TS 706 en 12620 Beton Agregaları

ICS 91.100.15; 91.100.
30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 706 EN 12620
Nisan 2003
ICS 91.100.15; 91.100.30
BETON AGREGALARI
Aggregates for concrete
TRK STANDARDLARI ENSTTS

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA
1
Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak
gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn
uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.
Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini
bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn
kranla anarz.
Kalite Sistem Belgesi

malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.
Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)

TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun
olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn
garantisi altnda olduunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)
TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard
olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen
teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk
Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun
retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir
garanti sz konusu deildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.
TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
n sz
Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN 12620 (2002) standard esas alnarak, TSE Maden
Hazrlk Grubunca TS 706 (1980)nn revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun
2 Nisan 2003 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir.
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
indekiler
1
2
3
Kapsam .................................................................................................................................................... 1
Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar........................................................................................... 1
Terimler ve tarifler................................................................................................................................... 3
3.1
Agrega ...............................................................................................................................................3
3.2
Doal agrega.....................................................................................................................................3
3.3
Kark (tuvenan) agrega...................................................................................................................3
3.4
Yapay agrega ....................................................................................................................................3
3.5
Geri kazanlm agrega .....................................................................................................................3
3.6
Dolgu agregas ..................................................................................................................................3
3.7
Agrega tane snf (bykl) ..........................................................................................................3
3.8
nce agrega .......................................................................................................................................3
3.9
ri agrega ...........................................................................................................................................3
3.10
Doal olarak snflandrlm 0/8 mm'lik agrega ................................................................................3
3.11
Parti ...................................................................................................................................................3
3.12
ok ince malzeme.............................................................................................................................3
3.13
Kategori .............................................................................................................................................4
3.14
Snflandrma .....................................................................................................................................4
4
Geometrik zellikler................................................................................................................................ 4
4.1
Genel .................................................................................................................................................4
4.2
Agrega tane snflar ..........................................................................................................................4
4.3
Tane bykl dalm (granlometri)............................................................................................5
4.4
ri agregalarn tane ekli ....................................................................................................................8
4.5
ri agregalarn kavk (kabuk) muhtevas ............................................................................................8
4.6
ok ince malzemenin muhtevas ......................................................................................................9
4.7
ok ince malzemenin kalitesi............................................................................................................9
5
Fiziksel zellikler..................................................................................................................................... 9
5.1
Genel .................................................................................................................................................9
5.2
ri agregalarn paralanmaya kar direnci ......................................................................................10
5.3
ri agregalarn anmaya kar direnci .............................................................................................10
5.4
Yzey tabakalarnda kullanlan iri agregalarn parlatmaya ve anmaya kar direnci ...................11
5.5
Tane younluu ve su emme oran .................................................................................................12
5.6
Yn younluu ..............................................................................................................................12
5.7
Dayankllk......................................................................................................................................12
6
Kimyasal zellikler................................................................................................................................ 13
6.1
Genel ...............................................................................................................................................13
6.2
Klorrler...........................................................................................................................................13
6.3
Kkrtl bileikler ............................................................................................................................13
6.4
Dier bileenler ...............................................................................................................................14
6.5
Beton deme kaplamalarnn yzey tabakalar ince agregalarn karbonat muhtevas .................14
7
Agrega uygunluunun deerlendirilmesi........................................................................................... 14
7.1
Genel ...............................................................................................................................................14
7.2
Balang deneyleri .........................................................................................................................14
7.3
Fabrika retim kontrol....................................................................................................................15
8
Ksa gsterili........................................................................................................................................ 15
8.1
Ksa gsterili ve tarif ......................................................................................................................15
8.2
Agregann tarifi iin ilve bilgiler......................................................................................................15
9
aretleme ve etiketleme....................................................................................................................... 15
Ek A (Bilgi iin) Tane snflarna ayrlm iri agregalar iin yaygn olarak kullanlan tane
byklkleriyle ilgili zelliklerinin gsterilmesi ......................................................................................... 16
Ek B (Bilgi iin) nce agregalarn irilik/incelik tarifi ile ilgili yol gsterici bilgiler ................................... 18
Ek C nce agregalar iin retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl dalm ile ilgili
azaltlm toleranslar .................................................................................................................................... 19
Ek D ok ince malzemenin deerlendirilmesi ............................................................................................ 20
Ek E (Bilgi iin) Agregalarn beton yapmnda kullanm ile ilgili yol gsterici bilgiler ......................... 21
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek F (Bilgi iin) Agregalarn donma ve zlmeye kar direnci ile ilgili yol gsterici bilgiler ............. 22
Ek G (Bilgi iin) Agregalarn baz kimyasal bileenlerinin, kullanldklar betonun dayankll
zerindeki etkileri ile ilgili yol gsterici bilgiler.......................................................................................... 24
Ek H Fabrika retim kontrol ....................................................................................................................... 26
Ek ZA (Bilgi iin) Bu standardn AB Direktiflerinin temel hususlar veya dier hkmleriyle ilgili
maddeleri........................................................................................................................................................ 31
Kaynaklar........................................................................................................................................................ 40
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Beton agregalar
1
Kapsam
Bu standard, beton yapmnda kullanlmak amacyla, doal, yapay veya geri kazanma yoluyla elde edilen
agregalarn, dolgu malzemesi olarak kullanlan agregalarn ve bu malzemelerin oluturduu karmlarn
zelliklerini kapsar. Bu standard, EN 206-1'e uygun beton ile yollarda, dier kaplamalarda ve ndkml
beton mamullerde kullanlan beton da dahil olmak zere, btn beton tiplerinde kullanlan ve etvde
kurutulmu tane younluu 2,00 Mg/m3 (2000 kg/m3)'ten daha byk olan agregalar kapsar.
Bu standard ayrca, fabrika retim kontrol bnyesinde, kullanm yerinde bir kalite kontrol sisteminin
yerletirilmesini ngrr ve mamullerin bu standarda uygunluunun deerlendirilmesini mmkn klar.
Bu standard, imento yapmnda bir bileen olarak kullanlanlar ile beton yapmnda kullanlan inert dolgu
agregalar dndaki dolgu agregalarn kapsamaz.
Not 1 - Bu standardda belirtilen zellikler, yerleik bir kullanm ekline sahip agrega tiplerinden elde edilen
tecrbelere dayanmaktadr. Geri kazanlm agregalar ve belirli endstriyel yan rnlerden elde
edilen agregalar gibi yerleik bir kullanm ekline sahip olmayan kaynaklardan elde edilen
agregalarn kullanmnda dikkat edilmelidir. Bu standardda belirtilen btn zelliklere uymas gereken
bu tr agregalar, M125 Mecbur Direktifinin kapsamnda olmayan ve yerleik kullanm ekline sahip
agrega tiplerinin ouna uygulanmayan dier zelliklere sahip olabilir ve gerektiinde bu agregalarn
uygunluunun deerlendirilmesi amacyla kullanm yerinde geerli olan hkmler uygulanabilir.
Not 2 - Hafif agregalarn zellikleri, EN 13055-1'de belirtilmitir.
Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr.
Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen
atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas
art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi halinde en son basks
kullanlr.
Ad
EN, ISO, IEC
vb. No
(ngilizce)
EN 196-21
Methods of testing cement - Part
21: Determination of the chloride,
carbon dioxide and alkali content
of cement
EN 932-3
Tests for general properties of
aggregates - Part 3: Procedure
and terminology for simplified
petrographic description
EN 932-5
Tests for general properties of
aggregates - Part 5: Common
equipment and calibration
EN 933-1
Tests for geometrical properties of
aggregates - Part 1: Determination
of particle size distribution Sieving method
EN 933-3
of particle shape - Flakiness index
EN 933-4
of particle shape - Shape index
TS No1)
Ad
(Trke)
TS EN 196-21 imento Deney Metotlar - Blm 21 imentoda Klorr, Karbon Dioksit ve
Alkali Muhtevas Tayini
TS 10088
EN 932-3
TS EN 932-5
TS 3530
EN 933-1
TS 9582
EN 933-3
TS 3814
EN 933-4
Agregalarn Genel zellikleri in

Deneyler - Ksm 3: Basitletirilmi
Petrografik Tanmlama in lem ve
Terminoloji
Agregalarn Genel zellikleri in
Deneyler - Blm 5: Genel Cihazlar
ve Kalibrasyon
Agregalarn Geometrik zellikleri in
Deneyler - Blm 1: Tane Bykl
Dalm Tayini - Eleme Metodu
Deneyler - Blm 3: Tane ekli Tayini
- Yasslk Endeksi
Deneyler - Blm 4: Tane eklinin
Tayini - ekil ndisi
1) TSE Notu - Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir.

1
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
EN, ISO, IEC

Ad
vb. No
(ngilizce)
EN 933-7
of shell content - Percentage of
shells in coarse aggregates
EN 933-8
Test for geometrical properties of
aggregates - Part 8: Assessment
of fines- Sand equivalent test
EN 933-9
of fines - Methylene blue test
EN 933-10
of fines - Grading of fillers (air jet
sieving)
EN 1097-1
EN 1097-2
EN 1097-3
EN 1097-6
EN 1097-8
EN 1097-9
EN 1367-1
EN 1367-2
EN 1367-4
EN 1744-1
ISO 565
Test for mechanical and physical

properties of aggregates - Part 1:
Determination of the resistance to
wear (micro-Deval)
Tests for mechanical and physical
Methods for the determination of
the resistance to fragmentation
Determination of loose bulk density
and voids
Determination of particle density
and water absorption
Determination of the polished
stone value
Determination of the resistance to
wear by abrasion from studded
tyres - Nordic test
Tests for thermal and weathering
Determination of resistance to
freezing and thawing
Magnesium sulphate test
Determination of drying shrinkage
Tests for chemical properties of
aggregates - Part 1: Chemical
analysis
Test sieves - Metal wire cloth,
perforated metal plate and
electroformed sheet - Nominal
sizes of openings
TS No
TS EN 933-7
TS EN 933-8
TS EN 933-9
TS EN 933-10
TS EN 1097-1
TS EN 1097-2
TS EN 1097-3
TS EN 1097-6
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ad
(Trke)
Deneyler - Ksm 7: ri Agregalarda
Kavklarn Yzdesi - Kavk eriinin
Tayini
Deneyler - Blm 8: nce Tanelerin
Tayini - Kum E deeri Tayini
Tayini - Metilen Mavisi Deneyi
Tayini - nce Dolgu Malzemelerinin
Tane Byklne Gre
Snflandrlmas (Hava Jetiyle Eleme)
Agregalarn Mekanik ve Fiziksel
zellikleri in Deneyler - Blm 1:
Anmaya Kar Direncin Tayini
(Mikro-Deval)
Paralanma Direncinin Tayini in
Metotlar
Agregalarn Fiziksel ve Mekanik
Gevek Yn Younluunun ve
Boluk Hacminin Tayini
Tane Younluu ve Su Emme
Orannn Tayini
TS EN 1097-9 Agregalarn Mekanik ve Fiziksel

ivili Lastiklerden Kaynaklanan
Anmaya Kar Direncin Tayini Nordik Deneyi
TS EN 1367-1 Agregalarn Termal ve Atmosferik
Etkilere Kar zellikleri in Deneyler
- Blm 1: Donmaya ve zlmeye
Kar Direncin Tayini
TS EN 1367-2 Agregalarn Termal ve Bozunma
Magnezyum Slfat Deneyi
TS EN 1367-4 Agregalarn Termal ve Bozunma
Kuruma ekmesi Tayini
TS EN 1744-1 Agregalarn Kimyasal zellikleri in
Deneyler - Blm 1: Kimyasal Analiz
TS 1225
ISO 565
Deney Elekleri - Metal Tel rgl

Elekler, Delikli Metal Plkalar ve
Elektrokimyasal ekillendirilmi
Levhalar - Gz ve Delik Aklklarnn
Anma Byklkleri
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Terimler ve tarifler
Bu standardn amalar bakmndan, aadaki terimler ve tarifler geerlidir:
3.1 Agrega
Yaplarda kullanlan taneli malzeme. Agrega, doal, yapay veya geri kazanlm tipte olabilir.
3.2 Doal agrega

Mekanik ilem dnda herhangi bir ileme tbi tutulmam olan mineral kaynaklardan elde edilen agrega.
3.3 Kark (tuvenan) agrega

ri ve ince agregalarn karmndan oluan agrega.
Not - Kark agregalar, iri ve ince agrega ksmlarna ayrmakszn veya iri ve ince agrega ksmlar ayrca
hazrlandktan sonra bunlarn birletirilmesi suretiyle retilebilir.
3.4 Yapay agrega

Isl veya dier uygulamalar ihtiva eden bir endstriyel ilem sonucunda elde edilen mineral kkenli agrega.
3.5 Geri kazanlm agrega

nceden yaplarda kullanlm olan inorganik malzemelerin ilemden geirilmesi sonucunda elde edilen
agrega.
3.6 Dolgu agregas

ounluu, 0,063 mm gz aklkl elekten geen ve yap malzemelerine belirli zellikler kazandrmak
amacyla ilve edilen malzeme.
Not - "ok ince malzeme"nin tarifi iin Madde 3.12'ye baklmaldr.
3.7 Agrega tane snf (bykl)

Agregann, alt (d) ve st (D) elek gz aklklar cinsinden ifade edilen d/D olarak gsterilii.
Not - Bu gsterili, st gz aklkl elekte kalan (elek st) ve alt gz aklkl elekten geen baz tanelerin
(elek alt) varln kabul eder.
3.8 nce agrega

"D" deerinin 4 mm'den kk veya 4 mm'ye eit olduu tane byklndeki agregaya verilen isim.
Not - nce agregalar, kaya veya akllarn doal olarak paralanmas ve/veya ezilmesi veya yapay
agregalarn ilenmesi suretiyle retilebilir.
3.9 ri agrega
"D" deerinin 4 mm'den byk veya 4 mm'ye, "d" deerinin ise 2 mm'den byk veya 2 mm'ye eit olduu
tane byklklerindeki agregaya verilen isim.
3.10 Doal olarak snflandrlm 0/8 mm'lik agrega

"D" deerinin 8 mm'den kk veya 8 mm'ye eit olduu buzul ve/veya nehir kkenli doal agregalara verilen
isim.
Not - Bu agregalar, ilenmi agregalarn harmanlanmas suretiyle de retilebilir.
3.11 Parti
retim miktar, sevkiyat miktar, ksm sevkiyat miktar (demir yolu vagon yk, kamyon yk, gemi yk)
veya uniform olduu varsaylan artlar altnda bir defada retilen agrega stou.
Not - Kesintisiz bir ilem uygulanarak, belirtilen bir srede retilen agrega miktar bir parti olarak
deerlendirilmelidir.
3.12 ok ince malzeme

0,063 mm gz aklkl elekten geen agrega tane snf.
3
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
3.13 Kategori
Agregaya ait bir zelliin, bir deerler aral veya bir snr deeri olarak ifade edilen seviyesi.
Not - Farkl zelliklerden oluan kategoriler arasnda herhangi bir iliki mevcut deildir.
3.14 Snflandrma
Belirtilen bir elek serisinden geen ve ktlece yzde olarak ifade edilen tane byklk dalm.
Geometrik zellikler
4.1 Genel
Bu maddede belirtilen zelliklerden deneyle tayin edilmesi ve beyan edilmesi gerekli olanlara, niha
kullanmdaki zel bir uygulama veya agrega meneine gre karar verilmelidir. Gerektiinde, Madde 4'te
belirtilen deneyler, uygun geometrik zelliklerin tayin edilmesi amacyla yaplmaldr.
Not 1 - Bir zellie ait deer isteniyorsa, ancak bununla ilgili snr deerler verilmemise, bu deer retici
tarafndan XXbeyan kategorisi olarak beyan edilmelidir. Mesel, 55 olarak verilen yasslk endeksi,
izelge 8'deki Fl55 (beyan deer)'e karlk gelir.
Not 2 - Gerekli grlmeyen herhangi bir zellik iin, "Serbest" kategori kullanlabilir.
Not 3 - Belirli uygulamalar iin uygun kategorilerin seimine ynelik yol gsterici bilgiler, agregann
kullanld yerdeki mill artnamelerden temin edilebilir.
4.2 Agrega tane snflar

Dolgu malzemesi olarak kullanlan agregalar dndaki btn agregalar, d/D gsterilii kullanlarak agrega
tane snf cinsinden belirtilmelidir. Dolgu malzemesi olarak kullanlan agregalar, dolgu olarak belirtilmeli ve
Madde 4.3'te belirtilen tane bykl dalm artlarn salamaldr.
Agrega tane snflar, izelge 1'de belirtilen temel elek serisi veya temel elek serisi + seri 1 veya temel elek
serisi + seri 2 stunlarndan seilen bir elek gz akl ifti kullanlarak belirtilmelidir. Seri 1 ve seri 2'den
seilen elek gz aklk kombinasyonlarnn kullanlmasna izin verilmez.
Agrega tane snflar, 1,4'ten daha kk bir D/d oranna sahip olmaldr.
izelge 1 - Agrega tane snflarnn belirtilmesinde kullanlan elek gz aklklar
Temel elek serisi
Temel elek serisi + seri 1
Temel elek serisi + seri 2
mm
mm
mm
0
0
0
1
1
1
2
2
2
4
4
4
5,6 (5)
6,3 (6)
8
8
8
10
11,2 (11)
12,5 (12)
14
16
16
16
20
22,4 (22)
31,5 (32)
31,5 (32)
31,5 (32)
40
45
63
63
63
Not - Parantez iinde gsterilen yuvarlatlm byklkler, agrega tane byklklerinin
basitletirilmi gsterilii olarak kullanlabilir.
4
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
4.3 Tane bykl dalm (granlometri)

4.3.1 Genel
EN 933-1'e uygun olarak tayin edildiinde, agregalarn tane bykl dalm, agrega tane snfna (d/D)
bal olarak Madde 4.3.1, Madde 4.3.2, Madde 4.3.3, Madde 4.3.4, Madde 4.3.5 ve Madde 4.3.6'da belirtilen
artlar salamaldr.
Not - nemli derecede farkl younlua sahip agregalar harmanlandnda, bir ayrmann (segregasyonun)
olumamasna dikkat edilmelidir.
Agregalar, fabrika retim kontrol sistemi iinde deerlendiriliyorsa, en fazla 6 ay ierisinde farkl ynlardan
belirlenen tane bykl dalm deerlerinin en az % 90', retici tarafndan beyan edilen tipik tane
bykl deerleri ile ilgili toleranslar iin Madde 4.3.2, Madde 4.3.3, Madde 4.3.4, Madde 4.3.5 ve Madde
4.3.6'da belirtilen snrlar dahilinde olmaldr.
4.3.2 ri agregalar
Btn iri agregalar, d/D tane snf gsteriliine ve izelge 2'den seilen kategorilere uygun olarak izelge
2'de belirtilen genel tane bykl dalm zelliklerine uygun olmaldr.
izelge 2 - Tane bykl dalm iin genel artlar
Agrega
Tane bykl
D/d 2 veya D 11,2 mm
ri
D/d > 2 ve D > 11,2 mm

D 4 mm ve d = 0
nce
Doal
olarak
D = 8 mm ve d = 0
snflandrlm 0/8
b)
c)
d)
2D
100
100
100
100
1,4 D a,b
98 - 100
98 - 100
98 - 100
95 - 100
Dc
85 - 99
80 - 99
90 - 99
85 - 99
db
0 - 20
0 - 20
0 - 15
-
d/2 a,b
0-5
0-5
0-5
-
100
98 - 100
90 - 99
GC85/20
GC80/20
GC90/15
GF85
GNG90
GA90
100
98 - 100 90 - 99
100
98 - 100 85 - 99
GA85
Hesaplanan elek numaralarnn, ISO 565:1990 R 20 serisindeki tam numaralar olmamas durumunda, bir
sonraki en yakn elek gz akl kullanlmaldr.
Kesikli granlometriye sahip agregadan yaplan beton veya dier zel kullanmlar iin ilve zellikler
belirtilebilir.
Elekten geen yzde (D), ktlece % 99'dan daha byk olabilir, ancak bu gibi durumlarda retici, D, d, d/2
gz aklkl elekleri ile temel elek serisi + seri 1'deki veya d ile D arasnda yer alan temel elek serisi + seri
2'deki elekler de dahil olmak zere tipik tane bykl dalmn belgelendirmeli ve beyan etmelidir. Bir
nceki alt elek gz aklnn 1,4 katndan daha kk orana sahip elekler kullanlmayabilir.
Dier agrega rn standardlar, kategoriler iin farkl zelliklere sahiptir.
Kark
a)
Kategori,
Gd
Elekten geen ktlece yzde
D 45 ve d = 0
a) D > 11,2 mm ve D/d > 2

veya
b) D 11,2 mm ve D/d > 4
olan tane byklk dalm yaplm iri agregalarda, orta gz aklkl elekten geen yzde, aada verilen
ilve artlar (i ve ii) salamaldr:
i)
Btn tane byklkleri, izelge 3'te verilen genel snrlara uymaldr.
ii)
retici, orta gz aklkl elekten geen ksmn tane bykl dalm ve izelge 3'teki kategorilerden
seilen toleranslar belgelendirmeli ve istenmesi halinde beyan etmelidir.
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
izelge 3 - Orta gz aklkl eleklerle yaplan iri agrega tane bykl dalm iin genel snrlar ve
toleranslar
D/d
Orta gz aklkl elek

mm
<4
4
D/1,4
D/2
Orta gz aklkl eleklerdeki genel snrlar ve toleranslar

(Elekten geen ktlece yzde)
reticinin beyan ettii tipik tane
Genel snrlar
bykl dalmna
uygulanacak toleranslar
25 - 70
15
25 - 70
17,5
Kategori
GT
GT15
GT17,5
Yukarda gsterildii gibi hesaplanan orta gz aklkl elein, ISO 565:1990/R 20 serisinde verilen tam elek
gz aklna sahip olmamas durumunda, serideki en yakn elek kullanlmaldr.
Not - Yaygn olarak kullanlan rn tane byklkleriyle ilgili genel snrlar ve toleranslar, Ek A'da verilmitir.
a) D > 11,2 mm ve D/d 2
veya
b) D 11,2 mm ve D/d 4
olan tek tane byklne sahip iri agregalar iin izelge 2'de belirtilenlerden baka ilve art konulmayabilir.
4.3.3 nce agregalar

nce agregalar, st elek gz aklna (D) uygun olarak izelge 2'de belirtilen genel tane bykl dalm
artlarn salamaldr.
Aada belirtilen ilve zellikler, ince agregalarn deikenliinin kontrol edilmesi amacyla uygulanmaldr.
retici, retilen her bir ince agrega tane bykl dalm bilgilerini belgelendirmeli ve istenmesi halinde
beyan etmelidir. Tipik tane bykl dalm, izelge 4'te belirtilen elek gz aklklarndan geen ktlece
agrega yzdesi olarak ifade edilir.
Not - nce agregalarn irilik snflamasyla ilgili tavsiyeler, Ek B'de verilmitir (izelge B.1 ve izelge B.2).
ou uygulamalarda normal yeterlilikle kullanlan ince agregalar, izelge 4'te belirtilen zelliklere uygun
olmaldr. zel kullanmlar ve tane bykl dalm deikenliinin azaltld durumlar iin belirtilmesi
halinde, tane bykl dalm toleranslar Ek C'ye uygun olarak uygulanmaldr.
izelge 4 - Genel kullanm amal ince agregalar iin reticinin beyan ettii tipik tane bykl dalm ile
ilgili toleranslar
Elekten geen ktlece yzdelerin toleranslar
0/4
0/2
0/1
a)
4
5
a)
2
5
1
20
20
5 a)
0,250
20
25
25
b)
0,063
3
5
5
5'lik toleranslar, izelge 2'de elekten geen yzde (D) deerleriyle daha da snrl
hale gelir.
Belirtilen toleranslara ilve olarak, izelge 11'den seilen kategori iin ok ince
malzemenin miktarnn en byk deeri, 0,063 mm gz aklkl elekten geen yzde
deerlerine uygulanr.
Elek gz akl
mm
a)
b)
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
4.3.4 Doal olarak snflandrlm 0/8 mm'lik agregalar

Doal olarak snflandrlm 0/8 mm'lik agregalar, izelge 2'de belirtilen genel tane bykl dalm
artlarn salamaldr.
Aada belirtilen ilve zellikler, doal olarak snflandrlm 0/8 mm'lik agregalarn deikenliinin kontrol
edilmesi amacyla uygulanmaldr.
a) retici, retilen her agrega iin tipik tane bykl dalm bilgilerini belgelendirmeli ve istenmesi
halinde beyan etmelidir.
b) Tane bykl dalmlar, izelge 5'te verilen toleranslara uygun olmaldr.
izelge 5 - Doal olarak snflandrlm 0/8 mm'lik agregalar iin reticinin beyan ettii tipik tane bykl
dalm ile ilgili toleranslar
Elek gz akl
mm
8
2
1
0,250
0,125
0,063
Toleranslar
5
10
10
10
3
2
4.3.5 Kark agregalar

Kark agregalar, D 45 mm ve d = 0 olan iri ve ince agregalarn bir karmndan olumal ve izelge 2'den
seilen kategori iin genel tane bykl dalm zelliklerine uygun olmaldr.
Kark agregalar ayrca, agrega tane byklne uygun olarak izelge 6'da belirtilen iki ara elekten geen
yzde ksm iin ngrlen zelliklere uygun olmaldr.
izelge 6 - Kark agregalarn tane bykl dalm zellikleri
Agrega tane bykl
mm
Aada gsterilen eleklerin genel snrlar

40 20
70 20
Temel elek serisi + seri 1 Temel elek serisi + seri 2
Elek iin
mm
4
1
0/6,3
4
1
0/8
0/8
4
1
0/10
5,6 (5)
2
0/11,2 (11)
6,3 (6)
2
0/12,5 (12)
8
2
0/14
8
2
0/16
0/16
10
2
0/20
11,2 (11)
2
0/22,4 (22)
16
4
0/31,5 (32)
0/31,5 (32)
20
4
0/40
22,4 (22)
4
0/45
Not - Parantez iinde verilen rakamlar, agrega tane byklklerinin basitletirilmi gsterilii olarak
kullanlabilir.
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
4.3.6 Dolgu agregalar

EN 933-10'a uygun olarak tayin edilen dolgu agregas tane bykl dalm, izelge 7'de belirtilen
snrlara uygun olmaldr.
izelge 7 - Dolgu agregalarnn tane bykl dalm zellikleri
retici tarafndan beyan edilen en
Mnferit sonular iin genel aralk
byk aralk a)
2
100
0,125
85 -100
10
0,063
70 - 100
10
Beyan edilen tane bykl dalm aral, en az 20 deeri esas alr (izelge H.1, satr 1).
Sonularn %90', bu araln ierisinde olmal, ancak sonularn tm, genel tane bykl dalm
aral dahilinde bulunmaldr (Stun 2).
Elek gz akl
mm
a)
4.3.7 zel kullanm amal agregalar

Belirli bir niha beton kullanm iin zel agregann tane bykl dalmnn tayini gerektiinde, ISO
565:1990'da belirtilen eleklerden R 20 serisi ile 0,063 mm; 0,125 mm; 0,250 mm; 0,500 mm; 1 mm; 2 mm; 4
mm; 8 mm; 16 mm; 31,5 mm ve 63 mm gz aklkl eleklerden uygun olanlar kullanlarak zel tane
bykl dalm aralklar tanmlanmaldr.
4.4 ri agregalarn tane ekli

Gerektiinde, iri agregalarn ekli, EN 933-3'te belirtilen yasslk indeksi cinsinden tayin edilmelidir. Yasslk
indeksi, iri agregalarn tane eklinin tayininde referans deney olarak kullanlmaldr. Yasslk indeksi, belirli bir
uygulama veya niha kullanma gre, izelge 8'de belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir.
izelge 8 - En byk yasslk indeks deerlerine gre kategoriler
Yasslk indeksi
15
20
35
50
> 50
Serbest
Kategori
Fl
FI15
FI20
FI35
FI50
FIbeyan
FINR
stendiinde, EN 933-4'e uygun olarak tayin edilmi olan ekil indeksi, belirli bir uygulama veya niha
kullanma gre, izelge 9'da belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir.
izelge 9 - En byk ekil indeksi deerlerine gre kategoriler
ekil indeksi
15
20
40
55
> 55
Serbest
Kategori
Sl
SI15
SI20
SI40
SI55
SIbeyan
SINR
4.5 ri agregalarn kavk (kabuk) muhtevas

Gerektiinde, EN 933-7'ye uygun olarak tayin edilmi olan iri agregalarn kavk (kabuk) muhtevas, belirli bir
uygulama veya niha kullanma gre, izelge 10'da belirtilen ilgili kategoriye uygun olarak beyan edilmelidir.
8
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
izelge 10 - ri agregalarn en byk kavk muhtevas deerlerine gre kategori

Kavk muhtevas, %
10
> 10
Serbest
Kategori, SC
SC10
SCbeyan
SCNR
4.6 ok ince malzemenin muhtevas

EN 933-1'e uygun olarak tayin edilmi olan ok ince malzemenin muhtevas, izelge 11'de belirtilen ilgili
kategoriye uygun olarak beyan edilmelidir. Dolgu agregasndaki ok ince malzemenin muhtevas, izelge
7'de belirtilen artlar salamaldr.
izelge 11 - ok ince malzeme muhtevasnn en yksek deerlerine gre belirlenmi kategoriler
Agrega
ri agregalar
Doal olarak snflandrlm 0/8

mm'lik agregalar
Kark agregalar
nce agregalar
0,063 mm gz aklkl elekten

geen ktlece yzde
1,5
4
>4
Serbest
3
10
16
> 16
Serbest
3
11
> 11
Serbest
3
10
16
22
> 22
Serbest
Kategori
f
f1,5
f4
fbeyan
fNR
f3
f10
f16
fbeyan
fNR
f3
f11
fbeyan
fNR
f3
f10
f16
f22
fbeyan
fNR
4.7 ok ince malzemenin kalitesi

Dolgu agregalar da dahil ince agregalardaki ok ince malzemenin kalitesi, Ek D'ye uygun olarak
deerlendirilmeli ve zararl olup olmadna karar verilmelidir.
Fiziksel zellikler
5.1 Genel
tarafndan XXbeyan kategorisi olarak beyan edilmelidir. Mesel, 60 olarak verilen Los Angeles
katsays, izelge 12'deki LA60 (beyan deer)'a karlk gelir.
9
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
5.2 ri agregalarn paralanmaya kar direnci

Gerektiinde, paralanmaya kar diren, EN 1097-2:1998 Madde 5'te belirtilen Los Angeles katsays
cinsinden tayin edilmelidir. Los Angeles deney metodu, paralanmaya kar direncin tayininde referans
deney metodu olarak kullanlmaldr. Los Angeles katsays, belirli bir uygulama veya niha kullanma gre,
izelge 12'de belirtilen ilgili kategoriye uygun olarak beyan edilmelidir.
izelge 12 - En byk Los Angeles katsays deerlerine gre kategoriler
Los Angeles katsays
15
20
25
30
35
40
50
> 50
Serbest
Kategori, LA
LA15
LA20
LA25
LA30
LA35
LA40
LA50
LAbeyan
LANR
Gerektiinde, EN 1097-2:1998 Madde 6'ya uygun olarak tayin edilen darbe deeri, belirli bir uygulama veya
niha kullanma gre izelge 13'te belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir.
izelge 13 - En yksek darbe diren deerlerine gre kategoriler
Darbe deeri, %
18
22
26
32
> 32
Serbest
Kategori, SZ
SZ 18
SZ 22
SZ 26
SZ 32
SZ beyan
SZNR
5.3 ri agregalarn anmaya kar direnci

Gerektiinde, iri agregalarn anmaya kar direnci (Mikro-Deval katsays, MDE), EN 1097-1'e uygun olarak
tayin edilmelidir. Mikro-Deval katsays, belirli bir uygulama veya niha kullanma gre izelge 14'te belirtilen
ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir.
izelge 14 - En yksek anmaya kar diren deerlerine gre kategoriler
Mikro-Deval katsays
10
15
20
25
35
> 35
Serbest
10
Kategori, MDE
MDE10
MDE15
MDE20
MDE25
MDE35
MDEbeyan
MDENR
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
5.4 Yzey tabakalarnda kullanlan iri agregalarn parlatmaya ve anmaya kar

direnci
5.4.1 Parlatmaya kar diren (parlatma deeri - PSV)
Gerektiinde, yzey ilemlerinde kullanlan iri agregalarn parlatmaya kar direnci (parlatma deeri PSV), EN 1097-8'e uygun olarak tayin edilmelidir.
Parlatmaya kar diren, izelge 15'te belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir.
izelge 15 - En yksek parlatmaya kar diren deerlerine gre kategoriler
Parlatma deeri
68
62
56
50
44
Ara deerler ve 44'ten kk deerler
Serbest
Kategori, PSV
PSV68
PSV62
PSV56
PSV50
PSV44
PSVbeyan
PSVNR
5.4.2 Yzey anmasna kar diren (agrega anma deeri - AAV)

Gerektiinde, yzey anmasna kar diren (agrega anma deeri - AAV), EN 1097-8:1999 Ek A'ya uygun
olarak tayin edilmelidir.
Yzey anmasna kar diren, izelge 16'da belirtilen ilgili kategoriye uygun olarak beyan edilmelidir.
izelge 16 - En yksek yzey anmasna kar diren deerlerine gre kategoriler
Agrega anma deeri
10
15
20
Ara deerler ve 20'den byk deerler
Serbest
Kategori, AAV
AAV10
AAV15
AAV20
AAVbeyan
AAVNR
5.4.3 ivili lstiklerden kaynaklanan anmaya kar diren

Gerektiinde, ivili lstiklerden kaynaklanan anmaya kar diren (Nordik anma deeri - AN), EN 1097-9'a
gre tayin edilmelidir. ivili lstiklerden kaynaklanan anmaya kar diren, izelge 17'de belirtilen ilgili
kategoriye gre beyan edilmelidir.
izelge 17 - ivili lstiklerden kaynaklanan en yksek anmaya kar diren deerleri iin kategoriler
Nordik anma deeri
7
10
14
19
30
Ara deerler ve 30'dan byk deerler
Serbest
Kategori, AN
AN7
AN10
AN14
AN19
AN30
ANbeyan
ANNR
11
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
5.5 Tane younluu ve su emme oran

Gerektiinde, tane younluu ve su emme oran, EN 1097-6'ya gre tayin edilmeli ve sonular, istenmesi
halinde tayin aralar ve kullanlan hesaplamalarla birlikte beyan edilmelidir.
5.6 Yn younluu
Gerektiinde, yn younluu, EN 1097-3'e ve istenmesi halinde beyan edilen sonulara uygun olarak tayin
edilmelidir.
5.7 Dayankllk
5.7.1 ri agregalarn donma/zlme etkisine kar direnci
Donma ve zlmeye maruz kalan bir ortamda kullanlacak betonlar iin donmaya direnli agregaya ihtiya
duyulmas durumunda, EN 1367-1 veya EN 1367-2'ye uygun olarak tayin edilmi olan donma direnci,
izelge 18 veya izelge 19'da belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir.
Not - Agregalarn donma ve zlmeye maruz kalan bir ortamda kullanlmasyla ilgili yol gsterici bilgiler Ek
F'de verilmitir. Donma/zlmeye kar direnci deerlendirmek iin su emme deerinin
kullanlmasyla ilgili tavsiye, Madde F.2.3'te verilmitir.
izelge 18 - En yksek donma-zlme diren deerlerine gre kategoriler
a)
Donma-zlme
Kategori
(Ktlece yzde kayb a) )
F
1
F1
2
F2
4
F4
>4
Fbeyan
Serbest
FNR
Ar souk hava ve/veya tuzluluk veya buz zc tuz doygunluu
durumlarnda, EN 1367-1:1999 Ek B'de ayrnts verilen ve bir tuz
zeltisi veya re kullanlan deneylerin yaplmas daha uygun olabilir.
Bu durumda, bu izelgede verilen snrlar uygulanmaz.
izelge 19 - Magnezyum slfat kullanlarak elde edilen en yksek don dayankll deerlerine gre
kategoriler
Magnezyum slfat deeri
(Ktlece yzde kayb)
18
25
35
> 35
Serbest
Kategori
MS
MS18
MS25
MS35
MSbeyan
MSNR
5.7.2 Hacim kararll - kuruma bzlmesi

Agrega zellikleri sebebiyle betonda hasara yol aan bzlme atlaklar olumas halinde, gerektiinde yap
betonunda kullanlacak agregalarn kuruma bzlmesi, EN 1367-4'e uygun olarak deneye tbi tutulduunda
% 0,075'i amamal ve sonular beyan edilmelidir.
Not - Bu zellik, kurumann hi meydana gelmedii yerlere, hava srklenmi beton ile kaplanm ktle
betonuna veya simetrik veya youn donatl ve ak havaya maruz kalmayan yap elemanlarna
uygulanmaz.
5.7.3 Alkali-silika reaktiflii

Gerektiinde, agregalarn alkali-silika reaktiflii, kullanm yerinde geerli olan mevzuata uygun olarak tayin
edilmeli ve sonular beyan edilmelidir.
Not - Alkali-silika reaktifliinin etkileri ile ilgili yol gsterici bilgiler, Ek G'de verilmitir.
12
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Kimyasal zellikler
6.1 Genel
tarafndan XXbeyan kategorisi olarak beyan edilmelidir. Mesel, ktlece %1,2 olarak verilen havada
soutulmu yksek frn curufunun asitte znebilen slfat muhtevas, izelge 20'deki AS1,2 (beyan
deer)'ye karlk gelir.
Not 4 - Alkali-silika reaktiflii ve kimyasal bileenlerin kullanld betonun dayankll ve yzey zellikleriyle
ilikili hafif organik kirleticiler de dahil olmak zere, agregalardaki kimyasal bileenlerin etkileri ile ilgili
yol gsterici bilgiler Ek G'de verilmitir.
6.2 Klorrler
Gerektiinde, beton agregalarnn suda znebilen klorr iyon muhtevas, EN 1744-1:1998 Madde 7'ye
uygun olarak tayin edilmeli ve istenmesi halinde retici tarafndan beyan edilmelidir.
Not - Birletirilmi agregann suda znebilen klorr iyon muhtevasnn % 0,01den daha fazla olmad
biliniyorsa (mesel, lke iindeki ocaklardan karlan agregalar iin), bu deer, betonun klorr
muhtevasnn hesabnda kullanlabilir.
6.3 Kkrtl bileikler

6.3.1 Asitte znebilen slfat
Gerektiinde, EN 1744-1:1998 Madde 12'ye uygun olarak tayin edilmi olan beton agregalarnn ve dolgu
agregalarnn asitte znebilen slfat muhtevas, izelge 20'de belirtilen ilgili kategoriye uygun olarak beyan
edilmelidir.
izelge 20 - Asitte znebilen en yksek slfat muhtevas deerleri iin kategoriler
Agrega
Havada soutulmu yksek frn

curufu dndaki agregalar
Havada soutulmu yksek frn

curufu
Asitte znebilen slfat muhtevas

(Ktlece yzde)
0,2
0,8
> 0,8
Serbest
1,0
> 1,0
Serbest
Kategori
AS
AS0,2
AS0,8
ASbeyan
ASNR
AS1,0
ASbeyan
ASNR
6.3.2 Toplam kkrt

Gerektiinde, agregalarn ve dolgu agregalarnn EN 1744-1:1998 Madde 11'e uygun olarak tayin edilmi
olan toplam kkrt muhtevas, S cinsinden;
a) Havada soutulmu yksek frn curufu iin ktlece % 2'yi,
b) Havada soutulmu yksek frn curufu dndaki agregalar iin % 1'i
amamaldr.
Agregada, pirotin [kararsz bir demir slfr (FeS) bileii] mevcut ise, zel tedbirler alnmaldr. Bu mineralin
mevcut olduu biliniyorsa, S cinsinden toplam kkrt muhtevas en ok % 0,1 olmaldr.
13
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
6.4 Dier bileenler

6.4.1 Betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren bileenler
Betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren oranlarda organik maddeleri veya dier maddeleri ihtiva
eden agregalar ile dolgu agregalar, katlama sresi ve basn dayanm zerindeki etkileri
bakmndan EN 1744-1:1998 Madde 15.3'e uygun olarak deerlendirilmelidir.
Bu maddelerin oranlar;
a) Har deney numunelerinin katlama sresini, 120 dakikadan daha fazla artrmayacak ve
b) Har deney numunelerinin basn dayanmn, 28 gnde % 20'den daha fazla azaltmayacak
miktarlarda olmaldr.
Organik madde mevcudiyeti, EN 1744-1:1998 Madde 15.1'e uygun olarak tayin edilmelidir. Sonular, yksek
bir organik madde muhtevasnn varln gsterirse, fulvo asitlerin mevcudiyeti, EN 1744-1:1998 Madde
15.2'ye uygun olarak tayin edilmelidir. Bu deneylerde kullanlan berrak sv, standard renklerden daha ak
ise, agregalarn organik madde ihtiva etmedii kabul edilmelidir.
Not 1 - Organik madde muhtevas deneyindeki berrak svnn rengini deitiren baz inorganik bileikler,
betonun priz almasn ve sertlemesini olumsuz olarak etkilemez.
Not 2 - ekerler, organik madde muhtevas veya fulvo asit deneylerindeki berrak svnn rengini etkilemez.
ekerlerin veya eker trevi maddelerin mevcudiyetinden phelenilmesi halinde, agrega, har
deney numunesi kullanlarak deneye tbi tutulmaldr (EN 1744-1:1998 Madde 15.3). Bu durumda,
yukarda verilen katlama sresi ve basn dayanm zellikleri uygulanmaldr.
Gerekli hallerde, hafif organik kirleticilerin bulunup bulunmad, EN 1744-1:1998 Madde 14.2'ye gre
yaplacak deneyle tayin edilmeli ve sonular beyan edilmelidir.
6.4.2 Havada soutulmu yksek frn curufunun hacim kararlln etkileyen bileenler
6.4.2.1 Havada soutulmu yksek frn curuf agregas, EN 1744-1:1998 Madde 19.1'e uygun olarak
deneye tbi tutulduunda dikalsiyum silikat ayrmas gstermemelidir.
6.4.2.2 Havada soutulmu yksek frn curuf agregas, EN 1744-1:1998 Madde 19.2'ye uygun olarak
deneye tbi tutulduunda demir ayrmas gstermemelidir.
6.5 Beton deme kaplamalarnn yzey tabakalar ince agregalarn karbonat

muhtevas
Beton deme kaplamalarnn yzey ilemlerinde kullanlan ince agregalardaki karbonat muhtevasnn
kontrol edilmesi isteniyorsa, karbonat muhtevas EN 196-21:1989 Madde 5'te belirtildii gibi,
EN 1744-1:1998 Madde 12.3'e uygun olarak hazrlanan bir deney numunesi ksm kullanlarak tayin edilmeli
ve sonular beyan edilmelidir
Agrega uygunluunun deerlendirilmesi
7.1 Genel
retici, rnn bu standarda ve uygunsa beyan edilen deerlere uygun olduunun salanmas amacyla,
balang tip deneyleri (Madde 7.2) ve fabrika retim kontroln (Ek H) gerekletirmelidir.
7.2 Balang deneyleri

Amalanan niha kullanmla ilgili balang tip deneyleri, belirtilen zelliklerin aada verilen artlardaki
uygunluunun kontrol edilmesi amacyla gerekletirilmelidir:
a) Yeni bir agrega kaynann kullanlacak olmas.
b) Ham maddelerin yapsnda veya ilem artlarnda, agregalarn zelliklerini etkileyebilen temel bir
deiikliin sz konusu olmas.
Balang deneylerinin sonular, ilgili malzeme iin fabrika retim kontrolnn balang noktas olarak
belgelendirilmelidir. Bu belge zellikle, normal eik deerlerinin zerinde radyasyon yayma ihtimali olan
bileenlerin, poliaromatik karbonlar serbest brakma ihtimali olan bileenlerin veya dier tehlikeli maddelerin
belirlenmesi ile ilgili bilgileri ihtiva etmelidir. Bu bileenlerden herhangi birinin muhtevas, agregann
kullanld yerde yrrlkte olan mevzuatta belirtilen snrlar aarsa, balang deneylerinin sonular beyan
edilmelidir.
14
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
7.3 Fabrika retim kontrol

retici, Ek H'de belirtilen zelliklere uyan bir fabrika retim kontrol sistemini oluturmaldr.
reticinin tuttuu kaytlarda, agrega retimi esnasnda hangi kalite kontrol ilemlerinin kullanld
belirtilmelidir.
Not - Herhangi bir agregaya uygulanan kontroln tipi, kullanm amacna ve bu kullanmla ilgili mevzuata
baldr.
Ksa gsterili
8.1 Ksa gsterili ve tarif

Agregalar, aadaki terimlerle belirtilmelidir:
a) Kaynak ve retici - malzeme, bir depoda tekrar elden geirilmise, hem kaynak, hem de depo
belirtilmelidir,
b) Agrega tipi (TS 10088 EN 932-3e uygun),
c) Agrega tane bykl.
8.2 Agregann tarifi iin ilve bilgiler

Dier bilgilere gerek duyulmas, artlara ve niha kullanma baldr. Mesel:
a) Ksa gsterili ile tarif arasndaki ilikiyi belirten bir kod,
b) Belirli bir agregay belirtmek iin ihtiya duyulan dier ilve bilgiler.
Not - Mteri, sipari srasnda reticiyi, belirli bir niha kullanm ile ilikili belirli zellikler ve izelge ZA.1a ve
izelge ZA.1b'de kapsanmayan ilve bilgilerle ilgili zellikler hakknda bilgilendirmelidir.
aretleme ve etiketleme
rsaliye ve teslim belgesi, en az aadaki bilgileri ihtiva etmelidir:

a) Ksa gsterili,
b) Sevkiyat tarihi,
c) Belgenin seri numaras,
d) Bu standardn numaras.
Not - CE iareti ve etiketi iin, Ek ZA'daki Madde ZA.3'e baklmaldr.
15
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek A
(Bilgi iin)
Tane snflarna ayrlm iri agregalar iin yaygn olarak kullanlan tane
byklkleriyle ilgili zelliklerinin gsterilmesi
izelge A.1 - Temel elek serisi + seri 1 iri agrega rn tane byklkleri iin orta gz aklkl elekle yaplan
iri agrega tane bykl dalm ile ilgili genel snrlar ve toleranslar (mm)
Orta gz aklkl
eleklerdeki genel snrlar
ve toleranslar
d deeri
D/d
oran
Gz
akl/
orta gz
akl
Gz akl
2,8
4,0
5,6
8,0
11,2
(Elekten geen ktlece

yzde)
5,6
11,2
16
22,4
mm
mm
mm
mm
mm
mm
mm
2/5,6
4/11,2
5,6/16
8/22,4
11,2/31,5
16/45
Orta
gz
akl
11,2
16
22,4
31,5
Gz akl
2/8
4/16
5,6/22,4
8/31,5
11,2/45
16/63
Orta
gz
akl
11,2
16
22,4
31,5
Gz akl
2/11,2
4/22,4
5,6/32
8/45
11,2/63
Orta
gz
akl
5,6
11,2
16
22,4
Gz akl
2/16
4/31,5
5,6/45
8/63
Orta
gz
akl
16
22,4
Gz akl
2/22,4
4/45
5,6/63
Orta
gz
akl
11,2
22,4
Genel
snrlar
retici
tarafndan
beyan edilen
tipik tane
bykl
dalm ile ilgili
toleranslar
GT15
GT17,5
25 - 70
15
25 - 70
17,5
25 - 70
17,5
25 - 70
17,5
25 - 70
17,5
22,4/63
45
31,5
31,5
31,5
Not 1 - Taral kutucuklardan oluan alan, normalde kullanlmayan tane byklklerini gsterir.
Not 2 - Orta gz akl olarak " - " iareti gsterildiinde, bu durum, uygun bir orta gz aklkl elek
olmad anlamna gelir.
16
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
izelge A.2 - Temel elek serisi + seri 2 iri agrega rn tane byklkleri iin orta gz aklkl elekle yaplan
iri agrega tane bykl dalm ile ilgili genel snrlar ve toleranslar (mm)
Orta gz aklkl
eleklerdeki genel snrlar
ve toleranslar
d deeri
D/d
oran
Gz
akl/
orta gz
akl
(Elekten geen ktlece

yzde)
6,3
10
16
20
mm
mm
mm
mm
mm
mm
mm
4/10
Gz akl
2,5
3,15
10
Orta
gz
akl
6,3/16
11,2
4/12,5
6,3/20
10/31,5
20/63
Orta
gz
akl
14
22,4
45
Gz akl
2/8
4/16
8/31,5
10/40
16/63
Orta
gz
akl
16
20
31,5
Gz akl
2/10
4/20
10
Gz akl
2/16
4/31,5
Orta
gz
akl
16
Gz akl
2/20
4/40
Orta
gz
akl
10
16
GT17,5
25 - 70
15
25 - 70
15
25 - 70
17,5
25 - 70
17,5
25 - 70
17,5
25 - 70
17,5
31,5
14
2/6,3
Orta
gz
akl
GT15
16/40
8/20
Gz akl
6,3/31,5
Genel
snrlar
retici
tarafndan
beyan edilen
tipik tane
bykl
dalm ile ilgili
toleranslar
8/40
20
20
Not 1 - Taral kutucuklardan oluan alan, normalde kullanlmayan tane byklklerini gsterir.
Not 2 - Orta gz akl olarak " - " iareti gsterildiinde, bu durum, uygun bir orta gz aklkl elek
olmad anlamna gelir.
17
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek B
(Bilgi iin)
nce agregalarn irilik/incelik tarifi ile ilgili yol gsterici bilgiler
izelge B.1 ve izelge B.2, artname hazrlayclarn, ince agregalarn irilii veya incelii ile ilgili ilve bilgiler
vermek istemesi halinde kullanlr. izelgelerden her biri bu tr ilve bilgilerin salanmasnda kullanlabilir.
Ancak, bu amala izelgelerin her ikisi birlikte kullanlamaz.
izelge B.1 ve izelge B.2'de, iri olarak snflandrlm olan ince agregalar C harfi, orta olarak
snflandrlanlar M harfi ve ince olarak snflandrlanlar ise F harfi ile gsterilir.
lve olarak, izelge B.1 seildiinde, 0,500 mm gz aklkl elekten geen yzde iin; C, M veya F
harflerinden sonra P harfi ilve edilir (mesel, orta tane bykl dalm iin MP kullanlr).
Benzer ekilde, izelge B.2 seildiinde, incelik modl iin; C, M veya F harflerinden sonra F harfi ilve
edilir (mesel, ince tane bykl dalm iin FF kullanlr).
izelge B.1 - 0,500 mm gz aklkl elekten geen yzdeye bal olarak irilik veya incelik
CP
5 - 45

MP
30 - 70
FP
55 - 100
izelge B.2 - ncelik modlne bal olarak irilik veya incelik
CF
4,0 - 2,4
ncelik modl
MF
2,8 - 1,5
FF
2,1 - 0,6
ncelik modl (FM), kararlln kontrol edilmesi amacyla kullanlr. lve olarak istendii durumlarda, bir
sevkiyata ait FM deeri, beyan edilen FM 0,50 snrlar dahilinde veya belirtilen dier bir snr dahilinde
olmaldr.
Not - ncelik modl (FM), normal olarak, aada verilen gz aklkl (mm) eleklerde kalan kmlatif ktlece
yzdelerin toplam olarak yzde cinsinden hesaplanr:
ncelik modl (FM) =
18
{(> 4) + (> 2) + (> 1) + (> 0,5) + (> 0,25) + (> 0,125)}

100
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek C
nce agregalar iin retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl
dalm ile ilgili azaltlm toleranslar
izelge C.1 - nce agregalar iin retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl dalm ile ilgili
azaltlm toleranslar
Elek gz akl
mm
4
2
1
0,250
0,063
0/4
5
10
10
3
Elekten geen yzdeyle ilgili toleranslar

0/2
5
10
15
5
0/1
5
15
5
Not - Madde 4.3.3.
19
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek D
ok ince malzemenin deerlendirilmesi
ok ince malzeme, aada belirtilen drt durumdan birinin sz konusu olmas halinde zararsz olarak kabul
edilmelidir:
a) nce agregann toplam ok ince malzeme muhtevasnn, % 3'ten veya agregann kullanld yerde
geerli olan mevzuata gre belirtilmi olan baka bir deerden daha az olmas.
b) EN 933-8'e uygun olarak deneye tbi tutulduunda, kum e deerinin (SE), belirtilen alt snr amas.
c) EN 933-9'a uygun olarak deneye tbi tutulduunda, metilen mavisi deneyinin (MB), belirtilen alt snr
deerinden daha kk bir deer vermesi.
d) Bilinen bir performans yeterliliine sahip agregannkine eit performansn elde edilmesi veya herhangi bir
problemle karlalmadan kullanm performans yeterliliinin kantlanmas.
0/2 mm aral ile yaplan kum e deeri ve metilen mavisi deneyleriyle ilgili uygunluk zellikleri, normal
olarak % 90 ihtimal seviyesinde ifade edilmelidir.
Not -
20
Kesin snrlar, Avrupa'nn baz blgelerindeki farkl ince agregalarla ilgili olarak, deney metotlar
kullanlarak daha fazla kant elde edilinceye kadar sabit hale getirilemez. Snrlar ve/veya kategoriler,
agregann kullanld yerde geerli olan mevzuata uygun olarak yerel yeterlilikteki performansla
kullanlan mevcut malzemelerin zellikleriyle ilgili tecrbelerden faydalanlarak oluturulmaldr.
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek E
(Bilgi iin)
Agregalarn beton yapmnda kullanm ile ilgili yol gsterici bilgiler
E.1 ri agregalarn paralanmaya kar direnci
E.1.1 Agregalar, genellikle betondan daha yksek dayanma sahiptir. Yeterli bir kullanm performans
kaydna sahip olan ve katk maddesi ihtiva eden veya etmeyen agrega ve imento kombinasyonlarndan
elde edilen tesiste retilmi betonun normal kontrol dayanmlar, agregann dayanm ile ilgili genellikle yeterli
bir bilgi salar. Ancak, betonun ok yksek dayanml olmas isteniyorsa, agrega dayanmnn da dikkate
alnmas gerekebilir.
E.1.2 LA15, LA20 kategorili agregalar veya SZ18 darbe kategorili agregalar, genellikle sadece zel
durumlarda gerekir (mesel, ivili lstiklerin kullanld blgeler veya zel blgesel yollar iin yzey tabakas
artlarn salamak iin).
E.1.3 LA30 kategorili veya SZ22 darbe kategorili agregalar, darbe gerilmelerine maruz kalan yol kaplamalar
ve deme yzey tabakalar iin gerekebilir. 40'tan daha byk Los Angeles katsaylarna sahip agregalar,
kullanm tecrbelerine bal olarak deerlendirilmelidir.
E.2 Donma ve zlmeye kar diren

E.2.1 Betonun donma ve zlmeye kar direnci, suya doygunluk derecesi, bileen malzemeler ve bunlarn
betonda kullanlan oranlar ile ilikilidir. Hava srkleme derecesi, zellikle nemli bir faktrdr ve bu sebeple
beton deney numuneleri kullanlarak betonun donma ve zlmeye kar direncinin deerlendirilmesi iin
gereklidir.
21
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek F
(Bilgi iin)
Agregalarn donma ve zlmeye kar direnci ile ilgili yol gsterici
bilgiler
F.1 Genel
Agregann, donma ve zlme ileminden kaynaklanan hasar grme hassasiyeti, ncelikle iklime, niha
kullanma, petrografik tipine ve agrega taneleri iindeki gzeneklerin boyut dalmna baldr.
F.1.1 klim
Herhangi bir hasarn etkisi; donma-zlme dnglerinin skl, donma ve zlmenin derecesi ve agrega
tanelerinin doygunluk derecesi ile ilikilidir.
F.1.2 Niha kullanm

Agregalarn, ksmen veya tamamen doygun evre artlar altnda veya yksek nem artlarnda, donma veya
zlme olaylarndan hasar grmesi muhtemeldir. Hasar riski, agregann deniz suyuna veya buz giderme
tuzlarna maruz kalmas halinde nemli oranda artar.
F.1.3 Petrografik yap

Donma ve zlmeye kar diren, agrega tanelerinin dayanm ve taneler dahilindeki gzeneklerin boyut ve
dalmnn yan sra dier sreksizliklerle de ilikilidir.
F.2 Deney
F.2.1 Gsterge deneyleri
Donma-zlme hassasiyeti iin bir gsterge oluturabilen deneyler, petrografik analizi veya aada
belirtilen fiziksel deneylerden birini ihtiva eder. Bu deneylerden herhangi biriyle ilgili artlar salayan
agregalar, donma-zlmeye kar direnli olarak kabul edilebilir.
F.2.2 Petrografik analiz

Agregann, EN 932-3'te belirtilen ileme gre petrografik analize tbi tutulmas, donma-zlme olayndan
hasar grme ihtimali olan zayf ve/veya yksek oranda su emen tanelerin varlyla ilgili bir gsterge ortaya
koyabilir. Bu tr tanelerin varlnn gzlenmesi veya varlndan phelenilmesi halinde, Madde F.2.3 ve
Madde F.2.4'te verilen fiziksel deneylerden biri, agregann donma-zlmeye kar direncin
deerlendirilmesinde kullanlabilir.
Ar ayrm kayalar, baz akltalar ve brelerden elde edilen hassas agregalar, aada verilenlerden
bazlarn veya tmn ihtiva edebilir:
ist, mika ist, fillit, tebeir, marn, eyl, gzenekli akmakta, altere bazalt veya kil imentolu gevek taneler.
F.2.3 Su emme oran

EN 1097-6'ya uygun olarak tayin edilmi olan su emme oran, % 1'den daha byk deilse, agregann
donma-zlme etkisine direnli olduu kabul edilebilir. Ancak, donma-zlmeye dayankllk iin yeterli
olan birok agrega, daha yksek emme deerlerine sahiptir.
Mesel, baz Jura kiretalar ve kumtalar, ounlukla % 4'ten daha yksek emme deerlerine sahip iken;
yksek frn curuflar, Permiyen kiretalar, dolomitler ve Karbonifer kumtalar ounlukla % 2'den daha
yksek emme deerlerine sahiptir. Ancak bu malzemeler, su emme oranlar % 2den daha yksek olmasna
ramen, yeterli donma-zlme direncine sahip olabilir.
Belirli bir oranda mikro gzenekli akmakta kkenli agrega tanelerini ihtiva eden baz agregalar sz konusu
olduunda, yeterli veya yetersiz donma-zlme dayankll arasndaki farkllk, su emme oranndan daha
ok, younluk lmeleri ile daha iyi deerlendirilebilir.
22
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
F.2.4 Dier gsterge deneyleri

EN 1367-1'e uygun olarak tayin edilen donma-zlme deeri veya EN 1367-2'ye uygun olarak tayin edilen
magnezyum slfat etkisine dayankllk deeri, agregann donma-zlmeye kar direncinin
deerlendirilmesinde kullanlabilir. Magnezyum slfat deneyi, agregann deniz suyuna veya buz giderme
tuzlarna maruz kalmas durumlar iin en uygun olarak kabul edilir.
Not - Ar souk hava ve/veya tuzluluk veya buz zc tuz doygunluu durumlarnda, EN 1367-1:1999 Ek
B'de ayrnts verilen ve bir tuz zeltisi veya re kullanlan deneylerin yaplmas daha uygun olabilir.
Ayrca, beton zerinde deney yapmak suretiyle agregann donma-zlmeye kar direncinin tahkik edilmesi
mmkndr.
F.3 Kategori seimi

Amalanan kullanm artlarna benzer artlar altnda, agregann performans ile ilgili yeterli bir kayt mevcut
ise, sz konusu agrega, kabul edilebilir olarak deerlendirilebilir. Yeterli performans kaytlarnn mevcut
olmamas ve bir deneyin yaplmasnn gerekmesi durumunda; evresel artlar, niha kullanm ve iklim bilgileri,
izelge F.1'den uygun bir kategorinin seilmesi amacyla kullanlabilir. Seilen kategori, istenen donmazlme direncinin veya magnezyum slfat direncinin belirlenmesi amacyla, Madde 5.7.1 ile balantl
olarak kullanlabilir.
izelge F.1 - klim ve niha kullanmla ilikili donma-zlme iddet kategorisi
evre artlar
Akdeniz
- Buzlanma yok, kuru durum
stenmiyor
- Ksm doygunluk, tuz yok
stenmiyor
- Doygun, tuz yok
stenmiyor
- Tuz (deniz suyu veya yol sathlar)
F4 veya MS35
- Hava alan sath kaplamalar
F2 veya MS25
a)
Kta Avrupa kategorisine ayrca zlanda, skandinavya'nn baz
grld dalk blgeler ilve edilebilir.
klim
Atlantik
Kta Avrupas a)
stenmiyor
stenmiyor
F4 veya MS35
F2 veya MS25
F2 veya MS25
F1 veya MS18
F2 veya MS25
F1 veya MS18
F1 veya MS18
F1 veya MS18
blgeleri ve iddetli k hava artlarnn
23
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek G
(Bilgi iin)
Agregalarn baz kimyasal bileenlerinin, kullanldklar betonun
dayankll zerindeki etkileri ile ilgili yol gsterici bilgiler
G.1 Klorrler
Klorrler, miktarlar byk oranda agrega kaynana bal olarak, agregalarda sodyum ve potasyum tuzlar
halinde bulunabilir. Bu tr tuzlar, betonun toplam klorr ve alkali muhtevasn arttrr. Betonun ihtiva ettii
metalin korozyon riskini en aza indirmek amacyla, betondaki bileen malzemelerin tmnn dikkate alnd
toplam klorr miktarnn snrlandrlmas genel bir uygulamadr.
ounlukla lke ii ocaklardan elde edilen agregalarn suda znebilir klorr iyonu muhtevasnn ok dk
olmas muhtemeldir. Bu tr malzemelerin toplam klorr muhtevasnn, % 0,01'den daha byk olmadnn
gsterilmesi halinde, bu deer, betondaki bileen malzemelerin azam klorr muhtevalar esas alnarak
hesaplama ileminde kullanlabilir.
G.2 Slfatlar
Agregalarda bulunan slfatlar, betonda imeye bal hasara sebep olabilir. Kristalize yksek frn curufunun
ihtiva ettii slfatn byk bir oran, curuf taneleri halinde bulunduundan, imentonun hidratasyon
reaksiyonlarnda hibir etkiye sahip deildir. Bu sebeple curufta, yksek oranda slfat miktarna msaade
edilebilir. Belirli artlar altnda agregalarda mevcut olan dier kkrt bileikleri, slfatlar oluturmak zere
beton iinde indirgenebilirler. Bu bileikler ayrca betonda imeye bal bozulmaya sebep olur.
G.3 Alkali-silika reaksiyonu

Belirli agregalar, betondaki gzenekler ierisindeki svlarda mevcut bulunan alkali hidroksitler ile reaksiyona
girebilir. Olumsuz artlar altnda ve rutubet mevcudiyeti sz konusu olduunda, bu olay betonda imeye ve
takiben atlamaya veya paralanmaya yol aabilir. En yaygn reaksiyon ekli, alkaliler ve belirli silis formlar
arasnda meydana gelir (alkali-silika reaksiyonu). Daha az yaygn dier bir reaksiyon ekli, alkali-karbonat
reaksiyonudur.
Belirli bir imento-agrega kombinasyonunun bozulmaya yol aan reaktifliinin bulunmadn gsteren
gemi uzun dnemli bir tecrbe olmamas halinde, aada verilen tedbirlerden birinin alnmas gerekli
olabilir:
-
Beton karmnn toplam alkali muhtevasnn snrlandrlmas,

Etkin alkali muhtevas dk olan imento kullanlmas,
Reaktif olmayan bir agrega kombinasyonunun kullanlmas,
Betonun suya doygunluk derecesinin snrlandrlmas.
Agrega-imento kombinasyonuna, yukarda belirtilen ilemlerden herhangi birinin uygulanamad hallerde,

agregann kullanld yerde geerli olan mevzuata gre deerlendirilebilir.
Agregalarn lke snrlar dndan temin edilmesi halinde, satn alc, agregann getirildii lkenin konuyla
ilgili tecrbelerini dikkate almaldr.
Not - Daha fazla bilgi iin, CEN Report CR1901 "Regional specifications and recommendations for the
avoidance of alkali-silica reactions in concrete" dokmanna baklmaldr.
G.4 Betonun yzey tabakasn etkileyen bileenler

Grn zelliinin, betonun temel bir zellii olarak grld durumlarda, agregalar, yzey kalitesini veya
dayanklln olumsuz olarak etkileyen oranlarda malzeme ihtiva etmemelidir.
Not - Agregalardaki ktlece ok kk yzdelerdeki kirleticiler, beton mastarlamalar zerinde nemli bir
etkiye sahip olduundan, agrega kaynann, belirli bir niha kullanm iin uygunluuna itina
gsterilmelidir.
24
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
EN 1744-1:1998 Madde 14.2'ye uygun olarak tayin edilen hafif organik kirleticilerin oran normal olarak;
a) nce agregann ktlece % 0,5'ini veya
b) ri agregann ktlece % 0,1'ini
amamaldr.
Beton yzeyinin nemli olduu durumlarda, EN 1744-1:1998 Madde 14.2'ye uygun olarak tayin edilen hafif
organik kirleticilerin oran normal olarak;
a) nce agregann ktlece % 0,25'ini veya
b) ri agregann ktlece % 0,05'ini
amamaldr.
Baz durumlarda (mesel, dekoratif kaplamal betonlarda olduu gibi), hafif organik kirleticilerin seviyeleri
konusunda ek artlar koymak gerekebilir.
Baz agrega bileenleri; lekelenmeye, renk bozulmasna, kabarmaya veya beton yzeyine yakn olmas
halinde patlaklara sebep olmak suretiyle, beton yzey grnn olumsuz olarak etkileyebilir. Reaktif demir
slfr ve linyit, betonun yzey grnn bu ekilde etkileyen malzemelere verilebilecek iki rnektir.
G.5 Betonun priz almasn ve sertlemesini etkileyen bileenler

Agregalarn dier bileenleri, betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren imento hidratasyon hzn
olumsuz olarak etkileyebilir. Organik madde ve eker tipi malzemeler, byle bir etkiye sahip maddelere iki
rnektir. Ayrca, baz kil mineralleri de, kullanldklar betonun dayanm gelime hzn, dayanmn ve
dayanklln olumsuz olarak etkiler.
G.6 Havada soutulmu yksek frn curuf bileenleri

Havada soutulmu yksek frn curufunun baz bileenleri, beton agregalar olarak kullanldklarnda
betonun hacim kararlln olumsuz olarak etkileyebilir. Ancak, modern retim tesislerinden elde edilen
havada soutulmu yksek frn curufunun beton yapmnda kullanlmas halinde iyi sonu vermemesi, daha
az muhtemeldir.
25
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek H
Fabrika retim kontrol
H.1 Giri
Bu ek, agregalarn bu standardda belirtilen ilgili zelliklere uygun olmasnn temin edilmesi amacyla
kullanlacak bir fabrika retim kontrol sistemini aklar.
Fabrika retim kontrol sisteminin etkinlii, bu ekte verilen prensiplere gre deerlendirilmelidir.
H.2 Organizasyon
H.2.1 Sorumluluk ve yetki
Kaliteyi etkileyen ileri idare eden, yapan ve kontrol eden tm personel arasndaki sorumluluk, yetki ve
ilikiler;
a) Uygun olmayan zellikte rn olumasnn nlenmesi ile ilgili ilemin balatlmas,
b) Varsa, kalite sapmalarnn belirlenmesi, kaydedilmesi ve giderilmesi
amacyla, organizasyon asndan serbestlik ve yetkiye ihtiya duyan personel ile ilgili bilgiler de dahil olmak
zere, tarif edilmelidir.
H.2.2 Fabrika retim kontrol iin ynetim temsilcisi

retici, her bir agrega retim tesisi iin, bu ekte belirtilen hususlarn uygulanmasn ve devam etmesini
salamak amacyla, uygun yetkilere sahip bir kiiyi atamaldr.
H.2.3 Ynetimin gzden geirmesi

Bu ekte belirtilen hususlarn yerine getirilmesi amacyla kabul edilmi olan fabrika retim kontrol sistemi,
sistemin uygunluunun ve etkinliinin srekli olarak temin edilmesi amacyla, ynetim tarafndan uygun
aralklarla denetlenmeli ve gzden geirilmelidir. Bu gzden geirmelerle ilgili kaytlar tutulmaldr.
H.3 Kontrol ilemleri

retici, fabrika retim kontrol ile ilgili hususlarn yerine getirildii ilemleri ihtiva eden bir fabrika retim
kontrol kullanm klavuzunu oluturmal ve muhafaza etmelidir.
H.3.1 Belge ve veri kontrol

Belge ve veri kontrol, bu standardn satn alma, ileme, malzemelerin muayene edilmesi ve fabrika retim
kontrol sistemiyle ilgili dokmanlar kapsayan hkmleriyle ilgili belgeleri ve verileri kapsamaldr.
Belge ve verilerin ynetimiyle ilgili bir ilem; dahil ve haric belgelendirme ve verilerin onaylanmas,
yaynlanmas, datlmas ve ynetimi ile belgelendirmede yaplan deiikliklerin hazrlanmas, yaym ve
kaydedilmesi ile ilgili ilemleri ve sorumluluklar kapsayan retim kontrol kullanma klavuzunda belirtilmek
suretiyle belgelendirilmelidir.
H.3.2 Alt ihale hizmetleri

lemin herhangi bir blm, retici tarafndan ihaleye verilirse, bununla ilgili kontrol aralar oluturulmaldr.
retici, ihale edilen ilemin herhangi bir blm ile ilgili tm sorumluluu tamaldr.
H.3.3 Hammadde bilgisi

Hammadde tipi, kayna ve uygun olmas halinde hammaddenin bulunduu yeri ve retim plnn gsteren
bir veya daha fazla haritay ihtiva eden belgeler mevcut olmaldr.
Herhangi bir tehlikeli madde ve maddelerin belirlenmesi halinde, bu maddelerin muhtevasnn, agregann
kullanld yerde geerli olan hkmlere gre yrrlkte olan snr deerlerini amadnn temin edilmesi,
reticinin sorumluluundadr.
Not - Konseyin 76/769/EEC Direktifi'nde tarif edilen tehlikeli maddelerin ou, genellikle mineral kkenli
agrega kaynaklarnn ounda mevcut deildir. Ancak, Ek ZA Madde ZA.1'de verilen not, agrega
reticinin dikkatine sunulur.
26
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
H.4 retim ynetimi

Fabrika retim kontrol sistemi, aadaki hususlar salamaldr:
a) Malzemelerin belirlenmesi ve kontrolne ynelik ilemler mevcut olmaldr.
Not - Bu ilemler arasnda, ileme donanmnn bakm ve ayar; ilem esnasnda numunesi alnan
malzemenin muayene edilmesi veya deneye tbi tutulmas; kt hava artlarnda ilemin
deitirilmesi vb. ile ilgili ilemler yer alr.
b) Agregann kullanld yerde geerli olan mevzuata gre yrrlkte bulunan snr deerlerini
amadklarnn temin edilmesi amacyla, Madde H.3.3'te belirtilen herhangi bir tehlikeli malzemenin
belirlenmesi ve kontrol edilmesine ynelik ilemler mevcut olmaldr.
c) Malzemenin kontroll bir ekilde stoa konulduunun ve stok yerlerinin ve muhtevalarnn belirlenmesinin
temin edilmesine ynelik ilemler mevcut olmaldr.
d) Stoktan alnan malzemenin, bu malzemenin uygunluunu tehlikeye drecek ekilde bozulmadnn
temin edilmesine ynelik ilemler mevcut olmaldr.
e) rn, kaynak ve tip alarndan sat noktasna kadar belirlenebilir olmaldr.
H.5 Muayene ve deney

H.5.1 Genel
retici, gerekli muayene ve deneylerin yaplmas amacyla, gerekli btn tesis, donanm ve eitimli personeli
salamaldr.
H.5.2 Donanm
retici, muayene, lme ve deney donanmnn kontrol, kalibrasyonu ve bakmndan sorumlu olmaldr.
Kalibrasyon doruluu ve skl, EN 932-5'e uygun olmaldr.
Donanmlar, belgelendirilmi ilemlere uygun olarak kullanlabilir.
Donanmlar, ayr ayr belirtilmelidir.
Kalibrasyon kaytlar tutulmaldr.
H.5.3 Muayene, numune alma ve deneylerin skl ve yeri

retim kontrol dokman, muayenelerin skln ve eklini tarif etmelidir. lgili karakteristiklerin tayin edilmesi
amacyla yaplmas gereken numune alma ve deneylerin skl, izelge H.1, izelge H.2 ve izelge H.3'te
belirtildii gibi olmaldr.
Not 1 - Sklk deerleri, genellikle retim periyotlaryla ilikilidir. Bir retim periyodu, retim yaplan gnlerden
oluan bir tam hafta, ay veya yl olarak tarif edilir.
Not 2 - Fabrika retim kontrol ile ilgili hususlar, gzle muayeneyi gerektirebilir. Bu muayeneler sonucunda
belirlenen sapmalar, deney sklklarnn artrlmasna yol aabilir.
Not 3 - llen deer, belirtilen bir snr deere yakn ise, skln artrlmas gerekebilir.
Not 4 - zel artlar altnda deney sklklar, izelge H.1, izelge H.2 ve izelge H.3'te verilenlerin altna
indirilebilir. Bu artlar, aadakiler olabilir:
a)
b)
c)
d)
Yksek derecede otomatik retim donanm,

Belirli zelliklerini tutarll ile ilgili uzun vadeli tecrbe,
Yksek uygunlua sahip agrega kaynaklar,
retim ileminin gzetimi ve izlenmesi iin istisna tedbirleri ihtiva eden bir kalite ynetim sisteminin
altrlmas.
retici, izelge H.1, izelge H.2 ve izelge H.3'te verilen asgar zellikleri dikkate alan bir deney skl
programn hazrlamaldr.
Deney sklklarnn azaltlma sebepleri, fabrika retim kontrol dokmannda belirtilmelidir.
27
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
H.6 Kaytlar
Fabrika retim kontrol sonular, numune alma yerleri, tarihleri ve zamanlar ve dier ilgili bilgilerle (hava
artlar gibi) birlikte deneye tbi tutulan rn de dahil olmak zere kaydedilmelidir.
Not 1 - Baz karakteristikler, birka rn tarafndan paylalabilir. Bu durumda, reticinin elde ettii tecrbeye
bal olarak bir deneye ait sonularn, birden fazla rne uygulanmas mmkn olabilir. Bu durum
zellikle, rnn iki veya daha fazla farkl tane byklklerinin kombinasyonundan olumas
durumudur. Tane byklk dalm ve temizlik, temel karakteristiklerin deiebilecei durumlarda
kontrol edilmelidir.
Muayene edilen veya deneye tbi tutulan rnn, artnamede belirtilen zellikte olmamas durumunda veya
bu zellii salayamayaca konusunda bir gsterge sz konusu olursa, durumla ilgili olarak atlan admlar
belirten bir not, kaytlara geirilmelidir (mesel, retim ileminin dzeltilmesi amacyla, yeni bir deneyin
yaplmas ve/veya nlemlerin alnmas gibi).
Bu ekin btn maddelerinde gerekli grlen kaytlar da dahil edilmelidir.
Kaytlar, en az iki yasal dnem boyunca muhafaza edilmelidir.
Not 2 - "Yasal dnem"; kaytlarn, retim yerinde uygulanan mevzuata uygun olarak muhafaza edilmesinin
gerektii zaman periyodudur.
H.7 Uygun kmayan rne uygulanacak ilemler

rnn uygun olmadn gsteren bir deney veya muayeneyi takiben, malzeme;
a) Tekrar ilenmeli veya
b) Uygun olan baka bir uygulamaya ynlendirilmeli veya
c) Reddedilmeli ve uygun olmayan malzeme olarak iaretlenmeli
dir.
Btn uygunsuzluk durumlar, retici tarafndan kaydedilmeli, incelenmeli ve gerekirse dzeltme ilemi
yaplmaldr.
Not - Dzeltme ilemleri, aadakileri ihtiva edebilir:
a) Deney ileminin incelenmesi de dahil olmak zere, uygunsuzluk sebebinin aratrlmas ve gerekli
dzeltmelerin yaplmas,
b) Muhtemel uygunsuzluk sebeplerinin belirlenmesi ve bertaraf edilmesi amacyla ilemlerin, faaliyetlerin,
kalite kaytlarnn, servis raporlarnn ve mteri ikayetlerinin analiz edilmesi,
c) Karlalan risklere tekabl eden bir seviyeye kadar problemlerin zlmesi iin nleyici faaliyetlerin
balatlmas,
d) Etkin dzeltme faaliyetlerinin gerekletirilmesinin salanmas amacyla kontrollerin uygulanmas,
e) Dzeltme faaliyeti sebebiyle ilemlerde yaplan deiikliklerin uygulanmas ve kaydedilmesi.
H.8 retim alanlarnda tama, depolama ve artlandrma

retici, tama ve depolama esnasnda rnn kalitesinin korunmas amacyla gerekli dzenlemeleri
yapmaldr.
Not - Bu dzenlemeler, aadakileri dikkate almaldr:
a) rnn kirlenmesi,
b) Ayrma (segregasyon),
c) Aktarma donanmnn ve stoklama alannn temizlii.
H.9 Tama ve ambaljlama

H.9.1 Tama
reticinin fabrika retim kontrol sistemi, depolama ve piyasaya arz ile ilgili sorumluluk derecesini belirtmelidir.
Not - Agregalar, yn olarak nakledildiinde, kirlenmenin azaltlmas iin agregann zerinin rtlmesi veya
bir mahfaza iine alnmas gerekebilir.
28
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
H.9.2 Ambaljlama
Agregalar ambaljlanyorsa, kullanlan ambaljlama metotlar ve malzemeleri, ambalj dna alnmadan
nce agrega zelliklerini nemli oranda deitirecek derecede agregay kirletmemeli veya bozmamaldr.
Bunun salanmas iin ambaljlanm agregann aktarlmas ve depolanmas esnasnda alnmas gereken
nlemler, ambalj zerinde veya ilgili dokmanlarda belirtilmelidir.
H.10 Personelin eitimi

retici, fabrika retim sisteminde grevli olan btn personelin eitilmesi ile ilgili ilemleri oluturmal ve
srdrmelidir. Uygun eitim kaytlar tutulmaldr.
izelge H.1 - Genel zelliklerle ilgili en az deney sklklar
zellikler
1
Tane bykl dalm
Madde
Notlar/referanslar
4.3.1
4.3.6
Deney skl, krlm
agregalara uygulanr.
Krlmam akl iin deney
skl, kaynaa bal olup,
azaltlabilir.
Deney metodu
EN 933-1
EN 933-10
Haftada 1
EN 933-3
EN 933-4
Ayda 1
EN 933-1
Haftada 1
EN 933-8
EN 933-9
Haftada 1
Ylda 1
ri agregann tane ekli
4.4
ok ince malzemenin
muhtevas
4.6
ok ince malzemenin
kalitesi
4.6
Tane younluu ve su
emme oran
5.5
EN 1097-6
Sadece, Ek D'de belirtilen

artlara uygun olarak
istendiinde
Deney
skl, en az
Alkali-silika reaktiflii
5.7.3
a)
Petrografik tanm
Tehlikeli maddeler b)
zellikle:
8.1
EN 932-3
Radyoaktivite yaylmas
H.3.3
b)
b)
8
Ar metallerin aa
H.4
kmas
Poliaromatik karbonlarn
aa kmas
a)
Kullanm yerinde geerli olan hkmlere uygun olarak.
b)
Aksi belirtilmedike, sadece CE iaretleme amalar iin gerekli olduunda (Ek ZA).
Gerekli
hallerde ve
phe olmas
durumunda
3 ylda 1
Gerekli
hallerde ve
phe olmas
durumunda
29
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
izelge H.2 - Niha kullanma ait zelliklerle ilgili en az deney sklklar

zellikler
1
Madde
Notlar/referanslar
Paralanma direnci
Bozunma (ypranma)
direnci
5.2
Parlatma direnci
5.4
Yzey anma direnci
5.4.2
ivili lstiklerden
kaynaklanan anma
direnci
5.4.3
Donma ve zlme
5.7.1
Klorr muhtevas
6.2
Deniz kkenli agregalar iin

izelge H.3'e baklmaldr.
Kalsiyum karbonat
muhtevas
6.5
Beton kaplama yzey

ilemlerinde kullanlan ince
agregalar
5.3
Yksek dayanml beton iin

Sadece yzey tabakalarnda
kullanlan agregalar
kullanlan agregalar
kullanlan agregalar
Sadece, ivili lstiklerin
kullanld blgelerde
EN 1097-2
Deney
skl, en az
Ylda 2
EN 1097-1
2 ylda 1
EN 1097-8
2 ylda 1
EN 1097-8:1999,
Ek A
2 ylda 1
EN 1097-9
2 ylda 1
Deney metodu
EN 1367-1 veya
EN 1367-2
EN 1744-1:1998,
Madde 7
EN 1744-1:1998,
Madde 12.3
EN 196-21:1989,
Madde 5
2 ylda 1
2 ylda 1
2 ylda 1
izelge H.3 - Belirli kaynaklardan elde edilen agregalara ait zelliklerle ilgili en az deney sklklar
zellikler
1
2
Kavk muhtevas
Hacim kararll kuruma bzlmesi
Klorr muhtevas
Kkrt ihtiva eden

bileikler
Madde
4.5
Notlar/referanslar
Deniz kkenli iri agregalar
5.7.2
6.2
Deniz kkenli agregalar

Sadece yksek frn curufu
Organik maddeler:
- Organik madde
muhtevas
- Fulvo asit (organik
madde muhtevasnn
yksek olduu
gsterildiinde)
6.3
Havada soutulmu yksek

frn curufu dndaki
agregalar
6.4.1
- Karlatrmal
mukavemet deneyi katlama sresi
- Hafif organik kirleticiler
6
Dikalsiyum silikat
ayrmas
6.4.2.1
Demir ayrmas
6.4.2.2
30
EN 933-7
Deney
skl, en az
Ylda 1
EN 1367-4
5 ylda 1
Deney metodu
EN 1744-1:1998,
Madde 7
EN 1744-1:1998,
Madde 12
Haftada 1
Ylda 2
EN 1744-1:1998,
Madde 12
Ylda 1
EN 1744-1:1998,
Madde 15.1
Ylda 1
EN 1744-1:1998,
Madde 15.2
Ylda 1
EN 1744-1:1998,
Madde 15.3
Ylda 1
EN 1744-1:1998,
Madde 14.2
EN 1744-1:1998,
Madde 19.1
EN 1744-1:1998,
Madde 19.2
Ylda 2
Ylda 2
Ylda 2
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Ek ZA
(Bilgi iin)
Bu standardn AB Direktiflerinin temel hususlar veya dier
hkmleriyle ilgili maddeleri
ZA.1 Kapsam ve ilgili karakteristikler
Bu standard ve bu Ek ZA, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii (EFTA) tarafndan CEN'e
verilen mecbur direktife2) gre hazrlanmtr.
Bu standardn bu ekte verilen maddeleri, AB Yap rnleri Direktifi (89/106/EEC) altnda verilen mecbur
Direktifin hkmlerini yerine getirir.
Bu maddelere olan uygunluk, bu standardn kapsamna giren agrega ve dolgu agregalarnn, burada
belirtilen kullanm amalarna uygun olduu varsaymn dourur. CE iaretiyle birlikte verilen bilgilere atf
yaplmaldr.
Uyar - Amalanan kullanmlara uygunluu etkilemeyen dier hususlar ve dier AB Direktifleri, bu ekin
kapsamna giren agregalara ve dolgu agregalarna uygulanabilir.
Not - Bu standardn tehlikeli maddelerle ilikili olan maddelerine ilveten, bu standardn kapsamna giren
rnlere uygulanabilen dier zellikler de mevcut olabilir (mesel, Avrupa mevzuat ve ulusal yasalar,
ynetmelikler ve idar hkmler gibi). AB Yap rnleri Direktifi'nin hkmlerini yerine getirmek
amacyla, uygun olan yer ve zamanda bu zelliklere uyulmas ayrca gerekir. Not: Tehlikeli
maddelerle ilgili Avrupa ve ulusal hkmlere ilikin bir veri taban, EUROPA'daki Construction web
sitesinde yer almaktadr (CREATE, http://europa.eu.int adresinden eriim salanabilir).
izelge ZA.1a - Kapsam ve ilgili zellik maddeleri
rn: Bu standardn kapsamna giren ve doal, yapay veya geri kazanlm malzemelerin ilenmesiyle elde
edilen agregalar ve bu agregalarn kartrlmasyla elde edilen agregalar
Amalanan kullanmlar: Bina, yol ve dier inaat mhendislii ilerinde kullanlan betonlarn hazrlanmas
Bu standard ve/veya dier
Seviyeler
Aklamalar
Temel karakteristikler
standardlardaki zellik maddeleri
ve/veya snflar
4.2 Agrega tane bykl
Yok
Gsterili (d/D)
4.3 Tane bykl dalm
Yok
Tolerans/kategori
Tane ekli, bykl ve
Yok
Kategori
4.4 ri agregann ekli
younluu
5.5 Tane younluu ve su emme Yok
Beyan deeri
oran
4.5 ri agregann kavk muhtevas Yok
Kategori
Temizlik
4.6 ok ince malzeme
Yok
Kategori
5.2 ri agregann paralanma
Yok
Kategori
Paralanma/krlma direnci
direnci
5.3 ri agregann bozunma direnci Yok
Kategori
5.4.1 Parlatma direnci
Yok
Kategori
Parlatma, anma,
5.4.2 Yzey anma direnci
Yok
Kategori
bozunma direnci
5.4.3
ivili
lstiklerden Yok
Kategori
kaynaklanan anma direnci
Yok
Beyan deeri
6.2 Klorrler
Yok
Kategori
6.3.1 Asitte znebilen slfatlar
Yok
Kabul/ret eik deeri
6.3.2 Toplam kkrt
6.4.1 Betonun priz alma ve
Bileim/muhteva
sertleme hzn deitiren
Yok
Kabul/ret eik deeri
bileenler
6.5 Beton kaplama yzey
ilemleri iin ince agregann Yok
Beyan deeri
karbonat muhtevas
2) M125 "Agregalar", deitirildii ekliyle.
31
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
izelge ZA.1a - (Devam)

rn: Bu standardn kapsamna giren ve doal, yapay veya geri kazanlm malzemelerin ilenmesiyle elde
edilen agregalar ve bu agregalarn kartrlmasyla elde edilen agregalar
Seviyeler
Aklamalar
ve/veya snflar
5.7.2 Hacim kararll - kuruma
Yok
Kabul/ret eik deeri
bzlmesi
6.4.2 Havada soutulmu yksek
Hacim kararll
frn curufunun hacim
Yok
Kabul/ret eik deeri
kararlln etkileyen
bileenler
5.5 Tane younluu ve su
Su emme oran
Yok
Beyan deeri
emme oran
Tehlikeli maddeler:
Radyoaktif yaylma
(binalardaki betonlarda
kullanlmas dnlen ve
radyoaktif kaynaklardan
Madde ZA.1'deki Not
Madde ZA.3'n nc
elde edilen agregalar iin)
Yok
paragraf
Ar metallerin aa
H.4 retim ynetimi
kmas
Poliaromatik karbonlarn
aa kmas
Dier tehlikeli maddelerin
aa kmas
Donma-zlmeye kar
5.7.1 ri agregann
Yok
Kategoriler
dayankllk
donma/zlme direnci
Alkali-silika reaktifliine
5.7.3 Alkali-silika reaktiflii
Yok
Beyan deeri
kar dayankllk
izelge ZA.1b - Kapsam ve ilgili zellik maddeleri
rn: Doal, yapay veya geri kazanlm malzemelerin ilenmesiyle elde edilen dolgu agregalar ve bu
agregalarn karm
Seviyeler
Aklamalar
ve/veya snflar
4.3.6 Dolgu agregas
Yok
Kabul/ret eik deeri
ncelik/tane bykl ve
5.5 Tane younluu ve su emme Yok
Beyan deeri
younluu
oran
6.2 Klorrler
Yok
Beyan deeri
6.3.1 Asitte znebilen slfatlar
Yok
Kategoriler
6.3.2 Toplam kkrt
Yok
Kabul/ret eik deeri
Bileim/muhteva
6.4.1 Betonun priz alma ve
sertleme hzn deitiren
Yok
Kabul/ret eik deeri
bileenler
Temizlik
4.6 ok ince malzeme
Yok
Kategori
5.7.2 Hacim kararll - kuruma
Yok
Kabul/ret eik deeri
bzlmesi
6.4.2 Havada soutulmu yksek
Hacim kararll
frn curufunun hacim
Yok
Beyan deeri
kararlln etkileyen
bileenler
Madde ZA.1'deki Not
Madde ZA.3'n nc
Dier tehlikeli maddelerin
paragraf
aa kmas
H.4 retim ynetimi
Donma-zlmeye kar
5.7.1 ri agregann
Yok
Kategori
dayankllk
donma/zlme direnci
32
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Belirli bir karakteristik ile ilgili hkm, rnn amalanan kullanmna ynelik karakteristikle ilgili olarak
herhangi bir dzenleyici hkmn mevcut olmad ye lkelerde uygulanamaz. Bu durumda, rnlerini bu
ye lkelerdeki pazarlara gnderen reticiler, rnlerinin bu karakteristikle ilgili performansn tayin etmek
veya beyan etmek mecburiyetinde deildir. CE iaretiyle (Madde ZA.3) birlikte verilen bilgilerde yer alan
"Performans tayini yaplmad" seenei kullanlabilir. Ancak bu seenek, karakteristiin eik seviyeye maruz
kald durumlarda kullanlamayabilir.
ZA.2 Agrega ve dolgu agregalarnn uygunluunun teyidine ilikin ilemler

ZA.2.1 Uygunluk teyit sistemleri
Deitirildii ekliyle M125 "Agregalar" Zorunlu Direktifi'nin Ek 3'nde verilen 9 Ekim 1998 tarih ve 98/598/EC
numaral Komisyon kararna uygun olarak izelge ZA.1a ve izelge ZA.1b'de gsterilen agrega ve dolgu
agregalar ile ilgili uygunluk teyit sistemleri, belirtilen kullanm amalar iin izelge ZA.2a ve izelge
ZA.2b'de verilmitir.
M125 "Agregalar" Zorunlu Direktifi'nin Ek 3'nde verilen 24 Haziran 1996 tarih ve 96/579/EC numaral
Komisyon kararna uygun olarak izelge ZA.1a ve izelge ZA.1b'de gsterilen agrega ve dolgu agregalar
ile ilgili uygunluk teyit sistemi, belirtilen kullanm amalar iin izelge ZA.2a ve izelge ZA.2b'de verilmitir.
izelge ZA.2a - Yksek gvenlik zellikleri3) gerektiren uygulamalarda kullanlan agrega ve dolgu agregalar
iin uygunluk teyit sistemleri (burada nc tarafn mdahalesi gerekir)
rnler
Amalanan kullanmlar
Seviyeler veya
snflar
Uygunluk
sistemlerinin teyidi
Beton,
har
ve Binalar, yollar ve dier inaat mhendislii
2+
enjeksiyon agregalar ilerinde
Beton
har
ve Binalarda ve yol ve dier inaat mhendislii
enjeksiyon iin dolgu ileri iin prekast beton rnlerinin
2+
agregalar
imaltnda
Sistem 2+ : 89/106/EEC (CPD) Direktifi Ek III.2.(ii), Birinci ihtimale baklmaldr. lveten, fabrika retim
kontrol, yetkili bir organ tarafndan, fabrikann ve fabrika retim kontrolnn balangta denetlenmesi ve
fabrika retim kontrolnn srekli olarak gzetimi, deerlendirilmesi ve onaylanmas kaydyla
belgelendirilmelidir.
izelge ZA.2b - Yksek gvenlik zellikleri3) gerektiren uygulamalarda kullanlan agrega ve dolgu agregalar
iin uygunluk teyit sistemleri (burada nc tarafn mdahalesi gerekir)
rnler
Amalanan kullanmlar
Seviyeler veya
snflar
Beton, har ve
Binalar, yollar ve dier inaat mhendislii
enjeksiyon agregalar ilerinde
Beton har ve
Binalarda ve yol ve dier inaat mhendislii
enjeksiyon iin dolgu ileri iin prekast beton rnlerinin
agregalar
imaltnda
Sistem 4 : 89/106/EEC (CPD) Direktif'i Ek III.2.(ii), nc ihtimale baklmaldr.
Uygunluk
sistemlerinin teyidi
4
4
izelge ZA.1a ve izelge ZA.1b'deki agrega ve dolgu agregalar ile ilgili uygunluk teyidi, bu standardn
burada belirtilen maddelerinin uygulanmas sonucunda elde edilen ve izelge ZA.3a ve izelge ZA.3b'de
verilen uygunluk ilemlerinin deerlendirilmesine dayanmaldr.
3) Gvenlik zellikleri, ye lkeler tarafndan ulusal yasalar, ynetmelikler ve idar mevzuatta tarif edilmitir.
33
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
izelge ZA.3a - Uygunluk ilerinin deerlendirilmesiyle ilgili grevlendirme (Sistem 2+ 'daki agrega ve dolgu
agregalar iin)
Grevler
Grevin kapsam
Uygulanacak
maddeler
izelge ZA.1a veya izelge

7.3
ZA.1b'deki ilgili btn
karakteristiklerle ilikili parametreler
reticinin
grevleri
Balang tipi deneyler
7.2
karakteristikler
Fabrikann ve FK'nin izelge ZA.1a veya izelge
balangta
7.3
denetlenmesi
FK'nin
Yetkili organn
belgelendirilme FK'nin srekli olarak
grevleri
dayana
gzetimi,
7.3
deerlendirilmesi ve
onaylanmas
Fabrika retim kontrol (FK)
izelge ZA.3b - Uygunluk ilerinin deerlendirilmesiyle ilgili grevlendirme (Sistem 4'teki agrega ve dolgu
agregalar iin)
Grevler
Fabrika retim kontrol (FK)
reticinin
grevleri
Balang tipi deneyler
Grevin kapsam
Uygulanacak
maddeler

7.3
7.2
karakteristikler
Z.A.2.2 EC uygunluk beyan

Sistem 2+ 'daki agrega ve dolgu agregalar iin: Bu ekte verilen artlara uygunluk salandnda ve yetkili
organ, aada belirtilen belgeyi hazrladnda, retici veya Avrupa Ekonomik Alan (AEA)'nda yerleik
bulunan temsilcisi, reticiye CE iaretini ekleme yetkisini veren bir uygunluk beyann hazrlamal ve
muhafaza etmelidir. Bu beyan, aadakileri ihtiva etmelidir:
- reticinin veya AEA'da yerleik bulunan yetkili temsilcisinin ad ve adresi ve retimin yapld yer,
- rnn tarifi (tip, tantc bilgiler, kullanm, ...) ve CE iaretiyle birlikte verilen bilgilerin bir nshas,
- rnn uygun olduu hkmler (Ek ZA),
- rnn kullanlmasyla ilgili uygulanabilir belirli artlar (mesel, belirli artlar altndaki kullanmla ilgili
hkmler vb.),
- Uygunluk beyan ile birlikte verilen fabrika retim kontrol belgesinin says,
- retici veya yetkili temsilcisi adna uygunluk beyann imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.
Uygunluk beyan ile birlikte, yetkili organ tarafndan hazrlanan ve yukarda verilen bilgilere ilve olarak
aadaki bilgileri ihtiva etmesi gereken bir fabrika retim kontrol belgesi bulunmaldr:
- Yetkili organn ad ve adresi,
- Fabrika retim kontrol belge says,
- Uygun olan yerlerde, belgenin artlar ve geerlilik sresi,
- Belgeyi imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.
Yukarda belirtilen uygunluk beyan, rnn kullanlaca ye lkenin resm dili veya dillerinde sunulmaldr.
34
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Sistem 4 'deki agrega ve dolgu agregalar iin: Bu eke uygunluk salandnda, retici veya AEA'da
yerleik bulunan temsilcisi, reticiye CE iaretini ekleme yetkisini veren bir uygunluk beyann (EC uygunluk
beyan) hazrlamal ve muhafaza etmelidir. Bu beyan, aadakileri ihtiva etmelidir:
- reticinin veya AEA'da yerleik bulunan yetkili temsilcisinin ad ve adresi ve retimin yapld yer,
- rnn tarifi (tip, tantc bilgiler, kullanm, ...) ve CE iaretiyle birlikte verilen bilgilerin bir nshas,
- rnn uygun olduu hkmler (Ek ZA),
- rnn kullanlmasyla ilgili uygulanabilir belirli artlar (mesel, belirli artlar altndaki kullanmla ilgili
hkmler vb.),
- retici veya yetkili temsilcisi adna uygunluk beyann imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.
Yukarda belirtilen uygunluk beyan, rnn kullanlaca ye lkenin resm dili veya dillerinde sunulmaldr.
Z.A.3 CE iareti ve etiketi

retici veya AEA dahilinde yerleik bulunan yetkili temsilcisi, CE iaretinin eklenmesinden sorumludur.
Eklenecek CE iareti sembol, 93/68/EC Direktifine uygun olmal ve birlikte bulunan etiket, ambalj zerinde
veya birlikte bulunan ticar dokmanlar (mesel teslimat notu) zerinde gsterilmelidir. Aada verilen
bilgiler, CE iaret sembolne elik etmelidir:
- Belgelendirme organnn tantm numaras (sadece Sistem 2+ 'daki rnler iin),
- reticinin ad veya tantc iareti ve tescilli adresi,
- aretin eklendii yln son iki rakam,
- Fabrika retim kontrol belgesinin numaras (uygunsa),
- Bu standardn iaret ve numaras,
- rnn tarifi: genel isim, malzeme, boyutlar, ... ve amalanan kullanm,
- izelge ZA.1a veya izelge ZA.1b'de yer alan aada verilen ilgili temel karakteristikler ile ilikili bilgiler:
- izelge ZA.1a veya izelge ZA.1b'deki "Not"larda belirtilen her bir temel karakteristik iin beyan edilmek
zere beyan deerleri ve uygun olan yerlerde seviye veya snf/kategori (gerekli olduunda, kabul/ret
zellii iin "kabul" ibaresi de dahil) ve
- Uygun olan yerlerde karakteristikler iin "performans tayini yaplmad" ibaresi.
Karakteristiin eik seviyeye maruz kald durumlarda, "Performans tayini yaplmad" (NPD) seenei
kullanlmayabilir. Aksi taktirde, karakteristiin, verilen bir kullanm amac iin mevzuat hkmlerine maruz
kalmamas durumunda, NPD seenei kullanlabilir.
Yukarda belirtilen tehlikeli maddelerle ilikili zel bilgilere ilve olarak, gerektiinde ayrca, uygunluun
salandnn iddia edildii dier mevzuatlarla ilgili dokman listesi, sz konusu mevzuatn gerektirdii
bilgilerle birlikte uygun ekilde rnle birlikte bulunmaldr.
Not - Ulusal erhlerin olmad Avrupa mevzuatnn belirtilmesi gerekmez.
ekil ZA.1, ekil ZA.2, ekil ZA.3 ve ekil ZA.4; etiket, ambalj ve/veya ticar dokmanlarda verilmesi
gereken bilgilerle ilgili rnekler vermektedir.
35
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
93/68/EEC Direktifi'nde verilen "CE" semboln ihtiva

eden CE uygunluk iareti
01234
Denetlemeyi yapan organn tantm numaras
(irket ad ve adresi)
reticinin ad veya tantc iareti ve tescilli adresi

aretin eklendii yln son iki rakam
02
0123-CPD-0456
EC belge numaras
TS EN 12620
Standard numaras
Beton agregalar
rnn tarifi
rn ve kontrol edilen karakteristiklerle ilgili bilgiler
Tane ekli
Beyan deeri
(FI)
Tane bykl
Gsterili
(d/D)
Tane younluu
Beyan deeri
(Mg/m )
Temizlik
ok ince malzemenin Kabul/ret eik deeri ve (%)
kalitesi
Kategori
(MB, SE)
Kavk muhtevas
Kategori
(Mesel SC10)
Paralanma/krlma
direnci
Kategori
(LA15)
Parlatma direnci
Kategori
(PSV56)
Anma direnci
Kategori
(AAV10, AN30)
Bozunma direnci
Kategori
(MDE20)
Beyan deeri
(% C)
Kategori
(Mesel AS0,2)
Kabul/ret eik deeri
(% S)
Bileim/muhteva
Klorrler
Asitte
slfatlar
znebilen
Toplam kkrt
Betonun priz alma ve

sertleme
hzn Kabul/ret eik deeri
deitiren bileenler
(Dakika cinsinden
katlama sresi
ve
basn
dayanm, % S)
Karbonat muhtevas
Beyan deeri
(% CO2)
Kabul/ret eik deeri
(% WS)
Hacim kararll
Kuruma bzlmesi
Havada
soutulmu
yksek frn curufunun
Beyan deeri
hacim
kararlln
etkileyen bileenler
(Grn)
Karbonat muhtevas
(% CO2)
Beyan deeri
Su emme oran
Beyan deeri
Radyoaktif yaylma
Beyan
(istendiinde)
Ar metallerin
kmas
Poliaromatik
karbonlarn
kmas
Dier
maddelerin
kmas
(% WA)
deerleri
aa
aa
Kullanm yerinde geerli

olan eik deerler
tehlikeli
3
aa Mesel, Madde X: 0,2 m
Donma-zlmeye kar
Beyan deeri
dayankllk
Alkali-silika reaktifliine Beyan
dayankllk
(istendiinde)
(F veya MS)
deerleri
ekil ZA.1 - Sistem 2+ 'daki beton agregalar iin CE iaretleme bilgilerine rnek
36
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003

01234
Denetlemeyi yapan organn tantm numaras

01
0123-CPD-0456
EC belge numaras
TS EN 12620
Standard numaras
Beton agregalar
rnn tarifi
ncelik/tane bykl
Beyan deeri
(Elekten
geen
ktlece %)
Tane younluu
Beyan deeri
(Mg/m )
Beyan deeri
(% C)
Kategoriler
(Mesel AS0,2)
Kabul/ret eik deeri
(% S)
(% geen, ktlece
%, MB, SE)
Bileim/muhteva
Klorrler
Asitte
slfatlar
znebilen
Toplam kkrt
Temizlik
Kabul/ret eik deerleri
Hacim kararll
Kuruma bzlmesi
Kabul/ret eik deeri
Havada
soutulmu
yksek frn curufunun
Beyan deeri
hacim
kararlln
etkileyen bileenler
Dier
maddelerin
kmas
(%
kuruma
bzlmesi)
(Grn,
gzle
grlr
atlama
veya paralanma)
tehlikeli
aa X karar YY/no (yy-aa-gg)
ekil ZA.2 - Sistem 2+ 'daki dolgu agregalar iin CE iaretleme bilgilerine rnek
37
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003


02
TS EN 12620
Standard numaras
Beton agregalar
rnn tarifi
Tane ekli
Beyan deeri
(FI)
Tane bykl
Gsterili
(d/D)
Tane younluu
Beyan deeri
(Mg/m )
Temizlik
ok ince malzemenin Kabul/ret eik deeri ve (%)
kalitesi
Kategori
(MB, SE)
Kavk muhtevas
Kategori
(Mesel SC10)
Paralanma/krlma
direnci
Kategori
(LA15)
Parlatma direnci
Kategori
(PSV56)
Anma direnci
Kategori
(AAV10, AN30)
Bozunma direnci
Kategori
(MDE20)
Beyan deeri
(% C)
Kategori
(Mesel AS0,2)
Kabul/ret eik deeri
(% S)
Bileim/muhteva
Klorrler
Asitte
slfatlar
znebilen
Toplam kkrt
Betonun priz alma ve

sertleme
hzn Kabul/ret eik deeri
deitiren bileenler
(Dakika cinsinden
katlama sresi
ve
basn
dayanm, % S)
Karbonat muhtevas
Beyan deeri
(% CO2)
Kabul/ret eik deeri
(% WS)
Hacim kararll
Kuruma bzlmesi
Havada
soutulmu
yksek frn curufunun
Beyan deeri
hacim
kararlln
etkileyen bileenler
Su emme oran
Beyan deeri
Radyoaktif yaylma
Beyan
(istendiinde)
Ar metallerin
kmas
Poliaromatik
karbonlarn
kmas
Dier
maddelerin
kmas
(Grn)
(% WA)
deerleri
aa
aa
Kullanm yerinde geerli

olan eik deerler
tehlikeli
3
aa Mesel, Madde X: 0,2 m
Donma-zlmeye kar
Beyan deeri
dayankllk
Alkali-silika reaktifliine Beyan
dayankllk
(istendiinde)
(F veya MS)
deerleri
ekil ZA.3 - Sistem 4'deki beton agregalar iin CE iaretleme bilgilerine rnek
38
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003


01
TS EN 12620
Standard numaras
Beton agregalar
rnn tarifi
ncelik/tane bykl
Beyan deeri
(Elekten
geen
ktlece %)
Tane younluu
Beyan deeri
(Mg/m )
Beyan deeri
(% C)
Kategoriler
(Mesel AS0,2)
Kabul/ret eik deeri
(% S)
(% geen, ktlece
%, MB, SE)
Bileim/muhteva
Klorrler
Asitte
slfatlar
znebilen
Toplam kkrt
Temizlik
Kabul/ret eik deeri
Hacim kararll
Kuruma bzlmesi
Kabul/ret eik deeri
Havada
soutulmu
yksek frn curufunun
Beyan deeri
hacim
kararlln
etkileyen bileenler
Dier
maddelerin
kmas
(%
kuruma
bzlmesi)
(Grn,
gzle
grlr
atlama
veya paralanma)
tehlikeli
aa X karar YY/no (yy-aa-gg)
ekil ZA.4 - Sistem 4'deki dolgu agregalar iin CE iaretleme bilgilerine rnek
39
ICS 91.100.15; 91.100.30
TRK STANDARDI
TS 706 EN 12620/Nisan 2003
Kaynaklar
EN 206-1, Concrete - Part 1: Specification, performance, production and conformity.
prEN 13055-1:1997,
Lightweight aggregates - Part 1: Lightweight aggregates for concrete, mortar and

grout.
CEN Report CR1901, Regional specifications and recommendations for the avoidance of damaging alkali
silica reactions in concrete.
40

TS 706 en 12620 Beton Agregaları

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS 706 en 12620 Beton Agregaları

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ICS 91.100.15; 91.100.

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDLARI ENSTTS

Kalite Sistem Belgesi

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Agregalarn Genel zellikleri in

1) TSE Notu - Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir.

ICS 91.100.15; 91.100.30

EN, ISO, IEC

Test for mechanical and physical

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

TS EN 1097-9 Agregalarn Mekanik ve Fiziksel

Deney Elekleri - Metal Tel rgl

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

Bu standardn amalar bakmndan, aadaki terimler ve tarifler geerlidir:

3.2 Doal agrega

3.3 Kark (tuvenan) agrega

3.4 Yapay agrega

3.5 Geri kazanlm agrega

3.6 Dolgu agregas

3.7 Agrega tane snf (bykl)

3.8 nce agrega

3.10 Doal olarak snflandrlm 0/8 mm'lik agrega

3.12 ok ince malzeme

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

4.2 Agrega tane snflar

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

4.3 Tane bykl dalm (granlometri)

D/d 2 veya D 11,2 mm

D/d > 2 ve D > 11,2 mm

Elekten geen ktlece yzde

a) D > 11,2 mm ve D/d > 2

Btn tane byklkleri, izelge 3'te verilen genel snrlara uymaldr.

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

Orta gz aklkl elek

Orta gz aklkl eleklerdeki genel snrlar ve toleranslar

4.3.3 nce agregalar

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

4.3.4 Doal olarak snflandrlm 0/8 mm'lik agregalar

4.3.5 Kark agregalar

Aada gsterilen eleklerin genel snrlar

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003

4.3.6 Dolgu agregalar

4.3.7 zel kullanm amal agregalar

4.4 ri agregalarn tane ekli

4.5 ri agregalarn kavk (kabuk) muhtevas

ICS 91.100.15; 91.100.30

TS 706 EN 12620/Nisan 2003