RADYE TEMEL

Temel kazlr, kayalarla, talarla pekitirilir. zerine ince bir beton dklerek
dzeltilir.
Bunun da zerine 14'lk tabir edilen kaln demirlerin balantlar yaplarak
kanavie gibi alttan, stten ve yanlardan rlerek 60-70 cm kalnlnda demirelik yn haline getirilir.
Bu elik yn iine kuvvetlendirilmi beton dklmek suretiyle byk bir beton
ktle meydana getirilir. ayet bir ucundan ok gl manivelarla kaldrlmak
istenirse, ortasndan bklp krlmadan stndekilerle birlikte komple kalkt
grlecektir.
Bu elik ktlenin iine, 5 katl bir binada kullanlacak btn demirler kadar demir
kullanlr. Bu sebeple deprem dalgalar, radye temeli ve zerindeki duvarlar
komple kaldrp indirir. Temelde bir bklp krlma olmaz. Bu sebeple zerindeki
duvarlarda birbirlerinden ayrlma veya birbirinin iine geme gibi bir hadise
olumaz.
Ayrca radye temel, d duvarlarn oturduu alandan yaklak 1 m. kadar daha
geni atlr. Mesela 100 m2'lik bir dairenin tabanna yaklak 140 m2'lik temel
atlarak, binann arlnn her tarafa eit yaylmas salanr.
Radye temel kalnl ynetmeliklerde belirlenmitir.Kirili olarak projelendirilen
radye temellerde radye deme kalnl 20 cm den az olamaz.(Bina cinsi tr
arl vb durumlara gre deiir.)Kirisiz olarak imal edilecek radye demelerde
minimum radye kalnl 30 cm olmaldr. Ayrca kirisiz radye demeler de
zmbalama tahkiki ihmal edilmemelidir.
Radye temelin kullanm sadece zemin emniyet gerilmesine bal olarak
dnlmemelidir.rnein zeminde ime problemi varsa ters kirili radye
yapmak ok aklc bir sistemdir.Bu yntemle imenin binaya zarar vermesi
nlenir.Prensip olarak radye temeller sadece bodrum kata taban alan
byklnde yaplmaz. st katlarda olan ak yada kapal kmalarn uzunluu
boyunca yaplrlar.Bu ekilde binann selam vermesi nlenir.(Bu tr binalara
hemen her ilde rastlanr temel acemice projelendirilmitir ve binann ksa kenar
dorultusunda byk kmalar yaplmtr.Temel de ise kmalarn olduu ksmlar
bo geilmitir.Dolaysyle bu ksmda devrilmem momentini karlayacak nlem
alnmamtr.)
Radye temeller binann byklne baklmadan her yapda kullanlabilir.zellikle
sorunlu zeminlerde kullanlr diye bir ey sylemek mmkn deildir.zellikle
gnmde tecrbelerimize dayanarak diyebiliriz ki tm binalarn temelleri radye
olarak planlanmal ve imal edilmelidir. Tekil temeller ise literatr den karlmal
ve her deprem blgesinde kullanlmas yasaklanmaldr.
Bu tr temellerde(radye temel) donat dzenine gelince her ne kadar moment
diagramlar dikkate alnarak pilyeli olarak dizayn edilebilirlerse de alt_st dz

zgara olarak dizayn edilmeleri hem rijitlik salamalar asndan hem de

homojenlik asndan idealdir.

4. Radye Temeller:
Radye jeneral olarak da bilinir. Dolma zeminlerde, emniyet gerilmesinin dk olduu ya da
fazla skabilen zeminlerde, kolonlarn birbirine ok yakn olduu durumlarda radye temel
uygulanr. Bina zemini tamamen rten ve tersine alan bir deme zerine oturtulur.
Radye temel imalat adl konumu incelemek isterseniz : RADYE TEMEL MALATI

Dz Radye Temel:

Kirili Radye Temel:

Duvar ya da kolonlarn aralklar fazla ise temel, kirili radye temel olarak yaplr. Kirili radye
temeller iki ekilde yaplr.

Alttan Kirili Radye Temel:

stten Kirili Radye Temel:

Mantar ekli,nde Radye Temel:

Ters Kemer eklinde Radye Temel:

Rijit Temel:
Derinlii fazla olan temellerde, zemindeki elastiki imeleri ve farkl oturmalar; ayrca temel
duvarlarna yanlardan gelecek zemin basnlarn karlamak iin uygulanr. Betonarmeden
bir btn olarak yaplan rijit temel; deme, perde duvar, kolon ve kirilerden oluur.

Radye temel nasl yaplr?

Radye temel, artk hayatmzda sadece gvenliin olmad zeminlerde deil, tm
zeminlerde kullanlyor.
Temel kaz dolgu ileri ile balar, zemin kaz dolgu ilerinden sonra temel
yapmna uygun koullara getirildiinde temel kalb yaplmaya balanr. Buna
antiyelerde kaba tabirle dz kalp denilir.
Kalp ilemi bittikten sonra naylon serilir ve stne demir deme ilerine
balanr. Demir deme ileri yap projelerinde en ok radye temelde youndur.
Kolon ve deme ilerinde demir younluu radye temel kadar youn deildir.
Demir deme ilemi bittikten sonra beton dkm gerekleir ve radye temel
tamamlanr.

Radye temel eitleri nelerdir?

Dz radye temel; kolon ve kirilerin birbirine yakn ve yklerinin az olduu
durumlarda dz radye temel uygulanyor.

Kirili radye temel; duvar, kolon ve kirilerin birbirine uzak olduu durumlarda
kirili radye temel sistemi kullanlyor. ki tre ayrlyor:

a) Alttan kirili radye temel; kiriler hem bodrum demesinin dz olmak istendii
durumlarda hem de temelin zemin zerinde kaymasn engellemek iin
oluturuluyor.
b) stten kirili radye temel; kiriler radye temelin zerine oturtuluyor. Bodrum
demeliklerinin dz olmas isteniyorsa kiri aralklar doldurulup, zerine dz
deme yaplyor.

Mantar eklinde radye temel; kolon yklerini daha geni bir alana yaymak iin
uygulanan bir siteme deniyor.

Ters kemer eklinde radye temel; binaya fazla ykten dolay oluan basncn
sz konusu olduu durumlarda kullanlyor.

Rijit temel; derinlii fazla olan temellerde uygulanan sistemi ifade ediyor. Temel
duvarlarna yanlardan gelecek basnc engellemek iin yaplyor.