You are on page 1of 16

ttulo:

Resoluo RDC n 359, de 23 de dezembro de 2003

ementa no oficial:

Aprova Regulamento Tcnico de Pores de Alimentos Embalados


para Fins de Rotulagem Nutricional.

publicao:

D.O.U. - Dirio Oficial da Unio; Poder Executivo, de 26 de


dezembro de 2003

rgo emissor:

ANVISA - Agncia Nacional de Vigilncia Sanitria

alcance do ato:

federal - Brasil

rea de atuao:

Alimentos

relacionamento(s):
atos relacionados:
Lei n 6437, de 20 de agosto de 1977

RESOLUO - RDC N. 359, DE 23 DE DEZEMBRO DE 2003


Aprova Regulamento Tcnico de Pores de Alimentos Embalados
para Fins de Rotulagem Nutricional.
A Diretoria Colegiada da Agncia Nacional de Vigilncia Sanitria, no uso da atribuio que lhe confere o art. 11 inciso
IV do Regulamento da ANVISA aprovado pelo Decreto n. 3.029, de 16 de abril de 1999, c/c o art. 111, inciso I,
alneab, 1 do Regimento Interno aprovado pela Portaria n. 593, de 25 de agosto de 2000, republicada no DOU de
22 de dezembro de 2000, em reunio realizada em 17 de dezembro de 2003
considerando a necessidade do constante aperfeioamento das aes de controle sanitrio na rea de alimentos visando
a proteo sade da populao;
considerando a importncia de compatibilizar a legislao nacional com base nos instrumentos harmonizados no
Mercosul relacionados rotulagem nutricional de alimentos embalados - Resoluo GMC n.47/03;
considerando o direito dos consumidores de ter informaes sobre as caractersticas e composio nutricional dos
alimentos que adquirem;
considerando a necessidade de estabelecer os tamanhos das pores dos alimentos embalados para fins de rotulagem
nutricional;
considerando que este Regulamento Tcnico orientar e facilitar os responsveis (fabricante, processador, fracionador
e importador) dos alimentos para declarao de rotulagem nutricional;
considerando que este Regulamento Tcnico complementa o Regulamento Tcnico sobreRotulagem Nutricional de
Alimentos Embalados.
adotou a seguinte Resoluo de Diretoria Colegiada e eu, Diretor-Presidente, em exerccio, determino a sua publicao:
Art. 1 Aprovar o Regulamento Tcnico de Pores de Alimentos Embalados para Fins de Rotulagem Nutricional,
conforme o Anexo.
Art. 2 As empresas tm o prazo at 31 de julho de 2006 para se adequarem mesma.
Art. 3 O descumprimento aos termos desta Resoluo constitui infrao sanitria sujeita aos dispositivos da Lei n
6437, de 20 de agosto de 1977 e demais disposies aplicveis.
Art. 4 Esta Resoluo entra em vigor na data de sua publicao.
RICARDO OLIVA

ANEXO
REGULAMENTO TCNICO DE PORES DE ALIMENTOS EMBALADOS PARA FINS DE
ROTULAGEM NUTRICIONAL
1. MBITO DE APLICAO
O presente Regulamento Tcnico se aplica rotulagem nutricional dos alimentos produzidos e comercializados,
qualquer que seja sua origem, embalados na ausncia do cliente e prontos para serem oferecidos aos consumidores.
O presente Regulamento Tcnico se aplica sem prejuzo das disposies estabelecidas em Regulamentos Tcnicos
vigentes sobre Rotulagem de Alimentos Embalados e/ou em qualquer outro Regulamento Tcnico especfico.
2. DEFINIES
Para fins deste Regulamento Tcnico se define como:
2.1. Poro: a quantidade mdia do alimento que deveria ser consumida por pessoas sadias, maiores de 36 meses de
idade em cada ocasio de consumo, com a finalidade de promover uma alimentao saudvel.
2.2. Medida Caseira: um utenslio comumente utilizado pelo consumidor para medir alimentos.
2.3. Unidade: cada um dos produtos alimentcios iguais ou similares contidos em uma mesma embalagem.
2.4. Frao: parte de um todo.
2.5. Fatia ou rodela: frao de espessura uniforme que se obtm de um alimento.
2.6. Prato preparado semi-pronto ou pronto: alimento preparado, cozido ou pr-cozido que no requer adio de
ingredientes para seu consumo.
3. MEDIDAS CASEIRAS
3.1. Para fins deste Regulamento Tcnico e para efeito de declarao na rotulagem nutricional, estabeleceu-se a medida
caseira e sua relao com a poro correspondente em gramas ou mililitros detalhando-se os utenslios geralmente
utilizados, suas capacidades e dimenses aproximadas conforme consta da tabela abaixo:
Medida caseira

Capacidade ou dimenso

Xcara de ch

200cm3 ou ml

Copo

200 cm3 ou ml

Colher de sopa

10 cm3 ou ml

Colher de ch

5 cm3 ou ml

Prato raso

22 cm de dimetro

Prato fundo

250 cm3 ou ml

3.2. As outras formas de declarao de medidas caseiras estabelecidas na tabela do Anexo (fatia, rodela, frao ou
unidade) devem ser as mais apropriadas para o produto especfico. A indicao quantitativa da poro (g ou ml) ser
declarada segundo o estabelecido no Regulamento Tcnico especfico.
3.3. A poro, expressa em medidas caseiras, deve ser indicada em valores inteiros ou suas fraes de acordo ao
estabelecido nas seguintes tabelas:
Para valores menores ou iguais que a unidade de medida caseira:
PERCENTUAL DE MEDIDA CASEIRA

FRAO A INDICAR

at 30%

1/4 de....... (medida caseira)

de 31% a 70%

1/2 de....... (medida caseira)

de 71% a 130%

1............... (medida caseira)

Para valores maiores que a unidade de medida caseira:


de 131% a 170%

1 1/2 de.... (medida caseira)

de 171% a 230%

2............... (medida caseira)

4. METODOLOGIA A SER EMPREGADA PARA DETERMINAR O TAMANHO DA PORO


4.1. Para fins de estabelecer o tamanho da poro deve ser considerado:
a) que se tomou como base uma alimentao diria de 2000 Kcal ou 8400 kJ. Os alimentos foram classificados em
nveis e grupos DE ALIMENTOS, determinando-se o VALOR ENERGTICO MDIO que contm cada grupo, o
NMERO DE PORES recomendadas e o VALOR ENERGTICO MDIO que corresponder para cada poro.
b) que para os alimentos de consumo ocasional dentro de uma alimentao saudvel correspondente ao Grupo VII, no
ser considerado o valor energtico mdio estabelecido para o grupo.
c) Que outros produtos alimentcios no classificados nos 4 nveis esto includos no Grupo VIII denominado
deMolhos, temperos prontos, caldos, sopas e pratos preparados”.
NVEL

GRUPOS
DE VALOR ENERGTICO NMERO
ALIMENTOS
MDIO (VE)
PORES
kcal

kJ

DE VALOR ENERGTICO
MDIO POR PORO
kcal

kJ

I - Produtos de 900
panificao,
cereais,
leguminosas,
razes, tubrculos e
seus derivados

3800

150

630

II
Verduras, 300
hortalias
e
conservas vegetais

1260

30

125

70

295

125

525

125

525

100

420

VII - Acares e
produtos
que
fornecem energia
provenientes
de
carboidratos
e
gorduras

100

420

VIII - Molhos, --------temperos prontos,


caldos, sopas e
pratos preparados

-------

--------

III - Frutas, sucos,


nctares e refrescos
de frutas
3

IV - Leite
derivados

e 500

2100

V - Carnes e ovos
4

--

VI
leos, 300
gorduras,
e
sementes
oleaginosas

1260

5) INSTRUES PARA O USO DA TABELA DE PORES E CRITRIOS PARA SUA APLICAO NA


ROTULAGEM NUTRICIONAL
A poro harmonizada e a medida caseira correspondente devem ser utilizadas para a declarao de valor energtico e
nutrientes, em funo do alimento ou grupo de alimentos, de acordo com a tabela de pores anexa ao presente
Regulamento.
Para fins da declarao do valor energtico e de nutrientes devem ser consideradas as seguintes situaes, em funo da
forma de apresentao, uso e ou comercializao dos alimentos.
5.1. Critrios de Tolerncia
5.1.1. Alimentos apresentados em embalagem individual

Considera-se embalagem individual aquela cujo contedo corresponde a uma poro usualmente consumida em cada
ocasio de consumo. aceita uma variao mxima de 30% em relao ao valor em gramas ou mililitros estabelecido
para a poro do alimento, de acordo com a tabela anexa ao presente Regulamento. Para aqueles alimentos cujo
contedo exceda essa variao, deve ser informado o nmero de pores contidas na embalagem individual, de acordo
com o estabelecido na seguinte tabela:
Contedo inferior ou igual a 70% Contedo entre 71 % e 130% da Contedo entre 131% e 170% da
da poro estabelecida
poro estabelecida
poro estabelecida
A declarao da informao A declarao da informao A declarao da informao
nutricional deve corresponder ao nutricional deve corresponder ao nutricional deve corresponder ao
contedo lquido da embalagem. contedo lquido da embalagem. contedo lquido da embalagem.
A poro a ser declarada deve Deve ser declarada 1 (uma) Deve ser declarada 1 (uma e
atender:
seguido
da
medida
caseira meia) seguido da medida caseira
correspondente.
correspondente.
- Quando o contedo lquido for
inferior a 30%, ser declarado 1/4
(um quarto) seguido da medida
caseira correspondente;
- Quando o contedo lquido
estiver entre 31% e 70% ser
declarado 1/2 (meia) seguido da
medida caseira correspondente
5.1.2. Produtos apresentados em unidades de consumo ou fracionados
So aceitas variaes mximas de 30% com relao aos valores em gramas ou mililitros estabelecidos para a
poro de alimentos para os quais a medida foi estabelecida comoX unidades correspondentesoufrao
correspondente.
5.2. Alimentos semi-prontos ou prontos para o consumo
O tamanho da poro deve ser estabelecido considerando o mximo de 500 kcal ou 2100 kJ, exceto para aqueles
alimentos includos na tabela anexa ao presente Regulamento.
5.3. Alimentos concentrados, em p ou desidratados para preparar alimentos que necessitem reconstituio, com ou sem
adio de outros ingredientes
A poro a ser declarada deve ser a quantidade suficiente do produto, tal como se oferece ao consumidor, para preparar
a quantidade estabelecida de produto final indicado na tabela anexa em cada caso particular. Pode tambm ser declarada
a poro do alimento preparado quando forem indicadas as instrues especficas de preparo e as informaes
referentes aos alimentos prontos para o consumo.
5.4. Alimentos utilizados usualmente como ingredientes
A poro deve corresponder quantidade de produto usualmente utilizada nas preparaes mais comuns, no devendo
ultrapassar o valor energtico por poro correspondente ao grupo a que pertence.
5.5. Alimentos com duas fases separveis
A poro deve corresponder fase drenada ou escorrida, exceto para aqueles alimentos onde tanto a parte slida quanto
a lquida so habitualmente consumidas. A informao nutricional deve informar claramente sobre qual ou quais partes
do alimento se refere declarao.
5.6. Alimentos que se apresentam com partes no comestveis
A poro se aplica a parte comestvel. A informao nutricional deve informar claramente que a mesma se refere parte
comestvel.
5.7. Alimentos apresentados em embalagens com vrias unidades
Para fins de aplicao das seguintes situaes, se entende por unidades idnticas ou de natureza similar, aquelas que por
sua composio nutricional, ingredientes utilizados e caractersticas mais destacveis podem ser consideradas, em
termos gerais, como alimentos similares e comparveis. Quando essas condies no ocorrerem, se considera que as
unidades so de diferente natureza ou diferentes tipos de alimentos.
5.7.1. Unidades idnticas ou de natureza similar

A poro do alimento que se apresente na embalagem que contenha unidades idnticas ou de natureza similar
disponveis para consumo individual, aquela estabelecida na tabela anexa. A informao nutricional deve
corresponder ao valor mdio das unidades.
5.7.2. Unidades de diferente natureza
A poro do alimento que se apresente em uma embalagem que contenha unidades de diferente natureza, disponveis
para consumo individual, a correspondente, segundo a tabela, a cada um dos alimentos presentes na embalagem. Deve
ser declarado o valor energtico e o contedo de nutrientes de cada uma das unidades.
5.8. Alimentos compostos
Considera-se alimento composto aquele cuja apresentao inclua dois ou mais alimentos embalados separadamente com
instrues de preparo ou cujo uso habitual sugira seu consumo conjunto. A informao nutricional deve referir-se a
poro do alimento combinado, ou seja, a soma das pores de cada um dos produtos individuais. A informao relativa
medida caseira deve ser correspondente ao produto principal estabelecida na tabela anexa ao presente Regulamento.

TABELA I
PRODUTOS DE PANIFICAO, CEREAIS`, LEGUMINOSAS, RAIZES E TUBRCULOS, E SEUS
DERIVADOS (1 poro aproximadamente 150 Kcal)
TABLA I - PRODUCTOS DE PANIFICACIN, CEREALES, LEGUMINOSAS, RAICES, TUBRCULOS, Y SUS
DERIVADOS (1 porcin aproximadamente 150 Kcal)
Produtos

Productos

poro

porcin

poro

porcin

Portugus

Espaol

(g/ml)

(g/ml)

medida caseira

medidas caseras

y 20

20

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

50

50

1/4 de xcara

1/4 de taza

Aveia
em Avena arrollada 30
flocos
sem sin
otros
outros
ingredientes
ingredientes

30

2 colheres de sopa

2 cucharas de sopa

Barra de cereais Barra de cereales 30


com at 10% de con hasta 10% de
gordura
grasa

30

X
unidades
correspondam

Batata,
Papa, mandioca y 150
mandioca
e otros tubrculos
outros
cocidos en agua,
tubrculos,
envasados
al
cozidos
em vaco
gua,
embalados

vcuo

150

X
unidades
que X unidades/tazas que
corresponda ou X xcaras correspondan

Batata
e Papa y mandioca 85
mandioca pr- pre-frita
frita congelada congelada

85

X unidades/xcaras
corresponda

que X unidades/tazas que


correspondan

Produtos a base Productos a base 85


de tubrculos e de tubrculos y
cereais
pr- cereales pre-fritos
fritos e ou y/o congelados
congelados

85

X
unidades
correspondam

que X
unidades
corresponda

que

Galletitas saladas, 30
integrales
y
e grisines

30

X
unidades
corresponda

que X
unidades
corresponda

que

Amidos
fculas
Arroz cru

Biscoito
salgados,
integrais

e Almidones
fculas
Arroz crudo

que X
unidades
corresponda

que

grissines
Bolos, todos os Bizcochuelos,
60
tipos
sem budines y tortas,
recheio
sin relleno

60

1
fatia/
fraco
corresponda

Canjica
cru)

(gro Maz
blanco, 50
locro (crudo)

50

1/3 xcara

Cereal matinal Cereales


para 30
pesando
at desayuno
que
45g por xcara - pesan hasta 45 g
leves
por taza - livianos

30

X
xcaras
correspondam

que x
tazas
correspondan

que

Cereal matinal Cereales


para 40
pesando mais desayuno
que
do que 45 g por pesan ms de 45
xcara
g por taza

40

X
xcaras
correspondam

que x
tazas
correspondan

que

Cereais
integrais crus

cereales
45
integrales crudos

45

X
xcaras
correspondam

que x
tazas
correspondan

que

Farinhas
de Harinas
de 50
cereais
e cereales
y
tubrculos,
tubrculos, todos
todos os tipos los tipos

50

X xcara

X taza

Farelo
de Salvado
y 10
cereais e germe germen de trigo
de trigo

10

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Farinha Lctea Harina lctea

30

30

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Harina gruesa de 35
mandioca tostada

35

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Massa
Fideos y Pastas 80
alimentcia seca secas

80

X prato/ xcara
correspondam

que X plato/ taza


correspondan

que

Massa
desidratada
com recheio

70

X prato/ xcara
correspondam

que X plato/ taza


correspondan

que

Massas frescas Fideos y Pastas 100


com e sem frescas con o sin
recheios
relleno

100

X prato/ xcara
correspondam

que X plato/ taza


correspondan

que

Pes embalados Panes envasados 50


fatiados ou no, feteados o no,
com ou sem con o sin relleno
recheio

50

X
unidades/fatias
corresponda

que X unidades/fetas que


corresponda

Pes embalados Panes envasados 50


de
consumo de
consumo
individual,
individual, chipa
chipa paraguaia paraguaya

50

X
unidades
corresponda

que X
unidades
corresponda

que

Po doce sem Pan


endulzado 40
frutas
sin frutas

40

X
unidades
corresponda

que X
unidades
corresponda

que

Po croissant, Facturas
y 40
outros produtos productos
de
de panificao, pastelera,
salgados
ou salados o dulces
doces
sem sin relleno
recheio

40

X
unidades
corresponda

que X
unidades
corresponda

que

farofa pronta

Fideos y Pastas 70
deshidratadas con
relleno

que 1 rebanada/fraccin que


corresponda
1/3 taza

Po de batata, Pan de papa, pan 40


po de queijo e de queso y otros
outros
panes enfriados o
resfriados
e congelados con
congelados
relleno y masas
com recheio e para panes
massas
para
pes

40

X
unidades/fatias
corresponda

que X unidades/rebanadas
que corresponda

Po de batata, Pan de papa, pan 50


po de queijo e de queso y otros
outros
panes enfriados o
resfriados
e congelados
sin
congelados sem relleno,
chipa
recheio, chipa paraguaya
paraguaia

50

X
unidades/fatias
corresponda

que X unidades/rebanadas
que corresponda

Pipoca

Poror, pochoclo, 25
palomitas dulces
o saladas

25

1 xcara

Torradas

Tostadas

30

30

X
unidades
corresponda

tofu

Tofu

40

40

1 fatia

1 rebanada

Trigo para kibe Trigo para kibe y 50


e
protena protena de soja
texturizada de texturizada
soja

50

1/3 xcara

1/3 taza

Leguminosas
secas, todas

60

X
xcaras
correspondam

Leguminosas
secas, todas

60

1 taza

Ps
para Polvos
para quantidade
cantidad
x
colheres
preparar flans e preparar flanes y suficiente para suficiente para correspondam
sobremesas
postres
preparar 120 g preparar 120 g
sagu

que

que X
tazas
correspondan

que

que X
cucharas
correspondan

que

30

30

2 colheres de sopa

massas
para Masa
para 30
pasteis
e empanadas,
panquecas
pasteles
y
panqueques

30

X
unidades
corresponda

massa
para Masa para tarta
tortas salgadas

30

30

x frao que corresponda

x
fraccin
corresponda

que

para Masa para pizza 40

40

X fatias que corresponda

x
fraccin
corresponda

que

farinha de rosca Pan


rallado, 30
galleta molida y
rebozador

30

3 colheres de sopa

3 cucharas de sopa

Preparaes a Preparaciones a 80
base de soja base de soja
tipo: milanesa, (tipo: milanesa,
almndegas e albndiga
y
hambrguer) hamburguesa)

80

x
unidades
correspondam

massa
pizza

Tapioca

que X
unidades
corresponda

Mistura
para Mezcla para sopa quantidade
1 fatia
cantidad
sopa paraguaia paraguaya
y suficiente para suficiente para
y chipaguaz chipaguaz
preparar 150 g preparar 150 g
Pr-mistura

Pre-mezcla

para quantidade

cantidad

2 cucharas de sopa
que x
unidades
corresponda

que X
unidades
corresponda

que

que

1 rebanada

colheres

que x

cucharadas

que

para preparar preparar bori-bori suficiente para suficiente para correspondam


bori-bori
preparar 80 g preparar 80 g
Pr-mistura
Pre-mezcla para quantidade
x
colheres
cantidad
para preparar preparar
chipa suficiente para suficiente para correspondam
chipa paraguaia paraguaya
y preparar 50 g preparar 50 g
e mbeyu e mbeyu y otros
outros pes
panes

correspondan
que x
cucharadas
correspondan

que

Preparado
Preparados
quantidade
X xcaras/ colheres de sopa X tazas/ cucharas de
cantidad
desidratados
deshidratados
suficiente para suficiente para que correspondam
sopa que correspondan
para purs de para purs de 150 g
preparar 150 g
tubrculos
tubrculos
ps
para Polvos
para quantidade
x
colheres
cantidad
preparar bolos tortas,
suficiente para suficiente para correspondam
e tortas
bizcochuelos
y preparar 60 g preparar 60g
budines

que X
cucharas
correspondan

que

TABELA II
VERDURAS, HORTALIAS E CONSERVAS VEGETAIS (1 poro aproximadamente 30 kcal)
TABLA II - HORTALIZAS Y CONSERVAS VEGETALES (1 porcin aproximadamente 30 kcal)
Produtos

Productos

Portugus

Espaol

poro (g/ml)

porcin (g/ml) medida caseira

Concentrado de Concentrado de 30
vegetais triplo, vegetales triple
(extrato)
(extracto)

30

2 colheres de sopa

2 cucharas de sopa

Concentrado de Concentrado
vegetais
vegetales

de 15

15

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Pur ou polpa Pur o pulpa de 60


de
vegetais, vegetales
incluindo
incluido tomate
tomate

60

3 colheres de sopa

3 cucharas de sopa

Molho
de Salsa de tomate o 60
tomate ou a a base de tomate
base de tomate y otros vegetales
e
outros
vegetais

60

3 colheres de sopa

3 cucharas de sopa

Picles
alcaparras

15

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Sucos
de Jugos vegetales, 200 ml
vegetais, frutas frutas y soja
e sojas

200 ml

1 copo

1 vaso

Vegetais
Vegetales
40
desidratados
deshidratados en
em
conserva conserva (tomate
(tomate seco) seco)

40

x
colheres
correspondam

que x
cucharas
correspondan

que

Vegetais
desidratados
para sopa

Vegetales
deshidratados
para sopa

40

40

x
colheres
correspondam

que x
cucharas
correspondan

que

Vegetais

Vegetales

quantidade

cantidad

que x

que

e Pickles
alcaparras

y 15

colheres

cucharas

desidratados
para pur

deshidratados
para pur

suficiente para suficiente para correspondam


preparar 150 g preparar 150 g

correspondan

Vegetais
em Vegetales
en 50
conserva
conserva
(alcachofra,
(alcaucil,
aspargo,
esprrago,
cogumelos,
hongos,
ajes,
pepino
y
pimento,
pepino
e palmitos)
en
palmito)
em salmuera, vinagre
salmoura,
y aceites
vinagre e azeite

50

X unidades/xcaras
corresponda

Jardineira
e Jardineras y otras 130
outras
conservas
de
conservas
de vegetales
y
vegetais
e legumbres
legumes
(zanahorias,
(cenouras,
arvejas, choclo,
ervilhas, milho, tomate pelado y
tomate pelado e otros)
outros)

130

X xcara que corresponda

vegetais
empanados

80

x
unidades
correspondam

Milanesas
vegetales

de 80

que X unidades/tazas que


corresponda

X taza que corresponda

que x
unidades
correspondan

que

TABELA III
FRUTAS, SUCOS, NECTARS E REFRESCOS DE FRUTAS (1 poro aproximadamente 70 kcal)
TABLA III - FRUTAS, JUGOS, NECTARES Y REFRESCOS DE FRUTAS (1 porcin aproximadamente 70 kcal)
Produtos

Productos

Portugus

Espaol

poro (g/ml)

porcin (g/ml) medida caseira

medidas caseras

Polpa de frutas Pulpa de frutas quantidade


cantidad
x
colheres
para refresco, para
refrescos, suficiente para suficiente para correspondam
sucos
jugos
preparar 200 ml preparar 200
concentrados concentrados de
ml
de frutas e frutas
y
desidratados
deshidratados

que x
cucharas
correspondan

que

Polpa de frutas Pulpa de frutas 50


para
para postres
sobremesas

50

x
colheres
correspondam

que x
cucharas
correspondan

que

Suco, nctar e Jugo, nctar y 200 ml


bebidas
de refrescos bebidas
frutas
de frutas

200 ml

1 copo

Frutas
Frutas
50
desidratadas
deshidratadas
(peras,
(peras, duraznos,
pssegos,
anan, ciruelas,
abacaxi,
parte comestible)
ameixas, partes
comestveis)

50

X unidades/ colheres que X unidades/ cucharas


corresponda
que corresponda

uva passa

30

x
colheres
correspondam

pasas de uva

30

1 vaso

que x
cucharas
correspondan

que

fruta
em Frutas
en 140
conserva,
conserva,
incluindo
incluido ensalada
salada de frutas y cctel de frutas

140

X unidades/ colheres que X unidades/ cucharas


corresponda
que corresponda

TABELA IV - LEITE E DERIVADOS (1 poro aproximadamente 125 kcal)


TABLA IV - LECHE Y DERIVADOS (1 porcin aproximadamente 125 kcal)
Produtos

Productos

Portugus

Espaol

poro (g/ml)

porcin (g/ml) medida caseira

medidas caseras

Bebida lctea

Bebida lctea

200 ml

200 ml

1 copo

1 vaso

Leites
Leche
200
fermentados, fermentada,
Iogurte, todos yoghurt, todos los
os tipos
tipos

200

1 copo

1 vaso

Leite
fluido, Lecha
fluida, 200 ml
todos os tipos todos los tipos

200 ml

1 copo

1 vaso

Leite
evaporado

Lecha evaporada quantidade


cantidad
X
colheres
suficiente para suficiente para correspondam
preparar 200 ml preparar 200
ml

Queijo ralado

Queso rallado

que X
cucharas
corresponda

10

10

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Queijo cottage, Quesos cottage, 50


ricota
ricota
desnatado,
descremada,
queijo minas, queso blanco y
requeijo
untable
desnatado
e descremado
petit-suisse

50

2 colheres de sopa

2 cucharas de sopa

Outros queijos Otros


quesos 30
(ricota, semi- (ricota,
duros, branco, semiduros
requeijo,
blanco, untables,
queijo cremoso, quesos cremosos,
fundidos e em fundidos y en
pasta)
pasta)

30

X colheres/
correspondam

fatia

Leite em p

Leche en polvo

quantidade
cantidad
X
colheres
suficiente para suficiente para correspondam
preparar 200 ml preparar 200
ml

Sobremesas
Lcteas

Postres lcteos

120

Ps
para Polvos
preparar
preparar
sobremesas
lcteos
lcteas
Ps
preparar
sorvetes

para Polvo
helados

120

1 unidade ou 1/2 xcara

que

que X
cucharas/rebanada
que corresponda

que X
cucharas
corresponda

que

1 unidad o 1/2 taza

para quantidade
cantidad
X
colheres
postres suficiente para suficiente para correspondam
preparar 120 g preparar 120 g

que X
cucharas
corresponda

que

para quantidade
cantidad
X
colheres
suficiente para suficiente para correspondam
preparar 50 g preparar 50 g

que X
cucharas
corresponda

que

TABELA V - CARNES E OVOS (1 poro aproximadamente 125 kcal)


TABLA V - CARNES Y HUEVOS (1 porcin aproximadamente 125 kcal)
Produtos

Productos

Portugus

Espaol

poro (g/ml)

porcin (g/ml) medida caseira

medidas caseras

Almndegas a Albndigas
a 80
base de carnes base de carnes

80

X
unidades
corresponda

Anchovas
conserva

en 15

15

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

30

30

1 fatia

1 rebanada

Atum, sardinha, Atn,


sardina, 60
pescado,
caballa, y otros
mariscos,
pescados con o
outros peixes sin salsas
em
conserva
com ou sem
molhos

60

3 colheres de sopa/unidad 3
cucharas
que corresponda
sopa/unidad
corresponda

Caviar

Caviar

10

10

1 colher de ch

Charque

Charqui, charque, 30
tasajo.

30

x fraes de prato que X fracciones de plato


correspondam
que corresponda

Hambrguer a Hamburguesas a 80
base de carnes base de carnes

80

X
unidades
corresponda

que X
unidades
corresponda

Lingia,
Chorizos,
50
salsicha, todos salchichas, todos
os tipos
los tipos

50

X
unidade/frao
corresponda

que X
unidades/fraccin
que corresponda

kani-kama

20

X unidades ou colheres que X unidades o cucharas


corresponda
que corresponda

Preparaes de Preparaciones de 100


carnes
carnes
temperadas,
condimentadas,
defumadas,
ahumadas,
cozidas ou no cocidas o no

100

X
unidades
corresponda

que X
unidades
corresponda

que

Preparaes de Preparaciones de 130


carnes
com carnes
con
farinhas
ou harinas
o
empanadas
rebozadas

130

X
unidades
corresponda

que X
unidades
corresponda

que

Embutidos,
fiambre
presunto

40

40

X
unidade/fatia
corresponda

que X unidades/feta
corresponda

que

Peito de peru, Blanco de pavita 60


blanquet

60

X
unidade/fatia
corresponda

que X unidades/feta
corresponda

que

Pats (presunto, Pats


(jamn, 10
fgado e bacon, hgado, panceta,
etc..)
etc.)

10

1 colher de ch

em Anchoas
conserva

Apresuntado e Jamonada,
Corned Beef
Corned Beef

ovo

Derivados
Surimi

Embutidos,
e fiambres

Huevo

del 20

x gramas que x gramos que 1 unidade


corresponda
corresponda

que X
unidades
corresponda

que

de
que

1 cuchara de t

1 cuchara de t

1 unidad

que

TABELA VI - LEOS, GORDURAS E SEMENTES OLEAGIONOSAS(1 poro aproximadamente 100 kcal)


TABLA VI - ACEITES, GRASAS Y SEMILLAS OLEAGINOSAS (1 porcin aproximadamente 100 kcal)
Produtos

Productos

Portugus

Espaol

porcin (g/ml) medida caseira

medidas caseras

leos vegetais, Aceites vegetales, 13 ml


todos os tipos todos los tipos

13 ml

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Azeitona

20

20

x
unidades
correspondam

em Panceta
en 10
- trozos, ahumada
ou o fresca

10

1 fatia

1 rebanada

Banha
gorduras
animais

e Grasas animales 10

10

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Gordura
vegetal

Grasas vegetales 10

10

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Maionese
e Mayonesa
y 12
molhos a base salsas a base de
de maionese
mayonesa

12

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

10

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Molhos
para Salsas
para 13 ml
saladas a base ensaladas a base
de leo (todos de aceite
os tipos)

13 ml

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Chantilly

20

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Bacon
pedaos
defumado
fresco

poro (g/ml)

Aceituna

Manteiga,
margarina
similares

Manteca,
e margarina
similares

10

que X
unidades
corresponda

que

Crema Chantilly 20

Creme de leite Crema de leche

15

15

1 colher e 1/2 de sopa

1 cuchara y 1/2 de sopa

Leite de coco

Leche de coco

15

15

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Coco ralado

Coco rallado

12

12

2 colheres de ch

2 cucharas de t

Sementes
oleaginosas
(misturadas,
cortadas,
picadas,
inteiras)

Semillas
15
oleaginosas
(mezcladas,
cortadas, picadas,
enteras)

15

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

TABELA VII - ACARES E PRODUTOS COM ENERGIA PROVENIENTE DE CARBOIDRATOS E


GORDURAS (1 poro aproximadamente 100 kcal)
TABLA VII - AZUCARES Y PRODUCTOS CON ENERGA PROVENIENTE DE CARBOHIDRATOS Y GRASAS
(1 porcin aproximadamente 100 kcal)
Produtos

Productos

Portugus

Espaol

poro (g/ml)

porcin (g/ml) medida caseira

medidas caseras

Acar,
os tipos

todos Azcar, todos los 5


tipos

1 colher de ch

1 cuchara de t

20
Achocolatado Polvo
em p, ps com achocolatado,
base de cacau, polvos a base de
chocolate em cacao, chocolate
p e cacau em en polvo y cacao
p
en polvo

20

2 colheres de sopa

2 cucharas de sopa

Doces em corte Dulces de corte 40


(goiaba,
(guayaba,
marmelo, figo, membrillo, higo,
batata, etc)
batata, etc.)

40

1 fatia

1 rebanada

Doces em pasta Dulces en pasta 20


(abbora,
(calabaza,
goiaba,
leite, guayaba,
de
banana,
leche,
banana,
mocot),
mocoto)

20

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Gelias
diversas

Mermeladas
y 20
jaleas diversas

20

1 colher de sopa

1 cuchara de sopa

Glucose
de Jarabe de maz, 20
milho,
mel, miel, cobertura
melado,
de frutas, leche
cobertura
de condensada
y
frutas,
leite otros
jarabes
condensado e (cassis, grosella,
outros xaropes frambuesa, mora,
(cassis,
guaran, etc.)
groselha,
framboesa,
amora, guaran
etc)

20

x
colheres
correspondam

que x
cuchara
correspondan

p para gelatina Polvo


para quantidade
cantidad
X colheres de sopa
gelatina y jaleas suficiente para suficiente para
de fantasa
preparar 120
preparar 120g

X cucharas de sopa

Sobremesa de Postres
de 120
gelatina pronta gelatina lista y
jaleas de fantasa

1 unidad

120

1 unidade

que

* OS PRODUTOS ABAIXO SO CONSIDERADOS DE CONSUMO OCASIONAL


* LOS PRODUCTOS PRESENTADOS A CONTINUACIN SON CONSIDERADOS DE CONSUMO OCASIONAL

Frutas inteiras Frutas enteras en 20


em
conserva conserva
para
para
adornos adornos (cerezas
(cereja
al marrasquino,
maraschino,
frambuesas)
fambroesa)

20

x
unidades
correspondem

que x
unidades
correspondan

que

Balas, pirulitos Caramelos,


e pastilhas
chupetines
pastillas

20

x
unidades
correspondem

que x
unidades
correspondan

que

20
y

Goma
mascar

de gomas de mascar 3

Chocolates,
bombons
similares

Chocolates,
e bombones
similares

confeitos
chocolate
drageados
geral

de Confites
e chocolate
em grageados
general,
garrapiadas

Sorvetes
massa

de Helados

Sorvetes
individuais

x
unidades
correspondem

que x
unidades
correspondan

25

25

x
unidades/frao
correspondem

que X
unidades/fraccin
que corresponden

de 25
y
en

25

X colheres/unidades que X
cucharas/unidades
correspondam
que correspondan

60 g ou 130 ml 60 g o 130 ml 1 bola ou unidades que 1 bola o unidades que


correspondam
correspondan

Helados
en 60 g ou 130 ml 60 g o 130 ml x
unidades
envase individual
correspondem

Barra de cereais Barra de cereales 20


com mais de con mas de 10%
10%
de de
grasas,
gorduras,
turrones, dulce de
torrones, p de man, pasta de
moleque
e man
paoca

20

x
unidades/frao
correspondem

Bebidas
no Bebidas
sin 200 ml
alcolicas,
alcohol
carbonatadas carbonatadas o no
ou no (chs, (te, bebidas a
bebidas a base base de soja y
de
soja
e refrescos)
refrigerantes)

200 ml

1 xcara/copo

Ps
preparo
refresco

que

para Polvo
para quantidade
cantidad
X colheres de sopa
de preparar refrescos suficiente para suficiente para
preparar 200 ml preparar 200
ml

que x
unidades
correspondan

que

que X unidades/ fraccin


que corresponden

1 taza/vaso

X cucharas de sopa

Biscoito doce, Galletitas dulces, 30


com ou sem con o sin relleno
recheio

30

x
unidades
correspondem

que x
unidades
correspondan

que

Brownies
alfajores

y 40

40

x
unidades
correspondem

que x
unidades
corresponden

que

e Brownies
alfajores

Frutas
cristalizadas

Frutas
abrillantadas

30

30

x unidades/colheres
correspondem

que X unidades /cucharas


que corresponden

Panettone

Pan Dulce

80

80

x
unidades/fatias
correspondem

que X unidades/rebanadas
que corresponden

bolo com frutas Tortas, budines 60


con frutas

60

x
unidades/fatias
correspondem

que X unidades/rebanadas
que corresponden

bolos
e Tortas, budines 60
similares com con relleno y/o
recheio
e/ou coberturas
cobertura

60

x
unidades/fatias
correspondem

que X unidades/rebanadas
que corresponden

Po croissant, Facturas,
40
produtos
de productos
de
panificao,
pastelera,
salgados
ou salados o dulces
doces
com con relleno y/o

40

x
unidades
correspondem

que x
unidades
corresponden

que

recheio e
cobertura

ou cobertura

snacks a base Productos


para 25
de cereais e copetn a base de
farinhas
para cereales
y
petisco
harinas, extruidos
o no

25

X xcara

X taza

mistura
para Mezcla para la 20
preparo
de preparacin
de
docinho,
rellenos,
cobertura para coberturas para
bolos, tortas e tortas y helados y
sorvetes, etc. otros

20

X colheres de sopa que X cucharas de sopa que


correspondam
correspondan

TABELA VIII - MOLHOS, TEMPEROS PRONTOS, CALDOS, SOPAS E PRATOS PREPARADOS


TABLA VIII - SALSAS, ADEREZOS, CALDOS, SOPAS Y PLATOS PREPARADOS
Produtos

Productos

Portugus

Espaol

poro (g/ml)

porcin (g/ml) medida caseira

medidas caseras

Caldo (carne, Caldo


(carne, quantidade
cantidad
x colheres/frao/unidades X cucharas de sopa/
galinha,
gallina,
suficiente para suficiente para que correspondam
fraccin /unidades que
legumes, etc) e legumbres, etc.) y 250 ml
preparar 250ml
correspondan
ps para sopa polvos para sopa
incluindo (bori- incluye
(boribori, pir caldo, bori, pir caldo,
soyo)
soyo)
Catchup
mostarda

1 colher de sopa

1 cucharas de sopa

Molhos a base Salsas a base de x gramas que x gramos que 1 colher de sopa
de soja e ou soja y/o vinagre correspondam correspondan
vinagre

1 cucharas de sopa

Molhos a base Salsas a base de x gramas que x gramos que 2 colheres de sopa
de
produtos productos lcteos correspondam correspondan
lcteos
ou o caldos
caldos

2 cucharas de sopa

Ps
preparar
molhos

e Ketchup
mostaza

y 12

12

para Polvos
para quantidade
cantidad
X colheres de sopa que X cucharas de sopa que
preparar salsas suficiente para suficiente para correspondam
correspondan
preparar
2 preparar
2
colheres
de cucharadas de
sopa
sopa

misso

misso

20

missoshiro

missoshiro

quantidade
cantidad
X colheres de sopa que X cucharas de sopa que
suficiente para suficiente para correspondam
correspondan
200 ml
preparar 200ml

extrato de soja extracto de soja

30

20

30

1 colher de sopa

2 colheres de sopa

Pratos
Platos preparados x
gramas x
gramos x
unidades/frao
preparados
listos y semi- (mximo de 500 (mximo
de corresponda
prontos e semi- listos
no Kcal)
500 Kcal)
prontos
no incluidos en otros
includos
em tems de la tabla

1 cucharas de sopa

2 cucharas de sopa
que x unidades/fraccin que
corresponda

outros itens da
tabela
tempero
completos

condimentos
preparados

5g

5g

1 colher de ch

* Onde no aparecem unidades de medida entende-se estarem os valores em gramas


* Donde no figuran unidades de medida se entiende que los valores se expresan en gramos.

1 cuchara de t

You might also like