You are on page 1of 43

Limpio

ElIIICongresodelMAS

Elcarcterdelasituacinnacional

Laizquierdasecaracterizacomodemocratizantecuandonoopone,oha
dejadodeoponer,ladictaduradelproletariadoalrgimenburgus
existente.Lavigenciadeladictaduradelproletariadocomoobjetivo
estratgico,sederivadelamadurezquehanalcanzadolasrelaciones
burguesasdeproduccinensuconjunto,esdeciranivelmundial,
paralatransformacinsocialistadelasociedad.Siloconsideramos
enlatotalidaddesudesenvolvimiento,elimperialismose
caracterizaporunareversindelastendenciasdominantesdel
capitalismoenascenso,favoreciendoelparasitismoyel
estancamientopotencialyabsoluto,yaunladestruccin,delas
fuerzasproductivasdelahumanidad,ylareaccinenmateria
poltica.Laimpasseenquehaentradolasociedadbajoel
capitalismoponealaordendeldalarevolucinsocialistayla
dictaduradelproletariado.Estaperspectivanoexcluyealas
nacionesatrasadasquehanentradoenundesarrollocapitalista,a
partirdelaincapacidaddelaburguesanacionalparaemanciparala
nacindelatutelaextranjera.
Laizquierdademocratizantehareemplazadoelobjetivoestratgicode
ladictaduradelproletariado,esdecirdeladestruccindelEstado
burgus,porlafrmulapolticade"lademocraciaconjusticia
social".LosprogramasdelFrepuydelFral,queseencuadranenesta
estrategia,planteanunaseriedenacionalizacionesaisladasenel
marcodelrgimenburgusyconlosmtodosconstitucionales.De
acuerdoconesto,lasociedadtendraunasalidaporunavaqueno
eslarevolucinproletaria.ElMASproponelareorganizacin
completadelEstadonopormediodelarevolucinydeladictadura
delproletariado,sinoatravsdeunaAsambleaConstituyente.Toda
laizquierdademocratizante,sinexcepcin,planteaelllamado"no
alineamientointernacional"oloapoyaensupolticacorriente,y
tambinplanteaun"NuevoOrdenEconmicoenlosmarcoscapitalistas.
Elprogramademocratizanteconsiste,entonces,enlareivindicacin
delasposibilidadestransformadorasdelalegislacinsocial,dela
estatizacineconmica,delsufragiouniversalydelpacifismo
reformistanacionaleinternacional,enlapocadeladecadencia
capitalistaydelademocraciaburguesa.Atravsdelaconsignade
la"participacin",laizquierdademocratizanteensuconjunto,yen
particularelPI,propugnanadamenosquelaIntegracindelas
organizacionespopularesalEstadoactual,elcualesburgusy
proimperialistaensucontenido,yburocrticomilitarconalgunas
caractersticasrepublicanas,ensuforma.

Elprogramademocratizanteexcluyepordefinicinlacategora
polticadelasituacinrevolucionaria,oalosumolarelegaaun
futuroindefinido.Msexactamente,eseprogramasuponela
imposibilidaddelassituacionesrevolucionarias.Esque,enlapoca
actual,unasituacinrevolucionariasignificaqueelproletariado,
inclusolamayoradelapequeaburguesa,comienzaabuscaruna
salida,noporlavareformistasinorevolucionaria,no.dentrodel
ordenexistentesinocontral.Elprogramademocratizantedescarta,
pornaturaleza,laposibilidaddeuncolapsoodeunadesintegracin
delaburguesacomoclasedominante,todavezquelarealizacinde
unrgimende"democraciaconjusticiasocial"supone,nola
bancarrotadelrgimenburgus,sinolaposibilidaddesu
transformacininternasinunarupturadesucontinuidad.
Dentrodelaconcepcindemocratizante,lassituaciones
revolucionariasslopodrantenerlugarcomoexpresindeuna
anomalaeneldesarrollocapitalista.Enestaacepcin,"la
situacinrevolucionariapodrasurgircomoresultadodela
incapacidaddeunEstadoburgusinmaduroparadarcabidaalas
transformacionesquepermitiransuactualizacininstitucional.
SeraelcasodeunSomoza,deunBatista,deunDuvalier,deun
StroessnerounPinochet.Laconsecuenciadeunasituacin
revolucionariadentrodeloslimitesasdefinidos,seriaelproducir
una"revolucindemocrtica",queallanaraelcaminoalcapitalismo
reconstruyendoalEstadoburgusconnuevoselementospolticos.La
situacinrevolucionarianoesparalosdemocratizantesunproducto
necesariodelascondicionesdelrgimencapitalista,queenlas
nacionesatrasadaspuedenserpotenciadasensuproyeccin
revolucionariaporelretrasohistrico,sinoqueellaslopuede
aparecerahdondeestascondicionessoninsuficientesy,porlo
tanto,inmadurasparaunarevolucinproletaria.Eldemocratizante
admiteexcepcionalmentelarevolucinparaconstruirla"democracia",
perodeningnmodocontraella.Admitelarevolucinparacabalgar
sobreella,cuandonotieneotraalternativaparafrenarla.
Laconclusininevitabledetodoestoesquelacuestindela
situacinrevolucionariaesunapiedradetoqueparadiferenciarala
izquierdademocratizantedelmarxismo.

ElMASseescapaporlatangente

Paraquienrepasalospocoscomentariosquesehanpublicadosobre
el,"Documentosobresituacinnacional",presentadoporladireccin
delMASalIIIcongresodelaorganizacin,laconclusinquese
tendraquesacaresqueelMAScaracterizaalasituacinargentina
comorevolucionaria.
Peroesestorealmenteas?Unalecturaatentadeldocumentoconduce
aresponderquenoesas.ElMAScarece,enrealidaddeuna

caracterizacindelaactualsituacinpoltica.Latesispoltica
delMASreposasobrelamscompletainconsistencia.
Estosepuedeobservardesdeelprrafoinicialdeldocumento.All
sedicequeapartirdelaguerradeMalvinas"comenzabauna
situacinrevolucionaria"queestaba"originada",asuvez,"enla
crisisrevolucionariade1982",yque"podallevaraotracrisiso
unasucesindecrisisrevolucionariassuperioresalaactual".
Naturalmente,unacaracterizacintanambiguayelsticasetuvoque
"verificarcomocorrecta".Enestecaosconceptual,la"situacin
revolucionaria"esanteriorasmisma,pueslaantecedeunacrisis
revolucionaria,yseniegaalmismotiempocomotal,porquees
convertidaenpreludiode"otrascrisisrevolucionarias".Decir,en
estascondiciones,quela"situacinesrevolucionaria"eslomismo
quedecirlocontrarioylocontrariodelocontrario.
Tal"situacinrevolucionaria"nosolamente"tuvo(paraElMAS)
flujosyreflujos",sinoqueincluso,"pormomentos,seacercose
alej".Noslovari,entonces,deintensidad,sinoqueaveces
llegadesapareceryotrasvecesnisiquierallegaconformarse.
Perotambinseafirmaque"estasoscilaciones"delasituacin
revolucionariaseprodujeronenelmarcode"seisaosderevolucin
argentina",conlocuallasituacinrevolucionariasehaconvertido,
depremisadelarevolucin,ensuresultado.Lasituacin
revolucionariaesnegadayafirmadaenformasimultneayexcluyente,
ysepierdetodadistincinentrerevolucinysituacin
revolucionaria.Inclusosellegaalextremodecaracterizaral
procesodemocratizantedecontenidoproimperialista,encabezadopor
Alfonsn,comouna"revolucindemocrtica".Noobstantetodoesto,
seanunciaelestallidode"lanuevacrisisrevolucionaria",loque
significaraqueporelmomentonohayninguna,conclusinquese
desmienteenseguidaalafirmarque"lasituacinrevolucionariaes,
as,cadavezmsprofundamsalldelascoyunturas".
.
Comosepuedeapreciar,loqueelMASofrececomocaracterizacinde
lasituacinnacionalesunaausenciacompletadecaracterizacin.En
otrolugardelatesissediceque"elpactoradicaljusticialistade
gobernabilidadpudo...alejarmomentneamenteelpeligrodecrisis
revolucionaria",paraconsignarcuatrorenglonesmsabajo"quela
situacinrevolucionariamismanohavariado".
Sisesigueconalgncuidadoelesquemadeldocumentosepuedever
queexisteenlunadistincin,quenoseexplica,entresituacin
revolucionariaycrisisrevolucionaria,sinpercibir,
lamentablemente,quequiendemasiadodistingue,muchoconfunde. .
SiloqueelMASllamacrisisrevolucionariareemplazaalasituacin
revolucionariacomocondicinnecesariaparalarevolucin,o
viceversa,entonceslasituacinrevolucionariadejdesertaly
perditodosusignificado.Enestecasolarepeticinconstantede
quelasituacinesrevolucionariaquerrdecirquenoloesseria
solamenteuntaparrabosdeotracaracterizacinquenoseexplica.Al

principiodeldocumento,elMASpresentaa.lacrisisrevolucionaria
como"uncolapsototaldelasinstitucionesjunto(sic)agrandes
movilizacionespopulares",peroestoconfundelascosastodavams,
porqueestoseriayasinnimoderevolucin.El"viejogobiernodice
Lenin(citadoporElMAS)jamscaer,nienlaspocasdecrisis,
sinoselohacecaer",locualslopuedeserelresultadode"la
capacidaddelaclaserevolucionariaparallevaracaboacciones
revolucionariasdemasas".El"colapsodelasinstituciones"slo
puedeserproducidoporlaaccinrevolucionaria,ydeningnmodo
coexistir"junto"alas"luchaspopulares".Entrelasituacin
revolucionariaylarevolucinnohayningnotroestadlointermedio
lanocinde"crisisrevolucionaria"delMAScumplelafuncinde
vaciardesignificadoalasituacinrevolucionaria,deunlado,ya
larevolucindelotro.
Otroaspectodetodaestainconsistenciaesextenderasieteaos
(porahora)laduracindelasituacinrevolucionariacomosila
sociedadpudieravivirenesascondicionestantotiempo,ycomosi,
enelcasodepoderhacerlo,ellonoterminaseprivandodetodo
sentidoalconceptodesituacinrevolucionaria.Laconclusinde
todoestoesqueelMAScarecedecualquiertipodecaracterizacin
delasituacinpoltica,searevolucionaria,norevolucionaria,olo
quesea.Apartirdeaqu,ladireccindelMAStienelasmanos
librespararealizarcualquierclasedepoltica,menos(claroest)
unapolticarevolucionaria,lacualsiempreexigeuna
caracterizacinrigurosadelasituacinpoltica.Estoexplica
muchascosas,yenparticularelconjuntodeconclusionesdel
documentodelMAS,cuyosautoresnovenningunacontradiccinen
caracterizaralasituacinnacionalcomorevolucionariayapoyarel
programaantirrevolucionariodelFP,oensostenerquelaconsignade
"gobiernoobreroypopular",definidacomola"primerayfundamental
consigna",concluyasiendocaracterizadacomo"abstractayultra
propagandstica"conelagregadodequeestoestsubrayadoenel
original.Cualquiermarxista,sinembargo,puedesaberquesiestoes
aslasituacinesclaramentenorevolucionaria,porlomenosporel
momento.
LosdirigentesdelMASquehanescritoquelasituacinesahora
revolucionaria,queenverdadloserenelfuturoyquesinninguna
dudalofueenelpasado,peroqueentodocasohayqueesperarel
"derrumbedelasinstituciones"ola"crisisrevolucionaria",
abortandoaseltrabajotericopolticodecaracterizarla
situacinpolticaenformaconcreta,novacilabanendecirlo
siguientepocotiempoatrs:"Somosunpartidominoritarioylacausa
fundamentalesqueelpueblotrabajadorquieremejorarsusituacin
econmicaconelmenorriesgoposible,sinlucha.Laluchanole
gustaanadie(sic!).Nohayningnpuebloenelmundoalquele
gustepelearporconseguiralgo"(sic!,sic!).Estasdeclaraciones
deantologapertenecenaSilviaDaz(
ElPeriodista,
2417/87).Sin

mosquearseporla"situacinrevolucionaria",queexigela"accin
histricaIndependiente"delproletariado,ladirigentedelMASle
pasalaesponjaalatesisfundamentaldelManifiestoComunistayala
realidadcotidianadelaInmensamayoradelahumanidad.
Declaracionesdesafortunadas?LomismohabadichoZamora,sin
embargo,enelmismosemanario,tressemanasantes:"Elpueblo
argentinonoessocialista,nocreecomonosotrosqueseimpone
construirelsocialismoparaquehayamenormortalidadinfantil,ms
vivienda,msjusticia.Perosiestoesas,siZamoranocree
necesariopresentarlaconcienciarevolucionariaosocialistadelas
masasnisiquieracomotendencia,entonceselquehabladesituacin
revolucionariaesunimpostor.Enlacampaaelectoraldel85,ElMAS
justificelFPysuencabezamientoporalgndirigentepequeo
burgusoburcratadelperonismo(secortejaPablitoUnamunoyse
llevaVillaflor)conestamismatesisdequeelproletariadono
quiereelpoder,peroinventandoparaelcasolacategoradel
movimientoindependientedelostrabajadoresperonistas.Estoes
unapruebadequeElMASnoentiendeafirmarnadaenconcretocuando
habladesituacinrevolucionaria,locualledejalasmanoslibres
pararealizarcualquierpoltica,enespeciallosfrentesnicoscon
laburocracia,laformulacindeunprogramademocratizante,el
Frepu,elapoyopolticoalprogramadeUbaldinidelos26puntos,
elcarnereajealparodelaCGT,yporltimoperonomenos
importante,privaralaluchaporunadireccinrevolucionariade
contenidoprogramtico,sustituyndolaporunapoltica
superestructuraldepenetracinenlascpulassindicalesenbasea
acuerdosoportunistasconlanuevaburocraciasindical,conel
pretextodelucharcontralavieja.

II.HayenArgentinaunasituacinrevolucionaria?

Enlaprimeraparte,sepusoenevidenciaqueelMAScarecedeuna
caracterizacindelasituacinpoltica.Esciertoqueeldocumento
paraelcongresodelMAShaceunareferenciareiteradaala
existenciaenArgentinadeuna"situacinrevolucionaria",perovaca
aesteconceptodecualquiercontenido,Esasquela"situacin
revolucionaria"noesparaelMASlapremisapolticadela
revolucinproletaria,olasituacinconcretaenlaqueserenen
lascondicionespolticasparalalucharevolucionariaporelpoder.
Ladefine,porelcontrario,comounperiodooparntesis"entredos
crisisrevolucionarlas"laprimerahabraestadoconstituida"porla
guerradeMalvinasylacada(sic)delaDictadura",ylasegunda
sobrevendrenelfuturocuandoseproduzcaun"derrumbedelas
Instituciones".Perounasituacinrevolucionariaquenoplanteala
revolucincomotarea,sinoqueselimitaaunpronsticosobreuna
crisisfutura,noesunasituacinrevolucionaria.
.
OtraevidenciadequeelMAScarecedeunacaracterizacindela
situacinpoltica,loconstituyenlasreiteradasafirmaciones
pblicasdesusdirigentesdequeelproletariadonotieneni
tendencianiaspiracinalaluchaporsupropiopoder.Enlpropio
documentosedicequelaclaseobreraestposedadeuna"conciencia
peronista",lacualsignifica,dice,"quelaclaseobreranovela
necesidaddeejercerelgobiernoniporvaelectoralni,mucho
menos,porvarevolucionaria",Sepuedesostener,enestas
condiciones,queexisteuna"situacinrevolucionaria"?Las
contradiccionesdeldocumentosontanviolentas,queluegodeafirmar
quelasituacinseriarevolucionaria,dicesinpestaarquela
consignadelgobiernoobreroes"ultrapropagandsticayabstracta",
Perosinoestplanteadalacuestindelpoderesunatontera
hablardesituacinrevolucionaria.
Lasituacinrevolucionariaylacrisisrevolucionarianosondos
categorasdiferentes,comoseesfuerzaenpresentarlaselMAS.Una
situacinrevolucionariasignificaalmismotiempounadesintegracin

deladominacinpolticadelosexplotadoresyunaaccin
revolucionariadelasmasas.Lasinstitucionesnosederrumbansolas,
estoporqueenlasociedadyenlapolticanopuedeexistirel
vacodebenserderrumbadasporlamovilizacindelosexplotados.
ElloexplicaquenilaguerradeMalvinas,nieldesplazamientodela
dictadurahayanproducidounderrumbedelasinstituciones',niuna
"crisisrevolucionaria",precisamenteporquelasmasassiguieron
dominadasporlospartidosdelordencapitalista,seael
justicialismooelradicalismo.Nohubouna"cada"deladictadura
sinounrecambio"indoloro"y"pacfico"enlosmarcosdelEstado
burgus.
Ququedadela"situacinrevolucionaria"cuando,deunlado,se
ponealadesintegracinpolticadelEstadoburgusenelpasado
(Malvinas)oenelfuturoentantoseinsistedelotroquelaclase
obrerasiguegirandoalrededordelaburguesaydelperonismo?
Laambigedadenlacaracterizacindelasituacinpolticaesun
signoInconfundibledecentrismo.Laambigedadtericaeselreflejo
deunaposicinambiguaentrelasclases,yenespecialentrela
vanguardiadelaclaseobrera,deunlado,ylosagentespequeo
burgus,burocrticoostalinistasdelaburguesadentrodel
proletariado,delotro.Elcentrismosecaracterizaporla
inestabilidaddesusposicionespolticasysediferenciadel
reformismoenelusoquehacedelafraseologarevolucionaria.

Hayunasituacinrevolucionaria?

EstabsolutamentefueradedudaqueArgentinaintegraelpelotnde
pasescuyascondicioneseconmicasysocialeshanmaduradoparael
surgimientodeunasituacinrevolucionaria.Laproduccinnacional
sehaestancadooinclusoreducidoenlasltimasdosdcadasel
pesodelaeconomanacionalenlaeconomamundialdeclina
sistemticamente,elingresonacionalhadisminuidoyel
empobrecimientodelasgrandesmasastienecaractersticas
estructurales.
Estabrutaldecadenciaeconmicaysocialsereflejaenelveloz
agotamientodelrgimendemocrtico.Apesardelinditoagotamiento
delrgimenmilitarcomoconsecuenciadeladerrotaenMalvinas,ya
pesardelacrisisydivisinexcepcionalesenlasfuerzasarmadas,
lademocraciahafracasadoparatransformardemocrticamenteal
Estadoopararealizarlauninnacionaldirigidaporlaburguesa,
pararomperlaenormehipotecaquelimperialismotienesobreel
pas.Elrgimendemocrticohacapitulado,atravsdetodassus
instituciones,anteelmilitarismoencrisisysehatransformadoen
unmeroinstrumentopolticodelFondoMonetarioydelosbancos
acreedores.
Laluchadeclases,lejosdeamortiguarse,sehaacentuadoal
extremo,locualesincompatibleconelrgimendemocrtico.La

prematuradescomposicindelrgimendemocrticoponeenevidencia
loslmitesinsalvablesqueleponeasteelcapitalismoen
bancarrota,desnudandoconellosurazclasista.Todosestos
elementos,demuestranelaltogradodedesarrolloquehanalcanzado
losrequisitossocialesyeconmicosdeunasituacinrevolucionaria.
Perolosrequisitosnosontodavalasituacinrevolucionaria.Para
queelagravamientoagudodelascondicionesdeexistenciadela
sociedad,setransformeenuncuestionamientodesusobrevivencia,es
necesarioquelaconcienciadelasdiferentesclasessufrauncambio
radical.Sinestasmodificacionessubjetivasnopodrasurgiruna
situacinrevolucionaria,entendiendoalmismotiempoqueestas
modificacionessubjetivassonenteramenteobjetivas,desdequese
producen"conindependenciadelavoluntad(previa)delosgrupos
aisladosydelospartidos,ascomodelasclases"(Lenin).Deesta
manera,elcambioenlaconcienciadelasdistintasclasesnoest
sujetoaningunaclasedearbitrariedadniquedalibradaalazar,
sinoqueseproducebajoelimperiodeunanecesidadhistrica.Dela
profundidadquealcancenesasmodificacionessubjetivas(entrminos
deprogramaydeorganizacin)depender,asuvez,quelarevolucin
seaderrotadaoquetriunfealterandoconelloelcursoobjetivo
subsiguientedelprocesohistrico.
Contraestaleyhistricanadapuedenhacerlasconciencias
"peronistas","laboristas"o"stalinistas",siesqueexisteno
pudieranexistir.Enrealidad,elproletariadoexiste"ensi"o
"'paras",esdecir,oaceptaelordenexistenteobuscaunasalida
fueradel.Novemoslanecesidaddeenmendarestatesisfundamental
deMarx.Noexistetalfilosofadevidacomola"conciencia
peronista"nitampocoesesta"conciencia"laqueexplicael
seguidismodelaclaseobreraalperonismo.Paramantenerlaenel
cuadropolticodelperonismo,laclaseobrerahadebidosufrir
tremendasderrotas,enlascualesjugunpapelfundamentalla
izquierdanorevolucionaria.La"teora"dela"concienciaperonista"
sloapuntaaencubrirestaresponsabilidad.Paraconvertirala
claseobreraenclaserevolucionaria,enclase"parasi",hayqUe
lucharporunpartidopolticoindependiente.
Lateoradela"concienciaperonista"separececomodosgotasde
aguaalateoradela"identidadperonista"queesgrimeelPC:ambas
sonunpretextoparacapitularanteelnacionalismoburgus,como
ocurriconlascandidaturasburocrticoperonistasdelFrepu,ycomo
volveraocurrir,segnsedesprendedelconjuntodeltexto.

Cmosurgeunasituacinrevolucionaria

Siarrancamosdelaclaseobrera,unasituacinrevolucionariaslo
sepuededesarrollarcuandoelproletariadobuscaactivamenteuna
salidaasusituacininsoportableporlavadelaaccin
revolucionariacontraelEstadoburgus.Estoeselemental.No

cualquierluchaesunaaccinrevolucionaria.Paraquetengaste
carcterdebeoponercolectivamentealaclaseobreracontrala
burguesaorganizadaenelEstado,adquiriendoasuncarcter
polticolosmtodosdeluchadebenserlospropios'delaaccin
directadelasmasas:ysobreestabaselostrabajadoresdebenromper
conlospartidosburguesestradicionalesylaburocraciasindical,
estructurandoorganizacionesadaptadasasuluchavdandounviraje
hacialospartidosrevolucionarios,alldondestosexisten.
Unapartedeestecaminoserecorriconel"Cordobazo"Ylos
"rosariazos"y"tucumanazos",ascomoconlahuelgadejunioyjulio
de1975.
Lasegundacaractersticadeunasituacinrevolucionariaesquela
clasemedianosloluchecotidianamenteporsusreivindicaciones,
sinoquetambinrompaconlospartidostradicionalesysigaal
proletariadoensugirorevolucionario.Sinestaevolucindela
mayoradelosestratosmedios,elproletariadonopodralucharpor
latomadelpoderunasealquelasituacinnoestodava
revolucionaria.
Porltimoesnecesariouncambiosubjetivoenlapropiaclase
dominante,lacualcomienzaadesmoralizarseantesupropia
incapacidadYlaaccindelosexplotados.
Todosestoselementosdeunasituacinrevolucionariaseestn
desarrollando,perodeningnmodohanllegadoasumadurez.Laclase
obrerahalibradoimportantesluchas,peroellashanpodidoser
contenidasporpartedelaburocraciasindical.Laclasemediaseha
despojado,engranmedida,delasilusionesinspiradasporel
alfonsinismo,peroanestmuylejosdehaberrotoconlademocracia
burguesaysuspartidos.Laconfusinenloscrculossuperioreses
cadavezmayor,perodeningnmodoexistetodavauna
desmoralizacindeconjunto.Aqujuegaunrolfundamentalel
imperialismo,quesostieneportodoslosmediosalrgimen,aunquelo
hagacomolasogaquesostienealahorcado.
Lastendenciasdedescomposicindelosdospartidosprincipalesdel
centropolticosonmuyagudas,perotodavacuentanconlas
ilusionesdelasgrandesmasas.
Existeunatendenciahacialaformacindeunasituacin
revolucionaria,perostaannoexiste.Lapolticademocratizante
delaizquierdalaformacindefrentesnorevolucionarios,comoel
Frepulaalianzaconburcratas,queparalizaalossindicatos,como
haocurridoenSanidadestotambinhajugadounpapeldefrenoen
laformacindeunavanguardiaobrerayporlotantoeneldesarrollo
deunasituacinrevolucionaria.
"EldocumentodelMASsecaracterizapornohacerelbalancedesu
polticaenlostresaosquepasarondesdesucongresoanterior.En
estascondicionesdaporconstituidaunasituacinrevolucionariasin
poderexplicarconqupolticacontribuyaformarla.Peroes
indudablequeelpartidorevolucionario,siexiste,esunfactorde

primerordenenelsurgimientodelasituacinrevolucionaria,yaque
tienelafuncinhistricadehacerconcienteelprocesoinconsciente
delasmasas.
SielMASproclama,juntoalstalinismo,quelatareaquese
desprendedelasituacinrevolucionariaesconquistar"lademocracia
conjusticiasocial",esevidentequeestenchalecandoalos
trabajadoresdentrodeunordenexistente.
"Sidicequeelgobiernoobreroesabstracto,oquehayqueapoyar
unasupuestavanguardiaperonista(Villaflor),ocurrelomismo.
Sidicequehayquepropugnarla"moratoria",cornoSarney,lehace
eljuegoalcobardenacionalismoburgus.Declararquelamoratoriaa
laSarneyslosirvesiconduceala"expropiacindelos
capitalistas",esunamonumentaltontera.Lamoratoria,y,analo
Sarney,significa,nolaexpropiacin,sinoelreconocimientodela
propiedadcapitalista.
Unaevidenciadequenohamaduradounasituacinrevolucionariaes
laausenciadeunapolarizacinentrelosextremospolticos,apesar
delaaguda"polarizacinsocial".Lapolarizacinpoltica
significaraquelasmasasrompenconeljusticialismoyconel
radicalismo,cosaquenohaocurrido.
ElcrecimientodelaUcednollegaalnivelelectoraldeun
Aramburu,en1963,oinclusodela"federacindecentro",depocos
aosantes.Tomarlocomondicedepolarizacinrayaenelridculo.
LomismovaleparaUPAU,siselocomparaconelpesoqueel
clericalismohumanistatuvoentre1960y1966.
LaUced,porotraparte,eselpartidodelareaccinenuna
situacindemocratizante,peronopodraserioenunasituacin
revolucionaria,cuandoelcapitalnecesitaalejrcito,alastresA
oalfascismo.ElMASconfundeprimerolapolarizacinpolticacon
lasocial,yensegundolugarladescribe,noentrminos
revolucionarios,sinoelectorales.ParaelMAS,habersacadoel1,6%
delosvotosenlaseleccionesdel87esunsntomadepolarizacin
en1973habasacadoel2,2%.
Laesenciadetodapolticademocratizante,desdeladerechaala
izquierda,consisteencombatircotidianamentelaposibilidaddeuna
polarizacinpolticarevolucionaria.Estoexplicaelesfuerzoque
ponenlospartidos,laIglesia,laburocraciaylasfuerzasarmadas
endarlevidaalparlamentoyensubordinartodoalaselecciones.
Paraoponerseaunapolarizacindelosextremospolticosseha
formadola"mesadeconsenso"ysehasuscriptoel"pactode
gobernabilidad".EnlasfuerzasarmadashanaisladoaRicoypuesto
todoelapoyoenCaridi.Elimperialismonoavalaningunaaventura
extremista.Estaestrategiapolticaprocurareprimirun.estallido
delapolarizacinrevolucionaria.
Laausenciarelativadeunasituacinrevolucionarianosignificade
ningnmodolainviabilidaddeunapolticarevolucionaria.Alrevs,
unapolticarevolucionariaesesencialparaarribaraaqulla.Lo

quesiestcompletamentecaducaeslapolticademocratizante,pues
lascontradiccionesdelrgimenactualconduceninevitablementeauna
situacinrevolucionaria.

III.Lacaracterizacindelaclaseobrera

Unadelascontradiccionesmsviolentasdeldocumentopresentadoal
congresodelMASconsisteenque,deunlado,caracterizaala
situacinnacionalcomorevolucionariay,delotro,afirmaquela
claseobreraargentinanoesrevolucionaria.Sinunaclaseobrera
revolucionaria,sinembargo,nopuedehaberunasituacin
revolucionaria.ElMAScarece,porlotanto,apesardelempeoque
pone,deunacaracterizacindelasituacinpolticaydeuna
caracterizacindelaclaseobrera.
Porencimadelasperipeciasdelasdosltimasdcadas,ElMASsigue
fielalatesisdelfallecidoMilcadesPea,quiendesilusionadode
lacompletafaltadefrutosdel"entrismo"aplicadoporNahuelMoreno
enelperonismoentre1956y1964(mejorhabraquehablarde
"peronizacin"totalycompleta),afirmquelaclaseobrera
argentinaera"quietistayconservadora",superandoenatraso
polticoalostrabajadoresnorteamericanos,alosquecaracterizaba
tambincomo"conservadores",perodeningunamaneracomo
"quietistas".Elproletariadoargentino,sostenalaPea,nolucha

porsusreivindicacionessinoquelasesperapasivamentedesdearriba
(verrevista
Fichas
N2,1963).Enestamismalnea,SilviaDaz
declarrecientementeque"elMAS(era)unpartidominoritario"
(porque)"elpueblotrabajadorquieremejorarsusituacin
econmica...sinlucha"(
ElPeriodista,
24/7/87).
EldocumentodelMASretomaestamismacaracterizacin.Afirmaqueel
proletariadoargentinosecaracterizaporuna"ideologa"especfica,
lacualconsistirlaenque"laclaseobreranovelanecesidadde
ejercerelgobiernoniporvaelectoral,ni,muchomenos,
revolucionaria".Esta"concienciaperonista'comoladenomina,sigue
vigenteaunhoy,diceelMAS,aunque"muydeteriorada",pues"todava
hacedeciralostrabajadores:'Tienenrazn,muchachos,estos
dirigentessonunaporquera,peroyotengomicorazoncitoperonista
eiguallosvoto'".
ParaelMASesta"ideologa"es"brutalmenteatrasada",peroesta
caracterizacintodavanolohainducidoarevisarlapolticaque
lollevoacolocarse"bajolajefaturadelgeneralPern".

Laideologadelproletariado

Elproletariadoslopuedelucharporsupropiopoderporlava
revolucionariasipretendehacerlo"porlavaelectoral",comolo
planteaelMAS,esevidentequedesconocelanaturalezadeestalucha
porelpoder.Estaluchasignificasiempreyentodoslosladosla
accindirecta,eldesarmedelaburguesayelarmamentodelaclase
obrera.EneltextodelMASyenelprogramadelFrepu,queElMAS
reivindica,noseplanteanniunasolavezestatrescuestionesque
hacenalaluchaporelpoderyelgobiernoobrero.
EsobvioqueelMASmidela"concienciaperonista"conlavara
electoral,ynoconcualquiervaraelectoralsinoconlavaradela
ltimaeleccin.
Todoelmundosabe,sinembargo,quela"doctrinaperonista"tiene
msinterpretacioneseintrpretesquelaBiblia.RicoyelComando
deOrganizacinseconsideranperonistas,ylomismoocurreconlos
trabajadoresquerodearonCampodeMayoenabrildel87.Peronoslo
varanlasinterpretacionestambinvaranlosintrpretes.Antesde
ordenarlaformacindelasTresA,PernapoyalosMontonerosyla
luchaarmada,yantesdeestoaFrondiziyOngana.OngaroyGuilln,
otrorajefesdel"peronismocombativo",representanhoyalosgrandes
capitalesdesusramas."Sevaaacabarlaburocraciasindical"
(peronista)llegaserunaconsignadelosactivistassindicalesde
Izquierdadelperonismo.
Aquvariantedeesta"concienciaperonista"pertenecela
"concienciaperonista"delaclaseobrera?Enlahistoriaabundanlos
ejemplosdeideologasconfusasoaunreaccionariassirviendoa
movimientosprogresivoseinclusorevolucionarios.Esnecesario
descubrirelcontenidodeclasequeseescondeenlasideologas.

Apoyaralaclaseobrera"peronista"queluchabacontraIsabeles
progresivo:llamaraesamismaclaseaobedecerla"jefaturadel
GeneralPern"odefenderpolticamenteal"gobiernoconstitucional
peronista",comolohicieraelmorenismo,paracitarslodos
ejemplos,esreaccionario.Elproletariopuedesefurgndecolade
laburguesaaunconunaideologa"socialista"yhasta"comunista"
(porejemplo,MitterrandySalvadorAllende)ypuedecomenzaruna
accinhistricapropiaaunconsiderndoseperonista,comoenel
"Cordobazo".
Lateoradela"concienciaperonista"noesmsqueuncomodnpara
justificarlasagachadaspasadasypresentesdelmorenismoante
Pern,elperonismo,laburocraciasindical,lasMultipartidariasdel
74/75ydel84/85yrecientementeelFrepu,calificadocomounfrente
con"trabajadoresperonistasindependientes".
Lacaracterizacindelmovimientodeluchasqueprotagonizanlas
masasdebeserrealizadaensutotalidadhistrica,nopuedebasarse
enningnelementoaisladoporimportantequesea.Lasmasasson
movidasalaaccinrevolucionariayalarevolucinporuna
necesidadhistrica,noporlaideologa.Elprogramadetransicin
delaIVInternacionalreposaprecisamentesobrelaconviccindeque
lasmasaspuedensuperarsuconcienciapresenteyarribarauna
concienciarevolucionariapormediodeunprogramadeaccinque
liguelasreivindicacionesdelmomentoalaluchaporlarevolucin
socialista.

Accinhistrica

Laclaseobrera,enrealidad,haentradohacemuchoporlavadela
accindirecta,esdecirrevolucionaria.Lashuelgasconpiquetesy
lasocupacionesdefbricacontrala"libertadora"ycontraFrondizi
laocupacindelFrigorficoLisandrodelaTorreylahuelgageneral
dejunioyjuliode1975einclusolashuelgasdeseptiembredel76
ydefebreroyoctubredel77,ylamovilizacindel30demarzodel
82contraladictaduramilitartodaestaluchaaplicada
empecinadamente,tipificaaunaclasequehacomenzadounaaccin
histricapropiaaunaclasequeyahadadolosprimerospasospor
lavarevolucionaria.
Laclaseobreradel"coraznperonista"lehizolahuelgagenerala
Isabelyeligicomodireccionespropiasalosclasistasde
SitracSitram,deVilla'Constitucin,delSmataCrdobayotros
numerosossindicatos.
Lorealmenteimportante,yqueelMASdeningnmodoplantea,esla
contradiccinqueexisteentreestaaccinrevolucionaria(ynola
ausenciadeestaaccin)ylafaltadeunpartidorevolucionario.Sin
unpartidorevolucionariolaaccinrevolucionarianopuedeconcluir
enlavictoriarevolucionaria.Laburguesa,enestecaso,gozadeun
ampliomargenpolticoparadesviaralaclaseobreraconelapoyode

lapequeaburguesa.Laderrotaenlalucha,cuandoenellanoha
intervenidoelpartidorevolucionario,dejaalaclaseobrerasin
conclusionespolticas,locualfacilitaqueregresealasviejas
direcciones.Todoestoocurriconelascensodemasasiniciadocon
el"Cordobazo",queestuvodominadoporlapresenciapoltica
nacionalistaypequeoburguesa,tantoperonistacomo"marxista".El
fracasopolticodeestadireccinseprodujomuchoantesdel24de
marzode1976,puesyadesdefinesde1974habladejadode
representarcualquiermovimientodemasa.Lavanguardiaarrastrada
porelnacionalfoquismofueterriblementedecapitada.Estefracaso
liquidpolticamentealaizquierdanacionalista,cuyos
sobrevivientessehanpasadoaAlfonsnyaCafiero,oMenem.
Loqueest,precisamentealaordendelda,paralavanguardia
obreraeslasuperacindeestenacionalismopequeoburgus.Peroel
programadelFrepu,queelMASreivindica,esuncalco,aunquemucho
msderechista,delprogramadeaquellosmovimientosdehacedos
dcadas.Lasconsignasestratgicassonlasmismas:"liberacino
dependencia"y"democraciaconjusticiasocial".Esdecirelplanteo
delaunindemocrticadetodaslasclasesdelanacin,en
oposicinaladireccinobreradelarevolucinnacional.
ElFrepuhadeclaradoblancosobrenegroquesuobjetivoes
reconstruiresemovimientonacionalistadeizquierda,yporesose
presentenlaseleccionesnacionalesde1985yenladeCrdobade
1986encabezadoporperonistas.Porsuprogramaysuobjetivo,el
Frepuesuninstrumentopolticoconcientedelseguidismodel
proletariadoalaburguesa.
En1983,elviolentogirodelapequeaburguesa,queenel73fue
camporistaalalfonsinismo.PermitiaAlfonsnrefutar,enbeneficio
propio,lateoradela"concienciaperonista".Ahoraunagranparte
delasmasasvaarealizar,yyaestrealizando,unaexperiencia
catastrficaybrutalconeljusticialismo.Enestascond1cionsel
problemaesquprogramayquestrategiapermitiralosexplotados
unasuperacindefinitivadelnacionalismodecontenidoburgus.A
partirdeaqu,lacuestindelcarcterdelaclaseobrera
argentina,queyahaentradoporlarutarevolucionaria,sereduce,
endefinitiva,alacuestindelprogramaquedebeservirparaformar
asuvanguardia:sialanacionalistaydemocratizante,oala
marxista.

Memoriahistrica

SegneldocumentodelMAS,"elcorteenlamemoriahistricadelos
trabajadores,producidoporladictaduragenocida,hizoquese
olvidaranmuchasexperienciassindicalesypolticasacumuladasy
favoreciaqueelperonismoylaburocraciavolvierana
entronizarse".

Semejanteafirmacinesunverdaderolugarcomnentrelos
democratizantes,peroenespecialelstalinismo.Loquepreocupaa
estagentenoeslareconstruccindelamemoriarevolucionariade
clasedelproletariado,sinolareconstruccindelamemoria
nacionalistadeizquierdavigenteenaquellapoca.Perolamemoria
delunoydelotroescontradictoriay,enltimainstancia,
excluyenteslareconstruccindelnacionalismopequeoburgus
significarunnuevoestrangulamientodelaposibilidaddeunaaccin
histricaindependientedelproletariado.
DesdeelmomentoenqueelMASreivindicaalFrepuysuprograma,se
inscribeconelloenlalneanacionalistaquefrustrlas
posibilidadesrevolucionariasinauguradasporelCordobazo.
Lascrecientesluchasobreras,lahuelgadocente,lossemitucumanazos
provocadosporelnopagodelossalarios,lasmovilizacionessobre
CampodeMayotodoestopruebaquelacintadelamemoriahistrica
delaclaseobreranosehaborrado.Perotampocosehaborradola
dolorosaexperiencianacionalfoquistacuyafrustracinlavanguardia
obreranoquiererepetir.Sinembargo,laesenciadelplanteodel
Frepu,esdecirdelPCydelMAS,consisteenreconstruirelprograma
ylaorganizacinpequeoburguesademocratizantes.
Endefinitiva,eladvenimientodeladictaduramilitaragotlas
posibilidadesdelnacionalfoquismopequef1oburgusydestruylas
ilusionesmsmultitudinariasquehayacreadolapequeaburguesa
argentinayunsectordelmovimientoobreroligadoaella.Lamasade
estapequeaburguesasehaidoalalfonsinismoyenmuchamayor
medidaalcafierismoyalmenemismo.Estehechopusofuerademodaa
laizquierdadentrodela"opininpblica".Perolapretensinde
superarestasituacinrecreandounaizquierdademocratizantey
nacionalistaesreaccionaria.Lavanguardiaobreraslopuedesacara
lasmasasdelacatstrofeactualmedianteunapoltica
independiente.

Antimarxista

ElconjuntodeldocumentodelMASpuedeserperfectamente
caracterizadode"objetivista"o"mecanicista",estoporqueconsidera
alosfactoreseconmicosysocialesaisladamentedelalucha
conciente,entrelasclases,comosielhombrefueraunaamabaquese
limitaareaccionarfrenteasumedio."Esunprocesoobjetivo",reza
laprimerapartedelcaptuloreferidoal"surgimientodeunanueva
direccinpolticaysindical".(Porelotrolado,eldocumentose
caracterizaporel"subjetivismo",puespretendejustificarla
situacinpolticaporentidadesabstractascomola"conciencia
peronista".)

El"objetivismo"o"mecanicismo"delMASseapreciacuandoafirmaque
loscambiosenladireccindelmovimientoobrerosonelproductoms
omenosautomticodelascondicioneseconmicas,lascualeshoy
haraninviablealaconciliacindeclasesyporlotantoala
burocracia.
Estemecanismoesobviamenteunilateralyporlotantofalso.La
descomposicindelcapitalismopuedeprovocarungransaltohacia
adelanteoungransaltohaciaatrsahestparaprobarloBolivia.
Laalternativaprogresivadepende,almenos,engranparte,dela
calidaddeladireccindelproletariado,esdecirdesuprogramay
poltica,nosloanivelnacionalsinointernacional.Esporesto
queelproblemafundamentaldelproletariadoenlaactualidadse
concentraenladireccin,quetomelaevolucindelavanguardia
obreraqueencabezalaspresentesluchasesdecir,siseproducir
porvadelnacionalismopequeoburgusydelaizquierda
democratizante,representadaejemplificadoramenteporelprogramadel
Frepu,osiseproducirporlavadelsocialismorevolucionario.
AtodololargodeldocumentodelMASestcompletamenteausente,por
estomismo,laluchadeideas.Nohayunasolacaracterizacindelas
fuerzaspolticasactuantesenelPalsdesdeelimperialismohasta
elarcoopuestodelaizquierda.Nosecaracterizanalasdiferentes
fuerzasdelaburguesa,niporlotantolascaractersticasdel
nacionalismoburgus,queeslaprincipalfuerzapolticadela
actualidad,nihayunadelimitacinpolticarespectoaellas.El
apoyopolticoalademocraciaponeenelmismocampoalaUCeDyal
MASlamoratoriatieneelmismoresultado,comoelmismoMaslo
reconoce,conelcampodeSarney,AlanGarcayCafiero.
SehabladelacrisisdelPCodelPI,peroseevitaescrupulosamente
unadelimitacinprogramticadeellos.Setratadeundocumentoque
dejaabiertastodaslaspuertasyadmitetodaslascombinaciones
polticas,encubriendoparaelloatodaslasfuerzasefectivao
potencialmentehostilesalaindependenciadelaclaseobrera.Debido
aestascaractersticas,eldocumentoesunmonumentoalaconfusin
poltica.Estaeslafuncinobligadadel"objetivismo".

IV.Larevolucindemocrtica

Enmarzode1917,pocodespusdelderrocamientodelZarparpartede
unainsurreccinarmada,Leninescribaenlas"TesisdeAbril"una
fraselapidaria:"Larevolucinburguesa(democrticaJ.A.)ha
terminado".Quedabaacuadoaselprincipiocardinaldelapoltica
quellevaraalavictoriadelarevolucinproletariapocosmeses
despus.
Aprincipiosde1931,cuandolacrisispolticaincruentaobligabaa
laabdicacindeAlfonsoXIII,LenTrotskyplanteabaquehabla
comenzadolarevolucinespaola.Sereferaconello,claroest,no
alarevolucinburguesademocrtica,sinoalaproletaria.Para
Trotskylaburguesaespaolanosolamenteeraincapazde
protagonizarunarevolucindemocrticasinoqueademssegua
siendomonrquica.Tresaosmstarde,enAsturias,ycincoaos
despusentodaEspaa,estallabalarevolucinproletaria.
En1959,cuandolaguerrarevolucionariaylahuelgageneralponan
finalrgimendeBatistaydestruanasuejrcitode20.000
hombres,elgorilajenorteamericanoylospartidoscomunistas
proclamabanelcomienzodelarevolucindemocrticaenCuba,en
tantoquelacorrientemorenistacaracterizabaquesehabaproducido
enlaisladelCaribeuna"revolucinlibertadora"(gorila).Pero
comoenrealidad,paralaburguesalarevolucindeblaterminarcon
lahuidadeldictador,seabriunamonumentalcrisisqueconcluy
conlaexpropiacindelcapital.Larevolucindemocrticahabla
nacidoagotada.
EnNicaraguaseharealizadoduranteunadcadaelintentoms
empecinadodedesarrollarlarevolucindentrodelosmarcos
democrticos.Elfracasodeestatentativaesevidenteentodoslos
terrenos.Laburguesasabotealarevolucinmediantelafugade
capitales,lainflacinylaescasezelniveldevidadelasmasas
hacadovertiginosamentelareformaagrariatiendeaparalizarse
sereconstruyenlasinstitucionespolticastradicionaleselrgimen
polticodependecadavezmsdeunconjuntodepactosyacuerdos
internacionalesquecuentancomoprincipalprotagonistaal
imperialismo.

Laexcepcinargentina?

EnoposicinatodaestaexperienciahistricayaLastesis
fundacionalesdelaIVInternacional.ElMASafirmaqueen1982
comenzenArgentinauna:revolucindemocrtica.Siestofueraas,
enlosconfinesantrticosdelplanetaestarladebutandounanueva
tendenciadelahistoriamundial'.Serlaviableapartirdeaquun
progresodealcancehistricodelademocraciaenlosmarcosdel
Estadoburgus.Enestecasolatesis.deMarx,formuladaenel"18

BrumariodeLuisBonaparte"yreivindicadagenialmenteporTrotskyen
"TerrorismoyComunismo",enelsentidodequelatendencia
histricomundialdelaburguesaibaenelsentidodelbonapartismo
ynodelademocracia,habraquedadorefutada.Elmismodestino
correrlalacaracterizacindequeelcapitalismomundialhaentrado
enlaetapadeladescomposicinhistrica,porqueesobvioquela
democraciaslopuedeflorecerencondicionesdeexpansinhistrica
deestergimensocial.Finalmente,deberaadmitirselaposibilidad
delavigenciadelademocraciapolticaenlos'pasesquesufren
unaagudsimaexplotacinnacional.
Pareceevidentequelasupuestavigenciadeuna"revolucin
democrtica"enArgentina,desde1982,suponeelprotagonismo
fundamentalenelladelgobiernodeAlfonsn.Lacaracterizacindel
MASconfluyeasconladelaJuntaCoordinadoraRadical,apesarde
quedivergenenlacaracterizacindelorigendeesteproceso,pues
paraAlfonsnelpuebloargentino"notomlaBastilla"en1983,y
paraelMASsi(yaquedeotromodonopodrahablarsede"comienzo
delarevolucindemocrtica").
EstacaracterizacindelMASexplicasupolticademocratizanteen
estosseisaos.Esdetodopuntodevistaevidentequesila
democraciaprogresabajoelrgimenactualnotienevigenciauna
tcticadepolticacotidianabasadaenlaestrategiadela
revolucinproletaria,lacualnaturalmentesuponeel
estrangulamientodelasposibilidadesdemocrticas.Niqudecirque
tampocosepodrahablardeunasituacinrevolucionaria,queslo
podrasurgircomoconsecuenciadelascontradiccionesinsalvables
delrgimendemocrtico.
TenemosaquotrapruebaadicionaldequelaafirmacindelMAS,
segnlacualestaramosenunasituacinrevolucionaria,es
completamenteabstracta.

Ylarevolucinpermanente?

Latesisdeldesarrollodela"revolucindemocrtica"seoponepor
elvrticealastesisdelarevolucinpermanente.Laesenciade
estastesisresideenlacaracterizacindequeenlospases
atrasadosla:dictaduradelproletariadonopuedeserlaculminacin
deunlargoperododemocrtico,sinoquelaconquistadela
democraciadeberpasarporladictaduradelproletariado.
ANahuelMorenonoseleescap,deningunamanera,quesus
caracterizacionesdemocratizantesentrabanencolisinconlastesis
deTrotsky."Vamosaverlasviejascrticasylasnuevasqueles
hacemosnosotrosalatesisdelarevolucinpermanente"lesdecaa
losasistentesauncursodelMASdelmesdeenerode1985Julio
Magriyahablapuestoderelieveestehechoensufolleto
"RevisionismoenelTrotskismo",en1971.Unadeesas"nuevas
crticas",segnMoreno,es"elnuevotipoderevolucindemocrtica

contralosregmenestotalitarios"(dem),algoqueeljefedela
revolucinde1905,contraelzarismo,habraparadjicamente
ignorado!
Lamentablemente,loqueMorenopresentacomo"revolucindemocrtica"
esexactamenteelestrangulamientodela"revolucindemocrtica",
comosehaencargadodecomprobarlo,otravezmsenestePals,la
experienciaalfonsinista.Enesteestrangulamiento,ynoenel
desarrollodeunarevolucindemocrticaydeunapoltica
democrtica,fincatodalaposibilidadhistricadelarevolucin
proletariaenlospasesatrasados.
AlenmendarlelaplanaaTrotsky,NahuelMorenoretrocede,noyacon
respectoalmarxismo,sinoaljacobinismodelsigloXVIII.
Parastelarevolucindemocrticanoconsistameramenteenun
cambiodelasformaspolticas,sinoporsobretodoenladestruccin
delviejorgimensocial.Slosobreestabasesepodrasentar
duraderamentelademocracia.Robespierrejustific,porestemotivo,
laimplantacindeladictadura,explicandoquelaConstitucinslo
podrregirunavezcumplidalaobrarevolucionaria.Enlasnovedosas
"revolucionesdemocrticas"descubiertasporMoreno,ocurrealrevs:
sejustificaelcambiodelasformaspolticas,delrgimenmilitara
unoseudoconstitucional,quesonarmadasparaestrangularelascenso
demasaseimpedirlaobrarevolucionaria,queslostasmasas
podranacometer.

Alfonsnylarevolucindemocrtica

Alconcluirlaseleccionesde1983,ElMASexplicmuyclaramentequ
debeentendersepor"revolucindemocrtica".En
Solidaridad
Socialista
(17/11/83)escriba:"elvotoaAlfonsnreflejael
procesoderevolucindemocrticaqueestamosviviendo".Setratade
unaconclusincompletamenteconsecuente.Peroapartirdeestoel
MASnopuededesmentiranadiequeloclasifiqueenelcampodel
rgimendemocratizante.Enelmismoarticulosedicequeeltriunfo
deAlfonsn"eslaexpresindistorsionadadeunproceso
revolucionario".Portodoesto,elMASplanteaba,enS.S.(10111/83),
unaconsignacantada:"queAlfonsncumplaconsuspromesas".Nims
nimenos.
Comoseve,elMASnoimprovisabacuandohaciaunfrenteconlas
juventudespolticas,incluidaslasalfonsinistasycafieristas
cuandofirmabadeclaracionesdelaMultipartidariacuandohacaun
acuerdopolticoconelPC"endefensadelademocracia",cuando
apoyabalos26JuntosdeUbaldiniylamoratoriadeSarney,Diles
Suaso,AlanGarcatodosellos"expresionesdistorsionadas"dela
"revolucindemocrtica".Impulsabadeestamanera,esciertoqueno
enformacombativasinoenformadiplomtica,electoreraovulgar,
lasposibilidadesdemocrticasdelaburguesa.Yhayquienesle
reprochanalMASundespreciodelprocesodemocratizante!


SemanaSanta

TodoestoseconfirmigualmenteenSemanaSanta.Enelarticulo
"Cuatrodasqueconmovieronalpas",publicadoenlarevista
"CorreoInternacional",sediceque"Alfonsn,conelapoyodel
radicalismo,elperonismo,laburocraciasindicalycasitodala
burguesa,tuvodospolticasdurantelacrisis:laprimera.fuela
denonegociarlascondicionesdelosrebeldesyllamarala
movilizacinpopular".Msan,"estabanadoptandoelmtodoqueEl
MASpropusodurantecuatroaosparajuzgaralosgenocidas"(!).
Comoconsecuenciadetodoesto,Zamoradeclaralfinaldelacrisis
que"seviolaroncompromisosadquiridos"(
Somos,
21/4/87).Nofirm
"elactademocrtica"porque"seviolaroncompromisoscelebradosel
dasbado,porloscualestodaslasfuerzaspolticasque
coincidamoseneldocumentobamosaparticiparensuredaccin.No
fueas"(dem).
Novamosacuestionarlatcticadelfrentenicoconlaburguesa
porquedesdequeTrotskyaculaclebrefrase,sepuedenhacer
acuerdosdeaccinconeldiabloyconsumadretambin.
PeroesfalsalacaracterizacinqueElMAShacedelapolticade
laburguesaDesdeantesdelacrisis,yconabsolutaclaridadal
comienzodesta,Alfonsnproclam,conelapoyodetodala
burguesaydelimperialismolatesisdelostresnivelesde
responsabilidades,rescatadacomocolumnavertebraldelapolticade
laburguesaporeleditorialdeLaNacindelViernesSanto.ElMAS
evitamencionarquelapolticamovilizadoraantesdePascuaque
defiende,fuetambinapoyadaporelimperialismo(declaracionesde
respaldodeReaganydelaComunidadEuropea).Laesenciadeeste
asuntoesquelaburguesadirigialasmasasdetrsdesupoltica
dela"obedienciadebida",quelos"carapintadas"rechazaban
reclamandounainmediataamnista,olagarantadelcontroldelalto
mandomilitar.
ElMASfuedetrsdelaburguesademocratizante,totalmente
cegadoporlaestrategiadela"revolucindemocrtica".
Unpartidoquesedeclara"engaado"porlaburguesanacional
tienelaobligacinderevisarderazsusconcepcionespolticas.
SemanaSantademostrlasuperioridadpolticadelaburguesaenun
terrenodecrisiscolosal,sobreelproletariado.Porqueutiliza
lasmasascontralos"sediciosos"yalos"sediciosos"contralas
masas,paraimponerlesaambossupolticademocratizante.La
burguesanotuvodospolticassinounaelMAStambintuvounay
nodos,porquecuandosenegafirmarelActaadoptconelloun
recursoextremoparasalvarelconjuntodesupoltica
democratizante,quenoperdiparanadaestecarcter,comolo
compruebanlasconclusionesdelMASprecisamentesobrelacrisisde
SemanaSanta.


Yelmarxismo?

Lasuperioridaddelaburguesaenlaaccinpolticaponederelieve
queelobstculoparaelsurgimientodeunasituacinrevolucionaria
eslabajacalidaddelapolticadelaclaseobrera.
LastesisdelCongresodelMASnoslorompenconlatesisdela
revolucinpermanente,sinoconelmarxismocomonopodrserdeotro
modo.Eldocumentoencuestinafirmasinpestaear"queestallla
revolucindemocrticayanticapitalistaargentina"(porqu
"argentina"?sies"anticapitalista"tieneuncontenido
internacional!,J.A.),peroqueaunquedapordelante"larevolucin
obreraysocialista".
Larevolucindemocrticaes,porsucarcterdeclase,una
revolucin(ocontrarrevolucin)burguesa.Nopodrsernunca
anticapitalista.Ladirigelaburguesaylaaprovechalaburguesa
paraampliarelmarcodesuexplotacin.Eltextoafirma,nadamenos,
quesepuedeacabarconelcapitalismoenelmarcodelademocracia
cuyocarcterdeclasenodefine.Desarrollaas,alextremo,las
ilusionesdemocrticas.EstoexplicaqueelMASplantee,juntoal
stalinismo,la"democraciaconjusticiasocial",esdecir"la
revolucindemocrticayanticapitalistaargentina".
Loquehaproducidoelrgimendemocratizanteesunasujecin
histricasinprecedentesalimperialismo.
ElMAScuestionaquelostrabajadoresargentinostenganconcienciade
clase,nisiquieraenformapotencial.PeroeldocumentodelMASno
prueba,acaso,queeselMASelquecarecedetodaconcienciade
clase,nosloactualsinoespecialmentepotencial?
Estonosdemuestraquelacuestindelaconcienciarevolucionaria
delproletariadopasaporlaluchaporelprogramamarxista.

NahuelMorenoylarevolucindemocrtica

Hastamayode1918,elPST(MAS)sostuvoqueelrgimendeVidelano
eraniobjetivanisubjetivamentecontrarrevolucionario.
"Objetivamente",porquelasmasasnohabransufridounaderrota
decisiva"subjetivamente",porqueelrgimenmilitarseplanteabala
"institucionalizacin"ynola"destruccindelasorganizaciones
obreras".
ElPST,en1976"explicaba"elgolpepor"elhechociertodequeel
pasatravesabaunadesuspeorescrisis".Aestoagregabaquela
"salidaautoritaria"delos"mandosmilitares",segurasiendo,siete
mesesdespusdelgolpe,"tanambigua(sic)comoalprincipio"."En
efectodecaelpresidenteVidelasiguetomandodistanciatantodel
modelochilenoopinochetista,alratificar'quepretendemosun
dilogofluidoypermanenteconlosdiversossectores'y'quese
marchahacialademocraciarepublicana,representativayfederal',

comodeunrpidoretomoalalegalidadconstitucional"("Boletn",
rganosemilegaldelPST,noviembrede1976).
Yaenmayode1978,elPST"descontaba"que"lasegundaetapadel
gobiernoquecomenzarenagosto...serunpasoenlasendadela
'apertura"'(RevistadeAmricaContempornea,"ReportajealPST").
Estemismoartculocreanecesarioprecisarque"aunenelmacabro
terrenodelos'derechoshumanos'(sic)laactitud'aperturista'de
lasautoridadeshaquedadomarcadaconlalibertad,totaloparcial,
dealgunosdetenidospolticos...".Increble!
Enestemismomayode1978,ladireccindelPSTdirenundocumento
interno,porprimeravez,quela"etapa"es"contrarrevolucionaria".
Peroconalgunasrestricciones.Esta"etapacontrarrevolucionaria"
(tiene)fuerteselementosdeunaetapanorevolucionaria"(esdecir,
nocontrarrevolucionaria,J.A.)elgobiernoes"bonapartistade
caractersticasultrarreaccionarias",pero"dbil",estoporquela
burocracia"sigueenlaoposicin","elimperialismopresionaporuna
salidademocrtica"y"elapoyodelaburguesaydelospartidosno
esincondicionalsinocrtico".Noera,comoseve,"demasiado"
contrarrevolucionaria.
Peroen1983,cuandoladictadurayaestabamuerta,NahuelMorenola
caracterizarenformahartodiferentea1976Ahora,ser,"la
siniestradictaduramilitar,Impidiendoymanteniendoduranteseis
aosunrgimencontrarrevolucionario,frreoyestable,denominado
'ProcesodeReorganizacinNacional'"("EmpiezalaRevolucin").
Enoposicinatodasestasvolteretas,PolticaObreracaracteriz
desdeel24demarzode1976queelgolpehablacreadouna"situacin
contrarrevolucionariainacabada"(P.O.abrilde1976,IICongresode
P.O.,1977).

OperacinPoltica

Peroqupapelpolticojuegantodasestascaracterizaciones?Hasta
1982elPST(MAS)bassuscaracterizacionesenlacertezade
queel"procesodemocrtico"iniciadoen1973slohablasufridouna
correccin(enrgica!)derumbo.Enlasnuevascondicionesdela
dictadura,elPSTdefendaconsuscaracterizacionesyconsignasla
perspectivademocratizante.En1981reclamaringresarala
Multipartidaria.
Lanuevacaracterizacinde1983tambinrespondeaunaoperacin
poltica."CaelaJuntaasesina"."Ladictadura(que)masificae
institucionalizalosmtodosdelaguerracivil"(dem),sonlas
tardasexpresionesqueutilizaMorenoparahacernacerdesucalda
ala"revolucindemocrtica",elhecho"msimportantedelsiglo".
La"crisisvirtualmentetotaldelrgimenmilitarprosigueMoreno
yelconjuntodelasinstitucionesdelaburguesa,incluyendolas
FuerzasArmadasylospartidospolticos"("secombin")"conla
irrupcinofensiva,revolucionaria,delaclaseobrerayelpuebloen

unainmensamovilizacingeneralunificadaentornoaunejepoltico
revolucionario:laderrotadelimperialismo"(dem).
Peroesta"crisisrevolucionaria"duraunasemana,puesse"cierra"
con"laconstitucindelgobiernoBignone".
"Lasituacinsiguesiendo(sinembargo,J.A.)revolucionaria"dice
Moreno"porcuatrofactores".Estosson:"laidaaelecciones""la
aperturademocrtica""laagudizacindelacrisisdelsistema
capitalistasemicolonial""laextensindelamovilizacinde
masas".
LoqueMorenopretendepresentarcomoeliniciodeunarevolucines,
sinembargo,ladescripcindelapolticainversadel
estrangulamientodelarevolucin.
Laenormecrisispolticaqueproducenladerrotamilitaryla
renunciadeGaltieri,nosetransformaencrisisosituacin
revolucionaria,ytodavamenosenrevolucin,precisamenteporque
porlabrechadeesacrisisnosecuelalaintervencinindependiente
delasmasas.Lajornadadel1415dejuniode1982pudoseruna
instanciadeesaaccin,peronotuvoundesarrolloulterior.
Larazndeestoeslapolticadelospartidosmultipartidariosque
llevarnadelantela"apertura"anheladaporelPST,pararestablecer
la"vigenciadelaConstitucinde1853",queeralaprincipal
consignapolticadelPST.
ALapreciarcomo"factorrevolucionario"alaseleccionesyala
apertura,NahuelMorenoconfiesasinqueselohubieranpedidosu
apoyoalapolticadesmovilizadorademocratizantequeestpresente
entodalaestrategiadelPST.

LaConstitucinde1853

Enelcolmodelaincoherenciapoltica,N.Morenoplanteaque"la
reaccinburguesaimperialista(muybien!,J.A.)tratadeusar
(slotrata?J.A.)asufavor...laselecciones...yla
democracia...,parajustificar...einstaurarunnuevorgimenque
seaestable,basadoenlasinstitucionesdefinidasporla
Constitucinultrarreaccionariade1853".Peroestoesloquela
burguesahalogradoimponer:dndeest,entonces,la"revolucin
democrtica"?
"Laanteriorexigencia(delPSTJ.A.)dereinstaurarlaConstitucin
de1853sehaconvertidodeprogresivaenreaccionariadice
Moreno...",porqueenestanuevaetapalaburguesaexplotayoprime
alproletariadoatravsdelaConstitucinde1853"(dem).Siesto
escierto,entonceslarevolucindemocrticamuriantesdenacer.
NoeslaconclusindelMAS,sinembargo:silaConstitucinde1853
"oprime","reformemoslaConstitucin",proclamaMorenoytodoel
MAS."Larevolucindemocrtica"hamuerto,entoncesvivala
"revolucindemocrtica".

LaafirmacindequeenArgentinarigelaConstitucinde1853esun
embellecimientodelrgimenactual.El80%delalegislacinyla
casitotalidaddelaburocraciamilitarycivildelEstadotuvosu
origenenelrgimenmilitar.Esasquela"revolucindemocrtica"
fueincapazdeimplantarunrgimenconstitucional.
PeroelpropioMASreclamlavigenciadeestaConstitucin
"ultrarreaccionaria"(!!)ydenuncialPOdesindicalistaporno
hacerlo!Cualquierapuedellegaraentenderqueunareivindicacin
quefueprogresivaenunapocaseareaccionariaconelpasajeaotra
poca.Loqueesdifcildeexplicar,sinembargo,esquepuedeser
progresivoreimplantarunaConstitucin"ultrarreaccionaria",luego
protestarcuandoelloocurre,yfinalmentereclamarportodoremedio
la"reformaconstitucional"sinprovocarantesuncambioradicalen
elpoderpolticodelpas.
EstefolletodeN.Moreno,enelqueseinspirantodoslosescritos
delMAS,yporsobretodosupoltica,esdemocratizantehastalos
tutanos.
Paraelregistrodelaincoherenciapolticaextremahagamosconstar
queestefolleto("1982")tienedoslargosprrafosparademostrar
queenArgentina(loquesigueestextualJ.A.)"Haymrgenes
econmicosparamantenerunapolticareformista"pronstico
brillante,porsobretodoparapreveruna"situacinrevolucionaria".
ExisteunhiloconductorincuestionableentreeldemocratizantePSTy
elMAS,atravsdetodoslosavataresdelademocracia,ladictadura
ylacrisismortaldelcapitalismo.

V.Elcarcterdelarevolucinysuprograma

El"Documentosobrelasituacinnacional"deltercerCongresodel
MASafirmaqueenArgentinaseestdesenvolviendodesdehaceseis
aosuna"revolucindemocrtica".Estoestambinloquepiensany
proclaman,comotodoelmundolosabe,Alfonsn,Nosiglia,los
polticosradicaleseinclusoelDepartamentodeEstado
norteamericano,loscualesaludentambinauna"revolucin",la
"revolucin"dela"estabilidadconstitucional".

Paraelciudadanocorrienteestatesisnotiene,sinembargo,el
menorasidero.Lanacionalizacindeladeudaexternaporpartedel
Estadoelpagopuntualdelosintereseslaaceptacindela
polticadelFMIelreconocimientodelostribunalesdeNuevaYork
comombitopararesolverlascontroversiassobreladeudaexterna
laamnistayaotorgadaal95%delaparatorepresivolavigenciade
lasleyesdeladictaduraylacontinuidaddesushombresenla
burocraciacivilymilitarlacontinuidadjurdicaydeclasedel
Estadoentrela"dictadura"yla"democracia"todoestodemuestra
laslimitacionesfundamentalesdelprocesodemocrticoysu
contenido,norevolucionario,sinocontrarrevolucionario.Noenvano,
lostrabajadoresestnviviendounperiodode"desilusiones
democrticas". .
.
NahuelMorenoindicacomofechadelavictoriadelarevolucin
democrtica,"laderrotaargentinaenMalvinasenjuniode1982"(su
folleto"1982"),cuando"elProceso",dice,dejdeexistir.Alfonsn
piensaatalpuntolomismo,quehaconvertidoal10dejunio,fecha
delarendicindeGaltieri,enferiadonacional.
Lavigenciadeunarevolucindecarcterdemocrtico,esdecir,
conducidaporlaburguesa,significa,bienentendido,quenoes
posibleporelmomentoningunarevolucinsocialista,esdecir,
conducidaporelproletariado.Estoesasporquelasociedadadopta
unrumbohistriconuevosolamentecuandoencuentraqueestagotado
elrumbohistricoqueestviviendo.Cmoseve,elMASniega,en
nombredela"revolucinargentina",alanica"revolucin
argentina"posible:laproletaria.
Enestacuestindelarevolucinterminaocurriendolomismoque
ocurraconlastesisdelMAS,relativasala"situacin
revolucionaria"Yal"ascensodelasluchasobreras"puesascomoel
documentoproclamalaexistenciadeunasituacinrevolucionaria,en
tantoniegasuscaractersticasprincipalesydelmismomodocomo
niegaqueelproletariadopuedaserdireccindelarevolucin,
mientrashabla"dequelucha"(ytambinde"quenoquiere
luchar"!)tambin(niegalaposibilidaddelarevolucinsocialista
afuerzadehablarde"seisaosderevolucinargentina"
(democrtica).

Revolucinpoltica,peronosocial

Latesisdela"revolucindemocrtica"tienesurazenla
afirmacindeNahuelMorenodequeexisteuntipoderevolucinno
previstaonosealadaenlaconcepcindelarevolucinpermanente
deTrotsky.Esetiponuevoserianlas"revoluciones(democrticas)
contralosEstadostotalitariosofascistas",
AunqueslotenemosamanountextodondeMorenohaceestaafirmacin
sindesarrollarla,susignificadoesclaro:estetiponuevode

revolucinserapuramentepoltica,nosocial,esdecir,no
entraarauncambiodelaclasesocialquedetentaelpoder.
Unarevolucinpuramentepoltica,esdecirprotagonizadaporla
mismaclasesocialqueseencuentrayaenelpoderes,sinembargo,
uncontrasentido.Deacuerdoconesto,lamismaclasequesustentel
genocidiohasidomstardepartidariaderevolucionarlas
estructurasdelEstado.LoscampeonesdequeelEstadopagueladeuda
externaqueelloscontrajeronseranpartidariosdeladestruccinde
lasinstitucionesburocrticas,noelectivas,delEstado.En
definitiva,lademocraciasepodradesarrollarenelsuelodel
capitalismoendescomposicinydela:opresinnacional.
Todaestateorapuedesonaraabsurdaenplenoperiodode
descomposicindelactualrgimenpolticoydedesilusiones
democrticas,perotraduceperfectamentelasenormesilusiones
democrticasyelectoralistasquehuboenelMAS(yqueaunhay!)
desdeeldesplazamientodela'dictadura'.
Eldescubrimientodeestaseudorevolucindemocrticaculminaenel
largoyconfesoesfuerzodeN.Morenoporenmendarlelaplanaala
teoradelarevolucinpermanente.Lateoradelarevolucin
permanentegeneralizalaexperienciadequela,burguesaesincapaz
dellevaralavictoriaalarevolucindemocrticaalldondeanno
hallegadoalpoder,seaenpasesdondegobiernanaunclases
precapitalistasoenlosqueestnbajoladominacinpolticadel
imperialismo.Cuntomsalldondelaburguesayaesttotalo
parcialmenteenlpoderdesdehaceunlargoperiododeaos!
"ElMASlevantalatesismenchevique(luegoestalinista)dela
revolucinporetapasenunaversinhistricatodavams
desactualizadayreaccionaria,pues,porunlado,selapretende
aplicarunpasdondeelantagonismodeclasesentrelaburguesay
elproletariadoestaltamentedesarrolladoy,delotroselaplantea
comounatransformacinpuramenteinstitucionalprotagonizadaporla
mismaclasesocialqueconstituylabasedeclasedeladictadura
militar.

"Imperialismodemocrtico"

PeroN.Morenonohaaplicadosuteoradelasrevolucionespuramente
polticassolamenteaArgentina.
Variasvecessehareferidoauna"revolucindemocrtica"entoda
Europaapartirdeladerrotadelnazismo("Conversacionescon
Moreno").Nosloreivindicalasposibilidadesdelarevolucin
democrticaenlospasesatrasadossinotambinsuposibilidady
progresividadenlospasesimperialistas,dondelarevolucin
burguesasecomplethaceunsiglo,yloscuales,pordefinicin,son
opresoresdelainmensamayoradelasnaciones(esdecir
irrevocablementeantidemocrticos).

PerolareimplantacindelrgimensemiparlamentarioenAlemaniayla
proclamacindelaRepblicaenItalia,luegodeladerrotamilitar
deHitleryMussolininofueronrevolucionessino
contrarrevoluciones,queefectivamente,aplastaronlaposibilidadde
larevolucinproletaria,concretamenteiniciadaconelarmamentode
lasmasasenItaliayenFranciayconelderrumbedelaparatodel
EstadoenlamayoradelospasesdeEuropa.Eldesarmedelaclase
obrerayelrestablecimientodelEstadoburgusimperialistafueel
resultadodelamaniobrademayorenvergaduracontrarrevolucionaria
quesetengamemoriaentreelimperialismoylaburocraciarusa.,
Elproductomsacabadodeestoquesellama"revolucindemocrtica"
hasidoelprolongadorgimendeocupacinenAlemaniaysuparticin
endosEstados.La"revolucindemocrtica"de1945deshizolaobra
deladerrotadarevolucinalemanade1848queabrilarutaala
unificacindeAlemania.
LadivisindeAlemaniaydeEuropa,planeadayejecutadapor
Imperialismoylaburocracia,hasidoelarmapolticaprincipalde
lucha:destoscontralarevolucinproletariaenEuropa.
LasguerrasdeIndochinaydeVietnamfueronlosproductos
internacionalesmsacabadosdelordenimperialistamundialsalvado
poresta"revolucindemocrtica"!
Queelpartidoqueseproclamaasmismo(ygratuitamente)cornoel
centrodelarevolucinmundial,adopteelpuntodevistaoficialdel
imperialismosobrelaEuropadeposguerra,deberahacermeditar
seriamente,sinoalosdirigentesdelMAS,almenosasus
militantes.Estamos,noanteuncentrointernacional,sinoanteel
centrismointernacional.
EsindudablementefalsoqueTrotskyolaIV,Internacionalno
hubierancaracterizadoalarevolucinenlospases"totalitaristas
ofascistas".HayalrespectouncapituloespecialenelProgramade
Transicin,quecondenadeantemanolatentativade"revivir"el
"cadver'delarepblicaparlamentariaburguesa,niqudecirlo
quehubieradichodeunadivisindeAlemania.
"LaIVInternacional,sediceall,proponeabiertamentesuprograma
alproletariadodelospasesfascistas"noeldelarevolucin
democrtica.

Revolucinsocial,peronopoltica

EldocumentodelcongresodelMASdaunadefinicinperfectadela
"revolucinporetapas","liquidadaen1982ladictaduramilitar,
diceeltexto,lasiguientetarearevolucionariaqueseleplanteaa
lasmasaseslaliquidacindelsistemacapitalistaimperialista".
Qusignificaesto?
Significaquehastaeldesplazamientodeladictadura,enArgentina
noestuvoplanteadalaliquidacindelimperialismonidel
capitalismo.Quesehagasemejanteafirmacin,inclusodespusdela

guerradeMalvinas,esaltamentesignificativo,yaqueestaguerra
unicomonuncaantes,objetivamente,laluchacontraelrgimen
militarylaluchacontraelimperialismomundial(expropiacindel
grancapital)esdecir,laluchaporladictaduradelproletariado.
Esdecirquefrentealadictadura:militar,elMASdefendi,yaun
defiende,unapolticadecambiarelrgimenpolticodentrodelo
estrictamentecompatibleconelmantenimientodelEstadoburgus.
"Siantesllambamosalostrabajadoresaderribaraladictadura,
diceeldocumentocitandoaN.Moreno("1982"),ahoralosllamamosa
quehagancentroenliquidaralsistemacapitalistaimperialista".
Imposiblemayorclaridad:"antes"nollambamosaliquidar"el
sistemacapitalistaimperialista",yporlotantotampocollambamos
aliquidaralEstadoqueformapartedelencalidaddeguardia
pretorianadelasrelacionessocialesquesonsubase.
EstoquieredecirqueelMAS"luch"contraladictadura
militar,noconelprogramadelaIVInternacional(huelgageneral,
piquetes,armamentodelostrabajadores,coordinadoras,soviets),
sinoconelprogramadelaMultipartidaria.
Estaterribleconclusin,Morenonovacilenafirmarlatextualmente:
"Laanteriorexigenciadevoltearaladictadura(era,J.A.)para
reinstaurarlaConstitucinde1853("1982",pg.,29).Perostay
nootraeratambinla"exigencia"deBalbn,Alsogaray,Frondizi,
ni,qudecirAlfonsn.
Achay,sinembargo,muchamstelaparacortar.
Hastael2deabrilde1982,elretornoalaConstitucinfuela
consignadelcompromisoentrelospartidosyladictadura,esdecir,
laconsignadelainjerenciapermanentedelrgimenmilitarenun
sistema"constitucional".Luegodel2deabril,laatencindelos
partidossedesva,poralgunosdas,hacaelplanteodela
necesidaddeuncompromisopolticomilitarconGranBretaay
EstadosUnidos.PeroapartirdelataquedelaFlota,yhastael10
dediciembrede1983,laretomada"exigencia"dereemplazarala
dictaduraporlaConstitucinde1853eslaconsignadirectadel
imperialismo.LasconsignasquereivindicanMorenoensufolletoyel
MAShoy,comovlidashastalasubidadeBignone,eranlasconsignas
delpresidentedelosministrosvdelosdospartidospolticosde
losEstadosUnidosquequeranponerfinalrgimenque,asupodrida
manera,lehizolaguerraalaOTAN.
Laluchacontraladictadura,separadadelaluchacontrael
imperialismo,conlaConstitucinenlamano,eralapolticade
RonaldReaganyMargaretThatcher.AestamezclararadeMusetayde
Mim,entrelos"trotskistas"yelimperialismoconduce,
necesariamente,ladislocacinpolticadelprogramaentre
"democracia"y"socialismo".
ElMASyMorenoomiten,comoseve,loqueeslaclavefundamental
deloperativomontadoparasacaralosmilitaresdelgobierno,es
decirlanecesidadderecomponerladominacindelimperialismo

despusdelaguerradeMalvinas.La"transicindemocrtica"es,por
estemotivodecisivo,completamenteantinacional,esdecir
reaccionaria.La"vigenciadelaConstitucindel53"hasido,por
encimadecualquiercosa,lalneapolticadelarestauracindela
dominacinimperialistaparcialmentegolpeadaporlaguerra.
Sidejamoslasabstracciones(aqusi!)yvamosalo
"concretito",elnicoprogramadeluchacontraladictaduramilitar
eraprecisamenteelprogramadetransicinalarevolucin
socialista,paraelcuallasconsignasdemocrticasy
antimperialistastieneuncarcterpasajero"(ProgramadelaIV)en
elmovimientoindependientedelproletariadohaciaSIJpropia
revolucin.

VivaelparlamentodeLuder

PeroN.Morenonoloveas.ParaNahuelMoreno(ver"1982")el
"Proceso"seterminel10dejunioen1982.Yanosepodahablarde
"Abajoladictadura!"diceporque"elrgimenyahabacado"La
cuestindelpoder,asplanteada,nolapodaresolverlaclase
obreraporquenohablaconstituidoorganizacionescapacesdetomarel
poderpoltico.LaconclusindeMorenoera,entonces,que"la
solucinprogresivaalacrisisrevolucionariaestabaaunenel
terrenodelademocraciaburguesa".Poresoproponalaconsignade
"AbajoGaltieri!QuasumaelgobiernoelCongresode1976!".
Estoesdeantologa.
Primero:Seconsideradestruidaladictadura,cuandosus
institucionesnohabansidodestruidas,nilohansidoan,ycuando
sugobiernosobrevivirunaoypicoms.
EntantoLenindenunciabaqueelrgimendeKerenskynohabaabolido
formalmentealamonarqua,enelmarcodeunarevolucinquela
habaprcticamentearrasado,Morenoafirmabaquehabadesaparecido
unadictaduraque,aunquegolpeadadecisivamenteporundesastre
internacional,tenaatodassusinstitucionesenpie.
Segundo.Nosellamabaaderrocaraladictaduraquenohabasido
derrocada.Morenonoconsiderarapropiadoplantearen1982,loque
lacrisisdeSemanaSantaplanteen1987:iraloscuarteles.
Tercero.Nohayotrasalidaquelaburguesaporqueelproletariadono
tieneorganismosrevolucionarios.Peroenlugardellamaracrearlos,
MorenoplanteaquesubaelparlamentodeLudereIsabel.Astaya
cualquierotrasalidaburguesa,lacaracterizacomo"progresiva".
Peroningunasalidaburguesadesmantelaladictadurasinoquese
transformencustodiadelosrepresores.
Cuarto.LaconclusinesqueelMASnoplantelalucha
revolucionariacontraladictaduraysesubialtrendelaburguesa
muchoantesdequestahubieraformadolosvagones.

Porla"democraciaconjusticiasocial"


EneldocumentodelMAS,adiferenciadelosproductosdela
naturaleza,aunquenadasepierdetampoconadasetransforma.Luego
dela"victoriadelarevolucindemocrtica",elMAS"llama",ahora
si,a"liquidarelsistemacapitalistaimperialista.Lesdecimos,
prosigue,quelagrantareaesderrotar(sic)alospartidos
burguesesopequeosburguesesqueestnenelpoderparaqueasuma
elgobierno(sic)laclaseobreraconsuspartidosyorganizaciones
(sic).Losllamamosahacerunanuevarevolucinparacambiar(sic)
elcarcterdelEstado,noslodelrgimenpoltico:unarevolucin
social(sic)osocialista".
Ququieredecirtodoesto?
Puesqueunavezque"larevolucindemocrtica"cambiel
"rgimenpoltico",deloquesetrataahoraesdehacerla
"revolucinsocial".Anteshabaqueplantearuncambiopolticosin
tocarlabasesocial,ahorahayquecambiarlabasesocialsintocar
elrgimenpolticodentrodelosmarcosdelEstadoactual.El
"socialismo"debehacerseen"democracia"aesta"revolucinsocial"
enlosmarcosdelEstadoburgus,eldocumentodelMASladenomina
"cambiarelcarcterdelEstado",esdecircambiarelcontenidode
clasedeesteEstado,peronodestruirastemismocomoaparato
histricamentedeopresindelaburguesa,nohacerlarevolucin.
Estecambio"social"seproduce"derrotando"(peronoderrocando),a
lospartidosburguesesllevandoalaclaseobreraal"gobierno"
(peronoalestablecimientodeunrgimenproletario)yahacerloa
travsde"suspartidosyorganizaciones",todosdemocratizantesy
puntalesdelEstadoburgus(ynoatravsdenuevasorganizaciones
revolucionariasdemasas).
ElhilopolticodemocratizantedelasposicionesdelMASsemantiene
intacto.Antes,planteandoycelebrandounaimaginadarevolucin
puramentepolticadentrodelmismorgimensocialahora,
propugnandouna"revolucin,social"sinlanecesidaddedestruirel
Estadoburgus.LapolticademocratizantedelMASestslidamente
ancladaentodassusposicionesydocumentos,esdecirensu
programa.
NahuelMorenosealtodoestoconencomiablenitidez.Paraabrir
pasoalarevolucinsocialista,debamosdestrozarelobstculodel
rgimenburguscontrarrevolucionariodicerefirindoseala
dictadura.Peroapartirdeltriunfodelarevolucindemocrtica
pasanasercentraleslasconsignasanticapitalistas"("1982").
Ahora,bajolademocracia,yanoesnecesariodestruiral"rgimen
burguscontrarrevolucionario",simplementeporquesteya:no
existirlams.Elrgimendelaobedienciadebida,delpagodela
deudaexternay,yaqueestamos,delaConstitucinde1853,noes,
paraMoreno,unrgimencontrarrevolucionario.Esposibleinyectarle
reivindicaciones"anticapitalistas".

Deaqunaceel"socialismoendemocracia",ola"democraciacon
justiciasocial"nadadeestoesunaimposicindelstalinismo,
porqueanadieseleimponeloqueyanotieneadentro.
PerolacuestinpolticaclaveparaunmilitantedelaIV
Internacionalesprecisamentesta:esonocontrarrevolucionarioel
rgimendemocratizante'?esonoelvehculodelaopresin
nacional?esonoelfactordeunidadpolticadelaburocracia
sindicalydelospartidosdeizquierda,enespecialelPC,conla
burguesa,comosedemostrenSemanaSantayeninnumerablesotras
ocasiones,comolahuelgadocente,porejemplo?esono,ladefensa
deestergimen,"elnudocorredizo"colocadoporlapequea
burguesaenelcuellodelproletariadoparaimpedirqueluchepor
terminarconelrgimenburguseimplantarladictaduradel
proletariado?
Aunenlosmomentosdemayorverborragiarevolucionaria,cuandopor
sucrisisinternatodaslasfraccionesdelMASrivalizabanenla
profesindefedeltrotskismoaunenesteclimaenfervorizado,la
direccindelMASnuncadejdesealar,repetirymachacarsu
adhesinpolticaala"democracia",esdeciral"rgimen
democrtico",yaquela"democracia"esunaformadeorganizacindel
Estado(dictadura"constitucional"delaburguesa),ynoun
principiomoral.CuandoZamoradiceporahque,porunladoestla
democraciadeAlfonsnyladelFMI,yporotroladoladelMAS,lo
quequieredeciresqueelrgimenburgusdemocrticovaleporigual
cornoinstrumentopolticodelimperialismoydelproletariado.Es
decirquestepuedeconstruirelsocialismopormediodelEstado
burgus.

Programticamente,noexisteunadiferenciadefondoentreelMASy
elstalinismo.

LaConstitucinde1853
ElMASpretendesinembargo,quelucha,si,contraelrgimen
polticoactual!Ahestsuconsigna"contraelnuevorgimen
polticodelaburguesa",la"AsambleaConstituyente",para
"terminarconelantidemocrticoyarchirreaccionariorgimendela
Constitucinde1853...queculmineconlasocializacindelos
mediosdeproduccinydecambiobajoadministracindelEstadoy
controldelostrabajadores(documento).
Peroestoterminaporconfirmarelcarcterdemocratizantedel
programadelMAS,puesproponeunamodificacinconstitucional,es
decirdentrodelosmarcosdelEstadoburgus,delrgimen
constitucionalburgus.
Laconstitucinpolticadeunestadoproletario,encambio,viene
despusdelaformacindeunEstadoproletariomediantela
revolucinproletaria.,
Elplanteoderealizarlarevolucinsocialistamedianteunaaccino
reformaconstitucionaleselmsnefastodelosengaosdemocrticos.

ElMASproponanadamenosquelograreldesarmepolticodelcuerpo
deoficiales'delasfuerzasarmadaspormediodeunareforma
constitucional.Esteplanteoesunavendaqueseponeenlosojosa
laclaseobrera,ytambindelosuniformadosqueseinsurgencontra
laentreganacional.
TodoelprogramadelMASesunobstculolevantadocontralacreacin
deunasituacinrevolucionaria,queslopuededarsecomo
consecuenciadeunaaccinhistricaindependientedelasmasas.
EneldocumentodelMASnosehace,enningnmomento,unbalance
del.Frepu,apesardequefueelprincipalacontecimiento
protagonizadoporelMASdesdesucongresoanterior.Peronohaytal
"olvido":todoelcontenidoprogramticodeldocumentodelMASesuna
reivindicacindelprogramadelFrepu,elquenadatienequevercon
unarevolucinproletariasocialista.DesdequeserompielFP,El
MASnohizoningnesfuerzoporsacarconclusionesconsecuentesde
estanefastaexperiencia,porelcontrarioseesforzporplantearsu
reconstitucin.
Deestamanera,elMASnosolamentetieneunprogramaadaptadoala
contrarrevolucinburguesademocrtica,sinotambinelinstrumento
polticocorrespondiente.

VI.Quprograma?

Enunnmerodesuperidico,elMASseproclamacomoelnico
partidodeizquierdaquecaracterizaalasituacinpolticaactual
comorevolucionaria.SequieredecirconestoqueelMASestala
izquierdadetodoelespectropolticoargentino.Perosemejante
pretensinrevelalademagogiaquepresidealas"caracterizaciones"
delMAS,puesloqueimportaconrelacinalasituacinpolticaes
quelacaracterizacinseacorrecta,oseaconformealarealidady
deningnmodoquedebateneruncarcterrevolucionario.
EssintomticoqueelMASinsistaendiferenciarsecomoelpartido
quecaracterizaalasituacinpolticacomorevolucionariaen
momentosenquehainiciadonegociacionesconelPCparaformarun
frenteelectoralistaqueserencabezadopornotoriosdefensoresdel
rgimenpolticoactual,sellamenRicardoMolinas,PrezEsquivel,
LenRozichner,NstorVicenteoLisandroVialesteltimoredactor
delprogramacomnentreelPIyelPJparalaseleccionespasadas,
elcualnofructificenaquellaocasin,peroesobvioquelohar
enlaprxima.

Unpartidonoesrevolucionarioporquerepitaduranteseisaos
seguidosquelasituacinesrevolucionaria,convirtiendodeeste
modoennormadeexistenciadelasociedadloqueslopuedetener
pordefinicinuncarcterexcepcional.
Lasituacinrevolucionariapermanentenoesotracosaquela
negacinpermanentedelasituacinrevolucionaria.
Unasituacinrevolucionariaplantealarevolucinsinofueraas
estaramosprivandoalaspalabrasdetodosentido.PeroelMASno
plantealarevolucinsinounFrenteelectoralconlosdefensoresdel
sistemapolticoactual.Laconsignafundamentaldelarevolucin,la
tomadelpoderporlostrabajadores,"noestodava"(verdocumento
delcongresodelMAS)"unaconsignaparapintarparedesoparalos
volantes".Quiensostienequelaconsignafundamentaldela
revolucinnosirvesiquieraparaestropearelfrentedeunedificio,
nopuedehablarnuncadeunasituacinrevolucionaria.Salvo,claro
est,queabogueporunasalidacontrarrevolucionariaalasituacin
revolucionaria.ElMASconsiderainmaduralaconsignadel"gobierno
obreroypopular"porque,entreotrascosas,(no)"hansurgido
organismosdepoderobreroypopular".Noobstanteestonopropone
crearnillamaalacreacindeesos"organismos",reduciendodeeste
modoelprogramaaunaenumeracindereivindicaciones,dondese
omitedeciratravsdequmediospolticoselproletariadopuede
transformarse,l,enelsujetohistricodesurealizacin.Omitir
laluchaporlacreacindeorganizacionesindependientesdelas
masasenlucha,equivaleasostenerquelossindicatosyla
burocraciaharnlarevolucin,oadejarabiertamenteplanteadoqU
lasreivindicacionesdelprogramapuedenserconsumadasenelmarco
parlamentario.
Ensufolleto"NoventaaosdelManifiestoComunista",Trotskydice
algoelemental:"Nopuedehaberprogramarevolucionariohoysin
sovietsysincontrolobrero".

CuandoelMASrepiteobsesivamentequelasituacines
revolucionaria,mientraslevantaelprogramadelFrepu,quedefiende
alrgimenpolticodemocratizanteynaturalmentenoformulaninguna
vadedesarrollorevolucionariaparalaluchadelasmasascuando
ocurreesto,estamosantelaclsicapolticadeltero:pegargritos
revolucionarlosenunladoyponerhuevoselectorerosy
democratizantesenelotro,loscualesson,enltimainstancia,
contrarrevolucionarios.
Trotskyobservagudamentequeenlapocadeladecadencia
capitalistaesdifcilencontrarsituacionespolticasestableses
decir,norevolucionarias."Lascaractersticasmarcantesdenuestra
pocadecapitalismoendecadenciasonintermediasytransicionales:
situacionesentrenorevolucionariasyprerrevolucionarias,entre
prerrevolucionariasyrevolucionarias...ocontrarrevolucionarias.
Sonprecisamenteestosestadostransicionaleslosquetienenuna

importanciadecisivadesdeelpuntodevistadelaestrategia
poltica"(AdndevaFrancia).
Trotskyconcluyequeel"estrategapolticoqueesslocapazde
distinguirdosestadios,elrevolucionarioyalnorevolucionario...
noesunmarxistasinounstalinista,quepodrahacerlasvecesde
unbuenfuncionario,peronuncaserundirigenteproletario".
Lafuncindelprogramapolticoespermitirqueestasituacin
transicionalsepuedatransformarenrevolucionaria,paraquela
burguesanolatransformeencontrarrevolucionaria.Perounprograma
queniegaelgobiernoobreroylasvasdelgobiernoobrero,yqueen
elacuerdoprogramticoconelpartidocomunistareivindica,nola
revolucin,sinola"profundizacindelademocracia"eseprograma
estrangulalainiciativaindependientedelasmasasycolaboraen
favordeundesemboquecontrarrevolucionarioalapresentesituacin
transicional.ElFrepueslarefutacincompletadelaafirmacinde
queelMAScaractericealasituacincomorevolucionaria.

Programa

Elprogramaesnormalmenteconfundidoconunaseriede
reivindicacionespolticas.Cualquierapuededarsecuenta,sin
embargo,quelasreivindicacionesdebensalirdealgnlado.Labase
deunsistemadereivindicacionesestformadaporlacaracterizacin
delrgimensocialensuconjunto,lasfuerzashistricasen
presenciaylaspeculiaridadesdelasituacinpoltica.Enausencia
deestacaracterizacinlasreivindicacionesdeunpartidonoson
msqueslogansempricos,aisladoseinconsistentes.Estoexplica
porqulosfrentesoportunistastienenunlargocatlogode
reivindicacionesperoningunacaracterizacindeconjunto.Estole
permitealMAS,porejemplo,interpretarcomosperrevolucionaria
unareivindicacinquesualiado,elPC,consideraestrechamente
democrtica,ocambiarlasreivindicacionescomosecambiade
camiseta,sustituyendoelnopagodeladeudaexternaporla
moratoria,oexcluyendolarupturaconelFMI,comomuyconcretamente
lohaceelprogramadelFrepu.
CuleslacaracterizacinentoncesdeconjuntodelMAS?
AunqueelprogramadelFPsedistinguiporsu"23puntos",
teniaunabrevsimaIntroduccinquehacialasvecesde
caracterizacingeneral.Allsedefinaalaimpassehistricadela
sociedadargentinacomoconsecuenciadela"dependencia"respectoal
imperialismo.Deestosedesprendaunprogramadereivindicaciones
estrictamentenacionales,esdecir,dentrodelosmarcos
capitalistas.Lacaracterizacindela"dependencia"significa,sin
embargo,plantearlaposibilidaddeundesarrollocapitalista
autnomodelasnacionesatrasadas,esdeciradmitircomosujetode
transformacinsocialalaburguesaoaunasustitucinpequeo
burguesadesta.

ElMASfirmesteprogramaconlasdosmanosloreivindicluegoque
elPCarmaraalFral,ylomismohavueltoahacerahoraelcongreso
delMAS.LaconclusinesqueladireccinyelcongresodelMAShan
vueltoanegarlamadurezdelascondicioneshistricasdela
revolucinproletaria.Yestagentehacebomboconla"situacin
revolucionaria"!Conlabanderade"liberacinodependencia",elPC
yElMASsesumanalademagogiadela"revolucinnacional"
consideradaensimismaynocomounaspectodelarevolucin
socialistaporintermediodeladictaduradelproletariado.
Laconsignade"liberacinodependencia"notieneelmsmnimo
carcterrevolucionario.Esqueselimitaaplantearlaalternativa
entreundesarrollocapitalistaautnomoylaposibilidaddeotro
desarrollo,igualmentecapitalista,decaractersticasnoautnomas.
Perosiesteltimofueraalalargaposible,esdecirsiel
imperialismofueraunfactordedesarrollohistrico,todala
cuestindelaliberacinestarlafueradelugar.Elplanteodel
Frepuniegaelcarctercatastrficodelaexplotacinimperialistay
porlotantolainevitabilidaddequesurjadeesaexplotacinuna
situacinrevolucionaria."Liberacinodependencia"esunafrmula
dedemagogosque"amenazan"conla"liberacin"para"negociar"con
elimperialismolostrminosdeladependencia,paraservirasmejor
alafinalidadfundamentaldeldesarrollocapitalista. .
EstoexplicaperfectamentequeelprogramadelFPnoplanteela
rupturaconelFMI,nieldesconocimientodeladeudaexterna!
PeroelPCyelMAShanidomslejosqueesto,puesapoyan,en
nombredela"moratoria",elprogramadelos26puntosdelaCGT,un
programaprofundamenteantiobreroqueplantea,nola"liberacin"
sinola"dependencia"!!!
ZamoraacabadeplantearqueelMASestdispuestoacorregiruna
omisindelprogramadelFP,quelefuerasealadaporelPC!,a
saber,laausenciadeunaconsignadepoder.Lareivindicacindel
gobiernoobreroypopularledarlaunamejor"tnica",segnZamora,
alacampaaelectoral.Enunapalabra,elguisadoestinsulso,
metmoslemscondimentos.
Unprogramapequeoburgusnosepuederepararafuerzaderevoques
"socialistas".ParapartidoscomoelPCyElMAS,quetienentresy
hastacuatroprogramaspolticosdiferenteselsuyo,eldelFP,el
delFralyeldelaCGT,puedeparecermuynaturalsacaryponer
fichasdeltablero.Peroelprocedimientoesinmundamente
oportunista.Semejanteconductapolticadelataalimpostor.Afuerza
detantosprogramas,elMASyelPCnotienen,enrealidad,ninguno.
Porqusorprendersequeestndispuestosaaceptarcualquiera?
Laconcepcinpolticadela"liberacinodependencia"ylas
reivindicacionesquedeaqusedesprenden,sonincompatiblesconel
"gobiernoobrero",pueslaprimerasuponeelmantenimientodela
sociedadcapitalistayelsegundoeslafrmulapolticadela
transicinalrgimensocialista.Agregarelgobiernoobreroaun

programaburgusopequeoburgusesdarleunaenvolturasocialista
aunprogramanosocialistaoantisocialista.Losmarxistasdeben
desenmascararestosintentosmanipuladoreslapequeaburguesa,la
cualrepitefolklricamenteelslogandel"socialismonacional"ode
la"patriasocialista"paramejordisimularsusobjetivos
antiproletarios.

Lacuestindelrgimendemocrtico
Endefinitiva,elprogramadelMAS(esdecireldesuCongreso,el
delFrepuyeldelaCGT)nopartedelagotamientohistricodel
capitalismonideloslimitesinsalvablesdelastentativas
nacionalistasenlasnacionesatrasadas.Estolocaracteriza
definitivamente.Admite,porelcontrario,si,lasposibilidades
histricasdelcapitalismomundialylaspropiasdelcapitalismo
nativo.ParaelMASestendesarrolloenArgentinanadamenosque
una"revolucindemocrticaesdecirlamayorexpresindedesarrollo
histricodequeescapazlaburguesa.
HayunprrafomemorableeneldocumentodelMAS,quepruebasu
incapacidadparacaracterizarladecadenciacapitalista.Escuando
diceque"lacrisiseconmica"(es)"insolubleenloInmediato,
dentrodelosmarcoscapitalistas"(pg.6,columna1).
Yenloinmediato"?Esevidentequeningunacrisistienesolucin
"enloInmediato",porqueentalcasonoseraunacrisis."Enlo
inmediato",lacrisisnotienesolucinnibajoungobiernoobrero,
elcualdeberpartirdeloslimitesmaterialesysocialesdel
rgimenqueloprecedi.Decirlocontrarioesconfundiralgobierno
obrero,quedebeactuarenunasituacincatastrfica,conlas
posibilidadesmomentneasdeuncambiedegabinete.
Perosienlomediatolacrisissiencuentrasolucinenlosmarcos
capitalistas,estexcluidalaposibilidaddevictorias
revolucionariasgeneralesylaconsolidacindelasrevolucionesque
seproduzcanenalgunospases.
Elcapitalismopuede,deunauotramanera,salirdelacrisis
econmica,esdecir,coyuntural,peronodesucrisishistrica,la
cualconsisteenelagravamientodesutendenciaarompersuspropios
limitesmediantelaguerra,lasuperexplotacindeltercermundo,la
contrarrevolucinenlosestadosobrerosyladegradacin,incluso,
desectorescrecientesdelasmetrpolisimperialistas.
EltextodelMASdaunadefinicineconmicaynohistricadela
crisiscapitalistacoyunturalynodeconjuntoepisdicaynode
tendencia.Elpartidodela"situacinrevolucionaria"notieneuna
caracterizacinentonces,deladecadenciacapitalista,lacualesla
premisaanchadelarevolucinmundial.
ElMASesuncasoextremodepalabrerorevolucionarioycontenido
polticoreformista.Deaqunacelaconfusinquesuscitaenlos.
dems,yporsupuestoqueensuspropiasfilas,locualnoobsta,

sinoqueexplica,quelosdemocratizantesylosstalinistaslo
requieranparaarmarunfrentepolticoderechizante.
ElotroaspectoquehacealacaracterizacinprogramticadelMASes
suposicinfrentealpresentergimenpoltico.EltextodelMASes
incapazdedecirsiquieraunasolavezqueelactualrgimen
derrio6rticoescontrarrevolucionarioo,msvulgarmente,
proimperialistayfactordeestrangulamientoyderepresindela
accinhistricaindependientedelostrabajadores.
ParaelMAS,"elobstculodelrgimenburguscontrarrevolucionario"
fuesuperadoconlacaldadeGaltieri(Moreno,"1982").Elnuevo
rgimenesunavalibreparalarevolucinsocialista.
Ladefensapolticadelestadoburgusdemocrticoestexpresamente
efectuadaenelprogramadelFP.Esciertoquelosdiversos.
"programas"delMASnosoncompletamenteigualesentresi,peroesto
hacemsdestacablelacoincidenciaentreellos.
La"defensadelademocraciaconjusticiasocial"quelevantaelFP
eselgritode"guerraqueconvocaprecisamentealosMolinas,Viale
ysuscofrades.Cmonohabradeserassila"justiciasociales
laconsignatpicadelreformismoburgusyandelclericalismo,los
cualesprocuran"corregirlosabusos"delaexplotacincapitalista,
La"justiciasocial"suponedesigualdadylosantagonismossociales
sinestosnohaynecesidadde"justiciasocial"...
ElprogramadelFrepues,porestemotivo,unmanifiestode
defensadelcapitalismo.Esunactaunilateraldegarantas
democrticasqueseofrecealcapital.Sobreestabase,sobreesta
concepcin,seasientanlas23reivindicacionesdelFrepu,esdecir
delMAS.
Ladefensadelrgimenpolticoactual,olaadmisindequepuede
serelcanaldetransformacionesanticapitalistas,esunailusin
criminal.EntrelaaccinhistricadelasmasasyelEstadoburgus
encualquieradesusvariantespolticas,existeunantagonismo
irreconciliable.
Esporesoquelademocraciaburguesaydentrodeellaelfrente
popularelfrentedeconciliacindeclases,elFrepudesarrollado,
sonunrecursoltimodelimperialismocontralarevolucin
proletaria.
Enoposicinatodalacapitulacin"democrtica"consideramos
vigentelatesisdeMarxcuandoafirmaque"noessuficientequela
claseobrerase.apoderedelamquinadelEstadoparaponerlaal
serviciodesuspropiosfines".Debedestruirlayponerenpieun
nuevoEstadoadaptadoalascondicionesdeladominacinpoltica
colectivadelaclaseobrera.

VII.GobiernoobreroyAsambleaConstituyente

EnelnmerodeSolidaridadSocialistadel7/6/88setrazauncuadro
delasituacinpolticaactual,endondesedicequeluegodela
derrotadelahuelgadocentenoexistenperspectivasdeluchasde
conjuntoyqueellohapuestoalaordendeldalacampaa
electoral.
Quienhaceunacaracterizacindeestetipoydicealmismotiempo
quelasituacinesrevolucionaria,oesunirresponsableoesun
impostor.Unadelascondicionesmnimasdeunasituacin
revolucionariaes,precisamente,laperspectivamsomenosinmediata
degrandesypoderosasluchasdeconjuntodelasmasasporencimade
losdesvoselectoralesquetramelaburguesa.Silacampaa
electoraltienelacapacidaddeabsorberporcompletolaenergade
losexplotadosduranteellapsodeunaocompleto,lasituacin
polticanoesdeningnmodorevolucionariayquienafirmelo
contrarioesunaventurerootiendeunacortinadehumosobresu
verdaderapoltica.
Lacontraposicinabsolutaentrelas"eleccionesylas"luchas"
constituye,enelcasodelMAS,uncasoclarodeelectoralismo.La
presentecampaaelectoralesmanifiestamenteuncomponentedela
crisispolticadelEstado,ascomoungigantescoesfuerzodeparte
delaburguesaparamanteneralasmasasbajosucontrol,conla
promesadeque"lascosascambiarn"conuntriunfoperonista.Una
campaapolticasocialistaquedesnudaraalacrisishistricadel
Estadoylafalsedaddelaspretensionesdelnacionalismoburgus,
contribuiraareforzarlaconcienciadeclasedelproletariadoy
servirlaalaclaridaddelavanguardiaobreraconrelacinalas
presentesluchasyasuperspectivadeconjunto.
Cuandoseinicilahuelgadocentetampocoexistala"evidencia"de
inminentesluchasdeconjunto.Sinembargo,lanotoriafaltade
soluciones,luegodequehubieranpasadocuatromesesdesdeel
ascensodelosnuevosgobiernosperonistas,catalizindudablemente
laspresionesquesetradujeronenunahuelgaque,asuturno,abri
extraordinariasposibilidadesparalasmasas.Durantelahuelga
docente,elMASapoyenlosprimeros45minutosdejuegoaArizcuren
yenelsegundotiempoaGarcettiyenningnmomentoplanteuna
polticadevictoriaparalahuelga.Nocombatilaconciliacin
obligatoriaeinclusolaconvalidallimitarsea.reclamarque"las
basesdecidan".Esdecirquedurantelahuelgadocentetampocoactu
enfuncindeunaperspectivadeconjuntoosimplementeenforma
consecuente,sinoconlavistapuestaenlaselecciones.
ElMAScaracterizaalasituacinpolticacomorevolucionariapara
encubrirdemaggicamentesupolticaantirrevolucionariayms
precisamenteelectorera.Noesunsecretoquetodalapolticadel
MASdesdelacecincoaosesmeterundiputadoenelparlamento.El
verdaderoprogramadelMASlodefinieldramaturgoPavlovskycuando
escribi,conelacuerdodelMAS,queel"socialismo"destedeber
serantesquenada"moderno".

Lamedidadefinitivadetodaestaimposturapolticaladalas
negociacionesqueElMAShaentabladoconelpartidocomunistaen
tornoaunfrenteencabezadoporelfiscalMolinas,peroquelevara
auncandidatodelMASalprimerlugardelalistadediputadospor
BuenosAires.Elvocerodeestefrente,Pgina12acabadeInformar
quelaintencindesuspromotoresesnegociarconCafieroelapoyo
alPJencasodellegaralcolegioelectoral(domingo12/6/88).
Todoestodemuestraqueeldocumento"revolucionario"sometidoal
CongresodelMASesunainescrupulosaestafapoltica.

"Gobiernoobreroypopular"

Nocreemosincurrirenningunafaltaderespeto,nimuchomenos
renunciamosaunacaracterizacinpolticaprecisa,sidecimosquea
ladireccindelMASlacuestindelgobiernoobrerosimplementele
"nefrega.
EnelprogramadelFPlasustituyporla"democraciaconjusticia
social",ahorareclamaqueseaadaaunfrenteconlosquepropugnan
lacandidaturadeMolinas,SiprosperanlosplanteasdelMAS,el
septuagenariodemcrataprogresistasaltarladefiscaldelrgimen
burgusacandidatoapresidentedelafuturaRepblicaproletaria.
Llorarorer?Aunquelareferenciaalfilsofoquedeenestecaso
demasiadogrande,nohaymsremedioqueseguirelconsejodeSpinoza
y"comprender".EsquelainconsistenciadelplanteodelMASno
reflejasloaunpartidocuyoprogramasereducealamaniobra,sino
quedelatauna'concepcin.
Aunquelaconsignade"gobiernoobrero"o"gobiernoobreroy
campesino"puedaparecerclaraesenrealidadconfusa.Para
establecerladominacinpolticadelproletariadoo,comodiceel
ManifiestoComunista,"convertiralproletariadoenclasedominante",
noessuficientequelaclaseobrerallegueal"gobierno".Un
gobiernodeorganizacionesopartidosobrerosquedejeintactoal
rgimenpolticoyalconjuntodelEstado,noserarealmenteun
gobiernoobrerosinoungobiernoburgus,omsprecisamenteun
gobiernoobreroburgus.LosgobiernosdelpartidoLaboristadeGran
BretaaungobiernodecoalicinentreelPSyelPCenFranciaoen
Italiay,hasta,ciertopuntoyconciertasreservas,elgobiernode
UnidadPopulardeChile,sonseriangobiernosobreroburguesesEn
estoscasos,elrgimendeorganizacindelEstadosigueenmanosde
laburguesa(legislacinvigente,parlamento,justicia)yelpropio
Estadocontinasiendolaorganizacindeladominacinpolticade
laburguesa,debidoasuConstitucinPolticayalaparatoarmado
encargadodehacerlarespetar.
Lainstauracindladominacinpolticadelproletariadosignifica,
porlotanto,enprimerlugar,ladestruccindelinstrumentode
dominacinpolticadelaburguesa,esdecir,desuEstado,
empezandoporsuspilaresesenciales.La"democracia"engeneral,la

"democraciaconjusticiasocial"yel"socialismocondemocracia"'
todosestossloganstieneneldenominadorcomndeplantearquelos
explotadoso"losdeabajo"puedenejercersudominacinpolticaa
travsdelosinstrumentosestatalesdelaburguesa.
Lademocraciaobreraysocialista,encambio,suponeprimerola
destruccindelEstadoburgus.CuandoelPCoElMAShablande
"democracia"sepreocupanmuybiendeobviaresto.
Lainstauracindeladominacinpolticadelaclaseobrera
significa,ensegundolugar,elreemplazodelEstadoburgusporun
nuevoEstado,queseadaptealascondicionesdelaclaseobrera.En
tercerlugar,elEstadoproletarioadquierelaplenituddesu
contenidohistricocuandoexpropiaalaburguesayaboleelrgimen
delapropiedadprivadadelosmediosdeproduccinyloreemplaza
porunaeconomaplanificada.
LaIIIInternacionalexpliclacuestindelgobiernoobreroenuna
resolucinespecial,distinguiendoprecisamenteentre"gobiernos
obrerosliberales"o"burgueses"y"verdaderos"gobiernosobreros.El
puntoesencialquepermitacaracterizaraungobiernoobrero
realmentecomotalessiprocedaaldesarmedelaburguesayel
armamentodelproletariado.Enestecaso,seconvertaenun
"gobiernodetransicin"hacialatransformacindelproletariadoen
clasedominante(programadelaIVInternacional).
ElprogramadelMASdeshojalamargaritapreguntndosesielslogan
degobiernoobreroypopularesabstractooconcreto,ultra
propagandsticooagitativo,parapintarparedesoparaconservarlo
enlaintimidad.Lonicoquenodiceessisucondicinfundamental
eseldesarmedelaburguesayelarmamentodelostrabajadores.
Lafaltadeprincipiosdelmorenismoconrelacinalgobiernoobrero
ylaspiruetasquedespliegaconesteslogan,norespondensloa
clculosdemaniobraconstituyenunabandonoexplicitodelas
posicionesmarxistasdelasresolucionesdelaIIIInternacionaly
delprogramadelaIVInternacional.
Luegodeafirmarqueelderrocamientodeladictadura"procesista"
fueunarevolucin,polticaperonosocialyaunas"democrtica",
yqueporlotantoahoracorrespondelarevolucinsocialista,pero
sinlanecesidaddeladestruccinpolticadelEstadoburgus,es
decirunarevolucinsocialporvaconstitucional(vercaptulos
anteriores)elplanteamientosubsiguientedel"gobiernoobreroy
popularporpartedelMASremataunaposicinenteramente
burguesareformista.
Elperiodistaocomentaristaburguspodradeclararsesorprendido
porunadiscusinsobreelpoderporpartedeorganizacionesqueno
estnencondicionesdetomarloacortoplazo.Perolacuestines
fundamental.Primeroporquelacuestindelpodernodependedel
recuentodevotosdelospartidossinodelaagudezadelaimpasse
delrgimenburgusydelosritmosdelacrisislarevolucinla
hacenlasmasaslospartidosdebenfecundarlatendenciadelas

masasyorientarlasydirigirlas.Segundoporqueelproblemadel
poderconstituyelaestrategiadeunpartido,detrsdelacualse
ordenanlosproblemasdelatctica.ElprogramadelMASrespondea
laestrategiadelgobiernoobreroliberaloconstitucional.

LasFuerzasArmadas

ElprogramadelMASconstituye,enesencia,unesfuerzocondenable
porreemplazarlasposicionesrevolucionarias,marxistas,por
ficcionesoporprtesisdeposicionesrevolucionarias.
ElMASplanteaporejemplolosderechospolticosysindicalespara
suboficialesysoldados,yestopodrapasarporunareivindicacin
queequivaldraaldesarmedelaburguesa.Lasolasospechadeque
sepudieraestartramandoalgoasalcanzparasacardequicioa
EduardoAlivertialoscorifeosdelPCyalpropioPCmsindignados
poresteplanteoqueporelencubrimientodelaimpunidadquehacen
cotidianamentelospartidosylas"juventudes"dela"democracia".
Perolaextensindelosderechosdemocrticosdelaciudadanaalos
suboficialesysoldadosnoimplicaeldesarmedelaburguesa,niel
cesedesumonopoliopolticoyjerrquicodelasfuerzasarmadas.En
variospaseseuropeosexistendehechoydederechoestaslibertades
lascualeshanconsolidado,ynodisminuido,elascendientedela
burguesa.Enningncaso,sinembargo,estosderechosseextiendena
lalibreaccinpolticaenloscuarteles,recintomssagradopara
elEstadoburgusquelapropiafbrica.Perofueradeesto,el
derechoalvotobienpodrasignificaragregarunamasadenuevos
electoresjvenesalaburguesa,debidamentecatequizadosporlos
altosmandos.Lasmismaslimitacionestendranlosderechos
sindicalesquedependentambindequiendirijaelmovimientode
sindicalizacin.Setrata,entonces,deconsignas,quedeben
plantearseenfuncindelasituacinpolticaconcreta,ynocon
carctergeneral.
Elprincipiodelaeleccindelosjefesmilitaresporlatropaylos
suboficialesconstituyeelprincipiodelnuevoejrcitoqueseverla
obligadoacrearelproletariado,ydeningnmodoque"corrija"al
Ejrcitoactual,queesloqueplanteaElMAS.
Laconquistadepartedelasfuerzasarmadasparalacausadel
proletariadoesunadelascuestionescapitalesdeunapoltica
revolucionaria.Estatareapasapormostrarlealejrcitoqueno
tienealternativasentreelimperialismoylarevolucinnacional
dirigidaporelproletariado,desenmascarandola"tercerava"
nacionalodemocrtica.Esnecesarioarmaralproletariadodeun
programaqueloayudeaejercerunapoderosapresindiferenciadora
enlasfuerzasarmadas,ydeningnmodoplantearqueelejrcito
debe,convertirseenelsostndemocrticodelademocracia,queen
larealidadsignificaelsostnnodemocrticode,unacriatura
polticadelimperialismo.

Latransformacindelejrcitopormediodela"reformamilitar"
sirve,noalacausadelarevolucin,sinoaladelasilusiones
pequeoburguesas.
Laluchademocrticaporeljuicioycastigoalosgenocidasnotiene
futurosobrelabasedeunaestrategiademocrtica,comosecomprueba
cotidianamente.Elladebeformarpartedelaluchaporlarevolucin
proletaria,esdecir,delaluchaporlaconquistadepartedel
ejrcitoparalacausadelostrabajadoresyporelarmamentodelos
explotados.
LasposicionesdelMASsobrelasfuerzasarmadasestnenunalnea
decoherenciaconsuestrategiadegobiernoobreroliberal,esdecir,
burgus,deconciliacindeclases.

AsambleaConstituyente

Enlospasesdergimendesptico,esdecirquenotienen
organizacinconstitucional,laconsignadeAsambleaConstituyente
tieneunagranimportancia,puesconcretaelreclamodelavigencia
delosprincipiosdemocrticosdegobierno.
Enlospasesorganizadosconstitucionalmente,oquecuentancon
tradicinconstitucional,laconsignasolopuedeteneruna
importanciaepisdica.Enestospasesestplanteadanola
democraciaformalengeneral,sinolaconquistadelademocraciapor
mediodeladictaduradelproletariado.
EldocumentodelCongresodelMASprocedealrevs,ydauna
importanciadeprimerordenalaAsambleaConstituyente.Deeste
modo,luegodedecirquelarevolucindemocrticafueconquistadaen
1982,yqueahoracorrespondelarevolucinsocialista,planteacon
carcterestratgicola'consignatpicadelarevolucin
democrtica,esdecir,burguesa.
ParacorregiresteembrolloelMASasignaalaAsambleaConstituyente
funcionessocialistas.Deestamanera,laintroduccindelsocialismo
dejadeserunatareadeclaseparatransformarseennacional,de
todaslasclases.Algoascreanlosobrerosfrancesesen1848,lo
quelosllevairdetrsdelaburguesayaladerrota.ElMAS
reproduceconcientocuarentaaosdedemoralasilusionesdelos
obrerosfranceses,locualnoimpidequePavlovskylocaracterice
comoun"socialismomoderno".
Laexperienciahistricahademostradoqueelcarcterdelas
AsambleasConstituyentesdependedelasclasesogobiernosquelos
convocan.ElMASnodicenadaalrespecto,porloquedebeentenderse
quelaconvocaraAlfonsnoCafiero.Lenin,encambio,reclamabaen
RusiaquefueraconvocadaporungobiernorevolucionarioyTrotsky,
enChinaen1927,porungobiernodeobrerosydecampesinos.
TodoestosignificaqueelMASestapoyandolaconvocatoriaa
reformarlaconstitucin,queconstituyeelncleodelpacto
AlfonsnCafiero.ElPartidoObreroseoponeaestoydenunciaque

ellapretendereformarcarcteropresoryrepresivodelEstado
burgus.
Laimportanciaestratgica,ynoepisdica,queledaalareforma
constitucionalsucoincidenciaconCafieroyAlfonsn,alno
cuestionarquelaconvoqueunrgimenburguslapretensindeque
ellaintroduzcaelsocialismotodoestotipificaunprogramaqueno
saledelmarcodelliberalismovulgar.

You might also like