Professional Documents
Culture Documents
Lerner
yay
ve alternatif bir model ortaya
Büyük Patlama
em gözlemle –
– ve teoriden ve saf
eçler
abilir
bir e
Credo quia absurdum
saçma –Tertullian) ile De omnibus est dubitandum –Descartes)
fiziksel, biyoloji
ibi, bu
g
ergisi, onun keskin nükleer
matematiksel-
halindedir. Yine de A
görülecektir.
Eric J. Lerner
Alan Woods
Sao Paulo Üniversitesinde verilen evrim konulu bir lisans üstü dersin temeli olarak
ekleridir. Paul
-i
cih etmektedir ya
ia edilebilmektedir?
materyalist
ni son
Bu temel hakikatlerin
dir bu,
nun
– – bunda kesinlik
z
-
mdir.
büyülere, hayaletlere,
John Hopkins Üniversitesinde m
-
bu tür garip
–
–
r üzüntü
***
umsal ilerleme
en korkutucu felâketler ve çürümeyle tehdit etmektedir.
u yola önderlik
cesi, daha bu
etme
En güzel deniz:
En güzel çocuk:
henüz büyümedi.
En güzel günlerimiz:
hen
Alan Woods
(Komünist Manifesto)
anmaktan bile
rihin
Rusya’da
fes in,
Engels’in Rolü
eser üretmektir: 1. Marksist felsefe (diyalektik materyalizm), 2. Marksist toplum ve tarih teorisi
(tarihsel materyalizm), ve 3. Marksist iktisat (emek-
hissettik.
-93’te kendi
rinde
zi
son kertede
l mücadelelerin onlara
–
biçimini belirlemekte üstün gelir. [1]
mik
ABD’de her
Tekvin
misin
mek
si
*
birçok bilimciden de destek görüyorlar.
meteorik mekik-
da,
[2]
K – –
üzere Sa
–
–
olmazsa”
bilinmiyordu! Rusya’da “serbest piyasa ekonomisi” yönünde ilerleyen süreç, o günden bu yana bu
yuv
etkilenebilmektedirler.
-
-
gelmektedir.
–felsefe, din,
politika–
görünüyor.” Rees-
er. Biyografi
[4]
Piyas
-
olan, Rees-
,
ve Son Üç Dakika
[5]
rak soyut
yegâne gerçek savunma, bilinçli bir materyalist felsefedir; o da diyalektik materyalizmin felsefesidir.
Bu k
politi
mesi gibi,
demokrasi ister.”
oruz. Diyalektik
[1] Marx ve Engels, Selected Correspondence, Bloch’a Mektup, 21-22 Eylül 1890, bundan sonra MESC
, cilt 2, Sol Y., Ekim 1996, s.235-236]
* Obskürantistler:
[3] W. Rees-Mogg, The Great Reckoning, How the World Will Change in the Depression of 1990’s
(Büyük Hesap, 1 ), s.445.
2.
Alan Woods - Ted Grant
Bilimin ve
oyunlar
televizyondan, okul dersliklerinin kürsülerinde
onla
arzusu, bu
za
mücadele tüm i
Dinin Rolü
i
Rolü
.”
imge dedikleri
zihinsel resminin, her zaman
Sözcüklerin zihinsel
[2]
tek
Erken dinin en karakteristik biçimi animizmdir
do
[3]
Ruhun bedende
un ölümden sonra da
her
uzm
[4]
eder
ve za
[5]
[6]
Bilg
[7]
yoktur ...
Ok yap
– –
[8]
entlerinde, bir
[9]
al
Tekvin
Tekvin
akaçlan [12]
emde felsefe
olarak
günümüz
En eski Yu
Yen
olara
–
“tek ben”), yani
idealistiydi.
ak Hegel’e
oturtm
[1] Gordon Childe, What Happened in History, s.19. [Tarihte Neler Oldu, Alan Y., Ekim 1982, s.15]
* Paleontoloji:
[7] I. Prigogine ve I. Stengers, Order Out of Kaos, Man’s New Dialogue with Nature, s.4. [Kaostan
[9] Oeconomicus, iv, 203, aktaran: B. Farrington, Greek Science (Yunan Bilimi), s.28-9.
[11] aktaran: A. R. Burn, Pelican History of Greece (Pelican Yunan Tarihi), s.132.
* Ampirizm:
3
Alan Woods - Ted Grant
(Herakleitos)
rleme
.
Hegel, Darwin ve M
sayesinde, Hegel, bilimin genel hareketini öngördü. Ancak bu dahice olmakla birlikte sadece bir
öngörü lik olarak
[1]
Kapital’ind
gibi:
egel’e
si,
açar. [3]
erin, vazgeçilmez nitelikte, dinamik bir yorumudur.
de [4]
« »
[5]
zorunludur. [6]
-
e
makroskobik dünyada da mevcuttur. Ne var ki, etkisi o kadar sonsuz ölçüde küçüktür ki, kaale
- *
2)
3)
rnek var.
sonsuz, çekme
Nicelik ve Nitelik
kabulü görmeyi beklemektedir. Bu diyalektik yasa, her dönemeçte kendisini zorla dikkatimize
an
atasözlerin
belirli yarat
kendisinden daha büyük boyutlu bir hayvanla, meselâ bir kurtla ilk kar
[7]
biçimde etkil
sunar.
kritiklik
isini örgütlemektedir”. Bu kritik durumda tek bir kum tanesinin dahi eklenmesi
nükleer
-
zincirleme reaksiyon sönerken, kritik- Benzer bir olay depremlerde
birbirle
–buz–
molekülleri* ve z
yun
kaotik
bilinm
bromun
-
Mendeleyev’
r. Ve
elemen
Eka- –bilinçsiz
olarak– tti, öyle ki, bunu Leverrier’in o
30H60O2’ye
kesinlikle birbi
n helyum,
100.000 atmosfer
–
– [11]
sun
Elektromanyetik Spektrum
Dalga Türü
5 x 105-106 dalga
5 x 1014-1015 dalga
1018 X-
1021 y-
1024 y-
1027 y-
büyük bir kesinlikle öngörmek mümkündür. Bir örnek daha vermek gerekirse: radyoaktif atomlar
etki kuantumuyla
bilim ik
gerçek görevidir.
org 2
bilgisayar san
indirgenemeyecek nitelikler t
ha
tesiyle
Bütün ve Parça
Waldrop:
Engels’in Anti-Dühring
örnekler geçerli olmakla birlikte, hiçbir surette bütün hikâyeyi anlatmazlar. Engels elbette kendi
basit bir yan yana gelme olarak görülüyordu. H2O, H2SO4 vb. kimyasal formüller, bir molekül
.
ya
me
iyor:
[13]
nitelik
* protein
peptidler
Her
proteinin özellikleri, . Burada da
600
mümkün.
a)
b)
c)
Son tahlilde
nsan toplumundaki
güç
Anti-Dühring
binicileri
rdu. [14]
Gibbs enerjisi
getirecek mik
min, kendi
*)
Marksizmin diyalektik felsefesiyle or
tamamen
g
deki
rada
ahenk ve ahenksizlik
dikkat çeker:
Elementer matema
Kri
nedeni i
görüyoruz; çekme ve itme; manyetizmada kuzey ve güney; elektrikte pozitif ve negatif; madde ve
anti-
Pozitif ve Negatif
, herhangi bir belirl
–
[17]
hiçbir gerçeklikleri ol
belirgindir. Bunu
[18]
-
[19]
ik yüklü
elek * olarak
-
elektron **
ron
- -proton, vb.)
her yönüyle öz
dir.
k birbirini
kuarklar.***
olarak mümkündür.
çabalayan yüz
Nükleer Fisyon
Kendi
– Flopsy gibi– “sadece büyüyen minik
biridir.
gerek yoktur.
lan nötronu
üretir.
ancak bunlar
dünya
süre
–
paleomanyetizma–
yalarda minerallerin
– –
Çekme ve itme
rotonlar birbirlerini
–kuvvet ya
-bilimsel formülasyonundan çok önce–
süreçlerini tarif et
[21]
Engels
Felsefe Tarihi
– bu
«enerjiyi»
«kuvvet» ifadesine tercih
edilmelidir.” [22]
yalizmin
y
vererek ölecektir.
yapay seleksiyondur
anahtar olan
sonuca (Sentez
oluruz.
Marksizmi
-Antitez-
sözcüktür. Kimyadaki birçok sözcük Arap kökenlidir: asit, alkali, alkol, vb.
en
– – reddederek
ha
– n
–
ibarettir.
Marx ve Engel
sayesinde buna
in ilerleyici
[23]
Kapital
Marx, Kapital
bilimini
Kapital
E Kapital’
bu sorunda sonuna kadar Kapital
[24]
Marx Kapital
üretimin hareket yas ’te Marx
[25]
Kapital
ediyordu. Kapital
* ilik”
Kapital
“Robinson Crusoe” yöntem
list ekonomiyi,
temel hücresiyle
ça, özel ve genel
Ancak –tüketim
–
Oysa
emek gücünü -
filogiston
ne
-
k
kendisini önceleyenler
Ancak bu
a
priori
Hegel diyale
Das Kapital
[1] Trotsky, In Defense of Marxism, s.66. [Marksizmi Savunurken, Kardelen Y., 1992, s.85]
[2] Marx, Capital, cilt 1, s.19. [Kapital, cilt 1, Sol Y., 1986, s.28]
[3] David Bohm, Causality and Chance in Modern Physics (Modern Fizikte Nedensellik ve Tesadüf), s.1.
[6] Engels, Dialectics of Nature, s.92. [ Sol Y., Ekim 1991, s.81]
* Elektron:
* Nötron ve proton:
*
bir sonuç önermesi.
* Bir
* DNA:
[10] Engels, Anti-Dühring, s.162. [Anti-Dühring, Sol Y., Mart 1977, s.221]
[11] J. Gleick, Chaos, Making a New Science, s.127. [Kaos, Yeni Bir Bilim Teorisi,
1997, s.149]
* Tedricilik:
teori.
* Aminoasitler:
maddenin temel bir
flerin hükmü
[19] B. Hoffmann, The Strange Story of the Quantum (Kuantumun Tuhaf Hikâyesi), s.159.
* Pozitron: -
** Foton:
*** Kuark:
birbirl
fizikten
geldi.
[26] Marx, Capital, cilt 1, s.19-20. [Kapital, cilt 1, Sol Y., 1986, s.28-9]
4
Alan Woods - Ted Grant
soyutlama? Ge
aforoz ederek
Sözel muhakemenin genellikle “durumlar”la, bir zaman kesitinde statik olarak görülen dünyayla ilgili
Elbette bu
-halleriyle-
» ya da «soyut» olarak
[4]
te
budur.
ratik”
holistik
tedir olmak
s denir.”[5]
iz savlardan
Aristoteles Organon diyalektik
pozitivistler*
önermeler üçlüsüdür.”[6]
Birinci ve
b) Küçük öncül)
yordu.
[7]
n ne varsa
a priori
bütünüyle
[10]
dün
[11]
– –
[12]
Troçk
diyor:
Ne
ya
a
priori
formüllerdir. Bunlar tam da, klasik geometrideki Eukleides (Öklid) prensipleri gibi, sonraki tüm
formüllerin (teoremler
etmemiz gerekmektedir.
≠ A')
≠ B)
Bilimi
gösterir.
Hans-Christian Andersen’in
nu asla affetmediler.
görülmez. Her
udur
biçimde özetlemektedir:
e temel
her zaman
görevlerinden biridir. (…)
hale
[14]
ölü
önemsiz görüne
küçük hata bir felâkete sebep olabilir. Engels Anti-Dühring
[15]
tein da
yönelik bir
yüce-
anlamda deneyime indirgersek, o zaman, ne türlerin kökeni konusunda, ne de daha zorlu bir konu
di
[16]
her
ikisidir
-
“B” elektronuyla, diyelim %60 “A” ve %40 “B” (ya da t
beli -
r
old Hem hem de bir
ve yoktur
niyle bir sonuç veremez.
elektron-nötrinosu
noktada bir müon-nötrinosu taon-nötrinosu
nihai ölüm darbesini
-
ve retorik
“ya ...
dile getirirler.
in bu bir yasak
a) p = p
b) p = ~ p
c) p V = ~ p
d) ~ (p ~ p)
olmas
rçekte,
Moliere’nin
nra da alt
kurucusu olan
Öklid- -
[17]
evet-
* Türbülans:
hareketlilik durumu. (ç.n.)
* Ma Öznel-
[10] Kant, Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik, aktaran: E. V. Ilyenkov, Dialectical Logic
( ), s.90.
[14] Trotsky, In Defense of Marxism, s.65-66, vurgu bizim. [Marksizmi Savunurken, s.83-84]
* Monad:
5
Alan Woods - Ted Grant
Clerk
ahip
Her
gibi,
-
olarak
– – suda
dönümüyle b
quanta
üzerine te
l
her iki
hipotezler
Ama
Bu devrim Maxwell de
Bunun yerine çok daha esnek ve dinamik –yani tek kelimeyle diyalektik– biz.
[2]
gibi davranabi
O halde, Tanr
[3]
sonucudur bu.
-kurgunun en
ez bir
konumdan –bir “nokta”–
bir negati
r.
– –
– –
Tauon
müona ve sonra da bir elektrona bozunur. Yüksüz pion daha da geçicidir, saniyenin katrilyonda
sigma
-ömürleri
Daha so hadronlar
-
-
leptonlar olarak bilinen daha hafif
sahiptirler. Kuarklar da çiftler halinde bulunurlar ve pozitif ve negatif yüke sahiptirler, her ne kadar bu
küçük ve elemente
, Dr. David Schramm «yap bozun son
» .”[4]
lme
sürecinin evr
*
gözleml (ç.n.)
6
Alan Woods - Ted Grant
ta
görüldü.
1932’de,
sinde ele
Heisenber
.”[1]
bilinmeyenle ilgilenmiyoruz. Bu, bilimde her zaman mevcuttur. Bilimin tüm serüveni bilinmeyenden
Ama insanlar bilinmeyeni bilinemez
et eder.
nde-
geçerlidir). Far
ir.
n hareketini
Ama yine de, belirsizlik ilkesinden
endimiz ve
inin sözde
söyleyebileceklerimizle ilgilenir.”
ne
[3]
–kuantum
–
Birçok seçkin bilimci, bilim
Schrödinger, Heisenberg ve
*
** bir
r.
limboda*** lü
takdi
üzer
olguyu incel
l, bizim sorgulama
[6]
parças
sorundur bu.
tesadüf
emezler.
tipte
ka
– –
nitel n
reç
olarak analiz etmek gerekir.
Meselâ, y
so
bil
bilirler.[7]
Mekanizm
[8]
bilinen
olarak tam da
humunun filizlenmesi ve
[9]
bili
o dönem için
jik yeteneklerimiz itibariyle
ri bu öngörüleri bir
dete
esine indirgenebilirdi.
hede
moleküler hareketleri.
böylece daha k
lir.
erili bir
r.
–
kend –
[11]
çehr
[12]
Maddenin her f
n öngörülerde bulunabilmemiz için gerekli olan her bir molekülün
a daha da
Göreli özerk bir nitelikler dizisine sahip ve fiilen bir makroskobik tesadüfi yasalar
dizisine uyan bir makroskobik düzeyden
-ölçekli deneyim sayesinde biliriz ki, bu kütle
kendine has biçimde bir
sistemi
” söz konusudur.[13]
geçerlidir.
ve her
temel beli
söyleyebilir.[14]
düz
r.
lde belirlenemezler.
ndisini
[15]
.”[16]
ir:
elir. Hegelci
[17]
Verili bir
Potansiyel halinde
Bu d
mesi için ne
bilimsel teoriye,
–ve tersi–
... V
Hegel,
- -
noktada, bu zorunluluk
zamanlarda bilimdek
ya tarihini
[18]
etti:
[19]
Determinizm ve Kaos
Kaos te
bilim
yönlendirilebilir. Teorik olarak, herhangi bir yöne dönmekte “özgür”dür. Pratikte ise metalin her
metafizik ya da ruhsal güçlerin müdahalesine yer yoktur. Materyalist diyalektik, der Engels, “evrensel
– – hareketleri
, nedensellik
[20]
–ve tersi–
[21]
Kaos teor
kelebek etkisi
Zorunlulu
–
sistemimizde olmasa bile–
–
maddenin–
Metafizik
emek-
-
mesi de
The Independent
Marksizm ve Özgürlük
Özgürlük ve zorunluluk
[22]
Kutsal Aile
kendi
faaliyetinden [23]
nusu
–bu
– Freudcu dil
sürçmesi
-analitik
[24]
ma
[1] I. Asimov, New Guide to Science, s.375. [Bilim Rehberi, e Y., 1986, s.540]
[3] T. Ferris, The World Treasury of Physics, Astronomy, and Mathematics (Fizik, Astronomi ve
), s.103 ve 106.
[4] E. J. Lerner, The Big Bang Never Happened ( ), s.362-3.
**
*** Limbo:
durum.(ç.n.)
[5] LCW, cilt14, s.55. [bkz. Materyalizm ve Ampiryokritisizm, Sol Y., Nisan 1988, s.49-50]
[11] J. Gleick, Chaos, Making a New Science, s.124. [Kaos, Yeni Bir Bilim Teorisi, s.145]
Zaman Nedir?
nesnel
sürekli bir
tersinirdir.* Zamanda
hareket ise tersinmezdir
–
–
da, sürekli öz-
anlarlar.
.”[1]
Her bireyin
k bir düzeyde
mücadele etmektir.
ina
bulur. Katolik Kilisesi Copernicus ve Galileo’nun kozmolojisini içine sindiremezdi, çünkü bu kozmoloji,
var ki, bu
Zaman ve Felsefe
görüyordu:
gerekir. Zaman
edilebilir ne de sona erdirebilir. O halde, hareket de, zaman gibi süreklidir, çünkü zaman hem
teles’ten
klid
Kant,
Bilimi
mutlak zaman
Ne var
göreli
Newton ve Hegel
gösterdi. 19.
ok
ederler.
Tinin Görüngübilimi ”
, bu
gerekecektir.[3]
Kaostan Düzene
ibi çok
[4]
ir
Zaman, maddenin
ilgilenemezler, onu ancak bir
etiremezler.
[5] Evren, kendini
Hareket, hem olumluyu hem de
[6]
Görelilik
Alb
Michelson-
ebilmek için,
–madde ve
–
2
denkleminde ifade edilir,
maddede içerile
ülemezdi. Ama
kütle-enerjinin
korunumu
-enerji
düzeyidir.
ile yeni
yükseltir.[7]
Ei
1
kütle kaz /6
ol
sabit old
Felsefi olarak
[8]
basitlikteki E = mc2
bilir. Gündelik
“ç
Genel görelilik teorisi özü itibariyle geometrik bir karakterdedir, ancak klasik Öklid geometrisinden
uzay- -
madde t
maddenin
da aç
e
*
l
lerini de izah
edebiliyordu.
sürekli olara
nkü nehrin
göreli
“düz” olarak ve tüm dikleri de paralel olarak alabiliriz, meselâ tek bir kasabadaki iki evle
n
sona erdirici et
göreli
aki bir
cismin b
ensel iç
-kategorileri” diye
Bunu,
lektif
küçük- -burjuvada
mevcuttur.[9]
r uzay
simge
enflasyona yo
ölçümün
ölçülmesi
[10]
ölçülmesi
). Santimetre
c, ve Planck sabiti h
sivr
ölçülmesinde kulla
–24
–12
süresi kadar. Burada ba saniye, bir
zaman da dahi
bir çeli
[11]
ölçülmesiyle
felsefi so
ikincisin
resmedilebilir.
gerçek
-
imsel olmayan sezgiyle kavranabilecek metafizik bir
söylerler
Dünya
[12]
i
– – çok daha iyi ifade etmekteydi. Einstein’e göre,
ene
.”[13]
. Madden
evlen
yoktur. Zaman tersinmezdir
urumunu ve gerçek hareketini
ma
u, bütünsel ve bölünmez uzay-zaman
-
dah
-
[14]
gerçekten
veriyor gibi görünür.
–
–
de zaman sorunu
kütl
– – henüz
Mach ve Pozitivizm
“Bununla birlikte, nesne gerçek hakikattir, temel gerçekliktir; onun bilinip bilinmemesi hiç önemli
yoktur.”[15] (Hegel)
gözüküyor.
ortakl
Alber
nesnelerden “duyu kompleksleri” olarak bahsederler. Böylece, meselâ, bu masa, sertlik, renk, kütle
vesaire gibi duyu-
–
v –
felsefe
ve bu nedenle de herhangi bir
ol – –
Tractatus’unun
i bu,
per::
-momentumunun
[16]
saptar. .
Boltzmann ve Zaman
ndan
tersinir neyimimize
biliriz.
Boltzmann b
iyordu. Bilimcilerin
dinamikte, zaman (t → – →–
sarkaç.
süreçlerin
özelliklerin
mümkünken, pratikte
le
çevirmek hiç de
termo
– –
Üstelik Engels
[17]
[18]
ya da daha önceki herhangi bir teori gibi, Görelilik teorisi de yolun sonu olamaz.
diye
gelinceye kadar.
evcut
[4] Prigogine ve Stengers, Order Out of Kaos, s.89. [Kaostan Düzene, s.126]
* Günberi (perihelyon):
[9] Trotsky, The Struggle Against Fascism in Germany, s.399. [ , Köz Y., Haziran
1977, s.417]
[12] J. D. Bernal, Science in History, s.527-8. [Bilimler Tarihi, cilt 2, Sosyal Y., Ekim 1976, s.488]
* Entropi: Termo
[17] Prigogine ve Stengers, Order Out of Kaos, s.10, 252-3 ve 277. [Kaostan Düzene, s.43, 300 ve 326].
[18]
gönderilmeden hemen ö
8. ZAMAN OKU
Alan Woods - Ted Grant
ltiyle.”
(T. S. Eliot)
therme dynamis
Aslen deneylerden türeti
Clasiu
t eder. Moleküller rasgele hareket edebilirken, ortalama olarak, belli bir anda, bir yönde hareket
belirlen
fiziksel
kehanetlerde
bulunuyordu.[1]
kitapta:
– –
n
[2]
Neden H
[3]
moleküller
[4]
düzensizlik
iflâsa sürüklenir.
[5]
[6]
– –
inanmak için her türlü nedene sahibiz. Kaotik olarak görülen, moleküllerin salt rasgele hareketleri,
belli bir noktada kri
[7]
– – “nadir ve
Denge-
üreçlerle
“Klasik” kimyasal
nörofizyolo *
olarak.
kendi kendini
örgütleyebilen
beklenmeyen bir durumdur. Prigogine’in “kend
öznel bir ol
makroskobik, her düzeyde mevcuttur. Ona göre, ikinci yasa, yol açar.
Denge- düzen ortaya . “Denge- .”[8]
[3] aktaran: P. Davies, The Last Three Minutes, s.13. [Son Üç Dakika, s.24-25]
* Disipatif sistemler:
vadeli global- -kimyasal tepki sistemleri. Bu sistemler, kesintisiz bir
[8] Prigogine ve Stengers, Order Out of Kaos, s.148, 206 ve 287. [Kaostan Düzene, s.187, 250 ve 336]
9. BÜYÜK PATLAMA
Alan Woods - Ted Grant
Kozmoloji
in, genellikle
m var.
–kendi
galaksimiz ve iki –
rdi. Sonra,
sons
Tekvin
Bu teoriye göre, bundan önce ne
tekillik
görünmez nokta, daha sonra öyle bir güçle pat
anl
New Scientist
hikâyesi
Doppler Etkisi
Statikti.
–bir
–
konuldu. Böyle bir teorinin Katolik kilise
-ju
re’in
–
–
i,
kadar ya
yi görürüz. Fakat
ºK
i ve kendi
“Penzias- -
[2]
Fred Hoyle
düzensizlikler o
kökenlerini, bir matematiksel mükemmellik modeli olarak, tümüyle kusursuz bir düzenlilikte,
–35
pat
90
–
defalarca kat fazla–
Diyalektik materyalizm evreni Einstein ya da Newton gibi statik veya sürekli “denge” durumunda bir
periyodik patl
gösterdi. Ancak hiçbir surette bu denklemlerin hepsi bir “tekillik” durumunu ima etmez. Yine de Guth
s –ki bu
–
fazla galaksiden bahsediyoruz demektir. Guth’a
Madde, saniyenin trilyonda birinin trilyonda birinin trilyonda birinin milyarda biri kadar bir sürede,
trilyon kere tri
–ex nihilo–
[3]
desteklemek için yeni ve daha da keyfi kabullerde bulunarak sadece kale direklerinin yerini
gözlemledi
fazla mad
gerçekten
mümkündür.
yoksa, o zam
edicidir.”
lan
pratikte test edilebilecek çok az öngörüde bulunarak, giderek artan ölçüde a priori matematiksel
genellikle bilim-
–elektromanyetizma,
–
Teoriyi (BBT)*
kle en gülünç
New Scientist,
“h
oluyordu.
New Scientist’in
–
örünmez bir ortam–
Kozmolojide serbest pa
her
defa, çekirdekten
tkilemeksizin
end -
iyorlar. 1956’da,
-
el
–ve
–
rsiz bir acele, bu mucizevi
emlisi, neden
evrenin mutlak bir mükemmelli
“erken evren daha basitti ve çok daha çekiciydi, çünkü
ede
erin hangi
v Hxd
Michael Pierce diyor ki, Hubble Sabiti hiç 85’tir. Gustaf Tamman 50, George Jacoby 80, Brian
ölçmek
Son hesaplar evrenin
.[5]
örtbas edilmektedir.
New Scientist
Pasadena’daki California Teknoloji Enstitüsünden Donald Hamilton’
siler
Gökbilimcilerin ilk tepkisi, her zamanki gibi, münasebetsiz gerçeklerin üstesinden gelmek için teoriye
Teleskobu
gözlemlenebilir evrenin
“Dies irae, dies illa
in kökenleri
Zama
” bulmaya
tüy
[6]
ruh
Geleneksel te
-
Bu sondur.
her
yoktur; ne hareketsizlik iç
zilyon*
-
B
zihinsel dünya hiçbir zaman son bulmayabilir.[7]
ce ancak iflâh olmaz bir idealist vücutsuz bir beyni tasavvur edebilir.
eri dönüyoruz.
evren fikrinden
**
düzenlenen”[8] bir evren tasavvur ederler. 1970’lerde, Pioneer ve Voyager
adde ve anti-
– –
Alfvén, Kant-
kozmik
[9]
–
–
destek gördü.
için bi
–
mekte olan hidrojen er ya da geç
eni bir
z
halesiyle çevrili bir beyaz cüce
-4
milyar derecedir, çekirdekte de
Süpernova
km ya da beyaz bir c
e
–
saniyede 642 kez– * On
neredeyse
[11]
ak
– – hiçbir
-
-
[12]
Stephen Hawking
muhtemelen b
Bu teoriye göre uzay ve zaman, evrendeki tüm maddenin sonsuz küçüklükteki tek bir noktaya,
ediyor:
[13]
iddia etmezdi.
-
gidilmesi gerekirdi.
örnektir:
ay-
-zaman
ize göre,
büyük patlamadan önceki olaylar hiçbir sonuca sahip olamazlar, bu nedenle kendilerini modelin
zaman yoksa
Hiçlik.
. Katolik Kilisesinin hiçlikten
patl
ikizler paradoksu olarak bilinir, ama bu, ancak insan zihninin derinlerindeki mutlak zaman
[14]
ibarettir.
-
bu pekâlâ bir
–
–
kötü
[15]
muazzam kütleçekim ku
– –
ol -
patlamayla çöken
bilemeyiz de.
bu.
önce – –
olabilir
olarak bu anlama gelmektedir.
mahkûmdur.
astronot içi
Bu dikkat çekici gerçek Roger Penrose’u kozmik sansür hipotezini ileri sürmeye götürdü, bu hipotez
[17]
Buna ne demeli? Bi
eçekim kuvvetinin
maz.
olay ufku
-
-
niteliklerinde
Bunlar bilim-
durumuna kabaca benzer bir durumda buluyoruz. Yeterli bilgiden yoksun olarak zor ve üstü örtük
örnekleriyle doludur.
yeniden icat etmemiz gerçekten gerekli mi? “Hiç kimse matematiksel bir modelle gerçekten
e
ne
en güçlü versiyonu, gerçekçi bir çözümde, tekilliklerin her zaman hem gelecekte (kütleçekimsel
– ka
– onun için
-
zaman
[20]
kötü sonsuzluk
sayma hünerini
ng –¥’dan
sa
contradictio in adjecto
üstelik saçma
bulunduklar –
tek son haline–
Matematikte belirsize, sonsuza
[21]
bilim-
“N
(Matthew, 19:26)
Gibisi Yok
vacuus tüm
larak
–23
saniye içerisinde tekrar
p -
plak gi
daimi hareketi
etmektir. “ ”yla ne
ortalama gerçek hiçlik durumu
ir
rettir.
enerji
meyen gerçek
u “hiçlik”in
Voyager ve
Pioneer .
yerlerden gelir. Ama Bay Mathews’in enerjisi hiç de bir yerlerden gelmez. Genel görelilik teorisinin
nez
–32
saniye içerisinde belki de 1050
basa dol
-Ptolemaios kris
r biçimi olan
a su molekülü (H2
amonyak (NH3) ve formaldehit (H2
–
aminoasitler– uza
Moulton alternatif bir teori ortaya koydular; planetesimal* hipotezi. Bu hipotez, 1918’de gelgit
türbülans
-Laplace
nükleer yak
Bu kozmik devrimler, t
cut
–
Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Plüton–
helyum, metan, amonyak ve su. Daha küçük olan iç gezegenlerse –Merkür, Venüs, Dünya ve Mars–
[5] The Rubber Universe (Lastik Evren), s.11 ve 14, vurgu bizim.
[6] aktaran: E. J. Lerner, The Big Bang Never Happened, s.164-5. [Steven Weinberg, ,
-143]
* Zilyon
[7] P. Davies, The Last Three Minutes, s.123, 124-5 ve 126. [Son Üç Dakika, s.126-127, 128 ve 129]
* Plazma: Çok
** Kontrpuan:
[9] E. J. Lerner, The Big Bang Never Happened, s.52, 196, 209 ve 217-8.
[10] E. J. Lerner, The Big Bang Never Happened, s.153-4, 221 ve 222.
* Kuasar:
[13] S. W. Hawking, A Brief History of Time, From the Big Bang to Black Holes, s.34. [
Tarihi, Büyük Patlamadan Kara Deliklere -60]
* Planetesimal
çok küçük kütleler. (ç.n.)
10. JEOL
Alan Woods - Ted Grant
a günün felsefi
Tekvin
-
-
-
boyunca
.”[1]
– –
kuvvetleri hem nicel hem de nitel olarak sabit ka
[2]
afetçilik genel kabul gördü, fakat bu felsefeye duyulan ilgi tamamen pratik nedenlerden
Wegener’in Teorisi
(Pangaea
se
rim
nliklerine
[4]
inin
durum teorisiyle
çok daha yüksek bir düzeydedir.
– – belli bir
sunar –
boyutlarda gerçe
olarak ayr
yüz
-
yeryü -boz gibi birbirine
bu levhalar
üzerindedir ve levhalar hareket ettikçe onlar da hareket ederler.
layarak,
volkanik patlamalar,
O
– –
hakikaten kataklizmik*
isin geriye döndürecek ve yeni bir yön bulmaya
– –
bir
rçekten bilimsel
r.
Depremler
.” Jeolog, birilerinin
-2
ys)
Amerika’daki
tüm
Bu no
re de tabidirler. Yüzeyde
da derinlere batt
lement
Bir okyanus
gel kendisini geçici de olsa
- lkanik adalar
ülebilir.
* Kataklizm
* Birörneklilik
kimyasal süreçlerle a
Oparin ve Engels
–ki o da materyalistti–
-H
[1]
di: “Ne
var ki bu –materyalizm ve idealizm–
na yol açan
hareketinin k
de Engels, proteinler
“Engels’
[2] J. D.
- [3]
Oparin-
fik
Engels
[4]
karakte
bir
[5]
.”
[6]
Rationalist Annual
sorununu, bi
[7]
teorisi ise – –
ir, bit
Aristoteles
es’ten
Büyü
dedi Pasteur.
1966’da Gemini-9
gerçekten de hiçbi
kimyasallarla birle
asit aminoasiti
Arkeozoyik
yoktu. Bu nok
tarihin sürekli ve
Bugün
myasal elementlerin
Oparin-
bile
Çünkü
–
metabolizmaya–
üreme de
sürecinden or
–
duymazlar – –
tkilerin hem
- -fitler,
Compsognathus*
ile Archaeopteryx
metafizik kategoriler geçerliliklerini korurlar.[10]
Ralph
.”[12]
yani çekirdekleri yoktur (metanogenler, bakteriler ve mavi-
muhtemeldir.
Escherichia coli (E. coli) bakterisi o kadar küçüktür ki, trilyon tanesi bir araya gelse ancak bir
er olarak
Üreme haya
–bir
– hücre
biyolo [14]
li olarak ileri bir
elde
-
sayesinde
kar
hücresinde DNA, çekirdek içindeki kromozom çiftleri olarak düzenlenir. Bu kromozomlar bireysel
kromozoma sahip o
- metazoa
r karaktere sahiptir:
Kambriyen Patlama
ve bun
[15]
s
Darwin’in klasik teorisine gö
un bu
boyunca – –
mmotian’a, oradan da
bir teme
nemi
Modern
[16]
S. J. Gould’a göre,
.[17]
Ve yine:
.[18]
Bitkiler ve Hayvanlar
zeye
eniz
sürüngenler ortaya
mininde
Anti-
Dühring
Hukukçul
[19]
*), tek hücreli organizmalar
geri
Öglena
kategorilerd
Öglena
bir kur
[20]
inin
Pikaia gibi
at
.” Marksist terimlerle, bu
durum
uygun olarak –
yapabilmek için–
[21]
Eusthenopteron
kavramlar ve gerçeklik t
çok daha
* yumurtlayan memeliler alt-
Paleozoik–
su, enlemlerin
sürekli ve k
[1] I. Asimov, New Guide to Science, s.592.
* Protoplazma:
* Vitalizm:
* Organel:
vakuol vb. (ç.n.)
* Compsognathus: D
* Sitoplazma:
* Trilobitler
* Tallofitler:
ya tek bir hü (ç.n.)
* Monotremata:
– Mezozoik (250-
iyolojik
Afrika-Amerika-
-
-
üç parçaya bölündü. Geç Me -
–
önce– den silindiler. Karada
-
de ya
r.
sürdü –
uzun bir süre.
–
o
[1]
Kozmik Terörist–
paleontologlar, bu
reddetmekte
Bu zemin, en keyfi ve en a
26 milyo
si de bunu izlemek
Ve Muller, tüm ve
i icat eden ve
Günün birinde b
diye
ece,
[2]
dönemlerin
dönemlerini içerir.
akterini anlama
– –
–ki neredeyse hepsi, en
içermektedir–
-
Bunu takip eden 25 mil
– –
getirinceye kadar. Ho
10-
azla su
gorilleri -
etmektedir.
zorunda kalm
r bir
tü
-
pençeler v
a
– –
ygun
eklenir.
[4]
-
Australopithecus Afarensis
Homo habilis
en ilkel
– –
i” gibi
Homo erectus
–en
–
[6]
genel dü
[7]
Ni
ektirmektedir.
mkün
seferin
üyesiydi. [9]
“dil” olarak
söylüyor:
ötesindedir.
lgu olarak
Ve yine:
–
– [10]
–
– bir beyne sahipken, insan yavrusununki (385
niversitesinden biyolog Barry Bogin’in ileri
açar. Uzun ö
–yani kültürü–
[11]
Toplumsal Örgütlenme
bu aletlerin
Engels’in sözleriyle:
[12]
tedrici bir s
aman
.”[13]
– –
maymunun ancak en
[14]
örgü
sini bulur.
Australopithecus Afarensis gibi en erken hominidlerde görülebilir. Bu da
-20’dir ki, b
Australopithecus Afarensis
Homo
Homo
Homonun
Homolardaki
Homo
olabilir.[15]
Beynin metab
Homolardaki beyin
abilirdi
–
birlikte–
Hipotezler
görmek de ilginçtir.
risi biçiminde
– –
iddia edildi.
toplar.
bulu
.”
Darwin’in yü
.”
–
Friedrich Engels–
ki
terminolojisin
geldi.[17]
eyleml
[18]
teorilerden bi
*
- Homo
erectus
yin
Moleküler biyoloj
-insan
Australopithecus
santimetreküpten daha büyük bir beyne sahip olan Homo habilisle birlikte –yani %50’lik
–
Homo erectusla
r insan yavrusunun
potansiyeli
kullanmazlar,
hayvan
[20]
ve s
elinde
, bugün
afarensis
.”[21]
Ale
geli
üzerinde dik ve
çin çene
idir:
.
-ba, pa-pa, de-de, ma-ma” ve saire. Daha bu erken
sahiptirler v
Homo habilis
tarihe
oplumsal
[23]
* Nemesis: (ç.n.)
* deux ex machina
[18] Christopher Wills, The Runaway Brain, The Evolution of Human Uniqueness (Kaçak
), s.xxii.
*
bir organizma tipinden evrimi.
[20] S. Savage-Rumbaugh ve R. Lewin, Kanzi, The Ape at the Brink of the Human Mind (Kanzi,
), s.218.
– –
-
r. Ve böylelikle en derin
[1]
-üstü etkenlere
gelmektedir.
da durum budur.”[2]
mekanik dünya gö
ma
edendeki geçici
[3]
ke
Terminatör
kesinlikle
[4]
Beyin Nedir?
içermektedir. Fakat her bir nöronun, kendisine destek hizmeti gören glia denen daha küçük
ko
-korteks olarak
in çeker.
beyinden geçer. Sinirler bilgiyi elektriksel olarak iletirler. Bir sinirden geçen sinyal bunu bir
“Beyn
elektro-
araya getirmek gerekir; etnoloji, psikoloji, fizyoloji, farmakoloji, biyokimya, moleküler biyoloji
ve hatta sibernetik ve matematik.
Beynin Evrimi
Tüm gereksinimlerine tek bir hücrenin içinde sahip olan en basit organizmalar kendine
yandan,
inyaller
(hormonlar) en ilkel çok hücreli organizmalarda bile mevcuttur. Bu ilkel düzeyde dahi
emsil eder.
Üniversitesinden Profesör Eric Kandel, Aplysia Californica denilen bir deniz salyangozunun
Aplysia
olarak bilinen bir zihinsel etkinlik düzeyini
inc
etoburlar ve
New Scientist
iki
-
–evrimsel –
ge
[6]
– –
en görevin, bireyin
[7]
yaramaz bir hale gelmeden önce, halis bir idealizme sürüklendi.
[8]
.”[9]
daha
derece ilerliyordu.”[10]
maddi,
[11] Beyin
g
göze çarpar.
Engels,
[12]
ontojeni
filojeni denmektedir. Her ikisi de ilginç biçimde birbirine
ak nöral oluk
olarak embriyo
-
gö
kodun emr
Gözler, El ve Beyin
*
likle de
bunlar, erken
kümülatif
teorileri
r. Dil tam da, belli bir
bir ön
ildir, ama acilen giderilmeyi talep eden derin ve köklü biyolojik içgüdülerce yönlendirilir.
olarak dururlar.
hareket, Piaget’nin
kendisiyle
dönem,” d
[13] Bu sürecin
Vigotski ve Piaget
Günümüzde
(ruhdil
runer ve
-motor aktiviteler”in –
–
bir
– -motor ile
– bir süreçtir.[14]
en de
Hayvanlar, insanlara göre duyulara daha fazla tâbidirler ve daha iyi duyma, görme ve koku
görevlerinden biridir.
aktif ve pratiktir
hale gelir ve nerede
-tutma-
Yeni
çevrilmesini, hareketli bir nesneyi gözlerle izlemeyi (ki bir genelleme ve sezinleme düzeyini
–
–
temel duyu-
ak, yani
pratikten
Beslenme gibi
olan tek yolla, pratik yoluyla çözülür.
-
l
ve ahlâki ve toplumsal
, soyut entelektüel
– tegrasyon
(ergenlik)–
-
.
- ”
özellikle üst
ek türden bir dilden ya da bir
–
–
–bir çubuk–
Yiyecek toplam – –
entelekt
dan
olmaya devam
çocukça
taklit biçiminde nüve halinde mevcutturlar. Telaffuz edilen ilk sözcükler genellikle ya
söylene
yatan
de görülebilir.
edilemez. Ancak
olur. Bu
hayvanlardan” söz ederiz.
döneminden geçme
ezcilik
sezgi olarak
neden diye sormaya
“A”dan sonra
bi
lgilere
derece uzak, yüzeysel ve bozuk biçimli bir bilgiye yol açar. Çocuklarda “sezgi” muhakeme,
Kalp ile
gerektirir.
rlar.
–
–
görünür.
Özne ve nesne
ili
enler
animizmle
* Medulla oblongata:
* Ganglion:
küme.(ç.n.)
[10] Christopher Wills, The Runaway Brain, The Evolution of Human Uniqueness, s.8.
* Epistemoloji:
[13] Piaget, The Mental Development of the Child, s.19. [ , Cem Y.,
Eylül 1999, s.20]
[1] (Plehanov)
diyordu Darwin
eddeden kimse
–ve tersi–
temsil eder ve olguya, bir
[3]
milyon
Gould’un
.”
orada
Maltusçuluk
ol da ilerleyebi
[4]
Kör Saatçi
üçümsemeye kalkar. Dawkins,
– – görmemiz
.
.”[5]
yorumu desteklemez.
içindeki – –
bile). [6]
Gould, özellikle
ler.
– – azzam
[7]
nedenlerden çok, toplumsal ve politik nedenlerden ötürüdür. Gould bilmektedir ki, evrimci
reddetmesi konusunda ke
[8]
olmayabilecekleri d Teleolojik
düz Homo habilis,
Homo erectus, Homo neanderthalensis
Homo sapiens.
bürünmek zorunda olmasa da, devam edecektir. Genetik mühendislik de dahil, toplumsal
Marksizm ve Darvincilik
sahibi)
benimsenmesin,
)
organizma
idi.
ta
i
.
– –
Darwin’
üdahale edildikçe,
[9]
Darwin ve Malthus
.”[10]
Nüfus Üzerine Deneme
Kökenler
da
bitkiler ve hayvanlara –
bir diziyle–
a kalabilirler.
daima gerilemedir).
–
anlamda olmasa da–
mücadelesini –
büyük bölümü itibariyle, çözümünü bir varolma mücadelesinde ve genellikle de son derece
– fark etmek için Maltusçu gözlüklere ihtiyaç
[12]
der Whitehead, “bu dönem boyunca bu bölgedeki (yani Avrupa’daki) sözde tedbirler,
ve önemsiz .”[13]
aya
t
geçenler on .”[14]
er. Lange’ye
istihdam
.”
art
ve
bilecekleri pirinç,
get
, çünkü bu bir
.
Toplumsal Darvincilik
Ve yine Anti-Dühring
Engels
mücadeleden
[15]
[16]
san karakterini
Darwi
nlerden daha
diyalekt
[3] G. Plekhanov, The Development of the Monist View of History (Monist [Tekçi] Tarih
), s.96-7.
* Alopatrik Teori:
[4] Engels, The Dialectics of Nature ,
s.224, 235 ve 336]
* laissez faire:
Genetik
– –
Schleiden, Sc
temeli o
üreten DNA molekülü vücudu
Genlerin kimyasa
özel enzimler biçimindeki proteinler bu süreçte önemli bir rol oynar. Bu kendini yeniden
tki
(y
i genin
yeni bir
Genler ve Çevre
bütünlerin –
–
bireylerin sahi
lere
sevinçle oraya
Bencil Gen*
**
ele alarak
leyen ve
Ve yine:
iyolojik
[1]
Tersine, genotip
gerekmezdi.
kazalar sonsuz
edilir
“Zekâ” ve Genler
fenotiplere
–kapitalizm, milliyetçilik, a
–
-
öre insan
Tarih, bir
[3]
IQ Testi
zamanda, siya
üretildikler
göstermeliyiz.”
aha küçüklerin
araya getirdi; daha parlak ya da daha az yetenekli olanlara buna göre karar verilebilirdi.
iler
testleri
l
–
–
alar
in vermiyor. Tüm
bir ürünüdür.[4]
Öjenik
–
da cinsiyetin–
Biyolojisi
–Çareler
söylenmekte:
delilik bademcikleri
belli getto önderlerin
nedeniyle nakledilen” bir aday öneriliyor, bu aday “Nisan 1971’deki bir grevin birkaç
nüfusunun, Macaristan bi
Financial Times (19
ediyor. Bu kriz,
usal
Scientific American “b
Yudofsky.
Genetik determinizm ekolü, her toplumsal sorunu genetik düzeyine indirgemekle bundan her
türlü gerici sonucu türetti.
öneri
Scientific American
–
–
kirlenmesin
r.
biyoloji sayesinde bireyindir. Bu nedenle çözüm beyin ya da genetik cerrahidir. Bir kesim de
bul
verilemez.
Transistörü icat edenlerden
genellemesidir.”[5]
eyler
Time
popülasyonun bir
Time
birtak
– –
.
zamanda,
–
yani orman –
Pastore 1949
-
i
sonuçtur.
.
Bencil Gen
Bencil Gen
atfettiler, bunlardan
tekrar
alel
Bencil Gen –
–
Suç ve Anti-
d -
. David Goldman
Bencil Gen
[6]
sadece
determinizm sorunun
Tabiattaki her
[8]
planlam
devam e
devam eder. Meselâ der ki:
burjuva
egoizminin
g
Tek tek kapitalistler birbirleriyle rekabet ederler ve kendi rakiplerini mahvetmek için her
rlar...
[10]
oldu [11]
memler
Toplumlar organizmalar
(Crick ve Franklin’le
– ve
politik–
ümitsiz duruma dü
fta, kendi
*
(ç.n.)
** Lisenkoculuk:
* Öjenik: Toplumda “cazip” olmayan özellikleri kökünden söküp atmak için üremenin seçmeci
** intelligent quota:
[2] E. O. Wilson, Sociobiology—The New Synthesis (Sosyobiyoloji – Yeni Bir Sentez), s.575.
[4] bak. Rose, Kamin ve Lewontin, Not in our Genes ( ), s.84, 86, 87, 96, 116
ve 95.
[9] Dawkins, The Selfish Gene, s.126, 109, 129 ve 150. [Gen Bencildir, s.197, 171, 201 ve 230]
dünya
takip etmektedir.
“Matematikçi”
-
“undecim” ve eski Cermencede “ein-
–yüz, bin, milyon, milyar, trilyon–
tutmak isted
[2]
-
sistemimiz onluk -sesinin biteviye
tekrar
on ikilik -
on ikiye dayanan bir sisteme sahip olurduk.[3]
boncukl
nu ve
En temel matematik
sembolleri olan (+) ve (–
“Geometri” -ölçüsü”dür.
ve gelecek
“tüketme r
[5]
a b’nin b a
-
bundan önc
Böyle
sonsuz say
ez ve
ettiler.
Yeni Bilim
aya
ve birer birer
Kalkülüs (Hesap)
temeli
hareket, diyalektik ve ard da Newton ve Leibniz
diferansiyel
girdi.”[6]
Ma
eserinin birinci cildinin Nicelik konulu bölümünde Hegel, matematiksel sonsuzla
eneklerle ve
Principia
Encyclopaedia
“Li
etmeye – –
–birinci dereceden, ikinci dereceden
vs.–
madem verili herhangi bir nicelikten daha küçük olabiliyorlar o halde potansiyel olarak
sonsuz ölçüde küçük olabilirler dend potansiyel olarak sonsuzun önceden tespit
-1914)
-1918) sonsuz kümeler
Cantor, ne kadar büyük olursa olsun bir alandaki ya da bir hacimdeki veya daha çok boyutlu
paradoksu da ortaya
e onun
Sonu olan faka
bi
– tek son haline–
[8]
Matematikte Kriz
r olan
zorunlu a
ve bir krize neden olan ü
e giden
-
ünmesiydi.[9]
eoridir.
Kaos ve anti-ka
n]
gerçek hayattan soyutlanan lineer
bir dönem b
oluyordu.
döngül
– –
sergileyebilmektedir.
görülür.
gösteriyordu, bu
ölçeklerde dü –benzerliklerin–
Mand
sanki düzensizlik
incelensin yinelenen bir geometrik dallanma deseni, bir “kendine benzerlik” söz konusudur.
hareketleri iç
Faz- çekicilerin
– –
d
Nicelik ve Nitelik
gib
[10]
[11]
mamen birbirinden
-levha geometrisi”) bunlar
çok boyutlu uzaylar içinde hayal ederler. Topoloji lastik yüzeyler üzerinde uygulanan
geometridir. Nicel olandan çok nitel olanla ilgilenir.[12]
ifade eder.
getirdi.
[13]
Bil
büyüklüklerin
ama o daima geri gelir.” James G
çizgide hareket etmez. Yeni geometri, yuvarlak olmayan, engebeli, düz olmayan, pürüzlü bir
[14]
sonsuzdur.
ver
edilemeyecek,
[1]
n nadiren
–
onunla doludur–
–
ar–
onra bütünüyle
ötesinde bir
-vadeli Hava Tahmini Merkezindeki bilgisayar saniyede 400
hava ölçümü almakta ve on günlük bir tahmin yapabilmek için kesintisiz üç saat boyunca bu
ak kesin
[2]
ilgisi
s,
[3]
–sistemlerin bu sistemi
–
bakmakt
ksel
–
[4]
ulunan
[5]
[6]
temel
deneme ta
[7]
kesinlikle betimlemektedir. Bu husus, Ilya Prigogine (1977 Nobel kimya ödülünün sahibi) ve
diyalektik materyalizmi
ta
ak
Üstelik Engels
[8]
Kaos ve Diyalektik
durum –
Ve yine:
[9]
grafik üz
de
in genel
– diyalektik
determinizm – güdülenmektedir.
[8] Prigogine ve Stengers, Order Out of Kaos, s.252-3. [Kaostan Düzene, s.300]
[9] J. Gleick, Chaos, s.6, 18-9 ve 23. [Kaos, s.VIII-IX, 12, 18]
ya
ndisinde bile,
[2]
geçer meselenin gizlerine daha derinden nüfuz ederiz: özelden evrensele; tâli olandan asli olana;
olgulardan yasaya.
yoluna dikilen her engel yerle bir edilir. Ancak bir problemi çözer çözmez hemen, çözülmesi gereken
yeni problemlerle, üstesinden geline
ermez, çünkü maddi evrenin özellikleri gerçekte sonsuzdur.
bu
.
Ne var ki, böylesi h
– –
mutlak temsil etmesini beklemeyiz;
[4]
ik teorik
paradigmalar
Bir
Devrim egemen
Ludwig Feuerbach
Ve yine:
Diyalektik
im vermek için
dini
-dini ve
olums
–ya da daha
–
tümdengelimin
ve he
rlikte, felsefi ya da
-
–ve maalesef oldukça
– ele
. Teorik
[7]
u
Bilim Denemeleri
reddedilen v
açar:
elektr
[9]
bir inançlar
[10]
le kendi kategorilerini
Kapital
– –
–dünya ve insan–
[11]
halindedir.[12]
parç [13]
materyalizm) ve kapitalizmi
reddedilmesi hariç, s
dile getirilmektedir.
olar
Edward Gibbon’u
eden kestirilmesine
etmeye
güzel laflar eden bu yazarlar da, diyalektik materyalizm sözcüklerini telaffuz etmekten büsbütün
Analog
[14]
yoktur.
sonuçtan herhangi birine kilitleyebiliyorsa, o zaman gerçekte seçilen sonuç en iyisi olmayabilir. Ve
– –
[15]
bilimciden biridir.
el felsefesinden
Eldr
[16]
alektik materyalizmin
Stalinist Karikatür
bir literatürdü.
bürokratik bir sistem, Lev Troçki’nin
pt
Sovyet
yeterlidir.
rine
diy
sebebiyet veriyordu, çünkü bu yeni bilim oldukça büyük bir bölümü itibariyle Moskova için pek o
[17]
1948’den 1973-
ki
-
-devrimler dönemiydi.
hareketlerde bulunabilir, bu du
1948’den 1973’e dek süren
uzun ekonom
ABD’de, tüm
Director
üretmiyorlar. Hiçbir yeni fikir üretmiyorlar. Londra’da, New York’ta ve Tokyo’da her gün 200 milyar
Poker
kompli
Üniversi
.”
nyada borç
uluslarara
”ni
nç
sermayenin en bilinçli
vuruyor:
K -
günlük çabayla ya da hiçbir çaba göstermeksizin elde edilebiliyor. Geçiminizi garantilemek için,
-Mogg’un tersine,
’nde Amerikan
bulunuyor:
ektedir.
–
–
uzayan bir resesyon ya da depresyonun sonucu ola
–
–
e
[2]
“Dünya birbiri
benzersiz bir ölçüde hükmetmektedir. Yine de paradoksal olarak insanlar hâlâ kendi denetimlerinin
instrumentum vocale
-
–doktorlar,
–
ilgilen
Time
rtalama 42 saate
– –
fazladan b
Time
Komünist Manifesto’
[3]
zca yok
stres...
n ötürüdür.
zi
zorunlu emektir .
olgusunda, em
[4]
yurtseverlik, d
–
miydi?
Monetarizmin amen
de
ile
giden, ta
karakteri
Ahlâk
salatalarla tatmin
emek-
ek
–
– üstü örtük,
mem kaç
nedeni Kapital’in
gibi.
Her sava
mutlak
verebilir a
muameleyi görür.
beceremez. Bu nedenle de i
n para
savurganca har
göstermektedir.
Mevcut sosyoek
kendi
[5]
ka
– –
tam bir barometresidir bu. Büyük
toplumsal kökleri
That –
olmasa da–
m. Bu, gençlik gücünü yeniden
edinmeye çabalayan, bunama dönemindeki kapitalizmdir. Reel zenginlik üretimi yerine, finansal ve
dar
Latince “inter-
–bunakça çür
–
Her to
mal du siecle’den*
milyar
Roma Kulübü, 1
öngören
ya da geç
uzun vadeli bir plan kesinlikle gerekli.
önce de içerisind
.” (The Economist
kültürel de
Bugün üre
un daha da ileri bir
apartheid * Bu
ne
Soylu
çünkü
cenn .
Tekvin
Modern toplum ilkel kabile komünizmine, yeti
daha fazla geri dönemez.
yeten
Sosyalizm ve Estetik
–monoton
çirkinlik denizi –
Bu her
-
sanatsal Rönesans söz konusuydu: Lorca, Machado, Alberti ve hepsinden önce de Miguel
daha
insan
im
Burada da ruhsuz konfo
nelerde –
–
.”[7]
dönerek gün
nklemlerine
bölümlenme
apartheid’la
larak
Entelektüel apartheid
in
[8]
mekanik olarak
gücüne
az zeki olanlar topluma bir
[9]
-
hava yolcul
nelde insan
’
dile getirir:
–
–
ya da nebula du
ek bir
zorunlulukla, kendisin
[10]
– –
yoktur –
e
[11]
indirgemek
de kendisini yeni bir düzleme yükseltmeyi, daha üstün bir sosyobiyolojik tip, ya da isterseniz üstün
i
-
-fiziksel öz-
Tü
-
daha incelikli olacak; vücudu daha uyumlu hale gelecek, hareketleri daha ritmik, sesi daha müzikal
Aristoteles’in, b
yeni zirveler yükselecektir.[12]
* mal du siecle:
* Apartheid:
Berkeley, G., The Principles of Human Knowledge, London & Glasgow, 1962
Bruner, J. S. ve Haste, H. (eds), Making Sense, London & New York, 1987
Cohen ve Nagel, An Introduction to Logic and the Scientific Method, London, 1972
Cornforth, M., The Open Philosophy and The Open Society, London
Ferris, T., The World Treasury of Physics, Astronomy and Mathematics, Boston, 1991
Forbes, R. J. ve Dijksterhuis, E. J., A History of Science and Technology, Vol. 1, London, 1963
Haldane, J. B. S., The Marxist Philosophy and the Sciences, London, 1938
Hawking, S., A Brief History of Time, From the Big Bang to Black Holes, London, 1994
Hegel, G. W. F., Logic, Part 1 of the Encyclopaedia of the Philosophical Sciences, Oxford, 1978
Hegel, G. W. F., The Phenomenology of Mind, London, 1961
Lerner, E. J., The Big Bang Never Happened, London & Sydney, 1992
Prigogine, I. ve Stengers, I., Order Out of Chaos, Man’s New Dialogue with Nature, London,
1985
Rees-Mogg, W. ve Davidson, J., The Great Reckoning - How the World Will Change in the
Depression of the 1990s, London, 1992
Rose, S., Kamin, L. J. ve Lewontin, R. C., Not in Our Genes, London, 1984
Savage-Rumbaugh, S. ve Lewin, R., Kanzi - The Ape at the Brink of the Human Mind, London,
1994
Sutherland, P., Cognitive Development Today: Piaget and his Critics, London, 1992
Trotsky, L. D., The Living Thoughts of Karl Marx, New York, 1963
Trotsky, L. D., Their Morals and Ours
Trotsky, L. D., The Struggle Against Fascism in Germany, New York, 1971