Professional Documents
Culture Documents
Abstract
The Biosphere Reserve El Cielo (RBC) in
Tamaulipas, Mexico occupies a large portion of the
Sierra Madre Oriental (144,530 ha). Because of the
geological and geographical complexity present in
this area, we can find diverse microhabitats with high
numbers of holartic, neotropical and endogenous
species. The updated knowledge of the species in
El Cielo is basic to preserve the habitat and species
diversity. In the present study, plant species richness
and level of endemism at the RBC were assessed,
at 12 permanent sites. Factors such as altitude,
temperature and precipitation were correlated with
local diversity at each site. To obtain the species
list, systematic and intensive collections were done
using minimum sample areas per site. We found
581 species from 342 genera and 108 families,
representing ca. 70% of the total RBC flora. Out of
the total, 26 species were found to be endemic to
the RBC, 13 additional species endemic to larger
natural regions, but still present within the study area,
and 20 under conservation status. The sites with
higher diversity belong to tropical deciduous and
semi-deciduous forests, while the sites with higher
species/area indices belong to cloud and pine-oak
ecotone forests. The variation in species diversity
in the sampled sites seem to respond first, to
temperature, and then to topography and humidity.
Introduccin
La Reserva de la Biosfera El Cielo (RBC) en
Tamaulipas, Mxico, representa una gran porcin
de la Sierra Madre Oriental (144,530.5 ha). En esta
rea, por su historia natural, que involucra
fenmenos geolgicos y geogrficos (latitudinales
y climticos), se han formado una diversidad de
microhabitats que albergan un gran nmero de
especies ya sea con afinidades Holrticas,
Neotropicales o bien que han evolucionado in situ.
El inventario de especies en un rea
conservada es un requisito indispensable para
estudios futuros, por lo que este trabajo registr
tanto la riqueza vegetal como el grado de
endemismo en la RBC.
244
Hernandez, L. et al.
247
Diversidad florstica
Durante el estudio se encontraron 581 especies, 342
gneros y 108 familias en los sitios permanentes
de muestreo. De stas, 36 especies pertenecen a
Pteridofitas y grupos inferiores, ocho a
Gimnospermas, 430 a Dicotiledneas, 91 a
Monocotiledneas y 17 indeterminadas.
En particular para cada tipo de vegetacin,
los bosques tropical caducifolio y subcaducifolio, as
como el mesfilo, son los ms diversos. Sin
Hernandez, L. et al.
249
Cuadro 1. Especies y reas en cada sitio de muestreo, incluyendo ndices de nmero de especies
por metro cuadrado, altitud, temperatura media anual, precipitacin anual y tipos de vegetacin.
Sitios
No
spp.
Area (m)
Spp/m2
Alt (m)
T(C) Pptn.
(mm)
Veg.
5. Cedros II
4. Cedros I
8. Los Nogales
12. Los Olmos
6. Canoas
1. Casa de Piedra
11. Paso Real
3. Las Palomas
2. Joya Oscura
7. Joya de Salas
10. Caada
9. Padrn y Jurez
99
97
90
76
74
70
69
63
57
57
54
53
45X45
40X40
35X35
35X35
30X30
30X30
30X30
35X35
30X30
35X35
35X35
35X35
0.048
0.060
0.073
0.062
0.082
0.077
0.076
0.051
0.063
0.046
0.044
0.043
350
300
700
300
1900
1560
1900
1750
1100
2200
890
900
22.0
22.8
20.0
21.0
16.0
13.8
12.5
13.0
12.5
12.0
16.0
15.5
BTSCK
BTC
BTC-MAS
BTC
BM-BEP
BM
BP
BPE
BTS
EA (CH)
ME-MA
ME
1855
1852
700
1000
1200
2550
800
850
2500
850
600
600
BTC: Bosque tropical caducifolio; BTSCK: Bosque tropical subcaducifolio sobre carst; BTS: Bosque tropical
subcaducifolio; BM: Bosque mesfilo; BE: Bosque de encino; BP: Bosque de pino; BPE: Bosque de pino encino;
BEP: Bosque de encino-pino; MA: Matorral alto subinerme; ME: Matorral espinoso; EA: Encinar arbustivo (CH:
Chaparral). En negritas los sitios con ndices de spp./rea altos.
Patrones ambientales
250
Figura 5. Correlacin entre el nmero de especies (eje Y) con relacin a la temperatura media
de cada sitio. El modelo result significativo con F= 0.001 y puede explicar cerca del 70% de la
variacin (R2= 0.68). Los puntos 9 y 10 quedan fuera al parecer por efectos asociados de aridez
Hernandez, L. et al.
251
Endemismo
Segn Major (1988), los taxa endmicos son
aquellos que estn confinados a un rea en
particular, debido a procesos histricos, ecolgicos
o fisiolgicos. Para este estudio, se considera
endmicos a aquellos taxa confinados al rea de la
RBC. Al momento, el nico nivel taxonmico
encontrado es de especies y la edad del endemismo
por especie tendr que ser determinada con anlisis
posteriores.
Siguiendo a Rzedowski (1993), se esperara
encontrar el mayor nmero de elementos endmicos
en las zonas de matorrales xerfilos y de bosque
mesfilo. Para la RBC se registraron 26 especies
endmicas con las limitaciones de su correcta
identificacin.
Hernandez, L. et al.
253
Anexo 1. Especies\sitio. Las especies estn organizadas alfabticamente por familias y por gneros. El
nmero de especies por familia se encuentra entre parntesis. El sitio donde est presente cada especie
se encuentra al final de cada nombre. Finalmente, el estado de conservacin de las especies que requieren
proteccin se registra con las siguientes letras: V para las vulnerables, A las amenazadas y E las que
estn en peligro de extincin.
ACANTHACEAE (12)
Elytraria bromoides 12
Henrya insularis 4, 5
Jacobinia incana 8, 12
Justicia fulvicoma 2, 8, 9, 10, 11
Justicia sp. 11, 12
Louteridium tamaulipense 5 A
Pseuderanthemum alatum 4, 5,
12
Ruellia nodiflora 12
R. aff. brittoniana 9, 10
Ruellia sp. 11
Tetramerium nervosum 4
Especie desc. 8
ADIANTACEAE (4)
Adiantum tricholepis 12
Adiantum sp. 1
Adiantum sp.1 3
Mildella intramarginalis 8
AGAVACEAE (8)
Agave celsii 1
Agave funkiana 6, 8, 9
A. lechuguilla 9
A. lophanta 8
A. striata 7
Beschorneria rigida 6
Polianthes sessiliflora 6
Yucca filifera 9
ALSTROEMERIACEAE (1)
Bomarea hirtella 7
AMARANTHACEAE (4)
Amaranthus aspera 4
Celosia nitida 5, 8, 12
Iresine calea 4, 5
I. palmeri 8, 12
ANACARDIACEAE (3)
Rhus aromatica var. trilobata1, 11
R. virens 6, 7, 8, 11
Toxicodendron radicans 2, 6, 11
ANNONACEAE (1)
Annona globiflora 4, 5, 8, 12
ANTHERICACEAE (1)
Echeandia reflexa 6
Gochnatia hypoleuca 8, 9, 10
Gymnosperma glutinosa 9
Helianthus annuus 7
Parthenium hysterophorus 7
Perymenium ovalifolium 2, 4, 12
Senecio aeschenbornianus 11
S. chenopodioides 12
Senecio (h. grandes) 3, 11
Senecio sp. 1
Senecio sp.1 3
Senecio sp.2 11
Tagetes 11
Verbesina richardsonii 4 V
Asteraceae c/botones colgantes1
Asteraceae peluda c/botones 2
Asteraceae 6
Asteraceae (h. como Ardisia) 6
Asteraceae (h. opuest crasas) 6
Asteraceae (fl. amarilla) 9
Asteraceae 10
Asteraceae* 10
Asteraceae 11
BASSELLACEAE (1)
Anredera scandens 4, 5, 12
BEGONIACEAE (3)
Begonia heracleifolia 4
Begonia franconis 2
B. aff. incarnata 2
BERBERIDACEAE (2)
Berberis gracilis 3
B. hartwegii 3
BETULACEAE (1)
Carpinus carolinianus 1, 3
BIGNONIACEAE (8)
Amphitecna 4
Arrabidea pubescens 4
Cydista potosina 5
Macfadyena ungis-cati 4, 5, 12
Pithecoctenium crucigerum 5
Especie desc. 1
Especie desc. 2
BOMBACACEAE (1)
Pseudobombax ellipticum 5, 8
254
BORAGINACEAE (5)
Cordia boissieri 8, 9, 10, 12
Ehretia anacua 12
Heliotropium calcicola 10
Omphalodes richardsonii 6 V
Tournefortia 12
CARYOPHYLLACEAE (1)
Stellaria ovata 6
BROMELIACEAE (14)
Bromelia pinguin 4
Bromelia (h. gde) 1, 2, 6
Bromelia (hoja derecha) 1, 3
Bromelia? 2
Hechtia glomerata 8, 9, 10
Hechtia sp. 8
Tillandsia ionantha 4, 5, 12 A
T. polystachia 4, 5
T. recurvata 8
T. schiedeana 4, 5, 12
T. usneoides 11
Tillandsia 2
Tillandsia 8
Tillandsia (frutos/zig-zag) 10
CLETHRACEAE (1)
Clethra pringlei 1, 2, 3
BURSERACEAE (2)
Bursera fagaroides 8, 9
B. simaruba 4, 5, 8, 12
CACTACEAE (21)
Acanthocereus tetragonus 4, 5, 8,
12
Cephalocereus senilis 8
Coryphanta radians 9
Coryphanta sp. 8, 10
Echinocactus rafaelensis 8
Echinocereus pentalophus 8, 10
Echinocereus sp. 10
Ferocactus echidne 9
Mammilaria baumii 10 V
M. cf. carmenae 8 A
Mammillaria (gde) 8
Neobuxbaumia euphorbioides 5
Nopalea dejecta 4, 5
Opuntia leptocaulis 8
O. lindheimeri 8
Opuntia (lanosa) 8
Opuntia 7
Rhipsalis baccifera 4, 5
Selenicereus spinulosus 5, 12
Selenicereus (gordo) 5
Stenocereus griseus 8
CAPPARIDACEAE (1)
Capparis baducca 4
CARICACEAE (1)
Carica papaya 4, 5
Hernandez, L. et al.
CELASTRACEAE (2)
Myginda uragoga 4, 5, 8, 12
Wimmeria concolor 8, 12
COMMELINACEAE (6)
Commelina tuberosa 7
Gibasis pellucida 1, 4, 5, 8,
Tradescantia crassifolia 10, 12
T. sillamomntana.1 8
T. zanonia 4
Tradescantia sp. 5
CONNARACEAE (1)
Rourea glabra 4
CONVOLVULACEAE (6)
Dichondra agryrea 11
Evolvulus alsinioides 9
Ipomoea jalapa 12
Ipomoea sp. 5 (Fig.6)
Ipomoea sp.1 11
Jaquemontia 5
CORNACEAE (2)
Cornus disciflora 6
C. excelsa 3
CRASSULACEAE (2)
Kalancho blosffeldiana 4, 5
Sedum retusum 8
CUCURBITACEAE (5)
Ibervillea 5
Melothria pendula 4, 5, 12
Bejuco (h. estrellada) 5
Especie desc. (plntula) 4
Especie desc. 11
CUPRESSACEAE (1)
Juniperus deppeana 7
CUSCUTACEAE (2)
Cuscuta aff. corymbosa 1 9
Cuscuta sp. 7
CYPERACEAE (5)
Carex caeligena 7
Carex (semillas blancas) 11
Carex sp.1 11
Cyperus sp. 1
Cyperus sp.1 2
DIOSCOREACEAE (2)
Dioscorea convolvulacea 1
D. militaris 7
ERICACEAE (1)
Arbutus xalapensis 6
EUPHORBIACEAE (32)
Acalypha arvensis 1
A. radians 9
A. schiedeana 5
A. schlechtendaliana 4, 5, 12
Bernardia myricifolia 9
Cnidoscolus multilobus 4, 5
C. rotundifolius 8
Croton ciliato-glandulifer 8, 12
C. cortesianus 12
C. incanus 9
C. niveus 4, 5, 8, 10
C. torreyanus 8
Dalechampia scandens 8
Drypetes lateriflora 4, 5, 12
Euphorbia antisyphilitica 9
E. cinerascens 9
E. johnstonii 7
E. lasiocarpa 10
E. schlechtendalii 4, 5
E. villifera 2 11
Gymnanthes longipes 5
Phyllanthus adenodiscus 4
P. aff. niruri 11
Savia neurocarpa 9, 10
S. sessiliflora 4, 5, 12
Tragia amblyodonta 9
T. brevispica 7
T. mexicana 8
Tragia 9
Tragia 11
Euphorbiaceae 1
FABACEAE (51)
Acacia berlandieri 8, 9, 10
A. constricta 11
A. cornigera 12
A. farnesiana 11
A. micrantha 9, 10
A. rigidula 8
Amicia zygomeris 7
Bauhinia divaricata 4, 5 (Fig.7)
B. macranthera 7
Caesalpinia mexicana 4, 5, 8, 10,
12
Calliandra houstoniana 5
Canavalia septentrionalis 1 7
Canavalia villosa 5
Cercis canadensis 1
255
Coursetia caribaea 4, 5
Crotalaria incana 6
Dalea greggii 8, 9, 10
Desmodium psilophyllum 11
Desmodium sp. 3
Desmodium (unifol.) 3
Desmodium (peludo) 3
Desmodium sp.1 4
Desmodium sp.2 6
Desmodium sp.3 10
Desmodium sp.4 11
Ebenopsis ebano 12
Enterolobium cyclocarpum 12
Erythrina herbacea 4, 5, 12
E. standleyana 7
Harpalyce arborescens 4, 12
Havardia pallens 8, 12
Indigofera miniata 9, 12
Lonchocarpus 12
Lysiloma microphylla 4, 5, 8, 12
Leucaena pulverulenta 12
Mimosa leucaenoides 8, 9, 10
M. malacophylla 9, 10
M. martindelcampoi 8, 9
Nissolia sp. 4
Oxyrrhynchus volubilis 5
Phaseolus pedicellatus 3, 6
P. coccineus 6
Pithecellobium aff. callostachys 7
Rhynchosia 8
Senna hirsuta. 1
S. occidentalis.1 2
Fabaceae 8
Fabaceae (rbol) 11
Fabaceae (rbol) 12
Fabaceae (bejuco c/botones) 6
Fabaceae (h. saggitada) 4
FAGACEAE (11)
Quercus germana 2
Quercus polymorpha 6, 7, 11
Q. rhisophylla 3
Q. sartorii 1, 2
Q. xalapensis 1
Quercus (capuln) 1, 2
Quercus** 1
Quercus 7
Quercus (h. chica) 7
Quercus 11
Quercus* 11
FLACOURTIACEAE (3)
Caesaria corymbosa 4
Neopringlea integrifolia 8, 9, 10,
12
Xylosma flexuosum 12
GARRYACEAE (1)
Garrya laurifolia 6
GERANIACEAE (1)
Geranium seemannii 7
HAMAMELIDACEAE (1)
Liquidambar styraciflua 1, 2, 3
HIPPOCRATEACEAE (1)
Hippocratea celastroides 4, 5
HYDROPHYLLACE AE (1)
Nama sp. 9
HYPOXIDACEAE (1)
Hypoxis decumbens 7
IRIDACEAE (2)
Sisyrrinchum schaffneri 1, 6
Sisyrrinchum 11
JUGLANDACEAE (1)
Juglans mollis 7, 11
LAMIACEAE (Labiatae) (8)
Hedeoma drumondii 3
Hyptis mutabilis 6
H. verticillata 8
Salvia coccinea 6
S. involucrata 6
S. sessei 6
Salvia 3
Stachys crenata 6
LAURACEAE (6)
Litsea glaucescens 6, 7, 8, 11
Litsea sp. 1
Nectandra salicifolia 5
N. sanguinea 6
Persea liebannii 2, 3, 6
Ocotea tampicensis 4, 5, 12
LINACEAE (1)
Linum aff. schiedeanum 11
LOBELIACEAE (1)
Lobelia trivalvis 7
LYTHRACEAE (1)
Cuphea infundibulum 6
MAGNOLIACEAE (2)
Illicium floridanum 1
Magnolia tamaulipana 1, 3 V
MALPIGHIACEAE (3)
Galphimia glabra 4, 5
Heteropteris brachiaria 5, 12
Mascagnia macroptera 4, 5, 8, 12
MALVACEAE (7)
Abutilon 8
Hibiscus phoeniceus 4, 8, 12
Malvastrum americanum 11
Malvaviscus arboreus 5
Robinsonella discolor 4, 5
Sida rhombifolia 1
Especie desc. 2
MELANTHIACEAE (1)
Schoenocaulon plumosum 6
MARCHANTIACEAE (1)
Marchantia 1
MELIACEAE (2)
Trichilia havanensis 2
T. hirta 11
MENISPERMACEAE (1)
Cocculus carolinus 4, 5
MORACEAE (6)
Brosimum alicastrum 5
Chlorophora tinctoria 2
Dorstenia drakena 12
Ficus cotinifolia 5
Ficus (h. gde) 4, 5
Trophis racemosa 4
MYRSINACEAE (3)
Ardisia escallonioides 2
Rapanea 1
Rapanea* 2
MYRTACEAE (3)
Eugenia capulli 1, 2
Myrcianthes fragrans 12
Myrthus ehrembergii 4, 5
NOLINACEAE (4)
Calibanus hookerii 10 A
Dasylirion berlandieri 7
D. miquihuanense 8, 10
Nolina nelsonii 7
NYCTAGINACEAE (2)
Boerhaavia erecta 9
Pisonia aculeata 5
256
OLEACEAE (1)
Fraxinus greggii 8
ONAGRACEAE (1)
Oenothera rosea 11
ORCHIDACEAE (13)
Bletia sp. 3
Cranichis sylvatica 6
Encyclia cochleata 4, 5 V
Govenia superba 7
Isochilus unilateralis 1
Laelia anceps 5 A
Malaxis corymbosa 6
M. histionantha 6
M. majanthemifolium 1
Oncidium cebolleta 4, 5
Oncidium aff. pusillum 5
Stanhopea tigrina 6 E
Orqudea 5
OXALIDACEAE (3)
Oxalis corniculata 11
Oxalis latifolia 11
Oxalis 6
PAPAVERACEAE (1)
Argemone mexicana 10
PASSIFLORACEAE (5)
Passiflora biflora 1, 6
P. exudans 11
P. filipes 5, 12
P. foetida 4, 8
P. serratifolia 6
PHYTOLACCACEAE (2)
Phytolacca icosandra 1
Rivina humilis 4, 12
PINACEAE (4)
Abies guatemalensis 1 V
Pinus patula 3, 6
P. pseudostrobus 3, 6
Pinus sp. 11
PIPERACEAE (8)
Peperomia blanda 1, 2, 5, 6, 12
P. coarctata 5
P. crassiuscula 4, 5
P. quadrifolia 6
Peperomia sp. nov. 2 V
Piper amalago 4, 12
P. karwinskianum 5
P. umbellatum 2
Hernandez, L. et al.
PLANTAGINACEAE (2)
Plantago sp. 6
Plantago sp.1 11
POACEAE (Gramineae) (24)
Bouteloua repens 1, 2
Bouteloua sp. 3
Cynodon dactylon 11
Digitaria ciliaris 11
Lasiasis sorghoidea 4, 5, 8, 10
Leersia monandra 1, 4, 6
Oplismenus hirtellus 2, 12
Panicum hirticaule 11
P. maximum 1
P. aff. trichantum 11
Paspalum aff. notatum 11
Rhipidocladum racemiflorum 2, 5
Rhynchelytrum repens 8
Setaria parviflora 8
S. poiretiana 6
Stipa sp. 7
Tridens texanus 8
Zeugites americana 3
Poaceae 7
Poaceae 9
Poaceae* 9
Poaceae** 9
Poaceae 10
Poaceae 11
PODOCARPACEAE (1)
Podocarpus reichei 1, 2 V
POLEMONIACEAE (2)
Cobaea pringlei 6
Loeselia coerulea 9
POLYGALACEAE (3)
Monnina xalapensis 6
Polygala alba 9
Polygala sp. 7
POLYGONACEAE (1)
Coccoloba humboldtii 4, 5
POLYPODIACEAE (27)
Asplenium 4
Anemia mexicana 3, 11
Anemia sp. 11
Blechnum 8, 10
Botrychium virginianum 6
Cheilanthes 8
Helecho 1
Helecho c/soros 1
Helecho pata de gallo 1, 3
Helecho amacollado 2
Helecho chico 2
Helecho 6
Helecho 10
Helecho (duro) 11
Notholaena sp. 7
Notholaena sp.1 9, 10
Pleopeltis lanceolatus 1, 3, 5, 6
Polypodium guttatum 6
P. polypodioides 1, 2, 5
Polypodium 1
Polypodium** 1, 2
Polypodium* 3
Polypodium** 3
Polypodium*** 3
Polypodium 11
Pteridium aquilinium 2
Tectaria heracleifolia 2
RANUNCULACEAE (2)
Clematis dioica 1, 6
Ranunculus 1
RHAMNACEAE (7)
Ceanothus coeruleus 6
Colubrina greggii 5, 8, 10, 12
C. elliptica 3
Gouania lupuloides 4, 5
Karwinskia humboldtiana 8, 12
Krugiodendron ferreum 4, 8, 10
Rhamnus capraefolia2, 3
ROSACEAE (7)
Cercocarpus mexicanus 6
Crataegus rosei 3, 11
Duchesnea indica 3
Prunus serotina 6, 7
Rubus coriifolius 6
Rubus aff. apogaeus 3, 10, 11
Rosa montezumae 6, 7
RUBIACEAE (14)
Bouvardia laevis 6
Bouvardia ternifolia 3
Chiococca alba 5, 8, 12
Exostema caribaeum 8, 9
E. mexicanum 4, 5, 12
Galium triflorum 3, 6, 11
Galium sp.1
Mitchella repens 1, 3
Randia laetevirens 2, 4, 5, 12
Psychotria erythrocarpa 4
P. papantlensis 1, 2, 4, 5
P. tenuifolia 4
Richardia brasiliensis 6
Spermacoce riparia 11
RUTACEAE (5)
257
Casimiroa greggi 12
Decatropis bicolor 7, 8
Helietta parvifolia 9, 10, 12
Polyaster boronoides 9, 10
Ptelea trifoliata 3
SABIACEAE (1)
Meliosma alba 1, 2
SAPINDACEAE (8)
Cardiospermum halicacabum 5, 8
Cupania dentata 4
Paullinia tomentosa 4, 5
Sapindus saponaria 2, 4, 8, 12
Serjania adiantoides 12
S. cardiospermoides 4
Urvillea ulmacea 4, 8, 12
Thouinia villosa 8, 12
SAXIFRAGACEAE (1)
Heuchera mexicana 1
SCHIZACEAE (1)
Lygodium venustum 4
SCROPHULARIACEAE (6)
Castilleja 11
Leucophylum frutescens 10
Monotropa hypopithys 7
Russellia polyhedra 8, 10
R. sarmentosa 4
Seymeria tamaulipana 7
SELAGINELLACEAE (4)
Selaginella pilifera 10
Selaginella sp. 1
Selaginella sp.1 2
Selaginella sp.2 9
SMILACACEAE (4)
Smilax bona-nox 3, 6, 7, 11
S. dominguensis 4
Smilax 1
Smilax* 2
SOLANACEAE (15)
Brachistus pringlei 6
Capsicum annuum var. minor 12
Cestrum dumetorum 11
Datura quercifolia 10
Margaranthus solanaceus 7, 11
Physalis cinerascens 10
P. patula 10
P. philadelphica 7
P. pubescens 6
P. virginianana 7
P. melanocystis 6
Solanum erianthum 12
S. seaforthianum 2
S. rostratum 8, 9, 10
Witheringia solanacea 5
STERCULIACEAE (3)
Byttneria aculeata 4
Guazuma ulmifolia 4, 12
Waltheria indica 9
STAPHYLEACEAE (1)
Turpinia sp. 5
THEACEAE (1)
Ternstroemia sylvatica 1, 3, 6
TILIACEAE (2)
Heliocarpus donell-smithii 2, 4
Tilia mexicana 1
TURNERACEAE
Turnera diffusa 9
ULMACEAE (3)
Aphananthe monoica 4, 5
Celtis iguanaea 4, 5
Phyllostylon rhamnoides 12
URTICACEAE (1)
Pilea glabra 1, 6
VERBENACEAE (12)
Aloysia macrostachya 8, 10
Callicarpa acuminata 12
Cytharexylum berlandieri 5
Glandularia elegans 6
Lippia alba 9
L. graveolens 9, 10
L. myriocephala 7
Lantana camara 11
L. hirta 11
Petrea volubilis 4, 5
Phyla nodiflora 11
Verbena carolina 11
V. tiliifolia 1, 6
Vitis sp. 4
Vitis* 3
ZAMIACEAE (2)
Dioon edule 8, 10 V
Zamia fischerii 5 A
ZYGOPHYLLACEAE (1)
Morkilia acuminata 8, 9
MORFOESPECIES
SIN FAMILIA (17)
Bejuco 3
Desc.* 1
Desc.* 2
Desc.** 2
Desc.* 3
Desc.** 3
Desc. 2
Desc. (abund.) 2
Desc. (hojas op.) 2
Desc. (hojas op.)* 2
Desc. (hierba) 3
Desc. (hierba)* 3
Desc. (hierba)** 3
Desc. (h. margen aserrado)* 3
Desc. flor blanca) 8
Desc. (fl. amarillas) 8
Desc. (arbusto fr. verde) 8
Desc. (arbusto Cynoctonum?)
11Desc.
ESPECIES CON CATEGORA
DE CONSERVACIN (fuera de
los sitios de muestreo)
Abies vejari A
VIOLACEAE (2)
Hybanthus mexicanus 4, 5, 6
Viola 1, 11
VITACEAE (9)
Cissus cisyoides 4
Cissus rhombifolia 3
Parthenocissus quinquefolia 5, 6,
11
Vitis arizonica 11
V. berlandieri 4, 5
V. cinerea 2
258
Hernandez, L. et al.
259