You are on page 1of 264

CPT.

ORHAN KURT - FULL SEYR-2016


001- A emsali + bir deerde bulunursa pusulaya ne gibi bir dzeltme
uygulanr? E) Pusula dolab sola evrilir
002sembolnn anlam nedir?
C) Alak su gel-git akntsnn ynn gsterir
003- A gemisi vardiya zabiti Gneten yapt gzlem sonucu Ho 48 36,
Hesabi ykseklii ise Hc 48 26 olarak saptadna gre, intersept aada
ifade edilen deerlerden hangisidir? ( Bu soru bana geldi )
Cvp: intersept 10 mil yakn (Hc>Ho (+)ise uzak, Hc<Ho (-)ise yakn)

004- A gemisinin rotas 135 olup, B gemisi SANCAK 35 de kerteriz


edilmitir. B gemisinin hakiki kerterizi nedir?
A) 170 135 + 35 = 170
005- Aknt ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
B) Gemiyi parakete izinden saptran tm etkenlerin sratine,
akntnn DRIFTi denir.

006- Akntnn Ynne SET - Sratine DRIFT denir.


007- Ana cayro puruva deeri 078 iken ripiter puruva deeri 080
olarak grlen yanl devreye alnm bir ripiterle A fenerinin kerterizi
268 olarak alnyor. Ana cayronun hatas 3 E olduuna gre hakiki
kerteriz ka derecedir?
b) 269

080-078=2 W

268-2=266

266+3=269

008- Aada gsterilen ve IMO tarafndan radar aygtlar iin


standard olarak kabul edilmi olan kontrol dmesi
sembollerinden hangisi Stand By durumunu gsterir?

Stand-by Ak

Kapal Pruva yukar Mesafe seici

009- Aada gsterilen ve IMO tarafndan radar aygtlar iin


standard olarak kabul edilmi olan kontrol dmesi
sembollerinden hangisi grnt Parlaklk ayar iindir?

010- Aada yazl hatalardan hangisi sekstantta


bulunan aynalarla ilgili deildir? C) Teleskop hatas
011- Aadaki harita sembolnn anlam nedir?
Masts

C) Yalnz direkleri gzken batk


harita sembolnn anlam aadakilerden hangisidir?
C) Derinlii bilinmeyen, su st seyrine mani olmayan batk
012.

013- Aadaki hatalardan hangisi Byk Ayna ayar vidalar


kullanlarak dzeltilebilir?
B) Dikey hata
014- Ufuk izgisine baklarak, ufuk izgisi ile aynadaki
yansmas tek bir izgi gibi grlnceye kadar yaplan hata
dzeltmesi aadaki hatalardan hangisine aittir?
B) Uzade hatas ( UZADE AYNASI - BYK AYNA )

015- Aadaki sextant hatalarndan hangisi yanltr?


D) Verniye hatas
016- Aadaki sekstant hatalarndan hangisi gemi personeli
tarafndan dzeltilemez? A) Fabrikasyon hatas.

017- Sextant irtifa 43 57'.8 llmtr. Sextantn


fabrikasyon hatas -1'.8 ve IC: + 0'.3 olduuna gre, Sextantn
dzeltilmi irtifa (Hs) deerini bulunuz?
C) 43 56'.3
018- Aadaki ifadelerden hangisi J emsalini tanmlamaktadr?
D) Geminin 1 meyletmesi neticesinde meydana gelen sapma

019- Aadaki izdm yntemlerinin hangisi ile


Gnomonic Harita elde edilir? e) Eri dzlem

020- Aadaki izdm yntemlerinin hangisinde izdm


Dzlemi Dnyaya bir byk dairede teet olur? A) Silindirik

021- Aadaki maddelerden hangisi pusulay etkilemez?


E) Sardan yaplm teleskop
022- Aadaki amandra ekillerinden hangisi tepeliksiz
olabilir?
a) Silindirik b) Konik c) Kre
D) A, B, Cdekilerin hepsi

023- Aadakilerden hangisi bir ARPA radarn doru


olarak alabilmesi iin gereken bilgilerdendir?

B) Gemimizin srati
024- Aadakilerden hangisi Fixsiz emniyetli seyir
yntemlerinden DELDR?

E) Yrtme Mevki (R.Fix) Yntemi


025- Aadakilerden hangisi NAVTEX mesaj tiplerinden biri
deildir?
B) INMARSAT mesaj
026- Aadakilerden hangisi SS iareti ile ilgili bir ksaltma
veya aklama deildir?
D) Fog Det Lt.
027- Aadakilerden hangisi sulu ve kuru pusula tas
arasndaki farklardan biri deildir?

D) Sulu pusula tasnda pusula kart, gemi yalpaya dtnde


dz durduu halde, kuru pusula tasnda dz durmaz.

028- Aadakilerden hangisi yanl ekodur? C) Kenar ekosu


029- Atlantik Okyanusunda 156 rotasna seyrederken
karlatnz; cayro pusula hatas 0 olan bir gemi ile
yapm olduunuz pusula kontrolunda, siz gemiyi 356 de kerteriz
ettiniz. Dier gemi sizi 179 de kerteriz ettiini bildirdiine gre
cayro pusula hatanz nedir?
C) 3E 179 + 180= 359 359 - 356= -3 (E) ( Bu Soru Bana Geldi )

030- Aydnlk sresi karanlk sresinden daha fazla, 15 snde


birkez akan, grnme mesafesi 17 mil ve ykseklii 20m olan
bir fener haritalarda nasl gsterilir?
C) Occ 15 sec 20m 17M

031- Ayn alt kenarndan alnan Sex.Alt. : 32 20, IC :-2 ve


Gz Ykseklii 8m olduuna gre, Dzeltilmi Ykseklik (Ho).
nedir? (HP 54,4 alnacaktr.)
(Sorudaki deerler ve klar farklyd Cevap: 43 56,3 kyordu )

b) 33 12,1
032- Ayn maddeden deiik zamanlarda iki defa kerteriz
alnarak kerteriz kaydrma usul ile bulunan mevkiye ne ad
verilir?
d) Running fix mevkii
033- 12:00:00 UTde veya 12:00:00 GMTde aadakilerden
hangisi olur?
a) Ortalama Gne; Greenwich st boylamndan geer.

034- Balang boylam aadakilerden hangisidir?


c) Greenwich boylam
035- Baucu noktasndan itibaren kuzey veya gney ynnde
kutup noktasna doru llen asal mesafe aadaki hangi
ksaltma ile gsterilmitir?
c) CoLat
036- Bat Kardinal amandrasnn tepelikleri ile ilgili olarak
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

A B

Bat Kuzey XX Gney Dou

037-

038-Bir akntnn etki yapt, yani gemiyi srkledii


yn
aadakilerden hangisi ile tanmlanr?
c) SET
039- Bir ARPA Radar Hedef Tehditi (atma Uyars)
alarmn aadaki durumlardan hangisinde verir?
d) zlenmekte olan bir hedef iin CPA ve TCPA ihlal
edildiinde.( Bu soru bana geldi )
a) zlenmekte olan bir hedef EYN ve EYNZ uzakl iine
girdii zaman,

040- Bir blgede ak denizden limana girite, gemi seyrine


uygun kanallarn yan snrlar Sistem-A amandralar ile
belirlenmitir. Buna gre, iskele tarafta kullanlan
amandralarn ekli, rengi ve tepelii aadakilerden
hangisine uygun olmaldr?

d) Krmz stun amandra krmz silindir tepelik


041- Sistem-Bde akdenizden limana girite, gemi seyirine uygun
kanallarn yan snrlarn markalamak iin sancak tarafta kullanlan
amandralarn ekli, rengi ve tepelii aadakilerdan hangisine
uygundur?

b) Krmz stun amandra, krmz konik tepelik


042- Bir blgenin ZD deeri -3 (E) olursa merkez (standart)
boylam aadakilerden hangisidir?
b) 45
043- Bir filikann sratini belirlemek iin filikann ba tarafndan yzer
bir cisim denize atlyor, cisim filikann ba ve k bodoslamalarndan
geerken zaman tespiti yaplyor ve sre 18 saniye olarak bulunuyor.
Filikann boyu 28 kadem olduuna gre filikann saatteki hz yaklak
olarak nedir?

b) 0,9 knot28 x 0.3048 = 8.5344 m 18 sn de 8.5344 m giderse


3600 sn de 1706.88 m gider. 1706.88 / 1852.3 = 0.92kts
044- Bir geminin pruvasndan pupasna kadar olan mesafe 367,5
feet olduuna gre pruvadan braklan yzer bir cismin 14 saniye
sonra pupadan getii saptanmtr. Geminin srati
aadakilerden hangisidir?
c) 15,5 kts

367,5 x 0.3048 = 112,014 m 14 sn de 112,014 m giderse


3600 snde = 28803,6 m gider. 28803,6 m / 1852,3 = 15,55 kts.
045- Bir gemi kk bir adann yanndan geerken sextantla adann
iki ucu arasndaki ay 7 olarak lmtr. Adann haritadan llen
genilii 1,7 mildir. Geminin adadan olan mesafesi aadakilerden

hangisidir?

a) 13,91 mil1,7 / 7 = 0,2485 x 57,3 = 13,91mil

ZM :
57,3 x 1,7 Mil
MESAFE= ----------------------- = 13,91 mil Bulunur.
7

046- Bir gemi kk bir adann yanndan geerken sextantla


adann iki ucu arasndaki ay 10 olarak lmtr.Adann
haritadan llen genilii 2 mildir. Geminin adadan olan
mesafesi aadakilerden hangisidir?
b) 11,46 mil2 / 10 = 0.2 x 57.3 = 11.46
047- Bir gemi seyir annda adann dey asn sextant ile 2 54'
olarak lmtr. Haritada ayn tepenin ykseklii 300 m.dir.
Geminin adadan olan mesafesi aadakilerden hangisidir?
c) 3,2 mil(300 x 1,854 ) / 2 x 60 + 54 = 556,2 / 174= 3,1965

048- Bir gemi seyir annda adann dey asn sextant ile 3 36'
olarak lmtr. Haritada ayn tepenin ykseklii 300 feettir.
Geminin adadan olan mesafesi aadakilerden hangisidir?
e) 0.785 mil( 300 x 0.565) / (3 x 60 + 36) = 169,5 / 216 = 0,784

049- Bir gemi seyir annda adann dey asn sextant ile 5 36'
olarak lmtr. Haritada ayn tepenin ykseklii 250 feettir.
Geminin adadan olan mesafesi aadakilerden hangisidir?
b) 0,42 mil ( 250 x 0.565) / (5 x 60 + 36) = 141,25 / 336 = 0,42 mil

050- Bir geminin pusulasnn hangi hallerde dzeltilmesi gerekir?

a) Arzi sapma 5 yi geerse,


b) Gemi uzun sre tamirde kalrsa,
c) Geminin yara almas veya atmas halinde,
d) Uzun sre bir yere bali kalmas halinde,

e) Hepsi doru

051- Bir gk cismi aadaki belirtilen kouldan hangisinde


ufkun zerinde hi grlmez ve gk cismi iin dou ve bat
olay meydana gelmez? B) Lat N, Dec.S Dec CoLat.

052- Bir gk cismi bulunduumuz boylama yaklarken


aadaki olaylardan hangisi gerekleir?
B) Ykseklik as artar.
053- Bir gk cisminin almanaktan bulunan GHA deeri 220, Dec
1500N ve DR mevkiin koordinatlar 35N 060E olduuna gre
HA (t) as aadakilerden hangisidir? A) 80

HA=360- (GHA + E) 360- (220 + 060) = 360- 280 = 080

360 - (GHA ( -W / +E ))

054- Boylammz 100 W ve GHA deeri 350 ise saat as (HA


veya t) aadakilerden hangisidir? E) 110 E
LHA = GHA /+ long (-W / +E) ise LHA= 350 - 100W = 250
LHA > 180 olduuna gre HA(t)= 360 - LHA 360 - 250= 110
055- Bir kerte ka derecedir?

D) 11,25 = 11 15

056- Bir limana girite veya sahile yaklarken mevcut


belirli bir slktan (tehlikelerden) uzak emniyetli bir seyir
yapabilmek iin tesis edilmi olan hatta ne isim verilir?

B) Rehber hatt ( Kurtarma Hatt )


057- Bir mevkiin koordinatlarn belirtirken aadakilerden
Hangisi kullanlr?
90N/90S 180E/180W
D) 35S - 108W
058- Bir otopilotda dmen ele alnmadan byk rota
deiiklii yaptrlacaksa ve otopilotun sadece pusladan ve
istenen rota devresinden gelen sinyallere bal olarak
almas isteniyorsa aadakilerden hangisi devreden
karlmaldr?
C) F.U alma dzeni
059- ALWRG ksaltmas neyi ifade eder?
D) Fenerin devaml olarak ard arda renk deitirdiini

060- Bir periyod iinde farkl renkler sergileyen ritmik fenerlere


ne ad verilir?
d) Renk Deitiren Fener

061- Renk deitiren bir fener, haritalarda hangi ksaltma ile


gsterilir?
( Renk deitiren fenerler (Alternating) (Al) )
A) Occ.4snRW B) ALWR

C) FFI(3)5sn D) Iso FFIRGW E) IQWR

062- Dey eritler halinde boyanm amandrann haritadaki


sembol altndaki RW gibi ksaltmalar hangi dzene gre
yazlmtr?
d) Koyu renkten ak renge doru

063- IALA Sistem Ada emniyetli su amandrasnn


rengi nedir?
b) Krmz beyaz boyuna renklidir

064- Yatay eritler halinde boyanm bir amandrann


haritadaki sembolnn altndaki RGR gibi ksaltmalar hangi
dzene gre yazlmtr?A) sten aa renk srasna gre

065- amandra ekli vermi. Kre tepelikli.


zellii RW.
Ne amandras diye sormu?
Cevap: Emniyetli su amandras

066- Bir seyirci; iki fenerin transitini hatas 1W olan cayro pusula
ile 201 olarak okumaktadr. Blgede doal sapma deeri 3E ve
gidilen rotadaki yapay sapma deeri 2W ise manyetik pusula ile
bu transitler ka derecede okunur?
c) 199

Gayro +E /-W=TrueG 201-1=200


C
D
M
V
T
199 2W
197 3E 200
067- Boylam 060 12 W olan bir mevkide LMT 08:21:37 iken
boylam 018 03 E olan bir noktada LMT katr?
a) 13:34:37060 12W + 018 03E = 078 15 5h + 3 15 =
5h 13m 08:21:37 + 05:13 = 13:34:37

068- Buzlar arasnda seyreden bir geminin hz ka knot


olmaldr?
d) 6 - 3
069- Buzlar arasnda seyreden bir geminin rota
deiiklikleri max ka derece olmaldr? A) 30
070- Byk daire seyri problemlerinin zm iin kurulan
kresel gen iin aadaki ifadelerden hangisi yanltr?
c) Kalk ve var noktalar arasndaki kenarn asal deeri
90- Lat dr. ( Bu soru kabilir )

071- Byk daire seyri problemlerinin zmnde


gksel seyir ksa yol cetvelleri kullanldnda, gksel
seyir bilinenleri ile bilinmeyenleri yerine byk daire
seyri seyri bilinenleri ile bilinmeyenleri kullanlr.
Aada verilen elemelerden hangisi yanltr?
d) Hesabi ykseklik yerine mesafe

072- Byk daire seyrinin Gksel Seyir Cetvelleri ile


zmnde aadaki elemelerden hangisi yanltr?
d) Hesabi ykseklik yerine mesafe
073- Cayro hatas 2W olan bir geminin hakiki 110 rotasna
gitmek iin cayro ile rotas ne olmaldr?
c) 112
( Gyro Least Error East (+) / Gyro Best Error West(-))
C.E. = H.K. RPTERDEN OKUNAN DEER
-2 = 110 - RPTERDEN OKUNAN DEER
= 112 Derece bulunur.

074- Cayro hatas 2W olarak bilinen cayro ile hakiki 128 rotasna
gitmek iin otomatik pilota tatbik edilecek rota nedir? e) 130
C.E. = H.K. RPTERDEN OKUNAN DEER
-2 = 128 - RPTERDEN OKUNAN DEER
= 130 Bulunur.

075- Cayro pusula hatalarndan enlem hatasnda, enlemdeki


deime ne kadar olunca dzeltme uygulanr? B) 3
076- Cayro pusula ile 016 rotasna ilerlerken cayro arzalanmtr.
Blgede Var 2E ve bu rotada Dev 6E olduuna gre manyetik
pusula ile ka rotasna seyretmelidir? C
D
M
V
T

d) 008

008 6E 014 2E 016

077- Cayro pusulada hz hatas aadaki durumlardan hangisinde en


byk olur?b) Gemi 025 rotasna 10 mil hz ile seyrederken
*** Cayro pusulada hz hatas en fazla Kuzey-Gney ynnde olur )***
Hz hatas sadece Kuzey/Gney ynlerinde giderken max deere
ular. Dou/Bat ynlerinde hz hatas sfrdr.
Hata KYKde West GYK de East olur.

Hz hatas Kuzey-Guney ynl rotalarda maximum olur,


Enlem hatas Dou-Bat ynl rotalarda maximum olur.

GYRO PUSULA HIZ HATASI TABLOSU

078- Bir cayro pusulada aadakilerden hangisinde


dierlerine gre enlem hatas en byktr?
a)040 gney enleminde dou rotasnda hata en bykr

b)060 kuzey enleminde bat rotasnda hata en byktr


c)020 kuzey enleminde kuzey rotasnda hata en byktr
d)ekvator zerinde kuzey rotasnda hata en byk olur
e)ekvator zerinde gney rotasnda hata en byk olur

079- Cayro pusulalarda; birbirine dik ayr eksen etrafnda


hareket serbestiyetine sahip olan, yksek devirle dnen ve arl
evresinde balans edilmi elemana verilen isim aadakilerden
hangisidir? c) Hassas element (Duyarl blm)

080- Cayro pusulalarda; fantom element ile hassas elementi


tayacak ekilde imal edilen ksma verilen isim,
aadakilerden hangisidir?

b) Spider element (rmcek eleman)


081- CE 345W ve blgedeki Var:130'E ise manyetik pusuladaki

deviation miktar aadakilerden hangisidir?


C.E. = VAR DEV 3 45 W = 1 30E - DEV
DEV = 515 W Bulunur.

d) 5 15W

082- Demir yeri kontrolunda en shhatli mevki koyma


yntemi aadakilerden hangisidir? En shhatli fix
mevki bulma yntemi aadakilerden hangisidir?
d) Sextant ve Station Pointer ile
083- Deniz dibinin talk olduunu gsteren sembol
aadakilerden hangisidir? b) St. Stone-ta/talk
084- Denizde hareket halindeki bir geminin sratini len ve
katettii mesafeyi gsteren seyir yardmc aletleri
aadakilerden hangisidir?
c) Parakete
085- Devaml olarak 190 hakiki rotasna seyreden bir geminin
balangta manyetik pusula ile cayro pusulas arasndaki fark
4 iken giderek bu fark bymeye balamtr. Bunun nedenleri
aadakilerden hangisidir?

e) Tabii ve yapay sapma ile enlemlerin deimesi


086- Diferansiyel GPSin (DGPS) ilevine aadakilerden
hangisi en uygundur?
b) Gemilerin GPS alclarnn lt deerlere uygulanacak
uzaklk dzeltmelerini yaymlayan istasyonlardr,
086x- Diferansiyel GPS aadakilerden hangisidir?
d) Gemilerdeki GPS alclarna daha doru mevki bulmalar
iin dzeltme sinyalleri gnderen sabit ky istasyonlar.
087- Geminiz 10 knot ile seyrederken saat 12:00da tam pruvada
10 milde bir cisim tespit ettiniz. Saat 12:12de ayn cisim kerterizi
deimeden 8 mile yaklamtr. Cismin hesaplanan rota ve srati
ne kadardr?
a) Cisim srat gstermemektedir. Sfr
088- Dnyann bnyesinde meydana gelen mknatslanma nedeniyle
pusulamzda meydana gelen sapmaya ne denir?
- Yerkresi magnetik kuvvet izgileri ile magnetik pusula kuzeyi
arasndaki fark aadakilerden hangisi ile ifade edilir?

b) Tabii sapma denir, (V) ksaltmas ile gsterilir.

089- Dey sekstant as ile bir fenerin ykseklik as llrken


aadaki ilemlerden hangisini yapmak yanl olur?
d) Sekstant aa doru evrilirken uzade kolu sabit tutulur.

090- Dzlem seyrinde kullanlan haritalar hangi


projeksiyon sistemiyle yaplr? c) Ekvatoryal Mercator
091- Dzlemleri yer eksenini kapsamak zere kutuplardan
Geen byk dairelere ne denir?
e) Boylam
092- Ege Denizinde saatte 50 mil hzla esen Lodos ruzgarnn
oluturduu ruzgar akntsnn yn ve hz ne olur?
c) 065 - 1 knot ( 225-180=045+20=065

50mil/saat %2 = 1 Knot )

093-Eko elektrikli iskandil kullanarak derinlik tesbit ederken,


dip yaps sert ve dip derinse aadakilerden hangisi doru
bir seim olur?
( Bu Soru Bana Geldi )
b) P.R.F azaltlmal ve kazan azaltlmaldr.

094- Eko elektrikli iskandilde, tersi bir duruma gre, dip


yaps kayalk ve dip s ise aadakilerden hangisi doru
bir seim olur?
( Bu Soru Bana Geldi )

b) P.R.F azaltlmal ve kazan azaltlmaldr


095- Ekte bulunan Tide Tables sayfasn ve harita
parasn kullanarak Drill Stone amandras civarnda
27 Mart 11:00:00 ZT Gel-Git akntsnn yn ve hzn
bulunuz.
B) 033 - 0,9 knot
096- Ekvatoryal Mercator projeksiyonu ile yaplm
haritalar ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi hataldr?

e) Kerte hatt bir doru eklinde deildir


097- Elektrik alannn yn ile elektromanyetik dalgann
hareket ynn gsteren vektrleri iinde bulunduran
dzleme ne denir?
b) Polarizasyon

098- Elektromanyetik dalga boyunca; herhangi bir


Noktadaki dalga kuvvetine ne denir?
C) Genlik
099- Evrensel zaman (UT) veya Greenwich Ortalama Zamann
aadaki ifadelerden hangisi tanmlar? ( Bu Soru Gelebilir )
b) Ortalama gne zamannn, Greenwich Meridyenine gre
deerlendirilmesine UT zaman denir.
100- Farkl iki datum sistemi iin aadaki ifadelerden doru
Olanlar hangileridir?
I-Yerin ekvatoral ve kutupsal aplar deiik deerdedir,
II-Farkl iki datum sistemine gre yaplm haritalarda mevkiler
farkldr,
III-Farkl iki datum sistemine gre yaplm haritada ekillerin
yerleri deiiktir,
IV-Farkl iki datuma gre yaplm haritada derinlik ve ykseklikler
deiiktir. e) Hepsi doru

101- Fenerler ve Sis aretleri Kitabnda verilen fener


kerterizleri ile ilgili, aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

c) Fenerlerin kerterizleri denizden verilmitir.


102- Fenerlerin frekanslar hangi kaynaktan bulunur?
c) Fenerler ve sis iaretleri kitaplarndan( Bu Soru Bana Geldi )
103- FL(3) 25sec 100m 20M zelliklerini tayan bir fener 5 mil
gr mesafesinde ka milden grlebilir? b) 12 milden
zm;
1: LUMINOUS RANGE DIAGRAM tablosundan bakarak yapcaksn,
2: Fenerin nominal gr mesafesi 20M yazyor bunu diyagramn st
tarafndan alacaksn "Nominal Range in Sea Miles"
3: 5 mil gr mesafesi diyor bunuda diyagramn zerindeki 0.5-1-2-510 vs. den seiceksin sana 5 demi 5 miles yazan yatay izgiyi
kullancaksn.
4: imdi 20 milden aaya doru inerek 5 milin kesitii yere gelip
ordan en sola "luminous range in sea miles in prevaling visibilty"
yazan yerdeki grnme mesafesini bulabilirsin.

104-FL(5)sec 49m 10M nominal zelliklerini tayan bir fener gz


ykseklii 9 m olan bir zabit iin gr mesafesinin 15 mil olduu
bir ortamda gece ve gndz ka milden grlebilir?

c) 12-15 mil
105- Gece artlarnda CENOVA/talya limanna giri yapan yksek
tonajl bir gemi; pruva istikametinde orta mesafede grd bir
fenerin karakteristiini, Fl.(2+1)G olarak tespit etmitir. Bu
geminin vardiya zabiti olarak hareket tarznz ne olacaktr?
d) amandray sancakta brakarak, iskele taraftaki tercihli
kanalda seyrederim.YEL KIRMIZI YEL Fl.(2+1)G

106- Yksek tonajl geminiz ile NORFOLK/ABD limanna giri


esnasnda; ilerleme istikametinizde grdnz, yatay Yeil, Krmz,
Yeil renkli stun tipi amandra ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi
dorudur?
C) Bu amandra; iskele tarafta braklarak sancak tarafta bulunan,
tercihli kanalda seyre devam edilmelidir.
YEL KIRMIZI YEL Fl.(2+1)G

107- Gece artlarnda 000 rotasnda seyrederken, pruvanzda


grdnz ve k karakteristikleri VQ (3) 5s olan yan yana iki
fener ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

b) Bu amandralar haritada bulunmayan; yeni olumu bir


tehlikeyi markalamaktadrlar.

108- Geici dzeltmeler ile ilgili olarak aadaki ifadelerden hangisi


dorudur?
b) Haritann sol alt kenarna kurun kalem ile

yaplr. Yanna (T) ksaltmas konur.

109- Gel-git akntlarnn en hzl aktklar zaman


aadakilerden hangisidir? E) Yksek su zaman ile
alak su zamannn ortasna denk gelen zaman
110- Gel-git akntsnn Denizden karaya doru olannn
bitip(Flood), Karadan denize doru olannn balad
durum aadakilerden hangisidir? A) Ebb Current

111- Gel-git nedeniyle en fazla su alalmas ayn hangi


Dneminde meydana gelir?
A) Yeni ay
112- Gel-gitde yksek su ile alak su seviyeleri arasndaki
Ykseklik farkna ne denir? B) Menzil ( Bu soru bana geldi )

113- Gel-git olaynda HWS ile ilgili olarak aadaki


ifadelerden hangisi dorudur? b) Ayn yeniay ve dolunay
zamanlarnda meydana gelen su yksekliidir.
114- Gemi pruvas 000 iken Qda meydana gelen sapma + 5,
gemi pruvas 090 iken Pde meydana gelen sapma +3 ise, pruva

040 iken P ve Q dan dolay meydana gelen sapma ka derece


olur? A)5 B) 5,7
C) 7,2 D) 8 E) 2
Sapma=P.sinCourse+Q.cosCourse=3xSin040+5xCos040=

115- Gemi zerindeki bir noktay etkileyen basncn, gemi hz


ile orantl olmas (P = k v2) prensibi ile alan parakete tipi
aadakilerden hangisidir? d) Pitotstatik Parakete.
116- Gemi 8 yne saldrarak aadaki yapay sapma deerleri
bulunmutur. Bu duruma gre D emsalinin deeri nedir?
Pruva
Yapay Sapma

N
6W

NE
E
10W 5W

SE
1W

S
SW W
NW
3E 6E 11E 5E

e) 2W

117- Gemi 8 yne saldrarak aadaki yapay sapma deerleri


bulunmutur. Bu duruma gre E emsalinin deeri nedir?
Pruva
Yapay Sapma

C) 2E

N
NE E
SE
5E 1E 6W 7W

S
SW
10W 6W

W NW
7W 0

118- Gemide operatr tarafndan uydu seyir aygt (GPS)


ilk altrlmaya balanrken aadaki bilgilerden
hangisi aygta girilir?
c) Anten ykseklii
119- Radarn asgari menzilini belirleyen parametrik deer
aadakilerden hangisidir? E) Pals genilii
120- Radarn azami menzilini belirleyen parametrik deer
aadakilerden hangisidir? D) Pals Tekrarlama Frekans (PRF)

121- Gemideki GPS alclarnn mevki bulma yntemiyle ilgili


olarak hangisi yanltr?
E) Bir GPS mevkisini belirleyen ( X,Y,Z ) boyut vardr.

122- Gemimiz ile temas arasndaki mesafenin en az olduu


mevkiye ne ad verilir? c) Azami yaklama noktas
123- Gemimizin rotas 262 iken hakiki kerterizi 072 olarak
llen bir geminin nispi kerterizi ka derece olur?
c) SANCAK 170 360 - 262 = 098 098 + 072 = 170 SNC

124- Geminizin rotas 185, srati 15 Kts.dr. 14:00 zamannda


radarda tespit ettiiniz temasn kerterizi 150, mesafesi ise
21.000 Yardadr. 14:07 zamannda temasn kerterizi 140,
mesafesi ise 18.000 Yardadr. Radarda izlediiniz bu temasn
rotas aadakilerden hangisidir?

b) 040 ( Bu soru kabilir )


125- T T T T T T T T T T T sembolnn anlam nedir?
CVP: Yasak saha
126- Geminizin rotas 340srati 16 KTS'dir. Gemi anemometmetresinden nisbi ruzgarn ynn SANCAK 65, sratini 13,5
Knots olarak ltnz. Bu durumda hakiki ruzgarn yn ve
srati nedir? b) 114 - 16 Knots

127- Manyetik pusulada; Geminin ba ve kndaki


daimi mknatsiyet aadakilerden hangisi ile
gsterilir? e) P
128- Geminin hz, zaman ve aknt deerleri dikkate
alnarak bulunan mevkii aadakilerden hangisidir?
c) EP ( Tahmini mevkii - Estimated Position )
129- Geminin yatay yumuak demirlerinin pusulaya
etkisini azaltmak veya yok etmek iin aadaki
dzelticilerden hangisi kullanlr? a) Tashih kreleri
130- Geminiz ile 240 rotasna seyretmektesiniz. Blgede
doal sapma 5 10'Edir. Manyetik pusulann bu rotadaki
yapay sapmas 2 30'Wdir. Manyetik pusula ile rotanz ne
olmaldr?
d) 23720

131- GHA deeri 242 ve SHA deeri 103 ise, GHA deeri nedir?
D) 345GHA H = GHA + SHA H GHA H = 345 Olur.

132- Mercator haritasnda, Gnomonic haritalar hangi


Projeksiyon Sistemiyle hazrlanrlar?
a) Dzlem

133- Gnomonic projeksiyon ile ilgili olarak aadaki


ifadelerden hangisi dorudur?
e) Ik kayna krenin merkezindedir
134- Gk cisimlerinin meridyen gei zamanlar Notik
Almanaklarda hangi zaman deeri ile belirtilmitir?
b) LMT

135- Gk cisminin boylam geiinde; DR mevkiinin Lat


deeri ile gk cisminin Dec deeri ayn isimli ve Lat >
Dec olursa, enlem aadaki formllerden hangisi ile
bulunur?
a) LAT=CoAlt+Dec
136- Gk cisminin boylam geiinde; DR mevkiinin Lat
deeri ile gk cisminin Dec deeri farkl isimli olursa,
enlem aadaki formllerden hangisi ile bulunur?
c) LAT = CoAlt - Dec

137- Gk cisminin saat dairesi zerinde gk


ekvatorundan olan asal Mesafesine ne denir?
c) Meyil
138- Gz ykseklii 64 ft olan bir gzlemci 144 ft
yksekliindeki bir feneri ka milden grebilir?
1,14 x 64 + 1,14 x 144= 1,14 x 8 + 1,14 x 12= 22.8mil

139- FL 5sec 100m 10M zelliindeki fenerin 9m gz


yksekliindeki bir zabit iin corafi grlme mesafesi
yaklak ka mildir. 2.08 x 100 + 2.08 x 9
2,08 x 10 + 2,08 x 3 = 20,80 + 6,24 = 27,04 mil
140- GPS sisteminde, uydulardan faydalanarak mevki
Bulabilmek iin aadaki verilerden hangisi kullanlr?

Cevap: Uzaklk
141- Differential GPS sisteminde yer alan sahil istasyonlar
hakkndaki bilgiler hangi kaynaktan bulunur?
B) Radio Aids to Navigation, Satelite Navigation Systems,
Legal Time, Radio Time Signals and Electronic Position Fixing
Systems isimli kaynaktan.
142- GPS sisteminin uzay blmnde, asl ve yedek olmak
zere Ka Adet uydu vardr?

e) 21 Asl, 3 Yedek olmak zere toplam 24 uydu vardr.


Uzay blm, en az 24 uydudan (21 aktif uydu ve 3 yedek) oluur ve
sistemin merkezidir. Uydular, Yksek Yrnge ad verilen ve dnya
yzeyinin 20.200 km zerindeki yrngede bulunurlar. Bu kadar fazla
ykseklikte bulunan uydular olduka geni bir gr alanna
sahiptirler ve dnya zerindeki bir GPS alcsnn her zaman en az 4
adet uyduyu grebilecei ekilde yerletirilmilerdir. Uydular saatte
7.000 mil hzla hareket ederler ve 12 saatte, dnya evresinde bir tur
atarlar. Gne enerjisi ile alrlar ve en az 10 yl kullanlmak zere
tasarlanmlardr. Ayrca gne enerjisi kesintilerine kar (gne
tutulmas vs.) yedek bataryalar ve yrnge dzeltmeleri iin de kk
ateleyici roketleri vardr.

143- GPS uydu seyir sisteminde gemideki aygt, aadaki


yntemlerin hangisini kullanarak geminin mevkiini bildirir?
a) Geminin iki veya daha fazla uydudan olan uzakln saptar
ve bu uzaklklara dayanarak geminin mevkiini bulur,

144- Greenwich Ortalama Zaman (GMT) ile ilgi olarak


aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
d) Ortalama gne Greenwich boylam zerinde
bulunduunda, saat 12:00:00 dr.
145- Yerel Ortalama Zaman (LMT) ile ilgili olarak
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
c) Ortalama gne herhangi bir st boylam zerinde
bulunduunda, saat 12:00:00 dr.
146- Grid kuzeyi neye gre belirlenir?
b) Greenwich boylamnn kuzey kutup yn grid
kuzeyidir.
147- Grup akarl,15 saniyede bir 3 akar gsteren 10 metre
yksekliinde 15 milden gzken beyaz kl bir fenerin
haritadaki yazlm aadakilerden hangisidir?
d) Gp.Fl.(3)15 sec 10 m. 15 M( Cevapta Gp. Eksik verilmi)

148- Gnein almanaktan saptanan yarap 15',8 dir.


Sextant ile yaplan lmde art yay tarafndan llen
deer 31',0 asli yay ksmndan llen deer 32',2 dir. IC
deeri nedir?
d) - 0',6
ASL YAYDAN LLEN DEER ARTI YAYDAN LLEN DEER
(32,2 - 31,0)
-------------------------------------------------------------------------------------------------- = --------------------2
2

1,2
=----= 0,6 (Asli yaydaki deer byk olduundan hata - deer alr.)
2

IE + Fabrikasyon Hatas = IC'dir. Soruda Fabrikasyon


Hatas Olmadndan 0 Kabul Ederek IC= -0,6'dr.
Sonu; 0,6 olur.
149- Gnein almanaktan alnan/saptanan yarap 15',9 dur.
Gnein rasat ile lm sonunda Sextant art yay tarafndan
llen deer 31',4 asli yay ksmndan llen deer 32',2 dir.
IC deeri nedir? ( nce IEyi buluruz )

Cevap: -0',4 32,2 - 31,4 / 2 = 0,8/2= -0,4


Yar ap = 15,9 X 4 = 63,6' dr.
Art yay deeri : 31,4' (Bykse + deer alr )
Asli yay deeri: 32,2' (Bykse deer alr )
Fark
: -0.8
Toplam deer = 63,6 (lm doru)
IE = 0.8':2 = -0.4
IE + Fabrikasyon Hatas = IC'dir. Soruda Fabrikasyon
Hatas Olmadndan 0 Kabul Ederek IC= -0,4'dr.
150- Gnein meridyenden geii annda DR Lat.N<Dec.N
ise enlem aadaki bantlarn hangisi ile ifade edilebilir?
(ZX Baucu mesafesidir)
a) Dec. - ZX
151-Gnein meridyen geiinden faydalanarak enlem
bulunurken, aadakilerden hangisine ihtiya duyulmaz?

d) Zn

152- Gneten yaplan gzlem sonucu Gzlemsel


baucu Mesafesi ZXo 44 25, Hesabi bau cu mesafesi
ZXc 44 30 olduuna gre intersept aadaki
ifadelerden hangisidir? b) ntersept 5 mil uzak
153- Gney Atlantik Okyanusunun ortalarnda saatte 60
mil hzla esen keileme ruzgarnn oluturduu
akntnn yn ve hz ne olur?
d) 275 - 1,2 knot ( 135 + 180 = 315 40 = 275 )
zm: Keileme 135 dereceden gelir. Gney yarm krede ve akta
olduu iin -40 derece yapp akntda tam tersi olacandan +180 yani
135-40=095+180=275 derece.
Rzgar hznn aknt hzna etkiside; Rzgar hznn %2si olacaktr.
Yani 60x2 / 100 = 1,2 yapar.
Peki bu keileme deil de dier ynlerde olsayd zm nasl
olurdu? Ya da ayn ekilde kuzey yarm krede olsayd? Dier ynler
olsayd problemi ona gre zecektik. Mesela Ege denizinde Lodos
deseydi? Ki var byle bir soru. Lodos 225'den eser. Aknts
225+180=405 kyda ve kuzey yarmkrede olduu iin 405+20= 425
eder. 425-360=065. Teori yle;
Eer; Kuzey yarm krede ve Kydaysa akntnn olutuu yne
(yani 180 tersine) +20. Aktaysa +40.
Eer; Gney yarm krede ve Kydaysa akntnn olutuu yne
(yani 180 tersine) -20. Aktaysa -40.
**Hz hesab ayn.

154- Bir deniz mili ka metredir?


A) 1852,3 m
155- 11 kula 3 kadem ka metredir?
C) 21 m ( Bana 22 kula 6 kadem geldi 42 metre )
Cevap: 11 kula x 183 cm = 2013,00 cm
3 kadem(feet) x 30,48 cm = 91,44 cm
--------------------------------------------------------= 2094,44 cm yaklak 21 metre

156- 1 yarda ( 3 Kadem ) ka metredir? C) 91.5 cm

157- 50 metre ka kulatr? 50m / 1,83m= 27,3


kula
158- Hakiki kerteriz ile nispi kerteriz arasndaki fark
Aadakilerden hangisidir?
e) Hakiki kerteriz kuzeyden itibaren saat yn istikametinde
000- 360 arasnda, Nispi kerteriz geminin pruvasndan
itibaren Sancak/skeleye doru 0-180 arasnda llr.
159- Hakiki 300 rotasna giderken doal sapma 3E ve yapay
sapma 2W ise manyetik pusulamz ka dereceyi gsterir?
b) 299
C
D M
V T
299 2W 297 3E 300
CDMVT HESAPLAMA YNTEM: CDMVT yntemi cayro pusula deerinden
(hakiki deerden) manyetik pusula deerine(C) ya da manyetik pusula
deerinden hakiki pusula deerine gememizi salayan yntemdir. Bu
hesaplamada manyetik pusula deerinden hakiki deere doru gittiimizde
dou deerleri (E) toplanr, bat deerleri (W) karlr. Hakiki deerden manyetik
pusula deerine gittiimizde dou deerleri (E) karlr, bat deerleri (W)
toplanr.

C=MANYETK PUSULA (COMPASS):


Dnyann manyetik alan prensibine dayanarak ynmz bulmamza yarayan alete denir.

D=YAPAY (ARIZ) SAPMA (DEVIATION):


bir pusula oluan, yapay sapmalara denir.Yapay sapmann olumasnn nedenleri ok eitli
olabilir.(kprst cihazlar,tanan yk,gemideki metal aksamlar,geminin rotas vs)
M=MANYETK (MAGNETIC)
Geminin rotasnn manyetik kuzey ile yapt adr.Manyetik kuzey deikendir.Manyetik
pusulalarda kuzeyi gsteren ibrenin gsterdii dorultu manyetik kuzeyi gsteren
dorultudur.Gnmzde manyetik kuzeyin, kuzeybatya doru kayma elimi vardr.

Manyetik kuzey ile corafi


Doal sapmadaki farkl
Deviation Table
kuzey arasndaki fark
blgeleri gsteren bir harita
V=DOAL (TAB) SAPMA (VARIATION):
Doal sapma gerek kuzey (T) ile manyetik kuzeyin (M) in yapt adr.Bu a fark Dnyann
manyetik kutbu ile hakiki kutbunun birbirinden farkl olmasndan dolay
kaynaklanmaktadr.Pusula ile llen yn manyetik olduu ve yeryzndeki manyetik alanlar
blgeden blgeye farkllk gsterdii iin doal sapma deeri geminin o anda olduu blgeye gre
bulunur.
T=GEREK (HAKK) DEER (TRUE COMPASS):
Gemi rotasnn gerek kuzey ile yapt adr.Gerek kuzey deiken deildir,.cayro pusulalarda
kuzeyi gsteren ibrenin gsterdii dorultu gerek kuzeyi gsteren dorultudur.

160- Harita dzeltmesi ilemi iin aadaki ifadelerden


hangisi yanltr?
c) Kalc dzeltme numaras
dzeltmenin yanna yazlr
161- Harita dzeltmesi yaparken nce hangi haritadan
balanr?
a) Byk lekli haritadan.
162- Harita elde etmek iin kullanlan izdm
yntemlerinin hangisinde k izdm dzleminin kar
tarafndan (180 ters tarafndan) ve krenin dndan
gelir?
c) Ortografic
163- Harita zerinde mesafe llrken, mesafe lei
nereden alnr? a) Enlem lei zerinden alnr.

164- Harita zerinde pheli iskandil deerleri


Aadaki ksaltmalardan hangisi ile gsterilir?
c) SD ( Sounding of doubtful depth - pheli Derinlik )

165- Haritada yazl derinlikler iin aadaki referans


deerlerinden, hangisi esas alnlr? d) Chart
Datum
166- HARTADA YAZILI DERNLKLER N AAIDAK SU
YKSEKL DEERLERNDEN HANGS REFERANS
ALINMITIR? Cevap: MLW

167- Aadakilerden hangisi ynsz kerteriz


buluculardandr?
a)RG

b) RD

c) R

d) RC

e) DF

168- Rotas 070 olan A gemisinin vardiya zabiti, B


gemisini SKELE 40de kerteriz etmektedir. B gemisi
vardiya zabiti ise A gemisini iskele 110 de kerteriz
etdiine gre, B gemisinin rotas aadakilerden
hangisidir? c) Rota 320 dir
( 70 - 40 = 30 30 + 180 = 210 210 + 110 = 320 )
ema eklinde kada dkerek ksa srede zlebilen bu tip
sorularn mant u ekilde; Rota hk. 70 diyor. iskele 40'da,
yani hk. 30'da kerteriz etmi. Dier gemiye gre hesap
istediinden 180 ekle. 210 eder. Dier gemi bizim gemiyi
iskele 110'da kerteriz etmi. Dolaysyla pruvasn bulmak iin
bunu 210'a eklemek lazm; 110+210=320.

169- Herhangi bir kullancnn uydu sinyalleri yardmyla


herhangi bir yer ve zamanda her trl hava koullarnda ortak
bir dnya referans sisteminde yksek doruluklarla hz ve
zaman belirlemesine olanak veren sistem aadakilerden
hangisidir?
D) GPS

170- Enlemlerin meydana getirdii kk daireler


nereye paraleldir?
E) Ekvator dzlemine

171- lei 1/50000 olan bir portolonda, 1 millik mesafe


lei 3,7 cm olarak verilmise, 1 lk enlem yaynn
gerek uzunluu nedir? b) 1850 m
Mesafe=Harita lei x Verilen rakam 1/50000 x 3,7 = 50000 x
3,7=185000 cm Metreye evirince sonuc = 1850 m kyor.

172- Dnya zerindeki belli iki mevkiden geen ve


yn sabit kerte hattna ne denir?
Cevap: Transit Hatt(Transit Mevki Hatt)
TRANST MEVK HATTI (TRANST) :Dnya zerindeki belli iki
mevkiden geen ve yn sabit olan kerte hattna transit mevki hatt
denir. Transit mevki hatt ksaca transit kelimesi ile de ifade edilebilir.
Bilinen iki maddenin ayn hizada grlmesine transit denilmektedir.
Bir gemi iki ayr maddeyi ayn hizada grd anda bu iki maddeden
geen transit hattnn zerindeki bir mevkidedir. Transit mevki hattnn
zerine sadece zaman yazlr.

173- Oto-Pilotun rotadan kamalara kar tepki duyarl


hangi kontrol ile ayar edilir? d) RUDDER dmesi ile

174- Haritada 208 transitinde olan kule ile fenerin


kerterizi, cayro ripiterinden 205 lldne gre
cayro hatas ka derecedir? a) 3E

175- Haritada 225 olarak okunan bir transiti cayro


pusulamz ile 224 olarak okursak cayro pusula hatamz
ka derecedir?
a) 1E
176- Haritann kitabesinde bulunan logo (amblem)
neyi ifade eder? D) Harita birinci logodaki hidrografik
ofis tarafndan hazrlanm, ikinci logodaki hidrografik
ofis tarafndan yaynlanm ve I.H.O. tarafndan kabul
grmtr
177- Hatas 3 W olan bir cayro pusula ile 050 cayro rotasna giden
bir geminin radarnda pruva izgisi 2 iskelede kmaktadr. Vardiya
Zabiti bir A cismini Radarla SANCAK 35 de kerteriz ediyor. Bu cismin
hakiki kerterizi ka derecedir?
a) 016
Gyro Hatas: 3 W
b) 080Hakiki Rota: 050 - 3 = 047
c) 082

d) 084
e) 090

Radarn screwing hatas dzeltilince SANCAK 35 olan kerteriz SANCAK 33 olur.

Gidilen hakiki rota ile kerteriz toplanr ve hakiki kerteriz bulunur.


047 + 033 = 080 = Cismin hakiki kerterizi

178- Haritalarda gsterilen; fenerlerin karakteristik


zelliklerinde yer alan fener grnme mesafeleri ile ilgili
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
D) Haritalarda; fenerlerin nominal grnme mesafeleri verilmitir.

179- HO-2102 C/D "Plastik Yldz Bulucu" gk cisimlerinin


(yldzlarn) hangi deerlerini bulmamza yardmc olur?

e) Zn ve Altn
180- Yldzlar tanmak maksadyla, HO 2102 C/D Plastik Yldz
Bulucuya aadaki deerlerden hangisi ile girmek gerekir?

B) LHA Aries
181- Bir gk cismini yldz bulucu HO 2102 Yldz kartna
iaretlemek iin gerekli olan deerler?
d) RA ve Dec deeri
182- IALA Lateral Sistem A ile B arasndaki fark
aadakilerden hangisidir? d) amandra renkleri

YORUM: amandralama sisteminde A ve B arasndaki tek fark


RENK tir, dier herey ayndr, rnein sistem A da sancak
taraf yeil iskele taraf krmz renktir, sistem B de sancak taraf
krmz iskele taraf yeil renktir.

183- IALA Sistem Aya gre konik yeil tepelik ne


anlama gelir?
c) Kanaln sancak taraf
184- Ik sresi karanlk sresine eit olan fenerlere ne isim verilir?

d) zofaz fener ( Iso IIK SRES = KARANLIK SRES )

185- Icebergler ak bir havada yaklak ka milden


grlebilir?
e) 15-20
186- ki gemi birbirlerini farkl bordalarndan 135 de nispi olarak
kerteriz ederlerse, bu gemilerin rotalar ile ilgili olarak aadaki
ifadelerden hangisi dorudur? d) Rotalar birbirine diktir.
187- ki mevkiden geen enlem paralelleri arasndaki boylam
yaynn Asal boyuna ne denir?
b) Enlem fark
188- ki maddeden kerteriz ile mevki elde etmek iin kerterizlerin
alnmas ile ilgili olarak aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

d) nce pruvaya yakn olan maddeden kerteriz alnr,


189- Index Error miktarn bulmak iin aadakilerden hangisi yaplr?
I-Uzade kolu 0 ye alnarak ufka baklr ufkun kendisi ile grnts tek
izgi oluncaya kadar kol oynatlr.
II-Sekstant yere paralel tutularak uzade kolu gezdirilir yayn kendisi ve
grnts tek izgi olunca deer tespit edilir.
III-Teleskopla uzade kolu sfra alnarak ufka baklr ve sekstant saa
sola yatrlr ve ufuk tek izgi olarak grlmeye allr.
IV-Uzade kolu 0 ye getirilerek yldza baklr, yldz ve grnts
akncaya kadar kol oynatlr.

c) I, IV

190- Interseptin hesaplanmasnda aadaki ifadelerden


hangisi dorudur?
d) ntersept = ZXc ZXo
191- stiridye yatan gsteren ksaltma hangisidir?
d) Oys
192- Kalk noktas koordinatlar, 45N - 060W, vertex noktas
koordinatlar 52 12,7N - 023 18W, kalk rota as 60 olan bir
byk daire seyrinde, vertex noktasndan sonraki ilk ara noktann
koordinatlar aadakilerden hangisidir? (Ara noktalar yaklak
5 d.long fark ile alnacak ve ekteki NP 401 sayfas kullanlarak
problem zlecektir.)
D) 52 06,4N - 015 12W
LAT=45N SEMT(inco)=LHA 60
Ek cetvel 27de LHA 60 LAT 45ten Hc 52 12,7 BULUNUR.
Bu deer Dec 65 Karsndadr. 5 lik sonraki dediinden 60 karsndaki
Hc =5206,4 LAT d=3,9 Z=44,8 dr. Z=dlong
Burdan long 060- 44 48 = 015 12 W OLUR

193- Kalk noktas 46N - 065W, var noktas 50N - 027W olan
bir byk daire seyri iin kalk rota as ve mesafe
aadakilerden hangisidir? (Problemi ekte bulunan NP 401
sayfasn kullanarak znz.)
D) N67E, 1527 mil
LAT1= 46N LAT2= DEC 50N LHA =DLONG=38 ILE
Ek cetvel 26ya gir.
HC 64 32,6 d 4,9 Z=67 DEN inco =N67E
DIST =90-HC=90-64 32,6=2527,4=1527 Mil

194- Kalk noktas 51N - 065W, var noktas 61N - 005W olan
bir byk daire seyri iin kalk rota as ve mesafe
aadakilerden hangisidir? (Problemi ekte bulunan NP 401
sayfasn kullanarak znz.)
A) 49 12, 2020 mil

LAT1= 51N LAT2= DEC 61N LHA=DLONG=60 ile


Ek cetvel 27ye gir.
Hc= 56 19,9 d 10,2 Z=49,2 DEN inco =N49,12E
DIST =90-HC=90-56 19,9 = 3340,6 = 2020.1 Mil

195- Kalk rota as 110, var rota as 60 olan bir byk daire
seyri vertex noktas iin aadaki ifadelerden hangisi yanltr?

A)

Vertex noktas kalk ve var noktalar arasndadr.

196- Karada bulunan pusula ubuu hangi dorultuda durur?

b) Manyetik Kuzey-Gney kutup dorultusunda


197- Kerte hatt 90olursa aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

a) Kerte hatt; Ekvator veya bir Enlem paraleli olur.

198- Kerte hatt boylamlar ile sfr derecelik bir a


Yaptnda deparer ne olur?
c) Sfr
199- Kstl gr koullarnn uygulanmas, gr
mesafesi ka mile dtnde uygulamaya konur?
e) Kaptann devaml talimatna gre
200- Kyya yakn ve youn trafik iinde seyreden bir gemi
sise girdiinde baz nlemler almaldr. Aadakilerden
yanl olan nlem hangisidir?
d) Demirlerden biri 1,5

kilit salya edilerek seyre devam edilir.


201-Tabii (Doal) Sapma aadakilerden hangisidir?
e) Yer kresi zerinde corafi boylam ile manyetik
boylam arasnda kalan adr.
202sembolnn anlam nedir?
e) Tehlikeli su alt kayas
203karakterinde k gsteren fenerin
ksaltmas aadakilerden hangisidir? b) Qk.Fl.
204e) Su alt kablosu
205-

sembolnn anlam nedir?

sembol bize neyi ifade eder?

c) Ikl akdeniz platformu


206sembol bize neyi ifade eder?
d) Fener gemisi veya fenerli byk amandra
207sembolnn anlam nedir?
b) Minare
208semboln anlam nedir? ( Bu soru bana
geldi )
b) amandralama ynn gsterir.
209b) Su alt boru hatt

sembolnn anlam nedir?

210- 67 Rk
sembol ve ksaltmasnn anlam
aadakilerden hangisidir?
d) Derinlii bilinen tehlikeli sualt kayas
211sembolnn anlam nedir?
c) Pilot alma verme yeri
212- Karanlk sresi k gsterme sresinden fazla olan
fenerlere ne isim verilir? e) akarl fener
213- Ky seyri iin aadaki ifadelerden hangisi yanltr?

d) Karay iskelesinde gren gemi sahile mmkn


olduunca yakn seyretmelidir.

214- Koordinatlar; Lat: 33 N, Long: 012 W olan bir


mevkiden kalkarak 115 NM 000 rotasna seyreden bir
geminin varaca mevkinin enlem ve boylam
aadakilerden hangisidir?

c) Lat2 : 34 55N Long2 : 012W

215- Koordinatlar; Lat: 43 S, Long: 092 E olan bir


mevkiden kalkarak 145 NM 180 rotasna seyreden
bir geminin varaca mevkinin enlem ve boylam
aadakilerden hangisidir?
b) Lat2 : 45 25'S Long2 : 092E
216- Kutup Yldznn dzeltilmi asal ykseklii (Ho) 51
15', a0 : 14'.8, a1: 0'.6, a2 : 0'.6 olduuna gre bulunduunuz
enlem deeri nedir? LAT = Ho - 1 + a0 + a1 + a2

LAT = 5115 - 1 + 14,8 + 0,6 + 0,6 = 50 31,0

217- Kuzey Kardinal amandralarn k karakteri


aadakilerden hangisidir?
b) VQ

218- Kuzey yarm krede okyanuslarn kyya yakn


sularnda ruzgar akntsnn yn iin aadaki
ifadelerden hangisi dorudur?
d) Rzgar akntsnn yn, rzgar ynnn yaklak
200 fazlas olur
( Bu soru gelebilir )
219- Kuzey Yarkrede ve Ak Denizde Lodos ruzgarnn
sebep olduu akntnn derece olarak SETi (yn)

aadakilerden hangisidir? a) 085


( Bu soru kabilir-klarda 085 yoksa 090yi iaretle )
220- Boylam 128 42'W olan bir mevkiide kolumdaki saat (ZT)
10:25 ise boylam 027 22E olan bir mevkiide LMT ka olur?
nce GMT zamann buluruz bunun iin ZD deeri gerekli.
128 42 W iin ZD degerini buluruz.
128 42' / 15 = 8 kalan 7 30' dan byk oldugu iin blm
degeri olan 8e 1 ekleriz yani ZD=9 Biz west de idik. Yani GMT
zaman bizden ilerde 10:25+9=19:25 yapar.
Gelelim 027 22' E boylamna. LMT olarak istendii iin
boylam zamana evirmemiz gerekir. 1=4 dakika ise buradan
1 saat 49 dakika 22 saniye buluruz. biz East boylamnda
oldugumuz iin GMT den ileri saatteyiz demektir.

LMT=19:25:00 +1:49:22=21:14:22 olarak bulunur.

221- Manyetik pusulamz ile 112 ye ilerlerken blgedeki


doal sapma (V) deeri 2E ve bu rotadaki yapay sapma
(D) 4W ise hakiki olarak ka dereceye gittiimizi
bulunuz?
b) 110 C
D
M
V
T
112 4W 108
2E 110

ZM: Soruda Manyetik ( C ) deer verilmi Hakiki deer


( T ) isteniyor yani C den T ye doru ilem yapacanz iin
East deeri + West deeri olacaktr. CDMVT sorularnda her
zaman nce verilen deerleri CDMVT nin altna yazn. Soruda
Manyetik Pusula rotas ( C ) 112, Doal Sapma
( Variation ) ( V ) deeri 2E, Yapay Sapma ( Deviation ) ( D )
deeri 4W ise Manyetik pusula rotasndan 4 Derece karp
2 Derece ekleyeceksiniz sonu 110 olacaktr
222- Med-cezir; 24 saat 50 dakika sren bir ay gn ierisinde,
akntya bal olarak deniz suyu seviyesinde medyana gelen
farkllklardr. Bir ay gn ierisinde bir defa yksek, bir defa
alak su hadisesinin meydana geldii ve zellikle Pasifik
Okyanusu limanlarnda grlen med-cezir tipine ne ad verilir?

a) Gnlk medcezir (Diurnal Tide)


223- Med-cezir; 24 saat 50 dakika sren bir ay gn ierisinde,
akntya bal olar ak deniz suyu seviyesinde meydana gelen
farkllklardr. Bir ay gn ierisinde iki defa yksek, iki defa alak
su hadisesinin meydana geldii ve zellikle Atlantik Okyanusu
limanlarnda grlen med-cezir tipine ne ad verilir?

D) Yarm Gnlk Med cezir. (Semidiurnal Tide)

224- Mercator haritalar iin aadaki sylemlerden


yanl olan hangisidir?
d) Enlemler aras mesafeler birbirine eittir

225- Mercator haritasnda 1 dakikalk enlem lei ile 1


dakikalk boylam lei ka derece enleminde birbirine
ok yakn olur? a) 0
226- Mercator (normal silindirik) haritalarda enlemler
aras mesafe ile ilgili olarak aadaki ifadelerden
hangisi dorudur? d) Enlemin Sec orannda artar
227- Mercator projeksiyonu ile yaplan haritalar ile ilgili
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
a) Konformaldir,
b) Orta enlem iin lei sabittir,
c) Kerte hatlar doru eklinde iz verirler,
d) Haritann her yerinde enlemler ve boylamlar birbirlerine diktir,

e) Hepsi dorudur

228- 100000 mum (kandil) iddetinde k kayna


olan bir fenerin nominal grlme mesafesi ka
mildir?
b) 19,5 mil
229- New Haven Harbor Entrance (3016) blgesinde 5
KASIM 1999 saat 07:00 ZT daki gel-git akntsnn yn
ve iddeti nedir? (Problem ekte verilen Amerikan GelGit Aknt Cetvelleri kullanlarak zlecektir)
b) 319, 1,02 knot

230 -SVL Alacakaranlk vakti Gnein hangi


durumunu gsterir?
b) Ufkun 6 altnda bulunduu andr
231-NOTK Alacakaranlk vakti, Gnein hangi
durumunu gsterir?
c) Ufkun 12 altnda bulunduu andr

232- Notik almanaktan hesaplanan gk cisimlerinin


GHA ve Dec deerlerine uygulanan (v) ve (d)
dzeltmeleri aadakilerden hangisine uygulanmaz?
c) GHA Aries deerine
233- Oto pilot; operatr tarafndan girilen, gidilmek istenilen
rota ile pusuladan gelen, gidilen rota bilgilerini karlatrarak
bir dzeltme fark bulur. Aadakilerden hangisi bu fark
bulunurken oto pilotun gz nnde bulundurmasna gerek
olmayan bilgidir?
c) Var liman.

234- Oto-Pilotta aadaki kontrol dmelerinden


hangisi aknt veya ruzgar drmesini nlemek
iin kullanlr?
D) PERM-HELM
235- nerilen okyanus gei rotalar aadaki
Kaynaklarn hangilerinde bulunur?
I-Okyanus klavuz haritalarnda++
II-Routeing chartlarda++
III-Ocean passages kitaplarnda++

IV-Okyanus klavuz kitaplarnda


b) I, II, III

( Bunda Yok )

236- Buzlarla ilgili bilgiler aadaki kaynaklarn


hangilerinde bulunur?
I) Okyanus klavuz haritalarnda++
II) Routeing chartlar ( Bunda Yok )
III) Ocean passage kitaplar++
IV) Okyanus klavuz kitaplar++

a) I, IV
b) II, III
d) I, III, IVe) I, II, IV

c) I, III

237- Tropical frtnalarla ilgili bilgiler aadaki


kaynaklardan hangilerinde bulunur?
I. Okyanus klavuz haritalar++
II. Routeing chartlar++
III. Ocean passage kitaplar++
IV. Okyanus klavuz kitaplar++

c) I, II, III, IV
238- Routing chartlarla ilgili aadakilerden hangisi yanltr?
Cevap: Routing chartlar Gnomonic haritadr ifadesi
yanltr
( Bu soru kabilir )

Admiralty Routeing Charts


These charts are essential for use in passage planning for ocean voyages.
They include routes and distances between major ports, ocean currents,
ice limits, load lines and wind roses, with expected meteorological and
oceanographic conditions for each month of the year. Five charts cover
the oceans of the world; North Atlantic, South Atlantic, North Pacific,
South Pacific and the Indian Ocean.

239- PA ksaltmasnn anlam aadakilerden hangisidir?

b) Yaklak mevkii

( Position Approximate )

240- Parakete seyri ksaltmas aadakilerden


hangisidir?
b) DR

241- Parakete seyri yaparken herhangi sabit bir maddeden


mevki hatt (kerteriz) aldmzda, kerteriz aldmz andaki
DR mevkiinden aldmz kerteriz hattnda izdiimiz dik
dorunun bu hatt kestii noktaya ne denir? b) EP mevkii
242- Parakete klc iinde iki elektrot arasnda deniz suyunun
srtnmesinden oluan elektromanyetik sahann sratle
doru orantl olarak deimesinden faydalanlarak srat
bilgisi elde edilen parakete tipi aadakilerden hangisidir?

d) Elektromanyetik Parakete

243-Pusula sehpas stnde bulunan dzeltme elemanlarndan hangisi yumuak demirdir? b) Filender ubuu

244- Pusula sehpas stnde bulunan elemanlardan


aadakilerden hangisi manyetik malzemeden
yaplmtr? d) Filender ubuu
**Flender ubuu: Pusula sehpasnn n tarafnda sehpaya paralel
yere dik olarak sabitlenmitir. Manyetik olmayan bir boru ierisine
yerletirilmi ve yumuak demirden yaplm silindir ubuklardr.
Dey kuvvet etkilerini kaldrmak iin kullanlr.**

245- Radar aygt ile ilgili olarak aadakilerden doru


olan iaretleyiniz.
d) Pruva Yukar (Head Up)

grntde gemi dnerken pruva izgisi sabit kalr resim


dner

246- Radar pilotlamas ile ilgili olarak aadaki


fadelerden hangisi dorudur?
c)Sahile yakn seyrederken, mesafe skalas;
mmkn olduunca kk seilmelidir.
247- Radar sinyallerinin dalga tepeciklerinden
yansmas ile meydana gelen ekolara ne ad verilir?

b) Deniz dn ekolar
248- Aadaki atmosferik koullardan hangisinde
radarn hedef yakalama uzakl en byk olur?
C)Deniz yzeyinden ykseldike standart koullara
nazaran scaklk azalma oran kk, nem ve basn
azalma oran byk olmas durumunda.
xxx- Aadaki atmosferik artlara gre radarn hedef
yakalama mesafesi hangi durumda en ksa olur?

a) Yer yznden ykseldike oalan bir nemin varl

249- Gerek YER gerekse GK dalgalarnn alnamad,

alclar asndan Kr Blgelere ne ad verilir?


B)Atlama blgesi.
250- Rasadi irtifa (Ho): 57 35.5, Hesabi rtifa (Hc):
57 41.5, Azimuth As (Az) : N 75 E olduuna gre,
Intersept ve Semt (Zn) deerleri aadakilerden
hangisidir? Cevap: 6 Mil (Uzak), Zn : 285
HC 57 41,5
HO 57 35,5

-----------------------INTERSEP= 6 (6 Mil uzak)


Zn = 360 - Az Zn = 360 - 75 = 285
251- Rehberin pupasndan 6000 Yarda mesafede
bulunan bir A gemisinin, 148 rotasna 15 Kts. srat ile
ilerleyen rehber geminin 280 hakiki kerterizi 19.000
Yarda mesafesinde en az srat kullanarak mevki
alabilmesi iin rotas ne olmaldr? a) 173
252- Rota 098olursa rota as C. ne olur? d) S

82E
253- Rota deitirme sreci ile ilgili olarak aadaki
ifadelerden hangisi yanltr?
b) Dn yerine gelindiinde dne geilmelidir.
254- Rotas 340 olan bir A gemisi, B gemisini SANCAK 85 de
grmektedir. B gemisi, A gemisini hakiki olarak ka derecede
grr?
d) 245
255- Sahildeki bir fenerin cayro ripiterinden alnan kerterizi
310dir. Geminin hakiki mevkiinden bu fenerin haritadan
llen kerterizi 308 dir. Cayro hatas nedir? b) 2W
256- Samsun aklarnda tespit edilen 155 ynne 1 knot
iddetindeki ruzgar akntsn oluturan ruzgarn yn ve hz
nedir?
c) Karayel - 50 mil/saat
257- Serbest cayronun Gney Yarmkredeki yatay grnsel
hareketi iin aadakilerden hangisi dorudur?
b) Yatay grnsel hareket batya dorudur.
258- Serbest dnen bir cayro pusulann dn eksenine etki
ederek bu eksenin Kuzey/Gney ynne ynelmesini
salayan esas e aadakilerden hangisidir?
a) Dnyann Batdan Douya dn hz kuvveti,

259- Sextant ile okunan deere, DIP (gz ykseklii) dzeltmesi


olarak uygulanan dzeltme ile ilgili olarak aadaki ifadelerden
hangisi dorudur?
d) Daima ( ) olarak uygulanr.
260- Seyir durumundaki bir gemi; 26 Nisan gn ZT olarak
16:36:14de gneten rasat yapmtr. Rasat anndaki DR mevkiin
boylam 159 19'.5E olduuna gre, rasat yapld andaki GMT
zaman aadakilerden hangisidir?
c) 05:36:14
ZD=159 195 / 15 = -10 9 195 7 30 dan byk olduundan
ZD=10+1=-11 olur. GMT= ZT-ZD 16:36:14 11 = 05:36:14

261- Seyir halinde bulunan bir geminin boyu 300 feet pruvadan
braklan yzer bir cismin 10 saniye sonra pupadan getii
saptanmtr. Geminin srati nedir?
c) 17,7 Knots ( 300 x 0.592 / 10 = 17.76 KNOTS )
262- Seyir yaptnz blgeye ait seyir haritas zerinde derinlikler
ile ilgili olarak Rep (1973) ifadesini tespit ettiniz. Bu ifade ile ilgili
aadakilerden hangisi dorudur?

c) 1973 ylnda rapor edilmi, fakat mesahas yaplmam bir


derinlik olduunu ifade eder.
263- Seyir yaptnz blgeye ait seyir haritas zerinde dip
tabiat ile ilgili olarak Cb ksaltmasn tespit ettiniz.
Bu ksaltma ile ilgili aadakilerden hangisi dorudur?
( Cobbles / Byk-iri akl-Ta Paralar )
d) Dip tabiat iri akldr.
264- Sh ksaltmasnn anlam nedir?
Kabuk

( Shell )

265- Slklarn ve su alt kayalarnn olduu yerde seyrederken


emniyetli seyir yapabilmek iin birok yntem uygulanr.
Aadaki yntemlerden hangisi yanltr?

e) Sadece Elektrikli iskandil devaml takip edilir.


266- Sistem-A ile markalanan bir blge ile ilgili olarak
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
d) Kardinal ve Lateral sistemin bileimi kullanlarak krmz
renk ile kanaln iskele taraf markalanmtr.

d)

267- Sistem-Ada Lateral iaretlerden sancak taraf amandra


Tepelii aadakilerden hangisidir?
b) Yeil, ucu yukar koni
268- Sistem-A amandralama sisteminde tecrit edilmi su
tehlike iaretlerini gsteren amandra tepeliinin ekli
aadakilerden hangisidir?
c) ki siyah kre

269- Sistem-B blgesinde beyaz renkli silindirik amandra


neyi ifade eder?
e) Demir yeri amandras
270- Spica yldzndan alnan Sex.Alt.: 42 38,6, IC: -1,5 ve
gz ykseklii 15 ft. olduuna gre, Dzeltilmi Ykseklik
(Ho) nedir?
e) 42 32,2
Sext. Alt.
42 38,6
IC - 1,5
Dip (15 feet)
- 3,8
Spica Mean Corr. - 1,2
-------------------------------HO =
42 32,1

271- Suni ufuk kullanlarak llebilen ykseklik asl


yksekliin ka katdr?
d) 2
272- Suni ufukla ykseklik lldnde hakiki
ykseklik bulunurken aada yazl dzeltmelerden
hangisi uygulanmaz?
b) Dip
273- Gk cisimlerinin merkezinden dnyann yarapn
gren a aadakilerden hangisidir? b) Paralaks
274- Kutup blgelerinde gk cisimlerinden alnan sekstant
yksekliklerinin dzeltilmesi ile dier blgelerde alnan sekstant
yksekliklerinin dzeltilmesi arasndaki farkllk nedir?
b) Krlma dzeltmesi farkldr.
e)Btn dzeltmeler farkldr

275- Tercihli kanal iaret eden amandralarn IALA Sistem-Aya


gre k karakteri aadakilerden hangisidir? b) Fl (2+1)
276- The Race Limannda 21 KASIM 1999 gn saat 14:00 ZT daki gelgit akntsnn yn ve iddeti nedir? (Problem ekte verilen Amerikan
Gel-Git Aknt Cetvelleri kullanlarak zlecektir.)

e) 112 - 2,7 knot


277- Trk harita yayn katalou ka folyodan meydana
gelmitir?
c) 3
1 Linye = 1 / 8 pus ( inch )
1 Pus = 2.54 cm
1 Kadem ( feet ) = 12 pus = 30,48 cm
1 Yarda ( yard ) = 3 kadem = 36 pus = 91.5 cm
1 Kula ( fathom ) = 2 yarda = 6 kadem = 183 cm
1 Gomina ( Cable ) = 608 kadem = 185.2 metre
1 mil ( mile ) = 10 gomina = 6080 kadem = 1852 metre
278- Bir gomina ka metredir?

D) 185 m

279- Aadaki uzunluk l birimleri kkten bye doru


sralanmtr. Bu sralamada iki l birimi yanl yazlmtr. Yanl
olanlar hangileridir?
Pus
Kadem
Kula
Yarda
Gomina

c) 3 - 4
280- Uzunluk l birimlerinden 1 yarda ne kadardr?
b) 91,5 cm.
281- Var. 00 10'E (1993) 6'W olan bir blgede 075 hakiki rotasna
gitmekte olan gemi haritada 225 de transitte olduklar belirlenen iki
feneri pusulas ile ka derecede transit edebilir? (Problem 2001 ylna
gre zlecek olup aadaki Dev. Cetveli kullanlacaktr.)
a) 226 38
DOU
+

c) 226 22
d) 225 22
e) 226 38

4
3
2
1
0
1
2
3
4

BATI
-

b) 226 08

30 60

120 150 S 210 240 W

300 330 N

282- Var. 1 40'E (1991) 4'W olan bir blgenin haritasnda 002
olan bir transiti pusulas ile 000 de kerteriz eden ve 090 rotasna
giden bir gemide pruva 000 olduunda Dev. deeri ka derece
olur? (Problem 2001 ylna gre zlecektir.)
a) 1E

b) 1W

c) 3E

e) Hepsi yanl

d) 3W

283- Var. 1 50'W (1993) 5'W olan bir blgede, 300 pusula rotasna
giden bir gemi pelarus aleti ile bir A fenerini sancak 165 de
kerteriz etmitir. Fenerin hakiki kerterizi ka derecedir? (Dev.
deeri aadaki Dev. cetvelinden alnacak ve problemi 2001
ylna gre zlecektir.)
c) 101 15
284- a) A = W 19 N

285- Cevap: 151 30

286- Vardiya zabiti olarak; gnein douu annda semtini 079 olarak
ltnze gre; gnein o andaki SIA deeri nedir?
Cevap: A = E 11 N
SIA = 090 - 079 = 011 iareti ise E ve N olur...
Cevap : A= N 011 E bulunur...
287- Vertex noktas iin aadaki sylemlerden hangisi yanltr?
b) Kalk rota as 90 den byk ise vertex noktas kalk ve var
noktalarnn dnda ve var noktas tarafndadr.(Bu soru geldi)

288- Yapay sapma cetveli (Dev. Table) kontrol veya


yeniden dzenlenmesi yaplrken gemi 8 yne saldrlr.
Kerteriz almadan nce gemi en az ka dakika bu rotada
seyretmelidir?
a) 4 dk.

290- Geminizin rotas 075 srati 16 Ktsdir.120


kerterizinde 16700 Yarda tespit ettiiniz temasn rotas
350 srati 12 Kts dir. Temasn Nispi srati nedir?
A)19 Kts.

B)20.5 Kts.

C)18 Kts.

D)17 Kts.

E)16 Kts.

291- Yapay sapmay meydana getiren sebepler nelerdir?

b) Gemi bnyesindeki metal aksam, elektrik, elektronik


cihazlardan oluan sapmadr.

292- Yer ekseninin; yer kreyi deldii kabul edilen


noktalara ne ad verilir? c) Kutuplar
293- Yerel Ortalama Zaman (Local Mean Time (LMT)) ile
lgili olarak aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
Cevap: Ortalama Gne Zamannn; yerel meridyene gre
deerlendirilmesi ile elde edilen zamandr.
294- Ykseklii 25 metre olan bir fener, gz ykseklii 16 metre
olan bir gzlemci tarafndan ka milden grlr? a) 18,7 mil
2.08 x 16 + 2.08 x 25 = 2.08 x 4 + 2.08 x 5 = 18,72

295- ZD = +4(W) olan bir saat diliminde ve 32N enlemindeki


bir mevkide ZT = 04:00:00 iken LMT = 04:30:00 ise bu
mevkiin boylam nedir?
Cevap: 52 30'W

ZD +4= 60 West -yarm saat = 7 30 ise 60-7 30= 52 30W


296- 10 knot ile ilerleyen bir tekne amandralara yakn
seyrederken, bir amandray grmesi ile kaybetmesi arasndaki
sreyi 10 dakika olarak belirlemise gr mesafesi ka mildir?

b) 0,860 da 10nm giderse, 10da 1.666 mil boyunca


grmtr.
1.666 / 2 = 0.8 mil

297- 000 rotasna seyretmektesiniz, pruvanzda


VQ(9)10s bir fenerin akmakta olduunu grdnzde
aadakilerden hangisini uygularsnz?
c) amandrann batsndan geilir.
298- 5E boylam zerinde olan bir mevkiide, ZT 08:15:00 iken

GMT nedir?

a) 08:15:00

299- 20 S - 030 W noktasndan hareket ederek 23 S - 035 W


noktasna gidecek olan geminin rotas ka derece olmaldr ve bu
iki nokta arasndaki mesafe ka mildir? b) 237, 333 mil

300- 020 rotasna ilerlerken pruvada beyaz Qk.Fl.


(6)+LFl10s zelliinde bir fener grdnz. Bu fener ile ilgili
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
c) Tehlikenin gneyini iaretliyen kardinal sistem
amandrasdr.
301- 020 rotasnda seyir eden geminin vardiya zabiti A fenerini
SANCAK 35 de kerteriz etmektedir. Geminin srati 12 Knt.dr.
Aknt 0 dr. 15 dakika sonra vardiya zabiti A fenerinden radarla
mesafesini 3 mil olarak lt anda A fenerinin hakiki kerterizini
ka derece olarak saptar?
b) 090

302- 35 20 N - 050 40 W mevkiinden hareketle 090 rotasna


10 knot sratle seyreden bir geminin 180 ynne 2 knot lk
bir akntnn bulunduu ortamda 1 saat sonraki EP mevkiinin
koordinatlar ne olur? c) 35 18 N - 050 28 W
DEP=DLONG x COS MDLAT DLONG=10/COS 3519= 12 mil

303- 40 00 N - 026 30 W mevkii ile 35 40 N - 023 20 W


mevkii arasndaki departure ka mildir? b) 150 mil
DIST = dLong x Cos MLat
dLong = 026 30 W
Mlat = 40 00 N
DIST= 190 x Cos37 20
023 20 W 35 40 N = 190 x 0,795
--------------------------------------------------= 151,07 mil
=
3 10
75 40 N
=
(3x60)+10
-------------- = 37 20
=
190
2

304- 080 rotasna 10 Knots sratle ilerlerken 035 de bir feneri


kerteriz ediyoruz. 15 dakika sonra ayn feneri 350 de kerteriz
ettiimiz de fenere olan mesafemiz nedir? c) 2,5 mil

305- Aadaki ifadelerden hangisi buz ayan


tanmlamaktadr?
D) Sahile bal, sahil boyunca teekkl eden buzlar.
306- Aadaki buz eitlerinden hangisi yerli buz
olamaz? B) Flu-berg
307-Aadaki ifadelerden hangisi ky buzunu
tanmlamaktadr?
C) Ruzgar ve akntlarn sahile srkledii buzlar.
308- Ruzgar buz paralarn kuzey yarm krede hangi
ynde srkler?
C) Kendi ynnn 210 ile 225 fazlasnda
309- Bir deniz buzu bnyesindeki buzu ne kadar srede atar?

D) 2 yl

310- Herhangi bir maddeden alnan kerterizle cayro hatasn


belirlerken, aadakilerden hangisi gereklidir?
A) Geminin mevkiinin bilinmesi.
311-Aadaki hatalardan hangisi cayro pusula hatalarndan deildir?

D) Arzi Sapma
312- 090 rotasna 12 Kts. ile ilerleyen bir geminin vardiya zabiti; bir feneri
SKELE 45 de kerteriz ettiinde saati 10:00 olarak tespit etmitir. Saat
10:15de fener bordalandnda radar ile llen mesafesi 2,5 NM
olduuna gre blgedeki akntnn yn (SET) ve iddetini (DRIFT) bulunuz.

d) Set : 000 , Drift : 2 Kts.

313- 110 rotasna 10 knot srat ile seyreden bir geminin vardiya
zabiti, ruzgarn SANCAK 30 den geldiini ve hznn saatte 50 mil
olduunu belirliyor. Hakiki ruzgar ynn ve hzn ekteki
pilotlama levhasn kullanarak bulunuz. d) 147 - 41 mil/saat

314- 115 W Mevkiinde gnein bat LMT olarak 16:48:00 olarak


bulunmutur. Gnein bat zaman ZT olarak katr? c) 16:28:00
(Ref. boylam 120 olduundan ZT-LMT aras -20 dakikalk fark oluur.)
315- 12740' 08"E boylamnn ZD deeri nedir?
a) 8
b) +7
c) +8
d) - 9e) -10

316- ZD deeri -5 olan bir mevkide ZT= 08:15:00 iken GMT nedir?
d) 03:15:00
317- 187 cayro rotasna gitmekte olan bir gemi radar ile bir A cismini
SANCAK 30 de kerteriz etmektedir. Cayro hatas 2 W olduuna gre
hakiki kerteriz ka derecedir?
E) 215
318- Serbest dnen bir cayroskop, hangi yn muhafaza eder?

C) Eksen ynn
319- Cayro pusulada kuzey arama devinmesi (presesiyonu) salamak iin,
S tarafndan bakld durumda aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

B) Rotor, saat yelkovan tersi ynnde dnyor ise ar tepe


kontrolu yaplr.
320- Ortalama alak sular belirten sembol aadakilerden
hangisidir?
A) MLW
321- Gel git olaynda HWS ile ilgili olarak aadaki
ifadelerden hangisi dorudur?
B) Ayn yeniay ve dolunay zamanlarnda meydana gelen su
yksekliidir.
322- Gnlk gel-git aadaki blgelerin hangisinde
grlmez? a) Akdeniz

323- Yukarda bulunan gnlk gel-git grafiinin hangi


noktalarnda gel-git akntsnn hz ok az olur?
C) A,C,E,G ( ok hzl olduu zamanlar ) ( Bu Soru Bana Geldi )
D) B,D,F,H( ok az olduu zamanlar )
324- Aadaki olaylardan hangisi gel-git olaynn kuvvetli
olmasna etken deildir?

D) Gne ve Ayn Dec. lerinin deerce max. iarete ters olmas.

325- Gk cisminin bulunduumuz boylamdan geii esnasnda


llen ykseklik as deerine bal olarak aadaki bilgilerden
hangisi tespit edilir?
A) Doru enlem bulunur

326- Eit irtifa dairesini izebilmek iin aadakilerden


hangisine ihtiya duyulur?
B) CoAlt
327- Zaman-Boylam bantsndan 4 dakika ka derecelik yay
deerine eittir?
A) 1
328- Bir blgenin (zaman diliminin) boylam cinsinden genilii
ka derecedir?
B) 15
329- Bir yldz gn ka saattir?
B) 23 saat, 56 dk.
330- Ayn dnya etrafndaki bir gnlk hareketinin gnee gre
sresi aadakilerden hangisidir? A) 24 saat 50 dk.
331- Rastn alt boylam aadaki ksaltmalardan hangisi ile
gsterilir?
E) m
332- Belirli bir blge iinde ayn anda ayn zaman gsteren saat
sistemine ne ad verilir?
E) ZT ( Zone Time )

333- Herhangi bir zaman blgesinde LMT ile ZT arasndaki fark


hangi eleman ile bulunur?
B) dlong
334- Bir gk cisminin DEC deeri en fazla ka derecedir? E) 90

335- Notik almanakda ////// ile gsterilen iaretin anlam


aadakilerden hangisidir?

d) Alacakaranlk btn gece devam eder


336- Notik almanakda gnlk sayfalardan ka adet seme
yldzn koordinat bulunur?
B) 57
337- Notik almanakda gnlk sayfalarda gne ve ayn dou /
bat zamanlar, hangi zaman sistemi ile verilmitir? E) LMT

338- Notik almanakdan gk cisimlerinin koordinatlarn


bulurken hangi zaman ile girilir?
D) GMT
339- Notik almanakn gnlk sayfalarnda GMT ile
girdiimizde gk cisimlerinin aadaki hangi deerlerini
buluruz? D) GHA-Dec
340- Saat as veya boylam as aadaki ksaltmalardan
hangisiyle belirtilmitir? C) HA veya t
341- Gk kutuplarndan ve gk cisminden geen byk
daireye ne denir? A) Saat dairesi denir.
342- Aries saat dairesi ile gk cisminden geen saat dairesi
arasnda gk kutbunda oluan ve aries saat dairesinden itibaren
bat ynnde llen aya veya bu saat daireleri arasnda kalan
gk ekvatoru yayna ne ad verilir?
D) SHA
343- Gne aries noktasnda iken Dec deeri nedir?

B) 0

344- Rast boylamndan itibaren douya veya batya doru (180)


gk cisminden geen saat dairesine kadar llen ve gk
kutbunda oluan a aadakilerden hangisidir? E) HA

345- Rast boylamndan itibaren Batya doru (360) gk


cisminden geen saat dairesine kadar llen ve gk
kutbunda oluan a aadakilerden hangisidir? C) LHA
346- RA deeri ile ilgili olarak aadaki ifadelerden hangisi
dorudur?
B) Aries saat dairesinden itibaren douya doru gk cismi
saat dairesine kadar llen adr.
347- Kresel seyir geninin kenarlar aadakilerden
hangisidir?
A) CoLat - CoDec - CoAlt
348- Az N ve W ise; Zn'yi bulma forml aadakilerden
hangisidir?
A) Zn = 360 - Az
349- Az S ve E ise; Zn'yi bulma forml aadakilerden
hangisidir?
D) Zn = 180 - Az
350-Gney yarmkrede bulunan bir seyircinin bulunduu
boylamn dousundaki bir gk cisminin semti; aadakilerden
hangisidir?
C) Zn = 180- Az
351- Gney yarmkrede bulunan bir seyircinin bulunduu
boylamn batsndaki bir gk cisminin semti; aadakilerden
hangisidir?
D) Zn = 180+ Az
352- Az S ve W ise; Zn'yi bulma forml aadakilerden
hangisidir?
D) Zn = 180 + Az
353- Na ksaltmas anlam aadakilerden hangisidir?
B) Ayakucu
354- Z ile gsterilen ksaltmann anlam aadakilerden
hangisidir? C) Baucu
355- Zn ksaltmas anlam aadakilerden hangisidir?
C) Semt
356- Hc > Ho ise intersept ne olur?
B) A ( Away-Uzak )

357- Ho > Hc ise intersept ne olur?


D) T ( Towards-Yakn )
358- Hc = 38 15' ve Ho = 38 48' ise intersept nedir?
C) a= 33 mil yakn

359- Hc = 46 38' ve Ho = 46 16' ise intersept nedir?


c) a = 22' uzak
360- Gk cisminin saat dairesi zerinde seyircinin bulunduu
yarm kredeki kutup noktasndan olan asal mesafesi
aadaki ksaltmalardan hangisi ile gsterilir? A) CoDec
361- Bir gk cisminin gk ufkundan olan asal ykseklii
aadaki ksaltmalardan hangisi ile gsterilir? D) Alt
362- Gney yar kre yldzlarn tanmak iin referans olarak
kullanlan takmyldz, aadakilerden hangisidir?
B) Southern Cross
363- Ekvator kua yldzlar tanmak iin referans olarak
kullanlan takmyldz aadakilerden hangisidir?A) Orion
364- Dnyann yrnge zerindeki yllk hareketinde, Gnee
en yakn olduu ay aadakilerden hangisidir? A) Ocak
YORUM: Dnyann gne evresindeki yrngesi sabit bir daire deildir,
elips eklindedir ve gne bu yrngenin tam merkezinde bulunmaz,
dolays ile yrnge zerinde dnyann gnee hem en yakn hem en uzak
olduu nokta vardr, soruda en yakn dendiine gre bu ay Ocak tr, Ocak
aynda gne yarap daha byk olur .

365- Dnyann yrnge zerindeki yllk hareketinde, Gnee


en uzak olduu ay aadakilerden hangisidir?C) Temmuz
366- Gney yarm krede ak denizde ruzgar akntsnn yn
iin aadaki cmlelerden hangisi dorudur? d) Ruzgar
akntsnn yn, ruzgar ynnn yaklak 140 fazlas olur.

367- Kuzey yarmkrede ky blgesinde 030 den esen rzgar


coriolis etkisi 20 olduuna gre oluturaca aknt yn
(Set) ? a) Set 230 dir. ( 030 + 020 + 180 = 230 )
368- Hangi boylam zerinde GMT - LMT - ZT birbirine eit
olur?
b) Greenwich boylamnda
369- Aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
A) Gk cisminin meyili (Dec) ve gzlemcinin enlemi ayn
iaretli ise, meyil deeri enleme ulancaya kadar meyil
arttka gk cisminin irtifas (Alt.) da artar.

370- Meridyen geite enlem tayini ile ilgili olarak aadaki


ifadelerden hangisi dorudur? E) Hepsi dorudur.
371- Bir gezegeni; plastik yldz bulucu (Star Finder HO 2102
C/D)ya iaretlemek iin o gezegene ait gerekli deerler aadaki
klardan hangisinde doru olarak verilmitir? D) RA, Dec.

372- GPS sisteminin mevki bulma yntemi asndan temel


ayrc zellikleri belirleyen guruplardan doru olan
hangisidir? D) Kod bilgisi, uzaklk lm, hata dzeltimi.
373- Rota deiiklii iin kullanlan yntemlerden hangisi
yanltr? D) Sektrl bir fenerin sektr snrlar ile.
374- Siste seyreden bir gemi ses yansmas ile mesafe bulmak
iin ddk alyor ve ald ddn yansmasn 20 sn
sonra duyuyor, sesin yansd sahilden mesafe ka
gominadr?
E) 18
(Sesi duyduun her geen 10 snden 1 sn karttnda
sonucu bulabilirsin) yada
zm = Ses hz = 335mtr/sn
Mesafe = hz x zaman = 335x 10 (10 olmasnn sebebi ses sahile
gidip yansyp bizim kulamza gelesiye kadar 20 sn ye geiyor.
O zaman sadece sahile gidesiye kadar 10 sn geer)
Mesafe = 3350 metre
10 gomina = 1853 metre ise 3350 metre X gominadr.
X= yaklak 18 gominadr.

375- Bir geminin pruvasndan pupasna kadar olan mesafe


367.5 Feet olduuna gre pruvadan braklan yzer bir cismin
14 saniye sonra pupadan getii saptanmtr. Geminin srati
aadakilerden hangisidir?
367.5 x 0.3048 = 112.014m, 14sn de 112m ise 3600 snde
28803.6m gider 28803.6 / 1852.3 = C) 15.5 Kts.
ZM: Ayn ekilde soruyu yorumlayn, geminin boyu 367,5 Feet yani 1 Feet: 30,48 Cm
olduuna gre 367,5 Feet = 367,5 x 30,48 = 11201 cm / 100 ( Metreye evirmek iin ) = 112
Metre, pruvadan braklan cisim demek ki 14 saniyede 112 metre gidiyor ise 1 Saatte yani
3600 Saniyede ka metre gider onu bulmak iin ayn ekilde oran orant yapmanz gerekir,
3600 x 112 / 14 yapn, kan metre sonucuda 1852,3e blnce Knots olarak sonu kar.

376- 172 rotasna ilerliyen bir gemiden, 150 hakiki kerterizinde


bulunan bir fenerin nispi kerterizi ka derecedir? C) 022
377- 262 rotasna seyreden bir A gemisinin, hakiki olarak 082
grd B gemisinin nispi kerterizi nedir? A) 180
378- Gemimizin rotas 090 olup, B gemisi hakiki 090 de kerteriz
edilmitir. B gemisinin Nispi kerterizi nedir? D) 0
379- Rotas 340 olan bir A gemisi, B gemisini SANCAK 60 de
grmektedir. B gemisi, A gemisini hakiki olarak ka derecede
grr? B) 220
380- Rotas 040 olan bir A gemisi, B gemisini SKELE 70 de
grmektedir. B gemisi, A gemisini hakiki olarak ka derecede
grr? C) 150 ( 040-70=330-180=150 )
381- 240 rotasna 12 knot ile ilerlerken 19:30 da 270 de A fenerini
kerteriz ediyoruz. Saat 19:45 de ayn feneri bu sefer 300 de
kerteriz ediyoruz.19:45 de A fenerinden mesafemiz nedir?

b) 3 mil
382- 250 rotasna 15 knotla seyreden bir gemi zabiti ruzgarn
nispi ynn sancak 30 ve hznn da 40 mil/saat olarak tespit
ediyor. Ruzgarn hakiki yn ve hzn ekteki pilotlama levhasn
kullanarak bulunuz.
d) 296 - 28 mil/saat

383-apraz iki kerterizde konulan mevkinin kabul edilebilir bir


dorulukta olmas iin kerterizler arasndaki a ne olmaldr?

A) Kerterizler aras a 30 den kk 150 den byk olmamal


384- Kysal seyirle ilgili olarak aadaki ifadelerden hangisi
yanltr? D) Yapay sapma deeri o yla gre hesaplanmaldr.

385- Parekete seyrinde aadakilerden hangisi dikkate


alnmaz?
D) Aknt Ruzgar
386- Ayn yay gren evre alarnn eit olmas prensibini
kullandmz seyir ynteminin ad nedir?
C) Yatay tehlike alaryla seyir.
XXXXX
387- Gece yaplacak olan ky seyri iin rotalar izilirken,
kydan veya kydaki cisimlerden en az ka mil aktan
geecek ekilde rota izilmelidir?
E) Kaptann
deerlendirmeleri neticesinde verecei karara gre.
388- Ky seyrinde, kyya yakn veya uzak geme ynnde
karar verirken aadaki hususlardan hangisi etken deildir?
E) Dip yaps
389- Aadaki ifadelerden hangisi trafik ayrm dzeninde
uyulmas gereken kurallardan deildir?
C) Trafik dzeninin bulunduu bir yerde kardan karya geiler
(rnein i blgeden d blgeye gei) mmkn olduunca
genel trafik akm ynne yakn alarla yaplmaldr.

390- Kaln siste gr mesafesi ka mildir?


B) 0,1 ile 0,25 aras
391- Bir birinin iki kat olan nispi alar (ift Katl Alar) ile fix
mevki bulma ilemi bir matematiksel zmdr. Bu metod ile
mevki hesab yaplrken esas istenen nedir?
C) Son kerterizin alndnda maddeye olan mesafedir.
392- Belirli bir maddenin bir seyirci tarafndan geminin
pruvasndan itibaren llen kerterizine ne ad verilir?
C) Nisbi kerteriz

393- Pilotlama iareti hangi tr bir mevki belirtir?


D) MPP(En

Muhtemel Mevkii )

394- Haritada Wd ksaltmasnn anlamn nedir?


e) Sazlk -Weed
395- Bir kutup haritasnda grid boylamlar nasl izilir?
A) Kuzey-Gney ynnde
396- Grid rotas iin aadaki ifadelerden hangisi yanltr?
D) Grid rotas bir kerte hattdr.
397- 80 N - 040 E mevkiinde hakiki yn 150 ise grid yn
nedir? A) 110
( 150 - 040 = 110 )
398- 79 N - 130 W mevkiinde grid rotas 045 ise hakiki rota
ka derecedir? C) 275 ( 045 - 130 = -85 360-85=275 )
399- 82 S - 010 W mevkiinde hakiki yn 040 ise grid yn
nedir? A) 030 ( 040 - 010 = 030 )
400- 80 S - 050 E mevkiinde grid rotas 120 ise hakiki rota
ka derecedir? A) 070 ( 120 - 050 = 070 )
Kuzey yarmkre'de, Grid yn= Hakiki yn +W / -E boylam dercesi,
Kuzey yarmkre'de, Hakiki yn = Grid yn -W / +E boylam dercesi,
Gney yarmkre'de, Grid yn= Hakiki yn -W / +E boylam dercesi,

Gney yarmkre'de, Hakiki yn = Grid yn +W / -E boylam dercesi,

401- 14 OCAK 2003 tarihinde seyir yaptnz blgeye ait haritann


pusula gl zerinde 035E(1981) 5W ibaresini tespit ettiniz.
Manyetik pusula ile 225 rotasna seyrederken bu rotadaki yapay
sapma deeri (D) 4W ise gemimizin hakiki rotas nedir?

22 x 5W = 110 W (2003) 1 50 W - 035E = 1 15 W


c) 219 45
C
D
M
V
T
225

4W

221

1 15 W 219 45

402- 20 OCAK 2003 tarihinde seyir yaptnz blgede bulunan iki


burnun transiti harita zerinde 055 dir. Ayn transiti geminin
manyetik pusulas ile 065 lyorsunuz. Haritanzn pusula gl
zerinde 3 20W(1985) 5'W ibaresi bulunmaktadr. Manyetik
pusulann yapay sapmas ne kadardr?

18 x 5W = 90 W (2003) 1 30 W + 320 W = 4 50 W
c) 5 10WC
D
M
V
T
065

5 10W 059 50 4 50 W

055

403- 23 UBAT 1999 gn saat 05:00 ZTda liman nlerinde


olan ve 6 m. su yksekliine ihtiyac olan bir gemi; Port of
Bristol (Avonmouth) limanna en erken saat kata girebilir?
(Problem ekte verilen Admiralty Gel-Git Cetvelleri kullanlarak
zlecektir)
b) 08:50:00 ZT
404- 5 Mart 1999 gn A gemisi vardiya zabiti Vens
gezegeninden yapt gzlem sonucu Sext.Alt. 28 38,0 olarak,
Hesabi ykseklii ise HC 28 32,2 olarak hesaplayp intersepti
saptamtr. Vardiya zabiti aada ifade edilen deerlerden
hangisini intersept olarak saptamtr? IC+0,9 ve KGY 16 mt.

c) ntersept 2 mil uzak


28 38
+ 0,9 (IC)
- 1,8 (a2 tablosu 28 38 GEZEGEN)
- 7,1 (16 m karl)
+0,2 (VENS Dzeltmesi)
-------------------------------------------------=HO 28 30,2 Hc-Ho=28 32,2 - 28 30,2 = 2 ( 2 mil uzak)

405- 02 MAYIS 1999 gn 22 10S - 046 18W mevkiinde


bulunan bir gzlemci iin, Gnein meridyenden gei
zaman UT (GMT) olarak katr? ( Bu soru bana kt )
ZM: Almanaktan 02 Mays 1999 tarihine gidilir ve M.P
(Meridyen geis) zaman bulunur. M.P zaman LMT olarak verilir.
M.P = 11h 57m bulunur,
LMT = GMT Long
11:57 = GMT + (46,3 x 4m)
GMT = 11:57 + 03:05:12

GMT = 15:02:12 Bulunur.


406- 2 MAYIS 1999 gn gz ykseklii 18 ft olan bir seyirci
10:00:00 GMTde Ayn st kenar yksekliini 32 46',7 olarak
lmtr. Gzlem annda hava scakl 20C ve hava basnc
990 Mb dr. Dzeltilmi sextant ykseklii (Ho) nedir?
c) 33 11',9

407- 02 MAYIS 1999 gn 17:25:26 ZTda 30 09'N - 078 45'W


mevkiinde Alphard yldznn GHA ve Dec deerleri ne olur?
ZD= 78,75/15 = 5,25
ZD= +5 ; GMT=ZTZD 17:25:26 + 5 GMT = 22:25:26 olur.
GHA = 22 h
= 190 22,2

25 m 26s = 6 22,5
-----------------------------------------------------------GHA = 22h 25m 26s = 196 44,7 bulunur.
GHA = GHA- SHA
GHA= SHA+GHA = 218 06,8 + 196 44,7 = 414 51,5
Bulunur.

(GHA- 360) = 414 51,5 -360=54 51,5


Almanaktan; Alphard Dec = S 839,5

CEVAP : 54 51,5

S 839,5 OLARAK BULUNUR.

408- 3 MAYIS 1999 gn gz ykseklii 48 feet olan bir seyirci


IC deeri + 2,7, fabrikasyon hata deeri + 0,1 olan bir
sextantla akam rasat zaman Vensn yksekliini 50 19',9
olarak lmtr. Vensn dzeltilmi sextant ykseklii
(Ho) nedir? c) 50 15',2 ( Bu soru kabilir )
409- 3 MAYIS 1999 gn 09:24:22 UT (GMT) de Gnein GHA
ve Dec. deerleri nedir? c) 321 51,8 - 15 35,5 N
410- 3 MAYIS 1999 gn 16:25:38 ZTda 40 45'N - 029 35'E
mevkiinde Gnein GHA ve Dec deerleri ne olur?
c) 37 11',1 - 15 38',6N ( pheli cevap )

411- 3 MAYIS 1999 gn 20:24:48 ZTda 48 00'N - 020


30'E Mevkiinde Ayn GHA ve Dec deerleri ne olur?
a) 255 23',2 - 18 32',8S
412- 03 MAYIS 1999 gn 04:25:15 GMT da, Ayn GHA ve
Dec deerleri nedir?
D) 37 43,3 - 17 24,8 S
413- 4 MAYIS 1999 gn 02:24:00 GMT de, Ayn GHA ve
Dec deerleri nedir?
C) 356 51,4 - 18 58,2 S

415- 4 MAYIS 1999 gn 46 14'N - 006 15'W DR mevkiinde,


06:24:22 ZTda Vens gezegeninden rasat yapldnda bu
gezegenin GHA ve Dec deerleri nedir?
b) 233 17',6 - 25 42',1N xxxxxx
416- 5 MAYIS 1999 gn 36 20N - 032 42E mevkiinde bulunan
bir gzlemci iin, Gnein meridyenden gei zaman UT (GMT)
olarak katr?
d) 09:46:12

417- 5 MAYIS 1999 gn 37N - 025 E mevkiinde bulunan bir


gzlemci iin Ayn st meridyenden gei zaman UT (GMT)
olarak nedir?
c) 01:42:00

d) 01:45:00
e) 05:45:00

Cetvelden Ayn st meridyen geii = 03:25


Boylam 025 (E olduu iin cikarlr) = 01:40
= 01:45

418- 5 MAYIS 1999 gn 39N - 007E mevkiinde bulunan bir


gzlemci iin sabah sivil alaca karanlk zaman UT (GMT) olarak
katr?
d) 04:00:24
419- 5 MAYIS 1999 gn 42N - 028W mevkiinde bulunan bir
gzlemci iin Ayn st meridiyenden gei zaman UT (GMT)
olarak katr? b) 05:21:00
420- 5 MAYIS 1999 gn 43N - 036E mevkiinde bulunan bir
gzlemci iin Pollux Yldznn meridyenden gei zaman UT
(GMT) olarak katr? d) 14:29:10
Meridyen geite (st meridyen) LHA 360 olduuna gore;
LHA = GHA + SHA + Long E
360 = GHA + (243 41.3 + 036) 360 = GHA + 279 41.3
GHA = 360 279 41.3 = 80 18 42
88 02.4 72 59.9 = 15 0230 1 h ise
80 18.7 72 59.9 = 7 1848 x x = 29 9
14:00:00 + 00:29:09 = 14:29:09

421- 6 MAYIS 1999 06:24:37 UT (GMT) de, Capella yldznn GHA


ve Dec deerleri nedir? D) 240 40,7 - 45 59,8 N
422- 05 MAYIS 1999 gn 36 20N - 032 42E mevkiinde bulunan
bir gzlemci iin, Gnein meridyenden gei zaman UT (GMT)
olarak katr?
D) 09:45:55
423- 6 MAYIS 1999 gn 19:24:42 GMT de, Marsn GHA ve Dec
deerleri nedir?
B) 307 28,1 - 10 34,6 S
424- 6 MAYIS 1999 gn 35S - 052W mevkiinde bulunan bir
gzlemci iin Rigel Yldznn meridiyenden gei zaman UT
(GMT) olarak katr?
D) 17:45:55
RA = 360 SHA = 360 281 22,9
RA = 7937,1 316,38 dk = 5h 16m 23s
M.P =
09:08:48

RA =
05:16:23
Long W = 03:28:00
--------------------------GMT = 17:53:11 Bulunur...

425- 6 MAYIS 1999 gn 46N - 052W mevkiinde bulunan bir


gzlemci Mars gezegeninin meridyenden gei zaman UT (GMT)
olarak katr?
A) 02:27:00 (7 Mays)
426- 18 Haziran 1999 tarihinde Satrn gezegeninden alnan Sex.
Alt. : 28 40, IC : +2 ve gz ykseklii 5,1 m. olduuna gre,
Dzeltilmi Ykseklik (Ho) nedir?
A) 28 36,2
Sext. Alt.
28 40,0
IC
+2,0
Dip (5,1m)
-4,0
Mean Corr. Satrn -1,8
--------------------------------HO
28 36,2

427- 12 ARALIK 1999 gn Gnein st kenarndan alnan Sex.


Alt. : 37 28, IC : +1 ve gz ykseklii 9m olduuna gre
Dzeltilmi Ykseklik (Ho) nedir? a) 37 06,4
428- E) ntersept 24.5 mil uzak( Bu soru bana kt )
HO = 67 35 1,2 (IC) - 16,2(a2 tablosu 67 17 st karslg) - 7,1 (16 m
karl) = 67 10,5 HC - HO = 67 35 - 67 10,5 = 24,5 NM UZAK

429- A gemisi vardiya zabiti haritadaki transit kerterizleri 040 0 olan


iki maddeyi sancak 600 de kerteriz etmektedir. A gemisinin vardiya
zabiti B gemisini iskele 700 de kerteriz etmekte, B gemisinin
vardiya zabiti ise A gemisini iskele 800 de kerteriz ettiine gre B
gemisinin seyir ettii rota aadakilerden hangisidir? c)
170
040-60=340 340-70=270 270-180=090 090+080=170
430- 180 rotasna seyir etmektesiniz, pruvanzda VQ(3) 5s
ritminde bir amandra akmakta olduunu grdnz. Bu
durumda aadakilerden hangisi yaplr?
a) amandra sancakta braklr
431- Deniz kirlilii meydana geldiinde kirlilii rapor edeceimiz
merkezler hakkndaki bilgiler hangi kaynaktan bulunur?

A) Coast Radio Stations isimli kaynaktan.


432-Kalk noktas 45N - 065W, var noktas 40 37N - 010
00W olan bir byk daire seyri iin kalk rota asn ve mesafeyi
bulmak iin NP 401 in ilgi sayfasna girilerek aadaki deerler
elde edilmitir. D) 2505,1 mil
Hc
d
Z .
48o 32,6
+28,6
81,2
--Ekte bulunan interpolation cetvelini kullanarak mesafeyi bulunuz.

433- Ekte bulunan Tide Tables sayfasn kullanarak yine ekte


bulunan harita parasnda iaretlenmi olan A noktasnda 18
ubat 04:30:00 ZT daki gel-git akntsnn yn ve hzn bulunuz.
D) 036 - 1,4 knot

434- 36 20 N - 040 20 E mevkii ile 36 20 N - 044 40 E


mevkii arasndaki mesafe yaklak ka mildir? E) 209 mil

435- Kalk ve var noktalar arasnda 2 33 dlat olan bir seyirde


gemi N ile W arasnda bir yne 200 mil seyretmise geminin
rotas nedir?
B) 320
436- Gemide +Q ve +P bileenleri var ise geminin inaas
srasnda pruvasnn yn nedir?
C) SE

437- ki ay sresince pruvas 090 ynnde olmak zere bal


kalan bir gemide pruva 000 rotasna alndnda, yar daimi
mknatsiyet nedeniyle nasl bir ekstra yapay sapma grlr?

D) Douya doru bir sapma olur.


438- Gemi 8 yne saldrarak haritada 052 olarak belirlenen
transitten manyetik pusula ile aadaki kerterizler alnmtr.
Pruva
Kerteriz

N
NE E
SE S SW W NW
058 056 053 050 048 046 050 054

Pruva 090 olduunda yapay sapma ka derece olur?


B) 1 06 W

439- Yapay sapma cetveli kontrol veya yeniden


dzenlenmesi iin 8 yne seyrederken gemi hangi rotalarda
viyalanr? A) Hakiki 000, 045, 090, 135, 180, 225, 270, 315
440- Yapay sapma kontrol veya yapay sapma cetveli
hazrlanmas srasnda geminin ka gomina yaknnda
baka bir gemi olmamas gerekir?
C) 3
441- amandraya bal iken yapay sapma kontrol yaplacak
ise geminin kerteriz alnacak maddeden uzakl ne olmaldr?
D) 4 mil
442- Demirde yapay sapma kontrol yaplacak olursa geminin
kerteriz alnacak maddeye ka mil uzak olmas gerekir?
E) 6 mil
443- Seyir halinde yapay sapma kontrol yaplacak ise
geminin kerteriz alnacak maddeye uzakl ka mil olmaldr?
E) 10 mil
444- Aadaki durumlarn hangisinde yapay sapma kontrol
iyi netice vermez? E) Hepsi iyi netice alnmasn engeller.
445- Pusla dzeltiminde ortaya kan C emsali hangi ynlerin
ortalamasdr? B) 000 - 180

446- Kalk ve var mevkiilerinin enlemleri 38N, boylamlar farkl


ise; Lat zerinde yaplan seyir iin aadakilerden hangisi
dorudur? D) Rota 090 veya 270, mesafe deparerdir.

447- Gemideki Navtex aygtnn yapt otomatik bir ilev iin


aadakilerden hangisi dorudur?
C) Seyir ve meteoroloji haberlerini alr ve kayt eder,
xxxxx
448- Fener kaidelerinin ykseklikleri hangi kaynak veya
kaynaklardan bulunur?
B) Fenerler ve Sis aretleri Kitaplarndan.
449- Fenerler ve sis iaretleri kitaplarnn dzeltmesi iin
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
E) Dzeltmeler; denizcilere ilanlardan eritler halinde
kesilerek kitaba yaptrlr.
450- Tbbi yardm almak iin bavurabileceimiz merkezler
hakknda gerekli muhabere bilgileri hangi kaynaktan bulunur?
A) Coast Radio Stations isimli kaynaktan.
451- Saat ayar veren istasyonlar hakknda gerekli bilgiler
hangi kaynaktan bulunur? D) Radio Aids to Navigation,
Satelite Navigation Systems, Legal Time, Radio Time Signals
and Electronic Position Fixing Systems isimli kaynaktan.
452- Navtex sistemi sahil istasyonlarna ilikin bilgiler
aadaki kaynaklarn hangisinden bulunur? D) Global
Maritime Distress and Safety Stations isimli kaynaktan.
453- Okyanus Routeing Chart lar iin aadaki ifadelerden
hangisi yanltr?
D) Routeing chartlar bir gnomonic haritadr.
454- Aadakilerden hangisi Oto-Pilotta NFU almasnda
geri besleme dzeneinin ilevini doru tanmlar?
C) Devre ddr ve hi bir ilev yapmaz,

455- Bir ARPA cihazi en az aagidakilerden hangisini


gstermelidir? C) Geminin hz bilgisi
456- Loran Haritalarndaki Hiperbolik Mevki Hatlar zerinde
bulunan 99600-X-27550 tantma ifadesi ile ilgili aadaki
ifadelerden hangisi dorudur?
A) Grup tekrarlama oran 99600 msn. olan bu takmdaki X yardmc
istasyonu ile ana istasyon arasndaki zaman fark 27550 msn. dir.

457- Sextantn sol elle yatay olarak tutulup uzade kolu 30 - 40


arasna getirildiinde yayn byk aynadan grnts hakiki
grnts ile kesikli olarak birbirini izliyorsa bu durumun nedeni
aadakilerden hangisidir?

a) Byk aynann alet dzlemine dik olmamas.


458- Index hatas ka dakikay atnda uzade hatas
dzeltmesi yaplr?
c) 3
459- Herhangi bir gk cisminden lm yaplrken
krlma(refraction) deeri gz nne alndnda; mecbur
kalmadka 250 den kk asal ykseklikleri olan gk
cisimlerinden rasat yaplamaz. Bunun sebebi aadakilerden
hangisidir?
c) Krlma deeri, sextant ykseklik deeri
bydke azald iin.
460- Meridyen geite arz tayininde DR mevkiinin enlemi >
DEC ve ayn isimli ise; aadaki bantlardan hangisi
dorudur?
B) Zx = 90 Ho ; Lat = Zx + DEC
461- A Gemisinin mevkii 28 00S - 42 36W dir. Gnein Dec.
deeri N 20 30, SIA deeri 23,4 dir. Gnein douunda
semtini aadakilerden hangisidir? Cevap: 066,6

SIA = 90 - SEMT SEMT = 90 - SIA SEMT = 90 - 23,4


SEMT = 066,6 olur.
462- 15 Aralk gn gne 36 27' N 072 30' E mevkiinde GMT
olarak 20:30da batmtr. LMT olarak gnein bat saati nedir?
E) 16 Aralk 01:20:00 72,5 x 4 =290/60=4H50M+20H30M=01:20
463- Seyir halindeki bir gemiden 26 Mays gn ZT:16:34:14de
gneten rasat yaplmtr. DR boylammz 156 19'.5 Edir.
Rasat yapld andaki GMT nedir?
B) 06:34:14

464-Manyetik kuzeye seyreden bir gemide manyetik pusulann


ibresi maksimum douya saptnda, bu geminin srekli
mknatsyet zellii aadakilerden hangisidir?
A) Sancakta mavi kutupsal zelliktedir.
465-Manyetik gneye seyreden bir gemide manyetik
pusulann ibresi maksimum batya saptnda, bu geminin
srekli mknatsyet zellii aadakilerden hangisidir?
A) Sancakta mavi kutupsal zelliktedir.
466-Manyetik douya seyreden bir gemide manyetik
pusulann ibresi maksimum douya saptnda, bu geminin
srekli mknatsyet zellii aadakilerden hangisidir?
A) Puruva mavi kutupsal zelliktedir.
467-Manyetik douya seyreden bir gemide manyetik
pusulann ibresi maksimum batya saptnda, bu geminin
srekli mknatsyet zellii aadakilerden hangisidir?
A) Pupada krmz kutupsal zelliktedir.
468- Bir gemide omurga hattna dik vaziyette bulunan yatay
yumuak demirlerin manyetik pusula zerindeki tesirleri
aadakilerden hangisidir? B) Gemi poyraza seyrederken
manyetik pusulann ibresini maksimum batya saptrr.
469- Manyetik pusula sehpasnda bulunan dzelticilerden Filender
ubuu hangi materyalden yaplmtr? C) Yumuak Demirden

470- 38 41 N - 125 20 W olan bir A mevkiinde 21 AUSTOS 2003


tarihinde vardiya saati 13:15 ise 55 17 N - 082 45 E olan bir B
mevkiinde bulunan bir gzlemcinin vardiya saati katr?
A)22 AUSTOS 2003 00:15

125 20W+082 45E=208 05x4=832/60=13H 13:15-13:00=00:15

471- 20 15 36E boylamnda olan bir mevkii ile 42 28 18W


boylamnda olan bir mevki arasndaki zaman fark nedir?
Cevap: 04:10:56
20 15 36E+42 28 18W=62 43 54 x 4 = 250 / 60=4h10m
472- 26 EKM gn, 40 00'N - 117 19'.4W boylamnda, Notik
Almanaktan gnein douu 06:58:00 olarak bulunmutur.
Anlan boylamda gne ZT olarak saat kata doacaktr?
Cevap: 06:47:16
LMT= 06:58:00 Long = 117 19,4 W (07:49:18) ZT = ?
GMT= LMT LONG ( W + , E -) = 06:58 + 07:49:18 = 14:47:19
ZT = GMT ZD
( W - , E +) = 14:47:18 - 08:00:00 = 06:47:18

473- 088W boylamnda ZT 16:55:00 iken LMT deeri


aadakilerden hangisidir?
Cvp: 17:03:00
Long = 088 W (05:52) ZT = 16:55:00 LMT = ?
GMT = ZT ZD ( W+ , E-) = 16:55:00 + 06:00:00 = 22:55:00
LMT = GMT LONG (W- , E+) = 22:55:00 - 05:52:00 = 17:03:00

090 088 = 2 x 4 = 8 dk. 16:55:00 + 00:08:00 = 17:03:00


474- Gk kresi ve yldz haritalar ........ Projeksiyon sistemleri
ile yaplr.
B) Transvers mercator
475- Volta seyri yaparken Hangi kaynaktan yararlanlr?
Cevap: Nories Table
***Volta seyrinde nories tabledan yararlanlr. Ksaca volta seyri,
geminin rota deiimleri ve bu rotalarda katetmi olduu
mesafelere gre enlem fark ve departure deerleri saptanarak,
dzlem seyri eitlikleri kullanarak varlan mevkiinin
koordinatlarnn bulunmasdr. Unutmayalm ki bir gemi hareket
ettii mevkiiden varaca mevkiiye her zaman tek bir rota
zerinde seyrederek ulaamaz.

476- Ik kaynann dnyann merkezinde kabul edildii ve dnya


zerinde herhangi bir noktaya teet bir dzlem zerinde oluan
projeksiyona ... denir?
Cevap: Gnomonic projeksiyon

***Gnomonik projeksiyon: Ik kayna krenin (Dnyann)


merkezinde kabul edilir ve dnya zerindeki herhangi bir
noktaya teet olan bir dzlem boyunca oluan
projeksiyondur.***
477- Yerkresi yzeyine teet olan bir dzlem zerine, yerkresi
merkezinden kan nlar ile yzey ekillerinin dzlem zerinde
izdmn oluturan projeksiyon sistemi aadakilerden
hangisidir?
Cevap: Gnomonic projeksiyon

478- Navtex mesaj zerinde hata dzeltme oran


ksaltmas/kodu nedir/nasl yazlr?
C)Correction Error Rate (CER of 1%)
479- CER hatasnn, mesajn kabledilebilir saylabilmesi iin
hata yzdesi en ok % ka olmaldr? C) %4
If a message received CER of 4 % or less stored in the
memory of the NAVTEX. If a NAVTEX message has CER of 4 %
or less is an acceptable message.
480- Tek balama amandrasnn harf kodu nedir?
C)SPM ( Single Point Mooring )
481- Navtexde ( 00 ) ile balayan uyar kodu hangisine aittir?
Cevap: Vital (vital, highest priority=hayati, yksek
ncelik)
00 seri numaras, en yksek ncelikli mesajlar iin ayrlmtr;
bunlar Tehlike Aktarm (Distress Relay) mesajlar olup, daima
yazdrlrlar(print). ( Bu soru bana geldi )
482- Navtex seyir uyarlar mesajlar hangi katagoriye girer?
Cevap: Safety - Important
483- Aadaki Navtex harflerinden ka tanesi zel harf
ksmna girer ve yaynlanr? Cevap: v, w, x, y
484- Gemi limanda, zaman amnda masraflar kim der?

Cevap: Tatan
485- Gemilerde liman alanlar dnda kullanlan haritalar
hangi projeksiyon sistemi ile yaplr?
Cevap: Ekvatoryal Mercator
486- Denizcilere ilanlarda ilk kez yaynlanan bir dzeltmelerin
paragraf numarasnn bana aadakilerden hangisi yazlr?
Cevap: P ( Primary )
487- En doru mevkii Hangi yntem ile koyulabilir?
Cevap: Pusula zerindeki kerteriz emberi ile belirli
maddelerden kerteriz alnmas.
**Fix mevkii geree en yakn, en doru mevkiidir.**
488- Byk dzeltmeler haritada nereye ilenir?
Cevap: Haritann alt kenar ortasna ilenir
Trk Seyir Haritalar;
Kt Haritalarmz 3 Folyodan oluup 194 adet seyir haritas
mevcuttur. Bunlardan 28 adedi Uluslararas (INT) haritadr.
SHOD Bakanl tarafndan retilen Seyir Haritalar, Uluslararas
Hidrografi Tekilat (IHO) tarafndan belirlenmi uluslararas
standartlara gre; Merkator Projeksiyonunda ve Avrupa Datumu
(European Datum-ED50) ile Dnya Jeodetik Sistemi (World Geodetic
System-WGS84) esas alnarak retilmektedir.
2005 ylndan bu yana Yeni Harita / Yeni Yayn olarak retilen
haritalarda WGS 84 datumu kullanlmaktadr. Zaman ierisinde, kt
ortamda bulunan tm seyir haritalarnn WGS 84 datumuna
dntrlmesi planlanmaktadr.
Seyir Hidrografi ve Oinografi Dairesi (SHOD) Bakanl tarafndan
yaymlanan haritalarn numaralandrmas leklerine ve kapsadklar
blgeye gre sistematik bir ekilde yaplmaktadr. Karadeniz
Blgesi'ndeki haritalar 1 ile, Marmara Denizi'ndekiler 2 ile, Ege Denizi
ve Akdeniz'dekiler 3 ile balamaktadr.
2 rakaml numaralar kk lekli haritalara verilmektedir (1: 150.000
ile 1:1.500.000 aras). rnein tm Akdeniz'i gsteren haritann
numaras 30'dur.

3 rakaml numaralar kk lekli (1:50.000 ile 1:150.000 aras)


haritalara verilmektedir. rnein 30 numaral haritann da kapsad
skenderun Krfezi'ni gsteren haritann numaras 334'tr.
***1:50.000 ve daha byk lekli liman, demirleme, ky sular ve
boaz haritalar drt rakamldr. rnein skenderun Krfezi'ndeki
skenderun Liman'n gsteren liman giri haritasnn numaras
3342'dir.
1. Ak deniz haritalar: 1:600.000 ve daha kk lekli haritalardr.
ok geni alan kapsad iin seyir maksatlaryla kullanlmazlar.
zerlerinde sadece seyir planlamas yaplabilir. Akdeniz ve
okyanuslar gsteren haritalar bunlara rnek verilebilir.
2. Genel Haritalar: 1/600.000 - 1/150.000 lekli haritalar olup, seyir
yapmaya elverili olmayan zerlerinde seyir planlamas yaplan
haritalardr. Genel haritalarda sahil maddeleri ve derinlik ynnden
fazla bir bilgi yoktur.
3. Para Haritalar: 1/150.000 - 1/50.000 lekli haritalar olup, seyir
yapmaya elverili ve zerinde btn bilgileri eksiksiz gsteren
haritalardr.
4. Portolon Haritalar: 1/50.000 ve daha byk lekli haritalar dr. Bir
liman veya liman ile birlikte giriini daha ziyade bir plan eklinde
gsterir. Bu haritalarda seyirciye yararl btn bilgiler eksiksiz olarak
harita zerinde mevcuttur. Bu haritalar liman giri ve klarnda ve
demirlemede kullanlr.
1-SEYR HARTALARI VE NOTK YAYINLAR KATALOU DS 84 S/EE :
TR ksaltmas ile ifade edilen Seyir Hidrorafi ve Oinorafi Dairesi Bakanlnnyaynlad
haritalar kapsar.
Katolog 3 blmden oluur.
1. Blm genel bilgiler.
2. Blm seyir haritalar.
3. Blm eitli yaynlar ve kitaplar kapsar.
kinci blmde bulunan seyir haritalarnn numaralandrma sisteminde, harita numaralar,
Ulusal indesklere gre verilmi, haritalarn sa alt veya sol stkelerinde yer alan numaralar
ile, Uluslararas ( INT ) indesklere gre verilmi ulusal numaralarn altnda/stnde yer alan
macenta renkli numaralardr. Harita Karadeniz blgesinde 10, Marmara Denizinde 29, Ege
Denizinde 20, Dou Akdenizde 30 ile balar. Numaralar iki rakamdan oluan haritalar, Kara
Deniz genel 10- 10A- 10B, Marmara Genel 29, Ege Genel 20- 21, Akdeniz Genel 30 gibi
haritalar genel haritalar olup, lekleri 1/300.000 ve daha kk lekli haritalardr.
Numaralar rakamdan oluan haritalar, Kara Deniz 111, Marmara Denizi 291, Ege Denizi
211, Akdeniz 312 gibi haritalar para haritalar olup, lekleri 1/150.000 ile 1/50.000 arasnda
deien haritalardr. Numaralar drt rakamdan oluan haritalar, Kara Deniz 1211, Marmara
Denizi 2921, Ege Denizi 2121, Akdeniz 3211 gibi haritalar portolon haritalar olup lekleri
1/50.000 ve daha byk leklidir. Haritalarn numaralarna gre sakland folyalar ise
yledir.
1. Folyo : Kara Deniz Haritalar
2. Folyo : Marmara ve Ege Denizi Haritalar
3. Folyo : Dou Akdeniz Haritalar mevcuttur.
Her folyodaki haritalar kendi arasnda numara srasna gre sralanmaldr.

2. YABANCI DENZ HARTALARI VE YAYINLAR KATALOU :


BA Ksaltmas ile ifade edilen British Admralty dairesinin yaynlad haritalarkapsar.
Bu katolog da bulunan haritalar YED Folyodan oluur.
1. Folyo : Kara Deniz Haritalar
2. Folyo : Marmara Denizi Haritalar
3. Folyo : Ege Denizi Haritalar
4. Folyo : Dou Akdeniz Haritalar
5. Folyo : Orta Gney Akdeniz
6. Folyo : Bat Akdeniz
7. Folyo : Orta Kuzey Akdeniz

**OO ksaltmas ile gsterilen Amerikan haritalar be snftan oluur.


1. Ak deniz haritalar: 1/600.000 veya daha kk lekli haritalardr.
2. Genel haritalar: 1/100.000-1/600.000 lekli haritalardr.
3. Sahil ve ky haritalar:1/50.000-1/100.000 lekli haritalardr.
4. Liman haritalar: 1/50.000 ve daha byk lekli haritalardr.
5. sular ve nehir haritalar: 1/40.000 lekli haritalardr.
**BA ksaltmas ile gsterilen admiralty haritalar snfta toplanr.
1. Genel haritalar: Kk lekli haritalardr.
2. Para haritalar: Orta lekli haritalar olup seyir yapmaya elverili haritalardr.
3. Liman haritalar: Byk lekli haritalardr.

**Deniz Haritalarnda Aranan zellikler:


a. Eit alan mnasebetleri doru olmal.
b. Sabit mikyasl olmal.
c. Byk daireler doru hatlar olarak belirtilmeli.
d. Kerte hatlar bir doru eklinde olmaldr.
1-KK DZELTMELER:
Bu dzeltmeler haritay kullananlar veya muhafaza edenler tarafndan
yaplr.
Dzeltme kaytlar haritann sol alt kenarnda basl olarak "Kk
dzeltmeler"yazsnn sana doru ilenir. Dzeltme bilgisi
Trkiye'de Seyir Hidrorafi ve Oinorafi Dairesinin yaynlad
"DENZCLERE LANLAR" yaynndan alnr. Dz.K.K.l'na bal olan
daire bu yayn her hafta basar ve yaynlar, kendine ye olan birimlere
datr. Kk dzeltmeler 3 eit olur:
(a) El dzeltmesi: Haritann herhangi bir yerindeki bilgilerin deimesi
nedeniyle haritay kullanan tarafndan denizcilere ilanlardan alnarak
kalem ile yaplr. Mor mrekkepli kalemle yapldktan sonra haritann
sol alt kenarna dzeltme bilgilerinin alnd denizcilere ilanlarn yl
ve ilandaki paragraf numaras yazlr. rnek: 1995- 15 -76 - 215 v.b.
b) Blok dzeltme: Haritann belirli bir blgesinin haritay yeniden
basmn gerektirmeyecek kadar kk fakat kullanc tarafndan
yaplamayacak kadar byk deiiklie uramas sonunda o ksm
haritay basan kurulu tarafndan dzeltilmi ekli ile baslr. Kk
bir alan kapsayan bu para denizcilere ilanlar ile birlikte datlr.

Bunu alanlar bu ksm ilanlardan kartarak dzeltilmesi gereken


haritann zerinde dzeltilecek yere yaptrrlar. Buna "BLOK
DZELTME" denir. Kaydedilmesi el dzeltmesinde olduu gibidir.
c) Geici dzeltme: Aynen el dzeltmesi gibidir. Kurun kalem ile
yaplr. Dzeltmenin geici olduunu belirtmek zere kaydn yapld
yere (T) ksaltmas konur. Dzeltme geerlilii denizcilere ilanlar ile
ortadan kaldrlnca sona erer, dzeltme ve kayt silinir. Kaydedilmesi
el dzeltmesinde olduu gibidir.
2- BYK DZELTMELER: Bir haritaya ait kk dzeltmelerin
miktar o haritann yeniden baslmasn gerektirecek kadar ok olursa
o zamana kadar yaplm olan btn kk dzeltmeleri kapsayacak
ekilde harita yeniden baslr. Bu ilemi Trkiyede Sey.Hid.ve
Oi.D.Bk.l yapar ve yeni harita basksn Denizcilere ilanlar yolu
ilebildirir. Byk dzeltme kayd haritann alt kenar ortasnn sanda,
harita baslrken yaplr.
HARTA PROJEKSYONLARI :
Harita yapmnda kullanlan matematiksel ileme projeksiyon denir.
Ksaca izdm demektir. Grntlerin aksettirilmesidir.
Deniz harita projeksiyonlar iki snfa ayrlr.
1. Ik kaynann mevkiine gre;
a. Gnomonik projeksiyon: Ik kayna krenin (Dnyann)
merkezinde kabul edilir ve dnya zerindeki herhangi bir noktaya
teet olan bir dzlem boyunca oluan projeksiyondur. ok eskiden
beri kullanlan bir projeksiyon olup byk daire seyirinde kullanlr.
b. Stereorafik projeksiyon: Ik kayna teet noktann 180 derece
tersinde kabul edilir. Gnomonik projeksiyona gre daha geni bir
alan kapsayacak bir sistemdir. Bu sistem ile gkkresi yldz
haritalar yaplr.
c. Ortorafik projeksiyon: Ik kayna sonsuzda olup, nlar kreye
paralel gelirler. Bu projeksiyon sistemiyle yaplan haritalar seyir
maksatlaryla kullanlmazlar.
2. zdm dzleminin geometrik ekline gre;
a. Gnomonik projeksiyon: Kre merkezinde yaklan bir k ile krenin
herhangi bir noktasna teet olarak tutulan bir dzleme yaplan
projeksiyondur.
b. Silindirik (Marcotor) projeksiyon:
1.Ekvatoryal marcotor: Ekvator boyunca yeryzeyine teet ve ekseni
yerin kutbi eksenine paralel olmak zere dnya zerine sarlan bir
silindir biimindeki ekrana yaplan izdmdr. Bu projeksiyonu
bulan Hollandal bilgin Marcotor'dur. Bugn gemilerimizde kullanlan
haritalarn % 99'u bu yntem ile yaplmtr. Ekvatoryal marcotor

projeksiyonu ile elde edilen haritalarda enlem ve boylamlar birbirine


diktir. Boylamlar birbirine paralel, enlemler ise birbirine paralel
olmakla beraber aralarndaki mesafe kutba yaklatka enlemin
secant orannda art iin 60 derece'den byk enlemler de bu
haritalar kullanlmamaldr. Meydana gelen bu bozulmaya
distorsiyondenir. Bu haritalar;
a. Konformal'dr.
b. Ortalama enlem iin lei sabittir.
c. Kerte hatlar doru eklinde iz verirler.
d. Byk daire yaylar ekvatora i bkeydir.
e. Haritann her yerinde enlem ve boylamlar birbirine diktir. Bu
haritalarda rota ve kerterizler doru ekilde izilebilmekte ve mesafe
lm kolaylkla yaplabilmektedir. Bu yzden gemi seyrinde
vazgeilmez haritalardr.
2. Transver Marcotor (Ters Marcotor): Bu projeksiyon sisteminde
silindir yerkre zerine kutuplarda teet geecek ekilde geirilmitir.
Silindir ekseni kre eksenine diktir. Gk kresi ve yldz haritalar bu
sistem ile yaplr.
3. Opligue Marcator: Dnya zerinde iki nemli noktay veya yeri
birletiren bir byk daire boyunca sahann haritas doru olarak
yaplmak istenirse bu yntem kullanlr.
c. Konik ( Lambert ) Projeksiyon : Silindirik projeksiyonda olduu gibi
yaplr. Dzlem olarak kullanlan geometrik ekil konidir. Atlaslar bu
projeksiyon sistemi ileyaplr. Seyir maksatlar ile kullanlmazlar.
1. Basit (Tek) Konik : Konik kre zerine yer ekseni ile koni ekseni
akacak ekilde geirilmitir.
2. Polikonik : Kre zerine eksenler akacak ekilde birden fazla
koni geirilmitir.
3. Lambert : Koni kreye teet olmayp, kreyi iki ayr referans enlem
boyunca keser. Eksenler akmaz, elektronik seyirde kullanlr.

489- TR3211 Nolu harita hangi blgeye aittir ve ne tr doal


bir lee sahiptir?
Cevap: Akdeniz 1/50000 ve Daha byk lekli haritadr.
490- Deniz haritalar ile ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr.

Cevap: skele ve dalgakran gibi kysal yaplar 1/300.000 ile


1/75.000 arasnda lee sahip tm haritalarda gsterilir.
491- Parakete mevkii pilotlama zaman aral nekadardr?
Cevap: 30 Dakikada bir

492- Bekisiz fenerler hangi ksaltma ile gsterilir? Cevap: U

493- Portolonlar Transvers Mercator Projeksiyon sistemiyle


hazrlanr?
494- ZD = -4 olan bir saat diliminde ve 32N enlemindeki bir
mevkide ZT = 14:00:00 iken LMT = 14:15:00 ise, bu mevkiin
boylam nedir? D) 63 45'E1 = 4 ise 15= 3 45 xxxxx

495- 20 Temmuz 1998 gn gnein almanaktan alnan


yarap 15.8 olarak bulunmutur. Gnein yaplan lm
sonucu sextantn + yay ksmndan bulunan deer 32.1, eksi
yay ksmnda okunan deer 31.1 olarak tespit edilmitir.
Sextantn Index hatas (IE) nedir?
Cevap: 0.5
496- IE=+0.8 olan bir sextantla gneten yaplan yarap
lmnde - yay deeri 31.4 olarak llm ve o gn iin
almanaktan bulunan yarap deeri 15.9 ise, + yay deerinin
ka olarak okunmas gerekir? Cevap 322

497- Markab yldzndan alnan, Sex. Alt. : 20 14,3, IC : +2,5


ve gz ykseklii 9m olduuna gre, Dzeltilmi Ykseklik
(Ho). nedir?
D) 20 08,9
498- Gnein yarap deeri 16'.0dr. Yaplan rasat sonunda
Sextant asli yay ksmnda okunan deer 31'.8, art yay ksmnda
okunan deer ise 32'.2dir. IC deeri nedir? C) 0.2' (+)

499- Yatay sextant as lerken aadaki ilemlerden


hangisini yapmak yanl olur?
D) Sekstant sola doru evrilirken uzade kolu kendimize
doru ekilir.

500- Aadaki paralardan hangisi sekstanta ait deildir?


C) Pirizma
501- Bir sekstantda bulunan yay, 360 lik bir emberin kata
kadr?
D) 1/6 s
502- Suni ufukla ykseklik llrken gk cisminin ykseklii
hangi dereceler arasnda olmaldr? C) 15 - 60
503- 42 10 N - 036 20 E mevkii ile 46 20 N - 033 00 E
mevkii arasndaki depature ka mildir?
Cevap: 143 mil Dep = D.long x CosMlat
D.Long = 036 20 E 033 00 E = 3 20 x 60 = 200
CosMlat = 42 10N + 46 20N / 2 = 44 15 =
Dep= 200 x COS 44 15 = 143.26 m
504- 120 rotasna 100 mil seyrederek 40N - 020E mevkiine
demirleyen bir geminin, seyre kalkt mevkiinin enlemi nedir?
C) 40 50N xxxxxxx

505- Kalk ve var noktalar arasnda 2 33 dlat olan bir


seyirde gemi N ile W arasnda bir yne 200 mil seyretmise
geminin rotas nedir? B) 320
506- 200 rotasna giderek 100 mil departure oluturan bir
geminin kalk ve var noktalar arasndaki dlat ka
dakikadr?
D) 275

507- Koordinatlar 450 20N 0300 10W olan bir noktadan


hareket edecek bir gemi 410 N 0270 W noktasna gitmek iin
Mercator haritas stnde rota iziyor ve mesafeyi lyor.
Haritadan llen rota ve mesafe nedir? b) 1440 , 323 mil
508- Boylam seyri ile ilgili olarak aadaki bantlardan
hangisi yanltr?
C) dlat > distance
509- Enlem seyri (paralel seyir) ile ilgili olarak aadaki
bantlardan hangisi yanltr?
B) Dep = dlong
510- ki mevkii arasndaki arz nedir?
Cevap: Dlat
511- Gps ile ilgili aadaki sklardan hangisi dorudur?
a) Her durumda GPS kesin mevki verir,
b) Kresel olarak kullanlamaz/Hizmet vermez,
c) GPS herhangi bir anda 12 uydudan bilgi alabilir,
d) GPS 2 kesime metodunu kullanr
e) GPS sistemi istenildii takdirde onay alnmakszn kapatlabilir

512- ARPA-Radar cihaznda 3,5 mile kurulmu olan koruma


emberinin iine bir hedef girdiinde;
c) Eer otomatik izlemeye alma fonksiyonu devre d ise, ARPA
sadece giren hedef alarmi verir ve hedefi izlemeye almaz.

513- Predicted Area of Danger (PAD) alannn ekli


aadakilerden hangisiyle deiir? c) CPA

514- OTA veya PAD (Predicted Area of Danger) ad verilen


alann ekli aadakilerden hangisi nedeniyle deiebilir?
C) EYN uzaklk snr
515-

516- ARPA giren hedef (intruder) alarmn ne zaman verir?


d) Koruma emberinden ieri hedef girdiinde ve otomatik
izlemeye alma devrede olmad zaman
517- ARPA ekrannda bulunan T harfinin anlam nedir?
a) ARPAda deneme manevras yapldn ( Bu Bana Geldi )

518- Greli hareket modunda alan bir ARPA-Radarda CPA


deeri nasl saptanr?
c) Hedef en az iki kez pilotlandktan sonra
519- ARPAda izlenen iki hedefin tokumas (swap) hedeflerin
birbirine gre durumu ile iliskilidir. Buna gre asagidaki
durumlarin hangisinde toku olayi meydana gelir?
d) Birbirine yakin geen hedefler arasinda
520- Aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
e) Eer hedefin mesafesi azalmakta ve kerterizi
deimemekteyse bu hedefin CPAs sfrdr
521- IMO Performans Standartlarina gre ARPA en az ka
hedefi otomatik olarak izleyebilmelidir?
b) 20
522- Yaknndaki dier gemi radarlarnn etkisini gidermek iin
aadaki fonksiyonlardan hangisi kullanlr? a) RIC

523- IMO Performans Standartlarina gre ARPA'ya hz girii


nereden olmalidir?
b) Gemi paraketesinden
524- Asadakilerden hangisi Radarda mesafe lmde
kullanlr?
b)VRM
525- Cayro Pusula ve Oto pilot verilerini kayt edecek olan
VDR bu verileri hangi aralk ile kayt etmelidir? a) 1 sn
526- Bir ECDIS cihaz en az ne kadar sre verileri muhafaza
edebilmelidir? c) 12 saat
( Bu soru bana geldi )
527- IMO Performans Standartlarina gre asadakilerden
hangisi VDR'da kayt edilmesi gerekenlerden deildir?
d) irket grsmeleri
528- VDR ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi doru deildir?
d) Geici hafza kayd en az 6 saat kayt zelliindedir

529- Gemi rotadan bir derece katnda dmenin ka


dereceye alnacan belirleyen otopilot kontrolu
aadakilerden hangisidir? e) Rudder
530- Ky seperasyonunda seyir yapmakta olan bir gemi iin
tavsiye edilen yn gsteren iaret aadakilerden
hangisidir? Cevap: Kesik izgili saa doru OK iareti.

531- Ekrandaki nesnenin durumu nedir? Radar ekran aadaki


gibiydi. Radar ekran sancak 50*de vektrn yn 050* gibiydi.
a) 050 YNNDE SKELEDEN YAKLAAN GEM
b) 050 YNNDE SKELEDE UZAKLAAN GEM

c) KODSUZ / BLGS VERLMEYEN RACON

d) KODLU / BLGS VERLEN RACON


e) MARK

532- Dopler Paraketeler ile ilgili olarak aadaki ifadelerden


hangisi dorudur?
A) 200 metreden daha derin sularda, dopler paraketelerin ou
otomatik olarak su (Water track) konumuna geerler.

xxx- AKUSTK PARAKETE WATER TRACK MODUNA GEMEK


N HANG DERNL BAZ ALIR?
a) 0 mt b)100 mt c)200 mt d)500 mt
533- WGS (World Geodetic System) iin aada yazlanlarn
hangisi yanltr?
d) Yzlerce geodetik veriye ramen GPS, 1984 zerine
dayanlarak oluturulmutur.
534- Adaptive otopilotta, gemi manevra modelinden
yararlanarak, denizden kaynaklanan dme etkisini dmenin
yaratt etkiden ayran sisteme ne isim verilir?
a) Kalman filitresi

535- Zamann Tutulmasyla ilgili olarak aadakilerden


hangisi yanltr?
d) UTC ile UT1 arasnda genellikle 1 saniyeden fazla bir zaman
fark olumasna izin verilebilir

536- GPS mevkisinin ilenmesine msait olan, NGAnn


datmn yapt haritalarda hangi bilginin bulunmas
zorunlu deildir?
e) genleme bilgisi

537- Aadakilerden hangisi elektromagnetik paraketenin


zelliklerindendir?
b) Teknenin altndaki suyun yer deitirmesinin indkleme
sebebiyle deien volt deerini hza evirir.
538- Transducer nedir? ( Bu soru bana geldi )
xxx- evirge: Elektrik, ses, k enerjisinden birini tekine
eviren g dntrme aygt.
yyy-Ses dalgalarn elektrik dalgalarna, elektrik dalgalarn
ses dalgalarna eviren birimdir.
539- Aadakilerden hangisi Saysal (Dijital) elektronikte
kullanlan Binary say sisteminin zelliklerinden deildir?
d) Bu sistemde bitler 8 in kuvveti eklindedir.
( 8 bits is usually called a "byte")
http://www.hesapmakinesi.biz/ceviri/ikilik-onluk-sekizlik-onaltilik-sayi-sistemleri-cevirici/

0 15 aras saylarn binary sistemde gsterimi ;


0000 = 0 , 0001 = 1 , 0010 = 2 , 0011 = 3 , 0100 = 4 , 0101 = 5
0110 = 6 , 0111 = 7 , 1000 = 8 , 1001 = 9 , 1010 = 10 , 1011 = 11
1100 = 12 , 1101 = 13 , 1110 = 14 , 1111 = 15

540- Aadakilerden hangisi deniz radar veya


elektronik harita sistemlerinde kullanlan bir grnt
tipi deildir?
a) Ekometrik Grnt
541- Bilindii gibi ARPA, gemiler arasnda radar temas
yoluyla elde edilen ekolar izleyerek trafik ve atma
deerlendirmesini yapabilen Radara entegre bir aygttr.
Bu amala kullanlan bir ARPAya aadaki hzlardan
hangisi girilmelidir?
c) SOA
542- Bir ekosounderda recorder kullanldnda deniz
dibinin profilini kartmak mmkndr. Recorderin inesi
bir kay dzeni ile dnmektedir. Buna gre
aadakilerden hangisi yanltr?

e) Gnderici pals gnderdiinde kada konan nokta o


anki derinlii iaret eder.

543- DGPSde hangisi bir sistem unsuru deildir?


a) Vurgu frekans belirleyicisi
544- Aadakilerden hangisi akustik bir paraketeye ait bir
zellik deildir?
a) Dip ekosu alnamaynca Water Track durumuna geerek suya gre hz gsterebilir
b) 0-200 m derinliklerde yere gre hz gsterir
c) Doppler prensibinden yararlanarak hz lm yapar

d) Su scaklna duyarl bir termistor ierir (kabilir XX)


e) Su iine kesintisiz ses dalgalar gnderir

545- Aadakilerden hanisi ar tepe kontrollu cayronun


zelliklerinden deildir?
b) Sndrme devinmesi yatay dzlem zerinde ar tepe
kontroluyla salanr.
546- Oto pilot ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
d) Bir otopilot pruva bilgisini magnetik pusladan da alabilir

547- Cayro pusulann hz hatasyla ilgili aadaki ifadelerden


hangisi yanltr?
a) Dou Bat ynndeki rotalarda hz hatas olumaz.
b) Rotann cos. bileeniyle doru orantldr.

c) Enlem arttka hata oran enlemin cos. nispetinde artar.


d) Hz azaldka hata miktar azalr
e) Hata miktar tam Kuzey - Gney rotalarnda maksimum deerine ular.

548- Aadakilerden hangisi yere gre bir hz deildir?


C) Elektromagnetik paraketeyle llen hz
549- lm aygtlaryla ilgili olarak aadaki cmlelerden
hangisi dorudur?
a) Ampermetre llmesi gereken devreye seri
balanmaldr
550- Aadakilerden hangisi magnetostriktif transducern
zelliklerinden deildir?
c) Nikel ubuklarn uzayp ksalmasyla mekanik g elektriki
gce evrilir.
551- Elektromagnetik dalgalarn yaylm ve zellikleri iin
kullanlan ifadelerden hangisi dorudur?
b) Yaz gndz iyonosferin F2 katman ile F1 katmann aras,
k gndzne gre daha aktr.
552- lerlemekte olan bir gemideki Doppler paraketesinin su
iinde gnderdii ses dalgalarnn frekansna gre
aadakilerden hangisi dorudur?
B) Ba tarafdan dnen eko dalgalarnn frekans daha
yksektir
553- Aadakilerden hangisi bilinen bir parakete tr
deildir?
b)Haval parakete
554- Eko iskandil cihaz, su derinliini lmek iin hangi
sinyal trn kullanr?
E) Ses
555- Arpa radarda pilotladmz bir cismin var. Radar ekran
2 defa 360 derece dndkten sonra pilotlanm hedef
kayboluyor. Arpa radar ne tepki verir?
(Bu soru kabilir)
A- Kayp (hedef) eko (Lost Target) alarm verir
555x- ARPA Radarda izlenen bir hedefin ekosu radarn son iki
taramas sresince olumsuz hava artlar nedeniyle alnamamtr.
ARPA modll bir radarn davran ne olabilir?
a) ARPA hedefi halen izliyormu gibi veri reterek kullancy besler
b) ARPA hedef kayp alarm verir

c) ARPA hedefin kaybolduu pozisyondan itibaren ayn konumdaki deniz


dkntsn hedefe referans klarak veri retir
d) ARPA hedefle ilgili tm hafzasn siler. Hedef grldnde tekrar
manuel tantma gerekir
e) Hibiri

556- Aadakilerden hangisi VTS operatrnn Radarda


grd bir gemi ekosunu tanmasna yardmc olan
sistemdir?
a) FM-DF
557- 090 rotasna ilerleyen bir gemide saat 05:45te bir fix
mevkii pilotlanmtr. Saat 18:15te ikinci bir fix mevkii
pilotlanm ve Fix mevkiin DR mevkiye gre 7.5 mil gneyde
olduu grlmtr. Akntnn set ve drifti nedir?
d) Set: 180, Drift: 0.6 Knts 7.5 / 12.5 = 0.6 Knts
558- 40 mil/saat esen bir ruzgarn oluturduu ruzgar
akntsnn hz nedir? C) 0,8 knot ( Ruzgar hznn %2si )
559- Bir byk daire seyri rotas iin aadaki ifadelerden
hangisi yanltr?
B) Byk daire rotasnn max enlemi (vertex noktas) daima
balang ve biti noktalar arasndadr
560- Pruvas gneye ynelik olarak ina edilmi olan bir gemi
manyetik batya seyrederken pruva pupa ynnde kazanm
olduu srekli mknatsyetin manyetik pusulay saptrmas ile
ilgili olarak aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

B) Maksimum Batya saptrr.


561- Manyetik ekvator civarndaki yer mknatsyeti ile ilgili
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
D) Yer mknatsyetinin yatay kuvveti maksimum, dey
kuvveti minimumdur.
562- Aadaki ifadelerden hangisi yanltr?
B) Karada askda olan bir mknats ubuunun mavi ucu
kuzey manyetik yarm krede aa dorudur.

563- Aadakilerden hangisi pusulay etkilemez?


e) Geminin uzun sre demirde kalmas
564- Ters teleskopla yldza bakldnda; yldzn kendisi ile
aynada yansyan grnts akmazsa meydana gelen hata
nasl dzeltilir?
b) Kk ayna ayar vidalar ile
565- Bubble sekstantn, normal sekstantan kullanm fark doru
olarak aadaki cmlelerden hangisi ile ifade edilmitir?

b) Gk cisminin yksekliini lerken normal sekstant da


ufuk izgisinin grlmesi gerekirken bubble seksant da ufuk
izgisinin grlmesine gerek yoktur.

566- Gotik sekstant aadaki cmlelerin hangisinde


doru olarak ifade edilmitir.
a) Habbe tertibat
istendiinde ayrlabilen bubble sekstanttr.
567- Aadaki sekstant hatalarndan hangisi yanltr?
D) Verniye hatas.
568- Kalk noktas 40 N - 065 W, var noktas 30 S 005 W olan byk daire seyri problemlerini zmek
iin kurulan gene ilikin aada verilen deerlerden
hangisi yanltr?
Cvp: Kalk ve var noktalar
arasndaki kenarn asal boyu 60 dir.
569- Gneten yaplan rasatta, sextant irtifasnn
uygulanan "Toplam Dzeltme" (Main Corr) iinde hangi
deerler yer alr? Cevap: Krlma Yarap Paralax

570- Krlma (refraction) dzeltmesinin anlam


aadakilerden hangisi ile ifade edilmitir?
a)Rasat yaplan andaki barometre ve termometre
deeri ile deiir.

571- Cayro pusula hatas 4 E olan ve hakiki 086 rotasna


seyreden bir geminin cayro pusula ile rotas aadakilerden
hangisidir? D) 090

( Gyro Least Error East - Gyro Best Error West)


572- S tarafndan bakldna gre cayrosu saat yelkovan
tersi ynnde dnen bir pusulada, yatay grnsel hareket
saa doru, dey grnsel hareket yukar doru, kuzey
arama kontrol devinmesi (presesyonu) saa doru ve kuzeyi
bulma sndrme devinmesi (presesyonu) yukar doru
olduuna gre pusulann N ucu aadakilerden hangini
gsterir? b) Ufuk dzleminin alt ve meridyenin sa
572x- S tarafndan bakldna gre, cayrosu saat yelkovan
tersi ynnde dnen bir pusulada, sndrme devinmesi
(presesyonu), aadakilerden hangisi ile salanr?
a) Dey eksen zerindeki bir tepe arl ile salanr
b) Dey eksen zerindeki bir dip arl ile salanr
c) Dey eksenin sa tarafndaki bir dip arl ile salanr

d) Dey eksenin solundaki bir tepe arl ile salanr


e) Dey eksenin solundaki bir dip arl ile salanr

573- 17 Mart 1997 tarihinde BURTONPORT tali limannda


saat 14:52deki su seviyesini bulunuz? (Galwayn Gelgit
Grafii ve ikinci liman farkn gsteren izelge)

05:35
17 12:08
18:05
c) 2.2 m

1.8
3.6
2.0

574- Haritada 21 milden grlen ve 200 feet


yksekliinde olan bir fenerin corafi grnme
mesafesi nedir? Bu fener nasl bir fenerdir?
d) 16.1 mil Kuvvetli
575- 40 feet grte 120m ykseklikteki fenerin corafi
grnme mesafesi ne olur?

( DKKAT; Biri feet dieri metre verilmi )

40 x 1.14= 7,210 + 120 x 2,08= 22,785


7,210+22,785=29,99 30 NM
576- Bir Cayro ripiteri ile iki maddenin llen transit kerterizi
136,5 dir. Bu maddenin haritadan alnan transit kerteriz
deeri ise 138 dir. Cayro hatas aadakilerden hangisidir?
A) 1,5 E( Gyro Least Error East - Gyro Best Error West)
577- Gemimizin rotas 040 ve hz 16 kts dir. Bir hedeften
alnan radar kerterizleri aadaki gibidir;
zaman
kerteriz
1100
080
1102
080
Gelebilir )

mesafe
7 mil
6 mil C) 090 11:13 ( Bu Soru

Geminizin rota deitirme sresi 4 dakikadr. CPA(EYN) mesafesini kaptan


1,5 mil olarak emretmitir. Kaptan kanma maksat ile saat 11:04 te dn
iin komut vereceini sylemitir. Buna gre gemimizin yeni rotasn ve
yeni rotadaki TCPA(EYNZ) 'i hesaplaynz?

578- ECDIS aadaki ifadelerden hangisinin ksaltmasdr?

B) Elektronik Harita Gsterim ve Bilgi Sistemi


579- ECDIS sisteminin en nemli zellii aadakilerden hangisidir?

C) Yaklaan seyir tehlikelerin hakknda nceden haber verir


580- GB403478 numaral ENC haritas hangi lkede retilmitir?

D) ngiltere
581- TR103478 numaral ENC haritasnn kullanm amac nedir?

E) Planlama
582- TR502678 numaral ENC haritasnn lek aral nedir?
A) 1:4 000 - 1:21 999

583- ENClerin dnya apnda bulunabilmesi ve datmna


yardmc olmas maksadyla, kurulan IMO blgesel
koordinasyon merkezlerinin ksaltmas aadakilerden
hangisidir? B) RENC
584- Aadakilerden hangisi ECDISe veri aktarabilir?
A) AIS B) RADAR C) ARPA D) CAYRO E) Hepsi
585- ENC haritalarnn hazrlanma standartlar hangi makam
tarafndan belirlenmitir? D) IHO
586- Kat haritalar taraycdan geirip dijital grntye
evirerek yaplan haritalara ne ad verilir?
C) Raster seyir haritalar
587- ECDIS sistemlerinin ana unsurlar nelerdir?
B) Bilgisayar-Yazlm-Elektronik haritalar
588- Aadakilerden hangisi ECDISe veri aktarmaz?
E) EPIRP
589- Aadakilerden hangisi RNC haritalarn zelliklerinde
biri deildir? C) Zumlannca daha detayl grnt verir
590- ECDIS sertifikasnn geerlilik sresi nedir?

D) Sresiz
591- ENClerin korunmas ve gvenlik tedbirlerine ilikin
standartlar IHOnun hangi dokmanda belirtilmitir? b) S-57

592- Hangi dokmanda ECDIS in kullanm ve yedeklenmesine


ilikin dzenlemeler yer almaktadr? A) SOLAS
593- Gemide ka ECDIS Sistemi bulundurulduu takdirde,
IMOya gre kat harita bulundurma zorunluluu ortadan
kalkmaktadr? D) ki ( 2 )
594- ECDIS zerinde can simidi ekli veya MOB yazan
uygulama hangi ama iin kullanlr?
D) Denize adam dt
( Bu Soru Bana Geldi )
595- ENC olarak retilen bir harita . olarak
adlandrlr?
E) Hcre
596- ECDIS performans standartlarna gre uygunluu test
edilmemi tm sistemler genel olarak nasl adlandrlr?
C)ECS
597- Fenerlerin grn mesafesi ile ilgili olarak
aadakilerden hangisi yanltr?
b) Corafi grn mesafesi > haritadan yazan grn
mesafesi ise fener kuvvetlidir.

598- Seyir ve Hidrografi Dairesi Bakanlnca yaynlanan


dzeltmelerin yerli kaynaklardan faydalanlarak yapld
hangi iaretten anlalr?

a) T

b) U

c) *

d) A

e) P

599- Bir gemi olduu yerde 15 tur dndnde Gyro ka tur


dner? D) 0 tur
600- 0800 rotasna seyir eden geminin vardiya zabiti Mevkii
Lat 360 25N Long 300 40W mevkiindeki feneri sancak 1000 de
20 mil mesafede kerteriz etmektedir. Geminin mevkii
aadakilerden hangisidir? b) Lat 360 45N Long 300
40W
601- Manyetik kuzeye seyreden gemide magnetik pusulann
arzi sapma (Dev) C. Katsays 40 E ise pusla hatasn
dzeltmek iin aadaki ilemlerden hangisi uygulanr?
a) Dzeltici manyetik ubuklarn krmz ucu sancakta
manyetik pusla 40 W saptrlr.
602- 1500 rotasna 12 knt hzla seyrederken kydaki A cismi
1100 de kerteriz etmektesiniz. 15 dakika seyirden sonra A
cisminden radarla ltnz mesafe 3 mil olduunda A
maddesini ka derecede kerteriz edersiniz? c) 0700
604- Bir limann seyirle ilgili beeri (yapay) hidrografik,
topografik, morfolojik, meteorolojik vb. zellikleri konusunda
gemi kaptanna bilgi veren seyir yaynn ismi nedir?
d) Admiralty Pilot Books
605- Balang noktas koordinatlar 52N - 060W, vertex noktas
koordinatlar 60N - 099W ve balang rota as 110 olduuna
gre birinci ara noktann koordinatlar aadakilerden
hangisidir? (Ara noktalar aras dlong 5 alnacaktr. Kullanlacak
forml Tg latx1 = Cos dlongv-x1 x tg latv) D) 51,2N - 055W

606- 141 transit hatt zerinde bulunan bir gemi, cayro


pusulas ile bu transiti 145 olarak okumaktadr. Cayro pusula
hatas nedir?
E) 4W

607- Cayro hatas 1,5 E olan bir cayro ile 128 rotasna gidersek,
hakiki ka derece rotasna gitmi oluruz?
A) 126,5
608- smi bilinmeyen bir yldzdan yaplan gzlem sonucu yldz
tanmak ve ismini bulmak iin HO 214, NP 401, HO 229 Sight
Reduction tablelara girite gereken bilgi gruplar aadakilerden
hangisidir?
d) Yldzn semti Az ve irtifa Alt deerleri

609- GPS uydusundaki atom saati ile yer kontrol istasyondaki


atom saatinin ayn zaman gsterecek ekilde almasn
salamak iin uydu yrngesine yerletirilmeden nce yerde
iken aadakilerden hangisi yaplr?
c) Einsteinn hem zel hem genel grelilik kavram dikkate
alnarak uydu saati ayar edilir
610- The Race Limannda 01 aralk 1999 gn saat 14:00 ZT
daki gel-git akntsnn yn ve iddeti nedir? ( Problem ekte
verilen Amerikan Gel-Git Cetvelleri kullanlarak zlecektir)
b) 3020, 1.38 knot ( Bu soru bana geldi )
611- Geminizin radar aygtnn atm (pals) sresi 0,1
mikrosaniyedir. Baka etkenlerin etkileri nemsiz olduuna
gre, radarnzn uzaklk ayrm (range resolution) ka
metredir?
b) 15 0,1 msn=15metre

612- Radarnzda tam pruvanzda gerekte olmad halde bir


hedef ekosu gryorsunuz. Bu ekonun ikinciden gelen eko

adn tayan bir yanl eko olup olmadn anlamak iin


aadakilerden hangisini yaparsnz?
d) Uzaklk erimi seici anahtarn konumunu deitirerek
613- Ortalama gne gnnn tanm aadaki klardan
hangisinde doru olarak yaplmtr?
c) Ortalama gnein herhangi bir mevkiinin meridyeninden
ard arda iki gei zaman aral
614- Kalk noktas 480 N 0500 W ve kalk rota as 600 olan bir
byk daire seyri iin vertex noktasnn koordinatlar nedir?
(problemi ekte bulunan NP 401 sayfasn kullanarak znz.)
a) 540 35N 0120 36 W

615- Kerterizi 3100 olan bir geminin rotas 1900, srati ise 15
Knts. Olarak tespit edilmitir. 18 Knts manevra srati
kullanarak bu gemiye en yakn mesafeye yaklaabilmeniz iin
rotanz ne olmaldr?
a) 2650
616- 25 Mays 1999 gn SAINT JOHN, NEW BRUNSWICK Ana
limanna girite zerinde 1 kula 3 fit su bulunan bir banktan 17 fit
su eken gemimiz ile 2 fit emniyet pay kullanlarak 02:00dan
itibaren en erken hangi saatte geebilirsiniz? ( Problem ekte
verilen Amerikan Gel-Git Cetvelleri kullanlarak zlecektir.)

c) 04:14

617- 23 Haziran 1999 gn SAINT JOHN, NEW BRUNSWICK


Ana Limannda saat 15:00 deki su ykseklii ne olur?
( Problem ekte verilen Amerikan Gel-Git Cetvelleri kullanlarak
zlecektir ) d) 6.8 ft
618- 23 Nisan 1999 gn SAINT JOHN, NEW BRUNSWICK Ana
limannda saat 10:31 deki su ykseklii ne olur?
( Problem ekte verilen Amerikan Gel-Git Cetvelleri kullanlarak
zlecektir ) a) 6.9 ft
619- Ekte bulunan Tide Tables sayfasn ve harita parasn
kullanarak Tongue demir mevkiinde 5 Ocak 16:30:00 ZT gel-git
akntnsn yn ve hzn bulunuz? e) 0440 1.6 knot
620- Ekte bulunan Tide Tables sayfasn ve harita parasn
kullanarak Falls Head amadras civarnda 27 Nisan 10:00 ZT
gel-git akntsnn yn ve hzn bulunuz? c) 0060 0.1 knot
621- Haritada derinlii 5m olan PORT OF BRISTOL
(AVONMOUTH) limannda 23 Mart 1999 gn 14:00 ZT daki su
ykseklii nedir?
d) 12.5 m

622- 14 Nisan 1999 gn saat 12:00 ZT da liman nlerinde


olan ve 9m draft olan ve 1m emniyet pay olan bir gemi; harita

derinlii 4m olan PORT OF BRISTOL (AVONMOUTH)


Limannda en erken saat kata girebilir? ( Problem ekte
verilen Amerikan Gel-Git Cetvelleri kullanlarak zlecektir )
b) 14:46:00 ZT ( Bu soru kabilir )
623- 21 ubat 1999 gn 03:00 ZT da yzer vaziyette draft 12m
olan bir gemi; harita derinlii 10m olan PORF OF BRISTOL
(AVONMOUTH) Limannda oturmutur. Bu gemi saat kata
yzmeye balayacaktr? ( Problem ekte verilen Amerikan Gel-Git
Cetvelleri kullanlarak zlecektir ) c) 05:50 ZT

624- Sharpness Dockda 20 ubat 1999 gn son yksek su


HW zaman nedir? ( Problem ekte verilen Amerikan Gel-Git
Cetvelleri kullanlarak zlecektir ) b) 23:06 ZT
625- Sharpness Dockda 10 Nisan 1999 gn son yksek su
HW seviyesi nedir? ( Problem ekte verilen Amerikan Gel-Git
Cetvelleri kullanlarak zlecektir ) d) 8.5 m
626- Weston-Super-Marede 24 Nisan 1999 gn ilk alak su
LW zaman nedir? ( Problem ekte verilen Amerikan Gel-Git
Cetvelleri kullanlarak zlecektir )
b) 07:00 ZT
627- Weston-Super-Marede 24 Nisan 1999 gn ilk alak su
LW ykseklii nedir? ( Problem ekte verilen Amerikan Gel-Git
Cetvelleri kullanlarak zlecektir )
c) 3.0 m
628- Sorry Harbourda 5 Mays 1999 gn son yksek su
zaman nedir? ( Problem ekte verilen Amerikan Gel-Git
Cetvelleri kullanlarak zlecektir )
c) 09:25 ZT
629- Sorry Harbourda 5 Mays 1999 gn son yksek su
zaman su ykseklii nedir? ( Problem ekte verilen Amerikan
Gel-Git Cetvelleri kullanlarak zlecektir) d) 15.3 ft

630- Lynde Point blgesinde 5 Aralk 1999 saat 09:00 ZT daki


gel-git akntsnn yn ve iddeti nedir? ( Problem ekte
verilen Amerikan Gel-Git Cetvelleri kullanlarak zlecektir)

c) 3440, 0.4 knot( Bu soru bana geldi )


631- 400 00N 0200 00E mevkiinden hareket eden bir gemi
nce yldz rotasna 10 mil, sonra gn dousu rotasna 10 mil
seyrederse varaca mevkiinin koordinat nedir?
d) 400 10N 0200 13E
632- IALA - A hangi lkede kulanlmamaktadr?
B) Filipinler
633- IALA - B hangi lkede kullanlr?
B) Filipinler
634RG sembolnn anlam nedir?
B) Radyo yn bulucu sahil istasyonu
RD - Kerteriz hatl ynl radio beacon (Hareket yn sabit olan Radio Beacon)
RG - Radyo yn bulucu sahil istasyonu
RC Ynsz
RW - Dner paternli
R - QTG servis hizmeti veren sahil radyo istasyonu
635- Telsiz Kerteriz yntemleri kullanlrken ynl telsiz
gndericiler haritalarda hangi sembol ile gsterilirler?
-Hareket yn sabit olan Radio Beaconun ksaltlmas nedir?
A) RD (Ynl telsiz gndericiler)
636- Otopilotta rota deiimelerinde atalet sebebiyle geminin
Zig-Zag izmesini nlemek iin ne uygulanmaldr?
a) Yawning (Otopilotun hava koullarna kar duyarlln salar, ani
tokatlamay geciktirir)
b) Rudder Limit (Dmenin hareketlerinin hangi dereceye kadar isteniyorsa o
derceye getirilir)

c) Perm Helm (Devaml dmen)Hava ve deniz koullar nedeniyle devaml bask


tutulmas gereken dmen asn ayarlar)
d) Count Rudder azaltlmal (Geminin rotadan kamas durumunda dmen
basma periyodunun belirlendii anahtar.)

e) Count Rudder arttrlmal ( Bu soru bana geldi )


637- Bir otopilotla rota deitirmelerde atalet sebebiyle
geminin istenen rota derecesinin tesine kamasn azaltan ve
dmen yelpazesinin hareketlerini ksa periyotlara blen
kontrol aadakilerden hangisidir? e) Count Rudder
638- Oto-Pilotta aadaki kontrol dmelerinden hangisi rota
deiimlerinde geminin bann atalet sebebiyle savrulmasn
nlemek iin kullanlr?
B) COUNT RUDDER
639- ekildeki fenerin cinsi nedir? Resimdeki fener nedir?
(Aydnlk sresi karanlk sresinden fazla)
a-Occ
640- Nominal grlme mesafesi 10 mil olan bir fenerin mum
(kandil) iddeti nedir? (Ek cetvel-1i kullannz)
c) 1500 mum
641- Hakiki 170 derece rotasna seyretmekte olan A gemisi
iskele kemeresinde B gemisini kerteriz etmektedir. B gemisi A
gemisini nispi 220 derecede kerteriz ettiine gre B gemisinin
rotas nedir? A) 140 B) 160 C) 040D) 180 E) 220

642-Amerika'da limana giri yaparken grdnz yatay


Krmz-Yeil-Krmz renkli stun amandray grdnz,
amandra ne ifade ediyor?
( AMERKA IALA SSTEM-B ) ( Bu soru bana geldi )
( amandra Sancakta braklr, Tercihli kanal SKELEde )
643- Akrededif ile ilgili hangisi dorudur?
-hra edilen mallar bedelleri genellikle akrededif denilen kredi mektuplar araclyla
yaplr. thalat firma kendi bankasna emir vererek almay kararlatrd maln

karln ihra eden firmann bankasna demeyi taahht ettiini bildirir. te bu


taahhtn yapld belgeye akrededif yada garanti mektubu denir.
-Akreditif, ihracat ve ithalat asndan risklerin belirli llerde snrlandrld bir
deme yntemidir.
-Bir bankann, kendi ubelerinden birinde ya da bir baka bankada, bir kimse iin
kendi ykmll altnda atrd, miktar belirli kredi hesab.
-Bir ilem iin ilgili ubeye ya da bankaya yazlm ve mteriye verilmi mektup.

644- Aadaki fenerlerden hangisinin aydnlk sresi, karanlk


sresinden fazladr?
a) Iso
b) GpFl
SURES
d) FL

d) Occ

IIK SRES = KARANLIK SRES


GRUPTAK TOPLAM IIK SRES < TOPLAM KARANLIK

CAKARLI FENER ISIK SURESI < KARANLIK SURES


TOPLAM IIK SRES > TOPLAM KARANLIK SRES

e) Alt

645- Aknt koullar altnda seyreden bir geminin suya gre


ortalama ilerleme srati aadakilerden hangisi ile gsterilir?
b) SOA
( Speed of Advence )
646- Aada srasyla SMG - SOA - SOG tipi hz lebilen
aygtlar gsterilmitir. Doru olan gurubu iaretleyiniz?
a) GPS - mpeller parakete - Dopler parakete.
1.Speed Of Advance(SOA): lerleme rotas. Tahmini akntya gre
gemini yapaca hz

2.Intendent TRack (ITR-TR): z bileke rota. tahmini akntya gre


geminin takip edecei yol
3.Course: Pusula rotas. Gemi pusulasna uygulanan rota. Pruva
dorultusu.
4.Speed: Gemi hz. Gemi makinelerinin d etkenler olmadan yapm
olduu hzdr.
5.SET: Akntnn yn
6.DRIFT: Aknt hz
7.Course Over Ground(COG): Gidilen yol, gerek iz.
8.Speed Over Ground, Speed Made Good (SOG-SMG): Gerek hz.
SMG = Speed made good (Ortalama hz) GPS tarafndan hesaplanan

647- VDR zorunluluu 1992 de inaa edilmi 10.000 GTluk bir


dkme ykgemisi iin ne zaman balayacaktr?
e) Hibiri
648- Konimento imza tarihi ile ilgili aadakilerden hangisi
dorudur? Cevap: Ykn tamam gemiye alndnda imzalanr.

649- Konimentoyla yk teslim edilmesinde hangisi


dorudur? Cevap: Ykn sahibi (alcs) tarafndan orjinalinin
arkas ciro edilerek gemiye verilir.
Emre yazl orjinal konimento ile yk teslim edilirken
konimentoda;
A-Alcnn cirosu istenir
B- Ykleyicinin cirosu istenir
C-Hem alcnn hem de ykyecinin cirosu istenir
D-Acentenin cirosu yetebiir
E- Ciro edilmese de olur

650- Konimento nedir?

A) Tama mukavelesi.

651- S suda seyrederken aadakilerden hangisi dorudur?


Cevap: Dmen ele alnr( Bu Soru Bana Geldi )
652- Liner acente ile Tramp acente arasndaki fark nedir?
Liner acente dzenli hat seferlerine hizmet veren acentedir.
Tramp acente dzenli olmayan seferlere hizmet veren acentedir.

653- amandrann stnde aadaki sekil olursa ne anlama


gelir? Radar reflektr

654- The Race Limannda 10 EKM 1999 gn saat 13:00 ZT


daki gel-git akntsnn yn ve iddeti nedir? (Problem ekte
verilen Amerikan Gel-Git Aknt Cetvelleri kullanlarak
zlecektir.) e) 112, 2,1 knot
655- Aadakilerden hangisinin GPS alclarna dayal olarak elde
edilen mevki hatasnda sebep/etkisi olanlar arasnda deildir?
Cevap: Geminin hz( klarda; iyonosfer, uydu saati,
atmosferik yaylm, uydu yrngesi vard)

656- Autopilotun dizayn performans nasl llr?


-Bir oto pilotun islevselliini nasil anlarsnz?
A) Deniz tecrbelerinden
657- Otopilotta 15 derecelik bir dn yapmak istediimizde
fakat F.U. dzeni devreye girerek 13 derecesine kadar dnp
aada dmen selenoidlerini devreden karan sistemin ad
nedir?
c) Feed back (geri besleme)
658- Habbeli (yapay ufuklu) sextantla llen ykseklik gerek
yksekliin ka katdr?
a) Ayndr b) 0.1 katdr c) 0.2 katdr d) 1.2 katdr e) 1.1 katdr

659- Yeni montaj yaplm cayro puslann normal alp


almadn nasl anlarz? a) Deneme seyri yaplr
660- Aadaki ifadelerden hangisi bir cismin Radarda
grlebilmesinde etkili bir unsur deildir?
a) Cismin ykseklii b) Cismin boyutu c) Cismin ekli d) Cismin yapsal zellii

e) Cismin sudaki hz
**Radarla deniz zerindeki her cismi gremezler. Bir cismi grebilmesi iin o
cismin radarn gnderdii elektro manyetik dalgalar geri yanstmas gerekir.

Hedefin radar tarafndan grlebilmesi hedefin zelliklerine baldr. Hedefin


bykl, yapt malzeme, ekli, denizden ykseklii, uzakl bu hedefin
grlp grlememsini etkiler. Plastik bir cisim hi gzkmezken ayn
byklkte bir matal cisim rahatlkla grlebilir.***

661- Denizde yzen platform ve benzeri yaplar sabit tutmaya


yarayan demir tipi?
B-emsiye tipi
662- Aadakilerden hangisi AIS transponderleri aracl ile
aktarlabilen bilgilerden deildir? d) Gemi sahibinin ismi
663- Asada yer alan ifadelerden hangisi yanltr?
b) AIS, sadece VTS sisteminin bulundugu alanlarda kullanlr

664- AISin ECDIS zerinde gsterilebilmesi standartlarn


belirleyen kriterler aadakilerden hangisidir?
b) IHO S-57 VE S-52
665- Aadakilerden hangisi AIS in grevlerinden deildir?
a) Denizde atma riskini azaltmak
b) ARPA radar, GPS, VHF-DF/FM eksik taraflarn tamamlamak
c) Gemi-VTS, Gemi-Gemi arasnda dorudan bilgi ak ve tantm
salamak
d) SAR operasyonlarnda koordinasyon gcn arttrmak
e) VTS denetimindeki sularda VHF-FM (DF) yn bulucular yardmyla
geminin tannmasn kolaylatrmak

666- Aadakilerden hangisinin eksiklii AIS ilevsiz klmaz?


C) Gemide ECDIS fonksiyonu salayan bir plotlama
sisteminin bulunmamas
667- AIS cihaz Demirde veya Karaya bal veya 3 Ktsdan az
hzda hareket ediyorsa bilgi gncellemesini ne kadar srede
yapar? -Demirlemi durumdaki bir geminin CLASS-A tipi AIS
cihaznn veri gnderim periyodu nedir? Cevap: 3 dakika
668- Seyir halindeki rota deitiren bir geminin hz 14 Ktsdan
az ve yn deitirmiyor ise CLASS-A tipi AIS cihaznn veri
gnderim periyodu nedir?
Cevap: 10 saniye

669- Seyir halindeki rota deitiren bir geminin hz 14 Ktsdan


az ve yn deitiriyor ise CLASS-A tipi AIS cihaznn veri
gnderim periyodu nedir?
Cevap: 3 1/3 saniye
670- Seyir halindeki rota deitiren bir geminin hz 14 Ktsdan
fazla 23 Ktsden az ve yn deitirmiyor ise CLASS-A tipi AIS
cihaznn veri gnderim periyodu nedir? Cevap: 6 sn
671- Seyir halindeki rota deitiren bir geminin hz 14 Ktsdan
fazla 23 Ktsden az ve yn deitiriyor ise CLASS-A tipi AIS
cihaznn veri gnderim periyodu nedir? Cevap: 2 sn
672- Seyir halindeki rota deitiren bir geminin hz 23 Ktsdan
fazla ve yn deitiriyor/deitirmiyor ise CLASS-A tipi AIS
cihaznn veri gnderim periyodu nedir? Cevap: 2 sn
673- CLASS-A tipi bir AIS cihaz gemi statik bilgilerini hangi
aralklarla gnderilir?
Cevap: 6 dakika

674- Aadaki gemi tiplerinden hangisinin AIS cihaz


bulundurmas zorunlu deildir? Cevap: Askeri Gemiler
675- Navtex hangi teknik ile iletiim salar?

NBDP

NAVTEX Yaynlar FEC Modunda (Forward Error Correction )


yaplmakta olup , kullanlan emisyon tr (F1B ) dir. Dnya zerinde
21 NAVTEX yayn yaplan blgeye ayrlmtr (NAVAREA) .

676- Trafik ayrm dzeni hangisidir?

TSS

677- Gps uydular ufkun -55- derece stnde -6- adet


yrngeden olumutur?
Birbirleri ile 60 ve ekvatorla 55 a yapan 6 yrngedeki 24 uydu,
12 saatte yrngesini tamamlamaktadr. Bu sayede kullanc,
dnyann herhangi bir yerinden herhangi bir zamanda en az 5-8
uyduya ulaabilmektedir. Uydularn Yer yzeyinden ykseklii 20,200
kmdir.

678- Geminizin rotas 150. B gemisini hakiki 150de kerteriz


etmektesiniz. B gemisinin nispi kerterizi nedir? E) sfr
679- Gz ykseklii 39 feet olan bir seyirci iin DIP deeri
nedir?
d) -6.1
680- Koordinatlar; Lat: 36 N, Long: 122 E olan bir mevkiden
kalkarak 195 NM yldz rotasna seyreden bir geminin varaca
mevkiin enlem ve boylam aadakilerden hangisidir?
D) Lat 2 : 39 15'N Long 2 : 122E
681- Set heading'te salnmlar yapan bir otopilot'ta engellemek
iin ne yaplr? CVP: Count-rudder kltlr.
682- Dover haritasnda Tondue demir yerinin 5 ocak 16:30 daki set ve
drift'ini nedir? CVP: 044 - 1.6 KNOT ( Bu soru kabilir )

683- Aadaki indikatrlerden hangisi elektrikli iskandil


aygtlarnda anlk derinlik gsterir?
C)Ekometre
684- A gemisi B gemisini 255 ve sancak 120 de kerteriz ediyor. B gemisi
A gemisini sancak 30 de kerteriz ediyor, B gemisinin rotas nedir?

CVP:045 ( 255-120=135 A gemisinin rotas. 255-180 = 075-30 =


045 B gemisini rotas )

685- A gemisi 090 ye seyretmektedir. A gemisi B gemisini iskele 60


ta kerteriz ediyor. B gemisi de A gemisini iskele 110 de kerteriz
ediyor. B gemisinin seyrettigi rotay bulunuz?
CVP:320 ( 090-060=030 030-090=300 + 20= 320)

686- A gemisi B gemisini sancak 45de , B gemisi ise A


gemisini iskele 45 te kerteriz etmektedir. A gemisinin rotas
060 olduuna gre B gemisinin rotas nedir?
CVP:330 ( 060+045=105 105+180=285+045=330 )
687- R ksaltmasnn anlam nedir?
a) Kayalk
b) Ta
c) Kil
d) Kabuk

e) Kum

688- Bir kutucua dolan su iinde oluan magnetik alan ile


alan ve bu ekilde geminin hzn len parakete
aadakilerden hangisidir?
d) Elektromanyetik
689- Bir limandaki ayrntlar gsteren portolonun lei
aadakilerden hangisi olabilir? b) 1/50000
690- Svl pusula tasnda pusula ubuklar nerede bulunur?
a) Pusula kartnn altnda
691- CIF satta ykleme masraflar kime aittir?
a) Satcya ait
692- Zamana gre kiralanan gemide boaz masraflar ve liman
masraflar kime aittir? b) Kiracya
693- Gece artlarnda 030 derece rotasnda seyreden bir gemi;
sancak ba omuzluk orta mesafede grd bir fenerin
karakteristiini, VQ(3)5s olarak tespit etmitir. Bu geminin
zabiti olarak hareket tarznz ne olacaktr?
c)Sancaktan dn ile fenerin dousundan geecek ekilde
yeni bir rotada viyalarm

694- Blok dzeltme ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi


yanltr? c)Dzeltme kadnn arkasna yaptrc
srlr
695- Trk boazlarnda oluan aknt tr hangisidir?
Cevap: Rzgar aknts
696- Autopilotun rota tutmas iin hangi sistem gereklidir?
E) Geri besleme
697- 178 ksr Wde ZT 06:40 iken 7 saat seyir yapp 178
ksr Ee geliyor, Bu mevkiide ZT katr? ( Byle bir soru
bana geldi )
Cevap: 1 sonraki gn 13:40 (tarih 27 haziran 06:40 ise W
mevkiinde, cevap olarak E mevkiinde 28 haziran 13:40 olacak)
698- 33N - 42W mevkiinde 270 rotasnda 10 knot ile
seyretmektesiniz, yldzlardan rasat yapacaksnz. Bu
durumda rasat yapacanz zaman hangi arala denk
gelmektedir?
Cevap: Gne ufkun 10 derece altnda iken gerekleir.
-Sivil alaca karanlk; gnein ufuk izgisinden 6 derece aada
olduu zamandr.
-Notik alaca karanlk; gnein ufuk izgisinden 12 derece aada
olduu zamandr.
-Astronomik alaca karanlk; ise gnein ufuk izgisinden 18 derece
aada olduu zamandr.
Gk cisimlerinde rasat iin uygun zaman gnein ufkun 6 ile 12
derece altna indii aralktr. Bylece yldzlar iin Gn iinde 2 tane
uygun rasat zaman oluur. Bu aralklarda da en verimli rasat gne
ufkun 10 derece altnda iken gerekleir.

699- Haritada ii siyah renkle doldurulmu amandra ekilleri


bize amandrann hangi renkte olduunu ifade eder?
Cevap: Yeil

700- Radar ekran vermi. Gemi atma sancak bas omuzlukta


geminin manevrasndan sonra iskele ba omuzlua geliyor.
Radarda resim dnyor, pruva sabit.
Cevap: Gemi 30 derece sancaa dnmtr.

701- Sistem B de limana girerken sancaktaki amandrann


rengi ve tepelii? Cevap: Krmz koni
702- 115 W boylamnda 5 Mays 1999 gn Ay'n st mediyen
geii GMT olarak nedir?
Cevap: lgili gnn sayfasnn alt ksmnda bulunan Ayn
meridyen gei zamann GMT'ye evireceiz.
703- Dmenin eylemsizlik atalet nedeniyle fazla dnmesini
engelleyen dme hangisidir?
Cevap: Count rudder
704- Pusulann iinde hava kabarcklar olursa ne yaplmalr?
Cevap: Manyetik pusulann haznesi evrilip, alp suyu
tamamlanmaldr.
705- Ar hava artlarnda radardan daha net ve belirgin
eko/grnt elde etmek/almak iin ne yapmal?
Cevap: Ar hava artlarnn etkisi Sea Clutter Ayar ile
giderilir.
706- Haritada R sembol ne anlama gelmektedir?
Cevap: Su altnda derinlii belli kaya
707- Sistem-Ada tercihli kanaln iskelede olduunu gsteren
amandra nasldr?
Yeil-Krmz-Yeil olacaktr.
Sistem-Bde tercihli kanaln iskelede olduunu gsteren
amandra nasldr?
Krmz-Yeil-Krmz olacaktr.
708- Yeni ina edilen bir tankere monte edilecek iki radar iin
frekans band zellikleri size sorulursa aadakilerden

hangisini nerirsiniz? d) Biri X dieri S bandnda olmal


709- Aadakilerden hangisi haritann kitabesinde yer almaz?
c) Trafik ayrm dzeni bilgisi
Bir haritann kitabesinde aadaki bilgiler bulunur:
a. Haritann ait olduu deniz, blge veya liman,
b. Haritann lei. (1/100.000 gibi)
c. Su derinliinin birimi (Metre veya kula gibi)
d. Harita izdm (projeksiyon) yntemi
e. Haritann survey (srvey) tarihi ve yapan
f. Haritann bask tarihi
g. Haritann boyutlar
h. Haritada gsterilen kerterizlerin lm ve nereden verildiine dair bilgi
i. Haritann numaras ve yaynlayan
j. Ksaltmalar.
Bir haritann kelerinde aadaki bilgiler bulunur.
a. Sa st kede bask tarihi. rnein 258.65, haritann 1965 ylnn 258 gn
basldn gsterir.
b. Sa alt kede haritann basm ekli gsterilir. rnein 1960 CZ ibaresi,
haritann nce bakra kazndn sonra inkoya aktarlarak basldn gsterir.
1960, haritann basm tarihidir. Haritann alt kenarnn ortasnda haritann ilk
basm yer ve tarihi bulunur.
c. Sol st kede haritann boyutlar gsterilir.
d. Sol alt kede haritada yaplan dzeltmeler yer alr.

710- Ekvatoryal Mercator haritasnda silindir, kreye nerede


teettir? b) Ekvatorda
Merkezinde bir k kayna bulunan kresel dnyann, ekvatoruna teet olarak
geirilen bir silindir vastasyla harita elde edilmesini salayan bir
projeksiyondur. Merkator projeksiyonuna sahip olan haritalarda sadece ekvatora
yakn olan blgelerde doru sonular alnr. Kutuplara doru gittike ekiller
bozulur.

711- Bir akntnn seyir geninde Aknt nleme Rotasn


belirleyen vektr (kenar) zerinde llen srat ne isim alr?
A) Makine srati
B) Ortalama ilerleme srati
C) Yere gre srat( Bu Soru Bana Geldi )

D) Bileke srat
E) Hibiri

712- Gps iin hangisi dorudur?


A) Kutupsal olarak kullanlmaz-- Kullanlabilir
B) En az 12 adet uydu ile balant kurar En az 4 adet
C) Gps den alnan mevkiler tamamiyle dorudur - %100 Deildir
D) Gps mevkisi iki tane karlatrma sonucu ortaya karlr

E) Gps verileri istenildii zaman izinsiz kesilebilir


GPS (Global Positioning System; Kresel Konumlama Sistemi),
Dnya zerinde herhangi engelsiz bir gr hattnda, drt veya daha
fazla uydusu ile her trl hava koulunda yer ve zaman bilgileri
salayan uzay tabanl uydu navigasyon sistemidir.
713- Radar ekran grnts vermi hangisi dorudur diyor. Bizim
gemimiz ekrann merkezinde. Heading line paralel index'ten daha
sancak bir rotada, sol tarafnda 3 noktada pilotlama yaplm ve
paralel index kullanlarak iskele taraftaki slk netas izilmi.

Cevap:Paralel index ile aknt nleme rotas


714- Radar ekran sorusu? Bir radar ekrannda, 3 hedef var,
vektrler, sizin gemiye ait pruva izgisi, bu radarn alma
zellii sorulmu. Yalnz ekranda gemimizin pruvasnda yanl
hatrlamyorsam 270 ya da 240 yazoyordu...
Cevap: Course up - Relative motion - True vector

715- Bir soru da ''Resimde ki sextant zerindeki deeri


okuyunuz''diyordu.
Cevap: 49 47 dakikayd sanrm.''E''kk olduundan eminim ama.

716- Gzlemsel eit ykseklik dairesi yarap ile hesabi eit


ykseklik dairesi yaraplar fark aadaki bilgilerden hangisini
verir? Cevap: intersepti
NTERSEPT METODU:

Bugn iin kullanlan en pratik yoldur. Hesapla bulunan irtifa (Hc) ile
rasatla bulunan irtifa (Ho) mukayese edilir, byk olandan kk
kartlr ve bulunan deer NM cinsinden INTERSEPT deeridir.

717- Gece kyya yakn seyir yapyorsunuz, seyir plannda


kyya olan mesafe ve derinliimiz ne olmal?
C) Kaptann seyir ncesi tespit ve planna gre seyir yaplr?

718- Seyir boyunca deniz dibi yapsn tarayp grafiini karan


cihaz hangisidir? Aadaki aletlerden hangisi derinlii
lerek deniz dibinin grafiini karr? B) Echograph(kabilir)
720- Decca sisteminde istasyonlarn tannmas iin istasyonlar,

A) Birbirlerinden farkl frekanslarda yaym yaparlar


721- Gemideki Loran-C alc aygtnn sinyalin hangi
istasyondan geldiini anlayabilmesi ile ilgili olarak aadaki
ifadelerden hangisi dorudur?
D) Her yardmc istasyon ana istasyonun gnderdii pals
aldnda kendine ait belli bir sre bekledikden sonra kendi
palsn gnderir.
722- Uydu seyir sisteminde (SATNAV) mevki saptanmasnda
doruluk derecesini etkileyen be faktr vardr. Aadaki
maddelerden hangisi bu faktrlerden biri deildir?

a) Geminin iskandilindeki hata


723- Doppler paraketesi suya gre alrken Doppler olayna
ek olarak hangi olaydan yararlanr?

A) Yanklam (reverberation)

724- Basn tipi bir parakete,


E) Geminin hareketine kar suyun yapt basn ile
hareketsiz gemiye suyun yapt basn farkn saptayarak
hz ler.
725- Ekho iskandilin karinaya bal olan ve elektrik voltajn ses
palsine evirerek deniz dibine eko palslarn bir elektrik voltajna
dntren hem alc hemde verici.unsuruna TRANSDUCER
g eviricisi denir. Piezoelektrik ilkesine dayanarak alan
elektrostiflik transducer tipindeki alma prensibini aklamak
iin hangi kilit kelimeler kullanlr.
A) kangal sarl, nikel abuk AC diyafram
B) Kristal, titreimi, AC diyafram
C) magnetik tesir. AC
D) DC Oslator, Genleme, Ayna
E) Nikel ubuk, Genleme, AC, Diyafram

726- Radar pilotlamas ile ilgili olarak aadaki ifadelerden


hangisi dorudur?
C) Sahile yakn seyrederken, mesafe skalas; mmkn
olduunca kk seilmelidir.
727- Radarda birilance dmesi;
C) Btn grntnn parlakln ayarlar
728- ARPAda Yar otomatik tantma (Acquisition) nasl yaplr?
B) Tantlacak hedefin zerine imle (Joystick ya da benzeri
dzenek) ile 3 dakikalk fasla ile iki kez gidilir, tanm
penceresi konulandrlr (izleme salanr).
729- FTC kontroll kullanldnda aadakilerden hangisi oluur?
A) Zayf ekolar genileyerek PPI zerinde kontraslar artar

B) PPI zerindeki dkntler azalarak ekolar klr


C) Sadece gemiye yakn mesafedeki zayf hedefler tamamen yok olabilir
D) Bim genililii azaltlarak, harita grntsne tam uyum salanr
E) Hibiri

730- Radarda kerteriz lmeye yarayan pleksiglass evrilebilir


dzenein ismi nedir? C) Plan Position Indicator PPI

731- Bir radar N-UP ve RM almaktadr. Buna gre


aadakilerden hangisi yanltr?
B) Ekrandaki eko resmi ve kuzey yn izgisi hep sabittir
732- Ayn zeliklerdeki X ve S band radarlar karlatrldnda X band radar iin hangisi dorudur?
A) imekli yamur frtnasnda daha iyi sonu verir--

B) Yk erimlerde deniz dknts iindeki kk hedefleri


daha net ayrt eder++++
C) Yatay bim genilii daha fazladr-D) Liman ve nehir seyrine daha elverilidir-S-band Radarlar; 8 ile 15 cm dalga boyunda ve 2 ile 4 GHz frekans
aralnda alrlar. Dalga boyu ve alma frekans aralndan tr uzak
mesafedeki cisimlerin radarda gzleminde kullanlrlar. Daha az
hassasiyete sahiptirler ve yamur veya deniz suyu serpintisi gibi kk
cisimlerden fazla etkilenmezler. Gemilerde kullanlan S-band radarlar
genelde 10 cm dalga boyunda ve 3 GHz frekansta alrlar.
X-band Radarlar; ise 2.5 ile 4 cm dalga boyunda ve 8 ile 12 GHz frekans
aralnda alrlar. S-band radarlara kyasla daha dk dalga boyu
olduu iin daha kk cisimlere kar daha hassastrlar. rnein yamur
ve deniz suyu serpintilerinden S-band radarlara kyasla daha ok
etkilenirler. Gemilerde kullanlan X-band radarlar genelde 3 cm dalga
boyunda ve 9 GHz frekansnda alrlar. SOLASa gre 1 Eyll 1984
ylndan sonra yaplm 500 GRT zeri tm gemiler en az 1 adet X-band
radara sahip olmaldrlar. X-band radarn en nemli zellii, seyir
emniyetinden ayr olarak SART sinyallerini ekrannda gstermesidir. Sband radarlar ise SART sinyalini ekranlarnda gsteremezler.
X BAND Radar 9 Ghz Frekansnda alan radarlara denir,
S Band Radar 3 Ghz Frekansnda alan radarlara denir.
S Band radarlar ounlukla Arpa modll radarlarda frekans band olarak
kullanlr. X Band radarlarn ek zellii de SART cihazlarnn gnderdii
Search And Rescue Sinyallerini grebilmesidir. nk SART cihaz da 9
Ghz frekansndan yayn yapar. S Band Radarlar bu sinyalleri alamaz. Bu
nedenle Gemilerde X band radar zorunludur. S band radarlar ise
opsiyoneldir.

733- Bir racon tayan amandradan alnan ekonun belirgei


aadakilerden hangisidir?

D) amandra ile ayn kerterizde ancak daha uzak mesafeye


uzanan kodlu sinyal
734- Radarda dengesiz grnt ile alldnda en kesin mevki
bilgisi hangisine usulle elde edilir?
A) Bordaya yakn burundan alnan kerterizler kullanldnda
B) Kerteriz yerine mesafeler kesitirildiinde
C) Eko alannn merkezinden kerteriz lldnde
D) Eko alannn kenarndan kerteriz lldnde

735- 22 Mays 1999 tarihinde gnein st meridyenden gei


zamann LAN saati LMT olarak nedir? ( Bu soru bana geldi )
Gnein meriyen geisi LMT olarak almanakta verilmitir. O nedenle
''00'' deil ''12'' deeri alnacak. stenilen gnde; meridyen gei
zaman 11:57'idi. Dier klar ise 11:57'den dkt. Ben ''12'' deerini
yani 03m16s gibi bieydi, 11:57'ye ekledim.

736- Bizim gemimizin 090 rotasna 10 NM sratle ilerlerken,


saat 11:00da bi hedef 10 NM puruvamzda pilotluyoruz. Saat
11:12de hedef 8 milde pilotlanyor hedef geminin hz nedir?
Cevap: Hareketsizdir
Cevap: 12 dk. sonra 2 knt gidecegimiz iin kalan mesafemiz
yine 8 mil ise cisim hareketsizdir.
737- Gece QFl(6) + LFL.15s ritminde akan bir amandrann
hangi ynleri arasnda kalan deniz alan seyre elverili alan
gsterir?
b) SE - SW yn
738- GARANT MEKTUBU (LOI) NE N KULLANILIR.

Cevap: LOI bill of loadingin orjinali olmad zaman


tahliyenin balamas iin gerekli olan belgedir.
739- IALA Sistem-A'da iskele tarafta hangi tr amandra
kullanlmaz?
D) Konik

740- Fener periyodu nedemektir?


Cevap: Bir fenerin k (aydnlk) ve karanlk srelerinin toplamdr.

741- Pareketenin tanm: Gemi hzn ve ald yolun


miktarn gsteren cihazdr.

742- Arpa radarmzda hedefin kc tarafnda bir kuyruk


grnyor, bunu nasl yorumlarsnz?
Cevap: TCPAi hesaplanm gemi.
743- 05 Mays 1999 tarihinde Greenwich hakiki zaman
GAT 19:34:20 ise UT (GMT) nedir?
(Ek cetvel 38)e gir sa alt kede sol stunda zaman
denklemi blmnden 5 Mays iin deeri bul, Gne
Zaman denklemi ksmnda 00h - 12h. Verilen GAT saatine en
yakn olanstundan baklacak. Bu soruda 19:34:20 00ha
daha yakn olduu iin 03m:15s alnr.
Bulunan deeri eldeki GAT zaman ile topla;
19:34:20 + 3:15 = Cevap: 19.3735 (Bu soru bana kt )
744- 04 MAYIS 1999 gn gz ykseklii 18 m olan bir seyirci;
Gnein st kenarndan yapt lm sonucunda ykseklii
63 41',4 olarak tespit etmitir. IC deeri + 1',2, lm annda
hava basnc 970 mB, ve hava scakl 20F olduuna gre
dzeltilmi sekstant ykseklik (Ho) deeri nedir?
B) 63 18, 8
745- 3W hatas olan bir cayro ile 050'ye gidiliyor. Radar 2
iskelede gstermektedir. Radar bir hedef sancak 35'te
grnyorsa gerekte bu hedefin hakiki kerterizi nedir?
Cevap: 080
746- Radar ekran ekilleri verilmi. ekillerde bizim gemimizin 2
ayr rotaya gitmi. ilk ekranda gittii rotann 2. ekranda 50 derece
sancana doru gidiyor. Dier bir gemide her iki durumdada
ayn yne gidiyor. ekilin neyi gsterdiini soruyor?
CVP: Gemimizin rotas deiince dier geminin greceli hz ve
greceli kerterizi deiir.

747- 25 Eyll 17:35 ZT'da 175,8 E mevkiinden 8 saat seyir


yaplarak 177,5W mevkiine varlmtr. Var anndaki zaman
ZT olarak nedir?
Cevap: 25 Eyll 01:35 ZT

Tarih izgisi ile saat ve gn sorusu. Bat rotasnda seyrederek


geersen 1 gn sonras, Dou rotasnda seyredersen bir gn
ncesi buna gre yapyosun.
748- Mevkii ve GHA vermi. HA nedir diye soruyor. zm
HA=360-GHA+-boylam(-E,+W)
Cevap: 80 kan soru.
749- + yay 31,4 - yay 32,2 Gnein yarap ykseklii 15,9 ise
IC Nedir?
Asli (-) yay - Art (+) yay / 2 = kan sonucun iaret olarak tersi
oluyor yani 32,2 - 31,4 / 2 = + 0,4 isaretin tersi IC= -0,4'dr.

++ki l deeri arasndaki fark alnp ikiye blndnde bulunan


deer ndex Error dur. Art yay ksmndaki deer byk olduunda IE
(+), Asli yay ksmndakideer byk olduunda IE (-) olur ki lm
deerleri ayn ise yani aralarnda fark yok ise hata sfr demektir.

750- Gnein dou zamann ''GMT'' olarak istiyordu.


Cevap ''B'' kkyd. 16:25:22 olmas lazm. Sizin bulacanz
16:27:22 gibi biey olacak.
751- Bir soru da ''departure''sorulmu. Dep=D.long x cosmLat
forml ile hemen cevab bulucaksnz.
Yanl hatrlamyorsam; ''B'' kk olacak.142.3 bulacaksnz,
en yakn deer klarda
752- Bir radar grnts hangi grnt diye soruyor. Puruva
cizgisi ve 270 e gidiyor. Cevap: Head up ve True Motion
753- Manevra srasnda otopilot konumu ne olmal?
Cevap : Remote-Ele yada NFU
754- FIC de ykleme masraflarn kim der?
Cevap: Satc der
755- Knda kuvvetli aknt olan ve arpa radar paraketeden
beslenen bir gemide arpa ne gibi bir hata verir?
Bilindii gibi ARPA dorudan gemi paraketesinden beslenir. Aknt
nedeniyle parakete yere gre hzdan daha byk bir hz deeri
vermektedir. Buna gre aadakilerden hangisinin olabilirlilik yargs
ar kazanmaktadr?
a) retilen EYN (CPA) gerek EYN den daha azdr

b) retilen (ARPA ca sunulan) EYNZ gerek EYNZ den daha ge olur


c) Hedeflerin otomatik tanmlamas (izlemeye alma) normalden daha ksa menzilde
gerekleir

d) Hedeflerin gerek vektrlerinin byklnde hata oluur


e) Hibiri

756- Arpann paraketeden ald hz, geminin SOA sndan byk ise
aadakilerden hangisi dorudur?
a)ARPA nn aldg TCPA hesaplanandan ge olur.
b)ARPA nn aldg TCPA hesaplanandan erken olur.
c)Greli (relatif) vektr hatal kabilir.
d)Plotlanan vektr ilk etapta hatal olur.
e)Geminin kendi vektr hatal gsterir.

757- Radarda yksek dalgarn olduu zamanda izlenmekte


olan bir cisim kaybolduunda ve sprme izgisi 2 kez
dndnde ne olur? Cevap: Cismin ekosu kaybolur

758- Bu ekran grntlerinin ne anlama geldiini soran bir soru.


Soladaki grnt AIS pilotlama ekran. Merkezdeki nokta biz, gen
sekilde bize yakn olan ise gemi. Sadaki grnt ise Relative modda
alan radar.
***Pusula Kuzeyi manyetik meridyenin Dousunda ise, Dev (E) dou
ve (+) iaretli, Batsnda ise Dev (W) bat ve (-) iaretlidir.
***Pusulay bulurken iaretler deiir.***
***Gyro pusulann gsterdii kuzey, hakiki kuzeyin dousunda ise GE
miktar (+), batsnda ise (-) iaret alacaktr.***
Kk dzeltmeler 3e ayrlr.
1-El dzeltmesi,
2-Blok dzeltmesi,
3-Geici dzeltme(T).

759- Gemimiz ile 085 rotasna ilerlerken cayro pusula ile 126 olarak
okuduumuz iki feneri mknats pusula ile 128 de transitte gryoruz.
Bu blgedeki tabii sapma deeri 3 E, bu rotadaki arzi sapma ise 4 W
ise cayro hatamz nedir? A) 1 E

760- Otomatik amandrann ksaltmas nedir?


-AUTOBY
-LARIBY
-LANDYS

-LANBY (Byk otomatik seyir amandras)


-AUTOBUOY

1960larn sonunda ngiltere, Fransa ve ABDde Byk Otomatik Seyir


amandras (The Large Automated Navigational Buoy ngilizce ksaltmas
LANBY) denen dev bir amandra tr uygulamaya kondu. Deniz
fenerlerinin yerini alanbu amandralan altrmak iin grevlilere de gerek
yoktur. LANBYlerin ap yaklak 12 metre, arlklar 80 tonun zerinde,
fenerlerinin suyun stndeki ykseklii ise 12 metredir. I 20 km uzaktan
grlebilen amandra feneri dizel jeneratrle altrlr. Baz LANBYlerde
gl sis sinyalleri, bazlarnda da radyobiyknlar vardr. LANBYler
tamamen otomatik olarak alr, ama gene de karadan denetlenir. Tm
aletlerin almas srekli olarak izlenir ve herhangi bir blmnde
bozukluk olduunda aygttaki radyo otomatik olarak durumu ky
grevlilerine bildirir. Normal koullarda LANBYler 12 ay bakm
gerektirmeden grev yapabilir.
The Large Automated Navigational Buoy or LANBY was introduced around
Great Britain and Ireland in the early 1970s. They were seen as a cheaper
way (and one not requiring keepers) of providing a beacon at sites
traditionally occupied by moored lightships. LANBYs were fully automatic,
powered by triple-redundant diesel generators and capable of running on
station without attention for months. The buoy was about 14m/40 across
and carried its light about 14m/40 above sea level.
In operation, LANBYs were not particularly successful but filled a useful
gap between the need to phase out lightships and the introduction of
reliable solar-powered buoys. The last LANBY (on the Coldling station off
Wicklow, Ireland) was withdrawn and scrapped in 2010.

761- En hassas sonu veren, ya da en doru sonu alnan


parakete hangisidir?
Cevap: Akustik ( Dopler ) parakete (Bu soru bana geldi)

763- 40 22 N 072 20 E mevki ile 36 11 N 072 20 E


mevki arasndaki mesafe ka mildir? d) 251 Mil
ZM: Soruyu yorumlayn, iki tane mevki verilmi ve bu iki mevki arasndaki mesafe yani rota
uzunluu soruluyor, iki mevkinin boylam ayn olduuna gre boylam seyri yaplacak peki mesafe ne
olacaktr? Boylam seyrinde MESAFE = ENLEM FARKI olduundan ilk enlem 40 22 N ikinci
enlem 36 11 N olduuna gre iki mevki arasndaki enlem fark 4 11 yani: 4 x 60 = 240 Mil + 11
yani 11 mil = sonu 251 Mil mesafe olur.

764- Karanlk sresi k gsterme sresinden fazla olan


fenerlere ne isim verilir ?
a) akarl fener

YORUM: Ik sresi karanlk sresinden az olduu zaman yani fener


ksa bir sre k gsterirse daha fazla karanlk sresi varsa bu
fenerler akarl olur

765- Dnyann ay'a gre devrini esas alan zaman sisteminde


bir gn uzunluu ne kadardr? b) 24 Saat 50 dakika
YORUM: Ayn dou bat hergn 50 Dk. Farkl yani ge olur
bu nedenle bir ay gn 24 saat 50 dakikadr.
766- STANBUL (M) Kodlu Navtex istasyonunun yayn yapt
frekans aadakilerden hangisidir? Cevap: 4209,5 Khz
767- Cumulative list nedir? iinde neler bulunur yada neyi gsterir?

Cevap: Haritalara basm tarihinden sonra gelen dzeltmelerin


detaysiz olarak sadece numaralarn gsteren kitapck.
CVP: Daha nceki listten sonra kan dzeltme numaralar.
x)o yil iinde haritalara gelen tum duzeltmeleri detayli verir
x)son 6 aylik haritalara gelen tum duzeltmeleri duzeltme detayiyla
verir.

768- Deviation table aksi bir durum olmadka ne


kadar zamanda yenilenir?
Cevap: 1 yl
769- Aadaki ekil neyi ifade eder?

Cevap: PAD CPA Tahmini atma Alan


770- C.I.F mal satm nakliye/navlun cretini kim der?
a) alc b) satc c) broker d) retici e) her ikisi
Not:

c harfi ile baslayan terimler satc der


f harfi ile baslayan terimler alc der
d harfi ile baslayanlar anlasmaya bal
771- C.I.F. (Coast Insurance & Freight) nedir?
CIF, (ing. Cost, insurance & freight) uluslararas ticaretle ilgili bir terimdir.
Szck karlklar mal bedeli, sigorta ve navlun anlamndadr. Bu tip ticarette
satc, CFR teriminde olan ykmllkleri aynen stlenmekte, ancak bunlara ek
olarak tama srasnda mallarn kayp ve hasar riskine kar deniz sigortas
salama ykmlln de almaktadr. Burada sigorta szlemesini akdetmek
ve sigorta primini demek, satcya dmektedir.
Alcnn dikkate almas gereken husus, CIF teriminde satcdan yalnzca asgari
dzeyde bir sigorta kapsam salanmasnn beklendiidir. CIF terimi, mallarn
ihra ilemlerinin de satc tarafndan yaplmasn ngrr.
Bu terim, yalnzca deniz ya da nehir tamaclnda kullanlabilir. Eer tama
ileminde, rnein roll-on/roll-off ya da konteyner trafiinde olduu gibi "gemi
bordas" nn herhangi bir pratik anlam kalmamsa, bu durumda CIP teriminin
kullanlmas daha uygun olacaktr

772- F.O.B kurallarna gre gemiyi ynlendiren kimdir?


a) broker
b) ykn alcs
c) ykn satcs
d) alc ile satc anlaarak
e) kim uygunsa
FOB (Free On Board : Gemi Bordasnda Teslim)
Bu teslim eklinde satc, ihracat iin gerekli tm belgeleri hazrlayp,
gmrk ilemlerini tamamladktan sonra, mallar belirtilen tarih ve
yerde, alc tarafndan temin edilen gemiye ykler. Mallar geminin
kpetesine (gvertesine) getikten sonra satc mal teslim etmi
saylr. Bundan sonra meydana gelebilecek her trl hasar, kayp ve
masraflar alcnn sorumluluundadr.

773- Voyage charterdaki staryann tanm nedir?


Cevap: Gemiye limanda ykleme ve boaltma yapmas iin
verilen Sre/Zamandr.

774- Aadaki NAVTEX mesaj tiplerinden hangisi korsan


saldrs uyarlarn ierir?
a)A b)B c)C d)D e)L
775- Mercator haritalar ile ilgili olarak aadaki ifadelerden
hangisi yanltr?
a-Kutuplara gidildike ekiller byr
b-Ekvatora yakn ekiller geree yakn grnt verir
c-Enlem bydke ekiller byr
d-Ekvatora yakn ekiller geree yakn grnt verir,
kutuplara yakn ekiller byr
e-ekiller sadece kuzey gney ynnde byr

Meridyenler, birbirine paralel, eit aralkl ve dz izgiler eklindedir.


Paraleller, birbirine paralel olmasna ramen kutuplara doru gittike
aralar alr. 60 derece paralelindeki, paralel dairelerinin birbirinden olan
uzaklklar ekvatordakilerin iki mislidir. Ekvatorda 1: 1.000.000 lekli olan
harita, 60'nc paralel dairesinde 1: 500.000 leklidir. 80'inci paralel
dairesinde ise lek, 6 katna kar. Bu nedenden, 80'inci paralel
dairesinden kutuplara kadar olan ksmn haritalar yaplmaz.
Meridyenler ve paraleller birbirine diktir.
Meridyenleri ayn a ile kesen hatlara "kerte hatt" denir. Meridyenler
birbirine paralel olduu iin kerte hatt dorudur.
Byk daire ekvator hari eridir.
Mesafeler ve sahalar dolaysyla ekiller, kutuplar civarnda ar derecede
bozuktur.

776- Mknatsl ortama sokulan bir yumuak demir


mknatslandnda, kutuplar neye gre oluur?
B) ine sokulduu mknatsl ortamn kuvvet izgilerine gre
oluur, kuvvet izgilerinin girdii taraf mavi kutup olur.
777- Gney manyetik yarm krede bulunan bir gemideki
dey yumuak demirler nasl kutuplar?
B) st taraf krmz kutup olur.
778- Meyil hatasn dzeltmek veya yok etmek iin ne tr bir
ilem yaplr?
D) Bakra pusulaya yaklatrlr veya uzaklatrlr.
779- Gemide yalnzca P bileeni var ise bu geminin inaas
srasnda tersanedeki pruvas yn nedir?
A) N
B) S
C) E
D) W
E) NE
780- B emsali hangi bileenlerden veya ubuklardan meydana
gelir? B) P ve c (dey yumuak demirler)
781- C emsali hangi bileenlerden veya ubuklardan meydana gelir?

D) Q ve f (simetrik olmayan dey yumuak demirler)


782- D emsali hangi bileenlerden veya ubuklardan meydana gelir?

E) a (boyuna yatay yumuak demirler ve e (enine yatay


yumuak demirler)
783- Q emsali + 7 bulunursa pusulay dzeltmek iin ne gibi
bir ilem yaplr?
B) Krmz u sancaa gelecek ekilde kemere istikametinde
mknats ubuklar srlr.
784- D emsali 9 olarak bulunursa pusulay dzeltmek iin ne
gibi bir ilem yaplr?

D) Kreler pusuladan uzaklatrlr.

785- E emsali 5 olarak bulunursa pusulay dzeltmek iin ne


gibi ilem yaplr?

C) skele kre baa, sancak kre ka, doru dndrlr

786- Byk daire seyri yaplrken izlenen yol merkator seyrindeki


kerte hatt ile kyaslanrsa aadakilerden hangisi doru olur?
a) Byk daire yolu daima daha ksadr ancak seyredebilecek blgede
tehlikeler olabilir,
b) Byk daire yolu kutba daha yakndr fakat her zaman vartex
noktasndan gemez,
c) Byk daire yolu zerinde ekvator geisi varsa byk daire eim
deitirir,
d) Kalk mevkiindeki kerte hatt ile byk daire yay arasndaki as
convergency asdr,
e) Yukardakilerin hepsi dorudur
787- WOP Whell Over Point (Dn Noktasnn) belirlenmesinde
aadakilerden hangisi etken deildir?
a)Su derinlii
b)srat
c)Aknt etkisi
d)Gemi Yk durumu
e)Rzgar Etkisi

788- Aada Gnomonic-Merkator usulyle byk daire seyri


planlamas yaplrken uygulanan ilemler srasyla
gsterilmitir. Yanl olan ilem basama hangisidir?
a) nce gnomonic haritas zerinde kalk - var noktalar birletirilir. izilen bu
doru bir byk daire yaydr,
b) Gnomonic haritada izilen dorunun 5*lik boylam farkna gre her kesim
noktasnn koordinatlar bulunur,

c) Kesim noktalar arasnda kalan dorunun yn gnomonic


haritann pusla glnden kolaylkla okunur,
d) Bu noktalarn koordinatlar ayn blgeye ait merkator haritas veya ploting
sheet zerine pilotlanr ve aralar birletirilir,
e) izilen bu dorular birer kerte hatt olup, toplam uzunluklar seyir yaplacak
toplam byk daire mesafesine eittir,

789- Tidal Current Tables (Amerikan gelgit aknt cetvelleri) ana


limanlara ait gnlk cetvellerde gsterilen EBB ve FLOODa ait
aadaki bilgilerden hangisi dorudur?

d) Zamanlar saat dakika olarak LMT cinsindendir,

790- HF bandndaki elektromanyetik dalgalarnn yaylm


aadakilerden hangisine uygun olarak gerekleir?
e) yonosfer dalgas olarak
791- Bir radarda Kuzey Yukar Dengeli Nisbi Grnt (N-Up)
ekran kullanlyorsa aadakilerden hangisi yanltr?
a)PPI ekrannn tam yukars Kuzey ynn gsterir
b)Gemi rota deitirdiinde puruva izgisi dner
c)PPI resmi ve kuzey yn izgisi sabit kalr
d)Hedef ekolara ait hz ve yn vektrleri daima hakiki deer verir
e)Alnan kerteriz deerleri dorudan harita zerine ilenebilirler

792- Bir radarda hem hedefin bulunduu ynde ve hemde asl


bim (beam) ynnde ekolar grlmektedir. Ancak asl bim
ynnde gerekte bir hedefin olmad da bilinmektedir. Byle
bir yalanc ekoya aadakilerden hangisi sebep olur?
a) Radar anteninden kan ve istenmeyen bozuk hatl kenar loblar
b) Antenden kan palslerin bir cisme arparak ( baca gibi) yn deitirmeleri
c) Byk PRF kullanldnda nceki eko palsinin sonrakinin gerisinde kalmas
d) Hedefin pek yaknda olmas nedeniyle antene varan ekonun bir ksmnn
yansmas
e) Beam geniliinin ve pals uzunluu deerinin gereinden fazla olmas

793- Aadaki nermelerden hangisi dorudur?


a) Gkcisminin meyili (Dec.) ve gzlemcinin enlem ayn iaretli ise
meyil deeri enleme ulancaya kadar meyil arttka gkcisminin
irtifas (Alt.) da artar
b) Gkcisminin meyili (Dec) ve gzlemcinin enlemi ayn iaretli ise meyil deeri
enleme ulancaya kadar meyil arttka gkcisminin irtifas (Alt) azalr
c) Gkcisminin meyili (Dec) ve gzlemcinin enlemi ayn iaretli ise meyil deeri
enlemi geince, meyil bydke irtifa (Alt)da artar
d) Gkcisminin meyili (Dec) ve gzlemcinin enlemi farkl iaretli ise meyil deeri
enleme ulancaya kadar meyil arttka irtifada artar
e) Hibiri

794- Seilen bir mevkiye (AP) gre bir gkcisminin ufuktan olan
hesabi yksekliinin NP 401 seyir yayn kullanlarak bulunabilmesi
iin hangi temel deerlere ihtiya vardr?
a) Ho (llen irtifa), True Lat, Declination
b) Enlem, Declination, LHA Aries
c) LHA Aries, Azimuth, Declination
d) T meridiyen as, HA, Gzlemcinin boylam
e) AP, Ho, Intersept

795- 2 adet Amerikan haritas sembol sorusu?


-Birincisi; Tehlikeli su amandras anlamna gelen.
-kincisi; zel maksat amandras anlamna gelen.

796- Sextant resmi verilmi. Deeri okuyunuz yazyordu.


( Ben 42.5 okudum )
797- Bir projeksiyon sisteminde retilen haritada elde edilen
grntnn herhangi bir noktasnn btn ynlerde ayn
genilemeye veya ayn asal bantya sahip olmas
zelliine aadaki isimlerden hangisi verilir?

a) Ortomorfik
d) Azimuthal Eitlik

b) Stereografik
e) Gridialik

c) Formalik

798- Running Fix mevki atlrken en az ka mevki kullanlr?


a) 1
b) 2
c) 3
d) 4 e) 5
799- Radar ekran verilmi. Cisim sancak 30 dercede iken
pruva hzasna geliyor?
Ben gemi 30 derece sancaga dnmtr dedim.
800- 22 kula 6 kadem ka metre yapar? (Bu soru bana kt )
42 metre

( 22x183cm=4026cm, 6x30,48=183 4209 cm = 42 m)

801- Gemimiz 10 knot hzla 270 rotasna giderken saat 12:00


de 10 milde radar ekrannda bir hedef tespit edildi. 12:12de
ayn hedefin kerterizi deimemi mesafesi 8 mildir. Hedefin
rota ve srati nedir? Cevap: Hedef hareketsizdir.
802- Geminizle 10 knot hzla 20 40 S - 50 00W mevkiinde
090 rotasna gitmektesiniz. stanbul da bulununan irketinizle
aranzdak zaman fark ne kadardr? a) -5 veya -6
803- Geminizin rotas 080 ve hz 10 knot tur. Bir hedeften alnan radar
kerterizleri aadaki gibidir:
Zaman Kerteriz Mesafe

1100 140 8 mil


1110 142 6 mil
Geminizin rota deitirme sresi 4 dakikadr. CPA (EYN) mesafesini
kaptan 1 mil iskelede brakacak ekilde olarak emretmitir. Kaptan
kanma maksad ile saat te dn iin komut vereceini sylemitir.
Buna gre geminizin yeni rotasn ve yeni rotada TCPA (AYNZ) y
hesaplaynz ve manevraya balang saatini bulunuz..

804- Karanlk sresi aydnlk sresine eit, 30 sn de bir akan


12 metre yksekliinde 18 milden grnen bir fenerin haritada
gsterimi nasldr?
Cevap: Iso 30 sec. 12m 18M
805- Aknt hz sabit kabul edilir ise derinlik azaldikca aknt
hz ne olur?
A) Sabit kalr
B) Geometrik olarak azalr
C) Geometrik olarak artar
D) Geometrik olarak sabit kalr
E) Azalr

806- Aknt hz sabit kalr, gemi omurgas ile dip su derinlii


azalrsa ne olur?
A- Sabit kalr
B- Artar
D- Geometrik olarak azalr

C- Geometrik olarak artar


E- Geometrik olarak sabit kalr

807- Karadenize ait bir liman haritas Trk harita


katoloundaki numaras ne olabilir?
A)TR14

B)TR2416

C)TR3114

D)TR248

E) Hi biri olamaz (TR1xxx olmal)


808- Su alt draft AISte ne tr bir bilgidir?
C- Sefere ait bilgidir ( Bu soru gelebilir )
809- Fenerlerin yatay olarak grnd en uzak menzil
fenerin hangi zelliidir?
A)Grnme mesafesi
B)Fenerin menzili
D)Fenerin ykseklii E)Fener karakteri

C)Fenerin periyodu

810- 30 Ekim 2010 gn ZT 13:20 zamannda 178 44W


mevkiinde bulunmaktasnz. 7 saatlik bir seyirden sonra
179 15E mevkiine vardnza gre, bu andaki tarih ve ZT
ne olur? ( Bu soru bana geldi )
A-30 Ekim 21:20
B-29 Ekim 21:20
D-31 Ekim 20:20 E- 28 Ekim 20:40

C-29 Ekim 20:40

811- Pusula ubuu neden manyetik kuzeye ynelir?


C - Pusula ubuu yer mknatsyetinin kuvvet izgilerine
paralel olmak istediinden.
812- Asagidaki parcalardan hangisi sextanta ait degildir?
B) Teleskop
813- Denizde atmay nleme tzne gre gemi
ddklerinin alma frekanslar ne olmaldr?
Cevap: 70 - 700hz
814- Elektro manyetik sistemle alan cayro pusulalarda
kullanc tarafndan dzeltilebilen ka adet hata vardr?
Cevap: 3 adet ( Enlem, Hz ve Sabit hata )
815- Buzun iindeki tuz ne zaman buzdan tamamen ayrlr?
A) yl
816- Cayro pusulada her yne bamsz hareket edebilen paraya ne
ad verilir?
a) Dnen eksen rodu b) Arlk kontrol
c) Pusula tas
d) Pusula kart
e) Hibiri

817- Aadakilerden hangisi sulu pusula tasnn


elemanlarndan deildir?
a) amandra
b) Pusula ubuu c) Krk
d) Braket
e) Pusula kart
818- Yarm gnlk gel-git hangi blgelerde grlr?
Cevap: Sadece Kuzey Avrupa blgesinde.
819- Atlandik okyanusunun ortalarinda bir gemide kaptansiniz
hava raporundan acil firtina ihbari aldiniz, firtinanin merkezi

170 dereceye 200 mil mesafede ve 320ye 18 kts ile


ilerlemekte, gemi kaptani olarak firtinadan kamak iin yeni
rotaniz ne olacak ve yeni rotada firtina sizden ka mil mesafe
uzakdan geer sizin maxsimum kullanacaginiz manevra srati
12 kt. Cevap: 011 196 Mil ( 027 196 Mil )
820- 1/750000 lekli bir haritada 0.5 mm kalemle izilen rota
izgisinin kalnl kac mile eittir?
A)1 mil, B)5 mil, C)183 m, D)1500 m, E)733 m
821- Kutup haritalarn elde etmek iin hangi tip izdm
(Projeksiyon) yntemi kullanlr?
A) Lambert B) Gnomonic C) Enine silindirik
D) A, B, C yntemleri E) Hibiri
822- Verilen tarihte ve ZTde GMT +3 olduunu ve Alnair Yldznn
GHA* Deeri ve DEC inin ka olduunu soruyordu?
GHA*=SHA+GHA aires forml ile ok kolay yaplyor.

823- 26 Haziran 2011de 178W de ZT 06:40 iken 7 saat seyir


yapp 178E e gidiliyor. Bu mevkiide ZT katr?
Cevap: 1 sonraki gn 27 haziran 2011 - 13:40 olacak.
824- Loran-C sinyalinin yanp snmesi (blinking) ne anlama gelir?
a) Sinyalin doru srasnda olduunu gsterir.
b) Khz deerinin artmad veya azalmadn gsterir.

c) Sinyalin gnderilmesinde bir hata olduunu gsterir.


d) Doru GRI
e) Ana istasyon olduunu gsterir.

825- Loran-C nasl bir seyir sistemidir?


a) Hyperbolic, uzun mesafe
b) Elektronik ksa mesafe
c) Uzun mesafe, yksek frekans
d) Uzun mesafe, 1950 kHz
e) Ynsel kerteriz ve mevki sistemi

826- IMO performans standardna gre bir Cayro Pusula en


fazla ne kadar srede kararllk kazanmaldr?
a) 45 dakika
b) 85 dakika

c) 6 saat
d) 12 saat

e) 24 saat

827- Aadaki seeneklerin hangisinde Elektronik Seyir


Haritalarn numaralandrlmasnda kullanlan karakterlerin
doru sralan verilmektedir?
I: retici lke Kodu

II: Harita Numaras

III: lek Band

a) I-II-III
b) II-III-I
c) III-I-II

d) I-III-II
e) II-I-III

828- Arpa radar ekran verilmi. Ekranda puruva izgisi ve 2


adet biri kk dieri byk apl daire ve byk dairenin
zerinde bir gemi gen sembolle gsterilmi bu ekrana gre
aadakilerden hangisi dorudur?
xxx- Koruma emberine bir gemi girmitir, Arpa grsel alarm
vermektedir.

xxx- Koruma emberine giren hedef iin olas atma geni


belirmi ve grsel olarak alarm vermektedir.
829- Almanaklarda kullanlan aadaki iaret hangi anlama gelir?
a) Gnein hi domad
b) Gnein devamll
c) Devaml alacakaranlk yaand
d) Gnein meyilinin 0 olduu
e) Hibiri

830- Mevkiimiz 30N 140W Hzmz 22 knots, Rotamz 330.


Gyro hz hatas nedir?
( iaret batya gidilen rotalarda W, douya gidilen rotalarda E olacak.)
Cevap: Gyro hz hatas= (57,3 x Vcos ) / (900 x cos )
= 57,3 x 22 / 900 = 1,40 = 1 24 W

"Gyro Speed Error"


The speed error is an error generated when a vessel/aircraft in which
a gyrocompass is installed transits a course other than east or west.
Its value is determined depending on the ship's speed, course, and
latitude. (It is not related to the kind or type of gyrocompass.)
The north-seeking tendency of a gyrocompass is based on the earth's
rotation. When a ship sails, the resultant motion of the ship's motion
and the earth's rotation acts on the north-seeking tendency of the
gyro. If the course of the ship deviates towards the north or south,
the direction of the resultant motion deviates north or south and thus
an error occurs because the north-seeking force of the gyro acts
perpendicular to this resultant motion. That is, the speed error is the
angle of the difference between this resultant motion and the eastwest direction.
Determining Speed Error
: Latitude
K: Speed of the earth's rotation at the equator (About 900 kt)
V: Vessel/Aircraft speed (kt)
: Gyrocompass course
: Speed error
In the figure above, AC = Vcos = Kcos sin
Since is a small value,
sin = (radian) = 1/57.3 (unit: degree)
From these equations, = 57.3 Vcos /900 cos
If we assume, for example, that the ship is at the equator
( = 0), the gyrocompass course is N ( = 0), and the ship's
speed is 30 kt, then = 57.3 30/900 = 1.91 degrees = 154'

831- IMO Performans Standartlarna gre ARPA ile yaplacak


bir Deneme Manevras (Trail Maneuvering) iin aadaki
ifadelerden hangisi yanltr?
a) Deneme manevras fonksiyonu bir dmeyle aktif hale geecek ve basl olduu srece
manevray gsterecek, dier durumlarda gstermeyecektir
b) Deneme manevrasnn statik ve dinamik olarak gsterimleri olacaktr
c) Ayn anda birden fazla gemi iin deneme manevras yaplamaz

d) Deneme manevras sadece gemi kaptannn onay ile yaplabilir


e) Deneme manevrasnda sadece kendi gemimizin hz ve rotasn deitirebiliriz

832- Resimde grlen iki radar ekranlarndan A ile B arasndaki


fark nedir.
a) A ekrannda Racon almamaktadr.

833- Radarla seyirde Yakn Alan Durumundaki bir hedefin


CPAini arttrabilmek iin en zor durum hangisi olabilir?
a) skele tarafta bulunan gemilerin kerterizi saat ynnde deiiyorsa
b) skeleden sabit kerterizle yaklaan hedef
c) Sancak tarafta bulunan gemilerin kerterizi saat ynnde deiiyorsa !!!
d) Sancaktaki bir hedefin kerterizi saat ynnn aksine deiiyorsa
e) Hibiri

834- Geminiz ile RACON tayan bir amandraya yaklarken bu


amandrann Radar ekrannzdaki grnts ne ekilde
belirlenir?
a) Radarn merkezinden amandra ynne uzanan kesikli bir sinyalin varl
b) Radar taramas srasnda ekonun amandra zerine gelmesi ile ekonun yanp snmesi ve sesli
uyarnn alnmas
c) amandra ile ayn mesafede ve ie doru genileyen kodlu sinyal
d) amandra ekosunun evresinde kodsuz oluan daireler

e) amandrann bulunduu kerteriz ynnde da doru


uzanan kodlu sinyal
835- Ayn rotada borda bordaya ilerleyen iki geminin Radar
ekrannda meydana gelen ayn kerterizdeki birden fazla
oluan eko tr aadakilerden hangisidir?
a) oklu (ift) eko
b) Kenar ekosu
c) Kr sektr
d) Yanl kerteriz ekosu
e) Radar glgesi

836- Radar ekrannda gzlemlenen bir gemi ekosu iin ayn


mesafede ve farkl bir kerterizde bu gemiye ait olduu bilinen
ikinci ekosu gzlemlendiinde ne tr bir yanl eko
olumutur?
a) ift (oklu) eko
b) Kenar ekosu
c) Kr sektr

d) Yanl kerteriz ekosu


e) Radar glgesi

837- Aadakilerden hangisi yanl kerteriz ekosunun bir


zellii olamaz?
a) Geminin gerek ekosu hareket etse bile, yanl kerteriz ekosunun yn deimez
b) Geminin gerek kerterizine gre 90 lik alarda oluurlar

c) Yanl kerteriz ekosu genellikle kr alan ynnde gzlemlenir


d) Pilotlandklarnda normal bir gemi davran gstermezler

e) Geminin gerek kerterizi ynnde gzlemlenirler


838- Radarn gsterebilecei en az mesafe aadakilerden
hangisine bal deildir?
a) Pals uzunluuna

b) Radar yatay beam geniliine


c) Radar anten yksekliine
d) Hedefin yksekliine
e) Meteorolojik koullara

839- Bir X band Radarnn gsterebilecei en az mesafe


aadakilerden hangisine bal deildir?
a) Pals uzunluuna
b) Dey bim geniliine

c) Yatay bim geniliine


d) Anten yksekliine
e) Pilotlanan gemilerin air draftna

840- Radar ekrannda ayn mesafede yer alan iki cismin ayr
iki eko olarak ekranda grlmesini salayan Radar kerteriz
ayrm zerinde aadaki faktrlerden hangisi etkilidir?
a) Eko veren cisimlerin ykseklii
b) Pals tekrarlama frekans
c) Pals uzunluu

d) Yatay bim genilii


e) Dey bim genilii

841- Bir gemiye yeni katldnzda, kprstnde bulunan


Radar ve ARPAya ainalk kazanmak iin ncelikli olarak
nerede/hangi zamanlarda pratik yaplmas en uygun olur?
a) Gemi limandan kalkmadan nce
842- Uluslararas Denizde atmay nleme Kurallarna ait
Konvansiyona gre Radarn atmay nleme amal
kullanm ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
c) Bir zorunluluktur
843- 12 mil Radar erimi (skalas) iinde yer alan birbirine ok yakn ve
duran iki gemiyi Radar ekrannda ayr olarak grebilmek iin
aadaki ayarlardan hangisi kullanlmaldr?

a) Long Pals
b) Otomatik zleme (Auto ACQ)
c) Short Pals

d) Oto Tune (Auto Tune)

844- Radar ekrannda kendi gemi mevkii ekrann merkez dnda ise
gemi ileri ynde hareketine devam ederken; karasal ekolar ekranda
sabit kalyor ve kendi gemi imlecide ekran yzeyinde ve rota
dorultusunda hareket ediyor ise Radarn bu tr gsterimi iin
aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
a) Relative motion (Greli hareket)

b) True motion (Gerek hareket)


c) Off centre (Merkez d)
d) Stabilized (Dengeli)
e) Head up (Pruva yukar)

845- Eer Radarnz CUP ve RM altryorsanz, aadaki


ifadelerden hangisi kesinlikle yanltr?
a) Radar ekran grnts ve kuzey yn izgisi hep sabittir
b) EBL kullanlarak okuduum kerterizleri dorudan haritaya ileyebilirim
c) Gemi rota deitirdiinde pruva izgisi dner
d) Denizli havalarda pruvann hareketinden dolay resim bozulmas olmaz
e) Yeni rotaya girildiinde resim rota deeri yukar olacak ekilde gsterilir

846- Eer Radarnz N-UP ve TM altryorsanz, aadaki


durumlarn hangisinde Radar ekrannda hareketsiz eko oluur?
a) Gemimizin pruva hatt
b) Radar ekrannda grlen her ey hareketlidir

c) amandra ekosu
d) Gemimiz ile ayn rotada ilerleyen bir gemi
e) Gemimiz ile ayn hzda ilerleyen bir gemi

847- Eer Radarnz NUP ve RM altryorsanz, aadaki


ifadelerden hangisi kesinlikle yanltr?
a) Gemim rota deitirdike pruva izgisi dner
b) EBL kullanlarak okuduum her kerterizi dorudan haritaya ileyebilirim
c) Radar ekrannda kuzey yn izgisi yukarda ve hep sabittir

d) Pilotladm gemilerin vektrleri daima gerek hz ve yn deerini gsterir


e) HM (Heading Marker) pruva izgisi zerindedir ve gidilen rotay gsterir

848- Radarn Lokal Osilatr ayar kullanlarak, aadakilerden hangisi


gerekletirilir?
a) Pals tekrarlama frekans ayar yaplr
b) Radar bim ayar yaplr

c) Radar alcsnn frekans ayar yaplr


d) Radarn tepe g ayar yaplr
e) Radarn huzme asnn ayar yaplr

849- Ar hava ve deniz artlarnda seyrederken Radarnzdan


daha net ve belirgin ekolar almak iin aadakilerden
hangisini yaparsnz?
a) Tune ayar ile oynayarak, zayf ekolarn glenmesini ve daha rahat izlenmesini salarm
b) Gain ayarn kademeli arttrarak, zayf ekolarn glenmesini ve daha rahat izlenmesini salarm

c) Radarn STC ayarn ykseltip yakn mesafedeki sahte sinyallerin


kaybolmasn salarm
d) Radar menzilini azaltrm, en ideal eko ve izlemenin olaca menzili kullanm olurum
e) ARPAda oluturacam koruma kalkann ekran merkezinden daha da uzak bir yere alrm

850- Aadakilerden hangisi dierlerinden farkldr?


a) CW radar
b) FM radar
c) Pals-Doppler radar

d) TM radar
e) Pals radar

851- Geminiz suya gre 13 Knot srat ile seyrederken uzun bir sredir
Radar ekrannda grdnz bir ekonun size gre durumunu
koruduunu tespit ettiniz. Bu durumda aadaki ifadelerden hangisi
dorudur?
a) Ekosu alnan cisim kazkl bir amandradr
b) Ekosu alnan cisim deniz yzeyinde hareketsiz halde bulunmaktadr

c) Ekosu alnan cisim bizim ile ayn rota ve hzda seyretmektedir


d) Ekosu alnan cisim bizim ile zt (ters) rotada ve ayn hzda seyretmektedir
e) Ekosu alnan cisim muhtemelen yalanc bir ekoya aittir

852- Aadaki sistemlerden hangisinin seyir hassasiyeti en


yksektir?
a) Kapsama alan iinde bulunan DGPS
b) GPS
c) LORAN-C
d) Doppler-shift kullanan NAVSAT
e) Hepsi

853- NAVSTAR Gps sistemi neye gre mevki belirler?


Cevap: Zaman Mesafe
NAVSTAR sistemi, uzay blm (uydular), kontrol blm (yer
istasyonlar) ve kullanc blmnden (GPS alcs) oluur.
Uzay blm, en az 24 uydudan (21 aktif uydu ve 3 yedek) oluur ve
sistemin merkezidir. Uydular, Yksek Yrnge ad verilen ve dnya
yzeyinin 20.200 km zerindeki yrngede bulunurlar. Bu kadar fazla
ykseklikte bulunan uydular olduka geni bir gr alanna
sahiptirler ve dnya zerindeki bir GPS alcsnn her zaman en az 4
adet uyduyu grebilecei ekilde yerletirilmilerdir.

Uydular saatte 7.000 mil hzla hareket ederler ve 12 saatte, dnya


evresinde bir tur atarlar. Gne enerjisi ile alrlar ve en az 10 yl
kullanlmak zere tasarlanmlardr. Ayrca gne enerjisi kesintilerine
kar (gne tutulmas vs.) yedek bataryalar ve yrnge dzeltmeleri
iin de kk ateleyici roketleri vardr.
Her uydu yerdeki alcnn sinyalleri tanmlamasn salayan iki adet
zel pseudo-random (ifrelenmi rastgele kod) kodu yaynlar. Bunlar
Korumal (Protected P code) kod ve Coarse/Acquisition (C/A code)
kodudur. P kodu kartrlarak sivil izinsiz kullanm engellenir, bu
olaya Anti-Spoofing ad verilir. P koduna verilen baka bir isimde P
(Y) ya da sadece Y kodudur.
Bu sinyallerin ana amac yerdeki alcnn, sinyalin geli sresini
lerek, uyduya olan mesafesini hesaplamay mmkn klmasdr.
Uyduya olan mesafe, sinyalin geli sresi ile hznn arpmna eittir.
Sinyallerin kabul edilen hz k hz dr. Gelen bu sinyal, uydunun
yrnge bilgileri ve saat bilgisi, genel sistem durum bilgisi ve
ionosferik gecikme bilgisini ierir. Uydu sinyalleri ok gvenilir atom
saatleri kullanlarak zamanlanr.

854- Hangi tip GPS alcs birden ok uydudan en az drt


kanalla ayn anda bilgi ileme zelliine sahiptir?
a) Ardk-Sequential
b) Srekli-Continuous

c) oklu-Multiplex
d) Hibiri
e) iftli-Duplex

855- Aadakilerden hangisi gemi tipi ok kanall bir GPS


alcsndan elde edilen gemi mevkisinin doruluk derecesini
etkileyen hata faktrlerinden biri deildir?
a) yonosfer/Troposfer gecikmesi
b) Saat fark hatas
c) Anten ykseklii deiimi

d) lk alta girilen ve tolere edilemeyen DR mevki hatas


e) Uydularn lm annda birbirine ok yakn irtifa ve semtte olular

856- A gemisi 2 W hataya sahip bir cayro pusla ile 125 rotasna
seyrederken B gemisini iskele 33 kerterizinde kerteriz etmektedir. B
gemisi ise A gemisini iskele 135 de kerteriz etmektedir. Blgede 3 W
Variation ve B gemisinin gittii rotada Dev:1E olduuna gre B
gemisinin magnetik pusulasna gre rotas nedir?
a) 047
b) 227
c) 043
d) 141

e) Hibiri

858- 150 rotasna 12 kts hzla seyrederken kydaki A cismi 110


kerteriz etmektesiniz. 15 dakika seyirden sonra A cisminden radarla
ltnz mesafe 3 mil olduunda A maddesini ka derecede
kerteriz edersiniz?
a) 220
b) 180
c) 070
d) 040
e) 010

859- IALA Sistem Ada iskele taraf samandira hangisi olamaz?


A)Stun B)Silindir C)Krmz silindir tepelik D)Kre E) Gnder
860- CDMVT sorusu. Hatasz bir cayronun gsterdigi deer 000 .
Manyetik pusulayla gidilen rota 354. Var 2E. ise Dev nedir?
Cevap: C
D
M
V
T
354
4E
358
2E
000
861- Navtex mesajlarnn gverte jurnaline kayd ile ilgili hangisi
dorudur?
E) Navtex mesajlar gverte jurnaline kaydedilmez.

862- 13 Kasm gn 3612'.5N 42 30'E DR mevkiinde ZT


12:45:00 olduu anda, LMT olarak bulunduunuz mevkide
saat ka olmaldr?
Cevap: 42 30E'de ZD=42 30/15= -3 olur,
ZT=12:45:00 ise GMT=ZT-ZD=09:45:00
Long 42 30E = 2h 50m
LMT=GMT+Long=09:45:00 + 02:50:00 = 12:35:00
863- Bir gk cisminin Meridyen geiinde LAT = South,
Dec = North ve Az. 002 ise Dev nedir ? ( Var = 1West )
a) 3 E b) 3 W c) 1 E d) 1 W e) 0
864- Dz bir izgi var, zerinde de ayn yne bakan ard arda 3
ok iareti var yle birey: " --->-->-->--- " bunun anlam nedir
diye sormu? Cevap: Tek Ynl Seyir Rotas

865- GPS kara istasyonlar tipleri hangileridir?


I-Yedekleme istasyonu
II-Kontrol istasyonu
III-zleme istasyonu
IV-Ykleme istasyonu

866- Navtexde almas zorunlu mesajlar hangileridir?


NAVTEX cihazlar programlanm bile olsalar aadaki
3 yayn trn muhakkak alrlar:

A - harfi denizcilik uyarlar


B - harfi meteorolojik HBARLAR (frtna ihbarlar)
D - harfi arama ve kurtarma mesajlar
A, B ve D tipi mesajlar reddedilemez (IMO tavsiyesine gre,
L tipi mesajlar da reddedilmemeli, kabul edilmelidir.
867- Para ba mesuliyet nedir?

a) Tayann mesuliyetini snrlayan,


b) Para bana navlun,
c) Acentann mesuliyetini snrlayan,
d) Ykleyenin mesuliyetini snrlayan,
e) Gverte yknn fiyat.

(Tasyann; Parca Basna Belli Bir Tutarla Snrl Sorumluluu)

868- 04 MAYIS 1999 gn 38 N - 026E mevkiinde bulanan bir


gzlemci iin Gnein dou zaman UT (GMT) olarak katr?
A) 05:03:00
B) 04:53:00

C) 03:17:00
D) 06:47:00
E) 05:01:00

1 SEYRN TANIMI :
Seyir; Bir vastay bir mevkiden dier bir mevkiye emniyet ve
selametle, Uluslararas Denizde atmay nleme Tz
kurallarna uygun olarak gtrmekve geminin herhangi bir
zamandaki mevkiini doru olarak tayin etmek, geminin
emniyetle seferini tamamlamas iin bilinmesi gereken metod
ve kurallardan bahseden bir ilimdir.
2. SEYRN AMACI :
stenen her an iin yer yzeyi zerinde mevkiinin, ynn ve
bir mevkiden dier bir mevkiye olan mesafenin
hesaplanmasdr. Seyrin amacn kapsayan aadaki
eleman, seyrin elamanlar olarak tanmlanr. Bunlar srasyla;1.
MEVK2. YN3. MESAFE dir.
3. SEYRN TARHES :
nsanlarn suya kar ilgisi cisimlerin suda yzdnn
grlmesi ile balamtr. Bu cisimlere binmeyi denemi ve
batmadn renmi cisimleri ynlendirmeyi baarmasyla
birlikte seyir balamtr. Yaklak olarak 6000 yl ncesine
dayanr. Bir sanat olan seyri bilim haline getirmiler ve ksmen
baarl olmulardr. Bu gn seyir btnyle bilim deilse de
bilimden ayrt edilemez duruma gelmitir. Bu gn kullanlan
gne sistemi teorisi kabul edilen ilk deniz almana bundan
100 yl nce ngiliz Kaptan James COOK tarafndan bulundu
ve Astronomlar tarafndan bu gnk hale getirildi. Bu gn ise
birok elektronik seyir yardmclarnn ilavesiyle uydu seyir
sistemleri ve computerler devreye girmi durumdadr.

4. SEYR ETLER :
A. MEVK BULMA ESASINA GRE :
Adn seyrin ana amacn oluturan mevkii elamann
bulmaktan alan be seyir yntemi vardr.
1. Klavuz seyri: Dnya zerinde yeri kesinlikle bilinen kara
maddelerinden, seyir yardmclarndan veya iskandillerden
yararlanlarak yaplan seyir trdr.
2. Parakete seyri: Belirli bir mevkiden hareketten sonra Yn,
Srat ve Zamandan yararlanlarak yaplan seyir trdr. Bu
yntemle bulunan mevkiye parakete hesabi mevkii (DR.Dead
Reckoning Position ) denir.
3. Astronomi seyri: Gk cisimlerinden yararlanlarak mevki
bulmak suretiyle uygulanan seyir trdr.
4. Elektronik seyir:Elektronik cihazlardan yararlanlarak
yaplan seyir trdr.
5. Modern Sistemlerle seyir: Uydu sistemleri ile birlikte
alan modern seyir cihazlaryla yaplan ada seyir
trdr.
B. ZEL SEYRLER: zel olarak hazrlanm cetvellerden
istifade ile hesaplarla rota, rota as ve mesafe bulunur.
Mevkilerin hesapla bulunduu seyirleri biz zel seyirler olarak
adlandryoruz.
1. Volta seyri
2. Boylam seyri
3. Enlem seyri
4. Orta enlem seyri
5. Mercator seyri
6. Byk daire seyri
7. Bileik seyir
C. YAPILDII YERE GRE SEYR TRLER :
1.Kara seyri
2. Deniz seyri
3. Hava seyri
4. Nehir seyri
5. Sualt seyri
6. Kutup seyri

7. l/Gl seyri
8. Uzay seyri
xxx- Aadakilerden hangisi zel seyirlerden deildir?
A) Boylam seyri
B) Enlem seyri
C) Mercator seyri
D) Byk daire seyri

E) Kutup seyri
xxx- Aadakilerden hangisi zel seyirlerden birisidir?

A) Boylam seyri
B) Nehir seyri
C) Uzay seyri
D) Deniz seyri
E)
Kutup seyri
ROTA AISI: Harekete balanan mevki ile varlacak mevkiyi
birletiren kertehattnn kalk noktasndan geen boylam ile
yapt aya rota as denir. Yaniksaca kalk mevkinden
geen boylam referans alnarak kuzeyden veya gneyden,
douya veya batya doru azami 180o dereceye kadar llr.
llen deerinbana N veya S sonuna E veya W iaretleri
getirilir. rnek: C= N 120 E
Denizde Kullanlan l Birimleri
HIZ
1 Knot = 1 mil / saat = 1.85 km / saat
MESAFE

1 Linye = 1 / 8 pus ( inch )


1 Pus = 2.54 cm
1 Kadem ( feet ) = 12 pus = 30,48 cm
1 Yarda ( yard ) = 3 kadem = 36 pus = 91.5 cm
1 Kula ( fathom ) = 2 yarda = 6 kadem = 183 cm
1 Gomina ( 8 Cable ) = 608 kadem = 185.2 metre
1 mil ( mile ) = 10 gomina = 6080 kadem = 1852 metre

YN VE AI

1 Derece = 60 dakika
1 Dakika = 60 saniye
11 15 = 1 Kerte
360 = 4 Rubu
90 = 1 Rubu = 8 Kerte

ZAMAN
1 Saat = 60 dakika = 3600 saniye
1 Dakika = 60 saniye = 1/60 saat
4 Saniye = 1
1 Dakika = 15
4 Dakika = 1
1 Saat = 15
24 Saat = 360
Haritalardaki Semboller
1982 ylndaki deniz seferi yapan milletler biraraya geldiler ve haritalarda kullanlan sembol, iaret ve
renklerinin standartn belirlediler. Kat haritalarla, elektronik haritalarn farklarn belirlediler.
Aadaki semboller standartlardr.

Ikl yzer ara sembol (kat haritada)

Fenerlerin sembol (kat haritada)

Yeil ve Siyah amandralar. G:Green(yeil) , B:Black(siyah)


Tek renk krmz ve sar amandralar. R:Red(krmz) ,
Y:Yellow(sar)

Yatayda ok renkli iretler (siyah-sar) vb.

akarl krmz, zofazl krmz beyaz , akarl yeil


amandralar
Denizcilerin denizlerdeki gzleridir amandralar. Seyirlerin enmli yardmclardrlar. Denzcilerin
blgeyi tanmalarna, gei ynlerini anlamalarna, limanlar bulmalarna ve belkide en nemlisi
tehlikeleri fark etmelerine yardmc olurlar. amandralarn deiik boyut ve tipleri vardr. ou
geceleri de farkedilmeleri iin kldrlar.
6 tip amadra tipi vardr. Bunlar laterallar, kardinaller, izole edilmi tehlikeler, emniyetli su, yeni batk
ve zel olmaktadrlar.
Lateraller

Lateral amadralar genelde dar kanal girilerinde, liman girilerinde gei blgesinin anlalmas
iin konulurlar. Seyirden genel deniz aralar, sancak taraflarn sancak laterale, iskele taraflarn
iskele laterale vermeleri durumunda gvenli bir ekilde kanaldan geebilirler. lkemizde
Deniz Giray Notu: Ayvalk giri kanal bu amandralara verilebilecek en gzel rnektir. Sisteme
dikkat etmeyen denizciler yllardr kumlara oturmaya devam etmektedirler.
Kardinaller
Kardinaller, tehlikeli blgelerde gei ynlerini belirtirler. Kuzey, Dou, Gney ve Bat olmak zere
drt eittirler. Deniz aralarnn gvenli gei ynlerine gre yerletirilirler. rnein gney kardinali
sadece bulunduu blgenin gneyinin gvenli geie uygun olduunu belirtirken ayn grevi kuzey,
dou ve bat kardinalleri de yapar. Ayrca geceleri anlalabilmeleri iin zerlerine seri akarl veya
hzl seri akarl fenerler konulmutur. Ynleri saat ynleri ile birletirilirse rahata ne anlama
geldikleri anlalabilmektedir.
rnein saatin 3 yn, pusulada douyu simgeler, dolaysyla dou kardinali 3 kere akmaktadr.
Saatin 6 yn gneyi simgeler, dolaysyla gneyimden ge kardinali 6 kere akar.
zole Edilmi Tehlike

Bu tip amandralar altlarnda tehlike olduunu ve blgeden uzak durmanz gerektiini belirtirler.
Genelikle FL (2) 'dirler yani 2 kere beyaz akarlar.
Deniz Giray Notu: stanbul Kalam Koyu'ndaki kayaln zerinde olmasna ve geceleri akarl
olmasna ramen yl onlarca tekne dikkatsiz, bilgisiz ve yakn seyir nedeniyle kayalara arpmaktadr.
Gvenli Su

Blgenin derinliklerinin uygun olduunu belirtirler. Herhangi bir kayalk ve slk bulunmadnn
bilgisini verirler.
Deniz Giray Notu: Sahillerimizde pek grlmesi mmkn deildir. D-Marin Gcek nnde yatlara
blgenin gvenli olduunu belirten bir adet bulunmaktadr.
Yeni Batklar

2002 Ylnda, ngiliz Kanal'nn yaklak 20 mil kuzeyinde iinde lks arabalar bulunan Kargo Gemisi
Tricolor'n youn sis nedeniyle baka bir kargo gemisiyle arparak batmas sonucu, tehlikeli bir
slk olumutur. Youn trafiin yaand bu kanaldan geiler srasnda bir ok dier geminin bu
bata arpmasndan dolay yeni bir batk amandras retilmitir. Bu amadrann ekli yukardaki
gibidir.
zel amandralar

Bu amandralar boru hatlarn gsterdii gibi, zel blgeler de gstermektedirler. Ayn zamanda
askeri korumal blgelerde zel blge snfnda olduu iin o blgelerde de bulunurlar.
Seyir Fenerleri

F
L

Sabit : Bu fener, k iddetini deitirmeden ne yanp snmezden sabit


olarak yanar. Yandaki rnekteki sabit sar renkli yanan feneri
simgelemektedir.
akarl : Bu simge, yanp snen feneri simgeler. Karanlk sresi
aydnlk sresinden fazladr ve akma frenaks dakikada 30'u gemez.
Seri akarl : Daha hzl yanp snen feneri simgeler. Gene karalk
sresi aydnlk sresinden fazladr ve akma frekans dakikada 50-60'
gemez.

Hzl Seri akarl : En hzl yanp snen feneri simgeler. Gene karalk
sresi aydnlk sresinden fazladr ve akma frekans dakikada 100120'yi gemez.

Kesintili Seri akarl

IS

zofaz : Karanlk sresi ile aydnlk sresi eit olan akardr.

Grup akarl (FLx+Flx) : Grup olarak ikili peyiyotta akar bileimidir.

Hsuflu : Aydnlk sresi karanlk sresinden uzundur.

Q
O
p
c
L
Fl

Uzun akarl

Harita Sembolleri ve Ksaltmalar


CORAF POZSYON VE YNLER
SEMBOL

ANLAMI

Lat

Latitude / Enlem

Long

Longitude / Boylam

Degree(s) / Derece

Minute(s) / Dakika

Second(s) / Saniye

M NM

Nautical mile(s) (1852m) Deniz mili

kn

Knot(s) / Srat (mil/saat)

North, Northern / Kuzey

East, Eastern / Dou

South, Southern / Gney

West, Western / Bat

NE

Northeast / Kuzey Dou

SE

Southeast / Gney Dou

NW

Northwest / Kuzey Bat

SW

Southwest / Gney Bat

DP YAPISI
SEMBOL

ANLAMI

Sand / Kum

Mud /amur

Cy; Cl

Clay / Balk

Si

Silt / Alvyon (ince kum)

St

Stones / Talk

Gravel / nce akl

Pebbles / Orta akl

Cb

Cobbles / Byk akl-Ta Paralar

Rk

Rock; Rocky / Kaya,Kayalk

Co

Coral / Mercan

Sh

Shells / Kabuk

Ms

Mussel / Midye

S/M

Two layers / ki Kat


(Sand over Mud / Kum ve amur)

Wd

SEMBOLLER:
TEHLKELER VE UYARILAR

Weed / Otluk Kelp / Yosun

XXX- Tamamen beyaz kesintisiz k sembol / karakterinde k gsteren fenerin ksaltmas


aadakilerden hangisidir?

a) F
b) Qk.Fl.
c) Qk.Fl (3)
d) GpFl.(2)
e) Fl.

KILAVUZ SEYR :
Klavuz seyri, sahile ve sahil yardmclarna yakn olarak seyrederken, dnya zerindeki yeri kesin
olarak belli olan ve haritalarda gsterilen sahil maddelerinden, seyir yardmclarndan ve
iskandillerden yararlanlarak, mevkiin hassas bir ekilde hesaplanmasn salayan bir seyir trdr.
KILAVUZ SEYR UYGULAYABLMEK N; YERKRES ZERNDEK YER KESN OLARAK
BLNEN MADDELERE, BU MADDELER GSTEREN HARTALARA VE SELM BLNEN
MADDELERDEN YN VE MESAFE BLGS SALAYACAK SEYR ALETLERNE HTYA
VARDIR.
Bir baka deyile; KILAVUZ SEYRN UYGULAYABLMEK N HEM SEYR YARDIMCILARINA
HEMDE SEYR ALETLERNE HTYA VARDIR.
Klavuz seyrinin nemi, tanmnda da belirtildii gibi, seyir tehlikelerinin bulunduu, seyri tahditleyici,
sahile yakn sularda yaplmasndan kaynaklanr. Bu yzden klavuz seyri metodlar ile saptanan
mevkii ok hassas olmaldr. Normal olarak kabul edilebilecek hata miktar +/- 50 Yrd.dr. Ancak;
mayn dkme/tarama, karma harekat, taranm kanal seyri vb. askeri harekatlarda bu hata
miktarnn ou zaman +/- 10 Yrd. ya kadar indirilmesi istenir. Yine klavuz seyri uygulanrken
normal olaolarak 3 dakikada bir mevki konmas gerekmektedir. Ancak kara bombardman gibi baz
zel harekatlarda bu srenin bir dakikann altna indirilmesi gerekmektedir.
KILAVUZ SEYR UYGULANIRKEN HASSAS VE SRATL BR EKLDE MEVK KOYMAK
GEREKMEKTEDR. BUNU SALAYABLMEK N PERSONEL DKKATL, ETML VE SRATL
OLMALIDIR. SEYRC KILAVUZ SEYRNN KURALLARINI UYGULAYACAI BLGEY OK Y
TANIMALI, SEYRE KALKMADAN NCE HARTALARI VE SEYR NERYATINI OK Y ETD
ETMEL, KULLANACAI SEYR YARDIMCILARINI BELRLEMEL VE SEYR HALNDE KEN
DAMA BRKA KADEME SONRA NELER YAPACAINI NCEDEN PLANLAMALIDIR.
1. Klavuz seyri yntemleri ile hesaplanan mevkiin doruluu aadaki faktrlere baldr.
a. Kullanlan seyir yardmclarnn seimine ve tannmasna;
b. Yn gsteren ve mesafe len seyir aletlerinin doruluuna
c. Personel Eitimine (PLANLAMA-DKKAT-SRAT).
SEYR YARDIMCILARININ KOLAYLIKLA TANINIP, KULLANILABLMES N SEYR YAPILACAK
BLGEDEK SEYR YARDIMCILARINDAN KOLAYLIKLA GRLMESI MMKN OLANLAR
(SKELE VE SANCAK TARAF iiN) SEYRE KALKMADAN NCE LSTELENMEL VE
GRNEN/TESPT EDLENLER KULLANILDIKTAN SONRA ZLMEL VEYA LSTEDEN
SLNMELDR.SEYR PERSONEL HARTALARDA KULLANILAN SEMBOL VE
KISALTMALARDAN ZELLKLE TEHLKEYE LKN OLANLARINI TAM DORULUKTA
BLMELDR
2. Klavuz seyri uygulanrken aadaki hususlara zellikle ve daima dikkat edilmelidir.
a. Seyir yaplan blgedeki sahil yaps, derinlikler, seyir yardmclar ve ykseklikler ok iyi
tannmal/bilinmeli; eer iyi tannmyorsa seyre kalkmadan nce haritalardan ve dier seyir
neriyatndan ok iyi bir ekilde etd edilmelidir.
b. Serdmenler gemiyi gezdirmemelidir. (KULAKLARI GEMYE KUMANDA EDEN AHISTA,
GZLER PUSULADA VE ELLER DMEN DOLABINDA OLMALIDIR)

c. Makina telgraflar akgz ve uyank olmaldr.


. SKANDL ve RADAR Operatrleri ok dikkatli olmaldr. Tesbit ettikleri bilgileri ve bu bilgilerdeki
deiiklikleri annda gemiye kumanda eden ahsa aktarmaldr.
KILAVUZ SEYRNE LKN TANIM VE KAVRAMLAR:
1. MEVK HATTI (KERTERZ) :
Dnya zerindeki belli bir mevkiden ve geminin bulunduu yerden geen kerte hattnn yndr.
Mevki hatt belli bir sahil maddesinden kerteriz alarak (PUSULA LE) elde edilir. Bir mevki hatt elde
eden gemi, mevki hattn elde ettii anda o mevkii hattnn zerindeki bir mevkiidedir. GEMNN FX
(KESN) MEVKN ELDE EDEBLMEK N BRDEN FAZLA MEVK HATTINA HTYA DUYULUR.
Mevkii hattnn zerine drtl rakam gurubu ile zaman deeri ve altna l rakam gurubuyla yn
yazlr.
2. MEVK DARES (MESAFE) :
Dnya zerindeki belli bir mevkiden eit uzaklktaki noktalarn geometrik yeridir. Mevki dairesi
seyirde mesafe olarak da adlandrlmaktadr. Tespit ettiimiz bir maddeden herhangi bir mesafe
len aletle mesafe lp, mesafesini ltmz madde merkez ve llen mesafe yarap olacak
ekilde izilen bu daire mevki dairesidir. Bir mevki dairesi elde edildiinde, gemi bu dairenin
zerindeki bir noktadadr.FX MEVK ELDE ETMEK N BRDEN FAZLA MEVK DARESNE
HTYA VARDIR. Mevkii dairesinin iine drtl rakam grubuyla zaman dna ise mil cinsinden
llen mesafe (yarap) yazlr.
3. TRANST MEVK HATTI (TRANST) :
Dnya zerindeki belli iki mevkiden geen ve yn sabit olan kerte hattna transit mevki hatt denir.
Transit mevki hatt ksaca transit kelimesi ile de ifade edilebilir. Bilinen iki maddenin ayn hizada
grlmesine transit denilmektedir. Bir gemi iki ayr maddeyi ayn hizada grd anda bu iki
maddeden geen transit hattnn zerindeki bir mevkidedir. Transit mevki hattnn zerine sadece
zaman yazlr.

4. FX MEVK :
Dnya zerinde kesin olarak belirlenmi bir mevkidir. Fix mevki
geree en yakn, en doru mevkidir. Klavuz seyri yntemleri ile
ulalmak istenen sonu Fix mevkiin elde edilmesidir.
5. KAYDIRILMI MEVK (RUNNNG FX) :
Parekete (DR) mevkiinden daha hassas, fix mevkiye gre daha az hassas (hatal) bir mevkidir. zel
metodlarla saptanr. Birden fazla seyir yardmcs ayn anda tespit edilemiyorsa fix konulamayaca
iin RUNNNG FIX yntemlerine bavurulur.

FIX MEVK BULMA YNTEMLER :


1. apraz iki kerteriz ile.
2. apraz kerteriz ile.
3. ki transet ile
4. Bir transit bir kerteriz ile .
5. Farkl iki maddeden bir kerteriz, bir mesafe ile.
6. Ayn maddeden bir kerteriz, bir mesafe ile.
7. Farkl maddelerden iki/ mesafe ile.
8. Sextant ve station pointer yardmyla.
9. Yatay sextant as ve bir kerteriz ile.

10. Dey sextant as ve bir kerteriz ile.


11. Seyir yardmclarna ok yaklaarak.

OTO PLOT
Otomatik dmenci ya da oto pilot, serdmen yada dmenci ad ile anlan gemi adamnn yerini
alarak bir geminin dmenini istenilen rotada otomatik olarak tutan ve bunun iin dmene komuta
eden bir aygttr.bAncak cihazn insann yerini almas her zaman uygulanabilir bir durum deildir.
Ancak gr koullarnn zayf olduu zamanlarda , youn trafik iinde , dar kanallarda ve hatta
denizli havalarda dmen idaresini oto pilota brakmak doru olmaz veya braklsa bile , banda bir
insan bulunmas gerekir.
Oto pilottan beklenen yararlar:
1-)Az insan gc kullanmak
2-)Yakttan ekonomi salamak
3-)Zamandan ekonomi salamak(Daha doru seyir yapmak)
4-)Makinelerdeki ypranmay azaltma
ALIMA
a)Dzeltme Fark Sinyali
Oto pilot zerinde bulunan bir kontrol ile geminin izlemesi istenen rota , oto pilot ana birimine
operatr tarafndan sokulur.Geminin gerekte izledii rota ise cayro pusula veya mekanik pusuladan
gelir. ki rota , yani izlenmesi istenen ile gerek rota arasndaki fark , oto pilot ana birimi iindeki
komptere girer. Kompter , kendisine verilmi olan veya verilmekte olan dier faktrleri de hesaba
katarak bir dzeltme fark bulunur.Komptere verilen dier faktrler , geminin hz , boyu ,deniz ve
hava koullar , yk durumu vs.dr.(ekil (31)e baknz.).Kompter bu dzeltme farkn bir DC sinyali
halinde komuta birimine gnderir
b )Komuta Birimi
Komptere gelen dzeltme fark sinyali (DC hata sinyali de denilir.) , dmenin iskeleye veya
sancaa alnmas durumuna bal olarak , eksi veya artdr.Komuta birimine bu sinyali
kuvvetlendirir , ekillendirir ve hidrolik g birimine gnderilir.Bu sinyali hidrolik g birimi iskele veya
sancak solenoidi ne 110-220 VAC veya DC sinyali halinde komuta birimine gnderir.
c)Hidrolik G Birimi ve Dmen Makinesi
Elektrik akm verildiinde hidrolik g biriminimdeki solenoidlerden geen elektrik akm solenoid
valf altrr , bunun zerine hidrolik g birimi iindeki hidrolik tulumbann bast yksek basnl
ya , hidrolik silindirin bir tarafndan girer ve hidrolik silindir iindeki pistonu hareket ettirir.Dmen
makinesi geminin dnmesi gereken yne gre dmeni evirir.
d)Geri Besleme
(1)Hidrolik pistonun hareketine uyarak dmen makinesi alrken , mekanik balantlar ,dmenin
evrilme miktar bilgisini geri beslenme birimine iletir.Bu birimdeki bir potansiyometre ular arasnda
meydana gelen voltaj deerleri oto pilot kontrol birimindeki komptere ulatrlr.
(2)Komptere bu deer ile daha nce kendisinin gnderdii dzeltme fark sinyali arasnda bir fark
bulursa yeni bir dzeltme sinyali reterek komuta birimine gnderir.Sinyaller ve hareketler , yukarda
anlatld ekilde ayn yollar izleyerek dmenin gereken ay almas salanr.
e)zlemeli ve zlemesiz alma Tipleri
(1)Buraya kadar yaplm olan aklamalarda , ekil (31) zerinden , geri besleme sinyalli bir izleme
dzeni anlatlmtr.Gerekten , anlatlanlarda , komptere , komuta birimi , g birimi ve geri
besleme bir izleme (Follow Up) emberi meydana getirir.Bu sebeple , yukarda anlatlan dzene
izlemeli (F.U.=Follow Up) alma tipi denilir.
(2)zlemesiz alma Tipi(N.F.U.=Non-Follow-Up).
Oto pilot zerinde bulunan bir anahtar N.F.U. durumuna alndnda , ekil (31)de gsterilen geri
besleme birimi devreden kar. Bu tip almada oto pilot , sadece pusuladan ve istenilen rota
devresinden gelen sinyallere gre , komuta birimi yolu ile hidrolik g birimine komuta eder. Baz
tiplerde , izlemesiz alma srasnda oto pilot dorudan doruya hidrolik g birimine baldr.
f)Farkl Uygulamalar

(1)Genellikle btn gemilerde , oto pilot cihazlar bulmasa bile , ekil (31)de gsterilen hidrolik g
birimi ,hidrolik silindir , dmen makinesi , cayro pusula veya magnetik pusula vardr.Oto pilot mevcut
olmad halde normal dmen donanmlarnda komuta birimi ve geri besleme birimi bulunan gemiler
de oktur.
(2)Kk gemilerin dnda , genellikle , btn gemilerde , ekil (31) de kesikli izgilerin iinde kalan
birimler iki adettir.Bunlardan biri sancak , dieri iskele dmen donanm ismini alr.
(3)Bir gemide oto pilot monte edilirken , birim gerekli olabilir. Bunlar oto pilot kontrol birimi ,
normal dmen donanmnda oto pilot kontrol birimi ile uyumlu olarak alabilecek geri besleme
birimi ve komuta birimidir. Baz dmen sistemlerinde , oto pilot olmasa da komuta birimi vardr.
(4)Gemiden gemiye fark eden baka bir nokta da , geminin izledii rotann oto pilot kontrol birimine
cayro pusuladan veya magnetik pusuladan alnmakta olmasdr.Baz oto pilotlar bunlardan yalnz biri
ile alabilir.Bazlar her ikisi ile de alabilir.
OTO PLOTUN SALADII EKONOM
a)Yukarda 22inci maddede tanm bal altnda ( b ) paragrafnda deinilen drt yarar da dolayl
olarak ekonomi ile ilgilidir.Bir oto pilotun gze ilk grnen yarar gerekli insan gcn
azaltmasdr.Ancak, denizde deneyim sahibi bir serdmenin ok deiik hava ve yk koullarna ve
dmenini kulland geminin karakteristiine gre uyumlu bir dmen tutmas vardr.Deneyimli bir
serdmen , koullar altnda gemisini hemen hemen en doru bir ekilde rotada tutar.Bylece dier
iki yarar (yakttan ekonomi ve makinede ypranmay azaltma)y da salam olur.Bir oto pilot, insan
gcn azaltmasna yakn deerde salanmaldr.te bu maksatla , zellikle kompterlerin oto pilot
kontrol birimlerine konulabilmesinden sonra , usta dmencinin yapabilecei kadar ve hatta
ounlukla daha iyi dmen tutan oto pilotlar gelitirildi.Aada bunlara ait zellikler ksaca ele
alnacaktr.
b )Glge Dmen (Phantom Rudder)
(1)ekil (32) de dey eksen derece olarak dmen as , yatay eksen saniye olarak zaman
gstermektedir.Diyelim ki , dmen dolab iskeleye baslmtr ve sfr annda iskele solenoidini
altran rleye akm verilmitir.Gerek hidrolik dzende sarf edilen zaman , gerek dmenin ataleti
sebebiyle , dmenin tam dn hzn almas iin bir miktar zaman geecektir. Bu 2,5 saniye
kadardr.stediimiz dmen as 16 derece olsun. 9uncu saniyede , geri besleme biriminden oto
pilot kontrol birimine , dmenin komuta edildii adan 2 derece ncesi bildiren sinyal gelir ve kontrol
birimi ayn anda gnderdii komut sinyali ile iskele OFF rlesini altrr ve hidrolik tulumbann
akmn keser.Fakat atalet sebebiyle dmen hareket etmeye devam eder , komuta edilen ann
tesine kaar.skeleye kama Sancak rlesi akm verene kadar devam eder. ekilde iskeleye
kama miktar CE ile gsterilmektedir. Bu ilk kamann dmen derecesi olarak kapsad miktara
(bizim rneimizde iskele 14-20 derece aras) Dmen l Band denilir , (ekilde D).Sancak
rlesinin akm vermesi sonucu erinin EF blm meydana gelir , dmen iskele 20 dereceden
sancaa doru hareket ederken ve 18 derece iskelede iken sancak OFF rlesi akm keser.Fakat
dmen bu sefer atalet sebebi ile sancaa doru kaar.Bu kama iskele rlesi akm verene kadar (G
noktasna kadar) srer.Bundan sonra tekrar iskeleye dn olur. Bylece , dmen 16 derece
iskelede kararllk kazanana kadar her iki tarafa dmen kalar , baka bir deyile , salnmlar
snerek uzun sre devam eder.
(2)Grlyor ki , atalet sebebiyle dmenin iskeleye veya sancaa kalar vardr.Bunlar geminin
ileri hzn keser.Bu salnmn azaltlmas ile nemli miktarda ekonomi salanabilir.
Salnmn veya dmen l bandnn azaltlmas , ekil(32)de grlecei gibi , iskele rlesine
akmn C noktasnda kesilmesi yerine , 6.5 saniye noktasnda yani (H)de kesilmesi ile
salanabilir.Byle yaplabildii taktirde , dmenin ayn kama miktar gene varolmakla beraber ,
atalet , dmenin sadece istenen dmen asna kadar gtrebilecek fakat sancak rlesine akm
verme durumuna kadar gtrmeyecektir.
(3)Bu maksatla , birok oto pilotlarda , Glge Dmen denilen ataletsiz bir dmen sinyali retilir.Bu
sinyal , dmenin hareketinin daima ortalama %20si kadar ilerisindedir.Bu sebeple , dmene iskele
komutas verildikten yaklak 6.5 saniye sonra , dmen 9.5 derece iskelede iken , (H noktas) , glge

dmen sinyali 14 derece iskeleye ulamtr.Glge dmen sinyali , burada oto pilotun iskeleye rle
OFF komutu vermesini salar.imdi , dmen H noktasndan itibaren kendi normal iskeleye
kamasn yaparak ancak komuta edilen dmen asna kadar dner.Bylece dmen l band
kltlmtr.(d)(4)Elektronik glge dmenli oto pilotun dier oto pilotlara gre salad yakt
ekonomisi iin rnek aada verilmitir.Rakamlar 1975 ylna aittir.
1-) Gemi Tipi: 8800 Tonluk kuru yk. Ortalama yakt sarf: 4000 ton, 280000 dolar. Salad Yllk
Ekonomi: 11200 dolar.
2-) Gemi Tipi: 26000 Tonluk dkme yk. Ortalama yakt sarf: 7000 ton, 490000 dolar. Salad
Yllk Ekonomi: 19600 dolar.
3-) Gemi Tipi: 9000 Tonluk tanker. Ortalama yakt sarf: 33700 ton, 2351000 dolar. Salad Yllk
Ekonomi: 94000 dolar.
1975 ylnda glge dmenli bir oto pilotu fiyat 3500 dolar olduu dnlrse salanan ekonominin
deeri daha iyi meydana kar.
c)Uyumlu(Adaptive) Oto Pilot
Hava koullar , bir geminin belli bir rotada tutulmas srasnda , sk sk dmen hareketleri sebebiyle ,
genellikle ek yakt kaybna sebep olur.Baz oto pilotlar bu zarar byk miktarda azaltacak zel
elektronik devrelere sahiptir.Seferden nce sakin bir havada gemi ile yaplan birka manevrada , oto
pilottaki zel elektronik blm , geminin manevra karakteristiini iyice renir ve bu karakteristii
hafzasnda saklar.Buna oto pilotun gemi manevra karakteristiine uyum salamas denir.Cihaz ,
gemi seyirde iken hava bozulduunda , bozuk havada geminin gsterdii manevra karakteristii ile
geminin ilk manevra karakteristii arasnda fark saptar.Bu fark tamamen hava koullar sebebiyle
meydana gelmitir.te oto pilot bu fark dikkate alarak dmene mmkn olan en az komutu
verir.Hava etkisini karlamak iin , oto pilotun sk sk ve byk dmen hareketleri ile gemi pruvasn
rotada sabit tutmas gerekmez.Uyumlu oto pilottaki zel elektronik blm , gemi pruvasnn istenilen
rotann bir tarafndan dier tarafna kamalar yapmasna bir miktara kadar msaade etmekle
beraber , geminin izledii genel ortalama rotann istenilen rota zerinde olmasn salar.Bylece
dmenin sk sk hareket ettirilmemesi sonucu , sk hareketler yaptrldnda meydana gelebilecek
olan yakt kayb ortadan kaldrlm olur.
MAGNETK PUSULA VE OTO PLOT
a)ekil (31)de grld gibi , oto pilota gemi pusulasndan geminin yapt rota veya gemi pruvas
bilgisi gelmektedir.Bu bilgi gemideki cayro pusulann gndericisinden pruva bilgisi almak zere
balant yaplabilecek ekilde imal edilmitir.
b )Rota Duyucu (Course Sensor)
(1)Gemide cayro pusula yok ise , magnetik pusulaya bir duyurucu monte edilerek pruva bilgisi oto
pilota buradan alnabilir.Baz oto pilotlara Gndericili Magnetik Pusula denilen magnetik
pusulalardan pruva bilgisi verilir.Bugn hibir hareket yapmayan yani mekanik olmayan magnetik
pusulalar yaplabilmitir.Bunlarn rota gstergeleri dijitaldir.Baz oto pilotlarda bu tip pusulalar duyucu
olarak kullanlr.
(2)Yukarda deinilen magnetik duyucu veya pusulalarn hepsi yerin doal magnetik etkisi ile
geminin magnetik etkisi altndadrlar.Bunlar doal ve arzi sapma yaparlar.Bu tip pusula ve
duyucular oto pilota bal ise , oto pilotu kullanrken doal ve arzi sapmalar dikkate almak gerekir.
(3)Baz firmalar yaplm olan magnetik pusulalarda , geminin arzi sapmasnn etkisi kendiliinden
otomatik olarak ortadan kaldrlr.Bu pusulalara , doal sapma iin bulunulan mevkiye gre bir
dzeltme uygulandnda , tamamen hakiki rotay verirler.ok az olmakla beraber , baz oto pilotlara
bu tip pusulalar balanmtr.
c)Gndericili Magnetik Pusula (Transmitting Magnetic Compass)
(1)Bu pusula bir magnetik pusula olmakla beraber , rettii elektrik sinyalleri ile cayro pusula
tekrarclarna benzeyen tekrarclar altrabilir.rettii sinyaller oto pilota sokulabilir.Bu sinyaller ,
cayro pusuladaki gndericinin sinyallerine benzedii iin , oto pilot istendiinde gemideki cayro
pusulaya da balanabilir.Aada sv tip Gndericili Magnetik Pusulann alma prensibi

aklanmaktadr.
(2)ekil (33)deki K pusula kartna yarm daire eklinde E1 elektrodu baldr.P ile gsterilen pusula
tas iindeki S ile gsterilen svnn elektrie kar belli bir direnci vardr.Svnn iinde E2 ve E3 ile
gsterilen iki elektrod bulunur.(a) ile gsterilen bir alternatif akm reticisinden gelen sinyalleri E2 ve
E3 elektrodlar arasnda oluan voltajlar A amplifikatrne alnr.Pusula kart (K) ile pusula tasnn
gemi rota deitirdike birbirlerine gre deien durumu svnn devrede gsterdii direncin ve
amplifikatre gnderilen sinyallerin deerini ve iaretini deitirir.Amplifikatr , bu deiik voltaj
deerlerine ve iaretlerine gre , M ile gsterilen motora alma voltaj salar.M motoru mekanik
balant yolu ile pusula tasn o ekilde dndrr ki , tas zerindeki bir gsterge izgisi ile pusula
kartnn kuzey ynn (sfr) ayn hizaya getirir.Bunlarn bir hizada olduklar zaman amplifikatre
hibir sinyal gitmedii iin M motoru almaz.
(3) Dier taraftan T gndericisi pusula tasna mekanik olarak balantldr.Pusula tasnn dn T
gndericisini dndrr.Gnderici de R tekrarcsn altrmak zere sinyaller gnderir.Gndericinin
sinyalleri otopilot iindeki bir motoru veya zel bir devreyi altrmak iin de kullanlabilir.
(4) Yukardan anlalaca gibi, gndericili magnetik pusula ile alan bir otopilota izlenecek rota
magnetik pusula deerleri olarak verilmektedir.ancak baz gndericili magnetik pusulalarda,
gnderici ile takrarclar arasnda bir yere (ekil 33) de B noktas), Toplam Hata Dzeltici (TEC =
Total Error Corrector) denilen bir birim konulur. Bu birim, pusuladan gelen magnetik deerleri, doal
ve arzi, sapma dzeltmelerini yaparak, hakiki deerlere evirir ve bylece tekrarclar hakiki yne
gre alr. Toplam Hata dzeltici bulunan dzenlerde otopilot hakiki yne gre alr.

Elektronik Radar Plotlama Destei (ARPA ATA): ARPA (Automatic Radar Plotting
Aids) Otomatik Radar Plotlama Destei, ATA (Automatic Tracking Aids)
Otomatik zleme Destei
ARPA szc ngilizce Automatic Radar Plotting Aids szcklerinin ba harflerinin bir araya
gelmesi ile ortaya kmtr. Bu ksaltma yerine, bazen Automatic Tracking Aids (Otomatik zleme
Destei) kelimelerinin ba harflerinden oluan ATA ksaltmas da kullanlmaktadr. ATA ile donatlm
olan radarlar, temaslarn elle veya otomatik olarak tespitini mteakip plotlanmasn salarlar. Ancak
ATA ile donatlm radarlar, ARPA ile donatlm radarlarn tm zelliklerini salamamaktadrlar.
Kk deniz tattan Elektronik Plotlama Destei (EPD [EPA: Electronic Plotting Aids]) ile donatlm
olabilir. Kullanclar ATA ve EPAnn fonksiyonel kstlamalar konusunda bilgi sahibi olmaldrlar.
ARPA fonksiyonuna sahip radarlarn en nemli zellii radarn tespit etmi olduu temaslar
ierisinde bulunan nceden programlanm tmleik elektronik ilemcilerle eitli ilemlere tbi
tutarak AYN (CPA), AYNZ (TCPA), rota, srat deneme manevras gibi izleme ve plotlama ilemlerini
otomatik olarak yapmas ve kullanc tarafndan belirlenecek kstaslara gre tehlike oluturan veya
oluturmak zere olan temaslar konusunda kullancy ikaz etmesidir. stee bal olarak; hedeflere
ait nispi ve hakik vektrleri, muhtemel atma noktasn, muhtemel tehlike alanlarn, gemi izleri,
seyir izgi ve snrlarn gsterir, tehlike uyar ve alarm verir. Baz saysal bilgiler ve bir seyircinin
ihtiyacna cevap verecek daha bir ok ilve zellikler ile de donatlmlardr.
Hedef izleme menzili 0,1 ile 32 deniz mili arasnda deimektedir. ARPA bilgisayar tarafndan ilem
gren temaslar, ekranda deiik sembollerle gsterilir.

ARPA Radar skop grnts


(Concord Marine Electronics http://www.concordelectromcs.com/default.htm)
lk olarak kan bir kare sembol temasn tespit edilme ve traklanma safhasnda olduunu belirtir.
20 taramadan sonra (genellikle 1 dkdan daha az bir srede) temasn nispi hareket hattm gsteren
bir izgi (vektr) gsterilir. Tipik olarak ilk bata kan kare sembol, 60 taramadan sonra daireye
dnr.
Sz konusu vektrn ucu temasn hareket ynn ve operatrn seimine bal olarak 0.5 ila 30
dk sonra bulunaca mevkiyi gsterir. ARPA, ayn zamanda temasn seime bal olarak gemi
izlerini de gsterir.
ARPAnn esas nemi, bir temasn kullanc tarafndan belirlenen AYN ve AYNZ eik
deerleri geildiinde ortaya kar. Kullanc tarafndan belirlenmi olan AYN ve AYNZ eik
eerleri geildiinde ekrandaki hedef, sembol belirgin parlayan bir gene dnr ve
istendii takdirde sesli alarm da verebilir.
ARPA traklanm olan temaslarn mesafesini, nispi kerterizini, rota, srat ve AYNnda gemimize
mesafesini verir. Radar ekrannda, kuzey yukar, rota yukar veya hakik hareket gsterimlerinden
biri seilebilir. Bununla beraber, ekrandaki temasn hedef bilgisi daima hakik kerteriz, hakik rota ve
yere gre srat veya suya gre srati gsterir.
Nisp hareket gsterimi seildiinde ise (Genellikle gezi teknelerinin kullanclar buna alktr),
traklanan btn nesneler, amandralar ve denizdeki benzer sabit nesneler hareket vektrleri
gstereceklerdir. Hakik vektr gsteriminde ise, gemiler ve dier hareketli nesneler kendi hakik
vektrlerini gsterirken amandralar gibi traklanm sabit nesneler herhangi bir hareket vektr
gstermeyeceklerdir.
Radarn birka istisna haricinde, gsterdii bilgilerin gerek durum ve gerek zamanl olmas ve
yllar nce yaplm olan harita srveylerinin hassasiyetinden bamsz olmas nedeniyle ok deerli
bir seyir yardmcs olduu konusu tartma gtrmez bir gerektir.

ARPA Radar ematik skop grnts


(FURUNO ELECTRIC CO., LTD.)
Dikey hata Byk Ayna ayar vidalar kullanlarak dzeltilebilir.
J emsali Geminin 1 derece meyletmesi neticesinde meydana gelen sapmadr.
Silindirik iz dm ynteminde iz dm dzlemi dnyaya bir byk dairede teet
olur.
AZ S veya E ise ZN=180-AZ
Demir yeri kontrolnde en shhatl mevki koyma yntemi Sextant ve Station Pointer
Cryo hatas 000 ve 180derecede en az 90 ve 270 derecede en fazladr.
Devaml olarak 190 rotasna seyreden bir geminin balangta manyetik pusula ile
cyro arasndaki fark 4 iken bu fark giderek bymeye balamtr. Bunun nedeni Tabii
ve yapay sapma ile enlemlerin deimesidir.
Dnyann bnyesinde meydana gelen miknatslanma nedeniyle pusulamzda
meydana gelen sapmaya tabii sapma denir. (V) ksaltmas ile gsterilir.
Dey sextant as ile bir fenerin ykseklik as llrken sextant aa doru
evrilirken uzade kolu sabit tutmak yanl olur.
Dey eritler halinde boyanm amandrann haritadaki sembol altndaki RW
gibi ksaltmalar koyu renkten ak renge doru yazlmtr.
Dzlemleri yer eksenini kapsamak zere kutuplardan geen byk daireye Boylam
denir.
EKO elektrikli iskandil kullanlarak derinlik tesbiti ederken dip yaps sert ve dip
derinse P.R.F. azaltlmal kazan azaltlmaldr.
Geici dzeltmeler Haritann sol alt kenarna kursun kalem ile yaplr.Yanna (T)
ksaltmas konulur.
Gel-git akntlarnn en hzl akt zaman Yksek su zaman ile alak su zamannn
ortasna denk gelen zamandr.
Gel-git akntsnn denizden karaya doru olannn bitip karadan denize doru
olannn balad durum Ebb Currentdir.
Gel-git olaynda HWS Ayn yeni ay ve dolunay zamannda meydana gelen su
yksekliidir.
Geminin bandaki ve kndaki daimi miknatisiyet P ile gsterilir.
Geminin hz, zaman ve akntnn deerleri dikkate alnarak bulunan mevki EPdir.
Geminin yatay yumuak demirlerinin pusulaya olan etkisini azaltmak veya yok
etmek iin Tashih Kreleri kullanlr.
GPS sisteminde uzay blmnde 21 asl, 3 yedek olmak zere 24 uydu vardr.
Gnein meridyen geiinden faydalanarak enlem bulunurken ZNye ihtiya
duyulmaz.
Hakiki kerteriz ile Nisbi kerteriz arasdaki fark; Hakiki kerteriz kuzeyden itibaren
saat yn istikametinde 000-360 arasnda, Nisbi kerteriz geminin pruvasndan
itibaren sancak/iskeleye doru 0-180 arasnda llr.

Grenwich boylamnda GMT, LMT ve ZT birbirine eit olur.


Ortografic iz dm ynteminde k iz dm dzleminin kar tarafndan (180
derece ters tarafndan ve krenin dndan gelir.
Harita zerinde mesafe llrken mesafe lei Enlem leinden alnr.
Harita zerindeki pheli iskandil deeri SD ile gsterilir.
Haritann kitabesinde bulunan logo (amblem) Harita birinci logodaki Hidrografik
ofis tarafndan hazrlanmtr. kinci logodaki hidrografik ofis tarafndan
yaynlanmtr ve I.H.O. tarafndan kabul grmtr.
Gemi sise girdiinde Demirden 1 1.5 kilit salya edilerek seyre devam edilmez.
Kuzey kardinal amandralarnn k karakteri VQ dur.
Bir ay gn ierisinde bir defa yksek bir defa alak su hadisesinin meydana geldii
ve zellikle pasifik okyanusu limanlarnda grnen med-cezir tipine Gnlk med-cezir
(diurnak tide)denir.
Mercator haritalarda Enlemler aras mesafe birbirine eit deildir.
Oto pilot: operatr tarafndan girilen , gidilmek istenilen rota ile pusuladan gelen ,
gidilen rota bilgilerini karlatrarak bir dzeltme fark bulur.Var Zaman otopilotun
bu fark bulmasnda gerek olmayan bilgidir.
Pusula sehpas zerinde bulunan dzeltme elemanlarndan Filender ubuu
yumuak demirdir.
Pusula sehpas stnde bulunan elemanlardan Filender ubuu manyetik
malzemeden yaplmtr.
Radar aygt ile ilgili olarak: Pruva yukar(Head up) grntde gemi dnerken Pruva
izgisi sabit kalr. Resim dner.
Radar pilotlamas ile ilgili olarak; sahile yakn seyrederken mesafe skalas mmkn
olduunca kk seilmelidir.
Seyir yaptmz blgeye ait seyir haritas zerinde derinlikler ile ilgili olarak Rep
(1973) ifadesi tespit ettiniz. Bu ifade; 1973 ylnda rapor edilmi fakat mesahas
yaplmam bir derinlik olduunu ifade eder.
Slklarn ve su alt kayalarnn olduu yerde seyrederken emniyetli seyir
yapabilmek iin Sadece elektrikli iskandil takip edilir. Bilgisi yanltr.
Suni ufuk kullanlarak llebilen ykseklik asl yksekliin 2 katdr.
Suni ufukla ykseklik lldnde hakiki ykseklik bulunurken Dip dzeltmesi
uygulanmaz.
S (sand) kum
Si (silt) kil
Cy (clay) balk
G (gravel) ince akl
St (stone) akl
Cb (cobblen) iri akl ( Bana bu soru kt )
P (pebblen) orta akl
Co (coral) mercan
R (rock) kaya
Sh (shel) kabuk
M (mud) amur
Wd (weed) kelp, sazlk, yosun

Manyetik Pusula Deerinin Hakikiye evrimi;


Manyetik pusula deerinden hakiki deere veya bunun tersi olarak hakiki deerden manyetik pusula
deerine evrim yapmak iin iki ayr yntem kullanlmaktadr:

C D M V T Yntemi Yaygn olarak kullanlan yntemdir;


C

Compass: Manyetik pusula deerini,

Deviation: Arzi sapma deerini,

Magnetic: Manyetik deerini,

Variation: Doal sapmadeerini,

True: Hakiki deeri ifade eder.

Bu yntemde, CDMVT deerleri yan yana yazlr ve toplama kartma ilemi ile bilinmeyen deer
bulunur. Burada ezberlenecek olan,
o

Pusuladan(C) hakikiye(T), E iaretli sapmalar + toplanr, W iaretli sapmalar - kartlr,

Hakikiden(T) pusulaya(C), E iaretli sapmalar - kartlr, W iaretli sapmalar + toplanr,

rnek a
Bulunduumuz yer ve zamanda doal sapma 120 E, arzi sapma 40 W, pusuladan 3470 de grdm
fener gerekte ka derecededir?
C

3470

40 W

3470

40 W

120 E
3430

120 E

3550

rnek b
Bulunduumuz yer ve zamanda doal sapma 120 W, arzi sapma 40 W, pusuladan 3470 de grdm
fener gerekte ka derecededir?
C

D
0

347

4 W

3470

40 W

12 W
3430

120 W

3310

rnek c
Haritaya gre 3550 ynne gitmem gerekiyor. Bulunduumuz yer ve zamanda doal sapma 12 0 E,
arzi sapma 40 W, manyetik pusuladan kaa gitmem gerekir?
C

40 W
3470

40 W

3430

120 E

3550

120 E

3550

rnek d
Haritaya gre 3550 ynne gitmem gerekiyor. Bulunduumuz yer ve zamanda doal sapma 12 0 E,
arzi sapma 40 E, manyetik pusuladan kaa gitmem gerekir.
C

4 E
3390

40 E

3430

12 E

3550

120 E

3550

rnek e
Haritaya gre 3550 ynne gitmem gerekiyor. Bulunduumuz yer ve zamanda doal sapma 12 0 W,
arzi sapma 40 W, manyetik pusuladan kaa gitmem gerekir.
C

40 W
3710

40 W

3670

120 W

3550

120 W

3550

KAPTANLIK SINAVI DERS NOTLARI


16-(RUDDER) Bir oto pilotta geminin rotadan kamalarna geminin rotaya dnme duyarlln ayarlar.
17-Ykseklii 25 metre olan fener gz ykseklii 16 metre olan bir gzlemci tarafndan (18) milden
grnr.
18-Ykseklii 100 metre olan bir fenerin Corafi grnme mesafesi 20,8 Mildir.
19-Haritalarda kullanlan derinlik l birimleri haritalarn kitabesinde ve haritann st kenarnda
yazldr.
23-Ky seyrinde kullanlan markatr haritalar (Ekvatoryal Markatr Projeksiyonu) ile retilmitir.

24-Haritalarn yeniden baslmasn gerektirmeyen fakat el ile izilmeksizin yaptrlarak yaplan


dzeltmelere BLOK DZELTME denir.
25-Seyirde bir pusula ripiteri ve zerindeki kerteriz emberini kullanarak mevki koyarken nce pruvaya
yakn olan maddeden kerteriz alnr

26-Parakete seyrinde aknt, rzgar faktr dikkate alnmaz.

27-Cayro Pusula ripiteri zerindeki bir hedefe ile ltmz kerterize HAKK KERTERZ denir.
28-. Denizcilere ilanlar kitabnda bir Admiralty haritasna ait ksaltma ( BA ) eklinde gsterilir.
29- DEPARIR : (Ayrlm) ki mevki arasndaki kerte hattnn dou ve bat ynndeki
bileenin deniz mili olarak uzunluuna denir.

leklerine gre:
--Genel deniz haritalar (1/ 1 000 000 ve daha kk lekli)
--Rota haritalar (1/ 700 000-1/ 300 000)
--Ky haritalar (1/ 300 000-1/ 100 000)
--zel amal liman haritalar (1/ 100 000-1/ 50 000) dr.

Gemilerde kara kutu VDR - ( Voyage Data Recorder ) sefer veri kaydedici;
VDR Genel Tantm;
Voyage Data Recorder, veya VDR bir veri kayt sistemi iin tasarlanm uyulmas zorunlu IMO
Uluslararas Szlemesi SOLAS da kullanlma zorunluluu belirtilmitir. Gemide kayt edilebilecek
verileri olan aralarla ortak alarak veri depolamaya yarar. Tabi bu veriler gemide olas bi durum
kaza vs. gibi olaylarn aydnlatlmasnda kullanlmaktadr, hatta eitim amal bile kullanlmaktadr.
VDR nin iindeki veriler asla silinemez deitirilemez sadece ulalabilirdir tasarmda ona gre
yaplmtr.
IMO nun belirledii standartlarda ki tm gemiler bu cihaz tamak zorundadr. Cihaz gnmzde
uaklarda kullanlan kara kutuya benzetebiliriz. Geminin zerine monte edilen ve hareketli olabilen bi
cihazdr. Her iki cihaznda baz gereklilikleri vardr baz dayankllklar salamas gerekir.
Kk gemiler iin basitletirilmi bir VDR vardr. S-VDR olarak adlandrlr. Genellikle hareketli olan
tipinden yaplr. Epirb ile donanlmtr gemi battnda ulalabilir olsun diye.
VDR cihaznn asl amac denizde oluabilecek kazalarn soruturmasnda kullanmaktr bunun
yannda performans verimlilii izleme. Ar hava hasar analizi, eitim amal gvenlii arttrmak ve
iletme maliyetlerini indirgemek gibi faydalarda bulunmaktadr.

Neden Byle Bir Cihaza htiyac Duyuldu?


Uzun yllardr uaklarda; uu bilgileri ve kokpit seslerini kaydeden ve Kara Kutu (aslnda turuncu
renktedir) adyla anlan cihaz, kaza sonras kaza nedenlerinin bulunmas maksadyla kullanlmaktadr.
1980lerde denizlerde birok kaza meydana gelmi zellikle Estonia yolcu gemisinin 900den fazla
kayp vererek batmas gemilerde de kara kutu benzeri bir cihazn kullanlmasn gndeme getirmitir.
Sonu olarak 1990l yllarda Uluslararas Denizcilik rgt (IMO) tarafndan Sefer Veri Kaydedici
(VDR) ad ile kara kutu benzeri bir cihaz gelitirilmi ve zellikleri belirlenmitir. VDR'de ayn
uaklarda kullanlan kara kutu grevini grmektedir. Geminin mevkini, hareketlerini, gemiye verilen
kumandalar ve geminin kontrolne ilikin hususlar srekli olarak kaydetmek ve saklamak zere bir
kaza durumunda incelenmek maksadyla dizayn edilmitir, 1 Temmuz 2002de yrrle giren
IMOnun A.861 (20) sayl dzenlemesi ile SOLAS blm Ve dahil edilen zorunluluklardan biridir.

Ne e Yarar?
VDR, geminin mevkini, hareketlerini, gemiye verilen kumandalar ve geminin kontrolne ilikin
hususlar srekli olarak kaydetmek ve saklamak zere bir kaza durumunda incelenmek maksadyla
dizayn edilmi, 1 Temmuz 2002de yrrle giren IMOnun A.861(20) sayl dzenlemesi ile SOLAS
blm Ve dahil edilen zorunluluklardan biridir. Kprst konumalar, ana makine kumandalar,
radar bilgileri ve gemideki ilgili dier cihazlardan gelen bilgiler kaydedilmektedir.
Yolcu gemileri ve yolcu gemileri haricindeki 3000 ton ve zeri, 1 Temmuz 2002de veya daha sonra
in edilmi gemiler, 2000 ylnda kabul edilen bir dzenlemeye gre kaza incelemelerine yardmc
olmak zere 1 Temmuz 2002 tarihinden itibaren yrrle girmi olan Sefer Veri Kaydedicileri tamak
zorundadrlar. Sefer veri kaydedici Konuya ilikin kurallar SOLASn Vinci blmne dhil
edilmilerdir. Uaklardaki kara kutular gibi VDRler kazay inceleyenlere kazann sebebini bulmak iin,
kaza anndan hemen nce uygulanan prosedrler ve talimatlar gzden geirme imkn tanrlar.
VDR zellikleri
o

VDR sistemi; gemideki birok duyucuya (sensre) baldr.

Dzenli ve devaml kayt iin g kayna gemi acil g kaynaklar ile de beslenmelidir.

VDR kapsl, belirgin bir renkte ve yanstc bantla iaretli olacaktr.

En az son 12 saatlik bilgiyi kaydedebilme zelliine sahip olmaldr.

Bal olduu cihazlarla balantnn kesilmesi halinde veya arza hallerinde bilgi toplama
nitesi alarm vermelidir

VDR bilgilerinin deitirilmesine izin verilmeyecek zellikte olacak,

Herhangi bir deitirme teebbs ve deiiklik de kalc kaytta olacaktr.

VDRn son kayt birimi su geirmez korunmal kapsln iine monte edilmitir. erisindeki
bilgiyi en az 2 sene sresince gvenle saklayabilmelidir.

Kapsl sabit yada yzer tip (sadece S-VDR iin) olabilir.


Sabit bir kapsl;

oklara,

Yangna, 1 saat sresince 1100 C, 10 saat sresince 260 C kadar scakla,

24 saat sresince 6000 mt. derinlikteki, 30 gn sresince 3 mt . derinlikteki basnca kar


dayankl olmaldr.

Suyun altnda en az 30 gn boyunca 37.5 kHz frekansnda 10 ms puls aralyla akustik sinyal
(pinger) gnderebilmelidir

Yzer tip bir kapsl (S-VDR iin);

121.5 Mhz. frekansnda yayn yapabilmeli,

zerinde lda (akar) bulunmal,

Geminin mevkini gnderme (transmit) kabiliyetinde olmal ve

Minimum 7 gn boyunca gnderme (transmit) yapabilecek bataryalara sahip olmaldr.

VDR Gereksinimleri
SOLAS blm V kural 20ye gre aadaki snflandrmalara giren gemiler Sefer Veri Kaydediciler
tamak zorundadrlar:
1 Temmuz 2002de veya daha sonra in edilen yolcu gemileri,
1 Temmuz 2002den nce in edilen Ro-Ro gemileri 1 Temmuz 2002de veya daha sonra ilk
srveylerinden itibaren,
1 Temmuz 2004ten ge olmamak kouluyla, 1 Temmuz 2002den nce in edilen Ro-Ro yolcu
gemileri haricindeki yolcu gemileri ve 1 Temmuz 2002de veya daha sonra in edilen, 3000 gros ton
ve zeri, yolcu gemisi olmayan gemiler.
VDRler iin 1997de kabul edilmi olan performans standartlar kayt edilecek verilerve VDRlerin
zellikleri ile ilgili detaylar vermektedir. Bu detaylara gre; VDRler nceden belirlenmi geminin
durumuna, cihazlarnn son deerlerine ve komuta/kontrolne ilikin veri kmelerini kesintisiz olarak
kayt altna alacaklardr. VDR parlak renkli koruyucu bir kapsl ierisinde uygun bir mevkiye
yerletirilmelidir. Parlak renk olarak turuncu tercih edilmektedir turuncu olmasnn sebebi de denizde
en iyi gr imkann salayan rengin turuncu olmasdr. Fark edilecei zerede can simitleri can
yelekleri ve denize adam dt eitimlerinde kullanlan temsili insanda(Garip) turuncu renklidir.
Normal alma modunda tamamen otomatik konumda olmaldr. dareler; ro-ro yolcu gemileri
haricindeki 1 Temmuz 2002den nce in edilmi gemileri, geminin mevcut cihazlar ile VDRyi
irtibatlamann uygun ve pratik olmadn gstermek kouluyla VDR ile donatmaktan alkoyabilirler.
SOLASn Vnci blmnde yer alan, seyir sistemleri ve cihazlar ile sefer veri kaydedicilerin
performans standartlar, denetleme ve onaylanmas hususunu ieren kural 18e gre: Sefer Veri
Kaydedici (VDR) Sistemleri tm sensrlerini de kapsayacak ekilde yllk bir performans testine tbi
tutulacaktr. Sz konusu test kaydedilmi verinin doruluunu, srekliliini, sistemler zarar grse de
verilerin kurtarlabilirliini dorulamak zere onaylanm bir test ve hizmet tesisi/kuruluunca
gerekletirilmelidir.
lave olarak testler ve kontroller tm koruyucu muhafazalarn ve cihazn yerletirilmi olduu mevkiin
elverililiinide saptamak zere icra edilecektir. Cihaz test eden tesis/kurulu tarafndan kartlan,
uygulanabilirlii tespit edilmi performans standartlarn ve test tarihini belirten Uygunluk Sertifikas
(Certificate of Compliance)nn bir kopyas gemide bulundurulacaktr.3.7.2. VDRler konusundaki
Gelimeler IMOnun bir alma grubu tarafndan yrtlen bir alma mevcut kargo gemilerinin
VDRler ile donatlmasnn mmkn ve bunun arzu edilen bir husus olduunu sz konusu gemiler iin
zel basitletirilmi bir tr VDR(S-VDR) gelitirilebileceini ortaya koymutur. Alt Komite tarafndan
SOLAS Blm V Kural 20ye gemiye monteli BASTLETRLM VDR (S-VDR)nin safhal olarak
uygulamaya koyulacak ve tm gemilerde tanmas zorunluluunu getirecek bir dzenleme teklifi
MSCnin onayna sunulmu (MSC 78) ve MSC tarafndan onaylanmtr. Teklif edilen taslak dzenleme

3000 gros tonun zerindeki kargo gemilerinin VDR cihazlar ile (S-VDR olabilir) donatlmasn
gerektirmektedir. Teklif edilen taslak dzenleme, muhtemelen 2007 ylna kadar ncelikle 20000 gros
tonun zerindeki kargo gemilerinin, bunu takiben de 2008 ylna kadar da 3000 gros ton ve zeri kargo
gemilerinin donatlmas eklinde uygulanacaktr. SOLAS blm V, kural 20ye gre yolcu gemileri ve 1
Temmuz 2002de veya daha sonra in edilmi yolcu gemileri dnda kalan 3000 groston ve st
gemiler, kaza incelemelerinde delil olarak kullanlmak zere Sefer Veri Kaydedici (VDR) kullanmak
zorundadrlar. Bu kuraln 2000 ylnda kabul edilme almalar (Temmuz 2002de yrrle girmitir)
srasnda, mevcut kargo gemilerinde VDRlerin zorunlu tanmas konusunda bir fizibilite almas
yrtlmesi MSC tarafndan kabul edilmitir. MSC, Gemilere monteli basitletirilmi sefer veri
kaydedicilerin (S-VDR) Performans Standartlar (MSC.163(78)) konusundaki dzenlemeyi de kabul
etmitir.
Teknik Donanm ve zellikler
Radar Resim Kaydedici
VHF Ses Kaydedici
Kpr st Mikrofonu
NMEA Giri Portu
Dijital Giri Portu
Alarm Kontrol nitesi
UPS
Kara Kutu (Kapsl)
Synchro evirici
Remote Alarm nitesi

Voyage Data Recorder Eitim


VDR eitimin amac VDR'yi temel oluturan sistemleri kullanarak VDR web yaplandrc ve VDR
explorer programn en iyi ekilde renmektir. Bu eitimi satn yapan irket verebilmektedir eitimi
veren irkete gre de kurs sresi deimektedir. Benim baz aldm irket SperryMarine bu kursu 4
gnde vermektedir.
Eitimin ieriine bakacak olursak;
o

VDR'yi gemiye sfrdan yaplandrma.

VDR explorer program ieren bir balant kurulumu

VDR explorer programn kullanma

VDR alma prensibi ve kayt cihazlar konulandrma

Kaytl bir VDR ekimi ve oynatma

APT test prosedrleri

Mevcut ve gelecekteki VDR ynetmelikleri ve gereksinimleri

VDR Hangi Kaytlar Tutar


Basitletirilmi gemi sefer kayt cihazlarnn (S-VDR) u kaytlar tutmalar gerekiyor:
- Kprstndeki sesler,
- letiim aralarnn (eski tipler hari) sesleri,
- Radar (eski tipler, raster olmayan tipler veya olaand video sistemleri hari),
- Konum ve Hz (denizde veya karada) ve Pruva yn (GPS, parakete, cayro);
- Tarih ve Saat (GPS),
- AIS (radar kayd yoksa gerekli) ve varsa IEC-61162-1 formatndaki dier kalemler. Bu dier kalemler
arasnda iskandiller, kprstndeki ana alarmlar, tekne akl, szdrmazlk ve
yangn k kapsnn durumu, Hzlanma ve tekne gerilimleri, Rzgar hz ve yn, vb.bulunuyor.
TEMN EDLEN BLGLER

Risk KAYNAK

Tarih ve zaman (UTC)

Dardan temin edilebilir (GPS)

Mevkii (Lat-Long)

GPS

Suya veya karaya gre gemi hz

Parakete

Pruva deeri

Pusula

Kprstndeki sesler

1 veya daha fazla Kprst mikrofonu

Haberleme sesleri

VHF

Radar kaytlar (ECDIS bilgilerine havi)

Ana radar grnts ve ECDIS

Derinlik

skandil (Echo Sounder)

Ana alarmlar

Kprstnde olmas gereken btn alarmlar

Dmen kumandas ve sonucu

Dmen donanm & Otopilot

Makine kumandalar ve sonucu

Makine telgraf, thrusterlar ve dier


kumandalar

Gverte klarnn durumu

Kprstnde bulunmas gereken panolar

Su-geirmez ve yangn kaplarnn


durumu

Kprstnde bulunmas gereken panolar

Gemi mevcut stres hesaplamalar

Stres hesaplama cihaz (varsa)

Rzgar yn ve iddeti

Anamometre (varsa)

SONU;

VDRlerin kaydettii bilgilerin korunmasndan ve cihazn stabil alp almamasndan gemi kaptan
sorumludur. Kaza durumunda VDRlerin gvenli bir ekilde gemiden kurtarlmas, verilerin
kaydedilmesi ve gerektii zaman yetkili kiilere ulatrlmas gemi kaptannn grevidir. VDR iine
kapank bir cihaz olduundan gemi kaptannn aleyhine olan bir kazay VDR yi deitirerek lehine
evirmesi mmkn deildir. Gerekli bilgileri elinde bulunduran kaza aratrmacs, kazann nedenlerini
ayrntl bir ekilde aratrr ve sonuca ulatnda gerekli ilemleri yapar
VDR cihazn askeri gemiler bulundurmak zorunda deiller. Elbette ki bulundurulmasnda fayda var.
imdilik bi zorunluluk yok ama ilerde deniz kuvvetleri bu cihaz bulundurma mecburiyeti duyabilir.
Deniz Kuvvetlerinde de kazalar meydana gelebilir bu kazalarn hem salkl hemde daha hzl bir
ekilde zlp sonuca ulatrlmas iinde nemlidir.
Ayrca gemi tarihimize baktmzda 1953 ylnda TCG Dumlupnar denizalts sivil bir gemiye
arparak batmt. Bu arpmann davas 1 yldan fazla srmt. Hatta karar verildikten sonra tekrar
bir itiraz zerine dava tekrar alm ve dava sonucu deimitir. O zamanlar elbet VDR cihaz yoktu
ama ders karlmas gereken bir olay. Bugn byle bir arpmann olasl olmad sylenemez
olduu takdirde kar tarafn VDR cihazna, askeri geminin jurnaline baklacaktr karar olmas gereken
mi olur ne kadar deikenlik gsterir bilinmez.

DENZDE HABERLEME
NAVTEX (Navteks)
(Navigational Text)
Navtex cihaz gemilere seyirde tehlike ve emniyet raporlar ile hava
raporu tahmin ve uyarlarn otomatik olarak yazl veren haberleme
(Yalnzca ALICI) cihazdr.
Navtex, karadan denize (gemiye) ynnde acil bilgilerin, denizcilik
uyarlarnn ve meteorolojik bilgilerin NBDP (Dar bant direkt yazmal)
teknii ile yaynlanmasdr. 400 millik bir alan iin planlanmtr.

Resim1. Navtex Cihaz

Navtex, donanm, u birimlerden oluur:


Alc / aret lemcisi / Yazc
Alcnn hafizas en az 30 mesaj saklayabilecek
kapasitededir ve mesajlar 60-72 saat hafzada kalabilir.
Navtex, ncelikli bir mesaj aldnda sesli bir uyaryla
haber verir.
rnein; seyir ve meteoroloji uyarlarn, Navtex cihaz
tanr ve kullancsn bu ekilde uyarr.
NAVTEX 518 kHz F1B frekansndan her 4 saatte bir 10
dakika yayn yapar. Yayn dili ngilizcedir. 10 dakikalk
srede zaman kalrsa yayn yapan lkeler kendi dillerinde
de yaynlayabilirler.
NAVTEX cihazlar programlanm bile olsalar aadaki 3
yayn trn muhakkak alrlar:
A : A harfi denizcilik uyarlar
B : B harfi meteorolojik HBARLAR (frtna ihbarlar)
D : D harfi arama ve kurtarma mesajlar

NAVTEX message example


ZCZC OA20 (ERROR RATE = 1 %)
WZ 1593
SCOTLAND, WEST COAST. SUMMER ISLES. The NORTH
CARDINAL LIGHTBUOY AND THE WEST CARDINAL
LIGHT*UOY WITH RACON DELTA MARKING
DANGEROUS WRECK
58-01.2 NORTH 005-27.1 WEST HAVE BEEN
PERMANENTLY WITHDRAWN
CANCEL WZ 1562
(OA07).
NNNN
NAVTEX message example
The above NAVTEX message example was sent by Portpatrick CRS (OA20)
as navigational warning (OA20) with message number 20 (OA20). The
message has an error rate of 1%, that is, the word LIGHTBUOY in the
message "*" was printed instead of the letter B.

NAVTEX Mesaj yayn formatnda:

ZCZC mesajn balangcn belirtir.

B1 karakteri, A dan Z ye kadar bir harf olup, vericinin kapsama alann belirtir NAVTEX CRS tantm kodu.

B2 karakteri, A dan Z ye kadar bir harf olup, mesaj tipini belirler. Buna Konu
Gstergesi de denir. (Aadaki tabloda aklanmtr.)

B3 ve B4 karakterleri, her mesaj iin, iki haneli bir seri numarasdr. 01 den
balayp 99 da sona erer. Bu numara, alclarn, daha nceki/eski mesajlar
basmamalar iin kullanlr. 00 seri numaras, en yksek ncelikli mesajlar
iin ayrlmtr; bunlar Tehlike Aktarm (Distress Relay) mesajlar olup, daima
yazdrlrlar(print).

MESAJ METN, NAVTEX CRS verici adyla ve yayn saati ile balar.

NNNN mesajn sonunu belirtir.


NAVTEX message transmission format

In the NAVTEX message transmission format:

ZCZC indicates the start of the message.

The B1 character is a letter (A-Z) identifying the transmitter coverage area NAVTEX CRS identifier.

The B2 character is a letter (A-Z) for each message type. This character is
referred to as the subject indicator (explained in the following table).

B3 and B4 constitute a two digit serial number for each message. Starting
with 01, the sequence ends with serial number 99. This number is used by
receivers to avoid printing messages previously received. The serial number
00 is reserved for messages of the highest priority, these are distress relay
messages, and are always printed.

MESSAGE TEXT begins with the NAVTEX CRS transmitter name and time of
transmission.

NNNN indicates the end of the message.


Not: Radyo sinyalinin alm zelliini gsteren bir belirte olarak, NAVTEX mesajna
HATA ORANI (ERROR RATE) eklenebilir. Genellikle, ZCZC belirtecinden nce bir satr
olarak gsterilir. (rnek olarak; HATA ORANI=3%) Eer hata oran 0% ise, belirtilmez.
Bunun anlam, sinyal gc iyi olduundan, alnan mesajda hata olmaddr. Hata
varsa, Hatal Karakter Oran = Hatal Karakter Adedi ("*" olarak belirtilir) / Toplam
Karakter Adedi x 100 dr.
If a NAVTEX message has CER of 4 % or less is an acceptable message.
B2 Mesaj Tr
Gstergeleri
A
B
C
D
E
F

Mesaj Tr

Seyir Uyarlar (Navigational Warnings) - Alc cihaz, bu yayn almamazlk


edemez)
Meterolojik Uyarlar (Meteorological Warnings) - (Alc cihaz, bu yayn
almamazlk edemez)
Buz raporlar
SAR (Search And Rescue)-Arama Kurtarma bilgileri ve Korsan Saldrs
Uyarlar (Pirate Attack Warnings) - (Alc cihaz, bu yayn almamazlk edemez)
xxxxx
Meteorolojik tahminler (Meteorological forecasts)
Klavuzluk hizmeti mesajlar (Pilot service messages)

G
H
I

AIS (Automatic Identification System) - Otomatik Tanma/Tantma Sistemi)


LORAN (LOng RAnge Navigation system) Mesajlar
Gerektiinde kullanlabilir
SATNAV (Satellite Navigation System) Sistemlerinin - rnekse, A.B.D. nin GPS
(Global Positioning System), Rusyann GLONASS; gelecekte (2008) AB nin
GALILEO sistemi) mesajlar
Dier Elektronik Seyir Yardmcs Mesajlar (Radyo Navigasyon Hizmetleriyle ilgili
mesajlar)
Seyir Uyarlar (Navigational warnings) - Mesaj tr belirteci A ya ek olarak
(Alc cihaz, bu yayn almamazlk etmemelidir)
zel Hizmetler/Servisler - NAVTEX Kurulu tahsis eder
zel Hizmetler/Servisler - NAVTEX Kurulu tahsis eder ( Bu soru bana kt hepsi
olacakt )
zel Hizmetler/Servisler - NAVTEX Kurulu tahsis eder
zel Hizmetler/Servisler - NAVTEX Kurulu tahsis eder
Verilecek mesaj yok

J
K
L
V
W
X
Y
Z

Uluslararas B2 Mesaj Tr Gstergeleri Tablosu

Navtex broadcasts use following subject indicator characters:


A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K

Navigational warnings
Meteorological warnings
Ice reports
Search & rescue information, and pirate warnings
Meteorological forecasts
Pilot service messages
AIS messages (formerly Decca messages)
LORAN messages
Not used (formerly OMEGA messages)
SATNAV messages (i.e. GPS or GLONASS)
Other electronic navaid messages
Navigational warnings additional to letter A (Should not be rejected by the
L
receiver)
T Test transmissions (UK only not official)
V Notice to fishermen (U.S. only currently not used)
W Environmental (U.S. only currently not used)
X Special services allocation by IMO Navtex Panel
Y Special services allocation by IMO Navtex Panel
Z No message on hand

Gncel Navteks Yaynlar

Tablo 1. Trkiye'de Navteks stasyonlar

B)

NAVTEX HABERLEME SSTEM


NAVTEX ( Navigational Telex ) ifadesinin ksaltlmdr. Ky istasyonlarndan gemilere doru yaplan tek ynl
yaynlardr. Gemilere ait seyir uyarlar ve hava tahminleri vb . yaynlar yaplmaktadr.
NAVTEX Yaynlar FEC Modunda (Forward Error Correction ) yaplmakta olup , kullanlan emisyon tr (F1B ) dir.
Dnya zerinde 21 NAVTEX yayn yaplan blgeye ayrlmtr (NAVAREA) . Her Navarea iinde msaade edilen
NAVTEX ist. Says 24 dr. Her istasyona ayrlan sre 10 dakika olup bir Navarea toplam yayn sresi 10X24 = 240
min = 4 saatdir.
Bu nedenle NAVTEX istasyonlar 4 saat ara ile gnde 6 kez yayn yaparlar. Bir istasyon bir gn iersinde (60 min = 1
saat ) yayn yapmaktadr.
NAVTEX yaynlar 518 kHz zerinden MF Tlg Band zerinden yaplr. Vericilerin gc max 1kw olduundan etkinlik
sahas 300-400 deniz milidir.
NAVTEX bilgilerinin daha uzak mesafeli deniz alanlarna ulaabilmesi iin HF Telsiz Telex sisteminden faydalanlr. Bu
amala HF Bandnda 4209.5 kHz frekans HF NAVTEX yaynlar iin tahsis edilmitir.
Weatherfax (WX) Broadcast stasyonlarndan NAVTEX mesajlar yaymlanmaktadr.
Ankara (YMA) 3377 KHz (1610-0500 saatleri arasnda )
6970 kHz (0500-1610 saatler arasnda ) yayn yapmaktadr.

EPIRP
Emercency Position Indicating Radio Beacon
Acil bir durumda el ile veya alnamadan, geminin batmas halinde otomatik olarak
gemiden ayrlp denizde yzer halde kendi kendine almaya balayan ve cinsine gre
telsiz istasyonlarna veya uydular aracl ile uydu kara istasyonlarna belirli formatta
tehlike sinyali gnderebilen bir cihazdr.

406 Mhz frekansnda alr. altnda acil durum sinyali, deniz aracnn bal
bulunduu lkenin MIB kodu, ara kimlik bilgileri ve bulunduu yerin koordinatlarn
COSPAS-SARSAT arama-kurtarma uydularna gnderir ve bu uydular tarafndan deniz
aracnn kimlik bilgileri ve bulunduu yerin belirlenmesini salar.
Bilinen zelliklerine art olarak GPS ilave edilmi Epirp cihazlar bulunmaktadr. Epirp
seimi ve satn almnda bu zellii olan cihazlarn tercih edilmesi nerilir.
Epirb'in tescil edilmesi gerekmektedir.
Tescil iin >> tklaynz

Resim 2. EPIRB

Resim 3. Epirb'in Elle altrlmas

Resim 4. Epirb'in otomatik olarak gemiden ayrlmas


Epirbin aktif hale gemesi demek, iaret gnderen kaynan;
Tehlikede olduu,
Terkedildii ya da terkedilmeye karar verildii,
Bir baka donanmla iletiim kurulamad anlamna gelir.
Her Epirb, bal olduu tekneye kaytldr ve kendine ait seri numaras vardr. 30-70
cm boyunda, 0.75-5 Kg arlndadr.

Teknenin dnda kolay ulalabilir ve monte edilebilir bir yerde bulunmas gerekir.
(IMO'nun gsterdii yerde)
Kendi balaycsndan baka bir balaycyla balanmaz.
Tantm numaralar vardr.(MID numaras ilenebilir.)
Test iin birka saniyelik altrmas hari, tehlike dnda kullanlmamasna zen
gsterilir. (Epirp Test Rehberi)
Epirb'in Yanllkla altrlmas
Bu gibi bir durum olutuunda Epirp hemen kapatlmaz. Cihaz kapatlrsa aramakurtarma ekibi durumun daha acil olabileceini dnebilir.
llk yaplacak; arama-kurtarma ekibini arayp, cihazn seri numarasn bildirerek aramakurtarma operasyonunun iptalini istemektir.
Ayrca, VHF telsiz Kanal 16 dan CANCEL DISTRESS yaplarak tehlike durumu iptal edilir.
Bunlardan sonra Epirp cihaz kapatlabilir.
EPIRB eitleri
VHF EPIRB: 156.505 Mhz (70 Kanal)
INMARSAT EPIRB: 1.6 GhZ
COSPAS SARSAT EPIRB: 406 Mhz-406.1 Mhz ve 121.5 Mhz
EPRB genel olarak iki niteden oluur,
Radio Beacon
Sinyali gnderen nitedir. Yzme zelliine sahiptir. 48 saat devaml alma mrne
sahip bir bataryas vardr. zerinde el ile veya otomatik olarak cihaz altracak
dmeler vardr.
Serbest brakma nitesi
Radio Beacon cihazn zerinde tayan ve tehlike annda serbest brakan nitedir.
nitenin st ksmnda Radio Beaconn yerletirilmesi iin yayl bir yatak alt tarafnda
hidrostatik serbest brakma mekanizmasna bal ikinci bir yatak bulunur. Radio
Beacon bu yataklar arasna oturtulur. Geminin batmas halinde, suyun 3-4 m.deki
basnc ile alarak, cihaz serbest brakr.
Epirb tarafndan gnderilen sinyaller ky veya uydu istasyonlar tarafndan alnarak
arama kurtarma koordinasyon merkezlerine gnderilir.

Resim 5. Epirb'in aktif hale gemesi

PLB

Kiisel Konumlandrc (Personal Locator Beacon)

PLB
EPIRB cihaznn sahip olduu fonksiyonlarn aynsn tayan kk, tanabilir kiisel
bir cihazdr. Can yeleklerine balanabilir, giysilerin ceplerinde tanabilir, su geirmez.
Yalnzca elle devreye sokulabilir. Tekne dnda ve doa sporlarnda kullanlabilir.
Tekneden dme ya da doada kaybolma durumunda, kiinin yeri bu cihaz sayesinde
kolayca tespit edilebilir.

SART
Search And Rescue Transponder
Gemilerde bulunan ve bir sorun olduunda evredeki gemilerin radarlarna iz brakc
sinyal gndererek bulunmay kolaylatrc bir cihazdr. Gemi terk edilirken alnarak can
kurtarma aracna gtrlr ve orada altrlr.

Resim 6. Sart Cihaz


El ile devreye alnr. Devreye alndnda bekleme durumuna geer. Bir radar sinyali
aldnda aktive olarak evredeki gemilerin radarlarna iz brakc sinyal gnderir.
Denizde yzebilir. Bu cihaz ayn zamanda radar transponder olarak ad geen cihazdr.
SART cihazlar, gemi terk edilirken kolayca alnp can kurtarma aracna gtrlebilecek
ekilde bulundurulur. Salda su seviyesinden en az 1 m. yksekte duracak ekilde monte
edilir. Ancak, bu zorunlu deildir. Monte imkan yoksa bir salvo ile araca balanp denize
salnabilir. Ancak, SART cihaz ne kadar yksee monte edilirse o kadar uzaktan
grlme imkan bulunmaktadr.
SART cihazlar su geirmez yzebilir fakat otomatik serbest brakma tertibat olmayan
cihazlardr. Bu neden ile mutlaka gemi terk edilirken alnarak can kurtarma aralarna
gtrlrler. Birden fazla sart cihaznn bulunduu gemilerde tm cihazlar birlikte
devreye alnmaz. Kurtarma aralar gemiden ayrlp nete bir yerde birletikten sonra
sras ile altrlrlar. Birinin bataryas bittiinde dieri devreye alnr.
Cihaz devreye alndktan sonra Hazr ol. durumunda bekleme yapar. Bir geminin radar
sinyalini almas ile aktif hale geer ve yayn yapmaya balar. Yayn sresi 8 saattir.
Yayn alan radarn ekrannda merkezden da doru tek hat zerinde 12 nokta oluur.
Noktalarn hizas sart cihaznn hizasdr. Merkezine en yakn olan nokta da cihazn
bulunduu yerdir. Radar sart cihazna yaklatka noktalar yayvanlamaya balar ve
mesafe 1 milin altna dtnde, bu yaylar birer daire ekline dnr.

Resim 7. alan bir SART'n radarda oluturduu izler

RZGARLAR VE YNLER
Belirli bir noktann zerindeki havann arlna Basn denir. Deniz seviyesinde
1013.25 milibar hava basnc Normal Hava Basnc olarak kabul edilir. Bunun
alt deerler Alak Basn, st deerler ise Yksek Basn saylr.
Deniz seviyesinden ykseldike basn azalr.
Rzgarlar, havann yksek basntan alak basnca hareket etmesi sonucu
oluur.
Yksek ve alak basn aras fark ne kadar ok ise, bu alanlar aras etkileim o kadar
kuvvetli olur ve rzgar hzlanr. Ayrca, basn alanlarnn arasndaki mesafe de rzgar
hznda etkilidir.
Yksek basnl sistemler olarak da adlandrlan Antisiklonlar, Kuzey Yarmkre'de
saat ynnde ve dar doru hava akm olutururlar. Yksek basnl havalar genelde
ak ve gzel havalar getirirler.

Alak basn sistemleri olarak da adlandrllan Siklonlar, Kuzey Yarmkre'de genel


olarak bulutlar, ya ve frtnalar getirirler.
Rzgar oluturan ve etkileyen kuvvet vardr.
Basn Fark,
Coriolis Etkisi,
Srtnme.
Basn Fark Gc BFG (PGF)
Dnyann dengesiz stmas tarafndan oluturulan g konumlar arasndaki basn
fark nedeniyle bir kuvvet oluur. Buna, Basn Fark Gc ad verilir. BFG rzgar
oluumunun ba sorumlusudur. Rzgarn hzn dorudan etkiler.
Coriolis Etkisi
Dnya'nn dnmesi tarafndan oluturulan g, nesnelerin hareketlerinin sapmasna
neden olduu iin rzgarn ynne de etki eder.

Coriolis etkisinin enlemlere gre fonksiyonu deiir. Ekvatorda hibir Coriolis etkisi
yoktur. Kutuplarda ise maksimium etkisi vardr. Coriolis etkisi sadece rzgarn ynn
etkiler. Hzna etkisi yoktur.
Srtnme
Srtnme yzeyi rzgar hzn yavalatr ve Coriolis etkisi zayflar.
Rzgarlar estikleri ynlere gre isimlendirilir. Bunun haricinde srekli rzgarlar,
mevsimlik rzgarlar, gnlk rzgarlar ve yerel rzgarlar da vardr.

Karadan denize, denizden karaya rzgarlar


Bir ky boyunca toprak ve su arasnda eit olmayan snma fark, alak basn
alanlarna yksekten hava tamak iin basn fark kuvveti nedeniyle eit olmayan
basklar oluturur. Gn boyunca, deniz meltemi gelitirir ve geceleri, bu yerlerde
karadan denize doru meltemler oluur. ..
Hava ktlelerinin yatay olarak, birim zamanda ald yola Rzgrn Hz denir.
Rzgrn Hz saatte kilometre (km/saat) ya da saniyede metre olarak ifade edilir.

Denizcilikte, Rzgarn Hzn belirtmek iin Km yerine Knot kullanlr. 1 Knot, 1 Deniz miline eittir.

1 Knot = 1.852 Km/Saat = 1 Denizmili/Saat(nm/h)


1 Knot = 0,514 Metre/Saniye(m/sec)
1 Km/Saat = 0277 Metre/Saniye =0,54 knot
1 Metre/Saniye = 3,6 Km/Saat = 1,945 knot

Rzgr hz Anemometre ad verilen bir aletle llr.


Rzgrn hem hzn, hem de ynn len cihazlara Anemograf denir.
Rzgr iddetini ve Etkilerini belirtmek iin 18. yzylda Amiral Francis Beaufort
tarafndan bulunmu olan Beaufort (Bofor) Skalas ad verilen bir izelge kullanlr.
Rzgar Ynleri
Rzgar, daima geldii ynle isimlendirilir. Genelde 8 veya 16 yn olarak, pusula

ynleriyle ya da 0-360 arasnda 10ar derecelik aralklarla isimlendirilir.


...

Kerte : Ynleri aralarnda yarya blmek suretiyle eski puslalarda kullanlan Kerte
taksimat ortaya kmtr.
Eski pusulalarda 360 = 32 Kerte ile ifade edilirdi. 1 KERTE = 11 15

Derece ve Kerte Cinsinden Rzgar Ynleri

Rzgarlarn Derece ve Kerte Cinsinden Alar

Trkiyede Rzgar Ynleri

YILDIZ: Kuzeyden esen, ismi yerel balklar tarafndan verilen souk rzgar. Genellikle
Karadeniz ve Marmara denizi zerinden bir souk cephenin geiinden sonra eser.
Yazn serin, kn ise souk hava tar.
KARAYEL: Kuzeybatdan esen etkili ve souk rzgar. Karadeniz'in etkili
rzgardr. Denizde sert frtnalara neden olur. Genelde ya ncesi ortaya kar ve
ya getirir.
LODOS: Trkiyenin bat kesimlerinde, gney bat ynlerden esen scak rzgar. Bazen
hz ve hamlesi 40 ile 60 Knota kadar ulaarak etkili olur. Denizciler iin olduka
nemlidir. Yamurun peinden scak bir havaya neden olur. zellikle k mevsiminde,
scak esme zellii nedeniyle karlarn erimesine neden olarak zaman zaman takn, sel
ve su basknlarna yaratr. Estii srece scaklklarnda normallerinden fazla artmasna
neden olan bir rzgardr.
Zaman zaman Ege, Marmara ve Bat Akdenizde deniz ulamn etkiledii gibi kara ve

denizde can ve mal gvenliini tehlikeye sokacak olaylara neden olarak yaam etkiler.
"Lodos'un gz yal olur" deyimi vardr.
Uzun sreli Lodos esmesinin arkasndan mutlaka ya gelir.
POYRAZ: Kuzeydoudan esen, Karadenizin kuzey douya bakan kylar ile stanbul
Boaznda hasar yaratabilecek iddette esen souk rzgar. Gney Rusya zerinde
oluan yksek basn ile youn souk kararl havann gneye, Karadenizin nispeten
scak deniz yzeyine doru uzanmas nedeniyle, gneyde olduka kararsz ve
hamleli Poyraz rzgar oluur.
Poyrazn iddeti ve hamlesi, kuzeydeki yksek basn ile gneydeki, yani Karadeniz
zerindeki alak basncn arasndaki basn farkna baldr. Basn fark fazlalatka
rzgarn hz ve hamlesi artar. Poyraz, ayn zamanda k mevsiminde Trkiyenin kuzey
kylarnda, Karadenizde ve Karadenize bakan taraflarda kar yana neden olur.
MELTEM: Tm yaz boyunca Dou Akdenizde dzenli olarak esen kuzeybatl rzgar.
zellikle Temmuz ve Austos aylarnda hem ok dzenli hem de kuvvetli olarak eser.
Musonlarn oluum ekillerine benzerlikleri vardr. Genellikle Dou Akdenizde alak
basn olutuunda veya yerletiinde grlr. Hz 15-20 Knotdur. leden sonra
zaman zaman hz 30 Knotu bulur. Geceleri ise rzgarn hznda azalma grlr. Ayn
zellikleri tayan ve Egede esen rzgar da yerel ifadeyle MBAT olarak isimlendirilir.

BOFOR TABLOSU (Beaufort)


Rzgarlarn iddet ve Hzlarna Gre leklendirilmesi
BOFOR Rzgar hz araln ifade eder. Meteoroloji raporlarnda
"Rzgar 2 ila 4 kuvvetinde" eklindeki ifadenin simgesidir.
Aklda kolay kalabilmesi iin:
4 x 4 = 16
16 knot = 4 bofor
16 + 5 = 21 knot 5 bofor
21 + 6 = 27 knot 6 bofor
27 + 7 = 34 knot 7 bofor dilimlerinin sonudur.

Bofor iddetine Gre Deniz Grnmleri

DOADA YN BULMA

Harita ve Pusulayla Yn Bulma


Diyelim ki kayboldunuz. Ortada kaldnz ve nereye gideceinizi bilmiyorsunuz.
Gerekten g durumdaysanz her eyden nce;
Sakin kalnz, nce ayaklarnz deil gereki bir ekilde kafan kullannz.
Yiyecek olmadan uzun zaman yaamn srdrebilirsin, iecek de o kadar sorun olmaz.

Buradaki bilgiler esas olarak Kuzey Yarmkre iindir.


PUSULASIZ YN BULMA
Pusulamz yok ama, Gne, yldzlar, Ay ve etrafnzdaki doa var.
Balang olarak bir tepeye kp etrafa bakmak iyi bir fikirdir. nsanlarn kullandklar bir
yol olup olmadna bakn. Yoksa, hangi ynn gitmeye en elverili olduunu tespit
edin. Haritanz yoksa grdklerinizi haritalatrn. Aadaki yntemleri kullanarak
Kuzeyin neresi olduunu belirleyin. Zorunlu olanlarn dnda daha fazla tepe
trmanmamanz gerektiini hatrlayn. Ve ok yorgunsanz hi trmanmayn. Bu durumda
olduunuz yerde kalmay deneyebilirsiniz. Bu durumda sizi kurtarmaya geleceklere
daha fazla nasl yardmc olabileceinizi iyice dnn ve uygulayn.

Gndz, Glge Yntemi


En doru olan bu yntemi uygulamak iin ak bir Gkyz, birka sopa, bir iki ta ve
bir de bolca zamana ihtiyacnz olacak.
Sabahleyin ya da en azndan leden nce glgeler belirmeye balar. Uzunca bir sopay
yere saplayn veya dik duracak ekilde talarla sabitleyin.
Bu ilk metodu uygulamak iin yaklak 1 metre uzunluunda dz bir ubuk ve gnein
erisiz bir glge brakabilecei dzlk bir yer bulun. Bu basit metot son derece tutarldr
ve 4 aamadan oluur:
1. Sopay, glgesinin belirmesi iin yere dik bir biimde saplayn. Sopann glgesinin
ucuna denk gelen noktay bir ta ya da baka bir yolla iaretleyin. Dnyann neresinde
olursanz olun ilk iaretlenen nokta her zaman baty gsterir.
2. Glgenin yer deitirmesi iin yaklak 15 dakika bekleyin. Glgenin yeni konumunu
ilki gibi iaretleyin.
3. ki iareti dz bir izgiyle birletirerek dou-bat dorultusunu gsteren bir doru
elde edeceksiniz.
4.lk noktay solunuza ikinciyiyse sanza aln. Bu pozisyonda yznz kuzeye dnk
vaziyettesiniz.
Bu metot dnyann her yerinde ayn sonucu verir.

AKREP VE YELKOVANLI BR KOL SAATNZ VARSA


Eer analog, akrep ve yelkovan olan, bir kol saatiniz varsa bunu kuzeyi bulmak iin
kullanabilirsiniz. Saatinizi nnzde akrep (ksa kol) gnei gsterecek ekilde
tutun. Bu durumda iken akreple saat 12 iareti arasndaki ay ortalayacak ekilde bir
doru geirin. Gnee doru olan yn gneyi gsterir. (sabah 06 akam 18 aras)

Gnmzde pek ok insan dijital saat kullanyor. Eer sizde de byle bir saat varsa bir
kat zerine analog bir saat izin. Dijital saati kullanarak akrebin yerini belirleyin.

GECE
Gece yldzlar ktktan sonra ynnz bulmaya aln. Fakat yrrken dikkatli
olmalsnz, ayanz kayabilir, der ve bir yerinizi sakatlayabilirsiniz. Ya da yldzlar
gzden karabilirsiniz. Daireler iinde yrmeye balayn. Sklkla fiziksel ve beyinsel
olarak yorulabilirsiniz.

GEREK KUZEY KUTUP YILDIZI LE BULMA


Kuzey yarm krede bir yldz srekli olarak kuzeyi gsterir.
Bu, Kutup Yldz (Polaris) dr. Eer Byk Ayy biliyorsanz yerinin bulunmas da
olduka kolaydr. Kutup yldz, bulunduu noktada ona yakn dier yldzlara gre en
parlak ve net grlenidir.
Byk Aynn son iki yldzndan geen ve yukar doru hayali bir izgi iziniz. Bu izgi
boyunca, bu iki yldz arasndaki uzakln 5 kat kadar yukar ktnzda Kutup Yldzna
rastlarsnz. O da daima kuzeyi gsterir.

Kendi Pusulanz Yapn!


neyi bir kadn zerine koyarak suya brakabilirsiniz. Yzerse sorun yok. Batarsa
byk bir olaslkla ine suyun yzeyinde kalacaktr. neyi yalayabilirsiniz veya
batmayan bir cismin zerine koyabilirsiniz.
Eer ine mknatsl ise aynen bir pusula gibi hareket edecek ve olduka doru olarak
KuzeyGney dorultusunu gsterecektir. Dier teknikleri kullanarak da Kuzeyi tayin
edebilirsiniz. Gnmzde mknatsl ine bulmak zor ise de bulduunuzla ansnz
denersiniz.

evrenizdeki Aalardan Yararlann!


Aalar hakknda bilmeniz gereken ok ey vardr. Her eyden nce kuzeye uzanan
ok az dal vardr. Bir aaca aadan yukarya doru bakarsanz bunu rahatlkla
grrsnz. Aalarn kuzeye bakan ksmlar gneye bakanlara gre ok daha fazla
nemlidir. Karncalar, yuvalarn aalarn gneye bakan ksmnda yapmay severler.
Ayrca evrende erimemi kar bulunuyorsa, onlara dikkat edin. Gney yamalarda ve
kayalarn gney ksmlarnda karlar daha abuk erir. Tepelerin gney kesimlerinde
bitki rts daha ok toprak daha kalndr. Meyveler nce gney kesimde oluur.
Ancak, rzgar bu zellikleri bozabilir ve yanlabilirsiniz. Bunlar dier yntemlere
destek vermek iin kullanabilirsiniz.

Yn Bulmada Dier pular


Aalar ve talarn yosun kaplam yzleri daima Kuzeye bakar.
Minarelerin erefelerine k kaplar daima Gneye bakar.
Kiliselerin an, daima kilisenin Batsnda bulunur.
Mslman mezarlarnn ba talar daima Baty gsterir.
Hristiyan mezarlarnn ba talar daima Douyu gsterir.
Karncalar, yuvalarn aalarn Gneye bakan ksmnda yapar.

Ay ile Kuzeyi Bulmak


Ay bir pusuladr ve ok doru olarak kuzeyi gsterir. Eer Ay gryorsanz kuzey
ynn bulabilirsiniz. Bunun iki yolu vardr.
Dolunaya yakn zamanlarda ay zerinde bir glge grrsnz. Bu glgenin iindeki
parmak kuzeyi gsterir.
Ayn dier zamanlarnda glge ularndan yukar doru hayali bir izgi geirirseniz,
bu izgi kuzey yldzna doru uzanacaktr. Ama kuzey yldz nerede ?
Eer gece olan uzakln gznzde canlandrabiliyorsanz tahmin etmeniz zor
olmayacaktr.

Alttaki yntem kesin deilse bile kabaca bir fikir verebilir.

Son olarak akintiyla alakali bir soru kt. Soru yeni hicbir kaynakta yok.
Pilotting sheet kullanilarak zlyor. Akintinin yn ve iddeti verilmi.
Kaptanin gitmek istedigi rota ve gemi surati verilmi. Akintiya gre (akinti
nleme rotasi) ne olacaktir tarzinda bir soru.

Cevap 264 - 15.4 knot eklinde bireydi.

CAYRO PUSULA
:
Cayro kanunlarna uyumlu olarak, yer ekimi ve dnyann dn sratinin; bir cayro sistemi
zerinde oluturduu etki sonucu, cayro ekseninin hakiki Kuzey-Gney dorultusunu almas ve bu
yn muhafaza etmesi zelliinden yararlanarak gelitirilmi yn gsteren alettir.
CAYROSKOP
Basit bir cayroskop ek=14-1'de grld gibi;srtnmesi yok denecek kadar az bir eksen
etrafnda dnen arl olan bir rotor (Disk) ve yalpa emberlerinden olumutur. Yalpa emberleri;
(1) Dn eksenini
(2) Yatay ekseni
(3) Dikey/Dey ekseni olutururlar.
Yatay ekseni ufuk dzlemine paralel olan bir cayroskopa, hareket dzleminden farkl bir meyil
verdiimizde cayroskopun dn ekseni kuzey/gney ynn muhafaza ettii gibi yer ekimi etkisi
ile yatay dzlemi/yatay ekseni ufuk dzlemine paralelliini muhafaza eder.
CAYRO KANUNLARI :
Yukardaki paragrafta belirtilen cayroskopun bu hareketi cayronun iki temel kanuna dayanr.
1. Serbest dnen bir cayroskop cayro ekseni ynn muhafaza eder.
2. Serbest Dnen bir cayroskopun eksenine herhangi bir kuvvet uyguladmzda Cayro ekseni bu
kuvvete dik bir yn alr.
Bir cayroskopun hareketinde 4 faktr etkisini gsterir.
a. Cayronun ataleti
b. Dnyamzn dn hareketi
c. Yer ekimi
d. Presisyon hareketi
Dnyamzn batdan douya doru saatte 15 derecelik asal bir hzla dnmesinin serbest aslm
bir cayro ekseninde oluturduu kuvvet; cayronun ikinci kanunu uyarnca, cayro ekseni bu etkiye dik
bir yn alrki, bu yn kuzey/gney yndr. Cayro ekseninin genel olarak bu etkiyle kuzey/gney
ynn almas onun bir Pusula eklinde kullanlmas iin yeterli deildir.nk baz nedenler ile
cayro ekseni gerek kuzey gney dorultusunda karar klmaz. Bunun nedeni dnyamzn kendi
ekseni etrafndaki dn hareketinde var olan presisyon hareketi sonucu cayro ekseni zerindeki
dn hareketi etkisindede kendisini hissettirir. Bu nedenlerle cayro eksenimiz kuzey kutbu
etrafnda ve tabiatyla gney kutbu etrafnda bir osilasyon yaparki (Koni resmeder dier bir deyile
elips izer) Cayronun bu hareketine presisyon hareketi denir. Pusula olarak kullanlan cayrolarda
oluan bu salnm hareketini nlemek maksadyla Damping Sistemi denilen bir sistem gelitirilmitir.
ek=14-2'de gsterilen bu sistem cival bileik kaplardan olumutur. Bu sistem cayronun dikey
eksenine bal olarak presisyon hareketi nedeniyle bir yalpalama hareketine karlk meyil nedeni ile
bir kaptan dier kaba akan civann kar bir kuvvet yarat mas sonucu yalpalanma olay gittike
snen bir dalga gibi azalarak en sonunda cayro dn ekseninin gerek kutup ynnde kararl
kalmasn salar.
Yaplan bu ileme damping denir. Bu suretle cayro ekseni meridyen ynnde devaml kararllk
kazanm olur. Pusulann gerek kuzeyden azda olsa farkl bir yn almas halinde oluan hataya
damping hatas denir ki bu hata sabit hatadr. 40 derece enlemi civarnda 1 dereceye yaklaan bu
hata Ekvatorda 0 derece olur.
CAYRO PUSULANIN GENEL YAPISI :
Cayro Pusulalar, elektrikli ve mekanik karmak bir sistemde fakat uzun sre alacak tarzda imal
edilmilerdir. Yaplarnda en nemli husus mekanik ksmlarda srtnmenin en aza indirilmesi ile
byk bir doruluk derecesine ulalmasdr. Cayro Pusulalar genellikle 4 ana elemandan
olumulardr.
1. Pusulann zerine kurulduu rmcek (spider) eleman

2. Serbest aslm cayronun dikey eksenine aslm olan dier yatay eksen paralarn tayan,
rtrun hareketlerini Pusula kartna ulatran paralarn bulunduu Tayf (Phantom) eleman.
3. Kuzeyi arayan rotor dnme ekseni hareketini Pusula kartna ileten ask teli.
4. Cayronun yatay eksenine monte edilmi bu eksenin kuzey yn etrafndaki salnmlar nleyici
balistik sistem.
CAYRO PUSULANIN ALITIRILMASI :
Gemilerde kullandmz cayrolar kendi zel talimatlarna gre altrlrlarsada bugn hemen
hemen her cayronun altrlmas iin aadaki genel kurallar uygulanr.
1. Hareketten en az 4 saat nce cayro Pusula rotoru alma hzn almaldr.
2. Btn devre svileri ak duruma getirilmelidir.
3. Pusula muhafazasnn st kapak kilidi fora edilerek bir kaps alr, buradan bakarak dey
halkann ve rotor muhafazasnn kilitli olduu grlmelidir.
4. Fantom halkas ile dey halka her iki kulandan tutularak Pusula kart yaklak pruva ynn
gsterinceye kadar yava yava dndrlr.
5. Ya penceresinden baklarak ya kontrolu yaplr.
6. Alarm svicine baslarak faal olup olmad kontrol edilir.
7. Srat ve enlem dzelticileri ayarlanr.
8. Kontrol levhasndaki kontrol svici ON durumuna getirilir.
9. Kontrol levhasndaki devre krc alteri ekerek motor jeneratr altrlr.
10. Eer bir rhtmdan hareket ediliyorsa, rotor hzn alncaya kadar (yaklak 10 Dk.) beklenir.
Ondan sonra amplifayer tablosundaki takip svici evrilir.
11. Rektifayer lambalarnn flamentlerinin snmas iin bir dakika beklenir.
12. Rotor muhafazasnn ve dey halkann kilitleri fora edilir.
13. Amplifayer tablosundaki semt motoru svicini ON durumuna getirilerek altrlr.
14. Btn cayro ritipterleri ana cayro ile ayarlanr.
15. Alarm svici on durumuna getirilir.
16. Pusulann geminin pruva ynn gsterdii kontrol edilir.
CAYRO PUSULA HATALARI VE BU HATALARIN DZELTLMES :
Bu gn modern gemilerde bilgisayar ile alan cayrolar mevcuttur. Bunlar enlem boylam tatbik
edilerek alrlar. Ancak aada belirtilen enlem, srat ve sabit hatalarnn dzeltmeleri mekanik
elektriki sistemle alan cayrolara uygulanr.
1. Enlem Dzeltmesi: Enlem dzeltmesi gstergesine bulunduunuz Enlem kymeti doru olarak
uygulanmal ve her 3 derece enlem deimesinde yeni enlem cayroya uygulanmaldr. a = r. X tan L.
2. Srat Dzeltmesi: Bu dzeltme bir ok cayrolarda dorudan doruya gemi paraketesinden
intikal eder. Byle olmayan gemilerde srat dzeltmesi el ile uygulanr.
3. Sabit Hatann Dzeltilmesi: Cayronun bilinen sabit bir hatas olduu takdirde pruva kaydrlmak
suretiyle hata dzeltilebilir
CAYRO PUSULANIN FAYDALARI
1. Cayro Pusula hakiki kuzeyi gsterir. Hesap ilemi yoktur.
2. Magnetik Pusula gibi hata tayini ve tashihi yoktur.
3. Repiterler yardmyla Ana Cayrodaki rota kymetleri istenilen her kompartmana nakledilebilir.
CAYRO PUSULANIN TAHDTLER
1. Enerji kaynana ihtiya vardr.
2. Daima kontrol ister.
3. Enlem ve srat dzeltmesine ihtiya vardr.

4. stenilen her an iin kullanlmaz. Seyirden en az 5 saat nce altrmak gerekir.


CAYRO PUSULA REPTERLER:
Repiterler (izleyici) hareketini ana cayrodan transmisyon sistemi yardmyla alrlar. Transmiter esas
itibariyle bir komtatr ve bir makaral kontak hamilinden olumutur. Buna sinkro sistemi de denir.
Bu kontak sisteminde 12 daire paras vardr.
Repiterin paralar;
1. Pusula kart
2. Ayar vidas
3. Aydnlatma sistemi
CAYRO PUSULANIN HATALARI VE GEM SEYRNE UYGULANMASI:
Bir cayro Pusula ne denli iyi yaplm olursa olsun bazen yap hatas bazen sonradan kan hatalar
olabilir. Pusulamzn bu hatalarn deiik yntemlerle saptama olanamz vardr. Cayro Pusula
hatasnn; Hakiki meridyenin dou veya batsnda olduuna gre GE Pusula hatas E veya W olarak
deerlendirilir. Bunun iin iki basit kural vardr.
1. Haritadaki gerek deerden cayro Pusulaya geite kural Pusula hatasnn deeri iareti
deitirilerek uygulanr.
2. Cayro Pusuladaki deeri haritaya gemede ise Pusula hatas deeri ayn iaretle uygulanr.
CAYRO PUSULA HATALARININ BULUNMASI:
1. Transitler Yardmyla Hatann Bulunmas :
rnek: Bir cayro repiterinden iki maddenin alnan transit kerterizi 136,5 derecedir. Bu maddenin
haritadan alnan transit kerteriz deeri ise 138 derecedir.
STENEN: (GE) Cayro hatasn bulunuz.
ZM : Hakiki Kerteriz
Pusula Kerterizi
-136,50
GE
=
1.50 E olur.

1380

2. Geminizin Demirli veya aborda iken mevkiimizin Fix olmas halinde bir maddeden tek kerteriz ile
hata bulmak:
rnek: Sahildeki bir fenerin cayro repiterinden alnan kerterizi 310 derecedir. Geminin hakiki
mevkiinden bu fenerin haritadan llen kerterizi ise 308.5 derecedir.
stenen : (GE) Cayro hatasn bulunuz.
zm : Pusula kerterizi
Hakiki kerterizi - 308.5o
GE = 1.5o W olur.

310o

3. kerterizdeki mevki yardmyla hata bulmak:


rnek: Aada belirlenen maddenin cayro Pusula kerterizleri Kule 058o Fenerler 183o
Beacon 310o dur. Bu kerterizleri haritaya izdiimizde bir mevki geni olumaktadr. genin
ortas kesin mevkiim olduuna gre haritadan Fenerin hakiki kerterizini 185 derece buluduuma
gre;
STENEN: (GE) Cayro hatasn bulunuz.
ZM : Hakiki Kerteriz
185 0

Pusula Kerterizi - 183 0


GE = 2 0 E olur.

SORU: GpFL(2)10sec81ft10M zelliindeki fenerin 16 ft gz ykseklii


olan bir zabit corafi grlme mesafesi yaklak ka mildir?
ZM : (1,1481) + (1,1416) => (1,14x9) + (1,14x4) => 14,82 Mil dir
**Fenerin grnme mesafesi;
Fenerin corafi mesafesi(mil)= 1.14fener ykseklii(ft)
Fenerin corafi mesafesi(mil)= 2.08fener ykseklii(m)
**Fenerin grnme mesafesini hesaplamak iin ayn ekilde gzlemcinin gz yksekliini
bulmamz gerekir.
Gzlemcinin grme mesafesi(mil)= 1.14gzlemcinin ykseklii(ft)
Gzlemcinin grme mesafesi(mil)= 2.08gzlemcinin ykseklii(m)
Bu durumda;
Fenerin grnme mesafesi(mil)= Fenerin corafi mesafesi(mil) + Gzlemcinin grme mesafesi(mil)
forml ile bulunur.
Bu soruda;
Fener ykseklii: 100m
Gzc ykseklii: 16ft olarak verilmi.
Fenerin corafi mesafesi(mil)= 2.08fener ykseklii(m)=2.08100= 2.08 x 10 = 20.8 mil
Gzlemcinin grme mesafesi(mil)= 1.14gzlemcinin ykseklii(ft) = 1.1416= 1.14 x 4 = 4.56 mil
Fenerin grnme mesafesi(mil)= Fenerin corafi mesafesi(mil) + Gzlemcinin grme
mesafesi(mil)
= 20.8 + 4.56
= 25.36 mil

Mevki Koyma Yntemleri


Bu blmde seyir yaplrken harita zerine teknenizin bulunduu koordinatlarn ilenmesi, yani mevkinizin koyulmas
anlatlacaktr.
Birok mevki koyma yntemi mevcuttur. Bunlardan birka aada belirtilmitir:
1- Grsel Kerteriz ile
2- Radar ile
3- GPS ile
4- Parakete (Dead-reckoning)
5- Gksel seyir ile
Yukarda anlatlanlar dnda daha eski ve eitli seyir aletleri ile mevki koyma yntemleri de mevcuttur. rnein station
pointer bunlardan bir tanesidir, ancak gnmzde kullanlmamaktadrlar.
Mevki koyma yntemlerinin almlar;
1- Grsel Kerteriz: ki farkl cisimden alnan kerterizin birletirilmesi ile harita zerine koyulan mevki yntemidir. Bu
yntemde gyro repeater denilen pusula dzenei gerekmektedir. Yukardaki fotorafta grld ekilde sabit bir
cisimden kerteriz alnr. Yalnz teknelerde gyro repeater bulunmamaktadr. Bu yntem yatlarda u ekilde uygulanabilir.
Transit fix denen yntem ise iki sabit nokta zerinde bir doru izilmesidir. ki transit alabildiiniz durumda transitlerin
kesitii yer teknenizin bulunduu mevkidir. Bu durum nadir grlebilecek bir durumdur, ondan pratikte yatlarda
kullanm ok mmkn deildir.
2- Radar: Radar ekranndan plotting ile istenilen sabit cisme kerteriz ve mesafe llerek harita zerinde mevki
koyulabilir.

3- GPS: Direkt GPS ekrannda bulunduunuz koordinatlar yazmaktadr. Ekrandaki koordinatlar harita zerinde
iaretlenerek mevkiniz koyulabilir.
4- Parakete (DR): Ak deniz seyrinde kullanlan bir yntemdir. Rotanzn hi deimedii durumda ortalama hznzn
speed logdan kontrol ile mevki koyma sklna bal olarak nceki mevkinize oranla sonraki mevkinin koyulmasdr.
rnein mevki koyma sklnz saatte 1 olsun. Bu durumda 270 rotasndan 1 saat boyunca hi amadan ilerlemeniz
durumunda ortalama hznz 10 knot olursa bir sonraki mevkiniz bir nceki mevkinizden 270 rotasnda 10 deniz mili
uzaklkta olacaktr.
5- Gksel Seyir: Gk cisimleri referans alnarak sekstant, almanak, kronometre gibi cihaz ve yaynlar kullanlarak ve
hesaplama yaplarak mevki koyulma yntemidir.
Yukarda belirtilen yntemlerden 2, 3 ve 4 numaral mevki koyma yntemleri yatlarda uygun yntemledir.
Ne zaman hangi mevki koyma yntemini uygulayacamz incelemeden nce, ne tip seyir alanlar olduunu
incelemekte fayda var.
1- Okyanus, derin su seyri: Ky sular ile kstl alanlarn dnda kalan sular kapsamaktadr.
2- Ky sular: En yakn karaya 10 deniz mili uzaklk iersinde kalan ve 100 metre derinlikten az olan sular kapsad
dnlebilir. Teknenize gre ky sular kriterini kendiniz deitirebilirsiniz.
3- Kstl sular: Kanal, dar sular, nehir, boaz gibi sular kapsamaktadr.
4- Liman var / kalk: Limanlara veya marinalara yaklamlar ve onlarn portolonlar ile evrili alanlar kapsamaktadr.
Hangi durumda ne kadar sklk ile hangi mevki koyma yntemini uygulayacanz aada belirtilmitir. Mevki koyma
yntemleri birincil, ikincil ve ncl yntem olarak gsterilmitir. Birincil yntem asl kullanlmas gereken yntemdir.
kincil ve nc yntemler ise her nceki yntemle elde edilen mevkiyi kontrol amal kullanlr. Ayrca aada belirtilen
yntemlerden teknenizde bir tanesi yok ise, mteakip yntem birincil olarak kullanlmaldr. Yani aadaki tablo rnek
olarak alnrsa ky sularnda seyir esnasnda teknenizde kerteriz alabileceiniz gyro repeater yok ise bu durumda birincil
ynteminiz radar olmaldr. Eer radarnz da yok ise bu durumda birincil ynteminiz GPS olmaldr.
Aada kat harita kullanan teknelerde kullanlacak mevki koyma yntemleri gsterilmitir.
Seyir Blgesi
Okyanus, Derin Su Seyri
Ky Sular
Kstl Sular
Liman Var / Kalk

Mevki Koyma Skl


Saatte bir
Her 20 dakikada bir, kstl
sulara yaklarken 10 dakikada
bir
Her 12 dakikada bir, limanlara
yaklamda 6 dakikada bir
En az 6 dakikada bir, kritik
blgelerde skl artabilir

Mevki Koyma Yntemleri


1- GPS
2- Parakete
3- Gksel Seyir
1- Kerteriz
2- Radar
3- GPS
1- Kerteriz
2- Radar
3- GPS
1- Kerteriz
2- Radar
3- GPS

Chart Plotter kullanan ve GPS cihaz Chart Plotter cihazna bal olarak otomatik mevki alabilen teknelerde ise aadaki
tablo kullanlabilir.
Seyir Blgesi
Okyanus, Derin Su Seyri

Mevki Koyma Skl


Saatte bir

Ky Sular

Her 20 dakikada bir, kstl


sulara yaklarken 10 dakikada
bir
Her 12 dakikada bir, limanlara
yaklamda 6 dakikada bir

Kstl Sular
Liman Var / Kalk

En az 6 dakikada bir, kritik


blgelerde skl artabilir

Mevki Koyma Yntemleri


1- GPS
2- Parakete
3- Gksel Seyir
1- GPS
2- Kerteriz
3- Radar
1- GPS
2- Kerteriz
3- Radar
1- GPS
2- Kerteriz
3- Radar

Radar, genelde yatlarda 12 deniz mili menzilinde almaktadr. Okyanus seyrinde radarn kullanlamama nedeni,
menzilinin karadaki en yakn noktaya yetememesidir.
Parakete ile mevki koyarken ak deniz seyrinde eer way point zerinden rotada deiiklik yaplacak veya dn
yaplacak ise, bu durumda saatte bir mevki koyma sklna baklmadan dn annda mevki koyulur.
Harita zerine hangi yntem ile hangi mevkinin koyulduunu ayrt edebilmek iin eitli mevki sembolleri
belirleyebilirsiniz. Bunlar kendinizin rahat ettii gibi olabilirler. rnek olarak aadaki ekilleri dikkatinize sunuyoruz. Bu
sayede hangi mevki hangi yntem ile koyulduu grlebilir.

Radar le Koyulan Mevkinin Sembol

GPS le Koyulan Mevkinin Sembol

Parakete le Koyulan Mevkinin Sembol

Dier Yntemlerle Koyulan Mevkinin Sembol


Mevki koyarken bir baka nemli nokta ise mutlaka mevkinin koyulduu saatin de yanna belirtilmesidir. Yalnz uzun
seyirlerde srekli meridyen atlayarak yerel saat deiebilecei unutulmamaldr. Bundan dolay mevki saatleri UTC
olarak koyulabilir.

Deniz Haritalar
Deniz haritalar, dnya zerindeki snrl bir alan iki boyutlu bir dzlemde gsteren ve genellikle seyir maksatl
kullanlan kat yada elektronik haritalardr. Seyir haritalar genellikle derinlikleri, ky hatlarn, seyir
yardmclarn ve seyirle ilgili olabilecek dier unsurlar ierirler. Seyir haritalarn kullanarak, bulunduumuz
limandan baka limanlara gvenli bir ekilde seyir yapabiliriz.
Senelerdir kada basl olarak kullanlan seyir haritalar, son yllarda elektronik ortamda (CD'de, hafza kart
oalrak, vb.) da datlmakta olup, tanmalar ve kullanmlar ok daha kolay bir hale gelmitir. Elektronik
haritalar, az yer kaplamalarndan dolay ve kullanmlarnn kolaylndan dolay gnmzde de amatr tekneler
ve ticari gemilerde olduu kadar, askeri gemilerde de yaygn olarak kullanlmaya balanmtr.

Haritalarn Yapm
Kresel bir yzeyin iki boyutlu bir dzleme aktarlmasndaki zorluklardan dolay, kartoraflar seneler boyunca
farkl sistemler kullanmlardr. Deniz haritalarnda yaygn olarak kullanlan tek sistem Mercator Projeksiyonu
denilen sistemdir. Bu sistemde kresel olan yzey bir silindire yanstlmakta (silindirik projeksiyon) ve krenin
en st ve en alt tarafna gelen kutup blgelerine yakn blmler matematiksel olarak dzeltmelere tabi
tutulmaktadr. Bunun sonucunda iki boyutlu bir dikdrtgen zerinde, kutup blgeleri olmayan bir dnya haritas
elde edilmektedir.
Gerekte;
ekvatorda
1
derece enlemin uzakl, 1
derece boylamn uzaklna
eitken,
kutuplara
yaklaldnda enlemler ile
boylamlarn
uzunluklar
arasndaki fark artar. Kutup
noktasna
gelindiinde,
boylamlar arasndaki mesafe
sfr olmaktadr.
Kutuplara doru giderken
birbirine yaklaan boylam
izgileri;
Mercator
Projeksiyon
sisteminde
paralel olarak izilir. Bu
bozulmadan dolay, kutuplara yakn olan blgeler haritada
daha byk gzkr. Mesela Afrika ktas Mercator
haritalarda Grnland adasndan kk gzkmesine
ramen, aslnda Afrika'nn yzlm, Grnland'dan 14
kata daha byktr.

Harita lekleri
Bir haritann lei; haritada llen bir uzakln, dnya zerinde ifade ettii uzakla orandr. Genellikle
lekler 2 ekilde belirtilebilir:
1. Basit bir oran eklinde: Mesela 1:10.000 yada 1/10.000, haritada llen 1cm uzakln, gerekte
10.000cm'ye (yada 100metreye) denk geldiini belirtir. Benzer ekilde 1:1.000.000 leindeki her 1cm,
gerekte 1.000.000cm'ye (yada 10km) denk gelmektedir.
2. Grafik lek: Haritann uygun bir kenarnda, genellikle sa-alt kede verilen bir izgi ve izgi zerinde
iaretlenmi uzaklk birimleri eklinde ifade edilir. Genellikle byk lekli haritalarda kullanlr. Kk lekli
deniz haritalarnda bunun kullanmna gerek yoktur nk haritann sa ve sol kenarnda bulunan enlem
leindeki her derece aras yaklak olarak 1 deniz miline denk gelmektedir. Harita zerinde llen
her hangi bir uzaklk, haritann sa veya sol tarafndaki enlem lei kullanlarak llebilir.
Byk bir alan kapsayan haritalar kk lekli, kk alanlar kapsayan haritalar ise byk lekli
haritalar diye snflandrlr. Tanmlar greceli olduu iin, aralarnda keskin bir ayrm bulunmamaktadr. Yani
1:100.000 lekli bir harita 1:1.000.000 lekli bir haritaya gre daha byk lekli; 1:25.000 lekli bir
haritaya gre ise kk lekli bir haritadr.
lek kldke kapsanan alan bymekte, haritann gsterdii detay seviyesi ise azalmaktadr. Bu sebepten
dolay, emniyetli seyir iin, zellikle kyya yakn yaplan seyirlerde ve liman girilerinde, mmkn
olan en byk lekli haritay kullanmakta fayda vardr.

Harita Kullanm/Haritay Anlamak

lkemizin tm denizlerine ait haritalar; Seyir


Hidrografi ve Oinografi Dairesi (SHOD)
Bakanl tarafndan hazrlanp yaymlanmakta
ve datlmaktadr. Dier yaymclara ait tm
deniz haritalar da, SHOD Bakanl tarafndan
yaymlanan haritalar ile ortak zelliklere sahiptir.
Bir haritay aldmzda ilk bakmamz gereken,
haritann balk ksmdr.
Haritann balk ksm, haritann hangi blgeye
ait olduunu, leini, hangi projeksiyon
metodu
ile
yaplm
olduunu,
hangi
kaynaklardan yararlanldn ve blge ile ilgili
genel uyarlar ierir. rnein blgede balk
iftlii, dala yasak saha, askeri gvenlik
blgesi, vb. denizcileri ilgilendirebilecek bir bilgi
varsa, bunlar haritann balk blmnde
belirtilir.
Ayrca; haritann sol st ve sa alt kelerinde
haritann numaras ve alt kenarnda da haritann
basm ve yayn tarihleri yer alr. Bask tarihinden
sonra haritaya gelmi olabilecek dzeltmeler
haritada
bulunmamaktadr
ve
haftalk
yaymlanan
denizcilere
ilanlarda
belirtilen
dzeltmelerin haritaya ilenmesi gerekir.

SHOD
tarafndan
yaymlanan
haritalarn
numaralandrmas leklerine ve kapsadklar
blgeye gre sistematik bir ekilde yaplmaktadr. Karadeniz Blgesi'ndeki haritalar 1 ile, Marmara
Denizi'ndekiler 2 ile, Ege Denizi ve Akdeniz'dekiler 3 ile balamaktadr.
2 rakaml numaralar kk lekli haritalara verilmektedir (1: 150.000 ile 1:1.500.000 aras). rnein tm
Akdeniz'i gsteren haritann numaras 30'dur.
3 rakaml numaralar kk lekli (1:50.000 ile 1:150.000 aras) haritalara verilmektedir. rnein 30 numaral
haritann da kapsad skenderun Krfezi'ni gsteren haritann numaras 334'tr.
1:50.000 ve daha byk lekli liman, demirleme, ky sular ve boaz haritalar drt rakamldr. rnein
skenderun Krfezi'ndeki skenderun Liman'n gsteren liman giri haritasnn numaras 3342'dir. SHOD
tarafndan yaymlanan tm haritalarn listesini ve kapsadklar blgeler ve haritalarn teminine ilikin bilgi;
"Seyir Haritalar ve Notik Yaynlar Katalogu"nda mevcuttur.

Harita Sembolleri ve 1 No.'lu Harita


1 nolu harita olarak da bilinen, SHOD Bakanl tarafndan basm yaplan "Seyir Haritalarnda Kullanlan
Semboller, Ksaltmalar ve Terimler" adl katalogda, haritalarda kullanlan tm sembollerin aklamalar,
rnekleri bulunmaktadr. Katalogun arka sayfasnda bulunan indekiler blm sayesinde aradnz
semboln anlamn ksa srede bulabilirsiniz. Kitabn sonundaki indeks blmnde de, haritaalrda bulunan tm
ksaltmalara dair aklamalar bulunur. Bu kitab SHOD Bakanl'ndan 50 TL karlnda satn alabilirsiniz.
Amerikan Ticaret Bakanl tarafndan yaymlanan ve deniz haritalarnda kullanlan uluslararas sembolleri
ieren "Chart No. 1" isimli ingilizce yayn da http://msi.nga.mil/ adresinden cretsiz olarak indirebilirsiniz.
SHOD Bakanl tarafndan yaymlanan "Seyir Haritalarnda Kullanlan Semboller, Ksaltmalar ve Terimler"
isimli yayn da, bu kitap baz alnarak hazrlanm olduu iin iki kitap da ayn bilgileri iermektedir.

rnek Harita
Haritalarda kullanlan sembolleri gerek bir seyir haritas zerinde grmek istiyorsanz, SHOD Bakanl
tarafndan yaymlanm olan skenderun Krfezi'ne ait 334 numaral haritay buradan indirebilirsiniz. Sonraki
konularda verilen bilgilerinin rneklerini bu dk znrlkl haritada bulabilirsiniz.
NOT: Haritann dosya boyutunu kltmek iin haritay zellikle dk znrlkl olarak ykledim.

Harita Sembolleri
C)

Derinlikler
SHOD tarafndan basm yaplan haritalardaki derinlikler METRE olarak verilmekte ve bu husus harita balnda
DERNLKLER METREDR ifadesi ile belirtilmektedir. Dier kaynaklardan temin edilen kat ve elektronik
haritalarda bu hususa dikkat etmekte fayda vardr. Amerikan ve ngiliz kaynakl haritalarda derinlikler FATHOM
veya FEET olarak verilebilir. Bu, haritann balk ksmndaki SOUNDINGS IN FATHOMS ve SOUNDINGS IN
FATHOMS AND FEET ifadeleri ile belirtilir. zellikle liman ve koylar ieren, byk lekli portolon haritalarda
derinlikler metre ve desimetre cinsinden verilebilir. rnein bir yerde grdnz 45 ifadesi, derinliin 4,5
(Drt nokta Be) metre olduunu ifade eder. Haritalarda belirtilen bu derinlikler, haritann kapsad blgeye ait
yaplm olan en son mesaha sonularna dayanr. Bir blgenin mesahasnn (derinlik lmlerinin) yaplmas ile
haritann yaym arasnda bazen aylar, ou zaman da yllar geebilir ve bu sre ierisinde, zellikle dip

akntlarnn youn olduu sahile yakn kumluk alanlarda, dip yaps belirgin deiiklikler gstermi olabilir. Bu
yzden haritalarda belirtilen slk alanlara yakn seyrederken her zaman iskandil vastas ile derinlikler kontrol
edilmelidir.

D)

Derinlik Konturlar

Haritalarda bulunan e derinlik hatlarna derinlik konturu denmekte ve bunlar harita zerinde kesintisiz bir hat
ve hat zerine yazlan bir derinlik deeri ile gsterilir. Haritann leine gre deimekle birlikte, genelde
1000, 100, 50, 20 ve 10 metreler iin derinlik konturlar bulunur. Slk yerlere dikkat ekmek iin; kat
haritalarda kyya en yakn derinlik konturunun i taraf genellikle mavi renge, bundan denize doru olan bir
sonraki derinlik konturuna kadar olan ksm ise ak maviye boyanr. Elektronik haritalarda da benzer bir
renklendirme mevcut olmasna ramen, kullanlan renk maviden farkl bir renk olabilir.

E)

Dip Yaps
Deniz dibine ait dip yaps haritalarda bir ka harflik ksaltmalarla belirtilir. Bu ksaltmalarn anlamlar Harita
No:1 adl kaynakta belirtilmitir. rnein S (Sand) harfi kumluk dip yapsn, M amur dip yapsn, R (Rock)
kayalk dip yapsn belirtmek iin kullanlr. zellikle demir atacak yer seiminde, dip tabiatnn yaps nemli
olup, demirin tutma gcne, atlan demirin alnma kolaylna dorudan etki eden dip zelliklerine dikkat
etmek gerekir. Sk kullanlan dier ksaltmalar aadaki tabloda verilmitir.

F)

Ksaltma

Anlam

S (Sand)

Kum

M (Mud)

amur

R; Rk (Rock)

Kaya

Cy; Cl (Clay)

Balk / Kil

St (Stones)

Talk

G (Gravel)

nce akl

P (Pebbles)

Orta akl

Cb (Cobbles)

Byk akl

Sh (Shells)

Kabuk

Wd (Weed)

Otluk, deniz
ayr

Ykseklik Konturlar ve Ykseklikler


Seyir haritalarnda, denizdeki derinlik konturlarnda olduu gibi, genellikle sar ile belirtilen kara blgelerinde
de ykseklikler belirtilir. Da zirveleri gibi yksek yerler tek bir rakamla belirtilirken, e ykseklie sahip
blgeler de e-ykseklik izgileri yada ykseklik konturlar denen kesintisiz siyah izgiler ile belirtilir.

G)

ehirler, Yollar ve Dier Yaplar

ehir merkezleri, snrlar belirten ve i taraf koyu bir renk ile karartlm blgeler ile belirtilir. Kk lekli
haritalarda sadece otoban ve sahil yollar gsterilirken, byk lekli haritalarda haritann kapsama alanndaki
tm yollar gsterilebilir. Benzer ekilde, havaalanlar, kiliseler, camiler, yksek kuleler gibi karaya denizden
yaklarken grlebilecek ve denizciler iin faydal olabilecek nemli yaplar da 1 No.lu Harita'da belirtilen
semboller ile haritalarda belirtilir.

H)

Dier Semboller

Rotalar ve kerterizleri plotlamak iin haritalarn uygun bir


yerinde bir adet rzgar/pusula gl bulunur. Rzgar glnn d
taraf gerek kuzeyi gsterirken, i taraf manyetik kuzeyi, i
tarafndaki izgi ve zerindeki rakam ise derece ve saniye olarak
belirtilen tarihteki manyetik sapmay (varyasyon) gsterir.
Manyetik sapma her sene deitii iin, parantez ierisinde
deiim miktar gsterilir. ekilde manyetik sapma 2003 senesi
iin 3 00'E olarak belirtilmitir. Bu haritann kapsad blgede
2009 senesi iin manyetik sapma 3 18' dir.
Baz haritalarda sabit akntlar gsterilir. zellikle stanbul Boaz,
anakkale Boaz, Dilek Geidi (Kuadas) gibi blgelerde sabit
deniz akntlar mevcut olup, bu akntlarn hz 2-3 knot, bazen
daha fazla olabilmektedir. Haritalarda beliritlen deerler ortalama
deerler olup, bu deerler hava durumuna ve gel-git durumuna
bal olarak, belirtilen deerlere gre sapma gsterebilir. Bu
blgelerde seyir yapan denizcilerin haritalarda belirtilen akntlara
zellikle dikkat etmesi gerekir.
Haritalarn balk blmnde belirtilen notlara da ayrca dikkat etmek gerekir. Blgede bulunan girilmesi yasak
sahalar, dala yasak sahalar, demirlemenin yasak olduu sahalar gibi bir ok nemli bilgi bu notlarda,
genellikle krmz ile, yazlr.
Haritalardaki demirleme sahalar; etraf mor renkli, kesik izgiler ve izgiler zerine belirli aralklarla
yerletirilmi demir iaretleri ile belirtilir.

Seyir Haritalar Katalogu


Seyir Haritalar Katalogu, Seyir Hidrografi ve Oinografi Dairesi bakanl tarafndan yaymlanm tm
haritalarn bir listesini ierir. erisindeki emalar vastasyla, istediimiz blgeye ait tm haritalarn listesini
bulabileceimiz faydal bir kaynaktr. Eer sadece tek bir blgede seyir yapyorsanz ve ok fazla harita
kullanmyorsanz, sizin iin ok gerekli olmayabilir. Ancak elinizde bir yada bir ka denize ait tm harita
folyolar mevcutsa, aradnz haritay bulmak iin bu kataloga ihtiyacnz olacaktr.

Notik Almanak
Notik Almanak da, Seyir Hidrografi ve Oinografi Dairesi tarafndan her sene yaymlanan bir kitaptr.
Astronomik seyirde kullanlan, yldzlarn azimuth alarn ve yksekliklerini ierir. Ayrca Gnein ve ayn
dou ve bat saatleri de Almanak'ta yer alan bilgiler kullanalrak hesaplanr.

Denizcilere lanlar
Seyir Hidrografi ve Oinografi Dairesi Bakanl tarafndan haftalk olarak yaymlanan Denizcilere lanlar'da,
harita dzeltmeleri, seyir tehlikeleri hakknda nemli bilgiler ve denizcileri ilgilendirebilecek dier nemli bilgiler
bulunur. Eer harita dzenlemelerinizi dzenli olarak yapyorsanz (ki, ou amatr denizci maalesef bu konuda
pek bilgili deil), abonelik sistemi ile edinebileceiniz veya Seyir Hidrografi ve Oinografi Dairesi Bakanl'nn
internet sitesinden cretsiz olarak indirebileceiniz bu haftalk ilanlara ihtiyacnz olacaktr. Denizcilere
lanlar'da harita dzeltmeleri dnda kalan seyir teklikeleri mesajlarnn ou NAVTEX sistemi ile de
(teknesinde NAXTEX alcs olan) denizcilere bildirilmektedir.
SHOD Bakanl tarafndan haftalk olarak yaymlanan denizcilere ilanlara bu sayfadan ulaabilirsiniz.

Yat Haritalar
Seyir, Hidrografi ve Oinografi Dairesi Bakanl tarafndan yaym yaplan deniz haritalarna ek olarak, yatlar
ve amatr denizciler iin zel olarak hazrlanm yat haritalar da mevcuttur. Normal seyir haritalarnn
boyutlar yatlarda kullanm iin pek de uygun olmamaktadr. Ayrca seyir haritalar amatr denizciler iin fazla
kapsaml olmaktadrlar ve maliyeti, yat haritalarna gre, daha yksektir. Yat haritalar A2 boyutunda (59,4x42
cm) yaymlanmakta ve SHOD Bakanl tarafndan teker teker veya folyo eklinde gruplanm olarak
satlmaktadr. Bu folyolarn kapsad alanlar ve folyoda bulunan harita saylar aada olduu gibidir:

-Teknedeki metal aksamn manyetik pusulaya olan etkisine ne denir ? Arzi Sapma
-Etrafnda seyre msait su olduunu gsteren emniyetli su amandrasnn rengi ve tepelii
nasldr? amandra rengi: Krmz-beyaz. Tepelik, krmz bir kre
-Haritann enlemlerinden alnan bir dakikalk l ka mile denk gelir ? 1 mil
-Fenerlerin haritada belirtilen nominal grn mesafeleri ka mildir ? 10
-Hakiki 180 rotasna seyir halinde iken tam pruvada bir Dou Kardinal
-Bir sln etrafn amandralamak gerekirse nce hangi amandra sistemi kullanlr. Kardinal
amandralama
-Adakilerden hangisi radarla grnemeyen bir nesne veya seyir yardmcsdr. Fener
-Gerek rota ile aknty nleme rotas arasndaki farka ne denir? Dme
-Teknenin pruvasndan sancak veya iskele tarafna doru alnan keteriz eidine ne denir? Nisbi Keteriz
-Haritada mesafe lmek iin haritadaki hangi deerler kullanlr ? Enlem aralklar
- Elektronik cihazlarn ve mevki koyacak alametlerin olmad bir durumda teknenin yaklak mevkiini
kaybetmemek iin kullanlan mevki eidine ne ad verilir? Parakete mevkii
-Rotas 180 olan tekne bir fenerden kerterizle mevkii koyacaktr. Feneri sancak 40 derece grmtr.
Haritaya fenerin kerterizini ka derece izecektir? 220
-Haritada bir pergel yardmyla iki nokta arasnda ltnz uzakln en yakn enlemdeki karlnn 37
dakika olduunu grdnz. ltnz uzaklk ka mildir? 37 mi
- Haritada iki ada arasndaki mesafe pergel ile llm, enlem leinde 3 dakika olarak bulunmutur.
Adalarn arasndaki mesafe ka mildir? 3
-Deniz haritalarnda mesafe lei olarak ne kullanlr? Enlem yaylar arasndaki mesafe
- Radarla bir adann kerterizi alnmtr. Mevki koymak iin aadakilerden hangisi daha bilinse yeterli olur?
Gemiden mesafesi
-Kutup Yldz hangi takm yldz yardmyla kolaylkla bulunabilir? Byk Ay
-Aadaki hangi mevki yeryznde bulunamaz? 95 40 N 181 40 E
-Kutup yldznn bulunduu yere bakldnda dnyann hangi ynne baklm olur? Kuzey
-090 rotasnda seyreden geminin sancak 20 derecesindeki fenerin hakiki kerteriz ka derecedir? 110
1-)gemi hz rotas vermi gemimizin frtnadan uzakl 300 mil demi , frtna hz ve gemimizden
kerterezi verilmi, en iyi kanma rotas ve frtnann gemimize en yakn yaklama mesafesi sorulmu?
Frtna manevra cetvelinde atma rotasndaki gemi gibi hz/rota deerleri alnarak CPA hesab yaplr ve
buna gre kanma rotas belirlenir.

C ann D iine M aln V estiyere T ak


Yukardaki tekerlemenin bandaki ksaltmalar bize unlar ifade eder.
C- Compas= Magnetik Pusula rotas veya Kerterizi,
D- Deviaton= Seyredilen rotadaki arz sapmay,
M- Magnetik= Magnetik meridyene gre rota veya kerterizi,
V- Variaton= Seryedilen sahadaki tabi sapmay
T- True= Hakiki meridyene gre rota veya kerterizi
G- Cayro= Cayro ile rota veya kerteriz
GE-Cayro Eror = Cayro Pusula hatas
CE-Compas Eror= Toplam Pusula hatas
DECREASE = Azalmak
INCREASE= Artmak
ANNUALLY= Yllk
ABOUT= Yaklak
A gemisinin rotas 060. A gemisi B gemisini nisbi iskele 50 de kerteriz ediyor. B gemisi A gemisini
hakiki ka derecede kerteriz eder? (Doru cevap 190 olmal ama klarda yoktu.)
Fark rakaml geldi 1-Manyetik pusulamz ile 112 ye ilerlerken,blgedeki doal sapma deeri 2E ve
bu rotadaki yapay sapma 4W ise hakiki olarak ka dereceye gittiimizi bulunuz? Cevap:110

AYNISI geldi 10-)A gemisi 270 rotasna giderken B gemisini sancak 65 de gryor buna gre B
gemisi A gemisini Hakiki olarak kac derecede grrr? Cevaplar hatrlamyorum bu soruyu
yapmadm nasl yapldn bilen biri olursa anlatrsa memnun olurum. Fark rakaml geldi 13Temmuz 1998 gn gnein almanaktan alnan yarap 15.8 olarak bulunmutur. Gnein yaplan
lm sonucu sextantn + yay ksmnda bulunan deer 32.1 eksi yay ksmnda okunan deer 31.1
olarak tespit edilmitir. Sextantn index hatas nedir? cevap: + 0.5 15-ki tane resim yanyana Solda ki
resimde bir haritaya yukardan kubak cizim de haritann sol tarafnda bir ada var ve sanda 4
adet gemi grlyor Sada ki resimde ise haritann radarda grnts verilmi yalnz radar
ekrannda ada sa tarafta ve 3 adet gemi ise dmen sularndan kuzeye gittii grlyor Bu harita ile
radar ekran arasnda ki farkn nereden ileri geldii soruluyor Course up (puruva yukar) North up
(kuzey yukar) Head up (rota yukar) Yukardaki Greli ve greceli hareketlerin karlatrmas
seenekler iinden dou olan soruyordu
Local Hour Angle (LHA)
The Local Hour Angle (LHA) is the angular distance to the Meridian of the celestial body's Geographical
Position, as measured Westwards from the observer's local Meridian.
The Local Hour Angle is calculated from the Greewich Hour Angle (GHA) of the celestial body and the
Longitude of your Estimated Position in the following way:LHA = GHA - Longitude, if the Longitude is West
LHA = GHA + Longitude, if the Longitude is East

Silindirik iz dm ynteminde iz dm dzlemi dnyaya bir byk dairede teet olur.


AZ S veya E ise ZN=180-AZ
Bir akntnn etki yapt yani gemiyi srkledii yn SET ile tanmlanr.
zlenmekte olan bir hedef EYN uzakl iine girdii zaman arpa radar hedef tehditi(atma
uyars) alarm verir.
Sistem Ada gemi limana girite iskele tarafta kullanlan amandra Krmz stn amandra
krmz silindir tepelik.
Otopilotta dmen ele alnmadan byk rota deiiklii yaplacaksa F.U. alma dzeni
devreden karlmaldr.
Byk daire seyri problemlerinin zm iin kurulan gen iin; Kalk ve var noktalar
arasndaki kenarn asal deeri 90-Latdr.
Byk daire seyri problemlerinin zmnde Hesabi ykseklik yerine Mesafe kullanlmaz.
Cyro pusula hatalarnda enlem hatasnda enlemdeki deime 3 derece olursa dzeltme
uygulanr.
Cyro pusulada hz hatas Gemi 90 rotasna 15 mil hz ile seyrederken en fazla olur.
Cyro pusulalarda; birbirine dik ayr eksen etrafnda hareket serbestiyetine sahip olan
yksek devirde dnen ve arl evresinde balans edilmi elemana Hassas Element (Duyarl
Blm) denir.
Cyro pusulalarda; fantom element ile hassas elementi tayacak ekilde imal edilmi ksma
verilen isim Spider element (rmcek eleman) denir.
Demir yeri kontrolnde en shhatl mevki koyma yntemi Sextant ve Station Pointer iledir.
Denizde hareket halindeki bir geminin sratini len ve katettii mesafeyi gsteren seyir
yardmc aleti Paraketedir.
Cryo hatas 000 ve 180derecede en az 90 ve 270 derecede en fazladr.
Devaml olarak 190 rotasna seyreden bir geminin balangta manyetik pusula ile cyro

arasndaki fark 4 iken bu fark giderek bymeye balamtr. Bunun nedeni Tabii ve yapay
sapma ile enlemlerin deimesidir.
Difransiyel GPSin ilevi; gemilerin GPS alclarnn lt deerlere uygulanacak uzaklk
dzeltmelerini yaymlayan istasyonlardr.
Dnyann bnyesinde meydana gelen miknatslanma nedeniyle pusulamzda meydana gelen
sapmaya tabii sapma denir. (V) ksaltmas ile gsterilir.
Dey sextant as ile bir fenerin ykseklik as llrken sextant aa doru evrilirken
uzade kolu sabit tutmak yanl olur.
Dey eritler halinde boyanm amandrann haritadaki sembol altndaki RW gibi
ksaltmalar koyu renkten ak renge doru yazlmtr.
Dzlemleri yer eksenini kapsamak zere kutuplardan geen byk daireye Boylam denir.
EKO elektrikli iskandil kullanlarak derinlik tesbiti ederken dip yaps sert ve dip derinse
P.R.F. azaltlmal kazan azaltlmaldr.
Ekvatoryal mercator projeksiyon ile yaplm haritalarla ilgili olarak Kerte hatt bir doru
eklinde deildir. Bilgisi yanltr.
Elektromanyetik dalga boyunca; herhangi bir noktadaki dalga kuvvetine Genlik denir.
Geici dzeltmeler Haritann sol alt kenarna kursun kalem ile yaplr.Yanna (T) ksaltmas
konulur.
Gel-git akntlarnn en hzl akt zaman Yksek su zaman ile alak su zamannn ortasna
denk gelen zamandr.
Gel-git akntsnn denizden karaya doru olannn bitip karadan denize doru olannn
balad durum Ebb Currentdir.
Gel-git nedeniyle en fazla su alalmas ayn Yeni Ay dneminde meydana gelir.
Gel-gitde yksek su ile alak su seviyeleri arasndaki ykseklik farkna Menzil denir.
Gel-git olaynda HWS Ayn yeni ay ve dolunay zamannda meydana gelen su yksekliidir.
Gemi zerindeki bir noktay etkileyen basncn gemi hz ile orantl olmas (P=kv2) prensibi
ile alan parakete tibi Pilotstatik Paraketedir.
Gemide operatr tarafndan uydu seyir aygt (GPS) ilk altrldnda Anten Ykseklii
girilir.
Gemimiz ile temas arasndaki mesafenin en az olduu mevkiye Azami yaklama noktas
denir.
Geminin bandaki ve kndaki daimi miknatisiyet P ile gsterilir.
Geminin hz, zaman ve akntnn deerleri dikkate alnarak bulunan mevki EPdir.
Geminin yatay yumuak demirlerinin pusulaya olan etkisini azaltmak veya yok etmek iin
Tashih Kreleri kullanlr.
Gnomonic projeksiyon sisteminde Ik kayna krenin merkezindedir.
Gk cisminin saat dairesi zerinde gk ekvatorundan olan asal mesafeye Meyil denir.
GPS sisteminde uzay blmnde 21 asl, 3 yedek olmak zere 24 uydu vardr.
GPS uydu seyir sisteminde gemideki aygt Geminin iki veya daha fazla uydudan olan
uzakln saptar ve bu uzaklklara dayanarak geminin mevkiini bulur.
Gnein meridyen geiinden faydalanarak enlem bulunurken ZNye ihtiya duyulmaz.
Gney yarm krede ak denizde Rzgar akntsnn yn rzgar ynnn yaklak 140
derece fazlasdr.
Hakiki kerteriz ile Nisbi kerteriz arasdaki fark; Hakiki kerteriz kuzeyden itibaren saat yn
istikametinde 000-360 arasnda, Nisbi kerteriz geminin pruvasndan itibaren sancak/iskeleye
doru 0-180 arasnda llr.
Grenwich boylamnda GMT,ZMT ve ZT birbirine eit olur.
Kalc dzeltme numaras dzeltmenin yanna yazlmaz.
Harita dzeltmesi yaparken nce Byk lekli haritadan balanr.
Ortografic iz dm ynteminde k iz dm dzleminin kar tarafndan (180 derece ters
tarafndan ve krenin dndan gelir.
Harita zerinde mesafe llrken mesafe lei Enlem leinden alnr.
Harita zerindeki pheli iskandil deeri SD ile gsterilir.
Haritada yazl derinlikler iin Chart datum deeri referans alnr.
Haritann kitabesinde bulunan logo (amblem) Harita birinci logodaki Hidrografik ofis
tarafndan hazrlanmtr.kinci logodaki hidrografik ofis tarafndan yaynlanmtr ve I.H.O.

tarafndan kabul grmtr.


Karada bulunan pusula ubuu Manyetik kuzey-gney kutup dorultusunda durur.
Kerte hatt 90 derece olursa; kerte hatt ekvator veya bir enlem paralelidir.
Kerte hatt boylamlar ile sfr derecelik bir a yaptnda deparer sfr olur.
Kstl gr koullarnn uygulanmas Kaptann devaml talimatna gre uygulanmaya
konur.
Gemi sise girdiinde Demirden 1 1.5 kilit salya edilerek seyre devam edilmez.
Kuzey kardinal amandralarnn k karakteri VQ dur.
Kuzey yarm krede okyanuslarn kyya yakn sularnda Rzgar akntsnn yn, Rzgar
ynnn yaklak 200 derece fazlas olur.
Kuzey yarm krede ve ak denizde Lodos rzgarnn sebep olduu akntnn derece olarak
SET i (Yn) 085 derece olur.
Bir ay gn ierisinde bir defa yksek bir defa alak su hadisesinin meydana geldii ve
zellikle pasifik okyanusu limanlarnda grnen med-cezir tipine Gnlk med-cezir (diurnak
tide)denir.
Mercator haritalarda Enlemler aras mesafe birbirine eit deildir.
Mercator haritasnda Gnomonic haritalar Dzlem projeksiyon sistemiyle hazrlanr.
Mercator (Normal silidirik) haritalarda enlemler aras mesafe Enlemin Sec orannda artar.
Notik almanakta alacakaranlk vakti, Gnein ufkun 12derece altnda bulunduu andr.
50 metre = 27,3 kula
Haritann her yerinde enlemler ve boylamlar birbirine diktir.
Parakete seyri ksaltmas DR dir.
Parakete klc iinde iki elektrot arasnda deniz suyunun srtnmesinden oluan
elektromanyetik sahann sratle doru orantl olarak deimesinden faydalanarak srat
bilgisi elde edilen parakete Elektromanyetik paraketedir.
Pusula sehpas zerinde bulunan dzeltme elemanlarndan Filender ubuu yumuak
demirdir.
Pusula sehpas stnde bulunan elemanlardan Filender ubuu manyetik malzemeden
yaplmtr.
Radar aygt ile ilgili olarak: Pruva yukar(Head up) grntde gemi dnerken Pruva izgisi
sabit kalr

SEYR
YERN EKL
Kabaca kre eklinde olan dnya,hareket halinde olduu ve d etkiler,ekimler
altnda kald iin kusursuz bir kre formundan biraz uzaklamtr.Kendine
has bir formu olan ve geoid olarak tanmlanan bu ekil,gnein ekim kuvveti
ve dnyann kendi ekseni etrafnda dn sonucunda oluur.
TANIMLAR:
Yerin merkezi:Yer kre zerindeki noktalardan eit uzaklkta olan noktaya denir.
Kutup ekseni:Yerin merkezinden geen ve her iki grubu birletiren doruya
denir.
Byk daire:Yerin merkezinden geen herhangi bir dzlemin yeryz ile
oluturduu ara kesite denir.
Kk daire:Yerin merkezinden gemeyen dzlemlerin yer kre ile yaptklar ara
kesite denir.
Ekvator:Kutup eksenine dik ve dnyay kuzey-gney olarak iki eit paraya
blen daireye denir.
Paralel:Ekvatora paralel kutup eksenine dik a yapan kk dairelere denir.
-Paraleller kutuplarda nokta,ekvatorda en byk daire olacak ekilde byrler.
-Paraleller,kk dairedirler.Sadece ekvator byk dairedir.

-Paraleller meridyenlerle dik a yaparlar.


-Ekvatordan itibaren kuzeye ve gneye doru artarak deer alrlar.Her iki ynde
90 adet paralel bulunur.Toplam 180 adet.
Meridyen:Yerin merkezinden geen,ekvatora dik dzlemlerin yer kre ile
yaptklar ara kesitlerin oluturduklar byk dairelere denir.
-Meridyenler kutuplarda birleirler.Aralarndaki mesafe ekvatorda en uzaktr.
-Meridyenler byk dairedirler.
-Btn meridyenlerin uzunluklar ayndr.
-Ekvator ve enlem dairelerine dik a yaparlar.
-Gn iki eit ksma blerler.
-Meridyenlerin referans izgisi,ngiltere de bulunan Greenwich gzlem evinden
geen 0 boylamdr.
-Greenwichten dou ve batya doru 180 er adet meridyen bulunur.toplam 360
adettir.
-Meridyenler douda E(+),batda(-)iaretlerini alr.
Enlem:Yer kre zerinde bir nokta ile ekvator arasnda kalan meridyen yaynn
asal uzunluuna denir.Bu yayn karl olarak yerin merkezinden oluan
aya da enlem as denir.
Boylam:Bir noktann bulunduu meridyen ile Greenwich meridyeni arasnda
kalan ann ekvator yay zerinde llen asal uzunluuna boylam denir.
Enlem fark:Yer kre zerindeki iki noktann bulunduu paralellerin arasnda
kalan herhangi bir meridyen zerinde llen meridyen boyudur.
Boylam fark:Yer kre zerinde iki farkl noktann bulunduklar meridyenler
arasnda kalanekvator yay zerinde llen asal uzunluktur.
Orta enlem:Yer kre zerindeki iki noktann bulunduklar enlem dairelerinin tam
ortasnda kalan enlem dairesine denir.
Kerte hatt:Yer kre zerinde btn meridyenlerle ayn ay yapan doruya
denir.
-Bu dorunun meridyenlerle yapt a 90 ise kerte hatt ekvatora paralel olur.
-Meridyenle yapt a 0 ise kerte hatt meridyenin kendisi olur.
-Farkl bir a yapyorsa kerte hatt erisi oluur ve bu eri spiral eklinde her iki
kutba doru gider.
Rota:Kerte hattnn meridyenlerle yapt aya rota as denir. 0-360 deerleri
arasnda okunur.
Departure:ki nokra arasndaki kerte hattnn dou-bat ynnde oluturduu
deniz mili olarak llen mesafeye denir.
Departure-Dlong ilikisi:
-Dlong ekvator yay zerinde llen bir adr.deniz mili cinsinden llen
mesafedir.
-Departure ,dlong deerinden daima kk olur.Sadece ekvatorda dlong ve dep.
birbirine eittir.
-Bir gemi meridyen zerinde seyir yapyorsa;dlong=0,dep=0,dlat=mesafe
-Paralel zerinde seyir yapyorsa;dlong=mesafeye karlk a
deeri,dlat=0,dep=mesafe

Kerte hatt-departure ilikisi:


-Kerte hattnn meridyenle yapt a 0 veya 180 ise;dep=0
-Kerte hattnn meridyenle yapt a 90 veya 270 ise;dep=mesafe

-Kerte hattnn meridyenle yapt a 0-90 arasnda ise;departure orta


enlemden llr.
Mesafe:ki nokta arasndan geen kerte hatt yada byk daire izi
zerinde deniz mili olarak llen uzunlua mesafe denir.Yer kre
zerinde a lmlerinde derece,dakika ve saniye birimleri kullanlr.
1 deniz mili=1852,3
1 deniz mili=1 a dakikas
1 a derecesi=60 a dakikas =3600 a saniyesi; 1a dakikas =60
a saniyesi
1 a derecesi=60 deniz mili
Dier uzunluk birimleri:
1 in=2,54cm
1 feet=12in=0,3048m
1 kula=6 feet=72in=1,83m
1 yarda=0,5 kula=3feet=36in=0,915m
1 gomina=200yarda=100kula=600feet=7200in=183m
1 mil=2000yarda=1000kula=6000feet=72000in=1852,3m
PUSULA OKUMA
Pusula kadran birer derecelik birimlerle toplam 360 dereceye blnmtr.A
veya yn sfrdan 360 kadar saat ynnde okunur.0 ve 360 ayn alar
belirtir.Pusula kadranlarnn hazrlanna gre eit pusula okuma yntemi
vardr.
1.360 lk okuma:Yeni tip pusula kadranlarnda sadece rakamlarla alar
belirtilmitir.Genellikle 0 dan balayarak 10 ar derecelik aralklarla rakamlar
yazlmtr.aradaki deerler pusula ibresine gre kadran zerindeki en yakn
rakama eklenerek okunur.okunan deer bir rotay veriyorsa mutlaka rakaml
okunur.ngilizce okumada btn rakamlar tek,tek okunur.Pusula ibresi 006 ise
okunurken sadece 6 sylenmez.sfr sfr alt eklinde okunur.
2.eyrek daire okuma:Bu yntemde kadran 4 eit paraya blnmtr.eyrek
daire snrlarn belirten ynlerin arasna a deerleri yazlr.Bu ada en fazla 90
olur.lk olarak N veya S sonrada E veya W iaretleri yazlr.bu iaretlerin arasna
11 derece 15 dakika veya buna karlk gelen rakam yazlr.
3.Kerte yntemi:360 derecelik pusula kadran 32 eit dilime veya yne
blnmtr.Bu ekilde ortaya kan dilimler 1 kertelik dilimlerdir.
a)Ana yn veya ara ynden iki kerte uzak ynler okunurken ana ve ara ynler
bitiik yazlr.Mutlaka nce ana yn sonra ara yn yazlr.
b)ana yn veya ara ynlerden bir kerte uzaklktaki ynler okunurken ana ve ara
ynler nce yazlr.Sonra kerte ifadesi kullanlr.fadenin sonuna yneldii ana
yn yazlr.
MANYETK PUSULA

Kuru pusula:Bu tr pusulalar gemi bir yne dndnde pusula kadran


salnmaya balar ve hemen toparlanmaz.ba tutma yetenei zayftr.gnmz
gemilerinde kullanlmayan bir pusuladr.Genellikle gezi teknelerinde ve kk
tonajl gemilerde kullanlr.
Sv pusula:Bu tr pusulalarn salnm ok azdr.inde bulunan sv sayesinde
pusula kadran ok ar hareket eder ve iyi ba tutar.Gnmz gemilerinde
manyetik pusulalarn hepsi sv pusuladr.Bu pusulalar gemide bulunduklar
yere gre adlandrlr.
a)Miyar pusula:Kpr stnde bulunan miyar gvertede geminin ba-k
hattnn zerine gelecek ekilde yerletirilmitir.
b)Dmenci pusulas:Kpr stnde dmen konsolunun zerinde
bulunur.Gnmz gemilerinde bunun yerine cayro pusula mevcuttur.
Miyar pusula ksmlar
a)Pusula sehpas:Aa veya manyetik olmayan maddeden yaplmtr.Pusula
tasn d etkenlerden koruyan ve btn dzeltme elemanlarn iinde ve
zerinde bulunduu d gvde zerinde bir k anahtar vardr.
b)Pusula tas:Pusula kartnn muhafaza edildii ksmdr.Geminin yapaca
yalpalardan etkilenmemesi iin beik sistemi ile pusula dolabna monte
edilmitir.Tasn alt ksm kurun arlkla takviye edilmitir.Tasn ii hi hava
almayacak ekilde etil alkol ile doldurulmutur.Bu sv kartn donmamasn ve
pusulann iyi ba tutmasn salar.tasn st ksm a ve kerterizleri okumak iin
cam ile kapaldr.Pusula kadran altnda ynlendirmeyi salayan mknats
ubuklar vardr.Kartn dnebilmesi iin tam ortasndan amandraya monte
edilmitir.amandrada tasn altndaki sabit dik bir ubuun zerine
oturtulmutur.
Miyar pusulann dzeltme elemanlar:
a)Tahsis kreleri:Pusula sehpasnn dndaki sancak ve iskele taraftaki
kanatlarnn zerine yerletirilmi eit byklkte olan yumuak demirden
yaplm kredir.Gemi bnyesindeki yumuak demirlerin yatay kuvvet etkilerini
kaldrmak iindir.
b)Flender ubuu:Pusula sehpasnn n tarafnda sehpaya paralel yere dik
olarak sabitlenmitir.Manyetik olmayan bir boru ierisine yerletirilmi ve
yumuak demirden yaplm silindir ubuklardr.Dey kuvvet etkilerini
kaldrmak iin kullanlr.
c)Mknats ubuklar:Pusula sehpasnn iinde zemine paralel yerletirilmi
ubuklardr.Ba-k,sancak-iskele dorultusunda akacak ekilde st ste
yerletirilirler.Srekli mknats etkisini en aza indirmek iin kullanlr
d)Meyil ubuu:Pusula sehpasnn iinde tam merkezden gverte zeminine dik
yerletirilmi mknats ubuklardr.Gemi yalpalarndan dolay oluan etkileri
azaltmak iin kullanlr.ubuun bulunduu boruya bakra denir.
DOAL SAPMA(VARIATION)
Yerin manyetik alann etkisi ile pusula ibresi gerek kuzey ynnden farkl bir
dorultuya ynelir.gerek kuzeyden farkl olan bu yne manyetik kuzey yada
manyetik kuzey kutbu-manyetik north denir. Bu iki kuzey kutbu arasnda bir

fark(a) olacaktr.Bu aya doal sapma as-variation denir.Var. ksaltmas ile


gsterilir.
Manyetik kuzey kutbu zamana bal olarak, deitii iin, var. Deeri de
deiecektir. Ayrca manyetik kutuplar birbirlerine balayan manyetik
meridyenler,corafi meridyenler gibi dz deildir,dzensiz erilerdir.Bu yzden
var. deeri mevkiye bal olarak ve zamana bal olarak farkllk gsterecektir.
Haritalarda var. deeri aadaki rneklerde olduu gibi verilir.
1.Var.2 10' W(1999)increasing 4' annually
2.Var.3 24' E(1977)decreasing 3' annually
3.Var 5 14' E(1995)5' W
Bu rneklerdeki var. deeri parantez iindeki yl iin belirlenmi deerdir.Yllk
art veya azalma ise dakika cinsinden verilir. Decreasing,yllk deiim
miktarnn azalma olarak uygulanaca, increasing ise art olacan belirtir.
nc rnekte ise azalma artma ifadesi yerine deiimin yn
verilmitir.Burada var. deeri E,deiimin deeri W.Farkl iarette olduklar iin
var. deerinin azalmas sz konusudur.Eer iaretler ayn olursa var. deeri
artacaktr.
rnek 1:2003 ylna gre variation deerini bulalm.
2003-1999 =4 yl (zaman fark)
4*4' = 16' azalma (toplam deiim miktar)
2 10' W - 16' =1 54' W (2003 ylndaki var. deeri)
YAPAY SAPMA(DEVIATION)
Yerin manyetik alannn etkisiyle manyetik kuzeyi gsteren pusula ibresi eer
bu alan dnda farkl bir manyetik alana daha maruz kalrsa, bu alann da
etkisiyle manyetik kuzey ynnden saparak daha farkl bir yn kuzey olarak
gsterecektir.Gemiler elik ve demirden ina edildii iin tek balarna birer
mknats gibi hareket ederler.Manyetik pusulay gemi zerine yerletirdiimiz
zaman,geminin manyetik alan pusulay etkileyecek ve manyetik kuzey yerine
farkl bir kuzey dorultusu gsterecektir.Bu dorultuya pusula kuzeyi denir.
Manyetik kuzey ile pusula kuzeyi arasnda oluan bu farklla yapay sapma
as denir.Dev. ksaltmasyla gsterilir.
Dev. miktarnn deimesinin bir ok nedeni vardr.
-Geminin pruva s dorultusunun deimesi.
-Geminin ald ykn cinsi.
-Geminin manyetik anormalliin olduu bir blgeden gemesi.
-Meteorolojik frtnalar.
-Gemi bacasnn ar snmas.
-Pusula zerindeki dzeltici ubuklarn zara grmesi
-Gemi yapsnda tersanede deiiklik olmas.
-Geminin uzun bir sre ayn rotada seyir yapmas.
-Geminin uzun bir sre limanda bal kalmas.
ROTA VE KERTERZ TANIMLARI
Rota:Kerte hattnn meridyenle yapm olduu adr.Kullanlan kuzey
dorultularna gre farkl rota tanmlar mevcuttur.

1.Hakiki rota(true course-T.Co.):Kerte hatt ile hakiki meridyen arasndaki a.


2.Manyetik rota(Magnetik course-Mg.Co.):Kerte hatt ile manyetik meridyen
arasndaki a.
3.Pusla rotas(Compass course-C.Co:):Kerte hatt ile pusla kuzeyi arasnda
kalan a.
Kerteriz(Bearing):Bulunduumuz mevki ile belirli bir cismi birletiren hattn
meridyenle yapm olduu adr.
1.Hakiki kerteriz(True bearing-T.Br.)
2.Manyetik kerteriz(Magnetik bearing-Mg.Br.)
3.Pusula kerterizi(Compass bearing-C.Br.)
Bu kerteriz ifadelerinin dnda geminin pruvasndan sanca ve iskeleye 180
derece ye kadar llen kerteriz deeri de nisbi kerteriz olarak
tanmlanr.Bulunduumuz mevki ile bir cismi birletiren hattn rotamzla yapt
adr.
Transit:ki cismin bizim bulunduumuz yere gre ara arkaya gelmesi
durumudur.
Borda:Geminin pruvasna gre sancak ve iskele ynnde 90 derece a yapan
dorultuya denir.
PROJEKSYON
Sabit bir noktadan yer yzeyin tutulan nlarn bir dzen zerine aktarlmasna
ve bu ekilde yerin tmnn veya bir ksmnngrntsnn elde edilmesine
izdm/projeksiyon denir.projeksiyon uygulamasnda ama,kre yzeyinde
gerekleen olaylarniki boyutlu bir dzleme aktarlp uygulamalarnn takip ve
kayt edilmesidir.
Dzlem izdm:k kaynandan kan nlarn dorudan dzlem zerine
aktarlmasdr.Fakat bu ekilde oluturulan haritalar seyir iin uygun
deildir.e ayrlr.
1.Gnomonik izdm.
2.Ortografik izdm
3.Stereografik izdm
Konik izdm:Yer kre zerine yerletirilen koniye,yerin merkezinden k
yanstarak izdm yaplr.Koni alarak dzlem haline getirilir.Bu yntemle elde
edilen haritalarda koninin kreye temas ettii noktalar bir enlem paraleli
oluturur.Bu paralellere standart paraleller denir.Koni kreyi keserek geiyorsa
bu durumda iki tane standart paralel ortaya kar.Konik izdmde paralel ve
meridyenler birbirlerine diktirler.Konik izdmlerde en ok kullanlan izdm
yntemi lambert konik izdmdr.Konik izdmler seyir haritalar iin
uygun deildir.
Silindirik izdm:Yer krenin etrafna yerletirilen bir silindire yerin
merkezinden k gnderilir.Kre zerine gelen nlar silindire yanstlr.Daha
sonra silindir alarak dzlem haline getirilir.Silindirin kreye temas ettii
noktalar ekvatordur.silindirik izdm verimli bir ekilde seyir haritas olarak
kullanlamaz.geometrik izdm uygulamasnn dnda,silindirik izdm
ynteminde,uygulanan matematiksel dzenlemelerle tam anlamyla ekiller ve
llen alar doru deerler verir.bu dzenlemeyle ortaya kan izdm

yntemine mercator izdm denir.seyir haritalar,mercator izdm ile


hazrlanr.
Mercator izdm:Yer kre zerindeki ekillerin doru izilebildii ve alarnda
ayn aktarlabildii izdm yntemi olduundan mercator haritalar seyir iin en
elverili haritalardr.Bu izdmde meridyenler birbirleriyle eit aralkl ve
paraleldirler.dolaysyla yer kre zerinde olduu gibi meridyenler kutuplarda
birlemez,daima paralel kalrlar.Bu yzden yksek enlemlerde zellikle 60
enleminden sonra ekiller gittike bymeye balar ve kutup noktalar
sonsuzda olur.60 enleminden yukar blgeler iin mercator haritas kullanl
olmaz.ekiller ok bymesine ramen yinede dorudur.nk orantl olara
bymektedir.Fakat ok kk bir alan iin ok byk haritalar
gerekecektir,buda kullanm zorluu karr.bu yzden yksek enlemlerde
kullanlmazlar.
Mercator haritalarn kolaylklar:
1.Ortomorfik bir izdmdr.ekiller bozulmadan gsterilir.Alar doru
aktarlr.
2.Meridyen ve paraleller dz dorular eklindedir ve birbirlerine
diktir.Meridyenlerin hepsi hakiki kuzeyi gsterir.
3.Kerte hatt,bu izdmde dz bir doru olarak gsterilir.Dolaysyla rotalarda
dz doru olarak izilebilir.
4.Haritadan haritaya rahatlkla mevki veya rota aktarlabilir
Mercator haritalarn sakncalar:
1.ekiller ar byd iin 60 enlemlerinden sonra kullanlamaz.
2.ki nokta arasnda ki en ksa mesafe olan byk daire izi,bu izdmde,eri
eklindedir.
3.Mesafe lmleri yalnz enlem leinden llr!!!
Gnomonik izdm:ki mevki arasnda ki byk daire izini bulmak iin
kullanlr.bu tip haritalarda iki nokta arasn birletiren dz izgi gerekte bu iki
nokta arasndaki byk daire yay parasdr.buradan dz doru olarak elde
edilen byk daire izi marcator haritasna aktarla bilir.gnomonik harita zerinde
izilen b.d. izi uygun meridyen aralklarna blnr.her meridyen aral ayr,ayr
mercator haritalar zerinde de kullanlabilir.
Gnomonik izdmde meridyenler kutuplarda birleen dz dorular eklindedir.
Deniz Haritalar
Dnya yzeyinin tmn yada bir blmn ieren denizcilik amal akntlar,
fenerler.trafik. ayrm dzenleri, meteorolojik veriler vs.. bilgileri veya ekilleri
gsteren haritalardr. Denizcilik haritalar iki eittir.
1.Yardmc haritalar.
2.Seyir haritalar.
Yardmc haritalar:
Dorudan seyir iin kullanlmayan , belli konularda bilgi vermek iin hazrlanan
haritalardr. Bu haritalarn zerinde seyir iin kullanlmaz ibaresi bulunur.
Mesafe lm, mevki koyma, rota izme gibi temel seyir uygulamalar bu tr
haritalar zerinde kesinlikle yaplmaz.

Meteorolojik haritalar
Buz haritalar
Manyetik sapma haritalar
Telsiz istasyonlar haritalar
Aknt ve gelgit haritalar
Oinografi haritalar
Rotalama haritalar
Eitim haritalar
Seyir haritalar:zerinde rota izimi yaplabilen, mesafe llebilen ve seyir
esnasnda kullanlan haritalardr. Seyir haritalar merkator izdm ile
hazrlanr. Kapsad alanlara veya leine gre tr seyir haritas vardr;
1.Genel haritalar;ok geni bir alan gsteren haritalardr. Bu tr haritalar
detayl seyir bilgileri ieremezler ve mevki koymak iin verimli deiller.
2.Para haritalar;Genel haritalara gre daha kk bir alan veya sahile yakn
seyir blgelerini gsteren haritalardr
3.Liman-Yaklam haritalar(portolon);liman girileri, kanallar gibi ok kk
alanlar kapsayan haritalardr.Bu tr haritalar zerinde seyir gvenlii iin
gerekli btn bilgiler ok detayl olarak verilmitir.
Trkiye'de ticari gemilerde kullanlan haritalar;
1.Seyir hidrografi ve oinografi dairesinin hazrlad Trk haritalar
2.ngiliz hidrografi dairesinin hazrlad ingiliz haritalar
3.Amerikan haritaclk kurumunun hazrlad Amerikan haritalar (sadece
Amerika limanlarna sefer yapldnda kullanlr)
Seyir haritalarnda derinlikleri belirten ifadeler aadaki gibidir;soundings are
n meters, sounding n feet and fathom, depth n meters.
Harita zerindeki bilgiler
Harita numaras:Haritann harita katolounda ki srasn gster
numaradr.Haritann sa-alt ve sol-st kelerinde belirtilir.
Harita kitabesi:Harita kullanlrken kontrol edilmesi gereken ilk blmdr.Bir ok
aklama burada yazldr;haritay hazrlayan kurum ve amblemi,haritann ad, ait
olduu blge ve lke
Haritann lei ve aratrma(survey) tarihi, Blge ile ilgili eitli seyir uyarlar
bilgiler, aklamalar ve emalar. Haritada kullanlan derinlik ve ykseklik l
birimi
lk yayn tarihi:Haritann alt kenarna tam ortada yazldr bir blge iin
hazrlanan haritann ilk defa yaynland tarihi verir.
Yeni yayn tarihi:Piyasa ki bir haritann yeniden gzden geirilip
dzenlenerek,yenilenmi olarak basld tarihtir. ilk yayn tarihini yannda yer
alr.
Byk dzeltme:Harita zerinde belirgin ve karmak deiikler sz konusu
olduu zaman yaplan dzeltmelerdir. elde ki mevcut haritann eer byk
dzeltmesi yaplm ise,bu haritann dzelmesi yaplm olan
kullanlmaldr.Yayn tarihini altnda belirtilir.
Yeni basm tarihi:Haritann piyasada ve yayn kurumunda stogu bittiinde ayn
harita yeniden baslr ve piyasaya srlr.

Harita boyutlar:Sa alt ksede mm. veya inch olarak haritann ebat yazldr
Basm ekli:Haritann hangi yntemle basldn belirtir.Sa alt kede
ksaltmalarla belirtilir. Bakr,inko,elektrotype vs....
Ke koordinatlar:apraz olarak haritann enlem boylam snrlarn belirtir.
MEVK HATTI VE MEVK
Mevki hatt:Harita zerinde mevcut bir cisimden alnan kerteriz hattna mevki
hatt denir.Haritaya izilen mevki hattnn zerine paralel gelecek ekilde kerteriz
zaman da drt rakaml olarak yazlr.Mevki hatt geminin zerinde bulunduu bir
doru veya daire parasdr.
Mevki:Belirtilen zamanda saptanan iki veya daha fazla mevki hattnn kesitii
noktaya mevki denir.Birka mevki hattyla tespit edilen mevki noktas haritada
iaretlenerek yanna drt basamakl olarak tespit zaman yazlr.Mevki zaman
belirtildiinde ayrca mevki hatlarnn zamannn yazlmasna gerek yoktur.
Parakete mevki(Dead reckoning-DR):
Geminin bilinen en son kesin mevkiinden itibaren gemi hz ve haritaya
uygulanan gemi rotas kullanlarak hesaplanan mevki trdr.Mevki koyabilmek
iin gzlemlenebilecek hibir maddenin olmad veya yararlanabilecek bir seyir
cihaznn olmad durumlarda, yani herhangi bir mevki hatt elde edilemedii
durumlarda uygulanan mevki koyma yntemidir.Bu yntemle yaplan seyre de
parakete seyri denir.
Tanmda anlalaca gibi parakete mevki geminin bir saatte ald yol hesabna
gre ve gemi harita rotasn takip ediyor kabul edilerek uygulanr.Bu yzden tm
parakete mevkileri haritada izilmi olan rota zerimde gsterilir ve hesaplama
ile bulunur.Parakete mevkisi rota zerinde yarm daire sembol ile yada rotay
dik kesen kk bir izgi olarak belirtilebilir.Genellikle DR ksaltmas kullanlr.
Parakete mevkisinde rota hatas,dmen hatas,tespit edilmeyen bir pusula
hatas,rzgar ve aknt etkileri gibi tm deerler hesaba katlmaz.geminin son
kesin mevkiinden nceki ortalama hz gemi hz olarak kabul edilir ve buna gre
parakete mevkisi belirlenir.Tm bu d etkenler hesaba katlmad iin ortaya
kan parakete mevkisi doru deildir.
Parakete seyri kurallar:
1.Dzenli ve uygun aralklarla parakete mevkisi koy.ayrca her saat banda
parakete mevkisi koy.
2.Her rota deiikliinde parakete mevkisi koy.
3.Her hz deiikliinde parakete mevkisi koy.
4.Her mevki hatt ile birlikte parakete mevkisi koy.
5.Her kaydrma mevkisi tespit edildiinde parakete mevkisi koy.
6.Her kesin mevki tespit edildiinde parakete mevkisi koy.
Tahmini mevki(Estimated position):
Parakete mevkisine aknt ve rzgar gibi d etkenlerin deerleri uygulanarak
bulunan mevki ye tahmini mevki denir.parakete mevkisinde sadece gemi hz
hesaplanarak mevki koyulur;aknt,rzgar,dmen hatas,deniz etkisi gibi d
etkenler hesaba katlmaz.Fakat bu d etkenlerden biri veya hepsi tespit
edilmise bunlarda parakete mevkisine uygulanr ve sonu olarak parakete
mevkisinden daha verimli ama yinede kesin olmayan tahmini mevki elde

edilir.Bu d etkenlerden bilinenler ne kadar fazla ise tahmini mevkide o kadar


verimli olacaktr.Tahmini mevki haritada kare veya gen sembol ile
gsterilebilir.Genellikle mevki yanna EP ksaltmas yazlr.
Bir mevki hatt tespit edildiinde, ayn anda eer iskandil cihazndan da derinlik
deeri tespit edilmise:mevki hatt haritaya izilir,bu mevki hatt zerinde
iskandil cihazndan alnan derinlik deeri ile ayn veya ona ok yakn bir deerin
bulunduu bir nokta varsa buras tahmini mevki olarak kabul edilebilir.Mevki
hatt zerinde bizim iskandil cihazndan aldmz derinlik deeri ile akan
birden fazla nokta varsa bu durumda sahile veya tehlikeli blgeye en yakn olan
noktay tahmini mevki kabul etmekte yarar vardr.Bu durumda kendimizi
tehlikeden uzak tutmak iin en uygun manevray yapabiliriz.Eer sadece mevki
hatt elde etmisek bu durumda mevki hatt zaman ile ayn zamanda olan
parakete mevkisini haritaya ileriz.Parakete mevkisinden mevki hattna en yakn
nokta,parakete mevkisinden mevki hattna dik izilen dorunun mevki hattn
kestii noktadr.Bu noktay da tahmini mevki olarak kabul edebiliriz.
Kaydrma mevki(running fix):
nceden alnm olan bir mevki hattnn veya mevki dairesinin daha sonra
alnan bir baka mevki hattyla kesitirme yoluyla bulunan mevki ye kaydrma
mevki denir.ayn zamanda alnm mevki hatlar olamasa bile grnr
cisimlerden alnan kerterizler olduu iin oluan mevki parakete ve tahmini
mevkilerden daha verimli ve gvenilirdir.
Kesin mevki(fix):
Ayn anda veya ok ksa bir sre ierisinde alnan iki veya daha fazla mevki
hattnn haritada kesitirilmesi ile elde edilen mevki kesin mevkidir.plak gzle
grlebilen cisimlerden alnan mevkiler ,radar ve dier elektronik cihazlardan
alnan mevkiler ve sextant gzlemi ile elde edilen mevkiler kesin mevki olarak
kabul edilir.
MEVK BELRLEME YNTEMLER
1.iki kerteriz yntemi ile mevki
2.ki mesafe yntemi ile mevki
3.Kerteriz-mesafe yntemi ile mevki
4.Transit ve kerteriz/mesafe yntemi ile mevki
5.ki kat yapma yntemi
Running fix:nceden alnan bir kerterizin sonradan ayn veya farkl bir cisimden
alnan kerterizle kesitirilmesi sonucu bulunan mevki ye running fix denir.
lk alnan kerteriz haritaya ilenir ve saati yazlr. Ayn zamana karlk rota
zerinde parakete mevkii de gsterilir.Bir sre sonra ayn veya farkl bir
cisimden alnan kerteriz de haritaya izilir ve saati yazlr. Hemen ayn zamanda
ki parakete mevkii de iaretlenir. ki mevki hatt arasnda ki zaman farkna gre
gidilen yol hesaplanr yada iki mevki hatt ile ayn zamanda alnm dr mevkileri
arasnda ki mesafe pergelle haritadan llr.Birinci kerterizin rotay kestii
noktadan,tespit edilen mesafe kadar,rota dorultusunda kaydrma yaplr.
iaretlenen noktadan birinci mevki hatt yeniden izilir.Kaydrma kerterizi
olduu anlalabilmesi iin ilk kerteriz ile ikinci kerteriz saatleri yan yana yazlr.
lk kerteriz,ikinci kerteriz ile ayn zamanda alnm gibi olduundan kaydrlarak
izilen ilk ve ikinci kerterizin nokta running fix olarak iaretlenir ve saat i yazlr.

Aknt gibi d etkenlerin olmad varsayarak yaptmz bu yntemle kesin


mevkiden sonraki en verimli mevki yi bulmu oluruz.Fakat gerekte
aknt,rzgar gibi etkilerden dolay gemi uygulad pusula rotasndan farkl bir
rotada gitmektedir.zaman getike bilinmeyen akntnn etkisi de artacaktr. bu
durumda aknty yok sayarak bulunduumuz running fix daha hatasz
olacaktr.Akntnn running fix e olan olumsuz etkisini ortadan kaldrmak iin
kerteriz aralklar ksa sreli tutulmaldr. Yarm saat aralklarla alnan
kerterizlerden elde edilen running fixler mevkinin hatal olmasna yol aabilir.
10,15,20 dakika gibi ksa sreli aralklarla aknt fazla etkili olmayacandan
running fix de verimli bir mevki olarak tespit edilecektir.
Kerteriz alrken ve mevki koyarken dikkat edilmesi gerekenler
1.Gvenilir ve verimli bir mevki koyabilmek iin kerterizler arasndaki a 90 ye
yakn olmaldr. maddeden kerteriz alnyor ise bu cisimler 120 lik a iinde
bulunmaldr.
2. kerterizden oluan mevki hatt bir mevki geni oluturuyorsa genin
ortas mevki kabul edilir. eer gen byk ise sahile yada tehlikeye yakn olan
blgedeki. mevki olarak kabul edilir.
3.Kerteriz alrken gemiye en yakn,kolay grlebilen cisimler
seilmelidir.yakndaki cisimler arka planda ve uzakta kaln cisimlere gre daha
belirgin ve kerterizi daha dorudur.
4.Gemi bordasna yakn cisimlerin kerteriz as hzl deiiceinden ncelikle
bordaya yakn cisimlerin kerterizi sonra,bordadan pruvaya ve ka doru
sralama yaplarak dier cisimlerin kerterizi alnr.Uygulamada k tarafta kalan
cisimler zorunlu olmadka kerteriz iin kullanlmaz
5.Radardan mesafe tespit edilirken, kerterizleri tam tersine nce pruvaya ve k
dorultusuna yakn cisimlerin mesafesi sonrada bordaya yakn cisimlerin
mesafesi alnr. bordaya yak olan cisimlerin mesafesi ok yava deiecektir,
pruva ve k hattna yakn cisimlerin mesafeleri ise hzl deiecektir.bu yzden
sralama kerteriz alrken yaplan sralamann tersi olacaktr.
6.Haritada mevcut cisimlerden kerteriz alnmaldr.kerteriz almadan nce cismin
haritada ki yerini belirlemek gerekir. kerterizi ok ksa srede hzl almak gerekir
7.Mevki koyma periyodu harita lei, seyir blgesine,aknt ve hava koullarna
gre deiir. tehlike iermeyen ky seyirlerinde 15 dakika;demirleme,liman
girileri gibi sahile ok yakn seyirlerde 1-3 dakika;ak denizlerde ise genlikle
20,30 dakika gibi zaman aralklar uygundur.mevki zaman rotaya dik olarak
yazlr.
FENERLER
Gemiler iin yol gstermek,mevki tayin etmek ve tehlikeli blgeli belirtmek vs.
amalar iin kullanlan ve genellikle karada bulunan sabit seyir
yardmclardr.Fenerler gndz yaps gece ise klarnn karakteristii ile
tanmlanr ve birbirlerinden ayrt edilebilir.
Fenerleri birbirlerinden ayrt edebilmek iin farkl renk,k sresi ve karartma
sresi uygulanmaktadr.Bylelikle her fenerin kendine has belirleyici bir
aydnlatma dzeni oluturulur.Fenerlerin ayrt edici bu zelliklerine fenerin
karakteristii denir.Bir fenerin srekli olarak tekrarlad ayn yanp snme
safhalarnn her biri eit zaman aralnda gerekleir.Bu zaman aralklarna

fenerin periyodu denir.Fenerin bir periyodu ierisinde gerekleen her bir


yanma snme blmleri faz olarak tanmlanr.
Fenerlerin karakteristik snflandrmas:
Fenerlerin snflandrlmas aydnlk ve karanlk fazlarn byklne ve k
renklerine gre yaplr.Buna gre ana balk altnda snflandrma yaplr.
1.Sabit fenerler.
2.Ritmik fenerler.
3.Renk deitiren fenerler.
1.Sabit fenerler(fixed light)(F):Srekli ve sabit k veren fenerlerdir.
2.Ritmik periyodik fenerler(Rhytmic light):Bir periyot ierisinde aydnlk ve
karanlk fazlar olan fenerlerdir.Periyot ierisindeki aydnlk ve karanlk fazlarn
birbirine gre uzunluklarna bal olarak 8 eit ritmik fener oluturulur.
a)Husuflu:Bir periyottaki aydnlk fazlar toplam,karanlk fazlar toplamndan
fazla olan fenerlerdir.
-Husuflu(occulting)(Oc.)=Dzenli tekrarlanan bir karanlk faznn snmledii
sabit k.
-Grup husuflu(Group Occulting)(Oc(2))=Sabit bir n birden fazla ve eit
uzunluktaki karanlk fazyla kesilmesi sonucu oluur.
-Birleik grup husuflu(Composite Group Occulting)(Oc(2+3))=Sabit bir n
eit karanlk fazlaryla oluturulmu birden fazla gurupla karartlmasdr.
b)Efazl(Isophase)(Iso)=Bir periyot iindeki aydnlk ve karanlk fazlar ayn
uzunluktaki fenerlerdir.
c)imekli akarl(Flashing)=Bir periyottaki karanlk fazlarn toplamndan
fazladr.Aydnlk fazlar genellikle birbirine eittir.
-imekli(Flashing)(FI)=Dzgn aralklarla imek akan fenerlerdir.
-Uzun imekli(Long Flashing)(LFI)=Dzgn aralklarla iki saniyeden az
olmayan uzunlukta imek akan fenerlerdir.
-Gurup imekli(Group Flashing)(FI(3))=Bir periyot ierisinde dzgn aralklarla
birden fazla imein akmasyla oluur.
-Birleik grup imekli(Composite Group Occulting)(FI(3+2))=bir periyot
ierisinde birden fazla imek grubu vardr.Gruplardaki imek says
birbirinden farkldr.
d)Seri imekli akarl(Quick)=Dakikada 50-80 aras imek akar.
-Seri akarl(Quick Flashing)(Q)
-Grup seri akarl(Group Quick Flashing)(Q(9))
-Kesintili seri akarl(Interrupting Quick Flashing(IQ)
e)Hzl seri imekli akarl(Very Quick)=Dakikada 80-160 aras imek akar.
-Hzl seri akarl(Very Quick Flashing)(VQ)
-Grup hzl seri akarl(Group Very Quick Flashing)(VQ(3))
-Kesintili hzl seri akarl(Interrrupted Very Quick Flashing)(IVQ)
f)ok hzl seri imekli akarl(Ultra Quick)=Dakikada 160 dan fazla imek
akar.
-ok hzl seri akarl(Ultra Quick Flashing)(UQ))
-Kesintili ok hzl seri akarl(Interrupted Ultra Quick Flashing)(IUQ))
g)Morse kodlu(Mo(A))=Aydnlk imek sreleri bir harfin / harflerin mors
kodlarn belirtecek ekilde verilen fenerlerdir.
h)Sabir ve imekli(Fixed and Flashing)

-Sabit ve imekli(Fixed and Flashing)(FFI)=Sabit bir a ek olarak dzenli


aralklarla akan fener.
-Sabit ve grup imekli(Fixed and Group Flashing)(FFI(2))=Sabit a ek olarak
dzenli aralklarla akan imek grubu
3.Renk deitiren fenerler(Alternating)(Al)
Herhangi bir noktadan fenere bakldnda farkl renklerde k gsteriyorsa bu
fener renk deitiren fener olarak tanmlanr.
Fenerlerin haritalarda gsterilii:
Fenerler haritalarda kmz mor kuyruu olan yldz sembol ile gsterilir.Yldzn
ortas fenerin tam mevkisini verir.fenerden alnan kerterizler bu yldzdan
geecek ekilde izilir.Bu sembol un hemen yannda fenerin karakteristii ile
ilgili feneri tanmlayan ksaltmalar bulunur.Fenerlerde kullanlan k renkleri
srasyla beyaz,sar,krmz,yeil,mavi,mor ve turuncudur.
kk lek
karakteristik ve renk
FFI R
orta lek
grnme mesafesi
FFI R(12M)
byk lek
deniz seviyesinden ykseklik
FFI R 5s 50m(12M)
Fener listeleri ve sis iaretleri kitaplar(Admiralty list of light and fog signals)
Dnya zerinde ki mevcut btn fenerlerin,amandralarn,sis iaretlerinin vs.
sraland gibi btn zellikleri ile bilgilerin almlar bulunduu kitaplardr.
Fenerlerin listelendii sayfalardan gerekli 8 stn verilmitir
1.Fenerlerin uluslar aras numaras
2.Fenerlerin bulunduu blge(byk harfle),fener ismi(grnme mesafesi 15
milden uzak ise koyu punto ile),fener gemileri)italik yazyla,yzer gemiler (kk
italik harf)
3.Yaklak olarak enlem ve boylam deerleri ile mevki
4.Fenerin karakteristii ve rengi
5.Fenerin deniz seviyesinden olan ykseklii
6.Fenerin haritada verilen grnme mesafesi
7.Fener yapsnn zellikleri ve yapnn ykseklii
8.Fenerin varsa sektrleri, gr as, faz sreleri vs.
Fenerlerin grnme mesafeleri ile ilgili tanmlar ve formller
Corafi mevki:Fenerin -k kayna ile ufuk hatt arasnda mesafe. Baka
bir deyile k kaynandan, n ald yol zerinde teet olduu ufuk
izgisine kadar olan mesafe.
Ufuk mesafesi:Gzlemcinin gz seviyesinden ufuk izgisine kadar olan mesafe.
Grnme mesafesi=ufuk mesafesi+Corafi mesafe
Harita mesafesi:Ortalama meteorolojik gr koullarnda fenerin grlebilecek
uzaklktr. Ayn zamanda haritalarda verilen mesafe deerleridir.
Ik menzil:Rast gele grl koullarda fenerin n grebilecei maksimum
mesafedir.
AMANDIRALAR VE AMANDIRALAMA SSTEMLER
amadralar seyri kolaylatrmak iin karaya yakn seyir blgelerinde kullanlan
yzer seyir yardmclardr. Seyre elverili geitleri, markalamak,snrlarn
belirlemek, trafik blgelerinde seyir gvenliini artracak ekilde dzenleme

yapmak, liman giri ve klarn dzenlemek,tehlikeleri iaretlemek,yeni tespit


edilmi.tehlikeleri markalamak vs. amlar iin kullanlr.
IALA- A SISTEM A:Kardinal ve lateral markalamann beraber kullanld renk
kanallarn sistemidir. Krmz renk kanallarn iskele-sol tarafn belirtir.
IALA-B SISTEM B:Yalnz lateral markalamann kullanld sistemdir. Krmz
renk kanallar sistemidir. Sistem B Amerika ktas,japonya,filipin ve kore de
kullanlmaktadr. Sistem A ise bu blgeler dnda kalan btn yerlerde
kullanlr. Trkiye Sistem A y 1982 ylnda beri kullanyor.
Bir amandrann ne anlama geldii;Gece, amandra nn rengi ve karakteri;
gndz, amandrann ekli,rengi ve tepeliine bakarak anlalr.
Konvansiyonel amandralama yn:
Gemi tarafndan takip edilecek lateral amandra markalama yndr.Denizden
karaya doru markalanm bir kanalda, sada sancak, solda ise iskele
amandralar grlr. Kanaldan denize doru ilerlerken ise sancak
amandralar solda, iskele amandralar ise sada kalacaktr.
amandralama sistemlerinde markalama eitleri 5 tanedir.
1.Lateral iaretler A blgesi ve B blgesi
2.Kardinal iaretler
3.Tecrit edilmi tehlike iaretleri
4.Emniyetli su iaretleri
5.zel iaretler
6. Ek olarak, yeni tehlike iaretleri
Lateral iaretler nehir, kanal ve geitler iskele ve sancak taraflar gstermek iin
kullanlr. amandralar arasnda kalan yer trafik ak iin kullanlacak yerdir.
Sancak amandralara tek, iskele amandralar ise ift rakamldr.
Kardinal iaretler Tehlikelerin seyre elverili olan ynlerini belirmek iin
kullanlr. Tehlike markalamann merkezindedir. bu noktaya gre ynlendirme
yaplr.
Tecri edilmi tehlike iaretleri evresinde seyre elverili sular bulunan, izole
edilmi bir tehlikenin zerine veya tepesine dikilmi iaretlerdir. Kk ve geni
bir alan kaplamayan tehlikeler iin kullanlr.
Emniyetli su iaretleri evresinde seyre uygun sularn olduunu belirten,
herhangi bir tehlike iin markalanmam iaretlerdir. Bir tehlikeyi belirmez,
genellikle kanal girilerini veya kanaln ortasn markalamak iin kullanlrlar.
AKINTI VE AKINTI SEYR
Aknt,devaml yada geici olarak denizde,suyun yatay olarak yapt harekete
denir,aknt gerekte geminin su altnda kalan ksmna etki eder.rzgar ve ona
bal olarak ortaya kan rzgar aknts ise geminin su stnde kalan bordasna
etki eder.
1.Rzgar aknts
2.Younluk aknts
3.Okyanus kitle akntlar
4.Med cezir akntlar
Aknt elemanlar:
Akntnn yn:Akntnn akt yndr, rzgarn yn ise geldii yndr.

Akntnn hz:Akntn birim zamanda ald yol akntn hzdr. birimi knot tr.
Aknt seyri:
Akntnn gemiye yapaca etki hesaplanarak yaplan seyir uygulama sna aknt
seyri denir. Akntnn etkisi gemini yapaca hareket yada istenilen rota
gidebilmesi iin uygulanmas gereken karlama rotas ve hzn tespit etmek
iin aknt ile seyri hesaplar yaplr.
GELGT VE GELGT HESAPLAMALARI
Gelgit gk cisimlerinin etkilerine bal olarak, deniz /okyanus sularnn dikey
hareket etmesi olaydr. Gelgit olaylarnn gereklemesinde gne ve ay etkin
gk cisimleridir. Dnyann evresinde herhangi bir gk cismi olmad farz
edilirse dnyay evreleyen su kresi durgun ve yuvarlak formda kalacaktr.
Eer dnyann yaknnda bir gk cismi olduunu farz edersek iki cisim birbirini
ekecektir. Ktle ekimi kuvveti sonucu iki cisim birbirine yaklaacaktr. Bu
kuvvete zt olarak dnyann kendi evresindeki dn hareketinden dolay
ortaya kan merkez ka kuvveti vardr. Bu iki kuvvet birbirini dengeleyerek iki
cisim arasndaki mesafeyi sabit tutarlar.
Ktle ekimi etkisiyle yer kre zerindeki sular ay ve dnyay birletiren
dorultu zerinde aya doru ekilecek ve bu dorultuda kabarmaya
balayacaktr.
Merkez ka kuvveti etkisiyle de sularn kabard dorultunun tam kart olan
tarafta da sular ayn ekilde kabaracaktr. Bylece iki kuvvetin etkisiyle
dnyann iki zt tarafnda da sular kabararak High Water (HW) yksek su olayn
gerekletirecektir.
Yksek sularn olutuu bu iki blgeye ortalama 90 derece uzaklktaki
blgelerde de su seviyesi azalacak ve Low Water (LW) alak su
gerekletirecektir. Gelgit oluumunda ayn etkisi byktr, buna bal olarak ta
gnein nispeten kk iddette etkisi vardr. Ktle ekimi ilkesinden dolay
ayn gelgit olayndaki etkisi gneten 2,25 kat fazladr
Ay, dnya evresindeki gnlk turunu 24 saat 50 dakikada tamamlar.(1 ay gn
- 1 gelgit gn) 1 gelgit gnnde gerekleen hw ve lw saysna gre dnya
zerinde 3 eit gelgit tr gerekleir.
Semidiurnal tide-yar gnlk gelgit:Bir gelgit gnnde 2 hw ve lw gerekleir
ard sra gerekleen hw ve 1 lw, bir gelgit evrimi olarak tanmlanr.1 gelgit
evrimi 12 saat 25 dakikada gerekleince yar gnlk gelgit oluur. Hw ve lw
aras ortalama 6 saat 12,5 dakikadr.
Diurnal tide-gnlk gelgit:1 gelgit gnnde hw ve lw gerekleir.Hw ve lw aras
ortalama 12 saat 25 dakikadr.
Mixed tide-kark gelgit:Hw ve lw arasndaki zaman ve seviye farklar dzenli
deildir.
Ay ve gnein ortak etkileri sonucu belirli durumlarda gelgit iddetinde
farkllklar olumaktadr. Bu iddeti ay ve gnein dnyaya gre aldklar
konumlar belirler:
Kuvvetli gelgit (spring tide):Dnya, gne ve ay ayn dorultuda
bulunduklarnda ekim kuvveti en fazladr. En fazla su ykselmesi, alalmas
gerekleir. Genlik en fazla olur.

Zayf gelgit (Neap tide):Ay ve gne dnyaya gre 90 derecelik a yaptnda


gelgit etkisi en az olur. En az su ykselmesi, alalmas gerekleir.Genlik en az
olur.
TANIMLAR
Tidal range (menzil):Pei sra gelen yksek ve alak su arasndaki ykseklik
fark.
Ebb (cezir):Sahilden denize doru gelgit aknts.
Flood (med):Denizden sahile doru gelgit aknts.
Chart Datum:Haritada verilen derinliklerin referans alnd balang
seviyesidir.
GELGT HESAPLAMALARI
Herhangi bir limanda verilen zamana karlk gelgit seviyesi yada istenilen gelgit
yksekliinin ne zaman gerekleeceini tespit etmek iin admiralty tide tables
kitaplar kullanlr bu kitaplar-cetveller-pratik hesaplamalar iin iki ksmdan
oluur:
1. Standart ports:Yln her gn iin ana limanlarn yksek ve alak su
zamanlar ile ykseklik deerleri verilmitir.
2. Secondary ports:Kk limanlar- ikinci limanlar-yksek ve alak su
deerlerini bal bulunduu ana limana gre zaman ve ykseklik farklar
verilmitir.
kincil limanlar iin yksek ve alak su deerlerini bulma
1. Gelgit cetvelinden aradmz ikincil liman ve numarasn tespit ederiz.
2. Secondary ports blmnden numaraya gre liman ve bal bulunduu ana
liman tespit ederiz.
3.ikincil limann zaman ve ykseklik farklar interpolasyon(orant) yaplarak yada
grafik izilerek bulunur. ve gelgit hesaplama formuna kaydedilir.
4.Eer mevsimsel deiiklik varsa bu deerde part2 den bulunur. ve forma
kaydedilir.
5.Ana liman deerleri de yazldktan sonra toplama/karma ilemi yaplarak
ikincil liman iin yksek su ve alak su deerleri bulunur.
Bir ana limanda.stenilen zamanda ki gelgit yksekliini bulma
1. Verilen tarihe gre ana limann yksek ve alak su deerleri part 1 den
bulunur.
2.Limann gelgit grafii zerinde yksek su ve alak su deerleri iaretlenir.ve 2
deeri-noktay birletiren hat izilir.
3.Grafiin tam ortas yksek su zamandr.
4.stenilen zamana gre grafikten bir dik klr.
5.Dik izginin grafik erisini kestii noktadan yatay sola doru ilerleyerek
nceden izdiimiz yksek-alak su hattna ulalr.
6.Buradan tekrar dik klarak lekten gelgit seviyesi okunur.
7. kincil limanlar iin kendi ve yksek ve alak su deerlerine gre ana limann
grafii ayn ekilde kullanlr.
Bir ana limanda verilen gelgit yksekliinin zamann bulma
1. Ana limann yksek ve alak su deerleri part 1 den tespit edilir.

2. Grafik zerinde alak ve yksek su hatt izilir.


3.nceki ilemler tersinden uygulanarak istenilen yksekliin ne zaman
gerekleecei tespit edilir.
4.kincil limanlar iin kendi yksek ve alak su deerlerine gre ana limann
grafii ayn ekilde kullanlr.
Haritalarda aknt hesaplar uyulanmas
1. Harita zerinde bulunduumuz mevki ye en yakn baklava dilimi-harfi
bulunur.
2.O mevki bulunduumuz tarih ve saat e en yakn yksek su zaman belirlenir.
3.Gemi ve ana liman arasndaki saat fark kontrol edilerek dzenleme yaplr.
4.Tarihe gre haritadaki aknt tablosundan neap yada spring deerleri seilir.
5.Baklava dilimi tablosundan yksek su zamanna gre set-drift deerleri seilir.
6.O zamanda ve mevkide geerli olan bu deerler rotaya uygulanarak aknt
seyri ilemleri yaplr. Bulunan akntnn rotaya etkisi haritadan saptanarak
karlama rotas uygulanr.
GKSEL SEYRE GR
Gksel seyirde ama mevki hatt veya mevki elde etmek iin gerekli olan seyir
yardmclarnn olmad durumlarda veya uydu sistemlerinin devre d kald
durumlarda gk cisimlerinden yararlanarak geminin konumunu tespit
etmektir.Bunun dnda zamann belirlenmesi,dzenlenmesi,pusulalarn
hatasnn tespiti ve dzeltilmesi gibi durumlar iinde gk cisimlerinden
yararlanlr.Gksel seyir iin kullanlan gk cisimlerinin
gne,ay,vens,mars,satrn,jupiter ve plak gzle tespit edilebilen notik
almanakta listelenmi olan 57 adet yldzdan oluur.Gndz vakti bulutsuz bir
havada rahatlkla tespit edebileceimiz bir gk cismi gnetir ve ok
kullanlr.Bu gk cisimlerinden sonra gkyznde parlakl sayesinde rahatlkla
seilebilen 57 tane yldz gksel seyir ilemlerinde zm amal kullanlr.Bir
vardiya zabiti iin en ok kullanlan 7-8 yldz gece gzlemleri iin fazlasyla
yeterlidir.Herhangi bir zamanda 2-3 tane yldzdan gksel deyir ilemleri
yaplr.Gnein gece ve gndz belirleyicilii dier gk cisimlerinin
gzlemlerinde en nemli etken hava koullardr.Gne doutan bata kadar
gzlemlenebilir. ay ise dnya evresindeki hareketi ve gneten ald a
bal olarak gece veya gndz gzlemlenebilir fakat ayn evrelerinden dolay
farkl ekillerde grldnden dolay srekli kullanlamaz.Gzlem iin en
uygun zaman st veya alt kenarn belirgin olduu zamandr.Gezegen ve yldzlar
iin gerekli gzlem zamanlar gnein douu ve batna bal olarak
gerekleen alacakaranlk yada tan vakitleridir.Bunun sebebi ise tan vaktinde
hem yldzlarn hem de ufuk izgisinin belirgin olarak seildii zamandr.
Gne sistemi:Gksel seyir uygulamalar iin baz olgular gerekte olduundan
farkl ekilde kabul etmekteyiz.Bunun en ncelikli rnei gne sistemindeki
btn gezegenlerin gne evresinde dnd halde gkse seyir
uygulamalarnda btn gk cisimleri dnyann etrafnda dnd
varsaylr.Seyir hesaplamalarn kolaylatrd iin bu varsaymla ilem
yaplmaktadr.Btn gk cisimleri dnyann evresinde doudan batya doru
hareket eder.

Gne sistemi ierisinde gnein evresinde dnecek ekilde d merkezli


olarak dalm bilinen 9 tane gezegen mevcuttur.Btn gezegenlerin
yrngeleri elips eklindedir ve pluton hari btn gezegenlerin yrngeleri
ayn dzlemdedir.Gne sistemi ierisindeki mesafe lmleri dnya ile gne
arasndaki mesafe referans alnarak llr.Bu mesafe yaklak 150,000,000 km.
dir.Bu mesafeye 1 astronomik birim denir.Yldzlar aras mesafe iin ise k yl
birimi kullanlr.In bir ylda kat ettii mesafe 1 k yldr.In saniyede
ald yol 300,000 km. dir.buna gre gneten kan bir n dnyaya 8 dakikada
ular.Yldzlarn tanmlanabilmesi iin parlaklk dereceleri kullanlr.1 den 6 ya
kadar yaplan bu derecelendirmelerde en parlak yldzlar birinci kadirden
yldzlar olarak tanmlanrlar.En snk yldzlar ise altnc kadirden
yldzlardr.Yldzlarn dnyaya gre yaptklar grecel hareketlerini biz fark
edemeyiz.Bu nedenle yldzlar sabit kabul edilir.Gne ve ay grnmleri
daireseldir.Dier btn cisimler nokta olarak alglanr.Gezegenler gne
tarafndan aydnlatld iin sabit k verirler.Yldzlar ise yan snyormu gibi
deiken k verirler.
DNYANIN HAREKETLER
Yrngesel hareket:Dnya gnein evresindeki daireye yakn elips eklinde
bir yrnge hatt oluturarak dn yapar.Bu hatt oluturduu dzleme
yrnge dzlemi denir.Elips yrngesinin iki oda vardr ve gne bu odaklarn
birindedir.Yani gne yrngenin merkezinde deildir.Bu yzden dnya bu
yrngesel hareket boyunca bazen gneten uzaklar,bazen de yaknlaarak
deiken mesafeli bir hareket yapm olur.Dnya yrnge zerinde gnee en
uzak olduu zaman aphelion(4 temmuz),en yakn olduu zamanda pelihelion(3
ocak).Yrngesel hareket batdan douya doru 365 gn 6 saatte tamamlanr ve
buna 1 yl denir.Dnyann belirli dnemlerinde gnee yaklap uzaklamas
gneten ald nn deiken olmasna neden olur.Fakat mevsimlerin
olumasndaki asl etken gne ile dnya arasndaki bu mesafe deiimleri
deildir.Dnya gne evresinde dnn yaparken dnyann kutup eksenleri
yrnge dzlemine dik deildir.Bu durumda ekvator ile yrnge dzleminde
akmaz ve aralarnda 23 27' lk bir a vardr.Bu eimden dolay yer krenin
baz blgeleri yl iinde gne nlarn dik olarak alrken baz blgelerinde eik
ayla alr.Inlar dik alan blgeler daha ok snrken eimli olan blgeler ise
daha az snr.bu s deiimine ve bu s deiikliine bal olarak mevsimler
oluur.Kuzey yarm krede 21 Mart - 21 Eyll tarihleri arasnda yaz mevsimi
yaanrken gney yarm krede k mevsimi yaanr.21 Eyll - 21 Mart arasnda
ise tam tersi gerekleir.Mevsimlerin olumasndaki en byk etken ekvatorun
yrnge dzlemi ile yapt 23,5 lik adr.Bu adan dolay gne nlar dik
olarak dnya zerinde kstl bir blgeye vurur.Kuzey yarm krede 23 27'
N,gney yarm krede 23 27'S enlemleri arasnda nlar dik olarak vurur.Gne
nlar 23 27' N enlemine dik olarak geldiinde (21 Haziran)yaz balangc ve
kuzey yar krede gndz sresinin en uzun olduu gn yaanr.Benzer ekilde
23 27'S enleminde (21Aralk)kuzey yar krede k,gney yar krede yaz
balar.Bu tarihler dnda gne nlar ylda iki defa ekvatora dik olarak
vurur.Bu tarihlere ekinox veya lm denir.21 Mart tarihine ilkbahar lm,21

Eyllde sonbahar lm gerekleir.bu tarihlerde her iki yar krede gece ve


gndz eit olacaktr.
Eksenel hareket:Dnya gne etrafnda yllk dnn yaparken ayn zamanda
kendi kutup ekseni etrafnda dn yapar.Bu dn ortalama 24 saatte
tamamlanr.(1 gne gn) Dn srasnda yarm gnee dnk olan yz
gndz arka yz ise gece, eksenin eiminden dolay gece ve gndz sreleri
srekli deiir. 21 Haziran tarihinde gne 23 27'N enlemine dik a ile gelir ve
bu enlemde gndz en uzun sreye ular.Ama daha yksek enlemlerde gndz
sre le atar ki 66 30'N enleminde bir gn boyunca gne batmaz.
21Aralk tarihinde de tam tersi gerekleir.Yksek enlemlere de gndz sresi
daha da artar. 21 Mart-21Eyll tarihlerinde gne nlar ekvatora dik geldii
iin btn enlemlerde gece ve gndz eit srededir. 23 27'N enlemi yenge
dnencesidir(Tropic of cancer). Bu deerleri 90 a tamanlayan 66 30'N ve S
enlemleri de anfortik kuakl olarak tanmlanr(Aries yer kre zerinde
boylamlar iin referans olan Greenwich gibi yldzlarn boylamlarn belirlemek
iin kullanlan bir referans noktasdr.)
KRESEL KOORDNAT SSTEM
Kresel seyir hesaplamalarn kolaylatrmak iin daha nceden de ifade
edildii gibi dnyann sabit olduu ve btn gk cisimlerinin dnyann etrafnda
doudan batya hareket ettii var saylr. Gksel seyirde gk cisimlerinin
ufuktan olan asal ykseklikleri yeterli olduu iin dnyayla olan uzaklklarnn
bir nemi yoktur.Bu yzden gkcisimleri dnyaya gre farkl uzaklkta
olmalarna gre hepsi eit uzaklkta varsaylr.Bu tanmlamalara gre gk kresi
tanmlanr.
Dnyann merkezinde bulunduu ve yar ap sonsuz uzunlukta olan kreye gk
kre denir(celectial sphere). Btn gk cisimleri bu krenin yzeyinde kabul
edilir.Dnya sabit kabul edildii iin tm gkcisimleri bu gk kre
zerinde(yzeyinde)doudan batya ayn hzla beraber hareket ederler.Dier gk
cisimleri gibi gnete kre yzeyinde bal bir hareket oluturur.Bu hareketin
gk kre zerinde brakaca iz tutulum emberi olarak ifade
edilir(ecliptic).Gnein brakt bu iz dnyann gne eksenine gre
eridir.Dnyann kutup eksenin uzantsnn gk kresinin kestii noktalara
gksel kutuplar yada gk kutuplar denir.Buna bal olarak gk kutuplarna dik
a yapan ekvator dzleminin gk kre ile yapt ara kesite de gk
ekvatoru(celestial equator) denir.Gnein gk kre zerinde yapm olduu izle
gk ekvatoru arasnda oluan a 23 27' dir.Gk kresi yer krenin geniletilmi
hali olarak kabul edilebilir ve buna bal olarak dnyadakine benzer
yntemlerle gk kre koordinat sistemi oluturulup gerekli tanmlar ortaya
karlr. Gk kre koordinat sistemini iki tane referans noktas vardr. Bunlardan
biri gk ekvatorudur.Yer kre zerindeki enlemleri belirtmek iin referans olarak
kullanlan ekvatorun benzeridir. Gk kre zerinde gk cisimlerinin gk
ekvatorundan olan asal uzaklklarna meyil denir.Kuzey yarm krede N yada
gney yarm krede ise S iareti verilir.Kuzey ve gneyde 90 taneden toplam
180 tanedirler.Yer kredeki enlem tanmnn karldr.Bir yldzn gzlemcinin
bulunduu yarm kredeki kutup noktas olan asal uzakla kutup

mesafesi(polar distance)denir(codec).Gzlemci yldzla ayn yarm krede ise


90-dec.Farkl yarm krede ise 90+dec tir.
Yer kredeki meridyenlerde olduu gibi gk kutuplarndan geen ve gk
ekvatoruna dik a yapan byk dairelere saat dairesi tada gk meridyeni
denir.Gk ekvatoru ile tutulum emberi birbirleriyle iki noktada kesiirler.Bu
nokralardan biri ko(Aries 21 Mart),dieri terazi(Libra 21 Eyll) takm yldzlarna
denk gelir.Aries ten getii varsaylan saat dairesine aries saat dairesi denir ve
yldzlarn gk kre zerinde boylamlarn gstermek iin referans olarak
gsterilir.Aries saat dairesi ile gk cisminin bulunduu noktadan geen saat
dairesi arasndaki aya yldz saat as(SHA)denir.SHA daima aries saat
dairesinden yldz saat dairesine doru bat ynnde 360 a kadar
llr.Boylamlardaki gibi E veya W iareti yoktur.Bir yldzn SHA ve Dec
deerleri biliniyorsa gk kre zerinde mevkisi rahatlkla gsterilebilir.
Saat as:Yldz saat asnn aries saat boylamndan batya doru yldzn
boylamna kadar lldn nceden belirtmitik.Yldzlar gk kre zerinde
doudan batya doru hareket etmektedir.Aries boylamnda bir yldz gibi
dnyann evresinde dn yapmaktadr.Yldzlar arasndaki alarn hi
deimedii dikkate alnrsa aries ile btn yldzlar arasndaki mesafe
(a)daima sabit kalacaktr.Dolaysyla aries ten herhangi bir yldza kadar bat
dorultusunda llen a(SHA Yldz)hep ayn olacaktr ve yl iinde hi
deimeyecektir.Bu yzden yllk hazrlanan almanaklarda her yldz iin verilen
SHA Yldz deeri her gn iin ayndr.Yldzlarn boylamlarn ifade etmek iin
gk kre zerindeki aries saat dairesi dnda yer kre zerinde de
tanmlayabilmek iin iki tane referans noktas(boylam)vardr.Bunlardan biri yer
kredeki Greenwich boylamdr.Bu boylamn gk kredeki yansmas Greenwich
saat dairesi olarak ifade edilir.Greenwich saat dairesinden gk cisminin saat
dairesine kadar bat ynnde llen aya Greenwich Saat As(Greenwich
Hour Angel-GHA)denir.GHA as 0-360arasnda deer alr ve kesinlikle E veya
W iareti almaz.
Yer kre sabit,gk kre hareket halinde kabul edildiine gre Greenwich
boylam sabit olmasna ramen gk krede bu boylama karlk gelen GHA gk
kre dndnden dolay srekli deiecektir.Herhangi bir yldzn GHA
deerinden gn iinde yldzn bulunduu noktaya gre srekli
deiecektir.Almanaklarda mevcut 57 yldzn her gn iin 24 saatlik GHA
deerleri listelenmi olsa almanaklarda binlerce sayfalk yer kaplar.Bu
karmaay kaldrmak iin yldzlarn her bir saate karlk gelen GHA as yerine
sadece aries boylamnn GHA as listelenmitir.Bu durunda herhangi bir
yldzn herhengi bir zamandaki GHA as SHA yldza bal olarak bulunur.
GHA*=SHA*+GHA aries
Yldzlarn boylamn belirlemek iin kullanlan bir dier referans ise gzlemcinin
bulunduu nokta(gzlemcinin meridyenidir.).Gzlemcinin bulunduu
meridyenden yldzn bulunduu meridyene kadar bat ynnde llen aya
Yerel Saat As denir.Gzlemci srekli yer deitirecei iin boylam da
deiecektir.Bu yzden mevki ye bal olarak LHA as da deiir.Bylelikle
sonsuz sayda LHA deeri ortaya kar.Bu yzden LHA as hesaplanarak
bulunur.LHA gzlemcinin bulunduu boylamla balantldr.LHA asn

hesaplamak iin boylam bilinmelidir.LHA as 0-360 derece arasndadr. ve


herhangi bir iareti yoktur.
LHA*=GHA*- long(W)
LHA*=GHA*+long(E)
Bir gk cisminin LHA as 0 ise gk cisminin bulunduu boylan zerindedir bu
duruma gk cismini meridyen geii denir.Bu cisim gne ise meridyen gei
zamanna le vakti denir.
UFUK KOORDNAT SSTEM(HORZONTAL COORDINATE SYSTEM)
Corafi mevki(Geographical position-GP):Bir gk cismi ile yerin merkezini
birletiren dorunun yer kre zerinde temas ettii noktaya gk cisminin
corafi mevkisi denir.
Gk cismi amandra,fener veya kule gibi sanki yer yznde bulunan gzle
grlebilir bir seyir yardmcs olarak kabul edilebilir.Herhangi bir zamanda bir
gk cisminin GP si tespit edebilmek iin cismin GHA ve Dec deerlerini
bilmemiz gerekir.Bu deerlerle gk cisminin dnya zerinde mevkisi olarak
belirtilir.GP kresel seyir genindeki kelerinden biridir
Kresel seyir genini oluturmak ve gkse seyir problemlerini zebilmek iin
bilinen koordinat sistemlerine ek olarak yeni bir sistem gerekir.Yer kre
koordinat sistemi dnya zerinde gzlemcinin mevkisini tanmlar.Kresel
koordinat sistemi ise gk kre zerinde gk cisminin mevkiini tanmlar.Gk
cismi ile gzlemciyi birbirine balamak ve kresel seyir genini oluturmak
iin gzlemciye bal nc bir koordinat sistemi dzenlenmitir.Gk cismini
gzlemlemek iin cisim ile gzlemci arsndaki balantlar kurup baz tanmlar
ortaya karmamz gerekir.Ortaya kan bu sisteme ufuk koordinat sistemi
denir.Dier sistemlerdeki kutup ekseni gibi ufuk koordinat sisteminde de btn
tanmlar yapabilmek iin bir balang ekseni gerekir.Yerin merkezine ve bizim
bulunduumuz noktadan geen ve her iki yne uzatlm bir doru olduunu
dnelim.bu dorunun gk kreyi deldiini kabul ettiimiz noktalardan
bamzn stnde olan ba ucu noktas(ZD),ters ynde olan ise ayak ucu
nokras(nadir)olarak tanmlanr.Ortaya kan bu dorultu ve eksene zenith-nadir
dorultusu denir.
Gk kre zerinde zenith-nadir dorultusuna dik a yapan dzleme ufuk
dzlemi,bu dzlemin gk kre ile yapm olduu ara kesite de gk ufku
denir.Herhangi bir zaman da bulunduumuz noktadan evreye baktmzda
etrafmz saran ufuk izgisi ve gk ufkunu belirtir.
Azimuth(semt)
90=Alt.+ZD
Bu dairenin ufuk dzlemini kestii noktalardan kuzey kutbuna yakn olan kuzey
ynn,gney kutbuna yakn olan da gney ynn belirtir.Ufuk dzleminde
bu iki yne dik olarak dou ve bat ynleri gsterilir.Ba ucu byk dairesine
dik a yapan ve dou bat dorultularndan geen byk daireye de dou bat
dey dairesi denir.
Gzlemcinin bulunduu yar kredeki kutup ykselen kutup olarak
tanmlanr(elevated pole).Dier kutup ise alalan kutup (depressed pole)diye
tanmlanr.Herhangi bir zamanda bulunduumuz noktadan bir yldz
gzlemlediimizde gzlem iin sextant kullanrz.Yaptmz ilemle gk
cisminin bizim ufuk dzleminden dikine olarak llen asal mesafesini tespit
ederiz.llen bu deere Altitude(Co-Alt.)denir.Gk cisminin GP gzlemcinin
bulunduu noktaya gre kerterizine Azimuth(semt)as denir.

Azimuth iki ekilde llebilir.


1.Hakiki kerteriz olarak kuzeyden itibaren saat ynnde 0-360 aralnda llr.
2.Gzlemcinin bulunduu yarm kredeki kutba bal olarak kutuptan dou veya
batya doru 0-180 aralnda llr.
Gk cisminin asal ba ucu noktasndan olan asal uzaklna ba ucu
mesafesi denir.Ba ucu mesafesi ile asal yksekli deerlerin toplam 90 a
eittir.Alt. deerini 90 a tamamlad iin ZD, CO-alt. Olarak da tanmlanr.
RNEKLER:
SORU:
GHAaries=?
CEVAP: GHA*=SHA*+GHAaries
124=032+GHAaries
GHAaries=92
SORU:

GHA*=124

SHA*=032

Long=034 W

GHA*=124

LHA*=?

CEVAP: LHA*=GHA*-Long(W)
LHA*=124-034= LHA*=090
SORU: SHA*=271 GHAaries=214 Long=072(E) GHA*=?

LHA*=?

CEVAP:GHA*=SHA *+GHAaries
GHA*=271+124
GHA*=485(360 lk derecelendirme iin)
GHA*=485-360=125
LHA*=GHA*+Long(E)
LHA*=125+072
LHA*=197'dir.
ZAMAN
Gn:yerin kendi ekseni dorultusunda tam bir dn(360)tamamlamak iin
geen zamana gn denir.Gn iin farkl referanslar kullanlabilir.bir ay gn=24
saat 50dk'dr.bir yldz gn 23 saat 56 dk 4 sn'dir. Buna gre bir yldzn dnya
zerinde ayn boylama tekrar gelebilmesi iin geen sreye bir yldz gn denir
ve sabit bir deerdir.
Yldz gn ve Gne gn karlatrmas:Yer zerindeki bir notann
boylamnda gne ve bi yldzn olduunu kabul edelim.Yer kendi etrafnda
dnerek bir turunu tamamladnda yldz ok uzak mesafede olduundan yer
zerindeki noktann boylamna denk gelecektir.Bylece bir yldz gn
gerekleir.Fakat ilk duruma gre gne ayn meridyende deildir.nk gne
yldzlara gre yere cok daha yakndr .Ayrca yerin yrngesi elips
eklindedir.Gnein ayn meridyene tekrar gelebilmesi iin biraz daha sre
gereklidir.Bu ekilde bir gne gn gerekleir.Dolaysyla gne gn yldz
gnnden farkl ve deikendir.Ortalama olarak 24 saat kabul grr.

Ortalama Zaman(mean time):Gerek gnein yapt hareket eliptik ember


zerinde ve deiken hzdadr.Gerek gnein hareketini eliptik ember yerine
gk ekvatoru zerinde yapyor kabul ederek ve bir yllk ortalama hznda sabit
kabul edersek yeni bir gne hareketi olutururuz ve buna ortalama gne
zaman denir.Buna bal olarak ortaya kan ortalama gne gn 24
saat'tir.Gnlk hayatta kullanlan zaman birimi bu ortalama gne zamandr.
Zaman denklemi:Gerek gne ile ortalama gne arasnda yl boyunca
deiken farklar ortaya kacaktr bu farklar ortalama gne gnnden bazen
fazla bazen az olacaktr.Ortalama gne ile gerek gne arasnda ortaya kan
ve her gn deien bu farka zaman denklemi denir.Almanaklarda her gne
karlk zaman denklemi deerleri verilir.Bu deerler sayesinde gnein
meridyen gei zaman bulunur.
LMT:Gzlemcinin bulunduu boylama gre lt zamana denir.Dnya
zerinde 360boylam olduuna gre 360 tane farkl LMT ortaya kar.Gnein
hareketin bal olarak deiir.
GMT:Farkl boylamdaki LMT deerlerini karlatrmak iin referans olarak
kullanlan boylam greenwich'tir.Greenwich boylam zerindeki bir gzlemci
iinde bir LMT deeri mevcuttur.Fakat buras balang noktas olduu iin
burada tespit edilen LMT deerine GMT denir. Sonuta GMT,LMT nin zel bir
durumudur.Boylam deerleri biliniyorsa iki zaman arasnda dnm ilemleri
yaplabilir.
GMT=LMT-LONG(E)
GMT=LMT+LONG(W)
Dou boylamlarnda zaman GMT gre ileri bat boylamlarnda GMT ye gre
geridir.Dnya zerinde 360 boylamn olduuna gre 360 tanede LMT vardr.her
boylam iin farkl saat uygulamas yaplrsa zaman karl oluur.Bu yzden
saatler meridyenlere gre deil de uygun meridyen aralklarna blnmtr.360
tane LMT saati yerine 360 derece, 15derecelik dilimlere blnerek dnya
zerinde 24 tane saat zaman dilimi oluturulmutur.Oluan her dilimin
kapsad blgede saat ayn kabul edilmitir.Bu 24 tane zaman dilimlerine blge
iareti(Zone Description-ZD)denir.Greenwichden itibaren dou ve batya doru
12 er blge mevcuttur.Douda ZD(-),batda ZD(+) iareti alr.Bir dilim yada
blge iinde kullanlan ortak zamana blge zaman (Zone Time-ZT).
GMT=ZT-ZD(E)
GMT=ZT+ZD(W)
SORU:21 derece E boylamnda LMT=17h 40m ise GMT=?
CEVAP: 21*4=84dk
84=1h 24 m
GMT=LMT-LONG(E)
17h 40m - 1h 24m = 16h 16m
SORU=GMT=17h 30m 20sn

053derece 02 dk E boylamnda LMT=?

CEVAP= 053derece 02 dk =5h 56m 52sn GMT=LMT-LONG(E )


5h 56m 52sn = 1h 54m 08sn

17h 30m 20sn -

ALMANAK
Dou bat hesaplamalar:Dou bat ifadeleri ounlukla gne ve ay iin
kullanlr.Bu hesaplamalarda ama gk cisimlerini uygun gzlem zamanlar
tespit etmek saat ayar yapmak ve pusula dzeltmesi yapmaktr.Dou bat iki
trl gerekleir.
1.Gerek dou bat:Gnein veya ayn merkezinim ufuk dzlemine akt
duruma denir.
2.Grnr dou bat:Gne ve ayn st kenarlarnn ufka teet olduu
zamandr.
Alacakaranlk:Gne ve ay iin gzlem zamanlar doutan bata kadar olan
zaman araldr.Bu yzden almanakta bu gk cisimleri iin verilen dou bat
deerleri tespit edilir.Ayrca gnein dou bat kolanlarnn yannda gnee
bal olarak alacakaranlk zamanlar verilmitir.Bu zamanlar gne iin deil
yldzlar ve gezegenler iin gerekli olan gzlem zaman araln verir.Yani gne
ve ay dnda herhangi bir gk cisminden rasat yaplaca zaman rasat iin
uygun zaman alacakaranlk deerleri ile tespit ederiz gk cisimleri iin uygun
rasat zaman notik ve sivil alacakaranlk zamanlar arasndadr.Alaca karanlk
zaman eittir. Her nde doutan nce ve battan sonra olmak zere
gnde 2 defa gerekleir.
-Sivil alaca karanlk gnein ufuk izgisinden 6 derece aada olduu
zamandr.
-Notik alaca karanlk gnein ufuk izgisinden 12 derece aada olduu
zamandr.
-Astronomik alaca karanlk ise gnein ufuk izgisinden 18 derece aada
olduu zamandr.
Gk cisimlerinde rasat iin uygun zaman gnein ufkun 6 ile 12 derece altna
indii aralktr. Bylece yldzlar iin Gn iinde 2 tane uygun rasat zaman
oluur.Bu aralklarda da en verimli rasat gne ufkun 10 derece altnda iken
gerekleir.gnlk sayfalarda dou bat ve alaca karanlk deerleri LMT
olarak verilmitir.Alnan deerler 3 gne karlk verilmi deerlerdir. Gerekte
orta gnn deeridir.dier gnlere gre kesin zaman bulmak iin bir sonraki
gnlk sayfann deerleri ile karlatrma yaplr.Her hangi bir enlem paraleli
zerinde bulunan btn boylamda LMT deerleri ayn olduu iin enlemlere
gre LMT zamanlar verilmitir.stenilen enleme gre zaman bulmak iin orant
ilemi yaplr.Uygulamada ZT kullandmz iin bulduumuz LMT deerini ZT
deitirmeliyiz.
SORU: 3 ocak 2003 tarihinde lat:45 N long:25 W mevkide gnein dou
zamann tespit edin?
CEVAP: 45N=07h 38m , 25 W= 1h 40m dr.
LMT: 07h 38m
LONG: 1h 40m (+)
GMT : 09h 18m
ZD:
-02h 00m (-)

ZT:

07h 18m

SORU:28 Eyll lat:30 S Long:43 30' W Akam rasat sre?


CEVAP: Enlem
sivil
30 S
18h 24m
2h 54m
21h 18m
-3
18h 18m

notik
18h 52m
LMT
2h 54m
LONG(W)
21h 46m
GMT
-3
ZD
18h 46m
ZT

Ayn dou ve bat hesab:Ayn dou bat vakitleri her hangi bir boyam iin
bir nceki gne gre ortalama 50 dk ge gereklemektedir.Yani bir gn ayn
douu LMT:12:30 gereklemi ise teki gn ayn boylamda LMT 13:20
gerekleir. Ayn dou batndaki bu zaman fark yrngesel hareketi ve dec.
hzl deiime baldr ve enlemlere gre bu fark deiir.Ayn 360 derecelik
dnne karlk ortalama 50 dk gecikmesi dou bat hesaplamalarnda
farkl bir hesaplama yapmay gerektirir.Eer iki gn arasndaki dou-bat
zaman farklar 50dk kabul edilirse referans alnana boylamdan bizim boylam
fark tespit edilir ve bu boylam farkna gre gecikme fark da bulunur.
Ayn dou-bat zamanlar hesaplamak iin bulunduumuz boylama gre
aralklarn belirleriz.Bulunduumuz boylamdaki gecikme miktarn bulmak iin
bize belirli bir referans boylam ve bu boylam iin LMT olarak dou bat
zamanlar verilmelidir.Bu referans boylam greenwich'dir.Yani ayn dou ve
bat iin verilen zamanlar almanakta yalnzca greenwich boylamndaki bir
gzlemciye gre verilmitir.Farkl boylamdaki gzlemci greenwich'ten olan
boylam farkna gre ayn hareketini greenwich'ten balyor kabul edersek
gecikme farkn buluruz.Boylamn iaretine bal olarak bu gecikme fark eklenir
veya karlr(istenilen gnde).
-Bat boylamlarnda istenilen gn ile bir sonraki gn karlatrlr.Gecikme
sresi istenilen gn deerine(dou-bat zamanna eklenir).
-Dou boylamlarnda istenilen gn bir nceki gn ile karlatrlr.Gecikme
sresi istenilen gn deerine(dou-bat zamanna karlr).
SORU:3 ocak 2003 lat:27 30'm long:79 45'm ayn dou ZT olarak bulunuz?
CEVAP: Enlem
1)
20 N
30 N
2) 3 ocak orants:19m
3) 4 ocak orants:17m

3 ocak
07h 12m
07h 37m
07h 12m
+
19m
07h 31m
4) 08h 23m - 07h 31m=52m fark
5) 360 52m fark varsa
79.7 x

4 ocak
08h 06m
08h 29m
08h 06m
17m
08h 23m

x=12m
6) 07h 31m + 12m= 07h 43m(LMT)
LMT: 07h 43m
Long:05h 19m
GMT:13h 02m
ZD: -5
ZT: 08h 02m
Notik almanak aklamalar:Notik almanakta sayfalar 3 gne gre
dzenlenmitir.Gnk sayfann sol tarafnda yldzlar ve gezeenlerin DEC.ve
GHA deerleri GMT saatlerine gre verilmitir.Belirtilen 3 gn iinde ayn
deerler kullanlr. Aslnda gnlk sayfada verilen deerler ortanca gnn
deerleridir.Son sayfann altnda gezegenler ve aries boylam iin LMT olarak
meridyen gei zamanlar verilmitir.Her 3 gn iin sayfann stununda 00'dan
23 kadar GMT saatleri verilmitir.Bu deerlere karlk ikinci stunda aries iin
GHA deeri dier stunlarda ise gksel seyirde kullanlan gezegenlerin GHA ve
DEC. deerleri verilmitir.GHA deeri btn gk cisimleri iin yaklak 15
derece farkla artmaktadr.DEC. deerleri ise tarihe bal olarak N ve S iareti
alarak artar veya azalr. Gezegenler stunundan GHA kolonu altnda v harfi ile
gsterilen bir dzeltme mevcuttur.Bu deeri kullanlarak bulunan dzeltme
deeri GHA deeri art olarak uygulanr.Yalnzca Vens v'nin iareti bazen eksi
olabilir ve sadece bu durumda GHA'dan v dzeltmesi karlr.Dec. kolonu
altndaki d deerine karlk bulunan dzeltme deeri ise dec. deiimine bal
olarak art veya eksi olarak uygulanr.Gnlk sayfadan alnan v veya d deeri
almanan sonunda bulunan artma ve dzeltmeler tablosuna girilerek
karlnda GHA ve DEC uygulanacak olan dzeltmeler bulunur.Bir gl cisminin
GHA ve DEC deeri bulunduu zaman GP bulunur.Buda seyir genin
kelerinden bir tanesidir. En sondaki yldzlar kolonunda yldzlarn ismine
karlk SHA ve DEC. deerleri verilmitir.Yldzlarn hareketlerindeki deiim
ihmal edilecek kadar hazr olduu iin SHA ve dec deerleri 3 gn iin ayndr.
Bir yldzn herhangi bir GMT zamanndaki GHA'sn bulmak iin
GHA*=GHAaries+SHA* forml kullanlr.Gnlk sayfann sa yapranda gne
ve ayn GHA ve dec deerleri mevcuttur.Gnein GHA deeri iin v dzeltmesi
yoktur.dec iin d dzeltmesi yaplr.Ayda ise her saate karlk v veya d deeri
mevcuttur.Gnlk sayfadan alnan btn GHA ve dec deerleri GMT olarak saat
ba deerlerdir.GMT dakika ve saniye karlk tam deeri bulabilmek iin artma
ve dzeltme tablosu kullanlr. Bu tablolarn artma ksm dakika ve saniye
deerine karlk GHA deeri uygulanacak olan art miktar verilir.Dzeltme
ksm ise nceden belirtildii gibi v veya d deerine karlk ortaya kan
dzeltme deeri bulmak iin kullanlr.Artma ve dzeltme tablolar dakikaya gre
dzenlenmitir.Bir sayfada 4 dakika tablosu olacak ekilde toplam 60 dakika
ieren 15 sayfalk tablolardr.Herhangi bir dakika tablosu ilk stn 0-60 kadar
saniye deerleri ierir.Buna karlk 1 stn gne veya gezegenler iin, 2.
stn yldzlar iin,3. stn ay iin artma deerleri verir.Bundan sonraki 4-5-6
stn lar dzeltme tablosudur.v ve d deerine karlk kullanlacak olan
dzeltme miktar burada bulunur.

GEZEGENLER N GHA VE DEC. HESAPLAMALARI


SORU:8 Austos 2003 tarihinde GMT:09h 16m 51sn GHA=? DEC=?
CEVAP: GMT
GHA(v:2.8)
1
09h
107 55.5
2
16m 51sn
4 12.8
3
+ 0.8
112 8.9

DEC(0.2)
S13 59.2
0.1
S13 59.1

YILDIZLAR N GHA VE DEC. HESAPLAMALARI


SORU:12 Ekim 2003 GMT:14h 43m 30sn Spira yldznn GHA=? DEC=?
CEVAP: GMT
GHA(aries)
1
14h
230 43.9
2
43m 30sn
10 54.3
241 38.2 GHA(aries)
GHA*=GHA(aries)+SHA*
GHA*=241 38.2 + 158 39.7
GHA=400 17.9 (360 dan byk)
GHA*=400 17.9 - 360= 40 17.9

DEC
S11 10.7

GNE VE AY N GHA VE DEC. HESAPLAMALARI


SORU:12 Mays 2003 tarihinde GMT:08h 17m 34sn Gne'e gre hesaplamay
yapnz?
CEVAP: GMT
1
08h
2
17h 34m

GHA
300 54.7
4 23.5
305 78.2

DEC(0.6)+
N18 3.6
0.2
N18 3.8

SORU:16 Nisan 2003 tarihinde GMT:12h 43m 57sn Ay'a gre hesaplama
yapnz?
CEVAP: GMT
GHA(d:9)
1
12h
183 3.9
2
43m 57sn 10 29.2
3
6.5
193 39.6

DEC(16.6) S5 25.3
-1.2
S5 13.3

GK CSMLER LE ENLEM TAYN:


Gk cisimleri meridyenimizde bulunduunda yani LHA=0 olduunda daha
nce rendiimiz baz kavramlar ekil 9-1 zerinde tekrar tanmlayalm. P N ve
PS gk kutuplar,QQ gri dzlem gk ekvatorudur. Bu ekilden bir kesit alalm ve
ekil 9-2 de gsterelim.

a) XOB as mavi taral a gk cisminin gk ekvatorundan asal ykselimidir


ki biz buna ykselim (Declination) ksaca dec. diyoruz ve bu deer almanaklarda
mevcuttur.
b) Z noktasn baucu olarak biliyoruz.
c) EE krmz dzlem gzlemcinin ufuk dzlemidir.
d) XOC as sar ve mavi alarn toplam gk cisminin ufuk dzleminden olan
asal ykselimidir ki biz bu ay sekstant ile lerek elde ederiz. Asal
ykselim o gn iinde meridyen geiinde en yksek deeri alr.
e) ZOB as mavi ve yeil alarn toplam ise gzlemcinin enlemidir.
Bu ekillerdeki zel duruma A durumu diyelim ve zellii aklayalm. Gzlemci
ve gk cismi ayn yar krede ve gzlemcinin enlemi gk cisminin
ykseliminden byktr.
imdi ZOX asn veya ZX yayn hesaplayalm. ZX mesafesi daha nceden
bildiimiz baucu mesafesidir. Gk cisminin ufuk dzleminden olan asal
ykselimi yani sekstant ile ltmz ykselimden hatalar dzelterek
bulduumuz deer gerek asal ykselim (Ho) idi.
O halde ekil-1den; ZX= 90 -Ho yazlr.
Son adm olarak
A durumunda; Lat=Dec.+ZX yazarz.
Bu hesaplamalar iin en bata sylediimiz durum gk cisminin
meridyenimizde oluu idi. Burada dikkat edilmesi gereken; enlemin bulunmas
iin boylamn doru bir ekilde tespit edilmesidir. Boylamdaki hatalar enlemin
hatal tespitine yol aar. Bu zel durum ile ilgili veriler almanakta bulunmaktadr.
A durumu Lat ve Dec.ayn
isimde
ve Lat.>Dec Lat=Dec.+ZX
Enlem veya meylin birbirine gre bykl yle tesbit edilir;
Kuzey yar kredeki gzlemci gneye dnerek(180 ye),
Gney yar kredeki gzlemci kuzeye dnerek(000 ye),lm yaparsa Lat>dec
olur.
RNEK:9 Mays 1996 gn gnein alt kenarndan meridyen geiinde yaplan
gzlemde Sex.Alt=5842.8 bulunmutur. Boylammz Long=03245E ve yaklak
enlemimiz Lat 4830N alet hatas IE=+2.1 ve gzlemcinin gz ykseklii 15
metredir. Enlemi bulunuz.
1.Adm : Boylamn zamana evrilmesi:
32--------2h08m
45-------- 3m
3245----2h11m
2.Adm : 9 Mays sayfasndan meridyen geii LMT alnr. UTye evrilir.
LMT -----11h56m
Long------ 2h11m
UT--------09h45m
3.Adm : UT ile 9 Mays sayfasnda gnein dec. hesaplanr.
9 Mays 09h iin dec. N1728.4
d=0.6 ve 45m iin dz.+ 0.5

9 Mays 09h45m dec. N1728.9


4.Adm : Ho.bulunur.
Sex.Alt.---5842.8
IE ---------+ 2.1
Obs.Alt----5844.9
Dip -------- - 6.8
App.Alt.---5838.1
Main Corr.-+ 15.4
Ho--------- 5853.5
5.Adm : ZX hesaplanr.
ZX=90- Ho=90-5853.5 ZX=3106.5
6.Adm : Enlem hesaplanr. Enlem ve dec ayn isimde N ve Lat>dec.A durumu:
Lat=Dec. + ZX=1728.9 + 3106.5 Lat=4835.4N bulunur.
zel durum B
Bu durumda enlem ve ykselim ayn isimde olmakla beraber ykselim
enlemden byktr. ekil 9-3
Enlem veya meylin birbirine gre bykl yle tesbit edilir;
Durum B Lat ve dec.ayn isimde Dec.>Lat
ZX=90 Ho Lat=Dec. ZX
Kuzey yar kredeki gzlemci kuzeye dnerek(000 ye),
Gney yar kredeki gzlemci gneye dnerek(180 ye),lm yaparsa dec>lat
olur.
Gerek asal ykselim hesaplanr;
Sex.Alt 8542.7
IE + 2.8
Obs.Alt 8545.5
Dip - 5.6
App.Alt 8539.9
Main corr - -0.1
8539.8
Paralax + 0.0
Ho 8539.8
RNEK:11 Mays 1996 gn vens gezegeninin st meridyen geiinde yaplan
gzlemde Sex.Alt=8542.7 bulunmutur. Yaklak konum Lat 2330N ve Long
06345W alet hatas IE +2.8 ve gz ykseklii 10 metredir. Enlemi bulun ?
Boylam zamana evrilir ve Meridyen geii UT hesaplanr;
63 4h12m
LMT 14h30m
45 - 3m
Long +4h15m
6345 4h15m UT 18h45m
UT ile 11 Mays sayfasndan dec. hesaplanr ;
11 Mays 18h iin dec. N2738.7
d=0.1 ve 45m iin dz + 0.1
11 Mays 18h45m dec. N2738.8
Baucu mesafesi ve Enlem hesaplanr;
ZX=90 - Ho = 90 - 8539.8 = 420.2

Lat=Dec ZX = 2738.8 - 420.2 =2318.6N


Lat=2318.6N
zel durum C:
Bu durumda enlem ve gk ekvatorundan ykselim farkl isimdedir. ekil 9-4 te
bu durum gsterilmektedir.
Durum C Lat ve Dec. ayr isimlerde
ZX=90 - Ho Lat=ZX Dec.
Sex.Alt 3542.7
IE + 2.8
Obs.Alt 3545.5
Dip - 5.6
App.Alt 3539.9
Main corr.-- -1.4
Ho 3538.5
Boylam zamana evrilir;
RNEK : 11 Mays 1996 gn jupiter gezegeninin st meridyen geiinde
yaplan gzlemde Sex. Alt = 3542.7 bulunmutur. Yaklak konum Lat 3210N
ve Long 06345W alet hatas IE 2.8 ve gz ykseklii 10 metredir.
Enlemi bulun ?
63 4h12m
45 - 3m
6345 4h15m
Meridyen gei zaman UT ye evrilir;
LMT 04h03m
Long 4h15m
UT 08h18m
Meyil bulunur;
11 Mays 08h iin dec S2213.6
d=0.0 ve 18m iin dz + 0.0
11 Mays 08h18m dec S2213.6
Baucu mesafesi ve enlem hesaplanr;
ZX=90 - Ho = 90 - 3538.5 = 5421.5
Lat=ZX Dec. = 5421.5 - 2213.6 = 3207.9N
Lat=3207.9N
ALT MERDYEN GENDE ENLEM TESBT:
ayet gzlemcinin yar kresindeki bir gk cismi iin Lat+dec>90 olursa yani
bu yldz batmayan bir yldz ise bu gk cismi alt meridyen geiinde grlebilir.
Bu durumda da enlem tespiti yaplabilir. ekilde ayn sembollerle baucu Z gk
cismi X kuzey kutbu P ile gsterilmitir.
ekilde ZOQ gzlemcinin enlemidir. POE as gzlemcinin enlemine eittir.
nk ZO OE ve OQ PO olduundan.

POE=POX+XOE olduu ekilde grlmektedir. POX gk cisminin kutupsal


mesafesi ve XOE ise gk cisminin asal ykselimidir. O halde;
Enlem=Gk cisminin kutupsal mesafesi+Gk cisminin ykselimi
Lat=90+Ho-Dec.
Enlem=(90-dec)+Ho ve buradan;
RNEK : 11 Mays 1996 gn Kochab yldznn alt meridyen geiinde yaplan
gzlemde Sex.Alt=3542.7 bulunmutur. Yaklak konum Lat 5120N ve Long
06345W alet hatas IE 2.8 ve gz ykseklii 10 metredir. Enlemi bulun ?
Sex.Alt 3542.7
IE + 2.8
Obs.Alt 3545.5
Dip - 5.6
App.Alt 3539.9
Main corr.-- -1.4
Ho 3538.5
Meyil bulunur;
Baucu mesafesi ve enlem hesaplanr;
Lat=90+Ho-Dec.=90+3538,5-7410,3
Lat=90-3831,8=5128,2
I) Lat 5128,2N
Gzlemcinin enlemi ve kutupsal ykseklik:
Gzlemcinin enlemi gzlemciyi (R) yerin merkezine (O) birletiren dorunun
ekvator dzlemi ile yapt adr. (Krmz) Bilindii gibi kutup noktalarn yerin
merkezine birletiren doru yani dnyann ekseni ekvatorla 90 lik bir a yapar.
Gzlemcinin ekvatordan asal uzakl diyebileceimiz enleme karlk
gzlemciyi yerin merkezine birletiren dorunun eksen ile yapt aya (Mavi)
ise gzlemcinin kutupsal ykseklii denir. ekil 9-5 te gsterildii gibi
gzlemcinin enlemi ile kutupsal ykseklii tmleyen alardr ve;
Kutupsal ykseklik = 90 - Enlem yazabiliriz.
Gk cisminin meyli ve kutupsal ykseklii:
Gk cisminin meyli gk cismini (X) yerin merkezine (O) birletiren dorunun
gk ekvator dzlemi ile yapt adr. (Krmz) Bilindii gibi gk kutup
noktalarn yerin merkezine birletiren doru yani gk krenin ekseni gk
ekvatoru ile 90 lik bir a yapar. Gk cisminin gk ekvatorundan asal uzakl
diyebileceimiz meyil deerine karlk gk cismini yerin merkezine birletiren
dorunun eksen ile yapt aya (Mavi) ise gk cisminin kutupsal ykseklii
denir. ekil 9-6 da gsterildii gibi gk cisminin meyli ile kutupsal ykseklii
tmleyen alardr ve;
Kutupsal ykseklik = 90 - Enlem yazabiliriz.
ekil 9-7 zerinde baz kavramlar yeniden tarif edelim.
a) EE gzleminin ufuk dzlemidir.
b) XOE (Yeil) gk cisminin gerek asal ykselimidir.

c) XOQ gk cisminin gk ekvatorundan ykselimi yani meylidir.


d) ZOQ gzlemcinin enlemidir.
Gzlemcinin enlemi ve gk cisminin kutupsal ykseklii:
Bu kavramlar kullanarak aadakileri saptayalm;
POE Gzlemcinin enlemine (ZOQ asna) eittir.
Nedeni POdikOQ ve OEdikZO
POE ise iki adet adan meydana gelmektedir.
1.Gk cisminin gerek asal ykselimi XOE
2.Gk cisminin kutupsal ykselimi POX
O halde
ZOQ=XOE+POX kavramlarla yazarsak
Enlem=Gerek asal ykselim+Gk cisminin kutupsal ykselimi
Boylam geiinde semt as:
Herhangi bir gk cisminden gzlem yapldnda boylam geiinde LHA=0 dir.
Gzlemci ile ayn dzlemde olan gk cismini dnyann merkezine birletiren
doru da bu dzlemde olacaktr ve gzlemcinin boylamn kesecektir. Bu
durumda corafik konum ile ayn boylamda olmalarndan dolay gzlemci
corafik konumu 000 veya 180 de grr. Baka bir anlatmla semt 000 veya
180 hakikidir.

DAITIMDAK ESH'LER

E-SEYR
Gnmzde, seyirde kullanlan klasik yntemlere alternatifler aranmaktadr. Gelien teknoloji,
kprstnde planlamay kolaylatracak, maliyetleri drecek, zaman ve personel tasarrufu
salayacak, doru, hassas ve itimat edilebilir rnler yaratmaya ve sistemler kurmaya almaktadr.
Bu almalarn temelleri 1980li yllarn balarnda, gemilerde kat harita yerine bilgisayar ekrannda
grntlenebilen elektronik haritalarn kullanlmas fikriyle ortaya atlmtr. Elektronik haritalarn ilk
uygulamalarna, silah sistemleri ve komuta kontrol sistemlerinde, harekat yaplan blgenin
haritasnn, planlamaya esas olmak zere ekranda, altlk olarak gsterilmesiyle balamtr. Bu
haritalarn hassasiyeti ok dk olduundan seyir amal olarak kullanmlar sakncalar dourmu
ve bu nedenle mmkn olmamtr.
Bu gelimeler Uluslararas Hidrografi rgt (IHO) ve Uluslararas Denizcilik rgtn (IMO)
harekete geirmi ve 1980li yllarn ortalarnda elektronik haritalarn emniyetli seyir amac ile
kullanmna ynelik standartlarn gelitirilmesine ilikin almalar balatlmtr.

Yaplan almalarn hedefi, denizcilerin kat ortamda alk olduu standart, kalite ve gvenilirlikten
vazgeilmeksizin, seyir emniyetini artrmaktr.

ELEKTRONK SEYR HARTASI


(Electronic Navigation Chart - ENC)
Elektronik Seyir Haritalar, kapsam, yap ve format olarak standartlatrlm, seyir bilgi sistemlerinde
kullanlmak zere, sadece lkelerin deniz haritalarn retmekle ykml Hidrografi Daireleri
tarafndan Uluslararas Hidrografi rgtnn (IHO) belirlemi olduu S-57 Saysal Hidrografik Veri
Deiim Standardna gre hazrlanm vektr haritalardr.

ESH retim Blm

Bu zellikleri, ESHleri dier vektr haritalardan ayrrr ve kat haritalarn yerine kullanlabilmelerine
imkan verir.
Zaman ierisinde ESH kavramna sahip klamamas ve bu kavram zel firmalarn kendi rnlerini
tantmak iin kullanmas nedeniyle, yetkili kurumlarca retilen ESHlerin Resmi ESH - Official ENC
olarak adlandrlmas genel kabul grmtr.

Kat
Harita

ESH

ESH bir veritabandr ve harita bilgileri bu veri taban iinde nitelikleri tanmlanm nokta, izgi ve
alanlar eklinde depolanr. Bu sayede ESHler, akll ve esnek bir hal kazanr. Harita aklldr nk
ierisindeki veri sorgulamaya aktr. Harita esnektir nk kulancnn ihtiyalarna cevap verecek
ekilde ekran zerinde gsterime imkan tanr.

Temel
Gsterim eleri

Tam Gsterim eleri

ELEKTRONK HARTA GSTERM ve BLG SSTEM


(Electronic Chart Display and Information System - ECDIS)
ECDIS, denizcinin planlama ve emniyetli seyir ihtiyalarna cevap vermek zere elektronik haritay,
seyir uydu sistemlerinden ald konum bilgisiyle gsterebilen, kendisine balanan seyir
yardmclarndan elde ettii veriyi ekran zerinde sergileyebilen, SOLAS 1974 Szlemesinin V/19
ve V/27 maddelerine gre, sistemde gncel harita kullanlmas ve uygun bir yedeinin bulunmas
durumunda, harita tama ykmlln karlad kabul edilen seyir bilgi sistemidir.

ECDIS

ECDIS cihaz, IMO ECDIS Performans Standardnda (IMO Talimat A.817(19)) yer alan tm
gerekleri karlamak zorunda olup, IEC (International Electrotechnical Commision) tarafndan, IMO
Performans Standartlar temel alnarak gelitirilen test prosedrn gemi olmaldr. Test sonucu
alnan Tip Onay Type Approve ECDISin yasal olarak IMO gereklerini karladn gsterir.
Bulunulan mevkinin gsterimi, mesafe/kerteriz fonksiyonlar ve rota planlama kabiliyeti IMO ECDIS
Performans Standardnda tanmlanm minimum ECDIS gereklerine birka rnektir.
ESHlerde yer alan harita bilgilerinin retim aamasnda saysal olarak tanmlanm olmas, ECDIS
ierisinde verilerin sorgulanabilmesine ve elde edilen bilgiyle belirli seyir fonksiyonlarnn
denetlenmesi iin sistem ierisine uygun mekanizmalar kurulmasna imkan vermektedir (Dn yeri,
emniyetli gei mesafesi, emniyetli kontur belirlenmesi ve bunlarla ilgili alarmlar kurulabilmesi gibi.).

VER KAYNAI
Dnya genelinde ESH retiminde kaynak olarak kat haritalar kullanlmakta olup, ESHlerdeki harita
bilgisi en az kat haritalardaki doruluk ve hassasiyete sahiptir.

HARTA BALII ve KENAR BLGLER


Harita zerinde yer alan ve kullanc asndan byk neme sahip bilgilere; harita lei, haritann
yapm hakknda aklayc notlar, uyarc notlar, harita numaras, yaym tarihi ve ekli, retici basm
notu, kk dzeltmeler notu, ke koordinatlar, kat haritann gze tandk yerlerinde olmasa dahi
ESHnin sorgulamaya ak blmlerinde yer almaktadr.

DENZCLERE LANLAR
Saysal ortamda hazrlanan ve sadece harita zerinde deiecek, silinecek veya eklenecek paray
ieren dzeltmeler, ESHlere otomatik olarak ilenirler. Bu da harita dzeltmelerini ileyen personel
iin doruluk, kolaylk ve zaman tasarrufu anlamna gelmektedir.
Her IHO yesi lke, rettii haritalarn gncellemelerini dzenli olarak salamaktan sorumludur. Bu
konuda genel kabul grm uygulama dzeltmelerin haftalk / iki haftalk / aylk aralklarla datm
ynndedir.

GSTERM STANDARDI
ESHlerde yer alan harita bilgilerinin, ECDIS ekran zerinde ne ekilde gsterilecei IHOnun
ECDIS iin Renkler ve Semboller Talimat (S-52) ile belirlenmitir. Talimatn EK-2si ECDIS
Gsterim Ktphanesi olarak adlandrlmakta olup, burada belirtilen ekilde gsterim zorunludur.
ECDIS Gsterim Ktphanesinde yer alan sembollerin bir ksm kat haritalarda yer alan
sembollere gre farkllk gsterebilmektedir.

Kat Harita

ESH

SEYR MAKSADINA GRE SINIFLANDIRMA


retim standardna gre ESHlerin kullanc ihtiyalarna cevap verecek ekilde alt ayr lek
bandnda gruplandrlmas gerekmektedir. Her bir lek bandna karlk gelecek lek aralnn
belirlenmesi retici lkeye braklmtr. Bakanlmzca seyir maksatlarna gre belirlenen lek
aralklar aadaki tabloda belirtilmitir.
lek Band

Kullanm Amac

lek Aral

Planlama

1: 1 500 000 >

Genel

1 : 350 000 - 1 : 1 499 999

Ky

1:

90 000 - 1 :

349 999

Yaklama

1:

22 000 - 1 :

89 999

Liman

1:

4 000 - 1 :

21 999

Yanama

> 1:

3 999

ESH'LERN NUMARALANDIRILMASI
ESHlerin numaralandrlmasnda sekiz karakter kullanlmaktadr. lk iki karakter retici lke kodunu,
nc karakter lek bandn (Seyir maksadna gre kullanm amac), son be karakter ise haritann
numarasn gsterir.
TR403341
TR

: retici lke Kodu (Trkiye)

: lek Band (Yaklama Haritas)

03341 : Harita Numaras

ESH SINIRLARI
ESH olarak retilen her bir harita Hcre olarak adlandrlr. Elektronik seyir haritas retiminde
nemli noktalardan biri burada ortaya kmaktadr. Ayn lek bandnda yer alan hcrelerde veri
tekrar yasaklanm olup, hcreler birbirlerini tamamlayacak ekilde retilirler. Bu husus, bindirme
ksmn bir haritadan alnmas ve bu ksmn dier haritada bo braklmas anlamna gelmektedir.
Ancak unutulmamaldr ki harita bilgisi aslnda devamldr ve kullancnn elinde harita bulunduu
srece bu boluklar olmayacaktr.

ESH'de Bindirme

ESH'LERN FRELENMES
ESHlerin hukuka aykr oaltlmasn engellemek zere IHO Veri Koruma Dzeni (S-63) gerei ESH
ve ECDIS reticileri ile rn kullancalarn iine alan bir ifreleme sistemi kurulmutur. Bu sistemin
temelinde ESHlerin kendisine tanml donanm haricinde almasn engellemek yatmaktadr.

ESH'LERN DAITIMI

Datm ve formatta birlii salayabilmek adna IHO, dnya genelinde bir Elektronik Seyir Haritas
Veri Taban (WEND) kurulmasn benimsemitir. WEND prensibi teoride, birbirine entegre olmu
Blgesel Elektronik Seyir Haritas Koordinasyon Merkezleri (RENC)nin kurulmasn ve her retici
lkenin ESHlerini, retim standartlarna uygunluunun kontrol edilmesi ve datm maksadyla bu
blgesel merkezlere gndermesini iermektedir.
Halihazrda dnya genelinde iki RENC bulunmaktadr. Bunlar, ngilterede bulunan IC-ENC ve
Norvete bulunan Primar-Stavangerdir.

IC-ENC ve Primar-Stavanger, basit bir tanmla toptanc grevi yapmaktadr. Kendisine ye ESH
reticisi lkelerden ald haritalar yine kendisine ye olan Ana Datclara vermektedir. Bylece
herbir ana datcnn datm kanal kullanlmakta ve bayileri vastasyla dnya genelinde geni bir
kitleye ulalabilmektedir. Bu husus, denizcinin ESH reticisi lkelere tek tek gidip harita istemesi
yerine, tek urakl alverile istedii tm ESHlara ulaabilmesini salamaktadr.
Bu yntem sayesinde kurulum maliyeti yksek, standartlar henz tam oturtulamam, iletimi ve
takibi fazladan i yk getirecek ifreleme ilemi satclara braklm ve reticilerin harita retimi ve
gncellemelerine odaklanmas salanmtr.
ESHlar Unit denilen birimler halinde ifreli olarak satlacaktr. Her bir birim yaklak kat harita
byklnde ESH verisi ierecektir. Bu da bir birimde birden fazla ESH bulunabilecei anlamna
gelmektedir.
ESHlerin ve bunlara ait gncellemelerin datm halihazrda CD ve disket ile yaplmaktadr. Buna
ilave olarak internet ve cep telefonu gibi online datm yntemlerinin kullanm, Ana Datclarn
salayaca alt yapya bal olarak deiiklik gsterebilecektir.
SHOD Bakanl tarafndan retilen ESH'lar ve bunlara ait gncellemeler, 11 UBAT 2005
tarihinden itibaren, Blgesel ESH Koordinasyon Merkezlerinden (RENC) biri olan IC-ENC zerinden
datma balanmtr. Datm yntemi hakknda bilgiye, Gncel ESH Katalouna ve Ana
Datclarn web sayfalarnn ksa yollarna IC-ESH'nin web sayfasndan (www.ic-enc.org) ulalabilir.

SOLAS'A GRE ESH ve ECDIS


IMO SOLAS V/19
2.1
Tonaj ve byklkleri dikkate alnmakszn, btn gemiler, aadaki ekipman ve sistemlere
sahip olacaklardr:
(...)
2.1.4
Geminin, planlanm olan seyirle ilgili rotalarnn sergilendii ve seyir sresince mevkinin
izlenebildii notik haritalar ve yaymlar;Elektronik Harita Gsterim ve Bilgi Sistemi (ECDIS)nin, bu alt
paragraftaki harita bulundurulmasna ilikin gereklilii karlad kabul edilir.
2.1.5
Alt paragraf 2.1.4teki fonksiyonel gerekliliin tamamen veya ksmen elektronik aralarla
karlanmakta olduu durumlarda, szkonusu sistemin yedeklenmesine ilikin dzenlemeler;*

* ECDISin yedeklenmesine ilikin dzenleme olarak; kat haritalarn uygun folyolar kullanabilir.
ECDIS iin dier yedekleme dzenlemeleri de kabul edilebilir (Karar A.817(19)un EK-6snn
deiiklik uygulanm metnine baknz.)

ECDISN YEDEKLENMESNE LKN DZENLEMELER


ECDIS Performans Standartlarnn EK-6s, ECDISin yedeklenmesine ilikin hususlarda ihtiya
duyulan fonksiyonlarn listesini iermektedir. Bu zelliklere gre mmkn birka seenek
bulunmaktadr. Bunlar,
1. Bamsz g kaynana bal ve ayr konum bilgisi giriine sahip ikinci bir ECDIS.
2. Gncel resmi kat harita folyosu.
3. RCDS modunda alan ECDIS.
4. IMO Talimat A477(XII)na gre Chart-Radar adyla adlandrlan radar tabanl sistem.

RASTER SEYR HARTASI


(Raster Navigational Chart RNC)
RNCer, IHO RNC retim Talimatna (S-61) uygun olarak retilen kat haritalarn taranm saysal
kopyalardr. Tanm gerei sadece yetkili kurum veya Hidrografi Daireleri tarafndan retilip,
yaymlanabilirler. IMO ECDIS Performans Standarlarnda ESHlerin retilip, sata karlmad
yerlerde, RNClerin harita bulundurma ykmlln karlamak zere kullanlabilecei belirtilmitir.
Bakanlmz ESH retimi ve gncellemesine ncelik vermi olup, Trkiyeye ait sularda RNC
kullanmna gerek kalmayacaktr.
ELEKTRONK HARTA SSTEM

(Electronic Chart System ECS)


ECDIS Performans Standartlarna gre uygunluu test edilmemi tm sistemler genel olarak ECS
(Electronic Chart System Elektronik Harita Sistemi) olarak adlandrlr. ECSler ESHleri, RNCleri
ve zel olarak retilmi dier haritalar kullanabilirler ve ECDISinkine benzer fonksiyonlara sahip
olabilirler. ECS kullanm hibir artta kat harita bulundurma zorunluluunu ortadan kaldrmaz.

Bugn girmi olduum 30.06.2016 zmir seyir sorular


2)Geminizle zaman dilimi ZD:-3 olan blgede 7 ubat 2012 gn DR mevkiye
gre gne douu LMT 06:45:00 ZT olarak 06:24:36 hesapladiniz boylaminiz
nedir?
a)039 54 E
b)045 06 E
c)048 16 E
d)050 06 E
e)051 06 E

3)Grup husuflu feneri sormu iklar:


a)Occ
b)Gp Occ (2) doru cevap
c)Gp Occ (1+1)
d)Gp Fl (2)
e)Gp Fl (1+1)
5)Boylam 030 25 E 90 rotasina 340 mil seyrederek 036 30 e boylamina
vardiysaniz enleminiz nedir?
a)ekvator
b)11 32 N veya S
c) 21 32 N veya S doru cevap bu
d)18 46 N veya S
e)Hibiri
6)Rotaniz 080 hiziniz 10 knots
zaman kerteriz mesafe
0800 140 8
0810 142 6
0815 te hedefi iskelede birakacak ve 1 mil aik geecek ekilde sakinma
manevrasina baladiniz Gemi rotasi ve EYN zamani nedir?
a)308 / 0840
b)040 / 0828
c)140 / 0834
d)128 / 0831,5
e)118 / 0838,5

You might also like