You are on page 1of 99

AzizNesinAntDikilenSinek

Bu kitaptaki yklerden bazlar daha nce u kitaplarda kmtr:


Kylerin En yisi Do Gneim Do Kar Baba Aziz Dededen Masallar
AntDikilenSinekindahancebasmyaplmtr.
AzizNesin,Trkiyedevebakalkelerdeyaymlanacakkitaplarnn,
sahnelenecekoyunlarnn,filmealnacakeserlerininivedradyove
televizyonlarda temsil ve yaynlarndan elde edilecek telif haklarn
tmyle NESN VAKFIna balamtr. NESN VAKFInm amac vakfn
yurduna her yl alnacak drt kimsesiz ve yoksul ocuu, ilkokuldan
balatarak yksek okulu, meslek okulunu bitirinceye yada bir meslek
edininceye dek, her trl gereksinimlerini salayarak barndrmak,
yetitirmektir. NESN VAKFInn senedi gereince, bu vakfn amacna
uygun olmak kouluyla, her dileyen hertrl yardm, katk ve bata
bulunabilir.
Sinekler arasndaki bu olay, o byk kentin, yksek yaplarn ok
skkbulunduubirblgesindegeti.
Oradaokkatlbirkonutvard.Bukonutunenaltkat,okazgne
alan bir evdi. Bu evin yars, yerden aadayd, topraa gmlyd.
Dar sokan iki gecesinde ok yksek yaplar, bu bodrumdaki eve
gnenlarnngirmesiniengellerdi.Buyzdenoevesabahaydnl
gegelir,amaakamkaranlerkendenbasard.
Obodrumkatndakievdekiilikbiraileotururdu:Anne,babave
oul. Anneyle baba, ikisi de ide alyordu. Oul, ortaokula yeni
balamt.

Anlatacamz olayn getii gn, o akam saatinde, anne de, baba


da daha ilerinden dnmemilerdi. Oul da okuldan gelip ders
alm,yorulmutu.
alt ders kitabn masa stnde ak brakp, annesiyle babas
eve dnnceye dek oyun oynamak iin dar kmt. Evde insan
yoktu,amakarasineklervard.
Gnnoakamsaatindedarsaydnlk,eviniiyseyarkaranlkt.
Bilindii gibi karasinekler karanlkta uamazlar. Hava aydnlanncaya
yadabirkyanncayadekolduklaryerdekalrlar.Eviniiyarkaranlk
olduu iin, ierdeki sinekler de uumuyorlard. Yalnz bir gen
karasinek vard, o durmadan dardaki aydnla kmak iin uuyor,
amapencerecamnaarppkalyordu.Amayinedecamnteyanna
gemek iin aba harcyordu. Cama arptka hi ylmyordu. stenci
glbirsinekti.Uupuuppencerecamnaarpyor,camnzerinde
dolayor, oralarn inceliyor, nasl dar kp aydnla
kavuabileceiniaratryordu.
teki sinekler, yal, bilgili, deneyimleri de zengin sineklerdi. Uup
uup boyuna cama arpan gen sinee, Bouna urama,
kamazsn... dediler. Gen sinek, Ama ben, bu karanlk yerde
hapsolup kalamam. Baksanza, teleri aydnlk. Ben de aydnla
gitmekistiyorum...dedi.
Bir yal sinek dedi ki: kide bir arptn eyin ne olduunu
anlayamadn m hl Ona cam denir. Cam, saydamdr. Bir yanndan
teyangrnr.Biryanndanteyangrndiinde,seningibi
gensinekleronuyoksanr,boyunaarparlar.

Gen sinek, yal sineklere u yant verdi: Eskiden camn ne


olduunu bilmiyordum. Ama bam vura vura, kanatlarm arpa
arpa,camnneolduunubenderendim.
Bunu syledikten sonra, yar karanlk odann iinde, havada bika
daireiziphzaldvebirdenokgibiuupyinepencerecamnaarpt.
Yal sineklerden biri ona yle dedi: Camn ne olduunu
biliyorsun, ne diye boyuna cama arpp duruyorsun Nasl olsa cam
delipkamazsn.
Boyerekendinibitireceksin.
Baka sinekler de , o gen sinee, cam delemeyeceini anlatmaya
altlar: Kendine yazk ediyorsun... arpp durma, bir yerin
sakatlanacak.Gel,sendebizimgibi,uralardabeendiinbiryerekon,
ordadinlensabaholanadek.
Gen sinek, yine, Ben, dars aydnlkken bu karanlkta
kalamam...dedi.
Biryalsinekde,Naslolsageceleyinheryerkararncakaranlkta
kalacaksn...dedi.
Gen sinek de, Evet ama, her yer kararnca baka umarmz
kalmaz,dedi,oysaimdidarsaydnlk.
Bunusylediktensonrabelkiyznckezhzlacamaarpt.
Yalsineklerdenozamanadekhikonumayakatlmamolanbiri,
gen sinee, Sana acyorum, dedi, camn te yanma
geemeyeceini bile bile, ne diye kendini cama arpp duruyorsun O

atak, gen sinek, Ama umudum var, dedi, benimkisi bir umut...
Darsaydnlkkaldkabendebuumutsnmez.
Amacamntesinegeemezsin.Buolanaksz.
Biliyorum,geilmez...Amayabiryolunubulupgeersem...
oksinirlenenbiryalsinek,Geilmez,aptal!diyebard.Gen
sinek,yleyseknaslgeiyorcamdandiyesordu.Oyalsinek,
Sersem, sen bir sineksin, k deilsin ki... Yoksa kendini k m
sanyorsun,budala!diyebard.
Baka birok bilmi sinek de, Ik camdan geer ama, ses
gemez...dedi.Gensinekyinedirendi:Varsnolsun...Benyinede
aydnlagitmeyideneyeceim.
Bunuhavadasylediktensonra,camaylehzlaarptki,arpmann
etkisiyle pencerenin alt pervazna dt. Orada incecik ayaklaryla,
gvdesinemasajyaparak,kanatlarndzelterek,kendisinitedavietti.
Sonrautu,utu,yinehzlacamaarpt.
Biryalsinek,Sonkezsanasylyorum,dedi,darkamazsn.
Boubounakendinizedeleme,incitme...
Gensinek,Sankisiz,aydnlakmakiinuramyorsunuzdane
yapyorsunuz Hi... Konduunuz yerlerde pinekleyip duruyorsunuz.
Ben sizin gibi pinekleyeceime,hi olmazsa bir k aramak iin
umutla rpmyorum. Pineklemekten ok daha iyidir benim yaptm.
Karmaynbana...
Yalsinekler,budikbal,szanlamazgensineetvermekten
vazgetiler.nk,nesyleseleranlamayacaktbukalnkafalsinek...

Onlardan kimisi, bu gen sinein aptal, kimisi de deli olduununu


dnyordu. Varsn ban arpp dursundu sert cama... Nasl olsa
biraz sonra dars da kararacak, konduu yerde sabah aydnln
bekleyecektiumakiin...
Gen, atak ve umutlu sinek, durmadan camn tesindeki aydnla
varmann bir yolunu aramaktayd. Hi ylmyor, umutsuzlua
kaplmyordu.Birara,buevinocuununazncedersaltmasaya
kondu.
ocuun ders alt kitab ak duruyordu. Gen sinek, her eyi
renmeyeokmeraklolduuiin,okumasnrenmiti.Akduran
sayfay okumaya balad. Kitabn o sayfasnda k anlatlyor, k
stnebilgiveriliyordu.Amabubilgi,oldukaelencelianlatlyordu.
rnein yle bir blm vard o sayfada: Bir kedinin kuyruuna
teneke balansa, kedi kuyruuna bal tenekenin grltsnden
korkarak, o grltden kurtulmak iin hzla koup kamaya balar.
Bylebirkedinin,arptpencerecamnkrmadancamnteyanna
gemesi iin ne yapmas gerekir O sayfada bu sorunun yant da
vard.yleydi:Kedi,hzlakoakoa,hz,khznaularsa,ozaman
cam krmadan, camn te yanma geebilir. nk, k saniyede
yzbin kilometre hzla gittiinden, camn bir yanndan te yanna
geebilir.Amabirkedinin,camkrmadan,arptcamnteyanma.1
.1.
IIgemesiolanakszdr.nkkedi,kkadarhzlkoamaz.Bu,bir
varsaymdr. Gen sinek, bu ilgin bilgiyi renince ok sevindi.
Demek,khzkadarhzluabilirse,camnteyannageebilecekti.
Bukezbudenemeyegiriti.

Uuhznartrabilmekiin,gerilere,takarduvaragidiyor,ordan
hz alarak uuyor, kendini cama vuruyordu. Camn te yanna
geemeyince, hznn yetmediini anlyordu. Bu kez daha da hzl
arpyordu.
Buhzlarpokdenedi.Biruuunda,odenliokhzalmtveo
denli sert arpmt ki, camn stnde yamyass kalmt. Btn
gvdesi ezilmi, derisi paralanp delinmiti. Kanlar salmt camn
stne.Gensinek,sonundalmtite...
Odadaki sinekler, gen sinein lsnn evresinde toplandlar.
Alamayabaladlar.Ognedek,pekoksineinldngrmler,
ama hibirine bu gen sinee olduu kadar zlmemiler, hibiri iin
gzyadkmemilerdi.Bugensinekbakayd.
Sinekler, gen sinein ls banda nutuklar ekmeye baladlar.
zet olarak yle diyorlard: O, sineklerin ncsdr, hepimiz iin
kyoluaryordu.
O,birumutsimgesiydi.Hepimizeumutalyordu.
Nebykzveri!Bizleriincannverdi...
Enolanakszbile,olanaklklmakiinld.
Senihibirzamanunutmayacaz...
Sen, biz sineklerin tarihine altn sayfaya geeceksin ve senin
savamntarihealtnharflerleyazlacak.
Sinekler alyorlar, gen sinein ls banda sayg duruunda
duruyorlard.

Ordaki sineklerin en yals ve en bilgilisi, Bu kahraman sinein


cam stndeki ls, onun bir ant olarak burda kalsn. nk o,
aydnlakmakiincannverdi...dedi.
Bakabirsinekde,camdakisineklsnnantolarakkalmasnok
beendi, nk az sonra sinek yapt camda kuruyup kalacak ve
gzelbirantolacakt.
Enyalsinek,Oburdasonsuzadekyaayacak,onusineklerhibir
zamanunutmayacaklar...dedi.
Dars da artk kararmt, gece olmutu. Bu yzden sinekler
olduklaryerdekaldlar.Birazsonra,iindendnenanne,odayagirdi.
Odann lambasn yakt. Sonra pencerenin perdesini kapamaya
gidince,camdakisineklsngrd.Birtemizlikbeziyleorasnsildi.
Camdasineinlsdekalmamt.
Yalsinekhaklyd.Gensineinantsonsuzadekkalmt.nk,
sonsuz denilen ey de, yaratklara gre snrldr. Kelebek iin sonsuz
saatse, insan iin otuzbin yldr, bir sinek iinse olsun olsun da
birkasaatolsun...
Ant dikilen gen sinek, sineklerin tarihine bir kahraman olarak
geti.Amakimisineklerdeonun,olanakszdenemeyzndenld
iin,biraptal,yadadeliolduunuhlsylemektedirler.
Hangisi doruydu Buna sinekler kendileri, anlaylarna gre karar
verdiler. Bugn hl, camlara arpp te yandaki aydnla ulamak
iin aba harcayan, bu uurda canveren sinekler de vardr, bunun
aptallk olduunu dnp konduklar o karanlk yerde pinekleyen
sinekler de vardr. Hangisinin yolunu semek gerektiini, her sinek

kendisi bilir. Ama u da bir gerek ki, sineklerin tarihi, karanlkta


pinekledii iin hibir sinein antnn dikilmi olduunu
yazmamaktadr.
BRBRLERNKISKANANTAITLARBuolaybykbirkenttegeti.O
kentinokbykbirgarvard.Ogardabirokdemiryolubirleiyordu.
Durmadangaratirenlergelir,gardantirenlerkalkard.
Gar,denizkysnayaknd.Denizkysndavapuriskelesivard.
Garla iskele arasndaki geni alanda, otobslerin, troleybslerin,
tramvaylarn, otomobillerin, kamyonlarn ayr ayr duraklar vard.
Orda hemen hemen her tr tat ve binit bulunuyordu. Birbirlerine
yakn olduu iin tanyorlard. Aralarnda konuurlard. Otobs
durana gelen otobslerle, taksi durandaki otomobiller ok iyi
arkadatlar.Bignotobslerdenbiri,birotomobileylededi:u
tirenlerin ii ne denli kolay... Hem kolay, hem de rahat. Tekerlekleri,
raylarn zerinde kayarak dnyor. Hep ayn yoldan gidip geliyorlar.
Hibirzamanyollarndeitirmezler.Yaamlarizlenceiindegeiyor.
Dahayolakmadan,hangiyoldangidipdneceklerinibilirler.Negzel
deil mi Bu szlerinden, otobsn tireni kskand belli oluyordu.
Otomobil,tireniotobstendeokkskanyordu.
ok doru,dedi,tirenler ansl tatlar... Bizim gibi deil, Hele
benim ne zaman, nereye gideceim hi belli olmaz. Bu dzensiz
yaamdanbktm.
ncecik bir ses araya girdi. O ince ses, otobse yle diyordu:
Sayn otobs, niin yakndnz anlamyorum. Hi olmasza belli bir
tarifeye gre kalkyorsunuz, o tarifeye gre belli yollardan gidip

geliyorsunuz, belirli duraklarda duruyorsunuz. Ama benim hangi


yollardan gideceim,ne zaman gidip ne zaman, nerede duracam
hibelliolmazstmebineninisteinebal...
Bu incecik ses, duraa braklm bir bisikletten geliyordu. Belli ki
bisikletde,tarifesivardiyeotobskskanmaktayd.
Bu kez kaln bir ses girdi araya. O kaln ses, otobse yle dedi:
okdorusylyorbisiklet.Benimdehibirzamantarifemolmad.Bu
dzensizyaamekilmiyor.ofr,beniistediizamansrer,istedii
yoldangtrr,istediiyerdedurdurur.
Bu kaln ses, duraktaki bir kamyondan geliyordu. Kamyonun da,
otobs kskand belliydi. Kamyon yle ekledi: Ne gzel eydir
tarifesi olmak... Tarifesi olanlar bizim acmz anlayamazlar. Btn
yaammdahitarifemolmad.Bundansonraolacadayok...
Bisiklet, o incecik sesiyle, Bir tarifem olmasn hep zlemiimdir.
Belli zamanda kalkmak, belli zamanlarda belirli yerlere gitmek belirli
yollardan...Negzeleydzenlibiryaam...
Otomobilde,inceseslibisikletle,kalnseslikamyonudorulad:
Otobsler bizlere greok iyibir yaam
sryorlar.Nemutluotobslere...Tarife,dzen demektir. Benim hibir
zaman dzenli bir yaamm olmad. Gece yarlan, hatta sabaha kar
bile ofr beni altrr, srer.Oysa otobslerin yaam bir izlence
iindegeer.
Otomobilin de, bisiklet ve kamyon gibi, tarifesi var diye otobs
kskand belliydi. Otobs, bu ne u yant verdi: Evet,
belediyenin yapt tarifeye gre yaadm dorudur. Ama hep ayn

yoldangidipgelsembile,ofrbeni,yolunbiroyanna,birbuyanna
srebilir.Sonrayoltkannca,benitarifedbiryerdedurdurabilir.
Oysa tirenler yle mi Tirenin tekerlekleri, raylarn zerindedir.
Raydan bir santim bile ayrlmadan yaamn srdrr. Sonra duraa
gidinceyedekhibiryerdedurmaz.
Otobsn de tireni kskand anlalyordu. Bu szlerine kar
otomobil,otobseylededi:Olsun,hiolmazsaseninbirtarifen
varyine...Bizimodayokya...
Otobsdeylededi:Yaammdahibirzamantirengibidzenli
olamadm, hi olmazsa troleybsler gibi olsaydm... Tirenler nasl
raylarndan ayrlamazlarsa, troleybsler de, elektrik akm aldklar
elektrik telinden ayrlmazlar. Belli yoldan gidip geldikleri, elektrik
telindenayrlmadklar,dzenliyaadklariin,troleybslerkimbilirne
mutludurlar...
Sertbirses,Yanlyorsun...dedi.
Bu ses, duraktaki bir troleybsten geliyordu. yle diyordu onlara:
Tarife dediiniz ey, ok canskcdr. Elektrik telinden kl pay
ayrlamazsn.Otobsndetarifesivarama,hiolmazsayolunbirsa,
bir sol yanna gidebilir. Yol tkannca geliigzel yerde durabilir. Oysa
benim hibir zgrlm yok. Tarifeyle yaamay siz gzel biey
sanyorsunuz.zlenceymi!Yerindibinebatsnizlence...
Hangisaatte,nerdeolacan,nerelerdeduracanbitirmisin...Bir
gn,ikigndeilkibu,btnyaamboyuekilmiyor.Hiolmazsa,
aylk, yllk izin verselerdi de, bal olduum telden kurtulup ben de

istediim zaman, istediim yerlerde gnlmce gezebilseydim, tpk


otomobilgibi,bisiklet,kamyongibi...Hizgrlmyokbenim...
Bu szlerinden troleybsn de otomobili, bisikleti, kamyonu, hatta
otobsbilekskandanlalyordu.
Heceleriuzatauzatakonuanbiriszekart.Bu,gardakibirtirendi.
Konuurken heceleri, vagonlarnn saysna gre uzatyordu.
Oradakilereylededi:Troleybsdorusylyor.Bellizamanlarda
hep belirli ileri yapmann ne denli canskc olduunu kimse biz
tirenler kadar bilemez. Yaamaktan bktm. Tekerleklerimle bal
olduum u raylardan biraz olsun ayrlp, ayrlara, dalara, uzak
ovalara gitmek, oralarda neler olduunu gezip grmek isterim...
Oralarn merak ediyorum. Ama hibir zgrlm yok, raylarn
belirledii yollardan baka yere gidemem ve tarifenin belirledii
zamandan baka zamanlarda hibir istediimi yapamam...
zgrlm kazanabilmek iin canm vermeye bile razym.
Troleybsn de tarifesi var, o da elektrik teline bal ama, yine de
benden iyi onun durumu. Hi olmazsa, elektrik telinin sana soluna
birazck da olsa alabilir. Ama ben tekerleklerimi, bir santim bile
raylardanayramam.
Tirenin,saltotomobili,kamyonu,bisikleti,otobsdeil,troleybs
bilekskandbuszlerindenapakbellioluyordu.
Gcrtl bir ses konumaya katld. Bu, duraktaki bir tramvayd.
Tekerleklerininraylardakardogcrtlsesiyle,tireneylededi:
Batansonadorusylyorsunuz.Amasayntiren,banagresiz,yine
de ok ansl saylrsnz. Benden ok daha zgrsnz. Ben de sizin
gibi,tekerleklerimiraydanbirsantimbileayramam.Bellibirtarifeye

gre yaamak zorundaym. te bu canskc yaama, kimileri dzen


diyorlar. zgrlk olmaynca ben ne yapaym dzeni... Ben de sizin
gibi,raylarndeliolduuyollarndndanelerolduunuokmerak
ediyorum. Bam alp kentin iine dalmak, pazar yerlerini, sokaklar
gezmekistiyorum.Amaolanaksz.
Tiren, Sizi ok iyi anlyorum. Ama neden ben sizden ok daha
ansloluyormuum,aklarmsnzdedi.
Tramvayogcrtlsesiyleyantverdi:Sizkendiyaamnzdanbo
yereyaknyorsunuz.nksizhiolmazsa,kentlerdenkentlereuzun
yollarboyuncagidebiliyorsunuz.YabenKentinbelliduraklararasnda
yaamak zorundaym. Hergn ksa aralkl ayn duraklar arasnda
gitgel...Necanskcbiryaam...nann,zamanzaman,neolursaolsun
deyip,raylarmdankpkentiniineyrmekistiyorum.
Buszlerindenanlaldnagretramvay,hemotomobili,bisikleti,
kamyonu,otobs,hemdetirenikskanyordu.
skeleye yanam olan vapurun dd tt. Otobs, En ansl
tat, vapurlar... dedi. Tiren, Niin diye sordu. Otobs, nk,
dedi,vapurlarnyaamhemdzenli,hemdezgrlklerivar.Bellibir
tarifeye gre gidip geldiklerine gre, yaamlar bir izlence iinde
geiyor.Denizdeolduklariindezgrlklerivar.
Kamyon, Doru, dedi, deniz yumuack biey... Oysa bizim
tabanmzdasertyervar.Vapurlar,yumuackvekaygansuyuniinde
istediklerigibidevinebilirler...
Bu konumalarndan, kara tatlarnn vapurlar kskandklar ortaya
kmt.

skeledeki vapur, onlara u yant verdi: Hepiniz yanlyorsunuz.


Sizinbastnzyersert,sizlersalambiryerebasyorsunuz.Negvenli
bieydirsalamyerebasmak.Hibirzaman,tekerleklerinizinaltndaki
yerinoynamayacan,kmldamayacanbiliyorsunuz.Oysabenyle
miyim..Bensuyunstndeduruyorum.Su,gvencelideil.Durmadan
oynar, kmldar, devinir, dalgalanr ve hep beni sallar... Kimileyin de
alkalaya alkalaya canm karr. Ne denli ansl olduunuzu hi
bilmiyorsunuzsiz...
Vapurun,btnkaratatlarnkskandanlalyordu.
Osrada,gktengelenbirgrltduyuldu.Bubiruakt.Uaktam
stlerindengemekteydi.
Tiren, En iyisi uak olmakm, dedi, ne ansl bir binit...
Alabildiinezgr...
Kamyon,Evet,dedi,alabildiinezgr,steliktarifesidevar.Yani
hemzgr,hemdzenliyayor...
Kara ve deniz tatlarnn, ua kskandklar anlalyordu. Onlarn
konumalarn duyan uak, yukardan yle seslendi:
okyanlyorsunuz.Evet,denizoynaktr,kaypaktr,amanedeolsayine
de havadan ok daha gvencelidir. Bir vapur, denizde almadan da
durabilir, batmaz. Oysa ben motorlarm almadan, havada
duramam. Bu gvencesiz yaamdan bktm. Zaman zaman, yerde,
tekerleklerim stnde komak, havaalanndan kente varmak,
oralarngrmekisterim.Btnyaammboyuncahereyiyukardan,
kubak gryorum. Hibieyi yanndan gremedim. Ah, bir otobs,
yadabirkamyonolsaydm...Birbisikletbileolmayarazydm...Gnn
birinde, havaalanndan alp bam gideceim yapacam bu delilii...

Havada umak, zgrlk m sanyorsunuz Ben de tarifelere uygun


umakzorundaymhemdefrtnalaragsgererek...
Anlalan uak, hem kara, hem de deniz tat ve binitlerini
kskanyordu.Tatlarvebinitleriindebirbirlerinikskanmayanyoktu.
Kimidzenlibiryaam,izlenceistiyordu.Kimisitarifelerinbasksndan
bkm, zgrlk istiyordu. Kimisi gvence aryordu. Kimisi de, merak
ettii yerlere gidebilmek isteindeydi. Uak, her eye kubak
bakmaktanbkmt.
Ksacas, tramvay otobs, otobs tireni, tiren kamyonu, kamyon
troleybs, troleybs vapuru, vapur ua, yani hepsi birbirini
kskanmaktayd.
Btn bu tatlar ve binitler, istekleri gerekleemedii iin yle
bunaldlar ki, gnn birinde zledikleri yaama kavumak iin karar
verdiler. Tiren, rayndan kp merak ettii baka yerlere gidecekti.
Bisikletle otomobil, tramvay raylarna tekerleklerini oturtup dzenli
yaayacaklard. Kamyon, tirenin raylarndan gitmek istiyordu.
Tramvay,sertyerebasmaktanbkm,denizdezgrolacakt.Vapur,
gvenceli bir yaam iin artk karada gitmek istiyordu. Uak,
havaalanna inince, bir otobs gibi alp ban gidecek, kentin iine
dalacakt...
Btnbutatlarvebinitler,yaamlarboyuzledikleribuisteklerini
gerekletirmeye giritiler. Sonu ne oldu Raylarndan kp uzaklar
grmek isteyen tiren hemen devrildi. Uak, alp ban gidince,
kanatlar duvarlara arpt iin bozuldu. Bisiklet, tramvay rayna
tekerleklerini oturtmak isteyen kamyonun altnda kald. Karada
gvence arayan vapur, kuma oturdu, burnu bir kayaya arpt.

Tramvay, raylarndan kmaya kalmadan devrildi. Elektrik telinden


ayrlan troleybs, yrmeye gc olmad iin olduu yerde kala
kald.Otomobil,uakgibiumakiinbikakezzpladysada,biraaca
toslamaktanbakabieyyapamad.Vapurgibihemtarifeli,hemzgr
olmak isteyen otobs, kendini rhtmdan aa denize attysa da,
hemensularagmldiinyzemedi.
Tatlarnvebinitlerinhibiri,kendilerindenbakabieyolamadlar.
Bu olaydan sonra tat ve binit tarihileri, tarih kitaplarna unu
yazdlar: Hangi tat ve binit, kendisinden baka bir tat ve binit
olmaya zenirse, kendisi olarak bile kalamayaca iin, hibiey
olamaz. BYK KOYUN MPARATORLUU Tarihin bir dneminde,
kurtlara av alan kalmamt. nk, hayvanlarn kral saylan aslan,
kaplan,parsyb.gibiglveyrtchayvanlar,dnyannavalanlarn
kendi aralarnda blmlerdi. Kurtlara, avlanacaklar alan
brakmamlard.Hernedenlikurtlardayrtchayvanlarsada,aslan,
kaplan,parsdenligldeildiler.
Buyzden kurtlar, aslanlarn, kaplanlarn egemen olduklar alanlara
giremiyor,oralardaavlanamyorlard.
Byleoluncadageimskntsekiyor,abilekalyorlard.Kurtlarn,
buskntldurumlarnabirumarbulmalargerekiyordu.Bununiinde
kurtlarbykbirkurultaydzenlediler.Bukurultayda,naslbirumar
bulacaklar konusunda, aralarnda konuup grtler, tarttlar.
Sonunda, kendi bilginlerine danmaya karar verdiler. Yal bir kurt
bilgin,kurtlarnkurultaynagelerekylekonutu:oksevgilikurt
kardelerim, etrlerim! Aslan, kaplan ve benzeri hayvanlar

smrgecidirler.Bubyksmrgeciler,dnyannnenverimliyaam
alanlarnkendilerineayrmlardr.Dnyayaegemenolmulardr.
Biz kurtlara yer brakmamlardr.
istiyoruz.Amaboyaamalankalmamtr.

Bizler

deyaamalan

Oysabizkurtlardayrtcgl,stelikdeakllyz.
Yalkurtbilgin,sznnburasndabirazckdurdu.Oksrereksesini
ayarladktan sonra u neride bulundu: Deerli kurt kardelerim,
sevgili trdelerim! HepbirdenKurtlar,hepsindenstndr!diye
barmamzneriyorum.
Bu neriyi, kurultaydaki kurtlar benimsediler. Yalnz o gn deil, o
gnden sonra da her zaman, her yerde kez stste ve hep bir
azdan yle barmaya baladlar: Kurtlar, kurtlar, hepsinden
stn! Kurtlar, kurtlar, hepsinden stn! Kurtlar, kurtlar, hepsinden
stn!Busz,kurttoplumundabirsavszoldu.
Yal kurt bilgin, sonra konumasn yle srdrd: Bizim de
smrgelerimizolmaldr.Bununiinnerimudur:KoyunlarByk
Koyun mparatorluu kurmaya kandralm. Koyunlar, Byk Koyun
mparatorluu kurmak iin bir alanda toplannca, o alan evirir,
koyunlarkuatrz.Karnmzacktka,doyuncayadekkoyunlaryeriz.
I Bu neri, kurtlar kurultaynda benimsendi. Bunun zerine, bu
neriyi gerekletirmek iin, kurt bilginlerden bir kurul topland. Bu
kurulda,nerininnasluygulanacagrld.
Bir kurt bilgin yle dedi: Her eyden nce, onlar rahata
yiyebilmemiziin,koyunlarbirarayatoplamamzgerekir.

Baka bir kurt bilgin de, ok doru, dedi, btn canllar gibi,
koyunlar da ancak bir tehlike karsnda kalnca bir araya gelir,
toplanrlar.Bununiin,birtehlikeuydurmalyz.Koyunlar,tehlikede
olduklarna inandrmalyz. rnein bu tehlike Galapintop olabilir...
dedi.
Dinleyenkurtlar,Galapintoptehlikesininneolduunusordular.
Kurt bilgin, byle bieyin olmadn, uydurduunu, syledi.
Gerekte var olmayan bir tehlike, var olan tehlikeden ok daha
korkunolarakanlatlabilirdi.nk,varolanbieyazyadaokbilinir,
amavarolmayanbieybilinmez.
Kurtlar, koyunlara Galapintop tehlikesi karsnda olduklarn
anlatacaklard. Bu amansz tehlikeye kar, kurtlarn her zaman, her
yerdekoyunlardestekleyecekleriniaklayacaklard.
Bu neri oybirliiyle benimsendi. Sonra baka bir kurt bilgin yle
konutu:Koyunlarbirletirmek,birarayatoplamakiin,bykbir
tehlikekarsndaolduklarnonlaraanlatarakkoyunlarkandrmakok
yerindedir. Ancak yeterli deildir. Ayrca onlar ok byk amal bir
lkye inandrmakgerekir. Bulk,hibirzaman gerekleemeyecek
uzakbirhayal,tatlbirdolmaldr.
Bunlar syleyen kurda, br kurtlar sordular: Nasl bir lk
alamalyz koyunlara ki, gerekletireceklerini sanarak o hayalin
arkasndansrsrgitsinlerBilginkurtbusoruyuyleyantlad:
OnlaraBykKoyunmparatorluugerektiinianlatrz.Bulknn
adKoyunculuklksolur.

Bu kurulda alnan karardan sonra, bu kararlarn uygulanmasna


geildi. Kurtlar, koyunlar arasndan en karclar, en bencilleri ve en
aptallar bulmulard. Onlar, kendilerine yanda yapmlard. Kurt
yanlsolankoyunlara,rvetolarak,engzelotlaklar,geniayrlar
gsteriyorlard. te bylece koyunlar arasnda Koyunculuk akm
yaylmayabalad.Koyunculukakmnnkitaplaryazlyordu.Okitapta
yle eyler yazlyd: Biz koyunlar, btn br hayvanlardan
stnz. Aslann, kaplann tylerinden bile iplik yaplmazken, bizim
tylerimizden iplik yaplr. Hatta bizim dkmz bile yararldr, gbre
olarak kullanlr. Ama aslann, kaplann dks, bu gzel dnyay
pisletmekten baka neye yarar Biz koyunlar stnz. yleyse bir
Byk Koyun mparatorluu kurmalyz. Bu Byk Koyun
Imparatorluunu kurmak iin de koyunculuk lks odanda
birlemeliyiz. Dmanmza kar birlik olmalyz. Kahrolsun
Galapintop... Byk Koyun mparatorluukuracaz. Btn ormanlar,
geniayrlar,sonsuzimenlerbizkoyunlarnolacak.
Galapintopunbanezeceiz.Kurtlar,budncelerindekoyunlar
destekliyor, onlara yardm ediyorlard. Bu yardm ve destekleme I
karsndakimikoyunlarylednmeyebalamlard:Biz,kurtlar
ne denli yanl tanyormuuz... Oysa kurtlar, ne denli iyiliksever, ne
denliyardmseverhayvanlarm.Kurtlar,bizimdostlarmzdr.Kurtlar
daha deneyimli, daha bilgili, hem de daha rgt olduklar iin,
koyunlara uzmanlar gnderi yorlard. Bu kurt uzmanlar, koyunlara
tlerveriyor,salklardabulunuyor,yolyntemgsteriyordu.
Kurtlar,buuzmanlarnndnda,koyunlarnarasnakendicasuslarn
da gndermeye balamlard. Bu casuslar, koyun postuna brnm
kurtlard. ok iyi eitildikleri iin, tpk koyun gibi meliyorlard.

Koyunlar,bucasuslarkendilerigibikoyunsanmlard.Bucasuslarher
sze Her zamandan daha ok birlik ve beraberlie muhta
olduumuzbudnemdediyebalayarak,koyunlarbirlie,biraraya
toplanmayaaryorlard.
Koyunlar arasnda yaylan Byk Koyun mparatorluu lks, bir
koyun srsnden br koyun srlerine durmadan yaylyordu.
Btn koyun srlerindeki koyunlar, dmanlar Galapintopa kar
birlemekistiyorvesnrszimenlerin,sonsuzayrlarn,grotlaklarn
bulunduuoBykKoyunmparatorluunuzlyorlard.Btnkoyun
srleri oraya akn edeceklerdi ve kendilerine engel olmak isteyen
dmanlarGalapintoplaryokedeceklerdi.
Btnkoyunlarbukurtmasalnainanacakdenliaptalsanmakyanl
olur. Akll koyunlar da vard. Bunlar, Galapintop diye bir dman
olmadn,budmantehlikesinikurtlarnuydurduunu,amalarnn
uydurma bir tehlike yaratarak asl tehlikenin kendileri olduunu
gzden gizlemek olduunu syle yerek trdelerini uyarmaya
altlar.Bukadarladayetinmediler.BykKoyunmparatorluunun
bobirhayalolduunudaanlattlar.Ohayalimparatorlukta,bolayr,
gzel imen, gr otlak dlerken, postun da elden gideceini, a
kurtlarayiyecekolacaklarnakladlar.Buuzakgrlkoyunlarnbu
abalar hibir ie yaramad. nk, dman Galapintopa kar
birlemek,biraradaolmak,toplanmak,BykKoyunmparatorluunu
kurmak dncesi ok yaylmt. Bunun tersini dnenlere hain ve
koyundmangzylebaklyordu.BykKoyunmparatorluundaki
ayrlar,imenler,ksouunda,karaltndabilekurumuyordu.Oras
bircennetti,koyuncenneti...

Byk Koyun mparatorluunu kurmak iin almalar gittike


hzland. Ve dman Galapintopu yenmek iin koyunlardan asker
birlikleri oluturuldu. Koyunlar, artk eskisi gibi koyun koyun
yrmyor, kurt kurt yryorlard. Eskisi gibi koyunca melemiyor,
kurtaulumayazeniyorlard.
Bu almalarn sonunda o tarihsel gn gelip att. Srden srye
haberler ulat ve dnyann her yerindeki koyun srleri birlik iinde
olmak, dmanlar Galapintopu yoketmek ve Byk Koyun
mparatorluunu kurmak ve orada toplanmak iin yrye getiler.
Yry ok zor geti. Btn koyunlar, kendilerine kurt uzmanlarn
gsterdii uzun ve ok geni bir koyakta toplandlar. Burada hep bir
azdandurmadanbaryorlard:KahrolsunGalapintop...
Herzamandanokbirlikveberaberliemuhtaolduumuzbyle
birgnde...
Byk Koyun mparatorluunu kuracaz! Btn a kurtlar, o
koyakta toplanm olan koyunlarn evresini kuatmlard. Kurtlar,
koyunlar kolaylkla paralayp, boup yiyorlard. nk artk
koyunlarnneobanlar,nedeonlarkoruyankpeklerivard.
Koyunlar, gerek tehlikenin nerden geldiini, gerek dmann kim
olduunu, nasl aldatldklarn anladlar ama artk i iten gemiti.
Koyunlarn aptall yznden artk kurtlarn da bir yaam alan, bir
smrgesi olmutu. Kurtlarn da egemen olduklar bir yaam alanlar
vard.
Bu yalana kanmayan, bu tuzaa dmeyen kimi akll koyunlar,
orada burada gizlenip saklanmlard. Onlar, koyun trn yeniden

rettiler.Onlardaolmasayd,koyundenilenhayvantr,tmyleyok
olacakt.
Koyunlarn tarihinde, burda anlatlan bu olay yazl olduu halde,
kurtlarn bu kandrmaca oyunu dnyada yine de srmektedir. nk
dnyadabugndegerekkoyunlar,gerekbakayaratklararasnda,ne
yazkki,karclar,aptallarvealaklar,hlvardr.
EEKEEKLN,NSANDANSANLIINIYAPMALIEskiden,bugnk
gibi motorlu aralar yoktu. Otobsler, kamyonlar da yoktu. O
zamanlar tat olarak, kzlerin ektii kanlarla, atlarn ektii
arabalarvard.
Dahadaeskidenatarabalardayoktu.Ozamanlarinsanlar,tatve
binekolarakeekkullanrlard.Eekler,hemyk,heminsantard.
te, eeklerden baka tat ve binek olmayan o eski zamanda, bir
lkedenlbireekeitmenivard.
iftliinde eek retirdi. rettii eekleri, kullanlacaklar ie gre
yetitirirdi. Eek, binek olarak kullanlacaksa, o eee bineklik eitimi
verirdi.Kimieeklerideyktamakiineitirdi.Sonradabueekleri
satard. Eek retmekte, yetitirmekte ve eitmekte ok ustayd.
Buyzden,uzmanolarakheryananyaylmt.
Gnn birinde o lkeye, byk bir sirk gelmiti. Sirkin sahibi, o
lkedenlbireekeitmeniolduunuduydu.Eekeitmeninegidip
yle dedi: Benim sirkimde trl hayvan var aslan, kaplan, fil, ay,
maymun, kpek, daha da pekok... Bu hayvanlar trl gsteriler
yaparlar. Yalnz aralarnda eek yok. Sirkimde eeklerin de olmasn
istiyorum. Bana sirk iin bir eek eitir misin Eek eitmeni sordu:

EeinsirktenaslbirgsteriyapmasnistiyorsunSirksahibiyle
dedi:nsangibikonuanbireekiinsanaistediinparayveririm.
Eek eitmeni byle bir denemeye girieceini syledi. O gnden
sonrada,iftliindekieekleriindenenyeteneklisiniseip,onainsan
gibi konumasn retmeye alt. Gecesini gndzn bu ie verdi.
Sonunda,oeei,insangibikonuturdu.Eek,hereykonuamyordu
ama,drtszckltmcelerisyleyebiliyordu.
Gezginci sirk, ertesi yl, yine o kente geldi. Sirk sahibi, eek
eitmenine gitti. Orada, konuan eei grnce ok sevindi. Eek
eitmenineistediiparaydeyipeeisatnald.
Konuan eein sirkteki gsterisi ok byk ilgi grd. Sirk,
seyircilerle dolup tayordu. Tpk insan gibi konuan eei, seyirciler
cokuncaalklyorlard.
Konuaneekodenlibykilgigrdki,sirksahibi,eekeitmenine
gidip daha baka konuan eekler almak istediini syledi. Bunun
zerineeekeitmeni,dahabakakonuaneekleryetitirdi.Hembu
kez yetitirdikleri, daha uzun tmceler de syleye biliyorlard. Hatta
konferans veren eekler bile yetitirmiti. Sirk sahibi, bu eekleri de
okparadeyereksatnald.
Konuaneeklerodenlibykilgigrmtki,bakasirksahipleri
de, konuan eekler satn almaya baladlar. nsanlar konuan eei
grmeye,onudinlemeyebaylyorlard.
Konuan eekler o denli ok satlyordu ki, nl eek eitmeni,
istekleri karlayamaz oldu. Bu kez, baka eek eitmenleri tredi.
Onlar da konuan eek yetitirmeye baladlar. Biok eek iftlikleri
tredi.

Sirklerde konuan eekleri grenler, bu hayvanlar yle sevdiler ki,


evlerinedebunlardanalmayabaladlar.
Anababalar, baarl ocuklarna armaan olarak konuan eek
veriyorlard. Zenginler, yagn yada dn armaan olarak
birbirlerinekonuaneekvermekteydiler.
lkin ancak zenginler, konuan eek satn alabiliyorlard. Ama
sonralar,konuaneeksalgnyleyaygnlamtki,ortadurumlular,
dahas dargelirliler bile konuan eek satn almaya zendiler. Hemen
hemen herkesin evinde bir yada iki, kimi zengin evlerinde de drt
konuan eek bulunuyordu. Nutuk eken, konferans veren, glmece
fkralar anlatan eekler ok pahalyd. Ama salt bika tmce
konuabileneekleroldukaucuzdu.
O lkede konuan eek ylesine yaygnlamt ki, artk sirklerde
konuan eek gsterileri olaanst saylmyordu. Bu kez, o byk
sirkin sahibi, sirkinde olaanst yeni bir gsteri dnmeye balad.
Yine o byk eek iftliinin sahibine gitti. O nl eek eiticisine
ylededi:Seyircilereeklerinkonumasnaartkaltlar.Bugsteri
tutmuyor. Sen, eeklerin dilinden anlyorsun. Yeni bir olaanst
gsteri bulmalyz. Acaba, bu kez eski yaptmzn tersini yapamaz
msnYani,eeiinsangibikonuturmakyerine,insantpkeekgibi
anrtamazmsnUzmaneekeitmeni,bunadaalacansyledi.
Hemen almaya balad. Uzun abalardan sonra bunu da baard.
Eittii bir insan, tpk tpksna eek gibi anryordu yle ki, gzlerini
kapayponunanrtsndinleyenler,anranninsanolduunukesinlikle
anlayamyorlard.

Sirk sahibi bu kez bu yeni gsteriyle byk paralar kazanmaya


balad.Bugsterideksasredeyayld.
Bakasirklerdeanraninsangsterisinebalamlard.
Sirklerde aslanlarn emberlerden gemesi, kaplanlarn f stnde
yrmesi,fillerinikiayaklarstnekalk,aylarnbirbirlerininstne
klar,eeklerininsangibikonumalar,artkallmgsterilerdi.Bu
gsterilerdensonra,sirkortasnakanbirinsannanrmasyepyenibir
gsteriydiveokalklanyordu.
Olkedebirzamanlarnaslkonuaneekmodaolduysa,bukezde
anran insan moda oldu. Bu moda gittike yaygnlat. Hi kimse bu
moda salgnndan kendini kurtaramad. Ve bunun sonunda o lkede
eeklerinsangibikonumaya,insanlardaeekgibianrmayabalad.
Gel zaman, git zaman, o lkede iler bozulmaya balad. nk,
btn eekler konumaya baladndan, yk tayacak ve binilecek
eekkalmamt.
Konumasnreneneekler,ykveinsantamasnunutmulard.
Konferans veren, nutuk eken eek, artk srtna yk almasn
bilmiyordu.Anraninsanlarda,artkeskiilevleriniyapamyorlard.Bu
yzden lkenin rnleri bir yerden baka bir yere tanamyordu.
rnler tarlalarda ryor, mallar fabrikalarda kalyordu. Bir yerde
budaylarambarlardarrken,bakabiryerdeinsanlarakalyordu.
nk,insangibikonuaneekler,artkeekgibiyktamyorlard.
O lkede yokluk, yoksulluk, ktlk, alk, hastalk balamt. Ne
yapacaklarnardlar.Arayataraya,danptalacaklarbirbilgin
buldular. O bilgine neden bu duruma dtklerini sordular. Bilgin de

onlara yle dedi: Yeryzndeki her varln kendi ilevi vardr.


rnein, insan konuur, eek de yk tar. Yeryzndeki her varln
kendi ilevini yapmas olaan saylr. rnein, insann konumas,
eeindeyktamasolaandr.
Siz, insann ilevini eee, eein ilevini de insana yaptrtmaya
kalktnz.Buysaolaanstlktr.
Olaanstlk salt sirklerde gzeldir. Oysa dnya bir sirk deildir.
Bilgin sustu. Balar nlerinde kendisini dinleyenlere bisre baktktan
sonra ekledi: nsansoyu, konuan insan daha iyi ve doru
konuturabilirse, yk tayan eee daha ok ve daha uzun yk
tatabilirse baarl olur. Sizse olaanstlk merakna kaplp, insan
anrttnz, eei de konuturdunuz. Balar nlerinde bilgini
dinleyenleronasordular:BundansonraneyapmamzgerekirBilgin,
busoruyuyleyantlad:Brakn,insaninsanln,eekdeeekliini
yapsn.Elinizdengeliyorsa,dahadaiyisiniyaptrnonlara.Ognden
sonra o lkede, insanlar insanca konuturmak, eeklere de yk
tatmakiinabagsterdiler.
Anrmaya alan insanlarn yeniden konumaya, konumaya alan
eeklerin de yeniden anrmaya balamalar pek de kolay olmad. O
lkede hl, her varlk kendi ilevini daha iyi yapsn diye
uralmaktadr.
BR KIRIK HEYKEL BAININ UMUDU Bir horozbina tal, bir midye
kabuu,birdemermerdenyaplmbirinsanheykelininkrkba...Bu
, kitaplmn rafnda yan yana duruyor. imdi size bu nn
bandangeenlerianlatacam.

Onlarn servenleri topran iinde, ok derinlerde balamt.


deyerinaltnda,amayanyanadeillerdi.
Horozbina tal en alttayd. Yeryznden on metre derindeydi.
Midye kabuu, onun iki metre stnde ve biraz kuzeyindeydi.
Mermerden yaplm insan heykelinin krk baysa, yeryzne
brlerindendahayaknd.
Horozbinatal,kirelibirkayatabakasnniindegmlkalmt.
Sanki ok hnerli bir kadn eli onu bir tla kayann iine ilemi gibi
duruyordu. Horozbina orda ldkten sonra binlerce yl stne kireli
sular szmt. te bylece horozbinann ls, kireli kayann iine
kalbkmgibiilenipkalmt.
Midye kabuu, horozbina talnn stndeki kum ve akl karm
birtabakanniindeydi.
Midye kabuunun az yukarsnda heykel ba vard. Bu krk heykel
bakillibirtabakayagmlmt.
Yerin altndaki o blgenin en eskisi horozbina talyd. nsanlarn
zamanllerinegreikiyzbinyldanberiburadayd.Midyekabuu,
ondanellibinylsonraorayagelmiti.Orayaensongelenkrkheykel
bayd.
Yeryznnonmetrederinindekikirelikayayagmlhorozbina
talnnyalnzlktancansklyordu.
Zaman bitrl gemek bilmiyordu. nk insansoyunun zaman
lsyle ikiyzbin yldanberi kireli kayann iinde talap kalmt.
Kmldamyordu.Hibirbekledii,umduuyoktu.kiyzbinylnceleri,

iinde yzd, beslenip yaad o deniz kysn anmsyordu. O


gzelimgnelignlerianmsaypileniyordu.
kiyzbin yl ncesinin bir yaz sca lesiydi. Mutluca yzp
yaad o deniz kys birden allakbullak olmutu. Yerin alt stne,
st altna gelmiti. Karalar denizlere yrm, denizler yerin dibine
akmt.
Zavall horozbina bu olaanst kargaa iinde kendini yitirmiti.
Sonra kendini scak bir hamurun iinde bulmutu. Bu scak hamur
gittike souyarak sertlemi, kayalamt. Onbinlerce yl bu kaya
atlaklarndan szan kireli sular, horozbinann kabuunu, iskeletini
tallatrmt. Sonunda horozbina, bir. kabartma ve kertme gibi,
kayanniineilenipkalmt.Horozbinataliingelecekyoktu,yalnz
gemivard.Amaogemiednmesideolanakszd.Buyzdenumut
nedirbilmiyordu.Karamsard.
Midye kabuuna gelince... Bilindii gibi midye, sert kabuklu
yumuakalardan bir deniz hayvandr. Yass solungal. O da, yine
insansoyunun zaman lsyle, bundan yzellibin yl nce lk bir
deniz kysndaki bycek bir kayann yosunlu dibine yapm, orda
yayordu. Yalnz deildi orda. rili ufakl, yal gen, biok midyeyle
birlikteydi.Dibineyaptoyosunlukayannolduudenizkysnabir
dere akmaktayd. lkyaz gnlerinde o derenin suyu bollar, ak
hzlanrd. Aralarndan getii dalarn, ovalarn talarn srklyor,
onlar denize tayordu. Akt deniz kysna kumlar, akllar
yyordu.tebylebyle,sznettiimizmidyenin,dibineyapt
yosunlu kaya, kum ve akl ynlaryla kaplanmt. Ordan deniz
ekilmiti. Midye de, br irili ufakl midyelerle birlikte kumlarn,

akllarn arasna skp kalmt. Artk solunamyor, beslenemiyordu.


nk deniz yoktu. Binlerce yl orda kumlar arasnda kald. Sonra bir
gece yer yerinden oynad. Karalar denize akt, deniz karalara kotu.
Sanki doa kudurmutu. Dalar ykld, denizler tap bulutlara
ykseldi.Bukargaalkiindemidyekendiniyerindibindebuldu.Ama
iki kabuklu midyenin bir kabuu yitmi, tek kabuu kalmt. Binlerce
yl yi ten teki kabuunun zlemini duydu. Baka hibir midye
grmedi.Onlarcabinyloaklvekumarasndaskmolarakkald.
Talarakllarvekumlararasndandemirlisularszyordu.Binlerceyl
szan bu demirli sular, kumlan ve akllar birletirdi.Bylekumta
oldu.Tek kabuklu midye, o kumtann iine gml kald. Umut
denileneyihibilmiyordu.nkgeleceiyoktu.
Ama ok eski bir gemii vard. Gemiini anp anp ileniyordu.
Geleceiolmad,umudunneolduunubilmediiiindekaramsard.
Yaoinsanheykelindenkrlmba...Horozbinatalnavetekkabuk
kalm midyeye gre, krk heykel ba ok kkt, daha ocuk
saylrd.nk,horozbinatalikiyzbin,tekkabuklumidyeyzellibin
yandayd.
Onlaragrebeyzyllkbirheykelbaelbetdahaocuksaylrd.
Zamannn ok nl bir heykelcisi, byk bir dnrn heykelini
yapmt. Bu heykel, kentin geni bir alanndaki bir ykselti stne
dikilmiti. Gnlerden bir gn yle korkun bir deprem oldu ki btn
yeryzsalland.Hereyinyerideiti.sttekileraltageti,alttakiler
ste kt. Bu karmakarklk iinde heykel ykld. Para para oldu.
Krlanheykelba,kendiniyeryznnaltnda,topraniindebuldu.
Killi bir tabakann arasna skp kald. Dnr heykelinin krk ba,

bu derin yerde, bakalarnn da gml olabileceini dnd. Kendi


diliyle barmaya balad: Heeey! Hibiey yok mu oralarda beni
duyan Bana yant verin! Bu heykel ba gnlerce, haftalarca, aylarca,
yllarca hep byle bard. Hibir yant alamyordu. Ama o umudunu
yitirmedi. Yeryznn altnda, kum, toprak, akl, ta ve kayalarn
arasndansesiletimikolayolmuyordu.Yerinaltndasesinbirmetrelik
yolalabilmesiiinaylargeiyordu.nk,tantoprantitreimiazd.
Heykel bann szn, altndaki midye kabuu on ylda, daha
derindeki horozbina tal da yirmi ylda duyabiliyordu. Sonunda sesi
duyan horozbina talyla, tek midye kabuu yant verdiler: Sesini
duyuyoruz...AmasennesinBusoruheykelbanakrkyldaulaabildi.
Heykel ba kendisini ve bandan geenleri, nasl yerin dibine
gmldnanlatt.Sonraonlarasordu:SiznesinizHorozbinayla
midyekabuudakendilerini,gemilerini,yaamyklerinianlattlar.
te byle byle konumaya baladlar. Krk heykel ba onlara,
kendisiniinsannyaptnanlatyordu.
Horozbina talyla midye kabuu ise insann ne olduunu
bilmiyorlard, nk iinde yaadklar yzelli ikiyzbin yl ncesinde
dnyada insan yoktu. te buyzden meraka kaplarak krk heykel
banaboyunasoruyorlard.
Krk heykel ba anlatyordu: nsan yaratcdr, insan yapcdr,
insankurucudur...
Horozbina tal, midye kabuu, heykel ba yerin altnda
birbirlerinden olduka uzaktlar ama, yine de tan oldular. de,
yeryzn, denizi, sular, gnei, havay, yeli, renkleri zlyordu.
Doann srekli deiimini, eylemi, edimi, devinmeyi zlyorlard:

Gneindouunu,batn,denizingelgitlerini,arpaarpadalgalarn
kayalar paralayn... Horozbina tal ikiyzbin, midye kabuu
yzellibin yldan beri bu zlemle yanyorlard. Krk insan heykeli ba
onlara yle diyordu: Arkadalar, hi umudunuzu kesmeyin. Gn
gelecekyinegnnakavuacaz.Alyeili,krmzypembeyi,maviyi
saryyinegreceiz.Yinehavayakavuacaz,suyaulaacaz.
Horozbina talyla midye kabuu, heykel basnnn szlerini
anlayamyorlard.UmutnedemektiNasleydiKrkheykelbaonlara
umudun ne olduunu anlatyordu: Umut, gelecekten iyi ve gzel
eylerummaktr,beklemektir.
Gelecek mi Horozbina talyla midye kabuu, gelecekten de biey
anlamyorlard. Horozbina tal yle yakmyordu: kiyzbin yl
nceki obyk kargaalkta ormanlar,binlercekocamanhayvan
yerindibine gmld. Hepsi de ryp doada eridi. Ama ben bu
kireli kayann iinde talap kaldm. Ah, ben de onlar gibi ryp
doayakarsaydm,ogzelgemignleriimdianmsamayacaktm.
Midyekabuudayleyaknyordu:Okorkunalaboradasaysz
yaratk, btn balklar, bcekler yerin dibine gmld. Hepsi de
rypyokoldu.Bendeonlargibidoayakarsaydm,imdioeski
gzelgnlerianpzlmeyecektim.
Krk heykel ba yle diyordu: Umudunuzu hi yitirmeyin...
Hepimizkurtulacaz.Havaya,suya,gneekavuacazyine...Nasl
olsagnnbirindekurtulacaz...
Horozbina tal soruyordu: Kim kurtaracak bizi Midye kabuu
yle diyordu: Ka yzyldanberi burdayz. Kimsenin kurtard
yok!..

Krk heykel ba da onlara yle diyordu: Bizi bu yerin dibinden


insansoyukurtaracaktrnaslolsa...
Horozbina tal soruyordu: Niin bizi kurtaracak Heykel ba da
anlatyordu: nk, bu insan denilen yaratk, hi durmaz,
durmadan hereyi deitirir...Bekleyin, hi umudunuzu kesmeyin...
Nasl olsa gnn birinde bir insan, iine gml olduumuz bu
topraklankazacaktr.Niinminsanbu...Olaanstbiryaratktr...Hi
durmaz, doay deitirmeye alr, aratrr, inceler, her eyi didik
didik eder... Yerin dibine inip maden karr... Altn arar topran
altnda...Yolyapar,tnellerkazar...Yaplarkurar,derintemellerap...
Yeriderinlerinedekkazpkprlerkurar...Dahanelerneleryapar...
Bekleyin... Nasl olsa insanlar bizi burdan karp kurtaracaktr. Hi
umudunuzukesmeyin...
Mermerdenyaplmainsanheykelininkrkba,onyl,yirmiyl,elli
yl,yzyl,hidurmadanbuszlerisyledi.nsanaolanumudunuhi
kesmedi. Yz yl, beyz yl deil, yerin dibine gmldnden beri,
tastamam ikibinyz yl hep bunu syledi: Buinsanlar nasl
olsayerinaltnstnegetirirler...Bignsraburayadagelir...Kazarlar
topra...
Ozaman,gnee,havaya,suyakavuuruz...
Heykel ba umutluydu. Horozbina talyla midye kabuuna da
ikibinbeyzylumutverdi.
kiyzikibinbeyz yldanberi yerin dibinde gmlolan horozbina
talyla,yzelliikibinbeyzyldanberi''gmlolanmidyekabuu,
Ne zaman diye soruyorlard. Heykel ba onlara, Umudunuzu

kesmeyin,bin,bebinylgesede,dahadaokgese,yineumutsuz
olmayn... Bu insanolu nasl olsa buralarn delik deik eder, aar
derinleri...Kurtuluruzburdan,kavuuruzgnee!..
atalcada 17 dnmlk bir arazi satn aldm. Bu arazinin iine bir
kuyu kazdrdm. Kuyucular, dokuz metre derine indiler. Ama su
kmad.Dokuzuncumetredekillibirtabakayagelindi.Bukillitabaka
iinde bir insan heykeli ba bulduk. Mermerden yontulmutu. Suyu
bulmak iin daha derin kazdk topra.. Onbirinci metrede kumta
kt. Kumtann iinde tek kabuklu bir midye bulduk.. Daha derine
indiksuyubulmakiin..
On metre inince nmze kireli kaya kt. Paralayarak yukar
aldmz kireli kayann iinde horozbina tal vard. Bu n,
ykadm,arttm,kitaplmnrafnayanyanakoydum.
Onmetreindiktensonrakuyudanokgrbirsukt.
Yerindibindekihorozbinatal,midyekabuu,heykelba,binlerce
yl yerin dibinde gml bekledikten sonra, gnee, havaya, suya
kavutular.imdiyanyanakitaplkrafmdaduruyorlar.
KENDNBEENMBADEMAACI(Buyk,610yaarasocuklar
iinyazlmtr.)Yemiaalar,yldaaltkezgiysideitirir.
Yazn, yapraktan giysileri vardr. Yapraktan yaplma bu giysiler
yeildir.Amahepbirrnekyeildeil.
Kimininkiakyeil,kimininkikoyuyeildir.
Gzn, yemi aalarnn, giysilerinin rengi alr. Yapraktan giysiler
sararr,solar,yadakzarr.

Kgelinceyemiaalar,giysilerindensoyunurlar.plakkalrlar.
Kn kar yaarsa, yemi aalan da kardan yaplma ak giysilerini
giyinirler.
lkyazgelince,yemiaalaryenidengiyinirler.Bukezgiysileri,yeil
zerine ieklidir. Bu iekler, yeil yapraklar sslerler. O iekler de
renkrenktir:Ak,pembe,sar,krmz,akmor...
Yazn, giysilerdeki ieklerin yerini yemiler alr. Bu kez de yemi
aalar,yemilerlesslyeilgiysilerinigiyinirler.
O bahede pekok yemi aac vard: Elma, armut, ayva, nar, erik,
badem,kays,eftali,vine,kiraz,dahaneyemiler...
O k havalar ok soumutu. Btn yemi aalar yapraklarn
dkmler,plakkalmlard.Rzgrestike,yenaalarndallan
tirtirtitriyordu.
Souk daha da artt. Kar yamaya balad. Yemi aalar, kardan
yaplmaakgiysilerinigiyindiler.
Bikagnsonrakareridi.stelikgnedekt.Mevsimktama,
hava lmt. K ortasnda yaz olmutu sanki. Havalar lnnca,
aalarn kklerinden gvdelerine, gvdelerinden de dallarna doru
zsuyrmeyebalamt.
Btn yemi aalarnda ilkyaz zlemi balamt. Ah, bir ilkyaz
gelse de, ieklensek... diyorlard. lkyazn, yeil stne iekli
giysilerini giyinip kuanacaklard. Sslenip psleneceklerdi. Ama
ilkyazadahaokzamanvard.
Kortasndaolkhavalarsryordu.

Bahedekiyemiaalanarasndayirmitanebademaacvard.Bu
bademaalarndanbirininkkderindeydi.Toprabolvegbreliydi.
Byleolduuiindesouktaniyicekorunmutu.Buyzdenkkndeki
zsuyu dallarna abuk yrd. Dallarnda tomurcuklar olutu. Sonra
butomurcuklarpatlad,ieklerat.
Bahedeki yemi aalar iinde, salt o badem aac ieklenmiti.
iekligiysisinigiyinmiti.Kocabaheniniindebitekkendisininiek
am olmasndan ok bbrleniyordu. br yemi aalarnn plak
dallarna bakp bakp, Oh ya,hibirinizin iei yok ite...Ben
ieklenipdonandm...diyordu.
Btn br yemi aalar, o iekli badem aacn kskanyorlard.
Ama en ok kskanan, iek amam badem aalaryd. Hep bir
trdendiler.Hepsidebademaacydlar.Nedenyalnzoiekamt
da,kendileriiekaamamt!Hepsindennceiekatdiyekendini
beenen gen badem aac, bbrlendike bbrleniyordu. brleri
de kskanlklarndan atlayacaklard. Bu kskan yemi aalarndan
biri, iekli badem aac iin yle eyler syledi: O, grmemiin
biri... K ortasnda hi iekli giysi giyilir miymi. Bizim de iekli
giysilerimizvar,amagiymekiinzamannbekliyoruz.
iekli badem aac, brlerinin, kskanlklarndan byle
sylediklerinibiliyordu.
Beni ekemiyorsunuz da, ondan byle dedikodu yapyorsunuz...
dedi.
iek am badem aacnn vnd kadar da vard. Ordan
geenler, o koca bahenin iinde allanp pullanp ieklenmi olan o
bademaacndangzlerinialamyorlard.

Bahenindibindeokyalbiryemiaacvard.Odenliyalydki,
artkeskisigibibolyemiveremiyordu.
Buyalaa,okazkonuurdu.Butartmayadakatlmamt.Ama
heraatanbirsesktngrd.
Szekarmakzorundakald.
ocuklar,dedi,hepimizdennceiekamolanogenbadem
aacn bouna kskanmayn. O zavallya acyn... nk, o zavall, tek
bana iek aarsa, ilkyaz kandrp erken getirebileceini sanyor.
Oysa,hermevsim,bellizamandagelir...Dahakbitmedi.Neolaca
bellideil.Bizokendinibeenmii,birdeyemizamangrelim.
iekli gen badem aac, yal aacn bu szlerinden ok utand.
yleutandki,akieklerikzarppembeleti.Havalarlktama,k
dahagememiti.Birdenhavalarbozduyine.Souklarartt.ncekar
yad. Sonra don oldu. Her yer buz tuttu. te o zaman, gen badem
aacnnerkenaanbtniekleridkld.
lkyaz geldi. Bahedeki btn yemi aalar, iekli giysilerini
giyindiler. Yalnzca o erken ieklenen badem aac iek vermedi.
nk,biraa,yldaikikeziekamaz.
Yaz geldi. Yemi aalarnn iekleri yemi oldu. Aalar, yeil
stneyemisslgiysilerinigiyindiler.
Erken iek am olan badem aac, o yaz yemi de veremedi.
Dallar yemisizdi. nk aalar, iek amaynca yemi de
veremezler.

Btnbryemiliaalar,oyemisizbademaacnalayaalmaya
baladlar: Hadi, imdi de bbrlensene bakalm... Nerde senin
yemilerin! Yal yemi aac onlar yle uyard: Alay etmeyin
ocuklar...Sizindebanzagelebilir...Hava,sizidekandrabilir.Sakn
kanmayn! Yemisiz badem aac, kaln dallarndan gvdesine doru,
reine aktarak alyordu. Alaya alaya yle dedi: Balayn
kardelerim! Ben kendiliimden iek amak istememitim. Ama
birdengnlmdelkbirilkyazesti.Birlkesintiduydumiimde...te
obenikandrd.Gelecekyl,bendesizinlebirlikteiekaacam,hep
birlikteyemivereceiz.
UURTMA SAVAILARI Dedesi, Murata sksk uurtmann nasl
yapldn,nasluurulduunuballandraballandraanlatrdururdu.
Uurtmauurmannkeyfibakahibiroyundayoktur...derdi.
Muratndedesininyasekseniaknd.Amaokdinti.Yoldabirlikte
giderken,Onayetimekzordu.Odenlihzlgiderdi.
Dedesi, uurtmann nasl yapldn, nasl uurulduunu anlattka
Murat da meraklanr, Hadi yleyse, uurtma yapp uuralm
dedeciim...derdi.
O zaman dedesi trl bahaneler ileri srerdi. Kimileyin, uurtma
uurmak iin ok yal olduunu bu yatan sonra uurtmann
arkasndan koacak gc olmadn sylerdi. Kimi zaman da, artk
kentteuurtmauuracakgenialankalmadnanlatrd.
Eskiden, derdi, benim ocukluumda, kentin iinde pek ok dz
tepeler,geniboalanlarvard.

Murat, Dedeciim, eskiden dediin o zamanlardaki geni alanlar


imdineoldudiyesorard.
Dedesiylederdi:Oralardayeniyeniyaplarkuruldu.Kenthem
sklat,younlat,hem de yaygnlat.Uurtma uuracak bo alan
kalmad.
Gnlerce, haftalarca, aylarca Murata uurtmann nasl yapldn,
nasluurulduunu,anlattdurdu.Heleuurtmasavalarnanlatrken,
Muratdahabykilgiylededesinidinliyordu.
NasloluruurtmasavaHermahalleninenustauurtmacs
sava iin zelbir uurtma yapar.Uurtmann ipinebika yerinden
traba geirilir. Sonra mahallenin byk kk btn ocuklar, o
usta uurtmacnn arkasna taklr. O dediim bo alanlardan birine
giderler. Orda uurtmay havaya salar, uururlar. Baka mahallelerin
ocuklardakendiuurtmalarnhavalandrmlardr.Uurtmaenok
ilkyazlagzaylarndauurulur.
Nedendedeciimnkozamanlarhavauurtmauurmaya
okuygunolur.
UurtmauurmayauygunhavanaslolurdedeciimHava
neokrzgrl,nedebsbtnrzgrszolacak.ocuklardanbiriba
tutar.
Ba tutar ne demek Yksek bir yerde uurtmay arkasndan,
talarndan tutmaya ba tutmak denir. Uurtmay uuracak olan da,
uurtmannipielindekrkelliadmtededurur.pibirdenekince,ba
tutanocukuurtmaybrakr.

Uurtma,rzgrakarekildiindenbirdenhavalanr.Havalannca,
uurtmay ''uuran ocuk ipi yava yava salar. Uurtmay
havadaykseltmekiinipikendineeker.Ozamanuurtmabaatar.
Ba atar nedemek dedeciimNasl ba atar Uurtmay
ykseltmek iin, ipini hzla kendine ekip, sonradan salvermek
gerekir.pihzlakendineekince,uurtmasankitosatargibihavada
birdevinir.tebunauurtmabaatyordenir.pinisaldka,yerdeki
sicim yuma da yava yava salr. p kula kula ekilir. Bunu
yapmakustalkister.
Ya uurtma sava nasl olur dedeciim Baka mahallelerin
ocuklar da uurtmalarn havalandrmalardr. Gkte sekizon, kimi
zaman daha ok uurtma szle szle uar. Uurtma ne kadar
dengeliyse, kuyruu da ne kadar uzunsa, o kadar gzel szlr.
Uurtmalar uuranlardan biri, havadaki uurtmalardan birini gzne
kestirir.Kendiuurtmasnonadoruyaklatrr.Buyaklatrmasava
ilan demektir. Uurtmalar savatrmak iin iplerini birbirine
dolandrp ekmek gerekir. pisalarak yada ekerek, havada zikzaklar
izdirerekuurtmayamanevralaryaptrlr.
Havada iplerinden birbirine dolanan iki uurtmadan hangisi tekini
srklerse, srkledii uurtmay tutsak alm olur. Hani uurtmann
ipine bak, traba taklr demitim ya... Uurtma sava srasnda
onlardanbiriylesavalanuurtmannipikesilmeyeallr.pikesilen
uurtma,bruurtmannipinedolanmisa,savakazananuurtmac
eker alr onu aaya ipi dolanmamsa uar gider taa uzaklara.
Sonundabilinmezbiryereder,paralanr.

Yaipikesilmezsededeciimouzamanipkesilmez.Havada
trabayla, savalan uurtmann ipini kesmek ok zordur. pi
kesilemezse, biribirine dolanan iki uurtmay uuranlar ellerindeki ipi
ekmeye balarlar. pi ekerken koparmamak gerekir.nk ipi
kopan uurtma, brne tutsak olur. Gl ve usta olan ocuk ipi
ekerek, dolanan br uurtmay da yere indirmeye alr. Sava
kazanan mahallenin ocuklar sevinle barp rp uurtmay
uuranocuklabirliktekoarlar.Tutsakedilen,uurtmalarndolanan
iptenzmek,kurtarmakiinoyanadorukoarlar.
Sonra dedeciim Sonunda, iki yandan biri, iki uurtmay da
yereindirir.Tutsakedilenuurtmakendilerininolur.
Dedesi bu uurtma savalarn Murata sksk, ama hep deiik
biimlerde anlatrd. Murat, anlatlanlar dinlemekten ne denli
keyifleniyorsa,dedesianlatmaktandahadaokkeyiflenirdi.ocukluk
gnleriniyenidenyaarmgibicoard.
Muratn nc snftan drdnc snfa getii yln yaz tatilinde
dedesi Muratn stelemelerine dayanamad bign, Peki bugn,
seninle uurtma uuralm... dedi. Murat sevincinden utu. Dedeyle
torun, sabah erkenden ie koyuldular. lkin sokaa kp uurtma iin
gereken gereleri satn aldlar. Bunlar eve getirdi ler. Dede kollarn
svad, ie giriti. Murat cokulu bir sevin iinde, dedesinin uurtma
talarn atmasn, incecik, renkli uurtma ktlarn kesip, irili
talaratutturmasnseyretti.Renkrenkktlarkeserekouzunssl
kuyruun yaplmasnda dedesine yardm etti. Dedesi uurtmann
talarna sicimi balarken, uurtmann havada iyi terazilenmesi iin
naIdengeliyaplacandaanlatt.

Dede,uurtmannuzunkuyruunu,talarnevresinedzenlesard.
Birucuuurtmayabalbirkocayumaksicimideyanlarnaalpsokaa
ktlar. Uzun zaman gezip dolap uurtma uurmaya uygun bir bo
alanaradlar.Bylebiryerbulamaynca,otobse,troleybse,dolmua
binip, bo alan bulabilmek iin uzak yerlere gittiler. Hibir uygun yer
bulamadlar. ok yorulmulard. Sonunda dedeyle torun bir taksiye
binipkentindnaktlar.Oraskrlkt,botu.Dede,sevinleellerini
rpt. nk havada bealt uurtma daha vard. Torununu bir
tmsee karp uurtmay eline verdi. Uurtmann nasl tutulacan
onagsterdi.
Kendisikrkelliadmgerigidip,Hazrmsndiyesordu.Murat,
Hazrmdedeciim...dedi.
Benipiekinceuurtmaybrak.Dahailkdenemedebaardlar.
Uurtma diklendi, ba kaldrd. Dede sicime kula kula aslp sonra
sicimi salveriyordu. Uurtma ykseldike ykseliyor, ba atyor,
kuyruunazlnazlszlyordu.
Murat,dedesininyanndasevintenzpzp,zplyor,uurtmannipini
kendisine vermesini istiyor, ama dedesi hi oral olmuyordu. nk
havadaki uurtmalardan birini savamak iin gzne kestirmiti.
Murat,Dedeciim,birazckdabanaver,neolur...dedike,dedesi,
DurimdiMurat,sonraelindenkarrsndeyipuurtmannipini
vermiyordu.
nkseksenyanamolandedesi,ylecomutuki,Murattan
daha ocuk olmutu. Dede, Bak imdi, karambol olacak Murat!
dedi.
Karambolnedirdedeciimdiyesordu.

Havadakiikiuurtmabirbirinedolannca,onakaramboldenir...
Dedii gibi de havadaki iki uurtma birbirine doland. Dede, yirmi
yandabirdelikanlgcyleipiekmeyebalad.Hemipiekiyor,hem
kouyordu. Dedesine yetimek iin koan Murat, bir yandan da,
Tutsakaldk,tutsakaldk!diyebaryordu.Dedeipiektike,tutsak
uurtma da onlara yaklayordu. Dede birden tutsak edilen
uurtmann sahibini dnd. Herhalde, Murat yata, belki ondan
birikiyabykbirocuktu.Yalbiradamn,birocuunuurtmasn
tutsakalmasaypolacakt.
Muratgeldetutuurtmannipini!dedi.
Ama Murat yanma gelinceye dek, br uurtmann ipini tutan da
tepeninarkasndankpgrnd.Dedeokat.nkodakendisi
gibi, belki kendisinden de yal bir dedeydi. Arkasndan da torunu
kouyordu.
ki dede kar karya geldiler. Arkalarnda da torunlar vard. Bir
sre,aypbieyyapmlargibisustular.
Sonunda Muratn dedesi, Torunum elensin diye ona uurtma
uurdum...dedi.
brdede,Bendeyle...dedi.
Rzgr tersten esmeseydi, sen benim uurtmam zor alrdn...
dedi.
Muratndedesi,Gelecekpazar,uurtmalarmzyinesavatrrz...
dedi.

kidedebirbirinebakpglmeyebaladlarylegldlerki,ikisinin
de gzlerinden ya geldi. Murat, br dedenin torununa, Galiba
dede olmadan bizler uurtma uuramayacaz. O zamana kadar da
buralaryaplarladolar,bizeboalankalmaz...dedi.
BRZAMANLARBRKZNASILBAKANSELMTSevgiliocuklar
size,Ormanlarnkralkimdirdiyesorsam,biliyorum,hepinizde,
Ormanlarnkralaslandr!dersiniz.yledir.Aslan,ormanlarnkraldr.
Ormanlar da hayvanlarn lkesidir. yleyse aslan, btn hayvanlarn
kraldr. Okuduunuz masallarla yklerde de aslann, hayvanlarn
kralolduuanlatlr.
Zamanmzda lkelerin ounda artk kral yok. Krallk tarihe kart.
imdilerdekrallarnyerinibakanlarald.
Eskiden hayvanlarn kral olan aslan da gnmzde hayvanlarn
bakanoldu.
Krallk babadan oula geer, bakanlarsa, seilir. Gnmzde
hayvanlardakendibakanlarnseiyorlar.
Hayvanlktarihindehayvanlarnkralda,bakandaherzamanaslan
olmu, yalnz bir kez kz hayvanlarn bakan seilebilmitir.
Hayvanlar, kz bakan yapmalarn, kendileri iin bir yzkaras
saymlardr.kznbakanlhayvanlktarihininbirkarasayfasdr.
Naslolmuturdahayvanlar,kzkendilerinebakansemilerdir
teimdisizlere,hayvanlktarihininbuennemliolaynanlatacam.
Krallk zamannda, kral olan aslan lnce, onun yerine, en byk
oluolanaslan,hayvanlarnkralolurdu.

Krallk kalkp da bakanlk kurulunca, hayvanlar kendi bakanlarn


kendilerisemeyebaladlar.Birseimyapabilmekiindeseileceken
azikiadaynolmasgerekirdi.
Hayvanlar, bakanlk seimine girimilerdi. ok byk ve ok
ekimeli bir seim olaca anlalyordu. Tarih boyunca hayvanlara
krallk yada bakanlk etmi olan aslan, ok doal olarak, bakanla
adaylnkoymutu.Kaplandaadaylnkoymutu.Aslannbakanlk
seiminde en byk rakibi kapland. Bu iki bakan aday, ok sert
seim propagandasna baladlar. Birbirleriyle ekimeye, birbirlerini
ktlemeyegiritiler.
Hayvanlar,tarihleriboyuncakendilerinekrallketmiolanaslandan
artk bkmlard. Hayvanlarn ou bir deiiklikten, bir yenilikten
yanayd. Buyzden seimi kaplann kazanmasolasl bykt.Buna
karlk bakanlk iin kaplan deneysiz ve acemi bulan hayvanlar da
oktu. Bakalm, kaplan bakanl becerebilecek mi, diye kukuya
kaplanlar vard. Buyzden, kaplann bakan seilecei de pek kesin
deildi.
Aslan, seimi ya kaplan kazanrsa diye ikilleniyor, kaplan da aslan
bakan seilecek diye ekiniyordu. Aslana gre, seimi kendisi
kazanamayacaksa, kaplan kazanmasn da kim kazanrsa kazansnd.
Kaplaniindeayneydi.Kendisikazanamayacakolduktansonra,tek
aslanbakanolmasnda,hangihayvanolursaolsun...
kisi de byle bir kukuya kapldklar iin, manday vmeye
baladlar. Hem aslan, hem de kaplan, seim konumalarnda,
manday ve ve gklere karyorlard. nk, nasl olsa manda,
kendileriyle denk tutulamazd. Ar kanl bir hayvand, pek de akll

saylmazd. ok glyd ama, bir ocuk bile onu gdebilirdi. Aslan,


kaplanbakanseilecekkorkusuyla,kaplandaaslanbakanseilecek
korkusuylamandaydurmadanvd.Sonundahayvanlarmandannda
bakanlaadaylnkoydular.
Naslaslannenbykrakibikaplansa,mandanndaenbykrakibi,
suaygryd. Suaygr, mandann bakanla adayln koyduunu
renince, o da adayln koydu. nk, mandadan daha iri, daha
gl olduunu, bakanla daha yaraacan iddia ediyordu.
Dedikleri de doruydu. Seim propagandas alp yrmt.
Hayvanlarn kimileri mandadan, kimileri de suaygrndan yana
olmulard.
Nasl aslan kaplandan, kaplan da aslandan, bakan olacak diye
ekiniyorduysa, manda da suaygrndan, suaygr da mandadan
ekinmeye balad. Dman olan manda bakan seilmesin de hangi
hayvanseilirseseilsin,mandannumurundadeildi.Mandada,tek
suaygr bakan seilmesin de, baka kim seilirse seilsin, aldr
etmeyecekti. Aralarndaki bu sert tartma ve birbirlerini ktleme
sonundamanda,kendisinehibirzamandenkgrmediiayyvmeye
balad. Suaygr iin ay, deerli bir hayvan deildi. Yani manda da,
suaygr da deerli bulmadklar iin ayy kskanmyorlard. Buyzden
ikisi birden ayy vmeye baladlar. Ayy o denli ok vdler ki
sonundaay,hayvanlarngenelisteizerine,oseimdebakanlkiin
adayln koymak zorunda kald. Ay, bakanla adayln koyunca,
aynn en byk rakibi olan yabandomuzu da, kendi yandalarnn
stelemesiylebakanlaadaylnkoydu.

kicandmanyabandomuzuylaay,seimpropagandassrasnda
birbirlerini durmadan ktlediler. Ay, ya yabandomuzu seilirse diye
kukuluydu. Yabandomuzu da, ay seilecek diye korkuyordu. Tek ay
seilmesin de, isterse eek bakan olsun. Evet, eek! Ay da, yaban
domuzuseileceine,bireeinbilebakanolmasnarazyd.Sonunda
hemay,hemyabandomuzu,birbirlerinikskanmalaryzndeneei
vmeye baladlar. Eek, yank sesiyle, ili anrtsyla, mzik bilgisiyle,
uzun kulaklaryla, hayvanlarn bakan olabilecek tek hayvand. Bu
vgler sonunda, hayvanlar, eei de bakan adaylar arasna
koydular.
Eekbakanadayolunca,onunenbykrakibiolanathidururmu
At, eekten soyluydu, ok koard, daha boyluydu. At da bakanla
adayln koydu. Bu kez, atla eek, bakanlk seimi iin aralarnda
ekimeye baladlar. Ya eek seilirse, bu at iin lmden beterdi.
Eek de, at bakan olacana lsn daha iyiydi. Kendi lmn, atn
bakanlnayetutard.
Eek, daha boylu olduu iin kendisinin bakan seilmesini isteyen
atakar,devenindahadaboyluolduunuilerisrmt.At,bunahi
kar koymad. O da eekle birlikte deveyi vmeye balad. Bunun
zerinedevedenyanaolanlar,devenindeadaylnkoydular.
Deve bakan aday olunca, bu kez zrafa ortaya kt. Boy
bakmndan deveye stnd. Hayvanlar, devecilerle zrafaclar diye
ikiye ayrlmt. Zrafa, ya deve bakan olursa diye korkuya kapld.
Deve de, ya zrafa bakan olursa diye korkuya kapld. kisi de
birbirleriniktleyip,kendilerindenaagrdkleribirhayvan,tilkiyi
vmeye baladlar. Tilkiyi, yle kurnaz, byle kurnaz diye anlata

anlatabitiremiyorlard.Buvglerboagitmedi.Oseimlerdetilkide
bakanlaadaylnkoydu.
Tilki bakan seilecek diye kskanlktan deliye dnen sansar,
kendisinin daha da kurnaz olduunu ileri srerek, bakan aday oldu.
Tilki, sansar ortaya kmasa, kendisinin bakan olacana inanyordu.
Sansar da, tilki bakan seilecek diye ikilliydi. Oldum olasya
birbirlerini ekemezlerdi. Sansar, tilkinin hakkndan kurt gelir diye
dnd.Buyzdenkurduvmeyebalad.Tilkide,kurduvmektebir
sakncagrmedi.Tek,candmansansarseilmesinde,istersekurt
kendisiniparalasnd...Sansarbiyandan,tilkibiyandankurduvdke,
brhayvanlarkurdudabakanlaadaygsterdiler.
Etobur hayvanlar iinde paralamakta, paralamakta kurdun balca
rakibiolansrtlan,kurdunbakanadayolduunuduyunca,kendiside
bakanla adayln koydu. Kurt, le yediini syleyerek srtlan
ktlemeye balad. Srtlan da, canllar paralad iin kurdu
yeriyordu. Kurt, ya srtlana inanrlarsa diye, srtlan da, ya kurda
inanrlarsadiye,birbirlerininbakanolmasndankorkmayabaladlar.
Kurt, srtlan bakan olmasn da hangi hayvan olursa olsun diye
dnyordu, isterse kpek bakan olsun... Evet, evet, kpek!.. Hi
olmazsa kpek, kendi soyundan geliyordu. Srtlan da, kurdun bakan
olmasndansa, kpein bakan olmasna oktan razyd. Biyandan
birbirleriniktlerlerken,biyandandakpeivmeyebaladlar.
Buarvglersonundakpekdebakanadaylararasnagirdi.
Kpekbakanadayolunca,onuncandmankedihidururmuO
dabakanlaadaylnkoydu.Seimpropagandasnagirienkediyle
kpek birbirlerini boyuna ktlediler. Can dman bakan seilecek

diye ikisinin de birbirinden d kopuyordu. Sonunda kpek, kz


vmeye balad. nk kz, kendinden ok aa gryordu. Evet,
kz iriyar bir hayvand ama, ne boayd, ne de inek... Cinsellii
olmayan, insanlarn idi ettikleri bir hayvand. Buyzden onu
kskanmyor,vmektedebirsakncagrmyordu.Kediyegelince,tek
kpek bakan olmasn da, kzn bile bakan olmasna razyd. Evet,
kznbile...kzkineerkekti,nedediiydi.oluuocuuolmazd,
soyusopu kurumutu. Kedi de, kz vmeye, ve ve gklere
karmayabalad.
Can dman olan kediyle kpek, kz o denli ok vdler ki,
sonunda kz, hayvanlarn genel isteine dayanamayarak, o
seimlerdebakanlaadaylnkoymakzorundakald.
kzn dman yoktu. nk kzd... nk, ne erkekti, ne
diiydi.nk,insanlaronuidietmilerdi.
nk cinsellikten yoksundu. Buyzden, hibir hayvan kendisini
kze denk ve rakip grmedi. Hibiri kz kskanmyordu. Byle
olduu iin de, o seimde btn bakan aday hayvanlar birbirlerini
yerip, yalnz kz vdler. Bunun sonunda da kz, o seimlerde,
geneloyualarak,hayvanlarnbakanseildi.
Hayvanlar, kz bakan yapmalarnn kendileri iin yzkaras
olduunusonradananladlarama,gelecekseimleredekartkiiten
gemiti.kznbakanlkdnemi,hayvanlktarihininkarabirsayfas
olarakkald.
KUMDANKALELEROyazlkkykyndegzeldinlenmeevlerivard.
Kimi aileler, yaz tatillerini burda geirirlerdi. Evlerin n taa denize
dekgenikumsald.Kumsalnincecik,yumuackkumlargneteprl

prlparlard.Ky,kapalbirkoyiindeolduundan,ounlukladenizi
dalgaszolurdu.stelik,denizoksolduundan,anababalar,kk
ocuklardagvenceyledenizdeoynamayabrakrlard.
ocuklar, kendiliklerinden, yalarna gre oyun beklerine
ayrlmlard.Beonyalarndakiocuklarn,enelenerekoynadklar,
enoksevdiklerioyun,denizlekumsalnbititiiyerdekumdankaleler
yapmakt.
Kumlar yarak byk kaleler kurarlar, kalelerin nne de
hendekler,havuzlaryaparlard.Hendeklerin,havuzlarniindekideniz
suyu,kardansaldracakdmann,kaleyegirmesineengelolacakt.
Kale duvarlarna mazgallar aarlar, bur bile yaparlard. Ama ok
zaman,kaleyitamamlayamazlard.nk,kyyyalayanhafifbirdeniz
dalgas, kumdan kaleyi siler sprr, dmdz ederdi. Onca emekle
yaplm olan kale birdenbire yokoluverirdi. Bu oyunun keyfi de, bir
dalganndenizdenuzanmkpklbirdilgibikumdankaleyiyalayp
yoketmesiydi.ocuklarokkeyiflenirlerdi.Dalgakaleleriniykncayle
glerler, yle glerlerdi ki, kahkahadan kumsala, yada denize
yuvarlanrlard. Hemen ie koyulurlar, yeniden kumdan kalelerini
kurmaya balarlard. Ama az sonra bir dalga daha gelir, kaleyi yine
dmdz ederdi. Hemen hemen btn gnleri bu oyunla geerdi.
Baka oyunlar da oynarlard ama, en sevdikleri, hi bkmadan
oynadklar,kumdankaleyapmaoyunuydu.
Gnlerdenbignbuyazlkdinlenmeevlerindenbirineyalcabirkar
kocatanmt.ocuklar,heryenigelenkomuyumerakederlerdi.Bu
yalca kar kocayla da ilgilendiler. Adam, ok askyzlyd. Belki de
yz hi glmediinden, olduundan daha yal grnyordu. Uzun

boylu, zayft. Mayolu olunca, daha da zayf grnyordu. Kumsala


uzanpgneleniyor,amadenizegirmiyordu.
ocuklar en ok bu adamn kendileriyle hi konumamasna
ayorlard. Dinlenme evlerindeki bykler iinde, ocuklarla
sylemeyen, akalamayan tek kii bu adamd. Denize girmediine,
glmediine, ocuklarla da konumadna gre, bu adamn niin
deniz kysndaki dinlenme evine geldiini ocuklar ok merak
ediyorlard.Bignyinekydakumdankaleyaparlarken,gnetenteni
tun rengine alm bir olan ocuu koarak yanlarna geldi,
ocuklar, rendim! diye bard. Oyundan ban kaldran bir kz
arkada,Neyirendindiyesordu.
Oaskyzladamnniinburayageldiinirendim.
br ocuklar da, ellerinden kum kovalarn, krekleri brakp,
NeyegelmiNeyegelmidiyesordular.
Derisi tunlam olan ocuu da anlatt: Kars anneme
anlatyordu. Ben de duydum. O adamn sinirleri bozukmu. Hereye
kzarmbirden.
Doktorlar deniz kysnda dinlenmesini salk vermiler. Glmesini,
elenmesinisylemiler.
zm gzl bir kz, Ama hi glmyor ki... dedi. Sarnl,
gneten esmerlemi bir olan, Belki de glmesini bilmiyordur,
dedi. Bakabir ocuk, Glmesini bilmeyen insanolmaz, ama belki
unutmuolabilir...dedi.
ocuklar birden sustular nk askyzl adam onlara doru
geliyordu. ocuklar da kendi oyunlarna daldlar. Askyzl adam,

onlarnyannagelipbalarnadikildi.Sesinikarmadanbirsreonlar
seyretti.
Adamn konumadan kendilerini seyretmesinden ocuklar tedirgin
oldular. Neden sonra adam, Bir dalga gelirse, onca uraarak
yaptnzkaleyiykar...dedi.
Topagibibirolan,Biliyoruz...dedi.
Askyzladamnyzdahadaaslarak,Biliyorsanznediyetam
kydayapyorsunuzda,kalenizidahageriyekurmuyorsunuzdedi.
ki rgl sal bir kz, O zaman dalga ykamaz ki... Dalga yksn
diyeburdayapyoruz...dedi.
Askyzl adam, iyice can skkn yanlarndan uzaklat. Ama ertesi
gn yine balarndayd. Bir sre dikilip seyrettikten sonra,
Grrsnzbirdalgagelir,ykar...dedi.Gnetebsbtnyazlam
birolanomuzlarnkaldrarak,Yksn!dedi.
Yklacan bile bile ne diye yapyorsunuz yleyse Askyzl
adamn suratndan den bin para, azndan kan bebin para
oluyordu.Birkz.
Yapyoruzite...dedi.
Tam o srada, gerekten de bir dalga gelip kumdan kaleyi
sprverdi.
Askyzl adam, hakl kmann kendini beenmiliiyle, Nasl,
ben size sylememi miydim! dedi. Ama bu szleri ocuklar
duymadlar.nk dalgann arpmasyla kumdan kaleleri sprlnce
kahkahadankimisikumsalakimisidenizeyuvarlanmt.

Askyzladam,kzgnlktanavurtlarninereyekordanuzaklat.
Askyzl adam, gnde bika kez, kumdan kale yapan ocuklarn
bana dikilip, onlara, bou bouna uratklarn, bir dalgann gelip
kaleyiykacanIsylyordu.
ocuklardaonahepaynkarlveriyorlard:Biliyoruz.Askyzl
adam, Ykar diyorum size... diyordu. Bukleli sal bir kz, Yksn,
yine yaparz... diyordu. Askyzl adam, Yklacan bile bile, ne
diyeurayorsunuzYararlbieyyapsanza...diyetveriyordu.ok
kez,birdalgagelipkaleyiykar,butatszkonumadakesilirdi.
Bign yine ocuklar kyda kumdan kalelerini yapyorlard. Bir
glgeninkaleninstnegeldiinigrdler.
Uzun, upuzun bir glgeydi. Glge onlara yaklayor, yaklatka da
kumsaldan denize doru uzanyordu.ocuklar, bunun askyzl
adamnglgesiolduunubalarneviripadamabakmadananladlar.
Askyzl adamn glgesi bile askyzlyd. O gn askyzl adam,
ocuklaraherzamankitlerivermedi.
Yalnzcadikilip,konumadanonlarseyretti.leyemeizamanyd.
Annelerocuklarnyemeeardlar.
ocuklar, yaptklar kumdan kaleyi brakp yemek yemek iin
evlerine gittiler. Askyzl adam, kumdan kalenin banda yapayalnz
duruyordu.Uzunbirsreylecedurdu,hepkumdankaleyebakarak.
Sonra, ban dolaylara evirip kimsenin olup olmadna bakt.
Kendisini grecek kimse olmadn anlaynca, kumsala oturdu.
Kumdan kaleyi iki uzun bacann arasna almt. Dalgalar
seyrediyordu. Dalgalarla uyumlu olarak ba ileri geri gidip geliyordu.

Derken,bykebirdalgakumdankaleyedekuzand,kaleyisiliverdi.
Askyzl adamn yz izgileri yuvarlaklat. Glmsyordu.
Glmsediini bir gren oldu mu diye yine yanna yresine baknd.
Kimseler yoktu. Avularyla kumlar ekip toplayp bir kale kurmaya
balad.Kaleninduvarlarnamazgallardaat.Birdeburyaptkaleye.
Sonra, kumsalda bulduu bir pe, bir kck kt paras geirip,
bunu bayrak diye burca dikti. Tam o srada denizden geen bir
motorun dalgas kyya arpp kaleyi ykt. Adam, glyor, glyor,
glyordu.
Yeniden kale yapmaya giriti. O srada ocuklar da birer ikier
geldiler. Askyzl adamn, kendileri gibi kumdan kale yaptn
grnce pek atlar. Hi seslerini karmadan, arkasna dizilip onu
seyrettiler. Adam, zene bezene, ok gzel bir kale yapmt. Derisi
tunlamocuk,adamduymasndiyefsldayarakarkadana,Bu
kadargzelinibenbileyapamazdm...dedi.
Ne yazk ki, bir hzl dalga bu gzel kaleyi yerle bir etmiti. Kalesini
denizalncaadamkahkahalarlaglmeyebalad.Arkasndasralanm
ocuklardakendilerinitutamaypkahkahalarlagldler.Adam,neden
sonra ocuklarn kahkahalarn duydu. Hep birden glyorlard.
Adamn,bacaklardenizde,gvdesikumsaldayd.
Hlglyordu.
Ogndensonraadamnyzizgilerihepyuvarlakkald.
KENDN LDREN PADAH Bu masaln balangc baka baka
anlatlr. Kimisi lkelerin birinde bir padiah varm diye masala
balar.

Kimisi de Bir zamanlar bir lkenin kral varm diye masala girer.
Eskiden bir lkenin bir bakan varm diye masala balayanlar da
vardr. Kimileriyse, ne kraldanne padiahtan, ne bakandanszeder.
Onlar Bir zamanlar bir lkeyi bir Kurum ynetirmi diye masal
anlatmayabalarlar.Adisterpadiah,isterkral,isterbakan,isterse
Kurum olsun elbet her lkeyi yneten, ister istemez her lkenin
banda bir yada birileri bulunacak. Biz bu bata bulunana padiah
diyelim,szuzatmaypmasalagirelim.
Birzamanlarbirlkeninkurnazmkurnazbirpadiahvarm.ok
kurnaz olduu iin sarayna kapanp kalmaz, keyfine dalmazm.
lkesininhalkylailikisinihikesmezmi.Klkdeitirir,halknarasna
girer, halkla konuur, syleir halkn kendisi iin neler dnp
sylediinirenirmi.
Sonzamanlardaolkedeynetimktyegidiyormu.Klkdeitirip
halknarasnakatlanpadiahhalklakonuurken,kendisiiinokkt
szler sylenildiini, duyuyormu. Halk padiah yeriyor,
karglyormu.
Padiah ne zaman klk deitirip arya pazara gitse, bir ayevine
girse,halknkendisineilendiiniiitirmi.
Halkyleilenmekteymi:Padiahgibiyerindibinebatsn.
Olmazolsunbylepadiah.
okkurnazolanpadiah,halknkargnakatlr,odahalklabirlikte
kendisine ilenirmi: Srm srm srnsn. Tez gnde geberir de
biz de kurtuluruz! Padiah yine bign klk deitirip kentte bir

ayevine girmi. Orda padiah karglayanlara, Niin bu denli ok


kzyorsunuzpadiahadiyesormu.
Ordakilerden biri yle barm: Daha da kzmayalm m
nsanlarmz isizlikten krlyor. Kendi yurdunda i bulamayan
yurttalarmzgeinebilmekiinbakalkelerealmayagittiler.El
kaplarnda uak olduk. Snrlar alsa da yabanc lkeler daha baka
ii alsalar, herkes kap gidecek. Burda kimseler kalmayacak
yallardan,hastalardan,birdeocuklardanbaka.
Ordakilerden baka biri de yle demi: Herey ate pahas...
Geimgngndenzorlayor.Fiyatlarhergnykseliyor.
Arkaarkayayaknmayabalamlar.
Rvet ald yrd. Rvet vermeden hibir i grlmez oldu.
Rvetinadnarmaankoydular.
ltimas olmayan hibir ie giremez oldu. Paramzn deeri
gndengnedyor.
Satldkkurua,borlandkuankua.
Ya sular!.. Bir hafta, on gn musluklardan su akmad ok
oluyor.Yandkkavrulduk.Koktukkokutuk.
kidebir elektrikler kesilir. Saatlerce elektrik akm gelmez.
Tezghlar, makineler ilemez. Sonra bir de padiah bizden hi utanp
sklmadanzorlavergialr.
Hangi birini sylemeli havagaz gelmez, tp gazlar bulunmaz
bulunanyanmaz,yananpatlar...

Kiralarn yanna yaklalmaz... Ynetimin ktlklerini saya dke


bitiremiyor lard. Klk deitirmi olan padiah, padiah olduu
anlalmasn diye, onlarla birlikte kendisine ilenmeye balad: ki
gz kr olsun yle padiahn!.. Padiah byle ilenip karglandka
halkOnudakendilerindenbirisanyordu.
Bakabigndepadiahyinedeiikklktahalknarasnagirdiinde,
ylekonumalarduymutu:Bubyleyrmez.
Bugidiinsonuktyevaracak.
Birumarbulmal.
Birkaryolarayalm.
Padiahbirgeceyineklkdeitiripsarayndangizlicekm.Halkn
arasna karmt. Bir hana geldi. O handa genlerin toplanp bir
kurtulu yolu 12. aramak iin aralarnda syleip tarttklarn
duymutu. Padiah bol balarda bulunup hancy yanda yapmt.
Hanc,balardabulunanadamnpadiaholduunubilmiyordu.Onu
handatoplanangenlerletantrd.Klkdeitiriphalkklnagirmi
olan padiah, genlerin toplantsna katld. Genler, padiah
ktlemekteydiler.Padiahktlemektepadiahnkendisigenlerden
daha basknd. Onlar bir ktlyorlarsa, padiah be ktlyordu.
Bylece genlerin gvenini kazand. Sonunda padiah onlara,
Arkadalar,yerdengehaklsnz.Amalafbitmez.Lafnsonuyoktur.
yapmalyz...dedi.
Genler,Neyapalmdiyesordular.
Padiah, Bu kt padiah devirmek iin bir gizli rgt kuralm,
dedi.

Ordatoplanmolangeniiler,renciler,retmenler,buneriyi
uygun buldular. Padiah devirmek iin bir gizli rgt kurdular.
lerinde padiaha kar en ar yergilerde bulunan klk deitirmi
padiahda,oybirliiylebugizlirgtnbakansetiler.Yanipadiah,
kendi kendini devirecekti. Genlere, rgt iin para gerekli. lkin
bankalarsoyacaksnz.Zenginlerdenzorlayarakparaalacaksnz!dedi.
Genler, rgt bakannn buyruunu yerine getirmeye baladlar.
Bankalar baslyor, zenginler karlp soyuluyordu. Padiah, gizli
rgtn bakan olduundan, bu rgtn iine kendi adamlarn,
ajanlarn, muhbirlerini veinsanklna girmi olan kpeklerini
sokmutu.Hangirgtyelerininhangibankay,nezamansoyacan,
hangi zenginin rehin alnacan padiah nce biliyordu. Buyzden
genler sust yakalanyordu. lerinde vurulup ldrlenler de
oluyordu.
Halk, toplumun dzenini bozan bu soygunculara, bu zenginlik
dmanlarnakzmayabalamt.Padiahaduyulmaktaolankzgnlk,
imdiiilerdenverencilerdenoluanbugenlereynelmiti.Ama
padiah, halkn nefretinden bsbtn syrlmak iin, dmanl
bakalarnaevirmenindahabakayollarndaarad.
Bir gece rgt yelerine, Biz bu hain padiah byle
dremeyeceiz...dedi.
Yurtlan ve halklarnn yararna bir i yapmaya can atan genler,
Ne yapmalyz diye sordular. Padiah, Sabotajlar yapmalsnz.
Yangnlar karmal, yakp ykmal, kitaplar basmal, bize kar
olanlarldrmelisiniz!dedi.

lerindeakllolanlar,bubuyruakargelmekistedilersedergte
szm olan padiahn ajanlarnn kkrtmalaryla bu szlere kandlar.
Yakpykmalar,sabotajlar,yangnlar,ldrmelerbalad.
Artk halk, padiaha kzgnln unutmu, lkeyi bu kargaaya
srkleyenlere kzyordu. Ama yine de padiaha olan kzgnlk
bsbtnsnmyordu.
Padiah sarayndayken, padiah olarak, lkeyi kargaaya
srkleyenlerin balar ezilecek! diyor, ama halktan biri klna girip
gizlirgtnbakanoluncagenleri,dahaokkargaakarmalariin
kkrtyordu. Bir toplantda genlere, Arkadalar, padiah
ldrmektenbakakurtuluumuzyoktur!dedi.
Genlerden biri, Padiah alann koruyucu askerleri var,
saraynanaslgirerizdiyesordu.
Padiah,Sizoiibanabrakn,benpadiahldreceklerisaraya
gizlicesokmaysalarm...dedi.
Padiahldrmehazrlklarsredursunpadiahdalkeninenusta
heykelcisine kendisinin mumdan bir heykelini yaptrd. Mumdan
heykeli tpktpksna padiaha benziyordu. Mumdan heykelin srtna
incilipadiahkaftan,banadatulapadiahkavuugeirdi.Yani
mumdanheykel,tpkpadiahgibigiydirildi.
Padiahn tahtna mumdan heykeli oturttu. Bu heykelin iine de
tavukkandoldurulmutu.
Padiah, kendisini ldrmek iin saraya girecek olan gizli rgt
yeleriningeeceiyollardanbetiaskerbrakmad.Saraybahesinin

vesaraynyollarbotu.Kendisidepadiahldrecekolangizlirgt
yelerininbanageti.
Haydiarkadalar!uhain,ualakpadiahldrelim!.,dedi.
Saray bahesine daldlar. Hikimse karlarna kmad. Saraya
girdiler. Padiahn olduu odann kapsn atlar. Padiah tahtnda
oturuyordu.
Halk klna girip padiah ldreceklerin bana gemi olan
padiah,tahttaoturanmumdanpadiaha,Hain,alak!diyebarp
klcnekti.stneyrd.
Boynuna bir kl vuruta, ban gvdesinden ayrd.Mumdan
padiahn iindeki tavuk kanlan yerlere yayld. Genler,
Kurtulduk,kurtulduk!diyesevinlebarmayabaladlar.
Genler, gizli rgtlerinin bakann, boalan tahta oturtup padiah
yaptlar.Bylecepadiahkendikendinildrm,kendindenboalan
tahtnakendioturmuoldu.
Kente dalan genler de, Bir alak hainden kurtuldu halkmz.
lkemize yeni bir dzen gelecek! diye sevin lklar atmaya
baladlar.
Halkndmanolduupadiahdayenidenhalknsevgilisioldu.
Bu masal hemen her lkenin tarihinde bikez gemitir. Tarihler, bu
masaldan karlacak dersi yle yazmaktadrlar: ocuklar! Siz siz
olun, yerine koyacanz yeninin ne olduunu iyice bilmeden eskiyi
deitirmeye kalkmayn! Yoksa yeni sandnz ey yine klk
deitirmi eski olur. O zaman her ey eskisinden de ktye gider.

KYLERN EN YS BZM KY Fatmann Knal Kz adnda bir inei


vard.
BirsabahFatmaahrdaineinisayordu.
Fatmannayabakracatakld.Stdolubakradevrildi.Stleryere
dkld.
Fatma ok zld. Byk bir korkuya kapld. nk ablas Aye,
stndkldnduyarsaokkzard.
Fatma, boynundaki bir sra altn kard. Altnlar inein boynuna
takt.Sonraineedediki:BenimgzelKnalKzm,altnlarmsenin
olsun. Ama ablama, sakn bakrac devirdiimi, st dktm
syleme, emi Knal Kz, Fatmann dediklerini anlam gibi ban
sallad.SankiSylemempeki...demekistiyordu.
Ahrn kaps ald. Fatmann ablas Aye ahra girdi. nein
boynundaaltnlargrnceard.Kardeinesordu:Fatma,bune
Fatmadaablasnaolanlaranlatt:Ablacm,stsaarkenayam
bakraca takld. Bakra devrildi. Bakrataki st dkld. Stn
dkldn,KnalKzsanasylemesindiye,bendealtnlarmonun
boynunataktm.
Aye durumu renince korttu. nk annesi, stn dkldn
duyarsaokkzard.
Aye,bandakiipekbartsnkard.neinbanartt.nee
dediki:BenimgzelKnalKzm.pekbartmseninolsun.Ama
anneme,kardeimFatmannstdktnsaknsyleme,emiKnal
Kz, bu szleri anlam gibi ban sallad. Peki, sylemem... demek
istiyordu.

Ahrn kaps ald. Fatmann annesi girdi. nein boynunda


altnlar,bandaipekrtygrnceard.
BykkzAyeyesordu:BunedirbyleAyedeannesineanlatt:
neisaarkenFatmannayataklm.Bakradevrilmi.Bakratan
st dklm. Knal Kz, stn dkldn sana sylemesin
diye,Fatma altnlarn Knal Kzn boynuna takm. Ben de ipek
bartmonunbanarttm.
Anneleri korktu. nk kocas, stn dkldn duyarsa ok
kzard.
Anne,kendiomuzundakisrmalalald,ineinsrtnasard.Sonra
ineedediki:BenimgzelKnalKzm.Busrmalalmseninolsun.
Ama kocama kk kzm Fatmann st dktn sakn syleme,
olur mu Knal Kz ban sallad. Sanki, Peki, sylemem... demek
istiyordu.
Ahrn kaps yine ald. Bu kez gelen Fatmann babasyd. Baba,
inein boynunda altnlar, banda ipek rty, srtnda srmal al
grnce ard. Karsna sordu: Nedir bunlar Kars da olup biteni
anlatt: Kk kzmz Fatmann aya taklm. Bakra devrilmi.
Bakrataki st dklm. Knal Kz, stn dkldn sana
sylemesindiye,Fatmaaltnlarnonunboynunatakm.Ayedeipek
rtsnKnalKznbanartm.Bendesrmalalmonunsrtna
koydum.
Baba, durumu renince, bunlar olunun duymasn istemedi.
nk, evi geindiren olu Ahmetti. Ahmet, stn dkldn
duyarsaokkzard.

Baba da, cebinden gm kstekli saatini kard. Bunu, inein


belinedolad.Sonraineedediki:BenimgzelKnalKzm.Gm
kstekli saatim senin olsun. Aman, olum Ahmete, Fatmann bakrac
devirdiini, st dktn sakn syleme emi nek ban sallad.
Sankikendidilince,Peki,sylemem...demekistiyordu.
Yine ahrn kaps ald. Bu kez gelen Ahmetti. Ahmet, inein
boynunda altnlar, banda ipek barty, srtnda srmal al,
belindegmksteklisaatigrnceard.Babasnasordu:Baba,
nedirbunlarBabasdaolunaaklad:Stsaarkenkkkardein
Fatmann aya taklm bakraca. Bakra devrilmi. indeki st
dklm.
Knal Kz,stndkldnkimseye sylemesin diye, Fatma
altnlarnKnalKznboynunatakm.
Aye de bartsn bana rtm. Annen de srmal aln srtna
koymu. Ben de, stn dkldn sana sylemesin diye, gm
ksteklisaatimiKnalKznbelinedoladm.
Ahmet, kendisine anlatlanlar dikkatle dinledi. Sonra, btn
bunlarn ne anlama geldiini dnd. Ama hibir anlam veremedi.
Bunlarn hepsi de arm! diye iinden geirdi. Kendi kendine,
Artk ben bu delilerin arasnda yapamam. Kendime baka bir ky
bulmalym,dedi.
Ahmet, heybesine azk koydu. Eline sopasn ald. Heybesini srtna
vurup yollara dt. Akll insanlarn yaad bir ky bulacak, orada
yaayacakt.

Ahmet,gidegidebirkyevard.indenBuras,gzelbirky,burda
kalrm,dedi.
Kyn giri yoluna adamlar toplanmt. Ortalarnda bir eek vard.
Eeetahldolubiruvalyklyorlard.
Ama eein bir yan bo olduundan, br yanna tahl uvaln
ykleyince, dolu uval eein srtndan kayp dyordu. Boyuna
deniyorlar,amabirtrluvaleeeykleyemiyorlard.
Ahmet onlara dedi ki: Eein iki yanna da yk vurun, ykler
dengededursun.Ozamandmez.
Ahmetin dediini yaptlar. Tahl arlnca ta tartp, baka bir
uvalabutalardoldurdular.Eeinbiryannatahldoluuval,br
yanma da ta dolu uval yklediler. Ykler ar olduundan eek
tayamad,devrildi.
Ahmet onlara yle dedi: Ne diye bou bouna ta yklediniz
eeeTahlikiyeayrpikiuvalaletirin.
Ahmetindediigibiyaptlar.Tahlnyarsnbiruvala,bryarsn
da baka bir uvala koydular. Sonra o iki uval, eein iki yanna
yklediler.Eekdetkrtkryrmeyebalad.
Bunun zerine kyller, Ahmete yle dediler: Sen ok akll bir
ocuksun.Bizimkyeyerle.Herzamanbizeaklver!Ahmetdeonlara
dediki:Bensizingibiaknlararasndayaayamam.Sonrayrd,
gitti.
Ahmet gide gide bir baka kye vard. Buras da gzel bir kyd.
Ahmetiinden,Artkbugzelkydekalrm,dedi.

Ky alannda kyller toplanmt. Bir delikanl, bir evin atsna


kmt. Yerde iki kii vard. Yerdeki bu iki kii, ellerinde bir alvar
tutuyordu.
Ahmet onlara, Burda ne yapyorsunuz diye sordu. Onlar da
Ahmete yle dediler: Evin atsndaki delikanl alvar giyecek.
atdaki delikanl alvara doru yere atlad. Ama alvarn iine
demedi,yeredt.Yeredncebayarld.
Ahmet onlara, alvar yle giyilmez! dedi. Kyller, Ya nasl
giyilirdiyesordular.
Ahmetdeonlaraalvarnnaslgiyileceinigstererekretti.
Sen ok akll bir ocuksun. Bizim kye yerle de bize akl ver!
Ahmet,Bensizingibiaknlararasndayapamam!dedi.
Ahmetyrdgitti.
Gide gide, Ahmet baka bir kye vard. Buras ok gzel bir kyd.
Ahmetiinden,Bukydekalrm,diyegeirdi.
Ky alannda adamlar toplanmt. Bir aacn gvdesine ot
balamlard.Bikakiibirineisrtlarnaalphavayakaldryorlard.
Ahmet onlara, Ne yapyorsunuz byle diye sordu. Onlar da,
nee taze ot yediriyoruz... dediler. Ahmet, nei yukar
kaldracanza,otuaaindirsenize!dedi.
Ahmetindediiniyaptlar.nek,nnekonulanotuyemeyebalad.
OrdakiadamlarAhmetededilerki:Senakllbirocuksun.Bizim
kyeyerle.Bizeaklver!Ahmetonlaraylededi: Ben,sizingibi
aknlararasndayaayamam!Ahmetyrdgitti.

Gide gide, Ahmet bir baka kye vard. Buras ok gzel bir kyd.
Ahmetiinden,Neolursaolsun,bukydekalrm,dedi.
Okydeogndnvard.Dnalaynnnnde,atstndegelin
gidiyordu. Gelin dn evinin kapsna geldi. Gelini attan indirmeden
kapdan sokmak istediler. ok uratlar, ama kapdan sokamadlar.
Bununzerineilerindenbirisi,Atnayaklarnkeselimde,kapdan
sokalm...dedi.
Baka birisi de yle dedi: Yazktr, atn ayaklarn kesmeyelim.
Eiiskelimdegeliniylesokalmieri.
Dahabakabirideylededi:Eieyazkolur.Eniyisi,gelininban
keselimdekapdangeirelim.
Azkalsngelininbankeseceklerdi.HemenAhmetatld:Durun,
bengeliniierisokarm.
Ahmet, gelinin bana bir yumruk indirdi. Gelin, can yandndan,
banedi.Baneince,gelinatlabirliktekapdanierigirdi.
Bunun zerine kyller Ahmete dediler ki: Sen ok akll bir
ocuksun.Bizimkyeyerle.Bizeaklver!Ahmetonlara,Sizingibi
aknlararasndayaayamam!dedi.Yrdgitti.
Ahmet ok gezdi, dolat. Ama kendi kynden daha iyi bir ky
bulamad.Kendikynednd.Evinegirdi.
Bir de ne baksn, oday suyla doldurup havuz yapmlar, hamur
teknesinidekaykyapmlar,okayadolmular,KnalKzdakaya
koymular.Hepbirlikteodanniindedolapduruyorlar.
Ahmetonlarbylegrnceokard.

Burda ne yapyorsunuz diye sordu. Babas da ona dedi ki:


Benimyiitolum,Ahmetim,senkymzdengittingideli,bizdeite
butekneiindedolayoruz.
Ahmet, Ne yapyorsunuz o teknede diye sordu. Babas, Seni
aryoruz...dedi.
Ahmetglmsedi.Kendikendine,Yineeniyisibizimkydekiler.Hi
olmazsakendikym,buradakalmalym,dedi.
Annesi,babas,kardeleriAhmetinboynunasarldlar.
KAR BABA Yln son gnyd. Souklar ok artt iin okullar bir
haftakapatlmt.Mehmetdebuyzdenognokulagitmemiti.
Mehmetinbabashastayd,hastanedeyatyordu.Annesiyleablasda
bir fabrikada iiydiler. ki odal bir gecekonduda oturuyorlard.
Pazardan baka gnler hibiri evde kalmazd. O gn okula gitmeyen
Mehmet evde tek bana kalmt. Pencereden darya bakyor, lapa
lapayaankarseyrediyordu.
K ok etin gemekteydi. Yapraklar dklm aalar iskelete
dnmt. Sular buz tutmutu. Dereler sanki aka aka yorulmulard
da,imdidonmu,dinleniyorlard.
Evde soba yanmad iin Mehmet mt. Karn da
ackmt.Amasouktamutfaagidipkarnndoyurmayaeniyordu.
Mehmetokhayalkuranbirocuktu.Kkbirakieinrzgrda
kopup uuan yapracklar gibi havada titree titree yere serpilen
karlara bakp dalmt. Yine hayaller kuruyordu. Ne olurdu sanki, kar
yerinegktenunyamolsayd!Kar,tpktozekergibiyayordu.Ne

olurdu sanki, kar yerine gkten eker yam olsayd. Kar yerine un
yamolsayd,yoksullaryaanunlartoplarekmekpiirirlerdi.Gkten
ekeryamolsayd,yoksullarekerleritoplar,tatlyaparlard,pasta
yaparlard.Anaozamandauncular,deirmenciler,frnclar,tatlclar,
ekerciler, pastaclar ne yaparlard Onlar istemezlerdi gkten kar
yerine un, eker yamasn. Gkten kar yerine unla eker yam
olsayd, aylaklar hi almadan karnlarn doyurabilirlerdi. O zaman
daaylaklarlaalkanlarnhibirayrmkalmazd.
Karlar yerde birikmiti. Mehmet dar kp karlarda oynamay
geirdiiinden.Yumuack,apak,ardurukarlar...
Mehmet byle dnp dururken, arkadalarnn dardan adn
seslendikleriniduydu:Mehmeet!Mehmeeet!..
Mehmet,arkadaYalnnsesinitanmt.
Gecekondularnbittiiyerdesrasraapartmanlarbalard.Yalnlar,
oapartmanlardanbirindeoturuyorlard.
YalnlaMehmetbirokulagidiyor,birsnftaokuyorlard.
Mehmet,Geliyorum!diyeYalnaseslendi.Sokaafrlad.
Kzl,olanlbeonocukalandatoplanmt.
Yalnnelindebirkrekvard.
Mehmet, O krek ne olacak diye sordu Yaln, Kardan adam
yapacaz, dedi. Sonra Yaln btn ocuklara seslendi: Haydi
arkadalar, i bana! nce kar toplayp yalm uraya! ocuklar
byk abayla almaya giritiler. Onlar gren baka ocuklar da
evlerindenkmlard.

ocuklarnouskgiyinmi,souakarkorunmutu.Kalntabanl
ayakkablar, ellerinde ii ynl eldivenleri vard. Scack tutan kaln
paltolargiyinmilerdi.Ynatklarsarnmlard.KimisideMehmetgibi
paltosuzdu. stelik Mehmetin ayakkablarnn taban da delik olduu
iin, ayakkabsna kar suyu giriyor, ayaklar slanyordu. Mehmet
nceleri yordu. Ama kardan adam yapmak iin altka kzt,
snd,terledibile...
Karlar toplayp ydlar. O karlardan bir insan heykeli yapmaya
baladlar. Kocaman bir ban altnda iri bir gvde, iki yanda iki
kocaman kol... imdi sra kardan adam, Kar Baba biimine sokmaya
gelmiti. Bunun iin de her ocuk evinden biey getiriyordu.
ocuklardan biri, evinden getirdii havucu, Kar Babann suratnn
ortasnasoktu.Buhavu,KarBabannburnuolmutu.
Bir ocuk da evinden kocaman bir saks getirip Kar Babann bana
geirdi. Bu saks, Kar Babann apkas olmutu. ocuklardan biri de
getirdii iki topak takmrn, havucun iki yanma soktu. Byle ce
Kar Babaya iki gz yapm oldu. Bir ocuk da portakal kabuklarndan
Kar Babaya iki gzel kulak yapt. Bir kz, koa koa evinden getirdii
eskiperdesaan,KarBabayasakalyapt.KarBabannbyklarprasa
psklndendi. Bir olan da evinden getirdii tavan sprgesinin
sapn,KarBabannkolununaltnasktrd.
Kar Baba, sanki canlym gibi dimdik, dipdiri duruyordu. ocuklar,
kocabal,kocakarnlKarBabayabakpbakpsevinleelrpyorlar,
kahkaha lar atyorlard. Kar Babann evresinde dne dne koup
oynuyorlard.
Baarlarndankvanduymulard.

Yava yava akam karanl kyordu. Anneleri, babalar,


aabeyleri, ablalar, alanda karlar iinde oynayan ocuklar evlerine
aryorlard. Bu gece evlerde ylba elenceleri dzenlenecekti.
Dahaimdidenevlerdeylbasofralarkurulmayabalamtbile.
ocuklar birer, ikier evlerine gittiler. Alanda Mehmetten baka
kimsekalmad.Mehmetinannesiyleablasdahaitendnmemilerdi.
Mehmet yine hayaller kuruyordu. Kar Babann burda btn geceyi
yalnz bana geireceini dndke ileniyordu. Kar Babay
karsndacanlymgibigrmeyebalad.Onasordu:Yalnzkalnca
geceleyincannsklmazmKarBabaBirsesMehmetecevapverdi:
Sklrelbette.
KimdibuszlerisyleyenKarBabanndudaklarmkmldyordune
Akamnkoyumaviliindestnekarlaryadka,Mehmete,sankiKar
Babanndudaklarkprdyorgibigelmiolacakt.Mehmetosesiyine
duydu:Bombodurursamokcanmsklr.Hiaylakduramam.
Konuan Mehmetti. Hayal kurmasn seven Mehmet, hem kendi
olarak, hem de kendini Kar Babann yerine koyarak konuuyordu.
Kendi sorularna, Kar Babann yerine kendisi cevaplar veriyordu:
Aylak duramazsn da ne yaparsn Kar Baba Mehmet, Kar Babann
ayaklararasnagirip,kendisorusuna,KarBabannyerineyinekendisi
cevap verdi: Sevdiim biey yapmak istiyorum. yle bir i ki, o ii
yaparken,zamannnaslgetiinianlamadancokuylaalaym.
Ne olabilir byle i, Kar Baba Elime baltay alp dalara
gideyim,diyednyorum.Ormanlardakikurumuaalankeseyim.
Kestiim kuru aalar, yoksullar gecekondularnn ocaklarnda
yaksnlar,buylbagecesinievlerindescackgeirsinler.

okgzel,okgzel,KarBaba...
Ylba gecesi ocuklar hediyeler alr. Ama yoksul ocuklarn,
hediye verecek kimseleri yoktur. Onun iin, yoksul ocuklara yle
hediyeler yapp vereyim ki, o hediyelerden, baka hibir ocukta
olmasndiyorum...
okgzel,okgzel,KarBaba...
Benimelimdenterzilik,ayakkabclkdagelir.Yoksulocuklariin,
giysiler, paltolar dikeyim, onlara salam ayakkablar yapaym,
diyorum.
ok,okgzel,KarBaba...
Sonra dnyorum ki, bir frn kurup yoksullar iin ekmekler
piireyim...
Scack, yumuack taze ekmekler... derken, Mehmetin az
suland.
Bu srada Mehmetin annesiyle ablas iten dnmler, onu eve
armlard. Mehmet evine kotu. Annesi sa sobay tututurdu.
Ablas da sofray kurdu. Sofraya oturdular. Karn a olduu halde
Mehmet yemek yiyemedi. Ba aryor, gzleri kararyor, midesi
bulanyordu.Annesi,eliniMehmetinbanakoydu.
Mehmetin atei vard. Karlarn iinde oynarken, paltosu
olmadndan,ayakkablardasualdndantm,hastalanmt.
Annesi ila verip Mehmeti yatana yatrd. Ateler iinde yanan
Mehmet,uykusundasayklamayabalad.

Grddte,yineKarBabaylabirlikteydi.KarBaba,alanakarlar
yyor,ydbukarlardanbiryapkuruyordu.
Mehmet,OrdaneyapyorsunKarBabadiyesordu.KarBaba,
FrnyapyorumMehmet,dedi.
NeolacakofrndaYoksullar,hastalar,kimsesizler,sakatlariin
ekmekpiireceim.HadisendeyardmetMehmet.
Mehmetyardmiinyekindi,amaneyapacanbilmiyordu.
Syle,neyapaymKarBabadiyesordu.KarBaba,Temizkarlar
topla, getir y buraya, dedi. Mehmet bir yandan karlar toplayp
yarken, Kar Baba da kardan yapt ocaa, al rp dolduruyordu.
KarBaba,ocaktakialrpyyakptututurdu.
Frnnocagrlgrlyanmayabalad.
Mehmetinydkarlar,KarBahannelindeunoluyordu.KarBaba,
bu unlar kar suyuyla karp hamur yapyor, hamurlan yourup para
para frn kreinin zerine diziyordu. Sonra bu ekmek hamurlarn
kreklefrnasryordu.Kzmolanfrndaekmeklerpiiyordu.Pikin
ekmekkokularortalayaylmt.
KarBaba,Mehmete,Hadigitde,yoksullar,hastalar,isizleri,
alar, sakatlar ar. Hepsi gelsin. stedikleri kadar ekmek alsnlar.
Burayagelemeyecekleriindealpgtrsnler!dedi.
Mehmet sevin iinde atlaya zplaya kotu. Sanki kanatlanmt da
gecekondularn damlar stnden uuyordu. Var sesiyle barmaya
balad: Heey, duyduk duymadk demeyin... Duyanlar,
duymayanlara sylesin. Hastalar, sakatlar, isizler, alar, yoksullar,

koun koun!.. Kar Baba, hepinize ekmek datacak... Koun gelin!


Mehmetin sesi, havada byye byye yanklanyor, btn kenti
saryordu.
Gecekondu mahallesinin drt bir yanndan yoksullar, alar, isizler,
sakatlar, hastalar akn akn gelmeye baladlar. Frnn evresine
dolutular.
Kardan yaplm frn oca yalaz yalaz yanyordu. yice kzm olan
frndakiekmeklerkabarp,kzarppiiyordu.KarBabapienekmekleri
alpalpordakileredatyordu.kiekmekalangidiyordu.Kimiside
pikin ekmekleri getirdikleri uvallara, sepetlere, torbalara
dolduruyordu. Umarszlar, krler, olaklar, topallar ekmekleri
kapyorlard.stediklerikadaralyorlard.KarBabayaduaediyorlard.
okyaaKarBaba!VarolKarBaba!SaolKarBaba!Eksik
olmaKarBaba!..
KarBabahidurmadanalyordu.Biryandanellerininarasndaun
oluveren karlardan yapt ekmek hamurlarn krekle frna sryor,
bir yandan da pien ekmekleri kalabala datrken kvanla onlara
sesleniyordu:Aln,alnistediinizkadaraln!Hikimseakalmasn!
Kar Baba, yalnayak ocuklara, souktan titreen yallara,
kucaklarnda ocuklaryla bekleen kadnlara ekmek sunuyordu.
Ekmeklerialanlargidiyor,gelenlerinsaysgittikeartyordu.
KarBaba,frnocannyalazyalazateikarsndaaltkaterliyor,
terledikedekardantenigittikeeriyordu.Ekmekkarmakiinfrna
her sokusunda kardan elleri eriyip klyordu. Parmaklar ocan
ateinden, frnn scandan erimiti. Gsn atee verip hamurlar
krekle frna srerken de gs durmadan terleye terleye eriyordu.

Kollandaerimeyebalamt.Oscaktaneriyeeriye,kleklehi
durmadan alrken, yoksullar da daha ok gelip frnn nne
ylyorlard. Kar Baba, gelenlerin hibiri a kalmasn, ekmeksiz
kalmasndiyegittikedahahzlalyor,dahahzlaltkadadaha
abukterleyiperiyordu.
Mehmet,gznnnndeKarBabanneriyipyokoluunugrdke
korkudantitreyerekonaseslendi:KarBaba!KarBabaaa!..
Kar Baba eriye eriye yle klmt ki, nerdeyse artk
grnmeyecekti. Sesini duyurmak iin Mehmet daha ok bard:
KarBaba!KarBabaaa!..
Mehmetyatandaylebarmtki,annesiyleablaskoupyanna
geldiler.Annesi,Neyinvarolum,nedenylebardndedi.
Mehmet uyanmt. Glmseyerek, annesine, ablasna bakt. Yeni
yln ilk gnyd. kindi olmutu. Mehmet hasta olduu iin, o saate
kadarkendinibilmeden,dlergrerekuyumutu.Amaimdiiyiceydi.
Annesininverdiiilaiyigelmiti.
Mehmetyatandadoruldu.Penceredendaryabakt.
Hani karlar Neoldudiye annesine sordu. Annesi, Btngece
yamur yad, karlar eritti... dedi. Ablas da, Btn gn de hava
akt,gnevard.Mehmet,penceredenalana,alandakiKarBabaya
bakt. Kar Baba, tpk dnde grd gibi erimiti ama frn
scandan deil, gece yaan yamur, gndz aan gne yznden
eriyeeriyeyokolmutu.KarBabadangeriye,perdesaandansakal,
prasa psklnden by, havutan burnu kalmt. Saksdan

apkasyla, sprgesi, portakal kabuundan kulaklar yerdeydi. ki


kmrtopandanyaplmagzlerideyeredmt.
Hayal kurmasn seven Mehmet, annesine, ok gzel bir rya
grdm,dedi.Annesi,Anlatsanaolum...dedi.
Mehmet buulanan gzleriyle alanda Kar Baba dan arta kalanlara
bakt,ok,okgzelbirryayd,amahatrlayamyorum...dedi.
Grdmdgerekolsayd!diyeiindengeirdi.
BRGIDIMBALBirzamanlar,birlkeninbirkentindeyalbirtefeci
yaard. ok cimri, insafsz bir adamd. Bor verdii kimselerden
yksek faiz isterdi. Borlarn zamannda deyemeyenlerin mallarn,
evleriniellerindenalrd.Hiacmasyoktu.Buyzdendeokzengindi.
Gnlerdenbignbutefecinincanbalistemiti.Uanard.Ona
yle dedi: Balkapanna git. Balclardan yarm okka bal al da gel!
Gzna,balclarsenikandrmasnlar.Hembalneniyisinden,hem
deenucuzundanolsun.Kabndarasniyitarttr.okskpazarlket.
Uak,Bastne!dedi.
MutfaktanbiranakalpbalsatlanBalkapannagitti.Ordabalclar,
ballarnverekylesatyorlard:Ballarneniyisiburda...Buyrun,
gelin,balbendenaln!Hani,halisbal,katkszisteyenler...
Yediiekdalarnnmiskokuluballarnsatyorum.
amieibalburda,miskokulu,dakokulu...
Tefecinin ua, efendisinden rendii gibi, balclarla ekie ekie
pazarlk etti. Sonunda okkas altm akeye satlan bal, yirmi akeye
indirtti.Elindekianaayarmokkabalkoydurttu.Evinyolunututtu.

Uak,baldoluanakelindegiderkenbiryal,yoksulkadn,ona,
Olum, birazck beni dinler misin dedi. Tefecinin ua diliyle Prt,
prrrt!diyeseslerkararakyalkadnlaalayetti.Yalkadn,Bir
torunumvar,dedi,beyanda,meleklerkadargzelbirkz...
Uak, Prrt...Bananesenintorunundanekil yolumdan!.. Prrrt!..
dedi.
Yoksul kadn, uaa yle yalvard: Ne olur dinle beni a olum
.Torunum ok hasta, ok zayf. Hekimlere gsterdim. Hekimler, her
sabahbirgdmckbalyerseiyiolacansylediler.
Uak,Prrt,prrt...teordaBalkapam,gitdeordanal.Prrt,prt!
diyealayetti.
Yal, yoksul kadn da yle ilendi: Torunum lecek diyorum da
ta yrein yumuamyor. Bir de stelik prt prt diye benimle alay
ediyorsun. Seni gidi tefecinin ua seni! Dilerim, o elinde tuttuun
anaktaki baldan her kim yerse, senin gibi prt prt prtlasn! Yal,
yoksul kadn, tefecinin uana ite byle ilenler yadrarak alaya
alaya gitti. Uak, kadnn arkasndan hl prt, prt, diye sesler
kararakalayediyordu.
Uak, eve giderken elindeki anaktan bir parmak bal alp yedi. Bal
yeryemez,elindeolmadan,Prt,prtdiyeprtlamayabalad.
Uakevegelince,efendisitefecisordu:BalaldnmUak,Prt
aldm,prt!dedi.
Tefeci,uannkendisiylealayettiinisanpokkzd.

Nediyeprtlyorsunylediyebard.Uakdaylededi:Prt...
Elimdeolmadanprtlyorum, prt... anaktaki baln tadna bakan
tefecinin kars, Prt... ok gzel balm, prt prt... dedi.
Tefeci,karsna,Sendemibenimlealayediyorsundiyebard.
Karsda,Prt,alayetmiyorum,prt...dedi.
Tefeci de anaa bir kak daldrp ald bal yiyince, prt prt
demeye balad: Prt...Kendimitutamyorum,prtlyorum, prt... Bu
nebiimbalm,prt...
Tefeci, kars, ua, birden, karlkl prtlamaya baladlar:
Prt...
Prtprt...
Prt,prrrt,prt!..
Hep birlikte, o kentin Belediye Bakanna anak dolusu bal
gtrdler.Prtlayaprtlayadurumuanlattlar.
Sylenenlere inanmayan Belediye Bakam da, baldan bir para
yiyince,Prt...Bunebiimbalmbyle,prrrt...dedi.Hepbirlikte,
balokentinKadsnagtrdler.
Belediye Bakan, Kadya yle dedi: Prt, Kad Efendi hazretleri,
bubaldanherkimyerse,itebizimgibiprtprtprtlyor,prrrrt!..
Kad, karsnda durmadan prtlayanlara kzarak bard: Susun!
Huzurumda prt prt prtlamayn!.. Tefeci, Kadya yle dedi: Prt!
Biz isteyerek prtlamyoruz ki... Prt. Bu baldan kim yerse prtlyor,
prrrt...

Kad hazretleri de anaktaki baln tadna bakt. O da brleri gibi


prtlayarak, Prt... Bana ne oldu byle Prrrt... Neden prtlyorum
benPrrrt,dedi.
BununzerineKad,balsatnalanuasorguyaekti.Uan,yolda
biryal,yoksulkadnlaalayettiini,okadnnda,Herkimbubaldan
yerse prt prt prtlasn! diye ilendiini rendi. Bunun zerine Kad,
Prt... abuk telll karlacak! Prt... O kadn her kim ise hemen
bulunacak!..Prrrt!..diyebuyrukverdi.
karlan telll, o kentin sokaklarnda, alanlarn da yle bard:
Eyahaliii...Duyduk,duymadkdemeyin! Duyanlar duymayanlara
iletsin!Kad hazretlerinin buyruudur. Bugn bir yal, yoksul kadn,
hastatorunuiinbirgdmbalvermeyentefecininuanailenmi.O
kadnherkim ise, hemen Kad hazretlerine gideceko kadnbilenler,
grenler,kimolduunuKadhazretlerinebildireceeek!..
Bu duyuru kentte yaylnca yal, yoksul kadn hemen Kadya gitti.
Olan biteni Kadya anlatt. Kad da ona yle dedi: Prt... Ey
hatun!Prt!lencinigerialda,hepimiziprtprtprtlamaktankurtar.
Prrrt!..
Yalkadn,Olurama,artmvar,dedi.Sonradaartnsyledi:
Butefeci,kentimizdekibtnhasta,yoksulocuklarahersabahbirer
tasbalverecek.
Kad, tefeciye, Vereceksin, prt!..dedi. Tefeci de, Bastne,
prt!..dedi.
Kad,hemenbirszlemeyazd.Tefeciyeimzalatt.Artk,prtlayanlar
prtlamaz oldular. Kad, yal, yoksul kadna sordu: Ey iyi yrekli

kadn, sen kendi torunun iin bu tefeciden biey istemiyor musun


Yoksulkadn,gzyalarnsilerekylededi:Torunumiinartkhi
kimse biey yapamaz, ok ge... Benim dnya gzeli torunum
hastalktan kurtulamad, ld. Kentin baka hasta ocuklar balla
beslenip salkla yaasnlar! DO GNEM DO Kayadibi adnda bir
kyvard.Kynevleri,birulukarakayanndibindekurulmutu.Onun
iinbukyeKayadibiadverilmiti.
O ulu kaa kaya, kyn dousundayd. Bunun iin de gnein
douu, kyden grnmezdi. Baka yerlerde sabah olur, le olur,
ikindi olur, ancak ondan sonra gne kara kayann doruunu aard.
Kayadibikynegneinklarokgeserpilirdi.
Kayadibinin ocuklar sabahlar acknca, annelerine yle
barrlard: Anne, ekmeeek! Anne, ekmeeek!.. Anneleri de onlara
yle derdi: Daha gne bile domad. Gne dosun da ekmek
vereyim.
Oysabakayerlerdegneoktandomutu.
IOOAmaKayadibikydahaiyiceaydnlanmamtbile.Ackanky
ocuklar da, kara kayann dibine gider, gnee yalvarrlard: Do
gneim,do!Dodaannembanaekmekversin!KayadibikyndeAli
adndaakllbirocukvard.okalkanbirrenciydi.
Kyn ocuklar, bign yine kara kayann dibinde gnee
yalvaryorlard: Do gneim,do!Do daannem bana ekmek
versin! Ali, arkadalarna dedi ki: Arkadalar,retmenimizin
dediine gre, baka yerlerde gne erken doarm. Bu kara kaya,
kymzn gneini kesiyormu. Buyzden kymze gne ge
geliyor.Akamdaerkenoluyor.

ocuklardan biri: Ne yapalm, dedi, bizin kymz kara kayann


dibinekurulmu.Elimizdennegelir...
Ali, o ocua u cevab verdi: Kara kayann te yan gnlk
gnelikmi, klym, aydnlkm. ok merak ediyorum oralarn.
stersenizhepbirliktegidipgrelim.
ocuklarsevinlebartlar:Hadi...
Hadigidipgrelim...
Gidelimabuk,hadi...
ocuklar, talardan talara atladlar. Kayalardan kayalara ktlar.
Tepeleretrmandlar.
Ali, kara kayann arasndan dar bir geit buldu. Geitten ileriye yol
vard.Arkadalarnaseslendi:ocuklar,yolbuldum.Burdabirgeit
var...
IOIBurayagelin!..
ocuklar,Alininbulduugeitekoupgeldiler.
Hep birlikte kara kayann te yanna getiler. Buras apaydnlk,
gnetenprlprlgenibiraland.Yemyeilayrlkt.Grotlarvard.
Oaydnlkalannevresiniaalarkaplamt.Aalarnarasndanar,
durubirsuakyordu.
ocuklar o ayrlkta sevin iinde kotular, atlayp zpladlar,
oynadlar.

Ali,arkadalarnaylededi:Arkadalar!Kymzkarakayann
dibinden bu gne gren yana tayalm. Evlerimizi bu gzel alanda
kuralm.Hemdeburas,evlerimizeuzakbiryerdedeil!..
ocuklarelrppsevinlebartlar:Tayalmevlerimizi.
Burayatanalm.
Bugzelyeregelelim.
Kurtulalmkayadibinden.
Kymz burda yeniden kuralm. Ali, arkadalarna dedi ki:
Dahancegidipbyklerimizedanmalyz.Buranndahagzel,daha
kl,dahaaydnlkolduunuonlaraanlatmalyz.
ocuklar,Hadiyleyse,gidipbabalarmzasyleyelim...dediler.
AliylearkadalarKayadibikynedndler.Kykahvesinegirdiler.
Ali, kahvedeki byklere, yallara yle dedi: Amcalarm!
Daylarm! Aabeylerim! Kymz, kara kaya yznden gne
almyor.Gnealmadiindekymzdehastalkokoluyor.Kk
ocuklar geliemiyor. Tarlalarmz verimli deil! rnlerimiz bol
yetimiyor.
Kynaksakallbiryalsylededi:DediklerininhepsidoruAli
olum. Ama kymz batan buraya kurulmu. Kara kayay baka
yere tayamayz ya... Ne yapalm Ali de yle dedi: Kara kayay
tayamayz ama, evlerimizi kara kayann te yakasna tayabiliriz.
Oralarmbizgidipgrdk.
Aydnlk, k, gzel, geni yerler. te evlerimizi oralara yeniden
kurarz.

Kahvedekiler,Alininszlerinegldler.Onunlaalayettiler.
GnlerdenbignKayadibikyneyoksulbirdervigeldi.Derviok
zayft,hastayd.Yzsolmu,sararmt.Alktanbitikti.
Dervi geldiinde, kyn ocuklar kara kayann dibinde gnee
yakaryorlard: Do gneim, do! Do da annemiz bize ekmek
versin!Derviocuklara:Niinbyleyakaryorsunuzdiyesordu.Ali
cevapverdi:nkbukarakayagneimizikapyor.Kymzdesabah
geoluyor.Bakayerlergibikymzedeerkendosundiyegnee
yakaryoruz.
Dervi: sterseniz, ben bu kara kayay burdan baka bir yere
tarm,ozamankynzgnealr...dedi.
Ali,derviineskipskgiysilerinebakt.Yrtkprtkarklarnabakt.
Solukyzne,donukgznebakt.Sonraonadediki:Senkendini
bilezortayorsun.KoskocakarakayaynasltayacaksnGityoluna,
senbizikandramazsn.
Dervi: Grnme aldanmayn, dedi. Siz beni iyice besleyin.
Beslenince ben dev gibi olurum, glenirim. O zaman bu kara kayay
srtmaalr,tarm.
Ali deona yle dedi: Anladm. Sen kurnaz biradamsn. Belli ki,
gnlerdirasn.Kendinibesletecekbiryeraryorsun.Amakarakayay
tarm, diye bizi kandramazsn. ok asa karnn, syleyelim
annelerimize,sanaolandanbirazekmekleazkversinler.
Dervi,Kayadibikynnkahvesinegitti.ncekahvedekilereselam
verdi. Sonra kyllere yle dedi: sterseniz, kynz u kara
kayadankurtarrz.

Kyllermeraklasordular:NaslyaparsnbunuDerviaklad:
Siz beni krk gn besiye ekersiniz. Beni, fndk fstkla, yala balla,
baklava brekle, zmle bademle bir gzel beslersiniz. Krk gnn
sonundabenbirdevgibiglenirim.Karakayaysrtmaalrm.Onu
burdanokuzaklarabiryeretarm.
Kyller sevin iinde dervie dediler ki: Hzr dedikleri sen
olacaksn. Yllardan beri senin yolunu gzlyorduk. Peki, dediin gibi,
biz seni krk gn besleyelim. Sen de u kara kayay al gtr
kymzden. Biz de gn na kavualm. Her sabah erkenden
gneindouunugrelim.
Ali, olup bitenleri duyunca, kyn byklerine gitti. Onlara dedi ki:
Budervikurnaznbiri.Bizikandrmakistiyor.
Ordakiler Aliye sordular: Bizi kandrdn nereden bildin Ali,
nk,dedi,biradam,okoskocakayaytekbanakaldramaz.
Bir yal kyl: Tar... diye direndi. Ali de onlara yle dedi:
Evler tanmaz, diyorsunuz. Sonra da koskoca kayann sklp
tanacana nasl inanyorsunuz Bu kurnaz derviin amac, kendini
bizekrkgnbesletmek.Krkgnbeslendiktensonraburdansavuup
gidecek.
Bykler Aliye, Senin akln ermez! dediler. O zaman Ali onlara
ylededi:yleysebizimdebyklerimizdenbirdileimizvar.
Neymi dileiniz diye sordular. Ali anlatt: Bu dervi, krk gn
beslendiktensonrakarakayayburdantamazsaizinvereceksiniz,biz
evlerimizi kara kayann te yanna tayacaz.Ordaki aydnlk, kl
alanda evlerimizi yeniden kuracaz. Olur mu Kyller, derviin kara

kayaytayacanainanyorlard!Onuniin,Aliyibalarndansavmak
istediler.
Peki, dediler, sz veriyoruz. Krk gn sonra dervi kara kayay
tayamazsa,bizevlerimizitayacaz.
Sskadervii,kynengzelevininengzelodasnayerletirdiler.O
odannkapsn,penceresinikapadlar.
Dervi,yumuakdeklerstndeyangeldiyatt.
Her sabah dervie, stler, kaymaklar, yalar, ballar, rekler,
brekler verdiler. Her leyin, kzarm tavuklar, etler, pilavlar,
hoaflar, tatllar verdiler. Her ikindi, fndk fstk, cevizii, bademle
zmverdiler.
Akamlar, trl yemekler, dolmalar, souk ayranlar, bal erbetleri
verdiler.Dahadabunlardanbakaderviincanherneisterseverdiler.
Derviin kald evin yresinde, byk kk btn kyl, merakla
bekleiyordu.
Derviin besiye ekilii krk gn olmutu. Oturduu evin n
kalabalkt. Dervi, krkbirinci gn dar kacakt. Ama o sska dervi
yiye yiye yle semirmi, beslene beslene yle imanlamt ki, bir
trlevinkapsndansamyor,darkamyordu.Kyller,derviin
elinden, kolundan tuttular. Onu eke eke zorla kapdan kardlar.
Dervinde,kyllerarkada,karakayanndibinegittiler.Karakayann
doruubulutlaraulayordu.

Dervi, kara kayann dibine kt. Srtn kara kayaya dayad.


Kyllere yle dedi: Hadi bakalm, srtma ykleyin de alp
gtreyimkarakayay.
Kyller,kurnazderviinbuszneapkaldlar.
Koskocakayaybizseninsrtnanaslykleyelimdediler.
Dervideonlaraylededi:Sizsrtmayklemezseniz,bennasl
tarm kayay Ben szmde duruyorum.Kayay burdan baka yere
tayacam.Amasizdesrtmaykleyin.
Btn kyl birlik oldu. Kara kayay derviin srtna yklemeye
altlar. Kayay ittiler, olmad. Kayay ektiler, olmad. Kayaya ip
balayp asldlar, yine olmad. Her ne yaptlarsa kayay yerinden
kprdatamadlar.Kylleryorgunluktanteriindekalmlard.
Dervi onlara yle dedi: Grdnz ite, benim hi suum yok.
Artkgidiyorum.Hadisalcaklakaln.
Dervi savuup gidiyordu. Ona ok kzan ky ocuklar, arkasndan
barpderviikovaladlar.Dervidekoakoakat.
Ali ykseke bir tan stne kt.Ordankyllere yle dedi:
Amcalarm!Daylarm!Aabeylerim! te grdnz, dervi kara kayay
tayamad. Siz bize sz vermitiniz. Dervi kayay tayamazsa, biz
evlerimizikayannteyannatayacaktk.imdisznzdedurmanz
gerek. Haydi burdan tanalm, kara kayann te yznde evlerimizi
yenidenkuralm.
Bir yal kyl, Biz buraya almz, burdan baka bir yere
gidemeyiz...dedi.

Alideylededi:Sizburdabirbirinizealmsnz.Karakayann
teyannayinehepbirliktegideceiz.Orasaydnlk.Oraskl.Oras
geni, gzel. Orda aydnla, a, gnee kavuacaz. Bizim
kymze de gne erkenden doacak. Sabahlar karnmz acknca
Do gneim, do diye bou bouna yalvarmayacaz. Hem sz
vermitiniz. Dervi kara kayay tayamazsa, evlerimizi tarz,
demitiniz.Sznztutmalsnz.
BtnocuklarAliyialkladlar.
Kayadibi kylleri, ister istemez szlerinde durdular. Hep birlikte,
hep birden,eski evlerini ykmaya,skmeye giritiler. Kyn ocuklar
daseviniindebyklerineyardmediyordu.HeleAlisevintenuar
gibialyordu.
Kyller her eylerini kara kayann te yzne tadlar.Trkler
syleyerek,glpsyleerekapaydnlkgenialanaevleriniyeniden
kurdular. Yeni kurulan kyde bayram havas esiyordu.Davullar
vuruluyor,tefler dvlyor,zurnalar almyordu. Kyn delikanllar,
kzlaroynuyordu.Surdahorontepiliyor,ordahalayekiliyordu.
Karakayanngnealanbuyandakiyzllparlyordu.Artko
babulutlaravaranulukayaya,karakayademediler,akkayadediler.
Yenievlerindeuyandklarilksabahkynocuklarerkendendar
ktlar. Yzlerini gnee evirip, gzlerini krptra krptra sevinle
bartlar:Dogneim,do!evredenykselengne,klarn
kyeserpti.Gnedeocuklaraglmsyordu.
Kayadibi ky arkada kalmt. Yeni kurduklar kylerinin adn
Kayankykoydular.

GZEL LE DORU Murat, evdeki konumalardan, dedesinin iir


yazdnrenmiti.Amaiirinneolduunubilmiyordu.
Birilkyazsabahkahvaltdansonradedesiylebalkondaydlar.Dedesi
gazeteokuyordu.
Murat, Dedeciim, sen iir mi yazyorsun diye sordu. Ban
gazetesindenkaldrandedesi,Evet,aradasradaiiryazarm...dedi.
Murat, merakland. iir nasl bieydi Annesi, babas iir yazmyordu.
Ama dedesi iir yazyordu. yleyse btn insanlar iir yazmazlard.
Neden herkes iir yazmyordu Belki de iir yazmasn bilmiyorlard.
Okula gidip okumayazma renince kendisi de iir yazacak myd
Muratn kafasn, ite bunlara benzer bisr soru doldurdu. Merakn
yenemedi.
Dedeciim, iir nedir diye sordu. Dedesi yine gazeteden ban
kaldrd,glmseyerekgzlkcamlarnnstndentorununabakt.
Anlatmak zor... dedi. Murat kendine gvenle, Sen anlat, ben
anlarm...dedi.Dedesi,Senelbetteanlarsn,amabenimanlatmam
zor...dedi.
Murat, her zamanki gibi stste sormaya balad: Neden zor
nkiiriherkesbakatrltanmlyordaondan...
yleysesenkendinnaslanlyorsanyleanlat...dedi.
Muratnsorularndankurtuluolmazd.DedesiMuratkucanaalp
yle dedi: Bana gre iir, doru olan bieyi gzel duygular
biimindesylemektir.

Murat bu szden biey anlayamad. Ama anlamam olmak ar


geldiindensustu,bakasorusormaddedesine.
Baka bir gnn akam zeri, Murat dedesiyle yine evin
balkonundayd.Dedesi,Havakararyor,nerdeysegeceolacak.Hadi
ierigirelim...dedi.
Murat oktanberi geceyle gndzn ne olduunu, niin gndz
aydnlk, geceleyin de karanlk olduunu merak ediyordu. Dedesinin
sznfrsatbilipsordu:Dedeciim,nedengecelerikaranlkoluyor
noBukaranlklarnerdengeliyorGndzndenaslaydnlkoluyor
Dedesi, Anlataym, dedi. Bisre dndkten sonra,
Anlattklarmn iinde bilmediin, anlayamadn biey olursa
sorarsn...dedi.
Murat,Peki,dedi.
Dedesi anlatmaya balad: Gkyznde ok yakkl bir
delikanlyla bir de ok gzel bir kz var. Kz yle gzel, yle gzel ki,
dnyagzeli...Oyakkldelikanlnngzlerikapkara,salarkapkara.
stelik, yzn kara ipekten bir maskeyle de kapam. Giysisi de
kapkara kadifeden. Ayaklarnda prl prl parlayan kara deriden
izmeleri, ellerinde kara eldivenleri var. Bu delikanlnn srtnda
genieteklibirpelerinvar,pelerinidekoyukarakadifedenyaplm.
Murat merakla sordu: O yakkl delikanl niin yle kapkara
giyinmi dede Dedesi, bu soruyu yle yantlad: nk o, dnya
gzeli kz seviyor. Hep o kzn arkasndan gidiyor, kz izliyor.
Grnmedenyaklapkztutmakistiyor.Kz,kendisinigrmesindiye
de kapkara giyinmi. Gizlenerek kzn ardndan gidiyor. Kapkara

giyinmi ama, giysisi, pelerini, maskesi, hep kadifeden, ipekliden,


atlastan...Eldivenleriyumuacakderiden.
Pelerininin etekleri yle geni, yle geni ki, dnyann yarsn
kaplyor.Buyzdenite,oyakkldelikanlnnpelerininineteklerini
III srye srye o dnya gzeli kzn arkasndan kotuu iin,
kendisiylebirliktekaranlkdayrypgidiyor.
Byleceyeryuvarlannteyanlarndadageceolmayabalyor.
Yakkldelikanlkapkaragiyinmiama,giysisinde,pelerinindealtn
dmelervar.Yakasna,yenlerinesrmalarilenmi.Gsnedealtn
ve gm nianlar takm. Pelerininin etekleri prl prl pullarla
sslenmi.
Beline altn ve gm bezeli bir kemer takm. Kemerin tokas da
kocamanelmastan.izmeleriningmmahmuzlarincilerlessl.
Geceleyin gkyznde grdmz yldzlar, yldz kmeleri,
Samanyolu var ya, ite btn onlar, o kapkara giyinmi yakkl
delikanlnn giysisindeki taklar, ssler, altnlar, prlantalar, elmaslar...
Bu delikanl, o dnya gzelinin arkasndan kotuka, karanl da
kendisiylebirliktegtryor.Bylecegece,yeryuvarlandolayor.
Murat cokuyla sordu: Ya gndzler nasl oluyor dedeciim
Dedesi,gndznnaslolduunudayleanlatt:Bukapkaragiysi
iindekidelikanlnnyakalamayaaltkznaslylegzel,ylegzel
ki,dnyadaondandahagzelkzolamaz.Gzelliinebakanngzleri
kamayor. Salar ipek gibi ve altn sars. Apak ipekliden bir giysi
giyinmi.Srtndayineakatlastanbirharmanivar.Boynunda,ilemeli
aktldenbiratk...

Beline ak brmckten bir kuak dolam. Ayakkablar ak


kadifeden...Yumuack ak derideneldivenleri,akipektenmendilivar.Ak
ieklerle donanm bir balvarobal kimileyin banakoyuyor,
kimileyin karyor. Baln kard zaman o altn sars salarn
evreleyentagrnyor.Amanaslbirta..Tacnntalanyleparlak
ki, yle ll, yle prlprl ki, insan bakamyor. Bu apak giysiler
iindekidnyagzelikznakharmanisinineteklerideylegeni,yle
geni ki, yeryuvarlann br yansn rtyor. Delikanlnn kara
pelerininineteklerininrttdnyannbiryarsnaslkaranlktakalp
oralar gece oluyorsa, dnya gzeli kzn ak harmanisinin eteklerinin
kaplad dnyann br yars da aydnlkta kalp oralar da gndz
oluyor.
Delikanlkovalyor,kzkayor.Gecekovalyor,gndzkayor.te
bylecednyaydnpduruyorlar.
Onlar dndke, yeryuvarlann bir yan gece, br yan gndz
oluyor.
Murat,Amadedeciim,geceleriherzamankapkaranlkdeilki...
dedi.
Dedesi,Haklsn,dedi,kimigecelerlacivertyadamaviolur.Sen
giysin kirlenince nasl temizlemek iin karr, baka giysi giyersen, o
gkyzndekidelikanlda,karapelerini,karagiysisikirlenince,lacivert
yadamavigiysilerinigiyiniyor.Ozamangkyzlacivertyadamasmavi
olur. Kimileyin de gkyz ya da evren pembeleir, ya da kzllar.
Neden yle olur nk, delikanl ok yaklap da tutacakm gibi
olunca, utancndan, cokusundan o dnya gzeli kzn yanaklar al al
olur, pembeleir, kzarr. Yanann al, kzarts bulutlara vurur.

evrene yansr... Hele delikanlnn eli eline deerse kz kpkrmz


kesilir,gkdeiyicekzllar.
''Gndzleri havann biraz kzard da olur. O zaman dnya gzeli
kz zlm, yz glgelenmitir de bulutlar kararm, evren
kapanmtr.
imdi anladn m geceyle gndzn ne olduunu Murat,
Anladm...dedi.Dedesi,Buanlattmgeceylegndznmasaldr...
dedi.
Murat geceyle gndz masalna baylmt. O gnden sonra, her
frsatbuldukadedesinebumasalyinelettirdi.yleokdinlemitiki
bu masal, artk ezberlemiti. Kimileyin de geceyle gndz masaln
kendisidedesineanlatrd.
Aradan bir yl geti. Murat byd. Okula balad. Birinci snftan
ikincisnfaikincisnftanncsnfageti.alkanbirrenciydi.
Bign derslikte retmen gece ile gndzn nasl olutuunu ve
gndzn neden aydnlk, geceleyin de neden karanlk olduunu
anlatt.Dnya,gneinkarsndadurmadandnyordu.Dnyabyle
dnerken, gnee dnk olan yan aydnlanyor, oras gndz
oluyordu. Dnyann gnei grmeyen yerleri de karanlkta kalyor,
oralardageceoluyordu.Byleceyeryznnheryerisraylaktave
karanlkta kalyordu. Geceyle gndzn birbirini izlemesi
yeryuvarlann dnmesinden ileri geliyordu. Yeryuvala, kendisini
aydnlatan gnee gre srekli deiik konumlar alyor ve ona gre
aydnlanyordu.Buyzdenkutuplardagndzleraltay,geceleraltay
sryordu. Ekvator blgesindeyse, geceyle gndz hepeit
uzunluktayd.Ekvatordageceleruzaypksalmyordu.

retmen, bunu salt anlatmakla kalmam, karatahtaya tebeirle


dnya ile gnei izip geceyle gndzn nasl olduunu resimle
gstermiti.
Murat, retmenini aknlk iinde dinledi. retmeninin anlatt
gndzle gece, dedesininden dinledii geceyle gndz masalna hi
benzemiyordu. Murat dkrklna uramt. nk dedesinin
anlatt geceyle gndz masal, retmeninin anlatt
gndzlegeceninoluundanokdahagzeldi.
retmeni, alkan rencisi Muratn baklarndaki aknl
ayrmsamt.rencilere,Anladnzmdiyesordu.Arkadalar,
Anladk efendim... diye yantladlar. Murat sesini karmad.
retmeni, Sen anlamadn m Murat diye sordu. Murat biraz
sklarak, Anladmama,dedi,dedembana geceyle gndz baka
trlanlatmt.
retmeni, Nasl anlatmt deden Gel buraya da, dedenin
anlattgibianlatbize...dedi.
Muratkaratahtannnnegeldi.Yllardanberidedesindendinledii,
kendisinin de sksk anlatt geceyle gndz masaln arkadalarna
anlatt.ylegzelanlatmtki,arkadalartkarmadanOnuilgiyle
dinlemilerdi.
retmeni Murata sordu: Sen bunlardan hangisine inanyorsun
Muratyantzorbirsorukarsndakalmt.
retmeni onlara her zaman ''Doru olana, size doru gelene
inann!''derdi.BuyzdenMurat,Doruolanna,dedi.
Sencehangisidorudiyeyinesorduretmeni.

Bisre dndkten sonra Murat, Sizin anlattnz bana daha


dorugeliyorama...deyipdurdu.
retmen, Evet diye sorunca Murat, Dedemin anlatt daha
gzel.Keskidedemingeceylegndzmasaldoruolsayd...dedi.
O zaman retmeni, dedesinin anlatt geceyle gndz masalyla
kendi anlatt gndzle gecenin olumas arasnda yle bir ayrm
olmadn syledi. kisi arasndaki ayrm, anlat biiminden ileri
geliyordu.Muratndedesibuolayssleyip,masallatrp,gzelletirip
benzetmelerle anlatmt. Geceyi, kara giysili yakkl bir delikanlya,
gndzdeaklargiyinmidnyagzelibirkzabenzetmiti.
retmenise,doadaolanlarolduugibidorucaanlatmt.
Okuldan evine dnnce Murat, hemen dedesinin odasna girdi.
retmeninin o gnk derste gndzle gecenin olumasn nasl
akladn anlatt. Yine retmeninin, dedesinin anlatt geceyle
gndzmasalylakendianlattarasndazdebirayrmyok,dediini
syledi.
Dedesi, Evet, dedi, retmenin baka biimde anlatm, ben
bakabiimdeanlatmm,amaikimizdeaynolayanlattk.
Biraz durduktan sonra, dedesi yle dedi: Ansyor musun, bana
bign ''iir nedir'' diye sormutun. O zaman daha kktn. Ben de
sana ''iir, doru olan bieyi gzel duygular biiminde anlatmaktr,''
demitim.
Evet, aradan yl gemiti ama, Murat dedesinin o szn
ansyordu. O zaman anlayamad o sz, ite imdi anlyordu. iir,
doru olan bieyi, gzel duygular biiminde sylemekti. Dedesi,

retmeninin anlatt bir doruyu gzel duygularla masal biiminde


anlatmt.Dedesiairdi.
OgndensonraMuratdaiiryazmayaalt.
YAMUR DUASI Yetmiseksen yl ncesi yaanm bir olay
anlatyorum. O zamanlar, Ayvalkla Burhaniye arasnda Trk ve Rum
kyleri vard. Bunlar, komu kylerdi. Kimi kylerde de Trkler ve
Rumlarkark,iiceyaarlard.
Bu kylerden bir Trk kynn imamnn ad Veysel Hocayd. Bu
kye komu olan Rum kynn papasnn ad da Vasildi. O Trk
kyndebikaRumevivard.RumkyndedebikaTrkevivard.
Bu iki kyn insanlar birbirlerini severlerdi. Ama Trk kynn
imam Veysel Hocayla Rum kynn papas Vasilin aras pek de iyi
deildi.nk,imamlkvepapaslkilerindenbaka,ikisidekyllerin
hastalklarn saaltma iiyle de urarlard. Bu iten para da
kazanrlard. mamla papasn dualar okuyup hastalar iyiletirdiine
kyller inanrlard. te bu yzden imamla papas birbirlerini
ekemezlerdi.Amayinedeselamlar,konuur,grrlerdi.
Yamurun yamad kurak geen yaz ve gz aylarnda ekin ve
rnlerverimsizolurdu.Buyzdenkyllerskntyaderdi.Bukurak
zamanlarda hem Trk, hem Rum kynn insanlar yamur duasna
karlard.
Rumlar, Papas Vasilin arkasna taklr, yakndaki bir daa kar, o
dadayamuryasndiyeduaederekgecelerlerdi.Trkkyndekiler
de, imam Veysel Hocann ardna der, yamur duasna karlard.
mamnm,papasnmduasnndahaetkiliolduu,hangisininduasnn

yamur yadrd anlalsn diye, imam Veysel Hoca ile Papas Vasil
ayr zamanlarda yamur duasna kmaktaydlar. mamn m, yoksa
papasn m duasnn yamur yadracan, hem Trk, hem Rum
kyllerimerakederlerdi.mamlapapasarasndakiaslrekabetitebu
yamur duas yzndendi.KimileyinPapasVasil,imamVeysel Hocadan
nce davranp yamur duasna kyordu. Kimileyin de Veysel Hoca,
PapasVasildenncedavranyordu.sterncedavransn,istersonraya
kalsn Papas Vasilin duas ok kez kabul olunmazd. Onun duasndan
sonra, yamur yamazd. Buna karlk Trk kynn imam Veysel
Hoca ne zaman yamur duasna ksa, duann arkasndan akr akr
yamur yaard. Papas Vasilin dualar boa gidiyor, Veysel Hocann
dualarkabulolunuyordu.BuyzdendeVeyselHocaylaPapasVasilin
arasgittikealyordu.
VeyselHocannheryamurduasndansonrayamuryadngren
Rumlar da Veysel Hocann arka sma taklp Trklerle birlikte yamur
duasna kmaya balamlard. stelik Rum hastalar da, iyiletirmesi
iin Veysel Hocaya gidiyorlard. Papas Vasil buna ok kzyordu. Ama
elindenbieygelmiyordu.
Papas Vasil, Veysel Hocann nasl yamur yadrdn dnp
duruyordu.VeyselHocayagidenhastalargndengneartarken,duas
tutmayanPapasVasegidenhastalarazalyordu.
Gnlerden bign hi umulmadk bir olay oldu. Gecenin bir zaman,
PapasVasinevininkapsalnd.PapasVasilyatandankalkpkapy
anca arp kald. Gelen, komu Trk kynn imam Veysel
Hocayd.VeyselHoca,ikikiininkolunatutunarakzoryryordu.Trk
kyndenatarabasylagelmilerdi.Arabaaztedeydi.

Papas Vasil, Hogeldiniz, buyrun hemeriler... diyerek Trk


konuklarnieriald.
Zor yryen imam Veysel ieri girdi. Trk ocan karsndaki
sedire oturdular. Papas Vasil, Gemi olsun Veysel Hoca, neyin var
diyesordu.
VeyselHocadaderdinianlatmayabalad:VasilEfendikardeim,bu
benim arlarm, szlarm... Yllardanberi ekerim ben bu arlar,
szlar...Btnkemiklerimszlar,illedebacaklarm...Bikagnsrer
szlar, sonra geer. Kimileyin daha ksa srer. Gene tuttu ite
bacaklarmn szlar... Zor yryorum. Oysa yarn sabah bizim
kyllerle yamur duasna kacaktk. Yryemiyorum ki yamur
duasna 12O kaym. Bildiim, rendiim nice ila, nice deva varsa
hepsinidenedimimdiyedek.Hibiriieyaramad.
Szlarm bitrl dinmiyor. Gittike de artyor. Eskiden bu kerte ok
deildi szlarm. imdilerde hi aman vermez oldu. te sana geldim
Vasil Efendi kardeim arlarm, szlarm dindirecek bir ilacn varsa,
kurtarbenibudertten...
Bu srada Papasn ei odaya girdi. Konuklara hogeldiniz dedikten
sonra,tepsiiindegetirdiikahvelerionlaraverdi.
Veysel Hocayi dinleyen Papas Vasin, kara sakalyla byklar
arasnda bir izgi gibi grnen dudaklar yenice kvrld. Papas Vasil,
belli etmemeye alarak glmsyordu.Keyiflenmiti.nk, Veysel
Hocann ne zamanlar yamur duasna ktn ve her yamur
duasndan sonra nasl olup da yamur yadn anlamt. Veysel
Hocann ok ar romatizmasvard. Romatizmallar, rutubete,neme,
elektrik ykl yamur bulutlarna kar ok duyarl olurlard. Yamur

bulutlar daha toplanmaya balaynca, onlarn da kemikleri szlamaya


balard.PapasVasilbunubiliyordu.Demek,VeyselHocakemiklerinde
yeniyeniszlarbalayncahemenkylleritoplaypyamurduasna
kyordu.Naslolsayamuryaacakt.Amayamurduasndansonra
yanca,herkesduayzndenyamuryadnsanyordu.
Papas Vasil, Veysel Hocaya yle dedi: Veysel Hoca kardeim,
elimden geleni yaparm Bu senin szlarn dindirecek ilac biliyorum.
Bugecehazrlarm,yarndanteziyok,evinekendimgetiririm.Sanabir
urupvereceim,gndebekez,hernamazdannceieceksin.Ayrca
lapa vereceim. Lapay scak scak aryan yerlerine koyup, sonra
saracaksn.
Allahn izniyle, dilerim ki arlarn, szlarn diner. Evime geldiinize
oksevindimama,hastahastaburayadekzahmetetmiyeydiniz.Bana
birhabersalsaydn,bengelirdim.
Veysel Hocayla onu getiren iki Trk, teekkr edip Papas Vasilin
evinden ayrldlar. Papas Vasille ei, konuklarn arabaya binene dek
gtrdler,yolcuedipuurladlar.
Konuklar gittikten sonra Papas Vasil keyifli keyifli gld. Ei, niin
gldn sorunca da yle dedi: Bunca yldanberi Veysel Hocamn
yamur duasnn nasl kabul edildiini merak edip duruyordum. Bu
gecebunungizinirendim,buyzdenkeyifliyim.
PapasVasil,uyumaktaolanikiolunuuyandrd.Onlaraylededi:
abuk giyinin. Kyn btn evlerine bir bir gideceksiniz. Her evin
kapsnaln,uyuyanlaruyandrn.

Onlarauhaberimiulatrn:''Yarnsabahokerkenden,dahagn
doumundaherkeskilisedetoplanacak.
Hepbirlikteyamurduasnakacaz.''PapasVasilogeceuyumad.
VeyselHocayaszverdiiilalarsabahadekyappyetitirdi.lalarda
yanna alp, gne doarken kiliseye vard. Kyller kilisede
toplanmlard.Hepbirlikte,herzamanyamurduasnaktklardaa
doru yrmeye baladlar. Ancak yarm saatlik yol almlard ki,
kapkara bulutlar stlerine kt. Sanki kara bulutlar balarna
deecekmigibiydi.Yamurdamlalartektkdmeyebalad.Papas
Vasil, az daha gitseler, yamurdan srlsklam olacaklarn anlad.
Kyllerineylededi:Allahduamzkabuletti.teyamuryamaya
balyor.yiceslanmadanhadigeridnelim.
Kylerine dnerlerken de, Siz gidedurun, ben u bizim Veysel
Hocayabirurayaym...diyerekkomuTrkkynegeldi.
Veysel Hocay yatakta inlerken buldu. Yamur da btn hzyla
yamaya balamt. Veysel Hoca, Papas Vasilin yamur duasndan
dndniitince,gizinirenmiolduunuanlad.okcanskld.
Papas Vasil, hazrlad lapay, kendi eliyle Veysel Hocamn szlayan
yerlerinekoyup,oralarniyicesarpsarmalad.uruptandaiirdi.
Builalarkullanmaysrdrrsen,ksazamandaarnszndiner...
dedi.
Veysel Hoca, szlarnn bsbtn kesilip kesilmeyeceini sordu.
Papas Vasil yle dedi: Bu dert bsbtn saalmaz. Her yamurdan
nce szlarn balar. Szlarn balar balamaz, bana bir haber ilet,
hemenilalarnyapargetiririm.lalarkullannca,szlarnazalr.

VeyselHoca,szlarnnbaladnsylerse,yamurunyaacanda
sylemi olacakt. O zaman da Papas Vasil, bu kez olduu gibi,
kendisinden nce yamur duasna kacak, yamuru yadrm
saylacakt. Bunu nlemek iin Veysel Hoca bir kurnazlk dnp
Papas Vasile yle dedi: Vasil Efendi kardeim, szlarmn her
baladnda sen zahmet edip ila yapacana, bu ilalarn nasl
yapldnbanaretsende,benkendimyapsamdahaiyiolmazm
Papas Vasil de kurnaz kurnaz glmseyerek yle dedi: Veysel Hoca
kardeim, o zaman yamurun yaacan nceden anlayp yamur
duasnakamamki...
Eskidenolduugibi,geneyamuruhepsenyadryorolursun.
kisi de gld. Veysel Hoca, yleyse, dedi, Vasil Efendi kardeim,
seninlebiranlamayapalm.Dinlerimizayrama,birAllahmkullaryz.
Kurakzamanlarda, ne zaman benim szlarm balarsa,hemen sana
haber iletirim. Sen ilalar yapar, bana gnderirsin. Sen, senin kyn
Rumlarn toplarsn. Ben, bizim kyn Trklerini toplarm. kimiz yan
yana, Trklerle Rumlar birlikte yamur duasna karz. kimizin duas
birden kabul edilmi olsun. Ne dersin Papas Vasil bu neriyi
benimsedi.
Bu anlamadan sonra, Veysel Hoca romatizma szlar daha balar
balamazPapasVasilehaberiletiyor,PapasVasildehazrladilalar
VeyselHocannevinegnderiyordu.DahasonraVeyselHocaylaPapas
Vasil yan yana, Trk ve Rum kylleri birlikte yamur duasna
kyorlard. Veysel Hocann szlarnn iddetine gre, az yada ok
yamuryayordu.Kimileyindebiraziseleyepdiniyordu.

BubyleyllarcasrdtaaKurtuluSavanmsonunadek...Trkler
bu sava kazanp da, Trkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra,
TrkiyedekiRumlarYunanistanaYunanistandakiTrklerdeTrkiyeye
gnderildi. Papas Vasilin kyndeki Rumlar da Yunanistana
gnderilmiti.
Aradanyllargeti.GnnbirindeVeyselHocayaYunanistandanbir
mektup geldi. Mektubu gnderen Papas Vasildi. Mektubunda
zetleyinylediyordu:''VeyselHocakardeim,Yazgbiziayrd.Artk
birlikte yamur duasna kamyoruz. Kymzden ayrlrken,
romatizma ilalarn nasl yapacan sana anlatmaya zaman
bulamamtm...Builalarnnaslyaplacanaadaanlatyorum.
Bundan sonra ilalarn kendin yaparsn. Hem kendin kullanrsn,
hembakaromatizmallaraverirsin.Artkbanagereksinmenkalmad.
Heryamurduasnakndabenideanarsn.Bendeburdaseningibi
arromatizmalbiriniaryorumki,yamurunyaacanondanhaber
alp da yamur duasna kaym. Hoa kal Veysel Hoca kardeim.''
Veysel Hoca ilalarn kendisi yapmaya balad. Her yamur duasna
knda da ''Ah Vasil Efendi kardeim...'' diyerek, eski komu Rum
kynnpapasVasilianard.
Veysel Hocayla Papas Vasil bir zaman mektuplatlar. kisi de yal
olduundanbirbirlerinibirdahagremedenldler.
Samsun (Turban Oteli205) 29 Aralk 1Bu yk, Ant Dikilen Sinekin
6. basmna eklenmitir, NDEKLER Ant Dikilen SinekBirbirlerini
KskananTatlarBykKoyunmparatorluuEekEekliini,nsanda
nsanln Yapmal Bir Krk Heykel Bann UmuduKendini Beenmi
Badem Aac Uurtma Savalar 50 Bir Zamanlar Bir kz Nasl

BakanSeilmitiKumdanKalelerKendinildrenPadiahKylerinEn
yisi Bizim KyKar Baba Bir Gdm BalDo Gneim Do Gzel le
DoruYaymlayan:AdamYaynclkveMatbaaclkA..
Kapak: Ana Basm Sanayi A.. t Bask: efik Matbaas Aziz Nesin
ANITIDKLENSNEK3Mays1985gnekilmibufotoraftaNesin
Vakfocuklarndanbirblm,Vakfbahesindealrkengrlyor.
Nesin Vakf, Aziz Nesinin bugne dek yaymlanm seksen kitabnn
telif hakkyla kurulmu ve bu gelirle yaamaktadr. Aziz Nesinin her
kitabnnfiyatnnyzdeyirmibeiVakfngeliriolmaktadr.Budaaa
yukaraydaikibuukmilyonliradrveheraybuparaVakfyaynlarve
Vakfnocuklariinharcanmaktadr.
Fotoraf: sa elik adam ISBN 975418089754180Aziz Nesin _ Ant
DikilenSine

You might also like