam gic
ABC. Chng minh G, M, N thng hng.
Bi 18. Cho hnh bnh hnh ABCD, M l trung im ca BD, P l im tha PA 2 PD 0 . Q l im i
xng vi A qua B.
a) Tnh QM , QP theo AB v AC
b) Chng minh rng 3 im M, P, Q thng hng
c) Gi G l trng tm ca tam gic AQC. CMR : AB QD 3QP .
Bi 19. Cho hnh bnh hnh ABCD tm O. ly cc im I, J sao cho : 3IA 2 IC 2 ID 0(1) ,
JA 2 JB 2 JC 0(2) . CMR: I, J, O thng hng.

Bi 20. Cho hnh bnh hnh ABCD . I l im tho mn 2 IA AB 0 . M l im tho mn


IC 3MI 0 . Chng minh rng :
1 2
a) BM AD BI
;
3
3

b) B, M , D thng hng.

Bi 21. Cho bn im O, A, B, C sao cho : OA 2OB 3OC 0 . Chng t rng A, B, C thng hng.
Bi 22. Cho hnh bnh hnh ABCD. Trn cc tia AD, AB ln lt ly cc im F, E sao cho AD =
AB =

1
AF,
2

1
AE. Chng minh:
2

a) Ba im F, C, E thng hng.

Trang 26

b) Cc t gic BDCF, DBEC l hnh bnh hnh.


Bi 23. Cho hnh ch nht ABCD v cc im M, N, P ln lt thuc cc cnh AB, BC, CD sao cho :
AM BN CP 1

. Trn ng thng AN ly im Q sao cho : AQ k AN .


AB BC CD 3
a) Tnh AN, MP theo AB, AC .
b) nh k M, P, Q thng hng.

Bi 24. Cho ABC. Gi A, B, C l cc im nh bi: 2 AB 3 AC 0 , 2BC 3BA 0 ,

2C A 3C B 0 . Chng minh cc tam gic ABC v ABC c cng trng tm.

Bi 25. Cho tam gic ABC c trng tm G. Cc im M, N tho mn: 3MA 4 MB 0 , CN

1
BC .
2

Chng minh ng thng MN i qua trng tm G ca ABC.

Bi 26. Cho tam gic ABC. Cc im M, N tho mn MN 2 MA 3MB MC .

a) Tm im I tho mn 2IA 3IB IC 0 .


b) Chng minh ng thng MN lun i qua mt im c nh.
Bi 27. Tm im C trn on AB sao cho : CA 2CB 0 . Cho im M bt k trong mt phng v gi
MN l vect nh bi : MN MA 2MB . Chng t ng thng MN qua mt im c nh.

Bi 28. Cho t gic li ABCD, im M trong mt phng tha: MN MA 2MB 3MC 4MD .
a) Chng minh: MN lun i qua mt im c nh khi M thay i.
b) Gi P l trng tm ABN. Chng minh: MP lun i qua im c nh khi M thay i.
Bi 29. Cho hnh bnh hnh ABCD c cc im M, I, N ln lt thuc cc cnh AB, BC, CD sao cho
1
1
AM AB; BI k .BC ; CN CD . Gi G l trng tm tam gic BMN . nh k ng thng AI
3
2
qua G.
Bi 30. Cho hnh bnh hnh ABCD tm O.
a) M, N l hai im lu ng sao cho : MN MA MB MC MD .
Chng minh MN lun i qua mt im c nh.
b) E, F l cc im tha : 2 EA 3EB 0, 3FB 4 FC 0 .I, J, K ln lt l cc im tha
IJ 2 IA 3IB; IK 3 IB 4 IC . Cng minh ba im E, I, J thng hng; F, I, K thng hng.

Bi 31. Cho tam gic ABC, ly cc im P, Q sao cho : PA 2 PB, 3QA 2QC 0
a) Biu th AP, AQ theo AB, AC .
b) Chng minh PQ i qua trng tm tam gic ABC.
Bi 32. Trn cc cnh ca tam gic ABC ly cc im M, N, P sao cho :
MA 3MB 6 NB NC PC 2 PA 0 .
Hy biu th AN qua AM v AP , t suy ra M, N, P thng hng.
Bi 33. Cho tam gic ABC. im M, N, P l cc im tha mn :
MB MC; NC NA; PA PB ( , , 0, 1).
Chng minh rng M, N, P thng hng khi v ch khi : 1

Trang 27

VN 6: TM TP IM THA MN H THC
PHNG PHP CHUNG :
tm tp hp ( qu tch ) im M tha mn iu kin K, ta quy v mt trong cc dng sau :
1. Nu MA MB vi A, B c nh th M thuc ng trung trc ca on AB.
2. MA v vi A c nh , v 0 v c di khng i th M thuc ng trn tm A, bn knh bng v .
3. Nu MA k .v vi im A c nh, v cho trc th tp hp im M l ng thng qua A v cng
phng vi v .
Bi 1.
1. Cho 2 im c nh A, B. Tm tp hp cc im M sao cho:


a) MA MB MA MB .

b) 2MA MB MA 2MB .
2. Cho on thng AB = 3a. Tm tp hp im M sao cho MA 2 MB 3 .
3. Cho hai im A, B v ng thng d. Vi mi im N trn d ta dng im M tha
NM 2 NA 3 NB . Tm tp hp cc im M khi N thay i trn d.
4. Cho hai im A, B v ng trn ( O; R). Vi mi im N trn (O; R) ta dng im M tha
NM 2 NA 3 NB . Tm tp hp cc im M khi N thay i trn (O; R).
Bi 2. Cho ABC tm tp hp nhng im M tha mn:
MA k MB k MC 0 (1)
Bi 3. Cho ABC v im D nm trn cnh BC sao cho DB 2 DC
a) Tnh AD theo AB v AC .
b) M l mt im di ng tha mn iu kin : ( MA MB)( MB 2 MC ) 0 .
Chng minh M lun thuc mt ng trn c nh m ta phi xc nh tm v bn knh.
Bi 4. Cho ABC. Tm tp hp cc im M sao cho:

3
a) MA MB MC MB MC .
2


c) 2MA MB 4MB MC



b) MA BC MA MB .


d) 4MA MB MC 2MA MB MC .

e) MA MB MC 3

f) MA 2 MB 3MC 12

Bi 5. Cho ABC.


a) Xc nh im I sao cho: 3IA 2IB IC 0 .
b) Chng minh rng ng thng ni 2 im M, N xc nh bi h


thc: MN 2MA 2MB MC lun i qua mt im c nh.
Trang 28




c) Tm tp hp cc im H sao cho: 3HA 2HB HC HA HB .


d) Tm tp hp cc im K sao cho: 2 KA KB KC 3 KB KC .

Bi 6. Cho ABC.


a) Xc nh im I sao cho: IA 3IB 2IC 0 .


b) Xc nh im D sao cho: 3DB 2DC 0 .
c) Chng minh 3 im A, I, D thng hng.


d) Tm tp hp cc im M sao cho: MA 3MB 2MC 2MA MB MC .
Bi 7. Cho ABC, M l im ty trong mt phng.

a) Chng minh: v 3MA 5MB 2MC khng i.


b) Tm tp hp im M tha mn: 3MA 2MB 2MC MB MC .

HD: a/ Chng minh: v 3BA 2BC .

b/ M thuc ng trn tm I, bn knh

1
BC .
3

Bi 8. Cho ABC, tm tp hp nhng im M tha mn:



a) kMA MB kMC, k .
b) MA 1 k MB kMC 0 .
HD: a/ ng thng qua B, // AC.

b/ ng trung bnh // AC.


AM
CN
Bi 9. Cho ABC. Ly hai im M, N di ng trn cc tia AB v AC sao cho
. Dng hnh bnh

AB
CA
MNCP. Tm tp hp nhng im P.
MB
NC
PA
Bi 10. Cho ABC, cc im M, N, P di ng trn cc tia BC, CA v AB sao cho
.

MC
NA
PB
Dng hnh bnh hnh MNPQ. Tm tp hp im Q.
Bi 11. Cho tam gic ABC.
a) Xc nh im D tha : DA 3DB 0
b) Tm tp hp im M tha : MA 3MB 8

Bi 12. Cho hnh bnh hnh ABCD. Tm tp hp im M tha : MA MB MC MD 4 AB


Bi 13. Cho hnh bnh hnh ABCD. Ly im M ty .
a) CMR : MA MC MB MD
b) Tm qu tch cc im M sao cho : MA MC MA MD
Bi 14. Cho t gic ABCD .
a) Xc nh im O sao cho : OB 4OC 2OD
b) Tm tp hp im M tha h thc :
Trang 29

Bi 15. Cho hnh ch nhat ABCD tam O , em M la1 em bagt y:


a) T MS = MA + MB + MC + MD teo MO
T oy ra
g tag MS
qa 1 em
cog
qay

x

b) Trm tap p em M toa MA + MB + MC + MD = a ( a > 0 co tr c )




c) Trm tap p em N toa NA + NB = NC + ND
Bi 16. Cho tam gic ABC, tm tp hp im M sao cho:
a) MA k MB k MC k R .
b) MA 1 k MB 1 k MC 0 k R
c) MA 1 k MB k MC 0 k R
Bi 17. Cho t gic ABCD. Tm tp hp im M sao cho :
MA MB MC MD MA MB 2MC

Bi 18. Cho tam gic ABC. Tm tp hp im M sao cho vect v MA MB 2 MC cng phng vi BC
VN 7: MT S BI TON CC TR
Bi 1. Cho lc gic ABCDEF u .Tm tp hp cc im M sao cho


MA MD ME MB MC MF nh nht.

Bi 2. Cho ABC v ng thng d c nh. Tm im M trn d sao cho


a) u 2MA MB MC c di nh nht.

b) v MA 3MB 2MC c di nh nht.



c) x MA MB MC c di nh nht.


d) y 5MA 2MB MC c di nh nht

Bi 3. Cho tam gic ABC v ng thng d. Tm trn d im M sao cho : MA MB 3MC nh nht.
Bi 4. Cho tam gic nhn ABC ni tip ng trn (O). Tm im M thuc (O) sao cho MA MB MC
nh nht , ln nht

Trang 30

BI 4 : H TRC TA
A. TM TT L THUYT
1. Trc ta v di i s trn trc :
a. nh ngha : Trc ta ( gi tt l trc) la
g tag tre o xac x em O c nh va1 vect
n v i co oda
bag 1.

+ Ky e trc (O; i ) hoc xOx


+ im O c gi l gc ta
+ Hng ca vect n v l hng ca trc

x,

b. Ta im : Cho im ty M nm trn trc O; i . Khi c duy nht s k xc nh : OM k.i .

S k c gi l ta ca im M i vi trc O; i .
K u : M = ( k ) hoc M( k )
c. Ta vect : Cho vect a nm trn trc O; i . Khi c duy nht s t xc nh : a t.i .

S t c gi l ta ca vect a i vi trc O; i .
K u : a t hoc a t

Nhn xt : Vy ta c ta ca im M cng chnh l ta ca vect OM


Tnh cht : Cho a x ; b x' . Khi :
i) a b x x' .
ii) .a .b .x .x' , , R .

d. di i s ca vect : Cho hai im A, B nm trn trc Ox. Khi c duy nht s t sao cho AB t. i .
Ta gi s t l di i s ca vect AB i vi trc cho. K hiu AB .
N vy : AB AB. i
Nhn xt :

i) Nu AB cng hng vi vect i tr AB AB .

ii) Nu AB ngc hng vi vect i tr AB AB .

Tnh cht : Cho A(a ) , B( b). Khi :


) AB b a
) AB BA
) AB OB OA
v) AB BC AC ( H thc Sa l ), vi A, B, C bt k trn trc Ox
v) AB CD AB CD

2. H trc ta :
x'

y'

Trang 31 x

v O; j

a. nh ngha : H trc ta O; i , j gm hai trc O; i

vung gc vi nhau. Trong :

O; i : trc oa , u l Ox
O; j : trc tg , u l Oy

: gogc toao



i, j : vec t vx ( i j 1 vai j )

H trc ta O; i , j cn c gi l Oxy.
Ch : Mt phng m trn chn mt h trc ta Oxy c gi l mt phng ta Oxy ( hay mt phng
Oxy)
b. Toa o cua mot iem va cua mot vec t:

i . nh ngha 1 : Co M mp(Oxy) . K o vec t OM c be de mot cac


dy agtteo i, j b et c co dag : OM xi y j

v x,y

.
x'

Caqp og(x;y) trog et c tre c go latoaoca em M.


Ky hieu: M(x ; y) ay M = (x; y )
( x: oa
oca em M; y: tg oca em M )

P
y'

Y ngha hnh hoc:


Gi P, Q ln lt l hnh chiu ca M ln trc Ox,
/n

Oy tr : M ( x; y )


OM xi y j = OP OQ

x'

M : OP OP. i ; OQ OQ. j
Sy r a: x OP

vay=OQ

y'

e2

agt teo i, j b et c co dag : a a1 i a2 j

v a1,a2 .

Caqp og(a1; a 2) trog et c tre c go latoaoca vec t a .

Ky hieu:
a (a1; a2 ) ay a a1 ; a 2

a = (a1;a2 )

/n

e1

x'

Y ngha hnh hoc: a1 A1B1

P
y'

a a1 i a2 j

B2

A2

B
H
x

x'

ii. nh ngha 2: Co a mp(Oxy) . K o vec t a c be de mot cac dy

vaa2 =A 2 B2

A1

B1

y'

iii. Cac cong thc va nh ly ve toa o iem va toa o vec t :


nh ly 1 : Neg A( x A ; y A ) vaB(x B ; yB ) tr

AB ( x B x A ; yB y A )

nh ly 2 :

Neg a (a1; a2 ) vab (b1; b2 ) tr

B( xB ; y B )
A( x A ; y A )

Trang 32

a1 b1
a2 b2

* ab

* a b (a1 b1; a2 b2 )

* a b (a1 b1; a2 b2 )

* k .a (ka1; ka2 )

(k )

a ka 2
nh l 3 : a cng phng vi vect b b 0 k R : 1
b1 kb2

nh l 4 : Cho hai im A( x A ; y A ) vaB(x B ; yB ) . Trg im I ca on AB c ta l :

x A xB

x I
2

y y A yB
I
2
nh l 5 : Cho ba im A( x A ; y A ); B ( x B ; y B ) v C ( xC ; y C ) . Khi trng tm G ca tam gic ABC

x A x B xC

xG
3
c ta l :
y y A y B yC
G
3

nh l 6 : im chia on thng AB theo t s k


nh ngha : im M chia on AB theo t s k khi v ch khi MA k MB .
x A k .x B

xM 1 k
(k 1)
Khi , ta im M c xc nh nh sau :
y y A k.y B
M
1 k

Nu M l trung im ca on AB (ng vi k=-1).Khi , ta im M c xc nh nh sau:


x A .x B

xM
2

y y A .yB
M
2

B. PHNG PHP TON


VN 1: TM TA CA MT IM HAY MT VECT .
PHNG PHP CHUNG :
1. S dng cng thc v ta im vect
2. S dng iu kin ca hai vect cng phng, ba im thng hng,
Bi 1. Vit ta ca cc sau:

a) a 2i 3 j ; b i 5 j ; c 3i ; d 2 j .

Trang 33

b) a i 3 j ; b i j ; c i j ; d 4 j ; e 3i .

Bi 2. Vit di dng u xi yj khi bit to ca u l:

a) u (2; 3); u (1;4); u (2;0); u (0; 1) .

b) u (1;3); u (4; 1); u (1;0); u (0;0) .

Bi 3. Cho a (1; 2), b (0;3) . Tm to ca cc sau:

a) x a b ; y a b; z 2a 3b .

b) u 3a 2b ; v 2 b ; w 4a 3b .

Bi 4. Cho A x0 ; y0 . Tm im i xng ca A ln lt qua cc trc ta .


Bi 5. Cho hai im A(3; 5), B(1; 0) .

a) Tm to im C sao cho: OC 3 AB .
b) Tm im D i xng ca A qua C.
c) Tm im M chia on AB theo t s k = 3.
d) Tm im C tam gic ABC nhn O l trng tm.
Bi 6. Cho ba im A(1; 2), B(0; 4), C(3; 2).

a) Tm to cc AB , AC , BC .

c) Tm ta trung im I ca on AB.

b) Tm ta im M sao cho: CM 2 AB 3 AC .

d) Tm N sao cho: AN 2 BN 4CN 0 .

Bi 7. Cho ba im A(1; 2), B(2; 3), C(1; 2).


a) Tm to im D i xng ca A qua C.
b) Tm to im E l nh th t ca hnh bnh hnh c 3 nh l A, B, C.
c) Tm to trng tm G ca tam gic ABC.
Bi 8. Cho ABC c A(4; 3) , B(1; 2) , C(3; 2).
a) Tm ta trng tm G ca ABC.
b) Tm D sao cho t gic ABCD l hnh bnh hnh. Tm ta O l giao im ca AC v BD.
Bi 9 .Cho A(2; 3), B(1; 1), C(6; 0).
a) Chng minh ba im A, B, C khng thng hng.
b) Tm ta trng tm G ca ABC.
c) Tm ta im D t gic ABDC l hnh bnh hnh.
d) Tm ta im E i xng vi C qua B
Bi 10. Cho A(0; 2) , B(6; 4) , C(1; 1). Tm to cc im M, N, P sao cho:
a) Tam gic ABC nhn cc im M, N, P lm trung im ca cc cnh.
b) Tam gic MNP nhn cc im A, B, C lm trung im ca cc cnh.
Bi 11. Cho tam gic ABC c trung im cc cnh BC, AC, AB ln lt l M( -1; 1) , N( 1; 9) , P ( 9; 1) .
Trang 34

Tm ta A, B, C.

VN 2: CHNG MINH HAI CNG PHNG.


PHNG PHP CHUNG:
1. S dng iu kin hai vect cng phng:

a1 ka 2
k R :
b1 kb2
Ta c a cng phng vi vect b b 0
a
b
1 1 a 2 .b2 0
a 2 b2
2. S dng iu kin 3 im thng hng:
Ba im A, B, C thng hng AB , AC cng phng tn ti s thc k 0 sao cho: AB k . AC
Lu : chng minh 3 im A, B, C lp thnh tam gic , ta chng minh AB , AC khng cng phng

Bi 1. Cc cp vect sau y c cng phng khng?


a) a 3; 2, b 6; 4
b) c 4; 8, b 0,5;1
c) u 2013; 0 , v 6; 0

d) m 3; 5 , n

5; 3

Bi 2. Cho a 1; 2 ; b 3; 1 v c 6; 5 . Tm m vect m a b cng phng vi c .


Bi 3. Trong mt phng Oxy cho : a x 2 1; 3 x 2 ; b 2; 1 v A0;1 .
a) Tm x a cng phng vi b .
b) Tm ta im M nm trn trc honh AM cng phng vi b .
Bi 4. Trong mt phng Oxy cho : b 2; 1 v A0;1 .Tm ta ca M AM cng phng vi b v
c di bng 5 .

Bi 5. Cho A(1; 4), B( 3; 2) v u (2 m 1;3 4m) . Tm m AB v u cng phng.


Bi 6. Cho ba im A(1; 1), B(1; 3), C(2; 0). Chng minh ba im A, B, C thng hng.
Bi 7. Trong mt phng Oxy, cho ba im A 3; 4 , B1; 1, C 9; 5 .
a) Chng minh ba im A, B, C thng hng.
b) Tm ta im D sao cho A l trung im ca BD.
c) Tm ta im E trn trc Ox, sao cho A, B, E thng hng.
Bi 8. Cho ba im A2; 5, B1; 2 , C 4; 7 .
a) Tm ta im M sao cho : AM 2 AB 3BC 5. i .
b) Tm im N trn trc Ox sao cho A, B, N thng hng.
Bi 9. Trong mt phng Oxy cho A 1; 4, B1; 1, C 4; 2 .
a) Chng minh ba im A, B, C to thnh mt tam gic .
b) Tm ta im D sao cho ABCD l 1 hnh bnh hnh.
c) Tm ta im E (x ; 6) sao cho A, B, E thng hng.
Bi 10. Trong mt phng Oxy cho A 4;1, B2; 4 , C 2; 2 .
Trang 35

a) Chng minh ba im A, B, C to thnh mt tam gic .


b) Tm ta trng tm G ca tam gic ABC.
c) Tm ta im D sao cho C l trng tm ca tam gic ABC.
d) Tm ta im E trn trc Ox sao cho A, B, E thng hng.
e) Tm ta im F sao cho ABCF l hnh bnh hnh.

VN 3: PHN TCH MT VECT THEO HAI KHNG CNG PHNG


PHNG PHP CHUNG :
phn tch vec t u u1 ; u 2 theo hai vec t khng cng phng a a1 ; a 2 v b b1 ; b2 , ta
thc hin cc bc sau:
u xa1 yb1
1. Gi s u xa yb . Khi ta c h phng trnh : 1
u 2 xa 2 yb2
2. Gii h phng trnh ny ta tm c x, y.
3. Kt lun : u x a yb
1

Bi 1. Cho a (2; 0), b 1; , c (4; 6) .

a) Tm to ca d 2a 3b 5c .

b) Tm 2 s m, n sao cho: ma b nc 0 .

c) Biu din c teo a , b .

d) Tm m e ( m 1; 2) cng phng vi b
Bi 2. Cho hai vect a 3; 2 , b 4; 5 .
a) Hy biu th cc vect a, b qua hai vect i, j .

1
b) Tm ta cc vect c a b; d 2a b; u a 4b . Biu th vect u qua hai vect c, d .
2
Bi 3. Cho hai vect a 3; 4 , b 1; 3, c 2; 0 .
a) Tm ta cc vect 2a b; a 3b 2b .
b) Xc nh k, l sao cho : k a l b c 0 .
c) Xc nh k, l sao cho vect c cng phng vi vect v k a l b v v 5 .

Trang 36

CHNG 2 :TCH V HNG V NG DNG


BI 1. TCH VO HNG HAI VECT
A. TM TT L THUYT.
I. Gi tr lng gic ca mt gc bt k ( t 0 0 n 180 0 )

Vi mi gc 0 0 180 0 ta xc nh
mt im M trn na ng trn n v sao
cho MOx . Gi x; y l ta ca im
M , ta c :
- tung y ca M l sin ca gc , k hiu l
sin
- honh x ca M l cos ca gc , k hiu
l cos
y
- t s x 0 l tang ca gc , k hiu l
x
tan .
x
y
- t s y 0 l cotang ca gc x 0 ,
x
y
k hiu l cot .

y
1

-1

Cc s sin , cos , tan , cot c gi l


gi tr lng gic ca gc . Ta c cc tnh
cht sau:
sin 180 0 sin ;
cos 180 0 cos

tan 180

tan ;

cot 180

M(x; y)

x
1

-1

cot

BNG GI TR LNG GIC CA MT S GC C BIT:

Trang 37

2. Gc gia hai vect:


Cho hai vect a v b u khc vect 0 . T mt im O bt k ,
A

v cc vect OA a; OB b . Gc AOB

( vi 0 0 180 0 ) l gc ca a v b . Ta k hiu : a, b .
Ch :

i) Nu a 0 hoc b 0 tr ta xem gc ca a v b l
ty t 0 0 n 1800 .

ii) 0 a v b cng hng.

iii) 180 a v b ngc hng.

3. Tch v hng ca hai vect:

a. nh ngha : Cho hai vect a v b u khc vect 0 . Tch v hng ca hai vecto a v b l mt s ,



k hiu l a . b , c xc nh bi cng thc: a . b a . b . cos(a , b ) .

T nh ngha ta c : OA. OB OA. OB. cos AOB


Nhn xt :

i) a. a a

a a

) AB AB 2
) 0. a a. 0 0 , a


v) a, b 0 0 a b a . b a . b


v) a, b 180 0 a b a . b a . b

vi) a, b 90 0 a . b 0

vii) a, b 90 0 a . b 0


viii) a, b 90 0 a b a . b 0 ( iu kin vung gc )

Trang 38

a 0 b 0 ( a 0 b 0 )
ix ) a. b 0
a b khi a 0 b 0

b. Tnh cht : vi mi vect a , b, c, v m


i) a. b b. a ( Tnh cht giao hon )


m.a.b m.a . b m.b .a ( Tnh cht kt hp)

ii) a. b c a.b a. c ( Tnh cht phn phi i vi php cng, php tr )


iii)
c. Cc hng ng thc ng nh :

i) a b a 2.a. b b
2

ii) a b a b a b

d. nh l v hnh chiu vect :


Gi C, D l hnh chiu ca C, D ln ng thng cha on thng AB, ta c : AB. CD AB. C ' D '

C
D

4. Biu thc ta ca tch v hng


a) Biu thc gii tch ca tch v hng

Cho hai vecto a (a1 ; a 2 ); b (b1 ; b2 ) , ta c: a . b a1b1 a 2 b2


2

2
2
b) di ca vecto : Cho vecto a (a1 ; a 2 ) , ta c : a a 2 a.a a1 .a1 a 2 .a 2 a1 a 2

2
2
Do , di ca vecto a c xc nh bi cng thc : a a1 a 2
c) Khong cch gia hai im :
Cho hai im A( x A ; y A ); B( x B ; y B ) , ta c: AB ( x B x A ; y B y A ) .
Do , khong cch gia hai im A, B bng di vecto AB .
AB AB ( x B x A ) 2 ( y B y A ) 2

d) Gc gia hai vecto

Cho hai vecto a (a1 ; a 2 ); b (b1 ; b2 ) , ta c :






a .b
a . b a . b . cos(a , b ) cos(a , b )
a .b

a1b1 a 2 b2
2

a1 a 2 . b1 b2

c bit : a b a1b1 a 2 b2 0
Trang 39

5. Mt s cng thc nng cao :


1. Cho ABC vi AB ( a1 ; a 2 ); AC (b1 ; b2 ) , ta c :
1
1 a1 a 2 1
S ABC AB, AC
a1b2 a 2 b1
2
2 b1 b2 2

H
C

1
2. Din tch ABC tnh cng thc : S ABC
AB . AC ( AB. AC ) 2
2


AH BC
AH .BC 0
3. H latr c tam tam gac ABC
BH AC
BH .AC 0
2


AA' BC

4. A' laca

g cao et A

BA' c
g p g BC

A'

IA=IB
5. I latam
g tro
goa
teg
p tam gac ABC
IA=IC

I
C

6. D l chn ng phn gic trong ca gc A ca tam gic ABC


AB
DB
.DC
AC

7. D l chn ng phn gic ngoi ca gc A ca tam gic ABC


AB
D' B
.D ' C
AC

AB
g tro
o teg
p ABC JA
.JD
8. J latam
BD

J
C
B

B. PHNG PHP TON .


VN 1: GI TR LNG GIC
PHNG PHP CHUNG:
1. S dng nh ngha gi tr lng gic.
2. S dng mi quan h gia hai gc ph nhau, b nhau.
3. S dng cc h thc lng gic c bn
Bi 1. Tnh gi tr cc biu thc sau:

Trang 40

a) a 00 b co 00 c 900

b) a co900 b 900 c 1800

c) a2 900 b2 co 90 0 c2 co180 0

d) 3 2 900 2 co2 60 0 3ta2 450

e) 4a2 2 450 3(a ta 450 )2 (2a co450 )2


Bi 2. Tnh gi tr ca cc biu thc sau:
a) x co x khi x bng 00; 45 0; 600.

b) 2 x co2 x khi x bng 450; 300.

Bi 3. Cho bit mt gi tr lng gic ca mt gc, tnh cc gi tr lng gic cn li:


a)

1
, nhn.
4

Bi 4. Bit 150

b) co

1
3

c) ta x 2 2

6 2
. Tinh co150 , ta150 , cot150 .
4

Bi 5. Cho bit mt gi tr lng gic ca mt gc, tnh gi tr ca mt biu thc:

1
ta x 3 cot x 1
a) x , 900 x 1800 . Tnh A
.
3
ta x cot x
b) ta 2 .
c) tan a

1
.
4

Tnh B
Tnh C

co
3

3co3 2
sin x 2 cos x
3sin cos x

Bi 6. Chng minh cc ng thc sau:


a) ( x co x)2 1 2 x.co x

b) 4 x co4 x 1 22 x.co2 x

c) ta2 x 2 x ta2 x.2 x

d) 6 x co6 x 1 32 x.co2 x

e) x.co x(1 ta x )(1 cot x ) 1 2 x.co x


Bi 7. n gin cc biu thc sau:
a) co y y.ta y

b)

1 co b . 1 co b

c) a 1 ta2 a

2
2
2
d) 1 co x ta x.cot x e) 1 4 x.co x
1 2 x

( x co x )2

f) (900 x ) co(1800 x ) 2 x(1 ta2 x ) ta2 x


Bi 8. Tnh gi tr cc biu thc sau:
a) co2 120 co2 780 co2 10 co2 890
b) 2 30 2 150 2 750 2 870
VN 2: TNH TCH V HNG CA HAI VECT, GC CA HAI VECT, DI VECT.
PHNG PHP CHUNG:
1. tnh tch v hng ca hai vect , ta c th s dng :
Trang 41

+ nh ngha, tnh cht ca tch v hng.


+ nh l hnh chiu

+ Cng thc : a a

; a b a 2.a. b b

2. tnh gc ca hai vect , ta s dng cng thc :




a .b
a1b1 a2b2
cos(a , b )
a 0 v b 0
2
2
2
2
a .b
a1 a2 . b1 b2

3. p dng quy tc sau : BC 2 BC AC AB


tch v hng )

( chuyn php tnh di on thng thnh php tnh

p dng cng thc ta : AB AB ( x B x A ) 2 ( y B y A ) 2 ( nu bi ton c lin quan n ta )

Bi 1. Tnh tch v hng hai vecto a v b :


a) a 8; b 5 v ( a , b ) 60 0
b) a b 1 v (a , b ) 135 0


c) a 3; b 2 v ( a , b ) 45 0
d) a 5; b 3 v (a , b ) 1500


Bi 2. Tnh a.b ; ( a b ) 2 ; (a b ) 2 bit :




a) a ; b 6 v ( a , b ) 150 0
b) a b 3 v (a , b ) 120 0



Bi 3. Tnh (a b ).( a b ); ( 2a b ).( 2a b ) bit :

a) a 5; b 3
b) a 13; b 12


Bi 4. a) a 5; b 6 v a b .Tnh a. b .


b) a 1; b 7 v a b .Tnh a. b .


Bi 5. Cho a , b 0 . Tnh gc ca hai vect a , b . Bit :



a) a . b a . b
b) a . b a . b


c) a . b a . b
d) a 2b 3 ; a b 1
2



Bi 6.a) a 3; b 4 v (a , b ) 60 0 .Tnh a b ; a b



b) a 13; b 19 v a b 24.Tnh a b .



c) a 2; b 3 v a b 1.Tnh a b





d) a b 2. a b 4 v 2a b a 3b .Tnh a , b

Bi 7. Cho tam gic ABC u cnh a c G l trng tm ca tam gic. Tnh cc tch v hng sau :
a) AB. AC ; AB.BC ; AC.BC
b) GA.GB ; GA. AB ; GA.BC

c) AB 2 AB 3 AC
Bi 8. Cho tam gic u ABC cnh a, ng cao AH. Tnh cc tch v hng sau :
a) AH .AC ;

b) AB. AB AC ; AC . AC AB

Trang 42

c) AB AC . AC AB

d) AB 2 AB 5 AC
Bi 9. Cho tam gic ABC , trc tm H, di BC = a. Gi M l trung im ca cnh BC. Tnh tch v
hng sau : MH.MA
Bi 10. Cho hnh vung ABCD cnh a. Tnh cc tch v hng sau :
a) AB. AC ; AB.BD .
b)
c)

AB AD . BD BC ; AC AB . 2 AD AB.
AB AC AD . DA DB DC ; AB AC . BC BD BA .

d) OA. AB vi O l tm hnh vung.


Bi 11. Cho tam gic ABC .
a) CMR : BC 2 AB 2 AC 2 2. AB. AC .
b) Bit AB = 5 ; AC = 8 ; BC = 7 . Tnh AB.BC v AB. AC . T suy ra gc A.
c) Ly D thuc cnh AC sao cho CD = 3. Tnh CD.CB .
d) Gi M l trung im BC . CMR : AB. AC MA2 MB 2 .
Bi 12. Cho tam gic ABC bit AB = 3; BC = 6; AC = 8.
a) Tnh AB.BC BC.CA CA. AB .
b) Gi D l im c nh xc nh bi biu thc : 2CD 3DA . T AB. AD . T BD.
Bi 13. Cho tam gic ABC bit AB = 6; BC = 11; AC = 8.
a) Tnh AB. AC .Sy ra gc A t.
b) Trn AB ly im M sao cho AM = 2. Gi N l trung im cnh AC. Tnh AM . AN . T MN.
Bi 5. Cho tam gic ABC c AB=3; AC=5; BC=7.
a) Tnh AB. AC v tnh cos A.
b) Tnh BC.BA v tnh cos B.
c) Tnh cosC
0

Bi 5. Cho tam gic ABC c AB=5; AC=3; A 120 .Tnh BC; di trung tuyn BM v CN ca tam
gic ABC.
Bi 6. Cho tam gic ABC vung ti A v ng cao AH; HB=3 v HC =5.

a) Tnh CA.CB v AB.BC


b) Tnh AB. AH v HA. AC
Bi 7. Cho tam gic ABC cn ti A, ng cao AH. Bit BC =6
a) Tnh BA.BC v CA.CB .
b) Cho B 60 0 . Tnh BA. AH
Bi 8. Cho tam gic ABC c BC =5; CA=6; AB=8.
a) Tnh BA.BC ri suy ra gi tr ca gc B.
b) Trn cnh AB ly im D sao cho AD=3. Tnh AD. AC .
Bi 9. Cho tam gic ABC c AB = 2, BC = 4, CA = 3.

a) Tnh AB. AC , ri suy ra cosA.

b) Gi G l trng tm ca ABC. Tnh AG.BC .

c) Tnh gi tr biu thc S = GA.GB GB.GC GC.GA .


Trang 43



d) Gi AD l phn gic trong ca gc BAC (D BC). Tnh AD theo AB , AC , suy ra AD.

b) AG.BC 5

HD: a) AB.AC 3 , co A 1
2

c) S 29

d) S dng tnh cht ng phn gic DB AB .DC AD 3 AB 2 AC ,


5

AC

AD

54
5

Bi 10. Cho tam gic ABC c AB = 2, AC = 3, A = 60 . M l trung im ca BC.


a) Tnh BC, AM.

b) Tnh IJ, trong I, J c xc nh bi: 2IA IB 0, JB 2 JC .


Bi 11. Cho tam gic ABC c AB = 5, BC = 7, CA = 9
a) Tnh cosA, cosB, cosC

b) Tnh trung tuyn BM, CN.

2

Bi 12. Cho tam gic ABC vung ti A, BC = a 3 , M l trung im BC. Bit AM .BC a . Tnh AB, AC

Bi 13. Cho hnh bnh hnh ABCD c AB = 13, AD = 19, AC = 24. Tnh di BD.
Bi 14. Cho hnh ch nht ABCD c AB = 5, BC = 4. Gi M , N l trung im BC, CD.


a) Tnh AM theo AB v AD
b) AM AN
Bi 15. Cho hnh bnh hnh ABCD vi AB 3 ; AD 1 v BAD 30 0 .
a) Tnh AD. AB ; BA. BC
b) T di hai ng cho AC v BD.

c) Tnh cos AC, BD

Bi 16. Cho hnh thang vung ABCD, ng cao AB = a, AD = 3a, BC

9a
2

a) Tnh cc tch v hng sau : AC. AB ; AC . AD ; AC.BD suy ra gc AC , BD .


b) Gi M l trung im ca AC . Tnh BM . BD . Suy ra cosMBD.
Bi 17. Cho hnh thang vung ABCD , c ng cao AB, cnh y AD = a; BC = 2a . Hy tnh di on
AB trong cc trng hp sau :
a) AC. AB a 2
b) AC.BD a 2
c) IC.ID a 2 ( I l trung im ca AB )
Bi 18. Trong mt phng ta cho hai im A(5; 4) , B(3; -2) . Mt im M di ng trn Ox . Tim gi tr
nh nht ca di MA MB .
Bi 19. Cho ba im A( 1; 2) , B(-2; 3) , C(2; -1) . Tm m sao cho di AB m AC .
VN 3: CHNG MINH S VUNG GC CA HAI VECT HAI NG THNG
Trang 44

PHNG PHP CHUNG :


1. chng minh hai vect AB v CD vung gc vi nhau, ta chng minh : AB .CD 0
2. chng minh hai ng thng vung gc vi nhau ta tm trn hai ng thng hai vect khc vect
khng c tch v hng bng khng.
3. Dng biu thc ta ( nu bi c lin quan n ta ) : cho hai vect a a1 ; b1 v b a 2 ; b2 . Khi
: a b a1 .a 2 b1 .b2 0
Bi 1. Cho tam gic ABC vi A( 10; 5) , B(3; 2) , C( 6; -5) .Chng minh rng tam gic ABC vung ti B.
Bi 2. Cho tam gic ABC c A(5; 3) , B(2; -1), C(-1; 5) . Tm ta trc tm H ca tam gic.
Bi 3. Trn mt phng Oxy cho im A(-2; 1). Gi B l im i xng vi im A qua gc ta O. Tm
ta im C c tung bng 2 sao cho tam gic ABC vung C.
Bi 4. Chng minh rng : AB 2 BC 2 CD 2 DA 2 2. AC.DB vi A, B, C, D l 4 im bt k. T
suy ra iu kin hai ng cho trong t gic vung gc vi nhau.
Bi 5. Cho tam gic ABC vung cn ti A. Gi M, N, P l cc im tha :
1
1
1
AM AB; . CN CA; BP BC . Chng minh : MN AP
3
3
3
Bi 6. Cho tam gic ABC c AB = 3;AC = 4. D, E l hai im tha : 4 DB 3DC 0; 4 EB 3 EC 0
a) Biu din AD, AE theo AB, AC .
b) Chng minh AD AE
Bi 7. Cho hnh thoi ABCD. Gi I l trung im ca CD; J l trung im ca BC. Chng minh rng nu :
AI DJ th ABCD l hnh vung.
Bi 8. Cho tam gic ABC cn nh A. Gi H l trung im ca BC v D l hnh chiu ca H ln AC. Gi M
l trung im ca HD. Chng minh AM BD .
Bi 9. Gi H l trc tm ca tam gic ABC v M l trung im ca BC.
1
Chng minh rng : MH .MA BC 2
4
Bi 10. Cho t gic ABCD c AC v BD ct nhau ti O. Gi H, J l trc tm ca tam gic ABO v CDO.
Gi I, J ln lt l trung im ca AD, BC.
Chng minh HK IJ
Bi 11. Cho tam gic ABC c AB =2a; AC =a ; A 120 0 .
a) Tnh di BC v trung tuyn AM
b) Gi N trn BC sao cho BN = x .Biu din AN theo AB, AC .
T suy ra gi tr x AN BM .
Bi 12. Cho vecto a, b tha | a || b | 1 v (a 2b) (5a 4b) . Tnh a, b .

Bi 13. Cho a, b 0 , tha iu kin : (3a 5b) (2a b) v (a 4b) (a b) . Tnh cos a, b .

Bi 14. a) Cho a b v | a | 1, | b | 2 . CMR : 2a b a b .


b) Cho a, b 0 tha | a b || a b | . CMR : a b
Bi 15. Cho tam gic ABC c ng cao AH. Chng minh tam gic vung ti A nu

a) AB2 BH .BC

b) AH 2 BH .HC

Bi 16. Chng minh MA MB 4OM 2 AB 2 vi O l trung im ca AB.


Trang 45

Bi 17. Cho tam gic cn ABC ti A. H l chn ng cao h t A, im D l hnh chiu ca H ln AC.
Gi M l trung im ca HD. Chng minh AM BD

HD: 2 AM BD AH AD BH HD AH .HD AD.BH AH .HD AD.HC , AD AH HD

Bi 18. Cho hnh vung ABCD. Gi M, N l trung im ca BC, CD. Chng minh AM BN
Bi 19. Cho hnh ch nht ABCD c AB = a, AD = a 2 . Gi M l trung im ca AD. CM: BM AC
Bi 20. Cho tam gic ABC c AB = c, BC = a, AC = b. Gi BM v CN l hai trung tuyn.
Chng minh BM CN b2 c2 5a 2
Bi 21. Cho tam gic ABC c AB = a, AC = 2a. Gi D l trung im ca AC, M l im tha mn h thc

BM

1
BC . CMR : BD AM .
3

Bi 22. Chng minh rng iu kin cn v tam gic ABC vung ti A l BA. BC AB 2 .
Bi 23. Cho hai ng thng vung gc ti S ln lt ct ng trn (O) ti A, B v C, D. Chng minh
trung tuyn k t S ca tam gic SAC vung gc vi BD.
Bi 24. Cho ng trn (O; R) . Chng minh iu kin cn v AM l tip tuyn ca ng trn ti M
l : OA. OM R 2
Bi 25. Cho hnh thang vung ABCD ng cao AB = h, cnh y AD = a,BC = b.Tm iu kin a, b, h :
a) AC v BD vung gc.
b) Gc AIB 90 0 vi I l trung im ca CD.
Bi 26. Cho tam gic ABC c I l trung im ca BC, O l tm ng trn ngoi tip, H l im xc nh
bi h thc : OH OA OB OC
a) Tnh AH. BC . Suy ra H l trc tm ca tam gic ABC.
b) Tm h thc lin h gia di a, b, c ca ba cnh BC, AC, AB sao cho OH vung gc vi AI.
Bi 27. Cho tam gic ABC u cnh a. Trn ba cnh BA, BC, CA ln lt ly cc im M, N, P sao cho

BM

1
1
5
BA; BN BC; AP AC .
2
3
8
a) Tnh AB. AC
b) Phn tch MP theo AB, AC ; AN theo AB, AC .
c) Chng minh : MP vung gc vi AN.

B 28. Cho tam gic ABC vung cn ti A, AB = AC =a v cc im I, J, K sao cho AI


BJ

1
AB ;
3

1
BC ; CK k CA . Tm k AJ IK .
3

Trang 46

VN 4. CHNG MINH MT NG THC V TCH V HNG- NG THC V DI.


PHNG PHP :
p dng cc tnh cht ca tch v hng, nh ngha, nh l hnh chiu, cc qui tc : ba im, trung im,
hnh bnh hnh, trng tm v lu AB 2 AB

Bi 1. Cho tam gic ABC. M l trung im ca BC. CMR : AB. AC AM 2 MB 2 .


Bi 2. Cho hnh ch nht ABCD . M l im bt k
CMR:
a) MA MC MB MD
b) MA.MC MB.MD
c) MA 2 MC 2 MB 2 MD 2
Bi 3. Cho hai vecto AB v CD . Gi A, B l hnh chiu ca A, B ln ng thng CD. Chng minh :
AB.CD A' B'.CD .
Bi 4. Cho tam gic ABC c 3 ng cao AA, BB, CC. Gi H l trc tm.
a) Chng minh : HA.HB HA.HA'; HA.HB HB.HB' .
b) Chng minh : HA.HA' HB.HB ' HC .HC '
Bi 5. Cho tam gic ABC vi 3 trung tuyn AD, BE, CF.
CMR : BC. AD CA.BE AB.CF 0
Bi 6. Cho 4 im A, B, C, D bt k .
a) CMR : BC. AD CA.DB AB.DC 0
b) T chng minh nh l : Ba ng cao trong tam gic th ng quy
Bi 7. Cho tam gic ABC v im H thuc BC.
CMR : AH BC HB 2 HC 2 AB 2 AC 2

AB 2
Bi 8. Cho ng trn tm O, ng knh AB, M l im ty . CMR : MA.MB MO
4
Bi 9. Cho tam gic ABC c M l trung im ca BC.CMR :
AB 2 AC 2 BC 2
a) AB. AC
2
2
AB AC 2 BC 2
b) cos A
2 AB. AC
2 AB 2 2 AC 2 BC 2
AM 2
c)
4
Bi 10. Cho tam gic ABC c 3 ng trung tuyn AD, BE, CF . CMR :
3
AD 2 BE 2 CF 2 ( BC 2 AB 2 AC 2 )
4
Bi 11. Cho t gic ABCD .Gi I, J l trung im ca AC v BD.Chng minh :
AB 2 BC 2 CD 2 DA 2 AC 2 BD 2 4IJ 2
Bi 12. Cho tam gic ABC c trng tm G v M l im bt k.
a) Chng minh : MA 2 MB 2 MC 2 3MG 2 GA 2 GB 2 CG 2 .
b) Cho M chy trn ng thng c nh d. Tm v tr M :
MA 2 MB 2 MC 2 t gi tr nh nht.
Bi 13. Cho hnh ch nht ABCD, M l mt im bt k. Chng minh:

a) MA2 MC 2 MB 2 MD 2
b) MA.MC MB.MD
2

Trang 47



c) MA2 MB.MD 2 MA.MO (O l tm ca hnh ch nht).
Bi 14. Cho hai im M, N nm trn ng trn ng knh AB = 2R. Gi I l giao im ca hai ng
thng AM v BN.


a) Chng minh: AM .AI AB.AI , BN .BI BA.BI .

b) Tnh AM .AI BN .BI theo R.

1
Bi 15. Cho tam gic ABC c trc tm H, M l trung im ca BC. Chng minh: M H . MA BC 2 .
4
Bi 16. Cho AA l mt dy cung ca ng trn ( O ) v M l mt im nm trn dy cung . Chng
minh rng : 2.MA. MO MAMA MA' .
Bi 17. Cho hai ng thng AB v CD ct nhau ti M. Chng minh rng bn im A, B, C, D cng nm
trn ng trn khi v ch khi : MA.MB MC.MD .
Bi 18. Cho tam gic ABC v hai im M, M bt k . Gi I v I, H v H, K v K theo th t l hnh
chiu ca M v M ln BC, CA, AB. Chng minh : BC. II ' CA.HH ' AB.KK ' 0 .
Bi 19. Cho hnh bnh hnh ABCD . Chng minh rng : AC 2 BD 2 2( AB 2 AD 2 )
Bi 20. Cho ng trn ( O ) vi dy cung BC v ng knh AD vung gc vi BC. Trn ng thng BC
ly im M , ng thng AM ct ng trn ( O ) ti M . CMR :
a) AD. AM AD. AB

b) AM . AM ' AB 2

Bi 21. Trn mp Oxy cho hai im A(1 ; 3), B( 4 ; 2 ).


a) Tm ta im D nm trn Ox sao cho DA = DB.
b) Tnh chu vi tam gic OAB.
c) Chng t OA vung gc vi AB v t tnh din tch tam gic OAB.
d) Tm ta ca vect n v cng phng vi AB .
Bi 22. Trong mt phng ta cho bn im A(2; 3), B (-1; -1) , C(6; 0) v D(x; -3) .
a) Chng minhtam gic ABC vung cn.
b) Tm x A, B, D thng hng.
c) Tm M thuc Oy sao cho tam giac ABM vung ti M.
d) Tm im N(3; y 1) sao cho N cch u A v B.

Trang 48

VN 5 : TM TP HP IM THA MT NG THC V TCH V HNG HAY DI.

PHNG PHP CHUNG :


LOI 1. MA.v k ( A c nh , v l vect c nh )
Nu k = 0 : Tp hp im M l ng thng qua A v vung gc vi v .
Nu k 0 : Gi H, K ln lt l hnh chiu ca A, M ln ng thng cha vect v .
Ta c : MA.v k HK . v k . Do H, A, v c nh nn K c nh . Suy ra tp hp im M l
ng thng qua K v vung gc vi v .
LOI 2. MA. MB k ( A, B l hai im c nh cho trc, k l s thc cho trc ).
Nu k = 0 : Tp hp im M l ng trn ng knh AB.
Nu k 0 : Gi I l trung im ca on AB.
Ta c : MA. MB k MI 2 IA 2 k MI 2 IA 2 k .
Nh vy tp hp cc im M l :
i) Nu IA 2 k 0 : Tp hp M l ng trn tm I c bn knh R IA 2 k
) Nu IA 2 k 0 : M I
) Nu IA 2 k 0 : M
LOI 3. MA 2 MB 2 MC 2 k ( 0 ; A, B, C l cc im c nh; k l s thc cho trc ).
Gi I l im tha h thc : IA IB IC 0 , I l im xc nh duy nht.
Ta c :
MA2 MB 2 MC 2 k MI 2 k IA 2 IB 2 IC 2

k IA IB IC
m

Nh vy tp hp cc im M l :
i) Nu m 0 : Tp hp M l ng trn tm I c bn knh R m
) Nu m 0 : M I
) Nu m 0 : M
MI 2

Bi 1. Cho tam gic ABC . Tm qu tch nhng im M tha :


a) AM . AB AC. AB
Trang 49

b) MA MB ( MA MC ) 0
Bi 2. Cho on thng AB. Tm qu tch im M tha : MA 2 2.MA.MB .
Bi 3. Cho tam gic ABC. Tm qu tch im M tha :
a) MA MB ( 2MB MC ) 0

b) MA MB ( MB MC ) 0

c) 2.MA 2 MA.MB MA.MC


Bi 4. Cho hnh vung ABCD cnh a. Tm qu tch im M tha :
a) MA.MC MB.MD a 2
b) MA.MB MC.MD 5a 2
c) MA 2 MB 2 MC 2 3MD 2
d) MA MB MC ( MC MB) 3a 2
Bi 5. Cho tam gic ABC. tm tp hp nhng im M sao cho:

a) MA2 2 MA.MB


c) ( MA MB)( MB MC ) 0

b) ( MA MB)(2 MB MC ) 0

d) 2 MA2 MA.MB MA.MC

Bi 6. Cho hnh vung ABCD cnh a, tm O. Tm tp hp nhng im M sao cho:




a) MA.MC MB.MD a2
b) MA.MB MC .MD 5a 2

d) ( MA MB MC )( MC MB ) 3a2

Bi 7. Cho ABC v ng thng d . Tm M trn d u MA MB 2 MC c di nh nht.
c) MA2 MB 2 MC 2 3MD 2

BI 2. H THC LNG TRONG TAM GIC


A. TM TT L THUYT
1. H thc lng trong tam gic vung
Cho tam gic vung ABC ti A, gi b, c l hnh chiu
vung gc ca cnh AB, AC ln cnh BC. Ta c :
i. Cng thc lin quan n hnh chiu.
b 2 b'.a
c 2 c'.a
b' b 2

c' c 2
ii. nh l Pitago
a2 b2 c2
iii. Cng thc lin quan n ng cao
h 2 b'.c'
1
1
1
2 2
2
h
a
b
iv. Cng thc lin h gia cnh v gc.
b a sin B a cos C c tan B c cot anC
c a sin C a cos B b tan C b cot anB

Trang 50

2. Cc h thc lng trong tam gic :


Cho tam gic ABC . Ta k hiu :
t BC = a, CA = b; AB = c.
ha , hb , hc l di cc ng cao ln lt tng ng vi cc cnh BC, CA, AB .
ma , mb , mc l di cc ng trung tuyn ln lt tng ng vi cc cnh BC, CA, AB .
l a , l b , l c l di cc ng phn gic trong ln lt
tng ng vi cc gc A, gc B, gc C .
R, r ln lt l bn knh ng trn ngoi tip,
ni tip tam gic ABC
abc
p
l na chu vi tam gic ABC.
2
S l din tch tam gic ABC.
A

c
ha

la

ma

2.1. nh l cosin:
Trong tam gic ABC vi BC = a, CA = b, AB = c ta lun c :
a2 = b2 +c2 -2bc. cosA
b 2 = a2 + c2 2ac.cosB
c2 = a2 + b 2 -2ab.cosC
H qu: ( Tnh cc gc ca tam gic khi bit chiu di 3 cnh )

b2 c2 a 2
cos A
;
2bc

a 2 c2 b2
a 2 b2 c2
cos B
; cos C
2 ac
2ab
2.2. nh l sin: Vi mi tam gic ABC , ta c :

a
b
c

2R
sin A sin B sin C
Trong :R l bn knh ng trn ngoi tip tam gic ABC.
2.3. nh l ng trung tuyn:
Cho tam gic ABC . ma , mb , mc l di cc ng trung tuyn ln lt tng ng vi cc cnh
BC = a, CA = b, AB = c . Ta c :

2a 2 2c 2 b 2
2b 2 2c 2 a 2
2
m

m
; b
;
4
4
2
a

m c2

2 a 2 2b 2 c 2
4

3. Cng thc tnh din tch tam gic


Trang 51

Ta c cc cng thc din tch nh sau :


1
1
1
i) S a.ha b.hb c.hc
2
2
2
1
1
1
ii) S ab sin C bc sin A ca sin B
2
2
2
abc
iii) S
4R
iv) S p.r
v) S

p ( p a )( p b)( p c) ( Cng thc H rng )

4. Cng thc tnh bn knh ng trn ni tip, bng tip tam gic
A
B
C
r p a tan p b tan p c tan
2
2
2
A
B
B
ra p tan ; rb p tan ; rc p tan
2
2
2
5. Cng thc tnh chiu di ng phn gic trong ca tam gic
4bc
l a2
p p a
b c 2
4ac
lb2
p p b
a c 2
4 ab
lc2
p p c
a b 2

B. PHNG PHP TON


VN 1 : TNH TON CC YU T TRONG MT TAM GIC
PHNG PHP CHUNG:
Ty theo gi thuyt bi ton, tm cc yu t trong mt tam gic ta c th :
1. p dng trc tip cc nh l hm cosin, nh l hm sin, cng thc trung tuyn , cng thc din tch,
2. Chn mt h thc thch hp cho php tm mt s yu t trung gian cn thit, t ta tm c yu t cn
tm.
3
Bi 1. Cho tam gic ABC c b = 5, c = 7, cosA = . Tnh a, S, R, r.
5
Bi 2. Trong tam gic ABC , Tnh A, B, C , R v ma trong cc trng hp sau :
a) A 60 0 , b 8, c 5 .
b) a = 21, b = 17, c = 10.

c) a 6 , c 2, b 1 3 .
d) a 2 3 , b 2 2 , c 6 .
Bi 3. Cho tam gic ABC c A 1200 , AB 1, AC 2 .
a) Tnh AC v cosC.
b) Trn AC ko di ly im D sao cho BD = 2. Tnh AD.
Bi 4. Cho tam gic ABC . Tnh di mi cnh trong cc trng hp sau :
a) AB 3 , BC 2 , C 600 .
Trang 52

b) A 1200 , BC 13, AB AC 15 .
Bi 5. Cho tam gic ABC c AB = 8, AC = 9, BC = 10.Mt im M nm trn cnh BC sao cho MB = 7.
Tnh di on thng AM.
Bi 6. Cho tam gic ABC c BC = 12, AC = 13, trung tuyn AM = 8.
a) Tnh din tch tam gic ABC.
b) Tnh gc B.
Bi 7. Cho tam gic ABC c b(b 2 a 2 ) c( a 2 c 2 ) .Tnh gc A.
Bi 8. Cho tam gic ABC . Tnh gc A trong mi trng hp sau :
b3 c3 a3
a2
a)
a bc
(a b)(b c a )(c a b)
b) cos B
.
2abc
Bi 9. Cho tam gic ABC u cnh a, trn BC ly D sao cho BD = 2DC.Trung trc on AD ct AC ti E.
Tnh CE v BE.
Bi 10. Cho tam gic ABC c B 450 , C 750 v phn gic trong AD = 4. Tnh cc cnh ca tam gic v
bn knh ng trn ngoi tip.
Bi 11. Cho tam gic ABC c mb 4, mc 2, a 3 . Tnh di cnh AB, AC.
Bi 12: Tam gic ABC c <B=60o ; <C= 450 ; BC= a
a ) Tnh di hai cnh AB, AC
b ) Chng minh: cos 750 =

6
4

Bi 13. Tam gic ABC c BC =12, CA=13, trung tuyn AM =8


a ) Tnh din tch tam gic ABC
b ) Tnh gc B
Bi 14. Cho ta gic ABC c di 3 ng trung tuyn bng 15; 18 ;27
a ) Tnh din tch tam gic.
b ) Tnh di cc cnh ca tam gic.
VN 2 : CHNG MINH CC H THC LIN QUAN N CC YU T
CA MT TAM GIC.
PHNG PHP CHUNG :
chng minh mt h thc lin quan n cc yu t tam gic , ta thng s dng mt trong cc cch sau;
1. p dng cc cng thc c bin i v ny thnh v kia.
2. Chng minh c hai v cng bng mt biu thc no .
3. Chng minh h thc cn chng minh tng ng vi mt h thc ng bit.
4. Ta thng dng hm cosin, hm sin chuyn cc yu t t cnh v gc v ngc li.
Bi 1. Cho tam gic ABC. Chng minh rng :
a. b 2 c 2 a (b cos C c cos B) .
b. b 2 c 2 cos A a (c cos C b cos B )
c. sin A sin B cos C sin C cos B.
d. (b c) sin A a(sin B sin C )
e. a (sin B sin C ) (b c) sin A
f. ha 2 R sin B sin C.
1
1
1 1
g.

ha hb hc r

h. S 2 R 2 sin A sin B sin C .


Trang 53

i.
j.
k.
l.
m.
n.
o.
p.
q.
r.
s.
t.

S Rr (sin A sin B sin C ) .


1
S ( a 2 sin 2 B b 2 sin 2 A)
4
tan A a 2 c 2 b 2

tan B b 2 c 2 a 2
R( a 2 b 2 c 2 )
cot A cot B cot C
.
abc
a 2 b2 c2
cot A cot B cot C
.
4S
abccos A cos B cos C a 2 p a b 2 p b c 2 p c
b c cot A c a cot B a b cot C 0
2
2
2
A
B
C
r 4 R sin sin sin
2
2
2
Nu b c 2a th sin B sin C 2 sin A .
Nu bc a 2 th sin B. sin C sin 2 A .
Nu bc a 2 th hb .hc ha2
2
1 1
Nu b c 2a th

ha hb hc

u. Nu a 2 c 2 2b 2 th 2 cot B cot A cot C .


c m
v. Nu b 1 th 2 cot A cot B cot C
b mc

3
a th ma mb mc p 3
2
1
1
3
x. Nu A 0 60 0 th

ba ac abc
Bi 2. Cho tam gic ABC .
w. Nu m a

S AMN
AM AN

.
S ABC
AB AC
b) Gi I l giao im ca cc tip tuyn ca ng trn ngoi tip tam gic ABC ti B v C. Gi N
l giao im ca IA v BC. Gi P l chn ng phn gic trong gc A ca tam gic ABC. CMR :
a) Trn cnh AB, AC ln lt ly hai im M, N . Chng minh :

NB PB

NC PC
Bi 3. Cho tam gic ABC c ba cnh l a, b, c. Gi m a , m b , m c l di ba ng trung tuyn v G l trng
tm. Chng minh :
3
a) ma2 mb2 mc2 ( a 2 b 2 c 2 ) .
4
1
b) GA 2 GB 2 GC 2 ( a 2 b 2 c 2 )
3
Bi 4. Cho tam gic ABC c trng tm G. Bit : b 2 c 2 5a 2 .Chng minh tam gic BCG vung ti G.
Bi 5. CMR din tch hnh bnh hnh bng tch hai cnh lin tip vi sin ca gc xen gia chng.
Bi 6. Cho t gic li ABCD c gc to bi hai ng cho l .
1
a) Chng minh rng din tch t gic ABCD AC .BD. sin
2

Trang 54

b) Xt trng hp AC vung gc BD.


c) Gi s ABCD ni tip ng trn ng knh AC, c BD = a, CAB , CAD . Tnh
AC v din tch t gic ABCD theo a , , .
Bi 7. Cho t gic li ABCD . Dng hnh bnh hnh ABDC . CMR din tch t gic ABCD v tam gic
ACC bng nhau.
Bi 8. Chng minh rng trong mi tam gic , khong cch t tm ng trn ni tip n tm ng trn
ngoi tip tha h thc : d 2 R 2 2 Rr .
Bi 9*. CMR khong cch d t trng tm ca tam gic ABC n tm ng trn ngoi tip ca tam gic
a2 b2 c2
tha h thc : R 2 d 2
9
Bi 10. Chng minh rng hai ng trung tuyn k t nh B v C ca tam gic ABC vung gc vi nhau
khi v ch khi cot A 2cot B cot C .
Bi 11. Cho tam gic ABC vung ti A c AB = c; AC = b.
bc 2
CMR di ng phn gic trong ca gc A l : l a
.
bc
Bi 12. Cho tam gic ABC vung ti A c AB = c; AC = b. M l trung im cnh BC. t BAM .
bc
CMR : AM
b. cos c. sin
Bi 13. Cho t gic ABCD c I, J l trung im ca AC, BD.
a) CMR : AB 2 BC 2 CD 2 DA 2 AC 2 BD 2 4IJ 2 .
b) Tm iu kin cn v ABCD l hnh bnh hnh.
Bi 14. Cho tam gic ABC c ba gc nhn. K ba ng cao AA, BB, CC.
a) CMR : B' C ' 2 R sin A cos A .
b) Ly A1, A2 ln lt l im i xng ca A qua AB, AC.Tnh chu vi tam gic ABC bng
di on A1A2
c) CMR : sin A cos A sin B cos B sin C cos C 2 sin A. sin B. sin C .
Bi 15. Cho t gic ABCD c AB = a, CAB ; DAC ' ; DBA ; CBD ' . Tnh di CD.
Bi 16. Cho t gic ABCD ni tip c v c cc cnh a, b, c, d. Chng minh din tch t gic ABCD l :
S p a p b p c p d ( p : na chu vi t gic )
Bi 17. Cho tam gic ABC c I l trung im ca cnh BC, G l trng tm ca tam gic . Ko di AI mt
on ID = IG. M l im bt k. CMR :
a) MB 2 MC 2 MG 2 MD 2 2 IB 2 2 IG 2 .
b) MA 2 MB 2 MC 2 MD 2 3MG 2 GA 2 GB 2 GC 2
Bi 18**. ( Nhn din tam gic )
a) Chng minh rng nu sin A 2 sin B cos C th tam gic ABC cn.
a 2b cos C

b) CMR nu a 3 b 3 c 3
th tam gic ABC u.
a2

abc
1
c) CMR nu S (a b c)(a b c) th tam gic ABC vung.
4
A
B
C
d) CMR nu: sin A sin B sin C cos cos cos
th tam gic ABC u
2
2
2

sin 2 B
tan B

e) CMR nu :
th tam gic ABC cn.
2
sin C
tan C
f) CMR nu: bc cos A ac cos B ab cos C a 2 th tam gic ABC vung.
Trang 55

2
2
2
. g) CMR nu: cot A cotB cotC a b c R th tam gic ABC u.

abc

a
c
a

h) CMR nu :
th tam gic ABC vung
cos B cos C sin B.sin C
2
2
2
k) CMR nu mb mc 5ma th tam gic ABC vung ti A.
Bi 19**. Cho tam gic ABC, chng minh:
c2
a) ( p a)( p b)
4
abc
b) ( p a )( p b)( p c )
8
c) R 2r
3

a2 b2 c2
a 2b 2 c 2

d)
A
B
C
cotA cotB CotC
tan tan tan
2
2
2
9
e) m a mb mc R
2
2
2
2
f) m a mb mc 3 3S
g)

2
a

mb mc

3
abc
4

a b c

VN 3: TM TP HP IM
PHNG PHP CHUNG :
tm tp hp im M tha mn mt ng thc cho trc, ta thng bin i ng thc cho tng ng
vi n gin c dng sau ;
1. AM k : vi A c nh, k khng i . Ta c tp hp im M l ng trn tm A , bn knh R = k.
2. AM ' k :vi A c nh nm trn ng thng d, k khng i v M l hnh chiu ca M ln ng thng
d. Khi M c nh, suy ra tp hp im M l ng thng qua M v vung gc vi d.
3. MA 2 MB 2 k 2 vi k cho trc; A, B c nh.
AB 2
k 2 ( I l trung im AB )
Ta c : MA 2 MB 2 k 2 2 MI 2
2
1
AB 2

MI 2 k 2
2
2

AB 2
0 : Khng c im M no tha h thc . Suy ra M .
2
AB 2
+ Nu k 2
0 : M I.
2
AB 2
AB 2
+ Nu k 2
.
0 : M tc ng trn tm I bn knh R k 2
2
2
4. MA 2 MB 2 k : vi k cho trc; A, B c nh.
Gi I l trung im AB; H l hnh chiu ca M ln AB.
k
Ta c : MA 2 MB 2 k 2. AB. IH k IH
.
2. AB
+ Nu k 2

Trang 56

Tp hp im M l ng thng d vung gc vi AB ti H nh bi : IH

k
2. AB

Bi 1. Cho hai im A, B c nh . Tm tp hp im M tha : MA 2 MB 2 k 2


a) AB = 2 v k = 4.
b) AB = 4 v k = 2.
c) AB = 2 2 v k = 2.
Bi 2. Cho hai im A, B c nh . Tm tp hp im M tha mn : MA 2 MB 2 4 ( AB 2) .
Bi 3. Tm tp hp im M c tng bnh phng cc khong cch n bn nh ca mt t gic bng k2
khng i.
Bi 4. Cho tam gic ABC vung ti A. Tm tp hp cc im M tha :
a) MB 2 MC 2 2 MA 2 BC 2
b) MB 2 MC 2 2 MA2 BC 2 .
Bi 5. Cho tam gic ABC . Tm tp hp cc im M tha :
a) MB 2 MC 2 2MA2
b) MB 2 MC 2 2BC 2
Bi 6. Cho tam gic ABC vung ti A, c AB = 2AC = 2a.. Tm tp hp im M tha :
a) MA 2 MB 2 2 MC 2 12a 2 .
b) MB 2 MA2 2a 2
c) MA 2 MB 2 8a 2
Bi 7. Cho hnh ch nht ABCD. Tm tp hp im M tha :
a) MA 2 MB 2 MC 2 MD 2 2AC 2 .
b) MA 2 MB 2 2MC 2
VN 4: GII TAM GIC V NG DNG THC T.
PHNG PHP CHUNG :
Gii tam gic l tm cc yu t cn li ca tam gic khi bit cc yu t xc nh ca tam gic . Cc yu t
xc nh ca tam gic l : c-c-c ; c-g-c ; g-c-g . gii mt tam gic ta thng p dng cc nh l hm sin
nh l hm cosin, cc cng thc tnh din tch.
Bi 1. Cho tam gic ABC c c = 3, b = 5 v A 62 0 . Tnh cnh a, din tch, gc B v gc C ca tam gic.
Bi 2. Cho tam gic ABC c a = 2, b = 5 v c = 6. Tnh cc gc ca tam gic.
Bi 3. Cho tam gic ABC c AB = 4, AC = 5 v A 60 0 . Tnh BC , bn knh ng ngoi tip R v din
tch tam gic ABC.
Bi 4. Cho tam gic ABC bit a 6cm, b 2 6cm, A 120 0 . Tnh gc B v bn knh ng trn ngoi
tip R ca tam gic ABC.
-------------------------HT------------------------

Trang 57

Trn bc ng thnh cng khng c du chn k li bing !

Trang 58

You might also like