Azərbaycanda Siyasi Məhbuslar Oktyabr 2016

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLAR
Vahid Siyah\Hesabat
AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

Snd 15 oktyabr 2016-c il qdr olan dvr hat edir
DZM
GR.............................................................................................................................4
SYAS MHBUS MEYARLARI ...............................................................................5
SYAS MHBUSLAR.........................................................................................6-100
A.
Jurnalistlr/Blogerlr.....................................................................................6-13
B.
Yazarlar/airlr...........................................................................................13-16
C.
Hquq mdafiilri...................................................................................16-17
D.
Gnc fallar.................................................................................................17-26
(1) NDA Vtnda Hrkatnn dar Heyti zvlri v fallar................17-21
(2) Eks-Prezident Heydr liyevin heyklin ar yazan gnclr..............21-23
(3) Digrlri................................................................................................24-26
E.
Siyastilr, siyasi partiya fallar..............................................................26-34
F.
nancl fallar..............................................................................................34-78
(1) Mslman Birliyi Hrkatnn zvlri v Nardaran
qsbsind hbs edilnlr........................................................................34-40
(2) Tale Barzad v Nardaran qsbsind keiriln mliyyat
zaman onunla birg hbs edilnlr............................................................40-45
(3) Sabunu Rayon Polis darsinin qarsnda hbs edilnlr..................45-47
(4) Elin Qasmovun ii..............................................................................47-49
(5) 5 oktyabr 2012-ci il tarixli Hicaba azadlq
aksiyasna gr hbs edilnlr...................................................................49-52
(6) 2012-ci ild Masall rayonunda hbs ediln inancl fallar.................52-55
(7) 2012-ci ilin maynda hbs ediln inancl fallar...................................55-61
(8) Azrbaycan slam Partiyasnn sdri v
onunla birlikd hbs edilnlr....................................................................61-66
(9) Sid Dadabyli v onunla birg hbs edilnlr..................................66-73

(10) Nurularn ii......................................................................................73-75

(11) Digrlri..............................................................................................75-78
G.
mrlklr..................................................................................................78-85
Kemi Xsusi Tyinatl Polis Dstsinin (XTPD) zvlri
H.
Baqalar....................................................................................................85-100
(1) Hizmet Hrkat v onun rhbri Ftullah Glnl
bal alm cinayt ii zr hbs edilnlr...............................................85-87
(2) smayll etirazlarna gr hbs edilnlr.............................................87-89
(3) Kemi dvlt mmurlar, hquq-mhafiz
orqanlarnn mkdalar............................................................................89-94
(4) Siyasi girovlar.....................................................................................94-100
NTC/TVSYLR..........................................................................................101
LAV - lri monitorinq altnda olan mhbuslar...............102-103
SND MZALAYAN QURUMLAR V XSLR..........................................104
TKKRLR......................................................................................................105

GR
Azrbaycanda faliyyt gstrn vtnda cmiyyti qurumlar v fallar uzun illr
rzind zlmyn siyasi mhbus problemin diqqt kmk n bu hesabatla x
edirlr. Yerli v beynlxalq tkilatlarn ardcl arlarna baxmayaraq, siyasi
motivli hbslr aparlb, problemin biryolluq hlli n hakimiyyt siyasi irad
gstrmyib, uzun illr rzind bu kimi hbslr v azadolmalar v yenidn hbslr
qapal dair kimi davam edib.
Siyahn hquq mdafiilri, hquqular, jurnalistlr v ekspertlrdn ibart Siyasi
Mhbuslarn Vahid Siyahs zr i Qrup hazrlayb. Hesabat 2016-c ilin
oktyabrna qdr hbs ediln v azadla buraxlmayan xslrin ilrini hat edir.
Hesabat hazrlanarkn siyasi mhbus mslsi il mul olan oxsayl yerli v
beynlxalq tkilatlarla mslhtlmlr aparlb, o sradan nfuzlu beynlxalq insan
haqlar tkilatlarnn hesabatlar, Azrbaycann zv v qarsnda hdliklri olduu
tkilatlarn, xsusn d Avropa urasnn uyun sndlri yrnilib, mtbuatn
monitorinqi, mhkmlrin mahidsi aparlb. Mhkm hkm v baqa hquqi
sndlr thlil edilib, hesabatda ad olan siyasi mhbuslarn vkillri v ail zvlri,
mdafi komitlri il grlr keirilib. Hesabatda hr bir siyasi mhbusla bal
detall bilgilr, hminin hr bir hbsin sl sbblri, bu zaman yol verilmi qanun
pozuntular, siyasi mhbuslarn fotokillri (bzilrini tapmaq mmkn olmayb)
var.
Hesabatda siyasi mhbuslar aadak kateqoriyalar zr blnb:
A. Jurnalistlr/blogerlr
B. Yazarlar/airlr
C. Hquq mdafiilri
D. Gnc fallar
E. Siyastilr
F. nancl fallar
G. mrlklr
H. Baqalar
Bir ne kateqoriya da z nvbsind alt kateqoriyalara blnb ki, onlarla
hesabatdan tan ola bilrsiniz.

SYAS MHBUS MEYARLARI

Hesabatn hazrlanmasnda Avropa uras Parlament Assambleyasnn (APA) 3
oktyabr 2012-ci il 1900 sayl Qtnamsind tsbit edilmi meyarlardan istifad
olunub1. Hmin snd sasn, xsi azadlndan mhrum edilmi xs aadak
hallarda siyasi mhbus saylr:
a.
hbs nsan hquqlarnn v sas azadlqlarn mdafisi haqqnda
Konvensiyaya (Konvensiya) v onun protokollarnda tsbit olunmu fundamental
tminatlardan biri, xsusil fikir, vicdan v din azadl, ifad v informasiya azadl,
toplama v birlm azadl pozulmaqla hyata keirilibs;
b.
hbs he bir cinaytl laqsi olmadan srf siyasi sbblrdn hyata
keirilibs;
c.
siyasi sbblrdn, saxlanmann mddti v ya onun rtlri xsin bhli v
ya tqsirkar sayld cinayt aydn kild proporsional deyils;
d.
xs baqa xslrl mqayisd siyasi sbblrdn ayr-sekilik raitind
hbs edilirs;
e.
hbs aydn kild daltsiz mhkm proseslrinin nticsidirs v bu,
hakimiyytin siyasi motivlri il baldrsa.
APA bu qtnamsind xatrladr ki, siyasi mhbus anlayn Ermnistan v
Azrbaycann Avropa urasna qbulu kontekstind hr iki dvltd mvcud olduu
iddia ediln siyasi mhbuslarn iinin qiymtlndirilmsi n mandat veriln Ba
Katibin mstqil ekspertlri Avropa uras rivsind ilyib.
Terror cinaytlrin gr azadlqdan mhrum ediln xs nsan hquqlarnn v sas
azadlqlarn mdafisi haqqnda Konvensiyaya v yerli qanunvericiliy uyun olaraq
bel cinaytlr gr msuliyyt clb edilib v mhkum olunubsa, siyasi mhbus
saylmr.
Hesabat hazrlanarkn Amnesty International tkilatnn kriteriyalarna2 uyun olaraq
vicdan mhbusu kimi tannm xslrin ilrind bu tkilata istinad edilib.
http://bit.ly/1piq992
http://bit.ly/18KQFUz

A. JURNALSTLR/BLOGERLR
1.
bdl bdlmanaf olu bilov
Saxlanma tarixi: 22 noyabr 2013-c il

ttiham: CM-in 234.4.3-c (sat mqsdi il qanunsuz
olaraq narkotik vasitlri v ya psixotrop maddlri ld
etm v ya saxlama, hazrlama, istehsal etm, emal etm,
dama, gndrm, yaxud qanunsuz olaraq narkotik
vasitlri v ya psixotrop maddlri satma, klli miqdarda
trdildikd) maddsi
Saxland yer: 13 sayl Czakm Mssissi
zr qsa aray: bdl bilov hbsindn vvl Facebook sosial bksind
populyar olan v populyarl artan Yaltaqlara Dur Deyk shifsinin, o sradan
baqa sosial bklrd mxtlif tnqidi shiflrin admini olub. .bilov 9 oktyabr
2013-c ild keiriln Prezident sekisindn sonra Facebook-da seki saxtakarlqlar
il bal shif d yaradb v hbs olunana qdr onu idar edib. Bu shifd sekid
saxtakarlqlar gstrn foto v videomateriallar, o sradan baqa sndlr geni
kild yaylb. Daxili lr Nazirliyinin Ba Mtkkil Cinaytkarlqla Mbariz
darsinin (BMCM) mkdalarnn noyabrn 22-d hbs etdiyi sosial bk fal bu
dary aparlb. Saxlanmasndan bir gn sonra - noyabrn 23-d Nrimanov Rayon
Mhkmsi onun barsind 3 aylq hbs qtimkan tdbirini seib. Bu qrardan sonra
o, istintaq tcridxanasna gndrilmli olduu halda yenidn polis idarsin gtirilib
v qanunsuz olaraq noyabrn 27- kimi burada saxlanlb. Bak Apellyasiya
Mhkmsi (hakim Hsn hmdov) 29 noyabr 2013-c il tarixli qrar il hbs
tdbirinin seilmsi bard qrar qvvd saxlayb.
.bilovun evd olan gdksinin cibindn narkotik madd - 4 qram heroinin
tapld iddia olunub (bu ittiham son bir ne il rzind oxsayl fallara qar istifad
edilir). Evd axtar aparan polislr ilk olaraq .bilova mxsus noutbuku gtrblr.
Bir ne saat sonra is Facebook-da .bilovun admini olduu Yaltaqlara Dur
Deyk shifsi balanb. .bilov hbs olunan gn onun evd olan qayn Ramil
hdov da polis idarsin aparlb. dard ondan Facebook-da olub-olmadn
soruublar, ancaq sonradan he bir izahat almadan srbst buraxblar.
Noyabrn 29-da keiriln mhkm zaman .bilov x edrk bildirib ki, ona aq
kild Facebook-dak yazlarna gr hbs olunduunu deyiblr. O, kd polisin
onu qandallayaraq evlrind axtar aparmaq n ora gtirildiyini deyib. Evd ox
adamn olduunu grb narkotik maddni otaqlardan birind aslan gdkdn
tapldn iddia edrk sndldirdiklrini, polis idarsind psixoloji tzyiqlrl
zldiyini, dyldyn v bununla da z leyhin etirafedici ifadlr vermy
mcbur olunduunu vurulayb. .bilovun yaxnlar v vkili Elin Sadqov da iin
siyasi motivli olduunu, bdln hr hans mtbr sbut olmadan hbs edildiyini
bildiriblr. Keirilmi mhkm proseslrinin monitorinqinin nticlri d sbut edir
bloger qar irli srlm ittihamn sbuta yetirilmdiyini, onun, slind, sosial
bklrd faliyytin gr hbs edildiyini tsdiqlyir.

.bilov Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin 27 may 2014-c il tarixli qrar il 5

il 6 ay mddtin azadlqdan mhrum edilib. Bak Apellyasiya Mhkmsi 17
noyabr 2014-c ild, Ali Mhkm is 26 fevral 2015-ci ild bu qrar qvvd
saxlayb. Avropa nsan Hquqlar Mhkmsi 2016-c il may aynda .bilovun ii
zr nsan hquqlarnn v sas azadlqlarn mdafisi haqqnda Konvensiyann 5
v 18-ci maddlrinin pozuntusu il bal verilmi ikayt sasnda
kommunikasiyaya balayb.
Amnesty International tkilat bdl bilovu vicdan mhbusu kimi tanyb3.
2.
Nicat Nazim olu liyev
Saxlanma tarixi: 21 may 2012-ci il

ttiham: CM-in 167.2.2.1 (qabaqcadan lbir olan bir
qrup xs v ya mtkkil dst trfindn mvafiq
razlq olmadan dini tyinatl dbiyyat, yalar v dini
mzmunlu baqa mlumat materiallarn istehsal etm,
sat v ya yayma mqsdi il idxal etm, satma v ya
yayma), 234.1 (qanunsuz olaraq narkotik vasitlri,
psixotrop maddlri v ya prekursorlar hazrlama,
istehsal etm, ld etm, saxlama, dama, gndrm v
ya satma), 281.2 (bir qrup xs trfindn hakimiyytin zorla l keirilmsin, zorla
saxlanlmasna v ya Azrbaycan Respublikasnn konstitusiya quruluunun zorla
dyidirilmsin v ya razi btvlynn paralanmasna ynln aq arlar
etm, habel bu cr mzmunlu materiallar yayma) v 283.2.3-c (mtkkil dst
trfindn milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin salnmasna, milli
lyaqtin alaldlmasna, habel milli, irqi v ya dini mnsubiyytindn asl olaraq
vtndalarn hquqlarnn mhdudladrlmasna v ya stnlklrinin myyn
edilmsin ynln hrktlr, akar surtd v ya ktlvi informasiya vasitlrindn
istifad olunmaqla trdildikd) maddlri
zr qsa aray: Nicat liyev dini ynml tnqidi www.azadxeber.az vebshifsinin ba redaktorudur. N.liyevin hbsindn qabaq bu saytda hkumtin din
siyastini, habel Avroviziya-2012 mahn yarmasna hddn artq maliyynin
ayrlmasn, o sradan Bakda gey-paradn keirilm ehtimaln tnqid edn materiallar
ap edilib. Mahn yarmas rfsind bu materiallar, o sradan ruhanilr Abgl
Sleymanov v Tale Barovun xlarn ks etdirn disklri hrin mxtlif
yerlrind yaydqdan drhal sonra N.liyev v onunla birlikd daha bir ne nfr
hbs edilib.
Jurnalist ilkin olaraq, adtn fallara qar nvbti ittiham kimi istifad ediln
narkotik madd ittiham irli srlb. Hbsindn yalnz 8 ay sonra, 2013-c ilin
yanvarn 23-d APA siyasi mhbuslar zr mruzi cnab trasserin siyahsnn
3
http://bit.ly/1ROnfuK

leyhin ss verdikdn v nticd, mruzi mandat dayandrldqdan 2 gn sonra,

yanvarn 26-da N.liyev qar daha ar yeni ittiham irli srlb.
Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin 9 dekabr 2013-c il tarixli qrar il Nicat
liyev 10 il azadlqdan mhrumetm czasna mhkum olunub (prokuror xnda
jurnalistin mhz 10 il azadlqdan mhrum edilmsini istmidi ki, mhkm d bu
istyi olduu kimi tmin edib). Bak Apellyasiya Mhkmsi 27 iyun 2014-c ild bu
hkm dyidirmdn qvvd saxlayb. Ali Mhkm is 07 aprel 2016-c ild
apellyasiya mhkmsinin qrarndan verilmi ikayti tmin etmyrk jurnalisti
hbsd saxlayb.
Dini Qurumlarla zr Dvlt Komitsinin mkda Nahid Mmmdov ekspert
kimi i clb olunub. Yaylan disklrdki xlarda milli davti qzdran nanslar
olduunu myynldirib, bununla bel, ekspert bu nanslarn detallarn
mhkmd izah ed bilmyib. Bel nanslar olduu hallarda hmin xlar jurnalist
deyil, id ad kemyn baqa xslr edib, bununla bel jurnalist bu cr xlar
etmkd tqsirli bilinib. Jurnalistin evindn gtrln v dini ekstremizmi tbli
etdiyi iddia olunan rad zimzadnin Mczsiz mcz kitab is insan
orqanizminin ac qalmaqla malicsi barddir. Kitab Azrbaycanda ap edilib v
rsmi kild qadaan olunmayb. Bununla bel, ekspertiza bu kitabn idxal edildiyini
v dini ekstremizm arlar ks etdirmsi il bal jurnalistin leyhin olan ry
verib. Mhkm prosesind ekspertiza ryi elan edilrkn v ekspert suallara cavab
verrkn ryin sifaril hazrland aq kild mahid olunub. Mhkm
proseslri zaman jurnalistin z, o sradan vkili Yaln manov da N.liyevin hbs
ediln zaman polisin ignclrin mruz qaldn, ar xsartlr aldn bildirslr
d, bu iddialar aradrlmayb.
Nicat liyev aillidir, toyundan cmi 23 gn sonra hbs edilib. Amnesty nternational
tkilat jurnalist qar ittihamlar bhli adlandrb4.
3.
Seymur Mgl olu Hzi
Saxlanma tarixi: 29 avqust 2014 c il

ttiham: CM-in 221.3-c (xuliqanlq, silah qismind istifad ediln yalar ttbiq
etmkl trdildikd) maddsi
zr qsa aray: Azrbaycanda mxalif mvqeyi il frqlnn Azadlq
qzetinin rhisi v Azrbaycan hakimiyytini v onun apard siyasti srt tnqid
edn, peyk zrindn xaricdn yaymlanan "Azrbaycan Saat" onlayn televiziyasnn
4
http://bit.ly/P8Z9vo

aparcs Seymur Hzi ciddi sas olmadan saxlanlb. Jurnalistin yaad Ceyranbatan
qsbsind Mhrrm Hsnov adl xs S.Hziy yaxnlaaraq, ondan sosial
bkd gndrdiyi mesaja cavab vermmsinin sbbini soruub v cavab
gzlmdn ona hcum edib. Bundan bir ne dqiq sonra raziy gln polislr
jurnalisti saxlayb. Avqustun 30-da Aberon Rayon Mhkmsi onun barsind hbs
qtimkan tdbiri seib.
Jurnalist Aberon Rayon Mhkmsinin (hakim vkt Ncfova) 29 yanvar 2015ci il tarixli hkm sasnda 5 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna
mhkum edilib. S.Hzinin leyhin ifad vern Mhrrm Hsnov is 6 ay
mddtin azadlqdan mhrum edilib v o artq azadlqdadr. Sumqayt Apellyasiya
Mhkmsi 5 sentyabr 2015-ci ild, Ali Mhkm is 15 aprel 2016-c ild jurnalist
bard xarlm hkm dyidirmdn qvvd saxlayb.
Mhkm mahidlri birmnal kild demy sas verir ki, jurnalistin hbsi
vvlcdn qurulmu plan zr hyata keirilib, ona qar txribat trdilib v
nticd bu txribatdan istifad edilrk saxlanlb. Proseslr zaman jurnalistin v
onun vkilinin verdiyi v birbaa iin mahiyytinin almasna ynln vsasttlrin
he biri tmin olunmayb. Xsusn ittiham aktnda cinayt iinin ald vaxtn
gstrilmmsi, iin ekspertiza keirilmdn balanmas, hadisnin itiraks olan
M.Hsnovun ziddiyytli ifadlri, jurnalistl onun arasnda slind Facebook-da he
bir yazmann olmamas, M.Hsnovun hadis yerin 2 saat qabaq glrk jurnalisti
gzlmsi v bunu sbut edck telefon danqlarnn siyahsnn v vaxtnn
alnmas kimi msllr aradrlmayb.
S.Hzi hbsindn vvlki illrd d jurnalist faliyytin gr tzyiq v tqiblr
mruz qalb. O, 26 mart 2011-ci ild yaad Ceyranbatan qsbsind bu hadisnin
ba verdiyi eyni yerdn ourlanaraq namlum yer aparlb, namlum maskal
xslrin zoraklna mruz qalb v Axmaq olma, lham liyev haqqnda yazma
mesajn alb. Bu hadis il bal jurnalist aq kild mtbuata msahib verib,
hquq mhafiz orqanlarna mracitlri cavabsz qalb, tkidlrdn sonra faktla bal
alm cinayt ii nticsiz yekunlab.
Amnesty International jurnalisti vicdan mhbusu kimi tanyb5.
4.
Fikrt Frmz olu bibyli (Fikrt Frmzolu)
Saxlanma tarixi: 30 iyun 2016-c il

ttiham: CM-in 182.2.1 (hd-qorxu il tlb etm, yni zrrkmi xsin v ya
onun yaxn qohumlarnn xsiyyti zrind zor gstrm, onlarn haqqnda
rsvayedici mlumatlar yayma v ya onlarn mlakn tlf etm hdsi il zgnin
mlakn v ya mlaka olan hququnu v ya mlak xarakteri dayan digr hrktlr
etmsini tlb etm, qabaqcadan lbir olan bir qrup xs trfindn trdildikd),
182.2.2 (eyni mllr tkrar trdildikd) 182.2.4-c (eyni mllr xeyli miqdarda
mlak ld etmk mqsdi il trdildikd) maddlri
5
http://bit.ly/29JyV26
9

Saxland yer: Bak stintaq Tcridxanas

zr qsa aray: www.JAM.az (Jurnalist Aradrma Mrkzi) portalnn ba
redaktoru F.Frmzolu mtmadi qaydada Bak hrinin mrkzind xlaqszlq
yuvalar kimi istifad ediln mehmanxana v digr obyektlrin mmurlar trfindn
idar edilmsi barsind yazlar drc etmidir. yunun 20-d hbsindn 10 gn qabaq
o YAP6-n mrkzi binasnn yaxnlnda xlaqszlq yuvas adl mqal drc
etmi, bu mqald bu v digr xlaqszlq yuvalarnn Antaliya Mehman lqbli
xs mxsus olduunu v bu xsin yksk rtbli mmurlar trfindn himay
edildiyini v himay altnda olduu n htta Daxili lr Nazirliyinin nsan
Alverin qar Mbariz darsinin bel he bir mdaxil ed bilmdiyini
vurulamdr7. Jurnalist iyunun 23-d yenidn ad kiln xs barsind ifaedici
mqal il x etmidir8 Antaliya Mehman lqbli xsin Daxili lr Nazirinin
1-ci mavini Vilayt Eyvazovun bilavasit himaysind olmas il bal mlumatlar
mvcuddur.
Daxili lr Nazirliyi rsmi mlumat yayaraq jurnalistin Bak hrind yerln
restoranlardan birinin sahibindn hd-qorxu yolu il 3000 manat alarkn
saxlanldn v onun barsind hbs qt-imkan tdbirinin seildiyini bildirib. Lakin
jurnalist saxlandqdan vvl hmkarlar il ia obyektlrinin birind olub v oran
trk edn kimi saxlanlb, ia obyektinin mkda bu bard obyektd qalan
hmkarlarna mlumat verib.
F.Frmzolu hbs edildikdn sonra Daxili lr Nazirliyinin Ba Mtkkil
Cinaytkarlqla Mbariz darsind saxlanlb, burada tzyiqlr nticsind vkildn
imtina etmy mcbur olub. dardn Bak stintaq Tcridxanasna krldkdn
sonra hbsinin qanunsuz olduunu, 34 gn he bir sas olmadan Polis darsind
saxlanldn, polis darsind igncy mruz qaldn, konkret olaraq 12 gn
rzind davaml olaraq qolundan qandaln almamasn, bana yumruq v tpik
zrblrinin endirildiyini, dilrinin sndrldn, tzyiqlr nticsind vkildn
imtina etmy mcbur edildiyini byan etmidir. Jurnalist vkili vasitsil
ignclrl bal Ba Prokurorlua mracit ets d, bu mracit hl d
aradrlmayb. F.Frmzolu tzyiqlr v ignclr mruz qaldn byan
etdikdn sonra sentyabrn 17-d yenidn Ba Mtkkil Cinaytkarlqla Mbariz
darsin aparlb v bir mddtdn sonra geri qaytarlb.
Jurnalist hbs edildikdn sonra onun ran vtnda olan hyat yolda Faiq
Nosrtiy qar tzyiqlr balayb, o Azrbaycandan deportasiya edilmsi il v
lml hdlnib, onun avtomobilinin zrin qrmz rng kilib v hd dolu
mktub qoyulub. Oktybarn 16-da F.Frmzolunun hyat yolda v 2 azyal
vlad yaad mnzil basqn chdi olub, namlum xslr mnzili aarla amaa
chd edib, hyat yoldann ssini eitdikdn sonra qablar, polis bu hadis bard
mlumatlandrlb. Evin basqnla bal jurnalistin hyat yolda Daxili lr Naziri
Ramil Usubova rsmi kild mracit nvanlayb. Xanm Nosrti ba vermi
YAP Yeni Azrbaycan Partiyas, hazrda hakim partiyadr

http://bit.ly/2ekKcDt
8 http://bit.ly/2edW3Uz
7
10

hadislrl bal ran slam Respublikasnn Azrbaycandak Sfirliyin mlumat

verib v Sfirlikdn yardm gstrilmsini istyib.
5.
Araz Faiq olu Quliyev
Saxlanma tarixi: 9 sentyabr 2012-ci il

ttiham: CM-in 228.1 (qanunsuz olaraq odlu silah,
onun komplekt hisslrini, dy sursat (yivsiz odlu ov
silah v hmin silah n dy sursat istisna
olmaqla), partlayc maddlr v qurular ld etm,
baqasna verm, satma, saxlama, dama v ya gzdirm), 233 (ictimai qaydann
pozulmasna sbb olan hrktlri tkil etm v ya bu cr hrktlrd fal itirak
etm), 283.1 (milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin salnmasna, milli
istifad olunmaqla trdildikd), 315.2 (hakimiyyt nmayndsin qar mqavimt
gstrm v ya zor ttbiq etm) v 324-c (Azrbaycan Respublikasnn Dvlt
bayra v ya Azrbaycan Respublikasnn Dvlt gerbi bard thqiredici hrktlr)
maddlri
Saxland yer: Qobustan Qapal Hbsxanas
zr qsa aray: Araz Quliyev Masallda yerln www.xeber44.com internet
qzetin ba redaktorudur. Bu saytda yaylan mqallr sasn hakimiyytin dinl
bal siyastinin tnqidin, o sradan Masall rayonundak sosial problemlr hsr
edilirdi. Bu saytdak faliyytin gr A.Quliyev hbsindn nc d dflrl polis
blmsin aparlb, ona faliyytini dayandrmaq bard xbrdarlq edilib. Bu cr
xbrdarlqlar yerli icra hakimiyytindn d dflrl olunub. Hbsindn 2 gn vvl
- 2012-ci il sentyabrn 6-da A.Quliyevi v onunla birlikd olan Masall sakini Rza
Qorxmaz olu Aaln polis v mlki geyimd olan xslr saxlayaraq dyblr v
Masall Rayon Polis bsin aparblar. Onlar ris mavini lifaa Kazmovun
gstrii il gec saat 03.00 radlrind srbst buraxlblar.
Sentyabrn 8-d is saat 21 radlrind A.Quliyev rayon sakini Ziya brahim olu
Tahirovla birlikd Masallda keiriln folklor festival rivsind Nizami parknda
tkil olunan diskotekaya etiraz ediblr v tnqidi material hazrlamaq mqsdil
lav mlumat almaq n tkilatlar axtarmaa balayblar. Lakin razid olan
polislr hr iki xsi oradan uzaqladrb. Bundan 2 saat sonra yen hmin raziy
qaydan A.Quliyev v Z.Tahirov diskotekann sona atdn v park trafnda yalnz
polis mannn olduunu grblr. Polis man yaxnlab v ris mavini lifaa
Kazmov onlarla 30 dqiqy qdr shbt etdikdn sonra razidn gedib. Bundan
drhal sonra 25-30 nfrlik mlki geyimli dst raziy glrk onlar thqir etmy
v da atmaa balayb, az sonra hadis yerin gln polislr hr iki xsi dyrk
hbs edib. Jurnalist qar xuliqanlq v polis mqavimt maddlri il ittiham irli
srlb. Jurnalistin hbsindn yalnz 11 gn sonra, yni sentyabrn 20-d onun evind
axtar aparlb v evdn A.Quliyev mxsus olan qumbarann tapld iddia edilib.
2012-ci ilin dekabrnda A.Quliyev qar ba redaktoru olduu internet qzetd
11

yaylan mqallrd dini dmnilik salnmas, ictimai asayiin pozulmas, silah

saxlama, dvlt bayrann thqir edilmsi kimi maddlrl ittiham irli srlb.
Jurnalist Lnkran Ar Cinaytlr Mhkmsinin 05 aprel 2013-c il tarixli qrar
il 8 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum olunub. irvan
Apellyasiya Mhkmsi 09 yanvar 2014-c ild, Ali Mhkm 04 iyul 2014-c ild
hkm dyidirmdn qvvd saxlayb.
Jurnalistin evind axtar mhkm qrar olmadan v znn itirak tmin
edilmdn aparlb, axtar zaman hal ahidi kimi itirak etmi xslrin mhkmd
verdiyi izahatlarla istintaqa verdiyi izahatlar arasnda ciddi frqlr olub. Mhkm
aradrmas zaman mlum olub ki, hal ahidlrindn biri, Nahid irliyev n
oxuma, n d yazma bacarr (halbuki axtar haqqnda protokola imza atb v
qumbarann akar edildiyini tsdiqlyib). irvan Apellyasiya Mhkmsind o,
ildiyi fhl bazarndan hmkar il birg hal ahidliyi etmk n polislrin onlar
apardqlarn v bunun vzind hr birin 20 AZN verildiyini bildirib. Zrrkmi
kimi tannan xslrin he birini istintaq zaman A.Quliyevl zldirmyiblr,
onlarn oxu polis mkdalardr v hams mhkmd eyni mzmunlu ifad
veriblr. Buna baxmayaraq, id jurnalistin polislr xsart yetirdiyini tsdiqlyn
hr hans sbut yoxdur. Crlaraq thqir edildiyi iddia olunan dvlt bayra da maddi
sbut kimi cinayt iinin materiallarnda olmayb.
A.Quliyev onun barsind irvan Apellyasiya Mhkmsinin qrarndan sonra 14
sayl Czakm Mssissin (CM) gndrilib. 22 dekabr 2014-c ild hmin CMd olan mhkum Elad Babayevin lmn dustaqlar etirazlarn bildiriblr. Bel ki,
Babayevin ignclr mruz qalaraq yemksiz v susuz saxlanlaraq ldy bard
mlumatlar olub. Onun bacs Simuzr Babayeva Lkbatan qsbsind yerln
morqda qardann meyitinin killrini krk sosial bklr v mtbuat vasitsil
yayb. Hmin killrdn d aydn grnr ki, mhkumun zrind zoraklq izlri
var. Ancaq alm cinayt ii nticsind 31 yal Elad Babayevin rk
atmazlndan ldy iddia olunub.
Etiraz bildirn mhkumlar arasnda jurnalist A.Quliyev d olub, buna gr o, karser
salnb v ignclr mruz qalb. Bu hadisdn sonra CM-in rhbrliyi jurnalistin
daha ar rejimli mssisy krlmsi bard vsattl mhkmy mracit edib
v Qarada Rayon Mhkmsinin 19 mart 2015-ci il tarixli qrar il A.Quliyev
czasnn 3 ilini Qobustan Qapal Hbsxanasnda kmy mhkum edilib.
6.
Rad Aaddin olu Ramazanov
Saxlanma tarixi: 9 may 2013-c il
12

ttiham: CM-in 234.4.3-c (sat mqsdi il qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v

ya psixotrop maddlri ld etm v ya saxlama, hazrlama, istehsal etm, emal etm,
dama, gndrm, yaxud qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v ya psixotrop
maddlri satma, klli miqdarda trdildikd) maddsi
zr qsa aray: Dindar olan Rad Ramazanov aktiv kild sosial bklrd,
xsusn Facebook-da (https://www.facebook.com/HAQQINqulu777) hakimiyytin
apard siyasti, prezident d daxil olmaqla yksk rtbli mmurlar tnqid edn
mikrobloqlar paylard. Ona da Azrbaycanda fallara qar geni kild istifad
ediln narkotik madd ittiham irli srlb. R.Ramazanov hbs edildikdn sonra
qanunsuz olaraq 11 gn mddtind Ba Mtkkil Cinaytkarlqla Mbariz
darsind saxlanlb, yerli v beynlxalq tkilatlarn arndan sonra o, istintaq
tcridxanasna krlb. Tannm vkil Aslan smaylov Ramazanovun bu idard
ignclr v dylmy mruz qaldn bildirib v bunun aradrlmas n uyun
qurumlara mracit edib. Ancaq bu iddialar ninki aradrlb, Aslan smaylovun
zn polis saxlaylaraq ona bu cr byanatlar vermmsi, ks halda czalandrlaca
il bal xbrdarlq edib. Bundan bir mddt sonra A.smaylov Vkillr
Kollegiyasndan xarlb.
Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin 13 noyabr 2013-c il tarixli qrar il Rad
Ramazanov 9 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. Bak
Apellyasiya Mhkmsi 16 yanvar 2014-c il, Ali Mhkm is 14 may 2014-c ild
bu hkm olduu kimi qvvd saxlayb.
Amnesty International R.Ramazanovu vicdan mhbusu kimi tanyb9.
B. YAZARLAR/ARLR
7.
Tofiq Xasay olu Hsnli
Saxlanma tarixi: 12 oktyabr 2015-ci il

ttiham: CM-in 234.4.3-c (qanunsuz olaraq narkotik vasitlri, psixotrop maddlri
v ya onlarn prekursorlarn hazrlama, istehsal etm, ld etm, saxlama, dama,
gndrm v ya satma, klli miqdarda trdildikd) maddsi
http://bit.ly/1jYMJQI
13

zr qsa aray: Tofiq Hsnli hakimiyyti v onun apard siyasti tnqid edn
xslrdn olub. O, tnqidlrini yazd satirik eirlrd ifad edib v bu eirlrini
Youtube portalndak shifsind10 yerldirrk onlar sosial bklrd geni
kild yayb. eirlri arasnda Azrbaycann kemi prezidenti olmu Heydr
liyevin siyastini tnqid edn Heydrnam adl silsil eirlr toplusu11 v baqa
satirik eirlri onun cinayt tqibin sbb olub. airin z 2015-ci ilin yanvarnda
Azadlq Radiosuna msahibsind eirlrin gr hdlndiyini, hbsinin real
olduunu bildirib12.
T.Hsnli ANS telekanalnda yaymlanan Qulp satirik veriliind ilk df 2000-ci
ild eirlri il x edib. Yazd tnqidi Dirsk eiri il populyarlab v hmin
kanalda baqa tnqidi air Baba Pnhann mllifi olduu verili davaml dvt
olunmaa balayb. Daha sonra Milltin ssi qzetind faliyyt balayan air
qzetin son shifsind 2015-ci ild Youtube portalnda yayd Heydrnam adl
silsildn 7 tnqidi eir ap etdirib. Sonradan qzet balandndan T.Hsnli
mxtlif mtbuat orqanlar il mkdalq edib, bu mkdalq rivsind onun
Xural qzetind lhaml nmlr silsilsindn 3 eiri ap edilib. Bu eirlrin
gr o, tnqidi sslr qar istifad ediln narkotik madd ittiham il 2005-ci ild
hbs olunaraq n yksk czaya 3 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna
mhkum edilib (halbuki air birinci df idi ki, cinayt msuliyytin clb edilirdi v
praktikada bu cr ilrd n yksk cza 2 il qdr olurdu). O, 2007-ci ild
Amnistiya Akt sasnda azadla buraxlmd.
2015-ci il oktyabrn 13-d sosial bklrd v bzi xbr portallarnda airin yoxa
xmas il bal xbrlr yayld. Bundan 5 gn sonra T.Hsnlinin yaxnlar onun
hbs edildiyini v Bak stintaq Tcridxanasna krldyn yrn biliblr. Polis
airin hbs edilmsi il bal xbrlri onun hbsindn bir ne gn sonra
ictimaiyyt aqlayb, halbuki qanunla xsin hbs edilmsi il bal mlumat drhal
onun yaxnlarna verilmli, onun istdiyi vkill tmin olunmasna rait yaradlmal
idi.
T.Hsnli satclq etdiyi dkanda hbs edilib. O, dkan balamaa hazrlaarkn
yaad razid hamnn narkoman kimi tand xs dkana girib, T.Hsnli onu
dkandan xardqdan sonra qapn balayb, ordan uzaqlaarkn polis mkdalar
onu saxlayaraq geri qaytarblar. Polis dkanda kassann zrindn narkotik maddnin
tapldn iddia edib. Ancaq dkanda kassann zrind aq kild narkotik
maddnin saxlanlmas inandrc grnmr.
45 yal air Tofiq Hsnli Lnkranda ahl anas Zrif Clalova il birg yaayrd.
Cnab Hsnlinin hbsindn sonra onun anasnn bir ne video mraciti yaylb ki,
bu videolarda anas olunun qanunsuz hbs edildiyini, eirlrin, haqq sz dediyin
gr ondan qisas alndn bildirib v yerli ictimaiyyti air yardm gstrmy
arb.
10
11
12
http://bit.ly/29zyd76
http://bit.ly/29zztYa
http://bit.ly/29AYkap
14

T. Hsnli T.Hsnli Lnkran Ar Cinaytlr Mhkmsinin 22 avqust 2016-c il

tarixli hkm il 6 il mddtin azadlqdan mhrum edilib.
8.
Saday sd olu krli
Saxlanma tarixi: 23 dekabr 2015-ci il

ttiham: CM-in 182.2.4-c (hd-qorxu il tlb etm, xeyli miqdarda mlak ld
etmk mqsdil trdildikd) maddsi
Saxland yer: 6 sayl Czakm Mssissi Mssissi
zr qsa aray: Saday krli Vergilr Nazirinin maviri Asif Cahangirovun
ikayti sasnda hbs edilib. ttihama gr, air ad kiln vzifli xsdn onun
barsind mtbuatda rsvayedici mlumatlarn yaylmas hdsi il 10 000 AZN tlb
edib.
Bu hadis airin Vergilr Nazirliyinin maliyy dstyi il yazd Qurd ryi
kitabnn ap edilmsindn sonra ba verib (airin vvlki bir sra kitablar da Vergilr
nazirinin dstyi il ap edilib v bu bard kitablarda qeyd olub). airin hbsindn
sonra onun evind axtar aparlb v mnzilind olan bu kitabn btn nsxlri
qanunla nzrd tutulmu qaydada rsmildirilmdn gtrlrk mhv edilib.
Qurd ryi kitabnda Azrbaycann kemi prezidenti Heydr liyev v indiki
prezident lham liyev bard tnqidi fikirlr yer alb. Qurd ryi kitabndan qsa
bir hiss: lk prezidenti blfz Eliby hakimiyyti bana buraxb z doma
kndin - Klkiy qad. qtidardaklar birmnal kild Naxvan Ali Mclisinin
sdri Heydr liyevi lkni idar etmy dvt etdilr. Xalqn etimad gstrib
Prezident sediyi bir demokrat xalqn iradsin tprd, xalqn iradsi tsbeh kimi
qrlb ayaqlar altna splndi. Sovet illrindki msibtlr tkrarlanmaa balad.
Tutulaslar atdlar dama, ban gtrb lkdn qaanlardan hl d xbr-tr
yoxdu, qzetlr ldrlnlrin siyahsn arabir ap edib yadmza salr. Btn dnya
siyastilrinin bir mqsdi vard, Azrbaycann tbii srvtlrin yiylnmk. Dndn demiik ki, z blglrinin, tayfalarnn byk adam olmaqdan Azrbaycann
byk adam olmaa doru ucala bilmynlr zlri n byklk etalonunu
vvlc Heydrd, sonra is lhamda grrlr. Onlarn H.liyev mnasibtini
anlamaq olar. Gn bu gn onun lsndn d qorxurlar v torpaa verilmyinc
dirilcyin inanmaqdadlar. gr lknin 112 professoru lham liyevi zlrindn
all hesab edirs, gr Qafqaz mslmanlarnn mrlk eyxlislam Paazadnin,
Azrbaycan yazarlarnn mrlk eyxlislam Anarn, Azrbaycan rssamlarnn,
bstilrinin v onlarn timsalnda btn adi azrbaycanllarn eyxlislamlar z
15

dvlti n lham liyevi alternativsiz lider grrlrs, Azrbaycanda din, elm,

snt, dbiyyat deyiln sahlrin durumunun ox-ox acnacaql olduu gz
qabandadr.
Mhkm proseslrinin mahidsi gstrib ki, air qar yegan sbut Vergilr
nazirinin mavirinin ifadsidir, n istintaq, n mhkm airin bu vzifli xs
barsind hans rsvayedici mlumatlar olub-olmamasn aradrmayb. Eyni
zamanda onlarn arasnda bu mzmunda hqiqtn d shbtin olub-olmadn,
telefon zngini mhz airin etdiyini, ehtimal olunan rsvayedici mlumatlarn hans
mtbu orqanda ap edilcyini v baqa bu kimi msllr aradrlmayb. airin
vkillrinin mhkmd verdiyi v iin mahiyytin tsir ed bilck vsattlr tmin
olunmayb.
air Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin (sdrlik edn hakim fqan Hacyev) 16
may 2016-c il tarixli hkm il 10 il mddtin (dvlt ittihams mhz bu mddti
istmidi) azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. Mvcud praktikada
ttbiq olunmayan baqa bir mqam ondan ibartdir ki, ilk df cinayt
msuliyytin clb edilmsin baxmayaraq, airin czasn ciddi rejimli czakm
mssissind kmsi bard qrar xarlb. Bak Apellyasiya Mhkmsi 03
avqust 2016-c ild cinayt qanunvericiliyin ediln vurulmu ziyann hcmi il
bal dyikliklri nzr alaraq Saday krliy qar irli srlm ittiham
ynglldirrk czann 5 il mddtin azaldlmas il bal qrar xarb.
C. HQUQ MDAFLR
9.
liabbas Fxrddin olu Rstmov
Saxlanma tarixi: 28 iyun 2014-c il

ttiham: CM-in 312.2-ci (vzifli xs trfindn bil-bil qanunsuz hrktlr
(hrktsizlik) etmy gr ona rvt verm v ya tkrar rvt verm) maddsi
zr qsa aray: liabbas Rstmov Yasavul hquq irktinin rhbri v
tannm hquq mdafiisidir. Hbsindn vvl .Rstmov hakimiyytin aq
tnqidilrindn biri kimi x edib. Facebook profilind ardcl olaraq lkdki
problemlrl bal srt tnqidlr sylyib v tnqidi yazlar paylab. .Rstmov
Azrbaycanda 2013-c ild keiriln prezident sekisind mxalif blok olan Milli
urann namizdi Cmil Hsnlini dstklyib v onun mitinqlrind itirak edib.
Sekidn sonra da Milli urann keirdiyi tdbirlr, ictimai dinlm v marafonlara
qatlb.
16

.Rstmov hbsindn nc vicdan mhbusu Anar Mmmdlinin (Sekilrin

Monitorinqi v Demokratiyann Tdrisi Mrkzinin rhbri) vergi ittiham il bal
mhkm prosesind onun nmayndsi olmaq n mracit edib. Xatrladaq ki, o,
bu sah zr lkd n yax ekspertlrdn biri saylr, lakin onun A.Mmmdlinin
mdafisind itirakna inzibati yollarla ngl yaradlb. Hbsxanada olan
A.Mmmdli .Rstmovun nmaynd olmasna razlq imzasn notariusun itirak
il tsdiqlmliydi, lakin saxlanld Tcridxanann rhbrliyi ona bu raiti
yaratmayb.
17 mart 2014-c ild is .Rstmov prezident lham liyev lk ictimaiyytinin
diqqtini zn kn ox srt mzmunlu mracit nvanlayb. Mracit nc aq
mktub kimi Azadlq qzetind drc edilib, sonradan baqa KV-lrd v sosial
mediada yaylaraq byk rezonans yaradb 13.
Dvlt basna trafnzda olan yksk rtbli xslrin faktiki olaraq quldurluq
faliyyti bard dolun mlumat szlri il balayan hmin mracitd 100
milyonlarla mbld bdc vsaitinin ourlanmas bard faktlar sadalanr. Bu
mktubdan sonra .Rstmovun hbs edilcyi deyilirdi v bu da 2014-c ilin iyunun
28-d ba verdi. .Rstmov hbs olunan gn yalnz Azadlq qzetinin mxbiri il
danmaa macal tapb. Saxlanlan gn liabbas Rstmov mn zng eldi v
rvt almaqda ittiham olunduunu dedi. O, saxlanlmasn sifarili v prezident
mracitl bal olduunu dnr Azadlq qzetinin mxbiri Vidadi
Mmmdov hmin gn BBC Azrbaycancaya onun szlrini atdrb.14
Hquq mdafiisi z mtrisindn nec rvt ala bilr v bunu nec iddia etmk
olar?! dey yerli mtbuat .Rstmova qar irli srln rsmi ittiham absurd
adlandrb. .Rstmovun hbsi tnqidi mvqeyi, mxalif mvqeli insanlar mdafi
etmsi v dvlt basna srt aq mktub yazmas il baldr.
06 noyabr 2015-ci ild Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin (sdrlik edn hakim
Rahib Salmanov) hkm il .Rstmov 7 il mddtin azadlqdan mhrum edilib.
Bak Apellyasiya Mhkmsi 18 avqust 2016-c il tarixli qrar il hquq
mdafiisinin ikaytini tmin etmyrk onu hbsd saxlayb.
D. GNC FALLAR
(1) NDA Vtnda Hrkatnn dar Heyti zvlri v fallar
NDA Vtnda Hrkat haqqnda qsa mlumat
NDA Vtnda Hrkatn 2011-ci ild bir qrup gnc azadlq, dalt v hqiqt istyi
il yaradb. NDA lkd dyiikliklr edilmli, hakimiyytin xalqn iradsi il
qurulmal olduunu byan edib. NDA-nn sas tlblri: azad v inkiaf etmi lkd
yaamaq; ordunun yksk dy qabiliyytli pekar xslrdn ibart olmas;
13
14
http://bit.ly/29NVGAi
http://bbc.in/29If00u
17

hakimiyytin azad v daltli ssverm yolu il demokratik kild dyimsi;

qanunlarn daltli v ham n eyni olmas; azad v mstqil media v s. NDA he
bir siyasi partiyadan asl olmayan hrkatdr v sas istklri dinc demokratik yolla
dyiikliy nail olmaqdr15. Hrkat yarand gndn indiy qdr demokratik
dyiikliklr n faliyyt gstrib, mxtlif aksiyalar, flmoblar tkil edib.
Hrkatn dar Heytinin zvlri 2013-c ilin oktyabrnda keiriln prezident sekisi
dvrnd bir sra mxalift partiyalarn v vtnda cmiyyti tkilatlarn
birldirn Milli urada tmsil olunublar, Hrkatn fallar sekilrd mxaliftin
vahid namizdi kimi x edn Cmil Hsnliy seki kampaniyas dvrnd dstk
veriblr.
ctimai fallna v tnqidi mvqeyin gr NDA zvlri mxtlif yollarla tqib
olunub. Hrkatn vvlki dar Heytinin zv Zaur Qurbanln 2012-ci il
sentyabrnda tkilatn 2013-c il sekilri n hazrlad materiallara gr polis
saxlayb. Onunla bal 2 gn rzind he bir mlumat verilmyib, yalnz oktyabrn 1d polis mlumat yayb ki, Qurbanl narkotik madd mliyyat zr saxlanlb v
polis mqavimt gstrdiyi n 15 sutka inzibati hbs czas alb, bu mddt
bitdikdn sonra Qurbanl srbst buraxlb.
NDA Vtnda Hrkat fallarnn v zvlrinin hbsi
Milli Orduda oxsayl gnc sgrlrin qeyri-dy raitind mmmal lm
hallarna etiraz olaraq, 2013-c il yanvarn 12 v 26-da Baknn mrkzind gnclrin
aksiyas keirilib. Bu aksiyalarda gnclrl yana sgr valideynlri d itirak edib.
Aksiyalar polis zorakl il dadlb, yzlrl itirak hbs olunub. Onlardan bir
qismi inzibati hbsl v ya byk mbld crim il czalandrlb. Bu etiraz
aksiyalar v onlarn itiraklarna qar repressiyalar lk v beynlxalq
ictimaiyytd geni rezonans yaradb. Lakin bu aksiyalardan qsa mddtdn sonra da
orduda qeyri-dy raitind sgr lmlri davam edib.
Buna etiraz edn bir qrup gnclr tkilatlar nmayndlri, o sradan NDA
Vtnda Hrkat 1 mart 2013-c ild Bak hr cra Hakimiyytin mracit
edrk martn 10-da mitinq keirmk niyytind olduqlarn bildirib. Aksiyann
ktlviliyinin qarsn almaq n hakimiyyt qabaqlayc tdbir kimi aksiyalarda
daha aktiv olan NDA zvlrinin hbsin balayb.
2013-c il martn 7-d qeyri-dy raitind sgrlrin mmmal kild lmsin
etiraz olaraq Baknn mrkzind martn 10-u n planladrlan aksiya rfsind
NDA-nn gnc fal Mmmd zizov, Bxtiyar Quliyev v ahin Novruzlunu
axam saatlarnda Milli Thlksizlik Nazirliyinin mkdalar hbs edib. Ancaq bu
bard onlarn valideynlrin v qohumlarna, yaxud da dostlarna mlumat
verilmyib, onlar vkill tmin olunmayblar. Hbsdn bir ne saat sonra tk yaayan
M.zizovun v aillri il birg yaayan B.Quliyev v .Novruzovun evind axtar
aparlb, gnclrin evindn narkotik madd v Molotov kokteylinin tapld iddia
edilib. Onlarn ilkin dindirmlri v barlrind hbs qtimkan tdbirinin seilmsi
vkillrinin itirak olmadan aparlb. .Novruzlu hbs edilrkn azyal olduu n,
qanunun tlbin gr, onun dindirilmsind mtlq qanuni nmayndsi itirak
15
http://bit.ly/1f0le9w
18

etmli olduu halda, istintaq bu tlb ml etmyib. Hr gnc ilk izahatlarnda

he bir qanunsuz ml yol vermdiklrini bildiriblr. Lakin bir gn sonra ignc v
psixoloji tzyiq altnda, vkillri olmayan raitd zlrin v baqalarna qar
ifadlr vermy mcbur ediliblr.
9 mart 2013-c ild Azrbaycanda yaymlanan respublikann btn telekanallar
gnclrin martn 10-da keirilck aksiya zaman Molotov kokteyllrindn istifad
etmkl itia salmaq kimi cinayt trtmk istklrinin olduunu etiraf etmlrini
gstrn videomateriallar yaymlayb. Hmin videomateriallar istintaq hazrlayb v
bu sjetlrd hbs ediln gnclrin NDA-nn dar Heytinin zvlrinin leyhin
ifadlri, onlarn da cinayt trdilmsind itirak bard etiraflar yer alb. Bu
videolardan da aq grnr ki, gnclr qorxu iinddir v onlara qar fiziki zor
ildilib. Gnclrin Sovet hakimiyyti dvrnd olduu trzd etirafedici
videolarnn yaylmas bu hbsin siyasi sifari olduunu sbut edn amillrdn biridir.
Qsa mddtdn sonra hr 3 gnc artq vkillrinin itirak il verdiklri ifadlrd ilk
ifadlrini ignc altnda verdiklrini bildiriblr v ignc faktlarnn aradrlmas
il bal prokurorluq orqanlarna ikayt nvanlayblar. Lakin bu ikaytlr zr
aradrma formal aparlb, nki ignc vern v onu aradran orqan eyni olub. Bu
hbslr v yaymlanan videolara baxmayaraq, martn 10-da yzlrl insan, o sradan
NDA-nn baqa fallar polislrin kobudluu v gc ttbiqi il dadlan tamamil
dinc aksiyada itirak ediblr.
Aksiyadan sonrak gnlrd NDA-nn dar Heytinin zvlrinin hbsin balanlb.
dar Heytinin zvlri Rad Hsnov, Radt Axundov, zeyir Mmmdli v
Hrkatn fal Zaur Qurbanl hbs edilib.
Gnclr ilkin olaraq qanunsuz partlayc madd v narkotik madd saxlamaq
ittihamlar irli srlb, hbsdn 6 ay sonra, yni 2013-c ilin sentyabrnda onlara
yeni, daha ar - ktlvi itialar trtm v ya bel itialarda itirak etm ittiham
da verilib. Mhz bu yeni ittihamn irli srlmsin gr Hrkatn dar Heytinin
zv Radt Axundovun 74 yal babas yant Axundov damarlarn ksrk zn
qsd edib, bunun nticsind bir ne gn sonra xstxanada lb16.
Gnclrin ii zr mhkm prosesi balayana qdr onlarn barsind seilmi hbs
qtimkan tdbiri dyidirilmyib. 2013-c il noyabrn 6-dan mhkm prosesi
balayb v ilk olaraq martn 7-d hbs edilmi 3 gnc mhkmd ifad verrk,
istintaqda ignclr mruz qaldqlarn v mhz buna gr etirafedici ifadlr
verdiklrini bildiriblr v ilkin ifadlrindn imtina ediblr. Prosesd ifad vern
ahidlr d istintaqa verdiklri, gnclrin leyhin qiymtlndiril biln. ifadlrdn
imtina ediblr. Bundan lav, ahid kimi dindirilmi MTN mkdalar gnclrin v
onlarn vkillrinin suallarna dolaq v dqiq olmayan cavablar veriblr.
Telekanallarda etirafedici xlar yaymlanan v faktiki cinaytkar adlandrlan
NDA zvlri tqsirsizlik prezumpsiyas oueular pozulduu n Milli
Thlksizlik Nazirliyini, Ba Prokurorluu v bzi telekanallar mhkmy
veriblr.
16
http://bit.ly/1pBvQNz
19

Hbs edilmi btn NDA-lar Amnesty International vicdan mhbusu elan edib17.
Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin hakimi Cavid Hseynovun 6 may 2014-c il
tarixli qrar il Radt Axundov, Zaur Qurbanl v lkin Rstmzad 8 il,
Mmmd zizov v Rad Hsnov 7 il 6 ay, Bxtiyar Quliyev v zeyir Mmmdli
7 il, ahin Novruzlu 6 il mddtin azadlqdan mhrumetlm czasna mhkum
ediliblr. Bak Apellyasiya Mhkmsi 16 dekabr 2014-c ild bu hkm
dyidirmdn qvvd saxlayb. Bxtiyar Quliyevdn baqa digr gnclr hmin
qrardan ikayt veriblr. Ali Mhkm (sdrlik edn hakim Frhad Krimov) 2
iyun 2015-ci il tarixd ahin Novruzlu, zeyir Mmmdli v Rad Hsnovun, 15
oktyabr 2015-ci il tarixd is (sdrlik edn hakim nqilab Nsirov) Zaur Qurbanl,
lkin Rstmzad, Radt Axundov v Mmmd zizovun ikaytlrini tmin
etmyib.
B.Quliyev v .Novruzlu 17 oktyabr 2014-c ili, Z.Qurbanl v .Mmmdli 29
dekabr 2014-c il, R.Axundov, R.Hsnov v .Mmmdov is 17 mart 2016-c il
tarixli fv srncamlar il azadla xblar. Yalnz lkin Rstmzad hl d
hbsddir.
10.
lkin Bakir olu Rstmzad

ttiham: CM-in 28 (cinayt hazrlq), 220.1-ci (zoraklqlarn, talanlarn,
yannlarn trdilmsi, mlakn mhv edilmsi il mayit olunan ktlvi itialar
tkil etm v ya bel itialarda itirak etm), 221.2.1 (bir qrup xs trfindn v
ya tkrar trdiln xuliqanlq) v 221.2.2 (ictimai qaydann qorunmas zr vzifni
yerin yetirn v ya ictimai qaydann pozulmasnn qarsn alan hakimiyyt
nmayndsin v ya digr xs mqavimt gstrmkl trdiln xuliqanlq)
maddlri
zr qsa aray: lkin Rstmzad ictimai-siyasi proseslrd fal olan Azad
Gnclik tkilatnn, hminin bir sra mxalift partiyalarnn v vtnda cmiyyti
tkilatlarnn birldiyi Milli urann zvdr. NDA Vtnda Hrkatnn zvlri
il birg ittiham edildiyin gr el hbsxanada bu hrkata qoulub. Hbsin qdr
Azrbaycan Dvlt qtisad Universitetind thsil alrd.
17
http://bit.ly/1gJG6nt
20

12 yanvar v 10 mart 2013-c il tarixlrind Azrbaycan Ordusundak zbanalq v

qanunsuzluqlara, habel dinc raitd sgr lmlrin etiraz olaraq Facebook
vasitsil Baknn mrkzind sgr lmlrin son aksiyasn tkil edib, nticd
bu aksiyalara oxsayl etiraz qatlb. Mhz bu aksiyalar tkil etdiyi n ona qar
tzyiqlr balayb, o polis arlb, bir ne df barsind inzibati hbs seilib.
.Rstmzad Azrbaycan Dvlt Neft Akademiyasnda ba vermi terror nticsind
hlak olmu xslrin anm gn - 2013-c il 30 aprel tarixind gnclrin tkil etdiyi
Terrora yox aksiyasnda saxlanlaraq 15 sutka inzibati hbs czas alb. Bu hbs
mddti bitdikdn bir ne gn sonra is .Rstmzad xuliqanlq trtmkd ittiham
edilib v hbs olunub. Sentyabrn 12-d hbsd olan NDA zvlri il brabr ona
qar da itialar tkil etm v ya itirak etm maddsi il yeni ittiham irli srlb
v onun ii NDA fallarnn cinayt iin birldirilib.
Amnesty International lkin Rstmzadni vicdan mhbusu kimi tanyb18.
(2) Eks-Prezident Heydr liyevin heyklin ar yazan gnclr

10 may 2016-c ild shr saatlarndan etibarn sosial bklrd v bzi xbr
portallarnda Azrbaycann kemi Prezidenti Heydr liyevin Baknn mrkzind
olan heyklinin zrind yazlar ks etdirn fotolar yaylb. Fotolardan aydn grnr
ki, heyklin postamentin Qul bayramnz mbark v Fuck the System ifadlri
yazlb v anarxistlr mxsus simvolika da yazlarla brabr postament zrin
kilib. Mayn 10-da Azrbaycanda H.liyevin doum gn il laqdar Gl bayram
keirilir. Bu yazlar hmin bayrama etiraz formasdr.
Mayn 11-d is sosial bklrd v xbr portallarnda iki gnc faln yoxa xmas
il bal mlumatlar yaylb. Bununla bel, rsmi mlumat yalnz mayn 12-d
yaylaraq bildirilib ki, hr iki gnc narkotik madd ittiham il mayn 10-da saxlanlb.
Onlarn hr birindn 1 kq-dan artq heroinin akar edilrk gtrldy iddia olunub.
mkanss aild yaayan gnclrin bu miqdarda narkotik maddni ld etmlri il
bard rsmi mlumat cmiyytd birmnal qarlanmayb, bu hbsl bal yerli
mediada, sosial bklrd gedn mzakirlrd, vkillrinin xlarnda, hm yerli,
hm d beynlxalq tkilatlarn byanatlarnda ittihamn saxta, cinayt tqibinin is
siyasi motivli olduu bildirilir.
Gnclr saxlandqlar vaxt v saxlandqdan sonra dylblr, hr ikisi qeyri-insani v
insan lyaqtini alaldan rftara mruz qalblar. Mayn 12-d onlar barsind Xtai
Rayon Mhkmsinin (hakim brahim brahimli) qrar il 4 aylq hbs qtimkan
tdbiri seilib (Bayram Mmmdov barsind seilmi hbs qtimkan tdbirinin
mddti Xtai Rayon Mhkmsinin 06 sentyabr 2016-c il tarixli qrar il daha 2 ay
uzadlb v cinayt ii oktyabr aynn vvlind baxlmas Bak Ar Cinaytlr
Mhkmsin gndrilib; Qiyas brahimovun is mhkm prosesi el hmin
mhkmd balayb).
Mhkmlri zaman hr iki gncin dylmsi v zorakla mruz qalmas aq
kild grnb. Bundan lav, vkil Elin Sadqov mayn 12-d gnclrin saxland
18
21

Nrimanov Polis darsinin mvqqti saxlanma yerind Qiyas brahimovun polis

idarsinin razisini sprmy mcbur edildiyinin ahidi olub v bunu
sndldirmk n polis idarsinin thlksizlik kameralarndan xarlarn
alnmas mqsdil soru il mracit edib. Gnclr onlara veriln ignc il bal
yerli v beynlxalq ictimaiyyt mracit ediblr1920.
BMT-nin zbana Saxlanma zr i Qrupu zvlrinin hmin tarixlrd Bakya
sfri olduundan Qrupun bzi ekspertlri hr iki gncl grb. Sfrin nticlri
il bal drc ediln hesabatda Qrup gnclrl zorak davrann nticsi ola bilck
xsartlri grdklrini qeyd ediblr21
Bundan lav, gnclr yaxnlar v istdiklri vkill laq saxlamaq imkan
verilmyib, bu da ciddi qanun pozuntusudur. Onlarn saxlanmas da faktiki olaraq 2
sutkaya yaxn gizli saxlanlb. Mayn 11-d hr iki gncin evind axtara gln
polislr ail zvlrinin ev girmsin imkan vermyiblr, onlar evd qsa mddt
rzind narkotik madd akarladqlarn bildirrk oradan gediblr.
Hr iki gnc hbs qtimkan tdbiri seilrkn itirak etdiklri proseslrd bildiriblr
ki, postamentin zrin yazlar onlar yazblar. Polislr onlardan dvlt televiziyasnn
kili aparmas rti il heykldn zr istmyi tlb edib. Bunun vzind is onlar
azadla buraxmaa hazr olduqlarn deyiblr.
Hr iki gnc Bak Slavyan Universitetinin (BSU) sonuncu kurs tlbsi olub. Hbs
ediln zaman ali mktbi bitirmk n son 2 imtahanlar qalbm, vkili hm
Penitensiar Xidmt, hm d BSU-ya gnclrin son imtahanlarn vermy rait
yaradlmas il bal mracit ets d, buna imkan yaradlmayb v faktiki onlarn
universiteti bitirmsinin qars alnb. Hr iki gnc Azrbaycan telekanallarnda
yaymlanan intellektual oyunlarn itiraks v qalibi olub.
Freedom House v Human Rights Watch beynlxalq hquq mdafi tkilatlar
gnclr barsind hbs qrar verildikdn sonra byanatla x edrk ittihamlarn
inandrc olmadn v hbsin ifad azadlna zrb olduunu bildiriblr2223.
Amnesty International hr iki gnci vicdan mhbusu elan edib24. Hr ikisinin
qanunsuz hbsi il bal ikaytlri Avropa Mhkmsin gndrilib.
Saxlandqlar zaman ignc v insanla smayan rftara mruz qalmalar il bal
cinayt iinin almas n gnclrin verdiyi rizni Sbail Rayon Mhkmsi
sentyabrn 14-d tmin etmyib.
19
http://bit.ly/1PTM4EM
http://bit.ly/1UJy0ML
21 http://bit.ly/25RjOtI
22 http://bit.ly/2afehU8
23 http://bit.ly/1UZbzFm
24 http://bit.ly/29MDXKm
20
22

11.
Qiyas Hsn olu brahimov

ttiham: CM-in 234.4.1 v 234.4.3-c (sat mqsdi il qanunsuz olaraq narkotik
vasitlri v ya psixotrop maddlri ld etm v ya saxlama, hazrlama, istehsal
etm, emal etm, dama, gndrm, yaxud qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v ya
psixotrop maddlri satma, qabaqcadan lbir olan bir qrup trfindn v klli
miqdarda trdildikd)
12.
Bayram Frman olu Mmmdov

ttiham: CM-in 234.4.1 v 234.4.3-c (sat mqsdi il qanunsuz olaraq narkotik
vasitlri v ya psixotrop maddlri ld etm v ya saxlama, hazrlama, istehsal
etm, emal etm, dama, gndrm, yaxud qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v ya
psixotrop maddlri satma, qabaqcadan lbir olan bir qrup trfindn v klli
miqdarda trdildikd)
23

(3) Digrlri
13.
Elvin Radt olu Abdullayev
Saxlanma tarixi: 08 yanvar 2015-ci il

ttiham: CM-in 234.1-ci (sat mqsdi olmadan qanunsuz olaraq narkotik vasitlri
v ya psixotrop maddlri istehlak miqdarndan artq miqdarda ld etm v ya
saxlama) maddsi
zr qsa aray: Hakimiyyt mxalif olan AXCP-nin zv kimi Elvin
Abdullayev hm thsil ald Azrbaycan Pedoqoji Universitetind, hm d Facebook
sosial bksind iqtidar tnqid edn mvqeyi il frqlnib. Hbsindn qsa mddt
vvl tlb yoldalar il hakimiyytin siyastini mzakir etdikdn v tnqidlr
sslndirdikdn sonra universitetin prorektoru onu araraq bunun yolverilmz
olduunu bildirib. E.Abdullayev mxalift partiyalarnn 10 noyabr 2014-c il tarixd
keiriln mitinqi il d bal aktiv faliyyt gstrn gnclrdn biri olub, mitinq
arla bal hazrlanan videoda itirak edib25.
E.Abdullayev imtahandan xdqdan sonra saxlanlb v Bak hr Ba Polis
darsin aparlb. 8 saat he bir sbb bildirilmdn burada saxlanldqdan (bu is
qanunvericilikl qadaandr) sonra ona bir sra gnc fallar v blogerlr qar irli
srln ittiham - narkotik madd ittiham irli srlb. Polisd saxland 8 saat
rzind E.Abdullayev orada yediyi yemyin v lindki qandaln klini kib znn
Facebook shifsind yerldirib v faktiki olaraq saxlanldn bildirib. ddia
edildiyi kimi, onun zrind 3 qram heroin var idis, bu mddt rzind o, ox
rahatlqla hmin narkotik maddni knara ata bilrdi, yaxud da zrindn narkotik
madd taplm xsdn polislr telefonunu v baqa yalarn almal idilr. Fotosunu
yaydqdan sonra dostlar ona zng etmy balayblar, lakin polislr mlumat vermk
vzin telefonu onun lindn alb qapadblar. Onun istdiyi vkill tmin edilmk
hququ da pozulub.
Gnc faln shhtind problemlr var, o, psixoloji dispanserd qeydiyyatdadr,
gzlrinin grm qabiliyyti 85%- qdr azalb.
Elvin Abdullayev Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin (sdrlik edn hakim Fikrt
Qribov) 01 iyun 2015-ci il tarixli hkm il 6 il mddtin azadlqdan mhrum
edilib. Bak Apellyasiya Mhkmsi 24 dekabr 2015-ci ild bu hkm qvvd
25
http://bit.ly/29oRS5f
24

saxlayb. Ali Mhkmnin 22 iyun 2016-c il tarixli qrar il E.Abdullayevin

ittiham edildiyi madd ynglldirilrk czas 2 il 6 aya endirilib.
Mhkm monitorinqinin nticlri gstrir ki, prosesd E.Abdullayevin tqsirli
olmas sbuta yetirilmyib. Gnc fal xsn grmyn mstntiq onun hbsi bard
vsatt verib, hmin mstntiqin mhkmd dindirilmsi bard vsatti hakim
tmin etmyib. Hal ahidlrindn biri Drgah Quliyev 2008-ci ildn etibarn Bak v
rayonlarda mhz narkotik madd ittiham zr ilrd, o sradan baqa siyasi ilrd
ahid kimi x edib ki, bu da onun qrzsiz hal ahidliyi etmsin ciddi bhlr
yaradr. Lakin mhkm bu xsusat da aradrmaqdan imtina edib, mdafi trfinin
baqa vsattlri d bir qayda olaraq tmin edilmyib.
Amnesty International Elvin Abdullayevi vicdan mhbusu kimi tanyb26.
14.
Elgiz Camal olu Qhrman
Saxlanma tarixi: 12 avqust 2016-c il

ttiham: CM-in 234.4.3-c (sat mqsdi il qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v
ya psixotrop maddlri ld etm v ya saxlama, hazrlama, istehsal etm, emal etm,
maddlri satma, klli miqdarda trdildikd) maddsi
zr qsa aray: Gnc fal Trkiyd thsil ald v geri dndkdn sonra
Azrbaycandak ictimai-siyasi msllr, insan haqlarna, Gney Azrbaycan, Dou
Trkstan trklri msllrin milli msl kimi yanab, mitinq v konfranslarda
aktiv kild itirak edib. O, 2015-ci ildn NDA Vtnda Hrkatnn zvdr v
tn ilin noyabrnda keiriln son parlament sekilrind hrkatn namizdlrindn
biri olub.
Gnc fal Konstitusiyaya tklif ediln dyiikliklrdn biri olmu Prezident
seilmk n ya hddinin lv edilmsi tklifini Facoobok-da srt kild tnqid
edib bundan qsa mddt sonra hbs edilib.
E.Qhrman avqustun 12-d saxlanlsa da, yaxnlar bu bard yalnz avqustun 13-
axam saatlarnda xbr tutub v yalnz bundan sonra istdiklri vkili onun yanna
gndrmk imkan ld ediblr. Lakin vkil onunla yalnz avqustun 19-dan sonra,
26
25

gnc fal artq Ba Mtkkil Cinaytkarlqla Mbariz darsindn stintaq

Tcridxanasna krldkdn sonra gr bilib. O, bir hft bu dard saxlanlb
v ignclr mruz qalmas bard ictimaiyyt mlumat gndrib. Onun hr iki
vkili E.Qhrmann ignclr mruz qaldn, qarn nahiysind qzartlarn
qaldn, lakin ignc il bal mracitlrin aradrlmadn bildiriblr.
E. SYASTLR, SYAS PARTYA FALLARI
15.
Zeynalabdin Bar olu Barzad
Saxlanma tarixi: 16 noyabr 2015-ci il

ttiham: CM-in 315.2-ci (hakimiyyt nmayndsin xidmti vziflrini yerin
yetirrkn hyat v salamlq n thlkli olan zor ttbiqetm)
Saxlanld yer: Naxvan Bykdz Hbsxanas
zr qsa aray: AXCP Naxvan tkilatnn fal olan Zeynalabdin Barzad
hm d Naxvan tkilatnn sdri Yaar Barsoyun qardadr. O, Naxvan Muxtar
Respublikasnda haqszlq v hquq pozuntularna qar ardcl xlar edib.
Z.Barzad faktiki olaraq yaad Babk rayonunun yerli dvlt qurumlarnn planl
hrktlri nticsind hbs edilib. Bel ki, Naxvan Muxtar Respublikas Dvlt
Sosial Mdafi Fondunun (DSMF) Babk rayon bsinin mkdalar onun evin
glrk icbari sorta dniini tlb ediblr. Maddi durumlarnn yax olmad il
bal cavabdan sonra onun hyat yoldan thqir ediblr v oradan uzaqlablar.
Sonradan Z.Barzad evin gln mkdalar taparaq hans sbbdn onu thqir
etdiklrini soruub, kobud cavab ald n onlarla mbahis edib, yaxalab.
Bundan sonra srbst kild razidn uzaqlab. Sosial mdafi xidmtinin
mkdalar is drhal ildikilri idary gedrk Z.Barzadnin onlardan birin
dmirksn miarla xsart yetirdiyini aktladrblar, prokurorlua riz yazblar v
xsart ald iddia ediln mkda tibbi ekspertizadan keiriblr. Z.Barzad mhz
hmin ikayt rizsi sasnda hbs edilib v ona iin hallarna uyun olmayan madd
zr ittiham irli srlb.
Mhkm Z.Barzadnin barsind hkm xararkn yalnz Naxvan Muxtar
Respublikas Dvlt Sosial Mdafi Fondunun (DSMF) Babk rayon bsinin
aparc mslhtisi Faiq ura olu smaylovun ikaytini, eyni zamanda, Naxvan
MR DSMF-nun Babk rayon bsinin sektor mdiri Azr Almmmd olu
Mmmdov, bu bnin mkdalar Vli Mehman olu Hseynov, Yasin Hseyn
olu Nayev v Aslan Nizami olu Eylazovun ahid ifadlrini sas gtrb.
Z.Barzadnin cinayt mli trtdiyini sbut edn he bir dlil v snd i
26

materiallarnda yoxdur. ksin, Barzadnin hyat yoldann, qonularnn ifadlri

sbut edir ki, ad kiln bnin mkdalar onlarn evin glrk Zenalabdini ar
kild thqir ediblr, baqa szl, onu txribata kiblr. Onlar arasnda yaranan
mbahis v yaxalama is he bir halda gstriln madd zr tvsif edil bilmzdi.
Bel ki, b mbahis b mkdalarnn vziflrini icra etmlri il laqdar
yaranmayb.
Zeynalabdin Barzad vvllr d bir ne df inzibati qaydada hbs edilib, 2012-ci
ild is sassz ittihamlarla azadlqdan mhrum edils d, sonradan yuxar
mhkmnin qrar il rti olaraq azadla buraxlb.
Zeynalabdin Barzad Babk Rayon Mhkmsinin (hakim Sxavt Bylrli) 02
fevral 2016-c il tarixli hkm il 8 il mddtin azadlqdan mhrum edilib.
Apellyasiya instansiyas kimi x edn Naxvan Muxtar Respublikas Ali
Mhkmsi (sdrlik edn hakim Frman Abbasov) 30 mart 2016-c ild bu hkm
dyidirmdn qvvd saxlayb.
16.
Fuad li olu Qhrmanl
Saxlanma tarixi: 8 dekabr 2015-ci il

ttiham: CM-in 220.2 (hakimiyyt nmayndsinin qanuni tlblrin fal kild
tabe olmamaa v ktlvi itialara, habel vtndalara qar zoraklq etmy
ar etm), 281.2 (hakimiyytin zorla l keirilmsin, zorla saxlanlmasna v ya
lknin konstitusiya quruluunun zorla dyidirilmsin v ya razi btvlynn
paralanmasna ynln aq arlar etm, habel bu cr mzmunlu materiallar
yayma) v 283.2.1-ci (milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin salnmasna,
milli lyaqtin alaldlmasna, habel milli, irqi v ya dini mnsubiyytindn asl
olaraq vtndalarn hquqlarnn mhdudladrlmasna v ya stnlklrinin
myyn edilmsin ynln hrktlr, zor ttbiq etmkl v ya zor ttbiq etm
hdsi il trdildikd) maddlri
Saxlanld yer: Bak stintaq Tcridxanas
zr qsa aray: Fuad Qhrmanl hakimiyyti v onun apard siyasti kskin
tnqid edn Azrbaycan Xalq Cbhsi Partiyas (AXCP) sdrinin mavinidir. Uzun
mddtdir siyastl mul olur, bir sra etiraz aksiyalarnn tkilats olub,
razladrlmam, lakin dinc etiraz aksiyalarnda dflrl inzibati qaydada saxlanlb,
fiziki tzyiqlr mruz qalb. Mtbuatda v sosial bklrd davaml tnqidi
yazlarla x edib.
27

2015-ci il noyabrn 26-da Baknn Nardaran qsbsind dindar fal Tale Barzad
v trfdarlar il polis arasnda ikisi polis, bei sakin olmaqla 7 nfrin lm il
nticlnn mnaqi ba verir. Nticd T.Barzad d daxil olmaqla onlarla dindar
fal hbs edilib v onlara qar oxsayda ar maddlr zr ittihamlar irli srlb.
F.Qhrmanl bu hadislrl bal Facebook-da statuslar yazaraq fikirklrini blb.
Tutulan dindarlarn slind tqsirsiz olduunu, onlarn hakimiyytin siyastini tnqid
etdiklri n saxlandqlarn v dindar ksim xitabn Nardaran qsbsind ba
vern hadislr reaksiya verilmdiyini, T.Barzadnin meydanda tk qoyulduunu
vurulayb.
Bu cr yazlarndan sonra hm F.Qhrmanlya, hm d tmsil etdiyi partiyaya qar
cinaytkarlara dstk verirlr tezisi il hakimiyytynl mtbuat orqanlarnda
qarayaxma kampaniyas balanb.
F.Qhrmanl bu hadislrl bal istintaq aparan Ba Prokurorluun Ar
Cinaytlr dair lr zr stintaq darsin Nardaran hadislrindn 10 gn sonra
telefon vasitsil dvt edilib. O, hans statusla istintaqa arldn v rsmi
bildiriin olub-olmamasn soruub, lakin suallarna cavab ala bilmdiyindn istintaqa
getmyib. Bundan az sonra uaqlarn mktbdn ev gtirrkn polis mkdalar
F.Qhrmanln yaad hytd saxlayaraq mcburi kild stintaq darsin
aparblar.
F.Qhrmanlya qar rsmi olaraq Facebook shifsind yazd fikirlr gr ittiham
irli srlb v onun barsind hbs qtimkan tdbiri seilib. Mhkmd olduu
zaman onun evind axtar aparlb v axtar nticsind kompteri gtrlb.
Hbsindn 5 ay sonra - 2016-c ilin maynda ona daha bir madd, CM-in 220.2-ci
maddsi zr ittiham irli srlb.
F.Qhrmanlnn Nardaran hadislri il bal yazd statuslar analiz edrkn
asanlqla grmk mmkndr ki, bu qeydlr onun siyasi yanamasn ks etdirir, ona
qar irli srlm ittihamlarn trkibini yarada bilck fikirlr sylmyib,
qeydlrd zorakla v ya ayr-sekiliy aq arlar yoxdur.
Amnesty International Fuad Qhrmanln vicdan mhbusu kimi tanyb27.
27
28

17.
Mmmd ziz olu brahim

ttiham: CM-in 221.2.2-ci maddsi (xuliqanlq ictimai qaydann qorunmas zr
vzifni yerin yetirn v ya ictimai qaydann pozulmasnn qarsn alan hakimiyyt
nmayndsin v ya digr xs mqavimt gstrmkl trdildikd)
zr qsa aray: Mmmd brahim mxalift partiyas olan Azrbaycan Xalq
Cbhsi Partiyas sdrinin maviri, qurumun Siyasi urasnn zvdr. Facebook
sosial bksind, o sradan baqa onlayn platformalarda fal olan siyasti
hakimiyyti tnqid edn mlumat v xlarla frqlnib. O, partiyann tdbirlrinin v
aksiyalarnn fal tkilatlarndan olub.
M.brahim AXCP-nin 28 sentybarda keiriln Qurultayndan iki gn sonra saxlanlb.
O, 2015-ci ilin fevralnda AXCP-dn uzaqlaan Mikayl Quliyevin ikayti sasnda
tutulub. Nurullayev v onunla birg partiyadan gedn xslr AXCP-y alternativ
olaraq eyni adl qurum tsis ediblr, bu sbbdn dliyy Nazirliyi partiya
qurultaynn nticlrini tsdiqlmkdn imtina edib, bununla bal mhkm
iddialar tmin olunmayb.
Mikayl Quliyevdn baqa istintaq hbsdn 2 ay sonra daha bir ne xsi d
zrrkn kimi i qoub, onlarn da M.brahimin xuliqanlq hrktindn zrr
kdiklrini iddia edib v fala qar ittiham ilkin ittihama nisbtn arladrb. Oruc
Vliyev v Mhmmd Qurbanov ifad verib ki, onlar Mikayl Quliyevl Mmmd
brahim arasnda insident zaman onlar ayrmaa alblar v bu zaman da zrr
kiblr. Halbuki M.brahim bu iki xsi, mumiyytl, tanmr v istintaq bunun
ksini sbut edn he bir material i lav etmyib. Bundan lav, Nrimanov
Rayon Mhkmsind proses zaman z xb ki, M.Quliyevin z d zrrkn
kimi gstriln baqa iki xsi tanmr.
Mhkm proseslrinin mahidsi nticsind mlum olur ki, Mikayl Quliyevin
verdiyi ilkin ifad il mhkmd verdiyi ifad arasnda kskin ziddiyylr var, o,
polis yazd ikayt rizsind Mmmd brahimin AXCP sdrinin maviri kimi
qeyd etmsinin hans zrurtdn yarand sualna cavab ver bilmyib. 28 dekabr
2015-ci ild ifad verdikdn v vkillrin suallarn cavablandrdqdan sonra Mikayl
Quliyev ikaytindn imtina etmk istdiyini bildirib, mhkm zalnda barq rizsi
yazaraq hakim verib v riz i materiallarna lav olunub.
29

zr baqa iki zrrkn d mhkm proseslri zaman ziddiyytli ifadlr verib,

onlar polis n zaman riz il ikayt etdiklrini, M.brahimi nec tandqlarn v
adn nec yrndiklrini izah ed bilmyiblr.
Mmmd brahim 15 mart 2016-c ild Nrimanov Rayon Mhkmsinin hakimi
Turqay Hseynovun hkm il 3 il mddtin azadlqdan mhrub edilib. Bak
Apellyasiya Mhkmsi (sdrlik edn hakim flatun Qasmov) is 13 may 2016-c
ild bu hkm qvvd saxlayb.
M.brahim 16 iyul 2016-c ild Penitensiar Xidmtin Malic Mssissin
krlb. Onun krpck smy sndndan v mliyyata ehtiyac olduundan
xstxanaya aparlb.
18.
Mmmdov lqar Eldar olu
Saxlanma tarixi: 4 fevral 2013-c il

ttiham: CM-in 220.1-ci (zoraklqlarn, talanlarn, yannlarn trdilmsi, mlakn
mhv edilmsi il mayit olunan ktlvi itialar tkil etm v ya bel
itialarda itirak etm) v 315.2-ci (xidmti vziflrini yerin yetirmsi il
laqdar hakimiyyt nmayndsin qar hyat v salamlq n thlkli olan zor
ttbiq etm) maddlri
zr qsa aray: lqar Mmmdov Azrbaycan mstqillik ld etdikdn sonra
fal kild siyastl mul olan xslrdn biri, 10 ildn oxdur mvcud olan v
Azrbaycanda ilk saylan siyasi bloqun mllifidir. O, Avropa urasnn Bak Siyasi
Biliklr Mktbinin direktoru, iki nfuzlu beynlxalq tkilatn German Maral
Fondunun v Revenue Watch tkilatnn Mslht urasnn zvdr28.
.Mmmdov 2009-cu ild yaranan v son illr rzind yeni nsil siyasi mxalif
qvv kimi populyarlaan Respublika Alternativ Hrkatnn (REAL) sdridir.
Hrkatn sas mqsdi Azrbaycanda cmhuriyytilik nnlrini brpa etmk,
parlamentli respublikaya keid, effektiv hkumt qurmaq, hquq v azadlqlar
birmnal tmin etmk v s. amallardr. Yarand vaxtdan indiy kimi REAL mvcud
hakimiyytin apard siyasti v bu siyast msul olan xslri, o sradan Prezident
lham liyevi tnqid etmkl yana, hm d alternativ proqramlar tklif edib.
28
http://bit.ly/1fsL2aR
30

.Mmmdov 2009-cu ilin martnda bir nfrin 2 dfdn artq prezident seilmsi
qadaasnn gtrlmsi il nticlnn referendumdan sonra ANS telekanalnn canl
yaymnda bu qadaan aradan qaldrmaa gr Prezident liyevi lkni uuruma
srklmkd, randa ah Rza Phlvinin yolu il getmkd ittiham edib. 2010-cu ilin
parlament sekilrind namizd olan .Mmmdov seki platformasnda, xsusn efir
vaxt hakimiyyti yaramaz siyast aparmaqda ittiham edib. .Mmmdov 2012-ci il
martn 1-d Quba hrind icra basnn leyhin keirilmi etiraz aksiyas zaman
vziyytin yerind yrnilmsi n Qubaya gedib v hadislrin ba vermsin gr
hakimiyyti tnqid edib.
2012-ci ilin noyabrnda .Mmmdov Milli Mclisin effektiv faliyyt gstrmdiyini
v saxta sekilr nticsind seiln adamlardan ibart olduunu bildirrk parlamenti
zooparka bnztmidi. Bundan sonra parlamentin zv v hakimiyyt yaxnl il
seiln Adil liyev .Mmmdov barsind verdiyi msahibd bu cr dananlarn
ba ksilib atlmaldr ifadsini ildrk, faktiki olaraq ona qar lm thdidi
sslndirib. Hakim partiyadan olan deputat, sosial siyast komitsinin sdri Hadi
Rcbli .Mmmdovun hbs edilmsi n mhkmy gndrilck ikaytin artq
hazr olduunu v onu deputatlarn imzalamas prosesinin davam etdiyini bildirib
(amma son olaraq mhkmy mracit olunmayb).
2013-c il yanvarn 19-da Bakda yerln Bin Ticart Mrkzind alan xslr
sosial tlblrl etiraz aksiyas keiriblr, nticd, polisl qardurma yaranb.
.Mmmdov etiraz aksiyasnn keirildiyi yer gedib, etirazlarla grb v onlarn
tlblrini yrnib. O, hm z bloqunda, hm d mtbuata msahiblrind aksiya
itiraklarn dstklyib, tlblrin tamamil doru olduunu bildirib, hakimiyyti
korrupsiyann qarsnn alnmasnda maraql olmamaqda gnahlandrb.
2013-c il yanvarn 23-d smayl rayonunda yerli icra hakimiyyti basnn istefas
tlbi il etirazlar keirilib, etirazlar qardurmalara gtirib xarb. .Mmmdov
hadisdn bir gn sonra, yanvarn 24-d smayll rayonuna sfr glib, rayon
mrkzind jurnalistlr v bzi sakinlrl shbt etdikdn sonra Bakya qaydb.
Bakya qaydarkn .Mmmdov Azadlq Radiosuna msahib verib v etirazlarn
haql olduunu bildirib, eyni zamanda, z bloqunda insanlarn sbrinin
tkndirilmsin gr yerli icra qurumlarn tnqid edib. Bundan lav, .Mmmdov
hadislrin ba vermsin sbb olan xslrin kimliyini dqiqldirrk onlarn
mk v halinin Sosial Mdafi Naziri Fzuli lkbrovun (hazrda vzifdn
uzaqladrlb) qohumlar v yaxnlar olduunu myyn edib. Hadisnin ba
vermsin sbb olan xslrin ildiyi hotelin nazirin oluna mxsus olduunu
gstrn rsmi sndlri taparaq yayb (hmin vaxt hotelin he bir vzifli xs v ya
onun qohumlarna mxsus olmamas il bal yerli icra bas v digr rsmilr
aqlamalar vermidilr).
.Mmmdov 2013-c il prezident sekilrind REAL-n namizdi olub, bununla
bal onun hbsindn qabaq tkilat daxilind razla glinib. Hbsd olmasna
baxmayaraq, .Mmmdov sekilrd namizdliyini verib. Yaradlan ciddi manelr
baxmayaraq, namizdliyi ilkin olaraq qeyd alnb, xeyrin 40000-dn ox imza
toplanaraq Mrkzi Seki Komissiyasna (MSK) tqdim edilib. Lakin MSK sassz
kild imzalarn saxta olduu iddiasyla onun namizdliyini qeyd almayb.
31

.Mmmdov mhz smayll hadislri il bal bu rayona sfr etdikdn sonra hbs
olunub. Yanvarn 26-dan etibarn lkd yaymlanan telekanallarn ksriyyti Ba
Prokurorluq v Daxili lr Nazirliyinin yayd mlumata istinad edrk smayll
hadislrin REAL-n sdri .Mmmdov v jurnalist, Msavat Partiyasnn baqan
mavini Tofiq Yaqublunun sbb olduunu bildirrk tqsirsizlik prezumpsiyasn
pozub v .Mmmdovu cinaytkar adlandrb.
Yanvarn 29-da .Mmmdov Ba Prokurorluun Ar Cinaytlr dair stintaq
darsin arlb, smayll sfri il bal izahat alndqdan sonra srbst buraxlb.
Fevraln 4-d yenidn istintaqa arlan .Mmmdov barsind Nsimi Rayon
Mhkmsinin qrar il hbs qtimkan tdbiri seilib.
.Mmmdov smayll rayonuna hadislrin balad gn deyil, yalnz bir gn sonra
gedib v smayllda hrin mrkzi hisssind oxsayl jurnalistlrin v rayona
birlikd getdiyi REAL-n icra katibi Natiq Cfrlinin yannda cmi 45-50 dqiq olub.
Mhkmd ifad vern N.Cfrli v jurnalistlr bunu bir daha tsdiqlyiblr, o
sradan .Mmmdovun hr mrkzind olmasn v he bir itiaa armadn,
sadc jurnalistlrl shbt etdiyini, bu vaxt, mumiyytl, he bir aksiyann, yaxud
zorakln olmadn gstrn videomaterial da gstrilib.
Mobil telefon danqlaryla bal xarlardan grnr ki, .Mmmdovun qanunsuz
hrktlr etdiyi iddia ediln saatlarda o artq smayll rayonu razisind olmayb.
Hadislr gr tqsirlndiriln smayll sakinlri .Mmmdovu tanmadqlarn
mhkmy bildiriblr. Proses ahid kimi clb edilmi smayll sakinlri - srafil
Verdiyev v Rvn Novruzov .Mmmdovu grdklrini v onun gnclri polis
mqavimt gstrmy ardn bildiriblr, ancaq bu ahidlr vkillrin suallarn
cavablandrarkn oxsayl ziddiyytlr ortaya xb. ahidlr .Mmmdovun
istintaqn iddia etdiyi yerd deyil, baqa yerd olduunu bildiriblr. Mehdiyev soyadl
ahid hmin razid tsadfn olduunu v smayll hadislri zaman baqa he bir
hadisnin ahidi olmadn bildirib, ancaq cinayt iinin materiallarndan mlum olub
ki, Mehdiyev artq yanvarn 23-dn tutulan xslr qar ifadlr verib.
Cinayt iind zrrkmi kimi tannan btn xslr ifadlrind tqsirlndirilnlr
qar he bir maddi v mnvi tlblrinin olmadn vurulayblar.
lqar Mmmdov ki Ar Cinaytlr Mhkmsinin 17 mart 2014-c il qrar il
7 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. ki Apellyasiya
Mhkmsi 24 sentyabr 2014-c ild bu hkm dyimdn qvvd saxlayb. Ali
Mhkm 13 oktyabr 2015-ci ild ki Apellyasiya Mhkmsinin qrarn lv
edrk yenidn baxlmas n onu bu mhkmy gndrib. Lakin ki
Apellyasiya Mhkmsi 29 aprel 2016-c ild .Mmmdovu azadla buraxmaqdan
imtina edrk onun 7 il mddtin azadlqdan mhrum edilmsi bard hkm
yenidn qvvd saxlayb.
Amnesty International lqar Mmmdovun hbsini siyasi motivli tqib adlandrb29 v
onu vicdan mhbusu kimi tanyb30. Avropa uras Parlament Assambleyasnn (A
29
http://bit.ly/QnDAbI
32

PA) Azrbaycan zr hmmruzilri, qurumun prezidenti .Mmmdovun hbsi

bard narahatlqlarn bildirib, Bakya sfrlri zaman onunla grblr. Avropa
urasnn nsan Haqlar Komissar Azrbaycana sfri il bal hesabatnda
.Mmmdovun azad edilmsinin vacibliyini vurulayb31. Avropa Parlamenti onun
drhal v qeyd-rtsiz azad olunmas n iki qtnam qbul edib.
Avropa nsan Hquqlar Mhkmsi 22 may 2014-c ild .Mmmdovun barsind
hbs qtimkan tdbirinin seilmsi il bal gndrilmi ikayt zr qrarn
aqlayaraq, nsan hquqlarnn v sas azadlqlarn mdafisi haqqnda
Konvensiyasnn 5.1 v 5.4 (azadlq hququ), 6.2 (tqsirsizlik prezumpsiyas) v 5-ci
madd il laqdar 18-ci (hquqlarla bal mhdudiyytlrdn istifadnin hdlri)
maddlrinin pozulmasn, ntic etibaril .Mmmdov barsind hbs qtimkan
tdbirinin seilmsini v bu tdbirin mddtinin artrlmasn sassz sayb. Mhkm
qrarnn 143-c bndind qeyd edir ki, .Mmmdov tnqidi siyasi mvqeyin gr
czalandrmaq mqsdil hbs atlb. Bu qrarn xarlmasndan sonra Avropa
uras Nazirlr Komitsi .Mmmdovun azadla buraxlmasna aran oxsayl
qrar v aralq qtnam qbul edib ki, onlardan sonuncusu 21 sentyabr 2016-c il
tsadf edir. Qrara sasn, .Mmmdovun azadla buraxlmasna arlr, qrarn
icra edilmsi n nsan hquqlarnn v sas azadlqlarn mdafisi haqqnda
Konvensiyann 46-c maddsinin v Avropa uras Nizamnamsinin 3-c maddsinin
tlblri il nzrd tutulan addmlar atla bilcyi xatrladlr.
19.
Asif Qmbr olu Yusifli
Saxlanma tarixi: 25 dekabr 2014-c il

ttiham: CM-in 178.2.4 (dlduzluq, yni etibardan sui-istifad etm v ya aldatma
yolu il zgnin mlakn l keirm v ya mlak hquqlarn ld etm, xeyli
miqdarda ziyan vurmaqla trdildikd) v 320.1-ci (hquq vern v ya vzifdn azad
edn vsiqni v ya digr rsmi sndi istifad etmk mqsdi il saxtaladrma v
qanunsuz hazrlama, yaxud ya bu cr sndi satma, habel eyni mqsdl Azrbaycan
Respublikasnn saxta dvlt tltifini, tamp, mhr, blank hazrlama v ya
satmarsmi sndlri saxtaladrma) maddlri
zr qsa aray: Azrbaycan Xalq Cbhsi Partiyas sdrinin maviri, partiyann
Ryast Heytinin zv
30
31
http://bit.ly/1gpkKdm
33

Hbs olunan gn A.Yusifli AXCP-nin Nrimanov bsinin sdri Hac Abbaslnn

avtomobili il birlikd ofis gedib, qaydarkn src yolda siqaret almaq n
maazaya gedib v oradan qaydanda grb ki, A.Yusifli avtomobild yoxdur.
Sonradan mlum olub ki, A.Yusiflini Daxili lr Nazirliyinin Ba Mtkkil
Cinaytkarlqla Mbariz darsinin mkdalar saxlayb.
Bak Ar Cinaytlr Mhkmsi 31 iyul 2015-ci il tarixd Asif Yusiflinin 7 il 6 ay
mddtin azadlqdan mhrum edilmsi il bal hkm xarb. Bak Apellyasiya
Mhkmsi 09 oktyabr 2015-ci ild bu hkm dyidirmdn qvvd saxlayb. Ali
Mhkm (sdrlik edn hakim li Seyfliyev) czann azaldlaraq 6 il endirilmsi
bard qrar qbul edib.
A.Yusifli Qaraba mharibsi lilidir, hbsindn qsa mddt vvl ayandan
mliyyat olunub, himaysind iki azyal ua var ki, onlardan da biri ar formal
diabet xstliyindn ziyyt kir.
F. NANCLI FALLAR
(1) Mslman Birliyi Hrkatnn zvlri v Nardaran qsbsind hbs edilnlr
a. Taleh Barzad v Mslman Birliyi Hrkat haqqnda mlumat
1984-c ild doulan tannm ilahiyyat Tale Barzad (Hac Tale) Azrbaycan
Dvlt qtisad Universitetini bitirdikdn sonra randa dini thsil alb. Thsilini baa
vurduqdan sonra Azrbaycana qaydb. Mktblrd hicaba qadaa qoyulmas il
bal qrara etiraz olaraq Thsil Nazirliyinin qarsnda keiriln 6 may 2011-ci il
tarixli etitaz aksiyasnda dinc kild fal itirak edib. Bu aksiyann baqa ksr
itiraklar kimi T.Barzad d hbs edilib v ona qar cinayt ii alb. O, sassz
olaraq 1 il 6 ay mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib v cza
mddti tam baa atd n 2012-ci ilin noyabrnda azadla buraxlb.
Azadla xdqdan 4 ay sonra, hm hicab qadaas il bal tnqidlrini davam
etdirib, hm d Bakda v regionlarda oxuduu moizlrd lkd aparlan siyasti v
hakimiyyti tnqid etdiyi n fallara qar geni kild istifad ediln narkotik
madd saxlama ittiham il 31 mart 2013-c ild yenidn hbs olunub. Sabunu
Rayon Mhkmsinin 1 noyabr 2013-c il tarixli qrar il T.Barzad 2 il mddtin
azadlqdan mhrum edilib. Tnqidl dolu moizlrindn birini T.Barzad hbsindn
bir ne gn vvl, 25 mart tarixind znn Youtube shifsind yerldirib.32
Hmin xnda vurulayr ki, onu hbsl yolundan dndrmk mmkn deyil,
32
http://bit.ly/2cE0tGt
Cnab Barzad hbsd olduu dvrd ona qar hbsd qanunsuz ya (mobil telefon) saxlamaqla
bal lav ittiham irli srlb v onun czas 4 ay mddtin artrlb, bu sbbdn d o. martn 31-d
deyi, iyulun 31-d azadla buraxlb. Czakm raitini arladrmaq v T.Barzadnin hbsdki
rait olan etirazlarnn qarsn almaq n o, Qobustan Qapal Hbsxanasna gndrilib v oradan
azadla buraxlb.
34

Allaha snan hqiqi mmin diktatorlarn zlmndn qorxmamaldr. T.Barzadnin

xnda hakimiyyti tnqid edn hiss bu cr olub: Grn biz n haldayq ki, indiy
qdr danmamq. ndi d bu shbt olur ki, bu mscid glm. ndiydk
susmuuq. N qdr Azrbaycanda torpaqlarmz ial ediblr. Haram pullarla,
xalqn puluyla n qdr yerlr alblar. Hl onlarn haqq-hesabn biz danmrq. Bu
qdr xalqn torpan lindn almsan, neftini yemisn, maln yemisn, oturursan
orada, sn sz deyn yoxdur, gr n qdr hddini amsan. Glib indi mscidin
iind hkmranlq etmk istyirsn? Bu, hddi amaq deyil, ndir? Bu yer Allahn
yeridir. Hans boynuyoun mmur olsun, kim olursa-olsun, mscidin iin hkm ed
bilmz... H, qorxurlar da, o ydqlar mallar, mlklr llrindn xa bilr.
T.Barzad hbsd olarkn 2015-ci il yanvarn 13-d Mslman Birliyi Hrkatnn
yaradlmas il bal tqdimat mrasimi keirilib. Azrbaycann dvlt himni il
balayan tdbiri Hrkatn sdr vzi Elin Qasmov aparb v tkilatn sdrinin
T.Barzad olduunu bildirib. Hrkat dar Heytinin idar etdiyi bildirilib v
dar Heytinin bir ne zv bu tdbird x edib. Yaradlan Hrkatla bal
T.Barzadnin mraciti tdbir zaman oxunub.
Mslman Birliyi Hrkat dvlt qeydiyyatna alnmaq n 3 df dliyy
Nazirliyin mracit edib v hr df myyn bhanlr gtirilrk qeydiyatdan
imtina olunub. Birliyin Nizamnamsin sasn onun mqsdi lkd suverenliyin,
slhn, tolerantln, demokratik idaretmnin, dini v irqi birliyin inkiaf v
qorunmas yolunda gnclrin maariflndirilmsidir. Nizamnamd hminin qeyd
edilir ki, Hrkat faliyytini Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyasna v
qanunlarna uyun olaraq hyata keirir.
Sdri olduu Hrkatdan baqa T.Barzad 2013-c ilin mayndan bzi mxalif
partiya v qurumlarn birliyi olan Demokratik Qvvlrin Milli urasnn zvdr v
ona qar olan basqlara baxmayaraq uradan xmaqdan imtina edib.
b. Mslman Birliyi Hrkat v onun sdri Tale Barzadnin faliyyti
Hrkatn sdri Tale Barzad 31 iyul 2015-ci ild azadla xdqdan sonra
tkilatn faliyytind myyn canlanma yaranb. T. Barzad azadla buraxld
gn mtbuata aqlamasnda hakimiyyti v onun apard siyasti kskin tnqid
edib33. O, kiik zindandan xb byk zindana girdiyini, lkd durumun
acnacaql olduunu, siyasi mhbuslarn azad edilmsi urunda zalmlarn qarsnda
mbariz aparacaqlarn bildirib. Hbsdn xdqdan sonra mtbuata verdiyi diqqt
kn msahiblrind T.Barzad bzi mktblrd hicab probleminin hl d hll
olunmadn deyib. Pasport almaq n hicabl xanmlarn hicabla fotolar tqdim
etmsin icz verilmdiyini, dindarlara tzyiqlr gstrmk vzin hakimiyytin bu
problemlri hll etmli olduunu bildirib. slahatlar hyata keirmk vzin hquq
v azadlqlar pozduu n hakimiyyti qeyri-legitim adlandrb34 . Baqa bir
msahibsind Azrbaycanda islam dvltinin yaranmas n he bir zmin v
perspektiv olmadn deyib35.
33
34
35
http://bit.ly/2cNZSQA
http://bit.ly/2cW80AC
http://bit.ly/2cFTyPb
35

T.Barzad v Hrkatn zvlri blglr sfrlr etmy, insanlarla grlr

keirmy, ilhaiyyat kimi dini shbtlr, xlar etmy balayb. T.Barzad
hbsd olan Azrbaycan slam Partiyasnn sdri Mvsm Smdovun sentyabrn 4d 50 illik yubileyin hsr edilmi tdbird x edrk Azrbaycanda azad
cmiyytin olmadn, azad sz dediyin gr oxsayl xsin hbsd olduunu v
Ermnistanda azrbaycanl sir gstriln pis mnasibtin hbsxanalarda onlara
gstrildiyini vurulayb36. O bu xnda dini vhdtin hmiyytindn, Azrbaycan
xalqnn thlksizliyindn, min-amanlqdan v dini zmind mnaqinin thlkli
olduundan shbt ab.
Sentyabrn 27-d mxalift partiyas olaraq hakimiyytin mvqeyini srt tnqid edn
AXCP-nin qurultaynda Hrkatn sdr mavini Elin Qasmov x edib37. xnda
hakimiyyti dindarlar repressiyaya mruz qoymaqda ittiham edib, dindarlar mdafi
etdiyi n AXCP-y tkkrn bildirib.
01 noyabr 2015-ci ild Azrbaycanda keirilmi parlament sekilri il bal
Mslman Birliyi Hrkatnn mvqeyi bir sra mxalift partiyalarnn mvqeyi il
st-st db, onlar azad v daltli sekilr n mhitin olmamas sbbil
sekilri boykot etmk qrar veriblr.
T.Barzad Milli Thlksizlik Nazirliyinin lvin v bir sra yksk rtbli
zabitlrin hbsin mnasibt bildirib, dvlt v Vtn slind bu xslrin xyant
etdiyini vurulayb. Eyni zamanda Nardaran qsbsin qaz verilmdiyi halda
Grcstanda ermni kilssin pulsuz qaz verilmsi il bal Dvlt Neft irktinin
mvqeyini tnqid edib. Azrbaycanda hquqlarn pozulmas il mayit olunan
vziyyt gr hakimiyyti srt kild tnqid edib.38
d. Tale Barzady v Mslman Birliyi Hrkatnn baqa zvlrin qar
tzyiqlr
Mslman Birliyi Hrkatnn qeydiyyata alnmasndan imtina edilmsi onlarn
faliyytin raitin yaradlmamas n atlan addm olub.
T.Barzad hbsdn azad edildiyi gec verdiyi msahiby gr iki gn ard-arda
Yasamal Rayon Polis darsin arlb v onunla shbt aparlb. Narahatlq ifad
olunub ki, kiik zindandan xb byk zindana daxil oldum kimi ifadlr
iltmmlidir, Leyla Yunus kimi adamlar mdafi etmmlidir v s. Bu hadisdn
az sonra T.Barzad xsusi vasit il thdid mesaj aldn v onun hbsin hazrlq
grldyn ictimaiyyt bildirib. O hminin mlumat verib ki, Bakda btn
mscidlr xsusi gstri verilib ki, Hac Taleni xtb oxumaq n mscidlr
buraxmayn. T.Barzad ancaq Baknn Nardaran v Mataa kndlrind olan
mscidlrd xtb oxuduunu da mtbuata bildirib39.
36
37
38
39
http://bit.ly/2cr5nFU
http://bit.ly/2cNerWl
http://bit.ly/2dgtlpc
http://bit.ly/2crsCQj
36

Sentyabrn 22-d T.Barzad kemi MTN- arlaraq onunla nvbti df

profilaktik shbt edilib. Onunla lkdki ictimai-siyasi v dini vziyyt haqda shbt
aparlb, Nardarandak mscidlrdki xlar zaman bzi fikirlrinin dvlt leyhin
olduunu bildiriblr. O, yaranm grginliy gr hakimiyyti tnqid edib v
problemlrin hllin arb40.
Bu hadisdn 3 gn sonra, sentyabrn 25-d qohumlarnn xeyir iin qatlmaq n
Yevlax rayonuna gedn T.Barzad v bir ne trfdar saxlanlaraq polis blmsin
aparlb. Polisd ona bildirilib ki, onlara atan xbr gr, Yevlax mscidind dvlt
leyhin x olacaq v onlar da bu mqsdl mscidi mhasiry alblar.
T.Barzad is he bir xnn nzrd tutulmadn, cm namaz qlmaq n
mscid gldiyini bildirdikdn sonra onu v trfdarlarn srbst buraxblar. Srbst
buraxldqdan sonra verdiyi msahibsind o, nvbti df he kimdn, mscidi
mhasiry alm avtomatl polislri nzrd tutaraq, avtomatlardan qorxmadn
aqlayb.41
T.Barzad 1 noyabr 2015-ci il parlament sekilrindn 2 gn sonra, yni noyabrn
3-d Yasamal Rayon Polis darsin dvt edilib. darnin risi sfndiyar
Mehbalyev ilahiyyat il srt v kobud kild danmaa balayb, onu Milli
Qhrman Mbariz brahimovun anm gn tdbir tkil etmkd, insanlar ora
armaqda sulayb. T.Barzad namazn vaxt atd n ona raitin
yaradlmasn istyib, lakin ris idard namaz qlnmasna etiraz edib. T.Barzad
is buna tkid etdikd fiziki zorakla mruz qalb, ona n nahiysindn zrblr
endirilib v namaz qlnmasna imkan verilmyib. Risin hrktlrindn
prokurorlua ikayt ets d, onun bu ikayti ciddi kild aradrlmayb.
Hrkatn sdr mavini Elin Qasmov sekilrin ffaf keirilmmsi v
T.Barzady qar polis idarsind ediln zoraklqlarla bal hakimiyyti hm
Facebook sosial bksind, hm d bzi portallarda srt kild tnqid edib. Bu
xlarndan 1 gn sonra onu noybarn 5-d Mataa kndind evin glrkn polis
mkdalar saxlayaraq Sabunu Rayon Polis darsin aparblar. Noyabrn 6-da
Sabunu Rayon Mhkmsinin qrar il o, fallara qar istifad ediln polis tabe
olmama ittiham il 30 sutka inzibati hbs atlb. Bu mddt rzind Nardaranda
Hrkatn baqa zvlrinin hbsi il yekunlaan mliyyat keirilib. Bundan sonra
E.Qasmova da ar ittihamlar irl srlrk cinayt ii balanb v barsind hbs
qtimkan tdbiri seilib.
Onun hans sbbdn hbsini yrnmk, ona dstk olmaq v srbst buraxlmasna
ar etmk n Mslman Hrkat Birliyinin fallar noyabrn 5-d polis
idarsinin qarsna toplablar. Burada polis zor ttbiq edrk fallar hbs edib, onlar
ilkin olaraq inzibati qaydada hbs olunsalar da, sonradan onlara cinayt ii alb v
azadlqdan mhrum ediliblr.
Bu hadisdn 3 hft sonra, noyabrn 26-da cnab Barzadnin mvqqti olaraq
mskunlad Nardaran qsbsind Daxili lr Nazirliyi v Dvlt Thlksizlik
Xidmti birg mliyyat keirib, nticd 2 polis d daxil olmaqla 7 nfr ldrlb.
40
41
http://bit.ly/2dgxzNA
http://bit.ly/2crugBx
37

T.Barzad v daha 16 nfr bu mliyyat nticsind hbs edilib. Bu hadisdn

sonra Mslman Hrkat Birliyi trfdarlarnn fallar hm Bakda (sasn
Nardaranda), hm d regionlarda hbs olunub.
Noyabrn 5-d ba vermi hadisdn sonra Hrkata, onun sdri T.Barzady qar
mediada ardcl v genimiqyasl kampaniyaya start verilib. Noyabrn 10-da
hakimiyyt yaxnl il tannan politoloq lqar Altay Ba Prokurora mracit edrk
T.Barzad bard cinayt iinin almas v onun faliyytinin aradrlmas il
bal mracit nvanlayb. Mracitind o, T.Barzadnin faliyytini ran-fars
rejiminin agenturasnn gclnmsi kimi tqdim edib42. Bu mracit d daxil olmaqla,
Hrkat v onun sdrini qaralayan materialar yaylmaa balanb. Btn lk
razisind yaylan Xzr telekanalnda Din prdsi altnda txribat trdnlr adl
sjet gstrilib v sjetd Hrkat zvlrinin tqsirsizlik prezumpsiyas pozularaq
onlar cinaytkar adlandrlb43.
Noyabrn 10-da Hrkata qar balanlm bu kampaniya il bal onun fallar
byanatla x edib v onlara qar sassz qarayaxma kampaniyas aparldn
bildiriblr. Hrkatn he bir qanunsuz faliyytl mul olmad, Azrbaycan
Respublikasnn Konstitusiyasndan v qanunlarndan knar he bir tlblrinin
olmadn bildiriblr44. T.Barzadnin z onun nc df hbsin hazrlq
getdiyini v istiln txribatla zl bilcyini mtbuata aqlayb. Aqlamasnda
vurulayb ki, dinc yollarla mbariz aparrlar v onlara bhtan atanlar mhkmy
vercklr45. Hrkata qar aparlan kampaniyann trkib hisssindn biri onun dini
icma kimi qeydiyyata alnmamas il bal olub. Dini Qurumlarla i zr Dvlt
Komitsinin sdri Mbariz Qurbanl telekanallara v qzetlr msahibsind bu
qurumun dini icma kimi rsmi qeydiyyatnn olmamasn vurulayb v bunun
yolverilmz olduunu deyib. Hrkatdan bu msly mnasibt bildirilib ki, Hrkat
dini icma deyil, qeyri-hkumt tkilatdr, onun qeydiyyata alnmas n dliyy
Nazirliyin mracit edilib v sndlr qeydiyyatdan imtina bard cavabla birlikd
bir ne df geri qaytarlb.
Noyabrn 26-da keiriln mliyyatdan sonra da Hrkata v onun zvlri leyhin
ictimai kampaniya davam etdirilib. Mxtlif icmalar v regionlardan Hrkatn
faliyyti tnqid edilib, onun zvlrinin cinayt trtmkd ittiham olunmasn,
Prezident lham liyevin siyastinin dstklnmsini znd ks etdirn mracitlr
dvlt agentliklrind v hakimiyyt yaxn KV-lrd yaylmaa balayb464748,
Qafqaz Mslmanlar darsi mliyyatn keirildiyi gn gec saatlarnda siyasi
mzmunlu xsusu byanatla x edib49.
42
43
44
45
46
47
48
49
http://bit.ly/2d5HoeT
http://bit.ly/2cIi790
http://bit.ly/2cWUyMv
http://bit.ly/2cz1kay
http://bit.ly/2d6cGQI
http://bit.ly/2cYYZoh
http://bit.ly/2d6d6ql
http://bit.ly/2d6cVeA
38

Grndy kimi, T.Barzad azadla xdqdan sonra davaml olaraq hquq

mhafiz orqanlarna arlb v ona xbrdarlqlar edilib. Bununla bel o, arld
btn dvlt qurumlarna vaxtnda gedib. Sdri olduu tkilatsa rsmi dvlt
qeydiyyatna alnmaq n dliyy Nazirliyin mracit edib, T.Barzad davaml
olaraq mtbuata aqlama v msahiblr verib, Konstitusiya v qanunlar sasnda
faliyyt gstrdiklrini bildirib.
e. Tale Barzad v Mslman Birliyi Hrkatnn baqa zvlrin v
trfdarlarna qar irli srlm ittihamlar, mhkm proseslri, ignc v pis
rftarn digr formalar bard ikaytlr
Noyabrn 26-da keiriln mliyyatdan sonra Daxili lr Nazirliyi (DN) v Ba
Prokurorluq mliyyatla bal birg mlumat yayb50. Yaylm mlumatda vurulanr
ki, Tale Barov, Elman Aayev, Zlfqar Mikaylov v blfz Bnyatov dvltin
konstitusiya quruluunun zorla dyidirilmsi, rit qanunlar il idar ediln dini
dvlt qurulmas mqsdil Mslman birliyi adl hrkat yaradblar. Adlar kiln
xslr Bak hrindn v respublikann baqa blglrindn zlrin trfdarlar
toplayb, onlar mxtlif nv odlu silah, dy sursat, partlayc madd v qurularla
tchiz edrk cinaytkar dst yaradblar. Hminin, paytaxtn Nardaran qsbsind
qanunsuz yncaqlar keirrk respublikann halisini hakimiyyt qar qaldrman
yollarn mzakir edib, bununla bal trfdarlarna gstrilr verib v haliy
ar vrqlri paylayblar. Silahl cinaytkar dstnin hr bir zvnn zrin
dn konkret vziflr, o sradan hakimiyyt nmayndlrin qar terror aktlar
trdck msul xslr myyn edilib.
Ba Prokurorluqda cinayt ii balanlb, hbs edilmi xslr qar ar ittihamlar
irli srlb ki, bu ittihamlarla onlar mrlk azadlqdan mhrum edil bilrlr.
stintaq yekunlaan bir qrup xsin (Tale Barzad d daxil olmaqla) ii Bak Ar
Cinaytlr Mhkmsin gndrilib v hazrda proseslr davam edir. DN v Ba
Prokurorluun mliyyat gn yayd mlumatda adlar kiln 4 nfrdn yalnz
T.Barzadnin istintaq yekunladrlaraq mhkmy gndrilib, halbuki
mlumatdan bel anlalr ki, bu 4 xs eyni cinayt mllri trdiblr v onlarn
iinin istintaq birg aparlacaq.
Hbs olunan xslr onlara ar ignclr verildiyini, bu ignclr altnda onlarn z
leyhlrin ifad vermy mcbur edildiklri il bal aqlamalar veriblr. Xsusn
T.Barzad v onunla birg hbs olunan xslr mhkm proseslri zaman ar v
dhtli ignclr mruz qaldqlarn, thqir edildiklrini bildiriblr. Onlarn
ignclrl bal aqlamalarn mhkm aradrmayb, hakimlr bu mslnin
zrindn skutla keib.
Mhkm proseslrinin mahidsi gstrir ki, onlara qar irli srlm ittihamlar
istintaq sbut ed bilmir. stintaq z hbs ediln xslrin l izlrinin ekspertizasn
aparmayb, vkillrin bununla bal vsatti is tmin olunmayb.
stintaqn zrrkmi kimi tand polis mkdalar mhkm zaman verdiyi
ifadlrind, istintaqn iddia etdiyi kimi, polis mkdalarndan birinin lmn sbb
50
http://bit.ly/2cupLYt
39

olan qumbaran kimin v hans raitd atdn izah ed bilmyib. stintaq l

qumbarasnn atlmas nticsind polis mkdann ldyn iddia edib. Ancaq
hadis yerind qumbara atlmas nticsind almal olan dliyin olmamas,
qumbaradan yalnz bir qlpnin ayrlaraq polis mkdana dymsi v baqa he bir
xsin zrr kmmsi bu mslni ciddi bh altna alm olur.
Zrrkmi polis mkdalar hams eyni kild ifad veriblr ki, onlarn hbs
etdiklri tqsirlndiriln xslrin arxa ciblrind qumbara v odlu silahlar olub,
llrind ancaq baqlar olduundan hmin xslri rahat kild zrrsizldirib tuta
biliblr. Onlar hans sbbdn zrr kdiklrini izah ed bilmyiblr, istintaq da
onlarn mnvi zrr kdiyini bildirib. ln polislrin ail zvlri is zrrkmi
xs kimi mhkm proseslrin qatlmayb.
Proseslr zaman igncy mruz qalm dindarlar onlara ignc vermi polis
mkdalarn tandqca hmin mkdan hans kild ignc vermsini, hans
formada onlar thqir etmsini v onlara mnasibtini detall kild izah edn
ifadlr veriblr.
mumdnya nsan Haqlar Konvensiyasnn 18-ci maddsi il tsbit edilmi vicdan
azadlnn mxtlif lklrd vziyyti il bal monitorinq aparan v bu vziyytl
bal materiallar yayan Forum18 tkilat Nardaran hadissin mnasibt bildirib.
Qurum hadis zaman gc nec v kimin iltdiyi, mliyyatdan qabaq Hrkatn
sdrin v zvlrin qar kampaniyalarn olduu, Nardarann faktiki olaraq nzart
alnd v baqa msllri hat edn mlumatla x edib51. AB-n Beynlxalq
Din Azadlna dair Komissiyasnn Mrkzi Asiya zr aparc eksperti Ketrin
Kozman mtbuata msahibsind Hrkatn zor yolu il hakimiyyti devirmsi
iddialarna inanmadn v hbs ediln xslr qar srln ittihamlarn sasllna
ciddi bhlrin olduunu bildirib52.
(2) Tale Barzad v Nardaran qsbsind keiriln mliyyat zaman onunla
birg hbs edilnlr
20.
amil Adil olu Abdulliyev
Saxlanma mddti: 08 yanvar 2016-c il

ttiham: CM-in 120.2.1 (qsdn adam ldrm, yni digr xsi qsdn hyatdan
mhrum etm, bir qrup xs, qabaqcadan lbir olan bir qrup xs, mtkkil dst v
ya cinaytkar birlik (tkilat) trfindn), 120.2.3 (zrrkmi xsin xidmti
vzifsini v ya ictimai borcunu yerin yetirmsi il laqdar onun zn v ya yaxn
qohumlarn ldrm), 120.2.4 (xsusi amanszlqla v ya mumi thlkli sulla
adam ldrm) 120.2.7 (iki v ya daha ox xsi ldrm), 120.2.12 (milli, irqi, dini
davt v ya dmnilik niyyti il adam ldrm), 29, 120.2.1 (cinayt trtmy
chd, qsdn adam ldrm, yni digr xsi qsdn hyatdan mhrum etm, bir qrup
xs, qabaqcadan lbir olan bir qrup xs, mtkkil dst v ya cinaytkar birlik
(tkilat) trfindn), 29, 120.2.3 (cinayt trtmy chd, zrrkmi xsin xidmti
51
52
http://bit.ly/2cKIrPD
http://bit.ly/2d7kbcq
40

vzifsini v ya ictimai borcunu yerin yetirmsi il laqdar onun zn v ya yaxn

qohumlarn ldrm), 29, 120.2.4 (cinayt trtmy chd, xsusi amanszlqla v ya
mumi thlkli sulla adam ldrm), 29, 120.2.7 (cinayt trtmy chd, iki v ya
daha ox xsi ldrm), 29, 120.2.12 (cinayt trtmy chd, milli, irqi, dini davt
v ya dmnilik niyyti il adam ldrm), 28, 214.2.1 (cinayt hazrlq,
terroruluq, yni ictimai thlksizliyi pozmaq, hali arasnda vahim yaratmaq,
yaxud dvlt hakimiyyt orqanlar v ya beynlxalq tkilatlar trfindn qrar qbul
edilmsin tsir gstrmk mqsdil insanlarn hlak olmas, onlarn salamlna
zrr vurulmas, hmiyytli mlak ziyannn vurulmas v ya baqa ictimai thlkli
nticlrin ba vermsi thlksi yaradan partlay, yann v ya digr hrktlr
(terror akt) trtm, habel hmin mqsdl bu cr hrktlrin trdilcyi il
hdlm, qabaqcadan lbir olan bir qrup xs, mtkkil dst v ya cinaytkar
birlik (cinaytkar tkilat) trfindn trdildikd) 28, 214.2.3 (cinayt hazrlq, odlu
silahdan v silah qismind istifad olunan predmetlrdn istifad etmkl
trdildikd), 214-2 (CM-in 102, 214, 214-3, 215, 219, 219-1, 226, 227, 277, 279 v
ya 282-ci maddlrind53 nzrd tutulmu mllrin trdilmsin aq arlar
etm, habel bu cr mzmunlu materiallar yayma), 220.2 (Hakimiyyt
nmayndsinin qanuni tlblrin fal kild tabe olmamaa v ktlvi itialara,
habel vtndalara qar zoraklq etmy arlar etm), 228.3 (qanunsuz olaraq
odlu silah, onun komplekt hisslrini, dy sursat (yivsiz odlu ov silah v hmin
silah n dy sursat istisna olmaqla), partlayc maddlr v qurular ld etm,
baqasna verm, satma, saxlama, dama v ya gzdirm,mtkkil dst trfindn
trdildikd), 228.4 (qanunsuz olaraq qaz silahn, soyuq silah, o cmldn soyuq
atc silah ld etm, satma v ya gzdirm, milli geyim lvazimat hesab olunan
razilrd v ya ovuluq pesi il bal olaraq soyuq silah gzdirm hallar istisna
olmaqla), 278 (Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyasna zidd olaraq
53 CM-in 102 (beynlxalq mdafidn istifad edn xarici dvlt nmayndsin v ya beynlxalq
tkilatn mkdana, habel hmin xslrin xidmti v ya yaay sahlrin, yaxud nqliyyat
vasitlrin hcum etm. mhariby thrikilik v ya beynlxalq mnasibtlrin grginlmsi
mqsdi il trdildikd); 214 (terroruluq, yni ictimai thlksizliyi pozmaq, hali arasnda vahim
yaratmaq, yaxud dvlt hakimiyyt orqanlar v ya beynlxalq tkilatlar trfindn qrar qbul
edilmsin tsir gstrmk mqsdil insanlarn hlak olmas, onlarn salamlna zrr vurulmas,
hmiyytli mlak ziyannn vurulmas v ya baqa ictimai thlkli nticlrin ba vermsi thlksi
yaradan partlay, yann v ya digr hrktlr (terror akt) trtm, habel hmin mqsdl bu cr
hrktlrin trdilcyi il hdlm), 214-3 (bu Mcllnin 102, 214, 215, 219, 219-1, 226, 227, 277
v ya 282-ci maddlrind nzrd tutulmu mllrin trdilmsi mqsdi il hmin mllrin
trdilmsi sullar, odlu silahdan, partlayc maddlrdn v ya qurulardan, zhrli maddlrdn,
digr mumi thlkli sullardan v ya texniki vasitlrdn istifad hazrl zr tlim alma), 215
(girov gtrln xsin azad olunmas rti il dvlti, tkilat v ya vtnda hr hans hrkti
etmy v ya hr hans hrktdn kinmy vadar etmk mqsdil xsi girov gtrm v ya
saxlama), 219 (hava v ya su nqliyyat gmisini, yaxud dmir yolu qatarn qarma), 219-1 (dniz
quldurluu, yni zgnin mlakn l keirmk mqsdi il zor ttbiq etmkl v ya zor ttbiq etm
hdsi il dniz v ay gmisin ediln basqn), 226 (radioaktiv materiallarla qanunsuz davranma),
227 (radioaktiv materiallar talama v ya hd-qorxu il tlb etm), 277 (dvlt xadiminin v ya
ictimai xadimin, habel xarici dvlt nmayndsinin xidmti v ya siyasi faliyytin son qoymaq v
ya bu faliyyt gr qisas almaq mqsdi il onun hyatna sui-qsd etm (terror akt)), 279
(qanunvericilikl nzrd tutulmayan silahl birlmlri v ya qruplar yaratma), 282 ( txribat,
Azrbaycan Respublikasnn mdafi qabiliyytini v iqtisadi thlksizliyini zifltmk mqsdil
mssislrin, qurularn, yollarn, laq v rabit vasitlrinin, halinin hyat tminat obyektlrinin
dadlmasna, yaxud zdlnmsin ynldiln partlaylar, yannlar v sair hrktlr trtm,
hminin eyni mqsdl ktlvi surtd zhrlm v ya insanlar v heyvanlar arasnda yoluxucu
xstliklr yayma)
41

hakimiyytin zorla l keirilmsin, yaxud hakimiyytin zorla saxlanlmasna, habel

dvltin konstitusiya quruluunun zorla dyidirilmsin ynln hrktlr), 279.1
(Azrbaycan Respublikasnn qanunvericiliyi il nzrd tutulmayan silahl
birlmlr v ya qruplar yaratma, elc d onlarn yaradlmasnda v faliyytind
itirak etm, onlar silahla, dy sursat il, partlayc maddlrl, hrbi texnika il,
yaxud sgri lvazimatla tchiz etm), 281.2 (hakimiyytin zorla l keirilmsin,
zorla saxlanlmasna v ya Azrbaycan Respublikasnn konstitusiya quruluunun
zorla dyidirilmsin v ya razi btvlynn paralanmasna ynln aq
arlar etm, habel bu cr mzmunlu materiallar yayma, tkrar v ya bir qrup
xs trfindn trdildikd), 283.2.3 (milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v
dmniliyin salnmasna, milli lyaqtin alaldlmasna, habel milli, irqi v ya dini
mnsubiyytindn asl olaraq vtndalarn hquqlarnn mhdudladrlmasna v
ya stnlklrinin myyn edilmsin ynln hrktlr, akar surtd, o cmldn
ktlvi informasiya vasitlrindn istifad olunmaqla trdildikd, mtkkil dst
trfindn) v 315.2-ci (xidmti vziflrini yerin yetirmsi il laqdar hakimiyyt
nmayndsin qar hyat v salamlq n thlkli olan zor ttbiq etm)
maddlri
21.
Cahad Bala Hseyn olu Babakiizad
Saxlanma mddti: 26 noyabr 2015-ci il

ttiham: Yuxardak id gstriln eyni maddlr
22.
Tale Kamil olu Barzad

23.
Frhad Nsrddin olu Balayev

ttiham: yuxardak id gstriln eyni maddlr
24.
Cabbar mirxan olu Cabbarov

42

25.
Rasim Mirzbala olu Cbraylov

26.
Bhruz Rahib olu skrov

27.
Abbas Mmmdbar olu Hseynov

ttiham: Yuxardak id gstriln eyni maddlr v lav olaraq 233-c (ictimai
qaydan kobud surtd pozan v ya hakimiyyt nmayndsinin qanuni tlblrin
tabe olmamaqla laqdar olan, yaxud nqliyyatn, mssis, idar v tkilatn
normal faliyytinin pozulmasna sbb olan hrktlrin bir qrup xs trfindn
trdilmsini tkil etm v ya bu cr hrktlrd fal itirak etm) madd
28.
brahim Mhmmd olu Xudaverdiyev

29.
smaylov Aqil Azr olu

43

30.
Etibar Rasim olu smaylov

31.
Abbas Abdlrhman olu Quliyev

32.
Zakir Tapdq olu Mustafayev
Saxlanma mddti: 26 dekabr 2015-ci il

33.
li Hsrt olu Nuriyev

34.
Abbas Hafiz olu Tazad

35.
libala Cavad olu Vliyev

44

36.
Ramin Mhrrm olu Yaryev

_____________________________________________________________________
(3) Sabunu Rayon Polis darsinin qarsnda hbs edilnlr
Noyabrn 5-d Hrkatn sdr mavini Elin Qasmov hbs edildikdn sonra Sabunu
Rayon Polis darsinin qarsna E.Qasmovun hans sbbdn hbs olunduunu
yrnmk v onu azadla buraxmaa armaq n toplaan bir qrup xs
saxlanlb. Bu xslr Sabunu Rayon Mhkmsinin hkm il ittiham edildiklri
maddlr zr yuxar hdd azadlqdan mhrum ediliblr v bu hkmdn apellyasiya
ikayti veriblr.
Qeyd ediln tarixd hbs ediln xslr qar xuliqanlq v polis mqavimt ittiham
irli srlb, lakin sonradan bu ittihamlar lv olunub v onlar polis mqavimt
ittiham il inzibati qaydada hbs ediliblr. Noyabrn 20-d v sonrak tarixlrd
azadla buraxlan xslri sonradan yenidn Nardaran hadislrin gr saxlayblar
v yenidn sutkalq hbs veriblr. nzibati hbsd olarkn onlara qar hkm
edildiklri maddlr zr ittihamlar irli srblr.
Bu qrupa daxil olan dindarlardan biri, daha vvl d hicaba qoyulan qadaaya etiraz
olaraq keirilmi aksiyada itiraka gr tutulub azadlqdan mhrum ediln Sahil
Rzayev verdiyi apellyasiya ikaytind hm znn, hm d dindar dostlarnn polis
blmsind ar ignclr mruz qaldn, onlarn he bir cinayt trtmdiklrini
v dinc kild Elin Qasmovun hbsin etiraz etdiklrini vurulayb. Apellyasiya
ikayti mtbuatda yaylb54.
Bu xslr haqda xarlan hkmdn d grnr ki, onlar ancaq polis mkdalarnn
ifadlri sasnda azadlqdan mhrum ediliblr. Polis idarsinin qarsnda olan
thlksizlik kameralarnn mhkmy tqdim olunan grntlrind d adlar
kiln xslrin polis mqavimt gstrmlri v ya itiada itirak etmlri
grnmr. Grntlrd yalnz bir qrup xsin polis idarsinin qarsnda dayand,
razid oxsayl polis mkdalarnn olduu v dindarlarla bzi polis zabitlri
arasnda shbtin getdiyi, sonradan bu shbtin polisin zor ttbiq etmsi il
nticlnn mnaqiy evrildiyi grnr.
37.
Elvin Hatif olu Bnyadov

ttiham: CM-in 228.4 (qanunsuz olaraq qaz silahn, soyuq silah, o cmldn soyuq
54
http://bit.ly/2drxlmI
45

olmaqla), 233 (ictimai qaydann pozulmasna sbb olan hrktlri tkil etm v ya
bu cr hrktlrd fal itirak etm) v 315.2-ci (xidmti vziflrini yerin yetirmsi
il laqdar hakimiyyt nmayndsin qar hyat v salamlq n thlkli olan
zor ttbiq etm) maddlri
zr qsa aray: Elvin Bnyadov Mslman Birliyi Hrkatnn sdr mavini
Elin Qasmovun saxlanmasna etiraz olaraq Sabunu Rayon Polis darsinin
qarsna toplaan xslrdn biridir.
E.Bnyadov Sabunu Rayon Mhkmsinin (hakim Sleyman Aayev) hkm il 6
il 1 ay 15 gn mddtin azadlqdan mhrum edilib.
38.
Ltif Sleyman olu hmdov

ttiham: CM-in 233 (ictimai qaydann pozulmasna sbb olan hrktlri tkil etm
v ya bu cr hrktlrd fal itirak etm) v 315.2-ci (xidmti vziflrini yerin
yetirmsi il laqdar hakimiyyt nmayndsin qar hyat v salamlq n
thlkli olan zor ttbiq etm) maddlri
zr qsa aray: Ltif hmdov Mslman Birliyi Hrkatnn sdr mavini Elin
Qasmovun saxlanmasna etiraz olaraq Sabunu rayon Polis darsinin qarsna
toplaan xslrdn biridir.
L.mirov Sabunu Rayon Mhkmsinin (hakim Sleyman Aayev) hkm il 5 il
11 ay 20 gn mddtin azadlqdan mhrum edilib.
39.
Anar Yusif olu liyev

zr qsa aray: Anar liyev Mslman Birliyi Hrkatnn sdr mavini Elin
Qasmovun saxlanmasna etiraz olaraq Sabunu Rayon Polis darsinin qarsna
A.liyev Sabunu Rayon Mhkmsinin (hakim Sleyman Aayev) hkm il 5 il,
11 ay mddtin azadlqdan mhrum edilib.
46

40.
Sahil Xalid olu Rzayev

ttiham: CM-in 233-c (ictimai qaydann pozulmasna sbb olan hrktlri tkil
etm v ya bu cr hrktlrd fal itirak etm) v 315.2-ci (xidmti vziflrini
yerin yetirmsi il laqdar hakimiyyt nmayndsin qar hyat v salamlq
n thlkli olan zor ttbiq etm) maddlri
zr qsa aray: Sahil Rzayev Mslman Birliyi Hrkatnn sdr mavini Elin
S.Rzayev Sabunu Rayon Mhkmsinin (hakim Sleyman Aayev) hkm il 6 il
41.
Niftli rf olu Vliyev

zr qsa aray: Niftli Vliyev Mslman Birliyi Hrkatnn sdr mavini Elin
N.liyev Sabunu Rayon Mhkmsinin (hakim Sleyman Aayev) hkm il 5 il
(4) Elin Qasmovun ii

42.
Elin Kamal olu Qasmov

ttiham: CM-in 28, 214.2.1 (cinayt hazrlq, terroruluq, yni ictimai thlksizliyi
pozmaq, hali arasnda vahim yaratmaq, yaxud dvlt hakimiyyt orqanlar v ya
beynlxalq tkilatlar trfindn qrar qbul edilmsin tsir gstrmk mqsdil
insanlarn hlak olmas, onlarn salamlna zrr vurulmas, hmiyytli mlak
ziyannn vurulmas v ya baqa ictimai thlkli nticlrin ba vermsi thlksi
yaradan partlay, yann v ya digr hrktlr (terror akt) trtm, habel hmin
mqsdl bu cr hrktlrin trdilcyi il hdlm, qabaqcadan lbir olan bir
qrup xs, mtkkil dst v ya cinaytkar birlik (cinaytkar tkilat) trfindn
47

trdildikd) 28, 214.2.3 (cinayt hazrlq, terroruluq, yni ictimai thlksizliyi

pozmaq, hali arasnda vahim yaratmaq, yaxud dvlt hakimiyyt orqanlar v ya
beynlxalq tkilatlar trfindn qrar qbul edilmsin tsir gstrmk mqsdil
insanlarn hlak olmas, onlarn salamlna zrr vurulmas, hmiyytli mlak
ziyannn vurulmas v ya baqa ictimai thlkli nticlrin ba vermsi thlksi
yaradan partlay, yann v ya digr hrktlr (terror akt) trtm, habel hmin
mqsdl bu cr hrktlrin trdilcyi il hdlm, odlu silahdan v silah
qismind istifad olunan predmetlrdn istifad etmkl trdildikd), 214-2
(terrorulua aq arlar), 220.2 (hakimiyyt nmayndsinin qanuni tlblrin
fal kild tabe olmamaa v ktlvi itialara, habel vtndalara qar zoraklq
etmy arlar etm), 228.3 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt
hisslrini, dy sursat (yivsiz odlu ov silah v hmin silah n dy sursat
istisna olmaqla), partlayc maddlr v qurular ld etm, baqasna verm, satma,
saxlama, dama v ya gzdirm, mtkkil dst trfindn trdildikd), 228.4
(qanunsuz olaraq qaz silahn, soyuq silah, o cmldn soyuq atc silah ld etm,
satma v ya gzdirm, milli geyim lvazimat hesab olunan razilrd v ya ovuluq
pesi il bal olaraq soyuq silah gzdirm hallar istisna olmaqla), 278
(Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyasna zidd olaraq hakimiyytin zorla l
keirilmsin, yaxud hakimiyytin zorla saxlanlmasna, habel dvltin konstitusiya
quruluunun zorla dyidirilmsin ynln hrktlr), 279.1 (Azrbaycan
Respublikasnn qanunvericiliyi il nzrd tutulmayan silahl birlmlr v ya
qruplar yaratma, elc d onlarn yaradlmasnda v faliyytind itirak etm, onlar
silahla, dy sursat il, partlayc maddlrl, hrbi texnika il, yaxud sgri
lvazimatla tchiz etm), 281.2 (hakimiyytin zorla l keirilmsin, zorla
etm, habel bu cr mzmunlu materiallar yayma, tkrar v ya bir qrup xs
trfindn trdildikd), 283.2.3 (milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin
salnmasna, milli lyaqtin alaldlmasna, habel milli, irqi v ya dini
ya stnlklrinin myyn edilmsin ynln hrktlr, akar surtd, o cmldn
ktlvi informasiya vasitlrindn istifad olunmaqla trdildikd, mtkkil dst
trfindn trdildikd), 320.1 (hquq vern v ya vzifdn azad edn vsiqni v ya
digr rsmi sndi istifad etmk mqsdi il saxtaladrma v qanunsuz hazrlama,
yaxud ya bu cr sndi satma, habel eyni mqsdl Azrbaycan Respublikasnn
saxta dvlt tltifini, tamp, mhr, blank hazrlama v ya satma), 320.2
(Mcllnin 320.1-ci maddsind gstrilmi bil-bil saxta sndlrdn istifad
etm), 221.2.2 (xuliqanlq, yni ictimai qaydan kobud surtd pozan, cmiyyt
aqca hrmtsizlik ifad edn, vtndalar zrind zor ttbiq olunmas il v ya bel
zorun ttbiq edilmsi hdsi il, habel zgnin mlaknn mhv edilmsi, yaxud
zdlnmsi il mayit ediln qrzli hrktlr, ictimai qaydann qorunmas zr
vzifni yerin yetirn v ya ictimai qaydann pozulmasnn qarsn alan hakimiyyt
nmayndsin v ya digr xs mqavimt gstrmkl trdildikd) v 315.1
(hakimiyyt nmayndsin xidmti vziflrini yerin yetirrkn hyat v salamlq
n thlkli olmayan zor ttbiq etmkl mqavimt gstrm, xidmti vziflrini
yerin yetirmsi il laqdar ona v ya onun yaxn qohumlarna qar bel zor ttbiq
etm v ya zor ttbiq etm hdsi il hdlm) maddlri
48

zr qsa aray: Hrkatn sas simalarndan biri olan E. Qasmov axam

saatlarnda msciddn xb ev gedrkn polis mkdalar trfindn saxlanlaraq
Sabunu rayon Polis darsin aparlmdr. Noyabrn 6-da onun barsind polis tabe
olmama ittiham il Sabunu rayon Mhkmsi trfindn 30 sutka inzibati hbs
bard qrar xarlm, bu qrardan veriln ikayt Bak Apellyasiya Mhkmsi
trfindn tmin edilmmidir. Noyabrn 26-da Nardaran qsbsindki mliyyatdan
1 gn sonra, noyabrn 27-d, inzibati hbsin 22-ci gnnd Qasmova qar inzibati
hbs sbb olmu mllr gr cinayt ittihamlar irli srlr v o tqsirlndiriln
xs kimi cinayt iin clb edilirk barsind hbs qt-imkan tdbiri seilir (faktiki
eyni ml gr iki df msuliyyt clb edilmi olur). Az bir mddt sonra is ona
qar Naradaran qsbsind hbs edilmi xslrin bir qismin qar irli srlm
analoji maddlr verilir v evind axra aparlarkn silah tapld iddia olunur.
E. Qasmov barsind seilmi hbs qtimkan tdbirinin qanunsuzluu il bal
yuxar instansiyalara ikayt etmi, ikayt tmin edilmdiyi n Avropa
Mhkmsin mracit etmidir. Avropa Mhkmsind Qasmovun rizsi
30813/16 nmrsi il qeydiyyata alnmdr.
Qasmov v onun yaxlnlar bu i gr hbs edilmi xslr kimi onun da igncy
v qeyri-insani rftara mruz qaldn bildirmi, Ombudsman Aparatna v digr
qurumlara ikaytlr nvanlamlar. Lakin bu mracitlr lazmi kild
aradrlmamdr.
E. Qamov barsind seilmi hbs qtimkan tdbirinin mddti 20 sentyabr 2016-c
il tarixd Nsimi rayon Mhkmsinin qrar il 26 dekabr 2016-c il tarix qdr
uzadlmdr.
(5) 5 oktyabr 2012-ci il tarixli Hicaba azadlq aksiyasna gr tutulanlar

2010-cu ilin payznda Thsil Nazirliyinin hicabl mktblilrin drslr
buraxlmasna qoyduu qadaa dindar ksimin etirazna sbb olub, buna qar
mxtlif kampaniyalarn v etiraz aksiyalarnn keirilmsin gtirib xarb.
Qadaann ttbiqin qar 2010-cu ilin dekabrnda keirilmi kiik etiraz aksiyasndan
sonra ilk ktlvi etiraz aksiyas 6 may 2011-ci ild qadaan qoyan Thsil
Nazirliyinin qarsnda tkil edilib. Dinc xarakterli hmin aksiya polislrin v mlki
geyimli hquq mhafiz orqanlar mkdalarnn mdaxilsi il dadlb, nticd
ox sayda aksiya itiraks saxlanlb v onlardan 12 nfr qanunsuz olaraq sbut
edilmyn xuliqanlq v ictimai qaydann pozulmas ittihamlar il 1 il 6 aydan 3 il
qdr mddt azadlqdan mhrum edilib. Bu aksiyaya gr saxlanlanlarn bir qismi
czalarn baa vurduundan, kiik bir qismi d vaxtndan vvl azadla
buraxldndan siyahda adlar yer almayblar. Bununla bel, hmin xslri kemi
siyasi mhbus sayrq v maraqlanan xslr lav zruri mlumatlar vermy
hazrq.
kinci ktlvi etiraz aksiyas 5 oktyabr 2012-ci ild (Azrbaycanda Mllimlr Gn
kimi qeyd olunur v bu tarix mvcud problem diqqti daha da artrmaq n
49

simvolik olaraq seilib) yen d Thsil Nazirliyinin qarsnda tkil edilib. Dinc
aksiyan polisin gc ildrk datmas ciddi qardurmaya sbb olub, nticd 6
may 2011-ci ild keirilmi aksiyadan frqli olaraq daha ox itirak saxlanlb, hm
aksiya itiraklar, hm d polis mkdalar fiziki xsartlr alb. Aksiyada itiraka
gr tutulmu btn xslrin ad siyahya salnb.
Aksiyann mahidsi, hminin sonradan aksiyadan olan foto v video kililrin
analizi gstrir ki, aksiya dinc qaydada tkil edilib, son ana qdr polis v ya baqa
hquq mhafiz orqanlar mkdalar il qardurmaya gedilmyib. Yalnz polisin
gc ttbiq edrk mdaxilsi nticsind mitinq itiraklarndan bir nesi zlrini
mdafi mqsdil polisl qardurmada olub. Video v foto kadrlardan aydn
grnr ki, aksiya zaman txribatlardan istifad edilib. Mhz onlar llrin aksiya
itiraklarnn arlarnn yazld taxta paralarn almaqla, polis mqavimti
imitasiya etmkl sonradan aksiyann dinc olmadn saslandrmaq n faliyyt
gstriblr. Kadrlara dn bu xslrin he biri saxlanlmayb. Lakin kadrlara yalnz
z dn, amma polis mqavimt gstrdiklri ks edilmyn, htta aksiyaya
gecikn xslr tutulublar v mhkmnin qrar il azadlqdan mhrum ediliblr.
Mhkm qrarlar xarlarkn istinad ediln sas sbut polis mkdalarnn
ifadlri olub. Aksiya zaman qar trfin polis olduunu nzr aldqda bu ifadlrin
mtbrliyi bh dourmaya bilmir. Polislrdn baqa ahid kimi dvt edilmi
Thsil Nazirliyi trafnda faliyyt gstrn maaza sahiblri v taksi srclri is
tqsirlndiriln xslri, mumiyytl, grmdiklrini bildiriblr. Polisl
qardurmada olmu aksiya itiraklarna qeyri-adekvat cza verilib.
Aksiyada itiraka gr hbs ediln xslr barsind uzun mddt ictimaiyyt he bir
mlumat verilmyib, onlarn mhakimsi qruplar klind aparlb.
43.
Trlan Faiq olu Aadadaov

Saxland yer: Vrmli mhkumlar n 3 sayl Malic Mssissi
zr qsa aray: Nrimanov Rayon Mhkmsinin 22 aprel 2013-c il qrar il 5
il 6 ay mddtin azadlqdan mhrum edilib. Bak Apellyasiya Mhkmsi 2013-c il
dekabrn 19-da bu qrar qvvd saxlayb.
44.
Rvn Hseyn olu Allahverdiyev

50


45.
lham Bhmn olu Htmov

46.
David Trlan olu Krimov

il mddtin azadlqdan mhrum edilib. Bak Apellyasiya Mhkmsi 2013-c il
47.
Elad Fikrt olu Rzayev
51


ttiham: 233 (ictimai qaydann pozulmasna sbb olan hrktlri tkil etm v ya
bu cr hrktlrd fal itirak etm) v 315.2-ci (xidmti vziflrini yerin yetirmsi
il laqdar hakimiyyt nmayndsin qar hyat v salamlq n thlkli olan
zor ttbiq etm) maddlri
zr qsa aray: Nrimanov Rayon Mhkmsinin 3 iyun 2013-c il qrar il 6 il
mddtin azadlqdan mhrum edilib. Bak Apellyasiya Mhkmsi qrar 2013-c
ilin avqustunda qvvd saxlayb.
48.
Telman irli olu irliyev

il mddtin azadlqdan mhrum edilib. Bak Apellyasiya Mhkmsi 2013-c il
(6) 2012-ci ild Masall rayonunda hbs ediln inancl fallar

Jurnalist Araz Quliyevl birg hbs ediln bu xslrin hams Masall rayonunun
inancl sakinlridir. Onlarn bzilri A.Quliyevin dostlar, bir nfri - Nicat liyev
jurnalistin qohumu, qalanlar is tanlardr. Bu xslrin bir nesi A.Quliyev onun
ba redaktoru olduu saytda materiallarn yaylmas n xbrlrin toplanmasnda
kmk ediblr, bir nesi is 2010-cu ilin sonunda mktblrd hicaba qadaa
qoyulduqdan sonra keirilmi dinc aksiyalarda itirak ediblr. Jurnalistin hbs edildiyi
gn bu xslrdn yalnz Ziya Tahirov onunla birlikd olub, qalan xslrdn yalnz
Rza Aal (o, A.Quliyevl sentyabrn 6-da saxlanlb) eyni gnd, digrlri is
sonradan baqa tarixlrd hbs edilib. Bununla bel onlarn hamsn Masall
rayonunda folklor festival rivsind keiriln diskoteka zaman insanlara da
atmaqda v A.Quliyev qar irli srln baqa ittihamlarda tqsirli biliblr. Bu
xslrin A.Quliyev yardm olduqlar iddiasyla hbsinin ondan qisas almaa v
ittiham daha da arladrmaa (cinayti mtkkil dstnin trtdiyini iddia etmk
n) xidmt etdiyi bh dourmur.
52

Mhkm prosesi zaman tqsirlndiriln xslrin xeyrin verilmi ifadlr deyil,

bhli v suallar douran ifadlr daha mtbr sbut kimi qiymtlndirilib.
49.
Rza Qorxmaz olu Aal
Saxlanma tarixi: 9 sentyabr 2012-c il

v ya bu cr hrktlrd fal itirak etm), 315.2 (hakimiyyt nmayndsin qar
mqavimt gstrm v ya zor ttbiq etm) v 324-c (Azrbaycan Respublikasnn
Dvlt bayra v ya Azrbaycan Respublikasnn Dvlt gerbi bard thqiredici
hrktlr) maddlri
Saxland yer: Vrmli mhkumlar n 3 sayl malic mssissi
zr qsa aray: 05 aprel 2013-c ild Lnkran Ar Cinaytlr Mhkmsinin
qrar il 7 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. 09 yanvar
2014-c ild irvan Apellyasiya Mhkmsi bu qrar dyidirmdn qvvd
saxlayb.
50.
Surac Valeh olu Aayev

hrktlr) maddlri
2014-c ild irvan Apellyasiya Mhkmsi, 04 iyul 2014-c ild is Ali Mhkm
bu hkm dyidirmdn qvvd saxlayb.
53

51.
Nicat Yasr olu liyev

hrktlr) maddlri
qrar il 4 il 6 ay mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. 09
yanvar 2014-c ild irvan Apellyasiya Mhkmsi bu qrar dyidirmdn qvvd
saxlayb.
52.
Xalid Nofl olu Kazmov

v ya bu cr hrktlrd fal itirak etm), 234.4.3 (sat mqsdi il qanunsuz
olaraq narkotik vasitlri v ya psixotrop maddlri ld etm v ya saxlama,
hazrlama, istehsal etm, emal etm, dama, gndrm, yaxud qanunsuz olaraq
narkotik vasitlri v ya psixotrop maddlri satma, klli miqdarda trdildikd),
315.2 (hakimiyyt nmayndsin qar mqavimt gstrm v ya zor ttbiq etm) v
324-c (Azrbaycan Respublikasnn Dvlt bayra v ya Azrbaycan
Respublikasnn Dvlt gerbi bard thqiredici hrktlr) maddlri
saxlayb.
53.
Namiq lisa olu Kiiyev
54


hrktlr) maddlri
qrar il 4 il 6 ay mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. 09
yanvar 2014-c ild irvan Apellyasiya Mhkmsi bu qrar dyidirmdn qvvd
saxlayb.
54.
Ziya brahim olu Tahirov
Saxlanma tarixi: 9 sentyabr 2012

hrktlr) maddlri
saxlayb.
(7) 2012-ci ilin maynda hbs ediln inancl fallar

Bu i zr hbs ediln xslrin bir nesi jurnalist Nicat liyevl birg Avroviziya
2012 mahn msabiqsi rfsind gey-parad keirilcyi ehtimal olduuna v
bunun islam dini n qbuledilmzliyin inanan dindar gnclrdir. Bu xslr 2010-
55

cu ilin sonunda Azrbaycanda orta mktblrd hicab qadaan olunduqdan sonra

buna qar keirilmi dinc etiraz aksiyalarnda itirak ediblr. Bzilri N.liyevin ba
redaktoru olduu saytda mqallrl x edib, informasiyalarn toplanmasnda
yardm olub.
Onlar Nicat liyevl birg Avroviziya rfsind evlrin mhkm qrar v zruri
kompensasiya olmadan sklmsin, inancl xslrin rlnrk hbs edilmsin,
hicabn qadaan olunmasna v gey-paradn keirilmsin etiraz olaraq z
mvqelrini aq kild yaymaq v tviq etmk qrarna gliblr. Onlar ruhanilr
Abgl Sleymanov v Tale Barovun (hr iki xs saxta ittihamlarla hbsddir)
xlarndan, Azrbaycan Tibb Universitetinin mllimi Rid Mahmudovun ANS
telekanalnda LGBT mslsi il bal mvqeyindn, o sradan sosial tlblrl
keiriln mxtlif etiraz aksiyalarndan, bzi Azrbaycan filmlrindn grntlrin
yer ald disklr hazrlayaraq, mhkm qrarnda qeyd edildiyi kimi, akar
surtd Bak hrinin mxtlif yerlrind yayblar. Hbs ediln btn xslr
istintaqa v mhkmy ifadlrind bununla z fikirlrini baqalaryla blmk
mqsdi dadqlarn bildiriblr.
Eurovision 1 ad il v adsz yaylan disklrdki kadrlarn v mlumatlarn dvlt
quruluuna, hakimiyyt orqanlarna qar dzmszlk v nifrt alad, axnama
trtmy ynldiyi il bal Dini Qurumlarla zr Dvlt Komitsinin eksperti 28
iyun 2012-ci ild ry verib. Mhkm is mstqil ekspertizann keirilmsi il bal
vsatti tmin etmyib. Bundan lav, ekspert Nahid Qdir olu Mmmdov
ekspertiza zaman hans metodologiyadan yararlandn, hans sbblr gr
disklrdki materiallarn neqativ xarakterli olmas nticsin gldiyini mhkm
prosesind izah ed bilmyib. ksr suallara yadmda deyil, xatrlamram kimi
cavablar verib. Ekspertin suallara cavab vermy hazr olmad v hazrlamas n
ona lav vaxt verilmsyl bal vkillrin vsattini hakim tmin etmyib v
ekspertin dindirilmsinin baa atdn bildirib.
Hbs edilmi xslr qar irli srlm baqa ittihamlar zr istintaqn tqdim
etdiyi sbutlar yalnz polis mkdalarnn v hal ahidlrinin ifadlri olub ki,
mhkm prosesi zaman suallar cavablandrarkn ziddiyytli mqamlar ortaya xb.
Nicat liyev v Elvin Nsirov hbs edilrkn iddtli ignclr mruz qalblar,
nticd liyevin iki dii sndrlb v qulaq prdsi zdlnib. Hr iki xs
mhkmd bu bard mlumat vers d, hakim Bak stintaq Tcridxanasna mktub
yazaraq hr iki xsin ora krlmsi zaman bdnlrind ignc lamtinin olubolmamasn yrnmkl kifaytlnib. Tcridxanadan gln mktubda is he bir
ignc lamtinin olmad bildirilib.
Azadlqdan mhrum ediln xslrdn ikisi Valeh Abdullayev v li liyev
barsind ilkin olaraq hbs qtimkan tdbiri deyil, baqa yer getmmk haqqnda
iltizam tdbiri seils d, mhkm hkm il onlara rti mhkumetm ttbiq
olunmayb. Ancaq mvcud hquq praktikasna gr hr iki xs barsind rti
azadlqdan mhrumetm haqqnda qrar verilcyi ehtimal edilirdi.
55.
Valeh Mmmdaa olu Abdullayev

56

ttiham: CM-in 167.2.2.1 (qabaqcadan lbir olan bir qrup xs v ya mtkkil

dst trfindn mvafiq razlq olmadan dini tyinatl dbiyyat, yalar v dini
mzmunlu baqa mlumat materiallarn istehsal etm, sat v ya yayma mqsdi il
idxal etm, satma v ya yayma), 281.2 (bir qrup xs trfindn hakimiyytin zorla l
keirilmsin, zorla saxlanlmasna v ya Azrbaycan Respublikasnn konstitusiya
quruluunun zorla dyidirilmsin v ya razi btvlynn paralanmasna ynln
aq arlar etm, habel bu cr mzmunlu materiallar yayma) v 283.2.3-c
(mtkkil dst trfindn milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin
ya stnlklrinin myyn edilmsin ynln hrktlr, akar surtd v ya ktlvi
informasiya vasitlrindn istifad olunmaqla trdildikd) maddlri
zr qsa aray: 09 dekabr 2013-c ild Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin
qrar il 8 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib.
56.
Qorxmaz Hseyn olu Camalov
Saxlanma tarixi: 18 yanvar 2013-c il

idxal etm, satma v ya yayma), 281.2 (bir qrup xs trfindn hakimiyytin zorla l
keirilmsin, zorla saxlanlmasna v ya Azrbaycan Respublikasnn konstitusiya
quruluunun zorla dyidirilmsin v ya razi btvlynn paralanmasna ynln
aq arlar etm, habel bu cr mzmunlu materiallar yayma) v 283.2.3-c
(mtkkil dst trfindn milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin
zr qsa aray: 09 dekabr 2013-c ild Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin
qrar il 7 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. Bak
Apellyasiya Mhkmsi 27 iyun 2014-c ild bu hkm dyidirmdn qvvd
saxlayb.
57

57.
li Etibar olu liyev

idxal etm, satma v ya yayma) v 283.2.3-c (mtkkil dst trfindn milli, irqi,
sosial v ya dini nifrt v dmniliyin salnmasna, milli lyaqtin alaldlmasna,
habel milli, irqi v ya dini mnsubiyytindn asl olaraq vtndalarn hquqlarnn
mhdudladrlmasna v ya stnlklrinin myyn edilmsin ynln hrktlr,
akar surtd v ya ktlvi informasiya vasitlrindn istifad olunmaqla
trdildikd) maddlri
zr qsa aray: Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin 09 dekabr 2013-c il tarixli
saxlayb.
58.
Elimxan Qurbanxan olu Hseynov

trdildikd) maddlri
saxlayb.
59.
Samir Xanpaa olu Hseynov
58


idxal etm, satma v ya yayma), 228.1 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt
saxlama, dama v ya gzdirm), 228.4 (qanunsuz olaraq qaz silahn, soyuq silah, o
cmldn soyuq atc silah ld etm, satma v ya gzdirm, milli geyim lvazimat
hesab olunan razilrd v ya ovuluq pesi il bal olaraq soyuq silah gzdirm
hallar istisna olmaqla) v 283.2.3-c (mtkkil dst trfindn milli, irqi, sosial v
ya dini nifrt v dmniliyin salnmasna, milli lyaqtin alaldlmasna, habel
milli, irqi v ya dini mnsubiyytindn asl olaraq vtndalarn hquqlarnn
trdildikd) maddlri
saxlayb.
60.
Sfr Rvn olu Mmmdov

trdildikd) maddlri
qrar il 3 il 4 ay mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. Bak
saxlayb.
59

61.
Elvin Nurddin olu Nsirov

ttiham: CM-in 167. 2.2.1 (qabaqcadan lbir olan bir qrup xs v ya mtkkil
idxal etm, satma v ya yayma), 234.4.1 (sat mqsdi olmadan qanunsuz olaraq
narkotik vasitlri v ya psixotrop maddlri xsi istehlak miqdarndan artq
miqdarda ld etm v ya saxlama, qabaqcadan lbir olan bir qrup xs trfindn v
ya mtkkil dst trfindn trdildikd), 234.4.3 (sat mqsdi olmadan
qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v ya psixotrop maddlri xsi istehlak
miqdarndan artq miqdarda ld etm v ya saxlama, klli miqdarda trdildikd),
281.2 (bir qrup xs trfindn hakimiyytin zorla l keirilmsin, zorla
saxlayb.
62.
Ceyhun Zabil olu Sfrli

ttiham: CM-in 167.2.2.1 (qabaqcadan lbir olan bir qrup xs v ya mtkkil dst
trfindn mvafiq razlq olmadan dini tyinatl dbiyyat, yalar v dini
idxal etm, satma v ya yayma), 234.4.1 (sat mqsdi olmadan qanunsuz olaraq
narkotik vasitlri v ya psixotrop maddlri xsi istehlak miqdarndan artq
miqdarda ld etm v ya saxlama, qabaqcadan lbir olan bir qrup xs trfindn v
ya mtkkil dst trfindn trdildikd), 234.4.3 (sat mqsdi olmadan
qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v ya psixotrop maddlri xsi istehlak
miqdarndan artq miqdarda ld etm v ya saxlama, klli miqdarda trdildikd),
281.2 (bir qrup xs trfindn hakimiyytin zorla l keirilmsin, zorla
60


saxlayb.
(8) Azrbaycan slam Partiyasnn sdri v onunla birlikd hbs olunanlar

1991-ci ild Bakda tsis ediln Azrbaycan slam Partiyas 1992-ci ild dvlt
qeydiyyatna alnb. 1995-ci ild Ali Mhkm qeydiyyatn lv ets d, partiyann
faliyyti faktiki qadaan olunmayb v indi d davam edir (qeydiyyatsz). 2007-ci
ild keiriln qurultayda Hac Mvsm Smdov partiyann sdri seilib v qeydiyyat
n dliyy Nazirliyin mracit edilib (partiya qeydiyyata alnmayb).
Partiya v M.Smdov Azrbaycanda islam dininin tlblrin riayt edilmli
olduunu, Azrbaycan hakimiyytinin islama qar ynln siyast apardn, AB
v sraili ial lk kimi tandn bildirib. M.Smdov 2009-cu ilin dekabrnda
ran radiosuna msahibsind Azrbaycanda bir ne mscidin sklmsi il bal
qrara etirazn bildirib v dinl bal bzi qanunlara ediln dyiikliklri pislyib.
2010-cu ilin aprelind M.Smdov Prezident lham liyev mracit gndrib v ona
prezident seildikdn sonra Konstitusiya il yana Qurani-Krim d and idiyini,
lakin bzi mllrinin hm Konstitusiyaya, hm d Qurana zidd olduunu bildirib.
M.Smdov hmin il Beynlxalq Qds Gnnd srail sfirliyinin qarsnda keiriln
dinc aksiyada itirak edib v saxlanlb, sonradan srbst buraxlb. Alma qzetind
Mhmmd Peymbrl bal yazlara etiraz olaraq 2010-cu ilin noyabrnda partiya
Qafqaz Mslmanlar darsi il birg Mtbuat urasna mracit edib. Daha bir
mracit telekanallardan aq-saq verililrin ydrlmasnn zruriliyi il bal
Milli Televiziya v Radio urasna edilib. Partiya v M.Smdov 2010-cu ilin
noyabrnda keirilmi parlament sekilrind itirak ets d, mandat qazana bilmyib.
2010-cu ilin dekabrnda Thsil Nazirliyinin mktblrd hicab qadaan etmsi il
bal qrarnn leyhin keiriln ilk dinc etiraz aksiyasnda partiya fallar itirak
edib.
2011-ci il yanvarn 2-d Partiyann Ba Mclisind M.Smdov x edrk hicaba
qadaa il bal thsil naziri Misir Mrdanovu, lkdki ictimai v sosial vziyyt
gr is prezident lham liyevi srt tnqid edib55. x zaman M.Smdov
Dubayda prezident lham liyev v oluna mxsus olan villalar bard bir mddt
vvl Washington Post v New York Times qzetlrind drc ediln mqallr
istinadla Azrbaycan xalqnn v dvltinin srvtlrinin ourlandn, bu qdr
srvtlrin olmasna baxmayaraq, Azrbaycan gnci n i yerinin olmadn,
lkd daltsizlik v rvtin tyan etdiyini, kemi Prezident Heydr liyevin
55
http://bit.ly/1mb5txL
61

doum gn keiriln Gl Bayramna xrclnn pullarn xalqdan ourlandn v

Heydr liyev sitayi etmkl lkd btprstliliyin tbli edildiyini deyib.
M.Smdov xnda bildirib ki, Azrbaycan xalq bu msld ayq olmal v ayaa
qalxmal, hakimiyyti dyimli v bu zlmn qarsnda durmaldr. Mvsm
Smdovun bu x sosial bklrd, xsusn Youtube portalnda geni yaylb v
mzakirlr sbb olub.
M.Smdov bu xndan cmi 5 gn sonra, yanvarn 7-d mavini Vaqif
Abdullayev, partiya zv Elin Hsnov v srcs Mirhseyn Kazmovla birg
hbs edilir. Adlar kiln xslrin olduu man Dvlt Yol Polisi mkdalar
saxlayb. Polis srcdn srclk vsiqsini aldqdan sonra yol polisi
avtomobilinin qarsndak qara rngli mandan dn bir ne mlki geyimli xs
M.Smdovu v onunla birg olanlar polis mqavimt gstrmkd ittiham edrk
saxlayb. Nrimanov rayonu 19-cu polis blmsin gtiriln M.Smdov v onunla
birg olan xslr orada izahat verdikdn sonra Binqdi Rayon Mhkmsin
aparlblar v mhkm polis mqavimt ittiham il onlarn barsind 10-15 gn
inzibati hbs qrar verib (M.Smdov 14 gn inzibati hbs alb). M.Smdovdan
baqa saxlanlanlar Binqdi Mvqqti Saxlama Tcridxanasna aparlblar.
M.Smdovun harada saxlanmas il bal bir ne gn rzind he bir mlumat
verilmyib (sonradan onun Milli Thlksizlik Nazirliyind saxland mlum olub).
M.Smdov inzibati qaydada hbs edildiyi gn Daxili lr Nazirliyi bu quruma daxil
olmu mlumatlar sasnda Ba Mtkkil Cinaytkarlqla Mbariz darsinin
Qubada mliyyat-axtar tdbirlri keirdiyi il bal aqlama yayb. Aqlamada
bildirilir ki, Qubada yaayan misi olu Dyant Smdovla birg itialar trtmk,
ictimai thlksizliyi pozmaq, insanlar cihada thrik etmk bard M.Smdov
taprqlar verib. Dyant Smdovun ildiyi elektrik mallar dkanndan 3 dd l
qumbaras v yaad evdn 7 avtomat patronu taplb, faktla bal cinayt ii alb.
Partiyann daha bir fal Rufulla Axundzad, o sradan M.Smdovun misi olu
Dyant Smdov v qayn Firdovsi Mmmdrzayev, yanvarn 2-d keirilmi Ba
Mclisd itirak etmi ruhanilr Framiz Abbasov v Zlfqar Mikaylzad
saxlanlb, onlarn evindn silah-sursatn tapld bildirilib. M.Smdova v onunla
birg hbs edilmi xslr qar partiya sdrinin mhz yanvarn 2-d etdiyi x
zaman hakimiyytin zorla l keirilmsin ar edilmsi il bal ittiham v baqa
ittihamlar irli srlb. nzibati hbs mddti bitdikdn sonra M.Smdovun
barsind, o sradan hbs olunan baqa xslr barsind hbs qtimkan tdbiri
seilib.
Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin 07 oktyabr 2011-ci il tarixli qrar il Mvsm
Smdov 12 il, Rufulla Axundzad 11 il 6 ay, Vaqif Abdullayev 11 il, Framiz
Abbasov 11 il, Firdovsi Mmmdrzayev 10 il, Dyant Smdov 10 il mddtin
azadlqdan mhrumetm czasna mhkum ediliblr. Zlfqar Mikaylzad is 5 il
snaq mddti ttbiq olunmaqla 11 il rti azadlqdan mhrumetm czasna
mhkum olunub. Bak Apellyasiya Mhkmsi 17 may 2012-ci ild, Ali Mhkm
is 21 fevral 2013-c ild bu qrar olduu kimi qvvd saxlayb.
Mhkm proseslrinin mahidsi v yekun hkmn tdqiqi zaman mlum olur ki,
M.Smdov onunla birg hbs ediln xslrl vvlcdn he bir cinayt laqsin
girmyib, yanvarn 2-d etdiyi x z hazrlayb v keiriln tdbird itirak edn
partiyann sdr mavini Vaqif Abdullayev, partiyann Astara rayon bsinin sdri
62

Rufulla Axundzad, tdbir tannm ruhanilr olaraq qonaq kimi dvt edilmi
Framiz Abbasov v Zlfqar Mikaylzad bu x orada eidiblr. M.Smdov
x zaman istintaqn iddia etdiyi kimi cihad szn, mumiyytl, iltmdiyini,
xalq, baqa mxalif siyastilr kimi, inand dyrlr urunda mbarizy
ardn v hakimiyyti srt tnqid etdiyini bildirib.
Mhkmnin istinad etdiyi btn sbutlar hquq mhafiz orqanlarndan tqdim
ediln sndlr v ya ifadlr saslanb. stintaq zaman tqsirlndiriln xslrin
leyhin ifad vermi ahidlrin ksriyyti mhkmd bu ifadlrindn imtina edib,
istintaqda basq altnda olduqlar n bu cr ifadlr verdiklrini bildiriblr.
Mhkm is hkm xarlarkn bu xslrin ifadlrini dyimsini ahidlr knar
xslrin tsir gstrmlrinin nticsi kimi qiymtlndirib.
Silahlarn tapld iddia ediln Dyant Smdovun ald maazada axtar
bard trtib edilmi protokolda hal ahidi kimi Rasim Muxtar olu Glolanov
gstrils d, mhkmd bu xsin adnn slind Taleh Rasim olu Pirolanov
olduu bilinib. Hal ahidi Hzrt liyev is axtar protokolunu axtar aparlan yerd
deyil, polis blmsind imzaladn bildirib, polis bsin, mumiyytl, niy
getdiyini izah ed bilmyib. Firdovsi Mmmdrzayevl Dyant Smdovun
Qubadak mscidd shbtlrini eitdiyi iddia ediln ahid lham rafddinov is
mhkm zalnda Mmmdrzayevi tanmayb, bu shbtlri eitdiyini iddia edn
baqa bir ahid Natiq Mmmdov istintaqa ifad verrkn hrbi biletini tqdim edib,
xsiyyt vsiqsinin is olmadn bildirib. Bu, ahidin xsiyyti il bal sual
yaratsa da, mhkm buna hmiyyt vermyib. zn dindar kimi qlm vern v
mtmadi kild Qubada mscid getdiyini deyn ahid dinl bal adi suallara,
msln, namazn ne rktdn ibart olduunu, Ramazan aynn n olduunu
bilmyib.
M.Smdovun v hbs ediln baqa xslrin Azrbaycan dvlti, milli maraqlar,
mnafeyi leyhin faliyytini gstrn v ran xsusi xidmt orqanlar v ya baqa
qurumlarla cinaytkar laqd olmasn tsdiqlyn he bir sbut cinayt iinin
materiallarnda yoxdur.
Hbs ediln zaman shhtind ciddi problemlri olan cnab Abdullayev saxlanma
raiti ar olan 12 sayl Czakm Mssissin krlb. znn v vkillrinin
onun burada qala bilmmsi v shhtinin daha da arlamas il bal dflrl
mracit etmsin baxmayaraq, V.Abdullayev azadla buraxlmayb. Nticd Vaqif
Abdullayev 2012-ci ilin iyulunda Penitensiar Xidmtin Malic Mssissind lb.
Shhtind ciddi problemlri olan Rufulla Axundzad 2013-c ilin maynda kskin
miokard infarkt keirib, onun azadla buraxlmasnn zruriliyi il bal dflrl
mracit edils d buna hmiyyt verilmyib. R.Axundzad shhtindki
problemlr gr dflrl Penitensiar Xidmtin Malic Mssissin krlb.
Avropa nsan Hquqlar Mhkmsi bu i zr verilmi ikayti artq icraata gtrb.
2014-c ilin oktyabrnda AP sdri Mvsm Smdov saxland 11 sayl CM-dn 12
sayl CM- krlb, orada karser salnb. Qarada Rayon Mhkmsi
M.Smdovun 2 il mddtin Qobustan Qapal Hbsxanasna gndrilrk czasn
63

orada kmsi bard 09.10.2014-c ild qrar xarb. Bak Apellyasiya Mhkmsi
bu qrar qvvd saxlayb.
63.
Framiz Zeynal olu Abbasov

ttiham: CM-in 28, 214.2.1 (qabaqcadan lbir olan bir qrup xs, mtkkil dst v
ya cinaytkar birlik (cinaytkar tkilat) trfindn cinayt hazrlq), 28, 214.2.3
(odlu silahdan v silah qismind istifad olunan predmetlrdn istifad etmkl
cinayt hazrlq), 228.3 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini,
dy sursat (yivsiz odlu ov silah v hmin silah n dy sursat istisna olmaqla),
partlayc maddlr v qurular ld etm, baqasna verm, satma, saxlama, dama
v ya gzdirm) v 278-ci (Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyasna zidd olaraq
dvltin konstitusiya quruluunun zorla dyidirilmsin ynln hrktlr)
maddlri
64.
Rufulla Hcctullah olu Axundzad

cinayt hazrlq), 228.3 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini,
v ya gzdirm), 278 (Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyasna zidd olaraq
dvltin konstitusiya quruluunun zorla dyidirilmsin ynln hrktlr) v
64

283.1-ci (milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin salnmasna, milli

65.
Firdovsi Teymur olu Mmmdrzayev

ttiham: CM-in 28, 214.2.1-ci (qabaqcadan lbir olan bir qrup xs, mtkkil dst
v ya cinaytkar birlik (cinaytkar tkilat) trfindn cinayt hazrlq), 28, 214.2.3c (odlu silahdan v silah qismind istifad olunan predmetlrdn istifad etmkl
cinayt hazrlq) v 228.3-c (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini,
v ya gzdirm) maddlri
66.
Dyant lsgr olu Smdov

cinayt hazrlq) v 228.3-c (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini,
v ya gzdirm) maddlri
67.
Mvsm Mrdan olu Smdov
65


ttiham: Cinayt Mcllsinin 28, 214.2.1 (qabaqcadan lbir olan bir qrup xs,
mtkkil dst v ya cinaytkar birlik (cinaytkar tkilat) trfindn cinayt
hazrlq), 28, 214.2.3 (odlu silahdan v silah qismind istifad olunan predmetlrdn
istifad etmkl cinayt hazrlq), 228.3 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt
saxlama, dama v ya gzdirm) v 278-ci (Azrbaycan Respublikasnn
Konstitusiyasna zidd olaraq hakimiyytin zorla l keirilmsin, yaxud hakimiyytin
zorla saxlanlmasna, habel dvltin konstitusiya quruluunun zorla dyidirilmsin
ynln hrktlr) maddlri
(9) Sid Dadabyli v onunla birg hbs olunanlar

Sid Dadabyli Azrbaycan Dvlt qtisad Universitetind qtisadiyyat v istehsaln
idar olunmas ixtisas zr thsil alb. 1992-1998-ci illrd Azrbaycan Dvlt Neft
irktind alb. 1998-ci ildn Azri EM-AY Drillinq Flyuids Azrbaycan-AB
birg mssissind material-texniki tchizat zr koordinator vzifsind alb.
Kanada hkumti mtxssis faliyyti il laqdar olaraq ona daimi yaay
haqqnda pasport verib. Evlidir, 2 azyal ua var.
13-18 yanvar 2007-ci ild Sid Dadabyli ii zr txminn 30 nfr hbs edilib v
tutulanlar NMA (Mehdi Seyid z-Zamann imal Ordusu) adl radikal dini
qruplama yaradaraq rann xsusi xidmt orqanlarna casusluq etmkl dvlt
leyhin cinaytlrin trdilmsind ittiham olunublar.
Bir mddt sonra hbs edilnlrin bzilri Milli Thlksizlik Nazirliyinin
tcridxanasnda saxlanlan 11 nfrin leyhin izahat vermk rti il azadla
buraxlb. Hbslrin ilkin mrhlsindn balayaraq ciddi qanun pozuntusuna yol
verilib. ttiham olunanlarn mnzillrind axtar aparlmas bard mhkm qrarlar
olmadan Milli Thlksizlik Nazirliyinin mkdalar gc ttbiq edrk evlr girib.
Hbs edilnlrin valideynlri v qohumlarnn etirazlarna baxmayaraq, MTN
mkdalar nmayikaran kild hbsi saslandrmaq n silah v lazm olan
baqa "maddi sbut"lar mnzillr qoyublar. Bu hrktlr Azrbaycan
Respublikasnn Cinayt-Prosessual Mcllsinin kobud kild pozulmasdr.
Bununla yana, hbsin ilk gnlrind saxlanlanlara vkillri il laq yaratmaq
imkan verilmyib.
Hbs edilnlr istintaq zaman mhkmy qdr - 13 yanvar 2007-ci ildn 11 dekabr
2007-ci ildk MTN-nin tcridxanasnda tkadamlq kameralarda saxlanlblar. Onlar
66

davaml olaraq dylb, yatmaqdan, yemkdn v sudan mhrum ediliblr. Eyni

zamanda hbs edilnlr psixotrop maddlr verilib. Onlar istintaqa grk olan etiraf
izahatlar vermycklri tqdird azadlqda olan qohumlarna ignc verilcyi il
hdlyiblr.
Vhicsin ediln ignc zaman Emin Mmmdov adl mhbus 2007-ci ilin mart
aynda lb. Emin Mmmdovun lmnn sbblri bard tibbi aray var. Ancaq
Emin Mmmdovun lm bir ne ay rzind valideynlrindn v ictimaiyytdn
gizldilib. Onun ailsi Emin Mmmdovun lm il bal hquq mdafiilrin
mracit edcklri, ictimaiyyt qarsnda ldrlm xsin taleyi il bal msl
qaldracaqlar halda yeni repressiyalarla zlcklri il hdlnib. Vkilin mhbus
E. Mmmdovun saxland yer bard sorusuna cavab vern MTN bildirilib ki, bu
adam haqqnda he bir mlumatlar yoxdur v E.Mmmdov MTN-d he bir zaman
olmayb. MTN tcridxanasnda ignclr mruz qalaraq hyatn itirn
E.Mmmdov mhkm proseslri zaman da xatrlanmayb. E.Mmmdov mhkm
v ictimaiyyt n izsiz olaraq yoxa xb.
Mhkm proseslri qapal keirilib v hbs edilnlrin ail zvlri proseslr
buraxlmayb. CPM-in 200-c maddsin sasn dvlt sirlrinin yaylmasnn
qarsn almaq mqsdil mhkm proseslri qapal keiril bilr. Lakin cinayt
iind dvlt sirri bard hr hans qeyd yoxdur v CPM-in 200-c maddsin istinad
edilrk mhkm proseslrinin qapal keirilmsi saslandrlmayb. Bu cinayt ii
zr mhkm proseslrinin qapal keirilmsi qanuna zidd idi. Mhkm prosesi
zaman ittiham edilnlr onlara qar irli srln ittihamlar qbul etmyib. Eyni
zamanda hbs mddtind ignclr v baqa qanunazidd hrktlr mruz
qaldqlarn bildiriblr. Mhkm prosesi zaman mlum olub ki, terror tkilat
yaratmaqda gnahlandrlanlarn ksriyyti hbs qdr bir-birlrini tanmayblar.
Eyni zamanda irli srln ittihamlarn he birini mhkm zaman sbuta yetirmk
mmkn olmayb. Mhkm prosesi ittiham trfinin istyin uyun kild
yekunlab.
Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin (sdrlik edn hakim nvr Seyidov) 10 dekabr
2007-ci il tarixli hkm il Sid Dadabyli 14 il, Rad liyev 14 il, Ceyhun liyev
14 il, Frid Aayev 13 il, Samir Qocayev 13 il, Bybala Quliyev 13 il, Cahangir
Krimov 13 il, Rasim Krimov 13 il, Emil Mhbalyev 12 il, Mikayl drisov 12 il
mddtin azadlqdan mhrum ediliblr. Bak Apellyasiya Mhkmsi 25 fevral
2008-ci ild, Ali Mhkm is 2008-ci ilin payznda hkm dyidirmdn qvvd
saxlayb.
68.
Frid Nadir olu Aayev
67


ttiham: CM-in 28.2 (yalnz ar v xsusil ar cinaytlrin trdilmsin ynlmi
hazrlq), 180.3.1 (soyunuluq, mtkkil dst trfindn trdildikd); 218.2
(cinaytkar birlikd (tkilatda), habel mtkkil dstlrin tkilatlarnn,
rhbrlrinin v ya sair nmayndlrinin birliyind itirak etm) v 278-ci
(Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyasna zidd olaraq hakimiyytin zorla l
keirilmsin, yaxud hakimiyytin zorla saxlanlmasna, habel dvltin konstitusiya
quruluunun zorla dyidirilmsin ynln hrktlr) maddlri
69.
Sid lkbr olu Dadabyli

ttiham: CM-in 28.2-ci (yalnz ar v xsusil ar cinaytlrin trdilmsin
ynlmi hazrlq), 180.3.1 (soyunuluq, mtkkil dst trfindn trdildikd);
204.3.1-ci (sat mqsdi il saxta pul, qiymtli dvlt kazlar v ya xarici valyuta,
yaxud xarici valyutada ifad olunan qiymtli kazlar hazrlama, habel ld etm v
ya satma, mtkkil dst trfindn trdildikd), 204.3.2 (sat mqsdi il saxta
pul, qiymtli dvlt kazlar v ya xarici valyuta, yaxud xarici valyutada ifad olunan
qiymtli kazlar hazrlama, habel ld etm v ya satma, klli miqdarda
trdildikd), 218.1(ar v ya xsusil ar cinaytlr trtmk mqsdil cinaytkar
birlik (tkilat) yaratma, habel bel birliklr (tkilatlara) v ya onlarn trkib
hisssi olan struktur blmlrin rhbrlik etm, hminin ar v ya xsusil ar
cinaytlrin trdilmsi n plan v rtlrin ilnib hazrlanmas mqsdil
mtkkil dstlrin tkilatlarnn, rhbrlrinin v ya sair nmayndlrinin
birliyini yaratma), 228.1 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini,
v ya gzdirm), 228.4 (qanunsuz olaraq qaz silahn, soyuq silah, o cmldn soyuq
68

olmaqla), 234.1 (sat mqsdi olmadan qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v ya
psixotrop maddlri xsi istehlak miqdarndan artq miqdarda ld etm v ya
saxlama), 274 (dvlt xyant, yni Azrbaycan Respublikasnn suverenliyi, razi
toxunulmazl, dvlt thlksizliyi v ya mdafi qabiliyyti zrrin olaraq
Azrbaycan Respublikasnn vtnda trfindn qsdn trdiln ml: dmn
trfin kem, casusluq, dvlt sirrini xarici dvlt verm, Azrbaycan
Respublikasna qar dmnilik faliyyti aparmaqda xarici dvlt, tkilata v ya
onlarn nmayndlrin kmk etm) v 278-ci (Azrbaycan Respublikasnn
Konstitusiyasna zidd olaraq hakimiyytin zorla l keirilmsin, yaxud hakimiyytin
zorla saxlanlmasna, habel dvltin konstitusiya quruluunun zorla dyidirilmsin
ynln hrktlr) maddlri
70.
Ceyhun Saleh olu liyev

rhbrlrinin v ya sair nmayndlrinin birliyind itirak etm), 228.1 (qanunsuz
olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini, dy sursat (yivsiz odlu ov silah v
hmin silah n dy sursat istisna olmaqla), partlayc maddlr v qurular ld
etm, baqasna verm, satma, saxlama, dama v ya gzdirm), 274 (dvlt
xyant, yni Azrbaycan Respublikasnn suverenliyi, razi toxunulmazl, dvlt
thlksizliyi v ya mdafi qabiliyyti zrrin olaraq Azrbaycan Respublikasnn
vtnda trfindn qsdn trdiln ml: dmn trfin kem, casusluq, dvlt
sirrini xarici dvlt verm, Azrbaycan Respublikasna qar dmnilik faliyyti
aparmaqda xarici dvlt, tkilata v ya onlarn nmayndlrin kmk etm) v
278-ci (Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyasna zidd olaraq hakimiyytin zorla
l keirilmsin, yaxud hakimiyytin zorla saxlanlmasna, habel dvltin
konstitusiya quruluunun zorla dyidirilmsin ynln hrktlr) maddlri
71.
Rad smayl olu liyev
69


hazrlq), 180.3.1 (soyunuluq, mtkkil dst trfindn trdildikd); 204.3.1
(sat mqsdi il saxta pul, qiymtli dvlt kazlar v ya xarici valyuta, yaxud
xarici valyutada ifad olunan qiymtli kazlar hazrlama, habel ld etm v ya
satma, mtkkil dst trfindn trdildikd), 204.3.2 (sat mqsdi il saxta pul,
qiymtli dvlt kazlar v ya xarici valyuta, yaxud xarici valyutada ifad olunan
qiymtli kazlar hazrlama, habel ld etm v ya satma, klli miqdarda
trdildikd), 218.2 (cinaytkar birlikd (tkilatda), habel mtkkil dstlrin
tkilatlarnn, rhbrlrinin v ya sair nmayndlrinin birliyind itirak etm) v
72.
Mikayl Qrib olu drisov

ttiham: CM-in 218.2 (cinaytkar birlikd (tkilatda), habel mtkkil dstlrin
tkilatlarnn, rhbrlrinin v ya sair nmayndlrinin birliyind itirak etm),
228.1 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini, dy sursat (yivsiz
odlu ov silah v hmin silah n dy sursat istisna olmaqla), partlayc maddlr
v qurular ld etm, baqasna verm, satma, saxlama, dama v ya gzdirm) v
73.
Cahangir Ramiz olu Krimov
70


rhbrlrinin v ya sair nmayndlrinin birliyind itirak etm), 228.1 (qanunsuz
olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini, dy sursat (yivsiz odlu ov silah v
hmin silah n dy sursat istisna olmaqla), partlayc maddlr v qurular ld
etm, baqasna verm, satma, saxlama, dama v ya gzdirm), 274 (dvlt
xyant, yni Azrbaycan Respublikasnn suverenliyi, razi toxunulmazl, dvlt
thlksizliyi v ya mdafi qabiliyyti zrrin olaraq Azrbaycan Respublikasnn
vtnda trfindn qsdn trdiln ml: dmn trfin kem, casusluq, dvlt
sirrini xarici dvlt verm, Azrbaycan Respublikasna qar dmnilik faliyyti
aparmaqda xarici dvlt, tkilata v ya onlarn nmayndlrin kmk etm) v
74.
Rasim Rafiq olu Krimov

71

75.
Samir Edik olu Qocayev

ttiham: CM-nin 218.2 (cinaytkar birlikd (tkilatda), habel mtkkil dstlrin
76.
Bybala Yhya olu Quliyev
Saxlanma tarixi: 13 mart 2007-ci il

tkilatlarnn, rhbrlrinin v ya sair nmayndlrinin birliyind itirak etm),
228.1 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini, dy sursat (yivsiz
v qurular ld etm, baqasna verm, satma, saxlama, dama v ya gzdirm),
228.2.1 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini, dy sursat (yivsiz
v qurular ld etm, baqasna verm, satma, saxlama, dama v ya gzdirm,
qabaqcadan lbir olan bir qrup xs trfindn trdildikd), 228.4 (qanunsuz olaraq
qaz silahn, soyuq silah, o cmldn soyuq atc silah ld etm, satma v ya
gzdirm, milli geyim lvazimat hesab olunan razilrd v ya ovuluq pesi il
bal olaraq soyuq silah gzdirm hallar istisna olmaqla) v 278-ci (Azrbaycan
Respublikasnn Konstitusiyasna zidd olaraq hakimiyytin zorla l keirilmsin,
yaxud hakimiyytin zorla saxlanlmasna, habel dvltin konstitusiya quruluunun
zorla dyidirilmsin ynln hrktlr) maddlri
72

77.
Emil Nurddin olu Mhbalyev

(10) Nurularn ii
1086 sayl cinayt ii Azrbaycan Respublikas Milli Thlksizlik Nazirliyi (2015-ci
ilin oktyabrnda lv edilib) trfindn aparlb. zr tqsirlndiriln xs qismind
clb olunmu smayl sax olu Mmmdov v Eldniz Balamt olu Hacyev 2014c ilin 12 aprel tarixind hbs edilmi v 14 aprel tarixind onlar barsind 2 ay
mddtin hbs qtimkan tdbiri seilmidir. Digr tqsirlndiriln xs Rvan
Hkim olu Sbzliyev barsind is 23 may tarixind 2 ay mddtin hbs qtimkan
tdbiri seilmidir. Sonradan hr 3 tqsirlndiriln xsin hbsd saxlanlma mddti
2 ay uzadlmdr.
materiallarnda gstrilir ki, Bak hri Yasamal rayonunun bir ne sakini polis
mracit edrk, qonuluqdak hyt evind mxtlif vaxtlarda yan dini qurumun
zvlrinin onlarn sakit yaayna, normal gedi-gliin v rahatlna mane olan
hrktlr etmsindn ikayt etmilr. El hmin gn, yni 12 aprel 2014-c ild
Azrbaycan Respublikas Milli Thlksizlik Nazirliyi v Daxili lr Nazirliyi hmin
nvanda birg mliyyat keirmi, orada ibadt etmk v kitab oxumaqla mul olan
40-dan ox xsi saxlamdr. ttihama gr, bununla hmin 3 xs dini ayinlrin
icras ad altnda digr xslrin hquqlarn pozmu v bu hrktlrin 2 nfr
yetkinlik yana atmayan xsi d clb etmilr.
Qonularn mzmunca eyni olan iakytinin eyni gnd yazlmas, ikayt iki
nazirliyin operativ v srt reaksiya vermsi bu hadisnin hquq-mhafiz orqanlar
trfindn qabaqcadan hazrlanmas v nyin bahasna olursa olsun dindar xslrin
hbsin ynlmi mliyyat olmasn nmayi etdirir. Halbuki bu qrupun sas qaysi
73

he bir siyasi mqsd gdmdn dinc surtd slam dininin snni mzhbindn olan
alim Sid Nursinin kitablarna saslanan, Nuruluq adlandrlan triqtin
sunqurular cryannn tbliat olub. Tbliatn dinc xarakterli olmasna, ittiham
olunan xslrin hr hans zorak ml hyata keirmsi v Azrbaycan Respublikas
qanunlarna zidd hrktlr etmsi il bal ninki sbutlarn, htta ehtimallarn bel
mvcud olmadna baxmayaraq, bu i zr tqsirlndiriln xslr haqqnda ilk
gndn hbs qtimkan tdbiri seilib. Tqsirlndiriln xslr istinad olunan AR
CMin 168.2-ci maddsind crim v ya n ar cza kimi 3 ildk azadlqdan
mhrumetm sanksiyalar nzrd tutulduu halda, tqsirlndiriln xslrin drhal
hbs edilmsi, cinayt iinin materiallarnda tqsirlndirilnlrin tqsirlndirilmsi
n kifayt qdr saslarn olmamasna mhkmnin he bir mhl qoymamas bu i
zr ad ken xslrin dini inanclarna gr msuliyyt clb olunduunu demy
sas verir. Bu xslrdn taplm slam alimi Sid Nursinin klliyyatnn dbiyyatn rsmi dini ekspertizas bu i zr tqsirlndiriln xslrin oxuduu v
yayd kitablarn qanuna zidd mzmunda olmadn myyn etmidir. Sonradan
2014-c ilin sentyabr aynda hr tqsirlndiriln xs barsind seilmi hbs
qtimkan tdbiri ev dustaql qtimkan tdbiri il vz edilib.
2014-c ilin aprel aynda Gyay rayonunda da Sid Nursi trfdarlarna cinayt
tqibi balanb, onlarn Gyay hrid yd mznild bax v gtrm istintaq
hrkti keirlmi, 2 xs - ahin Hsnov v Zkriyy Mmmdov tqsirlndirln
xs qismind clb edilib, ancaq onlarn barsind hbs qtimkan tdbiri seilmmi,
polisin nzarti altna verilib.
Yasamal rayon Mhkmsi 2015-ci il oktyabrn 7-d tqsirlndiriln xslrin
mxtlif mddtlr azadlqdan mhrum edilmsi il bal hkm xarb v barsind
hbsl bal olmayan qtimkan tdbiri seilmyn xslr mhkm zalnda hbs
alnblar. Lakin mhkm hkmnd bu msly he bir menasibt bildirilmyib,
yalnz oktyabrn 9-da mhkm yenidn proses keirrk bu xslr barsind hbs
qt-imkan tdbirinin seilmsini qt edib. Bak Apellyasiya Mhkmsinin 19 aprel
2016-c il tarixli qrar il Zkriyy Mmmdov, ahin Hsnov v Rvan
Sbzliyev rti olaraq v sonuncunun cza mddti bitdiyi n azadla
buraxlblar. Digr 2 xsin - Eldniz Hacyev v smayl Mmmdovun cza mddti
2 il 6 aya qdr endirilib. Ali Mhkm 2016-c ilin oktyabrnda bu qrar olduu
kimi qvvd saxlayb. Edniz Hacyev v smayl Mmmdov hazrda mntq tipli
czakm mssissind saxlanlrlar.
78.
Eldniz Balamt olu Hacyev
Saxlanma tarixi: 12 aprel 2014-c il

ttiham: CM-nin 167-2.2.1 (mvafiq razlq olmadan dini tyinatl dbiyyat (kaz
v elektron dayclarnda), audio v video materiallar, mal v mmulatlar v dini
idxal etm, satma v yaaymaqabaqcadan lbir olan bir qrup xs v ya mtkkil
dst trfindn trdildikd), 168.1 (dini mzhblri yaymaq v dini ayinlrin icras
ad altnda faliyyt gstrn v bu faliyytl ictimai asayii pozan, yaxud
vtndalarn salamlna zrr vuran v ya formasndan asl olmayaraq
vtndalarn hquqlarn pozan, habel vtndalarn qanunla myyn edilmi
74

vziflrini yerin yetirmkdn yayndran qrup tkil etm, ona rhbrlik etm v ya
bel qrupda itirak etm) v 168.2-ci (yetkinlik yana atmam xslrin clb
edilmsi il Dini ayinlrin icras ad altnda vtndalarn hquqlarna qsd etm)
maddlri
Saxland yer: 2 sayl mntq tipli Czakm Mssissi
79.
smayl sax olu Mmmdov
Saxlanma tarixi: 12 aprel 2014-c il

ttiham: CM-nin 167-2.2.1 (mvafiq razlq olmadan dini tyinatl dbiyyat (kaz
v elektron dayclarnda), audio v video materiallar, mal v mmulatlar v dini
idxal etm, satma v ya yaymaqabaqcadan lbir olan bir qrup xs v ya mtkkil
dst trfindn trdildikd), 168.1 (dini mzhblri yaymaq v dini ayinlrin icras
ad altnda faliyyt gstrn v bu faliyytl ictimai asayii pozan, yaxud
vtndalarn salamlna zrr vuran v ya formasndan asl olmayaraq
vtndalarn hquqlarn pozan, habel vtndalarn qanunla myyn edilmi
vziflrini yerin yetirmkdn yayndran qrup tkil etm, ona rhbrlik etm v ya
bel qrupda itirak etm) v 168.2-ci (yetkinlik yana atmam xslrin clb
edilmsi il Dini ayinlrin icras ad altnda vtndalarn hquqlarna qsd etm)
maddlri
Saxland yer: 2 sayl mntq tipli Czakm Mssissi
(11) Digrlri
80.
Abgl Neymt olu Sleymanov
Saxlanma tarixi: 12 avqust 2011-ci il

ttiham: CM-nin 228.1 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun komplekt hisslrini, dy
sursat (yivsiz odlu ov silah v hmin silah n dy sursat istisna olmaqla),
v ya gzdirm), 233 (ictimai qaydan kobud surtd pozan v ya hakimiyyt
nmayndsinin qanuni tlblrin tabe olmamaqla laqdar olan, yaxud nqliyyatn,
mssis, idar v tkilatn normal faliyytinin pozulmasna sbb olan hrktlrin
bir qrup xs trfindn trdilmsini tkil etm v ya bu cr hrktlrd fal itirak
etm), 234.1 (sat mqsdi olmadan qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v ya
75

psixotrop maddlri xsi istehlak miqdarndan artq miqdarda ld etm v ya

saxlama), 234.4.3 (sat mqsdi il qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v ya
psixotrop maddlri ld etm v ya saxlama, hazrlama, istehsal etm, emal etm,
maddlri satma, klli miqdarda trdildikd) v 283.2.1-ci (zor ttbiq etmkl v ya
zor ttbiq etm hdsi il milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin
zr qsa aray: Abgl Sleymanov Azrbaycanda inancl fal v nfuzlu ruhani
kimi tannr. 2001-ci ildn syyar kild Qurani-krim v slam dini zr drslr
deyn ruhani 2005-ci ild Milli-mnvi dyrlr ctimai Birliyinin yaranmasnda
yaxndan itirak edib. El hmin il Danimarkada Mhmmd peymbrin
karikaturasnn kilmsin etiraz olaraq Azrbaycan Xarici lr Nazirliyinin
qarsnda keiriln aksiyann fallarndan olub. 2006-2010-cu illr rzind
Beynlxalq Qds gn il bal srail sfirliyi qarsnda keirilmi dinc aksiyalarda
itirak edib, 2009-cu ild Fatimeyi Zhra mscidinin sklmsi il bal qtisad
Mhkmsinin xard qrardan sonra Bak hr cra Hakimiyytinin qarsndak
dinc aksiya A.Sleymanovun tbbs il keirilib. 2009-2010-cu illrd baqa
mscidlrin d sklmsi il bal srt tnqidi xlar edib. 2010-cu ilin sonlarnda
Thsil Nazirliyinin qrar il orta mktblrd hicaba qoyulmu qadaaya etiraz
olaraq keirilmi hr iki aksiyada itirak edib, bu qrarn qanunsuz olmas il bal
mtbuata aqlamalar verib. 2011-ci ilin maynda keirilmi Hicaba azadlq
aksiyasndan sonra tqiblrl zln A.Sleymanov hmin ilin avqustunda hbs
olunub.
Avqustun 12-d Milli Thlksizlik Nazirliyi v Ba Prokurorluq birg mlumat
yayaraq A.Sleymanovun onunla birg hbs ediln jurnalist Ramin Cahangir olu
Bayramov v Azrbaycan slam Partiyasnn zv Arif Glsuvar olu Qniyevl
birlikd Azrbaycan Respublikasna qar dmnilik faliyyti aparmaqda, xarici
dvlt v onun nmayndlrin kmk etmkd, elc d lkd itialarn
trdilmsind, ictimai thlksizliyin pozulmasnda, insanlarn itatsizliy thrik
edilmsind bhli bilindiklrini bildiriblr. Bu mlumatda eyni zamanda bildirilib
ki, A.Sleymanov ran slam Respublikasnn Bakda faliyyt gstrn Mdniyyt
Mrkzinin maliyy dstyi sasnda rsmi dvlt qeydiyyat olmayan Cfri adl
radikal dini qrup yaradaraq ona rhbrlik edib. Qrupun zvlri dini radikall tviq
edn tbliatlar aparb, hminin bel ifrat arlar, elc d dini tfriqni, mzhb
ayr-sekiliyini alayan vrqlrin hazrlanmasn v dindarlar arasnda
paylanlmasn tkil ediblr. Cfri adl radikal dini qrupun apard tbliat iinin
genilndirilmsi mqsdil www.slam-Azeri.az internet sayt yaradlb v ona
rhbrlik Ramin Bayramova taprlb.
Hr xs barsind hbs qtimkan tdbiri seilib v hr xsl bal birg
istintaq aparlsa da, onlarn mhkmlri avqustun 12-d yaylm mlumata ksi
olaraq ayr-ayrlqda keirilib, rayon mhkmlrinin qrarlar il Ramin Bayramov
v Arif Qniyev 1 il 6 ay mddtin azadlqdan mhrum edilib (Amnesty
76

nternational Ramin Bayramovu vicdan mhbusu kimi tanyb. O da, Arif Qniyev
d azadlqdadr), A.Sleymanovun iin is Ar Cinaytlr zr Mhkmd baxlb.
Mhkm prosesi 2012-ci ilin avqustunda balayb, A.Sleymanovun barsind hbs
qtimkan tdbiri il bal sonuncu qrar Sbayel Rayon Mhkmsi 06 aprel 2012-ci
ild xarlb v bu qrarda qeyd edilib ki, hbs mddti 11 may 2012-ci il qdr
artrlb. Bu faktdan akar kild grnr ki, cnab Sleymanov 3 ay mddtind
(2012-ci ilin mayndan mhkmnin balad 2012-ci ilin avqust ayna qdr)
qanunsuz kild, yni mhkm qrar olmadan hbsd saxlanlb.
A.Sleymanov Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin 10 avqust 2012-ci il tarixli
hkm il 11 il mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. Bak
Apellyasiya Mhkms (hakim Mirpaa Hseynov) 23 yanvar 2013-c il qrar il,
Ali Mhkm is 20 noyabr 2014-c il tarixli qrar il bu hkm qvvd saxlayb.
Mhkm istintaq zaman A.Sleymanovun zrindn v evindn tapld iddia
ediln narkotik maddnin ona mxsusluu, zrindn taplan narkotik maddnin sat
mqsdi olmadan, lakin evindn taplan narkotik maddnin sat mqsdil
saxlanmas il bal glinn nticnin sbblri akar olunmayb. Bundan lav,
ekspert rsmi kild A.Sleymanovun narkotik madd istifadisi olmad v
bundan ziyyt kmdiyi il bal ry verib. Mhkm yalnz Milli Thlksizlik
Nazirliyinin mkdalarna, hminin ziddiyytli ifadlr vern v mslnin
mahiyytindn xbrsiz olan hal ahidlrin inanb, lav aradrmalarda maraql
olmayb. A.Sleymanova qar irli srlm ittihamlardan biri hbsindn 8 ay vvl,
yni 10 dekabr 2010-cu ild Thsil Nazirliyinin qarsnda dinc kild keirilmi orta
mktblrd hicab qadaasna qar aksiya il baldr. Hmin aksiya nticsind
polis onlarla inancl xsi hbs ets d, onlarn oxu sonradan srbst buraxlb, bir
ne nfr is inzibati qaydada hbs edilib, he kim cinayt msuliyytin clb
edilmyib. Bu aksiyaya gr A.Sleymanovun ittiham edilmsi onun hm mhz
fallna gr tqib olunduunu, hm d ona qar ittihamn saxtaln sbut edir.
A.Sleymanova qar irli srlm zor ttbiq etmkl v ya zor ttbiq etmk hdsi
il milli, sosial, dini nifrt v dmnilik salma ittiham onun hbsindn 9 ay qabaq,
yni 2010-cu ilin noyabrnda keirilmi dini mclisdki x il baldr.
A.Sleymanov hmin xnda mscidlrin sklmsini v orta mktblrd hicab
qadaasn srt tnqid edib, buna qar etiraz aksiyalarnn keirilmsinin zruriliyini
vurulayb. Bu x mclisd itirak edn xslr videoya kib v sonradan sosial
bklrd yaylb. stintaq aksiya etmy ar zor ttbiqin ar kimi
qiymtlndirib, dvlt qurumundan veriln ekspert ryini mtbr sbut kimi qbul
edib.
MTN v Ba Prokurorluun 12 avqust 2011-ci il tarixli birg mlumatnda qeyd
ediln msllr, xsusn cinaytkar qrupun yaradlmas, bu qrupun randan
tlimatlar almas, Ramin Bayramovun ba redaktoru olduu saytn faliyyti v s.
kimi msllr n istintaq zaman, n d mhkmd toxunulub. Bu fakt da
A.Sleymanovun siyasi sifaril hbs edildiyini gstrir (bu mlumat hazrda da
MTN-nin rsmi veb-shifsind qalb56).
56
http://bit.ly/1hiq3vA
77

A.Sleymanov ilkin olaraq 13 sayl Czakm Mssissin krls d, o, drhal

karser salnb v Czakm Mssissinin rhbrliyi A.Sleymanovun burada
daxili nizam-intizam qaydalarn pozmas il bal tqdimatlar hazrlayb. Mhz bu
tqdimatlar sasnda Qarada Rayon Mhkmsinin hakimi Fuad Hsnov 24 aprel
2013-c ild (A.Sleymanov czakm mssissin krlndn 1 ay sonra)
ruhaninin 6 ay mddtin ar saxlanma raiti olan Qobustan Qapal Hbsxanasna
krlmsi bard qrar qbul edib. Qrardan veriln apellyasiya v kassasiya
ikaytlri nticsind A.Sleymanov Qobustana gndrilms d, o, 2014-c ilin
yanvarnda czasnn qalan hisssini kmk n ciddi rejimli 8 sayl Czakm
Mssissin krlb.
G. MRLKLR
Kemi Xsusi Tyinatl Polis Dstsinin (XTPD) zvlri
Xsusi Tyinatl Polis Dstsi (XTPD) 1988-ci ildn Azrbaycann Dalq Qaraba
blgsind balanan separat hadislr v nticd 90-c illrin vvllrind Sovet
ttifaqnn dalmas nticsind mstqillik qazanm Azrbaycan v Ermnistan
arasnda balayan mhariby gr bu dstnin komandiri Rvn Cavadovun
rhbrliyi altnda hrbi mliyyatlarda itirak edib. Mnaqi zaman ilkin
dylrdn sonra R.Cavadova polkovnik rtbsi verilib v onun rhbrlik etdiyi
hrbi birlm XTPD adn alb. 1991-ci ild mharibd gstrdiklri qhrmanla
gr bir sra XTPD-iy Milli Qhrman ad verilib. 1993-c ild hakimiyyt
glmsind misilsiz rol oynadna gr kemi prezident Heydr liyev (hazrk
Prezident lham liyevin atas) R.Cavadovu daxili ilr nazirinin mavini tyin edib,
XTPD is nazirliyin trkibind saxlanlb. Siyahda ad olan Elin miraslanov
XTPD-nin Qazax blmsinin komandiri tyin olunub. Bununla bel, bir mddtdn
sonra Rvn Cavadovla Heydr liyev arasnda ciddi fikir ayrl yaranb v
getdikc drinlmy balayb. 1995-ci ilin yanvarnda Elin miraslanov v Qazax
XTPD-ilri rayonun xl kndindn Ermnistan razisin neft keirilmsinin
qarsn alb, 22 neft nini Qazax rayon Polis bsin thvil verib v bununla bal
E.miraslanov dvlt televiziyasnda x edrk neft keirmk istyn xslrin
tutulmamasna gr tnqidi fikirlr sslndirib. Mhz bundan sonra XTPD-ilrl
Heydr liyev arasnda ziddiyytlr aq mbariz mstvisin keib. 1995-ci il
matn 13-d XTPD-nin Qazax blmsin hcum olub v qanl dy ba verib.
Martn 14-d daxili ilr naziri Ramil Usubov (hazrda da bu vzifni dayr) XTPDnin buraxlmas v 3 gn rzind silahlarn thvil verilmsi bard mr imzalayb.
Bununla bel martn 16-dan 17- ken gec XTPD-nin Bakdak qrargah trafnda
XTPD-ilrl daxili qounlar arasnda silahl toqquma ba verib, nticd XTPD-nin
risi Rvn Cavadov ald gll yaralar nticsind Daxili lr Nazirliyinin
hospitalnda lb.
Bundan sonra lk boyu XTPD zvlrinin hbsi balayb. Hbs ediln v sonradan
azadlqdan mhrum ediln oxsayl XTPD-ilr qar qiyam ittiham il yana
mxtlif illrd trdilmi ss-kyl qtllrin trdilmsi ittihamlar da irli srlb.
Azadlqdan mhrum ediln XTPD-ilr ya hbsxanalarda lb, ya da sonrak illrd
siyasi v ya ehtimal ediln siyasi mhbuslar qismind bir qayda olaraq fv vasitsil
78

azadla buraxlb. Sonuncu df fv frman il XTPD zv olmu msi

Abdullayev 2012-ci ilin dekabrnda azadla buraxlb. Bununla bel, bir ne XTPDi hl d hbsd saxlanlr.
Mhbuslarn zrin qoyulmu ittihama sasn, Elin miraslanovun tapr il
Sfa Poladov v Arif Kazmov Qazax rayonunda yerln Akasiya restorannda
Qazax rayon Polis bsinin risini v Qazax-Astafa rayonlar zr MTN idarsinin
risini ldrblr. Hr 3 mhbus vtn xyant maddsi il tqsirli bilinrk lm
czasna mhkum edilslr d, bu ittihamn mahiyytini n istintaq, n d mhkm
sbut edib. Daha sonra E.miraslanov Xsusi darnin risi msi Rhimovun v
Milli Mclisin sdr mavini Afiyddin Clilovun qtlind itiraklqda da ittiham
edilib.
Mhkm iclaslarnda Qazax rayonunda ba vermi hadis il bal ittiham sbuta
yetmyib, ln xslrin yaxnlar hbs edilnlr qar he bir ikayt v tlblrinin
olmadn, bu adamlarn onlarn yaxn qohumlarn ldrmdiklrini, onlarn
Ermnistana neft keirilmsi il bal istintaqla laqdar ldrldyn bildiriblr.
Bununla bel, E.miraslanov, A.Kazmov v .Poladov Azrbaycan Respublikas Ali
Mhkmsinin 28 noyabr 1997-ci il tarixli qrar il Azrbaycan SSR-nin 08 dekabr
1960-c il tarixli qanunu il tsdiq edilmi Cinayt Mcllsin sasn lm czasna
mhkum ediliblr. rizilr mhkum ediln vaxt onlarn hkmndn apellyasiya
ikaytinin verilmsi qanunla nzrd tutulmurdu. Bundan lav, E.miraslanov Ali
Mhkmnin 22 sentyabr 2000-ci il tarixli qrar il 15 il mddtin azadlqdan
mhrum edilib, bununla bel hmin qrara sasn onun vvlki mrlk azadlqdan
mhrumetm czas (lm czas bu cza il vz edilmidi) saxlanlb.
Fransada yaayan v siyasi snacaq alan MTN-nin kemi mkda Ramin Nayev
2010-2011-ci illrd mtbuata verdiyi aqlamalarnda v yazlarnda, XTPD-ilrin
ittiham edildiyi qtllri onlarn deyil, 2005-ci ild hbs edilmi DN-nin Ba Cinayt
Axtar darsinin sabiq ba mliyyat mvkkili Hac Mmmdov v onun dstsinin
trtdiyini bildirib. R.Nayev msi Rhimov v Afiyddin Clilovun qtli il bal
istintaq qrupunun zvlrindn biri olub v 1995-ci ild he bir sbb gstrilmdn
istintaqdan knarladrlb57. R.Nayevin byanatlar rsmi kild tkzib edilmyib.
mrlk azadlqdan mhrumetm czasnn ttbiqi mbahislidir
10 fevral 1998-ci ild Azrbaycanda lm czasnn lv olunmas il laqdar
Azrbaycan
Respublikasnn
Cinayt,
Cinayt-Prosessual
v slah-mk
Mclllrin dyiikliklr v lavlr edilmsi haqqnda Milli Mclis Qanun qbul
edib. Qanunun 4-c bndind gstrilir ki, bu Qanun qvvy mindiyi gndk lm
czasna
mhkum
olunmu
xslrin
czas mrlk
azadlqdan
mhrumetm czas il vz edilsin. Faktiki olaraq lm czas hmin dvr n he
bir qanunvericilik aktnda mvcud olmayan cza nv il vz edilib.
1995-ci ilin noyabr aynn 12-d qbul edilmi Azrbaycan Respublikas
Konstitusiyasnn 147-ci maddsin sasn Konstitusiyasnn lk razisind n
57
http://bit.ly/1f0C3kt
79

yksk hquqi qvvsi var. Konstitusiya birbaa hquqi qvvy malikdir v

Azrbaycann qanunvericilik sisteminin sasdr. Konstitusiyann 149-cu maddsinin
7-ci hisssin sasn fiziki v hquqi xslrin hquqi vziyytini yaxladran,
hquq msuliyytini aradan qaldran v ya ynglldirn normativ hquqi aktlarn
qvvsi geriy amil edilir. Baqa normativ hquqi aktlarn qvvsi geriy amil
edilmir. XTPD-ilrin mhkum olunduqlar Cinayt Mcllsinin 23-c maddsin
sasn lm czas balama qaydasnda azadlqdan mhrumetm il vz edildikd,
azadlqdan mhrumetm 15 ildn ox mddt, lakin 20 ildn ox olmayaraq tyin
edil bilrdi.
Grndy kimi, lm czasnn mrlk azadlqdan mhrumetm czas il
vzlnmsi XTPD-ilrin mhkum olunduu Azrbaycan SSR-nin 08 dekabr 1960c il tarixli qanunu il tsdiqlnmi Cinayt Mcllsi il nzrd tutulmu alternativ
czalara nisbtd onlarn hquqi vziyytlrini arladrr. Bel ki, Azrbaycan SSRin 08 dekabr 1960-c il tarixli qanunu il tsdiq edilmi Cinayt Mcllsind lm
czas hr hans bir formada lv edildikd (balandqda, fv edildikd) hmin cza
15 ildn ox, lakin 20 ildn ox olmayan azadlqdan mhrumetm czas il vz
oluna bilrdi. Demli, Azrbaycan SSR-nin 08 dekabr 1960-c il tarixli qanunu il
tsdiq edilmi Cinayt Mcllsind lm czasnn alternativi cza 15 ildn ox,
lakin 20 ildn ox olmayan azadlqdan mhrumetm czas olub. Yni 1998-ci ild
lm czas maksimum 20 il mddtin azadlqdan mhrumetm czas il
dyidirilmli idi.
Konstitusiyann 149-cu maddsinin 7-ci hisssin sasn, Milli Mclis 10 fevral
1998-ci il tarixli qanunla lm czasna mhkum olunan xslrin czasn mrlk
azadlqdan mhrumetm czas il vz ed bilmzdi. nki 10 fevral 1998-ci il
tarixli qanun XTPD-ilrin mhkum olunduqlar Azrbaycan SSR-nin 08 dekabr
1960-c il tarixli qanunu il tsdiq edilmi Cinayt Mcllsind nzrd tutulanlara
sasn mhbuslarn hquqi vziyytlrini arladrb.
Bundan baqa, XTPD-ilrin lm czasn mrlk azadlqdan mhrumetm czas
il vz edn 10 fevral 1998-ci il tarixli qanun yeni Cinayt Mcllsinin qvvy
minmsi il 01 sentyabr 2000-ci ildn qvvdn db. Hazrda XTPD-ilrin lm
czasnn mrlk azadlqdan mhrumetm czas il vz olunmas bard qanun
qvvdn ddyndn onlarn mrlk azadlqdan mhrumetm czas kmy
mcbur edilmsi qanunsuzdur. nki 10 fevral 1998-ci il tarixli qanununun z artq
qvvdn db.
Avropa uras da mrlklrdn 3-n siyasi mhbus sayr
Azrbaycan v Ermnistan 2001-ci il yanvarn 25-d Avropa urasnn (A) zv
olduqdan bir ne gn sonra - yanvarn 31-d A Nazirlr Komitsinin Ba Katibi
Valter vimmerin Azrbaycanda siyasi mhbus olduu ehtimal ediln 716 nfrlik
siyahnn aradrlmas n 3 mstqil ekspert tyin etmsi il bal tbbsn
tsdiqldi. 2001-ci ilin fevralnda Ba Katib bu ekspertlri tyin etdi. Ekspertlr 2001ci ilin iyulunda Azrbaycan v Ermnistanda ehtimal ediln siyasi mhbuslarla bal
aradrmalarnn nticlrini ks etdirn hesabat hazrlayaraq yaydlar. Bu hesabatn
19-cu bndind ekspertlr qrupunun siyasi mhbus hesab etdiyi v etmdiyi 23 xsin
siyahs (vaxt mhdudiyyti v zruri informasiyalar olmadndan yalnz bu qdr i
80

aradrlmd) verilib ki, E.miraslanov v A.Kazmov burada yer alb v onlar

siyasi mhbus saylb58. Avropa urasnn Parlament Assambleyas 2002-ci il
yanvarn 24-d Azrbaycanda siyasi mhbuslar adlanan 1272 sayl Qtnam qbul
edib v hmin Qtnamnin 10-cu bndind A PA Azrbaycan hakimiyytini digr
siyasi mhbuslar kimi E.miraslanov v A.Kazmovu azad etmy arb59.
Yeni mandat zr faliyytini davam etdirn mstqil ekspertlr 12 may 2003-c ild
hazrladqlar ryd .Poladovun da siyasi mhbus olduu qnatin gliblr60. A
PA 27 yanvar 2004-c ild Azrbaycanda siyasi mhbuslar adlanan 1359 sayl
Qtnam qbul edib v bu sndd mstqil ekspertlrin siyasi mhbus kimi tannan
xslrin azadla buraxlmasna ar yer alb61. A PA 31 may 2005-ci ild 1359
sayl Qtnamnin davam olaraq hesabat qbul edib v bu sndin 26-c bndind
mstqil ekspertlrin myyn etdiyi 3 siyasi mhbus E.miraslanov, A.Kazmov
v .Poladovun hl d hbsd qald vurulanb v bundan narahatlq bildirilib62.
A PA-nn sonrak illrdki sndlrind d hr 3 xsin siyasi mhbus olduu
vurulanb.
Mstqil ekspertlr qrupunun siyasi mhbus hesab etmdiyi xslrin byk hisssi
mxtlif illrd azadla buraxlb. mrlk azadlqdan mhrum edilmi baqa
XTPD-ilr Dyant Krimovun v kemi Ba Nazir Surt Hseynovun days olu
Kramt Krimovun czalar fv frman il 25 il mddtin azadlqdan mhrum
edilm il vzlns d, bu mnasibt E.miraslanova, A.Kazmova v .Poladova
gstrilmyib.
Hr mhbus Avropa nsan Hquqlar Mhkmsin mracit ediblr, shhtlrind
ciddi problemlri var, E.miraslanov epilepsiya xstliyindn ziyyt kir, bir df
mliyyat olunub. A.Kazmov bandan, .Poladov is belindn mliyyat olunub.
81.
Elin Smd olu miraslanov

ttiham: 1960-c il CM-in 57 (vtn xyant); 57-1-ci maddnin 2-ci hisssi
(Azrbaycan Respublikasnn Silahl Qvvlrindn v Azrbaycan Respublikasnn
qanunvericiliyind nzrd tutulmu digr silahl birlmlrdn Azrbaycan xalqna
v ya konstitusiyal dvlt orqanlarna qar istifad etm, ar nticlr sbb
olduqda); 15 (cinayt hazrlq v cinayt sui-qsd), 59-cu maddsinin 1-ci hisssi
(dvlt xadimini v ya ictimai xadimini yaxud hakimiyyt nmayndsini siyasi
http://bit.ly/1hEhLL3
http://bit.ly/1h3hjoL
60 http://bit.ly/P93b7e
61 http://bit.ly/1dUqbwR
62 http://bit.ly/1gJUxIg
58
59
81

niyytlrl ldrm); 17 (itiraklq), 59-cu maddsinin 1-ci hisssi (dvlt xadimini

v ya ictimai xadimini yaxud hakimiyyt nmayndsini siyasi niyytlrl ldrm);
15 (cinayt hazrlq v cinayt sui-qsd), 17 (itiraklq), 59 (dvlt xadimini v ya
ictimai xadimini yaxud hakimiyyt nmayndsini siyasi niyytlrl ldrm); 70
(dvlt mssislrin, idarlrin, tkilatlarna v ya ictimai mssislr, idarlr,
tkilatlara, yaxud ayr-ayr xslr basqn etm mqsdil silahl bandalar tkil
etm, habel bel bandalarda v onlarn etdiklri basqnlarda itirak etm); 70-2-ci
maddnin 1-ci hisssi (qanunvericilikd nzrd tutulmayan silahl birlmlr v ya
qruplar yaratma, elc d onlarn yaradlmasnda v faliyytind itirak etm, onlar
silahla, dy sursat il, partlayc maddlrl, hrbi texnika il, yaxud sgri
lvazimatla tchiz etm); 70-2-ci maddnin 3-c hisssi (adamlarn hlak olmasna v
ya baqa ar nticlr sbb olan qanunvericilikd nzrd tutulmayan silahl
birlmlr v ya qruplarn trkibind dvlt v ya ictimai mssislr, idarlr,
tkilatlara, yaxud ayr-ayr xslr basqn etm); 71 (qaaqmallq, yni mallarn
v ya sair qiymtli eylrin xsusi saxlanc yerlrind gizldilmsil, yaxud
gmrkxana sndlrindn v baqa sndlrdn aldatma yolu il istifad etmkl, ya
klli miqdarda, ya da kontrabanda il mul olmaq n tkil olunmu bir dst
xs trfindn, ya qulluq mvqeyindn istifad etmkl vzifli xs trfindn
qanunsuz olaraq Azrbaycan Respublikas dvlt srhdindn keirilmsi, habel
partlayc, bihuedici, gcl tsir edn v zhrlyici maddlrin, silah v dy
sursat, hrbi lvazimatn qaaqmall); 15 (cinayt hazrlq v cinayt sui-qsd),
17 (itiraklq), 94-c maddnin 3-c bndi (zrr kmi xsi z qulluq v ya
ictimai vzifsini yerin yetirmsil laqdar ldrm); 95 (Bu Mcllnin 94-c
maddsind gstriln arladrc lamtlr (tamah, xuliqanlq, zrr kmi xsi
z qulluq v ya ictimai vzifsini yerin yetirmsil laqdar ldrm, iki v ya bir
ne xsi ldrm, mqssir n akar surtd hamil vziyytind olan qadn
ldrm, xsusi amanszlqla v ya bir ox xsin hyat n thlkli olan sulla
adamldrm, baqa cinayti gizltm v ya onun edilmsini ynglldirm
mqsdil, habel zorlamaqla laqdar adamldrm, xsusi thlkli residivist
trfindn, yaxud vvllr qsdn adam ldrm olan xs trfindn adamldrm)
olmadan qsdn adamldrm); 120-ci maddnin 2-ci hisssi (zrr kn xsin
hyat v ya shhti n thlkli sulla v ya ona fiziki iztirab vermkl azadlqdan
mhrumetm); 145-ci maddnin 2-ci hisssinin 1, 2, 5 v 6-c bndlri (qabaqcadan
lbir olan bir dst xs trfindn, silah v ya silah kimi istifad olunan digr
predmetlr iltmkl, dvlt mlakna v ya ictimai mlaka v ya vtndalarn xsi
mlakna sahib olmaq mqsdil vvllr quldurluq etmi, yaxud banditizm etmi xs
trfindn ediln, zrr kn klli miqdarda zrr vuran quldurluq, yni
vtndalarn xsi mlakna sahib olma mqsdil hcuma mruz qalm xsin
hyat v ya shhti n thlkli zoraklqla v ya bel zoraklq ttbiq edilcyi
hdsi il bal olan basqn); 146 (hd-qorxu il tlb etm, yni zrr kn xsin
v ya onun yaxn adamlarnn xsiyyti zrind zor gstrm, onlarn haqqnda
rsvayedici mlumat yayma v ya onlarn mlakn tlf etm hdsi il vtndalarn
xsi mlakn v ya mlaka olan hququnu v ya mlak xarakteri dayan hr hans
hrktlr etmsini tlb etm); 194-c maddnin 1-ci hisssi (hquq vern v ya
vziflrdn azad edn rsmi sndlri hazrlama, saxtaladrma, satma v ya
saxtaladrlm sndlrdn bil-bil istifad etm, habel saxta sndlr trtib etm
mqsdil dvlt mssislrinin, idarlrinin, tkilatlarnn v ya ictimai
mssislrin, idarlrin, tkilatlarn saxta tamplarn, mhrlrini v ya
blanklarn hazrlama, satma v ya ld etm), 207-ci maddnin 2-ci hisssi (qrzli
82

xuliqanlq, yni z mzmununa gr mstsna drcd hyaszlq v ya xsusi

aznlqla frqlnn, yaxud hakimiyyt nmayndsin v ya ictimai qaydan
qorumaq vzifsini yerin yetirn ictimaiyyt nmayndsin, yaxud da xuliqanlq
hrktlrini df edn baqa vtndalara mqavimt gstrmkl laqdar olan,
habel vvllr xuliqanlq stnd mhkum olunmu xs trfindn ediln
hrktlr); 207-ci maddnin 3-c hisssi (odlu silah, yaxud baq, bebarmaq v ya
digr soyuq silah, habel bdn xsart yetirmk n xsusi dzldilmi baqa
eylr iltm v ya iltmy chd gstrm il trdiln xuliqanlq); 220-ci
maddsinin 1-ci hisssi (mvafiq icaz olmadan odlu silah (yivsiz llli ov
tfngindn baqa), dy sursat v ya partlayc maddlr gzdirm, saxlama, ld
etm, hazrlama v ya satma); 220-ci maddsinin 2-ci hisssi (milli geyim lvazimat
hesab olunan hallar istisna edilmkl xncr, fin ba v sair soyuq silah mvafiq
icaz olmadan gzdirm, hazrlama v ya satma); 220-1-ci maddsinin 3-c hisssi
(odlu silahn (yivsiz llli ov silahndan baqa), dy sursatnn v ya partlayc
maddlrin quldurcasna basqn yolu il, yaxud xsusi thlkli residivist trfindn
ourlanmas)
82.
Arif Nazir olu Kazmov
ttiham: 1960-c il CM-in 57 (vtn xyant); 59-cu maddsinin 1-ci hisssi (dvlt
xadimini v ya ictimai xadimini yaxud hakimiyyt nmayndsini siyasi niyytlrl
ldrm); 15 (cinayt hazrlq v cinayt sui-qsd), 59-cu maddsinin 1-ci hisssi
(dvlt xadimini v ya ictimai xadimini yaxud hakimiyyt nmayndsini siyasi
niyytlrl ldrm); 70 (dvlt mssislrin, idarlrin, tkilatlarna v ya
ictimai mssislr, idarlr, tkilatlara, yaxud ayr-ayr xslr basqn etm
mqsdil silahl bandalar tkil etm, habel bel bandalarda v onlarn etdiklri
basqnlarda itirak etm); 70-2-ci maddnin 1-ci hisssi (qanunvericilikd nzrd
tutulmayan silahl birlmlr v ya qruplar yaratma, elc d onlarn
yaradlmasnda v faliyytind itirak etm, onlar silahla, dy sursat il,
partlayc maddlrl, hrbi texnika il, yaxud sgri lvazimatla tchiz etm); 70-2-ci
maddnin 3-c hisssi (adamlarn hlak olmasna v ya baqa ar nticlr sbb
olan qanunvericilikd nzrd tutulmayan silahl birlmlr v ya qruplarn
trkibind dvlt v ya ictimai mssislr, idarlr, tkilatlara, yaxud ayr-ayr
xslr basqn etm); 71 (qaaqmallq, yni mallarn v ya sair qiymtli eylrin
xsusi saxlanc yerlrind gizldilmsil, yaxud gmrkxana sndlrindn v baqa
sndlrdn aldatma yolu il istifad etmkl, ya klli miqdarda, ya da kontrabanda
il mul olmaq n tkil olunmu bir dst xs trfindn, ya qulluq
mvqeyindn istifad etmkl vzifli xs trfindn qanunsuz olaraq Azrbaycan
Respublikas dvlt srhdindn keirilmsi, habel partlayc, bihuedici, gcl tsir
83

edn v zhrlyici maddlrin, silah v dy sursat, hrbi lvazimatn

qaaqmall); 145-ci maddnin 2-ci hisssinin 1,2,5 v 6-c bndlri (qabaqcadan
lbir olan bir dst xs trfindn, silah v ya silah kimi istifad olunan digr
predmetlr iltmkl, dvlt mlakna v ya ictimai mlaka v ya vtndalarn xsi
mlakna sahib olmaq mqsdil vvllr quldurluq etmi, yaxud banditizm etmi xs
trfindn ediln, zrr kn klli miqdarda zrr vuran quldurluq, yni
vtndalarn xsi mlakna sahib olma mqsdil hcuma mruz qalm xsin
hyat v ya shhti n thlkli zoraklqla v ya bel zoraklq ttbiq edilcyi
hdsi il bal olan basqn); 146 (hd-qorxu il tlb etm, yni zrr kn xsin
v ya onun yaxn adamlarnn xsiyyti zrind zor gstrm, onlarn haqqnda
rsvayedici mlumat yayma v ya onlarn mlakn tlf etm hdsi il vtndalarn
xsi mlakn v ya mlaka olan hququnu v ya mlak xarakteri dayan hr hans
hrktlr etmsini tlb etm); 207-ci maddnin 2-ci hisssi (qrzli xuliqanlq, yni
z mzmununa gr mstsna drcd hyaszlq v ya xsusi aznlqla frqlnn,
yaxud hakimiyyt nmayndsin v ya ictimai qaydan qorumaq vzifsini yerin
yetirn ictimaiyyt nmayndsin, yaxud da xuliqanlq hrktlrini df edn baqa
vtndalara mqavimt gstrmkl laqdar olan, habel vvllr xuliqanlq
stnd mhkum olunmu xs trfindn ediln hrktlr); 220-ci maddsinin 1-ci
hisssi (mvafiq icaz olmadan odlu silah (yivsiz llli ov tfngindn baqa), dy
sursat v ya partlayc maddlr gzdirm, saxlama, ld etm, hazrlama v ya
satma); 220-ci maddsinin 2-ci hisssi (milli geyim lvazimat hesab olunan hallar
istisna edilmkl xncr, fin ba v sair soyuq silah mvafiq icaz olmadan
gzdirm, hazrlama v ya satma); 220-1-ci maddsinin 3-c hisssi (odlu silahn
(yivsiz llli ov silahndan baqa), dy sursatnn v ya partlayc maddlrin
quldurcasna basqn yolu il, yaxud xsusi thlkli residivist trfindn
ourlanmas)
83.
Sfa Alim olu Poladov
Saxlanma tarixi: 10 dekabr 1996

ttiham: 1960-c il CM-in 59-cu maddsinin 1-ci hisssi (dvlt xadimini v ya
ictimai xadimini yaxud hakimiyyt nmayndsini siyasi niyytlrl ldrm); 15
(cinayt hazrlq v cinayt sui-qsd), 59-cu maddsinin 1-ci hisssi (dvlt
xadimini v ya ictimai xadimini yaxud hakimiyyt nmayndsini siyasi niyytlrl
ldrm); 70-2-ci maddnin 1-ci hisssi (qanunvericilikd nzrd tutulmayan silahl
birlmlr v ya qruplar yaratma, elc d onlarn yaradlmasnda v faliyytind
itirak etm, onlar silahla, dy sursat il, partlayc maddlrl, hrbi texnika il,
yaxud sgri lvazimatla tchiz etm); 71 (qaaqmallq, yni mallarn v ya sair
qiymtli eylrin xsusi saxlanc yerlrind gizldilmsil, yaxud gmrkxana
84

sndlrindn v baqa sndlrdn aldatma yolu il istifad etmkl, ya klli

miqdarda, ya da kontrabanda il mul olmaq n tkil olunmu bir dst xs
trfindn, ya qulluq mvqeyindn istifad etmkl vzifli xs trfindn qanunsuz
olaraq Azrbaycan Respublikas dvlt srhdindn keirilmsi, habel partlayc,
bihuedici, gcl tsir edn v zhrlyici maddlrin, silah v dy sursat, hrbi
lvazimatn qaaqmall); 220-ci maddsinin 1-ci hisssi (mvafiq icaz olmadan
odlu silah (yivsiz llli ov tfngindn baqa), dy sursat v ya partlayc maddlr
gzdirm, saxlama, ld etm, hazrlama v ya satma); 120-ci maddnin 2-ci hisssi
(zrr kn xsin hyat v ya shhti n thlkli sulla v ya ona fiziki iztirab
vermkl azadlqdan mhrumetm);
H. BAQALARI
(1) Hizmet Hrkat v onun rhbri Ftullah Glnl bal alm cinayt ii
zr hbs edilnlr
15 iyul 2016-c il tarixind Trkiyd hrbi evrili chdin qars alndqdan sonra
Trkiy hakimiyyti bu evrilii Hizmet Hrkatnn AB-da yaayan rhbri,
islam ruhani kimi tannan F.Glnin tkil etdiyini iddia etmy balad. F.Gln
qar vvllr d paralel dvlt qurmaq istmsi il bal ittihamlar sslndirilmidi,
lakin hrbi evrili chdin qars alndqdan sonra bu daha kskin xarakter almaa
balad, Glnin trfdarlar kimi tannan xslr dvlt qurumlarndan, mktb v
xstxanalardan v hquq mhafiz orqanlarndan idn xarmaa baladlar, oxlu
sayda xs hbs olundu. Bu proses hl d davam etmkddir.
Trkiy hakimiyytinin bu yanamasndan sonra eyni yanaman Azrbaycan
hakimiyyti d srgildi, F.Glnin rhbrlik etdiyi qurum terror tkilat adlandrb
v telekanllarda v ksr baqa media qurumlarnda yalnz Trkiy hakimiyytinin
mvqeyi iqlandrlb. 15 iyul hrbi evrili chddn bir ne gn sonra
Azrbaycanda yaymlanan ANS telekanalnn AB-dak mxbiri F.Glndn ona
qar irli srlm ittihamlarla bal mvqeyini yrnib bunu efir vercyini anons
etdikdn verdikdn bir gn sonra telekanaln yaym Milli Televiziya v Radio
urasnn (MTR) qrar il 1 ay mddtin dayandrlb, sonradan mhkm qrar
il telekanaln lisenziyas lv edilib v biryolluq balanb.
Bu hadisdn sonra Azrbaycanda F.Glnl bal myyn sngim olsa da,
avqustun 12-d Ba Prokurorluun Ar Cinaytlr dair ilr zr stintaq darsind
Trkiyd dvlt evriliind ittiham ediln F.Glnin trfdarlarna qar cinayt
iinin ald bildirilib. Bu mlumat mtbuata Ba Prokurorluun mtbuat
xidmtinin rhbri deyib v qeyd edib ki, bu i zr istintaq mliyyat-axtar
hrktlri keirilir.
Bundan sonra AXCP-nn zvlri Fuad hmdli v Faiq mirli (hm d Azadlq
qzetinin direktoru) saxlanlb. Ba Prokurorluq avqustun 23-d rsmi aqlama
85

yayaraq F.mirli v F.hmdlinin mhz Gln trfdarlar kimi hbs edildiyini

bildirib.
Hbslrin aparld rait, hr 3 xsin hquqlarnn kobud kild pozulmas, onlara
veriln ittihamlarn arxasnda hquqi saslarn olmamas sbut edir ki, ad kiln
xslr slind F.Glnl he bir laqsi olmayan xslrdir. Hakimiyyt 26 sentyabr
2016-c il tarixin tyin edilmi Referendum rfsind balad hbslri daha rahat
davam etdirmk n Gln iindn z rqiblrin qar istifad edib. Bel ki, hm
NDA Hrkat, hm d AXCP son illr rzind hakimiyyti srt kild tnqid edn,
onun siyastin qa xan qurumlardr v hr iki tkilatn ox sayda zv siyasi
motivlrl hbsd olub, inzibati qaydada hbs alb v baqa nv tzyiqlrl zliblr.
84.
Fuad Zfr olu hmdli

ttiham: CM-in 302.1 (mliyyat-axtar faliyytini hyata keirmk slahiyytin
malik olmayan xslr trfindn bel tdbirlrin keirilmsi, habel mliyyataxtar faliyytini hyata keirmk slahiyytin malik olan xslr trfindn hmin
tdbirlrin qanunvericilikl myyn edilmi saslar olmadan keirilmsi xsin
hquq v qanunla qorunan mnafelrinin hmiyytli pozulmasna sbb olduqda) v
308.1-ci (vzif slahiyytlrindn sui-istifad, yni vzifli xsin xidmti
vziflrinin icras il laqdar z v ya nc xslr n qanunsuz stnlk ld
etmk mqsdil z qulluq slahiyytlrindn qulluq mnafeyin qsdn zidd olaraq
istifad etmsi v ya qulluq mnafeyi tlb etdiyi halda istifad etmmsi fiziki v ya
hquqi xslrin hquqlarna v qanuni mnafelrin, yaxud cmiyytin v ya
dvltin qanunla qorunan mnafelrin mhm zrr vurduqda) maddlri
zr qsa aray: AXCP Xtai Rayon bsi Gnclr Komitsinin sdri olan
F.hmdlini Dvlt Thlksizlik Xidmtinin (DTX) mkdalar saxlayb, onun
evind axtar aparlb. Axtar zaman Ftullah Glnin xlar, Gln camaat
adlandrlan qrupun zvlri v Hizmt imamlar adlandrlan xslr v onlarn
qarlql laqlri bard sndlr, ftullahln tbliini nzrd tutan dini
mzmunlu mxtlif dbiyyat, elektron informasiya dayclarnn akar edildiyi
bildirils d, gnc faln valideynlri bunu tkzib edib.
Gnc fal hbs edilrkn onun yaxnlarna he bir mlumat verilmyib, hbsindn 10
gn kemsin baxmayaraq, bir df d olsun evlrin zng olunmayb, vkili is
onunla gr bimyib. F.hmdlini saxlayan DTX-dan vkil bildirilib ki, o buradan
aparlb, nki iin istintaqn Ba Prokurorluq aparr. Ancaq hbsindn yalnz 10 gn
86

sonra onun el DTX-nn istintaq tcridxanasnda olduu mlum olub v vkil onunla
gr bilib. Sonradan gnc fal Bak stintaq Tcridxanasna krlb.
Fuad hmdli social bklrd v etiraz aksiyalarnda fallardan olub, 2015-ci il
rzind etiraz aksiyalar rfsind v ya sonra 2 df inzibati qaydada (25 v 10 gn
mvafiq ardcllqla) hbs atlb.
_____________________________________________________________________
85.
Faiq Smidxan olu mirli

ttiham: CM-in 168.1 (dini mzhblri yaymaq v dini ayinlrin icras ad altnda
faliyyt gstrn v bu faliyytl ictimai asayii pozan, yaxud vtndalarn
salamlna zrr vuran v ya formasndan asl olmayaraq vtndalarn
hquqlarn pozan, habel vtndalarn qanunla myyn edilmi vziflrini yerin
yetirmkdn yayndran qrup tkil etm, ona rhbrlik etm v ya bel qrupda itirak
etm) v 283.2.2-ci (milli, irqi, sosial v ya dini nifrt v dmniliyin salnmasna,
milli lyaqtin alaldlmasna, habel milli, irqi v ya dini mnsubiyytindn asl
olaraq vtndalarn hquqlarnn mhdudladrlmasna v ya stnlklrinin
myyn edilmsin ynln hrktlr, akar surtd, o cmldn ktlvi
zr qsa aray: Azadlq qzetinin yaym msllri zr direktoru, eyni
zamanda AXCP sdri li Krimlinin kmkisi olan Faiq mirli barsind avqustun
22-d Nsimi Rayon Mhkmsinin hakimi lal Hsnovann qrar il 3 ay
mddtin hbs qtimkan tdbiri seilib. Ona qar irli srlm ittihamlar
saslandrmaq n manndan Glnl bal dbiyyatn tapld iddia edilib.
ttiham trfi onu Ftullah Glnin imam olmaqda, moizlr oxumaqda, bu
moizlrin d itialara sbb olmaqla dini nifrt dourmaqda v btn bunlar
public kild etmkd gnahlandrb. Ancaq bu addmlar gstrn he bir ilkin
sbut mhkmy tqdim edilmyib. F.mirlinin manndan gtrldy iddia
ediln kitablar da hbs qtimkan tdbirinin seildiyi mhkm prosesin gtirilmyib.
ttiham trfi bunu hmin kitablarn ekspertizaya gndrilmsi il saslandrsa da,
mdafi trfi ekspertizann tyin edilmsi bard qrarn olmadn v bu qrarn
onlara tqdim edilmdiyini bildirib.
(2) smayll etirazlarna gr hbs edilnlr
87

2013-c il yanvarn 23- axam saatlarnda smayllda yerln raq hotelinin

(hotelin mk v halinin Mdafisi naziri (kemi) Fzuli lkbrovun olu Vqar
lkbrova mxsusluunu hmin hadislr gr hbs ediln lqar Mmmdov rsmi
sndlr yayaraq sbut etmidi) inzibats Emil mdinov v onun tan Elmddin
Mmmdov ikili vziyytd yerli taksi srcsnn mann vurduqdan sonra taksi
srcsnn zn d zrblr endiriblr. Hr iki xs hadis yerin ylan oxsayl
smayll sakinlrini thqir ediblr. Bu, hadis yerind olan v sonradan gln
smayll sakinlrinin etirazna sbb olub, qzblnmi ktl raq hotelin da
atmaa balayb v hotel yandrlb. Etiraz ednlr nazir Fzuli lkbrovun qarda,
rayon icra hakimiyytinin bas Nizami lkbrovun da istefasn tlb edib v
onun evin sar gedrk etirazlarn burada davam etdirib, evi v hytd olan
avtomobillri yandrblar. Etirazlara gr Bakdan v qonu rayonlarndan oxsayl
polis qvvlri v Daxili Qoun sgrlri smayll rayonuna yeridilib v hbslr
aparlb. Hadislr gr cinayt ii alb, yanvarn 23-d Emil mdinov v
Elmddin Mmmdovdan baqa 8 smayll sakini bard hbs qtimkan tdbiri
seilib, 23 nfr inzibati qaydada mxtlif mddtlr hbs edilib. Yanvarn 24-d
hbs edilnlrin azadla buraxlmas v icra basnn istefaya gndrilmsi
arlar il aksiyalar davam etdirilib, etirazlar yatrmaq n polis gzyaardc
qazdan v rezin glllrdn istifad edib.
Cinayt ii rivsind hadislr gr mumilikd 18 nfr hbs olunub ki, onlarn
16-s smayll sakini, 2 nfr is hadislri yerind yrnmk n smayllya sfr
etmi ReAL Hrkatnn sdri lqar Mmmdov v jurnalist Tofiq Yaqublu olub.
T.Yaqublu 2016-c ilin martnda fv srncam il azadla buraxlb.
Barlrind hbs qtimkan tdbiri seilmi xslr ilkin olaraq polis mqavimt v
ictimai qaydan kobud surtd pozmaq ittihamlar irli srls d, sonradan ictimai
qaydan pozma daha ar ittihamla - ktlvi itialar trtm v ya bu itialarda
itirak etm il vzlnib.
ki Ar Cinaytlr Mhkmsinin (hakim Rid Hseynov) 17 mart 2014-c il
tarixli qrar il hbs edilmi xslrdn 10 nfr 4 ildn 8 il qdr mddtlr
azadlqdan mhrumetm czalarna mhkum olunub, 8 nfr rti cza ksilrk
onlar mhkm zalndan azadla buraxlb.
Tqsirlndiriln xslrin bir nesi zlrini qismn tqsirli bilslr d, onlarn
arasnda saxta v sifarili ittihamlarla hbs ediln xslr d var. Baqa szl, lqar
Mmmdov v Tofiq Yaqublu il yana, smayll sakinlrindn d aq siyasi
motivlrl hbs edilnlr olub. Bu xslrin cinayt mllrind itirak mhkmd
sbuta yetirilmyib, htta ahid kimi ifad vern oxsayl polislr yann trdn v
da atan xslrin zn grmdiklrini, oxsayl mumi etirazlarn getdiyini
vurulayblar. Hotelin sahiblri v hoteld qalanlar zrrkmi kimi tannsalar da,
onlar tqsirlndirilnlr qar he bir iddialarnn olmadn mhkm proseslrind
qeyd ediblr.
86.
Vasif dalt olu brahimov
88

ttiham: CM-in 220.1 (zoraklqlarn, talanlarn, yannlarn trdilmsi, mlakn

mhv edilmsi, odlu silahn, partlayc maddlrin v ya qurularn ttbiq edilmsi,
yaxud hakimiyyt nmayndsin silahl mqavimt gstrilmsi il mayit olunan
ktlvi itialar tkil etm v ya bel itialarda itirak etm) v 315.2-ci (xidmti
vziflrini yerin yetirmsi il laqdar hakimiyyt nmayndsin zor ttbiq etm,
zor ttbiq etmkl mqavimt gstrm v ya onun yaxn qohumlarna qar hyat v
salamlq n thlkli olmayan zor ttbiq etm v ya bel zor ttbiq etm hdsi il
hdlm) maddlri
Saxland yer: ki Penitensiar Mssissi
zr qsa aray: Vasif brahimov smayll rayonunda ba vern haqszlqlara
qar cx edn v bu haqszlqlara gr tnqidlr sslndirn sakinlrdn biri olub.
He bir mxalift partiyasnn zv olmasa da, lkd, xsusn yaad smayll
rayonunda yerli icra strukturlarna mxalif olub. V.brahimov sahibkarlara qar
tzyiqlr, onlarn gnlrl iqsz qalmas, sahibkarlara mxsus maazalarn
qapadlmas, o sradan mxtlif sosial problemlri ANS telekanal v ap mtbuat
vasitsil ictimaildirib, smayllda yaayan jurnalist Elin smayllya rayonun
mxtlif yerlrind olan qanunsuzluqlar v sosial problemlr bard mlumatlar
trb, buna gr V.brahimov yerli icra strukturlarnn hdfin evrilib.
V.brahimov smayll etirazlarnn baland gn, yni yanvarn 23-d raziy gln
jurnalistlr msahib verib v msahibsind raq hotelinin tikintisini qanunsuz
adlandrb, hotelin olduu tikilid 35 aztminatl ailnin mskunlamasna
baxmayaraq, onlarn oradan mcburi xarldn, bu id yerli strukturlarn itirak
etdiyini bildirrk onlar tnqid edib63. Msahibsinin efir verilmyn hisssind o,
icra bas v kemi mk v halinin Sosial Mdafisi nazirinin olunun bu
hadislrd gnahkar olduunu bildirib.
V.brahimov etirazlar v qardurmalarda birbaa itirak etmyib v o, ilk gnlr
deyil, hadisdn 1 ay sonra yerli icra strukturlarnn tkidi il hbs edilib, ona qar
ittihamlar irli srlb.
ki Ar Cinaytlr Mhkmsinin 17 mart 2014-c il tarixli qrar il 8 il
mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. ki Apellyasiya
Mhkmsi V.brahimov barsind xarlm hkm qvvd saxlayb.
(3) Kemi dvlt mmurlar, hquq-mhafiz orqanlarnn mkdalar

87.
63
li Binnt olu nsanov
http://bit.ly/1mb5UIx
89

Saxlanma tarixi: 20 oktyabr 2005

ttiham:
Birinci cinayt ii zr: CM-in 179.3.2 (mnimsm v israf etm klli miqdarda
trdildikd), 306.2 (mhkmnin hkmn, qrarn, yaxud digr aktn icra etmm
vzifli xs trfindn tkrar trdildikd), 308.1 (vzif slahiyytlrindn suiistifad, yni vzifli xsin xidmti vziflrinin icras il laqdar z v ya nc
xslr n qanunsuz stnlk ld etmk mqsdil z qulluq slahiyytlrindn
qulluq mnafeyin qsdn zidd olaraq istifad etmsi v ya qulluq mnafeyi tlb
etdiyi halda istifad etmmsi fiziki v ya hquqi xslrin hquqlarna v qanuni
mnafelrin, yaxud cmiyytin v ya dvltin qanunla qorunan mnafelrin mhm
zrr vurduqda), 311.3.1 (rvt alma qabaqcadan lbir olan bir qrup xs trfindn
trdildikd), 311.3.2 (rvt alma tkrar trdildikd), 311.3.3 (rvt alma klli
miqdarda trdildikd) v 313-c (vzif saxtakarl, yni vzifli xs trfindn
rsmi sndlr v ya informasiya resurslarna bil-bil yalan mlumatlarn daxil
edilmsi, habel gstriln sndlrd v ya informasiya resurslarnda onlarn
hqiqi mzmununu thrif edn dzlilrin edilmsi, bu mllr tamah v ya sair xsi
niyytlrl trdildikd) maddlri
kinci cinayt ii zr: CM-in 234.1 (sat mqsdi olmadan qanunsuz olaraq narkotik
vasitlri v ya psixotrop maddlri xsi istehlak miqdarndan artq miqdarda ld
etm v ya saxlama), 315.2 (hakimiyyt nmayndsin qar hyat v salamlq n
thlkli olan zor ttbiq etm) v 317-2.1 (czakm mssislrind v ya istintaq
tcridxanalarnda saxlanlan xs trfindn qadaan olunmu yalarn
hazrlanmas, saxlanlmas, gzdirilmsi, danmas v ya istifadsi) maddlri64
zr qsa aray: li nsanov hakim Yeni Azrbaycan Partiyasnn (YAP)
qurucularndan biri saylr, o, 1993-c ildn hbs ediln qdr Azrbaycan
Respublikasnn shiyy naziri vzifsind alb.
2005-ci ilin noyabrnda keirilmi parlament sekilrindn vvl v sekilr
rfsind li nsanov YAP-n dar Heytinin iclaslarnda kskin tnqidi xlar
edib, hakimiyytd cinaytkarlarn tmsil olunduunu, aparlan siyastin yanlln
v dyidirilmli olduunu, ks halda xalq aldatm olacaqlarn bildirib. YAP-n
qurultayndan vvl keiriln idar heytinin iclasnda tnqidi fikirlrini davam
etdirrk, partiyaya ard v ona gr partiyaya qoulan xslrdn buraxlan
shvlr v yanl siyast gr zr istmk drcsin atdrldn vurulayb. li
nsanov hbsindn 7 ay vvl, yni 2005-ci ilin mart aynda hm YAP-dan, hm d
shiyy naziri vzifsindn istefa vermk n riz il Prezident lham liyev
mracit ets d, onun istefas qbul olunmayb. Hbsindn iki ay vvl .nsanov
64
bu maddlr zr ittihamlar sabiq nazir hbsd olduu dvrd irli srlb
90

izlndiyini, htta Bakdan xdqdan sonra da bu izlmnin davam etdiyini v bununla

da bal prezident mracit yolladn bildirib. Mracitd el hakimiyytd tmsil
olunan qruplarn onu izldiyini vurulayb.
Parlament sekilrin 16 gn qalm .nsanov hbs edilrkn ona qar ilkin olaraq
dvlt evriliin hazrlq ittiham srls d (dvlt medias da bu bard mlumatlar
yayrd), sonradan bu ittiham srf iqtisadi cinaytlr zr ittihamlara evrilib. Onu
Milli Thlksizlik Nazirliyinin mkdalar saxlayb v barsind drhal hbs
qtimkan tdbiri seilib.
Kemi nazir hbs edilrkn igncy mruz qaldn, ignclrin Bayl
Hbsxanasnda, 5 sayl stintaq Tcridxanasnda, 13 sayl Czakm Mssissind
davam etdiyini bildirib.
2007-ci ild .nsanovun cinayt ii zr istintaq yekunlab, ancaq onun
vkillrin i materiallar il tan olmaq v surtlr gtrmy imkan verilmyib.
O, 20 aprel 2007-ci ild Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin qrar il 11 il
mddtin azadlqdan mhrum edilib. 2007-ci il sentyabrn 21-d Bak Apellyasiya
Mhkmsi, 16 yanvar 2008-ci ild is Ali Mhkm bu qrardan veriln ikaytlri
tmin etmyib.
Cinayt iinin materiallarnda mnimsnildiyi iddia ediln mbll hbs zaman Ba
Prokurorluun mlumatlarnda aqlanan mbllr arasnda ciddi frqlr olub.
.nsanov btn vergilri ddiyini v tkc 2005-ci ild 85000 manat vergi
ddiyini sbut edn qbzlri mhkmy tqdim edib. Qanunsuz zlldirmd
ittiham ediln .nsanov bu prosesi mlak Msllri zr Dvlt Komitsinin sdri
Krm Hsnov v kemi qtisadi nkiaf naziri Frhad liyevin apardn bildirib.
Kemi nazir onlarn ahid kimi mhkmy gtirilmsi il bal vsatt vers d, bu,
tmin edilmyib. .nsanovun hbs edildiyi gn verdiyi ifadnin byk bir hisssi
itirilib v cinayt iinin materiallarna lav edilmyib.
Kemi nazirin nsan hquqlarnn v sas azadlqlarn mdafisi haqqnda
Konvensiyann 3-c (igncy mruz qalmamaq) v 6-c (daltli mhkm hququ)
maddsind nzrd tutulmu hququnun pozulmas il bal Avropa nsan
Hquqlar Mhkmsin ikayt verilib. 2013-c ilin martn 14-d Avropa nsan
Hquqlar Mhkmsi kemi nazirin hr iki hququnun pozulduunu tanyb65.
Mhkm kemi nazirin mdafi hququ v digr prosessual qaydalarn
pozulduunu, lav aradrma aparlmasna ehtiyac olduunu v Azrbaycan
hkumtinin 10 min avro crim dmli olduunu qt edib. 2013-c il noyabrn 15d Ali Mhkm Avropa nsan Hquqlar Mhkmsinin qrarna sasn iin yenidn
baxlmas n Bak Apellyasiya Mhkmsin gndrib. Apellyasiya Mhkmsind
i baxlarkn .nsanov hakimiyyt, konkret Prezident lham liyev bard kskin
tnqidi fikirlr sslndirib. Nvbti mhkm zaman .nsanov qfs salnb
v hakim onun danmasna icaz vermyib (kemi nazir tnqidi fikirlr
sslndirrkn hakim ssin eidilmsini tmin edn mikrofonu sndrb). 25 fevral
2014-c ild Apellyasiya Mhkmsi .nsanov barsind xarlan 11 illik
azadlqdan mhrum edilm bard hkm qvvd saxlayb. APA-nn 2007-ci ild
65
http://bit.ly/1myxEK1
91

qbul etdiyi 1545 sayl qtnamsind .nsanov barsind daltli mhkm

keirilmsi tvsiy olunub.66 APA-nn Azrbaycan zr kemi hmmruzilri
cnab Andres Herkel v xanm Evgenuia Jivkovann apardqlar monitorinqin
nticlrin dair 2008-ci il mart aynda yaylm hesabatda v APA-nn 2008-ci il 24
iyul tarixli qtnamsind d .nsanovla bal narahatlq ks olunub.
li nsanovun cza mddtinin bitmsin 57 gn qalm, 23 avqust 2016-c ild ona
qar 3 madd sasnda ittiham irli srlb v onun barsind yeni istintaq balanb.
Bu il laqdar olaraq o, saxland 13 sayl CM-dn Bak stintaq Tcridxanasna
krlb. Ona qar ittihamlarn azadla xmasna az mddt qalm irli
srlmsi, mstntiqlrdn frqli olaraq, vkillrinin yanna buraxlmamas v bu tip
ittihamlarn siyasi motivli ilrd mtmadi istifad edilmsi gstrir ki, hakimiyyt
.nsanovun azadla buraxlmasnda maraql deyil. Bel ki, yuxarda da qeyd
edildiyi kimi, o hbs edildikdn sonra hakimiyyti tnqid etmy balayb v azadla
xdqdan sonra mbarizsini davam etdircyini aq kild bildirib.
88.
Asif Aydn olu Ltifov

ttiham: CM-in 228.1 (qanunsuz olaraq odlu silah, onun
komplekt hisslrini, dy sursat (yivsiz odlu ov silah v
hmin silah n dy sursat istisna olmaqla) partlayc
maddlr v qurular ld etm, baqasna verm , satma,
saxlama, dama v ya gzdirm) v 232.1-ci (odlu silah, onun komplekt hisslrini,
dy sursatn, partlayc maddlri v qurular talama, yaxud hd-qorxu il tlb
etm) maddlri
zr qsa aray: Asif Ltifov Dvlt Xsusi Mhafiz Xidmtinin (DXMX)
zabiti, prezidentin mhafizisi olub, 17 il Xsusi Tyinatl "Beta" dstsind xidmt
edib. Bu mddt rzind dflrl mkafatlara layiq grlb. 2011-ci il martn 5-d
A.Ltifovun hmin gn hava limannda birg xidmt etdiyi hmkar Emin lkbrov
tabeiliyind olan patronu itirib, Ltifov is patronu tapb. Ziddiyytd olduu n
patronu Beta dstsinin komandirin yox, DXMX Mftti Tkilat darsin thvil
verib. Bu hadisdn 4 gn sonra, o, Mlki Mcllnin 156-c (xidmti uyunsuzluq)
maddsi sas gtirilrk idn xarlb. Beta dstsinin komandiri Fikrt Rzayevl
Asif Ltifov arasnda ziddiyyt sonuncunun XDMX-d ba vern qanunsuzluqlara,
xsusn Beta dstsinin komandiri Fikrt Rzayevin qanunsuz mllrin etiraz
etmsi nticsind yaranb. Fikrt Rzayev hr ay Beta dstsinin zvlrindn 30
manat tlb edib, A.Ltifov buna etiraz edrk XDMX-nin Mftti Tkilat darsin
ikayt edib. dn xarlma il barmayan A.Ltifov hm bu, hm d zldiyi
baqa qanunsuzluqlar ictimaildirmy balayb, mxalift v mstqil qzetlrd
msahiblr v yazlarla x edib, bir ne df ictimaiyyt n mtbuat
konfranslar keirib. O, XDMX-nin rhbrliyini mhkmy verib.
66
http://bit.ly/P93hLW
92

Bir ne df xbrdarlq alan A.Ltifov tnqidlrindn v ictimaildirm

faliyytindn vaz kemdiyi n, stndn 1 il 3 ay tmsin baxmayaraq,
patronun itmsi v sonradan Ltifov trfindn taplmas hadissi onun leyhin
ynldilib. O, patronun qsdn ourlanmasnda v vzif slahiyytlrini amaqda
ittiham edilrk, barsind Hrbi Prokurorluqda cinayt ii balanb.
A.Ltifov 2013-c il yanvarn 28-d Bak Hrbi Mhkmsinin qrar il 5 il 6 ay
mddtin azadlqdan mhrumetm czasna mhkum edilib. Bak Apellyasiya
Mhkmsinin hakimi Camal Ramazanovun 17 iyul 2013-c ild bu hkm
dyidirmdn qvvd saxlasa da, Ali Mhkmnin hakimi nqilab Nsirovun 27
mart 2014-c il tarixli qrar il A.Ltifovun czas 4 il 6 aya endirilib.
Mhkm prosesind dindiriln ahidlrin he biri faktiki olaraq patronu A.Ltifovun
ourladn sbut edn ifadlr iltmyiblr, onlar patronun itmsin deyil, onu
A.Ltifovun ourlamasna inandqlarn, baqa he bir halda patronun itmsinin
mmkn olmadn bildiriblr. mumilikd ourlanma faktn sbut edck he bir
dlil n istintaqda, n d mhkmd aradrlb, hkm n A.Ltifovun hbsind
maraql olan v XDMX-d i yerini itirmk istmyn xslrin ahid ifadlri sas
gtrlb.
89.
Rft Eldar olu Sfrov
Saxlanma tarixi: 08 sentyabr 2016-c il

ttiham: CM-in 311.3.2-ci (rvt alma, yni vzifli xsin xidmti vzifsinin
(slahiyytlrinin) icras il laqdar hr hans hrkt (hrktsizliy) gr, elc
d xidmt zr mumi himaydarlq v ya laqeydlik mqabilind z v yaxud nc
xslr n birbaa v ya dolay yolla, xsn v ya vasitidn istifad etmkl
maddi v sair nemti, imtiyaz v ya gzti istmsi v ya almas, yaxud bu bard
tklif v ya vdi qbul etmsi, tkrar trdildikd) maddsi
zr qsa aray: Hakim Yeni Azrbaycan Partiyasnn yaradclarndan biri,
kemi deputat v Mdafi Nazirliyinin mtbuat xidmtinin rhbri olmu Eldar
Sabirolunun olu olan Rft Sfrov Zrdab Rayon Prokurorluunun mstntiqi
vzifsind alb. 2015-ci ilin dekabrnda ktlvi daltsizliy, qanunsuzluqlara,
insan hquqlarnn pozulmasna gr vzifsindn istefa verib v bu bard Ba
Prokurora mktub gndrib. O, mktubu hm d mtbuat vasitsil
ictimaiyytldirib. R.Sfrov mxalift kediyini v bundan sonra haqszla qar
mbariz aparacan sosial bklrd bildirib. Sfrov atasna qar olan haqsz
hcumlarn da onun istefasna gtirib xaran sbblrdn biri olduunu vurulayb.
93

Bel ki, Sfrovun atas Prezident Administrasiyasnn rhbri Ramiz Mehdiyevin

nvanna srt xlar edib v bundan sonra ona qar tzyiqlr balayb.
R.Sfrovun bu addmndan qsa mddt sonra - 2016-c il yanvarn 15-d ona qar
ittiham irli srlb v barsind Binqdi Rayon Mhkmsinin qrar il hbs
qtimkan tdbiri seilib. Hbsindn sonra onun i otanda, kirayd qald mnzild
axtar aparlb, kompter v telefonu gtrlb. Yanvarn 22-d is Binqdi Rayon
Mhkmsi hbs qtimkan tdbirini ev dustaql qtimkan tdbiri il vzlnmsi
bard qrar qbul edib.
R.Sfrov siyasi byanat verrk tutduu vzidn uzaqladqdan drhal sonra onun
barsind cinayt iinin almas ona qar siyasi motivli iin qurulduunu gstrir.
Bundan baqa, ittihama gr, R.Sfrovun rvt ald iddia ediln btn xslr
Zrdab rayonunda faliyyt gstrn vzifli xslrdir (libyli knd bldiyysinin
sdri Elin Xlilov, Zrdab rayon Elektrik bksinin msul iisi lmdar
Abbasov, Zrdab rayon Baytarlq darsinin mkda Mansur Pnahov, Zrdab rayon
Mdniyyt v Turizm bsinin mdiri Eldniz Abdullayev), onlar 2014-c ild
rvt verdiklri il bal ikaytlri mhz R.Sfrov vzifsindn istefa verdikdn
sonra tdqim ediblr. lkin mhkm prosesind R.Sfrovun vkili rvt vern
vzifli xslrin barsind xsusi qrar xarlaraq onlarn msiuliyyt clb
olunmas n tdbir grlmsi bard vsatt vers d, bu vsatt tmin edilmyib.
Bu faktn z gstrir ki, ittiham saxtaladrlb, ks halda rvt vern xslr d
cinayt msuliyytin clb edilmli idi, bel ki, qanunvericiliy gr, rvt verm d
cinayt saylr.
Mhkm proseslri zaman ahidlr kskin ziddiyytli ifadlr verib. Vkil
ahidlrin gya R.Sfrovun rvt istdiyini grmlri bard ifadlrindn sonra
onlarn da cinayti bilib gizltm cinaytin yol verdiklrin gr msuliyyt clb
edilmlri n aradrmann aparlmasndan tr xsusi qrarn xarlmas bard
vsatt verib. Lakin bu vsatt d tmin edilmyib.
zr ad ken ahidlrdn biri Babk Hacyev istintaqa verdiyi ifadni mhkmd
tsdiqlmyib v bildirib ki, prokurorluqda ona hazr mtn veriblr v o da oxumadan
onu imzalayb, mhkm zaman mlum olub ki, bu ifad R.Sfrovun leyhindir.
Gya o, Baytarlq darsinin mkdandan rvt aldn Babk Hacyev z
deyib. Digr ahid, rayon Baytarlq darsinin mkda aiq liyev R.Sfrovun
rvt aldn grmdiyini, bu bard yalnz eitdiyini bildirib.
Rft Sfrov Lnkran Ar Cinaytlr Mhkmsinin (sdrlik edn hakim Asim
Hacyev) 08 sentyabr 2016-c il tarixli hkm il 9 il mddtin azadlqdan mhrum
edilrk mhkm zalnda hbs olunub.
Dvlt ittihams onun 10 il mddtin azadlqdan mhrum edilmsini istmidi.
R.Sfrov v vkili son sz n vaxt istslr d, hakim onlarn bu xahiini tmin
etmyib.
(4) Siyasi girovlar

94

90.
Mbariz slan olu Abdullayev

ttiham: CM-in 182.3.2-ci (hd-qorxu il tlb etm, klli miqdarda mlak ld
etmk mqsdi il trdildikd) maddsi
Saxland yer: ki Penitensiar Mssissi
zr qsa aray: Mbariz Abdullayev lv edilmi Azrbaycan Beynlxalq
Universitetinin kemi rektoru Elad Abdullayevin qarda oludur. 2010-cu ild
rektoru olduu Universitetinin lisenziyas lv edildikdn sonra hakimiyytl
mnasibtlri kskinln v bu sbbdn d lkdn qaaraq hazrda Fransada siyasi
mhacirt hyat yaayan Elad Abdullayev 2012-ci ilin sentyabrnda qalmaqall
videonun yaylmas il gndm glib. Videoda Elad Abdullayevl hmin dvrd
hakim partiyadan millt vkili olmu Glr hmdova, o sradan grd vasiti
kimi tqdim ediln millt vkilinin rfiqsi Sevinc Babayeva arasnda danqlar ks
olunub, millt vkili Elad Abdullayevin millt vkili seilmsi n ondan 1 milyon
manat pul istyib v bu vsaitin Prezident Administrasiyasnn rhbri Ramiz
Mehdiyev verilcyini bildirib. Bu video yayldqdan sonra Sevinc Babayeva
namlum raitd Trkiyd lb, Glr hmdova is 2013-c ilin fevralnda hbs
olunub (bir mddtdn sonra o, Bak Apellyasiya Mhkmsinin qrar il azadla
xb). E.Abdullayev bu videodan sonra daha bir ne qalmaqall video yayb v bu
videolarn yaylmasna gr onunla hakimiyyt arasnda mnasibt daha da
kskinlib.
Elad Abdullayevin kemi Milli Thlksizlik Nazirliyind ilyn qarda Mahir
Abdullayev 2003-c ild itkin db. E.Abdullayev bu hadisy gr d Azrbaycan
hakimiyytini, xsusn hquq mhafiz orqanlarn tictimai kild tnqid edib.
Mbariz Abdullayev veriln ittiham da misi Mahir Abdullayevin itkin dmsi il
baldr. ttihama sasn, Mbariz Abdullayev misi Mahir Abdullayev itkin
ddkdn bir mddt sonra misi Elad Abdullayev zng edrk baqa xs adndan
danaraq qardann onda olduunu v vzind 50 000 manat istdiyini bildirib v
bu pulun Zaqatala rayonuna gtirilmsini istyib.
Lakin nticd Elad Abdullayev Zaqatalaya getmyib v he kim he bir vsait
vermyib. materiallarnda bunun qarsnn Krdmir Rayon Polis bsinin
mkdalarnn ald vurulansa da, bunun hans kild ba verdiyi izah edilmir.
95

M.Abdullayevi 2003-c ild Krdmir Rayon Polis bsinin mkdalar hbs

edrk 3 gn saxlayb v ona qar cinayt ii alb, lakin 3 gndn sonra o srbst
buraxlb v yalnz 10 ildn sonra, mhz Elad Abdullayevl hakimiyytin
mnasibtlri pisldikdn sonra istintaqa arlb. Bu 10 il rzind Mbariz
Abdullayev bir df d olsun dindirilmyib, hr hans istintaq hrkti aparlmayb.
2013-c ild sah mvkkili M.Abdullayev onun Ba Prokurorlua getmli
olduunu bildirib. Ba Prokurorluqda Elmar Camalovla grn M.Abdullayev
bildirilib ki, onun barsind cinayt iin baxlmas n sndlr mhkmy
gndrilck v onun yenidn ifadsin ehtiyac var, lakin ondan ifad almadan bo
kaza imza atdrblar v onu srbst buraxblar. M.Abdullayev hkm ald gn
mhkm zalnda hbs edilib.
M.Abdullayev Lnkran Ar Cinaytlr Mhkmsinin 21 avqust 2013-c il tarixli
hkm il 10 il mddtin azadlqdan mhrum edilib. irvan Apellyasiya
Mhkmsi (hakim Saleh Sleymanov) 03 iyun 2014-c ild bu hkm qvvd
saxlayb. Ali Mhkm d 05 mart 2015-ci ild M.Abdullayevin ikaytini tmin
etmyib.
M.Abdullayevin 10 il vvl alm cinayt ii sasnda hbs edilmsi, ondan ifad
almaq vzin bo kaza imza atdrlmas, mhkm proseslri zaman yalnz
Krdmir Rayon Polis bsinin kemi mkdalarnn ahid qismind verdiklri
ifadlrin sas gtrlmsi, baqa sbutlarn aradrlmamas gstrir ki, onu misi
Elad Abdullayevin tnqidi mvqeyin v hakimiyytl mnasibtlrinin
kskinlmsin gr hbs ediblr.
91.
Murad Glhmd olu dilov

ttiham: CM-in 234.4.3-c (qanunsuz olaraq narkotik vasitlri, psixotrop maddlri
gndrm v ya satma, klli miqdarda trdildikd) maddsi
zr qsa aray: AXCP mtbuat katibi v Azrbaycan Saat proqramnn
aparclarndan biri, siyasi tqiblr gr hazrda Fransada yaayan Natiq dilovun
qarda Murad dilov bu proqrama qar aparlan kampaniya rivsind hbs ediln
xslrdn biridir.
96

Bu proqramn rhbri Qnimt Zahidin d yaxn qohumlar hbs edilib v

M.dilovun iind olduu kimi eyni ittihamlarla ar czaya mhkum ediliblr. Bu
proqram kimi xaricdn yaymlanan Meydan TV mkdalarnn da yaxn qohumlarna
qar analoji ittihamlarla hbs ediliblr (bir mddt hbsd saxlandqdan sonra onlar
azadla buraxlb).
M.dilov Sabirabad rayonunda hbs edilrkn hm rayon polis bsind, hm d
sonradan Bakda saxland polis idarsind ignclr v qeyri-insani rftara mruz
qald bard mlumat vers v rsmi mracitlr ets d, bunlar lazmi kild
aradrlmayb. O, Bak stintaq Tcridxanasna aparlan zaman bdnind qanrlarn
olmas sndlrd ks olunsa da, bu fakt da aradrlmayb. Hbsdn az mddt vvl
hakimiyyt xsusi yaxnl il frqlnn v mxalif mvqed olan xslr barsind
qarayaxma sjetlr v proqramlar tqdim edn Lider telekanalnda jurnalist Natiq
dilova v onun ailsin qar qarayaxma xarakterli mlumatlar yaylb.
Onun mhkm proseslri d sbut edib ki, istintaq qrzli aparlb, sbutlar qismind
ancaq polislrin v hal ahidlrinin ifadlri istifad edilib. M.dilovun ailsin
mxsus geni evd ancaq bir otaqda axtar aparlb v hmin otaqdan da narkotik
maddnin tapld iddia edilib, halbuki mliyyat narkotik maddnin hqiqtn d
taplmas n keirilsydi, btn mnzild axtar aparlmalyd.
M.dilov Lnkran Ar Cinaytlr Mhkmsinin 14 may 2015-ci il tarixli hkm
il 6 il mddtin azadlqdan mhrum edilib. irvan Apellyasiya Mhkmsi 27
oktyabr 2015-ci ild, Ali Mhkm is 22 aprel 2016-c ild hkm dyidirmdn
qvvd saxlayb.
M.dilov aillidir, 3 azyal vlad var ki, byy 7 yandadr.
Amnesty International tkilat M.dilovu vicdan mhbusu kimi tanyb67.
_____________________________________________________________________
92.
Elnur Rafiq olu Seyidov
Saxlanma tarixi: 27 mart 2012-ci il

ttiham: CM-in 178.3.1 (dlduzluq, yni etibardan sui-istifad etm v ya aldatma
yolu il zgnin mlakn l keirm v ya mlak hquqlarn ld etm mtkkil
dst trfindn trdildikd) 178.3.2 (dlduzluq klli miqdarda ziyan vurmaqla
trdildikd), 179.3.1 (mnimsm v ya israf etm, yni tqsirkara etibar edilmi
zg mlakn talama mtkkil dst trfindn trdildikd), 179.3.2 (mnimsm
v israf etm klli miqdarda trdildik), 308.2-ci (vzif slahiyytlrindn sui67
97

istifad, yni vzifli xsin xidmti vziflrinin icras il laqdar z v ya nc

xslr n qanunsuz stnlk ld etmk mqsdil z qulluq slahiyytlrindn
qulluq mnafeyin qsdn zidd olaraq istifad etmsi v ya qulluq mnafeyi tlb
etdiyi halda istifad etmmsi ar nticlr sbb olduqda v ya sekinin
(referendumun) nticlrin tsir mqsdil trdildikd) maddlri
zr qsa aray: Elnur Seyidov mxalif v Azrbaycan hakimiyytinin srt
tnqidilrindn olan AXCP-nin sdri li Krimlinin qayndr, hbsin qdr
Texnikabankn Yasamal filialnn mdir mavini vzifsind alb. E.Seyidovu
Milli Thlksizlik Nazirliyi mkdalar hbs edib, ona vvl yalnz dlduzluq
ittiham irli srlb, sonradan ittiham arladrlb. E.Seyidov tutulduqdan sonra 9
ay rzind onun ii zr hr hans istintaq hrkti aparlmayb, hbs mddti is
sassz olaraq uzadlb, halbuki bu cinaytlr gr uzadlma mstsna hallarda ba
ver bilr.
CPM-in tlblrin gr, dlduzluq ittiham zr istintaq hrktlri aparmaq DN-in
slahiyytinddir, ancaq E.Seyidova mnasibtd qanunun bu tlbi kobud kild
pozulub: onu MTN hbs edib, MTN tcridxanasnda saxlanlb v istintaq da MTN
aparb.
E.Seyidov Texnikabankn dar Heytinin sdri Etibar liyev v baqalarnn
cinayt ii zr onlardan 20 gn sonra hbs edilib. Rsmi ittihama gr, E.Seyidov
bank rhbrliyinin gstrii il v onlarn mnafeyi n qanunlar pozmaqda
gnahlandrlb. E.liyev, elc d bankn bu i zr hbs edilmi baqa mkdalar
azadla xsa da, E.Seyidov hl d hbsd saxlanlr.
E.Seyidov danq skleroz xstliyindn ziyyt kir, bu bard mstqil v zl tibb
mssislrinin ryi var. Danq skleroz xstlrinin tcridxana kimi qapal mhitd
saxlanmas yolverilmzdir v bu xstlikdn ziyyt knlr dvlt qays
haqqnda 7 mart 2012-ci il tarixli Qanun da var. Qanunda bel xstlr qay v
onlarn mdafisi zr bir sra tdbirlr, o sradan azadlqdan mhrum edilmi bel
xstlrin azadla buraxlmas nzrd tutulur. Lakin bu xstlikdn ziyyt kn
E.Seyidov hbsd saxlanlr. E.Seyidov hbsd olduu dvrd xstliyin gr ikinci
qrup lil olub.
E.Seyidov Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin 29 oktyabr 2013-c il tarixli qrar
il 7 il 6 ay mddtin azadlqdan mhrum edilib. Bak Apellyasiya Mhkmsi 03
aprel 2014-c ild bu hkm dyidirmdn qvvd saxlayb. Ali Mhkm 19
yanvar 2015-ci ild irli srlm iki ittihama xitam verrk czann 7 il 3 aya
endirilmsi bard qrar xarb.
Mhkm zaman ahidlrin verdiyi ifadlr ziddiyytli olub, bzi ahidlr is
E.Seyidovun tqsiri olmadn bildiriblr. Ancaq mhkm bunlar nzr almayb.
E.Seyidovun ilkin hbsi v ar xstlikdn ziyyt kmsi il bal Avropa nsan
Hquqlar Mhkmsin ikayt gndrilib. E.Seyidovun ii AB Dvlt
98

Departamentinin Azrbaycanda 2013-c ild insan haqlar zr hesabatnda mxalif

qvvlrin ail zlrin ediln tzyiq nmunsi kimi gstrilib68.
02 avqust 2016-c ild Qarada Rayon Mhkmsi E.Seyidovun xstliyin gr
vaxtndan vvl azadla xmas il bal rizsini tmin etmyrk ar xstliyin
baxmayaraq, onu hbsd saxlayb. Bak Apellyasiya Mhkmsi 09 sentyabr 2016-c
ild bu qrardan verilmi ikayti tmin etmyib.
_____________________________________________________________________
(5) Jurnalist Qnimt Zahidin qohumlar
Rft Zahidov v Rvn Zaydov hazrda Fransada siyasi mhacir hyat yaayan
mxalif Azadlq qzetinin ba redaktoru v Azrbaycan Saat proqramnn
rhbri Qnimt Zahidin yaxn qohumlardr. Hr iki xsin hbsi Azrbaycan Saat
proqramnn Azrbaycanda yenidn yaymlanaraq populyarlamasndan sonraya
tsadf edir. Bu proqramda Azrbaycan hakimiyyt nmayndlri v lkd aparlan
siyast srt kild tnqid edilir. Jurnalistin z v qarda Mirz Sakit d vaxtil
Azrbaycanda tqiblr mruz qalb, saxta ittihamlarla azadlqdan mhrum ediliblr,
azadla xdqdan sonra tqiblr davam etdiyi n hr ikisi siyasi mhacirt
gedrk hazrda Avropada yaayrlar. Azrbaycan Saat proqramnn digr bir
mkda Seymur Hzi d 2014-c ilin avqustundan saxta ittihamla hbs olunaraq 5 il
mddtin azadlqdan mhrum edilib. Bu proqramn aparclarndan biri Natiq
dilovun qarda Murad dilov da 2014-c ilin avqustunda saxta narkotik madd
ittiham il 6 il mddtin azadlqdan mhrum edilib (hr iki i barsind hesabatda
trafl mlumat verilib).
Rft Zahidov v Rvn Zaydovun hbsi 2015-ci ild Azrbaycanda yaxn
qohumlarnn faliyytin gr hbs ediln xslrl bal ilk i deyil, Zahidovlarn
hbs edildiyi eyni dvr rzind Berlindn faliyyt gstrn tnqidi onlayn Meydan
TV-nin direktoru Emin Millinin qayn, o sradan hmin TV-nin mkda Gnel
Mvludun hr iki qarda da Zahidovlara qar irli srlm saxta narkotik madd
ittiham il hbs ediliblr. Bu xslr sonradan yaxnlarndan publik kild imtina
etdiklri n azadla buraxldlar.
Mhkm proseslrinin monitorinqi gstrir ki, Zahidovlara qar irli srlm
ittiham sasl deyil v sbutlara saslanmr, hal ahidlrinin ziddiyytli ifadlri,
istintaqn cinayti hr iki xs trfindn vvlcdn planladrd il bal
saslandrlmam mvqeyi, mhkm trfindn bir sra vsattlrin tmin
edilmmsi iin siyasi motivlr sykndiyini aq kild gstrir.
Hr iki xs Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin (sdrlik edn hakim Eldar
Mikayilov) 28 iyun 2016-c iltarixli hkm il 6 il mddtin azadlqdan mhrum
edilib.
Amnesty International jurnalistin qohumlarn vicdan mhbusu kimi tanyb69.
68
http://1.usa.gov/18BOn4u
69
99

93.
Rft Frast olu Zahidov
Saxlanma tarixi: 20 iyul 2015-ci il

ttiham: CM-in 234.4.1-ci (qanunsuz olaraq narkotik vasitlri, psixotrop maddlri
gndrm v ya satma qabaqcadan lbir olan bir qrup xs trfindn v ya
mtkkil dst trfindn trdildikd) v 234.4.3-c (eyni mllr klli miqdarda
trdildikd) maddlri
94.
Rvn Aazayd olu Zaydov

ttiham: CM-in 234.4.1-ci (qanunsuz olaraq narkotik vasitlri, psixotrop maddlri
gndrm v ya satma qabaqcadan lbir olan bir qrup xs trfindn v ya
mtkkil dst trfindn trdildikd) v 234.4.3-c (eyni mllr klli miqdarda
trdildikd) maddlri
NTC/TVSYLR
100

Azrbaycanda siyasi motivlrl cinayt tqibinin aparlmas, nticd,

vtndalarmzn qanunsuz, hquqi saslar olmadan hbsi v azadlqdan mhrum
edilmsi bizi tssflndirir v narahat edir.
Aradrlan ilr gstrir ki, hakimiyytin siyastini v ya hakimiyytd tmsil olunan
yksk inli mmurlar tnqid edn, aradrma yazlar v tnqidi mqallrl x
edn, sosial bklrd fallq nmayi etdirn, sz, mtbuat, srbst toplamaq,
birlmk, vicdan v digr azadlqlar urunda mbariz aparan, mumilikd ictimaisiyasi proseslrd fal olan v hakimiyytin mvqeyini blmyn istniln xsin
uydurma ittihamlarla hbsi mmkndr.
Siyasi motivli hbs v azadlqdan mhrumetm qrarlar lk vtndalarna maddi v
mnvi zrr vurmaqla yana Azrbaycan dvltinin imicin d byk zrb vurmu
olur. Bu, Azrbaycann zv olduu beynlxalq tkilatlar, xsusn d Avropa uras
qarsnda knll olaraq gtrdy hdliklr ziddir. Hl 2001-ci ild
Azrbaycann Avropa uras qarsnda gtrdy hdliklrdn70 biri siyasi mhbus
kimi tannan xslrin azadla buraxlmas il bal idi. Bu problem indiy qdr
hllini tapmayb, ksin, siyasi mhbuslarn say zvlkdn sonra daha da artb.
Yaranm vziyytdn x yolu kimi aadaklar tklif edirik:
Azrbaycan hakimiyytin:
- Siyahda olan siyasi mhbuslarn azadla buraxlmas istiqamtind txirsalnmaz
addmlar atmaq;
- Siyasi mhbuslarn istintaq tcridxanalarnda v czakm mssislrind
thlksizliyini tmin etmk;
- Problemin mzakirsi v hlli n siyahn hazrlayan, dstklyn xslrl
dialoqa balamaq.
Beynlxalq ictimaiyyt:
- Azrbaycan hkumtini beynlxalq tkilatlar qarsnda gtrdy hdliklr
ml etmy v siyasi mhbuslar azadla buraxmaa armaq;
- Bakya sfrlr zaman v ya Azrbaycan hkumtinin rsmilrinin sfri zaman
siyasi mhbuslar mslsini davaml olaraq diqqtd saxlamaq;
- Qsa mddtd siyasi mhbus probleminin hlli istiqamtind ciddi v sasl addm
atlmayaa tqdird Azrbaycan hakimiyytin sanksiyalar ttbiq etmk.
LAV
lri monitorinq altnda olan mhbuslar
70
http://bit.ly/2cNAbOo
101

Monitorinq altnda olan mhbuslarn iini Siyasi Mhbuslarn Vahid Siyahs zr i

Qrup diqqtl aradrr, zruri sndlr toplanr. Onlarn siyasi mhbus olub-olmamas
il bal dqiq ry formaladqdan sonra ictimaiyyt ayrca press-reliz vasitsil
mlumat verilck.
1. Mhmmdli Rufulla olu Axundzad - Azrbaycan slam Partiyasnn Astara
rayon bsinin hbsd olan sdri Rufulla Axundzadnin olu
2. Eln Mustafa olu Mustafayev, ilahiyyat - Mnvi safla dvt ctimai
Birliyinin sdri
Nardaran hadislrin gr hbs ediln digr xslr:
3. Mbariz Nasir olu Aarziyev
4. Elman Seydmir olu Aayev
5. Vsal Nadir olu Al
6. Vidadi irinbala olu Alxasov
7. Seymur Trlan olu Aslanov
8. Mtbr Qlman olu Babayev
9. Raci Abasli olu Babayev
10. Eldar liaa olu Bnyadov
11. Rasim Srvr olu Bnyatov
12. Elnur Nazim olu Cabarov
13. Elnur Nazim olu Cabbarov
14. Hilal Dmir olu Cabbarov
15. Aaslim Salman olu Cbraylov
16. Cabir Sabir olu liyev
17. mirli smayl olu liyev
18. Ramil Zabil olu liyev
19. Vasif Vaqif olu liyev
20. Sahib Firudin olu Hbibov
21. Elxan Heydr olu Hsnov
22. li Hmt olu Hseynov
23. sa Tofiq olu brahimov
24. Mbariz Eyyub olu brahimov
25. Ruzi Xaliq olu smaylov
26. liaa Mahmud olu Qasmov
102

27. Nadir bdlaa olu Qdirov

28. Nahid Nsib olu Qhrmanov
29. Hsn hmd olu Quliyev
30. Mehman blfz olu Quliyev
31. lkbr Tofiq olu Qurbanov
32. ntiqam midulla olu Mmmdov
33. Mehman Sudef olu Mmmdov
34. Zlfqar Sdrddin olu Mikaylov
35. Frhad Mirzhsn olu Muradov
36. Hseyn Mmmdli olu Nbizad
37. Urfan Feyyaz olu Nbizad
38. Nuhbala Bhrm olu Rhimov
39. lizhrab mirhseyn olu Rstmov
40. Ramil Suliddin olu Seyfullayev
41. Atabala ahbaz olu ahbazov
42. liby Atabala olu ahbazov
43. Seyfddin Nurulla olu irvanov
44. Cavanir Mlik olu Tayev
45. Aa-li Eldar olu Yhyayev
103

SND MZALAYAN QURUM V XSLR

1.
Akif Qurbanov, Demokratik Tbbslr nstitutu
2.
Aynur mranova, Demokratiya v Mediann nkiafna Dstk ctimai Birliyi
3.
Anar Mmmdli, Sekilrin Monitorinqi v Demokratiyann Tdrisi Mrkzi
4.
Bir Sleymanl, Vtnda Hquqlar nstitutu
5.
Elman Abbasov, Blglrd nsan Hquqlarnn Monitorinqi ctimai Birliyi
6.
Emin Hseynov, Reportyorlarn Azadlq v Thlksizlik nstitutu
7.
nna Hacbyli, Azrbaycan Hquqular Assosiasiyas
8.
lsgr Mmmdli, hquqnas
9.
lvst liyev, Azrbaycan Miqrasiya Mrkzi
10.
layif Hsnov, hquq mdafiisi, hquqnas
11.
Gnay smaylova, hquqnas
12.
Xalid Aaliyev, hquq mdafiisi
13.
Xalid Barov, hquq mdafiisi, hquqnas
14.
Xdic smaylova, hquq mdafiisi, aradrma jurnalist
15.
ntiqam liyev, Hquq Maarifiliyi Cmiyyti
16.
Ltaft Mlikova, Regional nsan Hquqlar v Maariflndirm ctimai Birliyi
17.
Mtlb Mtllimli, Azadln v Slhn Mdafisi Beynlxalq Hquq Tkilat
18.
Mlaht Nsibova, Naxvan Demokratiya v QHT-lrin nkiaf Resurs
Mrkzi
19.
Rsul Cfrov, nsan Hquqlar Klubu
20.
Rvn Hacbyli, hquq mdafiisi, jurnalist
21.
Samir Aayeva, hquq mdafiisi, hquqnas
22.
Samir Kazml, hquq mdafiisi
23.
ahvld obanolu, hquq mdafiisi, jurnalist
24.
Zhrab smayl, hquq mdafiisi
104

TKKRLR
Hesabatn hazrlanmasnda yaxndan itirak edn, ilr bard zruri mlumatlar v
hquqi sndlri tqdim edn vkillr sabli Mustafayev, Yaln manov, Cavad
Cavadov, Fariz Namazl, Nemt Krimli, Fxrddin Mehdiyev, Bhruz Bayramov,
Elin Sadqov, Zibeyd Zkriyyyeva, Aqil Layic v hla Hmbtovaya
tkkrmz bildiririk.
Hesabatn z shifsi n karikatura hazrlayan v indi d siyasi mhacir hyat
yaayan karikatura Gndz Aayev tkkr edirik.
Hesabatn ingilis dilin trcmsind itirak edn btn xslr (thlksizlik
baxmndan adlarnn aqlanmasn istmirlr), xsusn hazrda siyasi mhbus hyat
yaayan Fuad hmdliy minntdarlmz atdrrq.
laqlndiricilr:
Rsul Cfrov, nsan Hquqlar Klubu
Tel: (+994) 50 586 35 37, e-mail: resul.j@gmail.com
Skype: jafarrasul
ntiqam liyev, Hquq Maarifiliyi Cmiyyti
Tel: (+994) 50 204 70 10, e-mail: intigamaliyev@yahoo.com
Skype: intigam.aliyev
Qeyd: Snd imzalanmas n aqdr, hesabatla tan olub onu imzalamaqla
qoulmaq istyn qeyri-hkumt tkilatlar (tkilat olaraq) v hquq mdafiilri
(frdi qaydada) yuxarda gstriln vasitlrl laqlndirici il laq saxlaya bilr.
Hesabatla bal istniln tklif v tvsiylr, mracitlr d laqlndiricilr
vasitsil edil bilr.
105

Azərbaycanda Siyasi Məhbuslar Oktyabr 2016

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Azərbaycanda Siyasi Məhbuslar Oktyabr 2016

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLAR

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

Siyastilr, siyasi partiya fallar..............................................................26-34

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

(10) Nurularn ii......................................................................................73-75

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

SYAS MHBUS MEYARLARI

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

bdl bdlmanaf olu bilov

Saxlanma tarixi: 22 noyabr 2013-c il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

.bilov Bak Ar Cinaytlr Mhkmsinin 27 may 2014-c il tarixli qrar il 5

Nicat Nazim olu liyev

Saxlanma tarixi: 21 may 2012-ci il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

leyhin ss verdikdn v nticd, mruzi mandat dayandrldqdan 2 gn sonra,

Seymur Mgl olu Hzi

Saxlanma tarixi: 29 avqust 2014 c il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

Fikrt Frmz olu bibyli (Fikrt Frmzolu)

Saxlanma tarixi: 30 iyun 2016-c il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

Saxland yer: Bak stintaq Tcridxanas

YAP Yeni Azrbaycan Partiyas, hazrda hakim partiyadr

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

hadislrl bal ran slam Respublikasnn Azrbaycandak Sfirliyin mlumat

Araz Faiq olu Quliyev

Saxlanma tarixi: 9 sentyabr 2012-ci il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

yaylan mqallrd dini dmnilik salnmas, ictimai asayiin pozulmas, silah

Rad Aaddin olu Ramazanov

Saxlanma tarixi: 9 may 2013-c il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

ttiham: CM-in 234.4.3-c (sat mqsdi il qanunsuz olaraq narkotik vasitlri v

Tofiq Xasay olu Hsnli

Saxlanma tarixi: 12 oktyabr 2015-ci il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

T. Hsnli T.Hsnli Lnkran Ar Cinaytlr Mhkmsinin 22 avqust 2016-c il

Saday sd olu krli

Saxlanma tarixi: 23 dekabr 2015-ci il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

dvlti n lham liyevi alternativsiz lider grrlrs, Azrbaycanda din, elm,

liabbas Fxrddin olu Rstmov

Saxlanma tarixi: 28 iyun 2014-c il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

.Rstmov hbsindn nc vicdan mhbusu Anar Mmmdlinin (Sekilrin

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

hakimiyytin azad v daltli ssverm yolu il demokratik kild dyimsi;

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

etmli olduu halda, istintaq bu tlb ml etmyib. Hr gnc ilk izahatlarnda

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

lkin Bakir olu Rstmzad

Saxlanma tarixi: 17 may 2013-c il

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

12 yanvar v 10 mart 2013-c il tarixlrind Azrbaycan Ordusundak zbanalq v

(2) Eks-Prezident Heydr liyevin heyklin ar yazan gnclr

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

Nrimanov Polis darsinin mvqqti saxlanma yerind Qiyas brahimovun polis

AZRBAYCANDA SYAS MHBUSLARIN SYAHISI / HESABAT

Qiyas Hsn olu brahimov

Saxlanma tarixi: 10 may 2016-c il

Bayram Frman olu Mmmdov