Polskie Sieci Elektroenergetyczne

Spka Akcyjna

Numer kodowy
STANDARDOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE
PSE-TS.PR350.NN PL/2013y1

TYTU :

PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY
TYPU 357-AL1/46-ST1A

OPRACOWANO:
DEPARTAMENT EKSPLOATACJI

p.o.D EKTORA

Depaktraiitfr-Agploatac

Data
Marek Szezechowiez

KONSTANCIN-JEZIORNA, Maj 2013 r.

0 W-

PSE-TS.PR350 NN PU2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 2

KARTA ZMIAN

LP.
1

Nr Kodowy
Dokumentu

Rodzaj zmiany

PSE-TS.PR350.NN
Zmiana tytuu
PL/2008w1
Aktualizacja wymaga
w tym korekta wartoci
PSE-TS.PR350.NN
obliczeniowych przewodu
PL/2008w1
z uwzgldnieniem aktualnych
norm

Nr Kodowy
Dokumentu
po zmianie
PSE-TS.PR350.NN
PL/2013y1
PSE-TS.PR350.NN
PL/2013y1

Rok
zmiany
2013

2013

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 3

Spis treci:

1.

Przedmiot specyfikacji

2.

Zakres specyfikacji

3.

Normalizacja

4.

Warunki pracy przewodu 357-AL1/46-ST1A (odpowiednik AFL-8 350)

5.

Parametry techniczne przewodu 357-AL1/46-ST1A (odpowiednik AFL-8 350)

6.

Szczegowe wymagania techniczne i technologiczne

7.

Metody badan przewodu

8.

Szczegowe warunki dostawy przewodu (pakowanie, transport i skadowanie)

9.

Gwarantowane dane znamionowe i parametry techniczne przewodu 357-ALI/46-ST1A

(odpowiednik AFL-8 350)

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 4

1. Przedmiot specyfikacji
Przedmiotem Standardowej Specyfikacji Technicznej jest stalowo-aluminiowy przewd
typu ACSR o oznaczeniu 357-AL1/46-ST1A wykonany wedug normy PN-EN
50182:2002(U) lub EN 50182:2001, bdcy odpowiednikiem konstrukcji AFL-8 350
mm2 wg wycofanej normy PN-74/E-90083.
Przewd typu ACSR (Aluminium Conductor Steel Reinforced) jest to bimetalowy
przewd stalowo-aluminiowy skrcony wsposiowo z drutw okrglych. Materiaem
przewodzcym s umocnione druty z aluminium typu ALI, ktrych cakowite pole
powierzchni wynosi 357 mm2 (warto zaokrglona do liczby cakowitej). Druty
aluminiowe skrcone s na rdzeniu stalowym wykonanym z drutw okrgych
ocynkowanych typu ST1A klasa powoki A o cakowitym polu powierzchni
wynoszcym 46 mm2 (warto zaokrglona do liczby cakowitej).
Przewd 357-AL1/46-ST1A wykorzystywany jest jako przewd fazowy w liniach
napowietrznych o napiciu 220 i 400 kV.
Rekomendowan metod montau przewodu 357-AL1146-ST1A w liniach o napiciu
220 i 400 kV jest metoda wycigarka-hamownik tj. monta pod nacigiem.

2. Zakres specyfikacji
Specyfikacja
Techniczna
obejmuje wymagania dotyczce
Standardowa
elektroenergetycznego przewodu do linii napowietrznych o budowie 357-AL1/46-ST1A
w zakresie normalizacji, konstrukcji, wytrzymaoci mechanicznej, waciwoci
elektrycznych, wymaga w zakresie badan oraz warunkw dostawy.

3. Normalizacja
Przewd 357-ALI/46-ST1A powinien spenia wymagania Standardowej Specyfikacji
Technicznej, wymagania okrelone w wymienionych w Tabeli 1 normach oraz
w normach w nich powoanych:
Tabela I. Zakres normalizacji

PN-EN 50182:2002

Przewody do linii napowietrznych Przewody z drutw

okrgych skrconych wsposiowo

PN-EN 50189:2002

Przewody do linii napowietrznych Przewody stalowe

ocynkowane

PN-EN 60889:2002

Przewody aluminiowe cignione na zimno do linii

napowietrznych

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 5

c.d. Tabela 1
PN-EN 50326:2003
EN IEC 61597:1995
PN-EN 61395:2002
PN-E-79100:2001

Przewody do linii napowietrznych Waciwoci smarw

Overhead electrical conductors Calculation methods for
stranded bare conductors
Przewody energetyczne do linii napowietrznych. Metody
badan pynicia przewodw wielodrutowych
Kable i przewody elektryczne. Pakowanie,
przechowywanie i transport

W przypadku odwoania si do norm lub innych obowizujcych dokumentw naley

posugiwa si ich wydaniem aktualnym w porwnaniu z dat zatwierdzenia niniejszej
Specyfikacji.

4. Warunki pracy przewodu 357-AL1/46-ST1A (odpowiednik AFL-8 350)

Warunki eksploatacji przewodu 357-AL1/46-ST1A powinny by zgodne z wymaganiami
Specyfikacji PSE S.A. W szczeglnoci wymagane s nastpujce parametry:

Maksymalna temperatura otoczenia

Minimalna temperatura otoczenia
Graniczna ustalona temperatura pracy przewodu
Graniczna temperatura przewodu przy zwarciu

+ 40 C,
35 C,
+ 80 C,
+ 200 C,

5. Parametry techniczne i konstrukcyjne przewodu 357-AL1/46-ST1A

(odpowiednik AFL-8 350)
Budowa i parametry techniczne przewodu 357-AL1/46-ST1A zamieszczono w Tabeli 2.
Tabela 2. Parametry techniczne i konstrukcyjne przewodu 357-ALI/46-ST1A
Wymagana
Jednostka
I.p.
Parametr
warto
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.

Liczba drutw stalowych

rednica znamionowa drutw stalowych
rednica znamionowa rdzenia stalowego
Przekrj obliczeniowy czci stalowej
Liczba drutw aluminiowych
rednica znamionowa drutw aluminiowych
Przekrj obliczeniowy czci aluminiowej
rednica obliczeniowa caego przewodu
Przekrj obliczeniowy caego przewodu
Stosunek przekroju obliczeniowego aluminium do
przekroju obliczeniowego rdzenia
Znamionowa wytrzymao przewodu na rozciganie RTS
(sia zrywajca)
Max. obliczeniowa rezystancja 1 km przewodu w
temperaturze 20C

szt.
mm
mm
mm2
szt.
mm
mm2
mm
mm2

7
2,90
8,70
46,24
54
2,90
356,7
26,1
402,9

7,71

kN

113,3

Cl/km

<0,0811

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 6

c.d. Tabela 2
13.
14.
15.
16.
17.

Masa obliczeniowa czci stalowej

Masa obliczeniowa czci aluminiowej
Masa obliczeniowa caego przewodu
Masa obliczeniowa smaru
Masa obliczeniowa przewodu ze smarem

kg/km
kg/km
kg/km
kg/km
kg/km

362
986
1348
11
1359

6. Szczegowe wymagania techniczne i technologiczne

6.1 Oplot z umocnionych drutw aluminiowych
Waciwoci drutw aluminiowych typu ALI przed skrcaniem powinny by zgodne
z norm PN-EN 60889:2002. Dopuszczalne zmniejszenie wasnoci drutw po
skrcaniu przewodu okrelono w Tablicy 6 normy PN-EN 50182:2002.
Powierzchnia drutw powinna by gadka bez opiek, pyu miedzi lub innych metali
powodujcych korozj aluminium. Druty nie powinny mie usek, pkni lub innych
wad widocznych nieuzbrojonym okiem.
6.2 Rdze z drutw stalowych ocynkowanych
Waciwoci drutw stalowych ocynkowanych powinny by zgodne z norm PN-EN
50189:2002. Naley stosowa druty wykonane ze stali ocynkowanej w gatunku ST1A
o powoce cynkowej klasy A. Dopuszczalne zmniejszenie wasnoci drutw po
skrceniu przewodu okrelono w Tablicy 6 normy PN-EN 50182:2002.
Powierzchnia drutw powinna by gadka i cakowicie pokryta warstw cynku. Druty nie
powinny mie usek, pkni lub innych wad widocznych nieuzbrojonym okiem.
6.3 Poczenia drutw
Liczba pocze drutw aluminiowych, sposb wykonania pocze oraz minimalna
wytrzymao mechaniczna pocze powinny by zgodne z norm PN-EN 50182.
Nie dopuszcza si wykonywania pocze drutw stalowych ocynkowanych w procesie
skrcania przewodu.
6.4 Wykonanie przewodu
Przewd powinien by wykonany (skrcony) zgodnie z punktem 5.5. normy PN-EN
50182:2002. Kierunek skrtu ssiednich warstw powinien by przeciwny, przy czym
kierunek skrtu warstwy zewntrznej powinien by prawy. Druty w poszczeglnych
warstwach oraz midzy warstwami powinny do siebie wzajemnie przylega, w taki
sposb, aby przewd nie posiada lunych warstw oraz drutw.
Wykonanie przewodu powinno zapewni jego monta pod nacigiem metod
wycigarka-hamownik. Zamawiajcy zastrzega sobie prawo do wykonania prby
zawieszania (montau) przewodu wg. pkt. 6.4.9 (Stringing test) normy PN-EN
50182:2002. Prba ta w uzasadnionych przypadkach bdzie wykonana na koszt
Zamawiajcego.

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 7

Skrcanie przewodu (drutw aluminiowych) powinno by wykonane w jednym cigu

technologicznym tzn. wszystkie warstwy aluminiowe przewodu powinny by skrcane
rwnoczenie (skrcarka wielokoszowa).
6.5 Smarowanie przewodu
Smar naley stosowa tylko do rdzenia stalowego wg przypadku pierwszego,
pokazanego na rys. B1 (a) w Aneksie B normy PN-EN 50182:2002.
Znamionowa masa smaru powinna by wyliczona wg normy PN-EN 50182:2002,
Aneks B przypadek pierwszy. Smar powinien spenia wymagania w zakresie
waciwoci i bada okrelonych w PN-EN 50326:2003.
Do smarowania rdzenia naley zastosowa smar typu A, temperatura 01 = - 35 C,
temperatura 02 powinna wynosi min. 125 C.
6.6 Znamionowa wytrzymao przewodu na rozciganie RTS
Znamionowa wytrzymao przewodu na rozciganie RTS powinna by wyznaczona
zgodnie z metodyk podan w punkcie 5.9.2, normy PN-EN 50182:2002.
6.7 Obliczeniowa rezystancja przewodu DC
Obliczeniowa nominalna rezystancja przewodu przy prdzie staym (DC-Direct Current)
powinna by obliczona zgodnie z metodyk podan w punkcie 5.10 normy PN-EN
50182:2002.
W celu obliczenia rezystancji przewodu naley wzi pod uwag jedynie warstw
aluminiow. Wymagane do oblicze waciwoci drutw aluminiowych powinny by
zgodne z PN-EN 60889:2002
6.8 Wymagania dodatkowe dla przewodw w aspekcie przeznaczenia ich do
zastosowania w wizce trjprzewodowej
Przewody skadowe dedykowane do wykonania konkretnej wizki trjprzewodowej,
powinny by wykonane przez tego samego dostawc z drutw aluminiowych
i stalowych o dopuszczalnym rozrzucie waciwoci wytrzymaociowych nie wikszym
ni 5% (pomidzy drutami przewodu i pomidzy przewodami). Ze wzgldu na warunki
pracy wizki przewodowej przewody wchodzce w jej skad powinny posiada
jednakowe parametry mechaniczne i reologiczne oraz powinny by zgodne pod
wzgldem parametrw konstrukcyjnych (wspczynniki skrtu rdzenia stalowego oraz
kolejnych warstw oplotu powinny by jednakowe dla wszystkich przewodw skadowych
konkretnej wizki). Przewody skadowe danej wizki powinny by wykonywane w takich
samych warunkach produkcji (temperatura otoczenia, skrcarka, hamowanie
drutw itp.).

PSE-TS.PR350 NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 8

7. Metody bada przewodu

Celem zagwarantowania jakoci produkowanych wyrobw Producent przewodw
powinien posiada certyfikowany system zarzdzania jakoci.
Producent przewodu powinien przedstawi protokoy z badania typu przewodu,
wykonanego zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 50182:2002. W uzasadnionych
przypadkach dopuszcza si przedstawienie protokow z badan prby typu
obejmujcych konstrukcje nalece do tej samej rodziny przewodw. Za rodzin
przewodw uwaa si konstrukcje o tym samym stosunku przekroju czci aluminiowej
do stalowej i zblionej budowie konstrukcyjnej tj. np. przewody z trzema warstwami
oplotu aluminiowego.
Producent powinien przedstawi protokoy z badan kontrolno-odbiorczych dla kadej
partii dostaw przewodw. Badania kontrolno-odbiorcze powinny by przeprowadzone
na prbkach przewodw pobranych z gotowej do wysania partii przewodw.
Zamawiajcy zastrzega sobie prawo wskazania bbnw do badan kontrolnoodbiorczych oraz uczestnictwa w wybranych badaniach.
Badania powinny by przeprowadzone przez notyfikowane laboratoria lub laboratoria
uznane przez Zamawiajcego.
7.1 Okrelenie parametrw technicznych przewodu 357-AL1/46-ST1A wg PN-EN
50182:2002
Badania przewodu 357-AL1/46-ST1A wg normy PN-EN 50182:2002 powinny
obejmowa badania typu oraz badania kontrolno-odbiorcze. Badania naley
przeprowadzi zgodnie z punktem 6 normy PN-EN 50182:2002. Zakres wymaganych
bada typu i badan kontrolno-odbiorczych wedug PN-EN 50182:2002 przedstawiono
w Tabeli 3.
Tabela 3. Zakres badan przewodu 357-AL1/46-ST1A wg PN-EN 50182:2002
Badanie Badanie kontrolnoWyszczeglnienie
typu
odbiorcze
- stan powierzchni przewodu
X
X
X
X
- rednica przewodu
X
X
- stan odprenia przewodu
-wspczynnik skrtu i kierunek
X
X
skrtu
Przewd
X
X
- liczba i rodzaj drutw
X
X
- masa jednostkowa
- wykres naprenie-wyduenie
X

- wytrzymao na rozciganie
X

- prba zawieszania (stringing test)

(uwaga 1)

- rednica
X
X
- wytrzymao na zerwanie
X
X
Druty
aluminiowe
X
X
- rezystywno
X
X
- prba nawijania

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 9

- wytrzymao pocze

- rednica
- wytrzymao na zerwanie
- naprenie przy 1% wydueniu
- wyduenie
- prba nawijania
- masa cynku
- prba zanurzeniowa (zinc dip test)
- przyczepno powoki cynku
- masa na jednostk dugoci
przewodu
- punkt kroplenia

X
X
X
X
X
X
X
X

X
X
X
X
X
X
X
X

c.d. Tabela 3

Druty
stalowe
ocynkowane

Smar
(uwaga 2)

Uwaga:
I. Prba ta w uzasadnionych przypadkach bdzie wykonana na koszt Zamawiajcego.
2. Producent przewodu powinien przedstawi protokoy z bada typu oraz bada
kontrolno-odbiorczych dla smaru zastosowanego w przewodzie, wykonanych wg
normy PN-EN 50326:2002, Tablica I. Badanie punktu kroplenia" dla smaru naley
prowadzi do temperatury + 200 C.
7.2 Okrelenie parametrw mechanicznych i eksploatacyjnych przewodu 357AL1/46-ST1A wg PN-EN 50182:2002
Badania waciwoci mechanicznych przewodu 357-ALI/46-ST1A obejmuj
wyznaczenie moduu sprystoci wzdunej (modu kocowy) przewodu.
Celem obliczenia wartoci moduu sprystoci wzdunej (kocowy) kompletnego
(posiadajcego wszystkie warstwy) przewodu naley posuy si wytycznymi normy
EN IEC 61597:1995 Overhead electrical conductors Calculation methods for stranded
bare conductors. Norma ta przedstawia metodyk obliczania moduu sprystoci
wzdunej przewodu oraz podaje typowe jego wartoci.
Badania waciwoci eksploatacyjnych przewodu 357-ALI/46-ST1A obejmuj
wyznaczenie wspczynnika wyduenia ciepinego przewodu.
Celem obliczenia wartoci wspczynnika wyduenia ciepinego przewodu naley
posuy si wytycznymi normy EN IEC 61597:1995 Overhead electrical conductors
Calculation methods for stranded bare conductors. Norma ta przedstawia metodyk
obliczania wspczynnika oraz podaje typowe jego wartoci.

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 10

7.3 Okrelenie parametrw reologicznych przewodu 357-AL1/46-ST1A wg PN-EN

50182:2002
Badania waciwoci reologicznych przewodu 357-ALI/46-ST1A obejmuj wyznaczenie
wartoci odksztacenia pezania przewodu.
Celem wyznaczenia wartoci odksztacenia pezania przewodu naley stosowa
wymagania normy PN-EN 61395:2002 Przewody energetyczne do linii napowietrznych.
Metody bada pynicia przewodw wielodrutowych. Warto naprenia pezania
podczas badania powinna wynosi 20% RTS. Temperatura badan 20C.
Typowe wartoci odksztacenia pezania po czasie 10 lat s zawarte w tabeli 5 w normie
EN IEC 61597:1995 Overhead electrical conductors Calculation methods for stranded
bare conductors.

8. Szczegowe warunki dostawy przewodu (pakowanie, transport

i skadowanie)
W zakresie oznaczenia przewodw, rodzajw niezbdnych dokumentw, dugoci
przewodw, rodzaju bbnw, warunkw oraz pakowania, skadowania i transportu
naley stosowa wytyczne norm:
PN-EN 50182:2002 Przewody do linii napowietrznych Przewody z drutw
okrgych skrconych wsposiowo,
PN-E-79100:2001 Kable i przewody elektryczne. Pakowanie, przechowywanie
i transport
8.1 Dokumentacja przy dostawie przewodw
Do kadego bbna powinna by doczona w sposb trway tabliczka z danymi
umoliwiajcymi pen identyfikacj przewodu oraz jego przeznaczenie (nazwa linii, nr
sekcji, oznaczenie fazy, oznaczenie toru oraz miejsce dostawy).
8.2 Dugoci przewodw na bbnach
Okrelone w zamwieniu dugoci przewodw na bbnach powinny by wykonane
z tolerancj -O, + 0,5%.
Producent powinien wykorzystywa do pomiaru dugoci przewodu urzdzenie
z minimaln dokadnoci pomiaru wynoszc 10 mm.
8.3 Pakowanie przewodu
Przewd powinien by dostarczony na podlegajcych zwrotowi bbnach
przystosowanych do rozwijania przewodw metod pod nacigiem.
Przed wykonaniem bbnw Dostawca powinien uzgodni z Zamawiajcym ich
rozmiary.
Przewody powinny by odpowiednio chronione od uszkodzenia, podczas zaadunku
i transportu.

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 11

Konierze bbna powinny by wyoone warstw ochronn, w celu zabezpieczenia

przewodu przed zarysowaniami i deformacj. Trzon bbna naley rwnie pokry
podobn warstw ochronn.
Przewd naley zabezpieczy przed ocieraniem si przy przetaczaniu bbna.
Przewd na bbnie powinien by rwnomiernie i ciasno nawinity w warstwach.
Zewntrzna warstwa nawinitego przewodu powinna by chroniona elastycznym
materiaem jasnego koloru.
Za uszkodzenia przewodu wynike ze zego zabezpieczenia bbna w na czas transportu
odpowiedzialno ponosi Dostawca.

9. Gwarantowane dane znamionowe i parametry techniczne przewodu

357-ALI/46-ST1A (odpowiednik AFL-8 350)
Dane gwarantowane przewodu zamieszczono w Tabeli 4.

PSE-TS.PR350.NN PL/2013v1 - PRZEWD STALOWO-ALUMINIOWY 357-AL1/46-ST1A 12

Tabela 4. Dane Qwarantowane Drzewodu 357-AL1/46-ST1A

I.p.

Dane znamionowe / Parametry techniczne

Jednostka

1.
2.

Producent
Oznaczenie przewodu
rednica przewodu
rednica rdzenia stalowego
Przekrj caego przewodu
Przekrj czci aluminiowej
Przekrj czci stalowej
Liczba drutw aluminiowych
Liczba drutw stalowych
rednica drutw aluminiowych
.c,
rednica drutw stalowych
Liczba drutw (konstrukcja)
Cz aluminiowa
Cz stalowa
Stosunek przekroju czci aluminiowej do
stalowej
Waciwoci drutw aluminiowych
Wytrzymao na rozciganie przed skrceniem
Wytrzymao na rozciganie po skrcaniu
Rezystywnod w temp. 20C
Waciwoci drutw stalowych
Naprenie przy 1% wydueniu
Wytrzymao na rozciganie przed skrceniem
Wytrzymao na rozciganie po skrcaniu
Wyduenie przed skrceniem
Wyduenie po skrcaniu
Liczba skrce przed skrceniem
Liczba skrce po skrcaniu
Masa cynku
Obliczeniowy modu sprystoci wzdunej
(kocowy) przewodu
Obliczeniowy wspczynnik wyduenia ciepinego
rzewodu
Max. obliczeniowa rezystancja DC 1 km przewodu
w temp. 20C
na
wytrzymao
przewodu
Znamionowa
rozciganie RTS (sia zrywajca)
Warto odksztacenia pezania po 10 i 30 latach
Graniczna temperatura pracy przewodu
W warunkach ustalonych
W warunkach zwarcia
Masa 1 km przewodu bez smaru / ze smarem
Moliwo rozwijania przewodu pod nacigiem
Producent/Typ/Oznaczenie smaru
Temperatura 01
Temperatura 82
Max. bezpieczna temperatura pracy smaru, dla
czasu wystpienia tej temperatury duszego ni 5
minut.
Temperatura punktu kroplenia smaru

111r11

3.

4.

5.
6.

7.
8.

9.

10.

11.
12 .
13

'

14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.

Warto

Uwagi

r11111
2
MM
2
MM
2
MM

szt.
szt.
mill
rfirll

szt.
szt.

N/mm2
N/mm2
nelm

N/mm2
N/mm2
N/mm2
%
%

+...

g/m2
N/mm2
x 10-6 K-1
O/km
kN
/00

C
C
kg/km

C
C
C
C