Free Esperanto Book Libera Esperanto Libro

Libera Esperanto-Libro
Version 1.0 (2010)
Part I Introduction
Chapter 1:
Chapter 2:
Chapter 3:
What is Esperanto?
Introduction to the language
Personal stories about Esperanto
Part II Basic courses

Chapter 4:
Chapter 5:
Chapter 6:
Chapter 7:
Ana Pana 110

Vojau kun Zam 110
Ana Pana 1121
Vojau kun Zam 1120
Part III Grammar and word list

Chapter 8: Grammatical overview
Chapter 9: Common words with sample sentences
Chapter 10: Grammatical exercises
Part IV Easy reading

Chapter 11:
Chapter 12:
Chapter 13:
Chapter 14:
Jen nia IJK

Kio okazas?
Gerda Malaperis! de Claude Piron
Word lists of Gerda Malaperis!
Foreword
Libera Esperanto-Libro means Free Esperanto Book. The idea of the book is to teach the basics of
the international language Esperanto. Those who have read through the book and done the
exercises should have enough basic knowledge of Esperanto to read easy texts, participate in
Esperanto events, and begin to use the language to correspond with people from other countries.
The first version of Libera Esperanto-Libro consists of 14 chapters. Each chapter has between 10
and 30 pages, and is contained in a separate PDF file. This arrangement makes it easy to
download, print, and copy the chapters. As the title indicates, you may freely print, copy, and
distribute the chapters of this book.
In the first part (Introduction three chapters) you will get an introduction to Esperanto and
learn about its development and the ideas behind it. You will also learn a few basics of
Esperanto grammar, including word-building. In addition, youll be able to read some
personal stories of people who use Esperanto frequently.
In the second part (Basic courses four chapters) you will have a chance to begin learning
the basics of Esperanto through a few short courses, which start out easy, and then become
a bit more complicated.
In the third part (Grammar and word list three chapters) you will receive your first
detailed overview of the language.
In the fourth part (Easy reading four chapters documents) you can practice your new
knowledge of the language by reading stories written in easy language.
The book aims to help people who would like to learn Esperanto from a paper document on
the sofa, on a train, or in a location without easy computer or internet access. As you work
through this book, it would be helpful if you also worked on some of the courses at
www.lernu.net. The material available at lernu! is much more detailed and complete than the
contents of this book, and lernu! offers a community of experienced Esperanto speakers and
other Esperanto students who can assist you in your study of the language. You will achieve the
best results if you combine online learning, book learning, listening and speaking (during
Esperanto events, for example).
In a sense, Esperanto is a free language it is not linked to any specific nation or culture, it was
given to the world by its initiator without any copyrights, and its grammar is very flexible. Most
importantly, Esperanto speakers feel free of limitations when using it to communicate with
people from other parts of the world. Now there is also a free book about Esperanto. Hopefully,
this book will gradually be translated into many languages, so that anyone who wants to learn
the language will be able to do so easily and free of charge, simply by downloading a few PDFs.
We were inspired to assemble this book for two main reasons:

1) People who like open-source projects are used to having products available, free of
charge, and easy to download. There are already many good books about Esperanto, but
they are seldom available for download, and are seldom free of charge.
2) When weve taught Esperanto in different parts of the world, to groups with participants
from several countries, we felt that we needed a free Esperanto learning text, in several
languages, to distribute to the course participants.
If youd like to comment on the contents of this book, or if you have any questions, you are
welcome to write to libera@ikso.net. To download the chapters of the book in PDF format, go to
www.ikso.net/libera.
Enjoy reading and learning about the fascinating language Esperanto!
Hokan Lundberg, coordination and writing (also in the team of lernu.net)
Erin Piateski, writing and translation (also in the team of lernu.net)
Aaron Chapman, graphics editing and translation (former member of the lernu!-team)
Simon Davies, advice and proof-reading
Helen Claesson, graphics
The Libera Esperanto-Libro logo was designed by Katjo Mencanto.
Chapter 1
What is Esperanto?
Part 1 - Basic information about Esperanto....................................................................2

Part 2 - Frequently asked questions about Esperanto..................................................7
Part 3 - Zamenhof, Esperanto's founder.......................................................................10
Part 4 - Local information about Esperanto ................................................................14
Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?
Part 1 - Basic information about Esperanto

Esperanto is a language, like other human languages. You can express feelings and thoughts in
Esperanto the same way as in other languages. You can write sophisticated literature and speak
with children at home, and express everything that can be expressed in other languages of the
world.
Here are some examples of Esperanto sentences:
Esperanto estas lingvo.
Ni havas revon.
La suno brilas.
u vi vidas min?
Jes, mi vidas vin.
Mi amas vin!
(Esperanto is a language.)
(We have a dream.)
(The sun is shining)
(Do you see me?)
(Yes, I see you.)
(I love you!)
National and ethnic languages belong to specific groups of people; Japanese is spoken in Japan,
for example.
It's different with Esperanto. Esperanto doesn't belong to any particular nation or people it
belongs to everyone who has learned it, regardless of where they came from or where they live.
Esperanto is not a national language, but an international language with speakers in every part
of the
Esperanto's main aim is to simplify contact and communication between people who don't share
a native or national language. In our experience, the Esperanto language is particularly suitable
for use in global communication by ordinary people who have an interest in other countries
and culture.
Esperanto's basic structure was designed by one man, L. L. Zamenhof. He created it with great
care and imagination, drawing his inspiration from national languages. It took him about ten
years. Only when he felt that the language had acquired its own 'spirit did he deem it ready to
be presented to the general public. That moment finally came in 1887, with the publication of a
booklet called Lingvo Internacia (International Language).
In his booklet, Zamenhof used the pseudonym Doktoro Esperanto (Doctor Hopeful), but the word
Esperanto later became the name of the language itself. In subsequent years, the booklet
circulated among language enthusiasts and idealists in many countries, who learned the
language and began using it for global communication. That's how Esperanto evolved, little by
little, from one man's project into a living international language. Today, Esperanto is used and
admired by hundreds of thousands, if not millions, of people worldwide.
It seems incredible that a one-man project could have developed into a living international
2 of 15
language that so many people enjoy using, doesn't it? This chapter will briefly explain how that
happened.
Where is Esperanto used?

People use Esperanto every day in various ways: when travelling, at international conferences,
on the Internet, for work, or in family life.
Normally Esperanto is used between people who don't have the same mother tongue. When
used in this way, Esperanto acts as a "bridge language" between people from different language
backgrounds. That's Esperanto's strength it works well as a bridge across national borders.
One way to use Esperanto is to go to an international Esperanto event, where people from
various countries get together. Many Esperanto speakers enjoy attending such gatherings where
they can chat, swap ideas, sing, dance, and go on excursions with people from other countries.
Another way to use Esperanto is to travel to a foreign country and stay for free in the home of an
Esperanto speaker. When staying with ordinary people in a foreign country, you tend to get a
better picture of that country's lifestyle and customs than you would if you stayed in a hotel.
Pasporta Servo (Passport Service) is a network of Esperanto speakers who are happy to provide
such accommodation. It contains roughly 1200 addresses in more than 90 countries.
A third way to use Esperanto is to correspond with speakers by post or on the internet a quick
and easy way to make contact with people in other countries.
Some Esperanto speakers use the language to actively promote a better, more peaceful world.
There are those who use it to read news about events in various countries, written by the very
people who live in those countries. And others enjoy books that were originally written in a
minority language, which have been translated into Esperanto but not into the reader's mother
tongue.
How did Esperanto become a living language?

It may sound incredible that a one-man project could evolve into a living international language.
Nonetheless, that's what has happened with Esperanto. It now develops in much the same way
as other languages.
These are the main factors that helped Esperanto become a living language:
Zamenhof had a great talent for designing the heart of a language
Zamenhof started pondering the possibility of an international language when he was just a
child. When he became a young man, he decided to bring his ideas to fruition. At the age of 17,
he showed the initial result to his school friends. Over the next ten years, he adjusted and
3 of 15
refined the structure, and in 1887, he published it under the name Lingvo Internacia.
People were soon using Esperanto in several countries
'Within just a few years of its launch, Esperanto had a community of speakers who used it,
enjoyed it, and nurtured its growth. May of them exchanged letters and met up with Esperanto
speakers from other countries. As a result, people were using Esperanto for international
communication from the very beginning of Esperanto's existence.
Zamenhof left the development of Esperanto up to its users
In 1905, at the first major convention of Esperanto speakers, Zamenhof declared that he would no
longer control the language's direction. Instead, anyone who used Esperanto could influence its
evolution. That decision proved to be a wise one; it made many people feel they had a role to
play in the process of developing the language, so they became more engaged with the
Esperanto community.
Esperanto has a stable core that forbids arbitrary changes
To avoid squabbles about alterations to Esperanto, Zamenhof suggested that the language should
have a permanent, unchanging core, as described in the document Fundamento de Esperanto
(Foundation of Esperanto). This proposal was accepted in 1905, and the Fundamento continues to
have a stabilizing effect on the language as it evolves today.
Esperanto is both a natural and a constructed language
Because Esperanto uses word roots and grammatical concepts from national and ethnic
languages, it feels like a natural language when you speak it. At the same time, Esperanto is
relatively easy to learn its grammar has no exceptions, and it derives new words in a sensible
way. These are features of its carefully constructed framework.
The inner idea a commonly held (but optional) philosophy
Associated with Esperanto is a philosophy of peace and friendship between all the peoples of the
world. This is often known as la interna ideo (the inner idea). It's a great inspiration to those who
dream of a better, more peaceful future. It's because of the inner idea that many people are
happy to devote their energy and spare time to the Esperanto movement.
Esperanto is not just a European language
Esperanto uses European languages as the basis for its vocabulary, but its grammar and wordbuilding system resemble Chinese, Turkish, and other non-Indo-European languages in several
ways. Syntax and style in Esperanto are largely Slavic. It takes most people a few months or a
few years to learn Esperanto, regardless of their mother tongue, and they end up feeling fully at
home in it.
The established community of Esperanto speakers all around the world today is proof that
Esperanto has indeed become a living international language. Most speakers learn it when
they're teens or adults, but there are also those people who grew up in an Esperanto family and
4 of 15
speak it as one of their native languages.
Suitable for international communication

When you hear people speaking about an "international language", usually they are talking
about English, not Esperanto. Many people believe that English is the international language,
and that almost everyone speaks it. It's true that English is the language most commonly used
in international situations. Around 7% of the world's population speaks English as their mother
tongue, and by various estimates, another 7% or so learn English to a high standard as teens or
adults. But people who acquire great proficiency in English are generally those whose native
languages resemble English, such as Germans, Dutch, and Swedes. For many others, whose
native language is drastically different from English, it's often very difficult and time consuming
to achieve proficiency in English.
Many other languages are also used as bridges for communication on a regional basis. There are
many possible approaches to international communication. Esperanto speakers generally believe
that multilingualism deserves strong support, and the work of the Esperanto movement also
supports the use of smaller or minority languages in various contexts. But bear in mind that not
everyone is good at learning foreign languages, and that not everyone wants to spend their spare
time learning several different ones. In particular, there are people who would like to learn to
speak a foreign language, but were unable to achieve this goal at school: for them, Esperanto can
be an interesting alternative.
Esperanto is well suited for international communication. Here are some of the reasons why:
1) Easier
To anyone who has learned both Esperanto and a national or ethnic language as a foreign
language, it's clear that Esperanto was the easier one to learn . Esperanto si a relatively easy
language because there are only a few rules, and they don't have any exceptions. Furthermore,
there's less vocabulary to memorize; you can easily build new words by combining roots,
prefixes, and suffixes. We can't tell you exactly how much easier Esperanto is to learn than other
languages. It varies, depending on which language you compare it with, and on the desired level
of proficiency. But people generally learn Esperanto in a fifth to a third of the time they would
need if they wanted to reach the same standard in other languages.
2) Less biased
Esperanto doesn't belong to any particular nation or people. This makes it less biased than
national or ethnic languages when it comes to global communication. Esperanto is not tied to
any specific nation or ethnic culture, and that's a great advantage for a language that serves as a
bridge between the various peoples of the world. This doesn't mean that Esperanto is a language
with no culture; in fact, it has an international culture all of its own.
5 of 15
3) Fairer
There's a good chance that anyone who learns Esperanto will reach a high level of proficiency in
it, and then be able to communicate on an equal linguistic footing with others, regardless of their
language background. This is the case for everyone, not just Westerners. Speakers who learned
Esperanto as a mother tongue generally don't speak the language any better than anyone else;
anyone who studies Esperanto seriously can reach the same high standard as a native speaker.
That's why, for global communication, Esperanto is fairer than the national languages while a
few people seem to master these effortlessly, most of us have to struggle for years to speak them
well.
Esperanto can be of great interest to anyone who feels it's important that an international
language be easy, neutral, and fair.
English is currently the most widely used language for global communication. However, at
some point in the future, more and more people may discover how well suited Esperanto is to
the job of international communication, and then both English and Esperanto may serve in
parallel as major international languages. That would mean a great deal to the millions of people
who find it very difficult to become proficient in English. In any case, although at the moment
Esperanto isn't the language most used for international communication, it's still worth learning
it, to participate in its welcoming community and colourful culture.
Esperanto culture
It isn't possible to list every aspect of Esperanto's lively culture. But to give you a brief taste,
there are films, literature, theatre, and all kinds of music produced in Esperanto.
There were poems even in the very first Esperanto booklet. Right from the start, people noticed
that Esperanto had a richness and beauty that lent itself well to creative writing. After all, it's a
language that feels liberating, partly because of its relatively free word order and its ability to
create new words through its flexible system of word-building.
Every year sees the publication of many new books in Esperanto. New Esperanto songs and CDs
by artists in various genres are also published each year. You can find Esperanto radio
programmes and podcasts online. There are regular cultural festivals where people can enjoy
various aspects of Esperanto culture.
If you would like to listen to some sample of Esperanto music, go to www.vinilkosmo.com/.
Esperanto also serves as a bridge between national or ethnic cultures. There are thousands of
books that have been translated into Esperanto from national or ethnic languages. They include
the great classics, as well as more obscure pearls of literature written in minority languages.
There are also several films and plays originally written in Esperanto, and there are Esperanto
6 of 15
translations of important works by great writers from other world languages, including
Shakespeare.
Some concluding thoughts

The Esperanto community strongly supports the concepts of language diversity and language
rights. All languages are valuable, and it's important that the majority languages do not push
local and minority languages out of use.
Learning Esperanto is good preparation for learning other languages quickly and easily, whether
you're a child or an adult. What's more, people who learn Esperanto often develop an interest in
learning additional languages.
Esperanto is not perfect. It's not perfectly neutral, nor is it perfectly fair. But in our experience,
it's a fairer and less biased way of communicating internationally than using a national language.
Part 2 - Frequently asked questions about Esperanto

In this section you'll find answers to some common questions about Esperanto.
How did Esperanto get its name?

At first, the language was simply called Lingvo Internacia (International Language). When
Zamenhof published the language, he used the pseudonym Doktoro Esperanto (which means
Doctor Hopeful). As a result, people sometimes talked about Dr. Esperanto's language.
Later on, they just said Esperanto and that word was adopted as the name of the language.
How many people speak Esperanto?

There's no clear way to count the number of Esperanto speakers, because not all of them are
members of organizations. Besides, it depends how you define "speaking Esperanto": do you
only count those people who regularly speak it to a high standard, or do you count anyone who
has a basic knowledge of Esperanto, even if they hardly ever use it? Estimates of the number of
Esperanto speakers in the world are therefore rather variable, from tens of thousands to several
million. Whatever the true figure, there are enough Esperanto speakers in the world to form a
lively international community
Which languages does Esperanto most resemble?

Most of the word roots come from Europe, especially the Romance languages. But Esperanto's
grammar has many features that are not typical of European languages, and these make it quite
similar to such languages as Turkish, Swahili, or even Chinese.
7 of 15
Is Esperanto easy to learn?

Yes, compared with national languages. But, as always, a lot depends on the individual student
and on how many other languages they've already learned. In our experience, learning a new
language is always a challenge it's never "very easy". This is also true for Esperanto, although
it's much less awkward to master than a typical national or ethnic language. Even people who've
never really managed to learn a foreign language can learn Esperanto! But of course you have to
study and practise a lot if you want to speak the language fluently and correctly.
Why learn Esperanto?

People choose to learn Esperanto for various reasons. Language lovers are often curious about
Esperanto's grammar and that's why they start studying the language. Other people become
interested in Esperanto because, after failing to learn a particular foreign language, they want to
try an easier one. Some have heard about the "inner idea", and so they learn Esperanto to help
support a more peaceful and interconnected world. Young people are often interested in
travelling to other countries to make new friends there, and Esperanto is a great option for doing
this.
How do I learn Esperanto?

If you have a good Internet connection, we recommend starting at www.lernu.net, where you can
find several interactive courses for beginners, in many languages. If you prefer a course in the
form of a book, you can order one from an online bookshop. If you'd prefer to learn Esperanto in
person, you can contact your local or regional Esperanto association to find out when and where
courses will be taking place. Once you've learned a bit of Esperanto, it's fun to use the language
with other people, either online or at an Esperanto event. Contact your local club!
Does Esperanto have a logo or symbol?

Yes, there are several. The green star is the oldest and most widely used: it appears on the
Esperanto flag, among other places. The colour green stands for hope, and the five-pointed star
represents the five continents. A more recent symbol is the so-called "jubilee logo", which was the
winner of a contest held at the time of Esperanto's hundredth anniversary.
Why do some linguists say negative things about Esperanto?

Linguists are the people best placed to understand the complexities of language. And this may be
exactly why so many of them who are otherwise extremely competent fail to believe that
Esperanto can work as a fully fledged living language, and that it's worthy of any attention or
research. Languages are such complex and delicate things that it seems amazingly unlikely that a
genuinely rich, living language could have emerged from one young man's project. (Zamenhof
was 27 when he published Esperanto, having spent more than ten years working on it.) So it's
natural to be sceptical. But if you look into the reality of it, you'll see that Esperanto works
incredibly well for global communication. It would be great if more linguists and researchers
8 of 15
decided to study Esperanto and research its community in the future.
Can I learn Esperanto at school or university?

In some countries, yes. Many Esperantists argue that learning Esperanto in primary school
makes it easier for people to learn other foreign languages later. Studying a relatively easy
language gives students confidence in learning languages, and the fact that Esperanto's grammar
is so regular adds to their understanding of grammatical structures and concepts. Several
independent studies have reached this conclusion, and it would be interesting to see the results
of further research into Esperanto's ability to help people learn languages.
Can you tell what country an Esperanto speaker comes from?

You can often guess this from a person's accent when they speak Esperanto, but not always.
Some people have a "neutral" accent.
How many native Esperanto speakers are there?

There are something like a thousand people who have Esperanto as one of their mother tongues.
Often this is because their parents come from different countries and met at an Esperanto event.
The parents use Esperanto together at home, and when they then have a child, they want to go
on speaking Esperanto together. Perhaps the most common situation is where one parent always
speaks Esperanto to the child, while the other parent (the immigrant) uses their native language
with them. In society, the child uses the local or national language. The child becomes natively
trilingual.
Wouldn't it be better to create a new, even fairer language for global

communication?
It's not easy to assemble a good basis for a language. Linguists the people who know the most
about languages don't necessarily have the talent for creating a language themselves: their
speciality is in analysing languages. Creation and analysis are two very different things. Several
people have constructed new languages even a group of linguists has had a go but so far the
results have been less successful than Esperanto. Think about Mozart and his music people
with genius like that don't come along very often! Zamenhof was rather similar. He had an
extraordinary gift for creating languages, and he managed to prepare the basis of a language
that's turned out to work much better than all other attempts. Besides, if the seed of a newly
published language is to germinate, it needs a long period of widespread use in every
conceivable situation. Languages that lack a basic ideology (like the one Zamenhof gave to
Esperanto) have less chance of acquiring the community of speakers they need if they're to come
alive. This process has already occurred in Esperanto, and the language is now ready. It's not
perfect, but it's still an extremely suitable and fair way for people to communicate internationally.
9 of 15
Isn't English good enough for international communication?

English is very useful for communicating globally in many situations. But the fact remains that
not everyone succeeds in becoming fluent in English, even after many years of study. It's a
particularly difficult challenge for people whose native languages are very unlike English. (If
you've ever been to Korea or Turkey, for example, you know what we're talking about.)
Esperanto is easier to learn than ethnic languages, whether you're young or old. Furthermore,
Esperanto is not tied to any specific national culture. This is an important advantage for a
language that serves as a bridge between ethnic groups: they can use it to communicate on an
equal footing.
But hasn't Esperanto already had its chance?

It's true that in the early 1920s, the League of Nations (a predecessor of the UN) almost adopted
Esperanto as one of its working languages. It's also true that several politicians became interested
in Esperanto in the thirties and forties. But today, very few politicians have any interest in it.
Maybe Esperanto will never again have the chance to become a working language in a large
international organization. But maybe the situation will change in the future: maybe Esperanto
will become ever more popular among people interested in creating a new world community
with closer, friendlier relationships between ethnic groups. We can't predict the future with any
certainty. But we can hope... We Esperantists are good at that! (The word "Esperanto" means a
person who hopes.)
Part 3 - Zamenhof, Esperanto's founder

As a child, Zamenhof dreamed of ways to bring mankind together in peace. Establishing an
international language was one of them, and he never gave up on that dream. In this section,
you'll see how he got his idea for a new international language, and how he turned it into reality.
A boy with a great dream

In 1859, a Jewish boy named Ludwik Lejzer Zamenhof was born. He grew up in the small city of
Biaystok with its mixed population of Poles, Russians, Jews, Germans, and a number of
Lithuanians, each group speaking its own language. Zamenhof was quick to note that these
ethnic groups did not always get on well with each other, and that their misunderstandings and
quarrels often arose from the lack of a common language. These experiences had a big influence
on young Ludoviko (to use the Esperanto form of his name), and when he was still a child, he
had a great vision of a common language (alongside the ethnic languages) that all the groups could
share. With such a language, places like Biaystok would be more peaceful, and people could talk
10 of 15
directly to each other to at least try and solve any conflicts before they escalated into serious
arguments.
"If I hadn't been a Jew from the ghetto, the idea of unifying mankind would either never have
entered my head, or at least not dogged me so persistently throughout my entire life."
L.L. Zamenhof, private correspondence, 1905
How about one of the classical languages?

Zamenhof was convinced it would never work if the language of one of the ethnic groups was
chosen as the common one, because that could provoke jealousy among the other groups, and
give a considerable advantage to the group who used that language natively. At high school,
Zamenhof started learning Latin and Greek the classical languages and he wondered whether
one of those could be used as an international common language. But after studying them for a
while, he decided they were too hard to learn, even for him with his knowledge of several other
languages: Russian, Polish, Hebrew, Yiddish, German, and French. So how hard would they be
for people who didn't have any great interest or experience of learning languages? No, the
common international language would have to be easier than the classical languages, but just as
politically neutral as them. But did such a language exist?
An artificial language
A language that's neutral but also easy to learn. Is that even possible? Learning a language is
never an easy task, and is there anything in the world that can be said to be completely neutral?
Probably not, but that doesn't rule out the possibility of a language that's less difficult and biased
than the ethnic languages. Zamenhof thought a lot about this, and came to the conclusion that an
artificial language was the best solution. By "artificial", he meant that the structure of the
language should be designed by one or more people. While he was still in high school, Zamenhof
started experimenting with ways of creating a new language, but he often doubted whether he
could make a good job of it. Despite all his doubts, he stayed true to his dream of a common
international language, and he continued experimenting with his "artificial" language, gradually
making some progress.
Simple grammar, but what about the vocabulary?

When he learned English at the end of high school, Zamenhof was inspired by how easy its
grammar was in comparison to Latin and Greek, and he realized it was possible to have a
language with a grammar that was clear and straightforward. He started to simplify the
grammar of the language he was building, and after some careful work, he was reasonably
happy with it but the vocabulary just kept on growing! How could he solve this new problem?
A language has to have words for just about everything. He came up with the answer when he
saw two Russian signs. The words on the signs were "Shveytsarskaya" (porter's lodge) and
11 of 15
"Konditerskaya" (sweet shop, candy store). Both words ended in "-skaya", and Zamenhof
suddenly grasped how important suffixes could be. "I've solved the problem!" he decided, as he
stood looking at the two Russian signs. Later, he started to make detailed comparisons of words,
looking for connections between them, to decide which prefixes and suffixes would be useful in
his language. This work proved crucial: Zamenhof managed to dramatically reduce the number
of word roots that people would need to memorize.
The first draft

At first, Zamenhof tried building words from short groups of letters: a, ab, ac, ad, ... ba, ca, da, ... e,
eb, ec, ... be, ce, ... aba, aca, But he quickly rejected this idea, because it turned out to be
impossible to remember the made-up words. Then he became convinced that the vocabulary
should use roots from the Romance and Germanic languages as its basis. That way, his new
language would have a natural similarity to European languages. At the end of high school,
Zamenhof was able to show his school friends the essentials of a language that he called "Lingwe
Uniwersala". Several of his friends were inspired to learn it. In December 1878, they gathered
together to celebrate the completion of the first draft of his language. They even sang a hymn in
it.
Testing and improvement

Zamenhof didn't want to present his language to the public straight away, partly because he was
too young to do so, but mainly because he wanted time to test the language carefully and make
various improvements. Some of the high school students who had learned "Lingwe Uniwersala"
tried to discuss it with adults, but they soon gave up when they found that most people simply
laughed at them. Zamenhof decided to continue working on his language project in secret, to
avoid such mockery and worse because Jews at that time were being persecuted for anything
and everything. As he tried the language out, making translations of lengthy texts, he noticed
certain aspects of the language that needed adjusting (even though they'd seemed fine in theory),
and he made constant improvements to the language. He gradually realized he'd be better off
avoiding literal translations, and he started thinking directly in the new language instead. At this
point, Zamenhof decided that his language had acquired a spirit of its own: it had begun to come
alive. That's how the core of modern-day Esperanto was born.
Lingvo Internacia
While he was practising medicine in Warsaw, Zamenhof started looking for a publisher to print a
booklet about his new language. He prepared a manuscript entitled "Lingvo Internacia"
(International Language), but instead of putting his real name on the book, he used the
pseudonym "Dr Esperanto". The word "Esperanto" means someone who hopes, and so this was
an apt description for the eye specialist from Biaystok a doctor with hopes for a better world
and for unity and peace between its peoples. But he couldn't publish the booklet at first. He had
trouble finding a printer who would produce it and he needed funding, too.
12 of 15
Zamenhof was lucky in more ways than one because he'd just got engaged to Klara Silbernik,
who supported his idea of a neutral language. In the summer of 1887, they received financial
help from Klara's father, and they used a large part of the money to publish the so-called "Unua
Libro" (First Book). This booklet, which was initially printed in Russian and later translated into
other languages, included a preface with some poems in Esperanto, a description of the
grammar, and a small dictionary. The booklet gradually circulated among idealists and language
enthusiasts, initially in Europe, and then in other parts of the world as well.
The next few years were hectic for the newlywed Zamenhofs, involving small children, work,
and Esperanto correspondence by night. They weren't rich, but they managed to live in
reasonable comfort, and in 1905 they had enough money to travel to France and take part in the
first Esperanto convention, in the city of Boulogne-sur-Mer. There was a wonderful atmosphere
among the participants, about 700 in all, from 20 countries. In his opening address, Zamenhof
gave an emotional speech about his work and his belief in the unity of mankind.
"We should be fully mindful of the great importance of this day, for today we have come together,
within the welcoming walls of Boulogne-sur-Mer, not as French with English, nor as Russians with
Poles, but as people with people."
L.L. Zamenhof, speech at Boulogne-sur-Mer, 1905
A naive dreamer?
Some of Zamenhof's dreams and ideas were naive. For instance, he tried to construct a neutral
religious framework that would bring together all believers and freethinkers and make peace
between them but that project never got off the ground, even among Esperanto speakers. While
it may be true that Esperanto hasn't taken the world by storm either, it does nonetheless have
hundreds of thousands of speakers perhaps even millions who admire the language and use
it in a wide range of situations. No other language project has blossomed into a language that's
actually alive and spoken by people all around the world, in everyday use for global
communication and in "international families" (with parents from different countries and
language backgrounds). From that viewpoint, Zamenhof met with great success, and Esperanto
speakers of today feel great respect for him and for his creative work. Thanks to him,
Esperantists are able to enjoy friendly relationships with people from different countries.
13 of 15
Part 4 - Local information about Esperanto

This section contains contact information for Esperanto organizations in several Englishspeaking countries. Many large cities, and some small towns, have Esperanto clubs that hold
regular meetings. The best way to find these clubs is to contact your country's national Esperanto
association: many of them even list their local clubs online. Local clubs are a great way to learn
Esperanto, practise the language, and meet Esperanto speakers in your area. Many national
Esperanto organizations also offer bookshops that make it easy to buy books in or about
Esperanto.
Organizations and clubs

Most countries have a national Esperanto organization that can help you find clubs in your
region.
- Australia: aea.esperanto.org.au
- Canada: www.esperanto.ca
- Ireland: www.esperanto.ie
- New Zealand: www.esperanto.org.nz
- South Africa: www.esperanto.za.org
- UK: www.esperanto-gb.org
- USA: www.esperanto.org
- Other countries: www.uea.org/landoj
Courses and events

Esperanto clubs in many cities offer regular courses. There are also some residential courses that
last several weeks. Here are some links that may help you:
- Australia: aesk.esperanto.org.au
- Canada: www.esperanto.ca/en/servoj
- New Zealand: www.esperanto.org.nz/about_nzea.html
- UK: www.esperantoeducation.com
- USA: www.esperanto.org/nask, www.esperanto-usa.org/en/node/6
Many national Esperanto associations hold annual conventions that last two or three days or
even a week. These events are a chance to meet friends, visit new places, and attend talks on
interesting topics, all in Esperanto. They also give leaders the chance to meet with members and
plan the next year. Organizations often hold a special gathering around the time of Zamenhof's
birthday, 15 December. On a smaller scale, many cities have informal clubs that meet up once a
month or so. Contact your local association for details of upcoming meetings.
14 of 15
Learn Esperanto online: www.lernu.net

lernu! is a multilingual website that helps Internet users find out about Esperanto and learn it
easily, and for free.
The site offers various levels of courses, dictionaries in many languages, guides to the grammar,
audio recordings of stories with pictures, instant messaging for direct communication, forums,
and many other resources. The site has an active community of learners and experienced
speakers, which makes it easier to learn. At lernu!, you can also exchange experiences with other
users, ask questions about the language, and find new friends from all over the world, who are
also learning Esperanto.
Watch short videos about Esperanto online: www.esperantoestas.net

Find out about the international language Esperanto with these six brief and fun videos:
Esperanto is ...
...a language that's useful for everything (Part 1 01:43 min)
... a language with many features (Part 2 08:01 min)
... a language used in many ways (Part 3 - 06:23 min)
... worth learning for everyone (Part 4 13:22)
... a language with a colourful movement (Part 5 04:12 min)
... a language of the future (Part 6 09:31 min)
In the next chapter, you will find an introduction to Esperanto's grammar and its system
of word building.
15 of 15
Chapter 10
Grammatical exercises
Vortklasoj / Word classes......................................................................................................2
Pluralo / Plural.......................................................................................................................3
Objekto / Object......................................................................................................................4
Komparado / Comparison....................................................................................................5
Posedo / Possession...............................................................................................................5
Pronomoj / Pronouns............................................................................................................6
Verboformoj / Verb forms.....................................................................................................7
Adverboj / Adverbs...............................................................................................................8
Prepozicioj / Prepositions.....................................................................................................9
Direkto / Direction...............................................................................................................10
Numeralo / Numbers..........................................................................................................11
Demandoj / Questions........................................................................................................11
Negacio / Negation..............................................................................................................13
Participo / Participle............................................................................................................14
Korelativoj / Correlatives....................................................................................................15
Vortfarado / Word construction.........................................................................................15
Afiksoj / Affixes....................................................................................................................16
Respondoj / Answers...........................................................................................................17
Libera Esperanto-Libro / apitro 10 / Gramatikaj ekzercoj
Introduction
This chapter features grammar exercises in three levels. After the first reading of the chapter, try
levels 1 and 2. In a few weeks, after you've had a chance to finish the book, you can return to this
chapter to complete the level 3 exercises.
The exercises are useful to test your understanding of the explanations in Chapter 8.
In nearly all the exercises, you have to choose a word or part of a word from the lists under
"Vorteroj" or "Vortoj".
Answers to the exercises are found at the end of the chapter.
(The exercises were originally written for lernu.net.)
Vortklasoj / Word classes

Level 1
Vorteroj: a, o, i, e
1) Grand__ dom__ .
2) Grand__ jun__ knab__ .
3) Mi kuras rapid__ .
4) Mi povas skrib__ .
5) La grand__ knab__ estas hejm .
= A big house.
= A big, young boy.
= I run quickly.
= I can write.
= The big boy is at home.
Level 2
Vorteroj: o, i, a, e
1) La grand__ dom__ estas apart__ bel__ .
2) Kiom rapid__ vi kutim__ kuras?
3) Pens__ estas neces__ .
4) La tut__ grup__ estas tut__ konfuzit__ .
5) Li scias kiel kuir__ in__ .
= The big house is especially beautiful.

= How quickly do you usually run?
= It is necessary to think.
= The whole group is quite confused.
= He knows how to cook Chinese.
Level 3
Vorteroj: _ , e, is, a, o
1) i__ tre long__ voja__ al sia malnov__ amik__ .
= She traveled very far to her old friend.
2) i__ voja__ al i__ malnov__ amik__ estis tre long__ .
= Her voyage to her old friend was very long.
3) En lund__ ni long__ diskut__ kun li.
2 el 19
= On Monday we discussed with him at length.

4) Lund__ ni__ diskut__ kun li estis long__ .
= On Monday our discussion with him was long.
5) Mi__ amik__ parol__ kun li per telefon__ .
= I amicably spoke with him by telephone.
6) Mi__ telefon__ parol__ kun mia amik__ . = I spoke by telephone with my friend.
7) Mi__ telefon__ parol__ kun li estis amik__ .
= My telephone conversation with him was friendly.
Pluralo / Plural
Level 1
Vorteroj: a, o, aj, oj
1) Grand dom__ .
2) Grand__ domoj.
3) La hundoj estas grand__ .
4) La dom__ estas grand__ .
= A big house
= Big houses
= The dogs are big.
= The house is big.
Level 2
Vorteroj: aj, oj, o, a
1) Plur__ grand__ dom__ .
= Several big houses.
2) Tri bird__ blu__ enflugis tra la malfermit__ fenestr__ .

= Three blue birds flew in through the open window.
3) iu__ hom__ estas unik__ .
= Each person is unique.
4) Neniu el la infan__ estas mi__ .
= None of the children is mine.
5) Mult__ malnov__ libr__ estas interes__ . = A lot of old books are interesting.
6) Ki__ estis la respond__ ?
= What were the answers like?
7) Ni amba estas feli__ .
= We both are happy.
8) Li kaj li__ fil__ estas same alt__ .
= He and his son are of the same height.
Level 3
Vorteroj: a, aj, o, oj
1) Ili dum kelk__ tag__ estis okupit__ .
= For a few days they were busy.
2) Vi estas tre interes__ hom__ .
= You are very interesting people.
3) Mi havas malmulte da mon__ .
= I have little money.
4) i__ pantalon__ estas ru__ .
= Her pants are red.
5) Unu el la knabin__ estis konat__ al mi, sed du ali__ nekonat__ .

3 el 19
= One of the girls was known to me, but two others were unknown.
6) La tabl__ kaj la se__ estas tre malnov__ . = The table and the chair are very old.
7) La loant__ de tiu dom__ ne estas agrabl__ .
= The inhabitants of that house aren't nice.
Objekto / Object
Level 1
Vorteroj: ajn, o, ojn, on, a, an
1) La hund__ vidas la knab__ .
2) La hund__ vidas la knab__ .
3) La knab__ havas bel__ hund__ .
4) La kat__ vidas grand__ hund__ .
= The dog sees the boy.

= The boy sees the dog.
= The boy has a nice dog.
= The cat sees a big dogs.
Level 2
Vorteroj: a, ojn, an, oj, on, aj, o, ajn
1) La infan__ la patrin__ seris.
= The mother was looking for the child.
2) Mult__ hom__ venis al la dom__ .
= A lot of people have come to the house.
3) u bel__ estas la flor__ , kiujn vidis la virin__ ?
= Are the flowers that the woman saw nice?
4) La dom__ estas bel__ , sed bezonas nov__ fenestr__ .

= The house is nice, but it needs new windows.
5) Bon__ ide__ havas mi!
= I have a good idea!
Level 3
Vorteroj: oj, ojn, an, _, o, on, n, a
1) Mi skribis al li tri leter__ .
= I wrote three letters to him.
2) Mi pensas, ke tiu sinjor__ estas tre agrabl__ . = I think that that gentleman is very pleasant.
3) Mi vidis tre agrabl__ sinjor__ .
= I saw a very pleasant gentleman.
4) En i__ apartament__ estas tri ambr__ .
= In her apartment, there are three rooms.
5) Ki__ estas en la tri__ ambr__ ?
= What is in the third room?
6) Ki__ diris la knab__ ?
= What did the boy say?
7) Ki__ estas la veter__ ?
= How is the weather?
8) Ki__ muzik__ vi atas?
= What kind of music do you like?
9) Mi__ li__ vidis, sed li__ mi__ ne vidis.
= I saw him, but he didn't see me.
10) Mi__ li__ vidis, sed mi__ li__ ne vidis.
= He saw me, but I didn't see him.
4 el 19
Komparado / Comparison
Level 1
Vortoj: ol, plej, pli, malplej, malpli
1) ______ granda hundo.
2) La ______ granda hundo.
3) La ______ granda hundo.
4) ______ granda hundo.
5) La hundo estas ______ granda ______ la kato.
6) La kato estas ______ granda ______ la hundo.
= A bigger dog.
= The least large dog.
= The biggest dog.
= A smaller dog.
= The dog is bigger than the cat.
= The cat is smaller than the dog.
Level 2
Vortoj: ol, plej, malplej, pli, malpli
1) La bela virino estas ______ bela ______ vi.
= The most beautiful woman is more beautiful than you.
2) Mi atas tiun libron ______ tiun.
= I like that book more than that (other) one.
3) Tio okazas ______ ofte nuntempe.
= That happens less often nowadays.
4) ______ li vi certe ______ lertas.
= You are definitely smarter than he.
5) ______ gravas, ke vi memoru tion.
= It's most important that you remember that.
6) La ______ granda insekto estas nevidebla.
= The smallest insect is invisible.
Level 3
Vorteroj: ol, pli, plej
1) Li ______ bone komprenas tion ______ lia frato.
= He understands that better than his brother does.
2) El iuj fruktoj mi ______ atas bananojn.
3) Li estas la ______ alta sur la foto.
= Out of all fruits, I like bananas the most.
= He is the tallest in the photo.
4) Mi ______ bone komprenas lin ______ lian fraton.

= I understand him better than I understand his brother.
5) Ni devas iri ______ rapide.
= We must go faster.
Posedo / Possession
Level 1
Vortoj: de, ies, mia
5 el 19
1) La hundo ___ mi.

2) ___ hundo.
3) ___ hundo.
4) La hejmo ___ ___ hundo.
= My dog.
= Someone's dog.
= My dog.
= My dog's home.
Level 2
Vortoj: kies, ia, ilia, de, mia
1) ____ kato estas pli juna ol ____ .
= Her cat is younger than mine.
2) La urbo ____ mia patro estas malgranda.
= My father's town is small.
3) ____ forko estas tiu?
= Whose fork is that?
4) u vi sciis, ke ____ domo iam estis la domo ____ ____ onklo?

= Did you know that their house had once belonged to my uncle?
Level 3
Vorteroj: mia, via, ilia, ia, nia, lia, de, ies
1) La filo _____ _____ najbaro estas amiko _____ _____ filino.
= His neighbor's son is a friend of her daughter.
2) Mi tralegis libron _____ _____ amiko.
= I read through my friend's book.
3) u _____ domo estas pli granda ol _____ domo?
= Is your house bigger than our house?
4) _____ hundo estas tre amika.
= Their dog is very friendly.
5) Mi trovis _____ monujon.
= I found someone's wallet.
Pronomoj / Pronouns
Level 1
Vortoj: ni, i, ili, vi, mi, i, li
1) ____ pensas pri ____ . = I think about you.
2) ____ pensas pri ____ . = You think about them.
3) ____ pensas pri ____ . = She thinks about me.
4) ____ pensas pri ____ . = We think about him.
5) ____ pensas pri ____ . = I think about it.
6) ____ pensas pri ____ . = She thinks about him.
Level 2
Vortoj: mia, via, vi, ia, ilia, i, nia, oni, lia, sia, mi, ili, si, i, li, ni
1) ____ estas ____ najbaro.
= You are my neighbour.
2) ____ pensas pri ____ edzo.
= She's thinking about her (someone else's) husband.

6 el 19
3) ____ promenas kun ____ amiko.
= He's walking with his (someone's else) friend.
4) ____ staras anta ____ .
= They are standing in front of me.
5) ____ parolas pri ____ mem.
= People talk about themselves.
6) ____ venis per ____ ato.
= We came in our car.
7) ____ amikino trovis tion en ____ poo.
= Your friend has found that in her (own) pocket.
8) ____ staras malanta ____ domo.
= It's standing behind their house.
Level 3
Vorteroj: lia, nia, i, vi, ilia, mi, sia, oni, via, si, li, ili, ia, mia
1) ____ kaj ____ edzino estis e .
= He and his wife were at my place.
2) ____ kun ____ edzino venis al .
= He went with his wife to her.
3) ____ kun ____ ofte diskutas pri ____ laboro.
= I often discuss our work with her.
4) Anta ____ ____ ekvidis longan serpenton.
= They noticed a long snake in front of them.
5) ____ frato kaj ____ fratino estas bonaj amikoj.
= Her brother and my sister are good friends.
6) u ____ kun ____ amiko loas en ____ domo? = Do you live with your friend in their house?
7) ____ ofte parolas pri tio.
= One often speaks of that.
Verboformoj / Verb forms

Level 1
Vorteroj: os, is, i, u, us, as
1) Mi est__ silenta.
4) Mi volis__ est__ silenta.
5) Mi dir__ : "Est__ silenta!"
= I am silent.
= I will be silent.
= I was silent.
= I wanted to be silent.
= I would say: "Be silent!"
Level 2
Vorteroj: us, os, as, u, is, i
1) Mi vol__ labori.
= I want to work.
2) Li pet__ , ke mi est__ singarda.
= He requested, that I be careful.
3) Mi ven__ al vi, kiam vi fin__ man .
= I'll come to you, when you've finished eating.
4) u ni morga ir__ tien?
= Should we go there tomorrow?
5) Kiam mi est__ juna, mi labor__ multe.
= When I was young, I worked a lot.
7 el 19
6) i dir__ , ke est__ bone far__ tion.
= She said that it would be good to do that.
7) Bonvol__ ferm__ la pordon!
= Please close the door!
8) Lern__ diligente!
= Learn diligently!
Level 3
Vorteroj: i, is, as, us, os, u
1) Mi petis, ke i ven__ .
= I asked that she come.
2) Mi esper__ ke i ven__ .
= I hope that she will come.
3) u ni ir__ al tiu homo, kiun ni renkont__ hiera?

= Should we go to that person, who we met yesterday?
4) Bonvol__ dir__ vian nomon!
= Please say your name!
5) Est__ bone, se vi pov__ vizit min.
= It would be good, if you could visit me.
6) Lern__ lingvojn est__ ia hobio.
= Learning languages is her hobby.
Adverboj / Adverbs
Level 1
Vorteroj: e, a
1) Mi estas rapid__ .
2) Mi kuras rapid__ .
3) Mi estas hejm__ .
4) Estis hejm__ etoso.
5) Nokt__ dormo.
6) Mi dormas nokt__ .
= I am quick.
= I run quickly.
= I am at home.
= There was a homey atmosphere.
= A night's sleep.
= I sleep at night.
Level 2
Vorteroj: jen, plu, nun, tro, apena, us, preska, almena, ankora, tuj, jam
1) Li diris ______ kelkajn vortojn.
= He said some more words.
2) Mi ______ diris al i, ke mi ne povas veni.
= I've already told her that I can't come now.
3) Ili ne volas ______ lerni tion.
= They don't want to learn that any more.
4) i ______ konas lin.
= She hardly knows him.
5) Ili ______ parolis pri tio.
= They have just talked about that.
6) Li ______ venos.
= He will come right away.
7) u vi ______ provis fari tion?
= Have you at least tried to do that?
8) i ______ iam estis kun li.
= She's almost always with him.

8 el 19
9) La pordo estis ______ malalta.
= The door was too low.
10) ______ estas via pomo.
= Here's your apple.
Level 3
Vorteroj: apena, balda, preska, ankora, for, hiera, tre, morga, e, jam, nur
1) ______ mi estos ______ de mia hejmo.
= Very soon I will be away from my house.
2) Hiera mi ______ ne sciis pri tio.
= I didn't even know about that yesterday.
3) i povos viziti min ______ .
= She can visit me only tomorrow.
4) Li ______ ne scias tion.
= He still doesn't know that.
5) Ni ______ povis kompreni lin.
= We could hardly understand him.
6) Ili ______ atingis tion.
= They have almost reached that already.
Prepozicioj / Prepositions
Level 1
Vortoj: e, al, kun, por, dum, en, sen, el, pri
1) Mi iras ____ vi.
= I'm going to you.
2) Mi iras ____ via domo.
= I'm walking around in your house.
3) Mi sidas ____ komputilo.
= I'm sitting at a computer.
4) Mi iros ____ vi.
= I'll go with you.
5) Mi eniris ____ mani.
= I went in to eat.
6) Mi pensos ____ vi.
= I'll think about you.
7) Mi iras ____ vi.
= I'm going without you.
8) Mi iras ____ la domo.
= I'm going out of the house.
9) Mi iris ____ tri minutoj.
= I went for three minutes.
Level 2
Vortoj: da, e, preter, trans, de, tra, ekster, kontra, pri, por, pro, je, per
1) Ni parolis ______ Esperanto.
= We spoke about Esperanto.
2) Hiera ______ mi estis multe homoj.
= Yesterday there were many people at my place.
3) Li ______ sia ato veturis mi.
= He drove past me with his car.
4) i estas ______ la domo.
= It is outside of the house.
5) ______ li i perdis laboron.
= On account of him she lost work.
6) Iliaj domoj staras unu ______ la alia.
= Their houses stand against each other.
7) Ni veturis ______ la ponton.
= We travelled over the bridge.
9 el 19
8) Mi rigardas ______ la fenestro.
= I look through the window.
9) Li foriris ______ mi ______ la tria horo.
= He left my place at three o'clock.
10) Mi ne havas tempon ______ tio.
= I don't have time for that.
Level 3
Vorteroj: apud, super, sur, anstata, anta, inter, irka
1) ______ labori i dormas.
= Instead of working, she is sleeping.
2) ______ la tablo staras foto kaj ______ i kuas pomo.

= A photograph stands on the table, and next to it there lies an apple.
3) ______ la domo staras arbo.
= A tree stands in front of the house.
4) Li sidas ______ mi kaj i.
= He is sitting between me and her.
5) Mi nenion vidas ______ mi.
= I don't see anything around me.
6) ______ la rivero estis nebulo.
= Over the river there was fog.
Direkto / Direction
Level 1
Vorteroj: e, o, on, en
1) Mi estas hejm__ .
2) Mi iras hejm__ .
3) Mi iras en urb__ .
4) Mi iras en urb__ .
5) Mi iras urb__ .
= I'm at home.
= I'm going home.
= I'm walking in the city.
= I'm going in a town.
= I'm going to town.
Level 2
Vorteroj: n, _
1) Li foriris en sia __ ambro __ .
= He went away into his (own) room.
2) Li iras en via __ domo __ .
= He's going into your house.
3) Mi metis tion sur via__ tablo__ .
= I've put that onto your table.
4) Sub la granda__ tegmento__ staras multaj homoj.

= A lot of people are standing under the big roof.
5) Li iras en via__ domo__ .
= He is going (walking around) in your house.
6) Pro la pluvo ili kuris sub la granda__ tegmento__ .

= Because of the rain they ran under the big roof.
7) De kie__ vi venas kaj kie__ vi iras?
= Where do you come from and where are you going to?
10 el 19
8) Mi estis en la urbo__ kaj iris poste ekster i__ . = I was in the town and then went out of it.
9) Tio kuas sur via__ tablo__ .
= That is lying on your table.
10) Li venis el sia__ ambro__ .
= He came out of his room.
11) Li foriris tie__ por rigardi, kio tie__ okazas. = He went there to see what's happening there.
Level 3
Vorteroj: _, n
1) Tio kuas anta miaj__ piedoj__ .
= That is lying in front of my feet.
2) Tiu muso forkuris sub la lito__ .
= That mouse escaped (to) under the bed.
3) Li foriris ekstere__ .
= He went outside.
4) Ekstere__ estas tre varme.
= It is very warm outside.
5) Metu apon sur la kapo__ .
= Put a hat onto the head.
6) Sur lia__ kapo__ estas bela apo.
= On his head there is an attractive hat.
Numeralo / Numbers
Level 1
x) cent tridek du
x) dek kvin
1) ducent dek ok
2) tridek sep
3) kvarcent kvindek na
4) sescent tri
5) sepdek
6) cent unu
7) mil okcent sepdek ses
= 132
= 15
= ______
= ______
= ______
= ______
= ______
= ______
= ______
Level 3
x) 132
x) 15
1) 963
2) 12
3) 1694
4) 40
5) 280
6) 677
7) 3003
= cent tridek du
= dek kvin
= ______________________
= ______________________
= ______________________
= ______________________
= ______________________
= ______________________
= ______________________
11 el 19
Demandoj / Questions
Level 1
Vorteroj: kio, kiel, kiam, u
1) ____ estas tio?
= What's that?
2) ____ vi komprenas?
= Do you understand?
3) ____ vere?
= Really?
4) ____ okazis tio?
= When did that happen?
5) ____ okazis tio?
= How did that happen?
Level 2
Vorteroj: kia, kiom, kiel, kiam, kio, u, kial, kion, kies, kiu, kie
1) _____ vi scias tion?
= Do you know that?
2) _____ vi seras?
= What are you looking for?
3) _____ estas tiu skribilo?
= Whose pen is that?
4) _____ interesas vin?
= What interests you?
5) _____ promenis kun vi?
= Who was walking with you?
6) _____ vi ne venis al mi?
= Why didn't you come to me?
7) _____ vi dormis hodia?
= How did you sleep today?
8) _____ homo li estas?
= What kind of person is he?
9) _____ ato estas via?
= Which car is yours?
10) _____ estas via naskitago?
= When is your birthday?
11) _____ vi loas?
= Where do you live?
12) _____ da homoj estas en via grupo?
= How many people are there in your group?
Level 3
Ekzemploj / Examples:
1) Mi havas grandan hundon.
Kiu havas grandan hundon?
2) Mi havas grandan hundon.
Kian hundon mi havas?
3) Mi havas grandan hundon .
Kion mi havas?
Faru mem / Try yourself:

1) i seras bluan krajonon .
______ i seras?
2) i seras bluan krajonon.
______ seras bluan krajonon?
3) i seras bluan krajonon
______ krajonon i seras?

12 el 19
4) Morga estos lia naskitago. ______ estos lia naskitago?

5) Morga estos lia naskitago. ______ naskitago estos morga?
6) Morga estos lia naskitago . ______ estos morga?
Negacio / Negation
Level 1
Ekzemploj:
1) Mi vidas ilin.
2) Mi vidas ilin .
3) Mi vidas ilin.
Faru mem:
1) i volas dormi .
2) i volas dormi.
3) i volas dormi.
4) Li donis al mi pomon.
5) Li donis al mi pomon .
Ne mi vidas ilin.
Mi vidas ne ilin.
Mi ne vidas ilin.
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Level 2
Vortoj: nenie, neniom, nenies, neniel, neniu, neniam, nenio
1) Mi ________ estis en alia lando.
= I have never been in another country.
2) ________ li povis helpi al i.
= He could not help her in any way.
3) Hodia in ________ vizitis.
= Today nobody visited her.
4) Esperanto estas ________ proprao.
= Esperanto is nobody's possession.
5) Ili parolis pri ________ interesa.
= They spoke of nothing interesting.
6) ________ estas tiel bele.
= Nowhere is it so beautiful.
7) Mi havas ________ da amikoj.
= I have no friends at all.
Level 3
Vorteroj: nenio, nek, neniam, ne
1) Mi _______ povas _______ helpi.
= I couldn't not help.
2) Li _______ adis pri Esperanto.
= He never heard about Esperanto.
3) i konas _______ vin, _______ lin.
= She knows neither you, nor him.

13 el 19
4) Mi _______ volas tion.
= I don't want that.
5) Hiera okazis _______ interesa.
= Yesterday nothing interesting happened.
Participo / Participle
Level 1
Vorteroj: ont, it, ant, int, at, ot
1) La preleg___o longe prelegas.
= The lecturer has been lecturing for a long time.
2) Preleg___e i enspezas monon.
= She earns money by giving lectures.
3) La pordo estas ferm___a.
= The door is closed.
4) Malferm___e la pordon, li eniris.
= Having opened the door he went in.
5) La libro estis vend___a.
= The book was on sale.
6) Dum la ven___a jaro...
= In the year to come (next year)...
7) Tio estas decid___a afero.
= That is to be decided
Level 2
Vorteroj: ont, it, int, at, ot, ant
1) iu am___o volas esti am___o.
= Every lover wants to be loved.
2) Ili ne estas miaj kon___oj.
= They're not acquaitances of mine.
3) La montoj estas kovr___aj de neo.
= The mountains are covered with snow.
4) Man___e li legis urnalon.
= While eating he was reading a newspaper.
5) Li venis al mi tute ne atend___e.
= He came to me quite unexpectedly.
6) Far___e sian taskon, li ekdormis.
= Having done his task, he fell asleep.
7) Sur la tablo kuis multe da leg___aj libroj.
= There were a lot of books to read on the table.
8) Elir___e li prenis sian valizon.
= On the way out he took his suitcase.
9) Tiu i loko estas jam okup___a.
= This seat is already taken.
10) Kapt___e, li forkuris.
= About to be captured, he ran away.
Level 3
Vorteroj: at, ant, int, it
1) Li estas jam forges___a.
= He is already forgotten.
2) En tiu salono estis multaj danc___aj homoj.

= In that living room there were many dancing people.
3) u li estas via am___o?
= Is he your beloved?
4) Trink___e bieron mi ekvolis danci.
= Having drunk beer, I started to want to dance.

14 el 19
5) u vi estos mia lingvohelp___o?
= Will you be my language helper?
6) Mi jam estas forges___a tion.
= I have already forgotten that.
7) Li estas prezid___o de la klubo.
= He is president of the club.
Korelativoj / Correlatives
Level 1
Vortoj: nenio, kio, io, io, tio
1) ____ estas ____ ?
= What's that?
2) ____ estas ____ .
= That's something.
3) ____ estas ____ .
= Everything is something.
4) ____ ne estas ____ .
= Something isn't nothing.
Level 2
Vortoj: io, tiel, tiu, tio, iel, kies, ties, iuj, nenies, iu
1) Esperanto estas _____ proprao.
= Esperanto is nobody's property.
2) _____ en _____ momento ne estis _____ grava. = That wasn't that important in that moment.
3) Venis _____ personoj, kiujn mi ne konas.
= Some people that I didn't know came.
4) Ili _____ helpis al ni.
= They helped us in every possible way.
5) _____ havas sian propran guston.
= Everyone has a their own taste.
6) _____ i estas tro komplika.
= All of this is too complicated.
7) i restos _____ , _____ i estis is nun.

= It will still belong to the one, who has possessed it up to now.
Level 3
Vorteroj: tiel, iom, neniam, tio, io, tiaj, iu, kiel, kiam, ial, tiu, tiam, ies, iel
1) _____ homoj _____ plais al mi.
= I never liked those sorts of people.
2) _____ okazos _____ , _____ ni volas.
= Everything happens in the way that we want.
3) _____ viro _____ provis helpi min.
= Some man tried to help me in every way.
4) _____ _____ okazis ne _____ , _____ mi atendis.

= For some reason that didn't happen when I expected it.
5) Sur _____ strato dormas _____ hundo.
= Someone's dog is sleeping on that street.
6) Mi estas _____ laca.
= I am somewhat tired.
15 el 19
Vortfarado / Word construction

Level 1
Vorteroj: as, e, o, a
1) Tre interes__ bildo.
= A very interesting picture.
2) i interes__ lin.
= She interests him.
3) Esperanto estas lia plej granda interes__
= Esperanto is his greatest interest.
4) i parolis tre interes__ pri si mem.
= She spoke in a very interesting way about herself.
Level 2
Vorteroj: e, os, as, o, i, is, a
1) Lia son__ estis stranga.
= His dream was strange.
2) Li son__ ion strangan.
= He dreamt something strange.
3) Lia muzik__ estas tre lat__ .
= His music was very loud.
4) Li muzik__ tre lat__ .
= He makes music very loudly.
5) Li estos silent__ tutan vesperon.
= He will be quiet for a whole evening.
6) Li silent__ tutan vesperon.
= He will be quiet for a whole evening.
7) Li sidos silent__ tutan vesperon.
= He will sit quietly for a whole evening.
8) Li planas silent__ tutan vesperon.
= He plans to be silent for a whole evening.
Level 3
Vorteroj: as, os, e, is, o, a
1) Mi oj__ , ke vi vizit__ min.
= I rejoice, that you visited me.
2) Mi oj__ pri via vizit__ al mi.
= I am happy about your visit to me.
3) Mi estas oj__ , ke vi vizit__ min.
= i am happy, that you visited me.
4) Via vizit__ estas oj__ por mi.
= Your visit is a joy to me.
5) Mi oj__ atendis la okazon, kiam vi vizit__ min.

= I joyfully awaited the time, when you were going to visit me.
Afiksoj / Affixes
Level 1
Vorteroj: re, ind, an, et, in, eg, mal
1) Hodia estas ___bona vetero.
2) Mi ___venos morga.
= The weather is bad today.

= I'll come back tomorrow.
16 el 19
3) Li estas krist___o.
4) Tiu libro estas leg___a.
5) Varm___as i tie.
6) Mi frost___as.
7) La knab___o kantas bel___e.
= He's a Christian.
= That book is worth reading.
= It's very hot here.
= I'm a bit cold.
= The girl is singing beautifully.
Level 2
Vorteroj: i, ig, ge, _, ul, ec, mal
1) ___san___o.
= patient
2) ___san___a.
= healthy
3) ___san___i.
= to make ill = to infect
4) ___san___o.
= illness, disease
5) ___jun___o.
= a young person or a young man
6) ___jun___i.
= to get old
7) ___jun___o.
= youth
8) ___jun___oj.
= young people
Level 3
Vorteroj: ar, em, estr, ad, ebl, a, dis
1) Li ___sendis leterojn al diversaj landoj. = He sent out letters to various countries.
2) Nia parol___o estis tre longa. = Our conversation was very long.
3) Tio estas bona nov___o. = That is good news.
4) Nia klub___o estas tre parol___a. = Our club leader is very talkative.
5) En tiu arb___o estas mallume. = It's dark in that forest.
6) Tio ne estas man___a. = That is not edible.
Respondoj / Answers
Vortklasoj
Nivelo 1: 1) a o 2) a a o 3) e 4) i 5) a o e
Nivelo 2: 1) a o e a 2) e e 3) i e 4) a o e a 5) i e
Nivelo 3: 1) _ e is a o 2) a o a a o a 3) o e is 4) e a o a 5) _ e is o 6) _ e is o 7) a a o a
17 el 19
Pluralo
Nivelo 1: 1) a o 2) aj 3) aj 4) o a
Nivelo 2: 1) aj aj oj 2) oj aj a o 3) o a 4) aj o 5) aj aj oj aj 6) aj oj 7) aj 8) a o aj
Nivelo 3: 1) aj oj aj 2) aj oj 3) o 4) a o a 5) oj a aj aj 6) o o aj 7) oj o aj
Objekto
Nivelo 1: 1) o on 2) on o 3) o an on 4) o ajn ojn
Nivelo 2: 1) on o 2) aj oj o 3) aj oj o 4) o a ajn ojn 5) an on
Nivelo 3: 1) ojn 2) o a 3) an on 4) a o _ oj 5) o a o 6) on o 7) a o 8) an on 9) _ n n 10) n _ _ n
Komparado
Nivelo 1: 1) Pli 2) malplej 3) plej 4) Malpli 5) pli ol 6) malpli ol
Nivelo 2: 1) plej pli ol 2) pli ol 3) malpli 4) Ol pli 5) Plej 6) malplej
Nivelo 3: 1) pli ol 2) plej 3) plej 4) pli ol 5) pli
Posedo
Nivelo 1: 1) de 2) Ies 3) Mia 4) de mia
Nivelo 2: 1) ia mia 2) de 3) Kies 4) ilia 5) de mia
Nivelo 3: 1) de lia de ia 2) de mia 3) via nia 4) Ilia 5) ies
Pronomoj
Nivelo 1: 1) Mi vi 2) Vi ili 3) i mi 4) Ni li 5) Mi i 6) i li
Nivelo 2: 1) Vi mia 2) i ia 3) Li lia 4) Ili mi 5) Oni si 6) Ni nia 7) Via sia 8) i ilia
Nivelo 3: 1) Li lia mi 2) Li sia i 3) Mi i nia 4) si ili 5) ia mia 6) vi via ilia 7) Oni
Verboformoj
Nivelo 1: 1) as 2) os 3) is 4) is i 5) us u
Nivelo 2: 1) as 2) is u 3) os os i 4) u 5) is is 6) is us i 7) u i 8) u
Nivelo 3: 1) u 2) as os 3) u is 4) u i 5) us us i 6) i as
Adverboj
Nivelo 1: 1) a 2) e 3) e 4) a 5) a 6) e
Nivelo 2: 1) ankora 2) jam nun 3) plu 4) apena 5) us 6) tuj 7) almena 8) preska 9) tro 10) Jen
Nivelo 3: 1) Tre balda for 2) e 3) nur morga 4) ankora 5) apena 6) jam preska
Prepozicioj
Nivelo 1: 1) al 2) en 3) e 4) kun 5) por 6) pri 7) sen 8) el 9) dum
Nivelo 2: 1) pri 2) e da 3) per preter 4) ekster 5) Pro 6) kontra 7) trans 8) tra 9) de je 10) por
Nivelo 3: 1) Anstata 2) Sur apud 3) Anta 4) inter 5) irka 6) Super
18 el 19
Direkto
Nivelo 1: 1) e 2) en 3) o 4) on 5) en
Nivelo 2: 1) n n 2) n n 3) n n 4) _ _ 5) _ _ 6) n n 7) _ n 8) _ n 9) _ _ 10) _ _ 11) n _
Nivelo 3: 1) _ _ 2) n 3) n 4) _ 5) n 6) _ _
Numeralo
Nivelo 1: 1) 218 2) 37 3) 459 4) 603 5) 70 6) 101 7) 1876
Nivelo 2:
1) nacent sesdek tri 2) dek du 3) mil sescent nadek kvar

4) kvardek 5) ducent okdek 6) sescent sepdek sep 7) trimil tri
Demandoj
Nivelo 1: 1) Kio 2) u 3) u 4) Kiam 5) Kiel
Nivelo 2: 1) u 2) Kion 3) Kies 4) Kio 5) Kiu 6) Kial 7) Kiel 8) Kia 9) Kiu 10) Kiam 11) Kie 12) Kiom
Nivelo 3: 1) Kion 2) Kiu 3) Kian 4) Kiam 5) Kies 6) Kio
Negacio
Nivelo 2: 1) neniam 2) Neniel 3) neniu 4) nenies 5) nenio 6) nenie 7) neniom
Nivelo 3: 1) ne ne 2) neniam 3) nek nek 4) ne 5) nenio
Participo
Nivelo 1: 1) ant 2) ant 3) it 4) int 5) at 6) ont 7) ot
Nivelo 2: 1) ant at 2) at 3) it 4) ant 5) it 6) int 7) ot 8) ont 9) it 10) ot
Nivelo 3: 1) it 2) ant 3) at 4) int 5) ant 6) int 7) ant
Korelativoj
Nivelo 1: 1) Kio tio 2) Tio io 3) io io 4) Io nenio
Nivelo 2: 1) nenies 2) Tio tiu tiel 3) iuj 4) iel 5) iu 6) io 7) ties kies
Nivelo 3: 1) Tiaj neniam 2) io tiel kiel 3) Iu iel 4) Ial tio tiam kiam 5) tiu ies 6) iom
Vortfarado
Nivelo 1: 1) a 2) as 3) o 4) e
Nivelo 2: 1) o 2) is 3) o a 4) as e 5) a 6) os 7) e 8) i
Nivelo 3: 1) as is 2) as o 3) a ies 4) o o 5) e os
Afiksoj
Nivelo 1: 1) mal 2) re 3) an 4) ind 5) eg 6) et 7) in eg
Nivelo 2: 1) Mal ul 2) _ _ 3) Mal ig 4) Mal _ 5) _ ul 6) Mal i 7) _ e 8) Ge ul
Nivelo 3: 1) dis 2) ad 3) a 4) estr 5) em 6) ar 7) ebl
19 el 19
Chapter 11
Jen Nia IJK
Introduction............................................................................................................................2
Part 1 - La unua renkonto.....................................................................................................2
Part 2 e la kurspaaro......................................................................................................3
Part 3 Kelkaj demandoj......................................................................................................5
Part 4 IJK-invitilo................................................................................................................7
Part 5 Planado kaj Pasporta Servo....................................................................................9
Part 6 Alveno kaj akceptio.............................................................................................10
Part 7 Komenco de la unua tago.....................................................................................12
Part 8 Gardaneloj? u vi ercas?..................................................................................14
Part 9 Parolo kun la trinkejestro.....................................................................................15
Part 10 Gufujo....................................................................................................................17
Part 11 Enamioj?.............................................................................................................18
Part 12 La lasta nokto.......................................................................................................19
Libera Esperanto-Libro / Chapter 11 / Jen Nia IJK
Introduction
In this chapter, you'll learn more new vocabulary while reading about the Esperanto youth
movement.
The story follows Ina, who already speaks Esperanto, and Kabe, who has started learning the
language with Ina's help. They decide to go to the IJK (International Youth Congress) where they
encounter both the ordinary and the unexpected for an Esperanto youth event.
In the first three chapters, Ina and Kabe speak English, but the course dialogues appear in
Esperanto. After the third chapter, they converse only in Esperanto.
The story features characters with different sexual orientations and language typical of youth
that may not be appropriate for children. Discretion is advised at the request of some readers.
If you have questions or comments, you are always welcome to write to libera@ikso.net.
Part 1 - La unua renkonto

anka - also
nomo - name
adi - to hear
nova - new
bruo - noise
ofte - often
danci - to dance
pravi - to be right
esti - to be
rakonto - story
oji - to be glad
renkonto - meeting
ideo - idea
rilati - to relate
interesa - interesting
scii - to know
lata - loud
tro - too
maniero - manner
veni - to come
- En studenta dancejo Kabe: Saluton!

Ina:
Saluton!
Kabe: Mi estas Kabe, kiu vi estas?

Ina:
Mia nomo estas Ina.
Kabe: Mi ojas.
Ina:
Anka mi ojas.
2 of 20
Kabe: u vi ofte venas al tiu i dancejo?

Ina:
Ne. u vi?
Kabe: Anka ne.

Ina:
Kabe estas interesa nomo
Kabe: u? En kiu maniero?

Ina:
i rilatas al Esperanto.
Kabe: Kio? Mi ne adis bone. La muziko estas tro lata.

Ina:
Mi diris, ke via nomo rilatas al Esperanto.
Kabe: u vere? Tio estas novao por mi.

Ina:
u vi adis pri Esperanto?
Kabe: Jes, sed mi ne sciis, ke mia nomo rilatas al i Fakte, kia estas la rilato?
Ina:
Ho, tio estas longa rakonto. Mi rakontos al vi poste se vi volas.

En i tiu loko estas tro da bruo.
Kabe: Jes, vi pravas. u ni dancu?

Ina:
Bona ideo!
- Post kelkaj horoj -
Kabe: Dankon por agrabla vespero.

Ina:
Dankon al vi. Estis vere bona. La muziko ege plais al mi.
Kabe: Anka al mi. Estis tre amuze danci kun vi.

Ina:
Jen mia karto, se vi volas.

Sur i estas anka adreso al paaro kun Esperanto-kurso.
Kabe: Dankon Mi retpotos al vi.

Ina:
Bone. is kaj bonan nokton!
Kabe: is la!
Part 2 e la kurspaaro
ankora - still
komenco - beginning
aperi - to appear
kompreni - to understand rigardi - to look
balda - soon
legi - to read
sabato - Saturday
bedari -to regret
mesao - message
saa - wise
certa - sure
multaj - many
sed - but
3 of 20
respondo - answer
devi - must
nun - tnow
sufie - enough
diversaj - different
pardoni - to pardon
ajni - to seem
dum - during
paroli - to speak
tuj - immediately
ekzemplo - example
pensi to think
tute - totally
fino - end
perfekte - perfectly
vespero - evening
for - away
povi to be able
volonte - willingly
helpi - to help
preta - ready
jam - already
provi - to try
post - after
kelkaj - some
- Kabe aperas en la tujmesailo post kelkaj tagojIna:
Saluton! u vi estas tiu Kabe, kiu dancis kun mi sabatnokte?
Kabe: Sa, Ina! Jes, estas mi.

Ina:
Mi ojas, ke vi venis al la paaro. u i plaas al vi?
Kabe: Jes ja, i estas tre bela kaj ajnas interesa :-).
Ina:
i ankora ne estas tute preta, sed balda estos.
Kabe: Mi komprenas.
Ina:
Sed jam estas multaj helpiloj, ekzemple vortaroj,

superrigardo de la gramatiko, tujmesailo kaj diversaj ekzercoj.
Kabe: Estas bona komenco

Ina:
Pardonon. Mi devas paroli kun alia persono. Mi estas ia lingvohelpanto,

kaj nun i volas paroli pri unu ekzerco. Mi balda revenos al vi.
- Post kelkaj minutoj -
Ina:
Nun ni finparolis pri la ekzerco.
Kabe: Mi legis pri Esperanto dume.

Ina:
Bone. u i plaas al vi?
Kabe: Mi ne certas. Mi ankora ne scias sufie pri la lingvo

Ina:
Saa respondo.
Kabe: Mi rigardos en la paaro kaj provos iom lerni.

u vi volas esti mia lingvohelpanto?
Ina:
Volonte.
Kabe: Dankon :-).

Ina:
"Nedankinde, sed kisinde" :-) [Ina diras tion en Esperanto.]
4 of 20
Kabe: Kio? Mi ne komprenas

Ina:
Vi povas rigardi en la vortaro. Bedarinde mi devas foriri de Interreto nun.

Mi revenos vespere.
Kabe: Mi pensas, ke mi estos e la paaro tiam.

Ina:
Perfekte. Do, is tiam!
Kabe: is poste.
Part 3 Kelkaj demandoj

aktiva - active
grava - important
libro - book
subite - suddenly
alia - other
havi - to have
mem - self
oko - shock
almena at least
hodia - today
movado - movement
subite - suddenly
alta - high
homo - human
nacio - nation
tamen - however
anta - before
imagi - imagine
nivelo - level
teatro - theatre
askulti - to listen
influi - to influence
popolo - people
temi to relate
ar - because
jaro - year
preska - almost
tempo - time
demando - question
ke - that
rekomendi - to recommend
traduki - to translate
e - even
kelkaj - some
sama - same
trovi - to find
ekzisti - to exist
kontenta - content
simila - similar
uzi - to use
fama - famous
kulturo - culture
simpla - simple
viro - man
fari - to do
kvanto - amount
situacio - situation
vivi - to live
forgesi - to forget
lasi - to let
skribi - to write
vojai - to travel
granda - big
libera - free
5 of 20
- Vespere, anka e la tujmesailo Ina:
Resaluton!
Kabe: Saluton denove.

Mi rigardis preska iujn paojn de la paaro.
Ina:
Bonege.
Kabe: Mi havas kelkajn demandojn. u vi havas tempon?

Ina:
Jes, mi havas liberan vesperon. Do, skribu viajn demandojn. Mi provos respondi.
Kabe: Mi legis, ke Esperanto havas kulturon.

Tamen mi ne komprenas kie mi povas trovi tiun kulturon.
Ina:
Vi trovos in ie, kie estas homoj, kiuj parolas Esperanton.
Kabe: Sed neniu popolo uzas Esperanton

Ina:
Prave. Sed homoj, kiuj parolas Esperanton ofte vojaas kaj renkontas aliajn esperantistojn.
Dum tiuj renkontioj ili uzas la lingvon en plej diversaj situacioj. Do, tie vi trovos la
kulturon de Esperanto.
Kabe: Bone u ekzistas muziko, literaturo, teatrao ktp?

Ina:
Jes, jes. Same kiel estas por aliaj lingvoj. La kvanto ne estas same granda kiel
en naciaj lingvoj, sed tio ne gravas. Almena ne por mi.
Kabe: Mi komprenas
Ina:
Jen se vi volas askulti kanton en Esperanto: persone_liza_pentras_bildojn.mp3.

- Kabe askultas la kanton -
Kabe: Ne malbone
Ina:
Kaj vi trovos multajn librojn en Esperanto e eLibrejo.

- Kabe rigardas -
Kabe: Sufie multaj u vi legas multe en Esperanto?

Ina:
Jes, de tempo al tempo.

Se vi iam lernos la lingvon, mi rekomendos al vi kelkajn bonajn librojn.
Kabe: Dankon :-).

Kabe: Mia alia demando temas pri mia nomo Vi diris antae, ke i havas rilaton al Esperanto.
Ina:
Ha, jes, pri Kabe. Iam vivis viro kun la nomo Kabe. Li estis tre aktiva en la Esperantomovado kiam i estis tute nova kaj tradukis multajn librojn en Esperanton.
Kabe: Kaj tio faris lin fama?

Ina:
Ne. Certe li estis unu el la plej gravaj por Esperanto tiam, kaj li multe influis la stilon de la
lingvo. Tamen li subite forlasis la movadon kaj Esperanton. Mi imagas, ke estis granda
6 of 20
oko por multaj

Kabe: Kial li forlasis Esperanton?
Ina:
Mi kredas, ke li estis malkontenta pri la esperantistoj

Li diris ion similan al Esperanton devas lerni la esperantistoj mem!.
Kabe: Kion li volis diri per tio?

Ina:
Verajne, ke homoj tiam malbone parolis Esperanton

En la jaro 1911 Kabe forlasis Esperanton. Sed mi pensas, ke hodia la lingvonivelo de la
esperantistoj estas enerale pli alta.
Kabe: Do mi devas bone lerni la lingvon por esti bona Kabe ;-)
Ina:
Jes :-). Kaj vi devas uzi simplan stilon, ar tio estis tre grava por Kabe.
Kabe: Tio plaas al mi.

Ina:
En Esperanto ekzistas e vorto kabei, kiu signifas forlasi la movadon.
Kabe: Interese! Mi nun scias unu vorton en Esperanto, kaj verajne mi neniam forgesos in ;-)
Part 4 IJK-invitilo
afero - thing
kafo - coffee
pagi - to pay
babili - to chat
koncerto - concert
parto - part
dari - to continue
kongreso - congress
plani - to plan
dormi - to sleep
kosto - cost
planko - floor
eble - possibly
kotizo - fee
pluraj - several
etoso - atmosphere
ktp (kaj tiel plu) - et cetera
preni - to take
ero - euro
kutime - usually
problemo - problem
fajro - fire
lando - country
programo - program
fojo - time
ludi - to play
semajno - week
halti - to stop
mikso - mix
solvi - to solve
hejmo - home
mono - money
soni - to sound
inviti - to invite
montri - to show
speco - type
iri - to go
okazi - to happen
sporto - sport
juna - young
ordo - order
sukcesi - to succeed
tabelo - table
teda - boring
teo - tea
trajno - train
urbo - city
vidi - to see
vigla - alert
vojo - road
7 of 20
- En kafejo, post pluraj semajnoj(Kabe sukcesis lerni Esperanton, kaj ili nun uzas la lingvon.)
Ina:
Jen, rigardu, invitilo por IJK!
Kabe: Kio, I-J-kio?

Ina:
I-J-K estas "Internacia Junulara Kongreso".

Mi planas iri al i. u anka vi volas iri?
Kabe: Nu kongreso ne sonas tre interese.

Ina:
Sed estas! Ne pensu pri iu teda malvigla kongreso.

Simple temas pri renkontio kun junuloj de multaj landoj.
Verajne estos 300 is 400 homoj tie, kaj preska iuj parolos Esperanton.
Kabe: Sed mi ne bone parolas Esperanton.

Ina:
Ne gravas, eblas partopreni en Esperanto-kursoj tie. Kutime estas du niveloj, unu por
komencantoj kaj alia por homoj, kiuj jam eklernis la lingvon.
Kabe: Kutime?
Ina:
Jes, kio?
Kabe: Vi diris kutime

Ina:
Ha, IJK okazas iujare, iufoje en alia lando. Pro tio iu IJK estas alispeca. Sed anka estas
programeroj, kiuj ofte revenas. Ekzemple, preska iam eblas sportumi, kartludi, babili
kun amikoj dum la tuta nokto, kanti irka fajro, danci, partopreni koncertojn ktp.
Kabe: Nu, tion mi povas fari anka hejme

Ina:
Prave, sed la grava afero dum IJK estas, ke la partoprenantoj venas de multaj landoj.
Pro tiu mikso de diversaj homoj estas bona etoso, kiu tre plaas al mi.
Kabe: Bone. Sonas interese Mi pripensos.

Ina:
Certe.
Kabe: Tamen, problemo estas, ke mi ne havas multe da mono nun

Ina:
Mi komprenas, sed ne estus multekoste, miakrede. Jen, se vi rigardas la kotizotabelon de

la IJK-invitilo, vi vidas, ke por vi temas pri entute nur 50 eroj, se ni dormos surplanke.
Kabe: Bone, tio sonas en ordo. Sed kio pri la vojao

Ina:
Trajno kostus irka 70 erojn, u tio eblus por vi?
Kabe: Espereble Sed darus sufie longe per trajno

Ina:
Jes, sed ni povas halti en unu a du urboj dum la vojo.
Kabe: Kaj la tranoktado? u vi pagus por i?

Ina:
Ne, ne mi, sed ne estas problemo.
Kabe: u vere? Kiel vi planas solvi tion?

8 of 20
Ina:
Nu, mi balda montros al vi Sed unue pli da teo, u anka vi volas?
Kabe: Jes, dankon.
Part 5 Planado kaj Pasporta Servo

adreso - address
koni - to know
servo - service
amaso - crowd
kontinento - continent
signifi - to mean
bezoni - to need
letero - letter
sperti - to experience
birdo - bird
loi - to live
ati - to like
bonvolu - please
mondo - world
vizo - visa
dispono - disposal
nur - only
enspezi - to earn
elspezi - spend
organizo - organisation
pasi - to pass
fakto - fact
pasporto - passport
gasto - guest
funkcii - to work
persono - person
porti - to carry
usta - right
preta - ready
kapti - to catch
hotelo - hotel
klara - clear
rapida - fast
regiono - region
sako - bag
- En la sama kafejo Ina kaj Kabe darigas la planadon Ina:
Bonvolu, jen via teo.
Kabe: Dankon. Mi dume rigardis la invitilon por IJK. Mi multon komprenas, sed ne ion.
Ina:
Bone, bone. Nur demandu.
Kabe: Jen la aferoj, kiuj estas malklaraj por mi: aliilo, TEJO, pepo kaj amasloejo.
Ina:
Aliilo estas ilo por al-ii, en kiun vi skribas vian nomon, adreson ktp. TEJO estas
mallongigo de Tutmonda Esperantista Junulara Organizo. Pepo estas la amuza birdo de
TEJO. Amasloejo estas ejo, kie amaso da homoj loas, kutime oni bezonas tie dormsakon.
Kabe: Hmm, vi klarigis tro rapide. Mi ne kaptis ion

Ina:
Mi pensas, ke ne tre gravas nun. Poste ni povas paroli pli pri la IJK-invitilo.
Kabe: Do, vi volas plani la vojaon nun, u?

Ina:
Jes, volonte. Tiel vi vidos, ke la vojao ne kostos tiom multe.
Kabe: Mi scivolas pri kiel vi solvos la tranoktadon, ar mi ne havas monon por hotelo a
junulargastejo.
Ina:
Jen la solvo! Libreto kun la nomo "Pasporta Servo".

9 of 20
Kabe: Servo por kio?

Ina:
Por homoj kiel ni Kiuj atas vojai kaj sperti landojn sen elspezi multe da mono.
Kabe: Bone kaj kiel funkcias tiu servo? Mi vidas, ke en la libreto estas multe da adresoj de
pluraj landoj.
Ina:
uste. Fakte ili iuj estas je via dispono!
Kabe: "Je via dispono", kion signifas tio?

Ina:
Signifas, ke homoj e tiuj adresoj pretas gastigi vin kaj helpi vin konatii kun ilia regiono.
Kabe: Sonas interese Do, oni loas en la hejmo de aliaj esperantistoj, u?

Ina:
Prave, mi havis plurajn interesajn spertojn per Pasporta Servo Mi uzis in en tri
kontinentoj kaj is nun funkciis tre bone.
Kabe: Bonege, kien ni iru?

Ina:
Do, mia plano estas, ke ni
Part 6 Alveno kaj akceptio

afabla - kind
lesbo - lesbian
mapo - map
akcepti - to accept
mani - to eat
amiko - friend
aspekti - to look
membro - member
pazo - break
budo - booth
memori - remember
dubi - to doubt
flago - flag
preferi - to prefer
sata - full
horo - hour
rua - red
informo - information
knabo - boy
sekso - sex
kredi - to believe
konsenti - to agree
sukcesa - successful
ildo - sign
kvitanco - receipt
teksto - text
vico - queue
labori - to work
timi - to fear
laca - tired
(LKK = Loka Kongresa Komitato = Grupo da homoj kiuj aranas kongreson.)
10 of 20
- Ina kaj Kabe alvenas post sukcesa vojao kaj uzado de Pasporta Servo en du urboj.Kabe: Jen, vidu, tie estas granda Esperanto-flago.
Ina:
Jes, kaj sub i estas ildo kun la teksto

"Bonvenon al IJK!". Hu ra! Ni do finfine alvenis.
Kabe: Jes Mi estas tre laca kaj malsata

u vi pensas, ke ni povas tuj ion mani?
Ina:
Mi dubas pri tio Unue ni devas akceptii

e la akceptejo, kaj tio povas dari longe, miasperte.
Kabe: Ho ve! u tio estas la vico por la akceptejo?

Ina:
Mi timas, ke jes. Ne estas tute perfekte alveni vespere

Sed ni povas babili kun homoj en la vico. Jen, mi vidas amikon de Rusio! Saluton, Katja!!!
Kabe: Mi estas malsata, mi volas mani.

Post irka 2 horoj en la vico kun novaj kaj malnovaj amikoj
LKK: Bonvenon, kiu vi estas? De kiu lando? u vi antapagis? Se jes, bonvolu montri la
kvitancon. u vi estas TEJO-membro? Se ne, vi povas membrii e la venonta budo.
Ina:
Jen kvitancoj de antapagoj, membrokartoj kaj niaj pasportoj.
LKK: Tre bone. Do, mi vidas, ke vi loos en amasloejo kaj manos en la junulargastejo.
u ustas tiuj informoj?
Kabe: Jes.
LKK: Perfekte. Vi povas pagi kaj ricevi sakon kun programo, mapo ktp. e la rua budo, tie.
Ina:
Bone, dankon.
Kabe: Tiuj personoj vere aspektis lacaj Kaj ne estis tre afablaj.
Ina:
Vi pravas, sed memoru, ke la LKK laboras jam dum eble ok horoj sen multe da pazoj. Mi
certas, ke ili estos pli afablaj kaj babilemaj dum la semajno.
Kabe: Bone. Nun ni trovu la amasloejon, kaj poste mi atus ion mani
Ina:
u vi vidis la knabinon e la TEJO-budo?
Kabe: Jes, kio pri i? u vi konas in?

Ina:
Bedarinde ne Sed i estas ege bela, u ne?
Kabe: Mi konsentas, tamen ne bone komprenas

u al vi plaas inoj?
Ina:
Jes Mi volis diri al vi antae, sed ial ne faris.

Virinoj plaas al mi pli ol viroj aspekte ktp.
Kabe: u u vi estas?
11 of 20
Ina:
Jes, mi estas samseksemulo. Oni povas diri anka lesbo.
Kabe: Bone Mi tute ne sciis Sed mi ojas, ke vi diris. Fakte mi ojas anka pri tio ke vi estas
samseksemulo. Vi estas la plej afabla kaj agrabla lesbo, kiun mi konas!
Ina:
Dankon. u vi konas aliajn?
Kabe: Ne.
Ina:
Sed kiel vi scias tion?
Kabe: Fakte iukaze mi kredas, ke tiu bela knabino, pri kiu vi parolis, preferas virojn!
Ina:
Ni vidos
Part 7 Komenco de la unua tago

apena - barely
konstrui - to build
profunda - deep
dekstra - right
krei - to create
rekto - straight
domo - house
mateno - morning
ronki - to snore
evidente - obviously
metro - metre
sendi - to send
feki - to poo
minuto - minute
supozi - to assume
fermi - to close
nervoza - nervous
topi - to plug
flanko - side
orelo - ear
telefono - telephone
flava - yellow
poo - pocket
trafi - to hit
eno - bother
prelego - lecture
viziti - to visit
karesi - to pet
prezenti - to present
prezidi - to chair
kompati - to pity
- En la amasloejoIna:
Bonan matenon!
Kabe: Eheeee.
Ina:
u vi bone dormis?
Kabe: Male. Mi apena dormis

Ina:
Sed kial? Eble vi estis nervoza pri via unua IJK-tago?
Kabe: Ne vere. Simple iu tre late ronkis la tutan nokton, kaj tio ege enis min.
u vi ne adis tion?
Ina:
Tute ne, mi profunde dormis. u mi forgesis diri al vi,

ke indas uzi oreltopilojn kiam vi dormas en amasloejo?
12 of 20
Kabe: Evidente jes

Ina:
Ho, kompatinda Kajo!
Kabe: Pri kiu vi parolas?

Ina:
Pri vi. Per -j- eblas krei virajn karesnomojn en Esperanto.
Kabe: Ha, jes, mi iam legis pri tio. Kaj vi do estus I-nj-o?
Ina:
Se vi volas.
Kabe: Kioma horo estas nun?

Ina:
Jam estas kvin minutoj anta la deka, a naa kvindek kvin.

Vi maltrafis la matenmanon
Kabe: O, fek! Kaj mi, kiu estas ege malsata.

Ina:
Se vi hastos, vi povas almena trafi la malfermon de la kongreso.
Kabe: Kiam i estos?

Ina:
Je kvarono post la deka. i daros horon. Kaj je la dek-dua eblos mani.
Kabe: Bele. Mi antaojas. Diru, kio okazas dum la malfermo? u i estas vizitinda entute?
Ina:
La mi jes. Kutime i ne estas tre vigla, sed por vi, kiel novulo, povus esti interesa. Mi
supozas, ke la prezidanto de TEJO diros kelkajn vortojn. Iu de LKK verajne prezentos la
temon de la kongreso. iu IJK havas sian temon. Mi esperas, ke anka estos iom da
muziko.
Kabe: Bone, kie i okazos?

Ina:
En la granda prelegejo.
Kabe: Kiel trovi tiun?

Ina:
Kiam vi eliras tiun i ejon, iru dekstren is la fino de la konstruao, dekstren denove,
rekten dum eble 100 metroj, kaj estas flava domo je la maldekstra flanko de la vojo. En i
vi trovos ildojn pri iuj ejoj de IJK.
Kabe: Dankon Mi sendos mesaon per potelefono, se mi ne trovos.

Ina:
Ha, bona ideo. is tie!
Kabe: a!
13 of 20
Part 8 Gardaneloj? u vi ercas?

agi - to act
miri - to be amazed
lasta - last
anelo - angel
papero - paper
propono - proposal
ambro - room
prei - to pray
efa - main
ielo - sky
resti - to stay
sidi - to sit
deziri - to desire
serioza - serious
doni - to give
frukto - fruit
strukturo - structure
tasko - estimate
gardi - to keep
erco - search
ja - indeed
kontakto - contact
veka - awake
koro - heart
voki - to call
- En la prelegejo Prezidanto de TEJO:
Fine mi deziras al vi iuj, kaj la la lastaj informoj ni estas 423 i tie de 38 landoj,
fruktodonan kaj amuzegan IJK-semajnon! Koran bonvenon nome de la TEJO-estraro.
- Post granda aplado Ina:
u vi sukcesis resti veka?
Kabe: Jes, efe pro mia malsato ne, mi ercas.

Estis interese adi iom pri la agado kaj
strukturo de la movado.
Ina:
Eble iu el la TEJO-kunsidoj povas interesi vin
Kabe: Jes, eble. Mi provos iun tagon eesti unu por vidi.
Sed kio estas tio pri "gardanelo"? u iu malbona erco?
Ina:
ajnas, ke vi tamen iom dormetis Ili ja klarigis, ke temas pri homoj, kiuj jam havas multe
da IJK-spertoj kaj pretas helpi al IJK-novuloj. Do, la nomo gardanelo estas erca, sed la
ideo estas serioza kaj bona, miaopinie.
Kabe: Kaj kiel kontakti tiujn anelojn? Per iu IJK-preo eble

Ina:
Provu! Se ne funkcias, vi povas iri al la ambro "La ielo" post la tagmano.
Kabe: Bonege, unue mano, poste ielen al la anelinoj.
14 of 20
- Post iom maltro da mano, Kabe iras al la ambro "La ielo" Jesi:
Saluton. u estas via unua IJK?
Kabe: Jes. Saluton.

Jesi:
Bone. Tiu i estas jam mia sesa IJK kaj mi nomias Jesi.
Kabe: Mia nomo estas Kabe.

Jesi:
Kabe, bone ke vi ankora ne kabeis! Haha.

Jen estas papero kun kelkaj demandoj kaj taskoj rilate al la kongreso. Mi proponas, ke vi
kun Ana de Pollando, Boris de Germanio kaj Nacuko de Japanio provu solvi ilin. Nur
voku min, se vi bezonos helpon.
Kabe: Bone dankon.

- Poste en la libroservo Ina:
Kiel do estis en la ielo?
Kabe: ielece
Mi pensas, ke mi fakte renkontis veran anelinon! Mirinde bela kaj afabla i estis
Ina:
Ho, Dio mia! Kaj kio estas ia nomo?
Kabe: Aj, mi jam forgesis!
Part 9 Parolo kun la trinkejestro

biero - beer
peti - to ask
elekto - electricity
ebria - drunk
praktike - practically
rondo - circle
facila - easy
sana - healthy
stranga - strange
fajfi - whistle
sola - alone
gufo - owl
je via sano - to your health
ano - change
trinki - to drink
kara - dear
trankvila - calm
kiso - kiss
konstanta - constant
viando - meat
koridoro - corridor
vodko - vodka
estro - boss
trinkejestro - bartender
15 of 20
- En la trinkejo Kabe parolas kun la trinkejestro Kabe: Unu bieron, mi petas.

Estro: i kostas 1 eron. u vi atus anka ion alian?
Kabe: Ne, dankon, biero sufias por mi.
Estro: u vere? Kio pri vodko, labambo kaj inoj?
Kabe: Nu, kial ne
Mi ankora ne dancis labambon, sed ladire i estas amuza.
Estro: Funkcias tiel, ke dum la kantao "La Bamba" homoj dancas en granda rondo, kaj ene de tiu
rondo dancas aliaj homoj. Tiuj dancantaj ene de la rondo elektas dancanton de la rondo kaj
kisas in a lin trifoje sur la vangoj, poste ili anas lokon kaj la kisito ias kisonto. La
kisinto nun estas kisoto. Tre facile, u ne?
Kabe: Nu, mi esperas, ke estas pli facile en la praktiko Mi provos iam, sed unue la bieron!
Estro: Saa knabo.
Kabe: Vi, kiu konas preska iujn i tie, u vi scias, kiu estas la knabino, kiu kunordigis la
"gardanelojn"?
Estro: Vi verajne pensas pri Jesi
Kabe: Jes, uste! Nun mi memoras, ke mi adis ian nomon.
Estro: La mi i estas stranga persono. Tute ne trinkas bieron kaj ne manas viandon. ajnas, ke
ia sola intereso estas Esperanto-agado.
Kabe: Sed i estas tre bela kaj afabla la mi
Estro: Eble vi pravas pri tio i preska neniam estas en la trinkejo, kaj mi do ne renkontas in
ofte. Fakte, mi tute fajfas pri tiaj homoj!
Kabe: Mi komprenas Tiel parolas vera trinkejestro!
Estro: Prave. Je via sano!
Kabe: Je via sano! Mmmm, bonega biero.
Estro: Kompreneble. Estis ja mi, kiu elektis in.
Kabe: Amiko, u vi havas ideon kie eblus trovi tiun strangan sed tre belan knabinon?
Estro: Tutcerte en la Gufujo. Tiaj homoj konstante sidas tie teumante. Kiel teda vivo!
Kabe: Gufujo?
Estro: Guf-uj-o. Estas trankvila ejo kie eblas trinki teon, babili, askulti trankvilan muzikon kaj
simile. Vi trovos in fine de la koridoro ekster la trinkejo. Sed vi ne povas porti vian bieron
tien! Vere estas ujo de gufoj!
Kabe: Bone, dankon Eble mi iru al la dancejo unue.
16 of 20
Estro: La venonta persono! Kion vi volas, kara?
Part 10 Gufujo
afio - sign
feminismo - feminism
oficiala - official
akvo - water
festivalo - festival
pendi - to hang
arto - art
fondi - to found
popo - pop music
atendi - to wait
forta - strong
rajto - right
bando - band
forumo - forum
reprezenti - to represent
biciklo - bicycle
gitaro - guitar
sekcio - section
cetere - moreover
gvidi - to guide
seminario - seminar
diskuti - to discuss
instanco - authority
sento - feeling
ekskurso - excursion
kampo - field
ekspozicio - exposition
karavano - caravan
titolo - title
ekvilibro - balance
kontrasto - contrast
ttt (tut-tera teksao) - web, WWW
eventuale - possibly
moderna - modern
vasta - vast
fali - to fall
morga - tomorrow
strei - to stretch
- En la GufujoJesi:
u estas libera loko?
Ina:
Jes, certe.
Jesi:
Tre agrable i tie en la gufujo. Mi bezonas iom da trankvilo post tre strea tago.
Ina:
Mi komprenas.
La etoso en gufujo estas tre bona kontrasto al la aliaj okazaoj dum IJK, u ne?
Jesi:
Jes. Mallata muziko, trankvila babilado kaj iu interesa teo. Perfekte por rehavi fortojn
Ina:
Vi ajnas ege laca. Kion vi faris dum la tuta tago?
Jesi:
Unue mi faris afion por la morgaaj ekskursoj. Cetere, u vi iros al iu ekskurso?
Ina:
Jes, al la granda akvofalo kaj poste al ekspozicio pri moderna arto.
Jesi:
Bona elekto. Anka mi iros tien. iukaze, post la pendigado de la ekskursafioj mi gvidis
diskutrondon kun la titolo u feminismo samas en diversaj landoj?. Estis tre interesa kaj
vigla diskuto. Kaj dum la lastaj kvin horoj mi estis en longa komitatkunsido. Vere estis tro
longa, sed nun la komitato finkunsidis.
Ina:
Ha, vi do estas komitatano?

17 of 20
Jesi:
Jes, kaj mi anka estas en la estraro de TEJO.
Ina:
Mi neniam estis tre aktiva en la movado Fakte kio estas la efa agado de TEJO nun?
Jesi:
i estas vasta. En plej diversaj kampoj ni havas agadon, ekzemple semInarioj pri homaj
rajtoj kaj interkulturaj rilatoj, biciklkaravanoj, lingvaj festivaloj, konstruado de ttt-paoj
ktp. Ni anka estas reprezentitaj en diversaj oficialaj instancoj kiel Forumo Junulara
Eropa, UNESKO kaj la junulara sekcio de Unuiintaj Nacioj.
Ina:
Sonas interese. Tamen por mi sufias esperantumi unu a du semajnojn jare.
Jesi:
Jes, oni trovu sian ekvilibron uste nun mi sentas, ke estas tro da Esperanto en mia
vivo u vi estas membro de iu alia organizo?
Ina:
Ne vere organizo, sed mi ludas gitaron en bando.
Jesi:
Bele! Mi tre atas kanti. Kian muzikon vi ludas?
Ina:
Nu, estas simpla popo. Ni us fondis la bandon,

sed eventuale ni ludos dum la venonta IJK
Jesi:
Mi jam antaojas!
Nur diru, se vi bezonas iun helpkantiston.
Ina:
Kial ne?! Eble vi volas kanti ion nun, kaj mi povas ludi gitaron?
Jesi:
Jes, mi atus tion.
Ina:
Tre bone, mi tuj alportos mian gitaron.
Jesi:
Mi atendas vian espereble rapidan revenon
Part 11 Enamioj?
amo - love
felio - happiness
bati - to hit
flirto - flirting
buo - mouth
radii - to beam
enamio - falling in love
speciala - special
- Du tagojn poste, ekster la dancejo Ina:
Ej, Kabe, vi aspektas feliega.
Kabe: Jes, mi estas!

Ina:
Bele. Mi ojas! u la kongreso tiom plaas al vi?
Kabe: Jes kaj ne Certe mi tre kontentas pri IJK, sed estas io alia, kio feliigas min. Pli uste
dirite, estas iu, kiu batigas mian koron.
Ina:
Diru, diru, u vi enamiis al iu knabino?
Kabe: Mi ne certas, u mi jam enamiis, sed sentias tre bone i e kisis min sur la buon dum
18 of 20
labambo. Mirinde kian kison i donis

Ina:
Bonege! Nun mi komprenas kial vi elradias tiom da ojo. Fakte, io simila okazis al mi
Kabe: Sed mi pensis, ke vi ne atas labambumi.

Ina:
Prave. Ne okazis en la dancejo, sed en la Gufujo.

Kaj ne estis kiso, sed tamen io tre ojiga
Kabe: Do, rakontu!

Ina:
Mi ne scias kion diri vere

Nenio speciala okazis, almena ankora ne okazis.
Sed mi iel sentis, ke i tre atas min kaj mi in.
Ni longe babilis pri muziko kaj poste kantis kune
Mi pensas, ke i flirtumis kun mi, estis tre agrable.
Kabe: "Malfeke!", kiel diras via amiko de Kanado.

Ina:
Jes, vere! Mi esperas renkonti in balda denove.
Kabe: Same mi
Parto 12 La lasta nokto

amba - both
privata - private
damne - damn
proksima - close
desegni to draw
ridi to laugh
impreso - impression
sablo - sand
komplike - complicated
sekundo - second
konfuzo - confusion
signo - sign
lago - lake
stato - state
momento - moment
vizao - face
plena - full
- e lago proksime de la kongresejo Kabe: Ho, anka vi estas i tie!?

Ina:
Jes, mi renkontos amikon i tie balda,

por privata interparolo. Do, mi atus peti vin foriri.
Kabe: Nu, tio ne eblas. Tute ne eblas, fakte.

Ina:
Kial? Tiu i renkonto estas tre grava por mi. Do, bonvolu lasi min sola.
Kabe: Kiel mi us diris, tio ne eblas. ar anka amiko de mi balda aperos i tie.
Ina:
Damne. Tipe, ke uste nun

Fakte temas pri la knabino, pri kiu mi rakontis. ia nomo estas Jesi, cetere.
- Jesi aperas 19 of 20
Jesi:
Karaj! Bonege, ke vi povis veni, mi tiom ojas vidi vin denove!

Sed vi aspaktas okitaj kaj iel konfuzitaj
Kabe: Evidente
Jesi:
Do, mi supozas, ke vi jam ekkomprenis kiel statas, u?
Ina:
Mi nenion komprenas!
Kabe: Mi pensas, ke mi ne volas kompreni

Jesi:
Sed ne estas komplike! Lasu al mi klarigi.

Kiam Ina rakontis al mi pri sia amiko, kiu lernis
Esperanton tre rapide kaj nomias Kabe, mi kaptis, ke vi du jam konas unu la alian.
Ina:
Jes, sed
Jesi:
Sed kio?
Kabe: Ni amba havis la impreson, ke vi flirtumis kun ni kaj

Jesi:
Tute prave! Pro tio mi volis paroli kun vi amba nun. Askultu, mi petas. Mi ofte tre atas
plurajn personojn samtempe, ne gravas, u estas viro a virino. Kaj dum IJK okazis, ke mi
enamiis al vi amba!
Kabe: Kaj ajne ni amba al vi

Ina:
Momenton, mi estas tiom laca, ke mi apena povas pensi. u mi uste komprenis, ke
Jesi:
Jeees! Vidu:
Jesi kun ojplena vizao desegnis grandan koron en la sablo kaj skribis en i "I + J + K".
Kabe post sekunda pripensado diris "Jen nia IJK" kaj ili iuj ekridis!
- Fino -
20 of 20
apitro 12
Kio okazas?
Enkonduko.............................................................................................................................2
Parto 1 - Vekio......................................................................................................................2
Parto 2 - Planado....................................................................................................................5
Parto 3 - Rabistoj....................................................................................................................8
Parto 4 - La fuo...................................................................................................................11
Parto 5 - Konatio................................................................................................................14
Parto 6 - Ne pafu!.................................................................................................................17
Parto 7 - u vere?.................................................................................................................20
Parto 8 - Rozo.......................................................................................................................23
Libera Esperanto-Libro / apitro 12 / Kio okazas?
Enkonduko/ Introduction
Dank' al tio ke en i tiu apitro estas multaj bildeto kiuj ilustras la rakonton vi espereble
komprenos in sen grandaj problemoj.
Se vi havos iun demandon a komenton, vi iam estas bonvena skribi al libera@ikso.net.
With the many pictures illustrating this chapter, you will hopefully understand it without any
major problems.
If you have any questions or comments, you are always welcome to write to libera@ikso.net.
Parto 1 - Vekio
on dormas... Kioma horo estas? Jam estas la naa

horo kaj dudek minutoj.
Lana, kunloanto kaj amiko de on, estas e la

komputilo kaj legas retpoton. "Balda devus on
vekii" i pensas.
La vekhorloo apud la lito de on eksonoras. u on

vekias? u la vekhorloo vekas lin? Ne, i ne vekas
2 el 25
lin. on ne vekias. on profunde dormas!
Lana ne komprenas kial on ne aperas..."u li dare

dormas?", pensas Lana kaj rigardas sian horloon.
Kioma horo estas? Nun estas la naa kaj kvardek kvin
minutoj.
Lana frapas la pordon de on. Sed venas neniu reago.

"u vi estas veka?", demandas Lana e la pordo. Ne
venas respondo... Tamen, Lana pensas ke i adas la
vekhorloon de on.
"Kion fari? Mi devas iri en la ambron kaj rigardi kio

okazas.", diras Lana al si mem kaj malfermas la
pordon de la ambro de on.
3 el 25
La vekhorloo sonoras... on dormas... Lana miras!

"on, on, vekiu! Vi devas vekii nun!" provadas
Lana. Sed i ne sukcesas veki sian amikon. on
dormas tre profunde!
"Kion fari?", cerbumas Lana. Post sekundeto i

ekhavas ideon kiel veki sian tre dormeman amikon kaj
eliras el la ambro. "Nun mi scias kiel eldormigi vin.",
i flustras kun ridetao.
Kiam Lana revenas i havas glason da malvarma akvo

en sia mano. "Balda vi certe estos tute veka!", i diras
kun ercema vizao.
4 el 25
Parto 2 - Planado
Lana sidas kaj legas gazeton e la kuireja tablo kaj
kontentas pri sia vek-ideo. on eniras la kuirejon.
Lana: -Finfine, bonan matenon on!
on: -Bonan... Mi havis tre strangan sonon i-nokte.
Lana: -u vere, pri kio?
on: -Momenton, mi devas pensi.
Lana: -Bone, prenu vian tempon, mi kuiros kaon
dume.
on: -Mmmm, bonega kao. Vere bongusta!

Lana: -Dankon. Jen, prenu iom da soja lakto anka.
on: -Soja lakto, u vi pensas ke mi estas vegano?! Ne
dankon, mi preferas veran lakton.
Lana: -Bone bone. Do, pri kio vi sonis?
on: -Ha, jes, temis pri nia nova ato, kiom belega i
estis en mia sono!
Lana: -Nia ato! Ni ja ankora ne aetis in.
on: -Vi pravas, sed post kelkaj tagoj ni faros, u ne?

Lana: -Jes, espereble. Nur ni devas arani la paperojn
e la banko.
on: -Tion ni povus fari hodia, almena mi ne
havas ion alian gravan por fari.
Lana: -Mi konsentas. Iru ni al la banko tuj post la
matenmano.
on: -Bonege! Mi tiom antaojas aeti tiun belan
aton kiun ni rigardis plurfoje.
on: -u ni taksiu al la banko?
Lana: -Ne, estus multe pli agrable bicikli. Mi atas
bicikli, aparte kiam estas bela vetero.
on: -Bone, se vi insistas..
on: -Kaj jes, mi volis diri ke fine de la sono "nia"
bela ato transformiis en blankan rozon. Tre strange,
u ne?
Lana: -Ja ja, vi kaj viaj strangaj sonoj.
5 el 25
Lana kaj on ekbiciklas. La suno brilas kaj apena

blovas. Ili amba uas la bicikladon.
Bum! Subite unu el la pneoj de la biciklo de Lana

krevis.
on: -Ho ve, kia bruo! Mi preska falis de mia
biciklo.
Lana: -Jes, vere timigis min tiu latega sono.
on: -Kion fari nun?

Lana: -Mi proponas lasi la biciklojn i tie kaj promeni
al la banko.
on: -Bone, mi konsentas. Alian tagon ni venigu la
biciklojn hejmen, per nia nova ato!
on: -Jam dum tridek minutoj ni promenas.. Iom

lacigas min la promenado.
Lana: -Jes, anka mi lacas, miaj kruroj tre laciis. u ni
tamen busu? La vojo montriis multe pli longa ol mi
imagis.
on: -Estus bonege! Mi revas pri tio jam dum longa
tempo!
Lana: -Jen tie estas haltejo de buso taga por ni.
6 el 25
on: -Dank' al Dio ke ekzistas busoj kaj atoj. Miaj

piedoj tiom doloris.
Lana: -Eble ar vi ne uzas ilin sufie multe?
on: -Kio? Mi ne komprenas kion vi celas! iuvespere mi uzas ilin tre aktive.
Lana: -Nu jes, por ani televidan kanalon...
on: -Estas fakte bonega ekzerco por la piedoj.
Lana kaj on finfine alvenas, iom lacaj sed feliaj, kaj

iras en la bankon. Tie estas multe da homoj kaj
longegaj vicoj.
7 el 25
Parto 3 - Rabistoj
Subite enkuras du viroj kaj unu virino. "Ili havas
amuzajn apelojn", komentas on. "Ne estas apeloj,
estas maskoj!" diras Lana surprizite.
"iuj surplanken!" kriegas unu el la viroj. Samtempe li

kaj la virino elprenas pafilojn kaj tenas ilin supre por
ke iuj vidu ilin. Denove oni adas "iuj surplanken!
Tuj!" kaj la tri maskuloj komencas pui homojn
malsupren.
Tuj ekestis tre malagrabla etoso en la banko. iuj tre

timas, verajne anka la rabistoj. Lana kaj on kuas
sur la tonplanko, same kiel iuj aliaj. "Felie la planko
estas tre pura", flustras on. "Estu silenta!", diras la
rabistino per streita voo.
8 el 25
Unu el la rabistoj tuas bankiston per sia piedo kaj

late ordonas: "Vi, ekstaru!". La bankisto tuj obeas la
ordonon, kvankam lia vizao estas tute blanka pro
timo.
"Plenigu i tiun sakon per monbiletoj", darigas la

rabisto donante grandan sakon. Mirinde rapide kaj
lerte la bankisto faras la la postulo de la rabisto,
kvankam liaj manoj tre tremas.
Kiam la rabistoj preska estas pretaj forlasi la bankon

eksonoras terura alarmo. La tri maskuloj eknervozias
kaj dum momento ne certas kion fari. Laplane tio i
devus ne okazi!
En paniko la plej granda viro prenas brakon de

knabino kiu kuis surplanke apud li kaj devigas in
starii. "Se neniu malaltos la alarmon tuj ni prenos la
knabinon kun ni!", krias la virino.
La bankisto balbulte klarigas ke ne eblas malalti la

9 el 25
alarmon sen aparta losilo kaj ke tiun losilon havas

nur la polico. "Damne, do ni foriru kun la knabino.",
reagas la kaptanto.
Kiel en malagrabla sono, Lana nun adas la voon de

sia bonega amiko diri:
-"Ne prenu la knabinon! Prenu min!"
-"Kiel vi volas, stultulo.", komentas la viro kaj
samtempe kontrolas ke on ne havas ion daneran en
siaj pooj.
"Eku ni al la ato", krias la virino. Fulmrapide la

rabistoj forkuras kun plenplena monsako kaj heroa
on inter si.
10 el 25
Parto 4 - La fuo
"Hastu! Hastu!", diras la virino kiam ili iuj kvar sidas
en la ato. Kun pnekriado la ato tuj ekas. "Nun ni
vidu kiom lerta rapid-oforo vi estas.", komentas la
granda viro al la viro e la stirilo.
Fakte, la oforo tre rapide veturigas la aton kaj post

kelkaj minutoj ili jam forlasas la urbon. on nun ne
komprenas kiel li sukcesis esti tiom kuraa en la
banko.
"u estas multe da mono en la sako?", demandas la

granda viro kiu sidas apud on en la malantaa
sidloko. "i aspektas vere plena.", li aldonas kun
kontenta vizaesprimo. "Ni pensu pri la mono poste!",
nervozas la virino. "Jes, nun ni koncentriu nur je la
fuo.", konsentas la oforo maltrankvile.
Sireno de policato adias mallate. iuj silentias

por momento. "u ili sekvas nin?", tio nun estas la
granda demando en la ato de la rabistoj, kvankam
iuj jam divenis la respondon.
11 el 25
"Felie ni balda anos aton.", pensas la virino late.

Kaj post minuto a du ili eniras malgrandan arbaran
vojon. e la vojrando staras ato parkita. La oforo
haltas tuj anta i. iuj rapide eliras, kovras la us
uzitan aton per granda kovrilo kaj eniras la alian
aton.
Nun la oforo veturigas la aton multe pli trankvile

kaj singarde. La tri rabistoj sen la maskoj aspektas kiel
iuj ajn. on rimarkas ke ili iom post iom trankvilias,
nur li estas dare ege nervoza. La demando "Kion ili
planas fari kun mi?" sonas en la kapo de on senese.
"Enaltu la radion, mi petas, eble ili diros ion en la

novaoj.", petas la oforo. La virino enaltas la radion
kaj adias: "Ding-dong, jen novaoj je la plena horo.
Hodia je la deka horo kaj dek ses minutoj tri maskitaj
rabistoj atakis la bankon MiaMono. Ili sukcesis preni
irka dek kvin milionojn da steloj kaj ankora ne
estas kaptitaj. La polico momente ne volas diri ion
krom ke ili suspektas ke unu el la rabistoj estas
vivdanera persono kiu antae atakis bankon kaj e
mortigis bankiston."
"Jen benzinejo post tricent metroj, bonus halti por aeti

benzinon.", proponas la oforo vidante ildon apud la
vojo. "Bone, mi kaos min en la malantao de la ato.",
diras la tiel nomata vivdanera rabisto. "Mi prizorgos
la benzinumadon kaj vi du restu kie vi estas!", ordonas
la virino.
12 el 25
La oforo: - Kio estas via nomo?

on: - on.
La oforo: - Bone, mi estas Viktor. on, askultu: Vi ne
devas timi. Nenio malbona okazos al vi.
on: - Kiel vi povas diri tion? La du aliaj ja havas
pafilon kaj ajnas tre agresemaj kelkfoje.
Viktor: - Jes, mi scias. Sed ili promesis al mi ke neniu
estos vundita. Tio estis unu el la kondioj por mia
kunlaboro.
Post multaj horoj sur diversspecaj vojoj, la ato haltas

e eta domo. La dometo estas en kamparo kaj on ne
vidas aliajn domojn irkae. "Jen nia kaloko", flustras
Viktor al on kiam ili eliras la aton. "Ni iom ripozu i
tie, morga atendos nin e pli longa vojao. Ni tri
forlasos la landon espereble.", pluklarigas Viktor.
13 el 25
Parto 5 - Konatio
on provas endormii jam dum du horoj, sed tute ne

sukcesas. Kutime li endormias tuj enlitiinte kaj
poste nenio povas veki lin, sed nun li pensas pri sia
amiko Lana kaj la okazaoj de la tago. Estis tre stranga
tago!
Viktor, la oforo, kuas en la sama ambro kiel on,

anka li ne povas dormi.
Viktor: -u io en ordo?
on: -Jes... sed malfacilas endormii.
Viktor: -Same por mi. Tro da pensoj cirkulas en la
kapo.
on: -uste.
Viktor: -Kiel vi fartas post io kio okazis hodia?

on: -Nu... mi fartas iom strange.
Viktor: -Mi komprenas, same mi.
on: -Kaj mi timas kio okazos morga.
Viktor: -Fakte, anka mi. Tio i estas tute nova sperto
por mi.
14 el 25
on: -u? Do, vi ne rabis bankon antae?

Viktor: -Ne, neniam. La aliaj faris plurfoje, sed por mi
estis la unua fojo. Kaj nun mi komencas penti ke mi
faris tion.
on: -Sed kial vi nun, kiel plenkreska viro, decidis

rabi bankon?
Viktor: -Mi tre ege bezonas multe da mono...
on: -Preska iuj bezonas pli da mono, ajnas al mi.
Viktor: -Jes, sed por mi vere uregas trovi multe da
mono.
on: -Diru al mi, kial uste vi bezonas multe da

mono?
Viktor: -Jes, mi diros al vi. Estas treege trista afero por
mi kaj anka vere stultega.
on: -Nome, kio?
Viktor: -Estas tiel ke mia plej juna infano malsaniis
kaj nun bezonas specialan operacion en hospitalo.
on: -Kompatinda... Mi tre bedaras.
on: -u estas knabo a knabino?

Viktor: -Knabino, kvin-jara.
on: -Mi vere esperas ke via filino balda resanios!
Viktor: -Sen multe da mono, ne estas espero por i...
on: -Sed, kiel rilatas mono al la resanio de via
knabino?
Viktor: -Tio estas la vere stultega afero. Vidu, en mia
lando kostas multe da mono esti en hospitalo kaj trairi
operacion.
15 el 25
on: -Ho.. mi komprenas, sen multe da mono vi ne

povos savi vian filineton.
Viktor: -uste.
on: -Aj aj, kia malfacila situacio! Foje la vivo povas
esti terure malagrabla.
Viktor: -Pri tio vi certe pravas. Mia koro tiom
doloregas kiam mi pensas pri mia knabino kaj mia
edzino kiu konstante flegas in.
Ili amba silentias kaj provas denove endormii. on

decidas prei por Viktor kaj lia filino. Li ne estas tre
religema kaj ne certas u preado helpas. Tamen li
opinias ke ne povas malhelpi prei pri helpo en
malfacilaj situacioj...
16 el 25
Parto 6 - Ne pafu!
17 el 25
-"Vekiu, vekiu! Ni devas tuj eki!", krias la granda

viro.
-"Kial tuj? Estas ja nur iom post la kvina", respondos la
nova amiko de on.
-"ar la polico balda aperos i tie!", klarigas la virino
kurante en alian ambron.
-"Kiel vi povas scii tion?", scivolas on.
-"Se mi estus vi, mi simple sekvus kion ni diras sen
stultaj demandoj!", minacas la granda viro.
18 el 25
-"Li havas grandan polictimon.", flustras Viktor al on

kaj prenas sian jakon.
-"ajnas tiel. Verajne mi anka havus tion se mi estus
rabinta bankon!", respondas on.
-"Jes kaj krome li anta multaj jaroj mortigis policiston
dum alia fuo.", Viktor pluklarigas.
-"Ho, nun mi pli bone komprenas lian timon.", diras
on.
-"Eku, eku! Ni jam atendas vin!", hastigas la virino.

-"Bone, ni pretas.", reagas Viktor.
-"Hej, ne kriu! La polico eble ados vin.", primokas
on.
Bum! La virino batas on sur la kapon per sia
manplato. "Mi devus lerni ne primoki homojn kiam ili
estas nervozaj kaj timigataj!", pensas on por si mem.
Kiam on malfermas pordon de la ato li subite

adas voon el megafono: "Ne moviu! Estas la
polico.". Kaj post kelkaj sekundoj: "iuj kuiu!
Surgrunden kun la vizao malsupren!".
"Unue ni ne moviu kaj nun ni tamen moviu.", miras
la kvar.
-"Damne! Mi ne povas kredi ke ili trovis nin! Kie ili

estas?", diras la virino.
-"Mi vidis du sur la altao, amba kun pafiloj.",
respondas Viktor.
-"Ne pafu!", provas la virino krii, sed ia voo ne bone
funkcias.
"Mi ripetas: iuj surgrunden kun la vizao
malsupren!", adias de la megafono. on komencas
kuii malrapide.
19 el 25
Kiam on preska kuiis li adas ke la ato startas.

La granda viro ajne ne volas obeii la policon, kiel la
aliaj tri. Tuj aperas terura bruego, la policistoj sur la
altao komencis pafi la aton. u por mortigi la viron
a por detrui la pneojn, malklaras. io okazas tre
rapide.
La ato iras malantaen kelkajn metrojn, sed poste

haltas, verajne la pneoj rompiis. Dum momento
regas silento. "Bonege!", pensas on zorgante pri siaj
sentiemaj oreloj. Sed la silento ne restas longe, ar la
granda viro komencas repafi!
"Stultulo, kial vi ne rezignas?!", krias la virino, sed

neniu adas pro la intensa pafado. La granda viro ne
plu pensas racie, li nur scias ke li absolute ne volas
reveni al aa malliberejo kie li tre malbone fartas. Do,
li ne scias kion fari krom pafi kaj pafi por sia libereco.
La policistoj ne havis elekton, ili devis finfine mortpafi

la grandan viron. Kun krio plena je angoro li falis
malantaen kaj nun ne plu movias. La virino kiu tre
amis la grandan viron kuras al li plorante. "Ho, kara,
mi amas vin!", i flustras brakumante lin kun
larmoplenaj okuloj.
20 el 25
Subite estas policistoj ie irkae. Ili sufie kruelece

agas, krias malbelajn vortojn kaj perforte metas
mankatenojn sur la virino, Viktor kaj anka sur on.
"Ej, mi ne estas rabisto!", protestas on. Tio ne helpas,
male la policisto e pli forte metas la mankatenojn e
on kaj poste batas lin sufie forte en la stomakon. "En
la hodiaa mondo, e ne eblas fidi policiston.",
vespiras nia kaptito.
21 el 25
Parto 7 - u vere?
(Du tagojn poste.)
Lana: - Mi tiom ojas ke vi denove estas hejme!
on: - Jes, vi diris tion jam mil-foje nun...
Lana: - Pardonu, sed mi vere sentas tion. Tamen, vi ne
ajnas tre oja.
on: - Anka mi pardonpetas, sed mi simple ne
povas esi pensi pri Viktor kaj lia malsana filineto.
Lana: u vi adis ion novan pri ili?
on: - Ne, la telefonisto de la malliberejo diras ke mi
ne rajtas paroli kun li telefone.
Lana: Ni ja povus iri tien por viziti lin, se vi volas.

on: - Mi ne scias, estas longega vojao kaj ni dare
ne havas aton...
Lana: Nu, ekzistas busoj kaj trajnoj, ili dare funkcias,
malgra tio ke vi ne volas iri ien ajn sola.
on: - Simple mi dare estas iom okita kaj bezonas
esti apud amiko. u vi vere volus iri kun mi tien
hodia?
Lana: Jes, kompreneble, se tre gravas por vi, mi
kuniros!
on: - Bonege, mi tuj pretios por la vojao.

on: - Agrablas trajnumi, u ne? Iom trankviligas min
kaj mi pensas pli klare nun.
Lana: Tre bone. Jes, anka mi atas trajne vojai. Pri
kio vi pensas?
on: - Dare pri la familio de Viktor kaj kiel ni povus
helpi al ili.
Lana: Se mi uste konas vin, vi jam havas planon pri
tio...
on: - Nu, jes, estas unu ebleco. Sed u vi akceptus
tion?
Lana: Mi volas unue renkonti Viktor kaj adi kiel nun
statas pri io.
on: - Saa vi estas.
Lana kaj on finfine alvenas al malliberejo, post longa
22 el 25
vojao per trajno kaj buso. La sekurkontrolado en la

malliberejo estas treege rigora. Estante malanta la
altaj kaj grizaj muregoj, la du amikoj sentas
malagrablon kaj on e pli angoras ol antae. "Hu, i
tie mi ne volus vivi dum multaj tagoj", latpensas
Lana.
"Atendu en tiu i ambro kaj mi venigos la

malliberulon.", diras unu el la gardistoj per basa voo.
Post kelkaj minutoj la pordo malfermias kaj eniras du
gardistoj kun mizerega viro inter si. "Tiu devas esti
Viktor.", pensas Lana kaj glutas sian magumon
senvole. "Vi havas dek minutojn.", grumblas sinjoro
gardisto.
Viktor sidias vid-al-vide al Lana kaj on e la granda

tablo kiu staras meze de la ambro. "Viktor, kara, kiel
vi? u io nova pri via filino?", nervoze malpaciencas
on. Viktor dum momento rigardas ilin du tre serioze
kaj poste ekploras, komence mallate, sed iom post
iom pli kaj pli maltrankvile kaj late. on kaj Lana ne
scias kion fari, sed iliaj rigardoj renkontias kaj Lana
tre malrapide kapjesas al on kiu tuj komprenas kion
signifas.
on: - Viktor, askultu, mi petas!

(Viktor pluploras, sed iom pli trankvile.)
Lana: - Mi estas bona amiko de on kaj li rakontis al
mi pri via malfacilega situacio. Ni volas helpi al via
fileto, se vi permesas.
on: - uste, ni vere estas tuitaj de via treege
malagrabla problemo kaj atus ion fari por vi.
Viktor: - Mi dankas pro viaj afablaj intencoj, sed mi ne
vidas kiel vi povus helpi al mia familio.
Lana: - Ni havas sufie multe da mono, kiun ni ne vere
23 el 25
bezonas por ni mem.

on: - Jes, ni planis aeti aton per i, sed nun ni
preferus uzi in por helpi al via knabino.
Viktor: Sed... u vere?!
Lana: Nur donu al ni telefonnumeron per kiu ni povos
kontakti vian edzinon.
Viktor: Ni ne plu havas telefonon, sed vi povos voki
nian najbaron kaj li iros al mia loejo.
on: - Tre bone. Diru la numeron kaj ni tuj provos
atingi vian najbaron.
(En la loejo de Viktor)

La edzino de Viktor: - Kion vi diris? Bonvolu ripeti,
mi nenion komprenis.
La najbaro: - Do, telefonis iu on dirante ke li estas
nova amiko de Viktor kaj ke li volas pagi por la
operacio de via filino. Mi helpis lin kontakti la
hospitalon. Se mi uste komprenas, la hospitalo nun
atendas vian filinon!
La edzino: - Mi ne scias kion diri.. Sonas tro bone...
La najbaro: - Jes, kara, mi konsentas. Sed ne ploru nun
mi petas, ne estas tempo, ni devas tuj voki
ambulancon!
(Kvin horojn poste.)

Lana: - Hej, vi dormemulo, vekiu! Via telefono
sonoras.
on: - Saluton. Jes, on i tie. Bone, u? ... Ho, koran
dankon pro la informo! Do, la knabino vere estos en
ordo, u? Jes, jes, mi komprenas. Dankegon denove,
is!
Lana: - Kio? Kio? Diru, kion vi eksciis?
on: - Huuuuuu raaaaaaaaaa!!!!!!!!!!!! La filineto de
Viktor sukcese trairis la operacion, post kelkaj tagoj i
plej verajne estos tute en ordo!
Lana: Ho, kiom agrable adi. Ni devas tuj informi al
Viktor.
24 el 25
Parto 8 - Rozo
(Kelkajn semajnojn post la granda aventuro.)
Lana: - on, vidu kio alvenis i-matene.
on: - Kio estas tio?
Lana: - Aspektas kiel blanka rozo, u ne?
on: - Jes, jes, sendube estas rozo blanka. Sed de kie
vi havas in?
Lana: - Aperis virino de iu florfirmao e nia pordo kaj
petis al mi transdoni in al vi.
on: - Kial al mi?
Lana: - Mi tute ne scias, i simple diris "Jen floro por
on. Bonvolu subskribi i tie."
on: - Strange... De ie mi rekonas tiun blankan rozon.
Lana: - Nu, blankaj rozoj ja abundas. Sed kiu sendis
in? Tio pli interesas min.
on: - Vidu estas alkroita koverto. u mi malfermu

in?
Lana: - Tion mi atendas la tutan matenon!
on rapide malfermas la koverton, elprenas karteton
kaj latlegas:
"Karaj on kaj Lana, mi ne scias kiel danki vin. Mia filino
jam bone fartas, tio treege feliigas min! Dum kvin jaroj mi
devas resti i tie. Bonvolu iam skribi al mi. Elkore kaj
dankege, Viktor"
25 el 25
Chapter 13
Gerda Malaperis!
De Claude Piron
Enkonduko................................................................................................................................................................................................................................. 3
Forword by the author.............................................................................................................................................................................................................. 3
Parto 1 (Unu).............................................................................................................................................................................................................................. 4
Parto 2 (Du)................................................................................................................................................................................................................................ 5
Parto 3 (Tri)................................................................................................................................................................................................................................. 6
Parto 4 (Kvar)............................................................................................................................................................................................................................. 7
Parto 5 (Kvin)............................................................................................................................................................................................................................. 8
Parto 6 (Ses)................................................................................................................................................................................................................................ 9
Parto 7 (Sep)............................................................................................................................................................................................................................... 9
Parto 8....................................................................................................................................................................................................................................... 10
Parto 9 (Na)............................................................................................................................................................................................................................ 11
Parto 10 (Dek)........................................................................................................................................................................................................................... 12
Parto 11 (Dek unu)................................................................................................................................................................................................................... 13
Parto 12 (Dek du)..................................................................................................................................................................................................................... 14
Parto 14 (Dek kvar).................................................................................................................................................................................................................. 16
Parto 15 (Dek kvin).................................................................................................................................................................................................................. 17
Parto 16 (Dek ses).................................................................................................................................................................................................................... 18
Parto 17 (Dek sep).................................................................................................................................................................................................................... 19
Parto 18 (Dek ok)..................................................................................................................................................................................................................... 20
Parto 19 (Dek na)................................................................................................................................................................................................................... 21
Parto 20 (Dudek)...................................................................................................................................................................................................................... 22
Parto 21 (Dudek unu).............................................................................................................................................................................................................. 23
Parto 22 (Dudek du)................................................................................................................................................................................................................ 24
Parto 23 (Dudek tri)................................................................................................................................................................................................................. 25
Parto 24 (Dudek kvar)............................................................................................................................................................................................................. 26
Parto 25 (Dudek kvin)............................................................................................................................................................................................................. 27
NOVA MISTERO!.................................................................................................................................................................................................................... 28
Libera Esperanto-Libro / apitro 13 / Gerda Malaperis
Introduction
This chapter features the well-known Esperanto story Gerda Malaperis. (You can also read and
listen at http://lernu.net/kursoj/gerda_malaperis where you'll also find comprehension exercises
and can simply click a word to translate it.)
Gerda Malaperis was written by Claude Piron (1931-2008). Piron is a very important Esperanto
writer who wrote many books in basic language for beginners as well as high quality novels.
Piron had a special talent for using beautiful language without a lot of the difficult words,
because he used many compound words based on ordinary roots with standard suffixes. In his
book "La Bona Lingvo" he explained how and why he wrote in this manner.
Piron was born in 1931 and worked for the UN as a translator for many years in New York City.
Later he became a professor of psychology in Switzerland, where he lived until his death. Piron
also worked for the World Health Organization in many countries, and spoke many languages,
including French, German, Spanish, English and Chinese. He said that when writing books and
articles, however, he felt that he could express himself most freely in Esperanto. Piron died on
January 22nd, 2008.
Forword by the author

Research about the psycho-pedagogy of language has shown that to make instruction most
effective, it is necessary to respect a series of principles. This book represents an attempt to apply
these principles to the teaching of Esperanto, among others, the following:
To motivate the student. The chief factor in the success of language learning is the motivation.
To encourage this, the book is presented as an adventure novel. As early as the second chapter,
an attention-getting event tickles the curiosity and encourages the student to read on.
To apply the rule "the more frequent the word, the earlier to teach it". The regularity of
Esperanto makes this possible right from the beginning. The International Cultural Service in
Zagreb provided the necessary lists of words according to frequency, obtained by statistical
analysis of taped conversations from various international meetings.
Constantly repeating the same information in different contexts. The more a root, a word
component, or linguistic structure is repeated, the less effort is required to absorb it. This is all
the more true if one is conscious of the importance of presenting it exactly at the time when it
would likely be forgotten, if it were not used at that moment. This principle has been observed.
Hopefully the readers will have the good will to pardon the sometimes unnatural repetition in
the text, which is not very attractive stylistically, but which is present for the aforementioned
didactic reasons.
2 el 27
To maximally reduce, in each instructional unit, the proportion of new concepts to learn.
That way, each newly introduced element is as if it is carried by the whole context. In this book,
new words appear in such a manner that, having absorbed the contents of the first chapter, the
student will understand at least 82% of chapters 2 through 8; 89% of chapters 9 through 12; and
92% of texts after chapter 12. In fact, the last chapter contains only 3 percent of new roots.
Perhaps many will be surprised at the varying lengths of the chapters. It is derived from the
desire to adapt to the fact that the mental capacity to absorb new material does not always stay at
the same level. The divisions within the chapters are simple indications to help the teacher, not
required.
This work was not planned for self-teaching. However, it has been shown that people with a
good understanding of grammar successfully learned the basics of Esperanto at home, using this
textbook and the accompanying word list, if they had the sporadic help of an Esperantist
available.
This novella can be used also as a first reader after any other course.
Parto 1 (Unu)
(En universitata restoracio)
Tom:
Saluton, Linda.
Linda: Saluton, Tom.

Tom:
Diru al mi: kiu estas tiu?
Linda: Kiu?
Tom:
Tiu alta, blonda, juna viro...
Linda: Kiu?
Tom:
Tiu, kiu sidas en la angulo.
Linda: Ho, tiu!

Tom:
Jes, tiu.
Linda: Mi ne scias.
Mi ne scias, kiu li estas. Nova studento, verajne.
Tom:
Li estas tute sola.
3 el 27
Linda: Ne. Rigardu. Bela knabino iras al li.

Tom:
Ne bela. Juna, eble, sed ne bela. Nur vi estas bela, Linda.
Linda: Tom, kara! Kio okazas al vi? Eble vi laboras tro multe, kaj...
Tom:
Nenio speciala okazas al mi.

Kaj mi ne laboras tro multe.
Fakte, mi laboras malmulte nun.
La vera demando estas: kio okazas al vi, Linda?
Nur vi estas vere bela.
Linda: Nu, nu...

Tom:
Estas fakto. Nur vi estas bela, Linda.

Mi estas sincera. Venu kun mi!
Linda: Sed...
Tom:
Venu. Al la granda spegulo. Rigardu.

Jen estas Linda, la plej bela virino en la mondo,
la plej bela virino en la tuta mondo.
Linda: Kaj jen estas Tom, la plej malserioza knabo en la tuta universitato.
Parto 2 (Du)
Linda: Tom!
Tom:
Kio okazas al vi? Vi estas pala! Bela, sed pala.
Linda: Tom! Ne rigardu!

Tom:
Kio okazas?
Linda: Strange! Okazas io stranga, io tre stranga.

Tiu ulo, tiu nova studento...
Ne, ne, mi petas vin, ne rigardu. Estu diskreta.
Tom:
Diable! Diru al mi. Kio estas tiu mistero?
Linda: Lia mano agas strange. Rigardu, se vi volas, sed plej diskrete.
Turnu vin iomete, eble, sed tute nature. Li ne vidu, ke vi rigardas al li.
Tom:
Vi pravas. Io stranga okazas. Dum i ne rigardas al li i nun rigardas al la granda

spegulo - lia mano iom post iom, tre tre malrapide, proksimias al ia taso...
Linda: Estas io en lia mano.

Tom:
Mi ne vidas. Li estas tro malproksima. Diable!

Tiu alta forta knabo nun staras inter ili kaj mi. Mi ne plu vidas.
Linda: Sed mi vidas. Mi vidas bone. Mi vidas tre bone. Mi vidas tute bone. Ej!
Tom:
Kio okazas?
4 el 27
Linda: i rigardas al li nun, kaj lia mano haltas.

Tom:
Kaj kio plu? Diru al mi!
Linda: Nun li parolas al i. Li montras al la pordo.

Tom:
Eble li volas, ke i rigardu al alia direkto,

ke i ne plu rigardu al li.
Linda: Prave, tute prave.

Jen i rigardas al la pordo. Li plu parolas kaj parolas.
Dum i ne rigardas al lia direkto,
lia mano plu proksimias al la taso. Ej!
Tom:
Kio? Kio okazas?
Linda: Lia mano revenas, tute diskrete, kvaza tute nature.

Tom:
u estas io en lia mano?
Linda: Nenio plu. Sed tute certe nun estas io en ia taso.
Parto 3 (Tri)
Bob:
Diable! Kio okazas? Vi aspektas kiel spionoj. u mi povas sidi kun vi?
Linda: Saluton, Bob.

Tom:
Bonan tagon, Bob.
Bob:
Bonan tagon, Linda.

Bonan tagon, Tom. Pardonu, ke mi ne salutis vin tuj.
Linda: Ne gravas. Nun vi salutis, kaj ni pardonas vin.

Bob:
u vi permesas, ke mi sidu e via tablo?
Linda: Kompreneble, vi sidu kun ni.

Bob:
Mi tamen ne volas esti maldiskreta.

Eble Tom parolas pri amo kaj preferas esti sola kun vi.
Tom:
Mi ne parolis pri amo.
Linda: Li nur diris, ke mi estas la plej bela virino en la tuta mondo.

Bob:
Li pravas. Tio ne estas amdeklaro, tio estas simpla fakto.
Tom:
Prave. Simpla fakto.
Bob:
Nu, certe, Linda estas tre bela, sed ne tio gravas nun.
Linda: Ne gravas, u? Ne gravas, ke mi estas bela, u? Jen bela deklaro!

Bob:
Pardonu min. Mi volas diri, ke io estas pli grava.
Tom:
Kio? Pri kio vi parolas? Kio estas pli grava?
5 el 27
Bob:
Vi ne vidis min, dum mi proksimiis al vi,

sed mi vin rigardis.
Linda: Mi ne komprenas, pri kio vi parolas.

Bob:
Mi parolas pri via vizao.
Linda: Kio pri mia vizao? u i ne estas bela?

Bob:
Ho jes, i estas bela, i estas la plej bela en la mondo.

Sed i estis mistera!
Linda: Mistera? u mia vizao estis mistera?

Bob:
Jes. Via vizao estis mistera. Fakte, viaj vizaoj estis misteraj. Mistera vizao de spionino
e mistera vizao de spiono. Vi aspektis strange. Vi aspektis mistere. Mi bone rigardis
vin, dum mi proksimiis al vi, kaj estis mistera esprimo sur via vizao, Linda, kaj anka
sur via, Tom. Kiel mi jam diris, vi aspektis kiel spionoj.
Parto 4 (Kvar)
Bob:
Diru al mi sincere, pri kio vi parolis.
Tom:
Ni parolis pri tiu ulo.
Bob:
Kiu ulo?
Tom:
Tiu viro e la angulo. Tiu juna viro.
Bob:
Pri kiu vi parolas?

u pri tiu blondulo, kiu sidas kun Gerda?
Linda: Gerda! Vi do scias, ke ia nomo estas Gerda! Vi do konas in!

Bob:
Nu, mi ne vere konas in. Mi scias, kiu i estas. Tio estas alia afero.
Linda: Kiu do i estas?

Bob:
Sed vi ne respondis al mi. Vi ne respondis al mia demando.

u vere pri tiu blonda junulo vi parolis?
Tom:
Jes. Pri li.
Bob:
Mi ne konas lin. Mi neniam vidis lin antae.
Linda: Sed, diru al mi, kiu estas tiu Gerda?

Bob:
i venis por instrui. Temas pri io mistera, fakte. Kriptaoscienco.
Linda: Kio? Kiel vi diris? Krip-ta-o-sci-en-co, u? Kio estas tio?

Bob:
u vere vi ne scias, kio estas kriptaoscienco? Oni diras anka "kriptografio".
Linda: Ne. Mi ne scias. Mi tute ne scias. u vi scias, Tom?

Tom:
u tio ne estas la arto kompreni, pri kio temas sekreta mesao?
Bob:
Prave. Jen ia fako. Fakte, ia fako estas la malnovaj sekretaj lingvoj.

6 el 27
Tom:
Mi ne komprenas. Kiu, en universitato, volas lerni pri la malnovaj sekretaj lingvoj?
Bob:
Anka mi ne tute komprenas. Estis ideo de Ronga, la profesoro pri lingvistiko.

Li konsideras, ke sekretaj lingvoj estas aspekto de la arto komuniki,
kaj ke ili do rilatas al lingvistiko.
Linda: Eble jes. Eble li pravas. Kaj tamen tiu ideo estas iom stranga, u vi ne konsentas?
Bob:
Jes. i aspektis strange anka al mi, kiam oni parolis pri i.
Linda: Eble Ronga, la lingvistika profesoro, nur deziris, ke bela virino kunlaboru kun li.
u ne estas bona ideo kunlabori kun bela knabino, kiam tio estas ebla?
Tom:
Mi jam diris al vi, ke i ne estas bela. Nur vi estas bela.
Bob:
Mi ne konsentas. Estas fakto, ke Linda estas tre bela, ke i estas la plej bela knabino
en la mondo. Sed anka Gerda estas bela, iom malpli bela, sed tamen bela;
u vi konsentas?
Tom:
Tute ne. Por vi, eble. Sed por mi ne. Por mi, nur Linda ekzistas kiel bela virino.
Bob:
u vi volas diri, ke por vi Linda estas la sola bela virino en la tuta mondo?
Tom:
Jes, por mi, Linda estas la sola bela virino en la tuta mondo.
Bob:
Diable! Vi verajne amas in.
Parto 5 (Kvin)
Bob:
Nu, vi ankora ne diris al mi, kio okazis,

dum vi spione rigardis tiun paron.
Linda: Okazis io vere stranga.

Tom:
Vere stranga, fakte. En la mano de tiu junulo estis io.
Bob:
Kio?
Linda: Ni ne povis vidi. Io tre eta. Malgranda afero. Afereto.

Tom:
Kaj dum i ne rigardis, lia mano alproksimiis al ia taso.
Linda: Kaj kiam i ekrigardis lin, lia mano ekhaltis.

Tom:
Tiam li montris ion al i. Evidente, li deziris forturni ian atenton.
Linda: Kaj li sukcesis. Li plene sukcesis. i rigardis al la pordo. Kaj dum i rigardis for, lia mano
subite estis super ia taso, dum unu sekundo, ne pli, kaj tute nature revenis. Malplena.
Bob:
u i estis plena antae?
Tom:
Ne plena. Kompreneble, i ne estis plena. Sed estis io en i, kaj post kiam i estis dum
sekundo super la taso de Gerda, estis plu nenio en i.
Linda: Certe estas iu mistera substanco.

Tom:
Iu drogo.
7 el 27
Bob:
Kiel vi povas scii, ke ne estis tute simple peco da sukero?
Linda: Li ne agus tiel kae, se estus nur sukero.

Tom:
Cetere, i tie ne estas peca sukero.

Estas nur pulvora sukero, en sukerujoj.
Bob:
Eble li havis sukerpecon en la poo kaj...
Tom:
u vi ofte promenas kun sukerpecoj en via poo?
Bob:
Vi pravas. Tiu ideo estas absurda. Tamen...
Linda: Rigardu! Jen i ekstaras, kaj ekiras for.

Bob:
i ajnas tute normala. Verajne vi imagis ion draman,

dum temas pri tute simpla, tute natura okazao.
Parto 6 (Ses)
Tom:
u vi adis? Kio estis tio?
Bob:
Jes, mi adis. Mi adis ion.
Linda: Anka mi adis strangan bruon,

kvaza iu falus en la koridoro.
Bob:
Kvaza i falus.
Tom:
Mi havis la saman penson kiel vi.

Anka mi pensis tion.
Anka mi pensis: jen Gerda falas en la koridoro.
Linda: u ni iru vidi?

Tom:
Kompreneble. Ni iru tuj.
Bob:
Mi iru kun Tom, sed vi restu i tie, Linda.

Observu tiun junulon, kun kiu Gerda parolis, kaj kiu eble metis drogon en ian kafon.
Linda: u vi amba foriras kaj mi restu tute sola? Mi iom timas.

Bob:
Ni ne havas la tempon diskuti. Ni devas iri vidi tuj. Restu trankvile i tie.
Vi nenion riskas. Venu, Tom, ni ne perdu tempon.
Parto 7 (Sep)
(En la koridoro)
Tom: Jen i estas. Ni pravis. i apena havis la tempon
alveni is la angulo, jam i falis. Videble,
i estas nekonscia. i perdis la konscion kaj falis.
Bob: u i ankora vivas?
8 el 27
Tom: Jes. Ne timu. i perdis la konscion, sed i ne perdis

la vivon. La koro batas. i batas malforte, sed tamen
batas. i do vivas. Eble i apena vivas, sed i vivas.
Bob: Kion ni faru?
Tom: Kion vi opinias?
Bob: ajnas, ke i dormas.
Tom: Ni devas informi la atoritatojn. Tuj. Mi iros. Ili eble decidos voki doktoron, kuraciston,
kaj almena tuj sendos flegistinon. Certe estas flegistino en i tiu universitato, u ne?
Bob: Verajne, sed mi ne scias certe. Mi estas i tie apena unu semajnon.
Tom: Nu, mi tuj iros informi ilin. Restu i tie kun i.
Sed ni unue metu in pli bone, ke i kuu komforte, kun la piedoj pli altaj ol la kapo.
Bob: u vere? u vere vi volas, ke i kuu kun la piedoj pli altaj ol la kapo?
Tio ne estas komforta.
Tom: Tamen, kiam iu perdis la konscion, tio estas la usta pozicio, se mi bone memoras,
kion oni instruis al mi.
Parto 8
En la universitata memserva restoracio, Linda sidas kaj pensas. i pensas ne tre trankvile. Fakte,
iaj pensoj ias pli kaj pli maltrankvilaj.
i observas la junan viron, kiu metis ion en la kafon de Gerda.
i pli kaj pli maltrankvilias.
Tom kaj Bob estas for jam longe. Ili ne revenas.
u do vere okazis io al Gerda? Sed kio okazis? u io grava?
Linda observas la junulon kaj pensas:
"Kion mi faros, se li ekstaros kaj foriros?"
"u mi sekvos lin? u mi sekvu lin?"
"Kion mi faru, se li iros eksteren? u mi sekvu lin eksteren?
u mi sekvu lin ekstere? Mi ne scias, kion mi faru.
Mi ne scias, kion mi faros. Mi ne scias, u mi sekvos lin a ne."
"Kaj se li foriros en ato? u anka mi sekvu lin ate?"
"Jam estas vespero. Balda venos nokto. Jes. Balda noktios. u mi sekvu lin nokte?"
"Kaj e se li ne iros eksteren de la universitato, e se li restos i tie, u mi sekvu lin?"
"Se li eliros tra tiu i pordo, li iros en la koridoron al iu ambro. u mi sekvu lin en la koridoron?
u mi sekvu lin en la koridoro? u mi sekvu lin en la ambron, en kiun li eniros? Ne. Neeble. Mi
atendos en la koridoro. Sed se nenio okazos? Se li restos longe plu en la ambro?"
9 el 27
"Kaj se li eliros tra tiu pordo, li iros eksteren, verajne al la urbo. u mi sekvu lin al la urbo? u
mi sekvu lin en la urbon? u mi sekvu lin en la urbo?"
"Se li iros piede, eble li vidos min, verajne li vidos min. Li suspektos, ke mi lin sekvas. Li turnos
sin al mi. Mi ektimos. Mi palios, a mia vizao ios rua kiel tomato. Jes, mi konas min. Mi
palios kaj tuj poste ruios. iaokaze, mi maltrankvilios. Jam nun mi maltrankvilias."
"Se li iros per buso, li e pli certe vidos, ke mi sekvas lin, ar ni devos kune atendi e la haltejo."
Linda ne sukcesas decidi, kion i faru.
i timas. ia koro batas rapide. i volus, ke Tom kaj Bob
estu kun i, ke ili helpu in, ke ili helpu in decidi.
i estas tute sola. i sentas, ke ia koro rapidias,
sed i ne scias, kion fari.
Kaj jen, anta ol i povis decidi, anta ol i sukcesis
retrankvilii, jen la juna viro ekstaras. Li rigardas al
la koridora pordo. u tien li iros?
Li rigardas al la pordo, tra kiu oni eliras al la urbo.
u tien? Jes, tien li iras.
Kaj Linda atomate ekstaras kaj ekpaas al la sama pordo. Ne i decidis. ajnas, ke ia korpo
decidis mem. ajnas, ke iaj kruroj agas mem. Nu, iaokaze, jen Linda sekvas lin. Al kiu mistera
destino?
Parto 9 (Na)
"i kuas meze de la koridoro! Venu, venu tuj. Certe la afero uras." diras Tom.
Li rigardas la flegistinon: i estas dika, grasa virino kun bluaj okuloj, ruaj haroj, kaj tre ronda
vizao. Jam kelkajn minutojn li provas diri, kio okazis, sed ajnas, ke tiu flegistino ne rapide
komprenas. La vorto "ura" ajnas ne ekzisti en ia vortaro.
"Kuas, u? Meze de la koridoro, u vere?" i diras.
Videble, la flegistino apena povas kredi.
"Kial, diable, i kuus meze de la koridoro?" i demandas.
"Mi petas, venu ure. Mi ne scias, kial i kuas tie.
Mi nur diras, kion mi vidis. Ni trovis in tie.
Eble i estis malsana. Mi ne scias. i svenis,
i perdis la konscion. Nun certe oni devas ure okupii pri i."
"Stranga afero!"
"Nu, mi ne estas fakulo. Vi jes. Okupii pri malsanaj homoj estas via fako, u ne?
Venu tuj. Uras!"
"Nu, nu, nu, nu. Kial, diable, i svenis en la koridoro? Stranga ideo! Oni neniam svenas tie."
"u vere? Kie do oni svenas en i tiu universitato? Pardonu min, sed mi ne konas la tradiciojn. Mi
10 el 27
estas novulo. Apena unu semajnon mi estas i tie."

"Juna viro, en i tiu universitato, oni svenas en la klasambroj, oni svenas en la restoracio, oni
svenas en la dorm-ambroj, oni svenas en la banambroj, eble e oni povus sveni en iu administra
oficejo. Sed pri sveno koridora mi neniam adis. Stranga epoko! Stranga generacio! Oni faras ion
ajn niaepoke."
"Vi parolas, parolas, paroladas, kaj dume tiu kompatinda knabino kuas en koridoro, kaj neniu
zorgas pri i!"
"Nu, nu, ne maltrankviliu, juna viro, ne havu zorgojn. Ni tuj rapidos tien, kaj mi tuj prizorgos
in."
Kaj ili kune rapidas al la loko, kie Tom lasis sian amikon kun Gerda.
Sed jen subite Tom haltas.
"Kio okazas? Kial vi ekhaltis?" demandas la flegistino.
"i estis i tie, kaj ne plu estas, sed..."
"Sed estas iu alia, kaj li estas senkonscia, ajnas al mi.
u vi konas lin?"
"Jes, estas mia amiko Bob. Kio okazis al li?"
La flegistino iras al Bob, kiu falsidas e la koridora muro.
i tuas lian kapon.
"Batita! Oni batis la kapon al li!"
"Diable! Bob, Bob! Respondu! u vi adas min? Diru ion, mi petas! Kio okazis?
Sed Bob ne respondas, kaj Tom ias pli kaj pli maltrankvila.
Parto 10 (Dek)
Fakte, Tom ne estas ema fidi la flegistinon. Kial? u vi scias, kara amiko, vi kiu sekvas i tiun
aventuron ekde la unua vorto? u vi scias, kial Tom ne emas fidi la flegistinon?
Ne. Certe vi ne scias. Anka mi ne scias. Sed fakto restas fakto, e se ni ne komprenas in. Kaj la
fakto estas, ke Tom ne emas in kredi.
Tom estas agema knabo, e iom aventurema, kaj eble tiu tro parolema flegistino ne ajnas al li
kredinda. Eble li opinias, ke tiu flegistino tro emas paroli, kaj do ne estas fidinda. A u temas pri
io alia?
Tom ege atas sian amikon Bob. Li ategas lin. Li lin amas, fakte. Bob kaj li amikiis anta longe
en la urbego, kie ili vivis tiutempe - ili dumtempe e iradis al la sama lernejo - sed poste Tom
devis iri al malsama urbo, kaj ili ne plu vidis sin reciproke. Kiam, anta kelkaj tagoj, ili retrovis
unu la alian en la sama universitato, amba ege dankis la destinon.
Ili treege atas la tiean bonegan vivon. Ili ategas in. Amba estas agemaj, laboremaj knaboj,
kun speciala ato al la iom timemaj studentinoj. Eble ar timema junulino estas malpli timinda ol
11 el 27
ino neniam ema timi, ol sen-tim-ulino. u vi komprenas?

Sed nun Tom malatas la aventuron. Li sin demandas, kial li sentas tiun flegistinon nefidinda. Li
preferus silenteman, grav-aspektan sinjorinon. Tiu i ne aspektas tre zorgeme, kaj li ne trovas in
atentema pri liaj demandoj. Verdire, li opinias in ema fui sian laboron. Li timas, ke i ofte agas
fue. Fuemaj homoj ekzistas en la mondo. Kial tiu tro parolema flegistino ne estus unu el ili? u
li mispais, kiam li turnis sin al i? Sed al kiu alia li povus sin turni? i estis la sola flegistino, kiu
troviis en la universitato. A u li mispensas?
Kaj nun li sentas sin ema zorgi pri Linda. u tiu belega knabino ne trovias en danero? Li amas
in, li e amegas in, pli kaj pli, kaj la ideo, ke daneraj homoj povus fari ion al i, apena estas
travivebla. La vivo ne estas facila, kaj ajnas nun, ke la tuta afero ias pli kaj pli malatinda.
Parto 11 (Dek unu)

Linda ekhavis ideon. i aliris la junan blondan viron, dum li proksimiis al sia ato, kaj alparolis
lin:
"Sinjoro, u vi bonvolus helpi al mi?"
Li turnis sin al i kun vizao ajne ne tre kontenta, kaj in rigardis dum longa senvorta minuto.
"Kiel mi povus vin helpi?" li fine demandis, kaj li tuj aldonis: "Bonvolu pardoni min, se mi
respondas nee, sed al mi tempo vere mankas. Mi devas ure veturi al la urbo."
"uste tiel vi povas min helpi. Mia ato paneas. Io estas fuita en i. Mi ne sukcesas in irigi..."
"Pardonu min, sed mi ne sukcesus rebonigi la aferon, e kun plej granda bonvolo. Pri mekaniko
mi scias nenion. Mi iam miras vidi, ke veturiloj entute funkcias. Kiam mi vidas motoron, iam
mirigas min, ke tia ajne senorda arano de pecoj kaj objektoj igas aton iri. Mi..."
"Mi ne petas vin ripari mian veturilon, vi min miskomprenis. Mi demandas nur, u vi bonvolus
akcepti min en via ato is la urbo."
La ideo de Linda estis jena: sekvi lin estus danere, sed se li veturos ate, mi petos lin akcepti, ke
mi veturu kun li, kaj dum la veturado mi igos lin paroli. Mi diskrete faros ajne banalajn
demandojn, kaj paroligos lin. Tiel mi scios kiel eble plej multe pri li.
"Nu, bone," li fine konsentas. "Konsentite, venu." Kaj li malfermas la pordon de la ato por i.
"Dankon, vi vere estas tre afabla. Tio ege helpas min. Mi plej sincere dankas."
"Ne dankinde," li respondas, iom seke. Kaj li ekirigas la motoron.
"Mi ne atas la ideon, ke mi devos venigi ripariston, mekanikiston," i diras. "Mi tute ne atas
atojn, fakte. Mi havas veturilon, ar estas tre oportune, sed mi ne atas atojn."
La alta junulo nur silentas.
"Ne estas facile igi lin diri ion," pensas Linda, iom zorge, sin demandante, u estis sae enmiksi
sin en tiun aventuron. i forte deziras lin paroligi, sed samtempe timas malkontentigi lin.
Neniam estas facile trovi plene kontentigan manieron agi.
12 el 27
"u enas vin, se mi parolas?" i demandas, "vi eble estas silentema."

"Mi havas zorgojn," li respondas.
"Mi ne volas eni vin. Estas jam tiel bonkore, ke vi min veturigas. Mi vere sentas grandegan
dankemon al vi."
"Ne dankinde," li ripetas, kaj silentas plu, pripensema.
Parto 12 (Dek du)

Bob duone malfermas la okulojn, ilin refermas, ilin malfermetas denove, ilin refermas, emas, kaj
finfine malfermas ilin tute lare.
"Donu al mi ion por trinki," li diras.
"Trinki? Kion vi deziras trinki?" demandas Tom.
"Ion ajn. Brandon. Donu al mi glason da brando."
"Kiel vi sentas vin?" diras fralino Marta, la flegistino.
"La kapo doloras," Bob respondas eme. "Mi petas vin, bonvolu doni al mi ion por trinki."
"u vi bonvolas iri," Tom petas la flegistinon, "kaj alporti al li glason da brando?"
La flegistino iom hezitas, sed fine kapjesas.
"u mi anka voku la policon?" i diras. "Li ja ricevis baton, baton sufie fortan, por ke li iu
senkonscia. La mia opinio, tio pravigas, ke oni venigu la policon. u vi ne konsentas?"
"Anka akvon," diras Bob, anta ol Tom trovas la tempon respondi al Marta. "Mi tre soifas. Mi
trinkos brandon plezure, sed unue mi trinku akvon. Bonvolu alporti al mi tre grandan glason da
akvo kaj iom grandan glason da brando."
"Jes. Estus sae voki la policon," Tom respondas al la flegistino.
"Se vi ne alportos al mi ion por trinki, mi iros mem," diras Bob. "Mi tre soifas. Vi ne povas imagi,
kiom soifa mi min sentas. Mi tuj iros trinki akvon. Kaj poste mi iros aeti brandon. u oni povas
ricevi brandon en la memserva restoracio?"
"Ne, tute ne," Marta respondas, "sed mi havas brandon en mia ambro. Mi alportos in al vi. A
venu mem, se vi povas. u vi povas starii?"
"Mi povas," diras Bob, tre malrapide stariante kun la helpo de Tom kaj de la flegistino,
"kvankam dolore."
Ili iras al ia ambro.
"Trinku tiom da akvo, kiom vi deziras, " i diras. "Kaj poste mi donos brandon al vi. Eksidu sur
tiun seon, i estas tre komforta, vi vidos."
Bob sidias sur la seon, iom emas, kaj ricevas grandan glason da akvo kun videble grandega
plezuro. "Doloras al mi la kapo," li diras.
"Diru," petas Tom, "kio okazis. u finfine vi klarigos al ni? Ni estas ege scivolaj."
13 el 27
Bob pripensas iomete, trinkas iom da akvo, metas la manon al la kapo kun dolora esprimo
survizae, kaj fine respondas:
"Mi ne povus klarigi. Nenio estas klara. Mi estis tie apud Gerda. Mi adis nenion, mi adis
neniun bruon. Kaj subite io eksplodis en mia kapo kaj mi mortis."
La vojo ajnas longa, kiam oni silentas la tutan tempon. Linda estas parolema; krome, i deziras
ricevi informojn pri sia stranga kunulo; i do tute ne atas tiun longan silentadon. Kial ne provi
denove? i decidas, ke i rekomencos paroli. Se li ne atos, nu, li esprimos sian malaton, kaj ili
plu veturos senvorte, kaj la vojo plu ajnos longega.
"Vi diris...," i komencas, ne sciante, kiel i finos, sed felie ideo tuj venas: "Vi diris, ke vi havas
zorgojn. Nu, ofte oni sentas sin pli bone, kiam oni esprimas siajn zorgojn al iu."
"Vi estas scivolema, u ne? Nu, mi ne volas esti malafabla kun tiel bela knabino, kiel vi. Pardonu,
se mi ne montras min pli amikiema. Sed miajn zorgojn mi ne povas klarigi."
"u vi estas certa? Oni ofte imagas, ke afero estas neebla, ar oni ne scias, kiel komenci, sed..."
"Ne. Kiom koncernas min, ne estas tiel. Mi ne povas rakonti pri miaj zorgoj, ar ili koncernas
personojn, pri kiuj mi ne rajtas paroli. Oni devas esti diskreta, u ne? u vi atus, ke viaj amikoj
rakontu ion pri vi al nekonato?"
"Kompreneble ne. Mi bone komprenas vin. Fakte, mi ne estas speciale scivola. Mi komencis diri
tion nur, ar mi trovis la silenton peza kaj la vojon pli kaj pli longa. Sed mi tute ne volus
maldiskreti."
"Estas fakto, ke oni kutime interparolas, kiam oni veturas kune. Mi verajne ne estis tre entila,
lasante tiun silenton dari kaj dari pli kaj pli peze por vi. Mi e ne rimarkis, ke silento estias
kaj daras. Mi estis absorbita de miaj pensoj, de miaj zorgoj, kaj anka de la vojo. Oni devas
atenti la vojon, kiam oni oforas, u ne? Strange, kvankam vi estas tre bela kaj sidas tuj apud mi,
plej proksime al mi, mi tamen forgesis pri vi. Nur ekzistis por mi la vojo en miaj okuloj, kaj la
zorgoj en mia kapo."
"e mi okazis la malo. Mi dare pensis pri vi. Mi rimarkis, ke vi ne aspektas tre oje. Vi ajnis
malfelia. Mi min demandis, u mi povus helpi. Vi ja tre afable konsentis min veturigi. Mi sentas
min danka. Mi volus redoni al vi similan servon. Mi opiniis, ke se mi helpas vin vortigi vian
malojon, tio eble senpezigos vin, kaj mi estos kontenta agi helpe. Eble estas stulte, sed mi iam
deziras feliigi la homojn."
"Vere, vi estas tre bonkora. Mi ege bedaras, ke mi ne povas jesi al via propono. Sed, kiel mi jam
diris, miaj zorgoj koncernas aferojn, pri kiuj mi ne rajtas rakonti. Nu, jen ni alvenas. Kie vi
deziras, ke mi lasu vin?"
"Kien precize vi iras? Kie vi haltos? Kie vi lasos la aton? Vi povus lasi min tie. Estos plej facile
por vi."
"iam scivola, u ne? Vi atus scii, kien mi iras," li diras ridante, dum Linda sentas sin ruii, ar
similan rimarkon i tute ne atendis. Dum momento, i ne scias, kiel respondi. i sentas sin stulta.
"Tute ne," i fine diras, malvere. "Kien vi iras, tio tute ne interesas min. Mi proponis tion nur, ar
14 el 27
tio ajnis plej facila. Sed se enas vin, ke mi scios, vi povas lasi min ie ajn en la centro. Ekzemple
e la Internacia Hotelo, a e la Granda Teatro. iaokaze, mi treege dankas vin kaj mi facile
trovos mian vojon. Jen. Tie i estas perfekte. Koran dankon, kaj is revido, kara sinjoro."
"is revido, kara spionino!"
La ato forveturas, kaj Linda ne povas forturni la okulojn de i. Kara spionino, vere! Kion li volis
diri? u li suspektus? Nia kompatinda Linda ne scias, kion pensi.
Parto 14 (Dek kvar)

"Kie diable mi trovias?" diris al si Gerda, kiam i vekiis. i kuis sur lito - sur malkomforta, tro
mallara lito - en ambro nekonata, en domo nekonata.
Mankis al i forto, kaj ia tuta korpo iom doloris; i estis laca, kvaza i estus laborinta multajn
horojn sinsekve en la kampoj, kvaza i estus movinta pezajn rokojn kaj tonojn dum multaj kaj
multaj tagoj, sen e horo da dormo, kvaza i estus marinta dum multaj kaj multaj semajnoj sur
malfacila monta vojeto. Unuvorte, i estis lacega, kaj ajnis al i, ke iuj muskoloj de ia korpo
plendas pri troa laboro, nehome peza, nehome malfacila, nehome laciga.
Kaj tamen i sciis, ke i faris neniun korpan laboron; i sentis sin maloja; iaj okuloj malsekiis;
i ploris.
Ne estis multe da lumo en la ambro. Kvankam i sentis sin tiel laca, tiel senforta, scivolo pri la
situacio tamen superis ian deziron plu kui. i sekigis siajn okulojn kaj ellitiis. i iris al la eta
fenestro, esperante malfermi la dikajn fenestrokovrilojn, kiuj malhelpis la envenon de lumo. i
anka esperis, ke i vidos la sunon. Krome, estis tre varme en la ambro, kaj estus sae malfermi
la fenestron por enlasi iom da pura aero. Sed i ne sukcesis. Io malhelpis, ke tiu malnova fenestro
moviu.
i iris al la pordo; i estis losita, kaj losilo nenie videblis.
La ambro estis malbela, ne tre pura. Apud la muro staris tablo kaj seo. i sidiis sur la seon,
metis la brakojn sur la tablon, la kapon en la manojn, kaj ploris. "Enlosita mi estas," i pensis.
"Oni enlosis min!"
Antae i ne multe pensis pri la plezuro esti libera. Liberi estis io perfekte natura: i iris, kien i
deziris, sen iu ajn malhelpo, kaj tiu libereco ajnis rajto evidenta. Kaj nun oni malliberigis in
malanta losita pordo. i, kiu tiom atis oji, ridi, kanti, kiu tiom atis ludi kaj promeni sub la
suno, nun ne plu trovis en si la humuron, kiu tiom ofte helpis in en la malfacilaj horoj de la vivo.
i ne povis vidi la eksteran sunon, kaj same en ia koro ne plu lumis la kutima suno de ojo.
Kaj jen subite i reagis: i iris al la pordo kaj in batis kun plej granda forto; i faris timigan
bruon, sed nenio okazis. i vokis pli kaj pli late, kriis, kriegis, samtempe piedbatante la pordon,
sed venis neniu respondo, neniu reago. Senespera, i revenis al la lito kaj rekuiis, pli laca ol iam
ajn. Dum multaj horoj i restis tiel, kue, kaj fine, tro laca, i ekdormis.
Vekis in infana voo; i venis el iu alia ambro, en la sama domo, tute certe; i diris: "Neniam
diru nek al via patro nek al via patrino, ke ni venis en la forlasitan domon. Estas malpermesite
ludi i tie. Se ili scius..." Alia voeto respondis: "Mi neniam diros. Nek al mia patro, nek al mia
15 el 27
patrino. Ne havu zorgojn. Neniam oni scios, ke ni venis ludi i tie."

Gerda diris: "Infanoj, u vi adas min?" ia koro batis espere.
"Iu parolis," sonis unu el la infanvooj, sed adeble la knabo ne parolis al Gerda, nur al sia
kunulo. "u vi adis?"
"Estis kvaza voo de virino," diris la alia.
"Infanoj, venu, helpu min, mi estas mallibera, oni losis la pordon, mi estas enlosita, venu, mi
petas, mi petegas, liberigu min, "Gerda plu petegis. Sed la reago de la infanoj estis plej
senkuraiga.
"Venu!" kriis unu. "Estas fantomo!"
"Vi pravas," la dua respondis, "oni iam rakontis pri fantomo en i tiu forlasita domo. Fantomino,
oni diris, kaj la voo estis ina. Ni rapide forkuru!"
"Mi timas," ankora diris la unua, dum la bruoj klarigis al Gerda, ke la du knaboj forkuras kaj
lasas in sola, sola, sola...
Parto 15 (Dek kvin)

"Bonan matenon, ho plej bela, u vi bone dormis?"
"Bonan matenon, Tom. Mi ne dormis tre multe. Kaj vi, u vi dormis kontentige?"
"Perfekte, kara, perfekte. Sed diru do al via plej fidinda amiko, kial vi ne sufie dormis."
"u ne estas klare al vi? Mi tro pensis. Mi pensadis tutnokte pri io, kio okazis hiera."
"Estas fakto, ke mi ne revidis vin hiera, post kiam mi eliris kun Bob por okupii pri Gerda. Ni
lasis vin en la memserva restoracio kun la tasko observi la blondulon. Kiam mi revenis, vi estis
for. Kien vi iris? u vi faros al mi precizan raporton?"
"Kun plezuro, sed anka vi raportos al mi poste, u ne? Nu, mi veturis al la urbocentro kun tiu
junulo. Mi rakontis al li, ke io fua okazis al mia ato, kaj mi petis lin min veturigi. Li hezitis, sed
fine decidis jese. Mi deziris lin paroligi, por ekscii pri li kiel eble plej multe, sed mi ne sukcesis.
Ni diris unu al la alia nur tre banalajn aferojn."
"u vi almena scias, kien li iris en la urbo, la kiuj stratoj, al kiu domo?"
"Atendu. Mi rakontos ion. Por ke mia peto ajnu natura, mi petis lin lasi min en la centro. Li
lasis min e la dekstra flanko de la Granda Teatro, kaj li veturis plu. Mi ne sciis, kion fari. Mi
promenis en la urbo, pensante, ke mia ideo ne estis tiel bona: mi eksciis nenion pri li, kaj troviis
sen ato en la mezo de la urbo. Fakte, mi sentis min iom stulta. Mi promenis de strato al strato,
provante elpensi planon, kaj jen subite mi vidas lin eliri el la potoficejo. Mi estis nekredeble
bonanca. Imagu! Se mi estus troviinta naz-al-naze kun li uste kiam li eliris el la pot-oficejo...!
Sed mi vidis lin sufie frue por min kai."
"Felie, ke vi vidis lin sufie frue!"
"Kiel mi diris: mi estis bonanca, mi vidis lin ustatempe. Nu, li iris piede, kaj mi decidis lin
16 el 27
sekvi. u vi konas tiun grandan magazenon, kiu vendas kvardek malsamajn specojn de pano kaj
iaspecajn okoladojn kaj aliajn dolaojn? Sur la maldekstra flanko de la strato, kiu iras al la efa
Sportocentro. Estas granda vendejo de mebloj apude. Nu, ne gravas, u vi konas a ne. Li eniris
tiun panejon, a tiun dolavendejon, a tiun... nu... tiun pan- kaj dolavendejon, kaj eliris post
minuto portante paperan sakon, kiu aspektis plenplena. ajnis, ke li aetis la tutan magazenon.
Mi devas diri, ke ili vendas tre bonajn aojn en tiu ejo. Mi, kiu tiom atas okoladon kaj dolaojn,
ofte irus tien kaj aetus multon, se mi ne timus dikii. Nu...e... kion mi rakontis?"
"Vi raportis pri via spiona sekvado, sed vi devojiis de la efa vojo de via raporto al flankaj
konsideroj pri pano kaj okolado. Fakte, u vi deziras iom pli da pano? Kion vi trinkas imatene? Teon, mi vidas. u vi atus, ke mi replenigu vian tason?"
"Jes, dankon. Mi plezure trinkos plian tason da teo. Dankon, Tom, kara. Nu, do..."
Parto 16 (Dek ses)

"Kie mi estis en mia raporto? Ha jes! Mi memoras. Li eliris el tiu vendejo kun papera sako plena
je dolaoj."
"Eble estis efe pano."
"Prave, eble pano. iaokaze, jen mi ekvidis lian aton, kiu staris flanke de la strato. Mi pensis:
nun li forveturos ate, kaj mi ne plu povos sekvi lin. Sed ne. Li nur iris porti tiun sakon al la ato,
in metis en in, relosis la atopordon, kaj plu piediris. Nur tiam mi havis la ideon noti la
numeron de lia ata numerplato. Mi do eksekvis lin plu. Li pais sur la dekstra flanko de la
strato, kaj mi sekvis iom malproksime sur la maldekstra flanko."
"u li rimarkis, ke vi lin sekvas?"
"Certe ne. Subite, li eniris restoracion. Mi hezitis: u anka mi eniru? A u mi tro riskos, ke li
vidos kaj rekonos min? Unuflanke, mi deziris spioni lin. Aliflanke, la risko, ke li rekonos min,
estis reala, kaj min enis. Dum mi staris tie hezitante, eniris la restoracion grupo da soldatoj, eble
ok a na, junaj viroj, kiuj militservis, videble. Dum ili eniris kaj la pordo estis malfermita, mi
vidis, ke la restoracio estas granda kaj plena je homoj. Mi sekvis la ok a na soldatojn kaj trovis
sidlokon ne tre videblan de la loko, kie mia blondulo us eksidis."
"Li do estas via blondulo, u?"
"Ne parolu malsae. Vi perfekte scias, kion mi volas diri. Estis turka a psedoturka restoracio,
kun stranga muziko kaj strangaj vestaoj. La kelneroj estis vestitaj per t.n. (=tiel nomataj) naciaj
vestoj multkoloraj. Mi manis bonegan supon, sed poste ion, pri kio mi ankora nun min
demandas, u estis pecoj el hundo a kato. Certe ne estis kokidao, sed krom tio mi havas neniun
certecon. Anka la salato estis tre bona, sed la kuko estis treege dola, tro dola por mi, kaj same
la turka kafo; i estis nekredeble plena je sukero, kaj mi manis tiom da kafpulvoro, kiom mi
trinkis da kafo."
"Mi miras pri la grava loko, kiun konsideroj pri mano kaj trinko okupas en via spionraporto. Mi
atendis aventurojn, sed venas efe menuoj."
"Ne ridu pri mi, a mi ne darigos la rakonton. Okazis io. Du el la soldatoj estis furiozaj, ar la
17 el 27
kelnero ne volis porti al ili bieron. Ili faris bruegon, kriegis, kriais, la aliaj provis ilin silentigi, kaj
finfine speco de milito komenciis inter ili. Ili ekbatis unu la alian kun rimarkinda forto. Subite,
jen unu telero flugis tra la aero, poste du, tri, kvar, kvin aliaj teleroj, unu taso e flugis is la
plafono..."
"Kia ojo! Kia plezuro! Kiajn perfektajn amikojn vi trovis!"
"efe, kia bruo! ajnis, ke ili rompas mil glasojn samtempe, dum cent viroj kune kriaas, kaj dek
muzikistoj provas kune superi la bruon de la telera milito."
"Tre bela atmosfero, u ne? Mi gratulas vin. Estis kurae resti tie."
"Jes. Kia vivo! Cetere, mi estas kuraa, u vi neniam rimarkis?"
"Mi ne konas vin sufie, sed via kurao ne mirigas min. Bela, kuraa, riskema, aventurema,
bonkora: vi estas la perfekta virino. Sed pri via perfekteco ni havos aliajn okazojn paroli. Kio
okazis post la telera, glasa kaj turkakafa milito?"
"Mi rimarkis tre bedarindan aferon, nome, ke la blondulo ne plu trovias en la restoracio. Li
certe foriris, dum mi tiom interesiis pri la intersoldata milito. Mi vere bedaras mian mankon
de observemo. Sed kion fari? Bedari ne helpas, Mi fuis mian taskon. Mi provos ne fui in
alifoje."
"Nu, prave, estas tre bedarinda afero. E se nur ar i montras, ke vi tamen ne estas plene
perfekta. Sed mi almena ojas pri unu afero: vi fakte ne tiom interesiis pri via blondulo. Do
eble vi pravas, eble li ne estas via blondulo, eble vi tamen preferas vian karan brunharan amikon
Tom."
"Eble, eble. Sed u vi vere scias, kial mi forturnis miajn okulojn de tiu blondulo, kvankam mi
antae decidis plej multe informii pri li?"
"Nu, verajne ar..."
"ar unu el tiuj junaj soldatoj estis tiel bela viro!"
Parto 17 (Dek sep)

"Sed kial, kial, kial?" diris la policano preska krie al sia edzino, kiu estis lia plej helpema
kunlaboranto. "Diru al mi kial, kaj mi solvos la problemon. Oni ne kaptas homon por la simpla
plezuro travivi aventuron! i ne estas ria. Ne kun la espero ricevi monon ili in kaptis. i iam
vivis plej trankvilan, honestan vivon. Do, ne ar i enmiksis sin en iun kriman agadon ili in
kaptis. Pro kio do? Por kio?"
"i instruas, vi diris al mi. Kion do i instruas? Kio estas ia fako?"
"i instruas historion, sed i estas specialisto pri la sekretaj lingvoj de la deksepa kaj dekoka
jarcentoj."
"Pro tio verajne i malaperis, sed ni ne trovos la motivon uzante nur nian imagon. Ni prefere
uzu la faktojn. Ni provu kunmeti ilin, rekunmeti la sinsekvon de la okazaoj. Kiel la afero
komenciis?"
18 el 27
"Ni ne scias multon. Mi raportu jene. Du gestudentoj - Tom kaj Linda - rimarkis, ke alta blondulo
metas ion en la tason de Gerda. Ili rimarkis pro lia kaa, tela maniero agi. Iom poste, Gerda
eliras el la memserva restoracio tra la pordo koridora. Tuj poste adias bruo, kvaza iu falus.
Bob, kiu aliis al Tom kaj Linda intertempe, eliras kune kun Tom. Ili trovas Gerdan en la
koridoro: i kuas senkonscia. Tom foriras sere al helpo, dum Bob gardas la junan profesorinon.
Kiam Tom revenas kun la flegistino, Gerda malaperis, sed i-foje Bob estas senkonscia, batita alkape. Intertempe la blondulo eliris tra la alia pordo de la memserva restoracio, kaj sekvis Linda.
i sukcesas kunveturi en lia ato, sed ne sukcesas igi lin diri ion helpan. Tamen i notas la
numeron, markon kaj tipon de la ato..."
"u la ato estis lia? u ne estis telita veturilo?"
"Ne. Verajne li ne suspektis, ke iu suspektos ion. Kiam i petis, ke li veturigu in, tio al li ne
plais, sed li verajne opiniis, ke estos e pli suspekte malakcepti in."
"Vi do scias, kiu li estas, u ne?"
"Jes, ni kontrolis. Estas la frato de fralino Marta, unu el la universitataj flegistinoj, tiu, kiun Tom
venigis."
"Interese! Plej interese! La gefratoj eble kunlaboras en iu malhonesta agado. Kion ili respondas al
via demandado pri tiuj strangaj okazaoj?"
"La flegistino nur rediras la samon, kiel Tom. Kaj la blondulon ni ankora ne pridemandis."
"Kial?"
"Por ke li ne suspektu, ke ni suspektas lin. Li estas nia sola anco retrovi Gerdan. Bedarinde, en
la lastaj tagoj, li vivas plej normalan vivon, iris al neniu speciala loko, faris nenion atentindan.
Eble li ludis sian rolon kaj in finis. La aliaj - tiuj, kiuj forkuris kun Gerda, kiam Bob, kiu gardis
in, estis senkonsciigita - certe estas la gravuloj. Ili devas ekzisti, ar nek la alta blondulo, nek lia
fratino Marta povis forporti Gerdan. Se evidentios, ke la tasko de la blondulo estis nur faligi ian
dormigan substancon en la trinkaon de Gerda, ni lin pridemandos. Ni is nun esperis, ke li
kondukos nin al la malaperinta belulino. Sed pli kaj pli ajnas, ke tio ne okazos.
Parto 18 (Dek ok)

"Via situacio ne plaas al vi, u? Vi dezirus ani in, u ne? Nu, estas facile ani vian situacion.
"Vi atus mani ion, u ne? Pecon da pano vi deziras, tute certe. A u frukton? Jen, rigardu, mi
havas pomon kaj oranon por vi. Kiel belaj ili estas! Plenaj je suko, evidente. Se vi estus
konsentinta labori por ni, vi jam estus plene sata. Kaj jen io alia: kuko. u ne bonega, belega,
maninda kuko? Ankora varma, us bakita. Tuu, sentu mem, kiel plae varmeta i estas. Vi
malsatas nur pro via stulteco. Se vi estus saa, vi konsentus fari la etan laboron, kiun mi petas de
vi, kaj vi tuj ricevus la manaojn. Mi bedaras, ke vi estas tiel obstina. Estas bedarinde, vidi tiel
belan knabinon suferi pro malsato. Mi sincere bedaras vian obstinecon. Nur eta "jes", kaj io i
estos via."
Li ajnigas sin afabla, sed estas io tre aa en lia vizaa esprimo. Gerda sentas sin pli kaj pli
malforta. Estas varme en i tiu ambrao, kio ne estas facile elportebla. Krome, i malsatas, kaj la
19 el 27
vido de tiu pomo kaj de tiu orano estas vere suferiga. Kaj tamen ia devo estas diri "ne".
"u vi legis la dokumenton, u vi komprenis in?" li aldonas, kvaza espere.
Kompreneble i legis: i estis scivola. Almena i bezonis scii, kial oni in kaptis kaj senigis je
libereco. Tial i legis. Estis malfacile kompreni, komence, sed iom post iom ia memoro plene
revenis, i rememoris la principojn de tiu sekreta lingvo, kaj i sukcesis kompreni ion; i havis
nenion alian por fari. Dum multaj horoj i estis sola kun tiu dokumento, kiun ili lasis al i. Sed i
decidis neniam respondi al ili; i ja anta longe promesis al Profesoro Kosadi, ke pri tio i iam
silentos. Neniam i anos sian decidon.
"u vi legis la dokumenton?" sonas duan fojon la aa voo.
i plu silentas, kaj li eliras, furioza. Li eliras kun la pano, la pomo, la orano kaj la kuko. Felie,
ke almena ili lasis al i akvon, varmaan akvon, jes ja, apena trinkeblan, certe, preska ne
sensoifigan, prave, sed tamen akvo. Malsaton eblas pli malpli elporti, sed soifon ne.
Minutoj pasas. Multaj minutoj. Unu horo, du horoj, u tri horoj? u multaj horoj? Kiel scii? Ne
estas horloo sur la muro, kaj ili prenis ian brakhorloon. La lumo apena anias en la
ambro, pro la nemoveblaj fenestro-kovriloj. u estas frue, u estas malfrue, i tute ne povas scii.
Tago, nokto, mateno, vespero i tie estas samaj. Sunlumo neniam envenas.
Kaj jen la aulo revenas, kun radio-kaj-kased-aparato. Li enmetas kasedon, kaj irigas la aparaton.
Eta, plenda plorema voeto adias, kaj iras la koron de Gerda:
"Patrino, patrineto mia, mi petegas vin. Faru, kion ili volas. Ili kaptis min. Mi ne scias, kie mi
estas. Estas terure. Mi timas. Mi tiom deziras reiri hejmen. Mi petegas vin, faru tion, kion ili
deziras. Se ne, ili faros malbonon al mi. Ili ne diris, kion. Ili ne volas diri. Sed mi scias, mi sentas,
ke estos terure. Kompatu min, kara, kara patrino. Kompatu vian filinon. Mi timegas. Rapidu,
rapidu, ke plej frue ili liberigu min. Ili ne volas, ke mi parolu pli longe, sed mi havas paperon kaj
plumon, kaj mi tuj skribos leteron al vi. Mi nur petegas: obeu ilin!"
"Jen la letero," li kriaas, kaj post ridao li aldonas:
"Nu, tio verajne sufios. Mi revenos post iom da tempo. Mi estas certa, ke vi ios saa, finfine.
Kaj jen. Prenu i tion, i helpos vin pensadi." Kaj tion dirante, li etas al i belegan pomon. Gerda
sentas sin, kvaza Eva e l' serpento.
Parto 19 (Dek na)

Petro: Eble ni forkuris tro rapide. u vere fantomoj ekzistas?
Ralf: u vi volas raporti pri la voo al viaj gepatroj? Se jes, vi ne plu estas mia amiko. Se ili scios,
ke ni ludis en la malpermesita domao, vi...
Petro: Ne. Mi tute ne volas diri al la gepatroj, ke ni ludis tie. Tio estas nia sekreto. Mi nur v...
Ralf: Jes. Sekreto kunigas la amikojn. Se vi gardos la sekreton, vi restos mia amiko. Sed se vi
malkaos in al granduloj, mi... mi... mi suferigos vin, mi igos vin plori tiel grave, ke neniam plu
en via tuta vivo vi forgesos tiun tagon. Kredu min, en via tuta vivo, tio estos la lasta fojo, kiam vi
rompis promeson. Kio? u tio igas vin ridi?
20 el 27
Petro: Mi ne ridas, mi nur v...

Ralf: Anka mi ne ridas. Mi parolas plej serioze. Oni ne ridas pri veraj daneroj, u? Kaj se vi...
Petro: Sed mi tute ne volas diri ion al la gepatroj. Mi nur...
Ralf: Kaj se vi rakontos in en la lernejo, ne estos pli bone por vi. Mi plorigos vin tute same. Mi
malpurigos viajn vestojn, kaj via patrino krios furioze kiam vi revenos hejmen. Mi kuigos vin en
akvo kaj sidos sur via kapo. Mi kaptos vin per mia speciala kaptilo kaj veturigos vin en la
montaron kaj forlasos vin tie, kaj vi estos tute sola kaj perdita, kaj vi ploros. Vi...
Petro: Vi e ne scias ofori. Mi ne kredas je via kaptilo. Kaj cetere, mi nur...
Ralf: Jes, mi scias ofori.
Petro: Vi ne rajtas ofori ar vi estas tro juna. Kaj vi ne havas aton.
Ralf: Mi ne zorgas pri tio, u mi rajtas a ne. Se mi farus nur tion, kion mi rajtas fari, mi farus
nenion. Mi telos iun veturilon, jes, mi telos veturilon de iu instruisto en la lernejo kaj veturigos
vin sur monton kaj lasos vin tie kaj vi ploros. Se vi parolos al iu el niaj samklasanoj a
samlernejanoj, la tuta lernejo ekscios pri la virino el la malnova domao, kaj poste la gepatroj...
Petro: Vi diris "virino", do vi ne kredas, ke estas fantomo. Vi do konsentas, ke...
Ralf: Kompreneble mi ne kredas je fantomoj. La virino, kiun ni adis, estas virino, kiun mi kaptis
kaj gardas tie. Mi planas igi in mia servistino: i faros ion, kion mi volos. Kaj se vi parolos pri
i... Nu, mi ne volas paroli pri tio, kio okazos al vi, ar vi tro timus...
Parto 20 (Dudek)
Paoj. Oni paas sur la strato. Gerda askultas atente; i antasentas, ke io grava balda okazos.
Bruo de multaj homoj. Ili venas. Ili ajnas multaj, la la bruo: u nun oni venos grupe por in
suferigi? losiloj. Bruo de losiloj trans la pordo. Iu enmetas losilon en la seruron. i scias, ke ne
estas ia kutima vizitanto. Li ne agas tiel. Li enmetas tre rapide la losilon, in turnas, eniras. Ne
i tiu. Li provas unu fojon. Ne sukcesas. Plia bruo de losiloj. Alian fojon li provas, sen pli da
sukceso. Li provas ree kaj ree per diversaj losiloj. Adeblas, ke li ne konas la seruron. Kiam li
enmetis losilon, li tenas in la diversaj direktoj, kvaza li ludus per i, verajne ar li esploras
nekonatan seruron.
Kaj jen li fine sukcesas! Li eniras.
"Polico!" li diras, kaj Gerda devas superi fortan emon salti al li por lin kisi. Estas alta viro,
maldika, kun nigraj haroj kaj verdajokuloj, kiu sin tenas tre digne.
Post li venas aliaj homoj, multe pli junaj. i jam vidis tiujn vizaojn. Studentoj ili estas. Ilia
sinteno estas tute malsama: senstrea.
"Tiuj gejunuloj multe helpis min," la policano klarigas. "Ni ne estas sufie multaj en la polico por
ion fari, kaj ilia helpo estis tre bonvena." Kaj li prezentas ilin: Tom, Bob, Linda. Kiam i adis la
paojn, Gerda imagis, ke venas sep, ok, eble na homoj, sed almena ses; fakte, ili estas nur kvar.
"Mia filino...?" i demandas, kaj i apena povas eligi la du vortojn, tiom i timas la respondon.
21 el 27
"Savita: i nun estas en via hejmo, kun via edzo. Viaj kaptintoj estas amatoroj, kiuj agis fue. La
etulino estis e la onklino de tiu f-ino (=fralino) Marta, la universitata flegistino. Ni facile trovis
in. i tre ojis revidi la patron, kaj la hejmon, kompreneble."
"Ho, mi dankas, mi dankegas vin. Via diro anas mian tutan vivon. Sed diru: kiel vi alvenis i
tien? Kiel vi malkovris, ke ili tenas min enlosita en i tiu domao?"
"Du knaboj rakontis pri voo en i tiu malnova, forlasita domo. Dank' al ili... Sed nun rakontu vi.
Kion viaj kaptintoj celas? Kio estas ilia celo? Kial vin teni mallibera?"
"Ili volas, ke mi traduku malnovan dokumenton. Mi malkonsentis. Tiam ili opiniis, ke perforte ili
sukcesos. Ili preska sukcesis. Per malsato, unue, kaj poste per la mesao de mia filino. La
malsato ne estis facile elportebla, kredu min, sed la mesao sur-kaseda...! Fakte mi terure
malsatas nun. Mi petas, u iu el vi bonvolus iri aeti manaon por mi? Io ajn estos bonvena."
Linda foriras por aeti manaojn.
"Vi rakontos al mi, ion, senmanke," i diras al la du knaboj elirante.
Gerda raportas pri la dokumento; i tenas in enmane kaj tradukas, vorton post vorto; krome, i
donas iujn necesajn klarigojn.
La policano kapjesas komprene. Gerda klarigas al li ankora pli pri la kondioj de sia
mallibereco. Kaj jen la policano havas ideon.
"Bob, u vi konsentus kai vin sub la lito, se iu envenus?"
"Kial?"
"Mi havas planon. Mi atus, ke ni iuj foriru, krom vi kaj Gerda, kaj ke i diru al la kaptinto, ke i
konsentas klarigi al li, kio estas skribita sur tiu papero, mi volas diri: sur tiu malnova dokumento.
Ili tiam agos la la dokumento, kaj ni kaptos ilin tiom pli facile. Sed tamen, ni ne rajtas riski, ke
Gerda suferu. Kiu scias? Kiam i ne plu estos necesa por ili, ili povus... Nu, vi komprenas. Vi
restos i tie, kaj kiam vi ados paojn proksimii, vi kaos vin sub la lito, kaj bone atentos ion,
kio okazas. Gerda diris, ke iam venas nur unu persono, unu viro, maldika ulo, ne tre forta.
Fortulo kiel vi tuj superos lin, se necese."
Bob konsentas, kvankam, se diri la veron, kun iom duba esprimo.
Parto 21 (Dudek unu)

Gerda sentas sin pli bone. i us finis mani. Foriris Linda, Tom kaj la policano. i parolas kun
Bob, tre mallate. Ili ja devas atenti, u iu proksimias a ne. Felie, e sen speciale askulti, i
iam bone adis, sufie frue, kiam la aulo venas. Bob plaas al i. Li estas granda kaj forta, kun
esprimo de bonkora, sindonema hundo.
Ili parolas pri siaj vivoj, pri la lastaj okazaoj. Kiam i parolas pri sia edzo, lia vizao anias,
alprenas iom malojan esprimon. u li enamius al i?
Kaj jen adias paoj. Bob saltas sub la liton, provas rapide trovi ne tro malkomfortan pozicion
sub la lito. "Ne brui," li diras al si, "plej grave, plej necese estas ne brui!"
22 el 27
Envenas la gardanto, la aa malgrasulo, kiu, per siaj vortoj pri mano, tiom suferigis Gerdan. Sed
i-foje i povos kontentigi lin. Kia plezuro!
"Mi konsentas," krias Gerda, kiam la maldika aulo malfermas la pordon. "Mi akceptas vian
proponon. Mi ne plu elportas. Mi tradukos vian aan paperon. Liberigu mian filinon, kaj donu al
mi mani, mi petas."
"Jen," simple diras la maldikuleto, kaj li elprenas el sako panon, kolbason, kukon, fruktojn,
okoladon, kaj e botelon da lakto. Gerda manas silente; i povus mani e pli, kvankam i us
iom manis. Bob, adante la manobruon, pli kaj pli malsatas, sed kion li povus fari?
"Nu, bonvolu klarigi al mi, kio estas skribita sur tiu malnova papero," la vizitanto diras.
Kaj Gerda klarigas. i rakontas, ke temas pri la trezoro de la Lumoserantoj. La Lumoserantoj
estis sekreta societo, kiu naskiis en la dekkvina jarcento kaj daris, jen forta, jen malforta, la la
epokoj, is la mezo de la dekoka jarcento. i havis membrojn en tre multaj landoj, en popoloj plej
malsamaj. Katolikoj, protestantoj, ortodoksuloj, judoj, islamanoj, budhanoj kaj aliaj estis membroj
de tiu internacia a supernacia societo. Ilia celo estis sekrete labori por la unuigo de la mondo, de
la popoloj, por la harmoniigo de la religioj, kaj por ke la malsamaj tradicioj interkompreniu. Ili
estis morala kaj filozofia elito. Ili estis elpensintaj sekretan lingvon, kiu ebligis al ili komuniki, el
kiu ajn lando a popolo ili estis. La tatoj, kiam ili malkovris la ekziston de la Lumoserantoj,
ektimis tiujn homojn, miskomprenis iliajn celojn, kaj ilin persekutis. Inter la Lumoserantoj, tre
riaj homoj troviis. Tial, la diversaj malnovaj dokumentoj, ilia trezoro estas multvalora. Tiu i
papero estas fotokopio de dokumento, kiu tre precize indikas, kie oni kais la trezoron.
Gerda klarigas, tradukas, kaj la viro notas iun detalon sur etan notlibron. Kiam i finis, li diras:
"Dankon. Nun ni havas, kion ni deziris. Mi foriras. Mi lasas vin tie i. Ni decidos poste, kion ni
faros el vi. Adia, belulino, adia."
Nur post kiam la pordo fermiis kaj la bruo de la paoj forsvenis, adias de sub la lito voo, kiu
diras:
"u vi lasis al mi iom de tiu kuko?"
Parto 22 (Dudek du)

Balda venis la policanoj, por ilin liberigi. Gerda reiris hejmen, al siaj filino kaj edzo. Sed Bob
rapidis al la flughaveno. Li volis eesti kun Linda kaj Tom, kiam la policano arestos la kaptintojn
de Gerda.
Estis sufie multekosta vojao, sed la familio de Gerda - ria familio - pagis por ili la bileton, tiel
esprimante sian dankemon.
ar la policano kaj la gejunuloj sciis pli frue ol la telistoj, kie trovias la trezoro, ili havis multe
da tempo por prepari sin. Ili ne dubis, ke la aliaj venos kiel eble plej balda, kaj ke la tuta bando
venos. Kutime tiaj homoj ne fidas sin reciproke, kaj volas kune eesti por certii, ke neniu kaos
por si parton de la trovao.
La loko indikita troviis e la piedo de monto, en kaverno, kie, videble, neniu pais jam de jaroj.
23 el 27
"Felie, ke ili ne kais tiun trezoron trans la maro, ekzemple sur insulo, kien nur per ipo oni
povas iri. Se estis vere internacia societo, kiel Gerda diris, tio estis ebla, u ne?" Tiel parolis Linda.
"Vi pravas," diris Tom. "Mi tute ne atus vojai ipe. La maro iam igas min malsana. Mi atas
rigardi la maron, resti e la maro, libertempi apud la maro, sed ne vojai per ipo sur i: ipoj
konstante dancas sur la maro, kaj ilia danco tute ne plaas al mi. Felie, ke hodia oni povas iri
preska ien ajn aviadile. Aviadiloj preska tute ne dancas. Sed e aviadiloj nur duone plaas al
mi. Plej multe mi preferas, kiam mi veturas sur tero, sur bona firma tero. Mi bezonas sub mi ion
pli firman ol akvo kaj aero. Plej plae estas promeni piede sur bona tera vojo. Mi..."
Sed Linda interrompis lian paroladon, iom strangan en tiuj kondioj, en kiuj ili troviis:
"Kiam alvenos la trezor-serantoj, la via opinio?" i demandis la policanon.
"Morga, tute certe. Ili ne povus alveni hodia, ar ne plu estis aviadilo post la nia, kaj ate ili
bezonus la tutan nokton. Verajne Bob flugos en la sama aviadilo."
La temperaturo estis plaa, kaj bela la vetero. Ili starigis sian tendon en la proksimeco, tamen
bone prizorgante, ke i ne estu videbla por alvenantoj. La sola maniero, la kiu la trezorserantoj
povus alveni anta la morgaa tago, estus, ke ili flugu per malgranda aviadilo, speciale luita. Sed
lui specialan aviadilon kostas tiel multe, ke plej verajne ili ne uzos tiun rimedon.
La sekvantan matenon, niaj amikoj vekiis frue. Tuj la policano kaj la gestudentoj aranis, ke iu
el ili, unu post la alia, gardostaros en loko, de kie eblas facile observi la solan vojon a pli uste
vojaon - la kiu oni povas proksimii al la kaverno, kaj ke iu havos en la kaverno sian difinitan
kaejon.
Post tri horoj da atendado, io fine okazis. Linda, kiu gardostaris en la iom alta observejo, faris la
deciditan signalon, kaj rapide kuris de supre al siaj kunuloj.
"Ato alvenas!" i kriis.
En tiu ege soleca regiono, kiu povus veni ate per tiu tera vojao, se ne la trezorserantoj? La tri
atendantoj sin kais, iu en sia difinita loko, malanta rokoj, da kiuj oportune troviis multe en la
kaverno.
Parto 23 (Dudek tri)

Post duonhoro, iu envenis. Estis Bob!
"Kie sin kaas la Lumserantoj?" li kriis, "u en la mallumo?"
La aliaj sin montris.
"Rekau vin, ili tuj alvenos," li diris.
"Kiel vi faris por antai ilin?"
"Dank' al Gerda: i telefone aranis, ke veturilo atendu min e la flughaveno, kaj ke oforo min
veturigu i tien. Mono solvas multajn problemojn, kaj i estas ria, kiel vi scias; i donis tre
precizajn indikojn por ebligi al la oforo trovi la lokon, kaj jen mi estas. Sed niaj trezorserantoj
tuj alvenos. Ili flugis en la sama aviadilo, kiel mi, kaj kiam la oforo min trovis, mi vidis ilin iri al
24 el 27
oficejo, kie oni luas atojn."

Tom kuris supren al la observejo. Post kelkaj minutoj, la aliaj adis lian signalon.
Envenis la kavernon flegistino Marta, ia frato la alta blondulo, la malgrasulo, kiu rilatis kun
Gerda, kiam i estis mallibera, kaj du aliaj viroj.
"Profesoro Ronga!" mire diris al si la tri gestudentoj, kaj tuj poste ili aldonis: "Kaj Profesoro
Fergus!"
La unua instruis lingvistikon, la dua anglan literaturon.
La la malnova dokumento, la trezoro troviis en kofro metita en kavo aranita en la rokoj, kaj la
tonoj, kiuj in kovris kaj kais, kuis la preciza desegno. Fakte, la usta loko estis indikita per
signoj tiel multaj, kvankam diskretaj, ke la pasado de l' jarcentoj ne povu forpreni iujn. Pro tiuj
precizaj indikoj, la usta loko iis rapide trovita. La grupo forprenis la kaantajn tonojn.
Montriis, ke la kavo estis plenigita per korko kaj diversaj aliaj substancoj, kies celo verajne estis
protekti la kofron kontra malsekeco.
La kofro, kiun ili eltiris, ne estis tre granda, nek speciale bela a valora. i estis losita. Per siaj
iloj, ili in malfermis.
Parto 24 (Dudek kvar)

"Nur papero!" kriis Ronga.
"Anka estas libro!" diris Marta, sed jam Ronga latlegis:
"Tie i kuas la Trezoro de la Lumo. Pro la dara persekutado, la Sankta kaj Sekreta Frataro de la
Lumo-Serantoj balda esos ekzisti. Sed ia Spirito plu vivos. Iun tagon, homoj retrovos la
Sanktajn Principojn kaj rekomencos ilin apliki. Por ili estas i tie kaita la Trezoro de la Lumo.
"i estas skribita en la Speciala Lingvo de la Frataro, sed certe homoj trovios, kiuj in povos
kompreni. La Trezoro konsistas el la arto praktike apliki kaj defendi la Veron, la Justecon, la
Dignecon, la Respekton al iu homo, la Interkomprenon, la Honestecon, la Amon, la
Kompatemon kaj la Konon de si mem kaj de sia usta loko.
"Por la Frataro, la Spiritaj Valoroj estas la plej altaj. Tial ia Trezoro estas pure Spirita.
"Al vi, homo, kiu trovis in, trans multaj a malmultaj tagoj, semajnoj, monatoj, jaroj, jardekoj a
jarcentoj, Saluton kaj Fratecon!"
***
Ili sidis en komfortaj brakseoj en la hejmo de Gerda.
"Kio okazis poste?" i-lasta demandis.
"Ni malkais nin, kaj mi ilin arestis," diris la policano. "La loka polico estis antae informita, kaj
enlosis ilin."
"u vi scias, kiel komenciis la afero?" scivolis Tom.
"Proksimume. Kiam Marta estis flegistino en la hospitalo, i eestis kirurgian operacion de
25 el 27
historiisto, Prof. (=Profesoro) Kosadi. Kiam i-lasta estis duone dormanta, duone vekianta, li
parolis nekonscie pri la trezoro de la Lumoserantoj. Li diris, ke temas pri malnova societo, elita,
tre ria, pri kies trezoro li eksciis hazarde legante en la Vatikana Biblioteko."
"Jes," darigis Gerda. "Tiun parton de la afero mi konas. Li faris historian esploron en la
Biblioteko Vatikana. Inter la paoj de malnova libro, li trovis dokumenton en la sekreta lingvo de
la Lumoserantoj. Li antae kelktempe interesiis pri tiu sekreta societo internacia, kaj iom
komprenis ian sekretan lingvon. Li komprenis, ke tiu papero indikas, kie trovias la trezoro de
la Lumoserantoj, sed mem ne povis traduki iujn detalajn indikojn. Li ricevis la permeson
fotokopii la dokumenton. Foje, kiam ni renkontiis, li parolis pri tio al mi. Li diris, ke eble homoj
provos trovi tiun trezoron, ar pli kaj pli multaj personoj interesias pri la malnovaj sekretaj
societoj. Li sciis, ke mi estas la sola persono en la mondo, kiu vere isfunde studis tiujn
malnovajn sekretajn lingvojn, kaj li petis min solene promesi, ke mi neniam kunlaboros kun
homoj serantaj la trezoron pro materia intereso."
"Kion li volis, ke oni faru pri i?" Linda demandis.
"Ke i transiru al iu muzeo a tata institucio."
Tom intervenis:
"Kiel Marta ricevis la fotokopion?"
"Tion i mem klarigis al mi," respondis la policano: "i konstatis, ke la substanco uzita anta la
operacio por dormigi la profesoron estas unu el tiuj, kiujn oni kelkfoje uzas por t.n. (= tiel
nomata) narkoanalizo. Post la operacio, kiam la profesoro kuis en sia ambro - li havis privatan
ambron kaj do estis sola - i injektis al li tiun substancon, kaj pridemandis lin. Sub la influo de la
koncerna substanco, oni dormas, sed dormante adas kaj respondas demandojn, enerale
dirante la veron. Li do dorme respondis al i. Per tiu metodo i eksciis pri tio, ke nur unu persono
en la mondo, nome Gerda, komprenas tiun sekretan lingvon, kaj pri multaj aliaj aferoj."
Parto 25 (Dudek kvin)

"Sed vi ne respondis pri la fotokopio!"
"Ho, pardonu. La profesoro havis in en sia paperujo. Li fartis tre malbone post la operacio.
Marta simple prenis la dokumenton el lia paperujo, dum li dormis; i ja sciis, ke li ne vivos longe.
Li fartis malbone. Lia sanstato ne lasis multe da espero. Fakte, li balda mortis post tio. Neniu do
zorgis pri la malaperinta papero."
"Kiel Ronga enmiksiis en la aranon?"
"Li estis la amanto de Marta, kaj i rakontis al li. Li vivas tiamaniere, ke li dare bezonas multe da
mono. Li organizis la aferon. Estas li kaj kolego Fergus, kiuj forportis Gerdan, post kiam ili batis
Bob senkonscia. La oficejo de Fergus estas tute proksima. Tien ili portis in, kaj tie ili atendis, is
la vojo estis libera kaj ili povis veturigi in al la forlasita domo."
Gerda parolis:
"La frato de Marta plurfoje vizitis min, anta kelkaj monatoj. Li provis igi min traduki por li la
26 el 27
dokumenton. Sed kiam mi demandis, de kie li ricevis in, li hezitis, iom paliis, ne respondis tuj,
kaj mi komprenis, ke li ne agis honeste. Mi memoris la vortojn de Prof. Kosadi, kaj malakceptis
kunlabori. Sed li revenis unufoje, dufoje, trifoje. Mi iufoje rifuzis. Kiam mi poste ricevis inviton
instrui pri malnovaj sekretaj lingvoj en la kadro de kurso de Prof. Ronga, mi tute ne imagis, ke
estas rilato inter Ronga kaj la junulo, kiu tiel ofte venis al mia hejmo insisti, por ke mi traduku la
paperon pri l' trezoro."
"Jes," diris Tom. "Pro via plurfoja rifuzo ili elpensis tiun planon. Kapti vin kaj perforte devigi vin
traduki la tekston."
"Tiom da riskoj kaj zorgoj por nenio!" komentis Gerda. "Kia malsaeco! Kia stulteco!"
"Jes. Amatoroj," diris la policano malestime. "Ili agis amatore ekde la komenco. Pro tio ni tiel
facile ilin kaptis. Sed pri tiu amatoreco vi danku Dion, Gerda. Pro tiu amatoreco ni povis liberigi
vin, kaj vi plu vivas. Neamatoroj en simila situacio ne hezitus: vin uzinte, ili vin mortigus."
"u vere?"
"Jes. Vi sciis tro multe. Estus tro danere lasi vin vivi. Sincere, vi povas danki Dion, ke nur
amatoroj planis kaj realigis tiun aferon."
Gerda silentis, pensema.
"Terure!" i fine diris. "iaokaze, mi plej sincere dankas vin, iun el vi. Vi agis mirinde. Vi savis
min kaj mian filinon. Sed, Bob, kion vi opinias pri la tuta afero? Vi ankora diris nenion."
Bob rigardis in, kun iom stranga esprimo.
"Mi plezure trinkus glason da brando," li diris. Kaj li restis malojeta, dum iuj aliaj ekridis.
NOVA MISTERO!
KARA KAJ ESTIMATA LEGINTO,
Vi legis i tiun aventuron is la fino. Sendube vi estas kontenta, ke io finiis bone. Sed u vi
rimarkis, ke en la rakonto grava kontradiro trovias? Alivorte, en unu loko la atoro diras ion,
kaj en alia li diras la kontraon. Vi ne rimarkis, u vere? Bedarinde! Nun vi devos relegi la tutan
tekston por trovi, pri kio temas. Legu atente, kaj se post unu legado vi ne trovis, relegu duan
fojon, trian fojon, ktp. Certe vi fine trovos. Kaj se ne, nu, la vortoj kaj esprimmanieroj de
Esperanto pli bone metios en vian kapeton...
DEAR READER,
You've reached the end of the adventure. Aren't you glad that everything ended well? But did
you notice there's a major contradiction in the story? The author says one thing in one place and
then the opposite somewhere else. You didn't notice? Too bad! Now you'll have to reread the
entire text to find what we're talking about. Read carefully, and if you don't get it after a second
reading, try a third! You'll find it eventually. And if not, well, by then the words and expressions
of Esperanto will be stuck in your head.
27 el 27
Chapter 14
Gerda Malaperis! - Word List
Parto 1 (Unu)........................................................................................................................................................................ 2
Parto 2 (Du).......................................................................................................................................................................... 4
Parto 3 (Tri)........................................................................................................................................................................... 6
Parto 4 (Kvar).......................................................................................................................................................................7
Parto 5 (Kvin)....................................................................................................................................................................... 8
Parto 6 (Ses)........................................................................................................................................................................10
Parto 7 (Sep).......................................................................................................................................................................10
Parto 8................................................................................................................................................................................. 12
Parto 9 (Na)...................................................................................................................................................................... 13
Parto 10 (Dek)..................................................................................................................................................................... 15
Parto 11 (Dek unu).............................................................................................................................................................15
Parto 12 (Dek du)...............................................................................................................................................................16
Parto 14 (Dek kvar)............................................................................................................................................................18
Parto 15 (Dek kvin)............................................................................................................................................................ 19
Parto 16 (Dek ses).............................................................................................................................................................. 20
Parto 17 (Dek sep).............................................................................................................................................................. 22
Parto 18 (Dek ok)...............................................................................................................................................................23
Parto 19 (Dek na)............................................................................................................................................................. 24
Parto 20 (Dudek)................................................................................................................................................................ 24
Parto 21 (Dudek unu)........................................................................................................................................................25
Parto 22 (Dudek du).......................................................................................................................................................... 25
Parto 23 (Dudek tri)........................................................................................................................................................... 26
Parto 24 (Dudek kvar)....................................................................................................................................................... 26
Parto 25 (Dudek kvin)....................................................................................................................................................... 27
Libera Esperanto-Libro / Chapter 14 / Gerda Malaperis Word List
Parto 1 (Unu)
al - to; towards
mondo - world
alta - high; tall
multaj - many
angulo - corner, angle
multe - much
bela - beautiful; handsome
ne - no, not
blonda - fair, blond(e)
nenio - nothing
demandas - ask(s)
nova - new
demando - question
nu - well (as in: well, as far as I'm concerned...)
diras - say(s), tell(s)
nun - now
ebla - possible
nur - only
eble - maybe, perhaps, possibly
okazas - happens
en - in
plej - most
estas - am, is, are
restoracio - restaurant
fakte - as a matter of fact
rigardas - look(s) (at)
fakto - fact
saluton - hello!, hi!
granda - big, large, great
sed - but
ho - oh!
serioza - serious, earnest
iras - go, goes
scias - know(s)
jen - here is, here are, behold
sidas - sit(s)
jes - yes
sincera - sincere
juna - young
sola - alone; (the) only (...)
kaj - and
speciala - special
kara - dear
spegulo - mirror
kio - what
studento - student
kiu - who
tiu - that one, that
knabino - girl
tro - too, too much, too many
knabo - boy
tuta - whole, entire
kun - with
tute - quite
la - the
universitato - university
laboras - work(s)
venas - come(s)
li - he, him
vera - true, real
mi - I, me
vere - really
2 of 30
verajna - probable, likely
virino - woman
verajne - probably
viro - man, male
vi - you
-o - noun
vera, "true" > la vero, "the truth"
ebla, "possible" > eblo, "possibility"
li demandas, "he asks" > demando, "a question"
mi scias, "I know" > scio, "knowledge"
-a - adjective
viro, "man" > vira "masculine"
angulo, "angle" > angula, "angular"
-e - adverb
bela, "beautiful" > bele, "beautifully"
knabina, "girlish" > knabine, "in a girlish way", "girlishly"
vi demandas, "you ask" > demande, "questioningly"
-as - verb, present tense
serioza, "serious" > mi seriozas, "I'm being serious", "I'm speaking seriously"
kunsido (kun + sido), "a session", literally: "a sitting-with", "a sitting together" > vi
kunsidas, "you hold a session", "you have a meeting"
-u - verb, imperative
iru!, "go!"
venu!, "come!"
vi sidas, "you're sitting" > sidu! "be seated"
mal- - opposite
alta, "high" > malalta, "low"
vero, "truth" > malvero, "falsehood"
-in - female
knabo, "boy" > knabino, "girl"
Kiu estas Gerda?, "Who is Gerda?"
Kiu scias?, "Who knows?"
3 of 30
Kiu knabo laboras?, "Which boy is working?"

Al kiu knabino li iras?, "Which girl does he go to?"
En kiu universitato i laboras?, "In which university does she work?"
la viro, kiu rigardas, "the man who is looking"
la universitato, en kiu mi laboras, "the univerity in which I work"
la knabo, al kiu vi rigardas, "the boy (which) you are looking at"
Parto 2 (Du)
agas - act(s)
ke - that (as in: I know that..., he says that...)
alia - other, another
kvaza - as though, as if
bona - good
lia - his
bone - well
mano - hand
certa - certain
mistera - mysterious
certe - certainly
mistere - mysteriously
u - interrogative particle
mistero - mystery
diable! - gosh!
montras - show(s)
diablo - devil
natura - natural
direkto - direction
nature - naturally
diskreta - discreet
naturo - nature
dum - during; while
ne plu - not any more, no more
ej! - hey! oh!
ni - we
forta - strong
pala - pale
haltas - stop(s)
parolas - speak(s), talk(s)
ias - become(s)
petas - ask(s) for
ili - they
plu - further, more
inter - between, among
pordo - door
io - something
post - after
iom - a bit, somewhat, rather
prava - right (in opinion, conduct, etc.)
iom post iom - little by little
prave - right (adverb)
iomete - a little
pravas - am, is or are right

4 of 30
proksima - near
ia - her, hers
rapida - quick
taso - cup
revenas - come(s) back
tre - very
se - if
turnas - turns
staras - stand(s)
ulo - fellow, guy, individual
stranga - strange
vidas - see(s)
strange - strangely
volas - want(s)
i - she
u:
li venas, "he 's coming" > u li venas?, "is he coming?
vi scias, "you know" > u vi scias?, "do you know?"
-i- - become(s)..., get(s)...
proksima, "near" > ili proksimias, "they're drawing nearer
stara, "standing" > li starias, "he stands up"
viro, "man", "male" > la knabo virias. "the boy is becoming a man"
rapida, "quick" > rapidio, "acceleration"
re- - repetition, return
i vidas, "she sees" > i revidas, "she sees again"
ni venas, "we're coming" > ni revenas, "we're coming back"
li fortias, "he becomes strong" > li refortias, "he recovers his strength"
bela, "beautiful" > i rebelias, "she's becoming beautiful again", "she's recovering her
beauty" > rebelio, "the fact of recovering one's beauty"
-ulo - a person
juna, "young" > junulo, "a youth"
forta, "strong" > fortulo, "a hefty guy"
-n - direct object of a verb
li vidas vin, li vin vidas, vin li vidas, vidas li vin, vidas vin li, "he sees you"
vi vidas lin, vi lin vidas, lin vi vidas, vidas vi lin, vidas lin vi, "you see him"
Mi ne povas vidi, u estas io inter mi kaj vi. "I can't see whetherthere is something
between you and me."
Mi ne povas vidi, se estas io inter mi kaj vi. "If there is something between me and you,
5 of 30
then I can't see."
Parto 3 (Tri)
ami - to love
kompreni - to understand
amo - love (noun)
ne gravas - it doesn't matter, never mind
anka - also
pardoni - to forgive
aspekti - to look like
permesi - to allow
aspekto - look, appearance; aspect
pli - more
bonan tagon - good afternoon, good morning,

good day
povas - can, may

povi - to be able
e - at, by, next to
preferi - to prefer
de - of, from
pri - about, concerning
deklari - to state
saluti - to greet
deklaro - statement, declaration
simpla - simple
esprimi - to express
spiono - spy
esprimo - expression
sur - on
grava - important
tablo - table
gravi - to matter
tago - day
i - it
tamen - however, all the same, nevertheless
jam - already
tio - that
kiel - as, like; how
tuj - immediately
kompreneble - of course (lit. understandably)
vizao - face
tio ne gravas - that doesn't matter

ne tio gravas - that is not the thing that matters
li aspektas kiel studento - he looks like a student
i aspektas june (also in use, although purists disapprove: i aspektas juna) - she looks young
-j - plural
viro, "man" > viroj, "men
virino, "woman" > virinoj, "women"
6 of 30
juna viro, "young man" > junaj viroj, "young men"

bela tago "beautiful day" > belaj tagoj, "beautiful days"
-i - infinitive
kompreni estas pardoni, "to understand is to forgive"
mi salutas lin, "I greet him";
mi volas saluti lin, "I want to greet him"
li komprenas, "he understands";
li povas kompreni, "he can understand";
la povo kompreni, "the ability to understand"
-is - verb, past tense
mi estis, "I was"
li venis, "he came"
i amis vin, "she loved you", "she used to love you"
-ebl- - possibility
kompreni, "to understand" > komprenebla, "understandable"
vidi, "to see" > videbla "visible" > nevidebla "invisible"
ami, "to love" > amebla "who can be loved", "lovable"
mal- - used to form opposites
ami, "to love", ne ami, "to be unloving", malami, "to hate"
forta, "strong", ne forta OR neforta, "not strong", malforta, "weak"
amdeklaro = deklaro de amo = deklaro pri amo
Parto 4 (Kvar)
afero - thing, matter; business
ekzisti - to exist
ao - thing, object (synonymous with "afero", but fako - specialization, branch, department;
rather more concrete)
pigeon-hole, compartment
anta - in front of; before (prep.)
ideo - idea
antae - before, beforehand (adv.)
instrui - to teach
arto - art
kiam - when
deziri - to wish
komuniki - to communicate
do - so, then, thus
koni - to be acquainted with, to know

7 of 30
konsideri - to consider
por - for; in order to
konsenti - to agree
profesoro - professor
kripta - cryptic
respondi - to answer
kriptografio - cryptography
rilati - to relate
lerni - to learn
rilato - relationship
lingvo - language
scienco - science
lingvistiko - linguistics
sekreta - secret (adj.)
malpli - less
sekreto - (a) secret
mesao - message
temas pri - it's about... (such or such a topic)
neniam - never
temo - subject, topic
nomo - name
voli diri - to mean
oni - one, people, they, we, you

ne tute - not quite
tute ne - not at all
-ao - concrete manifestation, external manifestation, something having the quality of...,
something that...
nova, "new" > novao, "news", "novelty"
okazi, "to happen" > okazao, "event"
arto, "art" > artao, "objet d'art"
kriptao = kripta afero, io kripta
kriptaoscienco = scienco pri kriptaoj
Parto 5 (Kvin)
absurda - absurd
i tio - this (thing)
ankora - still
i tiu - this; this one
ankora ne - not yet
da - of (after expression of quantity)
atenti - pay attention
dramo - drama
atento - attention
drogo - drug
cetere - besides
evidenta - obvious
i - (denotes nearness)
eta - small
i tie - here
for - away
8 of 30
havi - to have
pulvoro - powder
imagi - to imagine
sekundo - second (of time)
imago - imagination
subita - sudden
iu - some; somebody
subite - suddenly
kae - stealthily
substanco - substance
kai - to hide, to conceal
sukcesi - to succeed
normala - normal
sukero - sugar
ofta - frequent
super - over; above
ofte - often
ajni - to seem
paro - couple, pair
tiam - then
peco - piece, bit
tie - there
plena - full
tie i - here
plene - fully, completely
tiel - so, that way, thus
poo - pocket
tio i - this
promeni - to go for a walk
tiu i - this (before a noun)
tio i = i tio
tiu i = i tiu
tie i = i tie
tiu i viro estas juna, "this man is young"
tio i estas nekomprenebla, "this is incomprehensible"
-us - verb, conditional
se mi konus lin, mi irus, "if I knew him, I'd go"
mi dezirus demandi vin, "I'd like to ask you"
-n - direct object of a verb
mi konas tiun junan viron, "I know that young man"
tiun junan viron mi konas, "I know that young man"
tiun junan viron konas mi, "I know that young man"
tiu juna viro konas min, "that young man knows me"
tiu juna viro min konas, "that young man knows me"
min konas tiu juna viro, "that young man knows me"
kiu vidis lin?, "who saw him?"
9 of 30
kiun vidis li?, "whom did he see?"

la viro, kiun rigardis la knabino, "the man the girl was looking at"
la viro, kiu rigardis la knabinon, "the man who was looking at the girl"
ek- - commencement, suddenness
iri, "to go" > ekiri, "to set off"
sidi, "to sit" > eksidi, "to sit down"
-et - diminutive
virino, "woman" > virineto, "little woman"
bela, "beautiful" > beleta, "pretty"
mi komprenas, "I understand" > mi komprenetas, "I understand more or less", "I think I
understand"
for- - away
iri, "to go" > foriri, "to go away"
esti, "to be" > foresti, "to be absent" > foresto, "absence"
-ujo - container
sukero, "sugar" > sukerujo, "sugar basin"
Parto 6 (Ses)
amba - both
kafo - coffee
adi - to hear
koridoro - hallway, hall, corridor
bruo - noise
meti - to put
decidi - to decide
observi - to observe
decido - decision
pensi - to think
devas - must
perdi - to lose
devi - to have to, to be obliged to
resti - to stay, to remain
devo - duty
riski - to risk
diskuti - to discuss
sama - same
diskuto - discussion
tempo - time
fali - to fall
timi - to fear, to be afraid
falo - (the, a) fall (not season)
trankvila - calm, tranquil
10 of 30
u li iras?, "is he going?"

u li iru?, "should he go?"
u li irus?, "would he go?"
kion mi diras?, "what am I saying?"
kion mi diru?, "what should I say?"
la taso falis sur la tablo, "the cup, which was already on the table, fell (staying on the table)"
la taso falis sur la tablon, "the cup fell onto the table"
li promenis en la ardeno, "he was walking in the garden"
li promenis en la ardenon, "he walked into the garden"
Parto 7 (Sep)
almena - at least
konscio - consciousness
apena - hardly, scarcely
koro - heart
atoritato - authority
kuraci - to attend (a patient)
bati - to beat
kuracisto - physician
doktoro - doctor
kui - to lie, to recline
dormi - to sleep
memori - to remember
fari - to do, to make
ol - than
flegi - to nurse (in sickness)
opinii - to think, to opine
flegisto - male nurse
opinio - opinion
flegistino - nurse
piedo - foot
is - till, until
pozicio - position
usta - correct, right, exact
semajno - week
informi - to inform
sendi - to send
informo - information
unu - one
kapo - head
unua - first
komforta - comfortable
unue - at first, to begin with
konscia - conscious
vivi - to live
konscii - to be conscious, to be aware
voki - to call
-os - verb, future tense

11 of 30
mi estos, "I'll be"

u vi venos? "will you come?"
ili komprenos, "they'll understand"
-isto - habitual occupation, profession
instrui, "to teach" > instruisto, "teacher"
labori, "to work" > laboristo, "worker"
Note: In the plural, the n form is added to the j:
mi konas belajn knabinojn, "I know beautiful girls"
grandajn manojn li havas, "he has big hands"
la viroj, kiujn i amas, "the men she loves"
la viroj, kiuj in amas, "the men who love her".
The n form is used not only to show the direct object of a verb or the direction of a movement,
but also in expressions of time, duration, measure and value, when there is no preposition:
mi restis la tutan semajnon, "I stayed the whole week" (in such cases, the n form replaces a
preposition which is understood; thus, if you use the preposition, you should not use the n
form; you can express the same idea saying: mi restis dum la tuta semajno, "I stayed
during the whole week".)
li venis la postan tagon, "he came the following day"
i estas unu metron alta, "it is one meter high"
Parto 8 (Ok)
atendi - to wait
ekster - outside (preposition)
a - or
ekstere - outside (adverb, situation)
ato - car
eksteren - outside (adverb, direction)
atomato - automaton
el - out of, from
balda - soon
helpi - to help
buso - bus
korpo - body
ambro - room
kruro - leg
ar - because
longa - long
iaokaze - in any case
mem - self
destino - destiny
memserva restoracio - cafeteria
e - even
nokto - night
12 of 30
pai - to step, to walk
si - himself, herself, oneself, themselves
pao - step
suspekti - to suspect
per - by means of, with
tien - there, to(wards) that place
rua - red
tomato - tomato
sekvi - to follow
tra - through
senti - to feel
urbo - town, city
servi - to serve
vespero - evening
-ejo - place (often collective)

dormi, "to sleep" > dormejo, "dormitory" ("bedroom" is dormoambro)
lerni, "to learn" > lernejo, "school"
li atas en la urbo, "he drives in town"
li atas en la urbon, "he drives into the town"
li atas tie, "he drives there, in there"
li atas tien, "he drives there, thither"
i mem diris in, "she said it herself"
i diris in al si, "she said it to herself"
ili komprenos tion mem, "they'll understand that by themselves"
ili komprenos sin, "they'll understand themselves"
ili komprenos unu la alian, "they'll understand one another"
ili komprenos ilin, "they'll understand them"
li amis in, "he loved her"
li amis lin, "he loved him"
li amis sin, "he loved himself"
li amis ian flegistinon, "he loved her nurse"
li amis lian flegistinon, "he loved his (i.e. his friend's) nurse"
li amis sian flegistinon, "he loved his (own) nurse"
"I'll go there by car":
mi tien iros ate (I'll go there 'car-wise')
mi tien iros per ato (I'll go there by means of a car)
mi tien iros en ato (I'll go there in a car)
mi tien atos (I'll 'car' there)
13 of 30
Parto 9 (Na)
administra - administrative
meze de - in the middle of
administri - to administer
mezo - middle
ajn - ...-ever, no matter wh...
minuto - minute (time)
iu ajn - anybody; any
muro - wall
io ajn - anything
neniu - nobody; no ..., not any
amiko - friend
ofico - function, post
bani - to bathe (somebody)
oficejo - office
bani sin - to have a bath, to bathe
okulo - eye
blua - blue
okupi - to occupy
dika - thick
epoko - epoch, age
okupii pri - to attend to something, to busy

oneself with
generacio - generation
okupi sin pri = okupii pri
grasa - fat
provi - to try
haro - hair
ronda - round
homo - human being
rondo - round, ring, circle
kelkaj - some, a few
sana - healthy
kial - why
sen - without
kie - where
sveni - to faint
kie ajn - wherever
tradicio - tradition
kiu ajn - whoever
trovi - to find
kiun ajn - whomsoever
tui - to touch
klaso - class
ura - urgent
kompati - to pity
vorto - word
kompatinda - poor, to be pitied
vortaro - dictionary
kredi - to believe
zorgi - to care for, to be concerned over, to be

anxious about
lasi - to leave, to let

loko - place
zorgo - worry; care
kien ajn vi iros, mi sekvos vin, "wherever you go, I'll follow you"
14 of 30
mi faros kion ajn vi diros, "I'll do whatever you say"

li diras ion ajn, "he says anything"
iru ien ajn, "go anywhere", "go wherever you please"
-ita - past passive participle
fari, "to do", "to make" > farita, "done", "made"
vidi, "to see" > vidita, "seen"
perdita peco, "a lost piece"
ni estas informitaj, "we are informed"
-ad- - action, particularly prolonged or repeated
paroli, "to speak" > paroladi, "to make a speech", "to speak at length"
la penso, "the thought" > la pensado, "(the process of) thinking"
memoro, "memory" > memorado "the fact of remembering"
la respondo estis longa, "the answer was long"
la respondado estis longa, "the answering was long", "it took a long time for all the
answers to be expressed"
li rigardis, "he looked", li ekrigardis, "he glanced", li rigardadis, "he looked at length", "he
looked on and on"
-ar- - collective, group
vorto, "word" > vortaro, "dictionary", "vocabulary"
homo, "human being" > homaro, "mankind"
la studentaro, "the student body (of a university)"
la kuracistaro, "the medical profession", "all the doctors (in the area)"
-inda worthiness
ami, "to love" > aminda, "loveable"
vidi, "to see" > vidinda, "worth seeing"
havi, "to have" > havinda, "worth having"
inda / ebla:
havinda, "worth having", havebla, "available"
aminda, "who deserves to be loved"
amebla, "who can be loved"
sen - without
senkora, "heartless"; senforta, "strengthless"; senhelpa, "helpless"; senkompate,
15 of 30
"mercilessly"
Parto 10 (Dek)
aventuro - adventure
fui - to botch, to mess up, to bungle
danero - danger
reciproke - mutually
danki - to thank
silenti - to be silent
ege - extremely
silento - silence
ema - inclined
sinjoro - mister
emi - to be inclined to
ati - to like
facila - easy
unua - first
fidi - to trust, to rely on

-eg- - augmentative
bona, "good" > bonega, "excellent"
bela, "beautiful" > belega, "splendid"
urbo, "town" > urbego, "a large city"
labori, "to work" > laboregi, "to work hard", "to exert oneself"
-em- - tendency
paroli, "to speak" > parolema, "talkative"
agi, "to act" > agema, "active", "enterprising"
timi, "to be afraid" > timema, "fearful", "timid"
mis- - wrongly
kompreni, "to understand" > miskompreni, "to misunderstand"
pao, "a step" > mispao, "a blunder"
Parto 11 (Dek unu)

afabla - kind, affable
banala - trite, commonplace
akcepti - to accept
bonvoli - to be so good as
aldoni - to add
iam - always
arani - to arrange
dankon - thank you

16 of 30
ne dankinde - you're welcome
miri - to be amazed
entute - at all
motoro - motor
fermi - to close, to shut
objekto - object, thing
fini - to finish
oportunavconvenient, handy
funkcii - to function, to work
ordo - order
eni - to inconvenience, to hamper
paneivto break down, to stop functioning
igi - to render, to cause (somebody to do

something, something to develop in a certain
way), to make (such and such)
paneo - mechanical failure

ripari - to repair, to mend
ripeti - to repeat
kontenta - glad, satisfied
saa - wise
kiel eble plej - as... as possible
seka - dry
konsentite - OK, all right, agreed
tia - such
malfermi - to open
trovii - to be found, to be (at ...)
maniero - manner
manki - to be lacking
turni sin al - to address, to speak to, to apply, to

ask, to contact
mekaniko - mechanics
veturi - to go (by some sort of vehicle)
miksi - to mix
-ante - present active participle, adverbial form

laborante, li silentis, "when working, he kept silent"
ni diskutis promenante, "we talked while taking a walk"
vi lernos la lingvon parolante in, "you'll learn the language by speaking it"
-ig- - causative
granda, "big" > grandigi, "to enlarge"
(pli) forta, "strong(er)" > (pli)fortigi, "to strengthen"
facila, "easy" > faciligi, "to facilitate"
scii, "to know" > sciigi, "to inform" or "to make known"
stari, "to stand" > starigi, "to set up"
kontenta, "glad" > kontentiga, "satisfactory"
maltrankvila, "troubled", "restless", "anxious" > maltrankviliga, "disquieting"
-ilo - implement
labori, "to work" > laborilo, "tool"
17 of 30
dormi, "to sleep" > dormigi, "to make somebody sleep" > dormigilo, "sleeping pill"
veturi, "to go (not on foot)", "to travel" > veturilo, "vehicle"
Parto 12 (Dek du)

aeti - to buy
klara - clear, plain
akvo - water
kvankam - although
apud - beside, near
lara - broad
brando - brandy
la - according to; along
io - everything
morti - to die
denove - again
plezuro - pleasure
doloro - pain
polico - police
doni - to give
porti - to carry
duone - half
pripensi - to reflect, to ponder, to think over
eksplodi - to explode
ricevi - to receive
fralino - Miss
seo - chair
glaso - glass
soifi - to be thirsty
emi - to groan, to moan
soifo - thirst
heziti - to hesitate
sufia - sufficient
ja - indeed; sure enough
tiom - so much, so many
kiom - how much, how many
trinki - to drink
al- - approach, drawing near, bringing closer

veni, "to come" > alveni, "to arrive"
iri, "to go", > aliri, "to approach"
porti, "to carry" > alporti, "to bring"
paroli, "to speak" > alparoli, "to address"
kapjesi = kap + jes + i = "to nod" ("head" + "yes" + verb. ending)
scivola = sci + vol + a = "curious" ("know" + "want" + adj. ending = "who wants to know")
klarigi = klar + ig + i = "to explain" ("clear" + "render" + verb. ending = "to make clear")
survizae = sur + viza + e = "on (his, her) face" ( "on" + "face" + adv. ending = sur (la, lia, ia)
vizao)
18 of 30
a > e:
facila laboro, "an easy job", facile labori, "to work easily"
la laboro estas facila, "the work is easy"
labori estas facile, "working is easy"
estas facile labori, "it is easy to work"
estas bone lerni la lingvon, "it is good to learn the language"
ripari la aton estas dezirinde, "it is desirable to mend the car"; riparado de la ato estas
dezirinda, "repairing of the car is desirable"
tiu demando estas nediskreta, "that question is indiscreet";
tion demandi estas nediskrete, "it is indiscreet to inquire on that point"
estis klare, ke la laboron faros li, "it was clear that he was the one who would do the job";
estis klara decido, ke la laboron faros li, "it was a clear decision that he would do the job"
estus bone, se vi povus veni, "it would be good if you could come";
estus bona afero, se vi povus veni, "it would be a good thing if you could come"
"ja" often refers to the cause of the thing dealt with in the preceding statement, but it is also used
simply to emphasize a point:
mi ne povas in porti, i ja estas tro granda, "I cannot carry it, it is too heavy"
li certe venos, li ja tre deziras vidi vin, "he will certainly come, for he wants badly to see
you"
vi ja scias ..., "you sure know ...", "no doubt, you know ..."
u li ne venos? - jes ja!, "won't he come?" - "oh yes, he will, definitely"
Parto 13 (Dek tri)

absorbi - to engross
entila - polite, courteous
bedari - to regret
oja - glad, merry, cheerful
centro - centre
ojo - joy
dari - to last
hotelo - hotel
darigi - to continue (something)
ie - some place, somewhere
ekzemplo - example
interesa - interesting
felia - happy
interesi - to interest
felie - fortunately; happily
internacia - international
forgesi - to forget
komenci - to begin
19 of 30
konato - acquaintance
proponi - to suggest, to propose; to offer
koncerni - to concern
rajti - to be entitled to
koncerne ...n - concerning
rajto - (the) right (to do something)
krome - moreover
rakonti - to tell (a story), to narrate
kutimi - to be accustomed to
ridi - to laugh
kutimo - habit, custom
rideti - to smile
momento - moment
rimarki - to notice
nacia - national
simila - similar
nacio - nation
stulta - stupid, silly, dull
nekonato - an unknown person
ofori - to drive
perfekta - perfect
oforo - driver, chauffeur
persono - person
teatro - theatre
peza - heavy
vojo - way, road
preciza - precise
koncerne vian proponon, "concerning your suggestion"
kiom koncernas min, "as far as I am concerned"
Parto 14 (Dek kvar)

aero - air
infano - child
brako - arm
kampo - field
domo - house
kanti - to sing
du - two
kovri - to cover
esperi - to hope
krii - to shout, to call out
fantomo - ghost
kuri - to run
fenestro - window
kuraa - brave
fenestrokovrilo - shutter
kurao - courage
horo - hour
laca - tired
humuro - humour
lata - loud
iam - sometime, once
libera - free
20 of 30
lito - bed
plori - to weep
ludi - to play
pura - clean; pure
lumo - (the, a) light
roko - rock
malanta - behind
sinsekve - consecutively
mari - to march; to walk
monto - mountain
soni - to sound
movi - to move (something)
suno - sun
muskolo - muscle
losi - to lock
nek... nek... - neither... nor...
losilo - key
nenie - nowhere
tono - stone
patro - father
varma - warm
patrino - mother
veki - to wake (somebody) up
plendi - to complain
voo - voice
-ata - present passive participle

konata, "(who is) known"
rigardata, "that is being looked at"
-inta - past active participle
aminta, "having loved"
laborinta, "having worked"
-eco - abstract name of quality
libera, "free" > libereco, "freedom"
viro, "man (male)" > vireco, "virility"
unu, "one" > unueco, "unity"
mi vekas lin, "I wake him up", li vekias, "he wakes up";
mi movas in, "I move it", i movias, "it moves";
li komencas la rakonton, "he begins the story", la rakonto komencias, "the story begins"
ata > ita (compare as > is)
farata laboro, "a job which is (in the process of) being done";
farita laboro, "a job which has been done, which is finished"
[comp.: mi faras la laboron, "I'm doing the job", mi faris la laboron, "I've done the job".]
vekata amiko, "a friend I am trying to wake up", "a friend who is being waked up";
21 of 30
vekita amiko, "a friend who has been woken up, who is awake"
ellitii = ii el lito = to get up (litt. to get out of bed)
fenestrokovrilo, "shutter" < "a device", "a thing" (ilo) "that covers" (kovr-) "a window" (fenestro)
-ega (augmentative), -iga (causative):
lacega, "exhausted", "awfully tired"
laciga, "tiring" ("causing to be tired")
kuraega, "extremely brave", "bold", "intrepid"
kuraiga, "encouraging"
Parto 15 (Dek kvin)

cent - hundred
nazo - nose
efa - principal, chief
pano - bread
okolado - chocolate
papero - paper
dek - ten
plani - to plan
dek kvar - fourteen
plano - plan
dekstra - right (hand)
plenplena - completely full
maldekstra - left (hand)
poto - post, mail
dola - sweet
raporti - to report
flanko - side
sako - bag
frue - early
speco - kind, sort
hiera - yesterday
sporto - sport
kvar - four
strato - street
kvardek - forty
anco - chance
kvardek kvar - 44
tasko - task
magazeno - store, shop
teo - tea
mateno - morning
vendi - to sell
meblo - piece of furniture

bonanca - lucky, fortunate
devojii (< de + voj + ii), "to stray from", "to deviate"
22 of 30
Parto 16 (Dek ses)

aa - wretched, no good, loathsome
mani - to eat
atmosfero - atmosphere
menuo - menu
bonkora - good-hearted
mil - thousand
bruna - brown
milito - war
biero - beer
militservo - military service
finfine - eventually (litt. at the end of the end)
muziko - music
flugi - to fly
na - nine
fojo - time, occasion (tri fojojn, three times;

unufoje, once)
noti - to note
furioza - furious
numero - number (of house, of ticket, in a series,

etc.)
gratuli - to congratulate
ok - eight
grupo - group
plafono - ceiling
hundo - dog
plato - slab, plate
je - indefinite preposition
psedo- - pseudo-
us - just, a moment ago
reala - real, actual
kato - cat
rompi - to break
kelnero - waiter
salato - salad
kia - what a ...; what kind of
soldato - soldier
koko - rooster
supo - soup
koloro - color
telero - plate
krom - apart from; except for
tri - three
kuko - cake
turka - Turkish
kune - together
vesti - to dress, to clothe
kvin - five
-a- - disparagement
domo, "house" > domao, "hovel"
hundo, "dog" > hundao, "cur"
ridi, "to laugh" > ridai, "to sneer"
-ido - young of animal
koko, "rooster" > kokido, "chicken" > kokidao, "chicken meat" (kokino, "hen")
23 of 30
porko, "pig" > porkido, "piglet" > porkao, "pork" (porkino, "sow", virporko, "boar")
bovo, "ox" > bovido, "calf" > bovidao, "veal" (bovao, "beef"; bovino, "cow"; virbovo,
"bull")
evalo, "horse" > evalido, "colt" (evalino, "mare"; virevalo, "stallion")
mil nacent nadek du, "1992"
dek du mil, "12,000"
kvincent kvindek kvin, "555"
kiu (identity) / kia (quality):
Kiu li estas? - Jozefo. "Who is he?" - "Joseph."
Kia li estas? - Bonkora. "What kind of a man is he?" - "Kind"
Kio li estas? - Raportisto. "What is he?" - "A reporter."
Kiun libron vi legas? - Gerda malaperis. "Which book are you reading?" - "Gerda
malaperis."
Kian libron vi legas? - Lernolibron.
"What kind of book are you reading?" - "A textbook."
Note that "okazo" has three meanings:
(1) event; (2) case; (3) opportunity
Parto 17 (Dek sep)

aperi - to appear
honesta - honest
deksepa - 17th
ia - some kind of
dua - second, 2d
jaro - year
edzo - husband
jarcento - century
edzino - wife
kapti - to catch
frato - brother
konduki - to lead
fratino - sister
kontroli - to check, to verify
gardi - to guard
krimo - crime
sin gardi - to take care, to look out for, to watch kvara - fourth
out, to mind, to be careful to avoid (some
lasta - last
danger or unpleasantness)
marko - mark; brand
singarda - careful
mono - money
historio - history
24 of 30
motivo - motive
seri - to look for
plai - to please, to be pleasing
solvi - to solve
preska - almost
suko - juice
pro - because of
tele - stealthily
problemo - problem
teli - to steal
ria - rich
tipo - type, model
rolo - role
tria - third
sep - seven
uzi - to use
-ano
member of a group; inhabitant

urbo, "town" > urbano, "townsman"
Novjorko, "New York" > novjorkano, "New Yorker"
polico, "police" > policano, "member of the police force" (policisto, "policeman")
lando, "country" > samlandano, "fellow-citizen" ("person from the same country")
ge-
both sexes together

frato, "brother" > gefratoj, "siblings", "brothers and sisters"
patro, "father" > gepatroj, "parents"
sinjoro X (Ikso), "Mr X" > gesinjoroj X, "Mr and Mrs X"
"To get married":

Jozefo edziis, "Joseph got married" (litt. "became husband")
Marta edziniis, "Martha got married" (litt. "became wife")
Jozefo kaj Marta geedziis, "Joseph and Martha got married" (litt. "became spouses")
Parto 18 (Dek ok)

anta longe - long ago
elporti - to bear, to endure
aparato - apparatus
filo - son
baki - to bake, to cook in an oven
filino - daughter
bezoni - to need
frukto - fruit
brakhorloo - (a) watch
hejmo - (the, a) home
dokumento - document
hejme - at home
25 of 30
hejmen - (I'm going) home
pomo - apple
horloo - clock
preni - to take
eti - to throw
principo - principle
kasedo - cassette
promesi - to promise
legi - to read
radio - radio
letero - letter
sata - satiated
malsata - hungry
serpento - snake
malsati - to be hungry
skribi - to write
obei - to obey
suferi - to suffer
obstina - stubborn
ani - to change (something)
orano - orange
anii - to change (to become different)
pasi - to pass
iri - to tear, to rip
pasigi - to spend (time)
terura - terrible, awful
plumo - pen; feather
tial - therefore
senigi iun je io, "to deprive somebody of something" (senigi = igi sen)
"ago" = anta :
li laboris i tie anta du jaroj, "he used to work here two years ago"
i alvenis anta unu horo, "she arrived an hour ago"
anta kelkaj minutoj, "a few minutes ago"
"in" refering to some point in the future = post :
li revenos post du tagoj, "he'll come back in two days' time"
mi estos kun vi post du minutoj, "I'll be with you in two minutes"
Parto 19 (Dek na)

All the words (or word roots) in chapter 19 have already be seen. You should be able to
understand it without much effort.
Parto 20 (Dudek)
amatoro - amateur
askulti - to listen
26 of 30
bonvena - welcome
onklino - aunt
celo - goal, purpose, aim
prezenti - to introduce; to present
iu - every, each; everybody
salti - to jump
digna - dignified; deserving
savi - to save
diversa - varied
seruro - (a) lock
dubi - to doubt
ses - six
emo - inclination
strei - to stretch
esplori - to investigate
sub - under
esploro - research
teni - to hold
kisi - to kiss
kondio - condition
sin teni - to have a ... attitude, to behave (in such

and such a way)
malkovri - to discover, to find out; to uncover
sinteno - attitude, behavior
necesa - necessary
traduki - to translate
nigra - black
trans - across, on or to the other side of
onklo - uncle
verda - green
viziti - to visit
-anto - person who ...s (present tense)

legi, "to read" > leganto, "reader"
askulti, "to listen" > askultanto, "listener"
-into - person who ...d, who has .... (past tense)
kapti, "to catch" > kaptinto, "kidnapper", "somebody who has made some one prisoner"
savi, "to save" > savinto, "saver", "rescuer" (after the saving operation)
Parto 21 (Dudek unu)

adia - farewell
botelo - bottle
alpreni - to take on
Budho - Buddha
aresti - to arrest
detalo - detail
aviadi - to fly (in a plane)
difini - to define, to determine
aviadilo - plane, aircraft
elito - elite
bando - gang
enamii - to fall in love (en + am + ii)
bileto - ticket
filozofio - philosophy
27 of 30
firma - firm, steady
membro - member
flughaveno - airport
morala - moral
foto - photograph
naski - to give birth to
harmonio - harmony
naskii - to be born
haveno - harbour
ortodoksa - orthodox (adj.)
indiki - to indicate
persekuti - to persecute
insulo - island
popolo - (a) people
islamo - Islam
protestanto - Protestant
jen... jen... - sometimes... sometimes...
regiono - region
judo - Jew
religio - religion
katoliko - Catholic
signalo - signal
kaverno - cave
sindonema - devoted (= ema doni sin)
kolbaso - sausage
societo - (a) society, association
konstante - continually
kopio - copy
tato - state (politically organized country or

people)
lakto - milk
tendo - tent
lando - country
trezoro - treasure
libro - (a) book
valori - to be worth
lui - to rent, to hire
valoro - value
Parto 22 (Dudek du)

danci - to dance
prepari - to prepare
familio - family
rimedo - means
gardostari - to stand guard
supre - upstairs, on top, above
hodia - today
supren - up, upwards
kosti - to cost
malsupre - down below, downstairs
maro - sea
malsupren - down
morga - tomorrow
ipo - ship
multekosta - expensive
temperaturo - temperature
pagi - to pay
tero - earth; ground
parto - part
vetero - weather
28 of 30
vojai - to travel
-eca
related to, similar to, having the characteristics of ...

infano, "child" > infaneca, "childish"
sola, "alone" > soleca, "lonely", "lonesome"
rua, "red" > rueca, "reddish"
Parto 23 (Dudek tri)

angla - English
kontra - against
desegni - to draw, to design
korko - cork
desegno - (a) drawing
literaturo - literature
ilo - tool, implement
protekti - to protect
kavo - cavity, hollow
signo - sign
kies - whose
telefono - telephone
kofro - trunk, coffer
tiri - to pull, to draw
Parto 24 (Dudek kvar)

apliki - to apply (something on or to something) justa - just, fair
biblioteko - library
kirurgio - surgery (science, practice)
esi - to cease, to quit
koncerna - concerned
defendi - to defend
konsisti - to consist
fundo - bottom
enerala - general
konstati - to realize; to note; to ascertain; to

observe (that...)
isfunde - thoroughly (litt.: up to the bottom)
materio - matter (material, substance)
hazarde - by chance
metodo - method
hazardo - chance
monato - month
hospitalo - hospital
muzeo - museum
influo - influence
narkoanalizo - narco-analysis
injekti - to inject
operacio - operation
institucio - institution
pao - page
29 of 30
praktiko - practice
sankta - holy
privata - private
solena - solemn
proksimume - approximately
spirito - spirit
renkonti - to meet (somebody)
studi - to study
renkontii - to meet, to get together
Vatikano - Vatican
respekti - to respect
Parto 25 (Dudek kvin)

Dio - God
kurso - course
estimi - to esteem
organizi - to organize
farti - to fare
paperujo - wallet, pocket-book
insisti - to insist
pluraj - several
inviti - to invite
rifuzi - to refuse
kadro - framework, frame
stato - state, condition, state of affairs
kolego - colleague
teksto - text
komenti - to comment
30 of 30
Chapter 2
An Introduction to the
Esperanto language
The alphabet ..........................................................................................................................2
First words (nouns and adjectives).....................................................................................3
First sentences (verbs) ..........................................................................................................4
Longer sentences (with adverbs) ........................................................................................5
Three more verb endings .....................................................................................................7
Summary of verb endings ...................................................................................................8
Objects and other sentence components ...........................................................................8
Common parts of speech in Esperanto .............................................................................9
Word-building .....................................................................................................................10
Morphemes building blocks ..........................................................................................13
Some advanced points .......................................................................................................13
Useful phrases .....................................................................................................................14
Libera Esperanto-Libro / Chapter 2 / An Introduction to the Esperanto language
The following pages give an overview of grammar and word-building in Esperanto. Youll find a
number of grammatical words and concepts underlined. These terms arent necessary for
learning Esperanto or other languages, but you may find them helpful.
NB: This chapter covers a lot of new material very quickly. Dont worry if you dont understand
everything at first glance! If you dont like this chapter, go on to the next. In the section Basic
Courses youll have a chance to get to know the language in a more hands-on, methodical way.
But if you do read through this guide, youll get a good introduction to the language and see
which parts of Esperanto may be a little more difficult to learn at first. This guide will also serve
as a reference that you can use in your later study of Esperanto if youre not sure about a
particular point or rule.
The alphabet
The Esperanto alphabet has 28 letters: five vowels (in bold) and 23 consonants:
abc defg
hi jkl mnop rst uvz
Vowels (aeiou) are speech sounds that you produce by letting a stream of air flow through your
mouth without any kind of blockage. The other sounds are called consonants and you form them
by blocking the airflow in one way or another. For example, if you say the word at slowly, you
can feel your tongue making a brief blockage against your teeth during the t. A vowel can be
stressed to give emphasis to the syllable that contains it (see the next section).
Pronunciation guide:
a
e
i
o
u
as in father
as in let
as in machine
as in note
as in rude
like ts in sits
like ch in church
hard, as in get
soft, as in gem
like ch in Bach or loch
like y in yes (kaj rhymes with sky; -oj rhymes with toy)
like s in measure
rolled (trilled or flapped, as in Spanish or Italian)
like sh in she
like w in now (na sounds like now)
The other consonants are pronounced as in English.

2 of 15
Listen to the alphabet and other examples of Esperanto pronunciation at www.lernu.net/alfabeto.

In Esperanto, every letter always has the same sound, no matter where in a word it appears.
Minor variation is OK: for example, n followed by g or k can have the sound of ng in sing. But in
principle, one letter has one sound in every word. This is a big advantage when learning a
foreign language. You always spell a word the same way you pronounce it. And if you know
how to pronounce a word, you also know how to spell it.
First words (nouns and adjectives)

hundo, tablo, birdo, floro, homo, bela, interesa, granda, longa, internacia
You probably understand most of the words above. Zamenhof, Esperantos initial creator, tried as
far as possible to choose words that were already familiar in the large European languages.
Around 75% of words come from the Romance languages (such as Italian, French, Spanish),
about 20% from the Germanic languages (such as German, English, Swedish) and approximately
5% from other languages like Russian and Polish. The grammar is not so European, since parts of
it resemble features found in Turkish, Japanese, and Chinese, for instance.
The second-last syllable of every word is stressed (emphasized), e.g. hundo, internacia, floro.
In the list above, the first five words end in -o and the last five in -a. Can you guess what the -o
and -a endings indicate?
The words hundo (dog), tablo (table), birdo (bird), floro (flower) and homo (human) are all nouns.
Nouns are names for people, places and things.
The words bela (beautiful), interesa (interesting), granda (big), longa (long) and internacia
(international) are adjectives. Adjectives are words that describe nouns:
granda hundo
bela floro
interesa homo
longa tablo
=
=
=
=
a big dog
a beautiful flower
an interesting person
a long table
In Esperanto all nouns have an -o ending and all adjectives have an -a ending.
As you see above, there is no a/an in Esperanto. In other words, Esperanto has no indefinite
article. There is, however, a definite article: the word la, which means the:
la granda hundo
la bela floro
la longa tablo
= the big dog

= the beautiful flower
= the long table
3 of 15
interesa libro
la interesa libro
= an interesting book
= the interesting book
interesaj libroj
la interesaj libroj
la belaj floroj
= interesting books
= the interesting books
= the beautiful flowers
In the last three examples, we see a new ending: -j. Esperanto uses the -j ending to show that
theres more than one. This is the plural ending:
libro
libroj
interesa libro
interesaj libroj
la interesaj libroj
=
=
=
=
=
book
books
an interesting book
interesting books
the interesting books
First sentences (verbs)

Saluton!
Mia nomo estas
Mi estas lernanto/studento/instruisto.
= Hello!
= My name is
= I am a student/teacher.
Mi estas homo.
Vi estas homo.
= I am a person.
= You are a person.
Hundo ne estas homo.

Hundo estas besto.
= A dog is not a person.

= A dog is an animal.
La libro estas interesa.

La libro estas bona.
= The book is interesting.

= The book is good.
As you may have guessed, estas means am/is/are. The word estas is a very common verb.
Verbs are words that indicate the occurrence of an action or an ongoing state. Walked, dance,
"spoke" are examples of verbs that indicate actions. Sleep, rained, was are verbs that
indicate states.
La libro estas bona.
Mi estas en la urbo hodia.
= The book is good.

= I am in the city today.
La libro estis bona.

Mi estis en la urbo hiera.
= The book was good.

= I was in the city yesterday.
La libro estos bona.

Mi estos en la urbo morga.
= The book will be good.

= I will be in the city tomorrow.
4 of 15
Now weve seen est- with three different endings, -as, -is, -os:
estas (is), estis (was), estos (will be)
We call est- a root, and -as, -is, -os are verb endings.
Mi vidas.
Mi vidis.
Mi vidos.
= I see.
= I saw.
= I will see.
Vi iras.
Vi iris.
Vi iros.
= You go.
= You went.
= You will go.
These are the same verb endings as before, but with the roots vid- (see) and ir- (go). The endings
-as, -is, -os are used for all verbs. There are no irregular verbs in Esperanto.
We use -as to indicate an action or state in the present, -is for the past and -os for the future.
Vi kantas.
Mi kantis.
i kantos.
= You sing. / You are singing.

= I sang. / I was singing.
= She will sing. / She will be singing.
Mi pensas.
Mi pensis.
Mi pensos.
= I think. / I am thinking.
= I thought. / I was thinking.
= I will think. / I will be thinking.
i parolas.
i parolis.
i parolos.
= She speaks. / She is speaking.

= She spoke. / She was speaking.
= She will speak. / She will be speaking.
Li askultas.
Li askultis.
Li askultos.
= He listens. / He is listening.
= He listened. / He was listening.
= He will listen. / He will be listening.
How do you think we say: She thought, He will speak, I listened?
Longer sentences (with adverbs)

Vi kantas bele.
Vi kantas bone.
= You sing beautifully.

= You sing well.
i pensis longe.
Li parolos interese.
= She thought for a long while.

= He will speak in an interesting way.
5 of 15
Here we have a new ending: -e. As you can see above, the words bele, bone, longe, and interese
describe the various verbs. Words that describe verbs in this way are called adverbs. The adverb
ending in Esperanto is -e.
la granda hundo
La granda hundo kuras.
La granda hundo kuras rapide.
La
article
granda
adjective
hundo
noun
= the big dog

= The big dog runs.
= The big dog runs fast.
kuras
verb
rapide.
adverb
Adverbs arent quite as simple as adjective and nouns that always end in -a and -o respectively.
Some adverbs can stand on their own and dont need the -e ending. Futhermore, an adverb in
Esperanto can describe not only a verb, but also an adjective, another adverb or a whole sentence.
La hundo estas tro granda.
Vi kantas tre bone.
Kompreneble mi iros.
= The dog is too big.

= You sing very well.
= Of course I will go.
The adverb tro (too) in the first example describes the adjective granda tro granda (too big). In
the second example, the adverb tre describes the adverb bone tre bone (very well). In the third
example, kompreneble (of course) describes the whole sentence mi iros (I will go).
La tre granda hundo estas hejme.
La granda hundo kuras tre multe.
= The very big dog is at home.

= The big dog runs a lot.
The difference between tre and multe can be a little difficult at first. Multe indicates a large
amount, while tre denotes a high degree:
Mi kuras tre rapide.
Hiera mi kuris multe.
= I run very fast.

= Yesterday I ran a lot.
The words tre (very) and hiera (yesterday) are adverbs, even though they dont have the adverb
ending -e. (The word tre happens to end in the letter e, but this is just coincidence. Tre is a root.)
Sometimes we distinguish between:
derived adverbs = with the -e ending, e.g. bele, bone, multe
root adverbs = without the -e ending, e.g. tre, tro, hiera
There are several different types of adverb, such as the following:
time (When? How often? How long?)
Mi kantis hiera.
manner (How? In what way?)
Mi kantas bone.
place (Where?)
Mi kantas hejme.
amount/degree (How much?)
Mi kantas multe.
6 of 15
Three more verb endings

The verb ending -u forms the imperative, used for commands or requests:
Kantu!
Kuru rapide!
Estu bona hundo!
Estu silenta!
Askultu!
Pensu!
=
=
=
=
=
=
Sing!
Run fast!
Be a good dog!
Be quiet!
Listen!
Think!
The verb ending -us forms the conditional, which indicates that an action is imaginary:
Estus bone.
Estus bone, se vi kantus.
= It would be good.
= It would be good if you sang.
Mi parolus, se mi povus.
Se mi estus ria, mi ne laborus.
= I would speak if I could.

= If I were rich, I wouldn't work.
It is also one of several polite ways to give commands:

Bonvolu askulti.
Askultu, mi petas.
Mi volas, ke vi askultu.
= Please listen.
= Listen, please.
= I want you to listen.
Estus bone, se vi askultus.

Mi ojus, se vi askultus.
= It would be good if you listened.

= Id be happy if you listened.
Now theres just one verb ending left:

kanti
iri
labori
oji
= to sing
= to go
= to work
= to be glad
The -i ending forms the infinitive, the neutral verb form listed in dictionaries.
This verb form can be used for the second of two consecutive verbs:
Mi volas veni.
i atis kanti.
Li povos skribi.
Vi povus iri al la urbo.
Bonvolu veni.
=
=
=
=
=
I want to come.
She liked to sing.
He will be able to write.
You could go to the town.
Please come.
7 of 15
Summary of verb endings

Ending
Name
Examples
-i
infinitive
-as
present tense
-is
past tense
-os
future tense
-us
conditional
-u
imperative
esti
skribi
estas
skribas
estis
skribis
estos
skribos
estus
skribus
estu silenta!
skribu!
= to be
= to write
= am/is/are
= write(s)
= was/were
= wrote
= will be
= will write
= would be
= would write
= be quiet!
= write!
Complex verbs consist of a main verb followed by another verb in the infinitive with the same
subject:
Mi volas mani.
Mi ne povis veni.
Mi devos labori.
= I want to eat.
= I couldnt come.
= I have to work.
Objects and other sentence components

Mi vidas vin.
Vi vidas min.
= I see you.
= You see me.
i vidas lin.
Li vidas in.
= She sees him.

= He sees her.
The -n ending is used to mark the object of a sentence. Not all sentences have an object, but if
there is one, it must have the -n ending in Esperanto. But what is an object?
Sentences often involve two main people or things, connected by the action of the verb. For
example, in I see you, the action is see, and the two people directly involved in the action are
I and you. Since Im the one doing the seeing, I is termed the subject, leaving you as the
object.
To figure out the subject and object in a sentence, you can ask:
Who (or what) is doing the action? Thats the subject.
Who (or what) is on the other end of the action, receiving it? Thats the object.
8 of 15
I
Mi
subject
see
vidas
verb
you.
vin.
object
A few more sentences with subjects and objects:

Li atas in.
i atas lin.
= He likes her.
= She likes him.
Vi havas monon.
Mi ne havas monon.
= You have money.

= I dont have money.
i atas hundojn.
Li ne atas grandajn hundojn.
= She likes dogs.

= He doesnt like big dogs.
If you have both -j and -n endings, the -j always comes before the -n.
Sometimes we refer to direct objects to distinguish them from indirect objects:
i donis monon al mi.
Mi prenos la hundon de li.
= She gave me money.

= Ill take the dog from him.
In the example above, monon and la hundon are direct objects, while al mi and de li are
sometimes called indirect objects. In Esperanto, direct objects take -n but indirect objects dont.
Instead, indirect objects are introduced by various prepositions, e.g. al (to) and de (from).
NB: -n is not usually used after prepositions:
Mi pensas pri vi.
Li iros al i.
Mi iros kun li.
= Im thinking of you.
= He will go to her.
= I will go with him.
But, to indicate motion towards a place, -n is used after some prepositions such as en (in) and
sub (under):
Mi promenas en la ardeno.
Mi promenas en la ardenon.
La muso kuras sub la lito.
La muso kuras sub la liton.
=
=
=
=
Im walking around in the garden.

Im walking into the garden.
The mouse runs around under the bed.
The mouse runs under the bed.
Common parts of speech in Esperanto

Each word belongs to a category, called a part of speech, that determines what slots the word can
fill in the structure of a phrase or part of a phrase.
9 of 15
nouns
adjectives
adverbs
verbs
personal pronouns
possessives
prepositions
conjunctions
numerals
-o
denote people and things
-a
describe nouns
-e
describe words other than nouns
-i, -as, -is, -os, -us, -u
denote actions and states
mi, vi, i, li, i (it), ni (we), vi (you), ili (they)
mia (my), via (your), ia (her), etc
sur (on), sub (under), en (in) etc
kaj (and), a (or), sed (but) etc
unu, du, tri, kvar, kvin, ses, sep, ok, na, dek
The verb phrase is always built around a verb. But the other phrase components can use various
parts of speech.
La knabino atas la knabon.
(subject verb object)
Both la knabino (the girl) and la knabon (the boy) are noun phrases, but they play different roles
in the sentence above: one is the subject, the other the object.
Word-building
By adding various prefixes and suffixes to a single Esperanto root, we can build lots of different
words. This means you dont have to learn as much vocabulary as in other languages.
One possibility is to use the endings for the various parts of speech:
skribskribo
skriba
skribi
skribe
interesintereso
interesa
interesi
interese
=
=
=
=
writing
written
to write
in writing
=
=
=
=
interest
interesting
to interest
interestingly
With the help of different prefixes and suffixes, many words can be created from the same root.
There are 10 prefixes and 31 suffixes in Esperanto. Here are some examples:
mal- indicates an opposite meaning:
bona
malbona
(good bad)
juna
maljuna
(young old)
fermi
malfermi
(close open)
10 of 15
-ej- indicates a place:

lerni
lernejo
loi
loejo
vendi
vendejo
(to learn school)

(to live home/lodging)
(to sell store)
-in- indicates a female (most roots are gender-neutral):

knabo
knabino
(boy girl)
aktoro
aktorino
(actor actress)
evalo
evalino
(horse mare)
-ul- indicates a person:
juna
junulo
grava
gravulo
stulta
stultulo
(young young person)

(important dignitary, important person)
(stupid fool, dummy)
Several prefixes and suffixes can be used as independent words by just adding an ending for the
appropriate part of speech:
male
ejo
ina
= conversely
= place
= feminine
Prefixes and suffixes are extremely important in Esperanto. You may need some time to learn
them, but once youve mastered them, they make things much easier by giving you access to a
large vocabulary without needing to learn lots of separate roots.
For example, look at these words that can be built from the root san-:
sana
sano
sane
saneco
sanigi
saniga
sanigisto
sanii
resanii
resanigi
nesana
malsana
malsaneta
malsanega
malsani
malsanoj
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
healthy
health
healthily
health
to cure
healthy
healer, health professional
to get well
to recover
to cure
not healthy
sick, ill
poorly, under the weather
gravely ill
to be feeling sick
diseases
11 of 15
malsanegoj
malsanulo
malsanulejo
malsanii
malsaniema
remalsanii
sanigilo
sanulo
=
=
=
=
=
=
=
=
serious diseases
ill person
hospital
to fall ill
sickly, disposed to illness
to relapse
cure
healthy person
The system of affixes in Esperanto is one of Zamenhofs greatest inventions.

(John Wells, professor of phonetics)
In his book Lingvistikaj aspektoj de Esperanto (Linguistic Aspects of Esperanto), Professor Wells
gives a thoughtful comparison between learning English and learning Esperanto. He takes two
students: one familiar with the basics of English, and the other with the the same level of
Esperanto. He has them learn the word eat and other words associated with eating. Because of
the prefixes and suffixes that the second student already knows, its a relatively simple task to
learn the new words in Esperanto, but for the student learning English, its a bit more
complicated
Esperanto
mani
manas
manis
manos
mano
manao
manado
manejo
manujo
maniloj
manebla
maninda
maneti
manegi
manai
manema
mananto
English
to eat
eats
ate
will eat
a meal
food
eating
dining hall/room
container for food
silverware
edible
worth eating
to snack
to feast
to eat badly
interested in eating
eater, diner
12 of 15
Morphemes building blocks

As we saw above, many words in Esperanto are made up of various parts roots, prefixes,
affixes, and endings. Each one of these word parts is called a morpheme. A morpheme is the
smallest unit of meaning in a language:
La knab-in-o-j at-eg-as ir-i al la lern-ej-o kaj babil-ad-i kun si-a-j ge-amik-o-j.
The girl-s real-ly like to go to school and chat with their friend-s.
(The morphemes in those two sentences have been separated by hyphens.)
Morphemes are found in all languages. In many languages, some morphemes change form (e.g.
go becomes went), but in Esperanto this never happens; a morpheme is invariable regardless
of the context in which its used. This makes it much easier to learn the language and was a
conscious choice by Zamenhof when he created the Esperanto.
Some advanced points

When you learn any foreign language, it takes some time to scratch the surface, to build a basic
vocabulary, and to get an overview of the grammar and a sense of what can cause difficulties.
Here well mention a few points that are sometimes seen as difficult when learning Esperanto.
NB: The intent isnt for you to learn all this now. We just want you to be aware that there may be
challenges youll encounter when learning Esperanto.
Many small words
Esperanto has a lot of very useful short words that make the language easier to learn in the long
term. But in order to read and speak Esperanto well, you do have to master the differences
between them.
Choosing between the adjective ending and the adverb ending
The difference between adjectives and adverbs is that an adjective describes a noun, while an
adverb does not:
ia rakonto estas interesa.
i rakontas interese.
= Her story is interesting.

= She tells the story interestingly (in an interesting way).
La ambro estas varma.

En la ambro estas varme.
= The room is warm.

= Its warm in the room.
Transitive and intransitive verbs

Verbs require special care in Esperanto, as some are transitive and others are intransitive.
Transitive verbs are those which can have a direct object, e.g. vidas (see) and havas (have):
13 of 15
i vidas vin.
Li havas monon.
= She sees you.

= He has money.
Intransitive verbs are those which cannot have a direct object:

Li kuras.
= He runs.
i dormas.
= She sleeps.
When you learn a new verb, you should also learn whether its transitive or intransitive. If you
dont know, then its difficult to use the important suffixes -ig- (cause to ) and -i- (become )
correctly.
Using -n
In Esperanto the -n ending has several uses.
1. To mark a direct object:
Mi havas malgrandan domon.
= I have a small house.
2. To show direction or goal of movement:

Li kuras hejmen.
= Hes running home.
(Li kuras hejme.
= Hes running at home.)
3. To show time or measurement without a preposition:
La 3-an de decembro i venos.
= Shes coming on December 3rd.
(En la 3-a de decembro i venos.)
Ili dormis tutan horon.
= They slept for a whole hour.
(Ili dormis dum tuta horo.)
The -n ending often poses problems at first. Its easy to forget, and it can sometimes be hard to
see where it should be used.
Useful phrases
Here are some phrases that can be useful if you meet someone whos interested in Esperanto. Try
learning a few of them.
Saluton!
Mia nomo estas
= Hello!
= My name is
Kio estas via nomo?
= What is your name?
Kiel vi fartas?
Mi fartas bone.
= How are you?

= Im well.
De kiu lando vi estas?
= What country are you from?

14 of 15
Kie vi loas?
= Where do you live?
Bonan apetiton.
Dankon.
= Bon appetit.
= Thank you.
Kioma horo estas?

Dek post la tria.
= What time is it?

= Ten past three.
Kiam vi venos?
Mi venos balda.
= When will you come?

= Im coming soon.
Eble.
Kio okazas?
Kiom kostas la kuko?
Kion vi faras?
=
=
=
=
La suno brilas.
Mi amas vin.
= The sun is shining.

= I love you.
Mi estas laca.
Mi estas malsata.
= I am tired.
= I am hungry.
Mi ne komprenas.
Mi pensis pri vi.
= I dont understand.
= I thought of you.
Neas.
Pluvas.
= Its snowing.
= Its raining.
Povas esti.
Tre bone!
Vi estas bela.
Vi pravas.
is!
=
=
=
=
=
Maybe.
Whats happening?
How much does the cake cost?
What are you doing?
Could be.
Very good!
You are beautiful.
Youre right.
Bye!
If you'd like to listen to these sentences, go to www.ikso.net/libera.

***
Learning a new language is never quick and easy. In this chapter weve covered many points in
just a few pages. In the chapters under Basic Courses well take it in smaller steps. You can
always go back to the start of this chapter to review the basics. Repetition is key when learning
something new!
In the next chapter, youll see how Esperanto is used by some of its speakers.
15 of 15
Chapter 3
Personal stories
"I feel part of a worldwide community"........................................................................2
"My main interest in Esperanto lies with its culture"..................................................3
"Esperanto makes me feel like a true world citizen"...................................................3
"Thanks to Esperanto I've enjoyed many close friendships abroad".........................4
"Learning Esperanto led me to live on a different continent"....................................4
"Esperanto has given me friends all over the world"..................................................5
"I was captivated by Esperanto's internal logic"..........................................................6
"Esperanto is part of my normal life".............................................................................6
"Esperanto has been my job for 7 years"........................................................................7
"Esperanto has boosted my interest in other countries and cultures"......................8
"Esperanto has shown me a new way to look at the world"......................................8
"You can even find Esperanto in villages with no electricity"....................................9
"Esperanto makes international relationships much easier"....................................10
"For me Esperanto is a great inspiration"....................................................................10
Libera Esperanto-Libro / Chapter 3 / Personal stories
Here are some personal stories from people who regularly use Esperanto.
"I feel part of a worldwide community"

Name: Erin Piateski
Country: United States
Profession: Mechanical engineer
Esperanto activities include:
Member of the lernu.net team
I started learning Esperanto in high school, because I'd heard that Esperanto was an easy
language, and so I thought Esperanto might be my only chance to speak a foreign language
fluently. I found that friends and members of my family who had taken courses in a language
could hardly ever speak that language, even at a basic level. So I studied Esperanto, hoping it
would be my introduction to the world of foreign languages. At the time, I never imagined what
I would later be able to do with the language: I just wanted to learn a foreign language, to be able
to say that I speak more than one language.
Despite this simple plan, Esperanto has become an important part of my life. I now have a
boyfriend from abroad and I speak only Esperanto with him. In that sense, speaking Esperanto
has become part of my daily activity I don't just use it to talk with people in other countries, I
also use it to discuss the weather, to debate recent politics, and to ask if there are enough eggs in
the fridge to cook pancakes. But Esperanto has given me more than just a relationship: it has
changed the way I see the world. It's often said that you can talk to people from every country in
the world using English, and that's true. But not many people know that it's equally true for
Esperanto. I've found that there are big differences between using English and Esperanto for
international communication. I feel that using Esperanto puts people on a level footing, not only
as far as language is concerned, but also from a social point of view.
Through Esperanto, I feel that I have "friends I don't know" almost everywhere in the world.
When I travel, either for work or on vacation, I can almost always find a local Esperantist to meet.
In a country I've never visited before, this means that after just one evening, I no longer feel like a
foreigner in the new country. Using a common language, I can easily talk to other people: I don't
need to worry about reading the menu at a restaurant or being sure I understand the local
customs, because the local Esperantists help me with that. As a result, I feel part of a worldwide
community: not as an American, but as an Esperantist.
2 of 11
"My main interest in Esperanto lies with its culture"

Name: Rogener Pavinski
Country: Brazil
Profession: Filmmaker and musician
Musician in the rock group Supernova
Creator of the film Esperanto estas...
In 2005 I took part in a competition run by TEJO (World Esperanto Youth Organization) and got
financial help to travel to the International Youth Convention in Poland. I seized the opportunity
and spent a month at four Esperanto events in four different countries. That was an unforgettable
adventure for me, because I'd never travelled abroad before!
My main interest in Esperanto lies with its culture, and as I'd always wanted to create music in
Esperanto, I started working on songs with some friends. The result was the creation of a rock
group and an album called Supernova, released in 2006 by French record label Vinilkosmo. I also
have professional links with Esperanto. One of the most important projects I've undertaken so far
has involved collaborating internationally on the documentary Esperanto estas... (Esperanto is...),
which I edited. I've also produced a music video for Supernova, and I continue to produce
various other short films.
"Esperanto makes me feel like a true world citizen"

Name: Jean Codjo
Country: Canada / Benin
Profession: Teacher
Member of the African Commission
Editor of the bulletin Esperanto in Africa
I learned Esperanto quite by chance during a political crisis in Benin (1988). At the time, I meant
to learn Spanish, but I mistook Esperanto for it. I began to have doubts when I noticed the
language was too easy to be Spanish. It was only then that I discovered it was actually an
international language. I started by spending a few weeks studying Esperanto on my own; I then
corresponded with an Esperantist in the Netherlands to learn more.
For me, Esperanto became another language that I could use to communicate with new friends in
different countries, not just with Spanish people. That's how I made friends with people from all
over the globe, even those whose native languages I knew absolutely nothing about. In addition,
Esperanto has had an effect on my private and professional life the way I act, the way I think,
3 of 11
and the way I relate to other people, regardless of their ethnicity or culture.
Thanks to Esperanto, I went on to learn German. My very first pen pal was a German girl.
Although we wrote to each other in Esperanto, I wanted to know more and more about her
language. I also knew that some aspects of Esperanto grammar, especially the -n ending for
objects, were similar to German. And the system of making new words by combining existing
ones is similar to how German words are constructed. In the end, I decided to study German to
degree level at university. Today I'm a professional language teacher, and German is one of the
languages I teach. I've become more tolerant and open to other cultures. Esperanto makes me feel
like a true world citizen.
"Thanks to Esperanto I've enjoyed many close friendships abroad"

Name: Satoo Reiko
Country: Japan
After the end of the Second World War, my older brother learned the
Latin alphabet. While my mother was supervising his studies, she told
me and him about Esperanto, which she'd learned when she was young.
For some reason her words impressed me greatly and stayed in my heart
for a long time. Some 42 years later, I read an article about Esperanto in a newspaper. This really
interested me because I missed my mother, and it inspired me to join a course that was taking
place in the town hall at the time. I plucked up the courage to go to the classroom, and I began
studying Esperanto every Wednesday from May to October, except in August. As soon as the
course ended, I started corresponding with a Bulgarian woman, and hugely enjoyed it. Not long
afterwards, I received an unexpected letter from a Czech woman who wanted to correspond. In
1995, when I travelled to Eastern Europe with my husband, I met her and her husband in Prague.
I don't have the words to express how moving this was for me. Thanks to Esperanto and its
speakers, I've enjoyed many close friendships and pleasant trips abroad.
"Learning Esperanto led me to live on a different continent"

Name: Russ Williams
Country: Poland / USA
Professions: Translator and teacher
Collaborator in lernu.net and other projects
Various translation projects
In April of 2003, on the spur of the moment and along with some colleagues, I decided to learn a
4 of 11
constructed language, just for fun. After spending a couple of interesting days with Lojban, two
of us thought: "Lojban seems like a very difficult language, and there are probably very few
people who actually speak it. Maybe we should look at Esperanto. It's presumably easier and has
more speakers." A quick search with Google confirmed this, and inspired me to read about
Esperanto's fascinating history, culture, and literature. I realized I was finding Esperanto
intriguing as more than just a language with an elegant grammar that was fun to play with.
Political events in 2003 were making me think about peace, tolerance, better mutual
understanding, international relations, etc. I had the gut feeling that learning Esperanto would be
an important decision in my life, but I never imagined it would lead me to live on a different
continent.
To cut a long story short, between 2003 and 2005 I took part in various Esperanto events around
the world, got to know a very charming Polish woman, and moved to Wrocaw in Poland: Anna
and I are now engaged and live together, using Esperanto as our main language at home. I'm
learning Polish, which is much more difficult than Esperanto, but my knowledge of Esperanto as
a second language helps me learn other languages and gives me confidence in doing so. I'm
really happy that my colleagues and I had that jokey conversation about constructed languages
back in 2003!
"Esperanto has given me friends all over the world"

Name: Li Jianhua
Country: China
Profession: Journalist
Working for the magazine El Popola inio (From People's China)
I started learning Esperanto at the Communication University of China in the autumn of 2003. A
year later, I worked as a volunteer and guide at the 89th World Convention in Beijing. After
graduating from university, I joined the staff of El Popola inio in July 2005. My work often put
me in touch with Esperanto speakers abroad, and those contacts have given me friends all over
the world. One of my friends is Povilas Jegorovas from Lithuania, and he invited me to give a
talk at the World Conference of Esperanto Journalists in Lithuania's capital, Vilnius. I was
delighted: this meant I could experience my first trip abroad and make my first speech in that
sort of conference. I was able to take part in the conference thanks to a grant from El Popola
inio. There were two "firsts" for me there: it was the first time I'd spoken with foreign
dignitaries (the president of the Lithuanian parliament and the mayor of Vilnius were at the
banquet, and I talked to them with the help of Mr Jegorovas), and it was the first time I'd
attended the making of a TV programme. I gained a lot of friends at the conference, and a deep
sense of friendship. I will never forget that.
5 of 11
"I was captivated by Esperanto's internal logic"

Name: Zsfia Krdy
Country: Germany / Hungary
Profession: Certified Esperanto teacher
Board member of the
International League of Esperanto Teachers
Director of the Association of German Esperanto Teachers
I studied linguistics at university in Budapest, and started learning Esperanto simply because I
wanted to see how a constructed language works and what it consists of. I was captivated by
Esperanto's structure and internal logic. But I wasn't satisfied with merely analysing the
language, so I went looking for speakers, to put the language to some use. A new world opened
up. I got to know many people many friends throughout the world and with their help I
explored foreign countries, cities, cultures, and customs. Later I decided to become an Esperanto
teacher, dedicating my life to working to help more and more people discover this wonderful
method of interpersonal communication.
I've been teaching several languages, including Esperanto, for over 30 years, in schools and
various other courses. It's very interesting to compare the progress of my students, and see how
much faster they start to use Esperanto. After just a short time they can hold conversations in the
language and make friends in other countries easily.
Since 2003 I've been living and working in the German city of Herzberg am Harz, where my
teaching has also contributed to Esperanto becoming an optional part of the school curriculum.
Furthermore, Esperanto has been chosen as the language in which Herzberg communicates with
its twin (sister) cities. Because Esperanto can be found in so many aspects of the city's life, in 2006
the council added a nickname: "Herzberg am Harz the Esperanto city".
"Esperanto is part of my normal life"

Name: Renato Corsetti
Country: Italy
Profession: Professor of psycholinguistics, retired
Former president of TEJO and UEA
Member of the Academy of Esperanto
I learned Esperanto when I was fairly young, about twenty years old, because I was interested in
languages. At that time, I would study Swahili or Urdu simply for the pleasure of learning other
languages. I taught myself Esperanto from a textbook I found somewhere. I studied the other
6 of 11
languages superficially, just enough to see how they worked. But I didn't remain an Esperantist
because of the language and its amazing features. I remained an Esperantist because of
Esperanto's political meaning. All persons and peoples are equal, all cultures have something of
value in them, and if you are looking for a truly international language, it's Esperanto.
I later added other elements to my Esperanto life, because I married an English Esperantist, and
we always speak Esperanto at home. We have two sons, now grown up, who speak Esperanto as
well as Italian and English. So Esperanto is part of my normal life, when we go shopping at the
local supermarket or when we're cooking or having fun. I just want to emphasize that my wife
and I always speak Esperanto together, even after thirty years of her learning Italian perfectly
and me constantly using English for various purposes. We speak Esperanto together simply
because it's what feels most natural and best for us.
"Esperanto has been my job for 7 years"

Name: Katalin Kovts
Country: Netherlands / Hungary
Profession: Teacher and website editor
Founder and editor of www.edukado.net
Highly regarded teacher and educationalist
When I was expecting my first child, I spent long months lying in hospital, but in the last few
weeks I suddenly thought of Esperanto, which I'd heard about several times in my life, and I
asked my husband to get me a textbook and a dictionary. The book was called "30 nap alatt
eszperantul" (Esperanto in 30 days), and I studied it intensively before my first son was born. In
my incapacitated state, I really enjoyed mastering a language to a level where I could
communicate successfully in just a few weeks!
I continued learning after the birth, and soon started teaching Esperanto myself, in the school
where I taught maths and Russian. Later on, I sought contact with other Esperantists. That wasn't
a difficult task in Hungary, where there were (and still are) plenty of trained Esperanto teachers. I
became one too, and the "green language" (i.e. Esperanto) began to weave itself deep into my life
mine and that of my whole family. It gave us the opportunity to travel. I gave a crash course at
an Esperanto centre in Switzerland, I taught in France, and then I held courses in dozens of
European countries, one after the other. I occasionally got the chance to teach in the USA,
Australia, and Africa. My children unlike their classmates made friends in many countries,
and this significantly broadened their picture of the world and opened their minds to different
cultures and languages.
7 of 11
"Esperanto has boosted my interest in other countries and cultures"

Name: Marcos Cramer
Country: Germany
Profession: Doctoral student in logic
Contributor to the Esperanto Wikipedia
I began learning Esperanto at the age of sixteen because I was interested in
the grammar of a simple constructed language. As soon as I'd started, I became interested in
Esperanto's ideals internationality and equality which were important factors for me in
continuing to study. At first I learned Esperanto from a short textbook, then I used it on the
Internet, and after just nine months, I took part in my first event: a week-long international
Esperanto youth meeting where I was able to speak the language well.
I now use Esperanto almost every day on the Internet, where I'm in contact with people on
several continents. I also often take part in international youth meetings that use Esperanto, and
from time to time I use the hospitality service of Pasporta Servo for low-cost trips and for closer
contact with the local population. Esperanto has really boosted my interest in other countries and
cultures, as well as my interest in other languages. It was through Esperanto that I met my halfRussian wife, as well as many good friends from different countries.
"Esperanto has shown me a new way to look at the world"

Name: Trinh Hong Hanh
Country: Vietnam
Profession: Commercial office worker
Board member of Vietnamese Esperanto Youth Organization
One day, at my best friend's house, I met her neighbour and she was the first person to tell me
about Esperanto. Straight away, lots of questions popped into my head: "What's the Esperanto
language like?", "Whose language is it?", "Is it like English?", "Is it really easy to learn?", and so
on. To discover the answers to these questions for myself, I decided to learn Esperanto at the
beginners' Esperanto course in Hanoi. The course was given by a competent instructor. Apart
from teaching me the language, he also described Esperanto's "inner idea" and gave me the
benefit of his rich practical experience of organizing events for the movement. It was he who
encouraged us to volunteer to help at the second Asian Esperanto Convention in August 1999, in
Hanoi.
What a surprise! In just six months of three lessons a week, we learned the language and did
everything we could to make the second Asian Esperanto Convention a success. And it was so
8 of 11
awesome! Our entire class of beginners became the core of the Vietnamese Esperanto youth
movement. Many of my classmates did more than just contribute: they took on the important
responsibility of setting up new Esperanto organizations. Esperanto has shown me a new way to
look at the world and brought me new understanding. My love for Esperanto and the movement
has never stopped growing. I'm really pleased with my progress, and even more so with the
progress of our Esperanto youth movement in Vietnam.
"You can even find Esperanto in villages with no electricity"

Name: Vlaka Chvtalov
Country: Czech Republic / Belgium
Profession: Translator
I began learning Esperanto as a 13-year-old girl, using a textbook that I
found at my grandmother's. At the time, Czechoslovakia was quite a closed
country you couldn't just go abroad but I wanted to at least correspond with foreigners,
preferably from exotic countries, of course. I completed an Esperanto correspondence course,
then discovered there was an organized movement devoted to the language, and I quickly
became a member of the Czech Esperanto Youth. That was how I started my "journey through
Esperantoland". Over the years, I've met people with all kinds of cultures, ideologies, and
opinions a great example of the university of life!
When the ILEI conference was held in Benin (Africa) in 2008, it opened a whole new world for
me, one that I'm now trying to getting a better understanding of. I'd like to get involved with
new projects to help at least some of the people there who need help so badly. It's incredible how
many brilliant, enthusiastic Esperanto speakers you can find in villages with no electricity, such
as Klv in southern Togo!
We Esperanto speakers are a relatively well-organized network of people, and we can use this to
change the lives of others, in part by supporting children's education and health in poor
countries. This is what I've been trying to do since 2008, in collaboration with an orphanage in
the city of Lokossa in Benin, where there are also a lot of Esperantists. There's no better reward
than the smile of a child who has received speedy medical treatment or a school education
thanks to our help.
9 of 11
"Esperanto makes international relationships much easier"

Name: Kong Kil-yoon
Country: South Korea
It was purely by chance that I came into contact with Esperanto. One
winter, I was watching a TV programme in which an old man was
attending a course, learning Esperanto. The words "Esperanto, international
language" interested me, but I quickly forgot all about them. On my first
day at university, I came across the word Esperanto again, on a poster that
members of the university's Esperanto club had put up to attract new
students. So I took part in their course.
Once I'd mastered the grammar, I began to correspond with foreign Esperantists. To improve my
abilities in Esperanto, I asked a Japanese Esperantist to correct the mistakes in my letters. She
helped me reach a high standard in the language, and she also helped me understand
Esperanto's "inner idea". I've now been able to make friends with hundreds of Esperantists
around the world, just by using Esperanto. By corresponding and talking with these people, I've
discovered what the purpose of Esperanto is. International contacts and relationships are really
interesting and Esperanto makes them much easier.
"For me Esperanto is a great inspiration"

Name: Hokan Lundberg
Country: Sweden
Profession: High school teacher
One of the founders of E@I and lernu.net
Writer and coordinator of Libera Esperanto-Libro
I had a problem with learning foreign languages at school. I struggled with English and German
for many years, but sadly I never got to a good standard. When I was 20, I suddenly felt like
learning Esperanto after reading the Danish author Martinus. I had to struggle for several years
with Esperanto too, but the difference was that this was a language I felt I could eventually get
the hang of, and I gradually reached a high level. You could say I'm proof that someone who has
no talent for learning foreign languages can learn Esperanto well. My experiences inspired me to
work for the language in various ways.
For several years I was fully occupied with Esperanto projects, but now I only work on them in
my spare time. My wife Sonja is also very fond of Esperanto. We met during a TEJO seminar by
the Black Sea in Bulgaria, and since then we've been using Esperanto together. Sonja comes from
Serbia and I'm from Sweden, so Esperanto serves as a language bridge between our different
backgrounds. She speaks Serbian with our children and I speak Esperanto. They use Swedish at
10 of 11
nursery school and in the neighbourhood. This works very well. It's incredible to see how
quickly children can switch between different languages depending on who they're talking to.
We decided that I should use Esperanto with our children for two main reasons: 1) To stop their
Swedish from becoming too dominant over their Serbian, so that they don't just understand
Serbian, but can also use it themselves when we visit grandparents and friends in Serbia. 2)
Because my wife and I want to continue using Esperanto together, to keep it as one of our family
languages. Another reason is that I really enjoy speaking Esperanto, especially with my loved
ones.
After reading the three first chapters you know quite a bit about Esperanto and are
ready to start to learn the basics of the language yourself! In the next section Basic
courses you can do just that.
11 of 11
Chapter 4
Ana Pana 110
(Basic Course)
Introduction...................................................................................................................................2
Part 1 Saluton! ............................................................................................................................2
Part 2 Pri Ana..............................................................................................................................4
Part 3 Telefone............................................................................................................................6
Part 4 Pri Novjorko....................................................................................................................9
Part 5 Vizito...............................................................................................................................11
Part 6 Prezentoj.........................................................................................................................13
Part 7 La familio de Ana..........................................................................................................14
Part 8 Kiu estas Mark?.............................................................................................................16
Part 9 atokupoj.......................................................................................................................19
Part 10 Kion vi atas fari?........................................................................................................21
Answers to the exercises............................................................................................................23
Libera Esperanto-Libro / Chapter 4 / Ana Pana 110 (Basic course)
Introduction
Chapter 4 consists of the first ten parts of the introductory course Ana Pana. (Parts 1121 will
come in chapter 6.) The material starts off easy and becomes progressively more difficult. Before
going on with this chapter, its a good idea to read through the second chapter, An introduction
to the Esperanto language.
The idea for each part of the Ana Pana course is for you to:
1. read through the new words and their translations;
2. read a short text about Ana;
3. get explanations about the language used in the text;
4. answer questions about the text;
5. try to translate the short text about Ana.
Answers to the exercises are found at the end of this chapter.
The texts are also in MP3 format so you can listen to them. We recommend listening often.
Download the MP3 files from www.ikso.net/libera.
If you have any questions or comments as you follow the course, you are always welcome to
write to libera@ikso.net.
Part 1 Saluton!
New words for Part 1
saluton hello
nomo name
persona personal
loas lives
Usono USA
strato street
jaro year
via your
mi I
estas am, is, are
familia family
loi live
adreso address
reto net
kio what
kie where
2 of 29
mia my
esti to be
familio family
en in
longa long
poto mail
vi you
is! bye!
Text for Part 1

Saluton!
Mia nomo estas Ana Pana.
Mia persona nomo estas Ana.
Mia familia nomo estas Pana.
Mi loas en Novjorko, Usono.
Mia adreso estas: 1234 Long-strato.
Mia retpot-adreso estas: ana@lernu.net.
Mi estas dek-ok-jara (18).
Kio estas via nomo?
Kie vi loas?
is!
Grammar notes for Part 1

-o: Ending for nouns. Nouns are names of things, people or places. E.g.:
strato, adreso, nomo, domo (house), amo (love), penso (thought)
-a: Ending for adjectives. Adjectives describe nouns. E.g.:
persona nomo (first name)
longa strato (long street)
granda hundo (big dog)
bela floro (beautiful flower)
Personal pronouns: mi (I), vi (you), i (she), li (he), i (it), ni (we), vi (you), ili (they).
Possessive pronouns: mia (my), via (your), ia (her), lia (his), ia (its), nia (our), via (your), ilia
(their).
-as: Ending for verbs in the present tense. E.g.:
i estas bela. (She is beautiful.)
Mi loas en Afriko. (I live in Africa.)
Li parolas. (He speaks.)
Mia kato estas nigra. (My cat is black.)
Hints on the text of Part 1

1) The preposition is meaning until, but often used as short for is revido! (See you later!)
2) Anas address is written in an Esperanto format, to teach you that style. However, in general,
you should write addresses in keeping with the system of the relevant country, so that letters
make it to their destination!
3 of 29
3) Retpot-adreso is a compound word. You can write it as retpot-adreso or as retpotadreso.

Note that you cant write it as two words: *retpot adreso*. You have to join it together as a single
word. Every word in Esperanto must have a grammatical ending, so you cant have a word like
*retpot* without an ending such as -o, or -a.
4) The hyphens in dek-ok-jara and Long-strato are not optional, because each of these terms
behaves as a single word.
Exercise for Part 1

Please write about yourself or about a fictional person in the same way that Ana describes herself
in the text.
Translation exercise for Part 1

Try to translate the above text about Ana. (There's a suggested translation at the end of the chapter.)
Part 2 Pri Ana

pri about
knabino girl
juna young
patrino mother
fratino sister
urbo city
kelkaj some
Afriko Africa
Oceanio Oceania
sur on
i she
havas has
patro father
frato brother
lando country
ekzemple for example
Azio Asia
Text for Part 2

Sur la bildo estas knabino. ia nomo estas Ana.
ia tuta nomo estas Ana Pana.
Ana estas juna. i havas dek ok (18) jarojn.
Ana estas dek-ok-jara.
Estas kvin (5) personoj en la familio de Ana.
Ana havas patrinon kaj patron.
i havas anka fratinon kaj fraton.
La adreso de Ana estas: 1234 Long-strato.
La retpot-adreso de Ana estas: ana@lernu.net.
4 of 29
bildo picture
tuta whole
kaj and
anka also
de of, from
mondo world
Ameriko the Americas
Eropo Europe
Ana loas en Novjorko. Novjorko estas urbo en Usono.

Usono estas lando en Ameriko. Ameriko estas
mondoparto. En la mondo estas kelkaj mondopartoj,
ekzemple: Ameriko, Afriko, Azio, Eropo kaj Oceanio.

-j: Ending for the plural. E.g.:
mondopartoj (continents)
grandaj hundoj (big dogs)
Miaj hundoj estas grandaj. (My dogs are big.)
la: The definite article is the word la, e.g.: sur la bildo (on the picture).
In Esperanto there is no indefinite article, e.g.: Ana havas fraton (Ana has a brother).
-in-: Suffix indicating female gender. E.g.:
frato (brother)
fratino (sister)
patro (father)
patrino (mother)
knabo (boy)
knabino (girl)
-n: Ending used to mark the direct object. E.g.:
Ana havas fraton. (Ana has a brother.)
Mi vidas vin. (I see you.)
i amas lin. (She loves him.)
In the first example havas is the verb, Ana is the subject and fraton is the object. Its important to
be able to identify the verb, subject and object in order to use the -n ending correctly. If youre
uncertain about this, please see the explanation in Chapter 2 under Objects and other sentence
components. We will cover -n further in this course, so dont worry if you dont fully
understand it straight away.
de: Preposition with many uses, including indicating possession (genitive). E.g.:
La adreso de Ana (Anas address).
La familia nomo de Ana (Anas last name).
Klarigoj de parto du (Explanations for Part 2).
-i: Ending for verbs in their neutral form (infinitive). E.g.:
esti (to be), loi (to live), havi (to have)
Numbers
unu (1), du (2), tri (3), kvar (4), kvin (5), ses (6), sep (7), ok (8), na (9), dek (10), dek unu (11), dek
du (12), dek na (19), dudek (20), dudek unu (21), dudek na (29), tridek (30), cent (100).
5 of 29

1) The word nomo can mean just a first name (as in this lesson) or a full name according to
context.
2) There are several ways to indicate someones age in Esperanto. Usually we include a form of
the word ao or the word jaro to show we're talking about age. The story says that Ana estas 18jara (Ana is 18 [years old]). Other ways to indicate age in Esperanto are Ana aas 18, Ana estas
18-jaraa, and Ana havas 18 jarojn.
3) Some students confuse the terms lando, lolando, and mondoparto. Mondoparto is a large
part of the world; an alternative word is kontinento. Eropo (Europe) kaj Afriko (Africa) are
examples of mondopartoj. Lando means country. Examples of landoj are Japanio (Japan) and
Britio (Great Britain).
4) Also beware of confusing Esperanto words with similar words in national languages that have
different meanings. For example, for speakers of many languages, the word eropa seems to
mean Europe, but it actually means European. The word amerika means North or South
American, not the USA. Read word lists carefully to avoid being caught out by false friends!
Questions for Part 2

1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Kio estas la familia nomo de Ana? La familia nomo de Ana estas

Kio estas la retpot-adreso de Ana?
Kie i loas?
Kio estas Novjorko?
En kiu mondoparto estas Usono?
En kiu lando vi loas?
En kiu mondoparto estas via lolando?

Part 3 Telefone
telefono telephone
farti to fare
oji to be glad
ne no
plano plan
sonori to ring
tre very
fari to do
scii to know (something)
voli to want
6 of 29
kiel how
bone well
hodia today
iu someone
volonte willingly
al to
koni to know (someone)
kiam when
iam sometime
tago day
jes yes
tiu that
veni to come
numero number
meze in the middle
mallonga short
hejme at home
post after
iri to go
Text for Part 3

(La telefono de Ana sonoras.)
Ana: Saluton. Estas Ana.
Mark: Saluton, Ana! Estas Mark.
Ana: Mark, saluton!
Mark: Kiel vi fartas?
Ana: Mi fartas bone. Kiel vi?
Mark: Anka mi bone fartas.
Ana: Mi ojas.
Mark: Kion vi faros hodia?
Ana: Mi ne scias. Mi ne havas iun planon.
Mark: u vi volas veni al mi?
Ana: Jes, volonte.
Mark: Tre bone.
Ana: Kie vi loas?
Mark: Mi loas en SoHo.
Ana: Bone, mi konas tiun urboparton.
Mark: Mia adreso estas 56 Mallong-strato.
Ana: Mallong-strato, numero 56. Kiam mi venu?
Mark: Venu kiam vi volas. Mi estos hejme.
Ana: Tre bone. Mi venos iam posttagmeze.
Mark: Mi ojas. is!
Ana: is poste!

-e: ending for adverbs. An adverb describes a verb, an adjective or another adverb. E.g.:
Mi fartas bone. (Im doing well.)
i estas ege bela. (She is very beautiful.)
Mi estas hejme multe. (Im at home a lot.)
The -e ending, added to a root that denotes a place, means at that place or in that place. With
a root that indicates time, the meaning is at that time.
hejmo (home)
hejme (at home)
urbo (city)
urbe (in the city)
julio (July)
julie (in July)
mardo (Tuesday) marde (on Tuesday)
7 of 29
hodia: The words hodia and tre are adverbs. Not all adverbs have the -e ending in Esperanto.
mal-: A prefix used to create a word with an opposite meaning. Note that mal- doesn't mean bad;
it simply forms the direct opposite. E.g.:
longa (long)
mallonga (short)
alta (high)
malalta (low)
bona (good)
malbona (bad)
-u: Ending for verbs in the imperative form. The -u ending shows that an act is commanded or
desired. E.g.:
Venu! (Come!)
Venu, kiam vi volas. (Come when you want.)
u ni manu nun? (Should we eat now?)
Estu silenta! (Be quiet!)
Mi volas, ke i venu. (I want her to come.)
-is: Ending for verbs in the past tense. E.g.:
Mi estis hejme. (I was home.)
Mi venis hiera. (I came yesterday.)
-os: Ending for verbs in the future tense. E.g.:
Mi estos hejme. (I will be home.)
Mi venos morga. (I will come tomorrow.)
-as -i: A verb with an -i ending can be combined with other verbs. When two verbs come
together, the second is almost always in the infinitive (-i). E.g.:
Mi volas veni. (I want to come.)
Mi volis veni. (I wanted to come.)
Bonvolu veni. (Please come.)
Ana planas iri al Mark. (Ana plans to go to Mark.)
Note that Esperanto usually expresses verb tenses in a simpler way than many national
languages. Although its possible to express complex verb tenses, we often avoid these in
Esperanto. As a result, theres sometimes more than one correct translation of an Esperanto
sentence.
u: We use this word to ask questions with a yes/no answer. E.g.:
Li venos. (He will come.)
u li venos? (Will he come?)
Vi vidas lin. (You see him.)
u vi vidas lin? (Do you see him?)
Vere! (Its true!)
u vere? (Is it true?)
Ana planas iri al Mark.
u Ana planas iri al Mark?
8 of 29

1) In this lesson, youve met the words scii and koni, which represent two different senses of to
know. Not all languages distinguish between scii kaj koni. Scii is to possess knowledge, i.e. to
have learned a fact or memorized a piece of information. Koni is to be acquainted with a person,
or to know of something that you have encountered before.
Compound words appear again in this lesson. Sometimes you wont find a word in a dictionary
because its a combination of other words. This is not too difficult; you just have to try to
recognize such words when you see them. The word urboparto isnt too hard if you know the
meanings of the words urbo (city) and parto (part), right?
2) Kiel vi? is an informal way to ask Kiel vi fartas? (How are you?).

1)
2)
3)
4)
Kiu telefonis al Ana?

u Mark iros al Ana?
En kiu urboparto loas Mark?
Kiam Ana planas iri al Mark?

Part 4 Pri Novjorko

granda big
miliono million
multaj many
ege very
financa financial
anka also
parko park
viziti to visit
regiono region
irka around
da of
domo house
alta tall
grava important
tie there
trovi to find
se if
i it
9 of 29
ok eight
homo human
en in
banko bank
centro centre
diplomato diplomat
bela beautiful
iam sometime
aliaj others
Text for Part 4

Novjorko estas grandega urbo. En tiu urbo loas irka
ok (8) milionoj da homoj. Multaj domoj en Novjorko
estas ege altaj. Tie laboras multaj bankuloj kaj
financuloj. Novjorko estas grava financa centro. En
Novjorko estas anka granda domo de Unuiintaj
Nacioj (UN). Tie laboras multaj diplomatoj kaj aliaj
gravuloj. Meze de la urbo trovias granda kaj bela
parko. i nomias Centra Parko. Se vi iam estos en
Novjorko, vizitu in.

da: A preposition used to express quantity. Its never used between a number and a noun, but its
always used when linking a noun that expresses quantity with another noun, or when linking an
adverb of quantity with a noun. E.g.:
ok milionoj da homoj (eight million people)
glaso da akvo (a glass of water)
multe da laboro (a lot of work)
-ul-: A suffix used to indicate a person with a specific trait. E.g.:
bankulo (banker), gravuloj (important people),
junuloj (young people), maljunuloj (old people)
-i-: A very important suffix that is best explained with examples:
Mi movas la manon. (I move my hand.)
Mia mano movias. (My hand moves.)
i trovis parkon en la urbo. (She found a park in the city.)
La parko trovias en la urbo. (The park is [to be] found in the city.)
Mi nomas in Liza. (I call her Liza.)
i nomias Liza. (Shes called Liza.)
-eg-: A suffix used to make something bigger or stronger. E.g.:
grandega urbo (a huge city)
ege altaj (very tall)
(also: altegaj)
bonege (excellent)
domego (a mansion)

1) In Esperanto, there is often more than one way to say the same thing. In this text, we find the
10 of 29
expression meze de la urbo (in the middle of the city). You could also say en la mezo de la urbo.
The flexible nature of Esperanto grammar allows this.
2) Sometimes the grammar needs adjustment to suit the words you choose. An alternative form
of multa mono (a lot of money) is multe da mono, which means the same thing. Adverbs do not
describe nouns; so we need the word da to link multe with mono in the second example.
Similarly, a noun cant describe another noun, but you can connect them with da; so the third
choice, while rare, is multo da mono. The word kiom behaves like a noun or adverb, so we use
da to link it to other nouns: Kiom da mono? (How much money?)
3) In this part, you may have noticed the phrase ok milionoj da homoj, while the previous part
mentioned kvin personoj. Both involve numbers; why is the grammar different? The word
miliono is a noun relating to quantity. As we just learned, we need the word da in order to
connect a noun of quantity with another noun. But the word kvin (like all number words that
dont end in -o) is a simple numeral rather than a noun. So theres no need for a special word to
tie it to nouns, just as no linking word is needed for other numbernoun combinations (3 domoj,
532 urboj, etc.). Only a few very large numbers end in -o: miliono (million), biliono (billion), etc.
4) The suffix -eg- strengthens the meaning of a root. The adverb tre also indicates a high or
strong degree. We typically dont use tre and -eg- together, since the meaning would be
somewhat repetitive. We say tre granda or grandega but rarely tre grandega.

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kio estas Novjorko?

Kiom da homoj loas en Novjorko?
Kiel nomias la granda parko en Novjorko?
Kiuj laboras en la altegaj domoj?
u vi loas en granda urbo?
Kiom da homoj loas en via urbo/regiono?

Part 5 Vizito
fermi to close
eniri to enter
io something
akvo water
pordo door
peti to ask (for something)
suko juice
jen here is
11 of 29
bonvenon welcome
trinki to drink
a or
por for
pomo apple
vivo wine
semajno week
interese interesting
nun now
dum during
kompreni to understand
i tie here
e at
ili they
tempo time
nur only
antae before
danki to thank
prezenti to present
Text for Part 5

(Mark malfermas pordon.)
Mark: Bonvenon!
Ana: Dankon!
Mark: Eniru, mi petas.
Ana: Dankon.
Mark: u vi volas trinki ion?
Ana: Jes, volonte.
Mark: u vi volas sukon a akvon?
Ana: Sukon, mi petas.
Mark: Jen por vi. Estas pomsuko.
Ana: Mi dankas.
Mark: u vi dum longa tempo loas en Novjorko?
Ana: Jes, dum mia tuta vivo.
Mark: Mi komprenas. Mi nur dum tri semajnoj loas i tie.
Ana: Kie vi lois antae?
Mark: Antae mi lois en enevo, Svislando.
Ana: Interese.
Mark: Miaj gepatroj trovis bonan laboron e UN en Novjorko.
Ana: u viaj gepatroj laboras tie nun?
Mark: Jes, ili estas diplomatoj.
Ana: Mi komprenas.
Mark: Venu, mi prezentos mian familion al vi.

volas: The verb volas can be used in various ways, e.g.:
1. volas:
Mi volas. (I want.)
2. volas -n:
Mi volas akvon. (I want water.)
3. volas -i:
Mi volas trinki. (I want to drink.)
saluton: Saluton is short for Mi donas saluton al vi (I give you a greeting). The word saluto
means greeting. Other salutations and wishes work the same way: dankon (thank you), bonan
nokton (good night), and felian naskitagon (happy birthday).
12 of 29

Youve already seen the -n ending several times in this course. As youve learned, it marks the
direct object of a sentence. Of course, to know when to use it, you have to decide if a word is a
direct object or not. This can be among the most difficult tasks for beginners of Esperanto, so here
are a a few tips:
The direct object is the person or thing that is directly affected by the action of the verb.
For example:
Mi trinkas akvon (I drink water) Mi is the person doing the action (subject);
trinkas is the action (verb); and the water (akvon) is what the drinking is being
applied to.
Mia frato skribas longan leteron (My brother writes a long letter.) Mia frato is
the subject, skribas is the action, and the letter (longan leteron) is the thing that the
action is directly affecting (and, in this case, creating).
If the verb is a form of esti (to be), or farii (to become), or if it has the suffix -i-, then do
not use -n. These verbs are all intransitive, which means they dont have a direct object.
For example:
Mi estas diplomato. (I am a diplomat.)
Vi farios bankulo. (You will become a banker.)
Mia frato nomias Jozefo. (My brothers name is Joseph.)
Is there a preposition between the verb and the word in question? If so, the word cant be a
direct object, and -n is not normally used. For example:
Johano loas en domo. (John lives in a house.)
Mi skribas al Maria. (I write Mary, I write to Mary.)
(The -n ending appears after a preposition only in a few special circumstances that
beginners dont often encounter. You will learn more about this later.)

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kion volas Ana trinki?

Dum kiom da jaroj loas Ana en Novjorko?
Kie Mark lois antae?
Kie laboras la gepatroj de Mark?
Kio estas la gepatroj de Mark?
Dum kiom da tempo vi loas en via urbo/regiono?

13 of 29
Part 6 Prezentoj
panjo mom, mum
renkonti to meet
kato cat
ati to like
ne no, not
ar because
morti to die
pajo dad
nomi name
kiel how
bonege excellent
sed but
hundo dog
bedari to regret
agrable nice
diri to say
bela beautiful
jam already
kial why
ni we
Text for Part 6

Mark:
Patrino de Mark:
Ana:
Patrino de Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Patro de Mark:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Zap:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Jen estas mia panjo.

Saluton, Ana!
Saluton!
Mi nomias Nina.
Agrable renkonti vin.
Jen mia pajo. Li nomias Kristofer. Sed multaj nomas lin Krijo.
Saluton, Kristofer!
Agrable renkonti vin, Ana. Diru Krijo, mi petas.
Anka estas kato en nia familio.
Kiel i nomias?
i nomias Zap.
Bela vi estas Zap.
Mja.
Li jam atas vin.
Bonege. Mi jam atas lin.
u vi havas katon?
Ne, sed mi atus havi katon.
Kial vi ne havas katon?
ar miaj gepatroj ne volas havi katon.
Mi komprenas.
u vi havas anka hundon?
Ne nun. En Svislando ni havis hundon.
Kial vi ne havas in i tie?
ar i mortis anta du jaroj.
Mi bedaras. Kiel i nomiis?
i nomiis Zip. Sed nun ni havas Zap.
Jes, tre bone.
14 of 29

-nj-: A suffix used to create short forms of female names. E.g.: patrino panjo, Ana Anjo.
-j-: A suffix used to create short forms of male names. E.g.: patro pajo, Kristofer Krijo.
kial ar: Questions that start with kial should be answered with ar. E.g.:
Kial vi venis? (Why did you come?)
ar mi volis. (Because I wanted to.)
Kial vi ne havas katon? (Why don't you have a cat?)
ar mi estas alergia kontra katoj. (Because I'm allergic to cats.)
Kial vi dormis? (Why were you sleeping?)
ar mi estis tre laca. (Because I was very tired.)

The word jen means here is, this is, there is, voil. The use of jen is flexible; you can say
both Jen mia frato, and Jen estas mia frato (This is my brother).
For a dog, cat, or other animal, you can use the pronoun i, but you can also use li or i if you
prefer to do so.

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kiel nomias la patrino de Mark?

Kio estas la nomo de la kato de Mark?
u Ana atus havi katon?
Kial Ana ne havas katon?
Kio okazis pri la hundo de Mark?
Kiel nomiis la hundo de Mark?

Part 7 La familio de Ana

do so
plej most
ambro room
emelo twin
kuirejo kitchen
pli more
posedi own
similas are similar
kiom how much, how many
necesejo toilet
15 of 29
ol than
apartamento apartment
fakte in fact
da (quantity) of
entute altogether
sama same
dormi to sleep
salono livingroom
Text for Part 7

Jen mia familio!
En mia familio estas kvin (5) personoj. Estas mi, mia patrino
kaj mia patro. Mi havas anka fraton kaj fratinon. Mi do
havas du gefratojn. Ili estas pli junaj ol mi. Mia patrino estas
la plej aa en nia familio.
Miaj gepatroj posedas apartamenton. En i ni loas. En la
apartamento estas tri dormoambroj, salono, kuirejo, kaj
necesejo. Do, entute estas ses (6) ambroj. Mi havas mian
ambron kaj miaj gefratoj havas sian ambron.
Miaj gefratoj tre similas. Ili fakte estas emeloj. Mia fratino
havas dek du (12) jarojn. Kiom da jaroj havas mia frato?
Anka dek du. emeloj ja estas samaaj :-).

-ej-: A suffix used to denote places. E.g.:
kuiri (to cook)
kuirejo (kitchen)
lerni (to learn)
lernejo (school)
vendi (to sell)
vendejo (store)
ge-: A prefix used to indicate both sexes together. E.g.:
gepatroj (parents), gefratoj (siblings)
(Some people feel its important to say gejunuloj and geamikoj instead of junuloj and amikoj,
to emphasize that people of both sexes are included. Others use the words amikoj and junuloj in
a gender-neutral way.)
pli ol : Used for comparison. E.g.:
Mi estas pli alta ol vi. (I am taller than you.)
i estas pli forta ol li. (She is stronger than him.)
Mi atus havi pli. (I would like to have more.)
plej el : Used for comparison: E.g.:
Mi estas la plej alta el ni. (I am the tallest of us.)
Pipi estas plej forta en la tuta mondo. (Pipi is the strongest in the whole world.)
Kiom da ?: Used to ask about quantity. E.g.:
Kiom da jaroj vi havas? (How old are you?)
Kiom da mono mi uldas al vi? (How much money do I owe you?)
16 of 29

1) The -n ending is never used after the preposition da. For example, instead of *Kiom da jarojN
vi havas?*, it has to be Kiom da jaroj vi havas? (How old are you?). Instead of *Mi havas multe
da monoN*, its Mi havas multe da mono (I have a lot of money). (The sentence Mi havas
multon da mono is correct, but Mi havas multe da mono is more common.)
2) Don't ask Kiom da?. There has to be another word after da. You could ask Kiom vi volas?
(How much do you want?) or Kiom da suko vi volas? (How much juice do you want?)
3) An interesting feature of the prefix ge- is that ge-words have a plural form, because the prefix
indicates the presence of both sexes. Some modern Esperantists feel the need for a singular
version of ge-words; for example, *gepatro (parent), *gefrato (sibling). In traditional Esperanto,
ge-words are always plural, without exception. Will the language evolve so that everyone uses
the singular ge-? Only time will tell. In the meantime, youll almost certainly see it in the singular
from time to time.

1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Kiom da gefratoj havas Ana?

u la familio de Ana loas en propra domo?
Kial la gefratoj de Ana estas samaaj?
u vi havas gefratojn?
Kiom da ambroj havas via apartamento/domo?
u vi estas la plej juna en via familio?
Kiu estas la plej maljuna en via familio?

Part 8 Kiu estas Mark?

kiu who
knabo boy
pri about
trovi to find
ia some kind of
nacio nation
certi to be sure
germana German
li he
lernejo school
diversaj various
komenci to start
el out of
lingvo language
eble maybe
krom besides
17 of 29
nova new
paroli to speak
afero thing
semestro semester
prave right
ekzistas exists
franca French
itala Italian
romana Romansch
hiera yesterday
Text for Part 8

Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Panjo:
Ana:
Kion vi faris posttagmeze?

Mi estis e Mark.
Kiu estas Mark?
Li estas nova knabo en mia lernejo.
Bone. u vi atis esti e li?
Jes, ni agrable parolis pri diversaj aferoj.
Mi ojas, ke vi trovis novan amikon.
Anka mi ojas pri tio.
Kial li komencis en via lernejo meze de la semestro?
Liaj gepatroj trovis bonan laboron i tie.
Ili estas iaj diplomatoj.
Mi komprenas. Ili antae lois en alia urbo, u?
Jes, en enevo.
Do, li venas el Svislando en Eropo.
Jes, prave.
u vi scias, kiom da naciaj lingvoj ekzistas en Svislando?
Ne. Mi ne certas. u eble du? La franca kaj la germana.
Estas kvar naciaj lingvoj en Svislando!
Kiuj krom la franca kaj la germana?
Anka la itala kaj la romana.
Interese.

The table of correlatives: You have now seen several words from whats known as the table of
correlatives. Here is the whole table:
kio what, what
thing
tio that, that

thing
io something,
anything
io everything,
all things
nenio nothing
kiu who, which tiu that person,

one
that one
iu someone,
somebody
iu everyone,
everybody
neniu no one,
nobody
kia what kind

of, what (a)
tia that kind of,

such a
ia some kind of, ia every kind

any kind of
of, all kinds of
nenia no kind of
kiel how, in
what way
tiel that way,

thus, like that, so
iel somehow, in iel in every

some way
way
neniel in no
way
kie where, in
what place
tie there, in that ie somewhere,

place
anywhere, in
some place
18 of 29
ie everywhere, nenie nowhere,

in every place
in no place
kiam when, at
what time
tiam then, at
that time
iam sometime,
anytime, ever
iam always, at
all times
neniam never,
at no time, not
ever
kiom how
tiom so much,
much, how many, as many, that
what quantity
quantity
iom some, some iom the whole

quantity
quantity, all of it
neniom not a
bit, none, no
quantity
kial why
tial for that

reason
ial for some

reason
ial for every

reason
nenial for no
reason
kies whose
ties that ones
ies someones
ies everyones
nenies no ones
As we said (in Chapter 2), there are many small words to learn, but hopefully this table wlith
help you!

1) The -a ending is used for the names of languages; almost all languages have an a-form,
because they are national or ethnic. For example, in Anglio (England) the main language is la
angla (English), and in Japanio (Japan) the main language is la japana (Japanese). We use the
word la with these language names because, when we say, for example, Mi parolas la francan (I
speak French), its short for Mi parolas la francan lingvon (I speak the French language). But
languages like Esperanto, which are not associated with a particular country or people, usually
end in -o, and do not take la. Other constructed languages end in -o for the same reason. Thats
why we say Mi parolas Esperanton (I speak Esperanto) or Mi ne parolas Volapukon (I don't
speak Volapk). Some think the same should apply to dead languages like latino (Latin) and
sanskrito (Sanskrit).
2) Its not uncommon in Esperanto to use an adjective on its own, when the noun can be
understood from the context. For example Mi prenos la ruan! (Ill take the red one!); Kiam
estas multaj libroj, mi elektas la plej dikan (When there are many books, I choose the thickest).

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kial la panjo de Ana ojas?

Kio estas enevo?
En kiu mondoparto estas Svislando?
u Ana scias, kiuj estas la oficialaj lingvoj de Svislando?
Kiuj estas la oficialaj lingvoj de Svislando?
Kion vi faris hodia/hiera?

19 of 29
Part 9 - atokupoj
kanti to sing
atokupo hobby
bicikli to cycle
plai to please
spekti to watch
akvo water
efe mainly
fio fish
ofte often
ludi to play
muziko music
legi to read
filmo movie
lerni to learn
vegetare vegetarian
viando meat
okupo occupation
teniso tennis
sporto sport
libro book
nai to swim
kuiri to cook
iufoje sometimes
kaj kaj both and
Text for Part 9

Ana atas kanti.
i ofte kantas. Kaj i bone kantas!
Kanti estas ia atokupo.
i anka atas ludi tenison kaj bicikli.
Do, Ana estas kaj muzikema kaj sportema.
Al Ana anka plaas legi librojn kaj spekti filmojn.
La gefratoj de Ana ofte naas.
Ili tre atas ludi en akvo.
atokupo de la patrino de Ana estas lerni lingvojn.
i jam bone parolas sep lingvojn!
La patro de Ana ne atas lerni novajn lingvojn.
Lia atokupo estas kuirado. efe li kuiras vegetare,
sed iufoje li kuiras anka fion kaj viandon.

-em-: A suffix that indicates a characteristic or inclination. E.g.:
muzikema (musical), sportema (sporty), dancema (likes to dance), legema (likes to read)
-ad-: A suffix used to indicate that an action is lengthy or frequently repeated. E.g.:
kanti (to sing)
kantadi (sing over and over again), kantado (singing)
kuiri (to cook)
kuirado (cooking)

atas and plaas are both used to express inclinations, but they behave somewhat differently in
sentences. You can choose the form you prefer; the meaning is the same.
Mi atas kanti. (I like to sing.)

Li atas in. (He likes her.)
Kanti plaas al mi. (I like to sing.)

i plaas al li. (He likes her. / She appeals to him.)
20 of 29
The word foje has many compound forms that are just variations on the basic idea of
sometimes:
foje on occasion, sometimes
iufoje at certain times
kelkfoje a number of times, on a number of occasions
iafoje on some kinds of occasion
fojfoje from time to time

1)
2)
3)
4)
5)
6)
u Ana estas sportema?

Kion Ana atas ludi?
Kiom da lingvoj parolas la patrino de Ana?
u vi havas atokupon?
u vi bone kantas?
Kion vi atas kuiri?

Part 10 Kion vi atas fari?

monto mountain
libera free
ludo game
amuze fun
angla English
sen without
si himself, herself
povi to be able
libertempo free time
komputilo computer
kelkfoje sometimes
kredi to believe
problemo problem
sia his (own), her (own)
kune together
ludi to play
vere really
preferi to prefer
nekredeble unbelievable
senprobleme no problem
Text for Part 10

Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Kion vi atas fari?

Mi atas fari multajn aferojn.
u vi atas bicikli?
Jes, sed mi ne havas biciklon i tie.
Mi havas du biciklojn, unu montobiciklon kaj unu urbobiciklon.
21 of 29
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Bonege. En Svislando anka mi havis montobiciklon.

Ni povus kune bicikli iam, se vi atus.
Jes, volonte.
Mi ojas.
Kion alian vi atas fari dum via libertempo?
Mi anka atas ludi tenison kaj kanti.
Same mi! Sed mi ne tre bone kantas.
Kion alian vi atas fari?
Mi tre atas ludi komputilludojn.
u vere?
Jes, estas vere amuze.
Kio pri libroj? u vi atas legi librojn?
Kelkfoje, kiam mi havas tempon kaj trovis iun bonan libron.
En kiu lingvo vi preferas legi?
En la franca. Anka en la angla kaj la germana mi povas senprobleme legi.
Tre bone. Do, vi estas kaj sportema kaj kantema kaj lingvema.
Jes, sed mi plej atas ludi komputilludojn!
Nekredeble.

-il-: A suffix used to name tools. E.g.:
tondi (to cut)
tondilo (scissors)
komputi (to compute)
komputilo (computer)
skribi (to write)
skribilo (pen)
-ebl-: A suffix used to indicate that a particular action is possible. E.g.:
legi (to read)
legebla (legible)
kredi (to believe) kredebla (credible)
fari (to do)
farebla (doable)
sen/problem/e: A combination of sen (without), problem (problem) and -e. So senprobleme
means without a problem.

1) Word order in Esperanto is quite flexible, but sometimes the order carries meaning. Both
anka mi and mi anka mean I also, but in anka mi the word anka relates to mi, whereas
in mi anka, it relates to what comes next:
Anka mi havas biciklon. ([You have a bicycle and] I have a bicycle too.)
Mi anka havas biciklon. ([I have a car and] I also have a bicycle.)
2) Youve learned that adjectives describe nouns, and that adverbs describe verbs (among other
22 of 29
things). This can affect Esperanto sentences in ways you may not have expected! In the text,
talking about computer games, Mark says Jes, estas vere amuze (Yes, its really fun). Note that he
says amuze and not amuza. His sentence has no noun to describe, so he can only describe the
verb. Thats why he uses an adverb. If he included a noun in the sentence, such as tio, that would
alter the grammar, and he would use the adjective form amuza instead: Jes, tio estas vere amuza
(Yes, thats really fun). Youll see this happening in many other circumstances when theres no
noun in the sentence: Nekredeble! (Unbelievable!); u vere? (Really?); Bone! (Good!). As you
can see, in Esperanto we use a great deal of adverbs!

1)
2)
3)
4)
5)
u Mark atas bicikli?

Kiom da bicikloj havas Ana?
Kion Mark atas fari dum sia libertempo?
u Ana atas ludi komputilludojn?
Kion vi atas fari?

Answers to the exercises

Part 2
1) La familia nomo de Ana estas Pana.
2) La retpot-adreso de Ana estas ana@lernu.net (ana e lernu punkto net).
3) i loas en la urbo Novjorko.
4) Novjorko estas urbo en Usono.
5) Usono estas en la mondoparto Ameriko.
6) Mi loas en la lando
7) Mia lolando estas en la mondoparto [Azio, Eropo, Ameriko, Afriko, a Oceanio]
Part 3
1) Mark telefonis al Ana.
2) Ne, Mark ne iros al Ana. Sed Ana iros al Mark.
3) Mark loas en la urboparto SoHo.
4) Ana planas iri al Mark iam posttagmeze.
23 of 29
Part 4
1) Novjorko estas grandega urbo.
2) En Novjorko loas irka ok milionoj da homoj.
3) i nomias Centra Parko. / La granda parko en Novjorko nomias Centra Parko.
4) En la altegaj domoj laboras multaj bankuloj kaj financuloj.
5) Jes, mi loas en granda urbo. / Ne, mi ne loas en granda urbo.
6) En mia urbo loas x mil. / En mia regiono loas x milionoj.
Part 5
1) Ana volas trinki sukon.
2) Ana loas en Novjorko dum 18 jaroj. / Ana loas en Novjorko dum sia tuta vivo.
3) Mark antae lois en enevo.
4) La gepatroj de Mark laboras en UN / la Unuiintaj Nacioj.
5) La gepatroj de Mark estas diplomatoj.
6) Mi loas en mia urbo dum x jaroj. / Dum x jaroj mi loas en mia urbo.
Part 6
1) La patrino de Mark nomias Nina.
2) La nomo de la kato de Mark estas Zap.
3) Jes, Ana atus havi katon.
4) ar iaj gepatroj ne volas havi katon.
5) La hundo de Mark mortis.
6) La hundo de Mark nomiis Zip.
Part 7
1) Ana havas du gefratojn.
2) Ne, la familio de Ana ne loas en propra domo. /
Ne, la familio de Ana loas en apartamento.
3) ar ili estas emeloj.
4) Jes, mi havas gefratojn. Mi havas x fratinojn kaj y fratojn. / Ne, mi ne havas gefratojn.
5) Mia domo havas 3 ambrojn. / Mia apartamento havas 3 ambrojn.
6) Jes, mi estas la plej juna en mia familio. / Ne, mi ne estas la plej juna en mia familio.
7) La plej maljuna en mia familio estas mia patro/patrino/avo/avino.
24 of 29
Part 8
1) ar Ana trovis novan amikon.
2) enevo estas urbo en Svislando.
3) Svislando estas en la mondoparto Eropo.
4) Ne, Ana ne scias kiuj estas la oficialaj lingvoj de Svislando.
5) La oficialaj lingvoj de Svislando estas la germana, la franca, la itala kaj la romana.
6) Hodia mi laboris. / Hiera mi estis e amiko.
Part 9
1) Jes, Ana estas sportema.
2) Ana atas ludi tenison.
3) La patrino de Ana parolas sep lingvojn.
4) Jes, mi havas atokupojn. Miaj atokupoj estas
5) Jes, mi bone kantas. / Ne, mi ne bone kantas.
6) Mi atas kuiri / Mi ne atas kuiri.
Part 10
1) Jes, Mark atas bicikli.
2) Ana havas du biciklojn.
3) Dum sia libertempo Mark atas fari multajn aferojn. Li atas bicikli, kanti, kaj ludi tenison
kaj komputilludojn.
4) Ne, Ana ne atas ludi komputilludojn.
5) Mi atas
25 of 29
Translations of course texts, Parts 1-10

Part 1 - Hello!
Hi!
My name is Ana Pana. My personal name (forename) is Ana. My family name (surname) is Pana.
I live in New York, USA. My address is: 1234 Long St. My e-mail address is: ana@lernu.net. I am
18 years old. What is your name? Where do you live?
Bye!
Part 2 - About Ana

In the picture is a girl. Her name is Ana. Her full name is Ana Pana. Ana is young. She has
eighteen years. Ana is eighteen years old. There are five people in Anas family. Ana has a father
and a mother. She also has a sister and a brother. Anas address is: 1234 Long St. Anas e-mail
address is: ana@lernu.net. Ana lives in New York. New York is a city in the USA. The USA is a
country in the Americas. The Americas are a continent. There are several continents in the world,
for example: the Americas, Africa, Asia, Europe, and Oceania.
Part 3 - On the telephone

(Anas telephone rings.)
Ana: Hello. Its Ana.
Mark: Hi, Ana! Its Mark.
Ana: Mark, hello!
Mark: How are you?
Ana: Im fine. And you?
Mark: Im fine, too.
Ana: Im glad.
Mark: What are you going to do today?
Ana: I dont know. I dont have any plans.
Mark: Do you want to come over to my place?
Ana: Yes, gladly
Mark: Great.
Ana: Where do you live?
Mark: I live in SoHo.
Ana: Ok, I know that district.
Mark: My address is 56 Short St..
Ana: Short Street, number 56. When should I come?
Mark: Come when you want. Ill be home.
Ana: Great. Ill come sometime in the afternoon.
Mark: Im glad. Bye!
Ana: See you later!
26 of 29
Part 4 - About New York

New York is a huge city. Around 8 million people live in that city. Many buildings in New York
are extremely tall. Many bankers and financiers work there. New York is an important center of
finance. A large building belonging to the UN is also in New York. Many diplomats and other
important people work there. In the middle of the city there is a large and beautiful park. It is
called Central Park. If you are ever in New York, you should visit it.
Part 5 - A visit
(Mark opens the door.)
Mark: Welcome
Ana: Thank you!
Mark: Please come in..
Ana: Thanks.
Mark: Do you want something to drink?
Ana: Yes, for sure.
Mark: Do you want juice or water?
Ana: Juice, please.
Mark: Here you go. Its apple juice.
Ana: Thanks.
Mark: Have you lived in New York for a long time?
Ana: Yes, for my whole life.
Mark: I understand. I have only lived here for 3 months.
Ana: Where did you live before?
Mark: Before, I lived in Geneva, Switzerland.
Ana: Interesting.
Mark: My parents found good jobs at the UN in New York.
Ana: Do your parents work there now?
Mark: Yes, they are diplomats.
Ana: I understand.
Mark: Come on, Ill introduce you to my family.
Part 6 - Introductions
Mark:
Patrino de Mark:
Ana:
Mark's mother:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark's father:
Mark:
Ana:
Here is my mom.
Hi, Ana!
Hello!
My name is Nina.
Its a pleasure to meet you.
This is my dad. His name is Kristofer. But a lot of people call him Kris.
Hi Kristofer
Its a pleasure to meet you, Ana. Call me Kris, if you will.
There is also a cat in our family.
What is its name?
27 of 29
Mark:
Ana:
Zap:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
His name is Zap.

Youre pretty, Zap.
Meow.
He already likes you.
Great. I already like him.
Do you have a cat?
No, but I would like to have a cat.
Why dont you have a cat?
Because my parents dont want to have a cat..
I understand.
Do you have a dog, too?
Not anymore. In Switzerland we had a dog.
Why dont you have it here?
Because she died two years ago.
Im sorry. What was her name?
Her name was Zip. But now we have Zap.
Yes, thats great.
Part 7 - Ana's family

Here is my family!
In my family there are five people. Its me, my mother, and my father. I also have a brother and a
sister. Therefore, I have two siblings. They are younger than me. My mother is the oldest in our
family.
My parents own an apartment. We live in it. There are three bedrooms, a living room, a kitchen,
and a bathroom in the apartment. So, a total of six rooms. I have my room, and my siblings have
their own room.
My siblings are very similar. In fact, they are twins. My sister is twelve. How old is my brother?
Also twelve. Twins are the same age, after all. :-).
Part 8 - Who is Mark?

Mom:
Ana:
Mom:
Ana:
Mom:
Ana:
Mom:
Ana:
Mom:
Ana:
Mom:
Ana:
Mom:
What did you do in the afternoon?

I was at Marks.
Who is Mark?
He is a new boy in my school.
Nice. Did you have a good time at his place?
Yes, we had a pleasant conversation about various things.
Im glad that youve found a new friend.
Im glad of that as well.
Why did he start at your school in the middle of the semester?
His parents found good work here. They are some kind of diplomats.
I understand. They lived in another city before, right?
Yes, in Geneva.
So they came from Switzerland, in Europe.
28 of 29
Ana:
Mom:
Ana:
Mom:
Ana:
Mom:
Ana:
Yes, thats right.

Do you know how many national languages there are in Switzerland?
No. Im not sure. Maybe two? French and German.
There are four national languages in Switzerland!
Which ones, aside from French and German?
Also Italian and Romansch.
Thats interesting.
Part 9 - Hobbies
Ana likes to sing. She sings often. And she sings well! Singing is her hobby. She also likes to play
tennis and to bicycle. Therefore, Ana likes both music and sports. Ana also likes to read books
and watch movies. Anas siblings often swim. They really like to play in the water. Learning
languages is a hobby of Anas mother. She can already speak seven languages well! Anas father
doesnt like to learn new languages. His hobby is cooking. He mostly cooks vegetarian food, but
sometimes he also cooks fish and meat.
Part 10 - What do you like to do?

Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
What do you like to do?

I like to do many things.
Do you like bicycling?
Yes, but I dont have a bicycle here.
I have two bicycles, one mountain bike and one city bike.
Great. In Switzerland, I had a mountain bike, too.
We could go bicycling together sometime, if youd like.
Yes, for sure.
Im glad.
What else do you like to do in your free time?
I also like to play tennis and sing.
Me too! But I dont sing very well.
What else do you like to do?
I really like to play computer games.
Really?
Yes, its really fun.
What about books? Do you like to read books?
Sometimes, when I have time and have found a certain good book.
In which language do you prefer to read?
In French. I can also read without a problem in English and German.
Very good. So, you like sports and singing and languages.
Yes, but most of all, I like to play computer games!
Incredible.
29 of 29
Chapter 5
Vojau kun Zam 110
(A basic course)
Introduction............................................................................................................................2
Vojao 0 (nul) - Zam, via kunvojaanto, prezentas sin....................................................3
Vojao 1 (unu) - Bonvenon al Kairo! ..................................................................................4
Vojao 2 (du) - Bonvenon al Novjorko! .............................................................................5
Vojao 3 (tri) - Bonvenon al Pekino! ...................................................................................7
Vojao 4 (kvar) - Bonvenon al Stokholmo! ........................................................................8
Vojao 5 (kvin) - Bonvenon al Velingtono! .....................................................................10
Kvizo 1...................................................................................................................................11
Vojao 6 (ses) - Bonvenon al Rio de anejro!....................................................................12
Vojao 7 (sep) - Bonvenon al Bruselo!..............................................................................13
Vojao 8 (ok) - Bonvenon al Jerusalemo!..........................................................................15
Vojao 9 (na) - Bonvenon al Parizo!................................................................................16
Vojao 10 (dek) - Bonvenon al Kopenhago!.....................................................................17
Kvizo 2...................................................................................................................................19
Respondoj de la ekzercoj kaj kvizoj..................................................................................20
(Vojao means journey or trip. Bonvenon al means welcome to.)
Libera Esperanto-Libro / Chapter 5 / Vojau kun Zam 110 (A Basic course)
Introduction
In this course, youll travel round the world and visit several cities with Zam. Youll learn a bit
about various cities, cultures, and languages. In addition, youll be able to practice reading in
Esperanto and to learn some new words.
For each trip with Zam youll find:
some information and a picture of the city being visited
a short text with translation about something linked to the city
notes about the grammar and word usage in the text
a translation exercise
a fill-in-the-blanks exercise for the same text as above
Once youve made five journeys, there will be a quiz about them. Youll be asked questions about
the cities, words, and grammar that you encounter in this course.
There are also MP3 files with recordings of the texts; you can find them at www.ikso.net/libera.
We suggest that you listen to each file several times until you can easily understand all the words
of the text.
This chapter will repeat some of the material from earlier chapters. But repetition is an essential
part of learning a new language.
Bonan vojaon! (Have a good trip!)
i tiujn lokojn ni vizitos!

These are the places we'll be visiting!
2 el 21
Vojao 0 (nul) Zam, via kunvojaanto, prezentas sin

Zam, your traveling companion, introduces himself
Saluton!
Hi!
Mia nomo estas Zam.

My name is Zam.
Mi atas vojai.
I like to travel.
Kelkfoje mi vojaas per trajno a buso.

Sometimes I travel by train or bus.
Ofte mi flugas per aviadilo.

Often I fly by airplane.
Kaj nun mi vojaos kun vi!
And now Im going to travel with you!
Vort-listo / Word list

a or
esti to be
flugi to fly
kun with
mi I
nomo name
nun now
ofte regularly, often

per by means of, via, through
saluti to greet, to salute
ati to like, to appreciate
vi you
vojai to travel
3 el 21
Vojao 1 (unu) Bonvenon al Kairo!

Loantoj:
irka 16 milionoj.
Population:
Around 16 million.
efa lingvo:
La araba.
Valuto:
Egiptia pundo.
Currency:
Egyptian pound.
Rimarko:
La rivero Nilo trairas la urbon.
Lando:
Egiptio.
Country:
Egypt.
Main language:
Note:
Arabic.
The River Nile passes through the city.
Vort-listo / Word list

afero thing, matter, business
alia another, other
apud next to, beside, near
bela pretty, beautiful, handsome
interesa interesting
ne not, no
nur only, just
piramido pyramid
unu one
urbo city, town
Teksto kun traduko / Text with translation

Apud la urbo Kairo, en la lando Egiptio, estas piramido.
Near the city of Cairo, in the country of Egypt, is a pyramid.
Fakte, ne estas nur unu piramido.

In fact, there is not just one pyramid.
Estas pluraj belaj piramidoj apud Kairo.

There are many beautiful pyramids near Cairo.
Unu piramido nomias Keopso.

One pyramid is named Cheops.
Krom la piramidoj estas alia interesa afero, la Sfinkso.

Aside from the pyramids, there is another interesting thing, the Sphinx.
Notoj / Notes
The ending -o is used for nouns. For example: lando (country) and piramido (pyramid).
The ending -a is used for adjectives. For example: bela (beautiful) and interesa (interesting).
The ending -j is used for plurals. For example: landoj (countries) and piramidoj (pyramids).
Tradukekzerco / Translation exercise

1) One pyramid.
2) Multiple pyramids.
= ____________________________________
= ____________________________________
4 el 21
3) Beautiful cities.
= ____________________________________
4) To fly is another matter.
= ____________________________________
5) Our names are Zam and Maz. = ____________________________________
Plenigekzerco / Fill-in-the-blanks exercise

Vortoj: afero, unu, nur, urbo, apud
Apud la ______ Kairo, en la lando Egiptio, estas piramido. Fakte, ne estas ______ unu piramido.
Estas pluraj belaj piramidoj ______ Kairo. ______ piramido nomias Keopso. Krom la piramidoj
estas alia interesa ______ , la Sfinkso.
Vojao 2 (du) Bonvenon al Novjorko!

Loantoj:
irka 7 milionoj.
Population:
Around 7 million.
efa lingvo:
La angla.
Valuto:
Usonaj dolaroj.
Currency
US dollars.
Rimarko:
Nomias la pomego.
Lando:
Usono.
Country:
USA.
Main language:
Note:
English.
Its called the big apple.
Vort-listo
bona good, okay, nice
efa main, chief
ejo room, place
en within, in, inside
hodia today
ideo idea
labori to work
lando country
nacio nation
organizo organization
pensi to think
sidi to sit
5 el 21
Teksto kun traduko

En Novjorko estas la efa sidejo de Unuiintaj Nacioj (UN).
In New York is the primary seat of the United Nations (UN).
UN estas tre interesa organizo, mi pensas.

The UN is a very interesting organization, I think.
Bedarinde, multaj landoj ne bone kunlaboras kun UN hodia.
Unfortunately, many countries do not work well together with the UN today.
Sed la ideoj malanta UN estas vere bonaj.

But the ideas behind the UN are really good.
Eble iam UN pensos, ke Esperanto estas bona ideo
Maybe sometime the UN will think that Esperanto is a good idea
Notoj
The ending -a is used for adjectives. For example: interesa organizo and bona ideo.
The ending -aj is used for the plural form of adjectives. If a noun is plural, the adjective that
describes it must also be plural. For example: multaj landoj and bonaj ideoj.
Esperanto is a very flexible language. The word ejo means a place, but -ej- is also a suffix that
indicates location.
Tradukekzerco
Big cities.
= _________________________________
Good idea!
= _________________________________
My primary interest is to travell.
= _________________________________
The Sphinx and Cheops are interesting things. = _________________________________
The UN isnt a national organization.
= _________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: kun, ideo, organizo, en, bonaj
Novjorko estas la efa sidejo de Unuiintaj Nacioj (UN). UN estas tre interesa ______ , mi pensas.
Bedarinde, multaj landoj ne bone kunlaboras ______ UN hodia. Sed la ideoj malanta UN
estas vere ______ . Eble iam UN pensos, ke Esperanto estas bona ______
6 el 21
Vojao 3 (tri) Bonvenon al Pekino!

Loantoj:
irka 12 milionoj.
Population:
Around 12 million.
efa lingvo:
La ina.
Valuto:
Juanoj.
Currency:
Yuan.
Lando:
inio.
Main language:
Country:
Chinese.
China.
Vort-listo
anta before, in front of
adi to hear
emo propensity, tendency, desire
fari to do, to make, to act
for away
ke that
kontra against, opposite, across from
milito war
morga tomorrow
vidi to see
Teksto kun traduko

Ne longe for de Pekino estas la ina muro.
Not very far from Beijing is the Great Wall.
La ina muro estis farita anta irka 1800 (mil okcent) jaroj.
The Great Wall was built about 1800 (one thousand eight hundred) years ago.
La inoj faris in por protekti sin kontra militemaj mongoloj.

The Chinese built it to protect themselves against militant Mongols.
Mi adis, ke la ina muro estas la sola hom-farita afero,

kiu videblas de la luno.*
I heard that the Great Wall is the only man-made thing that is visible from the moon.
Morga mi vojaos al la luno kaj kontrolos tion

Tomorrow I will travel to the moon and check that out
* Good thing Zam doesnt believe everything he hears, because its really only a myth that the
Great Wall can be seen from the moon.
Notoj
The ending -is is used for verbs in the past tense.
For example: estis (was, is being) and faris (did, made, was doing, was making).
The ending -as is used for verbs in the present tense.
For example: estas (is) and videblas (is visible), vojaas (travels, is traveling).
The ending -os is used for verbs in the future tense.

7 el 21
For example: estos (will be) and vojaos (will travel).
In English, we call this wall the Great Wall. But the Esperanto name actually means Chinese
wall.
Notice how the word emo is also used as a suffix -em- in the word militema. Esperanto uses
many suffixes, and many compound words.
Tradukekzerco
Today I am working.
Tomorrow I will not work.
Three days ago I was in the city.
You were in Cairo and now you are in Beijing.
= _________________________________
= _________________________________
= _________________________________
= _________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: vojaos, estis, for, kontra, adis
Ne longe ______ de Pekino estas la ina muro. La ina muro ______ farita anta irka 1800 (mil
okcent) jaroj. La inoj faris in por protekti sin ______ militemaj mongoloj. Mi ______ , ke la ina
muro estas la sola hom-farita afero, kiu videblas de la luno. Morga mi ______ al la luno kaj
kontrolos tion
Vojao 4 (kvar) Bonvenon al Stokholmo!

Loantoj:
efa lingvo:
Valuto:
Lando:
irka 1 miliono.
La sveda.
Svedaj kronoj.
Svedio.
Vort-listo
certe certainly
iu each, every
doni to give
grava serious, important
homo human being
jaro year
kaj and
loko place, location
okazi to happen, to occur, to take place
premio prize, premium
ricevi to get, to receive
sed but
8 el 21
Teksto kun traduko

En Stokholmo iu-jare okazas disdonado de la nobelpremio.
In Stockholm every year, awarding of the Nobel Prize takes place.
La premion ricevas homoj, kiuj grave kontribuis al la bono de la homaro.

People who have contributed in important ways to the well-being of the human race
receive the prize.
La kampoj de la premio estas certe tre gravaj.

The fields for the prize are certainly very important.
Ili estas: fiziko, kemio, medicino, literaturo kaj paco.*

They are: physics, chemistry, medicine, literature, and peace.*
La pacpremiodonado ne okazas en Stokholmo, sed ali-loke

(en Oslo, Norvegio).
Awarding of the peace prize doesnt occur in Stockholm, but elsewhere (in Oslo, Norway).
* The prize for economics is awarded at the same time. But it was founded by the national bank
in Sweden, not by Alfred Nobel himself.
Notoj
Using the -e ending, you can make adverbs.
For example: certe (certainly). You can also use adverbs to mark a location: ali-loke = in another
location, urbe = in the city. (There are also several adverbs that dont end in -e.)
Tradukekzerco
I fly often.
It's an important prize.
I see well.
You will certainly hear.
In a certain instance.
= _________________________________
= _________________________________
= _________________________________
= _________________________________
= _________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: kaj, sed, homoj, okazas, certe
En Stokholmo iu-jare ______ disdonado de la nobelpremio. La premion ricevas ______ , kiuj
grave kontribuis al la bono de la homaro. La kampoj de la premio estas ______ tre gravaj. Ili
estas: fiziko, kemio, medicino, literaturo ______ paco. La pacpremidonado ne okazas en
Stokholmo, ______ ali-loke (en Oslo, Norvegio).
9 el 21
Vojao 5 (kvin) Bonvenon al Velingtono!

Loantoj:
efa lingvo:
Valuto:
Lando:
irka 200 000.

La angla.
Novzelandaj dolaroj.
Novzelando.
Vort-listo
e at, beside
el from, out of
granda large, great, big
kiu who, which, which one
kui to lie, to recline, to rest [in a place]
la the
maro sea
mondo world
ol than
plej most
pli more
Teksto kun traduko

Velingtono estas la plej suda efurbo el iuj efurboj.
Wellington is the southernmost capital city of all capital cities.
La urbo kuas e maro, nome la Pacifika oceano.

The city rests next to a sea, namely the Pacific ocean.
La Pacifika oceano estas la plej granda maro de la mondo.

The Pacific ocean is the largest sea in the world.
La aliaj oceanoj estas la Atlantika, la Hinda kaj la Arkta.

The other oceans are the Atlantic, the Indian, and the Arctic.
La Atlantika estas pli granda ol la Hinda, kiu estas pli granda ol la Arkta.
The Atlantic is larger than the Indian, which is larger than the Arctic.
Notoj
The words plej (most), pli (more) and ol (than) are used for comparisons.
Tradukekzerco
1) Wellington is the southernmost capital city.
2) I think more than I work.
3) Which country is the largest?
4) I prefer to take the train than to take the bus.
5) I prefer to fly.
10 el 21
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: kuas, aliaj, el, kiu, maro
Velingtono estas la plej suda efurbo ______ iuj efurboj. La urbo ______ e maro, nome la
Pacifika oceano. La Pacifika oceano estas la plej granda ______ de la mondo. La ______ oceanoj
estas la Atlantika, la Hinda kaj la Arkta. La Atlantika estas pli granda ol la Hinda, ______ estas pli
granda ol la Arkta.
Kvizo 1
Please choose one of the possible answers. Good luck!
1. Anta du jaroj mi A) estos en Tokio. B) estis en Tokio. C) estas en Tokio.
2. Kiu urbo estas pli granda ol Novjorko? A) Kairo. B) Velingtono. C) Stokholmo.
3. En kiu urbo okazas disdonado de la paco-nobelpremio?
A) Novjorko. B) Stokholmo. C) Oslo.
4. Morga vi A) vidos. B) vidis. C) vidas.
5. Keopso kaj la Sfinkso estas A) interesa afero. B) interesaj aferoj. C) interese afero.
6. Apud Kairo estas A) bela piramidoj. B) belaj piramido. C) belaj piramidoj.
7. Kiu maro estas la plej granda?
A) La Atlantika oceano. B) La Pacifika oceano. C) La Hinda oceano.
8. Novjorko estas A) bela urbo. B) belaj urboj. C) bele urbo.
9. Unuiintaj Nacioj estas A) granda lando. B) grava premio. C) interesa organizo.
10. Vi kaj mi vojaas A) ofta. B) oftaj. C) ofte.
11 el 21
Vojao 6 (ses) Bonvenon al Rio de anejro!

Loantoj:
efa lingvo:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
irka 7 milionoj.
La portugala.
Realo.
La rioanoj nomias kariokas.
The people from Rio are called kariokas.
Brazilo.
Vort-listo
danci to dance
dum while, during, whereas
fojo time, occasion
longa long
nokto night
oni impersonal pronoun; one, you, they
povi to be able to, can

tago day
tiam then, at that time
tie there, over there, in that place
veni to come
vivo life
Teksto kun traduko

Rio de anejro estas belega urbo.
Rio de Janeiro is a beautiful city.
Unufoje jare okazas grandega karnavalo tie.

Once every year, a very large carnival takes place there.
Tiam multege da homoj venadas al la urbo.

Many people come into the city then.
Ili dancadas dum kvar tagoj kaj noktoj.

They dance on and on, for four days and nights.
Apud la urbo estas longega strando, pli ol 4 km longa.

Next to the city is a very long beach, more than 4 km long.
Tie oni povas kuadi, naadi kaj uadi la vivon.

There, you can lie out, go swimming, and enjoy life.
Notoj
The suffix -eg- is used to strengthen or emphasize the meaning of the root.
For example: bela (pretty), belega (beautiful) and multe (a lot), multege (a whole lot).
The suffix -adis used to show that something lasts for a long time or that it happens multiple
times.
For example: danci (to dance), dancadi (to dance on and on) and veni (to come), venadi (to keep
coming).
12 el 21
Tradukekzerco
Great idea!
I kept trying for the whole day.
The night was very long.
They kept coming to us often.
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: povas, dum, belega, okazas, venadas, urbo
Rio de anejro estas _______ urbo. Unu-foje jare _______ grandega karnavalo tie. Tiam multege
da homoj _______ al la urbo. Ili dancadas _______ kvar tagoj kaj noktoj. Apud la _______ estas
longega strando, pli ol 4 km longa. Tie oni _______ kuadi, naadi kaj uadi la vivon.
Vojao 7 (sep) Bonvenon al Bruselo!

Loantoj:
efaj lingvoj:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
irka 1 milionoj.
La franca kaj la flandra.
Ero.
efurbo. Capital city.
Belgio.
Vort-listo
anka also, as well
ar since, as, for, because
urnalo newspaper, daily paper, journal
kial what for, why
multaj many
parlamento parliament
politiko policy, politics
relative rather, fairly, relatively
si itself, oneself, himself, herself, etc.
tro too much
13 el 21
Teksto kun traduko

En Bruselo laboras multaj politikistoj.
Many politicians work in Brussels.
Tie estas anka relative multe da urnalistoj.

There are also a fair number of journalists there.
Kial? ar en Bruselo estas parlamentejo de la Eropa Unio.
Why? Because the seat of parliament of the European Union is in Brussels.
Anka la komisiono de EU havas sian efan oficejon kun oficistoj tie.

The commission of the EU also has its central office and officers there.
Kiom da tradukistoj kaj interpretistoj estas en Bruselo?

How many translators and interpreters are in Brussels?
La pluraj esperantistoj, tro

According to many Esperantists, too many
Notoj
The suffix -ist- is used to show a profession or a continuing hobby or way of thinking. For
example: urnalo (newspaper), urnalisto (journalist) and Esperanto (Esperanto), esperantisto
(Esperantist).
The suffix -ej- is used to show a place.
For example: parlamento (parliament), parlamentejo (house of parliament).
Tradukekzerco
1) Translators translate.
2) I worked in the office for the whole day.
3) The parliament meets in the parliament building.
4) I am not a dancer.
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: laboras, tro, tradukistoj, relative, ar, anka
En Bruselo _______ multaj politikistoj. Tie estas anka _______ multe da urnalistoj. Kial? _______
en Bruselo estas parlamentejo de la Eropa Unio. _______ la komisiono de EU havas sian efan
oficejon kun oficistoj tie. Kiom da _______ kaj interpretistoj estas en Bruselo? La pluraj
esperantistoj, _______
14 el 21
Vojao 8 (ok) Bonvenon al Jerusalemo!

Loantoj:
efaj lingvoj:
Valuto:
Rimarko:
irka 600 000 (sescent mil).

La hebrea kaj la araba.
ekelo.
Pli ol tri mil jarojn aa.
Over 3000 years old.
Vort-listo
bedari to regret, to be sorry about
iam always
do therefore, so, then
ekzemplo example
por for, per, to, in order to
sankta holy, sacred

sekura safe, secure
tiu that, that one
viziti to visit
Teksto kun traduko

Jerusalemo estas sankta urbo por judoj, kristanoj kaj islamanoj.
Jerusalem is a holy city for Jews, Christians, and Muslims.
Do aparte por anoj de tiuj religioj la urbo estas tre vizitinda.
So, especially for members of those religions, the city is very worth visiting.
Vidindaj aferoj en la urbo estas ekzemple la plendomuro, la moskeo el

Aksa kaj la tombopreejo.
Things worth seeing in the city are, for example, the Western Wall, the al Aqsa
mosque, and the Church of the Holy Sepulcher.
Bedarinde, Jerusalemo ne iam estas sekura por la urbanoj.

Unfortunately, Jerusalem isnt always safe for its inhabitants.
Notoj
The suffix -anis used to show members of a group.
For example: urbo (city), urbano (inhabitant of a city) and islamo (Islam), islamano (Muslim).
The suffix -ind- is used to show that something is worth doing.
For example: viziti (visit), vizitinda (worth visiting).
Tradukekzerco
She is a good member of parliament.
The local people danced beautifully.
My city is not worth visiting.
That book is worth reading.
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
15 el 21
Plenigekzerco
Vortoj: aferoj, bedarinde, por, tiuj
Jerusalemo estas sankta urbo ______ judoj, kristanoj kaj islamanoj. Do, aparte por anoj de ______
religioj la urbo estas tre vizitinda. Vidindaj ______ en la urbo estas ekzemple la plendomuro, la
rokomoskeo kaj la tombopreejo. ______, Jerusalemo ne iam estas sekura por la urbanoj.
Vojao 9 (na) Bonvenon al Parizo!

Loantoj:
efa lingvo:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
irka 13 milionoj.
La franca.
Ero.
efurbo. Capital city.
Francio.
Vort-listo
alta high, lofty, tall
fama famous
ideo idea
kelkaj any, some, a few
konstrui to build, to construct
la along, according to, by

populara popular
stulta stupid, foolish
trovi to find
turo tower, castle
Teksto kun traduko

En Parizo trovias alta konstruao, kiu nomias la Eiffel-turo.
In Paris, a tall building can be found, which is called the Eiffel Tower.
La turo konstruiis en la 1880-aj jaroj, la la ideo de Gustave Eiffel.

The tower was built in the 1880s, based on an idea by Gustave Eiffel.
La kelkaj, la konstrua-ideo estis granda stultao.
According to some, the idea for the building was a very stupid thing.
Sed la turo fariis mondfama kaj hodia i estas tre populara vidindao.
But the tower became world-famous and now it is a very popular sight.
Alia famao en Parizo estas la Triumfa arko.
Another famous thing in Paris is the Arc de Triomphe (Arch of Triumph).
Notoj
The suffix -a- is used to show something concrete, based on an abstract idea.
For example: stulta (stupid), stultao (stupid thing).
The suffix -i- is used to show that something passes to a new state.
For example: konstrui (to build), konstruii (to be built).
16 el 21
Tradukekzerco
1) The tower is becoming more and more famous.
2) An interesting event
3) I am interested in dancing.
4) What a stupid thing!
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: ideo, la, fariis, trovias, famao
En Parizo ______ alta konstruao kiu nomias la Eiffel-turo. La turo konstruiis en la1880-aj jaroj,
la la ______ de Gustave Eiffel. ______ kelkaj, la konstrua-ideo estis granda stultao. Sed la turo
______ mondfama kaj hodia i estas tre populara vidindao. Alia ______ en Parizo estas la
Triumfa arko.
Vojao 10 (dek) Bonvenon al Kopenhago!

Loantoj:
efa lingvo:
Valuto:
Lando:
irka 1 miliono.
La dana.
Danaj kronoj.
Danlando.
Vort-listo
loi to live (somewhere), to inhabit
verki to write, to compose, to author
prelegi to lecture, to give a talk
preleganto lecturer
spirita spiritual
ekzisti to exist
agrabla pleasant, enjoyable
kredi to believe
amo love
analizo analysis
homo person, human being
besto animal
agi to act, to take action
sperto experience
rekomendi to recommend
sendi to send
pozitiva positive
amiko friend
17 el 21
Teksto kun traduko

En Kopenhago estas la eksloejo de Martinus.
In Copenhagen is the place where Martinus used to live.
Martinus estis verkisto kaj preleganto pri spiritaj aferoj.

Martinus was a writer and lecturer about spiritual matters.
La Martinus ekzistas agrabla bono kaj malagrabla bono.
According to Martinus, there exists pleasant good and unpleasant good.
Li kredis je reenkarnio kaj je amo al iuj.

He believed in reincarnation and in love for all people.
La liaj analizoj ni, homoj, estas eksbestoj.

By his analysis, we humans are ex-animals.
En sia verko li ofte revenas al tio, ke iuj agas la siaj antaaj spertoj.
In his writing, he often returns to the idea that everyone acts in accordance with their prior experiences.
Martinus rekomendis sendi pozitivajn pensojn al siaj malamikoj.

Martinus recommended sending positive thoughts to ones enemies.
Notoj
The prefix eks- is used to show something that isnt current or valid anymore.
For example: loejo (residence), eksloejo (ex-residence)
The prefix mal- is used to show the opposite or inverse.
For example: amiko (friend), malamiko (enemy)
The prefix re- is used to show repetition or the opposite direction.
For example: veni (come), reveni (return)
Tradukekzerco
Denmark is a small country.
I will return soon.
The ex-parliament member became a journalist.
Unfortunately he didn't find hope again.
Love your enemies.
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: kaj, pozitivajn, verkisto, revenas, amo, homoj, eksloejo
En Kopenhago estas la ______ de Martinus. Martinus estis ______ kaj preleganto pri spiritaj
aferoj. La Martinus ekzistas agrabla bono ______ malagrabla bono. Li kredis je reenkarnio kaj
je ______ al iuj. La liaj analizoj ni, ______ , estas eksbestoj. En sia verko li ofte ______ al tio, ke
iuj agas la siaj antaaj spertoj. Martinus rekomendis sendi ______ pensojn al siaj malamikoj.
18 el 21
Kvizo 2
1. Multaj politikistoj loas A) en sia oficejo. B) en la parlamentejo. C) en sia loejo.
2. La Eiffel-turo en Parizo estas A) eksfamao. B) bela urboparto. C) populara vidindao.
3. Martinus estis verkisto kaj preleganto pri
A) danaj aferoj. B) spiritaj aferoj. C) agrablaj aferoj.
4. Kiu urbo estas sankta por judoj, kristanoj kaj islamanoj?
A) Rio de anejro. B) Lasao. C) Jerusalemo.
5. Urbego estas A) malgranda urbo. B) sankta urbo. C) granda urbo.
6. Kial tiu urbo estas vizitinda?
A) ar i estas malbela kaj malinteresa.
B) ar i estas malsekura.
C) ar i estas bela kaj interesa.
7. En kiu urbo estas iu-jare granda danc-okaz-a-o?
A) En Jerusalemo.
B) En Bruselo.
C) En Rio de anejro.
8. Rio de anejro estas
A) belega urbo e la maro.
B) sankta urbo por urnalistoj.
C) urbo kun malmultaj dancejoj.
9. En kiu urbo trovias parlamentejo de EU?
A) En Parizo.
B) En Bruselo.
C) En Jerusalemo.
10. eks-, mal- kaj re- estas ekzemploj de
A) prefiksoj.
B) prepozicioj.
C) sufiksoj.
19 el 21
Respondoj de la ekzercoj kaj kvizoj

Vojao 1
1)
2)
3)
4)
5)
Unu piramido.
Multaj piramidoj.
Belaj urboj.
Flugi estas alia afero.
Niaj nomoj estas Zam kaj Maz.
Vojao 2
1)
2)
3)
4)
5)
Grandaj urboj.
Bona ideo!
Mia efa intereso estas vojai.
La Sfinkso kaj la Keopso estas interesaj aferoj.
La UN ne estas nacia organizo.
Vojao 3
1)
2)
3)
4)
Hodia mi laboras.
Morga mi ne laboros.
Anta tri tagoj mi estis en la urbo.
Vi estis en Kairo kaj nun vi estas en Pekino.
Vojao 4
1)
2)
3)
4)
5)
Mi flugas ofte.
Estas grava premio.
Mi vidas bone.
Vi certe ados.
En certa okazo.
Vojao 5
1)
2)
3)
4)
5)
Velingtono estas la plej suda efurbo.

Mi pensas pli ol mi laboras.
Kiu lando estas la plej granda?
Mi pli atas trajni ol busi?
Mi plej atas flugi.
Vojao 6
1)
2)
3)
4)
Bonega ideo!
Mi provadis tutan tagon.
La nokto estis tre longa. / La nokto estis ege longa. / La nokto estis longega.
Ili venadis al ni ofte.
20 el 21
Vojao 7
1) Tradukantoj tradukas.
2) Mi laboris en la oficejo tutan tagon.
3) La parlamento kunsidas en la parlamentejo. / La parlamento renkontias en la
parlamentejo.
4) Mi ne estas dancisto.
Vojao 8
1)
2)
3)
4)
i estas bona parlamentano.

La lokanoj bele dancis.
Mia urbo ne estas vizitinda.
Tiu libro estas leginda.
Vojao 9
1)
2)
3)
4)
La turo ias pli kaj pli fama. / La turo pli kaj pli famias.
Interesa okazao.
Mi interesias pri dancado.
Kia stultao!
Vojao 10
1)
2)
3)
4)
5)
Danlando estas malgranda lando.

Mi revenos balda.
La eksparlamentano iis usnalisto.
Bedarinde li ne retrovis esperon.
Amu viajn malamikojn.
Kvizo 1
1) B
2) A
3) C
4) A
5) B
6) C
7) B
8) A
9) C
10) C
2) C
3) B
4) C
5) C
6) C
7) C
8) A
9) B
10) A
Kvizo 2
1) C
21 el 21
Chapter 6
Ana Pana 1121
Intro.........................................................................................................................................2
Part 11 Vetero......................................................................................................................2
Part 12 Biciklado.................................................................................................................4
Part 13 Kion vi faros?.........................................................................................................5
Part 14 Studoj......................................................................................................................7
Part 15 Malsataj...................................................................................................................9
Part 16 Humoro.................................................................................................................10
Part 17 Kiel sentias?........................................................................................................12
Part 18 Longa vojao........................................................................................................13
Part 19 Hejme denove......................................................................................................15
Part 20 Lingvoj..................................................................................................................17
Part 21 u anka vi?........................................................................................................18
Answers to the exercises.....................................................................................................20
Libera Esperanto-Libro / Chapter 6 / Ana Pana 1121 (Basic Course)
Introduction
In this chapter we have parts 1121 of the basic course Ana Pana. These parts are somewhat
more difficult than the first ten, but hopefully not too difficult! Feel free to go back to Chapter 2
to repeat the basics before continuing with Ana Pana.
The idea for each part of the course is for you to:
1. read through the new words and their translations;
2. read a short text about Ana;
3. get explanations about the language used in the text;
4. answer questions about the text;
5. try to translate the short text about Ana.
Answers to the exercises are found at the end of this chapter.
The texts are also in MP3 format so you can listen to them. We recommend listening often.
Download the MP3 files from www.ikso.net/libera.
If you have any questions or comments while following the course, you are always welcome to
write to libera@ikso.net.
Part 11 Vetero
vetero weather
hiera yesterday
espereble hopefully
kun with
grado degree
tro too
frea fresh
printempo spring
vintro winter
nei snow
suno sun
varma warm
perfekte perfect
super over
aero air
kontrasto contrast
2 of 28
pluvi rain
esperi hope
brili shine
irka around
la according to
atuno autumn
iom somewhat
somero summer
Text for Part 11

Estas vintro nun en Novjorko. Pluvas Hiera neis
kaj hodia pluvas. Bona vetero por legi libron
Espereble la suno brilos morga, ar tiam mi biciklos
kun amiko. Fakte al mi pli plaas somero ol vintro.
Dum somero ofte estas varma vetero i tie. Mi tre
atas, kiam la suno brilas! Kiam estas irka dudek
kvin (25) gradoj celsiaj (77 farenhejtaj) estas perfekte,
la mi. Por mi estas tro varme, kiam estas sune kaj
super tridek (30) gradoj celsiaj (86 farenhejtaj). Post
somero estas agrable, kiam atuno venas kun frea
aero kaj iom da pluvo. Kaj post vintro estas agrable,
kiam printempo venas kun pli varma vetero.
Kontrastoj bonas
Suno venu!

pluvas, neas: To say its raining, we just say pluvas. For snow: neas. In English and some other
languages, these sentences add a dummy subject: It is raining. In Esperanto there is no such
dummy subject. E.g.:
Estis agrable renkonti vin. (It was nice meeting you.)
Kostas neniom provi. (It costs nothing to try.)
u: As you know, we use u to create questions with a yes/no answer. u is also used to report
such questions indirectly. E.g.:
Mark demandis, u Ana volas veni. (Mark asked if Ana wanted to come.)
Mi pripensas, u mi iru a ne. (Im thinking about whether I should go or not.)
i ne diris, u tio gravas a ne. (She didnt say if thats important or not.)
-a kaj -e: It can be hard to know when to use the -a ending (adjective form) and when to use the
-e ending (adverb form). For example:
La vetero estas varma. (Varma describes the noun vetero and is therefore an adjective.)
Estas tro varme i tie. (Varme describes a circumstance and is therefore an adverb.)
In summary, if youre describing a noun, use -a; if youre describing a verb, a sentence, a
situation, a prepositional phrase, etc., use -e. Here are a few examples:
ia rakonto estas interesa. (Her story is interesting.)
i rakontas interese. (She tells her story in an interesting way.)
Tio estas bona. (That is good.)
3 of 28
Estas bone i tie. (Its good here.)

La ambro estas varma. (The room is warm.)
En la ambro estas varme. (It's warm in the room.)

1)
2)
3)
4)
Kia estas la vetero e Ana?

Kia estas la vetero dum vintroj e vi?
u vi atas someron?
Kia estas la vetero e vi hodia?
Part 12 Biciklado
vento wind
proponi to propose
jam already
bezoni to need
ek start
anta before
dekstre right
pensi to think
ke that
iu each, every
atingi to reach
unue first
antae before
devas must
Text for Part 12

Mark: Kiom agrabla vetero hodia!
Ana: Jes, perfekta por biciklado. Sune kaj ne tre vente.
Mark: Mi pensas, ke blovos pli poste.
Ana: Eble. Sed ne gravas.
Mark: Kien ni biciklu?
Ana: Mi proponas, ke ni biciklu al Centra Parko.
Mark: Sonas bone.
Ana: u vi jam estis tie?
Mark: Jes, kelkfoje. Sed mi ne konas iujn partojn de i.
Ana: Mi montros la tutan parkon al vi.
Mark: Bonege! Kiom da tempo ni bezonos por atingi in?
Ana: Kutime mi bezonas irka kvardek kvin (45) minutojn.
Mark: u ni ekbiciklu?
Ana: Jes. Iru unue rekte antaen kaj poste dekstren.
Mark: Mi pensis, ke ni devas unue iri maldekstren
4 of 28
kien where to
soni to sound
montri to show
kutime usually
rekte straight
antaen ahead
sekvi to follow
Ana: Ne ne. u vi volas, ke mi biciklu anta vi?

Mark: Jes, bone, mi sekvos vin.

ek-: A prefix used to indicate the start of an action, or a sudden action. E.g.:
vidi (to see)
ekvidi (to glimpse)
bicikli (bicycle)
ekbicikli (set off by bicycle)

-n for direction: We saw earlier that the -n ending is used to indicate an object, e.g. Mi vidas vin
(I see you). The -n ending also has other applications, such as indicating direction. E.g.:
kie (where)
kien (where to)
dekstre (right)
dekstren (to the right)
Kien vi iros? (Where will you go?)
Mi iros hejmen. (Im going home.)
Ili biciklas en tunelo. (Theyre cycling in a tunnel.)
Ili biciklas en tunelon. (Theyre cycling into a tunnel.)
-u for showing a desire: Note the sentence Mi proponas ke ni biciklu (I suggest we cycle).
This is an example of the use of -u to indicate a desire or intention. There are several such uses of
-u in the text for this part. Can you find them all?

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kien biciklos Ana kaj Mark?

u Mark montros la parkon al Ana?
Kiom da tempo ili bezonos por atingi la parkon?
u Ana sekvos Mark?
u Ana kaj Mark biciklu unue dekstren?
u vi atas bicikli?
Part 13 Kion vi faros?

tio that
fari to do, make
eduko education
jes ja yes indeed
divenas guess
senti to feel
demando question
farii to become
kontakto contact
bonanca lucky
ie somewhere
ria rich
5 of 28
urnalisto journalist
uste right
kompreneble of course
plano plan
ien somewhere
onklo uncle
pagi to pay
studi to study
vojao trip
verajne probably
sola alone
do so, then
Text for Part 13

Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark, kion vi faros post la meza lernejo?

Tio estas tre bona demando!
Do, vi ne scias, u?
Mi scias, kion mi atus fari.
Kion vi atus fari?
Mi atus labori kiel urnalisto.
u vi volas farii urnalisto?
Jes, uste. Espereble mi farios urnalisto post la somero.
Sed vi ne havas edukon kiel urnalisto!
Eduko ne plej gravas. Pli gravas personaj kontaktoj.
u vi havas tion?
Kion?
Personajn kontaktojn e iu urnalo, kompreneble.
Jes. A pli uste, mia patro havas tion.
Bonanca vi estas.
Ni vidos. Kio pri vi?
Kio pri mi?
Kiuj estas viaj planoj post la somero?
Ne demandu, mi petas.
Mi divenas, ke vi atus vojai ien.
Tute prave. Dum la somero mi vojaos al inio.
Bonege!
Jes, mi sentas min tre bonanca. Mia ria onklo pagos la vojaon.
u vi iros sola?
Ne, mi iros kun mia Esperanto-amiko el Bostono.
Kaj post la somero vi studos, u?
Jes, tio estas mia plano, sed mi tute ne scias kion studi

-a: Adjectives end in -a and are used to describe nouns and pronouns. E.g.:
Persona kontakto (Personal contact)
Vi estas bonanca. (You are lucky.)
-e: Adverbs often end in -e, but there are also adverbs that dont have an e-ending. Adverbs are
used to describe:
1. a verb
i kuras rapide. (She runs fast.)
6 of 28
2. an adjective
3. another adverb
4. a whole phrase
La domo estas sufie granda. (The house is big enough.)

Li kuras tre multe. (He runs a lot.)
Kompreneble mi iros. (Of course Ill go.)

sola sole: In the sentence u vi iros sola? (Will you go alone?) the word sola describes vi. You
could also say u vi iros sole? but then the word sole describes iros.
fari farii: Dont confuse fari (to do/make) and farii (to become). Fari is a transitive verb, but
like all other i-verbs, farii is intransitive. So we say Mi faras mian laboron (Im doing my
work), but Mi farios ineniero (I will become an engineer).
Word order: Word order is quite free in Esperanto. For example, you can say either Vi estas
bonanca or Bonanca vi estas. A change in word order can change the emphasis of the sentence;
usually the first word carries the main emphasis. (Theres more about this in the chapter
Grammatical overview.)
baza/meza/alta lernejo: In Esperanto we generally refer to:
baza lernejo
for kids up to about 15
meza lernejo
for youths
alta lernejo
university or postsecondary school
You will sometimes hear combined forms of these words; for example, bazlernejo. There are also
more specific words that relate to education, such as gimnazio/liceo (high school), universitato
(four-year postsecondary school), kolegio (college).

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kion atus Mark fari post la meza lernejo?

u Mark havas urnalistedukon? / u Mark havas edukon kiel urnalisto?
Kio pli gravas ol eduko por trovi laboron, la Mark?
Kion Ana faros somere?
Kial Ana sentas sin bonanca?
Kiuj estas viaj planoj por la venontaj tagoj / semajnoj / monatoj / jaroj?
(venonta next, tago day, semajno week, monato month, jaro year)
Part 14 Studoj
lasta last
e even
universitato university
programisto programmer
7 of 28
facile easily
instruisto teacher
flegisto nurse
momente momentarily
diligente dilligently
kulturo culture
akiri to get
kuracisto physician
noto note
pazo break, pause
kosti to cost
mono money
sukcesi to succeed
sufie enough
fremda foreign
multe much
preti to be ready
Text for Part 14

Mi nun estas en la lasta jaro, anta ol mi povos studi e
universitato. Estas iom malfacile scii, kion mi atus studi
tie E malpli facile scii, kio mi atus farii! u programisto,
u instruisto, u urnalisto, u flegisto? Eble mi atus farii
kuracisto, se mi sukcesos eniri tiun universitaton. Momente
miaj notoj ne estas sufie bonaj, sed mi provas studi tre
diligente nun. Mi anka pripensas fari pazon en la studoj
dum iom da tempo. Estus tre interese povi vojai en fremdaj
landoj kaj renkonti novajn kulturojn! Sed tio kostus multe da
mono kaj mi ne scias, kiel akiri tiun monon Anka studi en
universitato kostas multe da mono i tie, sed miaj gepatroj
pretas pagi por tio. Trovi iun laboron estas tre malfacile, do
mi plej verajne studos ion post la somero Sed kion?

-ist-: A suffix used for a person who is regularly involved with something, often professionally.
E.g.:
instrui (to teach)
instruisto (teacher)
flegi (to nurse)
flegisto (nurse)
arto (art)
artisto (artist)
esperanto
esperantisto
ol: If you look in a dictionary, youll find that ol means than, and that it is usually used for
comparison. But ol also has another application. When anta is followed by a clause that denotes
a time, we say anta ol (before). This usually means theres a verb in the clause. Its much the
same with post, but instead of saying post ol, we normally say post kiam (after). However, it
wouldnt be grammatically incorrect to say anta kiam and post ol, although these variations are
rare. E.g.:
Mi lernis la hispanan, anta ol mi iris al Hispanio.
(I leaned Spanish before I went to Spain.)
u vi telefonos al mi, anta ol vi venos?
(Will you call me before you come?)
Maria trovis interesan laboron, post kiam i diplomiis.
8 of 28
(Maria found interesting work after she graduated.)

studento studanto studisto: A person who studies at a university or college is called a
studento. A person who happens to be studying or observing something specific can be called a
studanto. (The word *studisto* could refer to someone whose studies for a living, but since that
profession doesn't really exist, the word isnt often used.)

1)
2)
3)
4)
5)
Kio Ana atus farii, se iaj notoj estos sufie bonaj?

Kial i verajne ne povos vojai en fremdaj landoj venontjare?
Kion vi studis/as/os/us?
Kio vi atus farii?
u en via lando kostas studi en universitatoj?
Part 15 Malsataj
sata full, satiated
kafo coffee
trinki to drink
konsenti to agree
fromao cheese
iam always
simpla simple
Havajo Hawaii
malmultekosta cheap
efe mainly
ejo place
uste right
fakte actually
i-foje this time
si himself, herself
preska almost
anco chance
sia his (own), her (own)
9 of 28
soifa thirsty
pico pizza
odori smell
mendi to order
kutime usually
preferi to prefer
mani to eat
nu well
Text for Part 15

Ana: u vi estas malsata?
Mark: Jes, iom. Sed mi estas efe soifa.
Ana: u ni iru al picejo?
Mark: Mi preferus kafejon.
Ana: Sed mi estas tre picema.
Mark: Bone, ni iru al picejo. Anka tie ja eblas trinki kafon.
Ana: uste.
Mark: Odoras tre bone en tiu i picejo.

Ana: Mi konsentas. i tie la picoj estas kaj bongustegaj
kaj malmultekostaj.
Mark: Sonas ege bone.
Ana: u anka vi malsatas nun?
Mark: Jes, fakte. Anka mi mendos picon.
Ana: Mi pensas, ke mi volas la picon kun kvar fromaoj i-foje.
Mark: Kiel kutime. Vi iam mendas in.
Ana: Ne iam. Iufoje mi preferas pli simplan picon.
Mark: Bone, sed preska iam.
Ana: Kaj vi preska iam manas picon Havajo, kiam vi havas ancon.
Mark: Jes, ar i estas la plej bongusta!
Ana: Nu, iuj havas sian guston.

i: This word indicates proximity in space or time. E.g.:
tie (there)
i tie (here)
(tie i is also correct)
tiu (that)
i tiu (this)
(tiu i is also correct)
foje (sometimes)
i-foje (this time) (when i is used with an adverb, the two words
must be joined together; ifoje is also possible,
but its usually written with a hyphen: i-foje)
jare (yearly)
i-jare (this year)

When we attach a proper name to a noun, we usually place the name after the noun; if the noun
has -n, the name does not. That's why Mark preska iam manas la picon Havajo (almost
always eats the pizza known as Hawaii i.e. Hawaiian pizza). Likewise, we say Mi prezentas
mian amikon Johano (This is my friend John), and Mi vidis la riveron Volgo (I saw the river
Volga).
10 of 28

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kion volas Mark trinki?

Kial Ana volas iri al picejo?
Kiel odoras en la picejo?
Kiun picon mendos Ana?
Kiu pico estas la plej bongusta, la Mark?
Kion vi volas havi sur pico?
Part 16 Humoro
kolera angry
iom somewhat
oji to be glad
preferi to prefer
humoro humour
anii to change
decidi to decide
helpema helpful
funkcii to function
krii to scream
gaja cheerful
rideti to smile
ripozi to rest
rapide quickly
pro because of
afabla kind
kontenta content
laca tired
ridi to laugh
sana healthy
dormi to sleep
ani to change
kialo reason
helpi to help
kutime usually
Text for Part 16

Kiam mi estas tre kolera, mi krias. Kiam mi estas tre laca, mi ofte
estas iom malgaja. Kiam mi estas gaja, mi multe ridas. Kiam mi
ojas, mi preska tutan tempon ridetas. Kiam mi malsanas, mi
preferas ripozi kaj dormi. Mia humoro rapide anias. En unu
momento mi povas esti bonhumora, tuj poste kolerega pro iu
kialo. Kelkfoje mi decidas esti tre afabla kaj helpema al iuj, sed
tio kutime ne funkcias dum longa tempo. Bedarinde mi tro facile
kolerias. Speciale miaj gefratetoj ofte kolerigas min. Mi atus esti
malpli kolera kaj pli kontenta kaj dankema persono.

-et-: A suffix that indicates a smaller or less intense version of something. E.g.:
domo (house)
dometo (hut)
ridas (laughs)
ridetas (smiles)
11 of 28
gefratoj (siblings)
gefratetoj (young siblings)
-eg-: A suffix that indicates a larger or more intense version of something. E.g.:
domo (house)
domego (mansion)
ridas (laughs)
ridegas (laughs out loud)
-ig-: A suffix that creates transitive verbs denoting the causing of an action or a change. E.g.:
i laboras. (She works.)
Mi laborigis in. (I made her work.)
Mi koleras. (I'm angry.)
Li kolerigis min. (He made me angry.)
Transitive verbs are those that can have an object.
-i-: A suffix that creates intransitive verbs denoting changes of state. E.g.:
Mi movas la manon. (I move my hand.)
Mia mano movias. (My hand moves.)
Mi finis la kurson. (I finished the course.)
La kurso finiis. (The course ended.)
Intransitive verbs are those that cannot have an object. When you learn a new verb, its a good
idea to learn if its transitive or intransitive. That makes it easier to use -ig- and -i- correctly.

ani/anii: Many languages have only one verb for ani and anii, but in Esperanto,
one is transitive (ani) and the other is intransitive (anii). Notice the difference: Ni anis la
horaron (We changed the timetable); La horaro aniis (The timetable changed). Other verbs
that can present similar difficulties are:
[listo de verboj en via lingvo, kun ekzemploj de uzo en Esperanto; tagaj ekzemploj por la angla
estas miksi/miksii, boli/boligi, rompi/rompii].

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kion Ana faras, kiam i estas kolera?

Kia estas Ana, kiam i estas laca?
Kion faras Ana, kiam i ojas?
Kion preferas Ana fari, kiam i estas malsana?
Kia atus Ana esti?
Kion vi faras, kiam vi estas kolera?
Part 17 Kiel sentias?

senti to feel
nervoza nervous
12 of 28
vidi to see
neniam never
timi to fear
trankvila calm
balda soon
pri about
mensogi to lie
ofte often
eraro mistake
trankvilii to calm down
aperi to appear
horo hour
kredi to believe
iam always
frui to be early
trajno train
certi to be sure
minuto minute
nekredeble incredible
Text for Part 17

Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Kiel vi sentas vin?

Mi sentas min iom nervoza.
Tio videblas.
Kiel sentias por vi?
Sentias tute bone por mi.
Mi pensas, ke mi neniam vidis vin nervoza.
Kelkfoje mi nervozias, sed ne ofte.
Kial mi tiom ofte nervozas?
Eble ar vi timas fari eraron.
Jes, eble. Kaj mi anka timas malfrui!
Trankviliu, ni ne malfruos.
Sed la trajno ja malfruas preska horon.
Post unu-du minutoj i aperos. Mi certas pri tio.
Kiel vi povas esti certa pri tio?
Mi sentas tion.
Kaj mi sentas, ke vi mensogas.
Mi neniam mensogas.
Tion mi ne kredas.
Bone, ne kredu. Sed jen la trajno aperas.
Nekredeble!
u ne bone?
Jes, tre tre bone, ege bone!

sentas: The verb sentas is transitive and can have an object, e.g. Mi sentas koleron (I feel anger).
If you want to say that something feels good, you can say sentias bone.
The verb senti can also be used for other meanings, for which other languages sometimes use
different verbs; e.g. senti odoron (to smell an odor), senti tuon (to feel a touch).
5 -n: The -n ending is used in five different ways:
1. to indicate an object
Mi vidas vin. (I see you.)
2. to indicate direction
Li iras hejmen. (He is going home.)
13 of 28
3. to indicate measurement i kostas dek erojn. (It costs ten euros.)

4. to indicate a point in time Tio okazos la trian de marto. (That will happen on March 3rd.)
5. instead of a preposition Mi ridas pro lia naiveco. / Mi ridas lian naivecon.
(I'm laughing at his naivety.)
(Correct use of the -n ending is one of the most difficult aspects of Esperanto.)

1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kial Ana ofte estas nervoza?

Kiom malfruas la trajno?
Pri kio Mark estis certa?
u Mark ofte estas nervoza?
u vi facile ias nervoza?
Kion vi timas?
Part 18 Longa vojao

veturi to go, travel
flugi to fly
vico queue
kontroli to check
finfine finally
viro man
preni to take
montrii to become apparent
per with, by
alveni to arrive
pasporto passport
pasi to pass
mirinda wonderful
taksio taxi
oforo driver
reveni to return
Text for Part 18

Anta iom da tempo mi faris longan kaj interesan vojaon
kun amiko. Ni ekveturis de i tie per trajno al la
flughaveno. Poste ni flugis dum dek kvar (14) horoj! Kiam
ni alvenis ni estis lacaj sed tre gajaj. Ni devis stari en longa
vico por montri la pasporton kaj vizon. La kontrolado
pasis senprobleme. Finfine en Pekino, la efurbo de inio
kia mirinda urbego! Ial nia ina amikino ne estis en la
flughaveno por renkonti nin. Kion fari nun? ni pensis.
Multaj viroj kriis Taksio, taksio?! ar ni ne vidis iujn
busojn, ni decidis preni taksion. Ni montris adreson al
14 of 28
flughaveno airport
stari to stand
vizo visa
fino end
ial for some reason
buso bus
pakao baggage
unu taksioforo kaj li afable helpis pri la pakao.

Bedarinde ni ne komprenis, kion li diris, kaj li ne
komprenis nin Post preska unu horo en la taksio ni
alvenis, kaj nia amikino salutis nin kun granda rideto.
Montriis, ke i ne povis veni al la flughaveno, ar ia
frateto estis iom malsana kaj iaj gepatroj laboris. Ho, mi
havis vere bonan tempon en Pekino kun miaj geamikoj!

re-: A prefix used, like re- in English, to indicate repetition (again) or reversal (back). E.g.:
veni (to come)
reveni (to come back, to return)
fari (to do)
refari (to redo)
uzi (to use)
reuzi (to reuse)
-ind-: A suffix used to indicate worthiness. E.g.:
leginda libro (a book worth reading)
farinda laboro (work worth doing)
mirinda urbo (a wonderful city; literally: a city worth marvelling at)
ef-: A word root that is sometimes used as a prefix. E.g.:
urbo (city)
efurbo (capital city)
ministro (minister) efministro (prime minister)
ke: A word used to introduce a common type of subclause. E.g.:
Mi pensas, ke vi estas bela. (I think that you are beautiful.)
Li vidis, ke mi foriris. (He saw that I left.)
Montriis, ke i ne povis veni. (It turned out that she couldnt come.)

fine / finfine: The word fine means in the end, at last; the word finfine adds emphasis and
relief: at long last, finally.
montrii: The word montrii literally means to become shown, but its often used in the sense
of to turn out (to be), when someone discovers the true nature of a situation.

1)
2)
3)
4)
u vi bone komprenis la rakonton? Se ne, kion vi ne komprenis?

u vi atas vojai?
u vi preferas veturi per buso a trajno?
En kiom da landoj vi estis?
15 of 28
5)
6)
Kiu estas via plej bona vojao is nun?

Bonvolu iom rakonti pri i.
Part 19 Hejme denove

kia what kind of, how
adi to hear
sidi to sit
hejmen home
pri about
laca tired
elteni to endure
okazi to happen
sperti to experience
rakonti to recount
sidii to sit
hejme at home
tasko task
laciga tiring
kara dear
imagi to imagine
foto photo
hasti to rush
promesi to promise
kuniri to go together
teni to hold
survoje on the way
Text for Part 19

Mark: Ana, saluton! Mi ne vidis vin dum longa tempo. Kia estis via vojao?
Ana: Saluton, Mark! La vojao estis bonega. Multon interesan mi spertis en inio.
Mark: Mi imagas. Estus interese adi pli pri tio.
Ana: Bone, mi volonte rakontos al vi iam kaj anka montros fotojn, se vi volas.
Mark: Kial ne nun? Ni povus iri al kafejo kaj tie sidi kaj paroli.
Ana: Mi volonte farus tion. Eble morga. Sed nun mi devas hasti hejmen.
Mark: Kial?
Ana: ar mi promesis helpi al miaj gefratoj pri iliaj hejmtaskoj hodia.
Mark: Mi komprenas. Eble mi povus kuniri kaj helpi vin pri tiu laboro, u?
Ana: Bona ideo! Se vi vere volas tion. Miaj karaj gefratoj povas esti sufie lacigaj.
Mark: Mi pensas, ke mi eltenos tion. Survoje vi povos iom rakonti pri via vojao.
Ana: Jes kaj mi atus adi, kion vi faris, kiam mi estis for.
Mark: Tion mi rapide povos rakonti al vi, ar ne multe okazis.
Ana: Jen taga buso por ni. Hastu!
Mark: Mi venas!

hejme / hejmen: The word hejme means at home, and the word hejmen mean (to) home,
homeward. So, in hejmen, the -n ending is used to indicate direction.
pri / per / kun: It can be difficult to know which of these words to use. Here are some
16 of 28
explanations and examples:

kun means with, in the company of, indicating togetherness:
Mi volas iri kun vi. (I want to go with you.)
per means with, by means of, indicating the use of a tool or resource:
Ni iros per buso. (Well go by bus.)
pri means about, and indicates a topic or theme:
Mi pensas pri vi. (Im thinking of you.)

helpi vin / helpi al vi: You can say both Mi helpos vin and Mi helpos al vi; the meaning is the
same.
Word order in Esperanto is flexible and often changes slightly to alter the emphasis in the
sentence. When Ana says Multon interesan mi spertis en inio, shes changed the normal word
order to emphasise multon.

1)
2)
3)
4)
5)
Kia estis la vojao de Ana al inio?

Kial Mark volas iri al kafejo?
Kial Ana devas hasti hejmen?
u Mark kuniros al la hejmo de Ana?
Kion ili faros survoje al la hejmo de Ana?
Part 20 Lingvoj
evoluo evolution
tero earth
vorto word
elparolo pronunciation
parolanto speaker
skribi to write
ajni to seem
ekzisti to exist
balda soon
tuj immediately
terura terrible
glate smoothly
babili to chat
paro pair
17 of 28
mil thousand
preska almost
forgesi to forget
tamen however
komuniki to communicate
Interreto internet
el out of
Text for Part 20

Lingvoj estas interesaj por mi. Mi ne atas lerni novan
lingvon. Sed mi ojas adi tute fremdan lingvon. La evoluo
de lingvoj estas interesa, mi pensas. Mi adis, ke ekzistas pli
ol ses mil (6000) lingvoj sur la tero hodia. Multaj balda
mortos kaj kelkaj novaj aperas. Kaj preska iuj lingvoj
evoluas. Kiam mi estis en inio, mi provis lerni kelkajn
vortojn de la ina. Sed mi tuj forgesis ilin. Por mi la ina estas
tre bela lingvo, sed ege malfacila Kaj por ili mia lingvo
estas tre malfacila. Kelkaj provis paroli angle kun mi en
inio, sed estis malfacile kompreni ilin. Ilia elparolo estis
terura. Sed tamen multe pli bona ol mia ina elparolo! Mia
ina amikino parolas Esperanton. Anka mi estas Esperantoparolanto. Per tiu lingvo ni povas glate komuniki. Ni ofte
skribas kaj babilas per Interreto. ajnas al mi, ke Esperanto
kaj Interreto estas bonega paro por tutmonde komuniki facile
kaj rapide!

interes-: A word root that can be used in several ways. E.g.:
interesa filmo (interesting movie)
Lingvoj estas interesaj por mi. (Languages are interesting to me.)
Lingvoj interesas min. (Languages interest me.)
Mi interesias pri lingvoj. (Im interested in languages.)
i parolis interese. (She speaks interestingly.)
el: A preposition that is sometimes used as a prefix. E.g.:
paroli (to speak)
elparoli (to pronounce)
doni (to give)
eldoni (to release)
pensi (to think)
elpensi (to invent)
inter: A preposition that is sometimes used as a prefix. E.g.:
ani (to change)
interani (to exchange)
paroli (to speak)
interparoli (to converse)
si: The so-called reflexive pronoun. Its used when the subject (the person or thing performing
the action) reappears elsewhere in the sentence but not if the subject is mi, ni or vi. E.g.:
Li pensas pri si.
He is thinking about himself.
Ana helpos al sia frato.
Ana will help her (own) brother.
(Ana helpos al ia frato. Ana will help her (i.e. someone elses) brother.)
18 of 28
(Mi pensas pri mi.
I am thinking about myself.)
-ant-: A participle suffix used to denote a person who does an action. E.g.:
paroli (to speak)
parolanto (speaker)
legi (to read)
leganto (reader)
(In all there are six participle suffixes in Esperanto. More on that in the chapter Grammatical
overview.)

1)
2)
3)
4)
5)
6)
u Ana atas lerni lingvojn?

u la Ana la ina estas malbela lingvo?
u vi atas lerni lingvojn?
Kiu(j) estas la plej bela(j) lingvo(j) por vi?
u Esperanto kaj Interreto ajnas al vi esti bona paro por tutmonde komuniki?
Kiom da lingvoj vi parolas?
Part 21 u anka vi?

povi to be able
prave right
relative relatively
letero letter
amuze fun
simila similar
popolo people
kondio condition
e even
dank al thanks to
tiu that
diversaj different
uste right
anco chance
avantao advantage
privata private
19 of 28
oni one
bazo base
uzi to use
ekzemple for example
juste fairly
sendepende independently
super over
plezuro pleasure
Text for Part 21

Ana: u anka vi atus lerni Esperanton?
Mark: Mi ne scias. Mi jam scipovas paroli en tri lingvoj.
Ana: u vi ne atus scipovi paroli en kvar lingvoj?
Mark: Jes, sed mi ne havas multe da tempo nun.
Ana: Tempo por kio?
Mark: Por lerni novan lingvon. Oni ja bezonas multe da
tempo por lerni novan lingvon.
Ana: Prave, sed la bazon de Esperanto vi povus sufie
rapide lerni.
Mark: u?
Ana: Jes, dank al la strukturo de Esperanto eblas relative
rapide eniri tiun lingvon.
Mark: Tion mi ne sciis. Sed kiel poste uzi la lingvon?
Ana: Unue per Interreto. Facile vi trovos
leter-amikojn el diversaj landoj.
Mark: Tio eblas anka per ekzemple la angla.
Ana: Jes, certe, sed estas pli amuze per Esperanto, la mi.
Mark: Pli amuze, u?
Ana: uste kaj anka pli juste.
Mark: Kion vi celas?
Ana: Ke iuj havas similan ancon lerni la lingvon, sendepende de gepatraj lingvoj.
Mark: Mi komprenas. Tiel neniu popolo havas grandan avantaon super aliaj popoloj.
Ana: Do, kion vi pensas?
Mark: Bone, mi provos.
Ana: Bonege! Poste ni povus kune vojai en multaj landoj kaj ekkoni novan mondon
Mark: Sonas bone. Sed mi havas unu kondion.
Ana: Kiun?
Mark: Ke vi estos mia privata Esperanto-instruisto.
Ana: Volonte! Mia plezuro!
Mark: Dankon!

dank al: An expression meaning thanks to. You can also say danke al, but dank al is more
common.
uste / juste: Its easy to confuse the words uste (t) and juste (t).
povi / scipovi: The word povi means to be able and scipovi means to know how (to do
something). Scipovi is often used when referring to the ability to speak a language. It suggests a
deeper level of proficiency than the simpler povi.
20 of 28
du mil tricent okdek kvin (2 385): When we write numbers out, the hundreds and the tens
appear as single words. Everything else should be written and pronounced separately. E.g.:
tridek (30), tridek ok (38), nacent (900), kvar mil (4000), kvin mil sepcent dudek kvar

1)
2)
3)
4)
5)
6)
En kiom da lingvoj scipovas Mark paroli?

u Mark volas lerni Esperanton?
Kiun kondion havas Mark por lerni Esperanton?
Kion atus Ana fari, kiam Mark parolos Esperanton?
Kial vi lernas Esperanton?
Kion vi pensas pri i tiu kurso?
Answers to the exercises

Part 11
1) La vetero e Ana estas pluva hodia. / e Ana estas pluve hodia. / e Ana pluvas hodia.
2) La vetero e mi dum vintroj estas [pluva/nuba/nea/ktp] / e mi dum vintroj estas ...
[pluve/nube/nee/ktp]
3) Jes, mi atas someron. / Ne, mi ne atas someron.
4) e mi la vetero hodia estas [suna/varma/pluva/nuba/malvarma/ktp] / e mi hodia
estas [sune/varme/pluve/nube/malvarme/ktp]
Part 12
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Ana kaj Mark biciklos al la Centra Parko.

Ne, Mark ne montros la parkon al Ana. / Ne, Ana montros la parkon al Mark.
Ili bezonos irka kvardek kvin minutojn.
Ne, Ana ne sekvos Mark. / Ne, Mark sekvos Ana.
Ne, ili ne biciklu dekstren unue. / Ne, ili biciklu unue rekte antaen.
Jes, mi atas bicikli. / Ne, mi ne atas bicikli.
Part 13
1)
2)
3)
4)
5)
Post la somero Mark atus labori kiel urnalisto.

Ne, Mark ne havas urnalistedukon. / Ne, Mark ne havas edukon kiel urnalisto.
La Mark pli gravas personaj kontaktoj.
Somere Ana vojaos al inio.
ar i havos ancon vojai al inio. / ar ia ria onklo pagos por la vojao.
21 of 28
6) Dum la venontaj tagoj mi planas
Part 14
1)
2)
3)
4)
5)
Ana atus farii kuracisto, se iaj notoj estos sufie bonaj.

ar tio kostus multe da mono.
Mi studis/as/os/us -n.
Mi atus farii
Jes, en mia lando kostas studi en universitato. /
Ne, en mia lando ne kostas studi en universitato.
Part 15
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Mark volas trinki kafon.

ar i estas malsata.
Tre bone odoras en la picejo.
Ana mendos picon kun kvar fromaoj.
La Mark la plej bongusta pico estas pico Havajo.
Sur pico mi volas havi -n.
Part 16
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kiam Ana estas kolera, i krias.

Kiam Ana estas laca, i ofte estas iom malgaja.
Kiam Ana ojas, i preska tutan tempon ridetas.
Kiam Ana estas malsana, i preferas ripozi kaj dormi.
Ana atus esti pli malpli kolera kaj pli kontenta kaj dankema persono.
Kiam mi estas kolera, mi
Part 17
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Eble ar i timas fari eraron.

La trajno malfruas preska horon. / La trajno malfruas je preska horo.
Mark certas, ke la trajno balda venos.
Ne, Mark ne ofte estas nervoza.
Jes, mi facile ias nervoza. / Ne, mi ne facile ias nervoza.
Mi timas -i / -n.
Part 18
1)
2)
3)
4)
5)
Jes, mi bone komprenis la tekston. / Ne, mi ne bone komprenis la tekston.

Jes, mi atas vojai. / Ne, mi ne atas vojai.
Mi preferas veturi per buso / trajno.
Mi estis en x landoj.
Mia plej bona vojao is nun estas, kiam mi vojais al
22 of 28
Part 19
1)
2)
3)
4)
5)
La vojao de Ana al inio estis bonega.

ar li atus adi pli pri la vojao de Ana al inio.
ar i promesis helpi al siaj gefratoj pri iliaj hejmtaskoj.
Jes, Mark kuniros al la hejmo de Ana.
Survoje hejmen Ana rakontos pri sia vojao.
Part 20
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Ne, Ana ne atas lerni novan lingvon.

Ne, la Ana la ina lingvo estas tre bela.
Jes, mi atas lerni lingvojn. / Ne, mi ne atas lerni lingvojn.
Por mi la plej belaj lingvoj estas kaj
Jes, al mi ili ajnas esti bona paro por komuniki tutmonde.
Mi parolas x lingvojn.
Part 21
1)
2)
3)
4)
5)
Mark scipovas paroli en tri lingvoj.

Jes, Mark volas lerni Esperanton.
La kondio de Mark por lerni Esperanton estas, ke Ana estos lia persona instruisto.
Tiam Ana atus vojai kun Mark en multaj landoj.
Mi lernas Esperanton ar
23 of 28
Translations of course texts, Parts 11-21

Part 11 - Weather
Its winter now in New York. Its raining... Yesterday it snowed, and today it is raining. Good
weather to read a book... Hopefully the sun will shine tomorrow, because then Im going
bicycling with a friend. Actually, I like summer better than winter. In the summer, there is often
warm weather here. I like it very much when the sun shines! When its around twenty-five
degrees Celsius (77F) its perfect, I think. For me, its too warm when its sunny and over thirty
degrees Celsius (85F). After the summer, its pleasant when autumn comes with fresh air and a
little rain. And after the winter, its pleasant when spring comes, with warmer weather. Contrasts
are good... Come out, sun!
Part 12 - Bicycling
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
What pleasant weather today!

Yes, perfect for bicycling. Sunny, and not very windy.
I think that [the wind] will blow more later.
Maybe. But it doesnt matter.
Where should we ride to?
I suggest that we bicycle to Central Park.
Sounds good.
Have you been there before?
Yes, a few times. But I dont know all of its parts.
I will show you the whole park.
Great! How much time will it take to reach it?
Normally I need about 45 minutes.
Should we get going?
Yes. Lets first go straight ahead, and then to the right.
I thought that we had to go left first...
No, no. Do you want me to ride in front of you?
Yes, good, Ill follow you.
Part 13 - What will you do?

Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark what will you do after high school?

Thats a very good question!
So, you dont know, then?
I know what I would like to do.
What would you like to do?
I would like to work as a journalist.
Do you want to become a journalist?
Yes, exactly. Hopefully Ill become a journalist after the summer.
But you havent been educated as a journalist!
24 of 28
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Education isnt the most important thing. Personal contacts are more important.
Do you have them?
What?
Personal contacts at some newspaper, of course.
Yes. Or more precisely, my father has them.
Youre lucky.
Well see. What about you?
What about me?
What are your plans after the summer?
Please dont ask.
I am guessing that youd like to travel somewhere.
Youre completely correct. Im going to travel to China over the summer.
Great!
Yes, I feel very lucky. My rich uncle will pay for the trip.
Will you go alone?
No, Im going with my Esperanto friend from Boston.
And after the summer youll study, right?
Yes, thats my plan, but I dont know at all what to study
Part 14 - Studies
Now Im in the last year [of school] before Ill be able to study at a university. It is a little difficult
to know what I would like to study there Even more difficult to know what I would like to
become! A programmer, a teacher, a journalist, a nurse? Maybe Id like to become a doctor, if Im
able to enter that university. At the moment, my grades arent good enough, but I will try to
study very diligently now. I am also thinking about taking a break in my studies for a period of
time. It would be very interesting to be able to travel in foreign countries and meet new cultures!
But that would cost a lot of money, and I dont know how to get that money Studying in a
university also costs a lot of money here, but my parents are ready to pay for that. Finding work
is difficult, so I will probably study after this summer But what?
Part 15 - Hungry
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Are you hungry?

Yes, a little. But mainly, Im thirsty.
Should we go to a pizzeria?
I would prefer a cafe.
But I really feel like pizza.
Ok, lets go to a pizzeria. You can drink coffee there, too.
Right.
It smells really good in this pizzeria.
I agree. Here, the pizzas are delicious and inexpensive.
It sounds really good.
Are you hungry now, too?
25 of 28
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Yes, in fact. Im going to order a pizza, too.

I think that I want the pizza with four cheeses this time.
As usual. You always order it.
Not always. Sometimes I prefer a simpler pizza.
Ok, but almost always.
And you almost always eat a Hawaiian pizza, when you get the chance.
Yes, because its the most delicious!
Well, everyone has their own taste.
Part 16 - Mood
When im very angry, I shout. When Im very tired, Im a little melancholy. When Im cheerful, I
laugh a lot. When I feel joy, Im constantly smiling. When Im sick, I prefer to rest and sleep. My
mood changes quickly. In one moment I can be in a good mood, and immediately after, very
angry for some reason. Sometimes I decide to be very kind and helpful to everyone, but that
doesnt usually work out for a long period. Unfortunately, I get angry too easily. My siblings
especially often make me angry. I would like to be a less angry and a more content and thankful
person.
Part 17 - How does it feel?

Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
How do you feel?

I feel a little nervous.
Thats visible.
How do you feel?
I feel just fine.
I think that Ive never seen you nervous.
Sometimes I get nervous, but not often.
Why am I nervous so often?
Maybe because you are afraid of making a mistake.
Yes, maybe. And Im also afraid of being late!
Calm down, we wont be late.
But the train was almost an hour late.
In a minute or two itll show up. Im certain of that.
How can you be sure of that?
I feel it.
And I feel that youre lying.
I never lie.
I dont believe that.
Ok, dont believe it. But look, the train has shown up.
Incredible!
Everythings ok, right?
Yes, very, very good, very good!
26 of 28
Part 18 - A long voyage

Some time ago, I took a long and interesting trip with a friend. We traveled from here to the
airport by train. Then we flew for fourteen hours! When we arrived, we were tired but very
cheerful. We had to stand in a long line to show our passports and visas. We passed the checks
without a problem. Finally in Beijing, the capital of China what a marvelous big city! For some
reason, our Chinese friend wasnt in the airport to meet us. What should we do now? we
thought. Many men were shouting Taxi, taxi?! Since we didnt see any buses, we decided to
take a taxi. We showed an address to one taxi driver and he kindly helped with our luggage.
Unfortunately we didnt understand what he said, and he didnt understand us After almost
an hour in the taxi, we arrived, and our friend greeted us with a big smile. It turne dout that she
wasnt able to come to the airport because her little brother was a bit sick and her parents were
working. Oh, I had such a good time in Beijing with my friends!
Part 19 - Home again

Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana:
Mark:
Ana, hello! I havent seen you in a long time. How was your trip?
Hi, Mark! The trip was excellent. I experienced a lot of interesting things in China.
I imagine. It would be interesting to hear more about that.
Ok, I would gladly tell you about it sometime, and also show photographs, if you want.
Why not now? We can go to a cafe and sit and talk there.
I would gladly do that. Maybe tomorrow. But now I need to hurry home.
Why?
Because I promised to help my siblings with their homework today.
I understand. Maybe I could come with you and help you with that work, couldnt I?
Good idea! If you really want to. My dear siblings can be pretty tiring.
I think I can withstand that. On the way you can tell a little about your trip.
Yes, and Id like to hear what you did while I was away.
I can tell you about that quickly, because not much happened.
Heres a suitable bus for us. Hurry up!
Im coming!
Part 20 - Languages
Languages are interesting for me. I do not like learning a new language. But I am glad to hear a
totally foreign language. The evolution of languages is interesting, I think. I heard that there are
more than six thousand languages on Earth today. Many will die soon, and some new ones will
appear. And almost all languages evolve. When I was in China, I tried to learn some words in
Chinese. But I forgot them right away. For me, Chinese is a very beautiful language, but very
difficult And for them, my language is very difficult. Some of them tried to speak English with
me, but it was difficult to understand them. Their pronunciation was terrible. However, it was
much better than my Chinese pronunciation! My Chinese friend speaks Esperanto. I am also an
Esperanto speaker. With that language, we can communicate smoothy. We often write and chat
on the Internet. It seems to me that Esperanto and the Internet are an excellent pair to
communicate worldwide, easily and quickly!
27 of 28
Part 21 - You too?

Ana: Would you like to learn Esperanto, too?
Mark: I dont know. I already know how to speak in three languages.
Ana: Wouldnt you like to know how to speak in four languages?
Mark: Yes, but I dont have a lot of time now.
Ana: Time for what?
Mark: For learning a new language. You need a lot of time to learn a new language.
Ana: Thats true, but you can learn the basics of Esperanto pretty quickly.
Mark: Really?
Ana: Yes, thanks to the structure of Esperanto, its possible to learn that language relatively
quickly.
Mark: I didnt know that. But how do you use the language afterwards?
Ana: First, online. You will easily find penpals from different countries.
Mark: Thats also possible with English, for example.
Ana: Yes, of course, but its more fun with Esperanto, I think.
Mark: More fun, really?
Ana: Exactly, and also fairer.
Mark: What do you mean?
Ana: That everyone has the same chance to learn the language, regardless of their native
languages.
Mark: I understand. That way, no people had a great advantage over other peoples.
Ana: So, what do you think?
Mark: Ok, Ill try.
Ana: Great! Later, we could travel together in many countries and get to know a new world
Mark: Sounds good. But I have one condition.
Ana: What?
Mark: That youll be my private Esperanto teacher.
Ana: Gladly! It would be my great pleasure!
Mark: Thanks!
28 of 28
Chapter 7
Vojau kun Zam 1120
(A basic course)
Introduction................................................................................................................................2
Vojao dek unu (11) - Bonvenon al Las-vegaso! ...................................................................3
Vojao 12 (dek du) - Bonvenon al Kaburbo!..........................................................................4
Vojao dek tri (13) - Bonvenon al Meksikurbo!.....................................................................6
Vojao dek kvar (14) - Bonvenon al Sankt-Peterburgo!........................................................7
Vojao dek kvin (15) - Bonvenon al Kusko!...........................................................................9
Kvizo 3.......................................................................................................................................10
Vojao dek ses (16) - Bonvenon al Irkucko...........................................................................11
Vojao dek sep (17) - Bonvenon al Kioto!.............................................................................12
Vojao dek ok (18) - Bonvenon al Nuko!..............................................................................14
Vojao dek na (19) - Bonvenon al Samarkando!................................................................15
Vojao dudek (20) - Bonvenon al Kiliminaro!....................................................................17
Kvizo 4.......................................................................................................................................18
Respondoj de la ekzercoj kaj kvizoj.......................................................................................19
(Vojao means journey or trip. Bonvenon al means welcome to.)
Introduction
In this course, youll travel round the world and visit several cities with Zam. Youll learn a bit
about various cities, cultures, and languages. In addition, youll be able to practice reading in
Esperanto and to learn some new words.
For each trip with Zam youll find:
some information and a picture of the city being visited
a short text with translation about something linked to the city
notes about the grammar and word usage in the text
a translation exercise
a fill-in-the-blanks exercise for the same text as above
Once youve made five journeys, there will be a quiz about them. Youll be asked questions about
the cities, words, and grammar that you encounter in this course.
There are also MP3 files with recordings of the texts; you can find them at www.ikso.net/libera.
We suggest that you listen to each file several times until you can easily understand all the words
of the text.
This chapter will repeat some of the material from earlier chapters. But repetition is an essential
part of learning a new language.
Bonan vojaon denove! (Have another good trip!)
i tiujn lokojn ni vizitos!

These are the places we'll be visiting!
2 el 20
Vojao dek unu (11) Bonvenon al Las-vegaso!

Loantoj:
efa lingvo:
Valuto:
Rimarko:
irka 1,2 milionoj.

La angla.
Usonaj dolaroj.
Pli ol 30 milionoj da vizitantoj jare.
More than 30 million visitors each year.
Lando:
Usono.
Vort-listo
amba both
amuza amusing, funny, entertaining
atendi to wait, to expect
e even
gajni to gain, to earn, to win
havi to have
kiam as, when
koro heart
mono money
preska nearly, almost
ria rich, wealthy
tiom that much
tre very, quite, very much
Teksto kun traduko

Mi ofte gajnas monon, kiam mi estas en Las-vegaso.
I often win money when Im in Las Vegas.
Sed amikino de mi, i preska iam malgajnas monon i tie.

But a friend of mine, she almost always loses money here.
i havas koramikon kaj li kutime malgajnas e pli da mono ol i!

She has a boyfriend and he usually loses even more money than she does!
Sed ili amba estas tre riaj, do por ili ne tiom gravas.
But theyre both very rich, so its not such a big deal for them.
Tamen ni iam bone amuzias en Las-vegaso.

However, we always have a good time in Las Vegas.
Mi esperas, ke anka vi atos la urbon. i atendas vian monon!

I hope youll like the city too. It awaits your money!
Notoj
mi, vi, i, li, i, ni, ili (I, you, she, he, it, we, they) are the so-called personal pronouns.
amuza fun; amuzi to amuse; amuzii to have fun
3 el 20
Tradukekzerco
1) She lives in a large city.
2) Maybe we will come tomorrow.
3) They probably live in a beautiful house.
4) Today it works, very well!
5) Unfortunately, he became sick.
6) Also you are very welcome.
= ____________________________________
= ____________________________________
= ____________________________________
= ____________________________________
= ____________________________________
= ____________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: havas, preska, amuzias, ofte, amba, atendas
Mi ______ gajnas monon, kiam mi estas en Las-vegaso. Sed amiko de mi, i ______ iam
malgajnas monon i tie. i ______ koramikon kaj li kutime malgajnas e pli da mono ol i! Sed ili
______ estas tre riaj, do por ili ne tiom gravas. Tamen ni iam bone ______ en Las-vegaso. Mi
esperas, ke anka vi atos la urbon, i ______ vian monon!
Vojao 12 (dek du) Bonvenon al Kaburbo!

Loantoj:
efaj lingvoj:
Rimarko:
Valuto:
Lando:
irka 3 milionoj.
La afrikansa, la angla, la zulua, la pedia,
la ksosa, la sota, la cvana, la conga,
la svazia, la matabela kaj la vendaa
Du maroj tie renkontias.
Sudafrikaj randoj.
Sudafriko.
Vort-listo
diversa various, diverse, varied
felia happy
fino end, ending
grupo group
inter between, among
libera free
popolo people, folk, nation
provi to try, to attempt, to test

rajto a right (to do something)
rilato relation
sama same
situacio situation
teni to hold, to hang on to
tio that over there, that, those
4 el 20
Teksto kun traduko

Kaburbo havas diversan popolon.
Cape Town has a varied population
Hodia la diversaj grupoj havas bonan rilaton inter si.

Today the various groups have a good relationship with each other.
Sed anta kelkdek jaroj ne iuj grupoj havis samajn rajtojn.

But a few decades ago, not all groups had the same rights.
En 1948 blankuloj enkondukis apartismon.

In 1948, the whites introduced Apartheid.
Nelson Mandela kaj aliaj provis kontralabori la apartismon.

Nelson Mandela and others tried to fight against Apartheid.
Pro tio la tiama registaro tenis ilin en malliberejo dum multaj jaroj.
For that the government at the time imprisoned them for many years.
Felie io pliboniis kaj en 1994 Mandela fariis prezidento.

Fortunately, things improved, and in 1994 Mandela became president.
Notoj
The ending -n indicates, among other things, the direct object. The direct object is the thing that
is directly acted on by the verb; therefore, in the sentence I eat an apple, the apple is the direct
object, since it is experiencing the action of the verb.
Tradukekzerco
I see the city.
She has a beautiful car.
Today we will visit a good friend.
Tomorrow a good friend will visit us.
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: felie, tenis, inter, grupoj, provis, en, popolon
Kaburbo havas diversan ______. Hodia la diversaj grupoj havas bonan rilaton ______ si. Sed
anta kelkdek jaroj ne iuj ______ havis samajn rajtojn. ______ 1948 blankuloj enkondukis
apartismon. Nelson Mandela kaj aliaj ______ kontralabori la apartismon. Pro tio la tiama
registaro ______ ilin en malliberejo dum multaj jaroj. ______ io pliboniis kaj en 1994 Mandela
fariis prezidento.
5 el 20
Vojao dek tri (13) Bonvenon al Meksikurbo!

Loantoj:
efaj lingvoj:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
irka 25 milionoj.
La hispana.
Peso.
Inter la 5 plej grandaj urboj de la mondo.
One of the 5 largest cities in the world.
Meksiko.
Vort-listo
deziri to desire, to wish
edzo husband
familio family
frato brother
gasti to be a guest of, to stay with
infano child
paroli to speak, to talk
parto part, share
preti to be ready
renkonti to meet, to encounter
Teksto kun traduko

En Meksikurbo loas mia familio grandparte.
Most of my family lives in Mexico City.
Miaj gefratoj kaj iliaj infanoj iam pretas gastigi min.

My siblings and their children are always ready to put me up.
Anka la fratino de mi kaj ia edzo kaj lia frato parolas Esperanton.

My sister and her husband and his brother also speak Esperanto.
La 14-a de februaro estas festotago en Meksiko. ia temo estas amo

kaj amikeco.
The 14th of February is a holiday in Mexico. Its theme is love and friendship.
Estas bonega tago por renkonti onian familion.

Its a great day to meet your family.
Salutojn kaj bondezirojn al via familio!

Greetings and good wishes to your family!
Notoj
mia, via, ia, lia, ia, nia, ilia (my, your, her, his, its, our, their) are the so-called possessive
pronouns.
The word oni is a pronoun that indicates people in general; it can be translated as one, or as
someone, you, etc. The Esperanto sentence Oni neniam scias can therefore be translated as
One never knows, or as You never know. Oni behaves grammatically like all other
pronouns.
6 el 20
Tradukekzerco
1) That dog is his.
2) I am her friend.
3) Our car doesnt work.
4) Their cat disappeared yesterday.
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: familio, kaj, renkonti, parolas, infanoj, al
En Meksikurbo loas mia ______ grandparte. Miaj gefratoj kaj iliaj ______ iam pretas gastigi
min. Anka la fratino de mi kaj ia edzo kaj lia frato ______ Esperanton. La 14-a de februaro estas
festotago en Meksiko. ia temo estas amo ______ amikeco. Estas bonega tago por ______ sian
familion. Salutojn kaj bondezirojn via familio!
Vojao dek kvar (14) Bonvenon al Sankt-Peterburgo!

Loantoj:
efaj lingvoj:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
irka 5 milionoj.
La rusa.
Rubloj.
Fondita en 1703 de caro Petro I,
la modelo de nederlandaj urboj.
Founded in 1703 by Czar Peter I,
following the model of Dutch cities.
Rusio.
Vort-listo
atenti to pay attention
eble possibly, maybe
frapi to hit, to strike, to score
frazo phrase
usta correct
kazo affair, matter, situation
lerni to learn
lingvo language
pardoni to pardon
rapida rapid, quick
ridi to laugh
se if
simila similar
erci to joke
tiel in that way
7 el 20
Teksto kun traduko

En Sankt-Peterburgo ni vizitu mian bonan amikon Slavik.
Lets visit my good friend Slavik in St. Petersburg.
Lia filozofio kaj frapfrazo estas: Esperu iam!

His philosophy and catchphrase is: Always hope!
Se mi lous en Rusio, anka mi havus similan frapfrazon.

If I lived in Russia too, Id have a similar catchphrase.
Pardonu min! Mi nur ercis. Eble bonus, se mi estus pli atenta pri miaj ercoj.
Sorry! I was only joking. Maybe it would be good if I paid more attention to my jokes.
iukaze, mia frapfrazo estas: Ridetu kaj lernu!

In any case, my motto is: Smile and learn!
Estus bone, se vi farus uste tion, ar tiel oni lernas lingvon pli rapide.
It would be good if you did just that, because you learn a language faster that way.
Notoj
The ending -us is used for verbs in the conditional form.
For example: estus (would be) and farus (would do).
The ending -u is used for verbs in forms of commands, desires, and requests.
For example: estu bona (be good) and pardonu min (pardon me).
Tradukekzerco
Pardon me, I completely forgot that.
It would be very good if she comes.
Give the book to me, please.
Come immediately!
If I only had money
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: mian, estas, atenta, tiel, ercis, mia, similan
En Sankt-Peterburgo ni vizitu ______ bonan amikon Slavik. Lia filozofio kaj frapfrazo ______ :
Esperu iam! Se mi lous en Rusio, anka mi havus ______ frapfrazon. Pardonu min! Mi nur
______ . Eble bonus, se mi estus pli ______ pri miaj ercoj. iukaze, ______ frapfrazo estas:
Ridetu kaj lernu! Estus bone, se vi farus uste tion, ar ______ oni lernas lingvon pli rapide.
8 el 20
Vojao dek kvin (15) Bonvenon al Kusko!

Loantoj:
efa lingvo:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
irka 300 mil.

La hispana kaj la keua.
Nova Solo.
Unu el plej malnovaj urboj de la kontinento. /
One of the oldest cities of the continent.
Peruo.
Vort-listo
ekzisti to exist
fama famous
is until
post behind, after
proksima nearby, close, next, near

signifi to imply, to mean, to signify
tempo time, while
ulo fellow, person, er [person], guy, chap
Teksto kun traduko

La nomo Kusko en la keua signifas umbiliko de la mondo.
The name Cuzco in Quechua means navel of the world.
La keua estas la lingvo de la inkaoj.

Quechua is the language of the Incas.
La imperio inkaa ekzistis ekde 1200 (mil ducent) is 1533

(mil kvincent tridek tri).
The Inca Empire existed from 1200 until 1533.
Nuntempe la plejparto de la loantoj de Kusko estas indianoj,

posteuloj de la inkaa imperio.
Nowadays, most of the inhabitants of Cuzco are Indians,
descendants of the Inca Empire.
La alteco de Kusko estas irka 3 400 metroj.

The elevation of Cuzco is about 3,400 metres.
Proksime de Kusko trovias anka alia fama urbo de la inkaoj,

Mau-Pikuo.
Near Cuzco you can find another famous city of the Incas, Machu Picchu.
Notoj
The word de is used, among other things, to express possession or a starting point in time or
space. For example, possession is expressed like this: la lingvo de inkaoj (the language of the
Incas).
The word indiano means Indian in the sense of a Native American, and applies to all native
peoples in the Americas. In Esperanto, there is no confusion with people who come from India
9 el 20
who are called baratanoj or hindianoj.
Tradukekzerco
1) According to me, it is a very good idea.
2) His friends laughed a lot.
3) She flew from Beijing.
4) He will travel by train.
5) The book of life is very interesting.
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: estas, alia, plejparto, de, signifas, ekzistis
La nomo Kusko en la keua ______ umbiliko de la mondo. La keua estas la lingvo ______ la
inkaoj. La imperio inkaa ______ ekde 1200 (mil ducent) is 1533 (mil kvincent tridek tri).
Nuntempe la ______ de la loantoj de Kusko estas indianoj, posteuloj de la inkaa imperio. La
alteco de Kusko ______ irka 3 400 metroj. Proksime de Kusko trovias anka fama urbo de la
inkaoj, Mau-Pikuo.
Kvizo 3
1. La frapfrazo de mia rusa amiko Slavik estas:
A) Esperu iam! B) Esperus iam! C) Malesperu iam!
2. En kiu urbo estas facile malgajni monon?
A) En Sankt-Peterburgo. B) En Kusko. C) En Las Vegaso.
3. Morga estos festo, kaj
A) ian temon estas somero. B) ia temo estas somero. C) i temo estas somero.
4. Mi havas A) amuza frato. B) amuzan fraton. C) amuza fraton.
5. La lingvo de la inkaoj estas A) Esperanto. B) la dana. C) la keua.
6. Mi kriis al ili: A) venus! B) venu! C) veno!
7. En kiu urbo loas la familio de Zam grandparte?
A) En Meksikurbo. B) En Kaburbo. C) En Kusko.
8. Mi atas in kaj A) ia frato. B) ian fraton. C) ia fraton.
10 el 20
9. Vin vidas A) min. B) mi. C) mia.

10. Se mi havus tempon, mi A) vizitu vin. B) vizitus vin. C) vizitis vin.
Vojao dek ses (16) Bonvenon al Irkucko

Loantoj:
efaj lingvoj:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
irka 1 miliono.
La rusa.
Rubloj.
i trovias e Bajkalo,
la plej granda nesalakva lago en la mondo.
It is situated on Lake Baikal,
the largest freshwater lake in the world.
Rusio.
Vort-listo
atingi to accomplish, to get, to reach, to attain
arma lovely, charming
demandi to ask
farti to fare, to be doing, to feel
fero iron
kiel as, like, how
kio which, what; that, what
vojo route, way, road
Teksto kun traduko

Irkucko estas grava centro en Siberio.
Irkutsk is an important centre in Siberia.
Vi eble demandas vin: Kio estas Siberio?

Maybe youre wondering: What is Siberia?
Siberio estas vastega parto de la azia teritorio de Rusio.

Siberia is a vast part of the Asian territory of Russia.
Kiel oni povas atingi Irkuckon?

How can you reach Irkutsk?
Oni povas atingi in per la transsiberia fervojo. Tiel multaj vojaas.

You can reach it by the Trans-Siberian Railroad. Many travel that way.
Zam ekvidas arman rusinon kaj diras: Saluton! Kio estas via
nomo? Kiel vi fartas?
Zam sees a charming Russian woman and says: Hello! What is your name?
How are you?
11 el 20
Notoj
Kio (what) is a question word and correlative.
Kiel (how) is a question word and correlative.
Tradukekzerco
1) What is your name?
2) How are you?
3) What is that?
4) I am not certain what will happen now.
5) How did you travel?
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: vin, de, fartas, per, grava, atingi
Irkucko estas ______ centro en Siberio. Vi eble demandas ______ : Kio estas Siberio? Siberio
estas vastega parto de la azia teritorio ______ Rusio. Kiel oni povas ______ Irkuckon? Oni povas
atingi in ______ la transsiberia fervojo.Tiel multaj vojaas. Zam ekvidas arman rusinon kaj
diras: Saluton! Kio estas via nomo? Kiel vi ______?
Vojao dek sep (17) Bonvenon al Kioto!

Loantoj:
efaj lingvoj:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
irka 1,5 milionoj.

La japana.
Jeno.
La kvara plej granda urbo en Japanio, kaj la plej
granda nedetruita dum la Dua Mondmilito.
The fourth biggest city in Japan, and the largest
that wasnt destroyed during the Second World War.
Japanio.
Vort-listo
frea fresh, recent
gusto taste
kia what kind of, what sort of
kiom how many, how much
koni to be acquainted with, to know
kontenta satisfied, contented, pleased
mani to eat
peco bit, piece
pri concerning, about

proverbo proverb
respondo answer, reply
rizo rice
tia such, such a, that kind of
volvi to wind, to wind up, to roll, to roll up
vorto word
12 el 20
Teksto kun traduko

Kioto estas konata pro siaj bonaj manaoj.
Kyoto is known for its good foods.
Kia estas la manao en Kioto? i estas frea kaj bongusta!

How is the food in Kyoto? It is fresh and tastes good!
Mi plej atas suion, a alivorte, japanajn rizvolvaojn.

I like sushi the most, or in other words, Japanese rice rolls.
Kiom da sui-pecoj mi povas mani?

How many pieces of sushi can I eat.
Tiom da pecoj kiom estas!

As many pieces as there are!
Kiom kontenta vi estas pri tia respondo?

How pleased are you with that kind of answer?
Kia demando, tia respondo, kiel diras la proverbo

Ask a silly question, get a silly answer, as the proverb says
Notoj
Kia (what kind of) is a question word and correlative.
Kiom (how much) is a question word and correlative.
Tradukekzerco
1) How is the weather today?
2) How is the meal?
3) How long will you stay?
4) What a scandal!
5) How old are you?
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: kiom, povas, manaoj, atas, respondo, kontenta, bongusta
Kioto estas konata pro siaj bonaj ______ . Kia estas la manao en Kioto? i estas frea kaj
______ ! Mi plej ______ Suion, a alivorte, japanajn rizvolvaojn. Kiom da Sui-pecoj mi ______
mani? Tiom da pecoj ______ estas! Kiom ______ vi estas pri tia respondo? Kia demando, tia
______, kiel diras la proverbo...
13 el 20
Vojao dek ok (18) Bonvenon al Nuko!

Loantoj:
efaj lingvoj:
Valuto:
Rimarko:
irka 13 mil.
La gronlanda kaj la dana.
Danaj kronoj.
Entute sur Gronlando loas nur 50 mil homoj.
A total of just 50 thousand people live on Greenland.
Lando:
Gronlando.
Vort-listo
almena at least
aparteni to belong to
eble maybe, perhaps, possibly
fakto fact
glacio ice
insulo island
kies which ones, of which, whose
mem itself, herself, self, himself
punkto spot, point, dot, period

regno state, realm
scii to know, to know how
stari to stand
sur on, upon
tamen nevertheless, but, yet, however
urso bear (animal)
zorgi to worry, to care, to take care
Teksto kun traduko

Nuko estas la plej granda urbo sur la plej granda insulo de la mondo, Gronlando.
Nuuk is the largest city on the largest island in the world, Greenland.
u vi scias, kies estas Gronlando?

Do you know who owns Greenland?
i fakte estas parto de la dana regno.

It is actually part of the Danish state.
Tamen ekde la jaro 1979 Gronlando estas politike memstara.

However, since the year 1979, Greenland has been politically independent.
u Gronlando apartenas al Eropo? Ne, almena ne el geografia

vidpunkto.
Does Greenland belong to Europe? No, at least not from a geographical viewpoint.
u la glaciursoj zorgas, kies estas Gronlando? Kredeble ne.

Do the polar bears care about who Greenland belongs to? Probably not.
Notoj
Kies (whose) is a question word and correlative.
u is a question word with which you create questions that are answered by yes or no. All you
need to do is to take a statement and add u, and it becomes a yes-or-no question. For example:
u la pomo estas bona (Is the apple good?) Jes, la pomo estas bona (Yes, the apple is good).
14 el 20
Tradukekzerco
Whose idea was it?
Do you understand?
Really?!
That woman, whose name I forgot, is very famous.
OK for you?
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: u, kies, sur, i, jaro, el, scias
Nuko estas la plej granda urbo ______ la plej granda insulo de la mondo, Gronlando. u vi
______ kies estas Gronlando? ______ fakte estas parto de la dana regno. Tamen ekde la ______
1979 Gronlando estas politike memstara. ______ Gronlando apartenas al Eropo? Ne, almena
ne ______ geografia vidpunkto. u la glaciursoj zorgas ______ estas Gronlando? Kredeble ne.
Vojao dek na (19) - Bonvenon al Samarkando!

Loantoj:
efaj lingvoj:
Valuto:
Lando:
irka 400 mil.

La uzbeka kaj la rusa.
Somoj.
Uzbekio.
Vort-listo
aparte separately, apart, particularly
civilizo civilization
fondi to establish, to found, to erect
iri to go
jam by now, already, yet
muzeo museum
nova new, novel
paco peace
solidara standing together
tra through
15 el 20
Teksto kun traduko

Kiam fondiis Samarkando?
When was Samarkand founded?
Jam anta 5 mil jaroj i estas unu el la plej malnovaj centroj de la

monda civilizo.
It was already founded more than 5 thousand years ago it is one of the oldest centers
of world civilization.
Islamo venis al Samarkando en la oka jarcento, kiam araboj eklois en

la urbo.
Islam came to Samarkand in the eighth century, when Arabs began to live in the city.
Kial Samarkando estis grava dum tiom da jaroj?

Why was Samarkand important for so many years?
ar tra i iris la Granda Silka Vojo inter Eropo kaj inio.

Because the Great Silk Road between Europe and China passed through it.
Kaj kial Samarkando estas aparte interesa por esperantistoj?

And why is Samarkand especially interesting for Esperanto speakers?
ar en i esperantistoj fondis la Internacian Muzeon de Paco kaj

Solidaro.
Because Esperanto speakers founded the International Museum of Peace and Solidarity in it.
Notoj
Kiam (when) is a question word and correlative.
Kial (why) is a question word and correlative. To answer a why-question, you use ar (because).
Tradukekzerco
When will you come?
Why do you live in that city?
Why didnt you come?
One day, when its warm, we should go to the sea.
Why not?
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: aparte, malnovaj, venis, fondis, ar, fondiis, dum
Kiam ______ Samarkando? Jam anta 5 mil jaroj i estas unu el la plej ______ centroj de la
monda civilizo. Islamo ______ al Samarkando en la oka jarcento, kiam araboj eklois en la urbo.
Kial Samarkando estis grava ______ tiom da jaroj? ______ tra i iris la Granda Silka Vojo inter
Eropo kaj inio. Kaj kial Samarkando estas ______ interesa por esperantistoj? ar en i
esperantistoj ______ la Internacian Muzeon de Paco kaj Solidaro.
16 el 20
Vojao dudek (20) Bonvenon al Kilimanaro!

efaj lingvoj:
Valuto:
Rimarko:
Lando:
La svahila kaj la angla.

Tanzaniaj kaj kenjaj ilingoj.
Monto, ne urbo.
Tanzanio kaj Kenjo.
Vort-listo
afabla affable, good-natured, friendly, kind
agi to act
agrabla nice, pleasant, agreeable, enjoyable
ajn -ever, at all, -soever
aktiva active
antae ahead, formerly, previously
migri to hike, to migrate, to roam, to wander

monto mountain
pinto tip, summit, peak, point
trankvila tranquil, calm
trejni to coach, to train
Teksto kun traduko

Kie ni estas, vi jam scias: sur la pinto de Kilimanaro.
Where we are, you already know: on the peak of Kilimanjaro.
Kiu povas atingi la pinton, sur kiu ni nun estas?

Who can reach the peak that were now on?
Tiuj, kiuj estas bone trejnitaj kaj atas migregi.

Those who are well trained and like to hike a lot.
Fakte, ni nun staras sur loko, kie antae estis aktiva vulkano.
In fact, were now standing on a place where there used to be an active volcano.
Sed hodia Kilimanaro estas tute trankvila kaj afabla monto.

But today Kilimanjaro is an entirely calm and friendly mountain.
Kiu agas afable, vivas agrable, kiel diras la proverbo.
A person who acts kindly has a pleasant life, as the proverb says.
Kaj mi deziras al vi afablan kaj agrablan pluvojaon, kien ajn vi iros!

And I wish you a friendly and pleasant onward journey, wherever you go!
Notoj
Kie (where) is a question word and correlative.
Kiu (who/which) is a question word and correlative.
17 el 20
Tradukekzerco
Where are you?
= ___________________________________
Where in the city do you live?
= ___________________________________
Who is he?
= ___________________________________
What city do you live in?
= ___________________________________
Tomorrow I will be in that place, where you were yesterday.
= ___________________________________
Where are you from?
= ___________________________________
Plenigekzerco
Vortoj: kiuj, pinton, ajn, de, aktiva, agas, hodia
Kie ni estas vi jam scias, sur la pinto ______ Kilimanaro. Kiu povas atingi la ______ , sur kiu ni
nun estas? Tiuj ______ estas bone trejnitaj kaj atas migregi. Fakte, ni nun staras sur loko, kie
antae estis ______ vulkano. Sed ______ Kilimanaro estas tute trankvila kaj afabla monto. Kiu
______ afable, vivas agrable kiel diras la proverbo. Kaj mi deziras al vi afablan kaj agrablan
pluvojaon, kien ______ vi iros!
Kvizo 4
1. Kiam vi volas mani? A) Bongustan suion. B) Post du horoj. C) ar mi estas malsata.
2. Kiom da glaciursoj loas sur Gronlando? A) Jes. B) Ne. C) Multaj.
3. Kiu urbo fondiis anta 5 mil jaroj? A) Samarkando. B) Kioto. C) Bruselo.
4. u vi konas in? A) Jes, mi bone konas in. B) Kial ne? C) u vere?
5. Kie estas Irkucko? A) Sur Gronlando. B) Urbo en Rusio. C) En Siberio.
6. Kies estas Esperanto?
A) i apartenas al tiuj, kiuj lernis in. B) i apartenas al Zam. C) Nenies.
7. Kial vi faris tion? A) Kiel mi volis. B) Kiom mi volis. C) ar mi volis.
8. Saluton! A) Kial vi fartas? B) Kiel vi fartas? C) Kie vi fartas?
9. Kio estas Kilimanaro?
A) Aktiva vulkano. B) Alta, trankvila kaj bela. C) Alta monto en Afriko.
10. Kia estas via nomo?
A) Mia nomo estas Zam. B) Esperu iam! C) Mia nomo estas mallonga.
18 el 20
Respondoj de la ekzercoj kaj kvizoj

Vojao 11
1)
2)
3)
4)
5)
6)
i vivas en granda urbo.

Eble ni venos morga.
Ili verajne vivas en bela domo.
Hodia i funkcias, bonege!
Bedarinde li malsaniis.
Anka vi estas tre bonvena.
Vojao 12
1)
2)
3)
4)
Mi vidas la urbon.
i havas belan aton.
Hodia ni vizitos bonan amikon.
Morga bona amiko vizitos nin.
Vojao 13
1)
2)
3)
4)
Tiu hundo estas lia.

Mi estas ia amiko.
Nia ato ne funkcias.
Ilia kato malaperis hiera.
Vojao 14
1)
2)
3)
4)
5)
Pardonu min, mi tute forgesis tion.

Estus bonege se i venus.
Donu la libron al mi, mi petas.
Venu tuj!
Se mi nur havus monon
Vojao 15
1)
2)
3)
4)
5)
La mi estas tre bona ideo.

Liaj amikoj multe ridis. / La amikoj de li multe ridis.
i flugis de Pekino.
Li vojaos per trajno.
La libro de la vivo estas tre interesa.
Vojao 16
1)
2)
3)
4)
Kio estas via nomo?

Kiel vi fartas?
Kio estas tio?
Mi ne certas kio okazos nun.
19 el 20
5) Kiel vi vojais?
Vojao 17
1)
2)
3)
4)
5)
Kia estas la vetero hodia?

Kia estas la mano?
Kiom longe vi restos?
Kia skandalo!
Kiom aa vi estas? / Kiom da jaroj vi havas?
Vojao 18
1)
2)
3)
4)
5)
Kies ideo i estis?

u vi komprenas?
u vere?!
Tiu virino, kies nomon mi forgesis, estas tre fama.
u en ordo por vi? / u enorde por vi?
Vojao 19
1)
2)
3)
4)
5)
Kiam vi venos?
Kial vi loas en tiu urbo?
Kial vi ne venis?
Unu tagon, kiam estos varme, ni iru al la maro.
Kial ne?
Vojao 20
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kie vi estas?
Kie en la urbo vi loas?
Kiu li estas?
En kiu urbo vi loas?
Morga mi estos tie kie vi estis hiera. / Tie kie vi estis hiera, mi estos morga.
De kie vi estas?
Kvizo 3
1) A
2) C
3) B
4) B
5) C
6) B
7) A
8) B
9) B
10) B
2) C
3) A
4) A
5) C
6) A
7) C
8) B
9) C
10) C
Kvizo 4
1) B
20 el 20
Chapter 8
Grammatical overview
Introduction.........................................................................................................................................................2
Grammatical terms .............................................................................................................................................2
Pronunciation.......................................................................................................................................................3
Parts of speech.....................................................................................................................................................5
Definite article......................................................................................................................................................6
Plural.....................................................................................................................................................................6
Object....................................................................................................................................................................6
Comparison..........................................................................................................................................................8
Possession.............................................................................................................................................................9
Pronouns.............................................................................................................................................................10
Verb forms..........................................................................................................................................................11
Adverbs...............................................................................................................................................................14
Prepositions........................................................................................................................................................15
Showing direction using -n..............................................................................................................................17
Numbers.............................................................................................................................................................17
Questions............................................................................................................................................................18
Negation.............................................................................................................................................................19
Participles...........................................................................................................................................................19
Correlatives........................................................................................................................................................21
Relative pronouns.............................................................................................................................................23
Word building....................................................................................................................................................25
Affixes.................................................................................................................................................................26
Libera Esperanto-Libro / Chapter 8 / Grammatical overview
Introduction
This is an overview of the Esperanto grammar needed for basic communication. If you are
already comfortable with Esperanto, we recommend the use of the detailed lernu! grammar by
Bertilo Wennergren. For even more detail, you can consult his website, Plena Manlibro de
Esperanta Gramatiko (http://bertilow.com/pmeg/ ) or the book version of that grammar. He also
wrote the basis for this grammatical overview.
Grammatical terms
To have a good understanding of Esperanto grammar, its necessary to know some terms. Below,
there is a list of these terms, with short explanations. These explanations are not detailed, but
they contain all of the basic information you need to know.
Noun (Substantivo)
A noun is a name of a person, place, thing, quality, or action. A noun answers the question What
is (it/he/she)? For example: John, London, house, softness, running (as in Running
is fun).
Adjective (Adjektivo)
An adjective describes a noun. An adjective answers the question What kind / what sort is
(he/she/it)? For example: pretty, good, long and big.
Plural (Pluralo)
Plural means that there is more than one thing. For example: people, ideas. In Esperanto,
adjectives must agree with their nouns that means that if a noun is plural, then an adjective
that describes it must also be plural. Although in English, we say red apple or red apples, in
Esperanto, the word red has a plural form, used when apples is plural. Its akin to saying
reds apples, and it helps us correctly match up with adjective describes which noun.
Verb (Verbo)
A verb presents an action or a state of being. Verbs answer the question To do what?, What is
happening?, What (are you/is he/are they) doing? For example: to sing, stands, and
was.
Adverb (Adverbo)
Adverbs describe a verb, an adjective, another adverb, or a whole phrase or sentence. Examples
of adverbs: beautifully, shortly, and yesterday. In English, adverbs often end in -ly.
2 el 29
Preposition (Prepozicio)
A preposition is a small word that shows what role a phrase plays in a sentence. For example:
on, in and under.
Pronoun (Pronomo)
Pronouns are words such as: I, you, she, he, it, us, they, one, himself/herself/itself.
Affix, Prefix, Suffix (Afikso, Prefikso, Sufikso)
An affix is a short set of letters added to a root word, in order to create a compound word with a
new but related meaning. Affixes put after a root are called suffixes. Affixes put before a root are
called prefixes. An example of a prefix in English is ex- (ex-husband, ex-employee). An example
of a suffix in English is -ness (whiteness, foolishness).
Subject (Subjekto)
A subject is the primary word or phrase of a sentence. Usually (but not always) the subject is the
thing that performs the action in a sentence. For example, in the sentence I love you, I is the
subject.
Object (Objekto)
An object is the thing that is directly affected by the action in a sentence. For example, in the
sentence I love you, you is the object.
Pronunciation
Esperanto is written and spoken completely regularly and phonetically. Every letter is always
pronounced the same way, and every word is pronounced exactly as it is written.
The alphabet
AB C D E F G H IJ K LM NO PRS T U V Z
Vowels
Letter
Pronunciation
Word example
like a in father
ami to love
like e in pet
egala equal
like i in machine
infano infant
like o in November
oro gold
like oo in moose
urbo city
3 el 29
Consonants
Letter
Pronounced
Word example
like English b
bela beautiful
like English ts in mats
celo goal
like ch in church
okolado chocolate
like English d
doni to give
like English f
facila easy
like g in gap
granda large
like g in gem
ui to enjoy
like English h
horo hour
like ch in Scottish loch or in Bach
oro choir
like y in young
juna young
like s in pleasure
urnalo newspaper
like English k
kafo coffee
like English l
lando country
like English m
maro sea
like English n
nokto night
like English p
paco peace
like Spanish r, lightly trilled or flapped
rapida fast
like English s
salti to jump
like English sh
ipo ship
like English t
tago day
like English w
ato car
like English v
vivo life
like English z
zebro zebra
To spell aloud in Esperanto, for vowels, we simply pronounce the sound of the vowel. Therefore,
A is pronounced ah, E is pronounced eh, and so forth. For consonants, we add the letter O.
The letter H is pronounced ho, M is pronounced mo, and so on. The letters Q, W, X, and Y
are not used in Esperanto. However, for the purpose of spelling foreign words that include these
letters, these are their Esperanto names:
Q kuo
W duobla vo, vavo, or ermana vo
X ikso
Y ipsilono
4 el 29
The accent
The accent is always on the next to last vowel of a word:
vojo (VOH-yoh) , kantado (kahn-TAH-doh) , apud (AH-pood) ,
historio (hees-toh-REE-oh) , adi (OW-dee) , ilia (ee-LEE-ah)
Diphthongs
The letter is only found immediately after A or E. The combination a or e becomes one
syllable. Therefore, the word ato (OW-toh), which means automobile/car, is not pronounced
the same as auto (ah-OOH-toh) (which doesnt mean anything).
These are the correct pronunciations of Esperanto diphthongs:
a ow like in cow
e eh-w; pronounce the letter e like in bed, then add a w sound.
aj like y in fly
ej like ey in they
oj like oy in boy
uj like uy in Spanish muy. The sound is similar to the ooey in gooey, but
pronounced as a single syllable, with the -ey part greatly reduced. It doesnt sound the same as
ui, which has two syllables (oo-ee). It also doesnt sound like the English word we, which
would be written as i in Esperanto. The common Esperanto word kiuj (which) should be
pronounced as KEE-ooy, not as kiwi.
Every letter is pronounced in Esperanto, even if letters are doubled. Therefore, there is a
difference in pronunciation between Finnlando (Finland) and Finlando (end country); the n is
held longer in Finnlando. The word scii (to know) can be tricky for English speakers. The sc
combination is pronounced according to the Esperanto rules for s (like English s) and c (like
English ts). There are two is in scii, but both must be pronounced. The sc sound sounds like
sts in English; for example, the word toasts would be written as tosc in Esperanto. Therefore,
the correct pronunciation of scii is stsEE-ee two syllables. Or two and a half, if you like:
s-tsEE-ee.
Parts of speech
Most words in Esperanto have endings which define their part of speech:
Nouns
Adjectives
Verbs*
Adverbs**
-o
-a
-i
-e
domo house
granda large
vidi to see
rapide quickly
knabo boy
juna young
kuri to run
bue orally
muziko music
rua red
esti to be
hejme at home
5 el 29
skribo a writing
skriba written
skribi to write
skribe in writing
*Not counting the basic form (-i), all verbs have five more forms to indicate tense and mood. You
can find more in the section Verb forms.
**Not all Esperanto adverbs end in -e. You can learn more about that in Adverbs.
Definite article
La is the definite article. In English, the definite article is the word the. Unlike in some
languages, its form never changes.
la hundo
the dog
la domo
the house
la knaboj
the boys
la tabloj
the tables
There is no indefinite article. In English, the indefinite article is the word a or an. When you
would use a or an in English, simply say nothing in Esperanto.
hundo dog, a dog, some dog
arbo tree, a tree, some tree
Plural
You can make a word plural by adding -j. If a noun is plural, the adjective describing it must also
receive the plural -j ending. This convention helps preserve Esperantos flexible word order.
bela hundo
belaj hundoj
La knaboj estas junaj.
a beautiful dog
beautiful dogs
The boys are young.
blua kuniklo
bluaj kunikloj
rua kaj blua kunikloj
ruaj kaj blua kunikloj
a blue rabbit, blue rabbit

blue rabbits
red and blue rabbits (a red rabbit and a blue rabbit, together)
red and blue rabbits
(more than one red rabbit, and one blue rabbit, together)
Object
The grammatical term object has a special meaning; its not an object in the sense of a knickknack sitting on a shelf. A grammatical object shows which thing is directly affected by an action.
For example, for the sentence The boy writes a letter, you can ask yourself What is
happening? There is someone who is writing. This is the action, expressed by the verb. Who is
writing? the boy is writing. Therefore, the boy is the subject, the one performing the action.
What is being written? A letter is being written; the boy is writing a letter. Therefore, letter is
6 el 29
an object, that which is directly affected by an action.

The ending -n indicates an object. You should put -n at the end of a word which indicates an
object of an action.
La knabo vidas la hundon.
The boy sees the dog (obj.)
La hundo vidas la knabon.
The dog sees the boy (obj.)
Use of the -n ending to mark the accusative allows us to use flexible word order in Esperanto.
These two sentences have the opposite meanings, but their word order is the same:
La knabo la fion manas. The boy eats the fish. (literally: The boy the fish[object] eats)
La knabon la fio manas. The fish eats the boy. (literally: The boy[object] the fish eats)
An adjective that describes the object of a sentence needs to have the -n ending.
La knabo havas belan hundon. The boy has a beautiful dog
You should also put -n after a plural ending -j for objects that are plural.
La hundo vidas la belajn katojn. The dog sees the beautiful cats
English doesnt normally mark the object of a sentence, except for some pronouns (like the pair
he [subject] him [object]), so it can be tricky for native English speakers to decide which word
in the sentence is the object, and needs the -n ending. One hint is that in English, the word order
is normally subject verb object. This is also true in Esperanto; the noun that comes right after
the verb is normally the object of a sentence. So in the sentence I eat apples, apples is the
object. This is no longer the case if there is a preposition between the verb and the second noun;
I live in a house has the preposition in between the verb (live) and the second noun (house),
so house isnt the object, and wouldnt get the -n ending in the Esperanto equivalent of this
sentence.
Be careful about using the accusative, since the addition of the -n ending can completely change
the meaning of the sentence. Take a look at the following sentences and their translations:
Mi atas mani tion pli ol vi.
I like to eat that more than you do.
Mi atas mani tion pli ol vin.
I like to eat that more than I like eating you.
Mi amas in same forte kiel vi. I love her as strongly as you do.
Mi amas in same forte kiel vin. I love her as strongly as I love you.
Vi farbas la domon ruan.
Youre painting the red house.
Vi farbas la domon rua.
Youre painting the house red.
This grammar is by no means comprehensive, but here is a summary of some other uses of the -n
ending:
-n can be used instead of prepositions to show time or measurement:
Mi dormis dum unu horo.
Mi dormis unu horon. (I slept for one hour.)
7 el 29
En lundo mi vizitos vin.

Lundon mi vizitos vin. (Ill visit you on Monday.)
En la 22-a de junio mi venos.
La 22-an de junio mi venos. (Ill come on June 22nd.)
Mi estas je 20-metra distanco de vi.
Mi estas 20 metrojn for de vi. (Im 20 metres away from you.)
Li estas alta je du metroj.
Li estas du metrojn alta. (Hes two metres tall.)
-n can show direction or destination of movement:
In limited cases, -n can be used after a preposition to show an action that is moving in a
direction, as opposed to action occurring in a place. Not every preposition in Esperanto can be
used with -n to indicate direction of movement. The prepositions that can be used with -n are:
sur, sub, en, apud, anta, malanta, post, inter, trans, ekster, super, irka, and kontra.
Mi promenas en la arbaro.
I walk in the forest.
Mi promenas en la arbaron.
I walk into the forest.
Mia amiko kuras trans la strato. My friend is running, on the other side of the street.
Mia amiko iras trans la straton. My friend runs across the street.
(my friend was on this side of the street, but is now crossing to the other side)
Li saltas sur la tablo.
He jumps on the table.
Li saltas sur la tablon.
He jumps onto the table.
-n can also be used to show direction after adverbs that indicate location:
Mi estas hejme.
Im home.
Mi iras hejmen.
I go home. (hejmen = homewards, toward home)
Vi estas tie.
Youre there.
Vi kuras tien.
You are running over there. (to that place, toward that place)
Comparison
Comparisons are made in Esperanto using the words pli, meaning more, and plej, meaning
most.
Pli and plej can be used with both adjectives and adverbs in Esperanto:
granda
large
pli granda
larger (literally: more large)
plej granda
largest (literally: most large)
Mi deziras la plej grandan pecon de kuko.
I want the largest piece of cake.
rapide
pli rapide
plej rapide
Mi vidis la evalon kiu kuris plej rapide.
The comparison word is ol.

8 el 29
quickly
faster (literally: more quickly)
fastest (literally: most quickly)
I saw the horse that was running
the fastest.
La tablo estas pli granda ol la seo.

La elefanto estas pli granda ol la kuniklo.
The table is larger than the chair

The elephant is larger than the rabbit.
The word plej is not used with ol just as in English, we can say that something is more than
(pli ol) something else, but not most than.
We use the mal- prefix, indicating an opposite, to form the words malpli (less) and malplej
(least).
malpli granda
smaller
malplej granda
smallest
Possession
Esperanto has no direct equivalent of the -s ending that English uses to show possession. The
word de is used instead.
La hundo de la knabo. the boys dog (literally: the dog of the boy)
La pordoj de la domo. the houses doors (literally: the doors of the house)
You can also express possession by using possessive pronouns and correlatives ending in -es
(which will be discussed later in this chapter). Possessive pronouns are constructed by adding
the adjective -a ending to a pronoun. The -es suffix can only be used on other elements of the
correlative table; you cant affix it to anything else. Therefore, it is not possible to say *Johanes*
to mean Johns; you have to say de Johano.
mia hundo
ies hundo
my dog
someones dog
Pronouns
Personal pronouns
Possessive pronouns
mi I
mia my
vi you
via your
i she
ia her
li he
lia his
i it
ia its
ni we
nia our
ili they
ilia their
oni one, someone, anyone
onia ones, someones, anyones
si himself / herself / itself / themselves
sia his / her / its / their own

9 el 29
When a personal pronoun is an object, it takes the -n ending.

Mi amas vin.
I love you
Ili vidas in.
They see it
The possessive pronouns can have the plural ending of -j and the object ending of -n; they
behave exactly like regular adjectives.
i amas mian fraton.
She loves my brother
Mi vidas viajn domojn. I see your houses
Si
Si is a reflexive pronoun, used with nouns or with third-person pronouns (i, li, i, ili, and oni).
Si always refers back to the subject of a sentence, which is performing an action on itself. Si is
never used with first- or second-person pronouns (mi, vi, and ni), and si and its possessive form
sia can never be the subject of a sentence.
Mi pensas pri mi.
I think about myself
Vi pensas pri vi.
You think about yourself
Li pensas pri li.
He thinks about him (another him, not the subject)
Li pensas pri si.
He thinks about himself
Li promenas kun sia hundo.
He walks with his dog.
Mi kun mia fratino venos.
I will come with my sister.
*Sia frato pensas pri li.* ia frato pensas pri li. Her brother thinks about him.
Oni
Oni is an indefinite pronoun, used when you want to talk about any person, many people or
some undefined people, or a person whose identity you dont want to reveal, etc. Oni is normally
singular, but can also be plural. Oni does not indicate gender. In everyday English, we often use
words like you or they to express this meaning, a sort of impersonal you or they that
doesnt actually refer to anyone in particular.
Oni pensas pri si mem.
One thinks about oneself

/ You think about yourself / People think about themselves.
Oni ne volus esti ekstere dum tormo.
You wouldnt want to be outdoors during a storm.
Oni diras, ke estos varme morga.
They say that itll be warm tomorrow.
10 el 29
Verb forms
Ending
Explanation
Examples
-i
basic form (infinitive)
esti to be, skribi to write
-as
present tense (present)
estas is/am/are, skribas write/writes
-is
past tense (preterite)
estis was/were, skribis wrote
-os
future tense (future)
estos will be, skribos will write
-us
conditional form (conditional mood)
estus would be, skribus would write
-u
command form (volitive mood)
estu silenta be quiet!, skribu write!

Li estu silenta. He should be quiet.
Vi skribu. You should write.
Verb tenses
English uses many complex verb tenses, to express very specific situations; for example, we say
not only the simple I went to the store, but also the more complex I had gone to the store, I
was going to the store, I have gone to the store, etc. We can express all of these tenses in
Esperanto, but we usually dont. Normally, we express verbs as simple past, present, or future
tenses, using the endings in the table above. The -us ending doesnt express a particular tense. Mi
ne venus could be translated as I wouldnt come, but depending on context, it could also mean
I wouldnt have come or I wouldnt be coming. Complex verb tenses are used only when the
speaker or writer has a special reason to be extremely specific about the timing of an action. The
complex tenses are formed using participles, with a form of the verb esti (to be). But dont spend
hours puzzling over which compound tense to use to precisely translate an English verb form
just use a simple tense. Trust us, the tense youre writing about will be perfectly clear through
context. Its considered good Esperanto style, and its easier, too!
Complex verb constructions
Complex verb constructions consist of a main verb and another verb with the same subject,
which always takes the infinitive form. These complex verb constructions can be used with many
different verbs, but they are especially common with the verbs povi (to be able), devi (to have
to), and voli (to want).
Mi volas mani.
I want to eat.
Mi ne povis veni. I wasnt able to come.
Mi devos labori.
I will have to work.
Verbs without a subject
In Esperanto, almost all verbs must have a subject. However, there are also some verbs that can
be used without subjects. Therefore, just one of these verbs is needed to make a complete
sentence. These verbs are called verbs without subjects or impersonal verbs. Here are some
11 el 29
sentences using verbs without subjects:

Temas ne pri li, sed pri i.
Pluvas, fulmas kaj tondras.
Estas varme.
Tagias.
Its not about him, but about her.

Its raining, and its thundering and lightning.
Its hot.
Day is breaking.
But sometimes even these verbs can be used with subjects. For example:
Tiu libro temas pri amo.
That book is about love.
iuspecaj demandoj pluvis sur in.
All kinds of questions rained onto her.
Note that in English, all verbs must have subjects. When we have verbs with no clear subjects,
like weather verbs, we use the pronoun it as a sort of place holder, a sort of fake subject. We
also use it in English to refer back to whole phrases; in Esperanto, we use impersonal verbs in
these cases. As you can imagine, English uses it far more than Esperanto uses i!
English It is raining.
Esperanto Pluvas. (impersonal verb)
English It is good to see you. (it = to see you)
Esperanto Estas bone vidi vin. (impersonal verb estas, no subject)
Use of the -u verb ending
The verb ending -u does not show the time of the action. It is used to express a wish or intention
of the speaker (whether a command, a request, or a desire).
Rakontu pri via vojao! Tell us about your trip!
Diru vian nomon!
Tell us your name!
In the above examples, the verbs are used without a subject. In such cases, the second-person
pronoun vi is understood.
Venu rapide! = Venu vi rapide! (Come quickly!)
Manu! = Manu vi! (Eat!)
Estu kun mi! = Vi estu kun mi! (Be with me!)
Marko, donu al mi tion. = Marko, vi donu al mi tion. (Give me that, Mark.)
You can leave off the pronoun vi only in the main clause. In subclauses, you have to use it.
Legu la libron.
Read the book.
Mi volas, ke vi legu la libron.
I want you to read the book.
For the other persons (first and third), both in main clauses and in subclauses, you have to use
the verb with the pronoun, otherwise people will think that you mean the second person.
Ni komencu!
Lets start!
Mi estu!
I should be!
u ni jam iru tien?
Should we go there already?
12 el 29
Ili mem faru tion!

They should do it themselves!
Kiel mi komprenu tion? How should I interpret that?
i aetu, kion i bezonas. Let her buy what she needs.
The ending -u is used also in subclauses after words like ke (that) and por ke (so that), if the
main clause of the sentence in some way shows will, desire, aim, etc. Note that this rule applies
even when the verb of the main clause has some other time.
Ili volas, ke vi laboru. They want you to work.
Mi multe legos, por ke poste mi povu bone prelegi.
I read a lot, so that afterward I can lecture well.
(literally: so that I should be able to lecture well.)
Skribu la leteron tuj, por ke ni sendu in ustatempe.
Write the letter immediately, so that we can send it in time.
iaj gepatroj petis, ke li morga vizitu ilin. Her parents asked that he visit tomorrow.
To better understand the use of the -u ending in subclauses, compare the following sentences:
i diris, ke i venos morga.
She said that she will come tomorrow.
Mi petis, ke i venu morga.
I asked her to come tomorrow.
Mi ojas, ke vi bone fartas.
Mi deziras, ke vi fartu bone.
Im glad youre doing well.

I want you to be well.
Mi kuris tiel rapide, ke li ne povis kapti min. I ran so fast that he could not catch me.
Mi volis kuri tiel rapide, ke li ne povu kapti min.
I wanted to run so fast that he could not catch me.
The word bonvolu is a u-form verb that you will encounter frequently. It is used to express a will
or desire in a gentler way. Its like saying please in English. After the verb bonvolu, always use
the infinitive form of the verb.
Bonvolu sidi i tie!
Please sit here!
Bonvolu veni morga!
Please come tomorrow!
Bonvolu esti entila!
Please be nice!
Adverbs
Adverbs are words that indicate manner, place, time or quantity; for example:
ankora still, yet
almena at least
apena hardly, barely
balda soon
preska almost
e even
jam already
jen here is, behold
us just, just now
morga tomorrow
hodia today
hiera yesterday
nun now
nur only
plu more, else, further
tre very
tro too, too much
tuj immediately
for away
13 el 29
Its also possible to create adverbs from other words by using the -e ending. The meaning of the
base word determines whether it becomes a manner, place, time or quantity adverb.
rapida quick
skribi write
hejmo home
nokto night
multaj many
rapide quickly (adverb of manner)

skribe in writing (adverb of manner)
hejme at home (place adverb)
nokte at night (time adverb)
multe much (quantity adverb)
When should I use -a (adjective form) or -e (adverb form)?

An adjective has the ending -a. An adjective describes a noun and indicates quality or a property.
It answers the question what kind? and it takes the same ending (-n, -j, -jn) as the noun which
it describes.
An adverb has the ending -e. It describes verbs, adjectives, and other adverbs by telling the
manner, location, circumstance, etc. and answers the questions where?, how?, when?, or
to what degree?.
The difference between an adjective and an adverb is that an adjective can only describe a noun
(or a noun and verb at the same time) while an adverb can not describe a noun.
ia danco estas bela.
i dancas bele.
Her dance is beautiful.

She dances beautifully.
Tio estas bona.

Estas bone.
That is good.
It is good. (literally: is well)
La ambro estas varma.

En la ambro estas varme.
The room is warm.

It is warm in the room.
(literally: in the room is warmly)
La koloro de iaj haroj estas bela. The color of her hair is beautiful.
i tie estas tre bele.
It is very beautiful here.
(literally: here is very beautifully)
Somere estis tre varma vetero.
Lia amiko estas tute prava.
In the summer there was very warm weather.

(literally: summer-ly was very warm weather)
His friend is quite right.
Prepositions
Preposition
Translation
Example
al
to
Mi iras al vi. Im going to you.

14 el 29
anstata
instead of
Mi iras anstata vi. Im going instead of you.
anta
in front of, before
Mi iras anta vi. Im going in front of/before you.
apud
near, next to
Mi iras apud vi. Im going near you.
at, near, with
Mi sidas e komputilo. Im sitting at a computer.
irka
around
Estas muro irka la domo. There is a wall around the

house.
da
of (quantities)
Ni havis multe da gastoj. We had a lot of guests.
de
of, from
Mi iras de la domo. Im going from the house.
dum
while, during
Ni iris dum tri minutoj. We went for three minutes.
ekster
outside (of)
Mi estas ekster la urbo. I am outside of the city.
el
out of, from within
Mi iras el la urbo. Im going out from the city.
en
in
Mi ripozas en la domo. Im resting in the house.
is
until
Mi dormos is mateno. I will sleep until morning
inter
among, between
Mi iras inter la domoj. Im going between the houses.
je
(no fixed meaning;

based on context)
Li kredas je Dio. He believes in God

Mi venos je la tria. I will come at three oclock.
kontra
against
Mi iras kontra via volo. Im going against your wish.
krom
except
iuj krom mi iris. Everyone, except me, went.
kun
together with
Mi iras kun vi. Im going with you.
la
according to
Mi iras la la vojo. Im going along (according to) the way.
malgra
in spite of
Mi iras malgra la pluvo. Im going in spite of the rain.
per
with (by means of)
Mi vojaas per trajno. Im traveling by train.
por
for
Mi eniras por mani. Im entering to eat.
po
at the rate of , each
Ni trinkis po du glasojn We drank two glasses each.
post
after (time)
Mi iras post vi. Im going after you.
preter
past, beyond
Mi iras preter vi. I walk past you.
pri
about, concerning
Mi pensas pri vi. Im thinking about you.
pro
for (because of)
Mi eniras pro la pluvo. Im entering because of the rain.
sen
without
Mi iras sen vi. Im going without you.
sub
under
Estas uo sub la lito. There is a shoe under the bed.
super
above
Balono vebas super mia domo. A balloon hovers above

my house.
sur
on (position)
Birdo staras sur la tegmento. A bird stands on the roof.

15 el 29
tra
through
Mi vojaas tra la urbo. I travel through the city.
trans
across
Mi iras trans la straton. Im going across the street.
Use of De
De is a word used to express many concepts. The base meaning is of, but it can sometimes be
translated as from or by. It can indicate movement away from something, possession, origin,
cause, time, or composition.
Mi venas de la urbo.
I come from the city.
i estas la libro de mia frato
It is my brothers book.
Mi ricevis kison de vi.
I received a kiss from you.
Mi ridas de ojo.
I laugh from joy.
De nun mi amas vin.
From now on, I love you.
Glaso de biero. Glass of beer (a glass intended to hold beer, or which now contains beer)
Use of Da
Da is used between a quantity word and the measurement youre expressing. Some people find it
hard to decide when to use de or da, but theres a simple rule. If youre not talking about
quantities, dont use da. Da links an expression of quantity (an adverb or a noun) with a noun
that indicates what its a quantity of.
kilogramo da rizo kilogram of rice
du litroj da lakto two liters of milk
multe da bananoj many bananas
Note the difference between:
glaso da biero a glass of beer (emphasis on the beer, a glass-sized quantity of beer)
glaso de biero a glass of beer (emphasis on the glass, a glass intended for use with beer)
Use of Je
When no other preposition works, you can use the indefinite preposition je.
Li kredas je Dio.
He believes in God.
Another usual use of je is in time expressions:
je la tria horo at three oclock
The ending -n instead of a preposition
Instead of using a preposition, you can use the -n ending to express time and measurement.
En la 22-a de junio mi venos. La 22-an de junio mi venos.
(I will come on the 22nd of June.)
Mi estas je 20-metra distanco de vi Mi estas 20 metrojn for de vi.
(I am 20 meters away from you.)
Mi dormis dum ses horoj Mi dormis ses horojn.
16 el 29
(I slept for six hours.)
Showing direction using -n

After prepositions, use the basic word form without -n.
pri la knabo about the boy
en la domoj in the houses
al la urbo
to the city
After a preposition that indicates a place, you can use -n to show motion toward that location.
Infano saltas sur la lito.
A child is jumping on the bed.
Infano saltas sur la liton.
A child jumps onto the bed.
La infano kuras en la domo.
The child is running in the house.
La infano kuras en la domon.
The child runs into the house.
-n works the same way after adverbs which indicate location.
hejme at home
hejmen [to] home, homewards
urbe in the city urben to the city
kie where
kien to where
tie there
tien to there
Numbers
Basic numbers
Numbers in their basic forms are also referred to as cardinal numbers in many grammatical
texts.
0 nul
1 unu
2 du
3 tri
4 kvar
5 kvin
6 ses
7 sep
8 ok
9 na
10 dek
100 cent
1000 mil
1 000 000 miliono
Other numbers are created by joining the basic numbers together.

11 dek unu
12 dek du
20 dudek
25 dudek kvin
237 ducent tridek sep
1983 mil nacent okdek tri
2002 du mil du
2 345 678 du milionoj tricent kvardek kvin mil sescent sepdek ok
Tens and hundreds are joined to form one word.
17 el 29
dudek (20)
tridek (30)
ducent (200)
tricent (300)
Everything else should be spoken and written as separate words, including thousands. The
millions and above are treated as regular Esperanto nouns, and are plural when referring to
more than one million.
dek unu (11)
du mil (2000)
miliono (1 000 000)
tri milionoj (3 000 000)
Numbers do not receive the -n ending when they are in their basic form.
Mi vidas tri domojn. I see three houses.
Ordinal numbers (numbers in the form of first, second, etc.) are created by the ending -a.
They behave like normal Esperanto adjectives, and they can receive grammatical endings
accordingly.
unua first
dua second
deka tenth
okdek naa / okdek-naa eighty-ninth (correct both with and without the hyphen)
Mi legas la unuan libron. I am reading the first book.
Numbers can also receive the -e ending to indicate an adverb:
unue firstly
due secondly
Questions
All questions in Esperanto contain a question word; a few examples are kio (what), kiel (how),
and u (is it true that?)
Kio estas tio? What is that?
Kiel vi fartas? How are you?
Kiam vi venos? When will you come?
u vi venos? Will you come?
u
For questions that are answered with yes or no, the question word u is used. u is easy to
use; simply take a statement of fact and add the word u to the beginning to turn it into a yes or
no question.
i estas knabino. She is a girl.
u i estas knabino? Is she a girl?
u la knabino estas juna? Is the girl young?
Jes, i estas juna. Yes, she is young
Negation
The word ne means no or not.
Mi ne estas juna.
Im not young
Ne, mi ne atas in.
No, I dont like it.
18 el 29
La hundo ne volas veni.
The dog doesnt want to come.
Ne stands in front of the negated word. This is usually the verb, but ne can also negate other
words.
Mi manas ne pomon, sed piron.
Im eating not an apple, but a pear
Ne mi manas pomon.
Im not the one who is eating an apple.
(someone else is eating an apple)
For negation you can also use the correlatives that start with neni-:
Mi komprenas nenion.
I understand nothing.
Mi neniam estis tie.
I was never there.
Neni-words always negate the whole sentence. A double negative can make the sentence
positive.
Mi ne faras nenion.
I am not doing nothing. (I am doing something)
Mi ne povas ne veni.
I cannot help but come.
Sometimes after another negative word, we use the conjunction nek, which means nor.
Mi ne vidis lin, nek lian patron.
I did not see him, nor his father.
Neniu leciono nek prelego plais al i. No lesson or lecture pleased her.
A double nek means neither nor.
Mi vidis nek lin, nek lian patron.
Mi atas nek drinki nek fumi.
I saw neither him, nor his father.

I like neither drinking nor smoking.
You will find more neni-words in the section on Correlatives.
Participles
A participle is a word that presents an action as a quality or state of something: writing, beaten,
closed, etc. In English there are two types of participles: present participles, which are usually
formed with the ending -ing (e.g. writing, doing, seeing), and past participles, which are usually
formed with the endings -en or -ed (e.g. given, closed, written). In Esperanto, there are six types
of participles.
Active
Participles
Example
Passive
Participles
Example
Meaning
-ant-
konstruanta = building
-at-
konstruata = being built Happening now
-int-
konstruinta = having
built
-it-
konstruita = having been Already

built
happened
-ont-
konstruonta = going to
build
-ot-
konstruota = going to be Will happen

built
19 el 29
(Note the similarity to the present, past, and future tense endings -as, -is, -os.)
Active Participles
The active participles describe the state of the actions subject; that is, of the thing or person doing
the action.
skribanta
writing
skribinta
having written
skribonta
going to write
skribanta knabo
a boy who is writing
skribinta knabo
a boy who has written
Mi estis skribanta. I was writing.
Ili estos skribantaj. They will be writing.
i estis skribonta. She was going to write.
With the -o ending, we indicate the person who performs the action:
skribanto
writer (one who writes, or is writing now)
skribinto
one who wrote
skribonto
one who is going to write
Participles can also be used as adverbs, usually to indicate an action that occurred at the same
time as another action. The usual translation of ____-ante is while ____-ing; ____-inte is
usually translated as having ____-ed, and ____-onte would normally be translated as when
about to ____
Skribonte leteron, li seris paperon.
When about to write a letter, he looked around for some paper.
Skribante li pensis pri i.
While writing, he thought about her.
Skribinte al i, li legis libron.
After having written to her, he read a book.
Passive participles
The passive participles express a quality of the actions object; that is, of the person or thing that
is being acted upon by something else.
skribata
being written
skribita
been written
skribota
going to be written
skribata letero
a letter which is being written
skribita letero
a letter which has been written
La letero estas skribata de mi.
La letero estis skribata de i.
La letero estis skribita de li.
The letter is being written by me.

The letter was being written by her.
The letter was written by him.
20 el 29
Correlatives
Correlatives are created using a special table of word beginnings and word endings. Each
correlative word is created using one of five beginnings, with one of nine endings (described in
the tables below). The correlatives can be used for question and answer words, for nouns and
adverbs expressing time and quantity, and for linking two parts of a sentence, where a certain
word is used as a subject in one part, and as an object in another. This may sound confusing, but
take a look at the complete correlative table below, and youll soon understand.
Beginning
Meaning
Ending
Meaning
ki-
what___, which
-o
___thing
ti-
that ___
-u
___one, individual; can also be

used as an adjective
i-
some___, any___
-a
___kind of, sort of
i-
every ___
-el
___manner, in ___ way
no ___
-e
___place, in ___ place
neni-
-am
___time, at ___ time
-om
___quantity (amount)
-al
___reason, for ___ reason
-es
___ones
Together they form a table:

kio what, what
thing
tio that, that

thing
io something,
anything
io everything,
all things
nenio nothing
kiu who, which tiu that person,

one
that one
iu someone,
somebody
iu everyone,
everybody
neniu no one,
nobody
kia what kind

of, what (a)
tia that kind of,

such a
ia some kind of, ia every kind

any kind of
of, all kinds of
nenia no kind of
kiel how, in
what way
tiel that way,

thus, like that, so
iel somehow, in iel in every

some way
way
neniel in no
way
kie where, in
what place
tie there, in that ie somewhere,

place
anywhere, in
some place
ie everywhere, nenie nowhere,

in every place
in no place
kiam when, at
what time
tiam then, at
that time
iam always, at
all times
iam sometime,
anytime, ever
21 el 29
neniam never,
at no time, not
ever
kiom how
tiom so much,
much, how many, as many, that
what quantity
quantity
iom some, some iom the whole

quantity
quantity, all of it
neniom not a
bit, none, no
quantity
kial why
tial for that

reason
ial for some

reason
ial for every

reason
nenial for no
reason
kies whose
ties that ones
ies someones
ies everyones
nenies no ones
i
The word i expresses closeness and is used with the ti- and i-words, either before or after them.
tie i / i tie
here
tiu i / i tiu
this one
io i / i io
all of this
i can also be used with nouns and adverbs. Note the differing use of hyphens for the noun and
adverb usages:
i-somere
(in) this summer
i-foje
at this time, on this occasion
i-nokte
tonight (on this night)
i somero (= i tiu somero)
i nokto (=i tiu nokto)
this summer
this evening, this night
Ajn
The word ajn means ever:
kiam ajn
whenever
kiu ajn
whoever
neniam ajn never ever (stronger version of neniam)
Relative pronouns
The ki-words are also used as relative pronouns. They introduce subclauses, and are called
relative because they relate directly back to something that is mentioned in the main sentence.
Tio, kion li diris, estas bona. What he said is good (literally: That, which he said, is good)
La knabino, kiu staras tie.
The girl, who stands there.
La hundo kiu kuras estas bruna. The dog which is running is brown.
Ki- correlatives in more detail
You will use the ti- and ki- correlatives very frequently when speaking Esperanto.
The ki- correlatives can serve to repeat the idea of a noun, a pronoun, or even a whole phrase
from the main sentence. They can be used to ask a direct question, or to form an indirect question
in the middle of a sentence. You will see ki-words used for all of these purposes in the examples
22 el 29
below.
Here are some examples of those concepts:
Correlative:
Mi faras ion, kion mi faris antae.
I am doing something that I have done before.
Direct question:
Kion vi faras?
What are you doing?
Indirect question:
Mi ne scias, kion li faras.
I dont know what he is doing.
Here is some guidance on how to use individual ki- words:

Kiu
Kiu replaces a previously expressed noun or pronoun and typically is used for definite people or
things. In English, it is often translated as which, who, or that.
Mi vidis knabon, kiu manis torton.
I saw a boy who was eating a pie.
i aetis la plej belan robon, kiu estis en la vendejo.
She bought the prettiest dress that was in the store.
When kiu is the direct object in the subclause, the -n ending is added to it.
La filmo, kiun ni spektis hiera, estis tre interesa.
The film that we saw yesterday was very interesting.
Montru al mi la libron, kiun vi us aetis.
Show me the book that you just bought.
The -j ending shows that the word is plural.
Mi vidis knabojn, kiuj manis torton.
Montru al mi la librojn, kiujn vi us aetis.
I saw boys who were eating pie.

Show me the books that you just bought.
Kio
Kio is used to replace the idea of the main clause or to present something indefinite. If you are
replacing an entire phrase, not just a noun, use kio, rather than kiu. In English, kio is normally
translated as what. Since kio is used to represent indefinite, nonspecific ideas, it is never plural;
therefore, you will never see the form *kioj*. It is never used to describe a noun, so is never used
to say *kio domo* or *kio ideo*; instead, use kiu domo or kiu ideo.
Tio, pri kio li parolis, ajnis nekredebla. What he was talking about seemed unbelievable.
Mi tre bone scias, kio ojigas vin.
I know very well what makes you happy.
When kio acts as an object in the clause, the -n ending is added to it.
Mi faros ion, kion mi povos.
I will do everything that I can.
Vi rakontis al mi ion, kion mi neniam forgesos.
23 el 29
You told me something that I will never forget.

Kies
Kies introduces a clause which shows possession or ownership. It is normally translated as
whose in English.
i tien venos kantistoj, kies kantoj estas tre popularaj.
Singers whose songs are very popular will come here.
La knabino, kies haroj estas tre belaj, venis al mia frato.
The girl, whose hair is very pretty, came to my brother.
Kiam
Kiam introduces a clause which describes time. It is normally translated as when.
En tiu tempo, kiam mi manis, i televidis.
In that time while I was eating, she was watching TV.
Kiam mi venis al li, li dormis.
When I came to him, he was sleeping.
Kie
Kie introduces a clause which describes location. It is normally translated as where.
Mi volis resti tie, kie mi estis.
I wanted to remain (there) where I was.
Apud tiu loko, kie li loas, estas granda arbaro.
Next to the place where he lives is a large forest.
The -n ending is added to kie to show direction of movement; the meaning becomes to
where?.
En tiu loko, kien mi venis, estis multe da homoj.
In the place that I came to, there were many people.
Kia
Kia introduces a clause which describes properties or qualities. It is often translated as what
sort of, what kind of, or how.
Li estis tia, kia li devus esti.
He is how he had to be.
Hodia ne estas tia bela tago, kia estis hiera.
Today is not the kind of pretty day that it was yesterday.
When kia acts as an object in the clause, the -n ending is added to it.
Li manis tian bongustan viandon, kian li ankora neniam antae manis.
He ate the kind of tasty meat that he had never before eaten.
The -j ending shows that the word is plural.
Mi askultis tiajn kantojn, kiajn mi kutime neniam askultas.
I heard the kind of songs that I usually never hear.
Kiel
24 el 29
Kiel introduces a clause which describes manner or degree. It is often translated as like or
how.
Neniam estos tiel, kiel estis antae.
It will never be like how it was before.
Li volis nin helpi tiel, kiel li povis.
He wanted to help us in the way that he could.
Kiom
Kiom introduces a clause which describes a quantity or measure. It is often translated as how
much, as much or as many.
Manu tiom multe, kiom vi volas.
Eat as much as you want.
Mi donis al ili tiom da bombonoj, kiom mi havis. I gave them as many candies as I had.
Kial
Kial introduces a clause which describes a cause or motive. It is often translated as why.
Unu el la efaj kazoj, kial homoj lernas Esperanton, estas tio, ke i estas facile lernebla.
One of the main reasons why people learn Esperanto is that it is easy to learn.
Word building
One root in Esperanto can make many words when combined with various grammatical word
endings, or with Esperantos system of affixes. That means that you dont need to memorize as
many words as in other languages, yet you can still express yourself easily.
Esperantos word endings, which mark grammatical function, can also be used to increase your
vocabulary:
Root word = skribskribo
(the act of) writing
skriba
written
skribi
to write
skribe
in writing
Root word = interesintereso
an interest
interesa
interesting
interesi
to interest [someone]
interese
interestingly, in an interesting way
You can also increase your vocabulary through the creation of compound words. When you
create a compound word, you can keep or drop the word ending of the first word, depending on
which is easier to pronounce.
skrib- + tabl- skribotablo / skribtablo writing table, desk
Using Esperantos many prefixes and suffixes, you can construct new words that all Esperanto
speakers will understand, using roots you already know. The next section, Affixes, talks about
that.
25 el 29
Affixes
Affixes (prefixes and suffixes) are very important in Esperanto. They are the foundation of the
creation of new vocabulary in Esperanto, and they are your ticket to expressing ideas that you
dont know another word for. There are 10 prefixes and 32 suffixes. It may seem like a lot to
memorize, but fluent use of Esperantos system of affixes will make a big difference in your ease
of communication.
Prefixes
bo-
related by marriage
patro father
bopatro father-in-law
dis-
in several directions
doni to give
disdoni to distribute
ek-
(suddenly) begin
vidi to see
ekvidi to catch a first

glimpse
reo king
eksreo ex-king
eks- former, exfi-
bad (in principle referring to

character)
erco joke
fierco dirty joke
ge-
the two sexes together
patro father
gepatroj parents
mal- inverse; opposite
bona good
malbona bad
mis- not rightly; in error
uzi to use
misuzi to abuse
pra- prehistoric or great- (when talking

about descendants)
tempo time
pratempo ancient times
veni to come
reveni to return
re-
again, another time; back (in the

reverse direction)
Suffixes
-a-
bad in quality
skribi to write
skribai to scrawl
-ad-
continuous or repeated action
kanti to sing
kantado singing
-a-
a concrete example of a quality, or

the product of an action
alta high
konstrui to build
altao a height, high place

konstruao a building
-an-
member of a group
Kristo Christ
kristano Christian
-ar-
many taken as a whole
arbo tree
arbaro forest
-j-
informal form of male names

(after a syllable or two of the name)
patro father
Davido David
pajo Dad
Dajo Dave
-ebl- can be done, -able
legi to read
legebla legible
-ec-
quality as an abstract idea, -ness
rapida fast
rapideco speed
-eg-
very large; very strongly
varma warm
varmega hot
26 el 29
-ej-
kuiri cook
kuirejo kitchen
-em- inclination or tendency
dormi to sleep
dormema sleepy
-end- must be done, required
legi to read
legenda must be read
sablo sand
kuko cake
sablero grain of sand

kukero cake crumb
-er-
place
fragment, one of many similar

pieces, a small piece of a whole
-estr- person who guides or rules; a leader lernejo school
lernejestro principal/head
teacher
-et-
very small; very weakly
varma warm
varmeta lukewarm
-id-
offspring
hundo dog
hundido puppy
-ig-
cause___ to be, cause ___ to do
labori to work
alta high
laborigi to put to work

altigi to raise (something)
up
-i-
become
rua red
sidi to sit
ruii to blush (to become

red)
sidii to sit down (to
become seated)
-il-
instrument, tool
trani to cut
tranilo knife
-in-
female version
knabo boy
knabino girl
-ind- good to do, worthy of
legi to read
leginda worth reading
-ing- a holder for something
kandelo candle
kandelingo candlestick
-ism- way of thought, belief system
kristano Christian kristanismo Christianity
-ist-
practitioner of a profession,
biciklo bicycle
continued hobby or way of thinking, kuraci to cure
-ist
biciklisto bicyclist
kuracisto doctor
-nj-
informal form of female names

(after a syllable or two of the name)
patrino mother
panjo Mom/Mum
-obl- multiplication; times
du two
duoblo double
-on-
fraction
du two
duono half
-op-
group of
du two
duopo a pair
-uj-
container
mono money
monujo wallet, change

purse
-ul-
person
juna young
junulo a youth
komuna common
kolo neck
malvarma cold
cerbo brain
komunumo community
kolumo collar
malvarmumo a cold
(sickness)
-um- no fixed meaning; -um- words have

a fixed, well-known meaning, or one
that can be easily understood from
the context
27 el 29
kafejo cafe
cerbumi to brainstorm
kafejumi to relax in a cafe
with friends
Several prefixes and suffixes can be used together. The meaning is determined through the
logical order in which the affixes appear.
patro father
bogepatroj parents-in-law
labori to work
mallaborema lazy
ludi to play
ludilo toy
ludileto small toy; ludilujo toy box
ludiletujo toy box for small toys; ludilujeto a toy box which is small
Many prefixes and suffixes can be used as independent words, combined with an appropriate
grammatical ending:
ilo
tool
ekas begins, starts
Use of -i- and -igMany students have difficulties when deciding when to use the endings -ig- and -i-. These
explanations will help you choose the right word.
A transitive verb is a verb which can have a direct object. That is, it acts directly on some person
or thing, and if you want to make the sentence precise, you can name the thing it acts on. These
verbs convey the action from the subject to the object.
An intransitive verb is a verb which cannot have a direct object and does not act directly on any
person or thing.
The suffix -ig- is a common suffix for verbs. It means to cause (the object) to do something or
become something. The root, which sits before the suffix, shows the final result of the action.
The object of an -ig- verb is the person or thing that ends up changing its state or doing the
specified action. The subject is the person or thing that causes that to happen.
A verb with the suffix -ig- is always transitive. That is, it is always used with a direct object,
without a preposition.
i purigis la plankon.
She cleaned the floor. (= made the floor clean)
Li darigis sian laboron. He continued his (own) work. (= caused his work to continue)
i dormigis sian infanon. She put her child to sleep. (= caused the child to sleep)
Ni ordigis la ambron.
We put the room in order. (= caused the room to be orderly)
La gepatroj edzigis lin, kiam li havis 16 jarojn.
The parents married him off when he was 16 years old. (= caused him to marry)
28 el 29
The suffix -i- means to become. The suffix is mostly used to form verbs. The part of the word
which sits before the suffix -i- shows the result of the transition or change. The subject is the
thing which undergoes the change.
A verb with the suffix -i- is always intransitive. That is, after the verb, you can never use a direct
object.
iuj homoj finfine maljunias.
Hodia mi vekiis je la sepa horo.
La koncerto komenciis ustatempe.
La pordo malfermiis mallate.
Lia vizao tre ruiis pro frosto.
All people grow old in the end. (= become old)

Today, I woke up at seven oclock.
(= became awake)
The concert started on time. (= became started)
The door opened quietly. (= became opened)
His face turned very red because of the cold.
(= became red)
29 el 29
Chapter 9
Common Words with
Example Sentences
Libera Esperanto-Libro / apitro 9 / Oftaj vortoj kun ekzemplaj frazoj
The following words were taken from the word list of the book Vere a Fantazie by Claude Piron.
The sentences were created for this chapter or found in Reta Vortaro (www.reta-vortaro.de).
Hopefully they will help you to understand the words and also, little by little, to memorise many
of them.
(tr) means that a verb is transitive, so it can have an object.
(ntr) means that a verb is intransitive, so it cannot have an object.
(x) means that a verb can be transitive or intransitive depending on the context.
aeti (tr) - to buy

Aetu anka panon, mi petas.
Hiera mi aetis novan biciklon.
Li tre atas aetumi.
- Please buy bread also.

- Yesterday I bought a new bicycle.
- He loves shopping.
aero - air
La aero estas frea en la montaro.
Bonus iom aerumi la dormoambron.
Mi atus vojai en aerbalono.
- The air is fresh in the mountains.

- It would be good to air out the bedroom a bit.
- I'd like to take a hot air balloon trip.
afero - thing, matter

i parolis pri tre gravaj aferoj.
La afero ne uras.
u ili du havas amaferon?
- She spoke about very important things.

- The matter isn't urgent.
- Are those two having an affair?
agi (ntr) - to act

Ni devas agi nun!
Ili estas tre agemaj.
Lia agado estas bona.
Tuj venis reagoj pri mia propono.
- We must act now!

- They're very active.
- His work is good.
- There were immediate reactions to my proposal.
akcepti (tr) - to accept

u vi akceptos la proponon?
Iru al la akceptejo.
Mi malakceptas tiun konduton.
- Will you accept the proposal?

- Go to the lobby.
- I reject that behaviour.
akvo - water
Mi atas trinki akvon.
Vidu, kia belega akvofalo!
La melono estas tre akveca.
u vi povus akvumi la florojn?
- I like to drink water.

- Look, what a beautiful waterfall!
- The melon is very watery.
- Could you water the flowers?
al - to
Balda mi iros al la urbo.
- Soon I'll go to the city.

2 el 43
La trajno alvenos post 5 minutoj.

u vi jam aliis al la seminario?
- The train will arrive in five minutes.

- Have you already signed up for the seminar?
alia - other
u iu havas alian ideon?
La aliaj jam foriris.
Venu tuj, alie ni malfruos.
Aliflanke, i estas iom multekosta.
- Does anyone have another idea?

- The others have already left.
- Come right away; otherwise we'll be late.
- On the other hand, it's somewhat expensive.
alta - high, tall

ia evalo estas tre alta.
La suko staras malalte en la fridujo.
Li kantas tre altnivele.
- Her horse is very tall.

- The sugar is down low in the fridge.
- He sings at a very high level.
ami (tr) - to love

Mi amas ilin.
Plej gravas nia amo.
i ame rigardis lin.
- I love him.
- Most important is our love.
- She looked at him lovingly.
amiko - friend
Miaj amikoj ne povos veni i-vespere.
Ili estas koramikoj.
Somere mi multe amikumis.
Amike salutas, Petro
- My friends can't come this evening.

- They are girlfriend and boyfriend.
- In the summer I hung out with friends a lot.
- With friendly greetings, Peter
anka - also, too

Anka mi sukcesis.
Li anka atus vojai al Japanio.
Anka li atus vojai al Japanio.
- I succeeded also.
- He'd also like to travel to Japan.
- He too would like to travel to Japan.
ankora - still, yet

u vi ankora ne estas hejme?
Mi ne konas ilin ankora.
Provu ankora unu fojon.
- Are you still not home?

- I don't know them yet.
- Try yet another time.
anta - before
Anta la domo staras ato.
Antae mi ne atis fromaon.
Mia antaa telefono esis funkcii.
iam antaen!
- In front of the house is a car.

- I didn't like cheese before.
- My old phone stopped working.
- Always onwards!
aperi (ntr) - to appear

Aperis interesa libro pri arto januare.
January.
- An interesting book about art came out in
3 el 43
Gerda malaperis!
Ili aperigas novaojn regule.
- Gerda disappeared!
- They put out news regularly.
apud - next to
Apud mi sidas du katoj.
i loas en apuda domo.
Li staras apude.
- Two cats are sitting next to me.

- She lives next door.
- He stands beside.
arto - art
Mi multe interesias pri arto.
i estas fama artisto.
Esperanto estas artefarita lingvo.
- I'm very interesting in art.

- She is a famos artist.
- Esperanto is an artificial language.
atendi (tr) - to wait

Atendu iom, balda estos via vico.
u vi atendas iun?
Ni povas atendi en la atendejo.
Tute neatendite ili gajnis la ludon.
- Wait a bit; soon it'll be your turn.

- Are you waiting for someone?
- We can wait in the waiting room.
- They won the game completely unexpectedly.
a - or
u vi volas akvon a sukon?
Mi venos morga a postmorga.
Vi devas a pagi por i a ripari in.
- Do you want water or juice?

- I will come tomorrow or the day after.
- You have to either pay for it or fix it.
adi (tr) - to hear

u vi adas la birdokantadon?
Mi adis ke ili disiis.
Lia adkapablo estas iom malbona.
- Do you hear the birds singing?

- I heard that they've separated.
- His hearing is somewhat poor.
askulti (tr) - to listen

Askultu atenteme kion mi diras.
i ne volis askulti miajn konsilojn.
Uzu kapaskultilojn, mi petas.
- Listen carefully to what I say.

- She didn't want to listen to my advice.
- Please use headphones.
ato - car
Mi ne havas aton.
Ili vojaos perate.
- I don't have a car.

- They will go by car.
balda - soon
Li venos balda.
- He's coming soon.
bela - beautiful
Vidu, kiaj belaj floroj!
Mi pensas ke i estas malbela.
- Look; what beautiful flowers!

- I think it's ugly.
4 el 43
iutage vi pli kaj pli belias.

Kiel ni povus beligi la paaron?
- You get more and more beautiful every day.

- How could we improve the look of the site?
bezoni (tr) - to need

u vi bezonas helpon?
Iliaj bezonoj estas grandegaj.
Mono ne bezonatas en tiu i projekto.
- Do you need help?

- Their needs are immense.
- Money is not needed for this project.
bildo - picture
i kreis belan bildon.
Li tre atas montri siajn lumbildojn.
Bildigu al vi scenon kun ridanta kato.
- She created a beautiful picture.

- He really likes to show his slides.
- Imagine a scene with a laughing cat.
bona - good
Tiu filmo estas tre bona.
u vi bone fartas?
Kia malbona stilo!
- That movie is very good.

- Are you doing well?
- What bad style!
celi (tr) - to aim

Kion vi celas?
La vojo estas la celo.
La celgrupo estas studentoj.
- What are you aiming for?

- The path is the goal.
- The target group is students.
cent - hundred
i vivis dum pli ol cent jaroj.
En la jaro mil okcent okdek sep.
Tiu solvo estas centoble pli bona.
- She lived over a hundred years.

- In the year 1887.
- That solution is a hundred times better.
certa - certain
u vi estas certa pri tio?
Li impresis iom malcerta pri si mem.
Tutcerte ni gajnos la ludon.
- Are you sure about that?

- He seemed a little uncertain of himself.
- No doubt we'll win the game.
ambro - room
Mi atus lui ambron en la urbo.
En nia domo estas kvar ambroj.
- I'd like to rent a room in the city.

- In our house are four rooms.
ar - because
Mi ne venos, ar mi devos labori.
Kial vi laboras? ar mi volas.
- I'm not coming because I have to work.

- Why are you working? Because I want to.
e - at
Ili dare loas e siaj gepatroj.
u vi eestos la kunsidon?
- They still live with their parents.

- Will you be at the meeting?
5 el 43
efa - main
La efa problemo estas solvita.
Tokio estas la efurbo de Japanio.
i manas efe legomojn.
- The main problem is solved.

- Tokyo is the capital of Japan.
- She eats mainly vegetables.
i - this
i tie mi loas.
i-somere ni vojaos al la maro.
Tiu i biciklo estas mia.
- Here's where I live.

- This summer we're taking a trip to the sea.
- That bicycle is mine.
ia - every kind
iaj ideoj estas bonvenaj.
iaspecaj legomoj uzeblas en la supo.
iaokaze ne gravas, ar mi ne iros.
going.
- All kinds of ideas are welcome.

- All kinds of vegetables can be used in the soup.
- In any event, it's not important since I'm not
iam - always
i preska iam malfruas.
Mi iam revis pri mondpaco.
- She's almost always late.

- I've always dreamt of world peace.
ie - everywhere
En arbaro estas arboj preska ie.
- In the forest there are trees almost everywhere.
io - everything
Ni devas pensi pri io.
i havas ion, mi havas nenion.
Apud mia strato estas iovendejo.
- We have to think of everything.

- She has everything; I have nothing.
- Next to my street is a department store.
iu - every
iu infano havu egalan ancon.
Mi konas iujn i tie.
iuokaze mi ne povas nai.
- Every child should have an equal chance.

- I know everyone here.
- I can't swim anyway.
u - whether
u vi amas min?
u esti a ne esti?
Vi venos morga, u ne?
- Do you love me?

- To be or not to be?
- You're coming tomorrow, right?
da - of
Kiom da jaroj vi havas?
Aetu du litrojn da lakto.
Mi havas tro da problemoj.
- How old are you?

- Buy two litres of milk.
- I have too many problems.
6 el 43
danki (tr) - to thank

Mi dankas vin!
Koran dankon!
Ne dankinde!
- I thank you!
- Heartfelt thanks!
- Don't mention it!
dari (ntr) - to continue

Kiom longe daros la leciono?
i daros du horojn.
Darigu la laboron la tutan tagon.
- How long will the lesson take?

- It lasts two hours.
- Continue the work all day.
de - of, from
De kie vi venas?
La hundo de Karlo forkuris.
Ekde la komenco ni pravis.
- Where do you come from?

- Charles' dog ran away.
- From the beginning we were right.
decidi (tr) - to decide

i volas ion decidi.
Atendas nun tre grava decido.
Mi ne estas tre decidema.
- She wants to decide everything.

- A very important decision is now waiting.
- I'm not very decisive.
dek - ten
Kalkulu is dek, se vi povas.
- Count to ten if you can.
Li mortis kiam li havis tridek tri jarojn. - He died when he was 30 years old.
Ili estas ankora dekkelkjaruloj.
- They're still teenagers.
dekstra - right
La dekstra mano havas vundon.
- The right hand is wounded.
i tie vi veturu maldekstren.
- Turn left here.
u vi estas dekstrulo a maldekstrulo? - Are you right-handed or left-handed?
demandi (tr) - to ask
Morga mi demandos lin pri tio.
Ne ekzistas malbonaj demandoj.
Bonvolu plenigi la demandaron.
- Tomorrow I'll ask him about that.

- There's no such thing as a bad question.
- Please fill out the questionnaire.
devi (tr) - must

Vi devas diri la veron.
Estas mia devo demandi vin pri tio.
i devigis nin kanti.
- You have to tell the truth.

- It's my duty to ask you about that.
- She forced us to sing.
deziri (tr) - to desire

u vi deziras diri kelkajn vortojn?
Mi deziras ion bonan al vi.
Kio estas via deziro?
- Would you like to say a few words?

- I wish you all the best.
- What is your wish?
7 el 43
dika - thick
Lia lasta libro estas tre dika.
Mi atus iom maldikii is la somero.
Troa manado dikigis min.
- His last book was very thick.

- I'd like to lose some weight by summer.
- Too much eating made me fat.
direkti (tr) - to direct

Direktu vian atenton al mi.
Kiun direkton ni prenu?
- Direct your attention to me.

- Which direction should we take?
diri (tr) - to say

Kion diri?
Ladire i estos en la nova estro.
Dirite kaj farite.
- What to say?
- I heard she'll be on the new board.
- Said and done.
diversa - diverse
Ekzistas multaj diversaj manieroj pensi. - There are many different ways of thinking.
Lingva diverseco estas tre grava.
- Language diversity is very important.
do - so
Do, ni povas iri hejmen nun.
Tio do signifas ke estas espero.
- So, we can go home now.

- So that means there's hope.
dola - sweet
Vi estas tre dola.
Tiu suko estas iom maldola.
Doligu in per sukero.
La bebo tre dole ridetis al mi.
- You are very sweet.

- That juice is a bit sour.
- Sweeten it with sugar.
- The baby very sweetly smiled at me.
domo - house
Ni atus aeti domon i-jare.
- We'd like to buy a house this year.
Havi e-maran dometon estas mia revo. - To have a cottage by the sea is my dream.
En la stacidomo estis multaj homoj.
- There are many people in the station.
doni (tr) - to give
Donu al mi la salon, mi petas.
Mi atus aldoni unu aferon.
Li fordonis iun sian monon.
- Please pass me the salt.

- I'd like to add one thing.
- He gave away all his money.
dormi (ntr) - to sleep

Ili dormis la tutan nokton.
- They slept all night.
i estas tre dormema matene.
- She is very sleepy in the morning.
Mi havis problemon endormii hiera. - I had trouble getting to sleep yesterday.
8 el 43
du - two
Post du horoj mi forvojaos per trajno. - In two hours I'm leaving by train.
La bileto estas duoble pli kosta i tie.
- The ticket costs twice as much here.
Ni devos duonigi la elspezojn i-jare. - We will have to half expenses this year.
dum - while
Dum na jaroj mi ludis pianon.
Vi kuros, u? Dume mi iom ripozos.
meantime.
- I've played piano for nine years.

- You're going for a run? I'll relax in the
e - even
E mi povus tion fari.
i e ne volis gustumi la panon.
- Even I could do that.

- She didn't even want to try the bread.
edzo - husband
ia edzo subite mortis anta tri jaroj.
Mi multe amas mian edzinon.
Ni planas geedzii venontjare.
- Her busband died suddenly three years ago.

- I love my wife a lot.
- We're planning to get married next year.
ekster - outside
Li atendas ekster la vendejo.
i kuris eksteren.
i kuras ekstere.
Tiu libro estas eksterordinare bona.
- He's waiting outside the store.

- She ran outside.
- She ran outside.
- That book is extraordinarily good.
ekzemplo - example
u vi povas doni kelkajn ekzemplojn? - Can you give some examples?
Mi ne konas iujn, ekzemple lin.
- I don't know everyone: him, for instance.
ekzisti (ntr) - to exist
Mi pensas, do mi ekzistas.
Socio ne povus ekzisti sen leoj.
- I think, therefore I am.

- Society could not exist without laws.
el - out
i eliris el la buso.
Mi elpensis novan planon.
Mi ne eltenas pli nun.
- She got off the bus.

- I came up with a new plan.
- I can't take anymore now.
en - in
Ili loas en apartamento.
Eniru, mi petas.
Veru lakton en la glason, mi petas.
- They live in an apartment.

- Come in, please.
- Please pour milk in the glass.
9 el 43
esperi (x) - to hope

i esperas, ke i sukcesos hodia.
Mi tute perdis la esperon pri li.
Espereble bone funkcios morga.
- She hopes she'll succeed today.

- I've lost all hope for him.
- Hopefully it will work well tomorrow.
esti (ntr) - to be
Vi estas mia plej bona amiko.
u ekzistas spiritaj estuloj?
Esperanto apartenas al la estonteco.
- You're my best friend.

- Is there such thing as ghosts?
- Esperanto belongs to the future.
facila - easy
La ekzameno estis tre facila.
Li facile trovis ilin.
Malfacilaoj povas esti lacigaj.
Tio multe faciligos la laboron.
- The exam was very easy.

- He easily found them.
- Difficulties can be tiring.
- That will greatly facilitate the work.
fako - compartment, department

Tiu ranko havas multajn fakojn.
Matematiko ne estas mia fako.
i estas fakulo pri libroj.
- That cupboard has many compartments.

- Mathematics isn't my department.
- She's an expert on books.
fakto - fact
Esperanto vivas, tio estas fakto.
Mi fakte ne scias kiel fari tion.
Faktoj fakte mankas por tion pruvi.
- Esperanto lives; that's a fact.

- I actually don't know how to do thst.
- In fact, there are no facts to prove that.
fali (ntr) - to fall

i falis de la seo.
Kiu faligis la vazon?
i estas malnova, i preska disfalas.
- She fell from the chair.

- Who knocked down the vase?
- It's old; it's almost falling apart.
familio - family
En mia familio estas 5 personoj.
Mia familia nomo estas Lee.
Parto de lia prafamilio lois en inio.
- There are five people in my family.

- My last name is Lee.
- Some of his ancestors lived in China.
fari (tr) - to do, to make

Kion vi faras?
Kio vi atus farii?
Mi pensas ke tio ne fareblas.
- What are you doing?

- What would you like to be?
- I think that can't be done.
felia - happy
Hodia mi estas tre felia.
Felie i ne vundis sin.
- Today I'm very happy.

- Happily she didn't hurt herself.
10 el 43
Via reago malfeliigis min.
- Your reaction upset me.
fenestro - window
Rigardu tra la fenestro.
- Look out the window.
u vi povus lavi la fenestrojn morga? - Could you wash the windows tomorrow?
fermi (tr) - close
Fermu la pordon, mi petas.
i malfermis la libron kaj eklegis.
Tiu pordo atomate malfermias.
La plej proksima vendejo estas fermita.
- Close the door, please.

- She opened the book and started reading.
- That door opens automatically.
- The nearest store is closed.
filo - son
Ni havas du filinojn kaj unu filon.
i estas mia bofilino.
- We have two daughters and one son.

- She's my daughter-in-law.
fini (tr) - to finish

Mi finos la laboron kaj iros hejmen.
Kiam finios la leciono?
La fino de la filmo estis tre bona.
Finfine vi komprenas kion mi celis.
- I'll finish the work and go home.

- When is the lesson over?
- The end of the movie was very good.
- Finally you understand what I was getting at.
flanko - side
Sur mia dekstra flanko sidas neniu.
Tio estas tute flanka afero.
Miaflanke ne estas pliaj demandoj.
questions.
- There's no one sitting on my right.

- That's really beside the point.
- As far as I'm concerned, there are no more
flugi (ntr) - to fly

Morga ni flugos al Brazilo.
Bonance la vespo forflugis.
Flugiloj de facila vento.
- Tomorrow we're flying to Brazil.

- Luckily the wasp flew away.
- Wings of an easy wind.
fojo - time, occasion

Kiom da fojoj vi estis en Afriko?
Kelkfoje li mensogas.
u vi scias kion ili foje diris al mi?
- How many times have you been to Africa?

- Sometimes he lies.
- Do you know what they once told me?
for - away
iu espero ankora ne estas for.
Forigu ion de la tablo tuj.
Kial vi volas forveturi jam morga?
already?
- All hope isn't yet lost.

- Get everything off the table immediately.
- Why do you want to head out tomorrow
11 el 43
forgesi (tr) - to forget

Mi preska ion forgesis.
Eble vi forgesis in hejme.
Kia neforgesebla golo!
- I forgot almost everything.

- Maybe you forgot it at home.
- What an unforgettable goal!
forta - strong
Pipi estas la plej forta en la mondo.
Hiera mi batis mian kapon forte.
La malsano malfortigis lin multe.
- Pippi is the strongest in the world.

- Yesterday I hit my head hard.
- The illness really weakened him.
foto - photo
En la libro estas multaj belaj fotoj.
u mi rajtas foti vin?
Kelkfoje mi laboris kiel fotisto.
- There are many beautiful photos in the book.

- May I take your picture?
- Sometimes I've worked as a photographer.
frato - brother
Mi havas kaj fraton kaj fratinon.
i havas tri gefratojn.
Via frateto ekploris subite.
suddenly.
frua - early
En la frua mateno i naskiis.
Tiu horloo iras iom tro frue.
u li malfruas denove?
- I have both a brother and a sister.

- She has three siblings.
- Your little brother suddenly started crying.
- She was born in the early morning.

- That clock runs a little slow.
- Is he late again?
funkcii (ntr) - to function

Lia komputilo ne plu funkcias bone.
- His computer doesn't work well anymore.
i funkcias kiel urbestro.
- She serves as mayor.
f(x) = x estas matematika funkcio.- f(x) = x is a mathematic function.
glaso - glass
La glaso estas tute malplena.
u vi atus glason da akvo?
- The glass is completely empty.

- Would you like a glass of water?
granda - big
La hundo estas pli granda ol la kato.
Estus bone iom malgrandigi la foton.
Niaj scioj grandias iujare.
- The dog is bigger than the cat.

- It would be good to shrink the photo a bit.
- Our knowledge grows every year.
grava - important
i ne estas grava, i estas malgrava.
u tio vere gravas?
Li konas plurajn gravulojn i tie.
- It's not important; it's trivial.

- Is that really important?
- He knows several imporant people there.
12 el 43
grupo - group
Grupo da infanoj kuris sur la herbejo.
La instruisto grupigis la lernantojn.
Mi ategas tiun muzikgrupon.
- A group of kids ran on the grass.

- The teacher assembled the students.
- I love that band.
enerala - general
Mi havas iujn eneralajn komentojn.
enerale mi konsentas kun vi.
Mi pensas ke vi tro eneraligas.
- I have some general comments.

- In general I agree with you.
- I think you're overgeneralising.
i - it
Mi havas hundon, i nomias Fido.
- I have a dog; its name is Fido.
Mi adas trajnon, u vi vidas in?
- I hear a train; do you see it?
Lia evalo vundiis, ia piedo doloras. - His horse is wounded; its hoof hurts.
is - until
Li kuris is la lago kaj poste reen.
is kiam vi laboros i-vespere?
is morga!
- He ran as far as the lake and then back again.

- Until when are you working tonight?
- Until tomorrow!
usta - right
Mi sentas ke i estas la usta por mi.
Venu ustatempe, mi petas.
uste tiel anka ili faris.
- I feel she's the right one for me.

- Please arrive on time.
- That's exactly how they did it too.
havi (tr) - to have

u vi havos tempon morga?
Kiam mi estis juna mi havis biciklon.
Kiom da jaroj vi havas?
- Will you have time tomorrow?

- When I was young I had a bicycle.
- How old are you?
hejmo - home
Mia hejmo ne estas granda.
Li laboras hejme hodia.
u ni iru hejmen?
- My home isn't big.

- He's working at home today.
- Should we go home?
helpi (tr) - to help

Ili multe helpis al mi.
Helpu min, mi petas.
Li iam estas tre helpema.
- They helped me a lot.

- Please help me.
- He's always very helpful.
hiera - yesterday
Hiera ili havis liberan tagon.
- Yesterday they had the day off.
La hieraa manao ne plu estas frea. - Yesterday's food was no longer fresh.
13 el 43
historio - history
La historio de la homaro estas interesa. - The history of mankind is interesting.
i rakontis nekredeblan historion al mi. - She told me an incredible story.
Tiu i momento estas historia.
- This moment is historical.
hodia - today
Hodia la suno brilas.
La hodiaaj junuloj estas pigraj.
- Today the sun is shining.

- Young people today are lazy.
homo - human
Kiom da homoj venis hiera?
La homaj rajtoj estas tre gravaj.
Eble iam la homaro vivos en paco.
- How many people came yesterday?

- Human rights are very important.
- Perhaps someday mankind will live in peace.
horo - hour
Kioma horo estas?
Estas la tria horo kaj tridek minutoj.
Mi havas horaron de la urbaj busoj.
La salajro estas 20 dolaroj hore.
- What time is it?

- It's 3:30.
- I have a schedule for the city buses.
- The salary is 20 dollars an hour.
ia - some kind
Ia ajn ideo estas bonvena.
Iamaniere ili pravas.
u vi havas ian kovrilon en la ato?
- Any sort of idea is welcome.

- In some way they're right.
- Do you have some kind of cover in the car?
ial - for some reason

Ial la programo ne funkcias nun.
- For some reason the program doesn't work now.
iam - sometime
Iam vi devus viziti min.
is iam ie!
- Sometime you should visit me.

- Till sometime somewhere!
ideo - idea
Li kelkfoje havas tre bonajn ideojn.
La idea mondo estas eterna.
Karaj samideanoj, ...
- He sometimes has very good ideas.

- The world of ideas is eternal.
- Dear comrades, ...
ie - somewhere
Ie mi forgesis mian ombrelon.
- I forgot my umbrella somewhere.
Ili loas ie en la suda parto de la urbo. - They live somewhere in the south end of town.
iel - somehow
Iel i sukcesis konvinki lin kuniri.
along.
- Somehow she managed to convince him to come
14 el 43
Iel ajn, mi pensas ke i mensogas.
- Anyhow, I think she's lying.
ili - they
Ili venas el alia lando.
Ilia stilo tre plaas al mi.
- They come from abroad.

- I really like their style.
infano - child
Ili havas du malgrandajn infanojn.
i ofte agas tre infanece.
Mia infano ne atas sian infanejon.
- They have two small children.

- She often acts very childishly.
- My child doesn't like his daycare.
informi (tr) - to inform

Li informis nin pri la katastrofo hiera. - He informed us of the disaster yesterday.
Iru al la informejo de la hotelo.
- Go to the hotel's information desk.
Tiu teksto ne estas tre informa.
- That text isn't very informative.
instrui (tr) - to teach
i instruas fizikon en meza lernejo.
La junuloj atas sian instruiston.
u vi estas instruema?
- She teaches physics in middle school.

- The kids like their teacher.
- Do you like to teach?
inter - between
Estus bone se vi sidus inter ili.
Mi atus vojai interalie al Moskvo.
Tre gravas trovi interkonsentojn.
- It would be good if you sat between them.

- I'd like to go to Moscow for one.
- It's very important to find consent.
inviti (tr) - to invite

Mi volas inviti iujn miajn amikojn.
u anka vi estas invitita al la festo?
Jes, mi us ricevis la invitilon.
- I want to invite all my friends.

- Are you invited to the party too?
- Yes, I just got the invitation.
io - something
Io tia povus funkcii.
Mi ne trovis ion en via dorsosako.
i tie vi povas skribi ion ajn.
- Something like that could work.

- I didn't find anything in your backpack.
- Here you can write anything.
iom - somewhat
Li iom pentas ke li ne kuniris.
Ili nur iomete ridis.
u vi volas iom pli da glaciao?
- He somewhat regrets not going along.

- They laughed just a bit.
- Would you like some more ice cream?
iri (ntr) - to go
Ni verajne iros al la urbo poste.
u vi piediros al la vendejo?
- We will probably go to the city afterwards.

- Are you going to walk to the store?
15 el 43
Mi ne scias kie estas la elirejo.
- I don't know where the exit is.
iu - someone
u iu seris min lastatempe?
Iufoje mi atus krii al ili.
Ne iu ajn povas tion fari.
- Was someone looking for me recently?

- Sometimes I'd like to yell at them.
- Not just anyone can do that.
jam - already
i jam manis.
Kiel longe vi estas jam kuracisto?
Li jam kelkfoje demandis pri vi.
- She already ate.

- How long have you been a doctor already?
- He's already asked about you a few times.
jaro - year
Kiom da jaroj li havas?
i-jare i festos sian 50-jaran jubileon.
Mi certe ne iros al la jarkunveno.
conference.
- How old is he?

- This year she will celebrate her 50th anniversary.
- I'm definitely not going to the annual
je - at, in, by
Je kioma horo ili venos?
La trajno foriros je la tria horo.
u vi kredas je Dio?
- What time are they coming?

- The train departs at three o'clock.
- Do you believe in God?
jen - here
Jen nia mondo.
Jen mi finfine.
Jen donaco por vi.
- This is our world.

- Here I am finally.
- Here's a gift for you.
jes - yes
Jes, vi pravas.
i respondis jese al nia demando.
Li estis silenta kaj nur kapjesis.
- Yes, you are right.

- She answered yes to our question.
- He was silent and only nodded. [made a yes
with his head]
juna - young
Vi estas ankora tre juna.
- You are still very young.
Pluraj maljunuloj ridis late.
- Several old people laughed loudly.
Mi multe maljuniis dum la lastaj jaroj. - I have aged much during the last few years.
eti (tr) to throw
etu la pilkon al mi.
Li foretis sian malnovan komputilon.
i etis la etkubon kaj ricevis kvinon.
- Throw the ball to me.

- He threw away his old computer.
- She threw the dice and got a five.
16 el 43
kaj and
Li kaj i amas unu la alian.
Mi kaj volas kaj ne volas.
Kaj mi kaj i volas gajni la konkurson.
- He and she love one another.

- I both want and dont want.
- Both she and I want to win the competition.
kampo - field
Sur la kampo kreskas multaj floroj.
- Many flowers are growing on the field.
Biologio ne estas mia kampo.
- Biology is not my field.
Kamparanoj kutime loas en vilaetoj. - Country [field group] people usually live in small villages.
kanti (tr) to sing
Kantu alian kanton, mi petas.
Ili atas kantadi dum horoj.
i fajfis kaj li kantetis por si mem.
- Sing another song, please.

- They like to keep singing for hours.
- She whistled and he sang softly for themselves.
kapti (tr) to catch

Kaptu min se vi povas!
Balda la telistoj estos kaptitaj.
u vi ion kaptis de la filmo?
- Catch me if you can!

- Soon the thieves will be caught.
- Did you understand [catch] everything in the film?
kara - dear
Karaj amikoj, sentu vin kiel hejme.
- Dear friends, make [feel] yourself at home.
Anta tri jaroj mortis mia kara avino. - Three years ago, my dear grandmother died.
Kara mia, kial vi ne venis al mi pli frue? - My dear, why didnt you come to me earlier?
kai (tr) to hide
Li kais in ie kaj nun ne povas retrovi in. - He hid it somewhere and now cant find it again.
Ili malkais la sekreton al mi.
- They revealed the secret to me.
Mi kae askultis kion ili diris.
- I secretly listened to what they said.
ke - that
Mi pensas ke vi malpravas pri tio.
- I think that you are wrong about that.
Tre bone ke vi venis nun.
- Its very good that youve come now.
Mi imagas ke eblus rapide arani tion. - I imagine it would be possible to arrange that quickly.
kelka - some
Kelkaj pensas ke li kais la monon.
Bonvolu doni al mi kelkajn paperojn.
Kelkfoje mi ne scias kion pensi pri i.
- Some think that he hid the money.

- Please give me some papers.
- Sometimes I dont know what to think about her.
kia - what sort, what kind, what a ...

Kia belega kaj bongustega torto!
Kia estas la supo? Tre bongusta.
Kia patro, tia filo.
- What a beautiful and delicious pie!

- How is the soup? Very tasty.
- Like father, like son.
17 el 43
kial why, for what reason

Kial vi demandas? ar mi scivolas.
Nu, bone. Kial ne.
Ekzistas multaj kialoj por tio.
- Why do you ask? Because I want to know.

- Well, ok. Why not.
- There are many reasons for that.
kiam when, at what time

Kiam komencios la kurso?
Li brakumis min kiam mi alvenis.
- When will the course begin?

- He hugged me when I arrived.
kie where, in what place

Kie vi estas? Mi estas hejme.
Kien vi iros? Mi iros hejmen.
Mi nun estas tie, kie vi estis hiera.
- Where are you? I am at home.

- Where are you going? I am going home.
- I am now at the place where you were yesterday.
kiel how, in what way

Kiel vi fartas? Mi fartas tre bone.
Kiel funkcias tiu programo?
Ni elektis in kiel prezidanton.
- How are you doing? I am doing very well.

- How does that program work?
- We elected her as president.
kies - whose
Kies emizon vi havas hodia?
Kies estas tiu hundo?
- Whose shirt do you have today?

- Whose is that dog?
kio - what
Kio estas tio?
Kion vi volas?
u vi vidis kion ili faras?
- What is that?
- What do you want?
- Did you see what they did?
kiom how much, how many

Kiom kostas la pomoj?
Kiom da mono vi havas?
Mi volas tiom kiom vi havas.
- How much do the apples cost?

- How much money do you have?
- I want as many as you have.
kiu who, which

Kiu vi estas?
Tiu kiu kantas estas mia fratino.
Kiun daton ni havas hodia?
- Who are you?

- The one who is singing is my sister.
- What date is it today?
klara - clear
La akvo estas tre klara en tiu i maro. - The water is very clear in this sea.
u vi povas klarigi al mi la problemon? - Can you explain [clarify] the problem to me?
Miaopinie via demando estas malklara. - In my opinion, your question is unclear.
18 el 43
knabo boy
La knaboj kaj la knabinoj ludas kune.
u vi estas mia granda knabeto?
- The boys and the girls are playing together.

- Are you my big little boy?
koloro - colour
Flava estas mia plej atata koloro.
La ielarko estas multkolora.
Li kolorigis sian hararon blua.
- Yellow is my favourite colour.

- The rainbow is multicoloured.
- He coloured his hair blue.
komenci (tr) to begin

Morga mi komencos novan kurson.
Hiera komenciis mia ferio.
Mi estas komencanto.
- Tomorrow I will begin a new course.

- Yesterday my holiday/vacation began.
- I am a beginner.
kompreni (tr) to understand

Mi ne komprenas ion.
Kompreneble ni sukcesos.
Ili estas tre komprenemaj.
- I dont understand everything.

- Of course [understandably] we will succeed.
- They are very understanding.
koni (tr) to know [a person], to be familiar with

u vi konas in?
- Do you know her?
Tiu kanto estas tre konata mialande.
- That song is very well-known in my country.
Mi konatiis kun ili anta du jaroj.
- I became acquainted with them two years ago.
konsenti (x) to agree
u vi konsentas?
La komitato konsentis respondeci.
Ili us trovis interkonsenton.
- Do you agree?
- The committee agreed to be responsible.
- They have just come to an aggreement.
kontenta content, pleased

Nun mi estas tre kontenta.
- Now I am very content.
Kial vi iam estas malkontenta?
- Why are you always displeased?
Kelkfoje estas facile kontentigi infanon. - Sometimes it is easy to appease children.
kontra against
Ne ekzistas medikamento kontra tio. - No medication against that exists.
Mi estas kontra tiu propono.
- I am against that proposal.
i provis kontralabori nin tutan tagon. - She tried to work against us for the whole day.
kosti (tr) to cost
La pomoj kostas dek erojn.
Nia domo estis malmultekosta.
La kostoj estas iom tro altaj.
- The apples cost ten euros.

- Our house was very inexpensive.
- The costs are a little too high.
19 el 43
kredi (tr) to believe

Mi kredas vin.
u vi kredas je Dio?
Al preejo iras efe kredantoj.
- I believe you.
- Do you believe in God?
- Its mainly believers who go to church.
krom aside from, except

Krom tio, io estas en ordo.
- Except for that, everything was in order.
iuj venis krom vi.
- Everyone came except you.
Krome mi opinias ke ni devus pagi pli. - In addition, I think that we should pay more.
kun - with
Mi vojaos kun li per trajno al la urbo. - I will travel with him to the city by train.
i estas mia kunloanto.
- She is my roommate [with-dweller].
Nia kunlaboro tre bone funkcias.
- Our co-worker is working out very well.
kui (ntr) to lay in a place, to lay at rest
Mi atus kui sur la lito kaj iom ripozi. - I like to lay on the bed and rest a bit.
Kuigu la bebon sur la sofon.
- Put the baby down on the sofa.
Estas agrable kuadi sur la strando.
- It is nice to lay out on the beach.
kvar - four
Kvar fojojn mi frapis la pordon.
- I knocked on the door four times.
Ni iris kvarope al la festo.
- A foursome of us went to the party.
Dudek kvin elcentoj estas unu kvarono. - Twenty-five percent is one fourth.
labori (ntr) to work
u vi laboros venontsemajne?
Li ne estas tre laborema.
Kie trovias via laborejo?
- Will you work next week?

- He is not very hard-working.
- Where is your workplace located?
lakto - milk
Kelkaj atas trinki lakton.
Bovinoj donas multe da lakto.
La laktaoj prefere estu en la fridujo.
- Some like to drink milk.

- Cows give much milk.
- Dairy foods should preferably stay in the refrigerator.
lando country, land

De kiu lando vi venas?
u ni estas samlandanoj?
Mi us transiris la landlimon.
- Which country do you come from?

- Are we countrymen?
- I have just crossed the countrys border.
lara - wide
Mia pantalono estas iom tro lara.
- My pants are a little too wide.
La tunelo estas tro mallara por busoj. - The tunnel is too narrow for busses.
Bonus iom larigi la pordon, u ne?
- Itd be good to widen the door a little, wouldnt it?
20 el 43
lasi (tr) to leave, to let

Lasu min rakonti al vi kial tio ne eblas. - Let me tell you why thats not possible.
Ni forlasis nian landon pasintjare.
- We left behind our country last year.
Ne lasu la telerojn fali.
- Dont let the plates fall.
lasta - last
Nun estas la lasta fojo, ke mi eliras.
i venis lastminute al la konkurso.
Lastatempe mi ne multe adis pri li.
- Now is the last time that Ill go out.

- She came at the last minute to the race.
- Recently I havent heard much from him.
legi (tr) to read

Li lernis legi en la lernejo.
Latlegu la poemon, mi petas.
u vi atas legi romanojn?
- He learned how to read in school.

- Read the poem aloud, please.
- Do you like to read novels?
lerni (tr) to learn

Kiam vi lernis legi?
En mia lernejo estas multaj lernantoj.
i forgesis sian lernolibron hejme.
- When did you learn to read?

- In my school there are many students.
- She forgot her textbook at home.
letero letter (correspondence)

Mi skribas longan leteron al li.
u vi atus esti mia leteramiko?
Por skribi leteron oni uzas literojn.
- I wrote a long letter to him.

- Would you like to be my penpal?
- To write a letter, one uses letters.
li he, him
Li ne atas lin.
Lia amiko verkis bonan libron.
- He doesnt like him.

- His friend wrote a good book.
libera - free
iuj volas esti liberaj, u ne?
i estis en malliberejo dum tri jaroj.
Libereco, egaleco kaj frateco!
- Everyone wants to be free, right?

- She was in jail for three years.
- Freedom, equality, and brotherhood!
libro book
Mi atas legi libron vespere.
En tiu librovendejo mi neniam estis.
u eldoni la gramatikon kiel libron?
- I like to read a book in the evening.

- I have never been in that bookstore.
- Should we publish the grammar as a book?
lingvo - language
En la mondo ekzistas multaj lingvoj.
Anka lingva egaleco gravas.
Esperantistoj kutime estas lingvemaj.
- In the world exist many languages.

- Linguistic equality is also important.
- Esperantists are often interested in languages.
21 el 43
loko place, location

u apud vi estas libera loko?
Mi ne komprenas la lokan lingvon.
Kie loki la librojn?
- Is there a free place next to you?

- I dont understand the local language.
- Where should we place the books?
longa - long
La trajno estas tre longa.
- The train is very long.
Li nur mallonge parolis al la publiko. - He spoke to the public only briefly.
Estus bone longigi la kurson je du tagoj.- Itd be good to lengthen the course by two days.
ludi (x) to play
i ludas kaj gitaron kaj violinon.
- She plays both the guitar and the violin.
Liaj katoj estas tre ludemaj.
- His cats are very playful.
En la nova ludejo ofte estas multaj infanoj. - There are often many children in the new playground.
mani (tr) to eat
Mi estas ege malsata kaj atus mani tuj. - Im very hungry and would like to eat right now.
Venu, la vespermano estas preta.
- Come, supper is ready.
La patro manigas sian infaneton.
- The father fed his small child.
maniero way, manner, method
Eblas solvi tion en pluraj manieroj.
- It is possible to solve that in several ways.
manki (ntr) to be absent, to be lacking

i multe mankas al mi.
u io mankas sur la tablo?
iuj havas iun mankon.
- I miss her a lot. [she is absent from me]

- Is something missing on the table?
- Everyone has some kind of need.
mano - hand
Preska iuj havas du manojn.
Li interesias pri manlaboroj.
Eblas mani la kukon permane.
- Almost everyone has two hands.

- He is interested in handiwork.
- It is possible to eat the cake with your hands.
maro - sea
Mi atus loi apud la maro.
Mara akvo ofte estas sala.
Kelkaj maristoj iis marmalsanaj.
- I would like to live by the sea.

- Sea water is often salty.
- Some sailors became seasick.
mateno - morning
Bonan matenon!
Kion vi volas matenmani?
i vekiis frue i-matene.
- Good morning!
- What do you want to eat for breakfast?
- She woke up early this morning.
22 el 43
mem self, yourself, etc.

u vi mem atus tion fari?
Li estas iom tro memfida.
Memkompreneble!
- Would you like to do that yourself?

- He is a little too self-confident.
- Obviously! [self-understandably!]
memori (tr) to remember

Ili diris ke ili ne memoras kio okazis.
Mia memoro estas sufie bona.
Memorigu min morga, mi petas.
- They said that they dont remember what happened.

- My memory is fairly good.
- Remind me tomorrow, please.
meti (tr) to put

i metis la manaon sur la tablon.
Kie mi metu la sakojn?
Multaj vortoj estas kunmetaoj.
- She put the food on the table.

- Where should I put the bags?
- Many words are compound. [put-together]
mezo middle, centre

Mi estis en la mezo de io.
Meze de la urbo trovias bela parko.
Li nun iras al la meza lernejo.
- I was in the middle of everything.

- In the centre of the city there is a beautiful park.
- He is now going to the middle school.
mi I, me
Mi pensas ke vi pravas.
Miaopinie tio estas bonega ideo.
Ladire la mio estas eterna.
- I think that youre right.

- In my opinion, that is a great idea.
- They say that the self is eternal.
mil - thousand
La ato kostas pli ol mil dolarojn.
- The car costs more than a thousand dollars.
i estas miloble pli bona ol la aliaj.
- It is a thousand times better than the others.
En la jaro du mil dek mi estis senlabora. - In the year 2000 I was out of work.
milito - war
Militoj estas teruraj aferoj.
- Wars are terrible things.
Dum la dua mondmilito multaj mortis. - During the second world war, many died.
i tie ekzistas militistoj preska ie.
- Here there are soldiers almost everywhere.
minuto - minute
Nun estas dek tri minutoj post la dua.
Atendu minuton, mi petas.
La minutmontrilo estas la plej longa.
- Its now thirty minutes after two.

- Wait a moment, please.
- The minute hand is the longest.
miri (ntr) to be amazed, to marvel

Mi ne miras ke tio okazis al vi.
La novao pri ili tre mirigis min.
Infanoj ofte estas armaj kaj mirindaj.
- I am not surprised that that happened to you.

- The news about them really surprised me.
- Children are often charming and wonderful.
23 el 43
monato - month
Kiu monato estas nun?
Kiom vi enspezas monate?
Kion vi faris dum via mielmonato?
- Which month is it now?

- How much do you earn each month?
- What did you do during your honeymoon [honey month]?
mondo - world
Nia mondo estas komuna respondeco. - Our world is a communal responsibility.
Li estas tre fama tutmonde.
- He is very famous worldwide.
i estas monda ampiono.
- She is a world champion.
mono - money
Kiom da mono estas en via monujo?
Li ajnas esti pli malpli senmona.
i atas kolekti malnovajn monerojn.
- How much money is in your wallet?

- He seems to be more or less penniless [without money].
- She likes to collect old coins [money pieces].
montri (tr) to show

u mi montru al vi kiel mi faris?
Sekvu la ildojn kaj la montrilojn.
Montriis ke li trompis nin iujn.
- Should I show you how I did [it]?

- Follow the signs and the directions.
- It was revealed that he fooled all of us.
morga - tomorrow
Mi eble venos al vi morga.
Postmorga komencios nova kurso.
Mi preparas la morgaan prelegon.
- I will possibly come to you tomorrow.

- The day after tomorrow a new course will begin.
- I am preparing tomorrows lecture.
morti (ntr) to die

Ni iuj iam mortos.
- We will all die sometime.
La tertremo mortigis tridek ok homojn. - The earthquake killed thirty-eight people.
Kiam mi alvenis i jam estis morta.
- When I arrived, she was already dead.
movi (tr) to move [something]
Ne movu la kapon, estu tute senmova. - Dont move your head, be totally immobile.
Mi atas kuri kaj movii.
- I like to run and move around.
Faru malpli grandajn movojn se eblas. - Make fewer great movements if possible.
multa much, many
Mi havas multajn amikojn.
- I have many friends.
Malmulte da akvo restas en la botelo. - Little water remains in the bottle.
La pilko estas multekosta kaj multkolora. - The ball is costly and multicoloured.
nacio - nation
Esperanto ne apartenas al iu aparta nacio. - Esperanto doesnt belong to any particular nation.
Unuiintaj Nacioj estas grava organizo. - The United Nations is an important organization.
Internaciaj rilatoj ias pli kaj pli oftaj. - International relationships have become more
24 el 43
and more common.

naski (tr) to give birth
Ne iuj virinoj povas naski bebon.
Mi naskiis la 30-an de januaro.
i estas trilingva denaske.
- Not all women can give birth to a baby.

- I was born on the 30th of January.
- She has been trilingual since birth.
naturo - nature
La naturo en i tiu regiono estas belega. - The nature in this region is beautiful.
ia sinteno estas tute natura.
- Her attitude is completely natural.
La leporo estas nature timema.
- The leopard is naturally timid.
na - nine
Na estas pli ol ok kaj malpli ol dek.
- Nine is more than eight and less than ten.
La naa simfonio de Beethoven bonas. - Beethovens ninth symphony is good.
ne no, not
u vi volas kuri kun mi? Ne, dankon!
Mi ne neas, ke Esperanto estas facila.
Via nea respondo mirigis min.
- Do you want to run with me? No, thank you!

- I am not denying that Esperanto is easy.
- Your negative response amazed me.
necesa - necessary
Aero estas necesa por povi spiri.
Por flugi necesas aviadilo.
Kie trovias necesejo?
- Air is necessary to be able to breathe.

- For flying, an airplane is necessary.
- Where can the toilets [necessary place] be found?
nenia no kind, no sort

Nenia promeso anos mian decidon.
Nenia floro havas tiel belan odoron.
- No sort of promise will change my decision.

- No kind of flower has such a beautiful odour.
neniam never, at no time

Nur tiu ne eraras, kiu neniam faras ion. - The only one who never errs, is the one who
never does anything.
Neniam en mia vivo mi vidis balenon. - I have never seen a whale in my life.
nenie nowhere, in no place
Nenie mi havas propran domon.
- I dont have my own house anywhere.
Mi volas iri nenien. Mi volas resti i tie. - I want to go nowhere. I want to stay here.
neniel in no way
Mi neniel povas kompreni tion.
Mi neniel malhelpos vin foriri.
- I cant understand that in any way.

- I wont help you to go in any way.
25 el 43
nenio - nothing
Li manis nenion.
Nenio okazas en i tiu vilao.
Mi volas nenion uste nun.
- He ate nothing.
- Nothing happens in this village.
- I want nothing right now.
neniu no one, no individual

En la ambro estis neniu krom li.
Mi konas neniun en i tiu urbo.
- In the room there was no one except him.

- I know no one in this city.
ni we, us
Vi kaj mi estas pretaj. Ni ekiru!
Ni vespermanis kune.
- You and I are ready. Lets get going!

- We ate together.
nokto - night
La nokto sekvas la tagon.
- Night follows day.
Nokte malfacilas vidi pro la mallumo. - At night, it is difficult to see because of the dark.
Nokta dormo estas necesa.
- Nighttime sleep is necessary.
nomo - name
Mia nomo estas Jozefo.
Mi nomas lin amiko.
Kiel vi nomias?
- My name is Joseph.
- I called [named] him a friend.
- What is your name? [how are you named?]
nova - new
Mia ato estas tute nova.
Mi laboras per malnova komputilo.
En urnaloj oni povas legi novaojn.
- My car is brand new [completely new].

- I am working using an old computer.
- In newspapers you can read the news.
numero - number
Li loas en i tiu strato je la numero 2. - He lives in this street at number 2.
Bonus nombri kaj numeri iujn librojn. - It would be good to count and number all books.
Diru al mi vian telefon-numeron.
- Tell me your telephone number.
nun - now
Hiera pluvis, sed nun la suno brilas.
Nun mi ne povas respondi.
Ne nun, sed balda eblos mani.
- Yesterday it rained but now the sun is shining.

- I cant respond now.
- Not now, but soon, it will be possible to eat.
nur - only
Nur mi povas doni al vi tiun informon. - Only I can give you that information.
Mi povas doni al vi nur tiun informon. - I can give you only that information.
Nur poste mi povos renkonti vin.
- Only later will I be able to meet you.
26 el 43
ofte - often
Mi iras al la teatro ofte nuntempe.
Ofta pluvo dum la vintro estas ena.
Dum la lastaj tagoj viaj vizitoj oftiis.
- I have been going to the theatre often lately.

- Frequent rain during the winter is annoying.
- During recent days, your visits became frequent.
ok - eight
Ok estas mia plej atata numero.
Rigardu la okan paon de la libro.
Mi dividos la torton en okonoj.
- Eight is my favourite number.

- Look at the eighth page of the book.
- I will divide the pie into eighths.
okazi (ntr) to happen, to take place

Mi rakontos al vi, kio okazis hiera.
Pro tiu okazao mi ne povis trankvilii.
Oni kantis okaze de la nacia festo.
Kial nenio okazas?
- I will tell you what happened yesterday.

- Because of that event, I couldnt calm down.
- Someone sang for the occasion of the national holiday.
- Why isnt anything happening?
ol - than
Vi estas pli alta ol i.
- You are taller than her.
Mi kuras malpli rapide ol vi.
- I run less quickly than you.
Mi multe pensis anta ol verki la eseon. - I thought much before writing the essay.
oni one, someone
Oni diras, ke la ekzameno estas facila. - It is said [one says] that the exam is easy.
Mi neniam atentas onidirojn.
- I never pay attention to rumours [someone-sayings].
Onia malfelio ne estas facile eltenebla. - Someones unhappiness isnt easy to tolerate.
opinio - opinion
Mia opinio pri Esperanto estas konata. - My opinion about Esperanto is known.
Mi opinias, ke tiu laboro estas farebla. - My opinion is that that work is doable.
Mi samopinias kun vi.
- I agree [same-opine] with you.
organizi (tr) to organise
Vendrede ni organizos grandan feston. - On Friday, we will organise a large party.
La organizantoj de la kongreso dormas. - The organisers of the convention are sleeping.
AdE estas lingva organizo.
- AdE is a language organisation.
pagi (tr) to pay
En restoracio oni devas pagi por la mano. - In a restaurant, you have to pay for the meal.
Jen via monata pago!
- Here is your monthly payment!
Tiu brouro estas senpaga.
- That brochure is free of charge [payment-free].
pao - page
Libroj konsistas el skribitaj paoj.
Pao havas du flankojn.
- Books consist of written pages.

- A page has two sides.
27 el 43
i kapablas krei belajn retpaojn.
- She is capable of creating beautiful webpages.
pano - bread
Ili aetis nur blankan panon.
Ni manas panon el sekalo.
Jen faruno por fari panon.
- They bought only white bread.

- We eat rye bread.
- Here is flour for making bread.
papero - paper
Oni povas skribi sur papero.
i havas paperan sakon.
La neceseja papero elerpiis.
- One can write on paper.

- She has a paper bag.
- The toilet paper ran out.
pardoni (tr) to pardon

Pardonu min!
Li preska neniam pardonpetas.
Mi petas pardonon.
- Pardon me!
- He almost never apologises [requests pardon].
- I apologise [request pardon].
paroli (x) to speak

u vi parolas Esperanton?
i estas tre bona parolanto.
Mi trapasis la parolan ekzamenon.
- Do you speak Esperanto?

- She is a very good speaker.
- I passed the oral [spoken] examination.
parto - part
La kuko estis dividita en du partojn.
iu ricevis sian parton.
Ni nur parte faris niajn taskojn.
- The cake was divided into two parts.

- Each one received his or her part.
-We only partially did our tasks.
patro - father
ia patro ne estis tre rigora.
Patro kaj patrino estas gepatroj.

- Her father wasnt very strict.
- A father and a mother are parents.
peco - piece
Horloo konsistas el multaj pecoj.
Mi havas pecon da tofo en mia sako.
Pecigu la panon kaj donu al la birdoj.
- A clock consists of many pieces.

- I have a piece of cloth in my bag.
- Break the bread into pieces and give it to the birds.
pensi (x) to think

Mi pensas, do mi ekzistas.
Kiu multe babilas, malmulte pensas.
Legado de libro ofte estas pensiga.
- I think, therefore I exist.

- He who chats much, thinks little.
- Reading a book is often thought-provoking.
per by means of
Hodia ni manas per forko kaj kulero. - Today we are eating with a fork and spoon.
28 el 43
Homo ne vivas nur per pano.

Mi veturos al Milano kun i per ato.
- A person doesnt live only through bread.

- I will drive to Milan with her by car.
perdi (tr) to lose

Mi perdis mian monujon hiera.
Lia morto estis perdego por ni iuj.
Ne perdu vian paciencon!
- I lost my wallet yesterday.

- His death was a great loss for us all.
- Dont lose your patience!
permesi (tr) to permit

La reo donis al li la permeson foriri.
Fumado estas malpermesata ie tie.
Bonvolu permesi al mi eniri!
- The king gave him permission to depart.

- Smoking is forbidden [opposite-permitted] here.
- Please permit me to enter!
persono - person
iu atas personon similan al si mem.
Jen mia persona opinio pri tio.
Multaj personoj iris al li por protesti.
- Everyone likes a person similar to him or herself.

- Here is my personal opinion about that.
- Many people went to him to protest.
peti (tr) to request, to ask for

Mi petas vian pardonon.
- I ask for your pardon.
Ne petu min pri mono, ar mi ne havas. - Please dont request money from me, because I havent any.
u vi havas iun lastan peton?
- Do you have any last request?
piedo - food
Ne veturu sed iru per viaj piedoj.
u vi piediras al via lernejo?
Piedbatu la pilkon forte.
- Dont drive, but go on your feet.

- Do you walk to your school?
- Kick [foot hit] the ball hard.
plai (ntr) to please

i tiu libro ne plaas al mi.
Vi tre plaas al mi.
Li estas plaa en multaj manieroj.
- I dont like this book. [it isnt pleasing to me]

- I like you very much. [youre very pleasing to me]
- He is pleasing in many ways.
plej - most
Venuso estis la plej bela greka diino.
Li kuras plej rapide el ni iuj.
i estas la malplej ria el ili.
- Venus was the most beautiful Greek goddess.

- He runs most quickly of all of us.
- She is the poorest of them.
plena - full
Li donis al mi tekston plenan je eraroj. - He gave me a text full of errors.
Mi plene konsentas kun vi.
- I fully agree with you.
Plenigu i tiun formularon, mi petas. - Fill out this form, please.
29 el 43
pli - more
Vi estas pli saa ol ili.
Mi konas la anglan malpli bone ol vi.
Indus iom plibonigi tiun programon.
- You are wiser [more wise] than them.

- I know English less well than you.
- Itd be worthwhile to improve that program somewhat.
plu furthermore, continuing, anymore

Ne plu pluvas.
u ni pluiru?
Mi ne plu loas en Rio.
- Its not raining anymore.

- Should we keep going?
- I dont live in Rio anymore.
popolo a people
En tiu lando vivas popolo tre malria.
Proverboj venas el la popola cerbo.
u vi atas popolmuzikon?
- A very poor people lives in that country.

- Proverbs come from the mind of the people.
- Do you like folk [peoples] music?
por - for
La patrino aetis donacon por sia filino. - The mother bought a gift for her daughter.
Ili venis por vidi nin ludi tenison.
- They came to see us play tennis.
Tio estas nur portempa solvo.
- That is only a temporary [for time] solution.
pordo - door
u vi atus malfermi la pordon?
- Would you like to open the door?
Inter la du ambroj estas losita pordo. - Between the two rooms there is a locked door.
Pasaeroj iru al la pordo 12-a.
- Passengers should go to gate 12.
porti (tr) to carry, to bring
Bonvolu porti al mi vian dorsosakon. - Please bring me your backpack.
Estus bone se iuj kunportus manaon. - It would be good if everyone could bring food.
La peza valizo apena estas portebla. - The heavy suitcase can hardly be carried.
post - after
Post pluvo venas suno.
- After rain comes sun.
La infano kaas sin malanta la arbego. - The child hides behind the huge tree.
i venis posttagmeze la postan tagon. - She came the next day, in the afternoon.
poto - post, mail
La poto bone funkcias en nia lando.
- The postal system works well in our country.
La poto de hodia ankora ne alvenis. - Todays mail hasnt arrived yet.
Mi atas ricevi potkarton.
- I like receiving a postcard.
povi (tr) - to be able
Ne iuj povas bele kanti.
- Not everyone can sing nicely.
Mi estas laca, sed ne povas endormii. - Im tired but cant get to sleep.
Povas esti ke tio bone funkcios.
- It could be that that will work well.
30 el 43
preni (tr) - to take

Preni fajron per la manoj ne eblas.
Forprenu la manojn de la tablo.
Mi reprenas mian lastan diraon.
- You cant pick up fire with your hands.

- Take your hands off the table.
- I take back what I just said.
preska - almost
Ni preska alvenis al la urbo.
Preska iuj volis tuj danci.
- Weve almost arrived at the town.

- Almost everyone wanted to dance straight away.
prezenti (tr) - to present

Mi prezentos al vi mian pli aan fraton. - I will introduce my older brother to you.
Vi faris tre bonan prezenton hodia.
- You gave a very good presentation today.
Ili misprezentis la faktojn, la mi.
- They misrepresented the facts, in my opinion.
pri - about, concerning
Ili parolas pri vi nun.
Pripensu u vi volas veni a ne.
Kion ni priparolu dum la kunsido?
- Theyre talking about you now.

- Consider whether or not you want to come.
- What should we discuss during the meeting?
pro - because of
Mi dankas pro tio, kion vi faris por mi. - Im grateful for what youve done for me.
Jen la kazo, pro kiu mi ne povis veni. - Thats the reason why I couldnt come.
Mi enlitiis frue pro tio ke mi estis laca. - I went to bed early because I was tired.
problemo - problem
Malrieco estas granda problemo.
- Poverty is a big problem.
Ni ankora havas kelkajn problemetojn. - We still have a few minor issues.
Senprobleme!
- No problem!
proksima near, close
Tiuj du pentraoj estas tro proksimaj.
Pekino estas malproksima de Londono.
Ili staris proksime al la pordo.
Proksimume kiom da homoj venos?
- Those two paintings are too close.

- Beijing is a long way from London.
- They were standing near the door.
- Roughly how many people will be coming?
provi (tr) - to try

Provu salti super i tiun arbuston.
Mi provas kompreni la problemon.
Li provas sian novan motorciklon.
- Try and jump over this bush.

- Im trying to understand the problem.
- Hes trying out his new motorbike.
pura - clean, pure

Mi iam havas puran emizon sur mi.
Purigu la tablon anta la mano.
Mi posedas juvelon el pura oro.
- I always have a clean shirt on.

- Clean the table before the meal.
- I own a jewel of pure gold.
31 el 43
radio - ray, radio

La radioj de la suno varmigas.
Mi askultas radion kiam mi kuiras.
Beleco radias el lia vizao.
- The suns rays are warming.

- I listen to the radio when Im cooking.
- Beauty radiates from his face.
rajto - right, entitlement

Mi havas rajton loi en i tiu lando.
u mi rajtas spekti filmon nun?
La homaj rajtoj estas ege gravaj.
- I have the right to live in this country.

- Can I watch a film now?
- Human rights are extremely important.
rakonti (tr) - to narrate, tell a story

Kial vi rakontis tion al mi?
Mi atas askulti rakontojn.
Vi estas sperta rakontisto.
- Why did you recount that to me?

- I like listening to stories.
- Youre an experienced storyteller.
rapida quick, fast

ia nova ato estas tre rapida.
Li laboras tro malrapide hodia.
u vi atas rapidmanaon?
- Her new car is very fast.

- Hes working too slowly today.
- Do you like fast food?
raporti (tr) - to report

Ni raportis la problemojn al niaj estroj. - We reported the problems to our bosses.
is morga mi devas verki raporton. - I have to write a report by tomorrow.
urnalisto sendis raporton pri la milito. - A journalist has sent a report about the war.
renkonti (tr) - to meet
Mi iumatene renkontas lin i tie.
Ili eestis la renkontion hiera.
u ni renkontiis iam antae?
- I meet him here every morning.

- They were at the meeting yesterday.
- Have we met before, at some point?
respondi (tr) - to answer

Mi provis respondi iujn demandojn. - I try to reply to all questions.
Al tiu demando ne ekzistas respondo. - There is no answer to that question.
Kiu respondecas pri la ekonomio e vi? - Who is in charge of the economy where you are?
resti (ntr) - to stay, remain
Ili restis en i tiu urbo dum 30 jaroj.
Post la aetoj ne plu restos mono.
Mi petis restadpermeson anta jaro.
- They stayed in this town for 30 years.

- Therell be no money left after the purchases.
- I asked for a stay permit a year ago.
ricevi (tr) - to receive

Mi ricevis valoran donacon de i.
Doni ovon, por ricevi bovon.
Li eble atus rericevi la ludilon nun.
- I received a valuable gift from her.

- Give an egg to receive an ox (proverb).
- He might like to get the toy back now.
32 el 43
ria - rich
Homo kun multe da mono estas ria. - A person with lots of money is rich.
En mia urboparto loas multaj malriuloj. - A lot of poor people live in my part of town.
En la lasta jaro i riiis dank al siaj akcioj. - In the last year her shares have made her rich.
ridi (ntr) - to laugh
Plej bone ridas tiu, kiu ridas laste.
i ridetis al mi kiam ni renkontiis.
Lia ideo estas ridinda, la mi.
- He who laughs last, laughs longest.

- She smiled at me when we met.
- I think the idea is ridiculous.
rigardi (tr) - to look at

Mi rigardis rekte al liaj okuloj.
Rigardu norden kaj ne suden!
Lia rigardo trafis min.
- I looked straight into his eyes.

- Look north and not south!
- His gaze fell upon me.
rilati (ntr) - to relate

ia kritiko ne rilatas al mi.
Ne estas rilato inter la du aferoj.
Rilate al tio mi havas ideon.
- Her criticism doesnt relate to me.

- There is no relation between the two things.
- Regarding that, I have an idea.
rimarki (tr) - to notice

Mi ne rimarkis ke li alvenis.
- I didnt notice that he had arrived.
u vi rimarkis tion?
- Did you notice that?
Mi faris kelkajn rimarkojn pri via artikolo. - I made some remarks about your article.
rompi (tr) - to break
Atentu por ne rompi la glasojn.
Ne interrompu min kiam mi parolas.
La bela vazo falis kaj rompiis.
- Take care not to break the glasses.

- Dont interrupt me when Im talking.
- The beautiful vase fell and broke.
saluti (tr) - to greet

Mi salutis lin per Bonan tagon!.
- I greeted him with Good afternoon!
Bonvolu sendi vian salutnomon al mi. - Please send me your username.
Saluton, amikoj!
- Hello, friends!
sama - same
La du emeloj estas preska tute samaj. - The two twins are almost totally the same.
La samo okazis al ni anta du monatoj. - The same thing happened to us two months ago.
Bedarinde ni pensas tre malsame.
- Unfortunately we think very differently.
sana - healthy
Sana menso en sana korpo.
Kuracisto provas kuraci malsanulojn.
Mi malsaniis, sed denove resaniis.
- A healthy mind in a healthy body.

- A doctor tries to treat the sick.
- I fell ill, but I have got better again.
33 el 43
scienco - science
Fiziko estas scienco tre grava.
- Physics is a very important science.
Tiu raporto estas tute malscienca.
- That report is completely unscientific.
Sciencistoj ofte laboras en universitatoj. - Scientists often work in universities.
scii (tr) - to know
Mi jam scias tion.
- I already know that.
Li us eksciis ke li perdos sian laboron. - Hes just found out that hes going to lose his job.
i scipovas paroli en kvar lingvoj.
- She knows how to speak in four languages.
se - if
Se pluvos, mi ne eliros.
- If it rains, I wont go out.
Mi iros al la festo nur se anka vi iros. - Ill only go to the party if you go too.
Se vi estus tre ria vi ne devus labori . - If you were very rich, you wouldnt have to work.
sed - but
Lango miela, sed koro kruela.
Mi foriras, sed mi revenos balda.
Ne i sed li faris tion.
- A tongue like honey, but a cruel heart (proverb).

- Im going away, but Ill come back soon.
- That was done not by her, but by him.
seo - chair
Normale ni sidas sur seoj.
Apud la tablo estis kvar brakseoj.
Mi uzas rulseon dum dek jaroj.
- Normally we sit on chairs.

- By the table there were four armchairs.
- Ive been using a wheelchair for ten years.
sekvi (tr) - to follow

Jozefo sekvis Johanon is la urbo.
Mi verajne ne sekvos viajn konsilojn.
Post somero sekvas atuno.
- Joseph followed John as far as the town.

- I probably wont take your advice.
- Autumn follows after summer.
semajno - week
Semajno konsistas el sep tagoj.
Semajnfine oni kutime ne laboras.
En monato estas kvar semajnoj.
- A week consists of seven days.

- People dont usually work at weekends.
- There are four weeks in a month.
sen - without
Mi atas teon sen sukero kaj sen lakto. - I like tea with no sugar and without milk.
La strato estis tute senhoma.
- The street was entirely deserted.
Mi ricevis la biciklon senpage de i.
- I received the bicycle from her for free.
sendi (tr) - to send
Mi sendos al vi leteron per la poto.
Kelkaj dissendas multe da spamo.
Resendu la pakaon se vi ne volas in.
- I will send you a letter by post.

- Some people send out a lot of spam.
- Send the parcel back if you dont want it.
34 el 43
senti (tr) - to feel

Dum somero mi atas senti varmon.
- During the summer I like to feel the warmth.
Sentias tre bone esti kun vi i tie.
- It feels very good to be here with you.
Mi sentis, ke tio ne estas usta decido. - I felt that wasnt the right decision.
sep - seven
En unu semajno estas sep tagoj.
La nombro sep estas inter ses kaj ok.
- There are seven days in one week.

- The number seven is between six and eight.
seri (tr) - to look for, to search for

Estas malfacile seri ion en mallumo. - Its difficult to look for something in the dark.
i longe seris solvon de la problemo. - She searched long for a solution to the problem.
La polico traseris la domon senrezulte. - The police searched the house in vain.
servi (x) - to serve
Servi du homojn samtempe, malfacilas. - Its hard to serve two people at the same time.
La servisto alportis la manaojn.
- The servant brought the meals.
Nia ttt-servilo kelkfoje paneas.
- Our web server sometimes crashes.
ses - six
Ses estas cifero inter kvin kaj sep.
- Six is the digit between five and seven.
La la Biblio la tero kreiis en ses tagoj. - The Bible says the earth was created in six days.
si - oneself
La homoj efe pensas pri si mem.
i lavas sin iumatene.
La gepatroj amas siajn infanojn.
- People think mostly about themselves.

- She has a wash every morning.
- The parents love their children.
sidi (ntr) - to sit

Ni sidis sursee dum tri horoj.
i eksidis sur la sofon.
u tiu sidloko estas libera?
Sidiu, mi petas.
- We sat on chairs for three hours.

- She sat down on the sofa.
- Is that seat free?
- Sit down, please.
simila - similar
La du fratinoj estas tre similaj.
Mi simile pensas, sed ne tute same.
La sveda lingvo similas al la norvega.
- The two sisters are very similar.

- My thoughts are similar, but not quite the same.
- The Swedish language is like Norwegian.
simpla - simple
Mi kreis simplan komputilprogramon. - Ive created a simple computer program.
Per simpla metodo oni kuiras ovon.
- You cook an egg using a simple method.
Fari tion estas tre simple.
- Its very simple to do that.
35 el 43
sinjoro - Mr, sir

Sinjoro Ivo kaj sinjorino Iva estas geedzoj. - Mr Ivo and Mrs Iva are a married couple.
Estimataj gesinjoroj, mi ojas vidi vin! - Ladies and gentlemen, I am delighted to see you!
Mia persona situacio estas malfacila.
- My personal situation is difficult.
Klarigu al mi la situacion en via lando. - Explain to me the situation in your country.
Bonance i savis la situacion.
- Luckily she rescued the situation.
skribi (tr) - to write
Foje mi skribas mane, foje komputile.
Krajono estas skribilo.
Mi skribis leteron al mia bona amiko.
- Sometimes I write by hand, sometimes by computer.

- A pencil is a writing implement.
- I wrote a letter to my good friend.
sola - alone
Kial vi staras tie tute sola?
Mi sola faris tion sen la helpo de aliaj.
Malfelio malofte venas sole.
- Why are you standing there all alone?

- I did that on my own, without the help of others.
- A misfortune seldom occurs by itself (proverb).
soni (ntr) - to sound

Barelo malplena sonas plej late.
- An empty barrel sounds loudest (proverb).
Oni adas sonojn de vooj el la strato. - Sounds of voices can be heard from the street.
Ladire i havas absolutan sonsenton. - They say she has perfect pitch.
stari (ntr) - to stand
Botelo da rizlakto staras sur la tablo.
Iuj sidas, aliaj homoj staras entrajne.
Starigu la seon, mi petas.
- Theres a bottle of rice milk standing on the table.

- Some people in the train are seated, others are standing.
- Stand the chair up, please.
strato - street
Miaurbe estas multegaj stratoj.
- In my town there are lots and lots of streets.
Mi loas en Strato Z je la numero 24-a. - I live at 24, Z Street.
Transiru la straton e la trafik-lumo.
- Cross the street at the traffic lights.
studi (tr) - to study
i studas fizikon en la universitato.
Ne iuj studentoj studas diligente.
Estus bone fari studon pri Esperanto.
- Shes studying physics at university.

- Not all students study diligently.
- It would be good to do a study of Esperanto.
sub - under
La muso kuras sub la lito.
La muso kuras sub la liton.
Neniu volas esti subpremita.
- The mouse is under the bed, running around.

- The mouse runs (away) under the bed.
- Nobody want to be suppressed.
36 el 43
sufia - enough, sufficient

Tiu mono estas sufia por via vojao.
Nun sufias!
Vi laboris pli ol estas sufie hodia.
- That money is enough for your journey.

- Enough now!
- Youve done more than enough work today.
sukcesi (ntr) - to succeed

Li sukcesis pri siaj ekzamenoj.
i sukcese atingis la finan diplomon.
Ni malsukcesis en la piedpilka ludo.
- He passed his exams.

- She successfully gained her final degree.
- We failed in the football match.
suno - sun
Somere la suno brilas varme mialande. - In the summer in my country the sunshine is warm.
La suno fakte estas stelo.
- The sun is actually a star.
Suna tago estas pli agrabla ol pluva.
- A sunny day is more enjoyable than a rainy one.
super - over, above
La aviadilo flugas super la urbo.
Tiu tasko estas super miaj kapabloj.
Riuloj ofte apartenas al supera klaso.
- The plane flies over the town.

- That task is beyond my abilities.
- Rich people often belong to an upper class.
supre - at the top, up high

Supre en la frostujo estas buterpakao. - At the top of the freezer theres a pack of butter.
La supra parto de domo estas tegmento. - The topmost part of a house is the roof.
Ni iru supren al la pinto de la monto! - Lets go up to the top of the mountain!
sur - on
Sur la tablo kuas multaj libroj.
Li etis la losilojn sur la tablon.
Surmetu vian jakon ar malvarmas.
- There are lots of books lying on the table.

- He threw the keys onto the table.
- Put your jacket on, because its cold.
ajni (ntr) - to seem

Vi ajnas tre kontenta hodia.
ajne multe pluvos morga.
ajnas al mi, ke vi estas bona verkisto.
Ili verajne nur ajnigas dormi.
- You seem very content today.

- Apparently its going to rain a lot tomorrow.
- It seems to me youre a good author.
- Theyre probably only pretending to sleep.
ani (tr) - to change

Mi volas ani mian aton al pli nova. - I want to change my car for a newer one.
iutage vi anas vian emizon.
- Every day you change your shirt.
La interano estas utila por amba landoj. - The exchange is useful for both countries.
ati (tr) - to like, think highly of
Mi atas vin preska iam.
Esperanto estas mia atokupo.
- I almost always think highly of you.

- Esperanto is my hobby.
37 el 43
Ili malatas unu la alian.
- They dislike each other.
i - she
Maria foiris. i iris al la lernejo.
Jen mia edzino, mi demandos in.
i aetis belan jupon kaj robon al mi.
- Maria has left. Shes gone to school.

- Heres my wife, Ill ask her.
- She bought me a lovely skirt and a dress.
ipo - ship
Granda ipo povas transiri oceanojn.
u vi vojaos per ipo?
La ipestro konstante fumis pipon.
- A large ship can cross oceans.

- Will you be travelling by ship?
- The skipper was constantly smoking a pipe.
tablo - table
Ni manis e la sama tablo kiel hiera. - We ate at the same table as yesterday.
Metu la manilaron sur la tablon.
- Put the knives and forks on the table.
Ni kunsidis irka granda tablo.
- We held a meeting around a large table.
tago - day
En jaro estas tricent sesdek kvin tagoj. - There are 365 days in a year.
i tiu estas la plej bela tago de mia vivo. - This is the loveliest day of my life.
iutage mi volas paroli en Esperanto. - I want to speak in Esperanto every day.
tamen - however
Mi estas juna. Mi tamen jam finstudis. - Im young. However, I havent yet finished studying.
Pluvas, sed ni tamen eliru, u ne?
- Its raining, but lets go out anyway, shall we?
teatro - theatre
Aktoroj ofte laboras en teatroj.
Teatraj dramoj povas esti tre interesaj.
En nia urbo estas granda teatro.
- Actors often work in theatres.

- Theatrical dramas can be very interesting.
- In our town there is a large theatre.
tempo - time
Tempo estas mono.
Mi ne havas tempon resti pli longe.
De tempo al tempo ni kverelas hejme.
- Time is money.
- I dont have time to stay longer.
- From time to time we quarrel at home.
teni (tr) - to hold, to keep

u mi rajtas teni vian manon?
- Can I hold your hand?
Tenu min informita, mi petas.
- Keep me informed, please.
Mi forte tenis la tenilon de la kaserolo. - I gripped the handle of the saucepan tightly.
tero - earth
La tero estas nia hejmo.
Infano miksis teron, akvon kaj koton.
- The earth is our home.

- A child mixed earth, water and mud.
38 el 43
Kiam la aviadilo surterios?

- When will the plane land?
El terpomoj eblas fari fritojn kaj ipsojn. - French fries and chips can be made from potatoes.
tia - such, that kind of

Io tia.
Mi prenos la robon tia, kia i estas.

- Something like that.
- Ill take the dress such as it is.
tial - therefore, so
Vi mendis salaton, tial vi pagu in.
- You ordered a salad, so you should pay for it.
Hodia varmegas, tial mi volas iri al lago. - Its hot today, so I want to go to a lake.
tiam - then
Mi estis en parko, kaj tiam i telefonis. - I was in a park, and that was when she phoned.
Kiam mi estis juna, tiam mi iom sportis. - When I was young, I used to play some sport then.
tie - there
Mi estis sur sofo, kaj tie mi endormiis. - I was on a sofa, and there I fell asleep.
Iru tien nun, ne restu i tie.
- Go there now, dont stay here.
tiel - thus, so, as
Mi faris tiel, ar vi diris ke mi faru tiel. - I did so because you told me to do so.
i estas tiel forta kiel vi.
- She is as strong as you.
Tiel funkcias la mondo.
- Thats how the world works.
timi (tr) - fear
Mi kelkfoje timas hundojn.
Lia filo estas tre timema infano.
Ne timigu mi tiel!
Kiam mi vidis ilin mi ektimis.
- Im sometimes frightened of dogs.

- His son is a very shy child.
- Dont scare me like that!
- When I saw them, I was afraid.
tio - that (thing)

Kio estas tio?
Kion tio signifas?
Tio, kion ni havas, estas io tre valora.
- Whats that?
- What does that mean?
- What we have is a very valuable thing.
tiom - so much, so many, so, as

Tiom da akvo, kiom estas en glaso.
i estas tiom granda, kiom saa.
Tiom da stultaoj mi neniam adis.
- As much water as there is in a glass.

- She is as large as she is wise.
- I have never heard so many stupid things.
tiu - that (one)

u tiu estas via patro?
Mi atas tiun ideon.
- Is that your father?

- I like that idea.
39 el 43
Plej bone ridas tiu, kiu laste ridas.
tra - through
La fumo eliris tra la fenestro.
Ili promenis tra la parko.
La fio naas tra la akvo de la rivero.
- He who laughs last, laughs longest.
- The smoke went out through the window.

- They walked through the park.
- The fish swam through the water of the river.
trans - across
i loas trans la rivero en alia urboparto. - She lives over the river in another part of town.
u ni transiru la trajnotrakon i tie?
- Shall we cross the railway track here?
La junuloj saltis trans la arbuston.
- The youngsters jumped over the bush.
tre - very
Mi tre atas vin.
- I like you very much.
En i tiu supo estas tre multe da likvao. - There is too much liquid in this soup.
i tiu kuko estas tre dola.
- This cake is very sweet.
tri - three
Tri estas la duono de ses.
Ni manas tri fojojn tage,
matene, tagmeze kaj vespere.
- Three is half of six.

- We eat three times a day, in the morning,
afternoon and evening.
trinki (tr) - to drink

Mi ne trinkas vinon.
Mi estas tre soifa kaj atus ion trinki.
u vi volas trinki kafon?
- I dont drink wine.

- Im thirsty and would like something to drink.
- Do you want to drink coffee?
tro - too, too much

Nia domo estas tro malgranda por ni.
Nun vi troigas!
Mi havas maltro da amikoj.
- Our house is too small for us.

- Now youre exaggerating!
- I have too few friends.
trovi (tr) - to find

Se vi seros vi verajne trovos.
- If you search, you will probably find.
Mi perdis la monujon, sed poste trovis in. - I lost my coin purse, but found it later.
Kie trovias la necesejo?
- Where can I find the toilet?
tuj - immediately
Mi venos tuj.
Pli valoras tuj ovo ol poste bovo.
Mi dankis lin pro lia tuja respondo.
- I will come at once.

- An egg now is worth more than an ox later (proverb).
- I thanked him for his immediate response.
tuta - whole, entire

La tuta urbo venis por saluti la reon.
- The whole town came to greet the king.

40 el 43
Dum li parolis, mi dormis la tutan tempon. - While he was talking, I slept the entire time.
Mi estas tute kontenta pri via laboro. - I am completely satisfied with your work.
unu - one
La trajno ekveturos post unu horo.
Unue mi devas lavi la manojn.
Tio i estas mia unua kongreso.
Kiu venos unua en la akvon?
- The train will depart in one hour.

- First I must wash my hands.
- This is my first convention.
- Who will be the first to come into the water?
urbo - town, city

Li loas ekster la urbo en antaurbo.
u ni iru urben morgavespere?
La urba trafiko estas tre brua.
- He lives outside the city in a suburb.

- Shall we go into town tomorrow evening?
- The traffic in the city is very noisy.
uzi (tr) - to use

Ili neniam uzis tiun aparaton.
Mi aetis uzitajn vestaojn.
u la malnova bicikolo estas uzebla?
Kiom da uzantoj havas tiu paaro?
- They have never used that device.

- Ive bought some second-hand clothes.
- Is the old bicycle usable?
- How many users does that site have?
valori (x) - to be valuable

Oro pli valoras ol arento.
La infanoj estas la plej valoraj por mi.
Dum vojao kau viajn valoraojn.
- Gold is worth more than silver.

- The children are the most precious to me.
- While travelling, hide your valuables.
varma - warm
Foru feron dum i estas varmega.
Mi frostas. u vi povus varmigi min?
Vespere ios iom malvarme.
Li suferas pro intensa malvarmumo.
- Strike while the irons hot.

- Im freezing. Could you warm me up?
- In the evening it will get rather cold.
- Hes suffering from a heavy cold.
vendi (tr) - to sell

Ili vendas librojn malmultekoste.
Mi ankora devas iri al la vendejo.
Printempe vendias multaj bicikloj.
- Theyre selling books cheaply.

- I still have to go to the shop.
- In the spring, lots of bicycles are sold.
veni (ntr) - to come

Venu i tien tuj!
Mi revenos postmorga.
Bonvenon!
- Come here at once!

- I will return the day after tomorrow.
- Welcome!
vera - true
Vi estas vera amiko!
Mensogo kaj eraro estas malveraoj.
- Youre a true friend!

- A lie and a mistake are things that are untrue.
41 el 43
u vere?
- Really?
vespero - evening
Balda estos vespero kaj mallumios.
Mi venos iam vespere.
u vi volas vespermani kun ni?
- Soon itll be evening and itll get dark.

- Ill come some time in the evening.
- Do you want to have dinner with us?
veturi (ntr) - to travel, to go (by vehicle)

u ni veturu per bicikloj a per ato?
Kiam ekveturos la trajno al Moskvo?
i veturigos nin al la strando.
- Shall we go on our bicycles or in a car?

- When does the train leave for Moscow?
- Shes going to drive us to the beach.
vi - you
Vi estas tre bonvena!
Vian pasporton, mi petas.
Viaj infanoj estas tre afablaj.
- Youre very welcome!

- Your passport, please.
- Your children are very kind.
vidi (tr) - to see

u vi vidas ilin trans la strato?
is revido!
Ni vizitos kelkajn vidindaojn.
- Can you see them on the other side of the road?

- Goodbye! / See you!
- We will be touring some sights.
viro - man
Viroj kaj virinoj estu egalaj.
Virina rideto pli kaptas ol reto.
La virbovo atakis la matadoron.
- Let men and women be equal.

- A womans smile catches more than a net (proverb).
- The bull attacked the matador.
vivi (ntr) - to live

Ni vivas en vilao apud la urbo.
Plaas al mi la interkultura vivstilo.
Kiu vivos, tiu vidos.
- We live in a village near the town.

- I like the intercultural lifestyle.
- He who lives will see (proverb).
viziti (tr) - to visit

Vizitu nin pli ofte!
ia vizito estis sukcesa.
Pasintsemajne venis multaj vizitantoj.
- Visit us more often!

- Her visit was a success.
- Last week lots of visitors turned up.
vojai (ntr) - to travel

Ni iam provas vojai kune.
Bonan vojaon!
Mi estas tre vojaema.
- We always try to travel together.

- Have a good trip! / Bon voyage!
- Im very fond of travelling.
vojo - way, road

Mi scias la vojon al la plej proksima kiosko. - I know the way to the nearest kiosk.
42 el 43
En la urbo estas multaj vojmontriloj.

La vojo estas la celo.
- In the town there are lots of signposts.

- The way is the goal.
voli (tr) - to want

u vi volas mani nun?
Vole nevole, li devis cedi pri sia ideo.
Granda parolo, sed malgranda volo.
- Do you want to eat now?

- Like it or not, he had to give up on his idea.
- Much talk, but little will (proverb).
vorto - word
Permesu al mi diri kelkajn vortojn.
Mi legis la vortaron kiel romanon.
Per vorto entila io estas pli facila.
- Allow me to say a few words.

- I read the dictionary like a novel.
- A polite word makes everything easier (proverb).
zorgi (x) - to care, to care for

Ne zorgu tro pri tio. Tio iel solvios.
Li prizorgas sian malsanan patrinon.
Ili vestis sin tre zorgeme.
- Dont worry too much about it. Somehow itll be solved.

- He takes care of his sick mother.
- They got dressed very carefully.
43 el 43

Free Esperanto Book Libera Esperanto Libro

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Free Esperanto Book Libera Esperanto Libro

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Libera Esperanto-Libro

Version 1.0 (2010)

Part II Basic courses

Ana Pana 110

Part III Grammar and word list

Part IV Easy reading

Jen nia IJK

We were inspired to assemble this book for two main reasons:

Part 1 - Basic information about Esperanto....................................................................2

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Part 1 - Basic information about Esperanto

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Where is Esperanto used?

How did Esperanto become a living language?

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

speak it as one of their native languages.

Suitable for international communication

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Some concluding thoughts

Part 2 - Frequently asked questions about Esperanto

How did Esperanto get its name?

How many people speak Esperanto?

Which languages does Esperanto most resemble?

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Is Esperanto easy to learn?

Why learn Esperanto?

How do I learn Esperanto?

Does Esperanto have a logo or symbol?

Why do some linguists say negative things about Esperanto?

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

decided to study Esperanto and research its community in the future.

Can I learn Esperanto at school or university?

Can you tell what country an Esperanto speaker comes from?

How many native Esperanto speakers are there?

Wouldn't it be better to create a new, even fairer language for global

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Isn't English good enough for international communication?

But hasn't Esperanto already had its chance?

Part 3 - Zamenhof, Esperanto's founder

A boy with a great dream

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

How about one of the classical languages?

Simple grammar, but what about the vocabulary?

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

The first draft

Testing and improvement

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Part 4 - Local information about Esperanto

Organizations and clubs

Courses and events

Libera Esperanto-Libro / Chapter 1 / What is Esperanto?

Learn Esperanto online: www.lernu.net

Watch short videos about Esperanto online: www.esperantoestas.net

Libera Esperanto-Libro / apitro 10 / Gramatikaj ekzercoj

Vortklasoj / Word classes

= The big house is especially beautiful.

Libera Esperanto-Libro / apitro 10 / Gramatikaj ekzercoj

= On Monday we discussed with him at length.

= Several big houses.

2) Tri bird__ blu__ enflugis tra la malfermit__ fenestr__ .

= Each person is unique.

2) Tri bird blu enflugis tra la malfermit fenestr .

4) Neniu el la infan estas mi .

8) Li kaj li fil estas same alt__ .

2) Vi estas tre interes hom .

4) i pantalon estas ru__ .

5) Unu el la knabin estis konat al mi, sed du ali nekonat .

2) Mult hom venis al la dom__ .

3) u bel estas la flor , kiujn vidis la virin__ ?

4) La dom estas bel , sed bezonas nov fenestr .

4) En i apartament estas tri ambr__ .

5) Ki estas en la tri ambr__ ?

6) Ki diris la knab ?

7) Ki estas la veter ?

8) Ki muzik vi atas?

9) Mi li vidis, sed li mi ne vidis.

10) Mi li vidis, sed mi li ne vidis.

4) li vi certe lertas.

4) Mi bone komprenas lin lian fraton.

4) u vi sciis, ke domo iam estis la domo onklo?

3) u _ domo estas pli granda ol _ domo?