Deel I :

Recht Geheel van regels dat de uiterlijke gedraging van

mensen regelt, die in een bepaalde maatschappij door
een daartoe bevoegd orgaan worden opgelegd en
waarvan de naleving afdwingbaar is.

Objectief recht Geheel van regels dat de uiterlijke gedraging van

mensen die in een maatschappij leven regelt, en dat
worden afgedwongen door de overheid

Subjectief recht De rechten die voortvloeien uit het objectief recht

voor een individu. Het geeft die individu aanspraak op
andermans gedrag

Positief recht Het recht dat op een bepaald tijdsip en op een

bepaalde plaats geld

Materieel recht De rechtsregels die rechten en plichten inhouden

Formeel recht De rechtsregels die regelen hoe men via gerechtelijke

weg de rechtsregels kunnen worden afgedwongen
(procedures)

Aanvullend Rechtsregels die van toepassing zijn indien de partijen

recht niets anders zijn overeengekomen. Zij zijn bedoelt om
overeenkomsten te vergemakkelijken en de details te
kunnen standaardiseren

Dwingend recht Rechtsregels die altijd van toepassing zijn en die de

zwakkere partijen en individuele belangen beschermt .
Zij vermijden uitbuiting en men kan er alleen afstand
van doen wanneer de partijen even sterk zijn (bijv. bij
verloop van contract)

Van openbare Rechtsregels die altijd van toepassing zijn en waar

orde men nooit kan van afwijken. Zij beschermen het
algemene belang.

Publiekrecht De regels die de organisatie en de werking van de

overheidsinstellingen regelen, en de relaties tussen
burgers en overheid.
Privaatrecht De regels die de relaties tussen burgers onderling
regeert.

Europese
wetten :

Algemeen Algemene rechtsbeginselen zijn fundamentele

beginsel opvattingen die behoren tot het wezen van een
samenleving en die geacht worden van een dergelijk
groot belang te zijn, dat zij juridisch afdwingbaar zijn.

Het zijn zeer vaak ongeschreven, vrij abstracte

normen en waarden. Alhoewel zij bijna nooit expliciet
geformuleerd worden, vormen zij de onderliggende
beweegreden voor vele andere, geschreven wetten en
regels. Zij zijn afdwingbaar voor de rechtbank. Zij
laten toe de wet aan te vullen, te interpreteren en
soms zelfs bij te sturen, wanneer die wet onvolledig of
onduidelijk is. Bijv. : scheiding der machten, gelijke
behandeling, vertrouwen, etc…

Verordening Ze leggen afdwingbare regels vast die in een

onbepaald aantal gevallen van toepassing zijn. Ze Zijn
algemeen, abstract en onpersoonlijk. Ze zijn direct
van toepassing in alle lidstaten

Richtlijnen Bindende verplichtingen voor lidstaten die deze

moeten omzetten in hun nationaal recht, afdwingbaar
door de E-U.

Beschikking Bindende regel voor een bepaalde lidstaat.

Rechtssubjecte
n:

Natuurlijke Mensen van vlees en bloed die rechten krijgen

persoon omwillen van hun bestaan. Zij kunnen hen nooit
helemaal worden ontnomen, en verdwijnen pas bij
hun dood

Rechtspersoon Een juridische constructie die kan optreden als

persoon in het rechtsverkeer. Hij erft alle rechten van
de natuurlijke persoon bij zijn herkenning door de
staat.
 Rechtsfeit Elke gebeurtenis waar het objectieve recht
rechtsgevolgen aan vastknoopt.

Rechtshandelin Een handeling dat men bewust uitvoert met als doel
g de rechtsgevolgen eraan verbonden te veroorzaken.

Absolute Sanctie wanneer een regel van openbare orde werd

nietigheid overtreden. Als hij wordt uitgesproken kan men nooit
afstappen van dit recht. Hij kan gevorderd worden
door elke belanghebbende, ongeacht of deze partij is
bij de overeenkomst, dan wel een derde.

Relatieve Sanctie wanneer een regel van dwingend recht werd

nietigheid overtreden. Ze bestraffen maatregelen die een partij
ten nadelen zijn. Men kan hier van het recht tot
nietigheid afstappen (men kan er dan wel niet terug
op komen). Deze nietigheid kan enkel worden
gevraagd door de partij die beschermd is, zelfs de
rechter kan die niet inroepen. Er is een
verjaringstermijn van 10 jaar (art. 1304 en 2223 B.W.)

Beleidsniveau Instellingen

Federaal niveau (wet) Kamer en senaat Regering (Koning)

Gemeenschapsni Vlaams Vlaams parlement Vlaamse regering

veau (decreet)

Frans (decreet) Parlement van de Franse

Franse Gemeenschapsreg
Gemeenschap ering

Parlement van de Regering van de

Duitstalige Duitstalige
Duitstalige
Gemeenschap Gemeenschap
(decreet)

Gewestnvieau Vlaams Vlaams parlement Vlaamse regering

(decreet)

Frans (decreet) Waals parlement Waalse regering

Brussels
Hoofdstedelijk
Gewest Brussels Brussels
(Ordonnantie) Hoofdstedelijk Hoofdstedelijk
Parlement regering