Professional Documents
Culture Documents
YÖNETİMİ
Marinalarla ilgili analizleri denizcilik ve turizm açısından ayrı ayrı ele alıp incelemekte fayda
vardır. Çünkü teknenin marina ile irtibata geçmesinden itibaren başlayan hizmetler
zincirinin teknenin marina içinde uygun bir yere güvenli bir şekilde yerleştirilmesi ve
konaklama süresince doğal tehlikelerden korunması denizcilik kapsamındaki hizmetleri,
tekne içinde bulunan insanların talep edeceği diğer hizmetler (elektrik, su, iletişim, vb.)
de turizm kapsamındaki hizmetler şeklinde ifade edilebilir.Marinalar –bulundukları
konum önemli olmakla birlikte- tekneler için öncelikle sığınma ve barınma
yerleridir.Tekne sahiplerinin marinaları tercih etmelerinde rol oynayan sebepler öncelikle
mevcut bölgedeki teknesinin güvenliğini en iyi sağlayacak bir barınma ünitesi
olmalarıdır.Diğer sebepler ise fiziksel ve sosyal imkanların,- işletmenin kalitesiyle doğru
orantılı olmak üzere – varlığıdır.
Marinalar bir çok alanda harcama gücünü kendilerine çeken ve ziyaretçiler için harcama
eğilimi veren önemli çekim merkezleridir. Ziyaretçilerin yaptıkları harcamalarla
marinalar, bölge ekonomisine hem doğrudan hem de ziyaretçilerin harcamalarının
bölgedeki diğer sektörlere sonradan yayılmasıyla dolaylı olarak katkıda
bulunurlar.Yabancı ziyaretçileri kabul etmeleri yönüyle marinalar önemli bir döviz
kazandırıcıdırlar. İhracat imkanlarının sınırlı olduğu ülkelerde marinalar, denizcilik ve
turizm aracılığıyla döviz kazandıran sınırlı kaynaklardan biri olabilmektedir.Ayrıca
marinalar bulundukları yörede işgücü istihdam edicidirler. Faaliyet sürdürdükleri
yöredeki istihdam gücü o yörenin kalkınmasına katkıda bulunurlar. Marinalar aynı
zamanda diğer endüstri ürünlerinin de önemli bir pazarı durumundadırlar.Marina
bünyesinde sürdürülen her türlü faaliyet gerekli malzeme , araç-gereç,elektrik,su,yakıt ve
diğer satın almalar o bölgedeki diğer işletmelerinde satış hacmini genişletecektir.
Son olarak marinalar o yörede oturanlar içinde önemli bir çekiciliğe sahiptir. Marinalar
restoranları, barları, alış-veriş mağazaları ve diğer üniteleri oldukça fazla bir şekilde yerel
müşteri çekmekte çoğu marinalar kendi çevrelerinin sosyal merkezi olabilmektedirler.
Denizler ve Marinalar
Marinaların gelişmesi deniz seyahatlerinin bir fonksiyonudur. Deniz insanlar için öncelikle bir
geçim kaynağı idi. Denizden geçim amacıyla yararlanmanın ilk şekli balıkçılıktı. İnsanlar
deniz ürünleri avlayarak hem kendi ihtiyaçlarını karşılıyorlar hem de satmak suretiyle
geçiniyorlardı. Daha sonraları deniz araçları ile taşımacılık faaliyetleri başladı. Ayrıca deniz
bu gelişmelerin paralelinde uygarlığın gelişmesine koşut olarak medeniyetler ve ülkeler
arasındaki kutuplaşmaların sonucunda meydana gelen savaşların yürütüldüğü uçsuz bucaksız
ve zorlu bir savaş alanı niteliği de kazandı.
Fakat bunların yanında deniz aynı zamanda insanların kendilerini dinlendirmek , doğa ile
başbaşa kalmak isteyen insanlar için bir alternatif hatta tutku haline geldi.
Balıkçılık, ticari ve askeri denizcilik için gerekli olan deniz araçlarının sığınmaları ve
barınmaları için olan ve genel tanımıyla liman olarak adlandırılan korunaklarında oluşması
tarih sürecinde gerçekleşti.Denize kıyısı olan şehirler için limanların önemi çok büyüktü.Tarih
sahnesinde limanların gelişimine ve denize gerekli önemi veren ülkeler kalkınmakta önemli
mesafeler kat etmişlerdir.
Teknelerle seyahat ederek tatil yapan gruba giren insanlarda önceleri limanlarda
konaklıyorlardı.Fakat seyahat amacıyla imal edilen deniz araçları ve sahipleri diğer amaçlarla
kullanılan deniz araçlarından ve sahiplerinden farklıydı. Bu farklılığın doğal sonucu olarak
<<yacht>> olarak tanımlanan bu deniz araçlarının ve sahiplerinin sığınma barınma
ihtiyaçlarının yanı sıra sosyal ihtiyaçlarını da karşılamak üzere marina olarak tabir edilen
işletmeler doğdu.
Marinaların kuruluşunda dikkat edilecek hususlar, herhangi bir işletmenin göz önünde
bulunduracağı hususlardan farklılık taşımaktadır. Marinalar gerekli fiziki şartların var olduğu
kıyı şeridinin herhangi bir yerine keyfi olarak kurulamaz.Marinanın kurulacağı yer hem
denizsel hem karasal şartlar uygun olduğu taktirde gerçekleşebilir.
Deniz yaklaşımıyla analiz edersek ekolojik ve coğrafi şartlara dikkat etmemiz gerekmektedir.
Marinanın kurulacağı bölge deniz canlılarının ve diğer canlıların yaşamlarını tehdit
etmeyecek bir yer olmalıdır.(Deniz canlılarının üreme ve yaşam alanları gibi).Marinanın
kurulacağı yer her türlü hava şartında teknelerin güvenliğini sağlayacak bir niteliğe sahip
olmalıdır. Aksi taktirde en önemli amaç gerçekleştirilememiş olur.Tek başına bu sebep dahi
daha baştan bir kısıtlama unsurudur.Ayrıca mevcut bölgenin tarihi ve doğal yapısının
korunması zorunluluğu da bir kısıt unsurudur. Ülkemizde marina kurulması kamu ve özel
sektör tarafından yapılmaktadır.
Eylül 1997 Ulusal Denizcilik Şurası Çalışma Grupları Nihai Raporları’nın Deniz Turizmi ve
Yatçılık Çalışma Grubu Raporu’nun marina yatırımları ile ilgili konumuzla alakalı
kısımlarından alıntılar aşağıda görülmektedir:
1.YOL: 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Yasası hükümleri gereğince, Turizm Bakanlığı
tarafından tespit edilen turizm alan ve merkezlerindeki yat limanı yatırımları, aynı yasa ve
Kamu Arazilerinin Tahsisi hakkındaki Yönetmelik hükümleri uyarınca yapılan ihaleler yolu
ile özel sektör tarafından yapılmaktadır.Turizm Bakanlığı tarafından yapılan ihalelerde, kira
süresi 49 yıl olup, irtifak ve kullanma hakkı sözleşmesi düzenlenmekte, bu sözleşme yatırım
tutarı üzerinden belirlenen kira bedeli hazinece tahsil edilmektedir.
2.YOL:Yüksek Planlama Kurulu Kararları uyarınca ;3996 sayılı Yap İşlet Devret Modeli
Yasası hükümleri gereğince,DLH Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ihaleler ile özel sektör
yat limanı yapabilmektedir.Bu ihalelerde, kira süresi 25 yıl olarak belirlenmekte, imtiyaz
sözleşmesi yapılmakta ve kira bedeli, ihale sırasındaki artırmada belirlenerek tahsil
edilmektedir.
Müşterilerin bakış açısından bir marina, tesislerini ve hizmetlerini sunmak için devamlı hazır
tutan ticari bir ağırlama kurumudur.
Marinanın Yeri:Marinanın coğrafi olarak bir kentin içinde veya yakınında, bir kasaba veya
köyde olmasını, bu yerin çeşitli yerlere yakınlığını, çevrenin çekiciliğini, gürültüden ve diğer
rahatsız edici unsurlardan uzak olduğunu gösterir.Ayrıca konumu itibariyle teknelerin
güvenliğini garanti etmesi önemli bir unsurdur.
Tesis ve Üniteler: Pontonlar, bakım-onarım atölyeleri, çekek yerleri, çamaşırhaneler, duşlar,
restoranlar, barlar, rekreasyon imkanları ve müşterilerin yaralanabileceği hizmet ünitelerinin
tümünü ifade eder.
Hizmet: Marinanın tesis ve üniteleri aracılığıyla sunduğu belirli hizmetlerin boyutunu ve
niteliğini ifade eder; sunulan tüm hizmetlerin stil ve kalitesi personelin dikkat derecesi, hız ve
etkinlikleri gibi biçimsel ve biçimsel olmayan yönlerini içerir.
İmaj: Marinanın kişilere (hedef kitlelere )kendini ifade tarzı kişilerin marinayı algılama
biçimi olarak tanımlanabilir. İmaj marina yerinin, tesislerin ve hizmetin bir yan ürünüdür.
Fakat bu isim, görünüm, atmosfer vb. gibi bazı faktörlerle güçlendirilir. Bunlar doğayı
koruma (Mavi Bayrak), işletme hakkındaki genel görüşler somut örneklerdir.
Fiyat: Marinanın yeri, tesisler, hizmet, imaj yoluyla ve müşterilerin marina kavramının bu
öğelerinden elde ettikleri tatmine bağlı olarak takdir edilen değeri ifade eder.
Marina Felsefesi
Amaçların açık bir şekilde belirtilmesi bir marinanın yönetimi için bir hareket noktası
sağladığı gibi politikaların açıkça belirtilmesi, değişik durumlar için alınacak kararlara bir
başvuru kaynağı olarak biçimsel bir çatı oluşturmaktadır.Fakat, çoğunlukla marina
işletmelerinde bir çok kurallar, inançlar ve anlaşmalar vardır ve bunlar politika olarak formüle
edilemezler; fakat kişilerin nasıl hareket edeceklerine etki ederler ve marinanın her günkü
faaliyetinin bir parçası olarak görülürler.Onlar, bazen “ortak doktrin” veya işletmenin
“felsefesi” olarak belirtilebilen bir kavram içinde yer alırlar.Bir takım felsefeler, yönetim ve
personele müşteriler, satıcılar ve diğerleriyle olan ilişkilerinde rehberlik eden ahlaki
standartlarla ilgili olmak zorundadır.
Bir felsefe, yönetimin daha genel bir tutumunu da ifade edebilir.Yönetim katılıma gerçekten
inanıyorsa, işgörenler marinanın yönetimine katılabilirler ve onları etkileyen konularda
kendilerine danışılmasını bir hak olarak göreceklerdir.Kararlara katılma, yönetim ve işletme
içinde az veya çok otomatik bir şekilde kabul edilen,felsefemizin bir parçası olabilir.
Plan ve Stratejiler
Organizasyonun Tanımı
İşletmelerde planlama aşamasında belirlenen hedeflere ulaşabilmek için kurulması gereken
sistemli yapı organizasyonu oluşturmaktadır. Organizasyon,işletmeyi meydana getiren
bölümler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve belirlenen amaçları gerçekleştirmek gayesiyle
üst yönetimce oluşturulan biçimsel bir yapı olarak ifade edilebilir.
Organizasyon, insan-makine ilişkileri ile birlikte, insanın, insan ile olan ilişkilerinin bütününü
kapsamaktadır. Bu nedenle, organizasyon karmaşık ve sosyal nitelikli özellik olarak da
açıklanmaktadır.
Organizasyon “kişilerin tek başlarına gerçekleştiremeyecekleri amaçları, başkaları ile bir
araya gelerek bir grup halinde gayret, bilgi ve yeteneklerini birleştirerek gerçekleştirmelerini
sağlayan bir işbölümü ve koordinasyon sistemidir”.
Marina tesislerinde konaklayan konuklar ile tesiste çalışan tüm personelin, güvenliğini
sağlayarak rahat ve huzur dolu bir ortamı sağlamak bu departmanın başlıca görevidir.
Teknelerin marina ile irtibata geçtiği andan itibaren, konaklama esnasında ve marinadan
ayrılırken güvenliğini,emniyetini sağlarken konaklama süresince teknenin ve tekne sahibinin
bürokratik işlemlerde dahil olmak üzere her türlü sorunu ile ilgilenir ve çözümler getirmek
suretiyle yatçılara hizmet verir.
Marina Yönetimi
Yönetim Kavramı
İnsanların topluluk halinde yaşamaya başlamaları ile birlikte, kişisel ve müşterek amaçlarını,
gerçekleştirme noktasında organize olmak ve aynı zamanda başka insanların idaresinde
olmak durumunda kalmışlardır.İnsanlar çeşitli amaçlarını kişisel olarak gerçekleştirebilme
zorluğu karşısında, çabalarını ve kaynaklarını birleştirerek istenen amaçlara ulaşabilirler.Bu
zorunluluk, bireylerde vazgeçilemez içgüdüler haline gelmiş ve uygarlık ilerledikçe daha
gerçekçi ve bilimsel yollar takip edilerek amaçlara ulaşılmaya çalışılmıştır.Yönetimin temel
özelliği, çeşitli bilim dalları tarafından geliştirilmiş bilgilerin, bilimsel yaklaşım ve teknikler
kullanılarak uygulanmış olmasıdır.Bu bakımdan başlangıçta; bir işletmenin istenilen amaçlara
ulaşmasında yönetme yeteneğinin bireylere bağlı olduğu ve bazılarının doğuştan sahip olduğu
bu yeteneklerini belli konularda eğitim görerek ve iş tecrübesi kazanarak geliştirebilecekleri
fikri benimsenmiştir.Ancak, yönetimin gittikçe önem kazanması ve yeni sorunlarla
karşılaşması nedeniyle değişik bilim dallarındaki araştırmacıların dikkatini yönetime ilişkin
konulara yoğunlaştırmalarına neden olmuştur.
Yönetimin Tanımı
Evrensel bir süreç olduğu konusunda görüş birliğine varılmış olan “yönetim” kavramı
günümüzde değişik şekillerde tanımlanmaktadır.
Yönetim “insanların işbirliğini sağlama ve onları bu amaca doğru yürütme iş ve çabalarının
toplamıdır”.
Yönetim “işletmenin amaçlarına ulaşmak için birey ve grup faaliyetlerinin koordine edildiği
süreçtir.”
Yönetim “bir işletmede amaçlara ulaşmak için işbirliği yapmak ve çalışmaların amaç
doğrultusunda düzenlenmesidir.”
Yönetim “başka kişilerin çabaları aracılığıyla amaçların başarılması sürecidir.Prof.Dr. Hasan
Olalı’ya göre; “Yönetim sahip oldukları otorite ve sorumluluklarını bilen ve bunları bir bütün
ortaya koyma yolunda teşebbüsün diğer araçları ile beraber kullanan insanlar topluluğudur.”
Bu tanımlardan sonra , marina işletmelerinin özellikleri de dikkate alınarak yönetimi şöyle
tanımlayabiliriz. “İşletmelerin belirlenen amaçlara ulaşmasında; karlılığı maksimum kılmak,
işgörenlerin amaçları ile işletmenin amaçlarını bütünleştirerek motivasyonu artırmak ve
işletmeye sosyal çevrede olumlu bir imaj yaratmak amacıyla faaliyetlerin planlanması,
organize edilmesi, koordinasyonu ve denetimi ile ilgili olarak yapılan faaliyetlerin
bütünüdür.”
Arcan CAMGÖZ
Deniz İşletmeleri ve Yönetimi Anabilim Dalı
Faydalanılan Kaynaklar:
Modern Otel İşletmelerinde Yönetim ve Organizasyon(Yrd.Doç.Dr. Burhan Şener)
Otel İşletmeciliği ( S.Medlik)
Marina Yetkilileri ile Görüşmeler