You are on page 1of 7

Cveni ena qarTuli

m evan
c regaZe
sityva Zveli, sityva axali
1. lingvisturi ekonomia da Jargoni
qarTul axalgazrdul JargonSi mravlad gvxvdeba iseTi sityvebi,
romlebic saliteraturo enaSi gavrcelebuli frazeologizmebisa Tu
idiomebis fragmentebs warmoadgenen. vnaxoT ramdenime magaliTi:
1. Tanamedrove qarTul axalgazrdul JargonSi metad gavrcelebulia zmna gauswora (asworebs,
gausworda), rac niSnavs: asiamovna,
kargi guneba-ganwyobileba Seuqmna:
Taflisferi Tvalebi ki magrad
asworebs,
xalxno!
(plencdorfi
1982: 45);
zaremba davinaxe Tu ara, egreve
gamisworda (plencdorfi 1982: 80).
gauswora zustad imave mniSvnelobis saliteraturo gamoTqmis xasiaTi gauswora-s SemoklebiT aris
miRebuli:
`ocdameerTe saukunem galaktions
xasiaTi gauswora: daarsda almanaxi
`galaktionologia~ (ruxaZe 2002);
`uRrmesi madloba Tbilisis zooparks: esaa erTaderTi adgili TbilisSi, saidanac sul sasiamovno da
kargi ambebi modis... Tan es teqstebi
ise kargadaa dawerili, rom xasiaTs
gisworebs wakiTxvisTanave!~ (pirveli
2014);
SeiZleba saerTod ar gainteresebdes fexburTi, magram sayvarel

adamians erTxel mainc gausworo xasiaTi da mis gatacebas sruli ignorireba ar gaukeTo, xom SeiZleba?
(vebgverdi fsiqeas blogi).
2. saliteraturo qarTulSi arsebobs xatovani gamoTqma fexebze hkidia. Tedo saxokia mas ase ganmartavs:
fexebze mkidia _ dardi ara maqvs,
ara vzrunav, rac unda moxdes, CemTvis sulerTia. xSirada hnaxavdiT
imas yrilobaSi da gaigonebdiT mis
sayvarel sityvebs: Tqven, Cemo Zmao,
yvela Tavis cecxls ukeTebT, sxva fexebze gkidiaTo! (vaJa).
aseTi gamoTqma warmomdgaria, albaT, iqidan, rom, rogorc fexze dakidebuli mcire rame fexs ar amZimebs,
siaruls ar uSlis da adamianisaTvis
umniSvneloa, ise isic, viszedac laparakia, yovels mniSvnelobas moklebulia, yuradRebis Rirsi ar aris
(saxokia 1979: 649).
(qarTuli enis ganmartebiTi leqsikonis rvatomeulSi es gamoTqma
gvxvdeba sityva-statiaSi fexi, xolo misi ganmartebis sanaxavad gvagzavnian sityva-statiasTan hkidia,
magram aseTi sityva-statia qegl-Si
ar aris).
am gamoTqmis SemoklebiT aris miRebuli JargonSi amJamad metad gavrcelebuli hkidia / daikida:

129

130

Cveni ena qarTuli

magrad mitydeba rom yvelaferi


mkidia, magram mainc mkidia! (sasiyvarulo saiti);
pupas magra gausworda, kaxam daikida da me kide izmenebSi var, to _
ara vgavar da ranairad var evropeli! (mosuliSvili 2001: 142).
3. JargonSi axexines/xexa niSnavs _ xangrZliv patimrobaSi amyofes
/imyofeboda:
xma ar gauRia _ vaiTu damaWerinon da isev iqiT gamamgzavron, sadac
16 weli maxexineso (Carkviani 2000: 4);
cixe ukve xuTjer vxexe (davlianiZe 1984: 102).
es aris Semokleba samsityviani literaturuli gamoTqmisa cixis kedlebi axexines. hiperboluri xatovani gamoTqmaa _ imdenxans mjdara, rom
cixis kedlebi mravalgzis miyrdnobisa Tu Sexebis Sedegad gauxexavs:
arada am disidentebs, romelTagan mravals, sabWoTa reJimma sakmaod
axexina cixis kedlebi, erTmaneTisagan
gansxvavebuli, metic _ urTierTsawinaaRmdego miznebi hqondaT (sanadiraZe, sanebliZe 2012).
4. Seekra JargonSi niSnavs _ saidumlo kavSiriT daukavSirda (upiratesad Sinagan saqmeTa da saxelmwifo
uSiSroebis organoebs). misgan iwarmoeba mimReoba Sekruli, rac saidumlo kavSiriT dakavSirebuls niSnavs:
mas im daTarsul weliwads Sevekari, odesaSi italiuri opera rom Caflavda (babeli 1977: 37);
sisxls uSrobda gigants [galaktion tabiZes] mTavrobasTan Sekruli poeti-funqcioneri (lebaniZe
1990: 14);
arada, vinc Sekrulia, xSirad swored is ukravs xazgasmiTa da mondomebiT taSs (imedaSvili 1998: 6);
...sababi aravisTvis migvicia, rom
CvenTvis Sekruloba daewamebinaT.
an ras niSnavs es Jargoni? romel
sityvis konaSi moiZieT? (javeliZe
1990: 6).
es aris fragmenti, `narCeni~ literaturuli gamoTqmisa ficiT Seekra

/ ficiT Sekruli an pirobiT Seekra /


pirobiT Sekruli (Sdr. xalxuri xidisTavs SavkraT piroba, Cven gavxdeT
RviZli Zmania).
`qarTuli enis ganmartebiT leqsikonSi~ vkiTxulobT: ficiT, pirobiT
Seekvreba _ fics miscems, pirobas daudebs, da sailustraciod damowmebulia baCanas striqonebi: da rom
ar gagvTqvam, mazedac unda Segvekra
ficiTa (t. 7, sv. 748); xolo ficiT
Sekruli asea axsnili: pirobiT, ficiT dakavSirebuli, SeerTebuli, da
nimuSad moxmobilia fragmenti ivane
maCablis Targmanidan: ficiT gaxlavar me Sekruli da fics ver gavtex!
(t. 7, sv. 876).
5. gaartya JargonSi niSnavs _ gamoicno (ufro alalbedze mindobiT):
unda vaRiaro, rom bevr rames gaartyi, leo [niSnavs: ...bevri rame gamoicani, leo] (vaCnaZe 2003: 60);
zviadi ambobda: me Tu wavedi, banditebi da yaCaRebi movleno.
gvardielebi da mxedrionelebi ambobdnen: Cven rom wavideT, mova SevardnaZe da esengeSi Segviyvanso.
SevardnaZe ambobda: me ki waval
saxlSi, magram miSa iseT dReSi CagagdebT, mogenatrebaT mamaTio.
miSa ambobda: me Tu wavedi, rac am
qveyanaSi nagavia, yvela isev amotivtivdebao.
hoda, aqamde xom yvelam gaartya da
axla ki biZina ambobs: me rom waval,
yvelaferi kargad iqnebao da, egeba
da, Tvali ar eces, Tvali!.. (zurabiSvili 2013).
gaartya naSTia literaturuli
gamoTqmisa mizanSi/mizans gaartya,
romelic pirdapiri gagebiTac ixmareba (sportSi) da gadataniTi mniSvnelobiTac _ sasurveli Sedegis
miRebas niSnavs (JargonSi gaartya
mxolod gadataniTi mniSvnelobiT ixmareba):
zazam 6-dan 4 orquliani miiTvala, sajarimos xazze ki 7-jer dadga
da 6 srola mizanSi gaartya (kalaTburTi 2009);
klubSi gawevrianeba yvelas SeuZ-

131

levan bregaZe

lia, aq mTavari mondomebaa da survili imisa, rom zustad gaartya mizans


(saluqvaZe 2012);
lali moroSkina ar malavs, rom
mizanSi gaartya da aseTi saTauri (lali moroSkinas wignis saTaurzea laparaki. _ l. b.) erTgvari piaria (iremaSvili 2011).
6. Caavlo axalgazrdul JargonSi niSnavs _ daiWira, gamoiWira:
Sen is jeeli ara xar, guSin honom
da semma rom Caavles? (brehti 1986:
22);
...gamosaZiebel saqmeTa naxevari
gauxsneli rCeba, mere vinme gantevebis vacs Caavleben da yvelafers Setenian (samadaSvili 1988: 58).
Jargonuli
Caavlo/Caavlebs
naSTia literaturuli gamoTqmisa
xeli Caavlo/xels Caavlebs, rac
`qarTuli enis ganmartebiT leqsikonSi~ asea axsnili: magrad Cahkidebs, CasWidebs (xels...). damowmebulia vaJa-fSavela: [darejans] xeli Caevlo ori balRisTvis da saxealewili
elaparakeboda javaras (t. 8, sv. 8).

cemas, gamotovebulis magivrobas asrulebs tire (Wilaia 1984: 80).


araviTari tire ganxilul nimuSebSi saWiro ar aris, radganac gamotovebuli sityv(eb)is mixvedris saWiroeba ar arsebobs. Jargonuli gamoTqma
misi mSobeli literaturuli gamoTqmisagan damoukidebeli cxovrebiT
cxovrobs.
ratom an ra SemTxvevaSi gadaiqceva myari literaturuli Sesityveba Semoklebisas, zmnamde dayvanisas, Jargonad? am kiTxvaze pasuxi ar
gvaqvs. mxolod is SegviZlia vTqvaT,
rom myar SesityvebaTa umetesobas
aseTi ram ar emarTeba. aviRoT samagaliTod gamoTqmebi Tavi moiWra
da Tavi gaarTva. SeuZlebeli Cans,
rom eseni zmnamde reducirdes da
amis Sedegad maTi mniSvneloba ar Seicvalos. kidevac rom moxdes ase, anu
marto moiWra da gaarTva darCes,
Zneli warmosadgenia, eseni Jargonebad CaiTvalos.

magaliTebis gamravleba SeiZleba,


magram esec sakmarisia.
yvela ganxilul SemTxvevaSi myari
literaturuli gamoTqmebidan, frazeologizmebidan, JargonSi darCa
mxolod zmna, xolo gamoTqmis Sinaarsi ar Seicvala an mcired modificirda.
aSkaraa, saqme gvaqvs lingvisturi
ekonomiis kanonis gamovlinebasTan
leqsikur doneze.
lingvistur ekonomias uwodeben
molaparakis miswrafebas dazogos
Zalisxmeva metyvelebisas, rac enis
cvlilebis erT-erTi mizezia (rozentali 1976).
SemTxvevebi, romlebic Cven ganvixileT, waagavs elifsiss, magram
elifsisi ar aris. elifsisi ase ganimarteba: poeturi figura, stilistikuri xerxi, rodesac winadadebaSi
amoRebulia an gamotovebulia advilad misaxvedri sityva. misi amoReba
xels ar uSlis azris zustad gadmo-

2. magaris
semantikisaTvis
sityva magari ase ganvmarteT
qarTuli Jargonis leqsikonSi:
saliteraturo qarTulSi niSnavs
Znelad gasatexs, myars, mtkices, gamZles, Zliers; sasmelTan dakavSirebiT _ bevri spirtis Semcvels; JargonSi ki kargis, Cinebulis, saucxoos
mniSvneloba SeiZina: iq Sen ismendi
magar leqciebs qarTul da msoflio
mwerlobaze (giorgi Carkviani); naskebi magidaze davyare. es iyo yvelaze magari! (dali fanjikiZe. Targm.);
magrad cekvavda sxvaTa Soris (rezo
WeiSvili) (bregaZe 1999: 83).
amgvari mniSvnelobiT (kargi, Cinebuli, saucxoo) gamoyenebuli magari rom Jargonuli elferis matarebelia, vfiqrobT, sadavo ar unda
iyos.
batonma ivane amirxanaSvilma, Zveli qarTuli literaturis Cinebul-

132

Cveni ena qarTuli

ma mcodnem, Cveni yuradReba miapyro


Zvel teqstebSi zedsarTav magarisagan warmoebuli zmnizedis magriad
(=magrad) im mniSvnelobiT gamoyenebis SemTxvevebs, romelic dRes Cven
Jargonul mniSvnelobad migvaCnia.
grigol xanZTelis cxovrebaSi
vkiTxulobT:
...farulad mouwoda eris-kacsa
anCelsa, librsa da glaxaksa da magriad moisarsa (merCuli 1960: 107).
magriad moisari marjved, Cinebulad, saucxood moisaria.
amave gamoTqmas vxvdebiT daviT
aRmaSeneblis istorikosis TxzulebaSic:
amira Zlieri da magriad moisari
(qarTlis... 2008: 302). sqolioSi miTiTebulia, rom analogiuri fraza
Turme fsalmunis qarTuli Targmanis adrindel redaqciebSic gvxvdeba: fsalm. 77,9 (Zvel, winareaTonur
redaqciebSi). marTlac, am adgilas
fsalmunSi vkiTxulobT: Zeni efremisni, Zlierni da magriad moisarni.
gviandel redaqciaSi, romelic dedanTan ufro miaxloebuli Cans, nacvlad magriad moisarnisa aris moisarni mSvildebiTa (fsalmunni 1960:
203). Tanamedrove TargmanSi asea: Zeni efremisa, aRWurvilni da mSvildmozidulni [ukuiqcnen brZolis
dRes] (biblia 1989: 531), anu Targmanis dazustebul, dedans miaxloebul
versiaSi magriad aRar aris (misi
Sesatyvisi arc rusul da germanul
TargmanebSia).
amave gamoTqmas vxvdebiT JamTaaRmwerelTanac:
rameTu iyo kaci ese didi da magriad da ucTomlad moisari (zog
xelnawerSi [Tm] yofila magrad)
(qarTlis... 2008: 592).
es Sesityveba gvxvdeba agreTve
TxzulebaSi wameba wmidisa vardanisi da ZmaTa misTa..., romelic somxuridan aris Targmnili:
magriad moisarman vardan ara mciredi brZola yo misTanaTaTurT
zeda... (vardani 1944: 86).
marjved, Cinebulad, sauc-

xood _ am mniSvnelobebs magriad


mxolod moisarTan dawyvilebuli
iRebs. sxva SemTxvevebSi is igivea,
rac Zlierad. magaliTad, Zveli aRTqmis neemias wignSi vkiTxulobT: da
sablardeli igi Cemi ganvyare magriad (neemia 5,13). axali Targmani: gamovibertye Cemi samoslis ube (biblia 1989: 420) _ ganvyare magriad
niSnavs: gamovibertye anu Zlierad,
Ronivrad daviqnie [samoseli] (Sdr.
abulaZe 1973: 112). sagulisxmoa, rom
ilia abulaZes Zveli qarTuli enis
leqsikonSi jer calke ganumartavs
magriad (Zlier, Ronivrad) da Semdeg ki _ sintagma magriad moisari
(Zlierad, marjved msroleli), rac
imas niSnavs, rom mas es gamoTqma myar
Sesityvebad miaCnia, uTuod imis gamoc, rom Zvel teqstebSi ar Cans iseTi sintagma, romelSic magriad sxva
xelobis aRmniSvnel sityvas uwyvildebodes.
ras SeiZleba niSnavdes is, rom
Zvel qarTulSi magriad mxolod
moisarTan dawyvilebuli iRebs iseT
mniSvnelobas, romelic Tanamedrove
qarTulSi Jargonuli elferis matarebelia? Cveni azriT, es imas unda
niSnavdes, rom magriad moisari Zveladac Jargoni iyo, im axalgazrdaTa
wreSi gaCenili, romlebic mSvild-isris srolaSi varjiSobdnen da iwafebodnen. qarTuli Jargonis leqsikonis winaTqmaSi gviweria: yvelgan,
sadac ki axalgazrdebs xangrZlivi
droiT uxdebaT erTad yofna (saswavlebelSi, jarSi, sportul skolebSi, birJaze...), aucileblad iqmneba axalgazrduli Jargoni (bregaZe
1999: 5).
yvelgans davumatebdiT _ yvela
droSi: yvelgan, yvela droSi, sadac
ki axalgazrdebs xangrZlivad uxdebaT erTad yofna... da a. S.
amrigad, vfiqrobT, SesaZloa magriad moisari uZveles qarTul Jargonul gamoTqmad miviCnioT.
mere da mere zedsarTavi saxeli
magari kargis, Cinebulis, saucxoos mniSvnelobiT gamoyenebis areals

133

levan bregaZe

ifarToebs, oRond frazebs, romlebSic igi am gafarToebuli mniSvnelobiT gamoiyeneba, araliteraturuli,


ramdenadme vulgaruli, qarTulis
elferi aZevs.
ilia WavWavaZesTan vkiTxulobT:
amas amtkicebs, rogorc kn. b.
jorjaZis statia, ise uf. g. baraTovisa Tavis ramodenime magar azriTa (WavWavaZe 1953: 35). magari (saucxoo, Cinebuli...) aq ironiulad
aris naTqvami.
daviT kldiaSvilis piesis ubedureba personaJebi ase saubroben:
amirana: Tu aRar SemiZlia, Seni
Wiri Semeyaros, maSin? aRara maqvs
arc Rone da aRarc Zala, maSin? (..)
aravin unda momxedos? yvelam unda
wamiyruos?
ilia: oh, eg karg kiTxvas iZlevi,
Cemo amirana, kargsa da magar kiTxvas
iZlevi, amirana!
amirana: ho, ra vqna, ra... roca aRarc Ronea da aRarc Zala maqvs... a?
(icinis) a, magar kiTxvas viZlevi, Seni
Wiri Semeyaros?!
ilia: swored, karg da magar kiTxvas iZlevi... yvelasaTvis sagulisxmiero kiTxvas iZlevi, Cemo amirana!
(kldiaSvili 1947: 589).
am bolo frazidan savsebiT cxadia,
ra mniSvnelobiT aris dialogSi gamoyenebuli magari _ personaJi TviTonve asaxelebs mis literaturul
Sesatyvisebs: kargi, sagulisxmiero.

me-19 saukuneSi, metadre ilia WavWavaZesa da vaJa-fSavelasTan, dasturdeba magaris sxva sayuradRebo
mniSvnelobiT gamoyenebis SemTxvevebic. jer magaliTebi vnaxoT.
glexTa ganTavisuflebis pirveldroebis scenebSi ilia WavWavaZis
personaJi glaxa WriaSvili xSirad
iyenebs gamoTqmas magram magari esaa,
rom...:
didi xnis kaci viyo, kidev ho, magram magari esaa, rom ara var didi xnisa (WavWavaZe 1950: 329);
marTalia, wver-ulvaSSi WaRara

gamomrevia, magram magari esaa, rom


didi xnisa ara var (WavWavaZe 1950:
232);
saydari xom saydaria, Tqven es
ufro kargad mogexsenebaT, magram
magari esaa, rom xorcieli adamiani
sul sxva aris (WavWavaZe 1950: 232);
marTalia, Cvens sofelSi sityvapasuxians kacs meZaxian, magram magari
esaa, rom mainc kidev Tqveni sakadrisi sityva-pasuxi sad mecodineba,
_ erTi beCavi glexi var (WavWavaZe
1950: 234).
kacia-adamianSic vxvdebiT am gamoTqmas da kacia-adamianis gadakeTebiT daweril piesaSic, romlis saTauria maWankali:
sut-kneina: magram... magari es
aris, rom qrTami jojoxeTs anaTebso (WavWavaZe 1950: 173; Sdr. WavWavaZe 1950: 377).
magaliTebi vaJa-fSvelas moTxrobebidan:
magram... magari is aris, rom kidobnidan iwyo RamRamobiT saucxovo
ambebma modena. xmali ar isvenebda:
kidobnidan ismoda abjris Cxera-JRaruni, daWrilTa kvnesa, xma locva-mudarebisa, codvaTa miteveba (baTuris xmali. vaJa 1961b: 101);
RvTisos kecSi gamomcxvari puris
mozdili yua eCara iRliaSi, utexda
da uxvada sTavazobda lukmebs sasaxelod wamoyvanils brolias. magram
magari is aris, rom brolia im wisqviliviT, romelica vnaxeT, da ufro
uaresad, danJRreul-dangreuli iyo,
siberisagan kbilebi gascvivnoda sacodavs... (saSobao moTxroba. vaJa
1961a: 140);
sofeli rom awmyos rigianad hmarTavdes, rigians gzazed ayenebdes, gasamtyunari ar iqneboda, radgan nayofieri awmyo nayofiers momavals moitans xolme, magram magari isaa, rom
awmyoc Taviseburad esmis am orTava
zRvas, Taviseburad, e. i. kuWis mxriT
(soflis suraTebi. vaJa 1961a: 230);
Zvelebi zneobiT friad aRmatebulni yofilan, marTalni, gulkeTilni, uzakvroni, uzadoni. magram

134

Cveni ena qarTuli

magari es ariso, ambobs sofeli, rom


ajami xalxi yofila maSinao. sad exlandeli Wkva da eSmakoba, sad maSindelio (soflis suraTebi. vaJa
1961a: 234);
[kurdReli] gaSeSda, aRarc iqiT
midis, aRarc aqeT. mec Tamamad mivedi, mivewvade, unda dameWira. magram
magari is aris, kurdReli gadaxta,
gameqca, xolo adgilma, sadac is ijda, famfali, zanzari daiwyo da wamodga saflavidan uzarmazari tanis
kaci... (crupentela aRmzrdeli. vaJa 1961a: 412).
am gamoTqmis (magram magari is
aris, rom...) Taobaze `qarTuli enis
ganmartebiT leqsikonSi~ vkiTxulobT: iTqmis daTmobiT winadadebaSi dapirispirebis gansamartavad an
gasaZliereblad (damowmebulia ilias glaxa WriaSvilis erT-erTi zemoT
citirebuli fraza. _ qegl 1958: 5). es
Cinebuli daxasiaTebaa am gamoTqmisa,
magram srulyofil ganmartebad ver
CaiTvleba. ganmartebis saqme rom cotaTi wavwioT win, is gamoTqmebi moviZioT, romlebmac SeiZleba magram magari is aris, rom... Caanacvlon; esenia: magram saqme is aris, rom..., magram ucnauri is aris, rom..., magram
saintereso is aris, rom..., magram
sayuradRebo is aris, rom..., magram
sagulisxmo is aris, rom..., magram
gulgasaxeTqi is aris, rom..., magram
samwuxaro is aris, rom..., magram seiri is aris, rom...... sxvac bevri SeiZleba dasaxeldes. amrigad, magars
Caunacvlebia saqme, ucnauri, saintereso, sayuradRebo, sagulisxmo, gulgasaxeTqi, samwuxaro,
seiri.
aqac, anu daTmobiT winadadebebSi,
magari lamis universalur Camnacvleblad gvevlineba, oRond amjerad
igi dadebiT epiTetebs ki ara, neitralurebsa da uaryofiTebs enacvleba.
amrigad, zedsarTav magaris semantikis gafarToebis potenciali,
rac uZveles teqstebSi ukve SeiniSneba, me-19 saukuneSi Zalumad gamovlinda, xolo Cvens droSi mTeli sis-

ruliT iqna realizebuli.


gelaTis mecnierebaTa akademiis
JurnalSi 2007 wels rubrikiT ra
ena waxdes, eric daeces daibeWda givi bojguas werili, romlis saTauria
dadebiT epiTetTa da sinonimTa risxva, sadac vkiTxulobT:
es sityva [magari] RvTis risxvasaviT atydeba yvela dadebiT epiTetsa da sinonims; man lamis dagvaviwyos maTi arseboba da gamoyenebis
aucilebloba. ratom, gawyda enaSi
umSvenieres sityvaTa spa? gavixsenoT zogierTi mainc: azriani, alali,
alersiani, amtani, aSoltili, bednieri, bejiTi, brwyinvale, gamorCeuli,
gasaxareli, gonivruli, gulTbili,
guluxvi, gulRia, didebuli, didsulovani, kargi, niWieri, marTali, mosawoni, mosiyvarule, mSvenieri, nazi,
narnari, saamo, saTuTi, sakadrisi,
sanaqebo, saqmiani, saucxoo, srulyofili, tanadi, uzado, Rirseuli, SesaniSnavi, warmatebuli, Wkvianuri da
uamravi sxva (bojgua 2007: 34-35).
am kuriozuli viTarebis kidev ufro xazgasasmelad redaqciam, romlis
wevri Tqveni mona-morCilic gaxldaT,
Tavs ufleba misca givi bojguas am
statiis bolos mTavari redaqtoris,
batoni magali Toduas, mier xelmowerili aseTi saxaliso minaweri daerTo: magari statiaa!.
Cveni azriT, magaris es ucnauri
polisemia lingvisturi ekonomiis kanonis moqmedebas unda mieweros da,
vfiqrobT, amis gamo sasaubro metyvelebaSi mis winaaRmdeg brZola Sedegs
ver gamoiRebs, werisas ki maqsimalurad unda iTqvas masze uari.
da kidev: magaris es polisemia saTanadod unda aisaxos leqsikonebSic,
Tundac misi gamovlinebis araCveulebrivi sixSiris gamo. CvenTvis cnobili erTaderTi leqsikoni (garda,
cxadia, qarTuli Jargonis leqsikonisa), romelSic kargis sinonimad
magaric aris dasaxelebuli, karlo
jorjanelis mier 2003 wels gamocemuli qarTul sinonimTa vrceli
leqsikonia (jorjaneli 2003: 359).

135

levan bregaZe

damowmebani:
abulaZe 1973: abulaZe, ilia. Zveli
qarTuli enis leqsikoni (masalebi).
Tbilisi: mecniereba, 1973.
babeli 1977: babeli, isaak. maria.
Targmna Tamaz kvaWantiraZem. Tbilisi: nakaduli, 1977.
biblia 1989: biblia. saqarTvelos
sapatriarqo. Tbilisi: 1989.
bojgua 2007: bojgua, givi. dadebiT
epiTetTa da sinonimTa risxva. gelaTis mecnierebaTa akademiis Jurnali.
quTaisi: 2007, #1, gv. 34-35.
bregaZe 1999: bregaZe, levan. qarTuli Jargonis leqsikoni. Tbilisi: bakur sulakauris gamomcemloba,
1999 (Sdr. mesame Sevsebuli gamocema,
2013).
brehti 1986: brehti, bertolt. piesebi. Tbilisi: xelovneba, 1986.
davlianiZe 1984: davlianiZe, jemal. J. ciskari, 1984, ##5.
vaJa 1961a: vaJa-fSavela. TxzulebaTa sruli krebuli xuT tomad, t. 3.
Tbilisi: sabWoTa saqarTvelo, 1961.
vaJa 1961b: vaJa-fSavela. TxzulebaTa sruli krebuli xuT tomad, t. 4.
Tbilisi: sabWoTa saqarTvelo, 1961.
vardani 1944: wameba wmidisa vardanisi da ZmaTa misTa... ilia abulaZe.
qarTuli da somxuri literaturuli
urTierToba me-9-10 ss-Si. gamokvleva
da teqstebi. Tbilisi: saq. ssr mecn.
akad. gamomcemloba, 1944.
vaCnaZe 2003: vaCnaZe, diana. nata anu
axali Jiuli. Tbilisi: bakur sulakauris gamomcemloba, 2003.
vebgverdi `fsiqeas blogi~: http://
psiqea.wordpress.com/2013/03/18/daqalebi/
zurabiSvili 2013: zurabiSvili, daviT. http://www.tabula.ge/ge/verbatim/74128davit-zurabishvili-aqamde-xom-kvelamgaartka
imedaSvili 1998: imedaSvili, koba.
gaz. literaturuli saqarTvelo,
1998, #37.
iremaSvili 2011: iremaSvili, eka.
lali moroSkina axali skandaliT imuqreba. gaz. axali Taoba,

2011.04.23. http://www.opentext.org.ge/index.php?m=4&y=2011&art=5737
kalaTburTi
2009:
saqarTvelos
kalaTburTis
federaciis vebgverdi. http://www.gbf.ge/news.
php?m=news&date=2009-10&id=1835
kldiaSvili 1947: kldiaSvili, daviT. moTxrobebi da piesebi. Tbilisi:
saxelgami, 1947.
lebaniZe 1990: lebaniZe, murman.
gaz. literaturuli saqarTvelo,
1990, #48.
merCuli 1960: grigol xanZTelis
cxovreba. Cveni saunje, t. 1. Tbilisi: nakaduli, 1960.
mosuliSvili 2001: mosuliSvili,
mixo. frena ukasrod. bakur sulakauris gamomcemloba, 2001.
pirveli 2014: pirveli, zura. Tbilisis zooparki. https://www.facebook.
com/TbilisiZoo/photos /a.189127464574.160
440.176924019574/10152950694589575/
plencdorfi 1982: plencdorfi,
ulrix. axalgazrda v-s axali vnebani.
germanulidan Targmna dali fanjikiZem. Tbilisi: sabWoTa saqarTvelo,
1982.
rozentali 1976: . .,
. .. -
. . 2-.
.: , 1976. http://dic.academic.ru/dic.nsf/lingvistic/1858/
ruxaZe 2002: ruxaZe, maia. `galaktionologia `logiebis~ brwyinvaleba da siRatake. gaz. axali 7 dRe,
2002.12.06, #44. https://open.ge/index.
php?m=28&y=2002&art=10794
saluqvaZe 2012: reportaJi nino
saluqvaZis tiridan. http://www.itv.
ge/?m=16&CID=20672
samadaSvili 1988: J. mnaTobi,
1988, #12.
sasiyvarulo saiti: http://4love.ge/
statusebi/print:page,1,67251-.html
sanadiraZe, sanebliZe 2012: sanadiraZe, guram; sanebliZe, nikoloz. saqarTvelo Cvenve unda vmarToT da gadavarCinoT disidentebi da maTi Tay-

You might also like