(WWW - Downloadsach.com) - Nguoi Thong Minh Giai Quyet Van - Ken Watanabe

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.
com
Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com
Ngi thng minh gii quyt vn nh th no?

Original title:
Problem Solving 101: A Simple Book for Smart People
by Ken Watanabe
Copyright 2007, 2009 by Kensuke Watanabe
Vietnamese Edition by First News Tri Viet.
Chia s ebook : http://downloadsach.com/
Follow us on Facebook : https://www.facebook.com/caphebuoitoi
Li ni u
Chng ta lun phi a ra nhng quyt nh trong i. D bn l sinh vin hay l ph
huynh hc sinh, l doanh nhn, hay c l tng thng M i na th ngy ngy bn vn phi
i mt vi nhiu vn cn c gii quyt. Nhng vn y c th rt khc nhau: C th
bn phi vt qua k thi mn ton, phi quyt nh xem nn sng }u, hoc ang phi
tm cch ci thin tnh hnh hot ng ca cng ty Cng c khi vn ca bn ch l bn
mun gim i v{i c}n hay n gin hn ch l{ l{m sao chi golf gii hn.
D vn ca bn ln hay nh, chng ta u phi t ra nhng mc tiu cho chnh
mnh, d|m i mt vi th thch v n lc vt qua.
Ti vit cun sch ny vi mong mun mang li cho mi ngi mt phng ph|p n
gin ng u vi nhng vn rc ri trong cuc sng. Nhng ti s khng a ra
mt tp hp nhng k nng. Gii quyt vn khng ch cn cc k nng, m{ cn cn hn l{
mt h thng t duy gip con ngi pht huy ti a kh nng ca mnh v to ra mt th
gii tt p hn. Nhng ngi mun gii quyt vn thc s t khi chp nhn nhng iu
kin hin c m lun ch ng tm cch ci thin mi trng xung quanh mnh. H~y tng
tng th gii s thay i ra sao nu nhng nh{ l~nh o nh Mahatma Gandhi, Martin
Luther King Jr., Eleanor Roosevelt, John F. Kennedy v Steve Jobs thiu i nhng tc phong
y.
Ti hy vng cun sch ny s truyn ng lc cho tr em v c ngi ln chng ta
pht trin li t duy ch ng, trc tin l bng c|ch vt qua nhng kh khn trong cuc
sng bn th}n. Sau khi ~ hc c cch gii quyt nhng vn c nhn, bn s thy rng
mnh hon ton c th vn ti nhng m c v thnh tu ln lao.
Ti sao ti vit cun sch ny?
Trc khi bt tay vo vit cun sch ny, ti l c vn ca tp o{n t vn qun l ton
cu McKinsey & Company. Sut s|u nm lin, ti lm vic vi nhiu cng ty ln trn th gii
nhm gip h gii quyt nhng kh khn trong kinh doanh bng mt b cng c n gin
nhng ht sc hiu qu.
l{ nhng cng c m{ ai cng c th s dng. Nhng cng c n{y khng i hi phi
c phn mm my tnh phc tp hay tp hp nhng chuyn gia ph}n tch h{ng u m ch
l cch tip cn gip t duy ca mt c nhn tr nn tho|ng hn v{ c trt t hn i vi
vn , t tm ra mt gii php kh thi tht r rng.
Nm 2007, th tng Nht chn ngnh gio dc l{m u tin h{ng u ca quc gia. Khi
c nc hng s tp trung vo h thng gio dc, ti b thi thc lm bn phn ca mnh.
Mc d nhng ch doanh nghip, c|c nh{ s phm v nhiu chnh tr gia t l}u ~ thng
ni n s thay i t phng ph|p gi|o dc ch trng vo tr nh sang phng ph|p
gio dc ch trng vo gii quyt vn nhng cha ai tm ra mt gii php vng chc v
hiu qu hin thc ha iu ny.
Th nn ti quyt nh ri khi McKinsey vit cun sch ny v ging dy trc tip
cho cc em hc sinh. Mc tiu ca ti l dy cho tr em Nht c|ch suy ngh gii quyt vn ,
ng vai tr ch ng trong cng cuc gio dc dnh cho chnh cc em v ci thin cuc
sng ca chnh cc em. Ti c gng c kt nhng cng c ~ c s dng McKinsey
thnh mt phng ph|p t duy kh| th v v d tip cn cc em thy rng cch p dng
nhng k nng gii quyt vn vo thc tin s a c|c em ti nhng thnh cng. Mc d
ti khng khng nh mnh l mt chuyn gia gio dc nhng ti hy vng t nht cun sch
n{y cng mang li c cho cc em mt im khi u l th. im khi u ny s chuyn
nhng tranh ci xung quanh vic chng ta c nn a c|c k nng gii quyt vn vo
gio dc hay khng thnh vic lm th n{o thc hin c iu .
Th ri mt iu kinh ngc ~ xy ra: cun s|ch nh mt qu bom bng n mnh m
trong nhiu gii c gi - khng ch l nhng c gi nh tui nh ban u ti d o|n. N
bt u bng chy trong phn khc doanh nhn v tr thnh cun sch bn chy nht v
ti kinh doanh ti Nht Bn trong nm 2007. Sau cun s|ch c c gi trong gii gio
dc ro rit kim tm. V cn rt nhiu nhng c gi kh|c cng sn lng v{ coi cun sch
n{y nh mt cun cm nang cho ring mnh. Ha ra c rt nhiu c gi tui trng
thnh ca Nht Bn, t nhng bc ph huynh hc sinh, nhng gi|o vin cho n nhng nh
l~nh o qun l cp cao ca nhiu tp o{n ln u ang khao kh|t tm kim mt phng
ph|p hng dn nhng k nng gii quyt vn n gin v hiu qu.
Lc ny ti bt u tp trung vo vic gip tr em p dng c|c phng ph|p gii quyt
vn vo thc tin. Ti ngh chng ta cn nhn mnh vo nhng kinh nghim m bn tr
thu nhn c t khi trong u chng xut hin mt tng, ri bt tay vo khi u
tng v{ cui cng l rt ra bi hc t c thnh cng v tht bi. V vy, ti to c hi
cho cc em hc hi t nhng bi hc tnh hung thc t trong cuc sng nhiu hn thay v
ch hc nhng bi hc trn lp.
Khi tin hnh cng vic dy d bn tr, t khng m u bng cch dy nhng k nng
trong cun Ngi thng minh gii quyt vn nh th no? trn lp. Thay v{o , ti
cho chng c hc theo c|ch nh Warren Buffett ~ tng hc. Buffett ~ hc c kinh
nghim kinh doanh u tin ca mnh khi ng ch mi su tui, bng cch mua nhng chai
Coca t ca hng ca ng ni v bn li kim li. Cc hc tr ca ti bt u kinh doanh
n v{ nc ung trn mt chic
Volswagen i 1965 m{ ti ~ d{nh cng sc sa li lm ca h{ng lu ng cho bn
tr. Bn tr t quyt nh s bn nhng n v{ nc ung g, bn a im no v lm
th n{o vt qu| c nhng nhm bn hng khc ch bng chnh nhng sn phm t
tay mnh nu nng v ch bin. Bn tr khng nhng ~ hc c nhng k nng gii
quyt vn m cn lnh hi c c nhng k nng l~nh o, cng tc, tnh sng to, s
kin tr, kh nng thu ht kh|ch h{ng v{ lin tc i mi bin mc tiu thnh hin thc.
Ch sau tri nghim , ti mi h tr bng c|ch a ra nhng cu hi quan trng trao
cho cc em nhng k nng gii quyt vn m chng s thy v cng b ch trong nhng
d |n tng lai.
R rng l gi tr ca li t duy tp trung vo gii quyt vn ~ c m rng, vt
xa khi phm vi lp hc i v{o mi mt ca i sng. N gip ta kim sot nhng kh
khn th th|ch v{ cng gip ta to ra mt th gii tt p hn.
Trn trng,
Ken Watanabe(*)
NOTES
(*)Ken Watanabe ln ln Nht v theo hc ti trng i hc Yale v trng Kinh t
Harvard M. ng tng l c vn qun l tp on McKinsey & Company trong su nm.
Hin nay ng ang l ngi sng lp v gim c iu hnh Cng ty Gio dc, Gii tr v
Truyn thng Delta Studio ca mnh. Hin ng ang sng ti Tokyo.
BI HC S 1: BI HC CN BN GII
QUYT VN
KHNG BAO GI L QU MUN TR THNH NGI BIT
CCH GII QUYT VN
}y l{ mt cun s|ch hng dn cch gii quyt vn . S c nhiu th thch kh lt
lo lt lo n mc c l hu ht mi ngi phi gi tay u h{ng. Nhng nhng NgiBit-Cch- Gii-Quyt-Vn- khng ging nh hu ht mi ngi mc d hu ht mi
ngi nn hc c|ch l{m c nh h.
Nh bn thy, nhng Ngi-Bit-Cch-Gii- Quyt-Vn- c th nhiu tui khc
nhau, hnh vc c th cng kh|c nhau. C th bn tng rng h c t{i nng c bit hay t
ra c vn may kha kh|, nhng tht s h cng ch l nhng ngi nh bn nhng li hn
bn ch h ~ hc c c|ch t duy, c|ch ra quyt nh v{ h{nh ng ca ring mnh, t
nh hnh cho mnh mt cuc sng nng ng. Nhng con ngi y ~ t c kt v tm
ti c nhng cng c gii quyt vn rt c ch trong cuc sng.
Nu bn lm theo cc bi hc rt n gin trong nhng trang sch ny, bn cng c th
tr thnh mt Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- . Bn ng cho rng cuc sng ca bn
ang vt ngoi tm kim sot, m hy nhn ly trch nhim v mnh v t , tng bc
thay i th gii xung quanh. ng bn thn b nhng kh khn th thch hng ngy
|nh gc m hy hc cch tri nghim v{ vt qua nhng kh khn th th|ch .
Sau khi c xong cun sch ny bn s thy mnh tht s tin b hn rt nhiu. Nhng
m c v mc tiu dng nh lun nm trong tm tay bn. Bn s thnh cng trong bt
k lnh vc no m bn c am m v{ c tng tng kin tr theo ui.
c m hay mc tiu ca bn c th ch n gin l tr thnh mt v cng gii hn
hay bit cch lm bnh ngt kiu Ph|p. Cng c th l mt mc tiu ln hn nh iu hnh
chnh ph hoc gii quyt thm ha nng ln ton cu. D l{ g th bn cng s hc c
cch gii quyt.
Gii quyt vn l mt nng lc khng ch gii hn mt s t ngi may mn. Tht
ra l{ mt k nng v{ mt thi quen m chng ta hon ton c th hc c. Cun sch
ny s gii thiu cho bn cch tip cn gii quyt vn c bn thng qua ba tnh hung
thc tin:
Nhng Ngi Thch Nm mt ban nhc mi ra i ang c gng n nh s lng
khn gi hm m.
John Bch Tuc - mt thanh nin sng d nui hoi bo tr thnh ha s ha vi tnh
ang cn mua chic m|y tnh u tin.
Kiwi - mt cu th bng | y am m ang tm trung t}m hun luyn tt nht
Brazil.
Cun s|ch cng cung cp cho bn y nhng k nng gii quyt vn ~ c
chng minh trong thc tin, }y cng chnh l{ nhng k nng m{ nhiu cng ty v tp th,
c nhn trn ton th gii vn dng th{nh cng gii quyt vn . Nhng trc khi bt
u hc cch tip cn gii quyt vn , cho php ti gii thiu vi bn nhng Ngi-BitCch-Gii-Quyt-Vn- cng nhng ngi bn ca h.
NHNG NGI-BIT-CCH-GII-QUYT-VN-
NGI BN
NHNG
n lc ny, c l bn cn cha bit chnh x|c iu g khin ngi ta tr th{nh NgiBit-Cch- Gii-Quyt-Vn-. Trc tin, hy ni v nhng ngi khng bit cch gii
quyt vn . Nhiu quan im thng thng c th gy tr ngi cho vic gii quyt vn
hiu qu. Mc d nhng nhn vt sau }y c th l bc tranh bim ha ca mt s ngi c
tht ngo{i i, ti vn chc rng bn s thy c g rt quen thuc nhng nhn vt
khng bit cch gii quyt vn . Chc rng bn s gp nhng ngi nh th trong
trng hc hay trong cng s. C th l{ bn b hay ngi thn ca bn. Mt s nhn vt
thm ch c th khin bn lin h ti chnh bn thn mnh!
V d nh c Th Di.
C Th Di tiu biu cho loi ngi lun b cuc ngay khi phi i mt vi th thch,
cho d th th|ch chng h to t|t g. ng trc kh khn, c ch th d{i v{ ni: Ti
khng bao gi l{m c vic . iu c ngha l{ k c khi c th lm vic th c vn
khng th no thnh cng. i lc c cng c nhng tng tuyt vi hay nhn bit c
mt s vn vn c kh nng gii quyt. Nhng lc n{o c cng s vp ng v b mi
ngi ci nho. Th nn thay v ni ra hay h{nh ng, c ch ngi th ngi m tht vng
v bn thn.
C Th Di khng kim so|t c cuc sng ca chnh mnh. C thy nh khng ai
hiu mnh v{ li cho mi ngi chung quanh khi rc ri xy ra. C lun lp i lp li
nhng cu th ny:
Ti khng bao gi l{m c iu . Ti khng gii trong lnh vc .
Ti s khng th }u. Nu ti tht bi th sao? Ngi ta s ci ti cho m{ xem.
Ti cha m ti. Ti ci x hi ny. Ti c bn na!
Chng ai chu hiu ti. Chng ai quan t}m n ti. Ngi ta lun xa l|nh ti.
Th nhng ch{ng Ch Trch th hon to{n ngc li, khng bao gi chng ngi ln ting.
Chng l mt ngi ch trch chuyn nghip. D k hoch th n{o chng na, ch{ng cng
lun sn sng ch ra cc thiu st v bc b tng ca ngi khc. Nu ai th lm vic
g v tht bi, chng s l{ ngi u tin ln ting: Ti ~ bo m{!. Ch{ng rt ho hng ch
tr|ch ngi khc mi khi c sai st xy ra.
Chng c th ni rt nhiu v sai st ca mi ngi nhng dng nh chng my khi
cp n sai lm ca bn thn. Bn bit y, ng bn ngoi m ch trch thng rt d,
nhng bt tay vo lm th tht s khng n gin cht no. Ngay c khi bit cch lm mi
vic i na m bn khng chu xn tay v{o l{m th cng chng ch g. Chng Ch Trch khng
nhn ra rng ngi ta khng h h{i lng trc nhng li ch trch ca chng v h mi
chnh l nhng ngi thc s b cng sc c gng hon thnh cng vic. C th chng
qu s trch nhim v{ khng d|m i din vi s tht l{ chnh ch{ng ~ l{m sai.
C th bn s nghe chng Ch Trch hay ni nhng cu th ny:
Xem n{o, chc chn vic s khng thnh cng. Sao m ng ngn th ch!
Ti ~ ni l{ mi vic s ri tinh ln m. Tt c l ti cu.
N{y, ti ~ ni cho cu bit l nn lm g. Vy m ti sao cu vn khng l{m c?

Chng Ch Trch c th khin bn xung tinh thn, cn c M Mng th u c lc no
cng nh trn m}y. C thch a ra nhng tng mi. Nhng mi vic chng tin trin
c ti }u. C chng bao gi thm suy ngh xem l{m th n{o bin nhng tng
thnh k hoch thc s v chc chn chng bao gi mun lm xong vic g. C hi lng vi
vic ch suy ngh v nhng m c v i ca mnh. D sao th trong u c, chng lc no
cng tt hn so vi trong thc t.
C M Mng c nhng m c rt to bo nhng c m dng nh chng bao gi
c th tr thnh hin thc:
Mnh mun vit mt cun tiu thuyt!
Nu mnh m mt doanh nghip th s thnh cng lm nh?
Mnh mun khi ln ln s tr th{nh b|c s.
Mnh l{ con ngi ca tng. ng lm mnh ri vi nhng chi tit vn vt.
Nu gp chng Xng Xo ln u, bn s thy chng rt ging mt ngi gii quyt
c vn . Chc chn chng khng phi l loi ngi lo ngi trc nhng kh khn v{
khng h c nhng ngh tiu cc. Khi c sai st xy ra, chng nhanh chng bt tay vo
h{nh ng. Chng lun nhn nhn s vic bng th|i Ti khng th thay i qu kh.
Nhng ngay lc n{y }y ti c th l{m c mt vic g . R r{ng l{ ch{ng Xng X|o rt
ngoan cng v{ nng ng.
Tuy nhin, nu chng bit dng li v suy ngh mt cht trc khi hc tc lao vo lm,
chng s t c nhiu th{nh cng hn. Ch{ng c xu hng li mi tht bi n gin l
v thiu n lc chng tin rng mi vn u c th gii quyt bng cch c gng hn na.
Mt khi ~ ra quyt nh, chng khng mun c bt c s thay i no. Chng khng thch
tm hiu nguyn nhn gc r ca vn , cng khng c thi quen c}n nhc nhng phng
n thay th. n gin l chng khng nhn ra rng dng li suy ngh cng quan trng
khng km vic bt tay ngay v{o h{nh ng.
Ch{ng Xng X|o thng c nhng c}u nh:
Ti khng bao gi b cuc. Ti s vt qua kh khn n{y!
Mnh phi c gng hn na! Khng c nn ch!
Ti bit vic ny s thnh cng nu ti n lc thm cht na.
Ti sao phi ngh trc khi lm? Ch ph thi gian thi. Vn l phi h{nh ng
ngay!
Bn c thuc mt trong nhng tup ngi ny khng? Bn c bao gi th di v b
cuc? Bn c ngh rng ch trch mi ngi d d{ng hn nhiu so vi bt tay vo lm? Bn
c thch m mng nhng ght lp k hoch khng? Bn c lao vo gii quyt vn ngay
lp tc nhng li khng dng li suy ngh thm khi cha t c kt qu g? Nu tr li
Khng cho nhng cu hi trn th bn chnh l mt Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn-
ri y!
Nhng Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- tht s c ti trong vic t ra mc tiu v
h{nh ng t c mc tiu . H vt qua kh khn mt cch d d{ng. Cng nh
chng Xng Xo, h khng ngn ngi trc nhng th th|ch. Nhng khng nh ch{ng Xng
Xo, h lun suy ngh v cn nguyn vn , vch ra mt k hoch hiu qu trc v trong
khi h{nh ng, v sn sng lm li k hoch khi xut hin nhng th thch mi. Bng cch
cn bng gia suy ngh v{ h{nh ng, h c th t c nhng thnh qu |ng ngng
m. Nhng Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- rt say m hc hi t nhng thnh cng

cng nh tht bi ca mnh.
B ngh B Quyt ca Ngi-Bit-Cch- Gii-Quyt-Vn- l{ x|c nh nguyn nhn
cn bn ca vn v{ t ra nhng mc tiu c th. H lun nhn nhn mi vic bng mt
th|i tch cc v tp trung vo nhng iu c th l{m c thay v ch ngh n nhng g
~ xy ra. Sau , h a ra nhng k hoch h{nh ng c th gii quyt vn v bt
tay vo thc hin ngay. Trong qu| trnh h{nh ng, h lun theo di v gim st cht ch
tin cng vic ca mnh.
Bn thng nghe mt Ngi-Bit-Cch-Gii- Quyt-Vn- ni th ny:
c ri, mnh s t c iu ny trong vng ba thng na.
}y l{ mt tr ngi, nhng thay v lo s n, mnh s tm ra cch khc phc n.
Nguyn nh}n tht s ca vic ny l g nh?
gii quyt vic ny, mnh phi lm x, y v z. Phi th ngay mi c. Vy phi
c nhng yu t no th vic ny mi th{nh cng }y? C g sai st nh? C c|ch n{o ln
sau mnh lm tt hn khng?
Biu di }y s so s|nh nm tnh c|ch chng ta va thy trn v nu bt c

im khc bit gia nhng tnh cch y:
Trong biu , c nm nh}n vt u c mt vn cn gii quyt.
C Th Di ch quanh qun im xut pht. D nhin, c chng tin c bc no.
Chng Ch Trch t tin rng mnh bit cch gii quyt vn v nhanh chng ch cho
mi ngi thy h ~ l{m sai ch n{o. Nhng ch{ng khng l{m g c v nhng iu chng
ch trch cng chng gip ai gii quyt c vn . ng gch ni t im khi u ca
chng chnh l nhng k hoch ca mi ngi b chng bc b.
C M Mng cng khng t c mc tiu. C ch chim ngng thnh qu t c
nh mt v sao rc r lung linh tuyt p. C ngi yn im xut pht, m n nhng gii
ph|p v i v tuyt ho gii quyt vn , nhng khng bao gi c gng bin chng
thnh hin thc.
Khng ging nh ba ngi trc, t ra ch{ng Xng X|o cng t c mc tiu. Chng
khng bao gi b cuc v lun c gng ht sc mnh. Tuy vy, chc g ch{ng ~ chy ng
hng. Khi pht hin ra mnh ~ lc ng, ch{ng quay u v li c ht sc ri bt u
lao vo mt hng i sai kh|c. Ch{ng khng bao gi dng li x|c nh nguyn nhn ca
vn hay ngh ra mt k hoch khc hiu qu hn. Tht |ng bun, v chc chn chng c
tha ngh lc t mc tiu.
Nhng Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- t n ch nhanh hn v{ trc tip hn
tt c mi ngi. H va c y quyt t}m cng nh tc h{nh ng ca chng Xng
Xo, va c kh nng tm ra nguyn nh}n gc r ca vn cn gii quyt trc khi a ra
mt k hoch kh thi v bt tay vo vic. Trong khi tin dn n mc tiu, h khng ngng
theo di tin trnh h{nh ng ca bn th}n m bo mnh ang i ng hng. Trong

khi nhng ngi khc chng i n }u hay ch lao vo nhng con ng chng em li kt
qu nh mong i, nhng Ngi-Bit-Cch-Gii- Quyt-Vn- ~ t n mc tiu th
nht v{ hng n mc tiu tip theo.
Gii quyt vn khng phi l{ t{i nng m{ ngi n{y c, ngi khc khng c m n
chnh l mt thi quen. Nu bit cch pht trin ng nhng k nng v{ c mt th|i
ng n th bt k ai cng c th tr th{nh Ngi-Bit-Cch-Gii- Quyt-Vn-.
NGI-BIT-CCH-GII-QUYT-VN- TIN V PHA TRC

VI TC CHNG MT
Nhng Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- khng ch t c mc tiu nhanh hn
m h cn tin v pha trc nhanh hn. H lun quan st kt qu nh hng t cc hnh
ng ca mnh v c gng hc hi sau nhng th{nh cng cng nh tht bi.
Nu khng h{nh ng, bn s khng bao gi c c phn hi t nhng n lc ca bn
thn, m nu thiu i nhng phn hi , bn s khng bao gi tr thnh mt Ngi-BitCch-Gii-Quyt- Vn-. tng v i trong u bn s mi mi ch l mt tng. Ch
khi h{nh ng, mi mt kt qu mi tr thnh mt c hi phn nh thc cht vn v
gip bn rt ra nhiu bi hc hu ch. Cho d nhng kinh nghim m bn thu nhn c c
v chng to t|t g nhng tt c nhng iu nh b y cng li cng to ra mt s khc bit
ln trong qu trnh lu di.
Hy xem xt tnh hung sau: Alex, Bianca v{ Cliff u bn tri cy, mi ngi b|n c
100 qu da hu mt thng. Kt qu bun bn ca Alex tng trng vi tc 1% mi
th|ng, trong khi Bianca tng 5% v{ Cliff tng 10%. Doanh s b|n da hu ca h s khc
bit nh th n{o sau 3 nm?
Sau 3 nm, Alex s b|n c 143 qu da hu mi th|ng. Tuy nhin, Bianca b|n c
n 579 qu cn Cliff s t n con s 3.091 qu mi th|ng. Trong khi Bianca b|n c
nhiu da hu hn Alex n 5 ln th Cliff b|n c nhiu hn Alex nhng hai mi hai ln.
Hn l cu s cn mt ca h{ng tr|i c}y to hn c th cha ht s da . H~y tng
tng s khc bit s ln nh th no nu ta so snh doanh s ca h trong mt khong
thi gian d{i hn l{ 10 hay 30 nm!
biu bn di, kt qu kinh doanh ca Cliff vt xa nhng bn hng khc. Ch c
10% khc bit v tc tng trng tng nh nh b y nhng tht s li rt c ngha
trong thi gian di.
Khi tri qua tt c nhng thnh cng cng nh tht bi, bn s thy k nng gii quyt
vn ca mnh pht trin n mc bn khng ch gii quyt c vn ca ring mnh
m trn thc t cn ci thin mi trng quanh bn. Khi u bn c th dn dt i chi
th thao hay dn u v hc tp trng hoc hng cng ng ca mnh lm nhng vic

ln lao hn. Thm ch bn c th to ra mt doanh nghip ln hay gii quyt nhng vn
kh khn nht trn th gii.
GII QUYT VN L G?
Gii quyt vn l mt qu trnh c th chia nh lm bn bc: (1) hiu r tnh
hung; (2) x|c nh nguyn nhn gc r ca vn ; (3) thit lp k hoch h{nh ng hiu
qu; v (4) trin khai thc hin k hoch cho n khi vn c gii quyt, ng thi a
ra nhng iu chnh nu cn.
Nhng bc ny c lin quan cht ch vi nhau. Trc khi gii quyt chuyn g, trc
tin bn phi nhn ra l{ mt vn . Khi , ch x|c nh nguyn nhn gc r ca vn
vn l{ cha . Bn phi suy ngh thu |o l{m th no mi c th gii quyt c vn ,
ri thc s tin hnh nhng bc cn thit khc phc n. Gii quyt vn l mt cng
vic kt hp suy ngh v{ h{nh ng. Ch thc hin mt trong hai vic s khng a bn
n mt kt qu tt p no.
iu ny nghe qua th rt n gin. Nhng mu cht l ch chng ta thng khng

lm nhng vic tng nh n gin v r rng y. V d, hy xt mt hc sinh c im s
mn ton c gim dn. Cng nh mi ngi, c th cu ta s ni: Mnh phi ci thin im
s ri c hy vng t c iu m{ khng h l{m g ci thin chng. Kh nng l{
im s mn ton ca cu ta s ng yn v cu chng h tm tm hiu gc r ca vn
v nhng gii php cu ta nn l{m gii quyt vn .
Hay cng c th cu ngh rng: Chc mnh phi ngh chi bng c nhiu thi gian
hc hn. Ngay c khi quyt t}m cao nh th nhng im s ca cu ta vn s khng tin
b hn nu nguyn nhn gc r ca vn khng phi l thi gian cu dnh cho vic hc
m l hiu qu vic hc ca cu. Ti sao li phi b ph c hi chi bng cng c|c bn, khi
vic chng em li ch li g c?
Vy Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- s lm g trong tnh hung ? H~y xem mt
v d:
Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- s bt u t hi: Mnh ang l{m sai nhng dng
ton no nh?. Sau cu phn loi cc dng ton thnh cc dng nh hnh hc, phn s,
i s. Bng c|ch so s|nh im s gia cc dng ton khc nhau, cu nhn ra rng im s
mn i s tht ra ang tng ln, trong khi im mn phn s ng yn, v ch c im mn
hnh hc l gim xung. Ch nhn v{o xu hng trung bnh ca im s mn ton s khng
gip cu nhn thy iu ang thc s din ra.
Vy nu hnh hc l nguyn nhn duy nht khin cho im mn to|n i xung, bc

tip theo s l{ chia nhm im s mn hnh hc thnh cc ch nh hn bao gm din
tch, gc v th tch x|c nh c th hn loi vn n{o ang g}y kh khn.
T vic ch ni c}u im s mn ton ca mnh ang gim xung, cu ~ c c mt
nhn xt chi tit hn: im s mn ton ca mnh ang gim xung v mnh khng hc tt
ba nhm ch : din tch hnh thang, th tch hnh tr v p dng nh l Pi-ta-go. Khi ~
thu hiu vn r r{ng hn th hiu qu ca k hoch cu t ra v kt qu chung s to ra
c mt khc bit |ng k.
Khi Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- x|c nh c loi vn m{ mnh ang gp
phi th bc tip theo s l{ nh hng chnh xc nhng vic phi l{m c kt qu tt
hn. Cu c nn dnh nhiu thi gian hn cho mn to|n, hay ci thin hiu sut hc tp ca
cu, hay thc hin c hai vic ? tng thi gian hc ton, cu c th dy sm hn ba
mi pht hoc d{nh ba mi pht trc khi ng tp lm nhng dng bi tp . Ci
thin hiu sut hc tp ngha l{ thay i phng ph|p hc tp. Cu c th i sang mt
quyn sch dy to|n hay hn, nh thy c v bn b gip trong nhng vn gt mc
sau gi hc, hay ni cha m tm cho mnh mt gia s.
mi ngi th nguyn nh}n im ton gim xung s kh|c nhau. Do , tt nhin
cch tt nht gii quyt vn k nng to|n hc cng s kh|c nhau i vi tng ngi.
l{ l do bn phi lun t hi ti sao v{ nh th n{o pht trin mt k hoch hnh
ng cho ring mnh.
Nh bn ~ thy, gii quyt vn khng h qu phc tp. Tt c nhng g bn cn lm
l hiu r tnh hung, x|c nh nguyn nhn gc r ca vn , a ra mt k hoch hiu
qu v thc thi k hoch . Ngay c khi bn phi i mt vi mt vn rt ln v phc
tp, nu bit cch chia n thnh nhiu vn nh hn v{ c tnh kh thi hn th bn s gii
quyt c thnh cng vn .
Cng c gii quyt vn : S cy logic
S cy logic l mt cng c ht sc hu ch i vi nhng ai cn gii quyt vn .
l{ mt cng c trc quan gip bn x|c nh nhng nguyn nhn c th c ca mt vn
v to ra rt nhiu gii php cho vn .
Chng ta s ly mt v d tht n gin d hnh dung hn. L{m th n{o chia cc
hc sinh lp 4 thnh nhiu nhm? C|ch n gin nht l theo gii tnh: nam v n. Cch
khc l theo chiu cao: cao trn 1,2 mt v t 1,2 mt tr xung. Bn cng c th chia theo
nhm tay thun: thun tay phi, thun tay tri hay thun c hai tay.
S cy logic cho nhng cch chia nh ny s c dng sau:
Kh| n gin phi khng? Bn c nhn ra rng khi to ra cc nh|nh nh th th khng

mt hc sinh no b b st v{ cng khng c nh|nh n{o giao vi nhau khng?
By gi, lm th n{o chia lp hc theo nhm cu lc b m hc sinh tham gia?

Liu bn c th to mt s c}y logic khng b st hc sinh v{ cng khng b
trng lp khng?
Khi to s cy logic, bn khng cn i dn t tri qua phi m ch cn lit k bt k
iu g bn ngh ra trn giy. lp cy logic, bn h~y t ch chnh (tham gia cu lc
b) bn tay tr|i, sau n nhng ch nh hn (th thao, ngh thut) bn tay phi.
Nhm nhng ch tng t li vi nhau (cc mn th thao ng i, cc mn th thao c
nhn). Tip theo l to ra nhiu nhnh nh. Bt u t bn phi, bn h~y t cu hi cho
tng nhm: Mnh c th t tn g i din cho c nhm n{y? v mt nhnh v bn tri v
vit tn ca nhm . T nhnh bn tri ca s , t cu hi cho mi ch ln hn: C
th l nhng g/th n{o? chia thnh cc nhnh ph v pha tay phi. Nh s cy
trang bn, khi hon thnh, cy s to dn t tri sang phi.
Hy th mt v d khc:
Lm th n{o tng s lng ht tiu ri ra t l tiu m khng cn lm mnh tay hay
lc nhanh l tiu? Dng s c}y logic a ra c{ng nhiu tng cng tt (gi s nh
m khng nh hng n s lng ht tiu ri ra ngo{i).
to s cy logic ny, bn bt u vi vn bn tay tr|i: L{m th n{o tng

lng ht tiu ri ra khi l?. Sau h~y to ra cc nhnh bng c|ch a ra nhng gii
php c th xy ra. Hai gii php c th l: (1) tng din tch np l hay (2) tng lng ht
tiu ri ra khi np l. tip tc phn nhnh t la chn (2), c hai kh nng c th lm
tng lng ht tiu ri ra khi np l l{ (1) tng s lng l trn mt n v din tch hay
(2) tng lng ht tiu ri ra khi mi l. Cui cng, bn c th tng s lng ht tiu ri ra
khi mi l bng c|ch tng kch thc l hay gim kch thc ht tiu. Tht ra, tng kch
thc l chnh l{ c|ch l{m tng doanh s ca cng ty sn xut gia v!
Trong khi bn to s c}y logic, i lc bn c th hnh dung ra mt bc tranh tng
th ca vn . N gip bn x|c nh nhng thng s c th thay i.
Bn c th s phi mt mt thi gian mi lm quen vi s c}y logic, nhng khi ~
thao tc thnh thc, n s gip bn vt xa hn hn tng ban u v{ a bn n vi
nhng gii php mi v{ y hiu qu cho vn ang cn gii quyt.
Sau khi hc c nhng kin thc c bn trong cch tip cn gii quyt vn , bn s
khng cn lo s v tr nn t tin hn khi gii quyt mi vn trong cuc sng, cho d
l chuyn im s, cng vic hay vn trong i sng c nhn.
nhng bi hc tip theo, chng ta s tm hiu v cch tip cn gii quyt vn v
cc cng c c nhng Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- khc nhau s dng: mt ban
nhc rock mang tn Nhng Ngi Yu Nm mun tng s lng khn gi hm m, John
Bch Tuc mun mua mt chic m|y vi tnh, coi nh bc khi u cho c m tr
thnh mt ha s v{ o din phim Hollywood c th s dng cng ngh my tnh to
hnh nh, v Kiwi, mt cu th bng | y am m ang tm kim mt trung tm hun
luyn h{ng u Brazil nng cao k nng ca mnh.
BI HC S 2: BAN NHC ROCK V NHNG

NGUYN NHN GC R
Cuc sng quanh ta y ry nhng th thch. Tt c chng ta u phi i mt vi v
s tr ngi trn con ng vn n mc tiu v{ m c ca mnh. Ngay c nhng vn
xut hin trong cuc sng hng ngy nhiu khi cng tr thnh nhng vn khng th chu
ni.
Nhng iu khng c ngha l{ bn nn b cuc!
Thay v{o , h~y th li li mt bc v tm ra nguyn nhn gc r ca vn v cch
thc vt qua kh khn .
Qu trnh ny rt ging vi c|ch b|c s cha bnh cho bnh nhn. Hy nh li nhng
iu b|c s l{m khi bn n khm bnh: h hi bn nhng cu hi v triu chng, v biu
hin v{ o nhit ca bn. C th h cn cho bn lm xt nghim mu hay chp X-quang.
H ang thu thp thng tin v{ ph}n tch chng x|c nh nguyn nhn gc r gy nn
chng bnh ca bn. Ch sau khi x|c nh c triu chng, h mi quyt nh k n
thuc ra sao, c th l thuc cm thng thng, c th l mt cuc phu thut ct b khi u.
H~y ch n s khc nhau gia triu chng (nhc u), nguyn nhn gc r (st) v{ n
thuc (thuc cm). Bn cng hiu r triu chng v{ x|c nh nguyn nhn gc r chnh xc
n }u, bn cng c th a ra gii php hiu qu n .
Trong chng n{y, chng ta s i theo nhng bc rt quen thuc. Cch tip cn nh
sau:
Bc 1: Ph}n tch tnh hnh v{ x|c nh nguyn nhn gc r
1A. Lit k tt c nhng nguyn nhn c th c ca vn
1B. a ra gi thuyt v nguyn nhn c th xy ra nht
1C. X|c nh nhng phn tch v thng tin cn thit kim tra gi thuyt
1D. Ph}n tch v{ x|c nh nguyn nhn gc r.
Bc 2: a ra gii php
2A. a ra nhng gii ph|p kh|c nhau gii quyt vn
2B. a ra la chn u tin
2C. a ra k hoch h{nh ng
Hy cng xem qu trnh ny vn h{nh nh th no qua mt tnh hung p dng: mt
ban nhc rock tr mang tn Nhng Ngi Yu Nm.
CU LY NHNG NGI YU NM!

Ba nm trc, nng Nm v{ hai ngi bn l{ C{ Tm v{ u Ph ~ lp nn mt ban
nhc rock mang tn Nhng Ngi Yu Nm.
Mi chuyn bt u khi nng Nm xem ban nhc The Rolling Stones biu din qung
trng Madison. Ngay sau bui biu din, nng Nm ho hng gi in cho C{ Tm v{ u
Ph. N{ng ni: N{y, ng{y mai chng ta s lp ra mt ban nhc rock nha. D nhin, t s l ca
s. C{ Tm, cu chi {n nh! Cn u Ph, cu s l tay trng, c khng? Ngay sau gi
tan hc ngy mai chng ta s gp nhau v bt u luyn tp!.
C Tm ln ting: Khoan ~.
u Ph cng ni: Ch cht.
Nhng n{ng Nm gc my ngay khi kt thc nhng ch th ca mnh. C{ Tm v{ u
Ph ch cn bit th di. H cm th|n: Li th na ri!. Nhng c hai ngi u yu qu
Nm nn mi khi nng mun iu g, h u c gng lm mi th bin c m ca nng
thnh hin thc.
Hm , C{ Tm mn c}y {n ca anh trai mnh v bt u t hc {n. u Ph chi
trng bng mt i a v{ mt chic thng giy m phi n mt nm sau, khi cu dnh
dm tin th mi mua c mt chic trng c. Ging ht ca nng Nm khng khip
n ni C{ Tm v{ u Ph phi eo nt chn tai ngn bt ting ht ca n{ng. Nhng
sut ba th|ng qua, n{ng ~ tin b |ng k v gi }y n{ng ~ c c mt ging ca rt
khe. Sau mi ln din tp, nng Nm li ci ti Chng ta cng khng t ch h?.
Ba th|ng sau, u Ph, C Tm v nng Nm cng n trng. C{ Tm v{ u Ph ang
c gng nhc nng Nm v bi kim tra ton chiu hm y nhng n{ng khng h ch n.
Nng ch lun ming , ! v{ gt u. Dng nh t}m tr n{ng ang mt ni n{o
kh|c. t nhin, nng dng bc v tuyn b: Chng ta s t chc mt bui biu din
sn th dc vo th by tun sau! Mi thng chng ta s biu din mt ln. Cc cu ngh
sao?.
C Tm thng tht: Th by tun sau ? Khng th n{o!.
u Ph cng la ln: Nh{ trng s khng cho chng ta dng sn th dc }u. Hc
sinh khng bao gi c dng sn th dc vo mc ch c| nh}n!.
Nng Nm lp tc ni cn li nh. N{ng ght nghe nhng c}u nh Khng th n{o
hay Cha ai tng lm th.
N{ng ht ln: C|c cu b sao vy? T ght cch ni chuyn kiu lm nh! Chng ta
ang c gng tr thnh mt ban nhc chuyn nghip, phi khng? Lm sao chng ta c th
biu din trc mt |m ng nu chng ta khng nhanh chng khi ng? Ngay by gi
t s i gp thy hiu trng v xin php thy c s dng sn th dc. C{ Tm v{ u
Ph ny, cc cu bt u thng bo vi mi ngi v bui biu din i. Ta cng bt tay vo
vic n{o!.
Nng Nm xoay ngi chy v pha trng hc. C{ Tm v{ u Ph nhn nhau th di:
Ti mnh lm g by gi?.
Nng Nm rt c ti xoay x mi vic v khng bao gi ngn ngi s dng s quyn r
ca mnh khi cn thit. Ngay lp tc, thy hiu trng cho php n{ng c mn sn th
dc. C{ Tm v{ u Ph k vi v{i ngi bn v bui din, v s kin ~ din ra ng
nh k hoch.
Ba thng tri qua v ban nhc Nhng Ngi Yu Nm ~ t chc c ba bui din.
Nhng trng nng Nm li c v cu knh: Ti sao li ch c mi lm ngi xem khi t ~
b thi gian cng sc ra t chc mt bui din nh th? Bui din u tin ca chng ta ch
c mi ngi xem v ln tip theo ch mi lm ngi, ri ln th ba cng li mi lm.
Vn ch no? Khng phi cc cu chu trch nhim lm cho sn th dc cht cng
ngi sao? Sp n bui din th t ri, ln ny cc cu phi khin n cht cng y!.
Nhn v{o i mt ngn ngn nc ca nng Nm, C{ Tm v{ u Ph ha vi lng
mnh rng h s tm ra nguyn nhn gc r ca vn khn gi v s lm cho sn th dc
tht ng kh|n gi vo bui din sau.
Bc 1: Phn Tch Tnh Hnh v Xc nh Nguyn Nhn Gc R
1A: LIT K TT C NHNG NGUYN NHN C TH C CA VN

Rt t ngi n xem nhng bui din ca Nhng Ngi Yu Nm. Ban nhc mun tm
hiu xem ti sao v h c th l{m g khc phc.
Hy bt u vi cu hi ti sao: Ti sao mi ngi khng n xem biu din? Nguyn
nhn c th l g?
Ha ra c rt nhiu nguyn nhn c th xy ra ch khng ch c mt nguyn nhn.
mi ngi n xem biu din, trc tin h phi bit rng c mt bui biu din
sp sa c t chc. Sau h phi mun n xem biu din, v hy vng h s tip tc
mun n xem nhng bui biu din khc sau khi xem mn trnh din xut sc ca Nhng
Ngi Yu Nm.
Vy l{, nh bn thy trn s cy logic, mt s ngi c th khng bit n s tn ti
ca bui din (A), s khc c bit n nhng khng mun n xem hay v mt l do g
khng th n xem (B) v nhng ngi khc c th n xem mt ln nhng li khng tip
tc i xem nhng bui din sau ny (C).
S cy logic ny c th chuyn i th{nh s c}y C/Khng. S cy C/Khng

phn loi nhng ngi hoc nhng i tng thnh tng nhm da trn cu tr li
C/Khng ca h. Bng cch chia mi ngi v mi i tng lin quan thnh tng nhm,
bn c th d dng nhn thy ct li ca vn . i vi s c}y logic trn, s cy
C/Khng tng ng s to ra cc nhm bng cch tr li cc cu hi:
1. H c bit n bui biu din khng?
2. Nu bit, h ~ xem biu din bao gi cha?
3. Nu h ~ tng i xem, h c tham gia thng xuyn khng?
Mi khn gi u phi thuc mt trong nhng nhm ny, khng h c ngoi l.
x|c nh nguyn nhn gc r ca vn tham d ca khn gi, C{ Tm v{ u Ph

phi tm ra ln ca mi nhm. Sau h cn xem xt nhng cu hi c th hn:
Ti sao mt s ngi khng bit n bui biu din?
Ti sao mt s ngi khng n xem biu din d h c bit?
Ti sao mt s ngi khng n xem biu din na?
Cng c gii quyt vn : S cy C/Khng
Bn c th dng s c}y C/Khng nhn ra nguyn nhn gc r ca vn hay
cn nhc cch gii quyt vn . to s , bn phi tr li mt lot nhng cu hi
C/Khng nh C{ Tm v{ u Ph ~ l{m trong kho st ca mnh. Hy cng xem mt v d
khc: Th tng tng trng hp bn ng qun. L ra bn phi thc dy lc 6 gi lm
v sinh c| nh}n, n s|ng v{ n xe but lc 7 gi 8 pht. Nhng bn li bt dy lc 6 gi 53
pht. Va hi h |nh rng va mc qun o, bn t hi: Sao mnh khng thc dy sm
nh? Chung bo thc c b tt khng? Hay n b hng?.
Gi s lc ny bn khng phi vi v bt xe but, hy v mt s c}y C/Khng

tm hiu xem ti sao bn khng thc dy ng gi. Ghi ra nhng cu hi, ri suy ngh xem
mi cu tr li C hoc Khng s dn n mt (hoc nhiu) li gii thch hay cu hi
khc. Lp li qu| trnh n{y i vi tng cu hi nh cho n khi bn c c hng lot
nhng li gii |p kh d cho vn ny.
Bn l{m c khng? Di }y l{ mt s cy C/Khng gip gii thch ti sao bn
li ng qun. S ca bn khng nht thit phi ging ht s di }y, nhng n phi
c nhng cu hi C/Khng gip bn nhn ra nhng nguyn nhn khin bn ng qun.
1B. A RA NHNG GI THUYT V NGUYN NHN C TH XY RA NHT
By gi h~y a ra nhng gi thuyt gii thch ti sao mi ngi li khng n xem
biu din.
Mi gi thuyt l mt iu d o|n. l{ iu m bn tin rng c th l gii cho kh
khn ca mnh tuy bn cha th khng nh chc chn gi thuyt l{ ng.
Bng c|ch x|c nh nhng gi thuyt v{ suy ngh cn k v nguyn nhn su xa ca vn
, bn s kim chng c xem gi thuyt c ng khng. T , bn tin n vic a
ra nhng quyt nh chc chn em li nhng gii php hiu qu.
Hy ly v d rt thc t trong cuc sng hng ngy: Mt hm bn n thm b{ ngoi
sng mt th trn c|ch 30 dm. Tuy nhin, bn cht nhn ra hm l{ ng{y ngay sau
l T n v mi ca hng trong th trn u ang c t i h gi. Mi ngi x n khu
mua sm, ng ngha vi vic kt xe khng khip. Bn mun dnh cng nhiu thi gian bn
b cng tt, nhng bn phi c mt nh{ trc 10 gi ti v sng sm hm sau bn c mt
bui tp khc cn cu.
iu g s xy ra nu bn lao v{o h{nh ng m{ khng tnh to|n trc? Bn lun n
thm b{ bng xe but, cho nn hm nay cng khng ngoi l, bn vn chn xe but. Bn
mua v, tm ch ngi, v kt qu l chic xe but kt xe sut hai ting ng h. Khi bn
n nh b, bn ch cn thi gian m hn b{ trc khi nhy ln xe tr li bt

chuyn xe mt nhoi v nh.
Nu bn suy ngh mt cht trc khi n xe but, chuyn i c th s hon ton khc.
Bng c|ch t ra mt gi thuyt v tnh hnh giao thng c th xy ra v tm mt phng |n
n gin kim chng, bn s pht hin c mt phng tin i li ti u v{ c th dnh
nhiu thi gian bn b{ hn.
Gi thuyt ca bn s l{: V ng s rt ng nn mnh c th n xe in m khng
bt xe but na. Nguyn nh}n hp l ca gi thuyt n{y l{ ng s s kt xe lm v hm
nay ang c t i h gi sau l T n. May mn l trong tnh hung ny, vic kim tra gi
thuyt ca bn rt nhanh chng v{ n gin. Tt c nhng g bn cn lm l m ti vi hay
radio ln v nghe bo co v tnh hnh lu thng. Bn cng c th gi in thoi hi ci c
bn lc trc ni s bt xe but i xem bng | bit tnh hnh ng s xe c ra
sao. Khi c thm nhng thng tin , bn c th a ra quyt nh cui cng.
Bn c th thc hin qu trnh ny mt cch t nhin m khng cn u t suy ngh
nhiu lm, phi khng? Bn ~ tr thnh mt ngi t gi thuyt thnh cng ri y. Tt
c cng ch cn c th.
By gi chng ta hy cng quay li vi Nhng Ngi Yu Nm. C{ Tm v{ u Ph ~
a ra mt gi thuyt v vn khn gi ca h: nguyn nhn gc r chnh l s thiu
thng tin. Mi ngi khng tham gia v ngay t u, h khng h bit s c mt bui biu
din.
Hy kim tra li nguyn nhn ny:
H ngh rng mi ngi khng bit l v h ~ khng c gng loan truyn thng tin ny.
Nh u Ph ni: Chng ta ch mi bo tin cho mt s bn ngi gn trong lp bit m thi,
cn nng Nm c l chng mi ai v tuy nng trng c v kiu ngo nhng thc ra li hay
xu h. Gi thuyt ca h l ch c 1/20 s hc sinh trong trng (khong 5%) bit n
bui biu din.
Sau h c lng c khong 60% nhng ngi bit thng tin v bui din s xut
hin. C s ca s c lng ny l h da vo d o|n c khong 60% hc sinh trng
tht s thch nhc rock v{ theo nh C{ Tm th Nu bn thch nhc rock v bit c c
mt bui biu din trng, chc chn bn s n xem. T chc nh th!.
Cui cng, h cho rng 100% khn gi s quay li xem nhng bui din k tip. H c
nh xem nhng ai ~ n xem trong ba bui din trc . S}n th dc hi ti v h qu
ch t}m chi nhc nn khng nh chnh xc nhng ai ~ c mt. u Ph ni: T ngh rng
c l nhng ngi xem biu din cc bui ch l mt. V chng ta chi kh| tt nn mt khi
h ~ nghe chng ta chi th th no ln sau h cng s quay tr li. Chc chn 100% nhng
ngi i xem s tip tc xem.
Vi l l , h kt lun rng vn ln nht ca h l vic thng tin. Nu gi thuyt
ny ng, h nn tp trung vo vic tng cng qung b thng tin. Hy ch xem h c
ng khng.
1C. X\C NH NHNG PHN TCH V THNG TIN CN THIT KIM TRA GI
THUYT
Gi }y C{ Tm v{ u Ph phi kim tra li gi thuyt ca mnh. l{m iu , h
phi kho st mt cht.
Lc ny chnh l lc qu trnh thu thp thng tin v phn tch trong vic gii quyt vn
pht huy vai tr. Bn khng ch thu thp thng tin ri xp x mt ch hay ch phn tch
cho vui m phi hiu rng vic s gip bn a ra c nhng quyt nh ng n hn.
Th C{ Tm v{ u Ph phi phn tch nhng g? V h cn nhng thng tin g phn
tch?
Phn tch #1: Bao nhiu ngi thuc nhm bit thng tin?
Hy nhn li s gi thuyt ca C{ Tm v{ u Ph. Chng ta c th chia nhm nhng
hc sinh trng thnh bn nhm: (1) khng bit n bui din, (2) bit nhng khng
tham d, (3) tham d t nht mt ln, v (4) tham d thng xuyn. Vn l lm sao bit
mi nhm gm c bao nhiu ngi?
Vic gp g tt c 500 hc sinh trong trng hi tng ngi xem h thuc nhm
no s rt kh khn v{ tn nhiu thi gian. Ngay c khi nng Nm gip mt tay th nu h
phng vn mi ngy mt ngi, cng vic n{y cng tn mt na nm (167 ng{y). Vy th h
nn lm theo cch no?
Sau khi suy ngh l{m th n{o c nhng thng tin cn thit, C{ Tm v{ u Ph quyt
nh lp ra mt danh sch cu hi v nh tt c gi|o vin trong trng gip phng vn vo
bui im danh sng th hai. Cc gio vin ch cn hi ba cu v ghi li s hc sinh gi tay
tr li cho mi cu hi (v tnh lun cu tr li ca c gio vin):
1. Nu bn bit n bui din hng thng ca ban nhc Nhng Ngi Yu Nm, h~y gi
tay ln.
2. Nu bn bit n bui din ca Nhng Ngi Yu Nm v{ ~ tng n xem, h~y gi
tay ln.
3. Nu bn thng xuyn n xem bui din ca Nhng Ngi Yu Nm, h~y gi tay
ln.
Cch phng vn ny rt n gin v hiu qu. Mi gio vin ch mt khng y ba pht
hon tt nhng cu hi.
Phn tch #2: Ti sao c nhng ngi bit v bui din li khng tham d?
C{ Tm v{ u Ph phi tm hiu xem ti sao li c nhng ngi khng n xem biu
din d h c bit n chng. Nu c thi gian v ngun lc, C{ Tm v{ u Ph s
phng vn tng ngi mt trong trng. Nhng c l iu l{ khng cn thit. Ch cn h
phng vn khong nm ngi, h c th hnh dung ra l do chnh ri sau s quyt nh
nh cc thy c ghi li tn ca mt s hc sinh bit n bui din nhng khng n xem

h sp xp phng vn sau.
Phn tch #3: Ti sao li c nhng ngi khng tham d thng xuyn? Trong
tng lai, liu mi ngi c tham d thng xuyn khng?
Vic phng vn khong 5 ngi cng gip C{ Tm v{ u Ph c ci nhn khi qut cho
nhng cu hi ny. H quyt nh tm hiu nhng im mi ngi thch v khng thch
trong nhng bui din trc.
H hy vng rng mnh s tm c nhng gi c ch v phng ph|p ci thin ln
biu din sau mi ngi s quay li xem. H bit rng duy tr mt lng khn gi hm
m th d hn nhiu so vi tm kim nhng khn gi mi.
Hy nh rng gi thuyt ca C{ Tm v{ u Ph l mt khi khn gi ~ n xem mt
bui din, h s tip tc tham gia nhng bui sau, nhng c th khng nht thit phi l
nh th. H quyt nh tm hiu nhng ngi khng n na bit nguyn nhn. Nu may
mn, h s bin nhng khn gi ch n xem mt ln thnh nhng ngi hm m trong
tng lai.
Mi ngi thng quanh qun vi vic thu thp thng tin v tin hnh nhng phn
tch chng ra }u v{o }u. ng qun mc ch ca tt c nhng nghin cu n{y l{ bn
c quyt nh sng sut hn. H~y thu thp v phn tch thng tin mt cch hiu qu. Vic
ny s gip bn s dng thi gian v ngun lc c hn tt hn.
Cng c gii quyt vn : Bng K Hoch Gii Quyt Vn
Nu bn bt u thu thp v ph}n tch thng tin m{ khng x|c nh r nhng cu hi
ang cn gii |p th bn ch ph thi gian v cng sc. Rt cuc bn s bi ri gia mt
khi lng thng tin cc ln v{ sau mi nhn ra phn ln thng tin y chng mang li
li ch g.
trnh tnh trng , bn nn c mt k hoch gii quyt vn trc khi tm kim
thng tin. Trong bng k hoch ny, bn cn ghi r nhng vn phi gii quyt, ghi r
nhng gi thuyt v{ c s hin c, lit k nhng ph}n tch, h{nh ng v thng tin cn thit
khng nh hay bc b nhng gi thuyt . Lp bng k hoch n{y trc khi bt u
kho st s tng hiu sut gii quyt vn ca bn ln |ng k.
Hn na vic vit k hoch ra giy khng ch gip bn thy r nhng suy ngh ca
mnh. Nu bn lm vic theo nhm, k hoch n{y cn gip ng i ca bn bit tp trung
vo nhng g cn l{m v{ t nn tng cho tr tu tp th pht huy kh nng. Bn ch cn tp
trung vo nhng iu bn thy tht s cn bit a ra quyt nh.
K hoch gii quyt vn ca C Tm v{ u Ph l{ nh th ny:
1D. PH]N TCH V[ X\C NH NGUYN NHN GC R

Phn tch #1: Bao nhiu ngi trong mi nhm bit thng tin?
Cc thy c ~ ng gip C{ Tm v{ u Ph phng vn v d liu bt u trn v. H
tng hp tt c cc cu tr li v cho ra kt qu nh sau:
Khn gi tim nng: 500 hc sinh v gio vin
Cu hi 1: Bn c bit n bui biu din ca nhm nhc Nhng Ngi Yu Nm
khng?
|p |n 1: C = 150 ngi (30%)
Khng = 350 ngi (70%)
Cu hi 2: Nu bn ~ bit v nhng bui din ca Nhng Ngi Yu Nm, bn c bao
gi i xem khng?
|p |n 2: C = 15 ngi (10%)
Khng = 135 ngi (90%)
Cu hi 3: Bn c thng xuyn i xem nhng bui din ca Nhng Ngi Yu Nm
khng?
|p |n 3: C = 12 ngi (80%)
Khng = 3 ngi (20%)
Vi d liu n{y, u Ph v{ C{ Tm ~ c th chia nh mi ngi thnh tng nhm:
a. Nhng ngi khng bit n bui din: 350 ngi (70%)
b. Nhng ngi bit n bui din nhng cha bao gi i xem: 135 ngi (27%)
c. Nhng ngi ~ tng i xem biu din nhng khng n xem na: 3 ngi (1%)
d. Nhng ngi thng xuyn xem biu din: 12 ngi (2%)
C{ Tm v{ u Ph cho rng mi ngi khng n xem biu din ch yu l v h

khng bit n n v khi mi ngi c bit n, khong 60% s hc sinh s n xem
(khong 300 ngi).
Nhng khi nhn li d liu ca mnh, h pht hin ra c n 30% hc sinh bit n bui
din ch khng phi ch 5% nh h d o|n. C v nh nhng ngi c C{ Tm v{ u
Ph mi trc tip v nhng ngi n xem biu din ~ k v n v t tin tc bt u
lan i.
Mt khc, h c inh ninh rng c n 60% s ngi bit n bui din s n xem,
nhng thc t h nhn ra ch c khong 10%! C rt nhiu ngi bit n bui din nhng
khng h n xem. C v nh vic truyn thng tin khp trng s khng li ko nhiu
khn gi n xem biu din hn. H quyt nh tm hiu xem ti sao mi ngi li khng
mun n xem.
Tuy vy, c lng ca h v t l khn gi s quay tr li ln na ha ra khng sai
lch lm: c n 80%, so vi c lng ban u ca h l 100%. Khi h bit c mt s khn
gi khng n xem na, h mun tm hiu nguyn nhn ti sao.
Nh bn thy , kt qu ph}n tch thng khc xa nhng gi thuyt ban u. iu g
s xy ra nu C{ Tm v{ u Ph h{nh ng da trn gi thuyt ban u m khng kim tra
xem n c chnh xc hay khng? Chc l h s dn qung co v pht t ri khp trng v
kt qu l s lng khn gi khng tng c bao nhiu (v d h qung b tt n }u, ch
c 10% nhng ngi bit n bui din s n xem). l l do ti sao bn nn kim tra li
nhng gi thuyt nu bn c th tm ra cch thc hin hiu qu.
S sau tng hp nhng khc bit gia gi thuyt ban u ca C{ Tm v{ u Ph v
kt qu thc s ca nghin cu:
Phn tch #2: Ti sao c nhng ngi bit n bui din nhng li khng n
xem?
C{ Tm v{ u Ph nhn thy c rt nhiu ngi bit n bui din nhng li khng
tham d. tm hiu nguyn nhn, h phng vn 5 ngi thuc nhm ny.
H nhn c nhng cu tr li rt khc nhau:
, t c nghe ni rng cc cu s biu din hng thng. Ti sao t khng i xem h? ,
t khng bit cc cu s chi loi nhc g, v ni tht nh, t khng bit cc cu chi c hay
khng
T khng quen cc cu. T c nghe n v ban nhc ca cc cu, nhng t ch ngh h
l{ ai?.
Cu a {? C|c cu ch l ban nhc ca trng, chng |ng xem v{o ng{y th by. D
sao i na, t tin rng mi ngi cng ngh c|c cu din chng hay }u.
T mun i lm, nhng bui biu din li din ra vo chiu th by, ng khng? T
phi chi khc cn cu nn Frank v{ Mike cng khng th i xem v l do .
T chng thch nghe nhc. nh t cn khng nghe. Vy t n xem lm g?
T nhng nhn xt , h c kt li ba l do chnh khin mi ngi khng tham d
bui din ca Nhng Ngi Yu Nm:
1. H khng bit loi nhc chng ta s chi hay chng ta chi hay d th no.
2. Thi gian biu din khng ph hp vi lch ca h.
3. H hon ton khng thch m nhc.
u Ph tht ln: Tuyt tht! C th chng ta kh m{ li ko c i tng l nhng
ngi khng yu nhc n xem biu din, nhng chc chn chng ta phi c c|ch n{o
hp dn c s khn gi cn ang bn khon v khng bit chng ta chi loi nhc g,
chng ta chi hay d th no v c nhng khn gi ang cho rng thi gian biu din ca
chng ta l{ cha hp l. C{ Tm v{ u Ph tin hnh phng vn thm 10 ngi v nhn
thy mi ngi c th s n xem nhiu hn nu ban nhc chuyn thi gian bui din
thnh ti th by. C Tm khng nh: T dm chc l vic ny s mang li hiu qu. H
bt u cm thy trn tr hy vng v gi }y h ~ hiu r cn nguyn ca vn .
Phn tch #3: Ti sao c nhng ngi khng n xem thng xuyn? Liu sau
ny h c n xem khng?
Cui cng, C{ Tm v{ u Ph phng vn nm ngi bit l do ti sao h khng n
xem biu din na v{ kim tra xem sau ny khn gi c ri b h khng.
Nhng cu tr li h nhn c l:
T rt thch cc cu! L ra cc cu phi l mt ban nhc chuyn nghip! T s khoe vi

mi ngi rng t ~ i xem t bui din u tin ca cc cu! D nhin, t s i xem tt c
nhng bui din ca cc cu!
Ging ht mnh m ca Nm tht truyn cm! T ~ khc thm khi nghe nng ht
ballad T s lun c mt!
T ngh mi ngi kh ngc nhin v thch th khi xem cc cu din. Nhng nhng ca
khc cc cu biu din c lp i lp li c ba ln. Nu cc cu c chi nhng b{i , kh|n gi
s pht chn.
C Tm ny, t thch on c din guitar ca cu! T tng ngh cu ch l ch quen
bit vi Nm m{ thi Tht |ng ngc nhin! C l t s khng n xem c tt c cc
bui din, nhng t s c thu xp n xem.
Nhc hay y, nhng c|c cu c chi mi by nhiu bi lp i lp li m~i C|c cu phi
khin khn gi ho hc, sng ng. Cc cu khng chn khi c biu din nhng b{i ht
ln n{y n ln khc sao?
C v nh mc tha mn ni chung rt cao. Hai thnh vin ca chng ta rt vui
sng khi nghe nhn xt trc tip t nhng ngi hm m. Mc d bn cnh nhng li
khen ngi, h cn nhn c nhng ch trch khng my d chu. Tuy vy, c khen ngi v
ch bai u rt quan trng nu bn tht s mun ci thin mnh. Hai ngi bt u suy ngh
nh nhng nhc cng thc th.
Nhn xt quan trng nht h rt ra c t nhng cuc phng vn ny l khn gi s
pht chn v c th s khng n xem na nu h c tip tc chi nhng b{i c.
K n, h phng vn ba ngi khng n xem na v hi ti sao h khng tham gia.
C ba u tr li rng: V c|c cu c chi li nhng b{i , theo phong c|ch , nn t
ch|n!. Lc n{y r r{ng h cn phi thay i. H cn thi thm mt cht ti mi v{o
nhng bui din ca mnh.
Bng cch thu thp thng tin v tin h{nh ph}n tch, C{ Tm v{ u Ph ~ b|c b gi
thuyt ca h v gi }y h ~ hiu r hn cn nguyn ca vn khin lng khn gi n
xem biu din qu thp.
By gi h ~ tin gn hn n mc tiu khin nng Nm hi lng bng mt sn th
dc y khn gi. Chnh bn th}n hai ngi cng mong ngng c biu din trc |m
ng kh|n gi - v ri mt ngy h s xut hin nh mt ban nhc rock chuyn nghip.
Bc 2: a Ra Gii Php
2A. A RA NHNG GII PH\P KH\C NHAU GII QUYT VN
Gi }y C{ Tm v{ u Ph ~ hiu r cn nguyn ca vn . Nhng nu ch dng li
, tt c cng sc h b ra chng mang li iu g tt p c. Lc ny h cn phi tin ti
vic a ra nhng gii php.
Sut qu trnh phng vn v{ ph}n tch, hai ngi nhn ra rng h khng ch cn cho
mi ngi bit n bui biu din m h cn phi li ko c nhng khn gi n xem.
H li v mt s cy logic lit k nhng phng ph|p kh|c nhau c th qung b
cho bui din. Nh bn thy y, c rt nhiu cch truyn thng tin bao gm sch bo v
tp ch, bng thng b|o, th in t - c th mang li hiu qu cao hn nhiu so vi vic hai
ngi trc tip i k vi cc bn v bui din. iu quan trng trong giai on ny l C
Tm v{ u Ph khng gt b mt tng no qu sm, khng phn ng vi nhng cu ni
kiu nh S|ch b|o h? {i ph|t thanh |? Khng th n{o!. H lit k cng nhiu tng
cng tt, sau mi cn nhc n kh nng v{ hiu qu ca tng tng. Ngay c khi mt
s tng nghe c v in r nhng c th s mang n mt gii php sng to v l th.

Nguyn tc quan trng nht l lit k cng nhiu tng cng tt ri phn loi u tin sau.
Sau khi C{ Tm v{ u Ph vit ra tt c nhng tng kh quan, h |nh du nhng

phng tin thng tin tim nng trn s cy logic v cng nhau tho lun c th v cch
thc thc hin sao cho pht huy tt nht tc dng ca nhng phng tin nhm a
khn gi n vi bui din ca h.
Khi |nh gi| c|c la chn, c hai lun ghi nh iu h cn khng ch n thun l
qung b thng tin m cn phi lm sao hp dn c mi ngi n xem biu din. V d,
khi truyn tin qua {i ph|t thanh ca trng, nu h ch thng bo ngy gi, a im bui
din, tt c nhng g h lm ch l qung b|. Nhng nu h pht c nhng bi ht ca h
trn sng, mi ngi s nghe c loi nhc h biu din v c th |nh gi| c
chuyn nghip ca h, nh h hy vng rng s ngi mun n xem biu din s tng
ln.
Bng cch ch trng vo c hai mc tiu, C{ Tm v{ u Ph ~ s dng nhng hiu
bit ca mnh thu nhn c t qu trnh phn tch. Nu h b qua nhng g rt ra t d
liu thu c, tt c cng sc ca h ~ b b ph. Di }y l{ danh s|ch nhng phng tin
lin lc m h quyt nh s xem xt. H |nh du nhng h{nh ng khin (1) mi ngi
bit n bui din v (2) khin mi ngi mun tham d bui din.
* Du kim c chm th hin hiu qu hn ch.

C{ Tm v{ u Ph b sung thm ba h{nh ng vo danh sch da trn nhng g h
nhn thy trong qu trnh phng vn. H quyt nh thay i thi gian biu din ng thi
nhn ra cch lm cho bui din lun mi m. Sau }y l{ nhng g h a ra:
11. Thay i thi gian bt u din vo 5 gi chiu
12. Thay 20% s b{i h|t c bng bi mi v{ thay i th t biu din c|c b{i bui
din lun sng ng v to c bt ng.
13. u Ph s k chuyn ci v ban nhc, chen gia c|c b{i h|t khn gi thy vui
thch v hng th.
Vy l gi }y h c mi ba tng. Nhng liu h c th trin khai tt c nhng
tng trong vng cha y mt thng chun b cho bui din tip theo? Mt s tng
s mt nhiu thi gian v cng sc, s khc li i hi ngun kinh ph nht nh mi bt tay
vo thc hin c.
C{ Tm v{ u Ph ch c th trin khai vi thi gian v ngun kinh ph hn ch. H
thy cn phi sp xp th t u tin nhng tng n{y quyt nh phi theo ui
phng |n n{o.
2B: A RA LA CHN U TIN
Lm th n{o C{ Tm v{ u Ph sp xp mc u tin ca c|c phng |n h{nh ng?
H quyt nh a ra tng quan gia t|c ng c th xy ra ca c|c phng |n v{ mc
cng sc phi b ra. Mi bn xem ma trn di }y.
to ra ma trn, h xp hng mc nh hng t cao xung thp theo trc tung.
Trn trc honh, h ghi mc d trin khai, t kh n d. Nhng phng |n tt nht s
nm trn bn phi, c mc nh hng ln nht v d thc hin nht. Nhng phng
n t hiu qu nht nm gc di bn tri, va kh thc hin va t hiu qu.
V d, hy xem h nn t h{nh ng 1 (biu din tng lp trong gi im danh) ti

v tr no. nh hng ca h{nh ng ny s rt ln: n khng ch nng cao hiu bit ca mi
ngi v bui din m khi trc tip nghe xem nhm Nhng Ngi Yu Nm h|t hay n
mc no, h s li mun n bui biu din nghe nhiu hn na. Tuy nhin, mc d
dng ca vic trin khai li rt kh khn v s phi mt nhiu thi gian v{ chi ln lt c
mi hai lp. V vy, C{ Tm v{ u Ph t n vo gc trn bn tri ca ma trn.
Hy ly mt v d kh|c. H{nh ng th 6 (dn thng tin chi tit v bui din ln bng
thng bo ca mi lp) th sao? H nn t h{nh ng ny }u? Mc nh hng s
thp v rt t ngi xem thng bo vo mt ngy nht nh, v thm ch nu c ai c thng
tin chi tit v bui din, vic cng ch tng mc thng tin m{ thi. C c thng tin
chi tit cha hn s khin cho ngi ta mun n xem biu din. Tuy nhin, mc d
dng trin khai phng |n h{nh ng ny li rt nhiu v h ch cn lm mi mt vic l
vit thng tin chi tit ln bng. V vy, C{ Tm v{ u Ph t n trong gc di bn phi.
2C: A RA K HOCH H[NH NG
Vy th C{ Tm v{ u Ph nn chn phng |n n{o trin khai? u tin h{ng u

ca h l nhng h{nh ng nm gc trn bn phi v chng c mc nh hng cao v
d thc hin. u tin tip theo s l nhng h{nh ng gc trn bn tri hoc gc di bn
phi. Nhng phng |n km hp dn nht l nhng phng |n nm gc di bn tri.
C{ Tm v{ u Ph ~ sp xp mc u tin gia c|c h{nh ng da trn gi nh
rng h s t mnh thc hin mi vic. Tuy nhin, nu h tm ngi gip th sao?
V d nh h{nh ng s 4 (lm poster qung co v{ d|n quanh trng). Khng ai trong

s cc thnh vin ca nhm Nhng Ngi Yu Nm c kh nng v p, v{ cng khng ai c
kinh nghim lm poster, v th h t n gc di bn tri (nh hng t v kh trin
khai). Tuy nhin, u Ph ~ ngh n mt vic nu chng ta nh John Bch Tuc lm
poster cho chng ta th sao? Bit }u cu y s l{m c mt t cc p y!. Bng cch
nh John lm poster, v tr ca h{nh ng s 4 ~ chuyn t gc di bn tri sang gc trn
bn phi, nh hnh trn.
Tng t, h xp h{nh ng 8 (to mt a CD pht cho hc sinh trong trng km
theo ghi ch v bui din sp n) c mc nh hng cao nhng kh trin khai v h
khng bit lm th n{o ghi a CD. Tuy nhin, h bit trong lp c bn bit lm. H cng
c th nh ai gip trong h{nh ng 10 (to mt trang web)
Nu nh vo s gip ca mi ngi, h c th theo ui c mi ba tng. Mi
ngi c mt th mnh ring. Bn c th th{nh cng hn bng cch cng tc vi nhng
ngi c th mnh m bn thiu.
D C{ Tm v{ u Ph c th trin khai tt c c|c tng ca mnh nhng khng phi
lc n{o cng th. Hy nh sp xp th t u tin c|c phng |n v{ ln k hoch trin khai.
BUI BIU DIN K TIP CA NHNG NGI YU NM

Vy bui biu din sau ca Nhng Ngi Yu Nm ra sao?
Khong thi gian mt thng chun b cho bui biu din tip theo ~ tri qua tht
nhanh chng. Nng Nm, C{ Tm v{ u Ph mt ln na li ln sn khu. Khi h kt thc
mn biu din ca khc yu thch nht - B ba - th c sn th dc hon ton lng yn. Nghe
nh th c ai va bm nt tt m thanh ca mt ci ti vi khng l.
Nhng Ngi Yu Nm hi hp nhn |m ng kh|n gi trong sn th dc m ti. Th
ri tht t ngt, nhng trng v tay v hoan h v a ra trong khng kh y sng ng.
Ting vang ln n ni c kh|n phng nh mun rung ln.
Vy l nhng c gng v n lc ca C{ Tm v{ u Ph ~ c n |p! Hai trm

ngi ~ n xem bui biu din.
Nm! Nm! C{ Tm! C{ Tm! u Ph! u Ph!, |m ng vn tip tc h reo vang
di.
Ba ngi bn din nhn nhau ngng ngng. Mt h long lanh nc.
Thy C{ Tm v{ u Ph khc, nng Nm ht ln: N{y, hai ngi, ti sao li khc ch?
ng c cm tnh qu| nh th!. Ri bng nhin nng dng la ht v chy n m h tht
cht m{ khng sao ngn ni nhng dng nc mt ang tr{o ri trong nim hnh phc
chan ha.
N{ng tht tht: Cm n c|c cu, cm n hai ngi rt nhiu!.
Bui biu din th t ca Nhng Ngi Yu Nm l mt thnh cng vang di. Nh
nng cao s ngi bit n bui din ln 90% v{ a 50% trong s n vi bui din, C
Tm v{ u Ph ~ thu ht c hn 200 ngi. Hn th na, 90% s hc sinh y d nh
s tip tc xem nhng bui din sau!
BI HC S 3: NHNG MC TIU CHA NH

HNH V NHNG THNH QU VNG CHC
CHIA NH MT C M LN THNH NHIU MC TIU NH
Nhng Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- khng ch c nhng c m ln, h cn
theo ui mc tiu ln hn bng cch chia n ra thnh nhng mnh nh v t hi: Nm
nay mnh s lm g, hay trong ba thng ti, hay hm nay mnh s l{m g?. Nhng bc tin
n{y nh hng cho Ngi-Bit- Cch-Gii-Quyt-Vn- tin gn n vi c m v{ tip
thm ngh lc cho h. Mt khi ~ nh ra mt k hoch t c m c, h s tm ra
cch hiu qu nht t c tng mc tiu nh v thc hin nhng vic cn thit.
Trong bi hc ny, chng ta s theo di xem John Bch Tuc, ngi thit k poster
tuyt vi ca nhm Nhng Ngi Yu Nm, ~ c gng th n{o t n mc tiu ca
mnh. John m c c n Hollywood v tr thnh ha s phim hot hnh kim o din
dng cng ngh m|y tnh to hnh nh (CGI). Cn trc mt, mc tiu u tin ca John
l mua mt chic m|y vi tnh hc ha CGI.
Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- c mt qu trnh tin ti mc tiu ~ c chng
minh l rt hiu qu.
Bc 1: X|c nh mc tiu c th
Bc 2: X|c nh khong cch gia mc tiu v tnh trng hin ti
Bc 3: a ra gi thuyt v cch rt ngn khong cch y t n mc tiu
3A Lit k tt c nhng tng v la chn
3B Chn tng tt nht lm gi thuyt
Bc 4: Kim tra gi thuyt ri quay li bc 3 nu gi thuyt b bc b
4A Ph}n tch v{ x|c nh nhng thng tin cn thit kim tra gi thuyt
4B Phn tch v ln k hoch h{nh ng
Hy xem John p dng qu trnh n{y nh th no
GIC M V I CA JOHN V MC TIU U TIN

Bn hy gp g John nh. Mt hm John cng c bn Sarah i xem mt b phim CGI v
cu rt thch. Hnh v tht p v cc nhn vt trng ging tht n ni cu c th th rng
h tht s sng ngoi i. Ni dung phim cng hay. Gi }y cu mun tr thnh mt o
din Hollywood. Cu ~ hnh dung ra tiu ca cc tp ch: o din y sc sng to
John Bch Tuc ~ gi{nh c gii thng H{n l}m vi tm nh cu mc l phc en, tay
gi cao tng Oscar.
Nhng c mt vn rc ri
John khng bit lm th n{o to ra hnh nh bng my vi tnh. Thc t l cu cn
khng c c mt chic my vi tnh na. Vy th trc tin cu phi tm cch mua mt chic
my vi tnh. Cu mun thc hnh thit k bng cch t lm nhng tm thip Ging sinh cho
gia nh. iu c ngha l{ cu s phi c my vi tnh mun nht l{ v{o u thng 12, tc
l ch cn 6 thng na.
Cu bit rng mnh phi ngh ra mt k hoch ln!

Bc 1: Xc nh Mc Tiu C Th
Bc u tin ca John l{ t ra mt mc tiu tht c th. Th mc tiu ca cu l g?
H~y suy ngh mt cht, tng tng bn l John v ghi ra nhng tng ca bn v mc
tiu ca John.
Cu tr li ca bn l g?
C th bn ch vit rng Ti mun c mt chic my vi tnh hay Ti mun mua mt
chic m|y vi tnh. Tuy vy, khng phi l nhng cu tr li tt nht. Quan trng l bn
phi ghi tht c th, chi tit.
V d khng tt: Ti mun c mt chic m|y vi tnh ,Ti mun mua mt chic my vi
tnh.
V d tt: Ti mun mua mt chic m|y vi tnh c hiu Apple c gi| di 500 -la
trong vng 6 thng m khng phi mn tin ca ai.
V d th nht qu| m h. N khng din t r nhng g John mun, khi no John
mun c hay bng c|ch n{o John t c n. Trong v d th hai, nhng chi tit c
x|c nh r rng:
Ti mun g = Mt chic m|y vi tnh c hiu Apple gi| di 500 la.
Khi no ti c n = Trong vng 6 thng.
Lm th n{o ti t c iu = Ti mun mua my vi tnh m khng phi mn
tin ca ai.
John phi x|c nh r loi my vi tnh no ph hp nht cho nhu cu ca cu. C rt
nhiu chng loi my tnh. Mt s ph hp cho vic s dng th in t v son tho vn
bn. S khc thch hp hn vi mc ch CGI, nhng c th t hn. John gh qua nhng
ca hng vi tnh v lc tm trn internet v cui cng tm c mt chic my tnh thch
hp, mt chic Apple c trng kh| p gi| 500 -la. Lc ny cu ~ c mc tiu c th
n lc.
K n cu phi x|c nh khi no cu mun c chic m|y vi tnh trong tay. Cch tt
nht thu hp khong cch gia tnh trng hin nay ca cu (khng c my) v mc tiu
ca cu (mua my vi tnh) s thay i ph thuc vo khi no cu cn c mt chic my vi
tnh. Nu cu mun c m|y vi tnh trong vng 3 nm ti, cu c th mua c ch nh vo
s tin dnh dm. Tuy nhin, nu cu mun mua trong vng 6 thng ti th chc s phi n
lc nhiu hn. C th cu phi tm thm ngun thu nhp khc.
Nu bn c nhng iu kin c th t n mc tiu, bn nn cp n n trong
khi khng nh mc tiu ca mnh. Trong trng hp ca John, cu x|c nh rng cu mun
mua my vi tnh ch khng phi mn hay thu ca ai, v cu cng khng mun mn tin
ngi kh|c lm vic .
Mc tiu cng c th, k hoch h{nh ng s cng kh thi. Mi khi t ra mc tiu, bn
hy tp thi quen t hi: Mnh tht s mun t c iu g? Khi no mnh s t c?
Mnh cn nhng iu kin c th n{o }y?.
Bc 2: Xc nh Khong Cch Gia Mc Tiu V Tnh Trng Hin Ti
Mt khi ~ t ra mc tiu c th, bn phi x|c nh khong cch gia mc tiu v tnh
trng hin ti ca bn. Nu khong c|ch nh, gii php s rt d d{ng. Nhng nu
khong c|ch kh| ln, bn phi suy ngh tht k phng ph|p thc hin t n mc
tiu.
H~y xem trng hp ca John.
Hin ti John c 150 -la tin tit kim. Mi thng cha m cho cu 20 -la v cu c 3
-la mi tun nh vic dt ch nh{ h{ng xm i do, tc l{ 12 -la mi th|ng. Nhng
trung bnh cu li chi ht 15 -la mt thng.
Liu John c th mua my vi tnh nu cu duy tr tnh hnh thu nhp v chi tiu hin
ti? tr li cu hi ny, cu phi tnh ton s tin c c trong 6 thng nu gi nguyn
hin trng. Nu con s ln hn 500 -la, cu s c th mua my vi tnh m khng cn
lm g.
D ton thu nhp sau 6 thng:
Tin tit kim hin ti + s thng x (tin chi tiu hng thng + tin dt ch i do hng
thng tin chi tiu hng thng) = $150 + 6 x ($20 + ($3 x 4) - $15) = $252
John thy rng s tin cu c c s l{ 252 - la. Ngha l cu s khng th mua my

vi tnh nu c tip tc bng lng vi tnh trng thu nhp hin nay. Cu phi tm cch lp y
khon thiu ht l{ 248 -la.
Bc 3: a Ra Gi Thuyt V Cch Rt Ngn Khong Cch y t n Mc
Tiu
3A: LIT K TT C NHNG TNG V LA CHN
Gi }y John bit rng cu phi lm thm cng vic g thu hp khong cch ny.
Nhng cu nn lm g? Hy dnh ra mt pht suy ngh. H~y c{ng c th cng tt.
Bn a ra c gii php no? Bn c ngh ra c nhiu tng khng? i khi vic
t ph| trong c|ch suy ngh v{ a ra nhng tng sng to rt kh khn. Nhng gii
ph|p nh th ny rt c sc cm d:
Xin m cho thm tin hng thng.
dnh tin tit kim.
Mua v s.
tng u tin c th khng hiu qu v John mun t mnh t c mc ch.
tng th hai khng c th, v{ tng th ba c v qu may ri. Mt s ngi s b
cuc }y v{ kt lun rng khng th n{o dnh thm tin c.
Tuy nhin, bng cch s dng s c}y logic c gii thiu bi hc s 1, bn s c
th a ra nhiu gii ph|p a dng v c th. H~y xem s c}y logic m{ John ~ to ra:
Cu bt u t bn tri vi vn chnh ca mnh (lm th n{o mua mt chic my

vi tnh c hiu Apple trong vng 6 thng m khng phi mn tin ca ai kh|c?). Sau cu
chia nh|nh u tin th{nh tng thu nhp v{ gim chi tiu.
John suy ngh v nhng cch gip cu tng thu nhp. Cu li ph}n l{m hai nh|nh: tin
t ngi kh|c v{ thu nhp t to.
Bn pha gim chi tiu, cu chia nhng khon chi tiu ra tng mc nh gii tr,
n, thc ung v{ kh|c.
m rng c}y s theo chiu dc, h~y thng xuyn t hi mnh: C c|ch n{o
kh|c gii quyt vn khng? v{ bn c th m rng s cy theo chiu ngang vi
cu hi: Nhng h{nh ng no s thuc v{o nhm n{y?. Theo c|ch n{y, bn s c c rt
nhiu tng c th.
3B: CHN TNG TT NHT LM GI THUYT
Sau khi John to nn c}y s logic, cu bt u tm kim nhng tng tt nht m
cu s phi theo ui vi mt gi thuyt lm th n{o b p c khon thiu ht 248
-la .
Mi mt nhnh ca s cy logic l mt tng. Nu thy tng no khng hiu
qu hay bt kh thi hoc i ngc nhng gi tr ca bn, hy xa b nh|nh c}y . V d,
trong trng hp ca John, cu ct b ton b nh|nh tin t ngi kh|c v mc tiu ca
cu l gii quyt vn ny m khng phi nh n s gip ca bt k ai. Cu cng ct
b nh|nh tng thi gian lm vic v cu phi tip tc luyn tp khc cn cu v lm bi tp
nn khng th dnh thm thi gian lm vic. Cu cn ct lun c hai nh|nh u t v{
mua v s v cu khng bit u t th no cn xc sut trng x s th rt thp.
Bng cch ct b mt s nh|nh v{ |nh du nhng nhnh m cu cho l tt nht trn

s , John ~ a ra c gi thuyt mnh c th mua my vi tnh trong vng 6 thng nu
chuyn sang lm mt cng vic c thu nhp cao hn, b|n bt s|ch c, khng mua a CD v{
chi game na.
John dng thp gi thuyt sau minh ha cho lp lun trn. Nhn vo thp ny, ta
thy ngay c gi thuyt chnh (ti c th mua mt chic m|y vi tnh c hiu Apple gi
500 -la trong vng 6 thng) v nhng iu kin c th (lm th n{o) di ch}n th|p
h tr cho gi thuyt chnh.
Vy th ti sao }y vn ch l gi thuyt m khng phi l gii php tht s ca John?
N vn cn l gi thuyt v chng ta vn cha bit c n c ng hay khng.
V d, mt phn gi thuyt ca John l cu c th chuyn sang cng vic c thu nhp

cao hn. Cu ngh iu l{ c th v cu nghe ni Kevin bn cu ~ kim c n 8 -la
mt gi. Tuy nhin, John khng bit cng vic thc s ca Kevin l g, cu c th l{m c
cng vic tng t hay khng, v cng vic c cn ngi mi hay khng.
Nhng khi bn a ra gi thuyt c th v hp l, bn c th tm kim nhiu thng tin
v tin hnh phn tch hiu qu hn kim tra xem gi thuyt ca bn c ng khng.
Cng c gii quyt vn : Thp Gi Thuyt
Thp Gi Thuyt l mt cng c rt hiu qu t chc sp xp nhng c s lp lun
ca bn. Bn c th dng n x|c nh r kt lun cn c v nhng c s ca bn trc
khi tin hnh thu thp d liu v{ ph}n tch nng cao hiu qu mt c|ch |ng k. Cng c
ny rt hu dng trong vic truyn t gi thuyt ca bn cho mi ngi.
Kt cu c bn ca thp bao gm kt lun hay tiu ch chnh c t trn nh thp v
danh sch nhng c s lp lun nm di chn thp, trng ta nh nhng vin gch to
nn kim t thp vy.
Hy xem xt mt vi v d tm hiu cch hot ng ca n. Bn hy sp xp nhng
vn nh sau to nn mt cu trc kim t thp cho thy mi lin quan gia nhng vn
.
C hai loi thp gi thuyt chnh: loi c cu trc nhm v loi c cu trc c s. Vn
1 trn thuc dng cu trc nhm. Kt lun i hc rt vui c to nn bi nhng nhn
xt ring bit nhng c lin quan n nhau nh chi th thao trng rt vui, n tra
rt vui v{ lp hc rt vui.
Nhng h tr c th tr li cho nhng cu hi ti sao, nh th n{o v{ c|i g t ra cho
mnh chnh trn nh th|p. i vi cu trc nhm, ngay c khi mt h tr b bc b,
kt lun vn gi nguyn. Trong trng hp v d ny, bn vn c th tuyn b i hc rt
vui mc d lp lun lp hc rt vui c chng minh l sai.
Vn 2 l v d cho cu trc c s. Trong dng thp ny, nhiu lp lun chc chn
nh c| hi l{ c|, v{ c| bi gii ~ a n kt lun c| hi bi gii. Khng ging nh
cu trc nhm, cu trc c s cho thy nu mt lp lun khng ng th kt lun chnh tt
yu s sai.
Bc 4: Kim Tra Gi Thuyt. Quay Li Bc 3 Nu Gi Thuyt B Bc B

4A: X\C NH NHNG PHN TCH V THNG TIN CN THIT KIM TRA GI
THUYT
Sau khi ~ c c gi thuyt hng n kh nng t c mc tiu, bc tip theo
John phi lm l tm xem nhng thng tin v phn tch no cn thc hin kim tra gi
thuyt. Nh bn thy di }y, John dng mt s gii quyt vn lm r vn , gi

thuyt v{ c s, cng nh nhng phn tch v thng tin cn thit.
kim tra gi thuyt u tin Mnh c th gim phn ln chi tiu nu ngng mua a
CD v{ game, John quyt nh phn tch chi tiu trong vng 3 thng va qua ca cu. Cu
lit k danh sch nhng g cu mua nh v{o ha n v{ tr nh ca mnh. Bng cch phn
loi nhng chi tiu mua sm vo cc mc nh, cu x|c nh r hn nhng khon no nn
ct gim v{ t|c ng ca vic ct gim s ln nh th no.
Cu cng a ra nhng k hoch h{nh ng tng t vi hai gi thuyt cn li nh s
gii quyt vn bn trn ~ m t.
Lc ny cu ~ bit r mnh phi lm g.
X|c nh nhng khon chi tiu cn ct gim Vn

Tm kim thng tin gi c v cch bn hng
Hi bn b v thu nhp ca nhng cng vic bn thi gian Hi thm h{ng xm xin
vic lm bn thi gian
4B: PHN TCH V LN K HOCH H[NH NG
Tip theo John tin h{nh ph}n tch. Trc tin cu ngh c|ch l{m sao ct gim chi tiu.
Phn tch #1: John c th ct gim chi tiu bao nhiu?
Cu bt u nh li v lit k mi th cu mua trong vng 3 th|ng trc : N{o,
th|ng trc mnh mua mt a game 9 -la v mt thanh s- c-la 1 -la. Cn g na no?
, mnh mua truyn tranh mt 4 -la mi thng v li tn tin mua nc ngt sau mi trn
khc cn cu vo th by na.
Bng cch s dng tin trnh khoa hc chnh xc ny, John lp bng d liu chi tiu ca
mnh trong vng 3 th|ng qua nh sau.
Tip theo cu tnh ton xem chi tiu trung bnh mi thng ca cu vo mi loi l bao
nhiu ri to nn biu sau:
Khi nhn vo biu , John nhn ra rng gi thuyt cu s c th ct gim phn ln chi
tiu ca mnh bng c|ch thi mua a CD v{ game l{ sai. Tht ra cu chi tiu phn ln s
tin v{o nc ngt v mua truyn tranh. Mc d chng r hn a CD v{ game nhng cu
mua chng thng xuyn hn.
John bi ri khi pht hin iu ny. Cu t hi: Mnh c phi thi ung nc ngt
khng? Cn my cun truyn tranh yu thch th sao? Mnh lun kh|t nc sau mi trn
khc cn cu, cn nu mnh khng mua truyn na th mnh s b lc lng khi cc bn
trng k v chng. C v nh c mt s th John sn sng ct b v mt s th khc th
khng.
Nhng th John c th b l:
Nghe a CD mi
Chi nhng tr game mi
Nhng th John khng mun ct gim:
Ung nc ngt sau mi trn khc cn cu
c truyn tranh
n ko
quyt nh xem mnh s thu hp chi tiu nh th no, John phi cn nhc xem vic
loi b mt mn s gim chi tiu ca mnh c n }u v{ cu c th nhn n n khi
t c mc tiu khng. Cng nh Nhng Ngi Yu Nm trong bi hc trc, John dng
mt ma trn sp xp nhng suy ngh ca mnh:
Nh bn thy y, John sp xp mc chi tiu trung bnh hng thng trn trc tung, trn
trc honh l cc mn cu khng mun ct gim bn tri v cc mn cu c th ct gim
bn tay phi.
Khi sp xp cc khon mua sm vo ma trn, lp tc cu thy r mnh nn ct gim
mua a CD v{ game. Chng nm gc trn bn phi, ngha l{ chng va d t b va c
nh hng ln ln chi tiu hng thng. Mt khc, ko nm gc di bn tr|i, ngha l{ cu
chi tiu khng nhiu v{o v{ cng khng mun t b. V ko khng c t|c ng ln n
chi tiu, cu quyt nh khng t b n.
Nhng cn truyn tranh v{ nc ngt th sao? D cu khng mun t b chng nhng
nu c th gim nhng khon ny, chng s c t|c ng ln n tng chi tiu ca cu. John
quyt nh suy ngh thm xem l{m th n{o gim nhng khon mua sm ny.
Cu ngh ra nhng tng rt tuyt. Thay v mua nc ngt sau mi trn khc cn
cu, cu nhn ra mnh c th mua bt, pha sn nh{ v{ mang theo trong bnh nc. Cu
cng quyt nh s chung tin mua truyn tranh vi cc bn. Nhng thay i ny s ct
gim chi tiu v{o nc ngt v truyn tranh l khong 50%.
John ~ c th gim mc chi tiu hng thng t 15 -la xung cn 5 -la. Vic ny s
l{m tng tng s tin tit kim ln 60 la (6 thng, mi th|ng 10 la), vy l ch cn li
khong c|ch 188 -la so vi mc tiu.
Phn tch #2: John c th kim c bao nhiu t vic bn li nhng th khng
cn cn thit?
John vn cn phi rt ngn khong c|ch 188 -la cn li. Vy nn cu r sot trong
phng mnh v c nh{ kho tm nhng th cu v{ gia nh khng cn dng n.
Cu bt u tm trong phng mnh trc. Cu tm c mt ng truyn tranh v mt
cun t in mi tinh m cu cha bao gi dng n. Cu kim tra trn trang web bn sch
c v{ thy mnh c th bn s s|ch vi gi| 25 -la.
K n cu vo nh kho. Cu tm c mt ti gy chi gn m{ cha cu gi{nh c

trong mt gii u ca cng ty, mt chic gng tay bng ch{y cu tng dng lc hc tiu hc
v mt ng qun o c khng mc va na. John ngh: Chic ti gy gn ny c th bn
c nhiu tin lm }y. Mnh ngh cha c mt chic kh|c ~ c. mnh hi li m xem
mnh c th bn n khng. Chic gng bng ch{y v{ s qun |o c n{y c th rt thch hp
cho a em ca bn mnh! Hy cho n ci ny. Chc l n s vui lm.
Tt nhin m cu cho php lun. Tht ra b cn cm n cu ~ dn dp nh kho. B
ni: Trong tht l ln xn. Chng ta c qu nhiu th chng bao gi dng n!.
John nhy cng ln vui sng. Cu chy n ca hng dng c th thao gn nh{ xem
c th bn chic ti gy gn c bao nhiu. H tr cu 25 -la.
Th l cu c 25 -la b|n s|ch v{ 25 -la bn ti gy gn. John reo ln: Tuyt vi!
Gi mnh ~ c thm 50 -la na.
Cu vn cn thiu 138 -la. Lc ny cu phi tm mt cng vic bn thi gian c thu
nhp cao hn thu hp khong c|ch 138 -la .
Phn tch #3: John c th tng thm bao nhiu thu nhp nh thay i vic lm?
John bt u hi nm ngi bn v nhng cng vic bn thi gian ca h v th lao
nhn c. H tr li cu nh th ny:
H~y suy ngh mt cht v nhng cu tr li ny. Chng ta c th rt ra kt lun g?
John nhn ra rng nu cu c mt kh nng c bit, nh k nng thit k trang web

chuyn nghip hay ngoi ng, cu c th kim c 6 n 8 -la mi gi. Thu nhp c v t
hn nu cu khng c k nng c bit no. Cu cng nhn thy thu nhp 3 -la mi gi
nh dt ch i do cng khng t cht no trong khi nhng cu b khc ch c tr c 2
-la khi lm cng vic ny.
K n cu hi thm h{ng xm xem nhng cng vic no c th ang cn ngi. H
cho cu bit:
Vy John c nn b cuc hay vn cn c|ch kh|c thu hp khong c|ch? c c

138 - la trong su thng, cu phi tng thu nhp thm 23 -la mi th|ng, ngha l{ tng
thu nhp mi gi ln gn 6 -la.
Nh bn thy y, John sng trong mt khu ph tr tin lm thm cho hc sinh rt
thp. Khng ai ngh vi cu mt cng vic cao hn mc 3 -la mi gi m cu ang c.
John gn nh ~ b cuc, nhng trc tin cu c gng ngh ra mt sng kin n{o
tng thm thu nhp m khng phi lm thm gi. Bng nhin, cu cht ny ra mt tng
hay ho.
Nu mnh dt 2 ch ch i do cng lc th sao? Mnh s c th kim c 9 -la mi
gi nu mnh dt c 3 ch ch i do cng mt lc! Mnh ~ thy ngi ta lm vy thnh
ph New York! Tuyt vi"
John hi nhng ngi ch nui ch xem cu c th cng lc dt my con ch hay

khng? C ba u vui v ng vi John, c bit khi h nhn ra iu s gip cu mua
c mt chic m|y vi tnh v{ theo ui gic m Hollywood. H ni: Sau khi ni ting chu
quay li v tng nh cho chng ti nh.
John ~ tin c mt bc d{i v{ c c mt k hoch tuyt ho!
BC QUAN TRNG NHT: TIN HNH
John ~ vt qua tt c nhng qu trnh t u bi hc ny. Cu ~ t ra mt mc tiu

r rng, nhn nh c khong cch gia mc tiu v tnh trng hin ti, a ra gi thuyt
lm th n{o thu hp khong cch v kim tra nhng gi thuyt xem chng c hiu qu
khng. Lc ny cu tin n bc quan trng nht: Tin Hnh.
Gi }y John c mt k hoch tuyt vi t n mc tiu l mua mt chic my vi
tnh c hiu Apple trong 6 th|ng, nhng cu khng dng !
Hiu qu ca nhng h{nh ng ca bn c o bng cng thc sau:
Hiu qu = Hiu qu ca k hoch x Cht lng tin hnh
t c hiu qu cao nht, bn phi c mt k hoch hiu qu v tin hnh tht
tt. Nu bn ch c mt trong hai iu , bn s khng th t n mc tiu. Bn cn phi
c c hai yu t ny.
Sau khi bn ~ c mt k hoch chc chn t c mc tiu, ng qun lp mt
bng tin c th. Hy ghi ra tt c nhng g bn phi lm v khi no cn lm.
Nh theo di qu trnh thc hin ca bn v{ |nh gi| li k hoch khi cn. Trong cuc
sng c rt t th din ra hon ho nh k hoch. Nu hng xm ca bn khng cn bn dt
ch i do na th sao? Nu vy, bn khng cn phi lo s na, v gi }y bn ~ bit cch
gii quyt vn . Ch cn dng nhng phng ph|p tip cn m{ chng ta ~ hc c
trong cun sch ny!
BI HC S 4: U KHUYT IM CA CC
TRNG DY BNG
Nhng Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- l nhng ngi quyt nh rt gii. Him
khi h hi tic v nhng la chn ca mnh v h ~ d{nh thi gian xem xt tt c cc la
chn v tm ra gii php tt nht cho mnh.
Trong bi hc ny, chng ta s theo di xem Kiwi, mt ngi sao bng | tr chn
trng mi cho mnh nh th no. Kiwi l mt a tr sng d v lun bit r mnh mun
g.
KIWI, C B BNG
Mi cc bn gp Kiwi. Kiwi rt yu bng |. C ~ chi bng t khi mi chp chng
bit i. H{ng ng{y c la bng, dt bng trn ng n trng, d tri ma hay nng.
Ngay c khi c tuyt ri c cng luyn tp.
C b thp ngi v nh nhn nhng nh c tc nhanh nh in, s linh hot v k
nng tuyt ho, c tr thnh mt cu th tuyt vi tht ra hin nay c ang l{ trung phong
cho i tuyn U17 quc gia d c ch ang hc nm u tin cp trung hc. Tht n tng
phi khng cc bn?
Kiwi va cng ng i tr v sau chuyn du u vng quanh th gii v{i ng{y trc.
T hm , tt c nhng g c quan tm l phi chuyn n Brazil c hun luyn. i
bng ca c | giao hu vi i U17 Brazil v thua 0-10. C hon ton khng th lm g
c trong trn u . n gin l v nhng cu th Brazil gii hn i ca c v mi mt.
Kiwi bt u ngh n vic mnh cn luyn tp v{ thi u trong mt mi trng cnh tranh
hn nu c mun theo ui hoi bo tr thnh mt cu th ng cp quc t.
Khi i bng ca c du u quanh th gii, thi u chu , Nam Phi, chu u v vng
Trung ng, Kiwi cng nhn ra mnh phi hc hi rt nhiu iu v th gii. l{ ln u
c b xa nh v c nhn ra rng ha ra hiu bit ca c v th gii cn rt hn hp. By gi
c mun sng mt quc gia khc v bit n hai nn vn ha, hai ngn ng.
BT U CUC TM KIM CA KIWI

Kiwi l mt c b a h{nh ng. Mt khi ~ quyt nh lm g, c s h{nh ng ngay.
Trc tin c xin php cha m cho mnh c chuyn trng n Brazil chi bng. Cm
ng trc am m v{ quyt tm ca Kiwi, h ng . Tuy vy, h bt c phi cn bng gia
vic chi bng vi vic hc v ni rng c phi chn mt trng c hc ph thp hn 3.000
-la mt nm.
Kiwi ht sc vui sng. C lao n my tnh v bt u tm ti nhng trng dy bng
| Brazil trn internet. C tm thy hai trng ni ting nht v ghi li nhng u khuyt
im ca tng trng vo s tay. Ha ra tt c nhng ngi sao bng | ca i bng Brazil
u c {o to t mt trong hai ngi trng ny. Kiwi bit rng mnh ~ i ng hng.
C bt u tm hiu trng trung hc Rio, qun qun ca gii v ch bng | c|c

trng trung hc Brazil nm trc. Kiwi rt n tng vi trang ch ca trng Rio, n
khng ch c ting B {o Nha m{ c c ting Anh, Ty Ban Nha, , Php v Nht trong mu
n xin nhp hc d{nh cho ngi nc ngoi.
Khi c m trang ch ra, m nhc du dt vang ln khi mt thng ip cun qua mn
hnh:
Kiwi rt n tng vi trang web ca trng Rio. C quyt nh mnh nn theo hc ti

trng trung hc Rio. C cng thy rng ngi trng nm thnh ph Rio de Janeiro, mt
thnh ph c lun mong mun c gh thm. C tht ln: , n nm Rio de Janeiro!
Cui cng mnh cng c th th lt vn trn nhng bi bin y!. C cng kim tra hc ph
trn mng v thy rng n nm trong kh nng cho php, mi nm 3.000 -la. Cn g tt
hn na?
Tip n c tm kim trng trung hc Amazon, mt trng rt nhiu trin vng trong
ma gii nm ngo|i. C lt qua nhng mc tm kim kh|c nhau nh trng trung hc
Amazon v{ i bng | Brazil, trin vng, trng trung hc nhng khng c|i n{o a c
n trang ch ca trng. May mn thay, Kiwi ang theo hc ting B {o Nha trng.
C th mt t kha kh|c Amazonas Escola. Gn cui danh sch kt qu tm kim, c tm
c trang web ca trng trung hc Amazon. Tuy nhin, khng nh trng trung hc Rio,
trang web ca h ch c ting B {o Nha m{ thi.
C s dng cun t in Anh B {o Nha my m trn trang web ca trng
trung hc Amazon v cui cng cng ln ra nhng thng tin sau:
i bng ca trng trung hc Amazon ng l{ i trin vng nm ngo|i.
Khng c hc sinh nc ngo{i n{o ang theo hc trng nn d nhin, khng c
chng trnh c bit no dnh cho hc sinh nc ngoi.
Trng nm trong mt d~y ni c|ch xa Rio hn hai gi chy xe. Hc ph l{ 5.000 la, tc l nhiu hn ngun kinh ph ca c 2.000 -la.
Kiwi dng mt bng so s|nh u khuyt im i vi c hai trng. Bng cch sp xp

u khuyt im ca hai trng cnh nhau, c c th nhanh chng x|c nh trng no l
la chn tt hn.
Nhn vo bng, Kiwi nhanh chng a ra quyt nh: Trng trung hc Amazon
khng ch t thu ht hn m{ cn vt qu ti tin ca mnh. Trng trung hc Rio s ph
hp vi mnh hn. C thc n 4 gi s|ng in n xin nhp hc trc tuyn cho trng
trung hc Rio ri mi i ng. Mc d ~ rt tr nhng mt c vn ro honh. C khng th
khng suy ngh v chuyn i th v pha trc.
Cng c gii quyt vn : u v Khuyt im, Tiu ch v nh gi
}y l{ hai cng c rt hu ch khi bn cn |nh gi| nhiu kh nng tm ra phng
n tt nht.
CNG C 1: U V[ KHUYT IM
Cng c u tin l{ u v{ Khuyt im. K thut ny gip bn {o s}u nghin cu
nhng phng |n la chn v xem xt c nhng kha cnh tt (u im) v xu (khuyt
im) ca phng |n trc khi a ra quyt nh cui cng. Hy gi nh rng, cng
nh Kiwi, bn ang mun chn mt trng trung hc mi theo hc. Cng c u v{
Khuyt im c th gip bn phn loi nhng khc bit gia c|c phng |n.
Bc 1: Lit K Tt C Cc Phng n
Trc tin, bn hy lit k tt c nhng phng |n. V d nh trong trng hp ny,
bn c 3 ngi trng: trng trung hc Armadillo, trng trung hc Beaver v{ trng
trung hc Cougar.
Bc 2: Lit K u v Khuyt im Ca Tng Phng n.
Sau , bn lit k tt c u v{ khuyt im ca tng phng |n. Ngay c khi bn ngh
mt phng |n n{o hp dn hn hn, bn cng nn tp thi quen t hi: Phng |n
ny khng c khuyt im no sao? Cn c u im n{o kh|c khng?. Chng ta thng b
t|c ng bi n tng u tin. Nu trc tin chng ta ngh mnh thch mt iu g, chng
ta thng c tm ra nhng l l chng minh cho suy ngh . Ngc li, nu chng ta khng
thch iu g lm, chng ta thng ch ch vo nhng khuyt im. iu quan trng l
chng ta phi tr|nh xu hng n{y a ra mt quyt nh ng n. Danh s|ch u khuyt
im ca ba ngi trng c th tng t nh sau:
Bc 3: nh Gi Tm Quan Trng Ca Tng im Mnh v Yu Bn Lit K.

Khng phi c s ng h hay bc b mt phng |n n{o cng c tm quan trng
nh nhau. Bc tip theo l{ |nh gi| tm quan trng ca tng yu t.
V d h~y |nh gi| nh sau:
+++/--- : rt hp dn/rt khng hp dn

++/-- : tng i hp dn/tng i khng hp dn
+/-: t hp dn/t khng hp dn.
Gi s nh bn |nh gi| cht lng gio dc v hc ph l rt quan trng (nn n s
c gn trng s l +/- 3) trong khi tui ca ngi trng khng quan trng lm (tc l
trng s +/- 1)
Bc 4: Chn Phng n Hp Dn Nht

Bc cui cng l chn ra phng |n ti u da trn nhng u khuyt im c trng
s m bn ~ lit k. Trong trng hp ny, c l la chn tt nht cho bn l{ trng
Beaver v n c nhiu im cng v{ t im tr nht.
CNG C 2: TIU CH V NH GI
Cng c th hai l{ Tiu ch v{ |nh gi|. Bn c th s dng cng c n{y x|c nh r
nhng tiu ch no, hay phm cht n{o, nn c dng |nh gi| c|c phng |n, quyt
nh tm quan trng ca tng nhm tiu ch v{ |nh gi nhng phng |n mt cch hiu
qu.
Bc 1: Lit K Tt C Nhng Phng n
Cng nh cng c u v{ Khuyt im, trc tin hy lit k tt c c|c phng |n. Mt
ln na, chng ta s li chn gia trng trung hc Armadillo, trng trung hc Beaver v
trng trung hc Cougar.
Bc 2: Lit K Tt C Nhng Tiu Ch nh Gi
Khi bn nhn xt mt trng tt hay khng tt, bn mun ni n tiu ch no? Chng
ta s dng nhng tiu ch sau:
Cht lng gio dc
Kh nng du hc
Xp hng ca i bng chy
S lng bn b c th theo hc
Khong c|ch n trng
C s vt cht mi
Hc ph
Bc 3: Xc nh Mc Quan Trng Ca Tng Tiu Ch
Bc tip theo l{ x|c nh mc quan trng ca tng tiu ch bn va lit k. Bn c
th dng ba cp nh cao, trung bnh v{ thp hoc dng thang o 10 im u c.
Chng ta s th t trng s cho c|c tiu ch nh sau:
Cht lng gio dc: cao
Kh nng du hc: cao
Xp hng ca i bng chy: trung bnh
S lng bn b c th theo hc: trung bnh
Khong c|ch n trng: thp
C s vt cht mi: thp
Hc ph: cao
Bc 4: nh Gi Tng Phng n Da Trn Cc Tiu Ch C Trng S
Tip theo bn s |nh gi| tng phng |n da trn nhng tiu ch ~ t ra. Bn c
th |nh gi| theo bao nhiu cp ty thch. Trong v d ny, chng ta s s dng phng
ph|p |nh gi| ba cp , t +++ tc rt hp dn n + l khng hp dn.
Nh bn c th nhn thy h{ng khong c|ch n trng, bn c th ghi con s c

th (v d nh 25 pht). Nu bn c d liu c th, bn c th thm v{o hiu r hn. Nu
iu g c th |nh gi| bng cu tr li c hay khng (v d nh kh nng du hc) bn cng
c th ghi ra.
Bc 5: Chn Phng n Tt Nht
Cui cng, bn chn ra phng |n tt nht. Hy nh |nh gi| c trng s ca tng tiu
ch |nh gi| khi a ra quyt nh cui cng. Mt ln na, trong v d ny c l bn vn nn
chn trng Beaver v trng n{y t im cao trn nhng tiu ch quan trng nh cht
lng gio dc v kh nng du hc, tuy nhin li c im thp nhng tiu ch t quan
trng hn nh khong c|ch n trng v{ c s vt cht mi.
C k thut u Khuyt im v k thut Tiu Ch v{ |nh Gi| u s gip bn a ra
cng mt kt qu, gip bn chn c phng |n ti u. }y khng ch l nhng cng c
gip bn h thng li t duy ca mnh m cn gip ch ra nhng thng tin c th bn ~ b
st v{ a ra nhng cu hi m c th bn s cn phi t ra x|c nh trong u bn iu
g tht s quan trng. Khng ch c vy, bn cn c th tm ra nhng phng ph|p gim

i nhng thiu st trong c|c phng |n.
PHN TCH TH V CA NH BNH LUN

Ngy hm sau, Kiwi theo di mc tin tc th thao bui chiu v{ cng l{ mt thi
quen hng ngy ca c b. C mt chng trnh c bit mang tn: Ti sao i Yankees
khng th chin thng? v{ li pht biu ca mt nh{ ph}n tch ~ thu ht s ch ca
Kiwi: Ti sao i Yankees li khng gi{nh c chin thng ngay c khi h c rt nhiu cu
th ngi sao? H~y t bn vo hon cnh ca mt cu th cha tng l tn binh v ng ch
i bng (ngi chng bit cht g v bng chy) lun quyt nh mua li nhng cu th ~
ni ting trc t c|c i kh|c. l{ iu th thm nht i vi c|c t}n binh. H~y ngh
m xem: nhng anh chng ny hu nh khng bao gi c c hi tr thnh tn binh. Lm th
n{o h ph|t huy t{i nng nu h khng c thi u? Mt i mnh cha chc ~ l{ mi
trng tt nht cho s pht trin. Khng c g ngc nhin khi tinh thn thi u ca i bng
li rt thp.
Kiwi nhn chm chm vo mn hnh ti vi, lm bm mt mnh: Mt i mnh cha chc
~ l{ mi trng tt nht cho s pht trin. Nh{ bnh lun c l. t nhin Kiwi t hi
mnh ~ dng ng c|ch |nh gi| trong vic la chn trng hun luyn cha.
Kiwi cn nhc li mc tiu ban u ca mnh: Mc tiu ca mnh khng phi l{ chi
cho i bng mnh nht. Mnh mun tr thnh cu th gii nht c th v{ t c iu
th mnh phi c hun luyn mt trng bng | tt nht. Mc tiu th hai ca
mnh l tip thu hai nn vn ha v{ hai ngn ng.
C vit vi danh sch nhng tiu ch |nh gi| chn trng v mc quan trng
ca tng th ra giy. Khi thc hin qu trnh ny, nhiu cu hi bt u hin ra trong tm
tr c. C bt u |nh gi| li din tin t duy ~ a mnh n kt lun rng trng trung
hc Rio khng ch tt hn m{ cn ph hp hn vi kh nng t{i chnh. C bt u t hi v
nghi ng nhng gi nh ca mnh.
Mi trng tt pht trin bng |: Vy yu t then cht c th no s gip mnh

quyt nh mi trng tt pht trin bng |?
Mi trng tt tip thu hai nn vn ha, hai ngn ng: Chng trnh c bit dnh
cho hc sinh nc ngoi ca trng Rio c v hp dn, nhng n tt n mc no? Liu
vic c hn 30 hc sinh M ang theo hc c tht s c li khng khi mnh ~ n tn Brazil
tri nghim mt nn vn ha kh|c v{ hc mt ngn ng mi?.
Chi ph: Mnh khng th thay i hc ph ca c|c trng, nhng liu mnh c th t
c hc bng n{o khng?.
Gn Rio: iu ny khng quan trng lm trong mc tiu chnh ca mnh. C l mnh ~
|nh gi| qu| cao iu kin n{y.
Kiwi ~ phm mt sai lm rt ph bin. Chng ta thng a ra nhng quyt nh
quan trng m{ khng d{nh thi gian suy ngh thu |o tt c nhng la chn v tm
kim nhng thng tin chnh xc.
Hy lm theo nhng g Kiwi ang l{m. Bn nn |nh gi| li c|ch suy ngh ca mnh.
V{o m th hai lin tip, Kiwi li thc n gn s|ng. Nhng c vn cm thy mnh cha
t c iu g c. Tm tr c c mi quanh qun vi nhng cu hi.
Kiwi t nh: Ch lo lng v{ bn khon vi nhng cu hi y s khng a mnh n

}u. Mnh cn ngh xem mnh c th l{m g a ra quyt nh chnh x|c hn. Khi ghi ra
nhng vic cn lm, c cm thy nh nhm v thanh thn i v{o gic ng. C m thy mnh
ang vy tay ch{o t nc Brazil, bc xung my bay phi trng, lng ngp trn hy
vng. Gic m mi thc t lm sao! C c th nghe thy r rng ting gia nh v{ bn b
chc c may mn, cm nhn c c vng tay m p ca h khi m tm bit c.
Tm kim mi trng pht trin bng tt nht
Sng hm sau, Kiwi gi in cho hun luyn vin Jones v xin li khuyn ca ng. ng
bo: iu quan trng nht i vi em l c nhiu cu th gii bn cnh em va c th
luyn tp va c th sc thng xuyn h{ng ng{y. ng cng bo c phi dnh cng
nhiu thi gian chi bng c{ng tt. tui c, p lc khi thi u thc s s gip ch nhiu
nht cho s pht trin k thut v th lc, v{ c bit l tinh thn.
ng cng ch cho Kiwi nhng mo m{ c cha bao gi ngh n. ng ni vi c rng
mt s i bng c xu hng cho nhng cu th hng hai v hng ba ngi gh d b. Cho
nn c cn tm kim mt i bng mang li c hi cho tt c cc hng cu th cng thi u.
ng ngh rng cht lng hun luyn cng rt quan trng, mc d mi trng cnh tranh
v thi gian thi u vn l{ u tin h{ng u.
Kiwi hi hun luyn vin Jones xem c nn n trng no. Hun luyn vin bo rng
tuy ng bit c hai trng u nm trong s nhng trng dy bng | tt nht th gii,
nhng ng vn khng c hiu bit |nh gi| c kh|ch quan. Thay v{o , ng ha
s gii thiu Kiwi vi hun luyn vin Zico, mt hun luyn vin ngi Brazil trc }y
tng l{ ng nghip vi ng.
Kiwi ht li cm n hun luyn vin Jones v li khuyn. C rt ngc nhin khi ch mt
bc nh li mang n nhng thng tin v{ c hi gi tr n th. Gi }y c ~ c nhng
tiu ch c th |nh gi| mi trng pht trin bng | ca trng Rio v Amazon. Ngoi
ra, cn ai c th cho li khuyn tt hn hun luyn vin Zico ngi Brazil?
Chiu hm , trong khi Kiwi tn b v nh sau bui tp, c nhn c in thoi ca
hun luyn vin Zico: Xin ch{o, c phi Kiwi y khng? Ti c nghe thy Jones ni rng
em ang ngh n vic theo hc Rio hay Amazon. Hy cho ti bit ti c th gip c g
cho em?. ng tr chuyn vi Kiwi sut hn mt ting ng h. Cui cng, ng ni rng ng
ho{n to{n ng vi nhng tiu ch m hun luyn vin Jones a ra |nh gi| mt mi
trng bng | tt.
ng ni: Chc chn ti s khuyn em nn vo hc trng Amazon. Mc d c hai

trng u c nhng cu th xut sc nhng tht ra mi trng ca h li rt khc nhau.
Trng Rio ni ting l ch nhng cu th bt u ta s|ng thi u. Nu em khng nm
trong nhm gii nht, em s khng c thi u nhiu. Ngc li, trng Amazon cho php
tt c cc cu th thi u s trn ngang bng nhau. Em s c c hi to ra s khc bit kh
ln nu em mun pht trin thnh mt cu th gii.
Hun luyn vin Zico cng ngh rng trng Amazon c ch hun luyn tt hn.
Trng Rio c nhng hun luyn vin ni ting, nhng h cng hun luyn cho i tuyn
quc gia v dnh t thi gian trng. Ngc li, nhng hun luyn vin ca trng
Amazon dnh rt nhiu thi gian tip xc vi cu th. ng Zico nhn xt: Nhng ngi ny
tuy khng ni ting nhng khng c ngha l{ h khng gii. Ti ~ tng gp rt nhiu hun
luyn vin trong i v cc hun luyn vin ca trng Amazon l nhng ngi gii nht
ti ~ tng tip xc.
Kiwi thy hun luyn vin Zico ni ht sc thuyt phc. C rt vui v c c hi trao i
vi ng. Gi }y c ~ c th in y v chnh xc bng thng tin tiu ch v{ |nh gi| v
mi trng pht trin bng | tt nht.
Tm mi trng tt nht tip thu hai nn vn ha v hai ngn ng

Lc ny Kiwi cn x|c nh ni n{o s tt hn cho vic tip thu vn ha v{ ngn ng ca
c. C lin h vi vn phng trng trung hc Rio v nhn c thng tin lin lc vi ba
hc sinh M ang theo hc trng. Khi c lin h vi bn u tin, c nhn c cu tr
li: Chng trnh c bit dnh cho hc sinh nc ngo{i c thit k rt tt. H dy chm
hn tt c cc lp chng ta c th theo kp d trnh ting B {o Nha ca bn khng
c cao lm. Nhng nu mc tiu chnh ca bn l tip thu hai nn vn ha v{ hai ngn
ng khc nhau th t ngh bn nn n trng Amazon. Vn phng nh{ trng c th
khng thch nhng g t ni vi cu, nhng t vn phi ni tht. Cu nn c mt mi trng
hon ton bn a.
Hc sinh th hai Rio m c lin lc li phn nn v s hc sinh M trng: Trng
Rio c hn ba mi hc sinh M theo hc tt c cc mn hc v t tp vi nhau sau gi hc,
khng ha nhp thn thin vi nhng hc sinh ngi bn x. i khi t c cm gic mnh
vn ang sng M. Nhiu a trong s bn t vn cha ni tri chy c ting B {o
Nha d bn t ~ }y hn hai nm.
Hc sinh th ba cng c nhn xt tng t: Mnh khng c nhiu bn bn x lm. Nu
bn tht s mun tri nghim vn ha }y v{ hc ting, bn nn n mt trng ch ton
hc sinh bn a.
Kiwi bt ng vi nhng g mnh nhn c nhng hu nh c ba u ni cng mt
iu. Ngy hm sau, c hi vi hc sinh nc ngoi trng mnh rng mi trng no tt
nht cho vic du hc. Cng nh nhng hc sinh Rio m Kiwi ~ lin h, h u nhn mnh
tm quan trng ca vic hi nhp ton din vi a phng mnh n.
Vi nhng thng tin n{y, Kiwi ~ in v{o y s tiu ch v{ |nh gi| ca mnh.
Lc ny mi vic ang dn dn tr nn phc tp. Kiwi ~ nhn ra trng trung hc
Amazon hp dn hn trng Rio, c v mi trng bng | cng nh vn ha v{ ngn ng,
nhng vn cn mt vn v hc ph. C phi l{m c|ch n{o tm c mt qu hc
bng nu c tht s mun theo hc ti trng trung hc Amazon.
Tm qu hc bng
Kiwi th tm kim nhng t chc c th cp hc bng c theo hc ti trng
Amazon. Tuy nhin, c tht bi thm hi. Trng Amazon khng c chnh sch h tr cho
sinh vin nc ngo{i. C tm c mt s hc bng ca cc t chc v chnh ph nhng hn
cht np n ~ qua v{ hip hi bng | M khng c hc bng cho sinh vin nm hai.
Kiwi l{ ngi him khi tht vng, nhng trong my ngy va qua c suy sp mt cch
bt thng. Sau tt c mi n lc, cui cng th c l c cng vn phi la chn vic hc
trng Rio thi. Tht au xt khi c nhn ra trng Amazon li tt hn nhiu.
Trong bui tp sng th By, hun luyn vin Jones gi Kiwi n hi thm. ng hi:
Kiwi n{y, em trao i vi thy Zico sao ri?.
Kiwi tr li: Tha thy, c|m n thy rt nhiu v ~ gii thiu em cho thy y. Thy ~
cho em li khuyn rt hu ch. Gi }y em ho{n to{n tin chc trng Amazon l tt nht
cho mnh. C hi ci u: Nhng c mt vn nh.
Hun luyn vin Jones t v quan t}m: Chuyn g vy?.
Em khng th tr ni hc ph thy . Nhng 5.000 -la mt nm, vt qu kh nng
ca em. V{ em cng khng tm c hc bng n{o.
Hun luyn vin Jones cau my nhn Kiwi mt lc, ri bng ngn tay. ng ni: Ch ti
mt cht, Kiwi. Ri ng gi in cho ai . Phil h? Ti }y. Khe khng? Ny, cu nh
Kiwi ch? Tin o nm nht m hm kia cu va xem y? , ng ri, chnh l{ ngi cu
hi thm t y. C v nh hun luyn vin Jones ang trao i vi mt ngi va xem Kiwi
thi u trn trc . Kiwi lng l ch i, trong lng t hi khng bit vic ny s ra sao
na.
, trng trung hc Amazon Brazil. , con b mun i ngay. 5.000 la mt nm.

Tuyt vi, t s bo con b gi cho cu. C|m n Phil nh. Hm n{o i n tra nh!
Sau ng cp m|y v{ quay sang Kiwi ci ti. ng tht ln: V son i, Kiwi. Em
s n trng Amazon.
Kiwi khng bit ni g na. C khng bit chc chuyn g va xy ra. Hun luyn vin
Jones ni: Nghe n{y, ng y l{ trng phng tip th ca hng Nike. H mun ti tr cho
em. H s tr mi th - tin hc ph v chi ph sinh hot. Thm ch h cn cung cp dng c
cho em bt c th g em cn. Khng t ch h? Em hy v tha li vi cha m ri n vn
phng gp ng y.
Kiwi khng th tin ni. C ng bt ng mt lc, nhng ri nhng g hun luyn vin
va ni thm ngay v{o u v c nhy cng ln vui sng. i, tht tuyt vi! C|m n thy
nhiu lm, thy Jones!.
SN BAY
Mt th|ng sau, Kiwi ng phi trng John F. Kennedy trn ng n Brazil. C ~
chp nhn ngh ca Nike ti tr hc ph cho c. Sau khi cho tm bit cha m, hai a em
sinh i, hun luyn vin Jones v{ c|c ng i n tin c, c xoay ngi v pha ca v
m to mt. Mnh ~ tng thy cnh ny ri, ng y ht!. C nhn ra }y chnh l{ gic m
c ~ c v{o m c lp danh sch nhng vic cn lm v quyt nh xin li khuyn ca
hun luyn vin Jones. iu khc bit duy nht l{ c ang n trng Amazon ch khng
phi l{ trng Rio.
Kiwi thm ngh: Mnh c th thay i s phn nu t mnh n lc!. C mm ci v
bc ln m|y bay, lng tr{n y hy vng.
C l mt ng{y n{o chng ta s gp c Cp Bng | Th gii. Hy ch xem.
Ch ng thay i cuc sng ca bn bng cch nh gi nhng quyt nh
Nghe nh Kiwi ang c mt qu~ng i th v pha trc, phi khng? C th bn ngh
rng c b ch gp may, nhng tt c nhng vic ny din ra ch v c cn nhc li nh kin
ca chnh mnh, v c ~ ch ng h{nh ng v v c khng ch c t{i nng chi bng m{
cn sing nng luyn tp sut nhiu nm pht trin k nng ca mnh. Tnh cch tt
bng v d thng ca c b cng khin mi ngi quanh c sn s{ng dang tay gip .
Nh Seneca ~ ni: Bn s c c may mn khi ~ chun b sn sng mi th v chp
c thi c. Chng ta c th rt ra vi bi hc t Kiwi:
Dnh t thi gian hn lo lng v mi vic v nhiu thi gian hn suy ngh v
nhng vic cn thc hin nhm tin gn hn n mc tiu v{ h{nh ng t c mc
tiu .
Xin li khuyn. Bn khng nht thit phi t mnh tm ra mi th. Hy tm kim thng
tin gip bn c c quyt nh tt nht trong mt khong thi gian nht nh.
Xem li qu| trnh t duy ca chnh mnh v nhng kt lun c c. Hy t hi nhng
cu sau:
u khuyt im ca tng c|i l{ g? Mnh ~ c y thng tin cha? Vi tt c nhng
u khuyt im y, la chn no hp dn hn? Nhng u khuyt im c tht s l{ u
khuyt im? Mnh c th l{m g tng nhng u im v gim bt hoc loi b khuyt
im?
Nhng tiu ch c th no mnh cn phi xem xt? Mnh ~ t ng tiu ch cha?
Mnh c |nh gi| ng tm quan trng ca mi tiu ch khng?
S |nh gi| ca mnh c chnh xc khng? Da vo nhng thng tin n{o m{ mnh |nh
gi| nh th? N c chnh x|c v{ c cp nht khng hay ch da vo ch quan? Mnh nn
l{m g nhng la chn ny thm hp dn?
Chng ta ~ hc c rt nhiu t Kiwi, nhng ngay chnh c b cng nn c nhng
|nh gi| tt hn na v c|c phng |n la chn ca mnh. Trng Amazon rt tt, nhng
liu c phi l la chn tt nht cha? C l c b nn lt qua c|c trng khc Brazil,
hay nhng nc kh|c cng c th c nhng chng trnh hun luyn bng | tuyt vi. D
nhin, c th c ch c chng y thi gian a ra quyt nh, cng nh tt c chng ta
u phi i mt vi thi hn cho mi cng vic. Tuy vy, iu quan trng l chng ta phi
khng ngng th th|ch t duy ca mnh v tm kim nhng phng |n la chn khc m
c th chng ta ~ xem nh.
Ti hy vng cu chuyn ca Kiwi ~ mang li cho bn mt s b quyt c th a ra
nhng quyt nh tt hn v{ ci thin cuc sng ca mnh.
Gii quyt vn rt n gin khi bn bit c|ch t ra mt mc tiu c th, tm cch

t c mc tiu v{ theo ui n cng mc tiu . Bn cng ng qun |nh gi| qu|
trnh thc hin v c nhng thay i khi cn thit.
Nu bn bin vic gii quyt vn thnh mt thi quen, bn s c th pht huy tt
nht tim nng ca mnh v ch ng trong cuc sng. Bn khng ch c kh nng gii
quyt vn ca mnh m cn gii quyt c c nhng vn ca trng lp, ca cng ty
v ca cng ng thm ch c th l vn ca th gii na.
Li cm n
Ti mun gi li cm n n ton th gia nh, bn b, nhng ngi c vn, bn hc,
thy c, ng nghip McKinsey t khp ni trn th gii, i ng ph|t h{nh s|ch bn gc
ting Nht cng nh phin bn ting Anh M, cc ha s minh ha, ngi i din v{ i
ng phng thit k Delta v tt c nhng g mi ngi ~ h tr, hng dn ti v bin
tri nghim ny thnh nhng kin thc qu bu v c bit. Ti }y, khng l}u na, ti s
n thm tng ngi trc tip ni li cm n.
Ti cng mun gi li c|m n c bit n ng Masao Hirano, cu qun l ca cng ty
McKinsey Tokyo, bin tp vin Courtney Young, ha s v tranh minh ha Allan Sanders
v cc nhn vin Seita Yui, Takashi Yamashita phng thit k Delta. ng Masao ~ h tr
ti rt nhiu khi ti bc v{o lnh vc gio dc v{ mang n cho ti c hi vit cun sch
n{y. Anh Courtney ~ d{nh rt nhiu thi gian v cng sc bin tp cho cun sch
khng c s h tr nhit tnh v ht mnh ca anh th cun sch ny c th khng c xut
bn. Cm n Allan v nhng hnh minh ha ht sc th v ca anh chng thc s em li
sc hp dn cho cun sch. Cm n s h tr ca Seita v Takashi dnh cho phng thit k
Delta. Cc bn ~ khin cng vic ny tr nn ht sc vui v, nng m v th v.

(WWW - Downloadsach.com) - Nguoi Thong Minh Giai Quyet Van - Ken Watanabe

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(WWW - Downloadsach.com) - Nguoi Thong Minh Giai Quyet Van - Ken Watanabe

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Ngi thng minh gii quyt vn nh th no?

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

N{y, ti ~ ni cho cu bit l nn lm g. Vy m ti sao cu vn khng l{m c?

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

m. Nhng Ngi-Bit-Cch-Gii-Quyt-Vn- rt say m hc hi t nhng thnh cng

Biu di }y s so s|nh nm tnh c|ch chng ta va thy trn v nu bt c

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

theo di tin trnh h{nh ng ca bn th}n m bo mnh ang i ng hng. Trong

NGI-BIT-CCH-GII-QUYT-VN- TIN V PHA TRC

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

th thao hay dn u v hc tp trng hoc hng cng ng ca mnh lm nhng vic

iu ny nghe qua th rt n gin. Nhng mu cht l ch chng ta thng khng

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Vy nu hnh hc l nguyn nhn duy nht khin cho im mn to|n i xung, bc

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Kh| n gin phi khng? Bn c nhn ra rng khi to ra cc nh|nh nh th th khng

By gi, lm th n{o chia lp hc theo nhm cu lc b m hc sinh tham gia?

to s cy logic ny, bn bt u vi vn bn tay tr|i: L{m th n{o tng

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

BI HC S 2: BAN NHC ROCK V NHNG

CU LY NHNG NGI YU NM!

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

1A: LIT K TT C NHNG NGUYN NHN C TH C CA VN

S cy logic ny c th chuyn i th{nh s c}y C/Khng. S cy C/Khng

Mi khn gi u phi thuc mt trong nhng nhm ny, khng h c ngoi l.

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

x|c nh nguyn nhn gc r ca vn tham d ca khn gi, C{ Tm v{ u Ph

Gi s lc ny bn khng phi vi v bt xe but, hy v mt s c}y C/Khng

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

n nh b, bn ch cn thi gian m hn b{ trc khi nhy ln xe tr li bt

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

nh cc thy c ghi li tn ca mt s hc sinh bit n bui din nhng khng n xem

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

1D. PH]N TCH V[ X\C NH NGUYN NHN GC R

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

C{ Tm v{ u Ph cho rng mi ngi khng n xem biu din ch yu l v h

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

T rt thch cc cu! L ra cc cu phi l mt ban nhc chuyn nghip! T s khoe vi

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

s tng nghe c v in r nhng c th s mang n mt gii php sng to v l th.

Sau khi C{ Tm v{ u Ph vit ra tt c nhng tng kh quan, h |nh du nhng

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

* Du kim c chm th hin hiu qu hn ch.

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

V d, hy xem h nn t h{nh ng 1 (biu din tng lp trong gi im danh) ti

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Vy th C{ Tm v{ u Ph nn chn phng |n n{o trin khai? u tin h{ng u

V d nh h{nh ng s 4 (lm poster qung co v{ d|n quanh trng). Khng ai trong

BUI BIU DIN K TIP CA NHNG NGI YU NM

Cng ng chia s sch hay: http://www.downloadsach.com

Vy l nhng c gng v n lc ca C{ Tm v{ u Ph ~ c n |p! Hai trm