You are on page 1of 2

Imprimir()

29/07/201505:00

Fontesrenovveisintermitentes
PorPietroErber

Graasaimportantesdesenvolvimentostecnolgicosemelhorinformaosobreadisponibilidadedeventosedeluz
solar,autilizaodestasfontesrenovveisvmtendonotveldesenvolvimento.Aenergiaelicajcontribuicom2%
dageraodeenergiaeltricadopaseaenergiasolar,particularmenteafotovoltaica,podersuperlaemalguns
anos.
Noentanto,ofuturodageraodeenergiaeltricaapartirdefontessujeitasafortesvariaesoumesmo
descontinuidadesestfortementecondicionadoviabilidadedecompenslas.Umaofertaintermitente,deporte
significativo,apresentaproblemasoperacionaisqueacarretamcustossistmicos,nemsemprecomputadosna
avaliaodesuacompetitividadefrenteaoutrasopesdeofertaenadefiniodeseupreo.
NoBrasil,atagora,considerousequeainterrupodesuprimentoserianormalmentecompensadaporaumentode
geraohidreltrica,aserposteriormente"devolvida",oquenemsemprefactveloueconmico,poisaaflunciaaos
reservatriosquetenhamsidodeplecionadosparaatenderquelageraonoprevistapodeserinsuficiente.
Alternativamente,acompensaotemdeserfeitaporgeraotermeltrica.
Porenquanto,agrandebasetermeltricatambmcompensouafaltadeventosoudeinsolao
Aintermitnciapodeseratenuadapelaintegraodessesgeradoresemgrandessistemasinterligados,queabranjam
reasdiversificadas.Entretanto,essacompensaoaleatriaetendeaficarmaisprecriamedidaquea
participaodessas,dentreasdemaisfontes,aumenta.Porenquanto,nospasesondetiverammaior
desenvolvimento,comonaAlemanha,agrandebasetermeltricatambmcompensouafaltadeventosoude
insolao.
Sobretudoquandoessasfontesassumiremumpapelmaisexpressivo,anecessidadedeconsiderarsuaintermitncia
nacomparaocomoutrasfontes,maisregulares,ficarmaisevidente,poissuacompensao,almdetervalor,
geralmentetemcusto,devidoaconsumodecombustvelouaousodoarmazenamentodashidreltricas.Portanto,o
desenvolvimentodeacumuladoresdeenergiaassumeprioridadetoelevadaquantoabuscademaioreseficinciase
menorescustosdosequipamentosdestinadossuautilizao.
Sistemasdeacumulaopodemserdevriasnaturezasesuadefiniodependedecondieslocaisedaquantidade
deenergiaaserestocada.Aenergiasolarfotovoltaica,emparticular,quesujeitaaumciclodirio,podeser
valorizadamediantesuaassociaoabaterias,reservatriosdeguageladaoudearcomprimido,usinas
hidreltricasdeacumulaoporbombeamento,volantesdeinrcia,etc.Jasusinassolarestrmicaspodem
acumularcalorlocalmente,emsaisfundidos.Todavia,enquantoaprimeiraaltamentemodulvel,podendoser
utilizadaemescaladomstica,asegundarequerinstalaesdegrandeporte.

Atualmenteamaioratenoestvoltadaparaousodebaterias.Recentemente,aTeslaanuncioubateriasdeonsde
ltioparausodomsticooucomercial,capazesdeacumular7kWhou10kWh,aumcustomdiodeUS$350por
kWharmazenado,almdocustodeinstalao.Essepreosemelhanteaodasbateriasdecarroseltricos.Empresas
dedistribuiodeenergiaeltricausambateriasdesdio,degrandecapacidade,paramelhoraraqualidadedoseu
fornecimento,apreosbastanteinferiores,daordemdeUS$200porkWharmazenado.Poroutrolado,almdehaver
outrastecnologias,provvelqueadifusodousodeveculoseltricosabateriaedasredesinteligentescriegrande
capacidadedeacumulaodeenergiaaserdisponibilizada,aindaqueporperodosrelativamentereduzidos.
Oarmazenamentoencareceaenergia,poisaoseucustooriginalsomase
odosistemadearmazenamento,ovalordasperdasnaacumulaoda
energiaenasuadevoluoaosconsumidores,almdoaumentode
reservagirante.ParacustosdecapacidadedeacumulaodeUS$
350/kWh,eadmitindoqueseuusosejadirio,durantetodooano,o
acrscimodecustodaenergiaseriadaordemdeR$0,5/kWh.Embora
supereospreosdeenergiafirmeoferecidanosleilesrecentes,hojepode
serinteressanteparaconsumidoresatendidosemmdiatenso,pois
inferiordiferenaentreastarifasdepontaedeforadepontaquelhessoaplicadas,namaioriadasconcessionrias.
Atecnologiadasbateriasestavanando,demodoqueprovavelmenteseuspreosedurabilidadedeverosetornar
maisatrativos.Todavia,cabeestudaroutrasopesnombitodasredesdedistribuioedossistemasgeradores.
Usinashidreltricasdeacumulaoporbombeamento,oureversveis,dasquaishcercade130milMWinstalados
nomundo,constituemumaopoaserexplorada.NoBrasil,principalmentenasregiesSudesteeSul,atopografia
particularmentefavorvel.Diversaslocalidadesapresentamquedasdecentenasdemetrose,pararegularizao
diriaousemanal,osvolumesdosreservatrios,superioreinferior,noprecisariamsertoexpressivosque
causassemimpactoambientalsignificativo.
Ocustodeusinashidreltricasreversveisvariaemfunodaalturadaquedaedareadeseusreservatrios.DeR$4
milaR$5milporkWinstaladoseriaumafaixadecustosrepresentativa.Admitindoqueumausinagerasseenergia
duranteas6horasdemaiordemanda,emtodososdiasdoano,aenergiaprovenientedessaformadeacumulao
seriaencarecidadecercadeR$0,2/kWh.Nacomparaocomoutrasmodalidadesdearmazenamento,essasusinas
tmavantagemdecompensaroscilaesdecargaoudeoferta,graasenergiacinticadamassagirantedeseus
alternadoreseturbinas.
Essesvalores,aindaqueaproximados,mostramquearegularizaodosuprimentodasfontesintermitentestem
valorequeseucustononegligencivel.Portanto,semprejuzodasuautilizao,necessrioacrescentaraocusto
diretodokWhproduzidooscustosincorridosparacompensarsuaintermitncia.Desconsiderlosprejudicara
alocaoderecursosparaaexpansodaofertaeaumentarseucusto,emprejuzodosconsumidoresedomeio
ambiente.
PietroErberdiretordoInstitutoNacionaldeEficinciaEnergtica

You might also like