Beleidsplan Onderwijsinnovatie 2008-2010

FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN
PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN
Dienst Onderwijsondersteuning
BELEIDSPLAN ONDERWIJSINNOVATIE 2008-2010
De voorbije 10 jaar werd onderwijsinnovatie aan de Universiteit Gent voornamelijk gestimuleerd via pro-
jecten die door het departement Onderwijs gefinancierd werden. Aanvankelijk werden de projecten ook
door het departement onderwijs geselecteerd (Stiho). Later verliep die selectie via een formele coördina-
tie door de instelling (convenantprojecten). Vanaf 2005 kreeg de universiteit middelen voor een globaal
onderwijsontwikkelingsplan waarbij het departement onderwijs enkel het algemeen kader goedkeurde en
toezag op de algemene uitvoering. Op dat moment was het de keuze van de universiteit om met die mid-
delen vooral innovatieprojecten te financieren (OPL).
In 2008 krijgen de faculteiten meer autonomie: voor elke faculteit zijn vanaf dan jaarlijks geoormerkte
middelen voorzien (BC 17/12/2007) die worden toegewezen aan de onderwijsdirecteur en die gebruikt
kunnen worden voor werking en/of personeel. Aan de faculteiten wordt gevraagd om een door de facul-
teitsraad goedgekeurd beleidsplan voor onderwijsinnovatie in te dienen bij het instellingsbestuur. Daarin
dient aangegeven hoe de geoormerkte middelen hun plaats krijgen. Het plan dient evenwel de concrete
besteding van de middelen te overstijgen. Het impliceert dus een visie op (onderwijs)innovatie en verwijst
naar innovatie-initiatieven die de faculteit al heeft genomen.
De geoormerkte middelen zijn bestemd voor projectmatige initiatieven met een duidelijke begin- en eind-
datum en met verifieerbare resultaten. De middelen mogen niet verdeeld worden over de vakgroepen ter
ondersteuning van de recurrente onderwijsactiviteiten. Ze kunnen wel tijdelijk ingezet worden voor de ge-
richte ondersteuning van de onderwijsactiviteiten indien er een duidelijk geformuleerde component inzake
onderwijsontwikkeling is die achteraf de onderwijsactiviteiten ondersteunt zonder inzet van de specifieke
middelen voor onderwijsinnovatie.
Voor de FPPW wordt in 2008 92.844,35 EURO voorzien. Wat in 2008 niet opgebruikt is, kan naar 2009
overgedragen worden. Het onderwijsinnovatieplan moet binnen de drie maand na toewijzing van de mid-
delen via de onderwijsraad aan het instellingsbestuur ingediend worden.
Onderwijsconcept
De Universiteit Gent wil opleiden tot grensverleggend, methodisch en probleemoplossend denken. Stu-
denten worden daarbij verondersteld actief te leren en in staat te zijn om hun eigen leerproces in goede
banen te leiden. Studenten moeten 'durven denken'. De Universiteit Gent kiest ook een 'campusuniversi-
teit' eerder dan een virtuele universiteit, en voor een decentrale organisatie waarbij de faculteiten de cen-
trale onderwijsvisie zelf invullen.
De centrale principes leidden in de FPPW tot een aanpak die steeds vertrekt vanuit vijf kernelementen:
 competentiegericht onderwijs: het verwerven van competenties staat centraal, zodat studen-
ten nieuwe uitdagingen en problemen adequaat kunnen aanpakken;
 gebaseerd op actief en samenwerkend leren: studenten krijgen een grondige en omvangrijke

theoretische basis en gaan daarmee al van bij het begin aan de slag met onderzoek in relatie tot
de praktijk; kennis en inzicht worden verondersteld sociaal gebonden te zijn en worden gecon-
strueerd in samenwerking met medestudenten en docenten;
Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

Henri Dunantlaan 2, B-9000 Gent www.pp53.UGent.be
 in context: leren gebeurt altijd in context wat impliceert dat het leren aansluit bij authentieke
(professionele en academische) contexten zoals werkomgevingen, probleemsituaties, en zelfs de
interessewereld van de studenten zelf; contextualisering levert een belangrijke persoonlijke erva-
ringsbasis op die de verankering van theoretische kennis versterkt;
 met de nadruk op reflectie enerzijds: praktijk- en onderzoekservaringen vormen de basis voor

reflectieaciviteiten die de verwerking van de aangebrachte kennis stimuleren, de opbouw van
nieuwe kennis op gang brengen, en de sleutel moeten worden tot 'opleiden tot kritisch denker';
 en coaching en feedback anderzijds: de opleidingen kiezen er voor om studenten intensief te

begeleiden; studenten krijgen regelmatig feedback over taken en opdrachten en worden gestimu-
leerd om hun eigen resultaten in vraag te stellen en te anticiperen op nieuwe kennis.
Een visie op onderwijs en dus op onderwijsinnovatie beperkt zich niet tot de manier waarop het onderwijs
wordt verstrekt. De effecten van een visie strekken zich uit over alle facetten met betrekking tot het orga-
niseren, administreren, faciliteren, ontwerpen, uitvoeren, evalueren en monitoren van leer- en onderwijs-
processen.
10 jaar onderwijsinnovatie aan de FPPW
De FPPW is met enkele sterke inhoudelijke lijnen altijd aanwezig geweest in de onderwijsinnovatie aan
de UGent.
A. Ontwikkeling van een 'blended leeromgeving' voor probleemgestuurd en ca-

susgebaseerd onderwijs
Promotor: prof. Paulette Van Oost
 Een instrument als ondersteuning van casusgebaseerd vaardighedenonderwijs met toepassin-

gen in de opleidingen klinische psychologie en gezondheidskunde (STIHO, 2002)
 E-learning binnen de psychologie: multimediale en webgebaseerde implementatie binnen een

skillslab omgeving (Convenant, 2002)
 Online leeromgeving die werkt a.d.h.v. probleemgestuurd onderwijs (OPL, 2005)
 Geïntegreerd online leren van redeneer- en communicatievaardigheden in een blended leerom-

geving (OPL, 2006)
Deze lijn van projecten resulteerde in uitgewerkte casussen en scenario's voor individuele trajecten door-
heen een probleemstelling. Er werd expertise opgebouwd in o.a. het ontwikkelen van videomateriaal en
er zijn heel wat handleidingen en leidraden beschikbaar.
B. Implementatie van een digitaal portfolio

Promotor: prof. Antonia Aelterman
 Een elektronische stagebegeleidingsvoorziening voor de Universiteit Gent (Convenant, 2004)
 De implementatie van een elektronisch portfolio als stagebegeleidingsinstrument in de academi-

sche lerarenopleiding (C+, 2005)

 Digitaal portfolio en alternatief leertraject voor werkstudenten met een lesopdracht (OPL, 2005)
 Implementatie van een digitaal portfolio in de academische lerarenopleiding (OPL, 2006)
Deze lijn van projecten lag aan de basis van de portfolio-implementatie in Minerva. In de rand daarvan
werd geëxperimenteerd met mogelijkheden om verschillende opleidingsonderdelen in één portfoliogeba-
seerd traject te integreren.
C. Ontwikkelen van leermateriaal voor wiskunde- en statistiekonderwijs

Promotor: prof. Gilberte Schuyten
 Innovatieve elektronische leeromgeving voor het gebruik in statistiek- en wiskundeonderwijs

(STIHO, 1997).
 Een elektronische onderwijsleeromgeving voor probleemgestuurd wiskunde- en statistiekonder-

wijs (STIHO, 1999)
 Leren in een virtuele realiteit: virtueel experimenteren (STIHO, 2000-2002)
 Een elektronische leeromgeving voor experimentele designs.
Vanuit deze lijn van projecten werden verschillende leerobjecten en leerinhouden ontwikkeld. Er werd
ook expertise opgebouwd rond het uitwerken van een individueel leertraject in een online leeromgeving.
De voorbereidende cursus wiskunde die de dienst onderwijsondersteuning nu aanbiedt, kan als uitloper
van deze projectenlijn gezien worden.
D. Ontwikkelen van een tool voor 'collaborative research'

Promotor: prof. Geert Van Hove
 Narratief- en levensverhalen onderzoek: uitbouw van een e-based 'reflective practicum' (OPL,
2006).
Dit project is gericht op het elektronisch ondersteunen van samenwerking. Studenten krijgen toegang tot
een omgeving waar ze onderzoeksideeën rond narratief onderzoek kunnen opdoen en aan elkaar kun-
nen voorleggen.
Basisprincipes
A. Innoveren om te verbeteren
Onderwijsvernieuwing is geen doel op zich. De uiteindelijke bedoelingen van om het even welke vorm
van onderwijsvernieuwing zijn: enerzijds beter functioneren van de (individuele) docent en anderzijds een
beter functioneren van de organisatie met het oog op het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Onder-
wijsvernieuwing is bijvoorbeeld een belangrijk instrument voor het verbreden (bv. alternatieve trajecten
voor alternatieve doelgroepen) en verbeteren (bv. betere intake met mogelijkheden tot zelfevaluatie en
bijsturing) van de studenteninstroom. Nieuwe ontwikkelingen zullen altijd gebeuren in samenwerking
/overleg met de KCO waarbij telkens zal onderzocht worden of aan de innovatie ook een vorm van evalu-
atie kan gekoppeld worden.

B. Zorgen voor een zo breed mogelijk draagvlak
“Wanneer de dragers van verandering niet erkend worden door wie de verandering moet ondergaan,
werkt alle moeite contraproductief,” schrijft Tom Lanoye. Het kiezen van voortrekkers, het werken met
proefprojecten, en het uitwerken van 'goede voorbeelden' is daarom essentieel.
C. Breder dan faculteitsbreed
Onderwijsinnovatie is geen geïsoleerd gebeuren. Het bestendigen en uitbreiden van contacten en net-
werken is belangrijk. Op die manier worden ideeën opgedaan en verspreid, kunnen lokale projecten in
bredere gehelen gekaderd worden, of wordt simpelweg vermeden dat men op verschillende plaatsen aan
hetzelfde werkt. Daarom zal waar mogelijk overlegd worden met innovatiepartners binnen en buiten de
universiteit en zullen ontwikkelingen/resultaten steeds aan de (inter)nationale stand van zaken getoetst
worden via studiedagen en conferenties.
D. Continuïteit door integratie
Een veelgeformuleerde klacht bij (innovatie)projecten, is dat opgebouwde expertise en eventuele realisa-
ties na afloop verloren gaan door gebrek aan vervolgprojecten en/of vertrek van personeel. Nochtans is
het eigen aan projecten dat deze van beperkte duur zijn.
Projecten zouden daarom in de eerste plaats een versnellend karakter eerder dan een ondersteunend
karakter moeten hebben. Ze kunnen gebruikt worden om op korte tijd iets te realiseren dat anders veel te
lang zou aanslepen of misschien helemaal niet zou kunnen gerealiseerd worden, of om ideeën en nieuwe
technieken eerst uit te proberen en op punt te stellen. De continuering van resultaten en expertise kan
niet liggen in een blijvende behoefte aan extra mensen en middelen maar moet liggen in de integratie er-
van in bestaande structuren. Zo kunnen producten geïntegreerd worden in Minerva, kan expertise door-
gegeven worden via professionaliseringsinitiatieven... De dienst onderwijsondersteuning vervult daarin
een centrale rol en zal fungeren als facultair doorgeefluik en expertisecentrum.
E. Return on investment
Bij het uitwerken van projecten moet, naast de pedagogische gronden en de maatschappelijke context,
ook rekening gehouden worden met het aantal geaffecteerde studenten/docenten. Een vernieuwingspro-
ject dat zich op een grote groep studenten richt zal wellicht prioritair zijn op een project dat maar enkele
studenten ten goede komt. Het rendement van een vernieuwingsproject kan ook vergroot worden door de
basis meer algemeen uit te werken of door 'spinoffs' te voorzien die een bredere impact hebben.
F. De lamp op de korenmaat
De innovatieprojecten die de voorbije jaren aan de FPPW ontwikkeld werden, genereerden zeer interes-
sante nieuwe mogelijkheden en documenten. Helaas zijn al deze resultaten meestal slechts in heel be-
perkte kring bekend. De 'disseminatie-activiteiten' zoals presentaties op studiedagen of het beschikbaar
stellen van materiaal via een aparte projectsite hebben vooral een insiderpubliek als bereik. Het is nood-
zakelijk dat de lamp niet onder de korenmaat maar er bovenop geplaatst wordt in die zin dat initiatieven
en mogelijkheden geïnventariseerd, gedocumenteerd en voor een breed publiek ontsloten moeten wor-
den.

Projectvoorstellen 2008-2010
A. Verdiepen en uitbreiden van de voorbereidende cursus wiskunde
Via de url http://www.studerenaandefppw.ugent.be biedt de dienst onderwijsondersteuning sedert 2003

een voorbereidende cursus wiskunde aan. Deze cursus is gegroeid uit de projecten van de vakgroep
data-analyse en gericht op leerlingen uit het secundair onderwijs die een opleiding aan onze faculteit
overwegen. In de beginjaren (1997) was dit een klassikale zomercursus, later evolueerde hij om prakti-
sche redenen naar een online cursus waarmee toekomstige studenten hun wiskundevoorkennis kunnen
inschatten en eventueel bijwerken. De bestaande wiskunde-inhouden zijn echter heel summier, ze kun-
nen gemakkelijk dieper uitgewerkt worden (beter uitgewerkte inhouden, oefeningen, inbouwen van een
instaptoets, voortgangstoetsen). Daarnaast ligt een uitbreiding met statistiekinhouden uit de bachelors
voor de hand. Beide ingrepen moeten respectievelijk de voorbereidende waarde van de cursus verster-
ken en mogelijkheden creëren om alternatieve trajecten uit te werken voor bijvoorbeeld werkstudenten en
studenten in schakelprogramma's. De cursus heeft ook een heel ander potentieel, dat nu nauwelijks be-
nut wordt. Uit analyses bleek dat van de studenten in eerste bachelor meer dan 30% zich in de aanloop
naar een definitieve studiekeuze al registreerde voor de voorbereidende cursus wiskunde. Wanneer een
student zo vroeg kan geïdentificeerd worden en, via bijvoorbeeld een intake vragenlijst, kan gepeild wor-
den dan opent dit perspectieven om het studiekeuzeproces van de instroom beter in kaart te brengen of
zelfs om meer diversiteit in de studentenpopulatie te brengen. Deze intake kan in samenspraak met de
trajectbegeleider opgezet worden en complementair zijn aan de gegevens die men centraal bevraagt.
De cursus wordt op dit ogenblik als een aparte website aangeboden. Het lijkt een interessante piste om
de inhouden via Dokeos aan te bieden zodat nieuwe ontwikkelingen in de voorbereidende cursus gemak-
kelijk naar cursussites in Minerva kunnen getransfereerd worden en de cursus zelf als 'test- en showcase'
voor bepaalde ontwikkelingen kan dienen. Anderzijds moet een structurele oplossing voor het ontwikke-
len van e-content voorzien in de mogelijkheid om met verschillende ontwikkelaars samen te werken en
moet naast de output ook het bronmateriaal beschikbaar zijn (bv. het Word document achter een pdf be-
stand). Dokeosgebaseerde leeromgevingen zoals Minerva en Zephyr zijn op dit ogenblik enkel geschikt
om inhouden aan te bieden. In de marge van de uitbreiding van de voorbereidende cursus wiskunde
dient gedacht over een platform voor het ontwikkelen van digitale content bijvoorbeeld op basis van wiki
technologie. Een dergelijk platform moet toelaten om op een gedistribueerde manier samen aan digitaal
cursusmateriaal te werken. Wanneer daarbij de mogelijkheid zou bestaan om materiaal vanuit een apart
'authoring' platform op een transparante manier via een Dokeos-leeromgeving aan te bieden, kan dat een
oplossing zijn om leermateriaal op één plaats te ontwikkelen en te onderhouden, en op verschillende
plaatsen -zelfs in verschillende contexten- te gebruiken.
Het omvormen van de voorbereidende cursus wiskunde tot een elektronische leeromgeving voor het on-
dersteunen van statistiekonderwijs sluit alleszins perfect aan bij eerdere inspanningen om leermateriaal
voor wiskunde- en statistiekonderwijs te ontwikkelen. Er zijn ook synergieën buiten de faculteit. Zo be-
staan er nu al samenwerkingsverbanden met de faculteit politieke en sociale wetenschappen en zijn pro-
jecten zoals 'ritswegen' interessant om alternatieve trajecten over meerdere cursussen uit te werken.
Doelstellingen
1. De voorbereidende cursus wiskunde herwerken naar een volwaardige onlineleeromgeving die

het statistiekonderwijs aan de faculteit kan ondersteunen. Aan deze doelstelling wordt een onder-
zoekslijn gekoppeld: er wordt een opzet uitgewerkt om na te gaan of het doornemen van de voorberei-
dende cursus de wiskundevoorkennis kan verbeteren.

2. Aan de voorbereidende cursus wordt een degelijke 'intake' verbonden die het studiekeuzeproces
van de intekenende student in kaart moet brengen en tot een genuanceerde profilering van de instroom
moet leiden. De intake gegevens moeten het ook mogelijk maken om na te gaan of een voorbereidende
cursus wiskunde een invloed kan hebben op de diversiteit van de instroom.
3. De cursus zal ingebed worden in een Dokeosgebaseerde leeromgeving van waaruit experimente-
le ontwikkelingen gemakkelijk naar reguliere opleidingsonderdelen getransfereerd kunnen worden. De
voorbereidende cursus wiskunde is daardoor niet enkel een doel maar evenzeer een middel om innova-
tieve ingrepen voor te bereiden en uit te proberen, en om succesvolle innovatie-initiatieven te promoten.
B. Ontwikkelen en integreren van competentieprofielen voor de verschillende op-

leidingen van de FPPW
Het competentiedenken bepaalt steeds meer de manier waarop het onderwijs aan de universiteit georga-
niseerd wordt. Op dit ogenblik is enkel voor de opleiding Sociaal Werk een competentieprofiel uitgeschre-
ven. Het is belangrijk om ook voor de andere FPPW-opleidingen zo snel mogelijk een competentieprofiel
uit te werken en op een transparante manier in de studiefiches van opleidingsonderdelen te integreren.
Integreren impliceert meer dan alleen maar doelstellingen en eindtermen vervangen door competenties.
De competentieprofielen moeten de 'lijm' worden die de consistentie van een opleidingsprogramma uit-
maken. Het moet op een eenvoudige manier mogelijk worden competenties aan opleidingsonderdelen te
koppelen en te bekijken welke competenties op welke manier gerealiseerd worden. Competenties moe-
ten ook kunnen dienen als onderbouw bij bijvoorbeeld volgtijdelijkheid of bij het beoordelen van de gelijk-
waardigheid van cursussen en diploma's.
Wanneer een opleiding meer competentiegericht beschreven wordt, zal er ook vraag komen naar 'tools'
om competentiegericht te kunnen werken en om competenties te evalueren. Zo wordt er gedacht aan
een leidraad rond 'reflectie' of aan templates en competentiematrices die in een portfolio kunnen opgeno-
men worden. Voor het ontwikkelen van een instrumentarium om competenties te toetsen, bekijken we op
welke manier samenwerking met het testpracticum mogelijk is en moeten zo mogelijk de inspanningen
voor het ontwikkelen van een instrument als Casekit gehonoreerd worden.
Doelstellingen
1. Uitwerken van opleidingscompetenties voor elk van de opleidingen aan de FPPW.
2. Integreren van de opleidingscompetenties in de structuur van de opleiding in het algemeen en

in de studiefiches in het bijzonder. Bij deze doelstelling is het ook de bedoeling na te gaan of de cohe-
rentie zoals die door docenten uitgedacht wordt, overeenstemt met de coherentie zoals deze door de stu-
denten gepercipieerd wordt.
3. Ontwikkelen, beschikbaar maken, en documenteren van tools voor competentie-ontwikkeling

en -evaluatie. Deze zullen bij voorkeur geënt zijn op het portfoliosysteem zoals dat in Minerva beschik-
baar is.
C. Voorzien in een algemeen raamwerk voor het ontwikkelen van digitale video-
fragmenten
Doorheen de eerdere projecten met het oog op het uitwerken van een 'blended leeromgeving' voor ca-
susgebaseerd onderwijs werd aan onze faculteit, in samenwerking met DICT en met de dienst BGI, heel

wat expertise opgebouwd betreffende het ontwerpen van digitale videofragmenten voor online leren.
Deze expertise moet zich vertalen in een faculteitsbrede ondersteuning voor het ontwikkelen van digitale
videofragmenten en het uitwerken van een aantal showcases daarrond. Gerelateerd aan de voorberei-
dende cursus wiskunde kan het bijvoorbeeld interessant zijn om sleutelmomenten uit een les via video te
integreren. Daarnaast beoogt dit project een selectie van cursussen te herwerken en er videogebaseerde
digitale leertrajecten voor te voorzien. De herwerking van de cursus Leerpsychologie in het kader van de
OPL projecten aan onze faculteit, fungeert daarbij als voorbeeld. Het is de bedoeling alle ontwikkelingen
nauwgezet te documenteren en onder de vorm van standaarden en procedures beschikbaar te stellen. In
de marge van de 'verbeelding' van cursusmateriaal lijkt het interessant om een pool van digitaal videoma-
teriaal aan te leggen die voorziet in een transparante manier om videofragmenten via Dokeos aan te bie-
den.
Doelstellingen
1. Illustreren van de statistiekuitbreiding in de basiscursus wiskunde met videomateriaal uit de

lessen.
2. Herwerken van een selectie van cursussen op basis van digitale videofragmenten. Bij deze doel-
stelling bekijken we hoe de impact van verschillende vormen van aanbieden van leermateriaal op studie-
gedrag en studieresultaten kan nagegaan worden.
3. Opzetten van een in Minerva-geïntegreerde 'pool' van videofragmenten. Daarvoor wordt in de eer-
ste plaats aan nauwe samenwerking met DICT gedacht.
D. Uitwerken van een kader voor de elektronische ondersteuning van stage- en

masterproefbegeleiding
Op dit moment wordt informatie m.b.t. de stage of de masterproef via Minerva zowel via de website van
de FSA als via sites en documenten van begeleiders en promotoren gecommuniceerd. Alleen al het inte-
greren en volledig digitaliseren van al deze processen is een stap vooruit. Studenten zouden bijvoorbeeld
online stageplaatsen of masterproef-onderwerpen kunnen kiezen, of stageplaatsen en mentoren zouden
online gegevens up-to-date kunnen houden. Het is de bedoeling aan deze digitale administratie ook digi-
tale begeleidingscomponenten te koppelen, zoals een logboek of een tool om aan videoconferencing via
het internet te doen. Op die manier is wellicht meer en regelmatiger overleg tussen begeleiders en stu-
denten, tussen begeleiders onderling, en zelfs tussen studenten onderling mogelijk.
Het uitwerken van een kader voor de elektronische ondersteuning van stage- en masterproefbegeleiding
is het logische vervolg op de inspanningen die de faculteit reeds deed om een digitaal portfolio te imple-
menteren. De dienst onderwijsondersteuning startte in 2003 met een proefproject 'digitaal portfolio'. Op
basis van de ervaringen daarmee werden later en in overleg met het ICTO portfoliofunctionaliteiten in Mi-
nerva ingebouwd. Op dit moment wordt een digitaal portfolio op verschillende manieren gebruikt; voor be-
geleiding van studenten in het postgraduaat Gedragstherapie en van 'leraren in opleiding' in de SLO,
voor het bespreken van cases binnen het opleidingsonderdeel Gezondheidspsychologie, voor het be-
spreken van microlessen in de vakdidactiek psychologie. De begeleiding van stage en scriptie kan volle-
dig aan het digitaal portfolio opgehangen worden. Zo kan er een protocol voor begeleiding via portfolio
uitgewerkt worden dat gedocumenteerd is met uitgeschreven cases en aangevuld wordt met templates
voor onderdelen zoals cv of swot-analyse. Bij de uitwerking van een dergelijk protocol wordt onder ande-
re gesteund op de CD-rom 'Elektronische begeleiding en ondersteuning van de Masterproef' die door de
vakgroep Onderwijskunde in samenwerking met de OU Nederland werd samengesteld.

Doelstellingen
1. Digitaal onderbouwen van de administratie en planning rond stage en masterproef.
2. Uitwerken en documenteren van een algemeen protocol voor het werken met portfolio als bege-
leidingsinstrument.
3. Beschikbaar maken van een tool voor (video)conferencing via het internet. Een dergelijke tool
kan -in combinatie met of los van portfolio- in veel situaties ingezet worden, bijvoorbeeld bij stagebegelei-
ding, bij seminaries met studenten die aan een gelijkaardige masterproef werken, of zelfs voor overleg
met studenten of docenten in het buitenland. In de meest extreme situatie zou online videoconferencing
zelfs een alternatief voor een 'live' spreekuur kunnen zijn.
Kader
A. De rol van de dienst onderwijsondersteuning
De dienst onderwijsondersteuning vervult een centrale rol in het innovatiebeleid van de faculteit. Deze
dienst moet zich profileren als een facultair expertisecentrum voor onderwijsinnovatie dat zorgt voor de
afstemming en continuïteit in innovatieprojecten enerzijds en het doorgeven, documenteren en ontsluiten
van kennis en resultaten anderzijds. De dienst staat ook in voor de evaluatie van onderwijs(innovatie).
Waar mogelijk worden indicatoren en methoden ontwikkeld die toelaten de effecten van innovatieprojec-
ten te evalueren. Zo loopt op dit ogenblik bijvoorbeeld een beperkte studietijdmeting in de lerarenoplei-
ding dat de belasting van het portfolioproject voor LIO studenten in kaart moet brengen.
Pro-actief
Via de activiteiten van de kwaliteitscel wordt de onderwijspraktijk in de faculteit continu gemonitord. Op

basis daarvan kan de dienst onderwijsondersteuning proactief optreden en docenten nieuwe mogelijkhe-
den suggereren, good practices in kaart brengen, mailings en presentaties organiseren...
Ondersteuning van centrale ontwikkelingen
De dienst onderwijsondersteuning is nu al facultair aanspreekpunt voor vragen m.b.t. Minerva. In de toe-

komst zal deze rol groter worden door bijvoorbeeld de ontwikkeling van de toetsomgeving Curios en de
implementatie van Ephorus voor het detecteren van plagiaat.
Donderbank
De universiteit startte onlangs het OASIS-project (Onderwijs Administratie en Student Informatie Sys-
teem). Dat project moet de elektronische ondersteuning uitwerken voor de hele onderwijs- en studenten-
administratie van de universiteit. Een dergelijk project klinkt veelbelovend maar zal altijd beperkend zijn
wanneer een faculteit haar innovatieve rol ten volle wil spelen. Een visie op onderwijs is immers een dy-
namisch gegeven, een onderwijsvisie moet steeds op opleidingsniveau en in de faculteitscontext gereali-
seerd worden. Een breed administratief platform zal bijgevolg altijd achter komen op nieuwe ontwikkelin-
gen. Vanuit de dienst onderwijsondersteuning wordt daarom in samenspraak met de FSA de 'donder-
bank' ('databank van de dienst onderwijsondersteuning') ontwikkeld. De donderbank moet opleidingspro-
gramma's voor student, docent en administratie transparant maken en de mogelijkheid bieden om ver-
schillende soorten informatie in verschillende toepassingen te gebruiken. Zo wordt bijvoorbeeld gedacht

aan het koppelen van de resultaten van studietijdmetingen en evaluaties aan opleidingsonderdelen met
het oog op het samenstellen van GIT's, of aan het beheersen en automatisch controleren van volgtijde-
lijkheid.
Het is uiteraard niet de bedoeling een mini-OASIS uit te werken. De donderbank moet complementair zijn
aan wat men centraal ontwikkelt. De evolutie van het OASIS project zal dan ook nauwlettend in de gaten
gehouden worden.
B. Timing
Onderstaande tabel geeft de deadlines die we voor de verschillende (sub)projecten vooropstellen:
05-2008
06-2008
07-2008
08-2008 D2 basis voor een algemeen protocol voor portfolio als begeleidingsinstrument beschikbaar
09-2008 D3 tool voor videoconferencing beschikbaar
10-2008 A1 voorbereidende cursus wiskunde herwerkt en in Dokeos geintegreerd
11-2008
12-2008
01-2009 C1 videobasis voor statistiek uitgewerkt
02-2009 B1 uitgewerkte competentieprofielen voor alle FPPW opleidingen
03-2009
04-2009 A2 intake gekoppeld aan de voorbereidende cursus
05-2009 B2 opleidingscompetenties geintegreerd in de studiefiches
06-2009 D1 digitaal ondersteuning voor stage en masterproef
07-2009
08-2009 C2 videobasis voor een selectie van cursussen uitgewerkt
09-2009 A1 voorbereidende cursus uitgebreid met statistiekinhouden
10-2009
11-2009
12-2009
01-2010
02-2010 A1 alternatief leertraject statistiek voor werkstudenten binnen de voorbereidende cursus beschikbaar
03-2010
04-2010
05-2010
06-2010 B2 volgtijdelijkheid en trajectbeheer onderbouwd via competenties
07-2010 C3 pool van videofragmenten beschikbaar
08-2010
09-2010
10-2010
11-2010 B3 model uitgewerkt voor het ontwikkelen en toetsen van competenties
12-2010 A3 inschatting van de impact van de voorbereidende cursus op studiekeuze en studieresultaten
C. Projectmedewerkers
De geformuleerde projecten zullen voor een deel gerealiseerd worden binnen de activiteiten en met de
medewerkers van de dienst onderwijsondersteuning. Daarnaast beoogt dit beleidsplan de aanwerving
van een voltijds projectmedewerker die in samenspraak met de kwaliteitscel onderwijs en de beleidsme-
dewerker onderwijsinnovatie mee instaat voor (de coördinatie van) de uitwerking van de geformuleerde

projectdoelstellingen. Er wordt gedacht aan iemand die een pedagogische achtergrond combineert met
een sterke interesse voor onderwijsinnovatie.
Om sommige doelstellingen (versneld) te realiseren, kunnen meer gespecialiseerde medewerkers voor

een beperkte periode aangetrokken worden (kortdurende contracten of langerdurende deeltijdse onder-
steuning). Dit kan bijvoorbeeld voor het versneld uitwerken van videogebaseerde leertrajecten. In nog an-
dere gevallen kan het uitbesteden van een realisatie overwogen worden. Bijvoorbeeld voor het uitwerken
van specifiek leermateriaal zoals een game of een simulatie. De geplande onderzoekslijnen zijn tenslotte
de mogelijke basis voor een Masterproef langswaar studenten de mogelijkheid krijgen om aan de realisa-
tie van een aantal (sub)doelstellingen mee te werken.
D. Begeleidingsgroep
De realisatie van de voorgestelde projecten wordt in de eerste plaats opgevolgd door de onderwijsdirec-
teur en de commissie Kwaliteitszorg Onderwijs. Voor sommige (sub)projecten kan een tijdelijke begelei-
dingsgroep met interne en externe belanghebbenden en experten overwogen worden
10

tussentijdse evaluatie mei 2009
Op advies van de Onderwijsraad werden aan de onderwijsdirecteur van elke faculteit in 2008 geoormerk-
te middelen voor onderwijsinnovatie toegewezen (BC 17/12/2007). Deze middelen konden gebruikt wor-
den voor werking en/of personeel en dienden middels een door de faculteitsraad goedgekeurd beleids-
plan (FR 18/12/2008) gemotiveerd. Voor de FPPW werd in 2008 92.844 EURO en in 2009 89.572 EURO
voorzien. Dat geld werd gebruikt voor het aanwerven van een projectmedewerker en voor de daaraan in-
herente werkingskosten.
Projectvoorstellen 2008-2010
Onderwijsinnovatie is een continu actief vernieuwingsproces dat een breed draagvlak veronderstelt. Ze
beoogt de verbetering van de onderwijskwaliteit zowel via een beter functioneren van de individuele do-
cent als via een beter functioneren van de organisatie.
De faculteit koos niet voor één innovatieproject maar voor verschillende projecten die sterk gerelateerd
zijn en elk voortbouwen op een eigen (vaak historisch gegroeide) inhoudelijke lijn. Onderwijsinnovatiepro-
jecten hebben dikwijls een belangrijke technische component maar zijn vooral gericht op het verbeteren
van de onderwijskwaliteit in de meest brede zin van het woord. Daarom werd begin 2008 een projectme-
dewerker aangetrokken met een onderwijskundige achtergrond. Deze projectmedewerker diende op kor-
te termijn de onderbouw van de verschillende projecten in het te realiseren beleidsplan uit te werken en
staat op lange termijn in voor zowel het integreren van de verschillende projectlijnen als voor het bewa-
ken van de aansluiting van innovatieve realisaties op het onderwijsconcept van de opleidingen in het bij-
zonder en van de universiteit in het algemeen. De eventuele technische uitwerkingen worden zoveel mo-
gelijk gerealiseerd binnen de expertise van de faculteit. Indien nodig kunnen realisaties uitbesteed of me-
dewerkers voor korte termijn aangetrokken. Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat de resultaten van
deze aanpak bestendigd worden in de lange termijn werking van de Dienst Onderwijsondersteuning, in
de centrale ondersteuning van DICT of van het ICTO, en/of in de onderwijspraktijk van de faculteit.
Voor elk van de projecten in het beleidsplan wordt geschetst wat de initiële doelstellingen waren, wat in
2008 gerealiseerd werd en hoe de verdere evolutie ingeschat wordt.
De voorbereidende cursus wiskunde kreeg het voorbije jaar lage prioriteit ten voordele van het ontwikke-
len van competentieprofielen voor de opleidingen psychologie en pedagogische wetenschappen (project-
lijn B), het herwerken van de 'Donderbank' als voorbereiding op OASIS en het opstarten van een stagere-
gistratiesysteem (projectlijn D) op vraag van de SLO. Dat kon omdat de wiskunde-inhouden al bestaan
en toegankelijk zijn. Deze zijn gegroeid vanuit het opzet om toekomstige studenten hun wiskundevoor-
kennis te laten inschatten en desgewenst bij te werken. Het is de bedoeling om deze cursus op lange ter-
mijn te ontwikkelen tot een experimentele online leeromgeving waarin zowel nieuwe technologie als in-
houdelijk onderbouwde (blended) leeroplossingen kunnen uitgeprobeerd worden.

Initiële doelstellingen
A1. De bestaande cursus wordt ingebed in een Dokeosgebaseerde leeromgeving.
Het voorbije jaar werd vooral gekeken naar manieren om de inhouden anders dan via 'platte' webpagi-
na's aan te bieden. Volgende criteria werden vooropgesteld:
(a) de gebruikers moeten zich identificeren vooraleer ze de inhouden kunnen doorlopen;
(b) het aangeboden leermateriaal moet op een eenvoudige manier en door meerdere ontwikkelaars
tegelijk onderhouden kunnen worden;
(c) de data die m.b.t. het gebruik van het leermateriaal verzameld worden, moeten vlot toegankelijk
zijn en gemakkelijk combineerbaar met data uit eerder of later onderzoek;
(d) het moet mogelijk zijn om snel koppelingen met andere tools uit te werken teneinde nieuwe idee-
ën uit te proberen.
De basis voor doelstelling A1 werd ondertussen gerealiseerd. Er werd binnen de Dienst Onderwijsonder-
steuning een eigen Dokeos installatie opgezet (http://dokeos.fppw.be) waarin de bestaande wiskunde-in-
houden kunnen opgenomen worden. Het gebruik van Minerva en Zephyr waren geen optie: Minerva laat
gebruikers zonder UGent account niet toe en Zephyr is geen voor de hand liggende keuze indien vlotte
toegang tot de achterliggende databases en koppeling met bijkomende tools vereist is. De keuze voor
Dokeos moet het wel mogelijk maken om de ontwikkelde inhouden en oplossingen desgewenst gemak-
kelijk naar Minerva/Zephyr over te brengen. Naast Dokeos werd ook een wiki (DokuWiki, www.do-
kuwiki.org) geïnstalleerd als experimentele auteursomgeving. Op dit ogenblik wordt onderzocht hoe in-
houden die in Dokeos getoond worden vanuit die wiki te onderhouden zijn zonder dat het materiaal tel-
kens opnieuw in Dokeos moet geïmporteerd en daar in een leerpad geïntegreerd worden. Een wiki als
auteursomgeving sluit aan bij het criterium 'eenvoudig en door meerdere ontwikkelaars onderhoudbaar'.
Er werd tenslotte beslist om de haalbaarheid en de zin van een koppeling met 'social networking softwa-
re' te onderzoeken. Op dit ogenblik wordt daarvoor gekeken naar ELGG (www.elgg.org).
Op 6 oktober 2008 werd de voorbereidende cursus voorgesteld als kandidaat-project voor oefeningen
binnen het opleidingsonderdeel 'Onderwijskundig ontwerpen'. Enkele studenten gingen op dat voorstel in
en maakten een analyse van de bestaande cursus die zal meegenomen worden in de herwerking.
A2. Aan de voorbereidende cursus wordt een 'intake' verbonden.
Op dit ogenblik ontwikkelt de aangetrokken projectmedewerker onderwijsinnovatie een eerste versie van
een intakevragenlijst. Met een intakevragenlijst willen we het studiekeuzeproces van de intekenende stu-
dent in kaart brengen wat tot een genuanceerde profilering van de instroom moet leiden. De vragenlijst
peilt onder andere naar schoolachtergrond en sociale achtergrond, maar ook naar motivatie en interes-
ses. Eens het studiekeuzeproces achter de rug wordt voorzien in een vervolgvragenlijst die peilt naar
waarom iemand een bepaalde studiekeuze maakte en eventueel een keuze voor een opleiding aan de
FPPW uiteindelijk niet maakte. Dit laat toe om na te gaan of een voorbereidende cursus wiskunde een in-
vloed kan hebben op de diversiteit van de instroom. Het is de bedoeling dat de vragenlijsten elk jaar op-
nieuw geëvalueerd en verfijnd worden en aansluiting vinden bij de gegevens die een student bij inschrij-
ving aan de universiteit moet verstrekken.

A3. De wiskunde-inhouden worden herwerkt en uitgebreid met inhouden die het statistiekonderwijs aan de
faculteit kunnen ondersteunen.
Het is de bedoeling dat de wiskundecursus in een latere fase uitgebreid wordt met statistiekinhouden. In
2008 werden daartoe reeds enkele kleine stapjes gezet. Er werd een begin van een inventarisatie van
gelijkaardige of aansluitende initiatieven gemaakt, op vraag van de trajectbegeleider werd een online
proefexamen statistiek in Curios ontwikkeld en in overleg met de docent statistiek selecteerden we een
aantal sleutelconcepten die in projectlijn C (digitale video) moeten resulteren in een online statistiekvade-
mecum.
Verdere ontwikkelingen
Onderstaand overzicht schetst de manier waarop we de voorbereidende cursus wiskunde verder zien
evolueren. In vet/cursief staat aangegeven welke ontwikkelingen in 2009 reeds gestart zijn. De aandacht
zal dit jaar vooral gaan naar het uitwerken van een stevige inhoudelijke en technologische basis met aan-
sluitingspunten voor andere projectlijnen en ruimte om snel in te spelen op dringende vragen en behoef-
ten.
2008 een eigen DOKEOS omgeving activeren

2008 uitproberen van alternatieve auteursomgevingen
2009 de bestaande wiskunde-inhouden naar de DOKEOS omgeving overbrengen
2009 bestaande wiskunde-inhouden verder ontwikkelen
>2009 een 'blended learning' experiment binnen de voorbereidende cursus wiskunde opzetten
2009 een intake vragenlijst ontwikkelen
2009 de intake vragenlijst in de voorbereidende cursus wiskunde integreren
2009 de intake vragenlijst verwerken, evalueren en verfijnen
2009 een vervolgvragenlijst bij de voorbereidende cursus wiskunde ontwikkelen en uitproberen
>2009 het effect van de voorbereidende cursus op studiekeuze en studieresultaten onderzoeken
>2009 bestaande inhouden uitbreiden met statistiek-inhouden
2008 een elektronisch proefexamen statistiek ontwikkelen
2009 integreren van online feedback bij het elektronisch proefexamen
(>)2009 een online videogebaseerd vademecum statistiek ontwikkelen en integreren
>2009 alternatieve leertrajecten statistiek mogelijk maken
>2009 digitaal uitwerken van een verkenning algemene psychologie en fundamentele pedagogiek
>2009 mogelijkheden van een online community in aansluiting op DOKEOS verkennen en vormgeven
(>)2009 leidraden uitwerken en beschikbaar stellen voor bv. het ontwikkelen van digitaal leermateriaal

Het voorbije jaar werd absolute prioriteit gegeven aan het ontwikkelen van competentieprofielen voor de
opleiding Psychologie en de opleiding Pedagogische Wetenschappen. Dit sloot aan op de dringende
vraag van de betrokken opleidingen en op de wenselijkheid om de invulling van opleidingscompetenties
met eindcompetenties te laten samengaan met de jaarlijkse herziening van studiefiches in februari. In
2008 werd vooral gekeken naar de opleidingen Psychologie en Pedagogische Wetenschappen. In 2009
wordt de focus verlegd naar de Specifieke Lerarenopleiding (SLO). De SLO vroeg om mee te onderzoe-
ken op welke manier ook voor hen opleidingscompetenties kunnen geformuleerd worden die enerzijds

aansluiten bij de decretale bepalingen m.b.t. de lerarenopleiding en het UGent model en anderzijds de
basis kunnen zijn van een vlot hanteerbaar instrument voor het beheren van hun programma's en oplei-
dingsonderdelen. De opleiding Sociaal Werk ontwikkelde, onder begeleiding van DOWA, eerder al een
eigen competentieprofiel.
B1. Uitwerken van opleidingscompetenties voor elk van de opleidingen aan de FPPW
De realisatie van doelstelling B1 veronderstelt een ver uitgewerkt theoretisch fundament. De aangetrok-
ken projectmedewerker bestudeerde verschillende implementaties en kaders, en ontwikkelde in samen-
werking met de beleidsmedewerkers van de dienst een theoretisch model dat de vele facetten van een
geïntegreerde implementatie van opleidingscompetenties in het onderwijs van de faculteit moet kunnen
onderbouwen.
Het initiëren en begeleiden van het uitschrijven van competentieprofielen gebeurde in overleg met indivi-
duele actoren uit de opleiding en met de opleidingscommissies. Er werd vertrokken van een uitgebreide
verkenning van de grondslagen van de betrokken opleidingen (Psychologie en Pedagogische Weten-
schappen). De beschikbare eindtermen werden geanalyseerd en gestructureerd, er werd met een kleine
groep docenten over de kern van de opleiding gediscussieerd, en de teksten die aan de basis van de hui-
dige programma's liggen werden nauwgezet doorgenomen. Deze oefening leidde voor elke opleiding tot
een aantal concepten waarvan we veronderstellen dat ze aan de basis ervan liggen. De geïdentificeerde
basisconcepten werden door de Dienst Onderwijsondersteuning uitgewerkt tot competenties. We zochten
formuleringen waarbij (1) een competentie meer is dan een enkelvoudig leerresultaat; (2) de omschrijving
multicontextueel kon gehanteerd worden; (3) er nog geen niveau-aanduiding in opgenomen was; (4) er
kon verondersteld worden dat de competentie in de opleiding aan bod komt en er geëvalueerd wordt; en
(5) er altijd een relatie met theorie/praktijk/beleid in opgenomen is. De totaaloplossing ten slotte werd ge-
toetst aan het UGent model. Dat model is een interpretatie van artikel 58 van het structuurdecreet en
houdt rekening met de Dublindescriptoren en de ontwikkelingen m.b.t. een EQF/NQF. Het UGent model
beschrijft zes competentiegebieden die onderling nauw samenhangen en een 'academische opleiding'
moeten karakteriseren. Op basis van de toets aan het UGent model werd bijvoorbeeld de aandacht die in
de opleidingen gaat naar intellectuele vaardigheden explicieter ingeschreven.
B2. Integreren van de opleidingscompetenties in de structuur van de opleiding in het algemeen en in de stu-
diefiches in het bijzonder
Het resultaat van de oefening in B1 werd de basis voor de realisatie van doelstelling B2. Daarvoor werd
ook de 'Donderbank' (ondersteunende databank van de Dienst Onderwijsondersteuning) herwerkt. Geïn-
tegreerd met de jaarlijkse herziening van de studiefiches konden docenten (1) aanduiden aan welke van
de voorgestelde opleidingscompetenties zij met hun opleidingsonderdeel menen bij te dragen en (2) eind-
competenties formuleren die beschrijven hoe die bijdrage eruitziet. De betrokken opleidingscommissies
en de Dienst Onderwijsondersteuning kwamen overeen om, na afloop van de bevraging van de docen-
ten, de initiële opleidingscompetenties aan een uitgebreide validering te onderwerpen. Deze validering is
drieledig.
(a) In welke mate zijn de voorgestelde opleidingscompetenties onderbouwd, zijn er bij elke oplei-
dingscompetentie voldoende bijdragende opleidingsonderdelen?
(b) Is de invulling van de opleidingscompetenties met eindcompetenties duidelijk en consistent?

(c) Hoe verhoudt zich het initiële opleidingsprofiel tot internationale profielen?
Op basis van de validering kan de formulering van de voorliggende opleidingscompetenties bijgewerkt

worden, kunnen opleidingscompetenties uitgesplitst worden of desgewenst geschrapt worden. Een aan-
vang van deze validering is voorzien voor het eind van academiejaar 2008-2009.
B3. Ontwikkelen, beschikbaar maken, en documenteren van tools voor competentie-ontwikkeling en -evalua-
tie
Vanuit een participatie in de 'werkgroep gedragsindicatoren' van de specifieke lerarenopleiding werden in
2008-2009 de eerste kiemen gelegd voor het realiseren van deze doelstelling. We voorzien evenwel pas
op langere termijn meer concrete realisaties. Daartoe zal in de eerste plaats voortgebouwd worden op de
expertise van de Dienst Onderwijsondersteuning m.b.t. elektronisch portfolio. Er wordt ook gekeken naar
mogelijke samenwerking met het testpracticum van de faculteit en naar het potentieel van instrumenten
als Casekit.
De lerarenopleiding zal een belangrijke rol spelen in het verder integreren van competenties. Deze oplei-
ding is immers vragende partij, de eerstvolgende opleiding aan de FPPW die gevisiteerd wordt en vooral
fundamenteel verschillend van de andere opleidingen aan de faculteit. Opnieuw worden in het overzicht
hieronder de reeds gestarte/gerealiseerde ontwikkelingen in 2009 in vet/cursief aangegeven. Het accent
ligt in 2009 heel sterk op validering. Het uitwerken van tools om gericht met competenties om te gaan of
om competenties te evalueren, is eerder toekomstmuziek. In 2009 worden daartoe de eerste kiemen ge-
legd. Een bruikbare implementatie voorzien we ten vroegste in 2010.
2008 literatuurstudie
2008 verschillende implementaties van het UGent model verkennen
2008 een theoretisch kader voor het omgaan met competenties binnen de FPPW ontwikkelen
2008 eindtermen en visieteksten uit de betrokken opleidingen analyseren en synthetiseren
2008 een initieel competentieprofiel voor de betrokken opleiding uitwerken
(>)2009 opleidingscompetenties integreren in de studiefiches
(>)2009 de voorgestelde opleidingscompetenties en bijhorende eindcompetenties valideren
2009 de domeinspecificiteit van de voorgestelde competentieprofielen onderzoeken
(>)2009 een voorstel van competentieprofiel voor de SLO uitwerken
(>)2009 de opgedane expertise consolideren
>2009 volgtijdelijkheid en trajectbeheer onderbouwen via competenties
>2009 een instrumentarium ontwikkelen voor het evalueren van competenties
(>)2009 toepassingsgebieden definiëren
>2009 de mogelijkheid van het gebruik van ontologieën verkennen
(>)2009 leidraden rond reflectie uitwerken en beschikbaar maken
>2009 aftoetsen van de bedoelde competentie-onderbouw aan de ervaringen van studenten
fragmenten
De video-lijn is op dit ogenblik de minst uitgewerkte projectlijn in het FPPW beleidsplan onderwijsinnova-
tie en zal altijd heel sterk doorheen de andere projectlijnen lopen. Op een overleg tussen onderwijsinno-

vatiemedewerkers uit verschillende faculteiten bleek dat er over de faculteiten heen veel interesse is voor
digitale video. Er bestaat evenwel geen centraal beleid m.b.t. het gebruik van digitale video. Iedereen
doet maar wat. Daar tegenover staat dat werken met digitale video een grote inspanning vraagt, zowel op
het vlak van infrastructuur (opnameapparatuur, software, digitale opslag, streaming mogelijkheden, ...)
als op het vlak van ontwikkeling (opnametechnische vaardigheden, pedagogisch-didactische bagage,
procedures en standaarden, vakinhoudelijke expertise, ...). Er dienen ook vragen beantwoord rond ethiek
en privacy. DOWA overweegt te beginnen met heel gerichte opleidingssessie rond video. Vanuit de
Dienst Onderwijsondersteuning FPPW werden voorlopig niet meer dan enkele kleinschalige experimen-
ten rond video opgezet. Het lijkt belangrijk hier niet te overhaasten en via overleg met medewerkers on-
derwijsinnovatie, DOWA en DICT de mogelijkheden tot samenwerking te optimaliseren.
C1. Illustreren van de statistiekuitbreiding in de basiscursus wiskunde met videomateriaal uit de lessen.
In 2008 verkenden we verschillende manieren waarop digitale video aan de universiteit Gent in online of
blended leeroplossingen geïntegreerd wordt. Daarop aansluitend werden een les statistiek en een uiteen-
zetting rond 'reflectie' in de SLO verfilmd. Deze filmexperimenten lieten toe de eerste videotechnische er-
varingen op te doen. Van de les statistiek werd een 'clip' gemaakt die zal geïntegreerd worden in de voor-
bereidende cursus wiskunde. De bedoeling is niet zozeer om studenten statistiekinhouden aan te bieden
dan wel om een sfeerbeeld m.b.t. onderwijs aan de universiteit te scheppen. De Dienst Onderwijsonder-
steuning investeerde nog niet in de aankoop van opname en montage materiaal maar plant wel om dat in
de loop van 2009-2010 te doen. Voor de 'try-outs' die in de loop van 2008 gebeurden, werd beroep ge-
daan op externen en op de dienst BGI van de faculteit.
C2. Herwerken van een selectie van cursussen op basis van digitale videofragmenten.
Het is niet de bedoeling dat de Dienst Onderwijsondersteuning zelf inhouden gaat ontwikkelen. Bestaan-
de cursussen herwerken en videomateriaal integreren wordt afgestemd op eventuele vragen van lesge-
vers. Een echte herwerking van cursussen is niet voorzien in 2009 en zal sterk verbonden zijn met de
ontwikkelingen in projectlijn A.
C3. Opzetten van een in Minerva-geïntegreerde 'pool' van videofragmenten.
Ook deze doelstelling situeren we na 2009. Er werd reeds gekeken naar de mogelijkheid om tools zoals
Google Video te gebruiken voor de beoogde doeleinden. De vraag naar een manier om videomateriaal
op te slaan en toegankelijk te maken werd ook reeds besproken met het ICTO.
In 2009 zal het accent blijven liggen op experimenteren en op het opbouwen van expertise. In de toe-
komst moeten de inspanningen op het vlak van video de andere projectlijnen kunnen aanvullen. Vanuit
de Dienst Onderwijsondersteuning wordt sterk vastgehouden aan een didactisch-onderwijskundige on-
derbouw en daaraan gekoppeld een eventuele effectstudie. Vragen die daarbij beantwoord moeten wor-
den zijn “welke criteria kunnen bij het ontwerpen van goed videomateriaal gehanteerd worden?”, “in wel-
ke mate en op welke manier bekijken studenten videofragmenten?”, of “kan video een meerwaarde bie-
den bij het uitwerken van online cursussen?”.

In het overzicht hieronder wordt de beoogde ontwikkeling van de projectlijn video meer gedetailleerd in
kaart gebracht. Opnieuw werden de ontwikkelingen die in 2009 reeds gerealiseerd of begonnen zijn, in
vet/cursief aangeduid.
2008 video-integratie-initiatieven aan de UGent verkennen en vergelijken
(>)2009 opbouwen van videotechnische expertise
2008 een les als sfeerbeeld en eerste video-experiment verfilmen
2008 een reflectiesessie in de SLO verfilmen
(>)2009 een concept voor een videovademecum uitwerken en uitproberen
>2009 leidraden uitwerken en beschikbaar stellen voor het werken met video
>2009 een pool van videofragmenten aanleggen en toegankelijk maken
2009 integratiemogelijkheden van video in DOKEOS verkennen en documenteren
>2009 effectstudie
>2009 uitwerken van digitaal videomateriaal i.f.v. een online herwerking van cursusmateriaal

Het uitwerken van een kader voor de elektronische ondersteuning van stage- en masterproefbegeleiding
sluit nauw aan bij doelstelling B3 en is het logische vervolg op de inspanningen van de faculteit om een
digitaal portfolio te implementeren.
D1. Digitaal onderbouwen van de administratie en planning rond stage en masterproef.
In 2008-2009 werd binnen de lerarenopleiding een initieel administratief stageregistratiesysteem op poten

gezet (http://www.stageppw.ugent.be). Dit registratiesysteem moet, in combinatie met portfolio als bege-
leidingsinstrument, de basis zijn voor de verdere ontwikkeling van projectlijn D. Het huidige systeem laat
toe dat praktijkassistenten de stages die ze begeleiden registreren en documenteren en voorziet in ver-
schillende mogelijkheden om de ingebrachte gegevens te raadplegen. In het najaar van 2009 zal het sys-
teem uitgebreid worden met (1) de mogelijkheid voor studenten om zelf hun stage te registreren en de
gegevens daaromtrent te onderhouden, (2) een koppeling met 'kalender' waarmee stagebezoeken kun-
nen gepland en opgevolgd worden, en (3) de integratie van een stagefiche waarmee studenten, mento-
ren en stageverantwoordelijken uit de opleiding een 'stagegeschiedenis' over meerdere jaren kunnen op-
vragen en opvolgen.
Het is zeker niet de bedoeling dat het registratiesysteem tot de SLO beperkt blijft. Ook andere opleidin-
gen toonden reeds interesse. De uitbreidingen eind 2009 zullen aangegrepen worden om met stagever-
antwoordelijken uit verschillende opleidingen te bekijken hoe het systeem naar de hele faculteit kan
opengetrokken worden. Op langere termijn wordt gedacht aan de mogelijkheid om externe begeleiders
toegang te geven tot het systeem en om koppelingen te voorzien met bijvoorbeeld de FSA en de juridi-
sche dienst.
D2. Uitwerken en documenteren van een algemeen protocol voor het werken met portfolio als begeleidings-
instrument.

Digitaal portfolio wordt aan de FPPW op verschillende manieren gebruikt: voor begeleiding van studenten
in het postgraduaat Gedragstherapie en van 'leraren in opleiding' in de SLO, voor het bespreken van ca-
ses binnen het opleidingsonderdeel Gezondheidspsychologie, voor het bespreken van microlessen in de
vakdidactiek psychologie. In augustus-september 2009 loopt op de Dienst Onderwijsondersteuning een
stage die in het teken zal staan van een verdere inventarisatie van portfoliogebruik aan de faculteit/uni-
versiteit en daaraan gekoppeld een behoeftenanalyse. Deze stage moet de basis worden voor de realisa-
tie van doelstelling D2.
D3. Beschikbaar maken van een tool voor (video)conferencing via het internet.
Videoconferencing lijkt een interessante aanvulling op het gebruik van portfolio. Een dergelijke tool kan
-in combinatie met of los van portfolio- in veel situaties ingezet worden, bijvoorbeeld bij stagebegeleiding,
bij seminaries met studenten die aan een gelijkaardige masterproef werken, of zelfs voor overleg met stu-
denten of docenten in het buitenland. In de meest extreme situatie zou online videoconferencing zelfs
een alternatief voor een 'live' spreekuur kunnen zijn. Op dit ogenblik bestaan evenwel voldoende tools
(bv. MSN) om op afstand met elkaar te overleggen. Wel willen we op lange termijn bekijken op welke ma-
nier conferencing tools een meerwaarde kunnen bieden en of een echte integratie met andere functionali-
teiten haalbaar/wenselijk is.
De voorziene ontwikkelingen m.b.t. projectlijn D worden hieronder geschetst.
2009 portfoliogebruik aan de FPPW/UGent inventariseren
2009 een protocol voor portfoliogebruik als begeleidingsinstrument ontwikkelen en beschikbaar stellen
2009 een initieel stageregistratiesysteem op poten zetten
2009 het initieel stageregistatiesysteem uitbreiden met een 'kalender'
2009 het initieel stageregistatiesysteem uitbreiden met toegang voor studenten
2009 het initieel stageregistatiesysteem uitbreiden met een stagehistoriek
(>)2009 transfereren van het SLO-stageregistratiesysteem naar de faculteit
(>)2009 begeleidingscomponenten voor stage en masterproef integreren
>2009 structurele contactmogelijkheden met stageplaatsen uitwerken
E. Communicatie van resultaten
Onderwijsinnovatie veronderstelt ook aandacht voor het communiceren van resultaten en producten. Der-
gelijke inspanningen richten zich zowel op de faculteit en de universiteit als op nationale en internationale
studiedagen en congressen en maken deel uit van een voortdurend professionaliseringsproces. Door
ontwikkelingen en resultaten binnen een breed netwerk te communiceren, profileert de Dienst Onderwijs-
ondersteuning zich als een volwaardig speler op het vlak van onderwijsinnovatie en vergroot de mogelijk
tot bijsturing of kruisbestuiving van eigen ontwikkelingen. De 'donderbank' ('databank van de dienst on-
derwijsondersteuning') is intern een belangrijk instrument. Deze laat toe om de informatiestroom binnen
de dienst en binnen de faculteit vlot te organiseren. Er wordt ook gewerkt aan het opstarten van een
nieuwsbrief onderwijsinnovatie (najaar 2009) en aan een actieve bijdrage aan de 2de dag van de onder-
wijsinnovatie die op 16 november 2009 binnen de UGent gepland wordt. (Inter)nationaal richt de Dienst

zich op de jaarlijkse ORD dagen en op het EDEN netwerk (European Distance and E-learning Network)
om ideeën uit te wisselen.

tussentijdse evaluatie maart 2010
Op advies van de Onderwijsraad werd in 2008 beslist om gedurende een aantal jaren aan elke faculteit
geoormerkte middelen voor onderwijsinnovatie toe te wijzen (BC 17/12/2007). In 2009 kreeg de FPPW
89.572 EURO. Daarmee wordt een projectmedewerker betaald die samen met de beleidsmedewerkers
van de Dienst Onderwijsondersteuning een door de faculteit goedgekeurd beleidsplan (FR 18/12/2008)
helpt realiseren.
De faculteit koos niet voor één innovatieproject maar voor verschillende projectlijnen die sterk gerelateerd
zijn. Aan welke projectlijn wanneer prioriteit wordt gegeven, hangt nauw samen met vragen vanuit de fa-
culteit en ontwikkelingen bij DOWA, bij DICT of in andere faculteiten. In 2009 lag de focus op een eerste
implementatieronde van opleidingscompetenties in de ECTS fiches, het ontwikkelen van een stevige ba-
sis voor de online voorbereidende cursus wiskunde en het opstarten van een stageregistratiesysteem. In
2010 zal het accent liggen op het verbreden en verbeteren van het stageregistratiesysteem en op het
verder werken rond de voorbereidende cursus wiskunde. Daarnaast zal expliciete aandacht gaan naar
het consolideren van de opgedane ervaring in bijvoorbeeld de website van de Dienst Onderwijsonder-
steuning en in enkele 'whitepapers'.
In wat volgt, belichten we de realisaties en de planning binnen elk van de projectlijnen. Wat groen/cursief
vermeld staat, werd reeds gerealiseerd. Wat vet staat, is begonnen maar nog niet afgerond. De timing na
2010 wordt niet meer in detail uitgewerkt. In 2011 willen we de op tafel liggende plannen en ideeën toet-
sen aan de onderwijspraktijk en de nieuwste ontwikkelingen, en uitwerken in een nieuw beleidsplan
2011-2013.
De voorbereidende cursus wiskunde (http://www.studerenaandefppw.ugent.be) kreeg het voorbije jaar

een degelijke technologische en inhoudelijke basis en werd in een breder plan ingebed: de beschikbare
cursusinhouden zijn bijgeschaafd en overgebracht naar een Dokeos omgeving en de cursus wordt nu
naar voor geschoven onder de noemer 'studeren aan de fppw'. De bedoeling van dat laatste is om naast
het onderstrepen van het belang van voldoende wiskundevoorkennis ook een breder beeld te schetsen
van wat studeren aan onze faculteit inhoudt. Daartoe werden onder andere 5 videoclips gerealiseerd.
Deze zijn beschikbaar via http://www.pp53.ugent.be/videoclips.
In de Dokeos omgeving werd een intake vragenlijst geïntegreerd. Wie de voorbereidende cursus wil
doorlopen, moet eerst de intake vragenlijst invullen. Deze bevraagt de voorgeschiedenis in het secundair
onderwijs, de interesses wat betreft verder studeren en mogelijke beïnvloedende factoren achter het stu-
diekeuzeproces. Tussen juni en januari bezochten meer dan 300 geïnteresseerden de Dokeos leeromge-
ving. 218 respondenten werden weerhouden voor verwerking. Daarvan schreven er 166 zich effectief in
voor een opleiding aan onze faculteit waarvan 109 in een eerste bachelor en 45 in een schakelprogram-
ma. Dergelijke cijfers schetsen het potentieel van de voorbereidende cursus voor onderzoek naar studie-
keuze. Aan de intake wordt verder geschaafd en wordt het komende jaar een vervolgvragenlijst gekop-
peld.

Voor het uitwerken van de wiskunde inhouden werken we op dit ogenblik met eXe (open source). In 2010
willen we verkennen wat de mogelijkheden zijn van de Adobe E-learning Suite en van Flash om de cur-
susinhouden en -inbedding te verrijken. We denken ook aan het opzetten van een ondersteunende werk-
groep met leerkrachten wiskunde en het uitproberen van een begeleid online leertraject voor studiekie-
zers in de zomervakantie. Het uiteindelijke doel blijft het beschikbaar maken van een rijke leeromgeving
voor wiskunde uitgebreid met statistiekinhouden en met mogelijkheden om alternatieve onderwijsvormen
uit te proberen en te illustreren.
2008 een eigen Dokeos omgeving activeren

2008 uitproberen van alternatieve auteursomgevingen
2008 een elektronisch proefexamen statistiek ontwikkelen
2009 de bestaande wiskunde-inhouden naar de DOKEOS omgeving overbrengen
(>)2009 de voorbereidende cursus breder kaderen en promoten
2009 een intake vragenlijst ontwikkelen
2009 de intake vragenlijst in de voorbereidende cursus wiskunde integreren
2010 de intake vragenlijst verwerken, evalueren en verfijnen
2010 een vervolgvragenlijst bij de voorbereidende cursus wiskunde ontwikkelen en uitproberen
(>)2010 het effect van de voorbereidende cursus op studiekeuze en studieresultaten onderzoeken
(>)2010 de mogelijkheden van tools als eXe en adobe presenter verkennen en documenteren
(>)2010 bestaande wiskunde-inhouden verder ontwikkelen
(>)2010 tools en leidraden documenteren en beschikbaar stellen
>2010 een 'blended learning' experiment binnen de voorbereidende cursus wiskunde opzetten
>2010 wiskunde-inhouden uitbreiden met statistiek-inhouden
>2010 een online videogebaseerd vademecum statistiek ontwikkelen en integreren
>2010 alternatieve leertrajecten statistiek mogelijk maken
>2010 digitaal uitwerken van een verkenning algemene psychologie en fundamentele pedagogiek
>2010 mogelijkheden van een online community in aansluiting op DOKEOS verkennen en vormgeven

De ondersteuning van competentiegericht onderwijs vanuit de Dienst Onderwijsondersteuning is dubbel.

In de eerste plaats werd en wordt veel aandacht besteed aan een theoretisch kader. Dit resulteerde in
een presentatie op de Tweede Dag van de Onderwijsinnovatie van de UGent (http://www.onderwijsinno-
vatie.ugent.be). Daarnaast wordt gewerkt aan een vertaling van de theorie naar een hanteerbare oplos-
sing voor het omgaan met competenties in de onderwijspraktijk van de faculteit. Vorig jaar werden voor
de opleidingen Psychologie en Pedagogische Wetenschappen eerder uitgewerkte opleidingscompeten-
ties geïntegreerd in de ECTS fiches. Later op het jaar werd gestart met een analyse van die invulling met
het oog op validering en bijsturing. Zo wordt bekeken in welke mate de voorgestelde opleidingscompe-
tenties onderbouwd zijn en of de invulling van de opleidingscompetenties met eindcompetenties duidelijk
en consistent is. De validering wordt begin 2010 afgerond voor de opleiding Psychologie en dient nog te
gebeuren voor de Pedagogische Wetenschappen. Voor de opleiding Sociaal Werk werden eerder al, on-
der begeleiding van DOWA, opleidingscompetenties geformuleerd en in de ECTS fiches geïntegreerd.
De SLO vroeg vorig jaar om mee te onderzoeken op welke manier ook voor hen opleidingscompetenties
geformuleerd kunnen worden die enerzijds aansluiten bij de decretale bepalingen m.b.t. de lerarenoplei-
ding en het UGent model en anderzijds de basis kunnen zijn van een vlot hanteerbaar instrument voor

het beheren van hun programma's en opleidingsonderdelen. Er werd daaromtrent een voorstel uitgewerkt
dat -ook in het licht van de komende visitatie- nog verder moet besproken worden.
Het uitwerken van tools om gericht met competenties om te gaan of om competenties te evalueren, zal
in een volgend beleidsplan een concrete plaats krijgen.
2008 verschillende implementaties van het UGent model verkennen
2008 een theoretisch kader voor het omgaan met competenties binnen de FPPW ontwikkelen
2008 eindtermen en visieteksten uit de betrokken opleidingen analyseren en synthetiseren
2008 een initieel competentieprofiel voor de psychologie en de pedagogische wetenschappen uitwerken
2009 opleidingscompetenties integreren in de studiefiches
2009 een voorstel van competentieprofiel voor de SLO uitwerken
(>)2009 de voorgestelde opleidingscompetenties en bijhorende eindcompetenties valideren
(>)2010 de domeinspecificiteit van de voorgestelde competentieprofielen onderzoeken
(>)2010 de opgedane expertise consolideren
>2010 volgtijdelijkheid en trajectbeheer onderbouwen via competenties
>2010 mogelijkheden onderzoeken/ontwikkelen voor het evalueren van competenties
>2010 leidraden rond reflectie uitwerken en beschikbaar maken
>2010 aftoetsen van de bedoelde competentie-onderbouw aan de ervaringen van studenten
fragmenten
Op overlegmomenten tussen onderwijsinnovatiemedewerkers uit verschillende faculteiten bleek al dat er

over de faculteiten heen veel interesse is voor digitale video. Vanuit de Dienst Onderwijsondersteuning
FPPW werden het voorbije jaar vooral kleinschalige experimenten rond video opgezet (o.a.
http://www.pp53.ugent.be/videoclips) en werd de vraag naar een manier om videomateriaal op te slaan
en toegankelijk te maken, besproken met het ICTO. Dit academiejaar participeert de FPPW in een piloot-
project van het ICTO m.b.t. streaming video. Een tiental docenten kreeg in hun cursussites een extra
functie waarmee ze zelf videomateriaal op een streaming video platform kunnen plaatsen. Ze kunnen dat
videomateriaal daarna op verschillende plaatsen in Minerva gebruiken. De ervaringen van deze gebrui-
kers worden op de voet gevolgd.
Het is niet de bedoeling dat de Dienst Onderwijsondersteuning zelf inhouden gaat ontwikkelen of lessen
zal opnemen. Wel zullen continu mogelijkheden gescreend en -indien interessant bevonden- gedocu-
menteerd worden. Het beleidsplan voorziet op langere termijn ook in de uitwerking van een didactisch-
onderwijskundige onderbouw en daaraan gekoppeld een eventuele effectstudie. Vragen die daarbij be-
antwoord kunnen worden zijn “welke criteria kunnen bij het ontwerpen van goed videomateriaal gehan-
teerd worden?”, “in welke mate en op welke manier bekijken studenten videofragmenten?”, of “kan video
een meerwaarde bieden bij het uitwerken van online cursussen?”.

2008 video-integratie-initiatieven aan de UGent verkennen en vergelijken

2008 opbouwen van videotechnische expertise (les/ presentatie verfilmen)
2009 het opslaan en aanbieden van videofragmenten mogelijk maken
(>)2009 integratiemogelijkheden van audio/video in DOKEOS/websites verkennen en documenteren
(>)2010 leidraden uitwerken en beschikbaar stellen voor het werken met video
>2010 een concept voor een videovademecum uitwerken en uitproberen
>2010 effectstudie

In 2008-2009 werd binnen de lerarenopleiding, met het oog op het verzamelen van een aantal gegevens
bij de praktijkassistenten, een beperkt administratief stageregistratiesysteem op poten gezet. Eind 2009
werd dat initiële systeem grondig herwerkt en onder de naam STAR ook voor studenten toegankelijk ge-
maakt (http://www.star.ugent.be). Op dit ogenblik staan er in het systeem meer dan 1000 stages geregi-
streerd en kunnen praktijkassistenten de door studenten ingevoerde gegevens gebruiken om op te vol-
gen waar en wanneer hun studenten stage lopen. De uitbreiding en verfijning van het systeem zal een
belangrijk aandachtspunt zijn dit academiejaar. Zo moeten er mogelijkheden komen om stagebezoeken
te plannen en op te volgen. Op langere termijn wordt gedacht aan de mogelijkheid om externe begelei-
ders toegang te geven tot het systeem en om koppelingen te voorzien met bijvoorbeeld de FSA en de ju-
ridische dienst. Het is niet de bedoeling dat het registratiesysteem tot de SLO beperkt blijft. Andere oplei-
dingen toonden reeds interesse. In 2010 zal met de stageverantwoordelijken uit verschillende opleidingen
bekeken worden hoe STAR naar de hele faculteit kan opengetrokken worden. Dat is geen evidentie want
elke opleiding heeft een eigen aanpak die we niet door een administratief systeem willen inperken.
In augustus-september 2009 liep op de Dienst Onderwijsondersteuning een stage die in het teken stond
van een inventarisatie van portfoliogebruik aan de faculteit/universiteit en daaraan gekoppeld een behoef-
tenanalyse. Het resultaat daarvan werd onder de vorm van een poster voorgesteld op de Tweede Dag
van de Onderwijsinnovatie (http://www.onderwijsinnovatie.ugent.be). In 2010 zijn geen verdere ontwikke-
lingen m.b.t. portfolio voorzien maar in het beleidsplan onderwijsinnovatie 2011-2013 zal dit luik zeker
nog een plaats krijgen. Een e-portfolio kan immers een schitterend instrument zijn om bv. stage op te vol-
gen of om meer algemeen de ontwikkeling van competenties in kaart te brengen en te evalueren.
2009 portfoliogebruik aan de FPPW/UGent inventariseren en documenteren
2009 een initieel stageregistratiesysteem op poten zetten
2009 het initieel stageregistatiesysteem uitbreiden met toegang voor studenten
(>)2009 het initieel stageregistatiesysteem uitbreiden met een stagehistoriek
(>)2009 transfereren van het SLO-stageregistratiesysteem naar de faculteit
2010 het initieel stageregistatiesysteem uitbreiden met een 'kalender'
>2010 begeleidingscomponenten voor stage en masterproef integreren
>2010 structurele contactmogelijkheden met stageplaatsen uitwerken

E. Consolideren/communiceren van resultaten en uitwisselen van ideeën
Onderwijsinnovatie veronderstelt aandacht voor het communiceren en consolideren van resultaten. Bin-
nen de faculteit werd het voorbije jaar gewerkt via occasionele mailings en webpagina's die innovatieve
ontwikkelingen moesten ondersteunen. Meer structureel werd Twitter geïntegreerd in de website van de
Dienst Onderwijsondersteuning (zie http://www.pp53.ugent.be en http://twitter.com/dooinfo). De Twitter
technologie lijkt -in combinatie met occasionele en gerichte mailings- een meer valabel alternatief voor
een klassieke nieuwsbrief: we kunnen korter op de bal spelen, samenwerking in het 'voeden' van het sys-
teem is een stuk gemakkelijker en de eindgebruiker bepaalt zelf wat en hoe hij volgt. Het is de bedoeling
om het systeem te differentiëren zodat eenzelfde kanaal kan gebruikt worden in verschillende websites
en toepassingen (bv. algemeen informeren op de openingspagina van onze website, aangeven van de
voortgang aan STAR gebruikers binnen STAR, specifieke berichten voor werkstudenten op de pagina
van de trajectbegeleider..). In 2010 voorzien we in ieder geval meer aandacht voor de invulling van de
website van de Dienst Onderwijsondersteuning in het algemeen en voor het uitschrijven van enkele whi-
tepapers. Daarnaast kan de website ook op technisch vlak verder uitgewerkt worden. Onder andere de
'donderbank' ('databank van de dienst onderwijsondersteuning') zal moeten afgestemd worden op de ont-
wikkelingen van OASIS en binnen DOWA.
Contacten buiten de faculteit zijn evenzeer belangrijk en kaderen in een voortdurend professionalise-
ringsproces. Onder andere door ontwikkelingen en resultaten naar een breed netwerk te communiceren,
profileert de Dienst Onderwijsondersteuning zich als een volwaardig speler op het vlak van onderwijsin-
novatie en vergroot de mogelijkheid tot bijsturing of kruisbestuiving. Binnen de UGent zijn er regelmatig
contacten met (innovatie)medewerkers van andere faculteiten. (Inter)nationaal richt de Dienst zich op de
ORD-dagen en op het EDEN netwerk (European Distance and E-learning Network).


Beleidsplan Onderwijsinnovatie 2008-2010

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Beleidsplan Onderwijsinnovatie 2008-2010

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN

BELEIDSPLAN ONDERWIJSINNOVATIE 2008-2010

 gebaseerd op actief en samenwerkend leren: studenten krijgen een grondige en omvangrijke

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

 met de nadruk op reflectie enerzijds: praktijk- en onderzoekservaringen vormen de basis voor

 en coaching en feedback anderzijds: de opleidingen kiezen er voor om studenten intensief te

10 jaar onderwijsinnovatie aan de FPPW

A. Ontwikkeling van een 'blended leeromgeving' voor probleemgestuurd en ca-

 Een instrument als ondersteuning van casusgebaseerd vaardighedenonderwijs met toepassin-

 E-learning binnen de psychologie: multimediale en webgebaseerde implementatie binnen een

 Online leeromgeving die werkt a.d.h.v. probleemgestuurd onderwijs (OPL, 2005)

 Geïntegreerd online leren van redeneer- en communicatievaardigheden in een blended leerom-

B. Implementatie van een digitaal portfolio

 Een elektronische stagebegeleidingsvoorziening voor de Universiteit Gent (Convenant, 2004)

 De implementatie van een elektronisch portfolio als stagebegeleidingsinstrument in de academi-

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

 Implementatie van een digitaal portfolio in de academische lerarenopleiding (OPL, 2006)

C. Ontwikkelen van leermateriaal voor wiskunde- en statistiekonderwijs

 Innovatieve elektronische leeromgeving voor het gebruik in statistiek- en wiskundeonderwijs

 Een elektronische onderwijsleeromgeving voor probleemgestuurd wiskunde- en statistiekonder-

 Leren in een virtuele realiteit: virtueel experimenteren (STIHO, 2000-2002)

 Een elektronische leeromgeving voor experimentele designs.

D. Ontwikkelen van een tool voor 'collaborative research'

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

B. Zorgen voor een zo breed mogelijk draagvlak

C. Breder dan faculteitsbreed

D. Continuïteit door integratie

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

A. Verdiepen en uitbreiden van de voorbereidende cursus wiskunde

Via de url http://www.studerenaandefppw.ugent.be biedt de dienst onderwijsondersteuning sedert 2003

1. De voorbereidende cursus wiskunde herwerken naar een volwaardige onlineleeromgeving die

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

B. Ontwikkelen en integreren van competentieprofielen voor de verschillende op-

1. Uitwerken van opleidingscompetenties voor elk van de opleidingen aan de FPPW.

2. Integreren van de opleidingscompetenties in de structuur van de opleiding in het algemeen en

3. Ontwikkelen, beschikbaar maken, en documenteren van tools voor competentie-ontwikkeling

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

1. Illustreren van de statistiekuitbreiding in de basiscursus wiskunde met videomateriaal uit de

D. Uitwerken van een kader voor de elektronische ondersteuning van stage- en

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

1. Digitaal onderbouwen van de administratie en planning rond stage en masterproef.

A. De rol van de dienst onderwijsondersteuning

Via de activiteiten van de kwaliteitscel wordt de onderwijspraktijk in de faculteit continu gemonitord. Op

Ondersteuning van centrale ontwikkelingen

De dienst onderwijsondersteuning is nu al facultair aanspreekpunt voor vragen m.b.t. Minerva. In de toe-

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

Om sommige doelstellingen (versneld) te realiseren, kunnen meer gespecialiseerde medewerkers voor

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

BELEIDSPLAN ONDERWIJSINNOVATIE 2008-2010

tussentijdse evaluatie mei 2009

A. Verdiepen en uitbreiden van de voorbereidende cursus wiskunde

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

A1. De bestaande cursus wordt ingebed in een Dokeosgebaseerde leeromgeving.

(a) de gebruikers moeten zich identificeren vooraleer ze de inhouden kunnen doorlopen;

A2. Aan de voorbereidende cursus wordt een 'intake' verbonden.

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

2008 een eigen DOKEOS omgeving activeren

B. Ontwikkelen en integreren van competentieprofielen voor de verschillende op-

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

(b) Is de invulling van de opleidingscompetenties met eindcompetenties duidelijk en consistent?

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning

Op basis van de validering kan de formulering van de voorliggende opleidingscompetenties bijgewerkt

Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen – Dienst Onderwijsondersteuning