payel

DONUUMLER
eviren: smet ?.eki Eyubolu

OVDUS
o
DNMLER
o

EVREN : SMET ZEK EYUBOLU

PAYEL YAYINLARI

Dnya Klasikleri

106
3

ISBN: 975-388-060-X

Dizgi

Payel Yaynevi

Dizgi Operatr :

Glcan Zengin

Bask

Teknografik Matbaas

Kapak filmleri

Ebru Grafik

Kapak basks

etin orset

Cilt

Esra Mcellithanesi

Publius Ovidius Naso (1.. 43-1.S.

17). R oma'nn 140

km. dousundaki Sulma'da dodu. 12 yana gelince ailesi

tarafndan Roma'ya gnderildi. Dnemin en iyi ret
menlerinden retorik dersleri ald. Ovidius'un soylu snftan
olan babas, olunun devlet memuru olmasn istiyordu.
Ama Ovidi us, Atina'ya gitti ve kendisi gibi air olan arka
da Pompeius Macer'le birlikte Yunanisan' dolat. Son
raki yllarda baz nemsiz adli grev ler stlendiyse de,
ksa sre sonra kamu yaamnn ke<line uymadna ka
rar verdi ve alma yaamn terk ederek btn zamann
iire ayrd. Amores (Aklar), Ar.\ Anori (Ak Sanat),

Remedia Amoris (Akn aresi). Mel<uorplo.es (Dn

mler), Tristia (Hzn), Medea, Fasi (enlikler) gibi
nemli yaptlar yazd. l.S. 8'de, imparator Augustus tara
fndan devlete ihanetle sulanarak, bugn R omanya snr
lar iinde bulunan Tomi'ye srld. Ovidius'u yaptlar
pek ok yazar etkilemitir. zellikle Chaucer, Shakespea
re, Goethe ve Ezra Pound iin esin kayna olmutur.

Yaptn Latince zgn ad: Metamorphoses

Trke ilk basm: Haziran 1994

Kapak resmi:
Dionysos Mysterialan'na ilikin bir duvar resmi.

Pompei, l.. 1. yy.

OVDUS

Latinceden eviren
SMET ZEK EYUBOLU

payel
PA YEL YA YINEV
stanbul

DNYA KLASKLER dizisinden daha nce kanlar:

O AK SANATI
Ovidius

O SIIRTMA TRKLER
Vergilius

O AENEAS (kacak)
Vergilius

DNMLER STNE

@vntus

(1.. 43 1.S. 17), ak ad Publius Ovidius Naso,

yalnz Roma'nn deil, ada Bat iirinin de en gl, besleyici, eski
mez kaynaklarndan biridir. Onun, burada evirisini sunduumuz iiri,
gnmz Bal s1lencclerinin (mitologi) btn konularn igi.r, dahi!.,.
Q.>rusu bu yapt Yunan-Roma sylencelerini, yklerini bir btnlk
i nde veren baslca yapttr. Bize kalrsa, Homeros'tan daha ayrnl,
daha zl bir nitelik tar. Bir Romal olmasna karn, Anadolu'ya da
gelmi, bir sre orada yaama gereinde brak lmtr. Ovidius'u anla
mak, iirinin tadna varmak, gnmz okuyucusu iin pek kolay deil
dir. Yalnzca sevgiye, kadn-erkek ilikilerine dayanan bir grle Ovi
dius'un iir evrenine, duygu alanna gireceini sanan bir okuyucu daha
balangta yanl bir yola sapm demektir. Onun iirlerinde, Anadolu
Yunan-Roma ilkann btn yklerini, sylencelerini; gnl oyun
larn bulmak kolaydr; ancak bu kolaylk ilka bilmeye, bir btnlk
iinde anlamaya baldr.
yle evremize bir baknalm, greceimiz aalarn, ieklerin.
otlarn, akarsularn, byk kayalarn, dalarn insann dnme gc
nn ulaamayaca bir ada hep diri olduunu, birer insan nitelii ta
dn bilmeden grrz. Bu doa varlklar balangta seven, sevilen.
zleyen, kskanan, yeren, alaya alan, eleyen, kzan, glen, ekitiren
bg. nice insana zg eylemin rneiydi, hepsi insand. Duvar deliklerin
de dolaan kertenkele, gllerde vakvaklayan kurbaa, aalarn doruk
larnda tedirgin edici sesler karan karga, saksaan, sevimli kuu, ba
rl gvercin, ylan, boa, inek, kartal, doan, atmaca, krlang birer
insand, deiik eylemleri yznden tanrlarca baka varlklara dn-

DNMLER STNE

trld. Ozanca dnrsek e!ende nce insanla ilgisi olmayan diriler

i ebi
nlarn dnmesinden
yaratlm , sonra d
lriz. ysa nce insan vard, sonra yaptnn karlna uygun bir nese dntrld. Nitekim bu yaptta szkonusu edilen diri varlkla.gn
he si bire
nu anstr. Neredeyse, doal diriler saysnda
insan duygusu vardr diyebiliriz
vidius'un iirine gre). Onun yaa
d dnem Roma ynetiminin iniler klar gstemeye balad bir
adr. iirlerinde bu an insanlarn bulmak, Roma ynetiminin
btn girintili kntl boluklarn gmek g deildir. nsanlarn teki
doa varlklarna dnmelerine yolaan eylemlerin hepsini Roma yurt
talarnn kiisel ilikilerinde aramalyz. Bu iirleri tarihin, kazbilimin
verilerine dayanarak aklamaya alrsak karmza deiik yzleri
olan bir Roma insan dikiliverir. zellikle gnl ilikilerinde, sevgi olay
larnda Roma insannn tutumu, davran ok ilgintir. En yksek
dzeyde bulunan yneticisinden, en aa aamada yaay;n bireyine
_dein Roma insan "sevien varlk"tr diyebiliriz. Anadolu'da ilkad;v
gnmze kalan u nl "Roma hamamlar"nn kalntlar arasnda
zerken, ilka iyi bilen bir okuyucunun kulaklar sevime eylemlerin
den kan yrek gdklayc seslerle dolar boalr. Bunu Ovidius'un bu
yaptnda, deiik bir konu klnda gmekteyiz.
Ovidius yalnzca insanlar deil, tanrlar, tanralar sevitimeyi de
ok sever. En gl bir apknn yapamayaca bir gizli ii, en becerik
siz bir tanrnn, tanrann baaryla gerekletirdiini Ovidius'un srk
leyici diliyle, kimi yerde i gcklayc biemiyle anlamakta glk
ekmeyiz. Tanrlar, tanralar yalnzca apknlk iin, birbirlerini batan
kararak sevimenin tadn younlatrmak iin yaratlm kiiliklerdir.
Kimi yerde insan beklenmeyen bir hzla gklere aar, kimi yerde en
yce saylan bir tanr umulmadk bir dle yerin dibine gmlr, hepsi
sevime, sevme yznden. Bu kart eylemlerde, duygulanmalarda in
san denen varln btn grkemiyle ortalkta dolat grlr.
Qyjdius'un iirinde duygu baJcmndan hep kartlaqR--a-p-'"'t""'g""n"'"
unutmamal. Ovme-yerme, sevme-tiksinme, dik.ballk-uysallk, alak
lk-ycelik, erdem-erdemsizlik, zlem-kayg, gllk-gsz olma du
rumu, baan-baanszlk, beceri-becerisizlik, ok gzel-ok biimsiz,
uyum-uyumsuzluk, kskanma-yeleme, ekitime-yattma trnde

ney

saysz nitelik, zellik. nsan bu saylan nitelikler iinde ini klar

DNMLER STNE

gsteren, daralan-genileyen, ykselen-inen bir varlk zellii gsterir.

zleyen insan, zledii ortamda yaayabilmek iin, dgcnn btn
olanaklarn kullanr. Komu kzna kar duyduu derin sevime istei
ni gerekletiremeyen bir gen, dgcnn aydnlnda en erdemli
. tanrann yatana girme, onunla tkeninceye dein sevime kolayl
.

bulur. Ovidius'un iirinde byle tanrsal bir yatan-kalkan kiinin yor.

gunluunu, gcnn azalma-.na karn sevime tutkusunun daha da arttn sezeriz.

Ovidius'u okurken, ilk genlik yllarmda (yksekrenim dnemindy) hep Karadeniz kylarnda. zellikle doup bydm Maka
yaylalarnda dinlediim. youn sevgi kokutu trkleri anmsardm. Bu
trklerin ounda "kz", "kzlk" szcklerinin arln sezerdim. Ni
tekim Ovidius da, tanrsal varlklarn srdrdkleri sevime eylemle

rinde "kzlk" sorununa nem verir. En apkn tanrlarn hep "kzlk

bozma" eiliminde olduklar, ounlukla kzlar kardklar vurgu
lanr. Bir tanr nn duyduu gzelin "kzlk"n gidermek iin bata
boa olmak zere deiik kla girmekten kanmaz. Bu eski bir gele
nein srdrlmesinden te anlam tamaz. inanlarn deikenlii
orannda eskileri yeni biimlere sokarak saklama eilimi de vardr. Ovi
dius'un iiri bu konularda da nemlidir. insan ilikilerinin kesilmezlii
ilgin bir sorundur. ilikiler deiir. yeni ekler alr, ancak varln sr
drr. Bu nedenle, Ovidius'un Anadolu uygarlyla ilgilenen okuyucu
ya retecekleri vardr.
iiri, yalnzca iir olduu iin, okumak yanltcdr. Bir ozan iin en
byk mutsuzluk, iirinin yalnzca "iir" adn aldndan dolay okun
masdr. Ozan yaatan "iir" deil, iirin iine yerletirdii grtr,
okuyucuya iirle verdii evrendir. Byk ozan, gl ozan yazd
iirde kendine zg bir evren kurandr, daha a okuyucusuna kendi
emeiyle biimlendirdii bir yaama ortam sunandr. Oysa, oumuz,
iir denince yzeysel bir ekicilik anlarz, iirde iirin dnda kalmas
gerekeni ararz.
Ovidius, dnce bakmndan, iir anlay ynnden, ayaklar sa
lam topraa basan bir ozandr. O, nce yaad toplumun dnsel so
runlarn, yaratc gcnn ak ynn ok iyi biliyor. Tanrlar, tanr
alar sevitirirken, ekitirirken bile salkl bir insan davranndan

10

DNMLER STNE

uzak kalmyor. Kz, kadn gvdesel yapsnn ekicilii iinde iire

yerletirirken, insan duygularnn etkinliini vurgulayan bir anlay ser

giliyor. Szn ksas. Ovidius, seviirken bile, bir ozan olduunu, bu

gizli olay iirin lleri iinde vennenin erdemini biliyor, ozanca se

viiyor. ozanca anlatyor. ok ilgintir, Ovidius kadn-erkek iliskjlecin

ortaya koyucu bir tutu

yann
ii'.u benimsemitir. Kz. kadn yalnzca bir disi deeildjr erkee baka 9ir

de hep yaratc. etkileyici, insann belli bir

duygu ortam salayan "insan" dl!,.

Bu eviride, konularn bolluu. onlarla ilgili kavramlarn retilmesi

ilgi ekmi, bizi yer yer glklerle karlatnntr. Ozann iledii

olaylarda geen kii adlar. yer adlan hep Latin dilinde sylendii gibi
yazlmtr. Oysa bunlarn, nerdeyse hepsi, Yunan dilinde de var, baka

trl yazlr (szgelii: Yunanca Hekate, Latince Hecate, Yunanca Nar

kissos, Latince Narcissos bg. Burada X. K. C sesleri deiiklik yara

tyor). Bu kavramlarn ou Anadolu kkenlidir, teki dillere sonradan
gemitir. Diyeceim u: Ovidius'un iirinde geen kimi adlarn Ana
dolu kkenli olduu dnlrse. hangi uygarlk kaynandan yarar

land (dnce gelenei yoluyla) kolayca anlalr. Ovidius'un iiri,

dil ynnden. Trkenin yapsna aykr bir ierik tar. nce. onun ge
litirdii iir kavramlar, imgelem dzeni, Trke'de yoktur. teki ms
lman dou iirinde de yoktur. Balca onak yan. insan duygulandr.

Ovidius olaylara. Latin uygarlna zg bir anlayla bakar, toplumsal

inanlarn kkenlerine inmeye alr. bylece yaanan evrenle dlenen

arasnda nesnel bir balant kurmaya alr. Szgelii Manisa'da, yazn
kuruyan bir nnan yaknnda bulunan, "alayan kaya" denen yer. Ovi

dius'ta tanra Niobe'dir, Marsyas da bir yarmada kazanan, sonra kar

glanan bir tanrnn adn alm akarsudur. Demek, bu Latin ozannda,

birleen iki ayn evren vardr.

Medea byclkle nldr, otlardan, kabuklardan, kimi svlardan,

kklerden saaltm gereleri yapar. by aralar oluturur. Bu olay

gnmz Anadolu'sunda da geerlidir. Daha alas olay, basnmzda

byle by ilerini diline dolayarak srm oaltmaya alan aylk

dergilerin bulunmasdr. Bunlarla, zel konumalarmz olmutur, evi

me benimle konumaya gelen bayan grevliler arasnda kendini kaptr

m, byden, gzdemesinden korkanlar da grdm. Bunlar Ovidi-

DNMLER STNE

11
-

us'un Dnmler adyla evirdiim bu yaptn okusalar, bu tr olaylarn binlerce yl eskilere gittiini anlamakta glk ekmezlerdi. De
mek. iki bin yl nce Roma'da yaam ozan Ovidius bizden ok daha
ilerideydi. Bu nemlidir. bir samaln yaama'>. yaatlmas. insan
varlnda kaplad yer, gsterdii etkinlik ynnden. Uygarlk a
sndan bunlar azmsanamaz konulardr. Ozanlar. iir ortamnda. bize
bambaka bir yaama alan sunuyorlar. Ancak bu alana gimek de kolay
olmuyor, nceden bir klavuz bulmay gerektiriyor. Trk okuyucusu.
Ovidius'u anlayarak, iirini oluturan dnsel dokularn ilmiklerini
ayrtrarak okursa kendisine yabanc olmadn kavramakta gecikmez.
Onun Karadenizde dolaan, Knn kylarna yaklaan, Grcistan dolay
larnda gezen "argonaut"lar bugn bile ilgiyle karlanr. kimi ozanla
rmzn iirine konu olur.
Bayku, yarasa, rmcek gibi yaratklarn yazg zerindeki etkinlii
yaygndr. Ovidius bu konuyu, kiiletirerek. ackl, duygusal bir
ileyile nmze koyar. Anadolu sylencelerinde bunlarla ilgili b
lmlerin ekicilii biliniyor. Bu konular, yalnzca Ovidius'un rettii,
ondan nce bilinmedii sylenemez. Bunlarla ilgili szcklerin kay
nan bilmeden, llka Yunan-Roma yaznn anlama olana da azalr.
Ovidius. bu yaptnda, dirilerin birbirlerine dnmlerini anla
trken, insann kaynak sorunlarna deiniyor. Bu sorunlar, daha nce,
szcklerle (konu adlaryla) bildirmitik. Bu konular, ilk aydnn, iir
t rnde insana hangi gzle baktn, doay hangi dnsel dzeyde
grdn gndeme getiriyor. iir, uygarln taban rnlerinden biri
dir, anlalmas da beslendii taban bilmeye yaslanr. Burada, klavuz
ozann dilidir, ozann dili kendi dnsel yeteneini. nceden edindii
birikimleri akla kavuturur. Dil denince, ozann konutuu, iirlerini
dzenledii dil deil, dnme yetisinin yaratc, retici gc anlal
maldr. Elimizde kabark bir nicelie varan Latince (llkada) rnler
vardr. Bunlar arasnda Ovidius, Vergilius, Lucretius gibi hepsi belli bir
yzylda (1.. 96 -1.S. 17) yaam ozanlar (ya aynn elli yllk bir s
reyi kapsyor) ilkan Roma anlayn btn incelikleriyle ilemiler.
Szgelii Lucretius (1.. 96/55), Vergilius (1.. 70/ 19), Ovidius (1.. 43
-

1.S. 17) ayn yzyln ozanlardr. oysa de bize ayn birer varlk

alann ayor. B irincisi zdeki felsefenin, ikincisi "destan" denen

12

DNMLER STNE

trn (Latin yaznnda), ncs de sevginin (hepsi Latin yaznnda)

benzeri grlmemi aydnlardr. Bu Latin ozann irdeleyici, salkl
bir dnme yntemiyle, aratrc bir anlayla konu edinirsek, nn
de Anadolu kokulu bir esinlenme ile yaratc atlma getiini grrz.
Sorunlar deiik, biricik rn sergileme tr iir. Ancak, btn olu
turan dnsel eler deimiyor. Deien, genelde, geen uzun srenin
rettii kimi yeni rnlerin etkisiyle oluan yorum ayrlklardr.
Ortada kopmayan, alarn iinde akp gelen bir iir gerei, iir ge
lenei vardr. Byk iir. bu gelenein. bu gerein bilindii ortamda
retilir, retilebilir. Burada retme iiri besleyen topran yaratt d
nsel besinleri zmlemekle salanr. Aya uygarln toprana bas
mayan, yalnzca uzayda dsel kanatlar taknarak dolamay seven bir
iirin yarar yoktur, gelitirici zden, etkiden yoksun kalmtr. Ovidius,
evirisini sunduumuz iiriyle, bize bir ozann esinle neler retebi
leceini, insan denen varln dler evreninde bile ne denli baarl ola
bileceini retiyor. Lucretius iiri felsefe sorunlarnn ilenmesine el
verili bir duruma gelirdi. Vergilius yiitliin iirle ne denli gl bir an
latm kazandn sergiledi. Ovidius da yaratclkla iirin ne denli geni
bir alana egemen olduunu kantlad. Bu ozann elinde doa ile "canl"
zde varlk ortamndadr, canlda ne varsa doada, doada ne varsa
canlda bulunur. Lucretius, Vergilius, Ovidius gibi Latin ozann do
a ile iie grmek kolaydr. Bu ozan doann ozandr. konuan
doadr diyebiliriz. Latin iirininin bir doa iiri, Latin ozannn da bir
doa ozan, "iir syleyen doa" olduunu saptamak g deildir. Anla
yl bir okuyucu, Ovidius'u okurken evresini kuatan doal varlklarla
gizemli bir syleiye daldn sezmekte glk ekmez sanrz. Bu oku
yucunun Manisa'da. Bergama'da, Seluk'ta, Antalya'da, lzmir'de, a
nakkale dolaylarnda dolatn, uzun bir geziye karak Yunanistan',
Yunan Adalarn gezdiini dnelim. Gzlerini ne yana evirse ko
nuan doa ile. daha nceden doal nesnelere dnm bir insanla
karlaacaktr. Ancak bu karlamay salayarak doann nemini kav
ramak iin gerekli bilgi birikimini edinmenin yararn da unutmamal,
eski bir gelenektir dn gn. bayram gn komuya eli bo gidilmez.
ite bizim aydnmzn gremedii, grmenin gereini kavrayamad
uygarlk gerei budur. "iir yazmak iin iir yazlmaz" derler. iir bir

DNMLER STNE

13

insan sorununu ayn bir dille sylemek, ilemek iin yazlr. ite bunun
ak rneklerini Lucretius-Vergilius-Ovidius lsnde grmekteyiz.
Ovidius'un evirisini sunduumuz, bu yaptnn balangcnda yer
alan, dnyann, nesnelerin oluumunu gsteren, alan aralara gre
birbirinden ayran birinci blm, uygarlk tarihinde esizdir, benzer
sizdir (ilkaa gre).
In nova fert animus mutatas diccrc formas
Corpora, di, coeptis nam vos mutatis et illac
Adspirate meis primaque ab originc mundi
Ad mea perpetuum dcducitc tcmpore carmen

dizeleriyle balayan blm, okuyucuyu daha ilk admda bambaka bir

varlk alanyla yzyze getirir, ozan susar. doa konumaya balar gibi
bir duygu uyanr. Dnen kiinin evresine hangi gzlerle baktn,
doa denen bu yce btnden ne anladn retiyor bize Ovidius. iir.
bir yerde, evrili kalmyor, doaya alyor, insanla doa arasnda diri
bir balant kuruyor. Bu doa. gzlere sunulan yanyla nesnel, dsel
biimiyle soyuttur, ancak yine insann yaratu evrendedir.
Ovidius'un diline gelince. Bu ozan, dilini kendi yaratm. konutuu
Latinceyi yeniden biimlendirmi gibidir. Onun kulland imgelerin.
dsel yarallarn ou Latince'de yoktu. ada Vergilius ldnde
Ovidius 24 yandayd, Vergilius ise 5 1 yanda gmt. Vergilius'tan
esinlendii, etkilendii tartma konusu olmutur. Bu konuda, ncekinin
sonrakini etkilemesi balamnda, sylenecek ne varsa olumludur. ozan
lar birbirlerine k tutarlar. Vergilius'un dili yer yer iniler klar gs
terir, akcdr, srkleyicidir. kimi yerde duraandr, duygusall dal
galdr. Ovidius'un dili okuyucuyu birdenbire dler evrenine srk
leyici niteliktedir, duygulan birbirine kartrr, acmayla sevinmeyi.
fkeyle glmeyi, korkuyla sevgiyi yanyana, iie gtrr. Vergilius'ta
af basan yiitliin yerini Ovidius'ta nesnel dnmlerin eliiklii,
kartl alr, buna ayakda olarak kskanlkla sevgi birlikte gezinir.
Ovidius'la Vergilius'un baat zelliklerinden biri budur. Bu ozanlar
kartlar yanyana getirerek konuturmada esizdir. Homeros'un etkisi
dnlse bile imgeleme alan bylesine geni deildir. Homeros'un es-

14

DNMLER STNE

kilii, iirlerine baka ozanlarn rnlerinin karmas gibi sorunlar bir

yana braklrsa, bir ozan olarak kiiliini "destans" syleyiinin olu
turduu grlr. Ovidius'ta byle bir durum yoktur, gnmze kal
mad sylenen bir yapt dnda, btn iirleri, rnleri elimizdedir.
Bu rnlerin hepsinde bir dil btnl, syleyi zdelii vardr. La
tinceye yabanc olmayan, iyi bir okuyucu Ovidius'un dilini tanmakta
glkle karlamaz. Ovidius, nedense, ssleyici, ekici, dsel olan
geniletici nitelemelere byk bir nem verir, btn nitelemeler ana
kavramn ardnca dizilir, ilk dizenin nitelikleri birka dize sonra g
rlr.
Burada, bir soru belirir, Ovidius bir Trk okuyucuya ne verir? Bu
sorunun yant Ovidius'un, yurdumuzda, ne denli nem kazandn
gsterir. Anadolu ilkann dnsel rnlerini oluturan eler Ovi
dius'un iirlerinde de etkilidir. Bu gerei anlamak iin biraz almak,
zellikle kazbilim, tarih verilerinden yararlanmak .gerekir, daha baka
k tutacak bir kaynak bilmiyoruz.
Ovidius bir Latin ozandr, dnceleri, inanlar iinde yetitii uy
garln dnsel zelliklerini yanstr. Ancak, bu yresel zelliklerin
tesinde, evrensel bir ortakln bulunduu da unutulmamal. Ovidius,
dnce bakmndan, ilka uygarlnn ndan yararlanan btn
uluslarn ozandr. Gl. gelincik, nergis, buday. mee, rmcek, karga,
yarasa, kuu bg. doal varlklar bilen hangi ulus varsa, onun iirinde,
dolayl da olsa, bir Ovidius vardr. Bu gerek bilinmeyebilir. yeter
siz bir aratrcnn inanlarna aykr dtnden gzard edilebilir,
ancak uygarln gznden saklanamaz, saklanr diyenlere glp ge
mek de uygarca bir davrantr. Ozanlar, zellikle ilka toplumlarnda,
uluslara yol gsteren ldaklardr. Nitekim, ilka felsefesinin ba
langlarnda yaayan bilgelerin ou ozand, dncelerini iir diliyle
aklamlar. Bir sylentiye gre bycler de ozand. Bycnn o
zan, ozann byc olmasnda balca etken dilin srkleyicilii olsa
gerek, srkleyicilikle etkinlik yanyana yrr.
Burada. bu Latin ozann iirlerini evirirken, ilgimizi eken nemli
sorunlarla karlatk. Anadolu'da, ilkadan bu yana, krsal kesimlerde
sregelen bir "halk iiri" vardr. Bu iirin nemli bir blm alg eli
inde sylenir. Homeros'un da, yre yre dolaarak alg eliinde iir-

DNMLER STNE

15

Ier syledii, y a d a sylenmi iirleri belleine yerletirerek bakalar

na aktard ileri srlr, bu olay nedeniyle ona "rhapsode" denirdi, ken
disi alg almayabilir, ancak dolaarak iir okuduuna kesin gzyle
baklyor. Bizce nemli olan bir kiinin, isterse ozan olsun, yreden
yreye dolaarak iir okumas, halk iirle etkilemesidir. Anadolu'da bu
gelenek yaygndr. Nitekim. Ovidius'un iirlerinde ilenen olaylarn
ou krsal kesimlerde, yaylalarda, yaylmlarda geer.
mdi, Ovidius'un kalcl, ikibin yllk uzun bir sreyi kapsayan et
kisi, ilginlii bir sorun olarak karmza kyor. Bu ilgiyi, etkiyi onun
dilinde, Latincesinde aramak. bir Trk okurunun ii deil, iirinin bii
mi, dzeni. ses uyumu da Trk okurunun yabanc olduu bir zellik.
Geriye ilenen konularn evrensellii kalyor aka. Bu konular insann
d evreniyle, duygularyla, baka insanlarla kurduu yaknlklarla.
ilikilerle, gizli-ak eylemlerle balantldr. Ovidius, teki iki byk
Latin ozan gibi. btn insanlarda ortak yanlar bulmu, eskimeyen duy
gusal zn kaynana inmeyi baarmtr. O, bylece zelden genele, bi
reyselden evrensele giden yolu amtr. Daha nce "Ak Sanat", ya da
"Sevime Yolu" gibi adlarla evirdiimiz, yalnzca sevimeyi konu edi
nen duygulu iiriyle insann gnlne girmeyi, orada sakl duygulan
dar kararak eyleme dntrmeyi beceren Ovidius, bu yaptnda,
varlk trlerinin (yalnzca dirilerin) dnmlerini ilerken de sevgiyi,
sevimeyi. zlemi, birbirini kandnnay unutmam. hep insan rperten
duygusal sorunlarla sarma dola olmay yelemi.
Kimi yazarlar, dnrler byle sevgiye, sevimeye arlk veren
iirler karsnda olumsuz bir tulumu yeler. Bu doru deildir, insann
doasnda yerleen bir eilimi insann dna atmak. ondan uzaklatr
mak. insann bir yann kesip atmak gibidir. Kadn-erkek ilikilerinin
belli bir dzene gre srdrlmesini bir erdem sayan dinlerde (zel
likle mslmanlarda) bile sevime dlanamyor, nitekim ok kadn al
makla, bir gecede dokuz kadnla yatmakla vlen din kurucular da
vardr (islam inanlarnda Muhammed'in eleri, kadnlan konusunda
ok ayrntl aklamalar vardr, bu konuda Buhai ilgin bir kaynaktr.
Halife Ali'nin bir iirinde "cuma gecesi kadnn tadna doyulmaz" de
diini biliyoruz):

DNMLER STNE

16

Cuma gecesi doyulmaz sevimenin tadna

O gece ok mutlu gelir erkee, kadna.

Bu dizeleri syleyen kii, bir din bydr, szleri kadna deer veri
anlamna gelmez, insan doasyla balantl bir eylemin neler syle
tebileceini yanstr. Nitekim, islarn ncesi Arap iirinin "Yedi Ask" di
ye bilinen sekisinde lmrilkays'n iiri, ierdii sevime younluu ne
deniyle byk bir ilgi uyandrmtr.

Emzirirken alayan bebeini yansyla

Gvdesinin, altmda oynard br yars.
lmrilkays'n bu dizeleri insann doasnda sakl zgn, eskimeyen,
insan yaadka yaayan, scakln, etkinliini koruyan bir eilimin
iire aktarldr. Bu gibi rnekleri Ovidius'a buluyoruz, dahas btn
ozanlarda.
Ovidius'un kimi iirlerini okurken, bizim Karacaolan elinde sazyla
dikiliverir karma, Trkmen gzellerini, sevgililerini anlatan kouklar
ilkaa, Vergilius'a, Ovidius'a gtrr beni, bir ba krarm aralarnda,
insan yreinde sakl duygusal evrensellii sezerim. Kukusuz, bu se
ziim bir karlatrma deildir, ozanlar arasnda grlen benzerliklerin
insan doasndan kaynaklandn vurgulamak iindir. Bir lkede re
tilen iirin bykln, zgnln anlamak iin komu lkelerin
iirlerini renmenin yaran vardr kansndayz. Bir ozann baars,
iledii konularn evrenselliiyle balantldr, bu gerei unutmamak
gerekir. Ozan, zel ilikilerinde bile evrenseli bulabilir, btn insanlarn
ilgisini eken bir konuyu kendi benliinden yola karak ileyebilir, ite
bykle gtren baar bradadr sanrz. Bir ozan iin en mutsuz du
rum, yaad topran gemiinde ortaya konan iiri bilmemektir, ge
miini yeterince bilemeyen bir ozann gelecee ne brakacan bildii
sylenemez.
iir, yalnzca ekici yzeysel anlatmlar ieren, belli llere dayal
yarat deildir, znde insan kapsayan bir etkinlik bulunmaldr, onun
kalcl buradadr. Bu durumu birka kez yineledik, daha da yineleriz,
bkmayz, bu da sorunun neminden geliyor. lkemizde iir bir elence,

DNMLER STNE

17

gnl okama, duygulan yayma arac saylr kimilerince, dnsel ie

rikle doldurulmas nemsenmez. ok sevdiim, bugn yeryznde bu
lunmayan, nl bir romancmzla konuurken bana: "Versinler, sala
snlar istediim olanaklar, oturup esenlikle romanm yazaym, al sana
bir Tolstoy" demiti. Bu sevimli yazarmz, yetime ortamn. bilgisel
gelenei, dnsel birikimleri, yazan besleyecek kaynaklarn zgn
ln, verimlilii hep gzard ediyordu. Oysa, amzda. yeryz
nn en ileri lkesinde bile, kimsenin Tolstoy olabilecek gc yoktur.
Durum iir iin de yledir, kimse Ovidius olamaz. Kendi yetenekleriyle
nereye gtrebilirse oraya dein gidebilir.
iirde yetenek, doann verdiine, geleneksel bilgi birik.imlerinin
eklenmesiyle geliir; bunun tesine gemek, yeni bir r amak kiisel
abalarn gelitirici gcne baldr. Ozan, kularn yuva kuruu gibi.
deimeyen lekler, yaamsal devinimler iinde kalrsa bir su ev
rintisi olmaktan teye geemez. Ne gzeldir byk su evrintileri, dner
bir odak evresinde, kpkler saar, yuvarlaklar izer. suyun d hz
oaldka deiir seslerin yanks. Anadolu'da alayanlar gren; yk
sel..1en dklen, tabana derken kpren sularn ezgilerini duyan,
tadna varan kiide binlerce yln tesine giden bilgi birikimi varsa.
krsal kesim insanlarnn dnsel evrenini anlamak iin Karaca
olan'dan yola karak Ovidius'a ulamas pek yorucu olmaz. Bu yak
latrmam, kimi yazn erlerimize biraz ters gelebilir, birok almamda
olduu gibi. Onlara syleyecek bir szm var: siz, lkemizde; yazn
alannda uzman, yetkili geinen kiiler olarak, Anadolu'da retilen iirin
kaynaklarna ynelik bir alma bilir misiniz? Siz, bundan yetmi yl
nce ( l 920'den biraz geride), ortaya konan kaynaklar dnda bir birikim
alan grdnz m? Siz, Anadolu'da, 1071 ncelerine giden, binlerce yl
eskiye varan bir uygarln adn duydunuz mu? Dahas var:
Olmad tenhaca bir iaret emende yar ile
stme gz dikti nergisler nigehban oldu hep

diyen Osmanl ozan Nedim'in (l. 1730) dizelerinde geen "nergis"in

Ovidius'un iirinde nemli, duygulu bir blm olan "Narcissos"la ba
lanusn bilir misiniz? te btn sorun burada.

DNMLER STNE

18

Bu blmdeki aklamay biraz kat bulan okuyucular kabilir,

zellikle yetmibe yln tesindeki szde "bilginler" in yaptlarna daya
narak sz kalabalklarndan yararlanmaya kalkabilir. Bu da, sayg
deer elenceli bir giriimdir. Bakalarn elendirmek, gldrmek de
bir beceri ister. an, ann binlerce yl gerilerine giderek anlamak,
anlatmak kolay deildir. ann iinde, k uykusuna yatan ylan gibi
yaamak, alanlarda sarkla dolamay bir stnlk sayan yozlam
balarn stnlk salama eylemidir. Sark, boyasna ne olursa olsun,
iinin boluunu gizlemek iin ufalm bir ba. olduundan daha byk
gstermeye yarar. Uygarlk tarihinde, ban evresine dolanan sarn
iinden verimli bir rnn ktn kantlayan kant bilinmiyor.
Ovidius'un, bu eviride verilen, iirlerinde ilenen konularn ounu,
bizim ozanlarmzn dzenlemeleri gerekirdi. Bizim ozanlarmz, Ana
dolu ilkan yeterince bilseler, tanma gerei duysalar. gemie kay
naklar renme bilinciyle ynelseler bambaka bir yazn ortamnda
olurduk, iirimiz besleyici bir topraa ekilirdi. Bizim, zerinde yaad
mz Anadolu toprann ilk verimli kaynaklarna gitmekten duydu
umuz korkuyu aklamak baka bir bilimin konusudur.
*
**

iiri, yzeysel bir duygu anlatm olarak grme eilimi ilkada yok
tur, bu nedenle Lucretius, Vergilius, Ovidius gibi Latince. Homeros, He
siodos gibi Greke yazan ozanlarda insan sorunlarnn duygusalla ege
men olduu grlr. nsann duygusal yan gzard edilmez, ancak biri
cik ynlendirici etken de saylmaz. iiri kalc, etkileyici klan bu sorun
sal ierik zelliidir. Bu zelliin arlk kazand ozan an aar. B u
durumda iir nemli konuyu kapsar. A - Ozann konutuu, iir
rettii dille balants, bu dile katks, getirdii yenilik, salad ge
lime. Ozan, iirlerini sergiledii dile katkda bulunmamsa, yeni imge
eleri oluturmamsa yzeysel bir baar ortamndadr, kendine zg
bir dil yaratamamtr. B - Ozan yaratt zgn imgelerle bir iir n
amsa baarl, aamamsa, yknc demektir, gelecee kalma ola
sl da azdr. C

Ozann, iiriyle iledii konular evrensele yaklat

DNMLER STNE

19

oranda etkinlii oalr, ilgi alan geniler. Bunlar daha nce, baka bir
sorun dolaysyla sylemitik. Burada yinelemenin nedeni ozann
ievrenine hangi kaplardan girilebileceini gstermektir.

Ozan, yalnz"

ca, bu kapnn ald yarat ortamnda anlalabilir. Ovidius. ken

dinden nce yaam yurtta gibi, bu konuyu baaryla ilediin
den evrenseldir, amzda bile zgndr.
iiri, zellikle ilkadan kalanlar, okuyup deerlendirirken ok
ll davranmak, onu retildii ortamn uygarlk aamasna gre anla
mak gerekir. Avrupa felsefe tarihileri arasnda, felsefenin balang so
runlarn aratrrken, Homeros'un,

Hesiodos'un

dizelerine bavu

ranlarn, onlardan birtakm felsefe dnceleri karmaya alanlarn

says az deildir.1 Alman felsefecileri Schiller, Goethe gibi ozanlardan
rnekler verirler, felsefe sorunlarnn yalnzca bilgelerin elinde kalma
dn gsterirler. nsan sorunlarn ilerken, ilka Yunan tiyatro yazar
larndan arpc rnekler veren dnrler ilgintir.
Ovidius. bu konuda, bize ilgin rnekler verir, iirini kuran dnsel
eleri seerken insan ndizide grr, bireyle an, bireysel eilim
lerle gemii (bireyseli) balantl klar. zellikle tanrlar, yiitler
arasnda geen savalar, kadn kannalar. sevimeleri geleneksel bir
tabana oturtur, insan o taban stnde dolatrr. nsann kandrcl, tu
zak kuruu, ikiyzll gibi nemli sorunlar bir imge anda toplar.
Szgelii karan hep erkek, kan lan hep kadndr. Karlan kz, ilk se
vimeden sonra erkein buyruu albna girer, pek az almay dnr.
Durum, Anadolumuzda, bugn de yledir, deimemitir.
Ovidius'un gzeli nitelerken kulland nesnel varlklar da deime
mitir. Ay, gne. yldzlar hep gzelin yzn yansbr. Bizim iiri
mizde de byledir. iekler. Ovidius'un dilinde gzelin deiik imleri
dir, Trk iirinde de deimeyen bir gelenektir bu. ran iirinde, gzeli
nitelemeye yarayan hangi iek varsa, Ovidius'ta bulmak kolaydr.
Dnyamzn dnda, bilinmeyen bir lkede yaam bir yazn uzman
gelse, btn ilka iirini karlabrmal bir yntemle incelese, birbirine
benzemeyen kavramlar semekte glk kmayaca kansndayz.
1
Walher Kranz-Suad Y. Baydur: Antik Felsefe, 1949. Benim de rencisi olduum
W. Kranz bu yaptna Homeros ile Hesiodos'tan setii dizelerle balar, bu ilka ozan
lannda felsefeye nclk eden sorunlann bulunduunu rneklerle aklar.

20

DNMLER STNE

Szckler. dillerin ayrl nedeniyle, baka olabilir, buna karn gzeli

niteleyici elerde, nesnel varlklarda nemli bir deiiklik bulmak ko
lay deil. Ayrlk, niteleyici kavramlarn ieriindedir, o kavrama ka
zandrlan anlamsal ierikle yaanlan uygarln yarau rnleri arasnda
balant vardr. Bir ozan, bir dnr, bir bilge kendisini besleyen uy
garlktan ne almsa grlerini de o aldklarna gre dzenler, biim
lendirir.

smet Zeki Eyubolu

BRNC KTAP

ATMAK isterim yeni biimler aln

Deien nesnelerin, sizin iiniz bunlar,

Yardm edin bana baladm ide ey tanrlar.

Ulatrn bu trkm doann kaynandan

Gnmze. Denizler, karalar, bunlar kuatan

Gkyz varolmadan, tek grnmlym evrende
Doa, chaos deniyordu ona, kmldamaz, biimsiz,
Dzensiz bir yn, ar. Nesnelerin trl eleri

inde kannakank, k venniyordu yeryzne

lO

Titan, ne douu, ne bat grlrd Phoebe'nin,

Ne borusu duyulurdu. Yzmezdi gklerin engininde

Dengeli yeryz, uz.atmadan kylan boyunca
Kollarn karalarn Amphitrite. Su d3, yel de

Vard topran bulunduu yerde,

15

Yumuakt toprak. Suda akclk yoktu,

Gkte aydnlk, koruyamazd biimini bir nesne.

atrd biri tekiyle; savarken soukla

Scak, slakla kuru, katyla yumuak, yenikle

Arlk bir zde. Snr koymu elere

20

Bir tanr, gelien doaya. G yerden aynn,

Topra sudan, birer ayn yer venni kuru yele,

Parlak ge, bir bir ayrdktan sonra eleri

Yndan uzaklatnn, yer gstenni onlara

Tek tek. Sram gk atsnn arlksz,

22
25

DNMLER
Yalms nesneleri yerebni en ykseklerde,
Yaklam ona yaps gerei yenik hava.
Srklenmi daha youn toprak. oturmu
Ar eleri, ar basnc gerei.
Kuatm drt yandan yeryzn kuak gibi

30

En ok yer kaplayan su. Bu kark yn

Tanrlardan biri derli toplu klm,
Btn ynlerinde bir eitlik olsun diye
Dzenlemi btn blmlerini bir bir eklemi,
Balam birbirine smsk, sonra ok gl

35

Yuvarlak bir biim vermi topraa. Essin,

Gnllerince kudursun yeller. gelsin kuak
Gibi karalan evreleyen deniz dursun
Kylarda. Kaynaklar, engin sular, gller
Eklemi bunlara, tanr yn vermi rmaklara

40

Kvrm kvrm oylumlar arasnda. Bir yandan

Yutulur bu topraklarda, trl yrelerde sular,
Bir yandan ular denizlere, yaylr ovalara,
arpar usuz bucaksz kylara. Genilemi
Ovalar, oylumlar alalm. rtnm ormanlar

45

Yapraklarla, ykselmi tal sivri dalar.

Drde blm gkyzn bir kuak gibi sal
Sollu ikier blm, ortasnda beinci blge,
En scak yer. Yeryz de be blgeye ayrlm
Tanr buyruunca, gklere karlk. ok scaktr

50

Orta blge, oturulmaz. Kaln karlarla kapldr

U blgeleri. Bir lk ortam var burda scakla
Souk karm. Bir buu kaplam onu. Ne denli
Yenikse su topraktan, o denli yeniktir
O da ateten. Kaplam buray kii yreine

55

Korkular salan kara bulutlar, gkgrltleri,

Buz kesilmi yellerden frlayan yldrmlar.
Yol vermemi yellere, evreni dzenleyen.
ok g nlenir bunlarn, bu ayn ayn

BlRlNCI KITAP

lkelerde oturanlarn, evreni ykmaya kalklar.

60

Bylesine byktr kardeler arasnda geimsizlik.

ekilmi Eurus yanna Aurora'nn. Nabatlar da
lrana, gnamnda klarn gnd yreye,
Komu olmu Vesper'e. dou lkesine, gnein
Kylar stu blgeye, Zephyros'a,

65

llgarlam lskit yurdunu korkun karayel.

Islanr lke gney yellerinin yamur ykl
Bulutlarndan. Saydam Aethcr'i koymu en ste,
Tanr. Bozamaz zn topraks nesneler,
Arln. O gn belirlenmi snrlar btn

10

Nesnelerin, bu biimsiz ynda gizli kalan

Yldzlar balam l l yanmaya gkte.
Yoksun kalmasn diye bir blge yaratklardan,
Bir yandan tanrlar doldurmu g, bir yandan
Yldzlar, dalgalar arasnda prl pnl balklar,

15

Karalarda hayvanlar olutu. gkte kular.

Daha yoktu soylu, yce deer tayan
Derin dnen. btn yaratklara buyuran.
Evreni yneten. yaratln kayna olan
Tanrsal zlerden donatm insan, yaratan.

80

Balangta, yce Acther'den ayrlan,

Yce zlerden oluan yeryz gibi. yapm
lapetos olu, karm yumu akan sularla.
Kurmu insan, benzer klm yce tanrlarla.
Yere doru eilmiken teki canllar,

85

nsanda dimdik, ge ynelik bir duru var,

Bak yan yldzlara, dndr yzn, demi.
Byle deimi toprak, o dzensiz. biimsiz
Varlk, dnm bilinmeyen insan klna.

J'::
90

1n a domu ilkin acsz. yasasz,

Dorulukla, gvenle yrrd iler kendince.

Ne ceza, ne korku, ne tunca kazl korkulu
Szler, ne yarglarn nnde titreyen

23

DNMLER

24

Zavall halk. Kendiliinden yiird dzen.

Daha kesilmemiti dalardan amlar, grmek
95

lin yabanc lkeleri yzdrlmezdi yan

Sularda. Bilmezdi lmller yaadklar
Kylardan baka yerler. evrilmemiti derin
Hendeklerle iller. Kllar da yokmu daha
Tolgalar da, gvenlik iinde yaarm uluslar,

100

Yorulmadan, el srmeden yemi veren aalar,

Sapandemiriyle cilmeden verirmi rnlerini
Kendince topraklar. Kvan iindeydi yaratklar
Btn. Topr.k yarmadan verirdi az.
Toplarlard kocayemileri, daileklerini,

105

Kzlcklar, kaln dallardan dutlar.

Palamutlar derdi byk Jupiter aalarndan
Bitmez bir bahard, okard Zephiros'un sessiz,
Tatl, lk soluklu yelleri yeni aan. tohumsuz
iekleri, rnler saard birden ekilmemi

1 10

Toprak. aarrd dolgun baaklarla srlmemi

Tarlalar, akard stten rmaklar, tanrlk
Besinlerden dereler, altn sars ballar
Damlard yeil aalardan.
Atlnca karanlk Tartarusa Satumus ginni Jupiter buyruuna

115

Evren, balam altndan dk, keskin, parlak

Tuntan deerli gm a. Ksaltm bahar
Jupiter, k, yaz. boyuna deien gz,
Bahar, demi diye bir yl blm drde, daraltm.
Balam ilkin hava tutumaya,

120

Esen yellerle katlaan buzlar sarkmaya. lkin o gn

Snmlar barnaklara, oyuklar, sk, kaln dallardan,
Kabuklardan kurulmu atlar, ev olmu lmllere

tikin atlm derin evleklere Ceres'in tohumlar,

Gen kzler inlermi altnda boyunduruklarn.
125

C{;j

elmi ncs tun a aztm insanlar,

Korkun aralarla donanmlar o evrede, yine de

BRiNCi KITAP
Pek kylmazd canlara. Sonuncusu kat demir a
Kalkm ortadan utanma, sklma, doruluk, ballk
no

Balam btn kan dkmeler ite bu evrede.

Alm onlarn yerini basklar, kandrmalar, kskanmalar
ok kazanma tutkusu bir de. Yelken am gemiler
Bilinmez yellerle. Gemi yaplm yksek dalardan
Kesilip aalar, yzdrlm bilinmeyen dalgalarda,

135

Ortakken nceden gne , bir de hava,

Snr koymu, uzun itler ekmi tarmclar
Btn tarlalara. Yetinmediler topran sunduu
Ekinlerle, eliler yeri derin derin,
knca ortaya Styx. topraklarnda gmlenler

140

Domu ktlkler, birbirine girmi kiiler.

O gn bulunmu ykm getiren demir. ondan daha
Kts altn. kisi arasnda balam sava,
Kanl ellerde akrdayan aralarla vurumalar.
Konuk konuktan korkard, kaynata gveyden,

145

Pek seyrekli kardelerin anlat bile...

Kan kocas lsn isterdi, koca kan.
ldren alar yapard tayrekli veyanalar,
Oul dar canla beklerdi babann lmn.
Ne acma ne erdem, brakp gitmi bu kanl

150

Yeryzn sonunda gke kz Astraea bile.

Yerden gvenli deildi gkyz daha,
Gigantlar egemen olmaya kalkm oraya,
Da da stne komular yldzlara varmaya.
O gn ezmi Olympos'u en gl tanr, atm

155

Pelion'dan Ossa'y, byle syler masal,

Bu korkun savata ylm ller daca,
Sormu kanlarn slanm toprak. Bu kan
Daha scakken yeni bir soy yaratm ondan,
Bir belirti kalsn diye soyundan.

160

nsan biimi vermi ona. Sonradan insanlar

Tannlan saymamlar, azm bsbtn bu kuak
Kesmi doram, kandan yaratld bundanm

25

DNMLER

26

({jj

rm yukardan bunlar baba Sat umus, acnm

Daha duyulmamken ortalkta olup bitenler

1 65

Dnm u korkun Lycania lenini de

Byk bir fke kaplam zn Jupiter'ce ...
Toplantya arm btn tanrlar,
Gelmeden edemedi arlanlar, aydnlannca
Parlayan Samanyolu denen bir yol var ya,

110

lte bu yoldan gider lmszler yce konana

Gkgrltlerini yneten tanrnn. Konuklar
Ak kaplardan geip sol yan doldurdular,
Sada yce tanrlarn sofas, kk tanrlar
urda burda dolarlar. bunun sofasnda dizilmi

1 75

Koltuklar yce tarulann. Gerekirse konumam

Ulu gk kona derim bu mermer yapya.
En yksekte oturmu yce tanrlar, kalkm
Jupiter ayaa, dayanm fildii deneine sarsm
drt kez alnna dklen korkun salarn,

1 so

Titremi karalar, denizler, yldzlar birden.

Dkm ortaya hncn ftzlmemitim byle.

u yz ylanayakhnn evren ynetimine

Elkoymak, kocaman kollaryla onu balamak iin

Savaa koyulduktan gnde bile.
185

Korkuntur dman, belli bir soydur savaan.

Bir tek erekti ardnca koulan. Oysa ben
Nereus'un kuatt yeryznde oturan
Kii soyunu kaldrmalym ortadan. Andolsun
Yeraltnda akan, topran dibinde Styx krlarn

1 90

Sulayan rmaklara, yaplm elden gelen,

Onulmaz bir yara bu, aztmadan kesilmeli
Klla. Buyruumdadr yan-tarular, tanrlar.
Nymphalar, faunlar. satyrler, yksek da sivanlan...
Gkyznde oturmak yok onlara byle,

1 95

Brakalm onlara yeryzn, inanr msnz

Onlarn korkusuz yaayacana ey yce tanrlar,
Buyruumda yldrm, yce bababuluk gcm

BIR1NCI KITAP
Varken, Lycaon'un korkun tuzana dmken?
Grlemi tanrlar btn, onaylamlar onu,
200

Sulular eksin cezay, demiler, kalmasn.

Bomak isteyince bir uursuz el kannda
Roma adn Caesar'n titremi btn insanlar,
Sarslm batanbaa korkudan yeryz,
Bu ykmdan. Az tatl gelmedi sana ey Augustus

205

Tapnmas Romallarn. tanrlarn Jupiter'e

Tapndan. Yattrm elle, szle grlty,
Susmu btn tanrlar bu szler zerine.
Bozmu sessizlii gr sesiyle tanr, demi ki:
Gznz aydn, bulmu ettiini Lycaon. Anlataym

210

Duyduumu. yaplanlar, o an yaygn nn,

Ar sulan, kymlar. dedim reneyim yalan,
indim yksek Olympos'tan grmeye dnyay.
ktm tanrlktan girdim insan klna.
ok srer saymak yeryznde olup bitenleri.

215

Sular, ykmlar. Azm anlatlan; olanlardan.

Getim korkun yaratklar lkesi Maenela'y, .
Buzlarla kapl Lycac'y. aml Cyllene'yi
indim Arcadia'da sarayna konuk sevmez
Tirann. bastrmt gece

220

ekilmi akamn alaca karanl.

llkin alaya alm beni Lycaon. gld halkn
Bana tapmasna. kutlamasna, tanr mym,
insan mym diye elendi benimle toplum iinde.
Bir snayalm seni, dedi, gitsin kukular. Gece

225

Bastrp uykuya dalnca halk ldrmek istedi

Beni. Buydu onun snama dedii, yetmezdi bu da.
Kesmi ban klla Molassa'l tutsan.
Daha scakken suda piirmi bir blmn,
Bir blmn de kzartm ocakta. Gelince

230

Ortaya yemek yokettim alan yldrmla

Evini, oluk ocuunu. tanrlarn, ona yaraan.
Titremi, kam sessiz krlara korkudan. ulwnu,

27

28

DNMLER
Bouna didinmi konumaya toplanm aznda
Btn hnc, saldrm azgnca hayvanlara,

235

Sevincinden uuyor kan dktke, imdi de.

Giyekleri tye dnt kollar bacaa,
Kurt oldu, gene de bellidir eski biimi.

Ak sal, yrUc, gzleri prl prl

Kudurgan lndan bu. Bir evdi yklan.
240

Oysa daha niceleri yklmalyd.

Ta yrekli Erynnis'lerin buyruunda dnya.
Andimi sanrsn btn kiiler can almaya,
Bulsun ettiini, gereince, dncem bu.
Kimi szle, kimi susarak onaylam Jupiler'i,

245

Tannlar, zm onlar kii soyunun yokolmas,

Sormular J upiter'den: Neye yarar bo dnya
Kim gtrr sunaklara gnlk, yabanlara m
Kalsn ortalk? Karlk vermi babu tanr
Yklenmi sorumluluu. zlmeyin, demi,
Yeni bir ku ak yarattm eskiye benzemeyen

250

Yce bir kuak.Yasaklam acnmay szlanmay.

Frlataym diye kalkt yldnmlar yeryzne,
Sonra korktu yanmasndan kutlu Aetherin,
Bu byk yalmlarla btn evrenin, denizlerin,
Karalarn, yce gk konann, yeryznn

255

stememi yansn, yokolup gitsin yalunlarla ...

Atm bir yana Cyclops'larn oklarn
Bambaka bir ceza dnm kendince,
Yamurlar boalacak gklerden, sular akacak,
Yokolup gidecek btn lmller soyu

260

Dalgalar arasnda. Kapatm kuzey yellerini

Aeolia'nn oyuklarna ilkin, bunlard datan,
Sren soluklaryla, biriken bulutlar.
Yolam Notus'a, brakm onu gnlnce.
Havaland slak kanatlarnn zerinde, kara

265

Bir rtye brnmt, korkuntu yz.

Youn sislerle dolmu sakal, damlayan

BlRlNCl KITAP
Sulard aann salarndan, alnnda ylan
Bulutlar, sular damlar tylerinden, kanatlarndan.
Skm kocaman elinde sarkan bulutlan, atrdama,
Sonra boalan yamur gkten, emmi sular
210

Boyalara brnm ris, Juno'nun ula.

Byle beslemi bulutlar. Yere serilmi ekinler
Umutsuz tarmclarn iki gz iki eme,
Boa gitmi bir yllk emekler. Gkyznde
Kalmam yalnz kudurgan hnc Jupiter'in,

215

Dalgalar gelsin diye buyurmu kardei Poseidon'a.

arm rmaklar, gelmi arlan tiranlar
nne; uzatmayalm, sz toplayn gcnz,
An yeraltndan kaynaklarnz. tek i budur,
Ykn, devirin btn engelleri, salverin

280

Dizginlerini dalgalarn, byle buyurdu.

Yataklarna dnm rmaklar, az am kaynaklar
lgn akntlarla denize yollandlar.
Dili trmkla vurmu topraa Neptunus,
Yer sarslm alm su yollan

285

Taan sular kaplam btn ovalan

Dardaan akl sular silip spnn aalan,
Srleri, aa evleri, kiileri,
Tapnak.lan, bir de kutsal nesneleri.
Saldran dalgalar dayanan damlan, atlar,

290

Sarsyor evrentilerden ykselen kuleleri.

Denizler, karalar girmi birbirine, seilmez
Olmu, suya karm ne varsa, kylar yok,
Tepenin birinde oturmu biri, teki binmi kaya
Krek ekiyor eskiden sapan srd yerde.

295

Biri gemi yzdryor tarlalar, evler stnde,

Balk avlyor karaaa doruunda biri de.
Demir taryor yeil ayrlar iinde gemi,
zm balarnda dolaan oyuk tekneler.
evik keilerin otlad yaylmlarda

:oo

Yangelmi biimsiz fokbalklan.

29

DNMLER

30

Sular altnda grrd Neredeides'ler evleri,

lleri, krlar, ormanlarda gezer yunusbalklan.
Bunlar srar aa doruklarna, arpar
timelerle salnan meeaalanna, yzer kurt
305

Kuzular iinde, kaplanlar, san arslanlar srkler

Sular. Ne sularn katarlad geyie, ne de
Gl akntlarn srd yabandomuzuna
Yardm edebilirdi evik bacaklar. Bouna

Dinlenecek yer alm gezgin kular, kalmam

Kanatlarnda g, dmler suya, grnmezdi
Jo

Dalgalarn dvd yce tepeler engin denizlerde.

Sular gtrm ounu yaarlann, yokolmu
Uzun sre alktan kvranan kalanlar da.

yrr Oetae tarlalarndan Aonius'lar Phocis,

Ne verimlidir bu toprak, toprak olaldan beri.

315

Oysa kabaran sular yznden; bir blmken denizden,

Gepgeni bir ovadr imdi. Pamassus denen
Yldzlara deen, bir dadr iki tepeli aan
Bulutlar. Sular ortal kaplaynca, burada,
Deucalion'la kars kk kaykla km karaya.

320

Y akannlar Corycidas'a, nymphalara, da tannlanna,

Gelecei bildiren Themis'e. Ne Deucalion'dan
Daha ok doruluu seven, ne de karsndan ok
Tanrlara sayg gsteren bir kadn vard.
Grm Jupiter; sular kaplam yeryz, bir erkek

325

Bir kadnd kalan, kii soyundan, susuz tanrsever,

Datm bulutlar, gtrm Aquilon sisleri,
Gstermi ge topra, topraa g, km bir bir
Tepeler, ykselirken karalar yer yer,
Gitmi btn dumanlar, gemi fkesi denizin,

330

Atm bir yana atall mzran, yattrd

Sular deniz tanrs, ard Triton'u, ykseldi
Yeryznde kavklarla kapl omuzlan, buyurdu;
alnsn, dedi, boynuz boru, birden belirdi yer yer

BRNCi KITAP
Dalgalar, rmaklar, ttrd borusunu,
335

Giderdi borunun sesi diplerine denizlerin,

Karalarn, sesler yaylrd denizlere, kylara,
Bu sesle kard denizden batard Phoebus,
Rzgarda savrulan sakallarndan dklen
Sularla slanm azna gtrd kvrk

340

Boruyu fledi, verdi dn buyruunu.

Duyulmu bu nlay dalarca, dalgalarca
Btn, duyanlar baediler verilen buyrua,
Toplandlar, dalgaland yataklarnda rmaklar,
Tepeler ykseldi, belirdi deniz kylan,

345

Karalar grnd, ekildike ykselen sular,

Uzun gnlerden sonra grnm aa doruklar,
Ormanlar, syrlm amurlardan dallar...
Gelmi eski durumuna yeryz. Bir boluk,
Bir sszlk grnce drt bir yanda

350

Ac gzyalar dken Dcucalion dedi Pyrrha'ya:

Ey bacm, ey karm, bir sensin kurtulan
Btn tandklardan, birdir soyumuz sopumuz.
llkin onlardr bizi birletiren,
Bugn de ektiimiz onaklaa korkular, biziz

355

Kalan gnn doup batt lkelerde yalnz.

Yutmu btn varlktan deniz, gven altnda
Deiliz gene, korku salyor bulutlar iimize.
Ne olurdu sonun bensiz kalsan, bu ykmlardan
Yalnz sen kurtulsan? Nasl ekerdin bu korkuyu,

360

Bu aclan, kimler avuturdu seni?

lnan bana karcm ardndan gelirdim, seninle
Boulurdum sularda, deniz alayd seni de.
Yapabilsem atalarn yaptklarn, yeniden
Yaratabii sem insanlar, diriltsem, soluk versem

365

Dzenli topraa, bizde yayor kiisoyu.

Byle uygun grm yceler, biz kalmz
Kiisoyundan. Alamlar, snmlar tanrlara,
Yardm dilemiler bu latlu glerden ... Durmadan

31

32

DNMLER
Komular Cephisis kylarna, daha durulmadan

370

Eski yatandan akan sulara. Kutlu sularda

lslatmlar yzlerini, giysilerini. Sonra
Yneldiler yce tanrann tapnana.
Yosun tutmu ats, daha yanyordu oca
Sunan. Birden kapandlar yere ikisi de,

375

Basar basmaz tapnan basamakl:.nna. Titrek

Dudaklarla ptler souk tal:.n, bildirdiler
Dileklerini bir bir, yumuasn diye yreini
Tanrlarn, yakarlar dorularn. Gesin fkeleri,
Syle ey Themis, nasl onarlr bu ykm,

Jso

Ey acyan, yce tanra, yaam koru.

Davrand, bilgece konutu tanra: kn
Tapnaktan, rtn banz, zn kuanz,
Aun ananzn btn kemiklerini arkaya...
Dona kalmlar korkudan. Sonra ykseltmi sesini

385

Pyrrh a, dinlemeyiz seni, demi, ey tanra.

Yakard titrek sesle, balanmak istedi,
Datmam anamn kemiklerini, incitemem, dedi,
Tinini. Dndler tanrann gizemli szlerini,
Bir anlam karmaya almlar onlardan:

390

Prometheusolunun bu tatl szleri dile

Getirdi sonunda Epirnethida'y. Ya benim aldanan
Ya da tanra istemiyor ktlk etmeyi, bize.
Ulu topraktr anamz-atamz: talar da atlas
Kemiklerdir arkaya, bize nceden buyurduu.

395

Sarsld Titania, bu bilici szleriyle, rktt,

Kukuluydu ikisi de. Bir ykm gelmez miydi yoksa?
ekildiler, rttler balarn, zdler kuaklan,
Attlar arkaya talan buyruk gereince.
Tanklk etmeseydi eski alar

400

Kim inanrd bunlara daha? Talarn

Yumuak olacana kabyken, yeni biimler
Alacana kolayca? Yumuam talar yavatan,
Dnmek iin kiiye, oalmlar,

BiRiNCi KiTAP
ilenen kaskat bir menner gibi kolayca
405

Seilebilen kaba taslak izgilerle

Kii klna ginneye baladlar, az boz ...
Ete dnm topran zsuyla karan blmleri,
Yumuamak bilmeyen blmler de kemie.
Damarlar kalm olduu gibi adlan da yle . . .

410

Tannlann buyruuyla ksa bir srede

Erkein att talardan erkekler tremi,
Kadnn attklarndan kadnlar.
ite bundandr yorgunluklara. skntlara
Katlanr oluumuz. bir kanttr bunlara

415

Kaynamz, douumuz bizim . onlardan olmuuz.

Deiik biimlerde yaratm toprak kendince
teki dirileri. Isnm gneten topran suyu,
Mayalanm bataklklarn bal da scaktan,
Younlam dirilik veren zler btn,

420

Kazanm yaama yetisini toprak da

Karnndaki gibi bir anann beslenmi.
Ekin ekmi alm son biimini. Brakm
Yedi azl Nil o gn slak tarlalar. ekilmi
Yatana, gne stm bu amurlar, yeni. . .

425

ilenip alt st edildiinde toprak km

Ortaya bir ok diri, yeniden gelimi, bym.
Domak zereymi kimi, kiminin eksikmi eli kolu,
Bir yan diriymi bir yan toprak
Islaklk. bir de scaklktr olularn nedeni.

430

Bu ikisinden domu ne varsa. yeryznde.

Badamaz atele su. gene de slak buudur
Yaratan btn varlk.lan. Kartlarn
Uygunca birlemesinden doar nesneler.
ekilmi yn yn amur brakan sular

.3s

Gne gkten stm topra, byle dounnu

Saysz dirileri. yeniden. Eski biimini vermi
Kimine, kimini de yepyeni bir klkta yaratt.
Yarntm istemeyerek seni de bu am urdan

33

DNMLER

34

Ey kocaman Python. bilinmeyen dalarda

.-

Geni bir yer kaplayan koca ylan,

Yeni domu uluslarn yreine korku salan.
Ey krlarda gezen, geyiklerden, rkek karacalardan
Bakasna ok atmayan tanr, tkenmi oklarn
Sadanda, binlerce, a saar kar. yarasndan

"45

Vurduun ylan. Unutulmasn ilerin diye

Oyunlar dzenlenmi yarmal. byk oyunlar.
Ba ezilen ylann adndan dolay buralar
Phytia diye anlr. Elinde tutard bir mee dal
Orada stn gelen yarmalarda, araba srmede ...

450

Yumruk dvnde. daha yokken defne.

Geliigzel bir aa yapra kulland Pheobus
Tutturmak iin uzun salarn, bir sre.

fi

kin Daphne Peneia'y sevmiti Phoebus,

Rasgele deil bu, domutu kuduran hncndan

455

Cupidon'un. grm onu yllar ncesinden

Gererken yaynn kiriini, ylan tepeledikten
Sonra, demi. ey akgz ocuk, nedir bu savutlann?
Benim omzuma yarar bu arlklar. Ancak ben
Yaralar aarm yrtclarda, dmanda. Aan benim

460

lm yaralarn alarla ien gvdesinde

Azgn Python'un saysz okla. Gnl yakmak
Senin iin, ldanla. yok baka yapacan ...
Bizi ba'itrmak iin, yle demi Vens olu:
Senin oklann deler, seni de vurur benimkiler,

46s

Egemensin btn yaratklara, ycedir benim nm.

Titretmi havay kanatlaryla bunlar syleyince.
Ykselmi. konmu Parnass'n aal doruuna.
lki ok ekti dolmu sadandan deiik iler
Gren iki ok, biri sevgiyi vuran, biri yaratan.

410

Il ld sevgiyi yaratann ucu, sivri .

Kurun kaplyd sevgiyi vuran, sivri deil.
Peneide'nin kz nymphaya atmt bunu,

BiRiNCi KITAP
Delmi tekiyle Apollo'nun kemiklerini,
lemi iliklere. Biri akt o gnler, sevginin
475

Adn anmazd teki. daha. Phoebus krlarda

Gezer gnl elerdi tek bana. Avlanrd,
Yzerdi avlarn, san bala tutturmu.
Ne sevenler vard onu. yalvaran. yakaranlar,
Yzvermezdi kimseye. bouna yanard erkekler

480

Krlarda. Ne Hymen'de gz vard ne evlenmede.

Ne sevmede. Sk sk, bir gvey gelir, derdi babas,
Byledir kural, ocuklarn olmal, greyim
Torunlarm, kaard evlilik yznden kandan
Kaar gibi. Utanr kzarrd gzel yanaklar,

485

Sarlr perdi babasn, kucaklard. Brak beni

Kz kalaym, canm babacm, byle brakmt
Diana'y babas, derdi. Tutmu szn babas,
Yalnz dilein olmaz senin dedi. Gzelliin,
Almn engel buna, bir de ssn, boyun posun.

490

Seviyor, yanyor Phoebus. Daphne'yle evlenmek

iin. Yanyor yrei, umuyor dileinin olacan.
Aldatyordu onu bilici, nasl tutuursa buday
Saplar, yanarsa itler gn anca yolcunun att
Bir ldaktan. yle yanard yrei yalm yalm.

495

Bir onulmaz sevgi vard gsnde besledii,

Umutlar iinde yana yana tanr.
Dalar dururdu boynuna dklen salarna.
Bir de taranm nasld bu dank salarn?
Yldz gibi rd, yalm yalm yakan

500

Gzleri, bakard tadna doyulmaz azna,

ver parmaklarn, ellerini, omuz bandan
Dirseklere plak kollarn. Bylenirdi
Dndke grnmeyen yerlerini. yel gibi kaard
Ondan kz, aldrmazd nlanna. Dur yalvarrm

505

Ey Pene'nin Nympha's, yav deilim, dur nympha.

Koyun kurttan kaar, geyik arslandan, titrek kanatl
Gvercinler kartaldan, kimi de dmandan. Sevgin

35

36

DNMLER
S rr beni arkandan , dur. Alasnlar bana, dme, bak
nne. allar izmesin ayaklarn. istemem zlmeni

5 lO

Brak kamay, dur biraz, yalvarrm sana.

Koma bu tal, dikenli yolda, komam ardnca
Ben de. anla kimdir bylediin. ne dalym
Ne oban, ne sr otaran. ne gden biriyim ben.
Dnmeden, bilmeden kayorsun benden

515

Kayorsun kimden kaacan bilmeden.

Benim buyruum altndadr Delphica. yeryz,
Claros, Tenedos. gz kamatran Palarea kona.
Jupiter'dir atam. bana baldr gemi, gelecek.
Bugn. benim sazlardan Lrkler karan, kurtulan

520

Yokken oklanmdan. okla benim imdi vurulan.

Benimkilerden yaman. Benim bulan salkbilimi.
Bundan kurtarc denmi bana yeryznde. bizdendir
OLlann saltan gc. Oysa sevgimi sahan yok.
Benken bln aclan gideren, acm gideren yok.

Daha neler syleyecekti, kayordu boyuna Peneia,

Yarm kalyordu szler aznda. Bu sra
Ne de gzel geliyordu ona Peneia.
Yeller estike karlkl uuurdu giysileri.
Bir yel datrd salarn yavatan

530

Bir baka gzeldi ka bile. Kesilmi

Gc gen Lannnn. konuamyordu gzelce,
Deprendi sevginin gcyle. gitti kzn ardnca,
Ovada tavan gren bir Gallia kpei gibi.
Biri kouyordu yakalamak iin avn, biri de

535

Kurtarmak iin cann. Tuttu tutacak Lavan,

Uzatm boynunu sklnyor av yakndan,
Bilmez tavan yakalanp yem olacan kpee
Kaar durur kurtulmak iin. Byle durumu kzla
Tanrnn, birinde umut, birinde korku.

540

Sevgiden kanat takm seven, hz alm.

Yakalar kaan kz sonunda, deerdi soluu
Uuan salarna kzn. Tkenmi kzn gc,

BiRiNCi KiTAP
Ezilmi bu yorucu koutan. sarard baknca
Peneid sularna. korktu. Gster kendini. yeti.
545

Ey baba. kurtar beni, ey yeryz. varsa senin gibi

Tanrlk gc rmaklarnn da ... Dntr beni.
Kaldr gzelliimi. kurtar beni. Bir geveme
Balam elinde kolunda yavatan. yakarnca.
incecik kabuklar rtm yumuack gsn.

550

Salar yapraa dnm. kollar dallara.

Birer kk olmu evik ayaklar toprakta
Smsk. ba aa doruu. almll kalm bir.
Seviyor Phoebus onu gene. sarm sa kolunu
Kte, bir yrek vuruu sezdi kabukta.

555

Kucaklad dallan canlym gibi kollaryla,

pt bir sre kt. aa duymad pckleri.
Bard yrekten tanr: Karm olmadn. admla
Anlan bir aa oldun artk. Seninle sslenecek
Salarmz, sadamz, kavalmz ...

S6o

0en ssleyeceksin Latium yiitlerini giderken

Sevinli bir sesle trkler syleyerekten

Triumph'un enlik alaylar dizi dizi Capitol'a.

Augustus konaklarnn kaplarnda gvenle
Duracaksn, koruyacaksn meeden tolgay ortada.
565

Bam durduka duracaksn sen de yeil yeil.

Bitirmi sz Paean, emi aa dallarn
Bir ba gibi sallam doruunu. aka.

rn ir oylum var ormanla evrili sarp Haemonia

Krlarnda Tempe derler, buradan yuvarlanr

510

Kpkl sular Pindus'tan kan Peneus'un.

iner aa dalr drt yana duman duman
Yksekten dklen sudan kan ince buular,
Yamur olur yaar aa doruklarna, sular uuldar
Dolar evreye, burasdr rman kayna, kutlu.

Burada bir oyukta durur gvenle. kendi bana,

Buyruk salar nymphalara.

37

38

DNMLER
ilkin burada toplanm nnaklar, uluslar,
Daphne'nin atasn yattrmak, ya da vmek
lin duraksayanlar. Kavak tolgal Spcrchios,

580

Evecen Enipeus. yal Apidanus, sessiz Amphrysos,

Bir de Aeas. Koup arpk yollardan az sonra
Uzaklardan akan, yorgun sularn denizlere
Boaltan baka rmaklar. Bir lnachus yoktu
Kapanm oyuuna gzyalaryla oaltrd

585

Sularn alayp zavall kz lo'ya.

Elinden gitmi gibi, bilmezdi yaadn.
Bilmezdi yerini, korkard kt bir olaydan.
Dnerken ata'> olan nnaktan lo, grm,
Seslenmi ona Jupiter: ey alml alml gzel

590

Bilmem kimleri mutlu klacaksn evliliinle.

Gstermi yksek aalar glgesini, arm
Dallar altna, bak, demi: gne ycelerde.
Ortalk scak. Korkarsam yrtclarn inlerine
Ginnekten, gel kuytulara, saknma, bir tanrdr

595

Ormanlar koruyan. Sradan bir tanr deilim,

Benim gklerin en gl egemeni, bendedir yetki,
Kama benden. benim drt yana yldrm gnderen.
Kayordu gene, arkada kalmt Lama krlar,
Aal Lyrcea ayrlan. Birden bast karanlk.

600

nledi kamasn tanr, son verdi kzlna.

Bakm gkten J uno bir sre Argos ilerine,
Gnn aydnlk bir gnde karardn ortaln
Youn bulutlarla, ap kalm, anlam bunun
Akar sulardan ya da toprak buusundan olmadn

605

Nerededir kocas diye baknd, aratrd evreyi.

Bilirdi onun yolsuz ilerini, apknln.
Ya bir ykm gelmi bana, ya ben yanlmm
Dedi, gkte bulamaynca kocasn. Att kendini
Gk ycelerinden yere, dalsn dedi bulutlar.

610

Sezmi kansnn geldiini Jupiter, dntrd

Bir ak deye Inachus'un kzn. Byle de

BiRiNCi KiTAP
Gzeldi kz, bilmezden beenmi onu Satumia.
Kimindi, hangi srdetdi, neredendi. Sonnu
Soruturmu, bilmezmi gibi gerei. Jupiter,
615

Topraktan km. dedi. ii savsamak iin. szde,

Yalan sylemi. Bunu bana ver, dedi, Saturnia.
Ne yapacakt imdi J upiler? Brakamazd ona.
Sevgilisini, uuruma gitmekti vermemek de.
Utanyor evet diyor, cayyordu sevgi ar basnca.

620

Esirgerse kardeinden. eingen bu armaan .

Vermezse deyi. bozulur oyun, anlalr i.
Gitmedi Juno'nun kukusu grnce lo'yu.
Yeni gnl almadan da korktu Jupiterden de,
lo'yu koruma Arislidus olu Argos'a verildi

625

Gitti kukusu. Yz gzlyd Argos, ikier ikier

Ak kalr bekilik ederlerdi durmakszn
Birbirinin ardnca. Gzetlerdi ne yana dndrse
Ban lo'yu, gzlerini ayrmazd ondan.
Braklrd gndzleri otlamaya.

630

Gne batnca kapatlrd bir yere.

Balar vurulurdu boynuna zavallnn.
Kendine yakmayan balar.
Ac otlarla aa yapraklan yer, yatar
Kuru toprakta. bulank bir su ierdi mutsuz.

635

Uzatmak isterdi, sanrsn, kollarn

Yalvarmak iin Argos'a, oysa nerde.
Artk yoktu Argos'a uzatacak kolu. Glkle
Brmeler kard azndan, yaknmak isteyince.
Kendi de korkard sesinden. Gelmi gezindii

640

Inachus kylarna. kam grnce sularda

Yans yan yeni boynuzlarn. Ne Naidaslar tanm
Onu ne de lnachus. Bilmemiler kim olduunu.
Bir babasnn. bir k1.kardelerinin ardnca gitmi,
Okand. sokuldu onlara. akn baklarla.

645

Ot toplam vermi ona yal Inachus.

Yalard babasnn ellerini, perdi bileklerini.

39

40

DNMLER
Boalan gzyalarn tutamazd bir trl.
Konuabilse sylerdi adn, yardm ister anlatrd
Olanlar. Tmaldaryla yazlar yazm topraa,

650

Byle anlaun ana gelen ackl dn m.

Alam yazgsna, basm l, inlemi lnachus,
Sarlm bren denin kar gibi boynuna,
Boynuzlarna, sen misin yeryzn drt dnp
Aradm kzm, imdi daha da oalm aclarm

655

Eskisinden. Susuyorsun, karlk vermiyorsun bana.

iniltiler kyor yreinin derinlerinden.
Brmelcrle karlk veriyorsun szlerime.
Bu geliyor elinden. Bilmedim bana gelenleri
Gelin yataklar donattrmm sana, bir damadm

660

Olsun istedim, sonra torunlarm, srden bir koca,

Yavrular gerek sana imdi. Gidermez aclarm lm
Bile ne ykmm tanr olmak. lm tutmu kaplan,
Snr yapm skntlara sonsuzluu. Byle yanp
Yaknrken lnachus, alnnda yldzlar yan Argos

665

Alm kz babasnn elinden, gtr baka krlara,

Oturmu biraz uzakta, dan doruunda, yksekte,
Gzetmek iin drt bir yan.
Brakamazd artk yce)er ycesi Phoronidos aclar iinde. byle,
Kzkardeini. arm yanna l l Pleia'da

670

Doan, olunu, buyurmu Argos'u ldrmesini.

Kanatlandrd ayaklarn Mercurus, giydi
Tolgasn, ald uyku veren ylans deneini,
indi yeryzne. lo'nun bulunduu yere, tepeye...
Durmad, kard tolgasn, kanallarn,

675

Yalnz denei kald elinde ...

Girmi gdc klna, gtrm keileri
Sarp bir kra doru, balam almaya orada
Kavaln. bylenmi Juno'nun oban bu sesle.
- Kim olursan ol, otur benimle bu kayada yanyana.

6so

Bulamaz srler byle bir yaylm daha, obanlar

iin pek uygundur bu glgelik ... Oturmu orada

BiRiNCi KlTAP
Atlantiades, bylemi Argos'u tall szlerle,
Balam gzlerini. Argos unuttu gn gnei,
Kapld trklere, bir de kavaln sesine,
685

alt kurtulmaya uykunun etkisinden.

Kimi akken gzlerinin lm uykularna
Dalmt kimi. Sormu nedir bu yeni kaval
Diye. Buna karlk demi ki tanr: Buzlu da
Eteklerinde Arcadia'nn, Nonacris Naia'nn

690

Hamadryadesleri arasnda biri vardr nl,

Syringa derler ona nymphalar. Onun kurtuluu,
Ka bir kez deildir bu verimli ovalarda,
Bu sk ormanlarda yaayan Satyrlerin. ya da
Tanrlarn kovalayndan. O vermiti kendini

695

Ortygia tanrasna, eilimi, kzl yznden.

Dianannkine benzerdi giyimi, Latonia san lrd
Olmasaym boynuzdan yay, altn yayna karlk
Tanrann. Bir yanlma da olabilirdi, neyse.
Grm Lycae dandan dnerken. ba. sivri

100

Yapraklarla ssl pan. Sylemiti ona bunlar

Gidip anlatacan. Karlksz kaldn
Btn yalvarmalarnn nymphann. Tarlalarda
Kumlu Ludo'nun sessiz sularna dein geliini.
Sular engel olmusa ona, yakarmsa kardelerine.

105

Baka biime dnsn diye, anlatacakt, bir de

Srynga diye pann kucaklamasn kam,
Ondan kan sesleri, nymphann iniltileri
Sandn. Dolard soluu inlerken kama bir
Yaknna gibi, tanrnn bu algy sevii, sesine

110

Sayl. Budur salayacak. uzun konumalarm

Seninle, demi, tanr. Bunlar da syleyecekti,
Mumla tutturulmu boy boy kamlarn kzn
Adn aldn da. Anlatmaya kalknca Cyllenius'lu
Tanr bunlar dalm Argos derin uykuya, gzler

I I '

Yumuk, susmu, g vermi lm uykusuna. Alnnda

Gezdirmi Argos'un byl denei. ekmi eri

41

DNMLER

42

Klc vunnu boynunu, ayrm gvdesinden,

Sonra frlatp atm, o kanl ba, sarp
Kayalara. Ey Argos grlm iin artk, snm
no

O bir yn gznn, ilii bol klar,

Yalnz karanlklar grecein o yz gznle.
Toplam gzlerini Satumia kaplam sevdii
Bir kuun tylerini yldz yldz yan
Kuyruunu, serpmi, bezemi onlarla, kzm

725

Juno. birdenbire. Paclica Argolica'nn korkun

Erinnyleri, barm yreine ldrtan. delirten,
Bucak bucak kouran, grnmez ineleri.
Sen olacaksn bu bitmez yorgunluklarn
Son dura. Vannca nnan kysna

1 JO

Diz km, 10, kaldrm ban parlak ge,

Boynu bkk dkm iniltilerle gzyalarn,
Yaknr gibiydi bnnelerle Jupiler'e
Bir son vermesini dilercesine aclarnn.
Tanr sarlm boynuna kansnn, dilemi,

735

Bir son versin, diye, bu uzun cezaya.

Korkun olmasn artk gelecekten,
Bilmi zntl iler, dinle tank sen de buna,
Demi, Stygia. Yatm fkesi tanrann,
Birden dnm eski biimine 10, dklm

1.o

Tyleri, gitmi boynuzlar, daralm gz oyuklar,

Derlenmi toplanm az, gelmi eski yerine
Omuzlar, eller, uzam parmaklara dnm
Trnaklar. Akl kalm dveliin, parlak,
iki ayak yeterdi nymphaya doruldu,

745

Konumaktan ekiniyordu yalnz, kayglyd ,

Bir dve gibi brr mym diye. abalyordu
Kesik seslerle eski gcn kazanmaya ...

J]lr

tanradr, evresinde keten giysili

Sr sr kzlar... Bu kzdan doduuna inanlr

150

J upiter soyundan Ephasus'un, adna tapnaklar

BlRINCI KIT AP
Kurulmu bir ok ilde. Yata, boyda eti gne
Olu Phaeton'a. Byk szler etmi. ululanmt
Phaeton, atasdr Phoebus diye. Girmemi
Buyruuna Ephasus'un. Bakaldrd torunu
155

lnachus'un, aldandn anana, atan deil vndn,

Dedi. Utancndan kzard, bastrd fkeyi utan.
Anlatt bir bir anas Clymene'yesylediklerini
Ephasus'un: oalsn diye susmuum acm, anne.
Ne byk utantr bizce bu gcmz aan,

160

Yersiz sulama. Tanrlar soyundansan,

Gster bunu, ycelerden olduunu, kantla.
Dolam kollarn anann boynuna bunlar
Syleyince. Yalvarm Meropos'un ba iin.
Kzkardelerinin namusu iin gstersin

765

Kimdir gerek atas. Kukuluydu durumu

Clymene'nin, bilinmezdi neden zld, olunun
Yakarndan m, kendisine ykselen sutan m
Yoksa. Elam gklere, dikmi gnee gzlerini:
Andolsun u bizi gren, duyan parlayan yldza,

110

u evrene dzen veren gnetir, senin atan,

Olum, son bakm olsun gnee yalanm
Varsa bu ite, seni aldauyorsam, gnnesin
Bir daha gzlerim. Yorulmaya demez gnnen
Doduun kona, komudur yurtlarmz,

m Tanrnn doumevi, ad yer, git sen de sor

inanmyorsan. Anasnn szlerini duyunca Phaeton

Zplam sevincinden, frlam gklere doru,
Am en scak lkelerden, Habeten, Hindten,
Yalmlar altndaki yerlerden atasnn parlak
Yldzlara aydnlanan yurduna.

43

KNC KTAP

ITD tREKLER stnde ykselen yce gne kona,

20

25

Ildayan altndan, yalm yalm pyropustan.

Prl prl fildiiyle ssl ats.
Parlayan gm kapl iki kanat kaps.
Egemendir onda zdee emek. ilemi Mulciber
Bir oya gibi ona karalan kuatan denizi,
Yeryzn, evreni kaplayan g. Oradadr
Mavi tannlan sulann, borazan Triton,
ok biim deitiren Proteus, dev kollaryla
lri balinalan sarp ezen Aegaeon.
Dorida, bir de kzlan. Kimi yzer grnr,
Kimi oturmu bir kayada kurutur salann,
Kimi binmi balklara. Benzemez birbirine
Yzleri, pek de ayn deil biimleri bu baclann.
Orda bulunur karalar, erler, iller, ormanlar,
Hayvanlar, rmaklar. nymphalar, kr tannlan.
Bu kapya ilenmi prl prl gk,
Alts sada, alts soldadr burlann.
Bu dar yolu trmanmt Clymene'nin olu
Girmiti konana babalndan kukuland
Kiinin, hzla ilerlemi yznde babalk
zleri grnen tanrya doru. Durdu biraz
Uzakta, ktan kamat gzleri. ilerleyemedi
Daha. Il l giysiler iinde, prl prl
Tahtnda oturmu Phoebus, sanda solunda gn,
Ay, yl, a dizilmi, bir de saatlar, duruyordu

iKiNCi KITAP
Yannda yeil bahar, banda iekli ta .
Baaklarla donanm plak yaz, ezilmi,
inenmi zmlere bulanan gz,
30

Kradan salar krla dnm k bir de.

Orada, yeni olaylar karsnda aan genci.
Grnce btn varl gren gzleriyle Tanr,
Neden dtn yola, nedir aradn, Phaethon.
tin ne bu konakta, atasnn tand oul?

35

Dedi. Ey btn evrene k saan Phocbus

Baba, brak anlaym bu adla, beni, Clymene
Bir yalanla rtbas etmezse bir yanlmay,
Kant getir, gster bana babam olduunu,
inanaym, kurtulaym bu ac kukudan.

40

Byle syledi, Phaethon. karm bandan

Parlayan tolgasn koymu bir yana babas.
arm daha yakna, sarlm ona. Gizleme
Olum olduunu, doru sylemi sana Clymene ...
Gitsin kukun, yaparm gerekeni, gsteririm

45

Dilediin kant sana, tank olsun bize.

Gzlerimizle grmediimiz, bataklk. stne
Tanrlarn anditii. Bu szler zerine
istedi babasndan bir gn iin kanatl
Atlarn koulduu arabay. Caym baba.

5o

drt kez sallam yan ban,

Bo bulundum, yanldm, szvermemeliydim,
Dnmem gerek szmden oul. vazge bundan.
Yerine getirilir trden deil dilei,
Bandan byk ilere giritin Phaethon,

55

Bu ocuk yanla baaracan i deil bu.

lm yolundasn, lmden uzak deil dilein.
Ycelere yarar bir itir istediin,
Bilmiyorsun yaptn, gc yettiine bakmal
Kii, dingilinden yalmlar kan bir arabada

60

Duramaz benden bakas, Olympos babuu bile,

Korkun saeliyle ldren imekler frlatan

45

DNMLER

46

Ynetemez bu arabay. Kim var lovus'tan yce?

Sarptr yolun ba zorlanr gen atlarm
Bile orda. Bsbtn diktir gklerin ortas,
65

Korkarm bakmaya oradan derin denize, karaya.

rperirim. bir korku dolar yreime. ok cliktir
Yolun son kesimi, iyi bir ynetici gerek orada.
Bir yer aar bana sularda Tethys, batmaym diye,
O bile korkar, rperir bu uurumdan.

10

Bir dn, allak bullak eder gkleri bir devinme,

Srkler engindeki yldzlar, hzla, batrr,
Alt st eder. Sonsuz gcmle direnirim ona
Kar ben, yenerim kar gleri, ykselirim
Enginlere hzla. Dn, Ne yaparsn bu arabayla?

75

nleyebilir m isin dingilin, tekerin dnn,

Srkleyiini seni? Kurar msn yukarda tanr
llleri, evler, krlar, bol adaklarla dolu
Sunaklar bulunduunu? Nice tuzaklardan, yrtclar
Yurdundan geer bu yol. amasan yolundan bile

80

kar karna boann boynuzlar, Haemonius

Yay, azgn arslann alm az, yengecin
Uzun dev kollar, akrebin kvrk kocaman
engelleri, daha nice korku salan devler.
Girmez buyruuna yalm soluyan atlar, kar

85

Azndan, burnundan gsnde sakl yalmlar.

Tutamazsn benim bile g elediim atlar.
Azmaya grsnler ne dizgin, ne yular dinlerler.
Bir ykm gelmesin bana, koru kendini,
Dile sana yaraan. yavrum, istemem ykmn.

90

Kesin bir kanl m istiyorsun soyumdan

Geldiine inanman iin? lte korktuum
Kant; bu babaca sknt, acdr sana, bak
yice yzmn izgilerine, yreime girer
Gibi bak gzlerinle, baba sevgisidir bu kuku,

95

Anlarsn. Bak ne var ne yok yeryznde yle,

lte cann ne ekerde yerde, gkte, denizde,

iKiNCi KiTAP

oo

05

1 20

1 25

JO

Al gnlnce olan, iyiyi. kan ykm getirenden.

Cezadan, ktlktendir seni sakndm . nden deil.
Bir cezadr istediin, Phaethon ne sungu.
Ne n. Neden dolarsn boynuma kollarn, ey afacan?
Kukulanma, olacak dilein, anditim Stygia
Sular stne, gelecek istein yerine, btn.
Biraz uygun olsayd dilein. Bitti t verme.
Direniyor. yanyordu arabaya binmek iin. gene.
Bir duralad, sonra gtrd delikanly babas
Vulcanus'un armaan ettii yce arabaya.
Altndanm oku, dingili, teker kuaklar,
Teker parmaklklar da gmten. Dizilmi
Boyunduruun stne topazlar, inciler, bunlar
Iyan parlakln yansurd Phoebus'un.
Dalm arabann esiz gzelliine, gemi
Kendinden Phaethon, am doudan gl boyal
Konan erguvan kaplarn. Aurora. ekilmi
Btn yldzlar, gtrm onlar gkten
Lucifer. en sonra b ir oydu ekilip giden.
Grnce onun yeryzne varmasyla evrenin
Kzardn, ayn iki ucunun grnmediini.
Buyurmu uan Hor'lara, koulsun atlar, diye,
Titan. uymu buyrua tanralar, zdler yalm
Saan. Ambrosia'yla beslenen atlar,
Taktlar akrdayan dizginlerini ...
Dayansn diye yalmlarn etkisine
Kutlu ilalar srm yzne Phoebus'un
Iklarla kuatm salarn olunun. Sezmi
Bana gelecek ykm, szlam yrei,
Seslenmi ona: dinle babann tlerini,
Sk tut dizginleri, az kullan sivri denei
Olum, kendiliinden koarlar, bak nler onlar.
Be yay boyunca giden yola girme.
Bir yol var arda eik, yayms, i blgeden
Geer, ite oradan. gneyle kuzey blgesinden.

47

48

DNMLER
Ay'dan geen yoldan sakn. Grrsn,
Yr benim araba lekerlerimin izinden.
Orada eittir scakl gkle yerin,

1 35

Ne aalara in, ne de gklere kar arabay.

Y kselirsen yakarsn gkyz konaklarn,
Alalrsan da yeri. orta yoldur en gvenlisi
Sakn kendini gene, ne ok saa ylan burcuna
Yakla, ne ok sola gney lakmyldzlanna,

40

Ona yolu tul, brak gerisini alnyazna.

Umarm daha iyi korur seni uyank tutumun.
Ben sylerken bunlar bir slak gece
inerdi Hesperius lkesine. Duramayz daha.
Gelmez elimizden. Iyor Aurora, kayor gece.

145

Al dizgini eline, buyruk senin arlk, tut

Szm, yoksa, vazge arabamz kullanmaktan,
Salam yere basmken baarrsn bunu daha,
Yazk beni dinlemeden dayandn dingile.
Btn bu grdklerin bensiz k verir yerlere.

1 50

Bir srayla binmi uan arabaya delikanl,

Kurulmu stne, sevinmi alnca ele dizgini.
Esenlik dilemi kaygl babasna. Bu srada
Uarca giden Pyrois, Eous, Aethon, drdncs
Phlegon denen gne allar yalm yal m soluyor,

1 55

Kinemelerle gkleri nlatyor, altn nallar

aklatyor. Torununun bana gelecei bilmeden
Ykm btn engelleri Tethys, am sonsuz
Gkleri, birden hzlanan allar ayaklaryla
Yardlar havay, yolatlar bulutlardan,

1 60

Kanatlaryla ap douya getiler Euros'u.

ok yenikti araba, gne atlar da sezmiyordu
Arln boyunduruk altnda.
Karnl bo gemi nasl yalpalarsa.
alkanr durursa denizde boluundan,

165

yle inip kyor, sryordu yenik araba,

Birden ykseliyor hzla havaya bombo gibi.

iKiNCi KiTAP

1 10

115

180

1 85

1 90

195

200

Sezince bu yeniklii birden atlar

Deitirdiler belli yn, yoldan ktlar.
Korkudan, Phaethon, tutamaz olmu dizgini.
Neredeydi yol, nereye gidecekti, bilse de gc
Yoktu. O gn. ilkin, snm souk Triones yldz.
Bouna dalmak istediler yasak denize.
Bir ylan varm buzlu kutuplara yakn .
Buz kesilmi, korkulur bir yan yokken .
Isnm scaklarla, kudurmu hncndan.
Senin bile katn sylenir ey Bootus,
Arlna, bir de arabana karlk. Bakm
Mutsuz Phaethon gn ykseklerinden
Derin mi derin yeryzne, aalara.
Sararm birden, titremi korkudan dizleri.
Bu youn aydnlkta karanla boulmu
Gzleri. Dokunmasn isterdi babann atlarna.
Olmasayd dilei. istemeseydi babas,
Artk Meropus'un olu diye anlmalyd. . .
Nasl srkleyince gemiyi boralar, nasl
Korkar brakrsa kaptan dmeni, yakarrsa
Tanrlara, yle olmu o da. Ne yapsnd baka?
ok uzakt arkada gk, uzaklk byk, iinden
lerdi uzakl, bakard Bat'ya, yazgsnn
Varaca yere, ileriye, bir de dnerdi Dou'ya.
Kesilmi korkudan ne ynetim, ne dizgin brakma
Gelirdi aklna, ne de adlarn bilirdi atlarn.
Titrerdi grdke korkun varlklar gkte,
tede beride, yrtclar azgn, alas,
Bir yer var gneyde, kvrm kskalarn
Akrep ikiz yellerin estii yerde, emi
Kuyruunu. kollarn kaplam geni bir alan.
Grnce Phaethon kara, slak bir a dkp
Kvrk inesiyle sokmaya geldiini
Kaskat kesilmi korkudan, brakm dizginleri.
Bir yeniklik, bir geveme sezince srtlarnda

49

50

DNMLER

Azm yoldan atlar dolu dizgin, tutulmaz.

Sonsuz uzayda lgnln gtrd bir yne,
Babo kouyorlar duraan yldzlara gkte,
205

ekiyor, srklyor arabay lgnca bolua

Ykseliyorlar yce katlarna gklerin, sonra
Dnyor sapa bir yoldan yaklayorlar yere.
am bakyordu ay arabann alttan geiine,
Bulutlara gmlen atlarna kardeinin.

210

Yakyordu yerin yalmlar yksek tepelerini,

atlyor toprak tkeniyordu z, kavruluyor
ayrlar, yanyor yapraklarla aalar.
Kllll.Jmu ekinler oaltyordu yangn daha.
Sylenen az. Byk iller vard kalelerle ken,

215

lkeler, uluslar yangnla kl ynna dnerken.

Ormanlarla dalar yanyor t keniyordu,
Athos, Kilikyada Talll1.ls. Tmolus, Oeta yanyor,
Bugn l. eskiden bol kaynakl lda,
Helicon'un Virgineus'u, sonrann Oeaginus Haemos'u,

220

Tutuuyor, sonsuz Aetna'nn yalnlann oaltyordu.

iki tepeli Parnassus. Cynthus, Othrys. Eryx,
Karlar eriyen Radope, Mimas, Dindyma. Mycale,
len yeri kutlu Cithaeron yanyordu.
Kurtaramad Scythia souklan yanan Caucasus'u,

225

Ossa'y, Pindus'u, ikisinden yce Olympos'u,

Ge deer Alpleri, bulutlu Apenninus'u...
Grrd Phaethon evrenin sarldn
Yalmlarla, dayanamazd bu yangna. Yanan hava
Engin bir ocan azndan kar gibiydi,

230

Soluyor, bakyordu korlaan arabaya...

Dayanamad daha, kller. srayan kvlcmlar
Kuatm onu kzgn bir duman gibi,
Bilmiyordu kaln dumandan gidecei yeri,
arm, brakm kendini uan atlara.

235

Sylentiye gre, Habeleri kapkara yapan

Kanm, o gn, gvdelerin yzeyine kan.

iKiNCi KITAP
O ada kurumu kaynaklan, l olmu Libya,
Bu yzden alam sa ba dank nymphalar
Kaynaklara, gllere. Yitirmi Boetia Dirce'yi,
240

Argos Amymone'yi, Ephyr Pirene sularn.

Kurtulamam bu ykmdan geni yatakl, iki
Ky rmaklar da. Dumanlar km ortasndan
Tanais'in, yal Peneos'un, Teuthranteus'ta akan
Caicus'un, hzl akan 1smenos'un, Phcgiacus'u

245

S ulayan Erymanthus'un, yanan Xanthus'un. san

Lyconnas'n, kvrlp akan, yan Mcandros'un.
Mygdonius'u sulayan Melas'n, Tcnarius'u sulayan
Eurotas'n. O gn tutum Babylonia'da Frat,
Orontes, Ganj , cokun Thennodon, Phasis, Hisler.

250

Yanyordu Alpheus, tutumu Spercheos kylan,

S caktan eriyen altn srp gtryordu Tagus.
Maeonia rmaklarnn kylarn tlerle
Dolduran kular Caystros ortasnda yokoldular.
Kam korkudan dnyann te ucuna Nil,

255

Gizlemi ban, bugn de sakldr ba.

Yedi kayna vann kumlar altnda, yedisi de bo
Oylumu. O yangn kurutmu Jsmarios'da Hebrum'u,
Strymon'u, Hesperius'da Ren'i, Ron'u. Po'yu,
Btn varlklara gc yeten Tiber'i.

260

atlaklar alm yerde gn Tartarus'a

nerdi onlardan, korkard kralla kans ...
Deniz daralr, kuraklk kaplard ovalan, eskiden
Deniz olan yerleri, ykseliyor sulardan dalar,

265

oalyor teye beriye serpilmi Cyclad'Jar.

Uurumlarn altna snyordu balklar
Sularn stnde yzemiyordu srt yuvarlak
Yunuslar. Tepe taklak sularda fok lleri,
Orda burda. Sylentiye baklrsa Nerea. Doris,
Bir de kzlan saklanmlar lk oyuklarda.

210

kez denemi Neptunus sudan karmaya kollarn,

Korl"Un yzn, kez de kam yalmdan.

51

52

DNMLER
Oysa bu verim l i yeryzn kuatmt
Anasnn karanlk kamnda toplanan kaynaklar,
Sular, denizler, dalgalar, eskiden,

215

oraklam boazna dein, koymu alnna

Elini hzla sarsm birden, irkilmi bu gl
Sarsntyla ne varsa. batm biraz daha derine,
O sra gzelim, mutlu sesiyle konumu:
Byle buyunnusan. yapmsam ben de, ey tannlar

2so

Ycesi neden gecikir yldnmlann? Yanacaksam

Ateinde yanaym, avunmadr lmek baba eliyle.
Bin glkle kyor szler boazmdan,
Duman tl<1yor azm, bak yanan salanma,
Kvlcm dolan gzlerime, klle rtlen yzme.

285

Bu muydu dln bana, beni yaratmakta,

Emeklerimin karl bu muydu, tal akll
Yerlerde gezmi yaralanmm, sivri sapan
Demirinin at yaralara, yllarca aclara
Katlanmm, srlere ot, kiilere yiyecek, size

290

Kokulu gnlk yetitirmiim? Bana ykm gerekse

Sulann, kardeinin suu ne? Neden dklr,
Uzaklar gkten boyuna sular?
Brak beni, karde sevgisi varsa sende daha,
Gklerini dn, bak bir utan bir uca:

295

Duman kyor kutuplardan, yakarsa bunlar

Yalm yokolur yce konanz da. Glkle
Tutuyor Atlas omuzlannda korlaan gk direini.
Yklrsa denizler, karalar gk kona btn
Gndr yeniden chaos'a dndmzn.

300

Sndr yalmlan, kurtar kalanlan, evreni.

ite byle demi yeryz, daha dayanamam
Azgnlna scan, konuamam, ekmi ban.
Gizlenmi ller lkesine yakn oyuklarda.
Tank gsterdi evren babuu yceleri,

305

Arabasn verdii kimseyi, durmazsa bu ykm

Yokolacak, dedi, ne varsa. kt en ycesine gn,

IK1NCI KITAP
Bulutlar yd, karalar kuatt, gmbrtler
karan, yan imekler aktrd yere.
Bir de bakm ne bulut kalm karalar kuatan,
310

Ne yamur, buyruunda, gklerden boalan.

G rledi. kulana ykselen sa eliyle att
Bir yldrm yoketmi arabada, srcy,
Bastrm korkun yangnlar yangnla.
Korkan rken, ahlanan atlar, kart sramalar.

315

Ne dizgin, ne kay, ne boyunduruk braktlar...

Gem bir yana frlam, oktan kopan dingil
Dalan, tekerler, teker parmaklar bir yana,
Az tede paralanan arabann kalntlar.
Yangndan yokolmu kumral salar Phaetho'nun,

320

Uzayan bir k gibi yuvarlanyordu gklerde,

teye beriye, benzerdi prl prl gkten
Iyan bir yldz dmesine.
Alm onu yurdundan uzak bir yerde yaayan
Eridanus, ykam dumanlara bulaan yzn.

325

Grm Hesperia'nn Naiad'lar zl

Yalmlarla yann, bir trk kazmlar tana:
Burada yatyor Phaethon, babasnn arabasn sren,
Byk yiitliktir yapt, baarsz olmusa da.
Kvranm aclar iinde babas, zntler.

330

Kaplam yzn. inanmamz gerekirse syletiye.

Bir gn gemi gnesiz. Yangn aydnlatm
Ortal, tek yarar buymu bu ykmn da.
Syledikten sonra Clymene nelerin olacan
Bu kt durumda dolat ortal yaknarak

335

Geti kendinden, yrtt stn ban, arad

1Jkin elini kolunu, sonra lnn kemiklerini.
Buldu yabanc bir topraa gml kemikleri,
Kapanm orda yere, dkm gzyalarn ad
Kazl mermere, bastrm onu plak gsne.

]40

Az deildi Haliad'Iarn acs, gzya dktler,

Onlar da aladlar lye, elleriyle dvdler

53

DNMLER

54

Gslerini, bir ses duymadlar Phaehon'dan,

lklar kopardlar gece gndz, kapandlar
Mezarna, drt ay srm yaknmalar,
345

Byle almlar, byleymi gelenekleri.

Barmak. yaknmakm. Phaethus'a, en by
Kzlarn, kapanmak istemi yere, bklmez
Olmu dizleri, komu yardmna ak Lampeti,
aklm olduu yere birden. yolmaya balaynca

350

Salarn, elleriyle. yapr..klar kalm avularnda

ncnn. Birinin kte dnm kalalar.
zntden dal dal olmu uzun kollar.
Yaknrkcn bu durumda bir kabuk kaplam
Yavaa karn, kala, omuz, gs, bir de ellerini

355

rdlar analarn kabuklamam azlaryla.

Ne gelir elinden arm ana, onlar kucaklamaktan
pp okamaktan baka ocuklarn. ya da koumaktan?
Uram gvdeleri kurtarmak iin ktkten,
Yetmemi gc, krmaya koyulmu yumuak dallan

360

Bir yara gibi kan damlard ularndan.

Dur, yapma anne diye bir inilti kzlardan
Gvdemizdir knp dktn aa, yalvarrz
Yapma. Kaplam yzlerini de kabuklar bu son
Szlerden sonra. Bunlardan akan gne nda

365

Katlaan yalardan doar altun gibi kehribar

Damlalar, toplar onlar bir bir rmaklar
Gtrr sstaks diye Latin kadnlarna.

thenelus olu Cycnus grm bu olay,

Onunla seni birletirmi anann kan, daha sk

J7o

Bir kurmu seninle ey Phacthon. Ge bakan olma

Ligur halkna, byk illerde nder olmuken.
nlatrd lklarla onnanlan, bunlard
Aaca dnen kzlarla oalan Erida'nn yeil
Kylar, rmaklaryla daha da genileyen. ncelmi

375

Erkek sesi, tylere dnm salan, uzun bir boyun

iKiNCi KiTAP
Ykselip gsnden, birletinni parmaklarn kzl
Bir deri, tyler kaplam brlerini. az yok artk,
Bir gaga var yerinde sivri. Budur Cycnus denen ku.
Ne ge ne Jupiler'e gveni kalm, unutmam onun
Att yldrm . engin sularda oturmak istedi korktu

380

Yalmlardan. ev edindi yldrm lara kart sular.

zgnd Phaethon'un babas, kendinden irenen,
Gsteriten uzak; solgun bir gne gibi yerden
Grnen. Dalm. kendinden gemiti, bir de fke.
isteksizdi evrende grevini yapmaktan. Yeter. dedi

385

G ler yz grmedim yazgdan. usandm. bu bitmez,

Karlksz almalardan, karm da olmad.
Kim srerse srsn k tayan arabay, bana ne.
Kimse kmazsa, tanrlar da beceremezse
Srsn kendini beenmi Tyran'mz bu arabay.

390

Urarken dizginlerle brakr elinden yldrmlar

u babayla ocklar ayran, anlar deneyince gcn
Yalm ayakl atlarn; onlar ynetince anlar. lmesi
Gerektiini beceriksiz olann, arabay srmeye
Kalkann. Kuatm gnei tanrlar, bomasn diye evreni

395

Karanlklara yalvarmlar. Jupiter bile balansn

istedi, yldmm attndan, korkutmal yakarlarla.
Phoebus toparlad korkan, titreyen atlarn. Kzm,
zlm, olunun yanmasndan sorumlu tutmu atlan,
400

"'

S ivri krbacyla kakmaya balam onlar . .

IID

olam btn gkleri evrenin yce bakan,

incelemi yangnlarn etkisini, yklan, kalan.

Grnce bunlarn salam kaldn, gzden geirmi
Yeri. kiilerin urad ykmlar,
405

Arkadia ekmi ilgisini daha ok. Brakm

Gnllerince pnar sularn, ssleim yeri,
Yeeren otlarla, aalan yapraklarla, buyurmu
Brnsn diye eski yeilliklere yeniden sararan
Onnanlar, gider gelirken ileri geri, Nonacrina'nn

55

56
410

DNMLER
Kzna taklm gzleri; sevgi yakm kemiklerini.
Ne yn eirme, ne salarn tr tr ssleme.
Ak belbayla balam kvrml giysilerini.
Salarn toparlam ak bir bala.
Elinde yenik bir ok, bir mzrak ya da.

415

O da katlm Phoebus'un topluluuna.

Bundan daha kutlusunu grmemiti Maenaion
Trivia'nn gznde. uzun sren bir ycelik yok.
Gllk yok. Gne yolun yarsn gemiken,
Dalm balta girmemi bir ormana birden. karm

420

Omuzundan sadan. yum uak yay gevetmi, uzanm

stne yeil otlarn. yorgun ban dayam sadana.
Grnce onu byle yorgun argn, Jupiter, yalnz.
Karm bilemez bu hrszl. sonradan duysa bile
ekie dve deer bu armaan. yeter.

425

Girmi birden Diana klna. sokulmu kzn

Yanna. Sen arkadalarmdan birisin belli. kimdir
Seni byle balayan . nerede avladlar seni?
Srayp kalkm kz otlarn stnden, bence
Sen Jupiter'den glsn. ycesin. esenlikler sana,

430

Onun yannda da sylerim bunu, demi. O da glm

Beenmi bu vgy, kucaklayp pm onu. Bulamam
Bir kzn azndaki tad onda. Kollarnn arasna alm
Onu ormanda. aa kma'in diye iledii su. O da
Kar koymu, bir kadn gcyle yapm yapacan.

Hi

Ey Satumia. sen de gz yumardn bunlar grsen.

Savar korurdu kendini kz erkein karsnda
Bellidir gc, baarm ii Jupiter, dnm ge.
Kz karglar yadrr bunlar gren ormana.
Unutacaku geri dnerken sadan, nerdeyse.

44(1

Oklarn, yksee ast yayn.

Sevindirmi onu bu av. arkadalar yannda
Dictynnalar, trmanrken Maenalon tepelerine.
Grm Nympha'y arm yanna.
Barm, gerilemi korkudan ilkin Jupiter'den

iKiNCi KiTAP
445

Onun tanra klna girmesinden. Bir de grnce

Nymphalann yanndan gittiini, anlam oyunu, iin
iinde bir tuzak olmadn. katlm
Onlara o da. Ne gm ilenen suu yzde gizlemek.
Kaldramad gzlerini yerden. gidemedi alt gibi

450

Yannda tanrann, btn arkadalarnn nnde. Sustu.

Bir utan belgesiydi kzaran yz,
Buydu belini bken. Kz olmasa Diana seerdi suun
Belirtilerini. Nymphalarn bunu sezdii sylenir gene de.
Ykselirken ay dokuzuncu kez yerden bir yay gibi, azalm

455

Gc avlanan tanrann karde klarndan. Girmi

ince rltl bir ayn sulad derin ormana. Gzelliine
Dalm o yerin, sulara sokmu ayaklarn. sular tatl
evre ssz. soyunalm. kim grr bizi burada.
plak girelim suya, ykanalm.

460

Utand, kzard Parhassus'un kzkardei. Hepsi

karmken giysilerini, bir oydu geciken soyunmada
O dne dursun soymular onu da. birden.
km aa n! plak olunca suu. Gizlemek
istemi eliyle izleri. belirtileri. Bunun zerine

465

Cyntia kzd. git. kirletme bu kuL-;al sular. dedi.

Jl3 ili yordu bunu oktandr yce Tonans'n kans

Uygun bir gn kol luyordu cn almak iin,

Dala ar bir ceza vermek iin ona. B itmi i.

Kk Arcas zerdi, kzdrrd Juno'yu
470

Orta bir kadndan doduu iin. Kudururdu.

IKeyle bakard ona. Sen alak. becerilmi kadn.
Ne durursun karmda. Ne kazandn yaptndan. kocam
J upiter'in suunu byle aa vurmaktan?
Soyu belirsiz bir ocuk dourursun artk, bunlar

475

Yanna kalmaz senin. alacam elinden gzelliini.

Kocam kandran. Almn almn gidecek. Bunlar
Syleyince dikilmi nne, tutmu alnna dklen
Salarn ekmi ileri. vurmu yere. Uzatm kollarn

57

58

480

485

490

495

500

505

so

DNMLER

Yalvaran Calistro. Birden dikenle kapland kollan,

Kvrlm elleri, yavaa dnm eri trnaklara,
Balam ayak iini grmeye, genilemi Jupiter'i
Byleyen o gzel az, bozulmu, ktlemi. Alm
Konuma yetisini ondan Juno, yalvarmasn kimseye diye,
Bouk, tli:eli, rmalayan bir ses kard boazndan.
Gene de zerinde eski alm. incelii,
Bir ay klna girmesine karn. Aclarn
lnililerle syler. deien ellerini yldzlara kaldm.
Anlatamazd szleJupiter'in yapt ktl.
Sezerdi. ekinirdi ormanlarda yalnz kalmaktan
Dolam evinin nnde, eski tarlalarnda.
Ka kez kovalanm kayalarda havlayan kpeklerce
Kaard eski avc kz, av olmaktan korkard. unutur
Kendini. saklanrd grnce yabanlar, dalarda
Dolaan erkek aylan; bir dii ayyd da. ondan.
Babas da kurtken yine korkard kurtlardan.
Bilmeden Lycaonia soyundan geldiini, atalarn.
Tanmadan onbe yana basmt Arcas.
Bir gn kovalarken ormanlarda yaayanlar,
En uygun aalklar seip evirirken alarla
Erymathida ormanlarn karlam anasyla,
Durmu Arcas' grnce, tanr gibi olmu,
Onu benzetmi birine anas. Oysa dnm geri
Birden, bakard kprdamadan bir yere taklan
Dii aynn gzleri. Arcas tanm onu, korkmu,
Titremi, yaklap ok atmak iin davranm, nledi
Evrenin nderi bu giriimi. bu ldrc ok atmay.
A.d ikisini de gklere. gl esen bir yel, birer
Komu yldz olarak yerletirmi onlar bolukta.
Gcenmi ortan grnce yldzlar arasnda J uno,
inmi Thetysle yal Oceanus'un kpkl sularna,
Btn tanrlarn derin sayg duyduu kiinin yurduna.
Sormular bu yolculuun gerek nedenini ondan:

iKiNCi KITAP
Tanrlar ecesinin gkte durduu yerden
Neden buraya indiimi sorarsnz yle mi? Yalan
515

Deil, yerimde baka kadn var, yldzlar rken

Grrsnz. Budur beni zen. Evrenin ortasnda
Gk kasnann en dar yerindedir o. Ktlk etmeye
Kalkan birisi, iyilik ederse Juno'ya. yararl olursa
Kim kalr ona iyilik etmekten geri?

520

Ne byk iler gelirmi elimden, gcm bykm ...

istemezdi kii olmay, bir tanra oluvermi. ite
Byle cezalandnnrr sulular, byle byk gcm,
Jupiter kurtarsn grelim onu, versin eski gzelliini,
karsn hayvan olmaktan, Pherone soyundan Argoslu

525

Kza yaptn yapsn buna da. Neden Juno'yu kovmasn,

Atmasn, neden beni atp onu almasn yatama,
Neden Lycaon olmasn kaynatas'? Dokunursa size
Yetitirdiiniz bir kza bu talamalar; srn, atn
Mavi sularnzla lker'i, gkyzne alakla

530

Yerletirilmi bir yldz, kovun, ykanmasn

yle ar sularnzda byle kt bir kadn.

IID

eniz tarrrlar balarn salladlar, doru

Dediler. Atlam Saturnia evik arabasna, km

Iyan ge. Tavuslar ekerdi onu, tyleri parlak,
535

Argos'un kanyla kzl. Sen de aktn ey karga, nce

imdi karasn. Eskiden gm gibiydi kanatlar
Ne gvercinin ak tylerinden, ne Capitol'u
Sesleriyle kurtaran ak kazlarn, ne de sulara
Vuran kuularn kanatlarndan aa kairrd.

540

Dilinden gelmi bu ykm, pnl pnl akken

Kart boyaya brnm imdi. Yokken daha
G zeli Larissae Coronis'ten tm Haemonia'da.
Ne ok beenirdin onu ey Delphis tanrs, klna
Dokundurmad, kendini koruduu oynak gnlerinde.

545

Gene kamam Phoebus kuunun gznden, kaypak

Davranlar, umu efendisine boboaz ku

59

60

550

555

560

565

570

580

DN MLER

Btn gizemlerini, sularn iletmek iin, umu

Tm gcyle gitmi ardndan kanatlarnn enesi
Dk karga brakmam onu, rensin diye hepsini,
renince olay demi ki: kan yok yoldan kn.
Kmseme bilgeliklerimi. Bak ne idim ne oldum
Dn, ballm yznden bunlar. bama gelenler.
Pallas. anasz dourtmu Erichton'u, bir sepet
iinde. actae kamndan rlm:
Gvenmi soysuz Cecrop'un kzna, brakm
Onu. bir de uyarm iyice gizlerini renmeye
Kalkmasnlar diye. Gizlenip sk yapraklan
Arasnda bir karaaacn gzetlerdim onlan.
Sz tutmam, uyarlan dinlememiler, bunlar
Pandros'la Herse'ydi. Korkak kzla elenmi biri
Aglarus'un bacsyla. zm sepetin iplerini.
Bir ocuk, yannda ylan grmler. Bildirdim bunu
Tanraya yaptmn karlyd. kovuldum
Srm beni Minerva. korumam daha. Gecekuuna
Kald yerim, retmi cezam kanatllara sannn,
Sussun, bir i gelmesin balarna diye. Yakardm,
Yalvardm diye mi semi beni? Bunu git
Pallas'tan soruver. Kzm. yalanc diyemez bana
fkesine karn, tanra. Belli Coroneus soyundan
Geldiim Phocaicia'da, bilir bunu kraln yaknlar.
Nice varlkl dm ardma. istemi beni, gzelim.
Gzelliimden ekerim. Kumsalda gezinirdim. btn
Gn alm ayaklarm. Grm denizler tanrs
Beni sokulmu yanma. vurulmu bana, yalvard
Uzun uzun, boa gitmi tm tatl szleri.
Bileinin gcne gvenmi. dm ardma, katm
Braktm salam topra. kesildi gcm komaktan
Kumlar zerinde. Yardm diledim insandan. tanrdan.
Duyan olmam lmllerden. Bir kz duymu sesimi.
Kendi gibi bir kzn yardmna komu. gklere
El atm: karaya boyand uzanan kollarm, birer

iKiNCi KITAP
Yenik kanada dnt. Atmak iin uratm
Omuzlarmdan giyeklerimi, tyler kk sald
Derimin iine, giysilerimin yerini ald.
585

Dveyim dedim plak gsm, ne el ne gs.

Koardm, kum taklmazd ayaklanma daha.
Ykselir gkele aardm topraktan, susuz
Yolda olmu Minerva'ya. Artk ne ie yarard bu
Bir kt ykm uruna kua evrilmi Nyctimen

590

Bana stn geldikten sonra bu konuda?

Duymadn m daha btn Lesbos'a yaylan
Bir olay? Bilmez misin atalar yatan
Nyctimen'in kirlettiini? imdi bir kutur
O da, suunu bilir de kmaz gn na, kaar

595

Utancndan, gizler karanlklara suunu, btn

Gklerden kovulur. Byle syledi, sonra karga
Aldrmam szlerine, dilediin bana gelsin,
Ktln de senin, dedi. amad yol.nu. gitti
Efendisine anlatmaya hepsini, Coranida'y

600

Bir Haemonius'lu gencin kollarnda gtrdn.

Dmt defne bal duyunca bu ykm
Kansn lgnca seven tanrnn. Deiti
Yz, gz dt kaval elinden, ii yalmland.
Ald ok sevdii silahlarn, germi yayn,

605

Delip gemi barna bast kansn ok.

Basm l vurulan kadn, karnca gvdesinden
Oku kzla boyam ak tylerini katlaan kan.
Barm: ey Phoebus dourunca vereydin cezam,
Vurduun bir kii lmn ald can iki.

610

Gitmi kan d a can d a bunu syleyince.

Ayrlm gvdeden can, lmn soukluu gelmi
Ardndan. zld bu kanl cezay verdiine,
Bir dedikodu yznden fkelendiine. Bitmi i,
Karglar yadrm kendi kendine, bu ac sav veren

615

Kan dktren kua. Atmaz olsam demi, yermi elini de,

Yayn da, ekince atlan oklan da, mzraklar da.

61

DNMLER

62

Yerden kadn kaldryor sarlyor, styor, yenmek

stiyor aclarn, gecikmi yardmlarla, ie yaramaz
Onanmlarla, didinmelerle. Grm,
Odunlarn yldn ly yakmak iin, hepsi bo.
Yalmlar yayl rken inledi, sarsld yrei. Islatmaz

620

Gzyalar tanrlarn yzn, bilinmez alamalar.

Emzirdii gen bir boann ezilirken gl elin
Tuttuu eki vurularyla ba, datlrken,
Byle kar onu gren inein brmeleri.

625

Kadnn sevmedii kokular serpmi gsne,

Sonra kucaklam onu, doru olmayan bir lm
Ne gerektirmise yapm. Phocbus acd, istemedi
Soyundan gelenin yok olmasn, karm anasnn
Karnndan, gtrm dl bozuk Chiron'un oyuuna,

630

nlemi yanmasn. stemedi Phoebus yalan

Szlerle dl bekleyen boboaz kargann

Ak tylu kular arasnda kalmasn, kovulsun demi.

635

evinmi yar hayvan Chiron, tarr soylu birini

Buldu diye. vnyordu, grevi gse de. Chariclo,

Kzl salar omuzlarnda, Cantaurus'un kz geldi.
Hzl akan bir nnak kysnda dourmu onu, Ocyrho
Demi adna. Yalnz atasnn gizemlerini renmekle
Kalmam, yazg stne trk sylemeyi de bilirdi.

640

Gemi kendinden bir ermi gibi dalm dncelere,

Tutumu yrei tanr sevgisiyle. By ocuum by,
Dedi, btn evreni korumak iin by, senden alacak
lmller yaam gcn, sensin onlara verecek olan
Canlarn bile geri, dirilecekler. Kar duracak

645

Sana tanrlar, direnecek bu yaptndan.

Engel olacak sana atalarnn yldrmlar,
nne dikilecek bunlar yapmada. Kan gidecek
Gvdenin sen bir tarr olunca. Sonra yine bir
Tanrnn olacak bu gvde, yenileyeceksin yazgn

650

tki kez. lml deilsin ey yce ata: alar boyunca

iKiNCi KITAP

655

660

665

610

675

6so

Srecek yaamn, yazgnn sana verdii. lm

Dileyeceksin, azgn bir ylann kan sznca
rgenlerine yaradan. lmszken lml olacaksn
Tanrlarn isteince. birden kesecek dirim
Gcnn ban. Baka gzellikler de var aklanacak,
nledi derinden, boald yanaklarndan gzyalar.
Engel oluyor bana. dedi, yazglar, kesiyor sesimi,
Konumam nlyor daha ok. ekmeyeydi stme
Tannlann hncn grevim. Bilmez olsaydm
Gelecei. imdiden alnm kiisel klm.
Ne tatl geliyor bana otlar, yaylma ekiyor beni,
Drtyor iimden. Bir ata dnyor gvdem atam
Gibi. Nedendir byle tmden dnmem?
Ancak yars att babamn.
Byle yaknr dururdu, anlalmazd szleri,
Karkt. Sonra sz olmaktan da km hepsi,
Bir ksran sesine benzerdi az ok.
zenirdi ikisine de. biraz sonra balam
Kinemelerle otlar inemeye kollan.
Birleiyordu parmaklan, at trnana dnyordu
Biribirine yaparak. Bym az da, boynu da.
Kuyrua dnm giyeklerinin etekleri, salar
Birer yele, dank, dalgal. boynunun zerinde
Sanda. Sesi de, biimi de bakalat, deiti.
Yeniye evrilmi ad da. bu alas dnmle.
IB ouna yakarm. yardm istemi senden yiit
Plilyreus olu, bouna alam demek ey Delphos
Tanns. Gl Jupiter'in buyruklarna kar
Koyamazsn, elinden gelse de yoktun orada, o gn,
Messenia krlarnda otururdun. Srtmatn
O gnler, srtnda ul, sol elinde yaban zeytini
Denek, teki elinde eit; yedi boumlu kaval.
Dalmtn sevgilere, gemitin kaval sesiyle
Kendinden. Bir sr srn Pylio yayhmlannda

63

64
685

DNMLER
Dolar dururmu ba bo. Grnce onlar Atlantis,
Maia olu, kanp gizlemi bir ormanda, akgzd,
l becerirdi. Kimse sezmemiti bu hrszl,
Yal Battus'tan baka: Battus varlkl Meleus'un
Kzlarn, verimli bol yaylmlarn esiz ksrak

690

S rlerini gder korurdu. Korkmu ondan Mercurus,

ekmi bir kyya okayan eliyle, demi yavaa:
Kim olursan ol ey yabanc, soran olursa senden
Syle bu sry grmediini. Karlk bulur
Yardmn, istersen al sen de u deyi.

695

Vermi ona, alm deyi yabanc, gsterdi ta,

Ka, dedi, buradan . Ben deil ta verir ele
Hrszln. Kaar gibi yapt Jupiter olu,
Sonra deiik yzle, sesle dnverdi, ey gdc,
Dedi, grdn m bu krda ba bo gezen srlar?

700

Yardm et bana, anlalsn bu hrszlk. Bir inek,

Bir de boa var yardmna karlk.
Kanm iki katl dle yal kii, bak, dedi,
telerde, u dalarn arkasndadr srlar,
Oradayd sr. Glm buna Atlantis'in torunu.

705

Kandrma beni uursuz, dedi. Kayaya dntrd

Sznde dunnayan gdcnn yreini. " M ihenk ta"
Derler ona o gnden beri; kt bir ad vardr.

JK

anatlarn rpp ykseldi gklere Lucifer.

Uarken bakard Munychius tarlalarna yukardan,

7 10

Kutlu Minerva toprana, Lyceus danda gr

Aalara. O gn gelenee gre mutlu kzlar
Balannda iekli sepetler, sungu gtrrlerdi
Pallas sunana bayram gerei. Yeni dnyordu
Sunaktan kzlar, grm anlan tanr,

715

Yoluna gidemiyordu doruca. sapyor, dnyordu

Bir erinin evresinde kularn en hzls
Doan gibi. Korkuyorda sunan evresinde
Toplanan grevlilerden, ne yere iniyor,

iKiNCi KITAP

no

725

no

735

140

745

150

Ne de oradan uzaklamak geliyordu elinden.

Av tutkusu etkilemi kanatlann, oynatamyordu.
Cyllenius tanrs da onun gibi dner dururdu
Aectaeas kalesi zerinde. Gizlerse yldzlar
Lucifer'in parlak yle snk brakrd
Seni de Phoebus'un altn klan, byle stnd
Btn kzlar iinde Herse. Ss olmutu btn
Bayramlara, arkadalanna. am gzelliine
Jupiter'in olu, aslp kalm gklerde
Kmltsz. Snmemi. bir Balearica sapanyla
Atlan, bulutlarda bulunmayan bir atele yanm,
Bitmi. Deitirmi yolunu Mercurius, gkleri
Brakm. ynelmi topraa. klk deitirmemi
Gvenirdi gzelliine. oaltm almn giyimi,
Uyumu, gzelliini. Sava giyeklerini daha etkin
Gstermek iin dzeltmi salarn, ilemeli,
Srmal giyeklerini. Parlatt uyutan, uyandran
Deneini. Ayaklarn yundu antt, parlatt
Kanatl ayakkablarn. oda varm konanda
Cecropsus'un, baalarla. fildiilerle ssl.
Sadaki senindi Pandrosus, ortadaki Herse'nin.
Soldaki de Aglaurus'a ayrlmt. Anlamt ilkin
Solda duran kz Mercurius'un geliini. Sonnu
Adn tanrlardan ekinmeden. Neden geldiini de.
Ben, Atlas, Pleione'nin torunuyum dedi.
Ben ulatrdm, dedi, atamn buyruklarn
Gkten, Jupiter'dir babam. Hepsini anlatmayacam
Uzun boylu. Sen, kzkardeine bal olmaya bak,
ocuklanmn teyzesi densin sana. Herse iin
Geldim, sevdim onu, yalvarrm sana, yardm et bana.
Minerva'nn gizemlerini gren gzlerle bakm
Ona Aglaurus. ok altn istemi bu yardm iin,
Evden kmas gereini grm i olsun diye.
Kvlcmlar saan. korkutan gzlerini dikmi ona
Sava tanras, yer yerinden oynam korkudan.

65

66

DNMLER
ekince derinden , sarslm gs, titremi

155

Gsn koruyan kalkan. Dnd, Aglaurus'un

Szlerine, andlara karlk, Lemnos tanrasnn
Anadan domam bir ocua bakarak, saygszca
Btn gizleri aklamasn. Tannlann da
Kzkardeinin de gnln yapacak, altnlar

760

Alacak. varsl olacak. Durmad yneldi konaa,

Kskanln kara kanla buland yere.
Gne girmez, yellere kapal hu konak. souk,
Sislerle kapl hir oylumun iinde, donduran,

765

Ac veren hir yer. Varnca oraya korkulan tanra,

Dunnu evin nnde, tanrlardan baka giremezdi
Kimse o atnn altna. Mzran ucuyla kapya
Vunnu. sarslm alm kaplar. Grm orada
Uzanp yatan azgn devi. Yedii ylan eti,

110

Kudurganln besini. evirmi gzlerini, bakm.

Yavaa kalkm yerden kskanlk, yanda kalm
Yedii ylan eti. Yrm ileri geip kendinden.
nledi grnce alml tanray, gzelliini
Arttran okunu. mzran. buruturdu yzn,

Sararm, incelmi tepeden trnaa, bakamazd

Belli bir yere. kpkzl olmutu dileri,
Dilinden aular damlard, hn taard kararan
Yreinden. Ancak aclar karsnda belirdi
Yznden silinen glmseme. Uykusu yoktu.

Kukudan kapanmazd gz kapaklar. Deliriyordu

fkesinden grdke mutlu insanlar. Ektiini
Biiyordu besbelli, yiyordu kendi kendini.
Tiksinirdi ondan Tritonia. Buna karlk yine
Birka sz sylemi ona: Akt aunu Cecrops'un

785

Kzlarndan birine, gerei budur, Aglaurus'tur ad.

Susmu bu szlerden sonra. ekip gitti vurduu
Toprakla brakarak mzrann izlerini. Uzaklarken
Tanra. Kskanlk eri eri bakt ardnca. yavaa
M rldand. nledi, i ekti Minerva'nn baarsndan.

iKiNCi KiTAP
190

Dikenli, boumlu bir denek alm eline, brnm

Kara bulutlara. ezmi bast yerde tarla ieklerini.
Otlan kurutmu, yere sermi btn gelincikleri.
Evleri ykm soluuyla, uluslar, i lleri yoketmi.
Sonunda bir barn, bir bayram enliinin

195

S rd gzel. yce Tritonia ilini grd.

Glkle tuttu gzyalarn, kt bir durum da yoktu
Orada. Girdi Cecrops kzn gelin odasna. yatana.
Yapt yaplmas gerekeni. Pa'> boyas elini koydu
Gsne; sivri. keskin dikenler batrd yreine.

soo

frm zerine bir de iren soluunu. pskrm

Kara aularn kemiklerinin arasndan cierinin
Ortasna. ok yaylmasn, etkisi dalp azalmasn
Diye ktl douran nedenlerin, gzlerinin nne
Getirdi kzkardeinin mutlu evliliini. onu byleyen

so5

Tanrnn gnl alan gzelliini. Bytt hepsini

Gznde, bu grnt dokundu yreine kzn, sarsld
Acyla, kayglar iinde kald Cecrops kz. inledi
Btn gece. Yava yava etkisini gsteren audan
Eriyordu gnein altnda buz gibi. Tketiyordu onu

s10

Herse'nin mutluluu. bir ocaa atlan, yalmlanmadan

lin iin yanan. yakalan dikenli otlar gibi, tten.
Bu dn grmeden lmek istiyordu, babasna korkun
Bir ykm diye gstermekti dilei bunu,
Oturmu kapnn eiinde. kovmak iin gelen

s1s

Tanry. Boa gitmi annnn tatl szleri.

Yakarlar . Kz dedi ki ona: kes artk, yeter,
Gitmem buradan seni uzaklatrmadan. Cyllenius
"Dediin gibi olsun" deyip birden vurmu deneini
Oymal, ilemelerle ssl kapya. Ayaa kalkmak istedi

s20

Aglaurus, bir de ne grsn oynamaz olmu oynaklan,

Uram oturunca dorulmak iin, dizler kaskat,
Souk bir sv balam akmaya ilerinde.
Boyas bile deimi artk kandan yoksun
Damarlarnn. Bu ykm kaplam btn gvdesini

67

68
825

DNMLER
Yaylm salam kalan rgenlerine de, kesmi
Soluunu, dirim yollarn ukam.
Konumaya almad, konuamazd istese de.
Sesin de yolu kapanmt. yz kaulamakta
Boynu ta kesilmekle yava yava, kansz

830

Bir dikit gibiydi yz, ta bile ak deildi imdi.

Ta olmasna karn ii karartmt onu.

rn

ylc ccza-;n verdikten sonra. dilini saygsz

Yreini, br.km Atlantiades. adn Pallas'tan

Alan topraklar, dnm gklere, dayanarak
835

Kanatlarnn btn gcne, yeniden.

ekip onu babas bir kyya, g vermeden
Sevgisini sylemesine: ey buyruklarmn elisi,
En ok gvendiim olum, durma yeryzne dn
Tkenmeden hzn. Sol yanda bir lke vardr

840

Annene dner, bakarlar orada, Sidonia derler.

Oraya gitmelisin, bak dan eteinde otlayan
Bir alml sr grrsn, git kyya doru sr
Onu. Byle deyince birden grd yaylmda kzlerin
Jupiter'in gsterdii kyya doru yneldiini.

845

Yce kraln kz oynard orada, Tyr'li kzlarla,

Arkadalaryla. Bulmak gtr her yerde sevgiyle
Badaan grkemi. B rakm bir ba dndrp evreni
Sarsan tanrlar atas, nderi zl imeklerle
Donanm ar deneini, atm elinden,

850

Girmi bir kz klna, karm srlere

Balam brmeye, gzel gvdesiyle otlar arasnda
Dolamaya. Apakt gney yellerinin eritemedii,
Yolcularn ayaklaryla ezmedii karlar gibi.
Kabard boynu kaslar geliti, sarkan boutlar

855

Kvrml, boynuzlar ufak, iyi bir elden km

Gibi l l, elmastan parlak.
Ne gzlerinde, ne alnnda korkulur bir iz,
Bir durum. Bir tatllk gelmi yzne. am

iKiNCi KiTAP
Gzelliine, uysallna Agnorus'un kz, bir
860

Anlam veremedi dvgen olmayna, yumuaklna.

Vurdumduymazd, yine de ekindi dokunamad ona:
Sonra iekler verdi kar .;ibi azna. rperdi
Sevinten duyguland. B ir yandan mutluluk be klerdi,
Bir yandan da kzn ellerini perdi. G tunu kendini,

865

Sevincini. Oynar, srard yeil otlar stnde. S rerdi

Koyu sar otlara kar gibi brlerini, byle giderirdi
Korkuyu kzn yreinden, elleriyle okasn isterdi.
Sokulurdu kza, uzatp boynuzlar iek taksn diye.
Sonunda kim olduunu bilmeden oturmu boann srtna

s10

Kz. Yava yava uzaklam kydan tanr, karalardan,

Islatm ayaklarn ilk grd sularda. Alm.
Gtrm avn engin deniz sularndan teye. Anlam
Karldn baknca geriye, karalara, titremi.
Sa eliyle tutmu bir boynuzunu, sol elini koymu

875

Sarsnn stne. Oynard esen yellerle

Olabildiince giyeklerinin kvrm lar ...

69

NC KTAP

'?{AN AINCA Dictae krlarna kp yalanc boa

Klnd:n, tantm kendini tanr. Gidip aramasn

Buyunnu Cadmus'a kznn karldn bilmeyen

Baba. Ya kz bul ya srgne git. Byle gsterdi
Kan dkerken acma duygusu da olduunu.
Dolam btn evreni, aram Cadmus, kimin elinde
Jupiter'in hrszlklarn ortaya karmak? Kam
Yurdundan Agenor'un olu, svm" kurtulmak iin
Babasnn hncndan. Yalvarp sormu Phoebus bilicisine
o

Yeryznn neresinde otunnas gerektiini. Phoebus demi

Bir boa greceksin gneli krlarda, boynunda boyunduruk
izleri bulunmayan , sapana koulmayan, bir boa.
nder edin onu kendine, git ardndan, bir il kur

tik durduu yerde, adna Boetia deyiver, o ilin.

s

Cadmus kar kmaz Castalius oyuundan, grm

Srtmasz giden bir boa, boynunda bir iz yok
Tutsak olduunu gsteren. Giuni boann ardndan,
S rm izini. vgler dkm iinden Phoebus'a,
Ona yol gsterdi diye. ok uzaklarda Cephisus

Ovalan, Panopis krlar. Durdu alml boynuzlarla

Ssl boa, kaldrd gklere alnn, brmelerle
Sarsu ortal. evirip ban bakm ardnca gelen
Arkadalarna, sonra diz km yumuak ayra.
Cadmus vgler sunmu tanrya, pm yabanc topraklan,

?.5

Sonra dnm esenlemi bu bilmedii dalan, krlar.

Adaklar sunmak iin Jupiter'e, su getirin demi,

NC KiTAP
Bir kaynaktan, yanndakilere. B ir onnan vard
Orada balta ginnemi, ortasnda otlarla aalarla
Kapl bir oyuk. Bir alak kemer gibiydi giriinde
30

Birbirine bitien talar. Bir kaynak kard

Orada, suyu bol. Mars'n ocuu bir ylann
Olduu yerde. Altn gibi parlard tepesi.
Gzleri kvlcm saard, aularla imi
Gvdesi, atall dil sra dili aznda

35

Girdiinde bu uursuz onnana Tyr'den gelen eliler

Adm adm, baktlar ses karnca sulara atlan
Seek uzatm koyu mavi, uzun ban ylan,
Darya doru yatl oyuktan. Bir de korkun bir
Islk karrd azndan. Kurtulmu ellerinden seek,

40

ekilmi gvdelerinden damar damar kan.

aknlk, korku. el ayak titrer. Bklm bklm oynak
Gvdesini reklenmi ylan. byk yaylar izerek
Kvrak sraylarla kocaman ylan kalkm
Dikmi gvdesinin yardan ounu yukar. gzetler

45

Gibi btn onnan. ri gvdesi eitli Kkay

Yldzlarn ayran ylana, yle bykt.
Fenikeliler kamak ya da mzraklar ekip savamak
sterken, nlemi gibi onlar korku, hepsi durmu.
Kimini dolam uzun ylan, sokmu, kimini de ldrm

50

Aulu soluuyla. Ksalm yolunun doruuna kan

Gnein glgeleri: Agenor olu am gecikmesine
Ayakdalarnn, gitmi onlar izleye izleye. S rtnda
Arslan derisi giysi, elinde kvlcm saan karg.
Korkusuzdu, btn gllerden stnd.

55

Grm onnana girince l gvdelerini.

rtmt onlar kocaman gvdesiyle ldren
Dman, kapanm stlerine, yalyordu kanl
Diliyle korkun yaralarn. Y a cnz alrm
Ya lm yolunda yoldanz olurum, dedi, siz benim

60

Sznn eri can yoldalarm. Sa eliyle kaldrd

Bunlar syledikten sonra iri bir ta frlatt

71

72

DNMLER
Kolayca. Bu ta sarsabilirdi arpnca en yksek
Kaleleri bile. Oysa yaralanmad, tnmad ylan.
Onu bir demir giyek gibi korurdu kara pullar,

65

Teplirdi bu vuruu kara derisi. Kar koyamad

Gene de derisinin katl eilen, bklen kemikler
Arasndan giren kargya. Atlan ok girmi ylann
Y reine. Acdan kvranan ylan evirmi ban
Geriye bakm srtnda alan yaraya. lsnn

10

Orada saplanp kalan oku vargcyle karmak iin.

Taklp kalyordu kemiklerine, kar gibi olan ok.
Acs eklenince yar.mm soya eken fkesine,
imi boaznn damarlar. ak kpkler boalm
Azndan. Hrdatrd dmdz topra pullar,

15

Kara buular kard azndan. Bulandrrd ortal

Styx gibi bozard. Sarlyor, kocaman bir tekerlek
Oluyor, kvrlyor, doruluyor, ktk gibi dikiliyor.
Kalkyor. Bir de bakarsn yamurlarla byyen
Koca bir nnak gibi atlyor ileri,

80

arpyor. gsyle deviriyor nne gelen aalan

Ykyor. Biraz geri ekilmi Agenor olu, pskrtm
Arslan derisi kalkanyla ylann saldnlann,
Azna sokmu kargsn da. Yaralanan ylan
Bouna diliyordu kaskat mzra ucundan,

85

Knlyor, dklyor dileri. Aulu damandan

Akan kan boyuyordu yeil ayrlan. Pek ar
Deildi yaras, vurulduka gerilerdi, ekerdi
Yaralanan boynunu saknrd. Byle savutururdu
Daha ar yaralar amasn kargnn. Saplam

90

M zran Agenor olu sonunda gutlana, btn

Arlyla bastrm, srp dayam onu
Bir mee aacna. Aala mzrak arasnda
Sknca ylan ezilmi aa basntan,
atrdam ylann kuyruu. Bakarken yerde

95

Yatan yenik dmann lsne sava kazanan

Bir ses duymu birden, nereden geldii bilinmeyen .

NC KiTAP
Yalnz yle syleyen bir ses: Ey Agenor olu
Neden bakarsn bu ldrlm ylana? Sen de
Ylan gibi grneceksin gnn birinde.
oo

Birden sararm. solmu, titremi, dikilmi salar

Souk bir korkudan. inmi, bu ara, ykseklerden
Cadmus'u oruyan Pallas, gklerden, yaklam ona,
Buyurmu topra srmesini, ylann dilerini
Yere gmmesini. Sonradan bir boy kacakm oradan.

os

Yerine gelirmi buyruu Cadmus. emi yeri sam

At derin evleklere lmlleri koruyacak olan
Ylann dilerini. gmm. inanlr i deildi grd,
Topr3k kmldad . bek bek mu.raklar kt evleklerden.
Balar grnm birden yuvarlak, uzun tolgal.

Sonra balan, gsleri karglarla donanm

Bir ordu, kalkanlar kuanm erlerden. Byledir
Bayramlarda perdeler kalknca tiyatrolarda.
nce maskeler, yzler, ardndan teki rgenler,
Ayaklar, direkler kar ortaya, grnr birer birer.

Korkmu bu yeni dmanlardan, mzrana davranm

Cadmus. Davranma, dedi, toprak oullarndan biri,
Bard karma aramzdaki dve. B unlar demi
Toprak ocuu sermi kardelerinden birini yere
Kaldrp indirdii gibi klcn. Yklm kendi de

1 20

Uzaktan atlan okla, ok yaamam onu vuran da.

O da geri vermi ald soluu, drm hepsini
Birbirine bu hn, karde kardei vurmu.
Pek ksa sren bir yaamdan sonra bu genler
Ylm analarnn gs stne, kan iinde

Kalmlar, stste gelmiler. Kalmam kimse

Be kiiden baka, biri de Echion'du bunlardan.
indirdi mzran tuttu szn Tritonis'in,
Bar, gven istedi kdelerinden, kendi de
E gven salad onlara. Birleti bei de

Sidonius'la, Phoebus'un kurulmasn buyurdu ili

73

74

DNMLER

'W

apmak iin. Ykseliyordu Tebae, mutlulua kavumu

Artk srgnde Cadmus, yle grnrd. Mars'a, Vens'e

Enite olmusun evlenince. Bir de einin soyluluu,
Birok erkek, kz ocuun gsterir bunu. Bunlar
1 35

Birer ak kanttr bu konuda. Bir parlt verir

Gen tanrlarn soyuna. Son gnn grmeli kiinin,
Mutlu olamaz lmeden son ycelie ulamadan kii.

JEY Cadmus yeenindendir bana gelen. Bunca iler, aclar

Arasnda bir de boynuz km alnnda, neden bilinmez.
1 40

Kannzla giderilmi susuzluu kpeklerin,

lyi dnr irdelersen, su yok yazgda,
Ortalkta grlr gibi. Kan dkme denir mi yanlmaya?
Bir da vard yrtclarn kanna bulanm, deimi,
Gnn yansna gelmi gne, ksaltm glgeleri,

145

Gemi yrngesinin ortasn bile. Szler km

Azndan Hyantius'un. Karanlk, eri, darack bir
Yolda dalan arkadalarna seslenmi:
Ayakdalar kzla dnm yrtclarn kanndan
Alarmz da, mzraklarmz, oklarmz da.

1 50

Elvermi bize m utlu bir gn. Yeni bir gn

Getirince bize, altn sans arabasnda Aurora
Yeniden balarz iimize. Gryor Phoebus imdi
Dnyann uzaklatn, yakc scaklarn
Ovalan yakp atlaklar atn. Dinlenin,

55

Toplayn alarnz. Bu buyrukla iler brakld.

Bir yer vard yksek amlarn, sivri ulu servilerin
Altnda, Gargaphia derlerdi, kutlu Diana'nnd.
Son ucunda bu oylumun karanlk, oyuk vard
Krda, sszd. Doa bezemi, donatm, dzenlemi

1 60

lemi oray. Bir kemer yapm oyukta yenik

Kfekiler, snger talan olumu. Sada bir
Kaynak dupduru sulan, iki yannda yeil otlar.
Ormanlar tanras gen kz burada dnerken

NC KiTAP
Avdan yorgun almt soyunup ykanmaya,
165

Iyan suda. Oraya gelince tanra brakt

Mzran, okunu bir nymphaya, sadan, okunu.
Yayn, saknmadan girdi suya. Kollarnda tutard
Bir nympha tanrann giyeklerini. Ayakkablarn
Onlar karrd ayandan. En becerikli lsmenus kz

7o

Crocal toplad, toplard dank salarn Diana'nn

Yumak yumak balard boynunda. Kendisi salar
Dankt, yle almt. Nephele, Hyale. Rhanis,
Psecas, Phiale su ekerlerdi bu kaynaktan, gelir
Boaltrlard dolmu scekleri. Bu kaynakta ykanrd

175

Titann kz, yle almt. Cadmus olu ii brakm

Dolarken uram onnana yolu, ginni oyua bilmeden,
Byle gerektinni demek yazg. Grnce bir erkein
Geldiini serin sularn fkrd pnara doru,
Utanm nymphalar rtmler gslerini, rperten

1 80

Bir lkla nlatmlar onnan. Koup sardlar

Diana'y, gvdeleriyle sakladlar. Hepsinden uzun olan
Tanra akta kalyordu gene. Gne nda
Aurora. bulutlar kzla boyanrsa yle
Oldu bir erkei grnce Diana, byle plak.

ss

Arkadalar arasndayken yine yana doru eildi,

evirdi yzn, ne ok isterdi elinde bir mzrak
Olmasn imdi. Mzrak yoksa ne var, su serpti
Yzne, sudan kendisine bakan erkein. Islatrken
Sularla salarn Cadrnus olunun durmad,

1 90

u ykml szleri syledi: Git syle bakalm

Beni plak grdn, hadi yap elinden geleni.
Korku salan szlerini kesti, olann banda
evik bir geyiin boynuzlan kverdi.
Uzad boynu, diklendi iki kula da.

1s

Eller ayaklara dnt, kollar da

Uzun bacaklara. Bir alaca deri kaplad gvdesini,
Korku sann onu aynca, kam yan tanr olan
Autonoeius, am kendisi de hzl kana.

75

76

DNMLER
Grnce suda yansyan yzn, boynuzlarn

200

Bannak istemi "oy ben zavall" diye.

Azndan bir sz bile kmam. nledi,
Bundan baka yapaca da yoktu. Badamazd
Yzyle gzyalar. bilinci yerindeydi daha.
Ne yapsn. eski grkemli konana m dnsn?

2os

Onnanlarc.la m saklanmalyd yoksa? Bir yan

Utan bir yan korku titretiyordu onu.
Grm onu byle dnp dururken kpekler.
Venni ilk bcliriyi Girit'ten gelen lchnobates
lle lspara'dan gelen Melampus keskin sezili

210

Kpekler havlaylarla. Yeller gibi giden gl

Yararl kpek; Arkadia'c.lan Pamphagus. Dorceus.
Oribasus . . . . gl Nebrophonus. Korkular salan
Laelape. bir de Theron. Birisi hzl gidili
Ptereles, teki koku almada gl Agre.

Eskiden yaban domuzunun yaralad Eylaeus,

Kurttan doan Nape, sr nnde giden Poemenis,
ki yavrulu Harpyia. eki karnl Sicyonius'lu
Ladon, Dromas, Canace, Stice, Tigris, Alce, kar gibi
Ak Leucon, dik sal, kara Asbolus, gl Lacon, koan

220

Yorulmayan Aello. Thous, Cyprio, evik kardei Lycisce,

Kara alnnn ortas ak benekli Harpalos, Melaneus,
Kllar dik Lachne, babas Giritli anas Laconia'l
Sabros, Agriodus, gr sesli Hylactor, daha birou.
Uzun srer hepsini burada saymak adlaryla,

225

Bol besine susam bir sr kpek. Atlm

Almaz kayalar arasna, geit venneyen.
Koutular bn hzlaryla, kendi kpeklerinden
Kayordu imdi, eskiden buralarda avlanan Actaeon.
Bannak istedi: tanmadnz m beyiniz Actaeon'um

230

Diye. Szleri uymuyordu dileine, havlamalar bolua

Yaylyordu ancak. lk yaray Melanchtaetes am
Srtnda, sonrakileri Theridamas, aslm omuzlarna
Oresitrophus sryor brakmyordu hep. tekilerden

NC KiTAP
Sonra km bu kpekler yola, kestirmelerden gemi,
235

Byle bir yol vard. Bunlar tutarken beylerini yetimi

teki sr saldrm di di koparmaya koyulmu
Actaeon'un gvdesini. Yaralar iinde btn.
lnlcdi, insan sesine benzemezdi sesi, bir geyik
Sesi olmad da sezilirdi. Bu ac iniltiler

240

Doldururdu ok iyi bildii dalar. Dizlerini

Bkm, yalvarr gibi uzatm ne, kollarndan yoksun
Kalnca boynunu, baknm evresine sessizce,
Tanmam onu arkadalar bile. Durmadan saldran.
Kkrtlan kpekler, aratryordu gzleriyle

145

Actaeon'u, ortada yokmu gibi yksek seslerle

Arkadalar arrken onu. evinni ban
Duyunca adn , yaknyordu arkadalar bulamaynca
Onu, ellerine geen byle bir av karrcasna,
Ar davranmalarna szlanyordu. Ne ok isterdi

250

Avlansn kpekler, kendine dokunmasn. evresi kpek

Dolu, dilerini geinniler gvdesine. paralam
Bir geyik klna giren beylerini. Derler ki
Pek ok yara iinde lnce, gemi korkun sadakl
Diana'nn da hnc.

255

ok yorumlanm bu olay, tanra

ok kat saylm kimince, kimi onaylam bu olay.

Onun kzlna yaktrm bu kzgnl.
Uygun nedenlere dayalyd btn dnceler,
Yalnzca J upiter'in kans ekimser kalm.
Agenor soyunun bana gelenlere sevinmi.

260

Tyris'li kadna duyduu hnc, tiksintiyi

Yayd ocuklarna dein. Artard hep bu hnc
Douran neden, yenisi katlrd; dokunurdu ona
Semele'nin karnnda yce Jupiter'in dl.
Dmezdi dilinden u ac szler: ne iime

265

Yarad yaknmam. O kadnla savamam gerek.

Yoketmeliyim onu; gerekliyse bana Juno'nun ad,

77

78

DNMLER
Elimde incilerle ssl denek, onun bacs,
Jupiter'in kans olmam. Ortam bulumu kocamla
Gizlice, sevimi doyasya, yermi yatam, sanrm.

210

Gebe kalm bunlar yetmezmi gibi. suunun kant

Dolmu dl yatana. G anne olmutum ben bile,
O, gzellii. almyla kolay becermi ii.
Yokederim gzelliini, Saturnus kz isem.
J upiter'in eliyle batrrm onu der Styx sularna.

215

Sonra, saklanp kvrml bulutlar.. umu evine

Doru Semcle'nin. Datmadan sakland bulutlan
Girmi bir yal kadn klna. aarm sayla rtm
akaklarn. derisi krk, beli iki bklm, yrr
Eli aya titrer, sesi kalnlam, benzemi Semele'nin

2so

Epidaurus'lu stannesi Borea'ya. Uzunca konumu

Sylemiler. Anlnc a Jupiter'in ad iekrni tanra:
Korkarm sevgilim Jupiter'den, neden bilmem.
Tanr adyla niceler girmi ak yataklara.
Yetmez yalnzca Jupiter'in olmak, yaplmal

285

Sevginin gerei. Gerek tanrysa Yce Juno'nun

Yanna vardnda gstersin almn bir daha,
Seni kucaklayp kollaryla sardnda.
Byle demi J uno, t venni kzna
Cadmus'un. Gizli kant istemi Jupiter'den. Been

290

Demi tanr, dilein olacak. Tanm Styx'tir, gven,

Btn tanrlarn korkup titredii, duyunca adn.
ok sevinmi Semele, ykm olacak bu szlere.
Artm gc sevgilinin bayla, yok olacakken.
Seviirken nasl grrse seni Satumus'un kz

295

Sevgi balaryla Vens'n, benimle de

yle ol yatanda. Sussun istemi tann, konuurken,
Szler yaylmt bolukta. nledi tann, neylesin
Ne dnmek. ne and bozmak gelir elden. km gkleri,
Yorgun, zgn. Toplam bir ba sallayla bulutlan,

Joo

Boralar, yellerle kark imekleri. gk grltlerini,

Y ldrmlar, ykn azaltmak iin. Almam yanna

NC KiTAP
Yz kollu Typhon'u yakan yalm, korkun olurdu
Bu i daha da. Bir yldrm vard daha az korkun
Cycloplar daha az yalm, daha az hn katm ona,
305

iki dizinden. yle bir yldrmm bu da.

Alm bunu tanr gtrm Agenor'un konana
Bu lml kz dayanamam bu gkleri titreten
Gmbrtlere, yokolmu kocasnn belirtileri
Saylan byle yalmlar iinde. karlm

J10

Anasnn karnndan daha geliememi ocuk.

nanmak gerekirse, babasnn kalasna yapk
Geimi ana kamnda gerekli sreyi.
lno gstermi ilk zenli ana bakmn ocua,
Gizlice, sonradan verilmi ocuk Nysa'nn

Jl s

Nymphalanna. Sak lam.iar onu da oyuklarnda.

Stle beslemiler.

fi

ler yazg uyarnca yrrken

Yeryznde, syrlm btn korkulardan beii

iki kez doduu sylenen Bacchus'un.
ekmi nektar alm yrei gitmi kayglan
320

Jupiter'in, dnm mutlu Juno'ya, demi ki:

Erkekten ok kadn vanr sevimenin tadna,
Kuku yok bunda. O, yadsd bu gr, ikisi de
Anlad bu konuda Tresia'sa bavurmann gereini.
O bilirdi sevimenin tadn erkee, kadna gre.

2s

O vurmutu bir gn, yeil ormann derinliklerinde

Sevien iki iri ylann srtna sopasyla.
alas bir i: erkekken kadna dnm, yedi gz
Kalm o biimde. Sekizinci gz grtince onlar,
Demi: soyumu deitirir gc varsa yaralarn,

Bir daha vuraym size. Alm eski biimini vurunca

Ylanlara, yeniden domu gibi olmu, klka.
Dorulam Jupiter'i bu elenceli tartmay
Yneten. Derin bir znt duymu Satumus kz,
Badamazd konunun nemiyle bu byk ac.

79

DNMLER

80
335

Karartt yneticinin gzlerini sonsuzca,

Yoksun kld klan. Tanrlar deitirmez
Birbirlerinin yaptklarn. Buna karn evren
nderi, ktan yoksun gzleri yerine venni ona
Gelecei bilme gcn. Bylece azaltlm cezas.

340

ok n salm Aonia illerinde, yanlmaz karlklar

Verirdi kendisine bavuran halkna. llkin mavi

Sal Liriope bulmu gelecei bildiren kanl.
Gnn birinde sarm bu kz bir rmak, umu
Kskvrak, dolan dolan akan sularyla Cephisus.
345

Ondan gebe kalmt gzel nympha. ocuk dounnu,

Ne sevilip kucaklanasyd nympha davrannca. Anas

Narcissos demiti adna. Sormu biliciden

ok yaar m diye olu. Kendini bilmezse ok
Yaar demi bilici. Dinlenmemi bilicinin sz ...
350

Dorulam Narcissos'un beklenmedik durumu

Biliciyi, zellikle lm. Onalt yanda Cephisus
Olu, delikanl deyin, ocuk deyin hepsi bir.
Gnl vermiti ona nice delikanl, kzlar. yleydi
Gzellii, alm alm. Yz vermezdi kimseye.

355

Ne delikanllar ne kzlar dokunabilirdi ona.

rkek geyikleri srerken kurduu alara doru
Grm onu, konumay. susmay bilmeyen nympha,
imdi Echo bir ses deil gvdeydi artk.
Echo yanklandrd bu szleri, yalnzca

.160

Son szlerini syleyebiliyordu iittii seslerin

Yineleyerek. Tutmazd azn boboazd
nceden. Juno'ydu bunu yapan, tepelerde yakalayaca
Gn Jupiter'in kucana atlan, uzun uzun konumalarla
line engel olan nymphalar. O. bunu. kasn diye

365

Nymphalar yaparm byle. Sezmi Saturnus'un kz

Bu tuza . Bir daha bu kandrc dilin dnmeyecek,
Alnacak elinden onu altran g. yakndr.
Kesilecek sesin, dedi, ona. Sylenen olmu gelmi
Bana korktuu. Y alnz yank yan sonlardr sesin

NC KITAP
370

Duyabildii. Ancak duyduunu yanklandnrd.

Grdke inili kl krlarda dolaan
Narcissos'u tututu yrei, izledi onu gizlice;
Daha ok yaklayordu yakc yalma izledike
Onu. Bundan hzl yanmazd yalmn demesiyle

375

Ildan kkrd, yle yanmu yrei. Ka kez

Yanna sokulmak, tatl dille yalvamak istemiti.
Engeldi buna doa. sze balayamazd. Yolayordu
Yine doa Narcissos'un szlerinin bitiminde, yant
Vermesine. Barm arkadalarndan ayrlan ocuk:

380

Kim var yaknda? Kim var diye yanstt sesi Echo.

S usmu arm. baknm evresine Narcissos,
"Gel" diye barm. yanklanm bu ses de.
Baknm geriye ocuk, grmemi gelen giden
Kimseyi. "Ne kaarsn benden" barm o da

385

Yanklanm. Kand sesin yanksna byle Narcissos

"Birleelim" dedi, "birleelim"i yankt Echo.
Btn szlerden tatl gelirdi ona bu yank,
Bu szlerde saklyd dilei. Geti kendi szleriyle
Kendinden. Ormandan kmak, kollarn sevgilinin boynuna

.9o

Dolamak istedi, zlemle. Kaarken kaard o da:

ek beni kucaklamak isteyen kollarn diyordu.
lr de veririm sana kendimi; "veririm sana kendimi"
Yankland sylenenlerden ancak. ekilmi ormana
Nice svlmlkle. Gizler yzn utancn yapraklar,

J95

Yalnz yaar ormanda oyukta, gnlnde sevgi

Ac aur. Tketiyor bitkin gvdesini biUneyen
Kayglan, yakp kurutuyor derisini gn gn eriyii,
Dalp yele karyor slak z gvdesinin, ona kalan
Bir ses bir de kemik. Sesi durur, bir kaya biiminde

Kemikleri, yle sylenir. Yerlemi ormanlara o gn,

Dalarda grnmez olmu. Oradan duyurur sesini kim

anrsa, bir sestir ondan kalan, yaayan. B undandr

Dalarda, sularda yaar blk blk nymphalar,

81

R2

DNMLER
Delikanllarla alay eden yanklar. Kaldrp ellerini

405

Ge hayknn biri: sevsin de kavumasn sevdiine

O da, budur dileim. Dorulam Rhamnusia bu yakar,
Gm gibi parlyordu o yrede bir oluun sular,
Ne gdcler. ne dalarda otlayan keiler, ne de baka
Bir sr ayak basm oraya. Ne uan kular

4o

Ne hayvanlar, ne aalardan dklen yapraklar

Bulandrabilir o suyu. Yeil otlarla evrili
Hep slak, aalar korurdu kzgn gneten.
Durmu bir av dn yorgun ocuk burada,
Dalm suyun pnl prl grnne,

415

Gidennek istemi susuzluunu. imi sudan,

Bir baka susama, baka yanma duymu iinde.
Tutulmu suda grd gzel yze, gvdesiz
Gzellie. Bir de gvdesi olsayd, demi iinden.
Sevmi kendi kendini. Paros mennerinden bir yontu

420

Gibiydi, oynamazd yznde bir izgi bile. Uzanm

Ollann stne, bakmaya koyulmu ikiz yldzlara
Benzeyen gzlerine, ya Bacchus'a, ya Apollo'ya yaraan
Salarna doyasya, bakard ince tyl yanaklarna,
Fildii gibi ak boynuna, gzel azna, greni

425

artan kzl salarna. Kendi kendini ekiyordu

Bilmeden ii, seven de sevilen de kendisi. Kendini
Yakan yalmd tututunnak istedii yine. Ka kez
pm bu yanltc suyu, daldnn kollarn
Grd boynu tutmak, ona dolanmak iin, bouna.

430

Bilmezdi ne grdn, yakard iini bu grd.

Oyalar, tketirdi onu bu grd gzler. Neden
Koarsn bu yalanc grnty tutmak iin ey kolay
inanan ocuk? Gerek deil istediin . evir ban
Anlarsn yokolduunu. sevdiin, vunlduun grntnn.

435

Yansyan grntndr grdn, seninle gelir gider,

Bir gc yok kendince, uzaklar o da seninle.
Ne alk, ne yorgunluk duymu, oradan ayrlmam,
Uzanm yere, bkmadan bakar dururmu grntye,

NC KiTAP

440

445

450

455

460

.1(,5

.110

Bu bo nesneye. Kendi gzlerinden olacakt ykm,

Dorulmu yavaa, uzatm ellerini evresini
Saran aalara; syle ey orman var m yazgs
Benden daha kara bir seven? Sen bilirsin ancak bunu.
Sen oldun nice sevene gizlenecek yer, snak.
Var m bunca alar iinde benim gibi
Yokolduu sylenecek biri daha, sevgiden?
te grrm, beenirim sevdiim gzeli, bir trl
Bulamam nedense, yanlr m sevenler byle?
Bitirir beni bu ac. Ne deniz. ne uzaklk, ne da,
Ne yol, ne kermenler, ne de kapal kaplar var
Aramzda. Bir ufack sudur engelimiz, o da yanar
Bana kavumak iin. Ka kez akar suya eildim
Konduraym ona diye dudaklarm, yaklatrd
Yzn bana. Dokunacakken ufak engel girer araya.
Kim olursan ol, k yukar ey biricik sevgili
ocuk, neden elenirsin benimle? Ne kaarsn?
Ne gzelliimden, ne yamdan kalr benim,
Nymphalarbeni de sevmiti gnn birinde. Bilmem
Nedir sevimli, sevgili yznn verdii umut bana,
Ne gn uzatsam kollarm sana, uzatrsn sen de
Seninkileri. Glersem glersin, alarsam alarsn,
Grrm yaardn gzlerinin, ka gz etsem
Oynatrsn kan gzn sen de. Kmldanr
Mutlu azn, yaptm yaparsn, sesin gelmez
Kulama. O benim ite, seziyorum, kandrmyor beni
Biimim, yanarm iimdeki yalmla, ben beni sevmiim.
Neyleyim, o mu yalvarsn ben mi? Neden yalvaraym?
zlediim zdeim, ok umdum az da bulamadm.
Neden kurtulamam gvdemden? alas bir i seven
in, sevdiimden uzak kalmak isteyiim. Bitirir
Beni bu ac, ok yaamam, lrm bu gen yamda.
Acdan kurtaran lm ar deil benim iin,
ok yaasn sevgilim. dileim bu. Tkenecek
Soluumuz birlikte, balyz birbirimize.

83

DNMLER

84

Dalm, aclar iinde. bakar durur kendi yzne,

475

Grntsne, suyu bulandrm gzyalar, silik

Bir yz yansm suya. Bard grnce
Uzaklatn grntnn: Gitme, nereye acmasz?
Brakma seni delice seven beni. Dur bakaym
Doyasya. dokunamadm gzele. kansn ona u

480

Acl sevgim. Aclar iinde atm giyek1erini,

Dtivmeye balam elleriyle mermer gibi gsn.
Derisini kzartm artlarda yumruklar. yemilerde
Grlr byle ak stnde bck hck k.artlar.
Bir de yar olmu zm salkmlarnda erguvan

485

Rengini andran bir kzllk. Grnce durgun

Suda grntsn, gemi Narcissos'un fkesi.
lnce bir yalmla eriyen sar balmumu ya da
Gnein ilk nlar altnda iler gibi akan.
Yanyor. erim erim eriyordu sevgiden. Kurutmu onu

490

inde gizlenen yalm. yava yava tketmi.

Gitmi eski gzellik, alm, parlt. Ne salk. ne
G kalm. bozulmu Echo'nun gnln eken
Grnm , Acm ona Echo kzmasna karn,
Unutmu hnc byle grnce. Ka kez "yazk"

495

Barmsa bu mutsuz delikanl, "yazk" deye

Y ankm o sayda. Narcissos dverken gsn
Yumruklarla yanktrd btn vurularn Echo.
Son kez bakt suya, unlar syledi: Ey gidi bouna
Sevdiim ocuk. Bu seslerle nlam ortalk.

soo

"Kal salcakla" dedi. "kal salcakla" dedi Echo da.

Dm yorgun ba yeil otlarn stne,
Kapam gzelliine vurgun gzlerini gecenin
Karanl gnce yeralt lkesine, aram grntsn
Stygia'nn sularnda bile. Alam kardelerine

sos

Naiad'lar, kesmiler salarn yatt yere

Koymak iin, Dryad'lar alam byle, onlarn
lklarn da yarktm Echo. Odun toplam
Bir yn dzenlemi. lm ldaklar, salaca,

NC KTAP
Hepsi var, Narcissos'un ls yok ortada.
510

Yalnz san , ak tyckl bir iek ld yerde . . .

I.ID uyulmu b u olay btn Archaia illerinde, uzaklara

Dein gitmi ad bilicinin, bir n salam ona.

Btn soy iinde tannlara aldrmayan, Echo olu

Pentheus yermi, deer vermemi ona, glp gemi
515

Szlerine yalnn. Anmsatm ona karanlklar,

Yoksun braku aydnl, bunlarn nedenlerini.
Sallam akaklarna aklar den ban yal
Kii, demi ki: ne mutlu olurdun, sen de benim gibi,
Yoksun kalp ilkyaz ndan grmesin kutlu

520

Bacchus lenlerini. Aklyorum imdi, Ul'.ak deil

Gelecei gn Semele'nin olu gen Bacchus'un.
nne yarar tapnak yapmazsan ona dalacak
Gvden binbir yere, kan srayacak aalara.
Anann, kzkardelerinin stne benek benek.

525

Hepsi olacak dediklerimin, Bacchus'a saygl

Davranmayacaksn. O gn anlarsn karanlkta bile
Gelecei grdm. Kovmu onu Echo'nun olu
Bu szlerden sonra. Doru km bilicinin szleri.
Geldi Bacchus, krlar nlad trenlerle. Kzlar, baclar,

s.o

Gelinler, analar gelmi topluca, bilinmeyen bir dine

Girmi hepsi. Nedir ey Dragon oullar Mars'n
Torunlar, sizi ldrtan bu delilik? Dedi Pentheus,
Byk tun bir kavaln bys byle byk m?
Sava kllarnn, borularn, ucundan kvlcmlar

rn

Salan mzraklarn korkutamad kimseler, arabn

Etkisiyle taan kadn lklaryla geip kendinden
Kaplsn bu dk srye doru mu? atm buna ok.
Ey yallar, yllarca sallanp durduktan sonra
Yeni bir Tyr kurdunuz. dolaan konanz yaptnz,

\ l(l

Bunlar uruna savamak duygusu yok mu sizde imdi?

Siz, ey genler, ey yalan yama yaknlar sizin
Tak deil savut tamanz gerek. Asma yapraklar m

85

DNMLER

86

evirsin alnnz tolga yerine? Bir dnn soyunuzu

Sizden dileim bu. Bunca ykmlar getiren dev ylan
545

Diriltin iinizde, yrek.le nin. Onun bir gl, bir akarsu

Uruna lmeyi bilii gibi siz de kovun bu alaklar,
Kurtarn soyunuzun yceliini. Yazg istemiyorsa
ok yaamasn Thebae'nin yksn mancnklar,
Savalar kermenlcri, kllarn grltleriyle

550

Yalmlar iinde yokctsin. Su ilemeden mutsuz

Olacaz o gn, acnr duruma decek yazgmz,
Ne bunu saklayalm, ne de gzyalarmzdan
Utanalm artk. Alnacak mutsuz Thebae atlardan
Kanan, sava istemeyen. mzrak sevmeyen bir ocuk

555

Eliyle. Salarna gzel kokular sren, dorulua

Gtren; elenkleri, kzl boyal giyekleri seven,
elimsiz bir ocuk eliyle alnacak. Brakr giderseniz
Onu, bu yzden ben de gideceim ona syleteceim
vnd soyunun da, yceliinin de dzmece olduunu.

560

Gze alm Acrisius byle dzmece bir tanry

Alaltp Argos kaplarna dein gelmeyi. Korksun mu
Penthea btn Thebae halkyla? Koun gidin, balayn
Getirin diye buyurdu adamlarna. Yapn
Dediklerim i ayak srndrmeden bakalm, dedi.

565

Byk babas, Athamas, yaknlan baaramamlar

Onu yautrmay, tler oaltm fkesini.
nne geilmez olmu glkle tuttuu hnc.
Bir engeli olmayan akarsuyu grdm giderken,
Yumuak bir nlus vard: stste ylm

510

Aalar, kayalar engel olunca akna kprr,

Kaynar, oalr birden aknn hz. Erkiiler
Kan iinde dnm, Bacchus nerede? diye sormu
Beyleri. ite arkadalarndan, tren grevlilerinden
Biri, yakaladk onu ynetirken leni, dediler.

575

Sonra brakular onun eline, eskiden tanrnn

Ardndan gitmek iin yce Tyrrhena'y brakan.

NC KiTAP

JP

entheus kzgn, oyuklarndan taan gzlerle

Bakm ona. glkle tutmu kendini, gerekeni

Yapmamak iin. leceksin imdicek. bir reti
580

Olacak bakalarna lmn. syle atann adn.

Bu yeni dine tapmann nedenlerini, yurdunu.
Adm Accetes, dedi bu korkusuz kii, yurdum
Maeonia, aalanm bir soydanm. Babam, bana
Ne kzlerle srlen tarlalar, ne hol ynl

585

Srler, ne de baka oba oba hayvan brakm.

Yoksuldu; kendisi de, ayla inesiyle balk
Avlar geinirdi . rpnan bal klar kamla
karrd sudan. Btn varl buydu, rcti
Bana da bunu. Al varl m iimi benden sonra

590

Sensin srdrecek, demiti. Sular brakm hana

lrken varlk olarak. baka bir nesne deil.
Ksa srede rendim kayk yzdrmeyi,
Bal kalmak istemedim kayalara. Olenia Capella'nn
Yamur getiren yldzn. Taygcten'i, Hyades'leri,

595

Arcton'u , yellerin kaynan. gemilere elverili

Koylar grdm. Delon'a giderken yaklatm Cia
Kylarna bir gn, krek ekip saa doru yanatm
Kyya, sradm yavaa bastm kumlara. Bitmi gece,
Yaymaya balamt Aurora ilk kzll, kalktm,

600

Serin su getirsinler diye gsterdim olua giden

Yolu onlara. Neler bildirecek bana diye yksek
Tepelerden Aurora, aratrdm, inceledim, ardm
Arkadalar. dndm gemiye. lkin Opheltes bard
"Buradayz" diye, bln nnde gidiyordu, o.

605

Bir ocuk getiriyordu yannda, kyya doru,

Issz tarlada bulmu, "av" demiti adna, gzeldi
Bir kz gibi, uykusuzdu. imi sanrd gren.
Glkle yryordu ardndan, bir baktm yzne,
Giyimine, durumuna, lmlye yarar bir belirti

610

Grlmyordu onda. Sezdim bunu, arkadalara dedim:

87

DNMLER

88

Hangi tanr sakl bunun gvdesinde bilmem, bir

Tanr var besbelli. Kim olursan ol gel, koru bizi
Dar gnlerimizde, yardmcmz ol, arkadalarmz
Bala, sana snyorum, bunlarn elinden tut, yakar
615

Bizim iin, yalvar, dedi Dictys. E n yksek diree

Trmanmada, iplere tutunup aa inmede esiz kii.
Libys, gemiyi yneten sarn Melanthus,
Alcimedon; sesi kreklerin kalkp iniini
Salayan, arkadalarn yreklendiren Epopeus

620

Uymu ona hepsi. Byle davranm tekiler de,

Gzleri karann hepsinin kazanlacak
Varla duyulan tutkuyla. Kutluk bir yk var
Gemide, saygdeer. yetki bendedir burada. yle
Dedim durdum kapda. Kzm en korkusuz gemici

625

Toscana'dan srlm Lycabas. Srgn cezas yemiti,

Birini ldrmt. Kzd, yumruklad boynumu, iplere
Tutundum toparlanp decektim denize, yoksa.
Onun yaptn dorulam bu olay, arabozucu sr,
Hep araya krgnlk sokan. Yine deimemiti Bacchus,

630

Bu seslerle uyanm, gemi esriklii, aylm.

Sordu, nedir bu grlt? Syleyin gemiciler,
Niin buraya geldim, nereye gtrrsnz beni?
Korkma, dedi, Proreus, syle gidecein yeri.
Dilediin kyya ineceksin. Bacchus, doru gidin

635

Dedi, Naxon'a, oradadr benim evim, sevecek sizi

Yerliler, konuklayacak. Andimi denizler stne
Btn tanrlar, bir de iki yzl tuzak kurucular,
Yaplacak ne istenirse, diye. Sonra, yelken alsn
Dediler. gemide. Sadayd Naxos, ben de evirdim

640

Yelkeni saa, Opheltes ne yapyorsun koca deli,

Kim artt seni? dedi, sola kr gemiyi, nereye
Byle? Ka gz ediyordu bana ou kayglarla, kimi
Kulama fsldyordu. ap kalmm. bakas
Gelsin, alsn gemide ynetimi eline, dedim,

645

Kan kan dkmeye arac olmaktan. Hepsi att

NC KTAP
Bana, bir mrldanma balad btn blkte.
ilerinden Aethalion: senin elinde kurtuluumuz,
Dedi, geti baa, benim yerime, tuttu kar kyy
Yn evirdi Naxos'tan. O sra, tam alay ederek
650

Bakt yukardan, sezmi gibi kwlan tuza,

Geminin stnden denize doru. Alarcasna:
Ey gemiciler, bunlar deil, bana sz verdiiniz
Gideceiniz kylar, benden sorulan, benim istediim
Toprak bu deil. Ne yaptm bu cezay gerektirecek?

655

Ycelecek misiniz, byle gen bir ocuu kandrp

Tuzaa dnnekle? Oysa ben alarken glyordu
Bu ikiyzl kiiler gzyalarma, krek vurularyla
Sular kartrarak. En gl tanr tandr bama
Bama gelenlerin, hepsi doru, yalan yok.

660

Durdu sulann ortasnda karaya otunnu gibi

Gemi, bir koyda. ann gemiciler, asldlar
Kreklere yine de. Yelkenler ak, didiniyorlar
Biraz daha hzlanmak iin. Asma dallar engeldi
Kreklere, saryordu ince ubuklaryla krekleri.

665

Bol salkml asmalarla yelkenler karyordu.

Sallam asma dallaryla sarl mzran
Aln zmlerle sslenmi Bacchus. Uzanmt
evrelerinde korku salan arslanlarn, vaaklarn,
Kaplanlarn iri gvdeli grntleri. Ya korkudan

670

Ya lgnlktan dolay atlam gemiciler suya.

llkin Medon'un gvdesinde balam kara benekler
Grnmeye, belkemii bir yay gibi bklmeye.
Ne alas bir dnm bu, dedi, Lycabas,
Onun da balam konuurken az uzamaya,

1,15

Genilemeye. Yarlm bumu, pullar kaplam

Katlaan derisini. Libys krekleri oynatmaya
Urarken, gnn ellerinin uzadn, artk
El deil balk kanad denirdi onlara. Tutmak

.xo

istemi asma dallarn koluyla, bir bakas da

yle, yokolmu onun 1a kolu gmlm sulara

89

90

DNMLER
Gvdesi budanm olarak. B ir kuyruk km
Kollarn yerinde orak ya da yaya benzeyen.
Bir de yanmay gibi kvrlan boynuzlar.
Zplyor tede beride, sratyordu sular.

685

Sryor yukar, sonra yeniden dalyor sulara

Hepsi, oynayorlar aralarnda, fkrtyorlar
Denizden ektikleri sulan geni burun
Deliklerinden. Bir ben kalmm gemide yirmi kiiden,
Gm tm, korkudan titremi bunlar, gelmiim

690

Kendime, at iinden korkuyu, git Dia kylarna,

Deyinc.c tann. Bacchus'a adadm kendimi kyya
Varnca. din trenleri dzenlemeye koyuldum.
Dinsin, bir gn gesin hncmz diye yaptk bunu,
Kulak verdik senin szlerine, dedi, Pentheus.

695

Kalkn ocuklar, yakalayn bunu, balayn ac

ektirme aygtna. En arn ektirin aclarn,
Sonra gnderin gvdesini Stygia'nn karanlna.
Bunlar syleyince srklenen, yakalanan Tyrrhenus'lu
Accetes tkld ieri, kuruldu ac ektirme aygt,

100

Demir, ocak yakld buyruk gerei, alm deniz

Kendiliinden kaplar, zlm demir balar.

IJD irendi Echionusolu, gitmek iin

Buyrultu vennedi, kendi yrd, trenler iin

Seilen trklerle, Bacchant'larn lklaryla
105

nlayan Cithaeron'a doru. Titreyen, devinen

Bir at tun borunun, sava davullarnn
Gmbrdediinde neyse , savaa koar atlrsa hzla,
yle kaynamt Panthea duyunca gkleri sarsan ulumalar,
Tamt yrei. Bir dzlk dan ortasnda aasz,

110

Onnanla evrili, geni. tikin burada gnn saygsz

Baklarla evreyi szen Penthea'y bir kadn,
Btn hzyla atlm zerine lgnca. Oydu
Yaral Thyrsus'u vuran, annesiydi; koun gelin
kiniz de baclarm, diye bard. te iri yaban

NC KiTAP
1s

Domuzu, krlanmzda dolaan, ldnnem gerekir onu.

Atlm zerine lgnca hepsi, kovalamaya balam
Korkan, titreyen, rken, kendi kendini karglayan,
Suunu aklayan Penthea'y. Ar yumruun etkisiyle
Gel, yardm et, ey teyzem Autonae, gelsin Actaeon'un

120

Grntleri, kurtarsn beni, diye bard. Bilmezdi

Kim olduunu Actaeon'un, kesti sa elini yalvarann,
lno koparp atm tekini de. Artk uzatacak kolu
Kalmamt anasna, bu kara yazglnn. Gsterip
Kesilen kollarnn yaral yerlerini, bak anne,

725

Diyordu. Brd bu durumu grnce Agave, bkt

Boynunu sallad havada salarn. Tuttu olunun
Yeni kesilmi ban, bard kanl elleri
Arasnda: Bizim iimizdir bu kt baar
Ey kardeler. Souk gz yellerinin sallad

130

Aa tepelerinde glkle tutunan yapraklar

Daha hzl dmez acmasz ellerin kesip att
Bu batan. Bu gren, gereini renenler, trenlerle
Kutladlar yeni dini gnlk yaktlar, kutlu
Sunaklara sayg gsterdiler...

91

DRDNC KITAP

tNYEIAS kz Alcithoe katlmak gerekmez

Demi, bu trenlerine tannnn. Bacchus

Jupiter'in olu deil. Kzkardei onaylam
Szlerini, katlm ona. Tren dzenlensin demi
s

Grevliler, braksn ileri kadnlar, uaklar,

rtsnler gslerini derilerle. zecekler
Sa balarn, iek taknacaklar balarna
Thyrsos tayacaklar ellerinde asmalardan,
Byle buyurmu, ok korkun flce duyar demi tann

10

Saygszlara. Anneler, kzlar braktlar rekelerini,

Yan dokunmu rglerini. Bacchus'un adlann
Veriyor Bromius, Lyaeus diyor ona yalmlarn olu,

ki soylu tanr diye anarlar onu. Eklenirdi bunlara

Bir de Nyseus'lu, salarna el dememi Thyoneus,
1s

zm yaratan Lenaeus, Nyctelius, Eleleus, Laccus'la

Euha'nn babas gibi btn Grek lkesinde gnden
Gne oalan Bacchus'un adlar verilirdi ona,
Yokolmaz deniyordu, senin genliin. Sen, lmsz
ocuk, sensin gzelliinle gkleri zerine eken.

20

Ban ne gzeldir boynuz olmaynca.

Buyruun altnda btn Dou, Hindlilerin ykand
Ganj'n sonuna dein. Ey yceler ycesi tanr
Sensin iki yan baltayla donanm Penthea'y,
Lycurgus'u, Tyrrhen'leri sularn dibine gnderen.

25

Lynx'in boynunu iki boyundurukta een sensin.

Senin ardnca gelir iince eli kolu titreyen,

DRDNC KITAP
Deneklere dayanp ayakta duran Baccha'lar,
Satyr'ler. Senin ardnca gider eek srtnda
ki yana yalpalayan yallar. arr kadnlar,
30

Barr genler gittiin yerde, davullar gmbrder

Ellerinde. Oyuk anlar nlar, borular grler.
Yakaryor, acyc olman diliyor lsmenid'ler,
Buyurulan treni dzenliyorlar. Minyeis kzlan
Urar Minerva'nn bo ileriyle, bez dokular,

35

rerler, reke evirir parmaklaryla. trene

Gelmezler. Tutsaklarna bask yaparlar, gelmesin
Ttene diye. Biri ekmi uzayan iplii, barm
karp ince parmaklan arasndan: onlar sama
Trenler dzenlesinler, syleelim alrken,

40

Daha iyi bir tanradr bizi barndran Pallas.

Tatl konualm, ykler syleyelim, kulaklarmz
Okayan, sra ile. Dorulam arkadalar. alklam
Bu kz, ilkin sen bala diye yakarmlar ona.
Dnm, bildii yklerden anlatmak istediini.

45

Deccetis, Babil'i ycelten senden mi balasam .

Filistinde sylenir, bir dnm sonu pullarla
rtlm eli aya, bir glde yaarm.
Tyler, kanatlar taknm, ak kuleler stnde
Geirmi son yllarn. Bir Naiad trksyle

50

Bala dntrm ayrlarda dolaan genleri.

Sonunda yap. kendi bana da gelivermi.
Eskiden ak yemiler veren aalar kan
Boyasna brnm, kara yemiler verir olmu.
Beenirmi bunu, nemsiz bir yk saylmazm.

55

Byle dedi yn uzarken iplik iplik. Pyramus

Biri ann en yakkl genci, Dounun
En gzel kz Thisbe, btn kzlan bastran.
Birbirine bitiikmi evleri, eski bir ilde,
Semiramis'in kalelerini tuladan yaptrd.

r.o

llkin bu komuluk balam onlar skca.

Gelitirmi sevgiyi zaman. Tre gereince

93

DNMLER

94

Y akacaklarm sevgi ldan, ana-baba

istese. Onlar istemi, bir ocaktan yanm
Gnlleri yine. Kimse anlamazm dillerinden.
65

Kala gzle anlarlarm. Ate gizlendike

Yangn gelimi. Bir ufak atlak varm duvarda.
Evleri ayran. yapl gnnden kalma. bilinmeyen
Yzyllarca. Oysa ne var sevginin sezmedii?
ilkin siz grdnz onu ey sevenler. konumanz

10

iin yol am size. Tatl szler sylemiler

Birbirlerine. Bu yanda Thisbe. tede Pyramus
Birbirinin tall. ksa soluklarn alrm.
Neden engelsin sevimemize kskan duvar?
Diye barrlarm, neyin eksilir braksan

15

Sarma dola olsak, brak pelim biraz,

Byk bir mutluluksa. Deerbilmez deiliz,
Senin yolunla gelir kulamza, senden aan
Szler. Bouna konuurlard oturup karlkl,
Ayrlrlard bastrnca gece, pckler

so

Kondururlard duvara karlkl. Ertesi gn

Kovunca gecenin yldzlarn Aurora, gne
Inlaryla kurutunca gz otlarn, bulutular,
Yakndlar, szletikleri yerde durdular epeyce.
Sensiz gece kandrp bekileri kamak iin

a5

Anlatlar, evden. Evden kar kmaz kentin dnda

Buluacaklar yerde, bouna gezmeyelim krda dediler.
Ninus'un mezarnda bulualm, saklanalm glgesinde
Onu rten aacn, szbir etliler. Bur dut aac
Varm orada ok ak, bir serin suyun yannda

90

ok yksek. Uzlamlard bu konuda, gmlm

Sulara gne, grnmez olmu. gece domu sulardan.
Karanlkta dndrm kapy rezeler stnde
Thisbe, becermi ii, kam bekilerden. varm
Szletikleri yere, mezarn yanna, oturmu aacn

95

Altnda, yreklenmi sevgiyle. Birden ak az

kz kanna bulam bir arslan koup gelmi

DRDNC KiTAP

evreden gidennek iin susuzluunu kaynan

Bana. Gnn uzaktanThisbe ay nda, kam
Oradan titrek admlarla, saklanm karanlk oyua
oo

Omuzundan drm yaman kaarken. Gidenni

Kaynaktan susuzluunu kzgn arslan. gnn dnerken
Onnana ince yama. kanl aznda paralam yolda.
Gelince biraz sonra Pyramus gnn ayak izlerini
Y rtc arslann kumda. Sapsan kesilmi

lOS

Bir de yerde kanl yamak. Bu gece iki seveni

Yok edecek demi. Sevgili daha ok yaamak
Yarar. Benim yzmden olmu onabu ykm,
Ben mutsuz, suluyum, ben syledim gelmesini
Geceleyin bu korkulu yere. gelmedim nceden.

10

Paralayn beni, dein, delik deik edin,

Dkn barsaklarm, ettiimden bulaym ben de,
Ey bu kayalarda yatan arslanlar. Yok, lm
Beklemek korkaklarn iidir ancak. Byle
Dedikten sonra alm yerden yama,

115

Gitmi szletikleri aacn altna

pm, bomu gzyalarna bu tand yama.
Bard: al beni de. benim de kanm aksn varsn,
ekli belinden ban saplad kamna
lrken ekmi ba buular kan

1 20

Yarasndan. yklm yere, ileri fkrm kan,

Delinen bir bakr borudan fkran sular
Gibi, kan sesler yaylm bolukta uzaklara.
Karann yemileri bu kanla sulanan aacn,
Kklerine dein ileyen kan kara bir boya

1 2s

Aacn dutlanna. Kz yeni dnmt geri,

Korkudan titriyordu, gzleriyle bo yere
Aratrd durdu sevgilisini. Ona aAlatacakt
ektii korkulan, kurtuluunu. Tanm yeri de,
Suyu da, kukulanm aacn deien biiminden,

Yemiin boyamndan, sonra dnm aa bu mu

Deil mi diye. Titreyen kanl kalntlar grm

95

DNMLER

96

Topran stnde, dnrken, geri ekilmi

Bir aralk, titremi inceden esen bir yelle
Suyun yzeyinde salnan sapsan bir kam gibi.
1 35

Biraz durduktan sonra tanm sevgilisini,

Vurmu yankyan, geliigzel, yumruklarla
Gsne, yolmu salarn, kucaklam
Gvdesini sevgilisinin. Alam yalar

140

Dkm yaralarna. kanlara karm yalar,

pm souk alnn. Hangi yazg benden ayrm
Seni. ey

rnus, demi inlemi, karlk ver,

Sana gn en a anan Thisbe'dir burada

Adn aran, duy sesimi, kaldiban
Yatt yerden. Thisbe adn duyunca Pyramus
145

Biraz am lm arl ken gzlerini,

Sonra kapam sevgilisini grnce. Biraz sonra
Yama da, bo fildii kn da, sevgilin kendi
Eliyle kym canna; ey mutsuz benim de yiit
Elim bunu yapacak, sevgim bana da byle yaralar

1 50

Atracak. Geleceim ardndan sevgilimin

lmde de. Bir gn. lm bile ayramad seni
Benden, denecek. Oysa ancak lm ayrabilinni
Onlar. Onaylayn benim yakarlarm. Bir lelim,
Ey mutsuz anamz, atamz krmayn bizi.

1 55

Sevgi birletinn i onlar son srede,

Brakn, esirgemeyin, bir mezarda dinlensinler.
Sen, ey, az nce mutsuz Pyramus'u, imdi de beni
rtecek olan aa, lm belirtimizi gtr sonsuzlua,
Acmzn imlemi olsun kara kara yemilerin,

1 60

Bir ant olsun, iki sevenin kanyla bulanan.

Birden atm kendini Pyramus'un kan kokan
Klcnn stne, batrm yreine bunlar
Syledikten sonra, yerine gelmi dilei,
Atalar da, tanrlar da onaylam bu olay.

1 65

Kan rengine brnm aacn yemileri,

Olgunlanca yanmadan esenlie kavumu ikisi de...

DRDNC KiTAP

rn

yle bitirmi yksn, az sonra Leuconoe

Balam sze dinlerken sessizce arkadalar.

Btn gkleri aydnlatan gne sevgiye tutsak
170

Anlatalm imdi sevgilerini: ilk gren bu tanr

imi denir Mars'la Vens arasnda dllemeyi,
zlm bunlara gne, anlatm oluna, J uno'nun,
Kansnn yapt ktl, yerini de gstermi.
Deliye dnm fkesinden. dm elindeki

175

Demir denek. Bir a yapm elikten, kurmu

Tuza. Gzle grlmez, ok ince, beceriklice.
rmcein andan geri kalmazd. tavana gerdii.
Birbirinden ayrlmasnlar diye kolayca,
evinni bu ala yataklarn smsk.

so

Yataa yeni girmiken Vcns'lc oyna.

Sarm dolam anlan i beceren bir
Elden kan a. Kucaklanca yatan iinde
Kmldayamadlar bir daha, yle kaldlar.
Sonra am fildii kaplarn konan,

x5

Alm ieri btn tannlan. Onlar utanlr

DllfUmda birbirine balyken pek zlmemi
Tanrlar, ilerinden biri can atyordu bu
DllfUmda olmaya. Katlm glmekten lmszler,
Gkte sylenmi bu olay uzun sre.

l 'o

Bunun acsn unutmam Cythereia alm

cn kat kat. Ortaya koymak istedi iyzn,
Gizli sevimelerini, ona byle yapanlarn.
Ne ie yarar senin gzelliin, parlakln,
Almn almn ey Hyperion olu? Yeryzn
Yakarsn yalmlarn la, sen de bir gizli

Yalmla yanarsn . Btn varl gren gzlerin

Grmez olmu Leucothoe'dcn bakasn. Bir kza
Dikmisin btn evreni grmesi gereken gzlerini.
Ya gkte domazsn, ya sulara ge iner ona bakar
Uzatrsn k gnlerini, arada bir de evirirsin

97

98
200

DNMLER
te yana yzn, gizlersin aydnlktan, korku
Salarsn karanlklarla lmllerin iine.
Bounadr bu sarar p solduun, bak senden daha
Yakn olmu yeryzne ay. Solmann nedeni bu,
Bir sevdiin var besbelli. Ne Clymene, ne Rhodos

205

Sz geirebiliyor sana. aldrmyorsun artk

Aeash Circe'ye. Unuttun svp saymalara kar
Direten, yatan isteyen gnl yaral Clytie'yi.
Hep Lcucothoc yznden bu saysz unutmalar.
Bastrm gzellii tm tatl kokular

210

lkesini. Eurynome'nin dourduu bu kzn.

Gzeller gzeli anasndan da gzel bu kz.
Buyruundayd btn Achamenid illeri Orchamus'un
Eski Belus'un yedinci gbekten torununun.
Hesperius'un altnda verimli bir otla varclr

215

Gne atlarnn. lmezlik otu yetiir orada

ayr yerine. bundan yer, yeniden can bulur
Gnlk almadan sonra el ayak. Bu gksel besini
Otlayan atlar. Bitinni geceleyin dnn
Girmi yatana tanr sevgilisinin. klna

220

Brnp annesi Eurynome'nin. Grm oniki

Arkada arasnda n altnda Leucothe'yi
ince iplik eirirken. pm onu ana yaknlyla:
Bir gizli szm var kzma, ekilin, kz yanamalar
kn aradan, esirgemeyin brakn gizli konumay.

225

Kzla anasndan. Kzlar szn dinleyip gittiler.

Yalnz kalnca ikisi dedi ki tann: len benim
Yllarn uzunluunu, btn olaylar gren, evrende
Ne varsa grlmesini salayan. Evrenin gzym,
inan bana, beendim seni. Korkudan titremi kz

230

Drm rgy parmaklarnn gc tkenmi.

Korku bir gzellik vermi ona, alm gerek
Biimini ok gc!""eden, eski gzelliini,
Pek korkmu bu dnmeden kz, yine dnmeden
Vermi kendini, gzelliine dayanamad. tanrya.

DRDNC KITAP
m

ok kzm bu ie. kskanm o gne dein gnein

Delice sevdii Clytie, hncndan sylemi
nne gelene bunu, anlatm babasna abartarak.
Dinlememi kzn yakarlarn acmasz baba.
Bouna yakarp el am gnee, ben istemeden

240

Baskyla olmu bu i diye. Aldnnam gmm

Kzn diri diri babas. Eziyordu onu toprak.
Datm Hyperion olu bunlar klarla.
Yol alm. grlen alnn km a
Ey kz. Ne yazk ban kaldramyorsun yerden,

245

Snm yaam ar toprak altnda. nympha bir l

Gibisin kmldamaz gvden. Kanatl atlar srcs
Gnnemi byle bir ac daha, yle denir, Phaethon
Yangnndan beri. ilkin nlarla diriltmek istemi
Katlam kz yeniden. Yazg kar km ona.

250

Kokular serpmi kzn gvdesine, yatt yere.

Gklere kacaksn yaknmalar bouna, demi.
Yumuam slak gvde gksel kokularla, toprak da
Dolmu gzel kokularla, kk salm belirsizce
Topraa gnlk dal, delip km mezarn stne.

255

Balanmal Clytie ektii aclar yznden.

C{jj

z yummak gerek btn aa vuran ilerine.

Oysa. bir daha grnmedi gne. Vens'n

Yannda, soumu ondan, lgna dnm kz
Sevgiden. Katlanacak gc yoktu buna, yatrd
260

plak toprakta gece gndz, soukta, dank

Salar gklerin altnda. Dokuz gn geirmi,
Susuz, kimsesiz. yedii i, itii gzya,
Kmldamazd olduu yerden bakar dururdu
Hep, gzlerini dikerdi belli bir gezintiyi

265

Yrngesinde srdren tanrya. Gvdesi yere

Yapm. derler, solgun ota dnm bir yan,
Bir yan kzl kalm. menekeye dnm ba.

99

DNMLER

1 00

Prl pnl ieklenmi, kkleri yerde,

Yz delice sevdii gnee evrili boyuna.
270

ap kalm dinleyenler. Bunlar sylenince,

Bacchus bir yana, gerek tanrlar ne olsa yapar,

Demi birka, kimi de susmu kzlarn.
Gezdirmi mekii dokumann iplikleri arasnda
Balam sze: ne lda danda doan srtma
275

Daphnis'in pek nl sevgilisinden, ne de

Sevgilisinin hncyla sevenlerin yreini
Szlatan taa dnnden szedeceim. Doada
Bir gn erkek. bir gn kadn olan S ithon'a da
Szm yok. Ey imdi elik olan, Jupiter'in

280

ocukluunda dads Celmis, bol yamurun

ocuu Curetas, en sonunda iki ufak iee
Dnen Crocus, Semula sizden de sz amayacam.
Yeni olaylarla tat vereceim size, sevindireceim.

285

Nedendir kt n Salmakis'in. neden sulara

Deince gc gider elin ayan, yumuar, gever,

renin bu gizli nedeni. suyun gc bilinir de

Bu bilinmez. Bir ocuk domutu Afrodit'le
Hermes'in birlemesinden, Naiadlar bytmt
290

Onu lda dann oyuklarnda. Anlalrd

Yznden, anasnn kim olduu, atasnn, onlarn
Adn tard ya. Onbe yana basnca gitmi
Atasnn bilen dalardan bilinmeyen yerlere,

fda'dan uzakta, gezmee, sevin verirdi ona

295

Bilinmeyen rmaklar grmek, bu istekdi onun

Yorgunluunu azaltan. Gitmi komu Lycia, Caria
llerine. Bir gl bulmu orada, iinde sazlar
Grnrd l l sularndan dibe dein.
Ne bataklk, ne sazlk, ne verimsiz dikenli

JOO

Otlar, ne de yosunlar vard evresinde, sulan

Pnl pnl, yeil, yeni bitmi otlar sarmt

DRDNC KiTAP
Bu gln evresini. Bir nympha dururdu orada.
Ne avlanmay, ne yay gerip ok atmay, ne de
Avn ardndan gitmeyi bilirdi. Yalnz bu kz
305

Tanmazd Diana, Naiadlar iinde, arkadatan

Sylenni ona: al mzra, sada Salmakis
Karsn gzel elencelerine av oyunlar ela.
Ne mzrak, ne sadak alm eline, karmam
Elencelerine ar av oyunlar.

310

B i r olur ykar yan suda parlak gvdesini,

Bir olur taranr bir tarakla Cytoria
imirinden, bir olur bakar suyun yznde
Yansyan tutam tutam salarna, rtnr
Bir olur ince bir yamakla, gezer. dolar.

315

Yatar, uzanr yumuak otlarn zerinde.

Sk sk iek toplard, dererdi belli,
Yine iek dererken gnn delikanly
Bir zlem duymu iinde, yanna vannadan,
Gitmek isterdi oysa, derlendi, gzden geirdi

320

Kendini, bakt delikanlya, grnm gzeldi.

Sonra bard: bir tanr olmalsn delikanl,
Cupido'sun bir tanr isen. lml isen mutludur
Seni douran, ne mutludur kardein senin, kzkardein
Alklanmal o da, sana meme veren mutlu ana da.

Daha mutlusu senin szln olacak kz,

Evlenme ilemlerini oturup konuacan kz.
Onu beenmisen ben de varaym tadna kamann,
Beenmisen al beni de, ikimiz blelim yatan.
Bunlar syledi sustu Naila. yz kzard

Olann utancndan, bilmezdi sevgi nedir, kzann

Benzemi gnee kar aslan al elmalara, ya da
Scaktan kzaran fildiine, ay nda akrdayan
Klca da benzerdi hani. Karde pne benzer bir
pck istedi nympha, boynuna atnca fildii elini,

Dedi ki: brak, yoksa kap yalnz brakaym m seni?

Titremialmakis. ite gidiyorum, kal gnlnce sen,

101

102

DNMLER
Bu illerde ey yabanc. Gider grnd baka bir yerde
Gizleniverdi. Sonra dnp bakt onnana diz kt
Otlarn iinde, sakland iyice, grnmez oldu.

340

teye beriye gitti geldi, daldrd suya

Ayaklarn. ykad topuklarna dein, baylm
Il l suyun scaklna, dayanamam birden
kanp atm gvdesini saran incecik rty de,
Grnce gzelliini plak gvdesinin Salmakis

345

Bsbtn gemi kendinden. bylenmi gerekten,

Ildam gzleri nymphann byle
Yansr parlak nlan Phoebus'un. kar tutulan
Bir gzgde yerden. Duramaz. katlanamaz olmutu
Gecikmesine mutluluun, atlmak istiyordu kollarna,

350

nne geemiyordu iinde uyanan sevime

steinin. Tutamam kendini, vunnu ellerine,
Gvdesine, birden atm kendini sulara
Oynadka kollan, parlyordu suyun ltlar
Arasnda fildii bir yontu, ya da saydam bir

355

Bir nesne altnda duran ak zambak gibi.

Kazanyorum, o benimdir diye bard Nais,
Soyunmu giyeklerinden, atlm sulara birden,
Yakalam kar koyan Hennaphrodite 'yi
Bomu pcklere, sann smsk basm barna

360

Elleriyle kamaya alan ocuu, bouna upnm

Olan kollarndan kurtulmaya. Kz smsk sann
Onu, uan kular kralnn penesinde kvranan,
Kartaln ayaklarna ban dolayan, kanatlarn

! yle sarar

Kuyruuyla kuatan bir ylan gi.b ,

365

Aac sarnca kocaman sannak ite. byle

Sarar sularn dibinde Polypus uzanan korkun
Kskalaryla dmann smsk. Kar koydu
Atlas'n torunu, engel oluyordu diledii
Mutlulua nympharun. Sarlm ona btn

310

Gvdesiyle, en yakc kucaklamayla boynuna.

Bard: bounadr upnn delikanl,

__

. ..

. ..

DRDNC KiTAP

375

3so

385

Kurtulu yok, buyruk saln annlar, ne o benden

Ne ben ondan aynlalm sonsuzca. Onadlar
Bu istei tanrlar, kart. yapt gvdeleri
Birbirine, bir oldular, bir kabukta yapk,
Byyen iki dal gibi, smsk bir gvde oldular
Kucaklam, iki ayn biimi vard ikisinin de,
Ne erkek, ne dii. Bir de bakm erkek girdii
Sudan km yan erkek, yumuam btn eli
Kolu, kaldrm elini ge, eskisince kaln
Olmayan bir sesle Hennaphroditus: yardm edin
Olunuza, adn sizden alan olunuza, anam ,
Atam. Bana dnsn kim girerse bu suya,
Yumuasn. yan erkek yan kadn olsun eli de
Kolu da suya deince birdenbire. ilemi
Anasmn, atasnn yreine bu szler. yakarn
Onayladlar, bir alas g kazand su.

390

395

itti burada yk, Minyas'n kzlan

Ellerindeki ilere bakarak tanrya aldnnyor
Eleniyordu. Birden gzle grlmez dmbelekler
Bouk bouk sesler kardlar, kvrk kavallar.
Ziller nladlar, safran kokulan yayld
Yreye. Bilinmez bir i, dokumalar balam
Yemyeil olmaya, sarmak yapraklarna dnm
Dalgalanan rgler, bir blm ba olmu,
Btn ynler dntler asma ktne evrildi
iplikler dal dal oluverdi. Kpkzl salkmlar
Dallarda. Gn ermi sona, balam birden
Alaca karanlk. Buna ne karanlk denebilirdi
Ne de aydnlk, ne gn geceden, ne gece gnden
Ayn. Salland birden dam, klar dkld,
Ildaklardan, altnms yalmlar ykseldi
evrelerinden, iinde azgn yrtclarn
Uluduu sanlan evlerin. atsndan dumanlar
kan konan, kzkarde saklanyordu,
.

400

405

103

DNMLER

1 04

Katlar, daldlar yalmdan, ktan,

Koarken bir etki sezmiler kendilerinde,
Yavatan ince kanatlar km kollarn yerinde.
Bilmediler, eski biimlerinin neden deitiini
410

Sezmediler, karanlkta tyl kanatlarla

Uamyorlard, bolukta saydam kanatlarla
Durabilirlerdi ancak. Konumak iin uram
Gvdesinden clz, yaknmal sesler kyordu
'rpnlarla. Onnanlar deil evler gerek onlara

415

Yaamak iin, ktan kaarlar, geceleyin uarlar,

Vespcr'den alrlar adlarn.

]]3 acchus adnda bayram vard btn Theb'de,

Anlatrd btn lkede yce gcn,

Yeni tanrnn teyzesi bir bu kalmt btn

420

Kzlar arasnda dnmeyen, kzkardelerinin

Dnmesi tek acsyd. Bakm bunlara Athamas'tan
Olan ocuklar, vn verirdi gnlce Bacchus'un
Yeenleri. Olmaz. dedi, Juno, bir soysuz ocuk
Sokmu yeni biimlere denizdeki gemicilerini

425

Moenius'un, dilimletmi etlerini z olunun

Anasna, yeni kanatlar takm Minyas'n kzna,
Alayp dursun mu aclar iinde Juno?
Alamak m benim iim? Elimden gelen bu mu?
Yapmam gerekeni kendi retiyor bana,

430

Yavdan reneceiz neredeyse. Gsteriyor

Neler yapacan fkenin, Penthea'nn yeterince.
lmesin mi J uno? Kzkardelerini byle grnce?

rn

ir dar yol var sivri amlar arasnda, skc,

Tamuya gidermi, sylendiine gre, sessizce.

435

Buular saar Styx, mezara buradan gidermi linleri

Yeni lenlerin. Souk, solgunluk eksik olmazm
O orak yerden. Yeniler bilmeden dolanrlar kente,
Styx'e giden yolu, nerededir bilmezler Dilus'un

DRDNC KIT AP
Korkun, kara kona. Drt yandan gelen binlerce
440

Yolu, ak kaplar vardr bu ilin, aktr btn

Buradan geer yeryznden gelen rmaklar,
Btn tinleri kuatr bu yer, dar gelmez,
Btn uluslara, solgun grntler dolar orada,
Kemiksiz, etsiz, kimi alanda konuur, kimi

445

Girer tirann konana burada. Yapar yaarken

Yaptn kimi. Satwrns kz ayrlm gkten,
Kznca gece gelmeyi alm gze J uno, acl.
Eik titremi ieri girer girmez, kutlu ayaklarn
Bast. Kaldrm ban birden Cerberus,

450

Havlam kez, J uno ard gece kzlarn,

O korkun, dunnak bilmeyen tanralar. Otunnu
Tamunun kapal demir kaps nnde, taryorlard
Ylan gibi salarn. Tanmlard tanray
Kaln sisler arasndan, ayaa kalktlar,

455

Kymlar yurdu denen yerlerinden. Paralanm

Barsaklarn gsteriyordu Tityos, uzanm
Dokuz ylann zerinde. Kayor bouna senden
Uzandn aa, eilip imek istediin su,
Ey Tanalus, koard bkmadan Sisyphus bir

460

Yuvarlanan tan ardndan, Ixon dner, kanr hep.

Urar kocalarn ldren Belus kzlar,
ekmek iin kendilerinden kaan suyu. Korkun
Gzlerle bakm hepsine Satumus kz.
lkin Ixon bakm. sonra evirmi baklarn

465

Sisyphus'a: neden kardeleri iinde budur

Yalnz sonsuz acy eken? Bir yce konakta
Durur nl Athamanta, onunla kars deil mi hep
Benimle elenen? Dedi, sonra anlatt hncnn,
Gezmesinin nedenlerini, istemiyordu konann

470

Ykselmesini, ettiini bulsun, diyordu artk,

kzkardeten Athamanta; buyruk, szverme,
Yakar yapm ne varsa. Sktrd tanralar
Juno, byle konutu. Sallam Triphon dank,

1 05

106

DNMLER
Ak salarn atm arkaya yzn evreleyen

475

Ylanlan, gerekmez artk uzun, rtl szler, dedi,

Btn buyurduklarn yerine getirilmi bil.
Dn bu kt yerden geri. gklerin gzelliine.
Dnm geri kvan iinde J uno. girmeden nce
Gklere Thauman'n kz lris bir su serpmi

4go

stne l l, bir giyek geirmi srtna

Yerinde dunnaz Tisiphone, kpkzl olmu kandan,
Ylana dnm belindeki kuak. km evden,
Yoldalk ediyordu ona evresinde korku, znt,
Titrek yzl kzgnlk, hn. Durdu kapnn eiinde

485

Tir tir titremi Aolius'un kaplan, kara, solgun

Bir boyaya brnm Avemus. Kam gne,
Korkmu bu grlmedik olay gren kars
Athamas'n, kendi de rpenni korkusundan.
Kamaya balamlar konaktan. Tutmu kapy

490

Mutsuz Erinys nlemi onu. Uzatt ylan gibi

Dolanan kollarn, ban s allad, grltyle
Kmldand ylanlar. Kimi omuzlarndan, kimi
Gsnden aa szldler, slk aldlar,
Au dktler, dillerini kardlar. kann

495

Ortasndan salarnn iki ylan, atm ileri

Uursuz eliyle. Dolam ylanlar gsnde
lno ile Athamas'n, yaydlar aulu soluklarn,
Gvdeler deil, canlar ylanlardan yaralandlar,
Tinler acnd. Birlikte getirmiti korkun auyu

500

Cerberus kusmutu, kpk kpkt bu au.

Yannda getinniti Echidman'n delilik
Gnnezlik, unutkanlk, cana kyma, gzya, ykm,
ldnne tutkusu gibi aularn. Kantnn
n de, kaynatm iinde tun bir kabn,

505

Yeni akm kanla, baldranla. Titriyordu ikisi

Birden, dkm korkun auyu ikisinin de gsne,
Bir rperti yaratm ilerinde. Sonra yine eski
Dnengeyi izen ldan sallad hzla,

DRDNC KITAP

510

Yalmlardan izler kalyordu. Yalmla baarmt

Verilen ii, so nra yce glgeler kral Ditus'a,
zd kuana sarl ylan, sarayn avlusunda,

515

s20

525

530

535

540

ra yerde bylenmi gibi birdenbire bard

Aeolis'un olu: ey gnldelerim, gidin, uzak durun
Ormanlara, bir dii, bir de yavru arslan grdm imdi.
Gemi kendinden, kouyordu arka'indan kansnn,
Glyor anasnn gsnde Learchus, uzatyordu
Ona kk kollarn. Yakalam onu Athamas
Sallam iki kez bolukta, sonra fkeyle
Frlatm kaskat talara arpm. kemiklerini
Krm, sarslm zntden anas, ac doldu iine,
Bu acdan ya da arnn etkisinden basm l,
Kayor sa ba dank. plak kollarn takp
Melicerta'lara barrd bir yandan da: "Evohe Bacchus"
Diyerek. Glm Bacchus ad geince J uno, demi:
Gsterdi kkken ona verdiim emei, bir kaya
Vard sulara yakn, yamura kar snakt
Dalgalarla oyulan yeri, ykselirdi tepesi suyun
Iyan yzeyinden. Trmand ona lno, heyecandan
G kazand, korkmadan atm kendini sulara.
Deerli bir yk vard, sular aard bu atlla.
zlm torununun bana gelenlere Vens, susuzdu,
Yakarm amcasna: ey sularn nderi, yalnz gklere
Baeen yce Neptunus, bir dileim var byk,
Sen ac benim yaknma, rpnp duruyor
Engin denizlerinde Ionius'un, al onu da
Tannlann arasna, verim denizleri, engin
Denizlerde kpkten yaratlmm, bu kpten gelir
Greke olan adm bile. Karlk verdi Neptunus,
Dorulad dileini, kaldrd iki mutsuzun stnden
Belirtilerini lml olmann, yeni bir ad, bir yz
Verdi onlara: birine tanr Leucothe, tekine de
Ana Palaemona dedi.

107

1 08

DNMLER

({it

ittiler izinden Sidonia'nn arkadalar,

Gleri yettiince, grdler btn olanlar

545

Kayann doruundan, inandlar lmne, dvdler

Elleriyle barlarn, aladlar Cadmus'un soyuna.
Yoldular salarn, yuttlar stlerini balarn,
Ta yrekli, acmasz, doruluktan sapm, dediler,
attlar tannaya. Dayanamad Juno karglarna

550

Dedi ki: gsteririm size calmann en byn,

Antn dikeceim hncmn. Yapt dediini de.
lno'ya en ok balanan, "ardndan gideceim
Kralienin denizin iinde bile" diye bard,
Atmak istedi kendini suya, devinme gc yoktu,

555

Yapt kayaya, yumruklamaya durdu gsn

Kollan taa dnmt. B iri uzatm elini denize,
Birden taa evrilmi uzanan kolu. Biri de yoluyordu
Alnna dklm salarn, birden grd salarnn
Arasnda talaan parmaklarn. Donup kalmlar

560

Birer birer olduklar gibi. Kua dnm kimi,

Srnyor uarken su evrintilerinden ykselen
Dalarn doruuna doru, lsmenidler.

rn

ilmiyordu Agenorides kznn, torununun

Deniz tannlan olduklann, boyun edi aclara

565

Birounu grd gerekst ilere.

Brakp gitmi kurduu ili, oysa brakmyordu
Onu bu yerlerin yazgs, ardnca gidiyordu.
Gelmi lllyria kylanna yolda karsyla.

510

Orada yllarn, aclarn yk altnda anarlard

Yuvalannn ilk yazgsn, ektiklerini, avunurlard.
Diyordu: yoksa bir kutlunun ylan myd delinen
Mzramla, dilerini yeni iit diye ektiim?
Cadmus, calmak iin hnl tannlar brakmaz beni

575

Greyim ylan gibi uzadn elimin, kolumun.

Byle dedi, ylan gibi uzad rgenleri, sezdi

DRDNC KiTAP
Katlatn derisinin, pul pul rtldn,
Kara mavimsi benekler belirdi gvdesinin
urasnda burasnda. Dm gsnn stne,
sso

S rnmeye balam yavatan sivri mzraa dnm,

Bacaklar tmden, yalnzca kollar kalmt , uzatt
Onlar ileri doru. yalar akyordu daha biimi
Deimemi insan yznden, yakla karcm
Yakla ey mutsuz, dedi, daha birka yerim dnmemi,

Tut elinle daha ylana evrilmeyen elimi, dokun

Bana. konumak istemi biraz daha, uzam dili
Birden, iki atal olmu. Artk ne konuma, ne
Syleme gelmi elinden. Ka kez uramsa
Ses karmaya nlemi doa. Yumrukluyor

590

plak gsn. ban yordu kadn, dur Cadmus,

Denen mutsuz, k o biimden. Bu ne Cadmus
Nerede a'S'aklarn, ellerin, omuzlarn nerede?
Uuyor rengin ben konuurken, nerede elin kolun?
Neden beni de ylana dndrmezsiniz ey gke

595

Tanrlar? Byle sylemiti, yalyordu kansnn

Yzn, dolanyor gzel gsn tannn gibi,
Kucaklamak, boynuna sarlmak istiyordu. Kim
Varsa, kim evirmise yresini titrerdi kadn.
Okard ylann boynunu. Birdenbire evredekiler

600

Kvrm kvrm srnen iki ylan grdler,

ekilmi onnann karanlna kamazlar insandan,
imdi bile sokmazlar kimseyi, anmsar dururlar
Bu ylanlar sessizce eski biimlerini ...

IB
605

u yeni biime girdikten sonra ikisi de avununnu

Yeniden Hindistan'da insanlarn tapndklar,

Archailann adna tapnaklar kurduu torunlaryla.
Yalnz, Abantias'n soyundan gelen Acrisius
evirmi onu Argolica kaplarndan geri,
Bir odur tanrya kar mzrak kullanan,

<

Odur Io'nun soyuna nem vermeyen, Danae'nin

1 09

1 10

DNMLER
Gsnden doan Persea'yla elenen, alay eden.
ekmi cezasn bir sre sonra Acrisius, tanrya
Sven, tanrtanmaz torununun. Gklere alnd
oktan teki (Bacchus}, gtrrken koparlm

615

Ylanl ban nl canavarn kanallarnda,

Yaryordu slkla gkleri hzla ykselirken
stnden Libyca kumsallarnn kanl damlalar
Derdi bandan Gorgoneus'un, alm onlar toprak
Diriltmi, dndrm trl ylanlara. lte bundan

620

Tremi bu yreyi yiyip tketen birok ylan.

Sonradan kart esen yellerle gider gelir
O yana bu yana ykl bir bulut gibi sularla,
Gzler gklerin yceliklerinden karalan, uar
Gider btn evren ! n stnden ykseklerden.

625

kez gm souk Aretos'u, Cancer'in kollarn.

Bir Batya srklendi bir Douya doru.
Bitmi gn, korkmu gven duymam geceye,
Allantis'in buyruunda gezen, Hesperius zerinde
Durdu. yeryznde, dinlenmek istedi ksa bir sre

630

Lucifer, Aurora'nn klarn gnn arabasna

Getirinceye dein. Btn kiilerin en uzunu
Japetion olu Atlas'n buyruundayd oras,
Onun yasalar aJtndadr yeryznn en uzak
Buca, deniz, gne arabasn eken soluu kesik

635

Atlannn itii sular. Binlerce koyun, sr

Srleri dolayordu ayrlarda, yoktu snr
Komular bile. Yeil yapraklan aJtn gibi
Iyan aalar. altn dallar, altn dallarda yemiler
Bol. Ey yabanc, dedi, Perseus ona, n verirse sana

640

Yce bir soy, benim atamdr Jupiter, seversen gzel

ileri bizimkileri seveceksin yine. Senden
Konukseverlik, bir de dirlik isterim.
Anmsad eskiden sylediklerini bilicinin,
Thomis unlar sylemiti Pamasia'da: Atlas

645

Gn gelir yokolur gider senin aJun yemili

DRDNC KITAP
Aalarn, bir Jupiter soyluya n verecekler.
Korkmu Atlas evirmi gl duvarlarla koruyu,
Bir de gzc dikmi oraya kocaman bir ylan,
Uzaklatrm tm yabanclar yaknlarndan.
650

"ek git" dedi bu sz zerine ne yalandan ilerle

Salanan n, ne de Jupiter'in gzmde benim.
Bir gzda verdi, bir de yumruunu gsterdi,
Yava, tatl szlerle kovdu konandan Perseus'u.
Daha yenikti. Perseus, kim e olabilirdi Atlas'a?

655

Aldrmadn bunca yakanmza, al karln, dnd

Sola doru, dedi, gsterdi Medusa'nn iren yzn,
Sonradan bir da oldu kocaman adam , sa onnana
Dnt; sakal, eli, omuzlan yamaca, ba doruk
Olmu. kemikler taa dnm. itimden kocaman

660

Bir gvde km ortaya. Siz, byle dilediniz

Ey tanrlar, btn gkler dinlenmeye koyuldu
Yldz !arla birer birer.

({])

nun zerinde tkm ieri J upiter esen yelleri

Bu sra ie arc Lucifer yksek gklerde

665

Iyan bir yerdeydi. Yeniden taknd kanatlarn

Perseus ayaklarna, kuand eri klcn. utu
Utu parlak gkte kanat rpp izler brakarak.
Saysz ulus brakm evresinde, arkasnda
Habeistan lkesini, Cephea yurdunu grm.

610

Anasnn dilinden bulmu susuz Andromeda,

Acmasz Ammon'un buyruu zerine cezasn
Burada. Birden gnn Abas olu kaskat kayalara
Kollarndan balanan kz, esen yeller yavaa
Oynatrd salarm, lk yalar dklmeseydi

675

Gzlerinden bir mermer yontu sanrd onu.

Dm gencin iine sevgi yalmlar, bilmeden
Gemi kendinden kaplm bu gzellie,
Unutmu gkte kanat rpmay bile, kondu yakna,
Durdu. dedi ki kza: yakmyor sana bu balar,

111

1 12
680

DNMLER
Sana yaraan ancak yrei taan sevenlerinin
Sunduu bileziklerdir. Yantla sorduumu, nedir
Senin, bu yerlerin ad? Nedendir balann?
nce sustu kz, engeldi bir erkekle konumasna
Yetkin kz olma'>. Utancndan elleriyle rtecekti

685

Yzn bal olma"3yd, yalar boald gzlerinden

Alamaktan baka ne gelirdi elinden. Daha ok
Yakard, sylemek istemiyor sanlmasn sularn
Kendinin, yurdunun adn. Anann gzelliine
Gveni yznden olmu bu, dedi, bitirmeden sz

690

Sular alkand gelirken kocaman denizi geni

Gsyle kaplayan dev. Bard gen kz, koup
Gelmi zgn atas, anas, ey iki mutsuz ey,
Ne var ellerinde yardm edecek, katldlar
Acsna o gn gen kzn aladlar, balanan

695

Gvdesini kucakladlar. O sra, dedi ki yabanc:

Gzyalar yznden uzun bir sre geirdiniz,
Durmaya gelmez artk bir soluk bile. Ben lo'nun
Olu Perseus'um, ieri tkldmda, J upiter'in
Aktt altn damlayla dllenen kadnn. Ben,

100

Ylan sal Gorgon'u yenen Perseus. Kanatlarm

arparak yiite gkleri ap gelen, gvenim var,
Benimle yaranlar arasndan beni koca
Seeceksiniz kznza. Yardm ederse tanrlar
Bana, bir yenisini daha katann sanlarma.

105

Szm sz, verin kz bana, kurtaraym yiite.

Onayladlar, kim kuku duyard? Yalvardlar,
Anditiler tanrya, yardm iin. lte bu sra
Yzlerinden ter boalan gen gemicilerin krek
ekerek yrtt sulan yaran bir gemi gibi

1o

Gsyle dalgalan yaran bir dev yaklayordu

Durduklar kayalara. Bir ok atm yaklanca kza,
Delikanl birden vurmu ayan yere, ykselmi
Bulutlara. Orada, grnce gencin glgesini sularda,
Btn gcyle atlm glgenin stne dev.

DRDNC KiTAP
15

Jupiter'in kartal geni ovadan grnce

Boz srtn Phoebus'a eviren devi, tutup
Belinden kudurup evinnesin diye ban arkaya,
Yakalar gl parmaklaryla ylann pullu
Boynunu, son hzla inerek boluktan, smsk tutmu

no

Devin srtndan, saplam sa omuzuna eri klc,

lnachus olu sarslm dev, ar yarann acsyla,
Ykseliyor bulutlara, dnyor gm yor sulara,
Havlayan sr sr kpeklerce kova ;m a korkmu.
Kudunnu domuz gibi kayor, srt st dnyor.

725

Perseus gl kanatlaryla kar durdu devin

Hzl srmalanna, dalmalarna. Saplyordu kvrk
Ban plak yerlerine, kabuklu yuvarlak srtna.
Kaburgalarna, brlerine, bir balk kuyruu gibi
nce kuyruuna. Sulara karan kpkl kanlar

130

Boald devin azndan. Islanp arlam srayan

Sularla kanatlan, anlam Perseus su eken
Kanatlannn arln, tamann gln.
Bakm sulann yzeyinden ykselip batan sivri
Kayaya. Yeniden drt kez saplad sol yanna

735

Sivri, kvnk mzran. Alklar geldi

Deniz kysndan, sevin lklan ykselmi
Tanrlar konana dein. Cassiope, baba Ccpheus
Benimsediler, ona evlerini kurtaran, yardmc dediler.
Kurtulmu bu olayn nedeni kz da balardan,

140

Bir anda olmu bu olguya. Ykam suyla bulak

Ellerini kendince: incinmesin diye kumlardan
Ylanl ba, yerden yumuak yapraklar, suyun
zerinde yzen otlar toplayp senni yastk gibi,
Dayam Phocys kz Medusa'nn ban. Yaam zsuyu

145

Var bu yeni kopmu otlarda. Kat dal kesildiler

Deince korkun baa. Dallar, yapraklar katlat,
Birden, grlmedik. zenmi bu olaya deniz kzlan,
Becennilcr de. Bir sazla suya salmlar iitlerini
Bu yeni bitkinin, ardarda. Bu nitelii bugn de

1 13

DNMLER

1 14
150

Korur mercanlar, katlar knca yze,

Taa dnr, oysa ok yumuaktr suyun iinde.

CrJ)

tlardan sunak yaptrm tanr,

Solda duran Mercurus'a. Sadaki sana ayrlm

Ey sava gen kz. Ortadaki sunak
755

Jupiter'e verilmi. Bir inek adanm M inerva'ya

Uar gibi gidermi. Bir boa da sana tanralarn

En ycesi. Almam nceden verilen eyizi, gitmi,
Andromeda'yla. ldak tutuyordu nlerinde giden
Eros' ya Hymena. Kokulu otlar koymular ocaa
760

Epeyce, tutam tutam iekler a<;lm evlere,

tede beride kavallar, alglar, trkler
nlam, mutluluklar salm canlara.
Tatl, altn ilemeli sofralar grlyordu prl prl
Ardna dein alm kaplardan. yice donatlm

765

Sofralar, otwnu kraln konuklan, Cephenus'un

Heri gelenleri. arm canlar lenin sonunda,
Bacchus'un andalar, Lynceus'un torunu balam sze,
lkesinin durum undan, geleneklerinden, erkeklerin
Davranlarndan, alkanlklarndan, konumu.

110

Sormu bildiini, anlat demi, yiit Perseus,

Hangi gle, beceriyle kazandn bu salar,
Bu ylanl ba? Anlat yakarrz sana. B alam
Anlatmaya Agenor olu: souk, yaln kayalarla evrili
Issz bir yer vardr Atlas'n altnda, iki kzkarde

775

Durur girite, Phorcus kzlar. kisinin de bir gz var

Dei toku kullanrlar. aldm bu gz, verirken
Biri tekine, elimi eli yerine koydum da gizlice,
Getim ayak basmadk sarp yollardan, sk ormanlarla
Kapl yerlerden atm, geldim Gorgonlar lkesine.

780

Geni yollardan, tarlalardan ta kesilmi insan,

Hayvan gvdeleriyle karlatm, grdm Medusa'y,
Bakmadm yzne, soldan tun kalkanmda yansmasn
Grdm, dalm derin uykulara kendi de, ylanlar da

DRDNC KiTAP
Medusa'nm. Bir vuruta ayrdm ban gvdesinden ...
785

Anlatt daha sonra uan, kanatl Pegos'la

Kardeinin douunu, anasnn kamndan,
Geirdii uzun, korkulu yolculuu, karalan.
At denizleri, kanatlarnn gcyle yaklat
Yldzlar, anlatt bir bir.

190

Birden sustu Perseus. Bundan sonra szald

Konuklardan soylu bir kii, sordu neden
Kzkardeleri arasnda yalnzca Medusa'nn
Salarnn ylanl oluunu. Perseus'tan .
Ey konuk, dedi o da, anlatmaya deer sorduun,

795

Dinle, anlataym nedenlerini bu olayn. Sevenler

Blemiyordu gzelliiyle nl Medusa'y,
Kskanyordu btn gzellikleri iinde salar
Gze batard. Gren biri anlatmt bunlar.
Kzln deniz tanrs bozmu derler, Minerva

800

Tapnanda, utanm Jupiter'in kz, evirmi

Ban, rtm yzn kalkanyla, o da karlksz
Kalmasn diye bu su korkun ylanlara dntrm
Gorgon'un salarn. Korkutmak iindir ylanba
Gsnn stnde, yavlarn.

1 15

BENC KTAP

NLATIRKEN Danaeus olu yiit evresinde toplanan

Cephesuslulara olup bitenleri, dolmu konan

Avlusu birdenbire grltlerle; kaynaan bir
Kalabaln kard. Sava korkunluunu
Bildiren bir lk, dn deil, dalm len;
Sessizlii bozan, kuduran, azan yellerle altst
Olan, titreten depremleri andran engin deniz
alkantlanyla.z._hineus geliyordu nlerinde
Sava yneten yiit, sallyordu dibudaktan
o

Ucu tun kargsn, ite, dedi, geldim cn almaya

Elimden alnan kadnn. Ne kanatlarn, ne de
Jupiter'in alun klna sokmas kurtarabilir
Elimden seni. Atarken oku bard kardei O:
Nedir yaptn byle, nedir sana kan dktrecek

lgnlk? Byle mi verecektin karln yardmn?

Verecein anda kzm kurtarana bu mu?
- Sylemek gerekirse doruyu Perseus deil elinden
--

Andromeda'y alp karan, boynuzlu Ammon'dur,

Acmasz Nereidlerdir onlar, u et oburu, doymak
20

Bilmeyen, denizleri aan yrtcdr ocuumu

Yutmak iin, lecei gn alnm elinden. ektiim
Aclar bitmesin mi? zntlerim, kurtulmaym m?
Yeter artk, gzmn nnde balanm, sesin kmad
Amcasn bir de. Yoksa bir dl m istersin onu

BEiNCi KiTAP
25

1 17

Kurtarandan? Neden gitmek istemedin, zmedin onu

Kayadan? Byk gelmise bu dller gzne
Engel olma bana bu yallmda, ykmdan
Koruyan, onu bize kavuturann dl almasna.
Dn, onun sana deil, lme ye tutulduunu.

30

Yanl vermedi ona: bir Perseus'a bakt bir de

tekine. kestiremedi hangisine vuracan, durdu.
Kzgnln verdii gle frlatt mzran
Perseus'a, boa gitti. Mzrak saplannca onun
Oturduu araca. birden kalkt Perseus ayaa

35

fkeyle frlatt atlan mzra geri, neredeyse

Yreine saplanacakt Phineus'un saklanmasa
Sunan arkasna. Bu sunakl ona yardm eden.
Demeyen temren krld Rhoetus'un alnna
Kakld. karlan lemrenin bitti kemikten

40

Boald kan, titredi, kaplad nndeki masay.

ok kzm orada bulunanlar, ektiler mzraklar
Frlattlar, lsn, dedi. birou Cepheus da. damad da.
Am konan eiinden Cepheus, tank tutmu
Doruluu, konukseverlii, iyi dnceyi koruyan

45

Tanrlar, bunlar isteine karttr diye.

Kalkanla korudu amcasnn olunu sava tanrs
Pallas, yreklendirdi. oradayd Hintli Atis de.
-

Ganj nn ann kz Clemati slak bir oyukta

Dourmu bunu, derler, gzellii gz alrd.
5o

Sslyd. ss bir kat arttrrd gzelliini.

Yeni basmken onalt yana. srtnda bir Tyr
Dokumas altn saakl, boynunda altn gerdanlk,
Mrsafi ile parlatlm salar gzel bir bala
Bal, ie yatkn eliyle vururdu uzaktakini bile,

55

Daha beceriyle gererdi yayn. Gererken yayn

Frlatm Perseus var gcyle sunak.la yanan
Bir odunu. Dkld azndan krlp birbirine
Karan dileri. Kanlar iinde imdi yan
Yz. Grd Asurlu Lycarbas, delice severmi onu,

118
60

DNMLER
Gizlemek istemezdi sevdiini, alam son
Dirim soluunu veren Athis'e, kapt
Gerilen yay. "gel benimle dvmelisin" dedi,
Kalc bir kvan vermeyecek ocuun lm
Sana, n ok fke getirir bu yaplan insana...

65

Frlad , daha szn bitirmeden, gerili yaydan

Ok, ne denli kamsa da Perseus taklp kald
Giysilerinin kvrmlar arasnda. Acrius'un
Torunu Medusa'nn lmnde denenmi ba
Saplad gsne. lrken Lycabas evirdi

10

Karanlklarn boulan gzlerini Athis'e,

Eildi zerine, birlikte gtrd lm lkesine
Gnlde avuntusunu da. lte bu arada Syenli
Metiolu Phorbas, Libyal Amphimedon, yrekten
Dv isteyenler, topra slatan, tten kann

75

line yuvarlandlar. Kalmak istediler oysa

Phobas'n boazna, tekinin brne saplanan
Bakla akldlar. Enli, iki yzl bir kalkanla
Korundu Actor olu Erytus, dikenli klc
Onu yaralayamazd Perseus'un. Ar, ssl bir

80

Saks vard yannda, Perseus iki eliyle kaldrd

Vurdu yavnn bana. Kanlar kustu sar sar,
Canekiti, sonra yld kald olduu yerde.
Semiramius soyundan Polydaemona'y, Katkasya'da
Domu Abans', Phlegyas', Clytus'u serdi yere

85

Karmakark sal Helix'i, Seperbius'lu

Lycetus'u da vurdu ykt yere. Ayann
Altnda ezdi birok ly. Gze alamaynca
Phineus yavyla yakndan dmeyi
Ok att, att ok at yolu, sapland

90

Idas'a. Oysa o gne dein ne savam ne de

Birinden yana olmutu. Kzgn, kudurgan gzlerle
Bakt Phineus'a, beni savaa sokmak istiyorsun,
Peki yleyse, dedi, koru kendini Phineus
Elinle yav ettiinden, yaraya kar yara

BEiNCi KITAP
95

Alacaksn, bilesin bunu, atacakken gsnden

ektii oku, sezmi kann tkendiini
Damarlarnda. O arada kraldan sonra ilk dizide
Gelen Cephenus'lu Hodites ld klcyla
Clymenus'un. Hypseus Prothoenor'u vurdu ykt,

100

Lyncides Hysca'y ldrd. Arada grnd Emathion,

Tanrlara, dorulua saygl, sevgili kii.
nlediler onun savaa katlmasn, o da szle
Savayor, dolayor, bu kanl d yeriyordu.
Titrek kollaryla kucaklarken suna dt

1 05

Ba, Chromis'in klcyla yuvarland, iine

Kutlu ocan, karglar yadrd yar l
Szlerle, sonra o da ld yalmlarn iinde.
Yenilmez Broteas'la Amnon kardeler sr
Derisi giyekleriyle, kl yenilmedi bu giysiye,

Phinca'nn elinden gitti kutlu Ampycus'un Ccres

Denen ak sakall din grevlisi, yakmaz sana
Bunlar ey Lampetitis, sen bar stne, bayram
Dn stne trkler yakmalydn kitannla,
yle buyurmalydn. Uzaklat, yay tutuyordu

115

Yavaa. Alay elti Pettalus: git Styx'e syle,

Dedi, kalan trkn, saplad akana klc.
Ykld yere, trk ran kitann tellerinde
Gezdirdi cansz parmaklarn derken algdan
Ac sesler kard. Yiit Lycormas ald cn.

1 20

Koparp sa kanadndan gl srgy kapnn

indirdi bana, ykld boazlanan gen
Bir boa gibi yere, te yandan Ciynphiuslu
Pelates de bir i grmek istedi buna benzer,
Marmarisli Corythusun mzrakla delinen sa eli

1 25

Yapp kald kapya, batrd klc brne Abas,

Aslp kald kapya elinden byle verdi cann.
Perseusun bayra ardnda giden Menaleus,
Nasam oniaxn en varlkls Dorylas yokoldu.
Yoktu Dorylastan geni topra kimsenin

1 19

l 20
1 30

DNMLER
Kimse yamazd ambarna ondan ok rn.
Sapland brne gelen mzrak eik eik,
lm yeridir buras, soluunun bittiini
Grnce ald yara yznden, sndn
Gzlerinin onu vuran Batriuslu Halcyoneus

1 35

Bir budur sana kalan btn varlndan

Bu kapladn yer ite, dedi, brakp gitti
Cansz gvdesini. Frlatt lnn yarasndan
kard m na alan Abantiodes.
Bactrius'lunun burnundan girip teden kt demir.

1 40

Yazgyd yneten Perscus'un elini. at

Yaralarla dt yere Clytius'la Clanius kardeler.
Gl bir kolun att mzr.k sapland buduna
Clytius'un, Clanis da azndan vuruldu srd

145

fkeyle mzra. ld Mendes'li Celadn da,

Filistinliydi anas, babasn bilen yoktu.
Eskiden gelecei bildiren, imdi kua bakp
Yanlan Aetion kral subaylarndan Thoactes
Sulu Agyrtas, babasn ldren, hep ldler.

1 50

lenden ok lecek vard, bir kii lmeliydi

lerinde, utku kazanmak istiyordu hepsi.
Yeni kars, kaynatas. Bir de kaynanas
Yardm ediyordu Perseus'a, koca kona
Doldurdu lenlerin bo brmeleri,

1 55

Pusat grltleri, nice yuva ykan Bellon

Kana bouyor, btn gcyle tututuruyordu
Sava yeniden, Perseus'un evresini sarmt
Phineus'la binlerce arkada. Oklar kn yaan
Bir dolu gibi uuyordu, parlyordu, vzldyor

1 60

D rt yanda. Dayam srtn byk b ir ta diree,

Gven altna alm arkasn, yz yavlara
Dnk direnip duruyordu saldrlara. Saldranlar
Ona solda Chaonius Malpeus, sada Nabateaus
Ethemon. Alktan bunalm bir arslan

1 65

lki oylumda yankyan kz brmelerini duyunca

BEiNCi KiTAP
Ne yaparsa, o yana bu yana koar saldrrsa
yleydi Perseus.da, kestiremezdi nereye
Saldracan, saa m sola m. Molpeus'u vurdu
Bacandan, pskrtt, kovalamad, Ethemon, vard.
1 70

Derin bir yara aaym diye yanyordu,

Perseusun boynunda, saldrd baknmadan evreye
Krld klc, dald, ucu diree arpt,
Tepti sapland beyin grtlana,
Yetmedi onu ldrmeye 9t.. vuru,

175

Sarlp uzatt silahsz kollarn bouna

ne doru, indirdi Mercurus klcn Perseus.
Grd yiit onlarn stnl nnde altoluunu.
Siz dnn, yoksa yardm isterim yav1lardan
inizde varsa gnldeim baksn arkaya

1 80

Dedi, gsterdi Gorgonun ban . . .

Baka yerde ara, dedi, Thescelus
Biliciliklerinden korkacaklar, eli
Hazrlanrken bir ok atmaya dnd mermere
ylece, saplamak isteyince kamasn

1 85

Yannda duran Ampyx ulu bir yrek tayan

Gsne Lyncenin katlau birden sa eli,
Ne o yana kmldad, ne bu yana...
Nilin yedinci gbekten oluyum deyen
Nilin yedi azn gmle, altnla

1 90

Kalkanna ileyen Nileus bak, dedi,

Perseus'a, soyumuza. Byk bir avuntuyla
Gidersin sessiz lm ilkesine, bencileyin
Dman elinde lrsen. ok yava kyordu
Yar ak azndan ses, sylemek istiyor

195

Syleyemiyordu son szn, bard Eryx balayan

Bizi yalnz Gorgon'un gc deil dklnz,
Koun benimle, yere serin mzraklar byl genci.
AUlmak isterken akld olduu yere, kayayd
Artk mzrakl sava gibi. B unlarn hepsi

200

Ceza grmeliydi imdi. Savarken Perseus

121

l 22

DNMLER
Uruna erlerden Aconteus, ta kesildi baknca
Gorgona, onu yayor sanan Astyages vunnca
Ona kat bir ses kt klcndan,

205

Astyages de taa dnt orackta.

lendi mennerleen gzne azndan
karken aknln belirten sesler.
Uzun srer hepsini saymak savaanlarn burada
kiyz kii sa kald. iki yz de dnt nnde

210

Gorgon'un. Phinea bu gereksiz savaa zlmtr.

Oysa ne gelir elinden? Yontular gryordu
Deiik durulu, tanyordu tm arkadalarn.
Adlarn syleyip yardm istiyordu onlardan.
inanamyordu gzlerine, elini srd en yakn

215

Olana, menner, evirdi yzn, uzanan, alan

Kollarn yalvarrcasna, yendin Perseus. dedi,
Kov bu devini, bu ta yzl Medusa'y yoket,
Yalvarrm sana yoket. Ne baa geme, ne alma
Bizi savaa iten. hep bir kadn edinme yznden.

220

Sarldk pusatlara, sence i nemli bizce zaman.

zgnm, sz dinlemediim iin, ey gl kii,
Bala yaamm, gerisi senin olsun. Byle
Sylerken bakamyordu yakard kiiye.
Yiit Perseus karlk verdi: ey korkak

225

Phineus, peki, bu yakanlanna kar

Alaklara yarar bir bam olsun sana
Korkma klcm ldnneyecek seni. Zaman
inde anmaz bir ant yapaym seni,
Kaynatann yannda grneceksin saraynda,

230

Karna, boyuna bakp avunacak grntne.

Byle deyip evirdi Phrcys kznn ban korkak
Phineus'un bakt yne. Bouna alt
Ondan korunmaya, katlat boynu dondu gzyalar
Gzkapaklannda. Yznde korkunun izleri dnnce

235

Mennere yalvarr gibiydi elleri bile uysalca.

BEiNCi KiTAP

]])

nm baba ocana karsyla baarsndan

Sonra Abas'n torunu. Saldrd cn almak iin

Atasnn Proethus'a, oydu mzrakla korkutup
Karan kardeini. Bir de Acrisius kalelerini
240

Alan oydu. Koruyamad onu pusatlannn gc,

Gereksiz yere ald kale, devin korkun
Baklarndan. Ey kk Sephiros nderi sen,
Polydectas, dedi, yumuatmad seni bu gen yiidin
Bunca almalar, grd ykmlar.

245

Tkenmez bir duygusu var kat yreinde.

Sonu gelmez bu gereksiz cn . nn deerden
Dyor, gerek deil dedin Medusa'n lm
Gsteririm sana gerei. bir bakvcr o yana. dedi
Perseus. kaldrd Medusa'nn ban , ta oldu kral.

250

CQ)

gne dek yoldalk etti Triton tanras

Alun yamurdan doan kardeine. Kuatlm

Bir bulutla ayrlm Seriphos'tan, sanda
Kalm Cythnos, denizler stnde en kestirme
Yoldan, Thebcs'ten yneldi prl prl Helicon'a
255

O dada oturmu, yle demiti bilgili kzlara:

Yeni bir pnarn n gelmi kulamza, ezilen
Kaskau trnaklaryla Medusa'nn. Bundandr
Yolculuum, grmek istedim hu olaanst ii
Grdm o atn anasnn kanndan doduunu.

260

Dedi ki Urania: ey tanra sevindirdi bizi

Yurdumuzu grmeye geliin, dorudur sylenti
Pegus'tur bu kaynan atas. Sonra iletti
Pullu pnara Pallada'y. ap kalm burada
Atn tepinmesinden doan kayna grnce,

265

Bir sre gzlemledi eski ormanlar, krlar,

Maaralar, saysz iekle oyal ayrlan.
vc szler syledi Mnemosyne kzlarna.
yle karlk verdi ona kzlardan biri:

1 23

1 24

210

215

2so

2s5

290

295

JOO

DNMLER

Yiitliin daha byk iler grdnneseydi sana

Katlrdn Tritonia koromuza, doru diyorsun,
Yerimizi, ilerimizi vmekle. Kvanrdk yazgmzla
Gvenli olsa yerimiz. Ne de olsa kan dkclk,
Korkutur byle iler aydn tinleri, gzmn
nnde, azgn Pyrineus'un grnts, gelemedim
Kendime daha, ele gcinni btn Trakya
Erlerinin bana geerek Daulis'i o acmasz.
Gereksiz yere egemen olmu Phokia ovalarna.
Grd gidiimizi o, karken Parnas tepelerine,
Tanm bizi, dzmece bir saygyla ard bizi
Admzla, durun dedi, Mnemosyn kzlar, gitmeyin
Snn atma yamurdan, frtnadan dileim bu,
Yamur yayordu. ekinmeyin, tanrlar da snr
Byle ufak evlere. Kandk bu szlere, frtnann
Etkisiyle girdik eiinden ieri saraynn.
Dinmi yamurlar, stn gelmi Auster'e Aquillon,
Kara bulutlar dalm, gkyz pnl prld.
Gitmeye kalknca kapad kaplan Pyreneus,
Bastrd, ykseldik kanatlarmzla, katk.
Seirtti, yksek bir kayaya kt durdu,
Hangi yoldan giderseniz ben de giderim, dedi,
Att kendini lgnca kulenin doruundan,
Dnce tepe sl krld kemikleri, ld,
Yeri teperek pis kanlara bulana bulana.
Kanat sesleri duyuldu, konumaya balaynca Musa,
Aalardan; esenleyen bir ses geldi dallardan.
Kaldrd ban Minerva, aratrd sesin geldii
Yeri. lkin bir erkek konuuyor sand, ku sesiydi
Gelen insan sesine yknlm. Dokuz aakakan
Yazgdan yaknrd, konduklar aacn stnde.
ap kalm Minerva, Musa aklam bu olay:
Bu kular. eski bir savata, yenilene yardma gelmi
Varlkl Pireos tretmi onlar Pallas tarlalarnda.
Peonile'li Eurippe'dir analar, dokuz kez gebe

BEiNCi KiTAP
Kalm, dokuz kez ann yardma gl Lucina'y.
305

Bencillie kaplm bu kzlar alay, densizlik

Yznden. Btn Haemonia, Achaia illerinden geerek
Gelmiler buraya, bir de yiitlik tasladlar bize:
Brakn byle bo, anlamsz szlerle bilgisiz halk
Kandnnay, gcnz yeterse bizimle atn.

310

E y Thespias kzlar, n e sesiniz n e d e nitelikleriniz

Bizden stn, aynca da hep biriz. Yenilirseniz
Verirsiniz bize Hypocrene ile Hyatea Agarippe'yi,
Biz yenilirsek brakrz size Emathia'y,
Karlarla kapl Paconia krlarn, yargc nymphalar

315

Olsun aramzda. Yakkszdr byle bir atma,

Oysa boyuncmck daha yakksz. Anditi nnaklar
stne yargc olan nymphalar, oturdular kayalara
Oyulmu koltuklarna. nceden belli bir eitim
Gnneycnler trk yakt gk tanrlarnn savana,

320

Bouna n verdi Gigantlara, kmsedi yce tanrlar.

Anlatt Typhe lmszleri kovuunu yeryzne,
Korkutuunu, yorgun argn kalarn, varmalarn
Msr'a, yedi azl Nil'de durmalarn, ekledi
Buna bir de tanrlar kovalayn, onlarn

325

Yalanc klklara g irilerini yerin ocuu

Typhoe: Jupiter nder oldu, dedi, srye
Bundan Libyal Amman adyla, eri boynuzlarla
Gsterilii. Bu yzdendir Apollo'nun karga.
Semele'nin teke, Phoebus'un kzkardei dii kedi,

330

Satumus'un kz ak inek, Vens balk pulu.

Cyllenius da balkl kanatlar altnda sakl.
Ki tara uyarak trkler rd buraya dein,
Trk rn dedi Aonidler, zamannz yok mu
Dedi ler. Pallas dnme, dedi, syleyin bana

335

Trknz yeniden. Sonra oturdu glgesinde

Yapraklan yavaa kmldayan aacn, sze
Balad Musa: bir kiiye yklyoruz btn sava,
Dedi, kalkt Calliope toplad bir saonak gibi

1 25

1 26

DNMLER
Dank salarn, bir parmak vuruuyla nlatt

340

Titrek tellerini nlayan algnn. lkin

Ceres eti sivri sapan demiriyle topra, ilkin
O verdi topran tatl besinini. O bildirdi ilkin
Yasalar. Ceres'dir ne varsa sz edilen ekinin.
Ona trkler yakmalym, dilerim tanraya

345

Yaksn trklerim. Ancak odur trklere yakan.

Bir Gigant kalntlar zerinde kurulmu byk
Trinacris adasnn temcileri. Ezer ar ynyla
Typhoca'y, eskiden gk.katlarnn zerinde durmay,
Oturmay uman. Oysa urar boyuna atmak iin

350

Srtndaki yk. Sa eli Ausonie yaknlarnda

Peloros'un, sol eli de Pachynos'un altndadr.
km bacaklarnn stne Lilbae,
Bastrr ban Aetna, Typhoea saar durur
Kumlar bir dadan, yalmlar kusar kzgn azndan.

355

Urar srtndaki ykten kurtulmaya, sarslr

Kocaman dalar, yerler: titrer yeryz, kork.ar
ller lkesinin atlayan yarklarnda
Giren n sessizlik. iinde yaayanlar
rktmesinden. Brakp gitmi konan bu

360

Y k.m korkusuyla. Binmi kara atlarn

ektii arabasna, yukar Sicilya'nn temellerini
zenle, grd bir yerin sallanmadn depremle,
nceledi aralan, geti kork.usu. Dolarken
Orada grm onu Erycina tanras. Oturduu

365

Yk.sek. tepeden, kucaklad evik olunu,

Olum, gcm, gvencim, Cupidon'um, dedi ona.
Al, gnllere ileyen, bu ok.lan, sapla yreine
evik oku tanrnn; yazgnn evrenin te birini
Verdiine. Girsin buyruun altna gk tannlan

310

Jupiter bile, deniz tanrlar, onlarn, onlarn

nderi olan da. Neden annenin buyruu altna
Almazsn yeralt lkelerini, evrenin nc
Blmdr burada szk.onusu olan. Bizimle gklerde

BEiNCi KIT AP

1 27

Eleniyorlar, katlandmz iin onlara, azalyor

375

Benimle sevginin gc. Gnnyor musun bana

Kar geliyor Pallas'la ok atc Diana?
Yumuak davranrsak Ceres kznn yapaca da
Budur, umduu da. Deer bilirse ortak krallmz
Birletir amcas ile tanray, dedi, Vens.

380

Cupidon at sadan, annesinin isteince

Seti binlerce oktan birini. en sivri,
En kanlmaz olan, yayn da en elverii isini.
Bkt dizlerinde, att gibi saplad yreine
Tamu tanrsnn ucu temrenli oku.

385

J]3 ir derin gl vardr bu yenle, Pegus denir,

ok uzak deil Hennae hisarlarndan.

Akarken Caystros suyu pek yanklanmaz,

Kulaklarnda kuu trkleri. Sarar evresini orman,
Talandrr sularn, bir rt korur glgeleri
390

Gnein alevlerinden. Serinlik verir dallar kzl

iekler biter slak topraktan: gemez orann
Bahar. Burada elenir Proserpina, menekeler,
-

Ak zambaklar devirir, yle geirir gnlerini.

Bir kz evikliiyle doldurdu sepetini, eteini

395

Didinir. daha ok toplasn diye, arkada.iarndan.

Onu biraz grmek. karmak iin yetmi

ton'a,

Byle iveticidir ite sevgi. rkek tanna acl

Ac an yordu annesini, yrtm btn giyeklerini,

stten aa, dklm derdii iekler, yrtlan
400

Gmleinden. Toy ocukluu, gen kzl yznden,

Ac veriyordu ona ieklerin yitii. Ilgarc
Adlarn ararak kkrtt arabay eken atlar,
Silkiyordu boyunlarnn stnde koyu kzl
Dizginleri. Derin glleri, iki denizin sulad

405

Corinthe'den kan Bacchiadlar soyunun kurduu

Benzersiz limanlar olan ilden ovalardan am.

DNMLER

1 28

rn

ir ky vardr Cyanes'le Pisa'da Arethusa

Arasnda, orada skr kalr akan sular,

te orada otururdu eskiden adn bu gle
410

Veren Cyane, Sicilya nymphalar iinde nlyd

ok. Ykselip kt beline dein sudan, tand
Tanray, dedi ki ona: gidemezsin daha ileri,
Damat olamazsn artk Ceres'e, dileine karn.
Karmak deil istemek gerekirdi kz anasndan,

415

Bak, ufak bir karlatrma yapaym, sen de gr.

Beni de, gnn birinde, sevmiti Anapis, korkarak
Deil, yalvarp yak.armalaryla kars oldum.
Bunlar dedikten sonra. at iki kolunu yanlara,
nledi daha ileri gitmesini. Oysa tutamad

420

Hncn Satumus'un olu, kkrtt korkun

Atlarn, yitti sularda gl kollaryla
Tuttuu denek, yol at ona sarslan sular
Tartarus'a giden bir yol . Bir yanardan ortasna
Yuvarland birdenbire arabas. Karlan tanraya

425

Yerilen pnara sessizce alad Cyane,

Onulmaz bir yara iinde belli, eriyip kart
Gzyalaryla, eskiden, tanras olduu suya.
Gzle grlrcesine erimi eli kolu, eilmi
Kemikleri, yumuayverdi trnaklar da.

430

lkin en yumuak yerleri, ayaklar, parlak salar,

Parmak ar eridi, buzlu bir suya dnt birden,
Bu zlen, eriyen rgenleri. Daha sonra omuzlar,
Srt, brleri, gs bir rmaa dnt,
Titreerek akan. Suya evrildi sonunda

435

Damarlarndan akan kan. Artk onun elle

Tutulur bir yan kalmamt daha.

orkuya kaplm annesi, bu arada, kzn,

Btn yeryzn aratrm denizlerin dibini

Bile brakmam. Ne Hasperus, ne de altn

BEiNCi KITAP
440

Salarn yayan Aurora gnn onu gelirken,

Dolatrr dururdu souk karanlklar iinde
Elinde tuttuu Aetna yalmlaryla yanan am
Odununu. Soldurduktan sonra aydnln gne
Tatl yldzlarn. aryordu kzn yine Douda,

445

Batda. Tkenmiti gc, yorgundu. susuzluunu

Gideremezdi pnarlar, bir pnar da yoktu evrede,
ini serinletecek, bir dulda grd samanlar
Altnda, ald kapy uysalca. Bir yal kadn
knca kapya, grd su arayan tanray.

450

S undu ona, nceden kayna. tatl ikiyi.

Giderirken susuzluunu tanna. durmu nnde
Saygsz bir ocuk. glm tamann
Doymazlna. B una ok zlen tanra dkt
kinin kalann konuurken saygsz ocuun

455

Yzne, beneklerle doldu yz. kollan ayaa

Dnt, bir kuyruk kt ortaya, kld,
Ykm verecek durumu kalmam artk. ufack
Bir kertenkele olmutu. at bu duruma, alad
Dokunmak istedi ona yal kadn. kat kertenkele.

460

Ufack bir delie giriverdi. Serpilmi stne

ki damlalar, yldz gibi benekler olmu
Gvdesinde. Stellion adn alm bu yzden.

UJ

zun srer tanrann gezdii karalar. denizleri

Anlatmak burada. O, aram btn evreyi. Sicilya'ya

465

Dnm yine. Araya araya gclmi Cyane kylarna.

Dnmeseydi nympha anlatacakt btn olaylar.
Konuacak gc yoktu dilinin. ne az kalmt
Orada ne de dil. Kesin bir belirti verdi yine
Burada dnnt mutlu uuruma Persephone

470

Anasnn tand kua nympha serip suya

Gsterdi. Tauynca kua anlad karldn
Kzn, balad yolmaya dank salarn,
Alayarak gsn.yumruklamaya. B ilmezdi yerini

1 29

130

DNMLER

Kznn, karglyordu btn yeryzn.

475

Deerbilmez, yaptm iyilie demez diyordu

Yeryzne. Yitirdiinin izlerini tayan
Trinacria'y suluyordu zellik.le de.
Gl eliyle krd, topra altst eden,
Sapan demirini, ida kz de ldrd.

480

Yoketti tohumlan, ekin vermeyi yasaklad

Ekili tarlalara, tketi evrensel verimini
Topran. Balangta daha kavruldu ekinler
Otlar arasnda. gne scaklyla: yamurlar
Srklemi birounu. Y ldzlar. yeller,

485

Kular lgarl yordu ekinleri. Karamk, devedikeni,

Ayrkotu gibi yararsz otlar bozuyordu ekinleri.
Kaldrd ban Alpheias Eleis sularndan, att
Islak salarn alnndan kulann arkasna, dedi:
Ey kzn btn evrende arayan rnler anas

490

Byk yorgunluun bitsin artk; lli:enle yoketme

Sana bal bir lkeyi, gerekmez yeryzne yaptn
Bu iler. O, istemeden yol verdi kz karana.
Kendi yurdum iin yakarrm sana sanma sakn.

495

Elis'lir yerim, yurdum Pisa, bir konuum burada.

Sicilya'da yabancym. Hepsinden ok severim
Bu lkeyi, Arethus adyla otururum burada:
Yurt edindim buray; yumuasn biraz hncn.
Brakp yurdumu bylesine geni sulan
Geiimi, Orygia'ya varm anlatrm sana

soo

Gn gelince, yumuasn, alsn biraz yzn de.

Ald toprak yol verdi bana. derin maaralardan
Getim, burada kaldrdm bam ancak, gryorum
Grmediim yldzlan. Atlarken Styx uurumundan
Yerin altnda. ilimi gzme Proserpina,

505

zgnd, yznde korku izleri vard besbelli.

imdi bir kraliedir, karanlklar lkesinin
Kraliesi, tamuyu yneten tirann kans.
Bu szleri duyunca ta gibi donakald Ceres,

--

BEiNCi KiTAP
Derin bir znt duydu bu karkln ardnca
510

Ar m ar. Birden atlayp arabasna ykseldi

Gklere, znt bulutlaryla dolu yz. dank
Salar: fkeyle bard karsnda J upiler'in:
Yakannaya geldim sana J upiter; seninle benim
Kanm iin, bir annenin gsz sesi, kzna

515

Olan babalk duygusu biraz etkilesin seni,

Onu ben dourdumsa babas sensin, ac onun
Mutsuzluuna. Yitirdiimi buldum anlam
karsa bu szlerimden, nerede olduunu
Biliyorum dersem. uzun bir aramann sonucudur

520

Bu olay. onu bulmam. Yaknmam. verilirse

Bana kzm: karlndan; benim deilse
Senin kzn olamaz bir lgarcnn kans.
Jupiter: seninle benim. ortaklaa, kzmzdr.
llgilenmeliyiz onunla ikimiz de. Gerek adn

525

Verelim tm nesnelere. Bir sevgi rndr bu

Karma deil. Utandrmaz bizi gveyi, onaylarsan
Ey tanra. Hepsi bir yana, bir vntr
Jupiter'in kardei olmak; onu benden aa
Klm yazgs. Oysa bir eksiklii yok onun.

530

Onlar. kesinlikle. aynnak istersen, dner ge

Proserpina, ancak lmllere yaraan bir
Yiyecek koymamsa azna. B uyruu byledir
Pharcuslann. Oysa Ceres. kz almadan edemez.

A nyazlan engeldi buna, gen kz and bozmutu.

535

Gezinirken Tartarus bahelerinde, bir nar

Koparm dallar eik aatan, knn kabuunu

Yemi yedi nar. Bu olay gren yalnzca
Ascalaphus oldu. Sylentiye gre A vem uslar
Arasnda Orphne denen, pek bilinmeyen.
540

Bir nympha dounnu onu, ormanda, bir maarada

Acheron'dan. te o, gnn Proserpina'y
ii szlamadan duyunnu ortala, nlemi

131

DNMLER

132

545

550

Dnn. nledi Erebus, kraliesi uursuz

Bir kua dndrd bu olayn tann. Banda
Phlegelhon sularyla slanan bir gaga, ty,
Kocaman gzler yaratt. Deiti tyle kapland
Sarms gvdesi, byd ba, kvrld, uzad
Trnaklar, glkle titrerdi kmldayan kolunda
Tyler. Ykmlarn ula. uursuz saylan. btn
lmllerin kand bayku derler buna.

I.B yle bir cezay gerektirirdi boboazl,

555

560

Uygunsuz szleri Ascalaphus'un; oysa siz

Achelaus kzlar nedir bu ku kanatlan?
Bu ku ayaklar sizde, birer kz iken? Yoksa
Bahar iekleri dererken arkadanz Proserpina m
Bunu yapan , syleyin ey Sirenler? Yeryznde
Aramayn onu, sezmi sular onu sevdiinizi.
Krek deil, kanatlarla amak istediniz
Sulan. Kolaylk verdi size tanrlar, oldu
Dileiniz, san tylerle rtndnz, grdnz.
Kulaklar byleyen tall sesinizden, ibilir
Aznzdan yoksun kalmayn diye kzlk
Yznz, bir de insana zg sesiniz kald.

I[_

565

s10

ardeiyle, zgn, kzkardei arasnda arac

Arac Jupiter, iki eit blme ayrd yl.
ki lkeden egemen Proscrpina, alt ay anas,
Alt ay da kocasyla kalsn diye. Birdenbire
Deiti yz de, tini de Ceres'in, az nce
Pluton'a zgn grnen yz deiiverdi.
Bir kvan kaplad btn yzn. le byle
Parlar yz slak bulutlarla rtl gnein
Yz baaryla knca bulutlardan.

I[_

avumu kzma tatl Ceres, renmek istedi

Neden geziye ktn Arethus'un, neden kutlu

BEiNCi KiTAP
575

Bir pnar olduunu? Susmu dalgalar, Naiad ban

kard sudan, eliyle kurulad kumral salarn,

Anlatt Alpheos'un eski sevgililerini. Dedi: ben

Achaia'da nymPhalardan biriydim, daha becerikli

Yoktu benden tuzak kunnada, onnanlarda avlanmada.

5so

Korkusuzum, pek nemsediim yok n kazanmay

Gzelliimle. yine de gzel denirdi bana, sevmezdim

Gzelliimle ilgili vgleri. ben sklrdm vn
Duyarken tekiler gvde gzelliinden. Ar bir

Su sanrdm kendimce gzel olmay. Yorgundum

585

Stymphala onnanndan dnyordum sanrm,

ok scakt ortalk. bir kat daha oaltmt

Sca yorgunluum. Yava. sessiz dolanp akan

Bir suya vardm. prl pnld o su.

Dibinde talar bile saylrd. aktn

590

Anlard bakan ancak. Ak bal.stler,_ sudan

Beslenen kavaklar glgeler salard iki kyya.

ilkin ayaklarm slattm , girdim suya dizlerime

Dein. Yine azd bu, soyundum iyice. giyeklerimi

Astm bklen st dallarna, yle

595

n! plak girCim suya. Elimle vuruyordum

Suya, binbir biime sokup istediim yana

Uzatyordum kollarm. Bir grlt duydum suda

Birdenbire, korkunca ktm en yakn kyya.

Nereye kayorsun Arethusa, diye seslendi

600

Sulardan Alpheus. Nereye kayorsun dedi

Ksk bir sesle. plaktm , giyeksiz kayordum,

Kar kydayd giyeklerim. Oysa oktandr

Ardmdan koard, tutuurdu benim iin.

En uygun durum plak oluumdu onun iin.

605

Ben katka daha tutkulu koar, sktrrd

Beni, byle kaar doandan titrek kanatl

Gvercin. byle sktrr korkan gvercini

Doan. Getim Orchomen'den, Prophis'ten, Maenalios'tan

Atm buzlu, kvnk Cyllene'yi, Erymanthos'u,

1 33

1 34
610

DNMLER
Vardm Elis'e, benden evik deildi Alpheus,
Azalyordu gcm , daha hzl koamadm, oysa
Alkt o buna. Krlardan, aal dalardan,
Kayalardan, yolsuz yerlerden, talklarctan
Kouyordum. Arkamdayd gne, kocaman bir glge

615

Grdm ayaklarmn nnde, korkudan da olur bu,

Ayann grltlerini, azndan fkrp
Salarmn bana vuran korkun soluklarn
Seziyordum, kamaktan bitkindim artk, bardm:
Yeti yardmma ey Dictymna pusatlarn

620

Tayann, yakalanyorum. tadm okunu, yayn,

Sadan senin. Kmldand tanra. yanndaki
Bulutlardan frlatt birini stme, rtnce beni
Bulut, bilmeden arad beni rmak bulutlu kylarnda.
Tanrann rtt yerde aram beni bilmeden

625

lki kez bard: ev.Nelhus;, Arclhusa. bilseniz

Ne aclar ektim. Kurdun ulumasn duyunca
Alda titreyen kuzuya, ya da duyunca sesini
Dman kpeklerin allkta gizlenen, kprdamayan
Tavana dndm. Daha gitmemiti A3>heus oradan,

630

Grememiti o yrede bir ayak izi,

bakyo;du

Gizlendiim buluta. Elimi kolumu kaplayan

Ter tmt beni. Mavimsi damlalar akmt
Btn gvdemden. Ayamn altnda birikmiti
Salarmdan akan sular, bir gl olmutu.
635

Sana bu yky anlatmadan daha ksa bir

Sre iinde bir pnara dnmtm. Irmak
Tanmt suyun iindeki sevgilisini.
kp insan biiminde suya dnmt benimle
Karmak iin. Delia topra at. ben de

640

Daldm karanlklara, aktm Ortygia'ya.

Sevdim bu aday, adn tadndan tanrann.
Oradan k.um yeniden gklere doru.

BEiNCi KiTAP

nlatt bunlar Arethusa, tarlalar tanras

ki ylan kotu arabasna, dizginledi , ykseldi

645

Yerden gklere, yenik araba indi Pallas'a verdi

Triptolemus'a onu Ceres, biraz da tohum verdi,
B irazn ekilmemi, birazn dinlenmi tarlalara
Ekmesini buyurmu. At Asya'y, A vrupa'y ad ge,
Gen Triptolemus, durdu Scythia kylarnda.

650

Lyncus'tu orada kral, gitti onun konana.

Kral ondan adn sordu, yurdunu, yolculuunun
Nedenini. Yurdum nl Athena, adm Triptolemus.
Ne gemiyle geldim. ne de yaya, bir ald bana
Gkle, getirdim Cercs'in gndermelerini.

655

Serpilince topran geni gsne. bol ekin.

Tatl besin versin diye, dedi. Kskand barbar
Lyncus, konukseverlik gsterdi Triptolemus'a.
Oysa, kendi olmak istedi bu iin yapcs,
Klla ldrmeye kalkt onu uykunun banda.

660

Vaaa dntrd onu Ceres, buyruk verdi gen

Triptolemus'a ge karsn diye kutlu hayvanlar.

rn

yle bitirmi trksn iimizden en yals.

Nymphalar toplandlar, trkler rdlar,

665

Baar tacn sundular Helicon tanrlarna.

Svp saym yenilenler, az m gelmi cezas
Bizimle boy lmeye kalknzn, svmeler
Saymalar bir de katyorsunuz buna, dayanamayz
Daha, dedi, Calliope, ceza vereceiz size, hncnz

670

Byle yatr ancak. Gld Ematia kzlan bu

Szlere. Bararak konuuyor, saygsz ellerini
ne uzatyorlard, birden grdler kanatlarn
ktn trnak ularndan, tylerle kapland
Kollan, grdler birbiri ardndan uzun gagaya

675

Dntn azlarnn. Yeni bir ku soyu ormanda

Bunlar. Dvnmek istediler, kolayca kaldrd onlar
Y ukar devinen kollar. Saksaana dntler. Orman
lkla doldurdular. Konuma istei kald onlarda.

1 35

ALTINCI KTAP

I.ID tNLEMI bu sylenenleri, alklam

Trklerini, yerinde hnlarn Aonia kzlarnn.

Kendi kendini vmek yetmez, vlelim biz de

Cezasz komayalm tanrlmzn yerilmesini,
Dedi, yok etmeyi dnd Maeonia'l ,e.nchn'yi.

Duymutu yn rme, dokuma sanatnda ona eit

Olduunu, doduu yerden, soyundan deil,
Sanatndan geliyordu Arachne'nin btn n.
Babas Kolophon'lu ldmon erguvan boyasyla
10

Boyard Phocacia'nn yzn, lmt annesi.

Halktand o da babas gibi, Lydia illerinde
Byk bir n kazanmt, kk bir soydan
Gelmesine, Hypaepa'da kk bir evde oturmasna
Karn, sanatyla Arachne. Timolus Nymphalan

1s

Bayr balan, Pactale Nymphalar d a sulan

Sular brakr giderdi onun olaanst ilerini
Grmee. Dokuduu kumalar yalnzca bitince deil,
Yaplrken de grmei ok severlerd i.
ylesine becerikliydi iinde, onu ilkin ilenmemi

20

Y n yumak yaparken, parmaklaryla yuvarlarken,

Topallayp yumuatrken bir bulut ynna benzeyen
Ynleri, evik baparmayla rekeyi dndrr oya
lerken gren, ineyle anlar Pallas'n rencisidir.

Bunu yadsr Arachne, kklk sayar byle bir ustas

Olduunu. stelik: yaralm, yenilirsem boynum kldan
lnce, derdi. Bir kocakar klna girdi Pallas,

ALTINCI KiTAP
Yapmacktan ak salar kt akaklarnda, dayand
Denee gsz gvdesiyle. yle balad sze:
Yalnzca iren sayrlklar deil yall lei,
30

Yllar yetitirir bizi. dinle tm lmller

Arasnda iinle nde gitmeye al, n kazan,
Tanraya kar gelme, balanman dile yalvaran
Bir sesle yumuar yrei yakannla. Gelip
Balayacak seni, dedi. Hnla bakt ona Arachne,

35

Brakt balad rgy. G tutuyordu elini,

Yznde okunan bir hnla yle dedi; tamad
Pallas'a: yallk alm usunu senin, tkenmi, ok
Yaam ite byle ykm da getirir baa. Git gelinin
Varsa gelinin, kzn varsa kzn dinlesin szlerini,

40

tn bana yeter, sanma beni etkilediini tnle,

Deimemi dncem, neden kendi gelmiyor?
Neden kanr yarmadan? O zaman tanra:
O geldi, dedi, kt kocakar klndan, gsterdi

45

Pallas olduunu. Sayg duydu ona Frigya kzlan,

Nymphalan. bir Arachne aldrmad, yz kzard
Sonra gitti bu k zarm a da. Byle olurdu gn doar
Domaz Dou da, biraz sonra aklar ufuk
Inlaryla gnein. Direndi dncesinde, baar

5o

Kazanma tutkusu uuruma srkledi onu sonunda.

Artk ne geri dnyor Jupier kz, ne t
Veriyor, ne de yarmay geciktiri yor. Birden
Karlkl iki dokuma aygt kurdular, iki dizi
plik gerdiler, baladlar. Bir kam ayryordu

55

Aralarn. Mekik erii datyor, eri parmaklar

Arasnda geniliyor, rgaca karyor, vuruyor
Sivri dili tarak inesine. Balamlar kemerle
Giyeklerini bellerine, bir yar tutturmular
Dnmeden yorgunluu, oynatp duruyorlar

60

Becerikli kollarn. Tyr'de tun bir vazoda

Yaplan erguvan boyas, bir de pek az ayrml
Baka koyu boyalar kullanlrd dokumalarn

137

1 38

DNMLER
Boyanmasnda. Uzanan bir yay izer gkte
Yamurla yamurla yansyan gne nlan

65

Bu yay da parlard binbir renk iinde, gz

Seemez boyalarn geiim yerini, ylesine
Benzerler birbirine. Bir de altn ilemeler
Karr bunlara, eskia ykleri ilenir oyalarla.
Pallas, Mauortis'teki tepeyi yurdunun ad

10

Yznden kan eski bir sava iliyordu.

Jupiter'in evresinde toplanm oturmu
Oniki tanr, koltuklar prl prl. Dokumada
Apak ilenmi btn tanrlar, en alml
Jupiter. Denizler tanrs ayakta sarp kayalarda

75

Frlatm atall mzran. atlayan

Kayalardan bir yrtc hayvan karm, ili
Egemenlii altna almak iin. Bir kalkan sivri
Bir kargyla ilemi kendini Pallas dokumaya.
Banda tolga, bir de gsn koruyan kalkan.

so

V urunca mzrayla n dolu ak zeytin aacn

Douran topra da, coan tanrlar da izdi,
Beceriyle bitinni iini tanras, yantann
Yreklilii karsnda umduu armaan bir rnekle
Gstennek iin, drt sava izdi dokumann

85

Drt kysna. Parlak, deiik boyalan, kk.

Bir kyda Haemon'la kans Trakia'l Rhodop,
Eskiden birer lmlyd bunlar imdi birer
Souk da, en byk tanrlarn adlaryla
Anlan. teki kyda ackl serveni ilenmi

90

Pygmae'nin anasnn, turna kuuna evirmiti

Onu yenince Juno. Sonra da kendi ulusuna kar
Savamasn buyurmu. Antigone baka bir kyda
Duruyordu, Jupiter'in karsyla boy lmeye
Yeltenen, sonra Juno'nun eliyle bir kua

95

Dndlen. Ne lllion'un yurdu, ne de

Atas Laomedon kurtarabilmiti onu. O da, orada

Ak tyl bir leylee dnm, az da grltler

ALTINCI KITAP
karan uzun bir gagaya evrilmi. Baka bir
Kyda ocuklarndan yoksun braklm Cinyros,
loo

Skyor rgenlerini, sarlm tapnan

Basamaklarna, uzanm talara alyor gibi.
Bar yanstan zeytin dallan evreler bunlar.

([D

rada durdu. yaptn kendisine verilen aala

Bitirdi. Maone'li kz yalanc bir boann kard

105

A vrupa'y belirtmi ileyerek, gerek bir boa,

Bir deniz sanrsn. Prenses arkasndaki topraa
Bakyor, aryor arkadalarn, korkuyor zerine
Gelen dalgalarn kendisine ulamasndan. ekiyor
Korkarak ayaklarn. Arachnc. bir kartaln

Penesinde Astrie'yi, kuunun kanalannda

Dinlenen Leda'y, gzel Antiope'yi ilemi. ki
ocuk anas yapmak iin Alcmene'yi kandrma
Uruna Amphitryon klna giren Jupiter'i izdi.
J upiter'in yakalamak iin Danae'yi altn yamur,

l 15

Asopus kzn ate, Mnemosyine'yi srtma,

Deon'un kzlarn avlamak iin ylan klna
Giriini iledi. Bir boa klndaydn Neptun
Sen de, Aeole'nin kzna vurgun gen boa.
Aloid'leri ortaya karmak, Enipeus'la Bisaltis

120

Kzn kandrmak iin ko klna girmitin.

At klna girince aldn san sal rnler
Anasn. Ku iken ylan sal kadna, kanatl
Atlann anasna, yunusken de Melantho'ya evirdin
Onu. Her nesneye gereken biimi verdi Arachne.

Bir kaba kyl klnda ya arslan postu, ya da

Akbaba tyleriyle rtl, ya Macareus kz lsse'yi
Kandrmak iin oban klnda iledi Phoebus'u.
Kandrr Erigone'yi zm salkm biiminde Bacchus,
Yan hayvan yan insan Sat um us da Chiron'u.

l 30

Dokumann ulan iekli, sarmakl. Ne Pallas,

Ne Liuor bir eksik grebilirdi. zld buna

1 39

DNMLER

140

Sar sal tanra. Yrtt tanrsal sulan gsteren

Oyalarn ilendii dokumay. Elinde tutuyordu
Cytor aacndan mekii. V urdu onunla drt kez
1 35

Jdrnon kz Arachne'nin alnna. Dayanamad bu yergiye,

Yapu bir kaytana kendini bomak iin. Acd
Ona Pallas, yumuatt cezasn a<;ldn grnce.
Yaa be Pallas. byle a-;l kalacaksn boyuna
Ettiini bulmak iin. Soyun da ekecek ektiini.

140

Son kuana dek. dedi. Sonra Hecataios'un setii

Otun znden yaplan ilac sepi zerine, bzld
Salar, yokoldu kulaktan, burnu, ba ufald, nesi
Varsa. Brlerine yapt ince parmaklan, kanat
Oldu btn karn. Buradan kanr bugn rmcek

145

Adyla eskisi gibi rd iplikleri.

rn

tn Lydia tiredi. yayld batanbaa Frigya

Jllerinde, btn yeryznde sylendi bu olayn n.

Evlenmeden nce tanmt Arachne'yi Niobe, o da
-

Bir kzd Maeonia'da, Sipyl'de otururdu, ikisi de

1 50

Bir lkenin ocuklar idiler. Yine retmedi

Arnchne'nin bandan geen olay Niobe'ye
Tanrlarn karsnda alakgnllce konumay.
ok neden vard vnmesine, byklenmesine, einin
Becerileri, ikisinin de soyluluu, egemenlii altnda

1 55

Geni bir krallk, byklk vermezdi ona, btn

ocuklar gibi. Yazgs bilinmeyeydi, en mutlusu
Olacaku annelerin denebilir. Gelecei nceden
Bilen Tiresias kz Manto tanrsal bir kvan
iinde biliciliklerle doldurmu ortal,

160

Demi ki: ey Theb kadnlan koun topluca,

Sunun Latano'ya, iki ocuuna gnlk, yakarn,
Bir defneyle balayn salarnz, byle buyurdu
Lctona benim dilimle, oldu dedii de. Sslendi
Btn Theb kadnlan buyruk zre birden, alnlarn

1 65

Yapraklarla, gnlk attlar kutlu yalml buhurdanlara.

ALTiNCi KITAP
Y akanlarla. Geldi Niobe kalabalkla, altn ilemeli
Bir Frigya dokumas giymi, alml. gzeldi fkeli

Olunca da. Sallard ssl ban. salar omuzlarnda .

Durdu. stten bakan gzlerle szd evreyi, dedi ki:

no

lgnlk deil mi dinlediiniz trkler tanrlara

Kar? Nedir Latona iin bu sunaklar, daha adna

Gnlk yaklmazken babam Tantalus'un. tanrlar

Sofrasna oturma yetkisi nerden? Annem biridir

Kzkardelerinden Faiad'larn. Babas da g

1 1s

Omuzlarnda tayan gl Allas'tr. Onun babas da

Jupiter, vnrm kaynatamla. Egemenim Frigyal lara,

Cadmus saraynn da hanm kadnym. bana bir de

Kocam baldr. Amphion'un kaval alnrken

Ykselir duvarlar. onlarn iinde oturanlar.

1 80

Ne yana baksam vnlecek saysz i grnr.

Soyumuzda, kskandnnm bir tanray bile.

Yedi kz, yedi erkek katn bunlara aynca.

Yedi damat. yedi de gelin imdi arayn nereden

Geldiini kendimi beenmemin, byklenmemin.

185

Bilmem. gze alabilir misiniz bana yelemeyi,

Doururken kocaman yeryznde oturacak yeri

Bile olmayan kadn. Coeus adl titan kz

Latona'y. Yerde, gkte, denizde bir yer yok

Tannanza. Ba bo dolat yeryznde srgn.

9o

Durumuna acyan, sen yerde ben denizlerde

Yabancyz. diyen Delos, ona su zerinde, bir yer

Gsterinceye dein. iki ocuk dourdu, benimkilerin

Yedide biri bu. Mutluyum, kim yadsyabilir bunu?

Mutlu kalacam bundan kimin kukusu vardr? Bolluk

195

Beni kvanl kld. Yceyim. Fortuna'dan bana ne ...

Alnan malmdan kalan yeter bana, ylesine oktur

Elimde bulunan. Mutluluum eksilmez, dnn bir

Sr ocuumdan birini alm birisi, yine de

Latona gibi iki ocukla yetinmem. yle kalmam.

200

Daha neler yaplsa ocuksuz kalmam sz deil.

141

142

DNMLER
ekilin bu sunaklardan, brakn salarnzdaki
Defneleri. Kadnlar defneleri salarndan kardlar,
Yarda braktlar treni de. Tanrlara yalvarmak
Gelinni ellerinden ancak, yavaa. zld tanra,

205

Cynthe dann tepesinden seslendi oluna: nen

-Sizi do)urmakla, ben annenizim, boyun emezken

Juno'dan baka tanrlara, kuku duyulmaktadr.
Ey ocuklarm. yardm etmezseniz kovuluyorum.
Yzyllar boyunca tapnlan sumklardan. Bu deil
210

zntm yalnz, bu korkun sua b ir de yergi

Katm Tantalus'un kz, sizden stn tutmak
istemi ocuklarn. ocuksuz kalacam diyerek
Babasnn adn kulland uursuz. Ettiinden
Bulsun. Daha yalvaracakt Latona'ya, kes, dedi

215

Phoebus, ok yaknmann ardndan ceza gelir.

Byle syledi Phoebe de, utular gklere hzla,
Gizlenip bulutlara girdiler Cadmus'un kalesine.
Bir ova vard duvarlarn nnden balayan, dz,
Geni, atlarn trnaklar, araba tekerlekleri

220

Ezerek yumuatmt topra. Orada binmi gl

Atlara Amphion'un yedi olundan birka. Kzl
rtl brlerini mahmuzlayp atlarn, altnl
Ar yularlar tutuyorlard. B iri lsmenus'tu
Bunlarn, anasnn ilk ocuu, belli bir alanda

225

Dndryordu bineini. Gemle kpkl azn

Sktrrd hep. Vay bana. diye bard, dt
Gsnn ortasna saplanan okla, brakt dizginleri,
lmle canszlaan eli, yavaa dverdi
Atn sa omuzu zerinden yere. Duydu bir

230

Ok grltsyle sarsldn havann, yaknda

Duran Sipylus, brakt o da dizginleri, byle
Kaar gzc de grnce yamur bulutunu, aar
Direkte asl yelkeni, yararlansn diye en ince
Yelden bile. Salversin dizginleri Sipylus, ardndan

235

Geliyordu kanlmaz ok, vzlayarak sapland boynuna,

ALTINCI KITAP
Azndan kt demirli ucu. Eilmi ne doru
Hzla giden atn stnde, scack kanyla
Kzartt topra. Mutsuz Phaedimus, bir de
Atalarnn adn alan Tantalus bitirdikten sonra
240

lerini, yalandlar baladlar genlerin

Alageldikleri gree. Kaptlar. kavratlar
Sk skya, gs gse geldiler, birdenbire
Gerili yaydan frlayan bir ok delip geti
kisini de. Kvrandtar acdan ikisi de.

245

Sarldlar birbirine, gzleri kararnca yere

Ykldlar, verdiler son soluklarn da birlikte.
Grnce onlar Alphenor yumruklad gsn,
Kotu kucaklamak iin soumu gvdelerini,
Gitti kardelerinin yoluna, deldi onun da

250

Yreini Delos'un att ldrc, gksel ok.

ekince okla kt dar cierinin bir yan da,
Utu havaya kanyla birlikte can da. lmedi
Bir yarayla uzun sal Damasichtona. llkin,
Bacakla diz oyuunun birletii yerden,

255

Sinirlerin y umuak oynandan vurulmutu,

karmak isterken eliyle uursuz oku, birden
Baka bir ok gelip sapland boazna,
Fkran kann teptii ok srad yukar
Doru, bir yol iziverdi bolukta. Kaldrd

260

Umutsuzluk iinde kollarn. yardm edin bana

Ey tanrlar, dedi, Amphion olu l lioneus.
Oysa bilmiyordu hepsine yalvarmak gerektiini
Ayr ayn. zlm bu yakartan korkun yayl
Tanr, neylesin ok yaydan kmt bir kez. Yara

265

Pek actmam, ilememi derine, yrekte ok.

rn

tn halkn znts, yaknlarn gzyalar

Birden ulatrd anasnn kulana baa gelen

Bu ykm. at tanrlarn byle bir ii
Yapmay gze almalarna kzd da aynca,

1 43

144
210

DNMLER
Baba Amphion, kendi eliyle sokmu yreine
ldrc ba, acya da a da son vermi
Bylece. Ne kald Latona sunaklarndan halk
Kovan , ilde kendini becmiesine dolaan
Eski Niobe ile imdiki Niobe arasnda.

215

Eskiden kskanan dmanlar bile imdi ona

Acmakta. Kapanm oullannn souyan gvdeleri
stne, geliigzel pckler kondurmu son kez.
Ayrd yorgun kollarn uzatt gklere, bard:
Ey acmao;z Latona, co aclarmla imdi. Doyur,

280

Doyarsa acmasz yreini de. Yedi kez lyorum ,

Dmanlnla, baarlarnla vn imdi, kimin
Bu baar dersin? u ykm altnda bile senden
Varlklym, baar kazanan ben'im burada.
Sesler duyuldu tellerinden iyice gerilmi

285

Bir yayn, titremi korkudan baka kim varsa

Niobe'den. Ykm getirdi ona yiit, kara giyeklere
Brnd kzlan, salar dank dizilmiler
Yataklar nnde kardelerinin. lerinden biri
karaym derken barsaklarna taklm oku

290

Cansz yld kardeinin stne. Mutsuz annesini

Avutmak isterken bir bakas iki kat oldu birden,
Dili tutuldu, kapand az son soluu knca.
Kapakland bouna kamaya uraan biri

295

len teki kzkardeinin stne. Titriyordu,

Biri de, trl yaralarla lm alts, yalnzca
Biri kalm ayakta. Anas snak etmi kendini
Giyekleriyle rtm kalan biricik kzn.

Joo

En genci kalm birok kzndan, onu isterim

Diye, barm, lm urunda yalvarp yakard
Kz da, birok olu, kocas, kz gittikten
Sonra yapayalnz kalm ortada Niobe. Onu da
Ac uyuturmu, kprdatmyor artk salarn

Jos

Esen yeller, kansz yz rerksiz, gzleri de

Oynamaz olmu zntden. Candan iz kalmam.

ALTINCI KiTAP
Kaskat kesilmi dili damanda, kan dolamaz
Artk damarlarnda. Ne boynu bklyor, ne
Kollan deviniyor, ne aya yryebiliyor.
310

Taa dnm barsaklar bile. Korkun

Bir kasrga kavrayp gtrm onu yurduna.
Orada, bir dan doruunda durur slak, bugn
Bile gzya dker orada bu mermer.

CGj
315

erek gcn gsterdiinden beri korkmayan

Kadn, erkeksi hncndan annann, hepsi de

kiz douran tanray vmeye baladlar, ona
Dndler yzlerini. Eski olaylarn ortaya
kmasna yola bu. yle diyordu ilerinden
Biri: anlatacam olay pek bilinmez, kyllerle

320

ilgilidir. Bu olaanst olay yznden, ben,

n kavuan gl de, yeri de grdm. yalyd
Babam , gezecek gc kalmamt. seilmi kz
Getirmemi buyurmutu Lycia'dan. Bir de klavuz
Katmt bana oral. Yayhmlarda gezerken

325

Gln ortanda bir sunak grdm, kararm

Yaklan adak dumanlaryla; sallanan kamlarla
evriliydi. Bir ses yankd orada: bana yardmc ol,
Diye. Benim sesim de inceden yanstt onu. "bana
Yardmc ol." Sordum bu tapnan kimin olduunu.

330

Bir Naiad'n m, Fauna'nn m, tannlardan birinin mi?

yle karlk verdi: ey gen gnlde, da tanrlarnn
Deil bu tapnak. Bu. Juno'nun yeryznden srd
Bir annann konadr. Yakarlarla yumuayan
Ba bo Delon bir yer verdi ona. Suyun zerinde

Yzerdi bu yenik oda. Orada bir hurma ile Pallas

Aac arasnda iki ocuk dourdu Latona vey
Anaya karn. Ana olunca bastrd gsne tanrlaan
lki yavrusunu kat oradan, Juno'dan. G ne yakard
Yeryzn, gelince Chi

340

era'nn do duu Lycia

Snrlarna, ok yorulmutu, yakc bir susuz

---....
...

145

146

DNMLER
Dourmu scaklar onda. St kesilmi memelerinde,
ocuklar doymaz. Bir gl gstenni ona yazg,
Uzakta, oylumun sonunda. evrenin kylleri st,
Kam kesiyor, batakl seven yosunlan topluyordu.

345

Yaklat l.itania, diz kt yere, eildi gidennek iin

Bu souk suda susuzluunu. Engel oluyordu ona kaba
Bir halk topluluu, tanra: neden engelsiniz imeme?
Hepimiz yararlanabiliriz ondan. kimsenin deil bu su,
Gnein, duru suyun, havann istemez bir kiinin

350

Elinde kalmasn, halkn onak olduu suya geldim,

Yine bir ba olarak verin yalvannm size,
Gidereyim susuzluumu, serinleteyim yorgun
Gvdemi demiyorum, azm, boazm kuruyor,
Glkle yol buluyor szlerim, bana Nektar olur

355

Bu su, anlatacam yaammn kunarldn, bana,

Can verirseniz bu suyla, acyn gsme dayanan,
elimsiz kollarn size uzatan ocuklara, dedi.
ocuklar da ellerini uzatyordu bu ara. Kimi
Yumuatmazd tanrann bu tatl szleri? Oysa

360

Yine nlyorlard tanrann su imesini. stelik,

Sana ktlk ederiz buradan gitmezsen, dediler.
Bir de svdler. Yalnzca bu deil ellerini,
Ayaklarn sokuyorlar suyu bulandnyorlar boyuna,
Dipteki amuru kartrp sratyorlard saa sola.

365

Kzgnlk unutturdu susuzluu. Brakt Cocus kz

Bu anlamsz yakarlar. Bir tanra iin pek uysal
Olan davranlar, szleri, bard ellerini ge
Kaldrarak: bu suda yaayn varolduka, dedi,

370

Orada dedii de oldu. Sevinle daldlar suya,

Bir olur suyun altnda grnmezler, bir olur
Sudan kaldnrlar balarn yzerler, okluk
Kyda dinlenir, dalarlar yeniden suya yine de
Saygszca szler sylerler kendi dilleriyle.

375

Suyun altnda olmalarna karn, utanmadan kt

Sy !erler hep. Birden katlat sesleri,

ALTINCI KiTAP
iti geni boazlar yergiler dkld ak
Azlarndan. Srtlar balarna deer, boyunlar
Grnmez. Yeilleti srtlan, aklat karnlar,
380

Gvdenin en byk blm oldu. Hepsi birden dntler

Kurbaaya, baladlar amurlu sularda dolamaya.

nlatm. Minerva, eski bir kaval alma yarnda

Apollon'a yenik den Marsyas'a Lato olunun

385

Uygun grd cezay. Bard Satyr: bilmem,

Neden paralarsnz beni? Pimanm imdi,
Byle ar bir karlk m grecekti kavalm?
Byle yaknrken soyulup kt b derisi.
Yara oldu batan ayaa dein, kan boald.

390

Sinirler kt aa, derisiz damarlarn itrcyii.

Devinen barsaklar. saydam kaslar, hepsini saymak
Kolayd gsnde. Orman, kr tarlalar, Faun'larla
Kardeleri Satyrler, sevgili Olympos'lu nymphalar
Alard, dalarda inek. uzun tyl koyun srs

395

Gdenler de alard. Toprak emmi bu dklen

Gzyalarn slanm, sonra bir su oluturup
Gnderdi ge. Dik bir bayrdan dklr denize
Doru Marsyas denen bu rmak. Bu ay daha

400

Parlaktr Frigya aylarndan.

rn

aka bir olaya geldi sra imdi, btn bu

Anlatlanlardan sonra. aladlar Amphion'a,

ocuklaryla birlikte lene. Bir fke uyand
ilerinde Niobe'ye kar. Yalnz Pelops alam
405

Derler ona, yrtm giyeklerini gsne dein,

Grnm fildii omuzu. Ettendi sa omuzu o da,
Onun rengindeydi doduunda. Sonra paralam
Elini kolunu babas, yeniden birletirmi tanrlar
rgenlerini, ancak bir blm bulunamam boyunla

410

Kol arasnda, boluu sezdinneden gideren

1 47

1 48

DNMLER
Bir fildii eklenmi, iinin arnmlyla
Gidenni, iz brakmam Pelops. Toplanm

1[.omu prensler, evre illerin halk, yakardlar

Krallarna Theb'e basal iin: Argos, Isparta,

415

Pelopies'lerin egemen olduklar Mycenae, imdilik

Diana'nn fkesini ekmeyen Calydo. verimli
Orchomenos, bakrlaryla nl Corinthus,
.Byk gnlle Messenc, Patrae. alakgnlle Clonae,
Nelea'nn egemen olduu Pylos. imdi Piuhea'nn

420

Kral olmad Troczon. iki denizin sard

lsthmus'la evrili iller. yine iki denizle
evrili lslhmus'tan grlen lkeler. Bunlara
Kim inanabilir? Yalnzca Alhena duygusuz kalm
Bu olayda. Sava nlemi bu grevini, barbar

425

B irlikleri denizi am Mopsopios kalelerine

Korku salmt. Trakya kral Tereus donanp
Gelmi yardma, byk n kazanm baarsyla.
Varlkl oluundan, uyruklarndan geliyordu gc,
Byk Gradius soyundand. Pandion kz Procne'yi

430

Venniti ona, Juno ile Hymenaus onaylamam bunu

Gratia yatan sslememi. Eumenid'ler geldiler,
Ellerinde l gmme ldaklar, dzenlediler
Gelinin yatan. Damda duran bir bayku konmu
stne gelin odasnn. Byle birleti Tereus'la

435

Procne. ocuklar oldu, kullad Trakyallar,

""fan?lar da ululadlar onlar. Kutlansn, dediler,

Bayraklarla donansn Tereus'un Pandion kzn
Al. hys'un doduu gn, titan ylda be kez
Getirdi gz geri. Procne tatl sesiyle kocasna
440

Dedi ki: beni seviyorsan gideyim kzkardeimin

Yanna. ya da o gelsin buraya. bir sre sonra
Babasnn yanna dnmek zre. Kardeimi gsterirsen
Bana ok byk iyilik edersin. Bir gemi indirilsin
Suya, dedi, Tereus. Yelkenler yellerle doldu

ALTINCI KlTAP
445

Krekler denizi dvd, girdi gemi Atina'nn

tenliklonutu. Bildirdi kansnn isteini,

Pire limanna. llkin elini skt kay

Geliinin nedenini. Sz verdi ksa bir sre sonra

Geri getireceine. Ssler iinde geldi Philomela,
450

Almlyd pek de. Onnanlarda yaayan Naiad'lara,

Dryad'lara benzedii sylenirdi hep. Onlarda
Deildi byle ssl. nsan bylyordu gzellii
Philomela'nn. Alevler iinde yanan kuru dallar,
Kuru otlar, ya da ocaa atlan ak baaklar

455

Gibi tututu kz grnce Tereus. Yakt

Gnln Tereus'un, bir sevime duygusu vard
iinde soydan gelme, ite soyunun bu eksiklik
Saylan yanyd onu yakan. Kandrmak istedi
Kamak iin, Philomela'nn stninesini, arkadalarn,

460

Gz alc armaanlarla, kralln vennekle,

Kandrmaya alyordu Philomela'y. Onu kanp
Elde ettikten sonra, gze almt byk bir sava
Bile. Dinmiyordu gnln tututuran yalmlar,
Ba ba nedir bilmeyen sevgisi, ne varsa alm gze,

465

Gn getike daha kt oluyordu, boyuna Procne'nin

steklerini ileri sryor, kansn ortaya atarak
Kendi duygularn aklyordu, gizlice. Sevgi ona
retmi gzel konumay. okluk Procne sylemi
Gibi davranr, dkerdi gzyalarn. Ey tanrlar

470

Ne ok karanlk gece varm lmllerin yreinde.

- Philomela uydu dileine sutan kurtarmak iin

Tereus'u. Yumuak kollaryla babasnn omuzlarn
Skyor, kzkardeinin yanna gitmek iin, kendine
475

Karn yakaryordu. Tereus onu gzlyor, bitkin

Bitkin bakyordu. Babasn pleri. kollarn
Boynuna dolaylar. btn davranlar Tereus'u
Yakan, tututuran gl bir ikiydi imdi.
Babas olmak geerdi iinden grdke onu

480

ptn. Sndremezdi onu yakan alevi bir

149

1 50

DNMLER
Baba olmak bile. Ba edi kznn yakanlanna
Babas. Kz sevindi esenledi babasn. kisi iinde

485

Bir mutsuzluk balangcyd. bir acyd bu.

Pek az ii kalmt Phoebus'un, arpyordu
Ayaklan Olympos'un eik yamalarna,
Bacchus yce bir lende grkemliydi , tanrlar
Deliksiz bir uykuya dalmlar,

490

Trakya kral Philomela'dan ayr. yrei alevler

inde. yzn, ellerini. gremedii gzelliini
Getirip gzlerinin nne. kvranyordu boyuna
Yalmlar iinde. de dalyordu, uyku girmiyordu
Gzlerine. g am. Pandion gitmek zere olan

495

Damadnn elini tutmu, alayarak bir de

Arkada vermiti yanna. Ona dedi ki: sevgili
Damadm, kzm sana gveniyorum, ey Tereus
Sen istedin, birlikte gidin. tanrlar adna sana
Yakanrm. bir baba sevgisiyle gzet onu.

500

Yallmn tad tuzudur o, erken gnder onu.

Uzun gelecek bana sensiz gnler, yeter artk
Kzkardeinin bizden uzak olduu, bir de sen olma.
Erken dn beni seversen kzm Philomela.
pt bunlar sylerken kzn. gzyalar

505

Akyordu, tutup Tereus ile kznn sa ellerini.

Skt avulan arasnda kzna, torununa,
Yanlarnda bulunmayn ans olarak bir
Esenlik diledi, sylemelerini istedi. Ayrlrken
Boaz tkana tkana onlardan, rkt birden

5 10

inde uyanan bir nseziyle. Binmi ssl,

Boyal gemiye Philomela. Krekler yarnca
Denizi, geride kald kylan karalarn. ii
Baardm, sevdiim yanmda. diye bard Tereus,
Titriyor azgn sevincinden. kendini tutamyor.

515

Gzlerini ayramyordu kzdan. te byledir

Jupiter kuunun kvrk peneleri arasnda
Tuttuu. dan doruundaki yuvasnda gtrd

ALTINCI KiTAP

Tavan, kaamaz. Sevinle bakyordu ona lgarc,

Yorgun gemiciler ayrlmlar gemiden, kmlar
520

Kyya. Tereus alm Pandion kzn gtnn

Onnanda yal aalarn altnda gizli duldasna,
Korkan, titreyen, solan sararan. gzyalar dkerek
Kzkardeini soran kz alakoydu orada, iini
Aa vurdu. Ald boyunduruu altna bouna

525

Baran, yalvar.n. babasn. kzkardeini, yce

Tannlan yardma aran kz. Korkmu kz,
Bir kurdun azndan silkinip kan kuzu da
Gven altnda gremez kendini. Bir gvercin de
Kanyla slannca kanatlar byle korkar

530

Kskvrak yakaland peneden. Yoldu dank

Salarn kendine gelince gen kz. zntler
inde yumruklad gsn, uzatarak
Ellerini: barbarlktr bu yaplan, ey acmasz
Babamn uyarmalar, ac gzyalar. bir de

535

Kzkardeimin orta, sen de iki kardein

Kocas. bana dmanlktr bu alaka ceza.
Alak seni. neden almadn canm da. iini
Bitinni olurdun. Neden beni karn edinmeden

540

nce ldnnedin? imdi tccvrene sulu gideyim

yle mi? Tanrlar bu yaptn gryorlarsa,
Gerekten gleri varsa, benimle hepsi yok
Olmamsa greceksin eczasn bana ettiinin,
Anlatacam onlar. utanmay bir yana atarak

545

Gcm yettiince btn insanlara, hepsini

Bir bir aklayacam olanlarn. Ormanlarda
Kapal kalsam bile lklarla dolduracam
Ortal, tank gstereceim kayalar, tanrlar
Varsa gklerde duyacaklar sesimi. Bsbtn

550

Kzdrd bu szler acmasz Tereus'u, korktu

Geti kendinden. ekti belinden klcn. tuttu
Kz sandan yatrd arkast balad. uzatt
Boynunu Philomela. klc grnce lmeyi umarak.

151

152

DNMLER
Gemiti kendinden bana gelen bu ykmla,

555

Babasnn adn sylyordu dunnadan, bir kez

Daha annak isterken vargcyle babasnn
Adn, kesip att kknden klla Tereus
Kzn kerpetenle tuttuu dilini. Dil dm
Kara topraa, titriyor, mrldanyor boyuna.

560

Byle srar kesilmi ylann kuyruu da,

lrken gvdenin ardndan gitmeye urarken.
Bu sutan sonra, g inanmama karn, Tereus'un
Epeyce becerdii sylenir ldrd kz.
Dnd Procne'nin yanna bu kt iten sonra,

565

Sordu kzkardeini kocasn grnce Procne.

Bast l yalandan Tcreus, ldn syledi.
Gzyalar da onaylad szlerini. Yrtt Procne
Omuzlarndan alln kvrmlarla dalgalanan
Giyeklerini, karalar giyindi, bir ant yaptrd

s10

l adaklar sundu ona, ldn sanarak.

Bilmeden zlyordu k.zkardeininn yalandan
lmne. Gn tanrs, oniki burlu yllk
Gezisini bitirmiti. Ne yapyordu Philomela?
Beki kadn nlyordu kamasn, kat kayalar,

Dik duvarlar gibi eviriyordu takld yeri.

Anlatamazd dilsiz az servenini, aclar neler
retmez kiiye. Acdan doar usun en ycesi,
Bir kuma gerdi barbar kasnana.
Ak iplikler iinde, kzl yazlarla iledi

580

Bana gelen ykm, bitirince verdi yanamaya,

Kala gzle anlatt, hanmna gtrmesini, yanama
lleti Procne'ye dokumay, bilmeden iindekileri.
Acmasz tirann kars at dokumay eliyle,
Okudu kzkardeinin ackl yazlarn, at,

585

Sustu, acdan bouldu sesi boaznda. Dille

Anlatlmazd bu duygu. Bouna alamad bu
Yersiz olay karsnda. Kurdu almay,

ALTINCI KTAP

IID
590

595

600

605

610

615

620

inlemedi yasalar. Bacchus trenleriydi,

Trakya kadnlarnn ylda bir kutladklar.

Gece tanyd bu bayramlarn. nlyordu
Bu gece Rhodop zil sesleriyle, konandan
kt kralie gece. Tren giyeklerini giymi,
Elinde Bacchantlarn pusau: asmalarla ssl
Ba. omzunda yenik karg sarkard solunda
Bir geyik derisi. llerledi ormanda, nnde
Arkadalarnn Procne. Acdan fkeliydi,
Gren Bacchus trenleriyle comu sanrd.
Geldi Philomela'nn kapatld yere, bard
"Euhoe" diye, krp kaplar kard kardeini.
Bacchus ilemeli giyek.Ier giydirdi, gizledi
Yzn sarmaklarla, gtrd sarayna. arm
Mutsuz. Grnce Philomela bana ykm getiren
Uursuz eve geldiini rperdi, yz gerildi,
Bir odaya saklad onu Procne, giyeklerini soydu,
Au mutsuz kardeinin utanl yzn, kucaklamak
istedi. kaldramyordu ban Philomela, yzne
Bakamyordu kzkardeinin, orta oldu diye.
Emi ban yere, sylemek istiyordu serveni,
Tanrlarn tankln, susuzluunu, anlatmak
istiyordu. Tutamad kendini Procne daha, hncn
Tard kardeinin gzyalar, bard: alamak
i bitirmez, almak gerek. Klla, bakla
Kesmek, gereken ktl yapmak, kzkardeime
Yaplan yapmak. dndm budur. Aynca
Tereus'un yce konan yakmal, alevler
iinde bomal onu, dilini kesmek, gzn
Oymak, erkeklik rgenini koparmak, binlerce
Yara amak gvdesinde, su aracn yoketmek.
Kan dkc cann byle karmak isterim.
Daha byk ler almak geer iimden.
Byle sylerken Procne, olu ltys geldi
--

153

1 54

DNMLER
Yanna. Grnce olay bilmeyen ocuun
Geldiini, kzgn gzlerle bakt ona: babana
Benziyorsun, dedi, daha konumadan, korkun bir

625

alma duygusu uyand iinde, ocuk yaklat

yice, esenledi annesini, dolad kollarn boynuna,
ocuksu szlerle pt annesini. Titredi anne,
Tuttu kendini, gzleri yaard. kzgnl geince
Sezdi gnlnde bir sevginin kmldadn,

630

evirdi yzn ocuktan k1.kardeine, dedi

kisine bakarak: neden biri dilsiz, dncesini
Anlatamazken, teki tatl szlerle gnl alyor?
Biri anne derken teki kzkardeim olduunu demez?
Ne biim birinin karsndasn ey Pandion kz.

635

Alalma bu denli, ykmdr Tereus gibi kocaya

Acmak. Daha dunnad, Ganj kylarnda kaplanlarn

Alp ka gibi meme emen geyik yavrularn
Gtrd hys'i, konan yanna gelince sezdi
Durumu ocuk, uzatt kollarn, "annem annem" diye
640

Bard, sarld boynuna. Procne yzn evirmeden

Saplad ektii ba brne. Bir yara yetmiti
Onu ldnneye, klla kesti boynunu Philomela.
Daha, canl grnyordu titreyen rgenleri
ocuu. Kaynatt dorad gvdesini tun

645

Kapta, kzartt kalan da, kanla sland

Yerler. Koydu yemekleri sofraya Procne Tereus'a
Sezdirmeden. Gelenek zere yalnzca kocasnn
Bulunaca bir sofrayd dzenledii, yanamalar
Uzaklatrd oradan. Tereus yalnz oturdu

650

Atasnn yce koltuuna, doldurdu karnna

Kendi barsaklarn. Gerei sezer gibi deildi.
Gelsin, dedi, tys. Gizlemek istemedi Procne
Bu acmasz sevincini, aklad bana gelen
Ykm. stediin seninledir, dedi, evreye

655

Baknd Tereus. Olunu arayp arnca, kzgn

Philomela, salar dank, girdi ieri, att

ALTINCI KITAP
Babasnn yzne ltys'in kanl ban.
Birkez bile byle gnlden dilememiti sevincini
Anlatacak nitelikte konumay. Korkun lklar
660

Kat sofradan Trakya kral yardma ard

Styx'in ylanl tanralarn. karmak istedi
Brnden yedii korkun yemei, insan rgenlerini.
Alyor, olumun yrek yakan bir mezanyrn, diyor,
Kovalyor yaln klla Pandion kzlarn,

665

Kanatlanm gibiydi kzlar, kanatlan vard ya.

Ormanlara ekildi biri. biri de damlara snd.
Daha silinmemiti gslerinden bu kan dkn
izleri. kan izleri grlyordu kanatlarnda.
zlen, alma hncyla taan Tcreus da dnl

670

Bir kua, bir sorgu kt alnnda, mzrak biimi

Ald uzayan bumu._!:! dhd kuu oluv. ba
Pusatlara brnd. Bu ac daha yalanmadan
Gnderdi Pandion'u Tararus'a, toplumun
Ynelimi de gemi Erechteus'un eline, ald

675

Egemenlik imlemi olan denei. Saygdeerdi

Pusatlarnn grnm gibi doruluu da.
Drt olu vard drt de kz. Kzlarn ikisi
Benzerdi gzellikte, almda. Bunlardan biri
Sendin ey Procris, evlcnmitin Aeolis soyundan

680

Mutlu Cephalus ile. Tcreus bir de Traklar

Ykm getirdi Borea'nn sevgisine.

JJ3 ir sonu vermedi tann orithyia'ya duyduu sevgi.

Baskyla deil yalvarmakla yola getirmek isterdi

Sevgilisini. Anlad bir sonu kmayacak
685

Yalvarmaktan, kzd, kendine zg hncyla

Titredi, bard: neden braktm pusatlarn olan
Gcm. hncm, korkutmay? Neden bavurdum bana
Yakmayan bu yalvarp yakarmalara? Buyruum
Altndadr g: onunla datrm btn kara

690

Bulutlan, dalgalar alt st eder, salam

1 55

156

DNMLER
Meeleri deviririm, karlan kau buza eviririm,
Yerleri dmdz ederim. Savarm kardeimle de,
Karlanca gklerde btn gcmle.
Benimdir btn gkler, nlar bir arprken

695

Aramzda kalan hava, yalmlar salr kubbeli

Bulutlardan. Girerim topran kemerli oyuklarna,
Srumda kaldnnm derin maaralar, sarsar m,
Titrer sarsmamla btn evrende tinler,
rperirler. Evlenmek isediimde de gsterdim

100

Gcm, Erechtreus'a damat olmak iin

Yalvarmak deil gcm gstermem gerekmiti.
Bunlar syledikten sonra Boreas sallad
Kanatlarn. yellerle kaplad yeryzn,
Olabildiince. titredi sular. ekti dalarn

105

Doruuna tozlu yamurluunu, spr topra,

Ak kahverengi kanatlaryla. Orithyia kuatp
Karanlklarla kaplaynca ortal korku sald
Drt yana. Yanan yalmlar daha da gl klard
Uarken. Dwmad dinlenmedi kanatlan uarken

1o

Cicones lkelerine gelip kaleleri ancaya dek.

te burada, gen Attika'l kz anne oldu,
Babasnn kans oldu, iki kz dourdu annelerine
Benzeyen, Boreas'n kanatlarn tayan. ocuklar
Kanatl domam derler. Sakal kncaya dein

15

Sar salarnn alunda ne Calais'in, ne de

Zetes'in ty vard. Kularnkine benzer tyler
Kaplam kaburgalarn ayva tyleri kmaya
Balaynca yanaklarnda. ocukluk evresi geip
Genlik gelince M inyis'le, torunlaryla bulmak

120

in altn yapay, ilk yaplan gemiyle

Aldlar bilinmeyen bir denize ...

YEDNC KTAP

J1D oLAMI denizleri Minyas'n torunlar, Pagasa'da

Yaplan gemiyle. Bitmez hir gecede Phineus
Srklerdi dkn bir kocaml, grdler.
Aquilon'un gen ocuklar kovmu bu kocamn
Az evresinde dolaan prl pnl kutan.
Nice skntlardan sonra nl lason'un yoldalar
Vardlar hzl akan sularnda kyya amurlu
Phasis rmann. Gittiler krala, Phryxus kuunun
Gnn istediler. ok ar iler verdi onlara kral.
o

Azgn yalm larla tututu Aeeta kzlarnn gnl,

ok savat zyle, hnc yenemedi us, diretmen
Bounadr dedi kendi kendine Medea. Bilmem hangi
Tarrdr kar koyan, aarm , bu sevgi ya da
Onun bir benzeri deilse. Neden ar gelir

Bana babamn buyruklar? Bunlar gerekten g .

Grmm bu genci, neden korkarm yleyse?
Bu arnm gnlm yakan yalm yoket.
Elinden gelirse ey mutsuz. Kurtulurdum bunu
Baarabilsem. Gizli bir gtr beni ezen.

20

Baka tler veriyor bana duygularm . bilirim,

Kty sezer. ktnn ardndan giderim yine.
Neden yanarsn ey kral kz bir yabanc iin,
Koca bulmaya kalkarsn baka bir lkeden?
Yurdun da verebilir sana sevecein bir koca,

25

Yaatmak, ldrmek tanrnn ii, bu delikanly.

DNMLER

158

Ben, yaamasn isterim, arada sevgi olmasa da.

Suu ne ason'un? Kim alabilir kendini ason'un
-

Yana, durumuna, yiitliine, soyuna ilgi duymaktan,

Acmasz olmaynca? Elden gelir mi duygusuz kalmak
30

Gzelliine, baka yan olmasa da? Yreim oynad,

Yardm etmezsem ona ya yalml aznda boalarn,
Ya ektii topraktan kan dmanlarn elinde
Yokolur, ya da bir yaban gibi Dragon'a yem olur.
Katlanrsam buna. kaplandan doduuma, demirden, tatan

35

Bir yrek tadma inanacam. Neden bakmaym ona,

cvirmeycyim. can verirken, su orta gzlerimi?
Neden ona kar boalar, yerin korkun ocuklarn,
Dragon'u kkrtmayaym? Esirgesin beni tanrlar,
Yalvarmakla deil yalnzca. ide de yardm etmeliyim.

40

Kurtulsun tanmadm bir kimse diye,vereyim ona

Babamn egemenlik deneini, yelken asn bensiz,
Kurtulsun elimizden, baka bir kadna koca olsun,
Ben a ekeyim cezay yle mi? Yapacaksa
Bana bunu, yelerse baka bir kadn gebersin.

45

Oysa yz, alm, kiilii, durumu unutturmaz beni,

yiliimi. Yardm etmeden nce erce sz versin
Bana, tank gstersin tannlan, sznde dursun,
steim bunlar. Korkma, gven, al, ason yardmcn
Olacak bil, birleecek seninle grkemli ldaklar

50

Aydnlnda, kutlayacak seni kurtarc diye

Anneler Pelasges illerinde topluca. Tanrlar,
Kzkardeimi, kardeimi, doum yerimi brakaym m?
Kendimi yellere kaplraym m? Babam acmasz,
Yurdum barbar, kardeim ocuk, kzkardeimle

55

imiz bir. Tanrlarn en ycesi bende, brakamam .

Benimledir byk olan, Achaia genliini kurtarma
n, daha mutlu bir lkeyi , nl illeri, bir lkenin
Bilgisini, sanatlarn renmenin tad, urunda btn
Yeryz deerlerine aldr etmediim Aeson olu

60

Benim olacak, kocam olunca da mutlu, tanr sevgilisi

YEDiNCi KITAP
Olacam, bam yldzlara deecek, bilmediim dalar
tlerliyor dalgalarn ortasnda, syleniyor, sulan
Yutan. geriye atan, gemiler dman Carybdis'in
Ya da ne kar ulumalarla Sicilya denizini
65

Dolduran azgn kpeklerle evrili Scylla'dan?

Sevmiim, yok aamayacam deniz sevgilimle,
Yaslanmken gsme lason korkmam kollarnda.
Kocam iin korkarm , korkmam gerekirse.
Neden kocadan sz aarsn, uydurma bir adla

10

Neden gizlersin suunu ey Medea? yi bak

Srklendiin sua, sakn sutan. gn gemedi daha.
Bunlar syledi, gznn nnde canland erdem,
Utan, doruluk, sevgi yenildi. o da srtn dnd.

'f{ryordu Medea eski sunana doru Perseus kz

15

Hecate'nin; ormanda sk aalar altnda sunak.

Glyd, kurtulmutu iini yakandan. O arada,

Grd karsnda Aeson olunu, tututu yrei
Yine, kzard yanaklar, kzllat yz. Esen.
ince yellerle beslenen, yeniden tutuan, kller
80

Altnda sakl kvlcmlar gibi glendi Medea'nn

Snmeye balayan, uzun sredir uyuyor sanlan
Eski sevgisi. Yand birden delikanly grnce.
Daha da bir gzellik vard Aeson olunda o gn.
Sevenlerine kar stten bakabilirdi.

85

Ondan ayramyordu gzn, kendinden gemi

Gibi bakyordu ona. lmsz sanyordu
Onu, kendini alamyordu bakmaktan ona.
Elini tutup balad konumaya yabanc, bu ara.
Yumuak bir sesle, yardm diledi, aklad

90

Onunla evlenmek istediini, gzyalar iinde:

Bilirim yapacam, sevgidir beni yanltan,
Bilmez deilim olay, elimle kurtulacaksn,
Kurtulunca dinle szm , -yzl tanrann
Sunaklarn, bu ormanda egemen tanrl, gren,

1 59

1 60
95

DNMLER
Y arri kaynatasnn babas olacak kiiyi, yazgsn,
Bana gelecekleri ykmlar da ank gsterdi.
inand kz, birtakm okunmu otlar verdi ona,
Olann onlarn kullanacan renince kz,
Kvanla dnd evine. Ertesi gn kovunca Aurora

1 00

Ilyan yldzlar. topland halk kutlu Mars

Alannda, tepelerde oturdular, kuruldu uyruklarnn

Ortasnda; k..,_llar giymi, fildii denekli kral da.
B urunlarndan kardlar tun ayakl boalar
Otlan tututuran Vulcaus buularn.
1 05

Bu grltler ancak, yakacaklarla dolmu ocaktan

Fkran yalmlardan, su dklen krten; gr de
Gsnden, boazndan yalmlar kusan azgn
Boalarn grtlaklarndan duyulurdu. te
Burada kt karlarna Aeson olu.

1 10

Admn atar atmaz azgn boalar evirdiler

Demir boynuzlarn, korkun yzlerini ona.
atall ayaklaryl eliler topra, tozlar,

Dumanlar brmelerle doldurmu ortal.

Korkuya kaplm Misyas'n yandalar

1 15

lason ilerledi korkusuz, yakc soluklara

Aldrmadan. ok etkiliydi okunmu otlar, okad
Boyunlarn, boutlarn, ar bir boyundurua
Vurdu onlar. Kotu imdiye dek sabanla
Srlmemi bir ovay srmeye, ap kalm

1 20

Bu duruma Colchis'liler. Srekli lklarla

Argonaut'lar yreklendirdi onu. lason tun
Tolgadan kard ylan dilerini serpti
Srlmemi topraa. Toprak yumuatt
nceden ar bir ann dkld tohumlar,

1 25

Yeni rnler dodu dilerden. Ana kamnda

Biimlenip gn gelince doan, ortak yaama
Katlan bir ocuk gibi km topraktan olgun
Birer kii olarak ekilen diler. alacak i,

YEDiNCi KITAP
Salladlar kendileriyle birlikte doan pusatlan,
1 30

Korkuya kapld Pelasglar, ediler balar

Sivri ulu m zraklarn. gen Haemonia'lnn

Bana frlatlacak durumda grnce. Korkmu onu

Gven altna alan kadn bile, bunca dmana

Kar yalnzca direnen gencin durumunu grnce.

1 35

Sarard, kan durdu, buz kesildi kt yere.

e yaramaz sannca verdii otlan, bir trk

rd ona yardm olsun diye, gizli glerine

Snd kanadnn. Ar hir ta att Iason

Yavlarn ortasna, evirdi stlerine Mars'n

140

Hncn, uzaklatrd kendinden. Bu topraktan

kan kardeler yarafandlar karlkl savala.

Bir atmayla yokoldular. Achaia'llar yeneni
Alkladlar, el stnde tuttular, kucakladlar.

Ey barbar kz sen de kucaklamak isterdin yeneni,

145

Utancn nledi bunu, sarlacaktn ona. Dile dme

Korkusudur sana engel. Yine bir sevin duydun
iinde, gizlice, byn, onu veren tanrlar

Esenledin. lason uyutmak istiyordu otlarla

Uyank duran; atall, sorgucu. dileri olan

150

n yapay bekleyen Dragon denen devi.

lm uykusu veren otlar serpti stne Medea

Dragon'un, sonra deliksiz bir uyku veren,

Frtnal denizleri yattran, taan rmaktan

S indiren szler syledi kez, dald uykuya

155

Uyku nedir bilmeyen gzleri, Aeson olunun

Yiitlik yapt gmy geirdi ele. Byklendi

Baarsndan dolay, girdi lodos kaplarndan

stn gelerek. Bu baarsn borlu olduu

Kans ile birlikte.

IElaemonia'l analar, beli bkk babalar. adaklar

160

Sundular oullarnn sa dnne, yn yn

161

1 62

DNMLER
Gnlkler eridi alevlerde, altn boynuzlu
Kurbanlar kesildi. Oysa Aeson yoktu aralarnda
Bu yakarclarn; sonu yaklaan, yllarn arl
Altnda ezilen kii. yle syledi olu:

1 65

Ey beni kurtaran karcm, ok iyiliini grdm,

Umduumdan ok balarnn toplam, elinden
Gelirse; gelmeyen olmaz ya, benden al babamn
Yana ekle, yaasn. Tutamad gzyalarn,
Yumuad Medca'nn yrei, bu yakarla bambaka

1 70

Duygularla titredi brakt Actos'un ansyla.

Aa vurmad duygusunu: ne kan dkercesine
Szler kar azndan karcm, dedi, olur mu bu?
Bakasna aktamak elimde mi sandn yaamn?
Yaptrmaz bunu Hecate, doru deil dilein.

1 15

Yine yapmaya alacam istediinden artn,

lason. Becerimle uzatacam kaynatann yaamn,
Yardmcn bal tanrca seninkini ksaltmadan,
Korusun beni giritiim bu byk ite.
gece gemi, ay'n iki ucunu birletirip

1 80

Dolunay olmas iin. Ay, dmdz. son biimini

Alm artk, bakar durur yeryzne, Medea kt
Konandan, dalgalanyordu beli basz giyekleri.
Yaln ayak ba ak, salar dklm omuzlarna.
Yryordu derinliinde yargecenin yalnzca,

1 85

nsanlar, kular, yabanlar dalm derin uykuya,

Ses kmyordu ondan, ne ses ne kmlu allarda,
Gk slak, sessiz, yalnzca yldzlar yor,
Uzatm kollarn Medea yldzlara, kez dnm
Olduu yerde, kez su alm nnaktan serpmi

1 90

Salarna, kez nn keskin bir sesle,

Sonra diz km, kaskaU topran zerinde:
Ey en yce, en gerek gizde. ey ay, ey gne
Iklarnn yerine gelen altn yldzlar,
Ey bal Hecatc gizli ilerimizin gizdei,

1 95

Bize yardma gelen toprak, byclere etkili

YEDiNCi KiTAP
Otlar yaratan, siz ey yeller, dalar, esintiler.
Gller, rmaklar, siz ey btn onnanlarn,
Karanlklarn tanrlar sesime gelin, yardmnzla
Innaklar akn, kylardan kaynaklarna dnd,
200

Ben isteyince trklerimle uyuturum azgn

Dalgalar, uyandrrm uyuyanlar; toplarm,
Datrm bulutlan, esen yelleri kovarm,
arrm byl szlerle balarm azn ylanlarn.
Skerim yerinden, talan, onnanlar, dalar,

205

Topra inletirim. mezardan karrm tinleri .

Ey ay seni de ekerim kendime, aclarn azaltan
Temessae'nin verdii olanaklara karn.
Korkutur trklerim atalarmzn araba'>an da.
Soldurur alanm gnam aydnln bile.

210

Benim gcmle kurtuldunuz boalarn alevinden,

Sapana gelmezken boyundurua vurup dvtrdnz
Dragon ocuklarn kyasya. Bilmedii bir
Uykuya saldnz bekiyi, kandrdnz koruyucuyu,
Grek lkesine gnderdiniz altn postu. Bir zsu

215

Gerek bana, yeniden ilkyaza ulatrmak,

Genletinnek iin yallar. Vereceksin onu
Bana, bouna parlamyor yldzlar, bouna gelmedi
Kanatl Dragonlarn ektii araba. Gkten inmi
Bir araba vard yannda. Atlad arabaya

220

Okad koulu Dragonlann boyunlarn, sallad

Eliyle yenik dizginleri. Ykseldi birden,
Bir gz att Teselya Tempe'sine, sonra
Tricca yrelerine evirdi ylanlar: Vard
Ossa'ya, Pelion'da, Othrys de, Pindus'un

225

Pindus'tan daha yksek Olympos'un otlarn

nceledi. Setiklerinin kimini kkyle sk1.
Kimini kesti kvrk tun bayla dipten. ounu
Apidan kylarndan, birounu da Amphryse
Dolaylarndan toplad. Artk daha borcun kalmad

230

Enipcu: Pereus, Sperchius sularn, Boebe'nin sazl

1 63

1 64

DNMLER
Kylarn bile vergiye balad. Gl bir ol
Buldu Euboia yresinde Anlhedon'da, daha nlenmemi
B ir otu, Glauceus'un dnmnden nce. Dokuz gn
Dokuz gece, kanatl Dragon'lann ektii arabasyla

235

Gezdi, grd btn ovalar, sonra dnd. Daha otlara

Dokunmadan Dragon'lar koku yetti syrlmalarna
Yal derilerinden. Medea, kapnn eiinde durdu,
Girerken ieri, gklere snabilirdi ancak,
nsanlardan kanrd, iki sunak kurdu

240

imenlerden: sadaki Hccate. soldaki genlik

Adna. Yqil dallarla ieklerle ssledi onlar.
O yrede iki hendek kazarak. bir de adak sundu.
Kara. dii bir koyunun boazn kesti, akll
Kann iki geni ukura. bunun zerine boaltt

245

Bir mlekteki arab, tekindeki scak st.

Gzel szlerle yumuatt yer lannlann,
Yal vard karanlklar tanrsnn elinden
Ald karsna, kocalm adamn cann yle
vedi almasn diye. Uzun mrltlarla yakarlar

250

Dkt, sonra getirmelerini buyurdu sunaklara,

Medea, Aeson'un bitkin gvdesini. Bir deliksiz
Uykuya sald onu lm trklerle, uzall
Ottan yaplm bir yataa. ekilin oradan . dedi,
ason'la buyruu altnda bulunanlara, tledi

255

Bu olaya almam gzlerini baka yana

evirmelerini. Daldlar bu buyruk zerine.
Bacchant'lar gibi dankt salar Medea'nn.
Dolat yalml sunaklar, ufak oduncuklar
Daldrd ukura bulatrd kana, tututurdu

260

Sunaktan ykselen yalmlarla. Kocalm adam

Suyla, alevle, kkrtle kez antt.
Bu arada kaynyor tun kaptaki sv, ak kpkleri
iiriyor, kaldryordu svnn zerinde.
Bu kpk Haemonia oylumundan toplad pien

265

Kklerin, tohumlarn, ieklerin, kara zlerindi.

YEDiNCi KITAP

1 65

Buna Uzak Doudan getirilmi talan, Okyanusun

Kabarnca kyya atu ykanm kumlar katt ...
Aynca dolunay srasnda toplanm kra,

ocuk kan emen Strixin kanatlarn, eti

210

Dnmeye elverili insan klkl kurttan

Kesilmi eleri, Cinyphis nnandan alnm
Kk bir Chelydre'nin kaskat pullu derisini,
Yal bir geyiin karacierini. dokuzyzyl
Yaam bir kargann ban, gagasn ekledi.

21s

Bunlarla, daha baka binbir trl bilinmez

Nesneyle buldu Tartarusa gitmeyi nleyen
Yolu, kartrd kuru bir zeytin dalyla
Kazann iindekini, altn stne getirdi.
Yeerdi ok gemeden scak svya batrd

2so

Kuru dal, sonra yaprakland bkld zeytinlerin

Arl altnda ... taan kpn, scak damlalarn
Dkld yerde toprak yeerdi yeniden, fkrd
iekler, otlar bir imen kt ortaya ...
Bunlar grnce Medea knndan ektii klla

285

Yard yal adamn boazn, aktt eski kann.

Doldurdu onun yerine dzenledii nesneyi.
Aeson alnca bunlar azna, srnce yarasna
Kapkara olmu aaran sa da, sakal da,
Gitmi eski clzl, yznn solmuluu,

290

Knkl, buruuklann aras doldu, kapand,

Yeniden glendi eli kolu, ap kald Aeson
Krk yl ncesi gibi buldu kendini.

(G

kten gnn Bacchus bu olaanst olay,

Anlam stninelerinin de genleebileceini

295

Yardm diledi onlar iin Colchisli kadndan ...

IID

ur dinlen bilmez ktlkler, hn duyuyonnu

Gibi kocasna Medea yalvarp sand Peliasn

Konana. ok yalyd kendisi kzlan karlad

1 66

DNMLER
Colchisli usta byc yzden bir yaknlkla

300

eldi kzlarn gnln ksa bir zamanda.

Yapt iyilikler arasnda sayd Aesonun
Yallnn giderildiini de, bu konu
zerinde ok durdu, bir umud dodu iine
Pelias kzlarnn, onlar da bu yolla

305

Sevindiler babalar genleecek diye yeniden.

Byle bir iyilik dilediler Medeadan. ne isterse
Vermeyi gze aldlar yapaca iyilie karlk.
Sustu bir sre, istemez grnd bir ara askda
Brakt kzlarnn umudunu yapmack bir dnceyle ...
Sz verdi biraz sonr_a: daha ok gvenmeniz iin

_, 1 0

Sanatma koyun srnzn nnde giden en yal

Kou kuzu yapacam ilacmla, dedi, durmadlar
Getirdiler yallktan bitmi kk akaklarnda
Kvrk boynuzlan bulunan kou. Kesti koun
Prsemi boazn Teselyah kadn,

315

Ancak birka damla kan boyad ba,

Tun bir kaba koydu byc kadn koun yelerini.
Etkili zsular dkt zerlerine, koyunun eli aya.
Boynuzlan, ya silinip gitti ortadan . . .
lnce bir meleme duyuldu b u ara tun kaptan.

320

Bir kuzu melemesi ykseldi, aknlklar iinde.

Grdler tutkuyla meme aradn emmeye.
ap kalm Pelias kzlar: olay arttrd Medeaya
Kar gvenlerini, sktrdlar onu yakarlarla...
Phoebus zd Hiber suyunda kez ykanan atlarn

325

Hamudlann, drdnc geceyi aydnlatyordu parlayan

Yldzlar. Birden tayrekli Aeetes kz duru bir su,
Bir de etkisiz otlar koydu ocaa. Kanlmaz,
lmcek bir uyku balad kral da, buyruu altnda
Bulunanlar da, bekileri de, uyuup kalmlar

330

Byl bir trknn etkisiyle, kzlar girdiler

Colchislinin buyruu zre eikten ieri,
Aldlar yatan evresini: neden kukulusunuz,

YEDiNCi KITAP
Kmldamyorsunuz, ekin baklarnz, dkn
Eski kann, genlik kan aktabilmem iin
m

Boalm damarlarna, elinizdedir ya da,

Yaam da babanzn. Yardm edin babanza,
Biraz baba sevgisi varsa iinizde. umudlarnq:
Bouna deilse, kovun kllannzla yalln,
Birlikte saplayn kllan aksn bozuk kan,

340

Dedi, bu szler zerine en duygulu kz olmu

tk suu ileyen, kan dkt, cana kymaym diye ...
Bakamad ilk baklaya kzlarn biri bile,
evirdiler yzlerini . atlar acmasz ellerle
Yaralan babalarnda, kanlar iinde doruldu Pelias

345

Dayand dirseklerine, yar l. kalkmak istedi

Uzatt bitkin kollarn kllar arasndan.
Nedir yaptnz? dedi kzlarm, babanza kar
Bu pusatlar ne? B irden ne g kald kzlarda
Ne de tutacak el. Konuacakt daha kesti boazn

350

Colchis'li att kaynar suya yaral rgenlerini.

anatl Dragon'lar ge karmalyd onu, cezadan

Kurtulamazd yoksa. Ykseldi yerden. at Pelion'u

Onu glgeleyen orman, Philyr olunun konan,
Eski Cerambus'la Othrys'le nlenen lkeyi.
355

Nymphalann gl kanatlaryla ad ge, grnmezdi

Yeryz, taan, rten denizin altnda, kat Deucalion
Sularna karmaktan. Medea. solda brakt Aeolia'y,
Pitan', byk ylann kayasn, geyik klnda
Gizlendii lda ormann, Bacchus olunun kard

360

Boay, Corynt'in babasnn kum yn gml yeri.

Maera'nn havlamalarla korku sald alanlar,
Hercul'n srs uzaklanca Cos kadnlarnn
Alnlarnda boynuzlar ktn sezdii Eurypylus
lini, Phoebus'un Rhodos'unu, gzleriyle byleyen

36S

Jupiter'in, kznca, kardeinin ynettii aya

Yuvarlad Telchin'lerin yurdu Ialyrus'u.

1 67

l 68

DNMLER
Medea am Ceos'un eski Carthea hisarlarn,
Baba Alchidamas'n kzndan gzel bir

Gvercinin doduunu grnce ap kalaca

J7o

Yerleri. Grd Hyrie gln, Tempel'i,

B irdenbire bir kuuya dnen Cygnus'u.

Orada vermiti kral Pylius bu ocua kular,

Evcilletirdii bir azgn arslan, yenmesi

Gerekince yendii boay. Grnce karlksz

375

Kaldn sevgisinin kzd dnd sznden

Byk bir dl vereceini syledii boay vermekten.

Kzm ocuk da: vermek istersin onu, dedi.

Atlad yksek bir kayadan. deceini sand

Btn grenler, bir kuuya dnt, utu gklerde

. so

Kar gibi kanatlarla. Bilmezdi yaadn Hyrie,

Annesi alard hep. O da dnt adyla anlan

Gle, Pleuron yannda duruyordu, titrek kanatlarla

Ophioen kz Conbc kat aaca yaralardan

ocuklarnn; sonra grd Medea Latonius'un

385

Calaurea ovalarn, bir kralla karsnn

Kua dnmelerini, o yeri. Sada kalm lkesi

Menephron'un Cyllene, yaban hayvanlar gibi

Anasyla yatann. Grd arkaya baknca uzakta

Apollon'un besili bir fok balna dntrd

.wo

Torununu, alayan Cephisus'u, gklere kanlan

Oluna zlen Eumelius'un evini. Eriti kanatl
Ylanlar olan Pierene kysnda Ephyre'ye.

Sylentilere gre ilk alarda yamur etkisiyle

kan mantarlardan insanlar tremi orada.

395

Grnce Colchis asyla ason'un ldn yeni

Karsnn iki denizde kral konann yann.

Boyad Medea uursuz klcn kanyla ocuklarnn.

Sonra bu kt anne kand lason'un pusatlanndan.

CGj
400

irdi Pallas iline ylanlarn ektii Medea.

Ey dorular dorusu Pheneus. ey yal Periphas,

YEDiNCi KITAP
Gnn sizi de havalanrken, Poluphon'un torununu
Yeni kanatlar taknp uarken. Alm bu kadn
Aegeus, oysa ona yaplmas gereken onunla yatmakt,
Konuklamak deil. O gne dek babasnca bilinmeyen.
405

Yiitliiyle iki deniz suyunun dkld

lsthmus'ta bar balayan Theseus geldi.
Onu ldnneyi dnen Medea eski Schytia
Kylarndan getirdii Echidna'da domu bir
Kpein kustuu sylenen ay ezdi, karanlk ,

410

Derin bir maara vardr. eri yollarla inilen,

Tirythus yiidi oradan srkleyip gtrd gnn
Iklarna kar bouna direnen, gzlerini ktan
eviren. demirle bal Cerberus'u. Kudurdu hncndan,
kez havlad, doldurdu havay, ak kpkler sat

415

Yeil topraa. Uygun bir besin bulmu bu toprakta,

Bym, bir ykc g kazanm derler.
Dimdik bitmi kaskat kayalarn arasnda,
Kyller kurtboan demiler adna. Karsnn
Aldatt Aegeus, dmana verircesine uzatm

420

Oluna bu ay. Thereus bilmeden alnca sunulan

Barda tanm babas klcn fildii sapnda
Soyunun belirtimini. uzaklatrd azndan
Bu su aracn. Medea kat lmden by bulutuna.
Sevindi baba olunun kurtuluuyla, yine de

425

ok heyecanlyd, olunu lmle yanyana getiren

Bu korkun kan dkten dolay. Sunakta yakt
Bir ate, adaklar yd tanrlar iin.
Boynuzlar sabayla sslenmi kzlerin
Gl boyunlarna balanmt. Erechthis'in

430

Bundan daha parlak bir gn gnnedii sylenir.

Kutlam lenlerle, byklerle halk, bir de
Trk yaktlar arabn verdii esinle: sen
Soylu Thereus, vnle bakt Marathon Girit
Boasnn kann dkne, ifti ekmise Cromyon

435

Tarlalarn senin verdiin gledir. Epidauros

1 69

170

DNMLER
Grm topra, Vulcanus'un pusatl olunu lrken,
Cephisis kylarnda Procris'in yokoluunu.
Corealis'in sevdii Eleusis grd Gercyo'nun
lmn. stn gcn ktye kullanan Sinis de

440

ld. Oysa amlarn doruunu yere dein eerdi,

Uzaa frlatrd hncna urayanlar bylece.
Artk gven altndadr Lelex'in yapt,
Alcathus'a giden yol, Yen ilmi Sciron, ne toprak,
Ne deniz yer vermi bu kyncnn kemiklerine.

445

Katlam urnda burada srklenen kemikleri,

Talam , dnm Scrion ad verilen bir kayaya.
ok gelir yayla lmeye kalkarsak baarlarn,
Yllardan daha ok. Ey nl yiit mutluluk dileriz
Sana, senin adna ieriz Bacchus suyunu.

450

nlatt konan halkn yry, yiit iin

Y akarlan, znt kalmad btn ilde.

Yok prl prl bir mutluluk, bir ac karr

Sevince yine. Kurtulamad bir trl skntdan

Oluna kavumakla Aegus. Sava iin toparlanyordu

455

Minos, ordusu, gemileri g veriyordu ona. Gerek

Gc olunun lmyle iinde uyanan hnt.
Pusatla almak isterdi Androgeus'un cn.
lkin savamay dnd birbiriyle anlaanlarla,
Ona g veren, uar gibi giden donanmayla dolat

460

Btn denizleri, Anaphe'yi uzlaarak. Astypaleus

Kralln savala ald. Mutsuz Mycronus'u,
Kireli Cimalus ovalarn, iekli Syrus'u,
Cynthus'u, dz Seriphus'u, mermerleriyle nl
Paros'u, dinsiz Arne'nin altn karlnda

465

Verdii S iphus'u da geirmiti eline. Arne

Bugn altn ok seven kara kanatl, kara ayakl
Alaca kargaya dnmtr. Oliaros, Didyma, Tenos,
Andros, Cayros, parlak zeytinlerle dolu aalarn
Bulunduu Peparethos katlmad Girit kralnn

YEDiNCi KiTAP
470

Donanmasna, bunlardan sonra M inos solda

Aeacideus lkesine, Oenopia'ya yneldi. Eskilerin
Oenopia dedikleri yere anas Aegina'nn adn
Venniti Aeacus. Halk koumu onu karlamaya,
Tanmak istemi bu nl kiiyi. Telamon ondan

475

Ufak Peleus, Aeacus'un nc olu Phocus

Karladlar Minos'u. km konandan Aeacus
Yallara yaraan yava bir yryle, sonnu
Geliinin nedenlerini. Depreti babalk znts,
ekti iini yz ilin nderi, dedi ki : donandm

480

Olumun cn almak iin, er verin bana, katln

Bu yce ie, yalvannm size, avutalm yatt
Yerde olsun bu ly. Karlk verdi Asopias'n
Torunu: bounadr yakarman, yurdum yapamaz
Senin istediini. Bizden daha bal bir lke

485

Yoktur Atina'ya, bize gre mutludur onunla

Anlamamz. zld Minos, ekildi, savamaktansa
Onu burada korkutmann daha yararl olacan
Dnd, dedi ki: anlaman ok ar gelecek sana.
Grnyordu Girit donanmas Denopia kalelerinden,

490

Bir Attika gemisi daha girdi karlkl anlama

Yapanlarn limanna, yelkenler ak. dolu. bir dilek
Getiriyordu Cephalus ile yurdundan. oktandr
Gnnemilerdi Cephalus'u Aeacus'un oullan.
Yine de tandlar onu, bir gnlde eli uzatan

495

Babalarnn konana ilettiler, yznden okunurdu

Yiitlii, eski gzelliinin izleri silinmemiti
Daha, girdi konaa yiit, elinde bir zeytin dal,
Bar belirtisi. Sanda, solunda Pallas'n
Kendisinden ufak ocuklar Clytos ile Butes vard,

500

Kraln katna knca ilkin gelenek zre syletiler,

Sonra Cephalus balad Cecrops'un verdii deve,
Yardm diledi, bildirdi babalarn balayan
Andlamay, btn Achaia'nn bana gelecek ykm.
Olanca gcyle anlatrken Aeacus verilen ii

171

172
505

DNMLER
Sol eliyle dayand deneine. dedi ki: buyruk
Saln, bana yardm iin, yakarmayn. Kukulanmayn,
Bu adada ne varsa kendinizin sayn. lte size
B rakyorum elimde ne varsa. Btn kaynaklar,
Gler eksik deil, yavlara saldracak erlerim

5 o

Var yeterince. Andolsun tanrlara eksiim yok,

lerim de yolunda. Cephalus. yle mi? dedi.
Mutluluklar dilerim ulusuna, yurduna. Mutluluk
Duymuum buraya gelince. karmda yat genleri
Toplanm grnce. Bouna aramm eskiden ilinizde

515

Grdm birok kimseyi. Aeacus inledi, ac bir

Sesle dedi ki: nce ykmlar syleyim, anlatamam
imi baka trl. Bama gelenleri aaym size,

520

Uzaunadan sz. Bir kemik yndr imdi anlan,

Daha baka ykmlar da grmm. Korkun bir
Ykm getirdi Juno'nun fkesi. ortann adn
Tayan bir lkeye kar duyduu hntan.
lmllere gelen ktlklerden saydk

Onu da. Ykmn nedeni gizli kaldka, savatk

Hekimlik yoluyla onu gidermeye, bir veba idi.
stn geliyordu veba, yenmenin yolu yoktu.
lkin kaln sisler, ar scaklkta bulutlar
Kaplad yeryzn. Ay, drt kez, grmt kla

530

Dolduunu yuvarlann, ularnn birletiini.

lm sayordu Auster yelleri yakan scaklyla,
Bozulmutu gllerin, kaynaklarn sular, binlerce
Ylan dolard ekilmemi tarlalarda, aularyla
Bozarlard pnar sularn.

535

lkin kpekleri, kular, koyunlar, kzleri,

Yrtclar yuttu ykm, lenler gsterdi gcn.
ard grnce mutsuz tarmc en gl boann
Sapann altnda ykldn, ekili tarlada
ldn. Acdan kvranyordu koyun srleri,

540

Kendiliinden dklyordu ynleri, yapyordu

Brleri birbirine. Eskiden kou alanlarnda

YEDiNCi KiTAP
Baarya koan atn bile aldrd yoktu artk
Eski nlere, elenge, yklp kalyordu yemlik
nnde. Yaban domuzu eski azgnln.
545

Geyik hzl komay unutmu, aynn kalmam

Gc srlere saldrmak iin. Btn dirileri
Bir uyuukluk kaplam; onnanlar, krlar, yollar
Pis kokularla ortal dolduran ller.
alacak i ne kpekler, ne yrtc kular.

5so

Ne de a kurtlar dokunuyordu llere. ryp

Dald hepsi, yayld uzaklara dek pis kokular,
lm satlar, mutsuz kyller zerinde daha
Korkun etkiler brakm veba. Sonunda kaleler
iinde kalan bu geni lkeye de g irdi baaryla.

555

Barsaklar doruyordu. IIkin yzde kzarma,

Solukta an scaklk yaratarak. Dil katlar.
ier. az ak kalr yakc yellere kar.
Yakc soluklar dolard insann iine. yatak.
Giyek yenik olsa da, kuru topraa uzanrd

560

Sayrlar. yine de serinleme yok, yer bile snrd.

nleyecek kimse kalmamt bu ykm, zellikle
Hekimlere bulayor. sanatlar yznden lyorlard.
Tandk, yakn kim varsa hastann yannda daha
Hzla gidiyordu lme. kurtulu umudu kesilmiti.

565

Ancak lm dindirebilirdi aclan, ol uruna braklm

Ne varsa, yararl arac bilen yoktu, yararl bir
Nesne de kalmamt ya. Utanma, ka g kalkm,
Ak sak insanlar emelerin, rmaklarn.
Kuyularn banda toplanyor, susuzluunu kimse

510

Gideremiyordu gene, biroklar suyun arl

Yznden dikilemiyor, can ekierek suya gelenler
lp kalyordu itii suda. Tiksiniyor frlyor
Yatandan birok mutsuz, duramyor ayakta evden
Kaaym derken yerlerde yuvarlanyor can veriyordu.

575

Uursuz sayyordu evini btn insanlar. Kimse

Bilmiyordu ykmn nedenini, yer sulanyordu.

1 73

1 74

DNMLER
urcla hurda dolayordu ayakta durabilen

Yarcanllar, yere kapanm alyor, saa sola

Bakyor. birtakm lgn gzlerini son bir direnle

580

Ayor, uzatyordu kollarn gkte asl yldzlara.

lp gidiyordu ahnyazsnn gsterdii yerde ...

Neler dodu iime o gn, irenmiim yaamaktan.

Katlmak isterdim lp gidenlere ben de, ne yana

Baksam ynla l, byle der rm yemiler

585

Sallanan dal lardan, yellerin sarsp titrettii

Meelerden de byle der palamutlar.

Karmzda duran. uzun bir merdivenle klan

Yksek tapna gryorsun. Jupitere sunulmutur.

Hangimiz bouna gnlk tamad sunaklarna?

590

Kans iin yakaran nice kocalar. olu iin

Yal varan babalar. can verdi tayrekli sunaklarda.

ok gnl k paralan kalm ellerinde yanmam.

Tapnaa getirilen nice boalar daha yapmadan

Duay toyun. dklmeden boynuzlarnn arasna

595

Prl pnl arap, ba yemeden ykld yere.

Bir gn ben de yurdum. ocuum iin bir adak

Sunmutum, kt kt brd hayvan. sonra

B irdenbire daha el srmeden yklp kald yere.

Ancak birka damla kan boyam ba ...

600

Bozulmutu etleri, yerine getirecek durumda

Deildi tannlann isteini, ilemiti korkun

Ykm barsak.Janna dein. yere atlm ller

Grdm kutlu eikte, biroklar bouyordu kendini

Sunan nnde; kimi lerek kurtuluyordu lm

605

Korkusundan, aryordu gelecek uursuz lm.

Gelenee gre tanp gmlmemitir ller,

Kap eiklerine dek uzam, smam kente lenler.

ller yerlerde yatyor. ylyordu stste.

Artk sayg kalmamt ortalkta, dvlyordu

610

Odun ynlar iin bile, biri tekinin ateinde

Yaklyordu. Gen kzlarn, yallarn, delikanllarn

YEDiNCi KITAP
Ba bo dolaan tinleri iin alayan yoktu, ne
Toprak mezara, ne odun atee yetiyordu.

IB
615

u korkun ykm kasrgas altnda geip kendimden

Bardm: e y Jupiter! Yalan deilse Aesopus kz

Aegina'nn seni kollan arasna ald, utanm yorsan
Babam olduundan, sylenen doruysa, ey yce ata
Ya geri ver uyruklarm, ya beni de al mezara koy ...
Bir imek, bir gk grlts gsterdi Tanrnn

620

steini. O gn peki hayrls olsun, grdm

Belirtilerin benim iin uurl u olmasn dilerim
Dedim. B ir mee vard o yrede Jupitere adanm,
Yaygn dallar iri, Dodonae palarnudundan tremi.
Orada kk azlar iin byk bir yk olan

625

Ekin tanelerini tayan karnca srs grdk.

Aacn yarklar arasndan yol bulup ardarda
Giden. atm byle ok olularna: ey tanrlarn
yisi babacm, dedim, bu denli ok yurtda ver
Bana da, boalan kentime yerletireyim , titredi

630

Yel mel yokken mee, bir ses geldi dallarndan.

Bir korku sarst beni, titredi elim kolum, dikildi
Salarm ; ptm topra, meeyi birka kez.
Umud var. g yok; umudlarm . sakl.
Gece oldu, uyku kaplad skntdan yorgun gvdemi ...

635

Gene o mee dikilmi gzlerimin nne, dallar,

Dallarn kaplayan karncalar deimemiti.
rperilerle sallanyor, ekin tayan karncalar
Sapann at evleklere frlatyordu ... birdenbire
yle geldi ki bana karncalar byyor, yerden kalkp

640

Dikiliyor, deiiyor gvdeleri, semiriyor, ayaklan,

Karalklar gidiyor, dpedz insan biimini alyorlar ...
Uykum kat. uyannca nemsemedim grdm d,
Yakndm tanrlarn bana aldrmayndan ...
Toprak boyuna nlyordu gene. Duyar oldum

645

oktandr duymadm insan seslerini.

1 75

DNMLER

1 76

Bu da bir dtr derken kendi kendime

Koup geldi Telamon, at kapy bard:
Babacm dar gel umduundan ounu greceksin ...
ktm dar, karmda buldum dte grdklerimi,
650

Tpk tpksna, dizilmiler, tanyorum onlar . . .

Geldi beni bir kral diye selamladlar.
Al.k tuttum Jupitere, bu yeni gelen halka
letirdim eskilerden arta kalan bo tarlalar ,
lleri . . . soylarn unutmasnlar diye Myrmidon

655

Dedim onlara. ite grdnz onlar eskiden neyse

yledirler gene, tutumlu, yorulmaz, ibilir, kazanan,
Kazandn saklayan, biriktiren kimseler. . .
Yada, dncede birbirine e olan b u insanlar
Seni buraya mutlulukla getiren Eurus braknca

660

Yerini Austere senin ardndan savaa gidecekler.

rn

yle sylemelerle geirmi gnn ikisi de,

Akamlar elendiler. geceleri uyudular...

Gne altn nlarn samt ortala,
Eurus engelliyordu yelkenlerin almasn . . .
665

Topland ,Pallas ocuklar kendilerinden byk

Olan Cephalusun yannda, gittiler birlikte krala
Pallas ocuklar Cephalusla, derin bir uykudayd
Kral ... konan eiinde karlad anlan olu
Phocus, sava iin er topluyordu Telarnonla

670

Kardeleri . . . Phocus gtrd Atinallar yce

Konaa, kendi de oturdu yanlarnda ...
Bir mzrak tutuyordu elinde Cephalus
Ucu altnla ssl, bilinmez bir aatan yaplm.
Bir iki sz ettikten sonra dedi ki: srklyor

675

Beni kar konulmaz bir av istei, ormanlara,

Oysa tuttuum m zrak neden yaplm bilmem.
Dibudak daha krmz, kzlck ise Urtkldr.
Neden yapldn bilmiyorum, grmemi daha
Gzelini gzlerim karlk verdi Atinadan gelen

YEDiNCi KITAP
680

iki kardeten biri: gzelliinden ok kullanl

artacak sizi. istedii yere varr atlnca
Deitirmez yolunu bir nesne, yardm istemeden
Uar, kanl kanl, dnmez geri . . .

685

O sra gen Nereus aratrd olup bitenleri.

Neden, ne zaman yaplm, kim yapm bu armaan?
Karlk verdi bunlara, Cephalus: yalnz, bana
Gelen ykm utand anlatmaya, olduu gibi.
Kansn yitirme acsyla boand gzyalar,

690

Dedi ki: ey tanra olu, inanlr mu bu mzran

Beni alatacana? Daha da alayacam, ok
Yaatrsa yazgm beni. Karmn ykmna yol at
Bu mzrak, ben de leydim ne olurdu? Duymusundur
Adn Orithia'nn, onun kardei kard Procris'i.

695

Bir karlatrmada grlr Procris'in gzellikte

Kar lmaya daha deer olduu, tekiler arasda.
Babas Erechtheus'tan grd ykm. Sevgidir bizi
Birletiren, beni mutlu sayard halk, doruydu,
yle de olacaktm. lki aylk evliliimiz

100

Vard ancak, boynuzlu geyiklere a kurarken .

Hep iekle rtl Hymettus dann ucundan
San nlaryla karanlklar srp gtren
Aurora grd beni, kard direnmelerime karn.
Anlataym imdi, incitmeden tanray.

105

Gllerle ssldr, odur gnle gecenin

Snrlarn ayran. Nektar ier, oysa ben
Procris'i seviyordum. Gnlmde Procris.
Dilimde Procris vard hep. Evliliin kutlu
Tzesini, yeni kucaklamalar, aramzda, ayrldm

110

Yataktaki i lk iftlememizi anlattm. Kzd tanra.

Brak bu yaknmalar deer bilmez kii.
Senin olsun Procris, benim nsezim varsa
Bir gn alarsn ban taa, grrsn, dedi.
fkeyle gnderdi beni sevgilime, eve dnyor

115

Yineliyordum szlerini tanrann, korkmaya baladm,

177

178

DNMLER
Kadnn evlilik tzesine sayg gstermeyii kukuya
Drrd beni. ya, gzellii, biriyle yatp yatmad,
Erdemi engeldi byle bir giriimi. Ben uzaktayken
Bir ktlk rnei gibi geldi bana dndmde

120

Davran. Seven ok kukulanr, iime koymutum

Armaanlar verip Procris'in inancn, erdemini
Sarsmaya. Sanrm yardm etmi bu korkuma Aurora.
Deitirmi yznn izgilerini. Pallas Atinasna
Gittiimde tannacak gibi deildim. Girdim konaa

Derli topluydu. bir sessizlik. o da beyin yitii

Yznden, bir znt seziliyordu ortalkta.
Glkk. hileyle vardm yanna Erechthus kznn
Duraladm onu grnce, dnecektim tasarmdan g
Tuttum kendimi onu sarlp pmekten. zgnd. gzeldi .

730

Dengi yoktu, koca'inn yitii tketiyordu onu.

Ey Phorcus, zntlyken de gzelliine sz yok,
Almna da. Anlataym m bana ka kez yz astn?
Erdemle kovduunu? Ka kez, bana balandm biri var
Nerde olsam hep onunla blrm mutluluu

735

Dediini? Hangi saduyulu kimse bunlar yeterli

Belirtisi saymaz erdem inin? Y ine de yetinmedim
Attm kendimi ykma, bir gece uruna btn
Varlm koydum yoluna, yalvardm, daha da ileri
Giderek oalttm szverilerimi ona.

740

Yola gelir gibi oldu. bir sre, bardm: karnda

te gerek kocan. rtnm, saklanm, sen yktn
Evlilik ocan, ite gzmle grdm urada.
Azn amad bile, utancn sessizlii gizledi.
Kt kocasndan, ona tuzak kurduu evden kat.

745

Btn erkeklerden irenir oldu bu davranmla.

Ba bo dolat dalarda, Diana idmanlaryla
Urat... daha gl bir yalmn ilediini
Duydum kemiklerime braklnca, yalvaryordum
Balanaym diye, yanlm sylyor, bana bile

150

Verilse byle gndermeler karsnda bylesi bir

YEDiNCi KlTAP
Yanltya deceimi aklyordum. Bu aklamam

zerine yaplan yerginin c alnm olarak

Dnd bana Procris. tatl yllar geirdik hahaa.

Kendini verdikten baka Cynthus danda

755

Taplan tanrann balad kpei, avda btn

Kpekleri geer, diye verdi bana, elimde tuttu.mu

Grdnz m zra da. bu gndennenin alnyazsn

renmek mi istediniz? Dinleyin yleyse, aacaksnz,

rn
760

u olaanst ie. Laius olu daha nceden deme

Anlaygcnn kavrayamad t rkler aklam,

Atm Sphinx'i oturduu yerden. bir iz kalmam

Onun karanlk biliciliinden. baka bir ykm

Gnderildi Aonia'da Thebcs'in bana, titriyordu

Korkudan. srler. insanlar bu korkun yaban nnde.

765

Benimle geldi komu kentlerin genleri. evirdik

Alarla geni ovalar. bir srayta ap

Bu engelleri kpek kayordu kurduumuz tuza

evreleyen iplerden. zdler kpekleri, oysa

O uarcasna kayor, ardndan koanlarla
110

Eleniyordu sanrsn. Benim de katlmamla Laeplas

istedik. Procrisin verdii kpein ad bu. oktandr

Kurtulmak iin balardan didiniyor, boynuyla

Geriyordu balarn. Atld zlr zlmez,

Anlayamadk ne olduunu birden

Tozlarn altnda kalyordu yere gml izleri.

Bylenmiti gzlerimiz, gremiyorduk ondan daha

Hzl deildi Girite yaplan, giderken bir

Yenik kam gibi vzldayan, dnen , meeden ok...

Bir tepe ykseliyordu ovann ortasnda. evreyi

1so

Gren. ktm oraya, gzledim bu grlmedik kouyu,

Bir yakalanyor. bir kurtuluyordu etine geen

Dilerden yaralarla, kurnaz canavar ovada bir dz

izgi zerinde kamyor, dnyor. ardndan koan

Aldatyor, boa karyordu emeini ...

1 79

DNMLER

1 80
7SS

Laeplas skitnyor, onunla yaryordu.

Tutacak gibi oluyor, tutamyor havlyordu bouna,

M zraa elattm o ara, elimle sallayp

Parmaklarm yaya geirirken gzlerimi

evirdim, bir daha oraya baktmda bir de

790

Ne greyim ovann ortasnda iki mermer heykel,

alacak i, biri kayor biri kovalyor dersin...
kisi de yenilmeksizin km yarmadan

Bir tann karm bu ie besbel li ...

Hactcnus sustu, Phocus mzran suu ne? dedi . . .

79S

((!

cphalus balad anlatmaya ykmlar:

Ey Phorc us, mutluluk aclarn kayna olmu bence.

nce mutluluu anlataym: ne ok sevindirir beni
Aeacusun olu olmam , karmla geirdiim ilk
Mutluluk yllarn anmam, ne kvanlydk .. .

soo

Karlkl sexgi balamt bizi birbirimize .. .

Jupiter'le yatmaya bile deimezdi bu mutluluu

Beni de bir kadn byleyemezdi Vens olsa da . . .

Birdi gnllerimizi yakan yalm . . .

Aydnlatr aydnlatmaz gne da doruklarn

sos

Almtm genlik sevinciyle ava giderken

Ormanlara, ne uak, ne at, ne iyi koku alan kpek,

Ne de a alrdm yanma yalnz mzram olurdu.

Elim yorulunca yaban vurmaktan arardm

Serinliini glgeliklerin ...

so

Buzlu oylumlardan esen ince yelleri ...

Arardm gnn sca ortasnda Auroray .

Auroray beklerdim , giderirdi yorgunluumu.

Bir trk tutturduum da gelir gzmn nne.

Gel Aurora gel mutlu kl, serinlet beni

SiS

Tatl Aurora, dindir beni bunaltan sca.

Kimbilir belki alnyazs bana syletirdi

unlar da: bana yeniden canlar balyorsun Aurora,

Ey byk sevgi kaynam sensin, beni sevindirirsin ...

YEDiNCi KiTAP
Sensin bana ormanlar, yalnzl sevdiren,
s20

Seni solumak iin alr azm boyuna ...

Bilmem kimin kulana varm bu bulank szler,

Azmdan kan Aurora adn sevdiim bir nymphann

Ad saym. Olmayan bir suu olmu gsteren

Bir boboaz koup anlatm benden duyduklarn

825

Procrise. seven kolay kanar hani. dp baylm

Procris zntsnden duyunca bu sylentiyi.
Ayltlnca da anlatm m utsuzluunu

Alnyazsnn yapt hakszl, yaknm,

Bo yere sulandn, korktuunu sylemi.

sJo

Gerekten zlm kendisiyle ekien varma

Birtakm gvdesiz varlklardan yaknm. acnm.

Kukuya dyordu okluk. aldatldna. ykma

Gittiine inanyor, gvenemiyordu boboaza.

Sulayamyordu kocasn gzyle grmeden de.

835

Ertesi gn kovmu geceyi Aurorann klar.

Kotum ormanlara, baar sevinciyle, uzandm yere,

Bardm: gel Aurora. gider yorgunluumu. nilti

Duyar gibiydim. Nerden gelir bilmiyordum. Yine gel,

Ey gzmn , diye seslenmitim, titredi dallar

840

Yavatan, gizlenmi bir av sanmtm onu, mzra

Frlattm , Procris imi, yreinin ortasndan

Vurulmu. vay bana diye basm l, kotum

Yanna. bana bal karmn sesini tanynca,

Yardmna, yarya km can, kanl giyekleri,

845

Neydi bama gelen, grdm yarasndan

ekiyor eskiden bana verdii mzra, kaldrdm

Benimkinden daha mutlu gvdesini kanna giren

Kollarmla, sardm yarasn giysisinin gsn

rten yerinden yrttm bir yamayla,

850

Dindireyim dedim kan, yalvardm, lm elimden

Olmasn diye, yava yava kesiliyordu gten.

unlar syledi binbir glkle; lrken bana:

Evliliimizin kutlu tzesi adna, yce tanrlar

181

1 82

DNMLER
Adna, yalvarrm sana, biraz acnmaya, sevilmeye

855

Deersem, lrken de yaayan sevgimiz uruna

Yanatnna Auroray yatamza, dedi, nnde sonunda
Onu yanltann bir ad olduunu sezdim, rendim de.
Oysa neye yarad bu renmek? Bayld, kesilen
Gleriyle, kanyla kp gidiyordu gvdesinden can ...

860

Bana bakyordu gzleri ak kald srece,

ld kollarmda, soluyordum mutsuz soluunu azmla.
Daha dinlek gibi geliyordu ona dersin lm.
Yiitin alayarak anlatt olay dinlediler
Alaya alaya. Aeacus korkun pusatlarla

865

Donanm geldi, arkasndan iki olu Cephalus ald

leri bu silahlara brnm kiileri ...

SEKZNC KTAP

(GN

ayordu l l kovarken Lucifer

Gecenin karanlklarn, durmu Eurus, ykselmi

Islak bulutlar; yardm ediyordu dnne Auster
Aeacus ile Cephalus'un. Daha erken vardlar
Limana umduklarndan, yellerin itmesiyle.
Altn stne gelirmi Minos Lelegeus ilinin,
Marsn erlerini deniyordu, Nisus'un egemen olduu
Alchateus lkesinde. Nisus'un ak salar iinde,
Tepesinde kzl bir ty, ona egemenlik salayan
o

Tm halkn sayg gsterdii bir ty.

(G

zkm altnc kez boynuzlan yeni ay'n,

Askdayd savan yazgs, uuyordu baar

lkisi arasnda, kanat taknm ...
Bir kule duruyordu kalenin stnde kocaman,
s

Sylentilere gre ses verirmi b u kule, orada

Kavaln brakt gndenberi Latonolu,
Ses taa gemimi, Nisus kz ok kez kk akllar
Atann kayaya, elenirmi talarn sesleriyle
Bar gnlerinde, sava srasnda, buradan bakar

20

Gnl elendirirmi. Marsn azgn savalarna . . .

retmi ona sava sresi komutanlarn adn,
Atlar, savutlan, klklar, Cydoneus'un sadaklann.
Gereinden iyi tanmt yzn Europa olunun.
Onun kansnca bana sorgulu tolga giydiinde

1 84
25

DNMLER
Gzeldi M inos, gzellik katard gzelliine
Prl prl tun kalkan, elinde olunca, bir mzra
Frlatmak iin gerince kollarn btn gcyle
Aznn suyu akard gen kzn, aard gcne.

30

Phoebusa benzetirdi onu yayna koyunca oku ...

B ir de tolgay kanp yzn atnda,
Kzl giyimlere brndnde, ullu ata binip
Kpkl azn dizginlediinde. geerdi kendinden
Nisus'un kz. ya tut uu mzrak ya da yneltii

35

Dizgin olmak isterdi olann elinde.

Kskanyordu onlar. iine gelse gen kz
G irecekti dmanlarn arasna. ya da
Aa atacakt kendini kulelerden,
Karacakt Giritlilerin ara'ina,

40

Aacakt dmana tun kaplar . . .

Btn isteklerini yerine getirecekti M inos'un ...
Bakt oturduu yerden ak adnna Girit kralnn,
Dedi ki: bilmem sevineyim mi. zleyim mi bana
Gzya dktren bu savaa. zlyorum,

45

Minosun kendini sevene dman olmasndan ...

Tanyacak mydm onu bu savalar olmasa?
Beni tutuk alr brakabilir sava yine de ...
Kars olurum, bar gveni olarak, saklar beni.
Ey gzellikte esiz Minos, sana benziyorsa seni

so

Douran. deer bir tanrnn ona gnl vermesi. . .

N e mutlu olurdum uabilsem kanatlar zerinde,
Konabilscm Girit kralnn ordu kurduu yere,
Anlatrdm iimi yakan yalmlar, bildirirdim
Kendimi, sorardm beni sevip sevemediini,

55

lleri srmese anayurdumun kalelerini almay,

Yurduma kymaktansa yokolsun stne titrediim
Kocann yata. yararllk doar yce kiilere
Yenilmekten. yerinde bir savaa onu olunun
lm, olaylar itmi onu savaa, dorusu.

60

Yeni leceiz sanrm. yazgda varsa yenilmek

SEKiZiNCi KiTAP
Neden Mars Savutlarla asn yurdumun kaplarn,

Sevgim neden amasn? Kan dkmeden, i uzamadan

Daha iyi deil mi stn gelmek. rperiyorum

Olmaya bir el bilmeden vura seni gsnden. Minos;

65

Kim alr gze tayrekli olmay, tanynca seni

Sana mzrak atmay? Kendimi vereceim , ona

eyiz diye sunacam yurdumu, bitireceim sava. ..

istemek yetmez, bekiler uyank, kolluyor,

10

Babam bekliyor kentin kaplarn. ne mutsuzmuum.

Bir odur korktuum, dileklerimi nleyen.

Babam olmaz olayd, kendi kendinin tanrsdr kii.

Yazg korkak yakarlarn nler ancak.

Benim dtm sevgiye d(m baka biri

75

oktan ykar geerdi sevgisine engel olanlar.

Neden benden yrekli olsun bakalar?

Bir yol bulacam kllar, yalmlar arasndan,

Ne kltan, ne de yalm lardan korkacam.

Bir tel sa yeter babamn. Btn gmlerden

so

Deerli o sateli, gerekletirecek dileklerimi,

I.B eni mutlu klacak. Gelmi bu szleri sylerken

Kukularn stannesi gece, oald karanlklar

iinde atlganl. Gerek bir sessizlik verdi uyku

Gndz yorulan gslere, girdi babasnn yatana

85

Gizlice kz. iledi babasnn yazgsyla oynayan

Suu, kesti sa n, bu kt kazanla gven duydu

Yaptndan, geti dmanlarn iinden yrd

Krala doru, dedi ki titreyen krala:

Sua srkledi beni sevgi, Nisus kz Scylla'ym

90

Yurdumu, yurdumun tanrlarn brakyorum.

Bir karlk beklemiyorum senden ...

Al u prl prl sa sevgimin anda olsun.

Yalnz bir sa deil bu, inan bana,

Babamn ban veriyorum sana.

95

Uzatt Minos'a bu andac. Almad onu Minos.

1 85

1 86

DNMLER
irkildi bu duyulmadk olaydan dedi ki:
Ey amzn yzkaras dilerim kovsun seni
Evrenden tanrlar, yzvennesin sular, karalar.
Dayanamam buyruum altnda bulunan, Jupiter'in

oo

Beii Girite senin gibi bir eli kanlnn

G irmesine. Byle dedi. tutsaklara yasalarn
Uygulanmasn, gemileri tutan iplerin zlmesini
Buyurdu. Ynettii tun boyal gemiler
Yrmeye haladlar ekilen kreklerle . . .
Grnce zlm gemilerin sular yardn

1 05

Scylla anlad iledii sula kraldan

dl alamayacan, yakarlarn skmediini,
Kprd hncndan. kendinden gemi, salar
Dank uzatm kollarn, bann: ne kaarsn
Sana bir ok iyilikleri dokunandan.
Ey yurduma, babama yetuttuum, nereye?

Nereye kayorsun barbar? Benim iyiliimle

ilediim bir sutur baarn senin.
Demek etkilememi seni iyiliklerim . sana
Kar olan sevgim yle mi, btn umudunu sana
Balayan sevgilinin? Nereye snaym imdi?

15

Yurduma m ? O yenilmi, gzden dm, yasak

Hainliimden dolay yurdum. babama m gveneceim?
Senin urunda hainlik etmiim ona. ektim hncn
Yurtdalarmn. Korkmu yaptmdan komu
Uluslar, elimle kapadm evrende tm kaplan;
Girit kaplarn aaym derken. Uzaklatr beni

20

Buradan ey nankr, beni brakrsan Eurupa deil.

Ya konuk sevmez bir Syrtis'li, ya bir Ennenistan
Kaplan, ya da Austerin sallad Chorybdestir anan.
Sen, Jupiter olu deilsin, kandrlmam annen
Yalanc bir boa klna girenle, uydunnadr
Bunlar senin doumunla. Bir yaban boasndan oldun

25

Sevime bilmeyen. odur baban, ver imdi cezam

Nisus, babacm. sevinin bama gelen ykmlara,

SEKiZiNCi KiTAP
Sylyorum ite benden ktlk grdnz ancak.
Ey kaleler lm yarar bana, ellerinde lmeliyim
Uuruma srklediklerimin, onlar vursun beni.
Jo

Sularmla stn gelen adam, nedir bana ettiin?

Bir yardmdr sana babama, yurduma ettiim ktlk.
Sen odundan inek iinde saklanp. azgn boay
Kandnp iftleerek biimsiz bir canavar douran
Kadnn kocassn. Duymuyor musun karglarm?

Js

Gemini gtren yeller szleri datyor mu nankr?

amam Pasiphae'nin boa yznden seni brakp
Gitmesine. ok daha yabansn sen . . . ne m utsuzmuum.
Kamaya bakyorsun yanklanr krek ekilerinden
Doan dalgalar. uzaklayor benimle yurdum da.

140

Yardmlarm unutsan da geleceim arkandan ...

Tutunup kvrk pupasna kollarmla geminin u1.aklara
Srkleneceim . . . bunlar syleyip au kendini sulara,
Giui donanmann ardndan g vermi ona sevgi.
Aslm Girillinin gemisine istenmeyen bir yolda

145

Olarak: grm onu az nce deniz kartalna dnen

Koyu kanatlaryla havada salnp uan babas.. .
Saldrmak, gagasyla paralamak istemi kzn.
Grnce babasn korkup brakm tuttuu pupay kz.
Derken nlemi onu yenik bir yel dememi suya.

150

Kanatlanm. kua dnm, tylerle kaplanm gvdesi

Ciris denmi adna ald sa yznden.

z boa adam Jupiter'e Minos, gemilerden

knca Girit toprana. Asm tavanna konan

Baaryla aldklarn. ada da getirmi yerine ...
155

Byyordu yzkaras sonucu doan Minotauros.

Anas bakasyla iftleip dourmu bu devi,
Bu yan-insan. yan hayvan: gze alm Minos
Bu yzkarasn evinden uzak, karanlk, girintili
Bir yere tkmay: nl mimar Daedalus

160

Alm zerine byle bir yapnn yaplmasn.

1 87

1 88

DNMLER
artc girintiler, knular yapm iie,
Deiik yollar Frigya ovalarndan akan Menderesin
Kvrmlarn gsteriyordu, gerileyen. ilerleyen ,
artc b ir erilile akan. bir yerde denize,

65

Bir yerde gllere dklen, kark kvrmlar izen

Inna yanstyordu. Daedalus saysz doldurdu byle
Yanltmacalarla: mimar bile g bulmu eii, yle
Yanltcyd yap: yar-insan yar-hayvan gvdeli
Devi tkmt oraya. iki kez imi Aca'nn kann.

10

Dokuz ylda bir kez yaplan gelenek adaklar da

Gnderilmiti nc kez. Aegesolu at gen kzn
Verdii iplikle daha nce kimsenin gemedii
Kapy, kard Minos kzn, yelken alJ Dia'ya
Doru, brakt bu ada kylarnda karsn

15

Yrei szlamadan , alyordu braklm kadn,

Bacchus alm onu kollarna, yardm etti ona,
Yldzlar gibi parlasn diye frlatt kzn
Alnndaki tac ge, ta hzla at gkleri.

so

Uarken zerindeki inciler dnm atee,

Bir ta biiminde yldz olup kalm gkte,
Diz km, Nixi ile ylan burcu ortasnda yeri.

IB

km Daedalus Giritten, uzun srgnden,

Tutumu anayurdunun zlemiyle.

ss

Engeldi ona deniz. Dedi ki: Minos bana karay da,

Denizi de yasaklayabilir, gkyz aktr oysa.
Oradan giderim; oras bal deil Minosa, dnya gibi,
Bilinmez bir sanata venni kendini, yardm
Dilemi doadan, ku tylerini dizmi yanyana.

1 90

E n knden balam daha byklere doru.

Byle birletirilir kaval yaparken de trl boyda
Kamlar birbirine uydurulur, ortasn ketenle
Ularn balmumuyla birletirdi kanatlarn ,
Baladktan sonra emi yavatan ularn,

195

Bir ku kanadna dndrd, yanndayd Icarus

SEKiZiNCi KITAP
Babasnn, bilmiyordu bana gelecek ykm.
Aln parlyordu, yellerin havada sallad
Kanatlar okuyor, altn sars balmumunu skar
ocuksu oyunlarla geciktirirdi babasnn
200

ini. Bitmiti yaplacak son i de.

Usta kii iki kanad takm , balam sallamaya
Havada, oluna da yle kanatlar takm gkle yer
Arasnda orta yolda git. tut szm lcarus, demi.
Sapma orta yoldan, arlatrr kanatlar sular

205

inersen alaklara. gne yakar ykselirsen.

Belli bir blgede u, ne Bootis'e, ne Helis'e,
Ne de yaln kll Orion'a bak.
Ardmdan gel. Bunlar syledikten sonra
retti umay, lakl omuzlarna bilinmez kanallar . . .

210

Islanrd yal babann yanaklar t verirken,

Elleri titriyordu, pt olunu son kez,
Yrei titriyordu nnde uarken ocuunun.
Byle yapar aacn doruundaki yuva<>nda
Yavrularna umay reten ana ku da,

215

Gsterir onlara gelecek korkular, altrr

Korkulu sanatlara . . . sallyordu kanatlarn
Gzlyordu bir yandan olunu da Daedalus.
Titreyen oltasyla balk tutan balk,
Denee dayanan srtma. sapana yaslanan ifti
Grm Daedalus ile olunu, ap kalmlar.

220

Tanr saymlar gkte uan iki kiiyi,

Solda Juno'nun sevdii Samos, Delos, Paros, sada
Lebinthus, ballar bol Calymne grnyordu.
Atak uuuyla sevince kaplan Icarus,
Brakt klavuzunu tututu gkleri amak

225

Daha ykselmek isteiyle. Gne yumuatt

Kanatlarn balarn, eridi mumlar,
lcarus sallad plak omuzlarn, onu tutan
Kanatlar yok, artk duramazd havada daha,
Babasnn adn rrken dolmu azna

1 89

DNMLER

1 90

Mavi sular srklenmi adyla anlan yere.

230

Icarus! Icarus! diye bard babalk niteliinden

Yoksun mutsuz baba. Nerdesin. hangi lkedesin? dedi.
Icarus karlk verirken grd suyun stnde
Kanatlar babas, karglad sanatn, gmd olundan
Kalan kanatlar. Onun adyla anlr o yer imdi.

235

IID aedalus. mutsuz Icarus'un gmerken lsn grm

Onu bir geveze keklik slak allar arasndan.

Kanat rpm trkler yakm sevinci stne.

Soyunda tek olan, eskiden grlmeyen, son yllarda
Bu ku aklayacak ilediin suu ey Daedalus.

240

Bana vermiti eitimini iki yandaki olunun

Alnyazsnn ne olduunu bilmeyen kzkardein.
Anlaylyd kk olmasna karn, deerdi okutmaya.
lte bu ocuk incelemi dikenli balk pullarn,
Onlar rnek tutup diler am zerinde demirin

245

Bulmu bky. Gene odur ilkin bulan iki ucu

Birbirine balanan, aralkl olan. biri duran,
teki dnen demirden kap engellerini.
Kskand Daedalus frlatt Minerva sunann

250

Tepesinden birok bulular olan ocuu, buna

Bir de kaza ss vermek istedi. Alm ocuu
Esirgeyici Pallas dndrm kua, uarken havada
Tylerle kaplam gvdesini. Eskiden ok ileyen
255

Anlay yetisi kanatlarna, ayaklarna gemi.

Eski adn tayordu gene. Yksekten uamaz
Eskisi gibi, gvdesini ekemez kanatlar, yuvasn
Aa dallarnda kurmaz, eer topra, yumurtalar
allara koyar, korkar eski dn ansndan ...

260

"[{orgun, ekilmi Aetha yresine Dacdalus,

Yakarlar yznden silahlanm Cocalus, onu

Savun m ak iin; kurtulmu demekten Atina
Yardmyla skntl bir vergiyi Thescus'un

SEKiZiNCi KITAP
Donatlm tapnaklar; sava seven Minerva.
265

Jupiter, teki tanrlar anlm adaklarn.

Sungularn kanlar karm gnlk kokularna,
Argos illerine yaylm n Theseus'un,
Bu geni Achaia ulusu korkulur ilerden
Korunmasn istiyordu onun bsbtn.

210

Meleagros, yakarmt Calydon'a

Dianann yollad, ortal alt st eden
Azgn domuza kar yurdu korusun diye . . .
Adaklar sundu tanrlara ilk rnlerden,
Btn rnleri toplayan Oenea. Ceres'e buday,

Bacchus'a arap, sarn Minerva'ya ikiler.

Kr tannlarndan baka teki tanrlar da
Saygyla anld. Yalnzca Latona kznn
Gnlk yoktu sunaklarnda. nemsemediler onlar. ..
Tanrlar buna kzdlar. cezasz kalmaz

280

Bana sayg gsterilmeyi. bu yergi, dedi.

Oeneus'tan alsn diye cn bir domuz sald
Krlarna, bol otlu ayrl Epir gnnemiti
Bundan byk bir boa, ondan daha kkt
Sicil yadakiler bile. Kanl yalmlar parlard gzlerinde,

285

Kalkk ba, korkun bir mzrak onnan gibi dikili

Tyleri. Kpkler akar korkun bnnelerle gsnden
Alevli. Hindistan fillerine benzerdi dileri.
Azndan yalmlar kar, yapraklan kuruturdu soluu.

290

Bir olur imlenen ekinleri eziyor. bir olur

Olgunlaan; gz yal iftiyi gldrecek olan,
Ccres'in sungusu baaklar krar, ezer; harman da.
Ambarda bouna beklerdi umulan ekinleri ...
Uzun kollu asmay, ar salkmlar, yeil kalan

Zeytini, dallar dolusu yemileri dryordu.

Koyunlara da kzd, ne oban, ne kpek yarad
ie; korkun boa srleri ile rkerdi.
Kayordu halk, ancak kentin kaleleri snakt
Onlara. Sonunda Meleagros toplad evresine,

191

DNMLER

1 92
300

stn gelme sevinciyle, seme yiitleri.

Tyndarus'un biri yumruk atmada, biri yaban atlan
Eitmede n salm iki olu, Piritheus'la mutlu
Gnlde Theseus, Thestihus'un iki olu,
Aphareus'un iki olu. Lynceus, evik ldas.

305

Artk kadn olmayan Caeneus, kzgn Leucippus,

Mzrak almada bir ei bulunmayan Acastus.
Hippothous, Dryas, Amynt horolu Poenix.
Actor'un iki olu. Elidden gnderilen Phylcus . . .
Gen Tclamon. byk Achillis'in babas.

310

Phercsolu. Hyanthous'lu Lolaus. yorulmaz Eurytron.

Kouda yenilmez Echion. Narycius'lu Lelex.
Panapeuslu Hyleus. pek atlgan H ippasus,
Sava ilerine daha yeni balayan Nestor,
Eski bir rmak olan Amyelis'ten Hippocoon'un

315

Gnderdikleri, Parhasial Ancaeus, Penelopes'in

Kaynatas, yiit Ampycus'un olu, kansnn daha
Brakmad Cecleus olu, L yncaeus onnann ss
Tegeaea. Parlatlm bir ine tutar giysilerini.
Salar tek rgl, sol omuzuna asl

no

Fildii sadak sallandka ses karyor,

Sol elinde bir yay tutuyordu; bunlard ss,
Yz izgilerine gelince kz gibi bir delikanl,
Ya da delikanl klnda bir kz denebilir ona.
Meleager grnce sevmi onu tanrlara karn.

325

Gizli bir yalm parlam iinde, bard:

Ne mutludur kocas olacak adam, diye; zaman,
Bir de utanc engel oluyordu ardna dmesine.
Daha yce i lere aryordu byk bir sava.

rn
330

yk bir onnan vard oylumda, balla ginnemi,

Yavatan ykselen bir tepe gryordu ovalar .

Yeni gitmiti oraya avclar, kimi tuzak
Kuruyor, kpekleri zyor kimi, kimi de
Ayak izlerini sryor, can atyordu korku

SEKiZiNCi KiTAP
Dolu bir i i1,
335

. :

Ormanda derin bir oylum

Yamur sularnn at. Kyda uzun stler,

Yenik yosunlar, su birikintilerini seven kamlar,
allklar iinde sazlar yetiiyordu. te burada
Atld dmanlarnn stne yaban domuzu
Bulutlarn arpmasndan doan imek gibi ...

340

Ykyordu koarken orman, grltyle deviriyordu

arpt aalan, bart genler yiite frlattlar
Ellerindeki ulan sivri demirli r. zraklarn ...
Saldrd domuz komasn engelleyen kpeklere.
Datt onlar, kard havlayan sry

345

Vurularyla, ie yaramad Echio'nun var gcyle

Att ok, syrp geti bir amn gvdesini ...
Daha az gerileydi ikinci ok gitmezdi boa
Deler geerdi srtn, ne yazk u.1.aa dt.
Bu, Pagaseus yiiti Lason'un att oktu.

350

Phoebus, diye bard Ampycus olu, yardm e.

Bir okla sereyim yere domuzu,
Sunaklarn ulularn m senin, yardm et bana.
Benimsedi yakarlarn tanr, domuz vuruldu,
Yine yaralanmad, Diana alm uarken temreni.

355

Usuz vard yerine ok. Kudurdu hayvan, grledi

Yldrm gibi, gzleri kvlcml yalmlar
kyordu gsnden; mancnkla atlan, uan,
Erlerle dolu bir kalenin duvarlarna arpan
Kocaman talar gibi saldrd genlere lgnca

360

lm saan domuz; yuvarland Euphalaman, Pelagon

lmler, sa yanda, kollarnda tam onlar
Arkadalar , kurtulamad ldrc vurulardan
Hippocoonolu Enaesimus; korkmu, kaarken
Birden krld dizinin oynaklar , kalkamad.

365

Pylos kral Troya'nn dmesinden nce lm

Olacakt nerdeyse, yere soktuu mzraa dayanp
kt yaknndaki aaca, gven iinde bakyordu
Kaan dmana, bu yksek yerden. Azgn domuz dilerini

193

194

DNMLER
Meenin gvdesinde bileyerek hazrlanyordu

310

Yeniden lm samaya, dzene koyduktan sonra

Savutlarn yeniden geirdi hnla dilerini
Auctor'un byk olunun butlarna; iki kardetiler
kizdiler, yldz gibi parlamamtlar gkte daha,
Kardan ak atlara binmeliydi onlar, devindiler,

375

Salladlar ular parlayan mzraklarn

Havada; yaralanrd domuz saklanmayayd oklarn
Bir yol bulamad sk aalar arasnda . . .
Ardnda giden Telamon, tutamyordu kendini,
Grmedi bir kte takld aya dt: ..

J8o

Kaldrm onu Pcleus, bir ok koymu yayna

Kanatl, sonra gerip frlatm onu.
Paralad domuzun kulan ok,
Kzartt tylerini akan bir ka damla kan ...
Bu baarl vuruun Tegeaea'ya verdii sevin

385

Daha ok deildi Meleagros'un duyduundan.

lkin o grd kan, gsterdi arkadalarna.
Alacaksn, dedi, dln yiitliinin ...
Delikanllar kzardlar, heyecanlandlar,
Bartlar, devindiler, attlar oklarn.

390

ok olular engelliyordu onlar da, atlar da.

Birdenbire iki baltal Arcas kt alnyazsna
Karn, dedi ki: grn ne ok iler greceini
Erkek oklarnn kadnlarnkinden, bana brakn
dln! Ne denli snak olursa olsun ona

395

Laton kz, lp gidecek vurularm altnda,

Diana'ya karn yine de, byle korkun szler etti ...
Doruldu eliyle iki azl baltay sallayarak,
Bolukta duruyor sanrdn ayaklan zerinde...
Saldrd domuz bu atlgan kiiye,

400

Kalalarna gmd dileriyle, lme yol at,

Ykld Ancus. karmakark barsaklan
Yuvarland topra kzartan kann iinde...
Yrd dman zerine lxionolu Pirithous,

SEKiZiNCi KiTAP

1 95

Bir tahta mzrak sallanyordu gl elinde.

405

Ey, bence daha yce ocuk, dedi, Aegeasolu,

Gnlmn yans, dur, uzaktan gster yiitliini,
Ykm getirdi Ancaeus'a bilinsiz atlganl.
Byle dedi, frlatt ucu tun ar oku ... koluyla
lyi ynetmiti oku, olacakt istedii, yolunu

410

amasa sk mee dallan arasnda ok.

Frlatt mzra lason olu, sapt o da.
Sapland havlayan bir kpee geliigzel
Atlar yapyordu Oeniusolu yerli yersiz
Atlan ok delip gemi hayvan iki yanndan

415

Sapland topraa, biri de srtna kakld .. .

Hnla srad domuz dnd evresinde ..

Kanl kpkler kustu duyulmadk brtlerle.

lterledi onu vuran sava. kudurttu dman . . .
Bir mzrak saplad brne kvlcmlar saan.
420

Sevin lktan kopard arkadalar, toplandlar

stn gelenle el skmak, onu alklamak iin ...
Kaplamt yeri kocaman gvdesi domuzun,
akn akn baktlar, dokunamadlar ona,
ekiniyorlard, boyadlar mzraklarn kanyla.

425

Meleagreus ezdi ayaklaryla korkun ban.

Ey Nonacria al derimden bl bu baarnn
niin benimle, dedi; canavarn kaln tylerle kapl
Derisini, kocaman dilerle donanm ban verdi

430

Atalanta'ya. Kvan duyurdu ona bu andac veren

teki savalar kskandlar, mrldandlar
Bunlardan ikisi kaldrd kollarn korkuturcasna
Bard Thestius oullan: brak bu av ey kadn,
Oturma ganimetimizin stne ... gvenme almna,

435

Gzelliine geer o da; ileri gitmesin

Daha. bu gndermeyi veren, sevgi yolunda;
Aldlar verileni alma hakkn, kzd yiit
Bu yergiye baarlan kskanan saygszlar
Grn ne var lmle dirim arasnda, dedi,

DNMLER

196
440

Klc Plexippus'un gsne indirdi ...

ard Toxea, kardeinin cn almak ister
Bana bir i aacandan da korkard.
Meleagrus dnmedi bile, batrd onun da kanna
ncekinin kanyla kzla boyanan mzran.

445

dak gtrrken sunaa baarsndan dolay

Althoeus grd kardelerinin llerini ...

zld, lklar doldurdu kenli, kard
Altn ilemeli giyekleri karalar giydi.
Duyunca bu canlara kyann adn gizledi brakt
450

zlmeyi alamay dt calma yollarna.

Thestias kz bir ocuk dourunca kzkarde
Bir ktk atm ocaa, dokumak iin yazgsn
Dndrmler mekiklerini, yle sylemiler:
Bu ktk bilinceye dek yaayacaksn

455

Ey yeni doan: byle dzenledik ii biz.

Bu szlerden sonra gitmi tanralar; ekmi
Ocaktan tkenen odunu anne, sndrm suda.
Ey delikanl, konakta saklanan bu ktk
Kurtarm seni de, yaadn yllar da ...

460

kard kt ortaya annesi, bir odun yn

Yaplsn, ocak yaklsn, dedi dmanca...
Drt kez ocaa atmak istedi, uursuz kt,
Eli varmad, ekiti kzkardele ana.
Bu iki ad bir yrei elikiye srkledi.

465

Hep sararr solard yz su korkusuyla

Bir kzllk verirdi gzlerine fke.
Bir acma, bir acmaszca ikence
Duygusu okunurdu yzizgilerinde.
Kurumu hnc, yznden gzyalar kayna,

470

Yine de alard, yana dner dalgalanr

Yellerin yrtt bir yelkenli gemi,
ki karlkl g gtrr onu, byle
ki duygu arasnda bocalard Thetius kz.

SEKiZiNCi KiTAP
Bir kzyor, bir hncn bastnnaya alyordu.
475

Sonunda stn geldi anneye kzkarde,

Kendi kanyla yumuatt kardeinin yreini,
Din sua srkledi onu, grl grl yannca
Cn arac ate: benim de gvdemi yok edecek
Bu odun yn, dedi . . . bard; uursuz kt tutan

480

Barbar el brakt, bu mutsuzu l konan

Sunaa: ey tanrlar. z Eumenidler, bakn
fkenizin bana ykledii kutlu ie,
Kan dkyorum , ceza veriyorum, lme lm . . .
Sua kar su, tabuta kar tabut...

485

Ocama incir dikiyor ykm stne ykm ...

Sevinecek mutlu Ocneus olunun baarsyla
Thestius ocuksuz mu kalacak? ekin ikiniz de . . .
E y len kardelerimin ruhlar duygulann
nanlarmla ok emek verdiim uursuz

490

Ada aln, soyumun bir kantdr bu ...

Neden gemiim kendimden? kardelerim
Balayn bir anneyi, elim varmyor bu ie,
Sylyorum, elimdendir Meleagrus'un lm ...
Cezasz m kalacak sulu? yoksa stn gelen,

495

Kendini beenmi Calydon mu egemen olacak,

Siz toz mu, donmu glge mi kalacaksnz?
Buna dayanamam, lmeli kan dken de. yere gesin
Babasnn krall da, yurdunun umudu da . . .
Oysa nerede kald an a yrei? ne oldu ana babann

500

ocuklara duyduu sevgi, onu dokuz ay

Karnnda gezdirmenin ar sknts?
Annenin iyilii kurtard, seni ocukken bitmitin
Yer ban ilediin su, bul ettiini imdi.
Dourdum, kt ocaktan aldm, ya iki kez

so5

Verdiim yaam geri ver, ya kardelerimin

Yanna gm beni de ... isteim var gcm yok.
Hep gzmde kardelerimin yaralan, l yzleri ...
Ykyor beni analk duygusu, bir de acma...

197

198

DNMLER
Ne mutsuzmuum, siz stn geleceksiniz, bana
Ktlk yaptracaksnz, baann kardelerim ...

5 10

Salnz greyim, geleyim ardnzdan.

Bunlar syledi, evirdi ban.
Att lm saan kt ocaa titreye titreye...
inledi, ya da inler gibi yaparak yoketi kendini,
istemeye istemeye yakan atete. Bilmiyordu

515

Bunlar, Meleagros orada yoktu, yakm onu da

Grnmez alev. seziyordu barsaklarnn tututuunu,
Yine yreklilii btn aclara stn geliyordu.
Kan dkmeden lmek istemiyordu yle korkaka.
Kskanrd Ancaeus'u ldren mutlu yaralar.

520

Yal babasn, sevgili kardelerini, kzkardelerini.

Annesini, karsn anyordu can veren sesi.
Yakmyordu, oald alevlerle ac, snd
Biraz sonra, ykseldi gklere ruhu,
Yava yava. yanan yiitten ancak uuan

525

Ak kller kalm ortada sonunda; alyordu

zntler iindeydi Calydon, genler, yallar
Alyor, halk ile bykler hkryor Calydon'un
Euenous rma yresinde analar sa ba
Dank dvyordu gslerini. Oeneaus'un ak salar

s:o

Yz krk tozlu. yuvarlanrd yerde, sverdi uzun

Yaamna; sulu anne daldrd klc karnna, cezasn
Kendi eliyle verdi. Yz azm, gzel syleyen yz dilim
Olsa yine anlatamam aclarn Meleagros'un mutsuz
Kzkardelerinin, bana verilse Helicon'un yce usu da.

535

Unutup gzelliklerini morarm gsleri dvdler,

Kucakladlar scak ly, diriltecekmi gibi ptler
Tabuta konunca, kle evirdi onu yalmlar, klleri
Gslerine bastlar, mezarn stne kapandlar. adn

540

Yazdklar ta gzyalaryla suladlar.

Acnd Leto'nun kz Parthaon soyunun ykmna.
Kanatlar takt hepsinin gvdesine, Gorgen'le
nl Alcamena'nn gelininden baka.

SEKiZiNCi KlTAP
545

1 99

Uzun kanatlara dntrd kollann.

Bir gaga kard azn yerinde sald gklere ...

}K

urtulmu Theseus giritii yorucu iten,

Dnm Tritonius'un Erechthea kenti kalelerine . . .

Yryordu yavatan, yamurlarla kabarmt Achelaus . . .
550

Gir konama ey soylu Cecrops'un torunu. dedi. ona

Irmak, gvenme ortal sarsan dalgalanma.
Byk ktkler, yoluma kan kocaman kayalar
Grltlerle yuvarlanyor, komu kylardaki
Allarn ykldn. srlerle srklendiini

555

Grdm : ne kzlerin gll. ne atlarn

eviklii yarad ie: dalardan eriyip akan
Karlarla oalan sularm nice delikanllar
Bomu evrintilerinde. daha ll bir i
Olur kabaran sularn eski yatana ekilip

560

Dinmesini beklemek. Karlk verdi Aegeus olu

Bunlar dorulayarak: bu konukseverliinizden.
tlerinizden yararlanacam. Byle syledi Achelous,
Trtkl talarla, sngertalar arasnda duran
Oyuktan girdi konaa. Bir ipek hal gibiydi
Islak yerde yosunlar... kml talar, akllar

565

Sslyordu kubbeyi. Hyperion olu gemi

Yolun te ikisini, oturmu sofraya Theseus ile
Arkadatan. Bir yanda lxinolu, te yanda
Ba krl Trakya yiiti Lelex oturmutu.
evrelerinde byle konuklarla mutlu olan

510

Acann ania nnana n veren kimseler

Yemek getirmi plak ayakl nymphalar,
Yemekler kalknca sedef kaplarla araplar
Bolundan. O ara bura neredir, dedi yce yiit,
evirdi gzlerini denizlerden yana ...

575

Ekledi panna uzatp: ad ne bu adann?

retin bana, bir deilmi gibi grnyor .. .
Innak, bir ada deil bu grdnz, dedi ..

DNMLER

200

Be adadr yanyana, birbirine yakn. .

Artk pek amayn Diana'nn ald' ce,
Eskiden Naiadlard bu adalar, bir gn on gen
Boay kesmi lene armlar kr tannlann ...
Bizi unutmu dalmlard kutlu oyunlara. .
fke kabartt sularm kasrga olmu gibi,
Allak bullak etti iimi, dm, kzdm,
Ormanlardan orman skmm, tarlalardan tarla...
Nymphalar srklemi okyanusa yerlerinden
O gn andlar beni. Blm denizlere karan
Sulann. grdnz adalar btnden, sonra
Echinada denmi adlarna... gryorsunuz ite
Birinin daha uzak olduunu tekilerden,
Deerlidir o ada, gemiciler Perimele derler ona.
Bir kzd o, sevmiim onu, dileime.ermiim ...
Sevgimizi ekemeyen babas Hippodamos atm onu
Bir kayann doruundan uurumlara, lecekti kz,
Kaptm onu, giderken sularda bardm: ey btn
Evrene egemen, yeryzn evreleyen denizlere
Buyruk salan atall tann, ey sularmzn
Vergisini dediimiz Neptun, bir yer ver
Y alvannm sana; acmasz bir babann sulara
Att k.a, ac ona; byle konuurken sularn
zerinde yzen rgenlerini bir kara kaplam,
Bylece btn rgenler bir adaya dnm...
.

580

585

590

595

600

610

rn

u szlerden sonra susmu rmak, yk etkilemi

Konuklan. Tanrlarla alay ederdi lxinolu,
Kmseyerek onlar gld, fkeyle dedi ki:
Brak bu bo szleri Achelaos, ok bytyorsun

615

Tannlan, nesnelere biim vereceklerini, onlar

Deitireceklerini sanyorsun. Konuklar
Byle szleri uygun bulmadlar, yllarn
Olgunlatrd Lelex ilkin sze balad:
Sonsuzdur gk varlklarnn gc, pek genitir.

SEKiZiNCi KiTAP
620

Btn dilekleri yerine gelir; kukulanmayn

Szmden, bir hlamur bir mee ykselir yanyana
Frigya'da, kk duvarlarla evrili yerde, grdm
Pelops'un lkesidir, babas Pttheus yollam oraya
Kalabalkt yre bir gl vard, imdi

625

Saysz karabatak, su tavuu yaar bataklklarda.

insan klnda gelmi buraya Jupiter; deneini,
Kanatlarn brakm ayakda olmutu babasna
Atlas'n torunu. Bin eve uramlard dinlenmeye,
Bini de kapam kapy yzlerine, biri am.

630

Sazlarla, allarla rtl bir duldaym o da.

Burada yllarn aartt, sofu Baucis ile yolda
Philemon birlemi genliklerinde, evlenmiler.
Bu duldada kocalm, yoksul dmler. yine de
Gidenniler aclarn. snmlar yaama.

635

Onlarda kulluk beylik arama.

Kendi balarna buyrukturlar evde.
Gklerde oturan tanrlar gelince bu sevimli
Evceize iip balarn ginniler kapdan ...
Yal Baucis kaldrd sedirdeki eski yaygy

640

ilemeli bir rt serip buyur etti konuklan.

Sonra kans kartrd ocan scak kllerini,
Atei tututurdu, yapraklar, kabuklar att stne,
fledi yal adam yand ate bir iyi; sonra
Damdan biraz kuru al, biraz da yard odunlardan

645

Getirip koydu ocakta tun kabn altna,

Kocasnn baheden toplad sebzeleri
Soymaya balad, iki dili bir atalla,
Tavanda kararm diree asl domuz yan

650

indirdi, att kaynayan suya ince bir para kesip ...

Bir ara tatl konumalarla geti saatler,
Sezdirmediler yemek saatnn geciktiini ...
indirdi duvarda yuvarlak kulpundan asl leeni
Philemon tanrlarn ayaklarn ykad

655

Ilk bir suyla, odada ayaklan stten,

201

202

DNMLER
st saz rtl bir yatak vard,
Serdiler zerine yalnz bayram gnleri
Kullanlan hallarn, eskimiti onlar da,
Yprakb, ancak bu yataa uygun gelirdi ...

660

Tanrlar oturdular, dzeltti Baucis nc

Aya ksa masay, bir saks paras giderdi
Eksii; yeil naneyle odu masay Baucis ...
Koydu toprak bir kap iinde sofraya alacak

665

Minerva yemilerini. marul , havu , st, lk klde

Piirilmi yumurta koydu ortaya. daha sonra
Yontulmu bir testi, balmumuyla parlatlm
Grgen aacndan bardaklar getirdi.

670

Biraz sonra scak orba, yllanmam

Bir arap sundu; yemekten sonra
ncir, hurma, ceviz karm bir erez,

675

Erikler, kokusu koca sepetlerden taan elmalar,

Bada kzl ktklerden koparlm zmler...
Prl prl bal, boy lemezdi
Kar kocann becerisiyle, bunlarn biri bile ...
Bu ara boalan testi ok kez kendiliinden

680

Doluyor, arap kendiliinden oluuyordu.

Bu umulmadk olaya aran, yalvaran,
Ellerini uzatan Baucis, korkan Philemon yakndlar
Yemekleri, arlamalar , nemsiz saydlar
Bir kaz vard orda k k evin bekisi, onu da

685

Kesmeye davrandlar iki konua sunmak iin ...

Kanat rpyor, yall yznden kaamyordu.
Tutunamad, sonunda ulat tanrlara,
Onlar da istemediler hayvann ldrlmesini.
Biz tanrlanz, ettiinin cezasn grecek

690

Komularnz, dediler, yalnz siz bizden ktlk

Grmeyeceksiniz, kn evinizden, izlerimiz
zerinde yryn tepeye dein ardmzdan.
Sz dinledi yallar, yava yava bir denee
Dayanp tepeye trmandlar, yamaca varan izlerin

SEKlZlNCl KlTAP
695

stne basarak, bir ok atm yol kalmt.

Geriye baktklarnda sularla kaplanm grdler
Btn evreyi, yalnz evleri kalmt akta.
aular, zldler komularn bana gelenlere.
Eskiden iki gnldee dar gelen evceiz

700

Bir tapnaa dnt; evi tutan kazklar

Mermer direk, damda otlar al un.
Gke birer mermer kanada dnd kaplar . . .
O ara tatl szler syledi Saturnusolu:
Syleyin, doruyu seven yalyla ona yarar

705

Kars ne dilersiniz? biraz konutuktan sonra

Baucis'le Philemon isteklerini akladlar:
Rahip olalm.size bu tapna korumak iin ...
Bir anlama iinde gemi yllarmz
Bir saatte lelim ikimiz de. ne ben kocam

710

Yakacak odunlar greyim, ne o beni gmsn.

Onand dilekleri, onlara verildii tapnan
Korunmas yaam boyu; bir gn sezince
Kocaldklarn, oturdular kutlu basamaklarda,
Konuurken o yrede olanlar, grm Baucis

715

Yapraklarla rtndn Philemon'un. O da bakm

Yapraklar tremi Baucis'in stnde; dnm
kisi de aaca, katlam; konumu
Kal salcakla demiler birbir, rtlm
Birer kabukla azlan; gsterir bugn orann

720

Yerlisi Cibyreius gvdelerinden iki kt ...

Olay bana da anlatmt yalan bilmeyen
Yallar, gzlerimle grdm o aalarn
Dallarnda iekleri, bir de ben ekledim onlara.
Tanrlar sevenler sevilir, sayanlar saylr, dedim ...

725

rn

yle bitti yk, onu anlatann yetkili

Konuklan, zellikle Theseus'u inandrd, byk bir

stek duyard tarrlann olaanst ilerine.
Calydonius'u sulayan rmak unlar syledi:

203

204

DNMLER
Ey nl yiit, nesneler vardr ald yeni

730

Biimleri boyuna saklayan, birtakm da trl ey Protheus

Deiikliklere urama gcndedir dnyan
Kucaklayan denizlerde oturan sende
B u g var, seni gzel bir insan, arslan, domuz
rperten ylan, boynuzlar korkun boa klnda

135

Grdler; ok kez kaya olur. aa biimi alrsn.

Bir olur svya dnr nnak olursun,
B ir olur ate kesilirsin dalgalara karn . . .
Bundan az deil Erysichton kz, Autolycusun
Karsnn yetkisi, babas kmserdi tanrlar,

740

Gnlk yakmazd sunaklarda, onlar adna ...

Korkmadan kesmi Ceres onnann, derler,
lndinni baltay o gne dek korunmu aalara
Dinsizce, orda kocaman, yal, bir onnan gibi
Mee vard, gvdesi levhalarla, tanra adna

745

izilmi yazlarla, dileklerle sarlmt bir

Kuak gibi, altnda Dryadesler oynard okluk,
Elele verir halka olur, aac evirirlerdi,
Onbe kii sarabilirdi kaln gvdesini . .
teki aalar alak deildi yannda,

150

Yine de btn onnan aard ykseklii ...

B u aaca bile sayg gstennedi Triopeius,
Bu meeyi devinnelerini buyurdu uaklarna,
Onlar ekimser grnce alm baltay
Birinin elinden, u sulu szleri syledi:

755

Hep tanrann dedii olmaz, ne denli deerli

Olsa da bu aa, yere deecek
Yaprakl doruu; sonra havada bir eri
izen baltay ind.irdi; inledi Ceres'in meesi,
Yapraklan, palamutlar, uzun dallan

760

Sarard; uursuz el bir yara amt

Gvdesinde, kan akm alm kabuundan.
Sunan nne yklan kocaman adak boann
Byle srar kesilen boazndan kan.

SEKiZiNCi KiTAP
765

Donakalmt hepsi ilerinden biri bu suu

nlemek, azgn iki azl baltaya engel olmak
istedi; fkelendi Tesalyal, al dedi dln
Sofuluunun, sonra aatan ektii baltayla
Kopard ban, gene balad aaca vunnaya ...

110

O ara u szler duyuldu aatan: Ceres'in

ok sevdii bir nymphaym burda otururum ...
Bir gn bulursun bana ettiklerinin cezasn,
Son szm bu olsun sana, budur avuntum.
O suunu ilemeye bakyordu boyuna, az sonra

Sarsld saysz vurularla mee, devrildi

iple ekilerek derken skt birok aac, korkmu
Dryad'lar, aladlar ormana, kzkardelerinin lmne
Yoksun kalnca onnandan , karalar giydiler. kotular
Ceres'e aladlar, szlandlar, yakardlar

780

Cezalansn diye Erysichthon. Onaylad dileklerini

Tanra, titretti ekin dolu tarlalar alml
Ban sallamas; acrd ona halk acmaya
Dedike kvranacak aln elinde, yaklaamayacak
Alk tanrsna gnlnce, yoketmi

785

Yazg, Ceres'le Fama arasndaki i likileri.

ard da tannalanndan birini dedi ki:
Bir lke vardr sislerle kapl Scylhia
Kysnda. znt dolu, orak, yemisiz, aasz,

190

Oras souun, Pallor'un, Tremor'un. hep zlen

Alk'n yurdudur; syle girsin tanrnz
Gsne, saklansn dinsizin, benim buyruum budur.
Bolluk yz gstennesin ona; korkma yolun
Uzun oluundan, al benim arabam, onunla git,

795

Dragonlann ektii arabay, dinler seni

Onlar. Byle dedi verdi arabay; binince
Arabaya, at gkleri, ulat Scythia'ya, eriti
Dalarn en dik doruuna, Kafkaslar denen yere.
Az sonra zd ylanlarn balarn, Alk' arad;

aoo

Tal bir tarlada seyrek otlan dileriyle,

205

DNMLER

206

Trnaklaryla skerken buldu onu, sa dank,

Gzler kk, yz sapsan, dudaklar kirli san
Az pasl, kaskat derisi seilirdi barsaklar.
Kala kemikleri kk, dar frlam kupkuru,
805

Karn yok, dizler, oynaklar frlak

808

Uzaktan grd onu nympha, sokulamad yanna,

Bildirdi tannann buyruklarn: az sonra sezdi
Uzaklama gereini, ackm gelmeden maara'ina
Snn arabay Haemoniaya, ykselmi gklere.

815

({;

eres'in kart buyruklarna uymu alk

Yelle kt, konana, girdi uursuzun

Dzenledii yataa. geceydi, derin bir uykuya
Dalmt dinsiz, rtt onu iki kanadyla.
Duyurdu ona soluunu, azna, boazna, gsne
820

l rgenlerine dein yayd yok edici soluu.

Gitti bitirdikten sonra kendisine verilen
Grevi, ekildi aln egemen olduu yere,
Ayrld bolluk lkesinden. Okad, Erysicthon'u
Tatl bir uyku yumuak kanatlaryla, tatl

825

Yemekler giriyordu dlerine, bouna oynuyordu

Az, yoruyordu birbirine vurarak dilerini.
Yalanc yemeklerin tad damanda besini yel
Doyurmayacak gel, uyand arln sezdi aln,
Bir kvrant balad boaznda, barsanda...

830

Havada, karada, denizde ne varsa dunnakszn

Getirilmesini buyurdu, yemeklerle dopdoluyken
Masa yine de yokluk iinde seziyordu kendini.
Yetmiyordu ona bir ulusu doyurabilecek yemekler,
Daha ok istiyor, yedike ackyordu daha.

835

Okyanus yutar nnaklarn btn karalarn ,

Yetmez ona sular, ier topunu birden.
Sndrlmeyen ate yutar ne atlrsa stne,
Ne denli ok yakacak konursa ylesine
Byr ocak, doymaz, bolluk a gzl yapar onu.

SEKiZiNCi KITAP
840

te byle yapyordu Erysichthon'un alan

Azn yiyecekler, doymuyor, daha istiyordu.
Yedike yiyesi geliyor, yemek istiyordu
inin boluu hep, bir uuruma benzeyen kam yutmu

845

Babasnn btn varln, oysa azalmyordu al

Sndrlmez bir ate yakyordu beynini, nesi
Varsa yokolmu kamnda. Baka bir babaya yarar
Kz kalm ortada, darlk yznden satm onu da,
Oysa boyundurua gelmezdi kzn soyluluu, uzatarak

850

Kollarn komu denize: kurtar beni bu ykmdan

Ey kzlm bozan, dedi. Neptunus bu yakar
Onaylad; uzatmadan ii onun gz nnde

855

Biimini deitirdi, erkek klna soktu yzn.

Bir de balk giysisi geirdi stne ...
Ona bakarak dedi ki: ey oltaya kk,
Yalanc yemler takan adam, oltay yneten
Ellerin iin uygun ola deniz, yutmadan sezmesin
Balklar oltann ucuna bal demir kancay
Suda. Az nce salar dank. giysileri kaba

860

Bir nympha duruyordu kyda, grmtm onu.

Syler misin bana nerededir, grmyorum izlerini
Daha tede? Anlad yakarlarnn onaylandn
Metra, sevindi sahibinin kendini sormasna,
Yant verdi dedi ki: kimsiniz, balayn beni,

865

Dalgalara taklm gzlerim, bakmyordum evreme

ime dalmm; kukulanmayn szlerime tank
Deniz tanrs; yardm edin bana, buradan kadn,
Erkek kimse gememise. nand adam , uzaklat,
Ayak izleri kald kumda; o gidince

870

Eski biimini ald Nympha; satt kz biroklarna

Erysichthon trl biimlere girdiini grnce ...
Kz ku, kz, ksrak biimlerine girmi ardarda,
Bir yiyecek bulamadan doymayan babasna ...
Ne varsa yutmu onu tketen alk, ne yemise

s75

Daha oaltm al, azdrm bsbtn.

207

208

DNMLER
Balad kendi kendini yemeye, paralamaya,
Gittike eksiliyordu gvdesi mutsuzun ...
Neden urarm bakalarnn iiyle? Bende de
Var trl biimlere girme gc, delikanllar

sso

Yalnz snrldr; bir grndm gibiyim,

Bir halka halka ylana dnerim , korkutucu
Boynuzlarmla nder olurum srye, sakladm
Boynuzlarm, imdi yitirdim gryorsun
Bir yann bu boynuzun, azalyor, yokoluyor.
iniltiler duyuldu bu szlerin ardndan ...

DOKUZUNCU KTAP

NEDIR bu iekiin, alnnda bu krklklar ne:

Byle sordu tanrdan Neplun'un Yiil'i.

Bir sazla balayp dank salarn

Calydon rma. dedi ki: pek gtr istein. kim
Gze alr byle bir sava korkmadan? Anlatt. . .
Yenilmek su deil: savaa direnmedir. vn
Veren, sava kazanan er gibi, bize. dedi gereince.
Ulam kulana Deianira'nn ad. u
ocukluundan beri gzel, yolunda birok
o

Kiinin yaru, umul besledii kzn.

Bunlarla girmek istedim evine kaynatann. o sra
Dedim ki ona: damat edin beni, Parthaon olu.
Byle sylemi Alcides de, kimse kar kmad.

Kaynata diye getirdi Jupiler'i. byle buyurmu.

veyanas, yc e buyruklar salan. treyi koruyan.
lmlnn engel olmas yakmaz tanrya. dedim
Buna kar. Sularn babuu say beni, tann yok
Daha, senin yannda ey kralie kvrlp akan
Sularn. Baka damat yollanmam uzaktan sana,

20

Ben de yurttanm, komu bir blgeden ...

Bir suum da yok, kmam yce Juno
Bir ceza da buyurmam benim iin. yle.
Sen. ey Alcmen olu vnyorsan babanla. yalan
Bu, ne Jupiter baban, ne de oynadr anan.

2s

Aldatm anan seni, belli deil atan. ister

Bir dzmece tanr olu, ister pi say kendini.

210

DNMLER

--------- ------- ---

Ben konuurken kara kara bakard bana fkeden,

Yalmlanan bir hnca kaplmazd pek bu adam
yle syledi: dilden de acym bu yumruk. ..
Jo

Ben dvte kazanrm, sen de konumada...

Azgnca saldrd, nce vnd, sonra utand
Alttan almaya, yeil giysiyi altm stmden
Atm iki yana kollarm, toparlandm,
Gze aldm vargcmlc savamay ben de...

J5

Kollarmn ar.snda srrken onu. sapsan

Kesilmi stm srayan san tozlardan . . .
Bir hoynumdan tutmu, oynayan kalamdan bir de,
Frlatp atmak istemi beni, yle sanrm.
Topladm btn gcm: bouna didinmiim,

40

Grldeyen dalgalarla saldran azgn sular

Karsda direnen bir benti gibi, geriledik
B iraz, sonra yeniden tututuk dve. Kalmak
stiyorduk ayakta, direniyorduk yklmamaya,
Ayak ayaa dolank, gs gse dayal,

45

Parmak parmaa gemi, aln alna yapk.

lki boa gibiydik dven, yayhmda otlayan
Alml bir inei grnce dllemek iin aztan
B irbiriyle vuruan, yenimeye alan,
Bouan boalardan ayrlr yanmz yoktu.

50

kez vargcyle saldrm Alcides, bouna,

Direnen gsme, yensin diye beni. Bir gl
Kavrayla tuttu beni drdnc kez kollarnda
Bir toslad, sylemeliyim dorusunu dndrd beni
kt srtma btn arlyla, inan bana

55

vn olsun diye syleyemem, bir da ylm

Sandm stme, glkle ayrdm kollarm gsmden
Glkle kavuturdum, ter tabanmdan skt
Soluyordum, sktrd beni yine, brakmad
Toparlanaym diye, ylesine ezdi, bastrd,

60

Tuttu ensemden, diz st kmtm yere,

Sktm kumlar diledim azmda, sonunda

DOKUZUNCU KiTAP
Ben de bir oyun oynadm ona, gsterdim kendimi,
Koca karnl bir ylan gibi syrldm elinden,
Kvrm kvrm ettim gvdemi, oynattm kzdran
65

Bir slkla atal dilli ylan gibi, gld Tirynnius

Alay etti oyunumla: daha beikteyken bir
Becerin vard ylanlarn stesinden gelecek;
Yendin diyelim Achelous'u, bir de teki devleri,
Bir lokma deil misin Lema'nn karaylanna. dedi.

10

Glendirmi onu ald yaralar, bir tekinin bile

Syrlmam derisi yzlerce bann, boynu
lkiz yldrmlar olmadan da glyd daha.
lnce oalan, azan bu ylan ben
Boyundurua vurmu ldrmm.

15

Ne kar gl bir ylan olsan, ireti

Pusatlarla donansan. kendini saklasan bile?
Byle dedi, zincire vurmu gibi uu beni
Boynumdan parmaklan birden, skt, kerpetenle
Sklm gibi boazm, bouna rpndm kurtulmaya,

80

Kurtuldum derken, dikildi karma azgn bir boa

Gibi nc kez. Soldan kskvrak sard beni
Kollaryla brmden ekti, srkledi kendine
Doru, boynuzlad yd yere, saldran bir boaydm
Ben de, gmd kumlara. Bunu yapmakla kalmad yalnz

85

Gl, kaln sa boynuzumu krd, alnm yaral.

Naidlar'n ieklerle, kokulu yemile
Donatt kutlanm boynuzum krk, oysa
Varlm boynuzumdu. Byle sylemi rmak,
Diana gibi salar sarkan, gzel, zgn sal

90

Nymphalardan biri; yardmclardan, geldi

Getirdi kutlanm boynuz iinde yiyecek
teberi, deerli yemileri bu gzn rnlerini ...
Gn am, gne vurmu tepelere. getirmi genleri ...
Beklemek istemiyorlar rman ekilmesini,

95

Sularn dinmesini. Dalgalarda gizlenmi krlara

Benzeyen sert yzl, krk boynuzlu Achelous ...

211

DNMLER

212

IE
oo

105

1 10

115

1 20

1 25

l JO

ksilmi, bozulnu alm ss imdi. baka bir

Eksii yoklu daha. Saklyordu stne konmu
Sazlarla, ya da st yapraklaryla
Bann btn kusurlarn. Deianira urunda
Yanp Lutuluundandr lmn. Ey azgn Nessus
Srtnda uan oklarla vard yerine. Yeni karsyla
Kendi ilinde bana geldiince ulamt
Alcides azgn rmana Euenus'un.
Daha da ykselmi rmak yamurlarla.
evrintilerle dolmu. geil vermez olmu.
Kendinden ok karsn dnrken yiil
Ona yaklat Nessus, bilirdi suyun ak gcn.
S yerlerini. Yardm edeyim sana, dedi, ey Alcides,
Gl bir yzc olman gerek karya gemeye.
Aonius verdi ona Nessus'Lan korktuu gibi
Irmaktan korkan, sararan, titreyen Calydonide'yi.
Eskisi gibi okluklarla, arslan derileriyle
Arlat daha. frlatt topuzu, yay kar kyya.
Dalgalar stn gelmeye balam, dedi. ok
Dnmeden arad rman en durgun yerini
Sularn stnde yzmeyi kmsedi.
Kar kyya' vardnda ald frlatu yay,
Duydu kadnn ln. Kyya knca Nessus
Alay elti pusatlarla. Ne var, diye bard Hercules
Bouna deil mi ayaklarna gvenin ey yiit?
lki gvdel i Nessus koru kendini. Dinle, pusatlarm
Kmseme, tut kendini, ekinme benden, utanma,
Alann yurdu, senin iin yasaklanan sevimeleri
Kaldrr. Gvendin kylara, kaman da gerekmez.
Ayakla dil okla yetiirim sana; oldu da dedii,
Sapland srtna kaarken aulan ok,
Gsnden km engelli temren.
Vurulur vurulmaz, kan fkrd iki yarasndan,
Karm Lenra ausunun iriniyle; Nessus
Birden tuttu kan, almadan lmem, dedi

DOKUZUNCU KiTAP

Kendi kendine. Sonra scak kanla slanan

Giysisini, uzatt bir anda diye sevgisinin.

IE
1 35

pey gemi sre, byk Hercules'in eylemleri

Doldurdu gkleri, yatt hnc vey anann da.

Oechalia Cenaerum'da kutlu sunaklar
istemi Jupiter'e, vann gevezece mutu
Kulaklarna Deianira'nn, yalan gerek
Yapann, bir szden bin yalan karann.

140

Oysa lole'nin akyla yanmt Heracles.

inanm aka seven kadn da, Amphitryon soyu
Korkuyordu. gveni yoktu. ilk kez boald gzyalar
zld, sonra. neden alarm? dene kendi kendini
Sevinir aladma beni ekemeyen. dedi..

145

Sonra derlendi toparland. geldi kendine

Evli deiliz, yatama alabilir bakasn.
Barsam m sussam m dnsem m i Calydon'a?
Braksam m evi bark , atsam m btn engelleri?

150

Dnyorum ey Meleages. kzkardein olsam

Kim yapabilirdi bana bu hakszlktan. kim ac
ektirebilir kumasnn lmyle tekine;
Ktlk geiyor iinden. deiik dnceleri var
Nesseus'un kanl giysilerini gndermeyi kurmu.
Yeniden glendirecek len akn bylece.

155

Sezdirmeden ulatracak ak yrekli Lehas'a

Kendi aclarn. Zavall tatl szlerle. sundu
Yiide annaan. Ald bilmeden yiit korkusuzca
Larnaca ylannn ausunu, alt omuzuna.
Bir kutsal koku yayld ilkin, sonra tath yakar,

160

arap dkt anaktan mermer ocaa.

Atelendi birden, eridi yalm yayld
Scaklk, sard Hercules'in btn gvdesini.
Yiite tuttu kendini. gc yettiince, yaknmad.
Tketince sabrn ac, yasland sunaa,

165

Bast l. doldurdu ormanl Osea'y.

213

2 14

DNMLER
Urat bu lm yadran giysileri atmaya:
Giysiyle kopuyordu derisi de neresinden tutsa.
Hnla syleniyor: yapyor gvdesine. giysiyi
Yrtan ellerine. plak kalyordu eti. gl kemikleri.

170

Czrdad kan, piti, soutma kabna batrlm.

Kzgn, kpkzl bir demir gibi, yalm yalm audan.
Azgnca yiyordu gsn kudunnu yalmlar,
Morann kan akyordu btn gvdesinden,
Czrdyordu sinirler yanp tutuurken,

175

Erimi kaslar gizli audan, el at gklere.

Bard: gzn aydn ey Satumus kz, sevin
lmeme. Gzn aydn, gr acmaszln, yukardan
Bak ektiim acya. alsn yrein. Acr bana dman
Bile, dmann olsam gerekmez bana bu lm acs

1 80

reniyor senden glkle kmldayan can.

lm annaan bana. vey ana bile esirgemez
Bu annaan. Bunun iin mi vurdum Busiris'i, bir
Yalanc kanyla tapnaa boyayan korkusuzca?
Bunun iin mi gizledim toprakanann glendiren
Besinlerini azgn Antaeus'tan? Bunda mdr yoksa

1 85

lberya obanlarnn bals, ya senin l

Bandan, siz ey eller bkmediniz mi boynuzlarn
Boann? sizden haber getirdi Elis, Stympalus
Dalgalan, Parthenium orman. Yiitliinizden,
Getiren Thennedon altnndan ilemeli kemeri,

190

Uykusuz Dracon'lann koruduu elmalar.

Ne Kentaurus'lar kabilir karma benim
Ne Arkadia'nn azgn domuzu, ne de bir ykm
Gnmde. stn gl Hydra. Grdm insan kanndan
itiini Thrax atlarnn. yemliklerin

195

l paralaryla dolduunu grdm. Serdim yere

Grr gnnez atlar da, binicilerini de.
Kollarmda skp geberen Nemeaca canavar
Burada yatyordu cansz. Burada boynundan tutup
Kaldrdm g. Yorulmu azgn kans buyruklarndan

DOKUZUNCU KITAP
200

Jupiter'in, ben yorulmamtm iten daha. Geldi yenisi

Ykmn, ne erkek gc direndi, ne karg, ne kalkan
nnde. Bir ate yakm cierlerini, iini insanlarn
Yalnz Eurystheus kalm, inanrlar m dedi yine
Yce tanrlar? Dolat Oeta tepesinde

205

Yaralanm gvdesinden, kam

Bu ileri yapandan bir boa gibi, inliyor hep
Titriyor durmadan, paralamak istiyor
Btn gcyle stn ban, giysilerini,
Titriyor, atyor kendini yerden yere fkeyle,

210

Dnyor dalara, ayor kollarn atac;na.

Orada, grd Lichass' korkudan saklanm kayann
Oyuunda. Acyla. fkeyle bard ona: "Sen. Lichass. sen
Getirmedin mi bama bu ykm? Sen deil misin kanma
Giren?" Titredi, rperdi , Lichas, birden

21s

Suu atmak istedi stnden. Konuurken ellerini

Dizlerine koyaca srada, birdenbire tuttu
kez sars t onu Hercules, sonra frlatp att
fkeyle Euboia denizinin azgn sularna,
Daha uarken yutuverdi dalgalar onu.

220

Nasl katlarsa souk rzgarda yamur,

Younlar kar kesilir, toptop olur,
lri iri derse topraa, ite yle
Frlatld gl elleriyle bolua,
Kan kurudu korkudan Lichas'n, ta kesildi

225

Eski zaman mac;allarnda sylendii gibi.

imdi, Euboia kysnda bir kaya ykselir,
insan biimli kt bir kaya. rker oraya gelen
Orada Lichas'n bir ta olduunu gren gemiciler,
Sen, Jupiter'in nl torunu. Yce Oeta'nn

230

Aalarndan ydn yakmak iin, yay verdin,

Ok verdin, Troya'y Poias'n oluna. O, orada
Tututunnu verdiin odunlar, ydrdn,
Birden azgn yalmlar ykselmi, dolmu
Ortalk, ydrdn odunlar yannca.

215

DNuMLER

216
rn

Gerdin Neme arslannn gnn odun

Ynnn stne topuza dayayp enseni uzandn.
Bir lene gider gibiydin, yleydi yzn,
arap dolu saraklar, bir de banda elenk.

rn
240

irden kuatm azgn yalmlar seni epeevre,

Yutmak istedi kmsediin azgn yalm lar seni,

Korkmu yeryzn koruyan tanrlar bile,
Durumu grnce; ak konutu Satumus olu
Jupiter. Ne byk sevin veriyor bana ey tannlar
Saldnz korku. Yrek dolusu sevin isterim,

245

Bilsin bu halk, anlasn egemenliimi, atas

Olduumu, oluma arka ktnz.
Katlmak gerekir onun etkili eylemlerine burada,
Bilirim, bunu size borlu olduumu. Ancak bencil
Bir korku sarsmaz gl tinleri, yaksn yalmlar.

250

Hepsini yenen atei de yenecek, yeter ki bilesiniz.

Sezecek onun analk yan Vulcanus'un gcn,
Ne almsa benden kalacak sonsuzca, lme dein
Artmadan, eksilmeden, yalmlarca yutulmadan,
Kurtulsun isterim bu yeryz yknden, ykselsin

255

Diye yce gklere, umann benim iim olacak bu,

Btn lmszler arasna katlmann kvanc, dl
Beklemesin Hercules'e kt gzle bakan, ondan
dl onaylayan. uygun gren odur, bilir bunu.
Alkland, kral n kans bile sonraki konumay

20

Byle ilgiyle din lemek istedi, isteksiz deil.

Ancak sonucu beenmedi kadn, tedirgin edici buldu.
Mulciber gtrd buradan bir yalmn
Yakabilecei ne varsa. Artk Hercules'ten kalmad
Tannabilir bir grnt, anadan da bir iz kalmad,

265

Yalnzca koruyucu izler kald Jupiter'den onda.

Yalannca gmlek deitirip genleen ylan gibi,
Yeniletirici pullarla parlak. gl bir yaam kald:
Bylece, bu soylu lmle, soyundu lml giysisinden,

DOKUZUNCU KiTAP
Daha salkl, verimli bir yaam sren Tirynthius
210

Balad daha byk olmaya, bu kutsal grkemle daha

ekingen davranmaya. imdi drt atl arabada
Egemen baba gtryordu onu gklerin ortasnda yan

"'rf

ldzlara doru. Atlas sezdi ykn arln,

Daha gemedi fkesi Eurystheus'un, Stheneleus

275

Olunun, oluna duygusuzca davranan bir baba gibi

Srdrd hncn. Nice acya katland Alcmene
Argolis'te; gzel kz. Yeryz tank ole'nin bana
Gelenlere, byc kadnn yaptna, olunun ilerine,
Yazgs buydu. lole evlendi Hyllos'la, Heracles'in

2so

B uyruuyla, soylu tohumlan dkt dlyatana.

Konutu Alcmene: sayglar sana ey tanra. bu doum
Sanclar iinde. arrsan yardma llithyia'y,
Kolaylk versin bana J uno'ya olan sevgi. Az sonra
Dayanlmaz sanclar iinde dodu Hercules.

2s5

Onuncu belirtimde ldar yldzlar, kucamda

imdi tadm nemli yk, ylesine bykt ki
Gren kolayca anlard Jupiter'den geldiini,
Ben bile uzun sre tayamazdm onu, sknt
Verirdi bana arl, sarsard beni konusam,

290

rperten bir sok, bir sanc bunlar dnnce.

Yedi gn yedi gece skntlar iinde bardm
Acdan tkenerek, ellerimi ge uzatarak
Yksek sesle Lucine diye, sanclarla, iniltilerle.
Sonunda baardm, yaklat yardm, gerekleti

295

Dileim, acmasz Juno'ya adannca bam,

Bu uursuz olayda. Ulanca Juno'ya iniltilerim
Seti kapnn yanndaki adak sunan, orada
Oturmak iin, orada sal sollu apraz oturup
Bklerek, dizlerim i kskaca alarak, parmaklar

300

Smsk birbirine geirerek doumu geciktirdi,

Bu arada fsldayan bir sesle szler syledi,
Yaklaan doum stne anditi. Kvrandm korkudan

217

DNMLER

218

Karglar yadrdm Jupiter'in ktlne, lm

Diledim yaknmalar iinde, ardan dvndm talarla,
305

Sokuldum Cadmus'un anasna, adaklarla yakardm, g

Kazanmak istedim. aclar karsnda. Aa soydan
Gelen yanamalardan biri, Galanthis, altn sal
Oradayd, iinde evikti, bence gvenilirdi, o da
Sezdi Juno'nun hncn, kapdan girip ktnda,

310

Grd ocak banda tanrann oturduunu, diz km

Parmaklaryla kollarn smsk kavram durumda.
"Daha kim" dedi; senmisin, tanradan mutluluk dile.
Doum oldu, aclar iinde dilei yerine getirdi
Argol is'li Alcmene. O sra korkup srayarak, birden

315

zdn ellerin ban. zgrm, dourabildim artk.

Derler ki bu kt tuzaa glmt Galanthis,
Ancak fkeden kuduran tanra gleni
Tuttu sandan, bir gvdeyi yerden kaldrr gibi
ekip itti tanra, ayaa dntrd kollarn,

320

nceki gibi. Eskisi gibi atlgan, evik oluverdi,

Srtnn rengi deimedi, biimi bakalat.
Yalan syleyen azla yardm etmi lohusaya,
Bu azla yakarm, nceki gibi gelmi evlerimize,

rn
325

yle dedi, zen bir duyguyla and nceki yanamay,

l ekti, gelin dedi ki; zlene: Ey ana, sen, kanndan

Deilmi gibi davrandn ona, dnt. Bu gerek
Kzkardein olaanst yazgsn anlatsam sana;
Bu gzyalarna, bu acya karn, dil beni yadsrsa
Ne kar? Anann biricik kz -benim anam baka-

330

Dryope'ydi Oechalia kadnlarnn en almls.

Yklm gelinlik vnc, Delphi'de, Delos'ta egemen
Tanrya yenik den kadnlar, bu yzden, kars
Oldular Andraemon'un, o da daha mutlu bir koca.
Eik bir kyyla sslenmi bayr epeevre,

B ir gldr. Yzeyini evreleyen mersin orman.

Oraya varanda Dryope, nymphalara elenk gtrmek iin;

219

Nedir isteksizlii oaltan, sezemezdi yazgs.

Daha yana basmam ocuunu da gtrd,
340

Gsnde analk vnc, onu besleyecek yeterli st,

Glden uzaklarda, erguvan renkleriyle ssl. zme
Dnen iekler iinde, susever bir lotus iei.
Dryope iekler derdi aatan, oynasn diye
Oulcuuna vermek iin, dndm yapmas iin,
Onunla birlikteyim imdi, grdm imdi dtn

345

350

ieklerden kan damlalarnn, dal oynad titrek

Damlalardan. Nymphalardan biri, engen kyllerin
Anlattktan gibi, Lotis, kaarak Priapus'un
Tutkularndan dnm gvdesini tad adyla
Korudu. Bilinmezdi bu kzkardeince, korktu,
Buradan gitmek. sevdii nymphalar brakmak istedi.
O zaman kke dnm ayaklar. Yerden ekmek
lin ayaklarn, yukan kaldrmak istedi gvdesini.
Aadan ykselerek brleri evresinde yavaa
Dnverdi yapan kabuk bir kay gibi. O srada

355

Salarn kartrmak iin kalkan eli yaprak doldu,

epeevre yaprakt ba. Emen ocuk Amphisus, torunu
nl Eurytus'un, sezdi annenin katlatn
Memelerinin, besleyici svnn emilmediini daha.
Donakaldm, grdm bu acmasz ykm, ey kzkarde,

. 360

Sana bir kadnn yardmc olamayacan. ok

Uratm byyen kte, dallara engel olmay kucaklayp,
Ben de isterdim bu yapkan kabukla rtnmeyi, imdi.
Burada kocas Andraemon, zgn babas, ararlar Dryope'yi:
Dryope, onlara gsterdi Lotus'a dntn.

365

plerle rttler gevek aac, atldlar aacn

stne smsk sarldlar kklerine.
Yok, aa deil, sen deerli kzkardeimizsin,
Yzn yok yalnz. zgn aa gvdesinden kan

370

Yapraklar, gzyalaryla slandlar. Uzun sre

Byle, bir ses kt azndan. bir yaknma yayld
Bolukta: inanlrsa mutsuzlua, andolsun tanrlara,

DNMLER

220

Doru deil bana yaplan, aykr, susuzum, haksz

Bana verilen ceza. Susuz yaadm, yalanm varsa
Hep byle plak, yapraksz kalaym, kesilip yaklaym .
375

ocuk alnsn, gtrlsn annesinin dallarndan.

Verirdi ocuu bakm iin st anneye. brakrd
Aacmn altnda st emmeye, oynamaya.
renir gnn birinde ocuk konumay, sonra retir
Anne onlara esenlemeyi, zlp syler: annen burada

380

Aacn altndadr. ocuk glden korkar, iek koparmaz

Aatan. tanralarn gvdesi diye bakar allklara.
zgn koca, kal salcakla: siz de kzkarde, baba!
Beni seviyorsanz yine yapraklarm yemesin
Hayvan. yaralamasn beni kesici orak, koruyun.

385

Bana yazgmdan kalan karnzda eilmemektir,

Ynelin bana, gelin beni pmeye, okamaya.
Kk ocuklar kaldrn yukar bana doru.
Daha konuamad, ak boynunda esnek kenevir
kmaya balad, sivrilen doruunda yokoldum.

390

Yalnz eli grnmez oldu, sevginiz gitti

Bana l bir bak, gvdeyi saran kabuk kald.
Tkendi konuma, yokoldu az, dnen
Gvdede. yeni kan dallarda kald uzun sre scakl.

W
395

ayld ortala Eurytus kznn bu alas olay,

Baparmayla gsterdi Alcmene lole'ye kuruyan

Gzyalarn, kendi de alad, yeni bir olayla yeni
B ir znt, ykseltilen eikte duran bir
ocuk, yanaklarn rten ayva tyleri, lolaus,
Yznde iekleen genlik yllarnn parlakl,

.oo

Bu iyilii Juno'nun kz Hebe yapmt ona,

Kocas byle istedi, andimek iin gerekirdi bu,
B undan baka bir armaan da olmazd ona,
Themis baka trl yaptmnazd. O evrede balamt
Thebae'de karlkl sava, Capaneus baarr

405

Jupiter'in yardmyla, eitti iki karde savata.

DOKUZUNCU KiTAP
Onun, yeryznde, kiisel grntsn ortaya
Konmu biimiyle, ancak bilici grecek diri olarak,
Anann c babadan alnr, oul grevini yapar, kyn,
Grev hepsi bir: korkuda, kaygda, bilinten, evden
410

Yoksun kalma, Eumenid'lerin, anann yznden uzak,

Onun izini srmek. Kadn istedi uursuz altn
Ondan, Phegeius klcn, yoketti gnldelii.
Sonra, Jupiter istedi Achelous'n kz Callirhoe'yi,
lki konumayan olanck gibiydi onun da ya;

415

Kana kan cana can denecek alar yoktu.

Jupiter, sonradan, bunlar ald vey ocuk edindi,
Korudu, sakal kmam ocuklar bytt.

({lj

elecei bilen Themis, kullu azyla bunlar

Sylediinde, lannlar arasnda aknlk yaratt.

420

Neden bunu bakalar sylememi de bu syler

Diye mrldandlar. Ne acdr bunca yllk koca
Sylemez, Pallas'n kz sylemez, ei lason'un
Sa aaran Ceres o iyiliksever g demez.
Geri isledi Mulciber genliini Erichtonius'un,

425

Vens bile kayg duydu gelecekten, Anchises'in

Yenilensin yllan, dedi. Dnd yine bu egemen tanr,
Bu grltl kargaay oaltmak istedi, yardm,
Jupiter'e varncaya dek at azn: size saygmz
Byk, bu satama neden? dedi, inanan biri var m

430

inizde yazgya stn geleceine? Yazg geen

Sre yeni bir yer verdi Iolaus'a, genleti,
Callirhoe'nin oullarna genlik verdi, karg deil.
Siz de daha kolay bir diren kazandnz,
Baa vuruldunuz, beni yazgm balad, deitirmek

435

Elimdeymi gibi yllarn gc sarsamad bizim

Aeacus'u, Rhadamanthus hep gen, gzel kald yaamda,
Benim Minos da yle, yaamn ekilmez arlndan
Srdremedi nceki etkinliini, dzeni korumay.
Etkiledi tanrlar Jupiter'in konumas, sustular,

221

222
440

DNMLER
Kar kmadlar, grdler Aecus, Rhadamanthus, Minos
Tkenmi yllarn geiiyle. Gl anda, yalnzca
Adnn yanksyla erkli topluluklara korku salan,
imdi tkenmi artk. Dcione olu Miletus
nnde, genliin g verdii kiinin, korktu

445

Baba Phoebus, ynetim elinden gidecek sand,

Gze alamamt onu yurdundan srmeyi.
Oysa sen, Miletus. kendiliinden gidiyorsun,
Yzersin Egenin dalgal sularnda hzl geminle
Ulatn Asya'da kurucusunun adn tayan kalelere.

450

Orada, yurdun kvnml deniz kylarnda gezen,

Nympha Cyanea'y tanyacaksn, Meandros'un kzn,
Odur douran Byblis'le Caunus ikizini, okluk
Ters akan nn, ocuklar. Byblis rnek oldu.
Kzlarn ne denli lgnca sevdiklerine:

4'5

Byblis derin bir tutkuyla sevdi gzel kardeini,

Gerekten sevdi, karde seven bir kz gibi deil.
lkin duymad sevgi ateinin etkisini pek; sand
Bir su kmaz bundan, sk sk pt onu,
Kardee sarlr boynuna kollarn dolard,

460

Uzun bir sre sonra anlald yanld, su.

Yava yava sevgi gsterdi etkisini: grmek
in kardeini sslenip gelirdi, daha gzel
Grnmek iin. azd sevgi: balad kskanmalar,
ten ie yanmalar. Artk i bitti,

465

Atei gizlemeye gerek kalmad, iten tututu.

En yce sevgili, diye niteledi onu, tiksindi
Kadn adndan bile, duyunca ondan kzkardei
Olduunu. Ykld bu yasak umut, deeri kalmad.
Hep bu tatl uyku ortamnda grrd

410

Sevenleri. Kardeiyle gvdesini birletirmek

steyenleri yazklard, kzarrd utancndan, uykud
Dinlenmesine karn. Gitmi uyku, susmu epeyce,
Yine gelmi gzlerinin nne dn grnts,
Balad devingen duygular: yazk bana, dedi, neden

DOKUZUNCU KlTAP
475

Gereklemeyecek bir d grdm? Kt gzlerle

Olsam da gzeldi o d, tatlyd, sevebilirdim onu
Kardeim olmasa; grlmee deerdi benim iim,
Ne yazk kzkardeiyim ben. Uyank olsam da grmezdim
Byle bir durum, ne ok isterim hep bu tr

480

Benzer bir grntyle geri gelse uyku.

Tank dten uzaksa da zde kvan deil.
Sen, Vens. gzel Cupido ile kanatl olanla birlik ,
Oh, ne de kvanlym imdi! ne gzel bir duygu
Srkledi beni ne denli gevemi, alm iim.

485

Ne tatldr anmsamamak, ksa da olsa tad,

Hzla geen gece, gnlde kskanmann balamas
Adn dnmesiyle birlie varma, sonra kolayca
Ben gelin olmuum, ey Caunus, senin baban
Sen damatmsn, ey Caunus, benim babam

490

yle istemi tanrlar, atalarmz dnda hepimiz

Birlikte olabilirmiiz. Oh, sen daha soylu imisin
Benim soyumdan, sana daha gzel bir kadn gerek,
Anne olmaya, ben mutsuz, bir anadan babadan
Gelmiiz, sen karde olacaksn. B irliimizin

495

Engeli budur. Ne anlam var grdmn? Dlerin

Deeri ne? Gerek deer tar m dler?
Siz mutlu tanrlar, hep elinizin altnda olsun
Kzkardeler. Byle korudu kadn kanda Saturnus,
Oceanus Tethys'i, Olympos'un egemeni de Juno'yu

500

zel bir yasaya dayanr tanrlar. Gkte geerli

Baka bir yasa badar m insan davranlaryla?
Snsn yreimin bu yasakl atei, istemem
Artk , severek lmeyi dilemiim. ya da kardeinin
l kadn pt salacada dinlenmeyi yelerim .

505

Daha dorusu seilir iki uygulamadan biri.

Ona ykm olan beni kvandrr. Korkutmasn
Aeolus'un oullarn kzkardelerinin yata.
Neden beni sarsar onlar? Ne yapmam gerek? Nereye
Gnderirler beni? Uzaa, utanmaz alevlere.

223

224
510

DNMLER
Yalnz kardeince sevilen kzkardee i var.
Beni de tutsak etseydi byle bir sevgi, gereini
Yapar esen olabilirdim ben de. Direnmemiim
Sevenin isteine, diye. imdi hep seven bir
Kadn olmam m gerek? Bunu sylemek, aklamak

515

Elimde mi? Sevgi bastm. utan dilimi balar,

Bir gizli mektup bu sakl atei aklayabilir.
Bunlar syledi, esenlie kavutu yrei.
Yana doru dikeldi, sol dirseine dayanp
Dedi ki: durum byle, ben akladm azgn sevgimi.

520

Nereye vardm, hangi alevin beni yaktn.

Tireyen eliyle yazd dncelerinin taslan,
Sa eline kalemi, sol eline dzlenmi mumu ald.
Balad yazmaya, duraksad, dald, bitirdi yazy.
Yeniden dzenledi, sonra sildi: deitirdi, knad,

525

Onaylad. okluk deitiriyor, yazy bir yana

Koyuyor, yeniden eline alyor, yapacan bilmiyor,
Neyi seeceini kestiremiyor. Utanga, korkusuz.
" Kzkarde" yazlmt orada. Bu ad silmeyi
Yeledi, u szleri kazd dzlenmi muma:

530

Mutlu klmaynca mutlu olmayacaksn, esenlik sana

Seni sevenden; utand adn sylemeye.
zlemle sorarsan bana braklm bu konu
Oluruna ad anlmadan, sen bilmeyegr artk
Byblis'i, z dilei yerini bulana dek.

535

Artk anlatmtr sana bu bitkin gnl

Rengi, bu bitkin gvde, bu yal gzler,
Bu zgn yzler, bu ilgi ekmeden ykselen bouna
lekiler, bu kucaklamalar, bu pler sezileri.
lyice kavramlar onlarn kzkardee olmadn.

540

Bu yakc yarann acsn zmde duyduumda

limin kavurucu bir yalmla tututuunu sandm.
Tanrlar tanmdr hepsini yaam gibiydim,
Sonunda daha salkl olmuum: kurtulmak iin gl
Pusatlanndan Cupido'nun ok uratm, okluk

DOKUZUNCU KiTAP
545

Senin bir kza kar azgn isteinden, kat tutumundan

Kandm. ldrdm, bunu sylemel iyim. seni seveni
Kurtarabilirsin, ldrebilirsin yalnzca.
imdi yap istediini, bir yav kz istei
Deil bu, bak yakaryor, sana yakn, daha yakn olmak,

550

Seninle smsk zincire vurulmak istiyor.

Yallar hak bilmezler, onlar neyin ce1.a, yasal,
Neyin geici olduunu, olmadn aratrrlar,
retimde kaygl davranrlar. Bizim yamz
Sevgi adr; biz kural bilmeyiz. Vens'n

555

Ardnca gider hepsini yasal sayar, tanrlara uyarz.

Ne babann basks. ne sylence kaygs,
Ne korku engeldir bize. Neden korkar mz'!
Kardelik rts ekm iiz sevgimizin stne.
Artk engel yok seninle gizli konumama.

560

prz, sannanz, kucaklarz zgrce ikimiz,

Su neresinde bunun'! Gnln yneltti seni sevgiye,
Kanlmazd bu, yaplacak i kalmamt daha.
Sulama kendini, mezar yaztn yerer seni.
Yazd bu tutarsz szleri, sonra, smsk tuttuu

565

Mumu elinde, iki ucunu bir yere getirip katlad.

Bylece gzyalarnn slatt bir tala
Damgalanan sutan slaklk arndrd dili.
Yz kzararak ard bir uan, itenlikle
Dedi ki: al bunu "gnldeime" gtr, "benim",

570

Epeyce duralad. "kardeime". Bunu verirken

Sarkt tireyen elinde tutuu yaz. Sarslm
Korkuya kaplm gibi, uak gecikmeden
1Iei yerine bu gizemli yazy alnca.
Birden, tiredi fkesinden Meandros olu,

575

Hepsini okumadan ald yaznn, tiksinerek.

Yaz daha elindeyken tireyen dudaklarndan
u szler dkld uan: uursuz ulak kaar
Yasak sevgiden, neden. bilebilirsin, lmn
Benim yzkaram deilse, ekmisin yaamnla

225

226
580

DNMLER

Cezan. Verdi Caunus'un tlceli tanrasnn

Yazsn, korkarak ekildi, kandn gibi de
Sarslrsn Byblis'ten, kaskat kesilir
Gvden. Bulanm bilin, bir bunalm gelmi,

585

u szler kp azndan yayld havaya:

Yara neyse olur. Neden, dnmeden aa
V urdum bu yaray? Saklanmas gereken byle bir
Yazy neden ivedilikle yaydm ortala?
nce renmeliydim gizlisini an. kukulu
Szckleri aratrmalydm, onu izleyenlere

590

Duyurmamalydm, nce damgaya bakmalydm,

Yel nereden esiyor, gvenilir denizde gitmeliydim.
Yelkenleri iirdim rzgarla, gerekeni savsadm.
Kayalara bindirip av olacam. dalgal Okyanus

rtecek suya batan. dnmeyecek daha yelkenlim.

Bir yanlmaz belirti uyarmt beni, uysal
Olma sevgide diye, yazl mum dmt
Elimden, sallanrken umut vermiti bana.
Gnden, yoksa btn giriimlerden, ya da
Yalnzca gnden mi uzak kalmalym? Uyard

600

Beni tanr, zel bir imle kt dnmesem.

Szlerimi m uma yazmaktansa kendim sylemeliydim
Onunla yzyze gelip iimi dkmeliydim, sevenin
Yzn, dklen gz yalarn grm olacakt,

605

Yazdmdan daha ok sz syleyebilirdim ona.

Kollarm boynuna dolayabilirdim istemese de,
Beni itip terslese bile lmn yarar olurdu,
Diz ker yaammn balanmasn isterdim.
Elimden gelen ne varsa yapardm, yalnzca birini
Deil btn isteklerimi ortaya koyardm.

610

Gnderilen uan biricik suu bu olabilir:

Ne benim ektiimi eker, ne grdm grr,
Ne yaptm yapar, dndm dnr, bo
Geeni anlar. Su bende, onu kaplan dourmad,
Ne kat kaya, ne de kat demir var gsnde,

DOKUZUNCU KiTAP
615

Ne elik, ne de bir arslan emzirmi onu.

Baar kesin, hepsi yeni, iimi bulandracak
Bir durum yok, daha uzun sre kalr soluum.
Deitirebileceim ilk olgu deil balayan,
Deitirilmesi gereken ikincisidir, burada.

620

Ben dileimden gesem bile, kimse gze alamaz

Benim gibi anlarndan syrlmay, hepsini unutmay.
Ben isteimden, duygularmdan az ok gesem, kendimi
Baskya alp bunu gerekletirsem bile, yine
Bin kuku kalr, tann deil de tutku, u yakan

625

An istek tutuur insann gsnde, srkler.

Szn ksas, ben, ar bir su ileyemem yeniden.
Bunlar yazlm, denenmi, kararm iim.
Artk bitmi iim, arnmm, baka yapacam yok.
stek ok, yeniden su ilemeye olanak yok.

630

Byle syledi, yrei dilim dilim, kuku dolu.

Yerinmi gibiydi, tutamad kendini, bir daha denedi,
Kalmamt gc zntsn gidenneye.
Anlad sonu yok bunun, sutan da, yurdundan da
Uzaklat, gitti yabanc bir yerde yeni kaleler

635

Kurdu Caunus. Duyuldu sylenti, derin zntye

Kapld Miletus kz, yrtt giyeklerini gsnde
Ayrd iki yana, dvnd sarsc kukular iinde.
Dkt ortaya iini, bu yasak sevgiyle, dank
st ba; soudu yurdundan, tanrlardan, kesmi

640

Umudu sevgiliden, srd kaan kardeinin izini.

yllk bayram gibi kutlanr Bacchus trenleri
smarus'ta, senin Thyrsus coturur onlar
Ey Semele'nin olu, byle grld krlarda Byblis
Bubasis kadnlarnca, alarken, Byblis'i brakp

645

Giderken onlar geti savaan Karyallar, Lelegler

Arasndan Li.kya krlarnda. Geti Limyra'dan,
Cragos'tan, Xanthus nnandan, ovalardan, oradadr
inde ate, kl, ylan tayan yz gs arslan
Chimera. Issz onnanlar, orada dersin Byblis, yere,

227

DNMLER

228
650

Ardndan gelenden kap, yorgun, salarn yerde,

Yatarsn yzkoyun. dklm yapraklar stnde.
Urar, sk sk, onu gsz kolundan,
Tutup kaldrmaya Lcleg nymphalan; Sevgi
Ar basar, avunma sar duyguya yarar, anmsarlar.

655

Dilsiz yatar yerde, trnaklaryla yolmaya alr

Yeil otlar Byblis, gzyalaryla slatr imeni.
Naiadlar izler bu olay, sylentiye gre, bir pnar
Hep akar. Neden gittike daha byk olurlar?
B ir hak kesilmi am kabuundan damlayan sakza,

f60

Yerden fkran yapkan zifte: gne vurunca

Esen yumuak, serin yellere. soukta kaskat kesilen
Scak yellerle esenlik veren dalgalara: ite onlar
Gibi deiti, tkendi gzyalar iinde Byblis,
imdi, bir oylumda, kendi adyla anlan: sk yaprakl

665

Bir meenin altndan fkran . pnara dnnceye dek.

IB

u sylence kolayca yayld. yzlerce Girit ilini

Dolduracakm n; Girit'te lphis'in dnmyle

ilgili olaanst sylence, duyulmam olsa nce.
llkin, Knossos Krall yaknnda, Phaestos'ta
670

Bilinmeyen bir ilde, toprak dourdu Ligdus'u.

Pek byk krallk deildi bu, yalnz soyluydu,
Orada yaard Ligdus, sutan. korkudan arnm. Bir gn
Uyarc bir dille dedi ki gebe karsna, doum
Epeyce yaklat evrelerde: iki isteim var,

675

Biri az ac ekmen, bana bir olanck dounnan.

teki olduka ar, yazgmz yadsyan ayrca.
Kz dourursan, tann korusun, zlerek sylyorum
Babalk sevgisi yok olur. ocuk da lr gider.
Byledir durum. Bunlar syledikten sonra. kocas,

680

Kadnn gzyalaryla sislendi yz, byleydi,

Byle uygulanyordu, ikisince de buyruk, yakard
Bunlar duyunca kocasna, Telethusa. ara venneksizin,
Krlmasn diye umudu. Ligdus syledi kesin sz.

DOKUZUNCU KITAP
O srada anne glkle tayordu kamnda ocuu,
685

Doacak duruma gelmiti neredeyse, gece yans dte

Grd bir grnt biiminde lnachus'un kzn
Yatann nnde, geliyordu ardnca, bir grnr,
Bir ayakta dikilir durur, ay gibi boynuzlar alnn
Ssler, parlayan altn baaklara yce

690

Bir grkem katar gibiydi. Birlikte geldi havlayan

Anubis'le gvdesi deiik boyaml Apis, kutsal
Bubastis, parman kaldrp susturdu hepsini,
Bir de tkrdatt, artk ne saygn Osiris, ne de
Au dkerek uyku getiren Msr ylan yapard.

695

Birden, uykudan uyanan tanra, bakt ona; dedi ki:

Telethusa, gnldelerimden birisin, brak bu
Skntl korkuyu, uy kocann buyruuna.
Kukulanma bouna, avun, kolaylk verecek Lucina,
Gerei neyse olsun. Yardmc tanraym ben,

100

Elinden tutacam, bu deerbilmezliin ycelii,

Senin sayg duyduun, yerdiin deil. Bu uyandan
Sonra kt odasndan, Telethusa. Sevinle kalkan
Bu Giritli kadn, kaldrd temiz ellerini yldzlara
Gereklesin diye d, itenlikle. Arlarn art

105

Gibi, yk de yneldi a, bir kz geldi dnyaya,

Bunu bilmiyordu Ligdus, anne baka bir ocuk koydu
Kzn yerine, yalnz stanne biliyordu gizemi.
Kvanm baba, atasnn adn verdi oluna,
phis diye tannd. Sevgi'ydi annenin ad da,

110

Yaylnca ortala kimse kukulanmad bundan.

Bu yalanlar da bylece sakl kalverdi.
Yetiti ocuk olana, kza da benzerdi yz,
kisinden biriydi, yle grnyordu, bakldnda.
Geen yllk sre on yl gibi geliyordu.

115

Ey lphis, baban seni, sarn lanthe ile

Evlendirecek; Dicae'da Telestes'in ocuuydu o,
vlmt gzellii btn Phaestos'lu kzlarca.
Yana uygundu grn., gereken nbilgiler, sevime

229

DNMLER

230

Kurallar edinmiti retmenler arasnda.

Bu bilgilerle yerleti gnlnde sevgi, birinde

no

Yanmak, tekinde beklemek vard. Beklerdi mutlu

Evlilik gnn, gnl aydnln. dlcdiinde
Ei olacan sand erkei Ianthe.
Ummad bir sevgiye kapld lphis. oald
iini yakan yalmlar. kz kz yakt demek.

ns

Glkle tutup gzyalarn dedi ki : yok mu

Bir k yolu, bu do::d evlilii engellesin?
Esirgemek isterse beni tanrlar treye de.
Doaya da yakan bir sevgi versinler, olmaz bu.
Sevmez inek inei. ksrak ksra dllemede,

730

Koyun kou ister, dii geyik erkeini izler,

Kular birbirleriyle seviir dlleir. Grlmemi
B ir olaydr btn hayvanlar arasnda diinin
Diiyle sevitii. dlletii. Domaz olaydm.
73,

Dourmaz Giritli kadn byle bir doad yaratk,

Gnein kz da boaya tutulmaz. bir erkein kans
Olmazd byle. Gerei sylemeye itiyor beni gittike
oalan tutku. Budur boa grnmnde sevimenin
Tadn veren, beni bir boayla dllemeye eken.

140

Yeryznn btn anlayl kiileri buraya gelse,

Daedalus geri dnse balmumu kanatlarn sallasa
Ne yapabilir? Beni kzken olana dntrebilir mi
B u etkin g? Seni dntrr m, lanthe?
Neden gnln glendirmezsin, kendine gelmezsin.

745

lphis. iinden atmazsn bu delice, sama tutkuyu?

Kendi kendini kandrmyorsan bak doa ne biim
Yaratt seni, anla; gcn gster, kadnca sevgiyi se .
Umuttur sevgiyi douran, umuttur sevgiyi koruyan.
Budur soyun srmesini nleyen. Ne kendini uyank

150

Tutman. ne anlayl bir kocann koruyuu,

Ne tatl bir kucaklamay engelleyen baba katl.
Ne tutkuya kar direnmek. Sana yerini yadsmak
Kalr; hepsi gereklemi gibidir, sanrsn,

DOKUZUNCU KiTAP

Mutluluk gmeyeceksin, yorulmu tanrlar, insanlar.

755

Zaman yok iimi dkmeye: koruyun beni tanrlar, yapn

Ne dilerseniz; istediim i iste ey baba,
Ey gelecekteki kaynata. Hepsinden gl doa istemez
Bunu; yalnzca bana yol gsterir. Geldi beklenen sre,
Bu dn gndr artk, benim olacak lanthe;

760

Bir olmayacaz, susam z dalgalar ortasnda.

Gelir dne Hymeneus, evlilii koruyan Juno,
Nerede sad olmaz, nerede grlm iki zgr gelin?
Byle deyip kesti. Ate sard teki kz, bylece,

765

no

nce Hymeneus gelsin ortaya istedi; grnce

Geldiini, korkarak durdu uzun sre Telethusa,
Bu gecikme olduka sarscyd; dleri, belirtileri
ne srerek kendini savundu okluk; kantlar
Gsterdi kurnazca bir bulula, geciken evlilik gn
Erteye brakld. O ara bandan salarnn ban
ekerek atl kza; salar zlmken suna
Kapsayan bir sesle balad konumaya: tsis, sen,
Mareotis glnde, Pharos'da, seversin Paratonium'u,
Ycdi akal Nil'i; yakarrm sana yardm et bana,

775

Kurtar bizi korkudan. Eskiden de sana yneldim,

Ey tanra, senin belirtimlerine; nlayan sesler,
Ardnca yryen alayn ldaklar hepsini anladm
Kavradm, bu anmsayan gnlde buyruklarn
Saklarm. Bu gren beni sulamaz: t senden.
Yardm senden. Yumuatsn iini ikisi de senin,

1so

Sen ol yardmcmz. Bunlar syledi yalan boald.

Oynatt suna yerinden tanra, gerekti bu,
Tapnan kapsn ykseltti, aya benzeyen boynuzlar:
Boynuzlar ldad, angrdad nlayan an.
Kalmad sessizlik daha, o mutlu belirti de gitti

785

imdi bu tapnaktan, ardnca yrd yolda lphis,

Uzun admla alld gibi, kalmam yznde
Aklk daha, oald gc, yz izgileri daha
Keskinleti, zlm salar daha derli toplu oldu.

23 1

DNMLER

232

Kadnda olmayan bir atlganlk, belirdi imdi.

190

Bir delikanlsn, eskiden gen bir kadnmsn,

Adak sunun tapnaa, sevinin gvenlik iinde,
Adaklarla gelenler tapnaa bir yazt diktiler.
zerinde u ksa yaz:
"Kz diye vnen, burada delikanl olan
lphis'e adanmtr."
Gne yine nlarla aydnlatt

795

Yeryzn. O gn evlenme trenine Hymeneus, Vens

Juno geldiler, lphis erkek olunca Ianthe ile evlendiler.

ONUNCU KTAP

({J)

RADAN, geti engin boluktan, safran boyaml

Giysiler iinde Hymeneus, Orpheus'un yararsz

arsna uyarak, yneldi Ciconen kylarna.
Yolald gnlnce, ulat oraya, ne dn kvanc
Vard yznde, ne de mutluluk tayan bir belirti.
Gzleri yaartan sisler yayan , sa elinde utuu
Yalmlanmayan, boyuna tslayan ldaktan.
stn gelmi sonunda tansk, Naiadlar topluluu
inde geen bu yeil gezide ksa bir evlilik;
o

lmle yzyze, topuunu sran ylan dileriyle.

O sre Rhodope trkcs, yazgya dayanarak, son
Giriimle yaknd tannya, yetti bu glgelerde
Taenareus kapsndan geerek Styx'e derinlere
Varmaya; gksel ulaklar, grntleri araclyla

lmlerin, vard Persephone'ye, krala,

Glgeler iinde tatsz bir egemenlik srene;
Yaknmal bir trk arlyla dedi ki: ey
Yeryznn kucanda, evrenin gleri, kyoruz
Hepimiz, lmlyz, ekinmeden yalansz dolansz

20

Bir dille gerei sylyorum size, yardmnzla:

Ne Tartarus'un karanln gnnek, ne Medusa
Denen hayvann boynuna katl ylanl
Salaryla balanmak isterim . Kanma gnderin beni,
Gencecik yanda stne baslan bir engerein

25

Ausuyla yaralanana. An ok yalann yok,

Denedim, utku sevginindir. nldr ycelerde tann,

DNMLER

234

B uradaym gibi, onu gnnedim ancak inancm var.

lk kanna sylentisi yalan olsa bile, sizi
B irletirdi sevgi. Bu sonsuz Chaos'da, burada,
30

Bu geni alann sszlnda, koyu glgeliklerde

Size sndm. Ac yazgy dmledi Eurydice.
Hepimiz size balyz . hepimiz ksa duraklarla
Koarz, nnde sonunda. ortak bir konaa; hepimiz
Buraya, bu son konuta gelmek gereindeyiz.

35

B tn insan soyuna egemen olan sizsiniz.

Olgun yaa varnca geer genliin gzel yllan.
Tzenize altk. Birlik olmamz da salayn.
Yazg kadna mutluluu yasaklaynca ben de
imi bilirim, kimse geemez buradan. sonra

40

Yoksa sevinin ikili lme. O byle konuurken

Trk gsterdi etkisini, alad kandan yoksun
ller topluluu. nlemedi kabaran dalgalanmay
Tantalus, durdu 1xion'un tekeri; akbabalarn
Didikleyecei karacier yok; Belus kzlar sular

45

Dkm, Sisyphus taa oturmu.

Eumenid o sre,
Sylenceye gre, slatm yanaklarn, trkden
Etkilenerek. Ne tanra dileini yerine getirebildi,
Ne de yeraltnn egemeni. Seslendiler Eurydice'ye,
Yeni glgeliklerin altndayd, yrd uysal admla,

50

Y ara engeldi ona. Eurydice, Rhodope'nin

Yasas nlerdi Orpheus'u arkaya dnp
Bakmasn diye, Avemus oylumundan gelinceye dek,
Yoksa yiterdi armaan. Yrd sessizlik iinde
Sarp bir kei yolunda sisli, donuk, karanlk.

55

Yeryznn doruundan uzak deiller artk,

Tutkuyla bakmak istedi evreye, Eurydice, kaygland
Sezince gcnn azaldn. Sevgiyle Orpheus
Baknca yreye, devrildi geriye kadn. zlemle uzatt
Kollarn Orpheus, kadn tutsun diye, esen yel ne

60

Yapsn bu mutsuza. Yeniden lyonnu gibi yaknmad

ONUNCU KiTAP
Kocalardan: ne ie yarard yaknmas sevilmeyince?
Ayrln sesini kulak duyar m bilmem, seslendi
Orpheus'a, birden gtrld nceki yerine. Orpheus
Donakald kansnn bu ikincil lm karsnda.
65

Boynunun ortasndan balanan, boyunlu korkun

Kpein grd, eski biimini koruyan adam
Ta kesilmi batan ayaa. ya da eskiden,
Bilmeden suu stlenen, sulu grlmek
stenen Olenos gibi. mutsuz Lethea, imdi sen

10

Gzelliine gvenen atak, nceden sevecen bir

Gnl tayan , bugn lda'da duran slak bir kaya.
Bir daha yakarp hzla kmak istedi yukar,
Geri evirdi bu istei kayk. amurlu, zntl
Oturdu kyda yedi gn, yerdi Ceres'in ban;

75

Yalnz gzya, ac, ar onun besini imdi.

Yerdi Erebus'un acmasz tanrlarn, dnd,
Dnd yine Rhodope'ye, kuzey yelleriyle evrili
Haemus'a. Titan, yzen balklan kapsayan, yl
kez belirleyip ynetti; Orpheus kadn sevisini

so

Bsbtn yadsd; bu sevi onu ya ok yakm,

Ya da ok zveri istemiti. Ozan olma ayd,
Elveriliydi buna, dahas yaknmal yergiye.
Trakya halknn rneini veriyordu. sevide duyarl
Bir erkek yaps, genliin ieklenme a,

&5

Delikanllk evresinin ieini dermek dnemi.

'f'{

kselen bir tepe, tepede geni bir ova yemyeil

Gr otlarla. Glgelerle kararm yer, orada

Oturur tanrlar soyundan gelen bir ozan ,
Ortal trkleriyle nlatan, orada geldi
90

Glgeli bir yere. Bu yer baka deil Canonia'da

Aalarla rtl yerden, Heliadlar ormanndan;
Yksek, yaprakl meelerden, yumuak odunlu
Ihlamurlardan, saygn defneden, kayndan gzel kokutu
allklardan. dz amlardan; karg gibi uzayan

235

236
95

DNMLER
Dbudaktan, yemileriyle eilmi prnallardan. elence
Aac nardan, benekli akaaatan, susam lotus.
Akarsu kysnda stler, hep yeil kalan imir,
lnce dall lgnlar. benekli mersinler. yemileri
Mavimsi allar; siz de geldiniz. trkyle byl;

100

Kvrk ayakl sarmak. sarmaan a-;malar, asmalar

Giyinmi karaaalar, iekli dbudak. karaam,
Kzlyemili kocayem i; sen, ut.kuyu dllendiren,
Dmdz uzayan hurmalar, dikilip dalan salar
Ortadan ayrk amaalar; Kbele'nin kutsal aac,

o5

nceden onun Ais'i km insan klndan

IJD nmt kte. Bu toplulukla servi de vard ,

Aas geni, doruu sivri; eskiden ocuktu

Tanrnn sevdii. kitan, yay vard,

imdi bir aa. Korurdu onu, Carthea'l nymphalar;

lO Grkemli, banda geni boynuzlar, bir geyik vard

Yksek glgeliklerde yaard. Albndanm gibi

Parlard grkl boynuzlan. yuvarlak boynunda
Gsne sarkm deerli bir sstaks varm
Gibiydi; alnnda ssl balarla tutturulan
1 15

Sarkan bir gm ask, kulaklarnda, akaklarnda

Ildayan oyuk inciler dizili. Bu, korkudan uzak,
Doutan rkek geyik severek girerdi evlere,
Yabanc bile olsa, elleriyle okasnlar diye
Uzatrd boynunu. Onu severdin hepsinden ok

Cyparissus, ona deer verirdin, Keos'un en gzeli

Sayardn onu. Sen. gtrrdn verimli otlaklara,
B u geyii sen gtrrdn yan dalgal sulara;
Sen sslerdin boynuzlarn boyam boyam ieklerle;
Sen srerdin onu srtna binerek bir binek gibi,

Erguvan boyal yular, yumuak gem, kvanla gezerdin.

Yakc bir le, yenge burcunda deniz kysnda
Duran, scan kskacnda kzgn gne nlaryla
Tutuan. otlu toprak zerine uzanm yorgun geyik,

ONUNCU KiTAP
Aalarn glgesinde soluyup serinlenmekte.
no

Bilmeden sald keskin karg sapland ona

Cyparissus'un, grd azgn yarayla can ekien geyii,
lrken toparlad kendini. Neden avutmad Phoebus?
Katland arya, acya zld bu olaya,
Hep onu anmsad. Bu yzden iekti, tanrlardan

Diledi son armaan olarak hep ac eksin onu

Vuran diye. Tkendi srekli alamakla kan,
Yeiller iinde dnmeye balad gvdesi ocuun,
Prl prl alnnda sarkan salar dnt
Dank yapraklara, katlat, grd bunu,

140

Ykseldi yldzlara yava giden bir tepeyle.

Aclar iinde kvranan tanr dedi ki: ekeceksin
Benim acm hep, ac ekenlere acyacaksn.

rn ir trkyle bylendi orman, trkc oturdu

Aalarn altnda, evresinde birok ku.
t45

Baparmayla yeterince gergin tellere vurduunda

Bir uyum dodu deiik seslerin birlemesinden,
Son etkinlie vard bu uyum, Orpheus syledi
u trky: bala Jupiter'le trkye. eilin nnde
Hepiniz, anne Musa, benim iirim. nceden kutladm

150

Jupiter'in erkini. Annca ycelen iirimde

Gigantlar ben, Phlegrae krlarnda dald titreten
imekler. Balad yavatan ocuklar da trkye,
Tanrlar seven ocuklar, tutku yznden,
Yasak yalmlarla yrei tutuup cezaya den

155

1.[_

z. Eskiden yanmt sevisiyle Ganymedes'in

Tanrlar nderi, Jupiter oldu olal sevdii

Biricik kzd o. Bu yzdendir onun kularnn
Yldrmdan etkilenmedii. Gecikmeden geti
Takma kanatlarla uzayn iinden kapp gtrd
160

Juno'ya karn Jupiter'e iki sunan, nectar

Veren Ganymedes'i. iki bardan doldururken.

237

DNMLER

238

en de Amyclide. Phoebus'un gne kondurulmusun,

B u ac yazgdr ona imdi n salayan, ite.

Bu yazgyla lmsz oldun. Yazn k kovduunda,
1 65

Islak baln ardnca boa geldiinde ykselirsin

Kvanla yerden iek aarsn yeil ayrlarda.
Hepsinden stn tutar seni atam, dnyann
Yarsn kapsayan Dclphi, koruyucusu yoklu,
Tanr gzetledi Euroas', kalesiz, kalabalk

1 10

lsparta'y, arlk ne kitar kald ondan ne de

nn koruyan oklar; unuttu kendini. ekinmez
iplik bkmekten, tasmal kpeklerle g irintili
kntl da oyuklarnda gezmekten,
oktandr allagelen oca tututunnaktan.

1 15

Ertesi gecenin ortasnda devindi Titan

Uzaklat bu iki olayn getirecei sonutan:
ikisi de soyundu giyeklerini, ince yalarla
Parlatmaya baladlar gvdelerini, koyuldular
Bu elin disk atma yarna. Phoebus sallayp

1 80

All diski ge, yarld bulutlar, dt kat

Topraa ok sonra, gsterdi btn gcn yine,
Beceriyle. Duraksamadan oyun abas iinde, kotu
Diski kaldnnak iin Hyacinthus, yine parlt
Vurdu havaya, yansd kau topraktan yzne

1 85

Parlakl senin hzla Hyacinthus. Bir ocuk gibi

S arard tanr. Tuttu birbirine geen teleklerini,
Birden stt seni, yaturd zc yaray,
Bir ol basurd stne, kaan can tutmak iin.
Kvan getinnedi beceri. Onulmazd bu yara.

1 90

Nasl solarsa meneke, sulanm bahede gelincik

Ya da zambak krlp derse, sarkarsa yere,
Nasl iekler sararr bklrse saplan,
Tepeleri eilir daha uzun sre dik duramazsa,
yle oldu lrken ba. devrildi, tkendi gc

1 95

Tutamad kendini, dt omuzlarna, boynu da.

Batyorsun Oebalus'un olu, bu genlik anda,

ONUNCU KiTAP
Yanlmsn, dedi tanr, seni ykan benim suum,
Sensin acm, ykmm. Benim yazgmdr seni
lme srkleyen , benim yzmden bana gelen.
200 Ak bir oyun deilse bunda suum nedir?

Sevgim su saylmazsa yanlgm nerede kald?

Ya senin uruna leydim ya seninle birlikte.
Byle balasa beni yazg, yanmda kalmalsn hep,
Dilde gnlde birlikte; senin iin olmal
205 Trklerim, seni sylemeli alglar;

Bir iek olarak geirmelisin yazya acm.

Bir gn gelir dnr bu iee en nl yiit
Kalr okunmak iin yapraklarn zerinde.
Bu gerek gizem karken Apollo'nun azndan
210

Yere damlayan kan bir betim izdi otlara

Parlak bir iek kverdi zambak grnml ,
Yalnz kzl deil rengi, gm gibi ldar.
Olaya n salayan Phocbus yetinmedi bununla
Kalmad da, ektii acy yazya geirdi

215

Yapraklarn zerinde A A diye, bu yaknmal

ary gsterir aka iek. Utan duymaz
Isparta douundan Hyacinthus'un, gelmi n
Gnmze, imdi atalar geleneince balam
Kutlanmaya yllk grkemli trenlerle Hyacinthus.

220

ararsan neden boldur Amathunt madenleri,

Kendiliinden mi, biri mi retti diye, dn bir kez

Propoetid'lerin yadsmalarn, bu yzden hayvan
Gibi alnlarnda ikier boynuz tamalarn,
Onlara bu yzden Cerasllar dendiini. Durur
225

Kaplarnn nnde Jupiter'in konuklar suna,

Su yuta. Onu kana bulanmken, yabanc grse
Sanrd Amathunt koyunlarnn, st buzalarnn
Orada kesildiini, lm demektir. inenen
Kutsallk, bozulan Ophiusa tarlalar, kutsal iller,

230

Unutulan yce Vens. Hangi kutsal yerim, hangi ilim

239

240

DNMLER
Suluydu benim? dedi, bunlardan. Ettiinden bulsun
Ktler, srgnle, lmle grsn karln.
Ceza ne yapabilir dnm bir gvdeye
lmn ortasnda, ya da srgnde olunca?

235

Bu dnm dnd srada Vens, bakt,

Sezdi boynuzlarn olduu gibi kalabildiini.
Bylece dnt o rkn bir yarata.

I.B una karn Propoctid'ler saygszca. yzszce

Yadsdlar Vens'n yceliini, tKelenip

240

Onlarn gvdelerini, gzelliklerini ilk biimiyle

Korumadndan. Sonra gitti utanma, dondu yzde kan,
Kaskat talara dntler, iz kalmad onlardan.
Grnce, Pygmalion, ykmlar iinde geen
Yaamn kadnn, uyarmak istedi onu doann

245

B ir diiye bolundan verdii yanlglarla,

Dnd kadnsz yaamay yalanda, yalnz.
B ir yontu yapt pnl pnl fildiinden, esiz
Bir kadn biimi verip donatt benzersiz
Taklarla, bir kadnda bulunmayan. Sonra sevmi

250

Bu cansz kz, onunla yatmak yaamak istemi,

Utantan, yasaklardan uzak tutkular iinde.
Grlmemi bir beceriydi bu, alacak iti,
Tutumu gnl Pygmalion'un, dayanamaz olmu.
Sk sk sanlr, kucaklar, perdi bu yontuyu,

255

Bir fildii olduunu dnmezdi bile, per

Syler syleir karlk beklerdi ondan,
Eli el, kolu kol sanr okard, parmayla dokunsa
ncinir zlr diye korkard, bir olur yaknlk
Bir olur ondan karlk umard. Bir kz sayar

260

Midye kabuklaryla, deerli talarla, taklarla

Sslerdi. Bir yavru ku, iekler iinde iek
Bilirdi. Zambak, ufak yumrular, ssleyen izgiler,
Aalardan damlayan gzyalar, alayan Heliadlar,
Giyimle donanm gvde, yzkl parmak, inci kpeli

ONUNCU KiTAP
265

Kulak, gerdanlkl boyun, dolgun gsler alml,

Hepsi uygun, plak olsa bile byle ekiciydi
Baka deil. zenle yatrd onu erguvan yalaa,
Yatak arkadam diyerek doland boynuna, iinde
Bir duygu uyand yum uak kuty yataktaym gibi.

210

Vens'n kutsal gn dodu grkemle Kbrs

Tepelerinde, ahn kapl boynuzlar kuatt
Ortal, ldad gen ineklerin ak boyunlar.
Kutsal kokular ykseldi. Adak sunarken Pygmalion
Dikildi sunakta. umutsuzca dedi ki: siz, tanrlar

275

Bir kadn verin bana, elinizden gelir bu, benzesin

Bu fildii kadna, onun gibi olmasn. yardmcm
Olsun. rkerek syledi bunlar. Yaklat tren.
Sezdi bunu altn Vens, anlad dileini: bir
Belirti koruyucu anndan, kez k, yalm .

2so

Gnderdi. Yneldi Pygmal ion fildii yontusuna

Kzn, eildi yalaa pt onu. Bir scaklk duydu.
Yine yaklatrd azn, ellerini koydu gsne,
Okad. Sezdi yumuadn fildiinin, parman
Dedirince katln azaldn, Hymeuus

285

Mumu gibiydi, gnete yumuayan, parmaklar arasnda

Geveyip istenen biime sokulan. yorulan.
O, am. korkuya kaplm, rpenniken
Sevecen bir elle deindi fildii kadna yeniden.
Bir diri gvde; parmaklar, damarlan devinen.

290

Kvanla yneldi Paphos'lu yiit vgl

Szlerle Vens'e yrekten, sonunda geldi
Sevgilisiyle dudak dudaa gerekten, sezdi
Gen kz erkein pn. rkerek evirdi yan
Gzlerini a bakt seven bir yzn gzyle

295 Grd sevgilisini. Geldi birlii salayan tanra.

O evre on kez kuatm dolunay boynuzlar,

Orada, dodu adyla anlan adada Paphos,

241

242

DNMLER

utlu olmazd kz bir kez grmeseydi Cinyras,

rkntr sylediim trk, gidin buradan kzlar,

Joo

Siz babalar kan. Trklerim kvan verirse size

Kaln yanmda, brakn kaygy, inanmayn yazgya,
Ona inanrsanz yazgnn cezasna da inann.
Doadan gelir bylesi ykmlar, byk aclar,

305

Mutlu olsun isterim lkem, ulusum, ac ekmesin,

Mutlu olsun isterim bu toprak. bu krsal blge,
Bu ktl douran yer. Ycelsin Ammon,
Tarn. gzel kokutu bitkiler, iekler.
Tatl kokular Panchaia krlarnda. gzel otlar,
Mr aalan , bu ok deerli saylan aalar.

310

Onun okudur seni vuran ey Myrrha; sevgidir yadsyan.

Byle bir ykmdan koruyan, lda tayan g.
Stygio ylandr seni soluuyla sarsan, u
Korkun ylandan biri; baban kzdran,
Tedirgin eden, yine de sever onu senin gibi, lgn

315

Bir sevgi bu. Sekinler sevecek seni; genlik

Yakn bu dne, btn dou lkelerinden gelen.
Koca seilecek ilerinden biri, sana Myrrha,
Bir gen burada deilse de. Bunu sezince kar
kt bu kt sevgiye Myrrha. Ne yapmalym, durum

320

Nedir? dedi kendi kendine. Tanrlar, yakar, kutsal

Atalar tzesi nleyin bu suu, engel olun
Su iletmeyin bana, bu bir su ise. Kan ba
Engel deil evlilie. Dlleme gcdr bunda
Gvdeleri birletiren semeden, dnmeden. Su yok

nee babasnn atlamasnda, aygra kznn kan

Olmasnda, koun anasna, kuun kendi yumurtasndan
kana, anasna tohumlarn alamasnda. Mutluluk
Bu, inanlrsa. nsan kaygsdr byle gereksiz
Bir yasay yrrle koyan, doal eilimleri

330

Geersiz sayan, insan onlardan yoksun brakan,

Doann verdii yetkileri elimizden alan, byle

ONUNCU KITAP
Syler toplumlar da: ana oluyla, baba kzyla
Birleirse oaltr sevime duygusunu iki kat.
Ne yazk bana verilmedi byle bir sevgi orada,
335

Yazg esirgedi benden bu yeri. Ne kt bundan?

Gilti yasak istek. o kazand sevgide, baba. Ben.
Kz olmayaydm varsl Cinyras'n. onunla
Yatabilseydim. imdi benim olan benim olmayacak.
Yasak bana onunla yatmak. bir ykm benim iin.

340

Oysa yabanc olsam ok mutlu kalacaktm. Buradan

Gideyim. kaym yurdumun dna. sutan kaaym.
Cinyras'n yannda olaym , ona bakaym, dokunaym,
Onunla konuaym, baka bir yere gitmem
Engellenecekse onun yanna varaym. Mutsuz kz

345

Ne yapabilirsin? Ne ok ya'iak. engel. kural var

Grmez misin? ister misin annenin kumas.
Babann oyna, oul un kzkardci. kardein anas
Diye anlmay? Korkmaz msn kzkardelerinin
Ylans kara salarla rtnmeleri. rkn bir

3;0

Yzle, gzlerle, saldrgan. fkeli baklarndan?

Sutan arnm gvden. mutlu olman iin doal
Bir engel kalmam artk. iinde dnda.
Olmayacak dilein var. bo tasarlarn.
nanldr stelik, unutmaz trenin gereini.

J55

Bu sevginin delikanlda da uyandn sanr.

ite byle syledi Myrrha kendi kendine.
Byle dnd dn alayn dzenleyen Cinyras
Dnr, sordu kz, kans olmak istediini adlar
Andnda. Sustu kz nce: babann yz asld,

360

Island gzleri yalarla. Cinyras bir gelin

Duraksamas diye yordu bunu, yalan, sildi
Kzn slak yanan, pt. Sevindi Myrrha buna,
Adnn sorulmasna. nasl bir koca istersin
Denince, yantlad: senin gibi, diye.

365 vd olan bu anlalmaz sz, hep byle mutlu

Ol dedi. Bu anlaml uyaryla sezdi suunu, bakt

243

244

DNMLER
Yere, kz. Gece yarsyd kaygisz bir uykuda
Gevemi gvde, uyank Cinyra<;'n kz azgn
Bir istein scaklyla kvrand. Kukuya

370

Kapld birden, sonra sevime isteiyle

Utan arasnda sarslmalar. takn eilim
Sevime eilimi, bilinmeyen. Yukardan inen gl
Bir balta vuruuyla alan yarann rpertisi
Titreyen aa gvdesinde. nedir hu korku, ekinme,

375

Salnma, trl yarJlardan gelen, eit vurular.

Ne lm, ne de haka bir nesne kam tadn
Sevimenin. lm hir semedir, kaldrd gzel
Boynunu taklarn taknmak iin. toparland birden,
ekti yukan doru, balad kuan.

380

Kal salcakla Cinyras, anmsa neden ldm,

Diyerek geirdi solgun boynuna ipi.
Ancak, kzn mrldanmalar ulam kulaklarna
Stannenin, derler, frlayp yerinden am kapy,
Grnce canna kydn kzn barm, dvnm,

385

Yrtp giyekleri am gsn, sonra zm

Kzn boynundan ipi, balam alamaya sarlp
Gvdesine kzn, zincirden anlam olay.
Suskun, kmltsz bakard yere imdi kz;
zgnd bu sonusuz lm giriiminden.

390

Direndi yal kadn, at aarm ban, boalm

Gsn, yakard emzirdii st, sallad beik
Adna; zen, sarsan durumdan kurtulsun diye.
Etkiledi bu yakarlar Mynta'y iekti. iledi
ine stannenin szleri; ballk deil.

395

Atn gizimi, yardmn gerekmez, yam uygun,

ekil, dedi kz, zgnsn; bilirim nerede ie yarar
tler, bitkiler. seni sua itmi, bu by zc
Uygulamalar kurtarabilir. Ya tanr fkesi ya da
Bir kutsal adak hnc bu. Baka ne olur? Sana

400

Yaamda ev, olanak, ana. baba, mutlu bir ky gerek.

"Baba" szn duyunca derin bir iekti yrekten.

ONUNCU KITAP
Ne stanne, ne ilenen su yalnz eski sevgiydi
Onu rperten. Anditi sonuca katlanmaya eskisi gibi,
Bu konuda susmaya: kaldrd ban alayan. onu
405

Yllarca kucanda tutan, titreyen kollaryla saran

Stanne, dedi ki: anladm, seviyorsun, brak korkuyu,
Btn gcmle yanndaym. bilmesin bunu baba.
fkeyle frlad kz yzn yasta bastrarak
Dedi ki: git. beni bu utantan kurtarmaya.

410

Sonra yakard: ya git, ya da adm etme daha,

zme beni, olay iren, senin renmek istediin.
rpertiyle dinledi yal kadn, at ellerini
Yllarn verdii korkuyla kapand ayaklarna
Yakarla stkznn: bir okad. knad, bir

415

Oldu gzda verdi ona. ip, yaklaan lm,

Grev, gereince bilinmezse. hepsi sevgiye bal
Bunlarn. Myrrha kaldrd ban boalan yalarla
Islatt stannenin gsn. Btn ileri aklamak
stiyor. sonra susuyordu sk sk. Sonunda kzaran

420

Yzn giysisiyle rterek balad konumaya:

Ey anne, kocasyla mutlu kii, dedi, iekti.
Kaskat kesildi stanne. sylenenleri duyunca,
Kemii, eti. sinirleri katlat. rperdi,
Bozaran salar tepesinde diken gibi dikildi.

425 ok urat, didindi, M yrrha bu mutsuz yalmla

Boulabilirmi gibi. Biliyor ne denli dorudur

Bu uyan. kz. lm kesindi sevgiliye kavumaynca.
Kal salcakla, senin olsun bu da, dedi, "baba"
Dernee gc yetmedi, sustu. Szveri anda g katt.
430

Sevinle kutlanyordu annelerce yllk Ceres bayram,

Onun, ak giysilere brnd evrede, baaklarla rtl
Tarlalarda, yln ilk besleyici rnleri kar,
Dokuz gece boyunca yasak erkekle sevimek, yatmak.
Canchreis. kraln kars. bu topluluk iindeydi.

435

O da katlmt bu gizli gizemli trene,

Yasal yatan bo kaldn bildirince becerili

245

246

DNMLER
Stanne, Cinyras'a bu mutsuz olay, sarsld birden

Gerek sevgiydi yalanla yklan, bir de nl

Gzellik, aratrld kzn ya, soruldu

440 Myrrha'ya zde dedi kadn. Getirilsin buraya

yleyse. buyurdu, imdi evdeydi. dedi. Sevin stolum,

imdi baardn, dedi stanne. Artk mutluydu

Gen kz; nceden sezmiti durumu gnlnde bir

Darlk belirdi, seviniyordu yine de. Byledir

445

Duygu tedirginlii. Sessiz hir geceydi, Bootes

Srd. iki boann arasnda eik oklu

Arabasn, geldi Myrrha da. ekildi gkten altn ay

Bir kara bulut rtverdi yan yldzlar.

Ayszd gece. Sen, ey lcarus, rtnver nceleyin,

450 Gizle yzn, Erigone gibi yap, bu salt sevgiye

Tapann gibi. kez uyarld atlarn ayak

Srmeleriyle, kez lm l kt uursuz

Baykutan. Oysa o aldrmad gitti, azaltyordu karanlk

Bir de gece utanmay. Sol eliyle tuttu onlar stanne

455

Uyard karanlk yol konusunda. Eikte durdu nce,

At kapy, brakt girsinler diye yatak odasna.

Sendeleyen dizleri bkk, kan da rengi de uuk,

Yrek yok, yine brakt girsinler diye ieri,

rperilerinden daha bykt sua yaknlk,

460

Saknca rkn, bilmeden giderler buradan yine.

Yal kadn kaldrd yata yukar, uzatp

Cinyras'a "al" dedi. Senindir, sen istedin onu,

Bu uursuz evlilii sensin gerekletiren,

Kendi etini uursuz yatana alp yatan baba,

465

rktt kz gelinlik korkusu, sonra yumuatt

Yreklendirdi. Yandan dolay kz demitir ona

Erkek, kzn ona baba demesi gibi; su bu szlerde.

Babadan gebe kalp kt odadan, korkun tohumlar

Gizledi dlyatanda, ar bir sua srklendi.

470 Ertesi gece yine sevitiler. Sonuncu deildi bu,

Cinyras'la o srede, azgn bir sevime istei,

ONUNCU KITAP
Yatakla sarlp sannama gn ancaya dein,
Sonra su ileme, kzyla yattn anlama.
Sz acy yadsm; ekti parlayan klc aslan
475

Kndan. Kam Myrrha, geceyle karanlk korumu

Onu. kurtulmu lmden; geni krlardan, kkrtl
Topraklardan, Panchaea'dan. Arablarn palme
Dedikleri aalklardan gemi. Dokuz kez grd
Bu yanlg yolunda ay'n boynuzlarn kz, kaskat

4so

Kesilinceye dek, dlyaanda tard yk Saba'da

Dinlendi. Bilmezdi kendini, aknd, lm korkusu,
Yaam yorgunluu, yakard: ey tanrlar sizinse bu
Aklanan sular, bir de kulanz olmal, duyun:
Suluyum, zlerek ekerim cezam. Ben, olmaym

485

Diriler arasnda yaayan bir alak, llerde de,

Bask altndaym iki yandan da, yasak bana yaam da,
. Baka bir varla dnmek de. Dinledi szlerini
Bir lan n , son isteini yerine getirmekte yardm
Elli ona. Konuurken topraa dnt belden aa,

490

Yanlan trnaklan kk oluverdi , dik gvdesi ktk,

Kemikler odunlam, iinde sinirler olduu gibi,
Kan zsuya, yaygn dallara dnm kollar,
Parmaklar ince dallara, deri kaskat kabua.
Ykl dlyata gelien bir aa gvdesi olup

495

rtt gslerini, boynunu gizlemeye koyuldu, ok

Beklemedi Myrrha gelien aaca karn oturdu,
Gizledi yzn kabuklarn altnda. Yitti gvdesi
G ibi bilinci de, alad, scak damlalar dt
Aatan. ok deerlidir o gzyalar, aatan

500

Damlayan, bir de Myrrha, onun adndan gelir bu

Aa, yle anlr alar boyunca mr aac diye.
imdi aacn gvdesi altnda sula kazanlm

IB

ir olan gelimi, ararm anasn brakt

Yolu a kmak istermi. Tohumlanm

505

Dlyata kabanrm aacn ktnde, yk skar

247

248

ONMLER
Anneyi, szlerin arlara yaran yok, Lucina

Duymaz bile yakarlar. Aa anlamaz iniltiden,

Acdan, bklmez duyguyla, slatr onu dklen

Gzyalar, hepsi bu. zlerek yaklat Lucina

510

Ac eken dallara, koydu ellerini, yumuatc

Szler syledi. Yarld aa , canl bir varlk

kt atlayan kabuktan. inleyen bir olanck.

Naiadlar ocuu kaptlar. salnan imene koydular,

Annenin gzyalaryla. Gzelliinden belliydi

515

Bir Naiad olduu: sevgi tanrlarnn grntleri

ilenmi plak gvdesine. yle belirtiler vard.

Kl da uygundu grnmne. ya verilmi ona

Ya da o alm tanrlarn ssl okluklarndan.

Unutturdu bize geen sre, iz yok eskilerden,

520

Ala ile bacndan az nce doan, aacn iinde

Yaayan bir oul var imdi, sevimli bir ocuktu

nceleri, imdi delikanl, yetikin adam, sevimli

Yine; Vens tutuldu ona, annenin yanyd

Bu, bir ktlk yoktu, iinde perken anneyi,

525

Bir de sarlrken, bilmeden. Vens'n nceden

Gerip att okla yaraland vurulan ocuk.

Ykld bir yana olan, ylesine derindi yara

Baknca, ilkin oku atan kaverdi, dnmedi

Daha kaplmt delikanlnn grkemine,

5 30

Cythera kylarn, gitmedi denizin kuatt

Paphos'a bir daha; madeni bol Amathunt'a, bal

Bol Gnidos'a, inerek gkten. ald Adonis'i

Ge. Ona baland, onu izledi yalnz, elverili

Glgelerde dinlenmeyi, gzelliini arttrmay
535

Yeledi, dolat olanla ormanda, dada, dikenli

Kayalklarda, dizlerine inerdi Diana tresince

Giysileri; uyard kpekleri birden, avlanana doru,

Yksek boynuzlu geyik, hzl kaan tavanlar,

Karacalar nnden, uzak durdu azgn domuzlardan,

540

Saldrgan kurtlardan, gl peneli aylardan,

ONUNCU KiTAP
Saknd boalar paralayan arslanlardan. Uyard
Seni, Adonis, tanra, bu anmsatma bile yeter
Korkutmaya. Bu hzl savalar karsnda yiit
Ol. dedi tanra. Yiitlerde gvenlik deil
545

Korkusuzluk. Her ite atak olma, bama i ama

Ey delikanl. Doann verdii pusatlarla donanan
Yrtc yaratktan kan, nn bence nemli deil;
Ya, gzellik, Vens'ten aldn ne varsa
l lgilendirmez arslanlar, ya da kll domuzu, gzn,

550

Gnln yrtcnn. imek akar domuzun kvrk

Dileri arasnda; korkuntur boz arslanlarn
fkesi, ok kzarm o yaratklara. Nedenini sordu
Gen, syleyim dedi kadn: am eskiler bu
Grlmedik olaya sanrsn, bu cezaya. Bitim

555

Ben de bundan. Bak, esenli yor bizi kavak aac

Tatl glgelerde, imenler yer veriyor, seninle
Mutlu olmaya burada. Oturdu onunla, ezdi otlar,
Adonis'i, dayad ensesini delikanlnn gsne,
Syleirken pt genci: duydum sen de eskiden

560

evik erkekleri yenmi yarta bir kz, masal deil

Gerek yendii. Onun yarta, gzellikte byle
Baaraca sylenemezdi. Bu kz sormutu tanrya
Eskiden kocaya degin soruyu. Koca, dedi tanr,
Gerekli deil sana, evlenmekten kan; kocadan

565

Deil yaamdan kayorsun. Bu yanttan korktu,

Yaar ormanlarn karanlnda kz, evlenmeden,
rktr yaklaan topluluu ar koulla dnr;
Yen ilen ben olmayacam bu yarta, istense de,
Dedi kz, yaralm koarak, brakn bizi, yarta

510

Gelinle yatak odas almal dl, kazanmal,

Geciken lme dl. Byle olsun yarta koul.
Ar bir kouldu bu, ancak gzellik gldr.
Bu koulla yaklat toplulua gz pek dnr.
Hippomenes oturdu izlemek iin tatsz yar.

Nasl gze alabilir bir kadn bu sakncay?

249

250

DNMLER
Diyerek knad, sulad gz dnm kz.
Bir de grnce kzn yzn, soyunan gvdesini
Benimki gibi seninki de, sen bir k1.msn,
ap kald, ellerini yukar kaldrarak balayn

580

Beni, seni sulamtm, dedi. dl yoktu bana,

Sizi oyalayana. Yarlardan biri daha kazanmadan
vgler dktnneye balad onlara. Kayglanm,
Kskanarak, ummu, korkmu. "neden dolay" balad
O, bu yartan da mutlu kmaym m? Bir tanr

585

Yardm etti bu g1. pek. kaygl, skntl kiiye

Hippomenes'in diledii gibi. Ancak, kanatlanm gibi
Utu kz yarta, yaydan frlayan. boluu yaran
Bir l skil oku gibi, yle grnd Hippomenes'e.
ap kald bu gzellik karsnda, yar daha gzel

590

Gsterdi kz. Havay geri itiyordu topuklar,

Uuuyordu, fildii gibi ak ensesinden sarkan
Salar, uuyordu dizlerinin altnda ssl
Ayak balar. Bu gen kz gvdesinde yan

595

Akln zerinde tatl bir kzllk, ak bir

rtye ilenmi erguvan gibi kzl glgeler.
Buna baktnda gzlemci sona varmt yar,
Grkemli elenkle sslenmi b l Atalanta.
Yenilenler yaknarak, kural gerei cezay ektiler.
A ncak, yldnnad delikanly. bu ayartc baars

600

Kzn, ortaya kp gzlerini kza dikerek

Dedi ki: ne beklersin bu yartan bu nemsiz nle?
Evlenelim . Yazgm yzme glseydi, baarmdan dolay
Utanmazdm kukusuz. Babam Onchestus'lu Megareus,
Neptunus'un torunu, ben de sular sultannn

605 Torununun oluyum. Erkek gc geerli deil bunda.

Yenilmeliymiim Hippomenes'in yenilgisi byk bir

n salad sana. O, byle konuurken bakt
Schneus'un kz ona duyguyla, kukuland
Yenmek mi, yenilmek mi hangisi daha vlesi diye.
610

Hangi tanr, gzelliinden dolay ldrmek ister

ONUNCU KITAP
Onu, bilmeden; deerli yaam, sevgiliyi
Severek ykma gtren biri diye? Ben, byle
Grmem kendimi. Grnm etkilemez beni, benimle
l lgili olsa da. O daha ocuktur, beni eken
615

Kendi deil yadr. lmden korkmayan bir

Yiit deil mi o? Ben de deniz tarrsnn
Drdnc gbek yakn saylmam m? Sevmez m iydi
Beni tann, evlenmemizle ok ilgilendi, yazgy
Yadssam kendi canna kymaz myd? Ey yabanc

620 Gidebilirsin buradan. bu kanl yataktan. artk.

Evlilik lmdr bana. Sen evlenebilirsin, seni

Anlayl bir kz alabilir. Neden senden kaarm ,
Neden evlilik lm benim iin'? O d a gider, olan
Olur, lm birok dnr iinde onu da uyarmad.
625 Yk olur gnn birinde ona da yaam. lrm
Benimle yaamak istermi yle mi? Susuzken
lm sevginin dlym ona yle mi? Baarm
Ar bir knama deil. benim suum da yok.
Hep yanlgdan buldun, bana ne; atakln
630

Getirdi bana bunu. bir olancn yznde

Gen kz yzne zg izgiler. Sen, acnas
Hippomenes bir kez bile grmedin beni.
Yaaman uygundu. Ben, daha mutlu olsaydm
Kt yazg evlenmeme engel olmasayd,

635

Senden baka kimseyle birlemek istemezdim.

Byle syledi, toyluun ilk sevgi ana dt.
Yaptn bilmezdi, severdi anlamadan, duymadan.
Gelenek uyarnca halkla baba yaryor imdi,
O ara, Neptunus soyundan Hippomenes'in uuan

640

Sesini duydum , dedi ki: Cytheras bouna yakarn,

Bizimledir tanra, odur besleyen yakt atei.
Uygun yel esti, bana kolaylk verdi, onun
Dediini yaparm ben de, ona uydum duraksamadan,
Byle dkt iini kz. Tarnasus, yerlilerin

645

Dilinde bir krdr Kbrs'ta. nemsiz. Saygn

251

252

DNMLER
Kiiler, tapnamda baila adak sunarlard eskiden,
Bir ltl aa krda, altn yaprakl, parlak
Altn, hrdayan dallar. Oradan geldim, kopardm
elma elimde, kimse yok, yalnz Hippomenes km

650

Karma. rettim ona elmadan yararlanma nedir.

Boynuzlar kverdi birden iki yandan, sapland
evik ayaklan kumsala. Deniz zerinde, kuru yerde
Yrr gibiydi ayaklar. dik ekin baaklar stnde
Uuan tohumlara benzerdi . yle kayard. Yksel irken

655

Genlik atakl mutluluun sesi nlard, mutluluk

lklar, barmalar, uyaran ar: imdi, imdi
Hzlanma evresi, ko Hippomenes, ko, btn gcnle.
Dunna kazanrsn. Sevindi Megareus'un olu olmakla.
Kukuland tekinden Schneus'un klz m diye.

660

Duraksard baar konusunda, kolayla g

Arasnda, istemiyerek arkaya evirirdi yzn, kz.
Kuru soluklar karken azndan daha uzakt
Eree epeyce. elmadan birini brakm yere
Yarta soylu Neptunus torunu, Atalanta alsn diye.

665

Bakt, kapld parlayan elmann bysne kz,

Durdu, eilip ald yuvarlanan elmay.
Gemi onu Hippomenes. alklar nlatt evreyi.
Birden hzlanm, kapam a kolayca Atalanta,
Yine gemi, arkada brakm Hippomenes'i.

670

kinci elmann dmesiyle oyalanm, duraksam

Atalanta, yine gemi ileri delikanl. Son
Evresi kalm yarn, "imdi yardm et bana,
Ey yce tanra" diye yakard delikanl.
Baknca eimli ovaya daha geride kalsn diye

675

Atalanta, att btn gcyle altn elmay.

Duraksam grnd elmay almada kz. dnd kendi
Kendine: yukar kaldrlan elmann arl
Aa ekiyor beni, engel oluyor komama, yine de
Tutamadm kendimi, dedi. Yartan daha ksa

680

Deil ykm: gecikti kz. kazandrd delikanly.

ONUNCU KITAP
Bu baardan dolay arlad beni. adak sundu
Adma. bana yakmaz m bu Adonis? Unuttu bana
Adak sunmay. tapnakta kokular samay. fkelendim
Birden. zcdr alaklk; artk ne yann yerme,
685

Ne kar kma. ne de uyarma, kzma var iimde.

Kbele tapnann geiyorlar nnden. nl
Echion'un eskiden, glgeli bir ormann sessiz
Ortamnda saygyla yaptrd. Dinlenin diyor
Onlara uzun yol. Orada. tannamn etkisiyle,

690 Yanacak yrei Hippomenes'in sevime zlemiyle.

Az ok aydnland tapnan bir blm, doal

Sngertayla kapl kemerli blm grnd.
nantan gelen bir rperti. Eski tanrlarn
695

Aatan yontularn yd oraya grevli. Bu kutsal

Yeri kirletmiler yasak sevimelerle. fkeyle
evirdi gzlerini tanra yontulara, kuleden;
Bomak istedi sulular Styx dalgalarnda.
Az geldi ona bu ceza da. Bu yzdendir brnmesi
San bir yeleye, boynunun dzlenmesi. parmaklannn

100 Kvrk peneye dnmesi. omuzlannn gs olu.

Btn gcnn gsnde toplan. Arena'da kuyruk

Sallay. Yznde azgn fke, dili, kkreyi,
Ormandr yataklan Kbele'nin gemiyle balanm
Dileri daha korkun teki arslanlardan.
105 Kan bunlardan ey sevgili, gsyle savaan btn

Yrtc hayvanlardan. ancak arkan dnme kaarken,

Senin atlganln znt olmasn ikimize de.

rn

yle uyard onu kz. sonra utu, kuular arasndan

Hzla uzayda. Bir direniti atakl uyanya.

110

Bak, izini srerek rktp karm kpekler

ninden bir domuzu; ormandan kamaktayken vuruldu
Kvrk kargsyla Cinyras olunun. Domuz eik
Burnuyla kard kargy kanl yaradan
Saldrd delikanlya; titreyerek snak arayan,

253

254
715

DNMLER
Azgn domuzdan kaan gence. keskin diiyle derin
B ir yara at yumuak etinde. ldrd yd yere.
Daha varamamt Cythera kylarna, uzay yaran
Oynak arabasnda oturan. kuu kanatl tanra; kalkp
Kbns'tan. Uzaktan sezince lenin iniltisi, evirdi

120

Oraya. grd yksekten leni, kannda rpnn.

Birden atlad aa yr giysileri. yoldu san,
Bir lk ykseldi gsnden . dvnd, kst yazgya
Dedi ki: btn varlnla yaayacaksn, Adonis,

Yitmedin, zntmn bir ant olarak kalacaksn,

725 lmn, ektiim acyla her yl yinelenen
Trenlerde. dipdiri klacak seni gnlmzde.
ieklere dnecek kann. nceden , yalnz senin
Kadn klyla. kokulu naneye dnmen uygun
Grlmemi mi, Persephone? Ben de Cinyras'n oluna
130

Dnsem kskanlk yennez miydi beni? Bunlar

Sylediinde, fkrd gzel kokulu Nectar'dan kan,
Ykseldi, kabard, saydam bir yamur gibi ses kard.
ok snnedi lm saat, giden dirimin ardndan
Kzl iekler yetiti topraa dklen kandan,

735

Byledir kaln kabukla evrili bir Kanaca

Tahl da. Ksa srer yaam bu iein,
Geni. kolay dklr yeller esince, yenik.
'v alnz ad kalr, unutulmaz. dillerde.

ONBRNC KTAP

rn YLE bir ezgiyle bylerken onnan insanlarn

Trakyal ozan, dinlerken esen yeller, gderken
Dalar talar ardndan: iri gslerini postlarla
rten Cicon'lu kadnlar tepenin ucundan Orpheus'a
Baktlar. Grleyen bir trk algnn tellerinden.
Bakn, bakn bizi yereni grn, diye bard sa
Yellerle dalgalanan biri, kadnlardan. Uan esindi
Apollo'nun dilinden trkler syleyen ozann, rtl
Yapraklarla birini yaralamadan vuran. tenin
o

Bir tat silah , sesle alg uyumundan doan

Yanknn bir ku gibi bolukta uurduu, yalvard
O sra biri, derin bir aknlkla dnd kapanmay
Ayaklarna ozann. Kzan kargaa, kaan l, bir de
Erinys'in balayan egemenlii. Bundan, btn oklar

Ezginin etkisiyle yumuadlar. Ykselen lk,

angrt. Berecyntus kavallanndan gl sesler,
Trampetler, borular, Bacchus trenleri, uultular,
Grltler gmbrtler, alg tellerinden ezgiler,
Bilinmeyen ozann kanndan kzarm kayalar.

20

Ezginin byleyen sesine kaplarak uamayan

Kular saysz, ylanlar kmltsz, bir sr yaban,
Orpheus'un esiz utkusu, dvnen Maenadlar,
Hepsi kanl ellerle saldrdlar Orpheus'a,

25

Gn nda gece kuunun utuunu gren kular

Da byleydi, ya da arenada lmden yarar salayan,
Gnamnda kumsalda yatan geyie ullanan

256

DNMLER
Kpekler gibi saldrdlar ozana, atlan oklar,
Yapraklarla kapl aalar arasnda, dnlmeyen.

30

Kimi krlp den aa dallarn kaldryor, kimi

Ta atyor, oklarla azgnlk oalyor, gl
Boalar sapanla toprakla evlek ayor, besleyen
Ekine zsu salamak iin, tarmclar kuru
Topra kazyor derince, gl kollaryla.

35

Bunlar, grnce grltl kalabal kayorlar,

Tarm aralarn brakyorlar, bu ara lar
Braklm !arialar zerinde dannadan, fkeyle
Topraa sapl apalar, uzun sapl kazmalar, beller.
Bu iler bittikten, boalar azgnlk iinde

40

Boynuzlaryla korku salarken yneldi halk

Yine ozan yoketmeye. Am yakararak ellerini
Sen ey Jupiter, demi ilkin, ldrrken onu
Dinsizler, szler km mrldanan azndan,
Kayalarn duyduu, dinleyen hayvanlarn anlad.

45

Uup yellere kart tini. Orpheus, yabanlar,

Yaknan kular alad sana, yaln kayalar,
Trklerinin byledii orman; tepesinde kesilmi
Salaryla, dklen yapraklaryla zlm aa
Alam sana, derler. Sular kabarm, karalar giyinmi,

50

Salar dank dolar Naiadlar, Dryadlar, kol, bacak

Dalm urda burda. algy da, ba da alm
Gtrrsn aknda Hebrus, alas olay bu,
Yaknr alg, yaknr mrltlarla cansz dil
Yanstr bu sesleri kylar. Yanklar duyulur

55

Uzaktan, denize dklen sulardan, Lesbos kysnda,

Methymna'dan. Orada, yabanc kylara srklenmi
zntsz bir ba, salar slak bir Dragon.
Sonunda geldi Phoebus, saldrnca zerine ylan
Uzaklat ondan, katlatrd alan

60

Azn, grtlan ylann, bir kat taa evirdi.

Oturdu glgeliklerde, anmsad eski yerleri,
Eskiden grd, sonra mutlu imenlerde gzlerken

ONB1R1NC1 KiTAP
evreyi birden grd Eurydice'yi, tutkuyla sarld
Ona. ekti kollarnn arasna. B irlikte gezindiler
65

Yreyi yanyana, kimi Orpheus nde, kimi Eurydice.

Bakard, kza, evresine kvanla, sessizce.

ncak kt yazg cezasz brakmad Lyaeus'u.

Ar bir ac geldi yiten kutsallnn yerine,

Dnd ormanda btn Edonlarn analarn,
10

Bu ykm grenleri , topraa kk salalar.

Ayak izlerine gre gitti ardnca, basarak parmak
Ularna; derin, s izler vard kuru toprakta.
Aya aa taklp rpnan bir ku gibiydi,
Bir ku avcsnn zenle kurduu gizli aa,

75

Kanat llJan, llJndka daha daralan, dnen.

Bouna uratlar smsk balandklar topraktan
Kurtulmaya. kamaya. Topraa saplanm kkler engeldi
Btn abalara, yerden sklp kurtulmalara.
Eurydice ararken yerde ayak, parmak, trnak izlerini

80

Grd yuvarlak baldrlarn gelien aaca dntn.

Sa eliyle vurmaya alt kalasna alayarak,
Bir odundu vurduu imdi, aaca dnmt gs de.
Omuzlan da, dallar gibi uzayan kollan da birer
Aaca dnm artk, gren yanlmaz.

85

Jl3 u yetmemi Bacchus'a. brakm krlar da,

Daha iyi bir koroyla gitti Timolus'un zm

Balarna. Pactolus'a; o ada altn dalgalar,

imrenilen deerli kumsallar olmasa bile.
evirmi evresini Satyrler, geleneksel topluluk,
o

Bacchus'u sevenler, yalnz Frigyal Silenus gelmedi,

ok ien, boyuna salnan yal kii, yakalanm
Balanp donatld ieklerle iletilmi Midas'a,
Trakyal Orpheus, bu krala, Cecrops'a, bir de
rencisi Eumolpus'a retmi gizemli ileri.

95

Tand gelen grevlileri, Silenus'u Midas,

257

258

DNMLER
On gn on gece yenildi, iildi. elenildi.
Lucifer onbir kez dolat yrngesinde, ite
Bu evrede geldi Lidya krlarna mutlu kral,
Geri getirdi gen S ilenus'u sundu tanrya.

100

Sevindi, bir yarar yoksa da, beenirdi onu.

Kvan verdi ona tanr Silenus'un geliiyle.
Kt baarya armaan dileyen kral dedi ki:
Ey tanrm tuttuum altn olsun. Yerine geldi
Dilei, kazand ykm getirecek annaan.

1 05

zld neden daha iyisini istemedi diye, tann.

Gitti kvan geldi ac, kand Berecyntus'lu
Kral, verilen sz geerli mi diye dokundu eliyle
B ir aaa, ince bir dal krd, birden altna
Dnt yeil yapraklan daln. Bir ta ald

1 10

Yerden altn oluverdi birden. B ir avu toprak ald

Skt avucunda prl pnl altn olmu o da.
Toplad Ceres'in ekinlerinden hepsi altn oldu
Elinde, daldan kopard elma altn, Hesperid
Yemileri bile. Parmaklaryla dokundu diree

1 15

Ildamaya balad birden direk. Yava akan bir

Suda ykasayd ellerini, Danae'yi bile brakrd
aknlk iinde ellerin ykand su.
Glkle geldi kendine, altn oldu neye
Dokunmusa hepsi diye. Sevinerek dzenledi

1 20

Sofray yanama kz, donatt bol yemeklerle,

Kzartmalarla. lte bu ara sa eliyle dokundu Midas
Cercs'in rnlerine. katlat Ceres'in rnleri,
B ir lende, azgn dileriyle eti inemek istediinde
Sar kabua dnrd dileri arasnda et, parlayan.

1 25

Etkili bir gereci suyla kartrsa imek iin

Akkan altna dnrd boazndan inerken.
arplm bu yeni ykmdan, varlk iinde yoksul,
Kamak isterdi gmlerden, nce tutkuyla
Dilediklerinden. Bolluk iinde a. susuzluktan yanan

1 .o

B ir grtlak, zntye srkleyen altn, hepsi bu.

ONBIRINCI KiTAP
Kaldrd ge ellerini, yan kollarn. yakard:
Ey esirgeyen , kayran Lenaus baba, suluyum, bala
Beni. ac bana, kurtar bu zntden beni, dedi.
iyiliksever tanr Bacchus, snan sulular
.5

Balar, sznde duranlarn elinden tutar.

Kurtulacaksn dilediin altnn basksndan, dedi,
Git. Sardes yaknnda, rmakta ykan, sonra dan
Doruundan den dalgalara kar yr rman
Varncaya dein kaynana. uzasn yolun. orada

140

Kpkl sularn kaynanda. ok varsl olduu

Yerde, ban daldr, gvdeni yka, sutan arn.
Kral buyrua uyarak kt rman kaynana.
Altnla boyand rmak, insan gvdesinden geti suya
Dnen altn. Altn zleriyle karp dondu rmak.

145

imdi parlar altn gibi, girer topraa. bitkilere.

arsllktan tiksinerek. grkemli bir yaam srm

Ormanlarda, sularda kral , maaralarda oturan Pan'la.

Ancak bozulmu bilinci. usu, eskiden olduu gibi
lgnca iler yapmaya balam bilmeden kral.
150

Enginlere bakard, sarp yamalara, giike,

Ykselen Tmolos tepelerine dikerdi gzlerini,
Bir yanda Sardes, bir yanda kk Hypaepa'ya
Pan. verdi gzel nymphalar byl kavalyla, orada,
Dzenlenen trk yarmasnda, km Apollon'a

ss

Kar. tatl sesler karan boumlu kam kaval la.

i te Tmolos danda tanku bu yarmaya Midas da.
Oturdu tepenin stnde yal yargc. kulaklar
Aalann hrtsndan uzak, mee yapraklaryla
Banda mavimsi salar, akaklarnda palamutlar,

160 evreye baknan hayvanlardan, tarsndan bir ses:

" Yargc hazr. durmak yok" diye. Sesler

Ykseldi krlarda sazlardan. Sevinle dinledi
Bu ilgin yabanc trkleri Midas, bylendi.
Bunun zerine evirdi ban Phoebus'a kutsal

259

DNMLER

260

65 Tmolos; onun onnan da dnd yzn ona. Sarn

Kvrck salar Parnassun defneleriyle ssl,
Etekleri yerleri spren erguvan boyam l giysi,
Sol elinde deerli talarla. dilerle ssl
alg, tekinde eki. Yetkin bir sanat grnm.
10 Becerili parmaklarla dokundu tellere. bylendi
Tmolos gzel seslerle. Yenik dm Pan'n
Kaval lir karsnda. Kutsal da hepsinden
Sordu yargsn. oyunu. Yalnz Midas'd genel oya
Kar kan. kavaln stnln ortaya atan. Kzd
75

Apollon. artk bir insanda byle sarsaka kulaklar

Olmasn diye. u.a kulaklarn. ak tylerle
Doldurdu Midas'n. iki yana sarkan. oynayan. l nsan
Kald yine. yalnz yava yryen bir eein ileri
Geri oynayan kulaklarna dntrd M idas'nkileri.

8o

Kulaklarn gizlemek. akaklarn rtmek isterdi

M idas. iren bir aalanma sayar, kzl balk
Giyerdi. Ancak salarn kesmekle grevli ua
Gnnt uzun kulaklarn. Gvenilir kimse deildi
Byle utan verici durumda susmaya bile yanamazd

8s

Pek, nitekim gnn birinde gizli bir ukur at

Yerde. kraln kulaklarn ne biimde gnnse
Yavaa fsldad alm ukura, duyurdu gizemi.
Sonra rtt ukurun stn, szde gizemi kapad ,
Yavaa uzaklat oradan, brakt rtt ukuru.

90

Bir allk yetiti orada, sallanan dik kamlar

Sk, aradan bir yl gemiti daha. tarlay sren kii
Sezdi durumu. Gneyden mrltlar, fsltlar geliyordu
Topraa gizlenen szcklerden, kraln kulaklarn yeren.

({D

alma duygusuyla ayrld Tmolos'tan Apollon, geti

95 Uzaydan, durdu Helle'nin, Nephele kzlarnn nnde,

Laomedon nnaklarnn daraltt boazda.
Sada Sigeum koyu, solda Rhoteum uurumu, arada
Eski bir sunak, kutsal Jupiter'in. i te orada grd

ONBIRINCI KITAP
Phoebus, korumak iin Laomedon'un yeni Troya'y
200

Ne biim hisarlarla evirdiini, ne emeklerle,

abalarla bu gl yaptn korunduunu, yapldn.
Dalgal denizin atasyla, atall deneiyle
Girmi insan biimine, Frigya kralyla birlikte
Kurmular bu yapy. altn venne kouluyla hisarlar

205

lin. Yaplm bilmi yap, dunnad sznde kral,

Yalan stne yalan syledi ktl gizlemeye,
Kalkt, "cezan ekeceksin" dedi deniz tanrs,
Birden kabard sular bast a gzl Troya kylarn,
Btn tarlalar, balar, ekinler kalm taan sular

210

Altnda. gitmi kylnn var you. deniz olmu karalar.

Yetmedi bu ceza da. yutmak istedi kraln kzn
Bir deniz canavar. Alcidc zd kaskat kayalara
Balanan. kendisine verilecei sylenen atlar.
stedi kural gerei. Baarya verilecek dl

21s

Yadsnnca, ikinci kez sular alunda brakt szn

Tutmayan Troya'nn hisarlarn. Ne Telarnon, ne de
Sava arkada yoksun brakld. bu baardan.
Hesione kars olmu Telamon'un. n salad Peleus'a
Bile bu gksel kadn; ne kaynatay sevindirdi bu

220

Ne de dedeyi. Yoktu byle bir szleme ne torun

Olmak Jupiter'e ne de tanrayla sevimek.

)!{

al Proteus demi ki Theis'e: evlen, bir

Olun olacak, ey sular tanra'>. Baba'indan daha

Byk i baaracak, daha byk denecek ona.
225

B undand evrende J upiter'den byk olmay.

Pek az deilse de gnlnde uyanan tutku, yalm ;
Kanrd deniz tanrasyla evlenmekten Jupiter.
Elekti, yadsyarak Aecus'un torunu sevgiliden,
Denizler kzn kucaklamaktan, yatana almaktan.

230

Bir koy vardr Haemonia kysnda orak biimli,

Uzanm kollar ne doru, limanda daha derin
Su da esenmi, kabarnca rter kumsal deniz,

261

262

DNMLER
etin bir ky orada, ne denize knts var,
Ne yola engel, ne de sarkan deniz otlar.

235

Yannda mersin all, iki renkli yemiler bol,

Bunun ortasnda bir kemerli maara, ya da doadan
Ya da insan eliyle sslenmi, insan eli daha ok.
Oraya gelirdin sk sk Thetis plak, Yunuslarn
Koulduu arala, dalar uykuya dinlenirken Peleus

240 Zorla yaklam sana, sen yakara aldrmadn

O da gce bavurdu sard kollarn boynuna.

Baka biim almadn, ok kla gircbilirdin,
Bilinen tuzakla baard iini. nce ku grndn
245

O da smsk tuttu kuu, sonra gl bir aa ,

Peleus yapt aaca smsk. nc biime girince
Korku salan bir benekli dii kaplan gibi, rkttn
Aeacus olunu, uzak dursun seni yakalamaktan.
Sonra dalgalara arap dkerek kutsad deniz
Tanrlarn, barsaklar, buhurlar yakarak,

250

Proteus burgatan kp ona seslendi: Aeacus olu

Evlenirsin, uykuya dalmsa glgeli maarada
Durma bala kz iplerle, zincirlerle smsk.
Kandrmasn seni onun yz kla girmesi, sk
Onu, sktr ilk biimini alncaya dein.

255

Byle tledi Proteus, gizledi yzn sularda,

Yayld szleri dalgalarn zerinde. lkin Titan
Eik oklu arabasyla vard Hesperis boazna,
O gn Nereus'un alml kz brakm denizi,
Dnmt yeniden alt maaradaki yerine.

260 Peleus yaklar yaklamaz korkan kz girdi yeni

Bir kla, duyarl zellik kazand rgenleri,

Birbirinden ayrld, ald yanlara kollar.
O ara iini ekti kz dedi ki: tanrlar olmadan
Baaramazsn. Ald eski biimini, Peleus'un
265

Kucaklad Thetis, dourdu byk Achilleus'u.

ONBIRINCI KITAP

C{J)

ul m utlu, Peleus'u sevindiren kars mutlu.

ldrlm Phocus, bu sutan arndrrsan kendini

Dzelir btn iler. Kardeinin kanna giren,
210

Babasnn srd, kii Trakya krlarndadr.

Egemendir orada, ne bask , ne su bilen
Lucifer olu Ceyx, gzellikte benzeri olmayan,
zler tar babasndan, zlrd boyuna bir
Kardein bana gelen bu grlmemi ykma.
lte o yllarda, oraya, yoldan, kaygdan bitkin

215

Peleus gelmi, birka yoldayla kente gimiti,

O arada, Peleus'la gelen ynl hayvan, boynuzlu
Hayvan, darda glgeli oylumda. hisarlardan pek
Uzak olmayan yerde kald evrede . kendisine

280

Yaklaan tirana syledi, ne uzatt yakaran

Ellerle kim, kimin olu olduunu. snma dileini.
S uundan sz etmedi, srgn nedenini sylemedi. ilde
Ya da krda otumak tirann onayna balyd .
Karlk verdi, bu barl azda yakarana,
Trakya kral : ben, halk kesiminin uygun isteini

285

Yerine getiririm , Peleus, sevecenlikle ynetiriz.

Ktlk yoktur iimizde. Glk. bask senin adndan
Jupiter'in soyundan geliyor, yakarmakla gn geirme.
Ne istersen al. burada grdn nereyse orada yaa,

290

stediin yeri daha iyi grebilecek durumdasn.

Alad Ceyx. Sordular bu derin zntnn nedenini
Peleus ile yoldalar, anlatt o da olay:
Sannn nceleri bu bir kutu, tylerle kaplyd,
Btn kulara korku salard, yamayla geinirdi.
Eskiden saduyulu, salkl bir adamd; savakand,

295

Korkusuzdu, aulgand, onun babas olan yaratk,

Daedalion derler adna, Aurora'y gkten kovan.
Bart bence nemli, salanmas gereken bart,
ltenlikti, karde ise sava grltsnden kvan
Duydu; var gcyle savaa itti krallar, halklar,

263

'.!64
Joo

305

Jo

J5

320

J25

J.o

DNMLER

imdi dnm avlar Thisbe gvercinlerini.

Daedalion'un kzyd, gzellikte esiz Chione, bin
isteklisi vard, kimse onu alamamt,
Ondrt yanda, evlenme andayd. Maias olu
ile Phoebus grdler Chionc'yi yolda, biri
Delphis'ten , teki Cyllene tepesinden dnyordu,
Vuruldular ona. Sevgi yalm yakt gece Apollon'u.
teki duraksamad pek, deri n uykuda uyanan derin
Sevime tutkusuyla okad kzn yzn. bylenen
Gen kzn azald direnci. Gece yldzlarla sslemi
Gky1.n. Phoebus yal kadn klna girerek
Mutluluu bozdu. Dolunca doum sresi kamnda
Kadmn , dodu Autolycus, ayaklan kanatl tanrnn
Dlnden. kurnaz ocuk, nne geleni kandran,
Dzmece ilerde babasndan geri kalmayan,
Aktan karay, karadan ak karmada benzersiz.
Phoebus'un dlnden, ikiz kardetirler aynca,
Trk sylemede, alg almada nl Philammon.
iki oul olarak domu, iki kurnaz tanndrlar
Ik saan bir atadan, sava bir babadan.
Neye sevinsin kadn? Ykmda nl deil mi?
Ykm n getirmi ona. Diana'dan stn olmak,
Onun gzelliini yennek istedi ykm grd.
ok fkelenmi tanra, buna, benim yaptm
Beenilmeli, dedi tanra, zenle gerdi yayn
Duraksamadan, frlatt vzldayan oku, vurdu onu
Sulu azndan, krd kavaln. Sustu, ses karmad,
Konumaya da kalkmad; bounayd yaam kanla
Tkenince burada sylev. Ne derindin ey sevgi,
Karde yokluundan duyduu byk acdan dolay
Amcay avutmaya altm gn. Baka trden deil
len kzma alayan bir babann acs, alkanan
Denizin kayalara arpnca kan uultusundan.
Bakard odun yn stnde yanan kzna,
Atmak isterdi kendini yalmlarn ortasna, nlendi

ONBIRINCI KiTAP
335

Giriimi, hzla ekildi geri, boynuna eekansnn

Sivri inesi batan kamaktan baka yol
Bulamayan bir boa gibi. le grnmt bana,
Hzlyd insandan, kanatlyd ayaklan sanrdn.
Trmand lm tutkusuyla Pamassus doruuna, zgn

340

Apollo, Daedalion gibi, att kendini yksek uurumdan,

Birden bir kua benzedi szlrken bolukla
Hzland, kolayca, kvrld az, parmaklar pene
Oluverdi, gc gvdesinin byklyle oransz.
Acmasz atmaca derler ona kular iinde, bar

345

Nedir bilmez, ac iinde ac ektirir bakalarna.

Il ucifer olu alatnda. kardeiyle grd, bu

Olaanst olay, hzla yaklat boynuzlular alna

Phocis lkesinden soluyarak gelen Anctor.

Peleus; Peleus bir zc sav getirdim imdi,
350

Diye bard. Peleus, renmek istedi gelen sav.

rperdi Trachinius bile titreyen azdan kan
Sesin korkusuyla. teki anlatyordu: ilettim
Yorgun boalar ibkey kyya, gne yrngesinin
Ortasnda yksekteydi, n de ard da eitti

355

Bakana. Sarms kyda diz kp oturan boalarn

Kimi, bakyordu uzayp giden sularn yzeyine,
Kimi de yava admlarla dolayordu tede beride
akn, tekiler yzyordu boynunu tutup su yzeyinde.
Bir tapnak vard denize yakn. ne parlak mermerdi

J6o Ne de altn, kaln aaland, eski koruyu glgelerdi.

Nereus'la kzlar korurdu onu. deniz kysnda

Alan kurutan, gemici bir tanr olduu sylenir
Nereus'un. O kyda, taan deniz sularndan oluan
evreyi kuatan, stlerin yetitii bataklk var.
365

Orada lklarla, grltlerde birdenbire evreye

Korku salan, azgn bir kurt kar bataklk onnandan,
Kanla kpkler dklr ldrc azndan ,
imek akar kzaran, yalmlanan gzleri.

265

266

DNMLER
Bir de alk, fke azdrr boucu, saldrgan kllar

310

Onu daha, kudurur. Ne ldrlm hayvan giderir

Aln, tutkusunu, ne de acma bilir, btn srye
Saldrr, datr hepsini azgnl dinmez yine.
Bizden de len oldu. savunurken kendini ald derin
Yaralar yznden, ykld gitti. Kandan kzard ky,

375

Karaya vuran ilk dalga. brtlerle doldu bataklklar.

Gecikmek de sakncalyd, duraksamak da imdi.
Biri geri kalsa bizden hepimiz alrdk karglarmz
Kavraynca karglar birlikte saldrrdk ava.
Byle sylemiti srtma. Aldrmad ykma Peleus;

Jo Dnd ykm, ldrlen Phocus'tan dolay sulad

Ana'in, Nereid'i. Buyurdu adamlarna Oeta kral
Donansnlar diye uan karglanyla, onlarla gitmek
istedi kendisi de savaa, kuand, donand.
Koup geldi kans Alcyone de oraya korkarak
385

Grltden, dalm az nce dzelttii salar,

Sarlarak kocasnn boynuna szlanp yakararak
Diledi, kendi gitmeden, ava yardmc gndermeyi,
Birlikte gesin diye iki yaam. Dedi ki Aeacus olu
Korku balasn bu gzel sevgiyi, ey kralie yeter

390

Bana bu, sizin mutluluktur yardmnz bence.

Gerekmez savamam bu yeni yaratklara kar.
Deniz tanrasna yalvarmak isterim artk. Y ksek
Bir kule. tepesinde bir ocak, gemiye vuran clz
Sevimli k, omurgalara. Buradan kar bakarlar

395

lekerek boalara, yere yklm kyda, az kanl

Canavar. boalar ldren, dank salar kanla kzl.
Orada uzatt kollarn, ak deniz kysnda, uzatt
Kollarn, bitsin bu fke, gelsin yardm diye yakard
Peleus gk sal Psamathe'ye. O, yumuamad yakaran

400 Szleriyle Peleus'un, ilkin Thetis diledi yalvarp

Balanmasn kocasnn. Ona seslenmi gibi bu
Acmasz ldrmede daha da azgnlat kurt, kann
Tadndand; gen dveyi boynundan tutup ldrecekken

ONBIRINCI KITAP
Kaskat kayaya dntrd kurdu tanna. Gvdesi.
405

Boyam dnda hepsi olduu gibi kalmt. gren

Anlard korkulacak bir kurt olmadn imdi.
Yazg, burada da, iyi bir yer vennedi srgn Peleus'a.
Bu akn srgn gitti Magnesia'ya. sonunda suunu
Haemonia'l Acastus'un balad blgeye.

410

(C

eyx, bu evrede, kardeinin yazgsndan , onu izleyen

Ykmdan derin bir zntye kaplan gnlndeki

Sezile, lmlerin avuntusu olan kutsal sz
Duyduu yere, uzaa, Claros'a, tannya gitmek istedi.
Ktlkle nl Phorbas, Phlegycr halkyla birleip
415

Kesmiti Delphi tapnann yolunu. Orada bildirdi.

ok gvenilen Alcyone. sana verilen yargy nceden.
Duyunca bunlan buz kesildi eli aya. sarard
imire benzedi yz, gzyalar kaplad yanaklann.
kez konumaya abalad, kez gzya kesti sesini.

420

Sonra dokunakl yaknmalarla alamakl bir ses:

Ne yaptm ki byle yabanclatn bana kar, nedir
Bu ekinme? Nerede eski yaknln. eski itenliin?
Neden byle kaygszca ayrlrsn Alcyone'den?
Uzaa gidersin neden? Uzun yola dmek neden?

425

Neden yoksunum senden? Kolaydr karada yolculuk.

zgnm, korku yok. kayg, rknt olmayacak artk.
Deniz korkutuyor beni, bir de dalgalann uursuz
Grnts. Dalm gemi kalntlar grdm kyda.

4.o

Gvdesiz adlar okudum mezarlar zerinde sk sk.

i stersen yanlgya dnnez seni yetenein,
Kaynatan H ippotes'in dldr, odur zindana
Kapayan, dalgalanan denizleri yattran. Glense
Salverilen deniz yelleri bir kez engellenemez daha
i stenmeyen durumlar kar, yeryzn sular kaplar,

4.15

Yeller srkler gkte bulutlan teye beriye,

Bulutlarn gl arpmasndan kzl yalmlar kar.
yle byk olur ki bu basknlar, ocukken ok grdm

267

268

DNMLER
Babamn yannda, korkun bakmaktan alamam kendimi.
Senin yargn bir yakar nleyemezse, ey sevgili

440

Eim, yola kmakta ok direnirsen. ben de seninle

Gideyim. ikimiz birlikte kalm yola, bir saknca
Var beni korkutan, birlikte katlanalm ne gelirse
Bamza. uzaklara srklenclim dalgalar zerinde.
Byle yalvarp yakard alarken Aeolus kz

445

Duygulandrd yldzlarn Olu'nu. az deildi onun da

indeki yalm. Ancak o ne bu deniz yolculuundan
Dnmek. ne de Alcyone'nin dileine katlmak istedi.
ok dil dkt avutmak. duygular yattnnak iin,
Ancak inandramad kz. Ona yumuak bir atlganlk

450

Vermeye altnda kza duyduu sevgiydi neden:

Kukusuz. her duraksama beni oyalar, andolsun babann
Parlayan na senin iin, yazg geri gelmemi
Salar, dneceim, ay yrngesinde iki kez dnmeden.
Giderken, arkasn dndnde kadna daha yakn

455

Bir dn umudu vard iinde bu szverile, sonra

Dedi ki: ekilsin kzaktan amaacndan gemi, gerekli
Gerelerle donatlsn, salnsn denize. rperdi grnce
Bu durumu Alcyone, iine domu gibiydi ykm. zld
Boald gzyalar, smsk sarld eine, kucaklad,

460

u zc szler dkld azndan: kal salcakla.

Sarkt kollar. Durdunnaya alrken Ceyx'i gl
Gslerine dayanan iki dizi kreki asld kreklere
Dalgalarn uygundu vuruu. Kaldrd slak gzlerini
Alcyone, bakt geminin eik pupasnda duran eine,

465

El sallad, esenledi kendisini esenleyen eini,

Ellerini yukar kaldrarak. Yava yava silindi ky,
Grnmez oldu yz, gzden uzaklat, bakt ardnca,
Uzun sre, gzyle izledi kayp giden gemiyi.
Uzakta grnmez olunca gidii uzaklaan geminin,

470

Direkte titreen yelkeni seebiliyordu ancak.

Grnmez olunca gemi, gitti yalnzca yatana
rkek, duygulu, gmld iine, alamak istedi Alcyone,

ONB!R!NCI KiTAP
Yatak, evlilik, anmsad hepsini, imdi yok artk.
Uzak bir limanda imdi, rzgar sarsm halatlarn .
415

Gemici, kaburgalara yaslad aslan krekleri. kaldrd

Direi yukar dzenledi serenleri, at yelkeni
Esen yeller balad yelkeni iirmeye imdi, direkte.
Sular geminin kaburgalarn yar yarya gemi gememi
Uzakta grnd iki ky, akam, ykselen dalgalarn

-so

Kpklerinden balamt deniz aarmaya. esmeye

Gl dou yeli. Dmencinin buyuran sesi: indirin
Sereni, durmayn. lnmi sere n , diree sarlm btn
Yelken, ancak nlemi uygulanan buyruu gl rzgar,
Kart ynden eserken. Azgn grlts dalgalanan

485

Denizin bir szck bile duyurmad kimseye daha.

Kotular hepsi bumda kreklerini kurtarmak iin,
tede karaya srklenen gemiyi, urada sklen yelkeni
Korumak iin, yelden. suyu boaltmak iin gemiden,
Dalgalar dalgalardan ayordu. biri yakalad sereni .

490

Byle dzensiz, byle korkun kabarma, her yandan

Balayan, uuldayan rzgar, azgn dalgalanma, rkn.
Titredi dmenci, rperdi, elimden gelen i yok dedi,
On larla ne yapabilir. ne buyurur, ne isteyebil irdi
Bilmezdi; ne bilgi, ne deney bu ar glk nnde.

45

lk. bart, haykr, gergin halat sesleri .

Dalgadan ykselen baka bir dalga, gkgrltleri .
Kabaryor, ykseliyor ge kar gibi deniz.
Kpkler sayor sanrsn stn rten bulutlara;
Birden karmakark olur kum lar ykselir yerden.

500 Sararr ortalk, sonra kararr Styx dal galar gibi,

Bir olur aarr frdayan kpklerin etkisiyle,

Sonunda evrintiye yenildi Ceyx'in gemisi;
Hzla ykseldi, bir dan doruundan aalara
Oyluma birden, Acheron'un derinliine bakar gibi;
505

Birden batnca gemi kubbemsi dalgalar kar denizden,

Ge ykselir gibi evrintinin derinlerinden .
Korkun sesler duyulur hep dalgalarn vuruundan,

269

270

DNMLER
Ya iki buz dann arpmasna ya da mancnklarla
Yklan kalelerin kn andrr bu gmbrtler.

5 10

Karglanm. korkan bir arslann yamaca kar

Komas neyse, btn gcn gsnde toplayp
Saldrrken , yleydi dalgalann uuldayarak. yellerin grleyerek,
Gemiye kar kouu. gemiden daha yksee k.
lkin palamar koplu, ayrld mumla yaplm yarklar.

515

B ir oyuk ald sularn ieri dolmasna imdi.

te, bulutlardan yamur der gibi azgn dalgalara,
Gkler dalgalanan denize inmi. kabaran dalgalar birden
Gklere ykselmi kaplam uzay sanr gren.
Islanm boalan yam urdan yelkenler karm gksel

520

Dalgalarla deniz sulan; gkte grnen bir k yok,

Kabaran sulardan, karanlktan oluan youn bir gece,
Yann geceyi kvlcm saan yldrm. egemen klm
Aydnlatan , yanm titreen yalm larla deniz.
imdi sram gvdesi stnden geminin iine alkalanan

Sular, byledir btn savalardan yiit erin, savunulan

Kentin surlarndan ieri girmesi , eree ulamas; n
Tutkusuyla yanarak mutluluk iinde kaleyi al.
Bin savadan en atlgan oluu. Kabaran dalgalar
arpm dokuzuncu kez geminin kaburgalarna. sonra

530

Yuvarlanm geriye, btn gcyle onuncu arp.

Kalmam yorgun omurgalarn dalgalara dayanma gc,
Alnca bir gedik daha yenilgiye urayan gemide.
Kimi amaacndan gemiye ginne abasnda, kimi kalm
Denizde. Titremi hepsi, surlar dman saldrsyla

535

Titreyen , ierden surlar dmanlara kar savunan

Bir ilde de byledir durum. Beceri yetersiz, umul
Yok artk, yaklayor yn yn dalgalar, besbelli
Yokedici bir lmn eiinde, kurtulu yok.

540

Tutamad gzyalarn, katlayor, bir ant brakmak

zlemi duyuyor, bir adakla sesleniyor tanrlara,
At kollarn gnnedii ge bouna yakard
Korunsun diye. anmsad kardelerini, babasn, evi,

ONBIRINCI KITAP

27 1

ocuklar, geride braktklarn. Hep Alcyone'ydi dnd

Ceyx'in, dilinden drmyordu adn Alcyone'nin,
545

Derin bir zlem duyuyordu ona, seviniyordu aynca

Alcyone uzakta olduundan. Baktka yurdun kylarna,
Duyguyla evirirdi evine ayrlk okunan yzn, oysa
Bilmezdi nerededir evi; altst etmi ortal azgn
evrintilerle deniz, kararyor glge salan bulutlarla

sso Gizleniyor gkkubbe, iki kat daha karanlk oluyor gece.

Azgn evrininin arpmasyla atrdayp krlyor direk,

Sonra atrdyor dmen. Kalkyor avnn stne yklenen
Kvrlan dalga, dalgalara bakan baaran bir kadn gibi,
zde azgnlkla; sen Athos'u, ya da Pindus'u yerinden
555

Skerek ak dalgal denize atmsn gibi kt

Dalga geminin stne, btn arlyla atrdayarak
Gmld sulara gemi. Y utmu gemiyle batan insanlarn
ounu evrinti srklemi bir daha karmam yze,
Yazgs byleymi. Kalm bir blm dalan geminin

560

Paralarndan. Tuttu kral asasn tamaya alkn

Eliyle gemi kalnularn Ceyx, sonra ard babasn,
Kaynatasn. hepsi bo, kars Alcyone dmezdi yzerken
Dilinden; onu dnr, anar dururdu boyuna, dilerdi
Gzlerinin nnde srsn kyya dalgalar gvdesini,

565

Mutlu elleriyle sslesin, donatsn lsn de.

Bard yzerken yine, sk sk soluk aldrrd ona
Kabaran sular, kars uzakta; o, "Alcyone" diye mrldanrd
Dalgalarn ahnda, ite koyu bir akn daha, dalgalarn
stnde ortasnda kubbeleen, arpyor bana, sarsyor

510

Onu azgn sularla. Lucifer bulank, gzle grmek g

Onu geceleyin, gkten ekip gidecek gibi de deil,
Bir de yzn gizlemi kara bulutlar arkasnda.

rn

u korkun ykmlar duymayan Aeolis kz da

Geceleri sayar dururdu boyuna, urard bitirsin diye

575

Kocasna diktii giysiyi, hep dnrd gelince giyecek,

Sevinir, byklenir beklerdi dnn kuruntuyla.

272

DNMLER
Kutsal ttsler sundu btn gksel varlklara,
Bir de tren dzenledi Juno tapnanda. nceden,
Geldi, daha kocas yokken, sunaa onun adna.

580

Salkla dnecek sanyordu kocas gnn birinde,

Yakaryordu kendinden stn bir kadn olmasn diye,
Ancak btn dileklerden yalnz biri gelebildi yerine.

r anra ller iin yakarlar duymak istemedi bile,

Uzak tutmak istedi pislenmi ellerden suna, dedi ki:
585

Buyruumun ok gvenilir bildiricisi iris.

Ko, derin uykuya daldran konana uyumann, git,
Syle, len Ceyx'in biiminde bir grnt yapsn.
Gerek yazgy duyurmak iin Alcyone'ye gndersin.
Boyle syledi Juno. Boyam boyam giysilerini giyindi

590

iris, gitti. eik yayyla bir im ekti ge, buyruk

Gereince vard sislerle rtl konutuna kraln.

rn ir maara vardr Kimmerler'e yakn. derin, uzun,

Orada dan ortasndan uyku tanrsnn yeri, kona.
Ne sabah, ne le, ne akam girebilir oraya klarla
595

Phoebus; birbirine girmi bulutlarn karanlyla

Yerden ykselir bulanklk, rperen nlarn sabah.
Ba tarakl, uyarc bir horoz tmeden orada
armadan Aurora'y, yksek sesle bozmadan sessizlii
Uyank kpekler, ar iiten kazlar, Ne yaban, ne sr,

600

Ne esen yellerin sarst dallardan kan hrt,

Ne de karlkl syleen insanlarn az sesleri.
Bir sessizlik ortalkta. Aada Lethe sularndan bir
Dere akar kayalar arasndan rltl dalgalarla
akllarn. uyku verir insana tekdzeli arlts.

605

Maarann giriinde. darda, haha iekleri trl trl,

Baka saysz ot, uyutan bir zsu toplar onlardan gece,
Sonra yayar iy gibi glgeli krlara btn.
Ne rezenin stnde dnen bir kap var evde gcrdayan,
Ne de kap eiinin yannda duran bir beki.

ONBlRINCI KiTAP
610

273

Ortada, abanoz taban zerinde bir yatak. yksekte.

Ku tynden, koyu bir rt ekilmi stne.
Burada dinlenir tanr, sere serpe, uykudan geveyerek.
Yatan evresinde deiik izimler yknmeli.
Gz baaklar gibi dalm gerek tesi izimler,

615

al yapraklan, kyya salm kumlar.

Oraya girince kz, elleriyle datt bu izimleri,
Aydnland kutsal ev giysilerinin panllsndan,
Birden srayp kalkt durduu yerden yar yumuk
Gzleriyle bakan tanr, sonra geri ekildi yine.

620

Sarkk enesiyle sk sk gsne vurdu, stten aa.

Sonunda toparlad kendini. ellerine dayanarak doruldu.
Bu tand kza neden geldiini sordu. buraya. Dedi ki
Kz: bir d. sen ey tanrlarn ycesi, canlar kvanc.
Tm varl klarn esenlii. bir d bunu yapan, kayg .

625

Sensin yorgun rgenleri dinlendiren ar bir i sonras

Dirilik veren. glendiren sensin: syle gerein rneini
karan kiiye, gitsin bu grntler. kraln
Gerek grnm altnda Hercules'in Trachin'ine.
Alcyone'ye yaklasn, geminin batn gstersin.

630

Budur buyruu Juno'nun. lris, szn bitirince kat,

ok dayanamazd sisin etkin gcne. sezdi btn gvdesine
Yaylan uykuyu. dnd geldii gkkuann stne.

ann. kendi yaratt bin lerce kiinin kalabalnda.

Esinledi baarl rnekler karan sanat Morpheus'u.

635

Ondan beceriklisi yoktu bu ilerde, ona buyurdu tanr,

Betim lesin diye sylevin yntemini, devinimlerin i , trn:
Bir de giyim k"Uam, hepsinden etkili gzel szleri .
Yalnz insan baarabilir bu rnei, bir bakas yaban
Grnr, ku olur, uzayan ylan biiminde belirir.

640

lcelos derler buna gkseller, ancak Phobetor lmldr.

ncs deiik yetenekli Phantasos'tur dnr
Taa, topraa, suya, aalara tinden yoksun varlklara.
Geceleyin krallar, nderler almlar onlarda kendi

274

DNMLER
Yzlerini gnneye; gstenneye, halk topluluuna,

645

Oralarda dolaan baka kimselere. Yallk uykusunu

B rakm btn kardeler Morpheus'a, dinlensin diye.
O da Thaumas'n kzna yapmt bunu. sonra kesilmi
Uykudan gc. gevemi iyice geip kendinden hani,
Gmlm yataa, gizlemi kabart lm yatakta ban.

650 Morpheus. sessizce yayd kanatlarn btn geceye,

ok ksa bir srede ulat Haemonia kentine. syrlp

Gvdeden salland birden. g irdi Ceyx. biimine. yalanc
Bir grnt, brnm bir l klna
zgn Alcyone'nin yata karsnda. syrlm btn
655

Giysilerinden, solgun. Sakallar slak bir erkek. yamur

Gibi sular dklyor banda salarnn diplerinden.
Eilmi stne yatan, gzyalarna boulmu yz,
Dedi ki: mutsuz kadn, tandn m Ceyx.'i imdi? Bir de
lmn deitirdii yzm? Bak bana, tanrsn beni,

660 Kocann kendisi deil grntsdr burada grdn.

Senin adandan baka yararm yok, ey Alcyone. lym

oktandr, bo bir umuttur senin iin burada olmam.
Yakalam Ege denizinde gney bulutlan gemiyi.
Azgn yeller srklemi teye beriye, datm.
665 Adn, bo yere, aran azm, ey Alcyone doldunnu

Azgn sular denizin, bunu sana bildirecek bir tansk

Yok artk. Sen, duymadn ortalkta dolaan sylentiyi:
Ben, boulmu kii, anlatrm sana yazgm.
Al bu znt giyeini, ver bana gzyalarn, brakma
670 Beni yaknmasz yokluun Tartarus'una inmee.

Morpheus, kralie kocasnn sesini duysun diye.

Bu szleri yksek sesle syledi; gerekten alar
Gibi de grnd, Ceyx gibi oynatt ellerini.
Hngr hngr alad Alcyone, gzyalar dkerek
675

Kaldrd uykuda kollarn, arad kocasn, soludu.

Dur. nereye kayorsun? Gel birlikte gidelim, dedi.
Kadnn bu szleri, erkein grnts, uyandrd onu
Derin uykudan. baknd sana soluna gerekmi

ONBIRINC! KiTAP

275

Gibi az nce grd dteki kocas. Bu ses zerine

680

Uyanan beslemeler kla yaklaular ona, gremedi

Eini, vurundu acmaszca yzne, y rtp att
Btn giysilerini gsnden, yumruklad gsn, yoldu
Salarn bararak; sorunca zntnn nedenini besleme
Kadn dedi ki: Alcyone gitmi, yok burada, gitmi o da

685

Kocas Ceyx'le. Brakn bu avutucu szleri.

Geminin batyla gtrd onu lm. Grdm , tandm ,
Uzattm kaarken onu yakalama tutkusuyla ellerimi.
Bir glgeydi, aka grnen. kocamn gerek glgesi.
Biraz deimiti, biraz irdelersen, ne allm

690

izgiler kalm yznde, ne de eski yan gzellii.

Solmu, sararm, plak, slakt banda salar baktm
yice. mutsuz grdm onu. Bumda duruyordu.
u yanda, zgn; aratrd yeri i zleri kalm m diye,
Kadn. oydu oydu, iimde sezmitim korkusunu, yleydi.

695

Bu yzden yakardm ona, kamasn benden yellerin

Ardnca. diye. Besbellidir lme doru srklendiin,
Yolda edinmisin beni. yi yolculuklar iyi yolculuklar,
Gtr beni de yannda. B ir gn bile katlanmamm bu acya,
Bu ayrl a, ypranmm, sonu olmasn bu yaammzn.

100

Artk buldum lm ekeledim teye beriye dalgalarda;

Sensiz yakalad beni deniz. Duygusuz kalrdm denizde
Daha ok yaamaya abalasam, daha ar aclar eksem .
Olmasn byle dilek, istemem seni zgn brakmak.
Ardnca geleyim bir ayakda olarak yeter, bir olalm

105

Mezarda bile, kanmasak da bir kpe, bir olsun

Yazlmz mezartanda. Kemiklerimiz deilse de adlarmz
Bir olsun. Bunlar syledi, daha konuamad, tkand
Boaznda szler, iniltiler kt katlaan yreinden.

110

Erkenden, kp evden yrd deniz kysna kadn ,

zntler iinde gitti yolcularn ardnca bakt
Yere. Orada durdu bir sre, dedi ki: burada zd halau,
Bu kyda tattm ayrlk pcklerini , ite burada.
Btn olup bitenleri bir bir, anmsadktan sonra

276

DNMLER
Bakt denizin yzeyine yukardan: uzaktan gvdeye benzer

115

Bir nesne grnr gibiydi dalgalarda, pek ak deildi

Balangta, olduu gibi seilmiyordu. Srkleyince
Onu daha yakna dalga, anlalm insan ls olduu,
Bakt bu korkun boulmu kiiye rpererek. tanmadan.
Bu yabanc ly grnce, tutamam gzyalann,

no Sylenmi: kendi kendine: sen ey mutsuz kii,

Kim olursan ol , senin de bir karn vardr! Yzerek

Daha yakna geldi gvde sularda. iyice bakt ona
Kadn. tar gibi oldu az ok. Srklemi onu kyya
Dalgalar. grnce tanm onu kadn aka imdi:
m Ceyx'ti o. Odur besbelli. Bir lk att. yzn

Trnaklad, salarn yoldu, giysilerini yrtt. uzatt

Titreyen ellerini Ceyx'e, dedi ki: ite saygn koca,
te muL,.uz e, dnyor bana. Bir engel olutumu
1:10

Elleriyle dalgalara kar, nlesin takn sular,

.
Tutsun gelen dalgann vuruunu, krsn hzn diye.
Orada srad. pek az grlen bir gle. yukan uarak
Yard uzay. sevecen, duygulu bir ku gibi
Dalgalarn zerinden uuyordu. Uarken yaknmal
Sesler karyordu zntsn yanstan, azndan

Dklen sesler gibiydi sivrilmi gagasndan.

Dokununca bu dilsiz. souk. kansz l gvdesine.
Bu deerli gvdeye deince yeni rgenlerle imdi
pm onu katlam. scakl gitmi gagasyla.
Sezmi gibiymi bunlar Ceyx, kaldm sanrsn

740 Dalgalardan. karm yzn. grnm, bilmezdi

B unu kimse: sonunda acm onlara tannlar

Kulara dnm ikisi de. Sevgi kalm olduu gibi.
zlmemi iki ku arasnda eski evlilik ba.
Uzlamlar ana baba olmak iin ikisi de, imdi:
745

Kt, yedi gn gemi olayn stnden esenlikle,

Yumurtlam Alcyone yuvada, sular zerinde, yzen.
Gvenle geti yolculuk, tuttu yelleri Aelus. brakmad
ksn diye yuvadan, durgun deniz korudu torunlan.

ONBIRINCI KITAP

150

({jj

277

nn bu durumu yal birisi, bakm denizin geni

Yzeyine. uarak evrede, sonuna dek korudu sevgiyi.

Yaknda duran. konuan biri, sanrsn yle dedi :
Odur, uarken grdn deniz stnde gsz ayaklarla.
155

O gsterdi uzun boyunlu karabata, kral kanndan

Gelir soyu. dedi. i stersen bu kouan toplulukta
Onu. soyunu izlemek, syler atalarnn Ilus.
Assaracus, Jupiter'in kard Ganymedler olduunu,
Kral Laomedon. dahas son Troya kral yal Priamus.
Hector'un da kardei ondan, o anlamam t

760

Daha nceden byle bir dnm geirdiini. Hector'dan

Gelip gelmediini nnn. sannn, soylu Dymantide'nin
Bir yavrusu olduunu, iki boynuzlu Granicus'un
Dourduu Alexirhoc'nin ondan geldiini gizlice.
Sylentiye gre l da glgeliklernde. Sevmezdi illeri

765

Aesacus, grkem li konaklardan uzak, ssz, dalarda,

Tutkusuz nnaklar yannda yaamak isterdi, ok seyrek
Dinlerdi Troya yneticilerinin tlerini. Gereksiz,
Sonusuz bir sevgiden yana da deildi. Bir gn gezerken
Sk sk dolat onnanlarda gnn Cebren'in kz

no Hesperie'yi yurdun deniz kylarnda kuruturken gnete

Uuan salarn, bylenmi, ynelmi kza hzla, komu
Kz kurdun nnden kaan dii bir geyik, ya da
Atmacann saldrsna urayp glden srayan rkek
775

Bir rdek gibi. Ancak Troya'l yiit tutkuyla koarken

Sktrd korkarak kaan kz. l te otlarn altnda
Bir engerek, kaann ayandan snn, aktm
Gvdesine ausunu. Bitmi bu kamayla yaam . Kavrad
lm kz, toparlayp kendini bard: zgnm zgnm
Bu izleyiten. Korkutmadm onu: baaramadm demek. lmn

1so

Bir ylan. bir de benim yzmdendir ey mutsuz. Ondan

Daha mutsuzum ben; lmn bir avunmadr ldme.
Byle syledi, att kendini h rn dalgann kemirdii
Kayadan denize. Balad yavaa esirgeyiin etkisi.

278

DNMLER
Tethys acyarak tuttu deni, yzenni gibi yzeyinde

S uyun. kanatlar kt gvdesinde, nlendi lm istei.

Ancak, ksm bir daha dnmek istemi yaama bu
Yaratk; korumu onu bu ac l yeryzn braktran
Tin, yeni tyler. telekler km omuzlarnda, gnenmi.
Umaya koyulmu ykseklere, oradan brakverinni

790

Kendini sularn yzeyine: kanatlan kolaylatrr

stten aa szl. Aesacus fkeyle szlr
Birden derinlere ykseklerden arar yokluun sonu
Gelmeyen yolunu. Erimi sevgiden gvde, uzam ayaklar
Dirsekler, bir de boynu. ba.} uzaklam gvdeden.

795

Sever olmu sulan, suya dal ndan gelir ad da.

ONKNC KTAP

J]3 lLMEZDl baba Priamus. yaadn bakasnn gcyle.

Aesacus'un acsn tadn. iki kardele,

nl Hector'la bo bir mezara gtrldn.

Uygun deildi Paris byle ac l bir evlilik iin.
5

Odur, daha sonra, karlan bir kadn yznden

Yurdunu uzun bir savaa srkleyen. Onun ardndan
Yrm binlerce gemi , savaa birleen Pelasglarla.
Gecikmezdi kar saldr, azgn dalgalar getirmeseydi
Elverisiz bir duruma denizi, bekleyen gemileri

Tutmasayd balklar bol Aulis'te.

Atalar geleneince, orada, Jupiter'e bir adak sunmak
stediklerinde yaklan ocaktan snmt kutsal sunak,
Danaus'lar naraacndaki mavimsi devden bir adak
Treninin yaknda baladn anlamlar.

15

Yedi kucazla bir yuva vard aacn doruunda:

Onlarla analar, yiten yavrularn evresinde uuurken
Bir ylan kapt gibi indirdi doymaz karnna.
Korkuya kaplm hepsi. Bilici bildirdi halka,
Thestor'un olu: sevinin, Pelasglar stn geldiler:

20

Ykld Troya: artk egemendir uzun sre abamz.

Dedi. nceden bildirdi dokuz yln savan, byle
ok, kular gibi. Bu ylan, burmal aata yeil
Dallar evresinde. eski biimiyle. dnt taa.
Srdrd gcn bir ta olarak ylan grnmnde.

DNMLER

280

25

JK

ad Nereus Aonia boaznda, sularda sratmadan

Sava baka yere, hep, Neptunus korumu sanr, kimi

Surlarn kurduu, Troya ilini. Baka syler Thestor
Olu. gerei bilen, aka bildiren: bir dence diye
Dklen gen kzn kandr tanray kzdran.
Sonra halkn kan kutsalla stn gelmi. kral
JO

Tanrya; dkmek iin temiz kann kzn alarken

Grevliler arasnda, sunan nnde durdu phigenia,
Yenildi tanra, bir sis belirdi gzlerinin nnde,
Adak yerinde, yakaranlarn sesleri arasnda, adaa
ekilmi tir geyik yavrusu titrek, bir de lphianassa,

Sylenti byle. lmdi, yaknca yattrlm Diana,

Phoebus'un fkesi, sularn fkesi giderilmi kanla,
Arkadan esmeye balam yeller, alm yelkenler, binlerce
Gemi, glkle ulatrlm Frigya kylarna.

J..ID enizle kara, bir de gk arasnda bulunan bir uzam

40

Ortasnda bir yer. zl ortak bir snr balants.

Grnyor uzakln ne olduu kendince,

Btn yksek sesler duyuluyor biraz kulak kabartnca.

Fama tutmu yerini, dorukta oturmakta, saysz kimse
Evin girilerinde, binlerce gedik, ne kale kapal ne
45

Kaplar, ne eiklerde engel. Hepsi gece gndz ak,

Btn sesler, konumalar, fsldamalar kulaklarda
Yansmakta, maden akrlar. Ne sessizlik var, ne
Dinginlik ortalkta, ne de grlt yalnz mrltlar.
Hepsi deniz dalgalarndan yansyan sesler uzakta,

so

Bir yankdr gelen; Jupiter'in kara bulutlardan

Gnderdii imek aklar gibi bouk bir ses
Yldrmdan kp yava yava uzaklaan, yiten.
Giriti bir kalabalk, skma, gelen giden, syleen
Topluluk, binlerce sylenti, ses. doru yanl szler,

55

Birbirine karan, anlalan anlalmayan, konumalar.

Bo kulaktan dolduran sylevler, birka aklama,

ONIKINCI KTAP

28 1

Bir yerden bir yere aktarlan ykler, iirler,

nanlr inanlmaz sylentiler, yeni duyurular, bildiriler,
Yrrken arp birbirine arpmalar, kuruntular, bencil
60

Elenceler, oyalanmalar, ykselen korkudan yklmalar,

Bu durumda bir k:rgaa, gvensiz gelecekten kayg.
Bakt Fama, evreyi gzden geirdi, gkte, denizde, ya da
Karada neler olmu diye, doland evrenin evresinde.

C{J)
65

renildi Grek gemilerinin sava larla yolda olduu,

Donanm dmann iyice yaklamasn beklemeden

Dizilmi kyda Troyallar, korkusuz, dik, tutmular
Giri yolunu. savunmada. lkin sen dtn Hector'un
Kargsyla yazg gerei Protesilaus. Danaus'lar yiite
Geldi sava yerine, duyuldu yiiti lm Hector'un

10

Elinden. Ne Hector'dan ne Frigyallardan korktular,

Gsterdiler onlara Akhaia'llarn gl olduunu,
Esirgemediler kanlarn. Kpkzl olmu Sigeum kylan,
Binlerce kiiyi gndermi lme Neptus olu Cycnus:
Achilleus dimdik arabasnda, hnla savuruyordu

15

Savalara Pelion'da yaplm kargsn, vargcyle.

Bu srada, Achilleus arad sava alannda Cycnus ya da
Hector'u, birden Cycnus kt karsna, on yl vard
Onunla Hector arasnda: ufakt, atlan ak boynundan
Boyundurua balayan koumu ekip yneltti dman

80

Arabalarna, gl koluyla sallad kargy kaldnp

Dedi ki: kim olursan ol, delikanl, avunmaya bak lmle,
lmn Haemonia'l Achilleus'un elinden olacak.
te Aeacus olu. Szn ardndan ar bir vuru.
Ancak, amamsa da yolunu savrulan karg boa gitti

85

Kald uan demir temren, sarst geni gsn sapu,

Troyal dedi ki: Ey tanrann olu oktandr konumandan
Bilirim seni, neden aarsn kargnla vurulmayma?
Onu artan, senin grdn bu at klndan rlm
San tolgayd besbelli, sol elinde ar kalkan, oyuk,

90

Onu korumak iin, bir ss laksyd omuzlarnda.

282

DNMLER
B undand Mars'n silahlan. Bundandr kendimi
Koruyuum, ilemez bana demir ok. karg. Nereus'un
Ya da Nereus kzlarnn olu deil yiit.
Denizlerin, nymphalarn tanrsnn oludur bu.

95

Byle dedi, hzla frlatt okunu dbkey

Kalkanna Aeacus olunun, dokuz kat kalkan delen ok
Temren onuncu katnda kald kz derisi kalkann.
ekip frlatt bir ok daha yiit var gcyle

100

Titreyip uan. ulat gvdesine yine. ancak

Aamad bir yara. nc atn da etkisi yok,
B iraz izmi Cycnus'u hepsi bu; birden fkelendi.
Kprd yiit, yar alannda korkun boynuzlaryla
Erguvan renkli rtlere saldran bir boa gibi,
rtleri paralayan, azan, vargcyle saldran, koan .

1 05

Bakt okla delinip delinmediine kalkann, duruyordu

Sapland yerde temren. "Artk azalm gc kolumun",
Dedi, bu yzden tkenmi eski gc demek! Oysa
Glyd eskisi gibi, yle mi? Yktm zaman
Lymesus kalelerini ilkin, Tenedos'u, bir de

lO

Kana bulad1mda Thebae halkn Mysia kentinde,

Bir kan rmana dnd kzard, Caicus halk,
kinci kez gstermi kargn etkisini Tephesus'ta.
Burada gsterdi gcn kolum. bildirdi yklanlara
Yere. kyda stste ylanlara. yine glym diye.

1 15

Byle dedi. ilk baardan g alarak frlatt

Kargsn Lycia halkndan, karsnda duran, Menoetes'e.
Sapland demir kapl kargnn temreni gsne.
lm yaras alm gsyle ar topraa ylrken
kard temreni kanayan yarasndan, dedi ki:

1 20

Bu elle bu oktur bana utkuyu salayan. Ereiniz

Utku olsun, yakarn, byle olsun sonunuz.
Byle dedi, frlatt dbudaktan oku, amad giden
Ok, ses kt kamayan Cycnus'un sol omuzundan,
Ykk duvarlardan ya da kayalardan yansm gibi.

1 s

Okun deldii yerden akan kanlardan oluan benekleri

ONIKINCI KiTAP

283

Grnce, bouna sevin lklar atm AchilJeus.

Bir yara almamt yiit, onlar Menoetes'in kanyd.
O zaman ite, kuduran fkeyle atlam arabasndan,
Parlayan klcyla dmana saldran , yryen yiit,
1 30

Bir de vurumalardan yaylan, yansyan sesler,

Katlam gvdelere vurmakla krelen kllar.
Duramad daha ekip kalkan saldrd, yana, yiit,
Vurdu drt kez dmann yzne, akaklarna
Klcn sapyla. Kovalad hep kaanlar vurarak,

1 35

Soluk aldrmadan, daha kendine gelmesin diye.

Bir korku, bir rperme, gzler kararmakta, yrrken,
Geri ekilirken, ayana taklan bir ta alann
Ortasnda. Bu yzden tm gvdesiyle geri kaykld
Cygnus, birden yakalayp ykm Achilleus onu yere

140

Vargcyle. Hzla bastrd gsne kalkan, dizlerini,

ekti tolgann balarn: smsk balad enesinin
Altndan boynunu, kesti yaam soluunu, kapaynca
Dirim gc salayan hava yolunu. Soydu giysilerini,
Yapt yenilenlere yaplan, yalnz silahlar kald.

145

Cygnus denen ak kua dntrd onu deniz tanrs.

rn ar getirmi hepsine bu yorucu sava uzun sre

Silahlar braklm oktandr. Ancak kaygyla korundu
Frigya kaleleri, byle bir kaygyla beklendi
Argolis'in savunma hendekleri de: yaklam bayram
150

Gn, Achilleus'un Cygnus'u yendii yerdeki tren,

Pallas'a adanan boazlanm boann kanyla.
Adan kutsal blmlerini yalmlanan ocaa koyup
Yanan etlerin kokusu havaya yayldnda, sevgili
Tanrlar iindi bir blm, teki de tren iin.

ss

Yastklara uzanan engen nderler kzaran etten

Bolca yediler, arapla susuzluk, kayg giderdiler.
Ne alglar etkiledi duygularn ne nlayan trkler,
Ne ok delikli imir flut, ne uzayan kaval sesleri,
Btn gece sylemekle, erkek gcn vmekle, vnmekle

284
60

DNMLER
Gemi. Dmanla savatan, kiisel baardan szetmekle,
Bir kendini beenmilik, gzpeklik, korkusuzluk. Baka
Ne syleyecekmi Achillcus? Ne konuulurmu, toplantda,
Byk Achilleus'un yannda vmek vnmekten baka?
En ok Cygnus'un yenilii, kazanlan en yeni utku

65

Sylenip durdu. am kalmt hepsi, bu gen yiitin

Gvdesinde bir tek okun bile saplanp kalmadna,
Onun klla. yaralanmakla lecek kii olmadna.
am buna Aecus'un olu da, Grekler de, bunun zerine
Nestor balad sze: yalnz Cygnus'tu yaamnzda

1 70

Kltan, kargdan korkmayan. saldrlardan kamayan,

O gn grdm , binlerce saldr karsnda ylmadan,
Ne denli dipdiri durduunu Perrhaebus'lu Caeneus'un,
Direndiini. Perrhaebus'lu Caeneus baarlaryla nl
Othrys'te yaayan. ok alas iler gelmi bana:

1 75

B ir kadnd nceden. Anlatsn diye bandan geenleri

Hep yakarrlard bu yal kiiye; bu yzden Achilleus:
Gster becerini, hepsi dinlemek ister yklerini.
Ey stn sylevci yal, en bilgesi alarmzn,
Caeneus, byk bir dnm geirmi erkek olunca:

8o

Anlat bakalm, kim kazanacak sava, stn gelecek,

Sen bilirsin en iyisini, kim yenmi kim yenilmi.
Anlatt Nestor: ilerlemi yam engel olmusa da,
Genlikte grdklerimin ounu unuttumsa da,
Anmsarm imdi yine birounu. Ancak hepsinden nce

1 85

Gitmez gzmn nnden grdm sava ovada,

Ne denli uzun yaarsa bir kii, ok olur ylesine
Grdkleri de. Yaadm iki yz yl boyunca ben,
imdi te birini yayorum geen gnlerimden.
ok mutluydu, sevimliydi Eleatus'un kz Caenis,

190

Teselya'da, komu illerde yoktur bir benzeri daha

Gzellikte, senin lkende bile, sen Achilleus
Bir kylydn o dnem; kaygszd. aldrmazd ounun
Bileine. Peleus bile dilemi onunla evlenmeyi,
lmsz ananla evliydi o yllar, ya da o sz vermiti

ONIKINCI KiTAP
195

Onun kars olmaya. Caenis istemezdi evlenmeyi,

Dolard yalnz bana ssz deniz kylarnda,
ok ac ekti denizler tanrsndan. Byle syledi hep.
Tadna varnca ilk sevimenin Neptunus'la, dedi ki:
Bundan kanman gerekiyorsa yle olsun imdi,

200

Se iin ektiini. ite byle bilinirdi bu yk.

Dedi ki Caenis: kapldm bu byklk tutkusudur
Kanmam gereken, beni ypratan. kar kadnlktan
Beni: senin elinden gelir hepsi. te bak, kaln
Bir sesle konutu Caenis, dedi. erkek sesine

205

Dnt sesi. yleydi, deniz tanrs getirmi yerine

Dileini kadnn. yle bir g vermi ki ona
Ne saldn, ne vuru, ne karg yaralar onu.
Gitmi kadns grkem, zaman erkeke zellikler
Venni Atraxl'ya. dolard hep Pcncia krlarn.

I
210

l.lli venmi yiit lxion'un olu Hippodame'ye, tren

in aalarn glgelendirdii bir maarada kurulsun

Dendi masalar bulut soyundan gelen Kentauruslara.
arlm dne soylu Haemoiallar, oradaydm ben de,
Bir uultu kard karmakark kalabalktan konakta.
215

Trkler ykselir. dumanlar kard ocaktan sofada:

Yaklaan giyinmi kuanm anneler topluluu epeevre,
Gzellik iinde grkem, gelin. verdik mutlu Prithous'u
Byle bir kans var diye, mutluluk diledik ayrca,
imdi sanadr Eurytus Kentauroslarn azgn fkesi,

2:0

Acmasz. yrek bir de araptan duygulanan kzn

Bak, esridin. azm tutkularn ikinin etkisiyle.
Tat yok len masasn saranlarn grltsnden.
Saygszca ya.kaland, srklendi sandan gelin.
Eurytus ekti kendine H ippodame'yi, tekiler ya bakasm

25

Seer. ya elinden geleni yapar. bir grntdr kalan.

Alnan ilden. Kadn lklar doldunnu evi. sradk
Yerimizden hepimiz hzla, ilkin Theseus bard: nedir
Bu lgnln Eurytus, Prithous'u byle kkrtman.

285

286

DNMLER
Ben am daha, iki lgnn bir kiiyi zmesi neden?

230

Baka bir sz kmad azndan sava yiilin,

ltti diretenleri geriye, kurtard kz bu delilerden.
Ne konutu, ne de kendini hakl gsterecek bir kt
Eylemde bulundu beriki, saygszca bakt yzne
Kurtarcnn, sonra yumruunu vurdu soylu gsne.

235

Bir testi vard orada. eri br izimli

Eski trden: vargcylc kaldrd onu Agides yukar,
Frlall yzne hasmnn. Boalm birden yaradan
Azndan gelir gibi beyin, arap, phtlam kan,
rpnm. sonra sessiz uzanp kalm slak kumsalda.

240

Alevlendirmi acy Kentauroslarn kardeinin lm:

Bir ses "silah bana", hep bir azdan "silah bana".
Cotunnu onlar arap, uuuyor parlayan kadehler,
Savrulan gbekli taslar, paralanan mlekler, kavga,
nce len, bar, imdi savalar. lmler, ldnneler.

245

Ophion olu Amycus, ilkin, korktu kutsanm aralarn

Bulunduu kutsal yerin yamalanmasndan: indirdi
Ilda odada, ieklerle ssl parlayan fitili.
B irden kaldrp lda yukar, adak baltasyla bir
Lapithe boasnn ak boynuna vurur gibi savurdu

250

Yzne Celadon'un vargcyle; ann, birbirine

Karm kemikleri, frlam oyuklarndan gzleri,
Aznn paralanan kemikleri nedeniyle ezilmi
Bumu yapm damann ortasna. Tutup bacandan
ekmi uzaklatnnak iin onu Pelates'in akaaacndan

255

Yaplm masadan Pelatesli, bastrarak bumunu gsne.

Tkrrken kara kann skan dileri arasndan
Bir daha vunnu gndennek iin Tartarus glgelerine.
Dikilip yannda lnn, korkun bir yzle bakarak
Dumanlar kan ocaa, dedi ki: neden yararlanmayz bundan?

260

Gryneus; sonra kaldrd yalmlanan ar suna,

Frlatt Lapitlerin youn kalabal stne,
Broteas da, Orius da ezilmi bu arln altnda.
Mycale'dir Orius'un anas. Bilindii gibi bu kadn hep

ONIKINCI KiTAP

265

210

2so

2ss

290

295

Ay'n boynuzlaryla donanrd, srgnde dt gzden.

Ettiini bulacaksn, ancak bana verilmi silah yetkisi,
Diye bard Exadius, sonra indirdi amaacndan
Grevsel kargsn, kutsanm geyik boynuzundan olan.
iki atall kargsn sald birden Gryneus'un gzlerine,
Biri ektii kargnn atalyla km dar,
Boalan kanla sarkverdi sakallarndan teki.
ite, yanan bir hlamur odunu adak yerinin ortasnda
Kapm Rhoetus, vurup datm Charaxus'un banda,
Bandan akaklarna dklen kzl salar parampara.
_ Yalmlarn yuttuu kurumu bir ekin gibi hzla
Tutumu salar alevler arasnda, yaradan akan kan
Korkun bir sesle frdard kzaran demir gibi
Ocakta scaktan; eri bir kskala demircinin ocaktan
kard sonra su kabna batrd; salar da byle
Czrdam kvlcmlanm scak yalmlar arasnda.
Dalan, dklen salardan azgn alevler aa yukar
Yaradan omuzlara doru dalgaland bir daha karl,
Yeerliydi arabann yk, karlamamak iin dmanla
Eree varmada, arlk bir sutu artk dmanla, baka
Arkadalarla karlamada, ta aa basard yolda.
Pek kvanl deildi Rhoetus, besbelli. Yakarn,
Byle gl olsun senin teki savalarn da, dedi.
Korlaan bir dalla azdrarak eski yaray drt
Kez gl vurularla sal kafatas ilmeklerini,
Beyninin iine dein soktu paralanan kemiklerini.
Coryhus, Euagros bir de Dryas stn baarl grld.
Corythus, yz ayva tyleriyle kapl birini vurunca
Bard Euagros'a: ne kazandn bir ocuu ldrmekle?
Anlamaz uzun szden fkelenmi Rhoetus, dedi Euagros:
Vurdu konuurken alan azna, gsne sarkll az
Dt kzaran yalmlarn iine. Azgn Dryas
Senin de gnn gelecek, yalmlar senin de ban
Saracak, kurtulu yolun yok senin de byle.
Ona, boyuna adam ldrmekle almlanan. vnen

287

288

Joo

DNMLER
Kimseye de gelir sra. Batrrsn kzaran demiri
Boynundan geirip omuzuna. i nler Rhoetus urar oku
Kaskat kemiklerinden kannaya boyanr kendi kanyla.
Kamakta bulmu kurtuluu Lycabas. Omeus, bir de
Sa omuzundan yaral Medon, Pisenor'la Thaumas;
Ksa koularda hepsini geride brakan. ald yara

305

Yznden daha yava kaan Mermeros bile:

Pholus da, Melaneus da erkek domuz avcs Abas da,
O, bilici Asbolus'un gereksiz bir savatan kan
Dedii kimsedir. ark.adalarna. O'dur ite yaradan

310

Korkan Nessus'a: kama. Hercules'in yayn koruyacaksn,

Diyen. Oysa Eurynomus. Lycidas, Areos bir de l mbreus
Kamadlar lmden: onlarn hepsini batan beri
Dryas'n sa elidir ynlendiren. Az iler etmedin
Crcncaus batan beri, yaralanm gibi kaardn hep.
evrene bakmak istediinde kl iki gzn arasndadr,

315

Bumun alnna eklenince grecein cehennemdir.

Bu dinmeyen grltden derin bir uyku bastrm
lemi iliklere, uyandrmam kimse Aphidas',
Uzanm sere serpe tyl postunda Ossa aysnn,
Uyurken tutuyordu iki dolmu barda avucunda.

Jo

Savatan kanmayan bu kiiyi uzaktan gren,

Parmaklarn silahnn kayna dediren Phorbas
Dedi ki ona: Styx'le karm arab imelisin.
Duraksamad daha, frlatt kargy delikanlya,
Demir kapl dbudak karg deldi boazn, devrildi.

325 lm yokctti duyguyu, guruldayan grtlandan kt

Hrltlar, kara masann stne, bardaa dkld kan.

Grdm gzmle, Petraeus skmeye kalkt orada duran
Palamutlarla rtl mee aacn, kucaklad saa sola
Sarst, sallanan gvdesini aacn yine,
J.o

O sra saplanm Petraeus'un kaburgalarna hzla

Giden kargs Prithous'un, sktrd gl gsn
Dall odun karg. Ykld Lycus da Prithous'un gcyle.
Duydum; syleneni: Chromis de yenilmi Prithous'a.

ONIKINCI KITAP
kisi de iyi n salam baarana Dictys'le Helops.
335

Helops yklm bir okla; sa akandan giren ok

Kocaman bir delik aarak km kulann solundan.
Dictys, kukulu, yuvarlanm bir dan doruundan.
l xion olunun basksndan titreyerek kaarken, batm
Derinlere, krm ar gvdesiyle gl bir meeyi.

340 Deilen barsaklaryla yapm aacn gvdesine.

Gelmi Aphareus c almak iin, frlatmak iin bir ta.

Koparm tepeden. O urarken yetimi Aegides
Mee aacndan kargsn saplam ona, paralad
Kaln kemiklerini kolunun. ldrmek iin bu gsz
345

Gvdeyi birden saldrd fkeyle. Kaarken uzun boylu

Bianor, o gne dek allmamken, yakalam arkasndan
Onu da bastrd diziyle kaburalarna, ekip sandan
Sol eliyle smsk, vurdu atall kargy yzne,
Korkun azna, bir de kemikli akaklarna.

350 Sonra aa kargyla yere serildi Nedymnus. atc

Lycotas, sakal gsne sarkan H ippasus. ormanl dalarn

Doruuna kan Ripheus, Haemonia dalarnda yakalad
Ak krlarda dolaan homurdanan aylar
Canl evine gtren Tereus hep srklenmi lme.
355

Artk Theseus iin byle uzun boylu savamak istemedi

Demoleon. nice yllk amlar kklerinden skmek iin
Byk bir g tketmek gereksiz diye dnm.
Sonusuz bir i. Frlatt krlm aalar dmana.
Oysa Theseus rkerek kat atlan oktan, kayk ld .

360

Uyarm onu Pallas, yeniden glenmi inanc.

Artk bo yere aa sklmedi daha: Tutmu gl
Crantor'u vurmu yere boynundan. ayrm gsn
Sol omuzundan. nder Achilleus'un sava arkadayd;
Vurmu onu Dolaplar kral Amyntor; daha nce kendisini

365

Savata yeneni, ban gveni, salanmas yolunda yaplan.

Byle korkun yaralar iinde grm onu Peleus uzaktan,
Dedi ki: ey sevgili delikanl Crantor. lm arnmadr,
leceksin sen de. Sonra, hzla frlatt meeden kargsn

289

290

DNMLER
Kolunun vargcyle Demoleon'a, fkenin verdii takn gle,

310

Delip kaburgalarn saplanm derinden kemiklerine,

Sarkan karg. ekip karnca kargnn ierde kalm ucu;
Bir daha vurunca kargy temreni aklm azna, kmaz.
Ac g verdi yree: direndi dmana yaral, saldrd
Kaldrp iki nayan. adamn zerine. Tolgasyla,

375

Kalkanyla balad nlayan vurular indirmeye,

Omuzlarn korudu kalkanyla. savuturucu karglaryla,
Bastrd. iki brn de, gsn de deldi Centauros'un.
Uzaktan alp ldrd Phlegraeos'u, daha nceden Hyles'i,
Yakn bir saldryla lphinous'la Clanis'i vurdu.

3so Dorylas da katld bunlara, akaklarn kW1 postuyla

rten, vurucu karglar yerine kanlarla kzarm kvrk

Boa boynuzlar tayan. Ulam ona sesim;
Yreklendirrn iken beni sava. Bak, ne denli uzaa
Gider demir kargn nnde senin boynuzlarn, grrsn,
385

Dedim, yolladm kargm stne. Deildi kaacak durumda,

Ald korkun alnnn sandan lm yaralarn.
Bastrdm elimi alnna: bir lk ykseldi: yklm
Ald ac yaradan; ben daha yaknken ona Peleus
Batrm acmaszca klc kamnn ortasna.

390

fkeyle sram yerinden Dorylas, srklemi yerde

Dalan, ezilen, inenen barsaklarn toplam sonra
Ayaklaryla hepsini, doldurmu boalan kamna.
Sana da, Cyllarus, kurtulu salamaz savata bu gzellik,
Gn olur istenmez byle doal gzellik, anlmaz ad bile.

395

Yeni kmaya balam sakal. altn renginde, altn sans

Salar dklrd omuzlarnn ortasndan iki yanna.
Parlak bir yz, boyun, eller, omuzlar, gs stn bir
Sanatnn elinden km nl yapt, uyumlu, yerli yerinde,
yle bir adam. Eksiksiz at gvdesi belden aa, dzgn,

400

Uyumlu, elimiyor adamla. Uzatm ona ban, boynunu,

Yakacak Castor'a besbelli . Srt, kalalar dzgn,
Kaldrr parlayan gsn. Btn gvdesi kara m kara,
Kuyruu kardan ak, bacaklarnn rengi de kar gibi.

ONIKINCI KiTAP

29 1

oklar istemi onun kans olmay, yalnz Hylonome

405

eldi gnln; derin onnanlarda yaamaya alan

Yar hayvan kadnlar arasnda yokmu ondan almls.
Sevgiyle, sevecenlikle. gler yzle, almla almla
ekmi kendine Cyllarus'u, bylemi; zenli, tatl, dii,
Sevi hepsi karm doasna. taraktan akard satan.

4o

Kimi gn gl, kimi gn biberiye, kimi gn leylak sokunurdu

Salarna, okluk parlak zambaklar seer, iki kez
Ykard yzn gnde Pagasa onnanndan kan pnarda,

lki kez de ykanrd akar sularda, sevilesi bir yabanlk

Verirdi ona soldan saa doru omuzlarna ekerek
45

rtnd gzel post. kisi de severdi birbirini,

Birlikte dolarlard dada. birlikte giderlerdi maaralara,
Birlikte girerlerdi Lapithlere zg eve, orada yine
Birlikte srdrrlerdi korkun sava. sevimeyi.
Bilinmez ne yapld, soldan gelen oku kimin att

420

Sana, Cyllarus. vurdu seni hoynunla gsnn birletii

Yerden. Ancak nemsizmi aldn yara gvdende,
Biraz soudu yrei saplanan okun alnyla.
Gecikmedi Hylonome oku ekmekte ar yaral gvdeden,
Koydu yarann stne an dindiren elini, sevgiyle

425

Dayam azn azna kaan can tutmak iin.

Dedi ki grnce lsn: ne kar duymasa kulaklarm
l. Dayand birden onu delen, ldren kargya,
Sarld smsk can ekien gen kocasna. imdi bile
Durur gzlerimin nnde birbirine dml alt arslan

430

Postuna brnen. bununla aun. insan rten Phaeocomes.

Koulu iki kzn glkle ektii bir kt
Frlatm tepenin stnde Tectaphus'u dven Olenus
Olu'na. Aynn ikiye ban uzaktan atlan ktk,
Akm burnunun deliklerinden. azndan, gzlerinden

435

Frlam dar. kulaklarndan fkran dklen

Gevek beyin; memeden damlayan koyulam st,
Delikli bir kapta bastrlan, ezilen zeytinden
Szlen ya gibi incecik gzeneklerden, dar.

292

DNMLER
Dman soymak istediinde yendiinin silahlarn,

440 Ulat klcm yamac lara -baban bilir bunu-,

Gmld brlerine. Teleboas'la Chtonius serilmi

nmze klcmla. B irincisinin atall, ikincisinin
Sivri kargs vard, kargyla yaralanmtm orada:
Bak, ite grlyor salm yarann izleri daha.
445

Pergamus'a kar savamam gerekmiti o gnler;

Ben bilirdim Hector'un stn gcn krp krmamay,
Nerede baar salamay. imdi ne Hector, ne olu var,
Ben de yalandm artk tkenmi gcm. Ne kar
Bunlar sylemekten, Pyretus'u yenen Periphas'

450

Bilmekten? Sal narak yryen Ochecles'in yzn yrtan

Ampyx'in nn, Comcllc'yi. tepeye kp
Vuruanlar renmekten? ldrlm Peletronium'lu
Erigdupus
Bir kaldrala, Macareus vurmutu gsne grr gibiyim
Avc kargsn, Nereus'un frlatp Cymelus'un kamna

455

Saplad. Kukun olmasn nceden sylemi bilici bana

Gelecekleri Ampyx olu Mopsus'a. iki gvdeli Hodites
Saplamt kargy Mopsus'a. konumak istedi konuamad,
Dilini enesine, enesini grtlana yaptrm karg.
Be kii gndermi lme Caeneus: S typhelus, Bromus,

460

Antimachus, Elymus, bir de sava arabacs Pyractes.

Yarallar bilmem, belleimde say da, adlar da bunlar.
Bak, Emathia'l sava Halesus'un silahlar yamalanm,
Onu da btn gvdesini yaralayan gl Latreus ldrd.
Genlikle yallk arasnda bir evredeydi, ldnde,

465

Genlik gllktr; aann t akaklar yalannca.

O. kalkan, kl, Makedonya kargs tar grkem liydi,
Katlrd btn savalara, yzevirmezdi; sava dnnde
Birbirine arparak silahlarn gvenle giderdi kente,
Byklenir, u szleri syler, yayard ortala: Ne iin

470

B urada Caenis? Ne istersin? Artk benim karmsn sen.

Benim olacaksn Caenis. Brak geldiin kayna, dnme,
Doal kkenini. ge baardan alacan dlden; ne iine

ONIKINCI KiTAP
Yarar bir erkein, gerek olmayan, yalanc grnts?
Bak nereden dodun, neyin acsn ektin. Al rgn
475

Eline, bala sepet rmeye, ge krn bana

Baparm anla dndr ii, brak sava erkeklere, aldrma.
Bu sra, Caeneus, saldrd bu vnen kiiye, bir yar
in gerilmi uan kargsyla, atlya.
Kvrand acdan, arpt karg plak yzne Phyllus'lunun.

480 Geri tepmi karg damdan srayan bir dolu ya da

Gergin davula arpan ufack bir ta gibi.

lyice yaklat, dmana can alc yerinden vurmak
lin urat, bulamam uygun bir yer klca.
Kaamazsn artk, kltandr lmn senin imdi.
485

Kargnn ucu ktlemi. Byle deyip kaldrd klc,

Alp sa yanndan eliyle, indirdi brne.
Taa arpm gibi bir ses kt vurula gvdeden.
nlad boynuna vurunca knlan kl, krld.
am yaralanmayan, bu sa gvde karsnda,

490 Haykrd, Caeneus: git imdi, gvdende denedik klcmz.

Sonra saplad ldrc kargy brne sapna dek,

Batrd, burdu barsaklarnn iinde, bir sre.
Bakmadan eline, vurmu yara am yara stne.
Korkun lklar atarak saldrm azgn kentauroslar,
495

Bir kiiye kar btn atlar, ulamaya almalar.

Vurmaktan ktlemi, delmez olmu karglarn ucu,
Kana susam. kendi kanlanmam Elatus olu Caeneus.
aakalm hepsi bunda. Bard birden Monychus:
Ne yzszlk, ne alaklk bizim iin, yenmi

500 Bir kii, bir adam, geliigzel bir adam, uykudaymz

Demek, eskisi gibi. Ne ie yarar bu gl el kol,

Bu kat kat g? Ne ie yarar bir kentaurosun iimizde
Yeryznn en gl varl olnas, bizi balamas?
Biz ne tanrann, ne de lxion'un soyundan geliriz,
505

Yoksa, sanduna gre, tanr yce Juno adna

Getirirdi dileini yerine, yenerdik bir yaradam.
Yuvarlar onun stne kayalar, aa ktklerini,

293

DNMLER

294

Btn da, frlatlan ormanla biter grkemli yaam.

Orman kiinin boynunu skar, arlk yara aar.
510

Byle syledi, kapt azgn gney yellerince

Srklenen kt frlatt gl dmann stne.
B ir rnekti bu; aasz kalm ksa bir srede
Oxthrys da, glgesiz Pelion orman imdi.
Skm aalarn altnda Caeneus, burnundan soluyarak

515

Bu korkun ykn altndan abalam kmaya, kaldnn

Gl omuzlarn odun ynndan. Bastnn yzn.
Gvdesini. ban arlk, daralm soluk, hava yok,
Kesilmi gc bsbtn, uram kalkmaya, yukardan
Biraz soluk almaya bouna, ktkleri oynatmaya;

s20

Arada bir oynatrd aalar, Ida da oynar gibi,

Seziyoruz imdi bile yerden titreyerek ykseliini
Dan. Belli deil onun sonu, sylendiine gre,
Ormann arlndan ezilen gvdesi gitmi ssz Tartarus'a.
Ampyx'in olu deil artk: grd, odun ynndan

Ykselerek ak havada sar kanatl bir ku olup

Utuunu: onu daha nce de, sonra gren, gzleyen.
Uuundan anlad onun bir kua dntn, yavaa
Arkadalar evresinde dolamasnda n , nlayan seslerle
tnden anlam Mopsus izleyip onu gzyle gnlyle

5.l(l Dedi ki: esenlikler sana. Lapith'lerin n, vnc,

Saygn adamdn nce, imdi bir kusun ey Caeneus.

nandlar onun szne. oaltm fkeyi ac, dndk
fkeyle. birok kimsenin bir kiiyi glkle yeniini,
Klla vurarak ac ektirmekten uzak kalmadk, fkeyle,
535

Kimi lmeden, kimi kamadan onun karsnda geceleyin.

nlatrken Pylos'lu yarinsan Kentauros'la Lapith'ler

Arasndaki sava, llepolemus dinlemedi Alcides'lerden

Szedilmeyince, amadan azn. bu derin acy.
yle dedi: Hercules'in nnden szetmedin, unuttun onu
540

Ey yal kii. Anlatmt bana daha nceden ne denli

Yiite saldrdn kentauroslara, baarlarn babam.

ON1K1NCI KTAP

295

ok zlm buna Pylius, yle balam sze: neden beni

zer, anmsatrsn ac gnleri, deersin yllarn saltl
Yaray, babanla hnc, fkeyi, bencillii anmadm diye?
545

Gerekten inanlmaz iler baard, yiitlikler gsterdi,

Tansklar yaratt doldurdu yeryzn, vmek istemedik
Deiphobus'u, Polydamas', dahas Hector'u. Kim vermi
Dmann, ondan szedermi? Senin babandr o, odur ykan
Eskiden Messenia surlarn yerle bir eden, dahas

550

Elis'i, Pylos'u; bu susuz kentleri, ortadan kaldran,

Benim koruyucu tanrsal yontularm yakan, kesen klla.
Dnmyorum, saymyorum teki ykmlarn burada:
Neleus'un oniki oluyduk, grkemli, gl oniki delikanl:
Hepimiz oniki kii: tekiler, gcnn altnda ezildiler

555

Hercules'in, hepsi yenildiler, ektiler acsn yenilginin:

alacak itir Peryclimenus'un lm. istenen hiime
Girmek, sonra deimek iin gerekeni vermi ona
Neptunus; Neleus soyunun kurucusu. O, sonradan bouna
Dnm, ok deiik biimlere girmi, bir ku olmu.

560

Kvrk ayaklarnda tamak iin yldrm,

imdi tanrlarnn en ycesinin gzbebeidir artk.
Yararlanr kartal gcnden, sallanan kanatlaryla,
nsan yzl kvrk gagasyla, sivri peneleriyle
Paralar bulduunu. Tiryth'li germi ok atmak iin

565

Ona yayn; sonra bulutlar arasnda salnan, uan

Kartala frlatm, vurmu uuun ortasnda kanadndan.
Ar deildi yaras, sinirleri paralam ok,
Azaltm devinim gcn kanadnn uuta.
Birden inie gemi yere, kalmam uu gc

510

Bolukta kolayca devinebilmek iin, kanadna saplanan

Ok asl kalnca bir arlk veriyordu gvdesine:
Btn gcn, sol yanna vermi uarken, arln.
Dnr msn daha, Hercules'in yaptn, nn
Anlatmam Rodos donanmasnn grkemli nderinin yine?

575

Uzatinann gerei yoktur sz, yiite iler grmeli,

Kardelerimin cn alaym, senin iin dostluu savunaym.

DNMLER

296

IB

unlar sylediinde tatl bir dille Neleus olu,

Bacchus ikisi yeniden gnendirdi onlar sylevinden

Sonra bu yal kiinin. hepsi kalkt yalaktan, ertesi
5so

C{jj

ece uyudular. Oysa deniz sularn l atalyla

Yneten tanr grledi olu kuuya dnen bir baba

Duygusuyla, artt acmasz Achilleus'a hnc,
Erkeklere yakan. daha yksek ku grleyii.
O gn onuncu ylna ginniti sava. orada.
585

Sesini kesmeden, ekinmeden tanr Smintheus'a dedi ki:

Hepsinden daha deerlisin karde oullarnn, bence,
Bounayd Troya surlarn benimle kunnan, nceden:
zlmez misin surlarn kn grrsen yaknda?
Yaknmaz msn surlar koruyanlarn lmlerine,

590

Byle binlercesinin? Gimez mi ardnca bakalar da,

Kendini Pergama'ya adayan Hector'un glgesi yaknnda?
Azgn, savatan daha kanl, acmasz, yurdumuzu ykan,
Gz dnm Achilleus'un da yaad srece kimse?
Geliyor yanma, atall sivri kargsnn renmek

595

lin etkisini. Oysa yasaklanm bana dmanla

Karlamak yakndan. Brak yklsn okunla gizlice.
Kendi fkesini de. amcasnnkini de vurdu aa Delos'lu
Uysal bir syleyile. sonra hzla ykseldi bulutlu ge,
Ulat llium'a, orada btn ller arasnda grd

600

Paris'i, tand, bilinmeyen bir Grek'in okuyla yklm,

Bir tanr olmu artk. Nedir halka yapun, bu ykm?
Adamlarn zmse seni, Aeacus'un oluna, al kardelerinin
cn, bak hepsinin ls yerde, dedi, sonra gsterdi
Bir Troyal okuyla vurulup aulan Peleus olunu.

605 Sonra evirdi gerilmi yayn, f11latt sivri, ldrc

Okunu gvdesinin sa yanna. Buydu Hector'un lmnden

Sonra yal Priamus'u lerek sevindirecek olan.
Sen, stn sava. Achilleus, kazandracak seni
Korkak nderi Grek tanrasnn. Ancak ekeceksin acsn

ONIKINCI KiTAP
610

lmn, sen de, bu kadnlara yarar savata, daha iyidir

Bir Amazon'un sava baltasyla lmn acsn duyman.
nce Frigya korkusu, Pelasglarn n, koruyuculuu,
Aeacus'un yeeni, savata yenilmeyen eilmez ba; lgar.
Onu glendiren, sonra ortadan kaldran tann.

615

imdi bir kldr byk Achilles'ten kalan

Kimse bilmez, nemsiz bir mlein iinde.
Oysa yayor n, doldurmu btn yeryzn.
Sylenir dilden dile geer n, bu gl yiitin
Anlr Peleus olu diye, Tartans'ta deildir artk.

620

Savamak istermi sanr yontusunu gren, renen kim

Olduunu, byle silah stne silah kuanm.
Ne Oileus olu Ajax, ne btn Tydeus oullar,
Ne gen Atreus oullar, ne de bakalar gze alabilmi
Byle bir sava, ne tekiler. Yalnz Telarnon olu, bir de

625

Laetes olu byk n salam bu etin, ar savata.

Kanm bu hnl grevden Tantalus olu, ekilmi,
tlemi Argolisli nderlere, hepsinin iinde,
Topluca bir kaamak yolu bulunsun diye bu savatan.

297

ONNC KTAP

({j)

NDERLER topland nda, halk evrelerini aldnda,

kalkm

Ayaa. hepsinin nnde, yedi kat kalkanl yiit Ajax;

fkesinden kesilmi gc; evirdi fkeyle kararm
Gzlerini Sigeum kylarna, kyda duran donanmaya,
Uzatp ellerini dedi ki: ey Jupiter, aradm haktr
Bu gemilerde, Ulixes'in yerine geebilirim imdi.

O, duraksamad Hector'u n yalm lar karsnda, ekildi,

Ben direndim o yalmlar donanmadan kannak iin.
Bo szcklerle tartmak, didimek gvenlidir daha
10

Yumruk dvnden. Beceremem onun g i b i konumay da,

Uramay da; ben ne denli sava alannda, sava
Grltleri iinde glysem, o da yledir sylemede.
Ey Pelasglar, baarlarm size saymamn gerei yok,
Grdnz hepsini. Ancak Ul ixes anlatr yaptklarn

15

Tank gstennez, yalnz gece bilir onun ilerini.

ster kim olsa byk bir dl, oysa deeri drr
Elinden zgn i gelmeyen. Byklenmek yakmaz Ajax'a,
yle byk olsayd byklk ummazd Ulixes.
Yllarca yanmalanmzda dl kazanmt o,

20

stn geldi hep, benimle bakoan diye bilindi savata.

Bir kuku varsa benim stn gcmden, bunun
Soyumdan gelmi demektir, Telamon'dur benim babam ,
Troya savanda yiit Hercules'le saldnnt o da,
Bir Pagas gemisiyle varmt Kolhis kylarna.

Aeacus'un oludur bu, hakkn grltsz savunan,

ONNC KiTAP

299

Ar ta Aeolis'li Sisyphus'a atmaya alt yerde.

Aeacus, yce J upiter'in uysal, z olu olarak bilinir.
nc olu da Ajax'tr onun. Ben vnemem atalarmla
Ey Ahaya'llar, byk Achilleus'Ia soyda saylmazsam,
30

Bu topluluktan ayn tutulursam. Bir kardeim vard;

Kardelik yetkisidir istediim benim de.
Nedir istedii Sisyphus olunun, dzenle, kandrmacayla
Yabanc bir soydan gelip Aeacus'lara katlmad m?
kiyzl deilim ben, alrken oradayd karglarm.

35

Yoksun deil miydim onlardan? Ona uymalymm?

ok sonradan alm karglarn donanm ikiyzl
Bir atlganlkla katlm savunmaya, daha girgin birisi
Gelinceye dein, pek de yararl olmad korkan oyunu,
Naplius olu gtrmedi mi o dlei karglarn yanna?

40

stenmeyenin daha iyisini kazanmak gerekmez mi kiiye?

Bilmem gerekir mi bizim nden sandan yoksun kalm
Bir amca olunun karna girimemiz sakncal ilere?
Kanlmasn kendini bir lgnm gibi gstermesine,
Gelmemek iindir hepsi bizimle Frigya surlarna.

45

O, sua srkler ancak; sen Poeas'n olu, sen deildin

B izi Lemnos'a doru yzst brakan, utandran, bugn
Sylendiine gre, bugn ormanlarda gizlendiin oyuklarda,
niltilerle oynatrsn kayalar yerinden, Laertus oluna
Kaarsn, kamazdn onun yapt gibi, tanrlar korusalar.

so

Andimi silahlar stne bizimle daha nceden

Bir ycelik sayard Hercules'in kalt diye verdii
Pusatlar stne andimeyi, vn bilirdi. Yayor yine
imdi, a susuz, kulardan salar yiyeceini giyeceini,
B izim Troya savanda ku avlamakta kullandmz

ss

Oklardan yararlanr. Yayor imdi, gitmedi Ulixes'le.

Severek geri kalmt mutsuz Palamedes, o yoksul;
imdi yayormu, yeri bilinmiyor, lm de olabilir;
Btn lgnl km ortaya ne yazk, Ulixes'in.
Ne dzenler, ne yalanlar uydurdu, sulad bakalarn,

,c

nandrd da alm altnlar gizlemi, sonra gstermi

300

DNMLER
Yerini Palamedes alm diye. Srgne gitmi Grekler,
lm, byle g kazand. Sava, ka korkaka
Ulixes'in. stn gelse sylevde yetkin Nestor'a inanmam,
Utanmaz Nestor'u sulamaktan, kt duruma drmekten,

65

Atn tepmesiyle alan yara, bir de yall

Engel olunca iine, yardma armt Ulixes'i, o da
Yzevirdi dostluktan. Benim yersiz sulamam deil bu,
Tydeus'un olu bilir, onu yksek sesle arrken
Aldrmam bile, kam dlek arkadalarnn yanna.

10

Gkte tanrlar lmllere doru gzle bakarlar.

O ise ne yardm , ne yaknlk, ne bir eylem dnd,
Brakt hepsini, artk son stlz: kendi verdi yargsn.
Arkadatan yardma ardnda yakndaydm ,
Grdm onu titrek, solmu korkudan, lmden rkm.

15

Tuttum nne kalkan, dayanr diye, uzanm yere,

rterek kurtardm cann, acnas bir n, mutsuz tin.
Direnirsen yine gideyim oraya diye gideriz,
Diren dmana, yaralyken de, at bu eski korkuyu,
Koru kendini kalkannla, birlikte direnelim yazgya.

so

Ben uyarnca, yreklendirince erkii, korkmaz yaralardan

Diye, syrld, bir engel tanmad, ylmad yaradan.
Geldi Hector, onunla katld tanrlar da savaa,
Saldrd Hector, sen deil Ulixes, en yiitler,
Gller bile yldramaz onu, korkutamaz, karamaz.

85

Onu ben, kanl lmden kvanp oynadnda, yktm

Srtst yere, uzaktan, vargcmle frlattm tala.
Benimle yumruk dv yapmak istediinde yalnz
ktm karsna yiite. Siz Grekler, grdnz, benim
Dvmemi istediniz, ey Grekler dileiniz oldu. Savan

90

Yazgsn renmek isteyen sizdiniz, o deil beni

Bu ie srkleyen. Bakn, Troyallar Jupiter'le saldrm
Danaos donanmasna, klla, atele. Nerede sylevci Ulixes?
rtm denizi binlerce gemi, yurda dnmek umudunuz,
Benim de, gnlmde o, verin pusatlan, gemileri bana hep.

95

Bana dm gerei sylemek; benimle byle n

ONNC KTAP
Saladnz hepiniz, bendendir btn stnlnz.
Pusatlar Ajax iin deil, Ajax pusatlar iindir.
kann Rhesus'un karsna lthacus'u, Dolan dlektir,
Priamus olu Helenus'u, Pallas'la karan lthacus.
100

Gndz i kmam. ok uzaktayken Diomedes.

Sizdiniz byle beceriksizlere pusatlan vermek isteyen,
letirin pusatlan, verin Diomedes'e byk blm.
Ne yapmanz gerek lthacus'a; gizlice, kaygsz, korkusuz,
nlem almayan dmann iine pusatsz sokulana?

1 05

En kolay ; btn gizemini, sinsiliini sergileyen parlak

Bir tolga yapp yan altndan koymaktr bana.
Bir arlk deil bu tolgas altnda Achilleus'un
Ulixes iin, savatan kaan bir kimsenin omuzlar,
Daha nice Pelias karglan tar, yk olmaz ona

l lO

Kalkan bile, bir de evren izimi koyun stne dzmece.

Sol omuzuna, bu anadan doma sava korkann.
Bu yetersiz, gsz durumunla ne istersin ey utanmaz?
Grek halknn aymazl verecek sana da yetki
Korkudan saldramaz dmana almaya koarsn ancak,

l 15

Nerede olsa korkup kamakta gsterirsin kendini yalnz

Kalnca dlek, engeller seni byle bir yk ekmek.
Al kalkann yr savaa, kanma; benim kalkanm
Al istersen, binlerce yark var zerinde savatan,
Onunla giderir eksiini bakalan da, yeter.

1 20 Gerek var m uzun sze? Girielim artk ie.

Frlatn yiite karglannz youn dman stne,

Baaranlar dllendirilsin, yle syleyin hepsine.

fi

te byle konutu Telamon olu, sustu; sonunda bu

Konumann mrltlar duyuldu halktan, Laertius yiiti

1 25

Atlncaya dein ileri , biraz dalan gzlerini kaldrp

Yerden evirdi komutanlara, birden am azn beklenen
Sylev iin, uzun srmedi gzel, ll konumas:
Ey Pelasglar, dilerim, sizinle g kazanmsa yeltenmesin
Artk grkemli sava dl kazanan kimse vurumaya;

301

302
1 30

DNMLER
Sen de, pusatlarnla bir ie yaramazsn, ey Achilleus.
Artk bana da, size de yadsnm byle acmasz iler,
Yazg; gzyalarn siler gibi yapt eliyle, bunlar
Sylerken. Kim izledi yeterince byk Achilleus'u,
Danaus'larn bana geirildiinde byk Achilleus,

1 35

Kim izledi? Onun kar sanlmasn, yersiz grlmesin

Yapt; benim ykmm da deil, ey Grekler hep sizin
lin iyi dnen usum. sylevin yazgs bu, hep sizin
lin. benim iin olsa bile etkilemitir sizi sylev
Aka. kskm1mayn, yadsnmaz onun iyilii, bunda.

140

Atalar. ulu bir soy. hepsinden yoksunluum, benim,

Sylediim bu. Ajax, senin Jupiter'dir byk atan,
Ondan gelir nn; bizim soyumuzun da Jupiter'dir
Kkeni, bir dalz biz de ondan ayrlan, uzayp gelen.
Laeres'tir benim babam . onun babas da Arcesius,

145

Jupiter'in oludur o da, kimse srlmedi, svlmedi

Bunlardan. Cyllenius da baka bir soyluluk verir bana
Anam ynnden. Tanr soyundan gelir anam, atam.
Yalnz anamdan deil benim soyluluum, yalnz
Kardeinin kanndan gelmiyor baba soyluluum,

150

Babamdan da deil yalnz, pusatlan da koyalm ortaya,

Baar konusunda da lp biin bu sorunlar. iyice.
Yetmez Ajax iin Peleus'un kardei Telamon'un olu
Olmak, soy yaknl, erkeke erdem de dnlmeli
nl lgarda. Kan ba, soy yaknl aranrsa,

155

Peleus babadr, Pyrrhus da oludur onun.

Nerde Ajax'n? Phthia'ya. Scyrus'a gtrld.
Aa kalr yan yoktu yiitlikte Achilleus'tan.
stemedi, istese alamaz myd btn pusatlar?
lte bu tr iler yznden giriilir savaa:

160

Daha ounu yaptm ben, sylevle i gnnekten ok

Daha kolay geldi bana. olaylarn aknca gitmek.
rtyle gizlemi olunu, gelecei nceden bilen ana
lm gren becerisiyle. Kollam hepsi, bunlar
Arasnda Ajax' saklam yapay klklar altnda.

ONNC KTAP
165

303

Bense, kmldaunak iin erlik gcm, kadn taklaryla

Gizledim pusatJanm, kalkan gibi karg gibi; yakaland,
Yiit, aunamken stnden kadns giysileri daha,
Dedim ki: ey tanrann olu, Pergamus'un ykmdr seni
Bekleyen, kukun yok mu gl Troya'nn yklacandan?

1 70

Gnderdim yiite baarlar iin ben de yiitlerimi.

Ben, bana deni yaptm . Serdim yere bir okla, savata
Telephus'u, yenilenleri, yakaranlar esenlie kavuturdum.
Thebai'nin k benim elimden, Lesbos, Scyrus, Tenedos,
Apollon'un kentleri Cilla, Chyrise ben aldm hepsini,

1 75

yle gldr benim kolum, inann artk, dnn,

Lymesus surlarn benim ykan, yerle bir eden.
Bakalarn deil, sava Hector'u gl bir dman
Saydm, benim elimden olmutur nl Hcctor'un lm de.
Achilleus'un tannmasna yarayan pusatlardan, benim

1 80

istediim uydu: yaarken verdiim, lnce geri aldm.

Bir kiinin acs ne denli sarsmt btn Danaus'lar,
Euboia'da Aulis bin gemiyle dolmutu, o gn,
Ne kart, ne de uygun bir yel esmiti donanma iin,
Bouna beklenmiti; kat gelenekler, Agamemnon adasn

1 85

Demi susuz ocuunu acmasz Daiana'ya, boazlansn;

Direndi baba, kkredi tanrlar fkelerinden, baba da;
Uymu kraln isteine. Ben de, toplumun mutluluu adna
Yattrdm sevecen babann duygularn szlerimle.
Sylemem gerek, balasn beni Atreus oullan,

190

Kolay deil bilgisiz bir yargcn nnde sorunu zmek.

Halkn, kardeinin emeidir ona egemenlik salayan,
Deer kazandran, kanla alnm bir egemenlik.
Uyarmakszn, beni de gsterdiler anasnn soyundan,
Eri yollara bavurarak. Anlama zre gitti Telamon olu,

195

Artk esmi beklenen yel, iirmi yelkenleri.

Gnderildim uygun bir sylevci olarak llion kalesine,
Gittim, gezdim, grdm Troya kentinin ynetim kurulunu.
Erkekler toplanm; girdim ieri srdm ileri
Grek nderlerinin bana verdikleri konuyu korkusuz.

304

DNMLER

200

Suladm Paris'i, verin dedim , karlan Helena'y geri,

Kmldanm beni dinleyen, Priamus, yenilgiye urayan,
Kayn Antenor, Paris, bir de kardeleri, kz karmada
Y ardmclan, bilirsin Mene la us, glkle kavradlar
Cansz elleri. Gnn ilk birletirdi ykmda

205

kimizi de. ok geciktik bildirseydim durumu ben,

Srp giden sava yllarnda ne yapp yararlandm.
lk saldrnn ardndan, uzun sre, gizlendi dman
Kent surlarnn arkasnda, bir ak sava yaplmad
Bizim onuncu ylda giritiimiz saldrya dein.

210

Sen ne yaptn bu srede, ne bildin bu savatan?

Ne olmu karn senin? Hep yapuklanm sorarsn.
Bir oyuna getirdim dman, kuattm surlarn. su
Savunaklann; susun, katlann, bekleyin dedim, savan
Ykn ekin; ben size ne yolla beslenir ordu, ne

215

Yolla donatlr, dara dnce ne yaplr retmek

in gnderildim. te Jupiter'in artc bir
Uyars dsel grnt, srdrn balam sava
Byle buyurmu kral. Buyruunu yerine getirebilir o.
Dayanamad buna Ajax yklsn, diledi, Pergamus.

220

Savam diyelim gc yettiince, neden nlemedi

Ka pusatlan kapp, gitti ekilenlerin ardnca?
Pek nemli deildi bu gereksiz, bo, grkemli konumalar.
Nereye kayordu Ajax? grdm, utanlacak bir i,
Senin gibi, arkasn dnp kamak, yelken iin de

Alaklktr. Bardm sonunda: nedir bu yaptnz, ne

Bu lgnlk arkadalar, alnm Troya'y brakmak?
Utantan baka ne gtreceksiniz evinize, bu on ylda?
zntye kaplnca byle durumlar karsnda birden
Toparladm birlii, evirdim geri kaan donanmay.

230

Birlie ard kaan arkadalarn Areus olu.

Aamamu korkusundan azn Telamon olu,
ok ar szler syledi Thersites, yergiler yadrd.
Utanmazca. yzszce svd nderlere, bana deil.
Kalkum ayaa. dmandan rken yutlalara seslendim

ONNC KiTAP
235

305

Etkilemi hepsini szlerim, yeniden g kazandlar.

Sre ynnden, burada salanan baaryla ortaya kan
Olay, ancak benim kaanlar geri evinnemdir, ite.
Baka kim var Danauslar iinde seni beenen, ven?
Benimle birlemesi sonucudur Tydeus olunun baarlan.

240

Korumu beni hep, gvenmi Ulixes'in arkadalarna.

Binlerce Grek iinde yoktur onun bir ei daha,
Diomedes semi onu; git diye bask yaplmad bana;
Bu yzden, ben; gecenin, dmann yoldalarn kmseyip,
Kendimin dengi saymm, Frigya'l Dolon'un ban
vunnuum,

245

tikin sktrdm onu, bildirsin bana olup bitenleri,

Duyduklarn, bir de, ne dnlr mutsuz Troya iin, diye.
rendim olup bitenleri, ne eksik ne artk, hepsini;
Ancak yle dnebildim kazandm nle yurduma.
Bu yzden istemeyerek gittim Rhesus'un otana,

250

ldrdm onu, adamlarn da kendi yerlerinde vurdum.

Bundandr stnlm, tm istediklerimin oluu,
Bir de kvanla grkemli utku arabasna biniim.
Gece dzenlenen dl treninde dman koulmu arabaya,
Annmtm pusatlardan, iyiliksever Ajax oradayd.

255

Anlatmam gerekir mi Sarpedon'un, klcmla yok olan

Likya birliklerini? Serdim yere kanlar iinde
tphitus olu Coeranus'u, Chromius'u, Alastor'u,
Bir de Halius'u, Alcandros'u, Prytanis, Noemon gibi
Likyallar, Troyal Thoon'u, Likyal Chersidamas'.

260

Vurdum birden; Carops'u yazgnn ykt Ennomus'u,

Hepsi yklp uzanm, elimden tatm lm kentin
Surlar dibinde kk bir topluluktu, yurttalar
Bakn can alc yaralanma, inanmayn bo szlere,

265

Grn ite. Ap giysilerinin yakasn, dedi ki:

Yrektir bu, sizin iin ok emek eken, uraan.
Oysa bunca yldr kan dkmemi Ajax yandalar iin
Almam bir yara bile, grlmez gvdesinde bir iz.
Ne nemi var onun, Pelasg donanmasyla, Troya'ya,

306

DNMLER
Jupiter'e kar savaa girmesi koruyucu olarak?

210

Dorudur savat: ancak iyi bir dnceyle deil,

nemli bir baar da saylmaz bence; ortak bir n de
Salamaz bu size de, ona da, yarar dokunmaz.
Achilleus'un gvenli kiiliinde, Actor'un olu
Pskrtm Troyallan, gemiler yakldnda.

215

O km yalnz Hector'un karsna dvmek iin,

Yanlm oysa, unutmu kral, teki nderleri, benim
Adamlarm , dokuzuncu grevi stlendiinde, uygun
durumda.
Kimdi yaptnz sava sonunda en baanl, hepsinden
Daha yiit? Hector'un gvdesinde yara yok.

280 Titrer yreim andka geen acl gnleri, o Grek

Surlarn, Achilleus'un tozlar iinde yatn,

Gzyalarm, zlmeyi, aknlm gideremediim,
Onun, gvdesini kaldnp gtremediim yeri.
Ben tadm buraya omuzumda Achilleus'un gvdesini,
285

Onu, imdi tamay umduum pusatlan, ben.

Gcm var yeterince, imdi, daha ar yk ekmeye;
Bir yreim var benim de, kukusuz, deerinizi bilmeye.
Bu yzden deil mi deniz tannasnn, oluna gksel
Bir yardm ulasn, bu acmasz duygusuz sava,

290 Donanmay baanyla ynetsin diye binbir yakarla

ektii emekler? Bir kez bile anlamam gizemli

izimleri kalkanda; karalar, denizler, gklere ykselen
Pleyadlar, Hyadlar, yldzlar, sulardan kanan
Bykay, Kkay takm yldzlar; iller, deiik iler,
295

Orion'un parlak klc. Bir istedii pusatlar yoktu.

Knam beni durmadan, savan yknden kamaya
Koyulmumuum, sonra o yneltmi beni balayan savaa,
Bilmez miydi yiit Achilleus'u kendisinin yerdiini?
l ktlemeye kalrsa birbirimize benzeriz ikimiz de.

:oo

Ben, kendisinden, daha suluymuum sanyor imdi.

Beni seven bir kadn eledi, Achilleus'u da seven bir ana;

tik zaman onlara yarad, salanan sonu da size.

ONNC KiTAP
Kaygm yok, yetmez gcm onun gibi bir yiitte
Toplumsal suu yadsmaya. Vardr Ulix'ten stn,
305

Oysa daha yetkindir Ulix'ten Ajax, daha uslu.

Ne svgler yadrm stme yerici diliyle,
amadm yine, sizi utanmazca yermesine, yoksa
Yalan yere, Palamedes'i sulamm diyerek beni
Knamad m? yermedi mi boyuna? Byle kantlanm

310

Ar bir suun altndan kalkamazd Naplius olu,

Duymakla kalmadnz ona yklenen byk suu, hepiniz
Grdnz stelik, aktr kant. Deil Poeas olunun
Artk Vulcanus Lemnos'u, benim de deil daha.
Savunun kendinizi, katlann buna. Yalan syleyemem,

315

Bir nerim var, o da, savatan, bu yoldan uzaklan,

Barla, anlay giderin oalan sava aclarn.
O, yaad, uslu durdu, ile mutluluk veren neri buydu.
Sonu vermez neyle yetinme gereini dnmek,
tenlikle, gnl uyarnca kurtulmaya bakmal ortak

320

Aclardan. Pergamus'un ykmn dilemi biliciler,

Sulamayn beni. Daha iyisini yapar Telamon olu.
Nice beceriler var onda, konuarak karr ylan
nden, insan dinden, yumuatr tkeyi, azdrr uysal,
Can verir lye. Odur, eskiden, Simois'i ters aktan,

325 da'run aalarn yapraksz brakmak isteyen, yardm

Sz veren Troyallara Achaya'dan. Yetersizmiim

Anlamakta sizi, beceriksiz Ajax'tan yararlandnz gibi.
Ey Philoctetes, fkelisin, yandalarna da duman ol,
Krala da, bana da; yakan , gereken odur sana,
330

Bounadr bam istemen, karglarn, zlemini ek

Sana geleceim, bam ezip kanm dkecein gnn:
Benimle geri dnesin diye gelirim sana yine, bam
Adamdr; donandm yazgnn isteince oklarnla,
Glendim, Dardanus bilicisinin dileince,

335

Tanrsal yargy, Troya'run yazgsn akladm gibi,

Frigya'dan Minerva yontusunu gtrdm gibi
Nice dman iinden. Sen, benzer misin bana, Ajax?

307

308

DNMLER
Yazg yasaklam adn anmay Troya'nn bu yontusuz.
Nerede yiit Ajax? Nerede bu yiit kiinin parlak

340

Szleri? Neden korkarsn imdi burda? Neden yiittir

Ulixes, neden gvenir karanla geer bekiler arasndan
Korkusuz, gitmez Troya surlarna kl taknmadan,
Tersine, gizlice sokulur kaleye tanrann kutsal
Yerinden almak iin yontusunu, dmandan karmak

345

iin alr? Ben, ne bunlar yapmm ne de sol

Yann Telamon olunun yedi kat boa derisiyle bouna
Donatmm. Gece girdim Troya'ya. ulatm baarya,
Yendim Pergam us'u, grdm iimi aldm buyruk altna.
Bunlar syleyince ben mrldandlar, evirdiler btn

350

Baklarn bizim Tydeus oluna, vlmeliydi burada o da.

Yalnz deildin kalkan tadnda bir donanmada,
Topluluk iindeydin, oysa yalnzca bir arkadam vard
Benim. Bilmezmi, anlaytan uzak kalm bir sava.
Sa elinde kl tamayan bir kimseye grlmediini

355

dl verildiinin; bu yzden istemimi vurumay

Yalnzca; alakgnll Ajax ile yiit Eurypylus
Da byle istemi; soylu Andraemon olu, bir de domeneus,
Meriones, ikisi de yurttat; istemiler yalnz balarna
Savamay yal Atreus'un kardei de glydler

360

Yumruk dvnde kalmazdlar senden geri, kanmca:

Klavuzum onlard. Sen sava erisin, ben ynetici,
Tinsel stnlm var; sen dnmeden davranrsn, ben de
Gelecek kaygs var, gcn ok. stnsn dvte; benimle
Semi Atrides dv gnn, senin kol gcn ok

365

Benim de tinsel yeteneim; krekileri ynetmede,

Gemiyi yrtmede, savalar ynlendirmede, gemicilikte,
Sava ilerinde senden stnm. Dahas var bunun,
Gvdemde yreim stndr kolumun gcnden daha, oradan
Gelir yaam, eylem gc. Siz soylular, verin dl

310

Korucularn.a; yllarca bana bask yapanlara, skntya

Sokanlara, kskandnz emeim karl dl benden,
l bitmi, getim bu engelli yazgdan artk;

ON NC KlTAP

309

Saldrdm Pergamus'a, saladm alnmasn kolayca.

Troya surlarnn dmesiydi hepsinin dilei.
375

Dmandan sakndm, yakardm tanrnn da.

Yalvardm tanrya hep aynlmaym us yolundan.
Onunla baaraym. yanlmaym, gleneyim diye.
B ir yanlgdr Troya'nn ykm derseniz. alrsanz
Bunu gze, kalmasn dilerseniz, dndm de bu!

380

Venneyin bana karglar, onlara verin. Gsterdi yce

JtM.Lnerva yontusunu. Gstenni etkisini bu dnce,

Olumlu sonu venni sylevin gc. Kuanm yiit

Pusatlarn. B ir bana Hector'un karsna kan.
Atee, klca, Jupiter'e bile kar koyan ok kez.
385

Kimseye yenilmeyen yalnz fkeye yenilen gl kii.

Acnn alt ettii yiit, zntnn. ekti klc:
Benimdir stnlk, yoksa Ulixes mi benden stn? diye
Bard. Kimse kamaz karma benim, Frigyallann
Kanyla slanmadan. kral kanyla bulanmadan, Ajax'n

390

ini Ajax grr ancak. dedi, vurdu gsne birden,

Atlm lm yaras aan klcnn stne.
Yoktu saplanan klc ekip alacak gc elinin;
Boald gsnden kan. kzla boyad topra.
Erguvan rengi iekler km, sonra, imenlerden,

395

Kann dkld yerde Oebalus olunun ld.

imdi. okunur ikisinin, olann da, adam1n da adlan
Aka, yaztn ortasnda, yaknr gibi durur yanyana.

imdi, yelken am sava kazanan nder, Hypsypyles'in,

Unl Thoas'n yallarn lleriyle ktlenen yurduna,

400

Toplamak iin, Argolis'lilerin oklarn. karglarn.

Gtrdnde karglar, oklar Grek ordusuna yanndayd
nder de. sonunda el kondu bu geciken savaa, vargle.
Gitmi Priamus'la. karsyla birlikte Troya, yoksul,
Braklm, mutsuz: kalmam eski saygnl, nemi,

405

Korku salar uultular imdi yabanc havalara,

310

DNMLER
Daralp uzayan anakkale Boaz'nda.
Yanyordu 1lion, gittike geniliyor, hzlanyordu ate.
Yal Priam us, biraz kanla slatm Jupiter sunan,
Bir yarar kmyordu, ellerini gklere uzatan,

410

Salar bal Phoebus rahibesinin yakarlarndan.

Yurt tanrlarnn betimlerini tayan, geleneksel trende,
Soylu Dardanus kadnlar yryordu yanan tapnaa doru,
ltie kaka; srklyordu baar sevinciyle Grekler
Sava kalntlarn yamayla. Onlard yksek kuleden

415

Astyanax' aa atan, anasnn gsterdii babasna

Bakt yerden; oydu savunan atalarnn egemenliini,
Bu yolda savaan. Boreas uyard, gsterdi yolu, esmeye
Balam uygun yeller, imi direkte yelkenler, iini
Kolaylatnn gemicilerin. Kal salcakla Troya, gelmi

420 Ayrlk gn gidiyoruz, gibi sesler ykseldi Troyal

Topluluktan. ptler topra. braktlar tten yurdu.

Oullarnn mezarlar ortasnda duran Hecuba, zgn zgn
Bakt donanmaya yksekten. Dolatktan sonra evresini
Tepenin, pckler kondurdu l kalntlarna, iterek elini
425

Ulixes'in, biricik Hector'dan kalan klleri toplad,

Bastrd gsne, bir tutam koparp aarm salarndan
lki yana ayrlan yerinden, serpmek iin lye, sonra brakt
Gzyalar iinde salar esiz Hector'un mezarna.

T
430

roya'nn olduu yerde, Frigya kylarnn karsnda,

Bir yre vardr, Bostonlann oturduu. Oradadr grkemli

Konai, ata yurdunun grevi gerei, gtnnt Polydorus
Beni oraya, Frigyal savalarn yanna, bilirim,
Venniti yargy bilge, gmleri vermemise tutkulu,
A gzl bir kii, gerekmez ona byk bir dl; ald

435

Klcn inansz, uursuz Trakya kral, km yazgs

Frigyann, vurdu boynunu bu beslemenin; byle
Giderebildi lnn gvdesiyle birlikte suu da, atp
Denize, yksek kayalardan ly, brakt sulara.
Durdu Trakya kysnda donanmasyla Atreus olu, bekledi

ONNC KTAP

311

440 Denizin durulmasn, daha uygun bir yelin esmesini.

Burada, birden, yayonnu gibi, ykseldi derinlerden

Korku salan Achilleus, yznde eski belirtiler, izgiler,
Saldrd birden azgnca klcyla Agamemnon'un, fkeli.
Unuttunuz mu beni, byle tez, ey Achayallar? diye
445

Bard, benimle yaptm iyilikleri de gmdnz m?

Kaldrmaz ortadan nm gmldm yer benim, etmeyin,
Anndnr zn Achilleus'un kurban edilen Polyxena,
Dedi. Byk bir fkeyle, analarn kucaklarndan, savalar
ekip alm ocuklardan birini, anasnn koynundan,

450

Yakannaktan baka ne gelirdi elinden mutsuz, gen

Kadnn, bir mezarn banda, korkun ykntlar iinde
Sunmak iin adak diye gtrdler. imdi, durdu bir sre,
Anmsad korkun sunakta, bu rperten olay, baknd,
evreye, grd klc eken, dikelen Neoptalemus'u,

455

evirdi fkeyle gzlerini ona, dikip yzne dedi ki

Kadn: kanma bir soylunun temiz kann dkmekten.
Dunna, ite boynum, ite gsm vur klcn, sonra
At boynunu, gsn, srdrd konumasn. Katlanr mym
Bir tutsak olarak buna Polyxena? Balar m byle

460

Grlmemi bir adakla bir tanr kiinin suunu?

Gizli kalsn dilerim lmm, bir anann, boyuna.
Yok artk anne, mutluluk duymam lmden, yaasn diyedir
lsn deil lmm benim de; gitmem tinler lkesine
zgrlk iinde sizler gibi, uzak durun benden artk,

465

Uygun bulursanz dileimi; bir erkek eli dememitir

Bu gen kza. Benim adanmam gerekmise ona, arnacak.sa
Kanmla peki, aksn kanm. Ancak, azmdan duyacanz
Son szler unlar olacak: yalvaran, yakaran bir tutsak
Deildi kz kral Priamus'un, korkusuz, ba dikti,

410

imdi gtrn lsn verin anasna karlk almadan,

Aldrd gzyayla gmme treninin aclar douran
Yetkisini altnla deil, alrd altnla da gerekse;
Byle syledi gen kz. Alamasn halkn nledi,
Polyxena, kendi alayarak, titreyen eliyle tutup rahibin

312
475

DNMLER
Dokunulmaz klcn saplad gsne birden.
Bitkin dizlerinin stne kp gsz ykld yere,
Yaklaan sondan yoktu yznde bir korku izi kzn.
Yklrken yere bile, btn kaygs korumakt kendine
Yakan utanma duygusunu. zsaygsn btn.

480

Troyal kadnl nnde diz kerek aladlar,

Andlar Priamus'un kzn, toplandlar evresinde
Yaknmalarla. kannn aktld evin; senin iindir
Bu yaknmalar. szlanmalar. ey gen kral kans senin,
Ey kral ana<> senin, Asya iekleri senin grntn,

485

Bir kt yazg. stn Ulixes'in kand; Hector

Sana borlu deilse varln, yadsm demek anasnn
Kocasn, Hector. Hecuba, kucaklad cansz, plak gvdesini,
Alad yurdu iin, kocas iin, ocuktan iin, alar yine
Bunlar iin, slatJr gzyalaryla yaralarn hep, koydu

490

Azn azna, dvnd gsne vurundu geleneince,

S ryerek bozarm salarn yere dklen kanda,
Krk bir yrekle yle seslendi evresindekilere:
Ey kz, anann son acs, ykm, ne kald senden baka?
Ey kz, yatyorsun, kendi yaram gryorum yaralarnda.

495

Sevdiklerimden birini yitirmekle kalmadm lmle, daha

Duruyor sendeki yara. Bir kadndn sen, yanlmm
Kl vurmakla sana. Kadn olarak ldn klla.
Kardelerinin ounu ldren bu kl vurdu seni de,
Troya'nn k, bizim ksz, Achilleus hep bundan,

500

Paris'in, Phoebus'un oklaryla yklm grnce onu

Dedim ki: korkutacak bir yan kalmam Achilleus'un.
imdi benden korkmas gerekirmi onun. lnn kldr
Kuduran bizim kuakta, mezarda bile sezeriz dman.
Korkulur kiiydim Aeacus olu iin. Yklm gl Troya,

505

Bitmi bu ar yenilgiyle halkn kaygs da, yazg da.

Benim iin ayaktadr Pergarnus daha, dinmemi zntm.
Hepsinden gen, gl, byk, gelinle, ocuklarla, elerle,
Kzlarla, yanm kmm, yardmc yok, ayrlmm
Yaknlarmn mezarlarndan, Penelope'nin

ONNC KTAP

313

5 10 Buyruundaym imdi. Seslenir Penelope lthaca'l

Analara, beni tantmak iin hep, ben yn eirirken:
te nl Troyal kadn, Hector'un anas, Priamus'un
Kans budur, diye. Bsbtn yitlin sen, bir dman
Mezarna adanmsn, bir anann lnda avuntun.

5 1 5 Dmandan dourdu beni lye adak oluum. Nasl kalnn

Bir kl gibi, rerim iplii? Neden kurtanrsin beni
Ey yllarn yall? Acmasz tanrlar, nedendir
Yal bir kadnn yaamn uz.atmanz, yeni bir l gmme
Trenine yer salamanz? Kim dnebilir ykmndan sonra

520 Pergamus'un, Priamus mutludur? lml mutludur o, grmedi

Olum seni, nasl ldrdn o kzn, yaamdan
Ayrdn, sonra grkemli trenle gmdn; o kzn;
Koymular seni de atalarnn yanna, sini ie.
Mutluluk yok artk evde. Gzyalardr anann senin

525 iin ba, yabanc kumsalda gzyalarndan ynck.

Gitmi elimden varlm, yalnz Polydorus kalm bana,
Anasnn en sevgilisi, odur beni ksa yaama balayan,
imdi krpe bir deli.kanlcktr daha, gencecik,
Bu kylarda bulup alm onu lsmarus kral.

530 Ne yapaym imdi, korkun yaralan ykamak iin,

izilen yznden rperten kanlan silmek iin?
Byle dedi kadn, sonra sendeleyen admlarla yrd
Kyya, ak salar dank. Verin Troyal kadnlarn
Kllerini, diye bard mutsuz kadn, oktan yutmutu

5J5 Oysa kayan dalgalar onlar. Grd Polydorus'un kyda

Serilmi lsn, bir Trakyalnn at derin yarayla.
Troyal kadnlarn l, dili tutulmu zgn ana,
l duyunca gzleri boalan, iine akan, yrei
Szlayan, barna ta basan, kaskat kesilen, dona kalan,
540

Birden baklarn nne, yere aklr gibi eviren,

rkn yzn dndrp kaldrd bolua, gklere;
Bir yzne, bir yarasna bakt yerde yatan olunun,
Azdrd, tututurdu, oaltt derin hncn yara.
Birden kabarm fkesi, bir kralieymi gibi yine,

3 14
545

DNMLER
alma duygusuyla, cezalandrma dncesiyle hep.
Emzirdii yavrusu karlm bir arslan gibiydi,
fkeli, kzgn, dman grmeden izini sren.
yleydi Hecuba da, aclar iinde kvranan, azgn,
Geen yllan deil, Polymesor'u yok etmekti amac,

550

Acmaszca ldii len olunun cn almakt yalnzca,

Sonra yle dile gelirmi duygusunu: evinde gizlenmi
Altnlar ararm gibi davranp, kraln oluna verdii,
Gvendii'altnlar; gvenmi Trakya kralna, ldrm
O da ocuu, almlan kapmak iin agzl Polymestor, yalnz

555

Bulunca. Ylk bir azla demi ki: ver olun iin armaan
Gecikme, Hecuba. Bana verdiini ver, nce verdiin gibi,
Andolsun tanrlara saklarm hepsini ona. Bu yalan and
Duyunca Hecuba hnla bakm, kabarm fkesi birden.
Yapm ona smsk, seslenmi btn tutsak analara,

560

Batrm parmaklarn yalanc gzlerine kraln, ekip

indirmi yanaklarndan aa birden, oalm fkesi daha,
Oymu elleriyle, am gz ukurlarn, pisletmi kanyla
Yeri, ne gzlerini brakm, ne de gz ukurlarn daha.
Krala yaplan bu ilemden fkeye kaplm Trakyallar,

565

Talarla, karglarla Troyallara saldrdlar. Atlan talarn

Ardndan bouk uultularla yanlarna yaklaarak onlar
Yakalamak, yerlerde siiklemek istediler; konumak ister gibi,
alma tutkusuyla gii l tler kardlar, sylenir bugn de,
Gsterilir o alas olayn yeri; oysa kadn ekilen eski

510

Aclan anmsar, inler, zgn dolar Sithonia krlarnda.

Bir Troyaldr kkrtan Pelasglarn dmanlarn,
Hecuba'nn kt yazgsdr btn tannlan eyleme geiren;
Dahas Jupiter'in kansn, kzkardeini ayaa kaldran,
Kendisi deil hepsine ac ektirmi giinen.

575

IB

unda suu yok Aurora'nn, pusatlan almasna karn,

O deil Troya'nn, Hecuba'nn ykmna yolaan. O deil

Memnon lmyle tanraya aclar ektiren, kayg salan,
Gnn Aurora, Frigya krlarnda vurulurken Achilleus'un

ONNC K1TAP

315

Kargsyla; dorusu sylenirse, gnn onu; erguvan rengi

580

Inlar saarken, gnam kzllarken erkenden,

Sararm solmu, gizlenmi bulutlarn arkasnda Jupiter.
l donaulp atein zerine konduunda yaklmak iin
Bakamad sarslan ana, dalm salar kalm
Olduu gibi, diz kmemi yce Jupiter'in nnde, dedi ki

585

Alayarak: altn gkte oturan tanalardan birine,

Yeryznde benim iin en gzel tapnaklar yapanlarn,
Senin de bklmem nnde, ne yan gnler, ne kutsal
Konutlar, ne atele snan ocaklar etkiler beni yakarmak
lin sana bundan sonra, kalmam senden bir dileim artk.

590

Bir dnmsen bana, bir kadna, neler borlu olduunu,

Yeni gnle belirleyip korumusan gecenin snrlarn
Bir dl verdim sana demek. Aldrmad buna Aurora,
Kand sua karr diye. Gelelim benim yoksul
Memnon'a; amcas uruna, bo yere silahlanan, sonra gl

595

Achilleus elinden lme giden, gencecik delikanl, bunu

stediniz. imdi avunmalym lm karsnda, g verin,
Yok olan bir gencin n adna bana; yce, tanrsal
Bir avunma, yumuak yrekli, yaral bir anaya, katlansn.
Onaylam dilei bayla Jupiter. Ykselen, kvrlan,

6 00

Y almlanan odun ynnda yanarken Memnon, kara duman

evrintisinde ekilmi gne, brnm karanla. Ykselen
Duman dalgalan nlemi daha derinlere inmesini gnein,
Datt evreye klleri yeller, kocaman gvde bzlm,
Dnm bir yuvarlaa, yeni bir scaklk, bir yaam domu

605

Ateten, yeni bir biim, kanatlar, eviklik, oynaklk bir de.

nce ku grnts, sonra gerek ku olumu kllerden,
Kanat sesleriyle gemi uua, sonra saysz kzkardei
Girmiler ku biimine, cvldayarak umular. evresinde
kez dnmler odun ynnn, ykselmiler uzaya kez,

610

Bir cvlu topluca, drt bee blnmler bolukta.

Dmanlk ikiye blm topluluu srklemi kanl savaa,
AUlmlar kanatlarla, gagalarla vuruarak birbirinin stne,
fkeyle, l kllerinden ortaya kan bir kuakur bu,

316

DNMLER
Birbirinin gsn gagalayan, savaan, adak olarak giren,

615

Topraa, len, yiitlerden trediini anmsayan.

Atalarndan gelir adlar da. kanatlanlan da bu kularn,
Memnon kular denir onlara. Geerken gne oniki burtan
Tutuurlar yeniden savaa. lrler babalarnn ans uruna.
Bu yzden olaandr zlen Dymas kznn lklar,

620

ekmi bu zel acy Aurora da, kuL<;am delikanly,

Gzyalar dkerek imdi. kayg salm btn lkeye.

Jl

stememi yazg btn surlaryla yklmasn Troya'nn,

Sndrmemi umudunu bsbtn. Bir mutlu giriim, kutsal

Bir iyilik, tam omuzlarnda babay, Cylhera'l yiit,
625

stlenmi bu yce yk. Olunu da, babasn da talanlam,

Semi byk bir gm diye, gtrm Antandrus'tan, denizde
Yolalan donanmayla; brakm inansz Trakya sularn,
Gencecik Polydorus'un kanyla slatt topraklan;
Uygun yellerden, akntlardan yararlanarak,

6JO

km Apollon ilinde karaya btn arkadalaryla.

Byk bir sevecenlikle karlam onu Anius, tapnakta,
Konutta, Phoebus ilerine bakan, halk yneten grevli;
Dolatlar kenti, kutsal tapna, evi, yal
Latona korurdu daha nceden bu yaplarn ikisini de.

6J5

Latona'nm ocaa arap dkerek kesilen boalarn

Barsaklarn yakarak tanrlar kutsad tren gn
Gittiler sarayna kraln, yksek din grevlisinin yanna,
tiler Bacchus'un akkan rnnden, Ceres'in ergisini.
Orada yal Anchises; dedi ki: ey Phoebus'un saygn grevlisi

640

Yanlyor muyum yoksa? Sen deil m isin, eskiden, grdm

ilde,
Burada, delikanldan baka drt kz bana anmsatan?
Anius sallayp ak evremli ban iki yana,
zlerek dedi ki: kesinlikle doru deil, yanlmadn yce
Yiit, sen olay be kiinin babas olarak grdn, imdi

645

Yanltyor insanlar nesnelerin byle deikenlii.

ksz sanyorsun ocuklarn. yleyse nedir kant.

ONNC KJTAP

317

Bir sre babas adna ynettii adalardan dolay

Andros ad verilen, imdi bulunmayan olumun varlna?
Delius bilicilik yetisi vermi ona, istenenden, inanlandan
650

stn bir yeti, kadncl sevgiyi korumu; kzlarmla

Dnt bu sevgi Minerva'nn tahlna zmne,
eni kvandran prl prl araba, tutkuya,
Daha baka nesnelere duyulan duygusal eilime.
Troya'y ykan Atreus olu iin sylendii gibi;

655

Bunu frtnadan anladmz karabilirsin, yannzda,

Pusatlarn gcne dayanarak alm kz baskyla kucandan
Babasnn, tanrsal bir ykmle grevlendirmi Argolis
Donanmasnda. Kayor imdi diledii yere doru.
kisi Euboea'ya gidiyor bunlarn, geri kalan ikisi de

660

Andros adasna, kardelerinin yanna. Yaklayor imdi

Savalar, diretmesine karn onun. savala korkutarak.
stn gelince sevgiye korku kand baka bir varla
Dnen tinlerden. Sen de bilmezlendin ekingen kardeini.
Aeneas deil dedin, kandn savunmaktan Andros'u,

665

Hector'du, onuncu ylda. kar durmusun ona

Salanmt. nceden, tutsaklara vurulacak zincirler.
lte bunlard, bugne dein, zgrce kaldran kollarn
Gklere; ey baba Bacchus yardm et bize, dur yanmzda,
Diye yakaran. Eriir yak.anlan tanrnn yardm, ancak

670

Yokedilirse gelenek.le badamayan bu olaand durum.

Bilmiyorum ne yolla baka biime girdiklerini, szm yok.
Olay ortada imdi: kua dnmler, kanatlanmlar,
Ak bir gvercine dnm senin kadnn, kar gibi imdi.
Onlar bitirince bu tr konumalarla, sylevlerle toplanty

675

Kesilmi grlt kargaa. durulmu ortalk, dalm masa.

n aar amaz kalktlar, Phoebus'tan yazgy sordular,

O da bildirdi ata yurduna, eski kyya gitmenin gereini.

Kral, yolda olarak katm ona yeenini, bir grkemli

Denek, yamurluk bir de okluk vermi Anchises gnlde
680

Diye; bir iki barda vard Aeneas'n, yllar ncesi

318

DNMLER
Aonia'dan gndenni lsmenos'lu arkada, Therses.
Onu gndermi Therses, Hylae'li dkmc Alcan ilemi,
Sslemiti bu iki kabn trl izimlerle, biimlerle.
Evlerle, kulelerle yedi kapl grkemli bir kent, tanrd

685

Gren bu kenti adn bilmeden, sylemeden bilirdi.

Kentin nnde bir l alay, hyk, yanan ocak,
Yalmlar, salar uuan analar, gs bar ak,
Alamalar szlamalar. odun ynlar. Alayan nymphalar
Grlyordu

690

uru pnarlarn evresinde toplanan.

Yapraksz aa, kat. boz kayalklarda otlayan keiler.

Thebae'nin ortasnda dunnu Orion kzlar boyuna,
plak boyunlarnda yokken kadns bir yara, iz,
Kimi ak gs bir klla delinmi gibi,
Kimi yklm topluluktan ayn, kimi yol boyunca

695

Gider l gmme alayyla yrr, onu tar, yakar

Gibi diriyken; iki gen ykselir gibi kllerinden
Gen kadnlarn, sylencenin Orion'un kllerinden
Doan Corona'lar dedii, ynetirler topluluu,
Yaklan annelerin kllerini gmen. ylece parlard

100

Kabn madeninde, stte, altn oyal yeil bitki.

Bu yzdendi Troyallann az deer venneyii ona,
Verdiler tts tasnn bulunduu kapal kab kutsal
Grevliye, bir de adak ana, altn ilemeli tac
Prl prl, dndler, anlarnda, Troya'ya Troyallar

1os

"fi'

ine, yanatlar Girit'e, ancak alamadlar havasna,

Uzun sre kalamadlar, braktlar yzlerce kenti,

Jupiter'in doduu yeri, varmak iin Ausonia limanna.
Azgn bir frtna srklemi onlar teye beriye,
S tophad adalarnn kt krfezinde ulat gibi
110

Onlara, korku sald stlerine evik Aello. O gn

Dulichium koyuna, lthaca'ya, Samos'a, kurnaz Ulixes'in
Egemen olduu Neretus yresine uramadan geti gemi.
Gzlediler tanrlar savaa eken Ambracia'y,
Yargcn dnt kayay, Phoebus'la nl yeri,

ONNC KTAP
115

319

Bir meeyle yanstlan, anlan Dodona'y bir sre.

Grdler Molossus kralnn, azgn bir yangnda kanatlanan
Oullarnn katklar Chaonia koyunu da. nce

If>haeacus yresine, bo l yemilerle kutsanm yere,

Yneldiler. Oradan Epiros'a, Buthrotus'a, Troya'ya benzeyen,

120 Frigyal bilicinin egemenlik srd blgeye.

Gvenlidir gelecek, yle bildirmi durumu Priamus olu

Bilici Helenus, anmsatm itenlikle, vardlar m utluluk
inde Scania'ya. Bu yer dil gibi u:anr denize,
Oradan dndler yamur bulutlarn kovan yellerin estii
725

Gneye kar, Pachynus'a, batya, Lilybaeon'a; Boreas'a,

Bulutlar kovana, Yedi Kardeler'e, Peloros'a baktlar.
Oraya vardklarnda kreklerle, uygun akntlarla yanat
Gece yars donanma Zancle kysna, ktlar karaya.
Sada geni Scylla, solda rkten Charybdis, dengesiz.

130

Budur yakalad geminin kaburgalarn yutan, ineyen, ezen.

teki, kara karnna sarm azgn kpekler ilenmi,
Bir kuak saran kadn yzl gen, bilicinin szlerini
Anlamayan, bilgisiz, gerekten toy bir kzd besbelli.
Evlenmek istemi onunla oklar, ekindi, zgrd, gitti

735

Deniz nymphalarnn yanna, sevdi deniz nymphalarn;

Anlatm onlara gen aknn ne denli sndn.
Tararken salarn bir Galatea oyalyordu onu,
u szleri sylemi ona, iini ekerek bu kz:
Ey kz, seni seviyor acmasz erkeklerden olmayan biri,

140

Dilersen balarsn, sulamaz knamazsn hepsini.

Ben yle deilim, Nereus'la ei mavi Doris'ten
Doan btn kzkardelerim gven iinde mutlu,
Bir benim mutsuz, Cyclop'tan bakasna varmam yasak,
Alamak szlamaktr iim. Gzyalar kesti sesini

745

Bunlar sylerken Galatea'nn. S ildi, tanra yalarn

Ak parmaklaryla kzn, avutmu onu, Scylla, dedi ki:

Gizleme anlat bana iini, gven, akla zntn
Ey kutlu kz. Yantlad Nereus kz Crataeis kzn:

320

DNMLER
Acis, Faunus'la Symaethis nymphasnn olu, babasnn da,

150

Anasnn da gzbebei, benim iin daha da deerli,

Odur beni balayan, btn gnlmle sevdiim delikanl.
Gelimi bir gvde, boy, gzel yz, dolgun yanaklar,
Yznde ayva tyleri, onalt yalarnda, yakkl.
Ondadr gnlm, odur sevdiim, rkn Cyclop deil.

755

Sorarsan sevgim mi daha byktr Acis'e, hncm m

Cyclop'a kar, syleyecek szm yoktur bu konuda:
kisi de bir bence. Yce Vens ne denli byk olsa da
Yetmez gcn bu konuda. Biimsiz, rkn bir yaban o,

160

Onnanlar azgn, ldrr onu grse bir yabc,

Yce Olympos'u, lmsz tanrlar yadsyan, nemsemeyen,
B irinin beni sevmesi, yanp tutumas benim iin, olmaz,
Ne tr sevgi bu; srlerini gtsn da oyuklarnda.
Sendin eskiden sslenmeyi, beenilmeyi seven, zen gsteren,
Sendin ey Polyphemus diken gibi salarn unnkla

765

Tarayan, al gibi sakaln orakla dzeltmeyi seven,

Suya bakarak biimsiz yzne eki dzen vermek isteyen.
Azgnlk, ldrme tutkusu, doymak bilmeyen kana susamlk,
Gelen giden gemilere korkusuz saldn hep sende.
Telemus, Sicilya'da Aetna'ya srgne gnderildiinde,

110

Bir kuun bile kandramad Eurymus olu Telemus,

Geldi korkun Polyphemus'a, dedi ki: ey alnnn ortasnda
Tek gzn Ulixes'in oyduu kii, sen. Bunun zerine
Karlk verdi glerek: yanlyorsun ey uursuz bilici.
teki gzmd alnan. Bunlar syleyerek oyalad onu,

775

Uyarr gibi yapp kandrd; sonra hzl, uzun admlarla

Vard kyya, yine hzla dnd karanlk oyuuna, yorgun.
Denize doru uzayan, sivri tepeli, yksek bir knt
Var nde, san solunu kabaran dalgalarn slatt.
Buraya tmand Cyclop kp ortasnda oturdu;

1so

Ardnca tnn and tepeye ynl hayvanlar da gdlmeden.

Grnce tepeden seren direini, yelkenleri,
Koydu deneini ayaklarnn ucuna, gtrd azna
Sesler kmaya balam yzlerce kamtan, birden,

ONNC KlTAP

321

Bilinirdi sesi tepelerden evreye yaylan kavalnn,

785

Kalabalklar tanrd sesini. Ben, kendi kula.klanmla dinledim

Mutsuz Acis'ten daha kucamda, kayalar arasnda gizlenmiken,
Uzaktan, sylenen szleri bellemitim olduu gibi:
Ey, bir kna aac yaprandan. kardan daha ak,
Galatea, iekli yeillikler gibi prl pnl, diri, bir

190

Kzlaa gibi dzgn uzayan, kristal gibi parlayan, bir olak

Gibi srayan, kumsalda, denizin ykad kavklar
Gibi dz, k gnei gibi, yaz glgesi gibi sevimli,
Olgun bir yemi gibi zl. yksek bir nar gibi ssl,
Iyan yansyan buz gibi parlak, olgun zm gibi tatl,

795

Kuu ty gibi yumuak, akan st gibi serinleten,

Kamazsan, sulanm bahe gibi grlmeye deer.
Dahas var: Ey Galatea, gen boalar gibi azgn,
Dalgalanan sular gibi oynak. yal mee gibi kat,
St dallan gibi uysal, ktkten sarkan ak salkm ,

800

Kmldamayan kaya. grleyen, rkten frtna, bir tavus

Gibi saygn, grkemli. yalmlar gibi ya.kan, actan,
Szlatan bir diken, emziren bir ay gibi hrn,
Dalgal deniz gibi sar, stne baslan engerek
Gibi kzgn; sen alp gtnnek istediim ne varsa.

805

nceden, bunlar hep. Sen. ulumalardan kaan geyikten hzl,

Esen yelden, kanatl rzgardan daha evik.
yi biliyormusun beni, yaknrsn katndan, duraksar
Sularsn kndi kendini, yakalamak istersin beni.
imdi dalarda derin, dipdiri kayalarda, gneten uzak,

8 10

Yazn boucu etkisiyle, skc oyuklardr yerim,

K nedir bilmem. Eilen dallarda yemiler benim,
Asmalarda altn gibi parlayan zmler, erguvanlar
Benim. Korunim tekiler gibi bunlar da senin iin,
Orman glgeliklerinde yetien dolgun ilekler,

ss

Toplayabilirsin btn gz yemilerini kendi elinle,

Erikleri, znn karalndan deil byle mavilii,
Olgun, az bulunur bir yemi olmasndan, zgnlnden;
Senin iindir bu kestaneler de karmsn benim , senin iin

322

DNMLER
Bu kocayemiler, senin iindir btn yemi aalan,

820

Benimdir bu sr, nice oylumlarda dolar, otlar, gezinir,

Birounu orman korur. birou maaralarda barnr.
Saysn bilmem, syleyemem imdi, sorma bana srnn.
yle byk deildir sr. vnlecek bir i yok bunda
Benim iin. Kendin gelip grebilirsin sry, dolar

m evreyi kendince bu dolgun memeli st bol sr.

Burada, rtk ahrlarda krpe kuzular barnmakta,

tede, benzeri allarda olaklar yatmaktadr.
Eksik olmaz bende kar gibi st. Birazn kendim
erim, birazn da kurutur yiyecek yapar saklarm.
830

Byle kolay bir oyun etmek deildir amacm sana,

Hani karacalarn, tavanlarn, keilerin, bir de aa
Doruklarnda yuvalarndan uan gvercinlerin birbiriyle
Oynamalar gibi, doa gerei: bir oyuncak yaptm senin
in geenlerde, kolay elenesin diye. zde ikisi de,

SJ5

Ayramazsn; yksek tepede tyl aynn iki yavrusu.

Akladm konuyu, dedim ki: sevgidir onlar bize korutan.
Kaldr gzel ban mavi sulardan artk. ykselt,
Gel Galatea, yukar gel, kmseme benim armaanlarm.
yi bilirim kendimi ben, sularn aynasnda grdm

840

Kendimi imdi, beendim grntm yansmada.

Bak, ne bym ben, daha byk deil benden Jupiter,
Gklerde ouran. Ben bilmem, sizin iinizdir anlatmak
J upiter gibi bir kiinin egemen olduunu da. Gr salarm
Sarkar soylu yzmden aa, orman gibi glge salar

845

Omuzlanma. Kaln, dik kllarla kapl gvdem , iyi bak,

rktmez kimseyi, kl ssdr gvdenin, sevilmez ormanda
Yapraksz aalar, koyu boynunu yelelerin rtmedii
Al, eleklerle donanmayan kular sevimsizdir.
Koyunlarn ssdr ynleri. Erkekleri de ssleyen iri

850

Kllardr gvdelerinde, bir de sakal. Bir gzm var

Alnmn ortasnda, salam bir kalkana benzer. Ne var?
Gklerin uzandan btn yeryzn grmez mi gne?
Bir al var onun da. Babamdr egemen sizin denizde.

ONNC KiTAP

323

Kaynatan olmal senin. zgnm, gszm, gelsin yerine

855

Dileim artk. Dizlerine kapandm senin, ac bana.

Jupiter'le elenen, titreyen yldrm, gkleri yeren, ben.
Korkuyorum senden ey Nympha. Yldrmdan rkn fken.
Senin kandn bu ar yergiye, kmsemeye ben
Katlanrrn m eskiden. Neden yerersin Cyclop'u, dner

860

Seversin Acis'i, yelersin kucamdan ok Acis'i?

Uygun grrsn onu kendine. yaktnrsn, beenirsin.
Galatea. benden kanrsn. ele geirsem onu btn
Gcyle gvdemin, yle geliyor iimden, tutsam smsk.
Diri diri dksem dar barsaklarn, sasam yerlere,

865

Senin nne, kartrsam birbirine, atsam dalgalara.

Azyor, kzyor fkem, yalmlanyor iim, tutkum;
Btn gcmle Aetna'y tayormuum. yle geliyor bana
Burada, bu koylarda, kmldayamazsn Galatea, imdi.
Byle bouna yakndktan sonra. hepsini gryordum,

s10

Birden srad, kudurdu bir boa gibi, inee atlayan,

Duramad daha, kotu bilinen yaylmlara, ormanlara doru.
Grnce Acis'le beni, bu allmadk yerlerde, yabanda
Korkusuz dolaan kimseleri; bard, grdm sizi, bu kez
Andolsun, dokunmam size. bu iten gelen zl sevgiye.

875

Byle bard, ok gl kt sesi, fkeli, kzgn bir

Cyclop'tan geldii belliydi. rkm bu sesten Aetna bile.
Korkuyla braktm kendimi yakn sulara, gizlendim derinde.
Kurtuluu kamakta buldu Symathius'un rken olu da:
Seslendi; kurtar beni Galatea, kurtarn beni anam, atam,

s8o

Diye, yakard koruyun beni, yannzda, yitiim ben, burada,

Dedi. Geldi Cyclop ardndan , bir ta koparp dadan
Frlatm zerine, dan en kuytu yerinde skan
Acis'e yetiti dman; mutlu bir yazgmd beni kurtaran,
Bir oymu burada bana yardmc olan. Diledim, atalarn

885

stn gc gelsin diye Acis'e, kurtarsn kendini.

Arln altnda ezilince boald erguvan rengi kan,
Az sonra balad kanla gelen kzllk silinmeye;
Yamuru bulandran akntnn rengi sezilir imdi de;

324

DNMLER

Belirir yavatan. Azalm arln etkisi, yarlm ta,

s9o

Uzun, ince bir kam uzam bu yarklarn arasndan,

Fkran pnar sularnn ince sesleri duyulur oradan.
aknlk veren bir olay, dalgalarn zerinde, bir kam
km, birden, kamnn ortasna dek uzayan,
Onun yeni boynuzlarn bir sa rgs gibi saran,
Bir delikanl bu, daha iri bir gvde, masmavi yz,

895

te Acis. Dnm kendi adyla anlan bir rmaa,

Kalm bugne dein, eski adyla bu rmak.

m itti bylece Galatea'nn yks, ayrlm birbirinden

Nereus kzlan da, yzerler dank, sessiz dalgalarda.

Dnm evine Scylla, kestirememi ak denizde gzne

900

Kalmay, gvenememi. Dolam susak kumsalda plak,

m epeyce, yorulmu, ssz bir koyda, dalgalarn
Ortasnda yalnz kalnca, suyun serinliinden, tkenmi.
te yeni bir yerlisi olmu denizin dalan ak.mu,
Bu, yeniden biimlenme Euboea boaznda, Anthedon'da

905

Olmu, Glaucus domu, kz seven, gzleyen. zleyen.

Gereken , dnlen ne varsa bu ka nlemek iin
Anlatt kza. Hzla kat kz korku iinde, urmand
Doruuna, deniz kysnda, yaknda bir dan.
Gittike daralan, yksek, yaln bir tepe

910

Boazda, aalar alUnda, denizden uzanan bir tepe.

Gvenli, esen bir yer, durdu kz, at, kukuland,
Burada deiik yarauklar, ya da bir tanr olabilirdi;
Baknnca trl renklere, omuzlar, srt rten dalgal
Salara, karnnn altndan balanm bala.

915

Glaucus, kaya kntsna yaslanarak, bakt, dedi ki:

Ey gen kz, ne bir devim, ne de korkun bir yaratk,
Bir tanrym bu sularda, daha gl deil burada
Triton, Proteus, bir de Athamas olu Palaemon.
Ben de bir lmlydm eskiden. eilim duyduumdan

920

Derin sulara gemi egemenlik elime, denizlerde.

Ben ektim balk alarn, yukar, oturdum stnde

ONNC KTAP

325

Bir kayann, aldm balk tutmak iin kam denei.

Bir yeil alan uzanrd deniz kys boyunca.
Orada bir yer var otlarla evrili, dalgalardan oluan.
925

Otlamam onu daha boynuzlu gen boalar, rselememi.

Ne uysal koyunlar yolmu, ne de kll keiler.
alkan anlar konmam ieklerin stne daha,
Kimsecikler elenk rmemiler balarna kvanl.
Orak alp eline bien olmam bu yeillikleri. llkin

930

Ben oturdum orada ayrlara, kuruttum slak alar.

B uraya dizer. gzden geirirdim. yakalanan balklar,
Dkerdim otlarn iine balklardan ada kalanlar,
Ucu kvrk kama taklp kalan da olurdu sanrm.
Bir iir gibi gelirdi bana, neydi beni kvandran?

935

Dnce balklar otlarn iine balardm toplamaya,

Denizdan karaya srarm gibi frlard balklar.
Ben byle ap kalmken, duraksamken gmld
Dalgalara yeniden hepsi, kyy da, beni de braktlar.
Dndm, daldm uzun sre, aratrdm olayn nedenini,

940

Baka bir tann m, yoksa ayrn zsuyu mu yapt bunu

Diye. Neden ayr yapsn. gc var m buna? dedim.
Elimle kkler sktm, inedim dilerimin arasnda.
Pek de yabanc gelmedi grtlama zsuyun tad,
Bir tedirginlik, bir arlk sezdim gsmde, birden,

945

Baka bir varla yneldi gnlm, baka sevgiye.

Dayanamadm bu baskya, daha, kal salcakla ey yeryz;
Byle syledim , braktm kendimi sulara birden.
Ancak deniz tanrlar korudular beni, varlm,
Oceanus'la Tethys istediler sulardan alnmam,

950

Kurtardlar lml olmaktan beni. Onlardandr kutsallm.

Arnaym diye bynn yeni ktlnden, uursuzluundan
Ykamam gerekmi gsm yz kez, akar sularda.
Trl ynlerden akan, dalgalanan aylar, rmaklar, kabaran
Btn deniz sulan vurur geer bam stnden.

955

Bunlar sylemek gelir elimden ancak sana, yetmez

Daha geni aklamalara gcm, budur belleimde kalan.

326

DNMLER
Bilin geri dndnde, anmsadmda kendimi, gvdemi.
Deildim artk eskisi gibi. deimi ne varsa bellekte.
nce gkmavisi, yeil renklere brnm grdm sakalm,

960

Sular zerinde uzayan, yaylan salarm , daha geni

Omuzlarm eskisinden, kollarm mavimsi, kalalara doru
Bkk. yzgece benzeyen balk kuyruu gibi.
Ne ie yarard bu biim, dalgalarn gc karsnda.
Neydi tanrsal dnm bende, ne varsa duygusuz?

965

Tanr byle konuup sylevini srdrrken

Hzla kanm ondan Scylla. Kzd bu kmseyie,
Gimi titan Circe'nin oturduu bilici konana.

ONDRDNC KTAP

A.ETNA, grkemli da. devler boaznda ykselen,

Cycloplar yurdu, kazma, saban grmeyen, ekilip biilmeyen.
Yararsz, boyundurua vurulmu boalarla srlmeyen,
Arkasnda kalr tarlalar basan sularn yurdu Euboca;
s

Arkasnda kalr Zancle. Rhegium kaleleri, gemileri paralayan

lki yandan Ausonia'yla Sicula kylarn snrlayan boaz.
te buradan gl elleriyle yararak Tyrrhen sularn
Yaklat Glaucus otlarla evrili yksek konana,
Gne kz Circe'nin, yresinde srlerce hayvann

Bulunduu yere. Buraya varnca sayglar sundu Glaucus ona,

Yakard yle: yardm et. ac bana ey tanra, zgn tanrya.
Sen giderirsin ancak acm. korursun beni . sevgiyi.
Ey titan kz, nedir z gelitiren g. hangi
Bitkiden salanr bilmem, yalnz sensin bunlar bilen.

Bildiim gerek onlardan dntm , bu biime girdiim.

ok iyi bilirsin sen de, beni yanltan nedeni:
lalya kysnda, Messania kalelerinin karsnda grdm
Scylla'y. Utan vericiydi benim kmseyici szlerim,
Ylka yakarlarm . yaltaklanmalarm, yalvarlarm.

20

Ey biricik etkin g. sendedir btn umudum, szlerinde,

A kutsal _azn. ver daha etkin, byl bir ot.
O gerek bana. denenmi, etkisi saptanm bir ot.
Daha gidermiyorsun aclarm. yaralarm onulmuyor,
Artk, yakarrm sana, gelmiyor bunun sonu, yanyor hep.

Circe, byle duygularla yumuamayan, aldrmayan

Kadn, ii yanmayan; Vens'ten ya da babasnn cnden

328

DNMLER
Dolay, kh kprdamayan acmasz kadn, dedi ki:
ok iyi yoldasn, byle duygularla doludur o kz da.
Uysallk uygundur daha, o da ekiyor senin ektiini.

30

Dorudur ok emek ektiin, kazanmak iin sevgisini.

lnan bana, umut verdiin sevgilisi oldum demek onun.
Gzelliine gvendiinden kuku yok artk, sana kar:
Ben, yan gnein kz bir tanra isem , gcm
Yeter otlarla, anlarla dileini yerine getirmeye,

35

Dilerim sana kalsn kz; yerilen yeren olsun.

Byle bulur istek yerini, iler yoluna girer.
Byle yattnnca onu tanra, u yant verdi
Glaucus: eskiden denizde otlar biterdi, dalarda
Deniz yosunu, Scylla'y sevmek bana yaam olduunda.

40

fkelendi tanra, yok etmek istedi kendi eliyle

Onu, ne sayg, ne sevgi, ne acma, kabard hnc,
yle yapt sonunda: kim sayrlanm, yklmsa sevgiyle
Outurmu otlarla gvdesini, korkun zsularla,
Ktlemi birbirleri arasnda; Hecae byleriyle, katm

45

Kartnn. ekmi stne, sarnm mavi rtsne, km

Konandan, ortadan, gemi oynaan hayvanlar arasndan,
Gitmek iin Zancle kayalar karsnda Rhegium'a,
Yrd kayalara arpp atrdayan dalgalar zerinde,
Atp admlarn gvenle basar gibi kuru topraa,

5o

Yzeyinde gezinirdi denizin slanmayan ayaklaryla.

Kvrml bir evrintiyle kuanm bir koy, orada
Dinlenirdi Scylla, korunurdu kyya arpan dalgalardan,
Gnein yrngesi ortasnda, tepede, durduunda, scakln
Yakt, glgelerin en ksa olduunda, saknrd kendini.

55

Bu koyu. daha nce, korkun alar, yararsz kklerden

Skarak .kanlan svlar serperek korumu tanra,
Girmesin diye kimse; kez onar onar andimi,
Byl karanlk szler mrldanm, flemi, azyla.
Geldi Scylla, kamnn ortasna dein girdi dalgalara,

60

aknlk iinde grd uluyan devin gzel koyu ne

Denli bozduunu. lkin inanmad iki gvdeli yarata,

ON DRDNC KTAP

329

Korkup kat, rkt byle kpek ulumalarndan, azlardan,

Oysa ardndan srnp geliyordu kat boyuna.
tlgiyle bakt belden aa kalalarna, ayaklarna,

65

Korkuntu hepsi, Cerberus gibiydi. insandan alan.

Durdu karsnda bal kpein, vurdu kt okuyla
Hayvann ne kk karnna, btn srtna.
Glaucus, seven, alayan kii, kesmi btn ilikilerini
Etkili bitkilerle insanlara ktlk eden Circes'le.

10

Durmu olduu yerde Scylla, en uygun sreydi bu,

Uzaklat Ulixes'ten, ktcl Circe'den, topluluktan.
Onunla birlikte batard Troya gemileri de birden,
Gstennese. baka biime girmeden nce, gemicilere
Denizde s kayalktan, uyard anlan.

75

CGj

eerken Troya gemileri Charybdis boazndan, kzn

nnden, mutlu krek ekilerle, Ausonia kylarna

Yaklald gibi, srklendiler Libya kylarna.
A orada Aeneas'a gnln de, evini de sevgiyle,
Sidon'lu kadn; derin bir znt, sonra bu Frigyal
so

Kocann, onu yzst brakp kandan; kutsal ilere

Adad kendini, kp bir odun yn stne saplad
Klc gsne, tuzaa den tuzaa drd hepsini.
Kyda, bu gelimi kente ulatnda, Eryx'te, karlad
Sevgiyle onu Alcestes, yine; adak sundu, kutsad

85

Aeneas atasnn antn. Juno'nun ula lris'in tapnan

Yakan gemilerle ayrld Aeolus lkesinden, kzgn kkrt
Dumanlarnn topra; Aeolus kzlan Sirenlerin durduk.lan
Kayalk yeri, stt yreden; bo bir sandaln gittii
lnarime, Prochyte, Pithecusae gibi blgelerden,

90

Btn bu yerle yerlilerin adlaryla anlr, kutsanr.

Yce tanr, Cecrop denen yalanclar, dzencileri,
Sevilmeyen, ikiyzl topluluklar, yaptklarndan
Dolay dntrm gln yaratklara, maymunlara,
Grnte insana benzeyen, bir de benzemeyenler diye.

95

Kollar, ayaklar zde, burunlar bask, alnn stnden

DNMLER

330

Aa sarkar; yzde derin, sevimsiz kmklklar, kark

Doru kllarla kapl bir gvde; hepsini salm tanr
Bu lkeye. lkin dilden yoksun brakm onlar,
Yalan dolan sesler karrlar, tiksinir duyan,
oo

Ancak ksk lklarla yaknmak gelir ellerinden.

({]).

yola koyulup Parthenope kalelerini sanda braku,

Gitti sonra Aelos'lu algcnn soldaki, anuna,

Kpkl dalgalarn kaynat Camae kysna,
Yal Sibylla'nn maarasna. Avemus'tan inerek
105

Atalarn tinsel lkesine kmakt tutkusu.

evirdi yzn bakt ona, Sibylla. tanr onaylad.
Uzun sre yeryznde kalan kiinin dileini:
Byk isteklerin ey erkii. byk iler ardndasn,
Klla salanr bunlar, sevgi yolunda da yanmak gerek.

Srgnde Troya kral, kam. Yerine gelecek dilein;

Senin olsun isterim kralie. grmelisin Elis konan,
Yeni lkeyi, gvenli topraklarn babann, deerli yeri,
Egemen olduum yurdu. kimse kesemez erdemin yolunu.
Byle syledi Sibylla, birden altn gibi parlad

l 15

Avemuslu Juno'nun korular, gsterdi hepsini ona,

Gvdeden kopmas yasaklanan yeni bir srgn de.
Uydu sylenenlere Aeneas, grd korkun Orcus'un
Yurdunu, btn atalarn, soylu Anchises'in rkn
Glgeliklerini, rendi orann kurallarn, gelecek bir

1 20

Savan sakncalarn. Dnerken yorgun admlarla evine,

Syleti Cumae yallaryla yorgun, zgn, karanlkta
Sendelemeye balamt bu korkulu yolda. Dedi ki: sen,
ster tanra ol , ister lmsz gleri sev, ycesin
Benim gzmde, sylyorum itenlikle senin iindir

1 25

Yaadm, lm lkesine varmak istediim, senin iin,

Sensin bu grnen lm lkesinden kamam isteyen.
Yeniden aarsam gklere, kurtulursam, byk yardm iin,
Bir tapnak kurmak isterim adna, adaklar sunarm.
Bakarak ona, ekip iini bilici kadn, unlar syledi:

ONDRDNC KITAP
1 30

331

Tanra deilim ben, kutsal gnnk yakmak da yaramaz

n salamaz insana. Yanltmasn seni bunu bilmemek:
Bende sonsuz, snmeyen kutsal bir k yoktur,
A k Phoebus'a da lmsz bir kz etkinlii vermi
Sanlmam. ite byle syledi, birtakm armaanlarla beni

1 35

Kandrmaya alrken. Beendiini se. ey Cumae'li kz!

Senin olsun istediin. Gsterdim yerdeki yn. toplanm
al rpdan oluan odunlar; sordum kendi kendime,
Ne bo istek bu, nice yllarn birikimi bu yn.
Unuttum genlik yllarna duyduum zlemi imdi.

140

Yalvarp yakaraydm tanrya. lmsz bir genlik

Verirdi bana. Teptiimden Phoebus'un armaann kaldm
Hep byle yalnz. evlenmemi. Geride kalm artk yaamn
O gzelim a, gelir imdi titrek admlarla sayrl
Bir dnem . bir arlk ker skme.

145

Gyorsun ite buluncaya dein saysn bu odunlarn

Ben, yzylda yedi yl gemi, daha yiiz yl gerek
Gzn grmeye bu zmleri. Bir dnem gelecek, bu uzun
Sre ypratacak geliimden sonra beni, kesilecek gc
Elimin kolumun. yalannca. keceim bakmayacak yzme

1 50

Sevildiim tanr bile. Tanmaz beni Phoebus da, snecek

lk duygular. Dneyim eski biimime, grlmeyeyim.

Yalnz yazgnn verdii, bilinen ses kalsn bana.
Dik yolda yrrken yokua doru, ite bunlar syledi

cr:D
155

na S ibylla; ektiklerinden yaknan. zntlere kaplan.

Gnd Styx'ten, Euboia kentinde Troyal Aeneas.

Giderken sslenmi adan ardnca, daha stannenin adyla
Anlmayan bir kyda. Burada, daha nceden oturmutu
Binbir glk, darlk iinde, Nereus soyundan
Gelen Macareus, direngefl Ulixes'in arkada. Tanyan buydu

160

Birden, Aetna'nn ortasnda uuruma itilen Achaemenides'i,

am grnce onu canl sanarak, tutamam kendini
Demi ki: ey Achaemenides, neden bir tanr ya da mutlu
Yazgdr seni koruyan? Hangi yabanc gtrr bir Grek'i?

332

DNMLER
Nasl gze alabilirsiniz gemilerinizle bunu gtnneyi?

1 65

Verilmi yant sorduunun, kalmam imdi byle rkn

Bir klk artk; durum aktr, dikenle balanmam
Achaemenides'in: bir daha gnnek isterim Poliphemus'u.
nsan kanyla doldunnak iin azn, bu gemi sevimli
Gelmezse bana thaca'daki evim gibi, babam yerine

170

Gemezse, denk deilse ona Aeneas, yeterince bilmezsem

Deerini, gsteremezsem btn olup bilenleri.
Andolsun ne yaptm gren gksel varlklara,
Gnee, yldzlara, nasl unutabilirdim onun iyiliini?
Aktr gerek, gememi benim etim boazndan

175

Cy.cloplann, ayrlmam gerekti bu yaam ndan o a,

Ne bir mezar, ne de onun karn gtnn lme beni.
Gtnnese baka bir duygu, bir dnce korkuyu
imden alamazdm gze bunu, yreklenmezdim byle,
Sizi, denizde giderken, braklan kydan grdmde,

l so

Seslenmek istedim, kandn dmana grnmekten, Ulixes'in

Pek ktyd haykr sizin gemiye; grmtm dadan
Skt kocaman bir kayay frlatm denizin ortasna;
Grdm, skt ar bir kayay , btn gcyle bir daha
Frlatn, dev kollaryla, gmbrtler karp uan ta.

1 85

Tan ya da dalgalarn arlyla blnm ikiye gemi,

rperdim korkudan, unuttum artk gemide bulunmadm.
Ka kurtarm o gn lmden sizi de, bilirim, fkesinden
Soluyarak hzl hzl, dolat Polyphemus, Aetna'nn
evresinde,
Aratrarak el yordamyla aalan, kotu gnneden

190

Karsna kan kayaya, kana bulanm ellerini

U:att denize doru, Grekler, getirirlenni bana
Ulixes'i, ya da fkelendiim, yakasna yaptm birini
Geliigzel, severek barsaklarn, gvdesini diri
Diri didik didik ettiim, kann boazndan akttm,

1 95

Sa elimle skarak, boarak, btn etlerini dilerimle

Ezdiim, nemsemediim, gzsz, deersiz birini,
ite byle syledi, acmasz kii, daha da. Birden

ONDRDNC KITAP

333

Yakalam beni smsk, baktm beni tuttuunda solmu

Saram, titreyerek lm karsnda, korkun eller, oyulmu
200

Gzler-, karmakark gvdesi, sa sakal, bulanm

insan kanna batan aa, artan, titreten bir durum.
Grdm lm gzlerimin nnde, korkun, iren;
Kuruntuya kapldm, barsaklarnn iinde kendiminkileri
Yakalanp paralanm sandm, korkun grnts

205

Canland bellleimde; iki arkadan dev yumruklaryla

drt kez yere vurur gibi vurmu o da, titredim,
Kzgn bir arslann atlp zerine btn barsaklarn:
Etlerini, kemiklerini, beyaz iliklerini, yarcanl rgenlerini
Doymak bilmeyen karnna paralayp indirii gibi, vurdu

210

rperdim , donakaldm kayglar iinde, kurudu kanm,

Hep onu grrken belleimde, kanl lokmalar inerken,
Azndan kzl salyalar akarken, alr gibi dilerinin
Arasnda sktrp ezerken. Ne byk bir mutsuzluktu
Sanrm benim iin. Gnlerce dolat evremde, titredim

215

Korkular iinde bu grltnn etkisiyle, sarsan lm,

rkten ldrme istei; palamutlar, otlarla, yapraklarla
Gidermeye altm alm, susuz, avuntusuz, ce, lme yem,
ok bekledim, sonra, grdm uzakta kurtarc gemiyi,
El salladm, gelsin diye, baardm kamay, kotum kyya,

220

Erdim dileime; sndm Greklerin Troya gemilerine.

Syle bana imdi, sen bir de sevimli yoldan, nderin,
Bulunduun topluluklar, birlikte denize sndn, ne durumda.

eolus, Tuscus denizinde srdrr egemenliini, imdi,

Hippoes'in olu Aeolus esen yelleri korur gizlilerde.

m

Bu yeller, bir boann srtndadr, Dulichium nderinin

llgin ansn yanstr. Uygun bir havada, zlenen bir
Kyya doru dokuz gnlk yolculukta grldncedir.
Aurora'nn, evrende dokuzuncu douundan sonra, altn
Tutkusuna kaplan, yanlan, yoldan azan arkadalar,

230

Gl yellerle srklendiler baka bir yne.

Yeller, geri dnen dalgalarla yeniden, yakalayp gemiyi

334

DNMLER
Aeolus kralnn egemen olduu kylara gtrdler.
Ulatk, dedi, Laestrygon iline, Lamus'un eskiden
Kurduu yere dalgalarla. Antiphates krald orada.

235

ki yoldamla birlikte gnderildim ona. Kamakta

Bulduk kurtuluu, bir arkadamla. kanyla slatrken
Azgn. iren boazn Laestrygon'un nc yoldamz.
Seslenmi adamlarna biz kaarken Antiphates, toplandlar,
Talar, ktkler frlattlar arkamzdan, babrdlar

240

Btn iindekilerle gemileri birden acmaszlar.

Bir gemi kurtulmu ancak bizi, bir de Ulixes'i tayan.
Yoldalarn lm acs km yreklerimize, ok mu ok
Yakndk onlar iin, zlerek geldik o kyya yine,
Bakarsn uzaktan adaya buradan. yle sanrm sen, daha

245

Iraksn benim yakndan grdmden. Ey en hakl Troyal,

Tanrann olu, dman denmez sana, ey Aeneas,
Dinle szm, savatan sonra, dunna Ceres kysnda.
Dahas, Circe koyunda gemiyi demirlediimiz gn biz
Antiphates'in, Cyclop'un anmsadk azgnlklann,

2so

Dayattk gitmeyiz, diye, bilmediimiz bir konaa.

Sz yazgnnd artk: bu yazg beni, gnlde Polites'i,
Eurilochus'u, ikiye dknlk Elpenor'u, bir de
teki onsekiz arkada Circe kalelerine gnderdi.
Oraya varp evin eiine ayak bastmz gn,

255

Bir sr grdk kurtlardan, aylardan, arslanlardan,

Byk bir korku saldk. birini bile karamadk,
Dman sayan olmad, bize saldran kmad.
Hepsi sevecen, kuyruk salladlar, sokuldular bize,
Yaltaklanarak geldiler ardmzdan, grevli kzlar

260

Dz mermerlerle denmi bir giriten geirerek,

Gtrnceye dein yanna kralienin. Grkemli odada
Yksek bir koltukta otunnu, yan giysiler iinde,
Altn ilemeli bir rtyle evrelenmi ba.
Nereidler, nymphalar alm evresini. ne yn eirir

265

lek elleriyle, ne de iplik bkerlerdi yle:

Toplanm bitkileri iek sepetlerinde geliigzel

ONDRDNC KITAP

335

Ayran, kartran, trl boyada otlarla birletiren.

Byle srdrr iini Circe. Bilir, yararlanmay bu
Bitkilerden, dnce darla, gereince dzenler,
210

Etkinlikler karr kendisine verilen otlardan.

Koruyor, esenlikler veriyor, yaknlk duyuyor
Bize, bakyor gler yzle, sevgiyle, Circe.
Bekletmeden, k zarm bitkilerin iitleriyle
Karyor bal, arab, bitkilerin stn, youruyor,
Sonra, bitkilerde sakl tatl zsular buluyor,

215

Dkyor iine yaplan eriyiin. Biz de, iiyoruz

Bu tadna doyulmaz ikiyi tanrsal bir elden.
Susuzluktan kuruyan dudaklarmzla boaltnca birden
Su kaplarn. ince bir denekle ortasndan ayrnca
Salarn kt tanra, utanla sylenmi bu, balad

280

Dikilmeye tylerim diken diken, dilim dolanr oldu,

Kart szckler birbirine, yere bakarken eip yzm;
Sezdim azmn kkrdak gibi hortuma dntn,
imeye balam boynum, yrmeye yarar olmu
Barda smsk tuttuum ellerim. ok gemeden, dnm.

285

yle glyd ki by, bana benzemi arkadalarm da,

Kapamlar bizi bir domuz damna, domuz grlrz,
Eurylochus biiminde; bardaktan iemezdi daha.
Ondan ekinmeseydi. ben kalacaktm yalnzca imdi
Bu kll hayvan srsnden, Ulixes de bilemezdi bu

290

Mutsuz olay. alma duygusuyla gelmezdi yanna Circe'nin.

Barsever kii, bir iek verdi ona ak. Cyllene'de
Yetien. byde kullanlan, tanrlarn mol dedii,
Klii kara. Gven verdi ona, bildirdi tanrsal uyary,
Gtrm onu Circe'nin evine, vurdu bu iekle dolu.

295

Uursuz bardaa, birden deneiyle balam erkein

Salarn ortasndan ayrmaya. Circe, itti Ulixes,
ekip birden klcn korkuttu bu umutsuz kadn.
El sktlar, evlenmek iin szletiler; istedi
Ulixes, arkadalarnn braklmasn. Seilmi

JOo

Otlardan zsu serpildi stmze, deindi denekle

DNMLER

336

Bamza; sylenen szlere karlk verdi szlerle.

Gstermi etkisini szleri, by, dorulduk yerden,
Dkld tyler, dzelmi ikiye ayrlan ayaklar, omuzlar

ou tu yeniden, btn bozukluklar yokoldu, kolluk altlan,

305

Kollar eskisi gibi imdi. Kucakladk alayarak alayanlar,

Sarldk boynuna kraln, nceden sylenen szler dnda
Sz sylemedik; bildirdik, iyiliine kar. saygmz.
Bir yl kalmz orada, ok uzun geldi bana bu sre,
ok iler, olaylar grdm. ok sylentiler duydum,

310

Neler anlatt bana neler, kutsal yerde grevler stlenen

Bu drt kzdan biri gizlice, gvenle, dinledim ben de.
Yalnz benim nderim le ilgilenmi Circe, nemsemi
Onu. Bir gen adam grnmnde, bann stnde aakakan
Tayan. gizemli bir kii, mermer gibi prl prld,

315

Duruyordu bu kutsal yerde, donanm ba elenklerle.

renmek istedim kimdi, neydi, neden tard stnde
Bann bir aakakan, bilmek istedim, ben de, dinle,
Kulak ver szlerime dedi kz; Macareus'tu bu, rendim
Tannamn gizemli gcnden. Kulak ver anlattm ykye.

320

IB

ir Pecus vard Ausonia lkesinde, Satumus'un olu,

Krald, zenle bakard sava iin yetimi atlarna.

Grdn gibi yapl, glyd. Bakver ne grkemli,
Erkeke grnm var, ok becerili bir elden km,
Gibi. Gzellii, yiitlii yerinde: benzemiyor Elis'te
325

Greklerle be yllk savata drt kez gzlemci olan

B ir kimseye ya. Latium tepelerinde yaayan btn
Dryad'lar, grnce kapldlar almna, yznn,
Gzelliine, btn su perileri, naiadlar, nymphalar
Tutuldular ona, gnl verdi Albula, Anios, Numicius gibi

330

Irmaklarda, Nar, Farfarus derelerinde yaayan kzlar,

Koyu dalgalar, Scythia kraliesi Diana'nn lkesine
Yakn orman gllerinde gezinenler. Hepsinden
Yz evirmi, birini sevmi nymphalardan, sylenceye gre
Palatinus danda domu, iki yzl Janus'un kars,

ONDRDNC KiTAP
335

337

Venilia derler adna. Evlenme andayd o gnler, Canens,

Laurentium'lu Picus'a yelemiti hepsinin isteiyle,
Gzellikte benzersiz, trk sylemekte daha stn,
Canens denmi ona bu yzden, trkc kz. Onnanlar, kayalar
Oynard sesini duyunca, yrtc yaratklar yumuar, uzun

340

Dalgal sular, dallarda kular bylenir, rperir, titrerdi

Balaynca trkye kz, dklnce kadn sesiyle trkler
Azndan gitti domuz avna gizlice Picus, ilkin,
Laurentium krlarnda. Binmiti korkusuz, atlgan bir ata,
Sol elinde iki karg, srtnda altn balarla

345

Tutturulmu Kartaca ii bir av giysisi. Giydiinde

Oradayd gnein kz da, o bile gelmiti yannda,
rkn bir grnm yapmak iin yeni otlar toplamaya,
Circe'nin adyla anlan lkesinden, uzaklardan .
allarla rterek gizlemi, korumu delikanly,

350

Birden averdi kz, kaynca toplad otlar,

Bir yanma sezdi iliklerinde derinden, artan.
Yakan, tututuran etkin bir scaklk sard ban,
Aa vurmak istedi duygularn, atn hz, bir de
Arkadann bastran arl engelledi bu giriimi.

355 Olmaz artk, dedi kz, kayorsun yeller kuatnca seni,

Bakalarm, otlarmn etkisi gitmeyince, btn,

Kalmaz trklerimin de srkleyen, eken etkinlii.
Byle syledi kz; gvdesiz bir domuz grnts
Yapt, koturdu kraln gzleri nnde, sonra sald sk
360

Ormanda sk allklara, aka, skt yere,

Atn yaklaamad. Komu ardnca Picus sezmeden
Onun bir grnt olduunu bile, frlad birden
Kpkl srtndan atn, dunnakszn, bouna yrm
Kaln, sk allklar arasnda, hzla, yanld n

365

Anlamadan . Mrldand Circe, byl szler syledi,

Anditi byl azyla bilinmeyen tanrlar stne,
Kendisine yardm eden: kararsn diye gm gibi ay,
Ya da yamurlu bulutlarla evrelensin babann ba.
Karanla gmld gkyz bu byl szlerle birden.

338
370

DNMLER
Topraktan buular ykseldi, karanlk yolllarda at
Btn arkadatan, uzaklat beki kraldan.
Gnn, yerini semi iyice, dedi ki: gzlerinden belli
Senin iindeki bylendim gzelliinle, grkeminle
Ey lmsz tanra, ekiyor iim seni, yalvarp

375

Yaklaaym diye sana, sndr ateimi; brak kaynatan

Olsun btn varl gren gne, yermeyin acmaszca
Titan. Circe'yi. Byle syledi. Circe; ters, kaba bir
Karlk verdi, tepti dileini, Picus: kim olursan
Ol. senin deilim ben. gzm yok sende, tutsak

380

Say beni, nce, yaam boyu d ardma. Gidermem

Seninle yatp evliliimin kutsal ln, armaandr
Bana Janus kz Canens'ten. Bir kez daha yakard
Ona kadn, bouna: bulacaksn ettiini benden, artk
Dnemeyeceksin Canens'e ! Seven, ancak yerilen kadn

385

Kiminse, sonu karr olaydan; bir kadndr Circe de,

Seven, yerilen, dedi. lki kez batya, iki kez douya
Dnd; kez dokundu Picus'a deneiyle, kez byledi.
Kand, hzla gitmek istedi oradan, hepsi bouna,
Grd gvdesinin kaplandn teleklerle, tylerle.

390

zgnd, bir daha bir ku olarak Latium ormanlarna

Dnmekten; deldi sivri gagasyla dall budakl
Aalar, yararlard fkeyle uzayan dallan.
Kanatlara dnm erguvan rengi yamurluu;
Giysilerini tutturan altn dme de dnm banda

395

ncecik tylerini ortadan ayran bir izgiye, sarms,

Artk adndan baka bir nesne kalmam Picus'tan,
Btn arkadalar Picus'un bouna barp durmu
Krlarda ona, oysa bir iz bile kalmam Picus'tan.
Circe km karlarna, birden am havay,

400

Buyruk salm, datm yeller, gne bulutlan;

Hepsi birden suladlar Circe'yi, kral istediler,
Sktrdlar, korkuttular, fkeyle karglar uzattlar.
O da aulu, ldrc bir su serpti stlerine. derin
Bir korkuya kapld, yardm istedi Erebus'tan, Chaos'tan

ONDRDNC KiTAP
405

339

Yeralt karanlnn tanrlarndan, uluyarak Hecate'den.

alas bir olay, birden kt onnandaki yerinden.
Yankland bir inilti, sararm yakndaki aalar,
Kzarm kanl damlalardan sv serpilen otlar.
Kayaya arpm gibi ksk grltler duyuldu.

410

Kara pullu engerekler yerde srnen, teye beriye,

Bolukta sislere brnm uuan grntler.
Korkudan titreyen , kaskat kesilen, akn bir sr
Yakaran. Dokundu byl deneiyle yaral yzlerine,
Yakaranlarn; bu dokunula birden dnt gen sr

4s

Bir hayvan topluluuna, bir iz kalmam eski biimden.

Tartessus kysnda, batya ynelmiken Phoebus, batarken
Gn; gizlice, bouna evirdi gzlerini Canens koca<>na,
Bir toplulukla btn grevliler dolarken ormanlarda
Ildaklar ellerindeydi grsn diye yolunu kardan.

420

Ne alayacak. ne de salar yolacak nympha vard yeterli,

Ne de gsn dvecek; hepsini sindinniti byc,
Dolar dururlard duygusuz, srgn, Latinus krlarnda.
Sekiz kez grd geceyi, sekiz kez de gnein
Yansyan klarn, geliigzel gittii dan, oylumun

425

Tepesinde dolarken, son kez grd Thybris, bu yoldan,

Acdan tkenmi kz. dinlenmeye yatm serin kyda.
Orada gzyalaryla dkm aclarn sessiz, zgn,
Trkleen szcklerle sergilemi yaknmalarn,
Can ekien bir kuu gibi ykselmi atlar, duygulu,

430

Bir lm trksne benzeyen. Sonunda bu derin, bitmeyen

Acdan erimi btn ilikleri, bir iz kalmam eskiden,
Yokolmu hepsi. yava yava karm esen yellere. kz.
Ancak sylence durur orada, Canens trenlerinekatlan
Camen denen nymphalarn adyla Camena denir oraya.

4 35

Byle ok ykler :mlatlm orada bana, grdm yllk

Trenlerde birounu ben de. Dndk zgn, tedirgin
Denize, yeniden atk yelkenleri, gereince. ok glk
ektik, korkulu gnler yaadk bu uzun, bu etin
Yolculukta, byle sylemiti titan kadn, nceden daha.

440

ekindim, akladm durumu, kalakaldm bu kyda.

DNMLER

340

acareus yok artk. Menner bir kaba konmu klleri,

Gmlm, bir yazt dilemi tepede stannesi Aeneas'n

Ona: Cajeta yakm beni gereince atete, trenle,
Argolis'ten beni buraya gtren, bu sevecen genci.
445

Bu yzdendir otlu yollardan ilerin topland,

Saptran yollardan, yalanc tannann evinden kaan
Troyallar, giderler krlara, sar kumlu dalgalaryla
Tiber nnann denize dkld glgeli kylara.
Onun olacak Faunus olu Latinus'un evi de, kz da,

450

Kanlmaz oldu Mars. Balam dvken insanlarla imdi

Kanl bir sava, azgn Turnus istemi eski sevgilisini.
Toplanm Latium'da tm Etrryallar , katlmak istediler
Dunnakszn bu uzun, etin savaa etkin pusatlanyla.
oalm gleri daha, karlaan yabanclarn, iki yanda;

455

Latium'dan yanayd birou, birou da Troyallardan

Ordu odanda. Yoksa bouna gelmezdi Aeneas, yanna
Euander'in, Venulus da kaak Diomedes'in iline.
Diomedes'tir lapix yresinde byk Daunus surlarn
Kuran, ekili tarlalar kartran aularla, dorulam

460

Bunu Venulus bile, Turnus'un isteince yapldn,

Yardm istediini bu konuda, yadsd Sicilyal yiit
Onun gcn, bylece baland; istemedi savata
Kullanlsn diye kaynatasnn surlar, zel savalar
B ir topluluun buyruk verecek durumda deildi ona.

465

nanmak da gerekmez dzmecelere. Anlar bile oaltr

Aclarm, yklerde kendimi bulup anlamalym. Sonra
Yaklm gzelim llion, Pergama'ya yaklam Danaus
Yalmlar, kornu; Naryx'li yiite yklendi btn su,
ok ar dedi bunu, kzn elinden kz kapnca,

470

Datld yellerle, bir av oluverdi azgn dalgalara,

Oysa biz Danauslar katlandk yldrmlara, karanla,
Yamura, gklerin, denizin fkesine, ykma Caphareus'ta.
Bu aclar iinde gerekmez uzun sre beklemem daha,
Grekler daha batan uyarmt Priamus'u, ykmn

ONDRDNC KITAP
475

341

Sezsin diye. O gn kurtard beni koruyucular ykselip

Azgn dalgalardan. Korkuya kapldm ata yurdundan yine,
Anmsatarak eski yaray yce Vens rktt beni,
Bir sulamayd bu; nice glkler ektim knca
Derin sularn yzeyine, nice savalar grdm rkn.

480

Benden mutlu bir yardn' beklermi arkadalar. onlar

Byk bir akntyla. konukscvmez Caphareus eliyle
Denize atlanlar. birlikte batmak istediim insanlar.
Onlar olaanst bir direnmeyle, bekleyile savata,
Dalgalar iinde bitsin bu yolculuk istediler,

485

Ylgn kiiler. Acmon kzgn, takn byk bir kaygyla

Dedi ki: neye varr bunun sonu, ne geer elinize bu
Direnmeden, yiitler? Ne yapabilir artk Cytherea tanras
lstese de? Bastrm korku. skn oktandr. ykm, ac.
Kayg tkense de korku duruyor tabanda, ykm dorukta,

490

Bir yolu yok kurtulmann ondan. Duyunca bunu yoldalar

Diomedes'in, kadnn yapt gibi, hep birden onu izlediler:
Aldrmayz tanrann fkesine, gzdana, dediler,
Ycelii geerli hnc deil bizce, diye sylendiler.
Bu kkrtc szlerle Pleuron'lu Acmon uyandrm eski

495

Hncn Vens'n, birden kabartt fkesini. Vard birka

Kii onaylayan szlerini. Biz gnldeler, ounluk, knadk
Acmon'u, ktk ona. Kalknca yantlamaya
Darald yolu sesinin, deiti. birden ince tylere
Dnt salar . boynunu tyler kaplad, gs, srt

500

yle. kollan kanatlara evrilmi, dirsekleri bklrken

Balam ykselmeye kanatlan; ok uzad ayak parmaklan,
Katlaan az bir boruya benzedi, sonuna dek sivri.
ap kalm onu grnce Lycus, ldas , Rexenor,
Nycteus, Abas gibi arkadalar, oysa ok gemeden

505

Deimi onlarn da biimleri bsbtn; byk bir sr

rparak kanatlarn ykselen, evresinde kreklerin
Uuarak dolaan, dnen boyuna. Sen, onlar grnce
Birden, ortaya kan bu deiik ku srsnden
Anlamaya alrsn eskiden kuu olmadn bu kuularn.

DNMLER

342
510

Burada ben, lapix'li Daunus'un yerini, kurak krlarn

Korurum , damat olarak, birka adammla geldim buraya.

IB

urada, Oeeus'un torunu. Venulus, Calidonia lkesinden,

Peucetius kylarndan, Messapia krlarndan gelen;

Orada. ormanlarn karanla boduu maaralar gren,
m Hep slak. ite buraya yerlemi kei ayakl Pan,

Dolaan boyuna. nceden nymphalar otururlarm burada.

rktm bunlar yrede dolaan Apulus'lu bir oban,
Birden korkuya kaplp kamlar nceden. ekinmiler.
Sonra toparlamlar kendilerini. yermiler bu srtrna,
520

Balamlar bir halka olup oynamaya. uyumlu admlarla.

oban pek snmad onlara, oynamaya balad o da. biraz
Kylce davranla, yakksz szler syleyerek uzun
Sre birlikte; odunlancaya dein btn grtla.
Bir odundu o. zsu ne olduunu bilmek iindi.

525

Bir zakkum aacyd, dilde acms tat uyandran

Yemileri vard, bundand tatszl da szlerinin.

A.etolia'dan yardm gelmeyince aynlm oradan,

Eliler bildirdiler baladn savan Rutullerle,
Yardm grmeden, nice kanlar dklm savaanlardan.
5 30

Tumus tlceyle frlatt lda am kirilere,

Ateten korkuya kapldlar, kendilerini sulara attlar.
Birden tututu sakz, mum, teki yanc nesneler,
Kat Mulciber, trmand en yksek yelken direine,
Balad ttmeye yanlayan gemi, ykseldi dumanlar.

5 35

Bir grlt duyuldu, lda'nn tepesinden yuvarlanan

amlardan kan sesleri andran; tanrlann yce anas
imirlerden, birbirine arpan madenlerden kan bouk
Bir sesle. koulu arslan kkreyileriyle bolukta
Yaylan, km ortaya demi ki:. sensin gereksiz yere

540

karan bu yangn, sulu ellerinle, Tumus, kurtarnm

Onlar imdi, yakamaz bu azgn ate benim krlarmn
Bir blmn. Byle syleyince tanra, grledi gkler,

ONDRDNC KITAP

343

akt imekler, atrdayan, indi yamurla dolular;

Karm ortalk, uzay, kabann birden deniz,
545

Gmbrdeyen bir arpma Asraeus oullar arasnda.

yiliksever tanra. etkin glerin birinden yararlanp
zdrd Frigya gemilerini balayan halatlar, boalan
Gemileri srkleyip denizin ortasna gmd sulara.
Direin yumuayp odunun gvdeye dnmesi gibi

550

Ba alm eski biimini, dzelmeye balam geminin

Kvrlan arka blm, parmaklara dnm krekler.
Ayaklar olumu birden, olduu gibi kalm iki yan,
Alt omurgalar dzelmi belkemii biimini alm;
Halatlar sa olmu, serenler dnrken kollara. renk

555

Eskisi gibi mavi. Korku saldlar eskiden olduunca,

Oynamaya balam deniz nymphalar naiad'lar gen kz
Grnmnde sularda, dolarlar yaln tepelerde topluca,
Serpilir geliirler ilgilenmezler bile soylaryla.
Unutmazlard dman denizlerinde balarndan geenleri,

560

Korkulu gnleri, batan gemiyi alttan tuttuklarn

Elleriyle, ilerinden biri glnneseydi gemiyle Grekleri.
Dman kesildiler Pelasglara Frigya'nn kyle;
Bu yzden baktlar Neritus kayklarnn kalntlarna
Sevecenlikle, sevindiler grnce kayalklarda gemiyi,

565

Skm kayalarn arasnda direniyordu kalntlar.

Bir umut dodu nymphalar denizindedir diye donanma,
Rutuller savandan, korkudan uzak kalm ola.

1ID

urdu Tumus, bu tanrlar ya da tanrlara yarar

Bir yiitlik var sanr gibi. Artk ne gen Lavinia.

510

Ne lkesi, ne Diomedes'in yurdu, ne kaynatann asas

Kalm, yalnzca utku belleinde, utandran bir savaa
Ginne nin acs. O gn grd Vens pusatlarn sonunda,
Olann. Tumus yklm yere; Ardea km. yalnz
n kalm Turnus'un. Dman ateiyle yandnda, Dardanus.

575

Evler kller altnda boaltldnda. yokolduunda,

DNMLER

344

Kimseler grmeden, bir sevimli ku umu rparak ince

Kanatlarn kllerle kapl yknblar arasndan.
Ses, gzelim gvde, solgunluk gibi btn nitelikleri
5 80

stnde lgarlanan ilin, yalnz bir n kalm ilden ona.

Yaknr rparak kanatlarn imdi balkl kuu Ardea.

imdi btn tanrlarda sakldr Aeneas'n erdemi,

Juno da kurtulmak ister kendi bitmeyen tlcesinden,

Bugn bile, nerede lulus'a kar bir bask grlse,
585

Gecikmeden gsterir yzn Cythera'l yiit gkten.

Vens dnd gksel varlklara, sarld boynuna babann,
Dedi ki: baba, kat davranmadn, kmadn bugne dein
Bana, yz asmadn, imdi dinle yaknmam. yumua:
Bala Aeneas'm bana, ben dourdum onu, imdi

5 90

Sen, byk baba olmusun, ona, ey ulu, yce tann.

Tanr sayyorum onu, btn nedenler yeterli, ne arbk ne
Eksik. Bir kez grm ynetimin kn, bir kez de
Bir kez de S tyx rmanda yolculuk etmi, grm aknty.
Uygun grld dilei, yz asmad buna kralie de, sevecen

595

Bir dille onaylad yakarlarn, kar kmad. Dedi ki baba:

Kutlu olsun tanrsal dilein, istein, al olunu
Yanna, kavu dilediine, bitsin zlemin; dedi J upiter.
Sonra, uzaydan, ekip gtrm onu gvercinler, ayak basm
Laurentum kylarna, Numicius rmann kamlar arasndan

600

Yakndaki dalgal denize vard yere. Orada buyurdu,

Arnsn Aeneas'n ld yer, dinsin grlt,
Aksn sessizce yatanda, denize, sular, dursun dalgalar.
B uyruunu getirdi yerine Vens'n ula, sildi sprd
Sularla evreyi, alp gtrd ne varsa Aeneas'ta lml

605

Olan. Arnm sularla gerek varl kalm ortada.

Anas kutsal kokularla, yaklarla outurmu gvdesini,
lmezlik otuyla tatl nectan kanbrm, svlar,
Koymu azna, tanrsal bir kimlik vermi ona; Qtirinus
Yerlileri lndiges derler, adna tapnak, sunaklar diktiler.

345

ON DRDNC KITAP

6o

onra gelmi Ascanius'a, Latium'la, Alba denen iki atl

lle. Sonradan Silvius krald orada, kutsal denei

Atalarndan alan, tayan olu Latinus gemi yerine.
Latinus n vermi Alba'ya, sonradan Epytus, Capetus olmu
Kral, bir de Capys, oysa hepsinden ncedir Capys; onlardan
Alm Tiberinus egemenlik asasn, ynetim yetkisini,

65

Sonra gmld Tuscus nn a nn dalgalarndan dolay

Vermi adn sulara. Odur Remulus'la yiit Acrota'nn
Atas; yllar gelitirmi Remulus'u, yknd yldrma,
arpld yldrmla; kardeinden azd atakl Acrota'nn
yle gz pek deildi. buna karn gl Aventinus'dan

620

Gemi ona kaltmla ynetim, adyla anlan tepenin

Eteinde srm egemenlii, dinlenmi. Palatinus halkn
Yneten Proca'dan gelir ad. oymu lkenin egemeni.
Eskiden yaam bir Pomona vard, Latin aa nymphalar
Arasnda tarmla, bahecilikl uraan kimse yoktu.

625

Aa rnlerinden anlayan, onlara bakan olmazd,

bulunmazd.
n kazanm bu ileri bilmekle. Ne ormanlar sevmi
Ne akarsular, baylrd dallardan sarkan olgun yemilere.
Karg yerine sa elinde kvrk bak tutmay severdi,
Onunla keser olgun yemileri. ayklard yararsz

630

Srgnleri, ksaltrd; atlam kabuklarn arasn doldurur.

Alar, ayrlan srgnleri balar. yarklar sakzla kapar.
Susuz brakmaz. nler kuran etkisini, emici kklere
ince izeklerle su kaydrr. slatr, yeertir hepsini.
Bu bir eilim, bir renim. sevgi, gsteri deil.

635

Korkarak krlarda yaayanlarn saldrsndan kapam

Baheleri, yemilikleri, nlemi insanlarn girmelerini.
Yasakt Satyrlere, oynayp zplayan genelere, krlarda
Boynuzlaryla amaalarn yaralayan Panlara, yaam
Boyunca gen kalan orman tanrs Silvanus'a, hrszlara

640

Bayla, sikiyle korku salan tanrya, tm yararszlara.

Yalnz Vertumnus stnd bunlar sevmekte, ayrcalkl,

346

DNMLER
Daha mutlusu yoktu bunlar nnde bakalarndan.
Vertumnus, okluk, grkemli bir tarmc klnda gezen,
Buday baaklar tad sepetiyle gerek tarmc.

645

ok kez evrelerdi ban gzel kokulu kuru otlarla,

Daha nceden biilmi bir ottan dnme benzerdi.
Hep nasrl elinde bir keski tar, onunla kurumu,
Kavkm kabuklan skp atmak iin urard.
Ora vard bir de, otlar bimek, asmalar budamak iin.

650

Bir elmerdiveni tard boynunda, yemi toplamak

iin yle sanlrd. Klc, balk oltasyla. benzerdi
Bir savaya. ok deiik grnmler iindeydi, demek
Tadn karyordu grkemli grnmenin, gzelliin.
Oyal bir bal akaklarna indiren, denee dayanan,

655

Aarm salar akaklarna dklen, yal bir anann

Klna brnerek, bakml, kollanan baheye giren
Vertumnus ann grnce yemileri, ne gzelsin,
Diyerek, vgler dktrerek pckler kondurdu ona,
Oysa yal bir kadn grnm yokmu onda pek, oturup

660

stne bir toprak tmseinin, bakt yemilerin arlndan

Sarkan dallarna gzn, karaaatan aslan salkmlara.
Grnce karsnda bu Sekin. vlm asma ktn
Dedi ki: verimsiz, zmsz bir ktk de olwmu demek,
Gvdesinden te bir nesne yok stnde aranan, istenen.

665

Oysa karaaaca sanlan sarkan bu zm salkm bal

Kalmasayd ona, decekti gnn birinde topraa.
Yoktur bir zelliin aacn dnda. deerin onunla,
Ne birlikte sevime, ne evlilik kaygs vardr iinde.
Sen, zgr olmasn isterdin. Helena, dolamasn gnlnce,

670

Srklemeseydi Lapithleri savaa, korkak kadn

Olmasn yiit Ulixes'in kans daha. imdi de sen,
Verdiin, evlenmekten kandn yerde. sevmi seni birok
Erkek, tannlar, yantannlar, Alba dalarnda yaayanlar,
Hep birlikte olanlar, gksel varlklar. Kendini bilirsin

675

Artk, anlarsn, birlikte mutlu olmak istersin, duymak,

renmek dilersin yal kadnn ne dndklerini senin

ONDRDNC KITAP

6SO

685

690

695

100

105

110

347

in, bakalarndan daha ok inanrsn sevdiine seni,

Brak yleyse bakasyla evlenmeyi, se uygun bir koca
Diye kendine Vertumnus'u, gir onunla yataa. Katlrm
Btn dncelerine, benim bildiim gibi bilmiyor kendini
Yeterince, gezmemi yurdu, bir gn bile kmam evinden
Kimi zgrler gibi dolamam, grdn sevmi yalnzca;
Sen olacaksn ilki de, sonuncusu da sevdiinin. adayacak
Sana yaamn. Gentir daha. bu grkem, bu gsteri
Kalmayacak onda, geip gidecek ne varsa genlikten elde,
Biliyor o da. Biliyor senin isteini, dileini umutlarn.
Senin gibi seviyor o da; senin zenle baktn yemilere
lgi gstermi o da, ilkin, sevecen elinde tutmu.
istemiyor aatan koparlm yemileri, sevmiyor artk
Bahede yetien yemileri, bol zsulu yumuak bitkileri,
Gz yok senden bakasnda, biraz ac yolunda yanana,
Seni sevene, dinle benden neler syler seni seven,
Dn. Hnl tanrlarn gcnden, dalion'un baemez
Tutumundan kan. Rhamnus tanrasnn fkesinden korun.
ok korkuyorsun onlardan, ben ok bilgi edindim yaamdan, .
Dinle, bu konuda. bilinir btn Kbrsllarca bu durum,
Yumuatr, evirir sevdiine gnln bir karlama, kolayca.
reucer soyundan gelen, soylu Anaxarete'yi grm bir kez
Yksek soydan gelmeyen phis, kz, gemi kendinden
Grnce, sarm iliklerini, ayaklarn bir scaklk. gevemi.
Kaptrnca gnln gemi kendinden bsbtn, rpermi,
Toparlayamam kendini, yakararak gelmi eie, yaklam.
Am iini stanaya, zm sevginin dilini, sermi
Gnln, bir stolunun iini dkmesi g deildi, anaya;
itenlikle sergiledi yanama kza btn aclarn,
nne geilmez dileini, yrekten gelen bir incelikle,
Duyula, szler etkindi karken azndan, okunur gibi,
Gzyalaryla slatt da olurdu kapdaki elengi,
Yavaa ekti yana doru, ta eiin nnde,
Svd kapnn uursuz srgsne, kapya vurarak.

348

DNMLER
O, bir boa gibi rkn, olak burcuna doru ykselen,
elik ya da demir gibi kat. Noricum ocanda erimi;
Diri kklere yapm bir kaya. smsk, kmseyerek
Yzgeri etmi delikanly, byklendi syledii szlerle.

115

Alaka yerdi, krcl umutlarn kendisini sevenin.

Anaxarete, daha dayanamad bu ar szlere lphis.
Bu derin acya, kapnn nnde tiksinerek dedi ki:
Baardn Anaxarete. imdi ben. uzaklatrmak. isterim seni
Bu skc evremden. Kutla trenle utkunu. sevin artk,

120

Haykr Pan'a, parlak defne yapraklan toplasn sana.

Utku senin, ben lm yelerim; sevin, oyna imdi, kvan.
En azndan vmen gerekir beni, gnn birinde seveceksin
Beni. yalandan yarar gelmez bana. Yalnz unutma ki, verirken
Son soluumu. kapanrken gzlerim a. sevgilimsin yine.

125

lki can kacak benim lmmle. yalnz lmeyeceim.

Bir kar gelmez sana duyulmasndan lmemin,
Sevmem gizlilii, kukun olmasn, aklansn olay,
Yayarsn stne lm gvdenin acmasz gzlerini sen.
Ey tanrlar, grrseniz lmllerin ilerini yukardan,

730

Anmsayn beni, istemem dil uzanmasn ardmdan, uzun

Yakarlar istemem, uzun ykler sylemesin yaknlarm.
Ne koparmsanz yaamdan kalsn anlarda. brakn.
Bunlar syledi lphis. yal gzlerini kaldrd.
Uzatt gsz kollarn. elenklerle sslenen kaplara.

735

Kapda durdu, kaldrp yukar srg kolunu dedi ki:

Yakr myd sana bu mutsuz, acmasz davran?
Hzla kadna dnerek edi bana. sylerken bunlar,
Birden bal boynuna geirdii iple ast kendini.
arpnca ayak.lan kapya bir ses duyuldu korkun,

740

nleyen, rperten, sarsld grnce bu kendi canna

Kyan kz. titredi. aa v urdu bu durumu.
Bast l grevli kzlar gtrrken ly
Eiine kapnn. anasnn yanna; kucaklad katlaan
Souyan, mutsuz gvdesini olunun. Mutsuz anann. atann

745

Yaknmal szlerini syledi, tkenerek acdan, zntden.

ONDRDNC KTAP
letti kente bir salacayla cansz gvdesini gzya
Dkerek, yakmak, kllerini gmmek iin trenle olunun.
ok kalabalkt yol, ok kimse katlm l trenine,
Oradayd evi, ulamt yaknmalar, lklar kulana
150

Anaxarete'nin, bu korkak, tanrsal llceyi sezen kzn.

Duyguland, brakn bizi bakalm bu ac trene, dedi.
Yksek bir odann geni pencerelerinden bakt zgn.
Grnce salacaya uzanm lphis'i aklm ona
Birdenbire gzleri, bir yanma sezdi damarlarnda btn

155

Gvdesini saran, sarard, ekilmek istedi geriye,

akld, evirmek istedi yzn ondan, yapamad bunu,
Kaskat bir kayaya dnt koyda, sarkan, uzayan bir
Kayaya, yava yava btn gvdesi katlat kald.
Bir sylenti sanma bunu. bu kaya Salamis'te Vens

760

Tapnanda, durur tanrann canl grnts gibi,

Bakarak ileri. Bir uyandr benden yavrum sana bu,
Brak bu dikball, katl sevenlere, nympha;
Ne yazba, ne souklar ldrmek ister tohumunu,
Ne de yeller lgarlar, datr dlleen ieklerini.

765

Bunlar sylediinde gl tanr yokolmu btn

Dzmece biimler, gelmi eski genlik geri, gitmi
Tm yallk belirtileri, kzdan, gelmi eski gzellik
Nymphaya. Bulutlar yaran bir gne gibi
km ortaya, parlam kalknca tm engeller, nlar

110 Grnm artk, eski yerinde imdi. Yok bir eksii,

Etkinlikle baknca tanr grntlerine, sezmi iinde

Beliren eski acy, yine, grntlerdi.

usonia'da Amulius savayordu yine. Yal Nwnitor

Alm elinden ynetimi Amulius'un, yeenin yardmyla,

775

Kuruldu Palilia surlannda bakentin kaleleri yeniden,

Sabin nderleriyle savat Tatius, anca surlara
Giden yolu, sonra karglar kard sulu
Cann, Tarpeia'nn. Sinmi kurtlar gibi davranan
Curesliler sessizce, derin uykuya dalanlara saldrdlar,

349

DNMLER

350
780

Sokuldular tias olunun skca kapad kaplara,

Sessiz. Sezdirmeden Juno'nun adamlarna birisi, gizlice,
Kaldrm kapnn srglerini; Yalnz Vens't sezen
Kap srglerinin aldn, severek kapard kaplar
Engel karmasa. buna kar durmazsa bir tanr,

785

Bir tanr da yardmc olursa. Yakn komularyd

Pnardan yz slanan Janus'un Assonia nymphalar.
Yardma ard bunlar, uymadlar dileine tanrann,
Braktlar damlasn diye pnardan sular inceden,
Uzak deildi Janus'un rmann az buradan,

190 Akt. dalgalar kapamamt yolu daha. Boldu yeil

Kkrt yata.klan bu verimli kaynan altnda,

Dumanlarla topran altnda damarlar kzdran, stan.
te bunlard pnarn altnda kaynayp oaltan sy,
An scaklk veren suya, topraa, Alplerin souuyla
195

Savaan, sularla yalmlar yartran.

Kzgn yalmlar etkilemi iki yandan kap direklerini
Pskrmelerle; kapda krld direnme gc S abinlerin,
Mars'n savakan halk kapncaya dein pusatlarn
ok snm kaynan taban. O gn saldrm Romulus

soo

Onlara, dmanlara: kaplam, nceden, Sabin lleri

Roma topran, karm kaynatann kan, damadn kan
Birbirine bulam sulanan kllar kzla;
Onlar ki yiite savamaktan kandlar, araclk ettiler
Bar salamak iin, katlsn diye ynetime Tatius.

so5

ll

atius oktan ldrlm, iki halk birlemi artk,

Ey Romulus eitlik tan yasada; Romulus bakarak Mars'n

Tolgasna seslendi tanrlarn, insanlarn atasna:
Ey baba. gndr artk: braklm bir toprak zerinde
Egemendir Roma, bal deildir kimsenin buyruuna,
810

B ir dl sz vermitin bana, deerli saydn torununa,

Tut szn, ykselt onu yerden , kondur gklere.
Sylemitin nceden bana, katlaym tanrlar topluluuna,
Biliyorum, belleimdedir senin yce szlerin,

ONDRDNC KiTAP

s5

820

825

830

835

840

845

351

Vardr gklerin maviliine ykseltecein birisi.

Byle sylemitin, byleydi senin vc szlerin.
Onaylam dileini yce tanr. kara bulutlarla kaplad
Ortal. korkuttu yeryzn yldrmlarla. gk grltsyle.
Sezdi, karlmann gksel belirtilerini. yreinde.
Yasland kargsna Gradivus korkusuz atlarn ardnda
Kana bulanm araba okuna koulan , sallayp aklayan
Krbac vurunca, ykselmi araba dalarak uzayn
Boluuna birden Palatium'un onnanla kapl doruuna.
Anlatrken, orada. Quiritlere, llia'nn olu tzeyi
Kapp gtrm onu birden. Esen yellerin etkisiyle
Yumuak, eriyen lml gvdesi. uar gibi giden
Gl sapann scandan erimi uzayn
Ortasnda kurun sapan. Daha bir gzel oldu biimi,
Yarat tanrsal yasta gvdesi, grkemli giysiler
iinde Quirinus grnm gibi. Yiten eine alarm

ars hep. J uno, varsn Hersilia'ya, bu dul kadna,

unlar bildirsin diye. darack bir yoldan. yollam lris'i:
Sen, Latinlerin, bir de Sabinlerin iinde kadnlarn
En soylusu gzde, hepsinden nce sekin bir erkee
Yaraan kadn. imdi Quirinus'un kans olacaksn artk.
Brak alamay, gzya dkmeyi, kocan gnnen iin
Gel ardmca krlara, Quirinius tepesinde yeilin, glgenin
rtt, tapnana Roma kralnn, gidilecek yere.
lris uyarak buyrua rnkli, gkkua zerinden
Ulat Hersilia'ya birden, iletti sylenen szleri.
Kaldrarak yere dnk yzn itenlikle yukar birden,
Dedi ki: ey tanra, biliyorum kesinlikle kim olduunu,
Syleyemem oysa, ynlendir beni , gster yzn
Bana kocamn, kimse, yazgm elverirse gnnek iin
Bir kez daha onu, ben de sndm demektir ge.
Sonra duraksamadan kp gitti Thaumas kzyla
Romulus dana. Dm, orada, gkten bir yldz
Yere, tututu salar Hersilia'nn, ykseldi yldzla

352

DNMLER
B irlikte o da gklere. Birden kucaklam onu Roma'nn
Kurucusu, sann kadnn bildii kollaryla bir daha,

sso

Dnm alm eski biimini, bilinen adn, yine.

Hora derler adna, Quirinius'un kars bir tanra.

ONBE1NC1 KTAP

ORUNLAR km ortaya, sorulmu o gnlerde

Kimdir bu ar grevde, grkemli kraln yerinde.

Gerek sonucu bildiren sylenti, getirmi nl Numa'y
Ynetimin bana. Bilmezdi yeterince treyi Sabinler,
5

Anlamazlard yasadan. stlenmi anlayla bu yksek

Grevi, aratrarak sorunlarn doasna uyan.
Bu kayg, bu sevgidir onu yurdundan uzaklatran,
Cures'ten ayran, uzaklara, Hercules iline gtren.
talya kylarnda, Grek surlarn kuran kiinin

lO

Sormu kim olduunu, karlk vermi yal yerlilerden

Biri, ok eskiden, demi, kurulmu, bilinmez kimdir kuran.
Bir lberya boas klnda, Jupiter'in olu, aarak
Oceanus'u, mutlu bir yolculukla, gelmi Lacinium kylarna,
yle denir, gezinirken otlaklarda srlar; bir evi

15

Vard, varlkl Croton'un konuksever bir evi, geirmi

Eline birok emek tketerek onu, girmi ieri; dedi ki
kp giderken evinden: torunum gnn birinde bir il
Kurar burada. Gelmiti verdii sz yerine, kurulmu il.
Argolis'li Alcmon'un olu Myscelos gvenilen, btn

20

Tanrlarca sevilen bir kimseydi halkn iinde, o dnem.

Uyarm onu tanrsal yiit, derin uykuda, deneiyle
Drterek, eilmi yatana, demi ki: kalk git bu ata
Ocandan, Aesar'n kayal dalgal sularna.
Korkutmu, yldrmak istemi, dikballk gstermi daha,

Tanr da, uyku da gitti bu szlerden sonra, uyand.

Kalkt birden Alcmon olu, toparlad kendini, ayld,

DNMLER

354

Epeyce savat kendi kendisiyle, gelince akl bana.

ekil git dedi tann, yasalar engellemi gitmesini;
lmd yurdu deitinnenin karl bundan sonra.
Jo

Gne yan ban gmdnde Oceanus'a, battnda.

Kaln rtl gece yldzl ban kaldrdnda,
Dikilmi karsna yine tann, balam uyarmalara;
nceki gibi; ne gzda, ne direnme, ne korkutma.
Kanlmaz olmu baka bir yerde yaamak,

J5

Severek, bu kutsal tn gereini yapmak; ilde grlt,

Ya4'ann eli sulunun yakasnda. Gerek kalmam tana,
Saptamaya, kesinleince sula sulu. anlalnca durum,
Dnm yzn, kaldrm ellerini annlar., yukar bir
Sulu duygusuyla balam yakarmaya; dedi ki: sen, ge

40

Kar oniki grev stlenen, yardm et bana. sendin

Uyaran beni su konusunda. Eski bir gelenek vard,
Kar gibi tacazlarla sutan kurtannak, kara talarla
Sulamak. ok kt bir yargya varlm, kara talar
Atlm acmasz. oy kabna. Sayldnda oy kabna

45

Atlan acazlar, dnm btn karalar aklara,

Aklanm Hercules'in yargsyla kesin sonu,
Kurtulmu artk Alcmon olu. Borluydu bunlar hep
Amphitryon oluna; oydu yrekten zen gstererek
Uygun yeller estiren, gemileri yzdren, lonia denizinde,

50

Tanertum'da, Lacedaemonia kylarnda, Sybaris'te. Thurium

Koyunda, Japyx lkesinde. Sallentin'lerin Neretum ilinde,
Crimisa'da kardan karalar grerek geiren. yol aldran. .
Gelir gelmez uzaktan grlen karalara, kylara glkle
Ulam diledii yere. Aesar rmann azna, buydu yazg,

55

Yaknd buraya Crototon'un kemiklerinin gmld yer.

Kutsal saylan; orada atm temellerini duvarlarn
Bugn yiitin adyla bilinen nl kentin, ilkin.
Byledir bu yerin yks. sylencesi de, byledir olayn
Balangc. talya kysnda kentin kuruluu.

60

rada bir adam otururdu Samos'lu, Samos'tan kraln

Basksndan kam. yelemi srgn kalm orada,

ONBEINCI KiTAP

355

Yermi tiran ynetimini. Gkten uzakm gibi. dte

Varm tanrlarn yanna. grm anlan, dnen tinin
Gzleriyle, insan gznden kaan lmsz dzeni.
65

zenle. ilgiyle gzlemledi btn aradklarn, gnlnce,

Durmu ortasnda sessizce evresini saran rencilerin,
tlgiyle, saygyla kendisini dinleyen; retiyormu onlara
Evrenin balangcn, nesnelerin kurucu zlerini, nedenleri,
Doay, tanry. karn yamasn, imei, yldrm, dalm

10

Bulutlar iinde frtna varm gibi, J upiter yldrm larn

Atyormu gibi, yeryzn sarsan depremi. yldzlarn dn
Yasasn yrngelerinde. karanl bir de. Sonra knam
Hayvan bakmna dein treleri, ilkin; bunun ardndan
Bir de sylev ekmi inanlmaz szler syleyen bilicilere:

75

Siz. lmller, bozmayn kutsalln gvdelerinizin, kt

lenlerle, kan sutan. Yemiler var ne doru sarkan
Dallarda, salkmlar aslr otuklarda, baka tatl bitkiler,
Otlar, sizin iin; kann gvdeyi kzdran, geveten
Stl besinlerden, Thymia'nn gzel kokulu, iekli

80

Balndan. Yumuak bitkilerle beslenin bu verimli yeryz

Doyurur bitkilerle sizi, gelitirir, eti, kanly brakn.
Ancak a yrtclar beslenir etle, baka yaratklar deil;
Otla geinir at. ynl hayvanlar, srlar boyuna. otla
Doyar karnlar hepsinin. Almamtr bu tr besinlere

85

Azgn yaratklar, yrtclar, soydan kan dkcler,

Arslanlar. Ermenistan kaplanlar, aylarla doymak nedir
Bilmeyen kurtlar, hep kanl besinleri sevenler.
Uygun bir eylem deildir etin iine et doldurmak.,
Yutulan gvdeyle gvdenin aln gidermek, beslemek,

90

lenin gvdesiyle gvdeye dirilik kazandrmak., ktdr.

Byle verimli, bol, analarn en iyisi dourgan topran
rnleri varken, der mi sana yararsz besinleri mutsuz
Dilerinle inemek, kamna indirmek Cycloplar gibi?
Bilmez misin agzl, doymak bilmez bir karn, byle

95

Ktye alm bir kursak dnyay yesen dinmez?

Ne mutluydu bu geen altn a dediimiz sre, bolluk,

356

DNMLER
Verimlilik iindeydi, aalar yemilerle, toprak bitkilerle
Dolu, daha kana bulamamt dudaklar byle. nlard
Uzay uan kularn kanat vurularyla, korkusuz

oo

Dolall'd tavan geni krlarda gnlnce drt yan,

Balklar da kolayca kanp yeme taklmazd oltaya.
Ne birbirine tuzak kurma vard ne ktlk dnme,
Bar iindeydi yaam. Bir mutsuzluk ncs km
Ortaya. hep olduu gibi. kskanlkla, hnla bakm

1 05

evresine agzl, doymaz karnn doldurmu etle,

Odur ktln yolunu aan. ilkin avclkla balam
Kana bulanm demirin snmas, kirlenmesi; yeterliydi
nceleri yaam srdrmem iz iin kyna. ykma sapmadan
Geimimizi salamak topraktan. lme srklenmeden.

Yaamak iin yabanlar ldrmek doru. yemek iin deil.

Sonra ktlk alm yrm, balam adaklar. kurbanlar,
Ardndan domuz ldrmeler; kvnk burnuyla topraktan
Yararl iitleri, kkleri kardndan. yllk verimi
Drdnden. Sonra balam Bacchus sunanda keileri

1 15

Boazlamak, zm ktklerini sktnden. '{ kma srkledi

kisini de. Ne suu varm memeleri st dolu sevecen
Koyunlarn insanlara yarardan. besin. giysilik yumuak
Yn vermekten, kesilince gvdelerimizi beslemekten te?
Sulanmaya deer ne yapm bu yaratklar bize?

1 20

Ne ktlk gelir boadan, ne et bilir, ne de kargaa,

Susuzdur, kaygszdll'. ie katlanmak iin yaratlm?
Uysaldll', ne tanr bilir, ne yakar, ne yardm, ne rn,
Koulmaz olunca kvrk boyundurua tarla srmek iin,
ster onu beslensin de keseyim diye salmay otlaa,

1 25

Kat topra srerken yaralanan boynunu vurur baltayla,

Kendisine tarladan tahl salad acmasz iyesi.
Bu da yetmez, tannlara ykletilir alaklk, onlann
Gnl olsun diye ilenmi bu su, rpnarak,
Aclar iinde len boadan kvan duyduklar sanlr.

:o

Eksiksiz susuz olsun, diye ilem, altn taklarla.

Gzel asklarla sslenir boa. gtrlr sunaa.

ONBEINCI K1TAP

357

Duyulur itenlikle yakarlar. yalvarlar tannlara.

Grlr alnnn ortasna. boynuzlarnn arasna
Onun srd tarladan alnan bir rn. yemi; ardndan
1 35

Boyanr bak. grrsn srayp ldayan kanla.

karilr canl gsnden nemli rgenler. baklr
Anmsanr. aranr tanrsal etkinliklerin belirtileri.
Nedendir insann yasaa kar susaml'? Nedendir
Ey lml kuak bu doymazln? Yakarrm sana kan

140

Sutan. kulak ver, uyanlanma, dinle szlerimi benim.

Tadna varrsanz boazlanm bir boann yerken
Etlerini, bilin bir tanmcnz aznzda inediiniz.
Bir tanr depretti beni konumam iin. uydum ben de
Tanrnn isteine, uygun, yakardm. Benim Delphos'a, yce

145

Gklere sndm ilettim yakarlarm gnlmce.

Byk bir gizemi sergiledim nceden. kimsenin bilmedii,
Karanlkta kalm bir olay. Sevinirim yldzlar arasnda
Dolamaya, sevinirim oturduum yerde. yeryzn kuatan
Bulutlar zerinde uzaklara gitmeye, gezmeye. gl Atlas'n

1 50

Omuzlarnda dunnaya, yukardan aada dolaan insanlara

Bakmaya; onlar lm korkusuyla ne gklere kabilir,
Ne de yksekten, gnneyi gze alabilir evren dzenini.
Ey insan sen, lm soukluundan korkuya kaplan,
Neden korkarsn Styx'ten, ne yapar sana. bu karanlk.

155

Bu kW11 m lu tanrlar, bilicinin szleri, yalan dnya

Korkulan? Yanm say bir odun ynnda yalmlar
inde gvdeyi. rm topraa karm say, duymaz
Acy da, kty de. Tinler iin zgrlk lm. yurttan
Uzak. baka bir konutta yaarlar. imdi bilinmeyen.

160

ok iyi biliyorum, Panthous olu Euphorbus olduumu,

Troya savanda. Atreus'un ikinci olunun att
Gl okla gsnden vurulan bendim ilkin orada.
Tandm imdi, kral Abas'n Juno tapnanda, Argos'ta,
Grnce sol elimle tadm kalkan. Deimi

165

Ancak yokolmam bir nesne. Dolar dW11r tin

tede beride, girer baka canl nesnelere, geer

358

DNMLER
nsandan hayvana, hayvandan insana boyuna,
Srdrr varln. zaman iinde kalr btn nesne,
Bir mumun yeni biimler alna benzer eriyince,

1 70

Ne kalr eskisi gibi, ne de korur eski biimini;

Bir gerek varsa udur deimeyen; kalr olduunca
Tin. rettiim gibi. geer nesneden yarat nesneye.
Bundandr etkin korkunun azgn tutkuyu yumuatmad,
Kamn doymazl; dinleyin tanrsal szm, brakn artk

1 75

Bildik linleri yerici lmle ypratmay, kan kanla

Beslemeyi; yelken atm uygun denizde. elveren yeller,
Ne korkuya. ne yakarlara yer var evrenin engininde.
Akyor btn varlk. deiiyor, dnyor ne varsa.
Yalnz zamandr kalan olduu gibi, yolunda yryen,

so

Bir rmaktr tm varlk. akan boyuna, baka deil,

Akan zamanda dunnayan, dalgadr stnde dalgann,
Gelen biner ncekinin stne, yrr zamanlar
Ardnca zamanlarn, yenilenir boyuna ne varsa, kalr
Varolan ancak, yenilenir kendince, srdrr zn

1 85

Yenilendike hep. geliir iinde bu yenilemenin varlk.

Grrsn, ykselir denizden a kar gece, youn
Karanln ardndan parlayan klar yukar kar.
Deiir gkyz grnm, ekilince dinlenmeye tm varlk
Kucanda sessizliin, prl prl atlarn koulduu

90

Arabasyla gelince Lucifer, gnn klar vurur

Evrene, aydnlatr ortal Pallantias, Phoebus'un
Gnlnce. Kzldr kalkan gnein, ykselirken yerden.
Kzarr yeryz gnamnda. gn batmnda. parlaktr
Ykselince dorua, geniler uzayn yaylm alan. uzak

95

Kalr yeryznn koyuluundan, byk nlarn etkinlii.

Kalmaz artk Diana'nn karanlk biimi gecemsi,
Deiir, gelen gnn ilk bulankl, daralr, ufalr,
Byr aydnlk daha da, silinir tm glgeler. B u ne?
Grmez misin bu drdz dnm biimlerinde yln

200

Tm yaam evrelerimizi yanstan durumlar imdi?

Krpe dnemine benzer bir ocuun, balangc yln,

ONBEINCI KiTAP
yle yumuak, ince, bahar evresi. Yeerir ortalk,
Ykselir bitkiler, otlar verimli, krpe; yarnn kyls.
Donanr krlar, yaylmlar boyam boyam ieklerle,
205

Otlarla, dallar, aalar bezenir, yeerir yapraklar hep.

Gelir ilkyazdan sonra gelikin yaz, gl genlik,
Bulunmaz baka dnemlerde bu salk. verimlilik,
Etkinlik, giriim. Gelir bu evrenin ardndan,
Gider genlik ann atei, bir geveme, yumuama

210

Getirir olgunluk, genlikle yallk arasnda, balar

Grnmeye akaklarda yer yer aklar, krllamalar.
Gelir yava admlarla korkun k, apak ortalk,
Dklr btn salar, ya da hepsi aarm durur,
Balar durmayan bir dnme, deime, gten kesilen

2s

Gvdemizde boyuna. neydik ne olduk imdi, yarna yok

Kalacamz daha. Bir gnd, kamndaydk anamzn.
Gelecek insanlar iin dldk, tohumduk, varlmzla.
Doann yaratc eliyle ktk genileyen karnndan
Anann, bizi smsk kuatan, arl tayan yerden,

220

istemedi orada kalmamz doa, salverdi zgr uzaya.

imdi gsz bir bebek getirilmi dnyaya, am
Gzn, drt ayakllar gibi oynatr elerini, ayaklarn,
Balar yava yava emeklemeye, salnr zerinde
Dizlerinin, gvensiz, sendeler. oynatr gsz

225

Sinirlerini, abalar, glenir, geliir genlik yolunda.

Hzlanr. erer olgunlap alma dnemine. i ana,
Yeniden balar gszlk yolunda yrmeler, yallk.
ite budur sarsan, ypratan ilk genlik yllarnn
Gcn, budur Milon'u kocaltan. alatan. gten dren,

230

Hercules gibiydi gl kollar, gergin kaslar vard,

imdi gevemi, prsm sarkar iki yanndan.
- Alayarak bakm aynaya yal kz Tyndarus'un
Krm yz, sordu kendi kendine nedir bu ykm
Bir daha. Sen kemiren zaman, sen kskan, mutsuz ya,

235

Btn ykmlar sizden; azgn dileriyle kemirerek

Deimenin, srkleyen yava yava hepimizi lme.

359

360

DNMLER
Srekli deil bizim kurucu eler dediimiz,
Anlataym dinle, neden, ne yolla dnr bu eler.
Drt e vardr evren btnnde btn varl kuran.

240

Ardr onlardan ikisi, eker aa doru, birine

Toprak deriz birine su. Yoktur br ikisinin
Arl . yukar kmak ister bu yzden boyuna,
Basn yapmaz. yeldir, ondan yenik olan da ate.
Ayrlnca birbirlerinden bu eler oluur varlk trleri,

245

Dner zler kkene. Toprak yumuak akan svda, zlr,

Akkan. uucu olunca su gever. yenir sis olur,
Buular. dner yeniden eski durumuna, yaar yere
Younlanca; yenir sonra ykselir su kzgn uzaya.
Srer gider boyuna bu karlkl dnme, yolunca.

250

Ykselir karrsa havaya younlaan ate, havadan iner

Sular aaya, topaklanr yuvarlanr dalgalar yerde
Kalmaz bir biimde deiir nesneler, yeni varlklar
Yaratr doa severek, retir birinden tekini,
Yokolmaz evrende bir nesne bana kalrsa, deiir,

255

Dnr bir biim iinde, dou olu dediimiz bu,

Birinden kar teki, gelenden giden, gidenden gelen.
Almaz eski biimini bir daha deien, yokolmaz da.
Kalr evrende, deierek, bir biim altnda deil
Deiim kanmca, belli bir durumda srp gitme yok.

260

ite byle geldiniz altn andan demir ana;

Byle ynlenmitir lkelerin yazgs da. Deniz grdm
Eskiden kuru toprakt yerleri, dalgalar arasndan kan
Blgeler grdm. Denizde yaam midyeler denizden
Uzaklarda dunnakta imdi. Kimi yksek tepelerinde

265

Dalarn eskiden kalma gemi demirleri, zincirler grlr.

Oylumlara dnm akarsularn etkisiyle birok ova,
Dalar var ovalara dnen dzleerek, anarak,
Nice kurak yerler dnm bataklklara, imdi,
Nice bataklklar kurumu susuzluktan, imdi orak.

210

B urada pnarlar oluturur doa, kurutur kaynaklan

tede, akarsular kar derinlerinden topran, beride

ONBEINCI KfTAP
Kurur eskiden yerden fkran kaynaklar, yokolur.
Topraktan kar burada Lycus, yine toprak yutar onu
Orada, giden uzaklaan buradan yeniden kar oradan.
m

Emilen sular imdi baka bir yerden kar

Argolis ovasnda byk Erasinus akar.
Kurumu. derler, kayna Mysia'daki Caiecus nnann
Kesilmi suyu, balam sonradan akmaya baka yerde.
Byledir Scania kysndan akan Amenanus da, imdi,

2so

Kurur geri tepince, bastrnca kaynaktan gelen sular,

ilirmi eskiden, imdi karyor Anigros sularna,
ilmez imdi; inanmak gerekirse szlerine bilicilerin,
Hercules'in oklarn tayan vurmu bir Centaurus'u
Ykam o da yaralarn o yzden kirlenmi bu sular.

2s5

yle deil mi Scythia dalarndan akp gelen

Hypanis? Kaynanda tall. denize dkldnde tuzlu.
Takn sularla evrilmiti Pharos, Antissa, bir de
Fenike'nin Tyros ili, bugn kalmayan adalar, varken.
Bir yarmadayd Leucas, eskiden, insanlarn yaad,

290 Drt yan deniz imdi, bir ada. Bitiikmi talya'ya

Zancle, yle sylenir, taan sular ayrncaya.

Azgn dalgalar anakaradan koparncaya dein, birmi.
Aratrrsan Helice, Buris gibi Achaia illerini
Grrsn kaldklarn sular altnda, batm gemiler.
295 Evler, duvarlar bulursun denizin dibinde. Ykselir

Bir tepe plak aasz. Piteus kenti Troezen

Yaknnda, geni, dmdz bir ovaym eskiden. imdi
Sivri bir tepe; korkun sylence yeri; uuldayan.
Grleyen, kvrlan azgn yellerin kapatld oyuk,
300

Karanl k, evrinir yeller kendi yrelerinde; kacak

Bir yol arar, bir yank bulamaz, inler. solur hzla
Burnundan, derisi ien, ne arkaya srayan
Saldran, ekilen iki boynuzlu bir teke gibi kabarr,
Topran alt, grlemeler ykselir, sesler duyulur,

:os

Bugn de durur orada bir tmsek, yksek bir tepe

Grnr, kaskat kesilmi uzun sreden beri.

361

362

DNMLER
Neler bilirdik byle duyulmu, grlm olaylardan.
ok az kalm bunlarn. Neden? Olmam m suyun
Deiimleri pek etkili? Soumu ortalk, kulukta

310

Donan kaynan ey boynuzlu Ammon; le, akam scak.

Yaklmak iin toplanm odunlar Athamanas pnarnda,
yle sylenir, ay en ksa yolu bitirince yrngesinde.
Bir nnak var Cicones yresinde, taa dntrr ienin
Barsaklarn, dokunann mennere. O yrede yine

315

Crathis rma akar Sybaris yaknnda, evreler yurdumuzu,

Altna evirir slanan sa, klkapan oluturur.
Yalnz gvdelerde grlmez byle tansklar sularn
Tinsel alanda da artan etkinlikleri vardr byk.
Kim duymamtr karanlk sularndan Salmacis'in,

320 Aethiopia glnden ienin ldrdn birden,

Btn gcnn kesildiini, yere ykldn?

Clitor kaynandan susuzluunu gideren rker araptan
Sevinir pnl pnl, katksz sudan itim diye;
Azgn bir dman karm gibi kzdran araptan,
325

Sularda; sanr, sylendiine gre; Amythaon'un olu

Yldrm arpma dnm grnce Proetus kzlarn
Okunmu flenmi otlar atm sulara, kurtarm onlar
Bu lgnlktan, bundandr sularda arap korkusu.
Bakadr Lyncestia rmann etkisi, bundan,

330

Kim ly kanrsa, grtlanda, yudumlarken bunu

Balar yrrken sendelemeye. salt arap imi gibi.
Bir yer vardr Arcadia'da. eskilerin Pheneos dedii.
artr insan grnce, korku salar geceleyin;
Ykm getirir gece iilirse suyu. gndr sakncasz.

335

Baka sularda da vardr deiik etkinlikler. aynca.

Bir zaman Ortygia yzerdi sular zerinde. bir yerdir
Oturulan imdi. Bir zaman korku salard Symplegad'lar,
Yanlan dalgalar uuldayarak arptka, kayalara Argo'ya;
imdi sessiz, kmldamadan dururlar yellere ka.

340

Kzgn. kkrtl yalmlar pskrrd bir zaman Aetna

Azndan, imdi ne yalmlar karr, ne de yakar.

ONBEI NCI KITAP

Soluk alp veren canl gibidir yeryz, yaayan,
Kzgn soluklar, yalmlar karan, soluyan yer yer,
Anlalr kolayca bu solunum yollarnn deilii hep,
345

Bir olur alr, bir olur kapanr soluma borular,

Byk maaralarda skr, kalabilir yenik yeller,
Ylr kayalar stne kayalar. fkrp yalmlar
Oluturan korlar iinden dalarn, balar rkn yangn;
Gn olur durur esen yeller sour maaralar; yakalar

350

Gn olur ate topran kolay tutuan ziflini.

ince dumanlar kar orada sarms kkrtten; toprak
Gidermezse scakln, duymaz atein aln yeterince;
Tkenmi geen uzun alarla topran besini de.
Doann yeyip yutan gc tketmi ne varsa yemeye.

355

Gidermi aln. kalan da brakm atee hepten.

Erkekler yerlemi Pallenc'ye Hyperea'da. sylence. bu.
Yumuak ince tyden rtermi gvdelerini. hepsinin
Dokuz kez gmlrlerse Trilonia bataklklarna.
lnanmyorum_buna ben. Sylenir lskit kadnlarnn da

360

Kimi yerlerine au srdkleri bu yntemle. Kantlannca

inanrz bu tr olaylara. yle gerekir; grmez misin
Scan etkisiyle gever, zlr bir gvde, kolayca
Dnr baka yarata, ufalr daha, ksa srede?
Bak, adak diye boazlanm bir boa gml gizlice;

365

Deney retiyor. ieklerden balz toplayan anlar

Kokumu nesnelerden kaar. eski gelenek zre gezer
alr krlarda, didinir rn vennenin umuduyla hep.
Topran altndan karr eek arlarn soylu at.
Yerin altndan karr kvrk kollarn, bask

310

Gvdesini yenge. sever slak kylarda yaamay.

Baka yerden kar kvrk kuyruklu korkun akrep.
Krlarda, yapraklar arasnda dolaan, bozumsu iplikler
nneye alan bcekler vardr, hallan ilgisini eken,
Onlar lmcl kelebeklerle artc biimler dokuyan.

375

iitler vardr amurda yeil kurbaalar rer ondan,

lkin yoktur ayaklar, sonra yzmeyi salayan kalalar

363

364

DNMLER
Olun. uzun srar, atlamaya balar kendince byle,
Kalkk durur n arkasna oranla gvdenin.
Byle deil yeni domu bir ay yavrusu bile,

380 Gelimemi, yetersiz yavruyu szan svlarla besler,

Biimlendirir ana, karnnda, sonra olgunlar yavru.

Grmez misin balz tayan ar soyunu, altgen
Petekler olutumr mumla, sarar epeevre gmeci,
Elsiz ayakszdr doumda kar ayaklar. kanallar sonra?
385

Juno'nun kuyruu yldzlarla sslenmi kuu,

Jupiter'in pusatlarn tayan ku. Cythcra gvercinleri
Yumurta sarsndan kan btn kanatl yaratklar,
Bilmez miydin byle olduklarna inanldn sen de?
inanr kimiler, mezarda rynce gvde, bir ylana

390

Dnrm insann, olduu gibi kalan belkemii.

Sylenir bunlarn hepsi btn soylarn kaynanda,
Burada, kendi kendini yenileyen, reten bir ku var
Szkonusu, Phnix derler ona Asurlular, ne yemi
Yer, ne bitki; gnlkten dklen gzya, tr besini.

395

Beyz yl yaar da doldurursa sresini, kurar

Bir yuva, ya salnan hunnaaacnn doruunda, ya da
Mee dallar arasnda peneleriyle, plak gagasyla.
Tarn smbl baaklar altnda yerleirse bu ku,
Sar m r, yalc aac allklarnda saklanrsa

400 kar dorua, gzel kokular iinde geer yaam.

Sonra, sylenceye gre, ok yllar geer aradan,

Bir yavru phnix doar babann varlndan.
Geliince yeterince o da, glenince, erince a,
Yuvann basncyla sallanan aa dallarndan uar,
405

Tar yavrumsu varlnda beii, yenileri iin,

Esen yellerle babasnn mezarn, Hyperion iline.
Varr, koyar hepsini kutsal Hyperion'un kaps nne.
Seyrektir sanrz byle ardmz olaylar,
Ccelere degin srtlan soyu da byledir ite,

410

Kadnckm nceden, sonra basksndan erkeklerin

Erkek olmu grnte. Etle, yelle, havayla geinir.

ONBEINCI KiTAP

365

Ona deen, boyasna brnr. baka trl grnr.

Yenik dt zm balkl Bacchus'a Hind vaa,
Bir sylentiye gre ok ieyen, taa dnt
415

Birden souk havann etkisiyle kaskat kesildi.

Byle katlar birdenbire mercanlar da havadan
Atnca onlar dalgalar yumuak otlar arasna.
Batm daha nceden gn. gmlm derinliine denizin
Phoebus'un soluyan atlar ben anlayncaya dein bu szleri,

420

Bu yeni biim allar. Byle kavrarz btn deiimleri.

Byle anlarz insanlarn glendiini, gelitiini, ykmn,
Byle glyd, erkliydi, bykt erkekler, deerleri,
Eskiden; on yl boyunca ne kanlar dkm deniz kysnda
Troya. imdi yerle bir olmu ykntlar kalm gemiten.

425

Atalarn 3!Jll mezarlar vardr eski devletin yerinde.

Ne nlyd Isparta, altn andayd eski byk Mycneae.
Ne Cecrops var bugn, ne Amphion'un karglar, yaylar.
lsparta'da, eski Mycenae de yklm gitmi. Ne kalm
Thebae'den, Ocdipos soyundan adlarndan baka bugn?

430

Nerede Pandion soyu. nerede Athena? Bir sylencedir kalan

Apenninus'tan kan Tiber kysnda, salam temeller
stne kurulmu. erkli, byk, Dardanus Romas'ndan.
Bambaka bir biim alm artk, gelierek, geni dnyada
Ykselir yine gnn birinde. Sylentiye gre, bildirmi

435

nceden bilici. btn bana gelecekleri. Anmsarm kaygl

Aeneas'n dediklerini, alard Troya'ya. Priamus olu
Helenus, sen, sarslmaya baladnda Troya'nn egemenlii
Bilirsin. ey tanrann olu. nsezinle duygularm benim,
Yklmad Troya bsbtn. Sen ayaktasn daha, korursun .

44 0

Kurtuldun ateten, kltan , gidiyorsun alp yannda Pergamus'u

Kurtararak, ekilsin Troya'dan yabanclar. gidin buradan
Artk, bu gzel yurttan. B ilirim Frigyal torunlar kurmu
Bu ili. Grlmemi, grlmez bir dengi daha. yle byk.
Yaayacak iinden kan yiitlerle alar boyunca,

445

Srdrr egemenliini onlarla dnya tanras, Julus

Soyundan gelen. Kim yararlanrsa yeryznden sevinir

DNMLER

366

Gkteki yerinden; en yksek erek sayar gkyzn.

Byle syledi Helenus, koruyucu tannla na Aeneas'n.
Seviniyorum dndke, yeniden kuracan byk kenti,
450

Frigyallara yarar, Pelasglara kar bir baaryd bu.

Gidemem artk uzaklara oktandr yollan unutmu
Atlarla, deimi gkyzyle btn nesneler, yeryz,
Yeryznde ne varsa deimi hep. zgr dolaan
Tinleriz biz, bir blmyz evrenin, gvdeden yoksun:

455

Gireriz bir azgn yaratn gvdesine bile, kalrz

Onun gsnde, baka gvdelerde, atalarn tinlerinde,
Kardelerimizin, sevilmi bir kimsenin varlnda,
Srer yaammz baka bir biimde, grnmeden kimseye,
Olur koruduumuz insan zelliimizi yine insanda.

460

Saknalm Thyestes'in alak leninde karn doyurmaktan.

Ne korkun alkanlkt yemek insan lsn: byle bir
len dzenlemek, bakla yarp boynunu bir danann,
nsann, duyarak lklarn, boaltp yemek iini.
Ne acdr, lklar bir ocuunkine benzeyen ola

465

Paralamak, rkmeden, yemle kandrp kuu yemek,

Bartarak; bitmez insanlarn bu tr ktlkleri,
ldnnede, kymda, yozlatrmada, nereye varacak bu?
Besler boay, sonra adar atalarna, gtrr keser:
Korkun kuzey yellerine kar koruyucudur koyun,

470

Y nyle, stle doldurur avucu salan kei,

Tuzaklar, alar. dmler, ilmikler, trl kandrmacalar,
Oyunlar brak hepsini. yakalama kseyle kular da;
Dnne tuzaa alarla, rktc yamalarla geyii,
Yem takma gizlice, kvrk kancalarn ucuna, kandrma.

475

Ktye, acmasza gerekeni yapmakla yetin, an gilme;

Azna koyma hayvan etini, uygun bitkilerle beslen.

IB

unlar syledikten, daha baka bilgiler verdikten sonra,

Sylenceye gre, dnm Numa yurduna, Latiaris'e gemi

Halkn ars zerine, yurdunda, ynetimin bana.
480

Omuzlarnda tam onu bilici kzlar, kutlamlar onu

ONBEINCI KiTAP

367

Bir nymphann kocas diye; retmi kutsal adaklan,

Trenleri, kt sava yerine yararl bar yollarn.
Yalyd, yaamyla birlikte bitti egemenlii de, barla,
Gzya dkm Numa'nn lmne btn Latiaris halk,
485

Genci yals trende; kentten uzaktayd kars, gizlenmi

Aricia oylumlannda, sk aalar altnda; rktt
Alayp inlemelerle. lklarla Orestes Dianas'nn kutsal
lerine bakan grevlileri bile. Sk sk uyarm onu
Gllerin, krlarn nymphalar, kulak asmam tlerine.

490

Dedi ki yiit Theseus, bu banp alayan kadna, tut

Kendini, yarar yok alamann, yazg neyse odur, bakver
Bakalarnn benzer yazglarna, brak acy szy,
Alr yrein daha kolay. Baka bir yol bul kendine,
Yumuatr acn. benim szlerimden etkilidir senin iin,

495

Kendine geliin. Kulak tutmusan Hippolytus'un szlerine;

Babasnn dncesizlii, Phaedra'nn ktl yznden
lme gidenin, aarsn daha da, ar gelir kantlanmas:
Bendim ite o. Gnn birinde tuzaa drm beni
Pasiphae'nin kz, kirlettim atamn kutsal yatan

500

Uyarak bu kzn isteine, bir su iledim ar.

Korkudan, densizlikten ya da aalanmaktan olsa
Gerek. Kovmu ilden beni babam , srm uzaklara, sverek
Ar yergiler, karglar yadrarak ben kaarken,
stemi dmandan bam bile. Uar gibi giden

505

Arabayla varmak istedim Pitteus'un Troezen iline.

Vardm Korinthos koyunun kylarna; birden ykseldi deniz,
Bir aknt kabaran sularla, dalar gibi ykselen,
ien bulutlar gibi, byyen, genileyen, grleyen gkte,
atrdayan, yanlan dalgalardan kan boynuzlu boa gibi,

510

Gsne dein havaya ykselen, ayaa kalkan, grnen,

Deniz sularn derin fkeyle, hnla burnundan pskren.
Yreini oynatm arkadalarn; ben korkmadm pek,
Srgn dndm yalnz, fkeyle denize evirmi atlar
Boyunlarn, gidiyorlar hzla, korkudan dikilmi kulaklar ,

515

Korkarak hayvanlardan atlar, yksekten yuvarlandlar

DNMLER

368

Uurumundan, ben ekmeye abaladm gsz ellerimle

Soldan, ak kpkler zerinden sulara batm dizgini,
Eilerek, gerilerek, arkadan yakaladm kaytan smsk.
nlemeye yetmezdi gcm atlarn azgnln, taknln,
520

Kendi evresinde durmadan dnen dingil yannda,

Kaza arpp kopmasa, paralanmasa bir tekerlek.
Bir arp drm arabadan beni, dolatm kaylara,
Birbirine gemi, karm sinirlerim, yara bere iinde,
Bir diree asl kaldm canm diimde; gcm kesilir,

525

Der elim kolum, bir atrt krlan kemiklerden,

Aclar iinde ger dnyadan tin, gvdeden iz yok,
Yalnz dalm paralar kalm yaralardan bilinen bu.
Karlatrabilir misin, ey nympha, ektiimi ektiinle?
Keser mi gzn? Bir lke grdm ktan yoksun,

530

Parampara bir gvde yzerdi Phlegethon sularnda.

Dnmemiim yeniden yaama, Apollon olunun etkin
Emleriyle. O zaman, yeni gl otlarla Paeon'un becerisiyle
Canlandm Dis'in densiz lkesinde, yeterli deilmi
Anlay gcm byle yararsz, gereksiz bir armaann

m Ne olduunu. Cynthia'nn youn bulutlarn kavramaya.

Sonra kurtulmuum baskdan, skntdan, ermiim gvene,

Ancak eklenmi yllar birbirine, tanr oldum ortal,
Dnm uzun boylu, Delos'ta m, Girit'te mi otursun
Diye. Brakm Delosu'u da, Girit'i de, tannlan da,
5-W

Getirmi buraya, yerletirmi beni. Sonra dnd,

Atlan gstererek dedi ki: sen Hippolytus'tun nceden.
B undan sonra Viribius'tur adn, yle anlacaksn.
O gnden beri korurum bu krlar. kk tannlardan
Birinin adyla, bir tanna korur beni, balym ona.

545

etmemi gidermeye zntsn Egeria'nn byle

Takma sanla yaamak, uzan m dan en dz eteklerinde,

Dkm gzyalarn sessizce; sonra ok acm Phoebus
Kzkardeine, gsterip ona balln, yaratm serin
Bir pnar, lmsz, ince dalgal, bir kaynak, gvdesinden.

ONBEINCI KiTAP
s5o

369

Etkilenmi bu olaydan nymphalar, Amazon olu, am

O da Tyrrhenus tarmcs gibi, hani durarak ortasnda
Gren bu ilgin yazg keseini, kendiliinden, kimsenin
Etkisinde kalmadan, oraya bakan, birden toprak klndan
kan, insan biimini alan, az belirginleen,

555 Gelecek stne bilgiler veren, yerlilerin Tages

Dedikleri adam ; budur ilkin Ersklere gelecek stne

Aklamalar getiren, ya da Romulus gibi eskiden,
Palatinus tepesinde, grd birden, yapraklarla rtlm
Bir karg, oysa bir aat bu karg deil artk,
560

Derin kklerini salm topraa, ince yaprakl,

Sevimli bir aa, kesici bir ok deil; am halk
Oturmam glgesinde kimse ap kalanlardan;
Boynuzlarn nnan sularnda gren Cipus gibi.
Grnce sudaki yansmalar gerek sanm, yaklam

565

Onlara, kaldnn dayam alnna parmaklarn ,

Grntye yneldi okluk, evirmedi gzlerini daha,
Kalverdi yle, dmana yenilip yurda dnnce,
Dikildi. gzlerini , ellerini ge kaldrarak dedi ki:
Ey tanrlar, aklayn yaptklarnz, bu alas olay da,

510

Mutluluu da, mutlu olsun Quirinus ili de, halk da;

Benim iin sakncal olsa da. Y d stste yeeren
Otlar, yaklat kzgn yalmlar karan adak ocana,
Dkt adak kabndan arab atee, sorarak bunun yorumunu.
Titreyerek, korkarak kaldrd kesilen koyunun barsaklann.

575

O zaman bakt bu adaklara Tyrrhenius gzlemcisi, bilici.

rendi nesnelerin byk dnmlerini onlardan,
Ak deildi yeterince bu. Sonra keskin baklarn
Kaldrp hayvan liflerinden evirdi Cipus'un boynuzlarna.
Dedi ki: kal salcakla ey kral, sen de ey Cipus, burada

5so

Boyun eecek boynuzlarna Latium kaleleri de, bu yer de.

Kalk, duraksama daha, yr hzla ekinmeden, ieri ak
Kaplardan, byle istiyor yazg. Kral olacaksn ilde,
Senindir sonsuza dein egemenlik asas, gvenceli.
Geriledi bir adm, evirdi zgn yilzn kaplarndan,

370
585

DNMLER

Kalelerinden kentin beri, dedi ki: ey tanrlar nleyin

Bu kt yazgy; koruyun beni. Yedir srgnde yaamam,
Capitolium'da kral olmaktan. Bunlar syledikten sonra,
Toplantya ard ynetim kurulunu, yeleri; barl
Defne yapraklaryla rterek nceden boynuzlarn,

590

Gvenlik gleriyle korunan yksek ynetim yerinde,

Kalkp yakard tanrlara gelenek zre, dedi ki:
B urada birisi var, kovmazsanz onu kentten, onaylarsanz
Kral olacak lkeye. Sylemem adn burada size,
Ancak udur belirtimi: byle bildirmi bilici,

595

Alnnda boynuzlar yrtecek gelirse Roma'ya yasalar.

abalam daha nce girmeye ak kaplardan,
Bendim engelleyen onu, benden daha yakn yok,
Siz, ey Quiritenler ya srn onu yurdunuzdan,
Ya tanyn yeterince, ekin balayn smsk. zincirle,

600

Ya da kan nleyin bu tirann, lmyle.

Salnr uuldayarak eik dall am orman byle,
Bir esmeye grsn hzl soluyan dou yelleri,
Uuldayan dalgal deniz, uzaktan grlts duyulan,
Byle grledi halk. Karmakar sesler, arasndan

605

Bir sz duyuldu birden: kim olabilir bu? diye.

Baktlar ilgiyle alnna, sylenen boynuzlan grmeye.
Yineledi szlerini Cipus, sizin olsun ne isterseniz, dedi.
ekti bandan elengi, bakt halk, grd akaklarnda
lki boynuzu, syledii gibi. aakald, doruydu sz.

610

Dikmi yere hepsi gzn, balamlar iekmeye,

Bakmlar, kendisine n salayan bana, isteksiz,
Kim gvenebilirmi artk ona? Yakmaz ak ballk
B undan sonra diye, koydu elengi bana; sokmayanlar
Kente seni, soylular, bir armaan olsun diye sana

615

Yurtluk veriyorlar ey Cipus, ar sabana koulmu

Boalar gibi, sen de, tarla sreceksin gndoumundan
Gnbatmna dein, toprak aacaksn, anlsn
alar boyunca, bu olaanst durum, bu tansk, kalsn
Yarnlara diye, taklacak demir kaplara boynuzlarn.

ONBEINCI KiTAP

620

iz. ey musalar, kaldrn rtsn byl trkclerin,

Siz bilirsiniz, yanltmaz sizi ok uzasa da sre,

Kutsal ilinde Romulus'un, Coronis olunu, neden,
Ne zaman aracan, Tiber'de sularla evrili ada.
Ykm, sayrlk sayordu Latium havas. korkuntu
625

Durum, kan tkeniyor sayrlktan, sararyor gvdeler,

l gmmekten yorgun dm halk, ne abalarn, ne de
Saaltm giriimlerinin yaran kalm. bir ykm
Ortal kaplam, gkten yardm umuyor insanlar,
Elkoymu olaya, Phoebus bilicisi, Delphi, dnyann

630 En gzde kentinde, yakard tanrya, bitsin bu ykm,

Diye duygulu szlerle, kurtulsun istedi yce kent.

Bak, titriyor defneler. yer. tuttuu okluk, sonra
Birden bir ses ykseldi, korkutan. rperten. sarsan
Apollo tapnann ayakl kazanms yerinden:
635

Ey Romal, burada bulmusun hepsini, daha yakndan,

Btn aradklarnn, gel daha yaknda ara. Gelmez
En ufak bir ktlk Apollo'dan, olundandr,
Bu ykm Apollo'nun; mutlu bir yolculuk iin
arn olumu gelsin, onunladr iiniz btn.
Alnca byk kurul tanrnn buyruunu, duyunca,

640

Koyuldular aramaya Phoebus olunun, yerini, yaad.

ili, yelken at Epidauros kylarna doru gemi.
Tmsek kaburgal gemiyle gnderilenler, yeler,
Grek nderleri ktlar t zre kyya, yakardlar
Tanrya, bitsin Ausonia halknn aclan, bu ykm,

645

Bu mutsuzluk, diye, byle syler bu konuda sylence.

Deiik grler srlm ileri, kar kmad yardma
Kimse, dorusu, ancak dururken kendi tanrlar, istemedi
Yabanc bir tanrya balanmay kimisi; tarta dursun
Onlar, ekildi gnn gnbatmnda, kaplam

650

Yeryzn btn, birden, koyu karanl gecenin.

D grmsn ey Romal; gelmi yatann nne
Tann tapnaa, greve, sol elinde tutarak kyl

371

372

DNMLER
Deneini, sa eliyle de aa sarkan uzun sakallarn
Okayarak, sevecen gsnden taan bir sesle

655

u szleri syledi, bilgece, orada bulunanlara:

Geliyorum, korkmayn artk, atyorum rty yzmden.
Bakn. dolanm denee epeevre ylan, ite burada,
Grn, iyi bakn, bir daha anlayn ne olduunu.
Kalkarsa yzmden rt, dnerse denek. daha byk

660

Grnrm, yaktnca, tanrsal varlklar dnnce.

B irden yokoluverdi sesle tanr, tanryla ses,
Gitti d, giden dle geldi gnn aydnl.
Aurora kovmu btn yan yldzlar, o sre,
Balam tapnaa gelmeye, kentin soylular,

665

Tannn diledii yerde, yakardlar, gnllerince,

Gksel belirtiler grnsn diye, yardm dilediler.
Syler sylemez bunlar, altn trmn tepesinde,
Bir ylan olutu birden, tslamalar duyuldu tanrdan,
Balam sallamaya suna, yontuyu, kapy, altn aty,

670

Mermer demeyi yaklatka yava yava, durdu sonra

Tapnan ortasnda, kalkp gsne dein, evirdi
Kvlcm saan gzlerini btn evreye, baknd.
Titredi korkudan hepsi, tanrnn anlad gcn.
Prl prl bir sarg dolam alml salarna,

675

Tapnak grevlisi. Bard: grn ite tanr, yaklan,

Dille, gnlle tanrya hepiniz, yannzda, ne grkemli,
Ne gzel bir grn var bize: halle utanyor vmekten
Ey tanr seni dnen, ba ein hepiniz, yakarn vn
Tanry, buyruk zre. Grevlinin dileince konutu

6so

Hepsi, cokuyla, duyguyla izledi treni Aeneas torunlar.

Son kez edi ban tanr, kaldrd dndrerek
Trmn. bir gvence diye, tslad hzlanan diliyle.
Sonra szld parlak basamaklardan aa, evirdi
Arkaya ban, bakt giderken eski sunaa, iinde

685

Oturulan, allan eve, esenledi enlik tapna.

Sonra, serpilmi ieklerin rtt yerin stnde
Srnerek, geti kentin iinden, ykseldi, bir eri

ONBEINCI KiTAP

373

izip tuttu gvenli limann yolunu; salam kyy.

Durdu orada sessiz, gsterdi ardnca gidenlere.
690

Uurlayanlara sevecen bir yzle bakp bittiini

Kutsal grevin, sonra uzand Ausonia gemisinde dingin,
Boylu boyunca. Sezdi.tanrsal yk gemi. gmld bu
Arlkla biraz daha sulara; mutluydu Aeneas oullar
lkin bir boa kestiler kyda, zdler geminin

695

ieklerle ssl halatlarn. Yzyordu yellerin

nnce gemi, iniyor, kyor tannnn arlyla eik
Arka blm geminin, bakarken mavi sulara tanr stlen.
Ulat Zephiros'la Pallas kz lyonya denizinden
ltalya'ya. altnc kez ykselmiken ufuktan gemi

100

Tanrann tapnayla nl Lacium'un. Scylacium'un

nnden; lapyx koyundan. solda br.kp Amphrisia
Kayalarn, kreklerden uzak, sada Celennia yamac
Dik. geip Gaulon nnden, krek ektiler Narycia iline
Doru. aarak Siculia'nn daraltt Pelorus boazn.

105 Grmek istedi Hippotades konan, Temessa madenlerini,

Leucosia'y, gneli Paestum gllerini; synp geti

Caprea'y, M inerva tepelerini kardan, S urrentum'un
Hrdayan zm balarn, Stabiae'y, Hercules ilini,
Dinlenme yeri Parthenope'yi, Sibylla tapnann bulunduu
110

Cumae'yi. S akzlaryla nl Linemum'a vard, oradan

Scak su kaynaklarnn bulunduu Voltumus. geni kyl
Irman akt yer, kar gibi gvercinleriyle nl Sinuessa.
St ocuklarna ykm getiren, saynl Mintumae, sinlik,
Antiphates'in kona, bataklklarla evrili Trachas.

115

Bir de Circe'nin lkesi, te yandan youn kylar

Boyunda Antium. Yelken atnda gnderilen gemiler,
Olduka kabarkt deniz. dzenledi ann dnyay, sonra
Gl halatlarla ekerek yaklatrd gemiyi kyya,
Sararm kydan srnerek girdi ata tapnandan

120

leri. O zaman yatt deniz, brakt Epidaurus'ta

Bakml tapna, yneldi yeniden. onu konuklayan ata
Tapnana, evlekler ayordu kumlu kylara dayanan

DNMLER

374

Geminin, arkas, ba inip kalktka, demir taradka,

Bir de kylarda atrdayan, kpren kavklar;
1s

Byle srd Castrum'a dein, sonunda kutsal yerine

Lavinium ilinde, Tiber rmann sularna, glkle.
Orada karlamaya km onu tm halk, analardan,
Babalardan oluan bir topluluk, Troyal Vesta'nn
Kutsal ateini tayan; esenlediler tanry trenle.

130

Hzla gelen gemi gslyordu dalgalan,

trtlar duyuldu ky boyunca dizilen tapnaklarda
Y aklan gzel kokularla havay doldurdular gnlklerden,
Istyordu adaklara alnan baklan kan.
Dnyann ba. ulat Roma kentine o zaman.

rn

Dikelen ylan, yasland diree, evirdi boynunu bakt

Drt yanna konaklanan yerin, iyice dzenlenen.
kiye ayrlm evreleyen dalgalarla aknt,
Ada derler adna, karann ortasnda, yanda, uzatr
Kollarn saa, sola birbirine denk uzunlukta.

740

Yneldi Phoebus'un ylan gitmek iin, buradan ,

Gksel klna dnmek isteiyle, Latium kysndan,
Bir znt, bir ac, kentin esenliiydi, gitmesindi.
Ancak, bir bakas geldi imdi tapnaklarmza:
Bir tanrdr bu ilde Caesar; yalnz savata deil

745

fil

stnl, baarldr barta da, ynetimde de,

Iyan bir yldzdr toplum ilerinde, benzersiz, yeni,

yledir onun olu da, geri kalmaz babasndan, baarda.
Eittir yaptklar Caesar'n yaptklaryla, ne artk
Ne eksik. ok sktrmt Britanlan denizde, yldrm
150

yice hepsini, papiruslanyla nl, verimli yedi kollu

Nil savanda byk baar salad, yendi direngen
Numidyallann direngen kral luba'y Cinyps kysnda,
Halk iinde byk n kazanm Pontus kral gl
Midhiridates'i de; Quirinus halkna da verdi utkudan

155

Salananlardan, onlarn da ok yararl ileri oldu;

zen gsterdiniz mi ey tanrlar, kim var insan soyunda

ONBEINCI KiTAP

375

Ynetim, egemenlik konusunda ondan yetenekli daha?

Bundandr onun lml bir insan dlnden gelmedii,
Bir tanr saylmas gerekir onun. Altn anasna
760 Aeneas'n, yle grnr; lm korku salm tapnakta

Grevlilere, andiildi, pusatlar kaldnld yukar,

Sarard grnce durumu anas, dedi ki, tanrlardan
Birine ynelerek: bakn nedir bana bu ktlk.
Verilen sknt, darlk, ba uruna bu tuzak.
765

Yalnz Julus kalm bana imdi Dardanus soyundan.

ekecek miyim hep bu derin acy. bu kaygy?
Bir Calydonia kargsyla yaralad beni Tydideus,
Titredi birden savunulan Troya'nn surlar, kt.
Tutamam artk olumu yerinde sessiz. durgun, grdke

110

Ben bu uzun yolculukla birbirine kartn dalgalarn.

renmek iin gerei, ok kez, kiminle savamak gerek,
Tumus'la, yoksa Juno'yla m? Kimi araym yardma
Soyumun urad ykma? Kayglanan, zlen yok eskilere.
Acmadan, bilirsiniz ldrc kllan benim iin;

775

Uzaklatrn kllan, nleyin bu kym, kan dkmeyi.

Sndnneyin adak kanlaryla Vesta yalmlarn.

J]3 yle konutu zgn Vens, btn ge. tannlara,

nleyemedi kimse kltan geirilmesini bu saygn,

Yal kzkardelerin, ac sonunu deitinnedi tanrlar,

780

Ancak ekilmez bir ykmn belirtilerini kalmadlar

lletmekten dnyaya geri. Karanlk bulutlardan
Duyuldu pusat akrtlar, grltler; yle derler,
Korkun grlemeler, duyuldu ykm gklerden gelen
Boynuz seslerinden, nceden. Kararan gnein ayas,

785

Donuk, solgun bir k gnderdi korkan yeryzne.

Bir yalm yldzlarn ortasnda, kanl damlalar
Boalan yamurdu, Lucifer'in zgn yz donuk,
Yznde taan bir demir karal, ay arabas kanl,
Kara korkular salan Styx'in baykuu kaygl,

190

Birok tannsal belirtim slanm gzyalaryla,

376

795

800

sos

810

820

825

DNMLER

Kutsal yerlerde sesler, gzda veren arlar

Duyulmakta. Kurban isteyen yok, bir grlt byk,
Korkun, kutsal barsaklardan; kesilmi bir ba
Yannda karacierin, alveri yerlerinde kargaa,
Geceleyin evlerin, tanr tapnaklarnn yresinde,
Korkun kpek ulumalar, sylentiye gre, sessiz
Glgeliklerde koumalar teye beriye, sarslan kent.
Bu iren ktl, bu yaklaan yazgy yenmek
Tanrsal uyan deil; geliyorlar eri kllarla
Kutsal tapnaa, bunlar. kentin bir yerinde. ykm.
Ktlk, ldnne. kyn olma'>n istiyorlar. ynetim de.
Dvnd Cythera tanras vurup ellerini gsne,
Anmsad bulutlarda gizli Aeneas olunu, kurtuluunu
Paris'in hrn Atreus olundan, Aeneas'n azgn
Diomedes'ten kan. Dedi ki Jupiter: nedir istein,
Dokunulmaz yazgy deitinnek mi ocuk? Ginnen gerek
kzkardein evine: gr orada salt demirden.
Madenden yapda, zel yerde, ne biim yrr iler.
Orada ne gk grlts, ne rkn yldrm, ne korku,
Ne ykm, ne k, ne kayg, sonsuz.bir gven. yaam.
Grrsn orada ok dayankl kapta soyunun yazgsn
Sakl. Ben grdm, okudum, belledim, bildirmek isterim
Sana da: bileceksin geleceini sen de, sonsuzca.
Ey Cythera, senin stne titrediin, koruduun kii
Gnlnce doldurdu sevdii dnyada sresini, bitirdi.
Alnd ge tanr olarak, yerletirildi tapnaa.
Bir sana, bir de oluna borlu baarsn, alm cn
ldrlen babasnn savata, hepinizin en yiiti,
Bir ykt bu srtnda, adn tad babasndan kalan.
Odur nder olarak. yenilen Mutina'da, bar salayan.
Yaknd ykm, sezmiti durumu Pharsalia, yeniden
Islanm Philippi kenti Emalhia savanda kanla,
Gitmi n Sicilya denizine dein, egemenlii, dm
Msr; Roma kralna kan olmu kralie Cleopatra,
Bouna direnmi, gzda vermi, neye yarar,

ONBEINCI KJTAP
Onun Canopus'u buyruunda bizim Capitolium'un.
Kat buna btn yabanc lkeleri, Okyanus halklarn,
Daha ne syleyeyim sana? Onun olacak yeryznn
Btn yaanr lkeleri, denizler hep onun olacak.
830 Odur bar salayan, btn uluslara tze

Getiren bilgece, geerli yasalar dzenleyen;

Aktr kuran. gelenek, tre oluturan odur hep;
Dnd gelecei, torununun yarnn, kendi adn
Verdi ona, bir de becerikli kadnla kutsal evlilik,
835

Byk bir zen gsterdi bunlara: sonra, gelirse

Nestor'la denk yaa, alnsn ge, soyda yldzlara.
Kurtann ak istersin tinini bu ldrlm gvdelerden,
Dnersin benim yce tapnamdan ykselen a
Capitolium'da, alanda, tanrsal J ulius'un bakt.

S4o

rn unlar syler sylemez, Senato'nun ortasnda birden

Dikiliverdi yce Vens, kimseye grnmeden gtrd

Caesar'n cann gvdesinden, brakmadan havada

Eriyerek dalmaya ald tini, ykseltti gkte
Parlayan tanrsal yldzlara. Gvdeden bamsz
S45

Tin k kesildi, yalma dnt, yle parlak.

Ay'n stnden

aarak utu daha ykseklere, Vens,

Ardnda geni iz brakarak yalmlanan salar,

Parlard bu ktan iz, yansyan grkemine bakarak,
Caesar'n, sevinliydi savata stnlyle mutluydu.
850

Babasndan stn olmak istemedi olu, kar kt,

Ancak, yaygn sylenti durmad, ne engel, ne yasak tand,
Onu, istemeden, bir sayg, sevgi iinde yadsd.
En yce kiiydi Atreus, nl Agamemnon'dan sonra,
stn tutuldu Theseus Aegeus'tan, Achilleus Peleus'tan.

s55

Bir rnek daha verelim uygun onlara: Satumus,

Kktr J upiter'den; J upiter'in zl egemenlii
Vardr gkyznde, yeryznn egemeni Augustus.
Biri baba, teki yneten; egemen. Tanrlar, atee, klca
Buyuranlar, Aeneas'n yoldalar, yurttalarmz,

377

378
860

865

870

DNMLER

Quirinus ilinin kurucusu, sen ey Gradivus, sen,

Quirinus'un yenilmez kurucusu soyundan; ey Vesta,
Sen, kutsal yldzlan ortasnda duran Caesar'm,
Sen de ey Phoebus evlerini koruyan tann, Vesta'nm
Arkada; sen ey Jupiter grkemli Tarpeia gklerinde
Oturan, katn bunlara yakan, uygun ozan da:
Yaamm boyunca btn gn, Augustus'un, ynettii
dnyadan
Gt yerde. gklere; dinleyin uzaktan vglerimi,
Bir yapt koydum ortaya, ne ate, ne kl
Ypratabilir onu, ne uzun sre, uzayan yllar,
Ne de Jupiter'in fkesi dokunabilir. Gelen a
lml gvdeler zerinde srdrr etkisini,
Gvensiz bir yaam iin vererek son yargsn.

Ne iirimin klma dokunabilir zaman, ne benim

s15

Yce yldzlarn zerinden aan lmsz adma.

Yaylacak Roma'nn gc gibi tm yeryzne,
Egemenlik altna giren lkelere. okuyacak iirimi
Btn uluslar dilden dile, benden etkin ozan
kmad sre, yaar adm, en uzak gelecee kalnn.

AIKLAMALAR

Abaris
Abas

: Phineus'un yolda (bk. Phineus).

: Eski Argos kral, Lyneceus ile Hypermnestra'nn olu,
Danaus'n torunu, Acrisius'un babas. Libyal, Kentauros,
Diomedes'in yolda.

Acarnania

: Orta Yunanislan'n bat blgesi.

Acastus

: Teselyal,

Iolcus

kral

Pelbas'n

olu.

Calidonia avna

katld, kardeini ldren Peleus'tan cn ald .

Acestus

: Sicilya'da Egesa kral, Troya kkenlidir, Aeneas' iki kez

Achamenid

: Ulixes'in arkada. Kik.loplar lkesine srld, Aeneas'n ge

Aclaia
Aclelaus

: Kuzey Peloponnes'de bir blge.

Acheron

: Yeraltnda bir rmak. Ascalophus'un babas .

Achilleus

: Teselya'da Phthia kral, Peleus'n olu, anas Thetis'tir, Ae

Acis

: Faunus'la rmak anns Symaethus'n kz Symaethis'in olu.

konuk etti, arlad (Dido'da kald srece).

misine alnd.
: Aetolia ile Acarnania arasnda bir snr nna. Irmak tan
ns. Sirenler bunun kzlardr.

cus'un torunudur, Troya Sav a'nda nl sava.

Galatia bu tanry sevince kskan Polephemus onu kayala
nn arasna sktrarak ezdi.

Acmon

Diomedes'in yolda.

Acoetes

Tyrrhenlerden bir gemici, Bacchus bunun klna brn

Aconteus

Perseus iin savalara katlm bir Habe.

mtr.

Acrisius

Abas'n olu, Argos kral, Perseus'un anas olan Danae'nin

babas. Bacchus trenlerinin Argos'ta dzenlenmesini engel
lediinden, fkelenen tann (Bacchus) btn Argos kadnla
nnn gnllerine, tinlerine tedirginlikler, lgnlklar salm.

Acrota
Actaeon

Albania (imdiki Arnavutluk) kral.

Cadmus'un kz Autone'nin olu, Diana'y ykanrken plak

380

Actor
Adonis

Aello
Aecid
Aeacus

Aetes
Aegaeon
Aegeus
Aegide
Aegina
Aeneas

Aeolus

Aesacus
Aesar
Aesculapius
Aeson
Aetlalion

DNMLER

grnce, fkelenen tanra bunu bir geyie dntrp k

peklerine paralatm.
Achilleus'un en gvenilir arkada Patroklos'un byk ba
bas. Eryus'un babas. Teselya prensi Eurytion'un babas.
Kbns kral Cygniras ile kz Myrrha'nn olu. Vens'n
sevgilisi. Krlarda gezerken bir yaban domuzunun saldr
sna urayp lm. Kannn dkld yerden, yazbalan
ap yaz ortalanna doru solan gelincik iekleri bitmi.
Onun adna yllk trenler dzenlenir, dllemenin gcn
vurgulayan tatllar datlr, zellikle Suriye dolaylannda
kadnlarca ok sevilir, kutsanrd. Bugn Trkiye'de Manisa
ili dolaylarnda dzenlenen Mesir Bayram adl tren bu
eski uygulamann kalntsdr (/ZE).
Harpy'lerdcn biri, bir kpek ad.
Aecus'un oullarna ya da soyundan gelenlere verilen genel
ad.
Jupiter ile Aegina'nn olu. Anas Asopus'un kzlarndand.
Bu Asopus ise napia Adas'nda krald. Anasnn nnden
dolay, bu kadn, Aegina adn almt. Aeacus'un Telamon,
Peleus, Phocus adlarn tayan oullar v ard.
Colhis kralnn ad. Gne tarrsnn oludur, Medea'nn
babasdr.
Yz kollu deniz devlerinden biri.
Atina kraldr, Pandion'un oludur, Theseus'un da babasdr.
Aegcus'n olu Theseus.
Irmak tanrs Asopus'un kz, Aeacus'un anas.
Anchises ile Vens'n olu, Troya'nn en nl yiitlerinden
biridir, Julus ya da Ascanius'un babas; ok skntl yolcu
luklardan sonra ltalya'da Latium kysna km. Roma sy
lencelerinin en byk, en gzde kiisidir.
Teselya kral. Athamas, Sysiphus, Canace kardelerin ba
bas. Cephalus'un hykbabas. Aeolia'llarn atasdr. Hip
potes'in olu, esen yellerin egemeni, Alcyone'nin babas gi
bi birka san vardr.
Priamus ile Nympha Alexirhoe'nin olu, bir dalgkuuna
dnmtr.
Aa ltalya'da Coroton'da bir rmak.
Salk kanma tanrs, Apollo ile Coronis'in olu.
lason'un babas.
Tyrrhen gemicisi.

AIKLAMALAR
Aelon
Aena
Agamemnon

Aganippe
Agaue
Agenor
Aglauros
Agre
Agriods
Agyrtes
AJax
Alasor
Alba
Al bula
Alcandros
Alcaloe
Alcahous
Alce
Alcidamas

Alcide
Alcimedon
Alcinos

Alcihoe
Alcmena
Alcan
Alcyone

Etiyopyal bilici.
Sicilya'da nl yanarda.
Aetreus'un byk olu, Menelaus'un kardei, Mycenae kral
Yunanl komutan, Troya'ya kar savaa katld, Aulis'te kz
lphigenia'y tanra Diana'ya adayarak boazlat (sava
kazansn diye).
Helicon'daki kutsal kaynaklardan biriyle ilgili peri.
Cadmus'un kz. Echion'un kans, Pentheus'un anas. Bacc
hus treni nedeniyle ldran anas, Pentheus'u paralamt.
Neptun'un olu, Fenike'de kral, Cadmus'la Europa'nn babas.
Cecrops'un kz.

Bir av kpei.
Azgn bir kpek, kocaman dili.
Perseus'un kart, ona kar savaan kii.
Salamis kral Telamon'un olu; Aeacus'un torunu, Troya
Sava'na katlan nl yiit.
Likya'l bir yiit.
Laium'da Alba Longa ili (kurucusu Ascanius'tur), ayrca
Albania (Arnavutluk) kralnn ad.
Latium'da Tiber rmann teki ad.
Likyal bir yiit.
Megara'nn iirlerde geen ad.
Pelops'un olu.
Kpek ad.
Kos adasndandr, kz Cesylla'y, andierck Ainal Her
mochares'e e olarak szverdi, sonra andn bozdu. km Ati
na'ya gnderdi, kz orada birden ld, tabuta yerleiirilirken
ak bir gvercin olup utu.
Hercules.
Tyrrhen gemicisi.
Paeaklar kral, konuk olarak Ulixes'in yannda bulundu.
lhaca'ya giden gemi dnerken, Neptun bu kral bir kayaya
dntrd.
Minyas'n kz.
Mycenae kral Electryon'un kz. Arnphitryon'un kars,
Jupiter'le sevierek Herculcs'i dourdu.
Bir maden dkmcs.
Yeller tanrs Aeolus'un kz, Ceyx'in kars; kocasnn batan
gemide lmesi zerine, o da eiyle birlikte yal\:apkn denen
kua dnt. Bu kuun yedi gnlk kuluka dneminde dt:
nizler durulurmu.

Alemon

381

Myscelus'un babas.

DNMLER

382
Alexirloe

Irmaklar tanrs Granicus'un kz. Priamus'la sevierek Aesa

Alocus

lphimedia'nn kocas, Neptun'la sevierek Otus ile Ephialtes

cus'u dourdu.
kardeleri dourdu.

Alplenor

Niobe'nin olu.

Alplaeus

Peloponnes'in en byk rma.

Alhaea

Thestius'un kz, Plexippus ile Toxeus'un kzkardei, Oen

Amazon

Termodon rma kysnda yaayan, savalklaryla nl,

Amman

Grekleri n Zeus denginde saydklar, Jupiter Amman da

cus'un kans, Meleagros'un annesi.

Anadolu'lu kadnlar (Amazonlar/tek memeliler).
denen Libya tanrs. Boa boynuzlaryla donanm, bilici
zellii olan bir tanryd, Msrllarca da kutsand sylenir.

Amor
Amphimedon
Amphion

Vens'n olu, sevgi tanrs.

Phineus'un yolda.
Jupiter'le Antiopa'nn olu, Niobe'nin kocas,

evresn

byk surlarla evirdii Teb ilinin kralyd. Bir sylentiye

gre, Amphion, duvarlar yaplrken, algsn alar, talar
kendiliinden yuvarlanr gelirmi.

Amphisus
Amphirite
Amplitryon

Apollo ile Dryope'nin olu.

Nereus'un kz, Neptun'un kans.
Alcaeus'un olu, Per seus'un torunu, Tiryns kral. Jupiter,
Amphitryon klna girerek, Amphitryon'un kansna yak
lam, kadn da bu yaklamadan sorra Hercules'i dourmu.

Amphitryonide : Her cules, Amphitryon'un vey olu; kansnn Jupiter'den

gizlice kazand oul.

Ampycus

Ceres'in bakclarndan, Cephener'ler arasnda.

Ampyx

Perseus'a kar savaan kii. Lapithe, Mopsus'un babas.

Amulius

Albania kral Proca'nn ufak olu. Roma'da kardei Numi

tor'un elinden ynetimi ald, olunu ldrd, kzn Vesa ra
hibesi yapt, daha birok olumsuz iler becerdikten sonra l
drld.

Amyclae

Laconia'da eski bir il.

Amyclide

Laconia kral Amyclas'n soyundan gelen, Hyacinthus.

Amycus

Dev, kentauros.

Amymone
Amyntor

Phnix'in babas, Teselya kral.

Amytlaon
Anaple

Kiklad adalar.

Argolis'te bir kaynak, bir rmak ad.

Bilici Melampus'un babas.

AIKLAMALAR
Anapis

Sirakza'da bir rmak.

Anaxarete

Kbrsl bir kadn,

lphis'in

383

sevgsne

kar duyarszlk

gsterdiinden bir kayaya dntrlmtr.

Ancaeus

Arcadia'l bir kii, Calydonua avna katlmt.

Anchises

Aeneas'n babas, Vens bu adamla sevierek Aeneas' dour

Andraemon

Oxylus'un olu, Dryope'nin kocas. Aetolia kral, onun olu

du.
Thoas Troya savanda n kazanmt.

Androgeos

Girit kral Minos'un olu. Atina'da btn sava oyunlarna

katlanlar yendi, sonra ldrld.

Andromeda

Cepheus ile Cassiope'nin kz. Gzellikte btn Nereidler

den (peri kzlarndan) stn olduunu ileri srnce, Neptun,
onlarn yakarlar zerine, Cepheus lkesini su basknna
uratt, Andromcda'y rkn bir kla soktu, Perseus araya
girerek Andromeda'y kurtarp onunla evlendi.

Aneor
Anigros

Peleus'n srtmac.
Elis'te ufak bir rmak. Devlerden biri nin, ya da Chiron'un
yaralarn ykad bu suyun aulu olduu, ok pis koktuu
sylenir.

Anius
Antaeus

Delos kral, Apollo tapnann koruyucusu, bakcs.

Libyal bir dev, topran olu, toprak onu srekli besledi
inden gc srekli oalr. Hercules, onunla dvrken
yerden yukar kaldrp aa bastrarak yenilgiye uratt.
Troya'da bir liman, Aeneas'n yolculuu oradan balad.

Antandrus
Antenor

Priamus'un yaknlarndan soylu bir Troyal.

Antigone

Troya kral Laomedon'un kz. Uzun salaryla vnerek

Juno'ya kar stnlk tasladndan, salar ylana dnt
rld. Tanrlar bu durumuna acyp onu leylek klna sok
tular.

Antinachus

Bir dev, kentauros.

Ant ip hates

Laestrygon kral. Kona Latium'un gneyindeydi.

Anubis

Msr'n kpek bal tanrs, Osiris'in olu.

Aoniden

Helicon danda oturan peri kzlar (musalar).

Aonien

Boietia'ya

komu

bir

blgenin

insanlarna

verilen

(Aoni'ler).

Aonier

Hercules'in baka bir ad.

Aonia'l gef'lf;

Hippomenes.

Aphareus

Messene kral, Lynceus ile ldas'n babas. Bir devin ad.

Aphidas

Bir dev, kentauros.

ad

384

DNC,MLER

Apis

Msr'da Menphis'te bulunan kutsal boa. Batan ayaa kara

olan bu boann alnnda ak bir aktma vardr, sa yannda da
yle.

Apollo

Jupiter ile Latona'nn olu, Diana'nn ikiz kardei, Delos

adasnda domu. Mzik, sanat tanrs diye kutsanr.

Apulien
Aquilo
Araclve

Arcas
Arcesius

ltalya'nn dou blgesi.

Boreas (bora denen frtnann tarrs), Zete ile Calaes'in ba
bas, kuzey yellerinin egemeni.
rmcek, Lidyaldr. Dokumaclkta Minerva'dan stn
olduunu ileri srnce, yarmaya girdiler, bunun zerine
hep asl kalan bir rmcee dntrld.
Jupiter'le Callisto'nun olu.
Jupicr'in oludur, Laertes.'in babas, Ulixes'in ise bykba
basdr .

Ardea

Latium'un bakenti, bu il yannda kllerinden ardea (balk

l denen ku) tremi.

Areos
Aresor
Arehusa

Bir dev, kentauros.

Argo
Argus

Argonatlarn gemisi.

Arne

Siphnos adasnda otur an kadna verilen ad. Altn ok sevdi

inden yurduna ktlk edince bir kargaya dntrld.

Asbolus
Ascalaphus

B ilici, kentauros, bir kpek.

Ascanius

Aeneas'm olu, Julus da denir adna. Alba Longa ilinin ku

rucusudur.

Asopus
Assaracus
Aserie

Boietia'da bir rmak tanrs.

Argus'un babas.
Sirakza'da Ortygia adasnda bir kaynak. Gerekte Elis'de
bir superisidir (nympha). Irmak tanrs Alphaeus bu kz ko
valam, kzn yakar zerine Diana onu bir pnara dn
trm. Sylenceye gre bu pnar deniz altndan akarak
Ortygia'da yeniden topran yzne karm. Bunun ze
rine Alphaeus da suya dnerek onunla birlemi. Bu ne
denle ona Alphacus Nymphas denirmi.
Yzgzl bir dev, Juno onu bir inee dntrerek, lo'ya
verdi. Arestor'un olu olarak da adlandrlr.

Acheron ile Orphne'nin olu, Proserpina onu bir puhuku

una evirmitir.

Tros'un olu, llus ile Ganymedes'in kardei.

Titan Goeus ile Phoebe'nin kz. Bir kartal klna giren
Jupiter onu elegeirdi.

Asraea

Jupiter 'le Themis'in kzdr, tze (hukuk, adalet) tanrasdr,

ona Dike de denir.

Asreus

Perseus'a kar savaan kii.

AIKLAMALAR
Astyages
Astyanax

Phineus'un yolda.
Hecor ile Andromache'nin ufak olu; Grekler Troya'y ele
geirince onu surlardan aa atarak ldrdler.

Astylos
Atalana

Bilici, dev (kentauros).

Boietia kralnn gzel kz. Kendisiyle evlenecek erkein
yanta haan salamas koulunu ne srd. Hippomenes,
Vens'n yardunyla yan kazand, ancak Kibele tapna
nn kutsallna saygszlk edince, fkelenen tanra ikisini
de birer arslana dnlrdil. Arcadia'l Jasus'un kz Atalan
ta iin de byle bir sylence vardr.

Athamas

Aeolus'un olu, Sisyphus'un kardei, Boietia Orchomenos

blgesi kral, Helle ile Phrixus'un babas, Cadmus'un kz

Athi
Atlantide
Atlas

Phineus'un yolda.

lno'nun kocas.

Attis

Maja'nn olu Merkr, Atlas'n torunu.

Titan Japetus'un olu, dnyay omuzlar zerinde tayan
gl dev.
Frigyal bir oban, tanra Kibele onu sevmiti. Ancak o
baka birisiyle evlenmek istemiti. Bunun zerine tanra onu
ldrtp hadm ettikten sorra bir am aacna dntrd.

Augustus

Roma'da bir soyluluk addr, bunu Julius Caesar Octavianus

kullanmtr.

Aulis

Boietia'nn liman kenti. Troya savanda Yunan donanmas

burada toplanmt, Agamemnon gzel kz lphigenia"y
(lphianassa da denir) burada baar salasn diye tanraya
adayarak boazlatmt.

Aurora

Gnam tanras, Hyperion ya da titan Pallas'n kz, Tit

honus'un kars.

Ausonia
Autolycus
Autonoe
Aveninus
Avernus

Bacchis
Bacchus

ltalya'nn iir dilindeki ad.

Merkr'n olu, Erysichton'un kz Mestra'nn kocas.
Cadmus'un kz, Actaeon'un annesi.
Albania kral.
Campania'da Cumae yresinde bir gl, oradan yeralt evre
nine alan bir kap varm.
Korintli krallar soyunun genel ad.
Jupiter'le Semele'nin olu, zm balannn tanns. Yunan
dilinde Dionysos denen bu tanr zm toplama dnemi olan
gz aylarnn, babozumunun, zellikle arabn ncs-bu

lucusu olarak kutsanr, adna algl-ikili-oyunlu trenler

dzenlenir.

386

Bactra
Batus
Baucis
Belid'ler

DNMLER
Ilkada B actriana da denen bir lran ili.
Merkr'n taa dntrd bir at oban.
Philemon'un kars.
Msr kral Belus'un elli kz torununa verilen ad. Bunlarn
babalan Danaus olduundan hepsine birden Danaus kzlar
da denir. Belus'un biri Aegyptus, teki Danaus adl iki olu
vard. Danaus elli kz, elli oul ile kardeinden ayrlp Pelo
ponnes'e utu. Aegyptus'un oullar onu izledi. kzlaryla ev
lenmeyi dilediler. Danaus, kzlarna gece kocalarn (karde
inin ocuklarn) ldrmelerini buyurdu (ilk yataa girdik
leri gece). Bunlar birini brakm, teki Danaid'ler yeraltnda
delik bir kpn iine su doldurmakla grevlendirilmi.

Bel/ona
Be/us
Berecynus

Romallarda bir sava tanras.

Sylenccye gre Asur devletinin kurucusu.
Frigya'da bir da, Kibele'nin oturduu da. Kibele'nin olu
saylan Midas bu adla anlr.

Beroe
Bianor
Bisaltide

Semele'nin stanas.

Bistonlar
Bootes
Boreas

Trakya yerlilerinin baka bir ad.

Bir dev, kentauros.

B isaltes'in kz Tleophane'nin baka bir ad. Neptun, bir
boa klna girerek bu kadnla seviti. "Altn post" yks
bu sylenceyle ilgilidir.

Bromius

Bykay takm yldzna komu yldz.

Bora denen frtna tanrs, Trakya'da oturur, Orithyia ile
evlendi (onu kararak), Zetes ile Caelais'in babasdr.
Bacchus'un baka bir ad, "grlt" anlamna gelir (Bacchus
trenlerindeki grltl elencelerden dolay).

Brom us
Broteas
Bubasis
Bubastis
Buris

Bir dev, kentauros.

Cepheus soyundan, Cephener, Lapithe.
Karya'da bir il.
Kedi bal bir Msr tanras, Osiris'le lris'in kz.
Achaia'da bir ky kenti,

l..

373'de byk bir depremle

ykld, Ovidius'a gre denize gmld.

Busiris

Sylenceye gre Msr kral, btn yabanclar adak olarak

tapnakl arda kesermi. Hercules bile kurban edilmek isten
mi, bunun zerine Hercules zincirleri kopararak B usiris'i
yere sermi.

Butes
Butlwrus

Pallas Athena'nn olu.

Epirus'ta bir il. Priamus'un olu Helcnus orada bilici imi.
Pyrrhus'la Epirus'a geldikten sonra orada yeni bir Troya
kenti kurduu sylenir.

AIKLAMALAR
Byblis

387

Miletus'la Cyanea'nn kz, kardei Caunus'u sevdiinden bir

pnara dntrlm.

Caimus

Kral" Agenor'un olu, Europa'nn kardei, Teb ilinin kurucu

su, Boieia'da. Mars'la Vens'n kz Harmonia ile evlenmi,
bu kadn da Autonoe, Agaue, Ino, Semele, Polydorus adl
ocuklar dourmutur.

Caeneus

Teselyaldr, Eleatus'un oludur, nceleri bir kadnd. Ca

enis diye anlrd, sonralar yakarlar zerine Neptun onu
bir erkee dntrd. Kentauroslarla savaa katld, aa
larn altnda ezilerek ld.

Caenis

Caeneus'a bak.

Cajea
Calais
Calaurea
Ca/liope
Callirrlwe
Ca/ydon'l yigi :
Camenen
Canace
Canens

Aeneas'n stanas.
Boreas'n kanatl oullarndan biri, Zetes'in kardei.
Argolis'te Neptun tapnayla nl bir yer.
Yiitlik trkleri syleyen bir Musa (peri).
Tanr Achelous'un kz, Alemaeon'un kars.
Meleagros.
Eski laiya'da bilici Nymphalar.
"Grl" anlamna gelen kpek ad.
Janus ile Venilia'nn kz, Picus'un kars. "Canens" szc
trk ran anlamna gelir.

Canopus
Capaneus

Aa Msr'da bolluklaryla nl bir il.

Teb ilinin yedi bilgelerinden biri, kral. ili tanrlara kar
koruduundan Jupiter onu yldrmla arpm.

Capeus
Caplareus

Albania kral.
Evboia'da da. Bunun denize uzanan burnunda Troya'dan
dnen Yunan donanmas batmt.

Capitol

Roma'n nl tepesi, J upiter tapnann olduu yer.

Caprea

Bugnk Capri adas.

Capys

Albania kral.

Cartlaea

Keos adas (Kiklad adalar).

Cassiope

Cepheus'un kans, Andromeda'nn anas.

Castor

Pollux'un ikiz kardei.

Castrum
Caucasus

Kafkasya.

Canus

Miletus ile Cyanea'nn olu, Byblis'in kardei.

Caysros
Cea

Lidya'da bir rmak, kuulanyla nldr.

Latium kalesi.

Keos, Kiklad adalarndan.

DNMLER

388
Cebron
Cecropier

Cecrops

Troya'da bir rmak, Hesperie'nin babas.

Cecrops'un soyundan, Theseus.
Atina'nn sylencesel kurucusu, Atina'da Akropolis'i yapan
kii. Pandoros, Herse, Aglauros kardelerin babas.

Celadon:
Celmis

Perseus'a kar savaan kii. Lapithe.

lda dandaki Daktyl'lerden biri, Girit ya da Frigya'da bir
Daimon. Bu Daimonlar Girit'te doan Jupiter'in bekileriy
mi. Jupiter'in lml bir tanr olmasn istediinden demire
(elie) dntrlm.

Cenaeum
Cenclveis
Cenauren

Eiboia'da bir da, orada Jupiter tap na vard.

Cinyras'n kans, Myrrha'nn annesi.
Kentauros'lar, Teselya'nn ilk yerlileri. Bunlarn gvdele
rinin st blm i nsan, alt blm at biimliymi. Sylen
tiye gre bunlar lxiondan, Juno ile zde buluttan domu
larm.

Cephalus
Cephen'ler
Cepheus
Cephisier
Cephisus
Cerambus

Deion'un olu, Teselyal Aeolus'un torunu. Procris'in kocas.

Cepheus soyundan gelenler.
Belus'un olu, Aegyptus'un kardei.
Cephisus'un olu, Narcissos.
Parnas'tan kan Phocis rma. Narcissos'un babas.
Deukalion su basknndan kurtulduktan soma nymphalar
onu bir bcee (ya da gen kz) d ntrd, eskiden bir er
kekti, soma baskndan Othrys'e kamt.

Cerasen

(Cerast'lar) Kbns adasnn ilk yerlileri, alnlarnda boynuz

lan varm, yabanclar kurban ettiklerinden Vens onlar
boalara dntrm.

Cerberus

Echidna'dan doan, yeralt lkesinin kapsn bekleyen

bal kpek.

Cecropslar

Lidya'nn ilk yerlileri. Titanlarla savata Jupiter'e yardm

sz vermiler, soma dl alma evresinde onunla alay etti
ler, bu yzden maymuna dntrldler. Bu olaydan soma
yaadklar yere Maymun Adas dendi.

Cercyon

Eleusis'te gezginleri, yolcular soyan bir soyguncu, hepsini

ldrrd, soma Theseus onu ortadan kaldrd.

Ceres

Saturnus ile Rhea'nn kz, J u piter'in kzkardei, Proserpi

Ceyx

Lucifer'in olu, Oeta kral, Alcyone'nin kocas.

Charaxus
Chariclo

Lapithe.

na'nn anas, tann tamas.

Irmak perisi, Ocyrhoe'yi dourdu.

AIKLAMALAR

389

Charops

Bir Likyal.

Charydis

Sicilya'da bir boaz (denizin darald uurum, yerin dibine,

denizlerin altna dein inermi), korkun bir evrinti imi,
geit vermezmi.

Chersidamas

Bir Likyal.

Chimaera

Likya'da bir dev. Ba arslan, gvdesi kei, kuyruu ylan

Chione

Daedailon'un kz, ikiz dourdu, Merkr'den Autolycus'u,

biimindeymi.
Apollo'dan Philammon'u. 1.kizlerin anas olmakla vnnce
fkelenen Diana onu ldrd.

Chios

Anadolu kysnda bir ada, K.ios.

Cliron
Chronis

B ir dev, kentauros. Satumus ile Philyra'nn olu.

Chromius
Chryse
Chhonius

Phineus'un arkada, kentauros.

Likyal bir erkek.
Troya yaknnda bir il, Apollo tapnayla nlyd.
Kentauros.
Kbns'ta bir kent.

Chytros
Cicon
Cilicia
Cilla
Cimmer
Cimolus
Cinyps

Troya'da Apollo tapna ile nlenmi bir kent.

Cinyras

Asur kral. Kbrs kral Pygmalion'un olu, Adonis ile

Trakya'nn Hebrus yresinde yaayan halk.

Anadolu'da Kilikya blgesi.
Tarihte Kimmerler diye bilinen halk.
Kiklad adalar.
Libya'da bir akarsu.
Myrrha'nn babas.

Cipus

Romal kumandan.

Circe

Gne tanns bir titan ile Perse'nin kz, Aetes'in kzkardei,

Clanis
Claros

Phineus'un yolda, bir kentauros.

bir byc kadn.

Apollo'nun tapld yer, bu nedenle ona Claros tanns
denirdi. Bu lonia kentinde nl bir Apollo tapna vard.

Clemaie

B ir rmak perisi, Ganfes kz, Athis'in anas.

Cleonea

Argolis'te ufak bir kent.

Clitor

Arcadia'da bir kent.

Clymene

Tethys'n kz, Kral Merops'un kans, Phaethon ile Heli

ad'lann anas.

Clymenus

Phineus'un yolda.

Clyttie

Oceanus ile Tethys'in kz, gne tannsnn sevgilisi, sonra

dan gne tanrs bu kadn yerdi, ktledi, bir iee d-

DNMLER

390

ntrd, o iee heliotropium (haha trnden bir iek)

denir.

Clytius

Phineus'un yolda.

Clytos

Pallas Athena'nn olu.

Cocals

Sicilya kral, Dadalus Girit'ten kaarken, onu konuklayp

Minos'a kar korudu.

Coerans

Bir Likyal.

Coeus

Bir titan, Latona'nn babas.

Co/chis

Medea'nn doduu yer, Kuzeydou Anadolu'da bir blge

(Kolhis).

Colophon
Combe
Comees
Corones
Coronis

Bir Ionia kenti (Kolophon/Deirmendere).

Curet'lerin anas, kaarken bir kua dntrld.
Lapithc.
Kral, bir kargaya dntrlen Corone'nin babas.
Larissa'l Phlegyas'n kz. Apollo bu kadnla evlenerek Aes
culapius'un domasna neden o ldu, sonra kskanl yzn
den ldrld.

Corytls
Cranor
Cruais
Crenaeus
Creta
Crimise

Marmarica'l bir sava, Lapithe, Paris ile Oenone'nin olu.

Peleus'un sava aralarn tayan kii.
Scylla'nn anas, su perisi.
Kenauros.
Jupier'in doduu Girit Adas.
Lucania'da bir kent.

Crocale
Crocus

Diana'nn evresindeki su perilerinden biri.

Cromyon

Korinh dolaylarnda bir yer, burada Theseus'un ldrd

Smilax'n sevgilisi. kisi de iee dntrld.

azgn bir domuz vard.

Croton

talyal bir yiit, Hercules onu lspanya'dan dnnde koru

mu, konuk.lam. Sonra yanllkla. yine Hcrcules, onu l
drm.

Cunae

Campania'da bir kent, Apollo tapna bir de Sibylla maa

ras ile nldr.

Cupido

Sevgi, Amor da denir. Gerekte sevgi (ak) tanrsnn addr,

Vens'n oludur, kanatl, elinde yay, oklar bulunan bir
erkek ocuk biiminde grntlenir. nsanlarn da, tanrlarn
da gnllerini tututuran bir lda vardr.

Cres
Curet(en)

Sabinlerin nl kenti.
Mzik perileri, zellikle Saturnus'un doum gn trenle
rinde trklerle, ezgilerle ortal nlatr, grltler gm-

AIKLAMALAR

391

brtler karrlar, insanlara korku bile salarlar. Girit adas

ile balantl grnrler.

Cyane
Cyanea
Cybele

Sirakza'da bir akarsu, Anapis'le birleir, limana akar.

Irmak tanrs Meandros'un kz, Caunus ile Byblis'i dourdu.
Ana Tanra, Anadolu kkenlidir, Kyble, Kbele, Kibele,
Kubaba gibi deiik adlarla anlr, bir sylenceye gre Kral

Midas'n anasdr. Bolluk, kadnlar koruma, evlerin. ocakla

nn, ocuklarn koruyuculuunu stlenme gibi deiik g

revleri vardr, Anadolu sylencelerinin kaynadr, Bat'ya
sonradan gitmitir.

Cycnus

Apollo ile Hyrie'nin olu, yakkl bir avc. Sonradan bir

Kuu'ya dnmtr. Troya kraldr, Neptun'un oludur.

Phaethon'un yakndr, Achillcs onu ldrmtr. Sylen
celerde ok deiik klklara sokulmu, ilgin sylcncelere
konu olmutur.

Cydoina
Cyllarus
Cyllene
Cymelus
Cyntlia
Cyntlms
Cyparissus
Cythera
Cylerea

Girit adasnda nl bir kent.

Kentauros.
Arcadia'da dalar dizisi.
Lapithe.
Cynthus dandan dolay Diana'nn baka bir ad.
Delos'da bir da, Apollo ile Diana'nn doduklar yer.
Keos'lu gtizel bir gen, servi aacna dnmtr.
Peloponnes'in gneyinde, Vens tapnayla nl bir ada.
Vens'n baka bir ad (bk. Cythera). Vens'e bu nedenle
Cythera tanras denir. te yandan Vens'n olu saylan
Aeneas'da Cythera yiidi denir.

Cytlnus

Kiklad adalar.

Daedalion
Lucifer'in olu, Ceyx'in kardei, bir atmayaca dnmtr.
Daedalus
Icarus'un babas, Atinal imi, nl bir yontucu, mimar imi.
Danasicltlon : Niobe'nin olu.
Danae
Acrisius'un kz.
Daplne
Su perisi, rmak tanrs Peneos'un kz.
Dardanus
Jupiter'in olu, Troya soyunun atas.
Damus
Apulia kral, Diomedes'i korudu, onu kz Euippe'yle ev
lendirdi.

Deianira

Calydon kral Oeneus'un kz, Meleagros'un kzkardei, Her

culu'in kars.

Deionid
Deiplobus

Deione'nin olu Miletus.

Priamus'un olu. Hcctor'dan sonra Troyallarn en gzde yi
iti.

DNMLER

392
Deila
Delos

Delos'ta Diana'nn baka bir ad.

Delpli

Tann Apollo'nun bilicisinin bulunduu yer, Parnass rma

Ege denizinde ada, eskiden Ortygia denirdi.

kysndayd.

Deo
Derccis
Deucalion

Ceres'in baka bir ad.

Sriye'de tapnlan bir tanra. Babilonyal Semiramis'in

anasdr.
Prometheus'un olu. Prometheus'un kardei Epimetheus'un
kz Pyrrha ile evlendi. Byk bir su basknndan yalnzca
karsyla kurtuldu, olu Hellen ile birlikte Hellenler soyunun
atas saylr.

Dia
Diana

Naxos'un eski ad.

Jupiter'le Latona'nn kz, ikiz kardei Apollo ile birlikte
Delos adasnda dodu.

Dicynna
Dicys
Dindyma
Diomedes

Girit'te Diana'nn baka bir ad.

B ir Tyrrhen gemicisi, kentauros.
Misia'da Ana Tanna Kibele'nin kutsand da.
Argos kral Tydeus'un olu. Calydon'lu Oeneus'un torunu.
Troya'ya kar savaanlann en yiitlerinden biri.

Dis

Pluto'nun baka bir ad, yeralt lkesinin egemenidir, Jupi

ter'le Neptun'un kardei saylr.

Dodona

Epirus'ta bir kent. Orada Jupiter'i anmsatan nl bir mee

Dolan

Troyal gzc. Troya nnde duran Yunan ordusuna so

aac varm.
kulma giriimi sonucu, kendisini, Diomedes ile Ulixes yaka
lam, tutsak etmi, sonra ldrmler.

Dolop(lar)
Dorceus

Gney Teselya'nn ilJc yerlileri.

Doris
Dorylas

Oceanus ile Tethys'in kz. Nereus'un kars.

Kpek ad (Karaca, geyik yakalayan anlamna gelir).

Perseus iin savaan biri, kentauros.
Bir kpek ad (ok koan anlamndadr, dii kpek addr).

Dromas
Dryas

Mars'n olu, Trakyal Tereus'un kardei.

Dryope

lole'nin kzkardei, Oehalia kral Eurytus'un kz. Bu kz

nce Apollo sevdi, sonra kz Andraemon'la evlendi. Bir
lotos aacna dntrld.

Dulichium

thaka'da ufak bir ada. Bu ada nceleri U lixes'in ynetimi

Dymatid
Dymas

Dyms'n kz, Hecuba.

aldndayd.
Hecuba'nn babas (Priamus'un kans Hecuba'dr).

AIKLAMALAR
Echidna
Echinad( tar)
Echion

Echo
Egeria
Elat us
Eleleus
Elpenor
Elymus
Elysium
Emathia
Enaesimus
Ennomus
Eous
Epaplus

Ephyre
Epidaurus
Epimethid
Epirus
Epopeus
Epytus
Erasinus
Erebus
Ereclthens
Ericltlonius
Eridanus
Erigdupus
Erigone
Erynis
Erymanhus

393

Bir dev, gvdesinin st blm gen kadn, alt blm ise

ylandr, Cerberus'u, Chimera'y dourmutur.
lyonya denizinde adalar topluluu.
Cadmus'un ektii tohumlardan reyen azgn devlerden biri,
Cadmus'un kz Agaue'nin kocas, aynca Pentheus'un
babas, Kibele tapnann kurucusu. Merkr'n olu ...
Su perilerinden biri, yank (Narcissos'un sesinin yanks).
Bir su perisi, Numa'nn kars, yol gstericisi.
Teselya'da bir kral, Caenus'un babas.
Bacchus'u baka bir ad, trenlerde "elcleu" diye haykr
malardan tr.
Ulixes'in arkada. Circe'nin evinde ok itiinden balkon
dan dp boynu krlm.
Bir dev, kentauros.
Kutsal kiilerin. yeraltnda oturduklar yer.
Makedonya'da bir blge.
Hippocoon'un olu, Calydonia'da donuz saldrs sonucu
lm.
Bir Likyal.
Gne atlarndan birinin ad (erkek, bahar, anlamndadr).
Jupitcr'le Io'nun olu, Greklere gre bu tanr Msr Tanrs
Apis klnda grnmtr. Anas Epaphus'u Msr'da do
urmu.
Korint'in eski ad.
Argolis'te bir kent. Orada Aesculapius'un bir tapna vard.
Prometheus'un kardei Epimetheus'un kz Pyrrha.
Bat Yunanistan.
Tyrrhen gemicisi.
Alba Longa kral.
Argolis'te bir akarsu.
Yeralt lkesi.
Atina kral, Pandion'un olu, Orithya ile Procris'in babas.
Vulcanus'un olu.
Sylencesel bir rmaktr, bat Avrupa'dan kar. Okyanus'a
dklr, sonralar Rhone ya da Po adn ald sanlr.
Bir dev, kentauros.
Atinal lcarus ya da lcarius'un kz.
alma tannalannn Greklerce ortak ad.
Arcadia'da bir akarsu. Yine Arcadia'da Elis snrnda bir da.

394

DNMLER

Erysichtlwn

Teselya kral Triopas'n olu, Mestra'nn babas. Tanrlar

kmsediinden alk ekerek ld.

Erytlus
Eryx

Phineus'un arkada.
Bat Sicilya'da bir da, Vens tapnayla nldr. Vens'n
olu, daa da Eryx iline de adn verdi. Perseus'a kar kan
kii.

Elemon
Euagros
Euan
Eander

Perseus'a kar kan baka bir kii.

Euboea
Euippe
Emelus

nl Euboea adas.

Enwlpus
Epalamus
Euplorbus

Lapithe.
Bacchus'un trenlerde arlan ad.
Merkr'n olu, Pallas'n babas. Palanteum'un kurucusu,
Troya savandan sonra ltalya'ya gitmitir.
Pieros'un kars.
Apollo tapnanda grevli bir kimse. Bir trende, olu
Botres'i tanrya adad, bunun zerine Apollo olunu bir
ar.kuu (aakakan) biimine dntrd.
Trakyal nl bir ezgici, Orpheus'un rencisi.
Calydonia'l bir avc.
B ir Troyal yiit, Panthous'un olu, Menelaos'la savarken
ldrld.

Euplrates
Europa

Anadolu'da Frat denen byk akarsu.

Eurydice
Euryloclus

Orpheus'un kans.

Fenike kral Agenor'un kz. Jupiter bir boa klna girerek

onu Girit adasna kard, orada Jupiter'den gebe kalarak
Minos'u dourdu.

Eurymus
Eurynome
Eurynomus
Eurypylus

Ulixes'in arkada; Circe'nin konutunu ilk arayan, bulmaya

alan birliin ncs, aradn bulamaynca arkadala
rndan ayrld.
Bilici Telemus'un babas.
Leucothoe'nin annesi.
Dev, bir kentauros.
Troya savana katlan, yiitliiyle nl bir Teselyal komu
tan. Kos adasnn kral.

Eurystles
Eurytion
Eurytus

Sthenelus'un olu, Perseus'un torunu, Mycenae kral.

Teselyal Actor'un olu, Calydonia avclarndan biri.
lole ile Dryopc'nin babas, Oechalia kral. Ayr bir devin
ad. Calydonia avclarndan Hippasus'un babas.

Exadius
Fama

Lapithe.
Sylentilerle, dedikodularla ilgili olduu ileri srlen bir
tanra.

Farfarus

Tiber rmann kollarndan biri.

AIKLAMALAR
Famus

Forma
Galanthis
Galaea
Ganges
Ganymedes

Gigant(lar)
Glaucus

Gnidos
Gnosus
Gorge
Gorgo
Gorgon(lar)
Gradivus
Granicus
Grasia(/ar)

Gryneus
Gyaros

Latium'un eski kral. lmnden sonra krlarn, obanlarn

tanrs olarak kutsand. Acis'le Latinus'un baba. Bu kii
Grek sylencelerinde Pan ile edeerli saylr.
Yazgnn, alnyazsnn. mutluluun tanras.
Alcmene'nin kz yanamas, ua. Tanra Lucina bu kz
kandrarak bir gelincie (hayvan) dntrmtr.
Acis'in sevgilisi, bu kz Kiklop Polyphemus bile sevmi,
ardnca gitmitir.
Hindistan'da Ganj denen akarsu . .
Tros'un olu, Assaracus ile Ilus'un kardei. Gzelliinden
dolay Jupiter onu Olympos'a kard, bir kartala dn
trld, Jupiter'in iki gizemdei oldu.
Yz kollu, kuyruklu azgn devler, Gorgon'lar.
nceleri balkyd, suda grd bir bitkiyi yemek iin
denize atlaynca bir deniz tanrsna dnt. Bouna sevdi
Scylla'y.
Bugn Anadolu'nun Karya blgesinde Knidos denen eski
kent, Vens orada byk sayg grrd.
Girit'te bir kent, Knossos.
Kral Oeneus'un kz, Meleagros'un kzkardei.
Medusa, Gorgon'un en nls, Phorcys'in kzlarndan.
Ylan sal, neye baksa taa dnr.
Phorcys'in kzlan: Medusa, Stheno, Euryale.
Mars'n baka bir ad (ar, gl anlamna gelir).
Kuzeybat Anadolu'da bir akarsu.
Jupitcr'le Eurynome'nin kz: Aglaia (grkem, ak par
laklk), Euphrosync {gnl kvanl), Thalia (ieklenme).
Bunlar Vens'n mutluluk veren gzel tannalan, yoldalar
idiler.
Bir dev, kentauros.
Kiklad adalarndan biri.

Trakya'da bir da, Boreas'n konaklad yer.

Phineus'un arkadalarndan biri.
Lapithe.
Halius
Bir Likya'l.
Hamadryad(/ar): Aa perileri (nymphalar).
Bir kpek ad (lgarc anlamndadr).
Harpalos
Harpyia
Bir kpek ad (lgarc dii kpek anlamnda).
Haenws

Halcyoneus
Halesus

395

396

DNMLER

Hebe

Juno'nun babasz kz. Jupiter'in vey kz olarak nitelenir;

genlik tanrasdr; Hercules'in kansdr.

Hebrus
llecae

Trakya'da bir akarsu.

Hector

Hecuba ile Priamus'un olu, Andromache'nin kocas, Astya

nax'n babas. Troya savalarnn nl yiiti.

Hecuba

Troya kral Priamus'un kans; Dymas'n kz, Hector'un, da

ha baka birka kzn, olann anas. Troya savandan sonra
Ulixes'e verildi, Trakya'ya gtrld, orada olu Polydo
rus'u ldren Polymestor'u ldrp cn alnca bir kpee
dntrld (Polymestor).

Helena

Menelaus'un gzelliiyle nl kans, Tyndaraeus ile Le

da'nn, ya da Jupiter'le Leda'nn kz. Paris, bu gzel kadn
karnca nl Troya sava kt. Daha nce, onu Theseus
karm, ancak kardeleri bu gencecik kz bamszla ka
vuturmulard.

Helenus

Priamus'un olu, ayrca gzlemcesi, bilicisi. Troya ykmn

dan sonra Pyrrhus'la birlikte Epirus'a geldi, orada Yeni
Troya'y kurdu.

Heliad(lar)

Phaethusa, Lampetie, Aegle hepsi gne tarrsnn Clyme

ne'den domu kzlar, Phaethon'un kzkardeleri . Kar
delerinin lmnden sonra hepsi karakavak aacna d
nmlerdir. Kehribar bunlarn gzyalarndan oluurmu.

Helice

Bykay denen yldz topluluu. Achaia'da bir kent,

373'te deprem sonucu denize batt sylenir.

Helices
Helicon

Phineus'un arkada.

Byclk tanras, byclerin koruyucusu, Perse ile

Asterie'nin kzdr. bal ya da gvdeli olarak betim
lenir.

Boietia'da perilerin (musalarn) yaadklar bir dadr, kutsal

saylr.

Helimus
Helix
Helle

Bir dev, kentauros.

Hellesponus
Helops
Hercules

anakkale Boaz.

Herma
phroditus

1..

Phineus'un arkada lanndan.

Athamas ile Nephele'nin kz, Phrixus'un kzkardei. Helles
pont adru bu kzdan almtr.
Bir dev, kentauros.
Greklerin ulusal yiiti, Jupiter'le
Perseus'un torunlarndan biri.

Alcmene'nin

olu,

Hermes (Merkr) ile Aphrodite (Vens)nin olu. Su perisi

Salmacis'le birleerek kadn-erkek gvdeli bir kii oldu,
daha a ne kadn, ne erkek.

AIKLAMALAR
Herse
Hersilia

397

Cecrop'un kz, Merkr'n sevgilisi.

Romulus'un kans. Kanlan Sabin kadnlarndan biriydi,
kocasnn lmnden sonra, Hora adyla, tannlar arasna
alnd.

Hesione

Troya kral Laomedon'un kz. Troya olaylan dolaysyla,

bandan birok ackl, zc serven gemi, sonunda
Telamon ile sava tutsa gibi evlendirilmitir.

Hesperid( ler)

Atlas ile Hesperis'in kzlar, ya da gece ile Hesperis'in kz

lan. Bunlar yemileri altn olan bir elma aac korumakla
grevlidirler.

Hesperie
Hesperus
Hippasus

Troya'da rmaklar tanrs Cebren'in kz.

Aurora ile Cephalus'un olu, "akam yldz" dediimiz.
Eurytus'un olu. Calidonia savana katlan nl avclardan
(savalardan) biri. Bir dev.

Hippocoon

Laconia'da Amyclae kral . Oullarnn ounu bu savaa

grdermitir.

Hippodamas

Perimele'nin babas.

Hippodame

Prithous'n kars, bunlann evlenmeleri srasnda Lapith'lerle

kentauroslar arasnda sava balamt.

Hippolyus

Theseus ile Amazon kadn Antiope ya da Hippolyte'nin

olu. Onun vey kzkardei olan Phaedra Minos ile Pasip
hae'nin kzdr.

Hippomenes

Megareus'n olu, Talanla ile evlenmek isteyen erkek.

Hippoes

Aeolus'un babas, Aeolus esen yellere egemendi.

Hippothous

Bir Arcadia kral, Calydonia savana katld.

Hodies

Kral Cepheus'un birinci grevlisi. Bir dev, kentauros.

Hora

Romulus'un kars Hersilia'nn baka bir ad.

Hore(ler)

Jupiter'le Themis'in kzlar; gnlerin, an deiimlerini

ynelen tanralar.

Hyacinhus

Isparta kral Oebalus ya da Amyaclas'n olu. Apollo

sevdii bu delikanly bir yarmada ldrd, bir iee
dnmesine yolat. Bugn smbl ad verilen iek bu de
likanlnn biim deitirmesiyle oldu.

Hyad(lar)

Atlas'n kzlan, bir boann banda duran yedi yldz bei.

Onlarn grnmesi yamurun yaacan bildirirmi.

Hyale

Diana'nn evresinde bulunan peri kzlarndan biri.

Hyantia

Boietia'nn eski ad.

Hylacor

Bir kpek ad (havlayan anlamndadr).

DNMLER

398
Hylaeus

Bir kpek ad (orman adam anlamnda).

Hyles

Bir dev, kentauros.

Hyleus

Calydonia'l bir sava (avc).

Hyllus

Hercules'le Deianira'nn olu, Hercules'in lmnden sonra

Hylonome

B ir dev, kentauros.

Hymen

Evlenme tanrs, dn lda tar.

lole'yle evlendi.

Hyneneas

Dn tanrs, bu tanr iin sylenen dn ezgileri.

Hymettus

Attika'da bir da, balyla nldr.

Hyperborea

Kuzey kutbunda yaadna inanlan sylencesel halk.

Hyperion

Uranus'la Gea'nn olu. Gne tanrs Helios'un babas.

Hypseus
Hypsipyle

Phineus'un arkadalarndan.
Lemnos adasnn kral Thoas'n kz. Argonatlar arasnda.
yalnz bu kz babas Thoas' kurtarm, teki btn erkekleri
kadnlar ldrmlerdi.

Hyrie

lacchus
lalyss
/antle
lapetus
/apyx
/asion

Apollo'dan gebe kalp Cycnus'u dourdu; olunu yitirmenin

acsyla alamaktan bitkin dm, bu ad alan gle karm.
B acchus'un trenlerde, lklarla anlan, baka bir ad.
Rodos'ta bir kent.
Iphis'in nianls, Creter Teleste'nin kz.
Prometheus'un babas. Sonradan retilen bir sylenceye g
re balktan yaplan son insan, bir titan.
Daedalus'un olu.
Jupiter'Ie Eleclra'nn olu. Ceres ile sevierek Plutus'un
babas oldu.

fason

Teselya'da Iolcus kral Aeson'un olu, Argonatlarn ncs.

Kardei Pelias, Aeson'un elinden ynetimi almt, bu yz
den yeeninin almasndan korkarak, onun altn postu
almak iin Colhis'e gitmesini istedi. Minerva'nn yardmyla
yaplan, ilk gemi diye bilinen, Argo'da Yunan lkesinin en
nl yiitleriyle birlikte ason yola kt, ite bildiimiz Ar
gonatlar bunlardr. Bunlar Kolhis'e ulatlar, orada Medea'nn
yardmyla altn postu elegeirdiler; onlara yardm eden
Medea ise Kolhis kral Aetes'in kzyd.

icarus

Dacdalus'un olu; babasyla Girit'ten uup giderken denize

dp bouldu, sulara gmld. Ondan sonra bu denize lcaria
ad verildi. Atika'da arab ilk bulan kimsenin ad da ka
rus'tur. Bunun kz Erigone, babasnn lmnden duyduu

AIKLAMALAR

399

derin znt sonucu kendini bir asmann doland aaca

asmtr.

/celos
/c/vobaes
/da
ldalion
ldas
ldmon
/domeneus
llia
ilion
llios
/lioneus
llilyia
/lus
lmbreus
lnaclus
lnaclus(og/11)
lndiges
lno
/o

D tanrs, uyku tanrs (benzer, benzeik anlam ndadr).

Bir kpek ad (yolda yryen, yolda giden anlamndadr).
Frigya'da, Troya yaknnda, Ana-Tanra'ya zg kutsallk
larla anlan bir da.
Kbrs'ta Vens tapna ile nl bir da.
Messenia kral Aphareus'un olu. Diomedes"in bir arkada.
Arache'nin babas.
Troya savana katlan bir komutan.
Romulus'la Remus'un anas, Numior'un kz, Tiber'in kars,
orman tanras. Roma soyunun anas.
Troya'nn iirdeki ad.
Troya'nn iirlerde geen ad.
Niobe'nin olu.

Yunanllar a doum tanras, Romallarda Lucina.

Tros'un olu, Assaracus'la Ganymedes'in kardei, llion'un
kurucusu.
Bir dev, kentauros.
Argolis'te bir nnak. Io'nun babas, eski Argos kral.
Inachus'un torunu Epaphus, Argos'Ju kral soyundan Perseus.
Tanrlatrlan Aeneas'n baka bir ad.
Cadmus'un kz, Athamas'n kans, Semele'nin kzkardei.
Argos'ta bir rmak tanrsnn kz, kral Inachus'un kz.
Jupiter bu kz sevdi, Juno kskand.

/olaus

lphicle'nin olu, Hercules'in arkada.

lolcus

Iason'un ata oca, yurdu. Teselya'dadr.

/ole

Oechalia kral Eurytus'un kz, babasnn verdii szden

dnmesi zerine, Hercules bu kz tutsak etti. Hercules'in
lmnden sonra. onun olu, Hyllus'un kars oldu.

/pligenia

Agamemnon'un kz, Troya savalarnda, Aulis'e tanra

lplunous

Bir dev, kentauros.

/plis

Ligdus'un kz, Kbrsl gen kz, nce bir ocuktu, sonra bir

Diana'ya adanm, boaz kesilerek tapnaa sunulmutu.

erkee dntrld.

/plus

Coeranus'un babas.

iris

Gkkua tanras, Juno'nun ula, Thaumas'n kz.

lsmarus
/snenid( ler)

Trakya'da bir da.

Ismarus rma kysnda yaayan peri kzlar. Bunlar sonra-

DNMLER

400

lan, bu ad tayan kulara dnmler, lno'nun arkadalar

olmular.

lsmenos

Bir akarsu tams, Crocale adl perinin babas, Niobe'nin olu.

isse

Macareus'un kz.

/sthmus
Ihaka

Korint boaz.

lthakal
ltys
/ulus
Ixion
Janus

Ulixes'in yurdu, Yunanistan'da nl bir ada.

Ulixes, Ithaka adasnda doduu iin ona lthaka1 denir.
Tereus ile Procne'nin ufak olu.
Aeneas'n olu, ona Ascanius da denir.
Teselya'da Lapilh'ler kral. Prilhous'un babas.
ki yz olan bir talya tanrs. Venilia'nn kocas. Bu tanr
btn balanglarn,

girilerin tanrs saylr, su perisi

Canens'in de babasdr.

Juba

Numidya kral.

l.. 46'da Thapsus

savanda Julius Caesar'a

yenilince kendi kendini ldrd.

Juno

Saturnus ile Rhea'nn kz. Jupiter'in kzkardei ve kars. Iris

ula, Hebe kz, Vulcanus oludur.

Jupier ya da
Juppier

Saturnus ile Rhea'nn olu. Arcadia ya da Girit'te dodu.

Gklerin egemenidir, yldrmlar, imekler hep buyruu
altndadr.

Kiklad
Kiklop(lar)

Ege denizinde adalar topluluu, Kiklad Adalar denir.

Hesiodos'un bildirdiine gre Uranus ile Gea'nn oullan.
Saturnus bunlar sktrm, Tartarus'a gndermi, sorra
Jupiter kurtarm. Homeros'ta epeyce ilenmi bir konudur.
B unlarn insan eti yedikleri, ylesine yrtc, azgn olduklar
sylenir, alnlarnda tek gzleri, ok iri gvdeleri varm.
Kyklop szc Yunanca'da "tek gzl" demektir.

Labros
Lachne
Lacon
Laconia
Ladan
Laertes
Laeplas
Laestrygon
Laieus

Bir kpek ad (atlgan, korkusuz anlamlarna gelir).

Bir kpek ad (tyl anlamnda).
Bir kpek ad (Laconyal anlamnda).
Bir kent (lke), Peleponnes blgesinde.
Arcadia'da bir akarsu. Bir kpek ad.
Arcesius'un olu, Ulixes'in babas.
Bir kpek ad (yel gibi giden, saldran anlamnda).
Dev (Campania'da).
Oedipus'un babas. Teb'lerin kral.

AIKLAMALAR

401

Lampetides

nl bir trkc (arkc).

Lampetia
Lam us
Laomedon

Heliad'lardan biri.
Troya kral, Ilus'un olu, Priamus'un babas. Hersione ile

Latinus

Faunus'un olu, Latium'da kral, Lavinia'nn babas, Alba

Neptun'un olu, sonralar gney Latium'da kral olmutu.

Antigone'nin de babas. Troya kalelerini yaptrtan odur.
Longa kral.

Latium
Latona
Latreus

Roma'nn ilk kurulduu yer.

Laurentum
Lavinia
Lavinium

Latium kral Latinus'un bakenti.

Coeus'un kz, Apollo ile Diana'nn anas.

Bir dev, kentauros.
Latinus'un kz, bunun yznden Aeneas Turnus'la savat.
Latium'da bir kent, Aeneas Lavinia ile evlendikten sonra bu
kenti kurmutur.

Learchus
Lebinthos
Leda

Athamas'la Ino'un oulcuu, babas onu ldrmt.

Ege adalarndan biri.
Thestius'un kz, Isparta kral Tyndareus'un kars, Jupier
ona yaklarken bir kuu klna girmiti, bu yaklamadan
Helena, Pollux., Castor domutu.

Leleg(ler)

Anadolu'da, Y unanistan'da yaam bir topluluk, en eski

yerli insanlar.

Leleg surlar

Megara ilinin baka bir ad,

burada eskiden Lelegler

oturmular.

Lelex

Calydonia savana (avclna) katlanlardan birinin ad,

Lemnos'/u

Lemnos adasnda olduundan Vulcanus'a verilen ad.

Lemnos

Ege adalarndan biri, Vulcanus burada oturmu, ya da do

Lenaeus
Lerna

B acchus'un baka bir ad (etkili anlamndadr).

Locris'teki Naryx kentindendir.

mu saylr.
Argolis'te nl bir bataklk, burada Hydra adl bir dev ya
arm, Hercules bu devi ldrerek oklarn al kanna ba
trm.

Lesbos

Ege adalarndan biri, burada Mitylene, Methymna gibi nl

Lethae

Olenus'un kars, tanrlar flcelendirdiinden da danda,

bakentler vard.
kocasyla, taa dntrlmtr.

Lethe

Yeraltnda bir akarsu, bu sudan ien ller btn yaamlar,

olaylar unuturlarm.

Leto

Bk. Latona.

DNMLER

402
Leucippus
Leucon
Leuconoe
Liber
Libia
Libys
Lichas
ligdus
Ligrlar
Lilybaeum
Linnae
Liriope
Lois
Lucifer
Lucina

Messenia kral Aphareus'un kardei.

Bir kpek ad (ak anlamnda).
Minyas'n kzlarndan biri.
Sonradan ad B acchus olan bir sevgi-bolluk tanns.
Libya lkesi.
B ir Tyrrhen gemicisi.
Hercules'in yama, ua.
lphis'in babas.
Kuzey ltalya'da yaam bir topluluk.
Sicilya'da bir da dizisi.
Bir superisi, Ganges'in kz.
Narcissos'un anas.
Superisi, Priapus rmanda Lotus aacna dnmtr.
Sabah yldz, Ceyx'in babas, gnam tanns.
Doum tanras, doum yapanlar korur, onlara yardmc olur.
Diana, Juno da bu adlarla anlr.

Luna
Lyaeus
Lycabas
Lycaeus
Lycaon
Lyceus
Lyceum

Gnam tanras, Diana, Phoebus'un kzkardei .

B acchus'un baka bir ad (sknt gideren anlamnda).
Bir Tyrrhen gemicisi, Suriyeli, Phineus'un arkada, bir dev.
Arcadia'da bir da, Pan'n yeri.
Arcadia kral, bir kurda dnmtr.
Phineus'un arkada. B ir dev, kentauros.
Atina'da bir retim alan, okul (lise), eitim yeri . B u alan
genlerin eitilip yetitirilmesi dncesiyle ynetici, eit
men Pisistratus'un kurduu sylenir.

Lycidas
Lycisce
Lycormas
Lycoas
Lycurgus

B ir dev, kentauros
B ir kpek ad (ufak kurt anlamnda).
Aetolia'da bir akarsu, sonralar Eucnus adn ald.
Bir devin ad.
Trakya kral,

Bacchus yandalarna kar kt giriim

lerinden dolay karglanm, aclar ekmitir.

Lycs

Diomedes'in arkadalarndan biri. Aynca bir devin ad.

Frigya'da Menderes rmann bir kolu.

Lynceus
Lyncid
Lynceus

Kral Aphareus'un olu.

Perseus (Lynceus soyundan geldii iin).
lskit kral, Triptolemus'u ldrmek isteyen, Ceres'i bir

vaaa dntrmtr.

Lyrcea
Lyrnesus

Argolis'le Arcadia arasnda bir da, Inachus buradan kar.

Troya'ya komu Misia'da bir kent, bu kenti Achilleus sava
ta elegeirmiti.

AIKLAMALAR
Macareus

403

Isse'nin babas, Lesbia'ldr. Lapithe'dir, ayrca Ulixes'in

arkadalarndandr.

Maeandros
Maenead(/ar)
Maenalos
Maeneria

Menderes rma. Innak tanrs; Cyanea'nn babasdr.

Bacchus trenlerinde grevli kzlar.
Arcadia'da dalar.
Arachne (rmcek, bk. Arachne).

Maeonia

Lidya'nn eski ad.

Maera

Kpee dnt sylenen, pek tannmayan bir kadn.

Maja
Manio

Tresias'n kz, bilici kadn.

Marmare
Mars ya da
Mavors

Atlas'n kz, Merkr'n anas.

Msr'la Cyrene arasnda bir blge, orada yaayanlar.
Jupiter'le Juno'nun olu, sava tanrs. Harmonia, Remus,
Romulus kardelerin babalar.

Marsyas

Minerva ile alg yarna tutuan bir Satyr. Frigya'da bu ad

tayan bir akarsu (yar burada gemiti).

Medea

Kolkis kral Aetes'in kz, nl byc. Altn postu bulmada

Medon
Medusa
Megareus

Bir Tyrrhen gemicisi, ayrca bir dev.

Iason'a yardm ederek onunla birlikte Yunanistan'a kat.

Gorgonlardan biri.
Neptun'un torunu, Hippomenes'in babas, Onchestus ilinde
yaad (Boietia'da).

Melampus
Melanchaetes
Melaneus

Bir kpek ad (kara ayakl anlamnda).

Melarho

Deucalion'un kz. Neptun, bir Delphin klna girerek o

Melarhus

Tyrrhen gemicisi.

Bir kpek ad (kara kll anlamnda).

Bir dev, ayrca bir kpek ad (kara anlamnda).
nunla yatt.

Melas

Trakya'da bir akarsu.

Meleagros

Calydon'lu kral Oeneus ile Althaea'nn olu.

Meliceres

Athamas ile Ino'nun olu. Anasyla birlikte ldrp denize

atlaynca, Neptun onu bir deniz tanrsna dntrd, ad da
Palaemon oluverdi.

Memron

Tithonus'un olu (Priamus'un kardeinin), anas Aurora'dr.

Priamus'a gizlice yardm ederken, Achilleus onu ldrd,
kllerinden "Memnon kular" denen kular olutu.

Menelaus

Atreus'un kk olu, Agamemnon'un kardei, Helena'nn

kocas, Isparta kral.

Menephron

Bir Arcadia'l.

DNMLER

404

Merwees

B ir Li.kyal, Troya nnde Achilleus, onu, ldrd.

Mercurius

Jupiter'le Maja'nn olu. Tannlann uladr, btn becerile

rin. baarlarn ncsdr, elinde bir yiit denei, ayak
lannda kanatl ayakkablar, btn kaplan aar, kapclar
derin uykulara daldrr. Alveri ileriyle ilgilenir.

Meriones

Giritli Idomeneus'un arkada.

Mermeros

Bir dev.

Merops

Habe kral, Clymene'nin kocas.

Messana
Meion

Sicilya' da bir kent, Messina.

Midas
Milet us

Phorbas'n babas.
Frigya kral, tanra Kibele ile Gordius'un olu.
Apollo ile Deione'nin olu, Milel ilinin kurucusu, Ana
dolu'ya G irit'ten geldii sylenir. Superisi Cyanea ile evle
nerek Caunus-Byblis ikiz kzkardelerin babas olmutur.
Croton'lu bir koucu. Bilge Pythagoras'n ada, rencisi.

Milon
Minerva

Jupiter'in bandan bir ok gibi doan kz, bilgelik tanras,

Minos

Jupiter'le Europa'nn olu, Pasiphae'nin kocas, Ariadna ile

Minurnae
Minyad(lar)
Mitlvidaes

Campania'da, Liris denen bataklkla nl bir kent.

sanatn, savan, becerinin ncs.

Androgeos'un babas, Girit kral.
Minyas denen sylencesel bir kraln kzlar.
Pontus krallarndan birka kiinin ortak ad. Bu krallarn
egemenlikleri Caesar dnemine dein srd, Caesar VI.
Mithridates'in (Byk Mitluidates) olu Pharnakes'i ege
menlii altna almtr.

Nabataa

Arablarla ilgili, Nabatiler'le ilgili olan.

Naiad(lar)

Su perileri.

Nape
Nar

Bir kpek ad (orman oylumu anlamnda).

Tiber'in kollarndan biri.

Narcissus

nl Narkissos yksnn yaratcs, kendi yzn suda

grnce ona vurulan, sonra eriyip kart toprakta "nergis"
denen iee dnen bir deli.kanl.

Naryx

Yunanistan'da bir kent, bu kentte oturanlara B at dillerinde

Narycier denir.
Nauplius

Palamede'nin babas, Euboia kral.

Naxos

Ege'de byk adalardan biri, Bacchus trenlerinde nemli

bir yeri vardr.

Nebrophonus

Bir kpek ad (geyik avlayan anlamnda).

AIKLAMALAR
Ned_ymnus

Bir dev, kentauros.

Neleus

Neptun'un olu, Elis'te Pylos kral, Nestor'un babas.

405

Nelid(ler)

Neleus'un oullan, torunlan, soyu.

Neoptolemus

Baka bir ad Pyrrhus'tur, Achilleus'un oludur.

Nephele

Diana'nn arkada bir su perisi (nympha), Athamas'n kar

Nephe/eid

Nephele'nin ocuklar (kz Helle'nin ad: Nepheleide).

Neptnus

Saturnus'un olu, Jupier'le Pluto'nun kardei, ftnalann, su

Nereid(ler)

Nereus'un kzlar, su perileri.

s, Helle'nin anas.

basknlarnn tanrs.

Nereus

Deniz tanrs, Doris'in kocasdr, onunla evliliinden elli

ocuu (kz) domutur.

Nerius
Nessus
Nestor
Nileus
Ninus
Niobe

Ithaka'da bir daa (Neritum).

Bir dev, kentauros.
Neleus'un olu.
Perseus'a kar savaan bir sava.
B ir Asur kral. Semiramis'in kocas.
Frigya kral Tantalus ile kars Dione'nin kz. Latona'ya
kar stnlk tasladndan bir kayaya dntrlmtr.
Manisa dolaylarnda, bir rman kysnda bulunan bu ka
yaya "Alayan kaya" denmektedir.

Nisus
Noemon
Nonacris Kz

.
Aegeus'un kardeidir, bir sre Megara'da kral olmutur.
Bir Likyal.

Arcadia kral Lycaon'un kz, Callisto'nun nitelii. Bu gen

kz Jupiter'le seviti, Arcas' dourdu. Juno, bunun zerine,
onu bir dii ayya dntrd, daha sonra Jupiter, bu kadn
ay adlaryla anlan yldz beine dntrerek yceltti.
Atalanta ya da "Nonacris kz" denir.

Noricum

Bir Roma eyaleti.

Numa

Roma'nn ikinci kral, Sabinler'den domutur.

Nunitor

Arnavutluk (Albania) kral Proca'nn olu. Kardei Amu

Iis'in elinden ynetimi alm, sonra torunlan Romulus ile
Remus ynetimi yine ona vermiler.

N_yctelius

B acchus'un baka bir ad (geceleyin, geceyle ilgili anla

N_ycteus

Boietia kral, Aniopa'nn babas. Jupiter Satyr klna

mnda).
girerek bu kzla seviti, bu sevimeden Amphion ile Zethus
dodu. Aynca Diomedes'in bir arkada da bu adla anlr.

N_ymplal,lar)

Yartannalar (peri kzlan), doay diri klanlar. Bunlar su-

406

DNMLER
larda, dalarda, oylumlarda, seyrek olarak da aalar ze
rinde yaarlar.

Nysa

Hindistan'da ya da Trakya'da bir da, bunun nymphalar

Bacchus'a bal olduundan hep gen, din kalrlar.

Oceanus

Uranus'la Gea'nn olu, kzkardei Tethys'in kocas. Btn

yeryzn kuatan engin bir deniz olarak dlenir.

Ochecles
Ocyrloe

Odrysen
Oeagrs
Oebalus
Oechalia

Bir dev, kentauros.

Chiron'la Cariclo'nun kz, biliciliinden dolay Jupiter onu
bir ksraa dntrmtr. Bunun zerine "ksrak" anla
mna gelen "hippe" ya da hippo adn almtr.
Trakyallardan bir topluluk ad, "trakyal".
Trakya kral, Orpheus'un babas.
Isparta kral, Hyacinthus'un babas.
Euboia'da bir kent. lole'nin babas Eurytus'un egemenlii
altndayken Hercules'in eline geti .

Oiclide

Oicles'in olu, Amphiaraus. Argos'ta nl bir biliciydi. Cali

donia savana katld, Thebai'ye kar Yedilerin saldrsnda
bulundu. Orada leceini nceden biliyordu, yle de oldu.

Oidipus

Theb kral (Thebai), Laius ile Iocaste'nin olu. Polynices.

Eteocles, Antigone ile ismene gibi ocuklar vard.

Oines

Calydon kral, Parthaon'un olu, Meleagros, Tydeus ile Dei

anira'nn babas.

Oinopia
Oiles
Olens keisi
Olens

Aegina adasnn eski ad.

Locrer kral, Ajax'n babas.
Arnalhea adl kei, ocukken Jupiter'i emzirmi.
Tectaphus'un babas, Lapith'lerden biri, Lethea'nn kocas.
Eiyle birlikte bir kayaya dntrhntr.

Oliaros
Olynps

Ege adalarndan biri .

Onc/esus'lu
Opheles
Oplion
Oplius
Opliusa
Ops
Orclanus

Megareus (bir sre Onchestus'ta yaadndan).

Teselya'da tanrlarn, tanralarn oturduklar bir da.

Akdeniz'in bat kylarnda, Antalya yresinde de byle bir
da vardr, eteinden kan akarsu (Olimpos ay) onun
adyla anlr.
Bir gemici.
Bir dev, kentauros, Amycus'un babas.
Aitolyal, Combe'nin babas.
Kbns'n eski ad.
Eski bir lalya tanras, Satumus'un kars, kzkardei.
Babilonya kral, Eurynome'nin kocas, Leucothoe'nin ba
bas.

AIKLAMALAR
Orchomenus
Oreus
Orcad(lar)
Oresisrophos
Oreses
tanras
Oribasus
Orion

407

Arcadia'da bir kent.

Romallarda yeralt tanrs.
Da perileri (nymphalar).
Bir kpek ad (dada beslenen anlamnda).
Diana'nn baka bir ad, aynca Agamemnon'un olu.
Bir kpek ad (daa trmanan anlamnda).
Bir dev, lmnden sonra bu ad tayan yldza dn
mtr. Menippe ile Metioche adl iki kz vardr.

Orithyia
Orius
Ornieus
Ornyus
Orones
Orpleus

Attika kral Erechtheus'un kz, Boreas bu kz karmtr.

Lapithe'lerden.
Kentauros, bir dev.
Calydonia savalarndan birinin babas.
Suriye"de bir akarsu.
Trakyal nl trkc, e.gici. Trakya kral Oiagrus'un ya da
Apollo ile perikz Calliope'nin olu. Midas ile Eumolpus'a
ezgi retti, onlar yetitirdi, onlara Bacchus trenlerini an
lat. Eurydice (kars)yi yeniden yaama kavuturmak iin
yeraltna indi. Aalar, yabanlar, yrtclar, kayalar onun ez
gilerini duyunca ardndan yrmeye balarm.

Orplne

Acheron'un sevgilisi, yeraltnda yaayan bir perikz. Asca

Ortygia

Delos adasnn eski ad, Sirakza dolaylarnda bir ada.

laphus bu kadnn oludur.

Diana'nn baka bir ad (Delos'ta).

Osiris

Msr'n bolluk, rn, verim tanrs. Sonralar gne tanrs

olarak kutsand, kardei Typhon onu ldrnce kars !sis
onu diriltmek iin uzun sre arad, onunla ilgili yllk
trenler bu aray yznden dzenlenirmi.

Olrys

Teselya'da bir da dizisi, ilkada kutsal saylrd.

Pactolus

Lidya'da suyu altnl bir rmakm.

Padus

lalya'da bugnk Po rma.

Paen

Apollo'nun baka bir ad (salk koruma tanrs olarak).

Paeon

Yine Apollo'nun, salk koruma tanrs olarak, baka bir ad

Paeon(lar)

Makedonya'da yaayan bir topluluk.

Paestum

Lacania'da glleriyle nl bir kent.

(Paean).

Pagasae
gemisi
Palaemon
Palamedes

Argo gemisi, Pagasae'de yapldndan bu ad alm.

Athamas ile lno'nun olu, bir deniz tanrs.
Euboia kral Nauplius'un olu, Troya Sava'nda ad bir

408

DNMLER
tuzaa drlme olayna katlnca ldrlr. Szde Grekle
re kar Priamus yann tutar, altn alr, yatann altna giz
ler, oyun anlalnca ldrlr. Bu oyunun nedeni TroyaSa
va'na katlmak istemeyen Ulixes'i kandrp savaa sokma
sym.

Palaiun
Palik(ler)

Roma'nn yedi tepesinden biri, Augustus burada otururdu.

Jupiter'le Thalia'nn ikiz oullar, S icilya'da tann olarak
kutsanrlar. Tapnaklarnn bulunduu yerde ok derin iki
kkrt kayna vardr.

Pal/as sakz
Pal/as

Pallas'n kutsal aacnn ya (sakm), uurlu saylr.

Minerva'nn Yunanca ad. Atina'l kral Aegeus'un kardei
Pandion'un olu. Aurora'nn babas.

Panphagus

Bir kpek ad (hepsini yutan anlamnda).

Pan

obanlarn tanns, ok deiik biimlerde dlenir, gerek

Panclea
Pandion
Pandrossos
Panope
Panopeus
Panlous
Paphos yigii

Dou Arabistan yaknlarnda bir masal adas.

ayaklan, gerekse boynuzlaryla bir tekeyi andrr.

Paphos

Erichthonius'un olu, Procne ile Phlilomela'nn babas.

Cecrops'un ii kzndan birinin ad.
Cephisus'ta Phocis yresinde eski bir kent.
Calydonia savalarndan biri.
Delphi'de Apollo tapna grevlisi, Euphorbus'un babas.
Pygmalion'a, Kbns'ta Paphos'ta doduunda verilen ad.
Kbns'ta eski bir kent, Vens tapnayla nlyd. Pygmali
on'un kz ya da olu da bu adla anlrd.
Libya'da Isis inanlaryla nl bir ky kenti.

Paraeoniu
Paris

Priamus'un olu, Hector'un kardei, Helena'y kard, Troya

Paros

Ege'de mermerleriyle nl bir ada.

Parnassus

Phocis'te kutsallyla nl bir da.

Sava'na yolat.

Parrhasia'l

Callisto, Parrhasia'da doduu iin.

Parhaon

Calydon kral, Oeneus'un babas.

Parlenope

Carnpania'da Neapolis kentinin eski ad.

Pasiphae

Gne

tanns

Sol'un kz, Girit kral Minos'un kans,

Neptun'un gnderdii ak boalardan birini sevdi, ondan Mi

notaurus'u dourdu, insan biimli, boa bal bir yaratk.

Paara
Pegasus

Likya'da, Apollo tapnayla nl kent.

Kanatl at, ldrlen Medusa'nn kanndan olumu. Bu atn
ayan v urduu yerden, Helicon'da, perikzlarnn pnar
Hippocrene fkrm.

AIKLAMALAR

409

Pelagon

Calydonia savalarndan biri.

Pelasg(/ar)

Yunanistan'n eski halk.Janndan byk bir topluluk.

PelaJes

Bir Libyal, Makedonyal bir Lapithe.

Peleus

Kral Aeacus'un olu,

Telamon

ile Phocus'un

kardei,

Thetis'in kocas, Achilleus'un babas.

Pelias

Aeson'un kardei.

Pelide

Peleus'un olu Achilleus'un baka bir ad.

Pelops

Frigya kral Tantalus'un olu, Niobe'nin kardei, Atreus ile

Thyestes'in babas.

Pena(lar)

Evlerin koruyucu tanrlar, ocak tanrlar. Onlarla ilgili be

timler evlerin iinde ocan yannda bulundurulurdu.

Penelope
Penaeus( -os)
Pentleus

Ulixes'in kars, Laertes'in gelini.

Teselya'nn en byk rma, Pindus'tan kar.
Echion ile Agaeue'nin olu, anas Cadmus'un kzyd, B acc
hus trenlerinde grevli kimseler arasnda bulunup ldran,
gzleri grmeyen anas, bir de bakalarnca paralanmtr.

Pergama
Pergamus
Periclymenus
Perimele

Troya'da bir kale, yksek bir tepede.

Pergama.
Nestor'un kardei.
Sular tanrs Acheleous'un sevgilisi, Hippodamas'n kz. Bu
kza fkelenen babas, onu, denizin dibine batrm, sevgili
sinin yakarlar zerine, Neptun kz bir adaya dntr
mtr.

Periphas

Atinal

bir kimse,

bir Lapithe, doruluundan

dolay

Attika'da kral seildi, tanrlatnld. Bunun zerine Jupiter

onu yldrmla ldrmek istedi, Apollo'nun araclyla ken
disi bir kartala, kars Phene de bir doana dntrld.

Perses

Titanlardan biri.

Perseplwre

Proserpina'nn Yunanca ad.

Perseus

Danae'nin olu, Argos kral Acrisius'un torunu, Medusa'y

ldrd, Andromeda'y kurtarp onunla evlendi.

Peraeus

Bir dev, kentauros.

Pealus

Phineus'un arkada.

Peuceis

Peucetis(tus) denen topluluun yaad lke.

Plaehon

Phoebus ile Clymene'nin olu. Gne arabasn ynetmek

isteyince beceremedi, yldrmla arplp yokoldu.

Plaehon kuu : Kuu. Phaethon'un yakn arkada Cycnus, kuuya dn

trlmt.

Phaehusa

Phaethon'un kzkardei.

410

DNMLER

Plaeak(lar)

Scheria adasnn yerlileri.

Plaedimus

Niobe'nin olu.

Plaedra

Minos'un kz, Theseus'un kans, Hippolytus'u sevmiti.

Plaeocomes

Bir dev, kentauros.

Plaestos

G iri'te bir kent.

Planasos

B ir d tanrs.

Plaros
Plarsalus
Plasisli kadn

Teselya'da bir kent. Caesar ile Pompeius burada savat.

Phegeus

Psophis kral, damad Alcmaion'u oullarna ldrtt. Psop

Plene

Periphas'n kars.

Msr'da bir kk ada. sonra karayla birlemimi.

Medea, Phasis'e doduundan bu adla anlm.
his kenti sonralar Phegia diye anlmtr.

Pleneos

Arcadia'da bu adla anlan kentin yanndaki gl. Ona (gle)

S tyx de denir, suyu lm saarm.

Pleres
Pliale
Plilammon
Plilemon
Plilippi

Teselya'da Pherea kral, Admetus'un babas.

Diana'nn arkadalarndan bir nympha.
Apollo ile Chione'nin olu, nl ezgici.
Frigyal kyl, Baucis'in kocas.
Makedonya'da bir kent. l.. 42'de Octavianus ile Antonius
Ceasar' ldrenleri yenmilerdi.

Philocees

Hercules'in yayn, oklarn tayan Poias'n olu. Troya

savana katld, ylan sokmas sonucu ar yaraland, sayn
land, Lemnos adasna geri gnderildi.

Plilomela

Aika kral Pandion'un kz, Procne'nin kzkardei. nce

kayn Tereus onu kandrp yatana ald, sevitiler, sonra bir
blble dntrld.

Plilyra

Bir su perisi, perikz, Satumus'la seviip Chiron'u dourdu.

Plilyra yigii

Chiron (Philyra'nn olu).

Plineus

Etiyopya kral Cepheus'un kardei. Cepheus'un kz Andro

meda bu Phineus'a szlyd. Trakya'da Salmydessus yre
sinin kral da bu adla anlrd.

Pllegon

Gne arabasnn atlarndan biri (yalmlanan anlamnda).

Pllegra ovalar : Olympos tanrlaryla Gigantlar arasnda geen savalarda

Jupier'in Giganlar yldrmlarla ldrd yerler, bu yer
ya Pallene yarmadasnda ya da Campania'da imi.

Pllegraeos

Bir dev, kentauros.

Pllegyas

Phineus'un arkadalarndan.

Pllegyer

Ilgarc bir topluluk (tapnaklar soyanlar).

Plobetor

Bir d tanrs, lcelos adyla da anlr.

AIKLAMALAR
Plocaia
Plocus

411

Bugn Foa denen ile.

Aiacus ile Psamathe'nin olu, kardeleri Telamon ile Peleus
araclyla ldrld.

Ploebe
Phoebus'un kzkardei, Diana da denir, ay-av tanras.
Ploebus genci : Phoebus'un olu Aesculapius'un baka bir san.
Ploebus ylan : Aesculapius (Phoebus'un olu, ylan biimli olduundan
byle anlrd.).

Ploebus
Plnix

Gne tanrs Apollo'nun sanlarndan biri.

Teselya'l Amyntor'un olu. Bir sylentiye gre beyz yl
yaadktan sonra yeniden doan bir ku.

Plolus
Plorbas
Plorcide
Plorcys
Ploronide
Plrixus

Bir dev, kentauros.

Phlegyer'lerin ncs, yneticisi. Aynca Phineus'un arka
dalarndan birinin ad. Bir Lapithe.
Phorcys'in kz Medusa.
Pontus'la Gaea'nn olu, deniz tanrs. Gorgon'larla Gra
en'lerin babas.
Io, Inachus'un kz, bir Phoroneus'un torunu.
Helle'nin kardei. Helle'nin denize batt sulara hellespont
(Helles-pontus/Helle denizi) ad verilmi. Phrixus, sonra
dan, Jupiter'e bir ko adad Cholhis'e gitmi, oradan "altn
poslu" alp Aietes'e vermi.

Plyrger

Troya'llarn adlarndan biri, eski bir Bat Anadolu toplu

luu (Frigyallar).

Plrygya'l er
Plrygya'l
nder
Pltia
Plyleus
Plylleier
Plyllius
Pics

Aeneas (bk.)

Pieros

Makedonya'da Pella ilinin kral. bir trk yarmasnda Mu

Pindus
Preius
Pirene
Piritlous

Kuzey Teselya'da Peineus'un pnarlar bulunan bir da.

Lomedon (bk.)
Gney Teselya 'da bir kent, Peleus yneticisiydi.
Elis kral Augias'n olu.
Caeneus, Teselya'da Phyllus kentinde domutur.
Apollo'nun olu Cycnus'un arkada.
Saturnus'un olu, Canens'in kocas. Circe bu erkei bir
aakakana dntrmtr.
salara yenik den dokuz kz saksaana dntrlmtr.
Yunanistan'da Pire ky kenti.
Korinth'te pnarlaryla nl bir yre, tepe.
Ixion'un olu, Theseus'u yakn arkada. Hippodame ile ev
lenmesi Lapih'lerle kentauroslar arasnda byk bir savaa
neden olmutu.

Pisa

Peleponnes'le bir kent.

412
Pisenor

DNMLER
Bir dev, kentauros.

Pitane

Anadolu'da bir ky kenti.

Pittheus

Pelops'un olu, Theseus'un bykbabas.

Pleione

Oceanus'un kz, Atlas'n kars, Pleiad'larn anas.

Pleiad(/ar)

Atla'la Pleione'nin yedi kzna verilen genel ad. Gkte bir

yldz beinin de addr (Yedi Karde).

Pleuron
Plexippus
Poeas
Poemenis

Aitolia'da bir kent.

Polites
Polydaemon
Polydamas
Polydeces

Thestius'un oullarndan biri.

Teselyal, Philloctetes'in babas.
Bir kpek ad (kadn oban anlamnda).
Ulixes'in arkadalarndan.
Phineus'un arkadalarndan.
Hector'un arkadalarndan bir Troyal yiit.
Seriephos adasnn kral. Perseus onu Medusa'nn ban ke
sip getirmeye gnderdikten sonra, dnnde, bir kayaya
dntrd.

Polydegnon
Polydorus

Phineus'un arkadalarndan biri.

Priamus'un en gen olu. Priamus onu savatan kurtarmak
iin nemli nicelikte altnla, yakn arkada Trakya kral Po
lymestor'un yanna gnderdi . Bu lgal, savatan sonra kendi
sine gvenilen genci ldrerek altnlarna elkoymutu.

Polymesor

Trakya kral, Priamus'n en ufak olu Polydorus'u ldrp

Polynemon

Sciron'un babas, Alcyone'nin bykbabas . Bu kadn,

babas Sciron derin tutkusu yznden denize atm, zde

altnlarn alnca, olann anas Hecuba, olunun cn

almak iin bu kral ldrtt.

ad tayan Aeolus'un kz ise yalapkn (derekuu) denen

kua dntrmtr.

Polyphemus

Bir Kik.lop (Cyclop), bouna sevmi, Galatea'y, ona kavu

mak iin rpnm. Ulixes, bir gzn oymutur.

Polyxena

Hecuba ile Priamus'n kz, Achilleus adna adanm, boynu

Pomona

Romallarn aa bakm tanras.

Priamus

Laomedon'un olu, Troya'nn son kral, Hecuba'nn kocas.

vurulmutur.

Paris'ten baka birok olu, birok kz vard. Troya sava

ndan sonra, Jupiter tapnanda, Achilleus'un olu eliyle
ldrlmtr.

Priapus

zmlerin, balarn, yemilerin tanrs, koruyucusu.

Proca

Alba-Longa kral, Numitor ile Amulius'un babas.

AIKLAMALAR
Procne

413

Attika kral Pnadion'un kz, Trakya kral Tereus'un kars.

Kzkardei Philomela'ya kar kt giriiminden dolay,
ufak olu lys yemek yapp babasna yedinni, bylece kz
kardeinin cn almtr. Bu olay zerine Procne bir kr
langca dntrlmtr.

Procris

Atika kral Erechtheus'un kz, Orythia'nn kzkardei, Cep

Prncruses

Attikal soyguncu, grdklerini ldrr soyard.

Proetus

Acrisius'un ikizkardei, onu Argos'a srnce Theseus da bir

Promet/eus

lapetus ile Clynene'nin olu, Epimetheus'un kardei, Deu

halus'un kans. Kocas, onu, yanllkla ldrm.

taa dntrd.
calion'un babas. Topraktan insan yapp canlandm. atete
yaatrd. Bu yzden gklerden kovulmu.

Propoeid( ler) : Kbrsl tanrsall yadsyan kzlar. Hepsi taa dnt

rlm.

Proreus
Proserpina

Tyrrhen gemicisi.

Proesilaus
Proteus
Prnhoenor
Pryanis
Psamahe
Psecas
Perelas
Pygnae anas

Teselyal nder, Troya kylarna ilk kan, ilk len.

Jupiter'le Cercs'in kz. Pluto bu kz kararak yeralt lke

sinin egemeni durumuna getirdi.
Bilici, yal deniz tanrs, birok biime girebilir.
Etiyopyal biri.
Bir Likyal.
Nereidlerden biri, Phocus'un anas.
Diana'nn arkadalarndan bir perikz (nympha).
Bir kpek ad (kanatl anlamnda).
Pygmae denen cceler topluluunun yneticisi kadn. Gera
na ya da Oi noe adn tar. Bu topluluk tanrlar, tanralar
yerdiinden nderlerini, Juno, turnaya dntrmtr.

Pygmalion

Kbrs kral Agenor'un torunu, yontucuydu, fildiinden bir

kadn yontusu yapm, Vens'e yalvarnc a o da yontuyu

canlandrm.

Pyloslu

Nestor, Pylos'lu olduundan.

Pylos

Peleponnes'te, Elis dolaylarnda bir kent.

Pyracmus

Bir dev, kentauros.

Pyramus

Babilonyal bir erkek, Thisbe'nin sevgilisi.

Pyreneus

Trakyal kral (prens) Daulis elegeirdi.

Pyretus

Bir dev, kentauros.

Pyrois
Pyrrha

Gne arabasna koulan atlardan biri (yalml anlamnda).

Titan Epirnetheus'un kz.

DNMLER

414
Pyrrlus

Neoptolemus'un baka bir ad. Achilleus ile kral Lycome

des'in kzlarndan Deidamia'nn oludur. Troya savanda
Priamus'u ldrd, Polyxena'y da babasna adayp kesti.

Pytlwn

Apollo'nun Pamas'ta ldrd bir dev.

Romulus'un tannlar arasnda geen ad.

Quirinus
Quirinus halk : Romallar.
Roma topluluklar, yneticileri (Romallar-Sabinler).
Quirit( /er)

Remulus
Alba-longa kral.
Rladamantlus : Europa ile Jupiter'in olu, Minos'un kardei. Doruluun
dan dolay, l mnden sonra yer alt lkesinin yarg
cndan biri olmu.

Rlamnus
tanras
Rhanis
Rlesus

Nemesis'in san.
Diana'nn arkadalanndan bir nympha.
Trakya kral, Troyallara yardm etmiti. Ulixes'le Diomedes
geceleyin onu uykuda ldrp atlarn alm.

Rlexenor
Rlwdanus
Rlwdope

Diomedes'in arkada.
Fransa'da Rhone nn a.
Trakya'da Orpheus'un ezgilerini syledii yre. Bu adla
anlan kadnn dnt da.

Rlwdos
Rloeteum
Rlwetus
Ripleus
Romu/us

Rodos adas. Gne tanrsna dokuz oul douran nympha.

Troya'da bir tepe.
Phineus'un arkadalanndan. Aynca bir kentauros.
Kentauros (dev).
Mars'n Rea S ilvia ya da llia'dan olan olu. Albania kral
Numitor'un torunu, Roma ilinin kuruculanndan (kardei
Remus ile).

Rutul(er)
Sabeae
Sabin(ler)
Salamis
Sallentin(/er)
Salmacis

Laium'da bir halk topluluu.

Arabistan'da Saba denen halk topluluu (Saba halk).
Orta ltalya'da bir halk topluluu.
Kbns'ta bir kent Teucer, olu Telamon iin kurmu.
Calabria'da yaayan bir topluluk.
Bodrum (Halilcamassos ) yalcnlannda bir pnar, suyunun ka
dncl duygulan etkiledii sylenir , erkei kadns duruma
getirebilirmi (bu suda yaayan peri.kz).

Samos
Sardes

Ege'de Samos adas, bilge Pythagoras burada domu.

Lidya'nn bakenti.

AIKLAMALAR

415

Sarpedon

Likya kral, Troya'nn yanda, Patroclus onu ldrd.

Saturnia

Juno'nun baka bir ad (babas Satumus'tan).

Saturnus

Uranus'la Gaea'nn olu (yer v e gn olu), Jupiter onu ye

nilgiye uratp Tartarus'a gndermi. Satumus kzkardei
Ops'la evlendi, ondan Jupiter. Neptun, Pluto, Juno, Ceres,
Vesta, Picus, Chiron (bir kenauros) gibi ocuklar do
mutur.

Satyr

B acchus trenlerinin yneicileri, sonradan hepsi tanrsal

birer nitelik kazanmtr.

Scloeneus
Sciron
Scylla

Atalanta'nn babas, Boieia al.

Megaris'Ji bir soyguncu, Theseus onu ldrd.
Sicilya Boaz'nda korkun kayalar. Bir nympha, Crateais'in
kz, deniz tanrs Glaucus bu kz sevmiti, ancak Circe bu
kz korkun bir yarata dntrmt. Ayrca Megara
kral Nisus'un kz da bu ad tar. Minos'u sevmi, sonra
"Ciris" denen kua dntrlm.

Scyrus

Kuzey Euboia'da bir ada. Kral Lycomedes'in yeri. Bunun

kz Deidamia Achilleus'tan gebe kalarak Pyrrhus'u do
urdu. Frigya'da da bu adla bir kent vard.

Scythler
(/skiler)
Semele
Semiramis

skitler denen, Don rma yrelerinde yaayan topluluk.

Cadmus'un kz, B acchus'un anas.
Asurlularn sylencesel kraliesi, S uriye tanras Decre
tis'in kz. Babilonya surlarn yaptrm, sonra bir gvercine
dnmm.

Seriphus(-os)

Ege Denizi adalarndan biri.

Sibylla

Apollo'nun yal bilicisi kadn, Campania'da, eski bir maa

rada oturur, bilicilikle ilgili yarglarn, yorumlarn bildirir.

Sicania

Sicilya'nn iir dilindeki ad (Sicanien).

Siculer

Sicilyal.

Sicyon

Peleponnes'te, Korint kylarna yakn bir kent.

Sidon

Cadmus'un doduu bir Fenike kenti.

Sidon kadnlar: Ino'un Thebai'li kadn arkadalar, hepsi Sidon ilinde do

mu, bym.

Sidonlu kadn

Dido, Kartaca'nn kurucusu, Aeneas' korudu, yanna ald,

Silvanus

Eski ltalya'da orman tanrs. ok deiik klklarda tasarm

Silvius

Ascanius'un olu, Alba longa kral.

sonra Aeneas onu brakt, o da kendi kendini ldrd.

lanr.

DNMLE

416
Sinis

Korint yaknlarnda nl bir soyguncu, soyduklarn ormana

kam, aa doruklarna balar, birbirinden ayrlan doruklar
adam paralard. Theseus, Sinis'i yakalayp yine o yntemle
ldrd.

Sipylus

Lidya'da bir tepe, Niobe'nin olu.

Siren(ler)

Akarsular tanns Achelous ile ocukluk arkada (oyunda)

Prosepina'nn kzlar.

Siryphus

Aeolus'un olu, Athamas'n kardei, Korint kral. Azgn bir

soyguncu olduundan, yeraltnda bir kayay dan tepesine
karr, etee yuvarlanan kayay yeniden eski yerine gtrr,
bu bitmeyen eylemle yapt ktlklerin karln grr.

Sithon

B ilinmeyen bir insan, ya erkek, ya da kadn klnda d

nlr.

Sithon( /ar)
Similax
Smintheus
Sol

Trakyallar.
Crocus'un sevgilisi kadn.
Troya'da Apollo'ya verilen ad.
Gne tanrs, Hyperion'un olu, Circe'nin babas, Pasiphae,
Aietes, Phaeton, Heliad(lar) hep bunun ocuklardr.

Spercleiad
Stlenelus

Spercheos'un olu Lycetus.

Ligurg'larn kral, Cycnus'un babas . Aynca Perseus'un olu,
Eurystheus'un babas.

Sticte
Strophad( /ar)

Bir kpek ad (benekli anlamnda).

Strymon
Stymphalus

Trakya'da bir akarsu.

Ionia denizinde iki ufak ada, Troyallar burada saldrya

uramlar.
Ku.ey Arcadia'da bir gl ile akarsuyun ad. Burada ok
deiik trde, biimde gre! kular yaarm.

Styplelus

Bir dev, kentauros.

Styx
Symaethus

ller lkesinin kutsal, adna andiilen rma.

Irmak tarrs, bunun kzlar nymphadr, Acis'in anasdr,
onlara Symatthus nymphalar denir.

Symplegad( Zar): Karadeniz'in giriindeki kayalar.

Syrinx
Kama dntrlm bir nympha, oban kaval yaplr.
Taenarus oglu : Hyacinthus'un baka bir ad.
Taenarus
Laconia'da bir kent, bir da, oradan yeralt evrenine gidi
lirmi.

Tages
Tagus
Tamasus

Jupiter'in torunu. Etrsklere birok konuda bilgi vermi.

Ispanya'da sular altnl bir rmak.
Kbns'ta bir kent.

AIKLAMALAR
Tanais
Tanla/us

417

Don nn ann eski ad.

Jupiter'in olu, Pelops ile Niobe'nin babas, Frigya kral.
Tanrlar adna dzenlenen lenlerde tanrsal gizemleri a
a vurunca fkeleri zerine ekti. Btn yaam boyunca
da, yeraltnda alk, susuzluk ekerek aclara urauld. Su
imek istese rmak yukar akar, aatan yemi koparmak
istese dallar yukar aarm.

Tarenum
Tarpeja

Aa ltalya'da bir Lacedemonia kenti.

Romal gen kadn (kz), Sabinlere Capitol'un yolunu gs
terip kaplarn amay szvermiti. Sonra yine S abinlerce
ldrld.

Tarpeja tepesi :
Tartarus
Tartessus kys :
Taius
Taurus
Taygete
Tectaphus
Tegea
Telanwn

Capitol'de Jupiter tapna.

Yeralt lkesinde bir uurum (sularn akt).
Tartessus kysnda bir Fenike kentinden dolay nl.
Sabinlerin kral.
Anadolu'da bir da dizisi (Toroslar).
Atlas'n kz.
Lapithe'lerden biri.
Arcadia'da bir kent, Atalanta'nn doduu yer.
Aegina kral, Aecus'un olu, Peleus'Ja Phocus'un kardei ...
Argonatlara, Troya savana katld. Kardei Phocus'u ld
rnce Salamis adasna srld, orada yaamnn sonuna de
in kald.

Telamonide
Telehin(ler)

Telamon'un olu Ajax'n san, baka bir ad.

Rodos adasnda sylencesel maden iileri, hepsi byl
iler grrlermi.

Teleboas

Bir dev, kentauros.

Telemus
Telephus

Eurymus'un olu, bilici.

Hercules'in

olu,

Misia

kral.

Yaralar,

sayrlklar

saltmakta beceriliymi.

Teleses

Giritli bir kii, lanthe'nin babas.

Teletlusa

Ligdus'un kars, Iphis'in anas.

Temesa

Aa ltalya'da Bruttium'da bir kent, maden yataklaryla

Tempe

Teselya'da Peneius oylumu, Olympos ile Ossa arasnda,

nlyd.
gzelliiyle nldr.

Tenedos

Troya ynetimine bal, gzel, Apollo tapnayla nl bir

ky kenti (Bat Anadolu'da).

Tereus
Tethys

Mars'n olu, Trakya kral. avukuuna dnmtr.

Kardei Oceanus'un kans, Clymene'nin annesi.

DNMLER

418
Teucer

Troya'nn eski kral. Giritli olmas olasdr. Telarnon ile He

sione'nin olu da bu adla anlr, Ajax'n vey kardeidir.
Troya savandan sonra Kbrs'a giderek orada "Yeni S ala
mis" kentini kurmu. Bunun adndan dolay, Troyallara Te

ucerler de denilmitir.
Thaumanide

Thaumas'n kz Iris'in baka bir ad.

Thaumas

Oceanus ile Gaea'nn olu, Iris"le Harpy'lerin babas. Aynca

bir kentauros.

Theben

Boietia'nn bakenti, Teb ili, bu kenti Cadmus kurmu, yedi

kapl olmakla nlyd. Ayrca Mysia'da bir kent, Andro
mache'nin babas Eietion'un egemenlii altndayd, sonunda
Achilleus bu kenti ykt, yktrd.

Themis

Uranus'un kz, tzenin, doruluun tanras, Apollo'nun

bilicsi.

Thereus

Kentauros.

Theridamas

B ir kpek ad (azgn anlamnda).

Thermodun

Kappadokya'da bir akarsu, burada Amazonlar otururlard,

bugnk Terme rma.

Thermodon
altru

Amazonlar kraliesinin altn sava giysileri, bunlar bu

kralienin, Hippolyte'nin .erinden Hercules'in ald, lgar
lad sylencesi vardr. Kralie Hippolyte bugnk Terme
ilesinde otururmu.

Thermodon
baltas

Amazonlarn kraliesi Panthesilae'nin sava baltas. Troyal

lara yardma gitmi, ancak Achilleus onu ldrm.

Theron

Avc anlamna gelen bir kpek ad.

Therses

B ir Thebai'li, Anius'un yakn arkada.

Tlersites

Grekler arasnda saygsz, utanmaz olarak bilinen kt

insan, Troya savana katlm, dnte Agarnemnon'a s
vnce, Ulixes onu krbalam.

Tlescelus

Perseus'a kar savaan, hep onun karsna dikilen sava.

Theseus

Atina kral Aeagus'un olu, bakalarna gre Neptunus ile

Aethra'nn olu. B irok olaya, savaa katlm, baanlar
gstermi.

Thespiea
tanralar

Thcspiea ilinin musalarna (perikzlarna) verilen .el ad.

Bunlar Helicon'da yaarlarm, ok eskiden beri kutsanr
larm.

AIKLAMALAR

4 19

Thestius
ogullar
Thestius

Thestius (bk.) adl kraln oullar.

Aetolia'da Pleuron kral. To:eus, Ple:ipus, Althaia gibi
olu vardr.

Thestor
Thetis

Troya savanda bilicilik, gzclk eden Calhas'n babas.

Nereus'la

Doris'in

kz,

Pelcus'un

kars,

Achilleus'un

annesi.

Thisbe
Thisbe kenti

Babilonya'l kadn, Pyramus'un sevgilisi.

Thisbe'nin

Boietia'da

grkemli

kenti,

evresinde

ok

gvercin varm.

Tloaces
Thoas
Tloon
Thous
Traklar
Trakya kral
Thybris
Thyestes
Theyestes leni:

Phineus'un sava aralarn tayan kii.

Lemnos kral.
Troyal.
Hzl giden anlamnda bir kpek ad.
Trakya'da yaayan topluluklar.
Diomedes.
Tiber (akarsu).
Pclops'un olu, Atreus'un da kardei.
Theyestes kardeine ok kt, alaka bir i yapnca, Atreus
onun iki olunu ldrp ona yemekte yedirdi, buna "The
yestes leni" denir.

Thyoneus

Bacchus'un bir baka ad. Anas Semele'yc Thyone ad al

tnda sayg gsterilirdi, bu yzden oluna (B acchus'a) da
Thyoneus denmi.

Tiberinus
Tigris
Tiresias

Albania kral, Albula rmanda boulduundan bu akarsu

ya onun ad verilerek Tiber dendi.
Bir kpek ad (kaplan anlamnda).
Tebaili bir kii, yedi yl boyunca kadna dntrlm.
Juno ona fkelendiinden gzlerini kreltmi, Jupiter de
bilici, gzc yapm.

Tiryns
Tirinsli
Tirysli kadm
Tiryns tanrs
Tisiphone
Titan(lar)

Argolis'te bir kent.

Tirynthier!Hercules, bu kentten (Tiryns) geldiinden.
Alcmene.
Y artann diye anlan Hercules.
Eniny'lerden biri.
Uranus ile Gaea'nn ocuklar. Alt erkek: Satumus, Hyperi
on, Coeus, Crius, Oceanus, Iapetus. Alt kz: Rhea, Phoebe,
Themis, Tethys, Mnenosyne, Thia.

Titan devleri

Arabalara
yaratklar.

koulmu

byk

ylanlarla

dolaan

gksel

DNMLER

420
Tityos

Yeryznn korkun olu, Jupiter'i bile Tartarus'a srm

(Jupiter, Latona'ya ktndan).

Tlepolemus
Toxeus
Trachas
Trachin'li
Trinacria
. Triopas
Triptolenus
Triton

Hercules'in olu.
Thestius'un oullarndan biri.
Tarracina denen, eski bir il Latium'da.
Ceyx.
Sicilya adasnn eski ad.
Teselya kral, Erysichon'un babas .
Anikal Celeus'un olu, tanm ilerini ynetirmi.
Amphitrite ile Neptunus'un olu, gvdesi insan, kuyruu
balk biimli deniz tanrs.

Tritonia
Triton kam
Triton ili
Trivia

Minerva'nn baka bir ad, Triton ormanndan dolay.

Minerva'nn bulduu bir kamtan alg.
Atina.
By tanras Hecate'nin sanlarndan biri. Ay tanras,
Diana ya da Phoebe gibi tanrayla kartrldndan bu
san alsa gerek.

Troaden
Troas
Troezen yigiti
Troia
Turnus
Tuscien(li)

Troya kadnlar.

Tydes
Tydide

Calydon kral Oeneus'un olu, Diomedes'in babas.

Tyndareius

Oebalus'un olu, Isparta kral, Leda'nn kocas.

Troya'nn bulunduu blge.

Lelex.
Troya.
Latium'da Rutuller prensi, Aeneas'la savarken ld.
Etrsklerle ya da talya ile ilgili olan. Bu halkn Lidya'dan
gt de sylenir.
Tydeus'un olu Diomedes.

Tyndarus

Bk. Tyndareius.

Tydaridler

Castor, Phollux (Tyndareius'un oullar).

Typluxus

Azgn devlerden birinin ad, Tartarus'un ocuu. Yalmlar

saan yz ba, yz kolu varm, tanrlar bile ondan korkar
larm.

Ulixes

Odysseus'un Latin dilindeki ad.

Urania

Yldzlarla ilgili ilere bakan.

Venilia

Janus'un kans, Canens'in anas.

Venulus

Turnus'un ula.

Vens

Jupiter'le Dione'nin kz, sevgi-gzellik tanras.

AIKLAMALAR

421

Vertumnus

talyanlarn bolluk, verim tan s.

Vesta

Saturnus'un kz, evin, ailenin, kutsal ocan koruyucusu.

Virbius

Bir Latin tanrs (bk. Hippolytus).

Vulcanus

Jupiter'le Juno'nun olu. Ocan, atein, demirciliin, ma

denciliin tanrs.

Xanthus

Troya blgesinde bir akarsu, Skamander de denir.

'lancle
'Zetes

Sicilya'da Messena kentinin eski ad.

Boreas'n kanatl olu, Calaies'in kardei.

NDEKLER

DNMLER STNE

..... ........

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . 7

BlRNCt KTAP
21
KNC KTAP . . . . . .......... .... ... ..... ....... . . . . . . . . . ..... ... .... . . . ..... . . . . ... . . . . . . . . 44
NC KTAP
. .
.
.
. . . . ..
.
.
. . 70
DRDNC KTAP
. ..
..... . .
.
.
.
. 92
BENC KTAP
.. ..... ... .. .. ... ....... .. ... .. ..... ........................ ....... .... 1 16
ALTINCI KTAP ....... .. ..... ....... ............ ..... .. ..... ... .... ........ .. .. ... .. .... 1 36
YEDNC KTAP
..
.
. . .
. .
.
1 57
SEKZNC KTAP
.
.
.
.
.. 1 8 3
DOKUZUNCU KTAP
.
.
.
209
ONUNCU KTAP
. .
. . . . .
233
ONBRNC KTAP
. .
.
. . .
. 255
ONKNC KTAP
.. ... .. .. ... .. ... ....... .. ... .... ..... ... ................... .. .... 279
ONNC KTAP
.
.
.
..
.. 198
ONDRDNC KT AP . . . . .
.
.. .
..
.
327
ONBENC KTAP
.
.
. . . . .
353
. . . .. . . ............ ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... ... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

...

...........

......

.....

..

.....

......

. . . .. ...

..

...

..

....

....

......

.....

......

..........

. . . ....

................

. . . ....

....

..

.....

..........

.........

.....

. . . . . . . ..

........ .......

...........

...

..

. .. . . .

......... ............

.....

..........................

. . . . . . . . . . . ....

......... ........

......... ..... . . . . .

..

..

. . . . . .. . . . . . .

. . . .. . . . . . . .

.......... ....... ......

......

................

. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .

...... ..... ....

...

...

. . . .. . . . . . .

.......

....... . . . . . .. .. . . . . . .....

.....

. .. . . .

... . . . . . . . .. . . . . . . . . .

AIKLAMALAR

. . . . . . ... . . . . . . . .

........

... ....

....

....

.... . . .

....

.............. ..... .....

...............

. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

......

...

..

..

...

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . . 379

PAYEL YA YINEV - Caalolu Yokuu

Evren Han Kat 3, No: 5 1
34440 Caalolu - lstanbul

Tel: 528 44 09 5 1 1 82 33
-

Fax: 5 1 2 43 53

On be kitaplk uzun bir iir olan

Dnmler,

Ovidius'un gn

mze ulam teki yaptlarndan farl<l olarak, altl lleriyle yazl

mtrr ve dnm temasyla birbirine balanan mitolojik ve efsanevi
yklerden oluur. ykler, yaratltan (kaostan dzene doru ilk
dnm) Julius Caesar'n lm ve tanrlatrlmasna (i savatan
Augustus dneminde barn salanmasna, yani kaostan dzene geii
ieren son dnm) dein tarih sras iinde anlatlr. Dnm
temas daha ok biimsel bir nem tar; iirin ana konusu ise tutkudur
ve bu tema yapta, yklere ereve oluturan ve onlar birbirine
balayan ustaca tekniklerin hepsinden ok daha byk bir btnlk
kazandrr. Ovidius'un ilk dnem iirlerine egemen olan erotizmin ye
rini bu yaptnda hemen btn insani duygularn aratrlmas almtr.

Dnmler

Ovidius'un yaratc gcn, zekasn, slup parlakln,

mitoloji bilgisini, betimleme ve anlat ustalyla zengin d gcn

daha nceki yaptlarnda grlmedik biimde ortaya koymann yan
sra, Ovidius'un derin Yunan ve Latin iiri bilgisini ve okuduu klasik
iirleri byk bir yaratclkla uyarlama yeteneini de yanstr. Hem
ierik hem de ele al bakmndan Augustus dnemi tarzndan ayrlan
yapt, kullanlan dil dnda, Latin edebiyatnn yan sra Yunan edebi
yatna da zg eler tar.
ISBN: 975-388-060-X

-AnaBritannica