Cengiz Özakıncı İrtica

kutuphaneci
otopsi yaynevi: 1
bilimsel aratrmalar: 1
ld
y
p
tu
ku
z
Kapak fotoraf: Gne gazetesi / 1991
A B D ' y e k r a n : 2 Austostan itibaren Irak igali
altnda bulunan Kuveyt'in ABD nclndeki
mttefik kuvvetlerce kurtarlmasndan sonra bir Ku
veytli, ABD bayran perek kranlarn sundu.
1979'da yazd ve basmdan nce el konulan ilk kitab

Marksist adan Kemalist Devrim ve yaymlad Yeni Demok
ratik i Birlii imzal bildiriler nedeniyle yarglanp 5 yl tut
sak kalan Cengiz zaknc (1954), zgrlne kavutuktan
sonra grsel, yazl, szel iletiim, dil ve felsefe zerinde yo
unlam; brani, Grek, Latin, Arap, Gktrk yaz ve dilleri zerinde almaktadr. Elinizdeki United States of rtica: 19451999 adl kitabndan baka, din dilinin ulusallatrlmas konu
sunu dilbilim, kkenbilim ve anlambilim asndan irdeleyen
Dil ve Din ve toplatma istemiyle yarglanan letiim anda
Aydn Kirlenmesi; Nomos ve Aydn adl kitaplar ve eitli der
gi, gazete, radyo ve televizyonlarda yaymlanm pek ok yaz,
sylei ve konumalar vardr. Grsel sanatlarn resim, grafik ve
sanatsal fotoraf dallarnda yaptlar veren ve sergiler aan
zaknc'nn sanat felsefesine ilikin kuramsal yazlar, sanat
eletirileri ve ykleri, Gsteri, Argos, n Vivo, kibine Doru
gibi dergilerde yaymlanmtr.
py
tu
ku
ld
yaptn ad:
United States of
RTCA 1945-1999
Souk Sava Dnemi'nden Yeni Dnya Dzeni'ne
T R K Y E ' D E RTCA V E E M P E R Y A L Z M
birinci basm: Mays 1999
ld
y
p
tu
ku
CENGZ ZAKINCI
United States of
ku
RTCA 1945-1999
py
tu
Souk Sava Dnemi'inden Yeni Dnya Dzeni'ne

TRKYE'DE RTCA VE EMPERYALZM
z
ld
otopsi
iindekiler
Giri/17-50
1969 KANLI PAZAR'DAN
1999 MERVE KAVAKI'YA
UNITED STATES OF RTCA
16 ubat 1969: slamc Mehmet evket Eygi, Kanl Pazar ve ABD / 20
1969-1999: lk Amerikanc Trbanc ule Yksel enler'den,
Amerikan Uyruklu Son Trbanc Merve Kavak'ya / 33
5 Mart 1999: Merve Kavak'nn Amerika'ya Ballk And / 40
tu
ku
Amerikano-slamc Bir Dallas Dizisi / 42
Amerika'nn "Melting Pot"u, "eritme kazan" / 43

Amerika'nn "Dine Basky zleme Brosu" / 49
py
Birinci Blm / 51-76

1984: RUSYA'DA GERYE DN
ld
VE TRKYE'DE RTCA
Orwell'in "1984"nden Rusya'nn 1984'ne:

Bir "geriye dn"n yks / 51
Temmuz 1984: SSCB, ABD'ye boyun eiyor / 58
Austos 1984: Trkiye'de irtica ve blclk silaha sarlyor / 61

lticayla blcln ibirlii: BDA-C ve PKK / 67
kinci Blm/77-126
1945-1984:
SOUK SAVA DNEM'NDE
TRKYE'DE RTCA VE ABD
ABD: "In god we trust" / 77
1945: Trkiye Sovyetler'e kar ABD'den yardm istiyor / 80
1945: rticann kuramcs ABD / 80

24 Aralk 1945: Papa, Panislamist ABD'yi kutsuyor / 82
1946: Necip Fazl, Byk Dou, irtica ve ABD / 83
1946: Bir irtica kuramcs; ABD Bykelisi Bullitt / 85
1947: lticann ba ABD dinci eitim istiyor/ 86
ABD, Hitler'in Panislamist Turancln devralyor / 91
Nazi ajan mrteciler ABD'nin buyruuna giriyor / 94
1951: ABD gdml slam Demokrat Partisi / 96
1956: ABD Dileri Bakan J.F.Dulles din devleti istiyor/ 97
27 Mays 1960: Ordu, ABD gdml irticay bastryor / 100
rticay krkleyen ABD, Yahudi-Hristiyan Birlii'nin ba / 101
12 Eyll 1980: ABD'nin "Yeil Kuak" Darbesi / 103
16 Haziran 1983: 12 Eyll "'imam-vali", "imam-brokrat" istiyor/ 110
ku
1984: Souk Sava biterken Trkiye'de irtica ve blclk / 113

Blc PKK ve Amerikan slamcs Necip Fazl / 115
rtica ve blclk: Bat'nn ypratc kozlar / 124
tu
nc Blm/ 127-142
py
1984-1989:
YEN DNYA DZEN'NN OLUUM SRECNDE
ld
ABD-AVRUPA BRL ATIMASI VE TRKYE'DE RTlCA

Souk Sava Dnemi'nde ABD- Avrupa ilikileri / 127
1960-1970: Fransa ABD'yi Avrupa'dan kovmak istiyor / 128

1965-1970 ABD-Avrupa Birlii atmas ve MNP'nin douu / 130
Amerikanc irtica Avrupa'ya kar / 131
Erbakan'n MNP'si Amerikanc / 132
ABD-Avrupa-Rusya geninde Trkiye ve irtica / 134
1985: Avrupa Devleti douyor/ 135
1989: Avrupa-Rusya yaknlamas / 136
1989: ABD, Avrupa-Rusya yaknlamasna kar / 137
1990: ABD Trkiye'nin AB'ne girmesine kar / 138
Yeniden ABD gdml Panislamizm /140
Drdnc Blm/ 143-188

1990-1995:
ABD GDML RTCA,
HLAFET DARBE PENDE
1989: ABD laiklie ve Atatrkle kar.
Nurculuktan ve Nakibendilikten yana/ 145
1990: rtica aydnlar ldrmeye balyor/ 147
1993: mamlar orduda subay olacak / 154
Kasm 1993: Avrupa-Rusya yaknlamasna kar RP-ABD uzlamas / 157
Kasm 1993: 1. Din uras, Hilafete giden yolu ayor / 160
ABD Hilafetin yeniden kurulmasn istiyor/ 161
1994: Kissinger Trkiye'de tekke ayor: irtica orduya engel atyor / 162
27 Mart 1995: Emekli Genelkurmay Bakan D. Gre,
Trkiye gazetesini, TGRT'yi ve hlas Holding'i vyor/ 170
ku
13 Nisan 1994: Erbakan: "Sert mi yumuak m, tatl m kanl m?" / 175

evki Ylmaz: "Ya oyla ya kanla" / 177
tu
Erbakan: "Rap rap sesleriyle geliyoruz" / 177

1989-1995: rtica ve polis / 180
py
Sonu/188
ld
Beinci Blm / 189-218
1995-1997: 28 UBAT'IN OLUUM SREC

VE YEN ULUSAL SAVUNMA ZGS
1995 MT irtica raporu/ 189
ubat 1996: Ordu irticaya tavr alyor/ 192

Ordu-RP kavgas / 194
Temmuz 1996: ABD Refah' iktidara getiriyor / 196

Ocak 1997: Sincan'da tanklar geiyor / 201
28 ubat 1997: MGK kararlar ve Yeni Ulusal Savunma izgisi / 203
28 ubat MGK kararlar / 206
28 ubat kararlarnda irtica ve ran / 209
ah'n son Genelkurmay Bakan Abbas Karabagi ve
Humeyni Devriminde ABD'nin etkisi /210
Suudi-Amerika da irticay ve blcl kkrtyor / 215

Sonu. 219-228
Belgeler/229-314
MT rtica Raporu-1995 / 227-236
Genelkurmay Siyasal slam Raporu
237-250
Genelkurmay rtica Brifingi / 251-266

Genelkurmay Bat Harekat Konsepti / 267-282
Anayasa Mahkemesi'nin MNP'yi Kapatma Karar/ 283-314
Kaynaka / 315-319
py
tu
ku
ld
py
tu
ku
ld
Dikkat edin! Dnya hayat sizleri birbirini

zi kandrmaya srklemesin ve kimse sizi Tanr'yla, "Allah" adn ne srerek aldatamasn.
Kur'an; Lokman Suresi / 33. Ayet
py
tu
ku
ld
py
tu
ku
ld
Luther! Bu akl almaz kei, "akl almazl" yznden kiliseye saldrd ve -bylelikle- onu
ayaa kaldrd yeniden!.. Katolikler, Luther adna
enlikler kutlasalar, oyunlar dzenleseler yeridir!..1
Friedrich Nietzsche
ku
z
ld
py
tu
1
Friedrich Nietzsche, "Ecce Homo"'(Kii Nasl Kendisi Olur), Say y. 2. Ba

sm, Temmuz 1983. ev: Can Alkor. Sf. 134
py
tu
ku
ld
p
tu
ku
Engels, parti programna dine sava amak

anlamnda ak bir tanrtanmazlk bildirisi konma
sna kar kt; Blanqui'ci Communardlarn2 dine
kar grltl sava amalarn bir aptallk rnei
sayd ve byle bir savan dine ilgiyi canlandrmak
iin en iyi yol ve anarist bir tutum olduunu sy
ledi. "'Dine kar sava amak'" der Engels, "Bismark' aratmamak, yani Bismark'n rahiplere kar
sava deliliini yinelemektir". "Kahrolsun din, ya
asn tanrtanmazlk," diyenlere, Marx: "Bu doru
deil, bu s bir gr" der...3
Dinsel nyarglarla savarken son derece
dikkatli olmalyz; kimileri dinsel duygular incite
rek bu savamda ok zarara yol ayorlar. Sava
m ar sertletirmekle yalnzca halkn fkesini uyandrabiliriz; byle savam yntemleri, halkn
mezheplere blnmesinin srmesine vesile olur...4
nananlarn dinsel duygularn incitmekten
kanmaya dikkat etmek gerekir; nk bu yalnz
ca dinsel banazln artmasna yarar...5
V. . Lenin
ld
y
2
3
4
5
1871 Paris Komn'ne katlm ya da desteklemi kiiler.

Bkz: V.I. Lenin, "Din stne", ev: Ferhat Gelende, Baak y. 2 Basm,
1989. sf. 21,22, 25, 27.
Bkz: V.I. Lenin, age. sf. 44.
Bkz: V.I.Lenin, age, sf. 46. Rus Komnist Partisi (Bolevik) Taslak Progra
mndan.
sevgili anneme
canm kzm Beng 'ye
ve sevgili Sheyla 'ya
py
tu
ku
ld
GIRI
1969 KANLI PAZAR'DAN

1999 MERVE KAVAKI'YA
UNTED STATES OF RTCA
tu
ku
py
MNP-MSP-RP-FP izgisinde yayn yapan Akit gazete

si, 24 Kasm 1998 gnl saysnda, emekli Harp Akademileri
Komutan Org. Kemal Yavuz'un irtica da tpk blclk gibi
Amerika'nn Trkiye'ye kar kulland bir kozdur saptamas
na; bu ucuz polemikler peinde koan politikaclarn azna ya
kacak insafsz bir yargdr diyerek yant veriyordu. Abdurrahman Dilipak'la birlikte trban yrynden dolay yarglanan
Yeni afak gazetesi yazar Ahmet Tagetiren'e gre, slamclk
Batnn elinde Trkiye'ye kar kullanlan bir koz olmayp, yurt
karlarn savunan anti-emperyalist bir akmd; buna karlk
slam 'a kar topyekn sava aan 28 ubat kararlan, slamc
l yok etmek isteyen ABD'nin buyruuyla gereklemiti. Ya
z zetle yleydi:
ld
Bat ile elele verip slam'a sava aanlar zerine

Bir sredir seslendirilen bir temel yanlgy deer
lendirmek istiyorum. Seslendiren kii Emekli Org. Kemal
Yavuz. Eski Harp Akademileri Komutan... Sayn Yavuz'un
UNITED STATES OF RTCA: 1945-1999
py
tu
ku
dnceleri zaman zaman medyada bkn kalemler tarafn

dan da paylalyor.
Dnce u:
"PKK terr gibi irtica da d gler tarafndan
Trkiye'ye kar kullanlan bir karttan ibaret."
Sayn Yavuz, d g olarak burada ABD'yi (Evet,
ABD'yi) gsteriyor (...) Trkiye'deki slami oluumlar se
ip, PKK terrnn gndemde olduu bir zamanda iki olu
umu paralel bir biimde Amerikan inisiyatifiyle balantl
gstermek, bir kurmay beyine deil, ucuz polemikler pe
indeki bir politikac azna yakr ancak. Dolaysyla bu
deerlendirmelerin Sayn Yavuz'un syleminde olduka
hafif kaldn belirtmeliyiz. (...)
Sanki Trkiye'deki slami oluum, bandan beri
Milli Mcadele'nin milli izgisine sahip kmyor, Milli
Mcadele sonrasnda gelien Batllamac ynelie kar
tavr koymuyormu gibi. (...)
Trkiye-Amerika ilikilerini, getirip slami oluum
lar glgelemek iin kullanmak kadar insaf d bir yakla
m olamaz. Bu yaklamda eer bir kurmaya yakmaya
cak salkszlklar szkonusu deilse, gerekten ucuz
politika vardr... Amerikan politikasnn, blgesel planda
daha ok slam kart bir zeminde oturduunu, siyasal
yaplanlar zellikle blgedeki Amerikan karlarn
sorgulayan slami izgiyi yok etmek zere tanzim ettiini
kim grmezden gelebilir? 28 ubat srecinin bile byle bir
global yaklamn dmen suyunda olutuu yadsnabilir
mi? Bu arada belki bir ayrnt sz konusudur: "Vur deyince
ldrmeyin" diyor Amerika... "28 ubat mant iinde
slami tm birikimin kkn kazmak gereki deilse,
neden iletiim salanabilir bir slami izgi bulunmasn"
diyor... (...)
Trkiye'de Amerika'ya kafa tutarak iktidar olup da
bunu srdrebilen bir kahraman geldi mi bugne kadar? (...)
Keke diyorum bugne kadar Bat'nn dmen suyundan
kmayanlar, Trkiye'deki slami izgi kadar milli karla-
z
ld
18
1969 KANLI PAZAR'DAN, 1999 MERVE KAVAKI'YA
ra nem verselerdi. Keke Batclar, Bat ile elele verip,

milli, slami izgiyi kertmek iin uramasayd...1
slamc yazar Ahmet Tagetiren'in slamcl Bat ya
ylmaclna kart, ulusal bamszlk bir akm olarak ta
nmlayp, slamcla kar olanlar Batnn maas olarak gs
terdii bu yazs, Yaar Kaplan adl bir baka slamc yazarn
MNP-MSP-RP-FP izgisinde yayn yapan Akit gazetesinde ya
ymlanan 21.7.1996 gnl u yazsn anmsatt:
Bizim solcular hain, gafil ve namussuzdur
z
ld
py
tu
ku
Trk solu, Trkiye'yi kartrmak ve hep geri kalm

lkeler arasda tutmak isteyen d glerin emellerine hiz
met etmekten baka bir misyon stlenmemitir. Yani Trk
solu her zaman dnya sann (kapitalist, emperyalist aala
rn) hizmetinde olmu ve dorusu efendilerine gnll ola
rak verdikleri hizmetlerde kusur etmemitir. Solcular sa
disttirler, muzrdrlar, namussuz ve nankrdrler. Gafildir
ler, haindirler. Hatta denebilir ki bunlarn dnyada en ok
zevk aldklar ey ihanet etmektir.
slamc yazarlarn kendilerini Bat kart gsterip ken

dilerinden baka herkesi Batnn ua olarak damgaladklar bu
gibi yazlar yaymlandnda, FP'nin trbanl milletvekili Merve Kavak'nn Amerika'ya ballk and imi bir Amerikan
yurtta olduu ortaya km deildi. Trkiye'deki slamc akmn Souk Sava dneminde Amerika'nn Sovyetlere kar
kulland bir koz olduu, 1945'ten bu yana saysz kantlarla
ortada olan bir gerekliktir. Elinizdeki alma, bu kullanmn
kimilerinin sand gibi Souk Sava Dnemi'yle birlikte sona
2
ermi olmadn , kesintisiz olarak bugne dek srdn bel1
Bkz: Akit gazetesi, 24.11.1998.
Bkz: Engin Ard, Deinmeler. Dincilerin Hznl elikisi: "Sovyet ko

mnist imparatorluuna kar stratejik olarak oluturmaya alt "yeil
19
gelerle ortaya koymakta ve slamcln Batnn elinde Trki

ye 'ye kar kullanlan bir koz olduu saptamasnn, slamc ya
zarlarn sand gibi ucuz polemikler peinde koan politikac
larn azna yakr, insaf d bir deerlendirme olmadn,
tersine yadsmaya kalkan ezecek arlkta bilimsel bir gerek
lik olduunu gzler nne sermektedir. imdi, bir giri tadml
olarak, Trkiye'deki slamc akmn Bat yaylmaclnn
ban eken Amerika'ya balln yadsnmaz biimde ortaya
koyan 1969 Kanl Pazar olayna yle bir gzatalm:
ku
16 ubat 1969:
slamc Mehmet evket Eygi, Kanl Pazar ve ABD
ld
y
p
tu
Yazlar RP'nin -ve o kapatldktan sonra da FP'ninsavunuculuunu yapan Milli Gazete'de yaymlanan slamc ya
zar Mehmet evket Eygi, yukarda grlerini aktardmz
Ahmet Tagetiren, vb. gibi kendilerine slamc denilen pek ok
yazarn ilkrneidir. Tpk dier slamc yazarlar gibi yazlarn
da sk sk "Biz Mslmanlar milletimizi, vatanmz ve devle
timizi gerekten seviyoruz" diyen Mehmet evket Eygi'nin,
1969 ylnda Bugn gazetesinde yaymlanan bayazlar, Trki
ye'deki slamcln Amerikan gdmnde palazlanm bir akm olduunu gsteren bal bana birer kanttr.
kuak" giriiminden vazgeti Amerika... Gerek kalmad, nk komnizm

bitti. Sovyet imparatorluu da dalma srecinde"... Engin Ard'n 19911992'de yapt bu saptamalarn geersizlii, o gnlerden bugne yaanan
saysz olayda ortaya kmtr. lk kez 1970'li yllarda Zbignew Brezinski'nin ortaya att sanlan "Yeil Kuak" stratejisi, 1. Dnya Sava'nda
Hitler Almanyasnn ve bundan da nce 1. Dnya Sava ncesi Osmanl'y
Panislamizme-Pantrkizme srkleyen Almanya'nn yaama geirmek iste
dii bir stratejiydi. Amerikallar bu stratejiyi kendileri yaratmam. Alman
lardan devralmlardr. Elinizdeki kitabn ikinci blmnde bu konu ilen
mektedir.
3
Bkz: Milli Gazete, 26.2.1994.
20
1969 KANLI PAZAR'DAN. 1999 MERVE KAVAKI'YA
py
tu
ku
7962 Kba Bunalm srasnda Trkiye'ye yerletirdii

fzeleri skerek lkemizi Sovyet yaylmasna kar korunaksz
brakan ABD; daha sonra 1964-1965'te patlak veren Kbrs Bu
nalm srasnda Trk ordusunun adaya kmasn 6'nc Filoyu
stnze saldrtrz diyerek nlemi ve Trkiye Cumhuriyeti
devleti her bunalmda ulusal karlarmza kart bir tutum tak
nan ABD ile ilikilerini 1960'l yllarda adm adm geveterek
Avrupa lkeleriyle ve Sovyetler Birlii'yle yakn ilikiler kur
maya ynelmiti. te Amerika, 1969 ylnda Trk-Sovyet ve
Trk-Avrupa ilikilerinin geliiminden kayg duyduu byle bir
ortamda, Akdenizde grev yapan 6'nc Filosunu stanbul'a
gnderiyordu. Yksek renim genlii, 6'nc Filo erlerini ka
raya kartmamaya ve bu filoyu Trkiye'den kovmaya and i
miti. Sahibi bulunduu Bugn adl slamc gazetede bayazlar
yaymlamakta olan Mehmet evket Eygi, yazlaryla etkisi alt
na ald Mslmanlar, ABD'nin 6. Filosuna kar gsteriler
yapan Trk genlerinin zerine saldrtm, iki kiinin lmne
ve yzlerce kiinin yaralanmasna neden olmutu.
10 ubat 1969 gnl gazeteler, Amerikan 6. Filosunun
stanbul'a geleceini duyururken, buna kar gsteri yapmaya
davranacak genlerin daha filo gelmeden tutuklanmaya balan
dn yazyordu:
ld
6'nc Filo Bugn stanbul'da

Tutuklamalar filo gelmeden balad
Polis Amerikan 6. Filosunun stanbul limann ziya
retini protesto etmek maksadyla genlik teekklleri tara
fndan bastrlan resimli brorlerden 20 bin adedini topla
m, bu arada Necmi Demir ve Yusuf Gmleksiz isimli iki
4
renciyi de tutuklamtr.
Ayn gn, slamclarn "mcahid" (kutsal sava) yaza
r ve rgts Mehmet evket Eygi'nin gazetesi Bugn,
4
Bkz: Hrriyet gazetesi. 10.2.1969.

21
"Kara Ahmet Moskof Pehlivanlarna Kar" adl bir roman ya

ymlyor ve 1965'te Trkiye'nin Kbrs kmasn nleyen Amerikan 6. Filosu'nun stanbul'a geliini yle duyuruyordu:
Amerikan 6. Filosunun Trkiye'de bulunmas Trki
ye'nin zararna deildir.5
py
tu
ku
Oysa, zararnayd. nk yl, Rusya'nn Kars ve Arda

han'dan toprak ve Boazlardan s istedii 1945 deildi. Sov
yetler Birlii, 1945'teki bu yanl tutumlar nedeniyle Trki
ye'yi ABD'nin kucana ittiklerini syleyip, bundan dolay zr dileyeli ok oluyordu. Yl 1969'du ki, Amerika 60'larn ba
ndan bu yana Trkiye'nin ulusal karlarna kart bir tutum
taknm; yerletirdii fzeleri skerek Trkiye'yi Rusya'ya
kar korunmasz brakm; Kbrs'a kmasn nlemi; Trki
ye'nin gereksindii ar sanayi yatrmlar iin tek dolar ver
memi ve bunun zerine Trkiye Cumhuriyeti devleti, ABD'den biraz uzaklaarak Sovyetlerle ve Avrupa lkeleriyle iyi ilikiler kurmay kendi karlar iin uygun bulmutu. Sovyetler
Birlii bu yllarda Trkiye'nin Kbrs'taki karlarn onaylyor
ve Trkiye Cumhuriyeti devletinin ya taksim ya federasyon is
6
teini destekliyordu. Amerikan 6'nc Filosu'nun 1969'da
ld
Bkz: Bugn gazetesi, 10.2.1969. Refik zdilek'in yazs.
Bkz: Nazm Gven, "Kbrs Sorunu, Yunanistan ve Trkiye". ada Poli

tika y. 1. Basm. :"Amerika Dileri Bakanl'nda hazrlanan 22 Mart
1947 tarihli bir belgede, Kbrs'n Yunanistan'a gemesine Amerikan h
kmetinin muhalefet etmeyecei bildiriliyordu. (Sf. 122) Johnson, nn'ye
gnderdii mektupta "Trkiye'nin Kbrs'a mdahelesine Amerika'nn en
acil bir ekilde tepki gstereceini" sylyordu. (Sf. 138) Trkiye 1964'ten
beri taksim yannda federasyon tezini de ortaya atmaya balamt. Bu,
Enosis'e (adann Yunanistan'a balanmasna) kar olan Sovyetler Birlii iin daha kabul edilebilir bir zmd. Bunun sonucu olarak zamann D
ileri Bakan F. C. Erkin'in Eyll 1964'teki Moskova gezisinde, Sovyetler,
Ada'da Rum ounluk, Trk aznlk deil de iki ulusal topluluun varln
kabul ettiler. Sovyetler Birlii Dileri Bakan Gromiko, 7 Aralk 1964'te
yaplan Birlemi Milletler Genel Kurul toplantsnda bunu savunduu gibi,
22
Trk-Sovyet ilikilerinin iyiye gittii byle bir dnemde stanbul'a gelii, Trkiye'yi Sovyet yaylmasna kar korumak ama
cyla deil, tersine Sovyetler'den ald yardmlarla demir-elik
fabrikalar kurmaya balam bir Trkiye Cumhuriyeti devleti
ne gz da vermek ve Trkiye'nin tpk Atatrk dnemindeki
gibi iyi komuluk ilikileri kurmaya balad Sovyetler'le ara
sn yeniden amak iindi, ite yksek renim genlii, Ame
rikan 6. Filosu'nun stanbul'a geliine byle bir ortamda kar
kyordu. Ertesi gn, gazeteler olanlar yle duyurduk
py
tu
ku
Karadan askeri kuvvetler ve polis, denizden de do

nanmaya ait hcumbotlarmzn muhafazas altnda Ameri
kan 6. filoya bal gemiler dn sabah Dolmabahe ve Be
ikta aklarna demirlemilerdir.8
ld
22 Ocak 1965'te zvestiya gazetesine verdii demete de: "Adada yaayan

iki toplumun zel durumlarn iine alp iki ayr eyaletten kurulmu tek ve
bamsz federal bir Kbrs Hkmeti kurmann mmkn olabileceini" be
lirtmiti. (...) Sosyalist Arnavutluk da 1965'te yaplan Birlemi Milletler
genel grmelerinde Trk tezi dorultusunda oy kullanan be lkeden biri
olmutu. Enver Hoca, 1967'de yaplan Halk Cephesi Kurultay'nda Kbrs
konusunda unlar sylemiti: "Trkler Kbrs'ta yaayan kardelerinin hak
ve karlarna kar yaplacak her saldrya ayn biimde kar koymaya ha
zrdr. Arnavut milleti, Trklerin kanuni haklarn korumak amacyla giri
tikleri mcadelede kendilerine daima yardmc olmu ve gelecekte de ola
caktr" (...) Sosyalist Arnavutluk babakan Mehmet ehu da: "Arnavut Si
lahl Kuvvetleri, Trk kardelerinin her an emrindedir." demiti. (sf. 144145)
Bkz: Doan Avcolu, Milli Kurtulu Tarihi, Tekin y. st. 1994, cilt 4, sf
1639: "Demirel Rusya ile nn'nn balatt ilikileri srdrr. Bat lkelerinden kredi salanamayan skenderun"" Demir-elik, Seydiehir
liminyum, zmir Rafinerisi gibi byk tesisler iin Rusya'dan krediler alr. Rus uaklarnnTrkiye'den uarak Araplara malzeme gtrmesine izin
verir. ABD'nin ncirlik ssn Orta Dou mdahelelerinde kullanlmasna
kar duyarlk gsterir." "
Bkz: Hrriyet gazetesi, 11.2.1969.
23
Ayn gn, Mehmet evket Eygi'nin slamc Bugn ga

zetesi ise yle yazyordu:
6. filo geldi ve demirledi. Solcular karlarnda ordu
yu grnce sinip oturdular.9
Bu sinip oturma ok ksa srm, renci nderlerinden
Harun Karadeniz, "olaylara meydan vermeden direneceiz"
demi; renciler "Bamsz Trkiye" diye bararak yrm;
polis yrylere saldrnca 15 renci yaralanm ve 20
renci gzaltna alnmt.10 Ertesi gn Eygi'nin slamc gazetesi
Bugn, u balkla kyordu:
ku
tu
Tarihimizin en kara gn: Bayezt kulesine kzl bay

rak asld.11
py
"Milliyeti-mukaddesat" slamclara gre tarihimizin

en kara gn, Trk rencilerin Kbrs'a kmamz nlemekle
grevli Amerikan 6. Filosunu stanbul'dan kovmaya kalktklar
gnd. Demek slamclar Trk tarihinde bundan daha kara bir
gn gremiyorlard. Amerikan 6. Filosunun erleri aylardr de
nizlerde kadnsz dolayorlard. stanbul'a gelmi, karaya kp
genelevlere uramak iin can atyorlard. Karlarna Trk
renciler dikilmi, sizi karaya kartmayz, defolun evlerinize:
Yankee Go Home! diye baryorlard. slamclar iin, Ameri
kallara go home eken bu yurtsever Trk genleri, Trk tarihi
nin yz karasydlar. Mehmet evket Eygi'nin slamc Bugn
gazetesi, Trk rencilerin Amerikan denizcilerine kar bu tu
tumunu "tehdit" ve "tecavz" olarak deerlendiriyordu:
ld
12
Kzlcklar dn de tehdit ve tecavze devam ettiler.

9
Bkz: Bugn gazetesi, 11.2.1969.
l0
11
24
Olaylar byle geliirken, slamclarn byk mcahidi

Mehmet evket Eygi, ald bir hapis cezasndan kurtulmak zere hacca gidenlerle birlikte kapa Arabistan'a atm, oradan
gnderdii yazlarla, Amerikan 6'nc Filosunu korumak zere
Trk genlerine kar cihad arlan yapyordu.
Namaza Davet
tu
ku
(...) Bir mddetten beri klmaya baladmz CEMAAT- KBRA LE SABAH NAMAZLARI'nn faydas
n hepimiz grdk. nmzde 16 ubat Pazar gn byk
bir cemaat halinde sabah namaz klmak zere btn mmin
kardelerimi Bayezt camii erifinde toplanmaya davet edi
yorum. Aziz kardelerim! Kounuz! Cemaate kounuz! 16
ubat Pazar gn, gn domadan Bayezt camiinde toplan
nz! Kafirler bizim cemaatimizi grnce hap yutar zaten.13
py
Yksek renim genlii 6'nc Filoya kar 16 ubat

Pazar gn Taksim'de buluacaklarn duyurunca; Eygi de
Mslmanlar o gn camide toplanmaya ve kafir olarak adlan
drd genlere kar bir gvde gsterisinde bulunmaya ar
yordu. slamc "mcahid" (kutsal sava) Eygi'ye gre Trk
genelevlerinde Trk kadnlaryla yatmaya gelen Amerikan 6'nc
Filosunun erleri "kafir" deillerdi, ancak bunlar karaya kart
mamak iin direnen Trk rencileri "kafir" idiler. stanbul'da
ulusal onuru dorukta, ulusal bilinci yksek, Amerika'ya alabil
diine fkeli ve duvarlar Atatrk'n "Geldikleri gibi giderler"
zdeyiiyle donatan Trk genliiyle karlaan 6'nc filo ko
mutanlar, erlerinin ancak sivil giysilerle ve gn batmndan
sonra kente inmesine onay vermilerdi:
z
ld
Altnc Filoya mensup subay ve erler dn akam saat

19'dan itibaren motorlarla askeri kordon altndaki Dolma12
13

25
bahe rhtmna kp muhtelif vastalarla ehire dalm

lardr. ou sivil giyimli olan Amerikan Bahriyelileri
gruplar halinde stiklal caddesinde dolamlar, gece ku
lpleri ve pavyonlara giderek elenmilerdir. Filo komutan
otellerde kalanlarn dnda dier bahriyelilerin en ge
01:00'de gemilere dnmelerin emretmitir.4
Amerikal askerlerin stanbul'da elence yerlerine do
lutuklar duyulur duyulmaz bu kez de kz rencilerimizin ay
ran kabarm, emberlita Kz Talebe Yurdu rencileri Bayezt Meydan'nda toplanarak yrye gemilerdir:
ku
Protestocu gen kzlarn nde giden grubu, zerinde

"Ya istiklal ya lm" yazl siyah renkte bir bayrak ta
mlar, arkada ise dier dvizler yer almtr. Bu dvizlerde
ise u ibareler yer almtr:
Trkiye 6'n filonun genelevi deildir!
ABD, seni istemedik, istemiyoruz, istemeyeceiz!
Halide Edip, bayran yllar sonra tayoruz!
Yol boyunca kendilerini izleyenlere eitli bildiriler
de datan gen kzlar, bu bildirilerinde halen stanbul lima
nnda demirli bulunan Amerikan altnc filosuna iddetle
atmlar, bildirinin bir yerinde "Birinci kurtulu Sava
nda Trk erkei ile omuz omuza arpan Trk kadn,
bugn yine grevinin bilincindedir!" denilmitir.15
py
tu
ld
Amerikan erleri stanbul barlarnda elenir, stanbul otellerinde cinsel gereksinimlerini karlarken, Trk genlerinin
saldrsna uramaktan ok korkuyor, korunmaya ne denli zen
gsterseler de kimileri genlerin saldrsndan kurtulamyordu.
Bu saldrlar iki kiiyi ok tedirgin ediyordu. Biri, Amerikan
6'nc filosunun komutan, dieri ise slamc "mcahid" Meh-
14
Bkz: Hrriyet gazetesi, 12.2.1969
15
26
met evket Eygi... Eygi'nin slamc gazetesi, ertesi gn u ba

lklarla kt:
Kzllar bomann vakti geldi. Kzl emperyaliz
min para ile tutulmu uaklarn en ufak kprdanta ge
bertmek iin and iildi.
Namaza Davet: Yarn Bayezt camii erifinde byk
bir cemaat halinde sabah namaz klnacaktr. Btn Ms
lmanlara duyurulur.16
t
ku
Eygi'nin slamc gazetesine gre, askerlerin cinsel al

n ve elence gereksinimini gidermek zere stanbul'a gelen
Amerikan 6'nc Filosunu Trkiye'den kovmak kafirlikti ve bu
gazete, 6'nc Filo erlerinin geneleve gitmesini nlemeye kalk
acak Trk ocuklarn en ufak bir davranlarnda gebertmek
zere Mslmanlara and iirmiti. slamcl "Amerikan peze
venklii" dzeyine dren Bugn gazetesinde, Eygi'nin cemaat-i kbra ile sabah namazlar adn verdii eylem, Msl
manlarn bir camide toplanarak vaazlarla Amerikan askerine
dntrldkleri ve Amerikan uaklnn utanmazca ibadet
dzeyine ykseltildii bir eylemdi. Gazete bir gn sonra u
balkla kt:
ld
y
up
z
17
Kzl uaklar istikbalimizi dinamitliyor.
slamclar Amerika'y kendi istikballeri olarak niteliyor, geleceklerini Amerika'ya balam bulunuyordu. slamc
lar Amerika'ya kar kan Trk genlerini slamclarn gelece
ini dinamitlemi sayarak gebertmeye and iiyordu. Oysa o
gnlerde Kbrs'ta Rumlar Mslman Trkleri doruyor ve s
lamclarn uruna kan dkecek denli ok sevdikleri Amerika,
Trk ordusunun Kbrs'a Mslman Trkleri kurtarmaya git
mesine kar karak; Kbrs 'a gitmeye kalkarsanz 6 'nc Filo16
17
27
ld
y
up
t
ku
muz size ate aarak Kbrs 'taki Mslman Trkleri soykrm

dan kurtarmanz nleyecektir, diyordu.18 slamclar, Kbrs'taki
Mslman Trklerin soykrmdan kurtulmasna engel olan Amerikan 6'nc Filosunu barlarna basyor, onu yurdumuzdan
kovmak isteyen genleri ise Moskof ua kzl kafirler diye
suluyordu; ne ilgintir ki, o dnemde Moskova Kbrs'taki
Mslman Trklerin Rumlardan ayrlarak federasyon yolu ile
kendi devletlerini kurmasn savunuyordu. te slamclar, Kb
rs'taki Mslman Trklerin federasyon yoluyla soykrmdan
kurtulmasn savunan Sovyetler'e ve eer Trkiye Kbrs'a as
ker karacak olursa ordusuyla Trkiye'nin yannda yer alaca
n aklayan Sosyalist Arnavutluk'a "kafir" diye kar kp;
Kbrs 'taki Mslman Trk kymn nlemeye kalkarsanz
6'nc Filomuzu stnze saldrtrz, diyen Amerika'y ehl-i
kitap, dindar, slam koruyan lke diyerek canla bala savunu
yorlard. slamc Bugn gazetesinin sahibi ve bayazar Mehmet
evket Eygi, geneleve gitmek ve Trkiye'ye gzda vermek zere stanbul'a gelen 6'nc Filo erlerini Trk genlerinin elin
den kurtarmak iin cihad ars yapyordu. Mslman bir
sylemle Amerikan uakl yapan cihad ars yleydi:
Cihada Hazr Olunuz:
Bilmi olunuz ki byk frtna patlamak zeredir.

Mslmanlar ile kzl kafirler arasnda topyekn sava ka
nlmaz hale gelmitir. mtihan gnleri gelip atmtr. Ms
lman kardeim sen bu savata bitaraf kalamazsn. Kom
nizm kfrne kar derhal silahlan! Stalin'in ve benzeri
deccallerin (Eygi, Atatrk' byle anyor-) pileri olan k
zl veledler btn Mslmanlar karlarnda bulmaldrlar.
Onlarda ta, sopa, demir, molotof kokteyli mi var? Biz de
Bkz: lhan Tekeli-Selim lkin,"Trkiye ve Avrupa Topluluu". mit y.
Ank. 1993, c II, sf. 12-15: Trkiye'nin Kbrs'a mdahelesi. ABD bakan
Johnson'un nn'ye gnderdii Trkiye'nin mdahelesi halinde 6. Filo
nun bunu engelleyecei ..mektubuyla engelleniyordu.
28
py
tu
ku
ayn silahlar kullanmaktan aciz deiliz. Herkes vazifesine

kosun. Komnistler ve onlar destekleyen hain ahs ve
zmreler kahredilsin! Deccaller (Eygi, Atatrklerden
byle szediyor-) yklsn! Ey necip millet, uyan ve davran!
buuk soysuz (Eygi, Amerikan askerlerini Trkiye'den
kovmaya kalkan soylu Trk genlerini soysuz olarak niteli
yor-) nelere cret ediyor! Hamle kafirlerden gelsin. (Eygi,
Amerikan askerleriyle atacak Trk genlerine kafir di
yor-) Gelir gelmez sava ksleri alsn. Bayraklar ykselsin
hareket balasn. Ey deccal veledleri! (Eygi, Atatrk
genleri byle adlandryor-) Ayanz denk aln, Allah'n
kullar geliyor! Kalkn ey ehli slam, davrann! Mslman
lar komnizmle arpan devlet kuvvetlerine yardmc
olsunlar. Komnistlerin amansz dman olan Genel
kurmay Bakan Cemal Tural Paa, anti komnist faali
yetlerinde millete desteklensin. Kaderi ilahi bu kuman
dana tarihi bir hizmet verirse, mslmanlar ona yar
dmc olsunlar. Bilsinler ki seimsiz baa geecek ikti
dar, onlar dorayacaktr. Vesselam alel mcahidin. Me
dine, Mescid-i Nebevi, 9 ubat 1969. NOT: Bireyler olur
sa, silahlar patlar patlamaz vazifeye komaya alacaz.
naallah kzl kafirlerin, deccal ua dinsizlerin (Eygi,
Atatrklerden byle sz ediyor-) tepelerine birer intihar
ua gibi ineceiz.19
ld
Grlecei zere, slamc Mehmet evket Eygi, Mslmanlar 6'nc Filoya kar gsteri yry yapacak Trk
genlerinin zerine saldrtp, bu atmalarn bir darbeye yol
amasn istiyordu. Eygi'nin istedii oydu ki, Mslmanlar, Amerikan 6'nc Filosuna kar gsteri yapacak olan renci
topluluunun karsna ta, sopa, demir, bak, molotof kokteyli
ile dikilsinler; ilk saldrnn kardan gelmesini beklesinler; ilk
saldr gelince de rencilerin stne ullansnlar; 65 yanda
olan ve ya snr nedeniyle emekliliine bir ka gn kalm
bulunan Genelkurmay Bakan Cemal Tural da bu kargaalkta
19
Bkz: B u g n gazetesi, 16.2.1969.
29
ku
bir darbe yapp ynetime el koyarak ya snr nedeniyle emekli

olmaktan kurtulup yllarca lkeyi Eygi'nin Amerikano-slamc
izgisinde ynetsin... Eer silahlar patlarsa, slamc Eygi de s
vm bulunduu Mekke'den abucak dnp 6'nc Filoyu
kovmak isteyen Trk genlerinin zerine intihar ua gibi da
llar yapacaktr. slamc mcahid Eygi, Mslmanlar ABD'ye
kar gsteri yapan genlerin zerine saldrtnca seimsiz bir
iktidarn oluacan (darbe) ve bu iktidarn da ABD'ye kar
olan Atatrklerle Komnistleri dorayacan ak ak du
yurmaktadr.
Ve sonunda olan olmu, 16 ubat 1969 gn, slamc
Eygi'nin arsyla toplanp silahlanarak Trk genlerinin ze
rine ullanan bilisiz Mslmanlar, 2 kiiyi ldrm iki yzden
ok kiiyi ar biimde yaralamtr. te Trk Tarihi'ne Kanl
Pazar olarak geen ve Mslmanm diyen herkesin yzn k
zartmas gereken utan verici olay budur. Olaydan bir gn son
ra Eygi'nin gazetesi yle balk atmtr:
py
tu
ld
Kzllara unutulmaz bir ders veren halk, polisi ve askeri omuzlarda tad.
Gelgelelim, olaylar Eygi'nin istedii gibi Amerikanoslamc bir darbeyle sonulanmamt. O dnemde ABD ile
karlar atmakta olan Trkiye Cumhuriyeti'nin, devlete be
lirlenmi bulunan Sovyetler'e ve Avrupa'ya yaknlama izgi
sini srdren AP, slamc Eygi'nin bir darbeyle ynetime gel
mesine umut balad Genelkurmay Bakan Cemal Tural'
ya snrndan emekli etmi ve yerine Memduh Tama' ata
mt. slamc darbeci Eygi, "Kader-i ilahi bu kumandana tarihi
bir hizmet versin, seimsiz bir iktidar ile komnistleri dorasn"
dedii Cemal Tural'n olaydan yirmi gn sonra emekli edilme
sine ate pskren yazlar yaymlad:
20
Bugn gazetesi, 17.2.1969.
30
Komnistler bayram ediyorlar; nk AP Komniz

min dmanlarn harcyor: Cemal Tural emekli oluyor.21
Mslmanlar camilerde toplayp Amerika'ya ballk
antlar itirmi olan slamclarn irkin yzleri Kanl Pazar Olay'nda. apak gzler nne serilince, basnda Eygi'nin Ms
lmanlar Amerikan karlar dorultusunda kullandna ilikin
eletiriler kmaya balad. Buna ok fkelenen Eygi, erdemli
bir Mslmann azna hi yakmayacak baya svglerle
dolu bir yaz yaymlayarak Amerika'y ve 6'nc Filoyu savun
mak uruna "cihad" etmeyi Tanr'nn bir buyruu imi gibi
gsteren yle bir yant verdi:
ku
Kblemize havlayan kpekler
py
tu
Mslmanlara saldran bir komnist it havlyor:

-"Mslmanlar 6. Filo'yu kble ittihaz ederek namaz
kldlar!.."
-"Mslmanlar ABD emperyalizmine alet oluyor
lar!.."
Bu Moskof itine "HOT!" demek lazm. (..)
Rusya ve in, Allah' inkar ediyor; Amerika ise
Allah'a inanyor. Dini var. Amerika'da slamiyeti yaya
bilmek hrriyeti var. Amerika inanlarmza hrmet ediyor. Amerika ehvendir (zararszdr), ehaftr (hafiftir).
Rusya kzl kafirdir, Amerika ise ehli kitaptr.
Ey deccaln ismine snp (Eygi, Atatrk'n adn
azlarna alanlara byle diyor-) glgesinde yryen kfr
omar. Biz senin kr deccaln gibi nice deccallar tepele
mi, onlarn nice azgn itlerini gebertip ayaklarndan sr
mz. Kblemize dil uzattn. Hesapsz braklmayacaksn.
Burnunu srte srte anandan emdiin st burnundan fitil
fitil getireceiz. nk o st sana helal deil; haramzade
22
kpek!
ld
21
Bugn gazetesi, 10.3.1969.
22
31
ld
y
p
tu
ku
Bugn bir takm keyazarlarnn kendisinden alntlar

vererek Aydn grl lml bir Mslman rnei diye vdk
leri Mehmet evket Eygi'nin 1969'daki sylemi buydu. te
Trkiye'de slamclk, 1969 ylnda, byle bir yazarn bylesi
tiksin, bylesi ulusal onurdan yoksun Amerikanc yazlaryla
savunuluyordu.
Bugn slamc denilen bir takm yazarlar, slamclk Amerikann Trkiye 'ye kar kulland bir karttr saptamasn,
ucuz polemik yrten politikaclarn azna yakacak insafsz
bir yarg olarak niteliyorlar. Yukarda Trkiye'de slamcln
deil Amerikan uakl, daha da kts Amerikan pezevenklii
dzeyine drldn kantlayan bir olguyu sergiledik: Kanl
Pazar...
Kendileri unutuldu sansalar da, stn rtp unuttur
maya alsalar da, hibir biimde unutulmayacak olan, unut
turmayacamz Kanl Pazar Olay'nn, kaleminden kan damla
yan kkrtc yazar slamc Mehmet evket Eygi, sahibi olduu
Bugn gazetesinde keyazar olan M. ahap Tan'n belgelerle
aklad zere, Suudi Arabistan'dan gnderip yaymlatt ya
zlarnda, "Benim gerek yurdum Trkiye deil Arabistandr"
gibi szler ediyordu. Onun 1969''da gerek yurdum dedii Suu
di Arabistan, Amerika'nn bir yar-smrgesiydi. Ak ad Arap
American Company olan ARAMCO irketi, Suudi Arabistan'da
ynetimden geim ilerine dek her konuyu en ince ayrntsna
dek belirliyen Amerikal uzmanlar ve CIA grevlileriyle dolup
taan bir kurulutu ve bu irketin en byk yatrmcs, Yahudi
Roild ailesiydi. En byk yatrmcs bir Yahudi ailesi olduu
iindir ki ARAMCO'nun verdii paralarla rgtlenen Rabtay
slamiye ve hvan Mslimin (Mslman Kardeler) rgt, ya
ynlarnda Yahudi kart tek sz edemiyordu. te Mehmet
evket Eygi, o yllarda btesi bir Yahudi ailesinin denetiminde
bulunan ARAMCO'nun besledii Mslman Kardeler rgtnn, dolaysyla Yahudi-Amerikan-Arap ibirliinin bir mcahidi durumundayd. Suudi Arabistan'dan sonra Avrupa'ya gidip
32
py
tu
ku
oradaki gnlerini Yahudi-Amerikan-Arap irketi ARAMCO'ca

beslenen Mslman Kardeler rgtnn emsiyesi altnda geirmiti Mslmanlar camilerde toplayp Amerikan 6'nc
Filosuna kar direni yapan Trk genlerine saldrttktan sonra,
Mehmet evket Eygi'nin bankadaki hesabna 350 000 dolar ya
trlmt: Cidde > Hollanda Bankas, Konte No: 86473 / 4936
- 8.3.1969 - Mnchen Commerzbank A.G. > "Jurnalist" Meh
met evket Eygi: 350 000 USD... 24 Mslmanlar yazlaryla ve
rgtledii toplu namazlarla, vaazlarla Amerika'nn askerlerine
dntrp Trk genlerinin zerine saldrttktan sonra adna
350 000 dolar (gnmz ltleriyle 140 milyar lira) yatrlan
Mehmet evket Eygi'nin, 6'nc Filoya kar direnen Trk yksek renim genliini para karl Moskof'a satlm itler
diye nitelendirmesi, Trkiye'deki slamclk akmnn ulusal er
dem yoksunluunu gstermesi bakmndan nemlidir. 'Trki
ye 'de slamclk Amerika'nn kulland bir karttr saptamasna
kar kp; bu ancak ucuz polemik peinde koan politikacla
rn azna yakacak insaf d bir yargdr; slamclk Kurtulu
Sava 'nn millici ynn koruyan anti-emperyalist bir akmdr
diyenler, Mehmet evket Eygi'lerin ve Amerika'ya ballk
yemini ederek Amerikan uyruuna gemi trbanl FP milletvekili Merve Kavak gibilerinin yoldalardr. Bu gibileri er
demli Mslman yurttalarmzdan ayrmak iin kendilerine
6'nc Filo slamclar demek yeterlidir.
ld
1969-1999:
lk Amerikanc trbanl ule Yksel enler'den
Amerikan uyruklu son trbanc Merve Kavak'ya
Trkiye'de trban eylemini ilk balatan kii de Kanl
Pazar Olay'n kkrtan Mehmet evket Eygi'den bakas de23
24
Bkz: M. ahap Tan, "Bugn'n Dervii Mehmet evket Eygi Kimdir?Belgelerle" Garanti y. st. 1970.
Bkz: M. ahap Tan, age, sf. 79.
33
py
tu
ku
ildi. Mehmet evket Eygi'nin Amerika'ya kar kan Trkleri

gebertmeye, bomaya and imi olan Bugn gazetesinde
keyazlar yazan ule Yksel enler, o yllarda Eygi ile bir
likte stanbul'dan yola kp Anadolu'yu il il dolaarak kadnla
r balarna trban balamazlarsa cehennemde yanacaklar
ynnde doldurmaya balamt. O gnlerde "trban"n ad daha "trban" deildi; bu rtye, Mehmet evket Eygi'nin 6'nc
Filo savunucusu yoldalarndan ule Yksel enler'in adyla
zdeletirilerek ule Ba deniliyordu.25 Mehmet evket Eygi,
Trkiye'de ule Ba'l, edeyile Amerika'ya kar kan Trk
genlerini bomaya, gebertmeye and imi: 6 'nc Filo slamc
s kadnlar yetitirmek istiyordu. ule Yksel enler, Eygi ile
birlikte kar kar dolat Anadolu'da bir yandan kadnlarn
balarn balamas iin yrtnyor, te yandan Bugn gazete
sinde Amerika'nn ehven (uzlalabilir, zararsz) ve Mslman
dostu bir lke olduunu syleyerek, yolda Eygi ile birlikte
6'nc Filoyu savunuyordu. Trkiye'de turban, ilk kez Amerikanc 6'nc Filo slamclnn niformas olarak ortaya k
mt. Demek ki, 1969'un ilk trban rtkan ule Yksel
enler ile 1999'un son trban rtkan ule Ba Trban'\\
Merve Kavak'nn iki ortak yn vard: Biri Amerikanclk, bi
ri trban... 6'nc Filo savunucusu ule Yksel enler'in 6'nc
Filoyu korumak iin cihat arlan yaymlayan "mcahid ga
zeteci" Eygi ile birlikte balattklar ilk trban rtkanlndan
otuz yl sonra bugn karmza kan Merve Kavak Olay,
Trkiye'deki slamclk akmnn Amerika'ya nasl gbekten
bal olduunu bir kez daha yadsnamaz bir biimde gzler nne sermesi bakmndan nemlidir.
ld
Merve Kavak, gemite RP'nin CIA ile ilikilerini

yrten Abdullah Gl'n yardmcsyd. Kapatlan RP'nin uluslararas ilikiler sorumlusu olan Abdullah Gl, RP'nin CIA
ile ilikilerini yrtyordu:
25
Bkz: Milliyet gazetesi, 10.5.1999. "Trkiye'nin bandaki ar"
34
1969 KANLI PAZAR'DAN, 1999 MERVE KAYAKIYA
CIA Bakan'nn RP randevusu
py
tu
ku
Ksa bir sre nce Ankara'y ziyaret eden CIA Ba

kan John Deutch'un RP lideri Erbakan ile grmek iin
randevu istedii ortaya kt. Erbakan'n scak bakt bu
grmeye partisinin d ilikilerden sorumlu Genel Bakan
Yardmcs Kayseri Milletvekili Abdullah Gl' gnder
dii saptand Erbakan'n bir sre nce gerekletirdii
ABD gezisinin de mimar olan Gl, CIA Bakan Deutch
ile grmesinin hemen ardndan ABD'ye gitti. Gln
halen ABD'de olduu ve nmzdeki gnlerde Ankara'da
olaca bildirildi. CIA Bakan Deutch'un Gl ile gr
mesinde RP'nin bata Gneydou olmak zere Trkiye'nin
temel sorunlarna ilikin gr ve zm nerileri konusun
da ayrntl bilgi ald renildi. CIA Bakan Deutch'un
Gl'e, zellikle partisinin iktidara gelmesi halinde ABD ve
Bat lkeleriyle ilikilerde uygulayaca stratejiye ilikin so
rular ynelttii de kaydedildi. Gl'n de bu konuda CIA
Bakan Deutch'a, Trk-ABD ve Trk-Avrupa ilikilerin
de bugnk izginin dnda ok ciddi deiiklik olmayaca
ynnde gvence verdii renildi. RP'nin ABD, ngiltere ve Almanya bata olmak zere Batl lkelerin Ankara'daki Bykelileri ile ilikilerini de Gl salyordu. Tu
ran Ylmaz. Ankara."
ld
Nasl ilk trban rtkan ule Yksel enler, 6'nc

Filo mcahidi Mehmet evket Eygi'nin sa kolu idiyse, son
trban rtkan Amerikan yurtta ule Ba Trbanl Merve
Kavak da RP'nin CIA ile ilikilerini CIA Bakanlaryla yz_
yze grmeler yaparak yrten ve RP kapatldktan sonra
FP'nin Genel Bakan Yardmcs olan Abdullah Gl'n sa
koluydu. Abdullah Gl, CIA Bakanlaryla yzyze grp
ynetime geldiklerinde" ABD karlarna aykr davranmayacaklarna ilikin gvence verirken, ule Ba Trbanl Merve
26
Bkz: Hrriyet gazetesi. 12 Austos 1996.
35
Kavak da ona yardm ediyordu. 27 ule Ba Trbanl Merve

Kavak, Amerika'da bulunduu dnemlerde Trkiye'nin ktlenmesine, karalanmasna kar tepki gsteren Trklerin "Gel,
sen de bizimle birlikte Trkiye'yi savun" arlarna kulaklarn
tkyor ve Amerika'da yaayan Trklerin Trkiye'yi savunma
toplantlarna katlmyordu:
py
tu
ku
Yemin etmek iin TBMM Genel Kurulu'na trbanla

gelip olay karan Fazilet Partili Merve Kavak'ya ABD'deki komular da byk tepki gsterdi. Kavak ailesinin
yaad Dallas'a bal Richardson ilesinde faaliyet gste
ren Kuzey Teksas Trk Amerikan Dernei Bakan aduman Grbz: "Teksas'ta yllardr Trkiye aleyhinde faa
liyet gsteren Ermeni ve Krtlerin karalama, sulama
ve iftira kampanyalarna yant vermeye alyoruz.
imdi bamza bir de Merve Kavak kt. (...) Bizi en
ok sinirlendiren, Merve'nin Trkiye'ye hizmet edeceini
iddia etmesi... Bunca yldr koca Teksas eyaletinde ne
Merve'yi ne de babas Yusuf Ziya Kavak Bey'i Trkiye
ve Trkler aleyhindeki kampanyalara kar yaptmz a
lmalarda bir kez dahi yanmzda gremedik. Toplantla
rmza", faaliyetlerimize davet etmemize ramen hi ka
tlmadlar. Burada Trkiye'ye hizmet etmeye yanamayan
Merve, imdi km Trkiye'ye hizmet edeceini nasl
syleyebiliyor?" dediler.28
ld
Oysa, Amerikan uyruuna gemi trbanc Merve Kavak'nn Amerika'da bulunduu dnemlerde arld Trki
ye'yi savunma toplantlarna katlmaynda alacak hi bir
yan yoktu. nk Merve Kavak, RP adna Amerika'daki s
lamc rgtlerin toplantlara katlarak Trkiye'yi kafir diye ka
ralamay, dinsiz diye sulamay, din dman olarak gsterme-
27
Bkz: Hrriyet gazetesi, 6. 5.1999. "Merve'nin tehlikeli balantlar var"
28
36
1969 KANLI PAZARDAN 1999 MERVE KAVAKI'YA
yi, yklmas gereken bir devlet olarak tantmay i edinmi bunu srdryordu:
TBMM'ye trbanla girerek olay yaratan Merve Kavak, terrist HAMAS rgtnn destekisi bir rgtn
ABD'deki kongresinde yapt konumada: "Trkiye'de
szde Mslman bir devletle mcadele ediyoruz." dedi.
Kasm Cindemir-Washington.29
py
tu
ku
Merve Kavak'nn ad balangta FP'nin stanbul

Milletvekili adaylar arasnda yer almyordu. Kavak, aday
listelerinin Yksek Seim Kurulu'na verilmesinden bir gn n
ce gece yars aday yaplmt. Kimlik belgesine ba trbanl
bir fotoraf yaptrlacak olursa bavurusunun YSK'nca geri
evrilebilecei dncesiyle. Kavak'nn belgeleri YSK'na
fotorafsz olarak sunulmutu. Son anda bir gece yars ad aday
listesine yazlan Kavak'nn. Milletvekili seildikten sonra
Genel Kurul toplantsna katlmas da yine byle son anda ol
mutu. TBMM Genel Kurulu'ndaki and ime toplantsn izleyen Genelkurmay Bakan ve komutanlar, trbanl MHP Mil
letvekili Nesrin nal'n ba ak biimde and itiini grdk
ten sonra gitmiler; komutanlar gider gitmez de Merve Kavak,
Nazl Ilcak'n kolunda ieriye girmi ve Atatrk'n kurduu
Trkiye Byk Millet Meclisi'nde Amerikanc 6'nc Filo s
lamcl'nn niformas olan ule Ba Trban'a kar olaylar
30
byle balamt. Trk ulusunun, aralarnda Amerika'nn da
bulunduu birlemi Batl saldrganlara kar Atatrk nderli
inde kanlarn canlarn vererek kurduklar Trkiye Byk
Millet Meclisi'nde, Amerikan 6'nc Filosunu Trk genlerine
kar korumak zere cihat ars yaparak slamcl Ameri kan pezevenklii dzeyine dren ve Amerikan uakln ibadet dzeyine ykseltenlerin bir niformas olan ule Ba Tr-
ld
29
Bkz: Hrriyet gazetesi. 6.5.1999
30
Bkz: Milliyet gazetesi, 3.5.1999. "Ban aan vekile alk"

37
ban'a kar klmasndan daha doal ne olabilirdi? Olaylar

zerine bir deme veren Cumhurbakan Demirel, Merve Kavak'nn d glerle balantl bir ajan provokatr olduunu syleyince ortalk birden gerildi. Demirel, TRT-1'de yaymlanan
"Politikann Nabz" konumasnda yle diyordu:
py
tu
ku
Bu, gnlerdir planlanan bir hadisedir. Ne ii var

Meclis'in iinde? Meclis'in kuraln bilmeden mi gelmi oraya? Vatandalarma sesleniyorum. Ban balamak iste
yen kiiye, niin balyorsun diyen kimse yok. Kimsenin
kimseye bir ey dedii yoktur. Bunlar adetlerdir, ananeler
dir. Adetlere, ananelere bir ey dediimiz yok. Size banz
balamayn diyen yok. lla ki ben bunu Meclis iinde ba
layacam diyorsanz, orann kurallar var. Bakas size uyacak deil siz bakasna uyacaksnz. Bu aslnda provo
katrlktr. Bu tip ajan provokatrler ok grlm
tr.31
ld
Atatrk nderliinde kazandmz ulusal bamszlk

savann iinde kurulan Meclis'e, banda Amerikan 6'nc
Filo slamclnn niformas olan ule Ba Trbanla
gelme
densizliini gstererek bir anda Trkiye'nin gndemine oturan
Merve Kavak da, bunun zerine bir basn toplants yaparak
Cumhurbakan'nca kendisine yneltilen ajan-provokatr su
lamasn yle yantlyordu:
Ben sadece milletime kar sorumluyum. Provoka

tr sfat bana deil and imeme mani olanlara daha ok
yakr. Ban rten bizlerin mcadelesi Amerika'da yllar
nce yaanan zencilerin insan hak ve zgrlklerinin el
de edilmesi mcadelesi gibi olacaktr. 32
31
32
38
tu
ku
ule Ba Trbanl Merve Kavak, "Ben sadece mille

time kar sorumluyum" dediinde, Trk kamuoyu onun Ameri
kan milletinden olduunu, Amerika'ya ballk and imi bir
Amerikan yurtta olduunu daha bilmiyordu. Trkiye'deki tr
ban rtkanln Amerika'daki zencilerin mcadelesine ben
zeten Kavak, bu benzetmeyle uyruu olduu Amerika'ya CIA'y byk altndan glmsetecek bir selam gnderiyordu. Ka
vak basna verdii keskin demelerle trban olayn bytp
trmandrmay amalyordu. Nitekim, Kavak Meclis'te eylem
balatr balatmaz, Malatya'da trbanc ayaklanmalar patlak
vermiti. Tpk Rusya'da 1917 Ekim Devrimi Potemkin Zrhls'ndaki fasulye isyanndan kp dalga dalga tm lkeye yayl
d gibi, Kavak da dledii Humeyni tr slamc Devrimi
Meclis'teki trban tartmasyla balatp tm Trkiye'ye dalga
dalga yaymaya alacakt ki, Fransa'ya umak zere olan
Cumhurbakan Demirel, gitmeden nce gazetecilere verdii
son demete Merve Kavak'nn yabanc lkelerle balantl
olduunun saptandn aklad:
py
ld
O bou bouna Meclis'e gelmedi. Onun baz lke

33
lerle ilikileri olduunu saptadk.
ANAP stanbul Milletvekili Yaar Topu da Cumhurbakan'nn aklamasna katlarak, kendisinin elinde de bu
ynde bilgi bulunduunu, kendisindeki bilgileri Fransa'ya git
34
meden nce Cumhurbakan'na ilettiini aklad. O gnk
gazeteler Kavak'nn Amerika'dayken HAMAS ile dolayl ilikisi olduundan sz ediyorlard. Ertesi gn, FP Genel Baka
n Recai Kutan, Cumhurbakan Demirel'i sulayarak, Merve
Kavak'nn ondan daha vatanperver olduunu syledi.35 Gel
gelelim Merve Kavak'nn gerekte hangi "vatan"n "vatan33
34
Bkz: Milliyet gazetesi, 4.5.1999.
35
39
z
ld
y
up
t
ku
perver"i hangi yurdun yurtseveri olduunu kamuoyu daha

renmi deildi. Basn, Kavak'y sorularla sktryor; Kavak
basn yalanlarla atlatmaya alyordu. Amerika'ya niin
gittii sorusuna: Trkiye'de tp renimi grmekteyken trban
basksyla karlanca okulu bir ylda brakp Amerika'ya git
tim, yantn vermiti. Basn, Kavak'nn yalan sylediini aa karp Trkiye'de bir deil drt yl okuduunu, ancak bu
drt yl iinde tembellik nedeniyle ikinci snftan nc snfa
geemedii iin okuldan atldn ortaya koydu. Kavak, ABD
vatanda olup olmad yolundaki sorular yantsz brakyor;
kardei Ravza ise Merve'nin ABD yurtta olmadn syl
yordu.36 "Ben mazlum halkn temsilcisiyim, bam kesseler de
bartm amam" diye yiitlenen Merve Kavak, ehit anala
rnn da kendisi gibi bartl olduklarn rnekleyerek; Ame
rika'y korumak zere Trklere sava aan 6'nc Filo slamc
lar 'nn niformas olan ule Ba Trban 'la, Trkiye'yi koru
mak zere len askerlerimizin annelerinin bandaki rty bir
tutmaya yelteniyordu. Hi lkemizi ABD'nin ban ektii
Bat yaylmaclnn maas olan blclere kar savunurken
vurulup lm askerlerimizin analarnn takt bartyle,
1969 Kanl Pazar Olay'nda Amerikan 6'nc Filosunu savun
mak iin cihad arlar yapp Trk genlerini ldrmeye and
ienlerin niformas olan ule Ba Trban denk tutulabilir
miydi? Evet, ehit analar da barts takyordu, ancak hi biri
Merve Kavak'nn bandaki trbann ncs olan ule Yksel
enler gibi Amerikan 6'nc Filo erleri stanbul genelevlerine
zgrce gidebilsinler diye Trk genlerini gebertmeye and ien
bir gazetenin yazar olmadklar gibi, hi biri Merve Kavak
gibi Amerika'ya ballk andlar ierek Amerikan yurtta ol
mu da deillerdi.
ule Yksel enler'in otuz yl nce takt 6'nc Filo
slamclnn bir niformas olan ule Ba Trban' bana sa
rarak Atatrk'n kurduu Meclis'e girip Trkiye 'nin karlarn
36
40
ku
koruyacam diye and ierek tm Mslmanlar kandrmaya

yeltenen Merve Kavak'nn ok deil seimlerden krk gn
nce Amerika'ya giderek: Bundan byle Trkiye'yle hi bir
uyrukluk bam kalmamtr, u andan sonra Trkiye'ye deil
yalnzca Amerika ya ballk gstereceim ve Trkiye nin deil
yalnzca Amerika'nn karlarn koruyacam, gerekirse Amerikan askeri olarak Amerika'nn saldrmam isledii her yere
saldracak, Amerikann ldrmemi istedii herkesi ldreceim
diye and iip Amerikan yurtta olduu gerei, Trkiye'nin
gndemine bomba gibi dt. Evet, banda Amerikan 6'nc
Filo slamclnn niformas olan ule Ba Trban'la dolaan
Merve Kavak, 18 Nisan 1999 seimlerinden yaklak krk gn
nce 5 Mart 1999'da aadaki and iip Amerikal olmutu:
py
tu
Merve Kavak'nn ABD'ye Ballk and
ld
Burada, nnzde, imdiye kadar tabiyetinde bulun

duum her trl devlet tabiiyeti ve egemenliini reddet
tiime: bundan byle ABD Anayasas'n ve yasalarn i ve
d btn dmanlara kar savunacama; ABD'ye ballk
ve sadakat gstereceime; kanunun gerektirdii haller
de ABD iin silah tayacama; kanunun gerektirdii
durumlarda ABD ordusuna hizmet vereceime; kanunun
gerektirdii hallerde sivil ynetim altnda, ulusal nemi olan
ilerde alacama ve bu ykmllklere zgr bir ekil
de, akl salm yerinde ve samimi olarak yemin ederim.
Tanr yardmcn olsun.
37
Bkz: Milliyet gazetesi. 13.5.1999. Bu andn Amerikan ngilizcesi yledir:

Oath Of Allegrance to the United States of America: "I hereby declare, on
oath, that I absolutely and entirely renounce and abjure all allegiance and
fidelity to any foreign prince, potentate, state or sovereignty, of whom or
which I have heretofore been a subject or citizen: that I will support and
defend the Constitution and laws of the United States of America against all
enemies. foreign and domestic: that I will bear true faith and allegiance to
the same:that I will bear arms on behalf of the United States when required
by the law: that I will perform noncombatant service in the armed forces of
41
py
tu
ku
Bana sard Amerikan 6'nc Filo slamcl nin ni

formas olan ule Ba Trban' Trkiye'deki btn Mslman
kadnlarn bana dolamak iin sava veren ve RP'nin CIA ile
ilikilerini yrten Abdullah Gl'n yardmcs olan Merve
Kavak, itii bu Amerika'ya ballk andyla, bandaki tr
bann gerek kaynana balanm olmaktan baka bir ey yap
m deildi. nk Merve Kavak'nn ule Ba Trban', an
nelerimizin banda bir erdem simgesi olarak ldayan ve ehit
analarnn hem erdemlerini simgelemek hem gzyalarn sil
mek zere taktklar, hi bir siyasi oyunun arac olmayan ba
rtsnden ok bakadr. Merve Kavak'nn ule Ba Tr
an', 30 yl nce Amerikan 6'nc Filosunu korumak iin Trk
genlerini gebertmeye and ierek iki kiinin ld iki yzden
ok kiinin ar yaraland Kanl Pazar Olay'n kkrtanlarn
niformasdr. O niformay balarnda tayanlar, yrekten Amerikanc olan slamclardr. Bunlarn Amerika'ya ballk and
iip Amerikan yurtta olmalarnda alacak hi bir yan yoktur.
ld
Amerikano-slamc bir Dallas dizisi
ule Ba Trbanl Merve Kavak'nn babas Yusuf Zi

ya Kavak, 1982'de Atatrk niversitesi lahiyat Fakltesi
Dekan iken arl olarak gittii ran Devrimi'nin nc Yl
Trenleri'nde Trkiye'ye karaalan bir konuma yapt iin
MT bildirimiyle grevden alnm ve nce Libya'ya, oradan da
Amerika'ya gidip Dallas Merkez Camii ve Kuzey Teksas slam
Birlii 'nin Ruhani Lideri ve mam olmu." ule Ba Trbanl
Merve Kavak da Amerika'da, babasnn yannda, Dallas'ta.
the United States when required by law; that I will perform work of
national importance under civilian direction when required by the yaw; and
that I take this obligation freely without any mental reservation or purpose
of evasion; so help me god."
38
Bkz: Milliyet gazetesi, 4.5.1999. "Bol soruturmal bir aile"
42
yayormu. Demek ki, gerek Merve Kayak gerekse babas,

Amerika'nn Dnya Yahudi-Hristiyan Birlii'nin Ba olduu
nu biliyorlard. nk, son dnem ABD Bakanlarndan George Bush, 1992 ylnda Dallas'ta, yani Merve Kavak'nn ve
babasnn yaad yerde yapt bir konumada, ABD'yi Dnya
Yahudi-Hristiyan Birlii'nin tek kalts ve nderi olarak ni
teleyerek yle diyordu:
tu
ku
Biz dini inanlara sahip bir partiyiz. lkemizi

Yahudi-Hristiyan Birlii'nin tek mirass ve lideri ola
rak ayakta tutmaya kararlyz. Biz Allah'a inanyoruz
ve biz okullarda ibadetin geri getirilmesine nem veri
yoruz...
py
te Dallas'l Merve Kavak, bir yandan Trkiye'de

kadnlarn bana Amerikan 6'nc Filo slamclnn nifor
mas olan ule Ba Trban' dolamak iin sava verirken, bir
yandan da herkese ve btn Dallas'llarca Dnya YahudiHristiyan Birlii'nin Ba olarak bilinen Amerika'ya ballk
and ierek, Dnya Yahudi-Hristiyan Birlii'nin Ba Ameri
ka'nn yurtta oluyor ve itii andla, Dnya Yahudi-Hrstiyan
Birlii'nin Ba Amerika'nn buyruunda savalara bile katla
cana ilikin Tanr'y tank gstererek sz veriyordu. Btn
bunlarn slam inancnn gerekleriyle en kk bir ilgisi dahi
yoktur. Bu gibi davranlarn slam ad altnda ve slam adna
yaplmas, slama ynelik en irkin aalamadr.
ld
Amerika'nn "melting pot'u; "eritme kazan"

Amerikan ulusularna gre Amerika bir "meltingpot"
(eritme kazan)'yd. Bu eritme kazannn iinde trl soylardan
ve lkelerden gelen kiiler vard ve bunlar Amerikan kazannda
eriyip Grkemli Amerika'y oluturuyorlard. Bu kurama gre,
39
Bkz: Trkiye gazetesi, 24. 08. 1992. D Haberler Servisi.
43
UNITED STATES OF RTCA 1945-1999
py
tu
ku
Amerikan yurttalar Amerika'ya gelmeden nceki kkenlerine

gre ayrtrlamaz bir btn iinde erimi bulunuyorlard.
Gelgelelim, uygulamada bu kuram yalanlayan olaylarla sk sk
karlalmaktayd. Amerika u ya da bu lkeye sava atnda,
sava alan lkeden gelip Amerikan yurtta olmu olanlar
szde ayrdedilemeyecek denli erimi bulunduklar o kazandan
her naslsa kolayca seilip ayrlabiliyor ve doduklar lkeye
kar ABD niformas altnda z kardelerini ldrmek zere
sava alanlarna srtebiliyordu. rnein 2. Dnya Sava ylla
rnda Japonya'ya sava aan Amerika. Japonya'dan gelip Ame
rikan yurtta olanlar bu kazann iinden seip karm, tm
nn tanr tanmaz tm varlklarna el koymu, tmn tutsak
evlerinde toplam ve ilerinden en gen olanlarn n saflarda
arpmak zere savaa gndermitir.40 imdi. slamc Merve
Kavak, Trkiye'de Milletvekili aday olduktan bir sre sonra
gidip byle bir lkenin; Dnya Yahudi-Hristiyan Birliinin
Ba Amerika'nn yurtta olmu... slamclarn bir yandan Amerika'y Byk eytan diye niteleyip, bylelikle Mslman
ynlara kendilerini Amerikan kart imi gibi gsterirken, te
yandan kapal kaplar ardnda Amerika'ya ballk andlar verip
gizlice Amerikan yurtta olmalar, Mslmanln hangi kura
lyla, Kur'an'n hangi ayetiyle ya da doruluuna inandklar
hangi hadisle nasl badatrlabilir?
ld
ule Ba Trban'l Merve Kavak'nn yesi ve Millet

vekili olduu Fazilet Partisi, imdi onun Amerika'ya ballk
and imi olmasn slam kurallarna ve erdemine uygun bir
davran olarak gsterebilmek ye bylece kendilerine oy veren
Mslmanlarn gznde saygnlklarn koruyabilmek sanc
syla kvranmaktadr. Bu partinin ba Recai Kutan. Kavak
'nn ABD yurttalna gemesini savunarak: "Canm ABD.
Trkiye'nin dostu deil mi? Ne var Trkiye uyrukluunu yad
syp Amerika'ya ballk and ierek Amerikan yurtta olmu40
Bkz: rfan Erdoan. Korkmaz Alemdar. "letiim ve Toplum". Bilgi y. Ma

ys 1990, sf. 144
44
1969 KANLI PAZAR'DAN 1999 MERVE KAVAKI'YA
ld
y
up
t
ku
sa?" diyor. Oysa ule Ba Trbanl Merve Kavak'nn Ameri

ka'ya ballk and imesini en keskin dille savunabilecek tek
kii, Necip Fazl Ksakrek'in "slamclarn Yahudisi"41 olarak
nitelendirdii Milli Gazete yazar Mehmet evket Eygi'dir ve
Merve Kavak'nn Amerika'ya ballk and imesini slam'la
badatrma ykmll, doas gerei en bata ona dmek
tedir. nk hem bugn Merve Kavak'nn bana dolanarak
Meclis'e sokulan ule Ba Trban' otuz yl nce ule Yksel
enler'in bana dolayp yaygnlatrmak iin rpnan ilk kii
Mehmet evket Eygi'dir; hem de Merve Kavak'lara otuz yl
ncesinden balayarak Amerika'ya ballk duygusu alayan
kii Mehmet evket Eygi'dir. Merve Kavak'larn bandaki
ule Ba Turban da yreklerindeki Amerika'ya ballk and da,
Mehmet evket Eygi'nin otuz yl nce att tohumlarn mey
veleridir. Bu yzden Merve Kavak'nn banda "1969: Made
in M.. Eygi+USA" damgal ule Ba Trban'la Amerika'ya
ballk and imesini slam adna savunmak ykmll,
Kanl Pazar olayn yazlaryla kkrtan ve 6'nc Filoyu koru
mak iin cihad arlar yaymlayan Mehmet evket Eygi'nin
zerindedir. Eygi, 1969'da Araplar kendisine Mslmanlarn
kutsal kenti Mekke'de yaama olana vermiken bu olana te
pip Arabistan'dan Almanya'a gitmesini Kur'an'a uydurarak
yle aklyordu:
Kur'an' Kerim'de bir Ayet-i Kerime'de Cenab-

Hak ilk harfi "A" ile balayan byk bir Hristiyan
devletin Mslman olacan buyuruyor. Bu millet olsa
olsa asil, temiz; biz Mslmanlara ahlak ve karakteriyle en
yakn olan Alman milletidir.4"
kard Bugn adl gazetede Hitler'i dahi rnek bir
Mslman olarak gsteren yazlar basmaktan ekinmeyen Meh41
Bkz: M. ahap Tan. "Bugn'n Dervii'". Garanti y. st. 1970. Sf. 35
42
Bkz: M. ahap Tan. age, sf. 108.
45
py
tu
ku
met evket Eygi, Kur'an' zgn Arapasndan en az krk kez

okumu olmama karn benim bir trl gremediim u ayetin
hangisi olduunu Fazilet Partisi'ne ve Merve Kavak'ya bildi
rirse, Kavak'nn Amerika'ya ballk and da o ayete gre sa
vunulabilecektir. yle ya, Almanya'nn banda "A" olduu gi
bi, Amerika'nn banda da "A" vardr. Belki de Eygi'nin
1969'da Almanya'ya "hicret" ettiinde Almanya sand o lke
Amerika'dr. stelik Amerika'ya ksaca ABD diyoruz ve
Kur'an'da " A B D " szc tapnmak, kulluk etmek anlamna
geliyor. Belki bu da Mslmanlarn ABD'ye "abd" olmalar,
edeyile Amerika'ya tapnmalar, kulluk etmeleri gerektii
yolunda bir Tanr buyruu olarak yorumlanabilir. Fazilet Partisi
ve Merve Kavak, eer Kur'an' Eygi'nin yapt gibi kendi
"heva'larna uydurmaktan ekiniyorlarsa, bu durumda Eygi'nin
1969'da yaymlanan u yazsn yineleyerek Amerika'ya bal
lk andn slam'la badatrabilirler:
Kblemize havlayan kpekler
z
ld
Mslmanlara saldran bir komnist it havlyor:

-"Mslmanlar 6. Filo'yu kble ittihaz ederek namaz
kldlar!.."
-"Mslmanlar ABD emperyalizmine alet oluyor
lar!.."
Bu Moskof itine "HOT!" demek lazm. (..)
Amerika Allah'a inanyor. Dini var. Amerika'da
slamiyeti yayabilmek hrriyeti var. Amerika inanla
rmza hrmet ediyor. Amerika ehvendir (zararszdr),
ehaftr (hafiftir). Amerika ehli kitaptr. 43
Evet, Merve Kavak'nn Amerika'ya ballk and ie
rek Amerikan yurtta olmasn eletiri konusu edecek benim
gibi yazarlara, Merve Kavak'nn ve yesi bulunduu Fazilet
43
Bkz: Bugn gazetesi, 30.3.1969
46
Partisi'nin verebilecei yant, E y g i ' n i n otuz yl n c e kendisini

Amerikan
uaklyla sulayanlara verdii
bu yant
yinele
mekten baka bir ey olmayacaktr: n k Amerika dindardr.

nk
A m e r i k a Ehl-i Kitap'tr.
nk
Amerika
slamiyet'in
yaylmasna ses kartmaz. nk Amerika Mslmanla saygldr. n k A m e r i k a ehvendir. n k Amerika ehaff'tr...

A m e r i k a ' y s l a m ' n koruyucusu olarak gstermeyi i
edinen T r k i y e gazetesi 1 9 9 4 ' t e yle bir balk atmt:
Amerika'da inan hrriyetini byle yayorlar!
ld
py
tu
ku
Amerikan Ordusundaki 29 Mslman subay dini eitim sertifikalarn trenle aldlar. Ve haklarnda ne ko
vuturma yapld, ne eletiri.. Sadece stlerince tebrik edil
diler. Washington'daki diploma treninde grtmz
Mslman subay ve askeri uzmanlar ilk vazifelerinin ordu
daki dier Mslman askerlerin daha rahat ibadet edebil
melerine imkan salamak olduunu syledi. Namaz klma
lar iin birliklerinde zel yerler verilecek; rahatlkla namaz
klabilmeleri iin mesai saatlerinde gerekli dzenlemelere
gidilecek. Cuma namazlarnn topluca klnabilmesi iin ge
rekli kolaylklar salanacak.
Trban "No problem"
Ban inancna gre rten Amerikal askeri uz

man Sabirah Halilullah, arkadamz Mesut Hazar'a, ko
mutanlarndan hibir bask grmediini ve ok rahat alt
n syledi. Hanm subay, halkn yzde 6 8 ' i bizim bar
tl almamz destekliyor, diye konutu. (..) Sistem, her
kesin dini ihtiyacn karlayabilmesine imkan veriyor. Hatta
44
dindarlk tevik ediliyor.
44
Bkz: Trkiye gazetesi, 26.10.1994
47
ku
Gazetede Amerikal zenci kadn subay Sabirah Halilullah'n niformasnn stne takt trbanla bir fotoraf da
vard. Amerikal kadn subayn trban, 30 yl nce ule Yksel
enler'in Anadolu'ya yaymaya alt trbann bir eiydi.
Milletvekili aday olduktan sonra Amerika'ya ballk and iip
Amerikan yurtta olarak Meclis'e gelen Merve Kavak'nn
bandaki ule Ba Trban ile bu Amerikal kadn subayn ba
ndaki trban da aynyd. Gelgelelim hlas Holding'in kard
Amerikan gdml Trk-slam Sentezi'nin szcs Trkiye
gazetesinin Trkiye'deki Mslmanlara Amerika'y sevimli
gstermek amacyla yaymlad bu haberin gerek d olduu
iki yl sonra Milliyet gazetesinin verdii bir haberde aa kt:
tu
Amerikan ordusunda trban tartmas
ld
py
Trban tartmas Amerikan ordusuna srad. Darlane Summers isimli Mslman kadn asker, grev srasnda
trban kullanmakta srar ettii gerekesiyle askeri mahke
meye verildi. Georgia eyaletindeki Fort Stewart ss'nn
Szcs Binba Susan Oliver, Summers'n slamiyet emir
lerini yerine getirmek iin kendilerinden bir dizi istekte bu
lunduunu, eitim srasnda trban, uzun kollu gmlek ve
pantolon giyilemeyecei kendisine bildirildiini aklad.
Konu bir emir komuta meselesidir, dini inanla bir ilgisi
45
yoktur, dedi.
Amerika byledir ite. Bir yandan Trkiye'yi orta a

karanlna itmek iin gerici Trk gazetelerine uydurma haber
ler yazdrarak Amerika'da kadn askerlerin trbanl dolatklar
yalann yayar, te yandan trban takt diye Amerikan ordusundaki bir kadn subay mahkemeye verir. Amerika kendisi dndaki tm lkelerin gericilik batanda kvranmasn ister ve bu
yzden tm lkelerin gericilerini korur, kollar, besler, palazlan45
Bkz: Milliyet gazetesi, 8.6.1996
48
1969 KANLI PAZAR'DAN. 1999 MERVE KAVAKI'YA
drr, ilericilerin stne saldrtr. 1998'de ABD Temsilciler

Meclisi'nin ald bir karar Amerika'nn yeryzndeki tm gerici yobazlarn sna olma yolunda dev bir adm attn
gstermektedir:
Amerika'da Dine Basky zleme Brosu
py
tu
ku
Dini gruplara bask uygulayan lkelerin cezalandrlmasn ngren bir yasa tasars, ABD Temsilciler Meclisi'nde 41'e kar 375 oyla kabul edildi. Dine bask uygula
yan lkelere yaptrm uygulanmasn ngren yasa tasarsnn yrrle girmesi halinde Dileri Bakanl'na bal
"Dine Basky zleme Brosu" oluturulacak. Yasay ihlal
eden lkeler ihracat kstlamas, vize yasa, insani olma
yan ABD yardmnn kesilmesi gibi yaptrmlara arpt
rlabilecekler. Tasary destekleyenler; "ABD, bu yasa ta
sarsn kabul ederek dnyann drt bir yannda insan
larn srf dini inanlar sebebiyle ikence grmesi, kk
letirilmesi ya da ldrlmesi karsnda artk sessiz
kalmayacan gstermi olacak" derken, kar kanlar ise yasann ABD'yi Pakistan, Msr, Suudi Arabistan ye
in gibi stratejik nem tayan lkelere de yaptrm uygu
lamak zorunda braklabileceini vurguluyorlar.46
ld
Ya, ite byle... Amerika, 1998 ylnda Temsilciler

Meclisi'de alnan bu kararla, yeryzndeki tm dinlerin ba ko
ruyucusu olmaya davranm bulunmaktadr. Yeryznde kendi
lkelerinin ulusal karlarna kart eylemler gelitiren tm yo
bazlar, mrteciler, lke yasalar bunlarn yakasna yapnca ka
p Amerika'nn kanatlar altna snacak ve korunacaklardr.
Dahas, Amerika, o lkelerin yakasna yapp, niin mrtecile
re istedikleri hereyi vermiyorsun bakaym, diyerek yaptrmlar
uygulayacaktr. yleyse 6'nc Filo slamclnn niformas
olan ule ba Trban ile Meclis'e giren Merve Kavak ve ben46
Bkz: Cumhuriyet gazetesi, 16.5.1998.
49
UNITED STATES OF RTCA. 1945-1999
zerleri Amerika'ya ballk and imesin de ne yapsn? Hem ne

abuk unuttunuz, ok deil yl nce Amerikan Dileri Ba
kanl szcs Nicholas Burns, ynetimde Refah Partisi var
ken yle dememi miydi?:
Trkiye'yle ilikilerimizin devam asndan laikliin
srmesi gereken bir ey olduunu daha nce sylediimizi
hi sanmyorum.47
py
tu
ku
Ne abuk unuttunuz; Henry Kissinger ok deil be yl

nce Trkiye'ye gelip zbekler Tekkesini amam myd?
ABD Bakan Bill Clinton'un bir ka yl nce "slamlarn bir
halifesi olsayd da ben de onu Beyaz Saray'da bir gzel arlayp tm Mslmanlar kendi gdmme alsaydm" dediini de
mi unuttunuz yoksa?..
Bu gidile yeryzndeki tm mrtecilerin ortak uluslararas slogan u olacak:
"Yaasn United States of Amerika!.."
ld
Buna karlk biz de yle haykracaz:
"Kahrolsun United States of rtica!.."
47
Bkz: Milliyet gazetesi, 31.7.1996. Yasemin ongar: "Washington'dan Hoca'ya Teekkr".
50
BRNC BLM
1984
RUSYA'DA GERYE DN
VE TRKYE'DE RTCA
tu
ku
py
Orwell'in "1984"nden, Rusya'nn 1984'ne

Bir "geriye dn"n yks
ld
George Orwel'in 1949'da yaymlanan "1984" adl ro

man, "big brother watching you"; aabeyiniz sizi gzetliyor,
tmcesiyle nldr. Orwell, toplumda en kk bir zgrle
dahi yer brakmayan, her iin en ince ayrntsna dek gzetim
altnda tutulaca katksz bir bask dzeninin kurulacan n
gryordu bu romannda. Gerekten de 1984, yeryznde ulus
lararas gler dengesinin altst olduu, kiisoyunun yazgsn
derinden etkileyen ok nemli bir yl oldu. 1945'te Yalta Konferans'nda' Sovyetler Birlii ile Amerika arasnda bllm
olan iki kabadayd dzen, yaklak krk yl sonra, Sovyetlerin
4-11 ubat 1945'te ABD Bakan Roosvelt, ngiltere adna Churchill ve

Sovyetler Bakan Stalin'in bir araya gelmesiyle gerekleen Yalta Konfe
rans, bu egemen glerin dnyay kendi aralarnda bltkleri bir toplant
olmutur.
py
tu
ku
yenilmesiyle ykld: bylece ABD, 1984'te yeryznn tek egemeni oldu.

Uluslararas gler dengesinde gerekleen bu kkl
dnmn ilk belirtileri 1980" li yllarn balarnda grlm,
yeryznde ABD nderliindeki bireyci smrgen Bat yayl
macln dizginleyen en nemli g olan Sovyetler Birlii"nin
iten rd, ynlarn a olduu -ekmek kuyruunda bekle
yen Ruslarn grntleriyle birlikte- Bat basnnda yer ald
gibi. bata Hrriyet olmak zere, 1980'lerin ilk yllarnda, Trk
basnnda da duyurulmutu.2 Tony Cliff in 1948'de ngiltere'de
yaymlanan Rusya'da Devlet Kapitalizmi adl kitabndan sonra,
Sovyetler Birlii'ndeki dzenin ortaklaa toplumcu sosyalist bir
dzen deil, kamucu smrgen "devlet kapitalizmi" olduunu
savunan Sovyet kart solcular, SSCB'yi ktleyen bu gibi ya
ynlar kendi savlarnn doruluuna kant olarak grdler.3
Sovyet yanls solcularsa, Sovyetler Birlii'nde ortaklaa top
lumcu dzenin kuruluunun oktan gereklemi olduunu, bir
lkede ortaklaa toplumcu dzen bir kez kurulduktan sonra bir
daha o lkede bireyci smrgen kapitalist dzene geri dnn
olanaksz olduunu savlayp, bu gibi ktleyici yaynlarn Sov
yetler Birlii'ni toplumlarn gznden drmek iin kar devrimcilerce uydurulmu yalanlar olduunu syleyerek, Sovyet
yandaln inatla srdryorlard. Onlar, sosyalizmin bir kez
kurulduu bir lkede kapitalizme geri dnn olana yoktur,
diyedursunlar, SSCB Novosibirsk akademisi toplumbilim b
lm bakan Tatyana Zaslavskaya, 1983 yl Nisan aynda.
ld
Aralk 1979'da Sovyet ordusunun Afganistan'a girmesi. ABD yanls lke

lerde SSCB'ye ilikin ktleyici yaynlarn gzle grlr biimde artmasna
yol amt. Bu olay SSCB ile ABD arasndaki "Souk Sava" dorua tr
mandrm; iki dev g tm kozlarn Afganistan topraklan zerinde oyna
maya balamlard. ABD. Afganistan'daki slamclar rgtleyip sava ara
gereleriyle donatarak Afganistan'da konulanan Sovyet birliklerine saldrtmt.
3
52
Bkz: Tony Cliff. "Rusya'da Devlet Kapitalizmi", Metis y. 1. basm. Nisan

1990. ev: Ali Saffet-Tark Kaya.
1984: RUSYA'DA GERYE DN VE TRKYE'DE RTCA
py
tu
ku
Rusya'da ortaklaa toplumcu gidiin bir kmaza saplandn,

bireyci smrgen dzene dnlmezse lkenin batmasnn ka
nlmaz olduunu savunan bilimsel bir alma yaymlamt.
Zaslavskaya'nn bu almas. 3 austos 1983 gnl Washing
ton Post gazetesinde yaymlanr yaymlanmaz Batl gzlemci
lerin ilgisini ekmi: "Ne oluyor? Yoksa sosyalist Rusya kapitalizme mi dnyor!?" sorusu, aydnlar arasnda youn tart
malara yol amt. Gerekte Zaslavskaya'nn Rusya'da bireyci
smrgen dzene geri dn savunan bu bilimsel almas.
ynetimden bamsz bir zgr aratrmann rn olmayp.
Gorbaov gibi ynetimde yuvalanm bir takm kar devrimci
lerin kzlordu'nun tepkisinden ekinerek aka dile getireme
dikleri grleri ieriyordu. Zaslavskaya, 1979"dan sonra Gorbaov'la ok sk gren bir aratrmacyd." Onun I983"te or
tal kartran bu almas da yine st dzey yneticilerden
Gorbaov'un yol gstericiliiyle, onun yreklendirmesiyle ya
ymlanmt. Gorbaov. Zaslavskaya'nn bu almas yaym
landktan bir ay sonra. Mays 1983'te grevle Kanada'ya git
mi: bireyci dzene geri dnn, perestroyka ve glastnost'un
gerek kuramcs olan SSCB Kanada Bykelisi Aleksandr
Yakovlev'le Ottawa'da grm: burada ortaklaa toplumcu
smrsz bir dzenin olanakszl zerinde gr birliine
varan Yakovlev'le Gorbaov, Rusya'da bireyci smrgen dze-
ld
4
5
Bkz: Gorbaov'un Rusyas. YKY. ubat 1995. Hz: C.Aka -S.Okyay. sf. 66
Bkz: age-sf. 158
6
Bkz: Anthony Barnett. "Sovyetler'de zgrlk". letiim y. 1. basm. st

1988. ev: Dilek Hattatolu-Erol zbek, sf.73: "Artk (1987) Gorbaov'un
ba danmanlarndan biri olan Ermeni ekonomi profesr Abel Aganbagyan'a. bugnk (1987) Genel Sekreter (Gorbaov) ile ilk kez ne zaman kar
lat soruldu. Aganbagyan ilk karlamalarnn 1979'da. Gorbaov Politbro'daki grevinin bana getiinde olduunu syledi. (...) Gorbaov.
her grten ekonomistler ve uzmanlarla politikalar tartmak zere top
lantlar yapard. Aganbagyan'n anlattna gre, zellikle de tarm konu
sunda uzmanlam olan Tatyana Zaslavskaya ile konuurdu."
53
nin geri getirilmesini amalayan bir ete kurmulard. Gorbaov, Ottawa'dan ayrlp Rusya'ya dner dnmez SSCB'nin st
dzey yneticileri arasnda kendileriyle gr birlii ierisinde
olanlar birer birer Yakovlev'le birlikte kurduklar kar devrim
etesine katmaya balad. Yakovlev de 1983 sonunda Gorbaov'un abalaryla Kanada'dan Rusya'ya dnm, Gorbaov'un oluruyla Bilimler Akademisi IMEMO'nun yneticiliine atanm; burada geriye dnn kuramn gelitirmeye koyul
mutu.8 leride Gorbaov'un Dileri Bakan olacak olan Eduard evardnadze, 1984'n ilk aylarnda Gorbaov-Yakovlev etesi'ne nasl katldn yle anlatyordu:
ku
tu
"Her ey ama her ey rd, kokutu. Deitirmek

gerekiyor." 1984 ylnn o k akamnda, Pitsuna Burnu'nda gezinirken byle demitim Gorbaov'a...9
py
Yakovlev ve Gorbaov'un Mays 1983'te kurduklar

kar devrim etesine 1984'n Ocak-ubat aylarnda katlan e
vardnadze, kurmakla, korumakla ykml olduklar ortaklaa
smrsz toplumcu dzeni neden kendi elleriyle ykmaya dav
randklarn da yle aklyordu:
ld
Sadece Afganistan sava 60 milyar rubleye maloldu.

Titizlikle yaplan deerlendirmelere gre, in'le yaanan
atma srecinin maliyeti de 200 milyar ruble: Bu lkenin
snrlar boyunca -7500 km.- yirmi otuz yl sreyle dev bo
yutlu askeri altyap oluturduk. Yllardr ekoslovakya,
Macaristan ve Polonya'da bulunan birliklerimizin kaa mal
olduunu kim syleyebilir? Ya da Amerikallarn 1969'da
durdurduu kimyasal silah retiminin maliyetini? "Souk
7
Bkz: Aleksandr Yakovlev, "Sovyetler Birlii'nde Ne Yapmak stiyoruz?'".

Afa y. 21. Yzyla Doru Dizisi: 14, Haziran 1991, sf. 14.
Bkz: Aleksandr Yakovlev, age, sf. 71.
Bkz: Eduard evardnadze, "Gelecek zgrlktr", Afa y. Ekim 1992, ev:

Aye Karasu, sf. 76
54
tu
ku
Sava", mali ve siyasi adan bize nelere maloldu? Baz de

erlendirmelere gre, Batyla olan ideolojik atmann son
yirmi yl, askeri harcamalar 700 milyar rubleye kard.
(...) Byk bir heyecan ve atele ideolojinin putlarna tap
nrken, halkmz, btn lkemizi yoksullatrdk. Bir halkn
yoksulluu da kesinlikle gvenliin garantisi olamaz. Ger
eki olmayan, doas gerei atmaya dnk doktrinler ve
sistemin d politikaya ilikin nemli kararlardaki etkinlii,
bize ok ama ok pahalya maloldu.10 (...) lkedeki gerek
durumla ilgili ulatm bilgi sayesinde, hastaln tek tek
insanlarda deil sistemin kendisinde olduunu kavradm. Ve
eer baz insanlar bu sisteme kar dmanca bir tutum al
msa, bu da o sistemin insan kiiliini hie saymasndan
kaynaklanyordu. nk totalitarizm koullar altnda insan
haklarnn ve zgrln korunmas, lke kalknmasnn
gvence altna alnmas mmkn deildi."
py
Sovyetler Birlii'nde geriye dnn gerek kuramcs

Aleksandr Yakovlev, evardnadze'den nce bu konuyu dile
getirirken, kendi grn yle aklamt:
ld
Sovyet d siyasetinin en byk hatas, ABD'ninkine

yknmesi ve askerilemesidir. O zaman dizginsiz bir si
lahlanma yar balad. Bu bir zincir oluturdu. Die di.
Giderek daha fazla silah retir olduk. Ve ne yapmak iin?
Savata bile hepsine ihtiyacmz olacak myd? Amerikalla
rn gerisine dmemek iin nkleer kapasitemizi gelitirme
yi srdrdk. ABD elektronik bir tank m gelitirdi? Biz de
hemen bir tane edinmeliydik. ABD toplarn elektronik aralarla m donatyordu? Biz de aynsn yapmalydk. Bu,
lkelere askeri-sanayi kompleksi tarafndan dayatlan ta
mamen gereksiz bir yar oldu!.. 12
10
Bkz: Eduard evardnadze. age. sf. 104

Bkz: Eduard evardnadze. age. sf. 76
12
Bkz: Aleksandr Yakovlev, age. sf. 87-88
11
55
py
tu
ku
1983-1984'te, Rusya'da. Yakovlev, Gorbaov, evardnadze, vb. gibi ok sayda st dzey ynetici. Marx'n kurulma
s kanlmaz dedii ortaklaa smrsz toplumcu sosyalist
dzeni gerekletirmenin olanaksz olduunu kendi deneyimle
riyle kavram bulunuyorlard. Byle bir dzenin kurulabilmesi
iin ncelikle kiilere rettikleri oranda tketim olanann
salanmas gerekiyordu. Gelgelelim ortaklaa toplumcu dzeni
kurmaya yeltenen lke, bu dzenin kendi lkelerine srama
sndan korkan bireyci smrgen lkelerce dman olarak g
rlyor; bu kuatlmlk ortamnda kendini d saldrganlardan
koruyabilmek iin toplumsal retimin byke bir blmn
stn nitelikte sava ara gereleriyle caydrc byklkte bir
ordu beslemeye ayrmak zorunda kalyordu.13 Bu durumda, rettiklerinin byk bir blmne ordu beslemek zere devlete
el konulan Sovyet yurttalarnn eline, mutluluklarn salama
ya yetecek bir gelir gemiyor; byle olunca da ortaklaa top
lumcu smrsz dzen, kiilere bireyci smrgen (kapitalist)
dzenin verdiinden daha stn bir yaam dzeyi salayamyordu. Ortaklaa toplumcu smrsz dzen, ulalmas gere
ken bir lk olarak gzeldi evet, ancak -en azndan dman
larla kuatlmlk ve ordu besleme giderlerinin arl yzn
den- gereklemesinin olanakszl da akt. Oysa, Sovyet
Devrimi'nin nder kuramclarndan Lev Davidovi Bronstein
Trotskiy (Troki), daha 1905'lerde ortaklaa toplumcu devri
min tek lkede baarya ulaamayaca kuramn dizgeletirmi.
Srekli Devrim kavramyla dile getirdii bu kuram nedeniyle
1927'de alnna kar devrimci damgas vurularak partiden atlp
ld
Sovyet silahl kuvvetlerinin toplam asker says 1984'te 5 050 000 dolayn
dayd. Bunlarn 1 500 000'i Genelkurmay emrinde ve lojistik destek kuvvetlerindeydi. Bunlara 300 000 kiilik snr koruma birliklerini ve 260 000
kiilik i gvenlik birliklerini eklemek gerekir. te yandan, genliin askeri
eitimine katlan 5 milyon eitici, sivil savunmada grevli 150 000 insan ve
savaa sokulabilir 16 milyon kiisi kapsayan DOSAAF Gnlller Birlii'nin 25 milyon yesi sz edilen saylarn dndadr. htiyatlarn says
da 25 milyona varr. (Bkz: Byk Larousse. SSCB. savunma)
56
py
tu
ku
lkeden srlm; 1940'ta srgnde bulunduu Brezilya'da

Stalin'in bir grevlisince bana bir eki vurularak ldrl
mt.14 Trotskiy'den yllar sonra, bata Yakovlev ile Gorbaov
olmak zere Sovyet yneticilerin ou tek lkede ortaklaa
toplumculuun baarya ulaamayacan kavram, sonunda
ou Trotskiy gibi dnmeye balamt. Gelgelelim 1980'li
yllara dek bunu yksek sesle dile getirmekten korktuklar gibi,
kendi aralarnda konumaktan bile ekiniyorlard. 1979 ylnda
Sovyetler Birlii'nin Afganistan'a asker gndermesinin yol a
t bte skntlar, Sovyet yneticileri dzenin amazlar ze
rine bir kez daha dnmeye; zlenen dzenin kurulmasnn olanakszln hi deilse kapal kaplar ardnda kendi aralarnda
dile getirmeye itti. yle ki, ABD'nin Pershing II ve Cruise f
zelerini Avrupa topraklarna yerletirip Sovyet topraklarna
dorultmasndan sonra, buna kar koyacak ara gerecin retimi
iin bteden kaynak aktarmnda glk eken ou Sovyet
yneticileri, bu kuatlmlk ortamnda, bu top tfek yarnda,
ortaklaa toplumcu smrsz dzenin gereklemesinden umutlarn kesmilerdi.15
ld
14
Bkz: Lev Trotskiy, "Rusya'da Srekli Devrim; Sonular ve Olaslklar

(1905-1906). Rus Devriminin Kavran (1939)", Kardelen y. ev: Or
han Koak. 1. basm. Mart 1990: Trotskiy. bu yazlarnda "Rusya'y burju
va geri dnnden kurtaracak ve ona sosyalist inann tamamlanmas ola
nan verecek olan, ancak Bat proletaryasnn zaferidir" diyordu, (age, sf.
136) Daha ak bir syleyile, Avrupa'da ortaklaa toplumcu (sosyalist)
devrim olmadka, Rusya'da devrimin baarya ulamas olanakszdr, geri
ye dn kanlmazdr; yeryznde bireyci smrgen lkelerin kuatmas
varken bir tek lkede ortaklaa toplumcu dzen kurulamaz, diyordu. teki
SBKP yneticileriyse tek lkede ortaklaa toplumcu dzen kurulabilir, d
ncesini savunarak, Trotskiy'i kar devrimci olmakla suladlar. Gelgelelim yaanan sre Trotskiy'i dorulad.
1983 sonbaharnda geen "Avrupa fzeler sava": Sovyetler'in SS 20 f
zelerini koymasndan sonra bozulan dengeyi salamak iin NATO lkeleri
nin Pershing II Amerikan fzelerini ve Cruise fzelerini yerletirmeye karar
vermeleri SSCB zerinde ok etkili oldu... lk Pershing II'lerin kullanlma
ya hazr olduu Federal Almanya tarafndan 1 Ocak 1984'te aklanmt.
Bkz: Byk Larousse. SSCB. savunma, askeri tarih.
57
Ortaklaa toplumcu dzen, Platonik, topik; gerekle

mesi olanaksz dsel bir dzen miydi? Engels'in Ailenin, zel
Mlkiyetin ve Devletin Kkeni adl kitabyla, Platon'un Devlet
adl kitab karlatrmal olarak irdelenirse, bu sorunun yant
evet olacaktr. Platon, dledii rnek devlet dzeninde en nemli grevi koruyuculara, edeyile st dzey devlet yneti
cilerine vermi; onlar iin yle diyordu:
Kanunlarn ve toplumun koruyucular olanlar, koru
yucu olmadan koruyucu geinirlerse, devlet kt demektir.
Btn toplumun kaderi onlarn keyfine kalr.16
py
tu
ku
Kendisine sosyalist (ortaklaa smrsz toplumcu) di

yen bir devletin st dzey yneticileri, byle bir dzenin ku
rulmasnn olanakszlna kendileri inanmlarsa, yapacaklar
tek i kurup korumakla ykml olduklar o dzeni kendi elle
riyle ykmak olacakt. 1984'de, Sovyetlerde, ynetim aygt
toplumcu smrsz dzenin gereklemesinin olanaksz oldu
unu kavram yneticilerin eline geince, Platon'un ngrs
gerekleti; dzen dorudan doruya onu korumakla ykml
olanlarca ykld.
z
ld
Temmuz 1984: Rusya ABD'ye boyun eiyor
9 ubat 1984'te Bakan Yuri Andropov lm, yerine

ernenko gemiti. ok yal, yatalak durumda olan ernenko,
lmesi durumunda bakanln Gorbaov'a gemesini salaya
cak bir takm dzenlemeler yapt. yle ki, yeryz egemenli
inin tek bana ABD'nin eline gemesiyle sonulanacak kkl
dnmlerin balad 1984'te, Sovyetler Birlii'ni grnte
ernenko, gerekteyse bir yl nce Yakovlev'le birlikte geriye
dn amalayan bir ete kurmu olan Gorbaov ynetiyordu.
16
Bkz: Platon, "Devlet". Remzi y. ev: Sabahattin Eybolu, M.Ali Cimcoz.

8. basm. Sf. 110
ku
Gorbaov, kendisi gibi geriye dn yanllarn ynetimde nemli grevlere getirdikten sonra, lkenin dzenini deitirmek
zere ataa kalkt. 1984 ylnda Avrupa gezisine karak K o
mnist Partisi yneticileriyle konumalar yapan Gorbaov, bu
grmelerde SSCB'nin o gne dek izledii izgiye ters gr
ler savununca byk tartmalara neden olmu; 1984 Temmuz
aynda, Berlinguer'in gm treni iin gittii talya'da, ortakla
a toplumcu dzeni ktleyen konumasyla dinleyenleri ar
tan Gorbaov, Rusya'y bireyci dzene dndreceklerini bu ko
numasyla uluslararas kamuoyuna duyurmutu.17 Be ay sonra
ei Raisa'y da yanna alarak arl olduu ngiltere'ye giden
Gorbaov, ngiltere'de yapt konumada ortaklaa toplumcu
(sosyalist) retimi brakp bireysel giriimci (kapitalist) retime
geerek Rusya'nn kaplarn yabanc yatrmclara ardna dek
aacaklarn yineleyip, bu arada Afganistan'daki Sovyet birliklerini uygun koullarla geri ekeceklerini de duyurunca, ngiltere Babakan Thatcher onu ayakta alklam; bu kkl dnme kar Rusya'da bir direni ya da ayaklanma olursa kendisini koruyacaklar ynnde ona gvence vermiti. Gorbaov'un
1984 Avrupa gezisi, onun uluslararas dzeyde tannmasna
katkda bulunmu; Batl devletler Rusya'nn ortaklaa toplum
cu dzeni brakp bireyci smrgen (kapitalist) dzene dn
yaptn, baka bir deyile Souk Sava'ta yenilip beyaz bay
rak ektiini somut olarak grmlerdi.'8 1984 Avrupa gezisin
den sonra Gorbaov, Bat basnnda New man in the Kremlin:
19
Kremlin'de yeni adam, olarak tantld, vld, kutland. Bi
reyci smrgen (kapitalist) dzene geri dn atlmlarn ba
latmak zere, Bat'dan gvence alm olarak lkesine dnen
Gorbaov, Aralk 1984'te bu kez tm Rusya'ya seslenerek, d
zenin deieceini yksek sesle kendi yurttalarna duyurdu."
z
ld
py
tu
17
B k z : A l e k s a n d r Y a k o v l e v . a g e . sf. 127
l8
Bkz:age-sf. 65
19
B k z : a g e - sf. 4 8
20
B k z : a g e - sf. 4 6
59
UNITED STATES OF RTCA l945-1999
py
tu
ku
1917 Ekim Devrimi'nden sonra yeryznde ortaklaa toplumcu

dzenin ilk rnei, anayurdu olarak tannan Rusya'da, bireyci
smrgen dzene geri dn ite byle balam; yaklak 70
yl boyunca izlenen Marx-Leninci yrnge terk edilerek, bi
reyci smrgen dzene dn yoluna girilmiti. Bylece ABD.
Sovyetler Birlii'ne kar yrtt "Souk Sava" Temmuz
1984'te kazanm, krk yl boyunca yeryznn her yerinde, at
t her admda karsna dikilen Rusya'ya sonunda boyun edi
rip, tm yeryznn olduu gibi Ortadou'nun da tek egemeni
olmutu.
Peki. ABD nderliindeki Bat, Sovyetler Birlii'ni na
sl dize getirdi? Bu sorunun yant ok aktr. Gemite Batl
devletler ok uluslu Osmanl mparatorluu'nu nasl yktlarsa
yle: Dinsel gericilii ve blcl dardan besleyip kkr
tarak... Bat, Osmanl'y devirme abasnda kazand tm be
ceriyi, deneyimleri Sovyetlere kar kullanm; Osmanl'ya kar
baarl olan tm oyunlarn Sovyetler'e kar da oynam;
Osmanl'dan sonra Sovyetler'i de dize getirmiti.
ABD nderliindeki bireyci smrgen Bat yaylmac
l, bir yandan Kilise araclyla Sovyetlerdeki Ortodoks H
ristiyan gericileri azdrp onlar dzene bakaldrmaya iterken,
te yandan SSCB ats altnda toplanan deiik uluslar ayrlk
ynnde kkrtyordu. Bir yandan Rusya'da yaayan Yahudile
rin Rusya'da edindikleri tm varsllklar, altnlar yanlarna alarak srail'e ya da Amerika'ya gitme istemlerini kkrtan
ABD, te yandan Polonya'da koyu Katolik Lech Walesa n
derliindeki dinsel grnml ayrlk eylemleri krklyor,
Rusya'da yaayan Mslman Trkleri de ayrlkla zendiri
yordu. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra, varlyla dier uluslara
bir seenek sunup onlar ortaklaa toplumculua zendirerek
Batnn uluslararas smrsn kstlayc bir ilev gren Sov
yetler Birlii'ni, dinsel gericilikle blcl 40 yl boyunca
dardan kkrtarak 1984'te ykan ABD nderliindeki Bat.
Sovyetleri alt ettii 1984'ten sonra, bu kez. yeryznde yabanc
z
ld
60
1984: RUSYA'DA G E R Y E DN VE TRKYE'DE RTCA
smrsn dizginleyici ulusal bamszlk devriminin ilk ba

arl rneini vermi olan Trkiye Cumhuriyeti devletini kar
sna alm, Sovyetleri ypratp ykmakta kulland tm yn
temleri, bu kez Trkiye zerinde uygulamaya balam; "Trkiye
Cumhuriyeti devletini de tpk Sovyetler Birlii gibi dinsel ge
ricilikle, irticayla, blclkle ypratmaya almaktadr.
Austos 1984
Trkiye'de rtica ve Blclk Silaha Sarlyor
t
ku
Temmuz 1984'te Rusya ABD karsnda havlu attktan

ok deil bir ay sonra, Austos 1984'te. Trkiye'de ilk anda de
rinliinin ayrdna varlamayan iki nemli olay gerekleti:
Birincisi; 1 Austos 1984'te. slami Byk Dou Akn
clar Cephesi adyla, Trkiye Cumhuriyeti devletini ykp tm
Mslman lkeleri kapsayan dine dayal bir devlet kurarak Os
manl eyalet dzenini geri getirmeyi amalayan toplu tfekli bir
rgt kuruldu.21 Ksa ad BDA-C olan bu tfekli rgtn kuru
cular 1984'ten nce de bu dnceleri savunan kimselerdi ku
kusuz: ancak dncelerini gerekletirmek amacyla Trkiye
Cumhuriyeti devletine kar topa tfee sarlmak iin nedense 1
Austos 1984 gnn, demek ki ABD'nin Rusya'ya boyun e
dirip yeryzne tek bana egemen olduu gnleri beklemiler
di.
Avrupa'da Almanya, svire ve Hollanda gibi lkelerde
yuvalar bulunan BDA-C rgt, tm Mslman lkeleri kap
sayan dine dayal Osmanl rnei bir dzen kurmak uruna sa
vama atlmakla birlikte, rgtlenmesinde Tolehldan gibi
up
ld
y
21
Bkz: Cumhuriyet, 5.1.1999: B D A - C ' n i n kurucusu yakaland: "1 Austos

1 9 8 4 ' t e B D A - C ' y i ( s l a m i B y k D o u Aknclar - C e p h e s i ' n i ) k u r a n v e
teokratik d z e n e ( d i n e ) dayal '"Baycelik D e v l e t i " n i k u r m a k iin laiklie
ve K e m a l i s t l e r e sava atklarn s y l e y e n Salih M i r z a b e y o l u (Salih zzet
E r d i ) . . . N e c i p Fazl K s a k r e k ' i n " s l a m i B y k D o u " g r n t e m e l al
dklarn belirtti."
61
UNITED STATES OF RTCA; 1945-1999
tu
ku
Krte ve ultraforce22 gibi Amerikanca-ngilizce szlerden oluan tfekli birimler bulunuyordu ve ne ilgintir ki, Amerikan
kaynaklar da o gnden sonra tpk BDA-C gibi Yakn Dou
Federasyonu ad altnda Osmanl'ya benzer dine dayal bir eyalet dzenini yeniden kurulmasn ve Trkiye'nin bilimgder
ynetim ilkesini (laiklii) brakp bu federal dzende dingder
slamc bir kimlikle yer almasn tlemeye baladlar.23 Yine
ne ilgintir ki, Amerika'nn istedii Yakn Dou Federasyonu
ile tfekli irtica rgt BDA-C'nin Baycelik Devleti adn
verdii slami Byk Dou, ierik olarak tpatp rtyordu.
Az sonra belgelerini gstereceimiz gibi, 1945'ten son
ra ABD gdmnde SSCB'ye kar kullanlmak zere kurulup
beslenen ve 1980'lere dek Trkiye'deki Sovyet yanls solcula
ra bakl sopal saldrlar yapmakla yetinen Trkiye'deki ar
dinci rgtlerin, ba sopay brakp topla tfekle donanmala
r, Sovyet birliklerinin Aralk 1979'da Afganistan'a girmesin
den sonra, ABD'nin Afganistan'daki Sovyet birliklerine kar
savaacak slamclara milyonlarca dolar vermesiyle balam
t. 24 Sovyet birliklerinden kap Pakistan'a snan 4350 ar
dinci Afganistanl, 3-23 Austos 1982'de Trkiye'ye getirilip
yerletirilmi;" sonra da ABD, Afganistan'a gidip Sovyet ordu
suna kurun skacak ar dincilere 1984 yl iinde, 85 milyon
dolar ak kaynaklardan, 250 milyon dolar CIA'nn rtl deneklerinden olmak zere, toplam 335 milyon dolar (1999 e-
py
ld
22
23
Bkz: Cumhuriyet. 2.1.1999. "slami Ksas Ktalar (KK), lkc Ksas

Ktalar (KK), Altunordu. BDA-C8, Ik, ntikam, Ultra Force, Tolehldan ve Ehli Snnet gibi 9 ayr cephesi bulunan BDA-C rgtnn. Al
manya, Hollanda, svire gibi lkelerde brolarnn bulunduu kaydedili
yor."
Bkz: Cengiz zaknc, "letiim anda Aydn Kirlenmesi: Nomos ve Ay
dn", Bellek y. 1995. sf. 61: CIA eski Trkiye efi Paul Henze'in 1992 ra
poru: "Trkiye'yi federalizm bytecek!".. Ayrca, bkz: Esquire dergisi.
ubat 1994. "ABD'nin Yakndou Federasyonu haritas".
24
Bkz: BykLarousse, Cilt 1, Afganistan, sf. 122
25
Bkz: agy.
62
t
ku
deriyle 116 trilyon 250 milyar lira) vermiti. te Trkiye'deki

ar dincilerin ta, sopay, ba brakp top tfek kuanarak
yeil urbalara brnp yeil sancaklar aarak Afganistan'a
komalarna neden olan en nemli olay, ABD'nin, ar dinci
rgtlere CIA araclyla datt bu yemyeil dolarlar ol
mutu. CIA, gizli uygulamalar iin ayrlan btesinin %80'ini
Afganistan'daki Sovyet birlikleriyle arpacak ar dinci s
lamclara datm; Hristiyan ABD'nin paral askerleri olarak
Trkiye'den Afganistan'a komnist avna koan ar dinci s
lamclar26, 1984'te, (SSCB Dileri Komisyonu Bakan Gorbaov'un Avrupa gezisi srasnda Sovyet birliklerini Afganistan'dan ekeceklerini aklamasndan sonra) tfeklerini bu
kez Souk Sava boyunca Amerika'nn tm isteklerine evet
demeyen; 1960 Menderes Yalpas28, 1962 Kba Bunalm29,
y
up
26
B k z : C u m h u r i y e t g a z e t e s i , 2 6 . 1 0 . 1 9 9 8 : " O s a m a ' n n T r k l e r i : O s a m a bin

L a d e n ' i n 3 bin kiilik o r d u s u i i n d e T r k l e r i n d e b u l u n d u u ileri s r l d .
O s a m a b i n L a d e n , S o v y e t l e r e kar a r p m a k z e r e gittii A f g a n i s t a n ' d a
M e k t e b - l T a l i m a t ' k u r a r a k d n y a n n d r t bir y a n n d a n sava t o p l a d .
ld
1 9 7 9 y l n d a A f g a n i s t a n ' a gittikten b i r k a a y s o n r a a r a l a r n d a T r k l e r i n d e
b u l u n d u u b i n l e r c e savay A f g a n i s t a n ' a a r d . O n l a r a silah v e r d i . S o v
yet igali o k t a n b i t m e s i n e karn M s r l l a r , L b n a n l l a r v e T r k l e r d e n o l u
an bu o r d u halen dalm deil."

27
B k z : R o b i n M i l n e r - G u l l a n d , N i k o l a y D e j e v s k i , " R u s y a v e S o v y e t l e r Birlii
T a r i h i " , letiim y. ev: M e t i n u l h a o l u . 1. b a s m . st. 1 9 9 3 . Sf. 181
28
B a b a k a n o l d u u g n d e n balayarak, A m e r i k a ' n n t m b u y r u k l a r n b y k
bir b a l l k l a u y g u l a y a n A d n a n M e n d e r e s , son g n l e r i n d e A B D ' d e n b e k l e
dii y a r d m a l a m a y n c a 1 1 N i s a n 1 9 6 0 ' d a M o s k o v a ' y a g i d e c e i n i d u y u r u p
K r u o v ' u d a T r k i y e ' y e a r a r a k S S C B ile y a k n l a m a y a d a v r a n m , G a
zeteciler C e m i y e t i ' n d e " i n ve Rusya, A B D ' y i geecek. Zira A B D tketimci, tekiler yatrmc. Yzde 30 yatrm yapyorlar." biiminde konua
rak A B D ' y e kar S o v y e t l e r ' e y a n a a n bir tavr g e l i t i r m e y e b a l a m , bu
n u n z e r i n e 8 M a y s 1960 g n l N e w Y o r k T i m e s ' d a " M e n d e r e s p o l i t i k a
sn d e i t i r m e d i i t a k d i r d e olaylarn nasl g e l i e c e i b i l i n m e z " b i i m i n d e
eletiriler y a y m l a n m , 1 9 g n s o n r a d a M e n d e r e s 2 7 M a y s v u r g u n u ile
tutuklanp y n e t i m d e n uzaklatrlm ve sonra da yarglanp aslmtr.
B k z : D o a n A v c o l u , " M i l l i K u r t u l u T a r i h i - 4 " T e k i n y. st.
1994. sf.
1630, 1631
63

30
31
1964 Johnson Mektubu , 1968 Haha Ekimi Yasa ve 1974

Kbrs kartmas32 gibi olaylarda yaand zere, kimi durum
larda Amerika'ya ters dmeyi gze alabilen ve dahas 1980
1962 yl Eyll aynda Sovyet fzelerinin Kba'ya yerletirilmesi sonucu.
ABD ile Sovyet Rusya arasnda patlak veren bunalm, bir 3. Dnya Sava
kmasna neden olacak lde bymt. Rusya ile ABD arasndaki tar
tmalar srasnda Kba'daki Rus fzelerine karlk olarak ABD'nin Trki
ye'ye yerletirdii fzelerin sklmesi istendi ve bu grmeler Kba'ya ve
Trkiye'ye danlmakszn yrtld. Sonuta Rusya'nn Kba'ya yerle
tirdii fzelerle birlikte, ABD'nin Sovyet yaylmasna kar koymak zere
Trkiye'ye yerletirdii Jpiter fzeleri de skld. Bu durum, Trkiye'de
NATO'ya ve ABD'nin koruyuculuuna duyulan gveni sarst. Trkiye.
Sovyetlere kar ABD korunmasna gvenemeyeceini bu bunalm srasn
da anlaynca Avrupa Topluluuna girme karar ald. Avrupa Topluluu ile
Trkiye arasnda 1964'te imzalanan Ankara Antlamas. Kba Bunalm s
rasnda Trkiye'nin ABD'den soumasnn bir sonucudur. Ayrntl bilgi iin, bkz: lhan Tekeli- Selim lkin, "Trkiye ve Avrupa Topluluu-1" mit
y. Ank. 1993. Cilt l, sf. 177, vd.
30
1964'te Trkiye'nin Kbrs'a karma giriimini nlemek zere, ABD Ba

kan Lyndon B. Johnson'n Babakan nn'ye gnderdii 5 Haziran 1964
gnl mektup. Trkiye'yi tehdit ediyordu. Bunun zerine nn. "Yeni bir
dnya kurulur ve Trkiye o dnyada yerini alr" diyerek. SSCB ile yakn
lamaya ynelmi. Dileri Bakan Feridun Cemal Erkin'i bu grevle Mos
kova'ya gndermitir. nn, Sleyman Demirel'in nayak olduu bir oy
lamayla Babakanlktan drldkten sonra kurulan yeni ynetim de
ABD'ye kar SSCB'ye yaknlama izgisini srdrm. Babakan Suat
Hayri rgpl'nn ilk ii de Moskova'ya gidip SSCB yneticileriyle g
rmek olmutur. Bkz: Doan Avcolu. age. sf. 1636, 1637.
31
1968'den sonra ABD Bakan Nixon, Amerikan genliini uyuturucu al

kanlndan kurtarmak iin haha yetitirici lkelerde ekimin yasaklanma
sn ABD d politikasnn nemli amalarndan biri olarak duyurmu; Tr
kiye'ye haha ekimini yasaklamas yolunda bask yapmaya balam ve
Trkiye ABD'nin bu basksna direnirken 12 Mart'ta ordu ynetime el uza
tnca ABD'nin isteine bir sre uyulmu, sonra yeniden haha ekimlerine
balanarak ABD'nin buyruundan klmtr. Bkz: Doan Avcolu, age,
sf. 1640. Ayrca, bkz: Aytun Altndal, "Haha ve Emperyalizm". Havass
y. 1.basm, Temmuz 1979.
32
Kbrs kartmas, ABD'nin kar kt bir giriimdi. yle ki, ABD bu olaydan sonra Trkiye'ye sava ara gereleri satmn yasaklad. (Ambargo)
ku
29
z
ld
y
p
tu
64
ku
ncesi Sovyetlerle ilikisi Baty rktc boyutlara varm

bulunan33 Trkiye Cumhuriyeti devletine dorultmulard.
Austos 1984'de Trkiye'de gerekleen ikinci nemli
olay; tfekli irtica rgt BDA-C'nin kuruluundan ok deil
on be gn sonra, 15 austos 1984'te, blc rgt PKK'nn
Trkiye Cumhuriyeti devletine kar ilk geni apl blc kanl
eylemi, Semdinli-Eruh Baskn'n gerekletirmesi oldu.34 Ku
kusuz PKK bu eylemden yllar nce gerekte Trkiye'yi deil
Trkiye 'deki Sovyeti solu rk ayrmyla blmek amacyla ku
rulmu ve tpk 1984 ncesinin ABD gdmndeki irtica r
gtleri gibi Sovyeti solculara kar kullanlan, saldrlarnn
ounu devlete deil Sovyeti solculara ynelten bir rgtt.
Ordu birliklerine, gvenlik glerine, retmenlere, yarglara
kurun skp illeri, ileleri basmak gibi dorudan doruya Tr
kiye Cumhuriyeti devletini ykmaya ynelik eylemlere girimek
iin, tpk irtica rgt BDA-C gibi, blc rgt PKK da Austos 1984', demek ki ABD'nin Rusya'ya boyun edirip yer
yzne tek bana egemen olduu gnleri beklemiti.33 PKK'-
tu
py
ld
33
Bkz: Prof. Mahir Kaynak, "Olaylar ve zmlemeler", ukurova y. 1. Ba

sm, Haziran 1995,sf. 69: "1980 ncesinde Trkiye hem sa hem soluyla,
hem ekonomik adan, hem de fikir hayat asndan bamszla doru
gitmekteydi. Onun tesinde de Sovyetler Brlii'yle iyi ilikiler srdr
yorduk. Bu konuda Bat evvela byk lde: ikayet etti. Mesela balklar
yle sralayabiliriz: "Trk-Sovyet ilikileri artk onlarn NATO'da olup
olmadklarn pheye drecek kadar ileri bir seviyeye gitti" eklinde bir
takm ikayetleri vard." Ayrca, bkz: Aziz Nesin, "Nutuk Makinesi". Adam
y. ubat 1992, sf. 145: "Trkiye ile Sovyetler Birlii arasndaki politik ili
kiler dzelmeye balar balamaz, Rusya'ya ilk koup gidenler komnistler
deil, daha nce Amerika'yla Almanya'yla al-veri yapan Trk tccarlar,
iadamlar olmutur."(21 Mart 1965-Akam g). "Dbakanmz Moskova'da
Brejnev'le, Babakanmz Ankara'da Sovyet Bykelisi Rijov'la votka
kadehlerini tokuturuyor... Sosyalist Devrimi nin 47'nci yldnm kutlama
treninde, stanbul'daki Sovyet Bakonsolosluumda olacaktnz da gre
cektiniz,.. tklm tklm." (age, sf. 141-143, 25 Kasm 1964- Akam)
34
Bkz: smail Beiki, "Ortadou'da Devlet Terr, Yurt y, 1990, sf. 103.
35
PKK'nn 15 Austos 1984'ten 29 Temmuz 1997'ye dek saldrd kamu

grevlilerinin says yledir: 2 savc, 1 yarg, 3 kaymakam, 131 retmen,
65
ld
py
tu
ku
nn Sovyeti sol grntsnn bir artmaca olduu, onun ger

ekte ABD nderliindeki Batnn karlar dorultusunda al
an ve Trkiye'deki Sovyeti solun TP'deki birliini Krt solu
/ Trk solu ayrmyla blp gszletirmekle grevli bir rgt
olduu; Bat lkelerince kollanp beslendii, artk yadsnmas
olanaksz bir biimde ortaya kmtr. Bu nedenle, PKK'nn 15
Austos 1984'ten sonra Sovyeti solculara deil artk doru
dan doruya Trkiye Cumhuriyeti devletine ynelen blc
saldrlarn; ABD nderliindeki Batnn Trkiye Cumhuriyeti
devletine ynelttii dolayl ykc saldrlar biiminde deerlen
dirmek zorunludur. ABD, 1984'te badman Sovyetleri altettikten sonra, Souk Sava dnemi boyunca tm buyruklarn ye
rine getirmeyen, zellikle 1960'tan sonra iplerini gevetip bir
lde de olsa bana buyruk davranmaya balayan Trki
ye'yi karsna alm, bu nedenle 1984'e dek Trkiye'de dev
lete kar deil Sovyeti solculara kar kullanlan Amerikanc
slamclar ve blcler, 1984'ten sonra dorudan doruya Tr
kiye Cumhuriyeti devletine kar kullanlmtr. Tfekli ayak
lanmay savunan irtica rgt BDA-C, 1984'ten sonra artk
Sovyetileri solcular deil devleti ykmay amaladn ya
ynlarnda yle aklamtr:
35 imam, 2 mft, 1 retim grevlisi. 6 mhendis, 3 hemire, 9 belediye

bakan, 4 gardiyan, 89 muhtar, 1 doktor. 94 memur-ii. Bu 367 saldr
eyleminden 279'u lm 88'i yaralanmayla sonulanmtr. PKK bundan
baka binlerce er-astsubay-subay ldrmtr. Yine bu sre ierisinde ya
kalanan 23315 PKK'lyla birlikte, toplam 20269 tfek, 6202 tabanca,
3616574 mermi, 18193 el bombas. 1094 roketatar, 10531 roketatar mermi
si, 8498 mayn, 138 havan, 8893 havan mermisi, 48 uaksavar, 210534 uaksavar mermisi, 3294 dinamit lokumu, 864 drbn ele geirilmitir.
PKK, ele geirilen bu sava ara gerelerinin tmn Bat lkelerinden
salam, ounu Yunanistan zerinden ba biiminde edinmitir. Bkz:
Cneyt zdemir, "'Eref Bitlis Olay: Komutann pheli lm". letiim
y. 1. basm. 1998, sf. 120-124
36
Bkz: Nazm Gven, "Kreselleme ve Trkiye", BDS y. 1. Basm. st.

1998. sf. 226-237.
66
Bizim vazifemiz,.. Trkiye Cumhuriyeti'ni yok

etmektir. Her ne surette olursa olsun yok etmek ve Snni
slam devletini kurmaktr.37
ku
Bu gibi aklamalarn yaymland BDA-C yanls

Taraf dergisi, dier irtica yaynlar gibi Amerikan uydusu Suudi'lerce kurulan Al-Baraka bankasnca verilen ilanlarla besleni
yordu. Trkiye Cumhuriyeti'ni yok edeceiz, bir Snni slam
devleti kuracaz diyen ve Trkiye Cumhuriyeti devletini tpk
blc PKK gibi igalci olarak niteliyen38 bu derginin ynetim
yeri, stanbul valiliinin yz metre ilerisindeydi ve yapnn n
yznde valilik penceresinden bakanlarn hemen grebilecekle
ri byklkte dev boyutlu bir BDA yaftas sallanyordu.
Gericilerle blclerin ibirlii: BDA-C ve PKK
tu
py
11 Haziran 1997 gn Genelkurmay Bakanl'nda bir

aydnlatma toplants (brifing) gerekletirildi. Bu toplantda
yaplan aklamalarn bir blmnde irtica rgtleriyle blc
rgt PKK'nn uyum iinde altklar somut olaylarla rnek
leniyordu. Btn elinizdeki kitabn ekler blmnde yer alan
bu Genelkurmay aklamasnda irtica rgtleriyle ile blcler
arasndaki ilikiler yle vurguland:
ld
rticai kesim, blc terr rgtnn srarla dile getirdii

atekes, blgesel zerklik, genel af, olaanst halin kal
drlmas gibi hassas konular kendi medya organlarnda
sk sk tartmaya am, temsilcileri vastasyla da blc
terr rgt ve szde srgndeki Krt Parlamentosu ye
leri ile dorudan ilikilere girmilerdir.
37
B k z : T a r a f dergisi, 2-8 A r a l k 1994, 2 . D n e m , Say: 2 6 . A k t a r a n : E r g n
38
B k z : E r g n Poyraz, age, sf. 193.
P o y r a z , " M N P ' d e n F P ' y e h a n e t i n B e l g e l e r i " , M K y . A n k . 1998, sf. 190.
67
py
tu
ku
Blc terr rgtnn Trkiye'ye ynelik emellerini

gerekletirmek iin, kendilerine en yakn mttefik ola
rak radikal slamc gruplar grd ve Kuzey Irak'taki
kamplarda yaplan eitimi, cihat hazrlklar olarak lanse
ettii tespit edilmitir.
rticai kesimin ykselii karsnda blc terr rgtnn
ba, MED-TV'de yapt aklamada; lkemizde irticai
faaliyetlerin artmasn, amalarnn tahakkuku iin
uygun bir frsat olarak deerlendirmi ve bu kesimle ilikilerin daha da gelitirilmesi gerektiini aka beyan
etmitir.
Terr rgtnn ba bu beyan yaparken, irticai gre
sahip baz siyasi parti yetkilileri de blgede taban olu
turmak maksadyla; PKK terr rgtnn gdmnde
bulunan HADEP yetkilileri ile youn temaslarda bulun
mulardr. Bu konu televizyonda yaymlanan bir akotu
rumda bizzat HADEP yneticileri tarafndan kamuoyuna
duyurulmutur.
Bu siyasi partinin irtica yanls Diyarbakr l Bakan,
blc rgt bann kendi partisinden aday olabilece
ini aklkla ifade etmi ve bu gr maalesef ayn parti
nin baz parlamenterlerince de desteklenmitir. Benzer olay, 1991 yerel seimleri ncesinde de, HADEP'le i
birlii yaplmak suretiyle sergilenmitir.
rgt (PKK) tarafndan Lbnan'da gerekletirilen ikinci
konferansta alnan kararlar erevesinde; "mamlar Bir
lii" oluturulmu, her caminin "Propaganda ve syan
Merkezi" haline getirilmesi kararlatrlmtr. Bu kararlar
baz camilerde blc ve irtica yanls baz imamlar ta
rafndan hayata geirilmitir.
Terr rgt, daha geni kitlelere hitap edebilmek dn
cesi ile, bu kez "Krdistan slam Hareketi" adl rgt
hayata geirmitir. 1993 yl Temmuz aynda yaplan
Krdistan slam Hareketi Kongresi'nde; dier din ve
gruplarla ilikilerin gelitirilmesi, kadnlarn sava ieri
sinde yer almalar, szde Krdistan'n birletirilmesi ve
eski Krt medrese ve klliyelerinin tekrar canlandrlmas
hususlarnda bir dizi karar alnmtr.
ld
68
py
tu
ku
Kuzey Irak'ta faaliyet gsteren ve eriat dzenini Trki

ye'ye de ihra etme gayreti iinde olan ran tarafndan
desteklenen slami Hareket Partisi lideri eyh Osman,
lkemizde bilinen evrelerden itibar grm ve hacca
gnderilmitir.
Kuzey Irak'ta irticai esaslara dayanan bir Krt devleti
kurmay amalayan eyh Osman'n, Gneydou Ana
dolu blgesinde de sempatizanlar bulunmaktadr. Bu kii
vastasyla blgede slami Hareket canlandrlmaya al
lmaktadr.
Blc terr rgtnn yan kuruluu olan Krdistan
slam Hareketi'nin hac organizasyonu yaparak hacca
personel gndermesi, irticai kesimin sempatisini kazan
mak iin yaplan bir faaliyet olarak kymetlendirilmitir.
Avrupa'daki blc rgt brolar ile Avrupa Milli
Gr Tekilat'nn, Trkiye Cumhuriyeti aleyhinde
yaplan eylemleri birlikte organize ettikleri, yurtiinde
de Milli Genlik Vakf ile HADEP'in Cumhuriyet re
jimine kar ortak mcadele balattklar hakknda nemli tespitler yaplmtr.
26 Nisan 1997 gn blc terr rgt PKK'nn Alman
ya'nn Dsseldorf kentinde, Ermeni rgtlerinin Bonn'da
Trkiye Bykelilii nnde yaptklar gsterilerden
gn sonra irticai unsurlarn Kln'de uydu vastasyla yap
tklar rejim kart propaganda yaynnn ayn gnlere
gelmesi, Batl lkelerde Trkiye'ye kar Krt kartn
dan sonra Ermeni ve irtica kartlarnn da ayn anda
oynanmaya baland phesini beraberinde getirmitir.
Trkiye'de etkinlii gittike azalan blc terr rgt
nn yurtiinde ve yurtdnda irticai unsurlarn geri
sinde ve desteinde yer almaya balad ve ittifak oluturma almalar ile yeni bir k yolu arama gayreti
39
iinde olduu bugn belirginlik kazanmaktadr.
ld
39
B k z : C u m h u r i y e t g a z e t e s i . 1 1 . 6 . 1 9 9 7 , " e y h l e r O r d u s u K u r u l d u " balkl
haber. Ayrca, b k z : C u m h u r i y e t g a z e t e s i 12. 6. 1997. " G e n e l k u r m a y B a k a n l ' n n m e d y a y a v e r d i i irticai faaliyetler brifinginin t a m m e t n i n ya-
69
ku
Genelkurmay'n kamuoyuna aklad irtica ve bl

cln eylem birlii yeni bir olgu deildi; mrteciler ve bl
cler Osmanl dneminde de Cumhuriyet dneminin ilk ylla
rnda da srekli olarak birlik ve dayanma ierisinde olmular
d. Peki, 1 Austos 1984'te Mslman lkeleri Trkiye nder
liinde bir araya toplayp dinci federal bir dzen kurmak ama
cyla kanl eylemi benimseyen BDA-C rgtyle, 15 Austos
1984'te Ortadou'da soy ayrmna dayal bir federasyon kur
mak amacyla devlete ynelik kanl baskn eylemlerine bala
yan PKK adl blc rgt, birbirlerini nasl deerlendiriyordu?
Ankara DGM Basavcl'nn soruturmas, Austos
1984'te kurulan tfekli irtica rgt BDA-C ile Austos
1984'te kanl baskn eylemlerine balayan PKK arasnda bir
yaknlk, bir ama birlii bulunduunu saptad. Basavc Nuh
Mete Yksel, RP-MGV-BDA/C-AMGT-PKK ilikilerini ir
delerken, bir takm eski RP yneticilerince kayrdan, kollanan
kanl dingder BDA/C rgtnn, tekotal (niter) bilimgder (laik) cumhuriyet dzenini ykmak iin, kanl soygder b
lc rgt PKK'y kendisine yanda olarak grdn, yayn
larnda PKK Bakan Abdullah calan' terrist olarak nitelendirmeyip gerilla komutan diye vdn ortaya kard. Anka
ra DGM Basavcl'nn saptadna gre; 12 Eyll'den sonra
MSP'nin yerini RP, Aknclar rgtnn yerini BDA/C, Milli
40
Trk Talebe Birlii'nin yerini MGV almt. Gerekten de,
Amerikan slamcs Necip Fazl Ksakrek izgisini izleyen
py
tu
ld
y m l y o r u z " sf. 10, 1 1 . Ayrca, b k z : " l t i c a y a K a r G e n e l k u r m a y B e l g e l e

r i " , H a z : H i k m e t i e k , K a y n a k y. K a s m 1997, sf. 32
40
B k z : C u m h u r i y e t gazetesi, 2 5 . 1 1 . 1 9 9 8 , s f 4 .
Erbakan Tutuklanabilir, ba
lkl h a b e r d e n . Ayrca, b k z : C u m h u r i y e t , 2 . 1 . 1 9 9 9 : " B i r l e i k slam D e v l e t i

f i k r i d o r u l t u s u n d a alan v e 1 9 8 0 ' d e k a p a t l a n " A k n c G " i e r i s i n d e
yer alanlarca 1985 ylnda kurulan B D A - C , Trkiye'deki anayasal dzeni
silah z o r u y l a d e i t i r e r e k y e r i n e t m O r t a d o u l k e l e r i n i iine alan federe
bir d e v l e t k u r m a y a m a l y o r . (...) B D A - C r g t n n c a m i b o m b a l a m a ,
k a l a b a l k g r u p l a r g v e n l i k g l e r i y l e a t m a y a z o r l a m a gibi p r o v o k a t i f
eylemleri vardr."
70
kanl ayaklanmac irtica rgt BDA-C'nin yaynlarnda, kanl

blc rgt PKK'ya vgler dzlyor; PKK ile atmalarda
Trk ordusunun askerleri lmse bunu enliklerle kutlayp
PKK yeleri lmse ak ak yas tutuyorlard:
tu
ku
BDA-C'liler, Trkiye Cumhuriyeti iin; igalci, din

siz, parya devlet nitelemelerinde bulunuyor, dergilerinde
PKK ve DHKP-C iin; ayn uurda, ayn dmana kar sa
vatmz gerilla kardelerimiz eklinde hitap ediyorlard.
PKK'nn ehit ettii her Trk askerinin, her Trk emniyet
grevlisinin ardndan sevinip bayram ettiklerini, baklava zi
yafeti verdiklerini, dergilerinde ak ak sergiliyorlard.
len her PKK'l iin yas tuttuklarn aklarken, PKK'nn
yarallarna gemi olsun dileklerinde bulunmay bir zevk,
bir grev kabul ediyorlard.41
py
Necip Fazlc kanl irtica rgt BDA-C'nin yayn

organlar, PKK'llardan kendilerine gelen vg dolu mektuplar
da yaymlyorlard. rnein, PKK'l Mehmet stek'in BDAC'ye gnderdii mektup yleydi:
ld
Deerli dostlar,
Derginizin bir says elime geti, okudum ve ok be
endim. zellikle slam devriminin devrimci-radikal yan
n,., tutmanz,.. Krt ve Krdistan tanmlarn doru ele al
manz derginizi takdir etmeme neden oldu... almalar
nzda baarlar diliyorum.42
15 Austos 1984'te devlete ynelik kanl baskn ey
lemlerine balayan blc PKK rgt ile 1 Austos 1984'te
devlete ynelik kanl saldrlara balayan irtica rgt BDA-C,
Trk ordusunun Gneydouda grev yapan birliklerine yaylm
atei amakta birbirleriyle yaryorlar ve BDA-C yanls bir
41
Bkz: Ergn Poyraz, age, sf. 193.
42
Bkz: Taraf dergisi, akt: Ergn Poyraz, age, sf. 194.

71
Taraf dergisi BDA-C yelerinin askeri birliklere ynelik sal

drlarn, yaasn PKK tipi eylemlerimiz diyerek byk bir vnle duyuruyordu.
Trkiye Cumhuriyeti devletini ykmak amacyla 1 Austos 1984'te kurulan silahl irtica rgt BDA-C'yi savunan
Taraf dergisi ile 15 Austos 1984'te Trkiye Cumhuriyeti dev
letini ykmaya ynelik baskn eylemlerine balayan silahl b
lc rgt PKK'y savunan zgr lke dergisi, yaynlarnda
birbirlerinden vgyle sz ediyorlard. Blc PKK yanls z
gr lke dergisi, irtica rgt BDA-C ile dn ve eylem bir
lii ierisinde olduklarn vurgulayarak yle diyordu:
ku
py
tu
Said-i Nursi'nin zgr Krdistan ryas BDA-C'nin

eliyle gerekleecektir. Said-i Krdi (Kemalistlerin tabiriyle
Said-i Nursi) Krt ve slam tarihinde yetien dahi bir ulemadr.(...) Zindandan ktktan sonra Krdistan'n kurtuluu
iin ilim, irfan, plan ve proje yollan arar.(...) Said-i Krdi,
kafasnda zgr Krdistan ve Birleik slam Alemi projesini
tasarlarken: "slam aleminin kalbinde (Trkiye'de) ms
takil (ayr) bir Krdistan'n kurulmas ile slam Alemi o
merkez etrafnda dnerek bir araya gelecek ve Byk
Federatif slam Devleti kurulacaktr" demitir. Evet,
Said-i Krdi'nin yaklak bir asr nce tasarlad bu deerli
plan ve hayati iler bugn gerekleiyor. Gerekten Said-i
Krdi'nin hayali ve gayesi olan slam Alemi'nin kalbini
tekil eden, birleik ve zgr bir Krdistan'n temeli atlma
ya balamtr ve bu gayeye ynelik zgrlk mcadelesi
baaryla ilerliyor. Krt halk, samimiyetle bal olduu
Asr- Saadet anlayyla, devrimci ve zulme kar direnii
ruhu ile slamiyetin hakiki mecrasna dndrlm bulunu
yor. (...) Sanrz ki byk Krt alimi Said-i Krdi'nin aziz
ruhu, tm Krdistan ehitlerinin aziz ruhlar gibi, durum
44
karsnda mesrur ve memnun olmaktadr.
ld
43
Bkz: Taraf dergisi, 1 ubat 1993, say: 24, aktaran: Ergn Poyraz, age. sf.
194.
44
Bkz: zgr lke'den aktaran: rfan Poyraz, age, sf. 472-473.
72
PKK yanls zgr lke dergisi, Said-i Nursi diye an

lan blc mrteci Said-i Krdi'nin Trkiye'den kopartlm
ayr bir Krt-slam devleti dlediini, mrteci BDA-C rg
tnn de ite bunu gerekletirmeye altn, dolaysyla b
lc PKK'nn mrteci BDA-C ile ayn dorultuda almakta
olduunu duyurduktan sonra; BDA-C yanls Taraf dergisi
PKK yanls zgr lke'nin bu yazsn olduu gibi basp onaylayarak, altna u aklamay ekliyordu:
py
tu
ku
Yiit Krt halk 70 yldr faaliyet gsteren Deccal

Rejimi'ne kar varn younu ortaya koyarak mcadele ediyor. Bu uurda (BDA-C'nin kuramc nderi Salih
Mirzabeyolu'nun dedesi) zzet Beyleri, (BDA-C'nin ku
ramc nderi Salih Mirzabeyolu'nun byk babas) Hac
Musalar, eyh Saidleri, Seyyid Rzalar, Said-i Nursileri
ehit verdi. Ve bugn Said-i Nursi'nin ryas (ayr bir Krt
devleti ile Birleik bir slam Alemi) urunda ehitler vere
rek, kan ve can vererek ylmadan mcadele ediyor. Birleik
slam Devleti iin Krdistan' kurmaya kararl, inat, inanl. Dm burada, yllardr sylediimizde: Mslman
Krt halknn mcadelesi, Anadolu Merkezli Bamsz
Birleik slam Devleti'nin yap tadr. Kumandan Mirzabeyoiu dedi ki: "Gayet ak olarak sylyorum, bugn
BDA, Said-i Nursi hazretlerinin ryasn grd bir
(ayr Krt devleti ile Birleik slam Devleti'ni) temsil
planndadr ve bu mana da BDA'nn kadrosudur." Bu
sz 1986'da sylenmitir. Ve zaman dne dne bu szn
gerekleecei iklimi bulmutur. O halde, slam Devleti iin
45
Mslman Krt halkna tam destek!...
ld
kisi de Sovyetler Birlii'nin ABD'ye boyun edii

1984'te Trkiye Cumhuriyeti devletini ykmak zere kanl ey
lemlere balayan irtica rgt BDA-C ile blc rgt PKK'
nn nasl bir dn ve eylem birlii ierisinde olduu, yaynla45
Bkz: Taraf dergisinden aktaran: rfan Poyraz, age. sf 474.
73
ryla ortada bir gerektir. Bu iki rgtn ayn yln ayn aynda
(Austos 1984) Trkiye Cumhuriyeti devletine sava am ol
malar, ikisinin de ayn glerden buyruk aldklarn dn
drtmesi bakmndan ilgintir. Necip Fazlc BDA-C rgt
nn kuramcs air-romanc Salih Mirzabeyolu, yaymlad
kitaplarda kendi zgemiine ilikin bilgiler verirken, Krt k
keni zerinde durarak 4 6 yle diyordu:
py
tu
ku
Mutki Aireti Reisi Hac Musa Bey, onun olu zzet

Bey, onun olu Hac Muammer Bey, onun olu Salih
Mirzabeyolu...47(...) Bizim aile, babaannem, babam ve ha
lam, Mu'tan Konya'ya mecburi iskanla srgn geliyorlar...
anl Hamidiye Paas Hayderanl airet reisi Kr Hseyin
Paa'nn kz ve naml zzet Bey'in hanm Latife Hanm,
yani babaannem, biri bir, dieri yandaki iki ocuu ve
srgne yollanan dier yaknlar ile Konya'da...48 (...) Ak
lmda hep amcamn olu Remzi Yaln' Mu'tan artp
grmek vard.... BDA hareketinin ark cephesini tahkim
etmek emeliyle...49 (...) Krtler, BDA'ya beni ziyarete gel
miler... Onlar benim odaya alyorum... Bir tepsi iinde tu
lumba tatls var.50 (...) Birey yazarken, "Krtler geliyor!"
diyorlar... ellerinde bana sorulmak zere hazrladklar ilmi
birka sualin bulunduu kat... Mektupta benim iin, "gelip
bamza bir Haydar olayd!" deniyor... Yani airetin bana
gemem kastediliyor... Ben mahalli mhimliklere deil,
misyonumun gerektirdii artlara gre yaamak isterim!..51
z
ld
47
48
49
50
51
Bkz: Cumhuriyet, 2.1.1999: "stanbul'da nceki gn 11 adam ile birlikte

yakalanan eriat terr rgt slami Byk Dou Aknclar Cephesi
(BDA-C) lideri "Kumandan" kod adl Salih zzet Erdi'in (48) babas erif
Muammer Erdi'in de Dersim isyanna katld, bu nedenle zorunlu olarak
Konya'da ikamet ettii belirlendi."
Bkz: Salih Mirzabeyolu, Tilki Gnl, BDA y. Ekim 1991, sf. 101.
Bkz: Salih Mirzabeyolu, age, sf. 383
74
(...) Benim "Mutki Aireti" ile ilgili, eline geen kitaplardan

dikkatimi ekecek olanlar gndermesini istediim Konya
BDA kitabevi sahibi,.. ricam emir telakki ederek kitaplar
bana ulatryor.52 (...) Benden Devlet Bakanl bekleniyor
gibi hissediyorum kendimi!.. 53
slami Byk Dou adn verdikleri Mslman lkeleri
kapsayan dine dayal Osmanl eyalet dzenini Baycelik Dev
leti ad altnda yeniden kurmay amalayan BDA-C'nin, Krt
kkenli olduunu aklayan kuramcs air-romanc Mirzabeyolu, kimi yazlarnda ABD ve Avrupa lkelerine nasl bakt
n da yle sergiliyor:
ku
py
tu
Batl lkelerden birinde, kamyonuma sandk sandk

erzak yklyor ve yurda doru yola kyorum...54 (...) Ame
rikan mektebinde mesudum. ocuklar arasnda bir efe...55
ld
Tfekli dingder BDA-C'nin nderi air-romanc Mirzabeyolu, yazlarnda Necip Fazl Ksakrek'in ardl olduu
nu vurguluyor. Gerek iirleriyle, gerek romanlaryla gerekten
de Necip Fazl Ksakrek izgisinde yaptlar veren Mirzabeyolu'nun slami Byk Dou dncesi, gerekte tm irtica r
gtlerinin ulamak istedikleri ortak bir erekti ve o, bu dnceyi
de stadm dedii Necip Fazl'dan aldn sylyordu. Gelge
lelim Mirzabeyolu'nun Baycelik Devleti56 adl kitabnda Anayasa'sn aklad slami Byk Dou nun da, 1945'ten g
nmze Trkiye'de u ya da bu lde etkili olmu irtica r
gtlerinin ortak erei olan Trkiye nderliinde Dnya slam
Birlii dncesinin de gerek kuramcs, Mslman Necip Fa-
52
B k z : S a l i h M i r z a b e y o l u , age, sf. 131
53
B k z : S a l i h M i r z a b e y o l u , a g e , sf. 4 1 4
54
B k z : S a l i h M i r z a b e y o l u , a g e , sf. 12
55
B k z : Salih M i r z a b e y o l u , age, sf. 55
56
B k z : Salih M i r z a b e y o l u , " B a y c e l i k D e v l e t i " , B D A y . u b a t 1 9 9 5 .
75
zl Ksakrek ya da bir baka yerli mrteci deil, Hristiyan Amerika'yd.
tu
ku
py
ld
76
KNC BLM
1945-1984
SOUK SAVA DNEMNDE
TRKYE'DE RTCA VE ABD
t
ku
ABD: "In god we trust"
y
up
Amerikan parasnn zerinde "In god we trust": biz

Tanr'ya inanrz, gveniriz, tmcesi yazldr. ABD'nin byle
bir tmceyi parasnn zerine yazm olmas, Amerikan toplu
munun tinsel biimlenmesinde parann ve dinin etkisini
davurmas bakmndan nemli olduu gibi, onun yeryznde
dinsel gericiliin, irticann ve yobazln ba olduunu gster
mesi bakmndan da nemlidir. yle ki, hangi lke dara dp
Amerika'dan para isteyecek olsa, Amerika o lkeye "valla billa,
biz de in god we trust" dedirtmeksizin tek dolar dahi verme
mektedir. Amerika'nn para al veriini din kouluna balayan
tutumunun ilk arpc rnei 2. Dnya Sava srasnda Alman
yaylmaclna kar Sovyet-Amerikan yaknlamasnda g
rlmtr. Hitler Almanyas, Avrupa'ya savala boyun edirip
egemen olduktan sonra, ABD'nin de zendirmesiyle SSCB'ne
saldrmtr. ABD, iti ite krdrp ste kmak iin yaylmac bir
g olarak ortaya kan Almanya ile glenmesinden kayg
duyduu Sovyetleri birbiriyle savatrp ikisini de aptan d
rmeye almtr. Almanya'nn saldrsna urayan SSCB,
1941 ylnda Amerika'ya bavurarak yardm istemitir. ABD
Bakan Roosevelt, savan gidiine bakm. Almanya'nn Rus
ya'y ele geirmek zere olduunu grm; Rusya'y yutan bir
Almanya'nn dizginlenmesi olanaksz bir dev olarak ayaa di-
ld
tu
ku
kilecei ve Rusya'y ele geirdikten sonra Amerika'ya da sald

raca belli olunca, Almanya'y durdurmas iin SSCB'ne yar
dm etmek gereini onaylam; yardmn birinci blmn ve
rirken hi bir koul ne srmeyen Amerika, yardmn ikinci
blmn verirken tek koula balamtr: Din!..
Roosevelt, Sovyetler'e yardmn ikinci dilimini verirken
Stalin'e: Amerikan halk Sovyetler Birlii'ni dinsiz, tanrtan
maz komnist bir devlet olarak tanyor; bizim size verdiimiz
yardmn ilk dilimine Amerikan kamuoyu dinsizlere, tanrtan
maz komnistlere yardm etmemeliyiz diyerek kar kt; size
yardm etmeyi srdrebilmemiz iin Amerikan kamuoyunu
Sovyetler Birlii dine dnyor diyerek inandrabilmemiz gere
kiyor; eer SSCB Amerikan yardmnn srmesini istiyorsa, di
ne kar tavrn yumuatmal, kapatt Kilise'yi amal, Patriklik'i yeniden altrmal, Rusya'nn tm duvarlarnda yazl
bulunan "Din afyondur" szn kaldrmal ve btn bunlarn
Amerikan basn araclyla Amerikan kamuoyuna duyurulma
s gerekmektedir: demitir. Duvarlarna "Din afyondur" yazan
Stalin ynetimindeki SSCB, parasnnn stne "Biz Tanr'ya
inanrz" yazan Roosevelt ynetimindeki ABD'nin yardm iin
ne srd bu "dine dn" koulunu kabul etmek zorunda
kalm; Alman saldrsn savuturabilmek iin ok gereksindi
i Amerikan yardmn alabilmek uruna, kapatlm bulunan
Kilise'yi ap kaldrlm bulunan Patriklii altrmaya ve du
varlardaki "din afyondur" yazlarn sildirmeye balam; ancak
bu somut uygulamalar grdkten ve basn-yayn araclyla
Amerikan halkna duyurduktan sonradr ki Amerika, SSCB'ne
yardm srdrmtr.
py
ld
Averell Harriman ve Lord Baeverbrok'un 26 Eyll

1941'den 1 Ekim 1941'e kadar, yardm mnasebetiyle Sta
lin'le yaptklar grme srasnda, Stalin, her trl malze
me bakmndan geni lde yardm edilmesi ricasnda bu
lunuyordu... Harriman, grme srasnda Roosevelt tarafn78
1945-1984: SOUK SAVA DNEMNDE ABD VE RTCA
dan not ettirilen baz hususlar Stalin'e bildirmiti. Bu arada

Amerikan basnnn Sovyet hkmetinin dine kar taknd
tavra iddetle hcum ettii haber verilmi ve Sovyet hk
meti dine kar yrtt politikay mlayimletirmedii
taktirde, Amerikan halknn honutsuzluunun yardm iinin
devamna engel olaca ihtar edilmiti. Bunun zerine Stalin, dinsizlik propagandas yapan Tanrsz Bezbozhnik adl
derginin yaynn hemen durdurdu. "Din bir millet iin af
yondur" cmlelerini memleketin her kesine iri harflerle
ilemi bir hkmetin, birden bire yz geri edip bu teklifi
kabul etmesi; Rusya'daki Hristiyan Amerikallar adna Ba
kan Roosvelt'i sevindirmiti.
ku
py
tu
Moskova kaplarna dayanan Alman ordularn Ameri

kan yardmlaryla pskrten SSCB, Almanlar kovalyoruz di
yerek Avrupa'nn yarsn ele geirmi; Almanya'nn devleme
sini nlemek iin Sovyetler'e yardm eden Amerika, Avru
pa'nn yarsn yutan Sovyetlerin devlemesini nleyememitir.
Savan belli bir anndan sonra Almanya'ya kar birlik olan
SSCB ve Amerika, sava biter bitmez, her biri dnyada kendi
dzenini yerletirmeye ve dnyann tmne tek bana egemen
olmaya alan, birinin yaylmas tekinin gerilemesine, birinin
yaamas tekinin lmesine bal olan, karlar bu kertede ta
ban tabana zt iki dev g olarak, kar karya gelmilerdir.
1945 ylnda birbirine saldrmay gze alamayacak denli gleri
birbirine denk olan bu iki dev arasnda, dnya halklarn scak
sava d yollarla kendi gdmleri altna sokmaya dayal, adna
"Souk Sava" denilen bir ypratma sava balamtr.
ld
Trkiye Sovyetler'e kar ABD'den yardm istiyor

1945 ylnda Sovyetler Birlii Trkiye'den s ve toprak
isteyince, tpk 1941'de Sovyetler Alman saldrsna kar
1
Bkz: William C. Bullitt, "Asl Byk Dnya"', ev: Halit akr, Nebiolu y.
st. 1947. Sf. 23, 24.
79
p
tu
ku
ABD'den yardm istedii gibi, Trkiye de, Sovyet yaylmasna

kar ABD'den yardm istemitir. Amerika nasl 1941'de kendi
sinden yardm isteyen Sovyetler'e: "Kapattn kiliseleri a
mazsan, patriklii altrmazsan, din afyondur szn lke du
varlarndan silmezsen, sana tek kuru dahi vermem" demi ve
ancak bu dinsel koullar yerine getirdiini somut olarak gr
dkten sonradr ki Sovyetler'e yardm srdrmse; tpk bu
nun gibi, kendisine yardm iin bavuran smet nn yneti
mindeki Trkiye'ye de: "Komnizmin ve Sovyet yaylmasnn
en byk dman dindir. Atatrkl, ulusuluu, bilimgder (laik) ynetim biimini, devletilii brakp, dingder bir
ynetime dnmezseniz, size yardm edemeyiz" demitir.
1945: rticann Kuramcs ABD
ld
y
"SSCB komnisttir, dinsizlikle yaylr; komnizmin

topluma yaylmasn nleyecek biricik inan dindir; ynlar
dine ynelteceiz ki komnist olmasnlar" diyen ABD,
1945'ten sonra Sovyet yaylmasndan ekinen Bat Avrupa l
kelerine ve Trkiye'ye "dine smsk sarln" buyruunu vermi;
SSCB'nin komusu olan Trkiye'ye de; "Sizin SSCB toprakla
rnda yaayan milyonlarca soydanz ve dindanz var; bilimgderlii (laiklii) brakp dingderlie sarlarak soy ve din kardeliiyle onlar kendi nderliiniz altnda toplayp SSCB'ye
kar ayaklandrarak, ABD'nin korumas altnda, tpk atalarn
zn kurduu Osmanl mparatorluu gibi yeniden ok byk bir
devlet olabilirsiniz; Osmanl mparatorluu'nun prltl dne
mini diriltebilirsiniz" dn vermitir. Hristiyan ABD'nin
bilimgder (laik) Trkiye'yi dingderlie kkrtan ve tm
Mslman lkelerin bana gemeye aran bu d, ilk kez
Cemal Kutay'n kard Millet dergisinin 31 Ocak 1946 gnl
1.saysnda bir CIA grevlisinin kaleminden yle duyurul
mutur:
80
Trkiye (SSCB'den) bir taarruza urarsa,

slam alemi ne yapacaktr?!...
py
tu
ku
(Bu yaznn muharriri, Trkiye'yi yakndan bilen

bir yabancdr. Tercmesini koyduumuz yazy, kendi
memleketinin gazetelerinden birisi iin hazrlamtr. Or
taya koyduu fikir ve tez tamamen kendisine ait olarak,
fakat zaman zaman ve daha ok Trkiye dnda bahis
mevzuu edilen bir meseleyi aklamas bakmndan entere
san bularak stunlarmza alyoruz.):
"Trkiye'yi ve dolaysyla slam alemini yakndan
alakalandran son Rus istekleri dnyada muharrik ve mes
sir akisler husule getirmitir. ok zaman tekrarlanan
"cihad" sz acaba hakiki bir tehlikeyi ifade edecek mahi
yette midir? (...) Rusya, slamln dnya zerinde ne kadar
muazzam bir kuvvet ve kudret olduunu ve onu dikkate al
mann ne kadar mhim olduunu takdir etmese gerekir.
Mslmanlarn yalnz Trkiye ve ran'da bulunduklarn
zannedenler, Hint Okyanusu'nda, Malezya denizlerinde ve
Trkistan'dan Belika Kongosu'na kadar, ksaca dnyann
her tarafnda yz milyon Mslman her an dikkate hazr
bulunduunu bilmelidir. Kelime-i ahadet'in duyulduu
Rus ve in Trkistan, Hindistan, Efganistan, Blucistan, ran, Arabistan, Suriye, Msr, Yugoslavya, Arnavutluk ve
hatrmza gelmeyen baka birok yerler vardr. Dnyann
her bucana yaylm olan byle bir kuvvetin nelere kadir
olabileceini tahmin ve takdir etmek akllca bir hareket olur zannndayz.(...) Din, slam aleminde hereye hakim ve
hereyin stnde bir varlktr. slam hayatnn Trk dava
sna ne kadar bal olduunu grmemek kabil deildir.
Dnyann her tarafna yaylm olan slam aleminin, ink
lap ve modern slaml temsil eden Trkiyesiz bir
mana ifade edemeyecei ak bir hakikattir. Farzmahal olarak slam milletleri, vaktile talya ile Almanya'nn yap
tklar gibi bir birlik tekil etmee muvaffak olsalar, bu
nun sebep ve amillerini Trkiye'den baka bir yerde a-
ld
81
ramamaldr. (...) Bekledikleri ey yalnz Trkiye'nin yar

dmdr."2
te, Trkiye'de 1923'ten 1945'e dek devlete kovutu
rulup gz atrlmayan dinsel gericiliin, irticann, 1945-1946
yllarnda birden bire devlet gzetiminde palazlanmaya ba
lamas, C1A Ortadou uzmanlarnn Trkiye'yi 1945-1946'da
SSCB'ye kar bir Dnya slam Birlii kurmaya ynlendiren bu
tasarmyla balantl, tmyle ABD'den kaynaklanm, t
myle ABD'nce kkrtlm bir olaydr.
ku
24.12.1945: Papa, "Panislamist" ABD'yi kutsuyor
py
tu
Papa XII. Pius, 1945 yl Noel konumasnda, Msl

manlar Trkiye nderliinde Dnya slam Birlii kurmaya k
krtan ABD'yi Tanr'nn yeryzndeki tek igderi sayarak
yle kutsuyordu:
ld
Amerikan milleti parlak hamleler yapmak iin yara

tlmtr. Tanr, mustarip insanln kaderini Amerikallara
3
emanet etmitir.
Papa XII. Pius, bu kutlama konumasn yaparken Ame

rikallarn Trkiye nderliinde bir Dnya slam Birlii kurmak
istediini biliyordu ve bu konumasyla ABD'nin bu Panisla
mist abalarn da Hristiyanlk adna onaylam oluyordu. Na
sl 1914'lerde Enver Paa Hristiyan Almanya'nn isteiyle ve
buyruuyla "Cihad- Ekber" (En Byk Din Sava) ilan edip
Hristiyan Almanya'nn gdmnde bir Dnya Trk-slam Bir
lii kurmaya iteklendiyse, 1945'te bu kez de Hristiyan ABD'-
Bkz: Millet Mecmuas, 31 Ocak 1946, sf. 12
Bkz: W.C. Bullitt, "Asl Byk Dnya", Nebiolu y. Sf. 126
82
nin buyruuyla ve Hristiyan Papa'nn onayyla bir Dnya s

lam Birlii kurmaya, Panislamizm yapmaya itekleniyordu.
Hristiyan buyruuyla slam Birlii!..
Dinimi koruyan bari Mslman olsa!..
1946: Necip Fazl, Byk Dou, irtica ve ABD
py
tu
ku
Trkiye'de 1945'den sonraki dinsel gericilik akmnn

tm kollarnn bir lde kendisinden beslendii Necip Fazl
Ksakrek, Byk Dou dergisini 1943'te yaymlamaya bala
mt. Ancak bu dergi yayma balad 1943'den 1946'ya dek
gerici yaygaralar koparmayan, Oktay Akbal, Suphi Nuri leri,
Hseyin Cahit Yaln gibi ok sayda ilerici, solcu yazarn ya
zlarna yer veren bir dn dergisiydi. Bir CIA Ortadou uz
mannn Trkiye'yi Mslman lkelerin nderliine aran
yazs 31. Ocak 1946 gnl Millet dergisinde yaymlanr ya
ymlanmaz, Necip Fazl'n Byk Dou'su da annda ABD'nin
bu isteini savunan dingder bir dergi olup km; ilerici, solcu
yazarlar bir rpda dlayarak, bilimgderlii (laiklii) ktleyen, Atatrk' ve Trk adalama Devrimleri'ni karalayan,
Trkiye'deki Mslmanlar Hristiyan ABD'nin buyruuyla,
Hristiyan ABD'nin gdmnde, Papa'nn da onaylad bir
Dnya slam Birlii kurmaya aran gerici rtkan bir dergi
olup kmtr. slamc dergilere ilikin incelemesinde, Hanefi
Alta bu durumu yle saptyor:
ld
1943-1946 arasnda (Necip Fazl'n kard-)

"Byk Dou", sanat-kltr-edebiyat arlkl bir dergi grntsndedir ve dnemin bir ok tannm yazarna yer
vermitir. Ancak 1946'dan balayarak, bu dergi btnyle
Cumhuriyet ve Atatrk kart bir izgiyle ortaya kmakta
dr. Bu sa cephelemenin temelindeki dergilerde yer alan
veya grleri savunulan kadro ve kiiler, gnmze kadar
etkili olmu kimselerdir. Necip Fazl, bugn sadaki bir ok
83
ideolojik grup ve parti tarafndan benimsenmektedir. Osman

Yksel Serdengeti de byledir. 4
1945-1946'da,
Trkiye S S C B ' y e kar A B D y a n n d a
y e r alnca, yalnzca d i n g d e r dergilerin saysnda bir patlama,

y a y n l a r n d a bir hrnlk deil, biricik amalar salt A B D ' n i n
d i n g d e r buyruklarn T r k i y e ' y e benimsetici kitaplar yaym
lamak olan yaynevlerinin saysnda da bir p a t l a m a grlm
tr. r n e i n 1943 ylnda kurulan N e b i o l u Yaynevi 5 , sanki
T r k i y e ' d e k i A m e r i k a n eliliinden ynetiliyormu gibi, ou
ku
A m e r i k a n devlet grevlilerince yazlan ve tm lkeleri Sovyetler'e kar dine sarlmaya aran " S o u k S a v a " kitaplar ya
y m l a m ; ne ilgintir ki, A B D yanls S S C B kart " S o u k Sa
tu
v a " kitaplaryla nl Nebiolu yaynevi, ok anlaml bir bi

imde,
"Souk
Sava"n
SSCB'nin
yenilgisiyle
sona
erdii
py
1 9 8 4 ' t e kapanmtr. S S C B ' n e kar, parasnn zerine In god

we trust: Biz Tanr 'ya gveniriz, y a z a c a k denli dingderlie sa
rlan A B D , 1945'ten sonra gerek D o u ' d a M s l m a n l a r arasn
ld
da, gerek B a t ' d a Hristiyanlar arasnda, bilimgderliin (la

ikliin) ba d m a n ; irticann, dinsel gericiliin, dingderliin
uluslararas krkleyicisi, kkrtcs ve tm mrtecilerin, yo
bazlarn, papazlarn, imamlarn, eyhlerin besleyicisi olmutur.

Trkiye'de
1 9 4 5 ' e dek devlete sindirilmi d u r u m d a bulunan
dinsel gericiliin, irticann ba azdrcs A m e r i k a ' d r . 1945'ten

4
B k z : Hanefi Alta, " D n d e n B u g n e A t a t r k v e C u m h u r i y e t K a r t l n a
N e b i o l u y a y n e v i n i n 1 9 4 7 ' d e A m e r i k a ' n n eski M o s k o v a B y k e l i s i W . C .
D a y a l S a C e p h e l e m e " , Yeni H a y a t dergisi, O c a k 1998, Say 3 9 , sf. 3.4.
B u l l i t t ' t e n e v i r d i i Asl B y k D n y a adl kitapta, y a y n e v i n i n n s z u

b i i m d e d i r : " D n y a m z bir istila, bir t a h a k k m arifesindedir. k i n c i D n y a
Savann banda Hitler diktatrlnn yneldii bu gaye sava s o n u n a
d o r u efendi d e i t i r m i ; S o v y e t R u s y a ' y a gemitir... S t a l i n . K o m n i z m
a d n a d n y a y f e t h e t m e s e v d a s n d a d r . . . D e m o k r a t d n y a milletleri. S o v y e t
R u s y a dost dncelerle yola gelmedii takdirde, onu kuvvet kullanarak
d e m o k r a s i kervanna sokacaktr." Yaynevi bu nszle A B D yanda yayn
izgisini aklamtr.
84
bugne T r k i y e ' d e M s l m a n l a r bilimgderlie (laiklie) kar

kkrtan gericilerin t m , glerini A m e r i k a ' d a n alm, srt
larn A m e r i k a ' y a dayam; T r k i y e C u m h u r i y e t i devleti iinde
gl bir kanat oluturan Amerikan ibirlikilerince k o r u n m u ,
kollanm ve yreklendirilmilerdir.
1946: Bir irtica kuramcs; ABD Bykelisi Bullitt

1933-1936 yllar
arasnda
M o s k o v a ' d a grev
yapan
Amerikan Bykelisi William C. Bullitt'in, 1 9 4 6 ' d a yaymla

nan ve tm lkeleri A B D nderliinde S S C B ' y e kar dingder-
ku
lie aran Asl Byk Dnya adl kitab, d a h a m r e k k e b i ku

rumadan N e b i o l u y a y n e v i n c e T r k e ' y e evirtilip baslm,
S S C B ' n e kar dine sarlmay tek yol olarak gsteren A B D g
ld
py
tu
r, bu kitapta yer alan u gibi szlerle T r k i y e ' d e yaylmtr:
Manevi hayatmz devlet adamlarndan ziyade, b

yk din adamlarnn klavuzluuna borluyuz... Dt
mz manevi buhrandan kmamz, atom bombasnn, dinin
ve siyaset adamlarnn omuz omuza almalaryla mm
kn olabilir... Stalin'i durdurmakla i bitmez. Tanr'dan
baka efendi tanmayan biz Amerikallar... Bu mcadele
de kullanlacak en meru silah, manevi bir kuvvet olan
dindir... Musa, Buda, Konfyus, Muhammed, ayr ayr
yollardan bizi a kardlar... Dmanmz Komnizm
Tanr'y inkar esas zerine kuruludur,. Din, komnist
diktatrl yok edecek ilahi kudrete sahiptir... 6
Sovyetlere kar gelitirilen bu siyasal dinci Amerikan
politikas, 1945-1946'da Sovyet yaylmasndan ekinerek A m e
r i k a ' n n k o r u m a s n a snan tm Avrupa lkelerine dayatld
gibi, S S C B ' n i n boazlarda s ve A r d a h a n ' d a toprak istemleri
B k z : W i l l i a m C . Bullitt, " A s l B y k D n y a " , N e b i o l u y . 1947. e v : H a l i t
a k r . Sf. 1 7 1 , 1 4 1 , 130, 8 2 .
85
karsnda ABD'ye yanaan Trkiye'ye de dayatlmtr.7 yle

ki, Trkiye'de ilkokullara din dersleri konulmasn dahi Ameri
ka istemitir.
1947: rticann ba ABD dinci eitim istiyor
py
tu
ku
1945'te Trkiye SSCB'ye kar ABD'nin yannda yer

alnca, Trkiye'nin eitiminden retimine dek her konu Ameri
ka'nn istedii dorultuda ynlendirilmeye balad. ABD'nin
Trkiye'ye dayatt 1947 Thornburg Raporu ve 1949 Barker
Raporu9, Trkiye Cumhuriyeti devletine nasl bir eitim ve retim yolu izlemesi gerektiini buyuruyordu ve Atatrk'n kur
duu CHP, Atatrk'n izgisini tmyle dinamitleyip yrr
lkten kaldran bu Amerikan buyruklarn uygulamaya koyu
yordu.10 Cemal Kutay, Ocak 1946'da devlet yardm alarak ya
ymlamaya balad Millet dergisinin 2 Ocak 1947 gnl 48.
saysnda, Amerika'nn Trkiye'ye dayatt dinci eitimi ve
rek okuyucularna yle seslenmekteydi:
ld
Ak Mektup
Bu Memleketin Btn Ana-Babalarna thaf!
Trk Genliinin Manevi naas
nmde Amerikan liselerinde daha dinamik ve pra
tik olmak iddiasyla hazrlanm ve byk alakay ekerek
senatoda taraftar bulmu bir mfredat program var...
Vicdan hrriyetine saygnn ve insan haklarnn vatan olan
Amerika'da, ailelerle okul elele vererek yeni yetienin ma
nevi cephesini ina ediyorlar... Anneler, babalar!.. Vicdan
7
SSCB, 1945 ylnda Trkiye'den Kars ve Ardahan ile Boazlarda s istemi;

Trkiye bu isteklere kar koyabilmek iin ABD'ye ynelmitir.
Bkz: Nazm Gven, age, sf.'227.
Bkz: Nazm Gven, age, sf. 236.
10
Bkz: Mehmet Turgut, "Dne Dne Dnmek", Boazii y. st 1993. sf.507
86
hesaplamas dneminiz gelmitir. Yavrularnza ebedi ve

tek Allah fikrini telkin ediniz... Allahsz bir nesil yetitir
meyiniz! Genlii Allahsz ve dinsiz yetimekten kurtar
malyz!.. - Kutay "
py
tu
ku
Cemal Kutay, Amerika'nn Souk Sava izgisi do

rultusunda yaymlad bu ak mektubuyla, Atatrk dneminde
genliin Allahsz, dinsiz yetitirildiini ne srerek, Trki
ye'de bundan byle dine ynelmi kuaklar yetitirme iine
balanmasn savunuyor; ABD'de yapld gibi Trkiye'de de
ilkokullara din dersi konulmas dncesini tartmaya ayor
du. ABD'nin Sovyetler'e dman kuaklar yetitirmek amacyla
okullara din dersleri konulmas istei, yalnzca Trkiye'ye de
il, Bat Avrupa lkelerine de dayatlmt. Fransa devleti,
ABD'nin buyruuyla okullara zorunlu din dersi koymaya kalk
nca milletvekilleri ikiye blnm, din dersi konulsun diyen
Amerikanc Fransz milletvekilleri ile din dersi konulmasna
karyz diyen bilimgder (laik)'ler arasnda byk tartmalar
patlak vermiti.12 Sonunda ABD'nin dedii olmu; Fransa'da ve
dier Bat Avrupa lkelerinde okullara zorunlu din dersleri ko
nulmutu. Trkiye'deki Amerikanc dingder mrteciler, ABD
basksyla Avrupa'da okullara zorunlu din dersleri konulmasn
alklyor ve Trkiye'nin de tpk Fransa, talya, Almanya, n
giltere gibi, ABD'nin buyruunu yerine getirerek ilkokullara
zorunlu din dersi koymasn istiyorlard. Nasl Stalin 1941'de
Alman saldrsna kar yardm alabilmek iin, Amerika'nn
"dine dn" koulunu, kiliseyi aarak, patriklii altrarak,
ld
11
12
Bkz: Cemal Kutay, "Trke badet-2", Aksoy y. Haziran 1998. sf. 333
Bkz: Sebilrread dergisi. Mays 1948, Say: 2: "Anadolu Ajansnn
Paristen bildirdiine gre, okullarda dini tedrisat yznden Fransz kabine
sinde ihtilaf kmtr. Babakann destekledii Halk Cumhuriyet Partisi
bu meselenin baz blgelerde mahalli makamlarca halledilmesini istemitir.
Sosyalist Bakanlar da bu hususta mutabk olduklarn sylemilerse de, ba
zlar hkmet okullarnda dini tedrisatn tamamen yasaklanmasn talep
etmilerdir. Komnistler bu bakanlar desteklemilerdir."
87
py
tu
ku
duvarlarndan "din afyondur" szn silerek -gstermelik de

olsa- yerine getirmi ve Amerikan yardmn ancak byle alabilmise, nn ynetimindeki Trkiye de, aynen byle, Ameri
kan yardm alabilmek iin Amerika'nn dine dn koulunu
yerine getirmi olmak zere, ubat 1947'de okullarda din dersi
okutulmas, son snflara semeli din dersi konulmas, mamHatip meslek okullar almas ve Yksek lahiyat Fakltesi ku
rulmas ynnde yasalar kartm ve ancak ubat 1947'de bu
yasalar kartp Amerika'nn "dine dn" kouluna uyduunu
somut olarak gsterdikten sonradr ki, hemen ay iinde, 22
Mays 1947'de, ABD Kongresi, Senatosu ve Temsilciler Mecli
si, Trkiye'nin yardm bavurusunu onaylamtr. Amerikan
yardm Trkiye'yi ulusu bilimgder bir devlet olmaktan
kartp dingder bir devlete dntrme nkouluna bal oldu
u iin, 1948 ylnda, Milli Eitim Bakanl, ilkokullarda okutulmak zere Mslman ocuunun Kitab adyla bir ders
kitab yaymlam ve bylece Amerikan yardmlarnn srmesi
salanmt.13 Trkiye'nin dingder bir Osmanl devletinden
ulusu bir devlete dnmesinin belgesi olan Lozan Antlama
s'na kar km ve onaylamam olan Amerika, Sovyet ya
ylmasna kar yardm isteyen Trkiye'yi Atatrk'n ulusu
izgisinden kopartmak iin, ynetimi Atatrk'n kurduu
CHP'den alp, din devletine dntrecek baka bir partiye
vermek amacyla ok partili dzene geilmesini istiyordu. De
mokrat Parti Trkiye'yi ABD'nin istedii gibi bir din devletine
dntrmek zere kurulmutu. Ancak CHP, ynetimden d
memek iin ABD'nin din devleti isteini biz yerine getirirsek
Amerika Menderes'in Demokrat Partisine gerek duymaz, Ame
rika'nn her dediini yaparsak ynetimde kalrz, dncesiyle
davranyordu. CHP'li Ankara Valisi Nevzat Tandoan'n ya
kalanan bir solcuya: "Yahu size de ne oluyor? Bu memlekete
ld
13
Bkz: Sebilrread dergisi. Mays 1948. Say: 1. Sf: 12.
88
ld
py
tu
ku
komnizmi getirmek gerekiyorsa onu da biz getiririz"14 demesi

ne benzer bir yaklamla, CHP'nin 1948'deki Milli Eitim Ba
kan da: "Bu memlekette dinci bir ynetim kurulacaksa, onu da
baka bir parti deil biz yaparz" diyordu. Kimse kp; "Biz
1923'ten 1945'e dek tam 22 yl boyunca Sovyetlere kar kendi
dzenimizi ve topramz kimseden yardm almakszn tek ba
mza, salt Atatrk'n bilimgder (laik) ynetim anlayna
dayanarak koruyabildik. yleyse niin imdi sanki Atatrk
bilimgderlik Trkiye'yi Sovyet yaylmasna kar koymaya
yetmiyormu gibi Hristiyan ABD'nin buyruuyla Atatrkl
brakp dingderlie ynelelim?" diye sormuyordu. Kimse
kp; "Dinci bir ynetimin lkeyi Sovyet yaylmaclndan ko
ruyacak bir yan yoktur; nk Sovyetler yaylmak iin gerekti
inde Mslmanl da kullanmaktadr. Daha 1920'lerde topla
dklar Dou Halklar Kurultay'nda Mslmanln sosya
lizmle uyumluluunu savunmu ve Trkiye'yi o yllarda kur
durduklar slamc-Sosyalist Yeil Ordu15 ile ellerine geirmeye
almlard. Sovyet yaylmasnn ancak dine sarlmakla nle
neceini syleyen Amerikallar, samalyor..." demiyordu.
Kimse kp; "Amerika Sovyetlere dman olduu denli Ata
trk ulusulua da dmandr. Bu dmanl Lozan Antla
masn onaylamayarak gstermitir. Amerika'nn bize dincilii
tlemesi, gerekte Sovyet yaylmasndan korumak iin deil,
14
Bkz: Byk Larousse, Tandoan (Nevzat) maddesi.
15
Kurtulu Sava yllarnda erkes Ethem'in nderliinde kurulan Yeil Or

du'nun Nizamnamesinde unlar yazlyd: "Madde 13- Yeilordu, slamiyetin btn toplumsal kurallarna dayanarak, asr- saadetin ortak iterliini
geri getirmeye ve Batdan gelen kendini beenmi tutkular Asya'dan atma
ya almakla, yolunu Hak yolu, Allah yolu bilir, (...) Madde 19- Yeilordu,
Kzl Devrim ordularnn iten bir kardelikle sonsuza dek bals ve yanda
dr. (...) Madde 21- Yeilordu Trkiye'de gizli bir genel merkez ile yne
tilir. Genel merkez, btn Yeilordu rgtn kurmu lkelerle ilikili ol
duu gibi, Moskova ve Kzlordu merkezi ile de ilikilidir." Bkz: Dr. Fethi
Tevetolu, "Milli Mcadele Yllarndaki Kurulular", TTK y. Ank. 1988,
sf, 229-230.
89
py
tu
ku
tersine bizi Atatrk bilimgder ulusuluktan uzaklatrp

kendisine yem yapmak iindir" demiyordu. CHP, ABD'ye bo
yun emiti ve CHP'nin tek bana ynettii bilimgder (laik)
Trkiye Cumhuriyeti devleti, bundan byle Hristiyan Ameri
ka'nn buyruklarn uygulayarak dingderlie ynelecekti.
1950'de Menderes'in Amerikanc Demokrat Partisi seimi ka
zand ve ynetimi CHP'den devrald. Ancak, 1945-1950 aras
uygulamalaryla ortadadr ki, seimleri CHP de kazanm ol
sayd, Trkiye'yi Amerikan isterleri dorultusunda dinciletirmek yolunda Menderes'in DP'sinden geri kalmayacakt. nk
Menderes'in DP'si kurulmadan nce nn'nn CHP'si Trki
ye'yi bir Amerikan uydusuna dntrm bulunuyordu. Orhan
Veli, 15 Nisan 1950 gnl Yaprak dergisinde olanlar yle
anlatyordu:
z
ld
Seimler bitti. Demokrat Parti, Halk Partisi'ni kor

kun bir bozguna uratt. Oysa ki Halk Partisi, halk kaza
nacan umarak, fikirleriyle prensiplerinden son zamanlar
da ne fedakarlklar etmiti. Btn yaynlarna gz yumulan
din dergileri, okullara konan din dersleri, yeniden alan lahiyat Faklteleri, imam-hatip kurslar, trbeler, ahsi ser
mayeye salanan imtiyazlar, her trl irticaa tannan hak
lar... Hibiri, hibiri kr etmedi. Zavall Halk Partisi.16
16
A k t a r a n , e t i n Y e t k i n . " O r h a n Veli, s m e t n n v e r t i c a " , C u m h u r i y e t ga

zetesi, 1 8 . 2 . 1 9 9 7 : " G e r e k t e n d e s m e t n n , 1947 y l n d a o k u l l a r d a d i n
d e r s l e r i o k u t u l m a s n s a l a m a k a m a c ile n c e bir parti k o m i s y o n u k u r durtmu, arkasndan da konu C H P Meclis G r u b u ' n d a grlm, sonra da
yasalatrlmtr. Partinin yayn organ Ulus gazetesinde 16 ubat 1 9 4 7 ' d e
y e r a l a n u h a b e r o g n l e r i n h a v a s n a ilikin bir kan u y a n d r a b i l e c e k n i t e
likte: " O k u l l a r d a din dersleri o k u t u l m a s
ve dini m e s l e k o k u l l a r a l m a s i-
ini i n c e l e m e k z e r e seilen p a r t i k o m i s y o n u t o p l a n t l a r n a b a l a m t r .
K o m i s y o n u n bakanlna B. Tahsin Banguolu, katipliine de B. Sedat
Pek seilmilerdir: Cumartesi ve Pazar toplant yapan komisyon u kanun
lar ele a l m t r : 1) O k u l l a r n s o n snflarna ihtiyari o l a r a k din dersleri k o
nulmas, 2) mam-hatip ve vaiz yetitirmek zere orta dereceli meslek o-
90
1950 ylnda, Trk okullarnda, Amerikan Ford Vakf

yetkili ve uzmanlarnca oluturulan bir eitim dizgesi uygula
maya konularak, Trkiye'de Hristiyan ABD'nin buyruuyla,
bilimgder (laik) eitim geriye itilip, dingder eitim balatl
d. 17 Trklere ulusu eitim yerine slamc eitim verilmesini
buyuran Hristiyan Amerika, Trkiye'de din ilerini devlet ile
rinden ayran bilimgder, laik bir ynetim bulunmasna da aka kar kyordu. ABD'ye gre Trkler din-devlet ayrm
n bir an nce brakmal, Mslman bir din devletine dnerek
dier Mslman lkelerin bana geip ABD'nin SSCB'ye kar
kullanaca trden bir Dnya slam Birlii kurmalydlar.
ku
ABD, Hitlerin Panislamist Turancln devralyor
py
tu
1900'lerde Avrupa, sonu I. Dnya Sava'na varacak

bir gerginlik ierisinde bocalarken, Osmanl mparatorluu Av
rupa devletlerinin bir yar-smrgesi durumundayd.18 1800'lerde daha ok ngiltere ve Fransa'nn yama alan olan mpa
ratorluk, 1900'lerde arlkl olarak Almanya'nn gdmne
girmiti. ngilizleri, Franszlar ve Ruslar, Trklerin ve Ms
lmanlarn yaad topraklardan kovup yalnzca kendi smr
s altna sokmak isteyen Almanya, bir sre nce Osmanl ay
dnlar arasnda kendiliinden tomurcuklanm bulunan19
ld
kullar almas, 3) Yksek din adamlar yetitirmek zere niversiteleri

mizde slam lahiyat Fakltesi almas." Ne ki bununla da yetinilmeyerek
1926'da 677 sayl yasa ile kapatlan tekke ve zaviyelerin yeniden ziyarete
almasn ngren yasa 1 Mart 1950'de TBMM'den geirilecektir.
(TBMM Tutanak Dergisi, C. XXV / 1 , s. 177)
17
Bkz: Doan Ergun, "Trk Bireyi Kuramna Giri: Trk Kltrnn Ola
naklar", Gerek y. 1. Basm, Ocak 1991. sf. 92, 93
18
Bkz: A.D. Noviev, "Osmanl mparatorluu'nun Yar-Smrgelemesi",

ev: Nabi Diner, Onury. 1. Basm, Ank. 1979.
19
Bkz: Mmtaz'er Trkne, "Siyasi ideoloji olarak slamcln douu", le

tiim y. 2. Basm, st. 1994.
91
Panislamist, Pantrkist, Turanc eilimleri krkleyerek; Os

manl devletini Alman karlar dorultusunda yaylmacla
kkrtyordu:
tu
ku
On yzyldr iki ulusun (Almanlarn ve Trklerin) bir

tek ortak dman olmutur: Slavlar (Ruslar) (...)kisinin de
kendisini Moskova imparatorluunun tehdidinden korumas
gerekir. Rus devi ayakta durduu srece Almanclk, lke
nin corafi konumu ve etnik ve corafi yaps nedeniyle ya
ltlma tehlikesiyle kar karyadr. Ayn ekilde Pantrk
dnceler de Moskova canavar ezilene kadar gelitirilip
gerekletirilemez, nk Trklk hareketinin geri almak
istedii Sibirya, Kafkasya, Krm, Afganistan vb. gibi bl
geler, dolayl ya da dolaysz Rus ynetimi altndadr.21
py
Almanya, Mslmanlar kendi yaylmac-smrgen

(emperyalist) karlar dorultusunda kullanmay Kayzer Wilhelm'den bu yana deneyegelmiti. Kayzer Wilhelm, Selahattin
Eyyubi'nin trbesine gidip "Dnyann tm ezilen Mslman
halklar, Almanya'y en yakn dostunuz sayn!" diye sylevler
ekmi, Anadolu'da; "Wilhelm Mekke'ye gidip gizlice hac
olmu, Alman halk toptan slam'a dnm" biiminde sylen
tiler yaylarak Mslmanlar arasnda Alman yandalnn ilk
tohumlar atlmt. 2 2 Daha sonra Hristiyan Almanya ]. Dnya
Sava'nda Mslmanlar kendi buyruu altnda savatrabil-
ld
20
Bkz: evket Sreyya Aydemir, "Suyu Arayan A d a m " , Remzi y. 7. basm.

st. 1 9 7 9 . Sf. 1 5 2 : " T u r a n k o n u s u n u ele alan bir k i t a p , bir T r k ismi a l t n d a
s t a n b u l ' l u bir M u s e v i v a t a n d a m z t a r a f n d a n y a z l m t . K i t a b n i s m i : T u
ran. Yazan: Tekin A l p adn kullanan Levi K o h e n ' d i . "
21
Bkz: Jacob M. Landau, " T e k i n a l p : Bir T r k yurtseveri (1883-1961)", ev:

B u r h a n Parmakszolu, lhan Pnar, O y a Engin, Natali M e d i n a , letiim y.
1. B a s m . st. 1996. Sf. 2 0 4 - 2 0 4 .
22
B k z : B u r h a n O u z ; " Y z y l l a r b o y u n c a A l m a n G e r e i v e T r k l e r " , st.

1983.
92
py
tu
ku
mek iin 10 Kasm 1914'te yaplan bir gizli anlama ile Os

manl'ya 5 milyon altn vermi ve Mslmanlarn Halifesi Os
manl, Hristiyan Almanya'dan ald bu 5 milyon altn karl
nda yeryzndeki tm Mslmanlar Hristiyan Almanya'nn
komutas altnda savaa srmek iin "Cihad- Ekber" (Byk
Cihad: Byk inan sava) ilan etmiti." Gelgeldim Almanc
Enver Paa'nn Orta Asya Trk illerini Rus egemenliinden
karp Osmanl bayra altnda birletirerek Alman gdmne
sokma abalar baarszla uram ve Osmanl mparatorluu
Almanya ile birlikte 1. Dnya Sava'ndan yenik kmt.
Almanlarn Mslman Trkleri slam bayra altnda birletirip
Ruslara saldrtarak yeryzne egemen olma dleri 1. Dnya
Sava'nda Enver Paa bozgunuyla suya dm, ancak bu tasa
r 2. Dnya Sava ncesinde Rusya'ya saldrmay kuran Hitler
nderliindeki Nazi Partisi'nce yeniden diriltilmiti. Trki
ye'yi kendi karlar dorultusunda savaa srmek isteyen
Hitler Almanyas, Hitler'in snnetli bir Mslman olduu sy
lentisini Trkiye'ye yaym, Mslmanlar Hitler'in gdmne
sokmaya abalyordu. Trkiye Rus egemenliinde yaayan
Mslman Trkleri din ve soy birlii evresinde kendi nderli
i altnda toplayarak Almanlarn verecei top, tfek, uak ve
tanklarla Rusya'ya gneyden saldracak olursa, Hitler Rus
ya'nn iini kolayca bitirecek ve Urallar'dan Atlantik'e dek ge
ni topraklar zerinde Almanya'nn borusu tecekti. Alman-
ld
23
B k z : O s m a n l ile A l m a n y a a r a s n d a 10 K a s m 1 9 1 4 ' t e i m z a l a n a n gizli a n

lama m e t n i . Cumhuriyet, 12.8.1996: " B e l g e k o n u s u n d a grn ald
mz Blent Tanr, u deerlendirmeyi yapt: "Ayn tarihlerde Almanya,
O s m a n l ' y a C i h a d - E k b e r ( E n B y k C i h a d ) lan e t t i r m i t i . B u C i h a d -
E k b e r o k a d a r A l m a n iiydi ki, baz A v r u p a l t a r i h i l e r " M a d e i n G e r m a n y
C i h a d " ( A l m a n ii C i h a d ) d i y e b a h s e d e r l e r . D e m e k ki, A l m a n e m p e r y a l i z m i
Osmanl'y Cihan Sava'na sokma abasnda hem paraya h e m dine, m a n e
viyata o y n a m g r l m e k t e d i r . C u m h u r i y e t ' t e a k l a n a n b e l g e l e r i n b e n d e
ilk u y a n d r d a r m b u o l m u t u r " d e d i .
24
Bkz: evket Sreyya Aydemir, " S u y u Arayan A d a m " , Remzi y. 7. basm,

st. 1 9 7 9 .
93
ya'nn 1. Dnya Sava srasnda gerekletiremedii bu tasar

y 2. Dnya Sava'na doru bu kez Hitler uygulamak istiyordu.
1934 ylnda Mnih'te Hitler'in buyruuyla bir Anti-Siyonistler
ve Anti-Komnistler toplants dzenlenmi, bu gizli toplantya
Trkiye'den Cevat Rfat Atilhan arlmt.
Nazi ajan mrteciler ABD'nin buyruuna giriyor
tu
ku
Naziler yenildikten sonra Nazi ajanln brakp Ame

rikan slamclna yatay gei yapan mrteci Sebilrreat der
gisinin yzbalktan emekli kuramcs Cevat Rifat Atilhan, Na
zilerin rgtledii bu gizli toplantya 1934'te nasl katldn
yle anlatyor:
py
1933 senesinde dnyann her ke bucandaki temiz

ve saduyulu insanlar (Nazi ajanlar-eb) byk bir harp fe
laketinin yaklamakta olduunu ve bunun siyonizmle, ko
mnizmin nihai hedeflerinin gereklemesi beklenilen bir
frsat olduunu gryor, hissediyorlard.(...) te dnya m
tefekkirleri bu tehlikeleri yakndan grdkleri iindir ki, uzun asrlarn lakaydi ve skunetinden sonra, ilk defa 1934
senesi Mart aynn 4. gnne kadar devam etmek zere
"Dnya Siyonist, Komnist ve Mason dmanlar" (Al
manc Hitlerciler-eb) bir kongre toplayarak,.. gereken te
ebbsleri yapmaya karar verdiler...
4 Mart 1934'te, Mnih'te Knigshof otelinin muhte
em salonlarnda, Avrupa, Asya, Amerika ve hatta Afri
ka'dan gelmi yirmi ksur milletin murahhaslaryla yaplan
bu byk ve tarihi toplantya, ittifakla beni reis semelerinin
heyecan ve zevkini hala (Haziran 1948) muhafaza etmekte25
yim.
ld
25
Bkz: Sebilrreat dergisi, Cilt 1, Say: 4, Haziran 1948.
94
ld
py
tu
ku
Orta Asya'da Sovyet ynetimi altnda bulunan Msl

man Trkleri Trkiye nderliinde birletirip gneyden saldr
tarak Rusya'y yenmek ve sonunda Trkleri de Ruslar da Al
man Nazi mparatorluu'nun klesine dntrmek dncesi,
1940'l yllarda Trkiye'deki Cevat Rifat Atilhan gibi Alman uaklarnca Trk-slamc bir rt altnda savunuluyordu. Ku
ds Mfts Hac Emin E!-Hseyin'le kiisel arkadalk kur
mu olan Hitler, bu mftnn; "Hitler'in doum gn ile
Hazreti Muhammed'in doum gnleri ayn gne tesadf et
mektedir. Hitler snnetlidir, Mslmandr" gibi szlerini dnya
Mslmanlar arasnda yayarak yanda topluyordu.26 Alman
ya'nn gdmnde Trkiye nderliinde bir Dnya Islam-Trk
Birlii rgtleyip Sovyetlere saldrtmak iin ok alan Hitler,
bunu gerekletiremeden, belki de gerekletiremedii iin ye
nilmiti. ABD, balangta Sovyetlere kar uygun bulduu bu
Nazi gdml slam Birlii tasarsna, Sovyetler yenilecek olursa Nazilerin ABD'nin karsna Sovyetlerden ok daha b
yk bir g olarak dikilecei gereini grr grmez kar k
m, o andan sonra Nazilere kar Sovyetlere yardm ederek
Almanya'nn yenilmesi iin alm ve sonunda Almanya ye
nilmi; gelgelelim bu kez de Sovyetler Avrupa'nn yarsn yu
tarak ABD'nin karsna eskisinden daha gl bir dev olarak
dikilince, Almanya'y yenmek iin Sovyetlerle birlikte alm
olan ABD, Almanya yenildikten bu kez kendisi Sovyetlere kar
Nazilerin Panislamist slam kozunu benimseyip uygulamaya
balamtr. Nasl 1945'e dek Nazi Almanyas Trkiye nderli
inde bir Dnya Trk-slam Birlii rgtleyip Sovyetlere saldrtmaya abalamsa, 1945'ten sonra da bu kez Amerika tpk
gemite Nazilerin yaptklar gibi ABD gdmnde Trkiye n
derliinde bir Dnya Trk-slam Birlii rgtleyip, tpk Nazi
lerin yapmay dndkleri gibi bu birlii Sovyetlere saldrtmak iin abalamaya balamtr. 1945'ten nce Alman ajan
olarak Alman karlar dorultusunda byle bir birlik rgtle-
26
Bkz: M. ahap Tan, Bugn'n Dervii, Garanti y. st. 1970. Sf. 109
95
py
tu
ku
mek iin rpnm olan Cevat Rifat Atilhan gibi mrteciler,

1945'ten sonra kardklar Sebilrreat gibi dergilerle ayn
Trk-slam Birlii'ni bu kez Amerika'nn buyruuyla, Ameri
kan karlar dorultusunda kurmak iin, Adnan Menderes'in
bu grevle donanm Demokrat Partisi'ne yardm etmeye ba
lamlardr. Gemite Mslmanlar Hitler'in buyruunda sava
a srmek iin alm olan eski Nazi ajan emekli yzba
Cevat Rifat Atilhan, 1948 ylnda yaymlanmaya balanan
Sebilrreat adl dergide Amerikan gdmnde Trkiye nder
liinde Sovyetlere kar bir Dnya Trk slam Birlii rgt
lenmesi dncesini kamuoyuna benimsetmeye ve Menderes'in
Demokrat Partisi'ne bu dorultuda yandalar kazandrmaya a
lmtr. Menderes'in Demokrat Partisi seimleri kazandktan
sonra eski Nazi ajan Cevat Rifat Atilhan'in rtkanln
yapt ezan Trke 'den Arapa 'ya dndrme iini hemen ger
ekletirmi, ancak ABD'nin istedii Trkiye nderliinde
Dnya slam Birlii'ni ABD'nin bekledii abuklukta gerekletiremeyince, bu CIA tasarsn gerekletirmek zere bu kez
Cevat Rifat Atilhan 1951 ylnda slam Demokrat Partisi adyla
27
bir parti kurmutur.
ld
1951: ABD gdml slam Demokrat Partisi

Ahmet Emin Yalman, Turkey in My Time adl kitabnda
yzbalktan emekli eski Nazi casusu Atilhan'n kurduu
Panislamist parti iin unlar sylyor:
27
Bkz: Ergn Poyraz, age, sf. 24: "Dini siyasete aka alet etmek isteyen ilk
parti, 27 Austos 1951 'de DP (slam Demokrat Partisi) adyla, kurucular adna Cevat Rifat Atilhan'n savcla verdii dileke ile kuruluyor, ancak
DP, kurulduktan alt ay sonra alan bir dava sonras, Cemiyetler Kanu
nu'nun 33. maddesine gre 20 Ekim 1952'de stanbul 2. Sulh Ceza Mah
kemesi'nin kararyla kapatlyordu."
96
slam Demokrat Partisi: Bu grup Kuds Mfts Haj

Amin el-Husseini ile yakn ibirlii yapan ve Nazi Ajan olan Cevat Rifat Atilhan adnda emekli bir yzba tarafndan
sevk ve idare edilmekteydi.28
ld
py
tu
ku
Menderes'in Demokrat Partisi, ABD'nin buyurduu

dorultuda Trkiye'yi adm adm bilimgder (laik) ulusu y
netimden kopartp dingder slamc bir devlete dntrmek iin elinden geleni ardna koymuyordu. Ezan Trke'den Arap
a'ya dndrdkten sonra, lkede yasaklanm bulunan tari
katlar besleyip diriltmeye ve Atatrk ilkelerini karalamaya ko
yulan bu parti, Trkiye'yi din devletine dntrme iini
ABD'nin bekledii abuklukta gerekletirememiti. Eski Nazi
yeni ABD ajan emekli yzba Cevat Rifat Atilhan'n kurduu
Amerikanc Panislamist irtica partisi, Menderes'in Demokrat
Partisi'nin adnn bana bir slam szc ekleyerek slam
Demokrat Partisi adyla ortaya kmt. Amerika Menderes'e
din devletine dn buyruunu abucak yerine getiremeyecek
olursa, bu ii kurdurduu yeni partiyi ynetime getirerek ger
ekletireceini, eer ynetimi bu partiye kaptrmak istemiyor
sa Trkiye'yi din devletine dntrmek iin elini abuk tutma
s gerektiini bylece gstermi oldu. Menderes ynetimi, var
l ve glenmesi Demokrat Parti'yi ABD asndan gereksiz
klacak olan slam Demokrat Partisi'ni "bu memlekette gavur
buyruuyla Panislamizm yapmak gerekiyorsa onu da biz yapa
rz" diyerek kapatt ve bir daha ABD'nin gznden dmemek
iin Trkiye'yi ABD isterleri dorultusunda din devletine d
ntrme abalarn hzlandrd.
28
Bkz: Ahmet Emin Yalman, "'Turkey In My Time", sf. 250-251'den aktaran.

Ergn Poyraz, age, sf. 25.
97
1956: ABD Dileri Bakan Dulles din devleti istiyor
py
tu
ku
Avrupa'da sava balad srada (1938) Kiliseler Fe

deral Konseyi'nde grevli olan John Foster Dulles, Kasm
1952'de ABD Bakan Eisenhower'n Dileri Bakan olup Ocak 1953'te greve balaynca, SSCB'yi gneyden kuatacak
rgtler kurmak zere, Ortadou lkelerine bir inceleme gezi
sine km; SSCB'ye kar oluturulacak dinci bir balamn
nderi olarak Trkiye'yi semiti. Yllar sonra Brezinski tara
fndan "Yeil kuak" ad altnda yeniden ortaya atlacak olan
J.F. Dulles'n gr Menderes ynetimince benimsenince, 24
ubat 1954'te Trkiye ile Irak, Dulles'n abalaryla SSCB'ye
kar Badat Pakt'n kurmulard. ABD Dileri Bakan J. F.
Dulles, gemite Kiliseler Konseyi 'nde grev yapm dini btn
bir Hristiyan olarak, SSCB'nin din ile durdurulacan, din ile
yklacan savunuyordu. Mslmanlar Mslmanla sarlp
bir Dnya slam Birlii kurmalydlar ki, dinsiz SSCB'ye kar
din bayra altnda birleebilsinler. Dulles'a gre Mslman
lkeleri birletirme iini yapabilecek tek devlet Trkiye'ydi.
Gelgelelim Trkiye Atatrk'n bilimgder (laik) ynetim anla
yn brakmakszn Mslman lkeler arasnda Hristiyan
ABD'nin istedii trden bir slam Birlii rgtleyemezdi. ABD
Dileri Bakan Dulles'n Trkiye'yi dingderlie itekleyen
demeleri, namazlarn Kabe'ye deil Beyaz Saray'a dnerek
klacak denli Amerika'ya tapan gerici basnda byk tantana
larla aktarlyordu. 1947'de yaymlanmaya balayan dinsel ge
rici Serdengeti dergisi, Mart 1956'da yaymlanan 21. saysn
da, "Yllardan Sonra" bal altnda, ABD Dileri Bakan
Dulles'n Trkiye'yi bilimgder laik ynetim ilkesini terkedip
din devleti kurmaya aran u demecini yaymlyordu:
ld
98
Amerika Hariciye Vekili F. Dulles'n Beyanat

"Din ve siyaset birbirinden ayrlmaz. Dnya me
selelerini halletmek hususunda seeceimiz yol, dini g
rtr. mit ediyoruz ki Sovyet liderleri i iten gemeden
Allah fikrine balln vatanperverliin beeri haysiyet ve
vakarn daima kalplerde yaayacana inansnlar."29
py
tu
ku
ABD Dileri Bakan Dulles'n 1956'da verdii "din

ve siyaset birbirinden ayrlmaz. Dnya ilerini zmlemekte
seeceimiz yol dini grtr" demeci, ynetime geleli alt yl
olmasna karn ABD'nin istedii din devletine dn daha
gerekletirememi olan Menderes'in Demokrat Partisi'ne bir
uyaryd. Amerika'nn Dileri Bakan dzeyinde yapt bu uyar Menderes ynetimince bir buyruk olarak alglanm ve
Menderes'in buyruuyla partide Anayasa'dan laik ynetim il
kesi atlarak yerine din devleti ilkesi konulmas iin almalar
balatlmt. Trkiye ABD'nin isteiyle laik ynetimi braka
cak, ABD'nin isteiyle din devletine dnecek, ABD'nin iste
iyle Dnya slam Birlii kuracak ve ABD'nin isteiyle bana
geecei bu Dnya slam Birlii'ni Sovyetleri ykma ynnde
altracakt. smet Bozda olanlar yle anlatr:
ld
lerinde Konya Milletvekili Fahri Aaolu'nun da

bulunduu bir grup, Anayasa'nn (laik ynetim biimini
vurgulayan) 14'nc maddesini deitirerek, devleti laiklik
ilkesinin dna kartmak istiyorlard. (...) 1957 Seimleri
sonras Konya Milletvekili Fahri Aaolu'nun yeni bir Anayasa tasla hazrladn ve bu taslakta (Laiklik maddesi
nin kaldrlarak, yerine) "Trkiye Cumhuriyeti devletinin
dini slamdr" maddesinin bulunduunu iitmitik. (...)
Badat Pakt'nn bir toplants iin (Menderes'le birlikte)
Badat'a gitmitik. Menderes:
29
Bkz: Serdengeti dergisi. Mart 1956. Say: 21
99
py
tu
ku
-"... Biz buraya niye geldik?.. Amerika'nn ve ngil

tere'nin arkalad bir blge yapsnn mzakeresinde
bulunmaya.. slam zemini zerinde bir anlama yapmak
ve btn Ortadou Mslmanlarn bir araya getirmek
niin mmkn olmasn? Trkiye buna nclk yapabilir
mi? Konuyu Ankara'ya dnte yeniden ele alalm.. Hatrlat
bana..."
(...) Menderes'in bu konuda Mazlum Kayalar' g
revlendirdiini rendim. (...) (Menderes yle demiti:)
- "Ayn dine bal, ayn kltr paylaan milletler ve
lkeler arasnda niin uzun mrl anlamalar yapamayalm?.. Sizden bu konu zerinde almanz ve belki birka
proje retemenizi rica ederim. Bu almalarn imdilik
gizli kalmas gerektiini anlayacanzdan eminim."30
27 Mays 1960:
Ordu, ABD gdml irticay bastryor
z
ld
Grld zere, ABD Dileri Dulles 1956'da Trki

ye'ye "dinle siyaset birbirinden ayrlmaz, din yolunu izleyin"
buyruunu verince, Babakan Menderes ve Demokrat Parti
milletvekilleri kollan svayp ABD'nin buyruunu yerine ge
tirmeye kalkyorlar. Ancak gizlice!.. nk, Anayasa'dan la
iklik ilkesini kartp Trkiye'yi din devletine dnmeye kalk
tklar an lkede kan gvdeyi gtrebilirdi. Nitekim lkenin Amerikan buyruuyla irticaya srklendiini, Amerikan buyruklaryla Atatrk ulusu bilimgder ynetim anlayndan uzaklatrlp adm adm Osmanl gibi dingder bir devlete d
ntrldn ve Menderes'in orduya, subaylara engel ata
rak onlar bu gerici gidie kar kamaz duruma getirmeye a
ltn gren Trk Silahl Kuvvetleri, 27 Mays 1960'da y
netime el koyarak, Trkiye'nin ABD buyruuyla din devletine
dntrlmesini nlemi, irticay bir sre iin sindirerek, l30
Bkz: smet Bozda, "Deiim afa", Emre y. Eyll 1993. Sf. 110-120
100
py
tu
ku
kede Atatrk'n ulusu, usu, bilimgder ynetim anlayn

yeniden kurmutur.
Buraya dek gsterdiimiz belgelerle ortada bir gerektir
ki; ABD 1945'ten balayarak Trkiye'yi din devletine dnt
rp Mslman lkelerin bana geirerek Sovyetlere saldrtmak
tasarsn bir an dahi elinden brakmamtr. Trkiye'de 1945'ten sonraki irticann babas, yol gstericisi, "stad" Amerika
olduu gibi, Trkiye'de 1945'ten sonra Atatrkln, laikli
in, bilimgder, usu, ulusu ynetim biiminin ba dman da
yine Hristiyan Amerika olmutur. Trkiye'yi din devletine d
ntrerek slam lkelerinin nderi yapmak dncesi 1945
ABD damgal bir dncedir ve o gnden bu gne Trkiye'de
bu dnceyi gden herkes, bilerek ya da bilmeyerek Hristiyan
Amerika'nn ua durumuna dmektedir.
rticay krkleyen ABD
Yahudi-Hristiyan Birlii'nin ba
ld
Trkiye'deki irtica rgtlerinin, Mslmanlar YahudiHristiyan Birlii'nin ba ABD'nin kuklasna dntrdkleri,

Mslmanlar Hristiyanlarn Yahudilerin buyruuna kotuklar
gerei, kendisi de bir slamc olan Atasoy Mftolu'nca
yle dorulanmtr:
Cumhuriyet sonras slam akmlar deerlendiren

Atasoy Mftolu, bir slamc olarak, bunlarn hepsinin
"Sac ve Amerikanc olmas kouluyla tm iktidar sa
hipleriyle uzlaabildii" saptamasn yapmtr.
Mftolu; "Trkiye'deki slami eilimler, Trki
ye'nin ierisinde bulunduu tm paktlar samimiyetle
onaylayabilmilerdir. Trkiye'deki gvdelemi gele
neki eilimler (slamc akmlar-) solcu kafirlere kar
101
sac kafirlerin yannda yer almay bir ibadet haline ge

tirmilerdir" diyor.31
ld
py
tu
ku
Gerekten de irtica rgtleri Mslmanlar "solcu kafirler"e kar "sac kafirler"in ua olarak kullanmlardr ve
yalnzca Cumhuriyetten sonra deil, Osmanl dneminde de bu
hep byle olmutur. Mslmanl arptarak, Mslmanlarn
din duygularyla oynayarak, onlar grnte Siyonizm'e, Ya
hudilere, Hristiyanlara kar savaa aran irtica rgtleri,
gerekte karym gibi grndkleri Yahudilerin ve Hristi
yanlarn maasdrlar. rticann hilali kaznnca altndan istavroz
kmakta ve Yahudi yldz parlamaktadr. Trkiye'de 1945'ten
sonraki irticann yerli nclerinden Necip Fazl'n slami Byk
Dou 'sunun da, gerek ad Said-i Krdi olan Said-i Nursi'nin
Nurculuunun da, onun Fethullah Glen, vb. gibi izdalarnn
da, Necmettin Erbakan'n MNP-MSP-RP-FP izgisinin de, Ay
dnlar Oca'nn savunduu Trk-slam Sentezi'nin de gerek
kuramcs, yukarda belgelerini sergilediimiz zere, YahudiHristiyan Birliinin ba olan ABD'dir. Kendilerini "Bat kar
t Mslmanlar" diye gsterip, bilimgder laikleri "Yahudile
rin ve Hristiyan Bat'nn uaklar" diye sulayan irticaclarn
tm, Ocak 1946'da Cemal Kutay'n Millet dergisinde yaym
lanan Hristiyan ABD tasarsn uygulamay i edinmi, Dnya
Yahudi-Hristiyan Birlii'nce maa olarak kullanlm kimse
lerdir. nk Trkiye'yi bilimgder (laik) ynetimden koparp
dingder bir slam Devleti olmaya ve Dnya slam Birlii kur
maya kkrtan ABD, kendisini Dnya Yahudi-Hristiyan Birli
i'nin Ba olarak tanmlamaktadr. Son dnem ABD Bakanla
rndan George Bush, 1992 ylnda verdii bir demete, ABD'yi
Dnya Yahudi-Hristiyan Birlii 'nin tek kalts ve nderi ola
rak nitelerken yle diyordu:
31
Bkz: kibine Doru, 11 Mart 1990, K. Deniz t ve Selami nce, "Btn

Ynleriyle slamc rgtler"
102
George Bush: "Biz Allah'a nanyoruz"

ABD Bakan George Bush: "Biz dini inanlara
sahip bir partiyiz. lkemizi Yahudi-Hristiyan Birli
i'nin tek mirass ve lideri olarak ayakta tutmaya ka
rarlyz. Biz Allah'a inanyoruz ve biz okullarda ibade
tin geri getirilmesine nem veriyoruz" dedi.32
py
tu
ku
te Trkiye'de irticay kkrtan, krkleyen ABD bu

dur: Dnya Yahudi-Hristiyan Birlii'nin ba!..
Trkiye'de 1945'ten bu yana Mslmanlar rgtleyip
ynetimi ele geirerek bilimgder (laik) dzeni ykp, yerine bir
din devleti kurarak Dnya slam Birlii oluturmaya alan
tm mrteciler, gerekte Dnya Yahudi-Hristiyan Birlii'nin
ba ABD'nin kendilerine verdii buyruklar yerine getirmek iin abalamaktadrlar. Bu gerek, Mslmanlar asndan ok
acdr; ancak ne yapalm ki gerek budur. Necmettin Erbakan'n
1960 sonlarnda kurduu Milli Nizam Partisi de ABD'nin Tr
kiye'den din devletine dn beklentisini yerine getirmeyi amalayan, Souk Sava dneminin NATO istekleri dorultu
sunda kurulmu bir rgtt. ABD gdml NATO'nun besle
mesi olarak kurulan irtica rgtlerinin Mslman sylemlerine
kanan Mslmanlar bu ac gerei bilmiyor olabilirler, ancak
irtica rgtlerinin yneticileri, kendi iverenlerinin YahudiHristiyan Birlii'nin ba ABD olduunu ok iyi bilmektedir
ler. Onlarn Siyonizm'e, Yahudilie, Hristiyanla ve Bat'ya
kar savurduklar tm az dolusu svgler, yalnzca kendileri
nin Yahudi-Hristiyan Birlii'nin ua olduklar gereini bili
siz Mslmanlardan gizleyebilmek iin bavurduklar bir al
datmacadr. Mslmanln bir gsteri arac olarak kullanan
ve Trkiye'nin slam lkelerinin nderi olmas gerektiini sa
vunan Nakibendi orbacs Turgut zal'n, "Amerika, Dnya
Yahudi-Hristiyan Birlii'nin srdrcs ve nderidir" diyen
ld
32
B k z : T r k i y e gazetesi, 2 4 . 0 8 . 1992, D H a b e r l e r Servisi.
103
ABD Bakan George Bush ile nasl cancier kuzu sarmas ol

duu, nasl ona kardeim diye seslendii anmsanrsa; Mslman-Trk mrtecilerinin, Dnya Yahudi-Hristiyan Birlii'nin
kuklas olduklar gerei, daha kolay kavranacaktr.
12 Eyll 1980:
ABD'nin "Yeil Kuak" Darbesi
ve Trkiye'de irticann ykselii
py
tu
ku
Sovyetler Birlii'nin Aralk 1979'da Afganistan'a ordu

birlikleri gndererek ynetime kendi yandalarn oturtmas,
ABD ile SSCB arasndaki Souk Sava' dorua trmandran
bir olayd. ki dev g, son kozlarn var gleriyle oynarken
Amerika yanda Trkiye'de gerekleen 12 Eyll 1980 vurgu
nu, znde, Trkiye Cumhuriyeti devletini Atatrk grne
rek Atatrk izgisinden kopartp, ABD Ortadou uzmanlarnn
1945'lerde ortaya att Trk-slam Sentezi izgisine oturtmak
amacyla giriilmi, ABD onayl bir kar devrim, bir irtica ey
lemiydi:
ld
ABD, slam' Souk Sava yllarnda kendi karlar

iin kullanmtr. RAND firmasnn askeri stratejistlerinden
Albert Wohlstetter'in oluturduu stratejiye gre Pakistan,
Trkiye ile slam kuann Krfez ve in'le btnlemesi
salanmaldr. Wohlstetter'a gre bir istikrarszlk unsuru
olan slamiyet, Trkiye gibi mttefik lkelerde kontrol alt
na alnmal, dman lkelerde -Sovyetler Birlii gibi- tevik
3
edilmelidir.' RAND iin hazrlanan doktrin, daha sonra
ABD'nin resmi doktrini haline gelmitir. ABD Bakanlarn
dan Jimmy Carter'n ulusal gvenlik ileri danman
Zbigniew Brezinski: "Mslmanln komnizme kalkan
oluturduunu" sylyordu. Rusya'y Yeil Kuak'la ev33
Bkz: Ufuk Gldemir, evik Kuvvet'in Glgesinde Trkiye: 1980-1984, s

tanbul. Tekin y. 1987., sf. 67.
104
relemek fikri de ABD kkenlidir. Trkiye'nin 12 Eyll

1980 askeri darbesinden sonra in, Pakistan, Kuveyt, Birle
ik Arap Emirlikleri, Msr, Tunus ve Suudi Arabistan'la
ilikilerir sklatrlmas, baz nedenler yannda, bu ereve
de gndeme gelmitir. 34
tu
ku
Amalarndan en nemlisi Trkiye Cumhuriyeti devle

tini Atatrk'n bilimgder (laik) izgisinden ayrp, Sovyetler'e
kar Amerika'nn dayatt dingder "Yeil Kuak" izgisine
oturtarak, Trkiye'de Sovyet yandalnn yaylmasn din yo
luyla nlemek ve Sovyet yaylmasna kar bir din kalkan oluturmak olan 12 Eyll ynetimi, ne denli bir yandan Erba
kan'n MSP'sini kapatp yarglyor ve Atatrklk sylevleri
ekiyorsa da, te yandan Erbakan'n MNP'den bu yana savun
duu birtakm dinci atlmlar gerekletirmeye alyordu. Bir
yandan Erbakan' "Niin slam Ortak Pazar istiyorsunuz, niin
okullarda zorunlu din dersi istiyorsunuz, niin yasalarn din ku
rallarna uydurulmasn istiyorsunuz; btn bunlar 163. madde
ye aykrdr" diye yarglayan 12 Eyll ynetimi, te yandan
kendi elleriyle okullara zorunlu din dersi koyuyor, Babakan
Blent Ulusu'yu slam Konferans'na gnderiyor, orada Trki
ye nclnde bir slam Ortak Pazar kurulmasn savunuyor
ve Trkiye'de yasalarn eriata uydurulacana ilikin bir an
35
lamay imzalyordu. 12 Eyll ynetimi MSP'yi kapatm y
neticilerini yarglyordu evet, gelgelelim MSP'lilerin yarglama
gnleri hep Cuma'ya denk getiriliyor ve MSP'liler Mamak'taki
askeri birliin camisinde topluca Cuma namaz klabiliyorlard.
Mamak'taki tmen camisinin imam, lkeyi eriat dzenine
dndrmekle sulanan MSP yneticilerine yle vaaz veriyor
du:
py
ld
34
Bkz: Haluk Geray, "Yeni Dnya Dzeni Senaryolar ve Trkiye", Cumhuri

yet gazetesi, 20.2.1995.
35
Bkz: Ergn Poyraz, "MNP'den FP'ye hanetin Belgeleri". MK y. 1998. sf.

74. 75.
105
Bir mminin birinci vazifesi, eriat- garray

Muhammediyyeyi ihya etmek, diriltmektir. Eer o eriat y
rrlkten kaldrlmsa, onu yrrle koymak iin cihad
etmektir. Kur'an nizamn tekrar yrrle koymak iin fii
len mcedele etmek zorundayz. Bunu hapis ya da idam
korkusuyla yapmaktan kaanlar, Allah katnda byk ceza
ya arptrlacaklardr/6
py
tu
ku
te 12 Eyll ynetimi bir yandan MSP'lileri eriat

diye yarglayan, te yandan tmen camilerinde eriat vaazlar
ektiren byle bir ynetimdi. 12 Eyllcler MSP'lilere unu
demek istiyorlard: "Yahu size ne oluyor!? Bu memlekete gavur
buyruuyla eriat getirmek gerekirse onu da biz yaparz!" Sov
yetler'e kar Yeil Kuak tasarm gereince Amerika'nn Tr
kiye'yi din devletine dntrmesi ve slam lkelerinin nderi
yapmas gerekiyordu ve Amerika 12 Eyll ynetiminden bu
dorultuda almalar bekliyordu. Taha Parla, 12 Eyll' irde
leyen yazlarnda, Amerika'nn Trkiye'den din devleti beklen
tisini yle deerlendirmektedir:
ld
Laiklik ve Trk-slam-Nato Sentezi

(...) Trkiye, 12 Eyll 1980'den sonra laiklik konu
sunda 1920'lerin gerisine dmtr. (...) (12 Eyll nce
sinde-) MHP'nin devleti dinciliiyle MSP'nin daha kk
tenci dincilii, semenden srasyla yzde 7 ve yzde 9'dan
fazla oy alamamtr. Ksacas 1980'lere gelinirken din,
sosyolojik bir olgu olarak ciddi bir ykseli grafii iz
mekte deildi. (...) Dinin siyasetteki yeri,.. bir toplumsal
ahlak sistemi ve ideolojik maniplasyon arac olarak by
tlm ve merulatrlmtr. .. Sonuta her trden dinsel
gr ve grup, bu meruiyet emsiyesinin altnda hareket
lenme olana bulmutur. .. Bu plan Trkiye'ye de zg
deildir. Amerikan sosyal bilimlerinde retilen "yeniden
36
Bkz: Ergn Poyraz, age, sf. 74.
106
py
tu
ku
gelenekselleme" tezleri, daha dorusu "yeniden gele

nekselletirme" ideolojisi, ABD gdmndeki Bat em
peryalizminin nfuz blgesindeki nc Dnya lkele
rinde yrtlen politikalarn rehberi olmutur. .. Din
kutusunun ii Asya'da slamiyet'le, Latin Amerika'da
Hristiyanlkla doldurulmaktadr. Bu bakmdan "Trkslam Sentezi", .. Souk Sava'n rtk sreklilii ereve
sinde Trkiye'deki demokratik ve sol gelimeleri durdur
mak zere tasarlanm bir "Trk-slam-NATO Sentezi"dir. Buradaki din, NATO'nun denetimindeki devletin
denetimi altndaki dindir... Devleti-dinci kadrolar byk
saylar halinde, imam-hatipli polis efleri, kaymakamlar,
valiler olarak, devlet ynetiminde Silahl Kuvvetlere ortak
olmaya hazrlanmaktadr...37
12 Eyll'den sonra kamu yaamnda birok nemli
deiiklik meydana geldi. Bunlardan biri de din-devlet ili
kisi konusunda 60 yldr srmekte olan bir kltr savann
ve siyasi mcadelenin taraflarnn ve bunlarn g konumla
rnn deimesidir. 1980-1986 ynetimleri klasik Kemalist
laiklik ilkesini hi deilse ksmen ve fiilen terketmiler; dini
devletin gzetiminde tekrar kamu yaamnn, hatta siyasi
yaamn snrlar iine almlardr. (...) 12 Eyll'den sonra
meydana geldiini dndm deiiklik, ynetimlerin ve
brokrasinin klasik Kemalist laik izgiyi brakarak, Trkslam Sentezi ad altnda (vurgu Trk'te) olumaya bala
yan dinci bir milliyetilie (vurgu milliyetilikte) raz ge
lileridir. (...)1980'lere kadar neredeyse bir "alt kltr"
statsnde kalan dinin, ortodoks devleti tr, artk
"resmi ideoloji" ... olmak yoluna girmi bulunuyor. (...)
Devlet kontrolnde dinci milliyetilik, 1980'ler Trkiyesi'ne zg birey de deil.(...) (Souk Sava boyunca,
SSCB'ye kar ABD yanda olan) nc Dnya lkele
rinde "vesayeti demokrasilerle modernleme" tezleri ve
politikalarnn tutmad grlnce, gelitirilen "brok
ratik otoriter ynetimlerle yeniden gelenekselleme"
z
ld
37
Bkz: Taha Parla, "Trkiye'nin Siyasal Rejimi, 1980-1989", letiim y. 3.

basm. Sf. 217-221.
107
tezleri ve politikalaryla uyum, belki de irtibat iinde. kinci snf Amerikan Akademisyenlerince "sosyal bilim
sel" dayanak kazandrlan bu tezler, ABD'li ve yerli uy
gulamaclar tarafndan yalnzca sola deil, genel olarak
demokrasiye kar kullanlan devlet politikalarna d
ntrlyor. 38
12 Eyll ynetimi, A m e r i k a ' n n T r k i y e ' y e
1945'ten
balayarak; "bilimgderlii (laiklii) brakn, d i n g d e r slamc

bir devlet olun, dier M s l m a n lkelerin nderliini yaparak
Sovyetlere kar bir Dnya slam Birlii kurun, Sovyetler Birli-
ku
i ' n d e k i M s l m a n Trklere de el atn, onlar Sovyet yneti

minden kurtarn, Osmanl gibi yayln..." gibi tlerini ger
ekletirmeyi lk edinen "Trk-slam Sentezi"ni benimsemi
tu
askeri bir y n e t i m d i . 1982 Anayasas bu Amerikanc-slamc akmn r n y d ve 12 E y l l ' d e n sonra Trk-slam Sentezi yan
py
dalarnca yaymlanan Trkiye gazetesi, A B D ' n i n T r k i y e ' d e n

din devleti beklentisini k a m u o y u n a yayn yoluyla benimsetmeyi
kendisine grev edinmiti:
ld
12 Mays (1986) da 270 000 tirajla bir yayn hamlesi

yaptn ilan eden Trkiye gazetesinin bayazs. Gazetenin
10 yayn prensibinden 6.cs yle:
Lider lke idealini benimsemek: Trk devletleri tari
hin hemen her devrinde bulunduu blgenin liderliini
yapmtr. Osmanl devletinin kuruluu da, imparatorluk ha
line geii de, o gnk dnyann mecbur kld artlardan
domutur. Bugn de devletimize yakan lider olmaktr.
Biz bugnden yarna varolan bir millet deil, milletlerin
peinden gittii liderlik tecrbesi olan dual bir milletiz. 39
38
Bkz: Taha Parla, age, sf. 200-204
39
Bkz: Taha Parla. age. sf. 204-205
108
tu
ku
Sanki yerli bir dnceymi gibi sunulan bu grler,

daha nce aktardmz gibi, 1. Dnya Sava'nda Almanlarn
Enver Paa araclyla gerekletirmeye alt, daha sonra
Hitler'ce gerekletirilmeye allan, ABD ile Sovyetler ara
snda Souk Sava patlak verince ABD tarafndan benimsenen
Hristiyan gdml Panislamizm'den baka bir ey deildi ve
bir CIA grevlisinin 31 Ocak 1946 gnl Millet dergisinde ya
ymlanan grlerinin krk yl sonra yinelenmesinden oluuyor
du. ABD 1945'ten balayarak Trkiye'yi din devletine dn
trmek amacn hi terketmemi, 1947'de ABD'li diplomat
William C. Bullitt, 1956'da ABD Diileri Bakan J.F. Dulles
araclyla yinelemi ve 1970'li yllarn sonuna doru Zbignew
Brezinski, vb. gibi ABD'li danmanlar araclyla "Yeil ku
ak" ad altnda tazelemiti. 1945 ylndan bu yana Trkiye'nin
Amerikan gdmnde Dnya slam Birlii kurmak zere kolla
r svamasna en ok dua edenler de ABD gdml Vatikan Pa
palar olmutu. 12 Eyll ynetiminin ABD damgal, Vatikan onayl Trk-slam Sentezi'ni benimsedii gereini, bu akmn
szcleri de doruluyor ve Aydnlar Oca Bakan, Nokta der
gisinin 22 ubat 1987 gnl saysnda yle diyordu:
py
ld
Evet, Trk-slam Terkibi tezimizin 1980 sonrasnda

Devlet katnda bir kabul ve itibar grd dorudur.
nk bu akln ve ilimin ortaya koyduu bir vakadr. Nite
kim Atatrk Yksek Kurulu'nun Trk-slam Sentezi'ni
benimsemesi, bizim iin sevindirici olmutur. Niye byle
oluyor? Saa sola bakyorlar, baka k yolu bulamaynca
40
bu fikre geliyorlar.
Aydnlar Oca Bakan, 25 Ocak 1986 gnl kibine
Doru dergisine verdii demete, 12 Eyll vurguncularnn Yahudi-Hristiyan Birlii'nin ba Amerika'nn 1945'te ortaya at40
Bkz: Prof. Dr. Bozkurt Gven. Genay aylan, Prof. Dr. lhan Tekeli.
Prof. Dr. erafettin Turan. "Trk-slam Sentezi", Sarmal y. 2. basm. Eyll
1994. sf. 35
109
t Trk-slam Sentezi kuramyla balantsn bir kez daha do

ruluyordu:
Atatrk Yksek Kurulu, 20 Haziran 1986 gn
Cumhurbakan Evren bakanlnda toplanarak, Trkslam Sentezi'ni temel alan bir kltUrn btn millete
kabul ettirilmesine ynelik bir raporu benimsemitir.41
ku
12 Eyll ynetiminin, orduda ounlukta olan Atatrk

subaylar karlarna almamak iin bol bol Atatrk sy
levler ekerek sinsice yrttkleri ABD damgal siyasal dinci
"Trk-slam Sentezi" ve "Yeil Kuak" uygulamalar, gerek
Atatrk subaylarn bir kar darbesine yol amamak iin Anayasa'daki laiklik sznn kaldrlmasna dek vardrlmam,
1982 Anayasas'nda laiklik sz ii boaltlarak kullanlmt.
ld
py
tu
16 Haziran 1983:
12 Eyll ynetimi imam-vali, imam brokrat istiyor
12 Eyll ynetimi, nc ylnda, Amerikanc Trk s

lamcln, edeyile "Trk-slam Sentezi" izgisini devlete egemen klmak ve Trkiye'yi Amerika'nn istedii gibi lml
slamc bir ynetime oturtmak zere, imam-hatip rencilerine
kapal bulanan Siyasal Bilimler gibi devlet yneticisi yetiren eitim kurumlarnn kapsn imamlara aacak dzenlemelere
yneldi. Uur Mumcu'nun ldrlmeden iki gn nce 22 Ocak
1993'te yaymlanan yazs, 12 Eyll ynetiminin gerek yzn
ortaya koyan bu olay ilemekteydi:
1973 ylnda karlan Milli Eitim Temel Yasas'nn
31. maddesi, liseleri bitirenlerin ancak yetitirildikleri
ynde yksek renim yapacaklar ilkesini getirmiti. Bu
madde ne zaman deitirildi biliyor musunuz? Atatrklk
41
B k z : a g e . sf. 3 5
110
adna yasa dzeninin getirildii 12 Eyll dneminde. Bu

madde 16 Haziran 1983 gn deitirilerek, maddedeki ye
titirildikleri ynde yksek renim yapma koulu kald
rld. Cumhurbakan Kenan Evren ve Milli Gvenlik
Konseyi, sabah akam "Atatrk, Atatrk" diye diye Ata
trk'n Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nu rafa kaldrarak
imam-hatiplere yksek renim kaplarn atlar.
py
tu
ku
1945'ten bu yana palazlandrlan Amerikanc slamcl

n, Amerikanc irticann, bir adm sonra ynetimi tmden ele
geirip, Atatrk bilimgder laik grnty de kaldrarak, ile
ride Trkiye'yi btnyle dingder bir devlete dntrebil
mesine olanak salamay grev edinen 12 Eyll'cler, Ameri
ka'nn kendilerine ykledii bu grevi yerine getirmek zere,
ynetimi bir yandan Krt kan tadn syleyerek blclere
sevimli grnen, te yandan namazlarn byk gsterilerle
klarak irticac kesimin beenisini toplamaya alan, iki elini
bann zerinde birletirerek eilimleri kiiliimde birletiriyorum diyen Amerikanc slamc Turgut zal'a brakarak, klala
rna ekildiler. zal, 12 Eyll ynetiminin Atatrk grnerek
-nk baka trl grnemezlerdi- atklar irtica kapsndan
geip, onlarn bir kar eyleme yol amamak iin kullandklar
Atatrk grnm de atarak, Anayasa'dan Atatrkl
kartp lkeyi ABD'nin istedii lml slamc ynetime ve Ame
rikan gdml Panislamizme gtrmekle grevliydi. Nakiben
di tekkesinde orba ierek bym ve bu izgide olanlarn yu
valandklar Aydnlar Oca'ndan yetimi bir Trk-slam Sen
tezi savunucusu olan Turgut zal, Mart 1984 seimlerinden
glenerek knca, onun iki eliyle simgeleyip bann zerinde
birletirdii Amerikanc blclk ve Amerikanc irtica, basnyaynda en sk kullanlan szckler oldu.42 1984'ten sonra Tr-
ld
42
T u r g u t z a l , C u m h u r b a k a n l d n e m i n d e bir a r a y e n i d e n bir parti k u r u p

m e c l i s e g i r m e k i s t e d i i n d e n s z e t m i v e 2 7 . 9 . 1 9 9 2 ' d e " N a k i l e r . Sley
m a n c l a r v e K r t l e r i k u c a k l a y a n bir parti kuracan"' sylemitir. T u r g u t
111
py
tu
ku
kiye'de bilim-gder (laik) ynetim biimini karalayarak,

ABD'nin istedii din-gder slam devletini savunan gazete,
dergi, kitap, radyo ve televizyon yaynlarnn saysnda byk
bir patlama grld.43 Biricik ileri din devletini savunan ya
ynlar basmak olan yzlerce yaynevi kuruldu. Din devleti ve
Osmanl zlemi alayan binlerce kitap basld; ynlarn din
duygularn smrerek onlar din devleti kurmaya zendiren
binlerce gazete ve dergi yayn yaamna girdi.45 Sanki bir yer
lerden komut almlar gibi, 1984 yerel seimlerinden sonra din
devletini amalayan yzlerce dernek ve rgt kuruldu. Yalnzca
yasal olarak kurulan din smrc parti deil, yasad silahl
irtica rgtleri ve tarikatlar dahi birer radyo ve televizyon ka
nal kurdular. yle ki, kimi saysal saptamalara gre, bugn
Trkiye'de bilimgder (laik) demokratik cumhuriyet dzenini
ktleyerek ynlara din devleti zlemi alayan 5854 eitim
kurumu, 124 radyo, 41 televizyon, 5200 yerel gazete ve dergi,
4500 vakf, 40 vali, 89 vali yardmcs ve 300 kaymakam iba
ndadr ve devlet ynetiminde grev alan atanm kiilerin
azmsanmayacak bir yzdesi irtica rgtlerinin yesidir.
ld
z a l ' n 1 9 8 3 s e i m l e r i n d e k i izgisi d e b u y d u . B k z : Erbil T u a l p . " B i r d

n e m i n g n a h l a r " . Milliyet. 2 2 . 2 . 1 9 9 9 .
43
Bkz:
M i l l i y e t gazetesi,
1 7 . 5 . 1 9 9 0 . " D i n i kitap s a t n d a p a t l a m a " . Gl
A t a s a v u n ' u n h a b e r i : "'Dini ierikli k i t a p satlar y z d e 5 0 artt, t o p l u m s a l

ierikliler ise ayn o r a n d a azald... Yaynclar, dini y a y n l a r n o k s a t m a s
t o p l u m u n bir din t o p l u m u n a y n e l m e k t e o l d u u n u gsterir, bir a n n c e
nlemler alnmal, dediler."
44
Bkz: Z a m a n gazetesi. 4.11.1991. "Basn-yayn ve M s l m a n l a r " . Hekimo l u s m a i l ' i n k e yazs: " i m d i islami basn y a y n d a n s z e d i l e b i l i r . 170
k a d a r k i t a p dini y a y n y a p m a k t a d r . K i t a p iinde o l d u k a ileriyiz."
45
S a b a h G a z e t e s i , 1 6 . 2 . 1 9 9 8 : T r k i y e ' d e u l u s a l , b l g e s e l y a d a yerel sreli

y a y n l a r n s a y s n d a s o n 10 y l d a b y k art g r l d . H a l e n y a y n n sr
d r e n 13 bin 5 0 0 g a z e t e , dergi ve b l t e n d e n 12 b i n i n i n s o n on ylda yayn
h a y a t n a girdii b e l i r l e n d i . (...) 1 9 8 7 ' d e t o p l a m 1200 o l a n sreli y a y n say
s. 1 9 9 7 ' d e 13 4 0 0 ' e y k s e l d i .
112
1984:
Souk Sava biterken Trkiyede irtica ve blclk
py
tu
ku
1984 Austos'unda PKK emdinli-Eruh basknn ger

ekletirdiinde. ABD Savunma Bakanl bu blgede 1975'te
balayan "Krt Ayaklanmasna Destek Program"n yrtmek
teydi.46 1984 ylna dek ABD. Sovyet yanda bir izgi izleyen
Irak' "terre arka kan lkeler" arasnda gryordu ve Irak'la
resmi diplomatik ilikisi kesikti. 1984 ylnda Sovyetler kapita
lizme dn balatp egemenlii ABD'ye brakr brakmaz,
ABD Ortadou'da Sovyetlerden boalan yeri doldurmaya ko
yuldu ve Irak' abucak terr destekleyen lkeler listesinden
kartp, 1980-1984 yllar arasnda Irak'ta gayr resmi olarak
grev yapan Krt uzman William L. Eagleton'u resmi diplo
mat olarak grevlendirdi. Tam da PKK'llarn Kuzey Irak'ta
yuvalanmaya baladklar 1980-1984 yllar arasnda, gayrresmi grevli olarak Irak'ta bulunan ve bu sre ierisinde
PKK'nn yuvaland Kuzey Irak'ta Krtlerle iliki kurup gizli
ce Trkiye'ye geerek Gneydou'yu dolaan Amerikal Krt
uzman William L. Eagleton, bu almalarndan kukulananla
ra: "Krt hal ve kilimleri hakknda bir kitap yazyorum, Krt
dili zerine bir inceleme hazrlyorum" diyordu. Gazeteci Turan
Yavuz, Eagleton konusunda bu bilgileri aktardktan sonra yle
diyor:
z
ld
46
B k z : Erbil T u a l p , " B i r D n e m i n G n a h l a r " . Milliyet, 2 2 . 2 . 1 9 9 9 : r a n g a t e

Olay'nn
soruturulmas
srasnda General
K o m i s y o n u ' n a verdii y e m i n l i ifadede
Secord,
(24.11.1985);
Kongre
Soruturma
A B D S a v u n m a Ba-
k a n l ' n n y r t t " K r t A y a k l a n m a s n a D e s t e k P r o g r a m ' n d a g r e v al

dn s y l e d i . Ayrca, bkz: T u r a n Y a v u z . " A B D ' n i n K r t K a r t " . Milliyet
y. 1. bs. N i s a n 1 9 9 3 . sf. 100: ' A l b a y R i c h a r d S e c o r d , s o r u t u r m a k o m i t e s i
n n d e yapt k o n u m a d a , k e n d i s i n i n K r t l e r l e ilgili b a z gizli a l m a l a r
i i n d e b u l u n d u u n u belirtmiti. Bu, b a s n d a g e n e l d e r a n g a t e o l a y n d a bir
Krt u n s u r u n u n bulunduu eklinde alglanmt. Halbuki S e c o r d ' u n o gn
K r t l e r l e ilgili s y l e d i k l e r i
1 9 7 5 y l n d a k i -16 m i l y o n dolarlk- gizli yar
d m l a ilgiliydi."
113
tu
ku
Amerikal yetkilinin (Eagleton) (1980-1984 yllar arasnda Irak'taki) Krt blgelerinden Trkiye'ye (Gneydou'ya) da gizlice getii ve orada da temaslar yapt bi
liniyor. (...) T984 ylnda Regan ynetimi. Irak ile diploma
tik ilikilerini yeniden canlandrmaya karar verdi. Was
hington, o gne kadar terr destekleyen lkeler sralama
snda bulunan Irak' bu listeden kard ve diplomatik ili
kileri yeniden balatt. Ayn srada PKK terr Irak'taki
Barzani kamplarndan Trkiye'ye ynelik kanl kampanya
sn balatmt. (15 Austos 1984, emdinli-Eruh baskn-)
(...) Bu dnemde Washington, (Kuzey Irak'ta ve Trki
ye'nin Gneydousunda etkinlik gsteren) "Krt kilimleri
uzman" yetkilisini (Eagleton'u) Suriye'nin bakenti am'a
bykeli olarak atyor. 21 Eyll 1984 tarihinde yemin ede
rek greve balayan Bykeli William Eagleton, am'
da bu sefer PKK ile temaslarn gelitiriyor.47
py
ld
Dnelim: 1984 ylnda Sovyetler ABD'ye boyun eip

dnya egemenlii yarndan ekilmi, Afganistan'daki birlikle
rini geri ekeceini aklam, dolaysyla Ortadou'dan ve
Krtlerden elini eteini ekmiken; Sovyetler'e yanda gr
nml, Marx-Leninci yaftal bir rgt kyor (PKK) ve bl
gede o gn iin Sovyetlerin elini ektii, yalnzca ABD'nin is
temi olan Krt ayaklanmasn gerekletirmek zere, ayrlk
silahl baskn eylemlerine balyor... Byle bir rgtn Sovyet
yanda sosyalist grnmnn yalnzca bir ss olduu ve bu
ssn o rgtn gerek iverenlerini gizlemek iin kullanld
ok aktr. Tpk, irticac rgtlerin de Yahudi-Hristiyan Ba
t'nn tetikileri olduklar gereini gizlemek zere Mslman
l kullandklar gibi... PKK'nn nderi yakalanm ve Sovyeti
grnmn bir ss olduu, blclerin gerekte Sovyetlerin
deil Batnn maas olduklar gerei yadsnamaz kantlaryla
47
B k z : T u r a n Y a v u z . " A B D ' n i n K r t K a r t " . Milliyet y. 1. b a s m . 1st 1 9 9 3 , sf.

101.
114
ortaya gzler nne serilmitir. yleyse imdi u soruyu sor

mak gerekiyor: Niin dost grnen Bat, PKK gibi ykc ve
blc bir rgt ar silahlarla, toplarla, Stinger fzeleriyle
donatp Trkiye'nin zerine saldrtmtr? PKK'y besleyip si
lahlandrarak zerimize saldrtan Batl lkelerdir, bu kesin; pe
ki irtica rgtlerini hangi gler beslemekte, hangi gler Tr
kiye'yi ortaa karanlna srkleyecek yobazlar lkenin y
netimine getirmeye almaktadr? Bu sorunun yant da aktr:
Yine ABD, yine Bat...
Blc PKK ve Amerikan slamcs Necip Fazl
py
tu
ku
Birinci blmde gsterdiimiz gibi, silahl blc rgt

PKK ve silahl irtica rgt BDA-C'nin, on be gn arayla ay
n gnlerde, Austos 1984'te silaha sarlm olmaktan baka, il
gin bir ortak ynleri daha vardr: kisinin de kurucularnn Amerikan slamcs Necip Fazl Ksakrek'in izdalar arasndan
km olmas. PKK'nn ba Abdullah calan, bunu kendi a
zyla yle anlatmtr:
z
ld
Necip Fazl Ksakrek'in konferanslarna gittim.

Komnizmle Mcadele Dernei'nin dzenledii Refik Korkut'un konferanslarna gittim.49
48
P K K k u r u c u s u v e n d e r i c a l a n , y a k a l a n d k t a n s o n r a r g t n e A v r u p a l
k e l e r i n i n y a r d m ettiini,
Yunanistan'n
k e n d i l e r i n e 2 0 0 0 0 R u s yaps
K a l a n i k o v tfek v e 3 0 A m e r i k a n yaps S t i n g e r fzesi v e r d i i n i , d i e r Av

r u p a l k e l e r i n i n d e y a r d m l a r n g r d k l e r i n i a k l a m ve: " A v r u p a bizi
T r k i y e ' y e kar k u l l a n d v e s o n r a d a y z s t brakt. kiyzl A v r u p a ' y
k n y o r u m . " demitir. c a l a n ' n aklamasnda A B D ilikilerinden hi sz
e t m e y i p y a l n z c a A v r u p a l k e l e r i n e y k l e n m e s i , ilgintir.
Bkz:
Milliyet.
2.3.1999.
49
B k z : D o u P e r i n e k , " A b d u l l a h c a l a n ' l a G r m e " . K a y n a k y . sf. 1 8 , ay

rca b k z : M. Ali B i r a n d . " A p o ve P K K " . M i l l i y e t y. sf. 7 9 . , ayrca, b k z : U u r M u m c u , " K r t D o s y a s " , T e k i n y. 12. bs. sf. 2 1 .
115
py
tu
ku
Blc rgt ba calan'n izda olduu Necip Fazl

Ksakrek ve Komnizmle Mcadele Dernekleri, Trkiye'de
Amerikanc slamclar yetitirmekle nldr. Uur Mumcu'nun
saptad zere, calan, Ankara Tapu Kadastro Lisesi'ni 19681969 ders ylnda iyi dereceyle bitirerek 30 Temmuz gn dip
lomasn almt; lisedeki rencilik yllarnda Maltepe camiin
de namazlara gider, anti-komnist yazarlarn konferanslarna
katlrd ve milliyeti-muhafazakar bir renciydi.50 Baka bir
deyile blc rgt PKK'nn ba calan, tpk irtica rgt
BDA-C'nin ba Salih Mirzabeyolu gibi, bir Necip Fazlc,
bir Trk-slam Sentezcisi, bir Amerikanc slamcyd. calan,
PKK'y kurmadan ok deil alt ay nce, merli Ky, cilt 29,
sayfa 37'de yer alan aile kaytlarna gre 24 Mays 1978'de
Kesire calan'la imam nikahyla evlenmiti.51 mam nikah'yla
evlendikten 6 ay sonra da -Kasm 1978'de- PKK'y kurdu.
Balangta din kart bir grnm sergilemedii iin, Gneydou'daki kimi imamlar bile PKK'ya katldlar.52
PKK rgtnn kendi kendisini Sovyeti MarksistLeninist olarak nitelendirmesi, onun ABD'nin ban ektii
Bat yaylmaclnn ibirlikisi olduu gereini gizlemek iin
kulland bir rtden baka bir nen deildi.53 Bu rgtn A-
ld
50
Bkz: Uur Mumcu, "Krt Dosyas", Tekin y. 12. bs. sf. 16
51
Bkz: Reat Uzun. "Hala Trk Vatanda". Milliyet. 18.2.1999.
52
Bkz: Arslan Tekin, "Sona Giden Yol". Trkiye, 19.2.1999. Ayrca, bkz:
"Girdap- PKK'da Yaanmayan Yllar". Birleik Datm, 1998
53
PKK Sovyeti solcu grnmesine karn, yapt ilk i Trkiye'de solun i

ten blnmesi olmutur. TP ats altnda birlemi bulunan sol, ilk kez
Krtlerin ayr devlet kurmas konusu ortaya atlarak blnm; sol birlik
"Trk solu" / "Krt solu" diye ikiye ayrlm ve PKK. Krt kkenli solcula
r sol birlikten ayrp ayr rgtlenmeye ynelterek o yllarda Trkiye'de
TP'de birlemi bulunan Sovyeti solu, soya dayal ayrma uratp gszletiren bir ilev grmtr. PKK'nn bu "hizmet"i, onun yanda grn
d SSCB'ye deil, tersine yalnzca ABD'nin ban ektii Bat yaylma
clnn iine yaramtr. "Sovyeti sol" maskeli PKK'nn daha kuruluun
da ABD nderliindeki Bat'nn "hizmet"isi olduu apaktr. Bu konuda
116
ustos 1984'te gerekletirdii emdinli-Eruh basknnda, Amerikanc Babakan Turgut zal'n taknd umursamaz ve
kayrc tutum, bir yanyla Amerika'nn bu rgte kayrc yak
lamnn bir yansmasdr. 5 4 Amerikanc Turgut zal, gerek
Babakanl dneminde, gerekse Cumhurbakanl yllarnda,
hem irticaclarn hem blclerin isteklerini doru bulduu y
nnde demeler vermekten ekinmemitir. Bir Amerikanc ola
rak onun irticay ve blcl okayan bu demelerine ABD'
nin de arka ktn, onayladn, olumladn biliyoruz. 55
1991 ylnda zal'n bu tutumunu kendi yandalar dahi yle
deerlendirmekteydi:
py
tu
ku
Trk-slam Sentezi'nin nl ismi, adlarnn ak

lanmamas kouluyla ANAP'taki mcadele iin u deer
lendirmeleri yaptlar: "zal, Krt Reformu dedii eyi Amerika ve ngiltere'nin telkini ile gndeme getirdi... zal
141-142-163'le birlikte, Trkiye'de sol kesime, darda ise
Bat'ya irin gzkmek iin kapsaml bir reform paketi a
mak istiyor. Bunun iinde Trkiye'yi ABD gibi eyaletlere
ayrmak da var. Btn bunlar aslnda bir sivil ihtilaldir...
ABD, Sovyetler'in gneye sarkmasn nlemek iin Pakistan-Afganistan-ran ve Trkiye hattnda kendisine ya
kn bir Yeil Kuak oluturmak istiyordu. Ancak Sovyetler'de zlme balaynca, ABD'nin Yeil Kuak'a ihti
yac kalmad... ABD ve ngiltere'nin Ortadou'da yeni
bir dzen kurmak iin ilk giriimleri yaptklar bu d-
ld
54
55
ayrntl bilgi iin, bkz: Mehmet Bedri Gltekin, "Krt Sorunu", Kaynak y.
Temmuz 1993.
PKK'nn bu eylemi gerekletirdiinde Turgut zal Babakand ve Marma
ris'te tatil yapmaktayd. Onun umursamaz tutumu eletiri konusu edilince;
"Baldr plak ekiya iin devletin seferber olduu izlenimini yaratmak is
temediini" sylemitir.
Bkz: Erbil Tualp, "Bir Dnemin Gnahlar", Milliyet. 22.2.1999
117
nemde Trkiye'nin istikrarn bozacak admlar lkemizin

yararna deildir.56
ku
Blc PKK ve irtica rgt BDA-C'nin 1984'ten

sonra kan dkerek gerekletirmek istedikleri eyalet dzenini,
Erbakan'n MNP-MSP-RP-FP izgisiyle DEP ve HADEP gibi
partiler oy yoluyla, Turgut zal ise Amerika ve ngiltere'nin
telkiniyle ve bir sivil ihtilal yoluyla gerekletirmeye almak
tayd. Tmnn iverenleri aynyd. ABD ve onun nderliin
deki Bat...
Harp Akademileri Komutanl yapm emekli Orgene
ral Kemal Yavuz, PKK'nn ba Abdullah calan'n ABD'nin
katklaryla ele geirilmesinden sonra yle demitir:
ld
py
tu
Apo kart, ABD'nin senelerce kulland ve ie ya

ramaz hale gelince terkettii bir karttr. Bunun nedeni de en
byk askerin bizim asker olmasdr. (...) ABD, kendine
baml Krt devleti oluumundan vazgemeyecektir.
Ancak Trkiye buna izin vermeyecektir.57
Evet, blc PKK'nn ba A. calan, Amerikanc s

lamc Necip Fazl Ksakrek'in izdalndan, Amerikanc b
lcle geip, Sovyeti Sosyalist bir grnm altnda ABD
nderliindeki bireyci smrgen Bat yaylmaclna "hizmet"
vermi; yakalandktan sonra ilk sz u olmutur:
Kur'an hakk iin, benim anam da Trk'tr; bana
58
bir grev verilirse ben Trkiye'ye ok hizmet edecam.
56
57
58
Bkz: Milliyet gazetesi, 20.2.1991. Rafet Ball: "Muhafazakarlar tasfiye Amerikan plan". Ayrca, bkz: Ahmet Tagetiren, Zaman gazetesi, 6.3.1992.
Bkz: Milliyet, 17.2.1999.
Bkz: 15.2.1999, gazeteler.
118
Blc calan, szlerine "Kur'an hakk iin" diye ba

lyor; tpk irtica nderleri gibi... Tutuklu bulunduu mral'da
kardeleriyle yapt grmede, kynde kendisi iin cami gibi
bir yer yaplmasn istiyor; tpk irtica nderleri gibi...
Apo, kyne cami gibi ev istedi
ku
Blcba Abdullah calan ile tutuklu bulunduu

mral Adasnda gren Fatma calan, Apo'nun kynde
cami eklinde ev yaplmasn istediini syledi... zgr Po
litika Gazetesi'nin haberine gre, calan: "Kyme cami
eklinde bana ev yapn. Misafirlerim srekli gelsinler, orada
otursunlar" dedi. 3 9
py
tu
Kynde kendisi iin tekke gibi bir cami yaplmasn

isteyen toplu-tfekli kanl blc rgt PKK'nn kurucusu
calan, Necip Fazl Ksakrek izgisinden yetimi olduu gi
bi, kimi yeleri PKK ile ili dl olan DEP'in kapatlmasndan
sonra kurulan HADEP'in yneticilerinden Hatip Dicle de ken
disinin genliinde bir slamc olduunu aklamtr. Gerek
soygder ayrlk rgtlerin ou yneticileri, gerek BDA-C
ve Hizbul-lah benzeri tfekli irtica rgtlerinin ou nderleri,
gerekse MNP-MSP-RP-FP gibi oy yolunu deneyen dingder
rgtlerin simge kiisi Erbakan ve dierleri, hep Souk Sava
dneminin Amerikan slamcs Necip Fazl Ksakrek gibilerin
izdalarn-dandr. 60 rticann da blcln de Trkiye'de
kurmay amaladklar dzen, ABD nderliindeki Bat yayl-
ld
59
60
B k z : H r r i y e t gazetesi, 2 6 . 4 . 1 9 9 9 .
B k z : E r g n P o y r a z , " M N P ' d e n F P ' y e h a n e t i n B e l g e l e r i " . M K y . sf. 3 1 :
" E r b a k a n , N a k i b e n d i e y h i M . Z a h i d K o t k u ' d a n icazet a l d k t a n s o n r a
N e c i p F a z l ' n d e s t e i n i d e a l y o r d u . (...) K o n y a ' d a y a p l a n m i t i n g e N e c i p
Fazl v e M u s t a f a Y a z g a n ' l a birlikte k a t l y o r d u . N e c i p Fazl b u r a d a yapt
k o n u m a s n d a , E r b a k a n ' g s t e r e r e k : " T r k i n s a n n n y z yllardr b y k
bir kurtarc b e k l e d i i n i , b u k u r t a r c n n artk K o n y a ' d a o l d u u n u " syl
yordu."
119
maclnn zellikle SSCB'yi alt ettikleri 1984'ten sonra yer

yzne vermek istedikleri eki-dzenle ve Amerikanc Turgut
zal'n o yllarda dile getirdii emperyal vizyon'la tpatp
rtmektedir. 1984'te Babakan olan Amerikanc Turgut
zal'n, irticay-la da blclkle de lkda olduunu gsterir
pek ok sznden biri yledir:
ku
Biz imparatorluk bakiyesiyiz. Osmanl ok iyi i

yapm. Ak syleyeyim. Trkiye Cumhuriyeti'nden iyi
i yapm. Bu insanlar bir arada tutmu. Osmanl bu ii na
sl yapm. Muhakkak incelememiz lazm.61
tu
Amerikanc Turgut zal'n dingder Osmanl eyalet

ynetimini kutsayan ve dolaysyla irticay ve blcl mutlu
eden bu gibi szleri, gerekte Amerika'nn 1945'ten bu yana
Trkiye'ye dayatt ve bir trl tmyle yerine getirilemeyen
istekleri dile getirmektedir. Bu istekler 1984'ten sonra Graham
Fuller, Paul Henze, Samuel Huntington, Heilburnn ve Lind gibi
CIA kurmaylarnca yksek sesle yinelenmeye balam ve bl
gede Amerika'nn buyruunda Osmanl mparatorluu'na ben
zer bir ynetimin kurulmasnn Amerikan karlarna uygun ol
duu pek ok kez vurgulanmtr. zal da ete kemie brnm
bir Voice of America (Amerika'nn Sesi radyosu) ve ete kemi
e brnm bir Radio Liberty (Amerika'nn Sovyetleri yk
makta kulland bozguncu radyo kanal) olduu iin, kendisine
smarlanan ve Trkiye Cumhuriyeti'nin de tpk Osmanl ve
Sovyetler gibi dalmasyla sonulanmas kanlmaz olan bu
slamc Amerikan Osmanlcln savunuyordu.62 1984'te si-
py
ld
61
B k z : M u z a f e r l h a n E r d o s t , " B i z e , H e p i m i z e , Hafife G l m s y o r l a r " ,

Cumhuriyet, 23.2.1999
62
B k z : M i l l i y e t g a z e t e s i . a h i n Alpay, 9 . 9 . 1 9 9 6 : S a m u e l H u n t i n g t o n ' u n y e n i
t e z i : T r k i y e s l a m ' n lideri o l m a l . slam d n y a s n d a d z e n e i h t i y a var...
slam d n y a s n d a liderlik rol o y n a y a b i l e c e k l k e l e r var. A n c a k T r k i y e ,
e k o n o m i k g e l i m e seviyesi, stratejik k o n u m u , k e n d i n e g v e n e n b r o k r a s i s i ,
120
ku
lahl eylemi benimseyen BDA-C ve Hizbullah gibi rgtlerin

cihad yoluyla slami Byk Dou, vb. gibi adlar altnda ger
ekletirmek istedikleri Osmanl Eyalet Dzeni; Bat emperya
lizminin ban eken Amerika'nn verdii adla Yakndou Fe
derasyonu'ndan baka bir ey deildi ve bu Amerikan Patentli
dzen blc rgt PKK'nn da evet diyecei bir dzendi. Amerika, mltecileri de blcleri de sonu Trkiye Cumhuriyeti
devletinin dalmasna varacak bir lkyle donatmt. Sonunda
gazetelere yansd ki, Amerikanc slamc Necip Fazl'n rencilerince kurulan BDA-C, Hizbullah vb. gibi silahl irtica r
gtleriyle Necip Fazl'n dier bir rencisince kurulan silahl
blc rgt PKK, Trkiye Cumhuriyeti devletini ykmak zere
eylem birlii yapyorlar:
py
tu
Terr rgtlerinin Trkiye'ye ynelik eylemlerinde

ibirlii yaptklar bir kez daha ortaya kt. Trkiye Cum
huriyeti'nin "ortak dman" ilan eden terr rgtleri, B
DA-C, PKK ve TKKO, Bayrampaa Cezaevi'nde eylem
birlii iin protokol imzalad. Emniyet glerinin ele geir
dii ve sorumlular hakknda soruturma at protokol
yle:
"Trkiye Cumhuriyeti bize kar topyekn bir sald
rya geti. Biz de Trkiye Cumhuriyeti'ne kar saldrya
geeceiz. nk Trkiye Cumhuriyeti bizim dmanmz
dr, bu ortak dmanmzdr. O halde, biz de ortak mcadele
vereceiz. Onun iin de saldracaz."
Terr rgtlerinin imzalad bu kanl protokoln ar
dndan, eylemlerin hzlandrld, saldrlar BDA-C'nin
Krt ntikam Tugay isimli kolunun PKK adna gerek
letirdii bildirildi.
ld
ordusu, Bat ve slam karm kltr ile slam alemine nderlik bakmn
dan esiz bir yere sahip. Tarihte Osmanllar bunu yapmad m? Eer Trki
ye bir Batl lke olma srarndan biraz vazgeerse. slam'a model olur."
Ayrca, bkz: Cengiz zaknc. "letiim anda Aydn Kirlenmesi: Nomos
ve Aydn", Bellek y. 1st 1995. Byyerek klmenin askerleri.
121
(...) nternet haber gruplarna 3 ubat 1999'da bra

klan bir mesajda ise BDA-C ve PKK'nn paralel bir
zamanlamayla eyleme geecekleri, ayrca BDA-C ve
DHKP-C'nin de ortak eylem protokol imzalayacaklar du
yurulmutu.63
Hizbullah'ta PKK mhrl notlar
tu
ku
Emniyet PKK'yla ortak eylem hazrlnda oldu

u saptanan yasad Hizbullah rgtnn "limciler" ka
nadna byk darbe indirdi. Dou ve Gneydou'da eriat
esaslarna dayal bir Krt Devleti kurmay hedefleyen
rgtn ilkokullarda bile faaliyette bulunduu ortaya ka
rld.(...) Hizbullah rgtne ait bir evde yaplan aramalar
da, PKK'nn szde siyasi kanad ERNK'ya ait mhrl
notlar bulundu.64
py
Kapatlan irtica rgt Refah Partisi de blclkle i

birlii araylar ierisindeydi:
ld
Bir grup RP'li Krt Milletvekili,

eki G'e destek nedenini aklad:
"Kuzey Irak'ta Krt Devleti stiyoruz"

RP'li Haim Haimi; "Kuzey Irak'ta kurulacak Krt
devleti, Trkiye'de btnl, bar salayacak ve gven
liin teminat olacaktr... 10-15 Dou ve Gneydoulu mil
letvekili olarak 10-15 gnde bir toplanyoruz." dedi. Kuzey
Irak'ta bir Krt Devleti'nin kurulmasnn kanlmaz oldu
unu syleyen bu RP'li milletvekillerine gre, eki G
bu devletin alt yapsn hazrlyor. Haimi'nin u szleri son
63
Bkz: Milliyet gazetesi, 18.3.1999. hsan Ylmaz, "Kanl Terr P r o t o k o l "
64
B k z : M i l l i y e t g a z e t e s i , 1.4.1996. Hanif Yasak, D i y a r b a k r .
derece anlaml: RP'nin bymesinde Krtlerin ok byk

pay var. Dolaysyla beklentileri var. Haklar var..65
rtica yuvas Refah Partisi'nin ayn zamanda bir blc
yuvas olduu ve blgede Amerika nderliindeki Bat yayl
maclnn ittire kaktra zorla gerekletirmek istedii Krt
Devleti'ni kurmak iin alt ortadadr. Amerika, blgede bir
Krt devletinin alt yapsn oluturmak iin alan eki
G'n grev sresinin uzatlmasn salad iin Refah Parti
si'ne teekkr etmitir:
Washington'dan Hoca'ya Teekkr
tu
ku
py
ABD ynetimi eki G'n grev sresinin uzatl

mas konusunda Erbakan Hkmeti'ne teekkr etti...
RP'nin bu konuda (Krt devletinin alt yapsn oluturan
eki G'n blgede kalmasn salayarak, Amerika ile)
ok iyi ibirlii yaptn belirten Nicholas Burns, RP'nin
hem syleminden hem giriimlerinden memnun olduklarn
ifade etti. Trkiye'yle ilikilerimizin devam asndan laik
liin srmesi gereken bir ey olduunu daha nce syle
diimizi hi sanmyorum, dedi.66
ld
Amerika blgede Krt devleti kurulmas iin alan

RP'ye teekkr ettii gibi, ayn dorultuda alan BDA-C ve
Hizbullah, vb. gibi irtica rgtlerine de teekkr borludur.
Hepsi Amerika'nn ban ektii Bat yaylmaclnn isterleri
dorultusunda tkr tkr ilemekte; Amerika'nn gsterdii l
kleri Mslmanlara Tanr'nn buyruu imi gibi yutturmakta
drlar.
Biz biliyoruz ki, rtica ve blclk, Osmanl dnemin
de bile dayanma ierisindeydiler. 31 Mart (13 Nisan 1908)
65
B k z : Y e n i Y z y l , 2 2 . 7 . 1 9 9 6 . Ali B a y r a m o l u .
66
Bkz: Milliyet gazetesi, 31.7.1996. Yasemin ongar.
123
gerici ayaklanmasnda da irticayla blclk i ie, el ele ol

mu, eylem birlii yapmtr.
Cumhuriyet dneminde, gerek irtica rgtleri gerekse
blc rgtler tek konuda uzlayor: ABD'nin ban ektii
Bat yaylmaclnn tekotal (niter) Trkiye Cumhuriyeti
devletine dayatt okotal (federal) ynetim biimini ya
dingderlikle (irtica) ya dlgderlikle (blclk) ya da ikisini
birlikte kullanarak gerekletirmek... Trkiye Cumhuriyeti'nin
tekotal (niter) bilimgder (laik) yaps, irticann da blc
ln de ortak dman. nk onlar karde. Onlar tek yumurta
ikizleri.
ku
rtica ve blclk: Bat'nn ypratc kozlar
tu
py
Alman Ortadou uzman Kurt Ziemke, 1930'da ya

ymlanan Die Neue Turkei adl kitabnda, yle diyordu:
ld
ngilizler Musul'da hedeflerine ulamak iin bir

yandan Trkiye'deki ayrlk hareketlere destek verirken,
dier yandan da Kemalist akmn yaylmasn engelleyecek
nlemlere bavurmulardr...Yaplmas gereken, Kemalist
Cumhuriyet'in hem din dman, hem de Krt dman ol
duu temasn gndeme getirip ilemektir.67
Trkiye'de Cumhuriyet ynetiminin "din dman" ol

duuna inanan irticaclar ile "Krt dman" olduuna inanan
blcler, kukusuz Cumhuriyetin kurulmasndan bu yana hep
vard. Trkiye Cumhuriyeti devletinin kurulu belgesi niteli
indeki Lozan Antlamas'n onaylamayan ABD ile bu antla
may istemeye istemeye onaylayan Avrupa devletleri, ite var
bulunan bu iki dmanl, irticay ve blcl, dardan
67
B k z : A h m e t T a n e r Klal, C u m h u r i y e t g a z e t e s i , 9 . 1 2 . 1 9 9 8 . " A l m a n y a ' n n

i r k i n Y z " balkl k e y a z s n d a n .
124
py
tu
ku
kkrtarak, krkleyerek, bamszln pekitirmeye abala

yan Trkiye Cumhuriyeti devletini iten ypratmaya alyor
lard. Bat'nn 1923'ten 1945'e dek Trkiye Cumhuriyeti dev
letini iten ykmaya ynelik bu abalar, SSCB'nin ABD'ye
kart bir dev g olarak ortaya kt 1945'lerden sonra yn
deitirmi; 1945'ten sonra Avrupa'nn yarsn yutan SSCB
gibi byk bir dmanla kar karya kalan ABD nderliinde
ki Bat, Trkiye Cumhuriyeti devletini irtica ve blclkle i
ten ykma abalarn erteleyip, SSCB'yi ykana dek Trkiye'yi
geici olarak kendi yanlarna ekerek, o dnem iin badman
olarak grdkleri SSCB'ye kar kullanmay yelemilerdir. Bu
dorultuda, 1945'ten balayarak, irticayla blcl Trkiye
Cumhuriyeti devletinin zerine saldrtmak yerine, en yetkin r
nei 16 ubat 1969 gnl Kanl Pazar 68 olaynda grld
zere, Trkiye'deki Sovyet yandalarnn zerine saldrtmlardr. yle ki, bu durum SSCB'nin Bat'ya boyun edii 1984'e
dek 40 yl byle srmtr. 1984'te, ABD Sovyetlere boyun e
dirdikten sonra, artk Trkiye Cumhuriyeti devletini SSCB'ye
kar kullanmak diye bir sorunu kalmayan Bat, Trkiye'de
1945'ten sonra Sovyeti solculara kar besleyip kulland irti
caclar ve blcleri, Sovyetleri dize getirdii 1984'ten bala
yarak, bu kez dorudan doruya Trkiye Cumhuriyeti devletine
kar eylemlere sokmaya balamtr.69 nk 1984'te Gorba-
ld
68
B k z : E r g u n P o y r a z , age, sf. 2 8 : " 1 6 u b a t 1969 t a r i h i n d e A m e r i k a n 6. Fil o ' y u p r o t e s t o iin E m p e r y a l i z m e Kar M u s t a f a K e m a l Y r y d z e n l e

n i y o r ; y a p l a c a k m i t i n g n c e s i r a d i k a l dinci g r u p l a r n y a y n o r g a n l a r n d a b u
m i t i n g e kar c i h a d ars y a p l y o r ; m i t i n g g n e l l e r i n d e s o p a l a r v e si
lahlarla solculara saldran
dinci
gstericiler Turan
Erdoan
ve
Turgut
A y t a ' n l m n e , iki y z d e n fazla i n s a n m z n y a r a l a n m a s n a n e d e n olu

y o r v e b u olay T r k i y e t a r i h i n d e y e r i n i K a n l P a z a r o l a r a k a l y o r d u . " 1 6
u b a t 1969 g n 6 . F i l o y a kar B a y e z t ' t a n T a k s i m ' e y r y e n solcular,
A m e r i k a ' y s a v u n a n m r t e c i ba M e h m e t e v k e t E y g i ' n i n k k r t m a s y l a
gzleri dnen mrteciler srsnn saldrsna uradlar.
69
H a r p A k a d e m i l e r i K o m u t a n l y a p m emekli O r g e n e r a l K e m a l Y a v u z ' u n ;
" A p o kart, A B D ' n i n s e n e l e r c e k u l l a n d v e ie y a r a m a z h a l e g e l i n c e
terkettii bir karttr. (...) A B D , k e n d i n e b a m l K r t devleti o l u u m u n d a n
125
py
tu
ku
ov'un ngiltere parlamentosunda Thatcher tarafndan ayakta

alklanan konumasndan sonra Sovyetler Birlii'nin dnya egemenlik yarndan ekildiini gren ABD nderliindeki Ba
t, Trkiye'yi o andan balayarak karlarna ters den lkeler
arasnda grmeye balam, 40 yl boyunca Sovyetler Birlii'ni
ykmak iin kulland tm oyunlar, bu kez karsna ald
Trkiye zerinde oynamaya balamtr. Batnn 1984'ten sonra
Trkiye'yi tpk Sovyetler Birlii gibi yklmas gereken bir
devlet olarak grd, ABD yanda Babakanlardan Tansu
iller'in nl 5 Nisan dzenlemelerini yaptktan sonra: "Yery
zndeki en son sosyalist devleti (Trkiye Cumhuriyeti devleti
ni) de yktk!" biimindeki demecine yansmtr.70 ABD yan
da Tansu iller'in Trkiye Cumhuriyeti devletini Sovyetler
Birlii ykldktan sonra yeryznde kalm en son sosyalist
devlet olarak grp, kendi devletini ykmakla vnmesi, Sov
yetlere boyun edirdii 1984'ten sonra Bat'nn Trkiye'ye tp
k SSCB gibi yklmas gereken bir devlet olarak bakmaya ba
ladn ele veren bir olaydr. Trkiye'de devleti silahl eylemle
ykmay amalayan ilk silahl irtica rgtnn Austos 1984'te
kurulmas ve devlete kar ilk silahl blc baskn eyleminin
de yine Austos 1984'te gereklemesi, bu balamda anlaml
dr. 40 yl sren "Souk Sava"ta Sovyetleri irtica ve blcl
kkrtarak deviren ABD nderliindeki Bat, Trkiye'yi de
15 yldr irtica ve blclkle ypratmaktadr.
ld
vazgemeyecektir. Ancak Trkiye buna izin vermeyecektir." szleri bu ba

kmdan nemlidir. Milliyet, 17.2.1999.
70
Bkz: Prof.Dr. Alpaslan Ikl, "Cumhuriyetin Sosyal Politikas zerine",

Aydnlanma 1923 dergisi, Yl:3, Say: 22, Sf. 10
126
NC BLM
1984-1989
YEN DNYA DZEN'NN
OLUUM SRECNDE
ABD-AVRUPA BRL ATIMASI
VE TRKYE'DE RTCA
ld
y
up
t
ku
Souk Sava Dnemin'nde ABD-Avrupa ilikileri

1984'te Sovyetlerin ABD karsnda egemenlik yarn
dan ekilmesiyle ABD bir anda yeryznn tek buyurgan ola
rak kald. Ancak, ABD'nin 1945'lerde Sovyetlere kar rgt
lemeye koyulduu Avrupa Birlii, Sovyetler yklnca ilevsiz
kalp dalacana, tek devlet olma yolunda dev admlarla iler
lemeye ve ABD'nin karsna yeni bir dev g olarak dikilmeye
balad. Gerekte Avrupa lkeleri Sovyetlere kar Souk Sava
yllarnda bile ABD'nin her buyruunu yerine getirmemi, nasl
Trkiye 1960'tan sonra ABD'ye ters gelen, onu fkelendiren
pek ok iler yapm; Trkiye'de ar sanayi kurulmasna kar
kan ABD ve Bat Avrupa lkelerinin yatrm yapmadklar bu
alanlarda onlar kzdrmak pahasna Sovyetler'den bor alarak

skenderun demir-elik, Seydiehir alminyum, zmir rafinerisi
gibi fabrikalar kurmusak Sovyetler'e kar ABD'nin nayak
olmasyla birleme srecine giren Bat Avrupa lkeleri de zellikle Fransa 'da Charles de Gaulle 'n ynetimde bulunduu
l958'den balayarak- ABD'den olabildiince bamsz ve kimi
durumlarda ABD'ye kart bir tutum taknmaya balamlard.
1960-1970
Fransa ABD'yi Avrupa'dan kovmak istiyor
t
ku
ABD. Bat Avrupa lkelerini Sovyetlere kar kendi

nderliinde ve Atlantic Partnership: Atlantik Ortakl ad al
tnda rgtlemek istiyordu; Bat Avrupa lkeleriyse ABD 'yi
dlayarak Avrupa Ekonomik birlii Tekilat (OEEC) ad al
tnda, birlemekten yanaydlar. 1962 ylnda Fransa ABD'yi ve
ngiltere'yi dlayan, Fransz-Alman dayanmasyla rgtlene-
y
up
Bkz: Doan Avcolu. Milli Kurtulu Tarihi. Tekin y. st. 1994. c4. sf 1639
Bkz: Doan Avcolu. "Trkiye'nin Dzeni". 2. Kitap. Tekin y. st. 1995. sf.
1087-1088. Ayrca, bkz: Mahir Kaynak. "Olaylar ve zmlemeler". u
kurova y. 1995. sf. 56: "Adalet Partisi'nin Bat'nn houna gitmeyen ynle
ri vard. Birincisi. Trk-Rus ilikileri... Sovyetler Birlii. Trkiye'ye o d
nemde 3 milyar 300 milyon dolar kredi verdi. kincisi. Trkiye kendi top
raklarnda Sovyetlere kar saldr silahlar bulunmasn istemiyordu... ncs. Trkiye Sovyetlerin Ortadou'daki kta nakillerine kolaylk gste
riyordu. Drdncs, Trk ekonomisi ithal ikameciydi ve bamsz hale
geliyordu. te btn bunlar 1980 olayn (Amerikanc 12 Eyll darbesini-)
tezgahlad." (...) "1977'lerde Trkiye Sovyetlerle bir anlama imzalam.
Savaman, ekonomik kimi yeni ilikileri ierdii sylenen anlamann met
nini Kaynak'tan istemiti." Ayrca, bkz: Nazm Gven, age. sf. 235: S
leyman Demirel: "Mevcut kalknma planmz 300-350 milyon dolarla fi
nanse eden Trkiye'ye Yardm Konsorsiyumu ve dier batl kaynaklar
Trkiye'nin bu (ar sanayi) projeleriyle ilgilenmediklerini bildirdiler. Bu
tesisler iin bir milyar dolar gerekliydi. ABD ve Bat (Avrupa lkeleri)
vermedi. Bunun zerine bu projelerle ilgilenip ilgilenmediklerini Sovyetle
re sorduk (...) Sonunda Sovyet kredisiyle bu projeleri icra ettik." diyordu.
ld
128
1984-1989: ABD-AVRUPA BRL ATIMASI VE TRKYE'DE RTCA
cek bir Avrupa Birlii kuram gelitirmi; Almanya Fransa'nn

bu tasarsna nce evet dediyse de ABD'nin basks zerine
caymt. Bunun zerine ABD'yle aras alan Fransa, ABD'ye
inat SSCB ile ilikiye gemi ve 1966'da NATO'nun askeri ka
nadndan ekilmiti.
ku
De Gaulle, Avrupa iin bir temel ikilem ortaya ko

yuyordu. Bu ikilem, oluan birliin Avrupal Avrupa m olaca yoksa Atlantik Avrupas m (ABD'nin ynettii bir
Avrupa m) olacayd... O, ABD ve Sovyetler arasnda nc bir g oluturacak Avrupal bir Avrupa'nn olu
masn istiyordu. Avrupa'nn ABD'den bamsz bir izgi
de yeni bir g haline getirilmesi siyasi dzeyde bir destek
bulmasa da, bu lkelerin kamuoylar iin ekici, prltl bir
politika formlasyonuydu. Smrgelerini kaybetmi, dnya
politikasnda belirleyicilii azalm bu uluslarn, trplen
mi ulusal gururlarn yeniden canlandrabilecek bir yol neriliyordu. ABD'nin hegemonyas altndaki Avrupa'nn
gerilemeye mahkum olaca syleniyordu. 1966 sonrasn
da Avrupa'da bu ynde birok kitap yaymland."
tu
ld
py
1965'ten sonra Bat Avrupa devletlerinde grlen bu

Amerikan kart esintiler, 1959'dan bu yana Trkiye Cumhuri
yeti devletinde de grlm, zellikle 1962 Kba Bunalm ve
1964 nn-Johnson Srtmesi'nden bu yana Trkiye Cumhu
riyeti devleti tpk Bat Avrupa lkeleri gibi bir yandan ABD'ye
kar Sovyetlerle yakn ilikiler kurmaya ynelmi ve bir yan
dan da ABD'ye ve Sovyetlere kar nc bir g olmaya do
ru giden Avrupa'yla ilikilerini gelitirmeye alyordu. Gerek
Avrupa'nn gerekse Trkiye'nin kendisine eskisi denli bal
olmadn gren ABD, 60'l yllarn sonlarna doru Avru
pa'da ve Trkiye'de artk tavsamaya balayan Sovyet kartl-
B k z : l h a n T e k e l i - S e l i m lkin, " T r k i y e v e A v r u p a T o p l u l u u " , m i t y . A n k .

1 9 9 3 . C i l t 1, sf. 6 6 .
129
n yeniden bilemek ve sz dinletirliini korumak kaygsna

dmt.
1965-1970
ABD-Avrupa atmas ve MNP'nin douu
ld
py
tu
ku
te Trkiye'de ordunun ynetime el koyduu 27 Mays

1960'tan sonra sinmi durumda bulunan irtica ylannn, sak
land delikten ban karp havay yle bir koklamas;
Mehmet evket Eygi'nin Yeni stiklal, Bugn, Babali'de Sa
bah gibi gnlk gazeteler kartarak Amerikan yanda Sovyet
ve Avrupa kart bir dinci yayn bombardmanna balamas;
ardndan gericiba Necmettin Erbakan'n giriimiyle irtica r
gt Milli Nizam Partisi'nin kurulmas; Avrupa'nn ABD ve
Sovyetlere kar nc bir g olmak zere ataa kalkt, Av
rupa ile Amerika'nn arasnn almaya balad, Bat Avrupa
lkelerinde ve Trkiye Cumhuriyeti devletinde ABD'nin ya
saklarn dinlemeyerek Sovyetlerle al-verie girme eilimleri
nin artt ve Trkiye'nin bir yandan Sovyetlere yaklarken bir
yandan nc bir g olmaya alan Avrupa Birlii'ne gir
meye davrand 1960'l yllarn ikinci yarsnda gereklemi4
tir.
Bkz: lhan Tekeli-Selim lkirV'Trkiye ve Avrupa Topluluu". mit y. Ank.

1993, c II, sf. 12-15: " Hazrlk dneminin balad 1 Aralk 1964'-ten,
Trkiye'nin gei dneminin balatlmas iin 16 Mays 1967'de yapt
bavuruya dein gelimeler: (...) De Gaulle, ABD etkisinde bir Avrupa ye
rine, Urallar'a kadar uzanan bir Avrupa'y savunmaya balyordu. (...) Bu
dnem Trk d politikas asndan ok hareketli yllar olmutur. Kamuoyu
ve TBMM'nin, Kba Krizi sonrasnda Trkiye'den ekilen ABD fzeleri
nin Trkiye'nin gvenlik sisteminde bir boluk yaratp yaratmayacan
tartt bir ortamda Kbrs'ta yaanan kanl olaylar d politika ile ilgili se
eneklerin yeniden tartlmasna neden olmutur. (...) Babakan nn ite
kamuoyunun basksyla jet uaklarn Kbrs'a gndermi ama etkili ola
mamt. Btn bu olaylar zinciri iinde NATO ortaklarndan zellikle n
giltere ve ABD'nin tutumlar, kamuoyunda byk tepkilere neden oldu. (...)
Trkiye'nin Kbrs'a mdahelesi, ABD bakam Johnson'un nn'ye gn-
130
Trkiye'nin ABD'yle balarn geveterek Sovyetlere

ve Avrupa'ya yaklama yollar aramas, ABD'yi 1945'ten bu
yana kendi gdmne ald dincileri eskiden olduu gibi yal
nzca Sovyetlere kar deil, nc bir g olmaya davranan
Avrupa Birlii'ne kar kullanmaya yneltmi ve 27 Mays
1960'ta ordu tarafndan sindirilmi bulunan tm Amerikanc
slamclar, Trkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluu'yla Anka
ra Antlamas'n imzalad 1 Aralk 1964'ten sonra, Trkiye'yi
ABD karlar dorultusunda hem Sovyetlerden hem de Avru
pa'dan uzaklatrmak zere almaya balamlardr.
ku
Amerikanc irtica Avrupa ve Rusya'ya kar
py
tu
Amerikanc slamc Necip Fazl Ksakrek ve dier Amerikan beslemesi Nurcu, Naki, vb. gibi tarikat nderleri,
Trkiye ve AET arasnda Ankara Antlamas'nn imzalanma
sndan sonra ABD'nin istekleri dorultusunda Avrupa Toplulu-
ld
derdii Trkiye'nin mdahelesi halinde 6. Filonun bunu engelleyecei ve

Sovyetlerin saldr halinde NATO'nun Trkiye'yi korumayacan bildiren
mektubuyla engelleniyordu.(...) Bu aray erevesinde Trkiye SSCB ve
nc Dnya lkeleriyle ilikilerini gelitirme abasna girmitir. (...)
Trkiye'nin Kbrs olaylarnda ABD ile ilikilerinde karlat ok, 19641967 arasnda Trkiye ile SSCB arasndaki ilikilerin yaknlamasn getir
di. 5 Ocak 1965'te SSCB Devlet Bakan Podgorni bakanlnda bir par
lamento heyetinin Trkiye'yi ziyareti, 17 Mays 1965'te SSCB Dileri
Bakan Gromiko'nun Trkiye'ye gelii, bu konuda atlan nemli admlar
oldu. nn'nn ayrlmasndan sonra babakan olan rgpl'nn 9 Austos'taki Moskova, 9 Aralk 1966 da Kosigin'in Ankara ziyaretleriyle bu ilikiler geliti. SSCB Kbrs iin federasyon tezini kabul etti. thal ikamesiyle sanayilemek isteyen Trkiye demir-elik, alminyum gibi ar sanayi
projelerine batdan salayamad destei SSCB'den salad. (...) 3 Kasm
1965'te kurulan Demirel Hkmeti,. Avrupa Ekonomik Topluluu'na tam
yelik iin nceki hkmetlerden daha kararl bir tutum sergilemitir. Nite
kim Demirel 16 Mays 1967'de Brksel'de toplanan 5. Ortaklk Konseyi'ne
katlarak Trkiye'nin anlamann ikinci dnemine gemek istediini ak
lamtr."
131
py
tu
ku
u'na da en az Sovyetler lsnde kar kmlar ve bir ok

toplantlar dzenleyerek Mslmanlar ABD'nin istedii gibi
Avrupa Topluluu'na kar gdmlemeye koyulmulardr. te
ad Arapa'da dinin yldz anlamna gelen Necmettin Erbakan,
Avrupa-ABD elikisinin ortaya kt ve ABD'nin Trkiye'yi
Avrupa Topluluu'ndan uzak tutmaya yneldii byle bir d
nemde yldzlam, Necip Fazl gibi Amerikanc slamclarn
onay ile ABD'nin mltecilerden yeni beklentilerini karlamak
zere SSCB ve AET kart bir izgide Milli Nizam Partisi'ni
rgtlemeye balamtr. ABD'nin buyruu olan SSCB ve AET
kartln Mslman postuna brnp Tanr'nn buyruu ola
rak yutturan Necmettin Erbakan'n Amerikanc irtica rgt
Milli Nizam Partisi5, komnizme de siyonizme de karyz diye
ortaya km ve siyonizmin oda olarak Avrupa Topluluu'nu
gstermitir.
Erbakan'n MNP'si Amerikanc
ld
Bu partinin Trkiye Cumhuriyeti devletini ve Msl

manlar ABD isterleri dorultusunda Sovyetlerden ve Avrupa
Topluluu'ndan uzaklatrmaya ynelik toplantlarnda yzde
yz Amerikan damgas tayan u grler savunuluyordu:
163. madde kaldrlarak Mslmanlara mutlaka din

hrriyeti (Trkiye Cumhuriyeti devletini din devletine d
ntrme zgrl) verilmelidir. (...) Btn Batl lkeler
de din siyasete hakimdir. Hatta srail'de din devletin de s
tndedir. Dinle devlet ayr eydir, birlemez; bo laftr, uy
durmadr. Gerek deildir. Dinle devlet ayndr. Beraber y
rr. Ayrlmalarna imkan yoktur. Hilafetin gelmesinin bir
6
ok byk faydalar olabilir. Siyasi faydalar da...
5
lk kurulu toplants Ankara'da Byk Sinema'da 8 / 2 / 1970 gn yaplan

Milli Nizam Partisi, Genel Merkezi Ankara olmak zere 26 Ocak 1970 tari
hinde kurulmutur.
6
Bkz: Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, 1972, 9. say. sf. 6-14
132
Erbakan'n kurduu Milli Nizam Partisi'nin eitli

toplantlarnda dile getirilen bu grler. 1945'ten bu yana Amerika'nn bir takm CIA grevlileri, W.C. Bullitt gibi diplo
matlar ve J.F. Dulles gibi Dileri Bakanlar araclyla Tr
kiye'ye dayatt Dnya slam Birlii kurarak bana gein
buyruunun MNP'ce benimsendiini gsteriyordu. MNP'liler
toplantlarnda yle sesleniyorlard kalabalklara:
Mslman memleketler kendi aralarnda bir Ortak
Pazar yapmaldr. MNP'nin yolu Suudi Arabistan yolu. Hi
caz yoludur.
ku
py
tu
Trkiye'de irticann 1945'ten sonraki ba kkrtcs

olan ABD'nin istedii de -nceki blmde belgelerini aktard
mz gibi- buydu. Yolumuz Suudi Arabistan yoludur, diyen
MNP'nin ba Erbakan, Suudi Arabistan'n ABD'ye baml bir
yar-smrge olduunu. Suudi Arabistan'n yolundan gideceiz
diyen bir Mslmann bu yoldan gitmekle olsa olsa ABD'nin ua olacan biliyordu. Erbakan, bir MNP toplantsnda yle
diyordu:
z
ld
Lozan Antlamas. Mslmanln ortadan kaldrl

8
mas iin bir oyundur.
Erbakan. Lozan Antlamas"n Mslmanlarn gzn
den drmek iin bu antlamann Mslmanla kart olduu
yalann sylyordu. Gerekteyse Lozan Antlamas'nn en inat dman Amerikayd ve ABD yllarca bu antlamaya imza
koymamt. Erbakan'n MNP'si Amerika'nn kar olduu her
eye karyd, ancak bunu ABD yle istedii iin karyz bii
minde deil. Mslmanlk yle gerektirdii iin karyz bii
minde duyuruyordu. Erbakan'n MNP'sinin Trkiye'nin Avru-
Bkz: A n a y a s a M a h k e m e s i K a r a r l a r D e r g i s i . 1972. 9. say. sf. 6-14
Bkz: A n a y a s a M a h k e m e s i K a r a r l a r D e r g i s i . 1972. 9. sav. sf. 6-14
133
pa Topluluu'yla iliki kurmasna ynelik dmanl da yine o

dnemin ABD'nin istekleri gereiydi, ancak o bunu da Msl
manln gerei olarak yutturuyordu:
Ortak Pazar (Avrupa Ekonomik Topluluu: AET) II.
Dnya Harbi'nden sonra yklan Avrupa'nn yeniden dn
ya hakimiyeti kurma projesidir.(...) Ortak Pazara girmek,
slam aleminin ba olan Trkiye'yi Hristiyan pazarnda
eritmektir...9
ld
py
tu
ku
1970'te MNP ats altnda toplanan mrteciler, Ameri

ka'nn ua olduklarn yalnzca bu izgileriyle deil, 1969 y
lnda eylemli olarak da gstermilerdi. stanbul'a gelen Ameri
kan 6. Filosuna kar gsteri yapan solculara saldrp iki kiinin
lmne ve iki yz kiinin yaralanmasna neden olan eli kanl
Amerikan slamclar Erbakan'n MNP'sinde toplanmlard.
ABD-Avrupa elikisinin trmand 1965'ten sonra Trki
ye'deki Amerikanc slamclarca rgtlenmeye balayan MNP'nin Avrupa dmanl, onun daha o yllarda Amerikan uydusu
olduunun dier bir gstergesiydi.
ABD-Avrupa-Rusya geninde Trkiye ve irtica
1970'li yllarda Avrupa'da Sovyetler ve ABD'nin dn

da nc bir g olmak dncesi yaylm, yle ki, Amerikan
yapm sinema filmlerinin Avrupa Topluluu lkelerinde iz
lenmesine dahi kar klmaktayd. Bat Avrupa lkeleri,
ABD'nin smr alanna giren pek ok lkeye engel atmlar
d. 1973 Arap-srail Sava'nda ABD'ye kart bir tutum takna
rak Araplar destekleyen Avrupa Topluluu, Sovyetlere kar
ABD'nin yannda olmakla birlikte, dier konularda ABD ile
atr durumdayd. yle ki, ABD Dileri Bakan Kissinger,
23 nisan 1974'te yapt bir basn toplantsnda, Avrupa'nn
9
B k z : A n a y a s a M a h k e m e s i K a r a r l a r D e r g i s i , 1972, 9. say. sf. 6-14
134
saldrgan bir bamszlk edindiini; 1945'ten sonra Sovyetlere

kar ABD'nin abalaryla kurulmu, ABD'nin giriimleriyle
rgtlenmi ve varln ABD'ye borlu olan Avrupa Topluluu'nun, ABD'ye kar dmanca bir tutum izlemeye balad
n; AET'nin ABD rnlerinin Avrupa'da satlmasn nlemek
zere korumaclk yaptn sylemi ve Avrupa Topluluu'nu
uluslararas konularda ABD'ye danmadan tutum belirlemek
ve ABD'ye bir takm dayatmalarda bulunmakla sulamt.
ABD, Avrupa Topluluu'na ate pskryordu: Besle kargay
oysun gzn!..
1985: Avrupa Devleti douyor
ku
py
tu
Sovyetler 1984'te Bat'ya boyun eerek egemenlik ya

rndan ekildikten sonra, Avrupa Topluluu 1985'te tek dev
let olmak ynnde bir karar alm ve ubat 1986'da ye lkeler
arasnda Tek Avrupa Yasas imzalanmt. Bu yasaya gre ye
lkeler arasndaki snrlar kalkacak ve tek bayrakl bir tek dev
let: Avrupa Devleti kurulacakt. 1984'te SSCB'yi deviren
ABD'nin karsna, temelini 1945'te kendi elleriyle att bir
dev dikiliyordu: Avrupa Birlii.
Avrupa Birlii'ni oluturan uluslarn din ve soy birlii
ne dayal trdeliini bozmak ve onu kendi iinde din ve soy
bakmndan elikili bir yapya brndrerek etkisizletirmek
isteyen Amerika, yaylmasna ve glenmesine kar olduu
Avrupa Birlii'nin tek devlet olup ayaa dikilmesini nleyeme
diini anlaynca, onlara Trkiye'yi de aranza aln demeye
balad. Trkiye'yi ABD'nin stratejik ibirlikisi (uydusu) ol
maya srklemekle grevli Turgut zal, 1987 ylnda ABD'nin
buyruuyla Trkiye'nin Avrupa Birlii'ne alnmas iin bavu
ruda bulundu." Bir trl din devletine dnp ABD'nin iste-
ld
10
11
B k z : l h a n T e k e l i - S e l i m lkin, age, sf. 7 8 .

B k z : T u r g u t z a l , " T u r k e y I n E u r o p e and E u r o p e I n T u r k e y " , p u b l i s h e d b y
K. R u s t e m & B r o t h e r . R e v i s e d E n g l i s h e d i t i o n , 1 9 9 1 .
135
dii Dnya slam Birlii'ni gerekletiremeyen Trkiye, hem

Amerika'nn stratejik ibirlikisi (uydusu), edeyile ABD'nin
tm buyruklarn tartmakszn uygulayan bir lke olacak, hem
de ABD'den bamsz bir kimlikle ortaya kan Avrupa Birli
i'nde alnan kararlar veto etme yetkesi bulunan bir ye ola
cak; bylece ABD, Avrupa Birlii iinde kendi karlarn kol
layan ngiltere'nin yan sra Trkiye gibi ikinci bir truva at da
ha sokarak birlii iinden denetleyecekti. ABD'den bamsz
karar almay ilke edinen Avrupa Birlii, ngiltere'yi dlamakta
baarl olamadysa da, ABD'nin stratejik ibirlikisi Turgut
zal'n bu bavurusunu geri evirecek bir ok gereke bulabili
yordu.
ku
tu
1989
Avrupa Rusya yaknlamas
py
1989'da Avrupa Konseyi'nde konuan Gorbaov, Urallardan Atlas Okyanusu 'na dek btn lkeleri birbirine bala
yacak bir "Ortak Avrupa Evi" oluturulmas yolunda anda
bulundu. Avrupa Birlii'nin Urallar'dan Atlas Okyanusu'na
dek yaylmas dncesi Gorbaov'un buluu deildi. 2. Dnya
Sava'nn sonlarna doru toplanan Mttefik lkeler Eitim
Bakanlar Konferans'nda Kitap Komitesi'nin Tarih Komisyo
nu The European Inheritance: Avrupa Miras adyla bir kitap
oluturmu, kitabn nsz ve Sonsz blmlerinde Sir Ernest
Baker, Gneyli Avrupa Anlay ile Bat'dan Dou'ya uzanan
Kuzeyli Avrupa Anlay arasnda bir ayrm yapm ve rlan
da 'nn Bat kysndan (Atlas Okyanusu 'ndan) Urallara dek uzanan bir Avrupa tasarmndan szetmiti.12 Gorbaov'un
1989'da Avrupa Konseyi'ne nerdii ey, Sir Ernest Baker'in
1954 ylnda ortaya att ve daha sonra De Gaulle'nin 1960'l
ld
12
Bkz: Philip Schlesinger, "'Medya, Devlet ve Ulus", ev: Mehmet Kk.

Ayrnt y. 1. Basm: st. 1994. Sf. 240.
136
yllarda ABD etkisinden kurtulmak zere gelitirdii13 Urallar 'dan Atlas Okyanusu 'na uzanan Avrupa tasarmyd.
1989
ABD, Avrupa-Rusya yaknlamasna kar
py
tu
ku
Gorba-ov 1989'da Dou Avrupa lkeleriyle Rus

ya'daki Trk lkelerini kapsayan ve tm eski SSCB topraklar
n ieren bir Avrupa tasarsna katlacaklarn aklaynca, Av
rupa Topluluu ile Rusya arasnda bu dorultuda grnte ekonomik zde siyasal nitelikli bir antlama imzalanm ve Kale
Avrupas Modeli'nden sz edilmeye balanmt. Avrupa'da olup bitenler ve Avrupa-Rusya yaknlamas ABD'de byk
kayglara yol at. ABD ve Japonya, Avrupa pazarlarnn ken
dilerine kapanmasndan korkuyorlard. Nitekim, Avrupa Top
luluu, 1988'de sr retimde hormon kullanlmasn yasakla
yan ve bylece ABD 'den yaplan dalm engelleyen bir karar
alm; ABD de buna karlk olarak 1 Ocak 1989'da yrrle
14
koymak zere bir takm misilleme kararlar almt.
1989'a gelindiinde, Avrupa Birlii ile ABD arasndaki
ilikiler bylesi bir atma ortamna sramt. Avrupa'nn es
ki Sovyetler Birlii'nin yerini alabilecek yeni bir dev g ola
rak ABD'nin karsna dikilmesi, ABD'yi Souk Sava yllar
boyunca Sovyetlere kar kulland tm ypratma taktiklerini
Avrupa Birlii'ne kar kullanmaya yneltmiti. 1989'da Avru
pa Birlii'yle ilikileri olduka gerginleen ve bu birliin gc
n krmak zere nlemler dnen ABD, 1945'ten bu yana ger
ekletirmeye alt Sovyetlere kar Trkiye nderliinde
Dnya slam Birlii kuramnda 1965'te bir deiiklik yaparak,
Erbakan'n MNP'si araclyla etkili klmaya alt Sovyet
lere ve Avrupa Birlii'ne kar Trkiye nderliinde Dnya
ld
13
14
B k z : lhan T e k e l i - S e l i m lkin, age. c 2. sf. 12.

Bkz: lhan T e k e l i - S e l i m lkin. age. sf. 114. 115.
tu
ku
slam Birlii rgtlemeye ynelmi; bu parti 12 Mart 1971'de

kapatlnca Bakan Erbakan -nasl olabiliyorsa(!?)- tutuklanmakszn elini kolunu sallayarak svire'ye gitmi; sonra
General Muhsin Batur, Erbakan' svire'den getirerek kapat
lan partisini yeniden ve bu kez MSP adyla kurmasn salam;
Erbakan'n MSP'si 12 Eyll 1980'e dek bu Amerikanc izgide
alm; 12 Eyll ynetimi Erbakan'n MSP'sini kapatp Ame
rika'nn bu partiden bekledii Sovyetlere ve Avrupa Birlii'ne
kar Amerikan gdmnde slam Birlii buyruunu bu kez
devlet eliyle kendileri gerekletirmeye alm; daha sonra
Amerikanc slam Birlii dn gerekletirme grevi 1983'te
Turgut zal'n zerinde kalm; ancak Amerika'nn istedii
Trkiye nderliinde Avrupa 'ya ve Sovyetlere kar slam Bir
lii d bir trl gerekletirilememiti.
py
1990
ABD, Trkiye'nin AB'a girmesini istemiyor
ld
Tansu iller, ABD'nin Trkiye'den 1990'daki beklen

tilerini yle aklyordu:
Amerika,.. Trkiye'ye Ortadou'da askeri bir rol

bimiti. Amerika, bu rol erevesinde Trkiye'nin Av
15
rupa Birlii'ne girmesini istemiyordu.
Evet, arada bir Avrupa Birlii'ne sert kp Trkiye'yi
de aranza aln diye baran ABD, gerekte Trkiye'nin Avru
pa Birlii'ne girmesini istemiyordu ve Trkiye'ye Ortadou'da
askeri bir rol bimiti. ABD'nin 1945-1965 aras yalnzca Rus
ya'ya, komnistlere kar, 1965'ten sonra ise hem Avrupa'ya
hem de Rusya'ya kar gerekletirmeye alt Trkiye'nin
ban ekecei Dnya slam Birlii kuram, Avrupa-Rusya ilikileri 1989'da Urallar'dan Atlas Okyanusu'na dek uzanan
15
Bkz: Aktel dergisi, 21.12.1995, "Gmrk Birlii", zel ek. Sf. 12.
138
ku
bir Ortak Avrupa Evi tasarmna ynelince yeniden ivedilik ka

zanmt. ABD'nin gdmnde Trkiye'nin ban ekecei s
lam Birlii iki ynl grev yapacak, bir yandan eski Sovyetler
Birlii'nde komnistler bir biimde yeniden ynetime gelecek
olurlarsa onlara kar kullanlacak, te yandan ABD'nin kar
larna aykr biimde glenen Avrupa Birlii'nin, Mslman
larn ve Trklerin yaad topraklardan beslenmesini nlemek
zere kullanlacakt. ABD, kendisini dlayp bamsz bir izgi
izleyerek nc bir g olmak isteyen Avrupa Birlii'nin zellikle de petrol bulunan lkelere el atmasn nlemek iin r
pnyordu. rnein, Suudi Arabistan kral Faysal, 1973 Arapsrail Sava'nda srail'i kollayan Amerika'dan souyup, bu sa
vata srail'e kar Araplara yanda bir izgi izleyen Fransa'ya
yaklatnda, ldrlmt.16 ABD gdmnde Trkiye nder
liinde bir Dnya slam Birlii kurulacak olursa, Amerika Or
tadou'daki Mslman lkelerle Asya'daki Mslman Trk
Cumhuriyetlerinin tm yeralt ve yerst varsllklarn kendi
avucunun iinde tutabilecek; yle ki Avrupa Birlii ve Rusya
bu yrelerde Amerikan karlarna aykr bir biimde zgrce at
oynatamaz olacakt. Bunu salamann biricik yolu Trkiye'nin
ivedilikle bir din devletine dnp Ortadou ve Asya'daki
Mslman lkelerin bana geerek, ABD gdmnde bir slam
Birlii kurmasyd. ABD'nin 1945'ten bu yana Sovyetler'e kar
gelitirdii ve DP araclyla gerekletirmeye alt bu
d, 27 Mays 1960 darbesinden sonra uygulama alanndan e
kilmi; 1965'ten sonra Sovyet kartlna Avrupa kartl da
eklenerek bu kez MNP araclyla gerekletirilmeye all
m; 1974 Kbrs kartmas yznden patlak veren Trk-ABD
atmas ortamnda hepten uygulanamaz olmu; 12 Eyll
1980'de "Yeil Kuak" adyla darbeciler eliyle uygulama alan
na konulmu; 1984'te Sovyetler beyaz bayrak ekince ikircikli
bir durum ortaya km; ancak 1989'larda Avrupa Rusya ile
yaknlap Urallardan Atlantie yaylmak isteyen Avrupa Birli-
ld
py
tu
16
B k z : Prof. M a h i r K a y n a k , " O l a y l a r ve z m l e m e l e r " , a g e , sf. 134.
139
UNITED STATES OK RTCA: 1945-1999
i tasarm ortaya atlnca. Trkiye nderliinde ABD gd

mnde slam Birlii tasars yeniden el stnde tutulur olmutu.
ABD gdml Panislamizm
py
tu
ku
Graham Fuller. Samuel Huntington, Paul Henze, Mor

ton Abramowitz, vb. gibi CIA uzmanlar bu amala Trkiye'ye
doluup dorudan Trk basnna demeler vererek Trkiye'nin
bir an nce ulusu bilimgder Atatrk izgiyi tmyle terk edip dingder slamc bir ynetime geerek slam lkelerinin ba
na gemesini tlyor; Amerikan arpalklarndan beslenen
ok sayda keyazar ve televizyon yayncs (ABD'nin ken
dilerine takt adla: Kamu Diplomatlar) da ABD karlar
dorultusunda dinsel gericilerle az birlii ederek, Trkiye'yi
bilimgder (laik) ynetimden uzaklatrmak iin laiklie ver
yansn ediyorlard. Dalacak SSCB'den ayrlacak Trk kkenli
Mslman toplumlar, yeralt ve yerst varsllklar bakmn
dan gz kamatrc kaynaklarn bulunduu geni topraklar ze
rinde yayorlard. 1989'da, yakn gelecekte Sovyet gdmn
den kacaklar anlalan Rusya"daki Mslman-Trk toplumla
r, Urallar'dan Atlantik'e Byk Avrupa tasarmnda Rusya'yla
anlaacak bir Avrupa Birlii'nin gdmne deil, ABD'nin g
dmne girmeliydiler ve bu ynde en kk bir gecikme Avru
pa Birlii'nin ve Rusya'nn iine yarayacandan, ABD'nin yitirilecek tek an dahi yoktu. Dou Avrupa'daki eski Sovyet uy
dular Gorbaov'un 1989'da Avrupa Birlii'ne sunduu "Ortak
Avrupa Evi" tasars uyarnca nasl Avrupa Birlii'nin gd
mne gireceklerse, Asya'daki Sovyet uydusu Mslman Trk
ler de Sovyetler dalnca Trkiye araclyla Amerika'nn s
mr alanna girmeliydiler. Gelgelelim, Trkiye'yi bilimgder
(laik) izgiden tmyle kopartp btnyle dingder slamc bir
devlete dntrmedike ne Ortadou'daki Arap-slam lkele
rinin ne de Asya'daki Trk-slam lkelerinin bana geirmek
ld
140
1984-1989: ABD-AVRUPA BRL ATIMASI VE TRKYEDE RTCA
py
tu
ku
olanaklyd.17 Trkiye'nin, Atatrk-usu-ulusu-bilimgder

bir devlet kimliini elinden brakmakszn da dalan Sovyet
lerden ayrlan Trk toplumlarna yol gstericilik yapmas ola
naklyd; ancak bu seenek ABD'nin iine gelmeyen bir du
rumdu; nk bilimgder (laik), usu, ulusu, ulusal bamsz
lk Atatrk izgi, uluslararas smrye kart bir z tad
ndan, uluslararas smrcln ban eken ABD, Rus
ya'dan ayrlacak Trklerin bu izgide birlemesine de, dier
slam lkelerinin bu izgiyi benimsemesine de kkten karyd
ve bu yzden, Trkiye'yi de ulusal bamszlk yn olmayan
dingder bir izgiye ekip, tm Mslmanlar ve Trkleri kendi
smr karlar dorultusunda gtmek istiyordu. Suudi Ara
bistan'daki Amerikan irketi ARAMCO, 1989 yl sonunda
ABD'nin buyruuyla Rusya'daki Trk toplumlarn Arap yaz
sn benimsemeye ve dinsel devletler kurmaya ynlendiren a
lmalar balatm, en byk yatrmcs bir Yahudi ailesi olan
bu Amerikan-Arap irketi yaynlarnda Rusya'daki Trkleri
"Trk" olarak deil "homo slamicus" olarak adlandrmay uy
gun bulmutu.18 Komnizme kar olduu gibi ulusuluu da
kendi smrsne engel olarak gren Amerika, Ortadou'daki
ve yeryzndeki tm Mslmanlar din birlii ats altnda r
gtleyip gtmekten baka bir ey dnmyordu. Nasl ge
mite Souk Sava yllar boyunca Sovyetlere kar din birlii
izgisini izlediyse, 1989'da Rusya'nn nerisiyle Urallardan
Atlantie dek yaylmaya yeltenen Avrupa Birlii'ne kar da yi
ne Dnya slam Birlii izgisini izleyecekti: Siz Urallardan
Atlatie Ortak Avrupa Evi kuracaksnz yle mi? Ben Adriya
tik'ten in Denizi'ne dek bir Trk-slam Birlii rgtleyeyim
de grn!.. te ABD'nin Avrupa Birlii-Rusya yaknlamasn
dan doan Urallardan Atlantie Ortak Avrupa Evi tasarmna
ld
17
Bkz: K. Deniz t, kibin'e Doru dergisi, 13 Ocak 1991: "TrkDevleti

Rahatsz: D Trklere Suudi engeli"
18
Bkz: Aramco World, Ocak 1990'den aktaran, K. Deniz t. agd.

141
py
tu
ku
kar oynayaca koz buydu. Bu dorultuda Trkiye'de bilimgder ulusu (laik) ynetimi koruyan ve din devleti kurulmas
na ynelik eylemleri nleyen yasalar bir an nce kaldrlmal,
bunun iin de kamuoyunu laiklii korumak dorultusunda uyarabilecek ve bylelikle ABD tasarsnn gereklemesini geciktirebilecek tm azlar kapanmal, korkutulmak, susturulmalyd. Blgede grev yapm eski CIA yneticileri ite byle bir
ortamda Trkiye'ye p Trk basnna demeler vererek;
Trkiye'nin bir an nce Atatrklkten tmyle uzaklap bir
din devletine dnmesi gerektiini, Atatrk'n Trkiye'yi ya
ylmaclktan alkoyan yurtta sulh cihanda sulh ilkesinin bir an
nce braklmas gerektiini, Trkiye'nin laik ynetimi brakp
bir din devletine dnerek Mslman lkelerin bana geip
onlar kendi nderlii altnda birletirmesi gerektiini, vs. du
yurmaya baladlar. Amerika'nn stratejik ibirlikisi Turgut
zal, 1989 ylnda ite byle bir ortamda Trk Ceza Yasas'nn
din devleti kurmaya ynelik eylemleri nleyen 163. maddesini
kaldrmak zere partisini eyleme geiriyordu.
ld
142
DRDNC BLM
1989-1995
ABD GDML RTCA
HLAFET DARBE PENDE
ku
py
tu
Eski Sovyetler Birlii'nin dalmaya balad 1989'dan sonra, Trkiye'deki Amerikanc evreler, Trkiye'nin Av
rupa Topluluu 'na girme amacn terk ederek, slam dnyasyla
btnlemesi gerektiini haykrmaya baladlar. Amerikan
damgal "Trk-slam Sentezi'nin savunucularndan Aydnlar
Oca Bakan Prof. Nevzat Yalnta yle diyordu:
ld
Artk Avrupa Topluluu kaplarnda dolamay

brakmak lazm. Ancak banda ve iinde bulunduumuz
slam lkeleri erevesinde baz btnleme modellerine
bakmalyz. Bu btnleme slam lkeleriyle olmaldr.
Trkiye'nin kendisinin de kurucusu olduu slam Konferan
s iinde. ktisadi ve Ticari birlii Komitesi (SEDAK)
erevesinde ekonomik ibirliini ileri noktalara (siyasi i
birlii noktasna-) gtrmek imkan vardr.1
atrdayan Sovyetler Birlii'nde ayr devletler bii
minde ortaya kacak Azerbaycan, Kazakistan, zbekistan gibi
Trk kkenli toplumlarn, Avrupa'ya yaklaan Gorbaov'un
Urallardan Atlas Okyanusu'na Ortak Avrupa Evi nerisiyle
1
Bkz: kibin'e Doru, 13 Ocak 1991. " D Trklere Suudi engeli", K. Deniz
t.
t
ku
Rusya ile birlikte davranarak Avrupa'ya ynelmesinden kayg

duyan ABD, Trk kkenli devletlerin.bilimgder (laik) ulusu
bir Trkiye nderliinde ulusu izgide bir Dnya Trk Birlii
oluturmasna da karyd. ABD, Trkiye'yi ulusu bilimgder
izgiden koparp dinci bir izgiye oturtarak, Rusya'dan ayrla
cak yeni Trk devletlerini de dinci izgiye ekip tmn Ms
lman Arap lkelerinin de yer alaca bir slam Birlii iinde
rgtleyip Avrupa'dan ve Rusya'dan kopararak kendi gdm
ne sokmak istiyordu. Amerikan damgal Trk-slam Sentezi sa
vunucular, ABD'nin bu buyruklarn yerine getirmek iin al
yordu. leride 35 emekli subayla birlikte trenle Refah Parti
sine girecek olan emekli General Sami Karamsr yle diyor
du:
up
Dnyadaki g odaklar bir Trk Bloku'nun orta

ya kmasna izin vermez. Bu nedenle Trk-slam Sentezi
zerinde durmak lazm. ran-Afganistan-Pakistan Bloku'na ynelmek lazm.2
ld
y
Amerikan damgal Trk-slam Sentezi'nin nl savu

nucularndan aban Karata da bu dncedeydi. Ancak
Karata, Amerikan gdmnde Avrupa ve Rusya'ya kar ku
rulacak slam Birlii'nde Trkiye'nin nder olmasn dahi ge
rekli bulmuyor, ak ak Trk Birlii 'ne hayr, slam Birlii 'ne
evet diye haykrrken, Trkiye'yi Arabistan'n buyruuna sok
maktan da ekinmiyordu. Karatan Trk-slam Sentezi adyla
savunduu dngnn Trklkle en kk bir ilgisi bulunma
dn ele veren demeci yleydi:
Suudi Arabistan Rusya'daki Trklere yardm ediyor
sa, varsn etsin. Bu bizi memnun eder. Dnyaya slamn
hakim olmas gibi bir dava varsa ve Suudi Arabistan da oradaki petrolden kazand paralarla bunu gzne kestirebiliyorsa, iyi bir ey. Hristiyan dnyasnda Papaln st2
Bkz: kibin'e Doru, ags.
144
1989-1995: ABD GDML RTCA, HLAFET DARBE PENDE
lendii birletiricilik grevini, slam dnyasnda Suudi

Arabistan yapyor. Trklerin bu nderlik (Suudi nder
lii-) altnda slam dnyasyla btnlemesinde yadrga
nacak bir ey yok. Trk birliine hayr, slam birliine evet!..3
tu
ku
1989'un son aylarnda yaylmaya balayan bu grle

rin hi biri bamszca retilmi zgr dnceler deildi. Sov
yetler'in dalma srecine girmesiyle yeniden biimlenmeye
balayan dnyada, Trkiye'nin Avrupa Topluluu'ndan uzak
lamasn ve slam lkeleriyle birlik olmasn kendi karlarna
uygun bulan Amerika, bunu Trkiye'deki yerli szcleri arac
lyla sanki Trkiye'nin karna uygunmu gibi yayyordu.
py
ABD, Laiklie ve Atatrkle kar

Nurculuktan ve Nakibendilikten yana
z
ld
1989'dan sonra CIA eski Trkiye stasyon efi Paul

Henze gibi ABD grevlileri, Amerikan karlarnn Atatrk
lkle ve laiklikle badamadn, Nakibendilikle ve Nurcu
lukla badatn aklaynca, Trkiye'deki Amerikan ibirlik
ileri arasnda Nakibendilik ve Nurculuk yaylmaya balad:
ABD'nin, Sovyetler'in dalmasndan sonra olutur
duu senaryolarda, Rusya ve bamszlklarn kazanan
yeni cumhuriyetlerde slamn kullanlmas da bulun
maktadr. Paul Henze, Trkiye ile ilgili yazd raporda
yle demektedir:
"Eski Sovyetler'de priten Vahabi doktrinler, kir
lenmeye ve materyalizme kar panzehir olarak yaygnlat.
Bunlarn Souk Sava sonrasndaki demokratik dzenler
de nasl bir tavr alacaklar henz belli deil. (...) Said-i
Nursi'nin rencileri olan Nurcular, bilim, modern bilgi ve
ciddi modern eitimin, geleneksel olarak slam'da bulundu3
B k z : k i b i n ' e D o r u , ags. A y r c a , b k z : M i l l i y e t gazetesi, 7 E y l l 1 9 9 0 .
145
py
tu
ku
unu savunuyorlar. Trk aydnlarnn Nakibendiler konu

sundaki kayglar yapaydr. Trkiye'nin dousunda ve ka
sabalarnda yaygn olan Nakibendiler, eski Sovyetler'de ve slam dnyasnda olduka gldrler. Gerici
deillerdir. Nakibendiler, eski Sovyetler'deki bamsz
Trki cumhuriyetlerde ortaya kan giriimci snflar iin doal bir balant noktas ilevini grmektedirler."
Grld gibi gl bir Rusya ABD'nin iine gel
mezken, Nakibendi tarikatnn piyasa ekonomisinin i
leyiinde stlenebilecei roller ABD'nin iine gelmekte
dir. (...) Rusya ve yeni cumhuriyetlere ilikin kurulan senar
yolarda, dinin bir yer ald belli. Bu deiim, Trkiye'nin
yllarca bakt Bat'dan farkl bir dnyaya da yzn dn
mesi olarak ortaya kyor. Henze, Trkiye'nin Bat'y veya
Dou'yu semek gibi bir ikilem iinde olmadna inan
maktadr:
"Avrupa'nn Trkiye'yi btnn bir paras olarak
grmesi ve Trkiye'nin Ortadou ve Orta Asya'daki ilikilerini maksimize etmesi kendi karnadr. Bu,
ABD'nin de karnadr... Trkiye dnyay etkileyebilir,
sadece kendi mahallesini deil, daha uzak blgeleri de et
kileyebilir."
Bu szlerle Henze'nin Atatrklk ve din konusun
daki saptamalarnn arka plann, Trkiye'nin Ortadou,
Orta Asya ve yakn evresindeki lkeler zerinde etkili
olmasnn oluturduu anlalmaktadr. Yzn Dou'ya
da dnm bir Trkiye'nin, Avrupa ve ABD'nin kar
na olduu da belirtilmektedir. Henze'nin grleriyle, zal
ve onu izleyen siyasi hareketlerin, "aktif d politika" ola
rak zetlenen yaklam arasndaki paralellie dikkat ekil
melidir. Bunun gereklemesi iin de laiklikten dnler
verilmesinin savunulduu satr aralarndan anlalmaktadr.4
ld
Bkz: Haluk Geray, "Yeni Dnya Senaryolar Ve Trkiye", Cumhuriyet ga

zetesi, 20.2.1995.
146
1945'ten bu yana Trkiye'yi din devletine dntrmek

iin abalayan ABD, 1989'da Trkiye'nin slam Birlii'ne y
nelmesini bir kez daha kendi karlar iin uygun buluyordu.
Gelgelelim slam lkeleri Trkiye'yi ulusu-bilimgder (laik)
bir devlet olarak grdkleri srece onu aralarnda grmek iste
meyecekleri gibi, balarnda grmek de istemezlerdi. Trki
ye'nin slam Birlii'nin iinde ya da banda olabilmesi, nce
likle bilimgder ulusuluu brakp dingder bir slam devletine
dnmesiyle olanaklyd. yleyse yaplmas gereken, Trki
ye'yi laiklikten kopartp bir an nce din devletine dntr
mekti.
ku
1990: rtica aydnlar ldrmeye balyor
ld
y
p
tu
Dnya Yahudi-Hristiyan Birlii'nin ba Amerika'nn

Avrupa-Rusya yaknlamasndan doan Urallardan Atlantie
Ortak Avrupa Evi tasarmn engellemek zere, kendi gd
mnde ve Rusya'daki Trk kkenli toplumlar da ierecek bir
Dnya slam Birlii oluturmak iin bir kez daha ataa kalkt
1989'da, Amerika'nn stratejik ibirlikisi Nakibendi orbacs
Turgut zal, Amerikan isterleri dorultusunda Trk Ceza Ya
sas'nn Trkiye'de din devleti kurulmasn su sayan 163.
maddesini kaldrmaya davrand. Ancak kimi aydnlar toplanan
Demokrasi Kurultay'nda 163. maddenin kaldrlmasna kar
sert bir tavr gelitirdiler.5 Bu kurultayda 163. maddenin kald
rlmasna en ok kar kan Muammer Aksoy, ardndan Sadun
Aren ve Aziz Nesin olmutu. 163. maddenin kaldrlmasna kar
sesini en ok ykseltmi olan Prof. Muammer Aksoy, 31 Ocak 1990 gn ldrld ve bu eylemi, ad daha nce hi du
yulmam slamc yaftal bir rgt stlendi. Ardndan 7 Mart
1990'da etin Eme, 4 Eyll 1990'da Turan Dursun ve 4 Ekim
1990'da Bahriye ok ldrldler. 1990 ylnda Avrupa Top-
B k z : A z i z N e s i n , " S o r a S o r a C e n n e t B u l u n u r " , A d a m y . 2 . B a s m , 1 9 9 1 . Sf.

6 3 , vd.
147
luluu ve Rusya'ya kar Trkiye Cumhuriyeti'nin bir din dev

letine dntrlerek slam Birlii'ne sokulmas abalarnn i
yzn aa vurabilecek tm bilinli aydnlara gzda veril
mi oldu bylece. 6 Amerikanc mrteciler, bu ldrme eylemle
rini "laikler laikleri ldrp suu slamclara atmak istiyor" di
ye yorumladlar. rnein Amerikanc Nurcu Fethullah Glen
izgisinde yayn yapan Zaman gazetesinde Taha Kvan takma
adyla keyazlar yaymlayan Amerikan slamcs Fehmi Ko
ru, yle diyordu:
py
tu
ku
Trkiye'de ne zaman (laik) sisteme ynelik bir dei

iklik abas iine girilirse, beni ok rahatsz eden gelime
ler grlr... Ya nemli biri ldrlr, ya bir kitle olay olur, ya da sistemin dengeleri altst hale gelir... Son birka
yl iinde meydana gelen siyasi cinayet damgas vurulmu
ne kadar olay varsa, hemen hepsi Trk Ceza Kanu
nu'nun 163. maddesinin kaldrlmas, bart yasana
son verilmesi gibi almalar srasnda ilendi.
Prof. Muammer Aksoy, 1990 Ocak aynda, Anka
ra'da evine girerken ldrld; o gn Meclis, barts
zulmne son verecek yasa metnini geirmeye hazrlanyor
du.
Do. Bahriye ok'un elinde patlayan bomba,
(barts konusunda-) ilk giriimi akamete (kesintiye) u
ram olan Meclis'in ikinci hazrlnn tam ortasna dt.
Meclis'in "niversitelerde klk kyafet (=araf,
trban, sakal, tespih, takke, potur, sark-) serbesttir" diyece
i zaman veya (din devleti kurulmas abalarn su sayan)
163. maddeyi kaldraca srada siyasi cinayet ilenmesi ok
manidar (anlaml) gelmitir bana... Katil (veya katiller) san
ki gazete okuyarak hareket ediyorlar... Meclis (laik dzeni
ykp din devletine gei ynnde-) kkl deiiklik yapa
cak konular (Trkiye'yi din devletine gtrecek konular-)
grmeye balyor... Baz (laik-) gazeteler, onlarn baz
(laik-) yazarlar, (sonu din devletine varacak-) deiiklik
ld
B k z : C e n g i z z a k n c , " N o m o s ve A y d n " , B e l l e k y. 1 9 9 5 . Sf. 61
148
taleplerine iddetle kar kyorlar... Tam bu srada, kar

kanlarn (laiklerin) seslerini daha fazla duyuracak bir or
tam douran (kar kan laiklerden en gr seslisini ld
ren-) bir siyasi cinayet ileniyor... Barts konusu Mecli
se geldiinde de byle oldu, 163. maddenin kaldrlaca
sylentisi ktnda da... 163 sonunda ancak bir oldu
bittiyle kaldrlabildi; Turgut zal sessizce Meclis'e getirip
bir gecede kaldrd 163. maddeyi..7
ld
py
tu
ku
Fehmi Koru, laik aydnlarn ldrlmesini, laiklerin

seslerini daha ok kartarak din devletine kar bir tepki olu
turmak isteyen laiklerin ii olarak gsteredursun, daha sonra bu
ldrmelerden ounun eylemcileri yakalanm ve bunlarn d
glerle balantl slamc rgtlere ye olduklar aa k
mt.8 ldrenler, Trkiye'yi din devletine dntrmek iste
yenlerdi ve amalar laik ynetimin savunucularn susturmak,
sindirmek ve Trkiye'yi din devletine dntrecek yasa dei
ikliklerini hi bir toplumsal direnile karlamakszn kolayca
gerekletirebilmekti. Laiklik yanda nl aydnlar lmle
susturulduktan ve bylece dierleri de sindirildikten sonra, ala
n bo bulan Amerikanc mrteciler Avrupa Topluiuu'na ver
yansn edip Trkiye'nin nderliinde bir Dnya slam Birlii,
Bkz: Zaman gazetesi, 22.5.1994. Taha Kvan (=Fehmi Koru)
Bkz: Milliyet gazetesi, 24.3.1996: "slami hareket rgt lideri rfan ar

c, gazeteci yazar etin Eme'in ldrlmesinden 10 000 $ aldn syle
di." Ayrca, bkz: Milliyet gazetesi, 4.2.1996: Turan Dursun'u da ran ba
lantl slami Hareket rgt ldrd. Ayrca, bkz: Milliyet gazetesi,
8.6.1994: Ar dinci slami Hareket Ordusu yelerinin kulland hcre evinde, bombal paketle ldrlen Do. Dr. Bahriye ok suikastnn eylem
planlar bulunduu bidirildi. Terristlerin kendilerini gizlemek iin DevSol imzal mektuplar kullandklar saptand... Ayrca, bkz: Cumhuriyet ga
zetesi, 3.6.1995: BDA-C'nin yayn organ Aknc Yolu dergisi, 1.6.1995
tarihli saysnda Onat Kutlar'a bombay BDA-C'nin attn yazd. Ayrca,
bkz: Milliyet gazetesi, 10.10.1995: Oktay Akbal: Bahriye ok'u anarken.
Bahriye ok, SHP parti meclisine 3.10.1990 gn sunduu irtica kart
rapordan gn sonra, 6.10.1990 gn ldrld.
149
t
ku
slam Ortak Pazar, slam NATO'su, slam Birlemi Milletleri,

vs. kurulmasn savundular Allah 'n emri diye.. Oysa, kendisini
Bakan George Bush'un azndan Dnya Yahudi-Hristiyan
Birlii'nin kalts ve nderi olarak tanmlayan ABD'nin
1945'ten bu yana gerekletirmek iin rpnd, dnem dnem
kesintiye urayp tavsayan, souduka stlp stlp nmze
konulan bir tasarnn yinelenmesinden baka bir ey deildi
btn bunlar. ABD, kendi gdm altnda Trkiye nderliinde
bir slam Birlii'ni 1945'ten 1984'e dek Sovyetlere kar ge
rekli grm, 1989'dan sonra ise Avrupa Topluluu ve Rus
ya'ya kar gerekli gryordu, hepsi bu...
Avrupa Topluluu'nun Almanya, Fransa gibi gl l
keleri, ABD'nin kendilerine kar el att slam Birlii kozunu
onun elinden alp ona kar kullanmakta yeteneksiz deillerdi.
Gerek ngiltere gerek Almanya gerekse Fransa, ABD'den ok
daha nce Mslmanlar kullanmak konusunda uluslararas de
neyim kazanm lkelerdi. Mslmanlar kendi karlar do
rultusunda rgtleyip kendi askerleri olarak savalara gnder
mek konusunda uzman olan ngiltere, Avrupa Topluluu ieri
sinde Amerika'nn Truva at olarak yer alyordu ve slamcl
ABD'nin karlarna aykr biimde kullanmas sz konusu de
ildi. Prens Charles arada bir Londra'daki Muhammed Park
camisine gidip banda namaz takkesiyle dolayor ve fotoraf
9
lar ektirip Mslman olduu yolunda yaynlar yaptryordu.
Msr'a giden Prens Charles orada mftlerle gryor ve pla
ketler alyordu.10 Naki eyhi Nazm Kbrsi: "Prens Charles
slam dinini semi bir mmindir, snnet olmutur, tarikatmza
baldr, dinimizi semesinden sonra Hseyin Charles adn al-
ld
y
up
Bkz: Trkiye gazetesi, 21.3.1996, "Takkeli prens camiyi ziyaret etti",

"Prense mslman takkesi": ngiltere veliahd prensi Charles'n Mslman
ve slami kurululara ilgisi devam ediyor. Charles, Londra'da yapm de
vam eden ve yaklak 8 milyon sterline mal olmas beklenen camiyi ziyaret
ederek, Mslman takkesi giyinip al rtnd."
10
Bkz: Trkiye gazetesi, 13.3.1995: "Prens Charles'a El-Ezher'den plaket"
150
1989-1995: ABD GDML RTCA. HLAFET DARBE PENDE
up
t
ku
mtr. Kraliyet ailesindeki tm erkekler Mslmandr ve sn

netlidir. Zaten ngiliz Kraliyet ailesi, Peygamber Efendimiz Hz.
Muhammed'in (s.a.v) 40. gbekten torunlardr" diye demeler
yaymlyor ve daha sonra ngiliz stihbarat bu yaynlar Gney
Asya ve Bat Afrika'daki Mslmanlar arasnda datyordu."
ngiltere'nin Prens Charles' gelecekte slamlarn Halifesi ilan
etmeye hazrland bilinen bir konuydu. Ancak ngiltere'nin elindeki slam kozu ABD'ye kar deil, ABD'nin gdmndeydi. Oysa Almanya ve Fransa, slam kozunu ABD'nin elinden alp ABD'ye kar kullanabilecek lkelerdi. 1973 Arap-srail Sa
va srasnda Araplardan yana tavr alarak Mslmanlarn be
enisini kazanan Almanya, Fransa gibi kimi Avrupa Topluluu
lkeleri, kendi topraklarnda ok sayda Mslman gmeni ba
rndrmakta ve siyasal slamc rgtleri kendi karlar dorul
tusunda kullanmak zere beslemekteydiler. Tpk, 1965 Merde
Sovyetler Birlii slam kozunu ABD'nin elinden almak iin bir
slam Sosyalizmi kuram gelitirerek kendisine bal slamclar
yaratmaya kalkt ve bunda gerekten baarl olduu gibi, Av
rupa Topluluu da slam kartn ABD'nin elinden alp kendileri
12
oynamak zere bir Euro-slam kuram ortaya atp, eer bir
ld
y
11
Bkz: Hrriyet gazetesi. 4.1.1996: Yldrm avl: "ngiliz stihbaratnn ma

aa balad bir Nakibendi eyhi. Bu adama dikkat edin. Bu haberler tm
slam lkelerinin basnnda vn ve gururla yer almaktadr. Geen yl bir
ok Arap televizyonunda birinci sray almtr. Hedef bellidir. Cahil Ms
lman kesimlerde ngiliz Kraliyet ailesine kar gizli bir sevgi ve sayg uyandrlmakta, istikbalde ngiliz Kral olacak Charles iin gerekli psikolojik
platform hazrlanmaktadr. Bu ince propaganda yntemleri iin milyonlarca
sterlin harcanmaktadr."
12
Bkz: Cumhuriyet, 29.12.1998. Ahmet Arpad: Alman basnnda, "Tayyip

Erdoan karizmatik bir ahsiyettir'", "Trkiye'ye slam gelecektir",
"Trkiye'de din zgrl yoktur; Mslmanlara zulm yaplmaktadr",
"Din toplumda hak ettii yeri artk bulmaldr", "Barts yasa karsn
da Anadolu kadn kendini alaltlm ve yar plak braklm hissetmeli
dir", gibi yazlar kyor. oktandr kimi kafalarda bekleyen bir plan yeni- .
den canlandrld: Mslman ocuklara din dersini Alman fakltelerinde
Alman yetkili makamlarnn onaylayaca bir program erevesinde yetiti151
tu
ku
slam Birlii kurulacaksa bu ABD'nin deil Avrupa Topluluu'nun gdmnde olmaldr, biiminde dndler13 ve Souk
Sava yllannda Sovyetlere kar ABD'yle birlikte NATO g
dmnde Avrupa topraklarnda besledikleri ar dinci rgtle
ri 14 "Euro-slam Sentezi" dorultusunda korumaya, beslemeye,
ynlendirmeye koyuldular. Elini abuk tutmazsa slam kozunu
Avrupa'ya kaptrabilecei kaygsna kaplan ABD, Trkiye'yi
bir an nce laiklikten tmyle koparp slamc bir devlete d
ntrerek kendi gdmnde bir slam Birlii kurma abasna
hz verdi. Zlf Livaneli, Amerika'nn Trkiye'yi din devletine
dntrp Avrupa'ya kar kullanmak zere ataa kalkt ve
buna kar sesini ykselten aydnlarn ldrld 1990 yln
da, 4 ubat gnl keyazsnda yle diyordu:
ld
py
Bugnlerde haberleri izlemeye yetiemiyoruz. Bizi

birinci dereceden ilgilendiren i ve d gelimeler birbiri ar
dnca patlyor ve daha bir olayn yorumunu yapamadan
kendimizi yeni bir oluumun iinde buluyoruz. ... Hep bir
likte, bir yere doru srkleniyoruz. Byle gnlerde s
rklenme duygusu iyice artyor iimizde. Birileri bize
bireyler yapyor. Bizi bilmediimiz bir yne doru srk
lyorlar. ... Trkiye'de slamc mcadele ykseliyor... Av
rupa Topluluu bize "umut yok" diyor... mam hatipli
rencilerin says liselilere denkleniyor: 340 bin... Trkiye'de
silah almak serbest braklyor... Atatrk bilim adam Mu-
rilecek retmenler vermelidir. Bu dnce giden Kohl gibi gelen Schrder'in de zledii "Euro-slam Sentezi'nin nemli bir parasdr."
13
Bkz: Nilfer Kuya, Milliyet gazetesi, 29.1.1996. "stanbul'a gelen Daniel

Cohn-Bendit'den slamclara demokrasi dersi: Avrupal bir slam'a ihtiya
cmz var. Bu slam'n Avrupal bir slam olmas gerekiyor... Avrupal bir
slam bulmak bence ana tartma konusu,... Almanya'da herkes iin din
dersleri vardr. Mslmanlk da okullarda okutulmal. Ama Almanya'da eitilmi kiiler tarafndan okutulmal. Trkiye'den retmen gndermek olamaz... Birbirimizi aldatmayalm, Avrupal bir slam'a ihtiyacmz var."
14
Bkz: Orhan Gkdemir, "Devletin Din Operasyonu: teki slam", Sorun y.

2. Basm. 1998.
152
ammer Aksoy kurunlanyor.. Delors, "Avrupa topluluu

bir Hristiyan rgtdr" diyor... Trkiye'deki i di
namikler laik yaam tehdit eden bir oluumu ortaya
karrken, d dinamikler Trklk konusunu gndeme
getiriyor. "Bize dnyada yeni bir kader iziliyor" diye
kayglar duyuyoruz. ... Trkiye'yi galiba Ortadou'ya
gnderiyorlar.. Yzyllardr sren kltrel ikilemimiz
byle mi noktalanacak? Dnyann yeniden biimlenme
sinde bize bu rol m verildi acaba? Btn bu olup bitenler
byle bir global plann paralar m? .. Bize bir eyler ya
pyorlar. Kim, neden, nasl... bilemiyoruz. in kts, bizi
ynetenler de bilemiyor.15
py
tu
ku
Evet, 1989'dan sonra birileri, yani ABD; Trkiye'yi ivediiikle bir yerlere, yani din devletine dntrp slam lke
lerinin bana geirmeye alyordu; bu yzden laiklii savu
nacak en yetkin azlar kurunlanarak kapatlyor ve bylece
dierlerine susun yoksa sizi de ldrrz denmi oluyordu ve
bizi ynetenler Trkiye'nin kimlerce nereye srklendiini ok
ok iyi biliyorlard. rnein 1990 yl sonunda, Genelkurmay
Bakan Necip Torumtay, Trkiye'nin ABD gdmnde Ata
trk laik izgiden kopartlarak dingder Osmanl mparator
luu'na dntrlmeye alldn ve bu uurda komu l
kelerin topraklarn ele geirmeye kkrtldn gryor ve bu
nedenle grevinden istifa ederek ayrlyordu.16 Avrupa Toplu
luu da "Biz bir Hristiyan rgtyz, siz ise Mslmansnz"
diyerek dlad Trkiye'nin, ABD gdmnde bir slam dev
letine dntrlerek kendilerine kart bir slam Birlii olu
turmakta kullanlacan ok iyi bilmekteydi. 1992 yl Austos
aynda Danimarka'da Aalborg niversitesi'nde yaplan ulusla
raras bir toplantda, Prof. Johan Galtung, bu gerein altn i
zerek yle diyordu:
ld
15
16
B k z : Zlf L i v a n e l i , " O r t a Z e k a l l a r C e n n e t i " , T e l o s y . 4 . basm.Sf. 3 6 .

Bkz. T o r u m t a y ' n Anlar.
153
UNITED STATES OF RTCA: I945-1999
leride slam lkelerinin bana gemeyi planla

yan Trkiye, Avrupa Topluluu'na hem ticari hem de
askeri bir rakip olacaktr.
t
ku
Trkiye, ABD gdmnde slam lkelerinin bana

gemek ve Avrupa Toplluu'nun karsna dikilmek zere Atatrk'n ulusu bilimgder izgisinden uzaklatrlarak adm
adm din devletine dntrlyordu. Amerika'nn stratejik i
birlikisi Turgut zal, Trk ordusu Atatrk'n ulusu laik iz
gisinden kopartlp din devleti retisini benimsemedike Tr
kiye'yi ipleri ABD'nin elinde olacak yeni bir Osmanl mpara
torluu'na dntrmenin olanakszln Torumtay Olaynda
grm ve imam hatip renimi grenlerin Harp Okullarna alnmasn salamak iin kollan svamt.
1993: mamlar orduda subay olacak
y
up
ld
Amerika'nn stratejik ibirlikisi Nakibendi orbacs

Turgut zal'n Cumhurbakanl altnda, TBMM Milli Eitim
Komisyonu, Ocak 1993'te imam okulunu bitirenlerin Harp Okullarna girmelerine engel olan yasay deitirdi. Uur Mum
cu, 22 Ocak 1993 gn Cumhuriyet'te kan "mam-Subay"
balkl keyazsnda buna sert bir karlk verdi ve bu yazsn
dan iki gn sonra arabasna konulan bir C-4 patlaycsyla par
alanarak susturuldu. Ancak Uur Mumcu'nun bu yazsndan
sonra olay artk kamuoyuna yansm olduu iin, TBMM Milli
Eitim Komisyonu imamlar subay yapacak bu kararn geri al
d. 18 Amerika'nn Trkiye'yi slam Birlii'nin banda Avrupa
ve Rusya'ya kar kullanma tutkusu gecikme kaldrmaz bir ive
dilik tayordu; ancak, Uur Mumcu'nun bir keyazsyla imamlar subay yapma oyununun suya debildiini gren
17
Bkz: Aytun Altndal, -'Laiklik'". Anahtar y. 2 basm 1994. sf. 253.
18
Bkz: Oktay Akbal Milliyet Gazetesi, 26. 2. 1995. "Ruhuna el-Fatiha laik
lik!" balkl ke yazsndan.
154
tu
ku
ABD, Trkiye'nin Uganda olmadn, Trkiye'de etkin bir

kamuoyu bulunduunu ve bu kamuoyunun usuna yatmayan d
nmleri yukardan verilecek buyruklarla gerekletirmenin
kolay olmadn bir kez daha anlamt. Demek ki kamuoyunu
ABD tasarsna ekebilmek iin daha gl yaynlar yaplma
lyd. Amerikan yanda Nurculardan Fethullah Glen adl kii
yi kamuoyunun gznde Atatrk denli ycelten Kk Dnyam
adl yaam yks Milliyet gazetesince baslp yayld ve Uur
Mumcu'nun ldrlmesinden yaklak 20 gn sonra, 13 ubat
1993'te, yine Milliyet gazetesinde bu kez ABD'nin slam Birli
i tasarsn kamuya benimsetmeye ynelik bir yaz dizisi ya
ymlanmaya balad. Aytun Altndal, yedi gn sren slam ve
Avrupa Kltr balkl bu yaz dizisinde, o gn iin Avrupa
topraklarnda 13 milyon Mslmann yaadn, Mslmanl
n kendisine gerek bir rakip olacan bilen Avrupa'nn, bata
Trkiye'deki slamiyet ve laiklik olmak zere tm Avrupa'daki
slamiyeti denetim altnda tutmakta olduunu belirterek, yle
diyordu:
py
ld
Oxford Analitica'nn 1990'da yaymlad kiiye zel bir rapora gre: (...) Mslmanlar,., kendilerine lider bir
lke bulabilirlerse, gelecein dnya ve Avrupa siyasetin
de nemli grevler oynamaya hazrdrlar... Bizim de ko
numac Olarak hazr bulunduumuz uluslararas bir toplan
tda, Aalburg niversitesi'nde yaplan al konumasnda
Prof. Johan Galtung, ileride slam lkelerinin bana
gemeyi planlayan Trkiye'nin, Avrupa Topluluu'nun
hem askeri hem de ticari rakibi olacan vurgulamt.
(1992-Danimarka-Austos) (...) Umarz (btn bunlar)
Trkiye'yi byk Devlet yapmak isteyenlere bir uyar
olur, atp tutmakla, vatan-millet-Sakarya nutuklar savur
makla byk devlet olunmaz!..19
19
Bkz: Aytun Altndal, age, sf. 253, 256.
155
Aytun Altndal'n 1993'te dile getirdii; Trkiye

Mslman lkelerin bana geerse askeri ve ticari olarak Av
rupa'nn rakibi olacaktr sav, bir CIA uzmannn 1946'da Ce
mal Kutay'n dergisinde yaymlanan u saptamalaryla ilgin
bir benzerlik gsteriyordu:
tu
ku
slam hayatnn Trk davasna ne kadar bal ol

duunu grmemek kabil deildir. Dnyann her tarafna
yaylm olan slam aleminin, inklap ve modern slam
l temsil eden Trkiyesiz bir mana ifade edemeyecei
ak bir hakikattir. Farzmahal olarak slam milletleri,
vaktile talya ile Almanya'nn yaptklar gibi bir birlik
tekil etmee muvaffak olsalar, bunun sebep ve amille
rini Trkiye'den baka bir yerde aramamaldr. (...)
Bekledikleri ey yalnz Trkiye'nin yardmdr.20
py
1945'te CIA uzmanlar Trkiye Mslman lkelerin

bana gesin Sovyetlerin karsna dikilsin diyorlard; 1989'dan sonraysa Trkiye Mslman lkelerin bana gesin Avru
pa'nn ve Rusya'nn karsna dikilsin demeye baladlar. n
k Amerika 1945'te slam lkelerini Trkiye'nin nderliinde
birletirip Sovyetlerin karsna dikmek istiyordu; 1989'dan
sonraysa slam lkelerini Trkiye'nin nderliinde birletirip
bu kez Rusya'yla yaknlaan Avrupa Topluluu'nun karsna
dikmek istedi. zcesi, Amerika kime kar olursa, Trkiye s
lam lkelerinin bana geip onun karsna dikilmeliydi.
Sivas'ta 37 aydnn irticac saldrganlar eliyle diri diri yakl
dklar ve ortalkta darbe sylentilerinin dolat 1993 ylnda,
Gnaydn gazetesi el deitirmi ve Yeni Gnaydn ad altnda,
ABD'nin Trkiye'yi din devleti olmaya srkleyip slam kar
tyla oynamasn sanki Trkiye'nin yararnaym gibi gsteren
yaynlara balamt. Aytun Altndal bu gazetede yaymlanan
ld
20
B k z : Millet M e c m u a s , 31 O c a k 1946, sf. 12
156
keyazlarnda, ABD'nin Trkiye'yi Ortadou'da baoyuncu

olarak grevlendirdiini aklyordu:
ku
("Fuck the Jews. milyon Yahudi iin 800 milyon

Mslman' kaybediyoruz" diyen ABD Dbakan) Baker'n
nl Mslmanlara alma siyaseti belki Bush-Baker y
netimine bir seim kaybettirdi ama ABD d politikasna
damgasn vuran yeni bir perspektif kazandrd... Clinton
ynetimi, Bush dneminden devrald bak asyla,..
slam alemi iinde Trkiye'ye yeni bir rol vermeye ha
zrlanyor. Trkiye, ABD'nin geleneksel iki mttefii Msr
ile srail'in stne karak ncelikli mttefik statsne
doru gidiyor.21
py
tu
Rusya ile yaknlaan Avrupa Topluluu'na kar Trki

ye nderliinde slam Birlii kartn oynayan ABD'nin, Avrupa
Topluluu'na yelik bavurusu geri evrilen Trkiye'yi bao
yuncu olarak grmesi, 1969'dan bu yana ABD'nin isterleri do
rultusunda Avrupa Topluluu'na kar dmanca bir tutum ser
gilemi olan MNP-MSP izgisinin uzants Refah Partisi'nin
deerini -zellikle de Amerika'nn stratejik ibirlikisi Turgut
zal'n Nisan 1993 'te lmnden sonra- ABD'nin gznde bir
kat daha artran bir durumdu. 1993'te Avrupa'ya kar ABD'
nin Trk-slam kartn savunmak zere yayna balayan Yeni
Gnaydn gazetesi, ABD'nin istedii gibi Avrupa kart bir
slamc sylem kullanan Refah Partisi'ni vc yaynlar yap
maktan geri kalmyordu.
ld
Kasm 1993: Avrupa-Rusya yaknlamasna kar

RP-ABD uzlamas
Ne denli Trkiye 1945'ten sonra Amerikann buyrukla
rn Tanr buyruu gibi belleyen irtica rgtleriyle kaynyorsa
21
Bkz: Aytun Altndal, age, sf. 125-127. Yeni Gnaydn, 26.10.1993
157
da, bunlarn tm parti biiminde rgtlenmemi ti. Fethullah

lar gibi Amerikanc topluluklar yasal bir parti olarak rgt
lenmi olmadklar iin seimler yoluyla lkenin ynetimine
gelmeleri olanakszd. lkede seim yoluyla ynetime gelebile
cek ve Trkiye'yi tpk ABD'nin istedii gibi laiklikten koparp
din devletine dntrerek slam Birlii kurmaya yneltebile
cek tek yasal rgt tm Amerikanc tarikatlarn oy verme d
nemlerinde bulutuklar yer olan Refah Partisi'ydi. Refah Par
tili Ahmet Akgl, tarikatlar konusunda yle diyordu:
py
tu
ku
Nurculuun, Sleymancln, Nakiliin, Kadirili

in, Hanefiliin, afiiliin bulunmas slam iin blclk
deildir... Bunlarn her biri deiik sahalarda deiik bo
luklar dolduran, hizmet veren, hizmet eden tekilatlardr...
Nakibendi olan Sleymanc olamaz. Nurcu olan Kadiri olamaz. Ama Nakibendi olan Refah Partili olur. Nurcu
olan Refah Partili olur. Sleymanc olan Refah Partili
olur. Dier btn tarikatlar Refah Partili olur ve ol
mak zorundadr.22
ld
Trkiye'nin bir an nce Avrupa-Rusya kart ABD

yanda dinci bir ynetime kavuabilmesi, Avrupa kart sy
lem kullanan ve parti biiminde rgtlenmemi bulunan tm ta
rikatlarn seimlerde oy verdikleri Refah Partisi'nin ok salam
biimde ABD gdmne girerek lkenin ynetimini eline ge
irmesiyle gerekleebilirdi. Bu yolda ilk adm olarak Ameri
kan devletinin korumas altnda Amerikan karlar dorultu
sunda almalar yapan ve bu nedenle Almanya tarafndan ya
saklanm bulunan Amerikan Scientology Tarikat ile Refah
Partisi'nin Almanya'daki uzants Milli Gr Tekilat arasn
da bir ortaklk anlamas imzaland.23 Bylece ABD'nin strate22
23
Bkz: Ergn Poyraz, age, sf. 475, 476

Bkz: Hrriyet gazetesi, 2.11.1997: "Scientology ile RP'nin Almanya'daki
uzants Milli Gr'n, BAVG adl bir ortak yatrm irketi kurduklar or
taya kt. Babakan Kohl'un yasana ramen Almanya'da faaliyetini sr-
158
py
tu
ku
jik ibirlikisi Turgut zal'n Nisan 1993'te lmnden sonra,

Refah Partisi Almanya'daki uzantlar araclyla 1993 ylnda
Avrupa'ya kar Beyaz Saray gdml bir Amerikan tarikatyla
ibirliine giriyordu. Amerika stratejik ibirlikisi zal' yitir
dikten sonra ABD-Refah Partisi ilikilerinde gerekleen ikinci
nemli olay, Amerikanc olarak bilinen 10'u istihbarat 35 emekli subayn, 27 Mart 1994 yerel seimlerine ay kala, Ka
sm 1993'te topluca ve trenle Refah Partisine girmesiydi.24
Refah Partisi, Amerika'nn "yeik kuak" kuramnn savunu
cular olan bu emekli subaylar topluca ve trenle ye ettikten
sonra, Ankara il ynetim kurulu yelii, Bakanlk divan ye
lii, Eitim Kurulu Bakanl, Ege Blgesi Sorumluluu, vb.
gibi, parti ynetim basamaklarnda nemli konumlara yerleti
rerek, Amerika ile ibirliini perinliyordu.25 1993 yl son ay
larnda ABD, bir yandan emekli Amerikanc subaylarla Refah
Partisi'ni iinden gderken, te yandan o anda Trkiye'yi y
netmekte olan atanm ve seilmiler eliyle, Trkiye'yi gele
cekte slam Birlii'nin nderi yapabilmek iin gerekli yasal de
iiklikleri, gerekletirmeye alyordu.
ld
d r e n S c i e n t o l o g y , 1 9 9 3 ' t e irtibata g e t i i Milli G r ' l e o r t a k y a t r m l a r a
giriti. D e r S p i e g e l dergisi, k o n u y l a ilgili h a b e r i n d e t a r i k a t y e l e r i n i n M G T

yelerine eitim verdiklerini yazd. Dergiye gre, Scientology yneticile
rinden Rosy Mundl,
1 9 9 3 ' t e Milli G r ' l e i r t i b a t a g e e r e k M s l m a n l a r
v e S c i e n t o l o g y tarikat y e l e r i n i n , t e p k i g r d k l e r i A l m a n y a ' y a kar o r t a k

m c a d e l e e t m e s i n i istedi v e 1 9 9 4 ' t e J o i n t - V e n t u r e o r t a k l k a n l a m a s yapl
d...
Alman
hkmeti,
Almanya'da 30 000 mridi
S c i e n t o l o g y t a r i k a t n a kar
dava am
bulunuyor.
n l m r i d l e r i g a z e t e l e r e t a m sayfa ilan v e r e r e k
bulunan
Tarikatn
Church
of
Amerikal
Babakan Helmut Kohl'u
k n a m l a r v e t a r i k a t y e l e r i n e u y g u l a n a n basky N a z i l e r i n Y a h u d i soyk
r m n a b e n z e t m i l e r d i , bir o k n l n n i m z a k o y d u u i l a n l a r A m e r i k a n y
netiminin de grn temsil ediyordu. A B D ynetimi B o n n ' u serte ele
tirmiti."
24
B k z : A y d n l k dergisi, 1 0 . 1 0 . 1 9 9 3 . A y r c a , b k z : O r h a n G k d e m i r , " D e v l e
tin D i n O p e r a s y o n u : t e k i s l a m " , S o r u n y. 2. B a s m , E y l l 1998, sf. 9 7 .
25
B k z : E r g n P o y r a z , a g e , sf. 5 4 3 :
159
Kasm 1993: I. Din uras Hilafete giden yolu ayor

1 Kasm 1993'te Amerikan yurtta olduu, Amerika'ya
ballk and itii sylenen Tansu iller'in Babakanl d
neminde toplanan Din uras, be gn iinde Trkiye'yi ABD'
nin istedii gibi Hilafet ynetimine gtrecek nitelikle karar
larla sonuland. Yeni Gnaydn gazetesinde Aytun Altndal,
bu kararlar alklarla kutlayarak yle duyuruyordu:
ku
Sonda syleyeceimi bata sylemekte yarar gryo

rum: "I. Din uras, Trkiye'nin nderliinde ve Cum
huriyet esaslar erevesinde slam alemi iin hilafete
giden yolu aacaktr." (...)!. Din uras, slam aleminde
Hilafet'e giden ana caddenin talarn demektedir.26
py
tu
I. Din uras, Trkiye'yi ABD'nin istedii gibi bir hila

fet ynetimine gtrecek talan derken, Genelkurmay Baka
n Doan Gre de bunu bir kutlamayla olumluyordu:
ld
Genelkurmay Bakanl I. Din uras'n kutlayarak,

Diyanet leri Bakanl'n bu giriiminden tr kutlad.27
Yeni Gnaydn gazetesi, Trkiye'yi Avrupa Birlii'ne

kar Amerika gdmnde bir Trk-slam Birlii kurmaya y
neltmek iin elinden geleni yapyor ve bu gazetenin basnda ad
"Genelkurmay'n gayr-resmi szcs" olarak anlan keyazar
Aytun Altndal, Nisan 1994'te Trkiye Cumhuriyeti devletinin
bir an nce laiklii terk edip Hilafet ynetimine gemesi iin
arlar yaymlyordu:
Acilen Hilafet Messesesi kurmak gereklidir. Tr
28
kiye bu konuda nclk etmelidir!..
26
B k z : A y t u n A l t n d a l , age, sf. 1 6 1 - 1 6 3 , Y e n i G n a y d n , 9 . 1 1 . 1 9 9 3
27
B k z : A y t u n A l t n d a l , age, sf. .146, Y e n i G n a y d n , 2 7 . 1 1 . 1 9 9 3
160
Amerikanclar ve Refahlar elbirliiyle "abuk ol,

sallanma!" diyorlard Trkiye'ye; "abuk laiklii terket, Hali
felii dirilt, Mslman lkelerin ba ol ve Avrupa Birlii'nin
karsna Amerikan ua olarak dikil!.." Bu abalar basnda
yle yanklanyordu:
Trkiye'de acilen Hilafet Ynetimi'nin egemen
olmasn savunan Aytun Altndal, Trkiye'nin btn s
lam lkeleri iin "Hilafet Ynetiminin egemen olduu
bir merkez" haline getirilmesi gerektiini dile getirdi.29
py
tu
ku
Evet, "acilen" diyorlard. Demek ki, bir aceleleri var

d. Sonu Hilafet'e varacak trden kararlar alan Din uras'n
kutlayan Genelkurmay Bakan Doan Gre'in grev sresi
dolmak zereydi. Bu iin bir an nce bitirilmesi gerekiyordu.
nk ABD Bakan Clinton, slam dnyasnda Halifeliin bir
anca kurulmas gerektiini buyuruyordu.
ABD slam'da Hilafetin yeniden kurulmasn istiyor
ld
Amerikan ynetimi Refah Partisi'nin yerel seimlerden

gl kt 1994'te, genel seimlerden de gl kaca orta
dayken ardarda demeler vererek slam'n yeryzndeki koru
yucusu ABD imi gibi bir grnt oluturmaya abalyordu.
Clinton, Endonezya'da bir camiye gittikten sonra slam'da Hi
lafet dzeninin yeniden kurulmasn savunarak yle diyordu:
Bat dnyas ile slam arasnda bir bar ve diyalog
kurulmasna engel olan ey bir kanal eksikliidir. slam
dnyasnn bir ba (Halifesi) yok. Hristiyanln Papalk
gibi bir kuruluu var. slam dnyasnn bu eksiklii, aklna
28
B k z : N a k i b e n d i T a r i k a t d o r u l t u s u n d a y a y n y a p a n slam M e c m u a s , N i
san 1 9 9 4 , sf. 18
29
Bkz: C u m h u r i y e t gazetesi, 10 N i s a n 1994
161
esen her tekilatn kendini slam dininin temsilcisi, lideri olarak ortaya atmasna yol ayor. slam dininin gerek bir
lideri (Halifesi) olsa, onu Beyaz saraya arr diyalog
balatrdk.30
te bir takm yazarlarn Trkiye'de bir an nce Hilafe
tin kurulmas gerektii yolundaki yazlarnn kkeni, ABD'nin
bu isteine dayanyordu. Trkiye bir an nce, acilen, abucak
Hilafete gesin, diyorlard. nk byle buyurmutu bir nceki
Bakan George Bush'un deyimiyle Dnya Yahudi-Hristiyan
Birlii'nin kalts ve nderi olan ABD'nin Bush'tan sonraki
Bakan Bill Clinton...
ku
p
tu
1994:
Kissinger Trkiye'de tekke ayor
rtica, orduya engel atyor
ld
y
1994'te Amerikanc Yeni Gnaydn gazetesinin basnda

"Genelkurmay'n gayr-resmi szcs" olarak nlenen Hilafeti
yazar Aytun Altndal: Yaklak 60 yldr laiklikle yatp laik
likle kalkyoruz. Ama hi dndk m elolu (Avrupa lkeleri) laik mi deil mi? " derken,' Genelkurmay Bakan Doan G
re de o gnlerde tpk Aytun Altndal gibi konuarak: Bizden
laik olmamz isteyen Batllar nce kendileri laik olsunlar, bi
iminde "laik olmayabileceimizi" antran demeler veriyor
du. Besbelli ki Avrupa'ya kar bir kt bu, nk o gnlerde
ABD'nin Trkiye'den laik olmasn istedii filan yoktu; tersine
ABD, Graham Fuller, Paul Henze, vb. gibi eski CIA grevlileri
araclyla Trkiye'nin laiklikten ayrlp slam lkelerinin ba
na gemesini tlyor ve ABD Bakan Clinton bile s
lam'da Halifeliin kurulmasn isteyen demeler veriyordu. te
bugnlerde ABD eski Dbakanlarndan Henry Kissinger Tr-
30
Bkz: Trkiye gazetesi. 31. 12. 1994. Clinton: Mslmanlara leke sreme
yiz". "Clinton'dan slam Alemine zeytin dal".
31
Bkz: Aytun Altndal. age. sf. 177. Yeni Gnaydn. 23. 4. 1994
162
k i y e ' y e gelip zbekler T e k k e s i ' n i n aln yapm ve 27 Mart

1994 yerel seimlerinden kazanl kan irtica yuvas Refah
P a r t i s i n i n ilk ii de Bakanlar N e c m e t t i n E r b a k a n ' Ameri
ka'ya gnderip ynetimleri sresince A B D karlarna dokun
mayacaklar k o n u s u n d a gvence v e r m e k o l m u t u . 3 2 Bu arada
A B D Bakan Clinton slam' ven d e m e l e r vermeyi srdr
yor ve gazeteler " A B D slamla baryor" gibi balklar atyor
du. 3 3 B a t ' n n T r k i y e ' d e dinci bir ynetim istemeyeceini d
nenler, bu dayanaksz nyarglarn sarsan gelimeler kar
snda akn durumdaydlar. N u r Batur, bir ke yazsnda du
rumu yle irdeliyordu:
z
ld
py
tu
ku
Son gnlerde Ankara'da birok bykelinin tartt

esas soru u: Eer Trkiye'de RP iktidara gelirse, Bat
bundan rahatsz olur mu? Byle bir gelime gerekten
AB ve ABD'nin menfaatlerine byk zarar verir mi?..
Bu soruya ismi bizde sakl olan bir bykelinin yant, yeni
ve son derece enteresan bir senaryoyu gndeme getiriyor:
1970'ler ya da 1980'lerdeki gibi Avrupa'nn Sovyet teh
didi karsnda Trkiye'ye ihtiyac olmad ortadadr.
imdi Avrupa bir Trkiye tehdidi ile kar karyadr.
Trkiye Avrupa Birlii'nin kaplarn zorluyor. Trkiye'de
slami hareketin iktidara gelii, Avrupa Birlii'ne Tr
kiye'ye kaplarn kapatma ans verir. Amerika'ya gelin
ce, Suudi Arabistan gibi bir lkeyle bile mttefik oldu-
32
Milliyet g a z e t e s i , 2 1 . 1 0 . 1 9 9 4 , T u r a n Y a v u z : " E r b a k a n ' n A B D m a k y a j " :

RP lideri W a s h i n g t o n ' d a p a r t i s i n i n Bat iin "iyi bir o r t a k " o l a c a n syle
di... B i z d e n zarar g e l m e z mesaj verdi.
33
B k z : Yeni G n a y d n , 2 0 . 5 . 1 9 9 4 . " A B D ' d e n s l a m ' a d e s t e k . C l i n t o n ' u n da

n m a n : M s l m a n - H r i s t i y a n S a v a s e n a r y o l a r y a n l " d e d i . A y r c a , bkz:
Hrriyet gazetesi. 21.5.1994: " A B D slamla baryor": " A m e r i k a n yneti
m i m e r u y o l l a r l a iktidara g e l e c e k islami partilerle n o r m a l p o l i t i k d i p l o
m a t i k ilikiler k u r m a karar a l d . "
163
unu unutmamak gerekir... Bu ilgin senaryo dnmeye

deer deil mi?..34
ld
py
tu
ku
Dorusu Trkiye'nin dingder bir devlete dnmesi

kimi alardan Amerika'nn, kimi alardan da Avrupa'nn iine
geliyordu ve Necmettin Erbakan'n Refah Partisi, ite byle
ortamda Batllarn gzbebei olup kmt. ABD'nin tm l
kelerdeki slamclar kendi gdmne alp kendi karlar do
rultusunda kullanma abas hi bir snr tanmyordu. rnein
Afganistan'da kadnlar kara araflarla eve kapatan, kadnlarn
i yaamna atlmasn yasaklayan Taleban ynetimini ilk tan
yan ABD olduu gibi, 1990'larn banda Cezayir'de laikleri
dinsiz diye satrlarla doramakta olan slami Selamet Cephe
si'nin ykselie gemesi de ABD'nin bunlarla iliki kurmasn
dan sonra balyordu. ABD, Fransa'nn smr alannda yer alan Cezayir'i kendi smr alanna sokmak iin Fransa kart
slamclar destekliyordu. Afrika'da, zellikle de Fransa'nn et
kin olduu lkelerde Fransz gdmne kar kan slamc r
gtlerin tm ABD'yi yanlarnda buluyorlard. ABD, Msl
manlarn ounlukta olduu lkelerde Avrupa Topluluu lke
lerinin etkisini krmak, buralar Avrupa'nn etki alanndan ka
rp kendi smr alanna katmak iin slamclar kullanyordu.
Trkiye'de de durum byleydi. Afganistan'da Taliban', Ceza
yir'de slami Selamet Cephesi'ni, Suudi Arabistan gibi monar
iyle ynetilen din devletlerini yolda edinmekten utanmayan
ABD'nin Trkiye'de Refah Partisi'ni dlamas iin hibir ne
den yok, tersine Refah Partisi'yle ibirlii yapmas iin pek ok
neden vard. Ancak, bilimgder (laik) ynetim biiminin koru
yucusu olan Trk Silahl Kuvvetleri'nin dev admlarla yneti
me trmanan dingder irtica yuvas Refah Partisi'ne kar darbe
yapma olasl, gericileri ve onlarn ABD'li koruyucularn d
ndryor, orduyla bu irtica yuvasn uzlatrmann ve bu uz-
34
B k z : N u r B a t u r , M i l l i y e t gazetesi, 2 5 . 2 . 1 9 9 4 . R e f a h ktidar B a t ' y s e v i n d i

rir m i ?
164
tu
ku
lamay topluma sevimli gstermenin yollar aranyordu. En usa

uygun uzlatrma, Kasm 1993'te iine 35 tane Amerikanc emekli subayn sokulduu bu irtica yuvasnn Trk kamuoyuna
Atatrk olarak gsterilmesi ve bylece bir Souk Sava art
, bir Amerikan maas olan bu irtica yuvasnn Atatrk or
dunun kanatlar altna sokulmasyd. Trkiye'yi lml slamc
bir ynetim biimine gemeye zorlayan ABD'yi ok mutlu ede
cek olan bu "hayrl"(!) grevi de 1993'te bu amala satn al
nan Yeni Gnaydn gazetesi ve bu gazetenin Hilafeti
keyazar Aytun Altndal stlendi. Altndal'n irtica yuvas
Refah Partisi'ni Trk Silahl Kuvvetleri'nin en beendii parti
olarak gsterdii yazlar, Mays 1994'te Aktel dergisine konu
oldu. Altndal, bu dergide yaymlanan syleisinde yle diyor
du:
py
Mustafa Kemal'de sembolleen idealleri, bugn Re

fah savunuyor. Genelkurmay da bunun farknda.. Erbakan'
n bir sz var: Atatrk yaasayd Refah olurdu, diye. Bu
gn Kuva-y Milliye ruhunu srdrmeyi gze alan kim var?
Refah. Misak- Milli lksn kim srdryor? Refah.
Kuva-y Milliye ruhunu ve Mustafa Kemal'de sembolleen
idealleri bugn Trkiye'de Refah savunuyor. E, Genelkur
may da bunun farknda olmayacak adamlardan olumuyor!
(...) Bundan sonraki darbe hayrl (Refah) olur!..35
ld
O gnden sonra dingder mrteciba Erbakan' bilimgder aydnlanma nderi Atatrk'e benzetip onun lkedeki bi
ricik Atatrk olduu savunan pek ok yayn yapld. Erbakan
da ABD'nin verdii; "Atatrk imi gibi grnnz, kendinizi
topluma byle tantnz, yoksa ordunun ynetim katmanlarnda
ki nemli kimseler bizim isteimizle sizin yannzda yer alacak
olsalar bile, bunu ordunun alt katmanlarna benimsetemeyeceklerinden, onlar dahi bir darbeyle devrilirler; Atatrk gr
nnz ki orduyu yannza alabilesiniz; orduyu Atatrk gr35
B k z : A k t e l dergisi, 2 6 M a y s 1 9 9 4 , " A s k e r l e r e y a k n o l a r a k b i l i n e n y a z a r
A y t u n A l t n d a l : R e f a h Partisi M u s t a f a K e m a l ' c i , diyor'"
165
nerek yannza alrsanz, 1945'ten bu yana Trkiye'ye verdii

miz Dnya slam Birlii'ni kurup bana gein, buyruunu ye
rine getirmeniz ok daha kolay ve abuk olur" dn tutarak,
bol bol "Refah Partisi Atatrkdr" diye sylevler ekmeye
balamt. Atatrkln, ulusuluun, bilimgderliin, laik
liin dman irtica yuvas Refah Partisi'ni ABD'nin buyrukla
r dorultusunda Atatrk imi gibi gsterme grevini stle
nenlerden Aytun Altndal, Haziran 1994'te bu partinin konuu
olarak Belika'da bir trene katlyor ve oradakilere topluca
Refah yemini ettiriyordu:
py
tu
ku
Refah Partisi'nin Avrupa rgt konumundaki Milli

Gr Tekilatlar'nn 10. kurulu yldnm ve enlikleri,
Belika'nn Antwerp kentindeki 30 bin kiilik spor salo
nunda cokulu bir biimde kutland. (...) Erbakan ile birlikte
Belika'ya gelen evket Kazan ve dier yneticiler, tek tek
son model lks Mercedeslere alnarak konvoy halinde
Antwerp'e getirildiler. (...) Eski solcu, gazeteci ve yazar
Aytun Altndal'n salonu dolduran 30 bin kiiye Refah
Yemini ettirmesi ve oylarn Refah'a verecekleri yolunda
defalarca sz almas, ilgin karland.36
ld
Refah Partisi'ni kamuoyuna Atatrk olarak gsteren

bir baka yazar da Ruen akr oldu. Kasm 1994'te Milliyet
gazetesinde yaymlanan "slamclar ve Atatrk" balkl yaz
dizisinde Ruen akr, "Atatrk yaasayd Refah olur muy
du?" sorusunu ortaya atarak bunu yle yantlyordu:
Erbakan: "Atatrk yaasayd mutlaka Refah olur
du" diyor. ktidara yaklama duygusu iindeki RP'nin genel
imaj deiiklii iinde Atatrk konusuna zel nem verdii
kesin. Refahlar, Atatrk'n temel ilkelerinden olan "tam
36
B k z : C u m h u r i y e t gazetesi, 12 H a z i r a n 1994.
166
bamszlk ve z kaynaklarla ulusal kalknma ilkelerini"

savunuyorlar.37
Gerekte Trkiye'nin en keskin Atatrk dman olan
bir partiyi kamuoyuna Atatrk bir parti olarak sunma abas
na bir baka keyazar, Fatih ekirge de katlyordu:
Refah Partililer, "Trk' Krt' yok hepimiz
Mslmanz" diyor. te bu szler, Kurtulu Sava srasn
da Mustafa Kemal'in kulland bamszlk sluptur. Evet, Refah Partisi, bir Mustafa Kemal sylemi tutturmutur.38
ku
py
tu
Trkiye'yi lml (= ABD kart olmayan) slamc bir

ynetime srkleyen Yahudi-Hristiyan Birlii'nin ba ABD,
zal'n Nisan 1993'te lmnden sonra bu i iin elinde kalan
tek koz olan irtica yuvas Refah Partisi'ni Atatrk imi gibi
gstererek Trk Silahl Kuvvetleri'yle uzlatrp etkinliklerini
gvence altna almak ve 1945'ten bu yana kurduu Trkiye n
derliinde Dnya slam Birlii dn Refah Partisi aracl
yla gerekletirebilmek iin, tm kozlarn 1994'te var g
cyle oynad. Erbakan, Amerika'dayken basna yle demeler
veriyordu:
ld
Erbakan: Ordu Refah'tan yana
Refah Partisi Genel Bakan Prof. Dr. Necmettin

Erbakan, partisinin iktidara gelmesi durumunda Trki
ye'de bir daha askeri darbe olmayacan syledi...
Erbakan, Trk Silahl Kuvvetleri'nin Refah'tan yana ol
duunu belirtti. Ordu Refah Partisi'ni istiyor, dedi. Re
fah iktidara geldiinde Bat, Trkiye'de salam bir partner,
37
38
Bkz: Fatih ekirge, Hrriyet gazetesi: "Ya Refah'n Gneydou'su, ya da

Gneydou'nun Refah'"
167
bir ortak bulacaktr. Balkanlar ve Ortadou'da gl bir

Trkiye, bu blgede barn bekisi olacaktr. srail'de
meydana gelen bombal saldry iddetle knyoruz, dedi.39
ld
py
tu
ku
Bir sredir Amerikanc yaynlarda Atatrk, Kuva-y

Milliyeci, Misak- Millici olarak tantlan ve 35 Amerikanc emekli subayn trenle ye olduu Refah Partisi'nin bakan
Erbakan, Bakan Clinton'n azndan slam'da Halifeliin ku
rulmasn isteyen Amerika'ya gidip, oradan Trkiye'ye: "Ordu
bizden yana, ordu Refah Partisi'ni istiyor, biz ynetime gelirsek
bir daha Trkiye'de darbe olmayacaktr" diye sesleniyordu. Bu,
Refah Partisi ynetime gelmezse Trkiye 'de darbe olacaktr,
demekti. Erbakan'n bu aklamasndan sonra, Refah Partili
Belediye Bakanlarndan evki Ylmaz da ordunun kendilerin
den yana olduunu azndan tkrkler saarak yksek sesle
haykryordu:
Rize Belediye Bakan RP'li evki Ylmaz:
"Ordunun kuvvet merkezinin olduu yerde RP var...
Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri RP'nin emin ellerinde.
RP'de ordu-millet kaynat.40
Bugne dek Trkiye'de hibir parti yneticisi, ordunun,

Genelkurmay'n, Kuvvet Komutanlarnn kendi partisini tut
tuklarna ilikin bylesi kesin aklamalarda bulunabilmi de
ildi. Basna bylesi demeler verecek olanlar, orduyu kzdr
maktan ve sz konusu generallerin bir kar aklamayla kendi
lerini yalanlamalarndan ekinirlerdi. yle ya, siz kalkp basn
da "Ordu benim partimi tutuyor, Genelkurmay Bakanl be
nim partimi tutuyor, Genelkurmay'daki Deniz Kuvvetleri Ko
mutan, Hava Kuvvetleri Komutan, Kara Kuvvetleri Komutan
benim partimi tutuyorlar" diye demeler yaymlatrsanz; bu ki39
40
B k z : M i l l i y e t gazetesi, 2 1 . 1 0 . 1 9 9 4 . T u r a n Yavuz, W a s h i n g t o n .
Bkz: Milliyet. 13.12.1994. Seher nalan. Antalya.
168
iler de kalkp, "Bunlar yalandr, bizim hi bir partiyi tuttuu

muz yoktur" derlerse, en azndan kamuoyunda yalanc durumu
na der, oy yitirirdiniz. Ancak mrteciba Erbakan ve irtica
kurmaylar, ABD Bakan Bill Clinton'n Hilafetin kurulmasn
istedii ve ABD gdmnde slam Birlii rgtlenmesini sa
vunduu bir ortamda, Trkiye'de Hilafeti ve slam Birlii'ni
savunan Refah Partisi'nin ynetime gelmesini ordunun engel
lemeyeceini, tersine isteyeceini dnyorlard. Refah partisi
st dzey yneticileri semenlerine yle sesleniyordu:
ku
Ordu Refah Partisini bekliyor. (Genelkurmay Baka

n) Doan Gre Paa'nn umudu Refah Partisi...41
py
tu
Ancak kan yle yavat ki, tm Amerikanclar var

gleriyle ittirmelerine karn 1994'n sonuna gelindiinde da
ha Amerika'nn istedii yere ulalamam, Trkiye slam l
kelerinin nderi olacak ynetim biimi deiikliini gerekle
tirememiti. Hilafeti Din uras'n toplayan Amerikan yanls
Babakan Tansu iller, Hilafeti Din uras'n kutlayan ve
"Bizden laik olmamz isteyen Batllar nce kendileri laik ol
sunlar" diyen Genelkurmay Bakan Doan Gre'in grev s
resini uzatmak iin elinden gelen hereyi yapt; yle ki bu do
rultuda yapt gizli telefon grmeleri dahi basnda yaym
land. Ancak Doan Gre'in grev sresi uzatlamad. rtica,
1994 ylnda direkten dnmt. Trkiye'nin 1994'te 12 Eyll'den daha karanlk bir irtica batana yuvarlanmaktan nasl
kl pay kurtulabildiini uzun uzun dnmek gerekir.
ld
41
Bkz: E r g n Poyraz, age, sf. 5 0 5
169
27 Mart 1995
Emekli olan Genelkurmay Bakan D. G r e
Trkiye gazetesini, TGRT'yi, hlas Holdingi vyor
Genelkurmay Bakan Doan Gre, emekli olduktan
sonra ilk grmesini ABD gdml Trk-slam Sentezi'nin
rtkan olan gerici Trkiye gazetesiyle yapt. Bu gazetenin
yazar Selahattin nkibar, emekliye ayrlan Genelkurmay Bakan'yla grmesini yle aktaryordu:
ku
nceki gn broda alrken telefonum ald. Ara

yan Genelkurmay eski Bakan Doan Gre Paayd:
-"TGRT'deki Alternatif Programnz izledim. ok
gzel bir konu semisiniz, fevkalade faydal bir programd.
Tebrik ederim. Program boyunca notlar bile aldm."
Araya girdim: "Paam hem o notlarnz kamuoyuna
aktarmak, hem de gnn aktalitesini sormak iin sizi rahat
sz edebilir miyim?"
Gre: "Grme talebinde bulunan 21 gazeteci var
ama sen gel."
Telefonu kapadktan sonra teybimizi alp Paa'nn
kald mtevazi lojmana gidiyoruz. Ve iki saati aan uzun
bir sohbet.(...)
-"Paam, son olarak aldnz maala bu pahallkta
geinebiliyor musunuz?"
-"(Glerek) Bir ey sylersem ayp olur."
Sohbetimiz zetle bu ekilde nihayetleniyor. Doan
Paa bizi uurlarken kulamza eilip unlar sylyor:
-"TGRT ve Trkiye Gazetesi'nin devletten ve
milletten yana yaynlarn takdirle izliyorum. Sayn
Enver ren'i ve alanlarn kutluyorum. Enver Bey
hem binlerce insana i ve a salyor hem de devletine ve
milletine omuz veriyor. Enver ren gibilerin says oalmaldr." 4 2
py
tu
z
ld
42
B k z : T r k i y e G a z e t e s i , 2 7 . 3 . 1 9 9 5 . S e b a h a t t i n n k i b a r : " G e n e l k u r m a y eski
Bakan Doan Gre'ten Samimi Aklamalar"
170
py
tu
ku
Anlalaca zere, Trkiye'yi lmc slamc ynetime

geirmeye alan ABD'nin, irtica yuvas Refah Partisi ile Trk
Silahl Kuvvetleri'ni uzlatrmaya alt gnlerde, Genel
kurmay Bakanl koltuunda oturan Doan Gre, 1994 y
lnda Refah Partisi'nin Atatrk olduu yolunda lklar atan
Amerikanc-slamc Trkiye gazetesinin ve TGRT televizyonu
nun yaynlarn izlemekte ve alklamaktaym. "Genelkurmay'
n gayr-resmi szcs" olarak nlenen Hilafeti yazar Aytun
Altndal'n: "Genelkurmay, Refah'n Atatrk olduunun far
kndadr, bundan sonra bir darbe olursa, hayrl olur!" dedii
gnlerde, grev sresi uzatlmak istenen Genelkurmay Bakan
Doan Gre, Amerikanc-slamc Trkiye gazetesinin bu yn
deki yaynlarn okuyor, bu gazetenin TGRT televizyonunda bu
gibi yaynlar izliyor ve alklyormu..
1945'ten balayarak ABD'nin kkrtmasyla trmanan
irticann Trkiye'yi 1994 ylnda nasl bir uurumun eiine
getirdiini dnmek dahi tyler rperticidir.
1995'te emekliye ayrlan Genelkurmay Bakan Doan
Gre'in "devletten milletten yana yayn yapyor" dedii Tr
kiye gazetesi ve TGRT televizyonu, 1997'de smail Hakk Karaday'nn Genelkurmay bakanl dneminde klalarda oku
nup izlenmesi sakncal bulunan "rticai Medya" kurulular arasnda anlmtr. Doan Gre'in alklad Enver ren'in
hlas Holding'i de 1997'de smail Hakk Karaday'nn Genel
kurmay Bakanl dneminde, al veri edilmesi sakncal
bulunan "rticai Faaliyetleri Destekleyen Sermaye Gruplar" arasnda yer almtr:
ld
Genelkurmay Bakanl
rticai faaliyetleri destekleyen sermaye gruplarna
ilikin i yazma metni
Trkiye Cumhuriyeti'nin Anayasa'ya belirlenen
devlet dzenini, laik ve demokratik deerlerini hedef alan
171
ku
irticai faaliyetler, baz maksatl evreler tarafndan fi

nanse edilmektedir.
En fazla birlik ve beraberlie ihtiya duyduumuz
bugnlerde, Trk ulusunu "inananlar ve inanmayanlar" gibi
suni kamplara ayrmak ve lkeyi ortaa karanlna srk
lemenin mazur grlecek bir yan bulunmamaktadr.
Demokrasiye gnlden bal Trk halk ve dier anayasal kurumlar gibi Trkiye Cumhuriyeti'nin gvencesi
olan TSK, rejim kart yuvalara finansal destek sala
yan ticari kurululara kar, kendi bnyesinde demokratik
kar tedbirler almay kararlatrmtr.
Bu meyanda;
hlas Holding
Yimpa
Asya Holding ve yan kurulular
Kombassan Holding ve yan kurulular
lker ve mamulleri
Bel-ar'lar (zellikle Bel-ar'a giden personel ikaz edilecek ve Bel-ar'dan alveri yaplmayacaktr.)
Baz gazetelerin (Trkiye, Zaman, Vakit, Akit ve
benzerleri)
kampanyalarna
katlnmayacak,
mamulleri alnmayacak ve bu gazeteler okun
mayacaktr.
MSAD'a bal her trl kurulu ve pazarlama
kurumlar
Al-Baraka, Faysal Finans ve Trk - Arap Bankas
gibi bankalarla iliki ve iletiim salanmayacak, her
trl mali konuda ilikiye arac olarak kullanlmaya
caktr. Bu kurulular silahl kuvvetlerin ihaleleri
ne alnmayacaktr. zellikle Kombassan ve M
SAD'a bal kurulular savunma sanayi ihalelerine
sokulmayacaktr.43
py
tu
ld
4 3 B k z : l t i c a y a Kar G e n e l k u r m a y Belgeleri, K a y n a k y . K a s m 1997. yay. h z :

H i k m e t i e k . sf.72-92
172
ABD'nin Trkiye'yi Refah Partisi araclyla 1945'ten

bu yana istedii lml slamc ynetime geirmek zere olduu
1994 ylnda Genelkurmay Bakanl koltuunda oturmakta
olan ve grev sresi uzatlmak istenen Doan Gre'in millet
ten devletten yana yayn yapyor diye vd TGRT, o gnler
de yaynlanan z Brakanlar dizisiyle Vahdettin'i ulusal kahra
man, Atatrk' ise "asi" ve sulu olarak gstermekteydi.44 Do
an Gre, yalnzca Atatrk ve laiklik kart yaynlar yapan bu
"irticai medya" kurulularn ve onlarn "irticai sermaye"sini
vmekle kalmam, Atatrk'e suikast dzenleyenlerin onurlandrlmasn isteyen Hasan Mezarc'nn meclise verdii dileke
de imzas bulunan Abdlmelik Frat' da "teselli" etmiti:
ku
py
tu
RP Milletvekili Hasan Mezarc'nn Atatrk'e suikast

dzenleyenler hakknda Meclis aratrmas istemesi ve su
suz olanlarn itibarnn iade edilmesine ilikin nergesine
imza atanlar arasnda bir DYP'li vard. Erzurum Milletve
kili Abdlmelik Frat.
... Frat, geen hafta Genelkurmay Bakan Orgeneral
Doan Gre'le bir buuk saat babaa grm. Gr
meden bana aktard diyalogun bir blm yle:
Frat: "Paam, Trkiye artk tarihiyle barsn."
Gre:"Evet a deiiyor, baz deiikliklerin za
man."
Frat: Anadolu'da insanlar bin yldr i ie yayor.
Trk, Krt, Ermeni, Arap, Rum, bu yzyln banda Ana
dolu'da i ieydi.
Gre: "Benim annem de een'di."
Frat: "Ailem yllarca zulm grd, kez srld.
Tm mallarna el konuldu. Ama ben artk bar istiyorum.
Gre: "Bunca yaadklarnzdan sonra byle h
manist dndnz iin sizi kutluyorum." 45
ld
44
Bkz: Cumhuriyet, 25.7,1996.
45
Bkz. Cumhuriyet, 26 ubat 1994, Mustafa Balbay.
173
py
tu
ku
imdi u olgular zerinde bir kez daha dnelim:

1989'da Avrupa-Rusya yaknlamasyla gndeme gelen
Urallardan Atlas Okyanusu'na Ortak Avrupa Evi tasarmna
kar olan ABD, Rusya'daki Mslman Trklerle Ortado
u'daki Mslman lkeleri kendi denetimine almak zere bir
slam Birlii'nde toplama abasna hz vermi kendi gdmn
de bir slam Hilafeti kurulmasn isterken, Trkiye'de ABD'nin
isterleri dorultusunda Hilafete geilmesi ynnde giriimler
balatlm, ceza yasasnn din devleti kurulmasn nleyici 163.
maddesi kaldrlm, Din uras'nda Hilafete gei ynnde ka
rarlar alnm; Refah Partisi'nin yldz, hem ABD'nin stratejik
ibirlikisi Turgut zal'n lmnden sonra ABD'ye yeni bir
stratejik ibirliki gerektii, hem RP'nin savunduu grler
ABD'nin isterleriyle badat, hem de RP'nin ynetime gel
mesi Trkiye'yi birlik dnda tutmak isteyen Avrupa lkelerine
dlama bahanesi verecei iin parlam46; Turgut zal'n l
mnden sonra ABD Trkiye'yi kendi karlar dorultusunda
dinciletirmek zere bu partiyi orduyla uzlatrarak ynetime
getirmeyi uygun bulmutur. Ekim 1994'te Amerika'ya giden
Refah Partisi Bakan Erbakan, orada "Ordu Refah Partisi'nden
yana, ordu Refah Partisi'nin ynetime gelmesini istiyor. Refah
ynetime gelirse darbe olmaz" biiminde demeler verirken; bu
partinin Rize belediye Bakan evki Ylmaz da Aralk 1994'te
"Ordunun kuvvet merkezinin olduu yerde (Genelkurmay'da)
RP var, Kuvvet Komutanlar da RP'yi tutuyor" diye demeler
vermi; basnda "Genel-kurmay'n gayr-resmi szcs" olarak
tantlan Aytun Altndal 1994 ylnda ABD Bakan Clinton'n
istedii dorultuda Trkiye'nin ivedilikle Hilafete gemesini
savunan yazlar yaymlayarak, ordunun RP'yi Atatrk olarak
grdn, bir darbe olursa bunun Refah izgisinde (Panisla-
ld
46
M i l l i y e t g a z e t e s i , 5.7.1994, E r b a k a n : " T r k i y e ' d e v e d n y a d a i m d i R P ' n i n

bir a n n c e iktidara g e l m e s i k o n u u l m a k t a d r . F r a n s a C u m h u r b a k a n , Al
m a n v e ngiliz B a b a k a n l a r d a R P ' n i n iktidaryla i l g i l e n m e k t e d i r l e r . t e k i
partiler ne yaparlarsa yapsnlar bitmilerdir."
174
mist, Hilafeti) bir darbe olacan belirtmitir. Btn bunlar

olurken Genelkurmay Bakanl koltuunda -emekli olduktan
sonra ilk ii ABD 'nin Panislamist, Hilafeti istemleri dorul
tusunda yaynlar yapan Trkiye gazetesini ve TGRT televizyo
nunu vmek olan- Doan Gre bulunuyordu ve Amerikanc
Tansu iller, Genelkurmay Bakan Doan Gre'in grev s
resini uzatmak istiyordu. Bu ortamda, Refah Partisi, oyla ol
mazsa kanla ynetime geleceklerine gveniyor ve bir askeri
darbeyle ynetimi ellerine geirme olaslnn altn iziyorlar
d:
ku
13 Nisan 1994:
Erbakan: Sert mi yumuak m, tatl m kanl m?
py
tu
13 Nisan 1994 gnl RP Meclis Grup Toplants'nda

Erbakan RP'li Milletvekillerine yle sesleniyordu:
ld
27 Mart (1994 Yerel Seimlerinin) sonucundan son

ra, adil dzene (Refah Partisi ynetime) geene kadar Tr
kiye'de huzur ve istikrar olmaz. Halk buna karar verdi. RP
iktidara gelecek, gei dnemi sert mi olacak yumuak
m, tatl m olacak kanl m?.. Trkiye'nin u anda
(Genelkurmay Bakan Doan Gre'in grev sresi dol
mak zereyken-) bir eye karar vermesi lazm: Gei dne
mi yumuak m (oyla m) olacak sert mi (darbeyle mi) olacak; tatl m (toplumun direniiyle karlamadan m) ola
cak, kanl m (toplumun direniini kanla bastrarak m) ola
cak? 60 milyon buna karar verecek.47
Erbakan'n kanl m yoksa tatl m, sert mi yoksa yumu

ak m biimindeki darbeci sylemi tmyle Amerikan g
dmlyd ve Amerika'nn dnya politikasn belirleyen g oda CFR yesi Paul Warburg'un Amerikan senatrleri nnde
yapt konumann yinelenmesi biimindeydi. Warburg, dn41
Bkz: Milliyet gazetesi. 16.12.1995. " n c e Erbakan sylemiti"
175
yadaki tm lke ynetimlerinin Amerikan gdm altna aln

mas ve ABD'nin tek buyurgan olaca bir dnya ynetimi ku
rulmas amacn aklarken yle konuuyordu:
Ho olsun ya da olmasn (ABD'nin tek buyurgan olaca) bir dnya hkmetine sahip olacaz. Tek sorun, bu
nun fetih (kanl askeri mdaheleler) yoluyla m, yoksa
mutabakat (uzlama) yoluyla m kurulacan bilmek.48
t
ku
Amerika'nn yeryznde tek bana egemenlik kurma aralarndan biri de Trkiye nderliinde ABD gdmnde bir
slam Birlii rgtlenmesiydi. Amerikan ua Suudi Arabistan
Kral da Amerika'nn bastrmasyla Amerikan gdml slam
Birlii'nin Trkiye nderliinde kurulmasn olumlam, Kazablanka'daki slam Konferans Tekilat doruunda yle de
miti:
Yzyllardr Osmanl mparatorluu'nda kardee
yaadk. Trkler kutsal topraklarmz korudular. slam ale
mini korudular. imdi biz slam alemi, Trkiye'yi ayn ko
49
numda gryoruz. Trklerden bunu bekliyoruz.
ld
y
up
Amerika'nn yeryznde tek egemen olmasnn kanl

m yoksa tatl m olacann CFR yelerince belirlenmeye al
ld 1994'te, bu ABD tasarsnn slam ayanda, Trkiye
nderliinde kurulacak bir slam Birlii'nin n koulu olan din
devletinin Trkiye'de oy yoluyla olmazsa sert ve kanl bir aske
ri darbeyle gerekletirilmesi de tartlyordu. te Erbakan'n
din devletine geiin kanl m tatl m olacana ynelik syle
mi, ABD'deki kanl m tatl m tartmasnn RP'ye yansma
sndan baka bir ey deildi.
48
Bkz: O r h a n Gkdemir, "Devletin Din Operasyonu: teki slam", Sorun y,
49
B k z : T r k i y e g a z e t e s i . 1 5 Aralk 1999. ""slam A l e m i K a r a r l "
2. b a s m . 1 9 9 8 . Sf. 143.
176
evki Ylmaz: Ya oyla ya kanla

Amerika Trkiye'nin Avrupa'dan uzaklap slam Bir
lii'nin bana gemesini ve bunun iin Trkiye'nin din devle
tine dnmesini isterken. RP Rize Milletveki aday ve eski
Belediye Bakan evki Ylmaz da Amerikan g oda CFR'nin azyla yle grlyordu:
yzn bildikleri halde Avrupa Birlii'ne girenle
rin imanlarn tazelemesi gerekiyor. Ya oyla ya kanla bu ii
mutlaka dzelteceiz...50
ld
py
tu
ku
Trkiye'nin Avrupa Birlii'nden uzaklamas gerekte

Amerika'nn buyruuyken, Amerika ile stratejik ibirliine gi
ren irtica yuvas Refah Partisi, bunu Mslmanlara Tanr'nn
buyruu gibi yutturuyor ve ynetimi oy yoluyla olmazsa kanl
bir darbeyle ele geireceklerini ak ak sylyorlard.
Erbakan: Rap rap sesleriyle geliyoruz
Genelkurmay Bakan Doan Gre dneminde Ameri

ka'y ve orduyu kendi arkalarnda bilen Refah Partisi ynetici
leri 1994-1995 aras Refah darbe dyle yatyor, Refah
darbe dyle kalkyorlard. Erbakan, basna verdii demeler
de ak ak "Rap rap sesleriyle geleceiz" demekten ekinmi
yor, bunun zerine Musa Aack ile Erbakan arasnda yle bir
konuma geiyordu:
-Rap Rap sesleriyle geleceiz dediniz, Rap rap as
keri artrdna gre acaba darbe yapmay m d
nyorsunuz?
-Yok hayr, ben yle eyler kastederek syleme51
dim.
50
B k z : M i l l i y e t g a z e t e s i , 1 6 . 1 2 . 1 9 9 5 . " e v k i Y l m a z ' d a n sert t e h d i t "
177
Melih Ak, btn bu gelimeleri bir ka szckle en

zl biimde yle zetliyordu:
Rep rep
ku
stanbul'da RP ne geti
Rep rep
mam-hatiplerde okuyan renci says, teknik lise kolej ve
Anadolu liselerini geti
Rep rep
Anayasa mahkemesinin btesini indiren hkmet, Diyanet
btesini 8 trilyona kard
Rep rep
Su sesi, ezan sesi, Tansu hanmn sesi
Rep rep
Suudi Arabistan RP'ye 5 bin kiilik hac kotas tand
Rep rep
Suudiler ABD'nin izni ve destei olmadan kln oynat
maz
Rep rep
RP'yi demek ki Amerika da destekliyor
Rep rep
Alamanya zaten yllardr RP'nin yan kurulularna kucak ayor
Rep rep
Laik Cumhuriyet'e kar Hristiyan-eriat dayanma
s m kuruldu?
Rep rep
Allah sonumuzu hayretsin
Rep rep
Rap diye rap rap
zap diye zap zap
32
rep rep
py
tu
ld
51
52
Bkz: Milliyet gazetesi, 7.5.1995. Musa Aack: "Rap Rap sesleriyle gelece
iz"
Bkz: Milliyet gazetesi, 12.2.1994, Melih Ak.
178
py
tu
ku
Melih Ak'in Cem Karaca'nn askeri darbeleri inele

yen nl arks "Rep rep"e yazd bu yeni szler. Refah Parti
si'nin ABD'ce desteklendiini ve Refahlarn bilimgder
(laik) Trkiye Cumhuriyetine kar Hristiyanlarla ibirlii ie
risinde altklarn saptamas bakmndan nemliydi.
Gerekten de kendisini Yahudi-Hristiyan Birlii'nin
Ba olarak tanmlayan ABD'nin kanatlar altnda, Amerikan
gdmnde gelien irtica, 1995'te ordunun komuta kademele
rinde olaan grev devir teslimi gerekleene dek, Trkiye'yi
bir an nce din devletine dndrmek ve Hilafet dzenine ge
irmek iin "Rep rep"ilik de iinde olmak zere her yolu de
nemi, her kapy almt. 1995'te Genelkurmay Bakan Do
an Gre emekli olur ve Trk Silahl Kuvvetleri'nin komuta
kademelerinde olaan grev devir teslimi gerekleir gerek
lemez, eski CIA grevlisi Graham Fuller Trk basnna yle
bir aklama yapyordu:
Trk ordusu slamc darbeye izin vermez.5j
ld
Eski CIA grevlisi Graham Fuller'in, ortada bir

"slamc darbe" aray olmasa "ordu slamc darbeye izin ver'mez" biiminde demeler vermesi dnlemezdi ve sonunda,
Fuller'in Trkiye'deki kartrc abalar, smail Hakk
Karaday'nn Genelkurmay Bakanl dneminde yakn izle
meye alnd:
Askerin Fuller rahatszl
Eski CIA efinin dinci gericiler ve
PKK evresiyle ilikisi incelemeye alnd
stihbarat birimleri, Trkiye'nin Atatrk'n ortaya
koyduu dnce ve uygulamalar terk etmesi gerektii, laik
demokratik yap yerine eriata dayal bir yaplanmann ya53
Bkz: Milliyet gazetesi. 18.4.1995, Y a s e m i n o n g a r .
179
rarl olaca ynnde kamuoyu oluturmaya alan Eski

CIA Ortadou ve Trkiye Masas efi Graham Fuller'in
faaliyetlerini incelemeye ald. (...) Fuller'in baz belediye
bakanlklarnca il ve ilelere davet edilmesi istihbarat bi
rimleri tarafndan dikkatle izleniyor. stihbarat birimleri,
Fuller'in 1989 ylndan itibaren Trkiye aleyhindeki et
kinliklerinin bilindiine, ancak son dnemlerde bunu artr
dna dikkat ekerek, Trkiye'nin Sovyetler Birlii'nin y
klndan sonra jeopolitik ve jeostratejik ynden nemini
yitireceini bekleyenlerin yanlgya dtne, Yeni Dnya
Dzeni'nde Trkiye'nin daha da artan bir neme sahip ol
mas nedeniyle istikrarszla srklenmesi iin her trl fa
aliyetle karlaabileceine iaret edildi.54
ku
ld
py
tu
ABD'nin Eski CIA Ortadou ve Trkiye Masas efi

olan Graham Fuller'in 1989'dan itibaren Trkiye kart etkin
likler iine girdii saptanm. ABD'nin 1989'dan balayarak
Trkiye zerinde ne gibi oyunlar oynadn yukarda gsterdik.
Amerika'nn Yeni Dnya Dzeni'nde Trkiye'yi kendi gd
mnde alacak bir Dnya slam Birlii'nin iine sokup bana
geirme tasars, Turgut zal'n lmnden sonra Refah Partisi-Amerika ilikilerinin Anayasasn oluturmu ve Refah Parti
si'nin 1973'te %11.8, 1977'de %8.6, 1987'de %7.2 olan oy oran, 1989'da %9.8'e, 1991'de %11.9'a, 1994'de %19.1'e ve
1995'te %21.3'e ykselmitir.55 Bu ykselite, Refah'n Trki
ye'den din devleti ve din birlii isteyen Amerika'nn Panisla
mist buyruklarn zal ldkten sonra yerine getirebilecek tek
parti olmasnn etkisi belirleyicidir.
1989-1995: rtica ve Polis

Dinsel gericiliin Amerikan gdmnde adm adm do
rua trmand ve ABD'nin isterleri dorultusunda Trkiye'nin
54
55
Bkz: Cumhuriyet gazetesi, 3.10.1998.

Bkz: Milliyet gazetesi, 20.12.1995: "RP ve MHP Oylar
180
din devletine dntrlerek Hilafeti kurmaya ynlendirildii

1989-1995 arasnda, Trkiye'de gnlk gazetelerde laiklik kar
t dnceler yayan kimi Prof.'lar, Polis Akademilerinde ders
veriyor; Polis Akademisi retmeni Prof. Dr. Aydn Taneri la
iklie veryansn eden keyazlar yaymlayarak yle diyordu:
ku
Birka yl nce, bir sabah, her zaman ders verdi

im Polis Akademisi'ne derse gidiyordum. Antkabir'in ya
nnda oluk-ocuk toplanm kpek katl-i mn seyredi
yorlard. Fenalatm, meldim. yiliksever bir zat, beni arabasna ald, akademiye getirdi. ok sevdiim komiser
rencilerim kalp krizi geirdiimi zannettiler, ambulans a
rmak istediler.(...) Vahetin sebebi, katl-i m emrini ve
renlerin manevi bakmlardan tehiz edilmemelerinden ileri
geliyor. Din nedir? man nedir? Milliyet... nsanlk...
Merhamet nedir? Bilmiyorlar...56
tu
py
"Laiklik" laf kaldrlmaldr.
ld
(...) Bu stunlarda laiklik zerinde ok durduk ve

dedik ki: Bu kavram Fransa'dan ithal edilen bir kavramdr.
(...) Bildiimiz kadaryle laiklik sadece Fransz anayasasn
da ve onlardan takliden bizde bulunmaktadr. Yani bizim
yaptmz taklitiliktir.(...) Bizim kanaatimize gre Anayasa'daki laiklik deyimi devletimizin de milletimizin de ba
na bela olmutur. (...) "Laiklik laf kaldrlmaldr" tezimin
ne kadar isabetli olduu Mahupyan'dan da anlalyor...57
(...) 1937'den beri Atatrk'ten fazla Atatrklerin
propaganda ettikleri laiklikten bu milletin ok ektiini
vurgulamalyz...58
56
Bkz:
Prof.
Dr.
Aydn
Taneri.
Trkiye gazetesi.
10.8.1994.
Aydnlkta.
" K p e k katl-i m " balkl k e yazs.

57
B k z : Prof. D r . A y d n T a n e r i . T r k i y e g a z e t e s i .
19.10.1994. Aydnlkta,
" L a i k l i k laf k a l d r l m a l d r " balkl k e yazs.

58
B k z : T r k i y e g a z e t e s i . 14. 6 . 1 9 9 5 . Prof. A y d n T a n e r i : " L a i k l e r laiklii

yarglyor (2)''
Laiklik siyah geri tepiyor!
tu
ku
Laiklik, Latince asll Franszca bir kelime olup

"din d" demektir.(...) Kald ki "din" ile "devlet" zt deil
dir. (...) ABD'de 4 yl nce Bakan Bush Kongreyi (senato
ve temsilciler meclisini) imama dua ettirerek atrd. Bakan
ve memurlar greve balarken ncil'e el basp yemin eder
ler. te devlet hayatnda din unsuru! En byk askeri okul
olan West Point'in diploma treninde papaz dua eder.(...)
Gelin imdi bunlar bizim laiklere anlatn. (...) Bizdeki laik
geinenler yrekli olarak "ben slam ve din dmanym"
dememekte, Atatrklk kalkan arkasnda beyhude bir
mcadele havas estirmektedirler. (...) Din ve devlet bir
birlerine muhta kavramlardr. Zira muhteem devlet
ahlak ve fazilet zerine kuruludur. Bunu da din kaide
ler salar...59
py
Polis Akademisi retmenlerinden Prof. Aydn Taneri,

"Bizden laik olmamz isteyen Batllar nce kendileri laik ol
sunlar" diyen Genelkurmay Bakan Doan Gre'in emekli ol
duktan sonra vd dinsel renkli Trkiye gazetesinde yaym
lanan bu gibi ke yazlarnda, zetle:
1. Laikliin Fransa'dan taklit olarak alndn,
2. Trk milletinin laiklikten ok ektiini,
3. Laiklik lafnn Anayasa'dan kartlmas gerektiini,
4. Laiklerin "islam ve din dman" olduklarn,
5. Devlet Bakanlarnn Meclisi imamlara dua ettirerek
atrmas gerektiini,
6. Askeri okul rencilerinin diploma trenlerinde de
imamlarn dua etmeleri gerektiini,
7. Din ve Devlet'in birbirine muhta olduklarn,
ld
59
B k z : T r k i y e gazetesi. 7 . 1 0 . 1 9 9 4 . Prof. A y d n T a n e r i . " L a i k l i k silah geri

tepiyor"
182
8. Devlet'in ancak din kaidelerin salayabilecei ahlak

ve fazilet zerine kurulmas halinde muhteem olacan ret
mekteydi.
Kitap Gazetesi'nin Ekim 1994 saysnda bu laiklik kar
t keyazlarndan alntlar verdiimizde, Prof. Aydn Taneri'nin yant yle olmutu:
ku
Bir dergide ahsmza hcum edildi. Bu konuda

(laiklik konusunda-) yazdmz yazlardan alntlar yapla
rak bir takm yaktrmalar yapld. ahsmza hcum eden
yazar, fikirlerimizin tamamn almak yerine cmlelerden ke
sintiler yaparak hkme varmaktadr. Bu yazar ayet bilimsel
bir inceleme peindeyse, fikirlerimizin tamamndan alntlar
yaparak madde madde cevaplandrmas icap eder.60
z
ld
py
tu
Yazlarndan alntlar verilmesini "ahsmza hcum edildi" diyerek bir sumu gibi duyuran Polis Akademisi ret
menlerinden Prof. Dr. Aydn Taneri'nin ke yazlarnda yay
d grlerin laiklik kart nitelik tad apaktr.
te laik Demokratik Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nin
laik Milli Eitim Bakanl'na bal laik Polis Akademisi'nde
okuyan ou komiserlerimiz, 12 Eyll'den sonra, okullarndan
bu gibi laiklik kart grlerle donatlm olarak kp grevle
rine balamlar ve grev yerlerine gittiklerinde laiklik kart
grler yayan ve basnda resmi kurumlara parasz datld
yolunda haberler yaymlanan Trkiye gazetesi gibi gazeteleri
her sabah masalarnn stnde bulmulardr. Bunun sonucunda
polisimiz laiklik kartlar ve laiklik yandalar arasnda patlak
veren kimi toplumsal atmalarda ve olay deerlendirmelerin
de, Emniyet Genel Mdr Necati Bilican'n nszyle ya
ymlanan 21. Yzylda Polis kitabnda da saptand zere, ou
60
B k z : Prof. D r . A y d n T a n e r i . 1 6 . 1 1 . 1 9 9 4 . T r k i y e g a z e t e s i , " D e m i r e l v e la
i k l i k " balkl k e yazs.
183
kez yansz bir tutum sergileyemez olmutur.61 Dahas ileri

Bakanl denetmenleri (mfettileri) yaptklar denetimlerde
kimi polislerin dorudan irtica etkinliinde bulunduunu sap
tamtr.62 Polis eitiminde grev yapanlarn kimilerinin laiklik
kart olduuna ilikin bir rnei kr Karatepe Olay'nda
gryoruz. Refah Partili Kayseri Belediye Bakan kr
Karatepe, 10 Kasm 1996 gn Atatrk' anma treninde yap
t konumada yle diyordu:
ku
Mslmanlar! nananlar! Bu rejime kar hrsnz,

kininizi, nefretinizi iinizden eksik etmeyin! (...) Laik dei
lim! Tek bama da kalsam bu zulm rejimi deimeli diye
ceim. Mslmanlar, hrsnz, kininizi, nefretinizi iinizden
eksik etmeyin, Bu bizim boynumuzun borcudur. TC dikta
cumhuriyetidir.63
z
ld
py
tu
RP'li Kayseri Belediye Bakan kr Karatepe, bu

konumasndan dolay DGM'de yarglanrken, Polis Akademisi
retmenlerinden oluan bir bilirkii takm Karatepe'nin top-
61
B k z : C u m h u r i y e t g a z e t e s i , 1 2 . 2 . 1 9 9 : " P o l i s i n k k e n i m u h a f a z a k a r " balkl

h a b e r : " ( . . . ) P o l i s A k a d e m i s i r e t i m g r e v l i l e r i n d e n Ydr. D o . b r a h i m
C e r r a h ' n " S o s y a l Yap v e P o l i s A l t - K l t r " balkl a r a t r m a s n d a (...)
baz
saptamalar yle: "Polisler t o p l u m u n muhafazakar kesiminden
gel
m e k t e v e b u d a p o l i s u y g u l a m a l a r n a y a n s m a k t a d r . (...) Siyasi a n l a m d a
m u h a f a z a k a r v e sa g r l o l m a v e d o l a y s y l a sa g r l i n s a n l a r a , zellikle toplumsal olaylarda daha toleransl davranmakla sulanmaktadrlar.
Bu aslnda ksmen dorudur."
62
B k z : C u m h u r i y e t gazetesi, 1 2 . 2 . 1 9 9 : " S a k a r y a E m n i y e t i ' n e M f e t t i B a s k

n " h a b e r i : " S a k a r y a E m n i y e t M d r l ' n e gelen mfettiler, adlar irticai
faaliyetlere
karan
memur
ve
amirleri
tespit
etmeye
baladlar;
biri
b a k o m i s e r p o l i s m e m u r u n u n irticai faaliyetlere kartklar ve baz am i r l e r i n eriat
k i t a p dattklar
belirlendi.(...) E m n i y e t amiri
brahim
T o k u r ' u n (...)stanbul D G M ' n c e y a s a k l a n a n B i z e Z u l m e d i y o r l a r adl kitab

p o l i s m e m u r l a r n a satt n e s r l d . "
63
B k z : M i l l i y e t gazetesi,
haberinden / Kayseri.
184
1 1 . 1 1 . 1 9 9 6 . C u m h u r i y e t ' e saldr. D a v u t G l e ' i n
lumda laiklie kar kin, hrs ve nefret alayan bu szlerini hu

kuka uygun bulan bir rapor vererek, onu aklamtr:
RP'li Karatepe'yi Polis Akademili bilirkii aklad.
Polis Akademisi Kamu Hukuku Ana Bilim Dal Ba
kan Prof. Dr. Ali afak, ye Yrd.Do. Dr. Vahit Bak, ye
retim yesi Mesut Bedri Erylmaz'dan oluan bilirkii
heyetinin hazrlad raporda, Karatepe'nin siyasi eletiri s
nrnda kald ve hukuka aykr davranndan sz edilme
sinin mmkn grlmedii belirtildi.(...) Polis Akademi
si'nin oybirliiyle verdii rapor DGMde rahatszlk yaratt. 64
ku
py
tu
imdi, bir lke dnn ki, askeri okullarnda laiklik

yanls bilimgder bir eitim verilirken, polis okullarnda laiklik
kart dingder retmenler eitim veriyor! Ordusu bilimgder
laik; polisi dingder, laiklie kart bir lke olabilir mi? Ya da
soruyu yle soralm: Bir lkenin ordusu laik fakat polisi laikli
e kart ve din devleti zlemcilerine yanda bir tutum izlerse, o
lkenin dirlii ne olur, dzeni ne olur, gvenlii ne olur? 6 5
ld
6S
54
Bkz: Hrriyet gazetesi, 16.3.1997. Oya A r m u t u ' n u n haberinden / A n k a r a

Bkz: C u m h u r i y e t gazetesi, 17.1.1999, Deniz Som, Vaziyet kesi, Emniyet
g r u b u , balkl y a z : " E m n i y e t G e n e l M d r l ' n n h i z m e t e zel gizlilik
d e r e c e s i n d e h a z r l a d T e m m u z 1998 tarih v e 7 0 sayl s t i h b a r a t B l t e n i ' n i n rticai A k m l a r k s m n d a , k a m u o y u n d a F e t h u l l a h l a r a d y l a a n l a n
F e t h u l l a h G l e n G r u b u d e e r l e n d i r i l i y o r . Strateji G r u b u ' n u n aylk dergisi
G n d e m ' d e y a y m l a n a n h a b e r e gre...
Emniyet'in raporunda Fethullah
G l e n G r u b u , d n e m i n B a b a k a n Y a r d m c s B l e n t E c e v i t ' i n iyi t a r i k a t l a r
g r d o r u l t u s u n d a y o r u m l a n y o r v e t a k d i r ediliyor.(...) E m n i y e t ' e g r e ,
F e t h u l l a h G l e n lml islami y o r u m l a r y l a dini d e e r l e r i n siyasi h e d e f l e r e
alet e d i l m e m e s i n i t e l k i n e d i y o r v e T r k i y e ' d e e n g e n i t a b a n a s e s l e n i y o r ;
F e t h u l l a h G l e n ' e bal m r i d l e r T r k i y e C u m h u r i y e t i ' i n d n y a a p n d a n e m l i bir d e v l e t o l m a p o t a n s i y e l i n d e n h a r e k e t l e z e l l i k l e e i t i m a l a n n d a
alyor.(...) E m n i y e t ' i n a k l a d F e t h u l l a h G l e n G r u b u ' n u n , r a p o r u n rti
cai A k m l a r b l m n d e y e r a l m a s ise k e n d i i i n d e eliki y a r a t y o r . t e
y a n d a n A y d n l k d e r g i s i n i n k a p a k h a b e r i n d e ileri B a k a n l ' n a s u n u l a n
185
ld
y
p
tu
ku
Bir iki yl nce, gazetelerde, polis rgtnn uaksa

var, tanksavar gibi ancak bir dzenli orduya kar kullanlabile
cek trden ar silahlarla donandn; polis istihbaratnn Trk
Silahl Kuvvetleri'nin gizli nitelikteki telefon grmelerini
dinlediini; askeri istihbarat rgtne polis ajanlarnn szdrl
dn (Kadir Sarmusak Olay) 66 ve bunun ardndan da polis r
gtnn, tanksavar ve uaksavar gibi silahlar Trk Silahl
Kuvvetleri'ne vermemek iin direndiini okuduk.
Tarikatlarla aras iyi olan ve basnda takunyal diye ni
telenen bir ileri Bakan da 1989 ylnda: "Korkmayn, artk
ordu darbe yapamaz; u sayda asker varsa, bunun karsna u
sayda polis dikilir", demiti. Bunlar Kurtulu Sava yllarnda
erkes Ethem'in kendi komutasndaki slamc Yeil Orduyu
TBMM'nin Atatrk komutasndaki dzenli ordusunun buyru
una vermemek iin nasl direndiini anmsatan durumlard.67
Polis rgt, ABD damgal Trk-slam Sentezi dorultusunda
alan kimi seilmi ve atanmlarn abalaryla, Amerika'nn
1989'dan sonra ivedilikle gerekletirmek istedii Trkiye'de
bir r a p o r a g r e , E m n i y e t G e n e l M d r l ' n n F e t h u l l a h G l e n C e m a a t i
m e n s u p l a r n c a ele geirildii n e s r l y o r .
66
B k z : Y a l n D o a n , 2 2 . 1 . 1 9 9 9 g n l M i l l i y e t ' t e y a y m l a n a n " D Y P ' d e iki

a d a y " balkl k e yazs: " ( . . . ) D Y P ' n i n E s k i e h i r a d a y l a r a r a s n d a iki isim
var. lgi e k i c i r a s l a n t , ikisi d e i s t i h b a r a t . Biri D e n i z K u v v e t l e r i K o m u tanl'ndan b e l g e s z d r m a k l a y a r g l a n m o l a n E m n i y e t G e n e l M d r l
s t i h b a r a t D a i r e B a k a n B l e n t O r a k o l u , dieri o n u n l a a l m , y i n e bir
istihbarat A d e m Demir.(..) S z m o n a " o r d u d a darbe havas var m yok
m u " s o r u s u n a karlk b u l m a k iin.
i d d i a y a gre, " O r a k o l u a s k e r l i i n i
y a p m a k t a o l a n p o l i s m e m u r u S a r m u s a k ' D e n i z K u v v e t l e r i n d e n b e l g e sz
drmakla"
grevlendiriyor.
Sarmusak
askeri
savcya
nce
"belgeleri
O r a k o l u ' n u n talimatyla aldn" sylyor, ancak m a h k e m e d e bu szn

geri alyor. D a h a s o n r a O r a k o l u d a S a r m u s a k d a b e r a a t ediyor... E m n i y e t
s t i h b a r a t d a i r e s i e n son p o l i t i z e o l m a s g e r e k e n b i r i m l e r d e n b i r i . "
67
E m n i y e t M d r l stihbarat Daire Bakan Blent O r a k o l u ' n u n da g

rev y a p t s r e i e r i s i n d e , p e k o k k e z : " A r t k askeri d a r b e o l m a z , n k
170 bin p o l i s v e 6 bin zel t i m v a r " d e d i i , b a s n d a y e r almtr. B k z : C u m
h u r i y e t g a z e t e s i , 2 . 7 . 1 9 9 7 . " T e l e f o n d i n l e m e e t e s i " balkl h a b e r d e n .
186
din devleti ve Amerikan gdmnde slam Birlii tasars do

rultusunda gdmleniyor ve bu ABD tasarsna kar kma ola
sl bulunan orduya dahi ba kaldracak bir eilime srkleni
yordu. Ahmet Taner Klal da bir ke yazsnda gvenlik
glerinin iinde bulunduu durumu yle irdeliyordu:
Asker, Polis ve Naziler
py
tu
ku
Olay Prof. Neet aatay'dan dinlemitim. Sayn

aatay, ilahiyat fakltesi dekanl yapm bir bilim adam.
Trkiye'de slam en iyi bilenlerden birisi. Ayn zamanda inanl bir Kemalist. Bursa'da polislere verdii bir konferan
sn sonunu dehetle anmsyor: Neredeyse beni dvecekler
di! Niin? Laiklii ve laikliin slamla badaabileceini
savunduu iin! (...) Polisin iinde nemli oranda eriat ve
rk bulunuyor. Ama disiplin bulunmuyor! (...) Polisin g
revi Cumhuriyet yasalarn korumak. Ama polisin iinde o
yasalara inanmayanlar var. Hatta o yasalara kar olanlar
var. (...) Polis; kamu grevlisine, iiye, hatta bar yank analara kar hogrsz olabiliyor. Ama yeil bayrak am
eriatya kar hogrl. Polis cumhuriyete kar olanlara
hogrl. Ama cumhuriyeti savunan basna kar acmasz.
Elbette ki polisin tm byle deil. Ama ilerinde nemli
bir kesimi byle.(...) "Askerden farkl polis" anlay, bir
anlamda DP geleneinde vard. MC'ler yozlamay hzlan
drd. imdi RP'de olan -imam-hatip kkenli- bir ANAP'l
ileri Bakan zamannda ise bozulma dorua ulat. O d
nemin rn olan kaymakamlara bakn. Acaba ka kadn
eli skyor? (...) Asker... Polis... Eitim... Asker ile polis arasndaki en byk fark, eitim ve ondan daha nemlisi di
siplin farkdr. Ama disiplin de eitimin rndr. Asker di
siplinlidir ve iinde cumhuriyet ilkelerine kar olanlara yer
yoktur. Polis disiplinsizdir ve iinde cumhuriyete kar
68
eler tar.
ld
68
B k z : A h m e t T a n e r Klal. C u m h u r i y e t gazetesi,
1.8.1997.
187
Btn bunlar, Humeyni Devrimi srasnda ran'da g

venlik glerinin bir kesiminin dier kesimine kar nasl silah
kullandn, ran'da sokak aralarnda askerlerle polislerin bir
birlerini nasl yaylm ateine tuttuunu ve nasl oluk gibi kanlar
aktn anmsatmas bakmndan rpertici durumlardr
Yer
yzne egemen olma ve egemenliini srdrme abasndaki
ABD'nin Trkiye'yi 1945'ten bu yana din devletine dntr
meye almas, bu uurda her yolu denemesi, tm kii ve ku
rumlar bu dorultuda gdmlemesi, Trkiye'yi ite byle ka
ranlk bir uurumun eiine getirmiti.
t
ku
Sonu olarak
ld
y
up
1989'da eski Sovyetler'in dalmaya balamasndan

sonra, Amerika'nn isterleri uyarnca inatla din devletine d
ntrlmek ve slam Birlii'ne sokulmak istenen Trkiye'de,
toplumun tm kesimleri ve gvenlik grevlileri u ya da bu oranda Atatrk ilkelerinden kopua srklenmi, mrteciler
ABD arkalarnda olduu srece hi bir gcn kendilerine engel
olamayacan dnerek ve 1993-1995 aras Genelkurmay' da
kendi yanlarnda bilerek; oyla olmazsa askeri darbeyle yneti
mi elimize geiririz, bizim iin her iki yol da aktr, dnce
siyle comu, byk bir zgvenle ynetim basamaklarna tr
manmlardr. Trkiye'yi ABD'nin buyruuyla Ortadou'nun
Orta a karanlna srkleyen bu lgn gidi, Genelkurmay
Bakan Doan Gre'in grev sresi uzatlmayarak emekli ol
duu ve Trk Silahl Kuvvetlerinin komuta kademelerinde ola
an grev devir tesliminin gerekletii 1995'e dek srmtr.
69
Bkz: C e n g i z zaknc, Kitap Gazetesi,1.3.1995. tran-Trkiye ve slam Dev

r i m i z e r i n e N e v v a l i z g e n ( S e v i n d i ) ile sylei.
188
BENC BOLUM
1995-1997
"28 UBAT"IN OLUUM SREC VE
YEN ULUSAL SAVUNMA ZGS
py
tu
ku
1995 MT rtica raporu
ld
Genelkurmay Bakan Org. Doan Gre'in grev sre

si uzatlmayp 1995'te ordunun komuta kademeleri olaan devir
teslim yoluyla deitikten sonra da Refah Partisi kurmaylar
"Ordu Refah Partisi'nden yana!" demeyi srdrrken yeni Ge
nelkurmay Bakan Org. smail Hakk Karaday, ordunun
bilimgder ulusu izgiyi korumakla ykml olduunu stne
basa basa vurgulamaktayd. 1995'te Genelkurmay Bakan Do
an Gre emekliye ayrldktan sonra MT'in Cumhurbaka
n'na sunduu rapor, 1990-1995 aras irticann ne denli rkt
c boyutlara trmandn sergiliyor ve btn elinizdeki kita
bn belgeler blmnde bulunan bu raporda, yle deniliyordu:
Sayn Cumhurbakanm,
(...) Daha nce tekke, zaviye ve pansiyonlarda, ka
pal bir sistem iinde eitim ve propaganda yapan slamc
unsurlar, artk sokaa dklmler, zellikle son 5 yl iinde (1990-1995) , siyasi, sosyal ve dini olaylara duyarl
ld
y
p
tu
ku
bir ekilde geni kapsaml organize eylemler gerekletir

meye ynelmilerdir.
Bir cephesi Laik Cumhuriyet'e ve Atatrk'e kartlk
olan slamc (irticai) faaliyetlerin tehdidi son dnemde
boyutlanmtr.(...)
Halihazrda modern ve yaygn tekilat yaplar ile
faaliyet gsteren, eitim ve taban geniletme almala
rnda ada yntem ve aralar, zaman zaman devlet
ten daha ileri llerde kullanan slamc unsurlar amalarna ulamada belirli mesafeler katetmiler ve karakter
deitirmilerdir. Nitekim slamc kitle iinde, allm,
mistik, mtedeyyin insan tipinin dnda, teknolojik ye
niliklere ak, kariyer sahibi kiiler mevcut olup, yne
time geldikleri zaman uygulanacak ekonomik ve siyasi
bir model de hazrlanmtr.
Dier taraftan, taban geniletmeye dayal uzun vadeli
geleneksel stratejiler dnda slamc evrelerde, silahl m
cadeleye dayal devrim fikrinin gndeme getirilmesi ve
evrensel boyutta Panislamizm almalar, anlan unsur
lardaki deiikliklerdir.
(...)slam lkeleri ile ilikiler baznda, Kuveyt ve
BAE (Birleik Arap Emirlikleri) de nem arzetmektedir.
Her iki lke ile de ilikiler Mslman Kardeler rgt
mensuplar araclyla yrtlmektedir.
Bunlarn dnda, daha nce de belirtildii gibi, s
lam lke ve gruplar nezdinde, "slam Birlemi Millet
leri, slam Ekonomik Topluluu, slam Savunma Teki
lat" kurulmas gibi enternasyonel faaliyetlerin, Milli
Gr'n Panislamist hedefleri dorultusunda yrtl
d, (...) gzlenmektedir.1
1995 ylnda Cumhurbakanna sunulan ve 1990-1995

arasn konu alan bu MT Raporunun tek eksii uydu: Mrte
cilerin uruna savam verdikleri ve ynetimi ellerine geir1
Bkz: Aksiyon Dergisi. 25 ubat-3 Mart 1995, "Noktasna, virglne do

k u n m a d a n , b t n aklyla: M T ' i n s o n rtica R a p o r u " balkl A h m e t
G n e r i n h a b e r i n d e n . sf. 2 2 - 2 8 .
190
1995-1997: "28 UBATIN OLUUM SREC
ld
py
tu
ku
diklerinde uygulamay ngrdkleri tm dnceler, onlarn

beynine gkten zembille inmemi, 1945'ten bu yana ABD tara
fndan sokulmutu. Gerek Panislamizm, gerek Hilafet, gerek
slam Birlii, gerek slam NATO'su, gerek slam Ortak Pazar,
gerek slam Birlemi Milletleri,.. bunlarn hepsi de ABD'nin
1945'ten bu yana Sovyetler'e kar gerekletirmeye alt
1989'dan sonra ise Avrupa-Rusya yaknlamasndan doan Urallardan Atlantie Ortak Avrupa Evi tasarmn baltalamak amacyla kendi gdmnde oluturmay amalad eylerdi.
Trkiye'de 1990-1995 aras gemi azya alan irticann gerek
beyni Turgut zal'lar, Erbakanlar, Fethullan Glenler, vs. de
il, tm mrtecilerin iplerini-elinde tutan Mrteciba ABD'ydi.
rtica, ardnda ABD olduu iin azm, marm, zellikle
1993'ten sonra ABD destekli bir Refah darbeden bile sz edilir olmutu. 1995'te Genelkurmay'daki grev devir teslimin
den sonra dahi Refahlar ABD arkalarnda olduu srece Ge
nelkurmay'n da kendi arkalarnda olacana gvenerek, "Ordu
bizim arkamzda" diye barmay srdryorlard.
Erbakan: RP iktidarna ordu sevinir
Adana'da Milliyet yazarlaryla yapt kahvaltda se

im sonras hedeflerini aklayan Refah Partisi lideri yle
dedi:
(...) Cumhuriyeti biz kurduk, biz ycelteceiz. s
tiklal Sava'n St mam, Rdvan Hoca balatmtr. RP,
stiklal Sava'nda ortaya kan cevherin kendisidir. Cum
huriyeti ynetecek olan da bizleriz. (...) MGK Milli Grle
(= Refah Partisi'nin gryle) alacak. (...) RP'nin ikti
dara gelmesinden Silahl Kuvvetler rahatsz olmaz, tam
2
tersine, RP iktidarna en fazla ordu sevinecek.
Gelgelelim ABD gdml irtica yuvas Refah Parti
si'nin Bakan Erbakan, bu szlerinden ok deil iki ay sonra
2
Bkz: Milliyet gazetesi 17.12.1995.
191
15 ubat 1996 gn, Org. smail Hakk Karaday komutasnda

greve balayan Genelkurmay'n Atatrk'n bilimgder ulusu
izgisinden ayrlmayacan grp ilk okunu geirdi.
ubat 1996: Ordu irticaya kar tavr alyor
Jandarma Genel Komutanl, 15 ubat 1996'da ya
ymlad "Klalarda badet Genelgesi" ile irticann orduyu ele
geirme abalarna kar nlemler alyordu:
tu
ku
Jandarma Genel Komutanl

Klalarda badet Genelgesi
15 ubat 1996
HRK: 2052-10-96 / ET. . (204) GZL
py
Mescitlere rtbeli personel ile sivil memur ve iiler gi

remeyecek, bunlar dinimizin hogrsne snarak iba
detlerini evlerinde ve sivil kyafetli olmak kaydyla her
kese ak camilerde yapacaklar.
Kla iinde ve darda yaplacak ibadetlerde mesai
saatlerine uygunluk esas alnacak.
Kla mescitlerinden ve camilerinde ezan okunmayacak,
bunun iin askeri maksatla verilmi ses yayn cihazlar kul
lanlmayacak, ezan dardaki camilerden dinlenecek ve
ya saate gre ibadete balanacak.
Cami ve mescitlerde sadece Diyanet leri Bakanl
'nca yaynlanm Kur'an ve dergiler bulundurulacak.
Herhangi bir din grubu veya tarikatlara ait yaynlar,
hal ve seccade hediyeler kabul edilmeyecek.
Mescit ve camilerde bulunan ve Diyanet leri Bakanl
na mensup imamlarn resmi kyafeti olan cbbe ve sark
lar kullanlmayacak. Silahl Kuvvetler Kyafet Kararnamesi'nde belirtilen haki renkli imam latas ve sark seferde g
revlendirilecek rtbeli din grevlilerine mahsus olduu
gznne alnarak, imamlk grevi yapan kiiler normal er
kyafeti ile bu grevi yrtecekler.
ld
192
1995-1997: "28 UBAT"IN OLUUM SUREC
Cami ve mescitlerde duvarlarda manas bilinmeyen eski

Trke yazlar kaldrlacak. Rahle, tespih, takke gibi TSK
Kyafet Kararnamesi'ne uygun olmayan malzeme kullanl
mayacak.3
Jandarma Genel Komutan
Orgeneral Teoman Koman
py
tu
ku
1993'ten sonra ordunun Refah bir darbe yapp ken

dilerini ynetime getireceini savunan mrteciler, bu genelge
basnda yaymlandktan sonra, 1995'teki komuta deiikliiyle
gvendikleri dalara karlar yadn grp ok fkelendiler.
Gelgelelim Mrteciba Erbakan, biz Amerikayla ibirlii yapyoruz, ordu da Amerika 'nn dostudur, yleyse ordu bizden ya
nadr biimindeki saplantsndan bir trl kurtulamyor, bu ge
nelge basna yansdktan sonra dahi orduyu Refah Partili olarak
gsteren demeler vermekten geri kalmyordu:
Erbakan: Ordu Refah' istiyor
ld
RP lideri Necmettin Erbakan, dn yapt aklama

larda, Rantiyecilerin RP'nin yakn zamanda iktidar olaca
n anladklar iin orduyu kendilerine alet ettiklerini ne srerek yle dedi: Milletimiz RP'yi en byk parti yap
tysa, "Ben Refah' istiyorum" diyorsa, kimsenin phesi
olmasn ki, ordumuz da ayn dncededir. Ordu da Refah' istiyordur. Ama grevi icab bunu aka ilan ede
mez, konuamaz. (...) Ordumuzu din dmanlnn aleti
yapmak istiyorlar. Hayr. Hibir eyi baaramadnz gibi,
bunu da baaramayacaksnz. nk bu ordu bizim ordu
4
muzdur...
B k z : M i l l i y e t gazetesi, 2 7 M a r t 1 9 9 6 . " T a r t l a n g e n e l g e "
ayrca bkz: Tr
kiye g a z e t e s i . 2 4 . 3 . 1 9 9 6 . " R P ' d e n s o r u : K l a d a n a m a z y a s a k m ? " balkl

e n o l A t e ' i n haberi.
4
B k z : H r r i y e t gazetesi, 2 8 m a r t 1 9 9 6 .
193
Oysa Jandarma Genel Komutanl'nn genelgesi o

denli akt ki, ortada byle bir belge varken Erbakan'n: Ordu
Refah partilidir ancak grevi gerei bunu ak ak duyuramyor biimindeki bu irkin demeci bile, Doan Gre'in Genel
kurmay Bakanl dneminde "Ordu bizden yana, Genelkur
may'da Refah Partisi var, Kuvvet Komutanlar Refah Partili,
Rap rap sesleriyle geliyoruz" diye lklar atan Refah Partili
leri, Org. smail Hakka Karaday bakanlndaki Genelkur
may' dinsizlikle, kafirlikle sulayan demeler yadrmaktan alkoyamad.
ku
Ordu-RP kavgas
ld
y
p
tu
Askeri tesislerde ibadeti yasaklayan genelgeye gelen

sert eletirilere ordudan sert yant verildi. st rtbeli bir
askeri yetkili: "Maskelerinin dmesinden telaa kaplan
eriat zlemcilerininin, sahte dindarlarn ve ad
kalm gerici takmnn Trk Silahl Kuvvetlerini cephe
alarak onu ypratmaya altklarn" syledi.5
Genelkurmay'n Silahl Kuvvetlere ynelik "din
dmanl" sulamas zerine verdii muhtra niteliin
deki sert yant, RP'yi kartrd.6
Genel Bakan Erbakan, parti yneticilerine asker
lerle ilgili konularda konuma yasa getirdi.7
1993-1995 aras Genelkurmay'la balay yaad g

rntsn veren ve oy yoluyla olmazsa darbe yoluyla ynetime
geleceini ak ak syleyen Refah Partisi, 1995'teki komuta
deiiminden sonra orduyu yanlarnda ya da arkalarnda deil
karlarnda grnce bu kez orduya saldrmaya balam, parti
ye ye olan Amerikan gdml "yeil kuak" emekli subaylar
Bkz: Yeni Yzyl gazetesi. 27.3.1996
194
1995-1997: "28 UBAT"IN OLUUM SREC
araclyla ordu zerine kuku serpici demeler vermeye ba

lamt:
RP'nin generali: Ordu iin aibe var
py
tu
ku
Kamuoyunda "Refah'n Generali" diye tannan emekli Tugeneral Hasan Salam, ordu konusunda bir ta
km aibelerin olduunu belirtti ve bunlarn ortadan kald
rlmas lazm, dedi. Salam, "Ordunun Refah' istemedi
i" iddialar iin, "Byle bir eyin olmasn doru bulmu
yorum. Varsa eer byle bir eyin olduuna inanmak is
temiyorum. Ortada bir takm aibeler var. Artk tek
partili Trkiye'de deiliz. Onun iin herkes kendi hu
duduna ekilmelidir" diye konutu. Kamuoyunda Refah'n Generali olarak tannan Salam, Trk Silahl Kuv
vetleri'nde son olarak eski Cumhurbakan Kenan Evren'in
Milli Gvenlik Konseyi Bakanl dneminde grev al
mt. Salam, o tarihte MGK Genel Sekreteri olan Haydar
Saltk'n yardmcl grevinde bulunmu ve 1981'de de
emekli olmutu. Salam, 1991 seimlerinde RP'nin Bal
kesir'den milletvekili aday olmu ancak seilememiti.
Bu arada, RP Genel Bakan Necmettin Erbakan, partisin
den milletvekili aday olan Salam'dan Kur'an kursu a
masn istedi. Erbakan, Trkiye yazarlar Birlii'nin Genel
kurulu'nda dn karlat lim Yayma Cemiyeti Bakan
Salam'a: Kz ocuklar iin de Kur'an Kursu almas fev
8
kalade nemli bir hizmettir, dedi.
ld
Refahlar Doan Gre'in Genelkurmay bakanl

dneminde "Rap rap sesleriyle geliyoruz" derken, Doan G
re emekli olduktan sonra "Ordu iin aibe var" demeye ba
lamlard. nk 1995'te komutanlarn deitii Genelkurmay,
Trk Silahl Kuvvetleri'nin Atatrk bilimgder (laik) dze
nin bekisi olduunu aka vurguluyordu.
195
Temmuz 1996: ABD Erbakan' iktidara getiriyor

1995 seimlerinden sonra kurulan ANAYOL hkmeti
yklnca, Temmuz 1996'da Erbakan'n Babakanl altnda
Refahyol hkmeti kurulmu ve bu olay d basnda yle yanklanmtr.
Fransz stihbaratna yaknlyla tannan
El Vatan El Arabi dergisinin iddias:
"Erbakan' ktidara ABD Getirdi"
py
tu
ku
Suudi Arabistan'n desteiyle Fransa'da yaymlanan

haftalk El Vatan El Arabi dergisi "Erbakanclk Humeynicilie kar" balkl haberinde; "Erbakan, radikal slama
kar lml bir eriat cephe kurarak blge apnda yeni bir
slamclk akm yaratyor. Bu amala ABD ile anlaarak
blgede stratejik oynuyor. Amerikan politikalar ereve
sinde ran, Sudan ve Suriye ile kar karya gelebilir." yo
rumu yapld. Fransz resmi ve istihbarat kaynaklarna
yaknlklaryla bilinen Lbnanl gazetecilerin kard El
Vatan El Arabi, 12 Temmuz 1996 tarihli nshasnn kapa
nda kulland Erbakan'n fotorafyla birlikte "TrkiyeABD anlamasnn gizli yan: Amerikan onayyla Halife
Erbakan" spotuna yer verdi. Fransz istihbarat raporla
rnda 29 Mays 1996 tarihinde dzenlenen Fetih leni'nin,
ABD-Refah ibirlii iin dnm noktas olduu belirtildi.
zellikle ABD ile Batl lke istihbarat rgtlerinin youn
katlm ve ilgisine mazhar olan Fetih leni'nde Erbakan
blge apnda slamc bir lider olarak n plana kt. Bu
proje kapsamnda slam Ortak Pazar, slam NATO'su ve
slam Dinar da bulunmaktadr. stihbarat raporlarnda
RP'nin sadece Osmanl Halifelii'ni deil, blge apnda
yeni bir kktendinci enternasyonalini kurmay amalad
ska konuuluyor... Amerikan patentli bu proje, slamc
lara kar slamclarn kullanlmas demektir... Kimi evrele
re gre ordu, Refah efsanesi bitsin diye Erbakan'n iktidara
ld
196
1995-1997. "28 UBAT"IN OLUUM SUREC
geliine gz yumdu. Oysa bu doru deildir. Uyank, zeki

ve pragmatik Erbakan, ncelikle ABD ile anlat. Ameri
kan stratejisi erevesinde hareket edeceine dair temi
natlar verdi. Bu yzden Amerika'nn onayyla halife oluverdi... RP lideri, ABD Dileri Bakan Ortadou ile
rinden sorumlu yardmcs Peter Tarnoff'la grmesinde,
PKK lideri Abdullah calan'n am'dan karlmas iin Suriye'ye bask yapmasn istedi. Suriye ile PKK me
selesi zlmedii takdirde. Erbakan'n Suriyeli Msl
man Kardeler rgtn bu lkeye kar kullanaca
sanlyor. Keza Erbakanl Trkiye, ran ile de Azerbaycan
ve Orta Asya'da kapabilir" 9
py
tu
ku
ClA'nn tm kirli amarlarn ortaya karmakla nle

nen Fransz stihbarat rgt, Amerikan-Refah ibirliinin er
evesini byle iziyordu. Amerika, 1945'ten sonra Sovyetler"e
kar rgtlemeye alt Trkiye nderliinde slam Birlii,
slam NATO'su, slam Birlemi Milletleri. slam Ortak Pazar,
slam Dinar ve Halifelik gibi kurumlar. Avrupa-Rusya yakn
lamasndan doan Urallardan Atlas Okyanusuna Ortak Avrupa
Evi abalarn baltalamak zere, 1989'dan 1993'e dek stratejik
ibirlikisi Turgut zal eliyle, onun lmnden sonra da Refah
Partisi eliyle gerekletirmeye alyordu. Trkiye'nin Ameri
ka'nn istedii gibi bir din devletine dnmesi, Trkiye'yi ii
ne almak istemeyen Avrupa Birlii'ne bir dlama gerekesi ya
rataca iin Avrupa Birlii'nin de iine geliyordu. Gelgelelim
Avrupa Birlii, din devletine dnecek bir Trkiye'nin Ame
rika'nn gdmnde deil kendi gdmnde olmasn istiyordu.
Refah Partisi'ni ABD'nin gdmnden karp kendi gdmle
rine sokmak isteyen Avrupa lkeleri, Erbakan Babakan olunca
onu kendi yanlarna ekmek iin aba gstermeye baladlar:
ld
Bkz; C u m h u r i y e t gazetesi. 2 6 . 7 . 1 9 9 6 .
197
Ankara'ya Kinkel Destei
ku
Alman Dileri Bakan Klaus Kinkel, ABD'ye kar

Babakan Necmettin Erbakan'a destek vererek, Trki
ye'nin Bat'dan (Avrupa'dan) izole edilmesinin imkansz
olduunu bildirdi. Almanya Dileri Bakan Klaus Kinkel,
Trkiye'nin slam lkeleriyle yaknlamasna mdahele
edilemeyeceini ve Trkiye'nin bu nedenle izole edil
memesi gerektiini bildirdi. Haftalk "Bild" gazetesinin so
rularn yantlayan ve Trkiye'nin slam lkeleriyle yeni
temaslarn deerlendiren Kinkel, ABD'nin ran ve Lib
ya'yla ticaret yapanlara ynelik yasaklarnn kabul edilebilir
olmadn kaydetti. Bu yzden yakn mttefik ABD ile
Almanya arasnda bir "ticaret sava" kmas iin bir
neden olmadn belirten Kinkel, Trkiye'yle ilgili olarak
u grleri bildirdi: "Babakan Erbakan'n ran ziyaretinde
imzalanan doal gaz anlamas fazla abartlmamal. nk
bu uzlama, Erbakan greve balamadan ok nce imzalan
d. Ayrca, Trkiye ve ran iki komu lkedir. Burada nor
mal diplomatik ilikiler sz konusudur ve buna bizim
mdahele etmemiz sz konusu olamaz."
py
tu
ld
Klaus Kinkel, Trkiye'nin Avrupa'ya ait olduu

nu gstermek iin, Avrupallarn hereyi yapmas gerek
tiini bildirdi ve "Trkiye, bizimle ok iyi dost bir lkedir.
Demir Perde'nin yklmasndan sonra, Avrupa ile slam
Alemi ve Asya lkeleri arasnda nemli bir kprdr.
Trkiye izole edilemez" dedi.
slam lkelerindeki gelimeleri deerlendiren Kin
kel, dnya nfusunun yzde 23'nn ve yaklak 1.2 milya
rnn Mslman olduunu hatrlatt. slam alemiyle dnya
nn geri kalan lkeleri arasnda bir uurum meydana gelmesi
ya da bir kltr sava olmasn nlemek gerektiine dikkat
eken Kinkel, "slam' iyi anlamak gerekir. Hatta Alman
ya'daki okullarda Mslmanlk zerine ders verilmesinden
yanaym.(...)" eklinde konutu.10
10
B k z : M i l l i y e t gazetesi, 16.8.1996
198
1995-1997: "28 UBATIN OLUUM SUREC
tu
ku
Almanya Dileri Bakan Klaus Kinkel, "Trkiye,

Demir Perde'nin (1989'da) yklmasndan sonra, Avrupa ile
slam Alemi ve Asya lkeleri arasnda nemli bir kprdr" di
yordu. Amerika ise: "Trkiye, Demir perde'nin (1989'da) y
klmasndan sonra, Amerika ile slam Alemi ve Asya lkeleri arasnda nemli bir kprdr" grndeydi. Sovyetler Birli
i'nin dalmaya balad 1989'dan balayarak, Avrupa Birlii
lkeleri: Trkiye Ortadou ve Asya'daki slam ve Trk lkele
rinin bana gesin ve tm Mslman Arap ve Trk lkelerini
Avrupa'nn smr alanna soksun, biiminde dnrken; Amerika da: Trkiye Ortadou'daki ve Asya'daki slam ve Trk
lkelerinin bana gesin ve tm Mslman Arap ve Trk l
kelerini Amerika'nn smr alannda tutsun, biiminde d
nyordu. Almanya Babakan Kohl'un Refah Partisi Bakan
Erbakan'a yaklam bu izginin bir rnyd:
py
Kohl'dan Erbakan'a: 'Size gveniyorum'
ld
Almanya Babakan Helmut Kohl, dn meslekta

Necmettin Erbakan'a bir baar mesaj gnderdi. "Ben Tr
kiye'nin NATO ve Avrupa Birlii'nin gvenilir bir yesi
olarak kalmas iin kararllkla gerekli gayreti gsterecei
nizden eminim" diyen Kohl, mesajnda Erbakan'n Al
manya'da yksek renim yapt dnemdeki deneyim
lerine de deindi. Kohl, yle devam etti: "Her iki lke
halklar arasndaki geleneksel ve dostane ilikiler asndan
sizin kariyerinizin dikkati eken bir zellii bulunmaktadr.
Bu nedenle Trk-Alman ilikilerinin daha da gelitiril
mesi, sizin ahsen nem vereceiniz bir konu olacaktr."11
Kohl, "ahsen" szcyle Erbakan'a Leopard tanklaryla ilgili bir buluu nedeniyle Almanya'nn kendisine srekli
demekte olduu sylenen patent cretlerini anmsatyor olma
lyd...
11

199
py
tu
ku
Fransa Cumhurbakan Jacques Chirac da Erbakan'n

Babakanln kutlayarak, Trkiye'yi Avrupa Birlii yrnge
sinden ayrmay dnmedii srece Erbakan' destekleyecek
lerini aklamt. "
1989'dan sonra Trkiye'nin din devletine dnp
Mslman Trk ve Arap lkelerinin bana gemesi konusunda
hem Avrupa Birlii lkeleri hem de Amerika gr birlii ieri
sindeydi, Avrupa Birlii, Trkiye nderliinde kurulaca var
saylan slam Birlii'ni Amerika'ya kar Avrupa karlar do
rultusunda kullanmay dnrken; Amerika ise oluturmaya
alt bu birlii kendi karlar dorultusunda Avrupa ve
Rusya'ya kar kullanmay amalyordu. Amerika Avrupa Bir
lii lkelerinden daha atik davranm, nce stratejik ibirlikisi
Turgut zal eliyle, onun 1993'teki lmnden sonra da sk i
birlii kurduu Refah Partisi eliyle, Avrupa ve Rusya'ya kar
Amerikan gdmnde bir slam Birlii oluturmak yolunda ol
duka ilerlemiti. Refah Partisi, Kuzey Irak'ta bir Krt devleti
oluturmaya alt aa kt iin blgeden gitmesi savu
nulan eki G'n grev sresini uzatarak, Amerika ile stra
tejik ibirliine girdiini gizlenemez bir biimde aa vur
mutu. Amerika, Refah Partisi ynetiminden ok mutluydu.
yle ki dnemin ABD Dileri szcs Nicholas Burns, eki
G'n grev sresinin uzatlmas ynnde alt iin Refah
Partisine teekkr ediyor ve Trkiye ile ilikilerinin srmesi iin laikliin bir nkoul olmadn syleyerek, Refah Partisi
ynetimi altnda Trkiye'nin bir din devletine dntrlmesi
ne kar kmayacaklarn gsteriyordu:
ld
Bay patavatsz
Ankara'nn ABD Dileri Szcs Nicholas Burns'le ba dertte. Bir sre nce, "ABD-Trkiye ilikilerinin
devam iin laiklik art deil" szleriyle ortal kartran
12
Bkz: Milliyet gazetesi, 10.7.1996. "Chirac'tan Destek Sz"
200
1995-1997- "28 UBAT"IN OLUUM SUREC
Burns, imdi de "eki G'n uzatlmas Erbakan'n

zaferi" diyerek olay yaratt. "
1996"nn son aylarnda Refah Partisi, ABD'yi arkasn
da bulduka iyice maryor, dzenledii eitli gsteriler, zel
geceler ve toplantlarda toplumu Atatrk bilimgder (laik)
ulusuluktan soutucu almalarn artryordu. RP'li Sincan
Belediyesi'nin gerekletirdii Kuds Gecesi'ne ran Bakon
solosu da arl olarak katlyor ve o gecede yer gk eriat
devleti lklaryla inliyordu.
Ocak 1997: Sincan'dan tanklar geiyor
ku
ld
py
tu
Refah'n bu olayl Kuds Gecesi'nden sonra ran Ba

konsolosu lkesine sepetleniyor ve ordu birlikleri Sincan cad
delerinde tanklaryla boy gsteriyordu. Refah-Ordu uzlamazl
bu boyutlara trmanmasna karn Erbakan durumu yapay
gndem yaratlyor diye geitirmeye alyor: "Biraz sonra
Genelkurmay Bakan'mz (Karaday) gelecek, onunla kucaklaacaz. Bylece bir atom bombas patlatacaz" eklinde konu
uyordu. Yasa gerei olaan grmeler iin Babakanla ge
len Genelkurmay Bakan'n Babakanln merdivenlerinde
karlayan Erbakan, Orgeneral Karaday'y sarlp pemiyor ve
14
atom bombas elinde patlyordu. ABD'yi arkasna alan Refah
Partisi'nin lkeyi lgnca din devletine ve Panislamizme s
rklemesi karsnda ordu giderek sertleiyor, yerel birliklerde
ki komutanlar dahi bu lgn gidie kar basna sert demeler
vermeye balyordu. Refah Partisi'nin orduyla girdii tartma
ABD'de kaygyla izleniyor ve ABD yetkilileri bu ekimede
13
B k z : H r r i y e t g a z e t e s i . 2 . 8 . 1 9 9 6 . Ayrca, bkz: Ali S i r m e n . " R e f a h v e
ABD".
Milliyet g a z e t e s i . 2 9 . 7 . 1 9 9 6 . Ayrca, bkz: Ik k a n s u . C u m h u r i y e t
g a z e t e s i . 2 2 . 7 . 1 9 9 6 . A y r c a , b k z : T o k t a m Ate. " L a i k l i k v e D e m o k r a s i " .

Cumhuriyet gazetesi. 2 5 . 7 . 1 9 9 6 .
14
Bkz: E r g n P o y r a z , a g e . sf. 5 0 6 .
201
Refah Partisi'nin ynetimde kalmas iin ellerinden geleni ya

parak, orduyu Refah Partisi'ni g kullanarak ynetimden uzaklatrmamas iin uyaryordu. 28 ubat kararlarndan 16 gn
sonra ABD'de yaymlanan The Washington Post gazetesi, Sin
can olaylaryla trmanan Ordu-RP gerilimini yle yorumluyordu:
The Washington Post: Trkiye'de gerginlik
tu
ku
Trkiye'deki gerginlik genellikle laiklerle slamclar

arasndaki ekime olarak yorumlanyor. Ama byle bir yo
rum Trkiye'deki alkantlar aklamak iin yetersiz kalr.
Trkiye'nin asl sorunu udur: Oylarn yalnzca yzde
20'sine sahip olan Refah Partisi, Trk halknn ounun is
temedii bir slamlatrma program uygulamaya almak
tadr. Laik siyasi partiler kendi ufak kar hesaplarnn
ulusal karn nne koyduklarndan, slamclarn kar
sna kma grevi ordunun zerine yklendi. Ocak aynda Sincan Belediye Bakan kkrtc bir "Kuds Gece
si" dzenleyince, 1960'tan beri kez mdahelede bulunan
Trk Silahl Kuvvetleri, tanklar Sincan'dan geirdi. Byle
ce Refah'a daha ileri gidemeyecei bildirilmi oldu. Daha
sonra askerlerin arlkl olduu Milli Gvenlik Kurulu, h
kmete laikliin korunmas iin bir program verdi. Dram
henz bitmi deil. Ancak uras kesin: Yeni bir darbe
Trkiye'nin sorunlarn zemez. Laiklii koruma ge
rekesiyle yaplacak byle bir darbe halkta destek bula
bilir, ama mdahele anti-demokratik olur. zm ordu
ya daha fazla yetki vermekle deil politikaclarn daha iyi
almalarn istemekte yatyor. Ama Trkiye'nin sorunlar
sadece yeteneksiz politikaclar deil. Trkiye'nin dostlar
nn da ok nemli rolleri var. Trkiye Avrupa Birlii'ne
kabul edilmelidir. lke ancak bu ekilde Avrupa'ya
balanr ve istikrara kavuabilir. Avrupa, Trkiye'ye,
py
ld
202
slam haklarna sayg duyan bir slam lkesinin de bir

lie katlabileceini gstermelidir.15
py
tu
ku
Amerika, Trkiye'yi tek devlet oluturup Rusya ile ya

knlaarak karsna dikilmesinden korktuu Avrupa Birlii'ne
kar kullanmak iin her yolu deniyor ve Avrupa'ya, her ikisi
de ABD'nin iine yarayacak iki seenek sunarak yle sesleni
yordu: Ey Avrupallar! Trkiye'yi Avrupa Birlii'nin dnda
tutarsanz ben onu slam Birlii'nin bana geirir ve sizin s
mr alanlarnz kstlamakta kullanrm; byle olmasn iste
miyorsanz, Trkiye'yi de kendi iinize alrsnz ki, bu durumda
da zlediiniz rk ve din birliine dayal tek devlet tasarmnz
suya dm olur ve ben sizi Bosna ve Kosova Sorunu'nda ol
duu gibi barnza slam-Trk tohumlar ekerek iinizdeki rk
ve din ayrlklarn istediim an kayp blebilecek konumda
olurum ve bu yolla sizi kendi gdmmde tutarm; krk katr
m, krk satr m, sein bakalm... Bir zdeyi vardr: Tm yollar
Roma'ya kar... ABD, Trkiye'de irticay besleyerek, tek dev
let olmaya alan Avrupa'nn karsna tm yollarn Washington'a kaca iki seenek koyuyordu. Trkiye'de "Kuds Ge
cesi" dzenleyerek slam'a yararl olduklarn sananlarn ou,
gerekte ABD'nin elinde Avrupa'ya kar kullanlan birer pi
yon durumunda bulunduklarn byk bir olaslkla bilmiyor
lard. ABD'nin laik bir Trkiye'ye deil, Avrupa Birlii'nin
karsna dikilecek bir Osmanl mparatorluu'na gereksinimi
vard. Washington, Trkiye ve Avrupa'y karsna alm, tav
ana ka tazya tut diyordu. Bu gidie dur diyebilecek biricik
g Trk Ordusuydu ve ABD, Trk Silahl Kuvvetleri'nin bir
darbeyle ynetime el koyarak, Trkiye'nin ABD gdmnde
Osmanllatrlmasnn 27 Mays 1960'ta olduu gibi bir kez
daha nlenmesini istemiyor; ordu laiklii korumak zere darbe
yapacak olursa, buna kar kacan The Washington Post araclyla duyuruyordu. ABD, Trkiye'de Refah Partisi'ni y-
ld
15
Bkz: Cumhuriyet gazetesi, 18.3.1997
203
netime getirmi ve bu ynetimin srmesi iin elinden geleni ya

pyordu:
Eski CIA Ajan Graham Fuller
"ABD, RP ile ibirlii yapt"
ABD,.. iktidar dneminde RP ile ibirlii yapt.
Trkiye'de bazlar RP'yi iktidardan uzaklatrmay
dnrken ABD buna aka kar kmt.16
py
tu
ku
ABD, ynetime getirdii Refah Partisi'ni ynetimde

tutmaya alyordu; nk stratejik ibirlikisi Turgut zal'n
ld Nisan 1993'ten balayarak, onun yedei olan blc
mrteci Refah Partisi'ni devreye sokmu; zal'n lmnden
doan ibirliki boluunu Souk Sava beslemesi Refah Parti
si ile kapatmt. Refah Partisi, Amerikan isterlerini Trk ka
muoyuna Tanr'nn buyruu imi gibi benimsetmeyi i edinmi,
Amerikan kartl yalnzca grnte olan, slam Birlii, Hi
lafet, slam Ortak Pazar, slam Ortak Paras, slam NATO'su,
slam Birlemi Milletleri gibi btn lkleri Souk Sava d
neminde CIA kurmaylarnca retilmi bir partiydi. Dnemin
ABD Dileri szcs Nicholas Burns'n Amerika-Refah i
birliinin Trkiye'deki laiklii yprataca ynndeki eletirile
re: ABD hi bir dnemde Trkiye ile ilikilerinin laikliin sr
mesine bal olduu yolunda tek sz sylememitir, biimindeki
yant, ABD'nin Trkiye'deki irticann ba olduunu ortaya
koyan ok sayda gstergeden yalnzca biri olmutur.
ABD, 50 yl akn bir sredir Trkiye'yi tpk Suudi Arabistan gibi kendi gdmnde olacak bir din devletine dn
drmek iin her yolu denemi, her kapy alm, ok uram
tr. Trkiye'de laiklik ve ulusuluk kart dinci ve blc r
gtler, arkalarnda her dnemde ABD nderliindeki Bat ya
ylmaclnn ak ya da rtl desteini bulmulardr.
ld
16
Bkz: Cumhuriyet gazetesi. 28.9.1998. Bar Poster.
204
28 ubat 1997:
MGK kararlar ve Yeni Ulusal Savunma izgisi
p
tu
ku
The Washington Post'un 16 Mart 1997 gnl yazsnda

da belirtildii gibi, 28 ubat 1997'den nce, ortada Trkiye'nin
byk bir ivmeyle ar dinci ynetime kaymasn durdurabile
cek, bu gidii nleyebilecek ya da tersine evirebilecek gte
sivil bir oluum grlmyor, Amerikan gdml irticaya kar
caydrc nitelikte bir toplumsal direni gerekleemiyordu. So
nunda, Milli Gvenlik Kurulu'nun 28 ubat 1997 gnl top
lantsnda, irticay blclkle birlikte badman olarak gren
subay yeler, lkenin ulusal savunma anlaynda deiiklik ya
ratan bu saptamay tm kurul yelerine benimsetmeyi baard
lar ve MGK'dan yle bir aklama yapld:
28 ubat 1997
Milli Gvenlik Kurulu Aklamas17
z
ld
y
1- Milli Gvenlik Kurulu, 28 ubat 1997 gn,

Cumhurbakan bakanlnda Babakan, Genelkurmay
Bakan, Dileri Bakan ve Babakan Yardmcs, Milli
Savunma Bakan, ileri Bakan, Kuvvet Komutanlar,
Jandarma Genel Komutan ve Milli Gvenlik Kurulu Genel
Sekreteri'nin itirakleri ile ankaya Cumhurbakanl
Kk'nde aylk olaan toplantsn yapmtr.
2- Kurul'un bu toplantsnda blc terrle mcade
lede imdiye kadar alnan tedbirler ve elde edilen sonularn
genel bir deerlendirmesi yaplm, bu mcadelenin devle
timizin lkesi ve milletiyle blnmez btnlne gnlden
inanm, bu inanc sonsuza dek srdrmeye azimli halkm
zn, basnmzn, devletin btn kurum ve kurulular ve
milli iradenin sembol olan yce parlamentonun destekle
riyle ok olumlu bir noktaya ulat mahede edilmitir.
17
B k z : C u m h u r i y e t g a z e t e s i . 1 M a r t 1997
205
tu
ku
Elde edilen sonularn bundan sonra halkmzn hu

zur ve gvenliine ekonomik, sosyal, kltrel ve siyasal ya
amna olumlu olarak yansmas iin bu konuda alnacak
tedbirlerin bir plan dahilinde sratle yrrle konulmas
gerektii hususunda gr birliine varlmtr.
Alnacak bu tedbirlerin gvenlik iinde gerekleti
rilebilmesi bakmndan halen 9 ilde devam etmekte olan Olaanst Hal uygulamasnn 30 Mart 1997 tarihinden itiba
ren 4 ay daha uzatlmas uygun bulunmu ve bu grn
Bakanlar Kurulu'na bildirilmesine karar verilmitir.
3- Toplantda Kbrs sorunu ve Yunanistan'la iliki
lerle ilgili durum deerlendirmesi yaplm, bu konuda Tr
kiye'nin ve KKTC'nin hak ve menfaatlerini korumay amalayan siyasi ekonomik ve askeri tedbirler uygun buluna
rak Bakanlar Kurulu'na bildirilmesine karar verilmitir.
4- Toplantda bilhassa Anayasa ve Atatrk milliyet
iliine bal demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti ola
rak belirlenen Trkiye Cumhuriyeti Devleti'ne kar
ad bir kisve altnda zemin oluturmaya ynelik re
jim aleyhtar faaliyetler de gzden geirilmi:
Trkiye Cumhuriyeti'nin varln, Atatrk ilke
ve inklaplar dorultusunda, ada medeniyet
yolunda, demokratik sistem ierisinde ilerlemesi
ni teminat altna alan Anayasa ve Cumhuriyet
yasalarnn uygulanmasndan asla taviz veril
memesi gerektii,
Anayasa'nn tanmlad Cumhuriyetin Demok
ratik, Laik ve Sosyal hukuk devleti ilkelerinin
salkl bir ekilde dzenlenmesine imkan sala
yacak gvenlik, huzur ve toplumsal barn nem
ve ncelik tad,
Cumhuriyet ve rejim aleyhtar ykc ve blc
gruplarn laik ve anti-laik ayrm ile demokra
tik ve sosyal hukuk devletini gszletirmeye
yeltendikleri,
Trkiye'de laikliin sadece rejimin deil, ayn
zamanda demokrasinin ve toplum huzurunun
da teminat ve bir yaam tarz olduu,
ld
py
206
tu
ku
Devletin yapsal zn oluturan sosyal hukuk

devleti ve adalet ilkeleri anlayndan vazgeile
meyecei, yasalarla belirlenmi kurallarn gz
ard edilerek yaplan ad uygulamalarn da
hukukun stnl ilkesiyle badamayaca,
Trkiye'nin 1997 yl iinde, AB'ne tam ye olacak lkeler listesine girmeyi ncelikli bir he
def olarak srdrd byle bir dnemde
resmi ve sivil kurum ve kurulularn bu srece
katkda bulunmasnn gerekli olduu, bu sebeple;
demokrasimiz hakknda kukulara yol aacak,
Trkiye'nin yurtdndaki imajn ve itibarn
zedeleyecek her trl speklasyona son ver
mek gerektii, Trkiye Cumhuriyeti'nin laik
demokratik, insan haklarna saygl, sosyal bir
hukuk devleti olduu ynndeki temel ilkelerinin
Anayasa'mzn ve Devletimizin teminat altnda
olduu, rejimin; kendisine ve geleceine
ynelik tartmalarn, iinde bulunduumuz
ortamda Trkiye'ye yarardan ok zarar ver
dii,
py
ld
Aklanan bu esaslar aksine davranlarn, toplu

mumuzda huzur ve gveni bozarak yeni gergin
liklere ve yaptrmlara neden olaca deerlendi
rilmi; bu konuda alnacak ve alnmas gereken
tedbirler uygun bulunarak bu tedbirlerin Bakanlar
Kurulu'na bildirilmesine karar verilmitir.
Milli Gvenlik Kurulu'nun bu aklamasnda, irticaya

kar nlemlerin niin 1997'de ivdelik kazand konusu yle
belirtiliyordu: "Trkiye 'nin 1997 yl iinde, Avrupa Birlii'ne
turn ye olacak lkeler listesine girmeyi ncelikli bir hedef
olarak srdrd byle bir dnemde... demokrasimiz hakkn
da kukulara yol aacak, Trkiye nin yurtdndaki imajn ve
itibarn zedeleyecek her trl speklasyona son vermek gerek
tii... "
207
ku
Bu u anlama geliyordu: Trkiye'nin Amerika'nn buy

ruuyla bilimgder, ulusu, laik ynetimi terk edip, Ameri
ka'nn "lml slam" adyla dayatt gerici dingder bir devlete
dnerek, Mslman lkelerin bana geip Balkanlar, Orta
dou ve Asya'da at koturan Amerikan gdml bir Osmanlca ynelmesini istemiyoruz.
Bu aklama 1989'dan bu yana eylemlerini younlat
rarak Trkiye'yi Avrupa Birlii'ne kar Osmanllatrmaya a
lan Amerikanc slamclarda bir souk du etkisi yaratt. 28
ubat 1997 kararlaryla Trkiye, sonu tpk Osmanl gibi par
alanmaya varacak, yok olana dek her an sava iinde olaca,
her yl onbinlerce gencini yabanc topraklarda yitirecei bir tu
zaktan kurtarm, Amerika'nn kendisine giydirmek istedii bu
kara gmlei yrtp atmt.
28 ubat kararlar aklandnda RP'nin d ilikilerin
den sorumlu Genel Bakan Yardmcs ve Devlet Bakan Ab
dullah Gl, Amerika'dayd. Amerikan ynetimi, Trkiye'de
Refah Partisi'ni ynetimden indirecek bir darbeyi destekleme
yeceklerini aka duyururunca, Abdullah Gl de comu ve
"Bu lkede seimle gelmi bir hkmet vardr. Ve siyasi ka
rarlar biz veririz!" diye grlemiti.18 CIA Bakanlaryla yz
yze grmeler yapan Abdullah Gl, Trkiye'ye dnnce
Milli Gvenlik Kurulu'nun u kararlaryla burun buruna geldi:
py
tu
ld
28 ubat 1997 MGK Kararlar
1. Anayasa'mzda Cumhuriyet'in temel nitelikleri arasnda

yer alan ve yine Anayasa'nn 4. maddesi ile teminat altna
alnan laiklik ilkesi byk bir titizlik ve hassasiyetle ko
runmal, bunun korunmas iin mevcut yasalar hibir ayrm
gzetmeksizin uygulanmal, mevcut yasalar uygulamada
yetersiz grlyorsa dzenlemeler yaplmaldr.
18
B k z : Y e n i Yzyl g a z e t e s i . 1. M a r t 1997. Asl A y d n t a b a
208
py
tu
ku
2. Tarikatlarla balantl zel yurt, vakf ve okullar,

devletin yetkili organlarnca denetim altna alnarak
Tevhid-i Tedrisat Kanunu gerei Milli Eitim Bakanl
'na devri salanmaldr.
3. Gen nesillerin krpe dimalarnn ncelikle Cumhu
riyet, Atatrk, vatan ve millet sevgisi, Trk milletini ada
uygarlk dzeyine karma lk ve amac dorultusunda bi
linlendirilmesi ve eitli mihraklarn etkisinden korunmas:
a) 8 yllk kesintisiz eitim, tm yurtta uygulamaya ko
nulmal;
b) Temel eitimi alm ocuklarn, ailelerin isteine bal
olarak, devam edebilecei Kur'an kurslarnn Milli Ei
tim Bakanl sorumluluu ve kontrolnde faaliyet gs
termeleri iin gerekli idari ve yasal dzenlemeler yaplma
ldr.
4 Cumhuriyet rejimine ve Atatrk ilke ve inklaplarna
sadk, aydn din adamlar yetitirmekle ykml milli ei
tim kurulularmz, Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun zne
uygun ihtiya dzeyinde tutulmaldr.
5. Yurdun eitli yerlerinde yaplan dini tesisler belli ev
relere mesaj vermek amacyla gndemde tutularak siyasi is
tismar konusu yaplmamal, bu tesislere ihtiya varsa, bun
lar Diyanet leri Bakanl'nca incelenerek mahalli yne
timler ve ilgili makamlar arasnda koordine edilerek ger
ekletirilmelidir.
6. Mevcudiyetleri 677 sayl yasa ile men edilmi tari
katlarn ve bu kanunda belirtilen tm unsurlarn faali
yetlerine son verilmeli, toplumun demokratik, siyasi ve
sosyal hukuk dzeninin zedelenmesi nlenmelidir.
7. rticai faaliyetleri nedeniyle Yksek Askeri ura ka
rarlar ile Trk Silahl Kuvvetleri'nden (TSK) ilikileri
kesilen personel konusu istismar edilerek TSK'y dine
karym gibi gstermeye alan baz medya gruplar
nn silahl kuvvetler ve mensuplar aleyhindeki yaynlar
kontrol altna alnmaldr.
8. rticai faaliyetleri, disiplinsizlikleri veya yasad r
gtlerle irtibatlar nedeniyle TSK'dan ilikileri kesilen per-
ld
209
py
tu
ku
sonelin dier kamu kurum ve kurulularnda istihdam ile

tevik unsuruna imkan verilmemelidir.
9. TSK'ya ar dinci kesimden szmalar nlemek iin
mevcut mevzuat erevesinde alnan tedbirler; dier kamu
kurum ve kurulularn, zellikle niversite ve dier eitim
kurumlar ile brokrasinin her kademesinde ve yarg kuru
lularnda da uygulanmaldr.
10. lkemizi ad bir rejimden ve din istismarnn se
bep olabilecei muhtemel atmalardan korumak iin ran slam Cumhuriyeti'nin lkemizdeki rejim aleyhtar fa
aliyet, tutum ve davranlarna mani olunmal, bu maksatla
ran'a kar komuluk mnasebetlerimizi ve ekonomik ilikilerimizi bozmayacak, fakat ykc ve zararl faaliyetleri
ni nleyecek bir tedbirler paketi hazrlanmal ve yrrle
konmaldr.
11. Ar dinci kesimin Trkiye'de mezhep ayrlklarn
krklemek suretiyle toplumda kutuplamalara neden
olacak ve dolaysyla milletimizin dmanca kamplara
ayrlmasna yol aacak ok tehlikeli faaliyetler, yasal ve
idari yollarla mutlaka nlenmelidir.
12. TC Anayasas, Siyasi Partiler Yasas, Trk Ceza Yasas
ve bilhassa Belediyeler Yasas'na aykr olarak sergilenen
olaylarn sorumlular hakknda gerekli yasal ve idari ilem
ler ksa zamanda sonulandrlmal ve bu tr olaylarn tek
rarlanmamas iin her kademede kesin nlemler alnmaldr.
13. Kyafetle ilgili kanuna aykr olarak ortaya kan ve
Trkiye'yi ad bir grnme yneltecek uygulamala
ra mani olunmal, bu konudaki kanun ve Anayasa Mahke
mesi kararlar taviz verilmeden ncelikle ve zellikle kamu
kurum ve kurulularnda titizlikle uygulanmaldr.
14. eitli nedenlerle verilen, ksa ve uzun namlulu silahlara
ait ruhsat ilemleri polis ve jandarma blgeleri esas alnarak
yeniden dzenlenmeli, bu konuda kstlamalar getirilmeli,
zellikle pompal tfeklere olan talep dikkatle deerlendi
rilmelidir.
15. Kurban derilerinin, mali kaynak salamay amalayan
ve denetimden uzak rejim aleyhtar rgt ve kurulular
z
ld
210
tu
ku
tarafndan toplanmasna mani olunmal, kanunla verilmi

yetki dnda kurban derisi toplattrlmamaldr.
16. zel niforma giydirilmi korumalar ve buna neden olan
sorumlular hakknda yasal ilemler ivedilikle sonuland
rlmal ve bu tr yasad uygulamalarn ulaabilecei vahim
boyutlar dikkate alnarak yasa ile ngrlmemi btn zel
korumalar kaldrlmaldr.
17. lke sorunlarnn zmn "Millet kavram yerine
mmet kavram" baznda ele alarak sonulandrmay
amalayan ve blc terr rgtne de ayn bazda yak
laarak onlar cesaretlendiren giriimler yasal ve idari
yollardan nlenmelidir.
18. Byk kurtarc Atatrk'e kar yaplan saygszlk
lar ve Atatrk aleyhine ilenen sular hakkndaki 5816 sa
yl kanunun istismar edilmesine frsat verilmemelidir.
py
MGK'nn irticaya kar bu karar, Trkiye'yi Amerikan

gdmnde adm adm din devletine dntrmeyi amalayan
irtica yuvas Refah Partisi ve tarikatlarda byk bir korku; top
lumun ilerici, bilimgder, acl dnceli aydn kesimlerinde
ise byk bir sevin dalgas yaratmtr. Amerikan gdml ir
tica yuvas Refah Partisi ve onunla ibirlii yapan kesimler;
Genelkurmay'a bir takm Alevi subaylarn yuvalanm bulun
duu ve 28 ubat kararlarnn Trkiye'de tpk Suriye gibi bir
dzen kurmak isteyen bu Alevi subaylarn bann altndan k
t sylentisini yayarak, ordunun iine mezhep ayrmclnn
tohumlarn atmaktan ekinmeyecek lde amurlamlardr.
ld
28 ubat kararlarnda irtica ve ran

28 ubat kararlarnda Trkiye'de irticay ran'n k
krtt saptamas bulunmakta; ran'dan baka lkelerin ad anlmamaktadr. Kukusuz ran, lkemizdeki irticay dardan
beslemi; dahas Trkiye'deki bir takm ldrme olaylar ran
balantl irtica rgtlerince gerekletirilmitir. Ancak unu unutmamalyz ki Trkiye'de irtica ran'da Humeyni Devrimi
211
yaplmadan ok nce rgtlenmeye balam ve buraya dek

belgeleriyle ortaya koyduumuz zere, bata ABD nderliin
deki Bat'l devletlerce beslenmi, korunmu ve kullanlmtr.
Trkiye'de kovuturmaya urayan ou irtica elebasnn ran 'a ya da Suudi Arabistan 'a deil Bat lkelerine kap, irti
ca eylemlerini Bat lkelerinde ok daha zgrce yrttkleri
de belgeli, kantl bir gerektir.
ah'n son Genelkurmay Bakan Abbas Karabagi
ve Humeyni Devrimi'nde ABD'nin etkisi
tu
ku
ran'da gerekleen Humeyni Devrimi dahi, ABD n

derliindeki Bat'nn yeil yla gereklemi bir olaydr. Bu
gerei, ah'n son Genelkurmay Bakan Abbas Karabagi'nin
anlarnda tm plaklyla gryoruz:
py
Carter'n ABD Cumhurbakanlna seilmesi (20

Ocak 1977), Demokratlarn ynetime gelmesi ve "insan
haklar politikasnn Amerika'nn uluslararas siyasetinin
esas olarak ilan edilmesiyle birlikte, ah ve Emir Abbas
Hveyda hkmetinin izledii politikada deiiklikler orta
ya kt. (...) Pehlevi Vakf Mtevelli Heyeti Bakan erif
mami beni brosunun kapsnda karlad ve dedi ki:
"Paam, ah'n buyruuyla ileri Bakan olarak atandnz.
.. Mehed iin bir vali bulun; bir emekli komutan; sakall
(dinci) olursa daha iyi olur. (...) ah dedi ki:
-"Dier komutanlara syledik, size de sylyoruz...
lkenin istikrarl bir ekilde Veliahta devredilebilmesi iin
baz giriimlerde bulunmak gerekmekte ve sizin de iin iinde olmanz icap etmektedir. imdiye kadar durum lke
nin bu ekilde (monariyle) idare edilmesini gerektiriyordu;
byle oldu.. Fakat dnyann deimesiyle birlikte
(=ABD'de Carter'n Bakan olmas ve "insan haklar politikas"n uygulamaya koymasyla birlikte) lke ynetiminin
zamana ve dnyann kaydettii ilerlemeye ayak uydurmas
icap etmektedir. (= ABD, ran'da ahl ayakta tuttuu iin
z
ld
212
ku
eletirilere uramakta, bu eletirilerden kurtulmak iin yp

ranan ah' deitirip yerine ah'n olunu getirerek onun
bakanlnda ran'n ynetimi biimini mutlakiyetten me
rutiyete dntrmek istemekte) dir. lkenin ynetim ekli
nin deimesi ve halkn aamal bir ekilde devlet ilerine
daha ok mdahele etmeye almas gerekmektedir. Yne
tim Veliaht'a (ah'n oluna) devredildiinde, onun bizim
gibi siyasi problemlerle karlamamas iin halka zgrlk
vermeyi kararlatrdk. lkede grmekte olduunuz (kimi
illere halkn houna gidecek dinci-sakall valiler atamak gi
bi) deiikliklerin (Carter'in isteiyle) bizim buyruumuzla
gerekletiini ve (Carter'in isteiyle) bizim bu deiiklii
gerekli grdmz bilmenizi isteriz. Saray Bakan ve
Genelkurmay Bakan'na bu durumu komutanlara anlatma
larn emredebiliriz. Fakat siz imdiden bu kararmz yar
dmclarnza ve Jandarma tekilatnn ileri gelenlerine bil
diriniz."
ah'n bu buyruklarndan sonra, radyo ve televiz
yonlarda yaymlanan ar tenkitler, gazetelerde yaymlanan
tedirgin edici makaleler ve deiik gruplar tarafndan ger
ekletirilen kundaklama, bombalama ve benzeri terr ey
lemleri, (ah'n ipleri geveteceiz buyruu nedeniyle) yet
19
kilileri gerektii kadar rahatsz etmiyordu.
py
tu
ld
ah'n son Genelkurmay Bakan Abbas Karabagi'nin

anlar, ran'da sonu Humeyni Devrimi'ne varacak olan dei
imlerin "insan haklar" gerekesiyle "lml slamc" bir yne
time geilmesini buyuran ABD tarafndan gdmlendiini or
taya koymaktadr. Tpk Trkiye'ye de "insan haklar" gereke
siyle "lml slamc" ynetime geilmesini buyurduklar gibi...
ran'da ah'ln yklmas ve Humeyni Devrimi, ABD'nin
Carter dneminde Rusya'y gneyden "lml slamc" yne
timlerle kuatmay amalayan Yeil Kuak kuramnn bir meyvesidir. Humeyni, srgndeki son dnemini Fransa'da geirmi
1 9 Bkz: A b b a s K a r a b a g i . " G e n e r a l i n tiraflar: a h n S o n G e n e l k u r m a y B a
kan A b b a s K a r a b a g i ' n i n A n l a r " . K y a m y . e v : S a b a h Kara. Sf.46-50
213
ve ran'daki irtica devrimini Fransa'dan ynetmitir. Humeyni'yle birlikte Fransa'da srgnde yaayan Ayetullah Ruhani,
devrim ncesinde Paris Match dergisinde yaymlanan bir sy
leisinde, Humeyni'nin Amerika'ya yaklamn yle akla
mt:
py
tu
ku
ran'da ordu, 40 bin Amerikal danmann elinde.

Amerika devrime yeil k yaktnda, ki ben bu n
yandna inanyorum, ordu imdiye kadar yaptklarnn
hibirini yapamayacaktr... Moskova bizi etkileyemez. s
telik Mslmanlar komnizme (Sovyetler Birlii'ne) kar
tek bir yrek olacaklardr. Hi bir zaman dinsizlerle (Sov
yetler Birlii'yle) ibirliine yanamayacaklardr. Eer bir
komnist benim elimi skacak olursa ve eer eli nemliyse
Kur'an'n emirlerine uyarak bir dinsizin elini sktm iin
elimi kez ykarm.20
ld
Brezinski'nin "Yeil Kuak" kuram uyarnca 19781979'larda blgede SSCB'yi gneyden kuatacak dingder s
lam ynetimleri oluturma abasnda olan ABD, Pakistan' Zi
ya lhak'la, Trkiye'yi Kenan Evren'le, ran' Humeyni'yle
dinciletirmitir. Humeyni Devrimi srasnda ABD asndan nemli olan ran' ah'n ya da Humeyni'nin ynetmesi deil,
"Yeil Kuak" kuram uyarnca ran'n dincilerce ynetilmesi
ve bu dincilerin Sovyetlere kart bir tutum ierisinde olmasy
d. Humeynici mollalar ah' devirmek iin Amerika'dan yeil
k bekliyor, 1979'da bu n yandna inanyor ve ABD'nin
gvenini salayacak szler ederek Sovyetleri dinsiz diye dam
galayp, ynetimi ellerine geirdiklerinde, ABD'nin istedii
dorultuda Sovyetler'e dman bir izgi uygulayacaklarn du
yuruyordu. ABD, Sovyetler'e kkten kart olan Humeyni'ye
scak bakyor ve ran'daki subaylar Humeyni yandalna
ynlendiriyordu:
20
B k z : N e v v a l i z g e n ( S e v i n d i ) , " k i l k e ki D e v r i m : T r k i y e v e r a n " , S a y
y. 1. B a s m , K a s m 1 9 9 4 . Sf. 1 1 5 , 116.
214
Amerika'da ran konusunda tannm otoritelerden

siyasi bilimler profesr James Bill, Newsweek dergisine
verdii demete Humeyni'nin dengeli ve drst bir kiilie
sahip bulunduunu sylemi, Texsas niversitesi profesr,
Humeyni'nin fanatik bir dinci olmadn beyan etmi ve
devam etmi: "Bana gre ABD, Humeyni ile yakn ibirli
ine girmeli ve Ulusal Cephe ile dini elemanlarn katlaca
bir koalisyon hkmetinin kurulmasna katkda bulunmal.
Ayrca ABD, ran'daki ilerici ve liberal subaylarn
Humeyni'yi desteklemeleri iin gerekli abay harcamal21
H u m e y n i , r a n ' d a devrimi baardktan sonra ilk i ola
ku
rak S S C B yanls k o m n i s t T U D E H partisini yasad sayarak

yneticilerini l d r t m ve bylece r a n ' n tpk A B D ' n i n iste
gibi
Sovyetlere kar olduunu gstermitir. A B D de ran-
tu
dii
Irak savanda H u m e y n i ' y e gizlice silah satarak (rangate Ola
py
y) el altndan H u m e y n i ' y e yardm etmitir. A B D ile ran geri

cilii arasndaki tm srtmeler grnte o l m u ; 1 9 9 0 ' d a n bu
y a n a I r a k ' t a S a d d a m y n e t i m i n i devirmeye alan A B D ' n i n ,
ld
Humeyni ynetimini devirmek iin buna benzer bir saldrya

kalkmam olmas anlamldr. 1994 ylnda ran C u m h u r b a
kan Haimi Rafsancani, ABD-ran ilikilerini yle tanml

yordu:
lkem hibir zaman ABD ile ticari ilikileri kesmeyi

dnmedi. rnein askeri donanmmzn nemli bir
blm hala ABD mal. Sivil sanayide de ABD teknoloji
si kullanyoruz. ABD ile ticari ilikileri keserek bunlar
pe mi atalm?.. 22
1995 ylnda ise ran Dileri Bakan Ali Ekber Vela
yeti talyan P a n a r o m a dergisine d e m e vererek Batyla ilikile
rin kendileri iin ok nemli olduunu vurguluyordu:
21
22
B k z : N e v v a l i z g e n ( S e v i n d i ) , a g e , sf. 8 3 . C u m h u r i y e t , 16 u b a t 1979
B k z : M i l l i y e t gazetesi, 8 . 6 . 1 9 9 4 . " R a f s a n c a n i : slam u y g u l a y a m a d k "
215
ran, Bat dnyasyla yeniden dirsek temasna geti.

ran Dileri bakan Ali Ekber Velayeti, talya'da yaymla
nan Panaroma dergisine verdii demete, Bat'yla yakn ilikiler kurmak istediini bildirirken,.. lkesinin Bat tek
nolojisi ve bilgisine ihtiyac olduunu, bunun ran'n
gelimesi asndan byk nem tadn kaydetti.
ku
Humeyni Devrimi'nden 15 yl sonra dahi sava ara ge

relerinin nemli blm ABD yapm ve sanayisi Amerikan
teknolojisine dayal bulunan bir ran'n, ABD'den bamsz ve
ABD'ye kart bir ynetim olduu dnlebilir mi? ABD'den
teknoloji ve silah dilenen ran ynetiminin kendi halknn n
ne knca ABD'ye kart sylevler ekmesi, ikiyzl bir aldatmacadan baka ne olabilir?
tu
Gerek Hamaney gerekse Rafsancani konumalarnda

sk sk ABD'ye atyor. Hamaney. Humeyni'nin mezar ba
nda yaplan bu ylki anma trenlerinde arlkl olarak
ABD'ye att. Konumas sk sk kahrolsun Amerika slo
ganlaryla kesildi. Ancak btn bunlara ramen, polisle
rin ellerinde ABD mal Motorola telsizleri, vitrinlerde
24
ABD mal sigaralar grmek mmkn.
py
ld
ran'n ABD kartl ikiyzl olduu gibi ABD'nin ran kartl da ikiyzldr. ran yneticileri bir yandan Ame
rika'ya svgler yadrrken dier yandan lkelerini Amerikan
mallaryla dolduruyorlar. Amerika da bir yandan ran'a kar ar szler syleyip tm lkeleri ran'la al veri etmemeye a
rrken, bir yandan silahtan iklete hertrl mal ran'a satma
y srdryor. Burada durup unu soralm: ran Trkiye'nin
bilimgder (laik) ynetimden ayrlp bir din devletine dn
mesini istiyor da ABD sanki bundan baka bir ey mi istiyor?
23
Bkz: Milliyet gazetesi. 10.3.1995.
24
Bkz: Trkiye gazetesi. 14.6.1995. Ferhat Glver. "Humeyni'den sonraki ran"
216
ran'da halk ellerinde Merve Kavak'nn trbanl fotorafyla

yryler yapp Trkiye'yi suluyor da Amerika ne yapyor?
Amerika da Merve Kavak'nn koruyuculuunu yapmakta. Amerika yeryznde dinle oynayan en byk gtr.
Suudi Amerika da irticay ve blcl kkrtyor
Amerika'nn kuklas durumunda bulunan Suudi Ara
bistan'da ynetime yaknlyla bilinen El-Riyad gazetesi, 22.
4.1996 gnl saysnda, Trkiye'ye kar irtica ve blclk
kartlarn oynayacaklarn vurgulayarak, yle diyordu:
tu
ku
Trkiye'ye kar ister Krtlerle i savaa benzer

durum, ister iindeki slami glerin harekete geirilmesi
olsun, ortaya srlecek kart oktur.
py
Grlecei zere, brakalm Batl emperyalist devletle

ri, kendileri ABD'nin yar-smrgesi durumunda bulunan ve
krallar ABD kuklas olan Suudiler dahi, Trkiye'ye kar irtica
ve blclk kartlarn oynamaktan sz etmektedir. ran da Tr
kiye'ye kar irtica ve blcl koz olarak kullanmaktadr. imizdeki irticann ve blcln kimi Dou'da kimi Bat'da
pek ok devlete dardan kkrtld ok aktr ve hangi
devletlerce, hangi dnemlerde, niin ve ne biimde beslendikle
ri bal bana aratrma konusu olarak nmzde durmaktadr.
Milli Gvenlik Kurulu'nun 28 ubat 1997 gnl ka
rarlarnda Trkiye'de irticay kkrtan yabanc lke olarak yal
nzca ran'n adnn anlmas, baka lkelerin bu konudaki et
kinliklerinin Kurul yelerince bilinmiyor olduunu gstermez.
O gnn koullarnda yalnzca ran'n adnn anlmas uygun
bulunmutur. Genelkurmay Bakanl, irticann en ince ayrn
tsna varncaya dek tm oluum ve geliimini gzler nne se-
ld
25
Bkz: Trkiye gazetesi, 24.4.1996.
R i y a d kl " S u u d i l e r d e n ok i d d i a "
balkl haber.
217
ren ok ayrntl almalar yapmtr. Bu almalar kitabmzn

ekler blmnde yer alyor.
py
tu
ku
ld
218
SONU
tu
ku
rtica, ABD'nin ban ektii smrgen Bat yaylma

clnn blclkle birlikte Trkiye Cumhuriyeti devletini ulusu bilimgder (laik) izgiden uzaklatrp daha kolay smrebilmek amacyla kulland bir silahtr. Batl yaylmac s
mrgen (emperyalist) devletler, kendi smrlerini kstlayan
ulusu bilimgder (laik) ynetimleri dine ynlendirerek bilim
den uzaklatrp geri braktrmak ve bylelikle onlar sonsuza
dek kendi rettikleri bilimsel bilgilere ve teknolojiye baml
klmak istemektedirler. Uluslararas dev gler, yeryzndeki
stn konumlarn srdrebilmek iin, smr alanlarndaki l
keleri en azndan kendilerinden bir basamak aada tutmak zo
rundadrlar ve onlar bilimsel gerilie itmek iin ellerinden ge
leni yapmaktadrlar. Bugn yeryznde din kurallarna gre
ynetilen hi bir lke yoktur ki bilimde ileri gidebilmi olsun.
Bu gerei en iyi kendi stnlklerini devleti dinden ayrmakla
salam olan uluslararas dev gler bilmektedir. Trkiye'nin
1923'te dingder ynetim biimini terk ederek bilimgder
(laik) ulusu bir ynetim biimine gemesi, uluslararas dev
glerin smrsn kstlayc bir durum yaratt iin onlar
kayglandrmtr. Trkiye'yi bilimden uzaklatrp yeniden
dingder bir lkeye dntrmedike ilerlemesine ve bam
szlamasna engel olamayacaklarn bilen Batl smrgenler,
Trkiye'deki gerici gleri dardan besleyerek ynetime ge
tirmeyi kendi smr karlarnn gerei saymlar ve her d-
py
ld
py
tu
ku
nemde mrtedlerle ibirlii yapmlardr. Trkiye Cumhuriyeti

devleti, 1945'e dek irtica ve blckle savamda dnsz dav
ranm, 1945'te, 2. Dnya Sava'nn bitimiyle ortaya kan ye
ni gler dengesinde ya savatan ok gl kan ve yaylmac
bir izgi izleyen Sovyetler Birlii'nin uydusu olmak ya da Amerika'nn gdmne girmek gibi bir ikilemle kar karya
kalmtr. Sovyetlerin toprak ve s istemlerine direnebilmek amacyla Amerika'yla ibirliini yeleyen Trkiye Cumhuriyeti
devleti, o gn bugndr Amerikan gdml irticann penesin
de kvranmaktadr. Amerika Sovyetler Birlii gibi ortaklaa
toplumcu (sosyalist) dzenleri de, Trkiye Cumhuriyeti gibi ulusu bilimgder dzenleri de, kendi smr an daraltan,
smrsn kstlayan dzenler olduklar iin ykmaya ve yer
lerine smr an daraltmayan, smrsn kstlamayan d
zenler kurulmasna almtr. 1945'te Sovyet yaylmasna kar
kendi gdmne ald Trkiye'yi ilk gnden balayarak ulusu izgiden koparp dinci bir ynetime srklemesi, Trkiye
ulusu izgide kald srece onu diledii lde smremeyecei iindir; yoksa Sovyet yaylmasn durdurabilmek iin de
il. Souk Sava bittikten sonra ABD, Trkiye'yi dinci yneti
me srkleme abalarn brakm deildir ve brakmayacaktr.
1989'un son aylarnda eski Sovyetler Birlii'nin dalmaya
balamasyla 1990'n ilk aylarnda uluslararas kar atmala
rnn birden alevlenmesi, slam' kendi yaylmac amalar do
rultusunda bir ara olarak kullanmak isteyen ABD'nin, Trki
ye'yi bir din devletine dntrerek ipleri kendi elinde olacak
bir Dnya slam Birlii rgtleme abalarna ivedilik kazan
drm; Trkiye'de irtica 1989'un son aylarndan balayarak
ABD isterleri dorultusunda ve ABD'nin kkrtmasyla gemi
azya almtr. 1990-1995 aras Trkiye'yi kendi gdmnde
yaylmac bir din devletine dntrmek iin her yolu evet her
yolu var gcyle deneyen ABD, her istediini yerine getiren
stratejik ibirlikisi Turgut zal'n Nisan 1993'te lmesinden
sonra, btn umutlarn bu kez Refah Partisi'ne balam; gel-
z
ld
220
SONU
up
t
ku
gelelim 1995 ylnda Trk Silahl Kuvvetleri'nin komuta kade

melerinde olaan devir teslim sonucu gerekleen grev dei
iminden sonra, ABD'nin Trkiye'yi RP izgisinde bir askeri
ynetimle abucak din devletine dntrme abalar suya
dm; o andan sonra tm olanaklarn Refah Partisi'nin oy
yoluyla ynetime gelmesi iin kullanan ABD, ibirlii yapt
Refah Partisi oy yoluyla ynetime geldikten sonra, Trkiye'yi
hzla 1945'ten bu yana oturtmaya alt Panislamist yrn
geye srklemi; ancak burnuna dayanan 28 ubat 1997 MGK
kararlaryla -tpk gemite 27 Mays 1960'ta olduu gibi- bir
kez daha Atatrklk engeline toslamtr. Trkiye'nin ABD
gdmnde 1990'dan balayarak hzla din devletine, Hilafet
dzenine ve Panislamizme srklendii 1995'te Trk Silahl
Kuvvetleri'nde gerekleen olaan komuta deiiklii, en nemli meyvesini MGK'nn Trkiye'yi yuvarland irtica uu
rumundan kurtaran 28 ubat 1997 kararlaryla vermitir. 19901995 dneminde Trkiye'nin ABD gdmnde nasl bir irtica
batana yuvarlanmakta olduu hangi lde kavranabilirse, 28
ubat 1997 kararlarnn anlam, nemi ve deeri de ite o l
de anlalabilecektir.lkemizde, zellikle 12 Eyll'den sonra
gibi byyen ve devlet iinde devlet durumuna gelen dinsel
gericilie kar, seilmi ya da atanm kamu grevlilerinin 28
ubat 1997'ye dek zerlerine den nleme grevlerini yerine
getirdikleri sylenemeyecei gibi; ou aydnmzn bu akma
kar ellerinden geleni yaptklarn syleyebilmemiz de ok
gtr. Aydnlarmzn bir kesimi, zerk Sanat Konseyi Giri
im Kurulu, Sivil Toplum Kurulular Birlii Giriim Kurulu,
Atatrk Dnce Dernekleri, ada Yaam Destekleme
Dernei, vb. gibi rgtlenmelere giderek, gemi azya alan geri
cilie kar, uygar, dzeyli, rgtl bir tepki gelitirmi, top
1
lumsal uyar grevini yerine getirmektedir. Ancak kimi aydn-
ld
y
Bkz: Cumhuriyet gazetesi, 29.6.1997: "STKB, 55. hkmetten ncelikli ola

rak irticaya kar topyekn mcadele istedi.(...) Refahyol'un kutuplama ya
ratan icraat ve laiklik kart tehlikeye kar STKB ad altnda bir araya
221
py
tu
ku
larmz gzlerinin nnde tabana yaylarak devleti ele geirecek

denli glenen gerici akm karsnda: "Nasl olsa ordu Ata
trkdr, Atatrk ilkelerinin bekisidir, gericilik ok glene
cek olursa Atatrk ordu klcn knndan syrr ve klasn
dan kp bunlar g kullanarak bastrr!" biiminde dn
mtr. Kendilerini solcu, sosyalist, ilerici ya da devrimci ola
rak tanmlayan aydnlarmzn bir blmyse: "Biz bugnk
devlet dzenini beenmiyoruz, bunu ykp daha ileri bir top
lumsal dzen kurmak istiyoruz. yleyse bugnk dzeni yk
maya alan tm kesimlerle birlik olup nce el birliiyle bu
dzeni ykmalyz. Eh, ar dinciler de bu dzeni ykmaya a
ltklarna gre, imdilik onlarla da ibirlii yapmalyz. Biz
ancak bu dzeni ar dincilerle elele verip yktktan sonradr ki,
onlarla eylem birliini bozar ve gericilerle ancak bugnk dev
leti yktktan sonra savamaya balarz" biiminde dnerek,
din aalaryla ibirliine girmitir. 1935-1943 yllar arasnda
Komnist Enternasyonal Yrtme Komitesi'nde genel sekre
terlik grevini yrten Geogi Dimitrov'un "dmanmn d
man benim dostumdur" biminde zetlenebilecek nl Faiz
me Kar Birleik Cephe kuramn rnek alan bu solcu aydnla
rmz, gemite ran'da ah' devirmek zere gerici Humeyni
ile ibirlii yapan ran Komnist Partisi TUDEH'in yolundan
yrmektedir. ah' el ele verip birlikte devirdikten sonra TUDEH'i komnistlerin gerici Humeyniciler tarafndan nasl ye
nilip kyma uratldn gzard eden bu kesim, ran'daki ko
mnist + gerici ibirliinin bir benzerini Trkiye'de gerekle
tirmi ve din aalaryla birlik olmu durumdadr. Kendilerini
solcu, ilerici olarak tantan aydnlarmzn gericilerle ibirliini
ld
gelen kurulu temsilcileri, ortak bildiri akladlar. 1. rticaya kar ulusal

seferberlik balatlsn. Bunun iin, tarikat-siyaset-ticaret geni kertilmeli
ve tasfiye edilmeli, 8 yllk kesintisiz eitime 1997-1998 retim ylnda
geilmeli; imam hatip liseleri gerek ilevine dntrlmeli ve gereksinim
fazlas kapatlmal; Kur'an kurslar DB'lnca yeniden yaplandrlmal ve
denetlenmelidir.(...)"
222
SONU
yadsyan bir kesimiyse, gerici dalgaya kar savamda, Mark

sist ilkelere kkten aykr, anarist bir tutum izleyerek, dinsel
gericiliin ancak Tanr'ya, dine ve peygambere fkeli aala
malar yadrmakla alt edilebileceini dnm ve byle dav
ranmlardr. rticayla savamda doru yntem konusu, Genel
kurmay Bakanl emriyle dnemin Genelkurmay 2. Bakan
Orgeneral evik Bir tarafndan saptanan Bat Harekat Konsepti'nde ele alnm ve laik aydnlarmzn, laik basn-yaynmzn
irticaya kar yanl tutumlarna ilikin u saptamalar yaplm
tr:
py
tu
ku
Fikir ve dnce yaps olarak gericilie iddetle

kar olan ancak ilmi yetersizlik ve yol yntem bilmeme
nedenleriyle tepkisini gsteremeyen veya yanl yntem
lerle hareket ederek fayda salamak yerine irticann daha
fazla deer kazanmasna sebep olan kii, kurum ve ku
rulu temsilcileri ile basn ve yayn mensuplar aydnla
tlmal ve ynlendirilmelidir.(...) Gericilie kar din aleyh
tar propagandalar yapmak, duygusal ve ar sert tep
kiler vermek ve ov yapmakla bir yere varlamayaca
kesin olarak bilinmeli, bu yanl metodlann gencileri kahramanlatrmaktan ve sanki slamiyetin temsilcisi on
larm havasna sokmaktan baka ie yaramayaca, tm
Atatrk kesime, zellikle Trk Silahl Kuvvetleri perso
neline ok iyi anlatlmaldr.(...) Basn ve yayn organlar ile
laik Trkiye Cumhuriyeti'nin yetitirdii mmtaz bilim ve
din adamlarnn ynlendirilmeleri ve yreklendirilmeleri
halinde mcadeleye ok byk fayda salayacaklar ve irti
caclar kendi silahlaryla vuracaklar deerlendirilmek
tedir. (...) lkenin srklendii karanl gren laik kesim,
Trk Silahl Kuvvetlerinin varlndan ve bir gn mut
laka bu gidiata dur diyeceinden emin olmann rahatl
ve uyuukluu iindedirler. (...) irtica ile mcadeleyi
Trk Silahl Kuvvetlerine ihale eden bu laik kesime de
toplumsal grevlerini yerine getirmeleri ve Trk Silahl
Kuvvetlerini siyasi polemiklerin iine ekmenin sakn
calar hatrlatlmaldr.(...) Trk aydnnn halktan ko-
ld
223
pukluuna karlk din elitinin halka yaknl da slami

Hareketin g kazanmasnda nemli bir etkendir. (...)
Bu konuda basiretli davranmas gereken bir dier kurum ise
medyadr. (...) slami hareketin oyun alan iinde srd
rlen ve hukuk devletinde yaanldn neredeyse unuttura
cak boyuta gelen fikir tartmalarnda, Trk halk ou hal
de tarikatlarla eriatlarn grleri arasnda bir tercih
yapmaya itilmektedir. Laiklii savunan aydnlarn sla
miyet konusundaki bilgisizlikleri ise hemen her prog
ramda irticaclarn tartmadan zaferle ayrlmalarna
yol amaktadr.2
py
tu
ku
Genelkurmay'n Bat Harekat Konsepti'nde yer alan bu

saptamalar ve aydnlarmza ynelik uyarlar gerekten ok nemlidir. "lticayla mcadeleyi Trk Silahl Kuvvetlere ihale eden bir takm laik aydnlar" gerekten de vardr. Dahas bunla
rn bir blm orduyu irticaya kar darbe yapmaya kkrtc ve
bu amala yobazlar ayaklandrmaya ynelik bir takm eylemle
re bile kalkmlardr. rticay blclkle birlikte badman
olarak grmek, onunla savam kazanmak iin kukusuz yeterli
deildir. MGK'nn 28 ubat 1997 kararlar, ilticayla savamda
ileriye doru atlm ok nemli bir adm olmakla birlikte, ara
dan iki yl akn bir sre gemesine karn irtica lkenin ba
sorunu olma zelliini korumaktadr. 1945'ten bu yana 54 yl
dr ABD nderliindeki Batl lkelerce semirtilen bir akmn
nn almak kukusuz kolay olmayacaktr. rticann tarihsel
kkenlerine, oluum koullarna inilmeksizin ve d balantla
r ok iyi saptanmakszn onu anlamann da nlemenin de ola
na yoktur. Bugn, eitli dnsel eilimlere, eitli dnglere, ideolojilere balanm olan aydnlarmzn her bir kesi
mi, "irtica" karsnda kendi dnsel izgisine uygun bir dav
ran sergiledii kansndadr. Gelgelelim, grlen o ki, bugne
dek verilen karlklar irticann yaylmasn, glenmesini dur-
ld
Bkz: rticaya Kar Genelkurmay Belgeleri. Kaynak yaynlar, Kasm 1997.

yayna hazrlayan: Hikmet iek, sf. 66-69.
224
SONU
py
tu
ku
durabilmi, geriletebilmi ve onu etkisizletirebilmi olmak

yle dursun, tersine her geen gn irtica biraz daha yaylmak
ta, biraz daha glenmekte, biraz daha palazlanmakta ve devleti
tmyle ele geirme yolunda var gcyle almaktadr. Demek
ki, irticaya kar taknlan tutumlarda bir takm yanllklar ya
plmaktadr. te elinizdeki alma, bu saptamadan yola karak
irticay yeni batan ve daha doru bir biimde zmleyebilmek
ve bylelikle ona kar daha doru bir savam izgisi belirle
yebilmek gereksiniminden domutur.
Bir insann Tanr'ya inanmas, inancnn gerei olarak
Tanr'ya sayg duruunda bulunmas (namaz), yln belli gnle
rinde oru tutmas, gelirinden belli bir blmn yoksullara ve
dknlere vermesi (fitre, zekat), stesinden gelemedii g
lklerle karlatnda Tanr'dan yardm dilemesi (dua), ba
kalarnn sevime gdlerini kkrtmamak amacyla etinin e
kici blmlerini rtmesi (bir siyasi gsteri aracna dntrlen
ule Ba Trban ya da Kur'an'n ktcl biimde yorumlanmasyla arya vardrlm tesettr deil, cinsel istei kkrtc
yerlerin rtlmesi), yalan sylemekten, almaktan, yaralamak
tan, ldrmekten, yalanc tanklktan, eini aldatmaktan, bile
bile ktlk etmekten Tanr yargsn dnerek ekinmesi, l
dkten sonra diriltileceine ve yeryznde yaptklarndan dola
y Tanr katnda sorumlu olacana inanarak yaamas "irtica"
mdr?.. Kukusuz irtica, dinsel gericilik, din aal, din s
mrgenlii deyimleriyle knadklarmz bunlar deildir. Bunlar
bireyin inansal erdem alan olarak dokunulmaz grmek gere
kir. yle ki, inan ve tapm zgrl yeryznn tm laik ya
salarnda bireyin dokunulmaz yetkeleri arasnda saylmtr.
ld
rtica; bir toplumun iinde bulunduu uygarlk dzeyi

ni, toplumsal rgtlenme dzeyini ve ynetim biimini, dinsel
bir takm gerekeler ne srerek daha geri bir aamaya dn
drmeye ynelik dnce ve eylemlere verdiimiz bir addr.
Trkiye'de irticann bata ABD olmak zere yaylmac
smrgen Batl lkelerce beslendii, korunduu, kkrtld
225
aktr. rticayla sava, emperyalizmle savatr ve byle olduu

iindir ki emperyalistlerle savamda uygulanacak tm yn
temler, irticayla savam iin de geerlidir. Emperyalistler aras
elikileri derinletirip bunlardan yararlanmay bilmeksizin irti
cayla savamda baar kazanmann olana yoktur. Kimi ya
zarlar, ABD ile Avrupa emperyalistleri arasnda hi bir eliki
yokmu gibi yorumlar yapmaktadrlar. rnein kr Elekda,
yle demektedir:
Pax Amerikana
ld
py
tu
ku
Moskova'da yaymlanan Kommersant gazetesi, NA

TO'nun Washington zirvesinde onaylanan yeni stratejisinin
"tm dnyay ABD'in askeri mdahele ve nfuz alan haline
getirdiini" ve "NATO'ya BM Gvenlik Konseyi'nin ona
yn almadan askeri harekat yetkisini verdiini" belirttikten
sonra bir "tevekkl" havas iinde Alman Dileri Bakan
Fischer'in u szlerini kaydediyor (27.04.1999):
"Amerika, etrafnda bykl kkl bir ok
uydu devletin deiik yrngelerde dnd bir gnee
benziyor."
(...) Zirvenin en arpc yn, Berlin duvarnn y

klmasndan bu yana, dnya stratajik dengelerinin urad
depremsel deiimi ortaya koymasyd. Nitekim zirveye 19
NATO lkesi temsilcileriyle birlikte, NATO'nun kendile
riyle siyasi ve gvenlik ibirlii dzenlemeleri yapm oldu
u, Avrupa'dan in snrna kadar uzanan muazzam coraf
yada yerleik eski Varova Pakt yeleri ile SSCB'den ko
pan yeni bamsz devletleri de kapsayan 23 "AvrupaAtlantik Ortaklk Konseyi" (AAOK) yesinin devlet ba
kanlar da katld.
Bu fevkalade etkileyici tablo, gelecein "AmerikaAvrasya gvenlik mimarisi"nin hayata geirilmesinin ha
yalden ibaret olmadn yanstyordu.
(...) NATO'nun (yeni) harekat alanlar, strateji bel
gesinde "Avrupa-Atlantik blgeleri" olarak gsteriliyor.
226
SONU
(...) Bu mulak durum, Fransa ile Almanya'nn, askeri ha

rekatn BM Gvenlik Konseyi kontrol altnda yrtlmesi
grn savunmalarna yol am, buna karn ABD de it
tifak BM ipotei altna koymak istememiti. Sonuta
ABD'nin istei oldu. (...) 21. Asra damgasn vuracak olgu
nedir?" derseniz, u anda herey, bunun "Pax Amerikana"
olacana iaret ediyor...3
py
tu
ku
Gerekten de ABD, Sovyetler'in dalmasyla birlikte

tm lkeleri kendi karlar dorultusunda gdmleyen ve hep
sine szn geiren biricik g olarak ortaya km grn
mektedir. zellikle ABD ve Avrupa Birlii lkeleri arasnda
sanki hi bir konuda hi bir gr ayrl yokmu ve bunlar
ABD'nin komutasnda tek bir amaca doru birlikte yrrlermi
gibi bir izlenim vardr. Ancak bu yanltc bir izlenimdir. Evet
Ortadou'da bir Krt devletini kurulmasn ve Trkiye'nin b
lnmesini hem ABD, hem de Avrupa Birlii lkeleri istemekte
dir, ABD ve onun ibirlikisi ngiltere bu uurda alt gibi,
Almanya ve Fransa da bu dorultuda almaktadr. Ancak ku
rulmas iin altklar Krt devletini ABD kendi karlar do
rultusunda kendi smr alanna sokmak isterken, Almanya ve
Fransa gibi AB lkeleri ise kendi karlarna uygun biimde
ABD'nin smr alanndan karp kendi smr alanlarna
sokmak abasndadr. Kurulacak bir Krt devletini ABD Avru
pa'ya kaptrmak istemeyecei gibi Avrupa da ABD'ye kaptr
mak istememekte ve bu noktada atmaktadrlar. Yine bunun
gibi, Trkiye'nin din devletine dnp slam Birlii'ne y
nelmesini hem ABD, hem AB istemektedir. Gelgelelim din
devletine dnm ve slam Birlii'nin nderi olmu bir Trki
ye'yi ABD kendi karlar dorultusunda AB ve Rusya'ya kar
, AB ise kendi karlar dorultusunda ABD'ye kar kullan
may dlemekte ve ite bu noktada atmaktadrlar. Kuzunun
yenilmesi konusunda tm Kurtlar gr birlii ierisindedirler;
ld
Bkz: Milliyet gazetesi. 3.5.1999. kr Elekda.
227
ancak her bir Kurt onu tek bana kendisi yemek isteyince ku
zuyu brakp birbirlerini yemeye koyulacaklardr. Kurt-kuzu di
yalektiini ok iyi kavram bulunan Atatrk'n Kurtulu Sava
'nda emperyalistler aras elikilerden nasl ustaca yararland
na ok iyi baklmal, irtica ve blclkle baa kabilmek iin Kurtulu Savamzdan dersler kartlmaldr.
tu
ku
ld
py
228
BELGELER
ku
py
tu
ld
ku
ld
py
tu
230
BELGELER
Belge /1
MT
RTCA RAPORU
1995
ku
py
tu
Trkiye'deki anti-laik eylem

ve Atatrk aleyhtar faaliyetler
ld
Sayn Cumhurbakanm,
lkemizde zellikle 1990 ylndan itibaren ivme kazanan, anti-laik

ve Atatrk aleyhtar youn bir faaliyet gzlenmektedir. Nitekim, yansda r
nekleri gdlen saysz temalarla ve eitli platformlarda bu iki unsura yaplan
saldrlar, son dnemde sklam ve yaygnlamtr.
Anlan unsurlarca, teden beri, mevcut rejimimiz ve laik sistem din
sizlikle zdeletirilmekte, Atatrk de bu sistemin teorisyeni konumunda he
def alnarak eitli eylemler gerekletirilmektedir.
Daha geni bir yaklamda ise, slami bir yaam tarz ile ilgili istek
ler gndeme getirilmekte, trban, cami tatili ve okullara mescit talebi gibi ko
nular sklkla istismar edilerek kitleler ajite edilmeye allmaktadr.
Bu erevede gerekletirilen tm eylem ve atmalar, medyada ge
ni bir ekilde ilenmekte ve kamuoyunda doan tepkiler ile kamplama tema
yl yaatlmaktadr. Ksr bir dng iinde, bu kamplamalarn da, karlkl
olarak eylemleri artrdm sylemek mmkndr. Zira Atatrk rozetlerine
kar, Osmanl amblemleri tamakta; Antkabir ziyaretleri ve Atatrk' anma
trenlerine alternatif, stanbul'un Fethi kutlamalar, Osmanl Padiahlar'n
sahiplenme gibi uygulamalar ile resmi bayram ve ylba protesto gsterileri
sreklilik arzetmektedir.
231
Bahse konu olaylar sembolik mahiyetle olup. znde mevcut reji

mimizi tartma platformuna ekmeye matuf ypratc ve ykc tutumlardr.
Bu anlamda olay daha geni kapsaml olup. Trkiye'nin eriat dze
nine gre ynetilmesini isteyen kadrolarn ynetimi ele geirme gayretleridir.
Bu nedenle konunun salt laiklik ve Atatrk aleyhtarl yerine slamc (irticai)
faaliyetler olarak ele alnmasnda yarar grlmektedir.
1. Anti-laik eylem ve Atatrk aleyhtar faaliyetlerdeki art ve
slamc faaliyetlerin trmanmas:
(EK-1)
ld
y
up
t
ku
1.1 Laiklik ve Atatrk aleyhtar faaliyetler, bst krma, bayrak yak

ma, slogan atma gibi snrl spesifik gsterilerin yan sra. byk lde fikir
sel dzeyde gelimektedir. Bu itibarla saysal verilerden hareketle, yldan yla
bir trmanma oran vermek mmkn deildir. Ancak, bugn gelinen noktada,
bu kabil faaliyetlerin, aka, yaygn biimde, cesurca yaplmas ve hitap edi
len kitle potansiyeli asndan nem arzetmektedir.
1.2 Atatrk inklaplar nedeniyle geleneksel slamc tavrn, Ata
trk'e kar olmas tabii bir olgudur.
Ancak sz konusu tavrn, belirgin hale gelmesi, okpartili dnemde.
Trkiye'nin siyasi ve sosyal sorunlar paralelinde, demokratik rekabet orta
mnda slamc unsurlarn bir etkinlik arac olarak grlmesi nedeniyledir. Bu
meyanda vakf, dernek, kurs. pansiyon, okul gibi legal oluumlarla taraftar
kitlenin artrlmas frsatn yakalayan anlan unsurlarn gelitii sylenebilir.
slamc unsurlarn giderek hissedilir bir g kazanmas mensuplarn

cesaretlendirmi, aama aama mevcut rejime kar gerek tavrlarn mnferit
eylemlerle ortaya koyabilecek bir psikolojik ortam meydana getirmitir.
slamc faaliyetlerin reaksiyoner bir tavr olarak ortaya kmasnda
konunun inan boyutu balamnda toplum iin hassasiyetini bilen, ykc b
lc odaklarn kkrtc yaklamlarnn da rol nemlidir. Nitekim "eytan
Ayetleri" adl eserin tm slam dnyasnda yaratt tepki bilinmesine
ramen, lkemizde de kamuoyunun gndemine getirilmesi, ayrca benzer
ekilde Sivas olaylarna sebep olan yaklamlarla mtedeyyin kitle ile y
netimi kar karya getirerek, devlet otoritesinin zaafa uratlmas gibi
rnekler oaltlabilir.
Bu tr ajitasyonlarn zellikle medyada sansasyonel amalarla Hz.
Muhammed'in aile yaantsna kadar uzanarak devam etmesi, mtedeyyin
kitlenin, slamc iddet eylemlerine en azndan pasif bir onay vermesine
neden olmutur. Konunun slamc propaganda temas olarak kullanlmas ise,
Laik / slamc kutuplamalarna zemin hazrlamtr.
Dier taraftan, yurtiinde Krt sorununa slami esaslarla zm arama gayretleri, dta ise Bosna, Azerbaycan ve Irak'ta cereyan eden olaylar
232
BELGELER
py
tu
ku
Mslmanlara zulm olarak deerlendirerek. Bat toplumuna kar oluan

tepkiler. slamc faaliyetleri trmandran etkenlerdir.
Ana hatlar ile sralanan bu hususlar nedeniyle, daha nce tekke, za
viye ve pansiyonlarda, kapal bir sistem iinde eitim ve propaganda yapan
slamc unsurlar, artk sokaa dklmler, zellikle son 5 yl iinde, siyasi,
sosyal ve dini olaylara duyarl bir ekilde geni kapsaml organize eylemler
gerekletirmeye ynelmilerdir. (EK-2)
Ayrca anlan unsurlarn aktivitelerinde nitelik ve nicelik asndan
bir deiim sz konusu olup. zaman zaman "kyam" (bakaldr) denemeleri
yaptklar da izlenmektedir. Nisan 1994 aynda Gorazde Katliam'n knamak
zere byk ehirlerimizde zellikle Ankara'da slamc unsurlarca yaplan
gsterilerdeki tavr bunun tipik rneidir.
Dier taraftan, nemli bir ksm. Hizbullah - PKK atmalar nede
niyle gereklemekle birlikte. 1994 ylnda meydana gelen toplam 419 s
lamc eylem iindeki, 269 silahl atma ve ounluu byk ehirleri
mizde gerekleen 58 bombalama rakam da dikkat eker boyuttadr.
Bu veriler. slamc unsurlarn eitli alanlarda geni kapsaml ve
yaygn bir etkinlik gayreti iinde olduunu gstermekte olup. laiklik ve Ata
trk aleyhtar faaliyetler bunlarn sadece bir blmn oluturmaktadr.
2. Laik Cumhuriyet ve Atatrk ilkelerine kar tutumun i g
venliimize ynelik tehdidi:
ld
Bir cephesi Laik Cumhuriyet'e ve Atatrk'e kartlk olan slamc

(irticai) faaliyetlerin tehdidi son dnemde boyutlanmtr. Bu tehdidin belirti
leri ise genel anlamda unlardr.
Halihazrda modern ve yaygn tekilat yaplar ile faaliyet gste
ren, eitim ve taban geniletme almalarnda ada yntem ve aralar,
zaman zaman devletten daha ileri llerde kullanan slamc unsurlar amalarna ulamada belirli mesafeler katetmiler ve karakter deitirmilerdir.
Nitekim slamc kitle iinde, allm, mistik, mtedeyyin insan tipinin d
nda, teknolojik yeniliklere ak, kariyer sahibi kiiler mevcut olup, yne
time geldikleri zaman uygulanacak ekonomik ve siyasi bir model de ha
zrlanmtr.
Dier taraftan, taban geniletmeye dayal uzun vadeli geleneksel
stratejiler dnda slamc evrelerde, silahl mcadeleye dayal devrim fikrinin
gndeme getirilmesi ve evrensel boyutta Panislamizm almalar, anlan un
surlardaki deiikliklerdir.
Bu balamda. slamc faaliyetlerin halihazrda ulat g eitli
alanlarda salad etkinlie gre yledir:
233
ku
2.1 Tm slamc unsurlar yurt genelinde dernek, vakf, sendika, okul, genlik ve kadn kollar, irket gibi modern bir rgtlenmeye sahiptir.
rnein, 74 ilimizde anlan unsurlarn bu tr kurulular mevcuttur.
2.2 Genlik kesiminin yan sra, sendikalama ve meslek rgtlen
meleri de hzlanmtr. (EK.-3)
2.3 slamc kesim, youn bir eitim ve propaganda almas iinde
dir. Son derece pahal bir faaliyet olmasna ramen, yayn piyasasnda dini ierikli kitap gazete ve dergilerin says her geen gn artmaktadr. (EK-4) Ay
rca, radikal gruplarn aktivitesine paralel olarak, cihad ars yapan, abone
usul datma tabi, militan dzeydeki dergilerin okluu da dikkati ekmek
tedir.
Eitim ve propaganda konusunda ada ara ve yntemleri etkin
bir ekilde kullanan anlan unsurlarn, videolu propaganday kylere kadar in
dirdikleri ok sayda zel radyo ve TV istasyonu kurduklar bilinmektedir.
(EK-5)
2.4 slam'a hizmet anlay erevesinde planl bir ekilde fitre, ze
kat ve kurban derileri toplayarak byk gelirler elde eden anlan unsurlar, b
yk bir finans potansiyeline ulamlardr. Yanda iadamlarndan nemli
meblalarda ba toplanmakta, zellikle tarikat gruplarnn gerekletirilecek
projeler karlnda, liderin talimat eklinde iadamlarna belli miktarlarda
deme ykmll getirdii bilinmektedir. rnein, Nisan 1994 aynda Sa
manyolu TV'nin 46 milyar TL.'lk borcunun kapatlmas iin liderin, taraf
tarlarna ahs bana 10'ar gram altn vermeleri talimatn verdii, ksa srede
toplanan altnlarla borcun kapatld duyumu alnmtr.
2.5 Ynetimde sz sahibi olmaya matuf, kamu kurum ve kurulula
rndaki kadrolama son zamanda hzlanmtr. temini ve meslek sahibi olma
ynnde, imtihan komisyonlarna nfuz, toplu tavassut yntemlerinin kulla
nlmasnn yan sra kamu ynetimi iin zel olarak adam yetitirme gibi uy
gulamalar gndeme gelmi olup gvenlik gleri ve retmen kesiminin ele
geirilmesi ncelikli hedeflerdendir.
Aldklar eitim lsnde, konuya yatknlklar nedeniyle HL'ler,
kadrolama ynnde slamc unsurlarn en nemli vasat durumundadr. Nite
kim, slamc faaliyetlerin yaygnlatrlmas iin bu rencilerden istifade y
nnde slamc unsurlarn aray iinde olduu intikal eden bilgilerdendir.
2.6 Ayrca slami bir yaam tarz benimseme, ada olmayan bir
klk-kyafet anlay etrafnda birleme ve zel slami yerleim birimleri oluturma gibi radikal uygulamalarla da karlalmaktadr.
2.7 slamc unsurlar lke tabannda saysal olarak bir oy potansiyeli
ne sahip olduklarnn bilinci iinde, bu glerini politik hayatta etkili bir bi
imde kullanma arayna ynelmiler ve oy potansiyellerini pazarlk unsuru
olarak kullanma temayl iinde, cesaretlenmilerdir.
ld
y
p
tu
234
BELGELER
ku
2.8 Yurtdnda uzant tarznda rgtlenmeler gerekletirilmi, baz

slam lkeleri ile kurulan sk balarla d destek salanmtr. Ortamn msaitlii lsnde Avrupa lkelerinde, yurtiindekinden daha kapsaml organize
yaplar oluturmulardr. (EK-6)
2.9 slamc odaklar her trl frsatta kitlesel eylemler yapabilecekle
rini kantlamlar, silahl eyleme ynelik bir tavr iinde tehlike sinyalleri
vermeye balamlardr.
Bu meyanda, slamc unsurlarn, srekli ve etkin faaliyetlerle teh
ditlerinin boyutland aka grlmektedir. Daha ak bir ifade ile Trki
ye'de slamcln Krtlk konusundaki gelimelere paralel olarak, nemli
bir sorun olabilecek her trl zellii tadn sylemek mmkndr. Ancak,
halihazrda slamc kesimde farkl stratejiler nedeniyle gruplamalar mevcut
olup. bu blnmlk lkemizdeki toplam slamc potansiyelin bir araya gel
mesini engelleyen ve tehdidi bir lde erteleyen bir durumdur. Bu nedenle
farkl gruplarn ksaca incelenmesinde yarar grlmektedir.
slamc gruplar
tu
py
slamc unsurlar, nihai amalar eriat devleti kurulmas olmasna

ramen, siyasi ve ekonomik menfaatleri ile stratejilerindeki farkllk nedeniy
le.
Milli Gr kesim,
Radikal slamclar,
Tarikatlar.
olmak zere 3 kesim altnda gruplanmlardr. (EK-7)
Bu gruplardan Milli gr Unsurlar, srekli salam bir d destek
ile daha ziyade legal ve siyasi platformlarda etkinlik gstermekte, iyi kamufle
edilen illegal faaliyet ve d balantlarn tespit etmede kamuoyuna yansyan
baz rneklerine ramen glklerle karlalmaktadr. Halihazrda parla
mentoda temsil ve yerel ynetimlerde arlk kazanan grubun bu yolla ve s
rekli olarak gncel gelimeleri slami adan gndeme getirme ve propaganda
avantaj salamas nemli bir gelimedir.
Ayrca siyasi organizasyon, genlik rgtlenmesi, meslek teekkl
leri, irketler ve AMGT gibi gl bir d organizasyon ile anlan unsur,
yaplanmasn tamamlam durumdadr. Kitleselletii lde, slamc kesim
dnda da itibar grebilmek amacyla, hareketini bir ideoloji eklinde takdime
ynelen anlan grubun, son dnemde toplumun dier kesimlerini de saflarna
katma imkanlar aramas dikkati ekmektedir.
ran Devrimi'ni rnek alarak benzer bir strateji ile Trkiye'de eriat
devleti kurmak isteyen Radikal slamc Gruplarn faaliyetleri son yllarda s
lamc evre iinde n plana km durumdadr. Halihazrda ok paral da
nk bir yap iinde 30 kadar grup etrafnda toplanan anlan unsurlar Krtlk
ld
235
py
tu
ku
konusu bata olmak zere. Trkiye'nin ve dnyann gndemindeki sosyal ve

siyasal ierikli her trl olaya militanca T.C. aleyhtarl baznda yaklamak
tadrlar.
Propagandalarn. "rk ve mezhep farkll gzetmeden slami m
cadelede ortak sava verilmesi gerektii" fikrini ileyen ve yaynlarnda silahl
mcadele metodlar reten anlan unsurlar slami konularda dzenlenen kor
san gsteri, protesto, miting, yry gibi geni katlml etkinlikleri organize
etmektedirler. Demokratik yntemlerle eriata ulamada srenin uzunluu.
Radikal islamclara pirim salamakta ve demokratik yollarla srdrlen
islamc faaliyetlerdeki baarszlklarn radikalizme temayl artrma ihtimali,
nemli bir husus olarak deerlendirilmekledir.
Tarikatlar ise, tasavvufi yaplanmalarn koruyarak, kamu ku
rum ve kurulularnda ve Trk siyasi hayatnda etkin olma faaliyetlerini
srdrmektedir. Bu gruplarn yasal ereve iinde kkl bir dini eitim ver
mek suretiyle faaliyet yrtmeleri, taban geniletme asndan avantajlarn
oluturmaktadr. Oluturulan kitlenin bykl ve kitlenin evrensel boyutta
slami birlik ve dayanma ynndeki gayretleri gelecek iin endie verici bir
gelime seyri gstermektedir. Bunun yansra, verilen dini eitimin arl
nedeniyle grubun kar propagandalara duyarsz, bilinli mutlak baml
bir zellik tamas tehditlerini artrc bir nitelik tamaktadr.
3. slami faaliyetlerin yurtd uzantlar:
ld
3.1 slamc gruplarn hemen hemen tm yuriindeki faaliyetlerine

paralel bir ekilde. Avrupa genelinde son derece organize bir tekilatlanmaya
sahip olup. d organizasyonlarn, yurtiinde iltisakt olduklar gruplara maddi
destek salama ve propaganda faaliyetleri n planda gelmektedir.
Bu organizasyonlarn en nemlileri Milli Gr paralelindeki
"Avrupa Milli Gr Tekilat" (AMGT). Radikal slamc izgideki "Anadolu
Federe slam Devleti" (AFD) ve Sleymanclar'm uzants durumundaki
"slam Kltr Merkezleri Birlii" (KMB)'dir.
Yurtiinde en geni kitleye sahip tarikat olan F.Glen grubu Nurcu
lar ise. yurtdnda uzant oluturma yerine, her lkenin zelliine uygun ce
maat tarzndaki almalarla faaliyet yrtmektedir. rnein: ABD'de Altn
Nesil Grubu. Trk Cumhuriyetlerinde ticari irket ve eitim kurumlar sayla
bilir. Anlan grubun, Avrupa. ABD. Kuzey Afrika. Ortaasya ve Uzakdou l
keleri olmak zere ok ynl ve geni d alm dikkati ekmektedir. (EK-8)
3.1.1 Avrupa Milli Gr Tekilat (AMGT)
24 OOO resmi kaytl ye. 300 OOO civarndaki kitle potansiyeli. A'vrupa genelinde 32 blge bakanl 480 cami dernei, 310 cami imam. 674
236
BELGELER
genlik tekilat. 15 civarnda irket ile en yaygn ve etkili organizasyon du
rumundadr. (EK-9)
Yllk resmi btesi 10 OOO OOO DM. civarnda olan anlan kurulu
un, illegal yollardan temin edilen gelirlerinin ok yksek meblalarda olduu
tahmin edilmekte olup. 27 Mart (1994) yerel seimleri ncesinde yurt iinde
Refah Partisi7ne yaklak 400 OOO OOO OOO TL. (15 OOO OOO DM) destek sa
lad ynnde bilgier alnmtr. Ayrca seim dnemleri arlkl olmak ze
re propagandist, ara, gere ve malzeme ynnden anlan kuruluun yurtiin
de destei byk ldedir.
AMGT'nin ayrca Milli Gr'n slam Birlii oluturma ynndeki
faaliyetler ile slam lke ve rgtleri ile temaslarna araclk ettii ve Avru
pa'da slam temsil yetkisi kazanma almalar yapt da bilinmektedir.
3.1.2. Anadolu Federe slam Devleti (AFD)
y
up
t
ku
Daha nce AMGT bnyesinde faaliyet gsterirken, ran devriminin

etkisi ile gruptan kopan C. Kaplan'n kurduu AFD ise, 5000 kiilik bir po
tansiyele sahiptir. (EK-10)
AFD'in Avrupa genelinde 8'i Almanya'da olmak zere 27 blge
bakanl, 3 vakf, 73 cami dernei, "Kar Bir" isimli bir irketi bulunmakta
dr. Son dnemde zararl faaliyetleri nedeniyle, lideri iin Almanya'dan snr
d karar alnan anlan rgtn faaliyetleri zayflama srecine girmitir. An
cak, hizip faaliyetleri ve yeni bir lider araylar erevesinde mevcut potansi
yel her an aktivite kazanabilecek durumdadr.
ld
3.1.3. slam Kltr Merkezleri Birlii (KMB)
slam Kltr Merkezleri Birlii ise, byk ounluu Almanya'da

olmak zere yansda grlen lkelerde toplam 26 adet ube ve bunlara bal
300 adet dernek erevesinde faaliyet yrtmektedir. (EK-11)
4. slamc faaliyetleri ak veya rtl olarak destekleyen lke
ler, legal ve illegal kurulular:
Trk slamc gruplar, ilk planda maddi, manevi destek salamak, ikinci olarak da slam lkeleri ile eitli alanlarda btnleme paralelinde, s
lam lke ve kurulularyla iliki kurmulardr. slamc gruplarn ibirlii yap
t nemli lkeler:
Suudi Arabistan,
Libya,
Krfez Emirlikleri ve
ran'dr. (EK-12)
237

Kurulular ise. S. Arabistan ve Libya tarafndan oluturulanlar ar
lkl olmak zere.
Rabta,
slama ar Cemiyeti,
Trk-Libya dostluk kardelik dernekleri,
Kuveyt dnya slam vakf,
slami finans kurulular,
Mslman Kardeler Tekilat,
Cezayir slami Selamet Cephesi,
ran Devrimi hra Organizasyonlar,
Hizb-i slami ve
Bosna Merhamet Organizasyonu'dur.
tu
ku
Bunlarn dnda Avrupa lkelerinde yaayan Mslman ahslar.

Trk islamclar ve Mslmanl kabul eden Avrupallarca kurulmu dernek
ve organizasyonlarda. Trk islamc gruplarnn ilikileri mevcuttur. rnein:
py
Almanya'daki slam Konseyi,

slam Arivi,
Mslman iler Sosyal Birlii,
ngiltere'deki slami Konsey,
Fransa'daki Mslman renciler Dernei,
bunlar arasnda saylabilir.
ld
Batl veya Ortadoulu lkelerce oluturulan slami kurulular, e

itli lkelerdeki slamc gruplara rtl destek salama ve uluslararas slamc
bir platform oluturma asndan nemli bir konumdadr.
Bu kurulu ve lkeler ile en kkl ve ileri dzeyde iliki kuran Trk
islamc grusu Milli Grlerdir. Bu grubun ilikileri daha ziyade finans te
mini ve uluslararas etkinlik salama dzeyinde byk nemi haizdir. Milli
Gr kesimin lider ve st dzey yneticilerinin bu amala sk sk anlan
lkeyi ziyaret ettikleri bilinmektedir.
Milli Gr unsurlarn, zellikle S. Arabistan ve Libya ile ilikile
ri nemli bir boyuttadr. S. Arabistan ile renci teatisi, hac organizasyonun
dan, Mslman topluluklar ile birlii almalar ve Rabta erevesinde
maddi g temininden evrensel propaganda faaliyetlerine kadar ok geni bir
alanda ibirlii mevcuttur.
Milli Gr unsurlarn Libya ile kurduu iliki de finansman te
mini amacnn yan sra, Avrupa lkelerinde, Libya yararna etkinlik dzenle
mede taeronluk grevi stlenmesi de dikkat ekmektedir. Libya ile ilikiler
Libya slam'a ar Cemiyeti araclyla srdrlmektedir. Anlan cemiyete
238
BELGELER
t
ku
1990 ylnda kurulan slam Halk Komutanl'nda N. Erbakan'n Asya Sorumluluu'na getirilmesi ilikinin boyutu asndan nemlidir.
ran'n devrimi ihra politikas paralelinde harcad yksek meb
lalar. Milli Gr unsurlarn dikkatini ekmi. iilik unsurunun tabanda
yaratt tepki nedeniyle uzun bir sre ran'a gitmekten imtina eden
Necmettin Erbakan. 1992 ylnda ran'a giderek ynetim ile grmeler
yapmtr. Daha sonra. Milli Gr organizasyonlarndan biri olan ESAM
(Ekonomik ve Sosyal Aratrmalar Merkezi) araclyla ilikilere sreklilik
kazandrlmtr.
slamc unsurlarn ran ile ilikileri erevesinde. Radikal slamc
gruplarda ncelikle ideolojik ve askeri eitim ile propaganda malzemesi, yan
sra finansman temini nemli boyutlardadr.
slam lkeleri ile ilikiler baznda. Kuveyt ve BAE (Birleik Arap
Emirlikleri) de nem arzetmcktedir. Her iki lke ile de ilikiler Mslman
Kardeler rgt mensuplar araclyla yrtlmektedir.
Bunlarn dnda, daha nce de belirtildii gibi. slam lke ve grup
lar nezdinde, "slam Birlemi Milletleri. slam Ekonomik Topluluu. slam
Savunma Tekilat" kurulmas gibi enternasyonel faaliyetlerin. Milli Gr'n
Panislamist hedefleri dorultusunda yrtld, bu meyanda, slami unsurla
rn taraf olduu tm sorunlarla ilgilenildii gzlenmektedir.
Dier taraftan anlan grupa. Afgan mcahit liderlerine bal
genlerin Trkiye'de eitimine yardmc olunduu, Filistin Kurtulu r
gt ile srail'in yaknlamasndan sonra, radikal eilimli Arap lkelerinin ya
nnda yer alnarak HAMAS rgtnn Filistin halknn tek temsilcisi olarak
kabul edileceine dair mesajlar verildii. Cezayir'de gl kitle potansiyeli
ile mevcut ynetimin alternatifi durumunda bulunan Cezayir slami Selamet
Cephesi FS'in lider ve mensuplarnn Cezayir dndaki faaliyetlerine kolay
lklar saland bilinmekte olup. bu hususlar devletimizin d politikasna al
ternatif yaratan araylar olmas bakmndan dikkat ekicidir.
up
ld
y
zellikle Milli Gr kesimce, d balantlarnn temel amac

slam lke ve kurulularndan mali estek salamaktr. Ancak salanan
destein illegal yntemlerle transfer edilmekte oluu ve belgelendirilmeyii ilikilerin gerek boyutunun ortaya konulmasn engellemektedir.
Sonu:
lkemizde muhtelif gruplar halinde rgtlenmi slamc kadrolar,
halihazrda kurumlam yaplarndan da istifade ile geni bir mtedeyyin kit
leyi kendi emelleri ynnde kanalize edebilecek konuma gelmilerdir.
Anlan kadrolarn, i ve d sorunlar paralelinde etki altna alabil
dikleri kitle genilii orannda, rejim ve Atatrk aleyhtar gerek tavrlarn
daha rahat sergileyebildikleri izlenmektedir.
239
py
tu
ku
Bu erevede etnik ve ideolojik kaynakl ykc blc akmlarn

ncelikli durumunu koruduu gnmzde, tedbir araylar srasnda mte
deyyin vatandalarmzn devlet kart bir konuma getirilmemesi ve laik / s
lamc kutuplamasnn engellenmesi, ncelikle gznnde bulundurulmas ge
rekli bir husus olarak grlmektedir.
Bu itibarla yukarda bahse konu hususlar paralelinde alnacak muh
temel nlemlerin, slamc gelimenin etkili olduu;
Propaganda,
Kardolama,
Yasa d maddi g temini,
D ilikiler,
Tekilatlanma,
Hukuk,
alanlarnda aratrlmasnda yarar grlmekte olup, balangta belirtildii zere, kurul yelerine takdim edilen ek metinde alnabilecek ereve tedbirlere
ilikin bilgilere yer verilmitir. Arzederim. 1
z
ld
1
Bkz: Aksiyon Dergisi, 25 ubat-3 Mart 1995, "Noktasna, virglne do

kunmadan, btn aklyla: MT'in son rtica Raporu" balkl Ahmet
Gner'in haberinden, sf. 22-28.
240
BELGELER
Belge / 2
GENELKURMAY BAKANLII
RAPORU
Siyasal slam'n Yaylmas
tu
ku
py
ld
lkemizdeki siyasal slamn yaylmnn analizi ve gelecee ynelik

projeksiyonunu gsteren bu alma, devletin resmi kurumlarndan Devlet s
tatistik Enstits, Devlet Planlama Tekilat, Milli Eitim Bakanl, Yksek
renim Kurumu ve Diyanet leri Bakanl'nn istetistiki kaynaklarndan
yararlanlarak yaplmtr.
1. Siyasal slamn Yaylma almalar ve "Din" Evrensel Kim

lii Ad Altnda Srdrlen Faaliyetler
slam dnyasn eriata dayal tek blok haline getirme ve Bat'ya
kar birleme almalarna hz veren iiliin temsilcisi ran iin eriata
dayal slam birliinin olumasnda ana ve temel engel, Mslman ancak laik
olan Trkiye Cumhuriyeti'nin devlet yapsdr.
Trkiye'de slamn siyasal ynden yaylm Milli grler tarafn
dan yaplmaktadr. Bu almalarda Trkiye'nin dini ynden odak noktas ol
masnn en nemli sebebi, dnya Mslmanlarnn "ate nerede snerse tekrar
orada yanar, halifelik nerede sona erdiyse, orada tekrar balar" yaklamdr.
Siyasette dinin bir ara olarak kullanlmasndan istifade etmek iin
ortaya kan ayrlk akmlar da konuya dier bir boyut getirmektedir. Trk
ulusal kimliini ve Trkiye Cumhuriyeti devletini tanmak istemeyen bu d
nce sahibi blc ve ayrlk rgtler, laik Trkiye Cumhuriyeti'nin birlik
ve btnlne kar, nihai hedeflerinden nce birinci adm olarak, daha
241

enternasyonel olan din kimlii altnda mmet toplumu oluturma faaliyetlerini
srdrmektedirler.
Milli grlerin bu faaliyetlerinin iki ana balk altnda analiz ve
ett edilmeleri ngrlmtr.
Gelecein semen ve yneticilerinin din eitimi ile yetitirilme ve
ynlendirilmeleri
Gelir dalmndaki dengesizliin, irticai faaliyetlere etkisi.
2. Gelecein Semen ve Yneticilerinin Din Eitimi ile Yetiti
rilme ve Ynlendirilmeleri
A. Diyanet ileri Bakanl'na kaytl 5 011 Kur'an Kursuna, tablo
da grlen deiik ya gruplarndan 1 685 278 kii devam etmektedir.
ku
Eitim
Sresi
2-3 yl
renci
Miktar
181 561
Yaz tatilinde
1-2 yl
1475337
28 380
1 685 278
ld
py
tu
Ya
retim Kurumunun
Kurs
Says
Grubu
Ad
13-14
Kaytl daimi
5011
Kur'an Kurslar
Yaz Kurslar
Bilinmiyor
06-12
Bilinmiyor
Yetikin
Akam kurslar
Toplam Kurum
5011
ve renci
Diyanet leri Bakanl 1995 Yl statistikleri
Tabloda grlen kurslarn incelenmesi:
1. Daimi Kur'an Kurslar:
13-14 ya grubundaki ocuklara verilmektedir. Sadece bu kurstan

1995 ylnda dini eitimli 416 680 semen yetiirken, 2000 yl iin 859 135
semen, 2005 yl iin ise 1 438 612 semen yetiebilecei deerlendirilmek
tedir.
2. Yaz Kur'an Kurslar:
1995 yl rakamlarna gre, yaz kurslarna 6-12 ya grubundaki
yaklak 1 475 337 ocuk devam etmektedir. Bu gruptan 2000 ylnda 1 671
634 semen yetiirken, 2005 ylnda 7 086 197 semen yetiebilecei deer
lendirilmektedir.
242
BELGELER
3. Akam Kur'an Kurslar:
Bu kurs, semen niteliindeki yetikinlere verilmektedir. Bu kurs
larda yllara gre eitim gren kii saysnn 1991 ylnda 42 120 iken, 1995
ylnda 203 654,. ve 2000 ylnda 400 642; 2005 ylnda ise 744 692 kii ola
bilecei deerlendirilmektedir.
Bu rakamlara kaytsz Kur'an kurslarnda eitim alan kiiler dahil
deildir.
B. Milli Eitim Bakanl Din renimi Genel Mdrl'ne
Bal mam Hatip Ortaokulu ve Liseleri
Okul
Says
renci
Says
Orta
290 098
16 023
468
75
561
tu
ku
retim
Kurumunun
Ad
HL
Anadolu
HL
Toplam
306 121
renci
Says
Lise
renci
Says
Toplam
retmen
Says
185 110
1 578
475 208
17 601
16 774
452
186 688
492 809
17 226
py
Milli Eitim Bakanl Ara. Pl. ve Koor. Krl. Bakanl 'Milli Eitim ile lgili Bilgi
ler". 1996
ld
C. 1983-1995 Dneminde mam Hatip Okullar, Mesleki ve

Teknik Okullar ile Genel Ortaokullarn Okul ve renci art mukayese
si:
1983-1995 dnemi arasnda 72 imam hatip ortaokulu alna teka
bl eden yzde 19.25'lik bir art oranna karlk, 154 722 saysal, yzde
105,15'lik oransal renci art oran dikkat ekicidir. (Grafik var)
mam Hatip Ortaokul renci Saysnn

Meslek Okullar renci Saysnn indeki Pay (Yzde)
1983 - 1987 yllar arasnda, imam hatip ortaokullarnn renci sa
ylarnn toplam mesleki okullar ierisindeki orannn en yksek olduu, 1987
ylndan itibaren dmeye balad;
1989 - 1991 yllar arasnda, imam hatip okulu rencilerinin bir
ksmnn meslek okullarna ve liselerine kaydrlarak bu oranlarn aada tu
tulduu;
1991'den sonra, oranlarn imam hatip okullar lehine hzla artt
grlmektedir.
243

D. 1983 - 1995 Yllar Arasnda mam Hatip Liseleri ve Dier
Mesleki ve Teknik Liseler ve renci Art Yzdelerinin Mukayesesi
53 imam hatip lisesi alna tekabl eden yzde 15.54'lk art oranna karlk. 98648 saysal, yzde 135,52'lik renci art oran dikkat
ekicidir.
mam Hatip Liseleri renci Saysnn Mesleki ve Teknik Lise
ler renci Saysnn indeki Pay
tu
ku
1983 - 1987 yllar arasnda imam hatip liselerinin renci saylar

nn toplam mesleki liseler iinde en yksek orana eritii;
1987 - 1991 yllar arasnda, imam hatip lisesi rencilerinin bir
ksmnn meslek okullarna kaydrld ve orann yzde 20'lerden yzde
16'lara ekildii:
1992 ylndan itibaren, orann imam hatip liseleri lehine hzla yk
selerek, yine yzde 20'ye yakn bir deere ulat ngrlmektedir.
Bu tablo hkmetlerin politikasna gre. yzde deiimlerinin ok
kolay ve belirgin olarak yaplabileceini gstermektedir.
py
E. Meslek Liseleri ile Meslek Ortaokullarnn renci Says

Mukayesesi:
ld
Babakanlk Devlet statistik Enstits "Trkiye statistik Yll"

1995 yl rakamlarna gre. lkemizde 14 farkl brantaki meslek liselerinde
723 299 renci eitim grmektedir. Bu meslek liselerine kaynak olmak zere
erkek teknik, kz teknik, ticaret ve turizm, zel eitim okullar konservatuvar
olarak be grupta toplam 54 209 renci eitilmektedir. Grld gibi 723
299 renci kapasiteli meslek liseleri kaynann ancak yzde 7,49'u meslek
ortaokullarndan, geri kalan ise genel ortaokullardan karlanmaktadr.
Ayn mukayese imam hatip okullar iin yapldnda, yine 1995 yl
rakamlarna gre HL'inde 171 439 renci eitim grrken, bu okullara kay
nak olarak HO'larnda 301 862 renci eitilmektedir. Orann, dier meslek
liselerinde yzde 7.49 iken, imam hatip okullarnda yzde 176 gibi bir deere
ulamas, HO'larnn meslek ortaokulu amacnn dnda olduunu ak ola
rak vurgulamaktadr.
244
BELGELER
F. retmen Bana Den renci Says:
Yl
mam Hatip Lisesi
1983
1995
72791 / 10188=7,14
171439/ 16929=10,12
Dier Meslek ve
Teknik Liseler
285364/29165=9,8
723299/51964=13,9
Genel Liseler
519721/47385=10,96
1155 827/68839=16.79
ld
py
tu
ku
Eitimde esas kalitenin gstergesi olan retmen bana den

renci says oran gz nne alndnda, imam hatip liselerinde, bir retme
ne den renci saysnn 10 olmas, dierleri ile mukayese edildiinde imam
hatip liseleri ve imam hatip anadolu liselerinde eitimin dier liselerden iyi
olduunu gstermektedir.
mam hatip ortaokul ve lise rencilerinin istatistiki olarakyllara ve
ya durumlarna gre gruplandrldnda. imam hatip liselerinden 1995 yln
da dini eitimli 341 523 yeni semenin, 2000 ylnda 702 751 ve 2005 ylnda
1 215 190 semenin yetiebilecei deerlendirilmektedir.
Ancak, genel liselerde okuyan ve Diyanet leri Bakanl ve vakf
yurtlarnda kalan ayn dnce ve idealleri paylaan fakir aile ocuklar bu ra
kamlara dahil deildir.
Tm dini eitim veren okul ve kurslar nazar itibara alndnda,
yllara gre din eitimi alan semen saysnn, 2000 ylnda toplam olarak 2
475 316 kiiye. 2005 ylnda 6 506 479 kiiye ulaaca ve oy orann nemli
lde etkileyecei deerlendirilmektedir.
G. Dini Yksekretim Kurumlar:
YK 1996 Rakamlarna Gre

retim Kurumu
lahiyat Fakltesi
Faklte
24
renci
11614
retim yesi
823
niversitelerin Faklte, Yksekokul ve Enstitleri, Akademik dari Kadrolar, 23 Mart

1996.
Trkiye'de mevcut 24 ilahiyat fakltesindeki 11614 renci 823 retim g
revlisi tarafndan eitilmekte olup. hepsi de semen statsndedir.
245

H. Yurtd Lksek retim mkanlar:
Stat
zel
Resmi
Toplam
Lisans
Fen
9 665
110
9 775
Lisans
Sosyal
11 879
11 879
Master
Fen
2 015
514
2 529
Master
Sosyal
3 024
216
3 240
Doktora
Fen
981
200
1181
Doktora
Sosyal
733
72
805
Toplam
28 297
1 112
29 409
p
tu
ku
Lisans, master, doktora eitimi iin zel kaynaklardan 28 297, resmi

kaynaklardan 1 112 kii olmak zere toplam 29 409 kii yurtdnda eitim
grmektedir. Bu rakamlara Msr'daki El-Ezher niversitesi'nde okuyan yak
lak 3000 renci ile dier lkelerdeki dini eitim veren okullarda okuyan
renciler de dahildir.
Yaplan incelemede, zel burslar vastasyla yurtdnda yksek li
sans eitimi grenlerin yzde 90'nn, resmi bursla eitim grenlerin ise yz
de 50'den fazlasnn tarikat yanls olduklar renilmitir.
I. Baz Tarikat ve Dier Cemaatlerin Yurtdnda Atklar Okul
ve Camilerin Eitim Faaliyetleri:
Okul Says
190-200
ld
y
retim Kurumu
Yurtdnda alan zel okullar
renci Says
Bilinmiyor
Yurtdnda alan okul saysnn 190 - 200 civarnda olduu belir

tilmesine ramen, renci says bilinmemektedir.
Baz tarikat ve cemaatler tarafndan alan bu okullarn MEB'l ta
rafndan denetlenemedii gibi. amacnn Trkiye'de kurulacak din esaslarna
dayal devlet ynetimine ilk destei salayacak Trk ve slami ynetim sem
patizan insanlar yetitirmek olduu deerlendirilmektedir.
. htiya Fazlas mam Hatip Okullarnn ve lahiyat Fakltele
rinin ncelenmesi:
Sistemdeki Mevcut Personel ve Ayrlanlar:
Mevcut Din
Ayrlan Personel Miktar
Grevlisi
(Emekli, istifa, lm, vb.)
Diyanet leri Bakanl
75 043
1 852 (%2,5)
mam hatip okulu retmeni
16 929
418(%2,5)
lahiyat Fk. retim Grv.
734
18(%2,5)
Toplam
92 706
2 288
Diyanet leri Bakanl 1995 Yl statistikleri
246
BELGELER
Sistemde mevcut 92 706 personelden ylll 2 288'i emekli, istifa, lm vb. sebeplerden ayrlmaktadr.
2. 1995 Yl mam Hatip Okullar ve
lahiyat Fakltelerinin Toplam renci Says ve Yllk Mezun Miktar:
renci Says
mam Hatip Lisesi
171439
lahiyat Fakltesi
9 728
Toplam
181 167
DE. Trkiye statistik Yll ve YK statistii (EK.-M)
Mezun Olan renci

52 254
1 299
53 553
ld
py
tu
ku
1995 yl itibariyle toplam 53 553 kii mezun olmasna mukabil yl

lk personel ihtiyac 2 288 kiidir. htiya fazlas 51 345 kiidir. slami deer
yarglar ok yksek olan bu kitlenin iindeki imam hatip lise kllar, zel
likle hikik ve siyasal bilgiler faklteleri ile polis akademilerine yneltilmekte
dirler. Siyasal bilgiler fakltesinin kamu ynetimi (kaymakam-vali) blmne
giren rencilerin yzde 50' den fazlasn imam hatip lisesi mezunlar olu
turmaktadr.
(*) Salk, Eitim ve Gvenlik Alanlarndaki Personel Arz ve htiyac Projeksiyonu: (1000 kii)
1995 Arz
1995 htiya 2000 w 2000 htiya
67,2
83,5
Hekim
78,3
100,0
Di hekimi
13,8
16,3
16,8
22,3
Eczac
18.1
17,8
21,0
22.0
69,0
140,4
176,6
Hemire
104,0
372,4
417,9
ilkretim retmeni
318,8
357,8
Ortaretim retmeni
135,8
111,1
156,7
159,8
Yksekretim retim
49,6
49,2
75,4
72,6
eleman
127,1
140,4
Polis
182,6
200,0
(**) Din grevlisi ve
Din Meslek retmeni
53,5
2,2
247

Teknik Personel, Arz ve htiyac Projeksiyonu (1000 kii)
py
tu
ku
2000
1995
1995
Arz
htiya
Arz
29,5
19,4
25,0
Mimar
43,6
38,9
30,0
naat Mhendisi
45,7
37,3
35,5
Makine Mhendisi
11,9
8,7
8,2
Endstri Mhendisi
32,2
22,2
25,7
Elektrik-Elektronik Mhendisi
5,9
Bilgisayar Mhendisi
5,1
4,1
14,1
18,8
Kimya Mhendisi
17,3
Maden ve Petrol Mhendisi
6,8
5,6
8,9
3,5
2,2
4,4
Meteoroloji Mhendisi
9,7
12,8
Jeoloji ve Jeofizik Mhendisi
7,5
6,6
Jeodezi Mhendisi
5,4
4,6
evre Mhendisi
3,2
3,9
2,1
13,5
Dier Mhendisler
11,4
10,6
64,4
Ziraat ve Onarm Mhendisi
29,5
46,3
12,2
Veteriner
9,0
9,5
(*) Yedinci Be Yllk Kalknma Plan (1996-2000) s. 32
(**) Diyanet leri Bakanl 1996 yl istatistiklerinden yararlanlmtr.
2000
htiya
25,9
37,1
45,9
12,4
30,9
7,3
17,8
7,4
2,9
10,0
6,2
5,5
15,2
39,3
12,0
ld
Devlet Planlama Tekilat'nn Yedinci Be Yllk Kalknma Plan'nn 32. sayfasnda yer alan yukardaki tablolar incelendiinde, lkenin
1995 ve 2000 yllarndaki salk, eitim ve gvenlik alannda, hekim,
dihekimi, hemire, ilkretim retmeni, yksekretim retim eleman ve
polis, teknik personel alannda ise, bilgisayar mhendisi, evre mhendisi ve
dier mhendislik kadro a bulunduu grlmektedir.
Tabloya din grevlisi ve din meslek retmeni satr da ilave edildi
inde, dier meslek gruplarndaki aa ramen, din grevlilerindeki arzn 53
553, ihtiyacn ise 2 288 olmas, dini eitimli insan yetitirme konusundaki
planl faaliyetlerin ak gstergesidir.
J. Yllara Gre Din Eitimi Alan Semen Saysndaki Gelime

nin, Milletvekili Genel Seimlerini Etkilemesi:
Mevcut milletvekili seim yasasnda bir deiiklik yaplmad tak
dirde toplam oylarn yzde 28'ini aan bir partinin. 276 milletvekili kararak,
tek bana iktidara gelebilecei deerlendirilmektedir.
Mevcut durumun ve anlayn devam etmesi halinde 2000 yl mil
letvekili gene! seimlerinde milli gr partilerin din eitimli semenin et-
248
BELGELER
kisi
ile t o p l a m o y l a r n y z d e 3 4 ' ile tek b a n a iktidara gelerek, l k e d e d i n e
dayal d e v l e t d z e n i n i k u r a b i l e c e k h e r t r l deiiklii y a p a b i l e c e k l e r i ;
2 0 0 5 yl milletvekili g e n e l s e i m l e r i n d e ise, y a k l a k 6 5 0 6 4 7 9 ila
v e din eitimli s e m e n i n etkisi ile t o p l a m o y l a r n y z d e 6 6 , 9 4 ' n alarak, h e r
konuda mutlak ounluu elde edebilecekleri deerlendirilmektedir.
K. D i y a n e t leri B a k a n l ' n n Y a p s :
D i y a n e t leri B a k a n i ' n n m e v c u t yaps i n c e l e n d i i n d e , y n e t i
c i l e r d e n b a z l a r n n m u h t e l i f tarikat v e c e m a a t l e r e y a k n l k l a r , bir k s m n n
ilmi yetersizlii ve eriat yanls g r e s a h i p o l m a l a r n e d e n i y l e , laik d z e n i
koruyucu almalarda bulunabilmelerinin m m k n olmayaca deerlendi
rilmektedir.
3 . G e l i r D a l m n d a k i D e n g e s i z l i i n rticai F a a l i y e t l e r e E t k i s i
ku
A. nceleme:
G e l i r d a l m n d a k i a d a l e t s i z l i i n ksa v a d e d e g i d e r i l e m e y e c e i ;
rticai g r u p y a r a y u r t d n d a n ve ieriden s a l a n a n m a d d i d e s t e
p
tu
in d e v a m e d e c e i ;
lk b l m d e z e t l e n e n e i t i m s i s t e m i n i n de s r d r l e b i l e c e i
z
ld
y
n a z a r itibare a l n a r a k ;
G e l i r d a l m n d a k i ar d e n g e s i z l i k ;
sizlik;
T r k m i l l e t i n i n d i n i n e , rf ve a d e t l e r i n e ball;
E i t i m s i s t e m i n i n yetersizlii;
B a z k o m u l k e l e r i n rejim i h r a faaliyetleri;
rticac siyasi rgt, tarikat, v a k f ve d e r n e k l e r i n p a r a s a l kay
naklar;
Yazl ve grsel basn ve y a y n ;
A n a y a s a l ve y a s a l m e v z u a t t a k i b o l u k l a r n , irticay h e d e f alan
siyasi g r u p l a r c a istismar e d i l e r e k , k u l l a n l m a y a d e v a m e d e c e i g z
nnde bulundurulmutur.
249

B. Devlet statistik Enstits'nn 1994 Yl Milli Gelirin Kiisel
Dalm:
1986
1987
1994
3,5
1978
1979
6,3
3,9
5,2
4,9
7,0
8,0
11.1
12,0
8.4
9,6
8,6
11,5
10,0
12,5
14,4
13,0
12.6
14,1
12,6
18,5
20.0
19,5
18,7
21,0
19,2
21,2
19,0
57,0
60,0
56,5
52.2
47,0
55,9
49,9
54,9
1968
1973
4,5
3,0
8,5
ku
Birinci%20
(En Fakir)
kinci %20
(Fakir)
nc %20
(Orta Direk)
Drdnc %20
(Zengin)
Beinci %20
(En Zengin)
1973
1974
3,5
1963
ld
py
tu
1963- avuolu & Hamurdan (1996); 1968: Bulutay, Timur & Ersel (1971); 1973DPT (1976); 1973-74 DE (1979); 1978-79 DE (1982); 1986 Esmer, Fiek,
Kalaycolu (1986); 1987-DE (1990)
C. 1996 Yl Fert Bana Milli Gelir Dalm:

1996 yl gayr saf milli haslas, 1994 yl kiisel gelir dalm oranlarna adapte edildiinde. 1996 yl fert bana milli gelir dalm elde edilmektedir.
GSMH'daki Pay
(Yzde)
GSMH'daki Pay
(Cari TL.)
4,9
8,6
12,6
19,0
54,9
100,0
57993168,3
101783928,0
149125289,9
224871468,8
649760191,5
236706809,3
GSMH'daki Pay
(Cari $)
714,8
1254,5
1837,9
2771,5
8008,2
2917,4
Hane Halk
Yzdeleri
Birinci %20
kinci %20
nc %20
Drdnc %20
Beinci %20
Genel fert bana
DE'nn 1994 yl gelir dalm aratrmasndaki paylar kullanlmtr. Yllk ortalama

dviz kurlar 1996 yl iin 81137,15 TL/$, 1996 yl gayr saf milli hasla 186,4 milyar
dolar. Trkiye nfusu 63 898 000 kii alnmtr.
D. Gelir Dalmndaki Ar Dengesizlik:
1.Devlet statistik Enstits (DE-1995) gelir dalmn, lke nfu
sunu yzde 20 gruplara ayrarak, be dilim halinde incelemitir.
250
BELGELER
py
tu
ku
Birinci yzde 20'lik dilim; nfusun. 63 898 OOO / 5 = 12 779 600

kii, milli gelirin yzde 4,9'unu almaktadr. Bu miktar, bir insann yaamn idame ettiremeyecei, yoksulluk snrnn altnda bir rakamdr.
kinci yzde 20'lik dilim: nfusun bu dilimi, milli gelirin 8,6'sn
almaktadr. Bu miktar, kiinin yaamn zorla idame ettirebilecei yoksulluk
snr civarnda bir rakamdr.
nc yzde 20'lik dilim; nfusun bu dilimi milli gelirin yzde
12.6'sn almaktadr. Bu miktar, kiinin normal artlarda yaamn idake etti
rebilecei bir rakamdr.
Drdnc yzde 20'lik dilim: Nfusun bu dilimi milli gelirden yz
de 19,0 pay almaktadr. Bu miktar, kiinin refah seviyesinin biraz daha yksek
olduu kesimdir.
Beinci ve son yzde 20'lik dilim ise, milli gelirin yzde 54,9'unu
almaktadr. Milli gelirin yarsn alan bu dilimdeki kiiler, birinci dilimdeki
lerden 11,2 kat, ikinci dilimdekilerden 6,3 kat, nc dilimdekilerden 4.3
kat, drdnc dilimdekilerden 2,8 kat fazla pay almaktadr. Hatta bu dilimin
yzde 10'luk blm ise, ok zengin bir katman oluturmaktadr.
Drdnc dilimi orta direk olarak kabul edebiliriz. nk bu grup.
milli gelirden nfusa gre eit miktarda pay alabilmektedir. Grlecei zere
Trkiye'de ortadirei var kabul edebilmek mmkn grlmemektedir. Aslnda
bu kesimin nfusun en az yzde 50'sini kapsamas halinde gelir dalmnda
bu denge salanm olacaktr. Bu bakmdan, birinci ve ikinci dilimlerdeki
yzde 40'lk grup yoksulluk snrnda bulunmaktadr. Trkiye'de bu gruplar
25,5 milyon kiiyi kapsamaktadr.
Grld gibi, Trkiye'de fakir yzde 40'lk nfusun milli gelir
den ald pay yzde 13,5'tur. Bu oran, Bat Avrupa lkelerinde yzde 15,7
ile yzde 21,2 arasnda deimektedir. Yoksulluk snrnda bulunan bu gruba
dahil insanlarda aada belirlenen davranlar oluacaktr. Bunlar;
a. Yaama sava veren bu grup insan her trl gayr ahlaki faali
yetlere sapabilir:
b. Temel ihtiyalara ynelik hrszlklar yaygnlar;
c. nsanlara para iin her eyi yapmann mbah olarak kabul edile
bilecei fikri hakim olur;
d. Toplumda ykc ve blc istismara ok ak bir kitle teekkl
eder. Bir dnrn dedii gibi, "A insan inanlarn yer". Bu
durumda olumlu inanlar yok olur.
e. Aile balar zayflar, her an aileler dalma tehlikesi ile kar
karya gelir;
f. Terr, kaaklk ve her trl gayr kanuni olaylara katlm artar;
g. nsanlar arasnda gven ve itimat duygular azalr, sevgi ve sayg
kaybolur;
ld
251
h. Cahil olan bu halk kitlesinde, isiz olmann verdii eziklikte

tek yardmn Allah'tan gelecei mit ve beklentisi hakim olur.
2. Yukarda sralanan artlarn hakim olduu bir toplumda, her trl istismarn
yaplabilecei ve bilhassa din faktrnn kolaylkla ilenebilecei bir ortam
hazrlanm olur. Nitekim dini politikaya alet eden siyasi grup ve gerici r
gtlerin bu konuyu, parasal destei ne alarak ok iyi istismar ettii, gerek
1994 mahalli idareler seimleri ve gerekse 1995 ylnda yaplan milletvekili
seimleri sonularnda aka grlmektedir.
E. sizlik
py
tu
ku
Halen Devlet statistik Enstits verilerine gre, lkemizde genel i

sizlik oran yzde 5,8 olarak aklanmtr. Bu oran kentlerde yzde 9.3 krsal
kesimde yzde 2.9 dzeyindedir. Kentsel kesimlerde 15-14 ya grubundaki li
se ve daha yksek eitimli genler arasnda isizlik oran 30,3'tr.
sizlik, aileleri, dolaysyla toplumu manevi olarak kntye s
rkler. Bu insanlar gemiten gelen inanlarnn da etkisi altnda kalarak dine
daha fazla sarlacak, Allah'tan medet umar hale gelecektir. Dier taraftan, lala
ve hurafelere inanan ve her trl istismara ak bir toplumun oluumunu da
beraberinde getirmektedir.
Bu duruma gelen bir toplum, dini siyasete alet eden bir siyasi parti
iin kolayca istismar edilebilmektedir. Bir rnek olarak, tarikatlar, gen kzlar
inanlarna uygun giysilerle "trban" veya "kara arafla", haftal 150 dolar
karl ara caddelerde ve tren garlar ile otobs terminallerinde dolatrarak
propaganda yapmaktadrlar.
ld
F. Eitim Sisteminin Etkileri:
1990 nfus saymna gre. Trkiye'de alt ve daha yukar ya gru

bunda okuma yazma bilmeyenler, nfusun yzde 19,6'sn tekil etmektedir.
Bu oran erkeklerde yzde 11,2 (okuryazar yzde 88,8), kadnlarda
yzde 28 (okuryazar yzde 72)'dir. Okuryazar erkek nfusunun (yzde 88.8).
yzde 73,6's ilkokul mezunu veya herhangi bir eitim kurumunu bitirememitir. Kadnlarda bu oran yzde 81.6'dr.
Bu tablo deerlendirildiinde, nfusun yzde 85'i (19.6+65.4=85) 8
yl olarak kabul edilen temel eitimi grmemitir. Bu grubun tamamna yakn
ksm, milli gelirden en az pay alan birinci ve ikinci dilim iindedir.
Nfusun yzde 85'ini tekil eden bu eitimsiz gruba yaklamak ve
onlar kandrmak ok kolay olmaktadr. Bu grup insanlar kandrmak iin
kullanlacak en etkili yntem de halkn dini duygularnn istismar edilmesidir.
252
BELGELER
G. Rejim hra Gayretleri
ran, Libya. Cezayir. Msr gibi lkelerdeki an dinci rgtler, he
def kitle olarak gelir seviyesi ok dk kesimleri seerek, bu kesimlere yurti
indeki irticai rgtler vastasyla maddi yardm yapmaktadrlar. Bu maddi
yardmlar, fakir kesimin irticai siyasi grlere yneltilmesinde nemli bir et
ken olmaktadr.
H. rticac Siyasi rgt, Tarikat, Vakf ve Derneklerin Finans
Kaynaklar
py
tu
ku
rgtler, halkn dini duygularn, rf ve adetlerini, geleneklerini is

tismar ederek, aidat, yardm ve hibe gibi usullerle trilyonlarca lira toplamakta
ve saladklar menkul ve gayrimenkullerle byk maddi imkanlara ulamak
tadrlar.
Bu yardm ve hibeleri yapanlarn arasnda milli gelirden en st sevi
yede, yzde 49.94'lk pay alan yzde 20'lik dilimdeki kiiler de youn olarak
yer almaktadr. Bu durum, ticaret, siyaset ve tarikat geninin lkemizde etkin
olarak ilendiini gstermektedir.
1. Bu rgtlerin yurtii kaynaklar:
a. takip brolar vastasyla, teberru, ba, hediye vb. adlar al
tnda toplanan yardmlar:
b. eitli adlarla kurduklar dernekler vastasyla elde edilen gelir
ler;
c. Kendi aralarndaki dayanma sayesinde kurduklar irketler.
fabrikalar, holdingler ve bankalardan salanan gelirler:
d. Hac adaylarnn hac organizasyonu ve kurban derilerinden sa
lanan gelirler.
ld
2. Yurtd kaynaklan:
a. Trkiye'de slam devrim yaplmasn arzulayan ve bu yolda a
lan baz slam lkeleri ve irticai rgtlerin yardmlar;
b. Bu evrelerin yurtdnda kurduklar rgt, vakf, dernek ve ir
ketler vastasyla toplanan gelirler;
c. Trkiye'nin blnmesi ve yklmas ile kendisine menfaat sala
yan lkelerden temin edilen parasal gelirler:
d. rticai rgtlerin yrttkleri silah ve uyuturucu kaakln
dan elde ettikleri gelirler:
e. Kara para aklamak suretiyle elde edilen gelirler.
3.
Belediyelerin salad destekler;

253

Baz belediyelerin yoksul kesime yaptklar kastl yardmlar, bu ke
simi byk lde etkilemektedir.
4. Sonu:
1946 ylndan itibaren okpartili demokrasiye gei ile birlikte din
yeniden siyasete alet edilmeye balam ve bugnn ada Trkiye'sinde ih
mal edilmeyecek bir konuma gelmitir.
rticai kesim, gayesine ulaabilmek iin birok alanda planl ve sis
temli faaliyet iindedir. Bu aratrmada irticai kesimin etkili olduu sadece iki
alan incelenmitir. Dier alanlardaki faaliyetler de tetkik edildiinde, tehlike
nin ne kadar byk olduu daha net grlebilecektir.
50 yllk bir sre ierisinde planl olarak ideoloji haline getirilmeye
allan dini esaslara dayal devlet anlaynn ancak ksa ve uzun vadeli zm tarzlar ieren devlet politikalar ile nlenebilecei kanlmazdr.2
ld
py
tu
ku
Bkz: rticaya Kar Genelkurmay Belgeleri, Kaynak y. Kasm 1997. yay. hz:
Hikmet iek. sf.72-92
254
BELGELER
Belge / 3
RTCA BRFNG
11 Haziran 1997
py
tu
ku
ld
Trkiye Cumhuriyeti devlet ynetiminin slami kurallara gre d

zenlenmesini esas alan siyasi slam, btn irticai ve radikal unsurlarn ula
mak istedikleri nihai hedeftir.
Bu hedefe ulamak iin; Cumhuriyet'in kurulmasndan itibaren, dinsiyaset ilikisine yn vermeye alan bu kesim, laik Trkiye olgusu iinde,
balangtan itibaren Anadolu'da ortaya kan ayaklanmalardan istifade etmek
suretiyle, her trl ortamda amalan dorultusunda eylem yapmlardr.
Dn olduu gibi bugn de, bu kesim, eylemlerini gelitirerek tm
kurum ve kurulularda taban kadrosu oluturma gayreti iine girmilerdir.
ncelik ve zellikle; okpartili sisteme geii mteakip siyasi bek
lentileri nedeniyle Atatrk ilke ve inklaplar aleyhine verilen tavizlerin sonu
cu olarak, irticai kesim, demokrasi emsiyesi altnda toplum iinde de teki
latlanma almalarna hz vermi, laik devlet olgusu, yasal bir teminat olma
sna ramen sulandrlmtr.
Bu balamda; Ulu nder Atatrk'n ortaya koyduu ada ve laik
Cumhuriyet, tehdit altna girme temayl gstermi, TC'nin temel nitelikleri
255

ypratlarak, irticai hareketler, maksatl bir ekilde desteklenmek suretiyle lke
ve millet, sonu olmayan bir karanln iine ekilmeye allmtr.
Bu durum; bireysel kkten dinci faaliyetlerin, kitlesel vehe kazan
masna neden olmu ve bu suretle; TC'nin kutsal bayrann yerine yeil bay
rak ekenlerin; Atatrk'n manevi ahsiyetine, TC varlnn temel gvencesi
olan ve Anayasamzla gvence altna alnm temel ve ortak deerlerimize
saygszlk yapanlarn cesaretlendirildii ve dllendirildii bir vasat olu
mutur.
tu
ku
Otorite boluundan istifade ile ortaya kan ayrlklk akmlar da

konuya dier bir boyut getirmektedir. Trk ulusal kimliini ve Trkiye Cum
huriyeti devletini tanmak istemeyen dnce sahipleri, laik Trkiye Cumhu
riyeti'nin birlik ve btnlne kar, nihai hedeflerinden nce birinci adm
olarak, daha enternasyonel olan din kimlii altnda faaliyetlerini srdrerek,
ncelikle lkenin siyasal isminin sadece Trkleri deil, tm gruplar da iere
cek ekilde deitirilmesine almaktadrlar.
py
Ayrca, genel kitleler tarafndan bilinmeyen veya basma szmayan

d politikann dnda, alnmas gereken nlemlerin alnmad, Diyanet leri
Bakanl dahil, lkede din ilerinin tamamen kontrolsz olduu, hatta ken
disini aamam bir ok akademik olan veya olmayan din adamlarnn, nihai
hedefi bilerek ve bilmeyerek, temelleri ok nceden atlan bu gelimelere yar
dmc olduu gzlenmektedir. Ayrca "slam mutlaka iktidar olmaldr, ynetilemez" ideolojisine sahip nc nesil fanatik ve ovenist kktendincilerin
tahminlerin aksine, ok daha ksa srede yaygnlaarak, eylemlerini srdrd
esefle mahede edilmektedir.
ld
Bunun yan sra; Diyanet'in pasif, ynetmek ve ynetilmekten yok

sun kadrosunun, yurtiinde ve yurtdnda grev yapmamasndan ortaya kan
boluk, tarikatlar ve Milli Gr Tekilat tarafndan doldurulmakta, bylece
rgtlenme faaliyetleri hzla artmaktadr.
Bu durum tarikatlarn ve Milli Gr Tekilat gibi kurumlarn hzla
bymesine ve belirli kitleleri tamamen kontrol altna almasna imkan sa
lamaktadr. Bylelikle Anayasa'nn 136. maddesinde ifadesini bulan, laiklik
ilkesi dorultusunda btn siyasi gr ve dncelerin dnda kalarak, icra
edilmesi ngrlen din ilerinin, devlete baml din adamlar ile yrtlmesi
olgusu, kastl olarak defacto ile ortadan kaldrlmaya allmaktadr.
Gelien bu durum muvacehesinde; zellikle son onbir aylk dnem
iinde; baz slam devletlerince de gelitirilip desteklenen eriat dzenine
dayal radikal slam tehdit, laik cumhuriyeti ykmaya ynelik faaliyetlerini si
yasi, sosyal, ekonomik ve askeri olaylarla entegreli olarak artrmtr.
Bu art; toplumun huzur ve gvenini sarsm, bylece, Trk ulusu
mmet kavram iinde blnmeye yz tutmutur. ayaklanmaya doru ivme
256
BELGELER
kazanan bu irticai faaliyetler bugn maalesef suni gndem sylemleriyle ka
mufle edilmeye allmaktadr.
imdi msaadenizle nem ve nceliine binaen, siyasi slamn geli
imi dorultusunda irticai faaliyetlerdeki nemli olaylar arz edeceim.
Haziran 1996 aynda, bugnk koalisyon hkmetinin oluturulma
sn mteakip irticai kesimin siyasal slam gerekletirme yolunda bata te
kilatlanma ve kadrolama olmak zere planl bir ivme ile tm alanlarda youn
faaliyetlere giritii grlmtr.
Bu kapsamda; laiklie aykr sz ve davranlar ile tannan baz ta
rikat liderlerine devrim yasalarna aykr kyafetleriyle geldikleri Babakanlk
Konutu'nda yemek verilerek bu eit kiilerin devlet katnda itibar grdkleri
ve eylemlerinin ho karland kantlanmaya allm, bylelikle siyasal
slam taraftar ve sempatizanlarna kimlik kazandrmak maksadyla; olumlu
mesaj verilmitir.
ku
py
tu
Okullarda rencilerin irticann simgesi haline dnen trban ile

bulunmalarnn laiklik ilkesine aykr olduu Anayasa Mahkemesi kararyla
belgelenmesine ramen, siyasi slam kesim ve sempatizanlar, kendilerine oy
getirdii inancyla hemen her konumalarnda okullarda ve hatta devlet daire
lerinde barts ile renim grme ve almann anayasal bir hak olduunu
srarla iddia ederek halk kkrtmlar, eylemler dzenlemiler, hatta niver
sitelerde rektrlerin bartye selam duracan ileri srebilmilerdir.
ld
Szde adil dzen kavram iinde; zellikle belli bir dini gr ve inanca sahip olanlarla, olmayanlar arasnda farkllk n plana kartlm, bu
dini gr ve inanca sahip olmayanlar, dmanca hareketlerin hedefi olarak
gsterilmitir.
10 Kasm 1996 gn Kayseri Bykehir Belediye Bakan, byle

nemli bir gnde; "im kan alayarak bugnk trene katldm, bu dzen de
imeli, bekledik, biraz daha bekleyeceiz, gn ola harman ola, Mslmanlar
ilerindeki hrs, kini, nefreti eksik etmesin" diyebilmitir.
Sincan Belediye Bakan, ranl diplomatlarn da desteinde, Sin
can'da dzenledii Kuds Gecesi'nde salona slam terrist rgt liderlerinin
byk boy posterlerini asm, aydn kesime eriat enjekte edeceini syle
mitir. Bu olaydan sonra Ankara Devlet Gvenlik Mahkemesi'nce tutuklan
masn mteakip, mahkeme kararn protesto ettii imajn yaratacak biimde
bir sakan tarafndan bizzat ziyaret edilmitir.
Tm bu gelimeler, grld zere lkemizdeki irticai kesim tara
fndan gerekletirilen planl bir eylemin neticesidir.
Bu suretle; demokraside hukukun stnl ilkesini zedeleyerek, si
yasette ynetme ve ynlendirme erkini ahsi menfaatlerine gre siyasal slam
257

iinde btnletirmek isteyen anlay, toplumun huzur ve gvenliine ynelik
zararl faaliyetlerini her geen gn artrmtr.
Son dnemlerde, basna da yansyan tarikat olaylarnda kendilerini
eyh olarak ilan eden ve saylar bebin civarnda olduu bilinen insanlarn
byk bir yzdesi Gneydou kkenlidir.
Bu tip insanlar, din kimlii altnda ekonomik sknt ve sosyal snf
fark karsnda k arayan blge halkn, kendi saflarna katmak suretiyle si
yasal slamn ncln yapmaktadrlar.
Tm bu gelimeler dnda Trkiye genelinde gzlenen planl ve bi
linli mnferit faaliyetler ile organize eylemler fevkalade dikkat ekici bir bo
yut kazanmtr.
ku
Bylece; Trkiye Cumhuriyeti'nin demokratik, laik ve sosyal hukuk

devleti yaps yklma tehlikesi ile kar karya geldiinden, konunun hayati
nemine binaen 28 ubat 1997 tarihinde MGK'da grlmesi kararlatrl
mtr.
py
tu
MGK'ca alnan kararlar dorultusunda grsel ve yazl basndaki

gelimeler olaylar tm plaklyla ortaya koymasna ramen, siyasal slam
kesim her alanda cephe oluturarak bu kararlan uygulatmamak iin dayanma
iine girmitir.
z
ld
Oysa ki alnan bu kararlar Babakan ve yardmcs tarafndan imza

lanm, hkmet tarafndan da benimsenmi, nce ileri Bakanl, bilahere
Babakanlk tarafndan bu kararlarn uygulanmas ynnde genelge yaym
lanmtr.
Ancak geen aylk dnem iinde, gstermelik baz uygulamalar
hari, kararlarn zerine gidilmemi, bilakis kararlar askerlerin dayatmas ola
rak kamuoyuna yanstlm ve TSK hedef gsterilmitir.
Bu sre iinde; Milli Gvenlik Kurulu'nun ald kararlardan 8 yl
lk kesintisiz temel eitime ilikin karar, kamuoyunda ve irticai kesim iinde
en ok tartlan konu olmutur.
Dini eitim veren eitim kurumlaryla taban oluturma, gelitirme ve
siyasal slam gerekletirme avantajn kaybedeceini deerlendiren irticai
kesim, bu karar tabanna "TSK, imam hatip okullarn kapatmak istiyor" ek
linde yanstlarak, yurdun eitli yerlerinde protesto mitingi ve toplantlar d
zenleyerek, mektup ve imza kampanyalar aarak, TSK'ni din kart bir ku
rum olarak gsterme abas iine girmitir.
rticai kesim 8 yllk kesintisiz eitimin imam hatip liselerinin orta
ksmnn kapatlmasn ve velilerin, ocuklarnn zerindeki velayet hakknn
alnmasn hedeflediini ileri srerek, eylemlerinde yandalarndan destek
bulmu ve bu suretle baz siyasi partiler zerinde bask oluturarak konuyu
Meclis gndemine sokmaya almtr.
258
BELGELER
Oysa ada dnyada eitim ve retim btnl dikkate alnd
nda 8 yllk kesintisiz eitim vazgeilmez nkoul olarak ortaya kmakta
dr.
Bu balamda. Sultanahmet Mitingi rneinde grld zere, irti
ca yanllarnn, MGK kararn iddetle protesto etmenin yan sra. eriat z
lemlerini dile getiren eitli sloganlar atarak, hilafet bayra aarak, milletin
onur ve eref timsali olan Trk bayraklarn ise yere serip zerine oturarak
toplumun birlik ve beraberliine ynelik kkrtc ve blc bir grnt ser
gilemeleri esefle izlenmitir.
Bunun yan sra; ilerinde siyasal slam yanls milletvekillerinin de
bulunduu Trk hac adaylarnn Avrupa'dan gelen Milli Grlerle hacda
birleerek; eriat zlemini dile getiren sylemde bulunmalar, dinin siyasete
alet edildiini, aka ortaya koymutur.
py
tu
ku
MGK kararlarnn uygulanmasyla ilgili ileri Bakanl tarafndan

kartlan genelgeden sonra, izinsiz alan Kur'an kurslar/nn kapatlmas ve
Kyafet Kanunu'na aykr giyinenlerin toplanmas gibi snrl gstermelik baz
uygulamalar yaplmtr. Ancak bata devlet daireleri olmak zere trban uy
gulamalarnda art olduu mahede edilmektedir.
rticai kesim, izinsiz alan Kur'an kurslarnn kapatlma ihtimaline
karlk, kurslar vakflar bnyesinde yeniden organize etme gayretlerine y
nelmitir.
ld
YA kararlan ile TSK'den ihra edilen subay ve astsubaylar zel

likle irtica yanls kurum ve kurulularda istihdam edilmeye devam edilmi ve
bir vakf iinde toparlanmalarna yardm edilmitir.
rticai kesim yanllar TSK'lerine ynelik olarak; gerekletirdikleri

youn propaganda faaliyetleri ile bir taraftan TSK'ni dine kar gstermeye
almlar, dier yandan "TSK. belli glerin deil, halkn ordusudur. Ordu
peygamber ocadr" gibi belli evrelere scak mesajlar gndererek, Silahl
Kuvvetlerin emir komuta yapsn ypratmaya ynelik gayret iinde grn
mlerdir.
rtica yanls bir milletvekili; ordu ile halk kar karya getirmek iin, MGK kararlarndan 8 yllk eitim konusunun kendileri tarafndan kastl
olarak trmandrldn aka ifade etmitir.
Siyasal slamc olduunu belirterek, ordunun bir siyasi partiye oy
veren 6 milyon siyasal slamcy grmezden gelemeyeceini, 3500 PKK'l ile
baedemeyenlerin 6 milyon siyasal slamcyla nasl baedeceini ifade ederek,
tabanna TSK'ne kar cihada hazrlk mesaj vermitir.
Dier bir irtica yanls milletvekili ise, Trkiye'nin srail'le yapaca
tatbikatlar istismar ederek Silahl Kuvvetlerimize ve komutanlarmza ar eletirilerde bulunmutur.
259

Propaganda yoluyla; irticai kesim sahip olduu 19 gazete, 110 dergi,
51 radyo ve 20 televizyon istasyonu ile taban gelitirmeye ynelik propaganda
faaliyetlerini kesintisiz olarak srdrmtr.
rticai kesim, 28 ubat MGK kararlan sonrasnda propaganda faali
yetlerinin byk bir ksmn MGK kararlarnn engellenmesine teksif etmitir.
Yaplan propaganda almalarnda;
slamn emrinde olan imam hatip okullar ve Kur'an kurslarnn
kapatlamayaca, kapatmak isteyenlerin "halk dman" olarak tarih nnde
mahkum olacaklar
Laiklik ve Atatrkln Trkiye'nin ilerleme ve gelimesini en
gelleyen balca etkenler olduu;
Bugnk rejimin askerlerin dayatmas olduu belirtilmitir.
tu
ku
Ayrca ordunun, milletin inancn birinci derecede dman olarak

niteledii; laik rejimin kendini korumas iin oluturduu ordunun ykn ise
Mslman halkn ocuklarnn ektii ifade edilmitir.
Devlet btesinden vakflara yardm ad altnda byk lde

parasal destek salanmtr.
Milli Grler, Milli Genlik Vakf vastasyla yasalara ve ileri Bakanlnn genelgesine ramen, yurtiinde kurban de
rilerini toplama faaliyetlerini srdrmtr.
Ayn grup yurtdnda ise uluslararas insani yardm tekilat va

stasyla kurban bana 200 mark almak kaydyla 50 blgede b
yk apl kurban kesim kampanyas dzenlemitir. Geen yl 36
blgede dzenlenen bu kampanya ile 30 000 kurban kesimi ya
pld tespit edilmitir.
Kendilerine mzahir belediyelerde i yaptrmak ve ihale alabil

mek iin, vatanda ve iadamlarndan ba ad altnda para alnmaktadr.
zelletirme kapsamnda yaplan ihalelerde, irticai kesim yanls

irketlere ncelik verildii ve bu irketlerin bata enerji olmak
zere, stratejik neme haiz sektrlerdeki ihalelere ilgi duyduu
260
ld
py
Siyasal slam taraftarlarnn sahip olduklar 2500 dernek, 500 vakf,

binin zerinde irket, 1200 yurt, 800'n zerinde zel okul ve dershaneler ile
olduka yksek bir ekonomik gce kavumu ve bu yndeki almalarna de
vam ettii grlmtr.
Bu balamda;
BELGELER
ve birleerek g oluturmaya ynelik altklar hususu ak
kaynaklarda yer almtr.
Dier yandan irticai kesim. Dou ve Gneydou Anadolu blgesin
de lke btnlne ynelik yllardr devam eden terr sorunlarna mmeti
lik anlay ile yaklaarak blgedeki tabanlarn geniletme almalarn sr
drmektedir.
Bu Kapsamda Yaplan Tespitler zetle unlardr:
ku
rticai kesim blc terr rgtnn srarla dile getirdii atekes,

blgesel zerklik, genel af, olaanst halin kaldrlmas gibi hassas konulan
kendi medya organlarnda sk sk tartmaya am, temsilcileri vastasyla da
blc terr rgt ve szde srgndeki Krt Parlamentosu yeleri ile doru
dan ilikilere girmilerdir.
ld
py
tu
Blc terr rgtnn Trkiye'ye ynelik emellerini gerekle

tirmek iin, kendilerine en yakn mttefik olarak radikal slamc gruplar gr
d ve Kuzey Irak'taki kamplarda yaplan eitimi, cihat hazrlklar olarak
lanse ettii tespit edilmitir.
rticai kesimin ykselii karsnda blc terr rgtnn ba,
MED-TV'de yapt aklamada; lkemizde irticai faaliyetlerin artmasn, amalarnn tahakkuku iin uygun bir frsat olarak deerlendirmi ve bu ke
simle ilikilerin daha da gelitirilmesi gerektiini aka beyan etmitir.
Terr rgtnn ba bu beyan yaparken, irticai gre sahip baz

siyasi parti yetkilileri de blgede taban oluturmak maksadyla; PKK terr r
gtnn gdmnde bulunan HADEP yetkilileri ile youn temaslarda bulun
mulardr. Bu konu televizyonda yaymlanan bir akoturumda bizzat HADEP
yneticileri tarafndan kamuoyuna duyurulmutur.
Bu siyasi partinin irtica yanls Diyarbakr l Bakan, blc rgt
bann kendi partisinden aday olabileceini aklkla ifade etmi ve bu gr
maalesef ayn partinin baz parlamenterlerince de desteklenmitir. Benzer olay 1991 yerel seimleri ncesinde de, HADEP'le ibirlii yaplmak suretiyle
sergilenmitir.
rgt tarafndan Lbnan'da gerekletirilen ikinci konferansta al
nan kararlar erevesinde: "mamlar Birlii" oluturulmu, her caminin
"Propaganda ve syan Merkezi" haline getirilmesi kararlatrlmtr. Bu ka
rarlar baz camilerde blc ve irtica yanls baz imamlar tarafndan hayata
geirilmitir.
261

Terr rgt, daha geni kitlelere hitap edebilmek dncesi ile,
bu kez "Krdistan slam Hareketi" adl rgt hayata geirmitir. 1993 yl
Temmuz aynda yaplan Krdistan slam Hareketi Kongresi'nde; dier din ve
gruplarla ilikilerin gelitirilmesi, kadnlarn sava ierisinde yer almalar,
szde Krdistan'n birletirilmesi ve eski Krt medrese ve klliyelerinin tekrar
canlandrlmas hususlarnda bir dizi karar alnmtr.
Kuzey Irak'ta faaliyet gsteren ve eriat dzenini Trkiye'ye de
ihra etme gayreti iinde olan ran tarafndan desteklenen slami Hareket Par
tisi lideri eyh Osman, lkemizde bilinen evrelerden itibar grm ve hacca
gnderilmitir.
Kuzey Irak'ta irticai esaslara dayanan bir Krt devleti kurmay amalayan eyh Osman'n, Gneydou Anadolu blgesinde de sempatizanlar
bulunmaktadr. Bu kii vastasyla blgede slami Hareket canlandrlmaya
allmaktadr.
t
ku
Blc terr rgtnn yan kuruluu olan Krdistan slam Hare

keti'nin hac organizasyonu yaparak hacca personel gndermesi, irticai kesi
min sempatisini kazanmak iin yaplan bir faaliyet olarak kymetlendirilmitir.
y
up
Avrupa'daki blc rgt brolar ile Avrupa Milli Gr Teki

lat'nn, Trkiye Cumhuriyeti aleyhinde yaplan eylemleri birlikte organize
ettikleri, yurtiinde de Milli Genlik Vakf ile HADEP'in Cumhuriyet rejimi
ne kar ortak mcadele balattklar hakknda nemli tespitler yaplmtr.
ld
26 Nisan 1997 gn blc terr rgt PKK'nn Almanya'nn

Dsselldorf kentinde, Ermeni rgtlerinin Bonn'da Trkiye Bykelilii nnde yaptklar gsterilerden gn sonra irticai unsurlarn Kln'de uydu
vastasyla yaptklar rejim kart propaganda yaynnn ayn gnlere gelmesi,
Batl lkelerde Trkiye'ye kar Krt kartndan sonra Ermeni ve irtica kartla
rnn da ayn anda oynanmaya baland phesini beraberinde getirmitir.
Trkiye'de etkinlii gittike azalan blc terr rgtnn yurti

inde ve yurtdnda irticai unsurlarn gerisinde ve desteinde yer almaya
balad ve ittifak oluturma almalar ile yeni bir k yolu arama gayreti
iinde olduu bugn belirginlik kazanmaktadr.
Bunun yan sra; irticai kesimin, hedeflerine ulamak iin slam te
rr rgtleri ve bata ran olmak zere, uluslararas terrizme destek veren l
kelerle olan balantlar incelendiinde durum zetle u ekildedir.
ran
262
BELGELER
erita esaslarna dayal bir rejimin Trkiye'de kurulmas iin planl
olarak maddi ve manevi her trl destei salamaktadr. Bu erevede;
Terr eylemleri de icra eden radikal slamc gruplardan Hizbullah,
Selam ve slami Hareket rgtlerinin ran tarafndan ynlendirildii ve st d
zey yneticilerinin ran'da eitildiine 'dair tespitler mevcuttur. Bir
rnekolmak zere, yakalanan bir slami Hareket militan verdii ifadede
'ran'da eitildiini ve Trkiye'deki ran'l diplomatlarla iliki kurduklarn"
beyan etmitir.
tu
ku
ran, Trkiye'de eylemlerde bulunan slam terr rgt militanla

rna maddi destek, pasaport ve ran'da barnma imkanlar vermektedir. Yaka
lanan bir Hizbullah terr rgt militan, aklamasnda, "Tahran'a dnen
Ankara Bykelisi Ali Rza Baghari'nin Trkiye ile ran arasndaki tm
balanty salad, elinin ayrlndan sonra Ankara'daki bu grevi stan
bul'da bulunan ran Bakonsolosu'nun stlendiini, kaaklara para ve pasa
port saladn, ran'da barnma ve btn ihtiyalarnn karlanmas iin g
revlilere talimat verdiini" ifade etmitir.
py
ran, zelikle basn yoluyla, icra ettii propaganda ile, irticai kesi
me destek vermekte, Trkiye'nin iilerine aka mdahelede bulunmaktadr.
Nitekim 4 Mays 1997 tarihli Tahran Times gazetesi verdii haberde Trkiye
iin "Generaller ksa srede halk bastrabilirler, ama uzun srede Cezayir'de
ortala kan olay Trkiye'de de tekrarlanabilir" ifadesini kullanm, maalesef
bu tip mdahelelere ilgililerce sessiz kalnmtr.
ld
ran, Trkiye-srail ilikilerini kendi amalar dorultusunda kul

lanmaktadr. Bu kapsamda, 10 Mays 1997 tarihli Kayhan International gaze
tesinin bir haberinde "Trkiye'deki slamiyetiler, slam dnyann menfaatle
rini tehdit eden tehlikelere kar kmak iin dier slam lkeler ile siyasetle
rini koordine etmeye gayret edeceklerdir" diyerek, irticai kesime destek ver
mitir.
ran, Trkiye'deki irticai unsurlar motive etmek iin her trl gay
reti gstermektedir. Nitekim ran Devrim Muhafzlar Komutan General
Rzai, televizyonda yapt bir konumada; iki cephede birden savaabilecek
lerini, bunlardan birinin ABD, dierinin de Bat komusu olduunu syleye
rek Trkiye'deki irticai unsurlara destek verdiini aka ortaya koymutur.
Libya
rticai kesimle yakn iliki ierisinde bulunmakta ve bata maddi
destek olmak zere her trl yardm yapmaktadr. Son olarak 14 Nisan 1997
tarihinde Libya'da dzenlenen bir festivale Libya lideri Kaddafi'nin zel da263

vetlisi olarak Trkiye'den irtica yanls milletvekilinin katlmas fevkalade
dikkat ekicidir.
Libya ayrca slami Selamet Cephesi vastasyla da. Trkiye'deki
irticai unsurlarla yakn ibirlii ve desteini srdrmektedir.
Suudi Arabistan
rtica eilimli olan milletvekili ve brokratlara ilave hac imkan
salayarak sempati kazanmakta ve irticai unsurlara maddi destek vermektedir.
p
tu
ku
Hac sezonunda Suudi Arabistan'da ii olarak altrlmak zere

Trkiye'ye 5 OOO kiilik kontenjan verildii, iilerin vize ilemlerinin Suudi
Arabistanl bir firma tarafndan yapld, vize creti olarak ii bana 1
000'er dolar talep edildii ve toplanan parann Trkiye'deki irticai rgtlere
aktarld tespit edilmitir.
Suudi arabistan, ayrca Mslman Kardeler ve Rabta rgt va
stasyla, Trkiye'de faaliyet gsteren bankaclk ve finans sektrleri ile te
masta bulunarak irticai kesime yksek dzeyde maddi destek salamaktadr.
ld
y
Sudan
Trkiye'deki irticai kesimle yakn ilikiler iinde bulunduu.

slami terr rgtlerine destek verdii bilinmektedir. Yakalanan Hizbullah
rgt mensubu bir ahs verdii ifadede "Sudan makamlarnn kendilerine
her trl lojistik ve para yardm yaptn, kamp kurmalar iin bakent ya
knlarnda yer tahsis ettiklerini ve askeri eitim kampnn kurulma aamasnda
olduunu" ifade etmitir. Yine bu devlette bulunan terristlerin iinde irtica
yanls drt Trk'n de bulunduu belirlenmitir.
Buraya kadar arzedilen hususlar dorultusunda irticai faaliyetlerin
ulat boyutlar ise, u ekilde belirlenmitir.
Nihai hedefine ulamak maksadyla: irticai kesimin gayesi din adam
yetitirmek deil, siyasal slam gerekletirecek kadrolar oluturmaktr. Nite
kim gelecein kadrolarn oluturmak amacyla rencileri bata hukuk ve si
yasal bilgiler faklteleri ile polis akademileri olmak zere idareci yetitiren
yksekokul ve niversitelere yneltmekte ve halen artarak devam eden kad
rolama faaliyetleriyle de uygulamaya geirmektedirler.
264
BELGELER
H a l e n s a d e c e kaytl K u r ' a n k u r s l a r n a d e v a m e d e n l e r i n says 1 6 8 5
0 0 0 (bir m i l y o n alt y z s e k s e n b e b i n ) o l a r a k b e l i r l e n m i , y a p l a n i n c e l e m e
de her b e y l d a bu s a y n n iki k a t n a kt tespit edilmitir. Bu d u r u m d a
2 0 0 5 ylnda bu rakamn 7 milyona kaca deerlendirilmektedir.
B u r a k a m l a r a izinsiz o l a r a k faaliyet s r d r e n K u r ' a n k u r s l a r n d a k i
r e n c i says d a ilave e d i l d i i n d e , u l a l a c a k r a k a m n b y k l t a k d i r l e r i n i
ze m a r u z d u r .
B u n u n yan sra; irticai k e s i m i n slam d e v l e t i n i n kalesi o l a r a k gr
d k l e r i i m a m h a t i p o k u l l a r n d a ise. d u r u m d a h a d a d n d r c d r . 1995 ve
rileri ile y a p l a n bir a l m a d a , l k e m i z d e k i 561 i m i m h a t i p l i s e s i n d e 4 2 9 8 0 9
r e n c i b u l u n d u u v e y l d a 5 3 5 5 3 k i i n i n m e z u n edildii tespit edilmitir.
O y s a ki, yllk i m a m ihtiyac 2 2 8 8 kiidir. htiya fazlas 51 3 4 5 k i i n i n z e l
likle h u k u k , siyasal bilgiler ve p o l i s a k a d e m i l e r i n e bilinli o l a r a k y n l e n d i r i l
m e s i n i n a m a c , ksa ve o r t a v a d e d e d e v l e t k a d r o l a r n igal e d e r e k siyasal s
tu
ku
l a m o l g u s u i i n d e , slami bir d e v l e t y a p s n o l u t u r m a k t r .
t e y a n d a n 9 2 7 0 0 din g r e v l i s i n i n m e v c u t o l d u u D i y a n e t leri
B a k a n i ' n n yllk din h i z m e t l e r i n d e i s t i h d a m e d i l e c e k p e r s o n e l ihtiyac sa
ys 2 2 8 8 kii o l a r a k b e l i r l e n m e s i n e r a m e n :
Adndan
da
anlalaca
zere,
py
din
hizmetlerinde
istihdam
e d i l m e k e s i g e r e k e n i m a m h a t i p lisesi m e z u n l a r n d a n 5 1 bir 3 4 5 k i i n i n h a l e n
a k t a o l m a s g e r e k m e k t e d i r . A n c a k , b u kiiler siyasal s l a m n k a d r o l a m a s
ld
y n n d e yerlerini bulmulardr.
rticai k e s i m , h a l k n dini d u y g u l a r n , r f ve a d e t l e r i n i , g e l e n e k l e r i n i
i s t i s m a r e d e r e k , aidat, y a r d m ve h i b e gibi u s u l l e r l e t r i l y o n l a r c a lira m a d d i
imkanlara ulamaktadrlar
y a r d m t o p l a m a k t a v e saladklar m e n k u l v e g a y r m e n k u l l e r l e b y k m a d d i
B u y a r d m v e hibeleri y a p a n l a r n a r a s n d a slamc k e s i m d e n milli

g e l i r d e n en st s e v i y e d e pay alan kiiler de y o u n o l a r a k y e r a l m a k t a d r .
K a m u o y u n d a y z siyasal slamc p a t r o n o l a r a k bilinen b u kiilerin
servet d u r u m u z e t l e yledir:
6 k i i n i n 100 t r i l y o n d a n fazla.
5 kiinin 2 0 - 5 0 t r i l y o n .
15 kiinin 10-20 trilyon
13 k i i n i n 1-10 trilyon.
D i e r l e r i n i n ise I t r i l y o n u n a l t n d a d r .
B u d u r u m ticaret-siyaset v e t a r i k a t g e n i n i n l k e m i z d e e t k i n o l a r a k
ilediini g s t e r m e k t e d i r .
265

rticai kesim iinde halen 30 kadar radikal rgt bulunmaktadr. Bu
rgtler MGK kararlar sonrasnda irticai kesimce gsterilen tepkileri yeterli
bulmamakta, eyleme geilmesi gerektiini ileri srmektedirler. Radikal r
gtlerin gelimeler karsnda daha geni bir taban iinde yeniden rgtlene
rek, terr eylemlerine ynelmesi kuvvetle muhtemel grlmektedir.
Buraya kadar arz edilen i ve d gelimelerin Trkiye Cumhuriyeti
devletini hedef almas, Cumhuriyetin temel niteliklerine kar zellikle, laik
lii dinsizlik olarak alglayan siyasal slamc bir zihniyetin hakim olmas y
nnde gayret sarfedilmesi,
TSK'lerini durumdan vazife karmak ve Hizmet Kanunu'na g
re, verilen ana grevleri dorultusunda tehdidi yeniden deerlendirmesi keyfi
yetini ortaya karmtr.
Bu noktadan hareketle;
tu
ku
Bilindii zere; Trk Silahl Kuvvetleri'nin grevi, 211 sayl Trk

Silahl Kuvvetleri Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinde "Trk yurdunu ve
anayasa ile tayin edilmi olan Trkiye Cumhuriyetini korumak ve kollamak
tr" eklinde belirlenmitir. Bu madde 1935 tarihli eski Hizmet Kanunu'nda
da ayn ekilde ifade edilmektedir.
py
Bu grev TSK Hizmet Ynetmelii'nin 85/1. maddesinde

"Vazifesi, Trk yurdu ve cumhuriyetini i ve da kar, lzumunda silahla ko
rumak" eklinde ifade edilmitir.
ld
Bu nedenle, dardan gelebilecek bir tehlikenin bertaraf edilmesi

Trk Silahl Kuvvetleri'nin bir grevi olduu gibi, Anayasa tarafndan belir
lenen Cumhuriyet'in niteliklerini deitirmeye ve ortadan kaldrmaya ynelik
olarak ieriden ve dardan gelecek tehlikelere kar Trk yurdunun ve Anaya
sa ile tayin edilmi Trkiye Cumhuriyeti'nin koruma ve kollanmas TSK'nin
grevidir. TSK, bu grevini yapabilmek iin d tehdidi olduu gibi i tehdidi
de deerlendirmek zorundadr. Bu husus, Trkiye'nin milli askeri stratejisinin
vazgeilmez bir esi olup, hayati milli menfaatlerimizin bir neticesidir.
Son zamanlarda yazl ve grsel basnda bilgi noksanl nedeniyle

tartlan i tehdidi deerlendirmesi; TSK'lerinin, asli grevi olup, mevcut
mekanizmaya aykr bir ilemi asla sz konusu deildir. Kendisine yasa ile ve
rilmi olan grevin gerektirdii deerlendirmeyi yapt ortadadr. Bu durum,
dier bir kurumun grevine mdahale eklinde dnlemez. Bilakis, Genel
kurmay Bakanl'nn yasa gerei resen yapmak zorunda olduu bir grevdir.
Dier taraftan, TSK iin durumdan vazife karmak ve gerekli ted
birleri almak da bir grevdir. Dolaysyla, TC'ni i ve d tehdide kar koru
ma ve kollama grevini yaparken, mevcut ve muhtemel tehditleri devaml ola
rak izlemek ve deerlendirmek milli askeri stratejiyi oluturmann yan sra, en
kt senaryoyu tespit etmenin de, temel noktasdr.
266
BELGELER
Bunun yan sra; 1945 sayl MGK ve MGK Genel Sekreterlii Ka
nunu'nun 2. maddesinin "A" fkrasnda dzenlenen MGK kavramnn tan
mnda, i ve d tehditten bahsedilmesi, i ve d tehdit deerlendirmesinin
mnhasran MGK veya Milli stihbarat Tekilat tarafndan yaplaca anlam
na gelmez.
Dier taraftan, 2937 sayl Devlet stihbarat Hizmetleri ve Milli s
tihbarat Tekilat Kanunu'nun 5. maddesinde de, bakanlklar ve dier kamu
kurum ve kurulularna devlet istihbaratna ilikin olarak kendi konularnda
grevlerinin gerektirdii istihbarat oluturmak grevi verilmitir.
Milli stihbarat Tekilat'na ayn yasa tarafndan Milli Gvenlik stihbarat'n devlet apnda oluturma grevi verilmi olmas da, Genelkurmay
Bakanl'nn grevine ait tehdit deerlendirmesine esas olacak istihbarat
oluturmasna engel tekil etmez.
ku
Bu itibarla; Trkiye'deki irticai faaliyetlerin yaratt tehditin, Ge

nelkurmay Bakanl'nca blc terr tehditiyle ayn dzeye karlmasnda
izlenen usl de, yrrlkteki mekanizmaya uygundur.
ld
y
p
tu
Nitekim, Bakanlar Kurulu'nun 17 Eyll 1992 tarih ve 92/3514 sayl

kararnamesiyle onaylanan "M.G. Siyaseti Belgesi'nde Trkiye Cumhuriye
ti'ne ynelik tehdit, i ve d tehdit olmak zere iki ayr balk altnda ince
lenmitir.
Bu erevede; blc terrist faaliyetler sz konusu dkmann ya

zld 1992 yl itibariyle, ulat boyutlar nedeniyle Trkiye'nin kar kar
ya olduu tehdit nevileri iinde birinci ncelii olan ve partilerst bir anla
yla ele alnmas gereken bir mahiyette ve bir devlet sorunu olarak grl
mtr.
Yine i tehdit bal altnda; baz slam devletlerince gelitirilip
desteklenen eriat dzenine dayal slam tehdidin laik devlet dzenine kar,
ciddi bir tehlike tekil ettii belirtilmitir. Bu dokman, mr belli bir sre ile
snrlanm bir belge olmayp, gelien siyasi, askeri ve sosyal olaylara bal
olarak her yl aralk aynda, ilgili kurum ve kurululardan gelen neriler kap
samnda gncelletirilen bir dkmandr.
Bu balamda; son dnemde Trkiye'de ivme kazanan, devletin sos
yal, siyasi, ekonomik ve hukuki temel nizamlarn tamamen veya ksmen de
itirerek er'i esaslara dayal bir dzen kurmay amalayan irticai faaliyetler,
TSK tarafndan deerlendirilerek, 28 ubat 1997 tarihinde toplanan MGK'da
balca gndem maddesi olmutur.
Ancak bundan sonradr ki, TSK, irticai faaliyetleri i tehditte, bl
c terr ile ayn seviyeye, yani birinci ncelie ykseltilmi ve bu duruma
bal olarak, yeni bir tekilatlanma iinde Bat alma Grubu oluturulmu
ve faaliyete geirilmitir. te bu tekilatn oluturulmas ile, TSK'leri tarafn267

dan siyasaJ slamn lke genelinde resmi kartlarak irticai faaliyetlere ilikin
lke boyutundaki genel grnt, tm ynleriyle yaknen takip ve kontrol al
tnda izlenmektedir.
Hal byle iken; TSK'lerince Trk-Yunan ve Kbrs sorunlarna ili
kin d tehdit deerlendirmesi ile blc terrn meydana getirdii i gven
lik ile ilgili deerlendirme ve oluturulan konsepte bugne kadar hi tepki
gsterilmemesine ramen bugn, i tehdit unsurunun dier bir kolu olan irti
cai faaliyetlerdeki hayati neme haiz gelimeler dorultusunda yaplan deer
lendirmeye, belli evrelerce reaksiyon gsterilmesi, din smrs ve bezir
ganln cretle yapan bu kesimin. TSK'lerini kamuoyuna kar zellikle din
dman olarak takdim etmesinin en ak ifadesidir.
ku
Bu noktadan hareketle sonu olarak: Atatrk'n ilke inklaplar do

rultusunda ortaya koyduu eitim ve kltr politikalarnn, okpartili dnem
de uy kaygs ile terk edilmesini mteakip, meydana gelen boluu iyi deer
lendiren irticai kesim, lkemizde halen laiklii dinsizlik olarak alglayan siya
sal slamc bir kitlenin oluumuna ynelik propaganda, kurumlama ve kad
rolama faaliyetlerine arlk vermi bulunmaktadr.
tu
py
Bugn nemli bir ok devlet kadrosunun irticai kesimin eline ge

mesi artan bir ekilde devam etmektedir. zellikle devletin karar mekanizma
sn oluturan nemli ve ncelikli grev yerlerinden mlki idare, maliye ve
emniyet glerine szlmakta. birok mahalli idare ve kamu iktisadi teebbs
lerinin byk bir blmnde kadrolama ynnde alt yap tesis edilmesi a
lmalar youn bir ekilde devam etmektedir.
ld
Dier taraftan irticai kesime kar bilinli olarak devletin ilgili or

ganlarnca, yeterli denetim yaplmamasndan ve yasalarn gerektii gibi uygulatlmamasndan istifade ile: bu kesimin eylem ve faaliyetlerini artan bir c
retkarlkla icra ettii grlmektedir. zellikle Trk Ceza Kanunu'ndan kald
rlan 163. maddenin yaratt boluun doldurulmamas. irticai kesime gl
bir propaganda imkan ve ortam salamtr.
Artan irticai faaliyetlere kar alnan MGK kararlar gstermelik baz
tedbirler dnda uygulanmamtr. Kararlarn kamuoyu gndemine sokularak
engellenmesine allmaktadr.
MGK kararlarn TSK'nin dayatmas olarak kamuoyuna yanstan ir
ticai kesim. TSK ile halk kar karya getirerek. Silahl Kuvvetler'i yprat
maya almaktadr.
nemli bir ekonomik gce sahip olan irticai kesimin, bu alandaki
artrarak devam ettii faaliyetlerini srdrebilmesi halinde, daha gl mali
imkanlara kavuabilecei deerlendirilmekledir.
rticai kesim, kendi ideolojisini lkeye yerletirmek ve hakim klmak
dorultusunda halihazrda lkenin en hassas konusunu oluturan kanl terr
268
BELGELER
rgt PKK ile ilikiye girmekten kanmamakta, bu ekilde terr sona erdi
recei noktasndan hareketle, rgt ve blge halkn kendi amalan iin kul
lanmann yollarn aramaktadr.
rticai kesimin bir yandan ite siyasal slam gerekletirmeye al
rken, dier yandan Trkiye'deki laik ve demokratik rejimi kendileri iin teh
dit olarak gren bata ran olmak zere terre destek veren baz slam lkele
riyle dayanma iine girerek halkmz Atatrk'n hedef olarak gsterdii
Bat medeniyetinden uzaklatrmaya ynelik abalar iinde olduu gzlen
mektedir.
4 Mart 1929 tarihinde devrin Babakan merhum smet nn,
TBMM'de yapt tarihi bir konumada;
ku
"Efendiler tehlike kapnn eiine gelinceye kadar sabreden Byk

Meclis, Cumhuriyet'i kurtarmak iin keskin llerin zaman gel
diine hkmetmi, dinin, devletten ve siyasetten uzaklatrlmas
da geen devirde tamamlanmtr.
py
tu
"Vatanda mabedinde kendi itikad ve vicdan ile serbest brakl

m, onun ark ve temiz inanc bu dnyann kark ilerinden
kurtarlmtr. Hi kimse bir vatandaa, dini inancndan, ibadetin
den tr bir engel karmaya nasl muktedir olamayacaksa, din
dar silah ile de hi kimse TBMM'nin herhangi bir kanunua, bir
vatandan emniyet ve haysiyetine dil uzatmaya imkan bulamaya
caktr"
ld
demitir. (Alklar.)
Oysa ki bugn; mensuplarna bar, sayg ve sevgi, karlkl yar

dmlama ve iyi ahlak tleyen, toplumu ayran deil, kaynatran, dier
dinlere dahi hogr ile yaklaan dinimize aykr olarak; "Dinimize kfretti
ler" sloganlar ile insanlar boazlayan caniler, Abbasi dneminden bile geri
bir ilkellii aka sergilemektedir.
te bu anlaytr ki; bu kesim, bugn bilinli bir ekilde TSK'lerini
din dman olarak gstermektedir.
Netice olarak irticai kesimin halihazr faaliyetleri itibariyle; Ata
trk'n temellerini att ve erevesi Anayasamz ile belirlenmi olan demok
ratik, laik ve sosyal hukuk devleti anlay dna karak, TC devletini ykma
y amalad aka grlmekte ve lkemizde siyasal slam gerekletirme
yolunda oluan irticai tehditin ok ciddi boyutlara ulat deerlendirilmekte
dir.
269

Ancak. Trkiye devletinin ekli cumhuriyet, rejimi demokrasidir.
Cumhuriyet mmet olmayan bir millet kavramn va niter devlet yapsn esas
almtr. Trkiye Cumhuriyeti devletinin en bariz karakteristii. Atatrk ilke
lerine, demokratik, laik ve sosyal hukuk devletine, insan haklarna, hukukun
stnlne dayanan ada bir siyasal sistemi benimsemi olmasdr.
Nitekim Anayasa'nn;
Birinci maddesi: "Trkiye devleti bir cumhuriyettir"
kinci maddesi; "Trkiye Cumhuriyeti. Atatrk milliyetiliine

bal demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir."
Drdnc maddesi ise; "Birinci ve ikinci maddelerdeki hkm

lerin deitirilemeyecei ve deitirilmesinin teklif edilemeye
cei" hkmlerine amirdir.
ku
py
tu
Bylece Anayasa'nn temel nitelikleri kapsamnda. Trkiye Cumhu

riyeti'nin bamszlna, halkn egemenliine, milli deerlerine, laiklie,
devletin lkesi ve milletiyle blnmez btnlne ve niter devlet yapsna
ballk Trk devlet sisteminin temel talardr. Bu husus, milleti ile devlet arasnda bir antlamadr.
Bu antlamaya kurallarn bilerek, uygulayarak ve uygulatarak riayet
eden her vatanda Trk milletinin onurlu ve saygdeer mensubudur.
z
ld
Bugn itibariyle; artan boyutta devam eden irticai tehdidin, Trkiye

Cumhuriyeti'ni ykamy hedef alan fevkalade ciddi boyutu; Atatrk'n kurdu
u Cumhuriyet ilkeleri dorultusunda memleketini seven demokratik ve laik
her vatandan dikkatle izlemesi ve bu tehdidi her kesime anlatmas, tarafsz
kalmamas ve icraatta bulunmas ana grevidir.
Bu noktadan hareketle; Atatrk'n kurduu modern ve laik Trkiye
Cumhuriyeti devletinin nitelikleri deimeyecek, deitirilemeyecektir.
Bunlar;
Tek millet,
Tek vatan,
Tek devlet,
Tek dil,
Tek bayrak,
olarak ifade edilmektedir.3
Bkz: Cumhuriyet gazetesi 12. 6. 1997.
270
BELGELER
Belge / 4
"Bat Harekat Konsepti"
tu
ku
1. DURUM:
py
a) rticai faaliyetlerin halihazr durumu:

1)
Trkiye Cumhuriyeti, halihazrda, kuruluundan bugne
kadarki en byk irticai tehdit ile kar karya bulunmaktadr.
Milli grler, Radikal islamclar ve tarikatlar gibi btn irti
cai gruplarn mterek amac: eriata dayal ran benzeri bir
"slam Cumhuriyeti" kurmaktr.
2) Bu gruplar hedeflerine ulamak ynnde byk bir kararllk ve
inanla ilerlemekte, toplum iinde ekonomik, sosyal, siyasi, eylemsel ve psikolojik etkinlik salayarak nemli mesafeler kat et
tikleri gzlenmektedir.
3) Anlan kesim, halen stratejileri gerei lkemizde laiklii dinsiz
lik olarak alglayan bir kitlenin oluumuna ynelik bir propa
gandaya, kurumlama ve kadrolama faaliyetlerine arlk ver
mi bulunmaktadr.
4) Hedeflerine ulamak iin insan ve finans faktrlerinin nemini
ok iyi kavram olan irticai gruplarn, amalar dorultusunda
insan gcnn yetitirilmesi ve bu insanlarn devletin kilit nok
talarnda grev alarak kadrolama gayretlerini organize etmesi,
aldklar mesafe dikkat ekmektedir. Dier taraftan baz slam
lkelerinin destei ile birlikte tesis edilen ortaklklar ve yurti
inde kurduklar irketler ve baz belediyelerin destei ile topla
nan balarla byk bir ekonomik gce sahip olmulardr.
5) rticai kesim; lkedeki mevcut ortamdan azami derecede istifade
ederek daha da glenmekte ve bylece kendi ideolojisi dorl-
ld
271
tu
ku
tusundaki icraatn, gittike artan bir kast ve cretkarlkla ger

ekletirme imkan bulmaktadr.
6) Anayasa'nn temel ilkelerinden laiklik ilkesinin korunmasnda
nemli bir yaptrm nitelii tayan Trk Ceza Kanunu'nun
163'nc maddesinin yrrlkten kaldrlmas ve mevcut yasa
larn uygulanmamas irticai kesimin nn am, bylece irticai
akmlarn byk bir ivme kazanmasna neden tekil etmitir.
7) Bugn nemli bir ok devlet kadrosu irticai kesimin eline ge
mi bulunmaktadr. Milli Eitim ve Emniyet tekilatna szlm,
bir ok mahalli idare ve kamu iktisadi teebbslerinin byk bir
blmnde altyap tesis edilmitir.
8) rticai kesim; amalarna ulamada en byk engel olarak Trk
Silahl Kuvvetleri'ni grmektedir. Bu nedenle Trk Silahl Kuv
vetlerine szma giriimlerini byk bir gizlilik ierisinde ve inatla srdrmektedir. rticai kesim belirlenen hedefin tahakkuku
amacyla; bir taraftan mam Hatip Okulu mezunlarnn Harp Okullarna girmesi ynnde, yasa deiiklii dahil eitli alanlar
da mcadele verirken, dier taraftan Askeri Lise. Harp Okullar
ve niversitelerdeki askeri rencilerle, astsubaylara ve uzman
erbalara el atmaktadr.
9) Kk rtbeli asker kiilere ncelikle ulamak isteyen irticai ke
sim; bir taraftan yllar sonra kendisinin arzulad eriata dayal
devletin Silahl Kuvvetlerini komuta edecek ordu mensuplarn
elde etmeyi, dier taraftan da nihai amacna ulamadaki en b
yk engeli oluturan Atatrk ve Laik Trk Silahl Kuvvetleri
ni kendi amalarna hizmet eder bir hale getirmeyi dlemekte
dir.
10) rticai gruplar, belirtilen bu giriimlerine ilaveten Trk Silahl
Kuvvetleri bnyesinde eitli problemlere sahip deiik rtbelerdeki askeri personele yaklaarak, bunlar Nurcu, Sleymanc,
Nakibendi ve Krt-slamc subaylar ve astsubaylar olarak
blmek suretiyle, tarikatlar baznda ele geirerek kendi saflarna
katlmalar ynnde youn giriimlerde bulunmakta, bylece
Trk Silahl Kuvvetlerini ieriden paralayarak birlik ve bera
berliini ortadan kaldrmay amalamaktadr.
11) Anlan kesim, Trk Silahl Kuvvetlerini dine kar bir kurulu
olarak gstermeye ynelik giriimlerini sinsi bir ekilde, aralk
sz devam ettirmekte ve bylelikle halk ile TSK'nn kar karya
gelmesine neden olacak ortam arzulamaktadr.
12) rticai kesim, genlie verdii nem erevesinde youn bir e
kilde eitim ve retim kurumlar amakta, at bir ok zel okul vastasyla Atatrk dman binlerce gencin yetimesini
py
ld
272
BELGELER
py
tu
ku
salamaktadr. Dier taraftan camilerdeki imamlar vastasyla

din duygulan smrlerek irticai bir toplumun sratle byme
sine ve halk desteinin kazanlmasna byk nem vermekte.
dini eitim veren kurumlar vastasyla tabana ulama ve var ci
lan geniletme avantajn kaybedecei korkusu ile kesintisiz 8
yllk temel eitime kar kmaktadr.
13) rticai gruplar. slam yaama geii salamak maksadyla din
eilimlerin gl olduu blge ve beldelerde uygun ortam ha
zrlamak iin giriimlerde bulunmakta, klk-kyafet kanununa
aykr, ada giyisilerden uzak insanlarn serbeste dolamasna
msaade etmekte ve bylelikle bir taraftan bu kesime motivas
yon kazandrmakta, dier taraftan da kendileri gibi olmayanlar
etkilemeyi ve soyutlamay hedeflemektedir.
14) Ayrca lkemizdeki zgrlk ortam irticai kesim tarafndan en
st dzeyde kullanlmak suretiyle, amalar dorultusunda yayn
yapan grsel ve yazl basn vastasyla halkn din duygular is
tismar edilmekte ve kitleler etki altna alnmaya allmaktadr.
15) Dier taraftan, Atatrk ilke ve inklaplarnn bu lke insanna ait
deerlerden kaynaklanmadn, bunlarn Yahudi profesrlerinin
Trk toplumunu kendi inanlar dorultusunda ynlendirme
gayretlerinin rn olduunu ileri srmek suretiyle, milletin g
venini ypratmaya, Atatrk dmanln krklemeye ve Ata
trk ilke ve inklaplarnn mimarnn Yahudiler olduunu top
luma empoze etmeye almaktadr.
16) Bu gruplar, toplum tarafndan kabullenilmi bir ok kutlamalara
alternatif olarak, amac ve gerekesi belli olmayan ve genelde
"Fetih Gecesi" olarak isimlendirilen kutlama gnleri dzenle
mek suretiyle irticai duygular glendirmeyi, toplumda var olan
mterek deerleri ortadan kaldrmay ve insanlar ada ya
amdan soyutlamay amalamaktadr.
17) rticai kesim, kendisine kaynak olarak oluturulan tarikatlarn ve
radikal slam gruplarn faaliyetlerine nihai amataki birliktelik
nedeni ile bir taraftan gz yumarken, dier taraftan toplumsal
tepkilerin boyutlarna paralel olarak bu kesimlerle ilgilerinin
bulunmadn veya bu kesimlerce yaratlan ve toplumu rahatsz
eden olaylarn kendilerine mal edilemeyeceini ifade ederek,
kendilerini aklamak iin aba sarf etmektedir.
18) Bahse konu gruplar, iktidarn silahla ele geirilmesi gerektiinde
ihtiya duyaca silahl gc yaratma ve silah temin etme y
nnde byk atlmlar gstermekte ve bu maksatla bata radikal
slam gruplar olmak zere hzla silahlanmakta, irticai gr
benimseyen personelin bu konuda eitilmesi iin Milli Genlik
z
ld
273
py
tu
ku
Vakf tarafndan ina ettirilen renci yurtlar ierisinde at po

ligonlarna yer vermekte ve "zel Koruma Timleri" tekil ede
rek irtica ordusunun altyapsn oluturmaya gayret etmektedir.
19) Bu kesim kendi ideolojisini lkeye yerletirmek ve hakim kl
mak dorultusunda, halihazrda lkenin en hassas konusunu oluturan "Gneydou Sorunu"na tannan "Krt Benlii" olgu
sundan hareketle zm olarak "Mslman kardelii" ilkesini
nermekte, bu erevede Blc Terr rgt ile ilikiye gir
mekten kanmamakta ve rgt kendi amalar iin kullanma
nn yollarn aramaktadr.
20) rticai kesim, bir devleti devlet yapan, ulusu birbirine kenetleyen
ortak hasletlerden dil birlii, yurt birlii ve lke birlii gibi te
mel deerleri "Din birlii" baznca ele alp ileyerek, Trk hal
knn bu mterek deerlerini ortadan kaldrmay ve Trkiye
Cumhuriyeti devleti topraklar zerinde bir ulus bilinciyle yaa
yan halkmz, bu hasletlerden koparp mmetilik temelinde
yaplandrma amalanmaktadr.
21) Bugn iin; halk maddi ve ahlaki adan smren, mmet top
lumu oluturma ynnde onlarn dini duygularn istismar eden.
onlar kul mant ile emellerine hizmette kullanan irticai kesim;
tekilatlarnn ve yelerinin oalmas ynnde azami gayret
gstermekte ve lehlerine sonu verecek her trl toplumsal olay
istismar etmektedir.
22) Sonu olarak, Atatrk'n kurduu laik Trkiye Cumhuriyeti ta
rihinin hi bir dneminde grlmeyen irticai bir tehdit ile kar
karya bulunmaktadr. lkenin iinde bulunduu durum tehli
keli bir gidiin sinyallerini vermektedir. lkemiz sonu belli ol
mayan bir karanla doru hzla yol almaktadr.
ld
b.rticai faaliyetlerin yakn gelecekteki durumuna dair deerlen

dirme:
1) Gelir dalm dengesizliinden kaynaklanan tehdit:
a) Devlet statistik Enstits (DE-1996) istatistiklerine
gre; nfusumuzun yzde 20'lik dilimi (14 000 000
kii) milli gelirin yzde 5,24'n; ikinci yzde 20'lik
dilimi milli gelirin yzde 9,61'ini almaktadr. Bu
miktar kiinin yaamn zorla idame ettirebilecei yok
sulluk snr civarnda bir rakamdr.
b) Trkiye'de gelir dalmnn dengesizliinden dolay
alk, sefalet ve yokluk snrnda olan yzde 40'lk di274
BELGELER
limi kapsayan bu insanlar iin her trl istismarn ya
plabilecei ve bilhassa din faktrnn kolaylkla ile
nebilecei bir ortam hazrlanmaktadr. Nitekim dini
politikaya alet eden siyasi partiler ve gerici rgtlerin
bu konuyu, parasal destei ne alarak ok iyi istismar
ettii, gerek 1994 mahalli idareler seimleri ve gerekse
1995 ylnda yaplan milletvekilleri seimleri sonula
rnda aka grlmektedir.
2) sizlikten kaynaklanan tehdit:
py
tu
ku
a) Devlet statistik verilerine gre, lkemizde genel i

sizlik oran yzde 6,8'dir. Bu oran kentlerde yzde 9,3
krsal kesimde yzde 2,9 dzeyindedir. Kentsel ke
simlerde 15-24 ya grubundaki lise ve daha yksek eitimli genler arasnda isizlik oranysa yzde
30,3'tr.
b) sizlik; aileleri, dolaysyla toplumu manevi olarak
kntye srklemektedir. Bu insanlar gemiten
gelen inanlarnn da etkisi altnda kalarak, dine daha
fazla sarlmaktadr. Bu durumdaki bir toplum, dini si
yasete alet etmek isteyen siyasi parti ve irticai gruplar
tarafndan kolayca istismar edilebilmektedir.
c) Dier taraftan, son senelerde irticai evrelerce bir ok
sahada kurulan holdingler, bankaclk ve finans hiz
metleri veren irketler gibi bymektedir. Bu ir
ketler ulatklar mal varl, istihdam ettii personel
miktar ve ticari faaliyetleri ile Trkiye ekonomisinde
sz sahibi olmulardr. Bu kurulular halk arasnda i
siz ve fakir kesimin snaca bir liman gibi grn
mektedir. Fakir ve orta seviyedeki katmanlar ve emekli
bir ok subay ve astsubay bu kurulularda grev alma
ya almaktadrlar. Bu husus istismar daha da artra
cak bir ortam yaratmaktadr.
ld
3) Trk milletinin dinine, rf ve adetlerine ballndan kaynakla

nan tehdit:
a) Osmanl mparatorluu, geni topraklar zerinde ya
ayan deiik tebaadaki halkn birlik ve beraberliini
salamak iin dine byk nem vermitir. mparator
luun paralanmasn mteakip kurulan Trkiye Cum-
275
t
ku
huriyeti: temel ilkeleri Anayasa ile belirlenmi ve hu

kukun stnlne dayandrlarak dinin ynetim ze
rindeki etkisine son vermitir ancak, asrlarca srd
rlen dini ynetimin etkileri, hala varln srdr
mektedir.
b) Demokrasiye geii mteakip, her dnemde halkn di
ni inanlarn, rf ve adetlerini kendi irkin emellerine
alet eden din istismarcs irticac unsurlarla karlal
mtr. Bunlar, fakir, eitimsiz ve cahil halk eitli di
n masallarla, hurafelerle ve batl dncelerle kolayca
kandrarak demokratik ve laik devlete zarar vermiler
dir. Dier taraftan halkn din duygular istismar edile
rek Dou ve Gneydou Anadolu'da isyanlar bala
tlm ve Cumhuriyet ynetimi ve lke btnl ciddi
ekilde tehdit edilmitir.
4) Eitim sisteminden kaynaklanan tehdit:
up
ld
y
a) 1990 nfus saymna gre; Trkiye'de 6 ve daha yuka

r ya grubunda okuma yazma bilmeyenler nfusun
yzde 19.6'sn tekil etmektedir. Okur yazar erkek
nfusun yzde 73,6's ilkokul mezunu veya herhangi
bir eitim kurumunu bitirememitir. Kadnlarda bu oran yzde 81.6'dr.
b) Bu tabloyu deerlendirdiimizde, temel eitimi 8 yl
kabul edersek, nfusun yzde 35'i temel eitim gr
memitir. Bu grubun tamamna yakn ksm, milli ge
lirden en az pay alan birinci ve ikinci dilim iindedir.
c) Nfusun yzde 85'inin tekil eden bu eitimsiz gruba
yaklamak ve onlar kandrmak ok kolay olacaktr. Bu
gruptaki insanlar kandrmak iin kullanlacak en etkili
yntem de halkn dini duygularn istismar etmektir.
d) Ayrca irticac evreler, ocuklarmz kendi istekleri
dorultusunda eitmek iin byk gayret ierisindedir.
Bu kapsamda. 610 imam hatip lisesinde, kabiliyetli,
zeki. alkan ve fakat ou yoksul ailelerin ocuu
yaklak 600 OOO renci eriat esaslarna gre yerle
tirilmektedir. Bu okullardan mezun olanlarn says 1
100 000 (bir milyon yz bin)'dir. Bu, mevcut ihtiyacn
13 katdr. Okullarda ve yurtlarda ocuklara aka Atatrk dmanl alanmaktadr. eriat gr be-
276
BELGELER
nimseyen bu personel kamu kurum ve kurulularna
yerletirilerek devlet kuatlmaya allmaktadr.
e) Mevcut seim yasas ve eitim sisteminin devam etme
si halinde; 2000 yl Milletvekili Genel Seimlerinde
milli gr partilerin din eitimli semenin etkisiyle
toplam oylarn yzde 34' ile tek bana iktidara gele
rek, lkede dine dayal devlet dzenini kurabilecek her
trl deiiklii yapabilecekleri. 2005 yl Milletvekili
Genel Seimlerinde ise yaklak 6 500 OOO (alt buuk
milyon) ilave din eitimli semenin etkisiyle toplam
oylarn yzde 67"sini alarak her konuda mutlak o
unluu elde edebilecekleri deerlendirilmektedir.
5) Dier devletlerin rejim ihra gayretlerinden kaynaklanan tehdit:
py
tu
ku
a) slam lkeleri, zellikle ran. planl olarak eriat esas

larna dayal bir rejimin Trkiye'de kurulmas iin
maddi ve manevi her trl destei salamaktadr.
b) Dier taraftan; S. Arabistan, Kuveyt, Birleik Arap Emirlikleri.. Libya. Cezayir ve Msr da, Trkiye'deki
legal ve illegal slam kurulularla slam rejim ihra
almalarna katlmaktadr. Ayrca Bosna-Hersek.
eenisten ve Afganistan'daki slam rgtler de rejim
ihrac konusunda dolayl olarak ara olmaktadr.
c) Bu lkeler. slam rejimi ihra konusunda hedef kitle
olarak gelir seviyesi ok dk halk semektedir. zellikle byk ehirlerin evresindeki varolarda ve
gecekondu blgelerindeki fakir halka maddi yardm
salamaktadr. Bu yardmlar tarikat, vakflar, dernek
ler, belediyeler ve siyasi partiler vastasyla yaplmak
tadr.
ld
6) rticac rgt, tarikat, vakf ve derneklerin mali gcnden kay

naklanan tehdit:
a) Bu rgtler halkn dini duygularn rf ve adetlerini,
geleneklerini istismar ederek aidat, yardm ve hibe gibi
usullerle trilyonlarca lira para toplamakta ve saladk
lar menkul ve gayrimenkullerle byk maddi imkanla
ra ulamaktadrlar.
b) Bu yardm ve hibeleri yapanlarn arasnda milli gelir
den en st seviyede, yzde 49,94'lk pay alan yzde
277
tu
ku
20'lik dilimdeki kiiler youn olarak yer almaktadr.

Bu durum, ticaret, siyaset ve tarikat geninin ana
hatlarnn lkemizde nasl ilediini gstermektedir.
c) rgtlerin yurtii kaynaklan;
I) Bu evrelerin oluturduu i takip brolar
vastasyla; teberru, ba, hediye vb, gibi
adlar altnda toplanan yardmlar.
II) eitli adlarla kurduklar dernekler vasta
syla elde edilen gelirler.
III) Kendi aralarndaki dayanma sayesinde
kurduklar irketler, fabrikalar, holdingler ve
bankalardan salanan gelirler.
IV) Hac adaylarnn hac organizasyonu ve kur
ban derilerinden salanan gelirler.
V) zel okullar, dershane, yurtlar, belediyeler
ve bunlarn kendilerine mzahir paravan ir
ketlere verdikleri iler nedeniyle elde ettikle
ri gelirler.
VI) Kara parann parti, vakf, dernek ve beledi
yelere ba gibi usullerle aktarlarak aklanmasyla elde edilen gelirlerdir.
ld
py
d) rgtlerin yurtd kaynaklan:
I) Trkiye'de slami devrim yaplmasn arzu

layan ve bu yolda alan slam lkeleri,
II) Bu evrelerin yurtdnda kurduklar rgt,
vakf, dernek ve irketler,
III) Trkiye'nin blnmesi ve yklmas ile ken
disine menfaat salayan lkeler (Yunanistan,
Ermenistan, GKRY gibi),
IV) rticai rgtlerin yrttkleri silah ve uyu
turucu kaakl,
V) Kara para aklamak suretiyle elde edilen ge
lirlerdir.
e) Belediyelerin salad destekler:
I)
278
1994 mahalli idareler seim sonularna g

re; 14 bykehir belediyesinden 6'snda
(Ankara, stanbul, Diyarbakr, Erzurum,
Kayseri ve Konya), ayrca 68 ilden 17'sinde
BELGELER
olmak zere, toplam 23 ilde Refah adaylar
belediye bakanlklarn kazanmlardr.
II) Bu illerde zellikle Ankara, stanbul, Kayse
ri ve Konya'da irticac icraatlar dikkati eke
cek kadar ileri gtrlmtr. Bu belediye
lerde fakir ve yoksul halk zerinde ok etkili
olunmutur. Bu insanlara yaplan maddi yar
dmlarla irticac eylem ve faaliyetlerde bu
lunmalar salanmaktadr.
7) Yazl ve grsel basn ve yayn organlarndan kaynaklanan teh
dit:
ld
y
p
tu
ku
a) rticac unsurlar taraftar kazanmak ve yandalarn eitmek maksadyla geni bir medya grubu oluturmaya
almaktadrlar. Halen hemen hemen her ehirde
irticay destekleyen gazete ve mecmua kartlmakta,
radyo ve televizyon istasyonlarndan yayn yaplmak
tadr.
b) rticac medya, adil dzen safsatas ile, fakir halkn di
ni duygularn, rf ve adetlerini istismar ederek, g
rleri dorultusunda kamuoyu oluturmaktadr.
8) Anayasal ve yasal mevzuat:
a) Anayasa'da Trkiye Cumhuriyeti, laik ve sosyal bir

hukuk devleti olarak tanmlanmakta ise de; son yllar
da seim sistemi ve siyasi partilerin yaklamlarndan
kaynaklanan nedenler, dier taraftan semenin ekono
mik skntsndan yararlanacak biimde oylarn eko
nomik kar karl satn alnmas olaylarnn oka
yaanmas, bugnk parlamentonun ve bu seim sis
temiyle seilecek yeni parlamentolarn demokratik ku
rallara uygunluunu ve demokrasi asndan merulu
unu tartlr hale getirmektedir.
b) Cumhuriyetimizin niteliklerinden en nemlisi olan la
iklik kart grler, milli iradenin stnl
aldatmacas altnda topluma zmsetilmeye all
maktadr. eriat propagandas ve din rgtlenmesine
demokrasi ve zgrlk adna gsterilen hogr sonu
cu, bugn eriat yandalar Anayasa'nn laiklik ilkesi
nin bile tartlabilecei bir ortam hazrlama abasn-
279
tu
ku
dadrlar. Bunlar halkn iradesi kavramn istismar ile

cihad dedikleri er'i devrimi ncelikle bir seim baa
rs ile gerekletirme peindedirler.
c) Demokrasinin nimetlerinden istifade ederek iktidar ol
duklarnda ayn yntemle iktidardan uzaklatrlabileceklerini ummak ise gaflettir. Toplumu bask altnda
tutacak, kerrdi grlerinin dndaki fikirlerin geli
mesini her trl zorbalkla engelleyebilecek militan
gleri u an bile vardr.
d) Gerici evrelerin emellerine ulamas ancak Silahl
Kuvvetlerin etkisiz hale getirilmesi ile mmkn g
rlmektedir. Bu eylemin iki trl yaplabilecei de
erlendirilmektedir. Bunlardan birincisi; Trk Silahl
Kuvvetleri'nin ierisine szlmas suretiyle pasifize edilmesi; ikincisi ise; tam iktidara gelindiinde yasal
dzenlemelerle Silahl Kuvvetlerin yetkilerinin kstlanmasdr.
py
9) Yukarda belirtildii zere, Anayasa'da deiiklikler yaplmas

veya cihad ilan edilerek bir ayaklanmaya giriilmesi, ancak halk
desteinin kazanlmasyla mmkn olabilecektir. Bu husus iin
ise halen gelir dalm, isizlik, eitimsizlik ve cehalet gibi
faktrlerinden etkilenen nfusun yzde 40'n (28 milyon) tekil
eden bir kitle mevcuttur. Nitekim gerici evreler, devleti ele ge
irmek iin militan kadrolarn tamamlamlar ve bunu gittike
gelitirmektedirler. Her frsattan yararlanarak militanlarn devlet
organlar ierisine sratle yerletirmeye devak etmektedirler.
z
ld
10) Tamamiyle irticai rgt ve partilerin lehine, laik ve demokratik

cumhuriyet taraftarlarnn aleyhine gelien bu artlar ve ortamda
sratle deiiklik salanamad taktirde 2000 ylnda meru
yoldan iktidar ele geirecekleri ve yanlarna aldklar halk des
teiyle de Cumhuriyetin temel niteliklerinde istedikleri ekilde
deiiklik yapacaklar, eer bugnden ciddi ve kkl tedbirler
alnamaz ise, nmzdeki bir ka yl iinde mcadele etme ve
nlem alma imkannn bile kalmayaca deerlendirilmektedir.
2. MCADELE ESASLARI:
a. Trkiye Cumhuriyeti'nin niter yapsna, lkesi ve milleti ile
blnmez btnlne ynelen terr tehditi, Trk Silahl Kuv
vetlerinin baar ile srdrd i gpvenlik harekat sonucu b280
BELGELER
b.
c.
d.
ld
e.
y
up
t
ku
yk apta etkisiz hale getirilmi ve bask altna alnm, buna

karlk devletin laik ve demokratik yapsn hedef alan irticai
faaliyetler ciddi bir tehdit oluturmaya balam ve terrle m
cadelede olduu gibi bu tehdide de Trk Silahl Kuvvetlerinin
birinci ncelii vererek bilinli ve kararl bir mcadele balatma
ve srarla srdrme zarureti domutur.
rticai faaliyetlerin daha fazla gelimesini nlemek ve ulat bu
seviyeden daha alt seviyelere ekerek Cumhuriyetin temel nite
likleri olan Atatrk milliyetiliine bal, demokratik, laik ve
sosyal bir hukuk devleti olma zelliklerini ilelebet muhafaza et
mek maksadyla, kkl tedbirler alnmasna ihtiya duyulmutur.
Trk Silahl Kuvvetleri, Trkiye Cumhuriyeti'nin temel nitelik
lerini koruma ve kollama ykmllnn bilincinde olarak, si
yasi atma ve polemiklerin stnde kalmak suretiyle yce Trk
Milletinin byk ounluunun beklentileri ve duyarll para
lelinde, btn arln irticann daha fazla mesafe katetmesini
nlemede kullanacaktr.
rtica olaylarnn nlenmesine ynelik tm almalarda, Trk
Silahl Kuvvetlerinin lke ve ulusal birliimizin teminat, sem
bol ve aziz milletimizin byk ekseriyetle gvendii tek kurum
olduu hi hatrdan karlmayacak ve bu misyona zarar doku
nabilecek tm davranlardan titizlikle kanlacaktr.
Bu tehdide kar alnacak tedbirleri gletiren, snrlayan ve
risk orann artran iki nemli sebep mevcuttur. Bunlardan birin
cisi, halkmzn yksek ve temiz dini duygularn istismar eden
gruplarn alnacak her tedbiri arptarak kar bir silah olarak
kullanabilecekleri; ikincisi ise, Cumhuriyetimizin temel nitelik
leri olan laik, sosyal ve hukuk devleti zelliklerini Trk Silahl
Kuvvetleriyle mtereken korumak ve kollamak durumunda olan resmi kurum ve kurululara irticai unsurlarn szm olmas
dr. Bu nedenle, kullanlacak temalarn ok titiz olarak seilmesi
suretiyle halkn manevi duygularnn incitilmemesi ve ibirlii
yaplacak dier unsurlarn seimi byk nem arz etmektedir.
f.
rticai unsurlar ve onlarn szcs durumunda olan basn ve ya

yn organlar ile dorudan tartma ve polemie girmek yerine,
Atatrk izgide olan kurum, kurulu, dernek, basn ve yayn
organlarnn devreye girmesini salamak ve onlara destek vere
rek halkn bilinlenmesine katkda bulunmak bir yntem olarak
tercih edilmelidir.
g. Terrle mcadelede uygulanan ve olumlu sonular grlen
"Ky uygulamalar" benzeri uygulamalarn balatlmas ve
281
h.
i.
j.
py
tu
ku
halkla btnleerek desteinin tam olarak salanmas en nemli

husus olarak almalarda dikkate alnmaldr.
rticai unsurlarn hedeflerine ulamada en byk engel olarak
grdkleri Trk Silahl Kuvvetlerini gnlk siyasi ekimelerin
iine ekerek ypratmaya ve halkn Trk Silahl Kuvvetlerine olan gvenini sarsmaya alacaklar mevcut uygulamalarndan da
grlmektedir. rticai unsurlarn ve yayn organlarnn bu tr
ypratc faaliyetlerine kar btn lke sathnda infial ve tepki
uyandracak projeler gelitirilmeli ve bir aksiyon plan hazrlana
rak. Silahl Kuvvetler temsilcilerinin dndaki Atatrk kii ve
kurumlarn neler yapabilecei planlanmaldr.
Fikir ve dnce yaps olarak gericilie iddetle kar olan an
cak ilmi yetersizlik ve yol yntem bilmeme nedenleriyle tepkisi
ni gsteremeyen veya yanl yntemlerle hareket ederek fayda
salamak yerine irticann daha fazla deer kazanmasna sebep
olan kii, kurum ve kurulu temsilcileri ile basn ve yayn men
suplar aydnlatlmal ve ynlendirilmelidir.
Gericilie kar din aleyhtar propagandalar yapmak, duygusal
ve ar sert tepkiler vermek ve ov yapmakla bir yere varlama
yaca kesin olarak bilinmeli, bu yanl metotlarn gericileri kahramanlatrmaktan ve sanki slamiyetin temsilcisi onlarm hava
sna sokmaktan baka ie yaramayaca, tm Atatrk kesime,
zellikle Trk Silahl Kuvvetleri personeline ok iyi anlatlmal
dr.
Basn ve yayn organlar ile laik Trkiye Cumhuriyeti'nin yeti
tirdii mmtaz bilim ve din adamlarnn ynlendirilmeleri ve yreklendirilmeleri halinde mcadeleye ok byk fayda salaya
caklar ve irticaclar kendi silahlaryla vuracaklar deerlendi
rilmektedir. Bu nedenle mahalli basn ve yayn organlar da da
hil olmak zere niversite retim yeleri, aydn din adamlar ve
halk arasnda itibar salam deerli ahsiyetlerle samimi iliki
ler iinde bulunulmal ve onlardan yararlanma yollar aratrl
maldr.
lkenin srklendii karanl gren laik kesim, Trk Silahl
Kuvvetlerinin varlndan ve bir gn mutlaka bu gidiata dur di
yeceinden emin olmann rahatl ve uyuukluu iindedirler.
Trk toplumuna, bir taraftan Trk Silahl Kuvvetlerinin anayasa
ve kanunlarla kendisine verilen Trkiye Cumhuriyeti'ni koruma
ve kollama grevini yapacan doal bir ekilde izah ederken,
zellikle irtica ile mcadeleyi Trk Silahl Kuvvetlerine ihale eden bu laik kesime de toplumsal grevlerini yerine getirmeleri
1.
282
z
ld
k.
BELGELER
m.
n.
o.
p.
ku
ve Trk Silahl Kuvvetlerini siyasi polemiklerin iine ekmenin

sakncalar hatrlatlmaldr.
Emekli Silahl Kuvvetler personelinin ahslar adna da olsa ba
sn ve yayn organlarnda aklama yapmalar nlenmeli veya en
azndan kontrol altnda bulundurulmaldr.
Devlet organlarndaki irticai yaplama ve kadrolama dikkatle
izlenmelidir. Kilit makamlara getirilen insanlarn faaliyetleri ta
kip edilmeli ve tespit edilen usulszlklerinin gvenilir ahslar
marifetiyle adli makamlara intikal ettirilmesi salanmaldr.
rticai faaliyetlerin beii durumundaki okul, dershane ve kursla
rn kontrol altna alnabilmesi iin subay / astsubay ve gvenilir
devlet memurlarnn retmen elerinin gnll olarak bu okul
lar ve dershanelerde grev almalar salanmaldr.
rticai rgtlerin kontrol ancak renci yurtlar, zel okullar,
dershaneler takip edilmeli, Cumhuriyet ilke ve niteliklerine ayk
r tutum ve faaliyetleri mutlaka yargya intikal ettirilerek en azndan takip ve kontrol edildikleri izlenimi uyandrlmaldr.
Trk Silahl Kuvvetleri personeli byk ounluu ile klalarn
iinde veya hemen yaknndaki lojmanlarda oturmaktadr. Kstl
olan bo zamanlarn deerlendirmek ve sosyal ihtiyalarn kar
lamak maksadyla genellikle askeri tesislerden (Orduevi, Ordu
pazar, Askeri gazinolar vb.) istifade etmektedirler. Bu yaam
tarz personelimizi baz d etkilerden korumak gibi bir fayda
salamakla beraber halk tabakasyla araya bir mesafe sokmakta
ve halkn nabzn tutmay ve onlar birebir etkilemeyi ve ynlen
dirmeyi nlemektedir. Terrle mcadelede olduu gibi irtica ile
mcadelede de nemli olan halkn destek ve gveninin salan
masdr. Bu maksada matuf baz projelerin gelitirilmesinde fay
da mtalaa edilmektedir.
q.
ld
y
p
tu
s.
r.
st kademelerde yaplan baz almalar ve dnce sistemi alt

kademelere kadar ya aktarlamamakta ya da sadece icra ile ilgili
hususlar aktarlmakta, neden ve niin sorularnn cevab perso
nelin kendisine braklmaktadr. Bu uygulama ile ok nemli olan baz konularda inan birlii salanmas glemekte ve sanki
kk rtbeli personel ile komuta kat arasnda iletiim eksiklii
ve gr farkllklar olduu gibi bir izlenim kmaktadr. Bu
mahzuru giderici tedbirler "Bilmesi gereken prensibi" ereve
sinde sral komutanlklarca alnmaldr.
Er ve erbalar ile yedek subaylarn Atatrk ilkeleri, laik ve de
mokratik hukuk devleti normlar dorultusunda yetitirilmesi
byk nem arz etmektedir. Bu imkan Trk Silahl Kuvvetleri iin ok byk bir frsattr. Ancak bu konuda beyni ykanm ola-
283
t.
u.
t
ku
rak ktaya gelen bir personelin vasat eitimcilerle eitilmesi de

mmkn grnmemektedir. Bu nedenle zel tedbirler alnmal
ve bu konudaki eitim faaliyetlerinin seilmi, konusunda uz
man personel tarafndan yaplmas salanmaldr.
rtica ile mcadelede kullanlacak en gl ge. psikolojik hare
kattr. Bat alma Grubu'nda ve konuyla ilgili grevlerde, a
ltrlacak personelin bir plan dahilinde psikolojik harekat kur
sunda geirilmeleri salanmaldr.
eriat dzenini yaama geirmek isteyenler, Trkiye Cumhuri
yeti Anayasasnn din devleti kurulmasna kapal olduunu bil
dikleri iin gerek amalarn aka ifade etmek yerine yine
slamdan aldklar gle takiye yapmaktadrlar. Bundan dolay
halkn eriat dzeni veya baka bir deyile siyasal slamn amalar konusunda bilgilendirilmesi gerekli grlmekte bu g
rev de laik dnceye inananlara dmektedir. Bu aamada Trk
Silahl Kuvvetleri'nin rol ise bu kiileri bularak devreye sok
maktr.
Ekonomik istikrarszlk, zellikle terrn de devreye girmesiyle
hz kazanmtr. Ekonomik istikrarszln sosyal dengeleri de
olumsuz etkiledii aktr. Trkiye, terrle mcadelenin yan sra
ekonomik ve sosyal hayatn dzene sokacak siyasi istikrara da
muhtatr. Trk Silahl Kuvvetleri, bir taraftan terrle mcadele
yi srdrrken, dier taraftan ekonomik ve sosyal hayatn iyi
letirilmesi iin siyasi mekanizmay devreye sokmaya almak
tadr. Bu konudaki faaliyetler srarla srdrlmelidir.
Trk aydnnn halktan kopukluuna karlk din elitinin halka
yaknl da slami Hareketin g kazanmasnda nemli bir et
kendir. Laik aydnlarn halkla paylalacak ortak temalar bulma
s, yaknlamas ve onun hizmetinde olduunu hissettirmesi son
derece nemlidir. phesiz ki eitimdeki atlmlar, fikri
paylam ve dolaysyla btnlemeyi hzlandracak ve Trk in
sannn bu milletin ferdi olmaktan onur duymasn kolaylatra
cak bir yoldur, fakat yeterli deildir. Eitimin yaratt snf far
knn halka hizmetle dengelenmesine ihtiya bulunmaktadr. zellikle laik dnceyi benimsemi sivil toplum rgtlerinin bu
btnlemeyi salayc yoldaki faaliyetlerine hz vermeleri sa
lanmaldr.
v.
up
ld
y
w.
x.
284
Bu konuda basiretli davranmas gereken bir dier kurum ise

medyadr. Medyann kamuoyunu bilinlendirmedeki rol son
derece nemlidir. Ancak laiklik ilkesine olan ballndan asla
kuku duyulmayacak olan baz byk medya kurulularnn, la
iklik ve demokrasiye olan ballklarn, rating savalarnn -
BELGELER
py
tu
ku
nnde tutmay da ulusal bir grev kabul etmeleri gerekmektedir.

slami hareketin oyun alan iinde srdrlen ve hukuk devle
tinde yaanldn neredeyse unutturacak boyuta gelen fikir tar
tmalarnda, Trk halk ou halde tarikatlarla eriatlarn
grleri arasnda bir tercih yapmaya itilmektedir. Laiklii savu
nan aydnlarn slamiyet konusundaki bilgisizlikleri ise hemen
her programda irticaclarn tartmadan zaferle ayrlmalarna yol
amaktadr. Trkiye'nin iinde bulunduu durumun hassasiyeti,
medya kurulularnn da maddi karlarn nne milli karlar
almalarn zorunlu hale getirmitir. Bu konuda medya patronla
rnn ve alanlarnn ynlendirilmesi byk nem arz etmekte
dir.
y. Dini ahlakla zdeletiren bir anlayn yaygl nedeniyle, irti
cai grn daha drst bir topluma kap aaca inanc, halkn
oylarn ynlendiren en nemli sebeplerden birini tekil etmek
tedir. Bu nedenle demokratik sre iinde halkn siyasal iradesi
slami gr lehine bir art gsterirken bu tercihin din devleti
ne deil, drst ve refah iinde bir toplum zlemine yneldii
ok aktr. Ancak, halkn iradesinden g alan Siyasal slamn,
bu iradeyi slam devleti lehine kullanacak bir ounlua kavu
mas halinde Trkiye antidemokratik bir srece adm atma tehli
kesiyle yz yze gelebilir. Bu sebeple "temiz toplum" yolunda
balatlan mcadelenin kamuoyunu tatmin edecek biimde so
nulandrlmas byk nem tamaktadr. Trk halknn, de
mokratik rejimin temiz bir topluma ulamay salayacak gte
olduuna inanmas, alternatif rejimlere zenmemesi bakmndan
byk nem tamaktadr.
ld
z.
EMASYA ve Skynetim planlarnn uygulamaya konulmas

halinde takip edilecek harekat tarzlar kontrol altnda tutulmas
gereken kritik noktalar ve topluluklar iyi analiz edilerek muhtelif
harekat tarzlar belirlenmeli ve harekat tarzlarnn hepsinde bu
gruplar Silahl Kuvvetleri mazlum halka ve slama karym
pozisyonuna drmeyi, bu srede halkla kar karya getirmeyi
planlayacaklar bir faraziye olarak dikkate alnmaldr.
aa. Bat alma Grubu oluturulan her kademede irticai olay ve fa

aliyetlerle bir bilgi bankas oluturulmaldr. Bu bilgi bankasn
oluturmak ve cari faaliyetleri takip etmek maksadyla ok iyi bir
istihbarat a kurulmal ve bu sistemde grev yapacak personel
irtica yanllarnn ve irtica kart glerin dezenfor-masyon faa
liyetlerine kar eitilmelidir.
bb. Atatrk'n Trk ulusu iin syledii "Asl olan i cephedir" s
z Trk Silahl Kuvvetleri iinde, kendi bnyesi iinde esas a285
lnmal ve irticai gre sahip olmu veya eilimli personel der

hal temizlenmelidir. Kendi i cephemizi salam tuttuumuz s
rece btn tehditlerin stesinden gelinecei inanc beyinlere ilenmelidir.
3. SONU:
a.
t
ku
1946 ylndan itibaren okpartili demokrasiye gei ile birlikte

din yeniden siyasete alet edilmeye balanm ve bugnn ada
Trkiye'sinde ihmal edilemeyecek bir konuma gelmitir.
b. rticai kesim gayesine ulaabilmek iin bir ok alanda planl ve
sistemli faaliyet iindedir. 60 yllk bir sre ierisinde planl olarak ideoloji haline getirilmeye allan "Dini esaslara dayal
devlet anlay"nn ancak ksa, orta ve uzun vadeli zm tarz
lar ieren devlet politikalar ile nlenebilecei tartlmaz bir
gerektir.
c. Ancak yaanan sorunun znde, irticann devletin bir ksm
unsurlarnn gz yummas ile mesafe kat etmesi bulunmakta
dr. Sorun bir yanyla bir siyasal iktidar meselesidir. Bu nedenle
soruna halkn sahip kmas ve geni cephe oluturmas gerek
mektedir. Bu hususu gerekletirmede Trk Silahl Kuvvetleri
gereinden ok fazla ne kmadan ve gnlk siyasi mcadele
nin ierisinde grnmeden, Atatrk glere gereken destei
vermelidir.
d. inde bulunduumuz u dnemde, "Atatrk'n genlie hitabesi"ni tekrar okumaya ve iliklerimizde hissetmeye ihtiyacmz ol
duu inancndaym. Bahsedilen gn gelmitir. Kahraman Trk
Silahl Kuvvetleri bu mcadeleden de yznn akyla kacaktr.
Muhta olduu kuvvet damarlarndaki asil kanda mevcuttur.
Gereini arz / rica ederim
ld
y
up
Genelkurmay Bakan emriyle / namna

Orgeneral evik Bir
286
BELGELER
Belge / 5
ANAYASA MAHKEMES'NN
MLL NZAM PARTS'N
KAPATMA KARARI
ku
ld
y
p
tu
1971/1 (Parti kapatlmas)
Karar Says
1971/1
Karar Gn
20/5/1971
Davay Aan
Cumhuriyet Basavcl
Davann konusu
: Milli Nizam Partisi'nin, 648 sayl Siyasi Partiler Kanu

nu'nun drdnc ksmnda yer alan 92., 94., 97. ve 101.
maddelere aykn faaliyetlerde bulunmas ve bu faali
yetleri onaylar nitelikte karar alnm olmas nedeniyle
ayn kanunun 111. maddesinin 2 sayl bendi gereince
kapatlmasna karar verilmesi istenilmitir.
Esas Says
I- Cumhuriyet Basavclnn ddianamesi:

Cumhuriyet Basavclnn 5 / 3 / 1 9 7 1 gnnde Anayasa Mahke
mesi kaydna geen 4 / 3 /1971 gnl, Esas: S. P. 1970 / 3 - ddianame : S. P.
1971/1 sayl iddianamesi yledir:
287

Davac
: Kamu haklar
Daval
: Milli Nizam Partisi
Davann Konusu
: 648 sayl Siyasi Partiler Kanunu'nun 4'nc

ksm hkmlerine aykrlk.
Olay:
tu
ku
26 Ocak 1970 tarihinde, merkezi Ankara'da olmak zere kurulan

Milli Nizam Partisinin eitli il ve ilelerdeki kurulu ve al toplantlarnda
yaplan konumalarda, Trkiye Cumhuriyetinin Anayasa ile belirtilen laiklik
ilkesine aykr davranlarda bulunulduu yolunda basnda yaymlanan ha
berler zerine Siyasi Partiler Kanunu'nun 4 nc ksm hkmleri erevesin
de gerekli inceleme yaplmtr.
Yaplan inceleme:
py
ld
Bamsz Milletvekili Necmettin Erbakan ve arkadalar tarafndan

Milli Nizam partisi ad ile yeni bir siyasi parti kurulduu bir ksm basn ha
berleri arasnda grlmekle, parti genel bakanlna gnderilen 3 / 2 / 1970
gn ve 754 sayl yazmza verilen 23 / 2 /1970 gn ve 13 sayl cevapta, Milli
Nizam Partisinin Genel Merkezi Ankara olmak zere 26 Ocak 1970 tarihinde
kurulduu bildirilmi, tzk ve program gnderilmitir.
9 ubat 1970 gnl bir ksm basnda, Ankara'da Byk Sinema'da

8 / 2 / 1 9 7 0 gn yaplan ilk kurulu toplants ve bu toplantdaki konuma
larla ilgili olarak yaymlanan haberler zerine 10 / 2 / 1970 gn ve 760 sayl
yazmzla nce Ankara Emniyet Mdrlne ve sonra da Ankara, Samsun,
skenderun, Karabk, Safranbolu, orum, anakkale, Tekirda, Krklareli,
Bafra, Edirne, Kocaeli, Sakarya, Ktahya, Altnda C. Savclklarna gnde
rilen talimatlara verilen cevaplarla eklerinden; Milli Nizam Partisinin bu il ve
ilelerdeki al toplantlarnda yaplan konumalarn bir ksmnn ses alma aralar ile tespit edilip zmlenmi yazl metinlerinin gnderildii, baz konumalarn yetkili mercilere tayin edilen hkmet komserliriyle gvenlik
memurlar tarafndan dzenlenen tutanaklarla tespit edildii ve bir ksmnn da
C. Savclklarnca yaplan hazrlk soruturmalar, tank beyanlar ve fezleke
lerle teyit edildii grlmtr.
288
BELGELER
Emniyet Genel Mdrlne gnderilen 12 / 8 / 1970 gn ve 1970 /
3 sayl yazmzla Milli Nizam Partisi'nin kurulu toplantlar konusunda delil
nitelii tayan belgelerin gnderilmesi isteimize verilen 28 / 8 /1970 gn ve
128939 sayl cevapta, bugne kadar Genel Mdrle intikal etmi delil nite
liinde belge ve bilgi mevcut olmad ifade olunmu ise de, 28 / 12 / 1970
gn ve 999 sayl yazmza verilen 30 / 12 / 1970 gn ve 852 sayl cevaba ekli
dosyada Ankara, Adana, Ar, Bursa, Diyarbakr, Edirne, Gaziantep, Hakkari,
stanbul, zmir, Erzurum, Kayseri, Konya, Kocaeli. Mardin, Sakarya, Sinop,
Trabzon. Urfa, Van ve Zonguldak illeri ile bir ksm ilelerinde yaplan kuru
lu ve al toplantlarndaki konumalarn ses alma aralar ile tespit edilmi
ve zm yaplm yazl metinleri gnderilmitir.
py
tu
ku
Partinin 24 / 1 / 1971 tarihinde Ankara'da toplanan birinci byk

kongresi ile ilgili olarak 26 / 1 / 1971 gnl yazmzda istenilen hususlara da
Emniyet Genel Mdrl'nn 1 ubat 1971 gn ve C / 158 sayl ve Ankara
Emniyet Mdrlnn; 2 8 / 1 / 1 9 7 1 gn, 8723 sayl yazlar ile cevap ve
rilmi, Ankara. Diyarbakr. Erzurum. Samsun ve Trabzon il, ankaya, Yeni
mahalle ile ve birinci byk kongreleri tutanaklar ile konumalarn ses alma
aracndan zmlenmi yazl metinleri gnderilmitir.
ncelenen bu konuma metinlerine gre:
MNP GENEL BAKANI NECMETTN ERBAKAN:
ld
1- 8 ubat 1970 tarihinde Ankara'da Byk Sinemada yaplan top

lantda (C.l. E. 1) partinin aln kutladklarn ifade ettikten sonra:
"Biraz nce sizlere M.N.P kurucular takdim olundu. Ama siz

den niin saklayalm, niin partimizin hakiki kurucularn bu ilk al g
nnde zikretmeyelim. Aka ilan ediyorum ki, bizim partimizin kurucu
lar Sultan Fatih Hazretleri, Sultan Yldrm Hazretleri, Sultan Murat,
Sultan Melikah, Ulubatl Hasan, Orhan Gazi, Nizam'l-Mlk,
Akemseddin, Sultan Yavuz, Klarslan, Gelenbevi Hazretleri ve Sultan
Hamit'tir." (S.6) demi ve partinin kurulu beyannamesinden pasajlar okuya
rak konumasn bitirmitir.
2- 31 / 5 / 1970 gn Karabk lesinde, Site Sinemasnda (C.l.E.3)
"Esselamnaleykm" diye balad konumasn;
"150 yl nce Selanikte kurulmu Hareket Ordusu'ndaki subay
lar kandrlm ve Sultan Abdlhamit Han tahttan indirilmitir. MNP
milletin iman davasn kendisine iar edinmitir. Trkiye'de bugn yol
vardr, birinci yol solculuk, sonu komnizm yolu. Bu yolda CHP; kinci
yol kozmopolit Masonluk yolu: Bu yolda AP levhas var. nc yol MNP
289

yolu; bu yol sa temsil eder, hak yolu, iman yolu. nmzdeki seim so
nunda, yani 1973 ylnda sizleri Ayasofya Camii'nde namaz klmaa davet
ediyorum." demek suretiyle bitirmitir.
3- 18 / 1 / 1970 gn, Boyabat ilesinde Smer kahvesinde (C.l.
E.3) "Esselamnaleykm Mslman Kardelerim" diye balad konu
masnda;
"Trkiye'de sekiz parti olduunu, kendilerinin bunlardan ayr
bir parti olduklarn, AP ve CHP gibi sac ve solcu diye milleti kandrmayp Trkiye'de yeni bir Mslman Partisi kurulmasnn lzumunu his
sederek MNP'yi kurduklarn" sylemitir.
ku
4- 9 / 7 / 1970 tarihinde Tekirda'da. ankaya kahvesinde yapt

konumada (C.l. E.3):
py
tu
"Dnya zerinde kalknma hz en fazla olan devletin srail ve

Japonya olduunu, bu iki devletin dine kar itikat ve sayglarnn byk
olmas ile kalknma hzn elde ettiklerini, iktidara geldikleri zaman buray
mze halinden karp cami haline sokarak ilk Cuma namazn topluca
klacaklarn" sylemi ve "beraberindekilerle Rstem Paa Camii'ne gi
derek akam namaznda imamlk grevi yapm"tr.
z
ld
5- 6 / 10 / 1970 gn Krklareli'nde nci sinemasnda yaplan top

lantda (C.l.. E.7):
"Milli Nizam Partisi'nin dier partilerden farkl bir ok ynleri
bulunduunu, esasen bir nizam ve dzen iinde alma gayesini gden
tekilatlarnn kanunlar muvacehesinde byle bir parti ad almak zorunda
kaldn, kendilerinin dinine, rf ve adetlerine bal imanl mslmanlar
olduklarn, Avrupallamann anlamn bulamadn, bir kadnn koca
sndan boanmak iin iki ahidin kafi geldiini, Medeni Kanun'un bir ka
dna kocasndan izinsiz almak hakkn verdiini, kendilerinin millet olarak bin yllk hak yoluna dneceklerini" (S.7-9) sylemitir.
6- 17 / 9 / 1970 tarihinde Bafra'da Cumhuriyet meydannda yapt
konumada (C.l. E. 8):
"MNP'nin herkesin anlad manada bir parti olmadn, teki
latlanmak ve maksatlarna ulaabilmek amac ile parti adn aldklarn,
kanuni mecburiyetle parti ad altnda toplandklarn, fakat hakikatta
parti olmadklarn, Avrupa ve Avrupallarn Batllk, Avrupalnn teharet
290
BELGELER
dahi bilmeyen hippiler olduunu, elli yllk batl devreden kurtulup 1000
yllk hakka teslimiyet devrine geeceklerini" ifade etmitir.
7- 7 / 10 / 1970 gn, Edirne'de Ayvazolu sinemasndaki konu
masnda (C. 1.. E.9) sk sk "Milli Nizam Harekatndan sz ettikten sonra;
py
tu
ku
"Milli Nizam'n programnn lalettayin bir bror gibi okunma

masn, kalp gzyle okunacan, sylenen szlerin altnda byk mana
lar yattn, bu manann ne olduunu anlayacak feraseti Cenab- Hakk'n
verdiini (S.4), seimle idare edilmeye baladmz elli seneden beri millet
olarak batl yola srklendiini, benzemek istediimiz Avrupalnn y
kanmasn bile bilmediini, elli seneden beri sizi Avrupallatracaz, sizi
benzeteceiz dedikleri insanlarn memleketimize geldikleri zaman grd
mz bitli turistler olduunu, kodamanlarnn yz numarasnda su ol
madn, batl idarenin yapt yolun amur olduunu, Osmanllar, Sel
uklular zamannda yaplm eserlerin hala mevcut olduunu, en m
kemmel kumalarn Cennetmekan Sultan Hamit tarafndan yaptrlan
fabrikalarda dokunduunu, manevi halimizdeki perianln elli senelik
ters gidiin neticesi olduunu, bu batl, yanl yoldan hakka dnmek iin
MNP'nin kurulduunu (S.7-9). Yeilky havaalanndan hacca gitmek is
teyen birisinin hacca gidecek tayyare dururken, Moskova'ya, Kzl in'e,
Tel-Aviv'e, Orta Asya'ya gidecek dier sekiz tayyareye elbette binmeye
ceini (S.12), CHP'nin sola, komnizme giden yolda, AP'nin masonluk
yolunda, MNP'nin bin yllk hak yolunda bulunduunu, Anadolu'da na
maz klan insann bana vurulduunu, bu memleketi namaz klan insann
smrmediini, aksine smrldn, vergilerin zenginlerin deil fakir
halkn srtna yklendiini (S.15-17), ban rten retmen hanmlarn
mektepten kovulduunu, halbuki bu hanmlara en byk takdirnamenin
verilmesi gerektiini, vaktiyle CHP'nin araf giyenler ve pee takanlara
kart gibi, AP'nin de retmenlerin bartleri ile uratn, tek tip
mektep diye kz ve erkek ocuklar lisenin son snfna kadar ayn srada
oturtup ahlakszl tlediklerini, bira iki deildir diye camiler civa
rnda iki sattrdklarn, milletin kltrn tahrip iin Kltr Saray de
nilen tiyatro yaptklarn, turizm bahanesiyle memlekette 85 tane kilise in
a edildiini (S.20), ama cami tamiratna para verilmediini, hastanelerde
tohum bankas ap suni ilkah iin Amerikan tohumu getirildiini, slam
Enstitleri btesine bir kuru koyarlarken edepsiz yetitirmek iin iki
tane bale mektebi kurduklarn (S.21), evinde dini kitap okuyanlarn tu
tuklandn, Kur'an kurslarnn kadrolarn ortadan kaldrmak iin sinsi
tertipler hazrlandn, Milletin her eyi anladn tekrar hakka dnp
tarihi mahrekine oturtacan (S.22), MNP gelince liselerde okutulan sos
yoloji ve ahlak kitaplarnn yerine Efendimizin Hadis-i erif kitaplarnn,
z
ld
291

mam- Gazali, mam- Rabbani hazretlerinin kitaplarnn okutulacan
(S.23,24) ahlaksz yetitiren bale mektebi amayacan, MN'ci olarak a
hadet bayra altnda toplanmann mecburi olduunu (S.26). bu kadar e
hit ve evliyann byk eserleriyle Edirne'nin tapusunun MN'ye ait bulun
duunu, halkym diyen bir adamn ba dk olaca iin ona "demek
batl yola hizmet ediyorsun, bir an evvel tvbe et, gel MN'ye katl" tavsi
yesinde bulunmann gerekli olduunu, besmele ile MN'ye kaydolmak ge
rektiini, MN iktidara gelince Sultan Fatih'in yapt gibi Ayasofya'y ap ilk cuma namaznn beraberce klnacan (S. 27), MN ile Sultan Fatih
hazretlerinin iman, ak ve azminin yeniden iktidara geleceini, MN'nin
ahadet iaretinin manasnn ok byk olduunu, bu iaretin ne olduu
nu bilmeyen yarsa ve yapamyorsa renince eve gidip tvbe edeceini
(S.28) ifade ile toplulua ahadet parmaklarn kaldrarak szlerini tamamla
mtr.
t
ku
up
8- 13 / 11 / 1970 gn Kocaeli'de (C.l, E. 10) "Ortak Pazar" ko

nulu konferansnda:
ld
y
"Memleketteki ahlakszlklarn MNP'nin iktidara gelmesiyle

kalkaca ve eskisi gibi erefli, ahlakl, Mslman bir Trk Devleti'nin te
ekkl edeceini" sylemitir.
9-13/11/1970 gn Sapanca'da yapt konumada (C1 ,E. 11):
"Milli Nizam'n bir hak davas, dier partilerin de batl ve er

olduklarn" ifade ettikten sonra: "MN'nin iaretinin tekbir olduunu" be
lirtmi ve szlerini herkesi ayaa kaldrp parmaklarn da uzattrdktan sonra;
"Yarabbi, MN'yi evliyalarn duasndaki idarenin bu memlekete
gelmesine vesile kl. Amin! Yarabbi! Sen MN'n btn Sapancal ve mille
timizin dnya ve ahiret btn saadetine vesile kl. Amin!" duasyla bitir
mitir.
10- 3 / 1 / 1971 gn Samsun il kongresinde (C.l. E. 14);
"Mslmanlk yolunun hak, yahudilik ve (Hristiyanln batl din
olduunu, Mslmanln dierlerinden farkl olarak Allah'n indinde tek
din ve hak olduunu, Mslmanln hakk, dierlerinin ise batl gster
diini, MN'n da adnn parti, dierledinin de adnn parti olduunu, ama
MN'n hak, brlerinin ise batl bulunduklarn, bu farkn ise nereden
geldiini Cenab- Hakk'n kalbine hidayet ve merhamet verdii kimselerin
292
BELGELER
ku
bildiklerini ve konumaya lzum olmadn (S3). Bugn Trkiye'de hak

ile batln mcadelesinin yapldn, Trkiye'deki manevi harpte hak
cephesinin bir, batl cephesinin 72 frka olduunu, tek hak cephesinin de
MN olduunu, MN'dan bakasna hizmet etmenin yahudi askerlii olaca
n (S.5). Ortak Pazara girmenin slam aleminin ba olan Trkiye'yi H
ristiyan pazarnda eritmek demek olduunu, ocuklarmz mektebe alp
putperestlikten balayp her trl Haham kitabnn fikriyatn okutarak
zehirleyen bugnk maarifi kknden deitireceklerini. Masonluk te
kilat 1909 ylnda Sultan Hamit Cennetmekan' tahttan indirmeseydi,
onlarn zihniyeti yrseydi Trkiye'nin bugn dnyann en byk oto
mobil fabrikalarna sahip olacan, 60 yldan beri gavurun tatbikatl
itiyadna dldn (S.6). Cenab- Hakk'n hakkn yannda batl da
yaratm olmasnn insanlarn cihat etmesine bal olduunu (S 12).
Cenab- Hakk'n sanayi ve iktisadn en iyilerini Mslmanlara verdiini.
Mslman memleketleri aralarndan Ortak Pazar yaplrsa, istihsalin ga
vura satlacan (S. 13-15)" ifade etmitir.
tu
11-7/9/ 1970 gn Ar'da yapt konumada: (C.2.E. 11)
py
"Milletin yeniden 1000 senelik hak yoluna dneceini, dier par

tilerin milleti imandan ve ahlaktan yoksun ettiklerini"
12- 30 / 6 / 1970 gn Diyarbakr'da yapaca konumada (C.2. II. 12)
ld
"MNP'nin grnn hakk getiren batl yok eden gr oldu

unu, MNP'nin 4 aylk bir ocuk gibi olduunu ve bu ocuun terbiyesini
ve gidecei yolu renmesi iin Akemseddin Hazretleri'ne teslim edildi
ini, Cenab- Hakk'n aziz milletimizi Adem Aleyhisselamdan beri muhte
lif peygamberler vastas ile insanla gnderdii hak yolunun bir seneden
beri bekisi yaptn, Masonlarn Selanik'te loca kurduklarn ve bir ta
km subaylar da Mason yaparak hazrladklar Hareket ordusu ile Sultan
Hamit'i tahtndan indirdiklerini (S.30). bylece dnyann idaresinin
Mslmanlardan Yahudilerin eline getiini ve slam mparatorluunun
ktn, MN'm elli senelik karanlk devirden sonra 1000 senelik iman
davasna giden, saa giden yolda olduunu (S.32), iktisadi meselelerin
zlmesi, insanln zenginletirilmesi iin din dmanl yapmann gerek
siz olduunu, imanl insann, dinini bilen insann Masonik oyunlar seze
cei endiesiyle mam Hatip okullar ve Kur'an kurslarna engel olundu
unu, en ksa zamanda Yurt sathnda MN' duyuracaklarn ve bunu bir
menfaat iin deil, Cenab- Hakk'n rzas ve ibadet iin yapacaklarn,
namaz klan insann smrlen insan olduunu (S.33)"
13- 28 Austos 1970 gn Hakkari'de (C.2. E. 14)'.

293

"Kk yataki ocuklara dinimizin laykyla retilmediini,
bir insann gzlerinden krmz k kyorsa Komnist, sar kyorsa
Mason olduunu, kendilerine yarayan insann gzlerinden yeil k k
mas gerektiini, dinin de bylece kurtulacan, MNP'nin gayesinin de bu
olduunu"
14- 17/ 5 / 1970 gn zmir'de yapt konumada (C.2, E. 15):
Milli Nizam Partisi'nin ihtiva ettii davann bykln anlataca
ndan bahisle:
ku
"Bu milletin 1000 yl slamla k tutup malup olmadn

(S.6), MNP'nin 1000 senelik milliyetilik ve mukaddesatl hak yolda
yrteceini (S.7), ticaret liselerine tannan imkann imam hatip okullar
na tannacan, ban rten retmenlerin ilerinden atldklarn,
TCK'nun 163. maddesinin Mslmanl yok etmek amac ile kullanld
n (S.8)"
tu
15- 17/ 11 / 1970 gn zmir'de yapt iftar sohbetinde (C.2,E. 15):
ld
py
"MN'n bir parti olmadn, hak yolunda olduunu, kanun zoru

ile parti adn aldn."
16- Trabzon'da yapt al konumasnda (C.2, E. 19):
"MNP'nin Trk milletinin imanl insanlarndan hareket ederek

dinin iindeki komnistlik ve masonluk hastaln yok etme hareketinin
ad olduunu, CHP devrinde kyl vatandalarn Kur'an' Kerim'lerinin
uvallarla toplatlp yakldn (S.35), MNP'nin gl ve cennet kokanlarn
partisi olduunu."
17-28/6/1970 gn Urfa'da (C.2.E.20):
"Maarifimizin din tedrisat yaptrmadn, din ile alakal ki

taplar ve buna dokunan mevzularn ocuu dinden uzaklatrmak maksa
dn tadn (S.24), elli yldr yaplan ilerin Nemrut'un iki stununa ge
rilmi mancnk gibi milleti atee attn, MNP'ne den vazifenin tpk
Hak Peygamberi brahim Aleyhisselam'n yoluna sadakat ve hakka tesli
miyet olduunu, yakalarndaki rozetin "Biz brahim Aleyhisselam'n yo
lundayz" anlamna geldiini (S.30)"
18- 27 / 8 / 1970 gn Van'da (C.2. E. 21):
"Asil milletimizin elli senelik delalet yolundan sonra karar g
nne geldiini ve aslna dneceini, bizi bat mukallidi yapma gayretinin,
294
BELGELER
bizi dinimizden uzaklatrmak maksadna matuf bulunduunu, 1000 se
nelik tarihimizde, Sultan Selim'de, Sultan Fatih'te, Sultan Hamit'te dini
mize smsk bal olduumuzu ve dnyann en ileri memleketi bulundu
umuzu, halbuki imdi 130 devlet arasnda 90nc sraya dtmz
(S.12-13), Mustafa Reit Paa'nn Trkiye'de de gavurluu resmiyete
sokmak ve Tanzimat getirmek iin darda yetitirilmi bir mason oldu
unu, ttihat ve Terakki'nin de bu oyunla Abdlhamit'i tahtndan indir
diini (S. 15), camilerin yannda iki satldn, Maarifimizin Mason Ma
arifi olduunu, halbuki Mslmanlk ne derse onu renmeye mecbur ol
duumuzu, kz okullarnda erkek hocalara gece nbeti tutturulduunu,
MNP'nin mecburi bir parti olduunu (S. 18-20)''
19- 3 /1 /1971 gn Samsun l Kongresinde (C.1.E.14):
t
ku
"MNP'nin hak dier partilerin ise batl olduklarn, MNP ad

partidir diye bunun da dier partiler gibi sanlmamasn, MNP'nin hak
davas olduunu ve 50 yldr yaplan particilik ve siyasetle alakas olmad
n, 36 milyon insann bir ahadet bayra altnda toplanmas iin bu
gnk kanunlarn parti ismi almay mecbur ettiklerini, Mslmanlk yo
lunun hak, Yahudilik ve Hristiyanln (batl) din olduunu, ancak bun
lara din adnn insanlar tarafndan verildiini, Allah'n indinde ise tek di
nin slam olduunu, Mslmanln hakk, dierlerinin batl gsterdiini,
u halde MN'n ad da partidir, brlerinin de ad partidir, aralarnda
fark yoktur denilemeyeceini, nk MN'n hak, dierlerinin batl oldu
unu, bunu fazla aklamaya lzum kalmadn (S.2-5)"
ld
y
up
20-7/1/1971 gn Erzurum l Kongresi'nde (C.2.E.7):
"Batl partilerden birisinin ikinci bakannn Ordu ilinde konu

tuu srada MN'c bir vatandan "MN'n yolu nedir?" sorusuna hiddet
lenerek; "Onun yolu Suudi Arabistan yolu, Hicaz yoludur" cevabn,
"Allah raz olsun, biz de yle biliyorduk" diye sevinle karladklarn
(S.4)"
21- 14 / 1 / 1971 gn Diyarbakr l Kongresi'nde (C.2, E.6)
"Bizim itikadmza gre Mehdi Aleyhisselam geleceini ve onun
devrinden nce de ona basamak olacak devirlerin geleceini, dua ve te
mennilerinin MNP'nin Mehdi Aleyhisselam'n devrine basamak tekil et
mesi olduunu (S.9)"
22- 16 / 1 / 1971 gn Ankara l Kongresi'nde (C.2.E.5):
295

Trkiye'de tek yolun hak yolu, yani MN olduunu, dier 72
frkann batl bulunduunu, onlarn da 800 milyonluk slam aleminin ba
n 400 milyonluk Hristiyanlk potas iinde kaynatacaklarn, faiz dze
ninin kaldrlmas gerektiini, Mslmanlk, Hristiyanlk, Yahudilik hep
si birer dindir denilemeyecei gibi, MN'a da parti denilemeyeceini, n
k brlerinin batl, kendilerinin hak olduunu (S.6-8)"
23- 24/1/1971 gn Ankara'da Byk Kongre al konumasn
da (C.2.E.4):
py
tu
ku
"Pahallk ve zammn alp yrdn ve iflasa gidiin temeli aratrlrsa geni idare ve cari iktisadi sistemin yabancya dayanm bu
lunduunu, byle bir anda Cenab- Hakk'n MN' aziz millete nasip etti
ini, bu kongrenin milleti 1000 yllk tarihi ile temsil ettiini (S.2), MN'n
manevi sahada yapaca kkl deiiklikler arasnda milli kyafetlere ay
kr giyim tarzlarnn yasaklanmas, gayr-milli maarifin yerine kendi
zengin maarifimizin kurulmas, ocuklarmz asl bnyemizden uzaklat
rc, gayr-milli sporlar yerine milli spora tevcih edilmelerinin yer alaca
n (S.4). MN'n bu ve buna benzer almalar ibadet ak ile yapacan,
10 Ekim 1971 seimlerinde 1000 yllk hak ve hakkaniyete ballk yolu
nun temsilcisi olarak iktidara gelecek olan MN'n mektepleri Durkheim
fikriyatndan kurtarp mam- Gazali Hazretlerinin kitaplarna kavutu
racan (S.7)"
ld
24- byk Kongre kapan konumasnda (C.2, E.4):
"Milletin oylar vesile olmak suretiyle, MN'n ahadet iaretinin

ankaya'ya, TBMM'ye ve Babakanla dikileceini (S.25) ifade etmitir.
MNP GENEL BAKAN YARDIMCISI HASAN AKSAY:
1- 8 /2 / 1970 gn Ankara kurulu toplantsnda (C.l, E.l):
"Yavuz Sultan Selim'in dnyaya getirdii slamn hizmetinde ve
onun klesi olmak fikrinden yana olduklarn bu davaya gelenlerin hak
yolda srnmeye, ezilmeye, hakk tutup kaldrmaya raz olmalarn, poli
tikalarnn bu olduunu (S.5)"
2- 26 / 6 / 1970 gn skenderun'da (C.l, E.2):
"Davalarnn 1071'de Malazgirt'te balayan Trk'n ve Ana
dolu'nun slamlamas olduunu"
296
BELGELER
3-30/6 / 1970 gn Diyarbakrda (C.2. E.12):

"MNP'nin slamn Hristiyana stnln gsteren bir parti
olduunu, MNP gelinceye kadar btn partilerin gaye maddesine batl
lamak diye bir madde koyduunu, ilk defa MNP'nin bu gaye maddesini
kaldrp kendi mazisine dndn, Ayasofya'ya slamn Hristiyan dn
yasna stnlnn sembol olarak baktklarn (S. 16-18)"
4-16/1 / 1971 Ankara l Kongresi'nde (C2, E5):
"MNP'nin dier partilerden farknn, onlarn kurtuluu Mosko
va'da, in'de, Paris'te aramalarna karlk, kendilerinin 1000 yllk hak
yolunda aradklarn (S3)"
ku
GENEL BAKAN YARDIMCISI HSEYN ABBAS:
tu
1 - 27 / 6 / 1970 gn skenderun'da (C.1, E.2):
py
"ktidara geldiklerinde okullardaki sosyoloji dersini kaldrp,

yerine mam- Gazali okutacaklarn ve din icaplarnn yerine getirilece
ini"
ld
2-6/10/ 1970 gn Krklareli'nde (C.1, E.7):
"Mcadelelerinin znn iki noktada toplandn, bunlarn da

imanla kfr ve hakla batln mcadelesi olduunu, milli irade safsatas ile
milletin uyutulduunu, MN'n sadece adnn parti olduunu, Kur'an
kurslarnn, mftlk binalarnn, Mslman milletin gayreti ile ayakta
tutulduunu, ocuklarmzn din vecibelerin gericilik olduu zihniyeti ile
yetitirildiini, camilerde cemaat olmadka onlarn ak saylamayaca
n, bira fabrikalarnn temelinin besmele ile atlmasnn din dmanl
saylacan, namaznda niyaznda bir Mslmann su ilemeyeceini,
memleketin sarho masalarnda hazrlanan kanunlarla idare edilemeyece
ini, bugn en iyi rencilerin imam hatip okullarnda yetitirildiklerini
(5.3-6)"
3- 12/ 11 / 1970 gn Kocaeli'de(C.l.E.10):
"Partinin ana gayesinin milliyeti ve mukaddesat olduunu,
maarif sistemini deitirip milli bir niversite kuracaklarn, Diyanet leri'ne bteden 1,5 milyon lira ayrlrken, 5 milyon liraya alan bale mek
tebinde orospu yetitirildiini (S. 1-2)"
297
4- 6 / 12 / 1970 tarihinde Ankara Altnda lesinde (C.1, E.13):

"Medeniyet ve batllama diye bamza kasket geirildiini, 19
Mays Bayram diye kzlarn klarnn aldn, Lozan Antlamasnn
Mslmanln ortadan kaldrlmas iin bir oyun olduunu, maarif diye
alan okullara gnderilen ocuklarn kirlenerek dndklerini, bu hak
yolda kelle vermeye azimli bulunduunu"
5-27/8 / 1970 gn Van'da (C.2, E.21):
ku
"deolojik mcadelelerinin temelinin imanl kltr olduunu, in

sanlk ve medeniyeti telkin eden eylerin esasn din inancn tekil ettiini,
dinimizin ilk art "Oku!" diye balarken, memleketimizin okullarnda
Allah' inkarla ie balanldn (S.2)"
6- 25 / 6 / 1970 gn Urfa'da (C2, E20):
py
tu
"Maarif politikasnn dinsiz ve maneviyatsz bulunduu, 29 imam-hatip okulu ile darlfnun ilahiyat fakltesinin ve medreselerle tek
ke ve zaviyelerin kapatlmasnn edit bir sistem olduunu (S.5), ortare
nim ve niversitelerde yetien yavrularmzn sper dinsiz olduklarn
(S.7), milletin hi bir derdi kalmam gibi milletin kl ile, kyafeti ile,
barts ve Kur'an' ile uraldn, bir Mslmann camide namaz
kldktan sonra dkannda iki satamayacan, haram olan her eyin
helallatrldn, helal olan her eyin haramlatrldn, kendilerinin bu
batl zihniyeti ykacaklarn, 4 hak mezhebin dnda bir ey tanmadkla
rn (S. 10)"
ld
7-12/9/1970 gn aramba'da (C.2. E.17):

"Polis copu ve jandarma dipii ile balarna geirilen kfr alametini bugn cahilin de giymediini, kendilerinin de giymediini (S.4),
ilkokul girmeyen kylerden baka bozulmayan ky kalmadn (S.5), ha
inlerin tasallutundan kurtulup Mslman gibi yaamak hakknn mca
delesini yaptklarn (S.7)"
8-7/9/1970 gn Ar'da (C.2. E.11):
"MNP'nin memlekette asayisizlii ve ahlakszl ortadan kal
drmak, dini ve dindar kardelerimizi bir araya toplamak iin kurulduu
nu, ilkokul yavrularna maktaplarda Allah' inkar etmeyi rettiklerini"
298
BELGELER
9-9/1/1971 Ankara Yenimahalle le Kongresi'nde (C2, E5):
"19 Mays bayramlarnda kzlarn plak gsteri yapmalarn is
temediklerini, din derslerinin okullara gz boyamak iin konulduunu,
MN'n sonuna parti kelimesinin kanuna uysun diye mecburen konuldu
unu, kendilerinin parti olmayp imanla kfrn mcadele ettiini, MN'n
insanlara hem bu dnya ve hem de teki dnya saadeti getireceini, Tr
kiye'de paray Masonlarla gayrimslimlerin kazandn"
GENEL BAKAN YARDIMCISI HSAMETTN AKMUMCU:
1- 30 / 6 / 1970 gn Diyarbakr'da (C2, E12):
tu
ku
"Gnein arktan doduunu ve bu nedenle arkl bir millet ola

rak kaleye iman bayra dikmek gerektiini, slam ahlak ve faziletini
memlekete hakim klacaklarn, din hrriyeti haklarn alacaklarn
(S.21)"
2- 27 / 8 / 1970 gn Van'da (C.2, E.21):
z
ld
py
"1839'da Glhane Hatt Hmayunu ile balayan manevi tahriba

tn devam ettiini, mektep denilen messeselerle zalim bir zihniyetin
genlerin krpe dimalarna yerletirildiini, 150 seneden beri manevi
hayatmzdaki tahribatn son hadde geldiini, spor bayramlarnda kzlar
oynattklarn, ilmin irfann ark medreselerinde ykseldiini, byk en
gin bir maziye sahip bir milletin evlatlar olarak batllamayacaklarn,
imanl nesillerin memlekete hakim olmasna alacaklarn (S.3-6)
3- 28 / 6 / 1970 gn Urfa alnda (C2, E20):
"150 seneden beri devam eden Hal zihniyetine kar savatkla

rn, batllamaya hi niyetleri olmadn"
4-24/1/1971 gn Ankara Byk Kongresinde (C.2, E.4):
"1000 yl hakk tutup dnyann efendisiyken, 150 yldan beri ba
tnn mikroplarna maruz kaldmz (S.7)"
GENEL BAKAN YARDIMCISI AHMET TEVFK PAKSU:
1-26/6/1970 gn skenderun'da (C.1, E.2):
299

"Hrszlk yapan elin kesilmesi, kem gzle bakan gzn zayi edilmesi gibi er'i hkmlerin MNP iktidara gelince getirileceini, parla
mento heyeti ile ngiltere'ye gittii zaman Mslman bir devletin parla
mento yesi olduunu ifade ile smokin giymeyi ve toplantda da domuz eti
yemeyi ve iki imeyi reddettiini, dinimizin engelledii bir takm kaidele
re, kurallara msaade edildiini"
2- 27 / 8 / 1970 gn Van'da (C.2, E.21):
"ocuklarmz kendi ellerimizle soyduumuzu, kadnlar sokaa
dktmz, asrilik modasnn alp yrdn, bale ve dansz mek
teplerine milyarlar ayrlrken, imam hatip okullarnn sadaka ile savulduunu (S.6)"
ku
3-8/2 / 1970 gn Ankara'da (C.1. E.1):
ld
py
tu
"Szlerime bu kainatn tek sahibi Cenab- Hakk'n ismi ile bal

yorum" dedikten sonra: "Bu topluluun yllarca kilit vurulan, ruhu snd
rlen, yok edilmek istenilen bir milletin ahlan olduunu (S. 2)''
4- 31 / 5 / 1970 gn Karabk'te (C.1, E.3):
"Dnyann hi bir yerinde dinini tatbik edenin cezalandrlma

dn, parolalarnn Allah'n emrinde olmak ve onun emrinde olanlara
hizmet olduunu"
UMUM KATP SLEYMAN ARF EMRE:

1-27/6/1970 gn skenderun'da (C.1. E.2):
"Kymetli Mslman ve din kardelerim" diye balad konu

masnda; "Kendisinin Adyaman'l ve arkl olduunu, halen arkta bir
ok Mslmanlarn ananelerini muhafaza ettiklerini, Mardin civarnda
dine bal ve icaplarn yerine getiren bir kitle bulunduunu"
2-17/5/ 1970 gn zmir'de (C.2, E.15):
"Esas gayelerinin slam hak ve adaletini programl olarak yay
mak olacan, bat taklitiliinden vazgeip milli maarife yneleceklerini
(S. 31)"
3- 29 / 6 / 1970 gn Mardin'de (C 2, E.16):
300
BELGELER
"MNP'nin beynelmilel partiler arasnda ayr bir yer igal ettii
ni, dnya grnn ayr olduunu, milleti iman yolundan karmak iste
yenlere kar slam ahlak ve fazileti ile mcadele edeceklerini"
4- Trabzon'da yaplan al konumasnda (C.2, E.19):
"Ortak Pazar meselesinin basit bir ticaret antlamas olmayp,
slam ticaretini Hristiyanlarn bomasna frsat hazrladn, Trki
ye'nin kalknma hznn imanl bir hkmet tarafndan gerekletirilece
ini, 6187 sayl kanun ile TCK'nun 163. nc maddesini tadil edecekleri
ni (S. 17)"
GENEL DARE KURULU YES FEHM CUMALIOLU:
ku
1-30/6/1970 gn Diyarbakr'da (C.2, E.12):
py
tu
"Mukaddesatmza, dinimize, rf ve adetlerine bal bulunan,

yreklerinde vatan, millet ve Allah ak alayan Diyarbakrl kardele
rim" diye sze baladktan sonra; "MNP'nin 1000 yllk tarihi mirasmza,
mukaddesatmza, dinimize ve milletin gereklerine uygun program ge
tirdiini, Mslman Trk Milleti'nin Reisicumhurunu dorudan doruya
kendisinin seeceini, MNP iktidara gelince Mason mstear ve umum
mdrleri deitirip yerlerine imanl kiileri getireceini, baty taklit eden batl ve imansz, faydasz nesiller yetitiren niversiteler yerine milli
messeseler getireceklerini, ilkokula giden kk ocuklara putperestlik
ve kafirlik retildiini, iktidara gelince bu putlar kracaklarn ve
slamn faydasn greceklerini, (S. 12-14)"
z
ld
2- 29 / 6 / 1970 gn Urfa'da (C.2, E.20):
"Selmnaleykm evliyalar, evliyalar diyarnn 1000 senelik

anl slam_Trk tarihinin mcahitlerinin torunlar!" diye sze baladk
tan sonra; "Bugnk maarifin dinimizi, mukaddesatmz, maarif uuru
muzu tahrip eden sistemini deitirip milli bir program tatbik edecekleri
ni (S. 3-4)"
3- 9 / 1 / 1971 gn Ankara Yenimahalle le Kongresi (C.2, E.5):
"MN'n 1000 yllk mazimizin devam, dnm balangc ve
ecdada dn olduunu, bat diye diye batrldmz, batya dnmek iste
yen partilerin batl olduunu, MNP'nin ise hakkn kendisi bulunduunu,
301

milletin dinine, imanna hrmet etmeyen basna hrriyet tannmayaca
n"
4-17/1/1971 gn Trabzon l Kongresinde (C.2, E.8):
"MNP'nin Trk milletine; "Biz sizi ecdadmzn yoluna gtre
ceiz, ecdadmza benzeteceiz" diyen bir parti olduunu, dierlerinin ise
bat taklitisi ve eski Yunan, Roma ve Hristiyan inanlarla teekkl et
tiklerini; 19 Mays bayramnda kzlarn soyunmasnn Yunan hayranl
ndan ileri geldiini, niversitelerin bandaki idareciye "rektr" dendi
ini, halbuki bunun "kilise papaz", "zango" anlamna geldiini; ret
menlerin Cuma namazna bile gitmediklerini; bunun talebe zerinde men
fi tesiri bulunduunu, insanlarn biyoloji kitaplarnda okutulduu gibi
maymun neslinden deil Adem ile Havva'dan geldiini (S.3-4)"
leri srmlerdir.
tu
ku
Dier ynden MNP'nin kurulu toplantlar ile il ve ile kongrele

rinde kullanlan slogan ve sylenilen Milli Nizam Mar da ilgi ekicidir.
rnein MNP Bursa Genlik Kolu'nun 17 Temmuz 1970 gn ya
plan toplant nedeni ile bastrp datt Milli Nizam Mar (C.2, E.22):
Herkes duyacak bilecek,
py
Saklanmaz gayri bu gerek,

Yaprak yaprak iek iek,
ld
Tek yol slam yazacaz.
Blm ile sona ermekte ve sloganlar arasnda "manl Trkiye",

"Mslman Trkiye" ifadelerine raslanmaktadr.
Bu mar tutanak ve izlenen raporlarndan anlalaca gibi her top

lantda ka defa tekrar edilmekte ve son cmle bazan "Tek yol Nizam yaza
caz", bazan da "Tek yol slam yazacaz" biiminde sylenmektedir.
9 / 1 / 1971 gn, Ankara'da Yenimahalle Alemdar sinemasnda ya
plan ile kongresinde Bakanlk Divannn zerine aslan byk pankartta, ilk
satr beyaz ve son satr sar yaldzla:
Solcularn kafasna,
Masonlarn locasna,
Trkn Anayasasna,
Hak yol slam yazacaz.
Drtlnn asld tespit edilmitir.
MNP'nin amblemi olarak kullanlagelen ve konumalarda genellikle
"ahadet iareti", "ahadet parmakl bayrak" eklinde ifade edilen iaret i-
302
BELGELER
in, Genel Bakan Necmettin Erbakan'n 13 / 11 / 1970 gn Sapanca'da
yapt konumada "Milli Nizam'n iareti tekbirdir" dedii belirlenmitir.
24 Ocak 1971 gn Ankara'da toplanan I. Byk Kongre'de de
toplantnn yapld salona:
"Hak geldi batl ykld"
"Hak geldi batl zail oldu"
Tarznda sloganlar asld 25 / 1 / 1972 gnl tutanakla belirtilmi
tir.
Bu kongrede. Genel dare Kurulu tarafndan hazrlanp okunan faa
liyet raporunda (C.1, E.16):
py
tu
ku
"MNP'nin 1969 seimlerinden sonra milletin 1000 yllk hak da

vasna uurla sarlp ortaya kt, solu temsil eden CHP ile renksizlerin
ve masonik zihniyetin temsilcisi AP karsnda nc olarak MNP'nin
hakiki sa temsil ettii, maarifin temel yapsnn dnya gr olarak
mecusilerin, putperestlerin, etecilerin fikriyatna dayand ve milleti
kendi aslndan ve benliinden uzaklatrd, manevi eitim yaplmad,
MN davasna sarlmann artk zaruret olduu, bu davann milletin 1000
yllk en mtekamil MN ruh ve sisteminde olduunu bilme imanna ve 150
seneden beri milletin iine rnga edilen kozmopolitlikten kurtulmaya
bal bulunduu, milletin hak ve batln ne olduunu bildii ve MN hare
katnn hidayet ve ferasetle dolu kalplerin sezii ile balad, milletin 60
yldr parti adnda kurulan eitli batl fikirli teekklleri denedikten son
ra hakka dn ile MNP'nin doduu, bu bakmdan I. Kongre'nin batl
partilerden herhangi birisinin topluluuna benzemeyip milletin 1000 yllk
anl tarihini temsil ettii" ifade edildikten sonra, "Genel dare Kurulu'nun
60'a yakn il ve ilenin al toplantsna itirak ettii,. 1971 ylnda yap
lacak seimlerde adaylarn davay temsil eden kimseler olarak seilecei,
"Ortak Pazar" konusunun faaliyetler ierisinde nemli bir yer tuttuu ve
bu konunun Genel Bakan tarafndan Millet Meclisi'ne de gtrld"
belirtilmitir.
ld
Bu rapor zerinde yaplan grmelerden sonra Genel dare Kuru

lu'nun ibras ve faaliyet raporunun tasvibi Byk Kongre kararna iktiran et
mitir.
Ayn tutanaa ekli ve "MNP Birinci byk Kongresi'nin Aziz
Milletimize Beyannamesi" ile "Milli Nizam Ahdi" baln tayan iki me
tin ayakta okunmu ve sonra da yaymlanmtr.
Beyannamede zetle:
303

"Allah'n hakk tutma, iyiyi salama ve kty menetme yolunda
bulunmak zere setii aziz milletimiz!" eklinde balayarak "1000 yl
hakk tuttun, dnyann efendisi oldun, btn dnya 1000 yl ahlak sen
den rendi, mesuttun, bahtiyardn, glydn, 1000 yldan beri sana her
sahada yenilen batl, 150 seneden beri senin gl (...) vcuduna sinsice
mikroplarn alad"
tu
ku
"Milli bnyeye girmek iin uraan batl ve yabanc fikriyat,

maarifini senden ayrd, gayrimilli maarif yapt, genlerimiz kalbi bo ye
titirildi, manevi ve maddi uurumun kenarna gelindi. Ey 1000 yllk ta
rihin efendisi! te bugnk manzara karsnda senin kendi MN hareke
tin balad ve bu hareketin tekilatn kurdun, bir anda milyonlarca vatan
evlad MN'n ahadet parma iaretli bayrann altnda topland ve sen
bin yllk tarihinle beraber yerini aldn, kendini ortaya koydun, imdi
bizler MNP Birinci Byk Kongresi senin ve anl tarihin temsilcisi ola
rak sesleniyoruz" denildikten sonra. "Milli Nizam Ahdi"nde;
"Manevi stiklal Harbi kazanlncaya kadar mcadeleye devama,
hakkn hakimiyetini kurmaya, MN' hakim klmaya btn gayretimizle
alacamza ahdederiz." denilmektedir.
py
Genel dare kurulu'nca Byk Kongre'ye sunulan "Faaliyet Raporu"nda da belirtildii gibi, MNP tekilat kuruluundan bu yana. "Meclis'te
Ortak Pazar", "Dou'da, Bat'da ve slam'da Kadn", "Basnda Profesr
Doktor Necmettin Erbakan", "slam ve lim" konulu yaynlar da yapmtr.
Bu yaynlar incelendii zaman genellikle Genel Bakan'n eitli yerlerdeki
konferans, deme ve BMM konumalarn kapsad grlmektedir (C.l, E.15).
ld
(...)
DELLLERN DEERLENDRLMES:
Dosyadaki btn katlar, Anayasa'nn ve 648 sayl Kanunun ko

nuya ilikin hkmleri: bunlarla ilgili gerekeler ve Yasama Meclisleri tuta
naklar ve davay ilgilendiren teki metinler okunduktan sonra, gerei gr
lp dnld:
Anayasa'nn Balang Blm'nde Trk Milleti'nin;
"
ulusumuzu daima yceltmeyi ama bilen Trk Milliyetili
inden hz ve ilham aldna ve Atatrk Devrimleri'ne balln tam bi
lincine sahip bulunduuna"
aret edilmekle birlikte 2. maddede Cumhuriyetin nitelikleri ta
nmlanrken;
"
laik
bir hukuk devleti"
Olduu belirtilmi: 19. maddede:
304
BELGELER
"Kimsenin ibadete, dini ayin ve trenlere katlmaya, dini inan
ve kanaatlerini aklamaya zorlanamayaca; kimsenin dini inan ve
kanaatlerinden dolay knanamayaca; din eitim ve reniminin ancak
kiilerin kendi isteine ve kklerin de kanuni temsilcilerinin isteklerine
bal olduu; kimsenin, devletin sosyal, iktisadi, siyasi veya hukuki temel
dzenini, ksmen de olsa din kurallarna dayandrma veya siyasi veya ah
si kar veya nfuz salama amacyla her ne suretle olursa olsun dini veya
din duygularn yahut dince kutsal saylan eyleri istismar edemeyecei ve
ktye kullanamayaca; bu yasak dna kan veya bakasn bu yolda
kkrtan siyasi partilerin Anayasa Mahkemesi'nce temelli kapatlaca"
57. maddede ise;
"Siyasi partilerin tzk program ve faaliyetlerinin .... laik Cum
huriyet ilkelerine .... uygun olmak zorunluluunda bulunduu; uymayan
partilerin temelli kapatlaca"
ku
lkeleri yer almtr.
py
tu
te yandan 1 3 / 7 / 1965 gnl, 648 sayl Siyasi Partiler Kanu

nu'nun "Parti Yasaklamalar" baln tayan 4. ksmnn "Laik Devlet ni
teliinin ve Atatrk devrimciliinin korunmas" balkl 3. blmnde yer
alan 92. maddede:
"Siyasi partilerin Trkiye Cumhuriyetinin laik niteliini dei
tirmek amacn gdemeyecekleri"
ld
Ve yine ayn blmdeki 94. maddede;
"Siyasi partilerin devletin sosyal, iktisadi veya hukuki temel d

zenini ksmen de olsa din kurallarna dayandrma veya siyasi yahut ahsi
kar veya nfuz salama amacyla her ne suretle olursa olsun dini veya
din duygularn yahut dince kutsal saylan eyleri istismar edici ve ktye
kullanc faaliyetlerde bulunamayacaklar"
Yazldr.
648 sayl kanunun siyasi partilerin kapatlmasna ilikin 5. ksmnda
yer alan 111. maddenin 2 sayl bendine gre ise Anayasa Mahkemesi'nce bir
siyasi parti hakknda kapatma karar;
"Parti Genel Kongresi'nce yahut Merkez Karar Organ veya
Merkez Ynetim Organ veya TBMM'deki gruplarn Genel Kurul'larnca
bu kanunun 4. ksmnda yer alan maddelerin hkmlerine aykr karar alnmas yahut genelge veya bildiriler yaymlanmas takdirinde" verilir.
Cumhuriyet Basavclnn iddianamesinde de Anayasa'nn ve 648
sayl kanunun ayn hkmlerine ve ayrca Anayasa'nn 21. ve 648 sayl ka
nunun 97. ve 101. maddelerine dayanlmaktadr. (...)
305

Btn bu hkmlerin, ayrca 4. ksmda yazl teki maddelerin ve
aada bir bir ele alnacak balca delillerin altnda MNP'nin durumu in
celenip tartlacaktr:
1- MNP Birinci Byk Kongresi'ne verilen "Genel dare Heyeti Fa
aliyet Raporu":
"Cenab- Hakk'n lutfuyla bugn MNP'mizin I.Byk Kongresi'ni yapmak zere bir araya toplanm bulunuyoruz" diye balayan bu ra
por, parti tznn 28. maddesinin, partinin en yksek icra organ olan Ge
nel dare Kurulu'na verdii grevin gerei olarak ve I. Byk Kongre'ye su
nulmak zere dzenlenmitir. (...)
ku
Faaliyet raporunun C blmnn "Tantma almalarmz" balkl

"f kesiminde (...) "slam ve lim" (...) "Basnda Erbakan" (...) "Ortak Pa
zar" adl kitap da yer almtr. (...)
2- kitabn iindekiler: (...)
py
tu
a) "slam ve lim"den:
ld
"Byle bir konuyu (slam ve lim konusu) aramzda konumaya

ok byk ihtiyacmz vardr. nk Mslmanlar olarak dnyann gel
mi gemi en byk dnce sistemine sahip bulunuyoruz. Fakat bu b
yk dnce sisteminin ve Mslmanlarn mcadele suretiyle sevaplar ve
erefleri artsn diye karlarnda daima batl fikirler olagelmitir." (sayfa
5)
"imdi biz bu konumamzda bilhassa belirtmek isteyeceiz ki,

Mslmanlk dnda baka bir hakikat kayna olamaz." (sayfa 6)
"Alet nasl yaplm dersek adam bize bir takm formller yazar.
Bu formllerin ba taraflarna bir takm harflerle rumuzlar koyar. i
mizden deriz ki, bu adam bilmediimiz ve hi bir zaman bilemeyeceimiz
mevzulardan bize bahsediyor. Halsuki Mslmanlarn byle bir durumlar
karlat zaman bunlar ok byk bir mesele olarak grmemesi lazm
dr." (sayfa 6,7)
"Mslman kardelerimiz, yarm yarm bat ilimlerini okumu
insanlarla karlatklar zaman bunlarn istihfaflaryla karlayor. Bu
insanlar Mslmanlar kk grmeye kalkyorlar. Kendi kklkleri
ni bilmedikleri halde. Ben bu akam siz Mslmanlar kk gren in
sanlarn kendilerinin kk olduunu ispat etmek iin huzurunuza gel
dim." (sayfa 11)
306
BELGELER
"u kmaz yodan kmann mmkn olup olmad meselesini
grmek iin Mslmanln bu ilimlere nasl bakt meselesini incele
memiz gerekir." (sayfa 14)
"Bugnk ilimler tarihi diyor ki, insanlarn bilgilerini artrmaya
balad birinci nokta Asr- Saadet'tir. Bu nokta 7. asra raslyor. Asr-
Saadet'te insanlarn ilimleri birden bire artmaya balyor. Nereye kadar?
Miladi 14 ve 15. asr (Hicri 7. ve 8. asr)a kadar. kinci nokta da burasdr.
(...) lim tarihindeki tedkikler, insanln bilgisinin bu ekilde gelitiini
gsteriyor. Bu iki noktadan biri, Mslmanlarn, ilmi, btn insanlardan
teslim alp inkiaf ettirmeye baladklar tarihtir." (sayfa 15, 16)
py
tu
ku
"yle bir sz vardr: nsanlara temel bilgiler, Peygamberler ta

rafndan getirilmitir. Sadece manevi bilgiler deil, dinin, inancn, yapla
cak ibadetlerin, ekillerin peygamberler vastasyla geldiini biliyoruz.
Ama maddi ve msbet ilimlerin de peygamberler vastasyla geldiini he
pimiz bilmeyebiliriz. Mesela: Gemicilik sanayisine ait temel fikirleri Nuh
(A.S) getirmilerdir. Terzilii dris (A.S), tbb da sa (A.S), sihirlere ait ilimleri Musa (A.S) getirmilerdir. Peygamberlerin bunlara benzer temel
fikirleri getirmesiyle bu ilm inkiaflar yaplmtr. inde bulunduumuz
ahir zamana ait btn ilimlerin hepsinin temelini de Kur'an- Kerim in
sanlara getirmitir. Onun iin bizim iinde bulunmu olduumuz devir,
mutlaka Kur'an- Kerim'in gstermi olduu yollar ierisinde kalmaya
mahkum bir devirdir.
ld
Bugn biz feza asrnda yaadmz sylyoruz. Halbuki

Kur'an- Kerim'de fezaya ait ne kadar ayetler vardr. Adeta bize n
mzdeki devrin feza devri olacan sylemektedir. Fakat biz bunun far
knda deiliz. Btn bu ilimlerin temelleri Kur'an- Kerim'de vardr. Fe
zaya gidilmekle Kur'an- Kerim arasnda ne mnasebet vardr, deriz. Bu
rada muhtelif ayetlerin tefsirini yapacak deilim. Yalnz bir noktay aklamak istiyorum, o da u: Daha nce ifade edildii gibi, muhtelif for
mllerin sahibi Mslmanlardr. O formlleri sktmz zaman yere d
en esans, damladan ibarettir. Bu esansn ne olduunu da onlar bil
mezler. Yeni mefhumlar bulmak lazm. Bu yeni mefhumlarn bulunmas
iin insanlarn Kur'an- Kerim'den k almaya ihtiyalar vardr." (sayfa
29. 30)
"Doudaki ilim adamnn hali bundan tamamen farkldr. O ilim
saraynn iine iman anahtaryla giriyor. Kur'an- Kerim'den alm oldu
u ilhamlarla onun her tarafn aydnlatarak dolayor, reniyor, reti
yor. Bu itibarla ilim, bu devrin ilme Mslmanlar tarafndan getirilmi
olan ilimdir. Bizim karmza geip de, Batda u vardr, bu vardr, diye
kimse konumasn. Biz ve batllar iin tek kar yol slamlamaktr. Bunu
sadece hamdedeceimiz imanmdan dolay sylemiyorum. Msbet ilimler
307

sahasnda senelerce alm bir kardeiniz olarak unu syliyeyim ki, b
tn msbet ilimler gelmi tkanmtr. Bu tkanklktan darya kmamn
yolunu btn her trl maddi ve manevi dnce sistemimle mutlak su
rette inanyorum ki, ancak Kur'an- Kerim'den alm olduumuz kla
bulabiliriz. Szlerimi u ayeti kerimenin duasyla bitiriyorum: (Metinde
nce ayetin Arapas yazlm, sonra aklamas yaplmtr) Rabbim, benim
ilim ve anlaym artr ve beni salihler zmresine ilhak et." (sayfa 32)
b) "Basnda Prof. Dr. Necmettin Erbakan" dan: (Erbakan'n gazete
cilere syledikleri)
py
tu
ku
"Trkiye'de Anayasa tam bir din ve vicdan hrriyeti tanmtr.

Ancak, bu hrriyet 163. madde ile kstlanmtr. Bizim Trkiye'de bir
vaiz kp "Faiz haramdr" diye vaaz verir ve tevkif edilir. Bu gibi szler
yznden 10 binden fazla din adam mahkemelerde, hapishanelerde s
rnmektedir. Bizdeki din hrriyeti hibir batl lke ile mukayese edile
mez. Ancak Rusya ile mukayese edilebilir. Risale-i Nur okudu diye adam
tevkif et. Olur mu byle ey? Ne diye Cuma gnleri tatil yapamyoruz da
Pazar tercih ediliyor? Pazar gn Hristiyanlar kiliseye giderler. Cuma
gn tatil yaplsa da Mslmanlar rahata camiye gitseler olmaz m? Ne
mecburiyeti var bu milletin bu zulm ekmeye? (...) Bu 163. madde kald
rlarak, din hrriyeti Mslmanlara mutlak verilmelidir. (...) Btn batl
lkelerde din siyasete hakimdir. Hatta srail'de din devletin de stnde
dir. Dinle devlet ayr eydir, birlemez; bo laftr, uydurmadr. Gerek
deildir. Dinle devlet ayndr. Beraber yrr. Ayrlmalarna imkan yok
tur." (sayfa 10, 11)
ld
"Hilafetin gelmesinin bir ok byk faydalar olabilir. Siyasi

faydalar da. Ben illa gelsin iddiasnda deilim. Ama millet isterse her ey
olur... Atatrk'n halifeye yazd mektup onun halifeye nasl hrmet
beslediini ortaya koymaktadr. Hem Atatrk din aleyhtar deildir ki,
Kur'an- Kerim'in okunmasn da severdi." (sayfa 11)
"Bu halkn din duygusu, rf, adeti, gelenei, uzun ve parlak
bir tarihi vardr. slam olarak en parlak devirlerini yaamtr. Ona btn
bunlarn deeri yokmu gibi davrandnz m, getirdiiniz yenilik ne olursa
olsun, tepkiyi de beraber yaratrsnz... Niin Bat? Dou'nun, Msl
manln hibir varl yok mu?" (sayfa 23)
"Allah'n lutfu keremi ile bu ite muzaffer olacaz? Doru yol
da, iman yolundayz. Hakikatin sesi grdr. Bizi duyuyorlar ve krler
olsun Cenab- Hakk'a ki itimatlarn esirgemiyorlar." (sayfa 30)
"Din dersleri ihtiyari olmamaldr. Genlerin bu mevzuda bilgi
siz yetitirilmesi hzn vericidir, ok acdr. Okutulmakta olan din dersle308
BELGELER
ri de heyecansz ve inansz okutulmaktadr. Baz hocalar Peygamberimiz
Efendimizden hiirmetsiz bir eda ile bahsetmektedirler... Genlere manevi
yapmzn stunlar retilmemektedir. Dinin ilahi bir hakikat olduu
anlatlmamaktadr."(sayfa 29)
"Tasavvufta "fenafillah" (sevdiinde kendini unutmak ve ken
dinden gemektir). "Bakabillah" ise (hem sevdiini hem de kendisini ken
di mertebeleri iinde dnmektir.) Benim ak anlaym bu iki tarif iin
de mndemitir." (sayfa 40)
"Cemiyetimizin bugnk yaps, tabii olmayan (ba)l, 1000 se
nelik tarihten gelme bir gvdedir. Bu 1000 senelik gvdenin stnde, ya
kn vakte kadar, yani 40-50 senelik maarif tatbikatmzn neticesi olarak
tabii olmayan bir (ba) vardr." (sayfa 43)
ku
c) "Meclis'te Ortak Pazar"dan;
z
ld
py
tu
"Biz, milletimizin genlii olarak bir devri kapatp bir devri aan Byk Sultan Fatih Mehmet Han Hazretlerinin "Bu beldeden bir ka
r topra gayrimslimlere satana Allah'n, Peygamberimiz (a.s.v) ve be
nim lanetim olsun" vasiyetine bal bir nesil olarak. Sultan Abdlhamit
Cennetmekan'n "ehit kanyla alnan vatan topra, parayla satlmaz"
dsturuna bal vatan evlatlar olarak, ticaret kisvesi altnda aziz vatan
mzn yabanclarn istismarna terkedilmesine asla msaade etmeyeceiz."
(sayfa 8)
"Ortak Pazar, II. Dnya Harbi'nden sonra yklan Avrupa'nn
yeniden dnya hakimiyeti kurma projesidir. -Aksiyon halknn ekseriye
ti katolik olan 6 Avrupa memleketi arasnda kurulmutur. Mnih'li bir
profesrn, memleketimizin tannm bir profesrne Mnih'te ifade etti
i gibi, Mterek Pazar, Roma Antlamasndan nce Roma Katolik Kong
resi'nde karara balanmtr. Bu kongrede, zamann katolik Babakan
De Gasperi, Schuman ve Aderauer bulunuyorlard. O kongrede, katolik
devletlerin bir birlik kurmas fikri ilenmi. Bugn Almanya'da Dou
Almanya'dan vaki glerle ekseriyeti almaya balamlardr. Son gnlerde
ngiltere ve skandinav memleketlerinin de Ortak Pazar'a alnmas hadi
sesi, hakikatte muayyen formllerle Protestanlarla Katolikler arasnda bir
ibirlii yaplma hadisesidir... Bat memleketlerinde istismarc smrgeci
lik bunlarn Yahudi, Hristiyan, Grek medeniyetine mensup olmalarndan
ileri gelmektedir." (sayfa 16)
"Bugnk srail'in Byk Millet Meclisi'nin iinde Teodor
Herzl heykeli bulunmaktadr. Yz sene nce Viyana'da yaayan ve srail
projesinin temelini atan bu Siyonist, devrinde, srail'in ilk almas
icapettii topraklarn haritasn izmi ve bu haritada Trkiye topraklar309

nn byk ksm srail'in bir vilayeti olarak gsterilmitir. srail projesi
aslnda budur. ncil'de de Kayseri'ye kadar uzanan Asurilerin lkesinin
srail'e ait olduu zikredilmektedir." (sayfa 17)
"Grlyor ki, Konsey, byk devletlerin hakimiyeti altndadr.
Bugn iin 200 milyonluk, yarn protestanlar da girerse 400 milyonluk bir
Hristiyan ktlenin ierisinde 35 milyonluk Trkiye, Konsey'de bir ye
likte bulunacak ve sadece byklerin emirlerine ittila kesbedecek... Trk
milletinin, hakiki manas bir kltrel ve inan sistemi ierisinde erimek
olan Mterek Pazar'a girmesi mmkn deildir. Trkiye'nin tarihi, sos
yal, kltrel yaps ve inan sistemi buna manidir. Bu Mslman milletin,
bir Hristiyan topluluu ierisinde erimesine imkan verilemez."(sayfa 20,
21)
ku
"Mterek Pazar'a girilmesini militan bir ekilde mdafaa edenler, dikkat edilirse laiklii dinsizlik veya dine kar lakayd eklinde
tefsir edenler ve batllamay, Bat'nn maddi medeniyet ve tekniinin ok
ilerisinde, Bat Hristiyan dnyasnn inan ve kltrel sistemini benim
semek eklinde anlayanlar, slamiyeti gelimemizin engeli telakki eden ve
fakat bu fikir ve kanaatlerini aka ifadeden ekinen kozmopolit zmre
ler, Trkiye'nin bir an evvel Mterek Pazar'a girmesini, bu gayelerinin
gereklemesi ynnden hararetle savunmaktadrlar." (sayfa 21)
tu
ld
py
"Ortak Pazar, bir "Katolik Birlii"dir. Hedefi ye melleketleri

tek bir devlet halinde birletirmek ve kendine mahsus ideolojik maksatla
ra sahip bir konseyde toplayarak, her bir ye memleketin hkmranlk
hakkn elinden almak gayesini gtmektedir. byk ounluunu Hristi
yanlarn tekil edecei ve daha dn Kbrs konusu mnasebetiyle ilerin
deki Hal zihniyetini yeniden ortaya koymu bulunan bir toplulua
Mslman Trkiye'yi bir vilayet gibi balamak, Trkiye'yi, onun byk
tarihini, onun insanlk iin ok mhim olan hviyetini yok etmek demek
tir... bat ile her trl ticari mnasebet kurulabilir. Fakat bu asil millet H
ristiyan potasnda eritilemez, bir Hristiyan topluluu tarafndan hkm
ranlk haklar elinden alnamaz." (sayfa 52)
"Trkiye'nin maddi ve manevi menfaatleri aramzda kltrel
tarihi balar bulunan ve iktisadi denge olan slam memleketleri ile Mte
rek Pazar kurulmasdr."(sayfa 53)
"Muhterem kardelerim, Ortak Pazar, bilesiniz ki aslnda, zn
de, i plannda bir "Siyonist Oyunu"dur. Meselenin kk bugn
Siyonistlerin elinde bulunan Tevrat'a kadar gidip dayanmaktadr. Kendi
lerine Musevi dedikleri halde, bugnk Musevilerin dnyay kendi hege
monyasna almak isteyen, planl olarak alan siyonist ksm, tepedeki idarecilerin elinde tuttuklar Tevrat, Musa Aleyhisselam'a gelen Tevret
deildir ve bunlarn da Musa Aleyhisselam ile bir alakalar yoktur. Musa
310
BELGELER
Aleyhisselam'a gelen 'Hak Tevrat'ta Cenab- Hakk; "Ey Beniisrail, sizden
sonra Ahir Zaman Peygamberi gelecek, ona tabi olacaksnz, onun yolu
kyamete kadar devam edecek" diyordu. Fakat bugnk Siyonistlerin ec
dad olan ve Musa Aleyhisselam'la harbetmi olan o zamanki Beniisrail,
bu ayetleri kendi elleriyle deitirdiler ve bunun yerine; "Nasl olsa dn
yada Yahudiler, Siyonistler hakim olacaklar ve kyamete kadar bu byle
gidecek" diye yazdlar. Bugn her siyonistin kalbinde Tevrat'a olan ba
llndan dolay bir dnya hakimiyeti kurmak plan yatmaktadr. Ortak
Pazar da bunun bir tatbikat olarak ortaya atlmtr. Ortak Pazar, zahiri
grn itibaryla 6 katolik memleketin birlemesinden ibaret bir toplu
luk olarak balam zannedilir. Halbuki aslnda Ortak Pazar, Siyonistlere
gidip dayanan bir tekilattr."(sayfa 63, 64)
ku
"Bilahare, 6 katolik memlekete bu fikri getirip kabul ettirdiler.

"Siz aranzda birbirinizle niin harbediyorsunuz?.." dediler Alman ve
Fransz'a...Bu nasl olacak? Bunun iin Papa'ya geldiler. Bugnk Pa
pa'nn istiare meclisinin ekserisinin Yahudi olduu bilinmektedir. Bunlar
vastasyla gizli fikri Papa'ya atlar. "Aralarnda gmrkleri kaldrmak
suretiyle yava yava tek devlet olmaya gitsinler" dediler. Papa bu fikri
kabul etti. 1954'te yaplan byk katolik kongresinde 3 Avrupa memleke
tini temsil eden Almanya bavekili katolik Adenauer, Fransa Bavekili
katolik Schuman, talya Bavekili katolik De Gasperi, bir "Katolik Birli
i" kurmak fikri kendilerini okad iin, "Katolik Kongresi'nde Ortak
Pazar kurma karar aldlar."(sayfa 64)
tu
ld
py
"Siyonist planlar mucibince kurulmu srail'in Meclisinin bura

snda, bu eref levhasnda ise bir kafann resmi, bir heykel ve onun yann
da iki tek kelime var. Bu, Theodor Hezl denilen, Viyana'da yaam bir
hahamn heykeli, yanndaki kelimeler de Theodor Hezl'dir. Onun iin bu
gn Meclisinin eref levhasyla dahi srail'in alnna yaptrmtr ki,"Ben
Theodor Henzl'in kurduu plann adamyom. Bundan sonra da gerisini
getireceim" demektedir... Plann ierisinde bilhassa madde her Trk
vatandann bilmesi icap eden husustur. Bu maddelerden bir tanesi diyor
ki; "Tevrat, bize dnyaya hakim olmay emrediyor, Asrlardan beri bunu
gerekletiremedik. Bu plann gereklemesi iin size maddelik bir tat
bikat plan veriyorum" diyor, birinci madde; "slam memleketlerinin or
tasnda bir srail devleti kuracaksnz" diyor. kinci maddesinde; "Bu
devletin hudutlarn verdiim haritadaki topraklara kadar genileteceksi
niz"... srail Byk Millet Meclisi'nde resmi ve ismi bulunan bu haham,
kitabn ierisine haritay da koymutur. Bu haritann ierisinde aziz vata
nmz bir slail vilayeti olarak gsterilmektedir. "srail Projesi" aslnda
budur. Kk Tevrat'a baldr." (sayfa 65)
"Muhterem kardelerim, Siyonistler Trkiye'yi Ortak Pazar'a
niin sokmak istiyorlar? tane sebep var: 1. Trkiye bugn 36 milyon
311

nfusuyla yeryznde takriben 1 milyara yaklaan slam aleminin ba
dr. Siyonistler slam aleminin ba olan Trkiye'yi alp, imdilik 200 mil
yonluk "Katolik Birlii'nin, bilahare de buna ilave edilecek 200 milyon
luk protestanlarla beraber 400 milyonluk bir Hristiyan Birlii'nin potas
iinde eritmek istiyorlar." (sayfa 68)
3- MNP'NN KTAPTA YAZILI OLANLARLA BELRLE
NEN GR VE TUTUMU:
ku
648 sayl kanun 111. maddesinin 2 sayl bendinde yazl belgeler

niteliini tad yukarda (Blm VI / 1) ortaya konulan "slam ve lim",
"Basnda Prof. Dr. Necmettin Erbakan" ve "Mecliste Ortak Pazar" adl
kitapktan aktarlm rnekler, MNP'nin kurulu ereinin, alma ve ya
ylma dzeninin ve faaliyetleri ynnn saptanmas bakmndan deerlendiril
dikte, grlecek olan udur:
ld
py
tu
Din bir vicdan, inan ve kanaat konusu, Tanr ile insan arasnda ma
nevi bir iliki olmaktan karlarak. Anayasa ile izilmi snrlarndan tarlmakta; siyaset, idare, iktisat, retim, bilim, teknoloji alanlarnda, toplumsal
ve zel ilikilerde szn ksas btn dnya ilerinde uyulacak tek kaynak,
dayanak ve dzen olarak gsterilmek istenmektedir. Parti, halkla olan temasla
rnda, karsndakileri yalnzca bir dinin mntesipleri gibi grme ve ele alma
ve din fikrini hayatn tek hakimi klma eiliminde ve telkinlerinde baar ka
zanabilmek, kendisine olabildiince ok yanda, baka deyimle oy toplaya
bilmek iin de dini ve din duygularn smrme ve ktye kullanma yolunda
dr. Hitaplar hep "Mslman kardelerimiz", "Siz Mslmanlar" veya buna
benzer biimdedir. Hangi konuda konuulursa konuulsun, mutlaka sz din
alanna aktarlmaktadr. "Cennetmekan". "Aleyhisselat vesselam". "Allah'n
lutfu keremi ile" gibi deyimlerin veya Kur'an ayetlerinin kullanlabilmesi iin
vesileler oluturulmaktadr. zellikle aadaki rnekler. MNP'nin gtt
amalar ve bu amalarn yukarda aklanan niteliini ortaya koyma bakmn
dan tartmay ve yorumu gerektirmeyecek aklk ve kesinliktedir:
-"Mslmanlk dnda baka hakikat kayna yoktur."

-"nsanlarn ilimleri birdenbire Asr- saadet'le artmaya balamtr."
-"Maddi ve mspet ilimler de peygamberler vastasyla gelmitir."
-"Kur'an- Kerim'de adeta nmzdeki devrin feza devri olacan syle
yen, fezaya ilikin bir ok ayet vardr."
-"limlerin temelleri Kur'an- Kerim'dedir."
312
BELGELER
-"Doudaki ilim adam ilim saraynn iine iman anahtaryla giriyor.
Kur'an- Kerim'den ald ilhamlarla reniyor, retiyor."
-"Biz ve Batllar iin tek yol slamlamaktr."
-"Risale-i Nur okudu diye adam tevkif et. Olur mu byle ey?"
-"Ne diye Cuma gnleri tatil yapmyoruz da Pazar tercih ediliyor? Pazar
gn Hristiyanlar kiliseye gider. Cuma gn tatil yaplsa da Mslman
lar rahata camie gitseler olmaz m? Ne mecburiyeti var bu milletin bu
zulm ekmeye?"
t
ku
-"Trk Ceza Kanunu'nun 163. maddesi kaldrlarak, din hrriyeti Ms

lmanlara mutlak verilmelidir." (Trk Ceza Kanunu'nun deiik 163.nc
maddesi, laiklie aykr olarak devletin itimai, iktisadi veya siyasi veya hu
kuki temel nizamlarn ksmen de olsa din esas ve inanlara uydurmak ama
cyla cemiyet tesis, tekil, tanzim veya sevk ve idare etmeyi, byle cemiyetlere
girmeyi, girmek iin bakalarna yol gstermeyi, dalmalar emredilmi olan
yukarda yazl cemiyetleri sahte nam altnda veya muvazaa eklinde olsa dahi
yeniden tesis, tekil, tanzim veya sevk ve idare etmeyi; laiklie aykr olarak
devletin itimai veya iktisadi veya siyasi veya hukuki temel nizamlarn, ks
men de olsa din esas ve inanlara uydurmak amacyla veya siyasi menfaat ve
ya ahsi nfuz temin ve tesis eylemek maksadyla dini veya din hissiyat veya
dince mukaddes tannan eyleri alet ederek her ne suretle olursa olsun propa
ganda yapmay, telkinde bulunmay, bu eylemleri yayn vastasyla ilemeyi
su saymakta ve ceza tehdidi altna koymaktadr.)
z
ld
y
up
"Btn Batl lkelerde din siyasete hakimdir. Hatta srail'de

din devletin stndedir. Dinle devletin ayr eyler olduu lakrds uy
durmadr. Dinle devlet ayndr. Beraber yrr. Ayrlmalarna imkan yok
tur."
"Hilafetin gelmesinin birok byk faydalar olabilir. Siyasi fay
dalar da Millet isterse her ey olur. Atatrk'n halifeye yazd mektup
onun halifeye nasl hrmet beslediini ortaya koymaktadr."
"Din dersleri ihtiyari olmamaldr."
Sz geen kitaplarda beliren gre gre: Ortak Pazar sorunu
dahi bir Katoliklik, Protestanlk, Yahudilik ve Mslmanlk sorunudur;
kaynan Tevrat'tan almaktadr.
Yukarya alnan rneklerin ve bu arada zellikle Trk Ceza Kanu
nu'nun "Laiklie aykr olarak devletin itimai veya iktisadi veya siyasi veya
hukuki temel nizamlarn ksmen de olsa dini esas ve inanlara uydurmak a-
313
(...)
VII. SONU:
ld
y
up
t
ku
macyla dernek kurulmasn veya bu yolda propagandada ve telkinde bulun

masn" yasaklayan 163. nc maddesinin kaldrlmasn, din derslerinin mec
buri olmasn istemenin, hilafetin gelmesinde byk faydalar grmenin ve
millet isterse bunun olabileceini belirtmenin, din ile devletin ayn olduunu,
beraber yrdn ileri srmenin, her alanda slamlama zorunluluundan
sz etmenin ve Cuma tatili zerinde direnerek durmann ve btn bu grle
rin MNP'nce benimsenip 648 sayl yasann 111.nci maddesinin 2 sayl ben
dinde yazl belgeler yoluyla aklamasnn anlam kesinlik ve aklkla orta
dadr. Parti, kurulu erei, alma dzeni, faaliyet ve bu arada propaganda ve
telkin yn bakmlarndan Trkiye Cumhuriyeti Anayasasna aykr bir tutum
ve durumun iindedir. Bu aykrlk balca, bir yandan Anayasa'nn balang
ksmndaki "Milletimizi dnya milletleri ailesinin eit haklara sahip erefli bir
yesi olarak milli birlik ruhu iinde daima yceltmeyi ama bilen Trk milli
yetilii" ilkesi ile; vicdan ve din hrriyetine ilikin 19.uncu maddesi ile ve zellikle bu maddenin din eitim ve renimini kiilerin kendi isteine ve k
klerin de iktisadi, siyasi veya hukuki temel dzenini, ksmen de olsa din ku
rallarna dayandrma veya siyasi veya ahsi kar veya nfuz salama amacyla
her ne surette olursa olsun dini veya din duygularn, yahut dince kutsal say
lan eyleri istismar etmeyi veya ktye kullanmay yasaklayan 5.inci fkralar
hkmleriyle; siyasi partilerin tzk, program ve faaliyetlerinin demokratik ve
laik Cumhuriyet ilkelerine uymas zorunluluunu getiren 57.inci maddesinin
l.inci fkras kural ile; te yandan 648 sayl Siyasi Partiler Kanunu'nun (...)
maddeleriyle dorudan doruya elikiye ve atmaya dmek biminde ken
disini gstermektedir:
(...) MNP'nin Anayasa'ya aykr duruma dtne ve bu ne

denle temelli kapatlmasna (...) oybirliiyle 20 / 5 / 1971 gnnde ka
4
rar verildi.
Bkz: Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, 1972, 9. say. sf. 6-14
314
KAYNAKA
Aka, C- Okyay, S: "Gorbaov'un Rusyas", YKY, ubat 1995.
tu
ku
Alta, Hanefi: "Dnden Bugne Atatrk ve Cumhuriyet Kartlna

Dayal Sa Cepheleme", Yeni Hayat dergisi, Say 39, Ocak
1998.
Altndal, Aytun: "Haha ve Emperyalizm", Havass y. 1.basm,
Temmuz 1979.
py
Altndal, Aytun: "Laiklik", Anahtar y. 2 basm. 1994.
ld
Altndal, Aytun: " sa: Paganlk, Musevilik, Hristiyanlk, Laiklik",

ev: Sibel zbudun, Anahtar y. 1. Basm, st. 1993.
Avcolu, Doan: "Milli Kurtulu Tarihi" 4 c.Tekin y. st. 1994.

Avcolu, Doan: "Trkiye'nin Dzeni", 2 c, Tekin y. st. 1995.
Aydemir, evket Sreyya: "kinci Adam", 3 c. Remzi k. st. 1966.
Aydemir, evket Sreyya: "Suyu Arayan Adam", Remzi k. 7. Basm.
st. 1979.
Barnett, Anthony: "Sovyetler'de zgrlk", ev: Dilek Hattatolu Erol zbek. letiim y. 1. basm. st 1988.
Beiki, smail: "Ortadou'da Devlet Terr, Yurt y, st. 1990.
Bozda, smet: "Deiim afa", Emre y. st. 1993.
Bullitt, William C: "Asl Byk Dnya", ev: Halit akr. Nebiolu y.
st. 1947.
Carr, Edward Hallett: "Milliyetilik Ve Sonras", ev: Osman

Aknhay, letiim y. 2. Basm. st. 1993
Cliff, Tony: "Rusya'da Devlet Kapitalizmi", ev: Ali Saffet-Tark Ka
ya. Metis y. 1. basm. st. 1990.
Conquest, Robert: "Aklselim Karsnda Rusya", ev: belirtilmemi.
Nebiolu y. st. 1960.
iek, Hikmet: "rticaya Kar Genelkurmay Belgeleri", Kaynak y.
Kasm 1997.
izgen, Nevval (Sevindi): "ki lke ki Devrim Trkiye ve ran", Say
y. 1. Basm, st. Kasm 1994.
ku
ulcu, Murat: "Marjinal Tarih Tezleri", Erciya y. 1. Basm. st. 1995.
tu
Erbakan, Necmettin: "Krfez Krizi, Emperyalizm ve Petrol", Rehber

y. Ankara, Mart 1991.
py
Ergun, Doan: "Trk Bireyi Kuramna Giri: Trk Kltrnn Ola

naklar", Gerek y. 1. Basm. Ocak 1991
ld
Garaudy, Roger: "Sosyalizm ve slam", ev: N. ahsuvar. Gen Sanat

y. 1. basm. st. 1984.
Gkdemir, Orhan: "Devletin Din Operasyonu: teki slam", Sorun y.

2. Basm. st. 1998.
Gltekin, Mehmet Bedri: "Krt Sorunu", Kaynak y. Temmuz 1993.
Gltekin, Mehmet Bedri: "Laikliin Neresindeyiz", Kaynak y. 2. Ba
sm. st. 1995.
Grta, Ahmet: "Atatrk ve Din Eitimi", DB y. 3. Basm. Ank.
1982.
Gven, Bozkurt: "Trk-slam Sentezi", Genay ayian, lhan Tekeli,
erafettin Turan ile birlikte, Sarmal y. 2. basm, Eyll 1994.
Gven, Nazm: "Kbrs Sorunu, Yunanistan ve Trkiye", ada Po
litika y. 1. Basm. Aralk 1983.
Gven, Nazm: "Kreselleme ve Trkiye", BDS y. 1. Basm. st.
1998.
316
KAYNAKA
Ikl, Alpaslan: "Cumhuriyetin Sosyal Politikas zerine", Aydnlan

ma 1923 dergisi, Yl:3, Say: 22
Karabagi, Abbas: "Generalin tiraflar: airin Son Genelkurmay Ba
kan Abbas Karabagi'nin Anlar", Kyam y. ev: Sabah Ka
ra. Tarihsiz.
Kaynak. Mahir: "Olaylar ve zmlemeler", ukurova y. 1. Basm,
Haziran 1995.
Klal. Ahmet Taner: "Almanya'nn irkin Yz" Cumhuriyet ga
zetesi, 9.12.1998.
Komintern Belgelerinde Trkiye-1, Kurtulu Sava ve Lozan, Kaynak
y. 2. Basm. st. 1993.
ku
py
tu
Kur'an- Kerim ve Aklamal Meali, Haz: Ali zek, Hayreddin Ka

raman, Ali Turgut, Mustafa arc, brahim Kafi Dnmez,
Sadreddin Gm. Suudi Arabistan Krall, Medine-i M
nevvere, 1407-1987.
Kutay, Cemal: "stiklal Savann Maneviyat Ordusu", cilt 1, st. 1977.
ld
Kutay, Cemal: "Trke badet-2", Aksoy y. Haziran 1998.
Landau, Jacob M: "Tekinalp: Bir Trk Yurtseveri (1883-1961)", ev:

B. Parmakszolu, . Pnar, O. Engin, N. Medina, letiim y.
1. basm. st. 1996
Leca, Jean: "Uluslar ve Milliyetilikler", ev: Siren demen, Metis y.
1. Basm. st. 1988.
Lenin,V.I: "Din stne", ev: Ferhat Gelende. Baak y. 2. Basm. st.
1989.
Lenin,V.I: "Proletarya Kltr", ev: Nadiye R. obanolu, Yar y. 3.
Basm, st. 1988.
Livaneli, Zlf: "Orta Zekallar Cenneti", Telos y. 4. basm. st. 1993.
Milner, Robin - Gulland, Dejevski, Nikolay: "Rusya ve Sovyetler Bir
lii Tarihi", ev: Metin ulhaolu, letiim y. 1. basm. st.
1993.
317
Mirzabeyolu, Salih: "Baycelik Devleti", BDA y. ubat 1995.

Mirzabeyolu, Salih: "Dil ve Anlay", BDA y. st. 1986.
Mirzabeyolu, Salih: "Tilki Gnl", BDA y. Ekim 1991.
Mumcu, Uur: "Krt Dosyas", Tekin y. 12. basm. st. 1995.
Nesin, Aziz: "Nutuk Makinesi", Adam y. ubat 1992
Nesin, Aziz: "Sora Sora Cennet Bulunur", Adam y. 1991.
Ouz, Burhan: "Yzyllar Boyunca Alman Gerei ve Trkler", st.
1983.
ku
zaknc, Cengiz: "letiim anda Aydn Kirlenmesi: Nomos ve Ay

dn", Bellek y. st 1995.
tu
zal, Turgut: "Turkey in Europe and Europe in Turkey", K. Rustem &

Brother y. Revised English edition, U.K, 1991.
py
Parla, Taha: "Trkiye'nin Siyasal Rejimi: 1980-1989", letiim y. 3.

basm. st. 1995.
z
ld
Platon: "Devlet", ev: S. Eybolu, M.A. Cimcoz, Remzi y. 8. basm.

st.
Poyraz, Ergn: "MNP'den FP'ye hanetin Belgeleri", MK y. Ank.
1998.
Refah Partisi Kapatma Davas, ddianame, Esas Hakknda Gr, Sa
vunma, Gerekeli Karar. Kaynak y. 1. Basm. Mart 1998
Salameh, Hassan: "Politik ktidar ve Suudi Devleti" ev: Sinan enerNazl kten, Birikim dergisi, Mart 1991.
SBKP-ML Enstits, "Lenincilik ve Ulusal Sorun", ev: Ahmet Se
ven, Konuk y. 1. Basm. Kasm 1979.
Schlesinger, Philip: "Medya, Devlet, Ulus: Siyasal iddet ve Kollektif
Kimlik", ev: Mehmet Kk, Ayrnt y. 1. Basm. st. 1994.
Schnapper, Dominique: "Yurttalar Cemaati: Modern Ulus Fikrine
Dair", ev: zlem Okur, Kesit y. st. 1995.
318
KAYNAKA
Shirer, William L: "Nazi mparatorluu", ev: Rasih Gran, nklap k.

1st. 1992.
evardnadze, Eduard: "Gelecek zgrlktr", ev: Aye Karasu. Afa
y. Ekim 1992,
Tan, M. ahap: "Bugn'n Dervii (Mehmet evket Eygi) Kimdir?",
Garanti m. st. 1970.
Tanyol, Cahit: "Laiklik ve rtica", Altn k. 2. Basm. Mart 1994.
Tekeli, lhan - lkin, Selim: "Trkiye ve Avrupa Topluluu" mit y.
Ank. 1993.
tu
ku
Tevetolu, Fethi: "Milli Mcadele Yllarndaki Kurulular", TTK y.

Ank. 1988
Trotskiy, Lev: "Rusya'da Srekli Devrim; Sonular ve Olaslklar",
ev: Orhan Koak, Kardelen y. 1. basm. st. 1990.
py
Tunaya, Tark Zafer: "Trkiye'de Siyasal Partiler" letiim y. st.

1998.
Turgut, Mehmet: "Dne Dne Dnmek", Boazii y. st 1993.
z
ld
ok, Bahriye: "Atatrk'n zinde Bir Arpa Boyu", Cem y. 2. Basm.

Ekim 1993.
Yakovlev, Aleksandr: "Sovyetler Birlii'nde Ne Yapmak stiyoruz?",
ev: idem Kmrcolu, Afa y. st. 1991.
Yavuz, Turan: "ABD'nin Krt Kart", Milliyet y. 1. basm. st. 1993.
319

Cengiz Özakıncı İrtica

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cengiz Özakıncı İrtica

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

kutuphaneci

1979'da yazd ve basmdan nce el konulan ilk kitab

birinci basm: Mays 1999

Souk Sava Dnemi'inden Yeni Dnya Dzeni'ne

Amerikano-slamc Bir Dallas Dizisi / 42

Amerika'nn "Melting Pot"u, "eritme kazan" / 43

Birinci Blm / 51-76

Orwell'in "1984"nden Rusya'nn 1984'ne:

Temmuz 1984: SSCB, ABD'ye boyun eiyor / 58

Austos 1984: Trkiye'de irtica ve blclk silaha sarlyor / 61

1945: rticann kuramcs ABD / 80

1984: Souk Sava biterken Trkiye'de irtica ve blclk / 113

YEN DNYA DZEN'NN OLUUM SRECNDE

ABD-AVRUPA BRL ATIMASI VE TRKYE'DE RTlCA

1960-1970: Fransa ABD'yi Avrupa'dan kovmak istiyor / 128

Drdnc Blm/ 143-188

13 Nisan 1994: Erbakan: "Sert mi yumuak m, tatl m kanl m?" / 175

Erbakan: "Rap rap sesleriyle geliyoruz" / 177

Beinci Blm / 189-218

1995-1997: 28 UBAT'IN OLUUM SREC

1995 MT irtica raporu/ 189

ubat 1996: Ordu irticaya tavr alyor/ 192

Temmuz 1996: ABD Refah' iktidara getiriyor / 196

Suudi-Amerika da irticay ve blcl kkrtyor / 215

Genelkurmay rtica Brifingi / 251-266

Dikkat edin! Dnya hayat sizleri birbirini

Friedrich Nietzsche, "Ecce Homo"'(Kii Nasl Kendisi Olur), Say y. 2. Ba

Engels, parti programna dine sava amak

1871 Paris Komn'ne katlm ya da desteklemi kiiler.

1969 KANLI PAZAR'DAN

MNP-MSP-RP-FP izgisinde yayn yapan Akit gazete

Bat ile elele verip slam'a sava aanlar zerine

UNITED STATES OF RTCA: 1945-1999

dnceleri zaman zaman medyada bkn kalemler tarafn

1969 KANLI PAZAR'DAN, 1999 MERVE KAVAKI'YA

ra nem verselerdi. Keke Batclar, Bat ile elele verip,

Trk solu, Trkiye'yi kartrmak ve hep geri kalm

slamc yazarlarn kendilerini Bat kart gsterip ken

Bkz: Akit gazetesi, 24.11.1998.

Bkz: Engin Ard, Deinmeler. Dincilerin Hznl elikisi: "Sovyet ko

UNITED STATES OF RTCA: 1945-1999

gelerle ortaya koymakta ve slamcln Batnn elinde Trki

kuak" giriiminden vazgeti Amerika... Gerek kalmad, nk komnizm

Bkz: Milli Gazete, 26.2.1994.

1969 KANLI PAZAR'DAN. 1999 MERVE KAVAKI'YA

7962 Kba Bunalm srasnda Trkiye'ye yerletirdii

6'nc Filo Bugn stanbul'da

Bkz: Hrriyet gazetesi. 10.2.1969.

UNITED STATES OF RTCA: 1945-1999

"Kara Ahmet Moskof Pehlivanlarna Kar" adl bir roman ya

Oysa, zararnayd. nk yl, Rusya'nn Kars ve Arda

Bkz: Bugn gazetesi, 10.2.1969. Refik zdilek'in yazs.

Bkz: Nazm Gven, "Kbrs Sorunu, Yunanistan ve Trkiye". ada Poli

1969 KANLI PAZAR'DAN, 1999 MERVE KAVAKI'YA

Karadan askeri kuvvetler ve polis, denizden de do

22 Ocak 1965'te zvestiya gazetesine verdii demete de: "Adada yaayan

Bkz: Hrriyet gazetesi, 11.2.1969.

UNITED STATES OF RTCA: 1945-1999

Ayn gn, Mehmet evket Eygi'nin slamc Bugn ga

Tarihimizin en kara gn: Bayezt kulesine kzl bay

"Milliyeti-mukaddesat" slamclara gre tarihimizin

Kzlcklar dn de tehdit ve tecavze devam ettiler.

Bkz: Bugn gazetesi, 11.2.1969.

Bkz: Hrriyet gazetesi, 12.2.1969.