..

TRKYENN CORAF KONUMU(Kemal Arslan)

TRKYENN CORAF KONUMU

.Trkiyenin Matematik(Mutlak) Konumunun Sonular

Deerli arkadalar, Trkiye 36 -42 Kuzey paralelleri, 26 -45 Dou Meridyenleri arasnda yer alr.
Trkiye; Kuzey yarm Krenin Orta kuanda yer alr. imdi bu durumu detaylandralm:

Orta kuak

Boylam

Trkiyenin
matematik
konumu

K.YarmKre

Dnenced

-Drt mevsim belirgin bir ekilde yaanr.

-Yllk scaklk fark fazladr.
-Bat rzgrlarnn etkisindedir.
-Cephe yalar grlmektedir.
-Ilman iklimler (Akdeniz klimi) etkilidir.

-Dousu ile Bats arasnda 76 dakikalk zaman fark bulunur.

-Doudaki merkezlerde yerel saat daima daha ileridir.

-Dalarn gney yamalar daha ok snr.

-Glge yn le vakti daima Kuzeyi gsterir.
-21 Haziranda yaz, 21 Aralkta ise k mevsimi balar
-Kuzeyden gelen rzgrlar scakl drr.
-Gneyden gelen rzgrlar scakl ykseltir.
-Kuzeye gidildike scaklk ve izgisel hz azalr.
-Kuzeye gidildike yerekimi artar, glge boyu uzar.

Gne nlar hibir zaman dik ayla gelmez.

Glge boylar hibir zaman 0 metre olmaz.

YORUM FARKI: Deerli arkadalar yukarda verilen sonulara yle bakabiliriz: Eer matematik

konumdan dolay gneyden-kuzeye doru bir deiiklik meydana gelirse, bu deiiklii Kuzey Yarm
Krenin kantn sayabiliriz. rnek: Trkiyenin Kuzeyinden gneyine gidildike izgisel hz artar; eer
Trkiye Gney Yarm Krede yer alsayd bu defa izgisel hz azalrd. Bu durum, bizim Kuzey Yarm
Krede olduumuzu kantlar.
..cografya_1903@hotmail.com

..TRKYENN CORAF KONUMU(Kemal Arslan)

HATIRLA: Arkadalar, kutuplar hep souk (tek mevsim: K), ekvator kua hep scak(tek mevsim:
Yaz) iken, orta kuakta(Trkiyede) yl iinde scaklk deiimi ok fazla olduu iin, drt
mevsimbelirgin yaanr. Buna bal olarak, orta kuakta yl iinde giysi deiimi, tarm rn eidi ve
bitki eitlilii fazladr.
Not: Eer saatlerle ilgili herhangi bir durum ile karlarsak onu da BOYLAM ile aklarz.

TRKYENN ZEL(GREL) KONUMUNUN SONULARI

Deerli arkadalar bu konuda una dikkat edersek bu konunun ana damarlarn yakalarz. Matematik
konum iinde yer almayan tm unsurlar (Yer ekilleri, karasallk, denizellik, jeolojik yap, komular,
ulam, kltrel yap, madencilik vb.) zel konum iinde deerlendiriyoruz. Ayrca, jeopolitik konum
da zel konum iinde yer almaktadr.
Jeopolitik konum:Devletlerin corafi zellikleriyle siyasetleri arasndaki ilikileri inceleyen bilimdir.
Ksaca bir lkenin dnya zerindeki arln artran unsurlardr.

Trkiyenin Jeopolitik nemini arttran baz unsurlar unlardr:

Trkiye; Asya, Avrupa ve Afrika ktalarnn birbirlerine en ok yaklat yerde bulunmaktadr.
Transit ticareti gelimitir, enerji nakil hatlar yaygndr.
Trkiye, dnyann en byk petrol rezervlerinin bulunduu Orta Dou lkeleri ile komudur.
Trkiye, anakkale ve stanbul Boazlarna hkimdir. Karadeniz Akdeniz arasndaki suyolu
Trkiyenin kontrolndedir.
Trkiye, stratejik maddelere sahip Orta Asyaya da yakndr. Bu durumTrkiyeyi dnya g
dengesinde ok nemli bir konuma getirmektedir.

Dikkat! Arkadalar, Matematik ve zel konum ile ilgili dikkat etmemiz gereken bir durum da aslnda
ayn ey zannettiimiz ama farkl olan iki durum aadaki gibidir:

Drt mevsimin belirgin yaanmas

Ayn anda birden ok mevsim zelliklerinin grlmesi

..Matematik Konum
.zel Konum ile aklanr.

Deerli Arkadalar; bu tr sorularda zellikkelimesini grrseniz zel konumu iaretleyiniz! nk

zellik kelimesinin burada ortaya kmasnda yer ekilleri ve denizellik etkilidir.

..cografya_1903@hotmail.com

..TRKYENN CORAF KONUMU(Kemal Arslan)

..Trkiyede Saat Hesaplamalar
Arkadalar, bu konuyla ilgili dorudan az sayda soru gelse de eldiricilerde ok fazla bilgi karmza
kar. Saat hesaplamalarn u ekilde ele alrz:

1. Yerel Saat: Trkiyenin her yerinde farkldr. Douda ileri, batda ise geridir. Sadece ayn
boylamda yer alan merkezlerde ayndr(haritada grld gibi). Daha ok dini uygulamalarda
(ezan, sahur) karmza kar.

Yerel Saat; gnein tam tepede olduu anda hesaplanr. Bununla ilgili genellikle u ekilde sorular
gelmektedir: Merkezler verilir ve merkezler arasnda yerel saat fark sorulur. u noktaya dikkat
etmeliyiz: Merkezler dou-batdorultusunda birbirinden ne kadar uzaksa, yerel saat fark da buna
bal artar.

2. Ulusal Saat: Trkiyenin her yerinde ayndr. Yazn 45 Dou Meridyeni (Idr), Kn ise 30 Dou
Meridyeni (zmit) ortak saat olarak kullanlr. Sosyal hayatn ve i hayatnn dzenli olmasn
salar.

Ulusal(ortak) saat Trkiyenin her yerinde ayndr. Bu konu ile ilgili sorularda mevsimlere (yaz
mevsimi mi? K mevsimi mi?) dikkat edilir. imdi yaz ve k durumlarna gre ortak saate iki
rnek verelim:
..cografya_1903@hotmail.com

..TRKYENN CORAF KONUMU(Kemal Arslan)

..TRKYEDE MEVSMLER
Arkadalar, mevsimlerle ilgili bazen dorudan, bazen de dolayl olarak sorular gelmektedir.
Mevsimleri ezberleme yerine, aada verilen ekillere bakarak daha kalc renebiliriz. Eksen
eikliinden dolay (23 27) Trkiyede 4 mevsim belirgin yaanr. imdi bu mevsimlere srasyla
bakalm;

..cografya_1903@hotmail.com

..TRKYENN CORAF KONUMU(Kemal Arslan)

....Mevsiminde
kuzeye doru gndz sresi uzar(En uzun gndz=SNOP)
Yaz
Trkiyede
K

Mevsiminde gneye doru gndz sresi uzar(En uzun gndz=HATAY)

Uyar:Deerli Arkadalar; Trkiye, Kuzey Yarmkrenin orta kuanda yer ald iin yllk scaklk fark
fazladr. Bu yzden drt mevsim belirgin bir ekilde yaanr.

ANALZ: Deerli Arkadalar; Trkiyede en ksa gndz 21 Aralk tarihinde yaanr. 21 Aralktan sonra

gndz sreleri uzar, 21 Haziranda en uzun gndz yaanr. 21 Hazirandan 21 Aralk tarihine kadar
gndz sreleri hep ksalr. Mesela Ocak aynda geceler gndzlerden daha uzun olup, bu ayda
gndz sreleri her geen gn uzar. Temmuz aynda ise gndzler gecelerden daha uzun olup,
gndz sresi her geen gn ksalmaktadr. Sanrm imdi biraz daha iyi analiz yapm olduk.

.Karma ekil yorumu

UYARI:Ayn boylamda yer alan merkezler(Abana-Akpnar-Silifke) iin yerel saatleri, len vakti,
gnein en tepede olduu an ve glge boyunun gn iinde en ksa olduu an ayndr.
UYARI:Ayn enlem zerinde yer alan merkezler(Seluk-Derbent-Nurhak-Kurtalan) iin ekvatora
uzaklklar, gurup-tan-afak-alacakaranlk sresi, izgisel hzlar, gece gndz sreleri, gece gndz
sre fark, gne nlarnn geli as, glge boylar ve yer ekim kuvveti ayndr

..cografya_1903@hotmail.com

..TRKYENN CORAF KONUMU(Kemal Arslan)

Bu nite ile ilgili kalp sorular..!!

Bu nite ile ilgili kalp sorular..!!

Soru: Abana-Akpnar-Silifke merkezlerinin

yerel saatler birbirine ok yakndr. Bu durum
bu merkezlerin hangi ynden de birbirine
yakn olduunun bir kantdr?

Soru: Aadakilerin hangisinde verilen iki

kent arasndaki yerel saat fark dierlerinden
daha fazladr?

A)
B)
C)
D)
E)

Boylam dereceleri
Ykseltileri
Enlem dereceleri
Yllk scaklk ortalamalar
Denize uzaklklar

A) Sinop - Ankara
B) zmir - Adana
C) Bursa Erzurum
D) Manisa -ankr
E) zmit Karaman

zm:Boylam dereceleri ayn olan

merkezlerde yerel saat ayndr. Bundan
dolay verilen merkezlerin Boylam dereceleri
ayndr.Cevap: A

zm: Dou-bat dorultusunda birbirinden

uzak merkezlerde yerel saat fark fazladr.
Verilen merkezler iinde Dou-bat
dorultuda birbirinden en uzak olanlar Bursa
ile Erzurum illeridir.Cevap C

Soru:Aadakilerin hangisinde verilen

tarihlerde, Samsundaki gndz ve gece
sreleri Hataydan daha uzundur?

Soru: Trkiyenin zel konumunun

aadakilerden hangisi zerinde etkili olduu
sylenemez?

Gndz Sreleri Gece sreleri

A) Yerel Saat

A) 21 Mart

23 Eyll

B) Deniz ulam

B) 23 Eyll

21 Haziran

C) 21 Haziran

21 Aralk

D) 21 Aralk

21 Mart

E) 21 Ocak

23 Eyll

zm: Yaz mevsiminde kuzeye

doru(Samsuna) gidildike gndz sresi
uzar, K mevsiminde ise gece sreleri
uzar.Cevap C

C) Turizm Etkinlikleri
D) klim Koullar
E) Transit Tamaclk

zm:Bir yerin kendisine has zelliklerine

zel konum denir. Yer ekilleri, karasallk,
denizellik, jeolojik yap, komular, ulam,
kltrel yap gibi unsurlar zel konumu
etkiler. Enlem, Boylam(Yerel saat) matematik
konum ile aklanr. Cevap A

..cografya_1903@hotmail.com

..TRKYENN CORAF KONUMU(Kemal Arslan)

Bu nite ile ilgili kalp sorular..!!

Bu nite ile ilgili kalp sorular..!!

Soru:Trkiyede k saati uygulamasnn

olduu bir gnde, aadaki ehirlerin
hangisinin yerel saati ile ulusal saati
arasndaki fark en azdr?
A) Ankara

Soru:Ticari ve ekonomik ilikilerin

kolaylatrlmas, haberleme ve ulam
hizmetlerinin hzl ve dzenli bir ekilde
yaplabilmesi iin, ortak saat ya da ulusal saat
uygulamasna ihtiya duyulmutur.

B) Rize
C) Samsun
D) Bilecik
E) zmir

zm:K mevsiminde ulusal saat 30 dou

boylam (zmit) kabul edilir. Fark az
denildiine gre zmitin boylamna en yakn
merkezi (Bilecik) sememiz gerekir. Cevap: D

Soru:
-Trkiyede k mevsiminde cephe yalar
grlr.
-Yllk scaklk deiimi fazladr.
Aadakilerden
hangisinin
Trkiyede
yaanan bu durumun temel nedeni olduu
sylenebilir?
A) Dnenceler dnda yer almas
B)Orta kuakta yer almas
C) Balang meridyeninin dousunda olmas
D) Kuzey yarmkrede yer almas
E) evresinde yksek dalarn olmas

Buna gre Temmuz aynda aada verilen

merkezlerden hangisinin yerel saati ile ulusal
saati arasndaki fark daha fazladr?
A)Konya
D)Hatay

B)Trabzon
E) Aydn

C)Gaziantep

zm: Yaz mevsiminde (Temmuz ay

denilmi) ulusal saat 45 dou boylam (Idr)
kullanlr. Fark fazla dediine gre Idra en
uzak merkezi (Aydn) sememiz
gerekir.Cevap: E

Soru:Aadakilerden hangisi Trkiyenin

jeopolitik adan nemli bir konuma sahip
olmasn salayan zelliklerden biri deildir?
A) stanbul ve anakkale boazlarnn var
olmas
B) Uluslararas transit
zerinde bulunmas

ticaret

yollarnn

C) Petrol kaynaklarna sahip blgelere yakn

olmas
D) Farkl ekonomik niteliklere sahip lkelere
komu olmas
E) kesimlere doru gidildike scaklk farknn
artmas

zm:Drt mevsimin belirgin yaanmas,

Bat rzgrlarnn grlmesi, Cephe
yalarnn etkili olmas Trkiyenin Orta
kuakta yer aldn kantlar.Cevap: B

zm: kesimlere doru gidildike scaklk

farknn artmas Trkiyenin jeopolitik
konumunu az etkiler.Cevap: E

..cografya_1903@hotmail.com

..TRKYENN CORAF KONUMU(Kemal Arslan)

NOT: bir Reklam kokan hareket hakkmzda var herhalde

Tm konular kapsayacak ve rnekleyecek ekilde hazrladm Evveliyat kpss zml Corafya soru
Bankam kt!!

.
Tm Evveliyat serisi ve daha fazlas iin http://evveliyat.com/ adresimizde bulabilirsiniz..!!

Snava hazrlanan siz deerli Arkadalara baarlar dilerim..!!

Corafyac

Kemal Arslan

..cografya_1903@hotmail.com