Fotografie: Ton

Koene

Zizola
Francesco
Fotografie:

Fotografie:
Fastxmsf

Routeboek
Tour for Life 2009

Veel succes
Voor u ligt het routeboek van Tour for
Life 2009. Duizenden renners gingen u
voor langs de wereldberoemde, klassieke
trajecten die de tour aandoet. Er varen
renners, grote namen. Maar ú behoort tot
de echte profs. Want deden zij het voor
de uitdag ing of de gele trui, u bedwingt
in acht dagen, honderden kilometers en
hoogtemeters voor mensen in nood.
E en bewonderswaardig initiatie f
waar u heel trots op ma g zi jn.
Dat ben ik ook .
Jean Nelissen interviewt Gerrie Knetemann, nadat hij geel heeft gehaald in de Tour de France. | Fotografie: Tonny Strouken
Ti jdens mi jn werk als verslag gever heb
ik heel wat beroemde w ielrenners
gesproken. Hun verhalen waren vaak
indr ukwek kend, maar nooit vertelde een
renner: ‘I k w il Col d’Izoard of Col de la
Faucille bek limmen voor noodhulp in
ontw ik kelingslanden.’ Dat is wel uw
motivatie. U r i jdt de Tour for Life niet
voor de over w inning , maar voor een
ander. Een echte heldend aad.
I k wens u heel veel succes onder weg.
Vergeet niet: d ankzi j u en uw ploegleden
2 Tour for life 2009
verleent Artsen zonder Grenzen nood-
hulp in ontw ik kelingslanden. Ú maak t
het verschil voor mensen die het
slachtoffer zi jn van geweld of die door
een natuurramp of oorlog geen thuis
meer hebben. Met die ged achte in uw
achterhoofd brengt u de Tour for Life
tot een goed einde, d aar heb ik alle
vertrouwen in.
Met hartelijke groet,
Jean Nelissen
De route pech op te halen. Dit is in eerste instantie de
De route van Tour for Life brengt u taak van de volgwagens, de bezemwagen is
van de Italiaanse Alpen naar de er slechts voor extra hulp. Bij elke check-
Cauberg in Valkenburg. point is voldoende parkeerruimte voor de Nederland
volgwagens.
Dwars door de Alpen, Jura, Vogezen en Finish
Brussel Keulen
Ardennen en langs wereldberoemde cols en Locatie start
klassieke trajecten van de Tour de France en Camping Libac België
Luik-Bastenaken-Luik. De etappeafstand Fraz. Maddalena 41 Duitsland
wisselt: gemiddeld 150 kilometer per dag, 12020 Pontechianale
met dagafstanden van 100 kilometer in de Italië Luxemburg
bergen tot 200 kilometer op vlak terrein. Op Mannheim
Reims
de volgende pagina’s vindt u de beschrijvin- GPS coördinaten:
gen en hoogteprofielen van de acht etappes. N44 37.292 E7 01.700 Parijs
Strasbourg Stuttgart

Checkpoints Registratie
Elke etappe heeft onderweg twee Aan de start, bij alle checkpoints én Frankrijk
checkpoints, hier moet u zich altijd bij aankomst in het kamp moet u zich
melden! Daarnaast zijn er dagelijks melden bij het registratiepunt.
Dijon Zurich
twee tot drie verzorgingslocaties.
Bourges Oostenrijk
Elke ploeg rijdt met 2 trackers en 2 GPS’en. Bern
De volgwagenbegeleiders zijn vrij om hun Het GPS wijst u de weg en de tracker geeft Zwitserland
Lausanne
ploeg ook op andere locaties op te wachten continu uw locatie door, zodat mensen thuis
(veilige officiële parkeerplaatsen). Volgwa- en de organisatie u elk moment kunnen
gens mogen niet achter de ploeg rijden. Bij volgen. U haalt de trackers elke ochtend op Lyon
elk checkpoint zijn hulpverleners van het bij het registratiepunt. Omdat ze moeten Italië Milaan
Rode Kruis (tevens mobiel inzetbaar), de worden opgeladen, dient u de trackers elke
Torino
mecanicien van Cycle Tours én fysiothera- avond weer bij de registratie in te leveren.
peuten aanwezig. De bezemwagen staat Extra batterijen voor het GPS zijn verkrijg-
Start Genova
klaar om uitgevallen renners of renners met baar bij de registratie.

3 Tour for life 2009

Aankomst in het kamp
De ploegen starten niet tegelijkertijd, maar
op geschat niveau (vooraf te bepalen door
deelnemer). Dat betekent dat de aankomst-
tijden in het kamp zullen wisselen. Een
ploeg mag zich opdelen in twee groepen,
maar een groep bestaat nóóit uit minder
dan twee renners. Om half acht sluit de
registratie in het kamp, u moet dan binnen
zijn.
Verkeersveiligheid
Deelnemers van Tour for Life dienen
zich te houden aan de plaatselijke
verkeersregels.
Het is bij wet verboden om in een groep
groter dan 15 personen te fietsen. Houd hier
rekening mee.
Noodnummers
Rode Kruis: +31646107730
Organisatie: +31624556638
Reservemateriaal
Zorg dat uw fiets voor vertrek in orde
is! Controleer uw banden, remblok-
ken, ketting en pion.
In het kamp kunt u gebruik maken van de
fietsenstandaard en gereedschapskist. De
mecanicien helpt bij complexe reparaties en
geeft advies. De organisatie zorgt voor een
beperkt aantal reserveonderdelen (o.a.
binnen- en buitenbanden), maar kan niet
voorzien in de vele onderdelen van ver-
schillende merken. Het is daarom raadzaam
met uw ploeg een pakket reservemateriaal
(derailleur) samen te stellen. En specifieke
onderdelen als spaken (of ander merk
gerelateerd materiaal) kunt u het best zelf
meebrengen. Onderweg komen we langs
een aantal fietswinkels.
4 Tour for life 2009
Waarschuwing
Bij de Tour de France valt er regelmatig iemand. Maar liefst
21 renners bezochten na de zesde etappe van de Tour de
France 2009 een arts vanwege blessures door valpartijen. De
oorzaak: slechte Franse wegen, witte waarschuwingsvlakken
(zebrapaden en pijlen) of regen en grind. Houd hier rekening
mee! Let vooral in bochten op het volgende; neem de bochten
ruim (blijf op eigen weghelft), raak de witte vlakken niet,
blokkeer uw remmen niet en zorg voor banden met voldoen-
de bar. Extra alertheid is vereist bij afdalingen, kasseien,
regen en grind. Maak goede afspraken met uw ploeg genoten
en houd elkaar goed in de gaten.
U krijgt van de organisatie
» fruit*
» 2 Isostar energierepen* per dag (35 gram koolhydraten)*
» 1 ,5 liter Isostar energiedrank** per dag (450 kcal • 112 g koolhydraten)*
» ontbijtkoek*
» w arme soep bij aankomst in het kamp (bij koud/nat weer ook bij de
checkpoints)
» voldoende water*
» o ntbijt, lunch en diner (maak ’s ochtends uw lunchpakket klaar en geef
dit mee aan uw volg wagen)
» o m de dag recovery drank (PepToPro) bij aankomst in het kamp
* Verkrijgbaar bij de checkpoints
 30 augustus Dag 1 Koninginnenrit (buitencategorie)
Finish
Pontechianale (Italië) - Le Bourg-D´Oisan (Frankrijk) col de Lautaret

Mont-de-Lans
Dagafstand 140 kilometer, inclusief Col du Galibier 157 km
Hoogtemeters 3000, inclusief Col du Galibier: 3585 Italië
Checkpoint 2

De eerste etappe start in het alpendorpje adembenemend. Veel renners spreken van Briançon
Parc National des Ecrins
Pontechianale, in het noorden van Italië. een maanlandschap, vanwege de vele rotsen
Vanaf hier rijdt u richting Chianale, waar en door erosie weggeslagen bergkammen. col de Izoard

de wereldberoemde Col Agnel (2744 meter)

begint. De beklimming is zwaar: lage Col du Galibier Checkpoint 1

temperaturen (gemiddeld 8 graden), 1130
hoogtemeters en een gemiddeld stijgings-
percentage van 6,5%. Maar de groene
omgeving is prachtig. En de wetenschap dat
u de op drie na hoogste geasfalteerde weg
in de Alpen bedwingt, geeft voldoening!
Col de Izoard
Hierna rijdt u richting Col de Izoard (2360
meter), één van de mooiste passen van de
Franse Alpen. Opnieuw een pittige klim
met een gemiddelde stijging van 6,9% en
1095 hoogtemeters. Het landschap is
Bij Briançon, de hoogst gelegen stad van Molines-en-Queyras
Frankrijk
Frankrijk, begint de laatste beklimming van
col Agnel
de dag: de zuidkant van de Col du Galibier. De
route buigt vlak voor de top af naar het Start dag 1
westen om de volgende dag Alpe d’Huez te
kunnen bereiken. U bedwingt Col du Lautaret
(2058 meter) met een gemiddeld stijgings-
percentage van 3,1% en 853 hoogtemeters.
Energie over? Dan kunt u nog naar de top
van Col du Galibier, 8,5 kilometer en 585
hoogtemeters (6,9%) extra. Deze col is slechts
een paar maanden per jaar bereikbaar. De
rest van het jaar ligt er sneeuw.

Let op
In de afdaling na Col du Lautaret rijdt u geregeld door tunnels,
soms smal en slecht verlicht. Zorg voor reflectors of goede achterlichten.

5 Tour for life 2009

 Dag 1 Hoogtekaart

hoogte in meters dag 1

3000 Col Agnel

2800
Col de Izoard
2600
Col du Lautaret
2400
2200
2000
1800
1600
1400
1200
1000
800
600
400
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140

afstand in kilometers

6 Tour for life 2009

Adressen onderweg Notities

Verzorgingslocatie 1 Verzorg ingslocatie 3

Col de Agnel Col du Lautaret
D 205 parkeerplaats D 1091 Parkeerplaats Restaurant de la Ferme
05350 Molines-en-Queyras Villar-d’Arêne
Frankrijk GPS coördinaten:
GPS coördinaten: N45 02.129 E6 24.314
N44 41.039 E6 58.776
Camping Colporteur
Checkpoint 1 (35 km) Le Mas du Plan
Parkeerplaats tegenover Hôtel Le Guilazur 38520 Bourg d’Oisans
D5 en Lieu-Dit Ville-Vieille Frankrijk
05350 Ville-Vieille GPS coördinaten
GPS coördinaten: N45 03.059 E6 02.264
N44 45.708 E6 49.246

Verzorgingslocatie 2
Parkeerplaats
2 Rue Pasteur
05100 Briançon
(let op: grote parkeerplaats verderop in de straat)
GPS coördinaten:
N44 53.648 E6 38.175

Checkpoint 2 (78 km)

Parkeerplaats (links bij het bord einde Chantemerle)
Route de Grenoble en Route Du Téléphérique
05330 Chantemerle - Saint-Chaffrey
GPS coördinaten:
N44 56.183 E6 34.986

7 Tour for life 2009

Historische feitjes... Tour de France in 1938:
Aantal ritten: 21
Totale afstand: 4694 km

Net als bij Tour for Life stonden negentig renners aan de start van Tour for Life in 2009
de Tour de France in 1938, verdeeld over tien ploegen. Individuele Aantal ritten: 8
rijders waren voor het eerst uitgesloten. De koninginnenrit in 1938 Totale afstand: 1233 km
trok ook over de heroïsche Col de Izoard.

Col Agnel: Oscar Pereiro

De Spaanse wielrenner Oscar Pereiro (Caisse d’Epargne) kwam
ten val tijdens de vijftiende etappe van de Ronde van Frankrijk in Fausto Coppi

2006. In de afdaling van de Col Agnel dook hij over een vangrail
en kwam vijf meter lager neer op het asfalt. Een gebeurtenis die
veel renners en wielerlief hebbers nog bijstaat. Pereiro liep
gelukkig enkel een armbreuk op.
Col de Izoard
Gino Bartali (de Vrome), geducht concurrent van Fausto Coppi,
moest in 1937 na twee dagen in het geel opgeven na een val. In
1938 was hij terug in de Tour de France. Tijdens de koninginnen-
rit sloeg hij onverbiddelijk toe: door deze rit over de Izoard (toen
nog onverhard) won hij de Ronde met overtuigend verschil.
Col de Lautaret
Op de Galibier is een monument geplaatst ter nagedachtenis aan
Henri Desgrange, de eerste directeur van de Ronde van Frankrijk.
De Galibier is te bereiken als de Col du Lautaret is bedwongen en
dat maakt de bergpas tot een van de zwaarste Alpencols in de
wielergeschiedenis. In 1936 legde Theo Middelkamp op deze
bergpas de basis voor de eerste Nederlandse etappeoverwinning
in de Ronde van Frankrijk. De Galibier is voor renners van Tour
for Life optioneel.

8 Tour for life 2009

 31 augustus Dag 2 De oranje berg (buitencategorie)
Lac du Finish
Le Bourg-D´Oisan - Aix-Les-Bains Bourget
Dagafstand 160 kilometer
Hoogtemeters 3000

Op naar de bekende berg Alpe d’Huez, een
beroemde etappe van de Tour de France. De
klim is stevig: vanuit het dal bedwingt u 21
haarspeldbochten en 1071 hoogtemeters,
met een gemiddeld stijgingspercentage van
8,1 %. De steilste bochten komt u tegen voor
La Garde, bij het binnenrijden van Huez en
tussen de bochten drie en twee, op drie
kilometer van de top. Wat een gevoel. Het
hete asfalt, de steile afgronden, de besneeuw-
de bergtop in de verte. De berg kleurt
opnieuw oranje, deze keer voor Artsen
volgen vandaag nog twee beklimmingen van
de eerste en tweede categorie: Col de Porte Chambéry
(1116 meter) en Col du Granier (1134
meter), waar Hennie Kuiper in 1978 won. De
meest uitdagende is de eerste beklimming die
start als u Grenoble verlaat. Grenoble ligt op Frankrijk
een hoogte van 210 meter, de top van de col du Granier
relatief onbekende Col de Porte bereikt u na
een klim van 17 km op 1326 meter (6,3 %).
Checkpoint 2 col du Cucheron
overzicht van de Alpe D’Huez

zonder Grenzen.

col du Porte
Grenoble
Na Alpe d’Huez fietst u richting Grenoble, de
grote stad aan de voet van de Alpen waar de Checkpoint 1 Grénoble
rivier Drac en de rivier Isère samenkomen. Er

Let op
Na de beklimming van de Alpe d’Huez rijdt u op 1480 meter een zeer smalle, bochtige weg op van drie Alpe d’Huez
kilometer lang (verboden voor auto’s breder dan 2 meter en caravans en campers). De weg voert naar Villard
Reculas en vandaar, wat breder, richting Allemont. Op sommige plaatsen is het wegdek slecht.
Start dag 2

9 Tour for life 2009

 Dag 2 Hoogtekaart

hoogte in meters dag 2

Alpe d’Huez
1700

Col de Porte Col du Cucheron

1500
Col du Granier
1300

1100

900

700

500

300

0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160

afstand in kilometers

10 Tour for life 2009

Adressen onderweg Notities

Verzorgingslocatie 1 Camping Alpe Aix

Alpe d’Huez 1-5 Rue des Goélands
parkeerplaats Rond-Point de L’Europe (rotonde) 73100 Aix-les-Bains
38750 Huez GPS coördinaten:
GPS coördinaten: N45 41.799 E5 53.320
N45 05.413 E6 04.451

Checkpoint 1
Plein tegenover La Poste
108 Avenue Jean Perrot
Grenoble
GPS coördinaten:
N45 10.238 E5 44.399
Let op: auto’s parkeren in de omgeving

Verzorgingslocatie 2
Col de Porte
Parkeerplaats net voorbij col (rechts)
D 512 en D 57d
GPS coördinaten:
N45 17.417 E5 46.037

Checkpoint 2
Col du Cucheron
Parkeerplaats net voorbij col (rechts)
38380 Saint Pierre de Chartreuse
GPS coördinaten:
N45 21.974 E5 50.112

11 Tour for life 2009

Historische feitjes...
Fausto Coppi
In 1952 was Alpe d’Huez voor het eerst onderdeel van de Tour de
France; de tiende etappe voerde van Lausanne naar Alpe d’Huez.
Het was Fausto Coppi die deze etappe won. Het eindpunt lag
destijds in het dorpje Huez, maar tegenwoordig een stuk hoger.
De snelste beklimming van Alpe d’Huez staat op naam van Marco
Pantani, hij reed in 1997 in 37,35 minuten naar de top.
Oranje berg
Alpe d’Huez wordt ook wel de ‘oranje berg’ genoemd vanwege het
groot aantal Nederlanders dat er ooit een tourrit won. Waar­
onder Joop Zoetemelk, Hennie Kuiper, Steven Rooks én
Leontien van Moorsel.
De 21 bochten dragen de namen van de renners die zegevierde op
de top, waaronder acht Nederlandse renners. De laatste Neder-
landse winnaar is Gert-Jan Theunisse. In 1989 kwam hij na een
solo over ruim honderd kilometer met een minuut voorsprong op
Pedro Delgado en Laurent Fignon aan. Alpe d’Huez was 26 keer
finishplaats in de Ronde van Frankrijk.
Leontien van Moorsel
Leontien van Moorsel
Leontien van Moorsel won twee keer de ronde van Frankrijk voor
vrouwen (La Grande Boucle Féminine) en is verkozen tot beste
Nederlandse wielrenster aller tijden. Met een voorsprong van
zeven seconden begon Van Moorsel aan de voorlaatste etappe in
de Tour de France. De laatste rit trok over de Lautaret en Alpe
d’Huez, toen de ‘Spartaanse’ strijd begon tussen van Moorsel en
de Franse wielrenster Longo. De Française probeerde Van Moorsel
tot viermaal toe met een sur place uit haar evenwicht te brengen
en de leiding te nemen. Tevergeefs, want in de laatste meters
sprintte van Moorsel naar de eindzege op de Alpe d’Huez.
12 Tour for life 2009
 1 september Dag 3 Panoramadag (1 categorie) e

Finish

Aix-Les-Bains - Saint Laurent en Grantvaux

Dagafstand 150 kilometer
Hoogtemeters 2000
De tour begint vandaag rustig. De route
voert in de ochtenduren langs het smalle,
maar langgestrekte Lac du Bourget, één van
de grootste natuurlijke meren van Frank-
rijk. Hier heeft u een prachtig uitzicht.
Daarna rijdt u richting Col de la Faucille,
westelijk van het meer van Genève. De naam
van dit meer zegt het al: deze etappe brengt
u vlak langs de grens van Zwitserland. Het
Lac du
Genève
col de la Faucille
Checkpoint 2
absolute hoogtepunt van vandaag is Col de
la Faucille. Deze col brengt u naar het
gebergte de Jura. Een zeer bosrijk gebergte Genève
aan weerszijden van de grens Frankrijk-
Zwitserland
Zwitserland. Vanuit het dorpje Gex is de
klim 11,8 kilometer met een gemiddeld
stijgingspercentage van 6% en 965 hoogte-
meters. Op de top heeft u uitzicht op het
meer van Genève!
Checkpoint 1

Frankrijk

Annecy

Let op
Bij de start fietst u langs de D911, over een smalle fietsstrook. Kijk uit voor de Lac du
Bourget
gladde rails en vele spoorwegkruisingen.
Start dag 3

13 Tour for life 2009

 Dag 3 Hoogtekaart

hoogte in meters dag 3

1500
1400 Col de la Faucille

1300
1200
1100
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150

afstand in kilometers

14 Tour for life 2009

Adressen onderweg Notities

Verzorgingslocatie 1 Verzorg ingslocatie 3

Pleintje bij kerk Parkeerplaats
Chemin de la Peche Place du 19 Mars 1962
73310 Chateaufort, Motz 39220 Prémanon
GPS coördinaten: GPS coördinaten:
N45 55.897 E5 50.148 N46 27.726 E6 01.845

Checkpoint 1 Camping Le Champ de Mars

Parkeerplaats 8 rue du Camping 39150
D7 (direct links na afslag van D992) Saint Laurent en Grandvaux
74270 Minzier Frankrijk
GPS coördinaten: GPS coördinaten:
N46 02.905 E5 58.816 N46 34.603 E5 57.708

Verzorgingslocatie 2
Parkeerplaats
Route de Gex
01170 Crozet
GPS coördinaten:
N46 16.932 E6 01.033

Checkpoint 2
Col de la Faucille
Route de la Vieille Faucille
01170 Gex
GPS coördinaten:
N46 22.097 E6 00.949
Checkpoint ligt paar honderd meter van de route

15 Tour for life 2009

Historische feitjes...
Col de la Faucille
Col de la Faucille is al 41 keer beklommen in de Tour de
France. Voor het eerst in 1911 en meest recent in 2007. De
winnaars zijn grote klimmers als Federico Bahamontes en
Lucien van Impe.

Armstrong en Simeoni
In 2004 was Col de la Faucille onderdeel van de achttiende
etappe van de Tour de France. Armstrong (the Boss) haalde
tijdens deze tour als eerste wielrenner voor de zesde maal de
tourzege. Bij Col de la Faucille moest hij strijden tegen de
Italiaanse renner Filippo Simeoni. Simeoni demarreerde en
vormde geen bedreiging voor Armstrong’s positie in het
algemeen klassement. Armstrong gaf duidelijk te kennen
alleen terug te zakken in het peloton als Simeoni dit ook deed.
De reden: Simeoni beschuldigde Armstrong van doping. Twee
dagen later was de laatste etappe van de Ronde, die normaal
gesproken rustig gereden wordt. Maar Simeoni bleef tijdens de
rit aanvallen om wraak te nemen op Armstrong, zonder
resultaat.

16 Tour for life 2009

 2 september Dag 4 Jura (3 categorie)e

Finish
Saint Laurent en Grandvaux – Belfort
Dagafstand 180 kilometer
Frankrijk
Hoogtemeters 1650

Deze etappe is langer dan voorgaande
dagen, in totaal 180 kilometer. Maar er zijn
minder hoogtemeters. De route loopt door
het Juragebergte en Massif de Borne. Na het
verlaten van het Jura gebergte ontdekt u
een nieuw natuurrijk gebergte: de Vogezen.
Deze bergketen loopt van Bazel tot Mainz col Fort Du Lomont
Checkpoint 2
over een afstand van 250 kilometer.
Besançon

overzicht van het Jura Gebergte

col Les Grand Dessus

Checkpoint 1

Combe Benoit

Zwitserland
col Rondefontaine

Lausanne
Start dag 4
Let op
Lac du
Aan het begin van de route, na Chaux-Neuve, is de kwaliteit van de weg tot het Lac Genève

de St. Point matig. De weg langs Montbeliard en door Belfort is druk (70 km
wegen). De route die het GPS aanwijst is echter fietsvriendelijk.

17 Tour for life 2009

 Dag 4 Hoogtekaart

hoogte in meters dag 4

1300
Combe Benoit
1200 Col Rondefontaine Col les Grand Dessus

1100

1000
Col Fort Du Lomont

900

800

700

600

500

400

300
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180

afstand in kilometers

18 Tour for life 2009

Adressen onderweg Notities

Verzorgingslocatie 1 Verzorg ingslocatie 3

Parkeerplaats camping (aan het meer) Parkeerplaats
2-8 Rue du Port Grand Rue 27 (D35)
25160 Saint-Point-Lac 25230 Bondeval
GPS coördinaten: GPS coordinaten:
N46 48.764 E6 18.161 47 26.636 E6 50.877

Checkpoint 1 Camping l’Etang des Forges

Plein Rue du General Bethouart
Le Bas de Grand Combe 90000 Belfort
25570 Grand’Combe-Châteleu GPS coördinaten
GPS coördinaten: N47 39.274 E6 51.937
N47 01.500 E6 34.094

Verzorgingslocatie 2
Parkeerplaats
D457
25140 Fournet-Blancheroche
GPS coordinaten:
N47 10.172 E6 49.338

Checkpoint 2
Parkeerplaats (over de brug direct rechts)
Pont du Doubs
25190 Saint-Hippolyte
GPS coördinaten:
N47 19.121 E6 48.785

19 Tour for life 2009

Historische feitjes...
Lange etappes
Al in 1913 was Belfort de startplaats van de dertiende etappe
van de Tour de France. De renners deden ruim elf uur over de
rit van Belfort naar het plaatsje Longwy. Door de onverharde
wegen, maar vooral door de afstand. In de beginjaren van de
Tour de France legden de wielrenners grote afstanden af, zoals
deze dertiende etappe van 325 kilometer. Belfort was 22 keer
de finishplaats van de Tour de France.

Gesloten spoorbomen
Tijdens de eerste etappe van de Tour de France in 1953
demarreerde Thijs Roks veertig kilometer voor de finish en
sloeg een f link gat. De Brabantse renner verloor echter zijn
voorsprong door een gesloten spoorboom. Het komt bijna
nooit meer voor dat spoorbomen gesloten zijn tijdens de Tour
de France. Vroeger was dit echter een veel voorkomend
probleem, de huidige regels waren toen nog niet van kracht.

Thijs Roks | fotografie: Jacques Burremans

20 Tour for life 2009

 3 september Dag 5 De ronde toppen (1 categorie) e

Belfort - Xonrupt-Longemer
Finish
Dagafstand 95 kilometer, inclusief Col d’A lsace: 140 km
Hoogtemeters 1700, inclusief Col d’A lsace: 2300
Munster
col du Honeck

Vandaag is de dag van de Vogezen. Veel
renners kennen dit gebied van de ronde
toppen, ook wel ballons genoemd. Halver-
wege de etappe begint u aan de beklimming
van De Grande Ballon (1342 meter, 974
hoogtemeters, stijgingspercentage 6,1 %).
Het uitzicht boven is geweldig, niets dan
bergtoppen en groene dalen. De Grande
Ballon is de bekendste col van vandaag,
maar niet de enige. U beklimt namelijk ook
nog Le Honeck, de op één na hoogste top
van de Vogezen, en Col de la Schlucht (1135
meter), onderdeel van de Tour de France
2009. Na deze beproeving is het tijd om uit
te rusten.
Frankrijk
Ventron
Rustdag
Omdat Tour for Life geen rustdag kent, is de
vijfde etappe kort. Zodat u tijd heeft om col Le Grand Ballon
Checkpoint
even bij te komen. Liever extra kilometers?
Guebwiller
Beklim dan nog de Ballon d’Alsace en rijd 45
kilometer en 643 hoogtemeters extra!

col Du Hundsruck
col Ballon D’Alsace

Let op
Volg vanaf de camping het fietspad naar Roppe. Auto’s rijden via de D22,
door Offemont. Start dag 5

21 Tour for life 2009

 Dag 5 Hoogtekaart

hoogte in meters dag 5

1500
Col du Honeck
1400 Col Le Grand Ballon
Col La Schlucht
1300
1200
1100
1000
Col du Hundsruck
900
800
700
600
500
400
300
200
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 95

afstand in kilometers

22 Tour for life 2009

Adressen onderweg Notities

Verzorgingslocatie 1
Parkeerplaats
Route Joffre
68620 Bitschwiller-lès-Thann
GPS coördinaten:
N47 48.402 E7 02.570

Checkpoint
Col de Grand Ballon
Parkeerplaats (D431)
68360 Soultz-Haut-Rhin
GPS coördinaten:
N47 54.301 E7 06.187

Verzorgingslocatie 2
Parkeerplaats (aan de voet van de Hohneck)
Route des Cretes
88250 La Bresse
GPS coördinaten:
N48 02.145 E7 00.476

Camping Verte Vallee

4092 Route du lac
88400 Xonrupt Longemer
GPS coördinaten
N48 04.392 E6 56.663

23 Tour for life 2009

Historische feitjes...
De dertiende etappe van de afgelopen Tour
de France, die net als Tour for Life Col de
Schlucht aandeed, werd vanaf het begin
gedomineerd door de jonge Heinrich
Haussler. Haussler reed vanaf Col du
Bannstein eenzaam op kop en kwam met
een voorspong van 4.11 minuten in de
stromende regen huilend over de finish. De
renners werden deze dag nog opgeschrikt
door een kwajongensstreek, waarbij de
Rabobank renner Freire werd beschoten met
een luchtbuks.

Heinrich Haussler | fotografie: Nicolas Bouvy

24 Tour for life 2009

 4 september Dag 6 De groene etappe (vlakke etappe)
Xonrupt-Longemer - Metz Finish
Dagafstand 185 kilometer
Hoogtemeters 800

De groene etappe is een erg mooie etappe,
langs velden vol koolzaad en afgelegen
dorpen. In de ochtend brengt de route u
naar de Vallée de Granges. Bij Luneville
komt u op de Groene Weg naar de
Middellandse zee. Een bekende weg van
Nederland naar Frankrijk, zeer populair
bij fietsers. De route komt vandaag niet Frankrijk
boven de 800 meter, maar de weg is
nooit vlak.
Checkpoint 2

De Groen etappe
Nancy

Checkpoint 1
Lunéville

Baccarat

Golby

Let op
De prachtige route via Puttigny is toegankelijk voor fietsen en auto’s. De weg is
hier zeer smal. Campers en caravans kunnen omrijden via N74. Start dag 6

25 Tour for life 2009

 Dag 6 Hoogtekaart

hoogte in meters dag 6

750
700
650
600
550
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 185

afstand in kilometers

26 Tour for life 2009

Adressen onderweg Notities

Verzorgingslocatie 1 Camping Municipal Metz-plage

Parkeerplaats kerk Allée de Metz-Plage
12 Rue de l’Ancienne Ecole 57000 Metz
88600 Kanton Brouvelieures GPS coördinaten:
GPS coördinaten: N49 07.523 E6 10.292
N48 14.132 E6 43.870

Checkpoint 1
Plein (vlakbij riviertje)
Rue Gambetta (rotonde)
54830 Gerbéviller
GPS coördinaten:
N48 29.875 E6 30.688

Checkpoint 2
Plein (naast kerk)
20 Place de la République
57170 Château-Salins
GPS coördinaten:
N48 49.217 E6 30.337

Verzorgingslocatie 2
Parkeerplaats (kerk)
57580 Arriance
GPS coördinaten:
N49 01.101 E6 29.802

27 Tour for life 2009

Historische feitjes... Metz was de eerste buitenlandse aankomst
ooit in de Tour de France. In 1908 lag Metz
namelijk nog in Duitsland.

Lance Armstrong De derde etappe van de Tour de France in

Lance Armstrong legde in 1999 in Metz de basis voor zijn 1926 startte in Metz. Noemenswaardig,
eerste Tour de France overwinning. Er volgden nog zeven Tour omdat de afstand naar Duinkerken maar
de France overwinningen, dit maakt hem de grootste wieler­ liefst 433 kilometer was!
legende aller tijden. Al wordt hierover gediscussieerd, want de
Giro en de Vuelta won hij nog niet, wat Miguel Indurain
(vijfmaal de Tour de France) wel lukte.

Opmerkelijk:
In 2009 deed Armstrong na drie jaar afwezigheid weer mee
aan de Tour. Dit resulteerde in de derde plaats en een mooie
strijd om het kopmanschap in de ploeg. Contador, ploeggenoot
van Armstrong, won uiteindelijk de Tour in 2009.

De oude kathedraal van Metz.

28 Tour for life 2009

 5 september Dag 7 Luxemburg (vlakke etappe)
Metz - Grand Halleux (België) Finish
Dagafstand 200 kilometer
Hoogtemeters 1000 Prüm
België
Deutsche-Luxemburgischer
Nog twee mooie etappes te gaan, de finish Onderweg komt u dwars door de stad Naturpark
komt langzaam in zicht. Een bijzonder Luxemburg. De route door de binnenstad
gevoel. Dit is de langste etappe en ook de van Luxemburg volgt autovrije fietspaden
hoogtemeters nemen weer toe. U rijdt (ook klinkers). In Grand Halleux kunt u
vandaag van het Franse Metz richting zich in alle rust voorbereiden op de
Checkpoint 2
Grand Halleux in de Belgische Ardennen. laatste dag.
Duitsland
Luxemburg

Luxemburg
Checkpoint 1

Thionville

Frankrijk

Let op
Vlak voor Luxemburg (stad) volgt u een aantal drukke N-wegen. De route door de
stad is veelal autovrij. Volgwagens rijden om Luxemburg heen. Start dag 7

29 Tour for life 2009

 Dag 7 Hoogtekaart

hoogte in meters dag 7

360

340

320

300

280

260

240

220

200

180

160

140

120
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200

afstand in kilometers

30 Tour for life 2009

Adressen onderweg
Verzorgingslocatie 1
Parkeerplaats (sportcomplex)
Rue du Stade
57570 Cattenom
GPS coördinaten:
N49 24.164 E6 15.361
Checkpoint 1
Parkeerplaats (camping)
Rue du Camping
5815 Hesperange
Luxemburg
GPS coördinaten:
N49 34.157 E6 09.580
Verzorgingslocatie 2
Plein
Place Saint Michel
7556 Mersch
Luxemburg
GPS coördinaten:
N49 44.850 E6 06.227
Notities
Checkpoint 2
Parkeerplaats bij station
Op der Gare
9153 Bourscheid
Luxemburg
GPS coördinaten:
N49 55.242 E6 03.348
Verzorg ingslocatie 3
Parkeerplaats
Camping Woltzdal
Wincrange
Luxemburg
GPS coördinaten:
N50 05.547 E6 01.682
Camping Les Neufs Pres
8 av. de la Resistance
6698 Grand Halleux
België
GPS coördinaten:
N50 19.834 E5 54.137
31 Tour for life 2009
 Historische feitjes...
Andy Schleck
De Luxemburgse wielrenner Andy Schleck won in het voorjaar In de afgelopen Ronde van Frankrijk liet Andy Schleck (tweede
Luik-Bastenaken-Luik. De renner noemt dit zijn mooiste zege algemeen klassement) regelmatig van zich horen samen met zijn
ooit en vele kenners spreken van een grote doorbraak. Hij was broer Frank Schleck. Dit fanatieke duo zorgde op de f lanken van
ook winnaar van de laatste Ronde van Luxemburg, een meer­ onder andere Le Petit Bernard voor spektakel.
daagse wielerwedstrijd die jaarlijks wordt gereden in juni.

Andy Schleck | fotografie: Manuel Bruque

32 Tour for life 2009

 6 september Dag 8 De klassieker (4 categorie) e

Finish
Grand Halleux (België) - Valkenburg a/d Geul
Dagafstand 125 kilometer Maastricht Cauberg

Hoogtemeters 1500

Het is zover! De dag waar u maanden
naartoe heeft geleefd. De laatste 125
kilometer. Het wordt een schitterende
dag over wereldberoemde routes. Niet de
mooiste, maar wel de meest tot de
verbeelding sprekende beklimming is die
van de Redoute. Een beklimming met vele
bochten over een smalle weg met een
stijg ingspercentage van 23%. In de
wielerklassieker Luik-Bastenaken-Luik is
deze beklimming allesbepalend.
Na deze beklimmingen arriveert u bij de
volgende klassieker: de Amstel Gold R ace.
Het is goed om te weten dat de meeste
steile beklimmingen hier zijn weg gelaten.
Nederland
Dan het hoogtepunt: vijf kilometer voor
de finish verzamelen alle ploegen zich.
Onder motorbegeleiding rijdt u dwars
door het stadje Valkenburg richting het
Luik
kuurpark op de Cauberg , waar iedereen u
op staat te wachten. Om u te feliciteren
en deze topprestatie samen te vieren!
Finish België
Acht dagen op de fiets voor Artsen
Checkpoint
zonder Grenzen: duizenden kilometers én
hoogtemeters en tientallen cols en
klassiekers. Daar is lef en doorzettings-
vermogen voor nodig. U kunt ontzettend
col de Redoute Spa
trots zijn op uw prestatie, dat zijn wij
ook!

col de Wanne

Let op
Vijf kilometer voor de finish verzamelt het hele peloton zich. Daarna rijdt u
samen, onder motorbegeleiding, richting de finish over de Cauberg. Draag
vandaag uw Tour for Life wielershirt, zodat iedereen in Valkenburg kan zien wat
Start dag 8
voor prestatie u heeft neergezet!

33 Tour for life 2009

 Dag 8 Hoogtekaart

hoogte in meters dag 8

650
600
Wanne
550
500
450 Redoute

Finish: Kuurpark
400
350
300 Cauberg
250
200
150
100
50
0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 125

afstand in kilometers

34 Tour for life 2009

Adressen onderweg Notities

Verzorgingslocatie Finish Tour for Life

Aan de voet van de Redoute Kuurpark
Terras (in de buurt parkeren) Cauberg 28
Avenue de la Porallée en Rue de la Reffe 6301 BT Valkenburg
4920 Aywaille (betaald parkeren bij Holland Casino)
België
GPS coördinaten:
N50 28.789 E5 42.675

Checkpoint
Parkeerplaats Ecomarché
Rue Franklin Roosevelt 249
4870 Trooz
België
GPS coördinaten:
N50 34.283 E5 44.313

Verzamelplaats
(niet voor volgwagens en publiek)
Parkeerplaats
Geulpark 2-22
6301 ZN Valkenburg
Nederland
GPS coördinaten
N50 51.411 E5 50.356

35 Tour for life 2009

Historische feitjes...
Oudste wielerklassieker
Luik-Bastenaken-Luik is de oudste wielerklassieker en wordt
sinds 1892 gereden. Delen van deze klassieker zijn onderdeel van
Tour for Life, zoals de Redoute. Een klim van 1650 meter, met een
gemiddelde van 9,5 % en delen van 23 %. De heuvel heet niet voor
niets Côte de la Redoute: redouter betekent vrezen, duchten.

De Cauberg
De wielerklassieker Amstel Gold Race finisht sinds 2003 boven-
aan de Cauberg. Meestal moet de helling meerdere keren beklom-
men worden in deze wedstrijd. Michael Boogerd (de eeuwige
tweede) won in 1999 van Lance Armstrong in een sprint, na een
tactisch spel over de Limburgse toppen.

De naam Cauberg is mogelijk afgeleid van het Keltische woord

kadeir, dat hoogte of heuvel betekent. Niet alleen Tour for Life,
maar ook de Vuelta 2009 (ronde van Spanje) en de Holland Ladies
Tour doet de Cauberg aan. De dames finishen op 6 september op
de Cauberg, enkele uren eerder dan Tour for Life.

36 Tour for life 2009

 Colofon
Ontwerp van de route:
Almar Bijlsma en Gijs de Rijk -
De Fietskoerier Utrecht

Dankwoord Artsen Zonder Grenzen Controle route, locaties checkpoints

en verzorgingsposten:
U bent een pionier! Met zo’n honderd andere enthousiaste Grenzen zelf pionierde, Gerben Bruinsma
wielrenners gaat u een voortrekkersrol vervullen in de gedreven door voortrek-
Nederlandse wielerhistorie: het volbrengen van de eerste kers die hun hart volgden GPS route:
Tour for Life. Deze eerste editie vormt het begin van een en zich volledig inzetten Arjen Bijlsma
nieuwe traditie in de Nederlandse wielersport. In acht om noodhulp te bieden
dagen zult u een groot aantal hoogtepunten van die andere aan slachtoffers van vaak Hoofdredactie:
Tour bedwingen. Dat zal het uiterste van u vergen, maar op vergeten conflicten en Organisatie Tour for Life
de ploegsites van de teams is te zien dat er dan ook hard rampen. Het is bemoedi-
getraind is in de afgelopen maanden. Er is wel een groot gend te zien dat ons werk Hans van de Weerd Tekst, vormgeving en productie:
verschil met die andere tour: die van u is van levensbelang u inspireert tot het Warner Demare, Nijmegen.
voor mensen die het in crisisgebieden zonder medische leveren van deze toppres- www.warnerdemare.nl
zorg moeten stellen. Dat u dat goed beseft is te zien aan tatie en dat sterkt ons bij het levend houden van onze
het enthousiasme en de creativiteit waarmee u in de pioniersgeest. Natuurlijk zou de Tour for Life niet mogelijk
afgelopen maanden ruim 200.000 euro aan sponsor-gelden zijn zonder de steun van de ondersteunende vrijwilligers,
bij elkaar heeft gebracht voor Artsen zonder Grenzen. Die de ploegensponsors en natuurlijk de organisatie. We willen
steun is hartverwarmend, want met deze bijdrage kunnen hen dan ook speciaal bedanken.
wij zeker 45.000 slachtoffers van gewapende conflicten,
natuurrampen en epidemieën van de eerste levensred- En voor straks: iedereen goede benen en een goede moraal!
dende medische noodhulp voorzien. Deze rit van u als
pioniers heeft voor ons een speciaal tintje, omdat hij
plaatsvindt in het jaar dat Artsen zonder Grenzen 25 jaar
Hans van de Weerd
bestaat. Het herinnert ons aan de tijd dat Artsen zonder algemeen directeur Artsen zonder Grenzen

37 Tour for life 2009

 Organisatie Tour for Life
Gijs Bruinsma, Maud Bertolet
Postbus 11220
1001 GE Amsterdam
t 088-3665462
www.tourforlife.nl

Tour for Life 2009