You are on page 1of 12

NOMINATIVO

Sujeto de un verbo en forma personal

Fortuna regit vitam

Predicado nominal de un verbo


copulativo en forma personal

Amicitia est gratuita


Vila est vigilia

Aposiciones

Homerus, poeta clarus


Lemnus, insula Aegei, sacra fuit
Vulcano

Complemento predicativo sujetivo

Pater venit laetus


Consul creatur Caesar
Iudex durior Cato habetur

ACUSATIVO
ACUSATIVO SIMPLE
Complemento de objeto directo

Verbos transitivos en
latn, no en espaol

Verbos intransitivos
usados como transitivos

Famula cenam ministrat

Abdico, deficio, delecto,


despero, fugio, efugio,
iuvo, adiuvo, ulciscor

Multos equi iuvant

Oleo, redoleo, sapio,


resipio. Verba affectuum:
doleo, maereo, queror,
indignor, etc.

Vinum oles

Militem iam vires


deficiebant

Senectutem queror

Toman un ACUSATIVO
REGIDO por la
preposicin que los
constituye

Adeo, antecedo,
circumeo, ineo, obeo,
percurro, praetereo,
transeo, etc.

Silvam palus circumibat

Acusativo de persona y
genitivo de cosa (puede
ir en nominativo si es un
pronombre neutro)

Miseret, paenitet, piget,


pudet, taedet

Me pudet
inconstantiae meae

En tercera persona
(sing. o pl.) se
construyen con
acusativo de persona

Fallit, fugit, latet,


praeterit, decet,
dedecet, iuvat

Me id taedet

Me hoc fugit
Parvum parva decent

Acusativo de objeto interno

Somnium mirabile somniavi

Acusativo de relacin (Acusativo


griego)

Miles fractus membra apparuit

Acusativo adeverbial: multum,


primum, quid?, partim partim,
magnam partem, etc.

Di te multum amant

Acusativo de medio

Per + acusativo

Caesar per Labienum


bellum ministrat

Acusativo de medio,
indicando movimiento a
travs de un lugar

Per + acusativo

Per Macedoniam
Cyzicum petebam

Acusativo de causa

Ob, propter + acusativo

Ob penuriam pluviarum
arentur putei

Acusativo de direccin

In, ad + acusativo

Dux in Italiam traiecit

Acusativo simple con


nombres de ciudades e
islas pequeas, y con
domus y rus

Hannibal pervenerat
Hadrumetum
Delum venimus
Cras rus veniam

DOBLE ACUSATIVO

Verbos que indican


eleccin, consideracin,
denominacin

Acusativo objeto directo


y acusativo
complemento
predicativo objetivo

Numam regem populus


creat

Verbos compuestos con


circum, trans, praeter

Acusativo objeto directo


y acusativo regido por la
preposicin

Exercitum Rhenum
dux traducit

Doceo, edoceo, celo

Acusativo de persona y
acusativo de cosa

Te tua fata docebo


Celas me aliquid

En voz pasiva doceo es


sustituido por instituor,
erudior

A damone Pericles
msica institutus est

Celo en voz pasiva se


construye
personalmente:
nominativo de persona y
de + ablativo de cosa
(acusativo si es un
pronombre neutro)

Mater de morte filii


celata est

Acusativo de persona

Panem te (a te) posco

Posco, reposco, flagito

Id celatus sum

(tambin a/ab +
ablativo) y acusativo de
cosa

Oro, rogo, interrogo

Peto, quaero

Acusativo de persona;
de + ablativo de cosa
(acusativo de cosa si se
trata de un pronombre
neutro y en frmulas
particulares: rogare
aliquem sententiam,
rogatus sententiam)

Id te oro

Acusativo de cosa: a, ab
(peto) e, ex quaero) +
ablativo de persona

Pecuniam a te peto

De valetudine patris te
interrogo
Te primum sententiam
rogo

Ex me multa pater
quaesivit

ACUSATIVO DE EXTENSIN (EN EL ESPACIO Y EN EL TIEMPO) Y


ACUSATIVO EXCLAMATIVO

Acusativo de extensin
en el espacio
(Dimensin)

Acusativo de extensin
en el espacio (Distancia)

Acusativo o genitivo si la
expresin de medida
depende de un
sustantivo

Agger longus pedes


trecentos

Acusativo o ablativo o
genitivo regido por
spatio, intervallo

Ab hostes absumus sex


milia (milibus) passuum

Agger triginta pedum

Absumus ab hoste sex


milium intervallo

Acusativo de extensin
en el tiempo (Duracin)

Acusativo (con o sin per)

Tres dies tecum maneo


Te expectavi per duas
horas

Acusativo de extensin en el tiempo


(complemento de edad)

Tres annos natus quartum annum


agens
Tres annos habens quarto aetatis
anno decem annorum (puer)

Acusativo exclamativo

A veces est precedido


de una interjeccin

(O) hominis stultitiam!

GENITIVO

Genitivo posesivo

In villam Clodii ibo


Adulescentis este senes honorare

Genitivo sujetivo

Loquor contra opinionem mnium


(=omnes opinantur

Genitivo de definicin

Puella diligit florem rosae

Genitivo objetivo

Puede depender de
sustantivos o adjetivos
derivados de verbos
transitivos,
principalmente de
aquellos que indican
deseo, experiencia,
memoria
Los verbos de memoria
llevan su complemento
en genitivo, aunque a
veces tambin en
acusativo

Vos hortor ad
imitationem virtutis
(=virtutem imitemini!)
Avidus potentiae
tyrannus est
Senex erat menor
praeteriti
Appetens gloriae
semper fuit
Tuarum virtutum

memini
Recordor patrem

Genitivo partitivo

Multi militum fugerunt


Uter nostrum manebit?
Cista referta fractuum

Genitivo de cualidad

Vir acris ingenii


Res minimi momenti

Genitivo de estimacin

Genitivo de precio

Va en genitivo la
estimacin
indeterminada (Magni,
parvi, maximi, minoris,
tanti, quanti, nihili, etc.)

Verres virtutem nihili


fecit

En ablativo la
estimacin determinada
y comercial

Multa quinquaginta
talentis aestimata est

El genitivo sirve para


expresar el precio slo
con tanti, quanti, pluris,
minoris

Quanti habitas?

El ablativo en todos los


dems casos

Multo sanguine
victoria stetit

Genitivo de culpa

La culpa se expresa en
genitivo (furti,
proditionis, capitis,
peculatus, ambitus, etc.)
Rara vez va en ablativo

Miltiades proditionis
est accusatus

Genitivo de pena

La pena determinada se

Frusinates tertia parte

expresa e ablativo

agri damnati sunt

La pena indeterminada
se expresa en genitivo
tanti, quanti, dupli, tripli,
etc.)

Quanti fur damnatus


est?

DATIVO

DATIVO COMPLEMENTO DE VERBOS

Adulor, adversor,
auxilior, subvenio,
succurro, benedico,
maledico, faveo, fido,
confido, gratulor,
ignodco, irascor, nubo

Se construye con un
dativo

Verbos de excelencia:
Antecello, antisto,
praesto, supero

Se costruye con dativo o


acusativo de persona y
ablativo de relacin de
la cosa

Omnibus fortuna
antecellis

Adquieren diversos
significados de acuerdo
con la construccin en la
que aparezcan

Consulo saluti meae

Caveo, consulo,
incumbo, metuo, timeo,
provideo

Magister irascitur
discpulo
Venus nupsit Vulcano

Omnes fortuna
antecellis

Consulo oraculum
Delphicum
Consulo in fures

Dono, circumdo, exuo,


induo, aspergo

Tiene doble
construccin: dativo de
persona y acusativo de
cosa, o acusativo de
persona y ablativo de
cosa

Tibi malum dono


Te malo dono

DATIVO CON ADJETIVOS QUE INDICAN:

Dao o provecho

Mihi tua concilia utilia fuerunt

Amistad u hostilidad

Gracchi amici plebi fuerunt

Semejanza o diversidad

Similis fratri tuo non es

Proximidad o parentesco

Clodii domus prxima meae villae est

Aptitud o inclinacin

Castris idineum locum dux eligit

Dativo especfico:

Dativo de inters

Dativo posesivo

Non tibi soli vivis

Se expresa en dativo el
poseedor, en nominativo
el objeto posedo y el
verbo esse adquiere el
significado de tener

Mihi villa et multi agri


sunt
Mihi nomen est Paulus
Mihi nomen est Paulo

Un caso particular es la
construccin de Nomen
mihi est, con el nombre
propio concordando en
dativo o en nominativo

Dativo de relacin o de punto de vista

Venienti a foro mea domus prima est

Dativo tico

Quid mihi agis carissime frater?

Dativo de finalidad

Adems de dativo se
puede usar ad+
acusativo, o causa,
gratia + genitivo

Dies coloquio dictus est


Dies ad colloquium
dictus est
Dies colloquii causa
dictus est

Doble dativo

Es un dativo de finalidad
ms un dativo de inters

Tibi hoc muneri mitto

ABLATIVO

ABLATIVO PROPIAMENTE DICHO

Ablativo de separacin

Ablativo de origen o de
procedencia

Ablativo con a/ab con


nombre de persona
Ablativo simple ( o con
a/ab, e/ex, de) con
nombre de cosa

Cicero Romam a
Catilina leberavit

Ablativo simple con


sustantivos que indican
familia, condicin, con
nombres propios de los
padres o con los

Cotus antiqusima
familia natus

Te libero aere alieno

Hercules Iove natus

sustantivos pater,
mater, parentes
Con e/ex + ablativo con
pronombres, con el
nombre comn de la
madre, cuando es en
sentido figurado
Con a/ab (e/ex) +
ablativo para indicar un
origen remoto

Ex te natus sum
Ex otio vitium oritur
Belgae a Germanis orti
sunt

Ablativo agente

a/ab + ablativo

Puer laudatur a
magistro

Ablativo de comparacin

Quam + el caso de
primer trmino de
comparacin (obligatorio
si el primer trmino es
genitivo, dativo o
ablativo)
Ablativo (obligatorio si el
segundo trmino es un
pronombre relativo o la
frase es negativa

Cervi magis (minus, tam)


veloces sunt quam
canes

De+ ablativo

Librum de rerum
natura Lucretius scripsit

Ablativo de argumento

Nihil est dulcius


libertate

Nominativo en los ttulos


Orator

Ablativo de materia

e/ex + ablativo

Exponit pocula ex auro

Adjetivo de materia

Verres columnam
auream subduxit

ABLATIVO INSTRUMENTAL-SOCIATIVO

Ablativo de medio

Ablativo de compaa y
unin

Agricola glebas ligone versat

Cum+ ablativo

Venio cum amicis


Venio cum donis

Ablativo de modo

Cum+ ablativo
(sustantivo solo)
Ablativo simple o cum
interpuesto (sustantivo
+ adjetivo)

Fabulas cum voluptate


legimus

Ablativo de causa

Ablativo u ob, propter +


acusativo

Senex morbo periit

Utor, fruor, potior,


vescor, fungor

Rigen ablativo (potior


tambin genitivo: potiri
rerum)

Uti suis bonis et frui

Ablativo de relacin

Fabulas magna
voluptate (magna cum
voluptate) legimus

Caesar genere, fama, divitiis


aequales superabat

ABLATIVO LOCATIVO

Ablativo de lugar

In y sub + ablativo (sin


idea de movimiento, en
oposicin al uso con
acusativo)

In Graecia incolae aut


agricolae aut nautae
erant
Coronam habere in
capite
Sub monte consedere

Ablativo de lugar

Ablativo simple en:

Athenis

nombres de ciudades,
en ausencia del locativo
Cuando el sustantivo
tiene, por si mismo, un
sentido local
A veces cuando un
adjetivo como medius,
summus, etc., precisa el
lugar

Ablativo de tiempo

Loco, parte, litore,


regione
Carcer media urbe
aedificatur

Exercitus nocte iter fecit


ABLATIVO ABSOLUTO

Con participio presente: se da con


todos los verbos

Ducente deo, Pythia oracula dabat


Redeunte vere, agri revirescunt
Hortante duce, milites proelium
commiserunt

Con participio perfecto: slo con


verbos transitivos activos o
deponentes intransitivos

Clade nuntiata, pavor invasit urbem

Con dos sustantivos o un adjetivo y


un sustantivo

Natura duce vivo


Sereno caelo tonat

Mortuo duce, milites fugerunt

You might also like