BYK VER ANALZLER VE SEKTREL FARKINDALIK (Big Data)...

Merhaba,
dnyamzda, artk ok gncel bir hale gelen; byk veri ve byk veri analizi, sistemlerin
interneti, nesnelerin interneti, akll sensrler, birbirleriyle balantl robotlar, veri taban,
boyutlu yazclar gibi kavramlara... zannedersem, hibirimiz yabanc deiliz.
Ayrca bu kavramlarla ilgili teknolojik detaylara da, internetten her zaman ulamak mmkn!
Bu yazmzda; konunun uzmanlarna sayg duyarak, bu kavramlarn en nemlilerinden biri
olan byk veri ve byk veri analizlerini, teknik boyutlarndan te - sektrel farkndalk
yaratmak adna, sizlerle paylamak istiyorum.
Vikipedi de, byk veri analizi; toplumsal medya paylamlar, a gnlkleri, bloglar, fotoraf,
video, log dosyalar gibi deiik kaynaklardan toparlanan tm verinin... anlaml ve ilenebilir
biime dntrlm hali, eklinde aklanyor. Yani ksaca, byk veri; web sunucularnn
loglar, internet istatistikleri, sosyal medya yaynlar, bloglar, mikrobloglar, iklim alglayclar
ve benzer sensrlerden gelen bilgiler, GSM operatrlerinden elde edilen arama kaytlar gibi,
byk sayda bilgiden oluuyor. Deiik bir ifadeyle, byk veri; en doru analiz metotlar ile
yorumlandnda, irketlerin stratejik kararlarn doru bir biimde almalarna, risklerini daha
iyi ynetmelerine ve inovasyon yapmalarna da, imkan salayabiliyor.
Ayrca internetin her geen gn ok daha fazla kii tarafndan kullanlmas ve gnlk yaamda
aldmz hizmetlere, internet zerinden tanan uygulama yazlmlarla kolayca eriilebiliyor
olmas nedeniyle, oluan yaygn kullanm; zellikle hizmet sektrnde sat sonras mteri
memnuniyeti salamaya ynelik olarak, son kullanclarn her trl bilgisinin firmalarca alnp
saklanmas sonucunu da douruyor. Saklanacak ayrntl bilgilerin, zerinde tutulaca saysal
donanmlarda ba gsteren yer darl, yeni araylar iin de yeni bir balang oluturuyor.
Bu araylar iinde de, irketlerin kendi zel kurumsal almalarnn yannda, i sektrlerinde
birbirlerini tamamlayc konumda hizmet veya yan sanayi almalar yapan irketlerle bir
araya gelerek, sektrel almalara da nem vermeleri gerekiyor. Bu ekilde, iletmeler;
mterilerini daha iyi tanyp, onlara bireyselletirilmi - kiiye zel hizmetleri sunabilmek
iin, onlarla ilgili ok sayda bireysel bilgiyi saklamak ykn de, biraz olsun hafifletebiliyor.
Bu bilgilerle birlikte byk verinin ortak kullanm alanlar olarak da;
*) Hastaneler ve Salk Sektr... (zel hastalarna ynelik; etkili, bireysel ve kiiselletirilmi,
tbbi hizmetler sunabilmek iin, bireysel bazdaki verileri kendi databanklarnda saklamakta ve
de sektrdeki gelimelere gre - salmz iin tamamen duygusal katkda bulunmaktalar.)

*) Bankaclk ve Finans Sektr... (Mterileriyle ilgili olarak toplayp sakladklar bilgiler

yoluyla; kullanclarn tanmakta, internet ubelerine o gn ne amala girildiini bilmekte,
buna gre de ana sayfay ve meny daha etkin hale getirerek, zelletirilebilir arayzler
sunmakta ve de mterilerine srekli SMS ve mail mesajlaryla ulamaktalar. ) ile birlikte,
*) GSM ve Telekomnikasyon Sektr...
*) Beyaz ve Kahverengi Eya Sektr...
*) Madencilik ve Enerji Sektr...
*) la Sanayi ve Medikal Sektr...
*) Otomotiv ve Yan Sanayi Sektr...
*) naat Sanayi ve Yap malzemeleri Sektr... gibi sektrler belirtiliyor!..
Aslnda sektrleri arttrmak ve parantez ilerini de esprilerle doldurmak tabi ki mmkn ama
ben fazla zamannz alman istemiyorum. Siz anladnz, ne demek istediimi...
imiz ve sektrmzle ilgili byk veriye ulamak iin de, konunun uzmanlarndan Sn. Hakan
lterin (http://devveri.com/big-data) belirttii gibi kendimize u soruyu sormamz gerekiyor.
Teknolojinin ilerlemesi, internetin gelimesi ve sosyal medya devrimi sayesinde, bilginin
gcnn ne kmas, i yapma eklimizi kkten deitirdi. Firmalar bir adm ne geebilmek
iin fark yaratmak zorundalar. Bu yzden; artk en ufak bir bilginin bile, ne kadar nemli
olduu anlalm durumda. Peki, bu kadar deerli olan bu veriler nerede? Sorunun cevab
ise, yine kendisinin belirttii ekilde... Aslna bakarsanz bu veriler her yerde. Hatta biz her
gn bunun bir paras oluyoruz. nternet kullanrken yaptmz her tklama ok nemli bir
veri. RFID (Radyo frekans ile tanmlama) ve sensr teknolojileri giderek yaygnlayor, bal
bulunduklar ortamlar ile ilgili srekli veri topluyor. Gelecekte daha yaygn olaca kesin ama
imdiden baz otomobiller sr istatistiklerini toplamaya baladlar bile. te btn bunlar,
finansal veriler, medikal veriler, hepsi birletiinde - dev veriyi oluturuyor.
Bu yazy yazmaya; getiimiz gnlerde ila sektr ile ilgili, Dnya Gazetesi / Tekno Trend ekinde, Roche - Trkiye Genel Mdr ile yaplan Big Data ile Tedavide Yeni Dnem - lata
Modellerine Big Data Devrimi balkl rportaj okuduktan sonra, karar verdim.
Sn. Hilal Sar Baaran tarafndan yaplan Dijital Sohbetler sayfasndaki rportajda Sn. Genel
Mdr Adriano Treve tarafndan yaplan aklamalarda, zellikle hepimizi ilgilendiren insan
sal konusunda yaanan teknolojik ve dijital gelimelerin nemi... Bundan on yl ncesine
kadar ila irketlerinin mterileri ile iletiimi, sadece tbbi mmessillerdi. Fakat bugn tablo
tamamen deiti. nk artk mterilerimize ulamak iin onlarca iletiim kanal var. Twitter
+ Facebook + Instagram var artk. la ve hastalklarla ilgili saysz internet platformu var. la
irketleri bir yana, bir hasta olarak hastalnz zerine aratrmalar yaptnzda, uzmanlk
alanlar hastalnz zerine olan doktorlardan bile, daha fazla bilgiye ulaabiliyorsunuz...

Sektrdeki en byk etkiyi de big data yaratyor. Big data olaylara ok daha farkl bir bak
as getiriyor. Big data, hastalklarn - hastalarn ve tedavi unsurlarnn tm bilgilerini tek bir
merkezde konsolide edebilmeyi (yaplandrmay), benzer hastalarn - tedavilerin birbirleriyle
karlatrlmasn, tedavi sonularn tek bir noktadan grebilmeyi ve bu bilgilerin doktorlarla
paylalabilmesini salyor. Tm bu dng sayesinde, doktorlar; tedavi kararlarn ok daha
kolay verebiliyor. nanlmaz bir deiim sektr iin. Devrim niteliinde sonular douran big
data, gelecekte hastalarn tedavi edili ekillerini de kkten deitiriyor olacak...
Bizim MediKaynak adn verdiimiz bir internet platformumuz var. Doktorlar bu platforma
giri yapabiliyor ve salk hizmetleri ile ilgili bir bilgiye kolayca ulaabiliyor. Bu platformda
hastalklar ve rnlerle ilgili tm bilgileri bulabiliyorsunuz. Bu; irket olarak gelitirdiimiz,
ama doktorlarn da bir referans olarak kullanabilecei ve de salkta/salk teknolojilerinde
en son gelimeleri takip edebildii bir bilgi platformu. Yalnz, bilgiyi her zaman ok doru
yaplandrmak gerekiyor. Aksi takdirde bilgi al verii yaptnz konuda tam net deilseniz,
kullanclar ok byk bir bilgi yn altnda brakm oluyorsunuz... eklinde aklanyor ve
bu da konunun nemini, ok gzel ortaya koyuyor!..
Benzer bir rnek sektrel almay ES ile birlikte KS iin yapm ve dnyada ok zel bir ilki
gerekletirmitik. 2008 ve 2009 yllarnda, 1936 ylndan bu yana ila sektrnn nde gelen
hammadde tedarikileri arasnda yer alan bir irket olarak, BM Kresel lkeler Szlemesi Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Srdrlebilir Yaam adna; sektrel anlamda
balattmz zel almalar neticesinde, yaptmz akademik aratrmalar ve hazrladmz
raporlar ilgili kii ve kurululara takdim ederek, 24.05.2010 tarihinde 33 la irketinin
katlmyla ulusal ve uluslararas ila sektrnde dnyada bir ilkin gereklemesine, ES
Trkiye la Endstrisi verenler Sendikas ve The Global Compact Turkey - Temsilcilii ile
birlikte nclk etmi ve halen devam eden son derece baarl bir projeyi ortaya koymutuk.
Bildiiniz gibi ila sektr, silah sektr ile birlikte dnyadaki en byk 2 sektrden biri ve
hem ulusal - hem de uluslararas anlamda ok byk irketlerin yer ald bir sektr. Ve bu
irketler kendi gelecekleri ile ilgili vizyonlarn rahatlkla saptayabilecek gce sahipler. Ancak
tm sektrler, hele hele ounluu KOB olan irketlerin yer ald sektrler byle deil.
Bu nedenle sektrel farkndalk yaratmak ve ortak hedefler erevesinde ortak almalar
yapmak ve de birlikten g kazanmak gerekiyor, diye dnyorum. zellikle de Kalknma
Ajanslar ile ihracata ynelik; Turquality + Ur-Ge... gibi sektrel anlamda 2023 hedeflerimiz
dorultusunda, ilgili Bakanlklar tarafndan desteklenen projelerde, neden byle bir nemli
kaynan altyap almalar da yaplmasn, demek istiyorum!.. (Belki de yaplyordur! )
Sevgi ve sayglarmla
Ali Rza DEER