1-GR

PROJENN ADI : FRII BIKE

PROJENN AMACI : Plastik rn kullanmnn her geen gn artt ve bununla beraber
ortaya kan evre kirlilii sorununa ilikin tartmalar sonucunda her geen gn nemine
vurgu yaplan geri dnm ve bunun bir sonucu olan ileri dnm konularna dikkat ekici
bir rnek oluturmak amacyla zellikle geri dntrlm malzemeden retilmi paralarn
birletirilerek plastik bir bisiklet elde edilmesidir.
Geri dnm konseptinin byk hacimli bir para zerine yanstlmasyla elde edilmesi
planlanan rnn plastiklerin avantajlar olarak tanmladmz baz zellikleri (ucuzluk ,
hafiflik , kolay ilenebilirlik , dayanm vb) bnyesinde barndraca dnldnde ilgi
ekici ve kullanl olmas beklenilmektedir.

zellikle ksa mesafeli (ehir ii) kullanm iin uygun , gvenli , ekonomik bir ulam arac
olarak retilmesi tasarlanan bisikletin tasarmna gre deerlendirilmesi aadaki gibidir.
6 apka tekniine gre deerlendirme
Krmz apka
Doa severlerin , bu konuda ilgi ve bilgi
sahibi olan tm insanlarn bu konuya
sempatiyle yaklaaca dnlmektedir.
evre dostu olmasnn , yannda kolay
kullanlr , ekonomik olmas da kullancy
kendine ekmesi beklenilmektedir.

Sar apka
rne
sahip
olmann
kullancya
salayaca en byk avantaj ekonomik
olmas ve ulam sorununu zmesi
olacaktr.Ucuzluk hem de evreye duyarl
bu rn hedef kitlesini zamanla
geniletecektir.

Siyah apka
Bu konuda hayata gemi bir rn sz
konusu deildir. Somut olarak kullanlan
modellere gre plastik malzeme kullanmann
dezavantajlar ve douraca sonular
bilinmemektedir.
Dier bir endie kaynada insanlarn
srad
bu
rne
gsterecei
tepkidir.Nitekim belirli alkanlklar bozmak
, n yarglar ykmak zordur.Plastik rn
kullanlrken oluacak en temel n yarg
dayankllk olacaktr.

Beyaz apka
Bisiklet hakknda en temel bilgilere
literatr taramasndan ulalmtr.Bu
konuda belirli standartlar , bireysel
tecrbeler bir avantaj olutursa da retim,
montaj ve Pazar aratrmas somut
verilerle yaplamamaktadr.

Yeil apka
Bu
konuda
rakibinin
bulunmamas,
deiimin genellikle olumlu karlanmas,
doaseverlerin,tasarrufa dikkat edenlerin
ilgili davranaca dnlmektedir.

Mavi apka
Tm sre gz nne alndnda baz
ksmlar hali hazrda plastikten retilen
bisikletlerin her amal kullanlabilir
olmas , tm ksmlar plastikten retilmesi
nispeten kstl amalarla kullanlacak olan
bisiklet yaplabilirlii konusunda tevik
edici olmaktadr.

Tablo : 1 rn tasarmnn 6 apka tekniine gre deerlendirilmesi

rnn tantm

Resim 1: Bisikletlerin tarihesi

(kaynak wikipeida)

Bisikletler 18ool yllardan beridir, hayatmzda kullanlmakta olan en ucuz , en yaygn

ulam aralarndan biridir.Endstriyel teknoloji gelitike farkl tr ve amalarda yeni
modelleri ortaya km ve poplaritesini srekli olarak korumasn bilmitir.
Farkl trde ki bisikletlerin zellikleri birletirilerek gvenlik, yaplabilirlik ve maliyet n
planda tutulmu ayrca Dror Peleg adl tasarmcnn bu mimaldeki fikrinde yararlanlmtr.

ekil 1 ve 2 : Frii bike

Resim 1 ve 2 de prototip ve yandan resimleri gsterilen bisikletin tekerlekleri 20 inc
llerindedir.Harici bir fren sistemi bulunmayacak ve kontra-pedal (pedal geriye
evrildiinde yavalayp, durmay salayan sistem) olarak adlandrlan sistem bulunacak bu
ekilde emniyetli bir sr yaplacaktr.Sistematik olarak dier bisikletlerden (akrobasi
bisikletlerinden tekerlek ve pedal sistemi , genel amal bisikletlerden ergonomi ve standartlar
alnarak) karma yapda bir rn elde edilmesi planlanmaktadr.
rnn hayatmza kataca yenilik ise zaten hali hazrda kullanlan bisikletin daha ucuz bir
ekilde imal edilmesi ve buna ek olarak genel bir bakla evreye en az zararl
srdrlebilirlik kapsamnda zellikle ksa mesafelerde etkili bir ulam arac olmasdr.

Kaynaklar
1-http://www.gizmag.com/frii-recycled-plastic-bike/19337/
2-http://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Bicycle_evolution-tr.svg#filelinks
3-http://www.gizmag.com/frii-recycled-plastic-bike/19337/picture/138607/

2-PATENT TARAMASI
2.1 MODLER KOMPOZT BSKLET KADROSU - US. Pat.
No.5,456,481
Bisiklet, insan gcyle alan ve mekanik enerjiyle ile kendiliinden alan ok verimli bir
alettir. Kadro diye tabir ettiimiz gvde,birbirine bal tplerden oluur. Kadronun direksiyon
jant ve src otura montajyla tamamlanr. Gnmze gelinceye kadar eitli
malzemelerden retilmitir. Titanyum,aliminyum gibi metalik malzemeden yaplm ereve
yerine kompozit malzeme kullanlmaya balanmtr. Tm bisiklet trlerine uygulanabilir
olmasnn yan sra en nemli avantaj maliyetten kazan salamas olacaktr. Dier avantaj
da metalik ilemlerin zorluunun hafifletilmesidir. Noktadan virgulden sonra bosluk birakiniz
tum metni gozden geciriniz dil denetimi yapiniz Her bir para retan ekirdek, zerine
sertletirilmi bir malzeme fiberglass veya grafit yada fiberle glendirilmi termoplastik bir
reine kaplanmasyla elde edilir. paral bir konfigrasyonda oturak tam ortaya
yerletirilir. Direksiyon ksmnda yer alan gidon ve jantlara giden ksmlarda tp eklinde
yaplardardr.Ayrca oturan darbe engelleyici olmas salanr.Kompozit malzemeden
retmenin dier bir yarar da para para retim yaplacanda yk dalmnn ve ekstrem
artlar da su , nem vb. metalik korozyon sorunun nne geilmi olmasdr. D blgesi daha
salam, su geirmez, bir katmanla kapl olacandan kullanm mrde artm olacaktr.
Aerodinamik olarak daha etkili ve mekanik dayanm daha gl olan bisiklet tasarm
aada gsterilmitir.(4)
( kaynak : http://www.google.com/patents/US5415423 )

ekil 3 : a) kompozit yapnn yandan gsterimi b) kompozit yapnn stten grnm c)

kadronun bisiklet zerinde gsterimi d) kadronun paral gsterimi

2 .2-BSKLET KADROSU MALATI , US. Pat. No. US7971892

Geleneksel modellere bakldnda bisiklet erevesi birbirine bal kresel borularn
birletirilmesiyle oluturulur , bu buluta yeni bir tasarm ve paral bir monokok erevesi
yerine tek paradan oluan bir ereve modeli dizayn edilmitir.
gensel geometrik azlarla birbirine balanan ve dier tasarmlara gre daha dayankl
olduu belirlenen rnn , son yllarda malzeme deiiklii (titanyum ,aliminyum ,fiber glass
termoplastik reineye gre farkl olarak elik malzemeden retilmi ve estetik kaygs gz
ard edilip dayankllk ve daha hzl retim dikkate alnmtr.
US. Pat. No. 5,464,240, numarasna sahip rndeki gibi kompozit bir yapnn kullanld
ancak kullanlan malzeme ve tasarmn deitirildii beilirtilmitir. D evresi birbirine
simetrik, sa ve solu yarm d kaplamali olan bisikletin bir btn monokok erevesi
mevcuttur. Yar d kaplamal sa ksmda ierden oluan kafa ve koltuk borusu bulunur. Sol
ksmda bulunan eimli yzey, sa ksmn kafa borusu ile birleir ve st kapal olan ukur
blgeside koltuk borusunun yakasni tutar. Sa veya sol yarm kaplamalardan birinin evre
kenarnn bir ksmna dil uzanr. En az o ksma denk uzunlukda teki sa veya sol yarm
kaplamann evre kenar boyunda oyuk olur. Bu oyuk ile dilin birleebilmeleri dolaysyla sa
ve sol yarm kaplamalar birleir ve btn bir monokok erevesi oluur.(5)

ekil 4 : a) kadro yapnn gsterimi b) montaj resmi c) kadronun teknik resmi

2.3 GLENDRME KATILMA METODUYLA BSKLET

EREVES RETM , Us.Pat.No 6,123,353
Bir bisiklet gvdesi kompozit materyalin yarm boru eklinde oklu olarak i ie
geirilmesinden yararlanlarak simetrik iki tane dayankl erevenin birletirilmesi ile
oluturulur. Kompozit materyal yarm boru ekli verilerek bisiklet gvdesinin d cephe ve i
cephe yzeyinde kullanlr ve boylamsal kenarlarn i ve d cephe yzeylerine yaylr.
Ksacas kompozit malzeme yarm boru eklinde bisiklet gvdesinin boylamsal kenar
blgelerine biim vermek iin kullanlr. ncelikle kompozit malzeme kullanlarak ve i ie
geirilerek oluturulan yarm boru eklindeki boylamsal kenarlarn bo ksmlar ve ke
ksmlar kompozit materyal ile kaplanr. Daha sonra gvdenin przsz ve dz yzeylerine
kompozit materyal eklenmesi ile bisiklet gvdesi oluturulur. Bu yntemle oluturulan
bisiklet gvdesi aksam su ve nemden etkilenmez ve para para retildiinden ykn eit
dalm salanr ,yani metalik malzeme kullanlarak oluturulan bisiklet gvde aksamndan
daha dayankl bir rn elde edilmi ve rnn mr artrlm olur. Aada kompozit
materyal kullanlarak ksm ksm oluturulan bisiklet gvde aksamndan resimler yer
almaktadr.
Yntem olarak termoset reinelerinin kalplanmas tekniinden yararlanlr; buna gre eldesi
istenen rn eklindeki kalp boluuna reine ve glendirme amal kullanlan fiberle
beraber kapatlr, basn uygulanarak fiberin genileyerek dalmas ve sonuta reine iine
dalp tamamnn kaplanmas amalanlr ,son rn fiberle glendirilmi reineden
olumutur (6)

ekil 5: a) kadronun ksmi paral grnm

b) kadronun montaj resmi c) kesit grnm d) parann nden grnm

2.4 METAL VE PLASTK TAKVYEL KOMPOZT BSKLET

ASES , US 2005/0006872 A1
Metal ve fiber takviyeli plastik kompozitler,kaynaklanm metal tp omurga ile bir araya
getirilip montajlanarak koltuk st tp ve oturma koltuu yaplmas ilemlerini
ierir.Kompozit bisiklet erevesi metal omurga ve fiber takviyeli plastik kompozitten yaplan
koltuk tp, st boru, koltuk kulp ve koltuk konaklamalarn montajyla yaplyor. Hedefimiz ise
bisiklette hafif ve salam bir gvde ile kaliteli bir sr gerekletirmek. Bu icat st dzeyde
bisiklet sporcular iin nemli nk 1. le 2. sradaki sporcularn srasn hafiflik
belirleyebilir rnek olarak Fransa bisiklet turunda Mr. Greg LeMond, 1 ay sren yar bu
hafif bisiklet sayesinde saniyeler farkyla kazand.Bu elit ve zorlu yarlarda dier faktrler
devereye girer. Bu asenin ok emicilii bir avantaj nk binici yk ve pedallarn
oluturduu titreimleri ve oklar absorbe ederek daha gvenli ve konforlu bir sr imkan
salanr. (7).

ekil 6 : a) Dalm ksmn perspectif grn bisiklet erevesinin metal omurgas ve

glendirilmi plastik ksm b) Sa yandan grn c) Kaynak ncesi sa arka perspektif
grn d) Koltuk boru montajnn sa taraftan grn

2.5 KOMPOZT BSKLET KADROSU RETM METODU

Us.Pat No : US6270104 B1
Bu bulu bilhassa kompozit malzeme ile bisiklet iskeletinin oluturulmas ilemidir. Ama
arlk oran dk yksek gl ve ince iskeletli bir bisiklet retmektir. Ayrca montaj
kolay , gl ve sert bir bisiklet iskeleti oluturmaktr. Yakn zamana kadar metal borular
kullanlarak bisiklet iskeletleri retiliyordu. Fakat son zamanlarda kompozitler metallerin
yerini ald ve metallerin yerine kullanlmaya balad. Kompozitlerin metallerin yerine

kullanlma sebeplerinin banda younluun daha dk olmas nemli bir faktrdr.

Younluun dk olmas arlnnda dk olmasn salar, yksek zgl mukavemet ve
yksek sertliktir. Bu zelliklerden dolay metallerin yerine kompozitlerin tercih edilmesi
salanmtr.
Son zamanlarda kompozit bisiklet iskeleti oluturmak iin bir ok yntem ve prosesler
bulunmutur. stenilen zelliklerde sekonder bileikler modifiye edilerek kompozit
malzemeler boru ularnn birbirlerine balanmasn salanr. Birletirilen yerler daha sonra
ekillendirilip kare borular arasndaki balant kurularak kompozit iskelet oluturulur. (8)

ekil 7 : kadronun a) yandan b) paral c) stten d) kompozit i yap grnm

RNN DEERLENDRLMES
ERGONOM ANALZ
Bir spor arac olarak dnldnde bisiklet , son derece yararl bir ulam aracdr.Bisiklette
uygun ergonomi iin yerden ykseklii, direksiyon tutu as kadro sele aras uzunluk gibi
bir ok etmen gz nnde bulundurulmaldr.

Bisiklet kadrosunun , kullanc ayaktayken vucutla arasndaki mesafe yol bisikletleri

iin 4-5 cmdir.(9)
Ergonomi kurallarna gre sele borusunun kadroya 8 cm den az olmamak kouluyla
gemesi uygundur.Ancak Frii bike iin bu durum birbirine gemi olduundan sz
konusu deildir.
Direksiyonun iki kolu arasndaki dorultu as 5-10 derece olmaldr.ekil 9 da
grld gibi birbirine gemi gvde ve ergonomik bir direksiyon grlmektedir.

ekil 8 : Vcut- kadro mesafesi lm

ekil 9 : Frii bike stten grnm

Harici fren ve vites bulunmad iin kontrapedal uygulamas halihazrda tehlikeli

yarlarda bile kullanlan gvenli bir yardmc sistemdir.
Ergonominin dier boyutu olan insann ise bisiklet zerinde doru konumlanmas
sal ve gvenlii asndan en belirleyici etken olacaktr.Buna gre uygun oturma
ekli aada (ekil 10 da) belirtilmitir.

ekil 10 : bisiklette doru pozisyon

SWOT ANALZ

Gl ynler
(strenghts)
Frsatlar
(opportunities)

Srad tasarm
Gvenlik zaafiyeti
Hava
artlarndan
etkilenme
Alkanlklar

Tehditler

Ksa mesafeler iin idealdir

Estetik ve farkl grnm
Renkli
Maliyetsiz
Geri dntrlm
malzemeden retim

retim maliyeti balang

iin yksektir.
Rakiplerine gre yava ve
kullanm alan kstl
Konforlu saylmaz
Tek tip retim

Zayf ynler

(threads)

Dk fiyat
ehir ii kullanmda kolaylkAtk oluturmaz (evre dostu)
Enerji tketimi yok
Ulamda alternatif zm

(weakness)