Web Kullanıcı Kontrolleri

kerem 8/2/05 12:10 PM Page 1
»
Planlama
Web Kullan›c›
Kontrolleri
.NET ‹le etkileflimli Web Kullan›c› Kontrollerini kullanarak
hayat›n›z› kolaylaflt›r›n
Web Kontrollerinin Avantajlar›
H
erkese merhaba! Bu ay, .NET ile
Web uygulamalar› gelifltiren or- Peki, durup dururken niye bir Web kontrolü kul-
ta düzeydeki programc›lar› se- lanmak isteyelim? Bunun en önemli sebebi, Web
vindirecek bir yaz› ile kontrollerinin bize sa¤lad›¤› nesne temelli prog-
karfl›n›zday›z. C# ile Web uygu- ramc›l›k avantajlar›d›r. Farkl› Web sayfalar›nda
lamalar› gelifltiriyorsunuz. Gelifltirdi¤iniz sayfa- s›kl›kla kulland›¤›m›z bir tasar›m› Web kontrol
larda zaman zaman Web User Control’lara da yer içerisinde bir kez kodlad›¤›m›zda, söz konusu ta-
veriyorsunuz. Peki, User Control’lar›n›zdan ye- sar›m, dâhil etti¤imiz sayfalar içerisinde otoma-
terli verimi alabildi¤inizden emin misiniz? tik olarak belirecektir.
Gelin, ifle temel kavramlar› flöyle bir hat›rlaya-
rak bafllayal›m... Web User Control’ün ne oldu-
¤unu herkes biliyor, öyle de¤il mi?
Hat›rlayaca¤›n›z gibi, .NET, bir web projesi içeri-
sinde iki temel arabirim seçene¤i sunuyordu:
Web formu ve Web kontrolleri. Web formlar›, C#
ve HTML deste¤i ile haz›rlanan ve dinamik bir fle-
kilde Web sayfas› üretebilen ö¤elerdir. Web kon-
trolleri ise tek bafllar›na çal›flt›r›lamayan, ancak
Web formlar› (sayfalar›) içerisine dahil edilebilen
küçük kod / tasar›m parçalar›d›r.
Farkl› sayfalar aras›ndaki ortak özellikleri

fiekil 2: merkezi bir yerden idare etmek, Web
kontrolleri sayesinde mümkündür.
Ortak tasar›m üzerinde bir de¤ifliklik yapmak

istedi¤imizde, Web kontrolü bar›nd›ran (belki de
yüzlerce) sayfaya hiç dokunmadan, sadece Web
kontrolünü modifiye etmemiz yeterlidir.
Buraya kadar anlafl›lmayan bir fley yok, de¤il
mi? Güzel... Birçok Web programc›s›n›n, Web
kontrolleri hakk›ndaki temel tecrübeye zaten sa-
hip oldu¤unu tahmin ediyorum.
Etkileflimli Web Kontrolleri

Peki, ya size Web kontrollerinin (tasar›m›n öte-
sinde yer alan) programc›l›k ihtiyaçlar›na da ce-
vap verebildi¤ini söylersem? Evet, sonuçta Web
kontrolü dedi¤imiz fley de temelde bir s›n›ft›r, öy-
Kerem Köseo¤lu Web kontrolleri, tek bafllar›na bir ifle
le de¤il mi? Bu durumda; bir Web kontrolü de her
fiekil 1: yaramamalar›na ra¤men, Web sayfalar›
xxxxxxx@xxxxxxxx.com içerisinde oldukça faydal› olabilir... s›n›f gibi ifllevlere sahip olabilir.
xxxxxxxxxxxx xxxxxxx Bir Web kontrolü içerisine ekleyece¤imiz eks-
xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx Web kontrollerinin haz›rlanmas› s›ras›nda yi- tra fonksiyonlar sayesinde, söz konusu kontrolü,
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
ne C# ve HTML dillerinden faydalan›l›r.
30 Windows &.NET Magazine A⁄USTOS 2005 www.winnetmag.com.tr

kerem 8/2/05 12:10 PM Page 2
Web Kullan›c› Kontrolleri
<asp:Button ID="btn3" Text="Almanca" {

içinde bulundu¤u sayfadan gelen ko- Runat="server" /> label1.Text = "Hoflgeldiniz!";
mutlara cevap verecek hale getirebiliriz. </td> }
Kar›fl›k m› geldi? Panik yok! Örne¤i- </tr>
miz haz›r bile... Konuyu incelemeye, ba- </table> public void displayEN()
sit bir Web sayfas› ve bu sayfa içerisine </form> {
yerlefltirilmifl basit bir Web kontrolü ile </body> label1.Text = "Welcome!";
bafllayal›m. </HTML> }
Gördü¤ünüz gibi, oldukça basit bir public void displayDE()

kontrol ve sayfa söz konusu. fiimdi ge- {
lelim örne¤imizin hedefine... Bu örne¤i label1.Text = "Willkommen!";
öyle bir hale getirece¤iz ki; ziyaretçimiz }
WebForm1 içerisindeki TÜRKÇE dü¤- }
Oldukça basit bir sayfa, öyle mesine t›klad›¤›nda, sayfaya gömülü
fiekil 3: de¤il mi? halde bulunan kontrolümüz Türkçe bir S›rada, kontrolü bar›nd›ran sayfaya
Sayfan›n sol taraf›ndaki turuncu metin görüntüleyecek. Ayn› flekilde; ‹N- eklememiz gereken kodlar var. Sayfa
alan, sayfaya gömülü bir flekilde çal›flan G‹L‹ZCE dü¤mesi ‹ngilizce bir metnin, içinde tek yapmam›z gereken fley, t›kla-
bir Web kontrolüdür. Sa¤ taraftaki ma- ALMANCA dü¤mesi ise Almanca bir nan dü¤menin diline ait WebUserCon-
vi alan ise, sayfan›n kendisine ait kod- metnin görüntülenmesini sa¤layacak. trol1 fonksiyonunu ça¤›rmak olacak.
lard›r. ‹sterseniz gelin, WebForm1.aspx Yani, ziyaretçimiz Türkçe dü¤mesine
ve WebUserControl1.ascx adl› dosyalar- t›klarsa displayTR(), ‹ngilizce dü¤mesi-
da saklanan Web kodlar›na flöyle bir göz ne t›klarsa displayEN(), Almanca dü¤-
atal›m. mesine t›klarsa displayDE()
fonksiyonunu ça¤›raca¤›z.
WebUserControl1.ascx
<asp:Label ID="label1" text="Buras› Web WebForm1.aspx.cs
User Control!" Runat="server" /> public class WebForm1 :
System.Web.UI.Page
WebForm1.aspx {
<HTML> protected System.Web.UI.WebCon-
<HEAD> trols.Button btn1;
<title>WebForm1</title> protected System.Web.UI.WebCon-
<meta name="GENERATOR" Content="Mic- trols.Button btn2;
rosoft Visual Studio .NET 7.1"> protected System.Web.UI.WebCon-
<meta name="CODE_LANGUAGE" Con- trols.Button btn3;
tent="C#"> protected WebUserControl1 concon;
Kontrolümüzün, sayfadan
<meta name="vs_defaultClientScript" con- private void Page_Load(object sender,
fiekil 4: t›klanan dü¤meye ait dilde metin
tent="JavaScript"> görüntülemesini istiyoruz. System.EventArgs e)
<meta name="vs_targetSchema" con- {
tent="http://schemas.microsoft.com/intelli- Hedefimizi hayata geçirmeye önce }
sense/ie5"> kontrolümüzden bafllayal›m. Kontrolü- private void btn1_Click(object sender,
</HEAD> müze ait kod içerisine, de¤iflik dillerde System.EventArgs e)
<body MS_POSITIONING="GridLayout"> metin gösterebilen 3 tane fonksiyon ek- {
<form id="Form1" method="post" ru- leyece¤iz. concon.displayTR();
nat="server"> }
<table> WebUserControl1.ascx.cs
<tr> public class WebUserControl1 : private void btn2_Click(object sender,
<td bgcolor="#ffcc00"> System.Web.UI.UserControl System.EventArgs e)
<uc1:WebUserControl1 id="concon" ru- { {
nat="server" /> protected System.Web.UI.WebControls.La- concon.displayEN();
</td> bel label1; }
<td bgcolor="#00ccff"> private void Page_Load(object sender, private void btn3_Click(object sender,
Buras› Web Sayfas›! System.EventArgs e) System.EventArgs e)
<asp:Button ID="btn1" Text="Türkçe" Ru- { {
nat="server" /> } concon.displayDE();
<asp:Button ID="btn2" Text="‹ngilizce" Ru- }
nat="server" /> public void displayTR() }
www.winnetmag.com.tr Windows &.NET Magazine A⁄USTOS 2005 30

kerem 8/2/05 12:10 PM Page 3
Planlama
Oldukça aç›k, öyle de¤il mi? fiimdi • E¤er ASP.NET standard›nda bulun-
gelin, projemizi çal›fl›r durumda göre- mayan bir kontrole ihtiyac›n›z varsa,
lim. Türkçe dü¤mesine t›klad›¤›m›zda; kontrolü bir Web formu içerisinde
sayfam›z afla¤›daki görüntüyü alacakt›r. kodlamaya çal›flmak yerine yeni bir
Web User Control yaratmak iyi bir fi-
kir olacakt›r.
• Web projenizin farkl› sayfalar›nda
tekrar tekrar kulland›¤›n›z özerk kod
bloklar›n› Web User Control haline
getirmeniz, sizin ve projenizin lehine
Türkçe dü¤mesine t›klad›ktan olacakt›r. Örne¤in; de¤iflik sayfalarda
fiekil 5: sonra... görüntülemek istedi¤iniz ziyaretçi
‹ngilizce dü¤mesine t›klad›¤›m›zda, anketlerini farkl› sayfalarda tekrar
Web kontrolümüzde ‹ngilizce bir metin tekrar kodlamak yerine; AN-
görüntüleniyor olacak. KET.ASCX adl› bir User Control ya-
ratman›z ve anket koymak istedi¤iniz
sayfalara bu kontrolü dahil etmeniz
yerinde olur.
• Benzer flekilde, farkl› sayfalarda tek-
rarlanan tasar›m bloklar› da Web
User Control haline getirilebilir. Ör-
‹ngilizce dü¤mesine t›klad›ktan ne¤in; sitenin her sayfas›nda yer alan
fiekil 6: sonra... dinamik bir menü söz konusuysa, bu
Son olarak Almanca dü¤mesine t›kla- menüye ait tasar›m› de¤iflik sayfalar-
yaca¤›z. da tekrarlamak yerine tek bir Web
User Control haline getirip farkl› say-
falara dahil etmek yerinde olacakt›r.
• E¤er bir ASP.NET sayfas›n›n kodla-
mas› gittikçe kar›fl›yorsa ve içinden
ç›k›lmaz bir hal al›yorsa, sayfa üze-
rindeki ö¤eleri (programc›l›k mant›-
Almanca dü¤mesine t›klad›ktan ¤› çerçevesinde) mant›ksal bloklara
fiekil 7: sonra... dönüfltürüp, her bir blo¤u ba¤›ms›z
Evet, hepsi bu kadar... Bu yaz›da; ve dinamik birer User Control haline
Web kontrollerinin, içinde bar›nd›klar› getirmek iflleri daha kolay bir hale ge-
sayfalardan izole bir flekilde çal›flmak tirecektir.
zorunda olmad›¤›n› görmüfl olduk. Kon-
trolümüz içine ekleyece¤imiz fonksi- Yard›mc› linkler:
yonlar ve sayfam›zdan yapaca¤›m›z http://msdn.microsoft.com/library/de-
yönlendirmeler sayesinde, sayfam›zla fault.asp?url=/library/en-us/vbcon/
kontrolümüzün iflbirli¤i ve uyum içeri- html/vbwlkWalkthroughCreatingWe-
sinde çal›flmas›n› rahatl›kla sa¤layabili- bUserControls.asp --> Az tecrübeli C#
riz. Bu örne¤e ait proje dosyalar›n›, programc›lar›, ad›m ad›m Web User
dergi Web sitesinin “Ad› geçen dosya- Control yaratma konusunda bu sayfaya
lar” bölümünden indirebilirsiniz. baflvurabilir.
http://msdn.microsoft.com/lib-
.NET Web User Control’ler Ne rary/default.asp?url=/library/en-
Zaman Kullan›l›r? us/vbcon/html/vbwlkWalkthroughCrea
• E¤er ASP.NET içerisinde standart tingWebUserControls.asp --> Az tecrü-
olarak gelen bir kontrol iflinizin bü- beli VB.NET programc›lar›, ad›m ad›m
yük bir k›sm›n› görüyorsa; ancak Web User Control yaratma konusunda
“Keflke fluras› flöyle olsayd›” gibi bir bu sayfaya baflvurabilir.
tak›m endifleleriniz varsa, bu stan- http://msdn.microsoft.com/lib-
dart kontrolü Inherit eden bir Web rary/default.asp?url=/library/en-
User Control yaratmak ve Override us/dv_vjsharp/html/vjwlkwalkthroughc
yöntemiyle kendi kontrolünüzü iste- reatingwebusercontrolwithvisualj.asp -
di¤iniz hale getirmek mant›kl› ve ve- -> Tecrübesiz J# programc›lar› için ad›m
rimli bir çözüm olacakt›r. ad›m Web User Control yaratma.
30 Windows &.NET Magazine A⁄USTOS 2005 www.winnetmag.com.tr

Web Kullanıcı Kontrolleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Web Kullanıcı Kontrolleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

kerem 8/2/05 12:10 PM Page 1

Farkl› sayfalar aras›ndaki ortak özellikleri

Ortak tasar›m üzerinde bir de¤iﬂiklik yapmak

Etkileﬂimli Web Kontrolleri

30 Windows &.NET Magazine A⁄USTOS 2005 www.winnetmag.com.tr

Web Kullan›c› Kontrolleri

<asp:Button ID="btn3" Text="Almanca" {

Gördü¤ünüz gibi, oldukça basit bir public void displayDE()

www.winnetmag.com.tr Windows &.NET Magazine A⁄USTOS 2005 30

30 Windows &.NET Magazine A⁄USTOS 2005 www.winnetmag.com.tr

You might also like