i.

; m

FL M
DERGSNN
4.
SAYISINI
VE
1 9 7 0 - 7 1 ' N
A. G S T E R
PROGRAMINI
MZKAL FLMLERE AYIRDIK.BU GSTE
R Y K N E D E N L E D Z E N L E D K ;H E M BU
GNE DEK
TRKYE'DE
BYLE
TOPLU
BR MZ K A L F LMLER GSTERS Y A
P I L M A M I O L M A S I , H E M DE G R E C E M Z
FLMLERN
B Y K B R KISMI. 5 Y I L
L IK T E L F H A K K I S R E S N
DOLDURDU
U VE
U L U S L A R A R A S I A N L A M A L A R A G

RE OK Y A K I N D A M HA E D L E C E N D E N ,
BUNDAN
S O N R A DA
YAPILAMIYACAI
N. . .
F L M ,BR K SA Y I S O N R A AR V 'D EN ,
T R K VE
DNYA
SNEMASINDAN HABER
L ER V E R E R E K ; G E R E K
ER Y N N
DEN. VE G E R E K S E
S A Y F A Y N N D E N OK
D A H A Z E N G N O L A C A K VE B T N T R K
Y E YE D A I T I L A C A K T I R .
SAM E K E R O L U

S ahibi ve Y a y n Ynetmeni;
Sami eker olu
Yaz ileri Soruml u Ynetmeni:
Ble nt Erkmen
Bu saydaki ya zlar hazrlayan: Emre a a tay
Dizgi:
G lden Eruz un
F o t o r a f ve Ofset filimleri:
___________________F i l m A r i y i Ofse t Laboratua r
Bask:
F i l m A ri vi Ofset Matbaa s
8 Mart 197
Ynetim y e n :

T rk F i l m Arivi
D evl et G zel S a n atlar Ak ademis i
Fn d k l / s t a n b u l __________ Telefon: 49 77 97/9

MZKAL FLMLER

"Dnya bir sahnedir"

W . SHAKESPEARE
"Sahne bir elence dnyasdr
"BAND WAGON"/MINELLI.

Hollywood sinemasnn tek amac ve

tartlmaz
yetenei
elendirici
olmakt.Uzun bir sre Hollywood fi
limlerini sinema seyircilerinin g
znde
rakipsiz brakan bu zelli
in en belirgin
rnekleri mzikal
filimler oldu.Kaynaklar operetler
ve B r o a d w a y 1m nl mzikal oyunla
r olan
dansl
arkl
filimler
salgn sesli sinemann ilk ylla
rndan itibaren H o l l y w o o d 'u sard.
Mzii, dans, e lenceyi,toz pembe
bir dnya grn biraraya geti
ren, gerek
dnyay kendine
zg
bir yumuatmaya
uratan ve genel
likle hepsi birbirine benzeyen sa
ysz filimde,basit bir koro ark
c i s m i n , sesinin gzellii sayesin
de, hrete ulamas gibi prototip
konular zerinde eitlemeler yap
lyordu. Bu gzel
sesli kz da he
men hemen her filimde Betty Grable
idi.Hollywood 1933 ylnda 37,1943
te 65 tane mzikal ihra etmiti.

Milyonlarca insan Judy G a r l a n d 'm

Bing
C r o s b y 'nin, Ginger
Rogers,
Betty Grable,
Cyd Charisse, Fred
Astaire, Gene
Kelly'nin dansedip
ark sylemesini seyretmeye kou
yordu.
Ho l l y w o o d ,B r o a d w a y 'den dn ald
mzikal
trne yeni
bir biim
vermeye balad.Judy Garland'in se
vimli ca n l l , Minelli, Donen ve
Kelly'nin filimleri,mzikal trn
Broadway basksndan,sahne gsteri
sinin
cvk duygusallndan kur
tard.Bir zamanlar bacaklarn hep
birlikte kaldrp indiren bir dizi
yar plak kz gstermekle yetini
lirken giderek daha sinematografik
koreografiler dzenlenmeye,oyuncu
lar sokaklarda,otobslerde,yeralt
geitlerinde dansetmeye baladlar
dans ve ark srf perdeye aktarl
m sahne gsterisi olmaktan kp
hikayenin ayrlmaz paralar ve ye
ni bir anlatm yolu olarak kulla
nld .

Fred Astaire,
Gene Kelly
gibi sa
natlar, birok insann dilleriy
le anlatmaya altn ayaklar
nn ritmiyle anlatma yeteneine sa
h i p t i l e r.Bylelikle salt sinema m
zikali domu oluyor ve 1950'lerde
mzikaller altn alarn yayor
lard.
Ne var ki yeni bir kitle haberle
mesi a r a c ,televizyon,Hollywood 1un
elendiricilik tekeline son verin
ce,Hollywood bir sre kendi kabuu
na ekildi ve yeni al yolla
r arad.Mzikaller de dier Holly
wood rnleri gibi deien anlay
ve zevk artlandrmalarna ayak uy
durmak zorundayd.
Geni perdeli,bol bteli stn ya
pmlarla insanlar televizyonun k
k ekranndan
koparmaya
alan
ve artk admn daha temkinli at
mak zorunda olan Hollywood tekrar,
denenmi ve tutulmu Broadway mzi
kallerini ihtiaml uyarlamalarla,

perdeye aktarmaya balad.Mzikal

lerin
ilk alarnda
olduu gibi
Hollywood-Broadway ibirlii bala
m, zgn Hollywood mzikalleri
devri kapanmt.Sonu gene Holly
wood 'un lehine o l d u .Broadway 1in m
z i i ,H o l l y w o o d 'un sevilen oyuncula
rnn yzne monte e d i l i y o r ,milyon
lar harcanarak
yaplan
filimler
H o l l y w o o d 'un cebine milyonlar dol
duruyordu.
ROSE MARIE, THE KING AND I, CARMEN
J O N E S ,CARROUSEL gibi uyarlamalarn
uyandrd ilgi WEST SDE
STORY
ile u noktasna eriti. MY FAIR
LADY,THE SOUND OF M U S C,THE UNSINK
ABLE MOLLY B R O W N , STOP THE WORLD I
WANT TO GET OFF,FUNNY GIRL gibi m
zikaller,o zamana kadarkilerin s
nrlarn a p ,Anglo-Amerikan lke
lerin dnda da gie
rekorlar
krmaya balamlard. Yeni forml
de t u t m u ,Hollywood elendiricilik
niteliini yeniden kazanmasn bil
miti.

BR YILDIZ DOUYOR

A STAR IS BORN
sen:Moss HART,mz:Ray HEINDORF,koreografi:Ric
hard BARSTOW, kost:Irene SHARAFF, dek:Malcolra
BERT,fot:Sam LEAVITT(technicolor,cinemascope)
oyn:Judy GARLAND,James MASON,yap:WARNERS 1954

George Cukor "sarho bir aktr e s

kisi
tarafndan
kefedilip, nl
bir arkc olan gen kz" hikaye
sini kullanarak Hollywood mzikal-

lerinin en tipik rneklerinden bi

rini yapmtr.BR YILDIZ DOUYOR,
kulac ve gz etkileyen gzel m
zikal numaralarnn yan s r a ,drama
tik ynyle, Cukor'n rengi ve g e
ni perdeyi kullanndaki
titiz
likle de mzikal filimler tarihi
nin en olgun rnekleri arasndadr
ve hereyden
nce Judy G a r l a n d ' m
filmidir..." Judy Garland balba m a bir dn y a d r :bazen kambur bir
ihtiyar qibi
durur, ama gzleri
ldayp, dudaklarndan
ezgiler
dklnce iine bir eytan girer,
her yanndan
dii ekicilik akar;
siyah oraplar ve ksa gmleiyle
batan aa canllk ve cazibe ha
n e gelir. . ."

KOMK KIZ

______________________________________ FUNNY GIRL

yn :William WYLER,sen :Isobel LENNART,mz:Jule

STYNE,dek:Gene CALLAGNAN,fot :Harry STRADLING,
(technicolor,panavision),oyn:Barbra STREISAND
mer ERF___________ yap: RASTAR/COLUMBIA 196 8

40 yla yakn ynetmenlik hayatn

da ilk mzikal filmini yapan Will
iam Wyler; m z i i n ,filmin dramatik
yapsnn stne kmad bir m-

zikal filim yapmaya gayret etmiti

Sonu
BEN-HUR gibi souk ve kii
liksiz bir filim, salt ihtiam gs
terisi d e i l ,Wyler 1m damgasn ta
yan,ikinci yardaki duygusal sah
nelerde bile,cvkla dmeden hi
kayesini ilgiyle izlettiren bir fi
lim oldu.Herbert Ross'un
dans d
zenlemeleri, New York limannn ha
vadan grnmnden balayp, Fanny
nin yakn
plannda biten helikop
ter ekimleri gibi grnt zengin
likleri ve ilk sinema deneyini y a
pan Barbara Streisand'm Hollywood
un en
son "ses-yldz"
olduunu
ispatlayan gcyle
FUNNY GIRL son
zamanlarn en baarl mzikalleri
arasna girmitir.

Baroln Greta G a r b o 'nun oynad

L u b i t s c h 1in N I N O T C H K A 'snn m zi
kal uyarlamas olan
PEK O R A P
LARI 1947'nin nl mzikali SUMMER
HO L L I D A Y 'in ynetmeni Rouben Mamou
lian ile besteci Cole Porter yap
mlard.

PEK ORAPLAR

SILK

stockings

yn:Rouben MAMOULIAN,mz:Cole PORTER, dans du

zeni:Eugene LORING, Hermes PAN, oyn:Fred AS
TAlRE,Cyd CHARSSE,Janis PAIGE,yap:M.G.M.1957

Cyd Charisse,Fred Astaire ve Janis

Paige'in formlarnn
zirvesinde
danslaryla sslenen filimde,Peter
Lorre'un dansedip-syledii "Sibir
ya",Janis Paige'in "seten-ipek"oyu
nu ve Astaire-Paige ikilisinin"Ste
reofonik Ses"adl nkteli dans ar
k gsterileri mzikal filimler ta
rihinin
hibir
zaman unutulmayan
numaralar arasndadr.
d D


im ir %

i*

'-

*m m -pk

s; 5
>.s ' '
<,>

''-.*'-V"J li

'

GIGI

yn:Vincente MINELLI, sen.-ark szleri:Alan

Jay LERNER, Colette'in romanndan, mz:Frederick LQEWE, dek-kost:Cecil BEATON, fot:Joseph
RUTTENBERG(metrocolor,cinemaScope), oynrL.CARON,M .CHEVALER,L .JOURDAN_____ yap:M.G.M. 1953

MEET ME IN ST LOUIS, ZIEGFELD FOLLIES,YOLANDA AND THE T H I E F ,AN A ME

RICAN IN PARS,BRIGADOON,KISMET...
ve Minelli'nin mzikal filimler t
rndeki son baars GIGI oldu.
GIGI, ritmi ve atmosferiyle m z i
kal filim, hiciv ve
alayclyla
komedi, insanla evresi arasndaki
atmay yanstmas
bakmnda da
d r a md r .
ocukluktan olgunlua geen GIGI,
MY FAIR LADY'nin
Eliza Dolittle'
gibi,kendini birden aristokrasinin
iinde bulur ve Minelli ortaya
kan gln durumlar baaryla kul
lanarak aristokrasinin
alayl bir
portresini izer.

BATI YAKASININ
HKAYES

CAN-CAN

yn:Walter LANG, mz:Cole PORTER, oyn:Shirley

MacLAINE, Maurice CHEVALIER, Frank SINATRA,
Louis JOURD^N_______ yap :SLFFOLK-CUMMINGS 1959

Cole Porter'in mziine ramen CAN

CAN baarl bir filim olamamtr
Porter'in sahne mzikalini perdeye
uyarlarken orijinal oyundaki gzel
mzikli numaralarn birou alnma
m;Frank Sinatra'nn arklarnn
yumuak tonu ve Mac L a i n e 'in dans
lar
dnda
filmin
ilgin yn
kalmamtr.

Li

ft

ik? I
_______________________________WEST SIDE STORY
yn:Robert WISE,Jerome ROBBINS,sen:Ernest LEH
MAN, fot:Daniel L.FAPP(technicolor,panavision
70 mm), mz:Leonard BERNSTEIN, dans dzeni:Je
rome ROBBINS,dek:Boris LEVEN,tantma yazlar
Saul BASS, oyn:Natalie WOOD, Richard BEYMER,
Russ TAMBLYN,Rita MORENO,George CHAKIRIS
___________yap:R.WISE MIRISCH/SEVEN ARTS.1961

FUNNY F A C E 'den
sonra
yaplan
en
gzel mzikal olan WEST SIDE STORY
yeni mzikal-stn yapmlar r
n m ncs oldu. Asl
Shakespeare
in ROMEO LE J U L I E T 'i olan
ayn
adl Broadway mzikalinden uyarla
nan filim akrobatik dans dzenleme
leriyle, teknik imkanlarn bir kat
daha
etkili hale getirdii mzii

ve harici dekorlar ustalkla kul

lanan hareketli anlatmyla btn
dnyada inanlmaz bir ilgi emberi
yaratt.
Arthur Laurents ve
R o b b i n s ,Shake
speare 'i B r o a d w a y 'e uygularken oyu
na ereve olarak New York'un y o k
sul bat
yakasndaki rk
atma
sn semilerdi.Oyunun-ve filmintemeldeki
amacnn
rk sorunuyla
ilgisi
olmamasna ramen
R.Wise,
Po r t o - R i k o 1lularn "Amerika" ark
sn belirgin bir hicivle ekmeyi
baarmt. Balangtaki
dans ve
iki etenin lmle biten kavgalar
filmin dier ilgin blmleri ara
sndadr.

MY FAIR LADY

yn:George CUKOR, sen:Alan Jay LERNER, mz:

Frederick LOEWE, dans dzeni:Hermes PAN, fot:
Harry STRADLING (technicolor,s .panavision 70)
dek.kos:Cecil BEATON, oyn:Audrey HEPBURN, Rex
HARRISON, Stanley HOLLOWAY,Gladys COOPER, Wil
frid Hyde WHITE__________ yap:WARNER BROS 1963

BYE BYE BIRDIE

yn:George SIDNEY, sen:Irving BRECHER, Midhel
STEWART'in oyunundan,mz.yn:Johnny GREEN,ar
klar:Charles STROUSE,Lee ADAMS, dans dzeni:
Onna WHITE,Tom PANKO,fot:Joseph BIROC,(techni
color,panavision),dek:Arthur KRAMS, oyn:Janet
LEIGH-Dick Van DYKE,Ann MARGRET,Bobby RYDELL,
Ed SULLIVAN_____________ yap: Fred KOHLMAR 1963

Hollywood 1un B r o a d w a y 'le ibirlii

ni tekrardan denedii yeni mzikal
ler anda, BYE BYE BIRDIE, sahne
mzikalinin sinematografik yollar
la nasl daha canl,daha etkili o
labileceini ispatlyan en iyi r
neklerdendir .S i d n e y , filim boyunca
birbirini izleyen
neeli ve akc
mzikal numaralarla Amerikan gen
liini, Elvis Presley ve dier pop
arkclarn alaya alr.

Bernard Shaw'un PYGMALION adl p i

yesi zerine
yaplan mzikli o y u
nun uyarlamas
olan MY FAIR LADY,
yer yer "filme alnm tiyatro" ha
reketsizliindeki sahne dzenleme
lerine r a m e n ,de k o r l a r ,g i y s i l e ri ,
Harry Stradling'in mkemmel foto
raflar ve Audrey H e p b u r n 'un narin
gzelliiyle e lendiricilik grevi
ni baaryla yerine getiren bir fi
lim o l u y o r d u .Cukor A STAR IS BORN,
LES GIRLS ve LET'S MAKE L O V E 'da ol
duu gibi, bu filminde de ba k i
isinin gzlerimizin
nnde dei
ip, yeni bir ehre kazanmasn ve
r iyor ...Viktorya a ngilteresin
de tara kznn
aristokrat
hiye
rariye ayak
uydurma zorluklarn
dan
doan komik durumlar ve Shaw
un dil oyunlar filmin srkleyici
y n l e r i ...

KOMK YZ

______________________
FUNNY FACE
yn:Stanley DONEN,sen:Leonard GERSHE,mz:Leon
ard GERSHE,George GERSHWIN,dans dzeni:Eugene
ORING,Fred ASTAIRE,grnt danman:Richard
VEDON,-fot :Ray JUNE(technicolor) , dekor: Hal
|>EREIRA,oyn:Fred ASTAIRE,A.HBPBURN, M.AUCLAIR
yap: PARAMOUNT, 1956
________________

Bir modaevi fotorafsyla,modeli

arasnda gelien ak anlatan
ba
sit
bir
konuyu sevimli ve zekice
bulularla dolu bir mzikal filim
haline sokmak ancak Hollywood tipi
mzikallerin ustas Donen'in yapa
bilecei bir itir.Donen
kiileri
nin ilikilerini mmkn olduu ka
dar duygusalla kamadan ilemeye
al m ,etkili bir ezgi-ritm bera
berlii s a lamasn,Paris grnm
lerini baaryla kullanmasn bi l
miti.
KOMK YZ'n bir dier baarl y
n de zamannda, hatta bugn bile.
Amerikan sinemasnda ekilen en g
zel grntl filimlerden biri o l
masdr.

YORUCU GNN AKAMI

A HARD DAY'S NIGHT

yn:Richard LESTER, sen:Alun OWEN,fot :Gilbert
TAYLOR,mz.yn:George MARTIN, arklar: John
LENNON,Paul McCARTNEY,oyn:John LENNON,Paul Mc
CARTNEY, George HARRISON, Ringo STARR,Wilfred
BRAMBELL
yap: UNITED ARTISTS 1964

Richard Lester'in nl popler m

zik topluluu
"The B e a t l e s ile

yapt
A HARD DAY'S
NIGHT
ksa
bir sre iinde milyonlarca gencin
sevgilisi
haline gelen
Liverpool
lu drt delikanlnn bir gnlerini
anlatan basit bir belge filmi hava
s m tayor.Lester film arklar
n hi mbalaaya kamadan bir te
levizyon konseri
hazrl iine
yerletiriyor ve geleneksel
mzi
kallerin dzenlenmi dans sahnele
ri yerine,drt genci tarlalarda de
li gibi kouturuyor.
Lester'in hereyden
nce anlatmak
istediibasnn,televizyonun art
landrma
yntemleriyle bir efsane
haline gelen bu drt delikanlnn
da herkes gibi olaan insanlar ol
duklar ...

CHERBOURG

EMSYELER

LES PARAPLUIES DES CHERBOURG

sen-yon:Jacques DEMY, mz: Michel LEGjRAND,fot:
Jean RABIER(eastmancolor), dek:Bernard EVEIN,
oyn:Catherine DENEVUE(Gnvieve), Nino CASTEL
NUOVO(Guy
Anne VERNON(anne), Marc MICHEL(Ro
land)___________________y ap :MA G BODARD FR.1963

),

R O C H E F O R T LU KIZLAR
________________ LES DEMOISELLES DES ROCHEFORT
sen-yn:Jacques DEMY,mz:Michel LEGRAND, kore
ografi:Norman MAEN, fot:Ghislain CLOQET(east
mancolor)
on :Catherine DENEVUE ,Franois DOR
LEAC,Jacques PERRIN, Gene KELLY, Danielle DAR
RIEUX,George CHAKIRIS,Michel PICCOLI FR.1965

-i
I.ES DEMOISELLES-

Evren s el
olan tek sorun aktr ,
ben fil imlerimde gzel m z i k , g z e l
sinema ve
gzel r en klerle
aktan
baka hibir
proble mi olma ya n i n
sanla r n
h i k a y e l e r i n i anlat ma k is
t i y o r u m " (!)
Jacques DEMY

Hollywood'un dnda yaplan mzik

li filimler iinde-Amerikan gelene
inin
dna pek kmayan ngiliz
mzikallerini saymazsak-en
ilgin
denemeler Fransz Jacques D e m y 'nin

filimleri oldu.Demy,CHERBOURG EM
SYELER' nde Michel L e g r a n d 'n da
yardmyla yeni
bir mzikal
fi
lim tarzn aratryor ve btn
filmin diyaloglarn ezgiyle verenek bir"opera film"yapyordu.Demy
yapay, sulusepken duygusal evreni
nin etkisini
kuvvetlendirmek iin
Cherbourg sokaklarn
boyatm ve
mzik-renk uyuumunu salamaya a
lmt. Demy'nin
ikinci mzikal
filmi daha az duygusal ve daha ok
hareketliydi.DEMOISELLES DES ROCHE
FORT ile, Demy tipi, m z i k a l ,opera
filminden ok operet-film olmaya
yaklayor,
Amerikan Mzikalinin
Franszlam
yorumu haline geli
yordu.

sail
19.00

PEK ORAPLAR/ SILK STOCKINGS

Fred Astaire, Cyd Charisse
MY FAIR LADY
Audrey Hepburn
BR Y TLDIZ DOUYOR/ A STAR IS BORN
Judy Garlanu, Janes Mason

BTMEYEN YOL
Fikret Hakan, Selma Gneri__________
SIRADAN FAZM/ OBIKNOVENNIY FAZM
KAAKLAR/ THE CHASE
mart
cuma
Marlon Brando Jane
16 .3o , 19.. oo
20.3o
AIK OTURUM:
_________ "TRKYE'DE SNEMA, SANSR SORUNU-, DEVRM SNEMASI
ptesl
POTYOMKN ZIRHLISI/ BRONENOSETZ POTYOMKIN
19.oo
.____________________
KANAL
T.Izevska, T.Janezcir

nisan
cuma
163 o ,
19.00
nisan
ptesl
16.3o,
19.oo
mi s a n
sal
16 3o, 19.oo

ROUBEN MAMOULIAN
Scope ABD
1957
GEORGE CUKOR
is ion ABD
1964
GEORGE CUKOR
e ABD
1954

DUYGU SAGIROLU
TRKYE
1965
MIHAIL ROMM
SSCB
1965
ARTHUR PENN
ABD
1965

S.M.AYZENTAYN
SSCB
1925
ANDRZEJ WAJDA
POLONYA 1957

CHERBOURG EMSYELER/ LES PARAPLUIES DES CHERBOURG

JACQUES DEMY
Catherine Denevue, Nino C a s t e l n u o v o _______ eastmancolor FRANSA
1963
BATI YAKASININ HKAYES/ WEST SIDE STORY
JEROME ROBBINS-ROBERT WISE
Natalie Wood, Richard Beymer
technlcolor-panavislon
ABD 1961
KOMlK YZ/ FUNNY FACE
STANLEY DONEN
ABD 1956
Fred Astaire, Audrey Hepbuft_____ t echnlcolor-vistavis Ion
ROCHEFORT1LU KIZLAR/ LES DEMOISELLES DES ROCHEFORT
JACQUES DEMY
C .Denevue,Franoise Dorieac,Gene Kelly______ eastmancolor FRANSA 1965
YORUCU GNN AKAMI/ A HARD DAY'S NIGHT
RICHARD LESTER
The Beatles, Wilfred Brambell_________________
NGLTERE 196
GEORGE SIDNEY
BYE BYE BIRDIE
sion
ABD 1963
Janet Leigh,Ann Margret
VINCENTE MINELLI
GIGI
cope
ABD 1958
Leslie Caron, Maurice Chevalie
WALTER LANG
CAN-CAN
technicolor-cScope
ABD 1959
Frank Sinatra,Shirley MacLaine
WILLIAM WYLER
KOMK KIZ/ FUNNY GIRL
n
ABD
1968
Barbra Streisand, mer erif

"AKADEM KLTR ENL" FLM GSTERLER

DERNE LE ORTAKLAA DZENLENMTR.

DEVLET GZEL SANATLAR AKADEMS GRENC