Autocad 2009 Kullanım Talimatı Ve Eğitim Kitabı

1 AUTOCAD 2009 KULLANIM TALİMATI ve EĞİTİM KİTABI
AUTOCAD NEDİR?
AutoCAD, Autodesk firması tarafından üretilip
geliştirilen, tasarım ve çizimlerin bilgisayar
ortamında yapılmasını sağlayan ve halen 80 ülkede 17
dilde versiyonları bulunan ve bir Computer Aidet
Draffing and Desing(Bilgisayar Destekli Teknik Çizim
ve Tasarım) paketidir.
AutoCAD in DWG uzantılı çizim formatı Dünya
Endüstriyel çizim standardı olarak kabul edilmekte ve
dünyada 1.200.000’den fazla kayıtlı kullanıcı
tarafından 2.000.000.000’ın üzerinde DWG dosyası
üretildiği tahmin edilmektedir.Genel amaçlı bir
tasarım ve çizim programı olan AutoCAD’i kullanmak
için her hangi bir program dilini bilmek ya da başka
bir programı kullanmış olmak gerekli
değildir.gelişmiş etkileşimli grafik kullanıcı ekranı
sayesinde tüm komutlara menüter den veya sembol
simgelerden kolayca erişmek ve çizim, düzenleme,vs.
komutlarını kullanmak olasıdır.
AutoCad, kişisel bilgisayarlar üzerinde Windows XP
ve Windows Vista ortamlarında, değişik iş
istasyonlarında, UNIX ortamında ve Macintosh
bilgisayarlar üzerinde de çalışmaktadır, ayrıca çok
kullanılan bilgisayar ağlarında(Network) destekleyen
AutoCAD programının en önemli özelliklerinden
biriside;hangi ortamda üretilirse üretilsin, çizim
dosyalarının hiçbir ek değişikliğe gerek duyulmadan
diğer bir bilgisayar ortamında okunup, üzerinde işlem
yapılabilmesidir.
İlk sürümü 1982 yılında çıkmış olan AutoCAD, bu güne
kadar büyük gelişmeler göstermiş ve geliştirilen her
yeni AutoCAD, yeni bir versiyon veya sürüm numarası
ite adlandırılarak satışa çıkmıştır.
AUTOCAD’İ KİMLER KULLANABİLİR?
AutoCAD genel amaçlı bir tasarım ve çizim

programıdır. Dolayısıyla çok geniş bir yelpaze
içerisinde her hangi bir disipline özgü komutlarla
kullanıcıyı kısıtlamadığı gibi, açık mimarisi ile
istenilen yönde özelleştirilebilir.AutoCad, tüm mimar

,mühendis,tasarımcı, grafiker ve kısaca tasarım ve
çizim ile ilgili her disiplin tarafından kutlanılacak
bir programdır. Bu gün ülkemizde ve dünyada Makine
Mühendisliğinden,Güzel sanatlara,Mimarlıktan Tıbba,
Şehir planlamadan, Reklamcılığa,Haritacılıktan
Elektroniğe , Uzay araştırmalarından Denizbilim
Araştırmalarına kadar her alanda AutoCAD’den temel
tasarım ve çizim paketi olarak yararlanılmaktadır.
AutoCAD’in bu kadar yaygın olarak tercih edilen bir

yazılım olmasının sebebi, gerek 2, gerekse-3 boyut
tasarım ve çizim için sağladığı olanaklar ve kullanım
kolaylığıdır. AutoCAD, gerçek bir 2- ve 3-
boyutlu(3D)tasarım ve çizim yazılımıdır.
AUTOCAD İLE NELER YAPILABİLİR?
AutoCAD, programında komut ve menü alanları ile
çevrelenmiş olan alan, kullanıcının tasarım ve çizim
alanıdır. Kullanıcı, bu pencerede, tıpkı 2-boyutta
çalıştığı gibi 3- boyut da kendi çizim uzayının
oluşturup gerçek 3 boyutlu tasarım ve çizimler
oluşturabilir. Bu pencerede, çizim 3-boyutlu
uzayda,istenilen konumu, istenilen bölümü
görüntülenebilir,yakından ye da uzaktan bakabilir,
gerçek perspektif görüntüler elde edebilir.Kullanıcı,
eğer dilerse, çalışma penceresini farklı şekillerde
bölerek elde edebilir.Kullanıcı, eğer dilerse,çalışma
penceresini farklı şekillerde bölerek her birinden
farklı bir uzaklık ve konum kullanarak
çalışılabilirdir pencereden diğerine geçe bilir.Daha
sonra tasarım değişik boyutlardaki görüntülerini,
değişik yönlerden , görünüşlerini, perspektif
görünüşlerini ve detaylarını, ekranda beliren Paper
space üzerinde yerleştirerek istenilen ölçüde çıktı
alınabilir.
Ölçek düzenlemek, AutoCAD’de, sadece çıktı alınırken
yapılan bir işlemdir AutoCAD kullanıcısının farklı
ölçeklerde çizim üretebilmek için birden fazla çizim
yapmasına gerek yoktur. Aynı şekilde çizim kağıdının

özerinde istenilen her türlü ekleme yapılabilir,
notlar düşülebilir, resim numarası, pafta adı,
çerçeve ve ye etiket tasarımı iliştirilebilir. Tüm
bunlar bir kez tasalandıktan sonra her çizimde
kullanılabilir.
AutoCAD ile çizim yaparken, kullanıcı, tanımlı çizim
öğelerini kullanabileceği gibi, değişik düzenleme
komuttan ite istediği karmaşıklıkta geometriler de
oluşturulabilir. Çizgi, daire, elips, yay gibi basit
çizim öğeleri, 2- veya 3- boyutlu spline eğriten, 3-
boyutlu yüzeyler, kont, silindir, küre gibi 3-
boyutlu ve karmaşık öğelerin kullanımı ile 2- boyutlu
karmaşık profilleri döndürerek, kesitleri uzatarak ve
ye 3 boyutlu ergiler arasını dokutarak karmaşık 3-
boyutlu yüzeyler elde etmek AutoCAD için oldukça
kolaydır.
Kullanıcı çizim öğelerini kullanarak çizini
gerçekleştirmesi için AutoCAD, bir çok çizim yardımı
komutu ile donatılmıştır. Kullanıcının imlecinin
hareketini kontrol edebilmesinden, uzayda bulunmak
istediği düzlemi tanımlaması kadar giden bu
komutlarla çizim yapmak kolaylaştırılmıştır. Aynı
şekilde, klasik yöntemler ite saatler alabilecek
geometrik hesaplama sonuçları veya cetvel, pergel,
gönye yardımı ile bulunmaya çalışılan özel noktalara
AutoCAD tek bir komutla erişebilmektedir.
Örneğin; iki çembere teğet olan bir çizgi çizebilmek
için Line komutunu Tanget nesne kenetleme modu ile
birlikte çalıştırıp çemberlerin işaretlenmesi, bu
istemi AutoCAD üzerinde saliseler ölçülebilecek bir
zaman içerisinde gerçekleşir.
Gene aynı şekilde, çizim, düzenleme ve değişim
komutları yardımı ite bir çizimden benzeri bir çok
çizimi türetmek veya saatler alabilecek bir revizyon
işlemi de bir iki dakika içerisinde
gerçekleştirilebilir. AutoCAD , tüm çizim öğelerini
kopyalayabilir, taşıyabilir, kopartıp
birleştirebilir, renklerini ve desenlerini
farklılaştırabilir. Dolayısıyla, AutoCAD içerisinde
aynı çizimde bir çok yerde kullanabilecek bir öğeyi
defalarca çizmek yerine kullanıcı, bu öğeyi bi kez
çizdikten sonra kopyalayabilir, taşıyabilir, ve ya

bir ad ite kaydederek daha sonra, aynı ve ya başka
bir çizimde kullanmak üzere saklayabilir.
Bir teknik resim ye da perspektif görüntünün
çarpıcılığını çizimin düzeni kadar etkileyen diğer
unsurlar da çizgi ve taramaların kalitesidir.AutoCAD,
kullanıcıya bu konulara da yardım sağlamaktadır.
Kullanıcılar çizgi-tipi kütüphanelerinden istedikleri
çizgi tipini seçebilecekleri gibi, kendileri de
istedikleri çizgi tiplerini oluşturabilirler. Aynı
şekilde AutoCAD kütüphanesinden seçilecek bir tarama
deseni ile istenilen kapalı alan işaretlenerek tarama
işlemi gerçekleştirilir. Kullanıcı, tarama deseninin
özelliklerini değiştirebileceği gibi, katsayı ile de
oynayabilir; kendi özgün tarama desenlerini
kütüphaneye ekleyebilirler,taranacak alanda tarama
yapılacak ve yapılmayacak alanları tanımlayabilir.
AutoCAD, bu verileri veritabanında sürekli
değerlendirdiği için taranan alanın özellikleri
değiştirildiğinde,istenirse tarama otomatik olarak
kendisini yeni sınırlara uydurur. Tüm bu elamanlar
265 değişik renkte ekranda görüntülenebileceği gibi,
çıkı ayarların m cinsine göre farklı renklerde ye da
tek renk olarak ve istenilen kalınlıklarda kağıt
üzerine dökülebilir.
AutoCAD kütüphanesinde bir çok yazı sitili bulunduğu
gibi; kullanıcılar dilerse True Type ve Postscript
fontları da kullanabilir, yazıları istedikleri alana,
diledikleri gibi yazabilirler. Başka bir yazı
düzenleyicisinden AŞÇİ! formatta alacakları yazılan
AutoCAD çizimlerine aktarılabilir.
AutoCAD, sadece tasarım ve çizim kolaylıkları île
değil; çizim mantığı ile de kullanıcıya bir çok
kolaylık sağlar. Örneğin; Layer kullanımı sayesinde
bir çizimden değişik detayları gösteren bir çok çizim
üretilebildiği gibi, bir proje üzerinde aynı anda
değişik disiplinlerdeki kullanıcıların çalışıp,
birbirleri ile uyumlu olmalarını ve çizimin gereksiz
yere karmaşıklaşmasını ve şişmesini önler. Katman
mantığı üst üste konmuş şeffaf ve eskis kağıtları
gibi düşünülebilir. Kullanıcı her bir katmana çizimin
değişik bir detayını çizip, dilediklerini aynı anda
görüntüleyip inceleyebilir, çıktı alabilir.Örneğin;
Layer kullanımı sayesinde bir çimden değişik

detayları gösteren bir çok çizim üretilebildiği gibi,
bir proje üzerinde aynı anda değişik disiplinlerdeki
kullanıcıların çalışıp, birbirleri ile uyumlu
olmalarını ve çizimin gereksiz yere karmaşıklaşmasını
ve şişmesini, büyümesini önler. Katman mantığı, üst
üste konmuş şeffaf eskiz kağıtları gibi
düşünülebilir.Kullanıcı her bir katmana çizimin
değişik bir detayının çizip, diledikleri aynı anda
görüntülenip inceleyebilir, çıktı alabilir.
AutoCAD’in sahip olduğu bir diğer özellik de ,
otomatik ölçülendirmedir. Doğrusal ve açısal
ölçülendirme, çap ve yan çap ölçülendirme AutoCAD de
çok kolaydır.Ölçü komutuna grip, ölçülendirilmesini
istediğimiz öğeyi göstermeniz ve ölçü çizgisinin
konmasını istediğimiz yeri belirtmemiz yeterli
olacaktır.
AutoCAD’in diğer bir özelliği ise; Associative
Dimensioning mantığı ile çalışan AutoCAD,
ölçülendirdiğiniz öğeler üzeride sonradan yapılan
değişiklikleri de algılayıp ölçüleri ve ölçü
çizgilerini otomatik olarak güncelleştirmesidir.
Ölçülendirmenin yanında, AutoCAD, size uzunluk,
mesafe, alan, çevre, koordinat vb. bir çok bilgiye
ulaşmamızı sağlayan bir çok olanak da sağlamaktadır.
Hatta komutları Advanced
Modeling Extension ile birlikte kullanıldığında,

nesnelerin sadece geometrik değil kütle özelliklerine
de ulaşılabiliyor ve kütleler arasında işlemler
yapabiliyorsunuz.
AutoCAD, bu gibi özellikleri sayesinde sadece sizi

günler süren işlerden kurtarmak ile kalmıyor, klasik
yöntemler ile yapılamayacakları yapıp , daha üretken
olmanızı tasarımınızın daha ekonomik ve daha kaliteli
olmasını da sağlıyor.
AutoCAD, mühendislik için gerekli hesaplamaları
yapabilmeniz, verileri elde edebilmeniz ve daha iteri
tasarımlan kolayca gerçekleştirebilmeniz için size
gerçek dünyada karşılaşamayacağınız tanımlamaları da
sunuyor.Özellikle Makine ve İnşaat Mühendisliği

tasarım çalışmalarında büyük kolaylıklar sağlayan 2
boyutlu katı modellerle hacim yerine alanlar arasında
da çıkarma, birleştirme,kesişim alma gibi nesneler
arası işlemleri yapabiliyorsunuz. Kesit alanların,
Atalet momenti hesaplarının sonuçlarının anında
görüntülenebilmek bir çok mühendisi saatler süren
hesaplamalardan kurtarmaktadır.
AutoCAD’ de her işi yapmanın birden fazla yolu
olduğu gibi, her amaca uygun farklı özellikler
bulabilmek de kullanıcılara büyük bir esneklik
sağlamaktadır.
AutoCAD’ de farklı katmanlarda, farklı renklerde ve
farklı çizgi tiplerinde oluşturduğunuz karmaşık
şekilleri dilerseniz blok olarak isimlendirip
saklamanız ve gerektiğinde çağırmanız yeniden
kullanmanız mümkündür. Hatta isterseniz bu bloklar
bir takım yazılı bilgiler, nitelemelerde
ekleyebilirsiniz. İsmi ile çağırdığınız her blok
geldiğinde, iliştirdiğiniz yazılı bilgiler de
otomatik olarak gelmektedir. AutoCAD,
sadece veri tabanı yönetim sistemleri ile değil masa
üstü yayıncılık sistemleri ile de iki yönlü iletişim
kurabiliyor Görüntüleri Post Sprit dosyası olarak
okuyabilmesi ve aktarabilmesi AutoCAD’in kullanım
alanını da genişletiyor. Çiziminizi EPS dosyasını
(Encapsuiated PostScript) olarak masa üstü yayıncılık
sistemine aktarabilmeniz veya PostScript yazıcılardan
alabilmeniz, özellikle teknik dokümanlarının
hazırlamasında size büyük olanaklar sağlıyor. Daha
önceden kağıda geçmiş çizimleri AutoCAD ‘e aktarmak
için sayılaştırıcı üzerinde kopyalamak ye da tarayıcı
ile okuyup AutoCAD’in okuyacağı formata dönüştürmek
için seçenekleriniz var.
Diğer yazılımlar ile AutoCAD arasında grafik veri
alış verişi IGES veya DXF formattanna uygun olarak
kolaylıkla yapılabilir. AutoCAD her iki formatta da
bilgi girişi ve çıkışı sağlayabilir.
AUTOCAD VE HIZ
AutoCAD’in n yeni versiyonu olan AutoCAD 2002 den
bahsederken onun için, hızlı kaliteli, çekici
kelimelerini çekinmeden kullanabiliriz. Başta

üretkenlik olmak üzere bir çok yenilik sunulmaktadır;
yüksek performans, AutoSnap gibi hassas çizim
araçları, raster görüntüler ve dış referans kıpma
gibi veri paylaşımları özettikleri, Foto-gerçekçi
kaplama, katı dolgular bunlardan sadece bir kaçı.
AutoCAD programının performansının arttırılması için
üretici firma kullanıcılardan gelen eleştirileri
dikkate alarak programda iyileştirmeler yapmıştır.
Program geliştirilirken sürekli testlerden
geçirilmiştir. Kullanıcılar la yapılan görüşmeler,
anketler ile aşağıdaki alanlarda performans artısının
gerekli olduğu ortaya çıkmıştır.
 Görüntü işlemleri ve çizim yükleme/yeniden
türetme
 Düzenleme ve geometri oluşturma
 İmleç, diyalog kutuları ve menü yanıt
zamanları
 Çizim saklama, AutoCAD programını açılması,
nesne kenetleme, çıktı ama ve AutoLIPS
çalışma zamanı
 Dış referans/ blok üzerinde çalışma ve menü
derleme.
“Kağıt Düzlemi”
Nedir ve Nasıl Kullanılmalıdır?
İlk defa AutoCAD R11 ile gelen “Kağıt Düzlemi”

işlevi, çizimlerin basılı çıktıları için pafta
organizasyonu yapmaya yarayan, fakat pek
kullanılmayan önemli bir AutoCAD işlevidir.
AutoCAD R11’in Türkçe sürümü ile uğraştığımız

günlerde, “Paper Space”in Türkçe’sini Kağıt Düzlemi
olarak belirlemiştik. Şu anda R14 ile çalışıyoruz;
demek oluyor ki Kağıt Düzlemi AutoCAD’de 8 yıldır yer
alıyor. Ancak gerek kullanıcılarla görüşmelerimiz,
gerekse seminerlere katılanlara sorduğumuz “Kağıt
Düzlemini kimler kullanıyor?” sorusu, bizlere bu
önemli özellikten yeterince yararlanılmadığını
düşündürdü. Peki Kağıt Düzlemi neden kullanılmalıdır?
Yanıtı basit, yararlı bir özellik olduğu için. Nasıl
sorusuna ise, bu yazının geri kalanında yanıt
bulacaksınız. Kağıt Düzleminin ne olduğunu, nasıl
kullanılacağını ve değişik disiplinlerdeki
uygulamalarını yazacağız.
Model Boşluğu (Model Space) çizimin yaratıldığı

yerdir. Kağıt Düzlemi (Paper Space) ise, çizimin
çıktı almak için organize edildiği yerdir. Kağıt
Düzlemi, Model Boşluğunda yaratılan çizimi kağıda
yerleştirmek için araçlar sağlar. Kağıt Düzlemi
kullanıldığında, çizimin tek bir görünümünün
çıktısını almakla sınırlandırılmazsınız. İstenilen
sayıda görünüm, istenilen yerleşim şekliyle kağıt
üzerine aktarılabilir.
Görünüm Alanlarının Özellikleri

AutoCAD’de görünüm alanları iki şekilde olabilir:
Döşenmiş (tiled) veya serbest (floating).
Döşenmiş görünüm alanları

(tiled viewports) ile
çalıştığınızda, Model
Boşluğunda modelleme ve çizim
yapıyorsunuz demektir. Eğer
birden fazla görünüm alanı
varsa, herhangi birinde
yapılacak çizim düzenlemesi
diğerlerini de etkiler. Ancak,
bakış açısı, ızgara ve
kenetleme ayarları ve zum oranı, her görünüm alanında
farklı olabilir. Döşenmiş görünüm alanları, çizim
ekranının tamamını kaplarlar. “TILEMODE” sistem
değişkeni, 1 değerindedir.
Serbest görünüm alanları

(floating viewports), Kağıt
Düzleminde yer alan ve modelin
değişik görünümlerini içeren
pencerelerdir. Kağıt
Düzleminde, serbest görünüm
alanları birer nesnedirler.
Konumları ve ölçekleri
ayarlanarak kağıt üzerindeki
yerleşim gerçekleştirilir. Zum
komutu ile de görüntüledikleri çizimlerin çıktı
ölçekleri ayarlanır. “TILEMODE” sistem değişkeni, 0
değerindedir.
Kağıt Düzleminde, serbest görünüm alanları ile

çalışılır. Bu düzlemde çizim de yapılabilir, antet ve
notasyon, bu düzlemde yerleştirilir. Kağıt Düzleminde
serbest görünüm alanları birer nesnedir. Bu düzlemde,
model üzerinde değişiklik yapılamaz. Modele/çizime
ulaşmak için, Kağıt Düzleminden Model Boşluğuna
geçilir. Böylece, kağıt üzerindeki yerleşimi görürken
de model ile çalışma olanağı sağlanmış olur. Serbest
görünüm alanlarında, her görünüm alanı üzerinde ayrı

ayrı ayarlar yapılabilir:
 Belirli görünüm alanlarında, seçilen katmanlar

kapatılabilir. Örneğin, 3 boyutlu bakışın
çizdirileceği görünüm alanında ölçülendirme
nesnelerinin görünmesini istemiyorsanız,
ölçülendirme katmanını bu görünüm alanında
kapatabilirsiniz.
 Ayrı görünüm alanları, çıktı alırken ayrı
ölçeklerde olabilir. Ölçek ayarı, kağıt düzlemine
göre yapılır.
 Görünüm alanları arasında görünümler
hizalanabilir. Örneğin, mekanik ve mimari
uygulamalarda, görünüşlerin ve kesitlerin eksen
çizgilerinin birbiri ile hizalı olması gerekir.
 Çıktı alırken, eğer model 3 boyutlu ise ve bir
görünüm alanında yer alıyorsa, arkada kalan
çizgilerin gizlenmesi (hidden line removal)
istenebilir. Arkada kalan çizgilerin gizlenmesi
ayarı, her görünüm alanı için ayrı ayrı
yapılabilir.
Kağıt Düzlemine Geçiş

Kağıt Düzlemine geçmek ve serbest görünüm alanları
yaratmak için birkaç yöntem vardır:
 “View” menüsünden “Paper Space” seçilir veya

“TILEMODE” sistem değişkeni 0 yapılır. Daha sonra
“Mview” komutu ile veya “View” menüsünden
“Floating Viewports” seçenekleri ile serbest
görünüm alanları yaratılır.
 “MVSetup” yardımcı programı ile, Kağıt Düzlemi ve
serbest görünüm alanları yaratılır. Bu komutla
ayrıca antet bloğu, görünüm alanlarının ölçeği ve
hizalama da belirlenebilir.
 Yeni bir çizime başlarken, “Advanced Setup
Wizard” çalıştırılırsa, 7. aşamada Kağıt Düzlemi
ayarları ile yeni bir çizim yaratılır. Daha sonra
“Mview” komutu ile görünüm alanları tekrar
ayarlanabilir.
Sihirbaz ile kağıt düzlemi ayarı
Kağıt Düzlemi ve Model Boşluğu ikonları,

birbirlerinden farklıdır.
Kağıt Düzlemi ikonu
Model Boşluğu ikonu
Kağıt Düzleminde çalışırken, model üzerinde

değişiklikler yapmak için sık sık Model Boşluğuna
geçmek gerekir.
Kağıt Düzleminden Model Boşluğuna geçiş üç şekilde

olabilir:
 AutoCAD ekranının en altında yer alan durum

çubuğunda “Paper” yazan yerin üzerine iki kere
tıklanır veya
 “View” menüsünden “Floating Model Space” seçilir
veya
 “Mspace” komutu girilir.
 Model Boşluğundan Kağıt Düzlemine geçiş de üç
şekilde yapılabilir:
 AutoCAD ekranının en altında yer alan durum
çubuğunda “Model” yazan yerin üzerine iki kere
tıklanır veya
 “View” menüsünden “Paper Space” seçilir veya
 “Pspace” komutu girilir.
Yerleşimin Ayarlanması
Çizimin kağıt üzerindeki yerleşiminin ayarlanması,
pafta üretiminin önemli bir aşamasıdır. Çizimde tek
model olmasına rağmen, kağıt üzerinde bunun plan,
kesit, görünüş, perspektif gibi değişik görünümlerini
elde etmek isterseniz, bunun için Kağıt Düzleminde
serbest görünüm alanları yaratmanız gerekir.
Serbest Görünüm Alanlarını Yaratma

Serbest görünüm alanları, “Mview” veya “Mvsetup”
komutları ile veya “View” menüsünün “Floating
Viewports” seçenekleri ile gerçekleştirilir. Burada
menü seçeneklerini inceleyeceğiz, diğer komutlar da
benzer yöntemle çalışır.
1. “View” menüsünden “Floating Viewports”u seçin. 1,

2, 3 veya 4 görünüm alanı seçin.
2. Eğer 2 veya 3 seçtiyseniz, görünüm alanının nereye
yanaşık olacağını belirleyin.
3. Eğer 1 seçtiyseniz ve görünüm alanının grafik
ekranın tamamını kaplamasını istiyorsanız “Fit”
girin.
4. Dikdörtgen bir alan göstererek görünüm alanlarının
yaratılacağı yeri belirleyin.
Görünüm Alanlarını Düzenleme

Görünüm alanları yaratıldıktan sonra, gereksinimlere
göre düzenlenebilirler. Her görünüm alanı, aslında
Kağıt Düzleminde yer alan ve renk ve katman gibi
özelliklere sahip olan birer nesnedir. Görünüm
alanları üzerinde kopyalama, taşıma, silme, sündürme

gibi komutlar çalışır. Ayrıca tutamakları (Grip) ile
de düzenlenebilirler.
Görünüm alanı içindeki görünümün ölçeği ile oynamak,

görünüm alanının boyutlarını değiştirmez. Aynı
şekilde, görünüm alanının boyutları ile oynamak da,
görünümün ölçeğini değiştirmez. Dolayısıyla, görünüm
alanı içinde yapacağınız kaydırma ve zum işlemleriyle
ve görünüm alanının sınırlarındaki düzenlemelerle,
çizimin belirli bir bölümü görüntülenebilir.
İpucu: Eğer görünüm alanı sınır çizgilerinin çıktıda

görünmesini istemiyorsanız, bunları ayrı bir katmana
yerleştirip, çıktı sırasında o katmanı
kapatabilirsiniz.
Görünürlük Kontrolü
Serbest görünüm alanlarındaki nesnelerin görünürlüğü,
birkaç yöntemle ayarlanabilir:
 Her görünüm alanındaki katmanlar, ayrı ayrı

dondurulabilir: “Layer” diyalog kutusundaki
“Freeze in Current Viewport” seçeneği ile veya
“Vplayer” komutu ile bu işlem gerçekleştirilir.
Örneğin, ölçülendirmelerin bir görünüm alanında
görünmesini, fakat diğerlerinde görünmemesini
istiyorsanız, ölçülendirme katmanını diğer
görünüm alanlarında dondurursunuz.
 Görünüm alanları kapatılıp açılabilir: “Mview”
komutunun “On” ve “Off” seçenekleri ile görünüm
alanları açılıp kapatılabilir.
 Aktif olacak görünüm alanlarının sayısı
sınırlandırılabilir: “MAXACTVP” sistem değişkeni,
aynı anda kaç aktif görünüm alanı olacağını
belirler.
Kağıt Düzlemine Göre Görünümlerin Ölçeği

Basılı çıktı almadan önce her görünüm alanı için ayrı
ayrı zum ölçeği belirleyebilirsiniz. Görünüm ölçeği,
Kağıt Düzlemine göreceli olarak verilir - hassas
ölçekleme, zum ölçek faktörünün Kağıt Düzlemine
göreceli verilmesiyle gerçekleşir.
Kağıt
Düzlemi
nde
çalışır
ken
ölçek
faktörü
,
çıktısı
alınaca
k
çizimle
görünüm
alanınd
a görünen modelin gerçek boyutları arasındaki
orandır. Bu ölçeği bulmak için, Kağıt Düzlemi
birimlerini Model Boşluğu birimlerine bölün. Örneğin,
1’e 5 ölçekli bir çizim için, 1 Kağıt Düzlemi
birimine, 5 Model Boşluğu birimi karşılık gelir
(1:5).
Görünümleri Kağıt Düzlemine göre ölçekleme işi,

“Zoom” komutu ile yapılır. “Zoom/Scale” seçeneğine
girilecek 1xp, Kağıt Düzlemi ve Model Boşluğu
birimlerini 1:1 ölçeğe getirir. 2xp, görünümü 2 katı
büyütür yani, 2:1 ölçeğe çevirir. 0.2xp (1/5xp olarak
da yazılabilir), görünümü 1:5 ölçeğe çevirir.
Aşağıdaki resimde, A3 boyutunda bir antetimiz ve

uzunluğu 127 mm olan bir parçamız var. Değişik
görünüm alanları, değişik ölçeklerde görüntüleniyor.
Ölçek ayarlama, “Zoom” komutuna girilen (değer)xp ile
sağlanıyor. Kağıt Düzleminde çıktı alırken 1 Plotted
MM = 1 Drawing Units ile ölçek belirlendiğinde, Kağıt
Düzlemindeki A3 antetimiz kağıda 1:1 ölçeğinde
aktarılırken, görünüm alanlarının kendi ölçeklerinde
çıktıları alınacaktır.
Değişik ölçeklerde Kağıt Düzlemine göre zumlama
İpucu: Kolaylık için antetinizi 1:1 ölçekte olacak

şekilde ayarlayın, görünüm alanlarınızı da Kağıt
Düzlemine göre ölçekleyin.
Kağıt
Düzlemi
nde
Çizgi
Tipi
Ölçeği
“PSLTSC
ALE”
sistem
değişke
ni ile,
Kağıt
Düzleminde görünen tüm çizgi tiplerinin, aynı ölçekte
olmasını sağlayabilirsiniz. Bu sistem değişkenine,
“Format/Linetype…” menüsünde “Use paper space units
for scaling”i kullanarak da ulaşabilirsiniz. Bu
değişken 1 olduğunda, Kağıt Düzlemindeki tüm çizgi
tipleri, görünüm alanlarının ölçeğinden bağımsız
olarak, aynı ölçekte görüntülenir. 0 olduğunda ise,
her görünüm alanının ölçeği, çizgi tipinin
görüntülenmesindeki ölçeği belirler.
Görünümleri Hizalama
Bir görünüm alanındaki görünümü, diğer bir görünüme
göre hizalamak gerekebilir. Örneğin, mekanik ve
mimari uygulamalarda, görünüşlerin ve kesitlerin
eksen çizgilerinin birbiri ile hizalı olması gerekir.
Açılı, yatay ve dikey hizalamalar için bir görünüm
alanındaki görünümü, diğer bir görünüm alanında
belirlenen temel noktaya göre kaydırmak gerekir.
Görünüm alanlarında nesneleri hizalamak için:
1. “Mvsetup” komutuna girin.

2. “Align”ı seçin.
3. Aşağıdakilerden biri ile devam edin:
 “Horizontal” seçeneği, diğer bir görünüm

alanındaki temel noktaya göre yatay hizalama
yapar.
 “Vertical” seçeneği, diğer bir görünüm alanındaki

temel noktaya göre dikey hizalama yapar.
 “Açılı” seçeneği, diğer bir görünüm alanındaki
temel noktaya göre belirlenen mesafe ve açıda
hizalama yapar.
4. Görünüm alanlarından sabit kalacak olanı güncel
görünüm alanı yapın ve temel noktayı gösterin. (1.
Nokta)
5. Hizalamanın yapılacağı görünüm alanını seçin ve
sonra hizalama noktasını seçin. (2. Nokta)
6. Açılı hizalamalarda, mesafe ve açıyı ikinci
görünüm alanında belirleyin.
İpucu: Doğru bir hizalama işlemi için, nesne

kenetleme modlarını kullanmanız gerekir.
Arkada Kalan Çizgilerin Gizlenmesi

Eğer çiziminizde 3 boyutlu nesneleriniz varsa,
bunların basılı çıktılarında arkada kalan çizgilerin
gizlenmesini isteyebilirsiniz. Bunun için “Mview”
komutunun “Hideplot” seçeneğini veya “View”
menüsünden “Floating Viewports / Hideplot” seçeneğini
kullanın.
Değişik Disiplinlerde Kağıt Düzlemi Kullanımı
Yaptığınız çizimin basılı çıktısını alacaksanız,

Kağıt Düzlemi işinizi kolaylaştıracaktır. AutoCAD,
temelde üzerinde çalışan uygulama yazılımlarına
yukarıda anlattığımız Kağıt Düzlemi işlevlerini
sunar. Ancak bazı uygulama yazılımları, işleri daha
da kolaylaştırmak için, ek Kağıt Düzlemi işlevleri de
içerirler. Şimdi Kağıt Düzleminin, değişik
disiplinlerde ne şekilde kullanılabileceğine bakalım.
Mekanik Uygulamalarda Kağıt Düzlemi

Autodesk Mechanical Desktop, AutoCAD’in sunduğu Kağıt
Düzlemi özelliklerini, çok daha kolay kullanımlı
olacak şekilde özelleştiriyor. Kağıt Düzlemi
özelliği, MDT ile Model Boşluğunda oluşturulan
parçaların (katı,yüzey ya da tel çerçeve) ve
montajların teknik resim görünüşlerinin kolayca ve
otomatik olarak alınmasını sağlıyor.
Autodesk Mechanical Desktop’da Kağıt Düzlemi

kullanımı
Modellerin üstten, yandan, izometrik, kesit, detay,

eğik vb. görünüşleri çıkartılabiliyor. Görünüşler
çıkartılırken, arkada kalan çizgiler hesaplanıyor ve
bunlar istenen çizgi tipleriyle görüntüleniyor. MDT,
bu görünüşler üzerinde önceden tanımlı ve kendisinin
atadığı ölçüleri otomatik olarak yerleştiriyor.
Ayrıca, yeni ölçüler kullanıcı tarafından da
kolaylıkla görünüşlere eklenebiliyor. Bunların
dışında, Kağıt Düzlemindeki görünüşler üzerine
kaynak, geometrik toleranslar gibi semboller DIN,
ISO, ANSI, BS, JIS standartlarına göre
oluşturulabiliyor. Böylece, istenen karmaşıklıkta
modeller tasarlanırken, Kağıt Düzleminde de bunların
teknik çizim görünüşleri MDT’nin yetenekleri ile
otomatik olarak yaratılabiliyor. 2B görünüşler ve 3B
model birbirlerine bağlı olduklarından birinde
yapılan değişiklikler diğerine yansıyor.
Mimari Uygulamalarda Kağıt Düzlemi

AutoCAD Architectural Desktop’da, AutoCAD’in Kağıt
Düzlemi özelliklerinden yararlanılıyor. Mimari
çizimlerde Kağıt Düzlemi, plan, kesit ve görünüş gibi
aynı anda bakılması gereken çizimleri pafta üzerinde

anlaşılır biçimde sunmak için kullanılıyor.
Autodesk Architectural Desktop’da Kağıt Düzlemi

kullanımı
Çizimlere eşlik eden mahal listeleri, lejantlar,

metinler ve paftayı çerçeveleyecek antet de Kağıt
Düzleminde yaratılabiliyor. Kağıt Düzleminde projenin
kaplama yapılmış görüntüleri ve fotoğrafları da
kullanılarak etkileyici sunum paftaları
oluşturulabiliyor.
GIS Uygulamalarında Kağıt Düzlemi

AutoCAD Map, AutoCAD’in Kağıt Düzlemi işlevlerini
kullanır. Aşağıdaki örnekte proje alanı farklı
detaylarda ve ölçeklerde görüntülenerek çıktı almaya
hazır hale getirilmiş durumda:
AutoCAD Map’de Kağıt Düzlemi kullanımı
Görünüm alanları standart antetli kağıdın üzerine

yerleştirilerek gerekli düzenlemeler yapılmış.
Soldaki iki görünüm alanında proje verilerinin olduğu
halihazır ve kadastro paftaları aynı alan için ayrı
ayrı gösterilmiş. Sağ üstte aynı alana ait arazi
kullanım sorgulaması ve alt görünüm alanında da
halihazır ve kadastro paftalarının birleştirilmiş
halinden bir detay yer alıyor.
Arazi - Topoğrafya Uygulamalarında Kağıt Düzlemi

AutoCAD Land Development Desktop’la üretilen
projelerde çizime ait farklı detaylar aynı pafta
üzerine basılmak istendiğinde Kağıt Düzlemi
kullanıcıya büyük kolaylık sağlar. Üzerinde çalışılan
proje, kullanıcının belirlediği görünüm alanlarında
farklı açılarda, ölçeklerde veya detaylarda
görüntülenebilir.
AutoCAD Land Development Desktop’da Kağıt Düzlemi

kullanımı
Yukarıda Kağıt Düzleminin nasıl kullanılabileceğine

dair bir örnek yer alıyor. Çalışma alanı farklı
detaylarda ve şekillerde görüntüleniyor, eş yükseklik
eğrilerini kapsayan tüm arazi, çalışma alanına
yaklaşılarak alınan bir detay görüntü, çalışma
alanından alınan kesit görüntüsü ve arazinin üç
boyutlu modeli antetli kağıda yerleştirilerek çıktı
almaya hazır hale getiriliyor.
Duvar Stili Oluşturmak
AutoCAD Architectural Desktop, mimari elemanlar için

stil tabanlı “akıllı”nesneler kullanır. Duvar da
bunlardan birisidir. Kullanıcı tarafından
oluşturulabilen farklı duvar stilleri, duvarın
fiziksel yapısını ve çizimlerde nasıl görüneceğini
belirler.
Gelin, örnek bir duvar stili yaratalım. Duvarımız,

iki tarafı sıvalı yarım tuğla bir duvar olsun ve
planda aşağıdaki gibi gözükmesini isteyelim.
“Design”menüsü altında “walls”alt menüsü içinde yer

alan “wall styles”komutunu çalıştırdığımızda
karşımıza dosyamızın içinde kullanıma hazır duvar
stillerimiz listelenir. “New”düğmesine basarak
kütüphanemize yeni bir duvar stili eklemenin ilk
adımını atarız; duvarımızın adı T-TUĞLA13 olsun.
“Edit”düğmesi ile duvarımızı hazırlayacağımız diyalog
kutusuna ulaşıyoruz, öncelikle “Description”bölümüne
kısa bir tanımlama yazalım. Örneğin, “iki tarafı
sıvalı yarım tuğla iç duvar “.
“Components”sayfasında, duvar kompozisyonu içindeki

her malzemenin adı (name), öncelik sırası (priority),
yerleşme yeri (edge offset) ve kalınlığı (width)
belirtilir.
“Priority”değeri duvarların kesiştiği noktada malzeme

katmanlarının nasıl temizleneceğini belirler. Bu
değer ne kadar küçükse o katman o kadar önceliklidir.

Örneğin, biri birine saplanan iki duvardan biri
betonarme ve diğeri tuğla ise, sürekli olması gereken
betonarme malzeme olacağından katmanlar içinde en
yüksek öncelik değerine betonarme katmanı sahip
olacaktır.
“Edge offset”değeri her katmanın başlangıç yerini,

“Width”ise katmanın kalınlığını belirler. Şimdi ince
sıva için bir katman oluşturalım. “Add”düğmesine
basarak listeye yeni bir katman ekleyelim. Listede
daha önceden bir katman var ise, onu da seçebiliriz.
Daha sonra bu katman için aşağıdaki değerleri
girelim.
name: ince sıva

priority: 80
edge offset: -2
width: 2
Aynı işlemi tuğla katmanı için aşağıdaki değerlerle

yapalım:
name: tuğla
priority: 20
edge offset: 0
width: 9
Son katman, yani diğer taraftaki ince sıva için

aşağıdaki değerlerle devam edelim:
name: ince sıva

priority: 80
edge offset: 9
width: 2
“Width”ve “Edge Offset”için sabit bir değer

verebileceğimiz gibi “BW (base width)”seçeneği ile bu
değeri duvar kalınlığına da bağlayabiliriz. Örneğin,
“BW/2”değeri duvar kalınlığının yarısı kadar
olacağını belirler.
Buraya kadar duvarımızın fiziksel özelliklerini

tanımladık. Şimdi duvarımızın değişik görünüşlerde
nasıl
çizilec
eğini
belirle
yelim.
Bunun
için
“Displa
y
props”s
ayfasın
a geçiyoruz.
Biz burada
değişiklikleri
sadece plan
bakışı için
yapacağız. “Wall
style”seçeneği
yapılacak
değişikliklerden
sadece söz konusu
stilin
etkilenmesi
içindir. Onu
işaretleyip
“Attach
Override”düğmesin
e basıyoruz. “Edit display props…”düğmesine bastıktan
sonra, duvar katmanlarının (layer), taramalarının
(hatch), plan düzleminin altında (below cut plane) ve
üstünde (above cut plane) kalan çizgilerinin,
çizilecekleri AutoCAD katmanlarını yöneten diyalog
kutusu karşımıza çıkar.
Duvar içinde yer alan her malzemenin farklı kalem

kalınlığında ve gerektiğinde taramayla çizilebilmesi
için kendi sıra numarasıyla anılan “boundary”ve
“hatch”
katmanl
arı
vardır.
Boundar
y 1, 2 ve 3 için birer renk seçin. Listenin alt
taraflarına gidin, “hatch2”yi açın ve onun için de
bir renk seçin. Bu tuğla malzemenin taranarak
belirtilmesini sağlayacaktır.
“Hatching”sayfasına geçerek “hatch2 “nin tarama

tipini, sıklığını vb. değerleri seçin. OK düğmesine
basarak ilk diyalog kutusuna dönün.
Diyalog kutularının sol alt köşesinde bulunan ikon,

yüzen görüntüleyiciyi açmak için kullanılır.
Duvarınızın istediğiniz gibi görüntülenip
görüntülenmediğini buradan kontrol edebilirsiniz.
Örneğin, katman renkleriniz doğru mu?
Yeni duvar stilinizi kütüphanenize eklediniz. Artık

istediğiniz uzunlukta, yükseklikte ve formda
defalarca kullanabilirsiniz.
BÖLÜM 1
AUTOCAD’E GİRİŞ
Amerika Birleşik Devletlerinin en büyük yazılım

firmalarından olan Autodesk Inc.’in ürünü AutoCAD,
bilgisayar destekli çizim ve tasarım programıdır.
Sürekli geliştirilen AutoCAD’in çizim dosya uzantısı
.dwg, dünya endüstriyel çizim standardı olarak kabul
edilmiştir. AutoCAD genel amaçlı bir tasarım ve çizim
programı olduğundan herhangi bir meslek dalına
yönelik olarak oluşturulmamıştır. Gerek 2 boyutlu,
gerek 3 boyutlu çalışmaları ile sağladığı avantajlar,
kullanım kolaylığı ile mimarlıktan, reklamcılığa,
makine mühendisliğine, elektronik mühendisliğine ve
pek çok meslek dalındaki kullanıcılar tarafından

yaygın olarak kullanılmaktadır.
1.1 Autocad 2009 İçin Gerekli Donanım İhtiyaçları
1.2 Çizim Ortamına Geçiş
Başlangıç Diyalog Kutusu : Start Up
Autocad 2009 çalıştırıldığında kullanıcı karşısına
bir başlangıç diyalog kutusu çıkar bu diyalog kutusu
(Startup) çizim ortamına geçmeden önce kullanıcılara
çeşitli seçenekler sunar.
Open a Drawing
Daha önceden çizilmiş ve
kaydedilmiş çizim dosyalarını
açmak için kullanılır. Select
a File listesi en son
açılmış dört çizimi listeler
ve istenilen bir çizimi açar.
Mevcut başka bir çizim
açılmak istenirse diyalog
kutusundan Browse butonu
Şekil 1.1 Open a Drawing Penceresi tıklanmalıdır. Eğer AutoCAD
ile çalışırken mevcut bir
çizim açılmak istenirse File menüden Open’ı seçmek
yeterlidir.
Start From Scratch

Herhangi bir ayar yapmadan
çizime en baştan başlamanın
yolu Start from Stactch
(Baştan Başla) butonuna
tıklamaktır. Bu buton
seçildiğinde yeni çizim
sayfası için iki ölçü
sisteminden biri seçilir.
Default Setting ayar
Şekil 1.2 Start from Scratch Penceresi kutusundan English raido
butonu işaretlenerek OK
butonu seçilirse AutoCAD, acad.dwt şablonunu esas
alır ve varsayılan çizim sınırları 12x9 inç olarak
kabul eder.
Defult Setting ayar kutusundan Metric radio butonu

işaretelenerek OK butonu
seçilirse AutoCAD,
acadiso.dwt şablonunu esas
alır. Varsayılan çizimin
sınırlarını 429x297 milimetre
olarak kabul eder.
Use a Template
Başlangıç Diyalog kutusundan
(Startup) Use a Template
butonu (Şablon Kullan)
tıklanırsa kullanıcı karşısına daha önceden
oluşturulmuş 50’yi aşkın
Şekil 1.3 Use a Template Penceresi
çizim şablonu, (Select a
Template) her şablon hakkında
tanımlayıcı bilgi (Template
Description) ayrıca seçilen şablonun küçük bir
görünümü ekrana gelir. Listelenen şablonlar haricinde
bir şablon seçilmek istenirse Browse butonuna
tıklamak gerekir.
Mevcut şablonlar haricinde kullanıcı tarafından
oluşturulan özel şablonlar da kullanılabilir. Bunun
için file menüden open seçilerek şablon olarak
kullanılacak çizim dosyası açılmalıdır. Daha sonra
yine file menüden save as seçilmelidir. Burada kayıt
ismi (Save Drawing As) girilen formun altında kayıt
tipi olarak (Save File as
Type) AutoCAD Drawing
Template File (.dwt)
seçilmelidir. Kayıt ismi de
girilip OK tıklandığında
kullanıcı karşısına çıkan
Template Description
diyalog kutusuna şablon
için tanıtım bilgileri
girilebilir. OK butonu
Şekil 1.4 Use a Wizard Penceresi tıklatılırsa yeni şablon
kaydedilerek Use a Template
diyalog kutusundaki yerini alır.
Use a Wizard
Advanced Setup gelişmiş ayarların, Quick Setup çabuk
veya başka bir tanımla hızlı ayarların yapıldığı
kısımlardır. Bu iki seçenekte sihirbaz yardımıyla
çizim alanı ve çizim birimleri ile ilgili ayarlar

yapılabilir. Advanced setup’ta quick setup’a göre
daha gelişmiş ayarlar yapılabilir.
Advanced Setup
Advance Setup’ta Units (Birimler) - Angle (Açı)
Angle Measure (Açı Ölçüsü) - Angle Direction (Açı
İlerleme Yönü) - Area (Alan) gibi ayarlar
yapılabilir.
Units (Birimler); kısmında çizimde kullanılacak ölçü
birimi verilir.Burada Scientific (Bilimsel), Decimal
(Ondalıklı), Engineering (Mühendislik), Architectural
(Mimari), Fractional (Kesirli) gibi seçeneklerden
istenilen çizim birim seçilebilir. Ayrıca bu
birimlerin hassaslığı Precision kısmından
verilebilir.
Angle (Açı); kısmında çizimde kullanılacak açı
birimi verilir. Decimal Degrees (Ondalık Derece),
Deg/Min/Sec (Derece/Dakika/Saniye), Grads (Grad),
Radians (Radyan), Surveyor (Arazi Ölçümü) gibi
seçeneklerden istenilen açı birimi seçilebilir. Yine
Precision kısmından hassaslık ayarı yapılabilir.
Hassaslık ayarı tam sayı veya kesirli sayı
(virgülden sonra en fazla sekiz basamak
kullanılabilir) olarak yapılabilir.
Angle Measure (Açı Başlangıcı); kısmında başlangıç
açısının (0) yönü belirtilir. East (Doğu), North
(Kuzey), West (Batı), South (Güney) gibi yönler
seçilebilir veya kullanıcı tarafından başlangıç açısı
(0) Other seçeneği ile verilebilir. Genelde 0 derece
doğu yönünde seçilmektedir ve kabul görmüştür.
Angle Direction (Açı İlerleme Yönü); kısmında
girilen açıların hangi yönde ilerleyeceği tesbit
edilir. Counter-Clockwise (Saat Yönünün Tersi) veya
Clockwise (Saat Yönü) gibi iki seçenekten biri
seçilerek açının tarama yönü girilebilir.
Area (Alan); kısmında kullanılacak olan çizim
kağıdının ölçüleri verilir. Width ile genişlik ve
Length ile uzunluk ölçüleri verilebilir.
Quick Setup
Quick Setup’ta Units (Birimler) ve Area (Alan) gibi
ayarlar yapılabilir.Hızlı ayar gelişmiş ayara göre
daha kısıtlıdır. Units ve Area ayarları gelişmiş

ayarda yapıldığı gibidir, ancak bu iki seçenekte
gelişmiş ayarda bulunan hassaslık (Precision) kısmı
yoktur.
Bu ayarların büyük kısmı AutoCAD’e giriş haricinde
AutoCAD menü içerisinde Format menüden Units
seçilerek de yapılabilir. Alan ayarı ise yine AutoCAD
içerisinde Limits komutuyla gerçekleştirilebilir.
1.3 Koordinat Sistemleri
Koordinat girmenin en basit ve temel yolu mutlak
koordinatlardır. Mutlak koordinatlar x,y,z
şeklindedir. Mutlak koordinatların kullanımında tüm
koordinat değerlerinin orijin
Orijin 0,0 0,0’a göre ifade edildiği
unutulmamalıdır. Bu orijin
Çeyrek II Çeyrek I noktası Limits komutuyla
-X , +Y +X , +Y
değiştirilebilir. Diğer bir
koordinat girme biçimi nispi
koordinatlardır. Nispi
Çeyrek III Çeyrek IV koordinatlar @ x,y,z
-X , -Y +X , -Y
şeklindedir. Bu kullanım ile son
Şekil 1.5 Koordinat Bölgeleri
girilen koordinatın yeni bir
orijin verilir veya 0,0 noktası
olması sağlanır. Bu olay girilen koordinatları
karışıklıktan kurtarır.
1.3.1 2D Koordinat Girişi
Dik Koordinatlar
Dik veya dikdörtgen koordinat sistemi,
geometriyi koordinat içinde tam mesafelerinde
yerleştirmek için kullanılır. Bir koordinat
genellikle X ve Y diye tanımlanan birbirinden
virgülle ayrılmış iki sayıdan meydana gelmektedir.
Koordinat eksenleri birbirine dik iki çizgiden
oluşur. Bu iki çizginin kesiştiği yer orijin ismini
alır. Orijin için kullanılan koordinatlar 0,0’dır.
Tüm pozitif yönler orijinden yukarı ve sağa doğru
hareket eder. Negatif yönler ise aşağı ve sola doğru
hareket eder.Koordinat eksenleri 4 çeyreğe
ayrılmıştır. Her çeyrekte X ve Y pozitif ve negatif
değerler alabilir. Böylece istenilen yöne uygun
olarak pozitif ve negatif değerler girilerek çizim
gerçekleştirilebilir. AutoCAD’te çizime başlandığı
zaman ekran görüntüsü dik koordinat sisteminin 1.

çeyreğini yansıtır. 0,0 orijin noktası ekranın sol
alt köşesine yerleşmiştir.Geçerli ekran büyüklüğü ise
ekranın sağ üst koordinatı ile ölçülür.
Bu değer açılışta Start Up menüsünden veya çizim
ortamında Limits komutu kullanılarak da
değiştirilebilir.
Kutupsal Koordinatlar
Kutupsal koordinatlarda veri girişinde açı önem
kazanır. Kutupsal bir koordinat girmek için açılı
parantez (<) ile birbirinden ayrılmış mesafe ve açı
değerleri girilir. Örneğin bulunulan noktadan 10
birim uzaklıkta ve 50 derecelik bir noktayı
belirlemek için @10<50 ifadesini girmek yeterlidir.
Varsayılan olarak açılar, saat ibresi yönünün
tersinde artar, saat ibresi yönünde ise azalır. Saat
ibresi yönünün tersine hareket etmek için açıya
negatif değer girmek gerekir. Açı yönünün DDUNITS
komutu veya ANGDIR sistem değişkeniyle değiştirebilme
imkanı vardır. Ayrıca ANGBASE, sıfır açısının yönünü
ayarlar.
Mesafe < Yön biçimindeki kutupsal koordinat modunu
kullanmak için mesafe ve yönün bilinmesi gerekir.
Yön, < sembolünü takip eder ve kutupsal yön olarak
izleyen sayı okunur. Yönü belirtilen açı varsayılan
yönden başka bir yön belirlenmemişse saat ibresinin
tersi yönünde artar. < sembolü noktanın 0,0’a göre
belirtilen açıda yerleşmesini sağlar.
@ Mesafe < Yön biçimindeki nispi kutupsal koordinat
modunu kullanmak için mesafe ve yönün bilinmesi
gerekir. @ sembolü önceki noktayı 0,0 noktası olarak
ayarlar yön, < sembolünü takip eder ve kutupsal yön
olarak izleyen sayı okunur. Yönü belirtilen açı
varsayılan yönden başka bir yön belirlenmemişse saat
ibresinin tersi yönünde artar. @ sembolü önceki
noktayı 0,0 noktası olarak ayarlar.
1.3.2 3D Koordinat Girişi
3 Boyutta koordinat girişi, 2 boyuttaki
koordinatların girilmesiyle aynıdır ancak üçüncü
boyut olan Z ekseni ilave edilir. 3 Boyutlu çizim
yapıldığında yer koordinat sistemi (WCS) yada
kullanıcı koordinat sisteminde (UCS) koordinatların

X, Y ve Z değerleri girilmelidir.
Silindirik Koordinatlar
2B kutupsal koordinat girişine benzer fakat XY
düzlemine dik, kutupsal koordinata ilave bir mesafe
vardır.
Mutlak silindirik koordinatlarda veri girişi
Mesafe < Açı - XY, Z - mesafe değerini belirtir ve
ona uygun veri girişi ile uygun noktayı belirler.
Mesela 6<70,8 koordinatı, UCS’nin orijininden 6
birim, XY düzlemindeki X ekseninden 70 derece ve Z
ekseni boyunca 8 birim uzakta bir noktayı gösterir.
Nispi silindirik koordinatlarda veri girişi
@Mesafe < Açı - XY, Z - mesafe biçimindedir. Bu ifade
ile UCS’nin orijini değil girilen son noktayı orijin
kabul ederek noktayı belirler. Mesela @6<70,8
koordinatı, girilen son noktadan 6 birim uzakta, XY
düzlemindeki X ekseninden 70 derecelik bir açıda ve Z
ekseni boyunca 8 birim uzakta bir noktayı gösterir.
Küresel Koordinatlar
3B’ta küresel veri girişi her biri açılı parantez
(<) ile ayrılmış o anki UCS’nin orijinine olan
uzaklığı, XY düzlemindeki X eksenine olan açısı ve XY
düzlemine olan açısı verilerek gerçekleştirilebilir.
Küresel koordinat veri girişi Mesafe < Açı- XY, Açı
şeklindedir. Mesela 5<45<60 gibi bir gösterimde
mevcut UCS‘nin orijininden 5 birim, XY düzlemindeki X
ekseninden 45 derece ve XY düzlemimden 60 derece
yukarıda bir noktayı gösterir.
Nispi küresel koordinat veri girişi @Mesafe < Açı-
XY, Açı şeklindedir ve diğer işlemler bulunan son
noktayı orijin kabul etme durumu haricinde aynı
işlemi gerçekleştirir.
1.4 AutoCAD Ekranını Tanımak
AutoCAD çalıştırıldığında AutoCAD penceresi açılır.
Bu pencere istenilen tasarım ve çizimlerin
yapılacağı bir alandır. Bu alanın etkin kullanımı
için pencere üzerindeki elemanları tanımak gerekir.
Aktif çizgi tipi Plot stili

Denetim Menüsü
Standart araç çubuğu Aktif renk Boyutlandırma düğmeleri
Menü çubuğu Düşey kaydırma çubuğu

Aktif katman
Draw araç çubuğu Aktif çizgi kalınlığı
Modify araç çubuğu
İmleç
Koordinat sistemi ikonu
ÇİZİM ALANI
Koordinat gösterici Alan
Solid editing araç çubuğu Yatay kaydırma çubuğu
Model Mod göstericileri Shade araç çubuğu

sekmesi Layout sekmesi
Şekil 1.6 Autocad 2009 Ekranı

BÖLÜM 2
ÇİZİM AYARLARI
2.1 Units (Birimler) Komutu

Koordinat ve açı biçimini kontrol eder ve
hassasiyeti tayin eder.
Çizilen her nesne, birimlerle ölçülür. Bu nedenle
çizime başlamadan önce birim değerini belirlemek
gerekir. Örneğin çizimdeki bir birim gerçek nesne bir
milimetreye eşittir gibi. Nesne üzerindeki uzunluklar
ve açılar için birim çeşidi ve birimde ondalık kısmı
ayıran virgülden (nokta) sonra gelen hane sayısı
belirlenir. Çizim birim ayarları, koordinat ve açı
değeri girişlerini AutoCAD’in nasıl yorumlayacağını,
koordinat birimlerin çizim ve diyalog kutularında
nasıl görüntüleneceğini belirler.
Çizim birimleri ile ölçülendirme birimleri aynı
çeşit ve hassasiyette ayarlanabilecekleri gibi farklı
ölçülendirme birimi değerine de ayarlanabilir. Çizim
birimleri çizim için dosya açarken belirlenmediyse
veya belirlenen birim değiştirilmek istenirse UNITS
komutu kullanılır.
Bu komutu kullanabilmek için
 Format Menüden Units
 Komut Penceresinden (Command) Units girilir.
Drawing Units diyalog kutusu ekrana gelir.
Seçenekleri:
Lenght (uzunluk) güncel ölçme birimini ve bu birimin
hassasiyetini belirler.
Type (tip); ölçme
birimi için güncel
biçimi ayarlar. Ölçü
birimi tipleri ise
Architectural
(mimari), Decimal
(ondalık), Engineering
(mühendislik),
Fractional (kesirli)
ve Scientific
(bilimsel)’dir.
Şekil 2.1 Drawing Units Diyalog Penceresi

Precision (hassasiyet); güncel birimin ondalık hane

sayısını belirtir.
Angle (açı) güncel açı birimini ve bu açının
hassasiyetini belirtir.
Type (tip); güncel açı biçimini, tipini ayarlar.
Precision (hassasiyet); güncel açı biçiminin ondalık
hane sayısını belirtir.
Clockwise (saat ibresi dönüş yönü); pozitif açıların

saat ibresi dönüş yönünde arttığını gösterir.
Varsayılan yön, saat ibresi dönüş yönünün tersi
yönüdür.
Drawing Units for AutoCAD DesingCenter Blocks
(AutoCAD tasarım merkezi blokları için çizim
birimleri); AutoCAD DesingCenter vasıtasıyla yapılan
blok yerleştirmelerinde kullanılan ölçü birimini
kontrol eder. Oluşturulmuş blok birimleri, burada
belirtilen birimlerden farklı ise bu seçenekte
belirtilen birimlerle yerleştirilir.
Sample Output (örnek çıktı); birim ve açıların
güncel ayarlarının bir örneğini gösterir.
Direction (yön); Direction Control (yön kontrolü)
diyalog kutusunu gösterir.
2.1.1 Direction Control Diyalog Kutusu
Temel açıyı kontrol eder. Temel açı, sıfır derecenin
hangi yönden başlayacağını belirtir.
Base Angle (temel açı); temel
açının yönünü ayarlar.
East (doğu); temel açıyı doğuya
ayarlar.
North (kuzey); temel açıyı, 90
derece kuzeye ayarlar.
West (batı); temel açıyı, 180
derece batıya ayarlar.
South (güney); temel açıyı, 270
derece güneye ayarlar.
Other (diğer); pusulanın temel
yönlerinden farklı bir yöne
Şekil 2.2 Direction Control ayarlar.
Penceresi
Angle (açı); açıyı ayarlar ancak other seçeneği

seçili iken aktifleşir.
Pick an Angle (açıyı seç); açı, işaretleme cihazı
kullanılarak belirtilen iki noktayı birleştiren
hayali hat esas alınarak belirlenir.
2.2 Limits Komutu
Çizimin ve ızgara görüntüsünün sınırlarını ayarlar
ve kontrol eder.
Çizim sınırları iki boyutludur, sol alt ve sağ üst
koordinat noktasıyla belirlenir. Çizim sınırları
ayarlandığında AutoCAD, girilen koordinatları,
çizim sınırıyla kısıtlar. Çizim sınırlarının
belirttiği alan, ızgara noktalarıyla gösterilebilir.
Zoom komutunun seçenekleri kullanılarak bu husus
görülebilir. Zoom All seçeneği, çizim sınırlarını
ekrana getirir. Çizim sınırları ile çizdirim
sınırları birbirinden farklı olabilir. Çizimden çıktı
alınacağında, çizdirim alanı olarak çizim sınırları
da belirtilebilir.
Sınırlar model boşluğunda modelin ölçekli
büyüklüğünden biraz daha büyük olabilir fakat kağıt
alanında, kağıt büyüklüğü ile aynı sınırlara sahip
olmalıdır.
Kağıt boşluğunda bulunurken LIMITS komutuyla kağıt
kenar boşluklarına veya arka zemine müdahale
edilemez. Bu durumda sınırlar hesaplanır ve seçilmiş
kağıt büyüklüğüne göre yerleşim ayarlanır. Kağıt
kenar boşlukları ve arka zeminin görüntüsü,
OPTIONS komutuyla ekrana gelen Options diyalog
kutusunun Display sekmesindeki Layout elements
bölgesinden denetlenebilir.
Limit komutunu kullanmak için
 Format menüden Drawing Limits
 Komut Penceresinden (Command) limits (veya şeffaf
kullanım için’limits) girilir.
Command: Limits
Reset Model space limits:
Specify lower left corner or [ON/OFF]
<0.0000,0.0000>: (Çizimin sol alr köşesini
belirtiniz)
Specify upper right corner <420.0000,297.0000>:

(Çizimin sağ üst köşesini belirtiniz)
Limits komutunun seçenekleri:
Lower-Left Corner (sol alt köşe); çizim sınırının
sol,alt köşesinin X ve Y koordinatlarını belirtir.
On (açık); sınır denetimini açar. Sınır denetimi
açık olduğunda çizim sınırları dışına nokta girilmesi
red edilir. Çember gibi nesnelerin bir kısmı, sınır
dışına taşabilir.
Off (kapalı); sınır denetimini kapatır fakat güncel
sınır değerleri muhafaza edilir.
Upper right corner (sağ üst köşe); çizim sınırının
sağ üst köşesinin X ve Y koordinatlarını belirtir.
Çizim boyutlarını A3’ten A4’ e değiştirmek için
Command: LIMITS
Reset Model space limits:
Specify lower left corner or [ON/OFF]
<0.0000,0.0000>: 0,0
Specify upper right corner <420.0000,297.0000>:
210,297
2.3 Grid (ızgara) Komutu
Güncel görünüm alanındaki ızgara noktalarını
gösterir.
Bu komutu kullanmak için Komut Penceresinden
(Command) Grid (veya şeffaf kullanım için grid)
girilir.
Izgara (GRID), LIMITS komutuyla belirlenen
sınırlar içerisinde bulunan noktalardan oluşan bir
desendir. Izgara kullanımı, çizimin altına ızgara
kağıdı (kareli kağıt. gibi) yerleştirmeye
benzetilebilir. Izgara açık olduğunda güncel görünüm
alanı, ızgara köşelerine yerleşen noktalarla
kaplanır.
Izgara, bir başka komut yürülükte iken açılabilir ve
kapatılabilir. Izgara, çizim çıktısında görünmez.
Izgaranın yararları:
 Nesnelerin hizalanmasına ve nesneler arasındaki
mesafenin görülmesine yardım eder.
 Izgara, çizim sınırını görmemizi sağlar.
 Güncel olarak çalışılan çizim alanını ve çizdirme

seçeneği olarak çizilecek alanı tanımlar.
 Çizimin ızgara sınırları dışına taşmasını önler.
Seçenekler:
Grid Spacing (X) (ızgara aralığı X yönünde);
ızgarayı belirtilen değere ayarlar. Snap aralığı
belirli ise, ızgara aralığı için girilen değeri x
izlerse (mesela 2x), ızgara alığı snap aralığının
girilen değer kadar katı olur. Örneğin snap aralığı
10 birim ise grid aralığı için 2x girilmesi, ızgara
aralığını 20 birim yapar.
On (açık); ızgarayı açar, güncel aralıkla görünür
yapar.
Off (kapalı); ızgarayı kapatır, görünmez yapar.
Izgara noktalarının açık veya kapalı yapılması F7
veya CTRL+G tuşuna basmakla veya durum çubuğundaki
GRID üzerine tıklamakla sağlanabilir.
Snap (kenetle); ızgara aralık değerinin, Snap
(kenetle) değerine eşit olmasını sağlar.
Aspect (oran); varsayılan olarak ızgara aralığı X ve
Y yönünde birbirine eşittir. Aspect ızgaraya farklı X
ve Y aralıkları ayarlar. Aspect değerini x takip
ederse bu, çizim birimi cinsinden tanımak yerine
kenetleme aralığıyla Aspect değerinin çarpılacağını
gösterir.
Aspect seçeneği, güncel kenetleme stili, izometriğe
ayarlandığında var olmaz.
Izgarayı açmak veya kapatmak, ızgara değerini
ayarlamak için Dsettings komutu da kullanılabilir.
Izgara aralıkları, görüntülenmek için çok yakın ise
aşağıdaki mesaj alınır. Bu mesaj, çizimi Zoom
komutuyla büyültme veya küçültme yaptığınızda da
alınabilir.
Grid too dense to display (Izgara görüntülenmek için
fazla yoğun)
Bu durumda ızgara görünmez, ızgarayı güncel
görüntülenen alana uygun bir değere ayarlamanız
gerekir. Daha büyük ya da daha küçük bir değer
denemek gerekir.
2.4 Snap (Kenetle) Komutu

İmlecin hareketini tanımlanmış aralıklara dayalı
olarak kısıtlar. Kenetleme açık olduğunda imleç,
ızgara noktalarına kenetlenir veya yapışır. Kenetleme
ızgarası görünmez. Kenetleme, bir başka komut
yürürlükte iken açılıp kapatılabilir.
Kenetleme aralığı, ızgara aralığıyla aynı olmak
zorunda değildir. Mesela grid aralığı 10 birim, snap
aralığı 5 birim olabilir. Tersi durum ve her ikisinin
de aynı olması da söz konusu olabilir. Kenetleme
modunun açık veya kapalı yapılması ve kenetleme
noktaları arasındaki mesafenin ayarlanması SNAP
komutuyla yapılabilir.
Kenetleme ızgarası döndürülebilir, farklı X ve Y
aralıkları verilebilir, standart veya isometrik
ızgaraya ayarlanabilir. Snap (kenetleme) modunun açık
veya kapalı yapılması; durum çubuğu üzerindeki SNAP
üzerine tıklanarak, SNAP komutu kullanarak, CTRL+B
veya F9 tuşuna basarak sağlanabilir.
Bu komutu kullanabilmek için
Komut Penceresinden (Command) Snap girilir.
Specify snap spacing or
[ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] <10.0000>: 5
Seçenekler:
Snap Spacing (kenetleme aralığı); snap modunu
girilen değerde aktif yapar.
On (açık); snap modunu, güncel çözünürlük, dönme ve
kenetleme ızgarası stilini kullanarak aktif yapar.
Off (kapalı); snap modunu kapatır, fakat güncel
ayarlar unutulmaz, saklanır. Aspect (Oran) Kenetleme
ızgarasının yatay (X yönü) ve düşey (Y yönü)
aralığını
ayrı ayrı belirtir. Bu seçenek, isometrik kenetleme
ızgarası için geçerli değildir.
Rotate (döndür); güncel UCS’nin XY düzlemine
paralel dikdörtgen ızgara istenmediği durumlarda,
orijini ve kenetleme ızgarasının dönmesini ayarlar.
Dönme açısı, güncel UCS’ye göre yapılır. -90 iles 90
derece arasındaki değerler girilebilir.
Style (stil); kenetleme ızgarasının standart ya da
isometrik seçilmesini sağlar.
Standard (standart); güncel UCS’nin XY düzlemine

paralel dikdörtgen ızgara oluşturur. X ve Y yönündeki
aralıklar birbirinden farklı olabilir.
Spacing (aralık); kenetleme ızgarasının aralığını
belirtir.
Aspect (oran); kenetleme ızgarasının yatay (X yönü)
ve düşey (Y yönü) aralığını ayrı ayrı belirtir.
Isometric (izometrik); yatayla 30 ve 150 derece açı
yapan, ızgara noktalı isometrik grid meydana getirir.
İsometrik kenetleme döndürülebilir.
İzometrik düzlem:Top (üst) ise ızgara noktaları ve
çapraz yatayla 30 ve 150 derece, Left (sol) ise
ızgara noktaları ve çapraz yatayla 90 ve 150 derece,
Right (sağ) ise ızgara noktaları ve çapraz yatayla
30 ve 90 derecelik açı yapar.
Type (tip); kenetleme tipini belirtir.
Polar (kutupsal) kenetlemeyi, kutupsal izleme
açılarına ayarlar.
Grid (Izgara) Kenetleme değerini, ızgara değerine
ayarlar.
Kenetlemeyi açmak veya kapatmak, kenetleme
değerlerini ayarlamak için DSETTINGS komutu da
kullanılabilir.
2.5 Isoplane Komutu
Güncel izometrik düzlemi belirtir.
Bu komutu kullanmak için
Komut Penceresinden
Command Isoplane
Enter isometric plane setting [Left/Top/Right] <Top>:
(Seçenek giriniz veya Enter tuşuna basınız)
Snap (kenetleme) modu isometriğe ayarlı ve açık
olduğunda, ızgara noktaları, yatayla 30 derecelik
açıda yerleşir.
Kenetleme modu açık ve kenetleme stili Isometric’e
ayarlı olduğunda isometrik düzlemde imleç hareketleri
standart düzleme göre farklı olur. CTRL+E tuşlarına
veya F5 tuşuna basılarak; left, top ve right
isometrik düzlemlere geçiş yapılabilir. Isoplane
komutuyla da isometrik düzlem seçimi yapılabilir.
İsometrik düzlemde imleç görünüşü, hareketi ve
Ellipse komutunun isometric circle (isometrik çember)

seçeneğiyle çizilen çemberin yönelimi farklı olur.
Seçenekleri:
Left (sol mod); snap ve grid hizalamasını 90 ve 150
derece eksenleri boyunca yöneltir.
Top (üst mod); snap ve grid hizalamasını 30 ve 150
Right (sağ mod); snap ve grid hizalamasını 90 ve 30
2.6 Durum Satırındaki Çizim Modları
Şekil 2.3 Durum Satırı Snap : Snap modunu açar

ve kapatır.
Grid : Grid modunuı açar, kapatır.
Ortho : Dik modu açar ve kapatır. Ortho’nun açık
olması imleci, güncel koordinat sisteminin x ve y
eksenlerine paralel hareket ettirir. Bu mod sayesinde
yatay veya düşey çizgiler kolayca çizilebilir.
Polar : Kutupsal modu açar, kapatır.
Osnap : Nesne kenetleme modunu açar, kapatır.
Otrack : Nesne kenetleme izlemesi modunu açar
kapatır.
Model : Model boşluğu kağıt alanı arasında geçiş
sağlar.
Durum satırında yer alan bu çizim modları üzerinde
sağ tuş menülerinden On (aç) Off (kapat) ve Setting
(ayar) imkanı sağlanmıştır.
2.7 Dsetttings Komutu
Kenetleme modu,
ızgara, kutupsal ve
nesne kenetleme
izlemesi için çizim
ayarlarını belirtir.
Bu komutu kullanmak
için
 Tools menüden
Drafting Setting
 Kısayol menüsü
olarak durum
çubuğundaki Polar
Şekil 2.4 Drafting Settings Diyalog Penceresi
Snap And Grid Sekmesi
üzerinde sağ tuşu tıklanır ve settings seçilir.

 Komut penceresinden (Command) Dsettings girilir.
Bu komutta AutoCAD Drafting Settings diyalog
kutusunu gösterir. Drafting Settings diyalog
kutusunda Snap and Grid sekmesi, Polar Tracking
sekmesi ve Object Snap sekmesi bulunmaktadır.
2.7.1 Snap and Grid Sekmesi
Snap On ve Grid On onay kutucuklarının yanında Snap
(kenetle) ve Grid (ızgara) Snap type&style ve Polar
spacing bilgilerinin bulunduğu dört bölge bulunur.
Snap ve Grid ayarlarını belirtir.
Snap On : Snap modunu açar veya kapatır. Snap modu
durum satırındaki Snap üzerine tıklanarak, F9 tuşuna
basarak ya da Snapmode sistem değişkenini kullanarak
açılıp kapatılabilir.
Snap (kenetle) : Ekranda hayali bir ızgara
varmışcasına, imlecin tıklamalarda bu ızgaranın düğüm
noktalarına kenetlenmesini sağlar. Kenetleme noktası
ile uyumlu olmayan bir nokta girildiğinde nokta
AutoCAD tarafından en yakın kenetlenme noktasına
konur. Snap On (açık) olduğunda aşağıdaki ızgara
ölçülerine göre kenetlenme aktif durumdadır.
X Spacing (X aralığı); x ekseni yönünde kenetlenme
mesafesini belirtir. Değer pozitif ve gerçek sayı
olmalıdır.
Y Spacing (Y aralığı); y ekseni yönünde kenetlenme
mesafesini belirtir. Değer pozitif ve gerçek sayı
olmalıdır.
Angle (Açı); kenetlenme ızgarasının dönme açısını
belirtir.
X Base (temel X); kenetlenme ızgarası için X ekseni
yönünde temel nokta belirler.
Y Base (temel Y); kenetlenme ızgarası için Y ekseni
yönünde temel nokta belirler.
Grid On (ızgara açık) : Grid modunu açar veya
kapatır. Grid modu durum satırındaki Grid üzerine
tıklanarak veya F7 tuşuna basılarak ya da Gridmode
sistem değişkeni kullanılarak da açılıp
kapatılabilir.
Grid (ızgara) : İmlecin belirli aralıklarla hareketi

için ekranı noktalarla kafes ızgaraya böler. Noktalı
ızgara, kullanımda referanstır ve çizimin bir parçası
değildir. Izgara izleri silinmese de bu izler
yazıcıdan alınmaz. Noktalar arsında X, Y boşluğu
tanımlanabilir.
Grid X Spacing (ızgara X aralığı); x ekseni
yönündeki ızgara aralığı girmek için kullanılır.
Grid Y Spacing (ızgara Y aralığı); y ekseni
yönündeki ızgara aralığı girmek için kullanılır.
Polar Spacing (kutupsal aralık) : Kutupsal ayarları
denetler.
Polar Distance (kutupsal mesafe); snap çeşidi polar
snap olduğunda kenetlenme mesafesini ayarlar. Bu
değer sıfır ise, kutupsal kenetlenme mesafesi Snap X
Spacing için bu değeri kabul eder.
Snap Type&Style (kenetleme tipi ve stili) : Snap
modu ayarlarını denetler.
Grid Snap (ızgara kenetleme); snap tipini gride göre
ayarlar.
Rectangular Snap (dikdörtgen kenetleme); Snap
çeşidini standart dikdörtgen sanp moduna ayarlar.
Snap tipi, grid snap’a ayarlı ve snap modu açık
olduğu zaman imleç, dikdörtgen snap gride kenetlenir.
Isometric Snap (izometrik kenetleme); snap çeşidini
izometrik kenetleme moduna ayarlar. Snap tipi, Grid
snap’a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç,
isometric snap grid’e kenetlenir.
Polar Snap (kutupsal kenetleme); snap çeşidini
kutupsal snap moduna ayarlar. Snap tipi, polar snap’a
ayarlı ve Snap modu açık olduğu zaman imleç, kutupsal
izleme noktasından başlamaya göre Polar tracking
sekmesinde yazılı kutupsal hizalı açılar boyunca
kenetlenir.
2.7.2 Polar Tracking Sekmesi
AutoTrack ayarlarını denetler.
Polar Tracking On (kutupsal izleme açık) : Kutupsal
izlemeyi açar ve kapatır. Kutupsal izleme, F10
tuşuna basılarak veya AUTOSNAP sistem değişkeni

kullanılarak da açıp kapatılabilir.
Polar Angle Settings (kutupsal açı ayarları) :
Kutupsal izlemede kullanılan açıları ayarlar.
Increment Angle (Artış açısı); Kutupsal izleme
yollarını göstermek için kullanılan kutupsal artış
açısını ayarlar. Herhangi bir açı girilebilir veya
listeden 90, 60, 45, 30, 22.5, 18, 15, 10 ve 5
derecelik açılardan biri seçilebilir.
Additional Angles (ilave açılar); kutupsal izleme
için listede mevcut
olan açılara, açı
ilave eder.
New (yeni) 10 taneye
kadar kutupsal izleme
açısı ilave eder.
Delete (Sil) Seçilmiş
ilave açıları siler.
Object Snap Tracking
Settings (nesne
kenetleme izleme
ayarları): Nesne
kenetleme izlemesi
için seçenekler
kurar.
Track Orthogonally
Polar Tracking Sekmesi Only (sadece dik
şekilde izle); nesne
kenetleme izlemesi açık olduğunda kazanılmış nesne
kenetleme noktaları için sadece dik (yatay/düşey)
nesne kenetleme izleme yollarını gösterir. Bu ayar,
polarmode sistem değişkeniyle de denetlenir.
Track Using All Polar Angle Settings (tüm kutupsal
açı ayarlarını kullanarak izle); nesne kenetleme
izlemesi belirli noktalar üzerinde olduğunda
imlecin kazanılmış nesne kenetleme noktaları için
herhangi bir kutupsal açı izleme yolu boyunca
izlemesine izin verir. DİKKAT Durum satırı üzerindeki
Polar ve Otrack’ın tıklanması da kutupsal kenetlemeyi
ve nesne kenetleme izlemesini açar ve kapatır.
Polar Angle Measurement (kutupsal açı ölçüsü) :

kutupsal izleme açılarının ölçü esasını ayarlar.
Absolute (mutlak); kutupsal izleme açıları için
güncel kullanıcı koordinat sistemini esas alır.
Relative to Last Segment (son parçaya göre);
kutupsal izleme açıları için son oluşturulan nesneyi
esas alır.
Osnap Modu: Nesne kenetleme ayarlarını denetler.
Bu moda geçebilmek için
 Object Snap araç çubuğundan Object Snap Settings
seçilir.
 Tools Menüden Drafting Setttings seçilir ve
Object Snap sekmesi tıklanır.
 Komut (Command) penceresinden osnap komutunu
girilir.
 Çizim alanında mouse sağ tuşu basılı iken shift’e
basarak Osnap Settings seçilir.
AutoCAD bu komutta Drafting Settings diyalog
kutusunun Object Snap sekmesini ekrana getirir.
2.7.3 Object Snap Sekmesi
Seçenekler:
Object Snap On (nesne kenetleme açık) : Koşan nesne
kenetlemeleri açar ve kapatır. Osnap Snap modes
altındaki seçilmiş nesne kenetlemeleri, nesne
kenetleme açık iken aktiftir. Bu ayar Osmode sistem
değişkeniyle de ayarlanır. Kısayol olarak çizim
alanında F3 tuşuda bu iş yapar.
Osnap Snap Tracking
On (nesne kenetleme
izlemesi açık) : Nesne
kenetleme izlemesini
açar ve kapatır.
İmleç, nesne kenetleme
noktalarına dayalı
yolları izleyebilir.
Nesne kenetleme
izlemesini kullanmak
için bir veya daha
fazla nesne
kenetlemeyi
açılmalıdır. Kısayol

Osnap Snap Sekmesi
olarak çizim alanında F11 tuşu da bu iş yapar.

Nesne kenetleme modları ya da osnap modları, bir
noktanın nesne üzerindeki durumunu belirtir. Her mod
ayrı bir yerleşimi belirtir. Bu Snap mod kullanıcı
tarafından kapatılıncaya veya başka mod girilinceye
kadar aktif durumdadır. Drafting Settings diyalog
kutusundaki Object Snap sekmesinden yapılan seçimler
yine bu sekmeden kaldırılıncaya veya durum çubuğundan
Osnap OFF yapılıncaya kadar geçerli ve kalıcıdır.
Object Snap’tan yapılan kenetlemeler yalnızca bir
defaya mahsustur.
Object Snap Araç Çubuğu
Şekil 2.7 Object Snap Araç Çubuğu
Temporary Track Point; osnap tarafından kullanılan

geçici nokta oluşturur.
From; geçici referans noktasından offsetle.
Endpoint; nesnenin veya çizginin en yakında olan
ucunu, bitim noktasını veya köşesini yakalayarak
kenetlenir.
Midpoint; Çizgi ve yayların ota noktasını yakalar.
Intersection; iki nesnenin veya çizginin kesiştiği
noktayı yakalar.
Apparent Intersection; kesişmeyen ve birbirine
paralel olmayan iki çizginin plan düzlemindeki
izdüşümlerinin sanal kesişme noktasını bulur ve
yakalar.
Extension; yayların veya çizginin sanal uzantısına
kenetlenir.
Center; çember ve yayların merkez noktalarını
yakalar.
Quadrandt; çember ve yayların kritik çeyrek
noktalarını yakalar (0, 90, 180, 270 )
Tangent; Bir çember veya yaya teğet oluşturacak

noktalardan en yakınını yakalar.
Perpendicular; son işaretlenen noktadan bir nesneye
90 derece saplanan sanal bir doğrunun varış noktasını
yakalar.
Parallel; belirli bir çizgiye paralel kenetlenir.
Node; AutoCAD nesnesi olan noktaları yakalar.
Nearest; bir nesne üzerinde imlece en yakın noktayı
yakalar.
None; tanımlanmış Object Snap işlevlerini iptal eder.
Clear All (tümünü temizle) : Tüm nesne kenetleme
modlarını kapatır.
Select All (tümünü seç) : Tüm nesne kenetleme
modlarını açar.
BÖLÜM 3
ÇİZİM KOMUTLARI
Line (Çizgi) Komutu: Girilen iki nokta arasında

çizgi çizer. Bu çizgi, 2B düzleminde veya 3B
uzayda olabilir. Bu komut bilgisayar destekli
tasarımın en temel komutudur.
Bu komutu kullanmak için;
 Draw menüden Line
 Draw araç çubuğundan
 Komut penceresinden (Command) line girilir.
Komut satırında çizgi çizebilmek için önce birinci
nokta (Specify First Point) sonra ikinci nokta
(Specify Next Point) işaretçi ile yada koordinat
kullanarak girilir. Girilen bilgiler kullanılarak bu
iki nokta arasında çizgi çizme işlemi
gerçekleştirilir. Bu işlemi bitirmek için komut
penceresine C (Close) yazmak yeterlidir. Eğer
birbirini takip eden çizgiler varsa bir kare gibi,
komut penceresine C harfi girilmeden önce sonraki
noktalar verilerek çizime devam edilebilir. Bu sayede
böylesi çizimlerde sürekli olarak line komutunu
kullanmak yerine bir defa komutu kullanarak çizim
gerçekleştirilebilir.
Polyline (Bileşik Çizgi) Komutu: İki boyutlu
bileşik çizgi çizer. En basit tanımıyla Polyline,
Line’a benzeyen ama birbirine eklenmiş çizgi ve
Arc(yay) parçalarından (segmentlerden) oluşmuş bir
çizgi topluluğudur.Yalnız normal çizgiden en büyük
farkı, sonuçta kaç parçadan oluşursa oluşsun tek bir
nesnedir.Çizim sonucunda bileşik çizgi seçildiğinde
tüm parçaların seçildiği görülür.
 Draw menüden Polyline
 Komut penceresinden (Command)
Pline girilir.
Komut girildiğinde seçenekler komut penceresinde
görünür.
Arc (yay); bileşik çizgiye bir yay parçası ilave
eder. Bu seçimin alt seçenekleri de bulunmaktadır.
Endpoint of Arc ile, yay parçası çizer son noktadan

bileşik çizginin önceki parçasına teğet şekilde
başlar. Angle ile, başlangıç noktasından itibaren
yayın kapsadığı açı verilir. Center ile, çizilecek
yayın merkezi verilir. Radius ile, yay parçasının
yarıçapı verilir. Close ile, bileşik çizgiyi yay
parçası ile kapatır. Direction ile, yayın başlama
yönünü belirtir. Halfwidth ile, geniş bileşik
çizginin kenarlarından birine olan genişlik girilir.
Line ile, yay çizim seçeneğinden çıkar ve
başlangıçtaki Polyline iletisine geri döner. Second
Pt ile, ikinci noktayı ve üç noktadan geçen yayın uç
noktası belirtilir.Undo ile, bileşik çizgiye ilave
edilen en son çizilmiş yayı kaldırır. Width ile, bir
sonraki çizilecek yayın genişliği belirtilir.
Close (kapat); bileşik çizginin başlangıç noktasına

kapalı bileşik çizgi oluşturan bir çizgi çeker.
Halfwidth (yarı genişlik); çizgi yarı genişliği
girilir.Farklı bir değer girilmedikçe başlama yarı
genişliği varsayılan bitirme yarı genişliği olarak
kabul edilir.
Length (uzunluk); önceki parçayla aynı açıda
belirtilen uzunlukta çizgi parçası çizer. Bileşik
çizgi parçasının önceki parçası yay ise AutoCAD yeni
yayı eskisine teğet olarak çizer.
Multiline (Çok Çizgi Veya Çoklu Çizgi) Komutu:
Birbirine paralel çoklu çizgi çizer. Multiline iki
nokta arasında çizgi çizilirken bünyesinde 16 adete
kadar paralel çizgiyi barındırır. Genellikle temel,
duvar, çatı gibi katmanlı yapı elemanlarını çizerken
kolaylık sağlar.
 Draw menüden Mulitline
Mline girilir.
Bu komutun seçeneklerini komut penceresinden görmek
mümkündür.
Justification (hizalama); sanal çizgi hattının çoklu
çizginin neresinde olacağını belirtir. Top çoklu
çizginin üstünde, Zero çoklu çizginin merkezinde,

Bottom çoklu çizginin altında gibi üç seçimi vardır.
Scale (ölçek); multiline’nın kalınlık ölçeğini
ayarlamaya yarar başka ifade ile çoklu çizgiler
arasındaki mesafenin ayarı için kullanılır. Çizgi
ölçeğini etkilemez.
Style (biçim); daha önceden ayarlanan çoklu çizgi
biçemlerini çağırmaya yarar. Listeyi görmek için “?”
girmek yeterlidir. Çoklu çizgi biçemi oluşturmak için
Format menüden Multiline Style seçilir veya komut
penceresinden mlstyle girmek gerekir. Böylece
kullanıcılar kendi çoklu çizgi biçimlerini
oluşturabilir.
Construction Line (Yardımcı Çizgi) Komutu: Sonsuz
çizgi çizer. Bu çizgiler çizimlerde yardımcı çizgi
olarak kullanılır. Bu çizgiler hayali olarak sonsuza
ulaşırlar ve çizim içerisinde yapısal bir görev
üstlenmezler. Referans amaçlı kullanılırlar
istenildiğinde seçilebilir ve silinebilirler
 Draw menüden Costruction Line
xline girilir.
Komut penceresindeki seçenekleri;
Hor (horizontal - yatay); ekranda seçili tek
noktadan geçen yatay eksene (x) paralel doğrultuda
sonsuz çizgi çizer.
Ver (vertical - düşey); ekranda seçili tek noktadan
geçen dikey eksene (y) paralel doğrultuda sonsuz
çizgi çizer.
Ang (angle - açı); belirli bir noktaya göre verilen
açının doğrultusunda sonsuz çizgi çizer.
Bisect (bisector - açıortay); birinci ve ikinci
çizginin arasında kalan açının açıortayından geçen
sonsuz çizgi çizer.
Offset (öteleme); sonsuz çizgiyi belirli bir
mesafede ötelenmiş olarak çizmek için kullanılır.
Ray (Işınsal Çizgi/Işın) Komutu: Yarı sonsuz çizgi
çizer. Bu yarı sonsuz çizgilerde sonsuz çizgiler gibi
yani construction line gibi yardımcı çizgi olarak

kullanılır. Yarı sonsuz çizgi, başlama noktası
belirli olan ve sonsuza uzanan çizgidir.
 Draw menüden Ray
 Komut penceresinden (Command) ray girilir.
Herhangi bir seçimi yoktur sadece başlangıç noktası
girildikten sonra sıra ile nokta seçilerek yardımcı
yarı sonsuz çizgiler çizilebilir.
Rectangle (Dikdörtgen) Komutu: Dikdörtgen çizer.
Bu komut dikdörtgeni bileşik çizgi kullanarak
oluşturur. Bir köşe noktası ve aynı köşenin
dikdörtgen üzerindeki olası köşegenini girerek,
kenarları birbirine 90 derece dik bir dikdörtgen
çizer.
 Draw menüden Rectangle
rectang veya rectangle girilir.
Seçenekleri;
Chamfer (pah kır); çizilecek dikdörtgen için pah
kırma mesafesini ayarlar.
Elevation (yükseklik); çizilecek dikdörtgenin
yükseliğini (Z yönündeki) belirtir.
Fillet (kavislendir/yuvarlat); çizilecek
dikdörtgenin kavis yarıçapını belirtir.
Thickness (kalınlık); çizilecek dikdörtgenin
kalınlığını belirtir.
Width (genişlik); çizilecek dikdörtgenin bileşik
çizgi genişliğini belirtir.
Edge (kenar); Çokgenin birinci kenar uç noktalarının
belirlenmesiyle tanımlanan kenar uzunluğuyla
çizilmesini sağlar.
Polygon (Çokgen) Komutu: Çokgen çizer. Polygon
eşit uzunluktaki kapalı bir bileşik çizgidir.
Çokgenin kenar sayısı 3’den 1024’e kadardır.
 Draw menüden Polygon
 Komut penceresinden (Command) Polygon girilir.

Seçenekleri;
Center of Polygon (çokgenin merkezi); çizilecek
çokgenin merkezi tanımlanır.
Inscribed in Circle (çembere içten teğet); ekranda
gelen yarıçap iletisine, çokgenin tüm köşelerinin
içten teğet olduğu hayali çember yarıçapı girilir.
Çizilecek çokgen, yarıçapı girilen çemberin içerisine
çizilmesi istendiğinde bu seçenek kullanılır.
Circumscribed about Circle (çembere dıştan teğet);
ekranda gelen yarıçap iletisine, çokgenin tüm
kenarlarının orta noktalarının dıştan teğet olduğu
hayali çember yarıçapı girilir. Çizilecek çokgen,
yarıçapı girilen çemberin dışarısına çizilmesi
istendiğinde bu seçenek kullanılır.
Spline (Eğri Çizgi) Komutu: Belirlenen noktalardan
geçen bir eğri çizer. AutoCAD BSpline olarak
bilinen özel bir eğri tipini kullanır. Spline,
düzensiz eğri oluşturmak için kullanışlıdır. Spline
komutu özelde NURBS eğriler olarak tanımlanabilecek
genelde spline denilen eğriler üretir. Spline,
ardışık verilen noktalar arasında tolerans içerisinde
eğriler uydurur. NURBS (nonuniform rational B-spline)
matematiği, bir eğri sınıfını ve yüzey verisini
depolar ve tanımlar.
 Draw menüden Spline
 Komut penceresinden (Command) Spline girilir.
Seçenekleri;
First Point (birinci nokta); eğrinin başlanacağı
nokta girilir.
Next Point (sonraki nokta);birinci noktadan sonra
girilen noktalar sonraki nokta olarak adlandırılır ve
enter tuşuna basılıncaya kadar ek spline eğri
parçaları ilave eder. Enter tuşundan sonra AutoCAD
başlama teğeti belirlenmesini ister.
Close (kapat); birinci nokta gibi birleşme teğeti
sağlayan son noktanın tanımlanmasıyla spline eğri
kapatılır.
Fit Tolerance (tolerans uyum); güncel spline eğrinin

uyması için toleransı değiştirir. Eğri yeni toleransa
göre uydurularak yeniden tanımlanır.
Start Tangent (teğet başlat); eğrinin birinci ve son
noktaları için teğetliği tanımlar.
Object (nesne); 2B veya 3B ikinci veya üçüncü
dereceden spline uygun bileşik çizgiyi eşdeğer bir
spline’a dönüştürür ve bileşik çizgiyi siler.
Point (Nokta) Komutu: Nokta nesnesi çizer.
 Draw menüden Point (Single point)
 Komut penceresinden (Command) Point girilir.
Seçenekleri;
Pdmode; çizilecek nokta çeşitini oluşturur.
Pdsize; girilecek noktanın büyüklüğünü kontrol eder.
Nokta çeşit ve büyüklüğü Ddptype komutunun yanısıra
Format menüden Point Style diyalog kutusundan da
seçilebilir. Bu diyalog kutusundan istenen bir nokta
çeşiti seçilir. Ayrıca bu diyalog kutusunda noktanın
büyüklüğü yüzde olarak Point size kutusuna
yazılabilir. Bu büyüklüğün nasıl anlaşılması
gerektiği ise iki radio butonundan birini seçerek
verilebilir. Bunlardan Set Size Relative to Screen
kutusu seçilirse, nokta büyüklüğü ekrana göre tesbit
edilir. Set Size in Absolute Units seçilirse, nokta
büyüklüğü çizim olarak kabul edilir ve sabit kalır.
Circle (Çember) Komutu: Belirli ölçüler içerisinde
çember çizer.
 Draw menüden Circle
 Komut penceresinden (Command) Circle girilir.
Seçenekleri;
Center Point (merkez noktası); merkez
noktası ve yarıçap değerlerini alarak
çember çizer.
Radius (yarıçap); çizdirilecek olan
çemberin yarıçapı verilir.
Şekil 3.1
Center Komutu
Seçenek Kutusu
Diameter (çap); çizdirilecek olan çemberin çapı

verilir. Verilen çap merkez noktadan itibaren
geçerlidir.
3P (üç nokta); çizilecek çemberi çevresi üzerinde
verilen üç noktayı referans alarak bu noktalara
dayalı olarak çizer.
2P (iki nokta); çizilecek çemberi verilen iki nokta
arasını çemberin çapı kabul ederek bu iki noktaya
dayalı olarak cizer.
TTR-Tangent, Tangent, Radius (teğet, teğet,
yarıçap); yarıçapı girilen çemberi iki noktaya veya
nesneye teğet olacak şekilde çizer.
Bu seçimlerle birlikte altı değişik şekilde çember
çizilebilir.
Bunlar Center ve radius (merkez ve yarıçap), Center
ve diameter (merkez ve), Tree point cirles (üç
noktadan geçen çemberler), Two point circles (iki
noktadan geçen çemberler), Tangent circles (teğet
çemberler), Tangent three point circles (üç noktaya
teğet çemberler) olarak sıralanabilir.
Ellipse Komutu: Elips veya eliptik yaylar çizer.
 Draw menüden Ellipse
 Komut penceresinden (Command) Point girilir.
Seçenekleri;
Axis Enpoint (eksen uç noktası); birinci eksen kendi
iki noktası ile tanımlanır. Bu eksenin açısı elipsin
açısını belirler. Bu seçenek altında da seçimler
vardır. Distance (mesafe), ikinci ekseni eliptik
yayın merkezinden veya birinci eksenin orta
noktasından belirtilen noktaya kadar mesafe olarak
tanımlar. Rotation (dönme), elipsin büyük küçük eksen
oranını, çemberi birinci eksenin etrafında döndürerek
tanımlar. Değer büyüdükçe küçük büyük eksen oranı da
büyür. 0 ile 89,4 derece arasında bu açı sıfır olursa
çember otraya çıkar.
Arc (yay); eliptik yay çizer, birinci eksen açısı
eliptik yayın açısını belirler. Axis Enpoint, birinci
eksenin başlangıç noktasını belirler. Start Angle
(başlama açısı), yayın başlama açısını belirler. End
Angle (bitirme açısı), 0 dereceden itibaren yayın

bitim açısını belirler.
Included Angle (kapsanan açı), başlama açısına
nispetle ölçülen eliptik yayın kapsadığı açıyı
belirtir. Parameter (parametre), AutoCAD eliptik yayı
parametrik vektör eşitliğini kullanarak çizer.
Parameter seçeneği altında diğer seçenekler; Start
Parameter (başlama açısı), başlama açısını parametrik
vektör eşitliğini kullanarak tanımlar. Start
Parameter seçeneği Angle modundan Parameter moduna
geçiş sağlar. Angle (açı), eliptik yayın başlama
açısını tanımlar. Angle seçeneği Parameter modundan
Angle moduna geçiş imkanı tanır. Bu mod, elipsin
nasıl hesaplanacağını belirtir.
Center (merkez); belirtilen noktayı merkez olarak
kullanır ve eliptik yay çizer.
Arc (Yay) Komutu: Belirtilen değerlerde yay çizer.
 Draw menüden Arc
 Komut penceresinden (Command) Arc girilir.
Seçenekleri;
Start Point (başlama noktası); yayın başlama
noktasını belirtir.
Center (merkez); buradan yayın parçası olduğu
çemberin merkezi girilir. Çünkü yay bir çember
parçasıdır.
End (bitim noktası); çizilecek yayın bitim noktası
belirtilir.
Chord Lenght (kiriş uzunluğu); kiriş uzunluğu
pozitifse küçük yayı,negatifse büyük yayı saat ibresi
yönünün tersi yönünde çizer.
Angle (açı); Başlangıç noktasından merkez noktasını
kullanarak belirli kapsanan açı kadar saat ibresi
dönüş yönünün tersinde yay çizer.
Direction (yön); yayı belirtilen yönde başlatır.
Radius (yarıçap); başlama noktasından bitiş
noktasına saat ibresi dönüş yönünün tersi yönünde
küçük yayı çizer,yarıçap değeri negatif ise büyük yay
çizer.
Draw menüden Arc seçeneği ile yay

çizmek için bir çok yöntem vardır
bunlar;
Üç noktadan geçen yay – Başlangıç,
merkez ve bitim noktası – Merkez,
başlangıç ve bitim noktası –
Başlangıç, merkez ve taranan açı –
Başlangıç, merkez ve kiriş boyu –
Başlangıç, bitim ve yarıçap –
Şekil 3.2 Arc Seçenek Menüsü Başlangıç, bitim ve taranan açı –
Başlangıç, bitim ve başlama yönü –
Merkez, başlangıç ve uzunluk – Merkez, başlangıç ve
taranan açı – Önceki yay veya çizginin devamı
şeklindeki seçeneklerdir.
Trace (İz) Komutu: İki boyutta katı çizgiler çizer.
 Komut penceresinden (Command) Trace girilir.
Trace’in uç noktaları, çizgi ekseni üzerindedir ve
daima dörtgen şeklinde kesilir. Trace undo seçeneğine
sahip değildir. Fill modu açık olduğunda içi dolu,
fill modu kapalı olduğunda içi boş katı çizgi çizer.
Daha önceden çizilmiş trace çizgileri için fill modu
değiştirildiğinde çizimi güncellemek için regen
komutu girilmelidir. Fill ve regen komutu command
(komut) penceresinden girilir.
Region (Bölge) Komutu: bulunan nesnelerin seçim
setinden region nesnesi oluşturur.
 Draw menüden Arc
 Komut penceresinden (Command) Arc girilir.
Trace (bölge)’ler kapalı şekiller veya döngülerden
oluşan iki boyutlu alanlardır. Döngü, kendi içinde
kesişmeyen sınıra sahip düzensel alanı tanımlayan
birleştirilmiş eğrilerdir. Döngüler, çizgi, bileşik
çizgi, çember, yay, elips, eliptik yay, 3B yüz, iz ve
katı dolguların bileşimi olabilir. Döngüyü oluşturan
nesneler ya kapalı olmalı ya da diğer nesnelerle uç
noktaları paylaşılan kapalı alan biçiminde olmalıdır.
Nesneler aynı düzlemde olmalıdır. Orijinal nesneler
taranırsa, ilişkili tarama kaybolur.
Sketch (Serbest El Çizgisi) Komutu: Eskiz çizer.

Serbest el eskizleri, bir çok çizgi parçasından
meydana gelir.
 Komut penceresinden (Command) Sketch girilir.
Seçenekleri;
Record increment (kayıt adımı); çizgi parçası
uzunluğunu tanımlar. İşaretleme cihazı, çizgi üretmek
için adım değerinden daha büyük bir değer kadar
hareket ettirilmelidir. Record increment değeri
arttıkça çizgi hassaslığı azalmaktadır. Yumuşak
çizgiler bu değer arttıkça sertleşmektedir.
Pen (kalem); eskiz kalemini yukarı kaldırır ve aşağı
indirir.
Exit-Enter (çık); eskizi yapılan geçici çizgilerin
sayısını kaydeder ve rapor eder sonra komutu sona
erdirir.
Quit (terket); Sketch komutunun başlamasından veya
record seçeneğinin kullanımından sonra eskizi yapılan
tüm geçici çizgileri gözardı eder.
Erase (sil); geçici çizginin herhangi bir kısmını
çizer kalem aşağıda ise yukarı kaldırır.
Connect (bağla); kalemi son eskiz yapılan çizginin
uç noktasından veya son erase işleminden eskize devam
etmek için aşağı indirir.
Period (süre); kalemi aşağı indirir ve son eskiz
çizgisinin uç noktasından kalemin güncel konumuna düz
bir çizgi çizer ve kalemi yukarı kaldırır.
Donut (Halka) Komutu: İçi dolu çember çizer.
 Draw menüden Donut
 Komut penceresinden (Command) Donut girilir.
Halka geniş yay parçalarından oluşan kapalı bir
bileşik çizgidir. Halkanın içi Fill komutunun ayarına
göre yani açık kapalı durumuna bağlı olarak dolu veya
boş olur. Halka çizmek için iç çap, dış çap ve
merkezi belirtmek gerekir. İç çap sıfır olursa içi
dolu çember elde edilir.
Boundary Komutu: Kapalı bir alan veya bileşik çizgi
üretilir.

 Draw menüden Boundary
 Komut penceresinden (Command) Boundary girilir.
AutoCAD bu komutta Boundary Creation diyalog
kutusunu ekrana getirir.
Seçenekler;
Advanced Options (gelişmiş ayarlar); sınırı
oluşturmak için kullanılan yöntemler belirlenir.
Bunlar boundary set (sınır seti), Island detection
(ada tanımlama), ve object type (nesne tipi)’dir.
Nesne tipi ve ada tanımlama yönteminin iki seçeneği
vardır.
Internal Point (iç nokta); kapalı alanı
biçimlendiren mevcut nesnelerden sınır üretir.
Seçenekler ayarlandıktan sonra çizimdeki sınırları
oluşturmak için Pick Points düğmesi seçilir.
BÖLÜM 4
GÖRÜNTÜ KONTROL KOMUTLARI
Zoom Komutu: Güncel görünüm alanındaki nesnelerin

görünüş büyüklüğünü değiştirir, büyültür veya
küçültür.
 View menüden Zoom,
 Kısayol olarak çizim alanında mouse sağ tuşu ile
realtime zoom yapmak için zoom‘u seçmek,
 Komut penceresinden (Command) Zoom girilir.
Birçok çizim boyut olarak küçük ve detaylı olarak
çalışmak gerekebilir böylesi durumlarda zoom komutu
kullanılarak detaylar büyütülebilir. Bazı durumlarda
ise çizim çok büyük olabilir çizimin tamamını görmek
için çizimden uzaklaşmak gerekir bu durumlarda ise
zoom komutu ile çizimi kullanıcıdan uzaklaştırıyor
hissi verilerek çizimin tamamı görülebilir ancak
detayları görmek güçleşir.
Zoom komutu ile içeri zoom yapıldığında nesne yakına
gelirken dışarı zoom yapıldığında nesne kullanıcıdan
uzaklaşır. Zoom komut bu işlemleri yaparken çizim
ölçeği ile oynamaz.
Zoom araç çubuğu Şekil 4.1’deki gibidir.
Seçenekleri:
Şekil 4.1- Zoom Araç Çubuğu

Scale (ölçek); büyültme küçültme
ölçeğidir. Sayısal değerler girilerek
orijinal boyuttaki çizimi büyültme küçültme
imkanı verir. Mesela bu değer yerine 2
girilirse normal çizim iki kat büyür. Zoom
işlemi bir önceki ekranın merkez noktasını
merkez olarak kullanır. Büyültme veya
küçültme işlemi mevcut görüntüye bağımlı
olarak hesaplanır. Zoom işleminde sadece
pozitif değerler kullanılır bu nedenle
ekranda küçük görüntü isteniyorsa 0 ile 1
Şekil 4.2 arasındaki değerler kullanılmalıdır. Mesela
Zoom
Seçenek
Kutusu
girilen değer 0.5 olursa görüntü yarım kat küçülür.

All (tümü); ekranda çizilmiş olan tüm çizimin
değişmesine neden olur. Eğer çizim görüntü
sınırlarını aşarsa All seçeneği sınırların dışına
taşan çizim kısımlarını da ekranda görüntüleyerek tüm
çizimi ekrana sığdırır.
Center (merkez); zoom merkezini tanımlamaya izin

verir. Çalışılan birimde bir değer veya yükseklik
girmek gerekir. Girilen bu değerler ile merkez nokta
dahilinde zoom işlemi yapılır.
Dynamic (dinamik);dinamik büyültme küçültme yapma
imkanı sağlar. Bu seçeneği aktifleştirmek için
diğerlerinde olduğu gibi zoom alt seçeneklerinde
seçeneklerin baş harfini girmek yeterlidir. Dinamik
zoom seçildiğinde mevcut ve mümkün olan ekran bakış
alanı seçimlerini gösteren pencereler sunulur.
Şekil 4.3 Merkezleme Penceresi

Merkezleme Şekil 4.4 Dinamik
penceresi
görüntüyü Penceresi sayılacak
merkez
istenilen bir yere taşır, sol mouse tuşuna
basıldıktan sonra dinamik zoom yapma imkanı veren
pencere ekrana gelir. İstenilen büyüklük kadar
pencere ayarlanır ve enter tuşuna basarak dynamic
zoom işlemine son verilir.
Zoom In (içeri zoom); ekrandaki görüntüyü merkezini
koruyarak iki kat büyütür.
Zoom Out (dışarı zoom); ekrandaki görüntüyü
merkezini koruyarak iki kat küçültür.
Zoom Extents (kapsama zoomla); limits ayarlarına
bakmaksızın o ana kadar çizilmiş görünür durumdaki
tüm nesneleri ekrana sığdırır.
Zoom Window (pencere zoomla); çizimin belirli bir
alanını seçme penceresi içine alarak ekran boyuna
büyütür.
Zoom Previous (önceki zoom); önceki zoom

görüntülerine sıra ile döner. Bu işlem defalarca
tekrar edilebilir.
Zoom Realtime (gerçek zamanlı zoom); çizime imleç
yardımıyla yaklaşıp uzaklaşmayı sağlar. Standart araç
çubuğunda bulunan zoom realtime tıklandığında imleç
büyüteç şeklini alır. Mouse yardımıyla ekrana
tıklatılarak aşağı yukarı hareket ettirilir.
Yakınlaşma veya uzaklaşmada çizim merkezi esas
alınır. Klavyeden iki kez enter tuşuna basıldığında
realtime zoom imlecine ulaşılabilir. Mouse sol
butonuna basılarak ekranın alt kısmına doğru
çekilirse çizim uzaklaşır yani küçülür. Tersi bir
işlemde yani mouse sol butonuna basıp ekranın
yukarısına doğru çekilirse çizim yaklaşır ve nesne
büyür.
Pan (Görüntü Kaydır) Komutu: Güncel görünüm alanında
görüntülenen çizimi hareketlendirir.
 View menüden Pan,
 Kısayol olarak nesne seçilmemiş durumda, çizim
alanında mouse sağ tuşu tıklayarak Pan seçilir,
 Standart Toolbar’dan,
 Komut penceresinden (Command) Pan
girilir.
Pan komutu genelde zoom komutuyla birlikte
kullanılır. Kullanıcı daha fazla detay görmek için
büyültme-küçültme yapmak ve aynı ölçekte kalarak kısa
bir süre için büyültme-küçültme ekranını kaydırmak
isteyebilir. Pan komutu bunu yerine getirir.
Pan komutu, çizim alanını ekrana göre kaydırır ve
çizimdeki nesnelerin yerleşim koordinatlarında bir
değişiklik yapmaz.
Bu komutun Seçenekleri:
Pan Realtime; bu seçim yapıldığında imleç
el simgesine dönüşür. İşaretleme cihazı
üzerindeki seç düğmesi aşağı doğru
bastırılarak çizimin güncel yerleşimi güncel
görünüm alanı koordinat sistemine göre
sabitlenir. Çizimi farenin sol tuşu ile
tıklayıp istenilen yere taşımak mümkündür.
Şekil 4.5
Pan Seçenek
Kutusu
Çizim artık imleçle aynı yönlü olarak hareket eder.

Kaydırma sırasında çizim sınırlarından çok fazla
uzaklaştığında, el imlecinin yanında bir çubuk ve
çizim kapsamına erişilecek yeri gösteren bir ok
görünür. Dört farklı durum hakkında yani kapsamın
yukarda, aşağıda, solda ve sağda olduğu hakkında
bilgi verir.
Pan Point; bu seçimde ekranda iki nokta verilir.
Bunlar base point veya displacement ve second point
noktalarıdır. Çizim bu iki noktanın aralığında ve
veriliş yönünde kayar. Çizim alanı, ekrana göre
kaydırılır, çizimdeki nesnelerin yerleşim
koordinatlarında değişiklik olmaz. Ekranda yer
değiştirme için bir nokta ve ikinci nokta için bir
başka koordinat girmek gerekir. Mesafe ve açı yer
değiştirme (Displacement) olarak adlandırılır.
AutoCAD mesafe ve açıyı hesaplar ve Pan işlemini
gerçekleştirir.
Pan Left; ekrana bakış için bizi sola ilerletir
çizimi ise sağa kaydırır.
Pan Right; ekrana bakış için bizi sağa ilerletir
çizimi ise sola kaydırır.
Pan Up; ekrana bakış için bizi yukarı ilerletir
çizimi ise sağa aşağı kaydırır.
Pan Down; ekrana bakış için bizi aşağıya ilerletir
çizimi ise yukarıya kaydırır.
Pan Kısa Yol Menüsü
Zoom ve Pan fare sağ tuş menüsü;
Pan komutu aktif iken Pan kısayol
menüsündeki seçenekler kullanılarak Pan
komutundan çıkılabilir, Zoom veya 3Dorbit
komutuna geçiş yapılabilir. Pan kısayol
menüsüne ulaşmak için Pan komutu aktif
olduğunda çizim alanında fare sağ tuşuna
tıklamak yeterlidir.
Şekil 4.6
Pan Sağ Tuş
Menüsü
Exit (çık); Pan veya Zoom komutunu iptal eder.

Pan (kaydır); Pan komutuna geçiş yapar.
Zoom; gerçek zamanlı zoom’a geçiş yapar.
3Dorbit (3D yörünge); 3Dorbit komutuna geçiş yapar.
Zoom Window (pencereye zoom); dikdörtgen pencereyle
belirtilen alanı görüntülemek için zoom yapar.
Zoom Original (orijinale zoom); orijinal görünümü
yeniden yükler.
Zoom Extents (kapsama zoom); çizim kapsamını
görüntülemek için zoom yapar.
Pan komutu ile saydam görüntü kaydırma işlemi
yapılabilir. Diğer bir komut hafızada iken komut
satırına Pan yazıp Enter tuşuna basılırsa bu işlem
gerçekleştirilebilir.
Saydam büyütme-küçültme taşımalarda var olan
kurallar saydam taşıma için de geçerlidir.
Redraw Komutu: Güncel görünüm alanındaki görüntüyü
yeniden tazeler.
 View menüden Redraw
 Komut penceresinden (Command) Redraw girilir.
AutoCAD çizim alanında çizim yaptıktan sonra çizim
alanında küçük artılar oluşur. Bir süre sonra bu
artılar rahatsız edici olabilir. Bu durumda
AutoCAD’de, artı şeklinde gözüken bu pikselleri
tamamen temizlemek için redraw komutunu kullanmak
gerekir. Bu komut ekranı siler ve o ana kadar yapılan
tüm çizimleri yeniden yerleştirir.
Zoom gibi bazı komutlar redraw komutunu otomatik
olarak devreye sokar. Bu yüzden bu tür komutları
kullanmadan önce redraw komutunu kullanmaya gerek
yoktur.
Redrawall Komutu: Görünüm alanındaki görüntüyü
yeniden çizer, işaretçi piksel artılarını temizler.
Redrawall işlemi tüm görünüm alanlarına redraw
komutunun uygulanmasıdır.
 Standart Toolbar’dan ,
 View menüden Redraw,
 Komut penceresinden (Command) Redrawall girilir.
Regen (Yeniden Türet) Komutu: Çizimi yeniden üretir

ve mevcut görünüm alanını yeniler.
 View menüden Regen
 Komut penceresinden (Command) Regen girilir.
AutoCAD bu komut çalıştırıldığında çizimin veri
tabanını yeniden oluşturur. Tüm nesnelerin ekran
koordinatlarını yeniden hesaplar. Redraw komutundan
farklıdır veri tabanından silinen çizgi, nokta gibi
bilgileri temizlemekle kalmayıp aynı zamanda çizgi
bitim noktalarını, taralı alanları yeniden hesaplar.
Zoom, pan ve view gibi komutlar otomatik yeniden
oluşturma işlemine neden olurlar. Karmaşık yüzey veya
katı modellerle düzenleme yapılırken hide, shade,
render gibi görselleştirme işlemlerinden sonra regen
yapmak gerekir.
Regenall Komutu: Çizimi yeniden üretir, görünüm
alanlarını tazeler ve çizim veri tabanını yeniden
indeksler.
 View menüden Regen All
 Komut penceresinden (Command) Regenall girilir.
Regenall çizimi yeniden ürettiği gibi tüm nesneler
için ekran koordinatlarını yeniden hesaplar. Optimum
görüntü ve nesne seçim performansı için çizim veri
tabanını oluşturarak sıralar.
Dsviewer Komutu: Aerial View penceresini açar.
Aerial View penceresi, çizim üzerinde kuş bakışı
görünüş alma aracıdır. Aerial View penceresi ayrı bir
pencere içerisinde tüm çizimin görünüşünü gösterir.
Aerial View penceresinin açılması ile komut girmeden
zoom ve pan işlemleri yapılabilir böylece istenilen
yere girilebilme ve konumlanabilme imkanı tanır.
 View menüden Aerial View,
 Komut penceresinden (Command) Dsviewer girilir.
Aerial View penceresi tüm çizimi kalın çizgili bir
dikdörtgen içerisinde gösterirken bazı seçenekler de
sunar.
Aerial View penceresindeki görünüş menüsü olan View

Menu seçenekleri:
Zoom In (içeri zoom); Aerial View penceresindeki
çizimin büyüklüğü güncel bakış merkezinde ikilik
faktörle yapılan içeri zoomla artar.
Zoom Out (dışarı zoom); Aerial View penceresindeki
çizimin büyüklüğü güncel bakış merkezinde ikilik
faktörle yapılan dışarı zoomla azalır.
Global; tüm çizimi ve Aerial View penceresindeki
güncel çizimi gösterir.
Aerial View penceresindeki ayarlar menüsü veya
seçenekler menüsü olarak bilinen Options Menu
seçenekleri;
Auto Viewport (otomatik görünüm alanı); görünüm
alanının model boşluğu görünümünü otomatik olarak
gösterir. Bu seçenek kapalı olduğunda veya seçili
değil iken Aerial View penceresini aktif görünüm
alanı ile güncel olarak eşleştirmez.
Dynamic Update (dinamik güncelleme); her bir çizimde
Aerial View penceresi herhangi bir işlem yapmadan
kendisini günceller. Ancak bu seçenek kapalı
olduğunda Aerial View penceresine tıklama yapılıncaya
kadar kendisini güncellemez. Güncellemedeki kasıt
çizilen bir nesne veya çizginin de anında Aerial View
penceresinde görünmesidir.
Realtime Zoom (gerçek zamanlı zoom); çizim alanı
Aerial View penceresi kullanılarak zoom yapıldığında
gerçek zamanlı olarak güncellenir.
BÖLÜM 5
NESNE DÜZENLEME İŞLEMLERİ
AutoCAD çizim alanında oluşturulan nesnelerin
üzerinde çeşitli değişiklikler yapma ihtiyacı
hissedebiliriz. AutoCAD, bu konuda da birçok kolaylık
sağlamaktadır. Nesneleri düzelemek için
başvurabileceğimiz araçlardan bir kısmı, hep ekranda
duran Modify I araç çubuğunda, bir kısmı da sonradan
açabileceğimiz Modify II araç çubuğunda yer
almaktadır. Bunların hepsinin aynı araç çubuğunda yer
almamasının nedeni ise, daha az kullanılan araçların,
sık kullanılan araçların bulunduğu araç çubuğunda yer
kaplamasını engellemektir.
Üzerinde düzenleme yapacağımız tüm nesneleri
öncelikle seçmemiz gerekir. Nesneyi ya da nesneleri
seçtikten sonra girilen komut, bazı iletiler
görüntüleyecek ve bu iletilere cevaplar isteyecektir.
Düzenleme işlemlerinde her basamağı enter tuşu ile
onaylamak gerekir. Düzenleme komutunu girmeden önce
de nesne seçimi yapılabilir. Bu sekilde nesne
seçildiğinde, nesnenin kritik noktalarında tutamaçlar
(Grip) belirecek, bu tutamaçlardan birisi
işaretlendikten sonra düzenleme komutuna girildiğinde
AutoCAD, nesne seçmemizi beklemeyecektir.
Nesneler üzerinde yapılacak değişiklikleri iki ana
başlık altında toplamak mümkündür:
5.1 Geometrik Düzenleme Araçları
Bu başlık altında nesnelerin boyutlarına, açılarına,
sayılarına yönelik düzenlemeler işlenecektir.
Erase (Sil) Komutu: Çizim alanındaki istenmeyen
nesneleri siler. Modify I araç çubuğundan bu
komutu seçtikten sonra, nesneyi seçip Enter tuşuna
basmamız nesnenin silinmesi için yeterlidir.
Şekil 5.1 Erase Komutu Uygulaması

Command: _erase (Erase komutunu seçiyoruz)

Select objects: 1 found (Silinecek nesnemizi <B
kenarı> seçiyoruz)
Select objects: (Enter tuşuna basarak silme işlemini
gerçekleştiriyoruz)
Move (Taşı) Komutu: Seçilen nesneleri,

bulundukları koordinattan, başka bir koordinata
taşımak için kullanılır. Nesne seçildikten sonra, yer
değişimi için bir temel nokta ve bu temel noktanın
yeni yerleşim noktası işaretlenerek taşıma işlemi
gerçekleştirilir.
Command: _move (Move komutunu
seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Yeri
değiştirilecek olan nesneyi
Şekil 5.2 Move Komutu seçiyoruz <A’daki çokgen>)
Uygulaması Select objects: (Enter’a basarak
nesne seçme işlemini
sonlandırıyoruz)
Base point or displacement: (Taşıma işlemi için nesne
üzerinde (dışında da olabilir) bir temel nokta
belirliyoruz <A noktası>)
Second point of displacement: (Nesnenin yeni
koordinatlarını işaretliyoruz.<B noktası> (Bu noktaya
bir önceki adımda seçilen temel nokta yerleşecektir))
Copy (Kopyala) Komutu: Seçilen nesnenin bir ya da
birden fazla kopyasını belirtilen noktalarda
oluşturur.
Command: _copy (Copy komutunu
seçiyoruz)
Select objects: 1 found
(Kopyalanacak nesneyi seçiyoruz
A’daki çokgen)
Şekil 5.3 Copy Komutu Select objects: (Enter’a basarak
Uygulaması
nesne seçimine son veriyoruz)
<Base point or
displacement>/Multiple: (Temel noktayı belirliyoruz
<A noktası>)
Second point of displacement: (Temel noktaya göre
kopya nesnenin yerini belirliyoruz <B noktası>)
Nesnenin birden fazla kopyası isteniyorsa, Multiple
seçeneği kullanılır.
Command: _copy (Copy komutunu

seçiyoruz)
(Kopyalanacak nesneyi seçiyoruz
Şekil 5.4 Copy Komutunun <A’daki çokgen>)
Multiple Uygulaması Select objects: (Enter’a basarak
nesne seçme işlemini
sonlandırıyoruz)
<Base point or displacement>/Multiple: Multiple
(Multiple seçeneğini seçiyoruz)
Base point: (Kopyalama işleminde esas alınacak temel
noktayı belirliyoruz <A noktası>)
Second point of displacement: (Temel noktaya göre 1.
kopyanın koordinatlarını belirliyoruz <B noktası>)
Second point of displacement: (Temel noktaya göre 2.
kopyanın koordinatlarını belirliyoruz <C noktası>)
Second point of displacement: (Enter’a basarak
kopyalama işlemini sonlandırıyoruz)
Offset (Ötele) Komutu: Mevcut nesneden belirlenen
uzaklıkta yeni bir nesne oluşturur. Burada ki
öteleme terimi paralel kopyalama anlamındadır.
Command: _offset (Offset komutunu seçiyoruz)
Offset distance or Through <1.0000>: 30 (Paralel
kopyanın nesneden uzaklığını belirliyoruz)
Select object to offset: (Paralel
kopyası alınacak nesneyi seçiyoruz
<A’daki çokgen>)
Side to offset? (Paralel kopyanın
hangi tarafta olacağını
işaretleyerek belirtiyoruz <A’daki
Şekil 5.5 Offset Komutu Uygulaması
çokgenin dış tarafı>)
Select object to
offset: (Enter’a basarak komuttan çıkıyoruz)
Mirror (Aynala) Komutu: Nesnenin simetrik

kopyasını oluşturur. Komut seçildikten sonra
aynalanacak, diğer bir deyişle simetrik kopyası
çıkartılacak nesne seçilir. Daha sonra simetri
eksenini oluşturacak hattın iki uç noktasının
koordinatları işaretlenir. Komut satırında
görüntülenen “Eski nesneler silinecek mi?” sorusuna
“Y” yada “N” ile cevap verilir. Soruya “Y” (Evet)
cevabı verilirse, komut icra edildikten sonra çizim
alanında sadece simetrik kopya; “N” (Hayır) cevabı

verilirse simetrik kopya ve eski nesne beraber
görüntülenir.
Command: _mirror (Mirror komutunu
seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Simetrik
kopyası oluşturulacak nesneyi
işaretleyerek seçiyoruz <A’daki
çokgen>)
Select objects: (Enter’a basarak
Şekil 5.6 Mirror Komutu
Uygulaması nesne seçim işlemi sonlandırıyoruz)
First point of mirror line:
‘_ddosnap (Simetri ekseninin birinci
noktasını işaretliyoruz <1 ile gösterilen nokta>)
Second point: (Simetri ekseninin ikinci noktasını
işaretliyoruz <2 ile gösterilen nokta>)
Delete old objects? <N> (Eski nesneler silinsin mi?
Sorusuna Hayır ile cevap veriyoruz)
Bu işlemler sonucunda nesnenin paralel kopyası
oluşturulur.
Array (Dizi) Komutu: Seçilen bir çizim nesnesinin
aynısını kopyalamak suretiyle, Polar (Dairesel)
veya Rectangular (Dikdörtgen) dizi oluşturmak için
kullanılır. Array komutu kullanıldığında önce nesne
seçilmesi istenir. Daha sonra “Rectangular or Polar”
sorusuyla dikdörtgen ya da dairesel dizi arasında
seçim yapılması istenir.
Rectangular (Dikdörtgen) Array: Seçilen nesnenin
satır sütun dizilişinde; satır sütun sayılarını,
satırlar ve sütunlar arasındaki uzaklıkları
belirtmemizi istedikten sonra cismin kopyalarından
oluşan dikdörtgen diziyi oluşturur.
Command: _array (Array komutunu
seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Diziyi
oluşturacak nesneyi seçiyoruz)
nesne seçim işlemini sona
erdiriyoruz)
Rectangular or Polar array (<R>/P):
Şekil 5.7 Array Komutunun R (Dikdörtgen dizi oluşturacağımızı
Dikdörtgensel Uygulaması belirtiyoruz)
Number of rows (---) <1>: 3
(Oluşturulacak dizinin satır sayısını 3 olarak

belirliyoruz)
Number of columns (|||) <1>: 2 (Oluşturulacak dizinin
sütun sayısını 2 olarak belirliyoruz)
Unit cell or distance between rows (---): 25 (Dizinin
satırları arası 25mm olacak)
Distance between columns (|||): 25 (Dizinin sütunları
arası 25mm olacak)
İletiler bu şekilde cevaplandıktan sonra, kopya
nesnelerden meydana gelen 3x2’lik matris oluşur.
Polar (Dairesel) Array: Seçilen nesnenin dairesel
dizilişinde; dairenin merkez noktasını, daire üzerine
kopyalanacak cisim sayısını, merkez çevresinde kaç
derecelik kopyalama yapılacağını ve kopya cisimlerin
daire merkezine göre döndürülüp döndürülmeyeceğini
soduktan sonra cismin kopyalarından oluşan dairesel
diziyi oluşturur.
Command: _array (Array komutunu
seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Diziyi
oluşturacak nesneyi seçiyoruz)
nesne seçim işlemini sona
erdiriyoruz)
Rectangular or Polar array (<R>/P):P
(Oluşturulacak dizinin dairesel
Şekil 5.8 Array Komutunun olacağını belirtiyoruz)
Dairesel Uygulaması Base/<Specify center point of
array>: (Dairenin merjez
koordinatlarını işaretliyoruz)
Number of items: 5 (Daire etrafına 5 adet cisim
yerleştirilmesini istiyoruz)
Angle to fill (+=ccw, -=cw) <360>: (Merkez etrafında
360˚’lik kopyalama yapılmasını istiyoruz)
Rotate objects as they are copied? <Y> (Cismin
kopyalarının merkeze göre dödürülmesini istiyoruz)
Son iletiye “N” (Hayır) cevabı verilirse kopya
cisimler daire etrafında döndürülmemiş olarak
kopyalanırlar.
Rotate (Döndür) Komutu: Seçilen nesneleri, temel
bir nokta etrafında istenilen açı kadar döndürür.
Command: _rotate (Rotate komutunu

seçiyoruz)
Current positive angle in UCS:
ANGDIR=counterclockwise ANGBASE=0
(Nesnemizi seçiyoruz)
Şekil 5.9 Rotate Komutu Select objects: (Enter’a basarak
Uygulaması nesne seçim işlemini
sonlandırıyoruz)
Specify base point: (Döndürme
işlemi için temel noktayı seçiyoruz)
Specify rotation angle or [Reference]: (Buraya açı
değeri girebiliriz ancak yukardaki örnekte dönüş
açısı mouse ile işaretlenerek belirlenmiştir)
Stretch (Ger/Sündür) Komutu: Bir nesneyi sündürmek
için, sündürme temel noktası ve daha sonra iki yer
değiştirme noktası belirtmek gerekir. Bu noktalar
belirlendikten sonra nesnenin belirli bir kısmı
herhangi bir doğrultuda çekilip uzatılabilir ya da
kısaltılabilir.
Command: _stretch (Stretch

komutunu saçiyoruz)
Select objects to stretch by
crossing-window or crossing-
polygon... (Gerilecek olan A,B,C
kenarlarını seçiyoruz)
Select objects: Specify opposite
Şekil 5.10 Stretch Komutu corner: 3 found
Uygulaması
nesne seçimini bitiriyoruz)
Specify base point or displacement: (D noktasını
seçiyoruz)
Specify second point of displacement: (Mouse’u
yukarıya sürükleyip son noktayı işaretliyoruz)
Scale (Ölçekle) Komutu: AutoCAD’de çizimler, çizim
birimi adı verilen birime göre çizilirler. Bu
birime dayanarak belirli ölçekte çizilen bir çizimin
ölçeği Scale komutuyla değiştirilebilir. Seçilen
nesnenin ölçeği belirlenen bir
temel noktaya göre
gerçekleştirilir. Komut icra
edildikten sonra temel nokta eski
koordinatlarını korur. Bu nedenle
Şekil 5.11 Scale Komutu

Uygulaması
temel noktanın yeri, nesneye göre iyi tespit

edilmeli, görüntüyü ekrandan dışarı çıkartmamak için
özen gösterilmelidir.
Command: _scale (Scale komutunu seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Şekildeki nesneyi seçiyoruz)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçimini
bitiriyoruz)
Specify base point: (Şekildeki A noktasını seçiyoruz)
Specify scale factor or [Reference]: 0.5 (Çizimin
ölçeğini 0,5 katsayısıyla çarpıyoruz)
Length (Uzat) Komutu: Nesnelerin uzunluğunu ve
yayların açılarını değiştirmek için kullanılır.
Lengthen kapalı nesneleri etkilemez. Seçilen nesnenin
yükseltme yönünün, UCS’nin Z eksenine paralel olması
gerekmez. Nesnenin uzatma eyleminden etkilenecek
kısmı, değiştirilecek nesneleri seç (Select object to
change) iletisini cevaplarken tıklanan uca yakın
kısmıdır. Bu komut kullanıldığında aşağıdaki
seçenekler sunulur.
Object selection: Nesnenin uzunluğunu ya da açısını
gösterir.
Delta: Nesnenin uzunluğunu, seçim noktasına en yakın
uç noktasından seçim noktasına ölçülen mesafe kadar
değiştirir. Yayın açısını, yayın istenilen uç
noktasından ölçülen aralık kadar değiştirir. Girilen
pozitif değer nesneyi uzatır, negatif değer kısaltır.
Delta Length: Nesnenin uzunluğunu belirtilen aralık
kadar değiştirir
Object: Seçilen nesnenin uzunluğunu ayarlar.
Undo: Lengthen ile yapılan son değişikliği geri alır.
Angle: Seçilen yayın açısını belirlenen açı kadar
değiştirir.
Pecent: Nesnenin uzunluğunu ve yayların açısını,
toplam uzunluğun veya açının belirtilen yüzdesine
ayarlar.
Total: Seçilen nensnenin uzunluğunu, sabit uç
noktalarıyla tanımlanan toplam mutlak uzunluğa
ayarlar. Seçilen yayın toplam açısını belirtilen
toplam açıya ayarlar.
Dynamic: Dinamik sürükleme modunu açar. Seçilen
nesnenin uzunluğunu, kendi uç noktasının sürüklendiği
yeri esas alarak değiştirir. AutoCAD, uç noktasını

istenilen uzunluğa veya açıya taşırken diğer uç sabit
kalır.
Command: _lengthen (Lengthen komutu
seçiyoruz)
Select an object or
[DElta/Percent/Total/DYnamic]: (A
kenarını uzatmak üzere seçiyoruz)
Current length: 61.1364 (A
Şekil 5.12 Lenght Komutu
kenarının uzunluğu hesaplanıyor)
Select an object or
Uygulaması [DElta/Percent/Total/DYnamic]: DE
Enter delta length or [Angle] <20.0000>:50(A
kenarının uzunluğunu 50 birim artırıyoruz)
Select an object to change or [Undo]:(Uzatma işlemini
B ucundan itibaren yapmak için B’ye yakın bir nokta
işretliyoruz)
Trim (Buda) Komutu: Kesişen nesnelerde istenmeyen
fazlalıkları budayarak silmek amacıyla kullanılır.
Bu komut kullanılırken önce kesen kenarlar (Select
cutting edges...), sonra nesnelerin budanacak
kısımları (Select object to trim) işaretlenir.
Şekil 5.13’te çemberler ve
çizgilerin hepsi birbirini kesen
kenar olarak işlem görecekleri için
kesen kenar olarak nesnelerin tümü
seçilmiş, daha sonra çizimde
Şekil 5.13 Trim Komutu görünmesi istenmeyen kısımlar mouse
ile işaretlenerek budanmıştır.
Uygulaması
Extend (Daya/Yasla) Komutu: Bir nesneyi bir başka

nesneyle temas edinceye kadar uzatarak yaslar. Bu
komut yay, eliptik yay, çizgi, 2D veya 3D bileşik
çizgi, ray gibi nesnelere uygulanabilir. Nesneyi
dayamak istediğimiz sınır kenarları tanımlayan
nesneleri daha sonra komutu uygulayacağımız nesnenin
uzatılacak kısmını işaretlediğimiz anda komut icra
edilir.
Object to Extend: uzatılacak nesnenin dayanacağı
sınır nesnesini ifade eder. Enter tuşuna basılıncaya
kadar nesne seçimine devam edilir.
Project: Nesneler yaslandığında AutoCAD’in

kullandığı Projeksiyon modunu belirtir.
None: Projecsiyon belirtmez. 3D uzayda sadece sınır
kenarlarıyla kesişen nesneleri yaslar.
Ucs: Güncel kullanıcı koordinat sisteminin XY
düzlemi üzerine projeksiyon yapar. AutoCAD 3D uzayda
sınır nesneleriyle kesişmeyen nesneleri
yaslar.Üzerine projeksiyon yapar. AutoCAD 3D uzayda
sınır nesneleriyle kesişmeyen nesneleri yaslar.
View: Güncel bakış istikameti boyunca projeksiyon
yapar.
Edge: Uzatılacak nesnelerin birbirleriyle buluşma
şansının olup olmdığını kontrol etmemizi sağlar.
Extend: Yaslanacak kenarı, yaslanması gereken
kenarın sanal uzantısına doğru uzatır.
No Extend: Nesne uzantısını 3D uzayda, sınır
nesnesiyle gerçekten kesişiyorsa yaslar.
Undo: Extend ile yapılan son değişiklikleri geri
alır.
Command: _extend (Extend komutunu
seçiyoruz)
Select boundary edges: (Projmode =
UCS, Edgemode = No extend) (Yaslanma
kenarını tanımlıyoruz)
Şekil 5.14 Extend Komutu
Select objects: (Nesne seçim
işlemini bitiriyoruz)
Uygulaması <Select object to
extend>/Project/Edge/Undo: (Nesneyi uzamasını
istediğimiz ucuna yakın bir noktadan seçiyoruz)
Break (Kır) Komutu: Bütün olan bir nesnenin

belirli bir kısmını silmeye veya nesneyi kırmaya
(İki veya daha fazla parçaya bölmek) yarar. Break
komutu; çizgi, yay, çember, elips, bileşik çizgi,
trace, 2D polyline, 3D polyline, donut vb. birçok
nesneye uygulanabilir.
Command: _break Select object:
(Break komutunu seçtikten sonra
kırılacak nesne olarak A nesnesini
işaretliyoruz)
Şekil 5.15 Break Komutu

Uygulaması Örneği 1
Enter second point (or F for first point): f (Kırma

işleminin iki nokta arasında olması için “F” (first)
seçeneğini seçiyoruz)
Enter first point: (Şekildeki 1. noktamızı
işaretliyoruz)
Enter second point: (Şekildeki 2. noktamızı
işaretliyoruz)
Bazen nesne üzerinde silme yapılmadan sadece bir
noktadan kırma işlemi yapılabilir. Bu
işlemi yapmak için nesne kırılacak noktada
seçilir, ikinci noktanın girilmesi
istendiğinde birinci noktayı belirlemek
Şekil 5.16 Break Komutu
amacı ile @ tuşuna basılır. Yandaki şekilde
görülen çizgi orta noktasından kırılmıştır.
Uygulaması Örneği 2 (Bunu görünür hale getirmek için çizginin
sol yarısının çizgi tipi değiştirilmiştir)
Command: _break Select object: (Break komutunu ve
sonra kırılacak çizgiyi seçiyoruz)
Enter second point (or F for first point):f(İki
nokta seçimi yapabilmek için “F”’yi seçiyoruz)
Enter first point: (Birinci nokta olarak çizginin
orta noktasını seçiyoruz)
Enter second point: @ (İkinci nokta olarak birinci
noktayı seçmek için @ tuşuna basıyoruz)
Fillet (Yuvarla) Komutu: Kenar veya köşe oluşturan
iki nesnenin, kenar veya köşelerini yarıçapı
belirlenen bir yay ile yuvarlaklaştırır. TRIMMODE
sistem değişkeni 1’e ayarlı ise, Fillet, kavis
yayının uç noktalarını kesen çizgileri budar. Seçilen
çizgiler kesişmiyorsa AutoCAD onları uzatır. Fillet
komutu aynı zamanda katıların kenarlarını da
kavislendirir. TRIMMODE sistem değişkeni 0’a ayarlı
ise komut uygulandığında kavis yayının uç noktalarını
kesen çizgiler budanmaz. Fillet komutu
çalıştırıldığında “R” seçeneği seçilerek kavis
yarıçapı ayarlanabilir. Yarıçap ayarı yapıldıktan
sonra Fillet komutu tekrar çalıştırılır.
Şekil 5.17 Fillet Komutu Uygulaması

Command: _fillet (Fillet komutunu seçiyoruz)

(TRIM mode) Current fillet radius = 10.0000 (Kavis
yarıçapı 10mm. Bunu kabul etmek için Enter’a
basıyoruz)
Polyline/Radius/Trim/<Select first object>: (A
çizgisini seçiyoruz)
Select second object: (B çizgisini seçiyoruz)
Chamfer (Pah Kır) Komutu: Birbirini kesen ya da
uzantıları birbirini kesen iki doğru veya kenara
açılı pah kırar. TRIMMODE sistem değişkeni 1 ise,
Chamfer komutu uygulandığında pah kırılırken doğru
fazlalıkları budanır, 0 ise doğru fazlalıkları olduğu
gibi kalır. Bileşik çizgi, çizgi, eğri, ray, xline ve
3D nesne kenarlarına pah kırma işlemi uygulanabilir.
Birbirine paralel olmayan çizgi çiftlerine de pah
kırma uygulanabilir. Bu çizgiler aynı noktada
birleşip köşe oluşturmak zorunda değildirler. Hatta
birbirlerinin üzerinden de geçebilirler. Bir pahın,
iki ana parametresi vardır:
Pahın ilk kenardan kırptığı kısım,
Pahın ikinci kenardan kırptığı kısım.
Command: _chamfer (Chamfer
2. PahUzunluğu
komutunu seçiyoruz)
1. Pah Uzunluğu
(TRIM mode) Current chamfer

Dist1 = 30.0000, Dist2 =
20.0000 (Önceden
belirlenmiş pah
uzunlukları)
Şekil 5.18 Chamfer Komutu Uygulaması Polyline/Distance/Angle/Tri
m/Method/<Select first
line>: (A çizgisini seçiyoruz)
Select second line: (B çizgisini seçiyoruz)
5.2 Nesne Özelliklerini Düzenleme
AutoCAD çizim nesnelerinin bir takım özellikleri
vardır. Bu özellikler kalıcı değildir, kolaylıkla
değiştirilebilir. Bu özellikleri değiştirmenin en
kolay yolu Properties (Özellikler) penceresini
kullanmaktır. Bu pencere açılıp çizim alanında
herhangi bir yere konumlandırılabilir, istenilen
boyutlara getirilebilir. Properties penceresi açık

iken çizim alanında çalışılabilir.
Properties penceresi açık iken, çizim alanında
herhangi bir nesne seçilirse, bu nesneye ait
özellikler görüntülenir.
5.2.1 AutoCAD Nesnelerinin
Özellikleri
Color: Nesneler için rengi
belirtir. Renk listesinden Other’ın
seçilmesi, Select Color diyalog
kutusunu ekrana getirir.
Layer: Nesnenin güncel katmanını
belirtir. Liste, güncel çizimdeki
tüm katmanları gösterir.
Linetype: Nesnenin güncel çizgi
tipini belirtir. Liste, güncel
çizimdeki tüm çizgi tiplerini
gösterir.
Linetype Scale: Nesnenin çizgi
tipi ölçek faktörünü belirtir.
Şekil 5.19 Properties
Penceresi
Plot Style: Lists NORMAL,
BYLAYER, BYBLOCK ve bunların
yanında güncel Plot Style Table’da bulunan plot
sitillerini listeler.
Plot Style Table: Güncel Plot Style Table’ı belirtir.
Plot Table Attached To: Model boşluğu veya kağıt
düzlemine güncel Plot Style Table’ın iliştirilip
iliştirilmediğini belirtir.
Plot Table Type: Mevcut Plot Style Table’larının
tipini gösterir.
Lineweight: Nesnenin çizgi ağırlığını belirtir.
Liste güncel çizimde bulunan tüm çizgi ağırlıklarını
gösterir.
Hyperlink: Hyperlink’i grafik bir nesneye iliştirir.
Tanımlama hyperlink’e atanmışsa tanımlama,
atanmamışsa URL gösterilir.
Thicness: Güncel 3D katı kalınlığını ayarlar. Bu
özellik tüm nesnelere uygulanamaz.
5.2.2 Özellik Eşleştirme

Matchprop komutu bir nesnenin
özelliklerini başka nesne veya
nesnelere kopyalar. Komut
kullanıdığında bir nesnenin;
Color (Renk)
Layer (Katman)
Linetype (Çizgi Tipi)
Linetype Scale (Çizgi Tipi
Şekil 5.20 Matchprop Komutu Ölçek Faktörü)
Uygulaması Thicness (Kalınlık),
Text Properties (Metin
Özellikleri)
Dimension Properties (Ölçü Özellikleri),
Hatch Properties (Tarama Özellikleri) gibi kendine
iliştirilmiş özellikleri bir başka nesneye aynen
kopyalanır.
Command: Matchprop (Matchprop komutunu giriyoruz)
Select Source Object: (Kaynak nensne olan elips’i
seçiyoruz)
Current active settings = color layer ltype ltscale
thickness text dim hatch
Settings/<Select Destination Object(s)>: 1 found
(Hedef nesne olan beşgen’i seçiyoruz)
Settings/<Select Destination Object(s)>: (Enter ile
onaylayarak komuttan çıkıyoruz)
Devamının hakları saklıdır.


Autocad 2009 Kullanım Talimatı Ve Eğitim Kitabı

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Autocad 2009 Kullanım Talimatı Ve Eğitim Kitabı

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1 AUTOCAD 2009 KULLANIM TALİMATI ve EĞİTİM KİTABI

AutoCAD genel amaçlı bir tasarım ve çizim

istenilen yönde özelleştirilebilir.AutoCad, tüm mimar

AutoCAD’in bu kadar yaygın olarak tercih edilen bir

yapmasına gerek yoktur. Aynı şekilde çizim kağıdının

çizdikten sonra kopyalayabilir, taşıyabilir, ve ya

Layer kullanımı sayesinde bir çimden değişik

Modeling Extension ile birlikte kullanıldığında,

AutoCAD, bu gibi özellikleri sayesinde sadece sizi

sunuyor.Özellikle Makine ve İnşaat Mühendisliği

kelimelerini çekinmeden kullanabiliriz. Başta

Nedir ve Nasıl Kullanılmalıdır?

İlk defa AutoCAD R11 ile gelen “Kağıt Düzlemi”

AutoCAD R11’in Türkçe sürümü ile uğraştığımız

Model Boşluğu (Model Space) çizimin yaratıldığı

Görünüm Alanlarının Özellikleri

Döşenmiş görünüm alanları

Serbest görünüm alanları

Kağıt Düzleminde, serbest görünüm alanları ile

görünüm alanlarında, her görünüm alanı üzerinde ayrı

 Belirli görünüm alanlarında, seçilen katmanlar

Kağıt Düzlemine Geçiş

 “View” menüsünden “Paper Space” seçilir veya

Sihirbaz ile kağıt düzlemi ayarı

Kağıt Düzlemi ve Model Boşluğu ikonları,

Kağıt Düzlemi ikonu

Model Boşluğu ikonu

Kağıt Düzleminde çalışırken, model üzerinde

Kağıt Düzleminden Model Boşluğuna geçiş üç şekilde

 AutoCAD ekranının en altında yer alan durum

Serbest Görünüm Alanlarını Yaratma

1. “View” menüsünden “Floating Viewports”u seçin. 1,

Görünüm Alanlarını Düzenleme

alanları üzerinde kopyalama, taşıma, silme, sündürme

Görünüm alanı içindeki görünümün ölçeği ile oynamak,

İpucu: Eğer görünüm alanı sınır çizgilerinin çıktıda

 Her görünüm alanındaki katmanlar, ayrı ayrı

Kağıt Düzlemine Göre Görünümlerin Ölçeği

Görünümleri Kağıt Düzlemine göre ölçekleme işi,

Aşağıdaki resimde, A3 boyutunda bir antetimiz ve

Değişik ölçeklerde Kağıt Düzlemine göre zumlama

İpucu: Kolaylık için antetinizi 1:1 ölçekte olacak

Görünüm alanlarında nesneleri hizalamak için:

1. “Mvsetup” komutuna girin.

 “Horizontal” seçeneği, diğer bir görünüm

 “Vertical” seçeneği, diğer bir görünüm alanındaki

İpucu: Doğru bir hizalama işlemi için, nesne

Arkada Kalan Çizgilerin Gizlenmesi

Değişik Disiplinlerde Kağıt Düzlemi Kullanımı

Yaptığınız çizimin basılı çıktısını alacaksanız,

Mekanik Uygulamalarda Kağıt Düzlemi

Autodesk Mechanical Desktop’da Kağıt Düzlemi

Modellerin üstten, yandan, izometrik, kesit, detay,

Mimari Uygulamalarda Kağıt Düzlemi

aynı anda bakılması gereken çizimleri pafta üzerinde

Autodesk Architectural Desktop’da Kağıt Düzlemi

Çizimlere eşlik eden mahal listeleri, lejantlar,

GIS Uygulamalarında Kağıt Düzlemi

AutoCAD Map’de Kağıt Düzlemi kullanımı

Görünüm alanları standart antetli kağıdın üzerine

Arazi - Topoğrafya Uygulamalarında Kağıt Düzlemi

AutoCAD Land Development Desktop’da Kağıt Düzlemi

Yukarıda Kağıt Düzleminin nasıl kullanılabileceğine