NETCAD/NETPRO

Profesyonel Yol Projelendirme

Bu belgedeki tüm bilgiler önceden uyarı yapılmadan değiştirilebilir ve Ulusal CAD
ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.Ş. adına verilmiş herhangi bir taahhüt
niteliği taşımaz. Bu belgede açıklanan yazılım bir lisans ya da sınırlı kullanım
sözleşmesine tabidir. Bu yazılım lisans ya da sınırlı kullanım sözleşmesinde
açıklanan amaçlar dışında herhangi bir ortama kopyalanması yasalara aykırıdır.
 Copyright Ulusal CAD ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.Ş. 1999-2004
Bütün Hakları Saklıdır. Telif hakkı kanunları çerçevesinde izin verilen haller
dışında, önceden yazılı izin alınmaksızın çoğaltılması, uyarlanması ve tercüme
edilmesi yasaktır.
NETCAD Apache Software Foundation tarafından geliştirilen XML Parser
kütüphanesini kullanmaktadır. Bu nedenle devam eden not eklenmiştir.
"This product includes software developed by the Apache Software Foundation
(http://www.apache.org/)."
Birinci baskı, Nisan 1999
Basıldığı Yer: Ankara
Versiyon: V.2
Revizyon Tarihi:25.05.2005
Revizyon No: 003
Doküman No: NC_NETPRO_01
Yazan: EE
www.netcad.com.tr
teknik@netcad.com.tr
İÇİNDEKİLER
1. NETCAD/NETPRO Nedir? .................................................................. 1
2. NETCAD/NETPRO Kurulumu ............................................................. 1
3. NETCAD/NETPRO Yardım ................................................................. 2
1. Proje Menüsü ................................................................................... 1
1.1. Yeni Proje ...................................................................................1
1.2. Proje seç.....................................................................................1
1.3. Proje Parametreleri ......................................................................1
1.1.1. Kübaj Yöntemleri....................................................................2
1.4. Sıyırma Değerleri .........................................................................3
1.5. Toprak Sınıfları ............................................................................4
1.6. Özel Aralıklar Editörü ....................................................................5
1.7. Depo Ariyet Noktaları ...................................................................6
1.8. TCK Formatına Çevir.....................................................................7
2. Güzergah Menüsü ............................................................................. 1
2.1. Güzergah Tanımla ........................................................................1
2.2. Şevli Kotlu Plan............................................................................3
2.2.1. Plan Çizgileri ..........................................................................3
2.2.2. Plan Çizimi Tabakaları .............................................................4
2.3. Güzergah Raporları ......................................................................5
2.4. Rakortman Tanımları ....................................................................6
2.4.1. Grafikten Al ...........................................................................6
2.4.2. Genişlemeler..........................................................................7
2.4.3. Rakortman- Rakortman ...........................................................7
2.5. Serbest Dever Tanımları ...............................................................8
2.6. Hendek Kaplama ve Drenaj ...........................................................8
3. Enkesit Menüsü ................................................................................ 9
3.1. Modelden Enkesit Al .....................................................................9
3.1.1. Sabit Aralıklı ..........................................................................9
3.1.2. Dosyadan okunacak .............................................................. 10
3.1.3. Listesi oluşacak .................................................................... 11
3.2. Enkesitlerden Plankote................................................................ 11
3.3. Enkesit çizimi ............................................................................ 11
3.3.1. Genel Ayarlar ....................................................................... 12
3.3.2. Kesitler ............................................................................... 14
3.3.3. Diğer .................................................................................. 17
3.4. Enkesit Tabloları ........................................................................ 18
3.5. 3B Çizgilerden Enkesit ................................................................ 19
3.6. Noktalardan Profil ...................................................................... 20
3.7. Noktalardan Enkesit ................................................................... 20
4. Profil ................................................................................................ 1
4.1. Profil Çizimi .................................................................................1
4.1.1. Çizim ....................................................................................2
4.1.2. Opsiyonlar .............................................................................3
4.2. Düşey Tanımla.............................................................................4
4.2.1. Dosya Menüsü........................................................................5
 4.2.2. İşlem Menüsü ........................................................................5
4.3. Profile satır ekle ...........................................................................7
4.4. Kot taşı.......................................................................................7
4.5. Plan Profil Tasarımı.......................................................................8
4.5.1. Plan Profil Bloğunun Hazırlanması ........................................... 10
4.6. Plan Profil Paftala ....................................................................... 11
5. Tools ................................................................................................ 1
5.1. Dever ölç ....................................................................................1
5.2. Kurp Değeri Yaz 1 ........................................................................1
5.3. Kurp Değeri Yaz 2 ........................................................................2
5.4. Yol Modelini Üçgenle.....................................................................2
5.5. Yol Modelini Çıkart........................................................................3
5.6. 3Boyutlu çizgi oluştur ...................................................................3
5.7. Platform şablonu ..........................................................................3
5.8. Kilometre < > Koordinat ...............................................................4
5.9. Yüzey Alanı Hesapla .....................................................................5
5.10. NoktaZ ->DoğruZ ........................................................................5
6. Çizim ................................................................................................ 1
6.1. Yatay Krokisi ...............................................................................1
6.2. Düşey Krokisi ..............................................................................1
6.3. Dever krokisi ...............................................................................2
7. Editör ............................................................................................... 1
7.1. Güzergah editörü .........................................................................1
7.1.1. Dosya Menüsü........................................................................3
7.1.2. İşlemler Menüsü .....................................................................3
7.2. Kilometre Liste Editörü..................................................................5
7.2.1. Dosya Menüsü........................................................................5
8. Spiral................................................................................................ 1
8.1. Obje -> Spiral .............................................................................1
8.2. Spiral ->Doğru ............................................................................1
8.3. Spiral ->Daire .............................................................................1
8.4. Obje ->Spiral <-Obje ...................................................................1
8.5. Spiral bilgi...................................................................................2
8.6. Yayı Daire Yap .............................................................................2
8.7. Daireyi sabitle .............................................................................2
8.8. Orta daireyi hesapla .....................................................................2
8.9. Doğruya göre sabitle ....................................................................2
9. Kesit Editörü..................................................................................... 1
9.1. Dosya Menüsü .............................................................................2
9.2. Düzenleme/ Sorgu Menüsü............................................................2
9.2.1. Sırala ....................................................................................2
9.2.2. Kod Sil ..................................................................................2
9.2.3. Kod yeniden adlandır ..............................................................3
9.2.4. Nokta Sil ...............................................................................3
9.2.5. Kesit Sil.................................................................................3
9.2.6. Sorgu....................................................................................4
9.2.6.1. Kod Sorguları .....................................................................4
9.2.6.2. Şev Eğim Listeleri ...............................................................4
9.3. Kesit İşlemleri Menüsü..................................................................5
9.3.1. Formasyon -> Yolla Birleştir.....................................................5
9.3.2. Yol->Zemine Uzat ..................................................................6
İçindekiler2
 9.3.3. Zemin->Sıyırma .....................................................................7
9.3.3.1. Tüm Kesit ..........................................................................9
9.3.3.2. Dolguda.............................................................................9
9.3.3.3. Yarmada.......................................................................... 10
9.3.4. Yakın Noktaları Kaldır............................................................ 11
9.3.5. Eksen Kaydır........................................................................ 12
9.3.6. Kesişim Noktalarını Ekle ........................................................ 12
9.3.7. Uzat.................................................................................... 13
9.3.8. Sıyırma Değerleri ................................................................. 13
9.4. İleri Kesit İşlemleri Menüsü ......................................................... 14
9.4.1. Diş Kazısı ............................................................................ 14
9.4.2. Birleştir ............................................................................... 15
9.4.3. Kırp .................................................................................... 15
9.4.4. Nokta Ekle ........................................................................... 16
9.4.5. Z Kotunun Altındakileri Değiştir .............................................. 16
9.4.6. 2 Kod Arasındakileri Değiştir .................................................. 17
9.4.7. Ripaj................................................................................... 18
9.4.8. Makro Edit ........................................................................... 18
9.4.9. Makro Çalıştır....................................................................... 19
9.4.10. Excel'e Aktar........................................................................ 19
10. Platform Editörü ............................................................................... 1
10.1. Yeni Platform Sihirbazı..................................................................1
10.2. Makro çalıştır...............................................................................2
10.3. Mevcut Platformu Yükle ................................................................2
10.4. Dosya Menüsü .............................................................................3
10.4.1. Enkesit’e Çevir .......................................................................4
10.5. Referanslar Menüsü ......................................................................6
10.5.1. Enkesitten Kilometre Oku ........................................................6
10.5.2. Listeden Kilometre Oku ...........................................................6
10.5.3. Kırmızı Kot Hesapla.................................................................6
10.5.4. Kot ve Sapma Oku..................................................................7
10.5.4.1. TekNokta .........................................................................7
10.5.4.2. 2Nokta ............................................................................8
10.5.4.3. Sabit kot..........................................................................8
10.5.5. Kırmızı Kot Fonksiyonu ............................................................8
10.5.5.1. Lineer..............................................................................9
10.5.5.2. Parabolik..........................................................................9
10.5.5.3. Serbest............................................................................9
10.5.6. Enkesitten Kırmızı Kot Hesapla ............................................... 10
10.5.7. Kilometre Sil ........................................................................ 10
10.6. Yüzey Tanımla Menüsü ............................................................... 11
10.6.1. Yüzey Tanımla...................................................................... 11
10.6.1.1. Yüzey Tanım Kuralları ...................................................... 12
10.6.1.2. M Yatay Mesafe............................................................... 13
10.6.1.3. DZ Düşey Mesafe ............................................................ 13
10.6.1.4. D Eğim .......................................................................... 14
10.6.1.5. Elemanların Birlikte Kullanımı ........................................... 14
10.6.1.6. Kodlama ........................................................................ 14
10.6.1.7. Yüzey Tanımında "KOD" Kullanımı ..................................... 15
10.6.1.8. Dairesel Kesit Tanımı ....................................................... 17
10.6.2. Yüzey Oluştur ...................................................................... 17
İçindekiler3
 10.6.3. Yüzey Kaydır........................................................................ 18
10.6.3.1. Sabit kot........................................................................ 18
10.6.3.2. Tanım............................................................................ 18
10.6.3.3. Formül........................................................................... 19
10.6.3.4. Tablo............................................................................. 20
10.6.4. Yüzey Edit ........................................................................... 21
10.7. Şev Tanımları Menüsü................................................................. 21
10.7.1. Şev Uygula .......................................................................... 21
10.7.1.1. Palye Tanımları ............................................................... 23
10.7.2. Dolgu Yüksekliklerine Göre Şev Uygula.................................... 24
10.7.3. Şev Tanımlarını Sil................................................................ 25
1.1.1 Maximum Dolgu Yükseklik Raporu ................................................ 26
10.8. Makro Menüsü ........................................................................... 26
10.8.1. Makro Çalıştır....................................................................... 26
10.8.2. Makro Edit ........................................................................... 26
10.8.3. Otomatik Kanal Tip Tanımları ................................................. 27
10.8.4. Otomatik İstinat Duvarı ......................................................... 27
10.8.5. Otomatik İksa Duvarı ............................................................ 27
11. Kübaj editörü ................................................................................... 1
11.1. Dosya Menüsü .............................................................................2
11.2. Hesap Menüsü .............................................................................2
11.2.1. Alan Hesapla..........................................................................2
11.2.2. Hacim Hesabı .........................................................................3
11.2.3. Kross Hesap Çıktısı .................................................................4
11.2.4. Alan Hesap Sihirbazı ...............................................................4
11.2.5. Makro Çalıştır.........................................................................8
11.2.6. Makro Edit .............................................................................8
11.2.7. Kolon Yer Değiştir...................................................................8
11.2.8. Kolon=F(Kolon,..Kolon) ...........................................................9
11.2.9. Kazı <-> Dolgu ......................................................................9
11.2.10. Kazı=|Kazı|+|Dolgu|.......................................................... 10
11.2.11. Excel'e Aktar ..................................................................... 10
11.3. Diğer Menüsü ............................................................................ 10
11.3.1. S/K Tablosu Hazırla .............................................................. 10
11.3.2. S/K Değerlerini Uygula .......................................................... 10
12. Brükner Dengelemesi ....................................................................... 1
12.1. Dosya Menüsü .............................................................................3
12.1.1. Proje Yükle ............................................................................3
12.1.2. Proje Sakla ............................................................................3
12.1.3. Sonuçlar................................................................................3
12.1.3.1. Brükner Çizimi ..................................................................4
12.1.3.2. Hafriyat ve Paralı Taşıma Cetveli .........................................4
12.1.3.3. Paralı Taşıma Bilgileri ........................................................4
12.1.3.4. Brükner Özeti ...................................................................4
12.2. İşlem Menüsü ..............................................................................5
12.3. Göster Menüsü ............................................................................6
13. Görsel Kesit İzleyici.......................................................................... 1
14. Makrolar ........................................................................................... 1
14.1. Makro Editörü ..............................................................................1
14.2. Kesit Editörü Makroları..................................................................3
14.2.1. Örnek Kesit Editörü Makrosu ....................................................8
İçindekiler4
 14.3. Kübaj Editörü Makroları............................................................... 10
14.3.1. Örnek Kübaj Editörü Makrosu................................................. 12
14.4. Platform Editörü Makroları........................................................... 13
14.4.1. Örnek Platform Editörü Makrosu ............................................. 15
14.5. Enkesit Tablo Makroları ............................................................... 16
14.5.1. Örnek Enkesit Tablosu Makrosu .............................................. 20
15. Manuel Kesit Girişi............................................................................ 1
15.1. Editör Kullanımı ...........................................................................2
15.2. Kayıt Girişi ..................................................................................3
16. Kullanılan Dosyalar .......................................................................... 1
17. Örnek Projeler .................................................................................. 1
17.1. Yol Projesi Hazırlanması/Proje Firmaları ..........................................1
17.2. Yol Projesi Hazırlanması/Müteahhit Firmalar .................................. 10
18. Sonuç Çıktılar ................................................................................... 1
18.1. Plan Profil Aşamaları.....................................................................1
18.1.1. Profil Çiziminin Hazırlanması ....................................................1
18.1.2. Plan Çizimin Hazırlanması ........................................................2
18.1.3. Plan Profil Paftalarının Hazırlanması ..........................................3
18.2. Kübaj Hesabı ...............................................................................5
18.3. Enkesit Çizimi ..............................................................................5
18.4. Enkesit Tabloları ..........................................................................5

İçindekiler5
İçindekiler6
 1. NETCAD/NETPRO Nedir?

NETCAD/NETPRO arazide alınmış, sayısal arazi modelinden üretilmiş, yol, kanal

yüzeyleri gibi hesaplanmış kesitler üzerinde çok çeşitli işlem ve bu kesitlerin
çizimlerini yapabilmek için tasarlanmış bir Netcad modülüdür.

NETCAD/NETPRO yol projelendirme modülü; Arazi çalışmaları, Otoyollar,

Devlet ve İl yolları, Kent geçişleri, Demiryolları, Hava alanları, Limanlar, Barajlar,
Kaplama ve Yol yenilemesi, Açık madencilik, Tüneller ve Alt geçitler, Hafriyat ve
Yerleşim alanları planlaması ve benzeri tüm hacim işleri ve hizmetlerinde
kullanılabilir.

Özellikleri;

• Klasik kesit bilgileri girişi,

• Total station desteği,
• Arazi modelinden otomatik Enkesit ve Boykesit oluşumu,
• Yatay ve Düşey çalışmalar,
• Klotoid desteği,
• Sıyırma ve Diş kazısı hesabı,
• Rakortman, Dever,
• Şev, Hendek, Palye tanımları,
• Kot taşıma, 3 boyutlu kavşak tasarımları,
• Plan, Boykesit ve Enkesit çizimleri, her türlü rapor ve çıktı,
• Brükner Dengelemesi,
• TCK/DSİ ve Uluslararası standartlara uyum,
• Net3D programı ile Projenin 3 boyutlu sanan modeli üzerinde gerçek zamanlı
gezi ve inceleme.

2. NETCAD/NETPRO Kurulumu
NETCAD/NETPRO' nin CD'den kurulumunda izlenecek yol şudur:

1. NETCAD CD'sini CD sürücüsüne yerleştiriniz.

2. Bilgisayarım kısmında CD sürücüsü seçilerek CD içindeki Modül dizini
altındaki NETCAD/NETPRO 'yi seçerek Setup dosyasını çift tıklayarak
çalıştırınız. Modül kurulum penceresi açılarak NETCAD/NETPRO 'in
kurulacağı dizin adı NETCAD varsayılan olarak gelecektir (Eğer Ana
Modülü kurarken NETCAD'in kurulacağı dizin adı değiştirilmişse
NETCAD/NETPRO da bu dizin altına kurulmalıdır). Bu pencereyi
Tamam ile geçiniz. Program kurulmaya başlayacaktır ve sizden ikinci
disketi isteyecektir. Modül kurulumu bitince "Program başarı ile
kurulmuştur" şeklinde mesaj gelir. Bu mesajı Tamam ile kapatarak
işlemi bitiriniz.

Giriş 1
 3. NETCAD/NETPRO Yardım

Programla ilgili tüm işlemler için kullanıcıya bilgiler sunun yardımcı metinlere 3
farklı yöntemle ulaşılabilir:
1. Menülerden seçilen işlem üzerinde F1 tuşuna basılması
2. Yardım Menüsünden İçindekiler ya da Konu Başlıklarına Göre
bölümlerinden
3. İşleme girdikten sonra yardım ikonuna basılarak konu hakkında bilgi
edinilebilir.

GENEL\AYARLAMALAR bölümünde HTLMHELP ikonu aktif hele getirilirse HTLM

formatındaki yardımcılara ulaşılabilir. Bunun için işlem üzerinde F1 tuşuna
basmak yeterlidir.

Yardımcı metinler program ve işlemler hakkında bilgi sunarken ayrıca işlem ile
ilgili yöntemleri de açıklayarak kullanıcıya rehber olurlar.

Giriş 2
1. Proje Menüsü
Projenin geneli ile ilgili veri girişi ve ayarlamaların yapıldığı bölümdür.

1.1. Yeni Proje

Çalışmaya bir proje ismi verilerek başlanır. Projenin geneliyle ilgili tüm bilgiler,
kullanılan dosyaların isimleri proje dosyası içerisinde tutulur.

Programda kullanılan ve oluşturulan dosyaların fazla olması nedeniyle

kullanılacak dosyalar için bir dosyalama sistemi benimsenmesi, kullanılan
dosyaların aynı dizin içinde oluşturulması önerilir.

1.2. Proje seç

Birden çok projede çalışılıyor ise çalışılan proje buradan değiştirilebilir. Netcad'e
girildiğinde son çalışılan proje dosyası otomatik olarak yüklenir.

Yeni proje seçildiğinde program ile ilgili tüm ayarlar seçilen projeye uygun olarak
değiştirilir.

1.3. Proje Parametreleri

Aktif proje parametrelerinin değiştirilebilmesini

sağlayan bir işlemdir. İlk baştaki projenin niteliği
ile ilgili olarak girilen veriler çıktılarda görünmesi
amacıyla kullanılır. Dozer Taşıma Mesafesi,
Skreyper Taşıma Mesafesi ve Kübaj Yöntemi
bölümüne girilen/seçilen değerler ise direk olarak
hesaplamalara yansıyacaktır.

Netpro 1
1.1.1. Kübaj Yöntemleri

Hesaplamada kullanılacak yöntemin belirlendiği menüdür. Kullanılacak yöntemler

ile ilgili ayrıntılı bilgi aşağıda verilmiştir.

• TCK Yöntemi
Tatbik Mesafesi İki kesit arasındaki mesafedir.
Alan Kesit bazında kazı ve dolgu alanlarıdır.
Hacim Her iki kesitde kazıda yada her iki kesitde dolguda ise,
(A1+A2)*L/2 formülü uygulanır.

Kazıdan dolguya yada dolgudan kazıya geçiş olması

durumunda ise geçiş formülü uygulanır.

• [A1+A2+Karekök(A1*A2)]*L/3
Tatbik Mesafesi İki kesit arasındaki mesafedir.
Alan Kesit bazında kazı ve dolgu alanlarıdır.
Hacim Tüm durumlarda belirtilen formül uygulanır.

• (A1+A2)*L/2
Tatbik Mesafesi İki kesit arasındaki mesafedir.
Alan Kesit bazında kazı ve dolgu alanlarıdır.
Hacim Tüm durumlarda belirtilen formül uygulanır.

• DSİ Yöntemi
Tatbik Mesafesi Hesapla bulunan mesafedir. Hesaplama ise;
(2.Kesitin Kilometresi-1.Kesitin Kilometresi)/2
(3.Kesitin Kilometresi-1.Kesitin Kilometresi)/2
(4.Kesitin Kilometresi-2.Kesitin Kilometresi)/2
(5.Kesitin Kilometresi-3.Kesitin Kilometresi)/2 şeklinde
devam eder.

En son kilometrelerde ise;

(n-1). kesitin kilometresi-(n-3). kesitin kilometresi/2
(n).kesitin kilometresi-(n-2). kesitin kilometresi/2
(n).kesitin kilometresi-(n-1). kesitin kilometresi/2 şeklinde
biter.

Alan Kesit bazında kazı ve dolgu alanlarıdır.

Hacim Tüm durumlarda (A1+A2)*L/2 formülü uygulanır.

Netpro 2
1.4. Sıyırma Değerleri

Bitkisel toprak kalınlıklarının belirlendiği editördür. Kesit editöründeki İşlemlere

Zemin (Sıyırma) ve İleri İşlemlere Zemin (Dolguda Sıyırma) işlemlerinde
kullanılacak nebati toprak tabakasının kalınlığıdır.

Bu editörde bir aralık bilgisi yoktur. Verilen KM değerleri ve Kalınlıklar arasında

lineer enterpolasyon yapılır. Bu nedenle kalınlık değeri bir noktada aniden
değişiyorsa (ki araştırma raporlarında genellikle bu şekildedir), değişiklik olan
KM’ de ve bu KM’den projeyi etkilemeyecek bir uzaklıkta (örn. 1 m) iki ayrı
değer verilerek çalışılabilir. Aşağıdaki şekildeki veriler bu durum için bir örnektir.

Örneğin nebati toprak değerleri KM=0+000.000’dan KM=1+000.000’e kadar

"0.00 cm." KM=1+000.000’den sonra ise "30 cm" olsun.

1. Veri KM=0+000.000 , Kalınlık=0.000

2. Veri KM=1+000.000, Kalınlık=0.300

olması durumunda KM=0+050.000‘da nebati toprak kalınlığı 0.150 olarak işlem

yapılacaktır. Doğru işlem yapılması için veriler şu şekilde olmalıdır:

1. Veri KM=0+000.000, Kalınlık=0.000

2. Veri KM=1+000.000, Kalınlık=0.000
3. Veri KM=1+001.000, Kalınlık=0.300

Bu durumda istenilen kalınlıklar elde edilmiş olur. Ancak KM=1+000.000 ile

KM=1+001.000 arasında kesit olmamasına dikkat edilmelidir.

• Kilometre: Kalınlık değerinin

başladığı kilometre değeridir.

• Kalınlık: Bitkisel toprak kalınlığı

(metre) girilir.

• [+] Ekle: Editör penceresinin sol

tarafında bulunan KM ve kalınlık
bilgilerini yeni bir kayıt olarak sağ
taraftaki listenin sonuna ekler.

• [>>] Değiştir: Editör penceresinin

sağ tarafında bulunan listedeki seçili kaydın KM ve kalınlık bilgilerini sol
taraftaki bilgilerle değiştirir.

• [X] Sil: Sol taraftaki listede seçili olan kaydı siler.

Netpro 3
1.5. Toprak Sınıfları

Toprak sınıfları ve Sıkışma/Kabarma değerlerinin girildiği editör açılır.

Eğer farenin sağ tuşuna basılırsa bir menü açılacaktır. Bu menüdeki komutlardan
"Sil" ile seçili olan satır silinebilir. Eğer hiçbir satır seçili durumda değilse bir
işlem yapılmaz. "Ekle" komutu ile verilerin sonuna yeni bir satır eklenmiş olur.
Bu komut seçildiğinde tüm
değerleri 0(sıfır) olan Toprak
Sınıfları veri penceresi açılır. Bu
pencerede girilen bilgiler, yeni
yaratılan satıra işlenirler.

Eğer seçili bir satır üzerinde

farenin sol tuşuna iki kez basılırsa
yandaki pencere açılır. Bu açılan
pencere, yeni satır yaratılırken
açılan pencereden farklı olarak,
seçili satırdaki bilgileri içerir. Bu
pencerede yapılan değişiklikler eğer “Tamam” tuşu ile çıkılırsa kaydedilmiş olur.
“İptal” tuşu ile yapılan değişiklikler güncellenmeden pencere kapatılır.

• Kilometre Başlangıç: Toprak sınıfı, S/K değeri ve şev eğimlerinin ait

olduğu aralığın başlangıç kilometresi.

• Kilometre Bitiş: Toprak sınıfı, S/K değeri ve şev eğimlerinin ait olduğu
aralığın bitiş kilometresi.

Netpro 4
• S/K Katsayısı: Sıkışma/ Kabarma katsayısı. Kabarma +, Sıkışma - olarak
1’e eklenerek elde edilir. Örneğin %10 kabarma için S/K katsayısı 1.10, %15
sıkışma için S/K katsayısı 0.85 olacaktır. S=K durumu için S/K katsayısı 1
olur. NETCAD/NETPRO bu katsayı değerinin yanlış girilmesi ya da
girilmemesi durumunu önlemek etmek amacı ile değerin 0.70 ile 1.30
arasında olup olmadığını kontrol eder ve bu sınırlar içinde değil ise kullanıcıyı
uyarır. Ancak düzeltilmesi için zorunluluk yoktur.

• Araştırma Raporu Yarma ve Dolgu Şevleri: Zemin araştırmaları

raporuna göre yarma ve dolgu şevleri (Düşey,Yatay olacak şekilde). Bu
değerler verildiği durumlarda, platform tanımlarında şev değerleri yerine
$AR komutu kullanılabilir.

Toprak: Toprak yüzdesi.

Küskü: Küskü yüzdesi.
Y. Kaya: Yumuşak kaya yüzdesi.
S. Kaya: Sert kaya yüzdesi.
CS. Kaya: Çok sert kaya yüzdesi.

Toprak sınıfı yüzdeleri için toplamlarının 100 olması zorunluluğu vardır.

NETCAD/NETPRO bu kontrolü yapar ve toprak sınıfları toplamı 100 olmadığı
durumlarda bilgi güncellenmez. Eğer toprak sınıfı bilgileri herhangi başka bir
editör ile düzenlenir ve sınıfların toplamı 100 olmaz ise, NETCAD/NETPRO bu
değerlerin kullanıldığı durumlarda otomatik olarak uyarı verir (Örn. Kübaj
tablosunda S/K değerlerini uygulama işleminde).

1.6. Özel Aralıklar Editörü

Köprü, viyadük, tünel gibi kübaj işlemi yapılmayacak aralıkların proje bilgilerine
aktarıldığı editördür.

Netpro 5
• Kilometre Başlangıç: Özel aralığın başlangıç kilometresi. Aralık sınırlarına
dahil kabul edilir. Örneğin yukarıdaki şekil için 46+701.811 de bir kesit var
ise, bu kesit kübaj işlemlerine katılmayacaktır (Kübaj Hesabı Yapma kutusu
seçili ise).

• Kilometre Bitiş: Özel aralığın bitiş kilometresi. Aralık sınırlarına dahil

değildir.

• Açıklama: Özel aralıkla ilgili açıklayıcı bilgi. KÖPRÜ, VİYADÜK ve TÜNEL

seçeneklerinden biri menüden seçilir. Hesaplarla ilgili bir veri değildir, sadece
açıklayıcıdır.

• Kübaj Hesabı Yapma: Bu kutu işaretlenirse, ait olduğu özel aralık sınırları
içerisindeki kesitler kübaj hesaplamalarına katılmazlar. Kübajda alanları
hesaplanır fakat hacim kolonlarına 0 (sıfır) olarak geçerler.

• [+] Ekle: Editör penceresinin sol tarafında bulunan KM başlangıç, KM bitiş,

açıklama ve kübaj hesabı bilgilerini yeni bir kayıt olarak sağ taraftaki listenin
sonuna ekler.

• [>>] Değiştir: Seçilen satırın bilgileri veri giriş bölümüne getirilip gerekli
değişiklik yapıldıktan sonra bu işlem ile kayıt yenilenir.

• [X] Sil: Listede seçili olan kaydı siler.

1.7. Depo Ariyet Noktaları

Brükner dengelemesi için Depo ve Ariyet noktalarının kilometre ve yola

uzaklıklarının verildiği editörü açar.

Depo veya Ariyet ocağı eklemek için Fare sağ tuş kullanılır.

Netpro 6
 Depolarda Adı alanına D1,D2 gibi değerler
verilmelidir. Kilometre ve Yola mesafe değerleri
brükner dengelemesi işleminde kullanılırlar. Sol/Sağ
ve Açıklama brükner çizim ve raporlarında
kullanılırlar.

Ariyet Ocaklarında Adı alanına A1,A2 gibi değerler

verilmelidir. Kilometre ve Yola mesafe değerleri
brükner dengelemesi işleminde kullanılırlar. Sol/Sağ
ve Açıklama brükner çizim ve raporlarında
kullanılırlar. Brükner dengelemesi işleminin sağlıklı
yapılabilmesi için Toprak Sınıfları girilmelidir.

Toprak: Toprak yüzdesi.

Küskü: Küskü yüzdesi.
Y. Kaya: Yumuşak kaya yüzdesi.
S. Kaya: Sert kaya yüzdesi.
CS. Kaya: Çok sert kaya yüzdesi.

Toprak sınıfı yüzdeleri için toplamlarının 100 olması zorunluluğu vardır.

1.8. TCK Formatına Çevir

Yapılan projenin ve dosyalarının TCK

Şartnamelerinde açıklanan formata
çevrilmesini sağlar.

Harita bilgilerinin TCK’nin istediği kodlu

alım formatına dönüştürülebilmesi için
tabaka ve çizgi tiplerine karşı düşen
kodların tanımlandığı bir tablo
oluşturulmalıdır. Örnek bir tablo program
ile birlikte gelmektedir. Harita için
kullandığınız tabaka yapısına göre bu tablonun bir kopyası alınıp üzerinde gerekli
değişikler yapılmalıdır.

Netpro 7
2. Güzergah Menüsü
Yol güzergahının tanımlanması, yol genişliği, serbest dever, hendek kaplama ve
drenaj bilgilerinin girildiği, yolun şevli planının çizdirildiği ve yol güzergahı ile
ilgili bir takım raporların alınabildiği işlemleri içerir.

2.1. Güzergah Tanımla

Yeni güzergah tanımlanmasını sağlar.

Yeni güzergah oluşturmaya başlamadan önce

güzergah yöntemi ve başlangıç kilometresi
belirtilmelidir. NETCAD/NETPRO iki tip
güzergah tanımlama yöntemini destekler

Klasik yöntem
Güzergah some noktalarını birleştiren doğru ve some noktalarında bu
doğrulara teğet yaylardan oluşur. Yayların uç noktalarına spiral
Someler Yöntemi

yerleştirilmelidir.
Başlangıç mutlaka bir someden olmalıdır. Yay veya spiral üzerinde bir
başlangıç olamaz.
TCK Standardında dever uygulaması otomatik olarak sağlanır.
Rahatça edit edilebilir. Some koordinatları ve some noktalarındaki yay
yarıçapları değiştirilebilir. Edit edebilmek için bir Güzergah Editörü
mevcuttur.
Grafik objelerden veya doğrudan koordinat/yarıçap verisi girerek
oluşturulabilir.
Devlet yolları ve Otoyol güzergahları için yeterli.

Yeni Yöntem
Elemanlar Yöntemi

Güzergah grafik olarak oluşturulmuş Doğru, yay ve spiral elemanlarından

oluşur.
Başlangıç herhangi bir elemandan başlayabilir. Ove spiraller desteklendiği
için başlangıç noktası bir spiral üzerinde de olabilir.
Serbest Dever tanımları kullanılmalıdır.
Güzergah elemanlarının oluşturulabilmesi için pek çok yöntem
sunulmuştur. Bu yöntemler ile doğru/yay ve spiraller istenilen teğetlik, RL,
noktadan geçme gibi koşula göre oluşturulabilir.
Kavşak kollarında ve çok özel güzergahlarda her türlü durumu çözer.

Enkesit Menüsü 1
Yöntem seçildikten sonra Güzergah dosyası sorulur. Mevcut bir dosya veya yeni
dosya adı verilebilir. Dosyanın verilmesi ile birlikte Güzergahı oluşturan objelerin
seçilmesi istenir.

Someler yönteminde Güzergah başlangıcından itibaren birbirine dokunan

Doğru/yay/doğru veya Doğru/Doğru elemanları seçilir. Some koordinatları
yaylardan ve ardışıl doğrular var ise kesişim noktalarından hesaplanır. Bu şekilde
oluşan güzergah daha sonra değiştirilebilir. (Bknz. Güzergah Editörü )

Şekilde gösterilen doğrular ve yay, 4 someli bir güzergah oluşturur. İkinci

somedeki yarıçap değeri otomatik olarak yaydan alınır. Diğer some deki yarıçap
değeri Güzergah Editörü’nde değiştirilebilir.

Elemanlar yönteminde güzergahı oluşturan tüm elemanlar var olmalıdır. Bu

elemanların teğetlik koşulları kullanıcıya aittir. Elemanlar yönteminde güzergah
temel olarak;

• Netcad çizgi çizme işlemi ve orta tuş menüsü

• Netcad Daire işlemleri
• NETCAD/NETPRO Spiral Menüsü

kullanılarak oluşturulur.

Elemanlar yönteminde gösterim sırası önemli değildir. Seçim işlemi sonucunda

başlangıç elemanının tekrar gösterilmesi istenir. Bu eleman başlangıca yakın
ucundan seçilmelidir. Bu esneklik güzergahı oluşturan elemanların topluca
seçilebilmesini sağlar. Farklı kavşak kolları için farklı tabaka ve/veya renkler
kullanılarak her biri Tabaka ve/veya Renk süzgeci ile kolayca diğerlerinden
ayrılıp seçilebilir.

Enkesit Menüsü 2
2.2. Şevli Kotlu Plan

Bu işlem; mevcut bir güzergahın ölçüleri ile birlikte

yeniden çizilmesi için ve oluşturulmuş bir güzergahın
şevli ve kotlu planının çizilmesi için kullanılabilir.

Ölçek: Sembol ve yazı boyu çarpanını belirler.

Kilometre Yazıları: Her işaretleme aralığında bir

yazılan kilometre bilgisinin şeklini belirler.

TO/TF Yazıları: Yay baş ve sonlarında yazılan TO/TF

Bilgisi ve kilometre bilgisinin yazılacağı tarafı belirler.

Güzergah: Mutlaka verilmelidir.

Yol Enkesitleri: Verilmesi gerekmez. Bu durumda

yalnızca güzergah çizgisi ve gerekli kilometre bilgileri yazılır. Enkesitlerin
verilmesi durumunda ek olarak plan çizgileri ve şevler çizilir.

Sol/Sağ Yol Kenarı: Enkesitlerin verilmesi durumunda yol kenar çizgilerinin

kodu verilmelidir. Bu kodlar sayesinde NETCAD/NETPRO kazı/dolgu geçişlerinde
hendek çizgilerinin enterpolasyonunu yapabilir.

2.2.1. Plan Çizgileri

NETCAD/NETPRO'de enkesit üzerindeki her bir noktanın bir kodu(niteliği) olabilir.

(Yol kenarı, hendek dibi, dolguda araziyi kesen nokta gibi). Şevli kotlu plan
Çiziminde arka arkaya çizilen enkesitlerde aynı kodlu noktalar birbirlerine bir
çizgi ile bağlanırlar. Bunları plan çizgileri olarak adlandırıyoruz. Aşağıdaki örnekte
plan çizgileri çok daha açık olarak görülebilir.

Plandan tahmin edilebileceği gibi KDO

Sol Taraf Dolguda Şev kazık noktaları,
YKX yol kenarı, HDO Sol taraf hendek
dibi, KYA Sağ Yarmada Şev Kazık
noktalarıdır. Plan çizgilerinin kodlanması
ayrıntılı şekilde Platform Editörü’nde
anlatılacaktır.

X Noktası enterpolasyonla bulunur. Bu

noktanın sağlıklı bulunabilmesi için yol
kenarı noktaları verilmelidir. X
Noktasının bulunması ile birlikte HDA
çizgisi uygun şekilde uzatılır. Benzer şekilde palye çizgileri de uzatılır.

Enkesit Menüsü 3
Şev tarama aralıklarını tanımlamak için [...] butonu ile açılan pencerede enkesit
dosyasında kullanılan tüm kod çiftleri(aralıklar) listelenir. Bu aralıklardan uygun
olanlar(Örnekte: YKO KDA, HDA KYA, YKA KDA) işaretlenir. Şev tarama yönü
otomatik olarak belirlenir. Şev çizgileri her zaman yol eksenine yakın çizgiye dik
olarak oluşturulur. Şev tarama aralık listesinde bulunana * seçeneğinin seçilmesi
durumunda kodlamaya bakılmaksızın en uçtaki çizgiler ile yanındakiler baz
alınarak tarama yapılır. Yukarıdaki örnek bu kural ile taranabilir. Ancak palye gibi
tanımların bulunması durumunda ayrıntılı tanım yapılmalıdır. Şev tarama aralık
bilgisi enkesit dosyasında saklanır.

Plan çizimi sonucunda enkesit üzerindeki tüm noktalar kodları ve X,Y,Z değerleri
ile birlikte üretilir. Bu noktalar enkesit kazık no/enkesit üzerindeki sırası
şeklinde adlandırılır. Plan üzerindeki çizgiler 3 Boyutludur. 3B çizgilerden
enkesit işlemi ile plan üzerinden tekrar enkesit alınabilir. Verev yol platform
enkesitleri oluşturulabilir. Çok özel durumlarda plan grafik olarak editlenip tekrar
enkesit’e çevrilebilir.

2.2.2. Plan Çizimi Tabakaları

Çizim yapıldığında tabakalar NETCAD/NETPRO’nin varsaydığı tabakalara yapılır.

Bu tabakalar @PL yönetici tabakası altındadırlar. Yaratılan tabakalar şu şekilde
sıralanabilir:

PL_ALİNMAN: Kurplar arasında kalan alinmanların bulunduğu tabaka.

PL_KURP: Kurpların bulunduğu tabaka.
PL_KM: 100 metre kilometre çizgilerinin bulunduğu tabaka.
PL_TEĞET: Kurp teğetlerinin bulunduğu tabaka.
PL_SOME: Some adının bulunduğu tabaka.
PL_SEMBOL: Some sembollerinin bulunduğu tabaka.
PL_KMYAZI: 100 metre kilometre yazılarının bulunduğu tabaka.
PL_TCKKMYAZI: Tam (Binlik) kilometre yazılarının bulunduğu tabaka.
PL_TOTFKM: TO ve TF noktalarının kilometre yazılarının bulunduğu
tabaka.

Güzergahta klotoid kullanılmasına bağlı olarak;

PL_KLO: Klotoid elemanlarının bulunduğu tabaka.

Şevlerin çizdirilmesine bağlı olarak;

@SEV
SEV_DOLGU: Dolgu şevi taramalarının bulunduğu tabaka.
SEV YARMA: Yarma şevi taramalarının bulunduğu tabaka.
@K
K_XXX: Şevi çizdirilen enkesit üzerindeki aynı koda sahip ardışıl
noktaların birleştirilmesi ile elde edilen çizgilerin bulunduğu tabakalar.
PL_NOKTA: Çizdirilen enkesit dosyasındaki noktaların bulunduğu
tabaka. Bu noktaların kot bilgisi (Z) mevcuttur.

Enkesit Menüsü 4
 PL_ENKESİT: Enkesit kilometrelerinde aynı enkesit’e ait noktaların
birleştirilmesi ile oluşan çizgilerin bulunduğu tabaka.

2.3. Güzergah Raporları

Bu işlem güzergah ile ilgili raporların alınmasını

sağlar. İşleme girildiğinde pencere açılır ve Yatay
güzergah dosyası sorulur. Yapılacak raporlamalar
seçilen güzergah dosyasındaki değerlere göre
yapılacaktır.

• Aplikasyon Tablosu:Güzergah hakkında ayrıntılı

bilgi verir. Some bazlı olduğu için Elemanlar
yöntemine göre hazırlanmış güzergahlarda
alınamaz.

• Eleman tablosu: Güzergah tipinden bağımsız

olarak kullanılan tüm elemanları listeler.

• Özel Km Tablosu:Eleman değişim kilometrelerinin listelendiği özet

tablodur.

• TCK dever->Serbest Dever: Someler yönteminde dever uygulaması TCK

Şartnamelerine göre otomatik olarak yapılabilir. Bazı özel durumlarda
bazı kilometrelerde farklı uygulama yapılması gerekebilir. Bu gibi durumlarda
TCK otomatik dever’i serbest dever’e çevrilir. Bu bir rapor olarak
oluşturulur. Dilenirse kes/yapıştır yöntemi ile KTB içerisine alınır.

• Eksen Koordinatları: Aralık değeri sorulur ve verilen aralıklarda

koordinatlar hesaplanır ve raporlanır. Program otomatik olarak TO ve TF
noktalarında da koordinatları hesaplayacaktır.

• Rapor Sonucu Ekran seçeneği işaretli ise sonuç ekrana gelir ve ekranda
istenilen yere bırakılabilir. Çizimle beraber yada tek olarak çıktısı alınabilir.

• Rapor Sonucu Dosya seçeneği işaretli ise sonuç Text editörüne gelir.
Burada eklenti ve değişiklikler yapılabilir. Değişiklikler ASCII formatta
dosyaya kaydedilebilir. Bağlı yazıcıdan çıktı alınabilir

Enkesit Menüsü 5
2.4. Rakortman Tanımları

Rakortman editörü, tırmanma şeridi, servis cepleri, genişlemeler gibi platform

genişlik değişimlerini tanımlamanın kolay bir yoludur.

Her rakortman çizgisinin bir numarası vardır. En fazla 30 rakortman çizgisi

olabilir. Yeni bir çizgi tanımlanacağı zaman Dosya/Yeni Rakortman ile editörde
yeni bir sayfa açılır. Değerler Sol Tarafta ilgili yerlere yazıldıktan sonra

• [+] Ekle: ile listeye eklenir.

• [>>] Değiştir: ile listedeki işaretli satır güncellenir.

• [X] Sil: ile işaretli satır silinir.

• Listeye tıklandığında satırdaki bilgi sol tarafa kopyalanır.

Başlangıç ve bitiş değerleri arasındaki enterpolasyon Lineer/Kübik ayarlarına

göre yapılır. Kübik geçişte bağlantı ters kurp olarak da adlandırılır.
Değerler kilometre sırasına göre girilmek zorunda değildir. Bu sıralama otomatik
olarak yapılır. Ayrıca çakışan aralıklar İşlemler/Kontrol ile rapor edilebilir.
2.4.1. Grafikten Al

İşlemler/Grafikten Al işlemi ile rakortman bilgileri plan üzerinden de

okunabilir. Plan üzerine çizilmiş çizgiler gösterilerek sorulan güzergaha göre
otomatik olarak kilometre aralıkları ve
genişlikler işlenir.

1,2,3 ve 4 numaralı çizgiler gösterilerek

rakortman tanımı oluşturulur. 1 ve 2
arasındaki boşluk otomatik olarak 1'deki
genişlikten 2'deki genişliğe kadar olacak
şekilde doldurulur. Bu kural gereğince 3
Enkesit Menüsü 6
numaralı çizgiye gerek yoktur.

Tanımlı rakortman çizgileri İşlemler/Çiz ile plan üzerine tekrar çizilebilirler. Bu

kontrol veya teknik çizim amaçlı olarak işe yarar. Bu işlemde örnekleme aralığı
sorulur. Bu örnekleme aralığı kurplarda ve kübik geçişlerde çizim duyarlığının ne
olacağını belirler.

2.4.2. Genişlemeler

Dar kurplarda genişleme değerleri rakortmanlar ile çözülür. İşlemler/

Genişlemeler ile verilen yatay güzergahın genişleme değerlerini içeren sol ve
sağ taraf için 2 adet rakortman hazırlanır.

2.4.3. Rakortman- Rakortman

Grafikten al seçeneği ile okutulan genişlik

değerleri her çizgi için eksenden
hesaplanmaktadır. Yandaki şekildeki örnek için
R01=3.5 ve R02=6.0 olarak değerler
hesaplanır. Platform tanımı yapıldığında 3.5 mt.
yol 6 mt. banket olarak toplam 9.5 mt. yol
oluşturulur. Bu nedenle Rakortman-
Rakortman işleminin kullanılması gerekir.
Rakortman- Rakortman işlemi iki rakortman çizgisi için toplama çıkartma
işlemlerinin yapılmasını sağlar

• 1.Rakortman Çizgisi: İşlemde

kullanılacak 1. çizginin numarası
girilir.

• 2.Rakortman Çizgisi: İşlemde

kullanılacak 2. çizginin numarası
girilir.

• Yeni Rakortman Çizgisi: İşlem

sonucunda oluşacak rakortman
çizgisinin numarası girilir.

• Yöntem: “R1-R2” seçeneği ile iki rakortman çizgisinin farkı, “R1+R2”

seçeneği ile iki rakortman çizgisinin toplamı yeni bir rakortman çizgisi
olarak tanımlanır.

Enkesit Menüsü 7
2.5. Serbest Dever Tanımları

Yatay güzergah tanımı ile verilen dever tanımları T.C.K. standartlarına uygun
dever değişimlerini sağlamak içindir. Bunun dışında kavşak vb. yerlerde dever
uygulaması bu kurallara uymayabilir. Bu nedenle aşağıda açıklanan dever tanımı
getirilmiştir. Dever tanımları
rakortmanlara çok benzer
şekilde kilometre
aralıklarında başlangıç ve
bitiş değerleri olarak
verilirler. Bu şekilde
tanımlanmış deverler Yüzey
Tanımlarında %D1, %D2...
şeklinde kullanılırlar.

Her dever çizgisinin bir

numarası vardır. En fazla 30 dever çizgisi olabilir. Yeni bir çizgi tanımlanacağı
zaman Dosya/Yeni Dever Çizgisi ile editörde yeni bir sayfa açılır. Değerler Sol
Tarafta ilgili yerlere yazıldıktan sonra;

• [+] Ekle: ile listeye eklenir.

• [>>] Değiştir: ile listedeki işaretli satır güncellenir.

• [X] Sil: ile işaretli satır silinir.

• Listeye tıklandığında satırdaki bilgi sol tarafa kopyalanır.

Standart T.C.K. yönetmeliklerine uygun yapılan dever tanımları, editleme amacı

ile yukarıdaki yönteme çevrilebilirler. Bu işlem için Güzergah menüsü, Güzergah
Raporları işlemi ile ulaşılabilir.

2.6. Hendek Kaplama ve Drenaj

Hendek kaplama ve Drenajların bulunduğu aralıklar ve açıklama bu bölümden

girilerek profil üzerinde çıkması sağlanabilir.

Enkesit Menüsü 8
3. Enkesit Menüsü
Arazi modeli üzerinden enkesit, enkesit dosyalarından plankote, enkesitlerin
çizdirilmesi, enkesit tablolarının hazırlanması, 3B çizgilerden enkesit, noktalardan
enkesit ve profil oluşturulması gibi işlemlerin bulunduğu menüdür.

3.1. Modelden Enkesit Al

İşleme girildikten sonra enkesitlerin alınacağı güzergah sorulur. Enkesitlerin

alınacağı güzergah seçildikten sonra
enkesitleri oluştururken hangi yöntemin
izleneceği ile ilgili pencere gelir.

3.1.1. Sabit Aralıklı

Sabit aralıklı seçeneğini kabul edip,

oluşacak enkesit dosyası için bir isim
verdikten sonra yandaki tablo ekrana
gelir. Bu tablo yardımıyla enkesitler arası
mesafeler, enkesitlerdeki sola ve sağa
genişlik değerleri tanımlanır. Enkesit
alınması gereken, güzergahı kesen
detayların tabakası girilebilir, Enkesitleri
sınırla, Enkesit planı çiz, Sabit Aralıklı
Enkesit noktaları seçenekleri kullanıcı
tarafından işaretlenebilir.

• Enkesit Aralığı: Model üzerinden alınacak enkesitler için aralık değeri girilir.
Program TO,TF ve Genişliklerin değiştiği kilometrelerde otomatik olarak
enkesit alır.

• Sola/Sağa Enkesit Genişliği: Alınacak enkesitler için genişlik değeri sola

ve sağa olmak üzere girilir. Toplam enkesit genişliği sola ve sağa değerlerin
toplamıdır.

• Kırılma Hat Tabakaları: Güzergahın detayları kestiği noktalarda da enkesit

aldırabilmek için kullanılır.

Enkesit Menüsü 9
• Enkesitleri sınırla: Enkesitlerin kapalı bir alan içinde sınırlanması
istenebilir. Örneğin kazı yapılan bölge sınırları belli ise bu bölgenin
sınırlarından çizilecek bir çoklu doğru ile sadece bu bölgede enkesit
oluşturma işlemi yapılabilir. Ancak kazı yapılan bölgede kübaj hesabının
doğru olarak yapılabilmesi için enkesitlerin alınacağı güzergah, enkesitler
oluşturulduğunda boş bölge kalmayacak şekilde olmalıdır. Enkesitleri sınırla
işlemi kullanıldığında Sola/Sağa Enkesit Genişliği bölümünden girilen
değerler dikkate alınmaz.

• Enkesit Planı Çizimi: Oluşturulan enkesitlerin planının grafikte görünmesi

isteniyorsa bu kutu aktif hale getirilmelidir. Bu kutu aktif hale getirildiğinde
enkesitlerin kilometrelerine göre güzergaha olan açıları ve hangi bölgelerden
enkesit alındığı çizim üzerinde rahatça görülebilir.

• Sabit Aralıklı Enkesit Noktaları: Modelden Enkesit Al işlemi, eksenin

sağından ve solundan üçgen modeli kesen noktalarda kot okuması yaparak
enkesitleri oluşturur. Ancak bazı durumlarda enkesitlerin eksenlerinden
itibaren belli aralıklarla nokta okuması yapılması istenebilir. Böyle
durumlarda bu kutu aktif hale getirilmeli ve Aralık bölümüne ne kadar aralıklı
nokta isteniyorsa bu girilmelidir. Sabit Aralıklı Enkesit Noktaları işlemi
kullanıldığında noktalar üçgen köşelerinden enterpolasyon yöntemiyle
hesaplanacaktır.

Gerekli seçenekler belirlendikten sonra enkesit bilgileri otomatik olarak verilen

isimdeki dosyaya kaydedilir.

3.1.2. Dosyadan okunacak

Enkesit alınacak güzergah, kilometre liste

dosyası ve oluşacak enkesitlerin
bilgilerinin yazılacağı dosya sorulur.
Enkesiti alınacak güzergahta genişlik ve
aralık değerleri değişken ise bu yöntem
kullanılır. Değişken değerler Editör
bölümünden, Kilometre Liste Editörü
işlemi seçilerek kilometre liste dosyası
oluşturulur. Enkesit kilometre ve genişlik
değerleri girilen dosyadan okunacaktır.
Dosyadan okunacak seçeneği kullanıldığında sadece Enkesit Planı Çizimi ve Sabit
Aralıklı Enkesit Noktaları ile ilgili seçeneğin bulunduğu pencere gelecektir. Gerekli
seçenekler belirlendikten sonra enkesit bilgileri otomatik olarak verilen isimdeki
dosyaya kaydedilir.

Enkesit Menüsü 10
3.1.3. Listesi oluşacak

Bu işlem ile enkesiti alınacak kilometre

ve genişlik değerleri (*.LIS) uzantılı
dosyaya kaydedilir. İşleme girildikten
sonra kilometre liste (*.LIS) dosyası
girilir. Ekrana gelen pencereden, Enkesit
aralığı, sağa ve sola enkesit genişliği,
detayların güzergahı kestiği yerde
enkesit alınması isteniyor ise güzergahı
kesen detayların tabakası girilir. Program
hesapladığı kilometreleri ve genişlik
değerlerini girilen liste dosyasına kaydeder. İstenirse bu dosyanın içindeki
kilometre, genişlik ve açı değerleri Editör bölümü, Kilometre Liste Editörü
işlemi ile değiştirilebilir, gerekli eklentiler yapılabilir.

3.2. Enkesitlerden Plankote

İşleme girildiğinde kullanıcıdan enkesit ( *.KSE/*.KSP ) ve güzergah ( *.KTB )

dosyaları sorulur. Enkesit dosyasından okunan noktalar kesit bazında
adlandırılarak ENK_NOK tabakasında grafik ekrana gelecektir. Bu noktaların
tabaka ismi değiştirilebilir. Enkesit noktalarının koordine özet çizelgeleri
alınabilir, üçgen model oluşturulabilir.

3.3. Enkesit çizimi

Enkesit çizimlerinin alındığı bölümdür. İşleme girildiğinde aşağıdaki pencere

gelir.

Enkesit Menüsü 11
3.3.1. Genel Ayarlar

• Kilometre Süzgeci: Çizilecek kesitler için kilometre süzgecidir. Süzgeç

yardımı ile kesitler tek tek yada istenilen aralıklarda (Örn.
"0..1200+2000..3000", "4370+5380","1800.75" gibi) çizdirilebilir.

• Yatay Ölçek: Normal harita çizimlerinden farklı olarak kesit çizimleri 1:1
ölçekte hazırlanmaz 1:500 ölçekte hazırlanan bir kesit çiziminde gerçekte 1
metre olan bir mesafe 2 metre olarak raporlanır. Bu nedenle yazıcı veya
çiziciye gönderme ölçeği her zaman 1:1000 olmalıdır.

• Düşey Ölçek: Düşey ölçek yazı boylarını etkilemez. Yalnızca düşey çizgilerin
boylarını etkiler.

• Yatay Aralık: Enkesit kolonları arasındaki boşluk değeri. Kağıt kullanımını

en aza indirmek için kullanılır. Dosyaların seçilmesinden sonra otomatik
olarak program tarafından hesaplanır. Aralık değerini etkileyecek ölçek
değişimleri gibi değişiklikler sonrasında yan taraftaki [...] butonu ile değer
yeniletilebilir, gerekiyor
ise istenen değer bu
bölüme klavyeden değer
girilebilir. Enkesitlerin
farklı kilometre
aralıklarında farklı
genişlik değeri alması
nedeniyle, olması
gereken genişlik değeri
kilometre süzgeci ile
beraber kullanılarak
maksimum kağıt tasarrufu sağlanabilir.

• Düşey Aralık: Aynı kolonlar arasındaki kesitler arasındaki olması gereken

düşey mesafe değeri girilmelidir. Küçük değer verilmesi durumunda kesitler
üst üste çıkacaktır. Büyük değer verilmesi durumunda ise kesitler arasındaki
mesafe fazla olacağı için kağıt kullanımı artacaktır.

• Yazı Boyu: Çizim üzerinde çıkacak yazılar için (kot, ara mesafe vs.) yazı
boyu değeri girilir.

• Kağıt Eni: Kesitlerin ekrana çizdirilmesi sırasında dikkate alınacak milimetre

cinsinden genişlik değeridir. Enkesitlerin rulo şeklinde uzun çizimi alınması
gerektiğinde kullanılır. Her bir kolondaki enkesit sayısı belirlenir.

• Sembol: Enkesit noktalarına seçenekli olarak konulabilecek sembolün

numarasıdır. Bu amaçla 241 numaralı sembol hazırlanmıştır, ancak 241
dışında istenilen bir sembolde kullanılabilir. Kullanılacak sembolün numarası
klavyeden girilebileceği gibi yan tarafındaki [...] bölümünden de seçilebilir.
Enkesit Menüsü 12
 En sağdaki değer ise kullanılacak sembolün boyunu belirler. 241 numaralı
sembol için 0.30 ile 1.00 arasındaki bir değer uygun düşecektir.

• Font: Yazılar için kullanılacak font seçimi yapılır. Kullanılacak font dosyası
ekranın altındaki font seçimi bölümünden eklenmiş olmalıdır.

• Çizim Tipi: Kesit değerlerinin yazdırılma şekli belirlenir.

Değerler Kesit Üzerinde seçeneği kullanıldığında en son seçilen dosyanın

değerleri kıyas hattı üzerine, diğer kesitlerin değerleri ise kesitlerin üzerine
olacak şekilde aşağıdaki şekildeki gibi çizim oluşturulur ve değerler yazılır.

Değerler Kutuda seçeneği kullanıldığında, aşağıdaki şekildeki gibi çizim

oluşturulur ve tüm kesit değerleri kesit altında oluşturulacak kutulara
yazılırlar.

Enkesit Menüsü 13
 Kesit Bazında seçeneği kullanıldığında ise yazılacak kesit değerlerinin,
kesitin üzerine mi yoksa kutuda mı olacağı
kesit bazında kullanıcı tarafından belirlenir.
Bunun için ilgili kesit dosyası seçildikten sonra
kesit adının yan tarafındaki kutu seçeneği aktif yapılırsa değerler kutuda,
pasif yapılırsa değerler enkesit üzerinde çıkar.

• Düşey Yerleşim: Kesit çizimlerinin düşey olarak yerleşimi ayarlanır;

Optimum Kağıt Kullanımı seçeneği kullanıldığında kesitlerin

yüksekliklerine göre her sütundaki kesit sayısı program tarafından kağıt
kullanımı minimum olacak şekilde otomatik olarak belirlenir.

Eşit Aralıklı seçeneği kullanıldığında ise tüm kesitler düşey aralıkları aynı
olacak şekilde dizilirler, bu yöntem ile kesitlerin daha düzenli bir şekilde
çıktıları alınabilmektedir.

3.3.2. Kesitler

Kesit dosyalarının, istinat ve iksa duvarlarının (platform dosyası) ekleme/çıkarma

işlemlerinin yapıldığı bölümdür. NETCAD/NETPRO programında aynı anda 20
kesiti çizebilme imkanı vardır.

Bu bölümde yapılacak işlemler için ilgili satır seçili iken mouse sağ tuşuna basılır
ve açılan menüden istenilen işlem seçilir.

• Enkesit Ekle: Enkesit çizimi alınacak kesit dosyalarının (KSE,KSP) seçilmesi

amacıyla kullanılır.

• İstinat/İksa Ekle: İstinat ve İksa duvar çizimlerinin enkesitlerle beraber

çizdirilmesi amacıyla platform dosyaları seçilir. Duvar tanımlarının

Enkesit Menüsü 14
 çizdirilebilmesi için platform editöründe duvar tanımları (Bkz. Otomatik
İstinat Duvarı, Otomatik İksa Duvarı) yapılmış olmalıdır.

• Çıkart: Seçili olan dosyanın listeden çıkarılması amacıyla kullanılır.

• Özellikler: Seçili enkesit dosyası ile ilgili bir takım çizim özelliklerini
belirlendiği açıklamaların girildiği bölümdür. Genel bölümü ve çizim bölümü
olarak iki pencere vardır.

İlk girişte Genel penceresi ekrana gelir. Açılan pencerenin en üstünde ilgili kesit
dosyasının ismi, kilometre başlangıç/ bitiş, sola/sağa ve toplam genişlik değerleri
gibi bilgiler açıklama olarak kullanıcıya sunulur.

• Enkesit Dosyası Açıklaması: Enkesit

dosyası ile ilgili istenen açıklama girilebilir.

• Kilometre Satırı: Açıklama bilgisi

girilebilir.

• Kot Satırı: Kutulu çizim alındığında, ilgili

kesitin kot kutusunun başına yazılacak
açıklama değeridir, "/" işareti kullanılarak
iki satır (Örn. Siyah Kot/Ground Level) yazı
yazılabilir.

• Aramesafe Satırı: Kutulu çizim

alındığında, ilgili kesitin aramesafe
kutusunun başına yazılacak açıklama
değeridir, "/" işareti kullanılarak iki satır
(Örn. Ara Mesafe/Distance) yazı yazılabilir.

Çizim bölümü seçildiğinde ise enkesit çiziminde çıkması/çıkmaması gereken

değerler belirlenir.

• Kot Yazılmayacaklar: [...] Bölümünden

kesitte kullanılan noktaların kodlarının
olduğu liste açılır. Bu listeden seçilen
noktaların kot değerleri çizimde görünmez.

• Aramesafe Yazılmayacaklar: [...]

Bölümünden kesitte kullanılan noktaların
kodlarının olduğu liste açılır. Bu listeden
seçilen noktaların aramesafe değerleri
çizimde görünmez.

• Sembol Konulmayacaklar: [...]

Bölümünden kesitte kullanılan noktaların
kodlarının olduğu liste açılır. Bu listeden
seçilen kodların olduğu noktalara sembol
işareti konmaz.

Enkesit Menüsü 15
• Dever Yazılacak Aralıklar: Ard arda iki nokta bir çizgi oluşturur. Örneğin
EKS ve YKA kodlu noktalar arasında başka bir nokta yok ise, bu iki nokta bir
çizgi oluşturur ve istenirse bu çizginin dever değeri otomatik olarak çizimde
üzerine yazdırılabilir. Program tüm aralıkları (çizgileri) otomatik olarak bulur.
[...] Bölümünden dever değerleri yazılacak aralıklar işaretlenerek değerlerin
çizimde çıkması sağlanır.

• Eğim Yazılacak Aralıklar: Ard arda iki nokta bir çizgi oluşturur. Örneğin
YKA ve HDA kodlu noktalar arasında başka bir nokta yok ise, bu iki nokta bir
çizgi oluşturur ve istenirse bu çizginin eğim (şev) değeri otomatik olarak
çizimde üzerine yazdırılabilir. Program tüm aralıkları (çizgileri) otomatik
olarak bulur. [...] Bölümünden eğim (şev) değerleri yazılacak aralıklar
işaretlenerek değerlerin çizimde çıkması sağlanır.

Aşağıda Dever ve Eğim (şev) değerlerinin yazdırılması ile ilgili bir örnek şekil
hazırlanmıştır.

Kot Kutusunu Oluşturma: Bu seçeneğin işaretli olması durumunda, kesit

kutulu çizdirilecek olursa ilgili kesitin kot değerleri oluşturulmayacaktır.

Aramesafe Kutusunu Oluşturma: Bu seçeneğin işaretli olması durumunda,

kesit kutulu çizdirilecek olursa ilgili kesitin ara mesafe değerleri
oluşturulmayacaktır.

Enkesit Menüsü 16
3.3.3. Diğer

Çizim ile ilgili diğer parametrelerin

ayarlandığı menüdür.

• İlk Kesitten Taşma: Genellikle doğal zemin yola göre çok daha geniştir. Bu
durum çizimlerde gereksiz kağıt harcanmasına neden olur. Bu bölümden
girilen değer "T", ikinci ve daha sonra verilen kesit dosyalarının ilk kesitten
ne kadar daha fazla çizileceğini belirler.

• Kıyas Hattı Farkı: Çizilecek kesitin kıyas hattı ile olan farkı girilir.

Enkesit Menüsü 17
• Eğim Değerleri Hane Sayısı: Kesit çiziminde çıkması istenen eğim
değerleri için virgülden sonraki hane sayısı bu bölümden belirlenmektedir.

• Enkesitleri Sınırla: Çizilecek olan enkesitlerin genişlikleri için bir sınırlama

getirilebilmektedir. Enkesit genişliği sola/sağa bu bölümden girilen değerleri
geçen bölümler çizilmeyecektir. Eşit Aralıklı seçeneği ile beraber
kullanıldığında, yatay ve düşeyde aynı hizada aynı genişlikte enkesit paftaları
hazırlanabilmektedir.

• Çizim Yukarıdan Aşağıya: Enkesitlerin ekrana çizdirilmesinde kilometre

artış yönünün yukarıdan aşağı yada aşağıdan yukarıya olacağı belirlenir.

• Eksen Çiz: Eksen çizgisinin çizimde çıkıp çıkmayacağı belirlenir.

• Kesit Numaraları Yazılacak: Kesit numaralarının çizimde çıkıp

çıkmayacağı belirlenir. İşaretli olması durumunda kilometre yazıları ile
birlikte (Örn. (22)1+820.000 şeklinde) kesit numaraları da yazılacaktır.

• Sanat Yapılarını Çiz: Sanat yapılarının çizimde çıkıp çıkmayacağı belirlenir.

3.4. Enkesit Tabloları

Enkesit tablo makrolarının

hazırlanabildiği, çalıştırılabildiği ve
enkesit tablo değerlerinin kesit
çizimleri üzerine ekletilebildiği
bölümdür. Öncelikle ekranda
enkesit çizimleri oluşturulmuş
olmalıdır. İşleme girildiğine
gelecek pencereden yazı boyu,
satır aralığı ve aktif fontun
kullanılıp kullanılmayacağı ve yazıların enkesit’e göre konumu belirlenir.

Enkesit Menüsü 18
• Tablo Makrosu Hazırla: Enkesit tabloları ile ilgili makrolarının hazırlandığı
bölümdür. Enkesit Tablolarının Hazırlanması ile ilgili bilgiler ayrıca makrolar
bölümünde anlatılacaktır.

• Tablo Hazırla: İşleme girildiğinde daha önceden hazırlanmış olan

kullanılacak makro dosyası seçilir. Program kullanıcıya verilerin okunacağı
dosyaları (yol dosyası, kübaj dosyası, değerlerin yazılacağı enkesit dosyası
vs.) sırasıyla sorar. Otomatik olarak seçilen dosyalardan makroda belirtilen
değerler okunur ve ilerde tekrar kullanılmak üzere ilgili enkesit tablosu
dosyasına ve ekranda belirlenen parametrelerle enkesitlerin yanına ilgili yere
yazılırlar.

• Mevcut Tabloyu Uygula: Daha önceden hazırlanmış enkesit tablosu

dosyalarındaki verilerin, ekranda enkesit dosyalarının yanına yazdırılması için
kullanılan işlemdir. İşleme girildiğinde kullanıcıya hazırlanmış olan enkesit
tablosu dosyası sorulur, program gerekli verileri dosyadan okur ve ekranda
belirlenen parametrelerle enkesitlerin yanına ilgili yere yazar.

3.5. 3B Çizgilerden Enkesit

NETCAD/NETPRO plan çizimlerini 3 boyutlu olarak üretir. Planda var olan yola ait
olan tüm çizgi ve noktalar kotları ile bellidir.
Kavşak kolları ve benzeri birleşme yerlerinde ayrı ayrı tasarlanmış yollar plan
çizimi ile birleştirilebilir ve birleşme yerleri editlenebilir. Bu editleme Netcad'in
Obje Edit, Birleştir ve Uzat vb. işlemlerinin 3 boyutlu çalışması ile yapılabilir.

3B Çizgilerden Enkesit işlemi ile bu şekilde birleştirilmiş ve editlenmiş

planlardan tekrar enkesit alınabilir.
• Tabaka Süzgeci: Uygun süzgeç
değerleri verilerek istenilmeyen
çizgiler işlem dışı bırakılabilir. Süzgeç
verilmediği durumlarda aynı sonuca
Kesit Editörü, Düzenleme sorgu
menüsü, Nokta Sil işlemi
kullanılarak da ulaşılabilir.

• Güzergah: Enkesitlerin alınacağı

yatay güzergah dosyası bu bölümden
seçilir.
Enkesit Menüsü 19
• Genişlik ve Kilometre Referansı: Enkesit alınması sırasında, dikkate
alınacak genişlik ve kilometre değerlerinin bulunduğu dosyadır.

3.6. Noktalardan Profil

Profil çizimi hazırlanması amacıyla araziden alınmış belirli aralıklardaki

noktalardan enkesit dosyası oluşturulması işlemidir. İşlemin yapılabilmesi için
ayrıca güzergah bilgilerinin de Güzergah Editöründe girilmiş olması gereklidir.

İşleme girilmesi ile birlikte ekrandaki profil noktaları, obje seçme yöntemlerinden
uygun olanı kullanılarak seçilir.

Noktaların seçilmesinden sonra ilgili güzergah dosyası seçilir, oluşturulacak

enkesit dosyası için isim girilir.

Noktalar için İzin Verilen Maksimum Sapma (güzergahtan olan uzaklık) ve

Enkesit Genişliği (iki enkesit arasındaki mesafe) için uygun değerler girilir.
İşlem sonrasında verilen isimde enkesit dosyası otomatik olarak oluşturulacaktır.

3.7. Noktalardan Enkesit

Enkesit dosyası oluşturmak

amacıyla kot ve koordinat
okuması yapılarak Netcad
grafik ortamına yüklenen
noktalardan enkesit dosyası
oluşturulması işlemidir.
İşlemin yapılabilmesi için
noktalar enkesit okuması
şeklinde, yaklaşık güzergah
dik doğrultular üzerinde
okunmuş olmalıdır. Ayrıca
güzergah bilgilerinin de Güzergah Editöründe girilmiş olması gereklidir.

İşleme girilmesi ile birlikte ekrandaki enkesit noktaları, obje seçme

yöntemlerinden uygun olanı kullanılarak seçilir.

Enkesit Menüsü 20
Noktaların seçilmesinden sonra ilgili güzergah dosyası seçilir, oluşturulacak
enkesit dosyası için isim girilir.

Noktalar için İzin Verilen Maksimum Sapma (güzergahtan olan uzaklık) ve

Enkesit Genişliği (iki enkesit arasındaki mesafe) için uygun değerler girilir. İşlem
sonrasında verilen isimde enkesit dosyası otomatik olarak oluşturulacaktır.

Enkesit Menüsü 21
4. Profil
Profil çiziminin hazırlanması, kırmızı kot bilgilerinin girilmesi, hazırlanmış bir
profil çiziminin altına satır ilave edilmesi, plan profil paftalarının yapısının
tasarlanması ve hazırlanması işlemlerinin yapıldığı bölümdür.

4.1. Profil Çizimi

Profili çizimlerinin hazırlandığı bölümdür. Çizim ve Opsiyonlar olmak üzere iki

pencereden oluşur. Gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra “Profil Çiz butonu ile
çizim alınır, etkileşimli olarak ekranda istenilen bir yere bırakılabilir.

Ağaç yapısını göster. Tüm seçilen dosyaları ve değişkenleri açar.

Ağaç yapısını kapat. Tüm seçilen dosyaları ve değişkenleri kapatır.

[Yükle] Kaydedilmiş profil yapıları bu bölümden yüklenebilmektedir.

[Sakla] Profil yapısının (yapılan ayarlamaların ve değişikliklerin) kaydedilmesi

amacıyla kullanılır. Ayrıca Plan Profil Paftalarının hazırlanması sırasında
profil çizimi için de bu bölümden yapılan tanımlamaların saklanması gereklidir.

Profil Menüsü 1
4.1.1. Çizim

Profil üzerinde çıkması istenen bilgiler ve bu bilgilerin okunacağı dosyalar çizim

penceresinden belirlenmektedir. Çizim penceresi 4 bölümden oluşmaktadır;

Profil Dosyaları: Dosyaların seçildiği bölümdür. Dosya seçme işlemi için

işaretleyici bu bölümün üzerinde iken sağ tuşa basılır ve açılacak pencereden
seçilecek dosya tipi belirlenir. Seçilen dosya listeye eklendiğinde aynı zamanda
profil çiziminde çıkacak değişkenler de ilgili dosyanın altına eklenir. Eklenen
değişkenler Burada 3 tip değişken vardır;

Çizim bölümüne eklenebilen değişkenler.

Profil alt ve üst satırı bölümüne eklenebilen değişkenler.

Hem çizim hem de profil alt ve üst satırına eklenebilen

değişkenler.

Değişkenler ilgili bölümlere sürükle ve bırak yöntemi ile eklenir.

Değişkenlerin hangi bölüme eklenebilecekleri işaretleyicinin değişiminden
anlaşılabilir.

Seçilen değişkenlerin sıraları yine sürükle ve bırak özelliği ile ayarlanabilir.

Değişkenler ile ilgili yazı boyu, yükseklik, tabaka vb. birtakım bilgileri
değiştirmek için ilgili değişken mouse ile iki kez seçilir ve açılan pencereden
istenen bilgi/bilgiler değiştirilir.

Seçilen değişken ilgili bölüme eklenebilir,

Seçilen değişken ilgili bölüme eklenemez,

Seçilen değişken Profil Dosyaları bölümü üzerinde.

Profil Üst Satırları: Yazı özelliği taşıyan değişkenler eklenebilir. Bu bölüme

eklenen değişkenler profilin üst kısmında çıkacaktır.

Profil Çizim: Çizim özelliği taşıyan değişkenler eklenebilir. Bu bölüme eklenen

değişkenler profilin çizim bölümünde çıkacaktır.

Profil Alt Satırları: Yazı özelliği taşıyan değişkenler eklenebilir. Bu bölüme

eklenen değişkenler profilin alt kısmında çıkacaktır.

Profil Menüsü 2
4.1.2. Opsiyonlar

Profil çizimi ile ilgili parametrelerin verildiği bölümdür.

• Yatay Ölçek: Profil yatay ölçek değeri girilir, yazı boyları ölçeğe göre
otomatik belirlenir. Profil çizimi bu ölçekte yapılmalıdır.

• Düşey Ölçek: Düşey ölçek yazı boylarını etkilemez. Yalnızca düşey çizgilerin
boylarını etkiler.

• Yükseklik: Profil için milimetre cinsinden yükseklik değeri girilir, Profil Kır
seçeneği ile beraber kullanıldığında aktif olur.

• Üst Boşluk: Profil üstünde bırakılacak boşluk değeri girilir. Profil çizim alanı
verilecek değere göre belirlenir.

• Alt Boşluk: Profil altında bırakılacak boşluk değeri girilir. Profil çizim alanı
verilecek değere göre belirlenir.

• Satırbaşı Uzunluğu: Profil alt satırlarına yazılacak açıklamalar için ayrılan

bölümün genişliğidir.

• Cetvel Kısa Çizgi: Cetvel üzerinde işaretleme amacıyla kullanılan çizgiler

için verilecek uzunluk değeridir.

• Satır Başlıklarını Yaz: Profil alt ve üst satırların başına yazılacak

açıklamaların çıkıp çıkmayacağı belirlenir.

• Profili Kır: Profil çiziminin belirli bir yüksekliği geçtiği yerlerde kesilerek yeni
bir kıyas kotuna göre çizimin devam ettirilmesi sağlanabilir.
Profil Menüsü 3
• Başlangıç/Bitiş Km: Çizimi alınacak profil için başlangıç ve bitiş kilometresi
girilebilir. Proje başlangıç kilometresinin 0'dan (sıfırdan) farklı olduğu
durumlarda ve profil çiziminin belirli bir bölümünün çizdirilmesi gerektiğinde
kullanılır.

• Düşey Cetvel YB: Düşey cetvel üzerindeki (kıyas kot yazıları) yazı
boylarının ayarlandığı bölümdür.

• Düşey Cetvel Çözünürlüğü: Düşey cetvel çizgilerinin kaç metrede bir

çizileceği belirlenir.

• Kıyas Kot Çözünürlüğü: Kıyas kot çizgilerinin kaç metrede bir çizileceği
belirlenir.

• Düşey Cetvel Çiz: Düşey cetvel çizgilerinin çizimde çıkıp çıkmayacağı

belirlenir.

• Kıyas Kot Çizgilerini Çiz: Kıyas kot çizgilerinin çizimde çıkıp çıkmayacağı
belirlenir.

4.2. Düşey Tanımla

Düşey geometri ile ilgili bilgilerin girilebildiği, gerekli değişikliklerin yapılabildiği

bir editördür.

• [+] Ekle: İşlemi ile sol tarafta girilen kilometre, kot ve kurp boyu bilgileri
sağ tarafa eklenir. Değerler kilometre sırasına göre girilmek zorunda değildir.
Bu sıralama otomatik olarak yapılır.

• [>>] Değiştir: Listeye tıklandığında satırdaki bilgi sol tarafa kopyalanır.

Gerekli değişiklik yapıldıktan sonra Değiştir işlemi ile ilgili satırın üzerine
kopyalanır. Düşey kurp bilgileri bu işlem ile girilebilir.

• [X] Sil: Seçili olan satırın silinmesi amacı ile kullanılan bir işlemdir.

Profil Menüsü 4
• [...] Ardışıl Some Oku: Öncelikle ilgili doğal zemin profilinin çizdirilmiş
olmalıdır. Çizgi çiz işlemi ile profil üzerine önceden kırmız kot çalışması
yapılabilir. İşlem ile ilgili profil üzerindeki düşey some noktaları işlemden
çıkmadan sıra ile gösterildiğinde kilometre ve kot değerleri otomatik olarak
okunacaktır. İşlem ile mevcut bir kaydın devamına yeni kayıtlar da
ekletilebilir.

• [.] Some Oku: Editörde seçili olan some noktasının görüntüsü ekranın
ortasına gelir. İşlem some noktasının yerinin ekranda görüntülenmesi
amacıyla kullanılabileceği gibi some noktasının yerini değiştirmek amacıyla
da kullanılabilir. Somenin yeni yeri gösterildiğin editöre geri dönülür ve ilgili
some noktasının kilometre ve kot değerleri değişir.

4.2.1. Dosya Menüsü

Dosyanın saklanması ve editörden çıkış ile ilgili işlemlerin bulunduğu menüdür.

4.2.2. İşlem Menüsü

• Profil Üzerinden Some Oku: Düşey tanımla menüsü üzerinden [.] butonu
ile de işleme ulaşılabilir. İşlem düşey tanımla bölümünde anlatılmıştır.

• Profil Üzerinden Ardışıl Some Oku: Düşey tanımla menüsü üzerinden [...]
butonu ile de işleme ulaşılabilir. İşlem düşey tanımla bölümünde
anlatılmıştır.

• Güzergah Çiz: Girilen kilometre,

kot ve kurp değerlerine uygun
olarak profil üzerinde çizdirilmesi
amacıyla kullanılan işlemdir. Genel
olarak girilen bilgilerin kontrolü
amacıyla kullanılır. Profil çizimi
sırasında kırmızı kot çizimi alınması
ayrıca anlatılacaktır.

İşleme girildiğinde yandaki pencere

gelir. Bu pencereden gerekli bilgiler girilir ve Tamam butonu ile çizim
oluşturulur.

Profil Menüsü 5
• TCK Standardında Kurp Boyları: İşleme girildiğinde Açık Kurp ve Kapalı
Kurp için gerekli katsayıların girilebileceği pencere gelir. Daha önce kurp
değeri girilmemiş "0.00" olan some noktaları için otomatik olarak kurp değeri
hesaplanır ve yazılır, kurp değeri girilen somelerde ise hesaplanan kurp
değeri ile girilen kurp değeri karşılaştırılır. Kurp değerinin kurtarmadığı
kilometreler kullanıcıya rapor olarak gelir.

• Kurp Çakışmasını Kontrol Et: Düşey some noktalarının birbirine çok yakın
olması, L boylarının kurtarmaması nedeniyle olabilecek çakışmalar kontrol
edilir. Varsa hatalar kullanıcıya rapor edilir.

Profil Menüsü 6
4.3. Profile satır ekle

Profil çizimi ile ilgili istenen ekstra bir takım

bilgilerin profilin altına eklenebilmesi amacıyla
kullanılan bir işlemdir. Değerler bölümünden
yazdırılacak seçenek işaretlenir, Tamam butonu
ile satır ekrana gelir, profilin altına uygun
şekilde bırakılır.

• Kilometre Başlangıç/Bitiş: Değerlerin

yazdırılacağı kilometre aralığı girilir.

• Yazı Boyu: Yazdırılacak değerler için yazı

boyu değeri girilir.

• Nokta Kodu: Kodu Bilinen Nokta Seçeneği

kullanıldığında, ilgili noktanın kod değeri bu
bölüme yazılmalıdır.

4.4. Kot taşı

Hesaplanmış bir yoldan diğer bir yola, deverler sabit kalacak şekilde kot taşıma
işlemi yapılır. Bu işlem ile kavşakların düşey geometri çözümleri son derece
kolay bir şekilde yapılabilir.

Profil Menüsü 7
 Platform Tanımı Ana Yol enkesitlerinin oluşturulmasında kullanılan
platform dosyası bu bölümden seçilmelidir.
Kilometre Kot taşıma işleminin yapılacağı aralığın başlangıç/bitiş

Ana Yol
Başlangıç/Bitiş kilometreleri girilebilir yada ekrandan etkileşimli olarak
seçilebilir.
Çözüm Aralığı Kot taşıma işleminin hassas bir şekilde yapılabilmesi için
uygun çözüm aralığı değeri bu bölümden girilmelidir.
Program girilen değere uygun aralıklarda kot taşıma
işlemi yapılacaktır.
Güzergah Tali Yol güzergahı bu bölümden seçilir. Tali Yol
güzergahının oluşturulması sırasında eksen olarak
mutlaka tali yol kenarı kullanılmalıdır. Ayrıntılı bilgi
aşağıdaki şekilden öğrenilebilir.
Düşey Tanımını Daha önce girilmiş düşey geometri bilgileri varsa silinip
Sil /silinmeyeceği belirlenir. Seçenek işaretli değil ise
bilgiler dosyaya eklenir.
Tali Yol

Rakortman Daha önce girilmiş serbest dever bilgileri varsa silinip

Tanımını Sil /silinmeyeceği belirlenir. Seçenek işaretli değil ise
bilgiler dosyaya eklenir.
Oluşturulacak dever çizgisinin numarası yan taraftaki
kutudan girilir.
Dever Sürekli seçeneği seçildiğinde, dever program tarafından
ana yoldan hesaplanır. Verilen seçeneğinde ise yan
taraftaki kutudan girilen değer verilen örnekleme
aralığında dosyaya yazılır.

4.5. Plan Profil Tasarımı

Plan Profil paftalarının tasarımının yapılması için kullanılan işlemdir. Tasarımın

yapılabilmesi için yol planının (Şevli plan+Arazi haritası) hazırlanmış olması
gerekmektedir.

Profil Menüsü 8
Plan çizimi hazırlandıktan sonra işleme girilir ve açılan pencerede gerekli
parametreler belirlenir.
• Bindirme: Ardışıl iki pafta arasındaki
iç içe geçme miktarı girilir.

• Plan/Profil Tasarım Bloğu: [...]

bölümünden kullanılacak blok
dosyası seçilir. Plan üzerinde
oluşturulacak indekslerin boyutu
tanımlanan bloğa göre belirlenecektir. Blok dosyası ile ilgili bilgi Plan Profil
Bloğunun Hazırlanması bölümünde verilmiştir.

• Yatay Güzergah: [...] bölümünden kullanılacak yatay güzergah dosyası

seçilir. Oluşturulacak indekslerin plan üzerinde yerleşimi yatay güzergah
referans alınarak yapılacaktır.

• İşaretle: Bindirmelerin ekran üzerinde işaretlenmesi amacıyla kullanılır.

Bindirme bölümünden girilen değer yarıçap olacak şekilde çizim üzerinde
daireler oluşturulur.

• Pafta İndekslerini Oluştur: Seçilen tasarım bloğu ve yatay güzergaha

bağlı olarak indeksler oluşturulur. Paftalandırma da indekslerin içi dikkate
alınacağı için indeks dışında kalan ve çıkması istenen bölümler kaydır,
döndür işlemleri ile indeksin yeri yeniden belirlenerek indeks içerisine
alınabilir.

Profil Menüsü 9
4.5.1. Plan Profil Bloğunun Hazırlanması

Plan Profil paftalarının oluşturulması sırasında kullanılacak antetlerin

hazırlanması sırasında aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir.

• Örnek olarak \netcad\modul\netpro\secme dizini içerisindeki PPRO_0,

PPRO_1, PPRO2, PPRO3 çizim dosyaları yüklenerek incelenebilir.

• Ölçüler milimetre cinsinden verilmelidir.

• Antet ile ilgili tasarım (çizgilerin renk, kalınlık ve yazılar için yazı boyu aktif
font vb.) tamamen kullanıcının tercihlidir.

• Plan ve Profilin yerleşeceği bölüm için, CIZPEN tabakası açılır, Çizgi çiz
işlemi ile sol aşağıdan sağ yukarı çapraz olarak birleştirilir ve oluşan
doğrulara Obje sor işlemi ile Vtkodu olarak PLAN ve PROFİL yazılır.

• CIZPEN tabakası kapatılır ve oluşturulan çizim isim verilerek uygun bir dizine
kaydedilir.

Profil Menüsü 10
4.6. Plan Profil Paftala

İndeks oluşturulmuş plan çizimini ve tanımları yapılıp saklanmış profil

dosyalarından Plan/Profil paftalarının hazırlanması amacıyla kullanılır. İşleme
girildiğinde plan pafta indekslerinin başlangıç kilometreleri okunarak aşağıdaki
pencerede paftalar bölümüne gelir.

Üst bölümde kullanılacak blok dosyasının ismi açıklayıcı bilgi olarak görünür.

• Paftalar: Oluşturulacak
paftalar için plan
başlangıç
kilometreleridir.
İndeksler
oluşturulduktan sonra
proje üzerinden otomatik
olarak okunur. Paftası
oluşturulacak
kilometreler mouse ile
tek tek (Shift ve Ctrl ile
windows seçme yöntemi)
seçilebilir yada Tümünü
Seç işlemi ile tüm
kilometreler seçilebilir.

• Tanım Dosyası Değerleri: İşleme girildiğinde blok dosyasında tanımlanmış

ise kullanılan değişkenlerin listesi gelir, karşılıkları bu bölümden girilebilir.
Girilen değerler blok üzerinde çıkacaktır.

• Profil Çizim Tanımı: Plan ile birlikte profil çiziminin çıkıp çıkmayacağı
belirlenir. İşaretli olması durumunda, Profil Çizimi bölümünden yapılan
ayarlamaların saklandığı tanım dosyaları bu bölümden seçilerek yüklenir.

• Sonuç Dizin: Plan/Profil dosyalarının saklanacağı sürücü ve dizin belirlenir.

Oluşturulacak dosyalar PLANXXX.NCZ şeklinde isimlendirilerek ilgili dizine
kaydedilir.

• Düzeltilecek Yazı/Sembol Tabakaları: Paftaların oluşturulması sırasında,

düzeltilecek yazı ve sembollerin tabakası belirlenir. Genel Netcad süzgeç
operatörleri geçerlidir.

Profil Menüsü 11
5. Tools
Proje çalışması sırasında kullanılabilecek ekstra işlemlerin bulunduğu kolaylıklar
menüsüdür.

5.1. Dever ölç

3 boyutlu olarak oluşturulmuş planlardan istenilen doğrultuda dever okunur.

Özellikle kavşak kollarında dever hesaplamak için faydalı bir işlemdir.

İşleme girildiğinde dever okunacak doğrultunun

sırası ile birinci ve ikinci noktası gösterilir. Hesap
sonucu otomatik olarak ekrana gelir. İşleme ardışıl
devam edilebilir. Dever hesabı için gösterilen her
iki noktada da kot bilgisi bulunan bir obje (doğru,
nokta, çoklu doğru vb.) bulunmalıdır.

5.2. Kurp Değeri Yaz 1

Özellikle kavşak planlarının ölçülendirilmesi

sırasında yay yarıçap değerlerinin çizim üzerine
yazdırılması için kullanılan işlemlerden birincisidir.

İşleme girildiğinde öncelikle Yazı Boyu değeri ve

Aktif Font'un kullanılıp kullanılmayacağı
belirlenir. Yarıçap değeri yazdırılacak olan yay seçilir ve daha sonra yayın içi
yada dışı gösterilerek değer otomatik olarak yazdırılır.

Tools Menüsü 1
5.3. Kurp Değeri Yaz 2

Özellikle kavşak planlarının ölçülendirilmesi

sırasında yay yarıçap değerlerinin çizim üzerine
yazdırılması için kullanılan işlemlerden ikincisidir.

İşleme girildiğinde öncelikle Yazı Boyu değeri ve

Aktif Font'un kullanılıp kullanılmayacağı belirlenir.
Yarıçap değeri yazdırılacak olan yay seçilir ve daha sonra yayın içi yada dışı
gösterilerek değer otomatik olarak yazdırılır.

5.4. Yol Modelini Üçgenle

Oluşturulan yol
enkesitlerinin üçgenlenmesi
amacıyla kullanılan bir
işlemdir. Yol Modelini
Çıkart işlemi sonrasında
silinen üçgenlerin yerine yol
modeli üçgenlenerek, yolun
bitmiş durumunun arazi ile
birlikte 3 boyutlu modeli
elde edilebilir. Model
üzerinden enkesit alınabilir.

Tools Menüsü 2
5.5. Yol Modelini Çıkart

Bu işlem ile var olan bir arazi modelinden hazırlanmış bir yol çıkartılır. İşlem
öncesinde arazi modeli yüklenmiş olmalıdır. İşleme girildiğinde Yol Enkesitleri
ve Güzergah Dosyası sorulur. Yolun içerisine düşen üçgenler tamamen silinir,
yolu kesenler ise uygun şekilde kesilirler.

İşlem, yol içerisinden

eşyükselti eğrisi
geçirilmemesi ve Yol
Modelini Üçgenle işlemi
sonrasında 3 boyutlu yol
görüntüsü hazırlamada
kullanılabilir.

5.6. 3Boyutlu çizgi oluştur

Bu işlem ile "Yatay" ve "Düşey" tanımları var olan bir güzergah dosyası seçilerek
2m. örnekleme aralığı ile, 3 boyutlu "kot bilgileri olan" bir çizgi oluşturulabilir.

5.7. Platform şablonu

Tünel vb. tip kesitleri Platform

Editöründe tanımlamanın güç olması
nedeniyle bu gibi özel durumlarda
Platform Şablonu işlemi kullanılmaktadır.

• Güzergah: Gösterilen referans nokta

için kırmızı kot bilgilerinin okunacağı
güzergah dosyası seçilir.

• Kilometre Referansı: Enkesitleri

oluşturulacağı kilometrelerin okunacağı kilometre liste dosyasıdır.

İşlem öncesinde tanımlanacak kesit 1:1 ölçekte çizilir. Bu çizim yalnızca doğru
ve çoklu doğruları içermelidir. Yay tanımlamak için yaylar istenilen aralıkta
ayrıştırılmalıdır. Kod verilmek istenen noktalarda, nokta objesi yaratıp kod olarak
noktanın adı verilmelidir.

Tools Menüsü 3
Diyalog kutusundaki gerekli dosyalar seçildikten
sonra oluşturulan tip kesit obje seçme
yöntemlerinden uygun olanı kullanılarak seçilir
ve referans nokta olarak kesitin (0,0) noktası
seçilir. Kesitlerin oluşturulacağı kilometreler
"Kilometre Referansı" olarak seçilen dosyadan,
kırmızı kot bilgileri ise "Güzergah" olarak seçilen
dosyadan okunacaktır. Diğer noktaların kot
değerleri bu noktaya göre belirlenecektir.

5.8. Kilometre < > Koordinat

Kilometre verisinden koordinat, koordinattan kilometre bulmak için kullanılır.

• [...] Güzergah Seç: Yeni bir

güzergah (KTB) dosyası seçmek için
dosya seçim penceresini açar.

Kilometre-Koordinat: Kilometre
ve eksene mesafe (offset)
bilgisinden, noktanın koordinatları
öğrenilir. Nokta Oku işlemi ile koordinatın
nereye düştüğü görülebilir. Eğer
hesaplanan koordinat o andaki ekran bölgesi içerisinde değilse, nokta ekranın
ortasına gelecek şekilde gerekli kaydırma yapılır.

Koordinat-Kilometre: Verilen koordinatın eksene mesafesini,

kilometresini ve kırmızı kotunu hesaplar. Nokta Oku işlemi ile koordinat
çizim üzerinden seçilebilir.

Tools Menüsü 4
5.9. Yüzey Alanı Hesapla

Bilindiği gibi eğik kenarlardan ve yatay kenarlardan hesaplanan alan değerleri

farklıdır. Bu işlem ile üçgen model üzerinde istenilen bir bölgenin eğik
kenarlardan yüzey alanı hesaplanabilmektedir. Eğik kenarlar, üçgenlerin
köşelerindeki kot değerlerine bağlı olarak program tarafından hesaplanacaktır.

İşlem için üçgen modelin ekranda yüklü olması gerekmektedir. İstenirse yüzey
alanı hesaplanacak bölge daha önceden çoklu doğru objesi olarak oluşturulabilir.
İşleme girildiğinde yüzey alanı hesaplanacak üçgenler sorulur. Genel süzgeç
yöntemleri (alan içerisindekiler, pencere içerisine girenler vb.) geçerlidir.

5.10. NoktaZ ->DoğruZ

Doğruların ucundaki nokta kotlarının, doğruların uçlarına okutulması için

kullanılan bir işlemdir. İşleme girildiğinde noktaların, doğru uçlarına olan yakınlık
kriteri sorulur, verilen değerden daha yakın olan noktalar doğru ucunda kabul
edilerek kot okuma işlemi yapılır.

Tools Menüsü 5
6. Çizim
Yatay, düşey ve dever krokisi çizimleri bu bölümden hazırlanabilir.

6.1. Yatay Krokisi

Bu işlem profil çizimlerinde kullanılmak üzere

yatay kurp değişim krokisi hazırlar.

İşlem için öncelikle güzergah dosyası seçilir,

kroki için yükseklik ve yazı boyları için değer
girilir ve "Tamam" butonu ile kroki Profilin
altına yada ekranda boş bir yere etkileşimli olarak yerleştirilir.

6.2. Düşey Krokisi

Bu işlem profil çizimlerinde kullanılmak üzere

düşey kurp değişim krokisi hazırlar.

İşlem için öncelikle güzergah dosyası seçilir,

kroki için yükseklik ve yazı boyları için değer
girilir ve "Tamam" butonu ile kroki Profilin
altına yada ekranda boş bir yere etkileşimli olarak yerleştirilir.

Çizim Menüsü 1
6.3. Dever krokisi

Bu işlem profil çizimlerinde kullanılmak üzere dever krokisi hazırlar.

Yöntem: Programda TCK Dever ve Serbest

Dever olmak üzere iki tür seçenek
kullanılabilmektedir. Bu nedenle Dever krokisini
hazırlayabilmek için gerekli yöntem bu
bölümden seçilir.

Sol/Sağ Dever Çizgisi: Serbest Dever

seçeneğinin seçilmesi durumunda Sol Dever ve
Sağ dever için Serbest Dever Editöründen
verilen çizgi numaraları bu bölümden
girilmelidir.

Yükseklik/Yazı Boyu: TCK Dever ve Serbest Dever seçenekleri için gerekli

"Kroki Yükseklik" ve "Yazı Boyu" değerleri bu bölümden girilebilir.

"Tamam" butonu ile kroki Profilin altına yada ekranda boş bir yere etkileşimli
olarak yerleştirilir.

Çizim Menüsü 2
7. Editör
Yatay güzergah bilgilerinin girildiği/değiştirilebildiği Güzergah Editörü,
kilometre liste dosyası oluşturmak için kullanılacak Kilometre Liste Editörü bu
bölümde bulunmaktadır.

7.1. Güzergah editörü

Güzergah ile ilgili bilgi girişi, düzenleme ve değişiklik işlemlerinin yapıldığı

editördür. Editörün üst bölümünde yapılacak işlemlerin bulunduğu menüler ve
butonlar yer almaktadır.

• [+] Ekle: İşlemi ile numara verilerek yeni bir some noktası eklenir. Some
noktası ile ilgili olarak aşağıdaki penceredeki bilgiler girilebilir.

Some Numarası,Y,X,R: Sırası ile

some noktasının adı, koordinatları
ve some noktasındaki kurp
yarıçapıdır. İlk ve son noktalarda
verilse dahi sıfır sayılır.

Dever: Kurp içerisinde deverin

alacağı maksimum değerdir. Her
zaman pozitif verilmelidir. Program
sağ/sol ayrımını otomatik olarak
yapar. Ancak ilk ve son some
noktalarında kurp yoktur, bu
noktalarda dever değeri alinmandaki deverdir ve negatif verilmelidir.

Editör Menüsü 1
Giriş L/Çıkış L: TO ve TF noktalarında dever değişiminin olduğu aralığın
uzunluğudur. Dever değişimi TO noktasından 2/3L kadar önce başlar ve 1/3L
sonrasında biter. Benzer
şekilde TF noktasından 1/3L
kadar önce başlar ve 2/3L
sonrasında biter.

Yandaki şekilde deverin kurp

içerisinde değişimi
gösterilmiştir. Kurbun sağa
olduğu varsayımı ile düz
çizgi sol deverin, kesikli çizgi sağ deverin değişimini gösterir. Program bu
ayrımların hepsini otomatik olarak yapar.

L boyları Giriş ve Çıkış ayrı ayrı verilir. Bu alinman boylarının çok kısa olması
durumunda dever uygulanmasının daha kontrollü olarak yapılabilmesini sağlar.
Alinman boyunun sıfır olduğu kombine kurplarda birinci kurbun L2 değeri,ikinci
kurbun L1 değeri sıfır verilerek kurp için maksimum deverin birleşme noktasında
da devam etmesi sağlanabilir.

Kurp İçi/Kurp Dışı: Bazı özel durumlarda sadece L boylarının girilmesi uygun
geçişi sağlamayabilir. Bu durumda deverin kurp içerisinde uygulanacağı aralığın
boyu kullanıcı tarafından belirlenir, kurp dışında uygulanacağı aralığın boyu ise
farkı alınarak program tarafından otomatik olarak yazılır.

Dever Tip: Uygulanacak dever geçiş eğrilerinin tipi belirlenir.

Spiralde L Boyları: Kurp giriş ve çıkışında kullanılacak geçiş eğrilerinin L boyları

bu bölümden girilir. Program girilen L boyuna bağlı olarak gerekli hesaplamaları
yaparak geçiş eğrisini oluşturur.

Geçiş eğrisi uygulanmış kurplarda, dever krokisi dever değişimi klotoid üzerinde
olacak şekilde otomatik olarak ayarlanır. Geçiş eğrilerinin kaldırılması
durumunda dever değişimi eski durumuna döner.

Girilen değerler Tamam butonu ile kabul edilerek editöre eklenir. Tekrar [+]
ekle işlemi ile yeni someler eklenebilir.

• [>>] Araya Ekle: Güzergahtaki bir değişiklik yada unutulan bir some
değerinin girilmesi amacıyla kullanılan bir işlemdir. Editörde seçili olan satırın
üzerine yeni bir satır açılır ve some bilgileri girilerek araya ekleme yapılır.
Araya ekleme işlemi sonrasında İşlemler menüsü Yeniden Sıra Numarası Ver
işlemi ile some noktaları yeniden isimlendirilebilir. Yada eklenen someler
araya "/" (Örn. 1/A,13/8 gibi) işareti koyularak girilebilir.

• [X] Sil: Seçili olan satırın silinmesi amacı ile kullanılan bir işlemdir.

• [...] Ardışıl Some Oku: Ardışıl some okuma yeni bir güzergah oluştururken
büyük kolaylık sağlar. Çizim üzerindeki some noktaları işlemden çıkmadan
sıra ile gösterildiğinde Y,X değerleri otomatik olarak okunacaktır. İşlem ile
mevcut bir kaydın devamına yeni kayıtlar da ekletilebilir.
Editör Menüsü 2
• [?] Some Oku: Editörde seçili olan some noktasının görüntüsü ekranın
ortasına gelir. İşlem some noktasının yerinin ekranda görüntülenmesi
amacıyla kullanılabileceği gibi some noktasının yerini değiştirmek amacıyla
da kullanılabilir. Somenin yeni yeri gösterildiğin editöre geri dönülür ve ilgili
some noktasının Y,X değerleri değişir.

7.1.1. Dosya Menüsü

Dosyanın saklanması ve editörden çıkış ile ilgili işlemlerin bulunduğu menüdür.

7.1.2. İşlemler Menüsü

• Başlangıç Kilometresi: Yatay ve düşey güzergah için başlangıç

kilometresini vermek için kullanılır. Program varsayılan değeri 0+00.00'dır.
Proje başlangıç değerinin 0+00.00'dan farklı olması durumunda değer
buradan girilmelidir.

• Sıradan Numara Ver: Başlangıç some değeri sorulur, girilen some değerine
göre otomatik olarak editördeki some noktalarına yeniden isim verilir.

• Some Tablosu: Editördeki tüm somelerin bilgileri tek bir tablo olarak rapor
edilir.

• Aplikasyon Tablosu: Somelerle ilgili aplikasyon bilgilerinin alınabildiği

işlemdir.

• Some Bilgileri: Some bilgilerinin plan üzerinde somelerin yanına

yazdırılması amacıyla kullanılan bir
işlemdir. Öncelikle editörden some noktası
seçilmelidir, ilk ve son some noktalarında
kurp bilgisi olmayacağı için seçilse bile
some bilgileri
alınamaz. Some
noktası seçildikten
sonra işleme girilir ve
açılan pencereden
yazdırılacak bilgiler
işaretlenir.

Tamam butonu ile ilgili

some ekranın ortasına
gelir, gerekli büyültme/ küçültme, ekran kaydırma işlemleri
yapılarak bilgiler istenen bir yere bırakılır.

• Yatay Krokisi: Yatay krokisi çizimi hazırlanabilir. Ayrıntılı bilgi çizim menüsü
içerisinde anlatılmıştır.
Editör Menüsü 3
• Dever Krokisi: Dever krokisi çizimi hazırlanabilir. Ayrıntılı bilgi çizim
menüsü içerisinde anlatılmıştır.

• Otomatik TCK Dever: Bu bölümden girilen parametreler yardımıyla proje

hızı, dever ve L boyu hesabı otomatik olarak
yaptırılabilir.

Proje hızı girilir, kurp yarıçaplarına bağlı

olarak gerekli dever ve L boyu otomatik
olarak hesaplanır ve editörde gerekli yerlere
yazılır. İşlem sonrasında Yatay Kurp
Kontrolü ve Dever Kontrolü yapılmalıdır.

Kullanıcı tercihli olarak, hesaplanan hız

10’un katlarına hesaplanan deverde
tamsayıya yuvarlatılabilir.

• Yatay Kurp Kontrolü: Some noktalarındaki kurp boylarının uzun ardışıl iki
some arasındaki alinmanın kısa olması nedeniyle yatay kurplar iç içe
girebilir. İşlem ile yatay kurpların iç içe girip girmediği rapor olarak alınabilir.
Toplu rapor sonucu Text Editörüne gelir. İstenirse ASCII bir dosyaya
kaydedilir yada bağlı yazıcıdan çıktı olarak alınabilir.

• Dever Kontrolü: Ardışıl iki some arasındaki alinmanın kısa olması nedeniyle
dever çizgileri iç içe geçebilir. Bu nedenle some bilgileri girildikten sonra
mutlaka dever kontrolü yaptırılmalıdır. Çakışan aralıklar tek tek ve topluca
rapor edilir. Toplu rapor sonucu Text Editörüne gelir. İstenirse ASCII bir
dosyaya kaydedilir yada bağlı yazıcıdan çıktı olarak alınabilir.

Gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra tekrar dever kontrolü yapılarak hatanın

düzeltilip düzeltilmediği kontrol edilebilir.

Editör Menüsü 4
7.2. Kilometre Liste Editörü

İşlem yapılacak kilometreler,

editör yardımıyla bir dosyaya
girilerek, kilometre listesinin
sorulduğu çeşitli işlemlerde
(platform şablonu, modelden
enkesit al vs.) kullanılabilir.
Kilometre bilgisinin yanı sıra
sola/sağa genişlik, açı ve
özellik kodu bilgileri de
editörde girilir.

Özellikle modelden enkesit

alma işleminde, sanat yapılarının olduğu kilometrelerde de enkesit aldırabilmek
için Kilometre Liste Editörü mutlaka kullanılmalıdır. Bu sayede istenilen
kilometrede istenile açı değeri ile kesit alınabilecektir.

• Kilometre: İşlem yapılacak kilometre değeri.

• Sola Genişlik: Üçgen modelden enkesit alımı yapılırken solda doğal zemin
kotlarının okunacağı mesafe.

• Sağa Genişlik: Üçgen modelden enkesit alımı yapılırken sağda doğal zemin
kotlarının okunacağı mesafe.

• Açı: Kesitin verevlik açısı.

• Kod: Kesitin kodu. Sadece bilgi amaçlı. (Modelden enkesit alımı için ön
değer olarak MODEL)

• [+] Ekle: Editör penceresinin sol tarafında bulunan KM, sağa ve sola
mesafe, açı ve kod bilgilerini yeni bir kayıt olarak sağ taraftaki listenin
sonuna ekler.

• [>>] Değiştir: Editör penceresinin sağ tarafında bulunan listedeki seçili

kaydın KM, sağa ve sola mesafe, açı ve kod bilgilerini sol taraftaki bilgilerle
değiştirir.

• [X] Sil: İşlemi ile işaretli satır silinir.

Ayrıca listedeki bir kayıt seçildiğinde bilgi sol tarafa kopyalanır.

7.2.1. Dosya Menüsü

Dosya saklama yükleme işlemlerinin yapıldığı menüdür. Ayrıca Enkesitten

Yükle işlemi ile genişlik kilometre ve kod değerleri istenilen bir kesit
dosyasından okutulabilir.

Editör Menüsü 5
8. Spiral
Spirallerle ilgili uygulamalarda kullanılacak çeşitli işlemler bu bölümden
yapılmaktadır.

8.1. Obje -> Spiral

Çoklu doğru, doğru ve yay objelerinin sonuna spiral eklemek amacıyla kullanılır.
Spiral seçilen objenin, seçim sırasında gösterilen en yakın ucuna eklenir.

Çoklu doğru ve doğrularda spiral için RL

değeri, R değeri ve spiral yönü girilir.

Girilen değerlere uygun olarak spiral

hesaplanarak çoklu doğru yada doğrunun
sonuna eklenir.

Yaylarda spiral objesinin eklenmesi için “L”

boyunu girilmesi yeterli olacaktır. Girilen “L”
değerine uygun olarak hesaplanan spiral yayın yakın ucuna eklenecektir.

8.2. Spiral ->Doğru

Spiralin sonuna doğru eklemek amacıyla kullanılan bir işlemdir. Eklenecek

doğrunun uzunluğu açılan pencereden girilir. Ekleme işlemi spirali seçerken
gösterilecek en yakın ucuna yapılır.

8.3. Spiral ->Daire

Spiralin sonuna daire eklemek amacıyla kullanılan bir işlemdir. Eklenecek daire
için teğet L boyu değeri açılan pencereden girilir. Ekleme işlemi spirali seçerken
gösterilecek en yakın ucuna yapılır.

8.4. Obje ->Spiral <-Obje

Gösterilen iki obje arasına spiral yerleştirmek için kullanılır. Objelerin seçildiği
noktalar aynı zamanda spiral’in yerleştirme yönünü belirler. Kullanılacak
objeler Yay yada Daire objesi olmalıdır. Minimum RL ve Maksimum RL değerleri
girilir program Reverse RL değerini hesaplar. İşlem sonunda spiral otomatik
olarak yerleştirilir.

Spiral Menüsü 1
8.5. Spiral bilgi

Spirallerle ilgili bilgilerin sorgulanabilmesi amacıyla

kullanılan bir işlemdir. Seçilen spiralle ilgili bilgiler
aşağıdaki şekildeki gibi listelenir.

8.6. Yayı Daire Yap

Ekranda gösterilen yay, yarıçap ve merkez koordinatı değiştirilmeden otomatik

olarak daireye dönüştürülür.

8.7. Daireyi sabitle

Arka arkaya iki yay/daire gösterilir, oluşturulacak spiral için RL değeri girilir.
Mesafenin korunacağı Daire yada Doğru için Eleman Sabitleme Yöntemi
seçilir, seçime uygun olarak ekranda sabit doğru yada daire gösterilir. Referans
obje ve RL değeri dikkate alınarak ikinci gösterilen daire uygun mesafeye
kaydırılır. İşlemin devamında kaydırılması istenen diğer objeler de gösterilerek
kaydırılabilir. Daha sonra Obje Spiral Obje işlemi ile araya spiral objesi
yerleştirilebilir.

8.8. Orta daireyi hesapla

İki dairenin arasına Yarıçap ve RL değeri verilerek yeni bir daire oluşturmak için
kullanılır. Obje Spiral Obje işlemi ile daireler arasına spiral objesi yerleştirilebilir.

8.9. Doğruya göre sabitle

Sabitlenecek yay/daire ve sabit doğru gösterilir, istenen RL değeri girilir.

Referans olarak gösterilen doğru yada daireye mesafesi korunacak şekilde
gösterilen yay/daire girilen RL değerine uygun bir şekilde kaydırılır. Daha sonra
Obje Spiral Obje işlemi ile araya spiral objesi yerleştirilebilir.

Spiral Menüsü 2
9. Kesit Editörü
Oluşturulan kesitlerle ilgili
düzenleme ve değişiklik
işlemlerinin yapıldığı editördür.

Kesit editörüne birden fazla dosya

yüklenebilmektedir. Yüklenen
dosyalardan sadece Aktif olan
(seçilen) dosyanın verileri ekranda
görünür. Yapılacak olan tüm
düzeltme ve değişiklikler aktif olan
(seçilen) dosya üzerinde etkili
olur. Bu nedenle işleme girmeden
önce düzenleme yada değişiklik
yapılacak dosya seçilmelidir.
Dosya seçme işlemi, dosyanın
adının yazılı olduğu bölüm mouse ile seçilerek yapılır.

Kilometre Bul: Seçilerek açılan pencereden istenen kilometre

girildiğinde, o kilometredeki kesit değerleri ekrana gelir.

Editörün üst bölümünde yapılacak işlemlerin bulunduğu

menüler yer almaktadır. Bu menülerdeki bazı işlemlere ve bazı
ekstra editleme işlemlerine verilerin bulunduğu ekranda mouse
sağ tuşuna basarak açılan menüden de ulaşılabilir. Bu
menüden yükleme saklama işlemlerinin yanı sıra bir takım
ekstra işlemler yapılabilir.

• Satır Ekle: Bulunulan satırın üzerine yeni veri girmek için

bir satır eklenir.

• Edit: Manuel kesit giriş editörü açılır. Bu bölümden kesit dosyalarının pratik
bir şekilde editlenmesi ve ekleme işlemleri yapılabilir. Ayrıntılı bilgi için
Bölüm 15 “Manuel Kesit Giriş Editörü”

• Satır Sil: Seçili olan satır silinir.

• Özellikler: Enkesitlerin çizdirilmesi sırasında kullanılacak bir takım

parametreler ve ayarlamalar bu bölümden yapılabilir.

Yapılan düzeltme ve değişiklikler sonucunda genel olarak kullanılan dosya

değişmez, değişiklikler açılan yeni bir dosyaya kaydedilir. Kaydedilen dosyanın
ismi program tarafından otomatik olarak verilir. Oluşan dosyalar bellekte tutulur,
istenirse bir isim verilerek diske kaydedilir. Kaydedilmemesi durumunda oluşan
dosya editörden çıkıldığında kaybolur.

Kayıtları değiştirmek için, mouse ile ilgili satır iki kez seçilir.

Kesit Editörü 1
 Görsel Kesit İzleyici: Editörde yüklü bulunan dosyaların Görsel Kesit
İzleyicide görüntülenebilmesi için kullanılır.

Kesit editöründe yapılabilecek işlemler menüler altında toplanmıştır.

9.1. Dosya Menüsü

Yükleme, saklama,çıktıların alınması, rapor düzenleme gibi işlemlerin yapıldığı

menüdür.

9.2. Düzenleme/ Sorgu Menüsü

Kesitlerin düzenlenmesi ve kesit sorguları ile ilgili işlemlerin bulunduğu menüdür.

9.2.1. Sırala

Karışık girilmiş kesitleri düzenlemek için kullanılır. İşlem sonunda kesitler

kilometre sırasına, kesit içerisindeki noktalar eksene mesafeye göre soldan sağa
olacak şekilde sıralanırlar. Sıralı olmayan dosyalar, yapılacak olan kübaj
hesaplamalarında ve çizimlerde hatalı sonuçlara neden olacaktır.

Sıralama işlemi sonucu değişiklikler mevcut dosyada yapılır. İsteniyor ise yeni bir
isim vererek yada aynı isimdeki dosyaya kaydedilebilir.

9.2.2. Kod Sil

NETCAD/NETPRO’de kesit noktalarına özellik

kodu verilebilmektedir. Gerektiğinde verilen
özellik kodları bu bölümden silinebilir.

Kod silme işlemi sonucu değişiklikler mevcut

dosyada yapılır. İsteniyor ise yeni bir isim
vererek yada aynı isimdeki dosyaya kaydedilebilir.

• Kilometre süzgeci: Genel Netcad süzgeç operatörleri geçerlidir. Kod silme

işleminin yapılacağı kilometreler girilir.

• Kod süzgeci: Genel Netcad süzgeç operatörleri geçerlidir. Silinecek Kodlar

için bu bölümden süzgeç verilir.

Kesit Editörü 2
9.2.3. Kod yeniden adlandır

Bul değiştir işlemidir, diğer bul değiştir

işleminden kullanım olarak biraz farklıdır. Aynı
zamanda bu işlem ile mevcut kodların başına
istenilen karakter eklenebilir. Kodlar maksimum
6 karakter olabilir.

Kod Yeniden Adlandırma işlemi sonucu

değişiklikler mevcut dosyada yapılır. İsteniyor ise yeni bir isim vererek yada aynı
isimdeki dosyaya kaydedilebilir.

• Kilometre süzgeci: Genel Netcad süzgeç operatörleri geçerlidir. Kod

Yeniden Adlandırma işleminin yapılacağı kilometreler girilir.

• Kod süzgeci: Değiştirme işleminin yapılacağı Kodlar için süzgeç verilir. Kod
değiştirme yapılacaksa süzgeç verilen kodun sonuna "*" işareti konulur. Aksi
halde süzgece uyan kodların başına, kural bölümünden girilen değer eklenir.

• Kural: Bu bölümden girilen değer verilen süzgece bağlı olarak kod değeri ile
değiştirilir yada başına eklenir.

9.2.4. Nokta Sil

İstenilen noktalar kod süzgeci verilerek

silinebilir. Nokta silme işlemi sonucu
değişiklikler mevcut dosyada yapılır. İsteniyor
ise yeni bir isim vererek yada aynı isimdeki
dosyaya kaydedilebilir.

• Kilometre süzgeci: Genel Netcad süzgeç operatörleri geçerlidir. Nokta

silme işleminin yapılacağı kilometreler girilir.

• Kod süzgeci: Genel Netcad süzgeç operatörleri geçerlidir. Silinecek Noktalar

için bu bölümden süzgeç verilir.

9.2.5. Kesit Sil

İşlem için öncelikle silinecek olan kesit kilometresi

mouse ile seçilmelidir. İşleme girildiğinde silinecek
kilometreyi belirten bir uyarı mesajı görüntülenir.
Tamam ile ilgili kesit silinir.

Kesit Editörü 3
9.2.6. Sorgu

Şev eğim listesi raporlarının alındığı, kod sorgulamalarının yapıldığı bölümdür.

9.2.6.1. Kod Sorguları

Kod sorgulamaları yapılarak bir takım sonuçlar alınabilir. Sandık kazı yada sandık
dolgu olan kesitler, sağ taraf dolgu olan kesitler, sol taraf yarma olan kesitler vs.
aralık olarak rapor edilebilir. Bu işlem aslında verilen kodların olduğu
kilometrelerin listesidir. Kod listesine "KDO KDA" yazıldığında, bu kodlar dolgu
şevlerini ifade ettiği için kesitlerin dolguda olduğu kilometreler rapor edilecektir.

• Kod Listesi: Aranacak olan kodların

listesidir. Birden fazla kod girildiğinde
kodlar arasında boşluk bırakılmalıdır.

• Arama Yöntemi: Tüm kodlar olmalı

seçeneği işaretli olması durumunda, birden
fazla kod girilmişse, tüm kodların olduğu
kilometreler rapor edilir. Herhangi Biri
Yeterli seçeneği işaretli ise Kod listesinde verilen kodlardan herhangi
birisinin olduğu kilometreler listelenir.

• Tek Kilometreleri İhmal Et: Bu seçeneğin işaretli olması durumunda

sadece tek bir kesitte koşul sağlanmışsa ihmal edilir ve aralık şeklinde
koşulun sağlandığı kilometreler rapor edilir. işaretlememesi durumunda
koşulun sağlandığı tüm kilometreler rapor edilir.

9.2.6.2. Şev Eğim Listeleri

Sol dolgu ve sağ dolgu, sol yarma ve sağ yarma tanımında uygulanan şev eğim
değerlerinin listesi bu bölümden rapor olarak alınabilir.

• Liste: Rapor alınacak şev bu bölümden

seçilir. Bir seferde tek bir şevin eğim
değerleri listelenebilir.

• Tek Kilometreleri İhmal Et: Bu

seçeneğin işaretli olması durumunda
sadece tek bir kesitte koşul sağlanmışsa
ihmal edilir ve aralık şeklinde koşulun
sağlandığı kilometreler rapor edilir.
işaretlememesi durumunda koşulun
sağlandığı tüm kilometreler rapor edilir.

Kesit Editörü 4
9.3. Kesit İşlemleri Menüsü

Kesit dosyaları ile ilgili işlemlerin bulunduğu menüdür. Temel kesit işlemleri bu
menü altında toplanmıştır.

9.3.1. Formasyon -> Yolla Birleştir

Bu işlem yol uygulamalarında ortaya çıkan bir durumu çözmek için kullanılır.
Formasyon çizgisi çizim amaçlı kullanıldığında yol çizgisini kestiği noktalarda
kalmalıdır. Formasyon kullanılarak yapılan hacim hesaplarında ise çizgi yolu şev
kazıklarına kadar izlemelidir. Ancak bu durumda yol ile formasyon aynı anda
çizildiğinde pek çok çift nokta ortaya çıkacaktır. Bu nedenle formasyon yalnızca
yolu kestiği noktalara kadar üretilir ve gerektiğinde bu işlem kullanılarak yol
çizgisi ile birleştirilir.

Şekil 1'de formasyon çizgisi yol çizgisini kestiği noktaya kadar uzamaktadır.
Formasyon->Yolla Birleştir işleminden sonra, formasyon çizgisi sk
noktalarına kadar uzatılır ve @Formasyon Yol isminde bir dosya oluşturulur.
Editörden çıkmadan bu dosya yeni bir isim verilerek saklanmalıdır. Böylece
formasyon çizgisinin iki farklı durumu elinizde olur.

Bu işlem diğer pek çok amaç içinde kullanılabilir. Örneğin yapılmış yol ile arazi
katmanları birleştirilerek bitmiş arazinin enkesitleri oluşturulabilir.

Kesit Editörü 5
İşlem sonucunda editörde @FORMASYON YOL isminde bir dosya oluşturulur.
Bu dosya incelenip değişiklikler kontrol edildikten sonra isim verilerek
saklanabilir. Kaydedilmeyen dosyalar editörden çıkışta kaybolacaktır.

9.3.2. Yol->Zemine Uzat

İşlemi ile yolun zemin ile kesişerek şev kazık noktalarının kesin olarak
hesaplanması sağlanır. İşlem sonrasında yol çizgisine şekilde kesik çizgi ile
gösterilmiş olan bağlantılar yapılır.

Doğal zemin ile tanımlanan kesit pek çok farklı yerde (Yol üzerinde bankette, yol
kenarı ile hendek dibi arasında vb.) kesişebilirler. Bu kesişimlerden hangi ikisinin
şev kazık noktası olacağını belirleyebilmek için bazı kritik noktaların kodları
gereklidir.

Şekilde görülen 6 kesişimden yalnızca 2 ve 6 numaralı noktalar şev kazığıdır.

Bunların verilebilmesi için HDO,YKO ve YKA noktaları verilmelidir. Zemine
uzatma işlemi için daha genel olarak; Yol Kenarı Sol, Yol Kenarı Sağ, Hendek

Kesit Editörü 6
Dibi Sol, Hendek Dibi Sağ kodları sorulur. Her iki taraf dolgu ise sol ve sağ yol
kenarı, her iki taraf yarma olması durumunda hendek dipleri arasındaki doğal
zemin kesişimleri dikkate alınmaz.

Uygun kodların verilmemesi durumunda eksen ile eksenin sağı ve solundaki ilk
noktalar arasındaki kesişimler dikkate alınmaz.

Yol->Zemine Uzat işlemi, enkesitin uzun olması durumunda kırpma işleminde de

kullanılabilir. Kısaca Yol->Zemine uzat işlemi Enkesitin kısa kalması durumunda
uzatma, Enkesitin uzun olması durumunda kırpma işleminde kullanılabilir.
Yukarıdaki şekilde Yol->Zemine uzat işlemi sonucunda sol tarafta araziyi geçtiği
için kırpma, sağ tarafta ise kısa kaldığı için uzatma işlemi yapılacaktır.

İşlem sonucunda editörde @YOLA UZATILDI isminde bir dosya oluşturulur. Bu

dosya incelenip değişiklikler kontrol edildikten sonra isim verilerek saklanabilir.
Kaydedilmeyen dosyalar editörden çıkışta kaybolacaktır.

9.3.3. Zemin->Sıyırma

Editörde seçili zemin dosyası, sıyırma

değerleri bölümünden verilen değerlere uygun
olarak kaydırılarak, bitkisel toprak sıyırması
sonucu zemin değerleri oluşturulur.

• Kilometre süzgeci: Genel Netcad süzgeç

operatörleri geçerlidir. Sıyırma işleminin
yapılacağı kilometreler girilir.

Kesit Editörü 7
• Gerçek paralel ve AraMesafeler değişmeden olarak iki seçenek vardır.
Sıyırma değerleri bölümünden girilen değer tam olarak uygulandığında,
sıyırma kalınlığıyla orantılı olarak ara mesafelerde değişiklik olacaktır.
Aramesafeler değişmesin seçeneği kullanıldığında ise sıyırma kalınlıkları
doğal zemine bağlı olarak çok az miktarlarda değişecektir.

• Eski Yol Kenarı Kodu: Mevcut yolun genişletilmesi gibi durumlarda, sağlam
zemin olmasından dolayı sıyırma kazısı mevcut yolun kaplamasına kadar
olması gerekir. Bu durumu sağlamak için bir sınırlama koymak gerekecektir.
Doğal zemin enkesitlerinde eski yol sol ve sağ kenarı için iki farklı kod
kullanılarak sıyırma işleminin yapılmayacağı bir aralık oluşturulabilir.

Şekilde; Eski Yol Kenar Kodu1 için "A", Eski Yol Kenar Kodu2 için "B"
değeri girilerek eski yol yüzeyinin, olduğu yerlerde sıyırma yapılmaması
sağlanır.

• Yol ile sınırla: Sadece Tüm Kesit seçeneğinde kullanılan işlemdir. Bu işlem
ile doğal zemin sadece şev kazık noktalarına kadar sıyrılır. İşaretlenmemesi
durumunda doğal zemin her yerde sıyrılır.

İlk şekilde Yol ile sınırla işlemi işaretlendiği için şev kazık noktalarına kadar
sıyırma işlemi uygulanmıştır. İkinci şekilde Yol ile sınırla işlemi işaretlenmediği
için doğal zemine, kesit boyunca sıyırma yapılmıştır.

Kesit Editörü 8
9.3.3.1. Tüm Kesit

Kazı yada Dolgu olma durumu göz önünde bulundurulmadan, her durumda
yapılan sıyırma şeklidir.

İşlem sonucunda editörde @SIYIRMA isminde bir dosya oluşturulur. Bu dosya

incelenip değişiklikler kontrol edildikten sonra isim verilerek saklanabilir.
Kaydedilmeyen dosyalar editörden çıkışta kaybolacaktır.

9.3.3.2. Dolguda

Sıyırma işleminin yalnızca dolguda uygulanan şeklidir. Editörde seçili zemin

dosyası, sıyırma değerleri bölümünden verilen değerlere uygun olarak sadece
dolgu olan bölümlerde kaydırılarak, bitkisel toprak sıyırması sonucu zemin
değerleri oluşturulur.

Kesit Editörü 9
Yol dosyası olarak formasyon dosyası seçilerek dolgu olan bölgelerin formasyon
dosyasına göre belirlenmesi sağlanabilir. Aşağıdaki şekilde oluşturulan
formasyon dosyası kullanılarak, formasyon dosyasına göre Kazı/Dolgu
belirlenmiştir.

İşlem sonucunda editörde @SIYIRMA(DOLGUDA) isminde bir dosya oluşturulur.

Bu dosya incelenip değişiklikler kontrol edildikten sonra isim verilerek
saklanabilir. Kaydedilmeyen dosyalar editörden çıkışta kaybolacaktır.

9.3.3.3. Yarmada

Sıyırma işleminin yalnızca yarmada uygulanan şeklidir. Editörde seçili zemin

dosyası, sıyırma değerleri bölümünden verilen değerlere uygun olarak sadece
yarma olan bölümlerde kaydırılarak, bitkisel toprak sıyırması sonucu zemin
değerleri oluşturulur.

Kesit Editörü 10
Yol dosyası olarak formasyon dosyası seçilerek yarma olan bölgelerin formasyon
dosyasına göre belirlenmesi sağlanabilir. Aşağıdaki şekilde oluşturulan
formasyon dosyası kullanılarak, formasyon dosyasına göre Kazı/Dolgu
belirlenmiştir.

İşlem sonucunda editörde @SIYIRMA(YARMADA) isminde bir dosya

oluşturulur. Bu dosya incelenip değişiklikler kontrol edildikten sonra isim
verilerek saklanabilir. Kaydedilmeyen dosyalar editörden çıkışta kaybolacaktır.

9.3.4. Yakın Noktaları Kaldır

Kesit dosyasının düzenlemek amacıyla kullanılan bir işlemdir. Özellikle modelden

alınan enkesitlerde birbirine çok yakın noktalar ortaya çıkabilir. Bu noktaların
hesaplamalar açısından hiçbir sakıncası yoktur ancak çizim yapıldığında
okunaklığı azaltabilir.

İşleme girildiğinde sorulan yakınlık kriteri içerisinde olan noktaların ortalamaları

alınır ve ortalama eksene mesafe ve kot olarak yeni bir nokta yaratılır.

Kesit Editörü 11
9.3.5. Eksen Kaydır

Bu işlem ile seçilen tüm kesitlerin ara mesafeleri verilen miktar kadar kaydırılır.
İşlem sonucunda eski eksen "0.00" noktası verilen değeri alır. Eksene paralel yol
geometrilerini tanımlamak
amacıyla kullanılır.

Eksen 3 mt. paralel olarak

sağa doğru kaydırıldığında
ara mesafelerde olan
değişiklik yukarıdaki şekilden
izlenebilir. Eksen sağa doğru
kaydırıldığı için eksene göre
solda kalan noktaların ara
mesafeleri verilen değer
kadar artmış, sağda kalan
noktaların ara mesafeleri ise
verilen değer kadar
azalmıştır.

Eksen kaydır işlemi sonucu

değişiklikler mevcut dosyada yapılır. İsteniyor ise yeni bir isim vererek yada aynı
isimdeki dosyaya kaydedilebilir.

9.3.6. Kesişim Noktalarını Ekle

Manuel yöntemler ile kros çevirmek için 2 tabakanın kesişim noktalarının

bilinmesi büyük kolaylık sağlar. Enkesit çizimlerinin üzerinde kontrol
makamlarının kesişim noktalarını istemesi durumunda bu işlem kullanılabilir.

Öncelikle editörden yol dosyası seçilir,

işleme girilir ve işlem dosyası olarak
Formasyon veya Doğal zemin dosyası
seçilir. İşlem sonucunda oluşacak
noktalar için KOD değeri girilebilir.
Kodlar Otomatik Arttırılacak seçeneği işaretlendiğinde girilen kod değeri
nümerik ise ilk verilen değer artırılarak devam eder. Verilen değer alfa nümerik
ise, sonuna "1" eklenir ve arttırılarak devam eder.

İşlem sonucunda editörde @KESİŞİM NOKTALARI isminde bir dosya oluşturulur.

Bu dosya incelenip değişiklikler kontrol edildikten sonra isim verilerek
saklanabilir. Kaydedilmeyen dosyalar editörden çıkışta kaybolacaktır.
Kesit Editörü 12
9.3.7. Uzat

İşlem özellikle doğal zeminin yeterince geniş alınmadığı durumlarda, kesit uç

noktalarını aynı eğimle uzatmak amacıyla kullanılır.

İşleme girilmesi ile birlikte Sol ve Sağ

genişleme değerleri sorulur.

Girilen değer pozitif ise enkesit genişliği

girilen genişlik değerine uzatılır. Örneğin
Enkesit genişliği 30 mt. ise Sola ve Sağa
genişlik değeri için 50 mt. girildiğinde enkesitler 50 mt.'ye uzatılacaktır yani
Enkesit genişliği 50 mt. olacaktır.

Girilen değer negatif ise enkesit genişliğine verilen mesafe eklenecektir.

Örneğin Enkesit genişliği 30 mt. ise Sola ve Sağa genişlik değeri için -10 mt.
girildiğinde enkesitlere 10 mt. eklenecektir yani Enkesit genişliği 40 mt.
olacaktır.

9.3.8. Sıyırma Değerleri

Bitkisel toprak kalınlıklarının belirlendiği editördür. Kesit editöründeki İşlemlere

Zemin (Sıyırma) ve İleri İşlemlere Zemin(Dolguda Sıyırma) işlemlerinde
kullanılacak nebati toprak tabakasının kalınlığıdır.

Bu editörde bir aralık bilgisi yoktur. Verilen KM değerleri ve Kalınlıklar arasında

lineer enterpolasyon yapılır. Bu nedenle kalınlık değeri bir noktada aniden
değişiyorsa (ki araştırma raporlarında genellikle bu şekildedir), değişiklik olan
KM’de ve bu KM’den projeyi etkilemeyecek bir uzaklıkta (örn. 1 m) iki ayrı değer
verilerek çalışılabilir. Aşağıdaki şekildeki veriler bu durum için bir örnektir.

Örneğin nebati toprak değerleri KM=0+000.000’dan KM=1+000.000’e kadar

"0.00 cm." KM=1+000.000’den sonra ise "30 cm" olsun.

1. Veri KM=0+000.000 , Kalınlık=0.000

2. Veri KM=1+000.000, Kalınlık=0.300

olması durumunda KM=0+050.000‘da nebati toprak kalınlığı 0.150 olarak işlem

yapılacaktır. Doğru işlem yapılması için veriler şu şekilde olmalıdır:

1. Veri KM=0+000.000, Kalınlık=0.000

2. Veri KM=1+000.000, Kalınlık=0.000
3. Veri KM=1+001.000, Kalınlık=0.300

Bu durumda istenilen kalınlıklar elde edilmiş olur. Ancak KM=1+000.000 ile

KM=1+001.000 arasında kesit olmamasına dikkat edilmelidir.

Kesit Editörü 13
Kilometre: Kalınlık değerinin başladığı
kilometre değeridir.

Kalınlık: Bitkisel toprak kalınlığı (metre)

girilir.

[+] Ekle: Editör penceresinin sol

tarafında bulunan KM ve kalınlık
bilgilerini yeni bir kayıt olarak sağ
taraftaki listenin sonuna ekler.

[>>] Değiştir: Editör penceresinin sağ

tarafında bulunan listedeki seçili kaydın KM ve kalınlık bilgilerini sol taraftaki
bilgilerle değiştirir.

[X] Sil: Sol taraftaki listede seçili olan kaydı siler.

9.4. İleri Kesit İşlemleri Menüsü

Kesit dosyaları ile ilgili işlemlerin bulunduğu menülerden ikincisidir. Temel kesit
işlemleri bu menü altında toplanmıştır.

9.4.1. Diş Kazısı

Diş kazısının yapılmasının gerektiği durumlarda kullanılır. İşleme girmeden önce

editörde diş kazısının açılacağı dosya seçilmiş olmalıdır. İşleme girildikten sonra
ise Dolguda olan yerlerin tespiti için formasyon yada yol dosyasının verilmesi
gerekir. Dosyanın seçilmesinden
sonra diş ile ilgili bir takım
parametrelerin verileceği pencere
açılır.

Maksimum Diş Genişliği, Minimum

Diş Genişliği ve Diş Uygulanacak
Maksimum Eğim değerleri girilir ve
tamam butonuna basılır. Otomatik
olarak, diş açılmış yüzey
oluşturulacaktır. Program diş
kazısını sadece doğal zeminin eğiminin verilen değeri geçtiği yerlerde açar.

Kesit Editörü 14
Mevcut yolun genişletilmesi gibi durumlarda, sağlam zemin olmasından dolayı
diş kazısının mevcut yola kadar olması gerekir. Bu durumu sağlamak için bir
sınırlama koymak gerekecektir. Doğal zemin enkesitlerinde eski yol sol ve sağ
kenarı için iki farklı kod kullanılarak diş açılmayacak bir aralık oluşturulabilir.

9.4.2. Birleştir

Aynı kilometredeki kesit noktalarının birleştirilmesine yönelik bir işlemdir. Bu

yöntem ile yolun sağ ve sol tarafının okumaları ayrı yapılmışsa yada araziden
eksik olan okumalar tamamlanmış ve eklenmesi isteniyor ise kullanılabilir.

İşlem sonucunda editörde @BİRLEŞTİR isminde bir dosya oluşturulur. Bu dosya

incelenip değişiklikler kontrol edildikten sonra isim verilerek saklanabilir.
Kaydedilmeyen dosyalar editörden çıkışta kaybolacaktır.

9.4.3. Kırp

İşlemin yapılacağı kilometreler için süzgeç verilebilir. Verilen süzgece uyan

kilometrelerde verilen iki kod değeri dışında kalan noktalar otomatik olarak
silinecektir

KYO
HDO
YKO YKO
EKS (YKO,YKA) EKS
YKA YKA
HDA
KYA

Örnekte; KYO, HDO, YKO, EKS, YKA, HDA ve KYA şeklinde dizilmiş olan
noktalardan nokta kodu süzgeci olarak YKO ve YKA girilmiş ve YKO, EKS ve
YKA haricindeki noktalar silinmiştir.

Kesit Editörü 15
9.4.4. Nokta Ekle

Editörde seçili olan kesit dosyasına, başka bir kesit dosyasından nokta eklemek
amacıyla kullanılan bir işlemdir. Eklenecek noktalar için kilometre ve kod süzgeci
verilebilir. Kurala uyan noktalar kilometre ve ara mesafe sırasına uygun şekilde
eklenir.

9.4.5. Z Kotunun Altındakileri Değiştir

Sahil bölgelerinde yapılan projelerde ortaya çıkan arazi kesitlerinin denizin altına
uzaması nedeniyle bu bölgelerde sıyırma yapılmaması için kullanılacak bir
işlemdir.

Şekilde dolgu şevinin denizin altına kadar uzaması nedeniyle, sıyırma yüzeyi de
denizin altına kadar hesaplanmıştır. Bu bölümde denizin altında sıyırma
yapılamayacağı için sıyırmanın deniz yüzeyinin başladığı noktada bitirilmesi
gerekmektedir.

Z Kotunun altındakileri değiştir işlemi neticesinde sıyırma dosyası aşağıdaki

şekilde değiştirilmiştir.

Kesit Editörü 16
 İşleme girmeden önce sıyırma dosyasının
seçilmiş olması gereklidir. Diğer dosya olarak
ise doğal zemin dosyası seçilir. Verilen kot
değeri ve seçilen bağlama yöntemine göre yeni
sıyırma dosyası oluşturulacaktır.

• Baz kot: Değişiklik işleminin yapılacağı kot

değeri girilir. Girilen kot değerinin altındaki
noktalar diğer dosyadan değiştirilecektir.

• Bağlama Yöntemi: Değiştirme işlemi sırasında bağlantının nasıl yapılacağı

belirlenir.

9.4.6. 2 Kod Arasındakileri Değiştir

Genel amaçlı bir işlemdir. Seçilen dosyadaki noktalardan aramesafe olarak

uygun olanlar, verilen ikinci dosyadaki Kod'lar arasında kalan noktalar ile
değiştirilir. İstenirse değişiklik yapılacak kilometreler için kilometre süzgeci
verilebilir.

Kesit Editörü 17
9.4.7. Ripaj

Güzergahtaki değişiklikler nedeniyle oluşan kilometre ve aramesafe

değişikliklerine uygun olarak kesit dosyasının değiştirilmesidir. İşlem için eski
güzergah ve yeni güzergah dosyaları hazır olmalıdır.

Editörden değiştirilecek dosya seçilir ve Ripaj işlemine girilir, sıra ile eski ve yeni
yatay güzergah dosyaları seçilir. Yapılan ripaj işlemi ile ilgili rapor ekrana
gelecektir. Gerekiyor ise rapor kontrol edilebilir veya bağlı yazıcıdan çıktı
alınabilir.
RİPAJ RAPORU
-----------------------------------------------
| Eski Km | Yeni Km | Mesafe |
-----------------------------------------------
| 0+000.000 | 0+000.000 | 0.000 |
| 0+020.000 | 0+020.075 | 2.813 |
| 0+040.000 | 0+040.368 | 5.403 |
| 0+044.667 | 0+045.041 | 5.620 |
| 0+060.000 | 0+061.264 | 5.924 |
| 0+080.000 | 0+082.471 | 6.097 |
| 0+087.735 | 0+090.678 | 6.096 |
| 0+100.000 | 0+102.976 | 5.309 |
| 0+119.999 | 0+129.335 | 3.205 |
| 0+140.000 | 0+149.040 | 1.782 |
| 0+153.870 | 0+162.886 | 0.783 |
| 0+160.000 | 0+169.028 | 0.402 |

İşlem sonucunda editörde @RİPAJ isminde yeni bir kesit dosyası oluşturulur. Bu
dosya incelenip değişiklikler kontrol edildikten sonra isim verilerek saklanabilir.
Kaydedilmeyen dosyalar editörden çıkışta kaybolacaktır.

9.4.8. Makro Edit

Makrolar Kesit Editörü içerisindeki tüm işlemleri tam otomatik hale getirmek için
kurulmuş yapılardır. Genel olarak NETCAD/NETPRO içerisinde bir projeyi
yaparken kullanılan işlemler makrolarda kullanılabilir. Makroları temel ilkesi, bir
hesap sırasında gerekli dosyaları kullanıcıya bir kez ve anlamlı adlar ile sormak
ve geri kalan işlemleri tümü ile otomatik olarak yapmaktır. Makroların her biri
"SECME" alt dizininde, "NCM" uzantılı ASCII tipli ayrı dosyalarda saklanırlar.
Seçim işlemi öncesinde bu dosyalar taranır ve enkesit makro adlarının ve
dosyalarının göründüğü listeden seçim yapılır.

Makroların hazırlanması Makrolar başlığı altında anlatılacaktır.

Kesit Editörü 18
9.4.9. Makro Çalıştır

Makro Edit bölümünde hazırlanan enkesit makroları bu bölümden çalıştırılır.

9.4.10. Excel'e Aktar

Enkesit verilerinin Excel programına aktarılması için kullanılan bir işlemdir.

Kesit Editörü 19
10. Platform Editörü
Platform editörü tip kesit tanımlamalarının yapıldığı bölümdür. Kurulan yapı ile
yol, kanal, baraj, pist vs. istenilen her türlü yüzey son derece hızlı bir şekilde
tanımlanabilir.

Platform editörüne girişte yapılacak işleme uygun

seçenek seçilmelidir;

10.1. Yeni Platform Sihirbazı

Bu seçenek ile Yeni bir platform tanımlanabilir.

Seçenek işaretlenip Tamam butonuna
basıldığında tanımlanacak platformla ilgili
dosyaların seçildiği ve tanımlamaların
verilebildiği pencere açılır.

• Yeni Platformun Adı: Oluşturulacak

platform için bu bölümden isim girilir yada
daha önce oluşturulmuş platform dosyaları
yeniden oluşturulması için yüklenebilir.

Eski bir dosya açılacağı zaman [...]

butonuna basılarak açılan menüden
seçilir ve Kabul edilir.

Yeni bir dosya açılacağı zaman [...] butonu ile açılan menüden, [+]
Ekle butonuna basılarak dosya ismi girilir ve Kabul edilir.

• Bağlı Olduğu Güzergah: [...] Butonuna basılarak açılan menüden,

kullanılan güzergah dosyası seçilmelidir. Tanımlanacak her yüzey bir Yatay
ve Düşey Güzergah ile bağlantılı olmak zorundadır. Bu nedenle yeni bir
yüzey tanım dosyası açıldığında, bağlı olduğu güzergah sorulur. Bu güzergah
mutlaka verilmek zorundadır. Bağlı olduğu güzergah bir kez verildikten ve
dosya saklandıktan sonra bir daha sorulmaz ayrıca Platform Editörü
içerisinde güzergaha bağlı tüm işlemlerde otomatik olarak kullanılır.

Yüzey tanımları oluşturulduktan ve saklandıktan sonra bağlı güzergahın

silinmesi/adının ve/veya yerinin değiştirilmesi durumunda, Düşey tanım
bulunamadı mesajı gelecektir. Bu durumda güzergah dosyası tekrar eski
durumuna getirilmeli yada platform ile ilgili dosya seçme vb. işlemler
tekrarlanmalıdır,
Platform Editörü 1
• Referans Enkesitler: [...] Butonuna basılarak açılan pencereden
kullanılacak Referans Enkesit dosyası seçilmelidir. Referans Enkesitler
oluşturulacak tip kesitlerin kilometrelerinin belirlenebilmesi ve
yarma/dolguların tespitinde kullanılacaktır.

• Sağa/Sola Tanım: Tip kesit tanımlamalarının yapıldığı bölümdür.

Tanımlamalar eksenden sola ve sağa yapılmaktadır. Sağ/Sol aynı
seçeneğinin işaretli olması durumunda Sola Tanım yazılırken aynı zamanda
Sağa Yol Tanımı da oluşturulacaktır. Tanımlamalar ile ilgili ayrıntılı bilgi
Platform Editörü/Yüzey Tanımla bölümünde Yüzey Tanımla işleminde
anlatılacaktır.

10.2. Makro çalıştır

Platform editöründe dosya seçimi, tanımlamaların yapılması gibi bir takım

işlemlerin bir sıra dahilinde yapılması gerekmektedir. Yapılması gereken tüm
işlemler için Platform Editörü/Makro/Makro Edit bölümünden makro
yazılarak, yazılan makrolar bu bölümden çalıştırılabilir.

10.3. Mevcut Platformu Yükle

Daha önce oluşturulmuş olan platform dosyaları bu bölümden yüklenip

kullanılabilir. Bu durumda dosya seçme işlemlerinin tekrar yapılması
gerekmeyecektir.

İşlemler sonucunda platform editörü ekrana gelecektir;

Platform Editörü 2
• Kilometre: Tanımlanan kesitin kilometresi.

• Eksen Kotu: Eksen üzerindeki kot değeridir.

• Eksenden Sapma: Tip kesit tanımlamaları eksenden sola ve sağa

yapılmaktadır. Tanımlamanın eksenden değil de eksene belirli bir mesafedeki
noktadan (Refüj Kenarı, sol şev kazık noktasının 1mt. ilerisi gibi) yapılması
gereken durumlarda eksenden sapma işlemi kullanılmaktadır.

• Sola/Sağa Tanım: Tip kesit tanımlarının yazıldığı bölümlerdir. Sola ve Sağa

tanım değerleri genelde otomatik olarak oluşturulmaktadır fakat manuel
editleme imkanı vardır.

Platform editöründe gerekli tanımlamalar yapıldıktan sonra kayıtlar üzerinde tek

tek değişiklik yapmak istenirse ilgili satır mouse ile iki kez seçilerek açılan
pencereden gerekli değişiklikler yapılabilmektedir.

Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi

herhangi bir kilometredeki kırmızı
kot, Eksenden Sapma, Sola ve Sağa
Tanım değerlerine müdahale
edebilme imkanı vardır. Kabul
butonu ile çıkıldığında gerekli
değişiklikler yapılmış olacaktır.

Butonuna basılarak yapılmış olan

tanımlar, çizgisel olarak görülebilir.

Platform Editöründe yapılabilecek işlemler menüler altında toplanmıştır.

10.4. Dosya Menüsü

Genel olarak Kesit Editörüne geçiş, yapılan tanımların dosyaya

saklanması/yüklenmesi vb. İşlemlerin yapıldığı menüdür. Dosya menüsü
içerisinde en önemli işlem, yapılan dosyaların enkesit çevrilmesi için kullanılan
Enkesit’e Çevir işlemidir.

Platform Editörü 3
10.4.1. Enkesit’e Çevir

Platform editöründe yapılan tanımların, enkesit dosyası formatına (kilometre,

eksene mesafe, kot ve özellik kodu) çevrilmesi için kullanılan işlemdir. Genel
olarak platform dosyaları "KSP", zemin dosyaları ise "KSE" uzantılı
isimlendirilirler. Oluşan dosyaların isimlendirilmesi içeriğini belirlemeye
yöneliktir. Yapısal olarak dosyalar arasında bir farklılık yoktur.

• Kilometre Süzgeci: İşlem yapılacak

kilometreler için bu bölümden süzgeç
verilebilir. Enkesit’e çevirme işlemi
tanımlanan kilometre aralığında
yapılacaktır.

• Yeni Oluşacak Enkesit Dosyası: İşlem

ilk kez yapılıyor ise bu bölüme platform
dosyası ile aynı isimde (KSP uzantılı)
olacak şekilde program tarafından
otomatik olarak isim verilir. İsteniyor ise
dosya [...] butonu ile açılacak listeden
seçilebilir yada aynı pencereden "[+]
Ekle" butonu ile yeni dosya ismi verilir.

• Süzgece Uyan Kesitleri Yenile:

Enkesit’e çevir işlemi sonrasında dosyadaki
kayıtlar silinir ve yeni kayıtlar yazılır.
Süzgece Uyan Kesitleri Yenile işlemi ile
kilometre süzgeci verilerek istenilen kilometrelerdeki tanımlar yenilenebilir.
Bu durumda sadece süzgeç verilen kilometrelerdeki tanımlar değişecek diğer
mevcut tanımlar korunacaktır.

• Sonuç Eksen Kodu: Bu bölüme yazılan değer, oluşan enkesit dosyasındaki

eksen noktasına kod olarak verilecektir.

• Uzatma Yapılacak: Oluşturulacak dosyanın başka bir dosyaya uzatılıp

uzatılmayacağı seçilir. İşaretli olması durumunda tanımlanan dosya
Uzatılacak Enkesit Dosyası bölümünden seçilen dosyaya uzatılacaktır.

Platform Editörü 4
 Şekilde düz çizgi ile gösterilen yol dosyasının, kesik çizgi ile gösterilen doğal
zemin dosyasına uzatılması sonucunda gerekli kesme ve uzatma işlemleri
otomatik olarak yapılacaktır.

Doğal zemin ile tanımlanan kesit pek çok farklı yerde ( yol üzerinde
bankette, yol kenarı ile hendek dibi arasında vb.) kesişebilir. Bu
kesişimlerden hangisinin şev kazık noktası olacağını belirleyebilmek için bazı
kritik noktaların kodları gereklidir.

Şekilde görülen 6 kesişimden yalnızca 2 ve 6 numaralı noktalar şev kazığıdır.

Bu noktaların bilinmesi için YKO, YKA ve HDA kodları verilmelidir. Gerekli
bilgiler Sol/Sağ Yol Kenar Kodu ve Sol/Sağ Hendek Dibi Kodu
bölümlerinden girilir. Her iki taraf dolgu ise sol ve sağ yol kenarı, her iki
tarafın yarma olması durumunda hendek dipleri arasındaki doğal zemin
kesişimleri dikkate alınmaz. Şev kazık noktalarının doğru olarak
hesaplanabilmesi için mutlaka uygun kod değerleri yazılmalıdır.

• Soldan/Sağdan Uzat: Sadece sola yada sadece sağa uzatmanın yapılacağı

durumlarda ilgili seçenek işaretlenir.

• Son Kodlar Korunsun: İşaretli olması durumunda, tanımda kullanılan

son noktanın kodu, şev kazık noktasının kodu olacak şekilde kesit
oluşturulur. Seçenek işaretli değil ise tanımda kullanılan kodlama sırasına
göre kesişimden sonraki ilk noktanın kodu kesişim noktasının kodu
olacak şekilde kesit oluşturulur.

Platform Editörü 5
10.5. Referanslar Menüsü

Kot ve kilometre hesaplatılmasına yönelik işlemlerin bulunduğu menüdür. Bu

menü ile kot ve kilometreye bağlı çok özel tanımlamalar kolay bir şekilde
yapılabilmektedir.

10.5.1. Enkesitten Kilometre Oku

Platform tanımlamalarının yapılacağı kilometreler enkesit dosyalarından yada

kilometre liste dosyalarından okutulabilmektedir. Enkesitten kilometre oku işlemi
ile kilometreler seçilecek bir Enkesit dosyasından okutulabilir. Enkesit dosyasının
daha önceden oluşturulmuş olması gereklidir.

İşleme girildikten sonra okunacak kilometrelerin olduğu dosya listeden seçilir.

10.5.2. Listeden Kilometre Oku

Platform tanımlamalarının yapılacağı kilometreler enkesit dosyalarından yada

kilometre liste dosyalarından okutulabilmektedir. Listeden kilometre oku işlemi
ile kilometreler seçilecek bir kilometre liste dosyasından okutulabilir. Kilometre
liste dosyasının önceden oluşturulmuş olması gereklidir.

İşleme girildikten sonra okunacak kilometrelerin olduğu dosya listeden seçilir.

10.5.3. Kırmızı Kot Hesapla

Kırmızı kot bilgilerinin güzergah dosyasından okutulması işlemidir. Düşey

Tanımla bölümünden sadece şaküllü kurp değerleri girilmektedir. Girilen şaküllü
kurp değerlerine göre ara kilometrelerdeki kırmızı kot değerleri bu bölümden
hesaplatılabilir. Program otomatik olarak eğim ve kurp boyu değerlerine göre
gerekli hesaplamayı yaparak kot değerlerini yazar.

Platform Editörü 6
10.5.4. Kot ve Sapma Oku

Referans bir kesit dosyasından, verilen kilometre süzgecine göre nokta yada
noktaların kot ve eksene mesafelerinin kot ve sapma bölümlerine okunması
işlemidir.

• Referans Enkesit: Kot ve

mesafelerin okunacağı enkesit
dosyasının seçildiği bölümdür.

• Kilometre süzgeci: Genel

Netcad süzgeç operatörleri
geçerlidir. Kot ve Sapma
okuma işleminin yapılacağı
kilometreler girilir.

• Kot Oku/Sapma Oku:

Sadece Kot, sadece sapma
yada her ikisi birden
okutulabilir.

• Sabit Sapma Eki: Okunacak mesafe değerine eklenecek ilave mesafe

değeridir.

• Okunamayanları Sil: Kot ve Sapma değerlerinin okunacağı kesit

dosyasında nokta/noktalar mevcut değilse kot ve sapma değerleri
okunamayacaktır. İstenirse bu seçenek ile noktaların okunamadığı
kilometreler platform editöründen silinebilir. Seçenek işaretlenmezse
noktanın olmaması durumunda kot ve sapma değeri değişmeyecektir.

Kot ve Sapma değerleri okunması ile ilgili olarak 3 seçenek vardır;

10.5.4.1. TekNokta

Kot ve Sapma okuma işlemi tek noktadan

yapılmaktadır. Referans Enkesit bölümünden
seçilen kesit dosyasında bulunan Kodlar
Referans Kod1 bölümünde listelenir. Kot ve
Sapma değeri okunacak nokta bu bölümden
seçilir.

Platform Editörü 7
10.5.4.2. 2Nokta

Kot ve Sapma okuma işlemi için 2 nokta

verilebilmektedir. Verilen 2 noktanın da Referans
Enkesit bölümünden seçilen kesit dosyasında
olması durumunda Kot ve Sapma okuma işlemi
yapılacaktır. Ayrıca okunacak noktalardan
hangisinin kullanılacağı MinimumZ ve
MaksimumZ seçeneklerinden işaretlenmelidir.
İşaretlenen seçeneğe göre Minimum kotlu yada
Maksimum kotlu noktanın Eksene mesafe ve Kot
değeri okunacaktır.

10.5.4.3. Sabit kot

Seçilen iki noktanın oluşturduğu çizginin belirli

bir kot değerinden geçen çizgi ile kesiştirilerek
ara mesafesinin hesaplanması işlemidir. İşlem
sonunda otomatik olarak ara mesafe değeri
hesaplanır ve sabit kot değeri ile birlikte
editörde gerekli yerlere yazılır.

Not: Ayrıca sadece Sapma değeri verilecek ise,

Platform Editörü ekranındaki bölümü seçilerek
açılan pencereden Kilometre süzgeci ve uygulanacak sapma değeri girilebilir.

10.5.5. Kırmızı Kot Fonksiyonu

Kırmızı kot hesaplamalarıyla ilgili işlemlerin yapıldığı menü açılır. Bu menüden

uygun işlem seçilip gerekli veriler girildikten sonra istenen aralıktaki kırmızı kot
değerleri hesaplatılabilmektedir.

• Kilometre Başlangıç / Bitiş: Kırmızı

kot hesaplamasının yapılacağı aralık
tanımlanır. Girilen değerler dışındaki
kilometreler işlem dışında tutulacaktır.

• Başlangıç Kot: Başlangıç kot değeri

girilir. Diğer kilometrelerdeki kot
değerleri kullanılan işleme göre
program tarafından otomatik olarak
hesaplanacaktır.

Kırmızı kot hesaplama yöntemleri 3 ana başlık altında toplanmıştır;

Platform Editörü 8
10.5.5.1. Lineer

Eğim ve Bitiş kot değerine göre iki türlü hesaplama yapılır;

Eğim%: Negatif değer azalan kot değeri, pozitif değer artan kot değeridir.
Girilen eğim değerine göre kilometrelerdeki kot değeri başlangıca olan
mesafelere göre otomatik bir şekilde lineer olarak hesaplanacaktır.

Bitiş Kotu: Başlangıç kotu değeri ile bu bölümden girilen bitiş kot değerine bağlı
olarak başlangıca olan mesafelere göre otomatik bir şekilde lineer olarak
hesaplanacaktır.

10.5.5.2. Parabolik

Kırmızı kot değeri belirli bir aralıkta kilometre değerine bağlı olarak parabol
denklemi kullanılarak hesaplanabilmektedir.

Bilindiği gibi parabol denklemi

ax2+bx+c=0 şeklindedir, burada dikkat
edilmesi gereken nokta "x" değerinin
programda "Kilometre" değerine karşılık
geliyor olmasıdır. Yani program tarafından
uygulanan denklem ak2+bk+c=0
(k=kilometre) şeklindedir. Kullanıcı
tarafından A,B ve C değerleri girilmelidir.
Girilen değerlere göre kilometre değerine
karşılık düşen kırmızı kot değerleri
otomatik olarak hesaplanacaktır.

10.5.5.3. Serbest

Kilometre değişkenine bağlı olarak

istenilen formüller oluşturulabilir.
Oluşturulan formüllere bağlı olarak
belirlenen kilometre aralığında kırmızı kot
değerleri otomatik olarak hesaplanacaktır.

Şekilde parabol denkleminin Serbest

seçeneği kullanılarak uygulanması formül
olarak görülmektedir. Formülde görüldüğü
gibi "X" değişkeni yerine "Kilometre"
değişkeni girilmiştir. Benzer şekilde "Kilometre" değişkeni kullanılarak çeşitli
eğri ve doğru formülleri elde edebilmek mümkündür.

Platform Editörü 9
10.5.6. Enkesitten Kırmızı Kot Hesapla

Kırmızı kot değerlerini oluşturulmuş bir

kesit dosyasından okuyabilme imkanı
sağlar.

Okunacak kot değerleri için mesafe

değeri verilebilmektedir. Verilecek
mesafe değeri kot değeri alınacak yerin
eksenden olan mesafesidir.

Mesafe değerinin kesitin dışında olması durumunda kot değeri

hesaplanmayacaktır.

10.5.7. Kilometre Sil

Platform editöründen istenen kilometrelerin silinmesi için kullanılacak işlemdir.

Tip kesit uygulanmayacak kilometreler bu yöntemle silinebilir.

Kilometre silmek için 2 tip süzgeç

verilebilmektedir;

• Kilometre Süzgeci Aktif:

Kilometre Süzgeci bölümünden
girilen süzgeç dikkate alınarak,
süzgece uyan kilometreler editörden
silinecektir.

• Sapma Süzgeci Aktif: Minimum

sapma ve Maksimum sapma süzgeci verilir. Verilen süzgeç arasında kalan
sapmaların bulunduğu kilometreler editörden silinecektir.

Kilometre süzgeci ve Sapma süzgeci aynı anda kullanılamaz. Her iki süzgecinde
kullanılması durumunda sadece Kilometre Süzgeci dikkate alınacaktır.

Platform Editörü 10
10.6. Yüzey Tanımla Menüsü

Yüzey tanımlama ile ilgili işlemlerin bulunduğu menüdür. Bu menüdeki işlemler

yardımıyla tip kesitler çok kolay bir şekilde uygulanabilir.

10.6.1. Yüzey Tanımla

Var olan kilometrelerde sağa ve sola tanımların topluca işlenebilmesi sağlanır.

Kilometre Süzgeci: Yol platformunun farklı kilometre aralıklarında farklı

genişlik değerleri alması durumunda, Kilometre süzgeci kullanılarak arka arkaya
farklı tanımlar yapılabilir.

Kilometre süzgecine "*" verilmesi durumunda tüm kilometrelerde işlem

yapılacaktır. Belirli bir aralık veya tek bir kilometre verilmek istendiğinde ise
"Kilometre..Kilometre" şeklinde (31200..31400 veya 33800..33800 vb.)
girilmelidir.

Sola/Sağa Tanım: Sağa ve Sola tip kesit tanımları bu bölümden girilir. Bu

bölümden girilen tanımlar verilen kilometre aralığındaki tüm kesitlere uygulanır.
İşlem ile son derece kolay bir şekilde her türlü yol/ kanal/ baraj vb. yüzeyler
tanımlanabilir.

Sola Tanım: 5%-2.5 0.25,0 0,1.8 -1,2

Sağa Tanım: 5%-2 0.25,0 0,1.8 -0.5,1 1,1

Yukarıda sayısal olarak verilen tanım aşağıdaki şekle karşılık düşmektedir.

Platform Editörü 11
Görüldüğü gibi eksene mesafe ve kotların hesaplanması gibi sürekli yapılması
zor ve hataya açık işlemler yerine oluşturulacak kesit üzerindeki noktalar eksen
kotuna göreceli olarak tanımlanabilir.

Tanımlar yapılırken normal olarak belirli bir eksen etrafında yapılır. Eksen,
platform editörüne girişte seçilen yatay güzergahtır. Platform editöründeki
Sapma bölümünden değer verilerek eksenden istenen mesafede yeni bir eksen
oluşturulabilir. Sağa ve Sola tanımların aynı olması yada her ikisinin birden
verilmesi gibi bir zorunluluk yoktur. İstenirse eksenden sadece sol tarafa yada
sağ tarafa yüzey tanımı yapılabilir.

Sağ ve Sola tanım pencerelerinin

yanında bulunan onay kutusu
işaretli değil ise tanım değerleri
uygulanmaz. [...] Bölümünden
daha önce uygulanmış tanımlar var
ise seçilebilir.

Sağ ve Sol aynı seçeneğinin işaretli olması durumunda, Sola tanım değeri
girilirken otomatik olarak Sağa tanım değeri oluşturulur.

10.6.1.1. Yüzey Tanım Kuralları

Yüzey tanımlarında iki tip eleman kullanılabilmektedir;

1. Belirli bir mesafenin belirli bir eğim ile gidilmesi.

2. Verilen Yatay/ Düşey mesafe kadar gidilmesi.

Platform Editörü 12
10.6.1.2. M Yatay Mesafe

Bu tanımlarda "M" herhangi bir

değer olabileceği gibi değişkende
olabilir. Değişken mesafe,
Rakortman Tanımları
bölümünden girilir ve KTB dosyası
içerisinde saklanır ve gerektiğinde
bu dosyadan otomatik olarak okunur. Bu durumda mesafe değeri
R01%(EĞİM), R02%(EĞİM)..RN%(EĞİM) şeklinde verilmelidir.

Tanımda arka arkaya rakortman kullanılabilir. Genişlik değeri her zaman bir
önceki çizgiye görece olarak hesaplanır. Arka arkaya 2 elemanda birden aynı
ve/veya farklı rakortman kullanıldığını varsayarsak tanım R01%D R02%D
şeklinde iken uygulama;

şeklinde olacaktır. Burada ilk düz çizgi birinci eleman (R01) tarafından, ikinci
kalın çizgi ise ikinci eleman (R02) tarafından oluşturulur.

10.6.1.3. DZ Düşey Mesafe

DZ değeri sabit olabilir. Pozitif değerler yukarıya, negatif değerler aşağıya

doğrudur.

Platform Editörü 13
10.6.1.4. D Eğim

Eğim değeri sabit veya değişken olabilir. Sabit değer olarak istenilen eğim değeri
"%" olarak (%2,%-2,%5 gibi) verilmelidir.

Pozitif değerler pozitif, negatif değerler negatif kot farkları oluştururlar.

Değişken dever 2 farklı tanımdan kaynaklanabilir. Güzergah editöründen

girilen some bilgilerine ek olarak verilen otomatik T.C.K yönetmeliklerine uygun
dever;
• %D Dever, sağda veya solda olmasına göre otomatik olarak belirlenir.

• %DA Sağ dever, solda sağ tarafın değerini kullanmak için gerekli.

• %DO Sol dever, sağda sol tarafın deverini kullanmak için gerekli ve ek
olarak %-D, %-DA ve %-DO biçimleri de programda tanımlıdır.

Serbest dever, Serbest Dever Tanımları, bölümünden girilen, İstenilen

kilometre aralıklarında, istenilen deverin uygulanması için kullanılır. %D1,
%D2..%DN şeklinde kullanılır.

10.6.1.5. Elemanların Birlikte Kullanımı

Bir satırda tanım yaparken her bir tanım elemanı arasında boşluk
bırakılmalıdır.

10.6.1.6. Kodlama

Yol projelendirmede kodlama plan oluşturmada, enkesitlerin yorumlanmasında,

enkesitlerin raporlanmasında, gereksiz ayrıntının ayıklanması gibi pek çok
konuda sayısız yarar getirmektedir. Bu kodlamanın gerçekte nasıl yapılacağı
tamamen kullanıcının ihtiyaçlarına bağlıdır. Ancak genel olarak uyulması gereken
kurallarda bulunmaktadır.

1. Yolun sağ ve sol tarafı farklı şekilde kodlanmalıdır. Bunun gerekliliği yolun
sağ ve solunun gerçekte farklı çizgilerden oluşmasıdır.

2. Enkesit üzerinde aynı kodlu iki nokta bulunmamalıdır. Şev kazıkları kazı ve
dolguda aynı tarafta olsalar bile farklı kodlanmalıdır. Bu şevli plan
oluşturmada ortaya çıkacak ikilemleri ortadan kaldırmak içindir.

Platform Editörü 14
3. Bunların dışında kesin gerekmemekle birlikte standart bir kodlama sistemi
oluşturulmalıdır. Bu eğitimin kolaylaşması, daha önce yapılan projelerin
yorumlanması, verilerin paylaşılması gibi pek çok konuda yarar sağlar.

Yukarıda sayılan kurallara uyulmaması durumunda;

• Zemine uzatma işleminde şev kazıklarının belirlenmesi yanlış olabilir.

• Planlar yanlış çıkabilir. Kodlanmamış çizgiler planda görünmez.

10.6.1.7. Yüzey Tanımında "KOD" Kullanımı

Oluşan noktaya kod verebilmek için yüzey tanımı ile eleman tanımlandıktan
sonra boşluk bırakmadan virgül konularak noktaya verilecek kod yazılır.

Sola Tanım : 3.5%D,BKO 2.5%D,YKO

Sağa Tanım: 3.5%D,BKA 2.5%D,YKA

Sola ve sağa, verilen tanımlar sonrasında oluşacak yüzey yukarıdaki gibi

olacaktır.

Tanım sözlü olarak anlatılacak olursa; 3.5 mt. sola doğru "%D" eğimiyle git
ve oluşan noktaya "BKO" kodunu ver, 2.5 mt. git ve oluşan noktaya "YKO"
kodunu ver şeklinde olacaktır.

Burada kullanılan kodlar; "BKO" Banket kenarı sol, "YKO", Yol kenarı sol
anlamını taşımaktadır. Aynı kodların sağ taraf için kullanıldıklarında sadece "O"
harfi yerine "A" harfi geldiğine dikkat edilmelidir. Türkçe'de Sol ve Sağ her
ikiside "S" harfiyle başladığı için kodlamada her ikisininde ikinci harfi olan sol için
"O" ve sağ için "A" harfleri kullanılmaktadır.

Not: DZ ve Mesafe verilerek oluşturulacak tanımlar en genel olarak şev

tanımlarında kullanılmaktadır.

Sola Yarma Şevi Tanımı: -1.2,3,HDO 1,1,KYO

Sola Dolgu Şevi Tanımı: -2,3,KDO
Sağa Yarma Şevi Tanımı: -1.2,3,HDA 1,1,KYA
Sağa Dolgu Şevi Tanımı: -2,3,KDA

Platform Editörü 15
 Dolgu Kesiti

Kazı Kesiti

Şev tanımı sözlü olarak anlatılacak olursa;

Dolguda 2 metre aşağı doğru, 3 metre yatay olarak sola doğru git ve oluşan
noktaya "KDO" kodunu ver.

Kazıda ise 1.2 metre aşağı doğru, 3 metre yatay olarak sola doğru git oluşan
noktaya "HDO" kodunu ver, sonra 1 metre yukarı, 1 metre yatay olarak sola
doğru git oluşan noktaya "KYO" kodunu ver şeklinde olacaktır.

Burada kullanılan kodlar; "KDO", Kesişim dolguda sol, "HDO", Hendek dibi sol,
"KYO", Kesişim yarma sol anlamını taşımaktadır. Yine aynı şekilde kodlar sağ
taraf için kullanıldığında sadece "O" harfi yerine "A" harfi gelecektir.

Platform Editörü 16
10.6.1.8. Dairesel Kesit Tanımı

Tünel, Kanal vb. yapılarda ortaya çıkabilecek dairesel kesitler programda özel bir
yöntemle tanımlanabilmektedir. Dairesel kesit için verilebilecek tanım ve
değişkenler aşağıda açıklamıştır. Yay tanımı,

$MY,MX,BAŞA,BİTA,R,N,KOD şeklinde verilmelidir.

Burada kullanılan değişkenler;

• MY,MX: Merkez Y ve X koordinatı. Bu koordinat enkesit düzlemindedir.

Eksen koordinatı 0,0 alınır. Y değeri yatay, X değeri düşeydir. Sağa
tanımlarda Y ekseni sağa, sola tanımlarda Y ekseni sola doğrudur. Bu şekilde
aynı tanım her iki tarafta da kullanılabilir.

• BAŞA,BİTA: Başlangıç ve bitiş açısı Grad değeri cinsinden verilir. Açılar

yatay eksenden (Y) sağa tanımlarda ters saat yönünde, sola tanımlarda saat
yönünde ölçülürler.

• R: Yayın yarıçap değeridir.

• N: Örnek nokta sayısı belirlenir. Oluşturulan yay N parçadan oluşur.

• KOD: Yayın bitiş noktasına verilecek kod değeri girilmelidir.

Örnek tanım;

Sağa: $0,3,100,0,10,TNA1 -3,0,TNA2

Sola: $0,3,100,0,10,TNO1 -3,0,TNO2

Tanım ile ilgili açıklayıcı şekil yanda

verilmiştir.

10.6.2. Yüzey Oluştur

Referans enkesit dosyasına bağlı olmadan

istenen aralıklarda, başlangıç ve bitiş
kilometresi verilerek tanım yapılacak
kilometrelerin eklenmesi amacıyla
kullanılır.

İşlem öncesinde editörde girilmiş olan

kilometreler var ise aynı kilometreler
değiştirilmez, yeni kilometreler eklenir.
Platform Editörü 17
10.6.3. Yüzey Kaydır

Eksen kotundan, sabit bir değerin yada

çeşitli hesaplamalar sonucunda elde
edilecek bir değerin düşülmesi yada
ekletilmesi işlemidir.

Yüzey kaydırma işleminde kullanılacak 4

seçenek vardır.

10.6.3.1. Sabit kot

Eksen kotlarından verilen bir sabit değer

kadar kaydırılır. Eklenecek değerin
negatif olması durumunda mevcut
kotlara eklenir, pozitif olması
durumunda mevcut kotlardan çıkartılır.

10.6.3.2. Tanım

Bu bölümden kaydırma miktarı olarak

yüzey tanımlamalarında kullanılan
deyimler kullanılabilir.

Kaydırma miktarı yapılan tanımın

başlangıç ve bitişi arasındaki kot farkıdır.
Dikkat edilmesi gereken nokta bu
tanımda sağ/sol ayrımı
yapılamayacağıdır. Bu nedenle %D
ve/veya %-D tanımı kullanılamaz. Bunun yerine %DA,%DO,%-DA ve %-DO
kullanılması gereklidir.

Platform Editörü 18
Şekilde, kesik çizgi ile gösterilen formasyon çizgisini tanımlamak için hesaplanan
kırmızı kotlardan sabit bir değer kadar kaydırmak yeterlidir. Eksende kot farkları
tüm kilometrelerde aynı olacaktır.

Yukarıda görülen durumda sağ tarafın formasyon tabakasını oluşturmak için

yüzeyin sabit bir değer kadar kaydırılması yeterli değildir. Kurplardaki dever
değişimlerinden ötürü sol ve sağ yolların eksenleri arasındaki kot farkı sabit
değildir. Bu kot farkı; M1%D1 M2%D2 tanımının düştüğü kot farkı ile aynıdır.
Kaydırma miktarı; M1%D1 M2%D2 verilerek bu sonuca ulaşılabilir. Daha
sonra formasyon kalınlığı kadar sabit bir değer verilerek yüzey aşağı kaydırılır.

10.6.3.3. Formül

İki enkesit dosyası arasında eksenden

belirli bir mesafedeki kot farkı bulunarak
"A" değişkeni elde edilir. Bulunan bu
değer Formül bölümünde, oluşturulan
bir formülde kullanılarak elde edilen
değer işaretine göre eksen kotlarından
düşülür yada eklenir.

• Enkesit/2. Enkesit: Kot farkı

hesaplamasında kullanılacak iki kesit dosyası seçilir. Dosyaların seçilme sırası
bulunacak "A" değişkeninin işaretinde etkili olacaktır.

• Kot Farkı Hesaplanacak Sapma: Kot farkı hesaplanacak yerin eksenden

olan mesafesi girilir. Sol taraf için negatif sağ taraf için pozitif değer
verilmelidir.

Platform Editörü 19
• Formül: Bulunan "A" değişkeni bu bölümden yazılacak formül içerisinde
kullanılır. Elde edilen değer işaretine göre eksen kotlarından düşülür yada
eklenir.

İşlem özellikle baraj projelendirmelerindeki kret kotu hesabında kullanılabilir.

Bilindiği gibi kret kotu hesabında, eksendeki baraj kotu ve doğal zemin kotu
arasındaki fark hesaplanarak bulunan değer bir katsayıyla çarpılıp ilave edilecek
kot miktarı hesaplanmaktadır.

10.6.3.4. Tablo

Kaydırma işleminde kullanılacak değerler

oluşturulacak bir tablodan okutularak
işlemler yapılabilir.

Öncelikle değerlerin tabloya girilmesi

gereklidir, Tablo Edit bölümü seçilerek
açılan pencere üzerinde iken mouse
sağ tuşuna basılır ve "Ekle" işlemi
seçilerek gerekli bilgiler girilir ve tamam
butonu ile tabloya eklenir.

Kilometre başlangıç ve bitiş

değerleri ile başlangıç ve
bitişteki kaydırma miktarları
girilir. Başlangıç ve bitiş
değerlerinin faklı olması
durumunda, ara
kilometrelerdeki kaydırma
miktarı program tarafından
otomatik olarak hesaplanır.
Gerekli bilgiler girilip tamam
butonu ile işlemden
çıkıldığında gerekli yüzey
kaydırma işlemi tamamlanmış olacaktır. Girilen kalınlık ve kilometre değerleri
ileride tekrar kullanılmak üzere program tarafından güzergah dosyası içerisine
kaydedilir.

Platform Editörü 20
10.6.4. Yüzey Edit

Bul ve Değiştir işlemidir. Bul

bölümünden girilen değer yerine,
Değiştir bölümünden girilen değer
yazılır. Değiştirme işleminin yapılacağı
kilometreler için kilometre süzgeci
verilebilmektedir.

Bu işlem ile 3.5%D,YKO şeklinde tanım

yapılmışsa ve yol genişliğinin 3.5 metre değil de 5 metre olması durumunda, Bul
bölümüne 3.5, Değiştir bölümüne 5 yazılarak, tüm kilometrelerde gerekli
değişiklik otomatik olarak yaptırılabilir.

10.7. Şev Tanımları Menüsü

Genel olarak programda yol kenarına kadar olan bölüm ayrı bir tanım, şev
tanımları ise ayrı bir tanım olarak verilmektedir. Bu bölümde şev tanımları ile ilgil
ayrıntılı bilgi verilecektir.

10.7.1. Şev Uygula

Yol projeleri için tip kesitlerin oluşturulmasında en büyük sorun nerede kazı,
nerede dolgu olacağının belirlenmesidir. Şev Uygula işlemi, uygun şevlerin
belirlenmesi işlemini tamamen otomatik hale getirir.

Öncelikle yolun sadece yol kenarına kadar olan tanımları yapılmalıdır.

Tanımlanan yüzeyde şev tanımları olmamalıdır.

• Kilometre süzgeci: Farklı kilometre aralıklarında farklı tanımlar uygulamak

amacıyla kilometre süzgeci verilebilir.

Platform Editörü 21
• Doğal Zemin Enkesitleri: Programın yarma/dolgu tercihlemesini yaparken
kullanacağı enkesit dosyasıdır. Normal yol işlerinde bu dosya genel olarak
arazi enkesitleridir.

• Yarma ve Dolgu Tanımları: Yol yüzeyinin kazıda/dolguda olması

durumuna göre uygulanacak tüm tanımlar bu bölümden girilir. Oluşabilecek
şevler için 4 tane seçenek vardır, solda kazı yada dolgu ve sağda yarma
yada dolgu olabilir. Program yol yüzeyinin kazıda yada dolguda olması
durumuna göre verilen tanımları tespit ederek uygular.

• Hendek Kritik Yüksekliği ve Mesafesi: Doğal zemin ile yol dolgu şevinin,
yol yüzeyine çok yakın bir noktada kesişmesi durumunda, dolgu yüksekliği
çok az olacağı ve bu durum drenaj açısından sorun çıkaracağı için kritik
yüksekli ve kritik mesafe değerleri verilir. Girilen bu değerler Yarma/Dolgu
kararının verilmesinde etkili olacaktır.

• Sağ ve Sol Aynı: Bu seçeneğin işaretli olması durumunda, Sola şev

değerleri girilirken otomatik olarak Sağa şev değerleri oluşturulur.

Şev tanımları öncesinde yol yüzeyi yol kenarlarına kadar tanımlı olmalıdır. Yol
kenarı kavramı şev tanımından önceki son nokta olarak algılanmalıdır. Şev
tanımları hariç tip kesit görüntüsü aşağıdakine benzer şekilde (yüzey tanımına
bağlı olarak) oluşacaktır.

Solda Yarma Tanımı: -1.2,3,HDO 1,1,KYO

Sağda Dolgu Tanımı: -1,3,KDO
Sağda Yarma Tanımı: -1.2,3,HDA 1,1,KYA
Sağda Dolgu Tanımı: -1,3,KDA

İşlem sonunda şekilde belirtilen YKO ve YKA noktalarının zemine göre

konumlarına göre kazı veya dolgu tanımları var olan tanımların yanına yazılır.
Şekilde gösterilen kesitte sol taraf dolgu, sağ taraf kazı olarak bulunmuştur.
Doğal zemin siyah renkte gösterilmiştir.

Platform Editörü 22
Şevlerin uygulanması sırasında karar YKO ve YKA noktalarına göre verilir. Yolun
sağ tarafında, YKA noktası doğal zeminin üzerinde kalıyor ise Dolgu, altında
kalıyor ise Yarma şevi uygulanır. Ancak doğal zeminin YKA-HDA noktalarının
oluşturduğu çizgiden geçmesi durumunda daha öncede belirtildiği gibi dolgu
yüksekliği çok az olacak ve drenajda sorun yaşanacaktır. Yarma Hendeği Kritik
Yüksekliği ve Mesafesi değerleri bu gibi durumlara son derece etkin bir çözüm
sunar. Bu değerler Yarma/Dolgu kararının verileceği noktanın konumunu
değiştirir.

Yarma hendeği kritik yüksekliği YKA noktasının Yarma/Dolgu kararı öncesinde,

kritik yükseklik kadar aşağıda ve kritik mesafe kadar sağda varsayılmasına yol
açar. Bu işlemin amacı HDA noktasının doğal zeminin altında kalmasını
sağlamaktır.

Bu nedenle kritik yüksekliğin hendek yüksekliğine, kritik mesafenin YKA-HDA

yatay mesafesine eşit verilmesi gerekir. Parametreler sol ve sağ için ayrı ayrı
verilmelidir.

Şev tanımlarında son elemanlar yalnızca doğrultu belirlerler. Bu elemanların

gerçekte ne kadar uzun olacağı şev kazık noktalarına göre değişecektir. Şev
kazık noktaları Enkesit’e Çevir İşlemi ile otomatik olarak hesaplanacaktır.

10.7.1.1. Palye Tanımları

Palye tanımları da şev tanımları gibi yapılmaktadır. Tahmini maksimum palye

sayısı kadar tanım tekrarlanarak yapılır.

Platform Editörü 23
Dolgu Sol;

-10,5,D1O 5%5,D2O -10,5,D3O 5%5,D4O -10,5,D5O 5%5,D6O -10,5,D7O

Yarma Sol

-1,2,HDO 15,5,P1O 5%5,P2O 15,5,P3O 5%5,P4O 15,5,P5O 5%5,P6O 15,5,P7O

her iki tanımda da 3 palye

bulunmaktadır. Doğal zemini
nerede keseceği otomatik olarak
belirlenerek gereksiz tanımlar kesit
bazında ayıklanırlar.

Şekilde kesik çizgi ile olası doğal

zemin ve bunlar için hesaplanacak
şev kazık noktaları gösterilmiştir.

Doğal zeminin tanımın ötesine

geçmesi durumunda son eleman
uzatılacaktır.

10.7.2. Dolgu Yüksekliklerine Göre Şev Uygula

Farklı dolgu yüksekliklerine göre farklı tanımların uygulanabilmesi için kullanılan

işlemdir. Tanımlamalar ile ilgili geniş bilgi Şev Uygula işleminde anlatılmıştır.

• Kilometre süzgeci: Farklı kilometre aralıklarında farklı tanımlar uygulamak

amacıyla kilometre süzgeci verilebilir.

Platform Editörü 24
• Doğal Zemin Enkesitleri: Programın yarma/dolgu tercihlemesini yaparken
ve dolgu yüksekliklerinin tespitinde kullanacağı enkesit dosyasıdır. Normal
yol işlerinde bu dosya genel olarak arazi enkesitleridir.

• Dolgu Yüksekliği ve Sola/Sağa Dolgu Tanımları: Gerekli yükseklik

kriterleri ve uygulanacak tanımlar bu bölümden girilir.

• Solda/Sağda Yarma Tanımı: Yarmada uygulanacak tanım girilir.

• Hendek Kritik Yüksekliği ve Mesafesi: Doğal zemin ile yol dolgu şevinin,
yol yüzeyine çok yakın bir noktada kesişmesi durumunda, dolgu yüksekliği
çok az olacağı ve bu durum drenaj açısından sorun çıkaracağı için kritik
yüksekli ve kritik mesafe değerleri verilir. Girilen bu değerler Yarma/Dolgu
kararının verilmesinde etkili olacaktır.

• Sağ ve Sol Aynı: Bu seçeneğin işaretli olması durumunda, Sola şev

değerleri girilirken otomatik olarak Sağa şev değerleri oluşturulur.

• TCK Yönetmeliğine Göre: Dolgu yüksekliğinin tespiti ve tanımın

uygulanmasında iki tip yöntem kullanılmaktadır. TCK yönetmeliğine göre
seçeneği işaretli olması durumunda, her dolgu aralığı için maksimum
yükseklik hesaplanır ve aralıktaki tüm kesitlere aynı şev değeri uygulanır.
İşaretli olmaması durumunda maksimum yükseklik ve uygulanacak tanım
kesit bazında belirlenecektir.

10.7.3. Şev Tanımlarını Sil

Şev tanımları ve yüzey tanımları temel

olarak birbirinden ayrı olarak tutulur.
Her yüzey tanımında varsa bir önceki
tanım silinir. Şev tanımında bu durum
aynı değildir. Şev tanımlarının arka
arkaya tekrar uygulanması durumunda ,
yeni uygulanan tanım bir öncekinin
devamına eklenecektir. Bu çok özel
durumlar dışında kullanılmaması gereken bir yöntemdir. Şev tanımı yapmadan
önce, daha önce uygulanmış şev tanımı varsa bu işlem ile silinmelidir.

Tanımların silineceği kilometreler için süzgeç verilebilir ayrıca tanımların sağda

ve solda yada sadece sağda, sadece solda silineceği belirlenebilir.

Platform Editörü 25
1.1.1 Maximum Dolgu Yükseklik Raporu

Bu bölümden maximum dolgu yükseklikleri ile ilgili rapor alınabilmektedir.

Rapor alınacak kilometreler için süzgeç verilebilmektedir. Dolguda olan kesitlerin

tespiti için Doğal zemin kesitlerinin, Hendek kritik yükseklik ve Mesafe
değerlerinin verilmesi gereklidir. Raporlar solda ve sağda olmak üzere ayrı ayrı
alınabilir.

10.8. Makro Menüsü

Otomatik Kanal, İstinat ve İksa duvarı tanımlarının ile Platform Makrolarının

yazma, değiştirme ve çalıştırma işlemlerinin yapıldığı bölümdür.

10.8.1. Makro Çalıştır

Makro Edit bölümünde hazırlanan platform makroları bu bölümden çalıştırılır.

10.8.2. Makro Edit

Makrolar Platform Editörü içerisindeki tüm işlemleri tam otomatik hale getirmek
için kurulmuş yapılardır. Genel olarak NETCAD/NETPRO içerisinde bir projeyi
yaparken kullanılan işlemler makrolarda kullanılabilir. Makroları temel ilkesi, bir
hesap sırasında gerekli dosyaları kullanıcıya bir kez ve anlamlı adlar ile sormak
ve geri kalan işlemleri tümü ile otomatik olarak yapmaktır. Makroların her biri
"SECME" alt dizininde, "NCM" uzantılı ASCII tipli ayrı dosyalarda saklanırlar.
Seçim işlemi öncesinde bu dosyalar taranır ve platform makro adlarının ve
dosyalarının göründüğü listeden seçim yapılır.

Makroların hazırlanması Makrolar başlığı altında anlatılacaktır.

Platform Editörü 26
10.8.3. Otomatik Kanal Tip Tanımları

Prekast ve Tersiyer tipi kanalların otomatik oluşturulması için gerekli tanımlar

mevcuttur.

10.8.4. Otomatik İstinat Duvarı

İstinat duvarı oluşturulması ile ilgili

işlemler bu bölümden otomatik olarak
yapılabilmektedir. İstinat duvarı
oluşturmadan önce gerekli şev
tanımlamaları yapılmış olmalıdır. İşleme
girişte istinat duvarının oluşturulmasında
kullanılacak olan doğal zemin dosyası
seçilir. Seçme işlemi sonrasında gerekli
bilgilerin girileceği pencere gelir.

• Solda/Sağda İstinat Duvar Aralıkları: İstinat duvarlarının oluşturulacağı

kilometrelerin başlangıç ve bitiş değerleri ile başlangıç ve bitiş noktalarındaki
eksene olan mesafeleri girilir.

• Uygula: Girilen bilgilere uygun olarak solda ve sağda istinat duvarları

oluşturulur. Oluşturulan bilgiler platform dosyası içerisinde tutulur.

• Temel Derinliği: Temel derinliği bilgisi girilir.

• Duvar Kalınlık Tablosundan: Hamule yüksekliği ve Duvar Yüksekliği

bilgisine göre hesaplanacak olan duvar kalınlığının, ara değer olması
durumunda; Hesaplanan Ara Değerin mi? yoksa cetvelden Bir Üst
Değerin mi? alınacağı belirlenir. Ayrıca "T" butonuna basılarak duvar
kalınlığı öğrenilebilir.

10.8.5. Otomatik İksa Duvarı

İksa duvarı tanımlamaları yapılır.

Platform Editörü 27
11. Kübaj editörü
Kesitler arasında her türlü alan ve kübaj hesaplamalarının yapıldığı editördür.
Hesapta kullanılacak kesitler KSE veya KSP formatında olmalıdır. Hesaplamalar
sonrasında bulunacak değerler saklanarak brükner dengelemesi, enkesitlerin
yanına kübaj değerlerinin yazdırılması gibi çeşitli işlemlerde kullanılabilir.
Saklanan dosyalar KUB uzantılı olarak kaydedilir.

Kübaj editörü Alanlar (Kazı/Dolgu) ve Hacimler (Kazı/Dolgu) olarak iki farklı

bölümden oluşmaktadır. Her iki bölümde de A, B, C, D, E ve F kolonları olmak
üzere 6 tane kolon mevcuttur. Alan hesaplamaları sonucu değerler alan hesapları
için ayrılan bölüme Hacim hesaplamaları sonucu ise hacim hesaplamaları için
ayrılan bölüme yazılır.

Kübaj editöründe sadece kazı ve dolgu alanlarına müdahale edilebilir. Kazı ve

dolgu alanlarını değiştirmek için ilgili satır iki kez seçilir yeni değer girilir ve
tamam butonu ile kabul edilir.

Bazı durumlarda güzergah üzerinde köprü, viyadük, tünel vb. yerlerde kübaj
hesabı yapılması istenmez. Bu gibi yapıların olduğu kilometreler Özel Aralıklar
Editöründen girildiği takdirde, bu kilometrelerde hesap yapılmayacaktır.

Kübaj editöründe yapılacak işlemler menüler altında toplanmıştır.

Kübaj Editörü 1
11.1. Dosya Menüsü

Yükleme, saklama,çıktıların alınması, rapor düzenleme gibi işlemlerin yapıldığı

menüdür.

11.2. Hesap Menüsü

Alan ve Hacim hesabı, Kross hesap Çıktılarının alınması, kolon işlemleri ve makro
işlemlerinin bulunduğu menüdür

11.2.1. Alan Hesapla

Kesitler arası alan hesabı yapar. İşlem seçildiğinde gerekli dosyaların

seçilebileceği pencere açılır. Bu penceredeki seçenekler yardımıyla eksenin
solunda ve/veya sağında kalan alanlar hesaplatılabilir.

Sonraki ve önceki alım kesitleri

veriliş sırası önemlidir. Yol ile
doğal zemin dosyası arasında
yapılacak bir alan hesabında
öncelikle yol dosyasının seçilmesi
ile doğru sonuç elde edilebilir.
Sıranın yanlış verilmesi
durumunda sadece kazı ve dolgu
değerleri ters çıkacaktır. Bu
durumda Kazı<->Dolgu işlemi
ile, ilgili kolonun kazı ve dolgusu
yer değiştirilerek doğru sonuç elde edilmiş olur.

Alanlar A, B, C, D, E ve F kolonları olarak bölümlenmiştir. Hesaplanan alanlar

işleme girmeden önce seçilen kolona yazılırlar. Kolonlar arası yer değiştirme ve
hesaplama gibi işlemler Hesap Menüsü altında toplanmıştır.

Alan hesabı sırasında dikkat edilmesi gereken bir nokta kesitlerin bir diğeri
üzerine uzatılmış olmasıdır aksi durumda program uzatma yapılmamış kesitleri
düşey olarak diğeri ile birleştiğini kabul ederek alan hesabı yapacaktır.

Kübaj Editörü 2
Şekil 1'de gerekli uzatma işlemleri sonrası yol yüzeyi, doğal zemin üzerinde
bittiği için kübaj hesaplamaları sonrasında alan hesabı doğru olarak
hesaplanacaktır. Şekil 2'de ise yol dosyası doğal zemin ile birleşmediği için kesik
çizgilerin olduğu varsayılarak hesaplama yapılacaktır.

Şekil 2'de koyu renkli tarama ile gösterilen alan hesaplama dışında kalacaktır.
Ana kural kesitlerin birleşmemesi durumunda 1. verilen dosyanın 2.
dosyaya düşey olarak birleştirileceğidir yani birleştirme işlemi her zaman 1.
Dosyadan yapılır.

11.2.2. Hacim Hesabı

Alanlar için ayrılan bölümden, hacim

hesabının yapılacağı değerlerin
bulunduğu alan ve ayrıca hacimler için
ayrılan bölümden, yapılan hesap sonucu
bulunan değerlerin yazılacağı kolon
seçilmelidir. Editöre ilk girişte her ikisi
içinde "A" kolonu seçili olacaktır.

Hacim hesabı işlemine girildiğinde

ekrana kullanılacak Kübaj Yönteminin seçileceği pencere gelir ve bu pencereden
ilgili seçenek seçilerek tamam butonu ile hesap yaptırılır.

Hesap sonucu değerler seçilen kolonda ilgili yerlere yazılacaktır.

Kübaj Editörü 3
11.2.3. Kross Hesap Çıktısı

Kross hesabında kullanılan noktaların listesi alınabilir. Alınan listede kilometreler,

kazı ve dolgu alanları da listelenecektir.

Kross Hesap Çıktısı Örneği

KİLOMETRE: 0.000

KAZI ALAN = 2.90

CROSS kot= 894.82 893.37 894.37 894.46 894.55 894.80
CROSS mes= -10.44 -9.00 -7.50 -3.05 -5.00 -10.00

DOLGU ALAN = 3.74

CROSS kot= 894.46 894.52 894.37 893.89 893.85 894.32
CROSS mes= -3.04 0.00 7.50 8.22 5.00 0.00

KAZI ALAN = 0.33

CROSS kot= 893.89 893.37 893.90
CROSS mes= 8.22 9.00 9.52

KİLOMETRE: 20.00

KAZI ALAN = 3.12

CROSS kot= 896.60 894.90 895.90 895.95 895.96 896.52
CROSS mes= -10.70 -9.00 -7.50 -4.87 -5.00 -10.00

DOLGU ALAN = 4.83

CROSS kot= 895.95 896.05 895.98 895.62 895.59 895.47
CROSS mes= -4.87 0.00 7.50 8.02 5.00 0.00

KAZI ALAN = 0.541

CROSS kot= 895.6283 894.9800 895.6471
CROSS mes= 8.0276 9.0000 9.6671

Raporlanan değerler, bağlı yazıcıdan çıktı alınarak kontrol yapacak kuruma

teslim edilebilir yada daha sonra yazdırılmak üzere dosyaya kaydedilebilir. Her
aşamada Kross hesap çıktısının tekrar alınabilmesi mümkündür.

11.2.4. Alan Hesap Sihirbazı

Alanların hesaplanmasında kesitlerin yanı sıra görselliği de ele alan bir işlemdir.
Hesaplanacak alanlar pencereden gösterilerek kolonlara yazdırılır.

Kübaj Editörü 4
İşlem özellikle baraj projelerinde belirli bir kota göre yapılan dolguların
hesaplanmasında pratik çözümler sunar. Bu yöntem ile yapılan dolgu miktarları
ve daha ne kadar dolgu yapılacağı gibi sorulara çok kısa bir sürede çözüm
üretilebilir.

• Dosya: Kübaj hesabında kullanılacak dosyaların

Ekleme, Silme ya da Referans olma özelliğinin
belirlendiği bölümdür. Dosya bölümü üzerinde
mouse sağ tuşuna basılarak açılan pencereden
yapılacak işlem seçilebilir.

Seçilen dosyaların yanındaki kutulardan renk seçimi

yapılabilir.

Renk için, renk kutusu iki kez seçilerek açılan paletten istenen renk seçilir.

Dosya ekle: Yeni bir dosya eklenir.

Dosya Sil: Seçili dosya listeden çıkarılır.

Referans Yap: Seçili dosya referans olarak belirlenir. Dosyanın referans

olma özelliği kilometreler açısından önemlidir. Listede referans olan dosyanın
kilometrelerine göre kesitler çizilir. Referans dosyada olmayan kilometreler
görüntülenmez. Limit bul işleminde de limitler referans kesite göre
hesaplanır.

• Kesit: Referans dosya kilometrelerinin görüntülendiği bölümdür. Seçili

kilometredeki enkesit pencerede çizilir. Kilometreler arasında klavyeden
aşağı ok, yukarı ok ve mouse ile dolaşılabilir.

Kübaj Editörü 5
• Sınır: Sınır ile ilgili işlemlerin bulunduğu menü açılır
ve bu menüden yapılacak işlem seçilir. Yapılan
sınırlamalar bir kesit gibi algılanır ve arada kalan alan
hesaplanabilir.

Yatay Sınır: Belirli bir kota göre sınır geçirilir.

Düşey Sınır: Eksene mesafe girilerek sınır çizgisi geçirilir.

Sınır Sil: Listede seçili olan sınır çizgisi silinir.

Tümünü Sil: Tüm işaretler silinir.

• Üst Menü İşlemleri: Üst menüde yer alan işlemler ve ikonlarla ilgili bilgiler
aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Kübaj Editörü 6
Kolonlar (A,B,C,D,E,F)
6 adet kazı ve 6 adet dolgu kolonu bulunmaktadır. Kazı alanı hesaplatılacak ise
alanın içi gösterilir, dolgu alanı hesaplatılacak ise “Shift” tuşu ile beraber alanın
içi gösterilir. Kazı ve dolgu alanları farklı renkte taranır ayrıca her kolonun
taraması da farklıdır. Gösterilen alanlar diğer kilometrelerde de var ise otomatik
olarak bulunur.

Oluşturulan alan aynı kolon seçili iken tekrar gösterilir ise silinir. Farklı kolon
seçilerek gösterilirse yada kazı ise dolgu, dolgu ise kazı olarak gösterilirse
değiştirilerek yeni alan hesaplanır.
Limit bul
Çizim limitleri hesaplanarak görüntülenir.

Pencere Büyüt
Ayrıntı seçilemiyor ise bu işlem ile pencere içerisine alınarak büyütülebilir.
İşlemi kullanmak için tekrar seçmek gerekir.
Önceki Pencere
Bir önceki görüntüye dönmek için kullanılır.

Ekran Kaydır
Görüntü çizim penceresi dışında kalıyor ise ekranı kaydırarak görüntü
ortalanabilir.
Görüntü Kilitle
Diğer kesitlerde de aynı detayın, aynı ekran büyüklüğünde gelmesi için
kullanılan işlemdir.
Kaydet ve Çık
Oluşturulan alanlardan seçilenler, kübaj editöründeki kolonlara aktarılarak Alan
Hesap Sihirbazından çıkılır.
Kontrol Et
Kesitlerde kapatılmamış alanların olduğu kilometreler rapor edilir.

Film Oynatıcı

Kesitlerin klavye ve mouse kullanımına gerek kalmadan sıra ile ekrana gelmesi
sağlanabilir.

Bekleme Süresi (sn): Her kesitte bekleme süresi saniye cinsinden belirlenir

Başlangıç Kilometresi: Görüntülenecek kesitler için başlangıç kilometresi

belirlenebilir.

Bitiş Kilometresi: Görüntülenecek kesitler için bitiş kilometresi belirlenebilir

Seçili Kilometreden Başla: Seçenek işaretlenirse başlangıç kilometresi olarak

kesitler bölümünde seçilen kilometre referans alınır.

Kübaj Editörü 7
• Mouse Sol Tuşu: Çizim penceresi üzerinde mouse sol tuşu ile açılacak
menüden, çizim detayları belirlenebilir, oluşturulan kuralların raporları
alınabilir, kurallar silinebilir.

Noktalar: Kesitlerin noktalarının görünüp

görünmemesi belirlenebilir.

Eksen Çizgisi: Eksen çizgisinin görünüp

görünmemesi belirlenebilir.

Alanlar: Alanların görünüp görünmemesi

belirlenebilir.

Arka Fon Rengi: Çizim penceresi arka fon rengini belirlemek için kullanılır.

Kuralları Göster: Oluşturulan tüm alanların, hangi kesitler tarafından

sınırlandığı bir rapor olarak alınabilir.

Kuralları Temizle: Oluşturulan tüm kurallar silinir.

11.2.5. Makro Çalıştır

Makro Edit bölümünde hazırlanan enkesit makroları bu bölümden çalıştırılır.

11.2.6. Makro Edit

Makrolar kübaj cetveli içerisindeki tüm işlemleri tam otomatik hale getirmek için
kurulmuş yapılardır. Genel olarak NETCAD/NETPRO içerisinde bir projeyi
yaparken kullanılan işlemler makrolarda kullanılabilir. Makroları temel ilkesi, bir
hesap sırasında gerekli dosyaları kullanıcıya bir kez ve anlamlı adlar ile sormak
ve geri kalan işlemleri tümü ile otomatik olarak yapmaktır. Makroların her biri
"SECME" alt dizininde, "NCM" uzantılı ASCII tipli ayrı dosyalarda saklanırlar.
Seçim işlemi öncesinde bu dosyalar taranır ve kübaj makro adlarının ve
dosyalarının göründüğü listeden seçim yapılır.

Makroların hazırlanması Makrolar başlığı altında anlatılacaktır.

11.2.7. Kolon Yer Değiştir

Kolonlar arası yer değiştirme işlemi yapılabilir. Yer değişikliği yapılacak kolonlar
açılacak pencereden yapılır. Bu sayede özel bir rapor tanımlanmışsa, hesaplar
raporda tanımlanan yapıya uygun şekle getirilebilir.

Kübaj Editörü 8
11.2.8. Kolon=F(Kolon,..Kolon)

Kolonlar arası istenilen her türlü hesap

yapılabilir. İşleme girilmesi ile birlikte
kazı ve dolgu için 2 formül sorulur.

Verilmesi gereken formüller aşağıdaki

kurallara uygun olmalıdır.

Kolon=F(@AK,@AD+@BK+@BD...@FK,@FD)
Kolon=F(@AK,@AD+@BK+@BD...@FK,@FD)

Burada Kolon sonucun yazılacağı (A,B,...,F) kolondur. Formül ise her türlü
aritmetik ifadeyi içerebilir. Sabit değerlerin yanında kübaj cetvelindeki alan
değerleri de değişken olarak kullanılabilirler. Bu alan değerleri
@+KolonAdı+K/D şeklinde verilir.

@AK A kolonunun kazısı,

@ED E kolonunun dolgusuna karşılık düşer. İlk formül kazı değeri, diğeri dolgu
içindir.

Çeşitli formül örnekleri;

A=@AK-@BK
A=@AD-@BD
A=@AK-(@BK-0.33*@ED)
A=@AD-@BD/2

11.2.9. Kazı <-> Dolgu

Kazı ve dolgu alanlarındaki değerlerin yer

değiştirilmesi için kullanılan işlemdir. Alan hesabı
sonrasında dosyaların sırası yanlış verilmişse, kazı ve
dolgular ters çıkacağı için tekrar hesap yapmaya
gerek kalmadan, bu işlem ile hata giderilir.

İşlemi yapmak için kazı ve dolgu değerlerinin

değiştirileceği kolon seçilir ve tamam butonuna
basılır. İşlem sonunda hacimlerde değişme olmaz
hacimlerinde değişmesi için yer değiştirme işlemi
sonrasında tekrar hacim hesaplatılmalıdır.

Kübaj Editörü 9
11.2.10. Kazı=|Kazı|+|Dolgu|

Kazı ve dolgu alanları işaret farkı dikkate alınmadan (mutlak değerleri) toplanır
ve elde edilen sonuç seçilen kolona yazılır. İşlem sonunda dolgu alanı
sütunundaki değerler sıfırlanır.

11.2.11. Excel'e Aktar

Kübaj verilerinin Excel programına aktarılması için kullanılan bir işlemdir.

11.3. Diğer Menüsü

Bu bölümde sıkışma/ kabarma değerlerinin girilmesi, uygulanması gibi işlemler

ele alınmıştır.

11.3.1. S/K Tablosu Hazırla

Toprak sınıfları ve Sıkışma/Kabarma değerlerinin girildiği editör açılır. Ayrıntılı

bilgi için Bölüm 1 “Toprak Sınıfları Editörü” kısmına bakınız.

11.3.2. S/K Değerlerini Uygula

Sıkışma/Kabarma ve Toprak Sınıf Değerleri Editöründen girilen Sıkışma/Kabarma

değerleri kübaj editöründeki S/K sütununa otomatik olarak yazılır. Hacim hesabı
sırasında S/K sütununda bulunan değer hesaplanan hacim değerine çarpan
olarak gelecektir.

Kübaj Editörü 10
12. Brükner Dengelemesi
Brükner dengelemesinin yapılabilmesi için öncelikle kübaj dosyasının hazırlanmış
olması, Depo/Ariyet, Toprak sınıfı, Özel aralıklar bilgilerinin editörlerden girilmiş
olması gereklidir. Gerekli bilgiler girildikten ve Kübaj Hesabı yapıldıktan sonra
kübaj dosyası, Dosya menüsü, Proje Yükle işlemi yüklenir. Daha sonra
Brükner ilk değerinin belirlenmesi beklenir. Varsayılan değer “1000000” dur.

Brükner değerlerinin negatif (-) olması NETCAD/NETPRO çalışma düzenini

etkilemez. Ancak kübaj çıktıları ile brükner değerlerinin birbiri ile uyumlu olması
açısından kübaj çıktısı alınırken kullanılan brükner ilk değerinin brükner editörü
işlemlerinde de kullanılması gerekir.

Herhangi bir kübaj dosyası yüklenmemişse, İşlem ve Göster menüleri aktif

durumda değildir.

Tümünü Gör
Brükner çiziminin tümünü görmek için kullanılır. Ayrıca brükner ekranında
görüntüye yaklaşma ve uzaklaşma işlemleri için + ve - tuşları kullanılabilir.
Ana Hat Ekle
Ana hat eklemek için kullanılır.

Yardımcı Hat Ekle

Yardımcı hat eklemek için kullanılır. Ana hatlar belirlenip yerleştirildikten sonra
İşlem menüsünden Tüm Yardımcı Hatları Bul ile manuel yardımcı hat
yerleştirmesine gerek kalmaz.
Dozer Hattı Ekle
Dozer hattı (Bedava taşıma) eklemek için kullanılır. Ana hatlar belirlenip
yerleştirildikten sonra İşlem menüsünden Tüm Dozer Hatlarını Bul ile manuel
dozer hattı yerleştirilmesine gerek kalmaz.
Hat Sil
Denge çizgisi silmek için kullanılır. Farenin sol tuşuna bastığınızda, imlecin yakın
olduğu denge çizgisi silinecektir. Birbirine yakın olan denge çizgilerinden doğru
olanını silmek için görüntüye yaklaşarak çalışılması gerekir. İmlece yakın denge
çizgisi yoksa herhangi bir etkisi olmaz. Hatların görünür durumda olması gerekli
değildir.
Hat Sorgula
Ana denge, yardımcı denge ve dozer hatlarını sorgular. İşlem için hatların
görünür durumda olma zorunluluğu yoktur. Denge çizgisinin tipi (Ana, yardımca,
dozer), başlangıç ve bitiş KM si, brükner değeri ve uzunluk bilgilerini verir.
Nokta Sorgula
Brükner eğrisi üzerindeki noktaları sorgular. Brükner noktası veya brükner denge
çizgilerinin uç noktalarına ait KM ve brükner değeri bilgilerini verir. İşlem için
noktaların görünür durumda olma zorunluluğu yoktur.
Ekran Kaydır
Pencere kaydırma moduna geçer. Netcad pencere kaydırma işlemine benzer.
Görüntü kaydırma işlemi için brükner penceresinin sağında ve altında bulunana
kaydırma çubuklarından da yararlanılabilir.

Brükner Dengelemesi 1
Bunlara ek olarak editör penceresinde grid açıp kapatma, çizimin yatay ve düşey
ölçeğini değiştirme işlemlerini yapabileceğiniz kontroller bulunmaktadır. Yatay ve
Düşey ölçek, sadece çizimin editördeki görüntüsüne ait yatay/düşey oranını
saptamak amaçlıdır. Netcad’e gönderilecek brükner çizimi üzerinde etkisi yoktur.

Ayrıca Brükner Editörü penceresinin sağ üst köşesinde brükner diyagramı

hakkında bilgiler bulunur. Bunlar, toplam denge çizgisi sayısı (ana + yardımcı +
dozer), toplam alan sayısı, toplam nokta sayısı ve fare imlecinin bulunduğu
konuma ait KM ve Brükner değeri bilgileridir.

Brüknerde dikkat edilmesi gereken noktalar;

• Köprüler vs..
• Alan sayısı=Hat sayısı
• Toprak sınıfı değişim noktaları=Brükner nokta KM leri
• Depo ve Ariyet noktası olmalı
• Toplam Nokta Sayısı 10000
• Brükner ilk değeri
• Çok büyük mesafelerin tek denge ile geçilmesi
• Brükner çiziminde kağıt boyutu ve ölçeklendirme

Brükner editöründe yapılacak işlemler menüler altında toplanmıştır.

Brükner Dengelemesi 2
12.1. Dosya Menüsü

Genel olarak yapılan işlemlerin saklanması ve yüklenmesi ile ilgili işlemler

yapılmaktadır. Ayrıca sonuç raporlar ve çizimler de bu bölümden alınmaktadır.

12.1.1. Proje Yükle

Mevcut bir kübaj dosyası bu bölümden seçilerek yüklenir. Kübaj dosyasının "A"
kolonundaki yarma/dolgu ve S/K değerlerini kullanarak brükner değerlerini
hesaplar ve Brükner Editörü penceresine yükler. Brükner dengelemesi amacıyla
kübaj dosyası daha önceden yüklenmiş ve işlemler sonrasında bilgiler
kaydedilmiş ise kübaj dosyası ile birlikte diğer bilgilerde gelecektir.

12.1.2. Proje Sakla

Brükner bilgilerini saklamak amacıyla kullanılır. Proje sakla işlemi ile Ana,
yardımcı ve dozer hatları ile alanlara ait bilgiler saklanır. Saklama sonrasında
kübaj dosyasında herhangi bir değişiklik olmaz.

12.1.3. Sonuçlar

Brükner dengelemesi sonucunda raporların ve çizimlerin hazırlandığı bölümdür.

Brükner Dengelemesi 3
12.1.3.1. Brükner Çizimi

İşleme girildiğinde gerekli ölçek,

yazı boyu, pafta yüksekliği vb.
parametrelerin belirleneceği
pencere açılır.

Bu pencereden gerekli bilgiler

girildikten sonra Tamam butonu ile
çizim Netcad grafik ortamına
gönderilir. Çizim üzerinde gerekli
editlemeler yapıldıktan sonra
kaydedilebilir. Bağlı çiziciden çıktı
alınabilir.

12.1.3.2. Hafriyat ve Paralı Taşıma Cetveli

Hafriyat ve Paralı Taşıma Metraj Cetveli hazırlamak amacıyla kullanılan bir

işlemdir.

12.1.3.3. Paralı Taşıma Bilgileri

Paralı taşıma ile ilgili, Poz numaraları, Taşınan miktar, Taşıyan makine ve
Taşınan malzemenin cinsi bilgileri bu bölümden rapor olarak alınabilmektedir.
Alınan rapor otomatik olarak Text editörüne gelir, istenirse bağlı yazıcıdan çıktı
alınabilir.

12.1.3.4. Brükner Özeti

Brükner ile ilgili özet bir rapor bu bölümden alınabilir. Raporda Kilometre
aralıklarında kazı/dolgu bilgileri ve depo/ ariyetlere giden miktarlar
bulunmaktadır. Alınan rapor otomatik olarak Text editörüne gelir, istenirse bağlı
yazıcıdan çıktı alınabilir.

Brükner Dengelemesi 4
12.2. İşlem Menüsü

Oluşturulan hatların/alanların kontrolü, otomatik olarak hatların oluşturulması,

gerekli bir takım bilgilerin girilmesi gibi işlemlerin toplandığı menüdür.

Projeyi Kontrol Et Hatlar arası minimum mesafe değeri girilir. Proje geneli
ile ilgili genel hatalar ve açıklamalar rapor edilir.
Km'den Geçen Ana Ana hattın geçmesi istenen kilometre değeri bu
Hattı Bul bölümden girilerek istenilen kilometreden ana hat
geçirilmesi sağlanabilir.
Brükner Değerinden Ana hattın geçmesi istenen brükner değeri bu bölümden
Geçen Ana Hattı Bul girilerek istenilen brükner değerinden ana hat
geçirilmesi sağlanabilir.
Tüm Yardımcı Tüm yardımcı hatlar program tarafından otomatik olarak
Hatları Bul bulunur.
Tüm Dozer Hatlarını Tüm dozer hatları program tarafından otomatik olarak
Bul bulunur.
Tüm Alanları Bul Tüm alanlar program tarafından otomatik olarak
hesaplanır.
Depo/Ariyet Depo Ariyet Aralıkları girilmiş olmalıdır. Yakınlık kriterine
Aralıklarını Bul göre otomatik olarak hangi depo/ariyet'in kullanılacağı
program tarafından otomatik olarak bulunur.

[>>] Değiştir ile üzerinde bulunulan satır üzerindeki

Depo/Ariyet adı, Depo/Ariyet Noktası bölümünden
seçilen kayıt ile değiştirilebilir.

Depo/Ariyet Noktaları... bölümünden Depo/Ariyet

Noktaları Editörüne geçilerek yeni Depo/Ariyet noktası
eklemek/değiştirmek mümkündür.
Depo/Ariyet Depo/Ariyet Noktaları Editörüne geçilir, kullanım ile ilgili
Aralıkları Editörü ayrıntılı bilgi için Bölüm 1 “Depo/Ariyet Noktaları
Editörü” kısmına bakınız.
Tüm Alanları Sil Oluşturulmuş tüm alanlar otomatik olarak silinir.
Tüm Hatları Sil Oluşturulmuş tüm hatlar otomatik olarak silinir.

Brükner Dengelemesi 5
12.3. Göster Menüsü

Brükner diyagramı üzerindeki objelerin görünür veya gizli

duruma getirilmelerini sağlar. Menüde, yanında onay işaret
bulunan objeler görünür durumdadır.

Brükner Dengelemesi 6
13. Görsel Kesit İzleyici
Seçilen bir yada daha fazla enkesiti, enkesit çiz işlemi yapmadan KM sırasına
göre izlenmesini sağlar. Verilen ilk enkesit dosyasının KM değerleri referans
alınır.

Enkesit çizimi üzerindeki eksen, kodlar, kodlar, nokta, mesafe, renk ve kesitin
kendisinin gösterimleri seçimliktir. Pencerenin üst kısmındaki ikonlar ile istenilen
özelliklerin görülmesi yada görülmemesi sağlanabilir.

Eğer "Tümü" ikonu seçili durumda ise, açık yada kapalı duruma getirilen seçim
kutusu tüm kesitlere etki eder. "Tümü" seçili değilse Enkesit kutusunda seçili
olan enkesit çizimi etkilenir.

Aşağıda Görsel Kesit İzleyicideki bölümler ve işlemler ile ilgili ayrıntılar

bulunabilir.

• Dosya: Görsel Kesit İzleyicide görüntülenmesi

istenen dosyaların Ekleme, Silme ya da Referans
olma özelliğinin belirlendiği bölümdür. Dosya
bölümü üzerinde mouse sağ tuşuna basılarak açılan
pencereden yapılacak işlem seçilebilir.

Seçilen dosyaların yanındaki kutulardan renk ve

kalınlıkları belirlenebilir.

Renk için, renk kutusu iki kez seçilerek açılan paletten istenen renk seçilir.

Kalınlık için, kalınlık kutusu iki kez seçildiğinde kalınlık bir birim artar, 5.
seçimden sonra ilk moda dönülür.
Görsel Kesit İzleyici 1
 Dosya ekle: Yeni bir dosya eklenir.

Dosya Sil: Seçili dosya listeden çıkarılır.

Referans Yap: Seçili dosya referans olarak belirlenir. Dosyanın referans

olma özelliği kilometreler açısından önemlidir. Listede referans olan dosyanın
kilometrelerine göre kesitler çizilir. Referans dosyada olmayan kilometreler
görüntülenmez.

• Kesitler: Referans dosya kilometrelerinin görüntülendiği bölümdür. Seçili

kilometredeki enkesit pencerede çizilir. Kilometreler arasında klavyeden
aşağı ok, yukarı ok ve mouse ile dolaşılabilir.

Kesitler bölümünde ayrıca düzeltme

yapılacak kesitlerin işaretlenmesi ve işaretli
kesitlerin raporunun alınması ile ilgili
işlemler yapılabilmektedir. İşaretleme ile
ilgili işlemler için, Kesitler bölümünde
işaretlenecek kilometre seçilerek mouse sağ
tuşuna basılır ve yapılacak işlem seçilir.

İşaretle: İşaretleme için 5 tane sembol

kullanılabilir. Aynı tipten düzeltmeler
gruplanarak her grup için bir işaret kullanılmalıdır. Sil işlemi ise seçilen
kilometredeki işareti kaldırmak için kullanılır.

İşaretleri Sil: Tüm kilometrelerdeki işaretleri kaldırmak için kullanılır.

İşaret Raporu: İşaretlenmiş kilometrelerin raporunun alınması için

kullanılır. Her işaret ve kullanıldığı kilometreler liste halinde ekrana gelir.
İstenirse bağlı yazıcıdan çıktısı alınır.

• Üst Menü İşlemleri: Üst menüde yer alan işlemler ve ikonlarla ilgili bilgiler
aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Eksen Çiz
Eksen çizgisi açılıp kapatılabilir.

Tümü
Eğer "Tümü" ikonu seçili durumda ise, açık yada kapalı duruma getirilen
seçenekler tüm kesitlere etki eder. "Tümü" seçili değilse seçili olan enkesit
çizimi etkilenir.
Kesit Çiz/Çizme
Seçili kesitin çizim penceresinde görünüp görünmeyeceği belirlenir.

Görsel Kesit İzleyici 2

Kotları Yazdır
Kesitlerin kot değerlerinin görünüp görünmemesi belirlenebilir.

Noktalar
Kesitlerin noktalarının görünüp görünmemesi belirlenebilir.

Ara Mesafeler
Ara mesafelerin görünüp görünmemesi belirlenebilir.

KOD değerleri
KOD değerlerinin görünüp görünmemesi belirlenir.

Limit bul
Çizim limitleri hesaplanarak görüntülenir.

Pencere Büyüt
Ayrıntı seçilemiyor ise bu işlem ile pencere içerisine alınarak büyütülebilir.
İşlemi kullanmak için tekrar seçmek gerekir.
Önceki Pencere
Bir önceki görüntüye dönmek için kullanılır.

Ekran Kaydır
Görüntü çizim penceresi dışında kalıyor ise ekranı kaydırarak görüntü
ortalanabilir.
Görüntü Kilitle
Diğer kesitlerde de aynı detayın, aynı ekran büyüklüğünde gelmesi için
kullanılan işlemdir.
Arka Fon Rengi Seç
Çizim penceresi arka fon rengini belirlemek için kullanılır.

Film Oynatıcı

Kesitlerin klavye ve mouse kullanımına gerek kalmadan sıra ile ekrana gelmesi
sağlanabilir.

Bekleme Süresi (sn): Her kesitte bekleme süresi saniye cinsinden belirlenir

Başlangıç Kilometresi: Görüntülenecek kesitler için başlangıç kilometresi

belirlenebilir.

Bitiş Kilometresi: Görüntülenecek kesitler için bitiş kilometresi belirlenebilir

Seçili Kilometreden Başla: Seçenek işaretlenirse başlangıç kilometresi olarak

kesitler bölümünde seçilen kilometre referans alınır.

Görsel Kesit İzleyici 3

14. Makrolar
Makrolar, kullanıcıya kolaylık sağlamak amacıyla tasarlanmış küçük bir
programlama dili olarak tanımlanabilir. Makrolar kullanılarak, yapılması zaman
alan bir çok işlem pratik bir şekilde çözümlenebilir. Bu küçük programlama dili şu
an NETCAD/NETPRO içerisinde,

• Enkesit Editörü
• Kübaj Editörü
• Platform Editörü
• Enkesit Tabloları içerisinde kullanılmaktadır.

Bu bölümde kullanıcıya, makro editörüne giriş, makroların hazırlanması ve

çalıştırılması ile ilgili bilgiler verilecektir.

14.1. Makro Editörü

Makro Editörüne girmek için Kesit Editörü, Kübaj Editörü ve Platform Editöründe
Makro Edit İşlemi, Enkesit Tabloları işleminde ise Tablo Makrosu Hazırla işlemi
kullanılır.

İşlemin seçilmesi ile birlikte daha önceden oluşturulan makroların bulunduğu

liste ekrana gelir. Bu ekrandan daha önce oluşturulan makrolar seçilerek [Sil]
işlemi ile silinebilir. Seçilen makroların içerikleri Ön izleme Penceresinde
görülebilir.

Daha önceden hazırlanmış bir makroyu Editlemek için makro seçilir ve Tamam
butonuna basılır, Makro Editörüne geçtikten sonra gerekli editlemeler yapılır.

Yeni Makro oluşturmak içinde ilk önce mevcut makrolardan birisi seçilerek
Tamam butonu ile Makro Editörüne geçilir. Daha sonra Dosya menüsünden Yeni
işlemi seçilerek boş bir makro dosyası açılır.

Makrolar 1
Makro Editöründeki işlemler Dosya menüsü içerisinden ve ORNEK MAKRO
ekranında sağ mouse tuşuna basılarak açılan pencereden seçilebilir.

Makrolara istenirse açıklama bilgisi girilebilir.

Dosya Menüsünde yer alan işlemler aşağıda anlatılmıştır;

• Yeni: Boş bir makro dosyası açmak için kullanılır. Editördeki makro silinerek
boş bir dosya oluşturulur ve yeni makro yazılır.

• Yükle: Daha önceden oluşturulan makrolar seçilerek editöre yüklenir.

• Sakla: Oluşturulan makro dosyası saklanır.

• Farklı Sakla: Oluşturulan makro dosyası yeni bir isim verilerek saklanır.

• ASCII Yükle: Eski versiyonlarda oluşturulmuş ASCII yapıdaki makro

dosyalarının yüklenmesi için kullanılır.

• ASCII Sakla: Oluşturulan makro dosyalarının ASCII yapıda saklanması için

kullanılır.

Makrolar 2
14.2. Kesit Editörü Makroları

Enkesit Editörü makroları, editörde seçili olan kesit dosyasında bulunan

noktaların kodlarına bağlı olarak oluşturulan makrolardır. Bu nedenle Makro
yazmaya başlamadan önce Kesit Editöründe ilgili kesit dosyası seçilmiş olmalıdır.
Kesit Editörü makrolarında temel kural kesitleri oluşturan noktaların
hesaplatılması işlemidir. Hesaplatılan noktalar daha sonra “Ekle” makrosu ile
enkesitin oluşturulmasında kullanılır.

Yazmış olduğunuz makroları daha sonra oluşturacağınız kesit dosyalarında

kullanmak daha da önemlisi NETCAD/NETPRO’yu iyi bir şekilde kullanabilmek için
kodlamalarda standartlaşmaya gitmeniz önerilir.

Makro yazabilmek için ilk önce Yeni Makro satırı seçilir ve makro penceresinde
(sağ pencere) sağ mouse tuşuna basarak açılan pencereden istenen işlem seçilir.
Makro yazarken araya ekleme yapılabilir bunun için eklenecek satırın altındaki
satır seçildikten sonra mouse sağ tuşuna basılır ve işlem seçilir.

• Adını Değiştir: Oluşturulan makro dosyasının adını girmek yada

değiştirmek için kullanılır. Yeni oluşturulan makro dosyaları için mutlaka
Adını Değiştir işlemi ile isim girilmelidir.

• Makro Edit: Oluşturulan satırlar daha sonra tekrar seçilerek editlenebilir.

Editleme işlemi için ayrıca ilgili satır mouse ile iki kez seçilerek editleme
yapılabilir.

• Makro Sil: Seçili olan satırın silinmesi için kullanılır.

• Soldan Topla: Kod bilgisi girilir. Girilen Kod’a

kadar olan tüm noktalar makro sonucu oluşacak
dosyaya eklenir.

• Topla: 2 Kod girilir. Girilen Kodlar arasında kalan

tüm noktalar makro sonucu oluşacak dosyaya
eklenir.

Makrolar 3
• Sona Kadar Topla: Başlangıç noktası girilir.
Girilen noktadan sonraki tüm noktalar makro
sonucu oluşacak dosyaya eklenir.

• Nokta: Yeni nokta hesaplamak için kullanılacak işlemlerin bulunduğu

menüdür. Bu menüden uygun işlem seçilerek yeni nokta hesaplatılabilir.

Nokta Kodundan Tanım ile Hesapla:

Tanım ile yeni nokta hesaplanması işlemidir.
Hesaplanacak nokta için isim girilir,
kullanılacak referans nokta seçilir ve tanım
girilir.

İki Doğrunun Kesişimi: İki doğrunun

kesişimlerinin hesaplanarak yeni bir nokta
oluşturulması işlemidir. Daha önce işlemde
kullanılacak doğrular makro ile tanımlanmış
olmalıdır.

Oluşacak nokta için isim girilir, 1. Doğru ve

2. Doğru seçilir. Hesaplanacak yeni nokta
için Kod girilir.

Doğrunun Uç Noktaları: Doğruların

başlangıç ve bitişlerinin nokta olarak
tanımlanması için kullanılan işlemdir. Daha
önce işlemde kullanılacak doğrular makro ile
tanımlanmış olmalıdır.

Oluşacak nokta için isim girilir, İşlemde

kullanılacak doğru seçilir. Doğrunun
Başlangıç, Bitiş seçeneklerinden uygun olan
işaretlenir. Hesaplanacak yeni nokta için Kod
girilir.

Makrolar 4
 Önceki Noktadan Tanım ile Hesapla:
Nokta makrosu ile oluşturulan noktalar
kullanılır. Hesaplama verilen tanıma göre
yapılır.

Oluşacak nokta için isim girilir, İşlemde

kullanılacak nokta seçilir ve tanım girilir.

• Doğru Yap: İki nokta arasını doğru olarak tanımlamak için kullanılır.
Başlangıç noktası tipi ve Bitiş noktası tipi için değişik seçenekler kullanılabilir.

KOD: Başlangıç ve Bitiş noktası için

kullanılacak kod noktaları seçilir.

<KOD: Kodu girilen noktadan bir önceki

nokta kullanılır.

>KOD: Kodu girilen noktadan bir sonraki

nokta kullanılır.

=i (Kesitin i. Noktası): Numaralar soldan başlayarak hesaplanır. İlgili

noktanın sıra numarası girilerek doğru tanımlanır.

$Px Nokta Makrosu: Makroda tanımlanan noktalar kullanılarak doğru

tanımlanır.

Ekle: Enkesit noktaları ve tanımlanan

noktalar seçilerek yeni kesit tanımlanır.

Nokta ve Kodlar bölümünde kesit

dosyasındaki tüm noktalar ve makroda
tanımlanan noktalar yer alır. Seçilen
Noktalar ve Kodlar bölümünde ise oluşacak
enkesit dosyasında yer alacak noktalar
eklenir, çıkarılır yada sırası değiştirilebilir.
Noktalar soldan sağa doğru sıralı olmalıdır.

Ekleme, çıkarma ve sıra değiştirme işlemleri

oklar yardımı ile yapılır.

Makrolar 5
 Paralel: Oluşturulan doğruların paralel olarak
ötelenmesi amacıyla kullanılır. Değerler
doğrunun oluşturulma yönüne göre sol negatif
(-), sağ pozitif (+) olarak girilir.

Doğru: İşlemde kullanılacak doğru seçilir.

Doğrunun daha önce tanımlanmış olması
gerekmektedir.

Mesafe: Sabit yada değişken bir değer girilir. Bunun için öncelikle Sabit
yada Değişken seçeneğinin işaretlenmiş olması gerekmektedir. Değişkenler
için daha önceden, Değişkenler makrosu ile liste oluşturulmuş olmalıdır.
Sabit seçeneğinin işaretlenmesi durumunda sayısal değer girilir. Değişken
seçeneğinin işaretlenmesi durumunda istenen değişken listeden seçilir.
Değişken seçeneğinin kullanılmasının avantajı makronun çalıştırılması
sırasında yeni değer girilebiliyor olmasıdır.

• Değişkenler: Kullanılacak değişkenlerin

tanımlandığı bölümdür. Değişken ekleme ve
silme işlemi mouse sağ tuşuna basılarak
yapılır, Değişken ekle işlemi ile açılan
pencereden değişkenin adı ve değeri girilir. Sil
işlemi ise listede seçili olan değişkeni silmek
için kullanılır.

• Uzat: Oluşturulan doğruların sola/ sağa

uzatılması için kullanılır. Uzatma işlemi başka
bir doğruya uzatma olarak algılanmamalıdır.
Verilen mesafe/değişken kadar uzatma yapılır.

Yön: Uzatmanın eksene göre sola yada sağa

mı olacağı belirlenir.

Doğru: Uzatma işleminin yapılacağı doğru seçilir.

Mesafe: Sabit yada değişken bir değer girilir. Bunun için öncelikle Sabit
yada Değişken seçeneğinin işaretlenmiş olması gerekmektedir. Değişkenler
için daha önceden, Değişkenler makrosu ile liste oluşturulmuş olmalıdır.
Sabit seçeneğinin işaretlenmesi durumunda sayısal değer girilir. Değişken
seçeneğinin işaretlenmesi durumunda istenen değişken listeden seçilir.

Makrolar 6
 Değişken seçeneğinin kullanılmasının avantajı makronun çalıştırılması
sırasında yeni değer girilebiliyor olmasıdır.

• IF/ENDIF: Makroların çalışması nokta koşuluna

bağlıdır. Makroda kullanılan nokta o kesitte varsa
makro çalışır yoksa makro hata verir. Bu nedenle
bazı kesitler için nokta koşulunun kullanıcı
tarafından belirlenmesi gerekebilir.

Örneğin dolgu kesitlerindeki ve yarma

kesitlerindeki kodlandırma farklı olduğu için dolgu
ve yarma durumu için koşul vermek gerekebilir.

Koşul için IF makrosu seçilir ve koşulun bağlı

olduğu nokta belirlenir. Koşulun bitiminde ENDIF
makrosu kullanılır.

Makrolar 7
14.2.1. Örnek Kesit Editörü Makrosu

Kesit Editörü makrolarının daha iyi anlaşılması amacı ile aşağıdaki örneği
incelemeniz faydalı olacaktır.

Makro Kodu

$MAKRO ÖRNEK MAKRO (FORMASYON)

$L1 <YKO,YKO //
$L2 YKO,EKS //
$L3 EKS,YKA //
$L4 YKA,>YKA //
$MP $L2 0.5 //
$MP $L3 0.5 //
$P1 X YKO,$L1,$L2 //
$P2 N EKS,-0.5,0,EKS //
$P3 X YKA,$L3,$L4 //
$E $P1+$P2+$P3 //

Makro ile Formasyon Yüzeyi Oluşturulması

• Doğru (L1)

Başlangıç Noktası: “<YKO”

Bitiş Noktası: “YKO”

• Doğru (L2)

Başlangıç Noktası: “YKO”

Bitiş Noktası: “EKS”

• Doğru (L3)

Başlangıç Noktası: “EKS”

Bitiş Noktası: “YKA”

• Doğru (L4)

Başlangıç Noktası: “YKA”

Bitiş Noktası: “>YKA”

Makrolar 8
• Paralel

Doğru: “L2”
Mesafe: “0.50”

• Paralel

Doğru: “L3”
Mesafe: “0.50”

• Nokta (2 Doğrunun Kesişimi)

Nokta No: “1”

Doğru 1: “L1”
Doğru 2: “L2”

• Nokta (2 Doğrunun Kesişimi)

Nokta No: “1”

Doğru 1: “L1”
Doğru 2: “L2”
Yeni Nokta Kodu: “YKO”

• Nokta (Nokta Kodundan Tanım ile Hesapla)

Nokta No: “2”

Referans Nokta Kodu: “EKS”
Tanım: “-0.50,0,EKS”

• Nokta (2 Doğrunun Kesişimi)

Nokta No: “3”

Doğru 1: “L3”
Doğru 2: “L4”
Yeni Nokta Kodu: “YKO”

• Ekle

P1,P2,P3

Makrolar 9
14.3. Kübaj Editörü Makroları

Enkesitler oluşturulduktan sonra yapılabilecek her türlü kübaj hesabı için makro
komutları kullanılabilmektedir. Makro sonucu hesaplanan değerler gene makro
içerisinden seçilen rapor dosyası ile çıktı olarak alınabilir.

• Adını Değiştir: Oluşturulan makro dosyasının adını girmek yada

değiştirmek için kullanılır. Yeni oluşturulan makro dosyaları için mutlaka
Adını Değiştir işlemi ile isim girilmelidir.

• Makro Edit: Oluşturulan satırlar daha sonra tekrar seçilerek editlenebilir.

Editleme işlemi için ayrıca ilgili satır mouse ile iki kez seçilerek editleme
yapılabilir.

• Makro Sil: Seçili olan satırın silinmesi için kullanılır.

• Dosya Seç: Bu bölümden makroda

kullanılacak tüm dosyaların kullanıcıya
sorulması sağlanır. Mouse sağ tuşu “Ekle”
işlemi ile listeye ekleme ve yine Mouse sağ
tuşu “Çıkart” işlemi ile listeden silme
yapılabilir. Listeye ekleme işlemi tek tek her
dosya için yapılır, eklenecek dosya için
Dosya Açıklaması ve Dosya Tipi girilir.

• Alan Hesabı: Alan Hesabı için kullanılır. Alan

Hesabı işlemi aynı makro içerisinde birden çok
kullanılarak farklı dosyalar arasında farklı kolonlara
alanlar hesaplatılabilir.

Kolon: Değerlerin yazılacağı kolon seçilir.

Dosya 1,Dosya 2: Hesapta kullanılacak kesit

dosyaları seçilir.

Makrolar 10
• Kolonlar Arası Hesap: Kolonlar arası
aritmetik hesaplamalar yapılabileceği gibi bir
kolonun bir sabitle çarpılması bölünmesi gibi
hesaplamalarda da kullanılabilir.

• Mutlak Değer: Seçilen kolonun Kazı ve Dolgu

değerlerinin mutlak değerlerinin toplamı kazı
kolonuna aktarılır.

• İki Kolon Yer Değiştir: Seçilen iki kolondaki

değerler yer değiştirilir.

• Kübaj Hesabı: Seçilen kolonların kübaj

hesaplarının yaptırılması amacıyla kullanılır.

• Kolon Kazı ve Dolgusu Yer Değiştir:

Seçilen kolonun Kazı ve Dolgu değerleri yer
değiştirilir.

• Rapor: Kullanılacak rapor dosyası seçilir. Makro sonucu hesaplanan değerler

seçilen rapor formatında ekrana gelir.

Makrolar 11
14.3.1. Örnek Kübaj Editörü Makrosu

Kübaj Editörü makrolarının daha iyi anlaşılması amacı ile aşağıdaki örneği
incelemeniz faydalı olacaktır.
Makro Kodu
$MAKRO SIYIRMA
$DS //
YOL,KSP
ARAZI,KSE
SIYIRMA,KSE
$SON
$AH A //
@0
@2
$SON
$AH B //
@0
@1
$SON
$HE //
C=@AK-@BK
C=@AD-@BD
$SON
$MD C //
$HE //
D=@AK+@BK+@CK
D=0
$SON
Makro ile Kazı, Dolgu ve Sıyırma Kazısı Alanları Hesabı

• Dosya Seç
Yol,KSP
Arazi,KSE
Sıyırma,KSE

• Alan Hesapla
Kolon: “A” Kolonu.
Dosya1: Yol,KSP
Dosya2: Sıyırma,KSE

• Alan Hesapla

Kolon: “B” Kolonu.

Dosya1: Yol,KSP
Dosya2: Arazi,KSE

• Kolonlar Arası Hesap

Kolon Formül
C @AK-@BK
C @AD-@BD

Makrolar 12
• Mutlak Değer

Kolon: “C” Kolonu.

• Kolonlar Arası Hesap

Kolon Formül
D @AK+@BK+@CK
D 0 (Sıfır)

• Rapor

Sıyırma 1 Makrosu Sonucu Alanlar

14.4. Platform Editörü Makroları

Benzer nitelikteki tip kesitler için hazırlanacak makrolar ile tekrar tekrar yüzey
tanımlamak yerine tek seferde kesitler hızlı ve pratik bir şekilde oluşturulabilir.
Bunun için kullanılması gereken makro komutları ile ilgili açıklamalar aşağıda
verilmiştir.

• Adını Değiştir: Oluşturulan makro dosyasının adını girmek yada

değiştirmek için kullanılır. Yeni oluşturulan makro dosyaları için mutlaka
Adını Değiştir işlemi ile isim girilmelidir.

• Makro Edit: Oluşturulan satırlar daha sonra tekrar seçilerek editlenebilir.

Editleme işlemi için ayrıca ilgili satır mouse ile iki kez seçilerek editleme
yapılabilir.

• Makro Sil: Seçili olan satırın silinmesi için kullanılır.

• Dosya Seç: Bu bölümden makroda

kullanılacak tüm dosyaların kullanıcıya
sorulması sağlanır. Mouse sağ tuşu “Ekle”
işlemi ile listeye ekleme ve yine Mouse sağ
tuşu “Çıkart” işlemi ile listeden silme
yapılabilir. Listeye ekleme işlemi tek tek her
dosya için yapılır, eklenecek dosya için
Dosya Açıklaması ve Dosya Tipi girilir.

Makrolar 13
• Doğal Zemin: Dosya seç makrosunda tanımlanan
dosyalardan, doğal zemin dosyası olarak
kullanılacak dosya seçilir. Genel olarak seçilen
dosya, tip kesitlerin kilometrelerinin
belirlenmesinde ve uzatma işleminde kullanılır.

• Yol Dosyası: Dosya seç makrosunda tanımlanan

dosyalardan, yol dosyası olarak kullanılacak dosya
seçilir. Enkesite Çevir ve Uzat makrosu sonucunda
oluşacak dosyadır.

• Yol+Şev: Yol tanımı, şev tanımı, kritik yükseklik ve mesafe tanımlarının

beraber verildiği makro tanımıdır. Yol + Şev tanımı kullanıcı için kolaylık
sağlayan bir tanımdır, tüm değerler tek işlemde girilir, İstenirse Yol Tanım,
Dolgu Tanım, Yarma Tanım, Kritik Yükseklik ve Mesafe makroları ile değerler
ayrı ayrı da verilebilir.

• Yol Tanım: Sadece yol tanımının verildiği makro tanımıdır. Yolun solu ve
sağı için ayrı ayrı tanım yapılır.

• Dolgu Tanımı: Sadece dolgu şevinin tanımlandığı makrodur. Yolun solu ve

sağı için ayrı ayrı tanım yapılır.

• Yarma Tanımı: Sadece yarma şevinin tanımlandığı makrodur. Yolun solu ve

sağı için ayrı ayrı tanım yapılır.

• Kritik Yükseklik ve Mesafe: Sadece kritik yükseklik ve mesafe değerlerinin

girildiği bölümdür. Yolun solu ve sağı için ayrı ayrı tanım yapılır.

• Şev Uygula: Yol, Dolgu, Yarma, Kritik Yükseklik ve Mesafe makroları ayrı
ayrı kullanılmışsa (Yol+Şev makrosu kullanılmamışsa) şevlerin oluşturulması
için Şev Uygula makrosu kullanılmalıdır.

• Enkesite Çevir: İşlem sonunda enkesit dosyası oluşturulur fakat uzatma

işlemleri yapılmaz şevler olduğu gibi bırakılır.

• Enkesite Çevir ve Uzat: İşlem sonunda seçilen arazi dosyasına göre gerekli
uzatma, kırpma işlemleri yapılarak enkesit dosyası oluşturulur.

• Sapma: Bilindiği gibi tanımlar, girilen kırmızı kot değerindeki bir eksenden
sola ve sağa doğru yapılmaktadır. Sapma makrosu ile tanımların istenilen bir
kot/ mesafeye göre verilmesi mümkündür. Bunun için 3 tane seçenek
kullanılabilir. Sapmalarla ilgili ayrıntılı bilgi için kitabın Platform Editörü
bölümünü incelemeniz faydalı olacaktır.

Makrolar 14
• Diğer: Yüzey tanımlamada kullanılan diğer bazı standart işlemlerin
bulunduğu menüdür. Bu menü içerisinden Kilometre Oku, Kilometre Sil, Kot
Kaydır ve Kırmızı Kot Hesapla işlemleri seçilerek kullanılabilir.

14.4.1. Örnek Platform Editörü Makrosu

Platform Editörü makrolarının daha iyi anlaşılması amacı ile aşağıdaki örneği
incelemeniz faydalı olacaktır.

Makro Kodu

$MAKRO MAKRO1
$DS //
Yol,KSP
Arazi,KSE
$SON
$DZ @1 //
$YOL @0 //
$KMOKU @1 //
$KIRMIZIKOTHESAPLA //
$YS * //
SolY=3.5%D,YKO
SolSY=1.2,3,HDO 1,1,KYO
SolSD=-2,3,KDO
SolKY=1.2
SolKM=3
SagY=3.5%D,YKA
SagSY=1.2,3,HDA 1,1,KYA
SagSD=-2,3,KDA
SagKY=1.2
SagKM=3
$SON
$UCEVIR * //
YolKenari(YKO,YKA)
HendekDibi(HDO,HDA)
$SON

Örnek Platform Editörü Makrosu

• Dosya Seç

Yol,KSP
Arazi,KSE

• Arazi Dosyası

Arazi,KSE

• Yol Dosyası

Yol,KSP

• Diğer-Kilometre Oku

Makrolar 15
 Arazi,KSE

• Diğer-Kırmızı Kot Hesapla

• Yol+Şev

Kilometre Süzgeci *
Solda Yol 3.5%D,YKO
Sağda Yol 3.5%D,YKA
Solda Dolgu Tanımı -2,3,KDO
Sağda Dolgu Tanımı -2,3,KDA
Solda Yarma Tanımı -1.2,3,HDO 1,1,KYO
Sağda Yarma Tanımı -1.2,3,HDA 1,1,KYA
Hendek Kritik Yüksekliği 1.2
Hendek Kritik Mesafesi 3

• Enkesite Çevir ve Uzat

14.5. Enkesit Tablo Makroları

Enkesit Tabloları bölümünden hazırlanan makrolar, enkesit Çizimleri sonrasında

enkesit değerlerinin (alan değerleri, kot ve mesafe değerleri vs.), enkesitlerin
yanına yazdırılması amacıyla kullanılır. Makro yardımıyla istenen değerler
öncelikle bir dosyaya yazılır, daha sonra bu değerler program tarafından
okunarak enkesitlerin yanına yazdırılır.

• Adını Değiştir: Oluşturulan makro dosyasının adını girmek yada

değiştirmek için kullanılır. Yeni oluşturulan makro dosyaları için mutlaka
Adını Değiştir işlemi ile isim girilmelidir.

• Makro Edit: Oluşturulan satırlar daha sonra tekrar seçilerek editlenebilir.

Editleme işlemi için ayrıca ilgili satır mouse ile iki kez seçilerek editleme
yapılabilir.

• Makro Sil: Seçili olan satırın silinmesi için kullanılır.

• Dosya Seç: Makroda kullanılacak dosyaların

seçildiği bölümdür. Genel olarak Enkesit Tablosu
Makroları ile direk olarak ilgili olan dosyalar;
Enkesit (KSP,KSE) Dosyaları, Kübaj (KUB)
Dosyaları ve makro sonucu oluşturulan bilgilerin
kaydedildiği Enkesit Tablosu (EKT)
Dosyalarıdır. Gelişen yapı içerisinde gerektiğinde
bu listeye yeni dosya tipleri de eklenebilecektir.

Dosya Seç işlemi seçildiğinde ekrana yan taraftaki

pencere gelir. Bu pencereden makroda kullanılacak
dosya adı girilir ve dosyanın tipi belirlenir. İstenirse

Makrolar 16
 makroya açıklama bilgisi girilebilir. Girilen bilgiler Kabul butonu ile eklenir.

• Tablo Hazırla: Makroda kullanılan değişkenlerin seçildiği bölümdür.

Açıklama: İstenirse makro ile ilgili açıklama bilgisi

girilebilir.

Enkesit Tablosu: Makro sonucu bilgilerin

kaydedileceği dosyadır. Bilgiler bu bölümden seçilen
dosyaya yazılır. Tek EKT dosya seçilmişse bu dosya
varsayılan dosyadır.

Kilometre Referansı: Referans olarak kilometre

bilgilerinin alınacağı dosya seçilir. Sadece bir tane
kesit dosyası seçilmişse bu dosya varsayılan
dosyadır.

Komut Penceresi: Makro kullanılan değişkenleri seçileceği penceredir.

Enkesit Tablosu Makrolarında 3 tip değişken vardır; Enkesit Değerleri, Diğer
Kübaj Değerleri ve Kazı Dolgu Alanları.

Enkesit Değerleri: Mesafe ve Kot değerlerinin yazdırılması için kullanılan

değişkenlerin bulunduğu bölümdür.

Açıklama Açıklama yazısı, ekranda ilgili değerin karşısında çıkar.

(Örneğin “Sol Şev Kazığı L : ” )
Dosya Seçilen değişkenin okunacağı enkesit dosyası bu bölümden
seçilir.
Birim İlgili değişken için birim değeri bu bölümden seçilir yada
girilebilir. (Örneğin “m2, m3, m, ... ” )
Değer Değişkenlerin seçildiği bölümdür. Değişkenler programda
tanımlıdır, bu bölüme ekleme yapılamaz.
EKM Enkesitin kilometre değeri yazdırılabilir.
SOLSEVAMES Sol şev kazığının eksene olan mesafesi yazdırılabilir.
SOLSEVKOT Sol şev kazığının kot değeri yazdırılabilir.
SAGSEVAMES Sağ şev kazığının eksene olan mesafesi yazdırılabilir.
SAGSEVKOT Sağ şev kazığının kot değeri yazdırılabilir.
SOLSEVEGIM Sol şev eğimi yazdırılabilir.
SAGSEVEGIM Sağ şev eğimi yazdırılabilir.

Makrolar 17
Diğer Kübaj Değerleri: Toprak sınıfı ile ilgili değerlerin yazdırılması için
kullanılan değişkenlerin bulunduğu bölümdür.

Açıklama Açıklama yazısı, ekranda ilgili değerin karşısında çıkar.

(Örneğin “Sıkışma Değeri : ” )
Dosya Seçilen değişkenin okunacağı enkesit dosyası bu bölümden
seçilir.
Birim İlgili değişken için birim değeri bu bölümden seçilir yada
girilebilir. (Örneğin “m2, m3, m, ... ” )
Değer Değişkenlerin seçildiği bölümdür. Değişkenler programda
tanımlıdır, bu bölüme ekleme yapılamaz.
SK
SIKISMA Sıkışma değeri yazılır.
KABARMA Kabarma değeri yazılır.
TOPRAK Toprak % değeri yazılır.
KUSKU Küskü % değeri yazılır.
YKAYA Yumuşak Kaya % değeri yazılır.
SKAYA Sert Kaya % değeri yazılır.
CSKAYA Çok Sert Kaya % değeri yazılır.

Kazı/Dolgu Alanları: Seçilen kübaj dosyasından, istenilen kolondaki

kazı/dolgu değerinin yazdırılması için kullanılan bölümdür.

Kazı/Dolgu Kazı ve Dolgu değerleri aynı kolonda farklı alanlarda

tutulduğu için ayrıca Kazı veya Dolgu olduğu
başlangıçta seçilmelidir.
Açıklama Açıklama yazısı, ekranda ilgili değerin karşısında çıkar.
(Örneğin “Sıyırma Kazısı : ” )
Dosya Seçilen değişkenin okunacağı enkesit dosyası bu
bölümden seçilir.
Birim İlgili değişken için birim değeri bu bölümden seçilir
yada girilebilir. (Örneğin “m2, m3, m, ... ” )
Kolon Kazı/Dolgu alanlarının kübaj dosyasından okunması
amacı ile kullanılır. Bu işlemde Değişkenler yerine
Kolon kullanılır. Yani ilgili değerin hangi kolondan
okunacağı belirlenir.

Makrolar 18
Kot ve Mesafe Farkları: Kot ve mesafe farklarının hesaplatılmasına yönelik
işlemlerin yapıldığı bölümdür. İşlem için hesaplanacak değer ve hesaplamada
kullanılacak dosya/dosyaların seçilmesi gereklidir.

Hesaplanacak Değer
Ara mesafe Dosya 1 ve Kod 1, Dosya 2 ve Kod 2 seçilir.
Aynı dosyadaki iki kod arasındaki mesafe
hesaplatılabileceği gibi farklı iki dosyadaki
kodlar arasındaki mesafe de hesaplatılabilir.
Kot Farkı Dosya 1 ve Kod 1, Dosya 2 ve Kod 2 seçilir.
Aynı dosyadaki iki kod arasındaki kot farkı
hesaplatılabileceği gibi farklı iki dosyadaki
kodlar arasındaki kot farkı da hesaplatılabilir.
“Kod 1” deki Kot Farkı Dosya 1, Kod 1 ve Dosya 2 seçilir. Dosya 1 ve
Dosya iki farklı dosyalar olmalıdır. Kod 1
noktasında iki dosya arasındaki kot farkı
hesaplanır.
Belirli mesafedeki kot Sol için negatif, sağ için pozitif değer girilir.
farkı Seçilen iki dosya arasında verilen mesafedeki
kot farkı hesaplanır.

Sil: Seçili olan satırın (yapılan tanımlamanın) silinmesi amacıyla kullanılır.

Ok tuşları ile seçilen satır aşağı yada yukarı kaydırılarak sıralama

değiştirilebilir.

Makrolar 19
14.5.1. Örnek Enkesit Tablosu Makrosu

Enkesit Tabloları makrolarının daha iyi anlaşılması amacı ile aşağıdaki örneği
incelemeniz faydalı olacaktır.

Makro Kodu

$MAKRO ALANLAR
$DS //
Yol Dosyası,KSP
Kübaj Dosyası,KUB
Enkesit Tablo,EKT
$SON
$TABLO //
@2
REF,=@0 KM
Sıyırmalı Kazı Alanı,m2=@1 @AK:0
Sıyırmalı Dolgu Alanı,m2=@1 @AD:0
Kazı Alanı,m2=@1 @BK:0
Dolgu Alanı,m2=@1 @BD:0
Sıyırma Kazısı,m2=@1 @CK:0
$SON

Makro ile Kazı, Dolgu ve Sıyırma Kazısı Değerleri Tablosu

İşlem için öncelikle kübaj değerleri hesaplatılmış olmalıdır. Kübaj hesabında;

Yol Sıyırma Alanları A Kolonu

Yol Doğal Zemin Alanları B Kolonu
Sıyırma Alanları C Kolonu

olarak hesaplatılmış olsun.

• Dosya Seç

Yol Dosyası,KSP
Kübaj dosyası,KUB
Enkesit Tablo,EKT

• Tablo Hazırla (Kazı Dolgu Alanları seçilecek)

Kazı/Dolgu: Kazı
Açıklama: Sıyırmalı Kazı Alanı
Dosya: Kübaj Dosyası,KUB
Birim: m2
Kolon: A

Makrolar 20
Kazı/Dolgu: Dolgu
Açıklama: Sıyırmalı Dolgu Alanı
Dosya: Kübaj Dosyası,KUB
Birim: m2
Kolon: A

Kazı/Dolgu: Kazı
Açıklama: Kazı Alanı
Dosya: Kübaj Dosyası,KUB
Birim: m2
Kolon: B

Kazı/Dolgu: Dolgu
Açıklama:Dolgu Alanı
Dosya:Kübaj Dosyası,KUB
Birim: m2
Kolon: B

Kazı/Dolgu: Kazı
Açıklama:Sıyırma Kazısı
Dosya:Kübaj Dosyası,KUB
Birim: m2
Kolon: C

Makrolar 21
15. Manuel Kesit Girişi
İşleme Kesit Editörü ekranında mouse sağ tuşuna basılarak açılan menüden
Edit işlemi ile girilebilir. Ayrıca İmar veya Harita modülü yüklü kullanıcılar hesap
menüsü içerisindeki Netveri kısmından Enkesit Editörünü seçerek de ulaşabilirler.

Kesit verilerinin metin ekranda görüntülendiği, klavyeden veri girişi ve

değişikliklerin yapılabilmesi için düzenlenmiş bir bölümdür. Enkesit editörü

işlemine girilmesi ile birlikte dosya seçim penceresi gelir, buradan yeni bir dosya
ismi verilerek açılabilir veya mevcut dosyalar ekleme ve değişiklikler için
seçilebilir.

• Kesit No: Yalnızca kullanım sırasında kilometreye ek bir referans özelliği

taşır. Bunun dışında herhangi bir özelliği yoktur.

• Kilometre: Kesitin, kesit alınan güzergah başlangıcına olan mesafesidir.

Aynı kilometrede iki kesit olması durumunda yalnızca ilk kesit dikkate alınır.

• Eksene Mesafe: Kesit üzerindeki noktaların eksene olan mesafesidir.

Kilometre artış yönünde sol taraf negatif, sağ taraf pozitiftir. Değerlerin
karışık girilmesi durumunda “F5” tuşu Sıralama işlemi gerekli düzeltmeyi
yapacaktır.

• Kot: Noktanın kotudur. Bir kesit dosyası içerisindeki tüm kotlar aynı
referansa bağlıdır.

• Kod: Noktanın özelliği ile ilgili kullanıcı tanımlı koddur. Bu kodların

tanımlanması zorunlu olmamakla birlikte, tanımlanması durumunda çizim ve
raporlamada pek çok kolaylık sağlayacaktır.

Manuel Kesit Girişi 1

15.1. Editör Kullanımı

"F2" tuşuna basılarak kayıtlar üzerinde değişiklik yapılabilir.

"F3" tuşuna basılarak yeni bir kayıt satırı açılır. Veri girişi bittiğinde ekleme
modundan Esc tuşu ile çıkılır.

"F4" tuşuna basılarak istenilen kesite; numara, kilometre ve kod verilerek

ulaşılabilir.

• Kesit No: Kesit numarası verilerek arama yapılır.

• Kesit Kilometre: Kesit kilometresinden arama yapılır. Kesit kilometresi

3 desimal noktası ile birlikte verilmelidir. Arama her zaman son
bulunulan kayıttan dosya sonuna doğru yapılır. Herhangi bir kayıt
bulunamaması durumunda mesaj verilir ve bir sonraki arama tekrar
dosya başından itibaren yapılır.

• Nokta Kodu: Nokta kodundan arama yapılır. Aynı kod pek çok kesitte
bulunabilir. İşlem arka arkaya girilerek tüm kesitler taranabilir. Uygun
kaydın bulunması ile, kayıt ekrana gelir. Bulunamaması durumunda
bulunamadı mesajı gelir ve pencere kapanır.

"F5" tuşu yada Mouse sağ tuşu ile işlem menüsüne ulaşılabilir. Bu menüden;

• Yükle: Mevcut kesit dosyalarını yüklemek için kullanılır.

• Sakla: Üzerinde çalışılan dosya yeni bir isim verilerek saklanabilir.

• Sırala: Kesitler kilometre ve eksene mesafe sırasına sokulur

"F6" tuşu ile bulunulan satırın üzerine yeni bir satır açar.

"F7" tuşu bulunulan satır silinir. Aynı işlem Delete tuşu ile de yapılabilir.

"F9" tuşu ile çıkmadan saklama yapılabilir. Veri girişi sırasında, veri kaybını
engellemek için periyodik aralıklarla girilen veriler saklanmalıdır.

Manuel Kesit Girişi 2

15.2. Kayıt Girişi

"F3" tuşuna basılması ile yeni bir kayıt satırı açılır. Kursor Kesit No üzerindedir.
Bir değer girilmesi durumunda kayıt kesit başlığı olur, daha sonra kilometre
değeri sorulur. Kesit numarasının boş geçilmesi durumunda kursor eksene
mesafe alanı üzerine geçer ve sırasıyla kot ve nokta kodu değerleri sorulur.

Ekleme modunda iken veri girişine Enter tuşu ile devam edilmelidir.
Ctrl+Sola/Sağa ok tuşları ile yatayda, Yukarı/Aşağı ok tuşları ile düşeyde
kayıtlar arasında dolaşılabilir. Sola/Sağa ok tuşu ile ise aynı kayıt içerisinde
hareket edilebilir.

Ekleme modunda iken yatay veya düşeyde yer değiştirme yapılırsa değiştirme
(F2) moduna geçilir. Aksi takdirde kayıt ekleme işlemi Esc tuşuna basana kadar
devam eder.

"F2" tuşu ile kayıtlar üzerinde değişiklik yapılabilir. Değişiklikler yapıldıktan

sonra ekleme modundan Esc tuşu ile çıkılır. Ekleme veya değiştirme modunda
değil iken kesinlikle kayıtlar üzerinde değişiklik yapılamaz.

Manuel Kesit Girişi 3

16. Kullanılan Dosyalar
Aşağıda genel olarak Netcad ve NETCAD/NETPRO’da kullanılan dosya tipleri ile
ilgili açıklayıcı bilgiler verilmiştir.

Netcad çizim dosyası

*.NCZ Netcad grafik ortamında hazırlanan ve dosya tipi değiştirilmeden
saklanan tüm dosyalar *.NCZ uzantısını alırlar.
Netcad çizim dosyası yedeği
Netcad ortamında hazırlanan dosyalar kaydedildiğin de otomatik
*.$NC olarak, kaydedilen dosyanın eski hali *.$NC uzantısı ile yedek olarak
saklanır. Her saklama işlemi sonrası yeni yedek dosyası, eski yedeği
siler, yani dosyanın sadece bir yedeği olur.
Netcad nokta dosyası
Netcad de noktalar çizim dosyaları içerisinde tutulabileceği gibi ayrı
*.NCN nokta dosyaları olarak da tutulabilir, bunun gerekliliği, Netveri veri giriş
programında üretilmiş dosyaları okuyabilmek ve bu programa nokta
verilerini gönderebilmek içindir.
NETCAD/NETPRO proje dosyası
İşlemlerde en son kullanılan dosyalar,Bitkisel toprak kalınlık değerleri,
enkesit çizim parametreleri, profil çizim parametreleri, brükner
*.PRJ
dengelemesi ve brükner çizim parametreleri gibi birçok verinin içinde
tutulduğu dosyadır. Karışıklık olmaması için her proje için farklı dizin
açılması, farklı proje isimleri verilerek çalışılması önerilir.
Güzergah dosyası
İçerisinde Yatay some, Düşey some, Kilometre başlangıç, Rakortman
*.KTB
ve Serbest dever gibi genel olarak güzergah ile ilgili bilgilerin tutulu
olduğu dosyadır.
Enkesit dosyaları
KSE ve KSP dosyaları içerik olarak aynı dosyalardır. Bu dosyaları
*.KSE
ayırmaktaki amaç tabi zemin dosyaları ile kullanıcının kendi tanımladığı
*.KSP
dosyaların birbirine karışmasını engellemektir. Kullanıcı isterse tüm
kesit dosyalarının aynı uzantı ile kullanabilir.
Platform dosyaları
*.PLA
İçerisinde platform ile ilgili yapılan tanımlamalar saklanır.
Kilometre listesi
Modelden enkesit al işlemi ile alınacak enkesitler belirli aralıkta olabilir,
sadece TO ve TF kilometrelerinde, Rakortman tanımının olduğu
*.LIS kilometrelerde program otomatik olarak enkesit okuması yapar. Enkesit
alınması istenilen özel kilometreler için, dosya oluştur seçeneği ile bir
kilometre listesi oluşturulur ve bu listeye Kilometre liste editörü ile
eklemeler yapılır.
Kübaj dosyası
*.KUB Kübaj hesaplandıktan sonra istenirse tekrar kullanılmak üzere dosya
isim verilerek saklanır, dosya uzantısı KUB olacaktır.

Dosya Tipleri 1
 Kross dosyası
*.CRS Kübaj hesabı yapıldıktan sonra dosya saklanırsa ya da Kübaj editörü
\Hesap \Kross Hesap Çıktısı işlemi ile Kross dosyaları elde edilebilir.
Brükner dosyası
Brükner bilgilerini içeren dosyadır. Ana hatları, yardımcı hatları, dozer
*.BRU
hatlarını, normal alanları, dozer alanlarını ve depo-ariyet bölgelerini
içerir.
Enkesit tablo dosyası
Enkesit \Enkesit tabloları işlemi ile oluşturulan enkesit tabloları yardımı
*.EKT
ile Kesitlerdeki yarma, dolgu alanları, Sol - Sağ şev ara mesafeleri gibi
bazı değerler kesitlerin yanına yazılabilir.
Çıktı dosyaları
Netcad’de genel olarak çıktılar ilk olarak Text Editörüne gelir, gerekli
*.CKS
düzenlemeler varsa yapılır, istenirse saklanır yada bağlı yazıcıdan çıktı
alınır.
Netcad rapor dosyaları
*.TEM Çıktı alınacak bir işlem sonrası oluşturulan CKS dosyalarının yapısını ve
hesaplanması istenilen değişkenleri belirtir.
Netcad makro dosyaları
*.NCM
Tanımlanan makroların kaydedildiği dosyalardır.

Dosya Tipleri 2
17. Örnek Projeler
Bu bölümde kullanıcıya programı öğrenmesi konusunda yardımcı olması
amacıyla örnek projeler sunulacaktır. Uygulamadaki farklılıklar nedeniyle Proje
Firmaları ve Müteahhit firmalar için Yol, Baraj ve Kanal konuları ayrı ayrı ele
alınacaktır.

17.1. Yol Projesi Hazırlanması/Proje Firmaları

Kullanılacak örnekler netcad\ornek\netpro\proje dizini içerisinde

bulunmaktadır. Anlatım sırasında hangi örneğin kullanılacağı belirtilecektir.

Tüm isimlendirmelerde Türkçe karakter ve küçük harf kullanmamaya özen

gösterin.

1. Çalışma dizininin oluşturulması ve projenin set edilmesi;

• NETCAD/NETPRO- Proje Menüsü- Yeni Proje işlemi ile;

netcad\ornek\netpro\proje dizini içerisinde "ORNEK" ismini vererek bir

proje oluşturun.

2. Arazi modelinin yüklenmesi ve güzergah çalışması;

• Proje menüsü Dosya Yükle işlemi ile;

\netcad\ornek\netpro\proje\ucgen.ncz dosyasını yükleyin.

• Tabaka menüsüne girerek “Eksen” isminde bir tabaka açın.

Örnek Projeler 1
• Çiz menüsü- Çizgi Çiz işlemi ile oluşturmak istediğiniz güzergahı çizgisel
olarak belirleyin.

• Çiz menüsü- Daire- 2 Teğet- 1 Noktadan geçen seçeneği ile etkileşimli olarak
teğet daireleri belirleyin.

Örnek Projeler 2
• Edit menüsü- Obje Kes işlemi ile daire ve doğrular için gerekli kesme
işlemlerini yaparak güzergahınızı düzenleyin.

İşlemler sonucunda 8 elemanlı doğru ve yaylardan oluşan güzergah çizgisel

olarak oluşacaktır.

• NETCAD/NETPRO menüsü- Güzergah- Güzergah Tanımla işlemine girin.

Seçili olan Someler seçeneğini Tamam butonu ile kabul edin.

[+ Ekle] butonu ile güzergahınıza “ORNEK” ismini verin Kabul butonu ile
kabul edin.

İlk objeden (1 numaralı) başlayarak sıra ile ekrandaki doğru ve yayları

mouse ile seçin. Güzergahı oluşturulan tüm objeler seçildikten sonra mouse
sağ tuşu ile işlemden çıkıldığında güzergah ile ilgili bilgiler (some Y, X,
yarıçap) “ORNEK” ismindeki dosyaya yazılmış olacaktır.

3. Oluşturulan güzergah ile ilgili bilgilerin editlenmesi;

• NETCAD/NETPRO menüsü- Editör- Güzergah Editörü işlemini seçin.

• Ekrana gelen menüden “ORNEK.KTB” dosyasını seçin ve Kabul butonuna

basın.

Örnek Projeler 3
• 2 numaralı somenin bulunduğu satırı mouse ile çift tıklayarak seçin. Açılan
pencereden yarıçap değerini 150.00 olarak değiştirin ve Kabul butonuna
basın. İşlem sonunda 2 numaralı somenin yarıçap bilgisi 150.00 olarak
değişecektir. Aynı işlemi uygulayarak, 3 numaralı somenin yarıçap bilgisini
150.00, 4 numaralı someyi 200.00 ve 5 numaralı someyi de 150.00 olarak
değiştirin.

• İşlemler menüsünden- Otomatik TCK dever işlemini seçin, Proje Hızı olarak
40 değerini girin ve Kabul edin. İşlem sonunda program otomatik olarak
Dever ve L boyu (DevL1=Giriş, DevL2=Çıkış) değerlerini hesaplayacaktır.

• Dosya menüsü- Sakla çık işlemi ile yapılan değişiklikleri kaydederek

Güzergah Editöründen çıkın.

4. Arazi modeli üzerinden enkesit oluşturulması;

• NETCAD/NETPRO menüsü-Enkesit- Modelden Enkesit Al işlemi seçilir. Ekrana

gelen listeden “ORNEK.KTB” dosyasını işaretleyin ve Kabul butonuna basın.

• Sabit Aralıklı seçeneğini Tamam butonu ile kabul edin.

• [+ Ekle] butonu ile oluşturulacak enkesitler için “ARAZI” ismini verin

Kabul butonu ile kabul edin.

• Enkesit Parametreleri için sadece;

Sola Enkesit Genişliği : 50.00

Sağa Enkesit Genişliği : 50.00

değerlerini değiştirin ve Tamam butonu ile kabul edin. İşlem soncunda

enkesitler “ARAZI.KSE” isimli dosyaya yazılacaktır.

5. Arazi kesitlerinin Kesit Editörüne yüklenmesi ve görsel olarak

kontrolü;

• NETCAD/NETPRO menüsü- Kesit Editörü işlemini seçin.

Ekrana boş olarak Kesit Editörü gelecektir. Dosya menüsü- Yükle işlemi ile
“ARAZI.KSE” dosyasını seçin, Kabul butonu ile kesit dosyasını editöre
yükleyin.

Butonuna basılarak enkesitler görsel izleyicide görüntülenir ve hata

olup olmadığı kontrol edilir.

Gerekli kontrolü yaptıktan sonra Dosya Menüsü- Çık işlemi ile editörden
çıkın.

Örnek Projeler 4
6. Kırmızı Kot Çalışması;

• Proje menüsü- Aktif Projeyi Kapat işlemi ile ekrandaki çiziminizi kapatın.

• NETCAD/NETPRO menüsü- Profil Çizimi işlemini seçin. Ekrana Profil Çizimi

penceresi gelecektir.

• Profil Dosyaları penceresi üzerinde sağ tuşa

basın ve açılan pencereden Enkesit
Dosyası Ekle işlemini seçin.

• Profil çiz butonu ile profili etkileşimli olarak ekranda boş bir yere bırakın.
(Yakalama modlarının kapalı olması gerekmektedir)

• Tabaka menüsüne girerek “KIYAS” tabakasını kapatın ve “EKSEN” isminde

yeni bir tabaka açın ve tabakaya kırmızı rengi seçin.

• Çiz menüsü- Çizgi çiz işlemi ile profil üzerinde kırmızı kot çalışmasını yapın.

Anlatımla uyumlu olması için burada sizin tanımladığınız kırmızı kot çalışması
yerine bizim hazırladığımız örnek kullanılacaktır. Bu nedenle “PROFIL.NCZ”
dosyası programla birlikte gönderilmiştir.

• Proje menüsü Dosya Yükle işlemi ile;

\netcad\ornek\netpro\muteahit\profil.ncz dosyasını yükleyin.

• “PROFIL.NCZ” dosyası sizin kırmızı kot çalışmasını yapığınız varsayılan

dosyadır.

• NETCAD/NETPRO menüsü- Profil- Düşey Tanımla işlemini, ekrana gelen

dosya listesinden ise “ORNEK.KTB” dosyasını seçin. Dosyada veri var ise
[X] butonuna basarak listedeki verileri silin.

Örnek Projeler 5
• İşlemler menüsünden- Profil Üzerinden Ardışıl Some Oku işlemini seçin, Son
Nokta Yakala modu aktif değil ise aktif yapın ve işlemden çıkmadan sıra ile
1,2,3 ve 4 ile gösterilmiş dairelerin merkezindeki doğru uçlarını gösterin.
İşlemden çıkmadan büyültme, küçültme ve ekran kaydırma işlemleri
kullanılabilir. En son noktayı da gösterdikten sonra mouse sağ tuşuna bir kez
basarak işlemden çıkın. Editördeki değerler aşağıdaki gibi olacaktır.

Şimdi yapacağımız işlem ise kurp boyu değerlerinin girilmesi olacaktır.

Bunun için listeden 0+577.41 kilometresi satırını seçin, değerler sol taraftaki
kutulara gelecektir. Kurp Boyu kutusuna 250.00 yazın ve [>>] butonuna
basın listedeki değerler güncellenecektir.

Aynı şekilde 1+386.68 satırını seçin, Kurp Boyu kutusuna 150.00 yazın
[>>] butonu ile listeyi güncelleyin.

• İşlemler menüsü- Güzergah Çizimi işlemini seçin ve ekrana gelen pencerede

Tamam butonuna basın. Bu işlem ile değiştirilmiş son değerler ile güzergah
çizimi profil üzerine yapılacaktır. Oluşturulan çizim tamamen kontrol
amaçlıdır.

• Dosya menüsü- Sakla Çık işlemi ile editörden çıkın.

Örnek Projeler 6
7. Platform tanımının yapılarak yol kesitlerinin oluşturulması;

• NETCAD/NETPRO menüsü- Platform Editörü işlemini ve ekrana gelen

pencereden Yeni Platform Sihirbazı işlemini seçip Tamam butonuna basın.

Ekrana kullanılacak dosyaların seçileceği ve ilgili tanımlamaların yapılacağı

pencere gelecektir.

Yeni Platformun Adı [...] butonuna basın, [+ Ekle] butonu ile

dosyaya “yol” ismini verin ve Kabul edin.
Bağlı Olduğu Güzergah [...] butonuna basın ve “ORNEK.KTB” dosyasını
seçin.
Referans Enkesitler [...] butonuna basın ve “ARAZI.KSE” dosyasını
seçin.
Sola Tanım 3.5%D,BKO 2.5%D,YKO
Sağa Tanım 3.5%D,BKA 2.5%D,YKA

Sola tanım ve sağa tanımlamayı yaparken nokta, virgül ve boşluklara dikkat

edilmesi gerekmektedir.

Tanımlamaları yaptıktan sonra Tamam butonu ile pencereyi kapatarak

Platform Editörüne geçin.

Örnek Projeler 7
• Şev Tanımları menüsü- Şev Uygula işlemini seçin. Ekrana gelen pencerede
otomatik olarak gelen bazı değerleri değiştirilmesi gerekmez.

Aşağıdaki değerlerin girilmesi/değiştirilmesi yeterlidir.

Solda Dolgu Tanımı -2,3,KDO

Sağda Dolgu Tanımı -2,3,KDA
Solda Yarma Tanımı -1.2,3,HDO 2,1,KYO
Sağda Yarma Tanımı -1.2,3,HDA 2,1,KYA
Hendek Kritik Yük. 1.20
Hendek Kritik Mes. 3.00

Girilen değerleri Tamam butonu ile Kabul edin.

• Dosya menüsü- Enkesit’e Çevir işlemini seçin. Ekrana gelen pencereden

Uzatma Yapılacak seçeneğini işaretleyip Tamam butonuna bastığınızda
ekrana kesit editörü gelecek ve “YOL.KSP” dosyası hazır olacaktır.

• Butonuna basılarak enkesitler görsel izleyicide görüntülenir ve hata

olup olmadığı kontrol edilir.

8. Formasyon Yüzeyinin oluşturulması;

• Dosya menüsü- Çık işlemi ile Kesit Editöründen çıkılır ve Platform editörüne
dönülür.

• Dosya Menüsü- Sakla işlemi tanımlar saklanır.

• Yüzey Tanımla menüsünden- Yüzey Kaydır işlemi seçilir, Sabit bölümünden

Düşey Kayma Miktarı olarak -0.70 girilir ve Tamam butonu ile çıkılır. Tüm
kırmızı kotlardan 70 cm. düşülmüş olacaktır.

• Yüzey Tanımla menüsünden- Yüzey Tanımla işlemi seçilir.

Sola Tanım 1%D,YKO

Sağa Tanım 1%D,YKA

• Dosya menüsü- Enkesit’e Çevir işlemini seçin.

Yeni Oluşacak Enkesit Dosyası için [...] butonuna basıp [+ Ekle] ile
“YOLALT.KSP” tam adını verin.

Uzatma Yapılacak seçeneğini işaretleyip Uzatılacak Enkesit Dosyası

olarak [...] butonuna basarak listeden “YOL.KSP” dosyasını seçin.

Örnek Projeler 8
 Tamam butonu ile “YOLALT.KSP” dosyası oluşturulur ve ekrana kesit
editörü gelir.

• Butonuna basılarak enkesitler görsel izleyicide görüntülenir ve hata

olup olmadığı kontrol edilir.

• Editörde “YOLALT.KSP” dosyasını seçili değil ise seçili konuma getirin.

Kesit Editörü- Formasyon
Yolla Birleştir işlemini seçin.

Yol dosyası olarak “YOL.KSP” işlemini seçin.

• Editörde “YOLALT.KSP” dosyasını seçili konuma getirin ve Dosya menüsü-

Kapat işlemi ile kapatın.

Editörde en sağda @Formasyon Yol isminde bir dosya program tarafından

oluşturulmuş olacaktır. Bu dosyayı seçili konuma getirin ve Dosya menüsü

Sakla işlemi ile “FORMAS.KSP” tam adını vererek dosyayı kaydedin.

9. Sıyırma Değerlerinin Girilmesi;

Kesit İşlemleri menüsü- Sıyırma Değerleri işlemini seçin. Ekrana sıyırma

değerlerinin girileceği pencere gelecektir. Aşağıdaki değerleri girerek kabul
ile işlemden çıkın.

Kilometre Kalınlık
0.000 0.30
500.000 0.25
1771.582 0.25

Buradaki değerlere göre 0.000 ile 500.000 arasında 30 cm, 500 ile 1771.582
arasında 25 cm sıyırma yapılacaktır.

10. Sıyırma (Dolguda) Dosyasının Oluşturulması;

• Editörde “ARAZI.KSE” dosyasını seçili konuma getirin ve Kesit İşlemleri

menüsünden- Zemin
Sıyırma işlemini seçin. Gerçek Paralel, Yol ile
sınırla ve Dolguda seçeneklerini işaretleyerek tamam butonuna basın.

Yol dosyası olarak “FORMAS.KSP” dosyasını seçin.

En sona @SIYIRMA (DOLGUDA) isminde yeni bir dosya eklenecektir. Bu

dosyayı seçili konuma getirin ve Dosya menüsü- Sakla işlemi ile “SIYIRMA”
ismini vererek kaydedin.

• Butonuna basılarak enkesitler görsel izleyicide görüntülenir ve hata

olup olmadığı kontrol edilir.
Örnek Projeler 9
 Yapılan tüm işlemler neticesinde 5 adet kesit dosyası oluşturulmuş olacaktır.

ARAZI.KSE Arazi enkesitleri

YOL.KSP Yol enkesitleri
YOLALT.KSP 70.cm aşağıdaki alt temel yüzeyi (Enkesit çizimi için)
FORMAS.KSP 70.cm aşağıdaki alt temel yüzeyi (Kübaj hesabı için)
SIYIRMA.KSE Dolguda sıyırma kazısı dosyası

Oluşturulan bu dosyalar ve arazi modeli kullanılarak çeşitli çıktıların üretilmesi ile

ilgili konular bir sonraki bölümde ele alınacaktır.

17.2. Yol Projesi Hazırlanması/Müteahhit Firmalar

Kullanılacak örnekler netcad\ornek\netpro\muteahit dizini içerisindeki ilgili

dizinlerde bulunmaktadır. Anlatım sırasında hangi örneğin kullanılacağı
belirtilecektir.

Tüm isimlendirmelerde Türkçe karakter ve küçük harf kullanmamaya özen

gösterin.

1. Çalışma dizininin oluşturulması ve projenin set edilmesi;

• NETCAD/NETPRO- Proje Menüsü- Yeni Proje işlemi ile;

netcad\ornek\netpro\muteahit dizini içerisinde "ORNEK" ismini vererek

bir proje oluşturun.

2. Arazi Enkesitlerinin Oluşturulması;

Kullanılabilecek 3 yöntem bulunmaktadır.

a) Arazi modeli üretilmesi ve arazi modeli üzerinden kesitlerin oluşturulması.

b) Total Stationların veri kayıt ünitelerinden aktarım yapılarak.

c) Manuel kesit girişi yapılarak.

Burada bu yöntemlerin kullanılması üzerinde durulmayacak, kullanıcıya arazi

enkesitlerinin olduğu dosya hazır olarak verilecektir.

3. Arazi kesitlerinin Kesit Editörüne yüklenmesi ve görsel olarak

kontrolü;

• NETCAD/NETPRO menüsü- Kesit Editörü işlemini seçin.

Örnek Projeler 10
• Ekrana boş olarak Kesit Editörü gelecektir. Dosya menüsü- Yükle işlemini
seçin.

• [+ Ekle] işlemi ile “ARAZI.KSE” dosyasını seçin, Kabul butonu ile kesit
dosyasını editöre yükleyin.

• Butonuna basılarak enkesitler görsel izleyicide görüntülenir ve hata

olup olmadığı kontrol edilir.

• Gerekli kontrolü yaptıktan sonra Dosya Menüsü- Çık işlemi ile editörden
çıkın.

4. Yatay Güzergah bilgilerinin girilmesi;

• NETCAD/NETPRO menüsü- Editör- Güzergah Editörü işlemini seçin, [+ Ekle]

butonu ile güzergahınıza “ORNEK” ismini verin Kabul butonu ile kabul edin.
Ekrana güzergah editörü gelecektir.

• [+] Butonuna basarak aşağıda verilen some bilgilerini sıra ile girin.

Some Y Değeri X Değeri Yarıçap Dever Gir L Çık L

No
1 73459.55 58223.90 0.00 -2.00 0.00 0.00
2 73746.80 58572.25 150.00 5.00 45.00 45.00
3 74072.35 58225.73 150.00 5.00 45.00 45.00
4 74400.63 58254.91 200.00 4.00 45.00 45.00
5 74655.05 58431.82 150.00 5.00 45.00 45.00
6 74521.00 58747.34 0.00 -2.00 0.00 0.00

5. Yolun düşey bilgilerinin girilmesi

• NETCAD/NETPRO menüsü- Profil- Düşey Tanımla işlemini listeden

“ORNEK.KTB” dosyasını seçin. Ekrana düşey güzergah editörü gelecektir.

• Dosyada veri var ise [X] butonuna basarak listedeki verileri silin.

• Aşağıda verilen some bilgilerini sıra ile sol taraftaki kutulara girerek [+]
butonu ile listeye ekleyin.

Kilometre Kot Kurp Boyu

0.00 1030.20 0.00
577.41 1035.75 250.00
1386.67 1008.46 150.00
1771.58 1007.08 0.00

Örnek Projeler 11
6. Platform tanımının yapılarak yol kesitlerinin oluşturulması;

NETCAD/NETPRO menüsü- Platform Editörü işlemini ve ekrana gelen

pencereden Yeni Platform Sihirbazı işlemini seçip Tamam butonuna basın.

Ekrana kullanılacak dosyaların seçileceği ve ilgili tanımlamaların yapılacağı

pencere gelecektir.

Yeni [...] butonuna basın, [+ Ekle] butonu ile dosyaya

Platformun Adı “yol” ismini verin ve Kabul edin.
Bağlı Olduğu [...] butonuna basın ve “ORNEK.KTB” dosyasını
Güzergah seçin.
Referans [...] butonuna basın ve “ARAZI.KSE” dosyasını
Enkesitler seçin.
Sola Tanım 3.5%D,BKO 2.5%D,YKO
Sağa Tanım 3.5%D,BKA 2.5%D,YKA

Sola tanım ve sağa tanımlamayı yaparken nokta, virgül ve boşluklara dikkat

edilmesi gerekmektedir.

Tanımlamaları yaptıktan sonra Tamam butonu ile pencereyi kapatarak

Platform Editörüne geçin.

Örnek Projeler 12
• Şev Tanımları menüsü- Şev Uygula işlemini seçin. Ekrana gelen pencerede
otomatik olarak gelen bazı değerleri değiştirilmesi gerekmez.

Aşağıdaki değerlerin girilmesi/değiştirilmesi yeterlidir.

Solda Dolgu Tanımı -2,3,KDO

Sağda Dolgu Tanımı -2,3,KDA
Solda Yarma Tanımı -1.2,3,HDO 2,1,KYO
Sağda Yarma Tanımı -1.2,3,HDA 2,1,KYA
Hendek Kritik Yük. 1.20
Hendek Kritik Mes. 3.00

Girilen değerleri Tamam butonu ile Kabul edin.

• Dosya menüsü- Enkesit’e Çevir işlemini seçin. Ekrana gelen pencereden

Uzatma Yapılacak seçeneğini işaretleyip Tamam butonuna bastığınızda
ekrana kesit editörü gelecek ve “YOL.KSP” dosyası hazır olacaktır.

• Butonuna basılarak enkesitler görsel izleyicide görüntülenir ve hata

olup olmadığı kontrol edilir.

7. Formasyon Yüzeyinin oluşturulması;

• Dosya menüsü- Çık işlemi ile Kesit Editöründen çıkılır ve Platform editörüne
dönülür.

• Dosya Menüsü- Sakla işlemi tanımlar saklanır.

• Yüzey Tanımla menüsünden- Yüzey Kaydır işlemi seçilir, Sabit bölümünden

Düşey Kayma Miktarı olarak -0.70 girilir ve Tamam butonu ile çıkılır. Tüm
kırmızı kotlardan 70 cm. düşülmüş olacaktır.

• Yüzey Tanımla menüsünden- Yüzey Tanımla işlemi seçilir.

Sola Tanım 1%D,YKO

Sağa Tanım 1%D,YKA

• Dosya menüsü- Enkesit’e Çevir işlemini seçin.

Yeni Oluşacak Enkesit Dosyası için [...] butonuna basıp [+ Ekle] ile
“YOLALT.KSP” tam adını verin.

Uzatma Yapılacak seçeneğini işaretleyip Uzatılacak Enkesit Dosyası

olarak [...] butonuna basarak listeden “YOL.KSP” dosyasını seçin.

Tamam butonu ile “YOLALT.KSP” dosyası oluşturulur ve ekrana kesit

editörü gelir.

Örnek Projeler 13
• Butonuna basılarak enkesitler görsel izleyicide görüntülenir ve hata
olup olmadığı kontrol edilir.

• Editörde “YOLALT.KSP” dosyasını seçili değil ise seçili konuma getirin.

Kesit Editörü- Formasyon
Yolla Birleştir işlemini seçin.

Yol dosyası olarak “YOL.KSP” işlemini seçin.

• Editörde “YOLALT.KSP” dosyasını seçili konuma getirin ve Dosya menüsü-

Kapat işlemi ile kapatın.

Editörde en sağda @Formasyon Yol isminde bir dosya program tarafından

oluşturulmuş olacaktır. Bu dosyayı seçili konuma getirin ve Dosya menüsü

Sakla işlemi ile “FORMAS.KSP” tam adını vererek dosyayı kaydedin.

8. Sıyırma Değerlerinin Girilmesi;

Kesit İşlemleri menüsü- Sıyırma Değerleri işlemini seçin. Ekrana sıyırma

değerlerinin girileceği pencere gelecektir. Aşağıdaki değerleri girerek Kabul
ile işlemden çıkın.

Kilometre Kalınlık
0.000 0.30
500.000 0.25
1771.582 0.25

Buradaki değerlere göre 0.000 ile 500.000 arasında 30 cm, 500 ile 1771.582
arasında 25 cm sıyırma yapılacaktır.

11. Sıyırma (Dolguda) Dosyasının Oluşturulması;

• Editörde “ARAZI.KSE” dosyasını seçili konuma getirin ve Kesit İşlemleri

menüsünden- Zemin
Sıyırma işlemini seçin. Gerçek Paralel, Yol ile
sınırla ve Dolguda seçeneklerini işaretleyerek tamam butonuna basın.

Yol dosyası olarak “FORMAS.KSP” dosyasını seçin.

En sona @SIYIRMA (DOLGUDA) isminde yeni bir dosya eklenecektir. Bu

dosyayı seçili konuma getirin ve Dosya menüsü- Sakla işlemi ile “SIYIRMA”
ismini vererek kaydedin.

• Butonuna basılarak enkesitler görsel izleyicide görüntülenir ve hata

olup olmadığı kontrol edilir.

Örnek Projeler 14
 Yapılan tüm işlemler neticesinde 5 adet kesit dosyası oluşturulmuş olacaktır.

ARAZI.KSE Arazi enkesitleri

YOL.KSP Yol enkesitleri
YOLALT.KSP 70.cm aşağıdaki alt temel yüzeyi (Enkesit çizimi için)
FORMAS.KSP 70.cm aşağıdaki alt temel yüzeyi (Kübaj hesabı için)
SIYIRMA.KSE Dolguda sıyırma kazısı dosyası

Oluşturulan bu dosyalar ve arazi modeli kullanılarak çeşitli çıktıların üretilmesi ile

ilgili konular bir sonraki bölümde ele alınacaktır.

Örnek Projeler 15
18. Sonuç Çıktılar
Bu bölümde hazırlanması gereken bir takım standart çizim ve raporlar ile ilgili
bilgi verilecektir. Anlatım sırasında hazırlanan örnek projedeki veriler
kullanılacaktır.

Kullanılacak ilgili dosyalar için, NETCAD/NETPRO menüsü- Proje- Proje seç

işlemini seçin ve \netcad \ornek \netpro \ciktilar \cikti.prj dosyasını set
edin.

18.1. Plan Profil Aşamaları

İşlem; profil çiziminin hazırlanması, plan çizimin hazırlanması ve Plan Profil

paftalarının hazırlanması olarak üç aşamada ele alınacaktır.

18.1.1. Profil Çiziminin Hazırlanması

• NETCAD/NETPRO menüsü- Profil- Profil Çizimi işlemini seçin. Ekrana profil

çizim tanımlamalarının yapılacağı pencere gelecektir.

• Profil dosyaları penceresi üzerinde iken mouse sağ tuşuna basarak Enkesit
Dosyası ekle işlemini ve listeden ARAZI.KSE dosyasını seçin.

• Profil dosyaları penceresi üzerinde iken mouse sağ tuşuna basarak Enkesit
Dosyası ekle işlemini ve listeden YOL.KSP dosyasını seçin.

• Profil dosyaları penceresi üzerinde iken mouse sağ tuşuna basarak KTB
Dosyası ekle işlemini ve listeden ORNEK.KTB dosyasını seçin. Farklı olarak
değişkenler ilgili dosyanın altına eklenir. Buradan “KIRMIZI_KOT”
değişkenini sürükleyerek Profil Çizim penceresine bırakın.

Sonuç Çıktılar 1
 Profil Çizim bölümüne ve Profil Al Satırları bölümüne ilgili tanımlar otomatik
olarak gelecektir. Sürükle ve Bırak özelliği yardımıyla tanımların sırası
değiştirilebilir, ilgili tanım mouse ile Çift Seçilerek yazı boyu, yazı tipi vb.
özellikleri değiştirilebilir.

• Opsiyonlar penceresinden Yükseklik değerini 220 yapıp, Profil’i Kır seçeneğini

işaretli konuma getirin, Çizim bölümünden Sakla butonu ile yapılan tanımları
ORNEK ismini vererek saklayınız. İstenirse yapılan tanımlamalar kontrol
amacıyla, Profil Çiz işlemi ile istenirse ekrana boş bir yere çizdirilebilir.

18.1.2. Plan Çizimin Hazırlanması

• Aşağıda anlatılan işlemlerden bazıları için harita modülünün kullanılması

gerekmektedir, bu nedenle harita modülü olmayan kullanıcılar,

• \netcad\ornek\netpro\ciktilar\plan.ncz dosyasını yükleyerek 1.1.3

Plan Profil Paftalarının Hazırlanması konulu işlemden itibaren çalışmaya
devam edebilirler.

• \netcad\ornek\netpro\ciktilar dizini içerisindeki ORNEK.NCZ dosyasını

ekrana yükleyin.

• NETCAD/NETPRO menüsü- Tools- Yol Modelini Çıkart işlemini seçin ve yol

sağ/sol çizgileri arasında kalan üçgenleri, YOL.KSP ve ORNEK.KTB
dosyasını kullanarak temizletin. İşlem sonrasında aşağıdaki şekil oluşacaktır.

• Harita menüsü- Eğri İşlemleri- Eğri Geçir işlemi ile eşyükselti eğrilerini
geçirin. Yol çizgisi içerisinde kalan üçgenler temizlendiği için bu bölgelerden
eğri geçirilmeyecektir.

Sonuç Çıktılar 2
• NETCAD/NETPRO menüsü- Güzergah- Şevli Kotlu Plan işlemi ile YOL.KSP ve
ORNEK.KTB dosyasını kullanarak yolun şevli planını oluşturun.

Tabaka menüsünden UCGEN_MODEL tabakasını kapatın. İşlemler sonrasında

aşağıdaki görüntü elde edilecektir.

• NETCAD/NETPRO menüsü- Editör- Güzergah Editörü işlemi seçilerek, İşlem

menüsü- Some Bilgileri işlemi ile some bilgileri çizim üzerine yerleştirilebilir.

• Varsa yapılacak düzelmeler tamamladıktan sonra Plan Profil Paftalarının

hazırlanması işlemine geçilebilir.

18.1.3. Plan Profil Paftalarının Hazırlanması

İşlem için hazırlanan plan çizimin ekranda olması gerekmektedir. Harita modülü
olmayan kullanıcılar \netcad\ornek\netpro\ciktilar\plan.ncz dosyasını
yükleyerek işleme devam edebilirler.

• NETCAD/NETPRO menüsü- Profil- Plan Profil Tasarımı işlemini seçin,

Bindirme Miktarı 30 mt.

Plan Profil Tasarım Bloğu \netcad\modul\netpro\secme\ppro0.ncz
Yatay Güzergah ORNEK.KTB

Sonuç Çıktılar 3
 olarak belirleyin. İşaretle işlemi ile bindirme noktalarını işaretletin, Pafta
İndekslerini Oluştur işlemi ile, plan üzerine pafta indekslerini oluşturun.
İşlemler sonrasında aşağıdaki görüntü elde edilecektir.

• İndeks içerisinde kalan bölgeler Plan Profil Paftasının plan çizimi bölümünde
çıkacak ve her indeks ayrı bir pafta olacaktır. Bu nedenle bindirme noktaları
her iki paftada da bulunacak şekilde gerekli kaydırma, döndürme işlemlerinin
yapılması gerekmektedir.

• NETCAD/NETPRO menüsü- Profil- Plan Profil Paftala işlemini seçin, ekrana

gelen pencereden sırasıyla Profil Çizim Tanımı için ORNEK’i, oluşturulacak
paftaların saklanacağı dizini, Tümünü Seç işlemini ve Paftaları Yarat
işlemini seçin.

• İşlem sonucunda belirtilen dizine PafXXX.ncz isimli dosyalar

oluşturulacaktır. İstenilen dosya yüklenerek gerekli düzenlemeler varsa
yapılır, çizime gönderilebilir.

Sonuç Çıktılar 4
18.2. Kübaj Hesabı

• NETCAD/NETPRO menüsü- Kübaj Editörü işlemini seçin, ekrana kübaj editörü

gelecektir. Burada Hesap menüsü- Alan hesapla işlemini seçin.

Sonraki Alım Enkesitleri FORMAS.KSP

Önceki Alım Enkesitleri SIYIRMA.KSE

• Dosyaları seçin ve Hesapla butonuna basın. Program tüm kilometrelerdeki

kazı/ dolgu alan değerlerini hesaplayacaktır.

• Dosya menüsü- Yaz işlemini seçip, ekrana gelen listeden Hacimler Tablosu
(TCK özet)’i çift seçerek hacimlerinde bulunduğu bir rapor alınır.

• Kübaj editöründen çıkışta ORNEK ismini vererek dosyayı kaydedin.

18.3. Enkesit Çizimi

• NETCAD/NETPRO menüsü- Enkesit- Enkesit Çizimi işlemini seçin. Ekrana

enkesit çizimi için gerekli ayarlamaların yapılacağı, dosyaların seçileceği
pencere gelecektir.

• Kesitler bölümünden ilk satırı çift seçerek YOL.KSP dosyasını, ikinci satırı çift
seçerek YOLALT.KSP dosyasını, üçüncü satırı çift seçerek SIYIRMA.KSE
dosyasını ve dördüncü satırı çift seçerek ARAZI.KSE dosyasını seçin.

• Çiz butonuna basın, ekranda bir nokta gösterin yakalama modlarından açık
olan var ise kapatın ve kesitleri ekrana çizdirin.

18.4. Enkesit Tabloları

Şev Kazık Kot/Mesafe ve Kübaj vs. değerlerinin enkesitlerin yanına yazdırılması

işlemidir. Değerlerin yazdırılması işlemi öncesinde enkesitler çizdirilmiş olmalıdır.

• NETCAD/NETPRO menüsü- Enkesit- Enkesit tabloları işlemini, ekrana gelen

pencereden Tablo Hazırla işlemini, ekrana gelen listeden Ek Tablo Y/D
makrosunu seçin.

Yarma/Dolgu Alanları ORNEK.KUB

Yol Platformu YOL.KSP
Enkesit Tablo Dosyası [+] Ekle butonuna basarak ORNEK isminde bir
dosya oluşturun

• Dosyalar seçildikten sonra işlemden çıkıldığında otomatik olarak enkesitlerin

yanına değerler yazılacaktır.

Sonuç Çıktılar 5