Professional Documents
Culture Documents
MKROBYOLOJ
AIKLAMALI SORU KTABI
5. BASKI
BLM: 1
TEMEL MKROBYOLOJ
MKROORGANZMALAR
1) Aadakilerden hangisi protist deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Protozoonlar
Algler
Slime moldlar
Prionlar
Mantarlar
Zarf
Nukleokapsid
Kapsid
RNA
Matriks proteinleri
Viral partikl bir kapsid ile evrili DNA veya RNA'dan olumutur (nukleokapsid). Kapsid nkleik asidi korur ve
virsn tarafndan konak hcreye tutunmas ve penetrasyondan sorumludur. Kapsid zerindeki proteinler (sklkla
glikoproteinlerdir) virs ile konak hcre arasndaki ilikiyi aklar. Baz virsler zarf ile evrilidir (zarfl virsler).
Yant - B
3) Kapsidi olmayan tek sarmal RNA molekllerine ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Virion
Nukleoid
Viroid
Nukleokapsid
Revers transkriptaz
Viroidler plak, kk, tek sarmal RNA moleklleridir. Kapsidi yoktur. Bitki hastalklar meydana getirirler. Hcreler
arasndaki bulamann nasl olduu bilinmemektedir. Viroid RNA's bitki hcresinin DNA baml RNA polimeraz
aracl ile replike olmaktadr.
Yant - C
4) Yapsnda ekirdek (Nkleik) asidi iermedii halde enfeksiyona sebep olan yap hangisidir? (Nisan- 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Virion
Prion
Plazmid
Detektif virion
Pseudovirion
Nkleik asitleri olmayan virsler ve viroidlerden farkl protein yaplara prion denir. Bu protein yaplarn enfeksiyz
zellikleri vardr.
Yant - B
5) Aadakilerden hangisi aselller mikroorganizma deildir?
A) Virsler
B) Fajlar
C) Viroid
D) Prionlar
E) Bakteriler
Aselller mikroorganizmalar: Hcre yaps veya metabolizmalar bulunmayan, bir konak hcreye girerek onun
genetik yapsn kullanan, bylece kendisi iin gerekli olan proteinleri sentezlettiren, bu arada iinde bulunduu
konak hcrenin fonksiyonlarn bozarak onda hastalk meydana getirebilen basit yapl canllardr.
Virsler, viroidler ve prionlar aselller mikroorganizmalardr.
Yant - E
6) Aadakilerden hangisi prion ile meydana gelir? (Eyll- 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Creutzfeldt-Jacob hastal
Subakut sklerozan panensefalit
Progresif multifokal lkoensefalopati
Lenfositik koryomenenjit
Visna
nfluenza
Polio
Herpes labialis
Creutzfeld Jacobs hastal
Rubella
Virs tipi
Kzamk
Progresif multifokal
Polyoma JC
Lkoensefalopati
Virs tipi
Kzamkk
HIV ensefalopatisi
HIV
Yava virs enfeksiyonlar latent enfeksiyon deildir. Herpes labialis latent enfeksiyonun aktivasyo-nu sonucu olur.
Yant - C
8) Creutzfeld-Jacob hastalnn etyolojisinden sorumlu tutulan prionlar ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi
yanltr? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Creutzfeldt-Jacob hastalnn etyolojisinden sorumlu tutulan prionlar aselller yapdadr ve nkleazlar yoktur. En
nemli zellikleri proteazlara ve sterilizasyon yntemlerine direnli olmalardr.
Uzun inkbasyon periyotlu hastalklar olutururlar. Hastaln tipik zellii nronlarda vakuolizasyon ve amiloid
plaklar gelitirmeleridir.
Hastaln tansnda tarama testi olarak kullanlabilecek serolojik bir yntem gelitirilememitir. ntraselller yaayan
organizmaya kar immn yant ktdr.
Tan biyopsi ile konulur.
Yant - D
9)
Spongioform ensefalopati etkenleri ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi yanltr? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Prionlar: Hastalklarnn tansnda tarama testi olarak kulanlabilecek serolojik bir yntem gelitirilememitir.
ntraselller yaayan organizmaya kar immn yant ktdr.
Biyopsi ile tan konulur.
Yant - E
10) Prion hastalklarnda amiloid plaklar aadaki organlarn hangisinde grlr? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Karacier
Bbrek
Akcier
Kalp
Beyin
Prion hastalklarnda prionlara bal patolojik deiiklikler enfekte beyin dokusunun membranlarnda bulunur.
Yant - E
11) Scrapie benzeri bir hastalk olan Deli dana hastal (Mad Cow Disease) etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Virs
Prion
Riketsia
Otoimmn bir hastalk
Defektif hcre duvarna sahip bir bakteri
Deli Dana (Bovine spongioform encefalopati) hastal, hayvan lmlerinden sorumlu prionlarn meydana getirdii
bulac, gncel bir hastalktr.
Yant - B
12) Aadakilerden hangisi prionlarn zellii deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Prionlar nkleik asitleri olmayan, protein yapsnda enfektif partikllerdir. Nkleaz ve proteazlara direnlidirler.
Serolojik yntemler ile tanmlanamazlar.
lk defa scrapie hastalnda tespit edilmilerdir. Bulac zellii olan prion proteinleri (PrP) konan kromozamal
DNA'snda kodlanr. nsanlarda Kuru, Jacob-Creutzfeld, fatal familial insomnia etkenidirler.
Deli Dana (Bovine spongiform encephalopathy) hastal hayvan lmlerinden sorumlu prionlarn meydana getirdii
gncel hastalktr.
Prionlarn iki formu vardr. Enfeksiyz form bulac olup, Deli dana, yatrojenik CJB ve kuru hastal etkenidir.
Kaltsal geen prionlar ise bulac deildir, PrP'nin geninin mutasyonuna bal familial CJB, fatal familial insomnia
etkeni olarak grlr.
Yant - E
13) Spongiform ensefalopati aadaki hastalklarn hangisinde izlenir? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Multipl skleroz
Subakut sklerozan panensefalit
Progresif multifokal lkoensefalopati
Guillain-Barre sendromu
Creutzfeldt-Jakob hastal
A)
B)
C)
D)
E)
Sitoplazma membran
Nkleus membran
Ribozom
Hcre duvar
Sitoplazmik grandiler.
Prokaryot
karyot
Yok
Var
Mitoz
Yok
Var
DNA'da histonlar
Yok
Var
Kromozom says
Tek
Birden fazla
DNA
Var
Ribozom yaps
70S
80S
Var
Yok
Yant - B
16) Aadakilerden hangisi bakteri hcresi ile protozoon hcresinin ortak zelliklerinden birisi dir? (Nisan 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
karyotlar ile prokaryotlar arasndaki temel fark mernbran ile evrili ekirdein prokaryotlarda bulunmamasdr.
Peptidoglikan tabaka bakterilerin hcre duvar yapsdr.
Mitokondriler sadece karyotlarda bulunur. Ribozomal yap incelenecek olursa karyotlarn 80S, prokaryotlarn ise
70S byklnde ribozoma sahip olduklar grlecektir.
Her iki selller mikroorganizmann genetik yaps birbirine benzerdir, ift sarmal DNA'dan olumutur.
Yant - A
17) Bakteri ekirdeine ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Nukleus
Nukleotid
Nukleaz
Nukleoid
Nukleokapsid
Prokaryotlarn karyotlardan balca fark nukleus membrannn bulunmamasdr. DNA's prokaryotik kromozomdur.
Prokaryotlarn ekirdeine zel yapsndan dolay nukleoid denmektedir.
Yant - D
18) Prokaryotlarn ribozomlarnn bykl ne kadardr?
A)
B)
C)
D)
E)
80S
90S
70S
100S
20S
Hem prokaryotlar hem de karyotlar ribozomlara sahiptirler. Protein sentezinin yapld bu yaplar prokaryotlarda
karyotlardan farkl olarak daha kktr.
Bakteri ribozomlar 70 Svedberg (S) byklndedir (50S ve 30S subnitleri vardr), karyotlarda ise 80S (60S ve
40 s subnitleri vardr) byklnde ribozom vardr. Birok antibiyotik bakteri ribozomlarna etkili iken insan
hcrelerindeki protein sentezini etkilemezler.
Yant - C
19) Peptidoglikan tabakas bulunmayan prokaryot aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
E)
Mycobacteria
Moraxella
Mycoplasma
Neisseria
Prokaryotlarn etraflarnda peptidoglikan hcre duvar bulunur (Mycoplasma'lar hari). karyotlarda kural olarak
byle bir tabaka bulunmaz. Mantarlarda kitin denilen N-asetilglukozamin yapsnda sert bir tabaka vardr. Ancak
bakterilerin peptidoglikan yapsndan farkldr.
Yant - C
20) Bakterileri birbirinden ayrmak iin kullanlan en iyi yntem aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Mikroskobik yaplar
Makroskobik yaplar
Biyotiplendirme
Serotiplendirme
Antibiyogram duyarllklar
Faj tiplendirmesi
Analitik snflandrma
Guanin/sitozin oran
DNA hibridizasyon
Plazmid analizi
Ribotyping
En kk bakteri mikoplazmadr. Hibridizasyon yntemine gre iki mikroorganizma arasndaki homoloji >%70 ise
ayn tr olduklarna karar verilir. rRNA'nn mutasyondan en az etkilenen genetik materyal olmas nedeniyle
hibridizasyonda en duyarl yntem DNA ile ribozomal RNA (rRNA) karlatrmasdr.
Yant - E
21) Aadakilerden hangisi insanlarda hastalk yapan bakterilerin snfdr?
A)
B)
C)
D)
E)
Arkebakteriler
bakteriler
karyot
Mavi yeil algler
Mayalar
Bakteriler bakteri ve arkebakteri olmak zere iki grupta incelenir. nsanlarda hastalk yapan bakterilerin byk
blm bakteri snfndandr.
Arkebakteri snf bakterilerin en nemli fark peptidoglikan tabakalarnn olmamasdr. Sindirim sisteminde
simbiyotik olarak yaarlar, yksek tuz, yksek s gibi anormal artlarn bakterileridir. Thermus aquaticus'dan (Taq
polymerase) elde edilen DNA polimeraz PCR testinde kullanlr.
Algler subselller kloroplastlar aracl ile fotosentez yapan ve oksijen reten mikroorganizmalardr. Mavi-yeil
algler ve Siyanobakteriler prokaryotik alglerdir.
Bakterilerin zel tiplerine (epidemi yapanlar gibi) subtipleri denir. Subtiplendirme; biyotiplendirme,
serotiplendirme, antibiyotik duyarllk testleri, bakteriyofaj tiplendirme ve bakteriyosin tiplendirme yntemleri
ile yaplabilir.
Yant - B
22) Bakterinin sitoplazmas iinde k mikroskobu ile grnen en byk yaps aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Mezozom
Ribozom
Mitokondri
Nukleoid
Endoplazmik retikulum
Bakteri sitoplazmas k mikroskobu ile homojen bir sv olarak grnr. Bakterinin organellerinden sadece
ekirdeini grrsnz.
Eer grnr baka yaplar varsa bunlar enerji iin gerekli depo granllerdir. Polisakkarid, lipid, slfr granlleri
olabilir. Bunlarn iinde en bilinenleri Corynebacterium sular iinde bulunan fosfat balar tayan Ernst-Babes
(volutin) granlleridir.
Baz Siyano bakteriler "thylakoid" denilen fotosen-tetik yaplar, bazlar da gaz veziklleri ierir.
karyotlarda grlen mikrotubuler yaplar prokaryotlarda grlmez.
Elektron mikroskobu ile incelediinizde grlen en nemli partikller ribozomlardr. Bakterinin protein sentezinde
grevleri vardr.
Yant - D
23) Aadakilerden hangisi bakteri ekirdeinin zellii deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ik mikroskobu ile tm hcreler iinde grnen en byk yap ekirdektir. karyotlardan farkl olarak ekirdek zar
ve nukleolus iermezler. Her bakteride ift sarmall tek bir DNA ipii bulunur. Bakteri DNA's Borrelia burgdorferi
ve baz Streptomyces trleri dnda sirkler yapdadr.
karyotlarda, prokaryotlardan farkl olarak birok DNA (kromozom) bulunur ve birbirlerine histon proteinleri ile
balanrlar. Nukleotidler intron denen baz sralar ile birbirlerine balanrlar. DNA replikasyonlar da birok noktada
ayn anda srdrlr.
DNA giraz enzimi bakterinin boyunun ortalama 1000 kat uzunluundaki DNA'snn spersarmal haline gelip
bakterinin iine smasn ve almasn salar. ekirdek hcrenin ortasnda veya bir kenarnda olabilir, ancak
bamszdr. Sitoplazmik membrana mezozom aracl ile tutunur.
Mezozomun septal ksm, hcre blnmesinin balad, lateral mezozom ise spor oluumunun balad
(sporlu bakterilerde) ve plazmidlerin baland yerdir.
Yant - D
24) Selektif permeabilite, eriyiklerin transportu, elektron transportu, oksidatif fosforilasyon ve baz
ekzoenzimlerin salglanmas fonksiyonlar bakteri hcresinin hangi ksmnda gerekleir? (Nisan - 2002)
A) Periplazmik aralk
B) D membran
C) Peptidoglikan tabaka
D) Sitoplazmik membran
E) Sitoplazmik grandiler
karyotlar ile prokaryotlar arasnda yap olarak birbirlerine en ok benzeyen blm sitoplazmik membrandr. Hcre
zarfnn (sitoplazmik membran, hcre duvar ve kapsl) en ite kalan tabaka-sdr. ki lipid ve bunlarn arasnda bir
protein tabakadan olumutur.
Mikoplazmalar dnda dier prokaryotlar sitoplazmik membranlarnda sterol iermezler. Mikoplazmalar bu
zellikleri nedeni ile sterol ieren besiyer-lerinde rerler. Yap olarak karyotlara benzemelerine ramen fonksiyonlar
daha fazladr.
Sitoplazmik membrann grevleri
Enzim sentezi (Hem maddeleri paralayc hidrolitik enzimler, hem de penisilinaz gibi diren enzimleri, ayrca
ekzotoksinler)
Duvar
Kapsl
Pili
Flajella
Sitoplazmik membran
Bakterilerin i basnc, bulunduu ortama gre her zaman daha yksektir. Bu basnca kar bakterinin lizis olmasn
nleyen yaps peptidoglikan hcre duvar, bu basncn olumasn salayan ise sitoplazmik membrandr.
Yant - E
26) Polimiksinler ve deterjanlarn hcre zerinde etkili olduklar bakteri yaps aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Hcre duvar
Ribozom
Bakteri ekirdei
Kapsl
Sitoplazmik membran
Polimiksinler deterjanlar ile yapsal benzerlikleri ile sitoplazmik membrann yapsnda bulunan fosfatidiletanolamin'i selektif olarak tahrip ederek hcre lmne sebep olurlar.
Novobiosin DNA sentezinin inhibisyonu dnda, teikoik asit sentezini inhibe eder.
Yant - E
27) Bakterinin i basncna kar lizisini nleyen yaps aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Periplazmik aralk
D membran
Peptidoglikan tabaka
Sitoplazmik membran
Sitoplazmik granller
Bakteri hcre duvar mikoplazmalar dnda btn prokaryotlarda bulunur. Peptidoglikan tabaka bakterinin hem
eklini hem de salamln oluturan iskeletidir. Bakteriyi i basncn gcne kar geliebilecek lizise kar korur.
Yant - C
28) Bakterinin iskeleti aadaki organellerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Kapsl
Hcre duvar
Flagella
Glikokaliks
Ernst Babes cisimcikleri
Hcre duvar mikoplazmalar dnda tm prokaryotlarda bulunur. Hem ekli hem de salaml salayan iskeletidir.
Bakteriyi i basnca kar korur. Prokaryotlarn boyanma zelliini salayan yap burasdr.
Bakteriler gram boyamasna gre gram pozitif ve gram negatif olmak zere iki nemli gruba ayrlrlar. Boyama
prosedrnde bakteriler ilk olarak kristal viyole ve iyot ile boyanr, alkol ile negatif olanlar dekolorize edilir.
En son basamakta kullanlan fuksin ile gram negatif bakteriler pembeye, gram pozitifler ise kristal viyole ile morlacivert boyanr.
Gram pozitif bakterilerde daha kalndr. D ortamdaki maddelerin giriine izin veren seicilii olmayan 1-2 nm
apnda porlar bulundurur.
Yant - B
29) Peptidoglikan hcre duvarnn eker yaps aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Diaminopimelik asit
N asetil glukozamin
D-alanin
L-alanin
Lizin
Hcre duvarnn salamln ve direncini salayan peptidoglikan (murein, mukopeptid) tabakadr. Arkebakterilerde buna benzer psdomurein (psodoglikan) bulunur.
Peptidoglikann ana yapsn n-asetil muramik asit ve n-asetil glukozamin isimli ekerler oluturur. Bu iki ana yap
birtakm proteinler aracl ile birbirlerine balanrlar.
Gram pozitif ve gram negatif bakteriler D-Ala, L-Ala, D-GA gibi ortak proteinler dnda apraz balarda gram
pozitiflerdeki lizin'in yerine gram negatiflerde diaminopimelik asit bulunur.
Yant - B
30) Aadakilerden hangisi gram boyama iin yanl bir tanmlamadr?
A)
B)
C)
D)
E)
Mycoplasma
Mycobacteria
Chlamydia
Salmonella
Gram pozitif bakterilerde hcre duvarnn ortalama %50 kadarn, gram negatiflerde ise %10 kadarn peptidoglikan
tabaka oluturur. Memelilerin salglarnda bulunan lizozimin ana hedefi peptidoglikan tabakadr. Baz bakterilerde
hcre duvarnda ya bulunur (M. tuberculosis, C. diphtheriae, N. asteroides gibi).
Yant - B
32) Aadakilerden hangisi Gram pozitif bakteri hcre duvarnn zelliidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Gram negatif bakterilerde ince bir peptidoglikan tabaka, d membran, lipopolisakkarid tabaka (O antijeni ve Lipid A),
periplazmik aralk bulunur.
Gram pozitif bakterilerde ise bunlardan farkl olarak duvar yapsnda kaln bir peptidoglikan tabaka, teikoik asit
vardr.
Yant - A
33) Gram boyamada lugol aamas unutulursa gram pozitif ve gram negatif bakteriler nasl boyanr?
A)
B)
C)
D)
E)
Kristal viyole, gram boyamada birinci basama oluturur. Bylece hem gram pozitifler hem de gram negatif
bakteriler mor boyanrlar.
kinci aamada kullanlan lugol gram pozitif bakterilerin zerine kristal viyole boyasn tespit eder.
nc aamada alkol ile dekolorizasyon uygulanr, bylece gram pozitifler mor, gram negatifler renksiz
grnrler.
Son aamada safrann (sulu fuksin) ile, boyanmayan gram negatif bakteriler pembe boyanr.
Lugol aamas unutulursa gram pozitiflerin zerine kristal viyole tespit edilemeyecei iin alkol ile tm bakterilerin
zerindeki boyalar aktlacak ve son aamada hem gram negatifler hem de gram pozitifler pembe boyanacaktr.
Yant - B
34) Aadakilerden hangisi gram negatif bakterilerin duvar yapsnda bulunmaz?
(Eyll - 2000)
A) Peptidoglikan tabaka
B) D membran
C) Teikoik asit
D) Lipopolisakkarit
E) Lipoprotein
Teikoik asit gram pozitif bakterilerin majr yzey antijenidir. ki tip teikoik asit vardr.
Membran teikoik asiti (lipoteikoik asit) sitoplazmik membrandan ykselir, mezozomda konsantrasyonu fazladr.
Yant - C
35) Gram negatif bakterilerin hcre duvarnda bulunmayan yap aadakilerden hangisidir? (Eyll -2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Peptidoglikan
Lipoprotein
Teikoik asit
D membran
Lipopolisakkarid
Gram pozitif bakterilerin hcre duvar yaplarnn nemli elemanlar teikoik ve lipoteikoik asittir.
Yant - C
36) Gram (-) bakteri hcre duvar ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Teikoik asit
O antijeni
Flagella
Hemaglutinin
10
E) Fimbria
Teikoik ve lipoteikoik asit gram pozitif bakterilerin iinde dank halde bulunan, ribitol ve gliserolden yapl majr
antijenidir; yapmadan sorumludur. Gram negatif bakterilerde bulunmaz. Teikoik asit hcre duvarndan
kaynaklanrken, lipoteikoik asit sitoplazmik membrandan kaynaklanr.
Tm gram pozitif bakterilerde lipoteikoik asit bulunurken, teikoik asit bulunmayabilir. Pnmokoklarn teikoik asitleri
Forssman antijeni olarak isimlendirilir. Streptococcus pyogenes'n M proteini de lipoteikoik asittir.
Yant - A
38) Gram negatif bakteri hcre duvar yaps olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Periplazmik aralk
Lipid A
O antijeni
Ribozom
D membran
Gram negatif bakterilerin hcre duvarnn temel yaps, lipoprotein, d membran ve lipopolisakkariddir.
Lipoprotein tabaka d membran ile peptidoglikan tabakay birbirine balar.
Gram negatif bakterilerin hcre duvarnn d ksmnda fosfolipid tabaka bulunur, hcreyi d ortamn safra tuzu ve
hidrolitik enzimlerinden korur. Bu yap zerinde por proteinleri (porinler) vardr, baz byk antibiyotiklerin hcre
iine geilerini engellerler. Bu tabakann en dnda polisakkarid yap vardr. Bu blmde kor polisakkaridi ve
hidrofilik zellikteki O Ag bulunur. Majr antijenik yapdr.
O Ag'inin alt blmnde bulunan lipid A ise bakterinin endotoksinini oluturur.
Baz bakterilerde (N, gonorrhoeae, N. meningitidis) ve H. ducrey) lipooligosakkarid tabaka bulunur. Baz
lipooligosakkarid yaplarda bulunan terminal N-asetillaktozamin immnolojik olarak eritrositlerini antijenlerine
benzerler ve bu da bakterilere virlans kazandrr.
Periplazmik aralk Gram negatif bakterilerin i ve d membranlar arasnda bulunan, metabolik, diren enzimleri ile
virlans faktrlerini ieren yapdr.
Metabolizma enzimleri, hcre dndan alnan ve belirli bir irilie kadar kltlm moleklleri hcre
metabolizmasnda kullanlabilecek boyutlara kadar paralarlar. Bu blgede penisilinlerin balanma blgesi olan
transpeptidaz, endopeptidaz ve kar-boksipeptidaz gibi protein yaplar (penisilin balayan proteinler-PBP)
bulunmaktadr. Bu blmde bulunan beta laktamazlar gram pozitiflere gre daha iyi korunmaktadr.
Yant - D
39) Escherichia coli d membranlarnda iki majr porin bulundurur. Porinlerin fonksiyonu aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Mezozomun stabilizasyonu
Duvarn yapmnda metabolik aktivite gsterir
Kk molekllerin d membran yolu ile transferi
O antijeninin serolojik aktivitesine yardmc olur
Hcreden safraninin salnmn salar, bylece bakteri gram negatif boyanr
Gram negatif bakterilerin hcre duvarnn en d ksmn oluturan d membran, fosfolipid yapldr. st ksmn lipit
A'nn da bulunduu lipopolisakkarit tabaka oluturur. Gram pozitiflerden farkl olarak i ve d membranlar
arasnda periplazmik aralk denilen bir boluk oluur.
Gram negatif bakteriler her trl enzimatik aktivitelerini bu alanda gsterirler. Periplazmik aralk ile d ortam
arasndaki ilikiyi d membran zerindeki porinler salar. Her trl sv ve molekl transferi bu porinler aracl ile
yaplr.
Yant - C
40) Gram negatif hcre duvarnda peptidoglikan tabakann yerleimi iin aadakilerden hangisi dorudur?
A)
B)
C)
D)
E)
En dtaki tabakadr
D membrann iindedir
Lipid A ile kompleks yap oluturur
Periplazmik aralk iindedir
Gram negatif bakterilerde peptidoglikan tabaka bulunmaz
Gram negatif bakterilerde peptidoglikan tabaka gram pozitiflerden farkl olarak daha ince ve daha gevek yapldr.
Gram pozitif bakterilerde bakteri arlnn nemli bir ksmn peptidoglikan tabaka oluturur ve d ksmn bir zrh
gibi kaplar.
11
Gram negatif bakterilerde ise peptidoglikan tabaka periplazmik aralk iinde bulunur
Yant - D
41) Bakteri hcre duvarn paralayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Nukleazlar
RNA'az
Proteaz
Lizozim
Lipaz
Tkrk, gz ya, nazal sekresyonlarda bulunan lizozim peptidoglikan tabakay hidrolize eder.
Yant - D
42) Aadakilerden hangisi, solunum yolu ile vcuda giren virslara kar korunmada rol oynayan faktrlerden
biri deildir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Lizozim aktivitesi
Salgsal IgA
Siliyer aktivite
Alveolar makrofajlar
Yzeyel mukus salgs
Lizozim deri, gzya, respiratuvar ve servikal sekresyonlarda bulunan, bakterilerin hcre duvarnn paralanmasn
salayan fizyolojik bariyerlerden biridir. Virslere kar korunmada etkileri yoktur.
Yant - A
43) Protoplast, sferoplast ve L form bakterilerin ortak zellii aadakilerden hangisidir? (Eyll - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Bakterilerin hcre duvarlarn kaybetmeleri ile meydana gelen hcrelere L formu bakteriler ad verilir.
Gram pozitif olanlara protoplast, gram negatif olanlara ise sferoplast denir.
Yant - A
44) Aadakilerden hangisi Lister formundaki bakteridir?
A)
B)
C)
D)
E)
Sferoplast
Sporlu bakteri
Plazmid
Lizojen bakteri
Epizom
Lizozim ile karlaan bakteriler dk ozmotik basnl ortamlarda lizise urarlar. Ancak, hipertonik ortamlarda
bakteriler geici bir sre hcre duvarlarn kaybederler. Gram pozitif bakteriler byle bir durumda tm duvarn
kabettikleri iin protoplast, gram negatifler ise d membranlarn koruduklar iin sferoplast adn alrlar. Hipertonik
ortamda yaayabilen ve blnebilen duvarsz bakterilere L formu (Lister formu) bakteriler denir. Ortam normal hale
gelince eski halini alrlar. L formu bakteriler penisilinlere direnlidirler, gram negatif boyanrlar. Baz bakteriler
spontan veya antibiyotiklere bal olarak L formu haline gelebiler, bu durum konakta kronik enfeksiyon gelitirebilir.
Yant - A
45) Sferoplast bakteri aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Bir gram negatif bakteri hcre duvarn kaybederse sferoplast adn alr.
Yant - A
46) Bakterilerin sert yzeylere yapmasn salayan organeli aadakilerden hangisidir?
12
A)
B)
C)
D)
E)
Fimbria
Pilus
Flajella
Peptidoglikan
Glikokaliks
Bakterilerin hcre dna salgladklar mukoid yapl maddelere kapsl denir. Bu yap homojen molekler yapl ve
belirli bir ekle sahip ise kapsl, heterojen ve gevek yapl, yapkan ise Slime tabaka (Glikokaliks) adn alr.
Glikokaliks prostetik malzemelere, kateterlere, kontakt lenslere ve di gibi sert dokulara yapmada nemlidir.
Yant - E
47) Aadaki bakterilerden hangisinin tiplendirilmesinde kapsl ime testi uygulanr?
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pyogenes
Bacillus anthracis
Streptococcus pneumoniae
Vibrio cholerae
Chlamydia trachomatis
Kapsln ana yaps sudur. Dier ksm genellikle polisakkarittir. B. anthracis'de protein, S. pyogenes'de ise
hiyaluronik asit yapsndadr. Bakterilerin virlansnda kapsln nemli bir yeri vardr.
Kapsll bakteriler anti-kapsler antikorlar ile kaplanmadka fagositoza kar koyabilirler. eker yapl kapsle sahip
bakterilerde kapsl ime testi (Quellung testi) uygulanabilir. Kapsl ime testi ile bakterilerin tip tayini yaplr.
Yant - C
48) Aadakilerden hangisi bakterinin fagositozdan korunmasnda etkilidir? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Sitoplazma membran
Pili
Flajella
Kapsl
D membran
Duvar
Kapsl
Pili
Flajella
Sitoplazmik membran
Kapsl invazif bakterilerde bulunan bir yapdr. Kapsl bakterileri fagositozdan korur. zerine antikapsler antikorlar
yapmadka fagosite edilemezler.
Yant - B
50) Bakterilerin, asplenik kiilerde ciddi enfeksiyonlara yol amasnda rol oynayan balca yaplar
aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
D membran
Teikoik asit
Kapsl
Flajella
Porinler
Kapsl patojen bakterilerin invazyonunda nemli bir elemandr. Bakterilerin fagositoza kar koymasn ve bylece
daha virlan olmasn salar. Dala olmayan veya fonksiyon bozukluu bulunanlarda zellikle kapsH bakteri
enfeksiyonlarna sk rastlanr. Asplenik olmak S. pneumoniae alamas iin nemli bir sebeptir.
Yant - C
51) Aadakilerden hangisinde Quellung testi negatif olarak tespit edilir?
A) Neisseria meningitidis
B) Escherichia coli
13
C) Bacillus anthracis
D) Klebsiella pneumoniae
E) Streptococcus pneumoniae
Kapsln ana yaps sudur. Kalan ksmlar genellikle polisakkarid yapdadir. Farkl olarak B. anthracis'de protein, S.
pyogenes'de ise hyaluronik asit yap bulunmaktadr. Bakterilerin virlansnda kapsln nemli bir yeri vardr,
kapsll bakteriler antikapsler antikorlar ile kaplanmadka fagositoza kar koyarlar. eker yapl kapsle sahip
bakterilerde kapsl ime testi (Quellung testi) uygulanabilir. Kapsller negatif boyama yntemleri kullanlarak
grnr hale getirilirler.
Yant - C
52) Bakterilerin hareket organeli aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Mezozom
Fimbria
Pilus
Flajella
Peptidoglikan
Flajella bakterilerin balca hareket organelidir. Protein yapsnda flajellin denilen subnitlerden oluur.
Blaefaroplast denen destek niteleri ile flajellalar sitoplazmik membrana tutunurlar. Ik mikroskobu ile iyi grnr.
Ancak tannik asit tuzlar ile hazrlanan boyalar ile daha iyi grnr hale gelirler. Protein yapl olduklarndan iyi
antijendirler. Baz hastalklarda serolojik yntemlerde gelien antikorlar tan testi olarak kullanlr (H antijen).
Bakterilerin flajellalar bulunduklar yerlere gre e ayrlr;
Monotrikoz (Tek flajellal)
Lofotrikoz (Pskl eklinde)
Peritrikoz ( Bakteriyi epeevre saran)
Yant - D
53) Aadaki bakteri organellerinden hangisi yapmadan sorumludur?
A)
B)
C)
D)
E)
Kapsl
Lipopolisakkarid
Fimbria
Flajella
O spesifik antijen
Fimbrialar bakterilerin canl hcrelere tutunmasn salayan majr virlans faktrleridir. Fimbriasz hale geen N.
gonorrhea mukoza epitelinde kolonizasyon oluturamaz.
Yant - A
55) Bakterilerin konak hcrelere yapma eleman aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Flajella
Peptidoglikan
D membran
Slime tabaka
Fimbria
Fimbrialar flagellalardan daha ksa ve kk olup bir bakteride yzlerce bulunabilir. Normal k mikroskobu ile
grlemez, ancak elektron mikroskobu ile tespit edilebilir. Hareket ile ilgileri yoktur.
14
Bakterinin yapma elemandr. Fimbrialar konak memeli hcresine, bir dier bakteriye veya yzeylere yapmada
nemlidir.
Piluslar ise (seks pilusu) iki bakteri arasndaki yapmadan sorumludur. Bylece konjugasyon gerekleir.
Fimbrialarn virlans ile direk ilikileri vardr, zellikle E. coli ve gonokoklar fimbrialar ile konak hcrelere tutunup
hastalk yapabilirler.
Fimbrialar genellikle gram negatif bakterilerde bulunur. Gram pozitif koklardan streptokoklarn M proteinleri de
fimbriadr. Lipoteikoik asit ile birlikte konan epitel hcrelerine yapmadan sorumludur.
N. gonorrhoeae farkl antijenik tipte pili oluturur, bylece antikorlarn varlnda bile konak yzeylere tutunabilir.
Yant - E
56) Aadakilerden hangisi bakterilerin baka yaplara yapmasndan sorumlu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Fimbria
Pilus
OMP proteinleri
Glikokaliks
Lipid A
Bakterilerin hcre yzeylerine yapmasn salayan molekllerine adezin denir. Glikokaliks bakterilerin sert
yzeylere, fimbria, pilus ve glikokaliks ise
canl hcrelere yapmasn salar.
Lipid A gram negatif bakterilerin hcre duvarnn d membrannda bulunan bir yapdr. zeri O Ag denilen
karbonhidrat yap ile kapldr. Bakterinin adezyonu ile ilgili deildir, bakteri paraland zaman sitokinlerin aa
kmasn salar, endotok-sin zellii gsterir.
Yant - E
57) Bakterilerin tanmlanmasnda spesifik antijenlerine kar hazrlanm serolojik testler kullanlr. Aadaki
bakteri yaplarndan hangisi serolojik tanmlamada iyi bir antijen deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Kapsl
Flajella
OMP proteinleri
Ribozom
Teikoik asit
Serolojik tanmlamalarda kullanlan antijenler o bakterinin spesifik zelliklerini tayan yzeyel antijenler olmaldr.
Tanmlama bir sv ortamda bakteri antijeni ile spesifik antikorlarnn birletirilmesi prensibine gre yaplr.
Yantlarda ribozom dnda tm antijenler bakterinin yzey antijenleridir.
Yant - D
58) Aadaki bakterilerden hangisi spor oluturur? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pyogenes
Pseudomonas aeruginosa
Staphylococcus aureus
Escherichia coli
Bacillus anthracis
Bakteri flagellas
Bakteri sporu
karyotik silyalar
karyotik flagellalar
Fimbria
Bakterilerin bir ksm s, radyasyon, kimyasal maddeler ile karlama, kt beslenme ve aerobik bakterilerde
anaerobik ortamda kalma veya anaerobik bakterilerde aerobik ortamda kalma gibi durumlarda hcre duvarlarn
kalsiyum (Ca) ve dipikolinik asit ile glendirerek, kendileri iin nemli organel-lerini koruma altna almak amacyla
endospor olutururlar. Dipikolinik asit sentezinin bozulmas bakterinin spor yapmasn engelleyecektir.
Yant - B
15
Radyasyon
Is
Kimyasal maddelere maruz kalma
Solunum artlarnn uymamas
Konak enfeksiyon alanlar
Baz bakteriler s, radyasyon, baz kimyasal maddeler ile karlama ve kt beslenme ve soluma artlar gibi
durumlarda hcre duvarlarn kalsiyum (Ca) ve dipikolinik asit ile glendirerek kendileri iin nemli organellerini
koruma altna alrlar.
Sporlu bakterilerin metabolizmalar minimuma inmitir, ancak hibir zaman metabolizmalar durmaz.
Yant - E
61) Aadakilerden hangisi bakteri sporlarnn zellii deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Istmaya direnlidirler
Kimyasallara ve dezenfektanlara kar bakteriye diren kazandrrlar.
Bacillus ve Clostridium bakterilerinin sporlar vardr
Spor hcre duvar ile folik asitin birlemesinden oluurlar
Toprakta yllarca canlln koruyabilirler
Baz bakteriler s, kimyasal maddeler ve radyoaktivite gibi uygun olmayan artlara kar spor oluturarak diren
gsterebilirler. Sporlu bakteriler Bacillus ve Clostridium sulardr. Bu bakteriler peptidoglikan tabakasn kalsiyum
ve dipikolinik asit ile kuvvetlendirerek bakteri ekirdei etrafndan yeni bir duvar yaps oluturur.
Spor fiziksel etmenlere ok direnlidir. Enfeksiyon alanlarnda bakteriler sadece vejetatif formdadr.
ki nemli gram pozitif basil sporludur. Bunlardan Bacillus grubu aerop, Clostridium grubu ise anaeropdur. Bunlarn
dnda Sporosarcina ve Coxiella burnetti (muhtemelen) endospor yapar. Mantarlardaki sporlar gibi reme ile
ilikileri yoktur.
Her bir bakterinin sadece tek sporu vardr. Kromozom kontrol altnda olduu iin bakteriler sporlarn her
defasnda hcrenin ayn yerinde yaparlar. B. anthracis sporu santral, C. tetani sporu terminal, C. perfringens sporu
ise subterminaldir. artlar dzeldii zaman bakteri tekrar vejetatif haline dner (germinasyon). Sporlar intraselller
boyanmayan yaplardr. Malait yeili veya karbolfuksin ile boyanr hale gelirler.
Yant - D
62) Endosporu olan Bacillus subtilis iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Btn sporlu bakterileri dipikolinik asit azalmas dnda dier zellikleri gsterirler. Dipikolinik asit bakteri sporunun
nemli maddelerinden birisidir. Spor oluturan nemli gram pozitif bakteri grubu vardr, Bacillus, Clostridium,
Sporosarcinia. Bu bakteriler Ca ve dipikolinik asit yardmyla ekirdeinin evresinde yeni ve daha dayankl bir spor
duvar oluturur.
Yant - E
63) Hem oksijenli hem de oksijensiz ortamda reyebilen bakterilere ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Aerobik
Aerotoleran
Anaerob
Fakltatif anaerob
Mikroaerofil
Oksijen bakteriler tarafndan sklkla kullanlan eksternal elektron akseptr molekllerdir. Solunum tiplerine gre
bakteriler drt grupta incelenir.
Zorunlu aerop: Son H+ alcs havadaki O2'dir. Bir mol glukoz oksijenasyonu sonucunda 688.5 cal. salanr. Zorunlu
aerop bakterilere rnek olarak V. cholerae, M. tuberculosis, C. diptheriae verilebilir.
Zorunlu anaerop: Anaerop bakterilerde oksijenli solunum sonucunda ortaya kan H2O2'nin zararl etkilerini ortadan
kaldran katalaz ve speroksit anyonlarnn (O2) zararl etkilerini nleyen speroksit dismutaz enzimleri
bulunmamaktadr. Anaerob bakterilerde son H+ alcs olarak karbon, azot ve slfr kullanlmaktadr. 1 mol glikozun
fermentasyonu ile ortalama 31.2 cal. ortaya kar.
16
Fakltatif anaerop: Hem O2'li ortamda hem de O2'siz ortamda fermentasyon yapabilen bakterilerdir (rnek; enterik
bakteriler).
Mikroaerofil: ok az miktardaki O2 ile reyebilen bakterilerdir (rnek; Brucella abortus).
Yant - D
64) 37C'de reyebilen bakterilere ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Termofil
Psikrofil
Germinatif
Mezofil
Halofil
Bakterilerin remeleri iin farkl slar gerekebilir. En iyi dk slarda reyen bakterilere (15-20C) psikrofil, 3037C'de reyenlere mezofil, en iyi 50-60C'de reyenlere ise termofil bakteriler denir.
Yant - D
65) Canl hcre kltrlerinde ve sentetik besiyerlerinde retilemeyen prokaryot aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Mycoplasma pneumoniae
Chlamydia psittaci
Mycobacterium leprae
Mycobacterium avium intracellulare complex
Actinomyces israeli
Virsler, klamidyalar ve riketsiyalar canl hcre kltrlerinde rerler. Riketsiyalardan Rochalimea grubu sentetik
besiyerlerinde reyebilir.
M. leprae ve Treponema grubu (T. pallidum) bakteriler ise hibir besiyerinde retilemezler.
Yant - C
66) Kapnofilik bakteri aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Escherichia coli
Campylobacter jejuni
Bacteroides fragilis
Pseudomonas aeruginosa
Clostridium tetani
ok az miktardaki O2 ve yksek CO2 dzeylerinde reyebilen bakterilere mikroaerofilik bakteriler denir. C. jejuni
en iyi %5 O2 + %10 CO2'li ortamda reyebilir, optimal reme iin CO2'e htiya gsterdii iin kapnofilik bakteri
denir.
Yant - B
67) Aadaki klinik rneklerden hangisi anaerob kltr iin uygun deildir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Kemik ilii
Sins aspirat
Kan
Safra
Boaz kltr
nsan normal florasnda bulunan bakterilerin ounu anaeroblar meydana getirir. Anaeroblar doku veya vcut
svlarna geerlerse enfeksiyon oluturabilirler. Anaeroblarn kendine has zellikleri bulunur;
Enfeksiyonlar abse ile karakterizedir (rnein; akcier, beyin, periton, pelvis abseleri)
Kltr alnrken, anaerob tama ve bakteri izolasyon tekniklerine dikkat etmek gerekir.
Yantlarda dikkat edilecek olursa sadece boaz mukoza yzeylerini oluturmaktadr ve bakteriler burada normal flora
eleman olarak bulunur. Boaz srntsnden elde edilecek anaerob bakterinin enfeksiyon asndan deeri yoktur.
17
Yant - E
68) Toksik metabolitlere bal olarak bakterileri remesinin durduu dnem aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Lag dnemi
remenin yavalamas
Logaritmik dnem
remenin durmas
Akselerasyon
Bakteriler binary fission (ikiye blnme) yoluyla, eeysiz olarak rerler. Bir sv besiyerinde bakterinin reme erisi
alt dnemden oluur.
A. Latent (Lag) dnemi: reme hz sfrdr. Bakterinin ortama alma dnemidir.
B. Akselerasyon (hzlanma) dnemi: reme balamtr.
C. Logaritmik (eksponansiyel) dnem: En hzl reme dnemidir. Bakteri bu dnemde en kktr. Anti-septik ve
antibiyotiklerin en etkili olduu dnemdir.
D. Yavalama (retardasyon) dnemi: Ortamda metabolitlerin artmasna bal olarak bakterinin reme hz
yavalar.
E. oalmann durmas dnemi: Toksik metabolitler bakterinin remesine izin vermez.
F.
lm dnemi: lm oran artar. Bakteri says hzla azalr. Bakterilerin iinden bazlar aylarca canllklarn
koruyabilirler.
Yant - D
69) Aadaki evrelerin hangisinde bakteriler antibiyotiklerin etkisine en duyarldr? (Eyll -1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Duraklama faz
Latent (Lag) faz
Logaritmik dnem
oalmann durmas
lm dnemi
Bakterilerin remesinin en hzl olduu eksponansiyel dnem (logaritmik faz) antibiyotiklere en duyarl olduu
dnemdir.
Yant - C
70) Aadakilerden hangisi replikon deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Plazmid
Transpozon
Bakteriofaj
Endoplazmik retikulum
IS elementleri
Bir DNA ipiinin (polinkleotidinin) eskiden karsnda bulunan ipiin ayns olan yeni bir polinkleotid ipiini
sentezletme yetenei vardr, bu zellii nedeni ile replikon olarak adlandrlr.
Bakteriyofajlar, plazmidler, transpozonlar, IS elementleri de replikondur.
Yant - D
71) Plazmid iin doru olmayan tanm aadakilerden hangisidir?
A) Sirkler yapl DNA moleklleridir
18
B)
C)
D)
E)
Plazmidler bakteri kromozomu dnda sitoplazma-da bulunan ift sarmal, sirkler yapl DNA moleklleridir.
Kromozomdan daha kktrler ve yapsal olmayan genleri bulundururlar. Plazmidler kon-jugasyon srasnda
bakteriden bamsz olarak replike olabilirler.
Yant - B
72) Bakteri DNA'sna integre olan plazmide ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Protoplast
Epizom
Lizozom
Transpozon
Bakteriofaj
Plazmidler bakterilerin sitoplazmalarnda bulunan ember eklinde ift iplikli ekstrakromozomal DNA yaplardr
(Borrelia burgdorferi'de dzdr). Bazen bakteri kromozomu ile birleebilir, o zaman epizom adn alr.
Konjugasyon yolunu kullanarak hcre dna aktarlr. Plazmidlerin tbben nemi ila direncidir.
nemli plazmidler;
R plazmidleri: Antibiyotik direncini aktaran plazmidlerdir. Bazen tek bir antibiyotik bazen de oklu antibiyotik direnci
bulundururlar. Snf 1 plazmidlerinde antibiyotik diren genleri ile transfer faktr (RTF) beraberdir. Snf 2'de ise RTF
ayr antibiyotik diren genleri ayrdr.
Kol plazmidi: Bakteriosinleri salglatan plazmiddir.
Stafilokok plazmidleri
Virlans plazmidleri
Yant - B
73) Aadakilerden hangisi bakteri hcrelerinde kromozomdan ayr olarak bulunan plazmidlerin tmnn ortak
zelliidir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Plazmidler bakteri hcrelerinde kromozomdan ayr olarak bulunan yapsal olmayan genleri tayan rep-likanlardr.
Bunlarn tm kendi kendilerine replike olabilirler. lerinde transfer genleri tayanlar konjugasyon ile transfer
edilebilirler.
Plazmidlerin bir ksm antibiyotik diren genlerini, bir ksm ekzotoksin reten genleri, bir ksm ise organik
bileikleri paralayan enzimleri kodlayan genleri bulundururlar.
Yant - D
74) Faj iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Fajlar bakterileri enfekte eden virslerdir. Faj bir bakterinin iine girince ya remesine devam eder (virlan faj) ya da
profaj eklinde uzun bir dnem bekler (lml faj).
Bir bakteri faj ile enfekte olunca baka bir faj tarafndan tekrar enfekte olamaz. Fajlarn medikal nemi enfekte
bakterilerin salglad ekzotoksinlerdir. Bakteri DNA'sna integre olan fajlara profaj denir.
Epizom bakteri DNA'sna plazmidin entegre olmasdr.
Yant - B
75) Aadakilerden hangisine lizojenik bakteri ad verilir? (Nisan - 1999)
A) Lizik fajlarla enfekte olmu bakteri
19
B)
C)
D)
E)
Bakterileri infekte eden virslere bakteriofaj denir. inde profaj (lml faj) tayan bakterilere lizojenik bakteriler
denir.
Yant - B
76) Aadaki bakteri virlans faktrlerinden hangisinin sentezi dorudan bakteriofaja baldr? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
E. coli enterotoksini
Difteri toksini
Bacillus anthracis ekzotoksini
Tetanoz toksini
Staphylococcus aureus eksfoliatif toksini
Difteri toksini sya duyarl ekzotoksindir. Elongasyon faktr 2'yi inhibe ederek etki gsterir. Toksin retimi
corynephage beta faj denilen bir faj kontrol altndadr.
Yant - B
77) Gram pozitif bakteri duvarnda yer alan aadaki tabakalardan hangisi faj iin reseptr bulundurur? (Nisan 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Peptidoglikan
D zar
Teikoik asit
Glukronik asit
M proteini
Bakteriofajlar resimde de grld gibi bakterileri infekte eden uzay arac gibi virslerdir.
Hcre duvar zerine oturduktan sonra boyunlarn bir matkap gibi kullanarak bakteri duvar zerinde delik aarak
nkleik asitlerini bakterinin iine gnderirler.
Peptidoglikan tabaka gram pozitif bakterilerin,
D zar ise gram negatif bakterilerin en d ksmnda bulunan tabakadr.
Virslerin bakteriler ile ilikiye girmelerini salayan reseptrler bu tabaka zerinde bulunur. Ulaabileceiniz
mikrobiyoloji kitaplarnda "bakteriofajlar bakteri hcre duvarlar zerindeki reseptrler zerine oturur" diye yazar (1,
2). Daha kapsaml aratrma yapmak isterseniz, internetteki baz sitelerde fajlar ile ilgilenen aratrclardan
faydalanmak mmkndr.
rnein; fajlar iin belirlenmi reseptrler;
Faj
Reseptr
T4, T3
T2
T1, T5
T6
Lambda
20
Chi
Flajellum (Salmonella)
F1.MS2
F-pillus
SP-50
Faj tutunma alanlarnn hem teikoik asit hem de peptidoglikan olabileceini "Faj tutunma alanlar gram negatiflerde
pili, LPS veya d membran proteini, gram pozitiflerde ise teikoik asit veya peptidoglikan tabakadr" gsteren
yazlar da vardr. Sadece teikoik asitin belirtildii "Virsler protein, LPS, teikoit acid vs. gibi konak hcre
reseptrlerine balanr" diyen yazlar da vardr. Bunlarn dnda her ikisini de gstermeyen yazlara da" Fajlarn
spesifik reseptrleri LPS, F-pilus, LTA, OMP'dir" gibi ulaabilirsiniz.
Sonu olarak; teikoik asit gram pozitif bakterilerin yapma elemanlardr. Bakterilerin zerinde faj iin reseptr
bulunduran tabaka gram pozitiflerde peptidoglikan tabaka, gram negatiflerde ise d membran tabakasdr. Fajlar bu
tabakalar zerindeki reseptrlere balanr. Baz fajlar iin teikoik asit reseptr grevi yapmaktadr.
Yant birinci ncelikle peptidoglikan tabaka olmaldr. Ayrca M proteini bir sitoplazma kaynakl teikoik asittir, glukorik
asitte teikoik asit yapsnda bulunur. Yani teikoik asit yant doru olarak kabul edilirse dier iki yantnda
iaretlenmesi gerekecektir.
Bu sorunun doru yantnn bulunmas iin hazrlayann bilirkiiliine ihtiya vardr.
Yant - A (veya zayf ihtimal C)
78) Bakterilerin iinde remeden bekleyen fajlara ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Epizom
Virlan faj
Ilml faj
DNA faj
IS elementi
Bakterileri infekte eden virslerdir. A, B, C, D, F fajlar DNA, E faj ise RNA virsdr. Bakteri DNA'sna integre olan
faja lml faj (profaj), byle bakteriye lizojen bakteri denir. Bakterilerin iinde remeye balayan faja ise virlan faj
denir.
Her bakteri sadece tek bir faj ile enfekte edilebilir. Profaj bamsz olarak remez ve ancak bakteri reyince yeni
bakterilere geirilir. Fajlar spesifiklii nedeniyle bakterilerin tiplendirilmesinde kullanlmaktadr.
Bakteri fajlar ekzotoksin retimi ile bakterilere virlans kazandrrlar. Corynephage beta faj C.diptheria'nn difteri
ekzotoksinini retmesini salar
Yant - C
79) Aadakilerden hangisi lizojenik deiim iin doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
inde faj tayan bakterilere lizojen bakteriler denir. Bacillus anthracis'in hem toksinleri hem de kapslnn yapm
plazmid kontrol altndadr. Bu nedenle lizojenik deiimden etkilenmez.
Yant - E
80) Bakteri ekirdei iinde yer deitirebilen DNA paracklarna ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ribozom
Mezozom
Volutin granlleri
Transpozon
Epizom
Transpozonlar bakterinin ekirdei iinde veya DNA-plazmid, plazmid-plazmid, plazmid-DNA arasnda yer
deitirebilen DNA paracklardr. Diren veya toksin salglattrc genleri bulunabilir. Basit yapl transpozonlara IS
(insertion sequence) elementleri denir.
Bunlarn kromozomun normal yaps olduu, zaman zaman plazmidlere veya faj genomlarna integre olduu
grlmtr. Gen delesyonuna yol aabilmektedirler.
Yant - D
81) Kompetans faktr aadaki genetik aktarmlardan hangisinde nemlidir?
21
A)
B)
C)
D)
E)
Transdksiyon
Transpozisyon
Transformasyon
Konjugasyon
Translasyon
Transformasyon paralanm bakterinin DNA'snn baka bir bakteriye direkt geiidir. Byle bir geiin
gerekleebilmesi iin alc bakterinin kompetans faktr denilen eksojen DNA alabilme yeteneinin olmas gerekir.
Yant - C
82) Aadakilerden hangisi mutasyon sonucunda geliir?
A)
B)
C)
D)
E)
Kirpik kayb
Kapsl kayb
L formu haline gelme
Penisilin direnci
Germinasyon
Modifikasyonda (fenotipik deiim) genetik deiim yoktur, kirpik, kapsl veya hcre duvar kayb gibi bakterilerdeki
geri dnml deiikliklerdir.
Mutasyonda ise DNA zerindeki nukleotid iftlerinin sra veya yaps kalc olarak deimitir. Yeni gelien canlya
mutant denir. Ultraviyole nlar, X nlar, akridin oranj gibi kimyasal maddeler mutasyon yapabilirler.
Yant - D
83) Bir bakterinin lizisi sonucu aa kan DNA'nn, baka bir bakteri tarafndan dorudan alnmas sonucunda,
alc bakteride genotipik deiiklik yapan mekanizma aadakilerden hangisidir? (Nisan - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Transdksiyon
Transformasyon
Konjugasyon
Transfeksiyon
Translokasyon
Konjugasyon
Rekombinasyon
Kompetans
Transformasyon
Transdksiyon
Transformasyon ve transdksiyonda verici bakteri her zaman lr, bunun paralanm DNA's dier bakteriye
geer. Transdksiyonda bu geite bir faj rol oynar. Konjugasyonda ise iki canl bakteri arasnda bir pilus yardm
ile direkt plazmid geii olmaktadr.
Yant - A
85) Antibiyotik diren geni tayan plazmidlerin bakteriden bakteriye bir bakteriyofaj aracl ile aktarlmasna ne
denir? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Transdksiyon
Konjugasyon
Modifikasyon
Transformasyon
nvolusyon
22
D) Kompetans
E) Rekombinasyon
Transformasyon, transdksiyon ve konjugasyon bir bakteriden dierine DNA transferi iin bakteriler arasnda gelien
kritik oluumdur.
Transformasyon ilk olarak pnmokoklar arasnda tanmlanmtr. Bir bakteri paralannca, ortama yaylan erimi ve
paralanm DNA paralarnn baka bir bakteri tarafndan direkt olarak alnmasdr.
Konjugasyonda DNA bir bakteriden dierine direkt olarak geer. Byle bir geite plazmidin bir kopyas bir pilus
aracl ile dier bakteriye geirilir.
Transdksiyonda ise bir bakteriofaj tarafndan infekte olan bakterinin fajn remesi sonucunda paralanmas,
bakteri DNA'snn bir parasnn faj DNA'snn yerini almas ve bu fajn (psdovirs) baka bir bakteriyi infekte
etmesi sonucunda yanllkla da olsa genetik aktarm yapmtr.
Yant - B
87) Bakteri virsleri araclyla kromozom aktarma aadakilerden hangisi ile aklanabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Konjugasyon
Rekombinasyon
Kompetans
Transformasyon
Transdksiyon
Yant - D
88) Transdksiyon iin doru olan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Konjugasyon
Transpozisyon
Translokasyon
Transdksiyon
Transformasyon
ki canl bakteri arasndaki gei konjugasyondur. Bir pilus aracl arasnda bakteriler arasnda plazmid geii
gerekleir.
Yant - A
90) Bir Hfr bakteri hcresinde F- bir bakteri hcresine genetik madde aktarm, aadaki mekanizmalardan
hangisi aracl ile gerekleir? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Transformasyon
Transdksiyon
Transpozisyon
Konjugasyon
Transfeksiyon
23
D) Transformasyon
E) Translasyon
Transformasyon ve transdksiyonda verici bakteriler lr, gei rastlantsaldr. Konjugasyon ise canl iki bakteri
arasndaki genetik geitir. Fertilite plazmidi bulunduran (F+) bakterilerin F- olanlara seks piluslar aracl ile
genetik aktarmdr.
Plazmid bakterinin DNA'sna integre olmusa High Frequency of Recombination (Hfr) hcresinden bahsedilir. Bu
hcreler ok enfeksiyzdr. Byle durumlarda gei bakteri DNA'sndan da para iermesi nedeniyle F' eklindedir.
Alc bakteride her zaman F plazmidi kullanlmayabilir.
Yant - C
92) Aadakilerden hangisi endotoksinlerin zelliidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - E
93) Ekzotoksinlerin zellii olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ekzotoksinler hem gram pozitif, hem de gram negatif bakteriler tarafndan salglanr. Salnm bakteri canl iken
yaplr ve ekzotoksinler protein yapsndadr. A ve B subnitlerinden meydana gelirler. B subnitleri ile spesifik
reseptrlerine tutunurken, A subnitleri ile etki gsterirler (B. anthracis hari).
Etkileri spesifiktir. ok toksiktirler (potent). Isya ve proteolitik enzimlere duyarldrlar.
Besin zehirlenmesine yol aan S. aureus enterotoksini, botulinum toksini sya direnlidir, iyi piirilmeden yenen
yiyeceklerle enfeksiyon meydana gelebilir. Ekzotoksinler antijeniktir, antitoksinleri hazrlanabilir. Toksoid haline
getirilebilir. Etkileri srasnda ate meydana getirmezler (sperantijenler hari).
Yant - D
Endotoksin
Gram negati
ok toksiktir, mikrogramlar
hayvanlar iin ldrcdr.
dzeyindeki
toksin
miktar
24
antikor
yant vardr,
Toksoidi yoktur.
Orta derecede toksiktir, ekzotoksinlere gre 10-100 kat
daha fazla toksin ile hayvanlar iin ldrcdr.
94) Membran hasar yaparak hemolize veya sitolize sebep olan ekzotoksin aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - D
rnek
Streptolysin 0
Clostridium perfringens alfa toksin
Staphylococcus aureus lkosidin
Reglasyonu bozanlar
mekanizmalar artranlar)
(ar
alma
ile
sekretuvar
Streptococcal hyaluronidase
Pseudomonas aeruginosa ekzotoksin A
Ate
Hipotansiyon
Metabolik alkaloz
Komplemann alternatif yolla uyarlmas
Trombin aktivasyonu
Endotoksinlerin patofizyolojik etkileri benzer niteliktedir. Dolama getiklerinde makrofajlar, monosi-ter hcreler ve
dier retikloendotelyal hcreler zerindeki reseptrler ile reaksiyona giren dolaan proteinler ile ilikiye girer.
Bunun sonucunda ate, lkopeni, hipoglisemi, hipotansiyon, DK, alternatif yoldan kompleman aktivasyonu,
trombositlerin vaskler en-dotele oklzyonu ve bunun sonucunda deiik organlarda hemorajik nekrozlara
sebep olur.
Yant - C
96) Aadaki mikroorganizmalardan hangisi endotoksin aktivitesi meydana getirebilir?
A)
B)
C)
D)
E)
L formu
Gram negatif
Kapsll
Kaln peptidoglikanl bakteriler
Lizojenik bakteriler
Endotoksin etkisi gram negatif bakterilerin hcre duvar yapsnda bulunan lipid-A'nn bakteri lm ile aa
kmas sonucunda grlr.
Is ve proteolitik enzimlere direnlidir. Etkileri geneldir (Ate, solunum gl, DK, peteiler, ishal,
kardiyovaskler kollaps, C3 aktivasyonu, lkopeni, abortus gibi).
Endotoksinler tarafndan uyarlan makrofajlardan salnan TNF-, IL-1, IL-6, IL-8 gibi sitokinler sepsis patogenezinde
nemli bir rol oynamaktadr.
Yant - B
97) Ortamdaki vejetatif mikroorganizmalarn ldrlmesi ileminin ad nedir?
A) Dezenfeksiyon
B) Sterilizasyon
25
C) Germinasyon
D) Sporulasyon
E) Transpozisyon
Bir ilem sonrasnda ortamdaki tm mikroorganizmalarn ldrlmesine sterilizasyon denir Hedef madde zerinde
hastalandrc mikroorganizmalarn ortadan kaldrlmasna ise dezenfeksiyon denir.
Bakterilerin remelerini durduran antimikrobiyotiklere bakteriostatik, ldrenlere ise bakterisid denir.
Yant - A
98) Aadakilerden hangisi sterilizasyon yntemi deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Yakma
Dondurma
Filtreler ile szme
Kimyasal maddeler ile muamele
Radyasyon
Is
a) Yakma
b) Kuru hava
c) Nemli s
Buhar
Basnl (Otoklav)
Basnsz
d) Scak su
Kaynatma
Tindalizasyon
2.
3.
Kimyasal maddeler
4.
Inlama
Yant - B
99) Plastik tp, cerrahi eldiven ve ip gibi aralarn sterilizasyonunda kullanlan yntem, aadakilerden
hangisidir? (Nisan - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Otoklav
Kuru s
Pastrizasyon
Etilen oksit
Alevde yalazlama
Etilen oksid patlayc olmayan (%90 CO2) bir gazdr. Isya dayanmayan malzemenin sterilizasyonunda kullanlr.
Yant - D
100)
Hastanelerde kullanlan malzemelerin sterilizasyonunda en sk aadakilerden hangisinden yararlanlr?
(Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Formaldehit gaz
Hidrojen peroksit gaz
Ozon
Etilen oksit
yodoforlar
Gaz ile sterilizasyon yntemleri iinde hastanelerde en ok kullanlan etilen oksit gazdr. Son derece toksik olmasna
karn kullanm kolayl, doz ayarlanabilmesi nedeniyle tercih edilir.
Formaldehid gaz karsinojenik olmas nedeniyle tercih edilmez. Genellikle kullanm yeri HEPA filtreleridir.
Hidrojen peroksit ve klorin dioksid gazlar da etilen oksit gazn alternatif olarak kullanlr.
Yant - D
26
101)
A)
B)
C)
D)
E)
Svlar, proteinleri bozmadan steril etmek iin en uvaun yntem hangisidir? (Nisan - 2000)
Pastrizasyon
Zar filtre
Ultraviyole
Istlarak kabartma
Pastr frnda kuru s
Filtrasyon solsyonlarn sterilizasyonunda en ok tercih edilen metoddur. En ok 0.22 um byklnde porlar olan
nitrosellloz filtreler kullanlmaktadr
Yant - B
102)
A)
B)
C)
D)
E)
Sterilizasyon amacyla sellloz asetat ve sellloz nitrat yapl membran filtreler kullanlr. Sanayide hazrlanan
svlarn sterilizasyonunda en ok kullanlan yntemdir. Bunlarn dnda daha kaln partikller ve bakteriler iin
kullanlan toprak yapl filtreler de vardr (Berkefeld, Seitz, Chamberland gibi).
Yant - D
103)
Aadaki kimyasal maddelerden hangisi sporisidal etkiye ve yksek dzey dezenfektan zellie
sahiptir? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Glutaraldehit
Alkol
Fenol
Kuartemer amonyum
Biguanid
Yant - A
104)
A)
B)
C)
D)
E)
Kloramfenikol
Kolistin
Rifampisin
Basitrasin
Polimiksin
Aadaki antibiyotiklerden hangisi metisiline rezistan S. aureus tedavisinde kullanlr? (Eyll - 1999)
Penisilin G
Ampisilin sulbaktam
Sefalotin
Nafsilin
Teikoplanin
27
Teikoplanin yap olarak vankomisine benzeyen bir glikopeptiddir. Stafilokoklar (zellikle metisilin rezistan S. aureus),
streptokoklar, enterokoklar ve dier gram pozitif bakteriler iin kullanlr.
Yant - E
107)
A)
B)
C)
D)
E)
Tm kinolonlar ve florokinolonlar DNA giraz bloke ederek mikrobiyal DNA sentezini inhibe ederler.
Yant - A
108)
Bakteri tarafndan oluturulan fosfotransferaz, adeniltransferaz ve asetil transferaz enzimleri, aadaki
antibiyotik gruplarndan hangisine kar dirente rol oynar? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Makrolid
Betalaktam
Tetrasiklin
Aminoglikozid
Fluorokinolon
Plazmid kontrolndeki fosforilaz, adenilaz ve asetilaz enzimleri aracl ile (en nemli diren mekanizmas)
2)
Kromozomal mutasyon
3)
Yant - D
109)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki antibiyotiklerden hangisinin slfometaksazol ile sinerjistik etkisi vardr? (Nisan - 2001)
Trimetoprim
Streptomisin
Klindamisin
Tetrasiklin
Eritromisin
Slfonamidler ve trimetoprim'in her biri bakteri zerine inhibitr etkiye sahiptir. Ancak beraber kullanlrsa
sinerjistik etki gsterir.
Yant - A
110)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant- B
Toksisite tipi
rnek ilalar
Renal toksisite
Uzun etkili slfonamidler obstrktif nefropati, birinci generasyon sefalos porinler tbllerde
mikrokristaller oluturarak renal toksisite meydana getirebilir.
Ayrca btn ilalar anafilaktik reaksiyon sonucunda hipotansiyona bal akut tbler
nekroz oluturabilir.
Aminoglikozidler proksimal tubuluslere toksik etkilidir.
Amfoterisin distal tubuler lezyon ve glomerul filtrasyon hznda azalma meydana getirebilir.
Tetrasiklinler farkl mekanizmalar ile renal toksisite meydana getirebilir.
Hepatoselller hasar
Kolestatik sarlk
Yksek doz fusidik asit gebe veya renal yetersizlii olan hastalarda intravenz tetrasiklin
kullanmnda meydana gelebilir.
28
Granlomatz hepatit
Aplastik anemi
Granlositopeni
Slfonamidler veya slfon tedavisinin bir sonucudur. Nadir olarak yksek doz benzil
penisilin tedavisinde de meydana gelebilir.
Deri reaksiyonlar
111)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki bakterilerden hangisi glikopeptid antibiyotiklere kar en fazla diren gsterir? (Nisan - 2003)
Staphylococcus aureus
Streptococcus pyogenes
Streptococcus pneumoniae
Staphylococcus epidermidis
Enterococcus faecalis
Sefalotin
Amoksisilin
Aztreonam
Piperasilin
Nafsilin
Aztreonam nemli monobaktamlardan birisidir. Ente-robacteriacea ve Pseudomonas gibi gram negatif bakterilere
etkilidir, gram pozitifler ve anaeroblara etkili deildir.
Yant - C
113)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki antimikrobiyal ajanlardan hangisi, DNA sentezini inhibe ederek etki gsterir? (Eyll - 2003)
Vankomisin
Polimiksin
Nalidiksik asit
Eritromisin
Gentamisin
Primetamin
Rifampin
Fluorokinolonlar
Trimethoprim
Klindamisin
Rifampin duyarl bakterilerde DNA kontrol altnda yaplan mRNA sentezini (transkripsiyonu), DNA'ya bal RNA
polimeraz enzimini inhibe ederek bozar.
Yant - B
29
115)
A)
B)
C)
D)
E)
Penisilinler aadaki bakteriyel yaplardan hangisine balanarak etki gsterir? (Nisan - 2004)
70S ribozomlara
Nkleotidlerdeki hidrojen balarna
Sitoplazmik membrandaki proteinlere
Sitoplazmik membrandaki lipoproteinlere
Hcre duvarndaki lipopolisakkaridlere
Beta laktam antibiyotikler sitoplazmik membrandaki proteinlere (PBP) balanarak transpeptidaz enzimlerini inhibe
ederler.
Yant - C
116)
Aadakilerden hangisi, hcre duvar sentezini inhibe eden antibiyotiklere kar bakterilerde grlen
diren mekanizmalardan birisidir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Hcre duvar sentezini inhibe eden antibiyotiklere kar diren en ok penisilin balayan proteinlerdeki mutasyon ile
gerekleir.
Penisilin direnci
Drt mekanizma ile gerekleir:
Beta laktamaz oluumu (Gelimi lkelerde S.aureus'un %80-90' beta laktamaz retmektedir)
PBP'lerin modifikasyonu sonucu ilaca olan afinitenin azalmas (Stafilokoklardaki metisilin direnci ve
pnmokoklardaki ve enterokoklardaki penisilin direnci)
D membranlardaki porlarn yaplarndaki deiiklik sonucu PBP'ye ilacn penetrasyonunun engellenmesi
(Gram negatif bakteriler, Pseudomonas)
lac dar atan pompa varl (Gram negatif bakteriler; nafsilinin Salmonella typhimurium tarafndan dar
atlmas)
En sk grlen mekanizma beta laktamaz oluumudur.
Yant - B
30
BLM: 2
BAKTERYOLOJ
1) Aadakilerden hangisi yenidoanda akut bakteriyel menenjit etkenidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pneumoniae
Grup B streptokoklar
Meningokoklar
Kriptokok menenjiti
Haemophilus influenzae
Menenjit etkenleri
Yant - B
2) Aadaki anaerop bakterilerden hangisi, derinin normal florasnda bulunur ve immun direncin azald
durumlarda kana geerek bakteriyemiye neden olur? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Bacteroides fragilis
Peptostreptococcus
Propionobacterium
Clostridium
Veillonella
Propionibacterium sular derinin normal flora yesidir ve plastik ant ve cihazlar bulunuyorsa enfeksiyon meydana
getirebilirler. Propioniobacterium acnes immn yetersizlii olanlarda veya deri btnl bozulduu durumlarda kan
veya beyinomurilik svsndan izole edilebilen enfeksiyonlar meydana getirebilirler.
Bacteroides fragilis, peptostreptococcus, Clostridium sular ye Veillonella ise kolonun (bazen azda da
bulunabilirler) normal flora yesi anaerob bakterilerdir.
Yant - C
3) Aadaki bakterilerden hangisi spor (endospor) yapar? (Nisan - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Pseudomonas aeruginosa
Listeria monositogenes
Bacillus anthracis
Aeromonas hydrophyla
Salmonella typhi
Gram pozitif spor yapan basiller aerob olan Bacillus ile anaerob olan Clostridium sulardr.
Yant - C
4)
Otuz iki yandaki bir kasabn, sol el srtnda 2x1 cm apnda kaln, siyah, kabuklu yara lezyonu olumutur.
Kabuk evresi siyah olup arszdr. Hastada sistemik baka bir patoloji yoktur. Kabuun altndan alnan
eksudann mikroskopik incelemesinde, ok az sayda lkosit ve gram pozitif kapsll basiller gzlenmitir.
En olas tan aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Stafilokoksik piyodermi
Candida piyodermisi
Fare sr hastal
Tinea manum
Deri arbonu
arbon bir hayvan hastaldr, insanlar nadiren enfekte olurlar. Genellikle deriden bular. Yarann tipik zellii
ortas siyah, etrafi demli arsz lezyonlar yapmasdr (malign pstl). Bakteri insan vcudunda kapsll,
besiyerinde ve doada ise sporlu, kapslsz grnmdedir.
Yant - E
31
5) Bir hastann vezikl svsndan alnan materyalin incelenmesinde gram pozitif, zincir yapan basiller ve bol
polimorfonkleer lkosit saptanmtr. Metilen mavisi ile yaplan boyamada basillerin pembe bir kapsl ile
evrili olduu gzlenmitir.
Bu durumda etken olarak ncelikle aadaki bakterilerden hangisi dnlmelidir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Bacillus anthracis
Listeria monocytogenes
Klebsiella pneunonia
Legionella micdadei
Streptococcus pneumoniae
Bacillus anthracis hayvanclk ile uraan kiilerde deri arbonu etkenidir. Deri zerindeki lezyonlardan hazrlanan
preparatlarda organizma kaba yapl, keli sonlanan uzun zincirler yapar.
Bakterinin hem sporu (merkezi) hem de poly-D-glutamik asit yapsnda kapsl vardr. Bakteri direkt hazrlanan
preparatlarda kapsll, besiyerlerinden hazrlananlarda ise sporlu grnmdedir.
Bu soruda Listeria, Klebsiella ve Legionella gram negatif basillerdir. Streptococcus pneumonia ise gram pozitif
diplokoklardr.
Yant - A
6) Aadakilerden hangisi Bacillus anthracisin zellii deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Bakteri tren vagonu veya bambu kam eklinde kaba zincirler yapan gram pozitif, merkezi sporu olan basildir.
Hareketsizdir (B. cereus hareketli).
Klinik rneklerden izole edilen bakteriler kapsll sporsuz, doada ise sporlu kapslszdr. Kanl agarda iyi rer,
ondle sa grnmnde R tipi koloni yapar. Zorunlu aerobdur.
ARB boyama ile sporlar krmz renkte grlr.
Malign pstl etkeni zoonozdur.
Yant - C
7) Aadaki bakterilerden hangisinin kapsl D-glutamik asit polimerlerinden olumutur? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pneumoniae
Neisseria meningitidis
Enterobacter aerogenes
Bacillus anthracis
Streptococcus pyogenes
Kapsl D-glutamik asit yapsnda protein molekllerinden yapl olan bakteri B. anthracis'dir.
Yant - D
8)
Bordatella pertussis
Shiga toksini
E. coli termolabil toksin
Bacillus anthracis
Clostridium botulinum
Protektif antijen
2.
dem faktr
3.
Letal faktr
Yant - D
9)
Biyolojik silah olarak kullanlan arbona kar aadaki antibiyotiklerden hangisini kullanrsnz?
32
A)
B)
C)
D)
E)
Penisilin
Gentamisin
Siprofloksasin
Trimetoprim sulfometaksazol
Kloramfenitol
arbona kar birok antibiyotik kullanlabilir. Ancak nemli olan tedaviye erken balanmasdr. nhalas-yon ile
bulaan arbon dnda penisilin ilk seenektir.
Akcier arbonunda siprofloksasin tercih edilir. Tetrasiklin, klindamisin ve eritromisin de denenebilir.
Yant - C
10) arbon iin aadakilerden hangisi dorudur?
A)
B)
C)
D)
E)
Balangta deri lezyonu stafilokoksik furonkl veya bcek srklar ile karabilir
Pulmoner ve gastrointestinal antraks kronik seyirlidir
Lezyondan aspire edilen materyalde merkezi sporlar olan bakteriler grl
Bakteri polisakkarid kapslldr
Primer hayvan rezervuar tavanlar ve farelerdir
arbon Bacillus anthracis ile meydana gelen bir zoonozdur. Asl tablo deri arbonudur.
Balang lezyonu stafilokok furonkl veya bcek srklarn taklit edebilir. Hastalk tablosunu ekzotoksinleri yapar.
Sistemik hastalklar zellikle pulmoner enfeksiyonlar akut geliimli ve fatal seyirlidir. Bakteri hem kapsll hem de
sporludur. Ancak sporu besiyerlerinde grlr. Bakteri kapsl poli d-glutamik asit yapsndadr. Primer hayvan
rezervuar bykba hayvanlardr.
Yant - A
11) Pirinli yiyecekler ile geen emetik formda besin zehirlenmesi etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus
Salmonella enteritidis
Yersinia enterocolitica
Escherichia coli
Bacillus cereus
Besin zehirlenmesi etkeni olan B. cereus iki farkl tipte ekzotoksin salglar. Bunlardan birisi pirinli yiyeceklerden
geen emetik form besin zehirlenmesi, dieri ise etli (soslu) yiyeceklerden bulaan diyare tipi besin zehirlenmesi
yapar.
Emetik formunda bulant, kusma, abdominal kramplar ve nadiren ishal olur.
Hastalk genellikle 24 saat iinde kendi kendine dzelir. Pirinli yiyecekleri aldktan 1-5 saat iinde balar. Snavda
soru olan bu tipidir.
Diyare formunda ise inkbasyon periyodu 1-24 saattir. Sulu diyareye, abdominal kramplar, ate ve kusma elik
eder. Enterotoksin barsakta sentezlenir.
B. cereus'lu hastalarn dklar bakteriyolojik inceleme asndan yeterli bilgi vermez.
Yant - E
12) in lokantasnda yenen pirinli bir yemei takiben 1-6 saatte ortaya kan, bulant, kusma ve abdominal
kramp ile seyreden besin zehirlenmesi tablosundan sorumlu olan mikroorganizma aadakilerden hangisi
olabilir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Clostridium perfringens
Clostridium botulinum
Bacillus cereus
Vibrio parahaemolyticus
Camplyobacter jejuni
Bacillus cereus pirinli yiyeceklerin ardndan, ksa enkbasyon periyotlu, emetik tarzda kusmayla karakterize bir
besin zehirlenmesi meydana getirir.
Yant - C
13) Gze yabanc cisim kamas sonucunda meydana gelen panoftalmitte muhtemel etken aadakilerden
hangisidir?
A) Staphylococcus aureus
B) Haemophilus influenzae
C) Clostridium perfringens
33
D) Bacillus cereus
E) Bacillus anthracis
B. cereus, travma veya gze yabanc cisim kamas durumlarnda ciddi keratit, endoftalmit ve panof-talmit gibi gz
enfeksiyonlarna sebep olur.
Yant - D
14) Aadaki anaerobik bakterilerden hangisi sporludur?
A)
B)
C)
D)
E)
Actinomyces
Eubacterium
Lactobacillus
Clostridium
Peptococcus
Yant - D
Yap
Gram boyama
Bakteri
Sporlu basiller
Pozitif
Negatif
Clostridium
Yok
Sporsuz basiller
Pozitif
Actinomyces
Bifidobacterium
Eubacterium
Lactobacillus
Propionibacterium
Negatif
Bacteroides Fusobacterium
Pozitif
Peptococcus
Peptostreptococcus
Streptococcus
Negatif
Veillonella
Sporsuz koklar
15) Kolinerjik sinapslarda Ach aa kmasn nleyerek etki gsteren ekzotoksin, aadaki bakterilerden
hangisi tarafndan oluturulur? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Corynebacterium diphtheria
Clostridium botulinum
Clostridium perfringens
Clostridium tetani
Clostridium difficile
Clostridium botulinum anaerobik bakteridir ve ekzotoksini aracl hastalk (botulizm) yapar. Toksin hem
sinapslarda hem de nromuskuler "junction"da asetilkolinin salnmn bloke ederek etkisini gsterir, flask tipte
paraliziler olur.
Yant - B
16) izgili kas paralizilerine yol aan ekzotoksin aadaki hangi bakteriden salnr?
A)
B)
C)
D)
E)
Clostridium perfringens
Clostridium tetani
Clostridium botulinum
Bacillus anthracis
Bordatella pertussis
Clostridium botulinum toksini gastrik epitel hcrelerinden emilir, kan veya lenf dolam ile koliner-jik sinirlere,
onlarn innerve ettii nromuskuler plaa getirilir, endositoz ile plaa girer ve asetilkolin dearjn nleyerek
izgili kas paralizilerine yol aar.
Yant - C
17) Clostridium botulinum besin zehirlenmesinde aadaki klinik bulgulardan hangisi grlmez?
A)
B)
C)
D)
E)
Ate
Yutma gl
ift grme
Midriasis
Dispne
34
Grme ile ilgili bulgular (gz kaslarnda koordinasyon bozukluu, ift grme, diplopi, midriyazis), yutma gl,
konuma bozukluu ilk bulgulardr.
Bulber paralizi, solunum paralizisi ve kardiyak arrest ileri dnemlerde lmle sonulanabilir. lme kadar hastann
bilinci yerindedir. Ate yoktur, gastrointestinal sistem bulgular bulunmayabilir.
Yant -A
18) nsanda ekzotoksini ile enfeksiyon yapan mikroorganizma aadakilerden hangisidir? (Eyll-2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pneumonia
Neisseria meningitidis
Klebsiella pneumonia
Haemophilus influenzae
Clostridium tetani
Clostridium tetani toprakta ve hayvan dklarnda bol miktarda bulunabilen bir bakteridir. Tetanus etkenidir.
Hastaln tetanospazmin ve tetanolizin denilen ekzotoksinleri aracl ile yapar.
Yant - E
19) Clostridium tetani'nin en nemli portal giri kaps aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Deri
Gastrointestinal sistem
Solunum sistemi
Genital sistem
Nasal yol
Clostridium tetani hem dkda hem toprakta bol miktarda bulunur. nsanlara bulamas tetanojen yaralar denilen
kanlanmas bozulmu, byk travmalar sonucunda deri yolu ile olur.
Yant - A
20) Tetanoz geliimi iin aadakilerden hangisi hazrlayc faktr deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Clostridium tetani sporlarnn germinasyonu iin nekrotik dokularn olmas, dokularn kanlanmasnn bozulmas ve
ortamda kalsiyum bulunmas gerekmektedir. nsan vcudunda, bu zellikleri tayan dokulara tetanojen dokular
denir. Anatomik boluk braklarak stre edilmi, yabanc cisim ve koagulum ieren lezyonlar, iyi irrige ve debride
edilmemi yara ve yanklar tetanojen dokulardr.
Ortamda oksijeni iyi kullanan bakteriler (S. aureus, Pseudomonas) bulunuyorlarsa oksijen tketimi hzlanr ve
remeleri daha kolaylar.
Spesifik etkilerini tetanospazmin ve tetanolizin isimli ekzotoksinleri aracl ile yaparlar.
Yant - D
21) Aadakilerdene hangisi Jeneralize tetanoz bulgusu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Trismus
Ektima gangrenozum
Risus sardonikus
Opistotonus
Ate yoktur, bilin aktr
Jeneralize tetanoz: En bilinen tablodur. Yara yerinde ar, rahatszlk hissi prodromal belirtilerdir, ilk kaslmalar yara
yerinde balar.
lk tutulan kas masseter kasdr. Trismus geliir, olgunun seyri boyunca, hatta iyileme sonrasnda aylarca sren
en uzun seyirli bulgudur. Daha sonra dier yz kaslar da tutulur donuk yz (risus sardonicus) grlmeye balanr.
Bunu izleyen dnemde, nbetler esnasnda paravertebral adele spazmna bal olarak hastann gvde ve ba
hiperekstansiyon, kollar fleksiyon, bacaklar ise ekstansiyon halini alr (opistotonus).
Kaslmalar enerjiden bamszdr, eller hibir zaman hastala katlmaz, hastann bilinci terminal dneme kadar
aktr.
35
Otonom sinir sistemi tutulumuna bal olarak terleme, taikardi, aritmiler ve arteriyel kan basnc oynamalar
grlr. Sfinkter spazm nedeniyle konstipasyon ve idrar retansiyonu grlr.
Ate yoktur. Ancak baka bir enfeksiyon varlnda veya lme yakn dnemlerde gelien aspirasyon pnmonisi gibi
sekonder enfeksiyonlara bal olarak ate ykselir.
Kaslmalar, zaten hiperirritabl haldeki hastann d uyaranlarla her uyarlnda geliir. Ar olgularda konvlsiyonlar
gzlenir.
Yant - B
22) Clostridium perfiringens gastroenteritinden sorumlu olan toksin aadakilerden hangisidir? (Eyll - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Alfa toksin
Beta toksin
Enterotoksin
Nrominidaz
Delta toksin
Etli yiyeceklerin zerinde reyebilen C. perfrin-gens'in gl enterotoksini besin zehirlenmesi yapar. Jejunum ve
ileumdan hipersekresyon ile ka-rakterize ishal grlr. Tip A'nn salglad alfa toksin lesitinazdr. Hcre
membranndaki lesitini paralar.
Teta toksin hemolitik ve nekrotizan etkiye sahiptir ancak lesitinaz deildir.
DNAaz ve hiyaluranidaz, bir kollajenazdr. Subku-tan dokularn kollajen tabakasn ve kaslar sindirirler.
Nekrotizan enteritten C tipi bakterinin salglad beta toksin sorumludur.
Yant -C
23) Clostridium perfringens miyonekrozundan sorumlu olan toksin aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Alfa toksin
Beta toksin
Enterotoksin
Nraminidaz
Delta toksin
Clostridium perfringens Tip A'nn salglad alfa toksin, lesitinazdr. Hcre membrannndaki lesitini paralar.
Teta toksin hemolitik ve nekrotizan etkiye sahiptir, ancak lesitinaz deildir.
DNAaz ve hiyalronidaz bir kollajenazdr, subku-tan dokularn kollagen tabakasn ve kaslar sindirir.
C. perfringens'in baz sular gl enterotoksin retir. zellikle etli yiyeceklerde oluan bu toksin jejunum ve
ileumdan hipersekresyon yapar, bylece 6-18 saatte ortaya kan, ar su ve elektrolit kayb olan diyareler
grlebilir. Hastalk bu haliyle B. cereus besin zehirlenmelerine benzer.
Yant - A
24) Antibiyotie bal kolit etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Clostridium difficile
Salmonella typhi
Pseudomonas aeruginosa
Bacteroides fragilis
Shigella sonnei
Clostridium difficile antibiyotie bal kolit (ps-do-membranz kolit) etkenidir, iki tip toksin retir. Bu
mikroorganizma yenidoanlarn barsak florasnda %50 orannda bulunur. Bu oran iki ya civarnda %4'lere der.
Antibiyotikler (zellikle ampisilin, klindamisin ve sefalosporinler) ile kemoteraptikler bakteri kolonizasyonunun
artmasn salarlar.
Orta derecede diyareden toksik megakolona kadar deien klinik tablo geliebilir.
Sklkla ate vardr, karakteristik zellii pseudomembranlar bulunmasdr.
Yant -A
25) Antibiyotie bal ishal yaknmas olan bir hastann dksnda yaplan kltrde Clostridium difficile
retilmitir.
Bu hastada kesin tan koymak iin aadaki testlerden hangisi yaplmaldr? (Eyll - 2005)
A) Lam aglutinasyon
36
B)
C)
D)
E)
Koaglaz pozitiflii
Katalaz pozitiflii
Kolonileri beta hemoliz yapar
Mannitol paralar
Novobiosine duyarldr
Koaglaz pozitiftir
Mannitol paralamas
Novobiosin'e duyarll
Yant - B
27) mmunglobulinlerin Fc ksmna balanarak opsonizasyon ve fagositozu nleyen stafilokok antijeni
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Stafilokinaz
Koaglaz
Lipaz
Protein A
Katalaz
Staphylococcus aureus'ta peptidoglikan tabakaya bal halde bulunan Protein-A, Ig G'lerin (lgG3 hari) Fc ksmna
affinite gsterir ve antikoru tersinden balar. Opsonizasyon ve fagositozu nler, kemotaktik, komplemana kar
etkinlik gsteren bir proteindir.
Protein A baz aglutinasyon testlerinde tan yntemi olarak kullanlabilir (koaglutinasyon).
Yant - D
28) Katalaz pozitif, spratif enfeksiyonlar yapan, beta hemolitik kok aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus viridans
Streptococcus agalactiae
Staphylococcus aureus
Staphylococcus saprophyticus
Staphylococcus epidermidis
Yant - C
Bakteri
nemli bilgiler
S. aureus
Katalaz pozitif, koaglaz pozitif, beta hemolitik, yzeyinde protein A bulundurur, spratif enfeksiyonlar yapar.
S. epidermidis
Katalaz pozitif, koaglaz negatif, beta hemoliz yapmaz, novobiosine duyarl, normal deri floras bakterisi
S. saprophyticus Katalaz pozitif, koaglaz negatif, beta hemoliz yapmaz, novobiosine direnli, riner sistem enfeksiyonlar etkeni
29) Stafilokoklarn hcre duvarnda bulunan, gliserol veya ribitol fosfat polimerlerinden oluan antijenik yap
aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
Protein A
Teikoik asit
Kapsl
Lkosidin
37
E) Lipopolisakkarid
Stafilokoklarn hcre duvar zerinde bulunan polisakkarid ve protein oluumlu antijenik yaplar kapsl, hcre
duvar proteinleri, peptidoglikan teikoik asit kompleksi, protein A'dr.
Teikoik asit gliserol veya ribitol fosfat polimerlerinden yapl peptidoglikan balardr ve antijenik olabilir.
Antiteikoik asit antikorlar jel difzyon yntemi ile S. aureus'a bal endokarditli hastalarda tespit edilebilir.
Yant - B
30) Staphylococcus aureus'un antifagositik antijeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Fibronektin
M proteini
Protein A
Mrein
Hyaluronidaz
Staphylococcus aureus'un protein A's antikorlar Fc ksmndan balayarak opsonizasyonu nler. Bu ilem
sonucunda bakterinin zeri antikor ile kaplanr, bylece fagositer hcreler tarafndan alglanamaz ve antifagositik
zellik gsterir.
Yant - C
31) Ksa enkbasyon periyotlu besin zehirlenmesi etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Salmonella typhi
Yersinia enterocolitica
Staphylococcus aureus
Vibrio cholerae
Vibrio parahaemolyticus
Staphylococcus aureus enterotoksini: Isya, 30 dakikadan az kaynatmaya direnlidir. Bu nedenle zellikle portr
olan gda reticilerinin kontamine ettii krema ve mayonez gibi besinlerle bulaan besin zehirlenmeleri yapar.
Ksa enkbasyon periyotlu (1/2 - 6 saat) besin zehirlenmesi etkenidir.
Alt tipi vardr (A-F). Enterotoksinler sya ve sindirim enzimlerine direnlidir.
Enterotoksin-A, emetik besin zehirlenmesinden sorumlu olan etkendir. N. vagus'u, sempatik sinirleri ve mide
mukozas reseptrlerini irrite ederek gastralji, bulant ve kusmaya yol aar. Ate, ishal, karn ars gibi belirtiler
yoktur.
Enterotoksin-B ise stafilokoksik psdomembranz enterooi aar.
Yant -C
32) Aadakilerden hangisi Staphylococcus aureus enzimi deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Lipaz
Beta laktamaz
Hiyalronidaz
Katalaz
Lesitinaz C
Koaglaz: Plazmay koagle etme zelliindedir; fibrinojeni fibrine dntrr. Bakteri bu enzim sayesinde
evresini fibrin tabakas ile sararak savunma elemanlarndan korunur. Koaglaz retimi bakterinin patojenitesini
gsterir.
Stafilokinaz (fibrinoliz)
Penisilinaz (beta laktamaz): Betalaktam halkasnn siklik amid ban hidrolize eder. Bakterilerin %70'inden
fazlas byledir. Beta laktamaz enzimleri penisilin ve birok birinci kuak sefalosporinleri inhibe eder. Byle
sulara metisilin rezistan S. aureus denir (MRSA).
38
A)
B)
C)
D)
E)
Vibrio
E.coli toksini
Difteri
Clostridium perfiringens toksin a
Toksik ok sendromu toksini 1
Enterotoksin
Lkosidin
Tetanolizin
TSST 1
Eksfoliatif toksin
S. aureus endokarditi en sk grlen stafilokok endokarditidir. zellikle trikspid kapak tutulur. Sepsis tablosu
iinde septik pulmoner emboliler yapar.
Tedavide kapak replasman yaplmal ve mutlaka antistafilokoksik antibiyotikler ile tedavi edilmelidir.
Yant - B
36) Akut hematojen osteomyelit tans konulan hastann kan kltrnden hangi bakterinin remesini
beklersiniz?
A)
B)
C)
D)
E)
Proteus mirabilis
Streptococcus faecalis
Staphylococcus epidermidis
Staphylococcus aureus
Escherichia coli
Staphylococcus aureus osteomiyelit ve septik artritin en sk karlalan etkenidir. Hem travmatik hem de hematojen
yaylm gsterebilir.
Yant - D
37) ntravenz uyuturucu bamllarnda gelien endokarditte etken aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus viridans
Staphylococcus aureus
Staphylococcus epidermidis
Streptococcus pyogenes
Staphylococcus saphrophyticus
Primer S. aureus bakteriyemisi insline bal diyabette ve kateter varlnda grlr. Hastalarn ounda
enfeksiyon hastanede yaplan cerrahi veya damar ii giriimden sonra geliir.
39
Genelde riner sistem, akcier veya GS'den kaynaklanr. Mortalitesi yksektir, metastatik organ tutulumu yaklak
%90 olguda grlr.
Endokardit gelimise mortalitesi % 50'dir. ntravenz uyuturucu bamllarnda sk geliir. Trikspid kapak
tutulumu daha fazladr.
Yant - B
38) Staphylococcus saphrophyticus en sk aadaki hastalklarn hangisinden sorumludur?
A)
B)
C)
D)
E)
Ritter sendromu
Toksik ok sendromu
Enterit
riner enfeksiyon
Tifs
nemli bilgiler
S. aureus
Katalaz pozitif, koaglaz pozitif, beta hemolitik, yzeyinde protein A bulundurur, spratif enfeksiyonlar
yapar.
S. epidermidis
Katalaz pozitif, koaglaz negatif, beta hemoliz yapmaz, novobiosine duyarl, normal deri floras bakterisi
S. saprophyticus
Katalaz pozitif, koaglaz negatif, beta hemoliz yapmaz, novobiosine direnli, riner sistem enfeksiyonlar
etkeni
39) Diz cerrahisi sonrasnda str alannda ciddi piyojenik enfeksiyon gelien 54 yandaki erkek hastada, beta
hemolitik, katalaz pozitif, koaglaz pozitif, gram pozitif koklar izole ediliyor.
Etken aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Moraxella catarrhalis
Staphylococcus aureus
Staphylococcus epidermidis
Streptococcus agalactiae
Streptococcus pyogenes
Yant - B
40) Ventilatr kullanan hastalarda erken dnemde gelien nosokomial pnmoninin en olas etke-ni
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Haemophilus influenzae
Streptococcus pneumoniae
Proteus mirabilis
Metisiline direnli S.aureus
Pseudomonas aeruginosa
Penisilinaz (beta laktamaz), beta laktam halkasnn siklik amid ban hidrolize eder. S. aureus'larn %70'inden
fazlas byledir. Beta laktamaz enzimleri penisilin ve birok birinci jenerasyon sefalosporinleri inhibe eder. Byle
sulara metisilin rezistan S. aureus denir (MRSA).
Ventilatr kullanan hastalarda gelien enfeksiyonlarda en sk tespit edilen etkenler erken dnemde (1-2 hafta iinde)
MRSA, daha ileri dnemde ise P. aeruginosa'dr.
Yant - D
41) Kateterlere bal olarak gelien sepsis tablosunun tans kandan hangi mikroorganizmann retilmesi ile
konulur?
A)
B)
C)
D)
E)
Proteus mirabilis
Streptococcus faecalis
Staphylococcus epidermidis
Klebsiella pneumoniae
Escherichia coli
Uzun sreli kateteri bulunan hastalarda gelien sepsislerde koaglaz negatif stafilokoklar akla gelir. Damar iine
yaplan injeksiyonlarn ardndan sepsis geliiyor ise ilk dnlecek bakteri S. aureus'tur.
40
Yant - C
42) Grup A Streptokoklarn karakteristik zellii aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Bakteri kapslnn ana yaps sudur. Dier ksm genellikle polisakkariddir. Farkl olarak B. anthra-cis'de protein, S.
pyogenes'de ise hyaluronik asit yapsnda kapsl vardr.
Yant - E
43) Aadakilerden hangisi servikal adenitlerin en nemli etkenidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Hyaluronik asit
M proteini
Lipoteikoik asit
Grup spesifik kapsl
Protein A
Birok S. aureus suunun hcre duvar komponenti olan Protein A, Ig G3 hari dier Ig G'leri Fc ksmndan balar.
Yant - E
45) Aadakilerden hangisi Streptococcus pyogenes'in hcre d salglarndan biri deildir? (Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Beta laktamaz
Streptolizin
Fibrinolizin
Pirojenik ekzotoksin
Hyaluroinidaz
Streptolizin S
Difosforidin nukleotidaz
Streptokinaz
Streptodornaz
Pertussijen toksin
41
DNAaz (Streptodornaz): DNA'y depolimerize eder, ortam akclatrr. Yapklk almas, irinin koyuluunu ama
gibi amalarla kullanlr.
Hyalronidaz: Yaylm faktrdr. Derialt enjeksiyonlarnn yaylmas iin kullanlr. Hyalronidaz reten sularn
enfeksiyonlarnda serumda spesifik antikorlar tespit edilebilir.
Eritrojenik (pirojenik ekzotoksin) toksin: A grubu beta hemolitik streptokoklarda bulunur. A, B ve C olmak zere
ayr antijenik tipi vardr. En sk A tipi grlr. Dier ekzotoksinlerden farkl olarak sya direnlidir. Bunu retenler
lizojenik formlardr. Kzl ve Streptokoksik toksik ok sendromu hastalklarndan sorumludur. Pirojenik, sitotoksiktir,
endo-toksinlerinin etkisini potansiyalize eder.
Yant - E
47) Aadakilerden hangisi streptokok trleri tarafndan retilen enzimlerden biri deildir? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Fibrinolizin
Katalaz
Hiyalronidaz
Difosfopiridin nukleotidaz
Hemolizin
Puerperal sepsis
Farenjit
Toplum kaynakl pnmoni
nfektif endokardit
Akut glomerulonefrit
Streptococcus pyogenes in
Spratif enfeksiyonlar
Farenjit, kzl (scarlet fever), erizipel, streptokokal toksik ok sendromu, piyodermi, puerperal sepsis, Akut infektif
endokardit, pnmoni, lenfanjit, sepsis
Akut glomerulonefrit
Yant - E
49) Aadaki streptokoklardan hangisi nazofarenks ve gastrointestinal sistemin normal flora eleman olup %1520 gebede vaginal florada kolonize olarak neonatal menenjite neden olabilir? (Eyll - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
S. pyogenes
S. salivarius
S. agalactiae
S. pneumonia
S. viridans
Streptococcus agalactiae grup B streptokoklardr. Kadn genital organlarnn normal flora yesidir ve yenidoan
sepsis ve menenjiti yaparlar.
Yant -C
50) Vajinal yolla yeni domu bir kz bebekte, yksek ate ve ense sertlii bulgular saptanmtr. Beyin omurilik
svsnn mikroskopik incelemelerinde bol miktarda ntrofil ve Gram (+) koklar grlmtr.
Bu durumda, etken olarak ncelikle aada-kilerden hangisi dnlmelidir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus
Listeria monocytogenes
Grup B Streptokoklar
Meningokoklar
Peptostreptokoklar
Grup B Streptekoklar kadnlarn ortalama %15-20 sinin vajen florasnda bulunan bakteridir. Vajinal doum yapan
kadnlarn bebeklerinde gelien sepsis ve menenjitlerde en sk karlalan bakteridir.
42
Yant - C
51) CAMP testi hangi bakterinin ayrc tansnda kullanlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus
Streptococcus viridans
Streptococcus agalactiae
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pyogenes
Streptococcus agalactiae fakltatif gram pozitif diplokoklardr. Koyun kanl agarda dar bir beta hemoliz zonu olan
gri-beyaz koloniler yaparlar.
erdikleri CAMP faktr ile S. aureus'un hemoliz yeteneini artrr, CAMP testi (+)'dir.
Hippurat hidrolize ederler.
Yant -C
52) Yenidoan menenjitlerinin, sepsisinin en nemli etkenlerinden birisi olduu kabul edilen bakteri
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pyogenes
Streptococcus agalactiae
Streptococcus sanguis
Streptococcus mutans
Streptococcus pneumoniae
Viridans streptokoklar
Enterokok
Staphylococcus epidermidis
Staphylococcus aureus
Escherichia coli
Viridans streptokoklar st solunum yollarnn ve az iinin normal flora bakterisidir. Oral travmalar sonucunda kan
dolamna geer.
Anormal kalp kapa olanlarn balca endokardit etkenidir.
Yant - A
54) Aadaki streptokoklardan hangisi orofarenksin normal flora eleman olup subakut bakteriyel endokarditin
en sk etkenlerinden birisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
S. pyogenes
S. salivarius
S. agalactica
S. pnmonia
S. viridans
43
D) Viridans streptokoklar
E) Streptococcus agalactiae
Endokardit etkeni olan hemokltrde hemoliz yapmayan, optokine direnli, safrada erimeyen, safra-esklin testi
negatif, %6.5'lik NaCI'de remeyen, katalaz negatif ve gram pozitif koklar viridans grubu streptokoklardr.
Enterokoklar %6.5'luk NaCI'de rerler, s. pneumoniae alfa hemolitik, s. pyogenes ve s. agalactiae ise beta
hemolitiktir.
Yant - D
56) Beyin apsesi gelien bir hastann yksnden, yaknmalarnn balamasndan bir ay nce di ektirdii
reniliyor.
Bu klinik tabloya aadaki mikroorganizmalardan hangisinin yol ama olasl en yksektir? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Pseudomonas
Stafilokoklar
Mycoplasma
Gram(-) enterik basiller
Anaerob streptokoklar
Anaerobik streptokoklar (Peptostreptococcus) kadn genital organlar, az ve barsaklarn normal flora bakterisidir.
Bacteroides bata olmak zere dier anaeroblar ile birlikte beyin, kalp, akcier, abdomi-nal ve pelvik spratif
enfeksiyonlar meydana getirirler.
Yant - E
57) C reaktif protein hangi bakterinin M proteini ile reaksiyon verir?
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus viridans
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pyogenes
Streptococcus agalactiae
Streptococcus mutans
CAMP testi
Optokin testi
Basitrasin testi
%6.5'luk NaCI'de reme
Kapsl ime testi
Pnmokoklar kanl agarda alfa hemoliz yaparlar. Bu zellikleri ile viridans streptokoklara benzerler. Ayrm iin
optokin testi kullanlr.
Pnmokok tans konulmu bir bakterinin tip tayini ise kapsl ime testi ile konulur.
Yant - B
59) Atipik pnmoni klinik tans alm bir hastada aadaki bakterilerden hangisinin olma olasl en dktr?
(Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Legionella pneumophila
Streptococcus pneumoniae
Mycoplasma pneumoniae
Chlamydia pneumoniae
Coxiella burnetti
44
Mycoplasma pneumoniae
Chlamydia pneumoniae
Chlamydia psittaci
Legionella pneumophila
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pneumoniae'nn toksini yoktur. Enfeksiyon normal flora bakterileri aracl ile meydana gelir.
Alveoler arala gelen bakteriler burada rerler. Ortama ntrofillerin migrasyonu sonucunda kanl ve prlan bir
eksda birikir, balgamn yapsn oluturur. Ani balayan titreme-ate ykselmesi, kanl prlan balgam, gs
ars ile beliren tipik pnmoni bulgularnn yannda menenjit, endokardit ve septik artrit komplikasyonu ile de
seyredebilir.
Aspirasyon sonrasnda gelitii iin lokalize ve alveoler aral ilgilendiren bir enfeksiyondur. Lober pnmoni yapar.
Risk gruplarnda bronkopnmonide gelimektedir.
Splenektomisi olan hastalarda ar enfeksiyonlar geliebilir.
Yant - E
61) Aadakilerden hangisi toplumdan edinilmi pnmoni tans alan bir hastann hastaneye yatrlmas
asndan deerlendirme kriterlerinden biri deildir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Toplumdan kazanlm pnmonilerde hastalk ciddi ise ve risk faktrleri bulunuyor ise hastalar hospitalize edilmelidir.
Hastalarda baka organ tutulumunun varl,
mmunsupresyon,
Hipotansiyon,
Multilober tutulum,
Plevral efzyon,
Taikardi,
Hipoksi,
Asidoz,
Elektrolit anormallii,
Lkopeni (lkosit saysnn 4.0/mm3 altnda olmas) veya lkositoz (lkosit saysnn 20000/ mm3 zerinde
olmas) ciddi pnmoni bulgulardr ve hastalarn hospitalize edilmeleri gerekir.
Yant - C
62) Aadakilerden hangisi atipik pnmoni etkeni deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Chlamydia psittaci
Streptococcus pneumoniae
Coxiella burnetti
Legionella pneumophila
Chlamydia pneumoniae
Virsler,
Legionella pneumophila
45
A)
B)
C)
D)
E)
Pnmokoklarn penisilin direnci dier gram pozitif bakterilerdeki gibi beta laktamaz enzimine bal deil, penisilin
balayan proteinlerindeki yapsal deiikliklere baldr.
Yant - E
64) Rekrren menenjit etkeni bakteri aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Neisseria meningitidis
Streptococcus pneumoniae
Staphylococcus aureus
Staphylococcus epidermidis
Pseudomonas aeruginosa
Streptococcus pneumoniae paranazal sinzit ve otitis media olgularnn en sk nedenidir. Kafa taban krklar,
mastoidit kaynakl (otojen) veya kafa iine itiraklere yol aan anatomik patolojiler nedeniyle gelien tekrarlayan
menenjitlerde ve erikin yata karlalan akut prlan menenjitlerde ilk sray alan etkendir.
Yant - B
65) Enfeksiyonlarnda enterotoksin ve endotoksinlerin rol olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pneumoniae
Pseudomonas aeruginosa
Shigella dysenteriae
Salmonella typhimurium
Vibrio cholerae
Streptococcus pneumoniae'n\n ekzotoksinleri ve gram pozitif olduklar iin endotoksinleri yoktur Enfeksiyonlarn
kendisi yaratr.
Yant - A
66) Normalde nazofarinks mukozasnda bulunan immn yetersizlii olanlarda sinzit, otit, bronit, pnmoni
yapan, beta-laktamaz ve DNA az ieren bakteri hangisidir? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Acinetobacter
Neisseria sicca
Neisseria lactamica
Neisseria flaveskum
Moraxella catarrhalis
Moraxella catarrhalis st solunum yollarnn normal florasnda bulunan bakteridir ve ara sra bakteriyemi,
endokardit, konjunktivit, menenjit, pnmoni yapabilir.
Sularn ou penisiline duyarldr, ancak Moraxella catarrhalis beta laktamaz retir.
Yant - E
67) Neisseria gonorrhaea'nn enfeksiyon oluturmasnda rol oynayan en nemli virlans faktr aadakilerden
hangisidir? (Eyll -2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Kapsl
Flajella
Ekzotoksin
Pili
Koaglaz
Gonokoklarn birok serotipleri bulunur. Ancak sadece fimbrial (pili) olanlar patojendir.
Yant - D
68) En ksa inkbasyon sreli cinsel yolla bulaan hastalk aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Gonore
Herpes genitalis
AIDS
Genital siil
46
E) Lenfogranuloma venerum
Gonore, en ksa inkbasyon sreli cinsel yolla bulaan hastalktr. Enfekte kii ile bir tek temas sonucu bulama;
kadnlar iin % 50 iken, erkekte % 20'dir.
Neisseria gonorrhaea yalnzca insanda hastalk oluturur. Intraselller enfeksiyon yapar.
Mukozalara tutunmada fimbrialar, toksisitesinden endotoksinleri sorumludur.
Meningokoklar ve pnmokoklar gibi, ierdikleri Ig A1 Proteaz ile Ig A'y paralarlar.
Yant - A
69) Fimbrial bir Neisseria gonorrhoeae mutasyon ile fimbriasz hale geliyor. Bu mutasyonunun sonucunda
aadakilerden hangisini beklersiniz?
A)
B)
C)
D)
E)
Gram negatif diplokoklardan; meningokoklar gonokoklardan ayran nemli zelliklerden birisi kapsldr. Kapsl
antifagositik zellii ile virlansn artrr ve meningokoksemi geliir.
Meningokoklarn serolojik tiplendirmesinde kapsl antijenleri kullanlr. Bu antijenler alarda da kullanlr (A, B, C,
W135). Lateks aglutinasyon ynteminde kullanlan antijenler de kapsle aittir.
Kapsln antibiyotik direnci ile ilikisi yoktur.
Yant - D
71) Meningokoksik menenjitli bir hastann beyin omurilik svsnn gram yaymasnda aadakilerden hangisi
gzlenir?
A)
B)
C)
D)
E)
Neisseria menengitidis kapsll, gram (-) diplokoktur. Mikroaerofilik ortamda iyi rer. Maltoz (+) olmas ile
gonokoklardan ayrlr.
Fizik-imik d etkenlere kar ok hassastr ve bu nedenle kltrleri karanlkta tutulur.
Yant - C
72) Ernst Babes metakromatik boyanan cisimcikler hangi bakterinin sitoplazmasnda gsterilebilirler?
A)
B)
C)
D)
E)
Neisseria gonorrhaea
Salmonella typhi
Corynebacterium diphtheriae
Staphylococcus aureus
Bordatella pertussis
47
73) Aadaki enfeksiyonlardan hangisi lizojenik bir bakteri tarafndan oluturulur? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Bomaca
Difteri
Tberkloz
Sifiliz
Tifo
Corynebacterium diphtheriae primer insan patojenlerinden birisidir. Solunum sistemi, yaralarda veya deri zerinde
enfeksiyon meydana getirirler. Yaylrn damlack enfeksiyonu eklindedir.
Patojenitesini toksinleri aracl ile gsterir. Toksin etkisini elongasyon faktr 2 inhibisyonu yoluyla gsterir.
Toksin reten sularn corynephage beta faj denilen bir faj aracl ile enfekte olduklar gsterilmitir.
Yant - B
74) Difteri toksininin etki mekanizmas, aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Difteri toksininin A fragman elongasyon faktr 2 (EF2) inaktivasyonu aracl ile polipeptid zincirlerin elongasyonunu
inhibe eder.
Yant - A
75) Corynebacterium diphtheria tayclnn tedavisinde Nk tercih edilecek antibiyotik aadakilerden
hangisidir? (Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Eritromisin
Kloramfenikol
Rifampin
Trimetoprim-sulfametaksozol
Sulbaktam-ampisilin
Streptococcus pneumoniae
Neisseria gonorrhoeae
Ricketsia ricketsi
Pseudomonas aeruginosa
Shigella sonnei
Chlamydia trachomatis ve Neisseria gonorrhaea lenfatik iletim ile, perihepatite yol aabilirler (Fitz-Hugh-Curtis
sendromu).
Karacier enzimlerinde hafif bir ykselme grlr. Sarlk yoktur.
Yant - B
77) Difteriye kar kiilerin immn yant hangi test ile llr?
A)
B)
C)
D)
E)
Schick testi
Dick testi
Schultz Charlton testi
Wright testi
Sabin Feldman boya testi
Corynebacterium diptheria psdomembranlarla karakterize lokal enflamasyon yapar. Toksine kar gelien
antikorlar B parasn inhibe ederler, bylece konak hcreye tutunmay nlerler. Kiilerin immun yant Schick testi
ile llr.
Yant -A
78) Kontamine yiyeceklerden bulaan ar meningoensefalit, sepsis, dk, erken ve l doum yapabilen gram
(+) basil hangisidir? (Nisan - 1998)
48
A)
B)
C)
D)
E)
Listeria monocytogenes
Brucella
Bacteroides fragilis
Clostridium perfringens
Yersinia enterocolitica
Listeria monocytogenes peynir ve sebzeler gibi yiyeceklerin yenmesi ile bular. Barsaklardan kana kararak sepsis
yapar. ntrauterin enfeksiyonlar meydana gelebilir. mmnsupresyondakilerde meningoensefalit yapar.
Yant - A
79) Meningoensefalit tans konmu bir hastann beyin omurilik svsnda direk boyamada gram (+) pozitif
basiller gzlenmitir. Alnan rnein kanl agara ekilmesi sonucunda beta hemoliz yapan oda scaklnda
hareketli 37C'de hareketsiz gram pozitif basillerin redii saptanmtr.
Etken byk olaslkla aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Corynebacterium jeikeium
Erysypelothrix rhusiopathiaea
Bacillus cereus
Lactobacillus
Listeria monocytogenes
Listeria monocytogenes immn yetersizlii olanlar, kk ocuklar ve yallarda meningoensefalit etkeni gram
pozitif bakteridir. Bakteri 22C'de hareketli, 37C'de ise hareketsizdir. Bu zellii ile difteroidlerden ayrlr.
Yant - E
80) Granulomatozis infantiseptica etkeni bakteri aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Corynebacterium diphtheriae
Pseudomonas aeruginosa
Klebsiella pneumoniae
Listeria monocytogenes
Mycobacterium tuberculosis
Listeria enfeksiyonlarnn iki klinik tipi vardr. Bunlardan birincisi fetus ve yenidoanlarda meydana gelen
granulomatozis infantiseptica, dieride zellikle renal transplantasyon hastalarnda (immun sprese yetikinlerde)
meydana gelen sepsisdir.
Organizma hayvanlar, bitkiler ve toprakta yaygn olarak bulunur. nsanlara hayvanlardan direkt temas veya pastrize
edilmemi stlerle, kontamine sebzeler ile bular.
Patogenezini mononkleer fagositik hcrelere invazyon ile yapar. Hcresel immnite korunmada daha nemlidir.
Yant - D
81) Aadaki bakterilerden hangisi, yenidoanda granulomatozis infantiseptika'ya neden olur? (Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Bacillus anthracis
Erysipelothrix rhusiopathiae
Corynebacterium urealyticum
Listeria monocytogenes
Rhodococcus equi
Listeria monocytogenes
Yenidoanlarda ve immn yetersizlii olanlarda menenjit ve sepsis etkenidir.
Corynebacteriumlar gibi V ve L eklinde kk gram pozitif basillerdir. Hareketli olmas ile ayrlr. Kanl agarda
kolonileri dar bir beta hemoliz zonu yapar.
49
Oksidaz negatiftir
Klebsiella ve Shigella dnda hareketsizdirler
Laktoz negatif olanlar patojendir
Katalaz pozitiftirler
Nitratlar nitritlere indirgerler
Oksidaz (-)lerdir.
Yant - B
84) Aadakilerden hangisi Salmonella typhi'nin Enterobacteriocea grubu bakteriler ile ayrc tansnda
kullanlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Gram boyama
Glukoz pozitiflii
H2S pozitiflii
Oksidaz negatiflii
Hareket
Oksidaz negatiftirler
Laktoz negatif olanlar iinde Salmonella typhi H2S pozitiflii ile dierlerinden ayrlr.
Yant - C
85) Aadakilerden hangisi kanl diyare yapar?
A)
B)
C)
D)
E)
ETEC
EHEC
EPEC
Bacillus cereus
Staphylococcus aureus
Bacillus cereus ve Staphylococcus aureus besin zehirlenmeleri kusma ile karakterize emetik formdadr. ETEC ve
EPEC ise zellikle ekzotoksinlere bal kolera benzeri sulu ishaller yaparlar.
EHEC ise E. coli'nin 0157:H7 suunun ekzotoksinini aracl ile zellikle kanama diyatezleri ile seyreden
dizanterik formda bir ishal yapar.
Yant - B
50
86) Serumda Vi antikoru bulunan bir kii, aadaki Salmonella cinsi bakterilerden hangisinin taycs olabilir?
(Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Salmonella paratyphi A
Salmonella typhi
Salmonella choleraesuis
Salmonella paratyphi B
Salmonella typhimurium
Tifo etkeni olan Salmonella typhi'nin kapsler K antijenine Vi (virlans) antijeni denir.
Yant - B
87) Aadakilerden hangisi, Salmonella typhi'de (Vi) antijeninin zelliklerinden biridir? (Eyll -2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Vi antijeni Salmonella typhi'nin kapsl antijenidir. Polisakkarid yapdadr. Kaln kapsl hcre duvarnn st
tabakasnda bulunan O antijeninin zerini kaplayarak antikorlar ile aglutinasyonunu nleyebilir.
Yant - D
88) Salmonella typhi'nin Vi antijeni bakterinin hangi organelidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Fimbria
Flajella
Kapsl
D membran
Periplazmik aralk
Somatik 0 antijeni: Isya direnli, formole duyarldr. Polisakkarid yapsnda olduu iin organizmada IgM
yapsnda antikorlarn olumasna sebep olur. Akut enfeksiyon gstergesidir.
K kapsl antijeni (Vi yzey Ag): E. coli ve Klebsiella gibi kapsll enterik bakterilerde bulunur, polisakkarid
yapdadr.
Virlans ile ilikilidir, fagositozu ve antikor balanmasn nlerler. Vi Ag'i Salmonella typhi'nin K Ag'idir.
Vi antijenine kar olumu antikorlarn gsterilmesi salmonella tarama testi olarak kullanlabilir.
Yant -C
89) Aadakilerden hangisinde Herxheimer reaksiyonu grlmez?
A)
B)
C)
D)
E)
Salmonella typhi
Treponema pallidum
Listeria monocytogenes
Borrelia recurrentis
Escherichia coli sepsisi
Herxheimer reaksiyonu dolama geen gram negatif basillerin antibiyotiklerin etkisi ile paralanmas ve kana
dklen lipid A'nn endotoksik aktivitesi gstermesidir.
Listeria monocytogenes gram pozitif bakteri olmas nedeni ile endotoksin etkisi gsteremez.
Yant-C
90) Tifo'da klinik bulgu olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Diskordans
Dikrot nabz
Lkositoz
Rose spot dkntler
Konstipasyon
Salmonella typhi intraselller yerletii iin tifoda dier bakteriyel enfeksiyonlardan farkl olarak lkopeni grlr.
51
Yant - C
91) Kz ocuklarnda dizri-piyri sendromunun en sk etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Enterokoklar
Streptococcus agalactiae
Staphylococcus saprophyticus
Ecsherichia coli
Pseudomonas aeruginosa
Yetikin
Sk Etkenler
Escherichia
E.coli
S. saprophyticus (gen, seksel aktif kadnlar)
Nadir Etkenler
Dier Enterobacteriaceae
Yant - D
92) Turist diyaresi oluturabilen E. coli suu aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
ETEC
EIEC
EHEC
EPEC
EAEC
Clostridium difficile
Balantidum coli
Schistosoma haemotobium
Vibrio cholerae
Enterohemorajik E.coli
EHEC vero hcre kltrlerinde sitotoksik etki oluturan verotoksin salglar. Toksin hemorajik kolit ve ciddi diyare
yapar. yi pimemi biftekler ile bular.
Yant - E
94) Hematemez ve melenas olan hemolitik remik sendromlu bir ocuun dk tetkikinde laktoz (+), gram (-)
hareketli bakteri grlmtr.
En olas etken aadakilerden hangisidir? (Nisan-2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Enterohemorajik E. coli ciddi diyare yannda, hemorajik kolit, hemolitik remik sendrom, akut renal yetersizlik,
mikroanjiopatik hemolitik anemi ve trompositopeni yapabilir.
52
Yant - E
95) Salmonella sularndan hangisi hareketsizdir?
A)
B)
C)
D)
E)
S. typhi
S. paratyphi C
S. enteritidis
S. gallinorum
S. typhimurium
Staphylococcus aureus
Salmonella typhimirium
Bacillus cereus
Campylobacter jejuni
Yersinia enterocolitica
S. typhimirium ve S. enteritidis tavuk etinden veya enfekte i yumurta yenilmesi ile insana bular. nce ve kaln
barsan epitel ve subepitel dokularn invaze ederler.
Uzun inkbasyon periyodlu (8-48 saat) besin zehirlenmesi yaparlar. Yksek ate, diyare, bulant, kusma ve karn
ars ile seyreder. Ba ars sktr. Birka gnde kendiliinden iyileir. mmn yetersizlii olanlarn dnda
bakteriyemi gelimez.
Yant - B
97) Orak hcreli anemi olgularnda aort anevrizmalarnda enfeksiyon yapan etken aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pyogenes
Enterococcus faecalis
Pseudomonas aeruginosa
Salmonella choleraesuis
Neisseria gonorrhaea
Salmonellalardan fokal organ enfeksiyonu etkeni S. choleraesuis'dlr. zellikle orak hcreli anemi veya kanser gibi
altta yatan immn yetersizlik olanlarda grlr. Kontamine besinin yenmesinden ksa sre sonra basiller kana
karr; menenjit (infantlarda), pnmoni, endokardit, endarterit (aort anevrizmalarna oturabilir) ve osteomiyelit
(orak hcreli anemi olgularnda) gibi lokal yerleimli enfeksiyonlar geliir.
GIS bulgusu yoktur veya ok hafiftir. Hemokltr (+) tir.
Yant - D
98) Orak hcreli anemide en sk osteomyelit etkeni hangisidir? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Salmonella
S. aureus
Pseudomonas aeruginosa
E.coli
Streptokok
Orak hcreli anemililerde meydana gelen osteomyelitte akla gelecek etken Salmonelladr.
Yant - A
99) Tifonun tipik bulgusu olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Lkopeni
Hepatosplenomegali
Relatif bradikardi
Rose spot
Eozinofillerin art
S. typhi (tifo) ve S. paratyphi A, B, C (paratifo) ile meydana gelir. Ate, hepatosplenomegali ve karn ars olan her
hasta tifo asndan deerlendirilmelidir. Bu hastalarda belirgin klinik bulgular, diskor-dans (relatif bradikardi), dikrot
nabz, konstipas-yon, Rose spot dkntlerdir. Laboratuvar bulgular: Bu hastalarda, ksa sreli lkositozdan
sonra derin lkopeni, lenfomono-sitoz, periferik kanda eozinofil kayb, febril pro-teinri, baz olgularda
53
B grubu: S. feneri.
C grubu: S. boydii
D grubu: S. sonnei
Dnyada en yaygn grlen sutur. Enfeksiyonunda en hafif klinie sahiptir, ancak ilalara en direnli sudur.
Yant - E
101)
Virulans en yksek olan ve insandan insana direk bulaan etken, aadakilerden hangisidir? (Eyll 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Salmonella
Shigella
Proteus
E. coli
Klebsiella
Shigellalar ok bulacdr, Salmonellalar ile karlatrldnda 100-1000 kadar bakteri bulatrc olabilir.
Yant - B
102)
A)
B)
C)
D)
E)
Kanl ishali olan hastada Shigella dysanteriae'nin kesin tans hangi zellii ile konulur?
H2S pozitiftir
Laktoz pozitiftir
Hareketsizdir
Trofozoitleri grlr
4 ekirdekli kistleri grlr
Enterobacteriace grubu bakterilerin temel zellikleri, enterik ortamda yaayan gram negatif basil olmalar, oksidaz
negatiflii ve hareketliliidir.
Bu bakteriler iinde Shigella ve Klebsiella hareketsizlii ile tannrlar.
Kanl mukuslu ishali olan hastalarda, hareketsiz gram negatif basil shigellay dndrr.
Yant - C
103)
me suyu salgnlarna sebep olabilen, insandan insana direkt bulaabilen bakteri, aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Salmonella
Shigella
Proteus
E. coli
Klebsiella
igelloz gelimekte olan lkelerde kk ocuklarn hastaldr. Balca kaynak kirli kontamine eller ve bunlarla
kirletilmi besin maddeleri ve su kaynaklardr.
ok az sayda (100-200) bakteri ile bulama gerekleebilir. Eer bakteri bol sulu yiyeceklerle alnm veya
herhangi bir sebeple mide pH's azalmsa enfeksiyonun gelimesi kolaylar.
Kolonda mukoza ile snrl abseler ve lserler yapar. Derin dokulara invazyon yapmazlar.
Kk ocuklarda diyareleri konvlsiyonlar ile seyreder.
54
Yant - B
104)
A)
B)
C)
D)
E)
Shigella dysanteriae basilli dizanteri etkenidir. Barsak mukozasna invazyonu sonucunda kanl mukuslu dklama
ile karakterize ishal yapar.
Bakteri barsak mukozasna invazyon yapmasna karn, kana gemez. Shigella enfeksiyonlarnda hemokltrn
tanda faydas yoktur.
Yant - D
105)
A)
B)
C)
D)
E)
Faj tiplendirmesi Pseudomonas aeruginosa, Staphylo-coccus aureus ve Salmonella typhi bakterileri iin
yaplmaktadr.
Vibrio cholerae tiplendirmesi O antijenlerinin zelliklerine gre (01, 02, 03
0139) yaplmaktadr..
Yant - D
106)
A)
B)
C)
D)
E)
V. cholerae; virgl ekilli, sert vcutlu, bir ucundaki flajellas ile ok hzl hareket eden, gr (-) bir bakteridir. Alkali
besiyerlerinde (pH 7.4-9.6) kolaylkla rerler, her trl dezenfektana kar son derece duyarldr.
V. cholerae'nn tm kkenleninde H Ag'leri ortaktr. Deiik yapdaki 0 Ag'lerine gre snflandrlrlar (01, 02,.
0138, 0.139). V. cholerae'nn klinik nemi olan ve epidemilere yol aan trleri 0:1 ve 0:139 serogrubu iinde yer alr.
Byk ounluu kolera toksini salglamayan non-01 V.cholerae serotipleri ise genelde farkl enterotoksinlerle
hafif, epidemi yapmayan diyare, yara enfeksiyonlar ve bakteriyemi gibi ekstraintestinal tablolara yol aabilirler.
Yant - A
107)
A)
B)
C)
D)
E)
Klinik bulgular
nkbasyon periyodu ksadr. El tor koleras daha az grltl, sinsi ve uzun srelidir.
Kolerin: Tipik kolera belirtilerinin daha hafif ve ksa sreli olduu tablodur.
Kolera sicca; En ar formudur, akut bir balang ile ani kollaps geliir. Bol miktarda sv barsak lumenine
dolar, ishale zaman kalmadan hipovolemi ile lm geliir.
Yant -C
55
108)
A)
B)
C)
D)
E)
Vibrio cholerae kolera etkenidir. Kolera bir ekzotoksin aracl ile hem ishal ile hem de kusma ile ar su ve
elektrolit kaybna bal gelien ar bir hastalktr.
Btn semptomlar kaybedilen ar sv ve elektrolite baldr. Organizma alkalen ortamda rer, d ortama ok
direnlidir, ime sular yolu ile byk pandemiler yapar.
Yant - C
109)
Kabuklu deniz hayvan yenmesinden 16-72 saat sonra kramp tarznda karn ars ve sulu ishal etkeni
aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Giardia lamblia
Salmonella enteritidis
Yersinia enterocolitica
Bacillus cereus
Vibrio parahaemolyticus
Vibrio parahaemolyticus ile kontamine balk veya deniz kabuklusu yenmesinden sonra bulant, kusma, abdominal
kramplar, ate ve kanl mukuslu dklarna ile karakterize akut gastroenterit meydana gelebilir.
Yant - E
110)
Aadaki mikroplardan hangisi deniz rnleri ile bulaarak besin zehirlenmesine neden olur? (Eyll 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus
Enterotoksijenik Escherichia coli
Yersinia enterocolitica
Bacillus cereus
Vibrio parahaemolyticus
Yant - E
111)
A)
B)
C)
D)
E)
Campylobacter jejuni ince barsaklarda oalr, epitele invaze olur, enflamasyon meydana getirip dkda eritrosit ve
lkositin bol olduu gastroenterit yapar.
Yant - C
112)
A)
B)
C)
D)
E)
Campylobacterler entorokolit etkenidir, zellikle ocuklarda bakteriyemi yapar. Gelimi lkelerde bakteriyel
ishallerin en sk etkenidir.
Sert vcutlu, virgl / S / mart kanad eklinde, hareketli bakterilerdir. Bakteri filtrelerinden geebilirler.
Katalaz ve oksidaz (+)'dir. Mikroaerofildir.
Koyun, sr, kedi, kpek ve kmes hayvanlarnn florasnda bulunurlar. nsanlara kontamine yemekler, su veya st
ile, nadiren de insanlardan temas yolu ile bularlar.
Yant - D
56
113)
A)
B)
C)
D)
E)
Sistemik enfeksiyon gelimemi Campylobacter jejuni enfeksiyonlarnn tedavisinde ilk seenek eritromisin veya
dier makrolid antibiyotiklerdir.
Yant - A
114)
A)
B)
C)
D)
E)
Helicobacter pylori oksidaz ve katalaz pozitiftir. En belirgin zellii hareketli olmas ve reaz retimidir.
Yant - E
115)
A)
B)
C)
D)
E)
Peptik lser etkeni ve mide karsinomalar iin risk faktr olan bakteri aadakilerden hangisidir?
Spirillum minus
Helicobacter pylori
Salmonella typhimurium
Haemophylus ducreyi
Campylobacter fetus
H. pylori gastrit ve peptik lser etkenidir, gastrik karsinomlar iin bir risk faktrdr.
Biyoimik zellikleri Campylobacterler gibidir, ancak farkl olarak reaz pozitiftir.
Sadece insanlarda enfeksiyon yapar. reaz enzimi aracl ile reyi paralar ve ortam alkaliletirerek mide
asiditesinden korunur.
Msinaz enzimi ve flajellalarnn aktif hareketleri ile de mukozaya ulaabilirler. Bylece, enfektif gastrit ve mide
lserlerinden sorumlu tutulmaktadr.
Peptik lser bulgular vardr. GS kanamalar grlebilir. Bakteriyemi ve disemine enfeksiyonlar grlmez.
Yant - B
116)
Midede gastrik lsere neden olan Helicobacter pylori'nin ayrt edici zellii aadakilerden hangisidir?
(Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Helicobacter pylori spiral yapl gram negatif bakteridir. Bu yapdaki dier bakterilerden antral gastrit, duodenal
lser, gastrik lser ve gastrik karsinoma yapmas ile ayrlr.
Campylobacterler gibi ok hareketlidirler. Oksidaz ve katalaz pozitiftir ve gl reaz retir.
Yant - A
117)
Gastrik lser ikayeti olan bir hastada, mideye kolonize olan bakterinin invazyonu iin en nemli zellii
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Fosfolipaz C retimi
reaz retimi
Mikroaerofilik oluu
O antijenleri
Hareketli oluu
Gastrik lser ikayeti olan hastalarda akla gelecek bakteri Helicobacter pylori'dir.
57
H. pylori yap olarak bir Campylobacter'dir. Aralarndaki en nemli fark reaz pozitifliidir. Bu sayede alkalen bir
alan oluturup mukoza altna yerlemesi salanr.
Yant - B
118)
Mide biyopsi kltrnde reyen Gram (-) basillerin Helicobacter pylori olup olmadnn belirlenmesi iin
yaplmas gereken testler aadakilerin hangisinde birlikte verilmitir? (Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Gastrointestinal sistemden alnan materyallerde retilen Gram negatif basiller Enterobacteriacea (oksidaz negatif)
ve Vibrionaceae (oksidaz pozitif) olmak zere ikiye ayrlr.
Helicobacter pylori'nin ayrt edici zellii reaz testinin pozitif olmasdr.
GS'den elde edilen gram negatif bakterinin H. pylori olarak tanmlanabilmesi iin oksidaz ve reaz testlerinin
yaplmas gerekmektedir.
Yant - B
119)
A)
B)
C)
D)
E)
Helicobacter pylori dndaki bakteriler intraseller yerleimleri nedeniyle granlomatz hastalk yaparlar.
Helicobacter pylori ise duodenuma ve mide mukozasna yerleerek peptik lser geliimine sebep olurlar.
Yant - E
120)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant -A
Diyarelerde klinik bulgular
nce barsak
Kolon
Patojenler
V. cholerae
E. coli (ETEC)
Rotavirs
Norwalk ajan
Giardia
Cryptosporidium
Cyclospora
Shigella
E.coli (EIEC veya invazif)
Campylobacter
Entamoeba histolytica
Arnn lokalizasyonu
Midabdomen
Dknn volm
Bol
Az
Dknn tipi
Sulu
Mukoid
Dkda kan
Nadir
Bol
Dkda lkosit
Nadir
Proktoskopi
Normal
121)
A) Afipia felis
B) Rochalimea hanselae
58
C) Pasteurella multocida
D) Spirillum minus
E) Ricketsia prowazekii
Spirillum minus, fare sr (Sodoku) hastal etkeni spiral yapl bir bakteridir.
Yksek ate ile birlikte srk yerinde ilik, blgesel lenf bezlerinde byme ve enflamasyon grlr.
Benzer bir hastalk tablosu, Streptobacillus monilformis'in neden olduu Haverhill hastalnda da grlmektedir.
Yant - D
122)
A)
B)
C)
D)
E)
Klebsiella pneumoniae normal barsak ve st solunum yolu florasnda bulunur. mmn yetersizlii olanlarda patojen
hale gelir. Geni kapsll, hareketsiz ve laktoz (+)'dir. Virlans faktrleri kapsl ve endotoksinidir. Nazokomiyal
ve frsat enfeksiyon etkenidir.
K pneumoniae bakteriyel pnmonilerin yaklak olarak %2-5, hastane enfeksiyonlarnn %10'undan sorumludur.
zellikle alkoliklerde, diyabetiklerde, KOAH'llarda, 2 yandan kk ocuklarda ve immn yetersizlii olanlarda, st
solunum yolu ieriinin aspire edilmesine bal olarak akut, hemorajik, nekrotizan, kavitelemeye ve abselemeye
eilimli, kanl balgama yol aan, ar seyirli, %60-80 mortaliteli lober pnmonilere (Friedlander pnmonisi) yol aar.
Yant - B
123)
A)
B)
C)
D)
E)
Serratia marcescens en kk enterik bakteridir. Baz sular krmz koloniler yaparlar. Frsat nazokomiyal
enfeksiyonlardan sorumludur. ounlukla antibiyotiklere direnlidir.
Enterik bir bakteri olmasna ramen riner enfeksiyonlardan sorumludur.
Yant - E
124)
Mesanede magnezyum amonyum fosfat talarnn geliimine sebep olan bakteri aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
E. coli
Klebsiella pneumoniae
Serratia marcescens
Proteus
Staphylococcus aureus
Proteus reaz (+)'dir. reyi paralad iin pH ykselir, fagositoz ve kompleman etkinlikleri azalr, roepitel deprese
olur, bylece kolaylkla riner sistem enfeksiyonlar meydana getirebilir. Sadece insanda enfeksiyon yapar.
Mesanede magnezyum-amonyum-fosfat talarnn gelimesine neden olur.
Yant - D
125)
Yirmi yanda bir erkek hasta hematri ve dizri ikayetleriyle bavuruyor. Hastann idrarndan yaplan
Gram boyamada, Gram (-) basiller saptanyor. EMB agarda yaplan idrar kltrnde laktoz negatif koloniler
ve buu tarznda yaylma gzleniyor.
Bu hastadaki riner sistem enfeksiyonuna aadaki bakterilerden hangisinin neden olduu dnlmelidir?
(Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Proteus vulgaris
Enterococcus faecalis
Yersinia enterocolitica
Enterobacter aerogenes
Pseudomonas aeruginosa
59
riner enfeksiyonu olan yirmi yanda bir erkek hastann idrar kltrnden retilen gram negatif, laktoz negatif buu
(swarming) tarznda kolonileri olan bakteri Proteus'tur.
Yant - A
126)
A)
B)
C)
D)
E)
Pseudomonas aeruginosa zellikle kistik fibrozis, immn yetersizlii olanlar, lsemi, lkopeni ve youn bakm
hastalarnda ortaya kan ciddi pnmoniler yapar. Toplum kkenli pnmonilerde P. aeruginosa etken deildir.
Yant -C
127)
Dezenfektanlarda remesi nedeni ile hastane enfeksiyonu etkenlerinin en nemlilerinden birisi olan
mikroorganizma, aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Pseudomonas cepacia
Mycobacterium tuberculosis
Staphylococcus aureus
Herpes labialis
Retrovirsler
Pseudomonaslar su ihtiva eden her yerde reyebilirler. P. aeruginosa ve P. cepacia'nn antiseptik ve deterjanlarda
remesi hastane enfeksiyonu gelimesinde nemli faktrdr.
Dezenfektanlardan heksaklorofen bulunduran sabunlar, antiseptikler ve deterjanlar en ok redikleri yerlerdir.
Yant - A
128)
Yank servisinde yatan hastann, lezyonlu yerinden alnan materyalin kltrnde yeil, kt kokulu,
mikroorganizma remitir.
Etken aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus
Alfa hemolitik steptokok
Pseudomomas aeruginosa
Pasteurella multocida
Escherichia coli
Pseudomonas aeruginosa yara ve yanklarda mavi-yeil refle veren (pyosiyanin) kt kokulu enfeksiyonlar yapar.
Yant - C
129)
Germisidal etkili kimyasal maddelere en direnli olan mikroorganizma aadakilerden hangisidir?
(Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Pseudomonas aeruginosa
Mycobacterium tuberculosis
Staphylococcus aureus
Poliovirus
HIV
Germisidal etkili kimyasal maddelere en direnli mikroorganizmalar prionlar, sporlu bakterilerdir. Sonra srada
mikobakteriler gelir.
Yant - B
130)
Uzun sreli mekanik ventilasyonda olan ve daha nceden antibiyotik tedavisi alm bir hastada gelien
nosokomial pnmoninin en olas etkeni aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Haemophilus influenzae
Streptococcus pneumoniae
Proteus
Metisiline duyarl S.aureus
Pseudomonas aeruginosa
Hastanede yatan bir hastada 48 saat sonra gelien pnmoniye nazokomial pnmoni denir.
60
Erken dnemde meydana gelen pnmonilerde Metisilin rezistan S. aureus (MRSA) en nemli etken iken, uzun
sreli mekanik ventilasyonda olan ve daha nce antibiyotik tedavisi alm hastalarda etken Pseudomonas
aeruginosa''dr.
Yant - E
131)
A)
B)
C)
D)
E)
Pseudomonas aeruginosa konak savunma mekanizmas azalm hastalarda balca sepsis, pnmoni ve riner
sistem enfeksiyonu etkenidir. Pseudomonas cepacia (yeni ad Burkholderia cepacia) ve Pseudomonas
maltophilia (yeni ad Xanthomonas maltophilia veya Stenotrophomonas maltophilia)'da ayn trde enfeksiyon
yaparlar.
Enterobacteriacea yelerine benzeyen gram negatif basillerdir, ancak zorunlu aerobdurlar.
Glukozu ve laktozu fermente etmezler, bu nedenle nonfermenter olarak tannrlar. Enterobacteriacea yesi
deildirler, oksidaz pozitiftir. Dezenfektanlar dahil olmak zere su ihtiva eden her yerde re yebilirler. Bu nedenle
hastane enfeksiyonu etkenidirler.
Klinik ve laboratuvar nemi olan iki pigment retirler;
Yara yerini ve abse materyalini mavi-yeil renge boyayan piyosiyanin yankl hastalarda deri enfeksiyonlarnn
kolaylkla tespit edilmesini salayan ultraviolet k altnda floresan veren sar-yeil pigment olan piyoverdin
(florescein).
P. aeruginosa piyosiyanin reten tek sustur.
Kistik fibrozisli hastalarda izole edilen P. aeruginosa toprakta ve sularda bulunur, insanlarn ortalama %10 kadar
normal florasnda tarlar.
rettikleri ekzotoksin A ile insan hcresi ribozomlarndaki olgunlamam peptid zincirlerinin uzamas
(tamamlanmas) iin gerekli olan elongasyon Faktr (EF)2'yi (difteri toksini gibi) inhibe ederek protein sentezini
nler ve dokularda nekrozlara yol aar.
P. aeruginosa balca
Yank hastalarnn
Kateteri olanlarn
Staphylococcus aureus
Clostridium perfringens
Pseudomonas aeruginosa
Streptococcus pneumonia
Proteus vulgaris
Pseudomonas aeruginosa vcudun heryerinde enfeksiyon yapabilmesine ramen zellikle riner sistem
enfeksiyonlar, pnmoni (zellikle kistik fibrozisli hastalar), yara enfeksiyonlar (zellikle yank) en sk grlenleridir.
Organizma buralardan kana kararak sepsise sebep olabilir.
Deri lezyonlarna ektima gangrenozum denir. Sepsisli hastalarda mortalite oran %50'nin zerindedir.
Klorlama yeterli deilse yzme havuzlarndan bulaan ciddi otitis eksterna, diyabetiklerde malign otitis eksterna
ve dier deri lezyonlar (folliklit) bulaabilir.
Spor ayakkablarndan meydana gelen ayak yara-lanmalarndaki osteokondritlerin en sk etkenidir. Kontakt lens
kullananlarda korneal enfeksiyonlar grlebilir.
61
A)
B)
C)
D)
E)
Pseudomonas aeruginosa
Klebsiella
Legionella
Streptococus pneumonia
Moraxella catharalis
Staphylococcus aureus
Mycobacterium avium intracellulare
Streptococcus pneumoniae
Burkholderia cepaciae
Pseudomonas aeruginosa
Kistik fibrozisli hastalarda meydana gelen akcier enfeksiyonlarnda elde edilen mikroorganizmalar aadaki
tablodadr.
Yant - B
ocuklar
Erikinler
Sk
P. aeruginosa
Acinetobacter sular
Enterobacter sular
Burkholderia (Ralstonia) cepacia
Stenotrophomonas maltophilia
Achromobacter xylosoxidans
K. pneumoniae
S. pneumoniae
H. influenzae
S. aureus
Nadir
Mycobacterium avium
intracellulare
Aspergillus sular
Mycobacterium avium
ntracellulare
Aspergillus sular nfluenzae A/B virsleri
135) Akut miyeloblastik lsemi tans ile kemoterapi alan bir hastada bakteriyemiyi takiben deride hemorajik,
nekrotik, etraf eritemli lezyon olumutur. Mikroskobik incelemede gram (-) negatif nonfermantatif, oksidaz
pozitif bir bakteri saptanmtr.
Bu lezyonun etkeni byk olaslkla aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Escherichia coli
Acinetobacter baumanii
Pseudomonas aeruginosa
Clostridium septicum
Listeria monocytogenes
Pseudomonas aeruginosa immn yetersizlii olanlarda ve nazokomiyal enfeksiyonlarda enfeksiyon etkeni olan en
nemli bakterilerden birisidir. Deride ortas nekrotik, etrafi demli ektima gangrenosum meydana getirir. Bakteri
nonfermentatif ve oksidaz pozitiftir.
Yant - C
136)
Aadaki durumlardan hangisi Pseudomonas aeruginosa enfeksiyonlar iin hazrlayc rol oynamaz?
(Nisan - 2003)
A) Kistik fibrozis
B) Kateterizasyon
C) Ar yanklar
62
D) Gastroenterit
E) mmunosupresyon
Pseudomonas aeruginosa yank yaralarnn enfeksiyonlarnn bakterisidir. Lomber ponksiyon yaplanlarda
menenjit, sonda taklanlarda riner enfeksiyon yapar. Respiratuar cihaz taklanlarda nekroti-zan pnmoni etkenidir.
Yzclerde hafif otitis eksterna, diyabetiklerde ise malign (invazif) otitis eksterna etkenidir. Cerrahi giriimler veya
travma sonrasnda gz enfeksiyonlarndan sorumludur.
St ocuklarnda, debilerde, neoplazi sonrasnda antineoplastik veya radyasyon terapisi grenlerde ar seyirli
sepsisler geliebilir. Deride gelien hemorajik nekroza ektima gangrenozum denir.
Yant - D
137)
A)
B)
C)
D)
E)
Spor ayakkabs travmasna bal gelien osteokondritlerde etken bakteri aadakilerden hangisidir?
Bacillus anthracis
Neisseria meningitidis
Staphylococcus aureus
Corynebacterium diphtheriae
Pseudomonas aeruginosa
Yant - E
138)
A)
B)
C)
D)
E)
P. aeruginosa balca;
Yank hastalarnn
Kateteri olan
Yant - A
139)
Yank yarasnda gelien enfeksiyonlarnda ultraviyole ile floresan rfle veren bakteri aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Clostridium perfringens
Bacteroides melaninogenicus
Bacillus subtilis
Streptococcus pyogenes
Pseudomonas aeruginosa
2-
Yankl hastalarda deri enfeksiyonlarnn kolaylkla tespit edilmesini salayan ultraviyole k altnda floresan
veren sar-yeil pigment olan piyoverdin (florescein).
63
Pseudomonas (Burkhorderia) mallei ruam etkenidir. Ruam hayvan kartlar ile bulaan bir zoonozdur.
Pseudomonas (Burkhorderia) pseudomallei
melioidozis etkenidir. Asemptomatik olabilecei gibi genellikle lenfadenomegali grlr. Daha az sklkta pulmoner
enfeksiyonlara neden olabilirler.
Yant -A
142)
A)
B)
C)
D)
E)
Bacteroides fragilis barsak florasnda en ok bulunan anaerob bakteridir. Bunlar bakterinin dikkate alnmas
gereken nemli zellikleridir.
Yant - A
143)
A)
B)
C)
D)
E)
Doumda barsaklar sterildir, organizmalar daha sonra yiyeceklerle kolonize olur. Anne st alan ocukta laktik asit
streptokoklar ve laktobasiller bulunur. Daha ileri dnemlerde kark flora vardr. Normal yetikinlerde zofagus
az floras bakterilerini ihtiva eder. Mide asidi bakterileri minimuma indirir. Duodenumdan kolona indike bakteri
miktar artar.
Kolonun %96-99'u anaerop bakterileri ierir (zellikle Bacteroides fragilis). Dkda 100'den fazla eit bakteri
bulunur. Kolonun anaerop floras abse oluumunda balca rol oynar.
Yant - E
144)
A)
B)
C)
D)
E)
Bacteroidesler zorunlu anaerop, hareketsiz, polisakkarid yapda kapsl olan bakterilerdir. Gr (-) bakteri hcre
duvar yapsna sahip olmasna ramen, Lipid-A yapsal farkllk gsterdii iin endotoksik aktivitesi ya yoktur, ya da
ok azdr.
Kolonun normal florasnn nemli bir ksm ana-eroptur ve bunlarn da ounu B. fragilis oluturur, Ayrca, az
florasnn da yesidir
Yumuak dokuda en ok enfeksiyona neden olan anaerop bakteridir. Sepsis, peritonit ve abselerdeki anaerobik
enfeksiyonlarn en ok grlen bakterileridir. Bunlarn iinde en sk Bacteroides fragilis sorumludur.
Abse formundaki hemen hemen tm intraabdominal enfeksiyonlardan ve Gr (-) anaerobik sepsislerin %75-80'inden
sorumludur.
Yant - D
64
145)
Divertiklit ikayeti olan 70 yanda bir kadn hastada ate ve karn sol alt kadranda ar vardr. Yaplan
tomografide iyi lokalize olmu intraabdominal apse saptanmtr.
Bu hastada apseye ncelikle aadaki mikroorganizmalardan hangisinin yol at dnlmelidir? (Nisan 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Kolonun normal florasnn >% 95 anaeroptur ve bunlarn da byk ksmn Bacteroides fragilis oluturur. Buradaki
Bacteroides says, E.coli'nin 1000 kat kadardr.
B.melaninogenicus (Prevotella melaninogenica diye de isimlendirilir) ve B. corrodens primer olarak az florasnn
yesidir.
Yant - A
147)
A)
B)
C)
D)
E)
Capnocytophaga sular yava reyen, gram negatif, fusiform veya flamentz yapl bakterilerdir. Fakltatif
anaeropturlar, oksijenli solunum iin CO2'e htiya duyarlar. nsanlarda normal oral flora yesidirler.
Jvenillerde ciddi periodontal hastalklar meydana getirebilirler. zellikle oral lserasyonlu granlositopenisi olan
immn yetersizlikli hastalarda bakteriyemi ve ciddi sistemik hastalk meydana gelebilir.
Capnocytophaga canimorsuse, C. Cynodegmi kpeklerin az florasnda bulunur, srklardan sonra yara
enfeksiyonlar meydana gelebilir.
Yant - C
148)
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus
Streptococcus pyogenes
Pasteurella spp
Rochalimaea henselae
Erysipelothrix rhusiopathiae
Actinomyces spp.
65
Yant - D
149)
A)
B)
C)
D)
E)
Kapsl antijeni
Fimbria
Yant - B
150)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadakilerden hangisi enfeksiyz etkenler ile oluan alt solunum yolu enfeksiyonudur?
Wegener granlomatozisi
Lober pnmoni
Poliarteritis nodosa
ifti akcieri
Goodpasture sendromu
Alt solunum yolu enfeksiyonlarn taklit eden enfeksiyz olmayan klinik tablolar
Yant - B
151)
A)
B)
C)
D)
E)
Virsler
Mycoplasma pneumoniae
Legionella pneumophiia
Chlamydia psittaci
Coxiella burnetti.
Yant - 8
152)
A)
B)
C)
D)
E)
Kolon kanserlerinde endokardit etkeni olarak tespit edilen Streptokok tipi aadakilerden hangisidir?
S. pyogenes
S. agalactiae
S. bovis
S. equi
S. milleri
Yant - C
66
153)
Aadaki streptokok trlerinden hangisi yenidoan bebeklerde menenjite yol aan en nemli etkendir?
(Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pyogenes
Streptococcus agalactiae
Streptococcus sanguis
Streptococcus mutans
Streptococcus pneumoniae
Kadn genital blgesinin normal flora bakterisi olan St-reptococcus agalactiae (B grubu streptokok) yenido-an
menenjit ve sepsisinin en nemli etkenlerinden birisidir.
Yant - B
154)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - D
Yapt hastalklar
Streptococcus pyogenes
Akut farenjit, otitis media, erizipel, kzl, sinerjistik gangren, romatizmal ate, poststreptokoksik
glomerulonefrit
S. milleri
S. agalactiae
S. dysgalactiae
S. equi
S. equisimilis
S. zooepidemicus
S. bovis
S. milleri
155)
A)
B)
C)
D)
E)
Klebsiellalar enterik bakteriler olmalarna ramen ekstraintestinal hastalklar yaparlar. retildiklerinde enterit etkeni
olarak dnlmezler.
Yant - E
156)
Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis ve Streptococcus pneumoniae'nn ortak virlans
aadakilerden hangisidir? (Eyll-2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Protein A
Endotoksin
Beta laktamaz
Kapsl
Hemolizin
Akut menenjit etkeni olan nemli bakteriler; yeni-doanda Streptococcus agalactiae, Escherichia coli, 6 ay 6 ya
arasnda Haemophilus influenzae, ileri yalarda Streptococcus pneumoniae ve Neisseria men ingitidis'dir.
Tm bakterilerin ortak zellikleri kapsll olmalardr.
Yant - D
157)
Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae ve Neisseria meningitidis'in en nemli ortak
patojenite faktr aadakilerden hangisidir ? (Eyll - 2005)
67
A)
B)
C)
D)
E)
Koaglaz
Beta-laktamaz
Endotoksin
Kapsl
Protein A
Cryptococcus neoformans
Streptococcus pneumoniae
Haemophilus influenzae tip b
Mycobacterium tuberculosis
Neisseria meningitidis
Lateks agltinasyon yntemi kapsll mikroorganizmalarn beyin omurilik svsndaki antijenlerini tespit etmek
amacyla uygulanr.
Mycobacterium tuberculosis'in kapsl olmad ve intraseller yaad iin lateks agltinasyon yntemi tanda
kullanlmaz.
Yant - D
159)
Aadaki eletirmelerden hangisinde, etken mikroorganizma ile hastalk eletirmesi, doru olarak
verilmemitir? (Eyll-2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Viridans streptokoklar az ve st solunum yollarnn normal flora yesidir. Bazen kan dolamna geer ve hasarl
kalp kapaklarnda endokardit yapabilir.
Kzl etkeni Strepcoccus pyogenes'dir.
Yant - E
160)
Gonore dnlen bir erkek hastann retral akntsnn gram yaymasnda hangisi gzlenir? (Nisan 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Birok bakteri retral akntya sebep olabilir. Ancak retral akntnn iki nemli etkeni Neisseria gonor-haea
(gonokoksik retrit) ve Chlamydia'\ar (non-gonokoksik retrit)dr.
retral akntnn yaymasnn gram boyamasnda gram negatif diplokoklarn grlmesi gonore, grlmemesi ise
klamidya dndrr. Dier bakterilerin grlmesi ise kltr ile tip tayini yaplmasn gerektirir.
Yant - B
68
162)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - E
163)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant C
nizma
Bulama
Klinik bulgu
S. aureus
1-6
Kusma
B. cereus
1-6
Pirinli yiyecekler
Kusma
8-24
Soslu yiyecekler
Diyare
Salmonella
nvazyon
16-48
Tavuk, yumurta, st
Ate, diyare
Campylobacter
nvazyon
16-48
Ate, diyare
16-72
Deniz kabuklar
Ate, diyare
Y.enterocolitica
nvazyon (toksin?)
16-72
St
Diyare
E.coli
Toksin
16-72
Salatalar
Diyare
16-48
Krmz et
Ate, diyare
Toksin
8-12
C.perfringens
164)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - C
165)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - D
Etken
Grup
69
Hayvan
Kontamine yiyecek
Bakteri
Brusella
Brucella melitensis
Kei, sr
St rnleri
Campylobacter
enfeksiyonu
B. abortus
Evcil hayvanlar
kemiriciler, kular
Listeryoz
Campylobacter jejuni
Evcil hayvanlar
Salmonelloz
Listeria monocytogenes
Kaplumbaa
Tberkloz
Arenavirs
Virs
Lassa hummas
Lassa virs
Protozoon
Giardiasis
Giardia lamblia
Cryptosporidiosi Cryptosporidium
s
Toxoplasma gondii
Toxoplazmoz
Helmintler
Tenialar
St
Fare
Kontamine yiyecekler
Vahi hayvanlar
Suda kistler
Buza
Ookistler
Kedi
Kedi dksndaki
ookistler, iyi pimemi
etlerdeki doku kistleri iyi
pimemi etlerdeki larva
(cysticercus), topraktaki
yumurtalar
Taenia solium
Sestod
Sr
Diphyllobothrium latum
Sestod
Echinococcus
Sestod
Domuz
yi pimemi balktaki
larva
Anisakiasis
Sestod
Balk
Trichinosis
Visseral larva
migrans
Nematod
Toxocara canis
Nematod
Nematod
Domuz, evcil
memeliler, vahi
memeliler,
kemirgenler kpek
166)
Hem insanlarda, hem de kei, koyun, sr ve domuzlarda patojen olan, kapslsz, sporsuz ve gr(-)
kokobasil hangisidir? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Bordetella
Branhamella
Shigella
Brusella
Haemophilus
Bruselloz tedavisinde tetrasiklin mutlaka kullanlr. Direnci nlemek amacyla bunun yanna 2-3 hafta sreyle
streptomisin veya 6 hafta sreyle rifampisin eklenebilir.
Yant - C
168)
A)
B)
C)
D)
E)
70
Yant - C
169)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - A
170)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - D
171)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - E
172)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - A
Direk deri yaralanmas ile bulaan zoonozlar
Hastalk
BaOrganizmismi
Grup
Hayvan
arbon
Bacillus anthracis
Evcil hayvanlar
Bruselloz
Brucella melitensis B.
aburtus B. suis B. canis
Erizipeloid
Leptospiroz
Leptospira interrogans
Spiroket
Melioidosis
Pseudomonas
pseudomallei
Fareler
Ruam
Pseudomonas mallei
Evcil hayvanlar
Tularemi
Francisella tularensis
Tavanlar, fareler
Aphthovirus
Picornavirus ailesinden
Sr
Orf (Echthyma
contagiosum)
Parapox virs
Poxvirus ailesinden
Koyun, kei
Vezikler stomatitis
Rhabdovirus ailesinden
Sr, at
Parazit
Ancylostoma caninum
Nematod
Mantar
Dermatofitler
Ancylostoma braziliense
Mantar
Kpek, kedi, sr
Bilinmeyen
Kedi trm
Zoofilik trichophytonlar,
microsporum
Kedi, kpek
Bakteriler
Virsler
71
Afipia felis
173)
A)
C)
D)
E)
Yant - A
174)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - A
72
Bakteri
Virsler
Hastalk
Vektr
Organizma
Mikrobial grup
Rezervuar hayvan
Lyme hastal
Sert kene
Borrelia burgdorferi
Spiroket
Kemirgenler, geyik
Veba (bubonik)
Pire
Yersinia pestis
Tarla fareleri,
kemirgenler
Rekrren ate
Sert kene
Borrelia recurrentis
Spiroket
Kemirgenler, vahi
memeliler
Francisella
tularensis
Kemirgenler, vahi
memeliler, kular
Rickettsia rickettsii
Rickettsia
Vahi kemirgenler,
kpekler
allk atei
Akar (mite)
Rickettsia
tsutsugamushi
Rickettsia
Vahi kemirgenler,
fareler
Murin tifs
Pire
Rickettsia typhi
Rickettsia
Fareler
Rickettsial pox
Akar (mite)
Rickettsia akari
Rickettsia
Fare
Ehrlichiosis
Kene
Ehrlichia canis
Ehrlichia
Kpekler
Sar humma
Sivrisinek
Flavivirus
Togavirus ailesi
Primatlar
Sivrisinek
Alphavirus
Togavirus ailesi
Kular, atlar
Sivrisinek
Bunyavirs
Bunyavirs ailesi
Koyun, kei, sr
Crimean-Congo
Kene
Bunyavirus
Bunyavirus ailesi
Evcil hayvanlar,
Ensefalitler;
Eastern Equine
Western Equine
Venezuelan Equ.
Hemorajik ate
Protozoonlar
kemirgenler
Kene
Orbivirs
Reovirus ailesi
Kemirgenler
Babezyoz
Kene
Babesia spp
Leishmanyaz(Kalaazar Phelebotom
, kutanz
leishmanyaz)
Leishmania sular
Kpekler, tilki,
kemirgenler ve
memeliler
Amerikan
Reduviid bug
Trypanosoma
trypanosomiasis
(kissing bug)
cruzi
vahi memeliler
ee
sinei(Tsetse)
Trypanosoma
sular
Srngenler, Srlar,
vahi hayvanlar
175)
Kedi srn takriben srk ierisinde ar, kzarklk ve ilik gelien bir hastada 24-48 saat ierisinde
serz direnaj balad ise en olas etken hangisidir? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Rabies
Streptococcus pyogenes
Pasteurella multocida
Bacteriodes gingivalis
Pseudomonas aeruginosa
Yant - C
176)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - E
73
177)
Kpek srmas sonucu oluan enfekte yaradan alnan materyal boyandnda kk gr (-) omaklar
gzlenmitir. Enfeksiyon etkeni hangisidir? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Escherichia coli
Haemophilus influenza
Pasteurella multocida
Brucella canis
Klebssiella rhinoscleromatis
Pasteurella multocida kedi, kpek gibi birok evcil hayvann oral florasnda bulunur. Bazen bunlarn srmas ile
insanlarda yara enfeksiyonu yapabilir.
Yant - C
178)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - C
179)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - B
180)
Kpek srmas ikayeti ile acil servise getirilen bir ocukta ilk dnlecek etken aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Escherichia coli
Haemophilus influenzae
Pasteurella multocida
Brucella canis
Klebsiella rhinoscleromatis
Pasteurella multocida kpek, kedi gibi evcil hayvanlarn az florasnda bulunur, hayvanlarda sepsise neden
olabilir. Isrma sonucunda insanlarda yara enfeksiyonlarna, selllit, lenfadenit ve abselere yol aabildii gibi;
menenjitlere, immn yetersizlii olan hastalarda sistemik enfeksiyonlara ve KOAH'llarda nadiren pnmoni
gelimesine yol aabilir.
Yant - C
Hayvan sr ile bulaan zoonozlar
Bakteri
Hastalk
Etken
Grup
Hayvan
Pasteurellozis
Pasteurella multocida
Fare sr hastal
Spirillum minus
Spiroket
Fare, kedi
Streptobacillus moniliformis
Capnocytophaga canimorsus
Kpek
Rabies virs
Rhabdovirus
Herpes B
ensefomyeliti
Herpesvirus
Maymun
Blastomyikoz
Blastomyces dermatitis
"DF-2"
Virsler Rabies
Mantar
Kpek
181) Kedisi tarafndan srlan 75 yanda bir kadnn yara yerinden alnan rnein mikrobiyolojik incelemesinde
bakterinin Mac-Conkey agarda remedii, kanl ve ukulatal agarda redii, gram negatif kokobasil olduu;
74
katalaz, oksidaz ve indol testlerinin pozitif, reaz testinin negatif olduu; ekerli demirli besiyerini
tamamen sarya dnt ve bakterinin penisiline duyarl olduu grlmtr.
Bu hastada etken olarak ncelikle aada-kilerden hangisi dnlmelidir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Pasteurella multocida
Francisella tularensis
Actinobacillus trleri
Capnocytophaga trleri
Streptobacillus trleri
Kedi-kpek az florasnda bulunan ve insanlara bunlarn srmas ile bulaan Mac-Conkey agarda remeyen,
kanl ve ukulatal agarda reyebilen, gram negatif kokobasil duvar yapsnda; katalaz, oksidaz ve indol
testleri pozitif, reaz testi negatif; TS agar tamamen sarya dntren penisiline duyarl bakteri Pasteurella
multocida'dr.
Yant- A
182)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - A
183)
A)
B)
C)
D)
E)
Haemophilus influenza'nn, insanlar iin en patojen olan tipi aadakilerden hangisidir? (Nisan - 1999)
Tip a
Tip b
Tp c
Tip d
Tipe
Haemophilus influenzae'nn kapsll 6 serotipi iinde sepsis ve menenjit etkeni olan en nemli olan b serotipidir.
Yant - B
75
Etken
Grup
Rezervuar
hayvan
nhale edilen
Antraks
(Woolsorter's
disease)
Bacillus anthracis
Koyun, kei
Tberkloz
Mycobacterium
tuberculosis
Kontamine respiratuvar
sekresyonlar
Q atei
Coxiella burnetti
Rickettsia
Evcil hayvanlar
Psittakoz (ornitoz)
Chlamydia psittaci
Chlamydia
Papaan, hindi,
ku
Mantar
Histoplazmoz
Histoplasma
capsulatum
Kular, yarasalar
Kontamine topraktaki
mikrokonidialar
Virsler
Lenfositik
koriome-nenjit
(deri penetrasyonu ve hayvan
sr ile de
bulaabilir)
Lenfositik
choriomeningitis
virs (LCM)
Fare ve dier
kemiriciler
nfekte aerosoller
Bakteri
184)
A)
B)
C)
D)
E)
Arenavirs ailesi
Haemophilus influenzae virlansn drmek iin hedefiniz bakterinin hangi organeli olmaldr?
Ekzotoksin salnmn engellemek
Endotoksin yapsn engellemek
Flajella sentezini engellemek
Kapsl yapmn engellemek
IgA proteaz sentezini engellemek
Haemophilus influenzae hareketsiz, bazen pleomorfik olabilen, kapsll kokobasillerdir. Kapsl poliribozil ribitol
fosfat (PRP) yapsnda olup, virulans ile yakndan ilgilidir, bakteriyi fagositozdan korur.
Kapslne gre 6 farkl antijenik serotipe ayrlmtr. Tip b (Hib), invaziv H. influenzae trlerinin %95'inden
fazlasndan sorumludur.
Yant - D
185)
A)
B)
C)
D)
E)
Haemophilus influenzae st solunum yollarnn mukozalarnda bulunur. E. coli K100 ile antijenik benzerlii nedeniyle
zellikle 5 ay 5 ya arasnda enfeksiyon yapar. Yetikinlerde immn yetersizlik olmadka enfeksiyonlar grlmez.
Yant - A
186)
A)
B)
C)
D)
E)
Haemophilus influenzae gram ile zor, mavi-meneke renkte, Yersinialar gibi kutupsal ve (-) boyanrlar.
Poliribozil ribitol fosfat (PRP) yapsnda kapsl virulans ile ilikilidir, bakteriyi fagositozdan korur. Kapslne gre
a'dan f'ye kadar 6 antijenik serotipe ayrlmtr. Tip b (Hib), invazif tm H. influenzae trlerinin >% 95'inden
sorumludur. Ayrca, pnmokok ve meningokoklar gibi, IgAl proteaz enzimi ile salgsal IgA'nn koruyucu etkisini
kaldrr.
Yant - A
76
187)
Aadaki bakterilerden hangisi, kanl agar besiyerinde, stafilokok kolonileri evresinde youn olarak
rer? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Bacillus anthracis
Branhamella cataralis
Bordotella pertussis
Haemophilus influenzae
Haemophilus ducreyi
Haemophilus influenzae kltr ortamnda reyebilmesi iin X ve V faktrlerine ihtiya gsterir. Staphylococcus
aureus kanl agarda hemoliz yaparak Haemophilus influenzae'nn remesini salar (st anne belirtisi).
Bakteri ukulatams agarda daha kolay rer.
Yant - D
188)
A)
B)
C)
D)
E)
Haemophilus influenzae adi besiyerlerinde retilemezler. Bakteri taze koyun kanl agarda remez.
Staphylococcus aureus ile birlikte ekildiinde, hemolizinden yararlanarak remesi kolaylar. Bu amala; materyal
tm kanl agar yzeyine srldkten sonra ortaya S. aureus izgi ekimi yaplr. Bylece, hemoliz oluan izgi ekim
blgesinde H. influenzae iin gerekli faktrler aracl ile rerler (st anne / satellit belirtisi).
Yant - D
189)
Onsekiz aylk bir ocuun kan kltrnde, kanl agarda hemoliz yapmayan ve eozinmetilen mavisi
agarnda remeyen, ikolata agarda reyen gram negatif basiller saptanmtr.
Bu bakterinin tanmlanmasnda ayrt edici olarak aadakilerden hangisi kullanlr? (Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Hareket testi
Katalaz testi
Oksidaz testi
X ve V faktrlerine gereksinim
H2S oluumu
Haemophilus influenzae 2 ay 2 ya aras ocuk enfeksiyonlarnda etkili olan gram negatif basildir. Enterik gram
negatiflerden farkl olarak laktoz ieren besiyerlerinde (EMB, Endo, Mac Konkey agar) remezler. remeleri iin X ve
V faktrlerine ihtiya vardr. Bu faktrler eritrositlerin iinde bulunduu iin kanl agar yerine ikolatams agarda
rerler.
Yant - D
190)
Pnmoni tans ile hastaneye yatrlan 65 yandaki bir erkek hastann balgam yaymasnda bol ntrofil
saptanyor fakat mikroorganizma grlemiyor. Karacier ve bbrek fonksiyonlar aniden ktleen penisilin
tedavisine yant alnamyor.
Bu hastadaki pnmoniye aadaki mikroorganizmalardan hangisinin neden olma olasl en yksektir?
(Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Streptococcus pneumoniae
Klebsiella pneumoniae
Staphylococcus aureus
Legionella pneumophila
Chlamydia pneumoniae
klardaki tm bakteriler pnmoni etkenidir. Balgam yaymasnda bakteri grlemiyor ise sadece iki bakteri nemlidir.
Legionella pneumophila gram ile kt boyanr ve klinik rneklerin boyanmas ile gsterilemez. Chlamydia
pneumoniae'da intraselller bakterilerdir sadece boyama ile gsterilemezler.
C pneumoniae sadece akcier bulgular ile seyreden enfeksiyon yaparken, L. pneumophila sistemik enfeksiyonlar
eklinde seyreder.
L pneumophila hafif febril hastalk eklinde seyredebildii gibi, tipik tablosu yksek ate ile karakterize ciddi
progresif hastalk eklindedir.
77
Ate, titreme, nonprodktif ksrk, hipoksi diyare ve delirium grlr. Lkosidoz, hiponatremi, hematri (ciddi renal
yetersizlik) veya karacier fonksiyonlarnda bozulma grlebilir. Mortalite oran yksektir.
Yant - D
191)
A)
B)
C)
D)
E)
Legionella pneumophila hem toplumdan kazanlm, hem de nazokomiyal pnmoni yapar. Pnmoni eklindeki ar
enfeksiyonuna Lejyoner hastal, pnmonisiz grip benzeri tablo ile seyreden hafif seyirli klinik tabloya ise Pontiac
atei denir.
Yant - B
192)
A)
B)
C)
D)
E)
Adenilat siklaz toksini: Lkositlerin kemotaksisini, fagositoz ile ldrme yeteneini, alveoler makrofajlarn
oksidatif mekanizmalarn ve natural killer (NK) aktivitesini bozar.
Trakeal sitotoksin: Hcre duvar yapsnda bulunan bir peptidoglikan monomeridir. Silier hcrelere etki ile
siliyer hareketleri durdurur ve epitel hcrelerinin yapsn bozar.
Dermonekrotik toksin
Yant - D
193)
Aadakilerden hangisi Bordatella pertussis enfeksiyonunun patogenezinde rol oynamaz? (Eyll 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Flamentz hemaglutinin
Adenilil siklaz toksin
Trakeal sitotoksin
Endotoksin
IgAl proteaz
Bordatella pertussis enfeksiyonunun patogenezinde birok faktr rol oynar. Filamentz hemaglutinin, pertussis
toksin, adenilat siklaz toksini, dermonekrotik toksin ve hemolizinler enfeksiyonun gelimesinde nemi olan patojenite
faktrleridir.
Bakteri invazyon yapmad iin endotoksin etkisi yoktur. Ancak bakteri duvarndaki lipopolisakkarid yap, st
solunum yollarndaki epitelyum hcrelerinin hasarnda nemli rol oynarlar. Bu sorunun doru yant lgA1 proteaz'dr.
lgA1 proteaz salglayan bakteriler:
N. gonorrhoeae,
N. meningitidis,
H. influenzae ve
S pneumoniae'dr.
78
194)
A)
B)
C)
D)
E)
Bruselloz tansnda kan, kemik ilii, doku kltrleri, seroloji ve deri testleri kullanlr. Serolojik testlerde kullanlan
yntem aglutinasyondur (Wright aglutinasyon testi).
Yant - B
195)
Kemik ilii kltrnde kanl agarda reyebilen, hareketsiz, hemoliz yapmayan, oksidaz, katalaz ve reaz
testi pozitif olan gram (-) negatif kokobasil aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Legionella pneumophila
Bordotella bronchiaseptica
Salmonella typhimurium
Stenotrophomonas maltophila
Brucella melitensis
Brucella sular hayvanlar ve insanlarda enfeksiyon etkeni olan zorunlu intraselller yaayan bakterilerdir.
Organizma kltrlerde kokobasiller eklinde grlr.
Sklkla dzensiz boyanan gram negatif hareketsiz bakterilerdir. Zenginletirilmi besiyerlerinde 2-5 gnde kk,
konveks, S tipi koloniler yaparlar.
Brucella sular karbohidratlar tilize ederler ancak snflama yapabilecek dzeyde asit ve gaz karmazlar.
insan enfeksiyonu yapan drt suu da katalaz ve oksidaz pozitiftir. Birok suu hidrojen slfr retir ve nitratlar
nitritlere indirgerler.
Yant - E
196)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadakilerden hangisi Brusella iin kullanlan serolojik test yntemlerinden birisi deildir?
Rose Bengal
Wright aglutinasyonu
GruberWidal
Spot test
Ring testi
Serolojik (mmnolojik) testler: Hasta serumu ile yaplan Wright aglutinasyonu (tp aglutinasyonu ile) ve Rose
Bengal (lam aglutinasyonu ile) ve tam kan ile yaplan Spot test (lam aglutinasyonu ile) bakteriye kar gelien
antikorlar aratrlr. Ring testi ise stte antikorlarn aratrlmas izin uygulanr.
Wright aglutinasyonu: B. abortus 99S kkeninin kolonilerinden alnan inaktive edilmi bakteriler kullanlr. Bylece
her trn enfeksiyonunda da spesifik antikorlarnn taranmasn salar.
Bruselloz 1/160 ve zerindeki aglutinasyon pozitif kabul edilir. Gelien antikorlar inkomplet blokan zellikte olabilir.
Klinik olarak Bruselloz dnlen, ancak Wright aglutinasyonu (-) bulunmu bireylerde test, Coombs serumu ile
tekrarlanmaldr
2-merkapto-etanol testi ile Brusella reaktivasyonlar ortaya karlr.
Wright testinde yalanc pozitiflikler
Tularemi geirenler
Kolera as yaplanlar
Tberklozlular
Lenfomallar
Yant - C
197)
Bir avc tavan temizlerken elini kesiyor ve bir mddet sonra kesi yerinde lseroglandler hastalk
geliiyor, muhtemel etken aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Pasteurella multocida
Francisella tularensis
Staphylococcus aureus
Chlamydica psittaci
Coxiella burnetti
79
Francisella tularensis intraselller yerleimli gr (-) kokobasildir. Hayvanlar arasnda artropodlar aracl ile yaylr.
nsanlara enfekte hayvanlarn kirlettii besinlerle, deri btnlnn bozulmas ile bular. ok az sayda (10 tane
dahi) bakterinin deriye temas ile bulamas yeterlidir. Oral yoldan ise yz milyonlarca bakteri gerekir.
En sk karlalan klinik formu, % 75-90 lseroglandler eklidir. Bunlarn dnda; tifo benzeri, okloglandler,
glandler, pnmoni, menenjit grlebilir. Aksiller LAP geliimi ve fistlleme grlr.
Tularemi akut sppratif lenfadenittir.
Yant - B
198)
A)
B)
C)
D)
E)
Yersinia pestis bipolar boyanan, hareketsiz, buyyon ve jelz gibi adi besiyerlerinde kolaylkla reyebilen bir
bakteridir. Buyyonda zar yapar.
Bakterinin 5 virlans faktr vardr.
Fraksiyon 1 olarak adlandrlan zarf antijeni fagositoza kar koyar
Endotoksin
Ekzotoksin
V antijen
W antijen
Son proteinin etkileri bilinmemektedir..
Yant - D
199)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - C
200)
A)
B)
C)
D)
E)
80
201)
R tipi koloniler patojen olmayan bakteriler tarafndan meydana getirilen dzensiz kenarl kolonilerdir.
arbon dnda hangi enfeksiyonda bakteriler R tipi koloni meydana getirirler?
A)
B)
C)
D)
E)
Pnmokoksik pnmoni
Veba
Primer atipik pnmoni
Sifilis
Ortinoz
Vebada ateli dnemde bubondan elde edilen materyal ile hemokltre ekim yaplr. Balgam iin de direkt inceleme
ve ift ekimler yaplmaldr. Koloniler kanl agarda R tipi, sal koloniler yaparlar (arbondaki gibi).
Yant - B
202)
A)
B)
C)
D)
E)
Yersinia enterocolitica psikrofil bir bakteridir. Buzdolab ekimleri ayrc tan asndan nemlidir. 25C'de peritri
kirpikleri ile hareketli, 37C'de ise hareketsizdir. K aylarnda daha ok olmak zere besin zehirlenmesi etkenidir.
Yant - D
203)
Gastroenteritin ardndan otoantikorlar aracl ile reaktif artrit gelien, psdoapandisit etkeni bakteri
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Shigella sonnei
Staphylococcus aureus
Bacillus cereus
Clostridium perfringens
Yersinia enterocolitica
Yersinia enterocolitica enterokolit, sepsis, mezenter lenfadenit (Psdoapendisit), terminal ileit etkenidir.
HLA-B27 Ag ve bakteri Ag'lerinin benzerlii sonucunda oluan otoantikorlar sklkla gastroenteritin balangcndan
birka hafta sonra (ortalama 1 ay) geliir. Reaktif artrit en sk orta ve kk eklemlerde grlr. Bunun dnda
tenosinovit, eritema nodosum, konjunktivit, miyokardit perikardit, glomerlonefrit, temporal arterit, Henoch Schnlein
purpuras, Reiter sendromu da geliebilir.
Yant - E
204)
A)
B)
C)
D)
E)
Kpek srklarndan sonra sellit ve lenfadenitlere yol aabilen bakteri aadakilerden hangisidir?
Pseudomonas aeruginosa
Spirillum minus
Pasteurella multocida
Haemophilus ducreyi
Legionella micdadei
Pasteurella multocida kpek, kedi gibi evcil hayvanlarn normal az floras bakterisidir. Hayvanlarda sepsise
neden olabilir. Kedi veya kpeklerin insanlar srmas sonucunda yara enfeksiyonlarna, sellit, lenfadenit ve
abselere yol aabildii gibi; menenjitlere, immn suprese hastalarda sistemik enfeksiyonlara ve KOAH'llarda
nadiren pnmoni tablolarna yol aabilir.
Yant -C
205)
A)
B)
C)
D)
E)
M. tuberculosis yava rer. Ortalama yarlanma mr 18 saattir. Dier bakterilerde bu sre ortalama 1 saattir.
Yarlanma mrnn ok dk olmas nedeniyle kltrde grlebilir kolonilerinin olumas iin 6-8 hafta sre gerekir.
Lwenstein-Jensen [Yumurta + patates + mineraller + inhibitr (Malait Yeili)]
Middlebrook 7H [14C kullanlarak yaplan hzl tan yntemleridir] kullanlan besiyerleridir.
81
Membran lipidleri
Membran proteinleri
Mikolik asit
Membran polisakkaridi
Hcre duvar
Mycobacteriumlarn tm tipleri tberklin reaksiyonu oluturabilen proteinler tarlar. Bir wax fraksiyonuna bal
olan proteinler injekte edildiklerinde tberklin duyarll oluturabilirler (PPD deri testi).
Yant - B
207)
Mycobacterium
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
tuberculosis'in
hcre
duvar
lipidlerinden
fosfatidlerin
grevi
aadakilerden
ARB boyanma
Antijenlere kar immn yant artrr
Organizmann virlans ile ilikilidirler
Kazeifikasyon nekrozu oluumunda rol oynarlar
Gecikmi tip hipersensitivite reaksiyonlarnda rol oynarlar
Mycobacterium tuberculosis hcre duvarnda birok kompleks lipid ierir. Bunlardan; Mikolik asit denilen uzun
zincirli ya asitleri organizmann ARB boyanmasn salar Wax D'nin deney hayvanlarnda antijenlere kar immn
yant arttrd gsterilmitir. Fosfatidler kazeifikasyon nekrozu oluumunda rol oynarlar
Kord faktr ise organizmann virlans ile ilikilidir. Virlan sularda kord faktr benzeri "serpentin" bulunur.
Yant - D
208)
A)
B)
C)
D)
E)
nek st aracl ile gelien tberkloz hangi bakteri tarafndan meydana gelir?
Mycobacterium tuberculosis
Mycobacterium avium intracellulare
Mycobacterium fortuneum
Mycobacterium leprae
Mycobacterium bovis
M. tuberculosis insanlara damlack enfeksiyonu ile bular. Genellikle nce akcier enfeksiyonu eklinde balar.
Vcutta balca RES hcreleri iinde (zellikle makrofajlar) bulunurlar. nsanlar doal kaynaklandr, hayvan
enfeksiyonlar grlmez.
Gelimekte olan lkelerde M. bovis inek stlerinde bulunur, bulama sonucunda gastrointestinal tberkloza neden
olur.
Yant - E
209)
A)
B)
C)
D)
E)
Koch fenomeni: Mycobacterium tuberculosis bir antijenle uygun dozlarda karlatktan sonra bellek T lenfositleri
aracl ile bir duyarllk geliir. Antijenle daha sonraki karlamalarda ise karlat blgede; lokalize, iddetli bir
yang ile snrlandrlarak yaylmas engellenir (Tip IV ar duyarllk).
Yant - A
210)
Akcierde ve blgesel al lenf bezlerinde bir lezyon olan Ghon kompleks aadaki hastalklardan hangisi
iin karakteristik bir bulgudur?
A)
B)
C)
D)
82
E) Primer tberkloz
Tberkloz basili ile hi karlamam kiilerde, hcresel immnite gelimemitir. Bylece akciere gelen basiller,
blgeye toplanan ntrofiller ve sito-kinlerce aktive edilememi alveoler makrofajlarca fagosite edilirlerse de, bu
etkinlik basillerin ldrlmesi iin yeterli deildir. Basiller fagolizozom geliimini nleyerek bunlarn zararl
etkilerinden korunurlar. Bylece intraseller olarak remeye balarlar ve enfeksiyon balar.
Zaman iinde redikleri makrofajlar paralayarak serbestleirler ve bunu fagositoz intraselller reme lizis
dngleri izler. Blgedeki makrofajlann birbirine fzyonu sonucunda basillerin evresinde multinkleer dev
hcreler (Langhans) oluur.
Enfekte olmu makrofajlar, ilerindeki basilleri blgesel (hiler mediastinal) lenf bezlerine lenfatik yolla
ulatrabildikleri gibi (Ghon oda), bazen de mediastinal lenf bezlerinden hematojen yaylmla akcier apeksine
(Simon oda), karacier, dalak, kemik, kemik ilii ve MSS (Rich oda) gibi organ ve dokulara da yaylabilirler,
buralarda odaklarlar (milier tberkloz).
Yant - E
211)
Primer tberkloz enfeksiyonu srecinde oluan Ghon kompleksi, aadakilerden hangisidir? (Eyll 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Daha nce Mycobacterium tuberculosis ile hi karlamam bir kiide bakteri solunum yolu ile alndnda
monositer hcrelerin iine giren bakteriler lenf bezlerinde ime ve zellikle akcierin orta blmlerinde
granlomatz reaksiyonun gelimesine sebep olur. Buna Gohn kopleksi denir.
Yant - C
212)
A)
B)
C)
D)
E)
Mycobacterium tuberculosis enfeksiyonunda aside direnli boyanmadan (ARB) hangi yap sorumludur?
Membran lipidleri
Membran proteinleri
Mikolik asit
Membran polisakkaridi
Kapsl
Uzun zincirli ya asitleri olan mikolik asit organizmann aside rezistan boyanmasn salar
Yant - C
213)
A)
B)
C)
D)
E)
Mycobacterium tuberculosis kronik menenjit etkenidir. Hastalk srasnda BOS'ta protein ok ykselir. Dier
bakteriyel menenjitlerden farkl olarak BOS aseptik grnmdedir. Bakterinin enfeksiyon alannda ok az sayda
olmas direkt boyama yntemleri ile bakterinin tanmlanmasn gletirmektedir.
Lomber ponksiyon sonucunda elde edilen BOS ince bir tpte 37C'de bir gn bekletilirse youn protein rmcek a
grnm oluturur. Bu yntem spesifik olmasa da tberkloz menenjitin erken tan yntemlerinden birisidir.
Yant - E
214)
A)
B)
C)
D)
83
Grup I (Fotokromojen) organizmalar k altnda sar portakal renkli pigment kolonileri olutururlar (M. kansasii,
M. marinum).
Grup III (nonkromojen) organizmalar pigment oluturmazlar (ok az oluturabilirler) (M. aviumintracellulare
complex).
Grup IV (hzl reyenler) organizmalar, dierlerinin aksine 7 gn iinde rerler (M. fortuitumchelonei complex)
Yant - E
215)
Aadaki mycobacterium trlerinden hangisi zellikle AlDS'li hastalarda CD4 lenfositlerin says
100/ul'nin altna dtnde dissemine enfeksiyona neden olmaktadr? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
M. ulcerans
M. scrofulaceum
M. fortuitum
M. kansasii
M. avium complex
M. ulcerans
M. scrofulaceum
M. fortuitum
M. kansasii
M. avium complex
84
zellik
Tberktiloid lepra
Lepromatz lepra
Hcresel immnite
iyi
Kt
Lezyonlarda basil
Az
ok
Humoral immnite
Kt
iyi
(+)
(-)
(-)
(+)
Srekli bakteriyemi
(-)
(+)
Aslan yz grnm
(-)
(+)
(+)
(-)
CD4 T Helper
CD8 T supresor
219)
A)
B)
C)
D)
E)
Mycobacterium leprae besiyerlerinde retilemez, doku salglarndan ve burundan yaplan srntler-de monositler
iinde (Lepra hcresi) veya dnda al demeti eklinde grlrler.
Yant - D
220)
A)
B)
C)
D)
E)
Actinomyces ve Nocardialar mantar benzeri dallanan yaplar gsteren bakterilerdir. Actinomyces'in kelime anlam
"nsal mantar"dr. Genetik almalar sonucunda bakteri olarak kabul edilmilerdir.
Yant - B
221)
Di ekiminden iki hafta sonra yara yerinde enfeksiyon ve aknt gelien hastann akntsndan yaplan
aerob ve anaerob kltrlerde anaerob reme oluyor. Yaymann Gram boyasnda gram pozitif dallanan
flamentler grlyor.
En olas etken aadakilerden hangisidir? (Eyll - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Nokardia
Aktinomies
Moraxella
Peptostreptokok
Veilonella
Actinomyces israeli gram pozitif dallanan yapda bir bakteridir. Az ve vaginann normal flora yesidir. Dental
giriimlere bal gingivitis, cerrahi komplikasyon ve travma sonrasnda servikofasiyal abselere sebep olur.
Yant - B
222)
Krkdrt yanda bir erkek hasta di ekiminden bir hafta sonra alt enede kzarklk, ilik ve abse
ikayeti ile bavuruyor. Absenin da almas ile elde edilen prlan materyalin mikroskobik incelemesinde
sar granler yaplar bulunduu ve bunlarn gram (+) pozitif, sporsuz, dallanan flamentz yaplar ierdii
saptanyor.
Bu durumda etken olarak aadakilerden hangisi dnlmelidir? (Eyll - 2002)
85
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus
Bacillus anthracis
Nocardia asteroides
Actinomyces israeli
Mycobacterium tuberculosis
Actinomyces israeli gram pozitif dallanan yapda sporsuz. anaerob, endojen yerleimli bakteridir. En sk grlen
enfeksiyonu az hijyeni bozuk olanlarda yapt servikofasiyal abselerdir. Ayrc tanda absenin sar slfr
granllerinin gsterilmesi nemlidir.
Yant - D
223)
A)
B)
C)
D)
E)
A) Yenidoanlarn bukkal mukozasnda kolonize olmu fakltatif anaerob bakteridir, sklkla bakteriyel endokardit
yapar
B) Anaerobik flamentz bakteridir, sklkla servikofasiyal osteomyelit yapar
C) Bir beta hemolitik mikroorganizmadr, difz, hzl yaylan selllit yapar
D) Fakltatif anaerob bir mikroorganizmadr, di rklerine neden olur
E) Anaerobik, basil eklinde bakteridir ve yallarda sinzit etkenidir
Actiholcebibnaelii flamentz yapl anaerop bir bakteridir. Endojendir, zellikle normal az florasnda bulunur.
Az hijyeni bozuk olanlarda veya didieti operasyonu geirenlerde yava seyirli, iinde sar slfr granlleri
bulunan abseler meydana getirirler. Tedavi edilmeyen olgularda abseler kemie kadar ilerleyebilir.
Yant - B
225)
Dental abse ve gingivit etkeni, normal az florasnda bulunan, gram pozitif anaerobik dallanan yapdaki
bakteri aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Nocardia
Streptococcus mutans
Streptococcus viridans
Actinomyces israeli
Staphylococcus aureus
Dental abse ve gingivit sonucunda kemik dokulara kadar ilerleyebilen kronik seyirli abseler yapan, normal az
floras etkeni dallanan yapda anaerop bakteri Actinomyces israeli'dir.
Yant - D
226)
Ksmen aside rezistan boyanmas nedeniyle tberkloz tansnda karkla neden olan etken
hangisidir? (Nisan - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Nocardia asteroides
Streptomyces
Actinomyces israelii
Legionella pneumophila
E. coli
Nocardia sular gram pozitif, katalaz pozitif, ksmen aside rezistan boyanan bakterilerdir. Klinik bulgular, tberklozu
taklit edebilir.
Yant - A
227)
Py rneinden yaplan Gram boyamada Gram (+) dallanan basiller saptanan bir hastann yaplan
kltrnde aerob ortamda kanl agarda 4 gnde beyaz koloniler gzlenmitir.
86
Kinyoun asit-fast boyamasnda pozitif grlen bu bakteri en byk olaslkla aadaki-lerden hangisidir ?
(Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Listeria monocytogenes
Actinomycetes
Mycobacterium tuberculosis
Nocardia asteroides
Mycobacterium avium-intracellulare
Actinomyces israeli normal az, burun, dieti, GS ve kadn genital sistem florasnda bulunan, Gr (+) anaerob
bakteridir. Klinik materyalde ve kltrlerinde mantarlar gibi hif formunda yumaklar halinde grlr. Aside direnli
deildir. oul abseler ve fistllerle seyreden endojen hastalklara yol aar. Abselerinden elde edilen klinik
materyalde sar slfr granlleri grlr.
Granller, etkenin kalsiyum fosfattan zengin olan kolonilerinin makroskopik grnmdr. Sv besiyerlerinde dipte
beyaz, tyl topuklar halinde, birka haftada rerler.
Yant - D
229)
Derinin kronik spratif iltihab olan mietoma en sk hangi mikroorganizma tarafndan oluturulur?
(Eyll - 2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Nocardia asteroides
Actinomyces israilii
Actinomyces odontolyticus
Nocardia caviae
Nocardia brasiliensis
Derinin kronik spratif iltihab olan mietomann en sk grlen etkenleri Nocardia brasiliensis, Streptomyces
somaliensis ve Actinomadura madurae'dr.
Yant - E
230)
A)
B)
C)
D)
E)
Nocardialar Gr (+), katalaz (+) dallanan yapda aerop bakterilerdir. Toprakta, rm bitkilerde, havalandrma
sistemlerinde bulunurlar.
Cilt lezyonlarnda sarms-beyaz grandilerle karakterizedir.
Klinik bulgular
Mietoma: Travma sonrasnda gelien granlomatz kronik subkutan enfeksiyondur. Daha ok ayaklarda
grlr. Lokalize enfeksiyonlar abselemeye ve fistllemeye eilimlidir. "Actinomycetoma" bakteriler,
"Eumycetoma" ise mantarlar tarafndan meydana gelen mietoma tipleridir. Aktinomietomalarda en sk grlen
etkenler Nocardia brasiliensis, Streptomyces somaliensis ve Actinomadura madurae'dir.
Laboratuvar tan
87
Zorunlu aerop olmas, mantar besiyerlerinde iyi remeleri ve ARB (+) olmas ile Actinomyces'den ayrt edilir.
Koloniler saakl kenarl ve havasal miellidir. Kltr ortamnda ve dokuda hifler grlrse de aslnda bir
prokaryottur.
Yant - C
231)
Laboratuvarlarda sentetik besiyerlerinde retilebilen en kk mikroorganizma aa-dakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Yersinia enterocolitica
Serratia marcescens
Parvovirs
Mycoplasma pneumoniae
Micrococcus aureus
Mycoplasma pneumoniae
L formu bakteriler
Coxiella burnetti
Campylobacter jejuni
Acinetobacter baumanii
Yant - C
234)
A)
B)
C)
D)
E)
Sitoplazmik membranlarnda sterol bulunan Mycoplasma'larn (Ureaplasma'lar hari), remesi iin ortamda sterol
olmaldr.
Bakterilerin L formundan, osmotik oka direnli olmalar ve hibir zaman hcre duvar oluturmamalar ile ayrlrlar.
Oksidaz enzimleri sitoplazmadadr.
Kat besiyerindeki kolonileri sahanda pimi yumurta eklindedir.
Yant -C
235)
88
D) Mycoplasma pneumoniae
E) Ricketsia prowazeki
M. pneumoniae'nn sadece bir serotipi vardr. Enfeksiyon srasnda eritrosit, beyin, akcier ve karacier hcrelerine
kar oto antikorlar meydana gelir (souk aglutininler).
Spesifik laboratuvar bulgusu, souk aggltinasyon pozitifliidir. Bakteriye kar gelien antikorlarn eritrositlerin
yzeyindeki "i" antijenleri ile reaksiyona girer ve bunlar souk ortamda agltine eder.
Yant - D
236)
Genital organlarda akntya yol aan aadaki mikroorganizmalardan hangisinde, hcre duvar yoktur?
(Eyll - 2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Treponema pallidum
Ureaplasma urealyticum
Neisseria gonorrhae
Haemophilus ducreyi
Chlamidya trachomatis
Ureaplasma urealyticum, Mycoplasma hominis gibi hcre duvar olmayan bakteriler nongonokoksik retritlerin
nemli etkenlerinden birisidir.
Yant - B
237)
A)
B)
C)
D)
E)
Ureoplasma'lar (Minik mikoplazmalar, T mycoplasma) Proteuslar gibi riner sistem enfeksiyonlarna yol aarlar.
Nongonokoksik retrit olgularnn %20'si ureoplasmalar ile geliir. Mycoplasmalardan farkl olarak daha kk
koloniler yaparlar, remeleri iin sterol gerekmez, ierdikleri reaz enzimi ile reyi paralayarak enerji kayna
olarak kullanrlar.
Yant - E
238)
A)
B)
C)
D)
E)
Spiroketler spiral motil bakterilerdir. Treponema, Borrelia ve Leptospiralardan oluur. Bu bakterilerin ortak zellii
endoflagella (aksial flament) denilen d membran tarafndan kapatlan periplazmik aralktaki zel organelleri ile
hareket etmeleridir.
Yant - E
239)
A)
B)
C)
D)
E)
Sifilisin erken dnemindeki hastalarda, hasarlanm hcrelerden serbestleen ve bir miktar da T. Pallidum'un
yzeyinde bulunan lipid yapl maddelere kar Ig M ve Ig A karmndan ibaret otoantikorlar (Reagin antikorlar)
geliir. Bunlar, bakteriye spesifik olmayan antikorlardr. Non-treponemal testlerle (VDRL, RPR gibi) aratrlr.
Yant - C
240)
A) Chlamydia trachomatis
B) Neisseria gonorrhoeae
C) Bartonella hanselae
89
D) Trichomonas vaginalis
E) Calymmatobacterium granulomatis
Yant - C
Etken
Klamidya enfeksiyonu
Gonore
- Neisseria gonorrhoeae
Genital herpes
- Human papillomavirus
Trichomoniasis
- Trichomonas vaginalis
AIDS
- HIV
Chancroid
- Haemophilus ducreyi
Sifilis
- Treponema pallidum
Lenfogranuloma venereum
Candidiasis
- Candida albicans
Bakteriyel vaginosis
- Gardnerella vaginalis
241)
A)
B)
C)
D)
E)
Laboratuvar tan
Direkt tan: Karanlk alan mikroskopisi, kullanlr. Lepra basili gibi, in vitro koullarda retilemez.
Serolojik (indirekt) tan
Non-treponemal testler
Bu testler ile; reagin antikorlar (Anti-lipoidal otoantikor) aranr. Bu amala antijen olarak insan/sr kardiyolipinleri
kullanlr.
KBR (Wassermann-Kolmer)
Floklasyon testleri: (VDRL, RPR)
Tarama testleridir. Tedavinin izlenmesinde de yararldr; nk, tedavi ile antikor fitreleri der. VDRL, sadece
nrosifilizde tan testi olarak kullanlabilir.
90
Materyal olarak BOS kullanlr. Malarya, lepra, rubeola, enfeksiyz mononkleoz, krpnik otoimmn hastalklar,
yallk, gebelik, akut ateli hastalk ve a uygulamas sonrasnda yalanc pozitif sonularla sklkla karlalr,
Treponemal testler
Hasta serumunda spesifik antikor aranr. Non-treponemal testlerden daha nce pozitifletiklerinden erken tan testi
olarak da kullanlabilirler Spesifitesi nontreponemal testler gibidir. Yaam boyu pozitiflii devam eder ve otoimmn
hastalklarda yalanc pozitiflikler grlebilir. Tedavinin izleniminde kullanlamaz.
FTA-ABS: ilk pozitifleen gvenilir bir testtir. Dorulama testi olarak kullanlr. Yenidoanda IgM pozitif ise,
konjenital enfeksiyon lehinedir.
Yant - A
243)
A)
B)
C)
D)
E)
Borrelia recurrentis 'Tebris recurrensin" (Dnek atei) etkenidir. Treponemalardan farkl olarak sentetik
besiyerlerinde rer. Gram ve giemsa ile kolayca boyanr ve retilebilir, Mikroaerofildir.
Ateli dnemde alnan periferik yayma/kaln damla preparatta eritrositler arasnda gram boyama ile gsterilebilir
Gram negatif bakteridir. nsanlara bulamas bitler aracl iledir. 3-10 gnlk inkbasyon periyodundan sonra 3-5
gnlk ate ve 4-10 gnlk ate-siz ara dnemlerle ardarda srp gider. Etken BOS'tan da izole edilebilir.
Yant - C
244)
A)
B)
C)
D)
E)
Stma benzeri nbetler; ba, bel, eklem ve adele arlar, splenomegali, ikter, bilin deiiklikleri gzlenir.
Atesiz dnemde kandan kaybolur/miktar azalr, etken MSS'ne gizlenir. Orada baz antijenlerini deitirerek tekrar
kana karr. Buna kar birka gnde litik antikorlar oluur ve lizis ile ok sayda ortadan kaldrlr. Bakteri bu
dnemde merkezi sinir sistemine saklanr. Bu ekilde tekrarlayan 3-10 atak gzlenir ve sonuta iddet ve srekliliini
kaybederek organizmadan tamamen temizlenir. Hasta kan her dnemde enfeksiyzdr.
Kan kltr ve antijenik deiiklikler nedeni ile ag-ltinasyon ve KBR testi gibi serolojik testler kullanl deildir.
Periferik yayma ve kaln damla prepa-ratnn incelenmesi ile tanya gidilir.
Yant - E
245)
Erken dnemde eritema migrans, ge dnemde artralji ve artrit gibi klinik bulgulara neden olan spiral
eklindeki mikroorganizma aadakilerden hangisidir?(Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Helicobacter pylori
Borrelia burgdorferi
Treponema pallidum
Leptospira interrogans
Spirillum minr
Borrelia burgdorferi, Lyme hastal etkenidir. lxodes tipi kenelerin vektrl ile bular.
Hastalk dnemden oluur; birinci dnemde srk yerinin evresinde eritema kronikum migrans geliir. 3-4 hafta
srer.
Sonra ikinci dnemde kardiyolojik ve nrolojik hastalk tablolar gzlenir.
nc dnemde de aylar ve yllarca sren tek tarafl ve dizde fazla olmak zere byk eklemlerde artrit geliir.
Yant - B
246)
91
A)
B)
C)
D)
E)
Helicobacter pylori
Listeria monocytogenes
Proteus vulgaris
Vibrio cholerae
Borrelia burgdorferi
Spiroketler ince duvarl, kvrk, hareketli basillerdir. Flagella ile deil aksiyal flamentleri aracl ile hareket ederler.
Treponema ve leptospiralar ok incedir, ancak karanlk alan mikroskoplar aracl ile grlebilirler.
Borrelia'lar ise daha kalndr, giemsa ve dier boyalar ile boyanabilirler.
Yant - E
247)
A)
B)
C)
D)
E)
Borrelia burgdorferi lxodes tipi keneler aracl ile bular. Isrktan 3-30 gn sonra hastalk tablosu geliir:
1.
dnem: Isrk yerinin evresinde eritema kronikum migrans geliir. 3-4 hafta srer. Genel enfeksiyon belirtileri,
artralji, miyalji grlr. Tedavi edilmezse aylarca srebilen latent dneme geer. Daha sonra 2. dnem balar.
2.
dnem: Nrolojik hastalk tablolar (menenjit, kraniyel nrit, ensefalit, radiklonrit), kardit (AV blok,
miyoperikardit konjestif kalp yetersizlii) geliir. Kalp valvlleri tutulmaz.
3.
dnem: Aylar veya yllarca sonra genellikle tek tarafl ve dizde fazla olmak zere artrit geliir. Septik tarzdadr
(PMNL boldur), aspirine yant vermeyen ar olur.
EIA ve IFAT ile tan konur. Zor da olsa Modifiye Kelly besiyerinde retilebilirler.
Yant - A
248)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - A
249)
A)
B)
C)
D)
E)
Lyme hastal Borrelia burgdorferi'nin etken olduu kene ile bulaan bir spiroket enfeksiyonudur. Balangcnda
eritema kronikum migrans denilen dknt oluur. Borrelia burgdorferi bir spirokettir.
Yant - A
250)
A)
B)
C)
D)
E)
Balca insanlarda patojen olan L. interrogans leptospiroz etkenidir. Zorunlu aeropturlar. Boyalar ile iyi
boyanmayan karanlk alan mikroskopi ile gsterilebilen spiroketlerdir.
insanlar dnda birok hayvanlar da enfekte eder, insanlara bulamada zellikle fareler nemlidir. Hayvanlar idrar
ile leptospiralar darya atarlar, kontamine sular aracl ile insanlara direk deriden veya mukozalardan bular.
iftiler, madenciler, gemiciler ve lam ileri ile uraanlar risk altndadr.
Sterilize edilmemi eme suyunda dahi retilebilir. Cox besiyerinde reyebilir.
92
Leptospiralar kanda, plazmadan yaplan preparatlarda; BOS ve idrarda ise sedimentte aranmaldr.
L icterrohaemorrhagia Weil hastalnn etkenidir.
Mukozalar ve direk deriden alnan bakteri kana geer ve birok dokuda oalr. Ate, karacier fonksiyon bozukluu,
remi, aseptik menenjit geliir. Hastalk bifazik seyreder. Ate, titreme ciddi baars erken dnemdeki
bulgulardr ve spiroketleri kandan izole edebilirsiniz, ikinci dnemde aseptik menenjit, ciddi karacier hasar,
bbrek yetersizlii grlr. Artk bakterileri izole etme ansnz azalmtr, hastalk postinfeksiyz tablo
eklindedir.
Tedavide seilecek ilk ila penisilindir. Antibiyotik direnci bildirilmemitir.
Yant - B
251)
A)
B)
C)
D)
E)
Klamidyalar zorunlu intraselller bakterilerdir. Kendi bana enerji retme ilemini baaramadklarndan ancak konak
iinde reyebilir.
Yant - C
252)
A)
B)
C)
D)
E)
Klamidyalarn replikasyonu dier bakterilerden farkldr. Ekstraselller, spor benzeri elementer cisimler hcrelere
girer ve hcre iinde daha geni inisyel (reticulate body) cisimlere dnerler. Binary fission yoluyla yeni elementer
cisimler oluur ve bunlar hcre dna salnrlar.
Replikasyon srasnda hcre iinde oluturduu inklzyon cisimcikleri boyanarak mikroskobik olarak grlebilir.
Bunlar tanda deerlidir.
Yant - B
253)
A)
B)
C)
D)
E)
Chlamydia pneumoniae asemptomatik enfeksiyon veya orta iddette atipik pnmoni etkenidir.
Yant - E
254)
A)
B)
C)
D)
E)
Klamidyalar balca mukozalarn epitel hcrelerini ve akcierleri infekte eder. Nadiren invazyon ve dissemine
enfeksiyon yapar. C. psittaci akcier enfeksiyonu etkenidir. Enfeksiyon sadece antikor fitrelerinden tannabilecek
ekilde asemptomatik veya yksek ateli pnmoni eklindedir. Gen erikinlerin hastaldr, salgnlar yapar.
C. trachomatis 15'den fazla serotipe (A-L) sahiptir.
A, B ve C trahom etkenidir. Afrika ve Asya'da sk grlr. Krle sebep olabilir, sistemik enfeksiyon yapmaz.
D-K serotipleri genital sistem enfeksiyonlar yaparlar Nadiren gz veya solunum sistemini tutabilir. Erkeklerde
nongonokoksik retritlerin en sk etkenidir, epididimit ve prostatit yapabilir. Kadnlarda salpenjit, servisit ve PID
geliir. Salpenjit ve PID'nin tekrarlayan enfeksiyonlarnda infertilite ve ektopik gebelik riski vardr. Enfekte anneden
93
doanlarda neonatal inklzyonlu konjunktivit ve pnmoni meydana gelebilir. C. trachomatis genital enfek-siyonlu
hastalarda Reiter sendromu (retrit, artrit ve veit) grlebilir.
L1, L2 ve L3 serotipleri lenfogranuloma venereum etkenidir. Seksel temas ile geen bu hastalkta genital
lezyonlar ve lenf nodlarnn bymesi klinik tabloyu oluturur.
C. trachomatis'e kar gelien enfeksiyon hmoral ve hcresel immnitenin ibirlii sonucunda iyiletirilir. Ancak
organizmaya kar kalc immnite gelimez, hastalk tekrarlayabilir.
Yant - E
255)
A)
B)
C)
D)
E)
Chlamydia trachomatis A - C
Chlamydia trachomatis D - K
Chlamydia trachomatis L1 - L3
Chlamydia pneumoniae
Chlamydia psittaci
Yant - B
256)
A)
B)
C)
D)
E)
Biovaryant
Serovaryant
Hastalk, sendrom
Trahom
A-C
Trahom, konjunktivit
D-K
L1 -L3
Lymphogranuloma venereum
Chlamydia trachomatis
Chlamydia
pneumoniae
LGV
Chlamydia psittaci
94
B)
C)
D)
E)
Sitomegalovirus
Neisseria gonorrhoaeae
Varicella zoster virus
Chlamiydia trachomatis
Lenfogranuloma venereum genital blgede lserli lezyonlar yapan cinsel yolla bulaan bir hastalktr.
Yantlar iinde ayrc tanda dikkat edilecek olan ankroid (yumuak ankr) dir. Bu da cinsel temas ile bular ve
lserli lezyonlar yapar.
Yant - B
259)
A)
B)
C)
D)
E)
Riketsiyalarn bakteriler gibi enzimleri, hcre eperi ve DNA+RNA's vardr. Rochalimaea hari zorunlu hcre ii
mikroorganizmalardr.
Coxiellalar, klamidyalarn gibi konak hcre sitoplazmasnda vakuol iinde bulunur. Gram yntemi ile iyi
boyanmamakla birlikte, gr (-) hcre yapldr, byle boyanr ve kokobasil eklindedirler.
Yant - D
260)
A)
B)
C)
D)
E)
Ricketsia
Bartonella
Coxiella
Chlamydia
Prionlar
Rickettsia (bit, pire, kene): Tifs, benekli ate ve allk ate gruplarndaki hastalklara yol aarlar. Yalnz canl
dokuda reyebilirler.
Yant - B
261)
A)
B)
C)
D)
E)
Riketsiyalar canl hcreli ortamlar dnda retilemezler. En iyi tavuk yumurtasnda rerler. Fagosite edildikten sonra
fagolizozomun sindirici etkisinden korunmak iin, rettikleri fosfolipaz A ile fagolizozomun membrann eritir ve
95
sitoplazmaya geerler. Epidemik tifs etkeni hcre paralanncaya kadar hcre iinde yaar, endemik olanlar ise
srekli hcreden salnr. Vektr ve rezervuarlar eklembacakllardr Giemsa ile iyi, gram ile ise kt boyanr.
R. prowazekii epidemik tifs etkenidir. K aylarnda epidemilerle seyreder. Yalnz insanlarda hastalk yaparlar.
Yllar sonra tekrarlayan ekline Brill-Zinsser hastal denir. Pediculus corporis, araclyla bular. ncelikle giri
damarn endotel hcrelerinin sitoplazmas iine girer.
Tifs bir vasklittir. Burada rer ve hcreyi paralayarak genel dolama katlr, i organ kapillerleri, arteriol ve
venllerin endotel hcrelerine girerler; burada da ayn olaylar gerekleir; damardan zengin tm organlar hastalk
tablosuna karrlar.
Inkbasyon periyodu 8-14 gndr. Prodrom belirtilerinden ve atein kontin olmasndan sonra, birinci, haftann
sonlarnda srt ve omuzdan balayan maklopapler dkntler balar. Dkntler gvdede olur, avular ve
tabanlarda bulunmaz, cilt kurudur. Beyin beslenmesi bozulduu iin bilin bulanr, halsinasyonlar, ajitasyon ve
iddetli ba ars geliir.
Ricketsiyalarn irritatif etkileri ile damar endotellerinde mitoz ve bu nedenle proliferasyonla endarteritis nodosa
(Fraenkel nodlleri) ve sonuta oklzyon ile nekrozlar geliir. Mortalite salgnlarda ykselir.
Yant - C
262)
Aadaki mikroorganizmalardan hangisi vaskler endotel hcreleri etkileyerek hastala yol aar?
(Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Salmonella typhi
Escherichia coli
Haemophilus influenzae
Coxiella burnetti
Ricketsia typhi
Riketsiyalar zorunlu intraseller yaayan ok kk gram negatif bakterilerdir. iki tr hastalk yaparlar, bunlardan
tifs bir vasklittir. Birok Riketsiya tr bu hastalktan sorumludur. Dieri ise Coxiella burnetti'nin yapt atipik
pnmonidir.
Yant - E
263)
A)
B)
C)
D)
E)
Riketsiyalar tifs etkenidir, hepsinin ortak zellii bir artropod vektr aracl ile bulamasdr.
Coxiella burnetti Q atei etkenidir. Bir riketsiya olmasna ramen tifs etkenleri gibi bir artropod aracl ile
bulamaz. Bulama enfekte ku dklarnn inhalasyonu veya enfekte hayvansal gdalarn (zellikle st)
yenilmesi aracl ile olur.
Yant - C
264)
A)
B)
C)
D)
E)
Ricketsialarn Proteus sular ile olan O Ag benzerliine dayal hazrlanan testin ad Weil-Felix'dir.
Yant - D
265)
A)
B)
C)
D)
E)
Riketsiyz tansnda Weil-Felix reaksiyonu kullanlr. kinci hafta bandan itibaren pozitifleir.
96
Brill-Zinser hastal, ilkinden yllarca sonra silik bulgular ile karakterize tifs kliniinin tekrar olumasdr. Weil-Felix
genelde negatif veya ok dk dzeylerde pozitiftir.
Yant - D
266)
A)
B)
C)
D)
E)
Endemik tifs, epidemik tifsten daha hafif seyirlidir. st solunum yolu enfeksiyonlar benzeri bir tablo grlr.
Etkeni R.typhi (R.mooseri) 'dir ve Neil-Mooser testi (fare peritonuna verilen etkenin testislerin tunica vaginalisinde
remesi sonucu orit geliimi) pozitiftir. Epidemik tifusta bu test genellikle negatiftir. Weil-Felix bunlarda da pozitiftir.
Yaygn kas arlar, ba ars ve ate ile birlikte seyrek dkntler grlr. Hastalk komplikasyonsuz olarak 3
haftada sonlanr.
Tedavisi epidemik tifs gibidir. Bu hastal geirende epidemik tifusa kar da baklk geliir.
Yant - C
267)
A)
B)
C)
D)
E)
Rochalimealar organizmadaki karyotik hcre yzeyine yaparak rerler. R. quintana, siper atei veya 5 gn
atei etkenidir. Etkeni tayan bitlerin insan srma yerine dklarnn temas etmesi ile organizmaya alnr. Ani
400C'a ykselen ate, en belirgin semptomudur.
Tabloya kemik-eklem-iddetli orbital arlar ve 3. gnden itibaren rozeol tarznda dkntler elik eder. Ertesi gn
tamamen iyilese de ayn tablo 5 gn sonra tekrar oluur ve bu durum 3-5 hafta veya daha fazla tekrarlayan
nbetlerle seyredebilir.
Tifs tedavisi uygulanr.
Yant - C
268)
A)
B)
C)
D)
E)
Bartonella hanselae kedi trm hastal etkenidir. Lokalize lenfadenomegali ile karakterize bir hastalktr.
Organizma kedilerin oral floras yesidir.
Tan biyopside etkenin gsterilmesi veya deri testleri ile konulur. Genellikle hafif seyididir, antibiyotik tedavisi
gerekmez.
Kedi trm hastalnn bir dier etkeni de Afipia felis'dir. Brucella benzeri bir bakteridir.
Yant - C
269)
A)
B)
C)
D)
E)
Bartonellaceae familyasnda yer alan B. bacilliformis, eritrositleri tutan tek bakteridir. Tatarcklarla bular ve
anemi, hepatosplenomegali, trombozlar ve LAP ile seyreden ar gidili Oroya atei etkenidir.
Tedavide penisilin, kloramfenikol veya streptomisin kullanlr.
97
Yant - A
270)
A)
B)
C)
D)
E)
Pastrizasyona direnlidir
Weil-Felix (-)'dir
nsanlara;
Klamidyalar gibi hcre iinde vakuollerde rer. Atipik pnmoni etkenidir. Analjeziklere direnli ba ars tipik
bulgusudur. Olgularn yarsnda hepatosplenomegali bulunur. kter geliebilir. Bu
zellii, dier atipik pnmonilerden ayrmnda yararldr.
Benign bir hastalktr. Ancak, kronik formdaki hastalk tablosunda zellikle prostetik veya hasarl orijinal kalp
kapaklarnda kronik endokarditler geliebilir.
Tanda kobay inoklasyonu, KBR ve FAT kullanlr. Tedavide tetrasiklin kullanlr.
Yant - D
271)
A)
B)
C)
D)
E)
Riketsiyalar zorunlu intraselller bakterilerdir. Vasklit ile karakterize tifs yaparlar. Hepsinin ortak karakteri bir
artropod vektr aracl ile bulamasdr.
Coxiella burnetti bir ricketsia olmasna ramen dierlerinden farkl olarak insan enfeksiyonlarnda artropodlarn rol
yoktur, inhalasyon veya hayvansal rnler aracl ile bular.
Babesia microti stma benzeri bir enfeksiyon yapan eritrosit parazitidir, insanlara keneler aracl ile bular.
Yant - C
272)
A)
B)
C)
D)
E)
Haemophilus ducreyi cinsel temasla bulaan ankroid (yumuak ankr) etkeni gram negatif basildir. Tropikal
lkelerde grlr.
Organizma reme iin X faktre ihtiya gsterir ancak H. influenzae'da olduu gibi V faktr istemez.
98
lserleri, sitiliz ankrndan farkl olarak yumuak kenarl, iltihapl, arl, says birden ok ve arl
lenfadenomegali ile birliktedir.
Yant - D
273)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki Haemophilus trlerinden hangisi insanlarda cinsel yolla bular? (Eyll - 2003)
H. aegypticus
H. ducreyi
H. haemolyticus
H. aphrophilus
H. parahaemophilyticus
Haemophilus ducreyi bir cinsel yolla bulaan hastalk olan ankroid (yumuak ankr) etkenidir.
Haemophilus aegyptius Koch-Weeks basili olarak bilinir, yeni isimlendirmede H. influenze biotip III olarak
isimlendirilmitir. Genellikle H. influenzae benzeri hastalk yapar, en ok bilinen enfeksiyonu konjunktivittir. H.
aegypticus Brezilya purpurik atei etkenidir.
Haemophilus haemolyticus in vitro hemoliz yapmas ile tannr. Nadir st solunum yolu enfeksiyon etkenidir.
Haemophilus aphrophilus normal oral flora bakterisidir ve bazen infektif endokardit ve pnmoni etkeni olabilir.
Haemophilus parahaemophilyticus sadece V faktr varlnda reyebilir. nfluenzae benzeri enfeksiyon yapar.
Yant - B
274)
A)
B)
C)
D)
E)
Acinetobacterler gram negatif kokobasillerdir. Toprakta ve sularda bol miktarda bulunur, ayn zamanda normal
flora bakterisidir.
mmn yetersizlikli hastalarda frsat enfeksiyonlar yapar. Sepsis, pnmoni ve riner sistem enfeksiyonlar en sk
grlenleridir.
Kk olan etken, bakteri filtrelerinden geebilir.
Yant - B
276)
A)
B)
C)
D)
E)
Calymmatobacterium granulomatis granuloma inguinale etkenidir. Cinsel yolla bular. Yumuak ankr benzeri
lezyonlar yapar ancak arszdr. Lezyondan hazrlanan preparatlarda makrofajlarn iinde Donovan cisimciklerinin
gsterilmesi ile tan konulur.
Yant - D
277)
Balk temizlerken elini kesen bir kiinin, 5 gn sonra kesi olan elinde yanma, batma, kant ve ar ile
karakterize, koyu meneke renkli, lezyon olumutur. Lezyondan alnan kltrde ve kan kltrnde aerobik,
gr (+), hareketsiz, sporsuz, katalaz (-) H2S (+) basiller remitir.
99
Propionobacterum acnes
Erysipelothrix rhusiopathiae
Corynobacterium ulcerans
Bacillus anthracis
Listeria monocytogenesis
E. rhusiopathiae insanlarda A grubu beta hemoli-tik streptokoklar gibi deri enfeksiyonlar yapar. Ayrc tanda
zellikle hayvanlarda temas nemlidir. Balklar, balk temizleyenler, kasaplar risk altndadr.
Yant - B
278)
A)
B)
C)
D)
E)
Erysipelothrix rhusiopathiae, erizipeloid etkenidir. Deri enfeksiyonu streptokoklarn yapt erizipele ok benzer.
Genellikle balklkla uraanlarn ellerinde grlr.
Yant - B
279)
A)
B)
C)
D)
E)
Fusobacterium nucleatum anaerop gram negatif ince ulu basildir. Normal az, kolon ve kadn genital sistem
floras bakterileridir. Dier anaeroblarla birlikte miks enfeksiyonlar yapar. Vincent anjinas etkenidir.
Yant - E
280)
Vajinal sekresyonlarda
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
ipucu
hcrelerinin
gsterilmesi
ile
tans
konulan
mikroorganizma
Gardnarella vaginalis
Lactobacilluslar
Bartonella hanselae
Treponema pallidum
Haemophilus influenzae
Gardnarella vaginalis bakteriyel vajinosis etkeni gram labil boyanan bakteridir. Kt kokulu vajinal sekresyonlarda
ipucu hcrelerinin gsterilmesi ile tan konur (zerini bakteri kaplam vaginal epitel hcreleri).
Mobilincus sklkla bu bakteri ile beraber grlr.
Yant -A
281)
A)
B)
C)
D)
E)
Tropheryma whippelii Whipple hastal etkenidir. Bakteri duodenal lezyonlarda bir aktinomikoz olarak retilmitir.
Halen bu konu tartlmaktadr. Bakteri kltrlerde retilememitir.
Yant - D
282)
Mycobacterium tuberculosis enfeksiyonunda kazeifikasyon nekrozu geliiminden aadakilerden
hangisi sorumludur?
A) Serpentin
B) Kord faktr
C) Mikolik asit
100
D) Fosfatidler
E) Hcre duvar
Mycobacterium tuberculosis hcre duvarnda birok kompleks lipid ierir. Bunlardan;
Uzun zincirli ya asitleri olan mikolik asit organizmann ARB boyanmasn salar
Kord faktr ise organizmann virlans ile ilikilidir. Virlan sularda kord faktr benzeri "serpentin" bulunur.
Ayrca organizmada birok protein daha bulunur. Bunlar Waxlar ile kombine edildiinde gecikmi tip
hipersensitivite reaksiyonlarna sebep olurlar. Bu proteinler PPD (purified protein derivative) deri testindeki
antijenlerdir.
Yant - D
283)
A)
B)
C)
D)
E)
Pseudomonas aeruginosa vcudun heryerinde enfeksiyon yapabilmesine ramen zellikle riner sistem
enfeksiyonlar, pnmoni (zellikle kistik fibrozisli hastalar), yara enfeksiyonlar (zellikle yank) en sk grlenleridir.
Organizma buralardan kana kararak sepsise sebep olabilir. Deri lezyonlarna ektima gangrenozum denir. Sepsisli
hastalarda mortalite oran %50'nin zerindedir. Klorlama yeterli deilse yzme havuzlarndan bulaan ciddi otitis
eksterna, diyabetiklerde malign otitis eksterna ve dier deri lezyonlar (folliklit) bulaabilir. Spor ayakkablarndan
meydana gelen ayak yaralanmalarndaki osteokondritlerin en sk etkenidir. Kontakt lens kullananlarda korneal
enfeksiyonlar grlebilir.
Staphylococcus aureus ile birlikte, uyuturucu bamllarnda gelien endokarditlerin ve artritlerin en sk
nedenlerindendir. Pseudomonas endokarditlerinde genelde tutulan kapak trikspit kapaktr.
Yant - A
284)
A)
B)
C)
D)
E)
Bacillus cereus ve Staphylococcus aureus besin zehirlenmeleri kusma ile karakterize emetik formdadr.
ETEC ve EPEC ise zellikle ekzotoksinlere bal kolera benzeri sulu ishaller yaparlar.
EHEC ise E. coli'nin 0157:H7 suunun ekzotoksinini aracl ile zellikle kanama diyatezleri ile seyreden dizanterik
formda bir ishal yapar.
Yant - B
286)
A)
B)
C)
D)
E)
101
nemli gram negatif barsak bakterilerinden Entero-bacteriacea ve Vibrionaceay birbirinden ayran temel zellik
oksidaz testidir. Enterobacteriocea grubu bakteriler oksidaz negatiftir.
Helicobacter pylori biyoimik adan bir campylobacterdir. Oksidaz pozitiftir. Bu gruptaki dier bakterilerden
farkn gsteren zellii ise reaz pozitifliidir.
Yant - D
287)
A)
B)
C)
D)
E)
Salmonella typhi intraselller yerletii iin tifoda dier bakteriyel enfeksiyonlardan farkl olarak lkopeni grlr.
Yant - C
290)
A)
B)
C)
D)
E)
Pnmokoklarn penisilin direnci dier gram pozitif bakterilerdeki gibi beta laktamaz enzimine bal deil, penisilin
balayan proteinlerindeki yapsal deiikliklere baldr.
Yant - E
291)
A)
B)
C)
D)
E)
102
292)
A)
B)
C)
D)
E)
S. aureus endokarditi en sk grlen stafilokok endokarditidir. zellikle trikspid kapak tutulur. Sepsis tablosu
iinde septik pulmoner emboliler yapar.
Tedavide kapak replasman yaplmal ve mutlaka antistafilokoksik antibiyotikler ile tedavi edilmelidir.
Yant - B
293)
A)
B)
C)
D)
E)
Koliform bakteriler E. coli ve benzeri barsak bakterileri olan Enterobacteriace grubu bakterilerdir. me sularnda
koliform bakterilerin gsterilmesi suya fekal kontaminasyon olduunun gstergesidir.
Yant - A
295)
A)
B)
C)
D)
E)
Ak kafa travmalarnn ardndan gelien menenjitte etken byk olaslkla aadakilerden hangisidir?
Haemophilus influenzae
Streptococcus pneumoniae
Grup A Streptokoklar
Staphylococcus epidermidis
Staphylococcus aureus
M proteini Streptococcus pyogenes patojenitesinde rol oynayan en nemli antijenidir. M proteini olmayan
streptokoklarn patojenitesi yok veya ok azdr. M proteinleri uzun teikoik asitlerdir. Hem konak hcrelere tutunarak
hem de uzunluu nedeni ile fagositoza kar koyarak virlans gsterir.
Yant - A
297)
103
A)
B)
C)
D)
E)
allk atei
Ondlan ate
Pontiac atei
Oroya atei
Siper atei
Legionella pneumophila Lejyoner hastal etkenidir. Grip benzeri hafif seyirli enfeksiyonlarna Pontiac atei denir.
Yant - C
298)
A)
B)
C)
D)
E)
Vibrio cholerae
Salmonella typhi
Shigella dysenteriae
Nontifoid salmonella
Campylobacter jejuni
Salmonella typhi tifo etkenidir. Dier mikroorganizmalar sadece barsak mukozasnda kalarak ishal yaparken, S.
typhi RES hcreleri aracl ile sepsis yapar.
Yant - B
300)
A)
B)
C)
D)
E)
Neisseria meningitidis ve Corynebacterium diphtheriae damlack enfeksiyonu tarznda, Ricketsia ricketsii artropod
vektrler ile, Clostridium tetani ise tetanojen yaralar aracl ile bular.
Borrelia burgdorferi insanlara ksoides tipi keneler aracl ile bular.
Yant - E
301)
A)
B)
C)
D)
E)
Opsonik antikorlarn enfeksiyona kar koymada majr rol oynad etken aadakilerden hangisidir?
Neisseria meningitidis
Vibrio cholerae
Clostridium botulinum
Shigella flexneri
Clostridium tetani
Enfeksiyonun nlenmesinde opsonik antikorlarn rol alabilmesi iin, organizmann kana gemesi gerekir. Sorudaki
seeneklerden sadece N. meningitidis kana geer.
Yant - A
302)
Bir kalp cerrahisi sonucunda taburcu edilen 70 yandaki kadn hastada yksek ate geliiyor. Tekrar
hastaneye yatrlan hastann kan kltrnde gram pozitif koklar retiliyor.
Balangta penisiline direnli olarak tespit edilen bakteri en byk olaslkla aadaki-lerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Streptococcus pneumoniae
Neisseria spp.
Grup A streptokoklar
Enterokoklar
104
E) Grup B streptokoklar
Enterokoklar riner sistem infeksiyonlarndan sepsise kadar deiik ciddiyette infeksiyonlara sebep olurlar.
Penisiline direnli gram pozitif kok elde edildii zaman biyokimyasal testler sonunlanncaya kadar enterokok
olarak kabul edilir.
Yant - D
303)
A)
B)
C)
D)
E)
Atipik pnmoni lober grnmn bulunmad pnmoniler iin kullanlan bir terimdir.
Pnmokoklar, Klebsiella, Haemophilus veya beta hemolitik streptokoklar lobuler infiltrasyon ile klasik lober pnmoni
tablosu yaratrlar.
Son yllarda atipik pnmoniler lober pnmonilerden daha sk grlmektedir. Atipik pnmoninin en sk etkeni
Mycoplasma pneumoniae'dir.
zellikle ileri yalarda (55 ya zeri erkeklerde) Lejyoner hastal daha sk grlr. Tanda direkt mikroskobi,
kltr ve serolojik yntemler kullanlabilir. Legionella antijenlerinin idrarda tespit edilmesi en duyarl yntemdir.
Yant - E
304)
A)
B)
C)
D)
E)
Psittakoz Chlamydia psittaci ile meydana gelen bir atipik pnmonidir. Aslnda kanatllarn hastaldr (Ornitoz).
zellikle papaan gibi evde beslenen hayvanlarn hastalanmas sonucunda bakteri dk ile atlr. nsanlara
bulamas ku dksnn inhalasyonu sonucunda olmaktadr.
Yant - C
305)
A)
B)
C)
D)
E)
Az gastrointestinal sistemin bir parasdr, ancak flora olarak farkllk gsterir. Az florasnn en nemli yeleri
anaerob bakterilerdir.
Alt ile dokuz aylar arasnda diler kmaya baladktan sonra Streptococcus mutans ve Streptococcus sanguis
gibi alfa hemolitik streptokoklar kolonize olmaya balar.
Yaam boyunca az floras bakterisi olarak kalr, diler dklnce alfa hemolitik streptokoklar ortamdan kaybolmaya
balar.
Yant - A
306)
Bir besiyerine Escherichia coli ekiliyor. Protein sentezi inhibitr olan gentamisin hangi reme
dneminde maksimal etki gsterir?
A)
B)
C)
D)
E)
Lag dnemi
Log dnemi
remenin yavalamas
remenin durmas
lm dnemi
Bakterilerin besiyerlerinde reme dnemleri aadaki ekildeki gibidir. Antibiyotiklerin en duyarl olduu, bakterilerin
en kk ve en zayf olduu dnem B ve C dnemidir (Akselerasyon ve logaritmik dnem).
Yant - B
105
307)
A)
B)
C)
D)
E)
Vezikler dkntler yapan bakteriyel enfeksiyon Stafilokoklarn ekzotoksinlerine bal olarak gelien bllz
empetigodur. Ate ile meydana gelen dkntl enfeksiyonlar aadaki tabloda gsterilmitir.
Yant - D
308)
Haemophilus influenzae'nn
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
biyolojik
fonksiyonlarn
inhibe
edebilmek
iin
en
uygun
hedef
Haemophilus influenzae'nn majr virlans faktr kapsldr. Bilinen bir ekzotoksini yoktur, hastalklarnda
endotoksinin rol de belirlenememitir. lgA1 proteaz'n retiminin engellenmesi bakterinin lokal mukoza tutunmasn
engelleyecektir, ancak gerek virlansn kapsl oluturduu iin hastalklarna bir etkisi olmayacaktr.
Yant - D
309)
Escherichia coli deiik spesifik hastalklar yapmaktadr. Aadakilerden hangisi sya duyarl LT (labil
toksin) ve sya direnli ST (stabil toksin) araclyla meydana gelen bir E. coli hastaldr?
A)
B)
C)
D)
E)
Enteroinvaziv (EIEC)
Enterotoksijenik (ETEC)
Enterohemorajik (EHEC)
Enteropatojenik (EPEC)
Enterohemolitik (EHEEC)
LT ve ST proteinleri enterotoksijenik E. coli tarafndan retilir. Turist diyaresi etkenidir. Bakteri sadece toksinleri ile
deil ayn zamanda ince barsaklarn epitellerine de yapr. zellikle bu yapmada fimbrialarnn rol vardr.
Yant - B
310)
A)
B)
C)
D)
E)
Rekren (tekrarlayan) ate ortalama 3-10 gnlk inkbasyonu olan, ani balayan ate, titreme ve ciddi baars ile
karakterizi bir hastalktr. Sklkla bu tabloya splenomegali ve sarlk elik eder.
Ate 3-4 gn iinde kendi kendine der ancak 2-14 gn sonra tekrar balar. Gittike hastaln ciddiyeti azalarak
ortalama 10 kadar ate ata geirilir. Ate ataklarnn sebebi bakterinin antijenik yapsn deitirmesidir.
106
Hastalk
Makler
Bakteriyel
Maklopapler
Scarlet fever, Pseudomonas sepsis, sekonder sifiliz, Toksik ok sendromu, Lyme hastal,
Chlamydia, Leptospiroz
Vezikler
Viral
Riketsiyai
Mantar
Dier
Bakteri
Viral
Dier
Petei,
purpura veya
pstl
Bakteri
Virs
Riketsiyai
Dier
Tekrarlayan ate Borrelia'larn birok suu tarafndan meydana getirilebilir, ancak B. burgdorferi Lyme hastal
etkenidir.
Yant - D
311)
Bakteriyel vajinozis'in en nemli etkeni Gardnerella vaginalis'dir. Aadakilerden kriterlerden hangisi
vaginozis tans iin kullanlmaz?
A)
B)
C)
D)
E)
G. vaginalis kltr
Vaginal pH > 4.5
Hastadan balk kokusunun gelmesi
St gibi vaginal akntnn olmas
pucu hcrelerinin grlmesi
Nonspesifik vajinosis sk grlen vajinal enfeksiyonlardandr. Candida albicans gibi baz organizmalarda benzer
semptomlara sebep olabilir.
Vaginozis tans kolaylkla konulabilir. Mobilincus gibi anaerob bakterilere bal kt kokulu vajinal aknt olur.
Mobilincus ve Gardnarella sinerjistik etkilidir.
Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum, Prevotella, B. Capillosus, Peptococcus ve Eubacterium
sular da nadir olsa vajinozis etkenlerindendir. Olgularn %40'nn asemptomatik olmas nedeniyle tan daha ok
klinik bulgular ile konulur.
Kltr yntemi ile Gardnarella tansnn konulmas kullanlan bir yntem deildir.
Yant - A
312)
Bir dnem medyada et yiyen bakteri olarak tanmlanan, nekrotizan fassitis etkeni bakteri aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus
A grubu beta hemolitik Streptokok
Streptococcus pneumoniae
Bacillus cereus
Clostridium tetani
Nekrotizan fasitis fatal seyirli bir Streptokok enfeksiyonudur. Bu olgulardan Staphylococcus aureus'un toksik ok
sendromu toksini benzeri A grubu beta hemolitik streptokoklardan salnan bir pirojenik ekzotoksin sorumludur.
Antibiyotik tedavisine ramen mortalite oran %30'lara kmaktadr.
Yant - B
107
313) ok tablosundaki 24 yandaki erkek hasta acil servise bavuruyor. Hastada gndr frontal ba ars
ikayeti olduu, bir gndr yksek ate ve hastaneye gelmeden bir sre nce de konfze hale geliyor.
Hastann meningeal irritasyon bulgular olmakszn gs, karn, az ve burnunda ciddi ekimozlar tespit
ediliyor. Fizik muayenede batn sol st kadranda, splenektomiye bal skar tespit ediliyor. Hastann sratle
kan basnc dyor, komaya giriyor ve bir saat sonra ex oluyor.
Aadakilerden hangisi bu tablonun en sk etkenidir?
A)
B)
C)
D)
E)
H. influenzae
N. meningitidis
Streptococcus pneumoniae
Escherichia coli
Staphylococcus aureus
Asplenik hastalarda septik okun %75 orannda etkeni nemli kapsll bakteridir. Olgularn yaklak %50'sinden
Streptococcus pneumoniae, %15'inden meningokoklar ve %10'undan da Haemophilus influenzae sorumludur. H.
influenzae sepsisi balca ocuklarda grlr.
Escherichia coli ve Staphylococcus aureus dier nemli patojenlerdendir.
Yant - C
314)
gndr sren ksrk ikayetleri olan 52 yanda bir hastada ciddi frontal ar ve anoreksi klinik
tabloya elik ediyor. Hastann iki yl nce bbrek transplantasyonu geirdii reniliyor. Hasta rejeksiyonu
engellemek amacyla azotioprin ve prednizon kullanyor. Hastada hayvan ile temas ve seyahat yks
alnmyor. Gnde iki paket sigara ien ve ara sra alkol kullanan hastann akcier grafisinde sol alt lobda
segmental infiltrasyon grlyor.
Atipik pnmoni tans konulan hastada en nemli etken aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Mycoplasma pneumoniae
Chlamydia psittaci
Klebsiella pneumoniae
Streptococcus pneumoniae
Candida albicans
Akut endokardit tansnda kltr en nemli tan yntemlerinden birisidir. Pozitif kltr sonularnda bakterinin tansn
koymak ve antibiyotik duyarlln saptamak mmkndr.
Olgularn ortalama %10 kadarnda kan kltr negatif kalabilir. Coxiella burnetti, Chlamydia psittaci, frsat
streptokoklar ve gram negatif basiller, mikobakteriyel endokardit, fungal endokardit (zellikle Aspergillus sular
kan kltrlerinde retilemez) bunlarn iinde saylabilir. Bazen kt kltr alma sonucunda retilebilecek bir
bakterinin kan kltrnde remedii de grlebilir.
Yant - C
108
316)
A)
B)
C)
D)
E)
Staphylococcus aureus bakteriyemisi nadir grlmesine karn, toksin enfeksiyonlar daha yaygndr. Eksfoliyatif
toksin, yzeyel kzarklk ve bller ile karakterize bir toksin hastal meydana getirir. Epidermisin tabakalar arasnda
hasar meydana gelir ve blisterler oluur. Nikolski iareti pozitiftir. Yeni doanda halanm deri sendromu
etkenidir.
Enflame lezyonlardan stafilokoklar kltr yntemi ile izole edilebilir. Olgularn ou stafilokoksik penisilinler ile tedavi
edilebilir.
Yant - B
317)
Tberkloz benzeri akcier lezyonlar yapan, ARB pozitif dallanan yapdaki bakteri aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Nokardia
Aktinomyces
Moraxella
Peptostreptokok
Veilonella
Aerop Actinomyces'lere Nocardia denir. Toprak ve sularda yaygn olarak bulunurlar. nsanda normal florada
bulunmazlar. Olgularn %90'ndan N. asteroides sorumludur. Sklkla kontamine tozlarn infiale edilmesiyle akcier
yerleimli veya daha az olarak deri altna travmatik girile aktinomikotik mietoma eklinde seyreder.
Nokardiyalar gram pozitiftir ve ou aside direnlidir. ARB ile daha iyi boyanrlar. Basit besiyerlerinde reyebilirler.
Besiyerlerinde kavun ii koloniler yaparlar. Sv besiyerlerinde mikobakteriler gibi yzeyel zar olutururlar.
Pulmoner nokardiyoz veya mietoma etkenidir. zellikle hcresel immn sistem yetmezlii olgularnda enfeksiyon
gelimesi ve yaylmas nemlidir.
Nokardiyozda tipik lezyon absedir. Genelde sprasyonu bol, ok sayda ve birbiriyle ilikili, bitiik abse paketleri
halindedir.
Tberkloz benzeri tablo oluturur ancak, granlom yoktur.
Pulmoner nokardiyoz rntgente tek veya oul abse, nodul veya kitleler halinde grlebilir. Kavitasyon veya
endobroniyal lezyon olabilir, kalsifikasyon nadirdir, te bir olguda ampiyem grlr.
Yant - A
109
318)
Staphylococcus aureus'un hcre duvarnn majr proteini olan ve IgG'leri Fc ksmndan balayarak
kompleman aktivasyonunu nleyen aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Enterotoksin
Protein A
Eksfoliatif toksin
TSST 1
Katalaz
S. aureus'un birok antijen ve hcre duvar komponenti vardr: Peptidoglikan tabakaya bal halde bulunan proteinA, Ig G'lerin (lgG3 hari) Fc ksmna afinite gsterir. Opsonizasyon ve fagositozu nler, kemotaktik, komplemana
kar etkinlik gsteren bir proteindir.
Protein A baz aglutinasyon testlerinde tan yntemi olarak kullanlabilir (koaglutinasyon).
Koaglaz negatif Stafilokoklarda protein A yoktur.
Yant - B
319)
Aadaki streptokoklardan hangisi orofarenksin normal flora eleman olup, subakut bakteriyel
endokarditin en sk etkenlerinden birisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
S. pyogenes
S. salivarius
S. agalactica
S. pnmonia
S. viridans
Viridans streptokoklar insan ve hayvanlarn st solunum yollarnn normal flora bakterisidir. ou alfa, bazen
nonhemolitiktir. Optokin direnlidir. Glukokaliks bulundururlar.
Di kk enfeksiyonu ve subakut enfektif endokardit etkenidir. Subakut enfektif endokarditlerin en sk iki etkeni
viridans streptokoklar ve enterokoklardr.
Kltr negatif endokarditlerde en sk grlen viridans streptokoklar Abiotrophia defectiva ve Abiotrophia
adjacens'dir.
Subakut enfektif endokarditlerde kalp kapaklarnda konjenital, romatik veya aterosklerotik deformasyon vardr.
Yant - E
320)
Kanl ishali olan hastada gram negatif, oksidaz negatif, laktoz negatif basiller izole ediliyor. Shigella
dysanteriae tans hangi zellii ile konulur?
A)
B)
C)
D)
E)
H2S pozitiftir
Mart kanad grnm
Hareketsizdir
Trofozoitleri grlr
4 ekirdekli kistleri grlr
S. dysanteriae enterobacteriacea yesidir. Dier enterobacteriacea yelinden ayrlan en nemli zellii hareketsiz
olmasdr.
Yant - C
321)
A)
B)
C)
D)
E)
Riketsiyalarn retilmesi zordur ve tan testleri snrldr. Hastalarn kan hcre kltrlerinde veya maymunlarda
retilebilir. Zorunlu hcre ii mikroorganizma olmas nedeniyle standart besiyerlerinde retilemezler. Bu nedenle
Riketsiyoz tansnda genellikle Weill-Felix gibi serolojik yntemler kullanlr.
Yant - C
322)
A) Clostridium perfringens
B) Clostridium difficile
C) Clostridium tetani
110
D) Clostridium septicum
E) Clostridium botulinum
Clostridium difficile antibiyotie bal pseudomembranz kolit etkenidir. Toksin A ve/veya toksin B aracl ile
endoskopi yardmyla psdomem-branlarn grld ar seyirli diyare yapar. Bar-sakta plaklar ve mikroabseler
grlebilir.
Hastada yksek ate, lkositoz ve iddetli karn arsna elik eden kanl diyare geliir. Birok antibiyotik bunun
sorumlusu olabilirken, en sk ampisilin ve klindamisin sonucunda kolit geliir.
Tedavisinde oral metronidazol veya vankomisin kullanlr. Vankomisin direnli Enterokoklarn geliimini krkledii
iin, daha ok metronidazol tercih edilir.
Yant - B
323)
A)
B)
C)
D)
E)
M. pneumoniae primer atipik pnmoni etkenidir. Damlack enfeksiyonu eklinde insan-insan bula gsterir. Doada
kendi metabolizmasn ve remesini kontrol edebilen en kk mikroorganizmadr.
M. pneumonia'nn sadece bir serotipi vardr, ancak dier Mycoplasmalardan farkl serotiptedir. Bakterinin hcre
duvar yoktur ve sitoplazmik membrannda kolesterol bulundurur. Bu zellikleri ile dier prokaryotlardan ayrlr.
Enfeksiyonlar srasnda Ig M yapsnda souk aglu-tininler retir. Bunlar hem otoantikor zellii gsterir, hem de
tanda kullanlr.
Kltrde retilebilir (sahanda yumurta eklinde koloniler) ancak reme ortalama bir haftada gerekletii iin hzl
tan iin souk aglutininler kullanlr.
Yant - E
324)
A)
B)
C)
D)
E)
nsanlarda enfeksiyon etkeni olan anaerob bakteriler ve bunlarn yapsal zellikleri aadaki tabloda gsterilmitir.
Yant - B
Yap
Gram boyama
Bakteri
Sporlu basiller
Pozitif
Clostridium
Negatif
Yok
Pozitif
Negatif
Bacteroides, Fusobacterium
Pozitif
Negatif
Veillonella
Sporsuz basiller
Sporsuz koklar
325)
A)
B)
C)
D)
E)
Proteus'larn OX-2, 0X19 ve 0X-K gibi baz sular-nn 0 antijenleri riketsiya antijenleri ile arpraz reaksiyon verir.
Tifs dnlen hastalarn serumlar bu bakterileri aglutine edebilir. Weil-Felix reaksiyon denilen bu yntem ile
riketsiyz geiren hastalarn tanmlamas Proteus'larn yardm ile yaplabilir.
Yant - C
326)
111
A)
B)
C)
D)
E)
Laktoz negatif
H2S pozitif
Hareketsiz
TSI agarda gaz karmaz
Oksidaz negatif
Doada 2000'den fazla Salmonella suu bulunmaktadr. Salmonella enfeksiyonlar insan veya hayvan kartlar ile
kirlenmi su veya yiyeceklerin alnmas ile bular. Tifo etkenleri (rnein; S. typhi) sadece insanlardan bularken,
dierleri hem insanlar hem de hayvan rezervuarlar aracl ile bulatrabilir.
nsanlar bir enterokolitin ardndan ksa sreli bakteriyi tayabildikleri gibi yllar sren kronik tayclar da
bulunmaktadr.
En nemli hayvan kayna tavuk ve yumurtalardr. Ancak iyi pimemi her trl hayvansal rnn kaynak
olabilecei unutulmamaldr.
Evde beslenen kpek, kedi gibi evcil hayvanlar yannda, kaplumbaa, iguana, ylan gibi srngenlerde nemli
Salmonella rezervuarlardr.
Yant - A
328)
Asya ve Afrika bata olmak zere dnya zerinde binlerce Lepral (Hansen hastal) vardr. Hansen
hastalnn kliniini aadakilerden hangisi en iyi aklar?
A)
B)
C)
D)
E)
Lepra (Hansen hastal) balca deri, periferik sinirler ve mukozalar tutar. Hastalk az miktarda bakteri bulunduran
hafif lezyonlardan oluan tberklo-id lepra veya ar multipl lezyonlar ve bol miktarda bakteri ile karakterize
lepromatz lepra eklinde seyreder.
Kronik pulmoner hastalk Mycobacterium lep-rae'dan daha ok M. tuberculosis iin karakteristiktir.
Yant - C
329)
Bir koyun obannda nedeni bilinmeyen ate (FUO) meydana gelirse muhtemel etken aadakilerden
hangisi olabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Mycobacterium tuberculosis
Histoplasma capsulatum
Treponema pallidum
Clostridium novyi
Brucella melitensis
112
ok deiik klinik tablolar ile kendini gsterebilir. Gastrointestinal ve nrolojik semptomlar, lenfade-nopati,
splenomegali, hepatit ve osteomiyelit grlebilir. Ancak btn hastalarda bulunan ortak klinik bulgu ate ve
halsizliktir. Bazen haftalar sren nedeni bilinmeyen ate tablosu ile karlalabilir.
Yant - E
330)
ocuklarda solunum sistemi obstrksiyonu ile giden larenksin hiperemik demi ve epiglottis tablosu
aadaki bakterilerden hangi-si ile meydana gelebilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Haemophilus hemolyticus
Haemophilus influenzae
Neisseria meningitidis
Mycoplasma pneumoniae
Klebsiella pneumoniae
Haemophilus influenzae, kapsll gram negatif kokobasildir. Klinik bulgular genellikle 2 yandan kk ocuklarda
grlr. Bu yataki ocuklarda pnmonitis, sinzit, otit ve menenjit meydana gelebilir.
Ara sra hastalarda ciddi epiglottitli fulminan la-rengotrakeit geliebilir. Bu tablo bazen ok ar olabilir, hastalara
trakeostomi almas gerekebilir.
Yant - B
331)
A)
B)
C)
D)
E)
Quellung testi bakteri kapslnn bir gstergesidir. Kapsle kar gelimi spesifik antikorlar bakteri sspansiyonu
ile karlatrlr. Antijen-antikor kompleksi yapm polisakkarid yapl kapsller mikroskop altnda grlebilir, buna
kapsl ime denir.
S. pneumoniae, N. meningitidis, H. influenzae ve K. pneumoniae kapslleri aracl ile patojeni-te gsteren
bakterilerdir.
Bacillus anthracis ve Streptococcus pyogenes kapslleri polisakkarid yapda olmadklar iin negatif quellung
reaksiyonu verir.
C. diphtheriae, Enterobacter ve H. parainfluenzae kapslsz bakterilerdir.
Yant - E
332)
A)
B)
C)
D)
E)
Cardiobacterium adndan da anlalaca zere endokardit etkenidir. Gram negatif pleomorfik yapda bir bakteridir.
Cardiobacterium enfeksiyonlar genellikle endojendir, kaynak barsaklardr. Bakteri barsak florasnda bulunur.
Yant - E
333)
A)
B)
C)
D)
E)
Campylobacter jejuni vibrionacea grubu sert spiril bakterilerdendir. 42C'de iyi rer, kular ve memeliler nemli
rezervuarlardr ve insanlarda gastro-enterit tarznda bezin zehirlenmesi yapar. Srlarda dk yapan Brucella
abortus'tur.
Laktoz ve skroz negatif, deniz rnleri yiyenlerde gastroentestinal hastalk yapan bakteri V. paraha-emolyticus,
Ogawa, Inaba ve Hikojima serotipleri olan bakteri ise V. cholerae'dr: Laktoz pozitif sya direnli ekzotoksin reten
bakteri ise ayn gruptan V. vulnificutftur.
Yant - B
113
334)
ntravenz kateterler aracl ile bulamada en sk rastlanan enfeksiyon etkeni aa-dakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Escherichia coli
Klebsiella pneumoniae
Enterobacter spp.
Pseudomonas aeruginosa
Staphylococcus epidermidis
Yant - E
Enfeksiyon tipi
En sk karlalan organizmalar
Yara enfeksiyonlar
Staphylococcus aureus
Escherichia coli
Streptococcus faecalis
Pnmoni
Klebsiella pneumoniae
Pseudomonas aeruginosa
Staphylococcus aureus
Enterobacter spp.
ntravenz kateter
Escherichia coli
Staphylococcus epidermidis
Staphylococcus aureus
Streptococcus faecalis
Candida spp.
riner kateter
Escherichia coli
Streptococcus faecalis
Pseudomonas aeruginosa
Klebsiella spp.
335)
Mycoplasma pneumoniae pnmonisi (walking pneumoniae)'nn hzl tans aadakilerden hangisi ile
yaplabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Atipik pnmoni lober olmayan (tipik olmayan) pn-moniler iin kullanlan bir tanmlamadr. Pnmokok-lar, Klebsiella,
Haemophilus veya beta-hemolitik streptokoklar tipik lobler infiltrasyon gsterirler. Son yllarda yaplan almalarda
atipik pnmoninin pnmokoksik pnmoniden daha sk meydana geldii gsterilmitir.
Atipik pnmoninin en sk etkeni Mycoplasma pneumoniae'dr. Bakterinin kltr yaplabilmektedir, ancak 7 ile 10
gn arasnda sonulanmaktadr. Bu nedenle hzl test yntemi olarak souk ag-lutinasyon kullanlmaktadr. Testin
duyarll ve zgll dktr, ancak kltr veya spesifik antikor lm ile karlatrldnda daha hzl sonu
alabilmek mmkndr.
Yant - D
336)
Brusella akut veya kronik seyirli olabilen, ate ve lokalize semptomlar ile seyreden bakteriyel bir
enfeksiyondur. Tanda kltr ve serolojik yntemler kullanlr.
En sk kullanlan serolojik yntemlerden birisi olan Wright aglutinasyon yntemi hangi Brucella trnde
hastalk olsa bile negatif bulunur?
A)
B)
C)
D)
Brucella abortus
Brucella canis
Brucella melitensis
Brucella suis
114
Morganella morganii
Proteus vulgaris
Escherichia coli
Pseudomonas aeruginosa
Bacteroides fragilis
Yant - C
115
BLM: 3
VROLOJ
1) Eksiksiz tam bir virse ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Zarf
Nukleokapsid
Kapsid
Prion
Virion
Viral partikllerin tamanna virion denir. Adenovirs, pikornavirs gibi baz virslerde nkleokapsid ile ayn
anlamdadr. Zarft virslerde ise nkleokap-sid+zarf yapsn anlatr.
Yant - E
2) Virslerin aadaki nitelerinden hangisi, karsnda verilen kimyasal yapda deildir? (Eyll- 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Yapsal nite
Kapsid
zyap(kor)
Peptomer
Zarf
Kapsomer
Kimyasal Yap
Protein
Protein+Nkleik asit
Fosfolipid
Lipid
Protein
Virslerin kimyasal yaplar proteinlerdir. Kapsid ve kor blgesinin ana yapsn olutururlar. Lipid yap denilince akla
zarf gelir. ekerli yaplar ise zarfn zerindeki antijenik oluumlardr.
Bu soruda kapsidi meydana getiren peptomerlerin-de protein yapsnda olmas gerekir. Fosfolipid yap zarf anlatr.
Yant - C
3) Psdovirs aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Transdksiyon srasnda kendi DNA's yerine bakterinin DNA'sn tayan bakteriofajlara psdovirs denir.
Yant - C
4) Nukleokapsid nedir?
A)
B)
C)
D)
E)
Virsler genom olarak sadece tek bir nkleik asit tayan (DNA veya RNA) en kk mikroorganizmalardr. Protein
yapl nkleik asitler (nukleus) bir protein klf (kapsid) ile evrilidir. Bu temel yapya nukleokapsid denir. Bazen
bunlar lipid yapl bir membran evreler (zarf).
Protein kapsid, sert bir koruyucu tabaka oluturur, bu nedenle plak virsler denatrasyona direnlidirler.
Yant - B
5) Aadakilerden hangisi kapsomerlerin oluturduu temel simetrik kapsid yapsdr?
A)
B)
C)
D)
E)
Permisif
Prion
kosahedral
RNA
Zarf
116
Kapsidlerin simetrik yaplarn meydana getiren daha kk birimlere kapsomer denir. Kapsomerleri de peptomerler
meydana getirir.
Kapsomerler kapsid yapsn iki temel simetrik ekilde olutururlar; ikosahedral ve helikal.
Poksvirsler bu gruba girmezler, kompleks yapl virsler diye bilinirler.
Yant - C
6) Zarfl virslerde zarf ile kapsid arasndaki ilikiyi dzenleyen aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Matriks proteinleri
D membran
Periplazmik aralk
Hemaglutinin
Prion
Zarfl virslerin bazlarnda virse spesifik zarf proteinleri "Matriks proteinleri" zarf ile kapsid arasnda ilikileri
dzenler.
Yant - A
7) Pozitif ekirdekli RNA viruslarnn en nemli zellii aadakilerden hangisidir? (Nisan - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
RNA virsler pozitif ve negatif polariteli olmak zere ikiye ayrlrlar. Pozitif ekirdekli RNA virslerinin en belirgin
zellii kendi viral RNA'larn mRNA olarak kullanabilmeleridir. Yani konak hcrenin iine girdiklerinde sanki bir
mRNA gibi protein sentezleyebilirler.
Yant - D
8) Negatif polariteli RNA virs tanm, aadakilerden hangisini ifade eder? (Eyll - 2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Negatif polariteli RNA virsler enfeksiyz deildir. Dier bir deyimle pozitif olanlar gibi protein sentezleyemezler.
Bunlarn protein sentezleyebile-cek hale gelmeleri iin kendi RNA'larn kalp olarak kullanarak pozitif sarmall
RNA molekln sentezlemeleri gerekir. Bu virsler yanlarnda tadklar RNA polimeraziar aracl ile
genomlarn kodlayp enfeksiyz olurlar.
Negatif RNA'l virslerin snavlarda sorulabilecek en nemli zellikleri yanlarnda tadklar RNA polime-razlardr.
Yant - A
9) Aadakilerden hangisini ieren virslerin replikasyonu srasnda RNA:DNA hibridi oluur? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Retrovirslerin genomu tek sarmal RNA'dr. Revers transkriptaz replikasyon aamasnda genomik RNA'nn DNA
kopyasn kartr. Provirs DNA viral RNA yapm iin kalp olur.
Yant - E
10) Viral nkleik asitler iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
117
Viral nkleik asitler: Virslerin tad DNA -RNA'lar tek veya ift sarmal olabilir. Nkleik asitler tek veya ok
segmentli genom eklinde olabilir. DNA virsler kural olarak ift sarmaldr, buna uymayan parvovirs B19 tek
sarmalldr,
RNA virsler ise kural olarak tek sarmalldr, buna uymayan reovirsler ift sarmal yapya sahiptir.
Orthomyxovirsler, reovirsler, bunyavirs ve are-navirs dier RNA'lardan farkl olarak segmenter yapda bulunur.
Yant - E
11) RNA'sn mRNA gibi kullanabilen virsler aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
RNA virsler konak hcreye girdikleri zaman sitop-lazmada mRNA gibi davranarak protein sentezi yaparlar. Bu
virslerden bazlar direkt mRNA eklinde protein sentezine balarlar, bunlara pozitif RNA'l virsler denir. Dier bir
ksm ise protein sentezi yapabilmek iin kendi kopyasn oluturmak zorundadr, bunlara da negatif RNA'l virsler
denir.
Yant - C
12) Aadaki virslerden hangisi, hcre iine fzyon ile girer? (Nisan - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
RNA viruslar
ikozahedral simetrili viruslar
Zarfl viruslar
RNA polimerazl viruslar
Parack genom ieren viruslar
Papovavirs
Parvovirs
Adenovirs
Herpesvirs
Hepadnavirs
Yant - A
14) Aadaki RNA virs gruplarndan hangisi segmentsiz nkleik asit ierir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Picornaviridae
Reoviridae
Arenaviridae
Bunyaviridae
Orthomyxoviridae
Yant - A
118
Virion
Virsler
DNA
plak
Tek sarmal
Parvovirsler
Papovavirsler
ift sarmal
Adenovirsler
Hepadnavirsler
ift sarmal
Herpesvirsler
Kompleks zarf
ift sarmal
Poxvirsler
plak
Tek sarmal
Picornavirsler
Tek sarmal
Astrovirsler
Tek sarmal
Calicivirsler
Reovir sler
Tek sarmal
Togavirsler
Zarfl
Tek sarmal
Flavivirsler
Zarfl
Arenavirsler
Tek sarmal
Coronavirsler
Retrovlrsler
Bunyavirsler
Orthomyxo virsler
Tek sarmal
Paramyxo virsle r
Tek sarmal
Rhabdovirsler
Tek sarmal
Bornavirsler
Tek sarmal
Filovirsler
kosahedralZ
Zarfl
RNA
kosahedral
Helikal
Zarfl
Lipid zar
Viral glikoprotein
Yapsal proteinler
Viral enzimler
Viral genom (DNA, RNA)
Lipid tabaka virslerde zarf zerinde bulunur. Bu tabaka konak hcre membranlarndan meydana gelir. Virsn
kendi yaps deildir. Zarfl virsler eter ve dier organik solventlere duyarldrlar. Zarfl virsler konak iine fzyon
yoluyla girerler. Zarfsz virslerin hepsi genellikle etere direnlidir.
Yant - A
16) Virsn yetikin ve enfeksiyz olduunun gstergesi aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Viral proteinler
Viral lipidler
Viral glikoproteinler
Virs kapsidinin gsterilmesi
Virsn nkleik materyalinin gsterilmesi
Viral karbonhidratlar zarf zerinde bulunurlar. Zarfn lipid tabakasndan farkl olarak konak hcreden alnmaz, virs
tarafndan yaplrlar. Viral glikoprote-inlerinin gsterilmesi virsn yetikin olduunun gstergesidir.
Glikoproteinlerin asl grevi hedef hcre zerindeki reseptrlere tutunmaktr. Ayn zamanda iyi bir antijendir,
ntralizan antikorlarn hedefi konumundadr.
Yant - C
17) Aadakilerden hangisi, bir RNA virsnn replikasyonu srasnda sentezledii ge proteinlerin rndr?
(Nisan - 2005)
A) Viral timidin kinaz
B) RNA polimeraz
119
C) mRNA
D) Kapsid proteinleri
E) Zarf glikoproteinleri
RNA viruslarda nce replikasyonda rol oynayan proteinler sentezlenir ve viral replikasyon gerekleir, sonrasnda ise
yapsal proteinler retilir (kapsit ve zarf proteinleri).
Yant - E
18) Aadakilerden hangisi zarfsz virslerin zelliklerinden biridir? (Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Zarfsz virsler kapsit klf saran fosfolipit membran olmayan virslerdir, zarfl virslere gre zarfsz virsler eter,
organik zcler ve d artlara ok daha direnlidirler.
DNA virslerden Parvo, papova ve Adenoviruslar zarfsz virslerdir, Parvo anneden vertikal yolla bebee geebilir.
RNA viruslardan Kalisiviruslar, Pikornavirsler ve Reovirsler zarfszdr. rnein bir pikornavirus olan Coxsackie A
GS, meninksler, konjunktiva ve st solunum yollarn tutabilir.
Zarfsz virslerin ounluu zoonotik deildir, yani bula iin bir vektre ihtiya gstermezler.
Sadece Reovirslerden olan kolorado kene atei virusu kene ile bulaan zarfsz bir virstr.
Yant - E
19) Hcre ekirdeinde replike olmayan virs hangisidir? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
HV-I
Parvovirs
EBV
Rotavirs
Suiei
RNA virsler hcre sitoplazmasnda replike olurlar. HIV bir retrovirstr, reverse transkriptaz aracl ile hcre
iinde DNA'ya dnr.
Yantlardaki HIV dndaki tek RNA virs olan Rotavirs sitoplazmada replike olur.
Yant - D
20) Sitoplazmada inklzyon cisimcikleri oluturan virs aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Adenovirs
Retrovirs
Parvovirs
Poxvirs
Cytomegalovirs
DNA virsler konak hcrenin nkleik asitlerine birleirler ve mRNA'larn meydana getirirler. DNA virsler genellikle
nkleusta inklzyon cisimciklerini olutururken, Poxvirsler sitoplazmada guarnieri cisimciklerini olutururlar.
RNA virsler ise bir mRNA gibi davranarak konak hcrenin sitoplazmasna yerleirler. Bir RNA virs olmasna
ramen retrovirsler DNA oluturarak ekirdee yerleir.
Yant - D
21) Zarfsz ift sarmal RNA virs aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Parvovirs
Orthomyxovirs
Rhabdovirs
Picornavirs
Reovirs
Yant - E
22) Endositoz yoluyla konak hcre iine virslerin girmesine ne ad verilir?
120
A)
B)
C)
D)
E)
Adsorbsiyon
Viropeksi
Fzyon
Epizom
Proviral DNA
Virslerin konak hcreye tutunmasnda ilk adm ad-sorbsiyondur, bunu uygun reseptrlere tutunma izler.
Baz zarfsz virsler (Polio gibi), endositoz yoluyla (viropeksi) hcre iine girerler ve sitoplazmada bir endozom
iinde grlrler.
Baz zarfl virsler ise plazma membrann virion zarflarnn plazma membranna fzyonu ile konak hcreye direkt
olarak geerler ve sitoplazmada serbest halde bulunurlar.
Yant - B
23) Molekler yaplar betaherpesvirslere
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
benzemesine
ramen
gamaherpesvirsler
iinde
saylan
Herpes virslerin ortak zellikleri insanlarda yaam boyu yerleik kalmalar ve periyodik hastalklar ortaya
karmalardr. mmn sistemi basklanm hastalarda ar enfeksiyonlar yapabilirler.
Tm herpes virsler ift sarmal DNA'l ve zarfldrlar. Bunlarn iinde human herpesvirs 6 ve 7'nin snflamas
zordur.
Lenfositlerde enfeksiyon yapmalar nedeniyle (T lenfositler) gamma-herpesvirus grubunda saylmalarna ramen,
molekler yaplar betaherpes-virus grubuna uymaktadr. Herpesvirs grubu iindeki virsler arasnda antijenik
benzerlik bulunmaz. Bunlarn iinde sadece herpes simplex virs tip 1 ve 2 antijenleri arasnda benzerlik vardr.
Yant - D
24) Herpes simpleks virsler iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Herpes simpleks virsler hem hayvan hem de insan enfeksiyonlar yaparlar. ok deiik tipte hcreleri infekte
edebilir ve farkl hayvanlarda enfeksiyon etkenidir. Nronlarda latent kalrlar ve sk rekr-rens yaparlar.
ntrankleer inklzyon cisimleri yaparlar.
ki farkl tip herpes simplex vardr (HSV-1, HSV-2). Bu iki virs serolojik olarak arpraz reaksiyon verebilir. HSV-1
tkrk yoluyla yaylrken, HSV-2 seksel yol ile yaylr ve yetikinlerde genital, ayrca yenidoan enfeksiyonlarna
sebep olabilir.
Sekiz adet glukoproteini vardr. Bunlardan glukop-rotein G (gG) tipe zgldr, HSV-1 ile HSV-2 arasndaki antijenik
farkllktan sorumludur.
Aktif uuk veya genital lezyonlar grlmeden de bulama olabilir.
Yant - A
25) HSV-1'in intrankleer inklzyon cisimciklerine ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Guarnieri
Negri
Cowdry A
Cytomegalo
Warthin Finkeldey
H5V-1 ve HSV-2'nin deri ve mukozalardaki lezyonla-r birbiyle ayn, Varicelia zoster'inki ise benzerdir. Histopatolojik
zellikleri enfekte hcrelerde balon-lama, Cowdry A (Tzank hcreleri de denir) tipi intrankleer inklzyon
cisimcikleri oluturmalar, kromatinin snrlanmas ve mltinkleer dev hcrelerinin gelimesidir.
Yant - C
26) Orofarengeal HSV-1 nerede latent kalr?
121
A)
B)
C)
D)
E)
Dorsal ganglionlar
Trigeminal ganglionlar
Sakral ganglionlar
Serebellum
Medulla spinalis
Virs mukozalardan veya btnl bozulmu deriden bular (salam deriden virs bulamaz).
HSV-1 enfeksiyonlar genellikle orofarenkste snrldr ve virs enfekte tkrkler aracl ile bular.
HSV-2 ise genellikle genital yol ile bular.
Viral replikasyon balangta ilk bulama alannda olur. Virs buradan lokal sinirlere geer, retrograd aksonal ak ile
dorsal ganglionlara gider ve burada ikinci bir replikasyon ile latent dnem balar.
Orofarengeal HSV-1 enfeksiyonlarnn latent kald yer trigeminal ganglionlar, genital HSV -2'nin ise sakral
ganglionlardr.
Primer HSV enfeksiyonlarnn ounlukla asempto-matik ya da hafif enfeksiyon eklindedir. Nadiren sistemik
hastalk geliebilir.
Yant - B
27) Aadakilerin hangisinde verilen virs, karsnda belirtilen hcrede latent enfeksiyona neden olur? (Nisan 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Virs
Kuduz virusu
Herpes simpleks virusu
Epstein-Barr virusu
Kzamk virusu
Enterovirus tip 72
Hcre
Ganglion hcresi
Sinir hcresi
Glia hcresi
Endotel hcresi
Barsak epitelyum hcresi
Yant - B
28) Herpes simpleks virslerin latent enfeksiyonlar iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Virsler ganglionlarda replikatif deildir. Latent fazdaki virsler uygun bir provokasyon ile aksonlar aracl ile
periferik alana gider, deri ve mukozalarda replikasyon balar.
Rekrrenslerin ou asemptomatiktir, sadece virs yaylm olur. HSV-1 enfeksiyonlarnn semptomatik rekrrensleri
genellikle dudak kenarnda olur.
Reaktivasyonlarn molekler etkisi bilinmemektedir, ancak ate, fiziksel veya emosyonel stres, UV nlarna maruz
kalma sonucu olabilir. nsanlarn %80'inden fazlas latent virs tamalarna karn bunlarn ok az bir ksmnda
rekrrens olumaktadr.
Yant - D
29) Aadaki virs enfeksiyonlarndan hangisi "virsn belirtisiz bir enfeksiyonla vcuda girip hcre
kromozomuna entegre olarak kalmas ve daha sonra eitli faktrlerle aktive olup klinik belirtiler
oluturmas" biiminde tanmlanr? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Virsn belirtisiz bir enfeksiyonla vcuda girip hcre kromozomuna entegre olarak kalmas ve daha sonra eitli
faktrlerle aktifleip klinik belirtiler oluturmas latent virs enfeksiyonu olarak bilinir (rnein, herpesvirsler).
Baka bir virs varlnda enfeksiyon gelimesine detektif virs enfeksiyonu denir (rnein, hepa-tit D virs).
Merkezi sinir sisteminde gelien kronik dejeneratif virs enfeksiyonlarna yava ilerleyen virs enfeksiyonlar denir
(rnein, kzamkta SSPE).
Virsn bulunduu yapt hcre grubu iinde ilerleyen tipte enfeksiyon meydana getiriyorsa kronik virs
enfeksiyonundan sz edilir (hepatit C virs enfeksiyonu).
122
Bir virs kendi enfeksiyonu dnda kanser geliimine sebep oluyor ise tmorijenik virs enfeksiyonu denir
(rnein, EBV'ye bal Burkitt lenfomas).
Yant - A
30) Aadakilerden hangisi Herpes simplex virs enfeksiyonlarnda primer enfeksiyon bulgusu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ate yksektir
Herpes lezyonuna lenfadenomegali elik eder
Vezikller ayr ayr dururlar
Hastada herpes immunoglobulinleri bulunur
Be ya altndaki ocuklarda gingivit hemen daima bulunur
Primer cilt enfeksiyonlarnda vezikller ayr ayr bulunurlar, rekrrenslerde ise birlemeye eilimlidir.
Primer enfeksiyonlarda yksek ate ve blgesel lenfadenomegali bulunur.
Primer HSV-1 enfeksiyonlar ounlukla asempto-matiktir. Semptomatik hastalk genellikle 1-5 yandaki
ocuklarda grlr. Gingivitis bu ya grubunda en sk grlen bulgudur. Yetikinlerde primer enfeksiyon genellikle
farenjit ve tonsillit eklindedir.
Hastada herpes immunoglobulinlerinin gsterilmesi geirilmi enfeksiyonun, yani sekonder enfeksiyonun lehinedir.
Yant - D
31) Dendritik lezyonlu keratokonjunktivit etkeni virs aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Adenovirs
Enterovirs tip 70
VZV
HSVtip 1
Poxvirs
Primer HSV enfeksiyonu ciddi keratokonjonktivit olarak balayabilir. Genellikle asemptomatiktir. Semptomatik
enfeksiyonda gz kapanda vezi-kllerin grlmesi ile tan konulur. Flrosan boyama ile dendritik lserler
grlebilir. Yenidoandaki gz enfeksiyonlarndan HSV-2 sorumludur.
Gzn rekrren enfeksiyonlarnda dendritik kera-tit, korneal lserler veya gz kapaklarnda vezikller
grlebilir. ounlukla tek tarafldr. Rekr-rensler srasnda krlk grlebilir.
Yant - D
32) Aadaki enfeksiyonlarn hangisinin rekrrensinde aseptik menenjit ataklar grlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Keratokonjunktivit
Genital herpes
Deri herpesi
Herpetik farenjit
Herpetik gingivit
Herpetik whitlow
Herpetik gladiatorum
Travmatik herpes
Ekzema herpetikum
Herpes labialis
Salam deri HSV'ye kar direnlidir. Salkl kiilerde enfeksiyon grlmez. Virs ancak deri btnlnn
bozulduu durumlarda bulaabilir (travmatik herpes). Sekonder enfeksiyon yoksa sikatris brakmadan iyileir. Bu
lezyonlar di hekimleri ve hastane personelinin parmaklarnda (herpetik whitlow) veya greilerin vcutlarnda
(herpetik gladiatorum) grlebilir.
123
Ekzema veya yank zerinde oluan primer herpes enfeksiyonlar ar seyirlidir ve hayati nemi vardr. Egzema
herpetikum kronik ekzema zemininde geliir, fatal seyredebilir.
Yant - E
34) Perianal herpes lezyonlar en sk kimlerde grlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Kadnlarda
ocuklarda
Homoseksellerde
Salk alanlarnda
Di hekimlerinde
Perianal enfeksiyonlar homoseksellerde grlr. Anal blgede vezikllerin geliimi ile tan konur.n-guinal LAP
tanya yardmcdr.
Yant - C
35) HSV'nin merkezi sinir sistemi yerleimi iin aadakilerden hangisi yanltr?
A)
B)
C)
D)
E)
Neonatal herpesin sklkla grlen bulama ekli doum srasnda herpetik lezyonlu doum kanalndan olandr.
%75 orannda HSV-2 ile meydana gelir. Genital herpesli gebe kadnlarda sezaryen en-dikasyonu vardr.
Neonatal herpes postnatal HSV-1, HSV-2 hastane personeli ve anne tarafndan bulatrlabilir.
Neonatal herpes enfeksiyonlar hemen daima semptomatiktir. Tedavi edilmeyen olgularda mortalite oran %50'nin
zerindedir.
U kategoride incelenir
Lezyonlar deri, gz ve azda lokalizedir.
Lokalize deri lezyonlar ile veya yalnz bana en-sefalit vardr.
Merkezi sinir sistemi bulgularnn yannda multi-organ tutulumu vardr.
Fetusun transplasental enfeksiyonlarnda konjenital malformasyonlar grlebilir, ancak ok nadirdir.
Yant - E
37) Herpes virs laboratuvar bulgular iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
124
Antikorlar 2-4 hafta iinde pik yaparlar. Sekonder anamnestik reaksiyonlar nedeniyle tanda deerli deildir.
Yant - E
38) Aadakilerden hangisi Herpes simpleks tedavisinde kullanlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Lamivudin
Amantadin
Acyclovir
nterferon alfa
Ribavirin
HSV iin kullanlan antiviral ilalar viral DNA sentezini inhibe ederler. Tedavi sonrasnda klinik bulgular dzelebilir
ancak, HSV'nin latent kalmasn engellemez.
Asiklovir HSV enfeksiyonlarnda en etkin kullanlan antiviraldir. Enfekte hcrelere selektiftir.
Viral replikasyonun olmas tedavi iin en uygun dnemdir.
Yant - C
39) Aadaki virslerden hangisi yalnzca insanda enfeksiyon yapar? (Nisan - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
nfluenza
Hepatit - B
Coxsackie B
Arbovirus
Varicella zoster
Varicella zoster virs suiei ve zona etkenidir. Laboratuvar artlarnda sadece insan hcre kltrlerinde
retilebilir, hayvan deneyleri yaplamaz.
Yant - E
40) Suiei etkeni Varicella zoster virs hangi virs grubuna girmektedir?
A)
B)
C)
D)
E)
Herpesvirs
Poxvirs
Adenovirs
Papovavirs
Parvovirs
Herpesvirslerin ortak zellikleri insanlarda yaam boyu latent kalmalar ve periyodik hastalklar ortaya
karmalardr. mmn sistemi basklanm hastalarda ar enfeksiyonlar yapabilirler.
Herpesvirsler sekiz ayr virsn oluturduu virs grubudur. Suiei virs olan Varicella Zoster virs
herpesvirslerin alfaherpesvirinae subgrubunun yesidir.
Yant - A
Latent kalma yerlerine gre herpesvirsler
Subgrup
Latent enfeksiyon
Genel isim
Alfaherpes virinae
Nronlar
Betaherpes virinae
Bbrekler, bezler
Cytomegalovirus
Gamaherpes virinae
Lenfoid dokular
Epstein-Barr virs
Human herpesvirus 6
Human herpesvirus 7
Human herpesvirus 8
41) Aadaki herpesvirus enfeksiyon tiplerinden hangisi, kendisine ait olmayan hedef hcre ile birlikte
verilmitir? (Eyll - 2004)
Enfeksiyon tipi
A) Herpes simpleks tip 1
B) Herpes simpleks tip 2
C) Varicella zoster virs
Hedef hcre
Epitel hcre Virs primer enfeksiyonu
Nron Virs latent enfeksiyonu
T lenfosit Primer enfeksiyonu
125
D) Ebstein-Barr virs
E) Sitomegalovirs
VZV st solunum yolu mukozasn enfekte eder, sonra kan yoluyla deriye yaylr, bunun sonucunda tipik vezikler
dkntler oluur. Lezyonlarn tabannda intrankleer inklzyonlu muitinkleer dev hcreler grlr.
iyilemenin ardndan virsler latent hale geer, dor-sal kk ganglionlarna otururlar. Yaamn ilerleyen
dnemlerinde zellikle immn sistem yetersizliinde veya lokal travmalar sonucunda, virs aktifle-ir ve arl zoster
deri dkntlerini yapar.
Varicellaya kar gelien immnite mr boyu kalcdr, insanlar sadece bir kez suiei geirir, ancak birden fazla
zona meydana gelebilir.
Yant - C
44) Akcier kanseri nedeniyle tedavi gren 65 yanda bir kadn hastada, gsn sol tarafnda dermatomal
yaylm gsteren arl vezikler deri dkntleri saptanmtr.
Bu durumda, etken olarak ncelikle aada-kilerden hangisi dnlmelidir? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Varicella Zoster Virs st solunum yolu mukozasn enfekte eder, sonra kan yoluyla deriye yaylr, bunun
sonucunda tipik vezikler dkntler oluur. Lezyonlarn tabannda intrankleer inklzyonlu multinkleer dev
hcreler grlr.
yilemenin ardndan virsler latent hale geer, dor-sal kk ganglionlarna otururlar. Yaamn ilerleyen d-nemlerinde
zellikle immn sistem yetersizliinde veya lokal travmalar sonucunda, virs aktifleir ve arl zoster deri
dkntlerini yapar.
Varicellaya kar gelien immnite mr boyu kalcdr, insanlar sadece bir kez suiei geirir, ancak birden fazla
zona meydana gelebilir.
Yant - A
45) Aadakilerden hangisinde bir virs, yol at komplikasyon ile birlikte verilmemitir? (Eyll - 2005)
126
A)
B)
C)
D)
E)
Virs
Komplikasyon
Rubella
Artrit
Varicella
Pankardit
Kabakulak Aseptik menenjit
Kzamk
Ensefalit
nfluenza
Gullien-Barre Sendromu
Varisella virs enfeksiyonlarnda (Su iei) en sk grlen komplikasyonlar: sekonder cilit infeksiyo-nu, aseptik
menenjit, ensefalit, pnmonidir.
Kardiyak komplikasyon grlmez.
Rubellada trombositopeni, artrit, ensefalit ve hepatit grlebilen balca komplikasyonlardandr.
Gullien-Barre Sendromu nfluenza virs dahil birok viral enfeksiyonda geliebilir.
Kzamkta ensefalit nadir olsada grlebilir.
Aseptik menenjit kabakulakta en sk grlen komplikasyondur.
Yant - B
46) Aadakilerden hangisi herpes zoster komplikasyonu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Varicella zoster enfeksiyonunda 14-21 gnlk bir periyodun ardndan, ate ve titreme ile karakterize prodromal
semptomlar balar.
Veziklopapler lezyonlar gvdeden balayarak ba ve ekstremitelere yaylr. Dkntler papller-den vezikllere,
buradan pstllere dnr ve sonunda kabuklanr. Lezyonlar polimorfizm gsterir. Kant en nemli semptomdur.
ocuklarda hafif seyirli iken erikinlerde ciddi enfeksiyonlar yapar. Majr komplikasyonlar pnmoni ve ensefalittir.
Reye sendromu ensefalopati ve karacier dejenerasyonu ile karakterize zellikle ocuklara aspirin verilmesi ile
ortaya kan klinik tablodur. EBV, nfluenza B, Rubeola ile beraber olabilir.
Varicella pnmonisi zellikle gebeliin ikinci ve nc trimestirinde ar seyredebilir. Gebeliin ilk aynda
konjenital varicella sendromu (organ hi-poplazileri, kortikal atrofi, koriyoretinit) geliebilir.
Ganglion geniculate'yi tutmusa Rumsey Hunt sendromu (Yz felci, d kulakta vezikller, 8. sinir tutulum) geliebilir.
Yant - C
47) Aadakilerden hangisi herpes zoster'in laboratuvar iin doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
HSV-1
VZV
CMV
Adenovirs
Parvovirs B19
Varicella bir ocukluk a hastaldr. ocuklarda hafif seyirli iken yetikinlerde ar seyirli ve komplikasyonlar ile
seyreder. ocuklarda ensefalit ve pnmoni nadir grlen komplikasyonlardr.
127
Reye sendromu karacier tutulumu ve ensefalopati ile karakterize bir komplikasyondur. Btn viral enfeksiyonlardan
sonra geliebilirse de VZV, EBV, Ru-beola ve influenzae B virs etkenleri olarak bilinir. Hastaln patogenezi
bilinmemektedir, ancak aspirinin bir tetikleyici etkisi vardr.
Yant - B
49) Varicella zoster korunmasnda aadakilerden hangisi uygulanmaz?
A)
B)
C)
D)
E)
Asiklovir
Varicella zoster immunglobulini
l a
ocuklara tek doz a uygulanr
Yetikinlere a iki doz uygulanr
mmn yetersizlii olan hastalarda korunma amacyla asiklovir kullanlabilir. Profilakside varicella-zoster
immunoglobulin (VZIG) kullanlabilir.
Canl, attenue VZV ieren a 1995 ylndan beri sata sunulmutur. A varicella'nn oluumunu engeller ancak,
zona'ya etkili deildir. 1 ile 12 yandaki ocuklara tek doz uygulanr. Hastalk geirme-mi yetikinlere iki doz
uygulanr.
Yant - C
50) CMV iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
CMV, morfolojik ve yapsal olarak dier hepresvi-rslere benzer ancak, antijenik olarak farkldr. En byk (genetik
ierik olarak) herpesvirsdr. Sadece tek bir serotipi vardr. nsanlar tek doal konaklardr, hayvanlardaki CMV
sular insanlar en-fekte etmez.
"Cytomegalo" denilen dev hcreler meydana gelir.
Yant - D
51) Aadaki bulama yollarndan hangisi CMV klinik bulgusu ortaya karmada en nemlisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Tkrk
Anne st
Transfzyon
Damlack enfeksiyonu
Tkrk temas
Yaamn ilk dnemlerinde plasenta, doum kanal ve anne st ile bulaabilir. Kk ocuklarda en nemli
bulama yolu tkrktr. Yaamn ilerleyen yllarnda cinsel yol ile bular.
Ancak en nemli bulama yolu transfzyon ve organ transplantasyonudur.
CMV dnyada yaygndr, yetikinlerin yaklak %80-100'nde antikorlar bulunur.
Yant - C
52) CMV enfeksiyonlar iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Fetste multinkleer dev hcreler ile karakterize sitomegalik inklzyon hastal yapar. Birok organ etkilenir ve
konjenital anomaliler grlr. Gebe kadnda primer enfeksiyon geliir ise fets hastalanr. Annede daha nceden
antikorlar varsa fets genellikle etkilenmez.
Konjenital anomaliler ilk trimesterdeki enfeksiyonlarda geliir.
mmn yetersizlikli hastalar dnda ocuklar ve yetikinlerdeki enfeksiyonlar genellikle asemptomatik seyreder.
CMV lkositlerde latent kalr ve hcresel immn yetersizlii olanlarda reaktive olur. CMV ayn zamanda yllarca
bbreklerde kalabilir.
128
CMV enfeksiyonlar T hcreleri inhibe ederek bir immn spresif etki yapabilir. Konak CMV enfeksiyonlarna kar
hem antikorlar aracl ile hem de hcresel immnite aracl ile defans yapar. Hcresel immnite sistemik
hastalklar basklad iin daha nemlidir.
Yant - C
53) Aadakilerden hangisi CMV'nin klinik bulgularndan birisi deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Hepatosplenomegali
Ate
Heterofil antikor pozitif enfeksiyoz mononkleoz
Pnmoni
Retinit
CMV ile enfekte olan bebeklerin yaklak %20 kadarnda mikrosefali, baylma, sarlk, sarlk ve purpura
belirtileri olan sitomegalik inklzyon hastal geliebilir. Hepatosplenomegali en genel bulgudur. Enfekte bebekler
yllarca idrarla CMV karrlar.
mmn yetersizlikli yetikinlerde ate, laterji ve peri-ferik kan yaymasnda atipik lenfositler ile karakterize heterofil
negatif mononkleoz meydana gelir.
Bbrek ve kemik ilii transplantasyonu yaplanlarda pnmoni ve hepatit bulgularnn n planda olduu sistemik
CMV enfeksiyonu grlebilir.
AIDS'li hastalarda, inat diyare grlebilir, ancak daha ok bilineni, krlk ile sonulanabilen retinit geliebilir.
Ayrca AIDS'in terminal dneminde ar seyirli enfeksiyoz mononkleoz geliebilir.
Yant - C
54) Yenidoanda CMV enfeksiyonu tansnda aadakilerden hangisi en duyarl incelemedir? (Eyll- 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Cytomegalovirs tansnda en iyi yntem virs izolasyonudur. Virs boaz ykant suyu ve idrardan elde
edilebilir. Biyopsi gibi dier materyallerde virs izole edemiyebilirsiniz.
Semptomsuz konjenital enfekte bebeklerin tansnda ise en duyarl yntem serolojik olarak Ig M antikorlarnn
gsterilmesidir.
Anneden bula olasl nedeniyle virs izolasyon yntemleri tanda deerli deildir.
Yant - C
55) Mikrosefali ile doan konjenital sitomegalovirs (CMV) enfeksiyonundan phelenilen bir bebekte tan iin
aadakilerden hangisi yarar salamaz? (Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Sitomegalovirs yaamn ilk dnemlerinde plasenta, doum kanal ve anne st ile bulaabilir. Kk ocuklarda
en nemli bulama yolu tkrktr. Yaamn ilerleyen yllarnda cinsel yol ile bular. Ancak en nemli bulama yolu
transfzyon ve organ transplantasyonudur.
CMV dnyada yaygndr, yetikinlerin yaklak %80-90'inde antikorlar bulunur. Yeni doanda CMV-lgG pozitiflii tan
asndan deerli deildir, anneden geen antikorlar bu pozitiflii yaratabilir.
Yant - E
56) Bayku gz grnml inklzyon cisimcikleri hangi virs iin patognomoniktir?
A)
B)
C)
D)
E)
EBV
Herpes simpleks tip 2
VZV
CMV
Hepatit B
Hcre kltrlerinde CMV, 1-2 haftada retilebilir. mmun floresans yntemler ile virs gsterilebilir. effaf bir hale ile
evrelenmi koyu renkli oval bayku gz eklinde grnm olan inklzyon cisimcikleri vardr.
129
Semptomsuz konjenital enfekte bebeklerin tansnda en duyarl yntem serolojik olarak Ig M antikorlarnn
gsterilmesidir.
Yant - D
57) Aadakilerden hangisi st solunum yolu enfeksiyonlarnn nadir etkenlerinden birisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Rhinovirs
Cytomegalovirs
Adenovirs
Enterovirs
nfluenzae A
st solunum yolu enfeksiyonlarnn nemli etkenleri virslerdir. Viral enfeksiyonlar sperenfeksiyon gelimedike
kendi kendine iyileir. zellikle k aylarnda insidans artar ve skk yaam artlarnda epidemiler yapar.
Rhinovirsler st solunum yolu enfeksiyonlarnn en sk etkenidir ve olgularn yaklak 1/3' bu virsle meydana
gelir. Bunlarn dnda parainfluenzae 1-4, coronavirsler, influenzae tip A ve B, adenovirs, RSV, enterovirsler sk
grlen etkenlerdendir.
Birok virs prodromal dneminde st solunum yolu enfeksiyonlarn taklit edebilirler, ancak bunlarn asl enfeksiyon
alanlar dier organlardr. CMV ve EBV enfeksiyoz mononkleoz etkenidir ve st solunum yolu enfeksiyonlarnda
nadir grlrler.
st solunum yolu enfeksiyonu etkenleri
Sk grlenler Rhinovirs, adenovirs, enterovirs
nfluenzae A/B, enterovirs
RSV
Nadir etkenler EBV
CMV
Yant -B
58) Aadaki virslerden hangisi yenidoan dneminde gzlenen pnmoniye en sk neden olur? (Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Adenovirs
Rhinovirs
Coxsackievirs
Respiratuvar sinsityal virs
Rotavirs
Lamivudin
Amantadin
Asiklovir
nterferon alfa
Gansiklovir
T lenfosit
B lenfosit
Makrofajlar
Doal ldrc hcreler
Bazofil hcreler
130
Epstein Barr virs komplemann C3d komponenti-nin de reseptr olan B lenfositlerin CD21 reseptrlerine
balanr.
Yant - B
61) EBV'nin replikasyonunu gsteren, tan testi olarak kullanlan yapsal antijeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
EA
EBNA
VCA
LMP
MA
EBNA (Nkleer antijen): Latent dnemde enfekte hcrelerce retilen sitotoksisite uyarc antijenidir
EA (Early antijen): Yapsal olmayan erken dnemde enfekte hcrelerde belirlenen antijenlerdir.
VCA (Viral kapsid antijeni): Replikasyonun balamas ile gelien virslere ait yapsal antijendir. En nemli
antijenidir (VCA), nk tan testi olarak kullanlr.
Yant - C
62) Tkrk ile bulamas nedeniyle pck hastal ismi verilen aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
CMV
Adenovirs
Enterovirs tip 70
VZV
EBV
EBV balca tkrk ile bular (kissing disease). Dk sosyoekonomik gruplarda erken yalarda enfeksiyon
grlr ve genellikle asemptomatiktir. ileri lkelerde ise ileri yalarda (lise a) virs ile bulama olur ve enfeksiyz
mononkleoz yapar.
Yant - E
63) EBV ile ilikili olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
EBV enfeksiyon balangta orofarenkstedir, sonra kan yoluyla yaylr. Bu dnemde B lenfositler enfekte olur.
Sitotoksik T lenfositler B lenfositlere kar reaksiyona girer. Periferik yaymada grlen atipik lenfositler CD8 T
hcrelerdir.
EBV B lenfositler iinde latent kalr.
EBV DNA'nn birka kopyas hcre genomuna in-tegre olurken, sirkler yapdaki birok kopya sitop-lazmada
bulunur.
EBV enfeksiyonuna kar immn yant ilk olarak VCA Ig M antikorlardr, bunu VCA Ig G'ler takip eder ve mr
boyu kalcdr. Akut enfeksiyonlarda Ig M antikorlar kullanlr, IgG ise geirilmi enfeksiyonlarn gstergesidir.
Spesifik antikorlara ek olarak nonspesifik heterofil antikorlar da saptanabilir. Heterofil antikorlar koyun veya at
eritrositlerini aglutine eder. arpraz reaksiyon veren Forssman antikorlar fare bbrek ekstresi ile adsorbe edilip,
yalanc aglutinasyon nlenir.
Heterofil antikorlar 6 ay kadar sonra serumda tespit edilemediinden tedavinin kontrol amacyla kullanlr. Bu
antikorlarn EBV enfeksiyonu iin spesifik olmad, hepatit B ve serum hastalnda da bulunabildii
unutulmamaldr.
Yant - B
64) Aadakilerden hangisi EBV'nin kliniinde grlmez?
A) Ate
131
B)
C)
D)
E)
Ate, boaz ars, lenfadenopati ve splenomegali karakteristik bulgulardr. Anoreksi ve letarji de sk grlen
bulgulardandr. Hepatit sklkla elik ederken, ensefalit de bulunabilir. Genellikle 2-3 hafta iinde spontan iyileme
olur.
Splenomegalinin nadir komplikasyonlarndan olan dalak rptr zellikle sportif egzersizler srasnda meydana
gelebilir.
mmn yetersizlii olanlarda ciddi, sklkla fatal seyidi X'e baml immunoproliferatif sendrom geliebilir. Retinit
CMV enfeksiyonlarnda grlen bir klinik tablodur.
Yant - D
65) Enfeksiyoz mononkleoz iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Enfeksiyoz mononkleoz gama herpesvirs ailesinden Epstein-Barr (human herpesvirs tip 4) ile meydana gelen
hastalktr. Virs CD 21 reseptrleri tayan B lenfositler ile nazofarengeal hcreleri enfekte eder.
Hastaln tipik bulgular yksek ate, ar tonsillit ve lenfadenomegalilerin bulunmasdr. Virs tkrk temas ile
bular ve pck hastal (kissing disease) olarak bilinir. Geri kalm toplumlarda genellikle ocuklar anda
bular ve asemptomatik seyirlidir.
Ancak ileri toplumlarda lise - niversite a genler arasnda yaygndr ve heterofil antikor pozitif enfeksiyoz
mononkleoz tablosu geliir. Hastaln akut dneminin en nemli laboratuar bulgusu atipik lenfositler ve heterofil
antikorlardr.
Yant - E
66) Ba ve boaz ars, halsizlik, yorgunluk ve hafif ate ikayetleriyle hastaneye bavuran 17 yanda bir kadn
hastada, eksdatif farenjit, servikal lenfadenopati, lenfosit saysnda art ve periferik yaymada byk atipik
lenfositler grlmtr.
Bu hasta iin en olas tan aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Enfeksiyz mononkleozis
Herpanjina
Eritema enfeksiyozum
Ekzantem subitum
Streptokokkal farenjit
B lenfosit
CD4 T lenfosit
CD8 T lenfosit
CD21 plazma hcresi
Plazma hcresi
132
Enfeksiyoz mononkleozda periferde grlen atipik lenfositler enfekte B lenfositlere kar gelimi CD8 T
lenfositlerdir.
Yant - C
68) EBV'nin serolojik tansnda aadakilerden hangisi kullanlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Heterofil antikorlar
Souk antikorlar
Wright
Gruber-Widal
Weil-Felix
Hematolojik bulgular; Hastalarda lenfositoz vardr, forml lkositte %30'un zerinde atipik lenfosit saptanr.
Bunlar geni lobuler nkleusa ve vakuoll bazofilik sitoplazmaya sahip CD8 sitotoksik T lenfositerdir.
mmunolojik bulgular; heterofil antikor testi ile einfeksiyoz mononkleozun erken tans konulur, nk
ortalama 2 hafta iinde pozitifleir. yilemeden sonra ok ksa bir sre iinde serumda kaybolduundan hafif
enfeksiyonlarda faydal deildir. Bu amala tp teste (Paul Bunnel) gre daha ucuz, daha spesifik, daha duyarl
olan Mono test kullanlr.
EBV'ye spesifik antikorlarn llmesi zellikle tan zorluu-ekilen olgularda kullanlr. Hastaln erken
dnemlerinde VCA Ig M antikorlar llr, VCA Ig G ise hafif enfeksiyonlarn tansnda kullanlr. Bur-kit
lenfomasnda EA saptanabilir. EBNA'da geirilmi enfeksiyonlarn tans asndan faydaldr.
Tkrk gibi klinik rneklerden EBV izole edilebilir, ancak teknik olarak zor uygulamalardr.
Nkleer antijenler floresan antikor boyama yntemi ile gsterilebilir.
Yant - A
69) Atipik lenfositoz aadaki hastalklardan hangisinin nemli bulgularndan birisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Rotavirs gastroenteriti
Kronik hepatit C
Parvovirs enfeksiyonu
Epstein-Barr virs enfeksiyonuna bal mononkleoz
Herpes simplex virs enfeksiyonuna bal ensefalit
Epstein-Barr virs enfeksiyonlarnda B lenfositler infekte olur. Bunlar ortadan kaldrmak amacyla CD8 T lenfositler
(Atipik lenfositler) aktifleirler.
Cytomegalovirs, viral hepatit, rubella, mumps ve ro-seola gibi hemen hemen btn viral enfeksiyonlarda atipik
lenfositler grlr. Ancak Epstein-Barr virs enfeksiyonlarnda bunlarn oran tm lenfositlerin %10-30'u kadardr.
Baz olgularda %90'lara kadar ulaabilir.
Atipik lenfositoz denince akla EBV'ye bal enfeksiyoz mononkleoz gelir.
Yant - D
70) Aadakilerden hangisi EBV enfeksiyonu tansnda kullanlmaz?
A)
B)
C)
D)
E)
EBV CD21 tayan B lenfositleri enfekte eder. En-fekte lenfositlerden anormal antikorlar (otoantikor) salnr. Bunlara
heterofil antikorlar denir.
Enfekte B lenfositleri ortadan kaldrmak iin CD8 T lenfositler geliir (Downey hcreleri). Bunlara atipik lenfositler
denir.
Hastaln asl tans zellikle tkrk veya kord kannda EBV virsn izole edilmesi veya kanda bulunan anti-VCA
antikorlarn gsterilmesi ile konulur. Dokularda bayku gz eklinde inklzyon cisimciklerinin gsterilmesi
CMV tans iin kullanlan bir tan testidir.
Yant - C
71) EBV ile ilikisi olmayan kanser aadakilerden hangisidir?
A) Burkitt lenfomas
B) Kaposi sarkomu
133
C) B hcreli lenfoma
D) Timik karsinoma
E) Nazofarengeal karsinoma
Lenfoid orijinli kanserler ile ilikilidir.
EBV ile ilikisi ispatlananlar
Burkitt lenfomas
Dier B hcreli lenfomalar (Afrikal ocuklarda)
Nazofarengeal karsinoma (in),
Timik karsinoma (USA)
EBV'nin kanser oluumundaki rol halen akla kavumamtr.
Kaposi sarkomu HHV 8 ile meydana gelir.
Yant - B
72) Roseola infantum etkeni virs aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
HHV tip 5
HHV tip 3
HHV tip 6
HHV tip 2
VZV
Human Herpesvirs tip 6 ve 7, T lenfositlerini enfekte eder. Bu virsler hakknda ok az bilgi bulunmaktadr, ancak
HHV 6'nn lenfoproliferatif hastalklara neden olduu saptanmtr.
HHV 6 ayn zamanda ocuklarda dkntl enfeksiyona sebep olur (roseola veya exanthema subi-tum). HHV
7'nin de ayn hastalklar yapt kabul edilir.
Yant - C
73) AIDS'ti hastalarda Kaposi sarkomuna sebep olan virs aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
HHV tip 5
HHV tip 6
HHV tip 7
HHV tip 8
CMV
HHV 8'in AIDS' homoseksellerde epidemik olarak bulunduu ve Kaposi sarkomu ile ilikisi bilinmektedir. Bu
nedenle Kaposi sarkomu ile ilikili herpesvirs (KSHV) olarak isimlendirilir. Bu virsn DNA yaps daha ok EBV'ye
benzer ve bu nedenle pri-mer hedefinin lenfositler olduu dnlmektedir.
Yant - D
74) Aadakilerden hangisi Poxvirs ile ilikili deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Poxvirsler en byk ve kompleks yapl virslerdir. Medikal nemi olanlar iek virs (smalpox), vaccinia virs ve
molluskum kontagiosum virsdr. intrasitoplazmik replike olurlar. Lezyonlarda Guernieri inklzyon cisimcikleri
yaparlar.
Smalpox: Etkili alama sonucunda dnyadan eradike edilmitir. Su ieinden farkl olarak tm dkntler ayn
dnemdedir. Skatris brakarak iyileirler.
Vaccinia virs: Variola virs dnyadan silen canl atene ann iindeki virsdr.
Molluskum kontagiosum: Deri ve mukozalarn kk, pembe, papler, siil tarznda selim tmrleridir.
Lezyonlar krater tarzndadr ve iinde beyaz renkli bir ierik tar. Yakn temas ile bular (seksel temas dahil).
zellikle ocuklar arasnda yaygndr. mmn sistemi salam olanlarda birka ay iinde kendi kendine iyileir.
Tedavi lezyonlarn kretaj ile yaplr. Sistemik tedavisi yoktur.
Orf: Koyunlardan bulaan, hemorajik bllz lezyonlarla karakterize bir hastalktr (Koyun kantl hastal).
Yant - B
134
Penton proteinleri
Hekzon proteinleri
Hemaglutinin
RNA
Matriks proteinleri
Virion yaps iinde yaklak olarak 11 virion proteini bulunur. Viral partikl yzeyindeki majr komponent hekzon ve
penton kapsomerleridir.
Grup ve tipe spesifik epitoplar hekzon ve polipeptid fiber yaplardr. Tm insan adenovirsleri hekzon antijenitesini
gsterirler.
Baz serotipleri (zellikle 12, 18 ve 31) farelerde sarkom oluturur, ancak insanlarda tmr oluumu ile ilikisi
gsterilememitir.
Yant - B
76) Aadaki virslerden hangisi, insanlarda akut folikler keratokonjonktivit etkenidir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
HSV-1
New Castle hastal virs
Adenovirs tip-8
CMV
Varicella zoster virs
Adenovirs tip B
Parainfluenza
Kzamk
nfluenza
Rhinovirs
Penton
Hekzon
Hemaglutinin
Glukoprotein
Nraminidaz
Adenovirsler kapslsz ift sarmal lineer DNA ve izo-sahedral nkleokapsid yapsna sahiptirler. Kapsidinin her 12
alt biriminden bir fiber kar. Fiberler organlara tutunmada grevi olan hemaglutininlerdir. Virionlarndan ayrlan
fiberlerin insan hcreleri iin toksik olduu gsterilmitir.
Fiber proteinleri tipe spesifik antijenleridir ve bugne kadar 41 deiik antijenik tipi gsterilmitir.
Adenovirslerin gruba spesifik antijenleri hekzon proteinleri zerinde lokalizedir.
Yant - C
79) Aadakilerden hangisi adenovirs enfeksiyonlar iinde dnlemez?
A)
B)
C)
D)
E)
Farenjit
Konjunktivit
Enfeksiyz mononkleoz
Sistit
Gastroenterit
Adenovirsler solunum sistemi, gastrointestinal sistem ve konjunktivalar gibi birok organn mukozalarnn
enfeksiyonudur. Ntralizan antikorlara bal gelien immnite tipe spesifiktir ve yaam boyu devam eder.
Farenjit, farengokonjunktival ate ve akut respiratuvar hastalk yaparlar. Alt solunum yollarnda ise bronit ve atipik
pnmoni etkenidir.
135
Hemorajik sistitte hematri ve dizri belirgin semptomlardr. iki yan altndaki ocuklarda kan bulunmayan
gastroenteritler yaparlar.
Adenovirs enfeksiyonlarnn ou kendi kendine iyileir. Enfeksiyonlarn yarsndan ou da asemptomatiktir.
Epidemik keratokonjunktivit yatrojenik bir hastalktr, zellikle gz muayeneleri srasnda aseptik artlara uyulmas ve
ellerin ykanmas ile bulama nlenebilir.
Yant - C
80) Aadaki enfeksiyonlardan hangisinin etimolojisinde Adenoviruslar yer almaz?
(Nisan - 2006)
A) Keratokonjunktivit
B) Gastroenterit
C) Spratif artrit
D) Akut farenjit
E) Hemorajik sistit
Adenovirsler solunum sistemi, gastrointestinal sistem ve konjunktivalar gibi birok organn mukozalarnn
enfeksiyonudur. Ntralizan antikorlara bal gelien immnite tipe spesifiktir ve yaam boyu devam eder.
Adenovirslerin baz serotiplerinin zel hastalklardan sorumlu olduu gsterilmitir. rnein; 3, 4, 7, ve 21 solunum
sistemi hastalklar, 8 ve 9 epidemik keratokonjunktivit, follikler konjunktivit, tip 11 ve 21 akut hemorajik sistit ve tip
40 ve 41 infantil gastroenterit etkenleridir.
Yant - C
81) Aadakilerden hangisi insan adenovirslerinin enfeksiyonu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Adenovirslerin yze yakn serotipi insan enfeksiyonlar yaparlar. zellikle mukoza enfeksiyonlar gsterirler.
Faringokonjunktival ate, akut respiratuvar hastalk, pnmoni, akut farenjit, akut hemorajik sistit, karacier transplant
yaplan ocuklarda hepatit, epidemik keratokonjunktivit, gastroenterit yaparlar.
Kural olarak adenovirsler ile sistemik enfeksiyon meydana gelmez.
Yant - D
82) Keratokonjunktivit gelien bir hastann ayrc tansnda aadaki virslerden hangisi enfeksiyon etkeni
olabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Varicella-zoster virs
Respiratory syncytial virs
Epstein-Barr virs
Adenovirs
Parvovirs
Adenovirsler mukozalarda enfeksiyon yaparlar. Adenovirs tip 8 epidemik keratokonjunktivit etkeni iken,
adenovirs tip 3 ve 4 yzme havuzu konjunktiviti etkeni olarak bilinirler.
Adenovirsler nazokomiyal enfeksiyonlara da sebep olduu gsterilmitir.
Herpesvirsler de nemli konjunktivit etkenlerindendir ve krle sebep olabilirler.
Yant - D
83) Gastroenterite neden olan virslar aadakilerden hangisinde birlikte verilmitir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
136
Adenoviruslar faringokonjunktival ate ve SYE dnda daha ok ocuklarda olmak zere yetikinlerde de
gastroenterite yol aabilmektedir.
Dier klar ierisinde yeralan Herpes virus 6, Parvo B19, Herpes Tip 8, Paramyxovirus ve SV40 gastroenterit
yapmazlar.
Yant - B
84) Aadakilerden hangisi EBV enfeksiyonu tansnda kullanlmaz?
A)
B)
C)
D)
E)
EBV
Papillomavirs
Adenovirs
CMV
TTV
Papillomavirsler siiller gibi skuamz hcrelerin selim tmrleri olan papilloma etkenidir.
HPV-16 gibi genital blge siilleri serviks kanseri etkenlerindendir.
Yant - B
86) En yaygn cinsel yolla bulaan hastalk aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
HSV tip 2
Gonore
Yumuak ankr
Sifilis
Genital siil
Genital siiller en yaygn cinsel yolla bulaan hastalklardr. Bulama deri-deri temas ile olur (seksel gei).
Derideki siiller ocuklar ve gen erikinlerde daha yaygn iken, ileri yalarda geriler.
Hayvanlardaki siiller insanlar iin bulatrc deildir.
Yant - E
87) Aadaki etkenlerden hangisinin neden olduu genital enfeksiyonda servikal displazi gelime riski vardr?
(Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Treponema pallidum
Papillomavirs
Trichomonas vaginalis
Candida albicans
Chlamydia trachomatis
insan adenovirus
Chlamydia trachomatis
Ureaplasma urealyticum
nsan papilloma virusu
Gardnerella vaginalis
Yant - D
137
Virs
Virs
Human papillomavirs
Genital tmrler
Orofarengeal karsinom
Nazofarengeal karsinom
B hcreli lenfoma
Papova virsler
Herpes virsler
EB virs
Hepadna virsler
Hepatit B virs
Hepatoselller karsinom
Retro virsler
HTL virs
Flavi Virsler
Hepatit C virs
Hepatoselller karsinom
Papillomavirsler skuamz epitel hcrelerini enfekte ederek patognomonik sitoplazmik vakuoller (koilositoz)
oluturur. Siiller selim tabiatldr ve habislemez. Serviks ve penis zerindeki HPV enfeksiyonlar kanserleebilir
(Kondiloma akuminata).
Tan genellikle klinik olarak konulur. Lezyonlarda koilositozun grlmesi tany kesinletirir.
Yant - C
90) Aadakilerden hangisi human papillomavirus'un etkeni olduu tmrlerden birisi deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Plantar siil
Servikal kanser
Kondiloma akuminata
Hepatik kanser
Larengeal kanser
Papillomavirsler deri ve mukozalar enfekte ederek zellikle selim tmrlere sebep olan bir virstr. Gelien selim
tmrler zamanla habis hale gelip, zemininden skuamz hcreli karsinom geliebilir.
DNA hibridizasyon testi sonularna gre birok serotiplerinin olduu gsterilmitir. 16-18 gibi baz tipleri daha sk
kanser oluturabilir. 6-11 gibi baz sular da zelikle selim tmrler ve siillerin etkenidir.
Yant - D
91) Progressif multifokal lkoensefalopati etkeni virs aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
SV40
HIV
JC virs
Rotavirs
Adenovirus
Polyomavirs grubu iinde simian virs 40 (SV40) ve insan virsleri olan BK ve JC virsleri bulunur.
BK virs solunum yolu enfeksiyonlar ile bbrek epitel hcrelerini enfekte etme zellii vardr.
JC virs progresif multifokal lkoansefalopati (PML) etkenidir.
Yant - C
92) Aadakilerden hangisi tek sarmal DNA virsdr?
A)
B)
C)
D)
E)
HBV
Adenovirs
Rotavirs
Parvovirs
Papillomavirs
138
Solunum
Fekal oral
Transplasental
Kan ve kan rnleri
Kemik ilii transplantasyonu.
Balca solunum sistemi yoluyla bular. Transplasental bulama da grlebilir. Kan donrleri de nemli bir
kaynaktr. Dnyada yaygn grlen bir enfeksiyondur. nsanlar tek kaynaktr, hayvanlarda enfeksiyon yapan sular
insanlara bulamaz.
Yant - B
94) Parvovirs B-19 aadakilerden hangisini yapmaz? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
ntraepitelyal neoplazi
Eritema infeksiyozum
Hidrops fetalis
Aplastik kriz
Artrit
Parvovirs B-19 eritema enfeksiyozum (5. hastalk), artrit, geici aplastik kriz ve fetusta hidrops fetalis
etkenidir.
Yant - A
95) Eritema enfeksiyozum (5. hastalk) neden olan etken hangisidir? (Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Coxsackie A
Parvovirs B19
Human herpes virs 6
Echo virus
Varicella zoster virs
Roseola infantum
Eritema infeksiyozum
Aplastik krizler
Hidrops fetalis
Artritler
139
Parvovirs B 19 insanlarda hastalk yapan yegane parvovirstr. Eritrositlerin progenitor hcrelerini enfekte ederek
ocuklarda eritema enfeksiyozum (beinci hastalk), normal yetikinlerde poliartralji-artrit sendromu, hemolitik
hastal olan hastalarda aplastik kriz, immn yetersizlii olanlarda kronik anemi, gebelerde hidrops fetalis
etkenidir.
Yant - B
99) Aadakilerden hangisi DNA virstr? (Eyll- 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Hepatit A virs
Hepatit D virs
Hepatit C virs
Hepatit B virs
Hepatit E virs
Hepatit virsleri iinde nemli olan be virs vardr. Hepatit A ve E fekal-oral bulaan, hepatit B ve C ise parenteral
bulaan hepatitlerdir. Hepatit D ise hepatit B varlnda yaamn srdrebilen detektif bir virstr.
Tm hepatitler iinde saylan be hepatit etkeni hastalklarn yaklak olarak %95'inden sorumludur.
Bunlarn iinde Hepatit 6 virs dierlerinden farkl olarak ksmen ift sarmal sirkler yapl DNA'ya sahiptir.
Yant - D
100)
A)
B)
C)
D)
E)
Zarfl virstr
Genomu ksmi ift sarmal DNA yapsndadr
DNA baml RNA polimeraz tar
Enfekte yapsna Dane partikl denir
Etere direnlidir
Hepadnavirus ailesinin yesidir. Ksmi ift sarmal DNA yapsndadr. Zarf yzey antijen denilen (HBsAg) bir
protein tar. Core blgesi iinde DNA baml DNA polimeraz (revers transkriptaz) bulundurur.
Hasta serumlar incelendiinde deiik partikl grlr. Bunlardan 22nm apnda sferik ve 22nm apnda
flamenter yapda olanlar infektif olmayan (iinde cor blgesi olmayan HBsAg'ler, 42 nm apndaki ise enfektif
partiklleridir (Dane partikl).
Yant - C
101)
A)
B)
C)
D)
E)
140
Hepatit B virsnn genomu tamamlanmam ift sarmal DNA dan yaplmtr. Eksik olan pozitif zincir (S zinciri)
replikasyon srasnda tamamlanr.
Replikasyon sonrasnda ise yeni viryonun genomuna ait S zinciri tamamlanamadan genomun kapsidi yapsn
tamamlar ve bylece yeni virslerinde S zincirleri eksik kalr.
Genomda drt nemli gen blgesi bulunmaktadr.
S blgesi : HBsAg
C blgesi : HBcAg ve HBeAg
P blgesi : DNA polimeraz
X blgesi : HBxAg
Yant - D
102)
A)
B)
C)
D)
E)
HBsAg'nin 6 aydan uzun sre pozitifliinin devam etmesi sonucunda hastaya kronik hepatit B enfeksiyonu tans
konulur.
Yant - E
103)
Hepatositlerin yzeyindeki polimerize human serum albumine balanan HBV yaps aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
S
X blgesi
PreS2
Revers transkriptaz
D blgesi
HBsAg: Hem Dane partikllerinin hem de infektif olmayan partikllerin zerinde bulunur. HBsAg farkl proteinden
oluur. Ayr balang noktalarndan kodlanmalarna bal olarak large (L), middle (M), small (S) proteinlerden
oluur.
Genomun Pre-S, geni L proteinini, Pre-S2 geni M proteinini, S geni ise S proteinini kodlar.
S proteini, HBsAg'de en ok bulunan proteindir. L ve M proteinlerinin hepatositlere balanmada rol olduu
gsterilmitir.
Pre-S2 blgesinin karacier hcreleri zerindeki polimerize human serum albumin reseptrlerine baland
bilinmektedir. Anti-PreS2 antikorlar HBsAg negatiflemeden pozitifletii iin, akut dnemdeki hepatit B'li bir
hastann kronikleme riskinin az olduu ynnde bir bulgudur.
Yant - C
104)
A)
B)
C)
D)
E)
141
Seksel temas: Cinsel iliki ile bulama eklidir. zellikle homoseksel iliki ile skl artar, partner says
arttka hastaln bulama ans da artar.
Parenteral yol: Kan ve kan rnleri aracl ile bular, Kontamine ineler, kan ve kan rn transfzyonu,
hemodiyaliz, uyuturucu bamllar (intravenz), manikr, akupunktur, tatuaj, konjunktival giriimler bulamada
nemli faktrlerdir.
Vertikal yol: Perinatal bulamada transplasental bulama nadirdir. Bulama doum srasnda meydana gelir.
HBeAg pozitif gebelerde bulama hemen hemen kanlmazdr.
Horizontal yol: Aralarnda cinsel temas veya kan temas bulunmayan skk yaam artlarndakilerde gelien
bir yoldur. Trkiye'deki en sk grlen bulama yoludur. Aile ii, ana okullar, yal bakm evleri, hastaneler,
klalar en nemli rneklerdir.
Subklinik ve anikterik akut enfeksiyon geirenlerde kronikleme daha sk grlr. yileen olgularda Anti-HBe
gelimeye balar. Replikasyonun srd kronik olgularda HBeAg pozitifliini korur. Bunlarda bulatrclkta fazladr.
HBeAg viral replikasyonun gstergelerinden biridir (HBV-DNA, DNA polimeraz, HBcAg gibi), ancak ok gvenilir
deildir.
Yant-A
108)
A)
B)
C)
D)
E)
Hepatit B inkbasyonu 6 aya kadar uzayabilir. Olgularn sadece 1/2 kadar ikterik enfeksiyon geirir. Akut
enfeksiyonda genellikle balang hepatit A kadar grltl deildir.
Ekstrahepatik bulgular sktr. Dier hepatitlerden farkl olarak rtiker, eklem arlar, artrit geliebilir. Derin ikteri
olan hastalarda kant olabilir.
GS bulgular n plandadr, hastalarda konstipasyon grlr.
Olgularn ortalama %1 kadarnda fulminan hepatit grlr. Hastalarda akut karacier nekrozu ve ensefalopati
vardr.
ok yksek olan ALT ve AST deerleri hzla der, re normalin altna iner, amonyak artar ve PTZ ykselir.
Yant - B
142
109)
A)
B)
C)
D)
E)
ALT seviyesi st snrnn 10 katn aanlar ve de Ritis oran (AST/ALT) 1 'den kk olanlar akut hepatitli kabul
edilirler.
kterik olgularda hem direkt hem de indirek bilirubin ykselir.
Yant - B
110)
Enjeksiyon srasnda eline ine batan bir hemirede, drt ay sonra hepatit bulgular geliiyor:
Lab bulgular:
HBsAg (-), Anti-HBs (-)
Anti-HAV IgG (+)
Anti-HBc IgM (+) ve Anti-HBe (+)
Hasta iin aadakilerden hangisi dorudur? (Nisan - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
HBsAg (-), Anti-HBs (-), Anti-HBc IgM (+) belirlenen hasta pencere dnemine uymaktadr.
Yant - D
111)
Aadakilerden hangisi HBV enfektivitesini ve DNA polimeraz aktivitesini en iyi gsteren hepatit
marker'dr?
A)
B)
C)
D)
E)
HBeAg
Anti - HBe
Anti-HBc IgM
HBsAg
Anti - HDV
Hepatit B virsnn replikasyonunun gsterilebilmesi iin core blgesinin antijenlerinin gsterilmesi gerekir. Bugn
iin tanmlanabilenler HBcAg, HBV-DNA, DNA polimeraz ve HBeAg'dir.
Hepatit B core antijenlerinin bir ksm hepatositlerin endoplazmik retikulumunda deiiklie uramas ile suda
eriyebilir HBeAg oluur. Bu antijen de C geninin Pre-C balang noktasndan balayarak yaplr. Ayn gen
blgesini kullanmalar nedeni ile HBcAg'nin serumdaki gstergesidir denilebilir. Virsn core blgesinin ve
bulatrcln gstergesidir.
HBeAg MHC class I antijenler tarafndan sunulan antijendir.
Yant - A
112)
Aadakilerden hangisinde verilen serolojik test sonular akut viral hepatit B tans ile uyumludur?
(Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Hepatit B'de anti-HBc IgM pozitiflii sklkla klinik bulgularn balangcnda ve HBsAg'nin pozitifliinden 2-4 hafta
sonra serumda saptanabilir. Bu dnemde HBeAg pozitiftir.
HBV
HBsAg
HBeAg
143
Serumda yksek fitrelerde tespit edilmesi replikasyonun gstergesidir, serumun enfekte olduunu
gsterir.
HBcAg
Anti-HBs
Anti-HBc
Anti-HBc
IgM
Enfeksiyonun ardndan 4-6 hafta kadar pozitif kalabilir. Pencere dneminin gstergesidir.
Yant - D
113)
A)
B)
C)
D)
E)
HBV enfeksiyonlarnda ilk pozitifleen marker HBsAg'dir, ilk pozitifleen antikor ise Anti-HBc IgM'dir.
Yant - B
114)
A)
B)
C)
D)
E)
144
Damarlar (vasklit)
Glomerller (glomerlonefrit) ve
Eklemler (artrit)
Tip 3 ar duyarllk reaksiyonuna neden olabilen eksojen ajanlar: Streptokok (poststreptokoksik glomerlonefrit),
Yersinia enterokolitika (artrit), Trepo-nema pallidium (glomerlonefrit), Hepatit B (poliar-teritis nodosa), Plazmodium
(glomerlonefrit); yabanc serumlar (serum hastal), kinidin (hemolitik anemi), eroin (glomerlonefrit)
zellikle Hbe-AntiHBe veya HBs-AntiHBs antijen-an-tikorlarn oluturduu immn kompleksler serum hastal, PAN
ve glomerlonefritlerin en nemli sebebidirler.
Yant - B
116)
A)
B)
C)
D)
E)
Viral hepatitlerin nemli bir ksmn drt virs oluturur. Hepatit A ve hepatit E virsler; fekal-oral yol ile bularken,
hepatit B ve hepatit C virsler parenteral yol ile bularlar.
Hepatit B'nin fekal oral yol ile bulat gsterilememitir.
Yant - D
117)
Be yldr HBsAg taycs olduu bilinen beta talasemili, 14 yandaki ocukta akut fulminan hepatit
geliiyor.
Aadaki laboratuvar incelemelerinden hangisine ncelikle baklmaldr? (Nisan -2001)
A) Anti HBs
B) Anti HBe
C) Anti HBc
145
Hepatit D virs enfeksiyonu iin yksek riskli grup olarak kabul edilen aadakilerden hangisidir?
Ailede hepatit B bulunanlar
Salk alanlar
intravenz uyuturucu bamllar
Doumda bulaanlar
Otopsi salonlarnda alanlar
Hepatit delta virs koenfeksiyon tans aadakilerden hangisinin gsterilmesi ile konulur?
Anti-HDV
HBsAg
HBeAg
Anti-HBclgM
Anti-HBs
Viral hepatitler ok sayda virs ile meydana gelen karacier enfeksiyonudur. Bunlarn iinde en sk grlenleri fekaloral yol ile bulaan hepatit A ve E, parenteral bulaan hepatit B ve C. Bu gruba bir detektif virs olan ve sadece
hepatit B virs varlnda enfeksiyonunun oluturabilen hepatit delta virs-de eklenebilir.
Aktif baklama ile nlenebilen hepatitler hepatit A ve B'dir. Hepatit delta virs enfeksiyonlarda hepatit B'ye kar
bak olan kiilerde meydana gelmemektedir. Yani hepatit B'ye kar alanan ve im-mnizasyon kazanm kiiler
hem B hem de delta hepatite kar korunmu olacaklardr.
Yant - C
121)
A)
B)
C)
D)
Aadaki serolojik testlerden hangisi hepatit deltal hastada hepatit B virs taycln gsterir?
HBsAg
Anti-HBc IgM
HBeAg
Anti-HBs IgM
146
E) Anti-HBs IgG
Kronik hepatit B virs tayclarnda Anti-HBc IgM antikorlar bulunmaz. Bu bulgu akut viral hepatit lehinedir.
HBeAg hem kronik hem de akut enfeksiyonlarda bulunabilir.
HBsAg'de HBeAg gibi hem akut hem kronik hastalklarda bulunan bir markerdir.
Anti-HBs ise sadece geirilmi enfeksiyonlarda veya alama sonucunda gelien koruyucu antikorlardr.
Hepatit delta virs enfeksiyonu tespit edilen hastalarda koenfeksiyon ile super-enfeksiyonu birbirinden ayran test
anti-HBc IgM'dir. Bu test sonucunun pozitiflii de negatiflii de anlamldr.
Yant - B
122)
A)
B)
C)
D)
E)
Hepatit B as 1982'den beri kullanlmaktadr. A salkl HBsAg pozitif tayclarn serumlarndaki 22 nm lik
HBsAg partikllerinden veya maya hcrelerinden rekombinan DNA olarak elde edilmektedir..
Yant - D
123)
A)
B)
C)
D)
E)
Plazma kaynakl veya rekombinan olmak zere iki tip hepatit B as vardr. Alar 0, 1,6. aylarda uygulanr ise %95
zerinde koruyuculuk salar. Mmkn olduunca herkes alanmaldr.
Yenidoanlarda anne HBsAg'li ise hem a hem de hiperimmunglobulin uygulanr.
imanlarda, sigara ienlerde, erkeklerde ve ya ileri olanlarda immnite salanamayabilir.
Hepatit alar iinde sadece HBsAg bulunduundan gebelerde dahil olmak zere herkese uygulanabilir.
Yant - B
124)
A)
B)
C)
D)
E)
Hepatit B virs alar tayclardan veya rekombinan olarak elde edilen HBsAg'lerin kullanlmas ile hazrlanr. Canl
virs iermez.
Kas ii enjeksiyonu yoluyla 0, 1, 6. aylarda uygulanr. imdiye kadar yaplan milyonlarca doz aya bal olarak
mortalite grlmemi ve ayrca nemli bir yan etkisi gsterilememitir.
Yant - A
125)
A)
B)
C)
D)
E)
147
126)
Aada antijenik subtipleri verilen Influenza A viruslarndan hangisi nadiren kulardan insanlara
bulaarak hastalk yapar? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
H1N1
H2N2
H3N2
H3N8
H5N1
Yant - E
127)
Antijenik ift sonucu yzeyindeki hemagltininlerde deiiklik oluan ve pandemiler oluturan virs,
aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Parainfluenza virs
nfluenza A
Herpes simplex
Epstein Barr
CMV
nfluenzae virsler hemaglutinin ve nraminidazlar aracl ile sklkla antijenik deiiklik gsterirler.
Minr antijenik deiikliklere antijenik drift; majr deiikliklere ise antijenik shift denir, bylece yeni subtipler
meydana gelir.
Yant - B
128)
A)
B)
C)
D)
E)
Pandemiler ve byk epidemiler hangi tip influenzae virs ile meydana gelir?
A
B
C
D
E
nfluenza virsler dnyada grip pandemileri yapan virslerdir. Byk pandemilerden inluenza A sorumludur.
nfluenzae B'de salgn yapabilir ancak influenzae C salgn yapmaz, blgesel enfeksiyonlardan sorumludur.
nfluenzae A ile pandemiler her 10 ile 20 ylda bir meydana gelir, ancak her yl farkl lkelerde salgnlar yapabilir.
Virs damlack enfeksiyonu yoluyla bular.
ki tip antijen deiimi vardr.
Antijenik shift; genomda majr deiimdir ve her 10-11 ylda bir meydana gelen byk salgnlardan sorumludur.
Antijenik drift; minr deiiklikleri gsterir
Yant - A
129)
A)
B)
C)
D)
E)
nfluenza virsler zarfl, helikal yapda nukleokapsi-di olan, segmenter tek sarmal RNA virslerdir.
Zarflarnn zerinde iki farkl spike' vardr; Hemaglutinin ve nrominidaz.
Hemaglutinin konak hcrelere tutunmay salarken, nrominidaz ise koruyucu mukus tabakay sulandrarak,
reseptrlerin ortaya karr. Dnyadaki byk epidemiler virsn yzeylerindeki bu reseptrleri deitirmesi
sonucunda ortaya kar.
Yant - E
130)
A)
B)
C)
D)
E)
148
Birok hayvan (kular, tavuklar, atlar, domuzlar) inf-luenzae A virsn tarlar ve insanlarda byk epidemilerin
olumasn salayan antijenik deiimlerin kaynadrlar.
Yant - B
131)
A)
B)
C)
D)
E)
A/ Filipinler/82 (H3N2) influenza virsnn yazln gsterir. A grup antijenidir. Daha sonrakiler virsn izole
edildii yer ve zaman gsterir. H3N2 ise hemaglutinin ve nrominidaz'n tipleridir.
H1H1 ve H3N2 influenzae A'nn en bilinen sular-dr ve son zamanlardaki alarda ska kullanlmaktadr.
Yant - D
132)
A)
B)
C)
D)
E)
Reye sendromu nadir grlen komplikasyonlardan-dr. Ensefalopati ve karacierde dejenerasyon ile karakterizedir.
nfluenza B, Rubeola, Epstein Barr ve suiei gibi viral enfeksiyonlarda atein drlmesi iin kullanlan aspirin
patogenezde rol oynar. Ayrca sekonder bakteriyel enfeksiyonlar, Guillain-Barre sendromu da grlebilir.
Yant - E
133)
A)
B)
C)
D)
E)
Amantadin influenza'nn hem tedavi hem de korunmasnda kullanlmaktadr. Virsn hedef hcreye
penetrasyonunu veya virsn klfndan soyulmasn engeller. Balca endikasyonu bilinci kapal, yal ve immn
sistemi bozuk olanlardr.
Amantadin sadece influenza A'ya etkilidir, influen-zae B'de kullanlmaz. Bir amantadin trevi olan Ri-mantadin daha
az yan etkisi ile kullanmda yz gldrc sonular vermektedir.
Korunmada l influenza A ve B alar kullanlmaktadr. Her ada 3 su bulunur, bunlardan ikisinin A birinin B
suu olmasna dikkat edilir. A her yl yeniden formle edilir. Korunma ortalama 6 ay kadardr, korunmann srekli
olmas iin her yl alamann yaplmas gerekmektedir.
Yant - D
134)
nfluenzae proflaksisi ve tedavisinde kullanlan nraminidaz inhibitrleri, virsn hangi komponenti
zerinde etki gsterir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Zarf glikoproteinleri
Matriks proteinleri
Nkleocapsid polipeptidleri
Viral RNA polimeraz enzimi
Virs nkleik asidi
Hem influenza A hem de B tedavisinde kullanlan nraminidaz inhibitrleri (zanamivir, oseltami-vir), virusun
hcreden salnmn engelleyerek, hcre yzeyinde agregasyonuna neden olur, bylece virusun solunum yolundaki
yaylmn nlerler.
Yant - A
135)
Aadaki viral enfeksiyonlarn hangisinden sonra oluan humoral baklk yaam boyu srmez?
(Nisan - 2003)
A) Kzamk
149
B)
C)
D)
E)
nfluenza tip A
Kzamkk
Kabakulak
Hepatit A
Kzamk, kzamkk, kabakulak ve hepatit A virsle ri dnyada tek bir serotipe sahiptirler.
nfluenza A ise antijenik shift ve drift yoluyla he-maglutinin ve nraminidaz antijenlerini srekli deitirmektedir. Bu
nedenle her yl alama yaplmas gerekmektedir.
Yant - B
136)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki virslerden hangisi, kulardaki antijenik deiiklikleri aracl ile byk pandemiler yapar?
HIV
Respiratory sinsityal virs
nfluenza A
Kabakuiak
Human papilloma virs
nfluenza virsler grip pandemileri yapan virslerdir. Byk pandemilerden nluenza A sorumludur. nfluenza B de
salgn yapabilir ancak nfluenza C salgn yapmaz, blgesel enfeksiyonlardan sorumludur.
Birok hayvan (kular, tavuklar, atlar, domuzlar) influenza A virsn tar ve insanlarda byk epidemilerin
olumasn salayan antijenik deiimlerin kaynadr.
Yant - C
137)
Kan yoluyla organizmaya yaylan aadaki virslerden hangisi periferik lenfositleri enfekte etmez?
(Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
nfluenza virs
Sitomegalovirs
Ebstein-Barr virs
Hepatit B virs
nsan immn yetmezlik virs
nfluenza virs insandan insana damlack enfeksiyonu veya enfekte el ya da yzeylerdeki virs ile temas yoluyla
bular. ounlukla st solunum yollarndaki epitel hcreleri enfekte olur. Dier hcrelere yaylm grlmez. Nadir de
olsa akcier hcrelerine yaylm olabilir, byle durumlarda enfeksiyon ar seyirli ve ounlukla da lmcl olur.
Yant - A
138)
Aadakilerden hangisi nfluenzae virs tip A'nn epidemik enfeksiyonlar oluturmasnda rol oynamaz?
(Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
nfluenzae virs tip A hem insanlarda hem de kanatllar bata olmak zere hayvanlarda hastalk yapar.
Hayvanlardaki enfeksiyonlar virs nkleik asiti-nin yapsn deitirmesi asndan nemlidir. Virs damlack
enfekiyonu yoluyla yaylr ve byk epidemi ve pandemiler yapabilir.
Latent enfeksiyon yapmaz ve kroniklemez. Koruyuculuunun ksa sreli olmas nedeniyle her yl alama yapmak
gerekir.
Yant - D
139)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki virslerden hangisi hcrelerde fzyon yoluyla dev hcre oluumuna neden olur? (Eyll -2001)
Bat Nil virs
Poliomiyelit
Kzamk
nfluenza A
Adenovirus
Rubeola virs fzyon yoluyla intrankleer inklzyon cisimcikleri bulunan multinkleer dev hcreler oluturur (Warthin
Finkeldey dev hcreleri).
Yant - C
150
140)
A)
B)
C)
D)
E)
st solunum yollarnn enfeksiyonunun ardndan virs kana geer ve RES hcrelerini enfekte eder, burada tekrar
replike olur. Daha sonra kan yoluyla deriye yaylr.
Dkntler sitotoksik T hcrelerinin kzamk ile enfekte olmu derideki vaskler endotel hcrelerini etkilemesi
sonucunda geliir. Burada antikora baml vasklitin rol vardr. Bir mddet sonra dkntler ortaya kar.
Yant - B
141)
Kzamk virs makrofajlarn yzeyinde hangi reseptrlere balanarak hcresel immn sis-temde
depresyon yapar?
A)
B)
C)
D)
E)
CD3
CD8
CD21
CD46
CD77
Kzamk enfeksiyonu srasnda geici hcresel immnite depresyonu grlr. PPD deri testi negatifleebilir ve
tberkloz reaktivasyonu grlebilir.
Kzamk virs makrofajlarn yzeyinde bulunan IL-12 retiminden sorumlu olan CD46 reseptrlerine balanr,
bylece hcresel immn sistemde basklanma grlr.
Yant - D
142)
A)
B)
C)
D)
E)
Ortalama 2 haftalk bir inkbasyon periyodunun ardndan ate, konjunktivit (fotofobi), burun aknts, ksrk ile
karakterize prodromal ikayetler grlr. Koplik lekeleri tanda nemli bir bulgudur. Birka gn sonra yzden
balayarak aaya doru yaylan dkntler grlr.
Kzamk kliniinde lenfadenomegali tipik bir bulgu deildir.
Yant - E
143)
Aadakilerden hangisi, insan veya hayvanlarda hcre transformasyonuna ve tmr oluumuna neden
olabilen virslerden biri deildir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Paramyxoviruslar solunum yolu enfeksiyonlar yapan viruslardr. RSV, parainfluenzae virs, mumps ve robeola bu
grubun nemli virsleridir.
Mumps ve Rubeola solunum yolu enfeksiyonunun ardndan tm vcutta viremi meydana getirebilir. Bu grup virsler
spesifik hastalklar dnda tmr oluumuna sebep olmazlar.
Yant - C
144)
ok yksek olmayan ate, nezle hali, konjunktivit ikayetleri ile doktora bavuran 3 yandaki bir
ocukta koplik lekeleri tespit ediliyor. Muhtemel virs aadaki gruplardan hangisindendir?
A)
B)
C)
D)
E)
Adenovirus
Paramyxovirus
Herpesvirus
Picornavirus
Hepadnavirs
151
Kzamn ciddi komplikasyonlar vardr. Her 1000 olguda bir ensefalit grlebilir. Mortalite %10, kalc sekel oran
ise %40'tr.
Kzama bal primer dev hcreli veya sekonder bakteriyel pnmoni geliebilir.
Hastalktan birka yl sonra MSS'nin fatal seyirli hastal olan subakut sklerozan panensefalit (SSPE)geliebilir.
Yant - B
146)
A)
B)
C)
D)
E)
l a verilmi veya hafif enfeksiyon geirmi kiilerde atipik kzamk geliir. Koplik lekeleri olmakszn atipik
dkntler ile karakterizedir. Gnlerce sren ciddi bir klinik tablo oluturur. Hasta bulatrc deildir ve virs
izolasyonu yaplamaz. Anneden geen antikorlar nedeniyle halen korunma altnda olan bebeklerde ve enfeksiyonun
hemen ncesinde hiperimmn kzamk immnglobulini veya normal gama globulin preparatlarnn uyguland
kiilerde ortaya kan hafif kzamk tablosuna modifiye kzamk denir.
l alarn kullanlmamas nedeniyle artk atipik kzamk yetikinlerde grlmemektedir.
Laboratuvar tan
Tan klinik bulgular ile konulur. Hcre kltrlerinde virsn izolasyonu mmkndr ancak, tanda glk ekilen
olgularda antikor fitresinin iki hafta iinde 4 kat artmas deerli bulgudur.
Enfekte hcrelerde hem sitoplazmada hem de ekirdekte inklzyon cisimcikleri oluturur.
Yant - C
147)
A)
B)
C)
D)
E)
Tan klinik bulgular ile konulur. Tkrk, BOS veya idrardan hcre kltrleri ile virs elde edilebilir. n-trasitoplazmik
ve intrankleer inklzyon cisimciklerine sebep olur.
S Ag'ni pozitiflii erken tan kriteri olarak kullanlr. Hemaglutinin ve nrominidaz antijenlerine V Ag'ni denir. mr
boyu kalcdr. Antikor tarama testlerinde 4 katlk art tan asndan deerlidir.
Yant - B
148)
Aadaki virslerden hangisinin remesi srasnda hcrede, hem ekirdekte hem de sitoplazmada
inklzyon cisimcii oluur? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Measles virs insan hcre kltrlerinde yava rer. Maymun veya insan bbrek hcrelerinde ya da human amnion
veya HEp-2 hcrelerinde multi-nkleer dev hcreler ve intrankleer-intrasitoplaz-mik inklzyon cisimcikleri
gstererek rerler. Bu 7-10 gn iinde gelien kzamk virs iin tipik bulgudur.
Yant - D
152
149)
A)
B)
C)
D)
E)
nsanlar tek doal kaynaklardr. Dnyada yaygndr, bilinen bir serotipi vardr, k aylarnda insidensi artar. Hastalk
selim seyididir, spontan olarak bir hafta iinde dzelir.
Damlack enfeksiyonu yoluyla bular. ocuklarn %30 kadar klinik bulgular gstermeksizin enfeksiyonu geirir.
Virs solunum sistemi yoluyla enfeksiyonu meydana getirdikten sonra dolam yoluyla parotis bezlerine, testislere,
overlere, pankreasa ve menink-slere yerleir. Parotis bezine Stensen kanal yoluyla yanak mukozasndan da
ulaabilir.
Mumps'da en sk grlen komplikasyon aseptik meningoensefalittir. Nadir komplikasyonlar poliartrit, pankreatit,
nefrit, tiroidit, iitme kaybdr.
Yant - B
151)
nfantlarda bronit ve broniolit, yetikinlerde ise st solunum yolu enfeksiyonu etkeni virs
aadakilerden hangisidir?
A) CMV
B) Adenovirs
C) Respiratory sinsisyal virs
D) nfluenzae virs
E) Rhinovirs
RSV bebeklerd e pnmoni ve broniyolit. Yetikinlerde ise st solunum yolu enfeksiyonu etkeni nemli bir
virsdr.
Yant - C
152)
Pediatri servislerinde en sk nazokomiyal pnmoni etkeni olan virs aadakilerden hangisidir? (Nisan 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Adenovirs
Parainfluenza
nfluenza
Cytomegalovirus
Solunumsal sinsisyal virs
Respiratory sinsisyal virs (RSV) ocuk servislerinde nazokomiyal enfeksiyonlara sebep olabilir. Bulama serviste
grevli bakclar, hemireler ve doktorlar aracl ile gerekleir.
Yant - E
153)
Hastane personelinin sorumlu
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
olduu
ocuk
Adenovirs
Parainfluenzae virs
Rhinovirs
RSV
CMV
153
servislerinde
pnmoni
salgnlar
yapan
virs
RSV damlack enfeksiyonu ile veya kontamine ellerin az-buruna dokunulmas ile bular. K aylarnda salgnlar
oluturur. Dnyada yaygndr, 3 yan altndakilerde grlr.
Hastanedeki bebekler arasndaki salgnlar nemlidir. Bu salgnlar hastane personeli tarafndan meydana getirilir,
el ykama veya eldiven kullanma gibi basit nlemler ile nlenebilir.
Yant - D
154)
A)
B)
C)
D)
E)
Parainfluenzae virs dnyada yaygndr, k aylarnda epidemiler yapar ve balca damlack enfeksiyon eklinde
bular.
Viremi yapmakszn, alt ve st solunum yolu enfeksiyonlar yaparlar. Enfeksiyonlarn ou subklinik se-yirlidir. 4 tipi
vardr. Parainfluenzae virs tip 1 ve 2 en sk enfeksiyon yapan sulardr.
Be ya altndaki ocuklarn krup etkenlerindendir. Grip, farenjit, bronit ve pnmoni de yapabilir.
Yant - B
155)
A)
B)
C)
D)
E)
Rubella damlack enfeksiyonu ile bular. Dnyada yaygndr. Her 6-9 ylda bir byk epidemiler yapar.
zellikle gebeler tehlike altndadr.
Balangta virs nazofarenkste ve lokal lenf bezlerinde replike olur. Kan yoluyla i organlara ve deriye yaylr.
Dkntnn nedeni halen kesin olarak akla kavuturulamamtr, antijen-antikor kompleksine bal vasklit
olabilecei ne srlmektedir.
ki tip enfeksiyonu vardr.
Rubella: Dkntl ocukluk a hastalklar iinde en hafif seyirli olandr. Prodromal belirtilerin ardndan
makulopapler dkntler yzden balayarak ekstremitelere yaylr. Posterior aurikular lenfadenopati
(theodor belirtisi) nemli bir bulgusudur. Dkntler 3 gn iinde kaybolur.
Konjenital rubella sendromu: Rubella virs teratojendir. Gebe kadn ilk trimesterde akut enfeksiyon geirirse
(zellikle ilk aynda), maternal viremi ve fetal enfeksiyon sonucunda konjenital malformasyonlar grlebilir.
Balca kalpte (patent duktus arteriosus), gzlerde (katarakt) ve beyinde (mental retardasyon)
malformasyonlar grlr.
Yant - C
156)
Ann ardndan gen kadnlara 3 ay sresince kontrasepsiyon uygulamas aadakilerden hangisinde
yaplr?
A)
B)
C)
D)
E)
Rubella
Rubeola
Mumps
Difteri
Tetanoz
Rubellann canl, attenue as ile korunma salanabilir. A ortalama 10 yl kadar koruyucudur. 15 aylk ocuklara
MMR as eklinde yaplr.
Gen kadnlara yaplan alarn ardndan, 3 ay sresince kontrasepsiyon uygulanr.
Yant - A
157)
A) Memelilerin srmas
B) Kedi trmalamas
154
C) Yarasa srmas
D) Yarasa bulunan magaradan inhalasyon
E) Fare sr
Bulama hayvan srklar ile olur. Dnyada tilki, kurt, akal gibi yabani hayvanlar bulatrclkta sorumlu iken,
Trkiye'de sokak kpeklerinden bulama grlr.
Kuduz bir hayvan tarafndan srlma sonucunda kuduz gelime riski %30-40 iken, trmalama yolu ile bulama riski
%1'dir. Yarasalarn, kendileri hastalanmazlar, magaralarda tadklar virsleri inhalasyon ile insanlara
bulatrabilirler.
Fare gibi kemiriciler kuduz bulatrmazlar.
Yant - E
158)
Aadaki virs hastalklarndan hangisinin laboratuvar tans iin tkrn fareye enjeksiyonundan
sonra hayvann MSS'de negri cisimcikleri aranmaktadr? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Kzamk
Kzamkk
Kabakulak
Poliomyelit
Kuduz
Kuduzun ayrc tansnda beyin ya da spinal kordda intrasitoplazmik negri cisimciklerinin grlmesi tan
koydurucudur.
Yant - E
159)
Aadakilerden hangisi insan diploid hcre kltrlerinde hazrlanan kuduz asnn zelliklerinden biri
deildir? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Kuduzda virs srk blgesinde sitoplazmik mem-brandaki asetil kolin reseptrlerine yapr. Burada replike olur.
Yeterli sayya ulanca duyu sinirlerine gelir. Alnan virsn says ok fazla ise direk duyu sinirlerine ulama grlr.
Gnde ortalama 2 cm hzla periferik duyusal sinirde aksoplazmik yoldan ilerler ve spinal korda ve oradan da merkezi
sinir sistemine ular. Burada konak hcre sitoplazmasnda tipik inklzyon cisimciklerini yapar (Negri cisimcikleri).
En ok omurilikte, serebellumda, hipokampusun ammon boynuzunda grlr.
Yant - E
161)
A)
B)
C)
D)
E)
nkbasyon dnemi: Yarann byklne, virs miktarna ve yarann beyne yakn olmasna gre deiir. Ba
ve boyun blgelerinden srlmalarda daha ksadr.
155
Prodromal dnem: Semptomlar virsn merkezi sinir sistemine girmesi ile balar. Genel enfeksiyon bulgular
grlebilir. Isrk yerindeki ar, kant ve parestezi kuduzun spesifik ilk bulgusudur. rritabilite grlebilir.
Nrolojik dnem: Hasta kzgn grnml, ajitedir, halusinasyonlar grr. Saldrganlk, ajitasyon, kama,
srma ve sakin dnemler ksa aralklarla birbirini izler. Otonom sinir sistemi etkilenmesine bal hipertermi,
taikardi, hipertansiyon ve hipersalivasyon grlr. Larenks, farenks ve diyafragmada spontan veya yutkunma
gibi uyaranlarla arl spazmlar balar.
Hidrofobi geliir. Generalize konvlsiyonlar grlr. Hidrofobiye fotofobi ve aerofobi elik eder. Hastalar nbetler
srasnda kaybedilebilir.
Koma dnemi: Genelde semptomlardan sonra bir haftalk dnem iinde grlr. Hastalar asfiksi veya dier
komplikasyonlar ile ex olurlar.
lm
Yant - D
162)
A)
B)
C)
D)
E)
Kuduzda semptomlar baladktan sonra tedavi imkan yoktur. nemli olan hastaln meydana gelmesini
engellemektir. Bu nedenle a kullanlr.
nsan diploid hcrelerinde retilmi alar kullanlmaktadr (HDCV). Semple tipi alar, yavru fare be yin dokusu as
ve kanatl fare beyin dokusu alar artk kullanlmamaktadr.
A uygulamasnn sonucunda serumda koruyucu ntralizan antikor dzeyleri yaklak olarak bir hafta sonra
gelimektedir. Kafa ve boyundan srklarda a ile birlikte kuduz iin spesifik immnoglo-bulin kullanlmaldr.
Bunlar ya hayvan kaynakl an-tirabies serum (ARS) veya insan kaynakl rabies hi-perimmunglobulindir (RHIG).
RHIG'de anafilaksi veya serum hastal riski yoktur ve daha etkilidir. 20 I/kg uygulanr. ARS etkili olmas iin iki kat
fazla dozda uygulanr.
Hiperimmnglobulinler ilk bir hafta iinde uygulanmaldr, daha sonraki gnlerde yaplmasnn bir faydas yoktur. A
ile ayr enjektrlerde ve ayr blgelerde ayn anda uygulanabilirler.
Isran hayvan, srdktan sonra 10 gn yaamsa hastada alama kesilir.
Evcil hayvanlar Flury suu ile hazrlanm canl atte-ne alar ile alanr.
Temas ncesi alama: 0, 7, 21/28'nci gnlerde HDCV hayvanclkla uraanlara, laboratuvar alanlarna,
veterinerlere, krsal kesimlere kacaklara uygulanr. Bu a 2 yl koruma salar, ancak srekli risk altndakilere 6
ayda bir veya ylda bir booster alama yaplr.
Temas sonras: Temas sonras korunmann ilk kademesi yarann sabunlu su ile ykanmasdr.
Kuduz sadece bu uygulama ile %80'in zerinde nlenmektedir.
HDCV alama; 0, 3, 7, 14, 28'inci gnlerde deltoid kasna intramuskuler uygulanr. Ayn zamanda gerekli grlr
ise RHIG'de yaplr. Isran hayvan 10 gn sresince sa ise a kesilir.
Son yl iinde a yaplmlara 0 ve 3. gnlerde iki doz a yaplmas yeterli olmaktadr.
Yant - D
163)
Rabies enfeksiyonu iin uygun hcreler ve inklzyon cisimcikleri iin aadakilerden hangisi
dorudur?
A)
B)
C)
D)
E)
Rabiesvirs merkezi sinir sisteminde serebellum, omurilik ve hipokampusun ammon boynuzunda in-trasitoplazmik
negri cisimcikleri meydana getirir.
Yant - D
164)
A) Coxsackievirs
B) Echovirs
156
C) Rhinovirs
D) Poliovirs
E) Rotavirs
Medikal nemi olan picomavirsler ikiye ayrlr
1.
Enterovirsler
2.
Poliovirs
Coxackievirsler
Echovirsler
Hepatit A
Rhinovirsler
Enterovirslerin konaa giri yolu GS iken, rhinovi-rslerin giri yolu burun ve boazdr. Enterovirsler 37C'de
rerken, rhinovirsler daha sonra 33 C'de remeyi severler. Enterovirsler aside dayankldr.
Yant - E
165)
A)
B)
C)
D)
E)
Poliovirs pastrize edilmemi st, krema ve dondurma ile bular. Oral yoldan alndktan sonra, ton-sillalar, lenf
bezleri, farenks, mide ve barsaklarda replike olurlar.
Merkezi sinir sistemine ulaan virsler, sinir hcrelerinde geri dnml harabiyet yaparlar. Medulla spinalis n
boynuz hcreleri, beyinde vestibler sistem ve serebellum tutulur. Miyokardit, peyer plak lserleri ve lenfoid
hiperpla-ziye de yol aar.
Yant - A
166)
A)
B)
C)
D)
E)
Polioda korunmada oral attene-canl sabin as veya IM inaktive l Salk as kullanlmaktadr. Trkiye'de
nemi nedeniyle Sabin as uygulanmaktadr. Avrupa ve Amerika'da birok lkede Salk as tercih edilmektedir.
Sabin asnn, viremi ve 1:1 milyon kiide paralitik hastalk gelitirme riski nedeniyle zellikle erikinlere, gebelere
ve doumsal immn yetersizlii olanlara Salk as uygulanmaldr.
Yant - A
167)
A)
B)
C)
D)
E)
157
Guillain-Barre sendromu ile karlatrldnda, eks-tremite paralizileri asimetriktir, BOS proteini ve hcre says
aseptik menenjit bulgular verir, ate yksektir.
Yant - A
168)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki viruslardan hangisi enterik, dermotropik ve nrotropik enfeksiyonlara yol aar? (Nisan - 1999)
Kabakulak
Coxsackie-B
Herpes simplex 1
Rotavirus
Kzamk
Coxsackie B virsn 1-6 serotipleri nrolojik, 5 sero-tipi hem gastroenterit hem de deri mukoza enfeksiyonlarna
sebep olur.
Yant - B
169)
A)
B)
C)
D)
E)
Coxsackievirsler deiik hastalklarn etkenidir. A ve B grubuna ayrlr. Gruplama farelerdeki etkisine baldr. Grup
A virsler yaygn miyosit, flask paraliziler yaparken, grup B virsler jeneralize, kalpte, pankreasta ve merkezi sinir
sisteminde daha az ciddi lezyonlara ve fokal miyosite sebep olur. imdiye kadar 24 A serotipi, 6 B serotipi
bulunmutur.
Temel bulama yolu fekal-oral yoldur, ancak aero-sollerin respiratuar sistem yoluyla da bulamay gerekletirdii
bilinmektedir.
nsanlar tek doal konaklardr.
Grup A virsler deri ve mukozalar tercih ederken B tipi virsler kalp, plevra, pankreas, karacier gibi organlarda
enfeksiyon yapar. Her ikiside menink-sleri ve motor nronlar etkileyerek paralizi yapabilirler.
Orofa-renks ve gastrointestinal sistemde replike olmalarna ramen kan dolam yoluyla yaylrlar.
Grup A spesifik hastalklar
Herpangina: Yksek ate, boaz ars, anoreksi, bulant kusma ile orofarenkste vezikller ile karakterizedir.
El-ayak-az hastal zellikle ocuklarda el, ayakta vezikler lezyonlar ve azda lserasyon ile karakterizedir.
Plrodini (Bronholm hastal, epidemik miyalji): Ate ve ciddi plrezi tipinde ar ile karakterizedir.
Coxackievirus B4 ile farelerde pankreas hasarna bal diyabetes mellitus gelimektedir. Bu virsn insanlarda
jvenil diabet etkeni olduu dnlmektedir.
158
Nrolojik
Aseptik menenjit
Bir ok
1-6
Paralizi
7-9
2-5
Ensefalit
2, 5-7, 9
1-5
Deri ve mukoza
Herpangina
2-6, 8, 10
El-ayak-az
5, 10, 16
Ekzantemler
Bir ok
Kardiak ve kas
Plrodini
1-5
Miyokardit, perikardit
1-5
Solunum
Grip
21,24
1,3, 4, 5
Pnmoni
9, 16
4, 5
24
Okler
Akut hemorajik konjunktivit
GS
Diare
18, 20-22,
Hepatit
24
Dierleri
4,9
Ate (tanmlanmam)
1-6
Diyabet
3,4
Laboratuvar tan
Hcre kltrlerinde virs izole etmek veya antikor litresinin 4 kat artmas tan koydurucudur.
Yant - D
170)
Coxsackie A enfeksiyonunda boaz ars ve kzarklk, yumuak damakta vezikller, tonsillada hiperemi
ve posterior LAP'tan oluan tablo aadakilerden hangisidir? (Eyll- 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
El ayak az hastal
Herpangina
Bornholm hastal
Gingivostomatit
Spratif tonsillit
Herpangina Coxsacakie A virse bal olarak gelien Herpesvirs enfeksiyonuna benzer ciddi febril farenjittir.
Yant - B
171)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki virslerden hangisi enterik, dermotropik ve nrotropik enfeksiyona yol aar? (Eyll - 2001)
Kabakulak
Coxsackie
Enfluenza A
Rotavirs
Kzamk
Coxackie B virsn 1-6 serotipleri nrolojik, 5 sero-tipi hem gastroenterit hem de deri ve mukoza enfeksiyonlarna
sebep olur.
Yant - B
159
172)
Coxsackie B enfeksiyonunda ate ve ciddi plrozi tarznda gs ars eklindeki klinik tablo
aadakilerden hangisi ile geliir?
A)
B)
C)
D)
E)
El ayak az hastal
Herpangina
Plrodini
Gingivostomatit
Spratif tonsillit
Coxsackie virsler fare iskelet kasna yaptklar etkiye bal olarak A ve B grubu olarak ikiye ayrlrlar.
Grup A spesifik hastalklar
Herpangina: Yksek ate, boaz ars, anoreksi, bulant kusma ile orofarenkste vezikller ile karakterizedir.
El-ayak-az hastal zellikle ocuklarda el, ayakta vezikler lezyonlar ve azda lserasyon ile karakterizedir.
Plrodini (Bronholm hastal, epidemik miyalji) Ate ve ciddi plrezi tipinde ar ile karakterizedir.
Coxsackievirus B4 ile farelerde pankreas hasarna bal diyabetes mellitus gelimektedir. Bu virsn
insanlarda jvenil diyabet etkeni olduu dnlmektedir.
Yant - C
173)
A)
B)
C)
D)
E)
Viral aseptik menenjitlerde aadakilerden hangisi ilk 24 saat iindeki BOS bulgusu iin dorudur?
BOS proteini dktr
BOS glukozu yksektir
Lenfositoz
Polimorfonkleer lkositoz
Eozinofili
Aseptik menenjit BOS'da mononkleer hcrelerin art ile karakterizedir. Polimorfonkleer lkosit-ler ilk 24 saat
iinde yksektir, ancak sonra bunlar yerlerini lenfositlere brakrlar.
Kltrde bakteri retilemez, glukoz seviyesi yksektir ve protein seviyeri hafif ykselmitir. Periferik yaymada
lkositler normal grnmdedir.
Aseptik menenjit denince akla virsler gelir ancak, spiroketler, klamidyalar, tberkloz ve dier mikroorganizmalar da
ayn tipte menenjit meydana getirebilir.
Yant - D
174)
A)
B)
C)
D)
E)
Drt enterovirs (tip 68-71) maymun bbreinde retilir ve bunlardan insanlar iin patojendir. Enterovirs 70
akut hemorajik konjunktivitin ana etkenlerinden birisidir.
Yant - C
175)
A)
B)
C)
D)
E)
Maymun hcre kltrlerinde retilmi (68-71) drt enterovirsden tanesi insanlarda hastalk etkeni olarak tespit
edilmitir.
Enterovirs 68 broniolitli ve pnmonili ocuklarn solunum sisteminden izole edilmitir.
Enterovirs 70 akut hemorajik konjunktivitin ana sebebidir. Pandemiler yapabilir. Etkili bir tedavi yoktur, tamamen
iyileir.
160
Enterovirs 71 menenjit, ensefalit ve polio benzeri paralizisi olan hastalarda izole edilmitir.
Yant - C
176)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki enterovirslerden hangisi akut hemorajik konjunktivite neden olur? (Eyll - 2004)
Poliovirs 3
Echovirs 30
Enterovirs 70
Coxsackievirs B6
Echovirs 19
Adenovirus
Echovirs
Reovirus
Rotavirus
Rhinovirus
Rhinovirsler picornavirs ailesindendir, bir ok adan enterovirslara benzerler. Ancak aside duyarl olmalar
nedeniyle solunum yolu ile bular ve solunum sistemi enfeksiyonlarna sebep olurlar.
Yant - E
178)
A)
B)
C)
D)
E)
Rhinovirslerin 33C'de replike olmas virse has bir zelliktir. st solunum yolu enfeksiyonlarnn nemli
etkenlerinden birisidir. Hafif seyirli enfeksiyonlar yaparlar. Aside duyarldr; gastrointestinal sistemde replike
olmazlar, bu zellikleri ile enterovi-rslerden ayrlrlar.
Nazal sekresyon yapmas, st solunum yolu epitel hcrelerinden histamin ve bradikinin salmm da hastala zel
bulgulardr.
Tedavide nazal interferon-alfa uygulanr. 100'den fazla serotipinin olmas a gelitirilmesini engellemektedir.
Yant - D
179)
Alt solunum yolu enfeksiyonu bulgular ile hastaneye getirilen 6 aylk bir bebekte aadaki virslerden
hangisinin etken olma olasl en dktr? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
nfluenza virs
Adenovirs
Parainfluenza virs
Rhinovirs
Solunum sinssyal virs
Influenzae virs insandan insana damlack enfeksiyonu veya eller, yzeyler ile temas etmekle bulaan salgn yapan
bir virstr. Hem kendisi hem de spe-renfeksiyonlar eklinde pnmoniler grlebilir.
Adenovirslerin tip3 ve 7 bata olmak zere birok serotipi ocuklarda pnmoni etkeni olabilir. RSV yetikinlerde st
solunum yolu enfeksiyonu eklinde grlrken, oyun ocuklarnda febril bronit, byk ocuklarda pnmoni, st
ocuklarnda (0-2 ya) ise broniolit yapar.
Parainfluenza virs tm yalarda eitli solunum yolu enfeksiyonlarna yol aabilir. Ancak zellikle bebek ve gen
ocuklarn ciddi respiratuvar sistem patojenidir. Bilinen asl tablosu laringotrakeobronittir, ancak enfeksiyon daha
derinlere yaylarak pnmoni etkeni olarak karmza kabilir.
Rhinovirsler st solunum yolu enfeksiyonlar yaparlar, pnmoni bakteriyel sper enfeksiyonlara bal olarak geliir.
Pnmoni etkenleri iinde saylamaz.
Yant - D
180)
161
A)
B)
C)
D)
E)
Adenovirs
Rhinovirs
Parainfluenzavirs
Respiratory sinsitiyal virs
Influenzae virs
Yant - B
Bebekler
ocuklar
Yetikinler
Rhino
Rhino
Rhino
Adeno
Adeno
Corona
Adeno
Adeno
Adeno
Herpes simplex
Coxsackie
Coxsackie
Parainfluenzae
Parainfluenzae
Parainfluenzae
nfluenzae
nfluenzae
nfluenzae
Parainfluenzae
Parainfluenzae
Parainfluenzae
nfluenzae
nfluenzae
Adeno
RSV
Nadir
Nadir
Parainfluenza
RSV
nfluenzae
nfluenzae
nfluenzae
Parainfluenzae
Adeno
Farenjit
Larerjit/krup
Trakeobronit
Broniolit
181)
A)
B)
C)
D)
E)
Pnmoni
Reovirsler (Respiratory Enteric Orphan); insanlarda hem respiratuvar hem de enterik dokulardan izole edilmi
ancak belirgin bir hastal bulunamamtr.
ift sarmal RNA virslerdir. Rotavirus bu ailenin en nemli insan patojenidir.
Yant - C
182)
A)
B)
C)
D)
E)
Rotavirus segmente ift sarmal RNA'ya sahip virstr. Zarfsz tekerlek grnmndedir. Kk ocuklarn en sk
grlen gastroenterit etkenidir. Istmaya, aside ve etere dayankldr, mide asidini kolaylkla geebilir.
K aylarnda epidemiler yapar. Virs d ortamlara direnli olmas nedeniyle oyuncaklarda uzun sre canlln
korur ve anaokullanda ishal salgnlarna sebep olabilir.
Virs oral yoldan alndktan sonra ince barsan erikin epitel hcreleri iinde replike olur, bunlarn trans port
mekanizmalarn bozar ve ayrca ab-sorptif etkinlik gsteren erikin epitel hcrelerinin dklmesine yol aar. Bylece
villuslarn gen, ancak absorpsiyon yetenei yeterince gelimemi epitel hcrelerince donatlmasna yol aar.
Sonula barsak lmenine bol miktarda sv geer ve ozmo-tik ishaller grlr.
Bebek ve kk ocuklarda daha ar seyirlidir. 40C'yi bulan yksek ate, iddetli bulant-kusma, karn ars ve
ishal vardr.
Dkdan eritrosit ve lkosit yoktur, enflamasyon bulunmaz. mmnite IgA'nn gelimesine baldr.
Anne st, kolostrum ve inek st anti-Rotavirs antikorlar ierdiinden pasif korunma salarlar.
162
Yant - B
183)
A)
B)
C)
D)
E)
Segmente ift sarmal RNA'l ikosahedral simetrili kapsidi olan, zarfsz virs aadakilerden hangisidir?
Rotavirus
Parvovirs B19
Rubella
Rhinovirs
Respiratory syncytial virs
RNA virsler kural olarak tek sarmalldr. Bu kural bozan ift sarmall virs grubu Reovirslerdir.
nsanlarda hastalk yapan tek Reovirs Rotavirs-tr.
Yant - A
184)
Viremi oluturmakszn vcuda girdii blgede enfeksiyon yapan virs aadakilerden hangisidir?
(Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Rotavirus
Hepatit virsleri
Poliovirsleri
Arbovirsler
Enterovirsler
Rotavirs barsak epitel hcrelerini enfekte ederek 2 yan altndaki ocuklarda kolera benzeri bol sulu, mukus,
eritrosit ve lkosit bulunmayan ishal yapar.
Viremi ve baka organ enfeksiyonu grlmez.
Yant - A
185)
Rotavirs iki ya altndaki ocuklarda ve immn yetersizlii olanlarda ishal etkeni bir virstr.
Rotavirs segmente ift sarmal RNA virstr. zellikle ocuk servislerinin nazokomiyal patojenlerin-dendir. Kltr
yntemleri ile retmek zordur, tanda lateks aglutinasyon veya EIA yntemleri ile dkda antijen tarama testleri
sk kullanlr. Spesifik tedavisi yoktur. Semptomatik tedavi yntemleri uygulanr.
Yant - A
186)
A)
B)
C)
D)
E)
Reovirsler orta byklkte ift sarmal virslerdir. nsan Rotavirsleri, iki yana kadar ocuklarda nemli
gastroenterit etkenlerinden biridir. Dnyada yaygndr ve nemli bir halk sal problemidir. Gelimekte olan
lkelerde ylda ortalama 3.5 milyon ocuun lmnden sorumludur.
Yant - D
187)
A)
B)
C)
D)
E)
Epstein-Bar virs enfeksiyoz mononkleozun pri-mer etkenidir. Dier mikroorganizmalar da yorgunluk, halsizlik,
lenfadenomegali ile karakterize mononkleoz benzeri klinik tablo olutururlar.
163
Bunlarn iinde Rotavirs, dierlerinden farkl olarak sadece GS mukoza epitel hcrelerinde enfeksiyon yaparak bol
sulu dklama ile karakterize ishal etkenidir.
Yant - E
188)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki virslerden hangisi, konakta latent enfeksiyona neden olmaz? (Eyll - 1998)
Cytomegalovirs
Suiei virs
BK virs
Herpes simplex virs Tip I
Hepatit A virs
Hepatit A virs fekal-oral yol ile bulaan hepatit vi-rslerindendir. ocuklarda hafif, yetikinlerde ise daha ar seyirli
bir klinii vardr. Hepatit A virs dier hepatit virslerinden farkl olarak kroniklemez ve kanser gelitirmez.
Yant - D
192)
A) Hepatit A
164
B)
C)
D)
E)
Hepatit C
Hepatit D
HIV
Yukardakilerin hepsinde nemlidir
Hepatit A virs tek sarmal lineer RNA genomuna sahiptir. Anti-HAV IgM antikorlarnn serumda tanmlanmas akut
viral hepatit A tansnda kullanlr.
Hepatit C, D ve HIV antikorlarnn tanmlanmasnda IgM antikorlarnn faydal olmad gsterilmitir.
Hepatit B virs enfeksiyonlarnda da akut enfeksiyonun gstergesi anti-HBc IgM antikorlardr.
Yant - A
193)
A)
B)
C)
D)
E)
nsanlar HCV iin rezervuardrlar. Kan, seksel temas ve anneden ocua bulaabilir. Maternal bulamann,
plasenta aracl ile mi yoksa, vertikal mi olduu kesin bilinmemektedir.
Kan donrlerinde ortalama olarak %1 kadar pozitiflik saptanr. Transfzyonla bulaan hepatit deyince ilk akla
gelendir. zellikle intravenz uyuturucu bamllarnda bulama yksek orandadr. Endstriyel hazrlanm kan
rnleri genellikle gvenlidir, ancak ok miktarda bulama gsterilmitir.
Yant - C
195)
A)
B)
C)
D)
E)
HCV enfeksiyonu tans HCV antikorlarnn ELISA ile gsterilmesiyle konulur. Anti-HCV tarama testidir.
Dorulama iin RIBA (Recombinant mmunoblot assay) kullanlr. Ancak HCV iin gerek tan PCR ile HCV
RNA'nn gsterilmesi ile olur.
Yant - D
196)
A)
B)
C)
D)
E)
Gebelerde ar seyirli, fulminan klinik tablo ile seyreden hepatit aadakilerden hangisidir?
Hepatit A
Hepatit B
Hepatit C
Hepatit D
Hepatit E
Hepatit E virs Hepatit A virs gibi davranr. Fekal-oral yol ile bular. Calicivirus grubundandr.
Hepatit A virsne gre daha fatal seyreder. Gebelerde enfeksiyon daha ar seyreder. Gebeliin nc
trimestirinde %25 orannda mortalite bulunur. Kroniklemez.
Profilakside standart immunoglobulin kullanm hastal nleyebilir.
165
Yant - E
197)
A)
B)
C)
D)
E)
TTV tek sarmal DNA virsdr. zellikle hemodiyaliz hastalarnda ve organ transplantasyonu yaplanlarda hepatit
etkeni olarak grlr.
Yant - C
198)
Aadaki virslerden hangisi merkezi sinir sistemindeki mikroglial hcreleri rezervuar olarak kullanr?
(Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
HIV
Respiratory sinsityal virs
nfluenza
Kabakulak
Human papilloma virs
AIDS'li hastalarda nrolojik anomaliler yaygndr. HIV'li hastalarda beyin yerleiminin predominant hcreleri
monosit-makrofajlardr.
Gp120'nin makrofaj, mikroglia ve astrositleri aktifletirdii, buradan salnan sitokinlerin ve nrotok-sinlerin komu
nronlarda harabiyet yapt gsterilmitir.
Yant - A
199)
A)
B)
C)
D)
E)
HIV AIDS etkenidir. HIV-1 ve HIV-2 adlarnda anti-jenik olarak iki farkl virs ayn klinik tabloyu yaparlar. HIV-1
dnyada yaygn iken, HIV-2 sadece Bat Afrika'da bulunmaktadr.
nemi nedeniyle HIV-1 anlatlacaktr. nsan T hcre lenfotropik retrovirsdr (HTLV-3).
HIV ncelikle CD4 T lenfositleri enfekte eder ve ldrr. Bunun sonucunda hcresel immnitede zayflk balar ve
konakta frsat enfeksiyonlar oluur. Makrofajlar ve monositler'le yzeylerinde CD4 reseptrleri tadndan bunlar
da enfekte olurlar.
Yant - C
200)
A)
B)
C)
D)
E)
Retrovirslerin lentivirs alt grubundan olan HIV uzun inkbasyon periyotlu yava (slow) enfeksiyonlar yapar.
Virse spesifik gp120 ve gp41 glikoproteinleri tayan bir zarf ve iinde de ubuk eklinde RNA's vardr. HIV RNA's
birbirinin ayn iki adet olan tek sarmal RNA'dr. Bu nedenle diploid olarak isimlendirilir.
HIV genomu retrovirslerin en karmak yapl olandr. Retroviral genlerden olan gag, pol ve env yapsal proteinleri
kodlarken, genom RNA's dzenleyici genler de bulundurur.
nternal core proteinleri gag geni kodlar. Bunlardan en nemlisi serolojik testlerde de kullanlan p24 antijenidir.
Virion reverse transkriptazn pol geni kodlar.
env geni ise gp160 antijenini kodlar. Bu antijen nemli zarf proteinleri olan gp120 ile gp41'in pre-krsr proteinleridir.
Yant - D
201)
HIV virs hcre yzeyindeki CD4 moleklne hangi reseptr ile balanr? (Eyll - 1999)
166
A)
B)
C)
D)
E)
p14
p25
p17
gp41
gp120
Transkriptaz, retrovirslere adn veren RNA baml DNA polimerazdr. Bu enzim RNA genomundan proviral DNA
oluturur.
Reverse transkriptazn ikinci bir etkisi de ribonkle-az H aktivitesi gstermesidir. Bu viral RNA genomunu degrade
eder.
Yant - D
204)
A)
B)
C)
D)
E)
167
E) Tatuaj
HIV iin balca bulama yolu seksel temas ve kan rnleridir. Anneden bebee bulama hem doumda hem de
st ile mmkndr.
Enfeksiyon hem HIV ile enfekte hcrelerin alnmas hem de serbest HIV virsleri ile gerekleebilir.
Vcut svlarnda az miktarda HIV gsterilmi olmasna ramen bunlarn bulamada nemli olmad bildirilmektedir.
Genel olarak bulamas hepatit B gibidir, ancak ondan farkl olarak daha fazla virs ile bulama gereklemektedir.
1980'lerde ABD ve Avrupa'da AIDS homoseksellerin, intravenz uyuturucu bamllarnn ve hemo-filililerin
hastal olarak bilinirdi. Heteroseksel gei nadir idi. Ancak gnmzde zellikle Afrika'da en nemli bulama
yollarndan birisi heteroseksel ilikidir.
Parenteral yol ile hastane personeline bulamalar ile ilgili ok miktarda yayn bulunmaktadr.
Yant - D
206)
A)
B)
C)
D)
E)
HIV helper T lenfositleri enfekte eder ve onlar ldrr, bunun sonucunda hcresel immnitede basklanma
meydana gelir. Bunun sonucunda frsat enfeksiyonlar ile Kaposi sarkomu ve lenfo-malar gibi malign hastalklar
ortaya kar.
Kanserlerde yaplan almalarda HIV geninin kanser hcrelerinde bulunmad tespit edilmitir. HHV8'in DNA's
Kaposi sarkomu hcrelerinde bulunmutur.
HIV beyin monosit ve makrofajlarn da enfekte eder, multinkleer dev hcreler ve merkezi sinir sistemi
semptomlarnn gelimesine sebep olur.
HIV ile enfekte hcrelerin lm sitotoksik CD8 T hcrelerinin aktivisyonu ile olur. Ancak virsn tat geni MHC
class I proteininin yapmn engeller ve virs ile enfekte hcreler hcresel immniteden kendilerini koruyabilirler.
HIV ile enfekte insanlarn ortalama olarak %90 kadarnda anti HIV antikorlar geliir. Antikorlarn tansal deeri
vardr, bunlarn virs ntralize etmesi zayftr. Antikor gelienler korunmu anlam tamaz.
T hcrelerinin etkilenmesine bal olarak anormal B hcreleri de geliir. B hcrelerinde poliklonal akti-vasyon geliir
ve immunoglobulin seviyesi ykselir. Bylece otoimmn hastalklar ortaya kar.
Yant - D
207)
A)
B)
C)
D)
E)
A grubu
- Asemptomatik dnem
- Akut retroviral sendrom
- Persistan jeneralize lenfadenopati
C grubu (AIDS)
168
Ozofagus kandidozu, persistan ate, kilo kayb, oral sal lkoplaki, lkopeni, lenfopeni, CD4 T lenfosit saysnda
azalma, p24 artmas, anti-p24'n azalmas tablonun ktletiini gsterir.
Bu deiikliklerin ardndan hastalar AIDS ile ilikili hastalklar (ARC) dnemine girer. Kilo kayb, kronik diyareler,
ate, dknlk, yorgunluk ve yaygn lenfadenopati bu tablonun bulgulardr.
Yant - B
208)
HIV pozitif 32 yanda bir erkek hastada, tandan 2 yl sonra progresif demans ve motor fonksiyon kayb
ortaya kmtr.
Aadakilerden hangisi, hastadaki bu bulgularn nedeni olabilir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Soruda HIV demans (HIV demans/motor kompleksi olarak da bilinir) tarif edilmektedir.
Hastaln ileri dnemlerinde ortaya kar, bu hastalarn beyin biyopsilerine perivaskler lenfosit ve makrofaj
infiltrasyonu tipiktir.
Soruda belirtilen tabloyu frsat infeksiyonlar da yapabilir: Toksoplazma, PML (JC virs), bu hastalklarla birlikte
lenfoma da MSS yi tutabilir, ancak bunlarn tm daha ok fokal nrolojik tutulumla kendilerini gsterirler, nadiren
kognitif fonksiyonlarda bozuklukla da gelebilirler.
Sifiliz ve tbc de daha ok menenjit tablosu n planda olur.
Yant - E
209)
A)
B)
C)
D)
E)
HIV enfeksiyonu tespit edilen 2 yandaki bir ocukta majr bulama yolu aadakilerden hangisidir?
Bcek veya sinek srmas
Transfzyon
Vertikal gei
Seksel yol
Horizontal gei
ocuklarda anti-HIV pozitifliinin hastalk tans olarak kabul edilebilmesi iin pozitifliin 18-24 ay devam etmesi
gerekir. Bu dnemde HIV enfeksiyonu tans konulan ocuklarda bulama muhtemelen anneden doum srasnda
olmutur.
Yant - C
210)
A)
B)
C)
D)
E)
HIV pozitif bir hastann AIDS'e gei sresinin tahmini iin en duyarl test aadakilerden hangisidir?
Neopterin
HIV antikor testi
HIV Revers transkriptaz PCR
CD4 lenfosit says
HIV p24 antijen test
HIV RT PCR test HIV RNA's iin bir nkleik asid amplifikasyon testidir. Bu test l ila tedavisi alan hastalarda
AIDS'e ilerlemenin gsterilmesi iin son yllarda kullanlan en duyarl test yntemidir.
Viral ykn 750 000 kopya/ml'nin zerinde olmas 5 yl iinde hastann AIDS'e gideceinin gstergesidir.
Yant - C
211)
Aadakilerden hangisi HIV antikorlarnn tanmlanmasnda kullanlan Western blot testi iin doru
deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Western blot testleri HIV-1 proteinleri kullanlarak antikor tans konulan bir elektroforez yntemidir. Bir poliakrilamid
jel matriksden nitroselloz katlara ayrlan proteinler aktarlr. Elde edilen sonu viral proteinlerin parmak izidir.
169
WB testleri iin kesin standardizasyon salanamamtr, her grup kendisi iin gerekli standartlar tanmlamtr. Bu
nedenle "indeterminate" sonular sk olarak alnr.
WB testi iyi bir tarama testi deil dorulama testidir. Yaklak olarak %15-20 yalanc pozitif sonu alnabilir.
Yant - D
212)
A)
B)
C)
D)
E)
Aadaki bulgulardan herhangi birisinin grlmesi hastann AIDS dnemine girdiinin gstergesidir.
Mukokutanz kandidoz
HIV ensefalopatisi
Cryptosporidium ishali
CD4 TL says 200/mm3 altna dnce hangi klinik olursa olsun hasta AIDS dir.
Yant - D
213)
A)
B)
C)
D)
E)
Sar humma virs (Flaviviridae) aedes sivrisinek-lerince bulatrlr. Afrika lkelerinde krsal kesimde yaayanlarda
grlr.
Hastal karacier ve bbrekleri tutar.
Endemik blgelere gideceklere as yaplr. Subku-tan yaplan a yapldktan 10 gn sonra korumaya balar, 10 yl
sresince koruyucudur. Dikkat edilecek konu kolera as ile birlikte yaplmamaldr. Drt aydan kk ocuklar
iin de kontrendikedir.
Salgn srasnda gebelere uygulanabilen tek canl adr.
Yant - E
214)
A)
B)
C)
D)
E)
Hantavirs Bunyaviridae ailesindendir. Kore he-morajik atei etkeni Hantaan virsn bir prototipidir.
Renal sendromlu hemorajik ate etkenidir. Farelerin idrarlar ile direk deriden bular. Yksek otlarn bulunduu
yerlerde hastalk daha sk grlr.
Viremiden sonra antikor yant geliir. Gelien im-mun kompleksler renal harabiyet ve kapiller perme-abilite artna
sebep olur.
170
Bufissr tarznda dem, masif proteinri, akut bbrek yetersizlii, hipovolemi, pulmoner dem ve multisistem organ
yetersizlii belirtileri ile hemoraji-ler oluur.
Yant - C
215)
A)
B)
C)
D)
E)
Herpes B virs Maymun B virsdr. Nadir ancak fatal seyirli ensefalit etkenidir. Maymun bakclarnda ve hcre
kltrleri ile alanlarda grlr.
HSV-1 ile antijenik olarak arpraz reaksiyon gstermesine ramen, HSV-1'e kar gelien antikorlar herpes B virs
etkilemez.
Yant - C
216)
A)
B)
C)
D)
E)
Reverse transkriptaz inhibisyonu yapan ve HIV virsne etkin olan ajan hangisidir? (Nisan - 2000)
Zidovudin
Amantadin
Ribavirin
Asiklovir
Vidarabin
HIV virsnn reverse transkriptaz zidovudin ile inhibisyonu selller DNA polimerazdan 100 kat daha duyarldr.
HIV tedavisinde; revers transkriptaz ve viral proteaz inhibitrleri kullanlr.
AZT, lamivudin, ddl, ddA, ddC, foskarnet revers transkriptaza kar kullanlr. Viral ykn azaltlmas hedeflenir.
CD4 T lenfosit saysnn 500/-mm3'ten az olmas ila kullanma endikasyonudur. Kemik iliinde depresyon yapar.
Direnli olgularda lamivudin ile kombine edilir.
ndinavir, sakunavir ve ritonavir viral proteaz in-hibitrdr. Hastaya nceden kullanlm revers transkriptaz
inhibitrlerine kar diren gelimi ise bu ilalar ile kombine edilir.
Kaposi sarkomunda AZT ile interferon alfa kombinasyonu mRNA inhibisyonunu nlemek amacyla kullanlr.
Yant - A
217)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - A
218)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - C
Antiviral
Etki mekanizmas
Asiklovir
Herpesvirsler
Amantadin
Influenza A
Didanosin (dd)
HIV-1, HIV-2
Foscarnet
171
Ganciclovir
Cytomegalovirus
ldoxuridin
Herpesvirs keratiti
Ribavirin
Trifluridin
Herpesvirs keratiti
Vidarabin
Zalcitabin (ddC)
HIV-1, HIV-2
Zidovudin (AZT)
HIV-1, HIV-2
Viral
Canl
Fraksiyonlar
Adenovirs
Hepatit A
Measles
nfluenzae (Split a)
Mumps
Polio (Salk)
Polio (Sabin)
Rubella
Varicella
Sar humma
Bakteriyel
BCG (tberkloz)
Kolera
Difteri (toksin)
Tifo (oral)
Pertussis
Haemophilus B polisakkarid
Veba
PRP
Tifo
Meningokok (polisakkarid)
Pnmokok (Polisakkarid 23)
Tetanus (toksoid)
Tifo (Vi kapsl polisakkarid)
219)
SARS (Ar akut solunum sendromu) etkeni aadaki virs gruplarndan hangisi ile ilikilidir? (Eyll 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Orthomyxovirsler
Coronavirsler
Adenovirsler
Paramyxovirsler
Herpesvirsler
Arbovirslerin snav asndan nemli zellii artropod vektrler aracl ile bulamasdr. nsanlarda belli
artropodlarn srmas veya kan emmesine bal olarak ensefalit, hemorajik ate ve miyalji meydana getirirler.
Yant - A
221)
A)
B)
C)
D)
Bir virsn hedef organa ulaamamas ile karakterize enfeksiyon aadakilerden hangisidir?
Akut enfeksiyon
Disemine enfeksiyon
Persistan enfeksiyon
Subklinik enfeksiyon
172
E) Latent enfeksiyon
Tamamen salkl bir kiinin hastalanmasna akut enfeksiyon, hastaln normal seyrinden farkl olarak baka
dokulara veya sistemlere atlamasna disemine enfeksiyon denir.
Persistan enfeksiyon tedaviye ramen nne geilemeyen direnli enfeksiyonu tanmlamak amacyla kullanlr.
Bir virsn primer enfeksiyonun ardndan vcutta bir yerlerde saklanp, uygun artlarda ayn veya farkl enfeksiyonu
meydana getirmesi latent enfeksiyondur.
Bir virsn hedef organa ulaamamas ile karakterize enfeksiyon ise subklinik enfeksiyon olarak isimlendirilir.
Yant - D
222)
A)
B)
C)
D)
E)
Baka bir virs varlnda yaayabilen virslerin oluturduu enfeksiyon aadakilerden hangisidir?
Latent virs enfeksiyonu
Detektif virs enfeksiyonu
Yava ilerleyen virs enfeksiyonu
Kronik virs enfeksiyonu
Tmorijenik virs enfeksiyonu
Baka bir virs varlnda yaayabilen virslere detektif (satellit) virsler denir.
Hepatit D virs HBsAg varlnda, adenoassocia-ted virs ise adenovirs varlnda yaamn srdrebilen
Parvovirstr.
Yant - B
223)
Orta Anadolu'da krsal blgeye seyahat edenlerde ate, halsizlik, yorgunluk, lkopeni, trombositopeni ve
ilerleyen dnemlerde hepatit gelien dkntl bir hastada fizik muayenede kene tespit ediyorsunuz.
Muhtemel hastalk aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
173
BLM: 4
PARAZTOLOJ
1) Entamoeba histolytica bulamasndan aadakilerden hangisi sorumludur?
A)
B)
C)
D)
E)
Kolona ulaan kistler trofozoit haline geer. Katep-sin, kollajenaz nraminidaz gibi proteolitik enzimleri aracl ile
kolon mukozasna penetre olurlar. erdikleri histolitik enzimleri ile de ntrofilleri lizize uratr.
Amipli dizanterinin karakteristik zellii dkda ok az lkosit bulunur. Submukozaya kadar ilerleyen kolon eksenine
paralel dar azl krater tarznda lserler geliir. lserler bazen peritonit yapabilir.
Vena portae aracl ile aracl ile karaciere ulaarak amip absesine neden olur. Abse karacier damar yaps
nedeniyle daha ok sa lobda meydana gelir. Abse geliimi erkeklerde 9 kat daha fazladr.
Yant - D
3)
Amipli dizanteri
Ameboma
Asemptomatik enfeksiyon
Fulminan kolit
Toksik megakolon
Asemptomatik enfeksiyon: Bulatrclkta nemlidir, kisti alanlarn %90 kadarnda bu form geliir.
Amipli dizanteri: nkbasyon dneminin ardndan gelien kanl mukuslu, genelde atesiz toksik tablonun elik
ettii klinik eklidir. Bir yandan kk ocuklarda ekstraintestinal yaylm daha sk grlr.
Dkda kan mukus vardr ancak py bulunmaz. Jle grnmnde berrak parlak krmz renktedir. Mikroskobik
incelemede bol eritrosit ile amip kist ve yumurtalar grlr.
Fulminan kolit: Nadir grlr, fatal seyididir. immn sistem yetersizlii olanlarda grlr. Yksek ate, lkositoz,
kanl-mukuslu ve iddetli diyare, iddetli karn ars, periton irritasyon bulgular ve hipotansiyon vardr. Bu
tabloya karacier absesi, kolon nekrozu ve perforasyonu elik eder. Tedavide total kolektomi uygulamak
gerekebilir.
Toksik megakolon: Uzun sreli kortizon kullananlarda grlr. Tedavisi cerrahi yaklamla yaplr.
Kronik non-dizanterik sendrom: Hecmelerle seyreden mukuslu diyare, kilo kayb ve dispeptik yaknmalar ile
kronik inflamatuvar barsak hastalklarna benzer bir tablo izer. lseratif kolit benzeri bir tablo ortaya koyar.
Yant - C
174
4)
Jle grnmnde dklama hangi ishal tipi iin nemli zelliklerden birisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Amipli dizanteride jle grnmnde berrak parlak krmz renkte dklama grlr. Mikroskobik incelemede bol
eritrosit ile amip kist ve yumurtalar grlr.
Yant - D
5) Karacier amip apsesi iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Karacier amip apsesi: Genelde asemptomatik enfeksiyonu olanlarda grlr. Yksek ate, ab-dominal ve sa
omuz ars grlr. Dkda amip az miktarda grlr.
Genellikle karacier sa lobunda lokalizedir. Hastada ksrk ve sa akcier tabannda railer bulunabilir. Nadiren
sarlk grlr.
Yaylm genellikle akciere, ikinci olarak da peritonadr, mortalite oran yksektir.
Yant - E
6) Entemoeba histolytica'nn enfektif ekli aadakilerden hangisidir? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Trofozoit
Karyozom
Metakist
Prekist
4 nkleuslu kist
Organizmann yaam siklusunda dnemi vardr. Aktif amip, inaktif kist ve intermediate prekist.
Amibin trofozoitleri dokularda ve dizanterik dkda bulunur ve enfeksiyondan sorumludur.
Yant - A
7) Entamoeba histolytica laboratuvar bulgular iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Dknn mikroskobik incelemesinde; amip kist ve t.ofozoitlerinin grlmesi tany koydurur. Dizanteri tans iin
trofozoitler mutlaka grlmelidir.
E. histolytica trofozoitleri eritrosit ierir. Bu zellii E. coli trofozoitlerinden ayrt edici zelliidir. Kistleri 4
nkleusludur.
Endoskopi ile lser tabanndan rnek alnmas ile amip grme ans artar. Dkda fazlaca Charcot-Leyden kristali
grlebilir.
Direkt mikroskopi yannda metilen mavisi ve Lugol ile de boyama yaplmaldr. Boyamalarda kistler aranr. nvazyon
yapm kolon hastalnda trofozoitle-rin iinde eritrositlerin grlmesi nemlidir. Kltr deneysel almalarda
kullanlr, rutinde kullanlmaz.
Karacier absesinde AST ve ALT ile alkalen fosfataz seviyeleri ykselir.
Serolojik testler karacier amip apsesi veya invazyon yapm kolon hastalnda ve doku amebiyazi-sinde kullanlr.
Anti-amip antikorlar IHA, IFAT veya ELISA testleri ile aranr.
Barsak d amebiyazis olgularnda grntleme yntemleri uygulanabilir.
Abse svsnda amip nadiren gsterilebilirken, duvarda boldur.
Yant - D
175
Amipli dizanteri
Karacier amip apsesi
Serebral amebiyazis
rogenital sistem amebiyaz
Toksik megakolon
Amipli dizanteri ve karacier apsesi 10 gnlk metronidazol + diloksanid furoat ile tedavi edilir. Karacier amip
apsesinin tedavisi tbbidir. zel durumlarda perktan drenaj da uygulanabilir.
Peritonitte nce tbbi tedavi uygulanmal, cerrahi tedavi sona braklmaldr.
Cerrahi beyin apsesinde endikedir.
Yant - C
9)
Amipli dizanteri phesi olan bir hastann taze dk incelemesinde grlen trofozoitlerin, patojen etken olup
olmadnn belirlenmesinde aadakilerden hangisi dikkate alnmaldr? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Entamoeba histolytica patojen amiptir. Dkda taze hazrlanan preparatlarda trofozoitleri ve kistleri grlr.
Normal florada bulunabilen patojen olmayan Entamoeba coli kist ve trofozoitlerinden ayrt edilmelidir.
E. histolytica trofozoitlerinde eritrositler ve sferik vakuoller bulunurken,
E. coli trofozoitlerinde birok bakteri, inklzyon cisimcikleri ve elipsoid vakuoller bulunur.
Yant - A
10) Giardiasis iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Giardia intestinalis bulamasndan drt ekirdekli kistler sorumludur. Trofozoitleri armut grnmnde,
flagellaldr. iki nkleusu ve iki adet emici diski bulunur.
Kistleri klorlamaya ve mide asiditesine dayankldr. Bulama kistlerin yiyecekler ile alnmas, enfekte eller, fekal-oral
veya homoseksellerde oral-anal yolla gerekleir.
Trofozoitler duodenumdaki intestinal villuslara yapr. GS'in baka blgelerinde bulunmaz ve invazyon ile baka
doku enfeksiyonlar yapmaz. Olgularn yars asemptomatiktir.
Yant - D
11) Giardiasis klinii iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
176
A)
B)
C)
D)
E)
Safra tubaj
Karacier ine biyopsisi
Rektosigmoidoskopi
Barsak biyopsisi
drarda dikenli yumurtalarn aranmas
Hastalara 3 gn iinde birbirini izleyen dk mikros-kopisi yaplmaldr. Dkda giardia kistlerinin grlmesi tan
koydurucudur.
Safra kesesi portrlerinin belirlenmesi iin safra tubaj veya ip testi uygulanabilir.
Yant - A
13) AlDS'li bir hasta Haiti'den akut diyare ikayeti ile dnyor. Hastann dksnda aside rezistan boyanan oval
yapl organizmalar tespit ediliyor. Muhtemel etken aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Cyclospora
Giardia
Enterocytozoon
Cryptosporidium
Prototheca
Cryptosporidium AlDS'li hastalarda gelien ishallerde ilk akla gelecek etkendir. Hcresel immn sistemi yetersizlii
olanlarda fulminan diyare ile lme kadar giden ar bir klinik tablo geliebilir.
Dknn ARB boyanmas ile ookistlerin gsterilmesi tanda en sk kullanlan noninvazif yntemlerden birisidir.
Yant - D
14) AlDS'li bir hastada gemeyen bir diarede Ziehl-Nielsen boyamada krmz ookist boyanyorsa tan nedir?
(Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Giardia lamblia
Eentamoeba histolytica
Toxoplasma gondii
Balantidium coli
Cryptosporidium muris (parvum)
177
D) Entamoeba
E) Trypanosoma
Asit-fast boyama yntemi ile boyanarak tans konan mikroorganizmalar
Mycobacterium sular
Nocardia sular
Legionella micdadei
Cryptosporidium sular
Yant - B
17) Cryptosporidium enfeksiyonlarnn tansnda aadakilerden hangisi kullanlabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
p testi
Safra tubaj
Dknn aside rezistan boyanmas
Dknn gram ile boyanmas
Dknn giemsa ile boyanmas
Sulu, mukuslu, kanl ve prlan grnml diyare, yksek ate ve enfeksiyon belirtileri grlr.
Malabsorbsiyon ve mesane bulgular da bulunabilir.
ntestinal biyopsi en nemli tan yntemidir.
Dknn ARB boyanmas ile ookistlerin gsterilmesi tanda kullanlan yntemlerdir.
FAT ve ELISA yntemleri ile etkene ynelik retilen antikorlarn gsterilmesi tanda kullanlabilir.
Yant - C
18) immn yetersizlii olan diyareli bir hastann dk rnei modifiye Ziehl-Neelsen yntemi ile boyandnda,
mikroskopta krmz renkte boyanm ookistler grlyor.
Bu bulguya yol aan etken aadaki proto-zoonlardan hangisi olabilir? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Giardia intestinalis
Toxoplasma gondii
Cryptosporidium parvum
Dientamoeba fragilis
Balantidium coli
Entamoeba histolytica
Giardia lamblia
Entamoeba hartmanni
Leishmania tropica majr
Balantidium coli
Balantidium coli amipli dizanteri etkenlerindendir. Domuz dksnda bulunur. nsanlara bulamas asndan
nemlidir.
Gzle bile grlebilecek byklktedir, silyaldr ve sitostom denilen az benzeri yaplar vardr.
Yant E
178
iin
bulamas
helmintlerin
yumurtalar
aracl
ile
gerekleen
Balantidium coli
Trichomonas vajinalis
Entamoeba coli
Dientamoeba fragilis
Trypanosoma rhodesiensa
Entamoeba histolytica
Giardia lamblia
sospora belli
Dientamoeba fragilis
Chilomastix mesnili
lk drt parazit gastrointestinal yerleimli iken, Chilo-mastix mesnili trichomonaslar gibi riner sistem enfeksiyonu
etkenidir.
Trichomonas vajinalis'den fark limon eklinde kistlerinin olmasdr.
Yant - E
22) Aadaki parazitlerden hangisi diyareye neden olmaz? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Babesia microti
Cryptosporidium
Giardia lamblia
Cyclospora
sospora belli
Babesia
Babesia microti babezyoz etkenidir. Krsal blgelerde endemik olarak bulunur. Stma gibi eritrosit parazitidir.
Kenelerle bular.
Stmadan farkl olarak karacier dnemi yoktur. Splenektomi yaplan hastalar daha ar enfeksiyon geirirler.
Tan intraeritrositer tal yzk eklindeki parazitlerin gsterilmesi ile konulur. Eritrositlerin iinde P. Falciparum gibi
birden ok tal yzk formu vardr.
Plasmodiumlardan farkl olarak intraeritrositer pig-mentasyon grlmez, X eklinde izontlar vardr.
Tedavide kinin ve klindamisin ile kombine tedavi daha etkilidir.
Yant - A
179
Trichomonas vajinalis'in merkezi nukleusu ve nnde drt adet flagellas vardr. Ondle membran 2/3'n kaplar.
Sadece trofozoitleri vardr, kistleri bulunmaz.
Kadnlarn vajeninde veya erkek uretras ile prostat svlarnda bulunur. Sadece cinsel temas ile deil, in-direkt olarak
klozetlerle de bulaabildii gsterilmitir.
Kadnlarda genellikle sulu, kt kokulu, yeilimsi vajinal aknt, kant vardr. Erkeklerde ise asemptomatik
enfeksiyon grlr. Nadiren retrit ve prostatit yapabilir.
Vajinal veya prostatik sekresyonlarda hareketli tro-fozoitlerin gsterilmesi ile tan konur.
Primer ilac metronidazoldr. Cinsel partnerler beraber tedavi edilmelidir. Vajenin pH'nn dk tutulmas
yardmcdr.
Cinsel iliki srasnda prezervatif kullanlmas bulamay nler.
Yant - D
24) Vajinal trikomonas enfeksiyonu iin aada-kilerden hangisi dorudur?
A)
B)
C)
D)
E)
Trichomonas vajinalis insandan insana cinsel temas ile bular. Normal flora yesi deildir, enfeksiyonu vajen pH'
ile ilikilidir. PID yapmaz.
Tansnda taze preparatlarda hareketli trofozoitle-rin gsterilmesi yardmcdr.
Yant - E
25) En ar seyirli stma enfeksiyonu etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
P. vivax
P. falciparum
P. ovale
P.malaria
P. knowlesi
P. vivax, P. ovale, P. malana, P. falciparum, P. knowlesi insanlarda stma etkeni olarak grlen parazitlerdir.
P. vivax ve P. falciparum dierlerinden daha yaygndr. lkemizde sadece P. vivax grlr. P. falciparum ar ve
fatal enfeksiyonlar ile tannr.
Yant - B
26) Plazmodyumlarn sivrisinekte geirdii evreye ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Eeysiz reme
Protoplast
Sporogoni
izogoni
Ekstraeritrositik dnem
180
C) Merozoit
D) Hipnozoit
E) izont
nsanlar sokan dii anofeller, hastann kanndaki dii (makrogametosit) ve erkek (mikrogametosit) leri emerler.
Anofel midesinde her bir mikrogametositten 4 mik-rogamet, makrogametositten ise bir makrogamet oluur.
Mikrogametler makrogameti dller, oluan zigottan ookinet meydana gelir.
Ookinet mide duvarn geerek ookist halini alr.
Ookist blnerek iinde birok sporozoit bulunan sporokistleri yapar.
Sporokist paralanr ve iindeki sporozoitler anofelin vcut boluuna dalr, ve bu arada tkrk bezlerine de gelir.
nsanlar sokan sivrisinekler aracl ile sporozoitler bulatrlr.
Yant - B
28) Hipnozoit nedir?
A)
B)
C)
D)
E)
Kan dolamna geen sporozoitler ortalama 1 saat iinde karaciere gelir ve yzeylerindeki sirkums-porozoit
protein yardmyla karacier parenkim hcrelerine girerler. Bu dneme ekzoeritrositer (hepatik izogoni) dnem
denir.
Hepatik merozoitler 1-2 hafta sonunda karacierden dolama geerler. P. vivax ve P. ovale, yllarca hipnozoit
olarak karacierde kalabilir. yi tedavi edilmemi olgularda nkslerden sorumludur. Hipnozoiti olanlar salkl
insanlardr, klinik ikayetleri yoktur, periferik kan rneklerinde parazit sapta-namaz ve tan ancak karacier ine
biyopsisi ile konur.
Yant - B
29) Plasmodium vivax stmas geiren kiilerde, karacierde oalmadan kalan ve yllar sonra relapslara neden
olan parazitik form aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Sporozoitler
Hipnozoitler
Merozoitler
Gen izontlar
Gametositler
Plasmodium vivax ve Plasmodium ovale'de dier malaria trlerinden farkl olarak hepatik izogoni dneminin
ardndan tm parazitler eritrositlere gemez. Bunlardan bir ksm karacierde oalmadan kalr ve yllar sonra
relapslara sebep olur. Bunlara uyuyan sporozoit diye adlandrmak zere hipnozoit denilir.
Yant - B
30) Aadaki eritrositlerden hangisi stmaya direnli deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Retiklosit
G6PD eksiklii
HbF
Sialoprotein
Orak hcreli anemi
Dolama geen stma parazitleri eritrositer izogoni evresini balatr. Plazmodyumlar salam eritrositleri severler,
eritrositlerin yapsal veya metabo-lik anormallikleri var ise doal olarak stmaya kar direnlidirler, rnein;
G6PD eksiklii
Yallk
181
Yant - A
31) Aadakilerden hangisi doru bir tanm deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - E
32) Walkman kulakl grnm aadakilerden hangisinin zelliidir?
A)
B)
C)
D)
E)
P. vivax
P. ovale
P. malaria
P. falciparum
P. knowlesi
Eritrositlerin iindeki olgun izontun iinde de tre gre deien sayda eritrositer merozoitleri geliir. Oluan bu
merozoitler eritrositleri atlatarak, yenilerin enfekte etmek zere kana dklrler.
P. malaria rozet eklindeki merozoit yaps ile dierlerinden ayrlr. Baz trofozoitler ise farkl bir evrim geirerek
makro ve mikrogametositler haline gelirler.
Yant - D
33) Aadakilerden hangisi stma kliniinden sorumlu patolojik mekanizma deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ate
Anemi
Lkositoz
Mikrosirklasyon bozukluuna bal hipoksi
immnkompleksler
Ate
Anemi
immnopatolojik olaylar
182
Eritrositlerin sekestre edildii dalak byr, bazen hi-persplenizm ve pansitopeni oluabilir. Endemik blgelerde dalak
ok byyebilir, tropikal splenome-galiler geliebilir.
Yant - C
34) Aadakilerden tanmlardan hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Hepatik dnem
Sivrisineklerden sporozoitlerin alnmasndan, karaciere giri arasndaki dnem
Hepatik dnem + birinci eritrositer izogoni dnemi
Eritrositer izogoni dnemi
Hipnozoitlerin karacierde bulunduu dnem
Stmada inkbasyon periyodu: Hepatik dnem ve birinci eritrositer izogoni dnemidir. Bu dnemde hibir klinik
bulgu gelimez.
Yant - C
36) Plasmodium trlerinin eritrositlerde yapt bulgulardan hangisi Plasmodium malaria ile ilgilidir? (Nisan 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Eritrositlerde byme
Eritrositlerde Schuffner cisimciklerinin olumas
Eritrositlerde muz benzeri cisimciklerinin olumas
Eritrositlerde ift kromatinli trofozoit olumas
Eritrositlerde rozete benzeyen sekiz merozoitli olgun izont olumas.
6-12 arasndaki merozoitin bir araya gelerek oluturduklar rozet eklindeki olgun izontlar Plasmodium malaria
iin karakteristik bir bulgudur.
Yant - E
37) Stma phesi olan hastann periferik kan rneinin boyanmasnda protozoonun yalnzca gen trofozoit ya
da muz eklindeki gametosit formlar grlrse etken aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Plasmodium vivax
Plasmodium malaria
Plasmodium falciparum
Plasmodium ovale
Plasmodium bergeii
Plazmodyum falciparum'a bal stmada olgun trofozoitler ve matr izontlar dokularda kk damarlarda
tkanrlar, bu nedenle periferde sadece gen trofozoit (tal yzk) ve muz eklindeki ga-metositleri grlr. Tanda
bu zellii ayrtedicidir.
Yant - C
38) Aadaki plasmodium trlerinden hangisinin gametositleri kan yaymas preparatlarnda muz eklinde
grlr? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
P. vivax
P. malaria
P. bergei
P. ovale
P. falciparum
183
Kltr
Kas biyopsisi
Kaln damla preparat
Periferik yayma preparat
Serolojik yntemler
Plasmodiumlarn eritrosit ieren sentetik besiyerleri vardr, ancak sadece deneysel amal kullanlrlar, rutinde
kullanlmaz.
Tanda periferik kandan hazrlanan kaln damla ve periferik yayma preparatlar kullanlr. Stma tansn koymak
iin kaln damla kullanlr, periferik yayma preparatlar ile de hangi tip olduu tanmlanr.
Hastalarda eozinofili grlmez.
P. falciparum periferik yaymasnda sadece tal yzk formu ve muz eklindeki gametosit formlar grlebilir.
P. malaria'nn tipik bulgusu rozete benzeyen i-zontlardr.
zellikle kan merkezlerinde serolojik yntemler ile tan konulabilir.
Yant - B
40) Aadakilerden hangisi stmann komplikas-yonu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Anemi
Serebral malarya
Hiperpireksi
Algid malarya
Karasu atei
Akcier demi
DIK
Hipersplenizm
Tropikal splenomegali
Hipoglisemi
grlebilir. Stma enfeksiyonu srasnda IgE art ve eozinofili ile karakterize alerjik reaksiyonlar grlmez.
Yant - A
41) Aadakilerden hangisi P. vivax komplikasyonlarndan birisi saylmaz?
A)
B)
C)
D)
E)
Splenomegali
Ani lm
Koma
Karasu atei
Anemi
Nonfalciparum malarya olgularnda komplikasyon nadirdir. Ancak P. vivax enfeksiyonlar srasnda koma ve ani
lm meydana gelebilir. Hastalarda periyodik yksek ate ve anemi normalde beklenen komplikasyonlardr.
Hastalarda splenomegali ve buna bal dalak rptrleri grlebilir.
P. malana olgularnda ise immn-kompleks glome-ru-lonefriti ve nefrotik sendrom grlebilir.
Karasu atei P. falciparum komplikasyonudur.
Yant - D
184
Klorokin + meflokin
Primakin + fansidar
Sadece klorokin
Klorokin + primakin
Meflokin + fansidar
P. vivax, lkemizde grlen tek stma tipidir. Tedavisinde iki farkl ila kullanlr.
Entamoeba histolytica
Enterobius vermicularis
Toxoplasma gondii
Giardia intestinalis
Ascaris lumbricoides
Toxoplasma gondii erikin formu kedi gastrointestinal sisteminde yaar. nsan veya bir baka memeli dokularndaki doku kistleri ara konak formudur.
Yant - C
44) Toksoplazma iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A) Bulama kedi dksndan veya iyi pimemi etlerin yenmesi ile olur
B) immnsistemi salam olanlarda enfeksiyon grlmez, ar hastalk gebeliin son dneminde akut toksoplazmoz
geirenlerde geliebilir
C) Doku kistlerinin iinde bradizoitler vardr
D) Enfeksiyz mononkleoz benzeri bir enfeksiyon tablosu geliebilir.
E) Akkiz toksoplazmozda olgularn ou semptomatiktir
Enfekte hayvanlarn doku kistlerinin veya parazit tayan kedilerin dklarndaki sporokistlerin oral yoldan alnmas
ile bular. Kedilerin parazitidir, insanlarda sadece doku kistleri geliir.
Vcuttaki tm dokularda ve organlarda kk kistler oluturur. Asl problemli klinik tablolar gebelerde oluur.
Gebelii srasnda enfekte olan veya daha nceden enfekte olanlarda immn yetersizlik geliir ise parazitler fetse
transplasental olarak geerek enfeksiyonu meydana getirir.
Akut olgularda organ nekrozlar grlebilir. Suba-kut olgularda beyin ve gz lezyonlar grlebilir. Kronik olgularda
beyin, gz, izgili kas ve srrenal-lerde psdokistler oluur. Kistlerin iindeki bradizo-it denilen metabolizmas
yavalam parazitlerdir.
Akkiz toksoplazmoz: Enfeksiyz mononkleoz benzeri bir enfeksiyon tablosu geliir. Olgularn ou
asemptomatiktir. En sk grlen tablo ate, pos-terior servikal lenfadenomegali ve hepatospleno-megali dir. Bazen
meningoensefalit, bazen ciltte maklopapler ve eritematz dkntler grlebilir.
185
Konjenital toksoplazmoz: Gebelii srasnda enfekte olan anneden ocua parazitin geme olasl %40 kadardr.
Gebeliin ilk aynda abortus olur, ge dnemde geirilen akut enfeksiyonlarda ise fets etkilenir. Bilateral
koryoretinit, hidrosefali, serebral kalsifikasyonlar (Toksoplazmoz tria-d) grlr.
Okler toksoplazmoz: Konjenital olanda bilateral, akkiz gelien olgularda ise tek tarafl koriyoretinit grlr.
Hcresel immn yetersizliklerde gelien toksoplazmoz: ok ar klinik tablo vardr, AIDS'li hastalarda
grlmektedir. Klasik klinik tablo ense-falittir.
Yant - E
45) Sabin Feldman boya testi hangi hastalkta kullanlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Stma
ark ban
Uyku hastal
Toksoplazmoz
Amipli dizanteri
Toksoplazmozda Sabin-Feldman boya testi hcre eperine kar gelimi IgG tipi antikorlar taramak amacyla
kullanlr, spesifik bir testtir. ELISA testi en ok kullanlan yntemlerdendir. zellikle IgM ve IgG tipi antikorlara gre
tan konulur. nemli olan gebelerdeki risk faktrlerinin iyi deerlendirilmesidir.
Kltr yntemleri uygulanabilir ancak sk kullanlmaz. Toksoplazmin deri testi vardr.
Yant - D
46) Toksoplazmozun korunmasnda aadakilerden hangisi nemli deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
i et yenilmesinin engellenmesi
Artropodlar ile mcadele
Kedi kumu temizlerken inhalasyon ile bulamay engellemek
Kedilere i et verilmesinin engellenmesi
Hastanelerde ine batmasnn engellenmesi
Bulamann nlenmesi i veya az pimi etlerin yenmesinin nlenmesidir. zellikle gebe kadnlar az pimi
etlerden ve kedilerden uzak durmaldr. Kedi besleyenler kedinin dksn yapt kumlarn temizlemesinden uzak
durmaldr. Kedilere i et verilmemelidir.
Yant - E
47) Aadaki antiparaziter ilalardan hangisi, karsnda verilen hastaln tedavisinde kullanlmaz? (Eyll 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
la
Mebendazol
Klorokin
Spiramisin
Prazikuantel
Metronidazol
Hastalk
Ascariasis
Malaria
Enterobiasis
Taeniasis
Amebiasis
Tifs
Toksoplazma
Elefantiasis
Stma
Kala azar
Tifs bulamasnda bit, pire, kene gibi kan emen artropodlar, elefantiasis ve stmada sivrisinekler, Kalaazarda ise
flebotomlar sorumludur. Toksoplazma insanlara ya kedi dksndaki ookistle-rin oral yoldan veya inhalasyonu ile ya
da iyi pimemi etlerdeki doku kistlerinin yenilmesi ile bular. Hamam bcekleri kedi dksndaki ookistleri
yiyeceklerin zerine tayarak bulamada rol oynarlar.
Yant - B
49) yi pimemi hamburger yiyen bir kiide koriyoretinit geliiyor ve Sabin Feldman boya testi pozitif
bulunuyor. Hastann enfeksiyonu aadakilerden hangisi olabilir?
A) Toksoplazmoz
186
B)
C)
D)
E)
Trichinosis
Schistosomiazis
Visseral larva migrans
Giardiazis
Toksoplasma gondii erikin dnemini kedi barsa-nda geiren bir parazittir. nsanlarda kas iine yerleir.
Bulama i veya iyi pimemi etlerdeki doku kistlerinin (bradizoit) veya kedi dksndaki ookistlerin oral yoldan
(veya solunum yolu ile) alnmas ile olur.
Toksoplazma immn sistemi normal olan kiilerde ounlukla asemptomatik seyreder veya enfeksiyoz mononkleoz
tarznda bir enfeksiyon yapar. Ancak hcresel immn sistem bozukluu olanlarda (AIDS'li hastalarda primer beyin
toksoplazmozu) veya gebeliin son dneminde akut toksoplazmoz geiren kadnlarn bebeklerinde ar seyirli
enfeksiyonlar meydana gelebilir.
Tanda ilk basamak Sabin-Feldman testidir.
Yant - A
50) Pneumocystis carinii ve enfeksiyonlar iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
187
A)
B)
C)
D)
E)
Trypanasoma gambiense
Trypanasoma cruzi
Trypanasoma rhodesiense
Trypanasoma brucei
Trypanasoma rangeli
Trypanasoma parazitleri Afrika uyku hastal etkenidir. Bunlarn iinden sadece bir tanesi Chagas hastal yapar.
Chagas etkeni Trypanosoma cruzi'dir.
Yant - B
53) Trypanosoma cruzi iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Chagas etkenidir
Kedi, kpek ve kemiriciler doal rezervuardrlar
Sivrisinekler aracl ile bular
Hastaln tipik bulgular chagomalardr
Romana belirtisi grlr
Trypanasoma cruzi Chagas hastal etkenidir. Kediler, kpekler, kemiriciler doal rezervuarlardr.
Trypanosoma cruzi'nin kenelerle veya kene dks ile kontamine ellerle gzlerin kanmas veya btnl
bozulmu deri yolu ile bular.
Chagas hastalnn akut hastalnn tipik belirtileri srk yeri yaknnda gelien nodl (Chagoma) ve fa-siyal
demdir. Ate, lenfadenopati ve hepatosple-nomegali buna elik edebilir.
Gz kapaklarndaki ilie Romana belirtisi denir. Megakolon ve megazofagus Auerbach pleksu-su tutulumuna
baldr.
En sk aritmiler ve kalp yetersizliinden lm grlr.
Yant - C
54) Chagas tansnda kullanlmayan yntem aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Kaln damla veya yayma preparatlarda etken aranr. Ancak balca 3 tr tan testi kullanlr
Kemik ilii veya kas biyopsilerinde amastigotlarn aranmas
Spesifik kltr ortamlarnda etkenin retilmesi
Ksenodiagnosis denilen vektrde etken aranmas yntemi uygulanabilir.
Yant - E
55) Aadakilerden hangisi Tryponasomalar ile meydana gelen hastaln spesifik klinik bulgusu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Hematri
Romana iareti
Chagoma
Kongestif kalp yetersizlii
Disfaji veya regrjitasyon
Chagas hastalnn klinik bulgular akut ve kronik olmak zere ikiye ayrlr.
Akut enfeksiyonda deride eritematz lezyonlar (chagoma), periorbital dem ile karakterize Romana iareti, ate,
hepatosplenomegali, lenfadenopati, geici deri dkntleri, hematojen chagoma-lar denilen arl subkutan nodller,
yz ve ekstre-mitelerde dem geliir. Birka hafta veya ay sonra hastalar kronik dneme girerler.
Kronik dnemin nemli bulgular kardiyak ve gas-trointestinal sistemi ilgilendirenleridir. Kardiyak hastaln tipik
bulgular biventrikler hipertrofi ve aritmilerdir. lm konjestif kalp yetersizlii veya aritmilere baldr. Chagas
hastalnda %40 orannda ani lm grlr. Gastrointestinal sistemde otonom ganglionlar harap olur ve
megazofagus ile megakolon grlr.
Konjenital chagas hastal hepatosplenomegali, sepsis, myokardit ve hepatit ile karakterizedir. Ancak
unutulmamaldr ki konjenital chagas hastalarnn ortalama 2/3' asemptomatiktir.
HIV pozitif hastalarda fatal seyididir, olgularn nemli blmnde reaktivasyona bal serebral ab-seler grlebilir.
188
Yant - A
56) Beyin omurilik svsnda aadaki hastalklardan hangisinde Mott hcreleri grlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Trypanosoma
Leishmania
Malaria
Leptospiroz
Babezyoz
Trypanosomal ensefalitlerde hareketli trypanoso-malar, yksek protein ve lenfositik pleositoz ile ka-raktezi bir BOS
tablosu vardr. Sklkla immunoglo-bulin G'ye bal geni eozinofilik inklzyonlar ieren plazma hcreleri grlr.
Bunlara Mott hcreleri denir.
Yant - A
57) Uyku hastal iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Leishmania
Malarya
Babezyoz
Cryptosporidium
Taenia solium
Dnya yzeyinde 600'den fazla tatarck (sandfly) tr vardr. Bunlarn ancak %10 kadar leishmani-alarn
vektrln yapabilir.
189
Flebotomlar dnyada yaygn olarak Leishmania vektr olarak bilinirken, Amerika'da en sk grlen vektr
Lutzomiya trleridir.
Yant - A
60) Aadakilerden hangisi Kala-azar ayrc tansnda nemli bir klinik bulgu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Orf
Bruselloz
Tifo
Tberkloz
Histoplazmoz
Plasmodium vivax
Trichomonas vajinalis
Leishmania donovani
Babesia microti
Balantidium coli
Makrofajlar enfekte eden parazit, kala-azar hastalnn etkeni olan Leishmania donovani'dlr. Plasmodium ve
Babesia eritrosit parazitidirler.
Balantidium coli gastrointestinal sistemde, Trichomonas vajinalis ise genital sistemde (vajina) enfeksiyon
etkenidirler.
Yant - C
62) Primer olarak retikloendotelyal sistemi enfekte eden protozoon aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Entamoeba histolytica
Trypanosoma cruzi
Leishmania donovani
Giardia lamblia
Isosopora belli
Kutanz
Mukokutanz
Mukokutanz
Bakteriyel
Tularemi
Yaws
Bruselloz
Furonkl/ karbonkl
Sifilis
Tifo
Selllit
Tberkloz
Yaws
Sifilis
Atipik tberkloz
Tberkloz
Lepra
Mantar
Histoplazmoz
Histoplasmosis
Sporotrichosis
Paracoccidiodomycosis
Lobomycosis
Rhinosporidiosis
Histoplasmosis
Coccidioidomycosis
Blastomycosis
Chromomycosis
Viral
Orf
Enfeksiyoz mononkleoz
Protozoon
Dracunculiasis
190
Schistosomiasis
Karacier amip apsesi
Dier
(nonenfeksiyz
sebepler)
Wegener granlomatozisi
Diskoid lupus
Sarkoidoz
Malaria
Sarkoidoz
Insect bite
Ektima
Kerion
Piyojenik granloma
Yabanc cisim granlomas
En ciddi etkilenen organlar karacier, dalak ve kemik ilii gibi retikloendotelyal sistem organlardr.
Kemik ilii aktivitesindeki dklk ve dalaktaki hcresel ykm nedeniyle anemi, lkopeni ve trom-bositopeni
grlebilir. Bu durum sekonder enfeksiyonlarn gelimesine ve kanama diyatezine sebep olur.
Enfeksiyon hastalklar iinde en byk splenome-gali yapan hastalktr.
Hastalarda spesifiklii ve koruyuculuu olmayan IgG art bulunur. Kala-azar bir hipoalbuminemi ve
hipergammaglobulinemi hastaldr.
Yant - C
64) Kala-azar hastalnn ilerlemi dneminde aadakilerden hangisi grlr? (Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Lkositoz
Trombositoz
Anizositoz
Polistemi
Anemi
Ate
Eozinofili
Splenomegali
Trombositopeni
Ar kilo kayb
Visseral leishmaniaziste (Kala-azar) en ciddi etkilenen organlar karacier, dalak ve kemik ilii gibi retikloendotelyal
sistem organlardr.
191
Kemik ilii aktivitesindeki dklk ve dalaktaki hcresel ykm nedeniyle anemi, lkopeni ve trombositopeni
grlebilir. Bu durum sekonder enfeksiyonlarn gelimesine ve kanama diyatezine sebep olur.
Hastalarda spesifiklii ve koruyuculuu olmayan
hipergammaglobulinemi ile karakterize bir hastalktr.
IgG
art
bulunur.
Kala-azar
hipoalbuminemi
ve
Semptomlar intermittan ate, kuvvetsizlik, kilo kaybdr. ok byk dalak karakteristik zelliidir (Enfeksiyon
hastalklar iinde dala en ok byten hastalktr.)
Ak renkli hastalarda hiperpigmentasyon grlr (Kara hastalk). Hastalk yllarca srebilir.
Balangta hastalar atei tolere edebilir, ancak anemi lkopeni ve trombositopeni hastal arlatrr.
Tedavi edilmeyen olgular genellikle sekonder enfeksiyonlar ile kaybedilirler.
Yant - B
66) Kala-azar tansnda en iyi sonu veren yntem hangisidir? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Amastigot
Trigomastigot
Epimastigot
Promastigot
Prekist
Semptomlar intermittan ate, kuvvetsizlik, kilo kaybdr. ok byk dalak karakteristik zelliidir. Ak renkli
hastalarda hiperpigmentasyon grlr (kara hastalk). Hastalk yllarca srebilir.
Balangta hastalar atei tolere edebilir, ancak anemi lkopeni ve trombositopeni hastal arlatrr.
Tedavi edilmeyen olgular genellikle sekonder enfeksiyonlar ile kaybedilirler.
Tan genellikle kemik ilii, dalak veya lenf bezi biyopsilerinde amastigotlarn gsterilmesi ile konulur.
Amastigotlar lkositler, epiteloid hcreler ve makrofajlarn iinde tipik Leishman-Donovan cisimcikleri grlr.
Kltr alnabilir. Besiyerlerinde promastigotlar geliir. Hastalarn ounda indirekt immnfloresans yntemi ile pozitif
bulunur.
Yksek konsantrasyonda Ig G'yi gsteren Formol-jel testi hipergamaglobulinemiyi gsterir. Faydaldr, ancak kesin
tan iin yeterli deildir. Hasta serumuna bir damla formalin damlatlnca serumda katlama grlr.
Promastigotlardan hazrlanm deri testleri bulunur. Deri testlerinin aktif hastalk srasnda negatif, iyilemilerde ise
pozitif olabilecei unutulmamaldr.
Yant - C
69) Aadaki protozoonlardan hangisi i organlardan herhangi bir belirti yapmakszn yalnzca deride klinik
bulgu verir? (Nisan- 1999)
A) Trypanozoma gambiense
B) Trypanozoma rhodisiense
C) Trypanozoma cruzi
192
D) Leishmania donovani
E) Leishmania tropica
Leishmania tropica flebotomlarn vektrl ile insanlarda deri lezyonlar (ark ban) yaparlar. ark ban sadece
deride bulunur, i organ enfeksiyonlar grlmez.
Yant - E
70) Kutanz leismanya iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ya tip: Etken L. tropica majr'dr. Lenf bezleri de olaya karr. 6 ayda iyileir
Kuru tip: Erken L. tropica minr'dr. Yava ve hafif lezyonlara yol aar, genelde yzdedir ve 1 ylda iyileir.
Lezyonun krut yanndaki demli ksm ile salam cilt snrndan enjektrle alnan eksda da Giemsa veya Leishman
boyas ile etken grlebilir.
Yant - B
71) Primer amebik meningoensefalit etkeni amip aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Endolimax nana
lodamoeba btschlii
Opisthorchis felineus
Naegleria fowleri
Brugia malayi
Naegleria fowleri primer amebik meningoensefalit etkenidir. Kontrolsz yzme havuzlarnda burundan bular,
ortalama bir hafta iinde meningoensefalit geliebilir.
Yant - D
72) Kontakt lens kullananlarda meningoensefalit etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Opisthorchis viverrini
Heterophyes heterophyes
Acanthamoeba
Naegleria fowleri
Enterocytozoon bineusi
Acanthamoeba ve Naegleria meningoensefalit etkeni olan serbest yaayan amiplerdir. Organizmalar lk sular olan
gllerde ve su birikintilerinde, toprakta bulunur. Hem trofozoitleri hem de kistleri vardr. Kistler direnlidir, klorlama ile
ortadan kaldrlamaz.
Naegleria trofozoitleri genellikle yzme srasnda mukz membranlardan girer. Nazal mukozadan penetre olursa,
prlan menenjit ve ensefalit tablosu ile hastalarda fatal bir tablo yaratr. Primer meningoensefalit etkenidir.
Acanthomeba deri veya gz travmalarndan sonra immn yetersizlikli hastalarda enfeksiyon yapar. Naegleria
enfeksiyonlar salkl kiilerde, zellikle ocuklarda grlr.
Acanthomeba zellikle kontakt lens takanlarda ke-ratit etkeni olabilir.
Yant - C
73) Kontakt lens solsyonlarnda reyerek keratit etkeni olabilen parazit aadakilerden hangisidir? (Eyll 2005)
A)
B)
C)
D)
Acanthamoeba
Toxoplasma
Cryptosporidium
Cyclospora
193
E) Babesia
Naegleria ve Acanthamoeba meningoensefalit ve keratit etkeni protozoonlardr. Hem trofozoitleri hem de kistleri lk
sularda, gllerde, su birikintilerinde bulunur.
Acanthamoeba'nn lens solsyonlar aracl ile de insanlarda nce keratit sonra menenjit yapt gsterilmitir.
Yant - A
74) Babesia microti iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Babesia microti babezyoz etkenidir. zellikle krsal blgelerde endemik olarak bulunur. Stma gibi eritrosit
parazitidir.
Organizma kenelerle bular. Stmadan farkl olarak ekzoeritrositer safhas yoktur.
Splenektomi yaplan hastalar daha ar enfeksiyon geirirler.
Tan intraeritrositer tal yzk eklindeki parazitlerin gsterilmesi iledir. Eritrositlerin iinde P. falciparum gibi birden
ok tal yzk formu vardr. Plaz-modyumlardan farkl olarak intraeritrositer pig-mentasyon grlmez.
Tedavide kinin ve klindamisin ile kombine tedavi daha etkilidir.
Yant - C
75) Aadaki enfeksiyon hastalklardan hangisinde hepatosplenomegali grlmez?
A)
B)
C)
D)
E)
Birok enfeksiyon hastalnda hepatomegali, sple-nomegali veya her ikisi birden grlebilir. Karacier amip
apsesi, chagas hastal, kala-azar, Schistosomiasis, echinococcosis, clonorchiasis ve tifo en sk gzlenen
hepatosplenomegali ile seyreden enfeksiyon hastalklardr.
Babezyoz hafif seyirli stma benzeri enfeksiyon
meydana oluturur. Hastaln tipik klinik seyri anemi, ve hemolitik anemiye bal sarlk grlr. Babezyoz zellikle
dala olmayan hastalarda ar seyirlidir.
Yant - E
76) Lyme hastal etkeni gibi keneler ile bulaan malarya benzeri paraziti aadakilerden hangisi ile
tanmlayabilirsiniz?
A)
B)
C)
D)
E)
Vajinal sekresyon
Duodenal aspirasyon svs
Periferik yayma preparat
Kas biyopsisi
Balgam
Malarya benzeri enfeksiyon etkeni olan parazit Babesia microti'dir. Keneler ile bular. Krsal kesim hastaldr.
Malaryadan farkl olarak daha hafif bir seyir gsterir.
Bir eritrosit paraziti olmas nedeni ile, tan yayma preparat hazrlanarak eritrosit iinde parazitlerin gsterilmesi ile
konulur.
Yant - C
77) Eritrositlerin iinde malta ha grnm aadakilerden hangisinde bulunur?
A)
B)
C)
D)
E)
Kala azar
Babezyoz
Plasmodium malaria
Schistosomiasis
Naegleria fowleri
194
Plasmodium malaria rozet eklinde merozoitlerinin olmas, Babesia microti ise ha veya X harfi eklinde tetrad
merozoitlerinin grlmesi ile tanda yardmc bulgulardr.
Yant - B
78) Sestodlar iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Sestodlar skoleks denilen bir baa ve proglottid denilen multipl segmentlere sahiptirler.
Skoleksler parazitin barsak duvarna tutunduklar organelleridir. Sestodlar skolekslerinin arkasna rettikleri
proglottidleri aracl ile byrler. Distal proglottid birok yumurta ierir ve dk ile dar atlr. Bylece baka
hayvanlarn ve insanlarn enfeksiyonunda rol oynar.
nsanlar genellikle iyi pimemi etlerde bulunan larvalarn yenilmesi ile enfekte olurlar. Sisteserkozis ve hidatik kist
gibi baz durumlarda yumurtalar alnr ve kistik hastalklar oluabilir.
Yant - E
79) yi pimemi sr eti ile bulaan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Taenia saginata
Taenia solium
Balantidium coli
Diphylobothrium latum
Hymenolepis nana
Taenia saginata hastalarnn ou asemptomatik-tir. Baz hastalarda bulant, itahszlk ve karn kramplar
grlebilir.
Hareketli proglottidlerin dkda, hatta dk yaplmakszn drlmesi nemli bulgudur. Tan dkda 15-20 uterus
dal bulunan hareketli proglottidlerin grlmesi ile konur. Alt engelli yumurtalar prog-lottidlerden daha az grlr.
Yant - D
81) Cystisercosis etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Taenia solium
Diphylobothrium latum
Ancylostoma duodenale
Fasciola hepatica
Dientamoeba fragilis
195
B)
C)
D)
E)
Clonorchis sinensis
Necator americanus
Balantidium coli
Taenia solium
Yant - E
83) nsan hem son hem de ara konak olarak kullanan sestod aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ancylostoma duodenale
Taenia saginata
Echinococcus granulosus
Taenia solium
Clonorchis sinensis
Taenia sollumun drt adet vantuzu ve tac vardr, 5-10 arasnda dallanan uterusu bulunan proglottidle-ri bulunur.
nsanlar iyi pimemi sistiserkuslu domuz etleri yiyerek enfekte olurlar.
Parazit ince barsak duvarna tutunur, 3 ay iinde 5 metre bykle ular. Dar atlan proglottidler rastlantsal
olarak domuzlar tarafndan yenilir. Yumurtadan alt adet engeli olan embriyo (onkos-fer) domuzun barsana
tutunur. Buradan kan damarlarna geer ve iskelet kaslarna yerleir. Kaslar iinde sistiserkus geliir. nsanlar
tarafndan yenilin-ceye kadar stabil olarak kalr.
nsanlar son konak (sistiserkoziste ara konak), domuzlar ise ara konaktr.
ntestinal yerleimli eritler barsaklarda az hasar yaparlar. Sistiserkuslar ise ok geni olabilir, zellikle beyinde
byk lezyonlar yapabilirler.
Canl sistiserkuslar enflamasyon yapmazlar, ancak lrlerse salgladklar maddeler ile enflamatuvar yant
olutururlar. Byle durumlarda sistiserkuslar kalsifiye olur ve rntgende ile grlebilirler.
Ayn anda bir insanda hem larva dnemi olan sisti-serkozis, hem de ince barsanda erikin T. soli-um'a bal erit
grlebilir.
Yant - D
84) Cystisercosis tans aadakilerden hangisi ile konulur?
A)
B)
C)
D)
E)
Dk mikroskobisi
drar mikroskobisi
Grntleme yntemleri
Proglottid drlmesi
Deri lezyonlarnn incelenmesi
Sistiserkozislerin tans grntleme yntemleri ile konulabilir. Parazit beyin ve dier dokulara yerletii ve erikin
dnemine geemedii iin ancak grntleme yntemleri ile tans konulabilir.
Yant - C
85) En byk sestod aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Echinococcus granulosus
Ascaris lumbricoides
Taenia solium
Taenia saginata
Diphylobothrium latum
Diphylobothrium latum insanlara larva ieren balklarn iyi piirilmeden yenmesi ile bular. nce barsaklarda erikin
hale gelir.
En uzun sestoddur. Boyu 13 metreden uzun olabilir, 30 yldan uzun yaayabilir.
Bir kiide birden ok parazit bulunabilir.
Yant - E
86) Kapakl yumurtas olan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ancylostoma duodenale
Schistosoma haematobium
Diphylobothrium latum
Hymenolepis nana
Trichuris trichura
196
Yumurtalar zerinde kapak izgisi bulunan yumurtalara kapakl yumurtalar denir. Diphylobothrium latum yumurtalar
dier sestodlardan farkl olarak ovaldir ve kapakldr.
Dier kapakl yumurtalara sahip olanlar, Paragon'h mus westermani, Clonorchis sinensis ve Fascio-la
hepatica'dr.
Yant - C
87) nsanda B12 vitamini eksikliine yol aan sestod aadakilerden hangisidir? (Nisan- 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Tenya solium
Hymenolopis nana
Tenya saginata
Dyphlobothrium latum
Echinococcus granulosus
Diphylobothrium latum baz olgularda B12 vitamin eksiklii sonucunda megaloblastik anemiye neden olabilir.
Normalde hastalk asemptomatik seyir gsterir.
Yant - D
88) Megaloblastik anemiye sebep olabilen helmint aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Enterobius vermicularis
Tenia solium
Ascaris lumbricoides
Diphylobothrium latum
Trichuris trichura
D. latum enfeksiyonu ince barsaklarda hafif bir inf-lamasyon yapar. Baz hastalarda parazitin B12 vitaminini
kullanmasna bal olarak megaloblastik anemiler meydana gelebilir.
Dkda oval, sar-kahverengi boyanan, kapakl tipik yumurtalarnn grlmesi tan koydurucudur.
Serolojik testi yoktur.
Yant - D
89) Diphyllobothrium latum iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Diphyllobothrium latum en uzun sestod olarak bilinir. Birka ara kona bulunur. nsanlar tarafndan bir su
kaynana atlan kapakl yumurtalar burada alr, dar kan mirasidyumlar bir tatl su yumuakas tarafndan
alnr. Buradan kan ser-karyalar kk balklar, ve bunlar yiyen byk tatl su balklarnda parazit larva dnemini
tamamlar.
nsanlara iyi pimemi balklar aracl ile bular. nce barsaklara yerleerek parazitlik yapar.
Skoleksinde tac olan sestod Taenia solium'dur.
Yant - D
90) En kk sestod aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Hymenolepis nana
Enterobius vermicularis
Echinococcus granulosus
Diphylobothrium latum
Paragonimus westermani
197
B)
C)
D)
E)
Echinococcus granulosus
Diphyllobothrium latum
Taenia solium
Taenia saginata
Echinococcus granulosus'un etkeni olduu hidatik kist karacier, akcier, kas, bbrek, dalak, yumuak dokular,
beyin ve kemie yerleir.
Taenia solium'un meydana getirdii cysticercosis ise beyinde nemlidir, kas veya dier dokulara yerleen larvalar
immn hcreler tarafndan ldrlr.
Yant - B
92) Echinococcus granulosus'un ara kona aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Kpek
Kedi
Kurt
nsan
Tilki
Kpekler son konaklardr. Koyunlar ara konaktrlar, insanlarda rastlantsal ara konaktr.
Yaam siklusunda, kpeklerin barsandaki parazit tarafndan binlerce yumurta retilir ve bunlar koyunlar veya
insanlar tarafndan yenilir. Onkosfer embriyolar ince barsakta meydana gelir ve balca karacier, akcier, kemik ve
beyine g ederler. Embriyolar bu dokularda ii su dolu hidatik kistler halini alrlar.
Yant - D
93) Hidatik kist tan yntemi olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Casoni
Weinberg
Grntleme yntemleri
ndirekt hemaglutinasyon
Dk mikroskobisi
Tan grntleme yntemleri ile multipl protos-koleks tayan kapsln gsterilmesi ve bunun mikroskobik
incelenmesi veya indirekt hemaglutinasyon test gibi serolojik yntemlerdir.
Artk sadece tarihsel nemi olan iki test Casoni ve Weinberg'dir. Casoni kist svs ile yaplan cilt testidir. nemli
zellik Weinberg ile antikor aranmadan nce Casoni testinin yaplmas halinde yalanc pozitiflik ortaya kabilir.
nsanlarda sadece dokularda bulunur, erikin formu gelimedii iin dk mikroskobisi tan asndan faydasz bir
yntemdir.
Yant - E
94) Cce sestod aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Echinococcus granulosis
Echinococcus alveolaris
Trichuris trichura
Hymenolepis nana
Enterobius vermicularis
Hymenolepis nana cce sestoddur. Sadece 3-5 cm. boyutlarna kadar ulaabilir.
Son konak olarak insanlarda bulunan en kk sestoddur.
Yant - D
95) Ara kona olmayan sestod aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Taenia solium
Taenia saginata
Echinococcus granulosus
Diphylobothrium latum
Hymenolepis nana
Hymenolepis nana dier sestodlardan farkl olarak yumurtalar insanlar direkt olarak enfekte edebilir. Ara konaklar
yoktur.
Yant - E
198
96) nsanda hem larvas hem de erikini ince barsaa yerleerek hastalk yapan sestod, aadakilerden
hangisidir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Hymenolopis nana
Ecinococcus granulosus
Trichurus trichura
Diphylobotrium latum
Taenia solium
Hymenolepis nana dier sestodlardan farkl olarak larva dnemini insan barsanda geirir. Yani yaam siklusunda
ara kona yoktur.
Bipolar saakl yumurtalar ile kirlenmi yiyeceklerin yenmesi ile bular. Yumurtalar ince barsakta alr ve parazit
larva dnemini burada geirir ve erikin dnemine girer.
Ara kona olmayan, ya da baka bir deyimle hem larvas hem de erikini ince barsaklarda bulunan sestod H.
nana'dr.
Yant - A
97) nsan barsanda larva dnemini geiren sestod aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Hymenolepis nana
Diphylobothrium latum
Echinococcus granulosus
Taenia solium
Taenia saginata
Hymenolepis nana duodenuma geldiinde cysti-cer-coid larvalara ve sonrasnda da yetikin forma dner.
Proglottidleri dar atlmak iin parazitten ayrldklarnda barsakta alr ve otoenfeksiyonla-ra sebep olurlar. Dier
sestodlardan farkl olarak bir kiide yzlerce H. nana bulunabilir.
Dier sestodlar larva dnemlerini baka canllarda geirirler.
Yant - A
98) Dkda bipolar saakl yumurtalarnn gsterilmesi ile tans konulan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Trichuris trichura
Ascaris lumbricoides
Ancylostoma duodenale
Hymenolepis nana
Schistosoma haematobium
Hymenolepis nana tans dkda bipolar saakl yumurtalarnn grlmesi ile konulur.
Yant - D
99) Aadaki parazitlerden hangisi insan vcudunda mesane venlerine yerleir? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Fasciola hepatica
Schistosomia mansoni
Schistosomia haemotobium
Wuchereria bancrofti
Diphylobothrium latum
199
A)
B)
C)
D)
E)
Hermafrodittirler
Diileri erkein karn oluunda yaar
Kapakl yumurtalar vardr
Kan parazitidirler
Bulama atal kuyruklu serkaryalarn direk deriyi delmesi ile gerekleir
Dier trematodlardan farkl olarak hermafrodittirler, yetikin olanlar erkek ve dii olarak ayrlr ve dii erkein karn
oluunda (gynecophoric kanal) yaar. Bylece srekli yumurtalar dller.
nnde kendine has yumurtalar bulunur. S. mansoni lateral dikene sahipken, S. japonicum ok kk lateral
diken ve S. haematobium yumurtalarnn ise terminal dikeni vardr.
S. mansoni ve japonicum'un yetikinleri me-zenter venlerinde yaarken, S. haematobium idrar kesesinde
yaar.
Shistosomalar damar ii (kan) paraziti olarak tannrlar.
nsanlar atal kuyruklu cercaria'larn deriye penetre olmalar ile enfekte olurlar. Buradan kana geer ve venler
aracl ile arteriyel dolama karlar. Mezenter arterden, portal dolam aracl ile karaciere gelir ve yetikin
parazitleri olutururlar. Sonrada kendi alanlarna yerleirler.
Baz gllerde meydana gelen yzc kants insanlar enfekte etmeyen schistosomalar tarafndan meydana
gelmektedir.
Yumurtalar dk veya idrar ile atlr ve darda tekrar serkaryalar olutururlar.
Yant - C
102)
Schistosoma haematobium enfeksiyonu srasnda ortaya kan hematrinin nedeni, yumurtalarn
aadaki zelliklerden hangisine sahip olmasdr? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Kapakl olma
Emici disk ierme
Ondlan zarl olma
Dikenli olma
Skoleks ierme
Schistosoma yumurtalar dikenlidir. Bu nedenle S, haematobium enfeksiyonlar srasnda hematri meydana gelir.
Yant - D
103)
A)
B)
C)
D)
E)
Yumurtalarn karacier, dalak, barsak veya mesane duvarna birok patolojik etkisi vardr. Karacierde granlomlar,
fibrosis, hepatomegali ve portal hipertansiyon yapabilir. Granlomlarn sebebi yumurtalarn antijenlerine kar gelien
immn yanttr.
Hepatositler salam kaldndan genellikle karacier fonksiyon testleri bozulmaz. Portal hipertansiyon splenomegali
yapabilir.
200
S. mansoni yumurtalar distal kolon duvarnda (infe-rior mesenter ven) hasar olutururken S. Japonicum yumurtalar
hem ince barsak hem de kaln barsak duvarnda (superior ve inferior mesenter ven) hasar olutururlar.
S. haemotobium mesane duvarnda granlom ve fibrosis oluturduu iin mesane karsinomlarna sebep olabilir.
Yant - D
104)
A)
B)
C)
D)
E)
Hastalarn ou asemptomatiktir. Kronik enfeksiyonlar semptomatik olabilir. Penetrasyonun olduu yerde kant,
bunu takip eden 2-3 hafta sonra ate, titreme, diyare, lenfadenopati ve hepatosplenome-gali grlebilir. Eozinofili
grlebilir.
Kronik hastalk morbidite ve mortaliteye sebep olabilir. Gastrointestinal hemoraji, hepatomegali ve massif
splenomegali geliebilir. En genel lm sebebi zefagus varis kanamalardr.
S. haemotobium enfeksiyonlarnn en belirgin semptomu hematridir. Bunlara ek olarak bakteri-yel superenfeksiyonlar grlebilir.
Yant - C
105)
A)
B)
C)
D)
E)
Schistosomiasis tans karakteristik dikenli yumurtalarnn dkda (S. mansoni) veya idrarda (S. haematobium)
gsterilmesi ile konulur.
Serolojik testler kullanl deildir, Orta ykseklikte eozinofili grlebilir.
Yant - B
106)
A)
B)
C)
D)
E)
Paragonimus westermani paragonmiass denilen akcier enfeksiyonunu yapar. nsanlar az pimi veya i yenen
metacercaria bulunduran yenge etinden enfekte olurlar. mmatr parazit ince barsaklardan akciere yerleir. Tan
tipik kapakl yumurtalarnn balgam veya fees-de tespit edilmesi ile konulur. Prazikuantel primer ilatr.
Yant - B
107)
A)
B)
C)
D)
E)
Clonorchis sinensis clonorchiasis (oriental karacier yass solucan enfeksiyonu) etkenidir. nsanlar az pimi
veya i yenen balk etindeki metacercaria'lar aracl ile enfekte olurlar. Duodenumda kistindan zldkten sonra
imma-tr parazit safra yollarna yerleir, yetikin olur. Sklkla asemptomatik seyreder, ancak safra yollarnda
hiperplazi ve fibrozis yapabilir. Tan kk, kahverengi, tipik kapakl yumurtalarnn dkda tespit edilmesi ile
konulur.
Yant - E
108)
Aadakilerden hangisi iyi pimemi balk ile bular, karaciere yerleir ve kapakl yumurtas vardr?
A) Paragonimus westermani
201
B)
C)
D)
E)
Clonorchis sinensis
Schistosoma mansoni
Schistosoma japonicum
Schistosoma haematobium
111)
Dkda tipik kapakl yumurtalar grdnz zaman yalanc pozitiflik olabileceini dndnz
helmint aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Fasciola hepatica
Taenia solium
Taenia saginata
Hymenolepis nana
Clonorchis sinensis
202
Tan; dkda kapakl yumurtalarn grlmesi ile konulur. Fasciola hepatica koyun karacieri yiyenlerde dk
mikroskopisinde parazit yumurtalarn grebilirsiniz (yalanc pozitiflik).
Hastann dksnda F. hepatica yumurtalarnn grlmesi ile hemen tan konulmaz, gn sonra test tekrarlanr.
Yant - A
112)
Aadaki parazitlerden hangisinin erikin ekli akcierde yerleerek ksrk, bronit, pnmoni tablosu
yapar? (Nisan - 2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Paragonimus westermani
Fasciola hepatica
Ancylostoma duodenale
Echinococcus granulosus
Ascaris lumbricoides
Kedi ve kpeklerin askarisi olan Toxocara canis insanlarda sadece larva dnemini geirebilir.
Erikin formuna dnemedii iin insanlar iin visseral larva migrans etkenidir.
Yant - A
114)
A)
B)
C)
D)
E)
Nematodlar (nemathelmintler) silindirik vcuda ve az ile ans de ieren sindirim sistemlerine sahiptirler. Vcutlar
ktikl denilen ok direnli hcre iermeyen bir yap ile kapldr. Diileri erkeklerine gre genellikle daha byktr.
Enterobius, Trichuris ve Ascaris yumurtalarnn oral yoldan alnmas ile bularken, dier intestinal nematodlar
larvalar ile bularlar.
nemli doku nematodlarndan Wuchereria, Onc-ho-cerca ve Loa filarial nematodlar olarak bilinir, nk kan ve
doku svlarnda mikrofilaria denilen hareketli embriyolar vardr. Bunlar, insandan insana kan emen sinekler
aracl ile bular.
Nematodlardan bir ksm insanlarda larvalar ile enfeksiyon yaparlar. Bunlardan en ciddi olanlar visseral larva
migrans etkeni, kpek askarisi larvas olan, Toxocara canis'dir.
Kpek ve kedilerin kancal kurdunun larvas olan Ancylostoma caninum kutanz larva migrans etkenidir, daha
hafif seyirlidir.
Bir nc nematodda iyi pimemi deniz rnlerinden bulaan anisakiasis'dir (Anisakis simplex).
Strongyloides, Trichinella, Ascaris ve Ancylostoma ile Necator enfeksiyonlar srasnda dokularda mig-rasyon
yaparlar. Eozinofili nemli bir bulgudur.
Yant - E
115)
A)
B)
C)
D)
E)
Enterobius vermicularis tansnda perianal deri zerindeki yumurtalar grebilmek iin selofan bant yntemi
uygulanr.
203
Dier nematodlardan farkl olarak dkda yumurtas grlmez. Kk ocuklarn ansnde veya dksnda kk,
beyaz kl kurtlarn grmek mmkn olabilir.
Yant - D
116)
A)
B)
C)
D)
E)
204
119)
A)
B)
C)
D)
E)
Ascaris lumbricoides insan dks ile kirlenmi yiyeceklerin yenmesi ile bular.
Yumurtalar ince barsaklarda alr, larva barsak duvarndan kan dolamna buradan da akcierlere gider. Alveol
iinden bronlara ve sonra trakeaya geer, buradan farenkse gelen larva yutularak tekrar gastrointestinal sisteme
dner. nce barsaklara geldiinde yetikin olmutur. Barsak lmeninde bulunur, duvarlara tutunmaz, barsak iindeki
yiyecekler ile beslenir.
Yetikin hali ile en byk intestinal nematottur (25 cm.e kadar byyebilir).
Balca hasar migrasyon srasnda akcierlerde meydana gelir. Doku reaksiyonlarnn olduu en nemli yer larva
antijenlerine kar gelien eozino-filik eksdal inflamasyonun olduu akcierlerdir.
Bol miktarda parazit tayanlarda (zellikle ocuklar) malntrisyon sebebi olabilir. Enfeksiyonlarn ou
asemptomatiktir.
Ascaris pnmonisinde (Lfller pnmonisi) ate, ksrk ve eozinofili vardr. Abdominal ar, bazen obstrksiyonlar
geliebilir.
Dk mikroskobisinde yumurtalarnn grlmesi ile tan konur. Yumurtalar oval ve dzensiz yzeylidir. Bazen dkda
parazitin kendisi de gsterilebilir.
Yant - A
120)
Aadaki parazitlerden hangisinin neden olduu enfeksiyonda Lffler pnmonisi gzlenir? (Eyll 2004)
A)
B)
C)
D)
Ancylostoma duodenale
Ascaris lumbricoides
Toksoplasma gondii
Strongyloides stercoralis
205
E) Paragonimus westermani
Ascaris lumbricoides migrasyon yapan bir nematottur. Yumurtalarnn oral yoldan alnmas ile bulama gerekleir.
Yumurtalardan kan larvalar hemen kana geer ve akciere yerleirler. Larva dnemini akcierde geirirler. Bu
srete eozinofilik pnmoni (Lffler pnmonisi) yaparlar.
Erikin dnemine geen larvalar yutaa gelirler ve erikin dnemini barsaklarda geirirler.
Yant - B
121)
A)
B)
C)
D)
E)
Kancal kurtlar kan damarlar aracl ile akcierlerde alveollere, sonra brolardan yutaa gelirler ve tekrar yutulurlar.
nce barsaklara gelen parazitler barsak duvarna tutunurlar. ntestinal villuslarn kapillerlerinden kan emerek
beslenirler. Majr hasar parazitin tutunduu ince barsaklardan kan kaybna bal olarak geliir.
Kan kayb mikrositer anemi yapar ve bunun sonunda solukluk ve halsizlik ikayetleri oluur.
Larvann deri zerindeki giri deliinde kantl pa-pl veya vezikller meydana gelebilir.
Yant - A
122)
Malntrisyonlu 8 yandaki bir ocukta derin anemi ve karn ars bulgular saptanmtr, dknn
parazitolojik incelenmesi sonucunda nematod yumurtalar grlmtr.
Bu parazit aadakilerden hangisi olabilir? (Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Echinococcus granulosus
Enterobius verimcularis
Necator americanus
Taenia saginata
Fasciola hepatica
Ancylostoma duodenale ve Necator americanus kancal kurtlar snfndan nematodlardr. Dier nematodlardan
farkl olarak barsak duvarndan kan emerek beslenirler. Enfeksiyonlar srasnda anemi meydana gelir. Anemi ile
seyreden nematod enfeksiyonu denince kancal kurt enfeksiyonlar dnlmelidir.
Yant - C
123)
mmn suprese hastalarda, akcierlerin ve dier dokularn youn larval invazyonuyla karakterize,
sistemik enfeksiyona neden olan parazit aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Strongyloides stercoralis
Ascaris lumbricoides
Necator americanus
Ancylostoma duodenale
Trichurus trichura
Dkda safra ile boyanmayan yumurtalarnn gsterilmesi ile tans konulan aadakilerden hangisidir?
Hymenolepis nana
Ascaris lumbricoides
Strongyloides stercoralis
Ancylostoma duodenale
Enterobius vermicularis
Ancylostoma duodenale iin dkda mikroskobik olarak safra ile boyanmayan yumurtalarn grlmesi tan
koydurucudur.
Hastalarda dkda gizli kan grlebilir, eozinofili hemen daima bulunur.
Yant - D
125)
206
A)
B)
C)
D)
E)
Diphylobothrium latum
Strongyloides stercoralis
Enterobius vermicularis
Clonorchis sinensis
Trichuris trichura
126)
A)
B)
C)
D)
E)
Strongyloides stercoralis'in insan vcudunda ve toprakta olmak zere iki farkl yaam siklusu vardr. nsan
vcudundaki yaam siklusu deriye penetrasyonu ile balar. Enfeksiyz filariform larvalar zellikle ayak derisinden
vcuda girer ve akcierlere migrasyon yapar. Alveollerden bronlara, daha sonra trakea yoluyla yutaa gelirler ve
tekrar yutulurlar. nce barsaklara geldiinde larva yetikin hale dnr ve mukoza iine girerek yumurta retmeye
balar.
Yumurtalar genellikle mukoza iinde alr ve dk ile larvalar atlr. Bu larvalardan bazlar direkt olarak tekrar
mukoza iine girerek yeni enfeksiyonlar balatrlar ve akcierlere giderler (otoenfeksiyon). m-mn sistemi salam
olanlarda genellikle asempto-matik seyirli enfeksiyon grlrken, zellikle AIDS'li hastalarda ar klinik gidi vardr.
Larvalar birok organa yerleerek fatal seyir gsterebilirler.
Yant - D
127)
Hem larvas, hem erikin ekli insanda iskelet kasnda yerleen parazit aadakilerden hangisidir?
(Nisan - 2001)
A)
B)
C)
D)
Necator americanus
Trichinella spiralis
Enterobius vermicularis
Trichuris trichura
207
E) Wuchereria
Trichinella spiralis larvalar barsaklarda, erikin ekli ise insan kasnda yerleen tek parazittir.
Yant - B
128)
Domuz iftliinde alan ve gz evresinde dem, gs ars ve yaygn miyalji ikayetleri ile
bavuran 46 yandaki bir erkek hastann kas biyopsi rneinde kistlemi larvalar saptanmtr.
Bu hastada etken olarak ncelikle aada-kilerden hangisi dnlmelidir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Trichinella spiralis
Taenia saginata
Trichuris trichura
Necator americanus
Ascaris lumbricoides
Trichinella spiralis zellikle domuz etinden bulaan bir nematoddur. Parazit larva dnemini izgili kaslarda geirir.
nsanlara iyi pimemi (i kfte) domuz eti ile bular.
Ortalama iki gn sonra larvalar izgili kaslara yerleir ve hastada gz evresinde dem, gs ars ve yaygn
miyalji meydana gelir.
Yant - A
129)
A)
B)
C)
D)
E)
130)
A)
B)
C)
D)
208
E) Strongyloides stercoralis
Trichinella spiralis izgili kas biyopsilerinde larvalarn grlmesi ile tan konulur. Onuncu gnden sonra eozinofili ve
IgE ykseklii grlr. Serum kreatin fosfokinaz ve laktik dehidrogenaz konsantrasyonlar miyozitin gstergesidir.
Trichinella serolojisi ortalama 3 haftadan sonra pozitiflemeye balar.
Yant - B
131)
A)
B)
C)
D)
E)
209
132)
A)
B)
C)
D)
E)
210
135)
A)
B)
C)
D)
E)
Bulama yolu
Protozoon
Fekal-oral
Entamoeba histolytica
Giardia lamblia,
Balantidium coli
Su
Cryptosporidium parvum
Yiyecekler
Toxoplasma gondii
Hava yolu
Pneumocystis carinii
Seksel yol
Trichomonas vajinalis
Plasmodium
Babesia
Trypanozomiyaz
Yant - E
137)
A)
B)
C)
D)
E)
Schistosomalar dikenli yumurtalar ile tannrlar. S. haemotobium polar, S. mansoni ve S. japoni-cum ise lateral
dikenlidir.
Hymenolepis nana bipolar saakl, Fasciola ile Clonorchis ise kapakl yumurtaya sahiptirler.
211
Taenialarn tans genellikle proglottidlerin gsterilmesi ile konulur. Ancak dk mikroskobisinde tipik engelli
yumurtalar da gsterilebilir.
Yant - B
138)
A)
B)
C)
D)
E)
30'dan fazla Trypanosoma tr Afrika'da uyku hastal yaparlar. Bunlarn iinde epidemik olanlar T, gambiense ve
T. rhodesiense'dir. ee sineinin srmas ile bular
Yant - A
139)
A)
B)
C)
D)
E)
Sporogoni nedir?
Stmann eritrositler iindeki yaam siklusu
Plasmodium vivax'n karacierde kalan formlar
Plasmodium malaria'nn rozet ekli
Stmann sivrisinek iindeki yaam siklusu
Plasmodium falciparum'un gametositleri
Dientamoeba fragilis, Entamoeba histolytica, Entamoeba coli, Giardia intestinalis gastrointestinal sistem
parazitleridir, kist veya trofozoitlerin orai yoldan alnmas ile bularlar.
Acanthamoeba ise sularda yaayan amiptir, trofozoitlerin ya mukozalardan ya da gz travmas sonucu bulamas ile
ensefalit meydana getirir.
Yant - A
141)
A)
B)
C)
D)
E)
Ascaris lumbricoides bir barsak parazitdir. Ara kona yoktur, insanlara embriyonlu yumurtalarnn yi-yicek ve
iecekler ile oral yoldan alnmas ile bular.
Yant - D
142)
A)
B)
C)
D)
E)
Bir parazit yaad konakta oalmasna devam edebiliyor ise buna otoenfeksiyon denir. Ara kona olmayan
parazitler otoenfeksiyon yaparlar.
212
Enterobius vermicularis, Strongyloides stercoralis, Hymenolepis nana ve Trichuris trichura'nn ara konaklar
bulunmad iin bulunduklar ortamda oalmalarna devam ederler.
Fasciola hepatica ise ara kona olmas nedeni ile otoenfeksiyon yapmaz.
Yant - C
143)
A)
B)
C)
D)
E)
Enterocytozoon bienusi, Septata intestinalis, Cyclos-pora cayetanensis immn yetersizlii olan (AIDS gibi)
hastalarda kronik ishal etkenidir.
Balantidium coli'de zellikle domuz kaynakl kanl mukuslu ishallere sebep olur.
Trypanosoma cruzi chagas etkenidir. Sert keneler veya tahtakurular vektrleri aracl ile bulatktan sonra deride
chagomalara yol aarlar. RES hcreleri iinde amastigostlara dnen tripomastigot-lar btn dokulara yaylrlar. T.
cruzi bir doku pro-tozoonudur.
Yant - E
144)
A)
B)
C)
D)
E)
Plarmodium falciparum, dier plasmodiumlardan daha ar klinik gstermesi nedeniyle ayr bir neme sahiptir.
Endemik blgelerde tany kolaylatrmak iin baz zelliklerinden faydalanlr. rnein, bir eritrositin iinde birden
ok tal yzk formu vardr, hatta bunlardan bazlarnn birden ok ta bulunur (Walkman kulakl grnm).
Ayrca ga-metositleri muz eklindedir.
Yant - E
145)
A)
B)
C)
D)
E)
Balantidium coli, kanl mukuslu ishal etkeni bir amiptir. Tanda silial grnm ve sitostom denilen az yapsnn
gsterilmesi patognomoniktir.
Yant E
213
146)
A)
B)
C)
D)
E)
Eritrosit parazitleri plasmodiumlar ve babesiadr. Eritrosit iindeki parazitlerin yayma preparatta gsterilmesi ile tans
konulur.
Aspergillus dokularda septal hiflerin, histoplasma akcier
Toksoplasmagondii doku kistlerinin gsterilmesi ile tannr.
makrofajlarnda
Yant - C
147)
A)
B)
C)
D)
E)
214
tomurcuklanan
mayalarn,
Bipolar saakl yumurtas ile direkt insanlara bulaan parazit Hymenolepis nana'dr.
Diphylobothrium latum ile Fasciola hepatica'nn kapakl, Schistosoma haemotobium'un polar dikenli, Trichuris
trichura'nn ise limona benzeyen yumurtalar tanda dikkat edilecek karakteristik zellikleridir.
Hymenolepis nana'nn bipolar saakl yumurtas.
Yant - E
148)
A)
B)
C)
D)
E)
A) Ate periyotlar 72 saatte bir grlr, matr izontlar 8-10 merozoitten meydana gelen rozet formatndadr
B) Enfekte eritrositlerin kenarlarnn dzensiz oluu nemli bir tan kriteridir
215
Dracunculus medinensis insanlara enfektif larvalar ieren ime sular aracl ile bular. Larva ince barsaklardan
kan dolamna girer ve migrasyon yapar. Metrelerce uzunluundaki dii nematod derideki lser zeminine yerleir ve
buradan hareketli larvalarn sulara brakr. Sudaki bir yumuaka larvalar yer ve buradan enfektif larvalar geliir.
Klinik bulgu zellikle alt ekstremitede yetikin dii parazitin oluturduu lser, enflamasyon ve kantdr.
Tan deri lserlerinden parazitin gsterilmesi ile konulur. Tanda laboratuarn rol yoktur. Parazit en-demik olarak
yaar.
Yant - B
152)
AlDS'li hastalarn %60'nda enfeksiyonlar grlen genetik almalar ile bir mantar olduu dnlen
parazit aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Blastomyces
Blastocystis
Pneumocystis
Cryptosporidium
Microsporidium
Plasmodium falciparum dier plasmodiumlardan farkl olarak ok miktarda eritrositi enfekte eder, fa-tal seyididir.
Bu nedenle P. falciparum'un kolay tannmas iin kolay tan yntemleri gelitirilmitir. P. vivax'tan farkl olarak bir
eritrositin iinde birden ok tal yzk form grlr. Bunlardan bir ksmnda birden ok ta (Walkman kulakl)
grnm vardr.
P. vivax'da Schffner, P. falciparum'da Maurer, P. malaria'da Zieman granlleri bulunur.
Rozet eklindeki izontlar P. malarla iin tipik bir bulgudur.
Yant - D
154)
Salglad gl toksini ile balk lmlerine sebep olan bunun yannda insanlarda da enfeksiyona sebep
olabilen etken aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Aeromonas salmonicida
Pfiesteria piscidia
Vibrio parahaemolyticus
Klebsiella rhinoscleromatis
Listeria monocytogenes
216
Pfiesteria kompleks yaam siklusu olan, toksin reten bir amiptir. Bilinen en nemli zellii masif balk lmlerine
sebep olmasdr. Bu balklarn yenmesi ile insanlarda da enfeksiyona sebep olabilir.
Yant - B
155) skandinavya'ya giden bir sanayici burada i balk yiyor. Yaklak alt ay kadar sonra rutin ilerini
yapmasna ramen anemi geliiyor. Yaplan aratrmalarda vitamin B12 eksiklii saptanyor.
Hastadaki B12 vitamin eksikliine bal aneminin sebebi aadakilerden hangisi olabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Cystisercosis
Yersinia enfeksiyonu
Diphylobothrium latum enfeksiyonu
Parvovirs B19 enfeksiyonu
Ar buzlu votka imesi
Endemik diphyllobothriasis skandinav ve Baltk lkelerinde i balk yenmesine bal olarak grlen bir paraziter
enfeksiyondur.
Hastalarn ounda bulgu yoktur, ancak yaklak %2 kadar hastada B12 yetersizlii grlr. Yetikin tenyalar B12
vitaminini kullanr ve hastalarda ciddi megaloblastik anemi meydana gelebilir.
Parvovirs B19'da anemi meydana getirebilir ancak hemolitik anemi tipindedir.
Yersinia enfeksiyonlarda bu blgelerde sk grlr ancak ne balk ile bular ne de anemi yapar.
Teania solium'un larvas olan cysticercus insan dks ile kirlenmi yiyecek ve ieceklerin alnmas ile meydana gelir.
Yant - C
217
BOLM: 5
MKOLOJ
1) Aadaki mantarlardan hangisi insandan insana bulaabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Dermatofitler
Histoplasma capsulatum
Aspergillus fumigatus
Sporothrix schenckii
Cryptococcus neoformans
Mantarlar (hem kfler hem de mayalar) karyotik organizmalardr. nsanlarda enfeksiyon etkeni olan 100 kadar
mantar vardr. Sadece dermatofitler ve Candida trleri insandan insana bularlar. Dier mantarlarn kayna
toprak, bitkiler ve hayvanlardr.
Yant - A
2) Aadaki yaplardan hangisi mantarlarn insan hcrelerinden farkl yapsdr?
A)
B)
C)
D)
E)
Peptidoglikan
Ekzotoksin
Kitin
Flagella
Fimbria
Kf
Maya
Hem kf hem maya
Sadece doada kf eklinde iken
Sadece doada maya eklinde iken
Kfler ve mayalar olmak zere iki tip mantar bulunur. Mayalar aseksel tomurcuklanma ile eeysiz rerler. Kfler ise
hif denilen uzun filamentlerden olumutur. rerken hiflerin uzamas ve dallanmas ile kf kolonileri yani
mielyumlar oluur.
Baz hiflerin transvers duvarlar bulunur (septal hif), bazlarnda ise bu duvar bulunmaz (septasz hif).
Septasz hifler multinkleerdir (coencytic).
Yant - A
4) Mantarlarn dimorfizmi neye baldr?
A)
B)
C)
D)
E)
Medikal nemi olan birok mantar termal dimor-fiktir. Farkl slarda farkl yaplarda bulunur. Bunlar genellikle
doada kf eklinde iken insan vcudunda maya eklinde bulunur.
Yant - C
5) Aadakilerden hangisi mantarlarn zellii deildir?
A) Kriptokoklar kapslldr
218
B)
C)
D)
E)
Candidalar endojendir
Aspergillus kf eklindedir
Dermatofitler keratin tabakasnn bulunduu dokulara yerleirler
Mukor sular anaeroptur
Mantarlarn ou zorunlu aeropdur, bazlar fakltatif anaerop olabilir, ancak hibiri zorunlu anaerop deildir.
Candida albicans dnda (endojendir) dier mantarlarn doal kayna tabiattr.
Yant - E
6) Aadakilerden hangisi aseksel spordur?
A)
B)
C)
D)
E)
Oospor
Ascospor
Basidiospor
Klamidospor
Zygospor
Zygospor
Ascospor
Basidiospor
Oospor
seksel sporlardr. ok nadir olarak klinik neme sahiptirler. Seksel spor yapmayan mantarlara fun-gi imperfecti
denir.
Medikal nemi olan mantarlarn ou aseksel spor olan konidyalar yaparak rerler. Konidyalarn ekli, rengi ve
bulunduu yer mantarlarn tansnda kullanlr.
Yant - D
7) Aadakilerden hangisi funguslarda grlen aseksel sporlardan birisidir? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Ascospor
Blastospor
Oospor
Zigospor
Basidospor
Yant - B
8) Aadaki mantar sporlarndan hangisi, mantarlarn aseksel oalmas srasnda oluur? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Oospor
Sporangiospor
Zigospor
Basidiospor
Asgospor
Yant - B
9) Mantarlarn seksel oalmas ile aadakilerden hangisi oluur? (Nisan - 2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Makrokonidyum
Blastospor
Askospor
Sporangiyospor
Artrokonidyum
Yant - C
10) Ntrofillerin hakim olduu akut spratif enfeksiyon hangi mantar hastalklarnda grlebilir?
A) Blastomycosis
219
B)
C)
D)
E)
Histoplasmosis
Coccidiomycosis
Sporothricosis
Candidiasis
Mikotik enfeksiyonlara ek olarak mantarlarn sebep olduu iki hastalk daha vardr;
Fungal sporlarn sebep olduu allerji Amanita mantarlar'nn rettii be toksinden ikisi (amanitin ve phalloidin)
bilinen en ar hepatoksindir.
Ergotism vaskler ve nrolojik etkiler yaratr. Aflotoksinler ise Aspergillus fumigatus tarafndan retilir ve
karacier hasar, hayvanlarda tmr oluturur (insanlarda hepatik karsinoma etkenlerinden birisi olduu
dnlmektedir).
Aspergillus sporlarnn oluturduu allerji ise duyarl kiilerde astm krizlerine sebep olabilir.
Yant-A
13) ini mrekkebi ile boyayarak aadakilerden hangisinin tansn koyarsnz?
A)
B)
C)
D)
Histoplasmoz
Candida
Aspergillus
Mucor
220
E) Kriptokok
Mantar enfeksiyonlarnn tansnda drt yntem uygulanr;
Direkt mikroskobik inceleme: Balgam, akcier biyopsi materyali ve deri kazntlarnda karakteristik mantar
zelliklerinin %10'luk KOH ile muamele edildikten sonra k mikroskobunda grlmesi ile tan konur.
Coccidioides immitis sferlleri ve Cryptococcus neoformans'm kapsl ini mrekkebi ile boyanarak
gsterilebilir. Mantar duvarnn Calciflor beyaz (floresan boya) ile boyanarak gsterilmesi doku rneklerinde
faydaldr.
Kltr: Mantarlar Sabouraud besiyerinde kolaylkla rerler. Besiyerinde bakterilerin remesi engellenmitir.
Mielyum ve aseksel sporlarn gsterilmesi tan asndan yeterlidir.
DNA testleri: Coccidioides, Histoplasma, Blastomyces ve Cryptococcus iin gelitirilmi hzl tan yntemleridir.
Serolojik testler: Mantarlara kar olumu antikorlarn hastalarn serumunda ve BOS'unda gsterilmesi sistemik
mikozlarn tansnda deerlidir, ancak her mantar enfeksiyonunda kullanlmaz.
Coccidioidomycosis, histoplasmosis ve blastomycosis iin gelitirilmi komplement fiksasyon yntemleri,
ayrca kriptokokkal menenjit
iin kapsl antijenine kar gelitirilmi lateks aglutinasyon yntemleri (BOS) kullanlmaktadr.
Yant - E
14) Aada verilen mantarlardan hangi ikilinin ikisi de dermatofitoz etkenidir?
(Nisan - 1998)
A) Blastomyces-Micosporium
B) Trichopyton-Malassezia
C) Paracoccidiosides-Fasorum
D) Epidermophyton-Trichopyton
E) Sporothrix-Phtyrosporium
nsan enfeksiyonlarndan sorumlu nemli dermatofitler
Epidermophyton
Trichophyton
Microsporum
Yant - D
15) Aadakilerden hangisi dermatofit enfeksiyonu deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Tinea barbae
Tinea unguinum
Tinea versicolor
Tinea cruris
Tinea pedisc
Dermatofitler sadece yzeyel keratinli dokularda (deri, sa, trnak) enfeksiyon olutururlar, derin dokulara
invazyon yapmazlar.
Enfekte kiilerden direkt temas sonucunda yaylrlar. Microsporum sular ayn zamanda kedi ve kpek gibi
hayvanlarda yaylrlar. Byle enfeksiyonlarda reenfeksiyon gelimez.
Yant - C
Dermatofit enfeksiyonlar
Hastalk
Bulunduu blge
En sk grlen etken
Tinea corporis
Microsporum canis
T.mentagrophytes
T. rubrum
T.mentagrophytes
E. flococcosum
Tinea cruris
Kask
T. rubrum
221
T.mentagrophytes
E. floccosum
Tinea capitis
M. canis
T. tonsurans
Tinea barbae
Sakal
T. rubrum
T.mentagrophytes
T. rubrum
T.mentagrophyte
E. floccosum
Dermatofitid (d reaksiyonu)
Trichophyton rubrum
Epidermophyton floccosum
Trichophyton schnleini
Microsporum canis
Trichophyton mentogrophytes
Tricophyton tonsurans
Tricophyton mentogrophytes
Tricophyton verrucosum
Microsporum canis
Microsporum gypseum
Sal deriyi nemli lde etkileyen endotriks enfeksiyonu yapan en sk dermatofit Trichopyton tonsurans'dr.
Yant - A
18) Tinea capitis etkeni olmayan mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Trichophyton rubrum
Trichophyton tonsurans
Microsporum canis
Epidermophyton floccosum
Trichophyton schonleinii
Tipik dermatofitoz lezyonuna tinea denir. Pullanm, kantl ve ciltten kabarktr. Lezyonun ortasnda ok az
enflamasyon vardr, d snr ise krmz renktedir. Enflamasyon ve hatta pstller ile seyredenlere kerion denir.
E. floccosum sa enfeksiyonu yapmaz
Microsporum trleri de ok nadir trnak enfeksiyonu yaparlar.
Dermatofitler scak ve nemli blgelerde kronik enfeksiyonlar yaparlar. Kantl papller ve vezikller, kolay krlan
salar ve ince krlan trnaklar en belirgin zellikleridir.
Trichophyton tonsurans ocuklardaki en yaygn tinea capitis etkenidir, endotriks tarznda enfeksiyon yapar.
222
Trichophyton tonsurans
Trichophyton schoenleinii
Microsporum audouinii
Microsporum canis
Epidermophyton floccosum
enfeksiyon
yapmazken,
Epidermophyton
floccosum
asla
sa
Yant - E
20) Parmaklarda vezikllerle karakterize dermatofitlere kar gelien ar duyarllk reaksiyonunun ad
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Calabar demi
d reaksiyonu
Katayama sendromu
Fungi imperfecti
Kerion
Baz enfekte kiilerde dermatofidlere kar ar duyarllk reaksiyonu geliir "id reaksiyonu", parmaklarda vezikller
grlr.
d lezyonlar dolaan fungal antijenlere kar gelien bir yanttr, lezyonlarda hifler bulunmaz.
Yant - B
21) Aadaki mikozlardan hangisinde amfonetisin B kullanlmaz? (Eyll - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcosis
Zygomicos
Dermatofitos
Sistemik candidiyazis
Blastomicos
Yant - C
22) Tinea versicolor etkeni aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Microsporum canis
Trichophyton schonleinii
Candida albicans
Malassezia furfur
Epidermophyton floccosum
Tines versicolo Malassezia furfur tarafndan oluturulan yzeyel deri enfeksiyonudur. Etken normal flora yesi kf
mantardr. Lezyonlar genellikle hipopigmente alanlarda dikkati eker, zellikle gne yanklarnn ardndan gs,
srt, boyun ve omuzlarda oluur. Genellikle scak nemli havalarda grlr. Lezyonlar hem tomurcuklanan hcreler
hem de hifler ierir.
Enfeksiyon genellikle asemptomatik geer ancak, bazen hafif bir kant ve kzarklk grlebilir. Tan genellikle KOH
ile konur, kltr yaplmaz.
Yant - D
23) Aadakilerden hangisinin frsat mantar enfeksiyonlarna neden olma olasl en dktr? (Nisan - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Sporothrix schenckii
Candida albicans
Aspergillus fumigatus
Mucor trleri
Rhizopus trleri
223
Sporothrix schenckii subkutan mantar enfeksiyonudur. rm bitkilerden deri travmas ile bular. Enfeksiyon
gelimesi iin bir bahede almak gerekir, immn yetersizlik olmasa da hastalk geliebilir.
Yant - A
24) Aadaki funguslardan hangisi subkutanz mikoz etkenidir? (Nisan - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Malessezia furfur
Sporothrix schenckei
Histoplasma capsulatum
Coccidioides immitis
Microsporum canis
Sporothrix schenckii rm bitkilerden deri travmas ile bulaan bir subkutan mikoz etkenidir.
Yant - B
25) Doku rneklerinde sigara eklinde tomurcuklanan mayalar eklinde grlen mantar aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplasma capsulatum
Candida albicans
Malassesia furfur
Sporothrix schenckii
Cryptococcus neoformans
Lenfatik sistem
Solunum sistemi
Deri
Az
Mukozalar
Sporothrix schenckii tarafndan meydana gelen kutanz sporotrikozun inoklasyon alan ounlukla ekstremiteler
veya yzdr. Deri travmas sonucunda bular. lsere lezyonu takiben lenfatikler boyunca ilerleyen lezyon geliir.
Ekstrakutanz sporotrikoz genellikle kemik ve eklemleri tutar. Deri dnda nemli baka bir giri noktas tespit
edilmemitir.
Yant - C
27) Kutanz sporotrikoz iin, aadaki tedavi yntemlerinden hangisi en uygundur? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Cerrahi tedavi
Amfoterisin B verilmesi
Potasyum iyodr
Griseofulvin
Flusitozin
Yant - C
28) Aadaki mantarlardan hangisi travma yoluyla vcuda girerek genellikle arsz, kk ve mobil subkutan
nodllere neden olur? (Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Sporothrix schenckii
Cryptococcus neoformans
Microsporum canis
Trichophyton rubrum
Malassezia furfur
224
Travma yoluyla vcuda giren mantar denince ncelikli olarak subkutan mantarlar akla gelir. Sporot-hrix schenckii
ieki hastal etkeni subkutan mantardr. mmn sistemi salam olanlarda genellikle kk, arsz subkutan
nodller yapar. mmn yetersizliin derecesine bal olarak lenfokuta-nz ve sistemik enfeksiyonlar da geliebilir.
Cryptococcus neoformans inhalasyon ile, dier mantarlar ise deri yoluyla bular.
Yant - A
29) Deriden kabark verrkz lezyonlar yapan subkutan mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Sporotrikoz
Maduromikoz
Aspergilloz
Kromomikoz
Favus
Kromomikoz farkl toprak mantarlar tarafndan {Fon-secaec, Phialophora, Cladosorium, vd.) oluturulan yava
ilerleyen granlomatz enfeksiyonlar yaparlar. Deriye travma yolu ile bular.
Bu mantarlar melanin benzeri pigmentleri ile tannrlar. Lenfatikler boyunca siil benzeri lezyonlar yaparlar
(karnbahar tarz).
Laboratuvar tanda, lkositler ve dev hcreler iinde siyah kahverenkli ve yuvarlak fungal hcreler grlr.
Hastalk oral flositozin veya tiabendazol ile tedavi edilebilir, lokal cerrahi giriim gerekebilir.
Yant - D
30) Nocardialar aadakilerden hangisinin etkenidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Tinea
Mukoza enfeksiyonlar
Subkutan enfeksiyonlar
riner sistem enfeksiyonlar
Merkezi sinir sistemi enfeksiyonlar
Toprakta yaayan mantarlar (Petriellidium, Madurella) yaralardan ayak (maduromikoz, madura aya), el ve srta
bular ve iinden py akan sinslerle karakterize abseler yaparlar. Nocardialarda benzer lezyonlar oluturur
(Aktinomikotik mietoma). Mantarlar iin etkili bir tedavi yntemi yoktur, cerrahi tedavi tavsiye edilir.
Yant - C
31) Sistemik mantar enfeksiyonu olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Trichophyton tonsurans
Paracoccidioides brasiliensis
Coccidioides immitis
Histoplasma capsulatum
Blastomyces dermatitis
Sistemik mantar enfeksiyonlar dimorfik mantarlarn toprakta yaayan kflerinin inhalasyon yoluyla alnmas ile
bular. Akcierlere ulatklarnda, sporlar mayalara farkllar. ou enfeksiyon asemptomatiktir ve kendi kendine
iyileir. Ancak immn sistemi basklanm hastalarda dier organlara da yaylan ar bir tablo ile hastalar kaybedilebilir.
Yant - A
32) Aadakilerden hangisi dimorfik mantar deildir? (Nisan - 2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Coccidioides
Cryptococus neoformans
Blastomiyces
Histoplasma
Paracoccidioides
Yant - B
33) Aadaki funguslardan hangisi dimorfik zellik gstermez? (Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplasma capsulatum
Blastomyces dermatidis
Paracoccidioides braziliensis
Coccidioides immitis
Cryptococcus neoformans
225
Yant - E
34) Aadaki mantarlardan hangisi enfekte dokuda sferl oluturur? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplazma capsulatum
Coccidioides immitis
Blastomyces dermatitis
Paracoccidioides brasiliensis
Sporothrix schenckii
Organizma
Coccidioides immitis
Hif Sferl
Histoplazmoz
Histoplasma capsulatum
Hif Maya
Pulmoner, RES
Blastomikoz
Blastomyces dermatitidis
Hif Maya
Deri
Paracoccdioides brasiliensis
Hif Maya
Deri, RES
Sporothrix schenckii
Coccidioides immitis
Histoplasma capsulatum
Blastomyces dermatitis
Cryptococcus neoformans
Coccidioides immitis coccidioidomycosis etkenidir. Atipik dimorfizm gsteren mantardr; toprakta kf, insan
dokularnda ise sferller eklindedir.
Amerika ktasnda endemiktir. Topraktaki artrosporlar rzgarla tanarak inhalasyon yoluyla akcierleri enfekte
eder.
Artrosporlar akcierlere ulanca sferller oluur; bunlar endosporlar ile doludur. Sferllerin duvarlar yklnca,
endosporlar aa kar ve yeni sferller oluturur.
Organizma bir kiiye direkt temas veya kan yoluyla geer. Granlomatz lezyonlar zellikle kemikler ve MSS'de
bulunur. Diseminasyonun bulunmas hastada immn yetersizlik olduunu gsterir.
Pozitif deri testi hastaln tekrarlayabileceini gsterir. Eer hastalk veya ilalar nedeniyle hcresel immnite
basklanrsa, reenfeksiyon geliebilir.
Yant B
226
36) Polisakkarid bir kapsl bulunan, fenol oksidaz ieren ve menenjite yol aabilen mantar aadakilerden
hangisidir? (Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Candida albicans
Cryptococcus neoformans
Histoplasma capsulatum
Coccidioides immitis
Blastomyces dermatitis
Polisakkarid yapl kapsle sahip tek mantar Cryptococcus neoformans'dr. AlDS'li hastalar ile immn yetersizlii
olanlarda akcier enfeksiyonunu takiben menenjit yapar.
Yant - B
37) l romatizmas etkeni mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplasma capsulatum
Aspergillus fumigatus
Penicillium sular
Coccidioides immitis
Paracoccidioides brasiliensis
Coccidioides immitis ounlukla asemptomatiktir, deri testi ile veya serolojik yntemler ile tan konulur. Baz
hastalarda ate ve ksrn grld influenza benzeri hastalk tablosu oluturabilir. %50 akcier filminde
deiiklikler grlr. %10 orannda eritema nodosum ve artralji grlebilir. Bu sendroma "Vadi atei"(San Joaquin
atei - l romatizmas) denir.
Diseminasyon grlebilir, zellikle meninksler, kemik ve deri yaylm alanlardr. Filipinliler ve Afrikal Amerikallar ve
gebelerde disseminasyon insidans fazladr.
Yant D
38) Eritema nodosum hangi mantar enfeksiyonunda tan iin nemli bir bulgudur?
A)
B)
C)
D)
Candida albicans
Mucor sular
Dermatofitler
Coccidioides immitis
227
E) Cryptococcus neoformans
Coccidioides immitis enfeksiyonlar srasnda eritema nodosum grlebilir. Bu gecikmi tip hiper-sensitivite
reaksiyonudur ve iyi prognozun iaretidir.
Bu lezyonlarda organizma grlmez ve diseminasyon nadirdir. Eritema nodosum spesifik bir bulgu deildir, dier
mantar enfeksiyonlarnda da grlebilir.
Yant - D
39) Ku ve yarasa dklarndan zellikle magaradan bulaan mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplasma capsulatum
Aspergillus fumigatus
Penicillium sular
Coccidioides immitis
Paracoccidioides brasiliensis
Histoplasma capsulatum histoplazmozis etkenidir. Dimorfik mantardr, toprakta kf, insan dokularnda maya
eklindedir.
Bu mantarlar dnyann birok yerinde grlebilir. zellikle ku dksnn (gvercin) kirlettii topraklarda bol miktarda
bulunur.
Kular enfekte deildir, yarasalar enfekte olabilir. Endemik alanlarda magaralardan bulama olur (Magara hastal).
Yant - A
40) Akcier makrofajlar iinde tomurcuklanan mayalarn gsterildii mantar hastal aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Sporothrix schencki
Aspergillus fumigatus
Penicillium sular
Coccidioides immitis
Histoplasma capsulatum
Histoplasma capsulatum'da inhale edilen sporlar makrofajlar tarafndan fagosite edilir ve bunlarn iinde mayalar
geliir. H. capsulatum dokularda, makrofajlarn iinde oval tomurcuklanan mayalar eklinde bulunur.
Organizma tm vcuda, zellikle karacier ve dalak, yaylr ancak genellikle asemptomatiktir. Kk granlomatz
fokuslar kalsifiye olurlar. Youn mikroorganizma alnrsa klinik bulgular veren pnmoni grlebilir.
Ciddi disemine histoplazmoz AIDS gibi hcresel immn sistemi yetersizlii olanlarda grlr.
Doku biyopsilerinde veya kemik ilii aspirasyonlarnda makrofajlar iinde mantar hcrelerinin grlmesi tan
asndan deerlidir.
Sabouraud dekstroz agarda karakteristik tberkloid makrokonidyal hifleri grlr.
Yant E
41) Kf faznda redii zaman tberkloklomidospor, mikrokonidiya ve hif oluturan difazik mantar
aadakilerden hangisidir? (Eyll-2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Blastomyces dermatitis
Coccidoides immitis
Sporothrix schenecki
Paracoccidoides brasiliensis
Histoplasma capsulatum
Yant - E
228
Histoplasma capsulatum
Aspergillus fumigatus
Blastomyces dermatitis
Coccidioides immitis
Paracoccidioides brasiliensis
Blastomyces dermatitidis blastamikoz etkenidir. Trkiye'de bulunmaz, bilinen endemik blgesi Kuzey Amerika'dr.
Dimorfik mantardr.
Enfeksiyon balca respiratuvar sistemde olur. Asemptomatik ve hafif seyirli enfeksiyonlar nadiren tespit edilebilir.
Yaylma deri, kemik ve dier alanlardaki lserli granlomlardan olur.
Tan doku biyopsilerinden alnan rneklerden kaln duvarl mayalarn gsterilmesi ile konulur.
Tedavide itrakonazol hastalarn ounda birinci seenek ilatr. Amfoterisin B de kullanlabilir.
Yant C
44) Histoplazmozda deri testlerinin en faydal olduu klinik tablo aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Prodromal dnem
Akut hastalk
Tedavi takibi
Kronik hastalk
Epidemiyolojik almalar
Enfeksiyondan 2-3 hafta sonra 5 mm zerinde in-drasyon gsteren histoplazmin deri testi pozitif olarak
deerlendirilir, yllarca pozitif olarak kalr. Yalanc pozitif ve yalanc negatif sonularn bulunabilecei
unutulmamaldr. Deri testleri zellikle epidemiyolojik almalarda kullanlr.
Yant - E
45) nsanlarda normal florada bulunan mantar aadakilerden hangisidir?
229
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplasma capsulatum
Candida albicans
Aspergillus fumigatus
Blastomyces dermatitis
Paracoccidioides brasiliensis
Yant - B
46) Dokularda hif benzeri yaplar oluturan maya eklindeki mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Chromomycos
Aspergillus fumigatus
Penicillium sular
Coccidioides immitis
Candida albicans
Candida albicans, pamukuk, vajinit ve kronik mukokotanz kandidiyaz etkenidir. nsanlarda st solunum yolu,
gastrointestinal ve kadnlarn genital sisteminin normal florasnda bulunur.
Genellikle tek tek tomurcuklanan oval mayalardr. Dokularda grnen kf benzeri yaplara psdohif denir.
Yant - E
47) Mukoza enfeksiyonlar ile karakterize mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcus neoformans
Aspergillus fumigatus
Candida albicans
Coccidioides immitis
Histoplasma capsulatum
C. albicans'm azda remesi beyaz plaklar yapar (pamukuk). Hastalk ancak lokal veya sistemik defans
mekanizmalar bozulduu zaman ortaya kar. Yksek pH, diabet veya antibiyotik kullanm ile ortaya kan vaginit
kant ve aknt ile karakterizedir.
Scak, nemli blgelerde deri invazyonu grlebilir. Su ile alan kimselerde (amarc veya bulak gibi) trnak ve
parmak enfeksiyonlar grlebilir. mmun suprese kiilerde Candida bir ok organa dissemine olabilir ve kronik
mukokotanz kandidiyaz meydana getirebilir.
Yant - C
48) nsan vcudunda blastospor, besiyerlerinde ise klamidosporlar yaparak reyen mantar aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcus neoformans
Aspergillus fumigatus
Trichophyton schonleinii
Coccidioides immitis
Candida albicans
Candida albicans'a tan eksda veya dokularda, tomurcuklanan mayalar ve psdohiflerin grlmesi ile konulur.
Kltr ortamnda zel tipte mayalar grlr. 37C'de germinasyon tpleri oluturur.
Klamidospor oluumu C. albicans iin tipiktir, ancak dier kandidalarda grlmez. Serolojik testler nadiren
faydaldr.
Yant E
230
A)
B)
C)
D)
E)
Candida abicans
Epstein- Barr virs
Cryptococcus neoformans
Staphylococcus aureus
Coxsackie B.6
AIDS'ti hastalarda zofajit ya da dier mukozalar tutan bir enfeksiyon geliirse akla Candida albicans enfeksiyonu
gelir.
Yant - A
50) Aadakilerden hangisi Candida enfeksiyonu iin hazrlayc bir etken deildir? (Nisan - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
immn yetersizlii olan veya hematolojik maligniteli bir kiide gelien mantar enfeksiyonlarnda akla ilk gelecek olan
Aspergillus'tur. Aspergillus doada her yerde bulunabilen ve srekli inhalasyon ile kar karya olduumuz
mantardr. Enfeksiyon gelimemesinin immnite ile ilgisi vardr. mmn yetersizlii olan bir kiide Candida
enfeksiyonu dnmek iin birtakm hazrlayc faktrlerin soruda sorulmas gerekir. Bunlar;
Mukoza enfeksiyonlar
Diabetes mellitus
Yant - E
51) Aadaki mantarlardan hangisi blastosporlarla oalr? (Eyll - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Candida
Aspergillus
Microsporium
Criptococcus
Mucormycosis
Yant - A
52) Aadaki mantarlardan hangisinin tansnda, klamidospor grlmesi ayrt edici bir zelliktir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcus neoformans
Rhodatorula
Saccharomyces trleri
Tricosporon trleri
Candida albicans
Yant - E
53) Aadakilerden hangisinde, T lenfositlerinde Candida antijenlerine kar yantszlk ve endokrinopati
gzlenir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Candida folikliti
Erozyo interdigitalis
ntertrigo
Kronik mukokutanz candidiasis
Paronii
Kutanz candidiasis Candida'nn deriye invazyonuyla geliir. Derinin travma, yank veya maserasyonu
enfeksiyonun gelimesinde nemli rol oynar. Genellikle ev kadnlar, alar, amarclar ve balklarda grlr.
Kronik mukokutanz kandidoz enfeksiyonlarnn ou erken ocukluk dneminde balar ve hcresel immn
yetersizlik veya endokrinopatilere elik eder.
Yant - D
54) Hcresel immn sistemi aratrmak iin deri testi olarak kulanlan mantar aadakilerden hangisidir?
A) Microsporum
B) Aspergillus fumigatus
231
C) Candida albicans
D) Penicillium sular
E) Pitryasis versicolor
Candida antijenlerine kar deri testlerinin pozitiflii kiinin hcresel immnitesi iin bir gstergedir. Deri testleri
anerjik olan bir kiide, dier testler de nenmez.
Yant - C
55) Aadaki kandidiazis tablolarnn hangisinde tedavi sresi en uzundur ? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Candida glossiti
Sistemik kandidiazis
Santral sinir sistemi kandidiazisi
drar yolu kandidiazisi
Kronik mukokutanz kandidiazis
C. krusei
C. albicans
C. tropicalis
C. kefyr
C. lusitaniae
Candida enfeksiyonlarnda flukonazol ile tedaviye balanr, iki gnlk tedavinin ardndan yant alnamazsa
Amfoterisin B ile devam edilir.
Enfeksiyon C. krusei ile gelimi ise yksek diren oran nedeniyle flukonazol kullanlmaz. C. glabrata orta dzeyde
diren gsterir.
Yant - A
57) AlDS'li hastann lomber ponksiyonundan elde edilen BOS incelemesinde kapsll mayalar grlmtr. En
olas etken aadakilerden hangisidir? (Eyll - 1999)
232
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcus neoformans
Microsporium canis
Blastomyces dermatitis
Histoplasma capsulatum
Candida albicans
Germ tp oluturma
Besi yerinde klamidospor oluturma
Karbonhidrat fermentasyonu
Karbonhidrat asimilasyonu
ini mrekkebi preparatnda kapsl inceleme
Candidalarn kapsl olmad iin ini mrekkebi ile preparat hazrlayarak kapsl inceleme yntemi yaplamaz. Bu
yntem sadece Kriptokoklar iin kullanlabilir.
Yant - E
60) Menenjit etkeni kapsll mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplasma capsulatum
Aspergillus fumigatus
Candida albicans
Cryptococcus neoformans
Mucor sular
Gram boyama
Potasyum hidroksit
ini mrekkebi
Metanamin gmleme boyas
Giemsa
Kriptokok menenjiti dnlen bir hastann BOS'un direkt incelemesinde kapsl varln gsteren ini mrekkebi ile
negatif boyama yntemi uygulanr. Siyah boyal tabanda kapsll mayalar boyanmam eliptik alanlar eklinde
grlecektir.
Yant - C
62) Cryptococcus neoformans iin doru olmayan asadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
233
Okalipts aac
Nehirlerde yaayan bir tr balk
Ku dklar
Vahi yrtc hayvanlarn dklar
nsandan insana
Cryptococcus neoformans'n tropikal iklimlerde bulunan bir formu olan C. gatti okalipts aalarnda bulunur, ve
bulamasnda bunlar sorumludur. Enfektivitesi blgeseldir ve aalarn bulunduu yerlerde grlr. Salgnlar
grlmemitir.
mmn yetersizlii olanlarda enfektiviteden C. neoformans sorumludur.
Yant - A
64) Aadaki mantarlardan hangisinin yaylmasnda ve bulamasnda zellikle ku gbreleri rol oynar? (Nisan 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcus neoformans
Candida albicans
Sporothrix schenckii
Trichophyton schnleinii
Aspergillus fumigatus
Yant - A
65) Kriptokok patogenezi iin doru olmayan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
nhalasyon aracl ile bulat iin akcier enfeksiyonu mutlaka bulunur. Akcier enfeksiyonlar genellikle
asemptomatiktir, bazen pnmoni yapabilir.
Hastalk zellikle immn yetersizlii olanlarda (AIDS) gibi grlr, MSS ve dier organlara yaylr. Bununla birlikte
Kriptokok menenjiti geirenlerin hemen yarsnda immn yetersizlik tespit edilememitir.
Yant - D
66) Aadaki durumlarn hangisinde Cryptococcal meningoensefalit gelime riski en yksektir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Hodgkin hastal
Diabetes mellitus
Sarkoidoz
AIDS
Organ transplantasyonu
Cryptococcus neoformans primer olarak pulmoner enfeksiyon yapar. Ancak bu genellikle ya asemptomatik ya da
influenza benzeri belirtiler gsterir.
Hastaln ar formu kriptokokal meningoensefalittir. Remisyon ve ataklar ile seyreder. zellikle immn
yetersizlii olan hastalar tehlike altndadr. Tedavi edilmeyen hastalarda fatal seyirlidir.
Yaplan almalarda AIDS'li hastalarn %5-8'inde kriptokok menenjiti gelimektedir.
Yant - D
67) Kriptokok menenjiti tansnda kullanlmayan yntem aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
234
Candidiazis
Dermatofitoz
Cryptoccosis
Aspergillosis
Zygomycosis
Lateks aglutinasyon yntemi ile aranan antijenler polisakkarid yapdaki kapsl antijenleridir. Bu test yntemi kapsll
bakteriler ile tek kapsll maya olan Cryptococcus neoformans iin kullanlr.
Yant - C
69) Fenol oksidaz testi aadaki mantarlardan hangisinin tansnda ayrt edici olarak kullanlr? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcus neoformans
Candida albicans
Candida tropicalis
Geotrichum candidum
Trichosporon beigelii
Cryptococcus neoformans, virlansnda ana faktrler polisakkarid kapsl, fenoloksidaz enzimi ve 37C'de
reyebilme yeteneidir.
Yant - A
70) AlDS'li hastalarda Kriptokok menenjitini nlemek iin aadakilerden hangisi kullanlr?
A)
B)
C)
D)
E)
Amfoterisin B
Flukonazol
Griseofulvin
Ko-trimoksazol
Seftazidim
Menenjit ve dier dissemine enfeksiyonlar Amfoterisin-B ve flusitozin ile kombine tedavi edilir. Hastaln
gelimesini nlemek iin spesifik nlemler bulunmaz.
Kriptokok menenjitin uzun sreli supresyonu iin AIDS hastalarnda flukorazol kullanlr.
Yant - B
71) Aspergillus iin aadakilerdan hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Aspergillus trleri, zellikle Aspergillus fumigatus, deri, gz, kulak, akcierlerde mantar toplan, allerjik
bronkopulmoner aspergilloz etkenidir.
Aspergillus trleri dimorfik deildir, sadece kf formu vardr. Septal hifleri vardr.
Doada en yaygn bulunan mantardr. Konidyalarn hava yoluyla alnmas ile bular.
Yant - E
72) Allerjik bronkopulmoner hastalk meydana getiren mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Mucor sular
Aspergillus fumigatus
Penicillium sular
Coccidioides immitis
Candida albicans
235
Kolonize olmu Aspergillus fumigatus deri, yaralar, yank, kornea, d kulak yolu veya paranazal sinslere
invazyon yapar. zellikle ntropenisi olan immn yetersizlikli hastalarda akcierde ve dier organlarnda granlomlar
ve hemoptizi grlr.
Aspergillus pulmoner kavitelerde (rn; tbc) reyebilir ve mantar toplar meydana gelebilir.
Allerjik bronkopulmoner aspergillus bronlarn enfeksiyonudur. Astm semptomlar ve Ig E titresinde art
grlr.
Msr veya fndk zerinde reyen Aspergillus flavus aflatoksinleri aracl ile akut toksik tablo yaratabilir ve bunlar
karsinojenik olabilir.
Yant - B
73) Aadakilerden hangisi septal, dikotom dallanma gsteren hifleri olan frsat mikoz etkenidir? (Eyll 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Aspergillus
Rhizopus
Mucor
Absidia
Cunninghamella
Aspergillus nemli frsat mantarlardan birisidir. Dimorfik deildir, karakteristik zellii dokulardan alnan
rneklerinde septal hiflerin gsterilmesidir.
Hiflerinin 45 alar ile dallanmas dier mantarlardan ayrlan zelliidir.
Yant - A
74) Antifungal tedaviye cevap vermeyen durum aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplazmoz
Kordida zefajiti
Sporotrikoz
Aspergilloma
Kronik dissemine kandidiyazis
Pseudallescheria boydii
Mucor
Aspergillus
Penicillium
Rhizopus
Aspergillus hem doada hem de insan vcudunda kf eklindedir. Tberkloz kavitelerinde veya kan damarlarnda
mantar toplarnn geliimine sebep olurlar.
Yant - C
76) Dokularda aspergilloz tans aadakilerden hangisi ile konulur?
A)
B)
C)
D)
E)
Tomurcuklanan mayalar
Kapsll mayalar
Pseudohifleri
Septal hifleri
Germinasyon tpleri
Aspergilloz; biyopsi rneklerinde dokulara invaze olmu septal hiflerin gsterilmesi ile tan konulur. Kltr pozitiflii,
normalde de kolonizasyon olabilecei iin her zaman enfeksiyonu gstermez. nvazif aspergillozisli kiilerin
serumlarnda yksek titrede galaktomannan tespit edilir.
Yant - D
236
77) Paranazal sinziti olan bir hastada mantar kltrnde septal dallanan hifler ve konidyoforlar saptanmtr.
Bu durumda aadakilerden etken hangisidir? (Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Alternaria trleri
Histoplasma capsulatum
Cladosporium trleri
Aspergillus
Rhizophus trleri
Doku rneklerinde kf formunda septal dallanan hifler, konidyoforlar grldnde tek dnlmesi gereken
mantar enfeksiyonu Aspergillus olmaldr.
Yant - D
78) Kemik ilii transplantasyonu yaplan bir hasta, transplantasyondan 30 gn sonra yksek ate ve nefes
darl ikayetleri ile hastaneye bavuruyor. Ntropenik olan hastann bronkoskopik biyopsi rneinin
incelenmesi sonucunda enflamatuar hcreler ve dallanan septal hifler grlyor.
Bu hasta iin en olas tan aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Sporotrikozis
Aktinomietoma
Mukormikozis
Pulmoner aspergillozis
Pneumosistis carini pnmonisi
mmn yetersizlii olanlar ve transplantasyon nitelerinde meydana gelen mantar enfeksiyonlarnda akla ilk gelecek
olan Aspergillus'tur.
Sadece kf formu bulunur, doadaki kflerin inhalasyonu yoluyla bular ve hemen daima pulmoner enfeksiyon
meydana gelir. Tanda doku rneklerinde septal dallanan hiflerinin gsterilmesi nemlidir.
Yant - D
79) Aadaki antifungal ilalardan hangisi invazif aspergillus enfeksiyonlarnn tedavisinde ncelikle
kullanlmaldr? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Flukanazol
Ketokanazol
trakanazol
Mikanazol
Ekonazol
Yant - C
80) Diyabetik ketoasidozlu hastalarda rinoserebral mantar hastal etkeni aadakilerden hangisidir?
A) Mucormycosis
B) Candida albicans
237
C) Aspergillus fumigatus
D) Histoplasma capsulatum
E) Coccidioides immitis
Mukormikozis doada yaygn olarak bulunan (Mucor, Rhizopus, Absidia gibi) saprofitik kfler tarafndan meydana
gelir.
Bu organizmalar immn sistemi dk olan kiilerde aseksel sporlar ile hava yoluyla bular ve dokulara
invazyon yapar. Kan damarlar, zellikle paranazal sinsler, akcierler enfekte olur. Diyabetik ketoasidozlu
hastalarda, yanklarda ve lsemililerde sorun karr.
Tkanan damarlar nedeniyle dokularda nekrozlar oluturur. Biyopsi materyalinde septasz hiflerin grlmesi ile tan
konulur.
Eer erken tan konulursa, altta yatan hastalk, amfoterisin-B, nekrotik dokularn cerrahi tedavisi beraber uygulanr.
Yant - A
81) Diyabetik ketoasidozu olan birinde baars, ate ve orbital selllit bulgular ortaya kmtr. Alnan sins
biyopsisisin mikroskobik incelemesinde septasz ve dik alar ile dallanan hifler saptanmtr.
Bu durumda ncelikle dnlmesi gereken etken aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
Aspergillus
Penicillium
Fusarium
Pseudallescheria
Rhizopus
Yant - E
82) Diyabetik ketoasidoz ile bavuran 58 yandaki bir erkek hastann fizik muayenesinde ate, sa gzde ilik
ve pitozis saptanyor. Sa eksternal etmoidektomi srasnda alnan sins materyalinin mikroskobik
incelenmesinde septasz, dik a ile dallanan dzensiz kontrl hifler grlyor.
Hastada grlen bu yaplar aadaki mantarlardan hangisine ait olabilir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcus
Penicillium
Scedosporium
Fusarium
Rhizopus
Rhizopus zellikle diyabetik ketoasidozu olan hastalarda orbital selllit ile karakterize rhinoserebral mukormikoz
etkenidir.
Tanda, doku biyopsisindeki septasz, 90a ile dallanan hiflerin grlmesi nemlidir.
Yant - E
83) Diabetes mellituslu 62 yanda bir kadn hasta, ate ve ksrk ikayetleriyle hastaneye bavurmu ve
radyolojik incelemede bilateral pulmoner infiltrasyon saptanmtr. Biyopsi ile alnan rnein metenamin
gm boyas ile incelenmesinde, dallanan septasz hifler grlmtr.
Bu hastada etken olarak ncelikle aadakilerden hangisi dnlmelidir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Mucor
Cryptococcus
Fusarium
Blastomyces
Penicillium
Diabetik ketoasidozu olan hastalarda meydana gelecek olan mantar enfeksiyonlarnda, doku rneklerinde 90 derece
ile dallanan septasz hiflerin
gsterilmesi Mucor sular iin tipiktir.
Yant - A
84) Sistemik enfeksiyonlar srasnda
aadakilerden hangisidir?
granulom
oluumu
238
ile
karakterize
tablo
oluturan
mantarlar
Lenfatik sistem
Respiratuvar sistem
Deri
Az
Mukozalar
Sporothrix schenckii dimorfik mantardr ve bitkilerde bulunur (ieki hastal). Yaralanm deriden bulatktan
sonra lenfatikler boyunca uzanan, tipik olarak zemini nekrotik nodll, lokal pstl veya lserler oluturur. Genellikle
st ekstremitelerdedir. Sistemik hastalk oluturabilir. Lezyonlar kronikleebilir. Subkutan mantarlarn nemli
zellikleri travma sonucu btnl bozulmu deriden bulamalardr.
Yant - C
86) Candida albicans'n enfekte dokulardaki mikroskobik grnm aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Candida albicans'n tans eksda veya dokularda, tomurcuklanan mayalar ve psdohiflerin grlmesi ile konulur.
Kltr ortamnda zel tipte mayalar grlr. 37C'de germinasyon tpleri oluturur.
Klamidospor oluumu C. albicans iin tipiktir, ancak dier Candidalarda grlmez. Serolojik testler nadiren
faydaldr.
Yant - C
87) Aadaki mantarlardan hangisi dimorfik deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplasma capsulatum
Blastomyces dermatitidis
Paracoccidioides brasiliensis
Coccidioides immitis
Aspergillus fumigatus
Sistemik mantarlar dimorfik yapda iken Aspergillus trleri dimorfik deildir; sadece kf formlar vardr. Tanda septal
hiflerinin gsterilmesi nemlidir.
Yant - E
88) Aadaki mantarlardan hangisi sistemik enfeksiyon yapar?
A)
B)
C)
D)
E)
Trichopyton tonsurans
Trichopyton mentogrophytes
Malessezia furfur
Aspergillus fumigatus
Microsporum gypseum
Kolonize olmu Aspergillus fumigatus deri, yaralar, yank, kornea, d kulak yolu veya paranazal sinslere
invazyon yapar. zellikle ntropenisi olan immn yetersizlikli hastalarda akcierde granlomlar ve hemoptizi
grlr.
Aspergillus pulmoner kavitelerde (rn; tbc) reyebilir ve mantar toplar meydana getirebilir.
Allerjik bronkopulmoner aspergillus bronlarn enfeksiyonudur. Astm semptomlar ve Ig E titresinde art grlr.
239
Msr veya fndk zerinde reyen Aspergillus flavus aflatoksinleri aracl ile akut toksik tablo yaratabilir ve
bunlar karsinojenik olabilir.
Yant - D
89) Aadaki mantarlardan hangisi kapsll-dr?
A)
B)
C)
D)
E)
Candida albicans
Histoplasma capsulatum
Cryptococcus neoformans
Aspergillus fumigatus
Paracoccidioides brasiliensis
Cryptococcus neoformans, zellikle kriptokok menenjiti etkenidir. Kriptokoklar oval, tomurcuklanan mayalardr,
etraflarnda geni polisakkarid kapslleri bulunur.
Yant - C
90) Germinasyon tpleri oluturan mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Candida albicans
Aspergillus flavus
Microsporium gypseum
Trichophyton tonsurans
Mucormycosis
Candida albicans dokularda tomurcuklanan mayalar (blastosporlar) ve psdohifler yaparak rer. Besiyerlerinde ise
klamidosporlar ve germinasyon tpleri oluturur.
Yant - A
91) Kanser nedeniyle kemoterapi alan bir hastada, az iinde oluan lezyonlarn nedeni olarak Candida
trlerinden phelenilmitir.
Bu lezyonlara yol aan etkenin C. albicans olduunu dndren laboratuar sonucu aa-dakilerden
hangisidir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcosis
Zygomycos
Aspergillosis
Sistemik candidrasis
Blastomycosis
Kolonize olmu Aspergillus fumigatus deri, yaralar, yank, kornea, d kulak yolu veya paranazal sinslere
invazyon yapar. zellikle ntropenisi olan immn yetersizlikli hastalarda akcierde granlomlar ve hemoptizi grlr.
Aspergillus pulmoner kavitelerde (rn; tbc) reyebilir ve mantar toplar meydana gelebilir. Allerjik bronkopulmoner
aspergillus bronlarn enfeksiyonudur. Astm semptomlar ve Ig E titresinde art grlr.
Yant - C
93) Aadaki mantar hastalklarndan hangisinde tip IV ar duyarllk reaksiyonuna bal korunma
mekanizmas grlmez?
A) C. albicans
B) C. coronata
C) A. fumigatus
240
D) R. nigricans
E) B. ranarum
Mantar enfeksiyonlarnda temel korunma mekanizmas, tip IV ar duyarllk aracl ile granlomatz reaksiyon
oluturmaktr.
Alerjik bronkopulmoner aspergillus ise bronlarn enfeksiyonudur. Dier mantar enfeksiyonlarndan farkl olarak
astm semptomlar ve Ig E titresinde art grlr.
Yant - C
94) Atipik dimorfizm gsteren mantar enfeksiyonu aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Aspergillus fumigatus
Cryptococcus neoformans
Histoplasma capsulatum
Coccidioides immitis
Paracoccidioides brasiliensis
Coccidioides immitis sistemik enfeksiyon yapan mantarlardandr. Dier sistemik mantarlar gibi doada kf, insan
vcudunda maya eklindedir. Maya formu dierlerinden farkl olarak sferller eklinde olduu iin atipik dimorfik
mantar olarak isimlendirilir.
Yant - D
95) Doku biyopsilerinde aadakilerden hangisi tanmlayc zelliidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Septal hifler
Psdohifler ile karakterize tek hcreler
Artrosporlar
Makrofajlarn iinde oval tomurcuklanan mayalar
Endosporlar ieren sferller
Trichophyton rubrum
Malessezia furfur
Epidermophyton floccosum
Candida albicans
Trichophyton interdigitale
Malessezia furfur lipid yaplar besiyeri olarak kullanabilmesi nedeni ile lipofilik mantar olarak isimlendirilir.
Bebeklerde lipid yapl total parenteral ntrisyon sonucunda gelien fungemilerde akla ilk olarak Malessezia
furfur gelir.
Yant - B
97) Aadakilerden hangisi mantarlarn aseksel sporlarndan birisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Askospor
Artrospor
Zigospor
Basidiospor
Oospor
Zigospor
Askospor
Basidiospor
Oospor
241
Medikal nemi olan mantarlarn ou aseksel spor olan konidyalar yaparak rerler. Konidyalarn ekli, rengi ve
bulunduu yer mantarlarn tansnda kullanlr.
Mantarlarn yapt aseksel sporlar
Artrospor
Klamidospor
Blastospor
Sporangiospor
Yant - B
98) Aadakilerden hangisi ku dklarnn inhalasyonu yolu ile bular?
A)
B)
C)
D)
E)
Candida albicans
Sporothrix schencki
Histoplasma capsulatum
Malessezia furfur
Aspergillus fumigatus
Candida albicans, normal insan florasnda bulunur ve immn yetersizlii olanlarda kandidemi yaparlar.
Malessezia furfur yaz aylarnda deri zerinde mantar enfeksiyonlar meydana getirir. Terleme nemli bir
predispozan faktrdr.
Sporothrix schencki rm bitkilerden deri travmas yoluyla bular.
Aspergillus ve Histoplasma insanlara inhalasyon yolu ile bular. Aspergillus doada her yerde bulunabilir,
Histoplasma ise ancak magara artlarnda ku dklarnn inhalasyonu yoluyla bulaabilir.
Yant - C
99) Doku biyopsilerinde septal hifleri aracl ile tans konulan mantar aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Aspergillus fumigatus
Paracoccidioides brasiliensis
Epidermophyton floccosum
Phaeoannelomyces wernickii
Blastomyces dermatitis
Aspergillus fumigatus insanlarda invazyon yaparak sistemik enfeksiyon meydana getiren mantarlardan birisidir.
Dier mantarlardan farkl olarak doku rneklerinde septal hiflerinin gsterilmesi ile tans konulur.
Yant - A
100)
Gs ve srtta hipopigmentasyon ve hiperpigmentasyon ile karakterize lekeler yapan aadakilerden
hangisdir?
A)
B)
C)
D)
E)
Candida
Trichosporon
Trichophyton
Malassezia
Microphyton
Pityriasis versicolor derinin stratum corneum tabakasn tutan Malassezia furfur'un meydana getirdii yzeyel
mantar enfeksiyonudur.
Konak immn yant ile ilikili olarak yaylm gsterir Derinin zerinde hiper ve hipopigmente alanlar ile karakterize
kahverenkli dkntler grlr.
Yant - D
101)
A)
B)
C)
D)
E)
Potasyom iyodr ile tedavisi yaplan subkutan veya lenfokutanz hastalk aadakilerden hangisidir?
Aktinomikotik mietoma
Kromomikoz
mikotik mietoma
Parakoksidioidomikoz
Sporotrikoz
Hafif seyirli yzeyel, invazyon gstermeyen sporotrikoz olgular oral potasyum iyodr ile tedavi edilirler. Mantar
enfeksiyonlar iinde baka bir kullanm alanna sahip olmamas nedeni ile snav asndan nemlidir.
Yant - E
242
102)
A)
B)
C)
D)
E)
Virsler, viroidler, prionlar ve bakterilerin yaplar genetik oluumlarna bal olarak her zaman ayndr. rnein bir
basil her zaman basildir, hibir zaman yapsn deitirmez.
Mantarlarn hem kf hem de maya ekli vardr. Baz mantarlar sadece kf (Aspergillus) veya sadece maya
(Cryptococcosis) formundadr. Ancak sistemik mantar enfeksiyonu etkenleri ise (Histoplasma, Coccidioides,
Blastomyces gibi) hem kf hem de maya eklinde olabilir. Bunlara dimorfik mantar denir.
Yant - B
103)
A)
B)
C)
D)
E)
Mantarlarda bakterilerdeki gibi virlans faktrleri bulunmaz. Bunun tek istisnas, kapsl olan Cryptococcus
neoformans'tr.
Yant - B
104)
A)
B)
C)
D)
E)
Mantarlarn kriptokoklarn kapsl haricinde virlans faktrleri bulunmaz. Histoplasma capsulatum, inhalasyon
yoluyla bulatktan sonra akcier makrofajlarnda yaamas ve remesi nedeniyle kendini immn sistemden
koruyabilir.
Yant - D
105)
A)
B)
C)
D)
E)
Candida albicans
Candida tropicalis
Coccidioides immitis
Sporothrix schenckii
Trychophyton tonsurans
Candida albicans ve Candida tropicalis normal florada bulunan frsat mantarlardr. mmn yetersizlie bal
olarak normal floradan bulap sepsis yaparlar.
Sporothrix schenckii deri travmalar ile bulaan dimorfik subkutan mantar enfeksiyonudur.
Trychophyton ise bir dermatofittir ve atlet aya (tinea pedis) etkenidir, sadece yzeyel mantar enfeksiyonlar yapar.
243
Coccidioides immitis ile inhalasyon ile bulaan dimorfik mantardr. Balangta akcier enfeksiyonlar yapar, sonra
dier dokulara da invazyonu gzlenir.
Yant - C
107)
A)
B)
C)
D)
E)
Deri travmas ile subkutan mantarlar bulaabilir. Sporothrix schenckii, mietoma etkenleri ve kromomikoz trleri
travma ile yaralanan deriden rm bitkiler aracl ile bular.
Yant - D
108)
Alt yandaki bir kz ocuunda sal deride mantar enfeksiyonu saptanmtr. Balangta kltr ve
direk preparatlar negatiftir. Ancak birka hafta sonra enflamatuvar lezyonlar gelimitir. Wood ile
yaplan incelemede sata flresan refle alnmtr. Bu dnemde alnan preparatlarda septal hifler
saptanmtr. Ailesi ile yaplan anamnezde evde kpekleri olduu renilmitir.
Aadakilerden hangisi muhtemel enfeksiyon etkenidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Epidermophyton floccosum
Trichophyton rubrum
Trichophyton tonsurans
Microsporum canis
Microsporum audounii
Microsporum trleri ile meydana gelen sa enfeksiyonlarnda sar-yeil flrosan refle alnmaktadr. Trichophyton
rubrum, T. tonsurans ve Epidermophyton floccosum'da ise yoktur.
M. audouini bir anthropofilik mantar etkeni iken, M. canis zoofilik'tir.
M.canis primer olarak ocuklarda grlr ve enfekte kedi veya kpekten bular.
Yant - D
109)
Akut lsemili 12 yandaki erkek hastaya kemik ilii transplantasyonu ve immnspresif tedavi
uygulanyor. Granlositopenisi olan hastada 10 gn sonra ate, ksrk, kanl prlan balgam geliiyor.
Akcier grafisinde pnmoni grlyor. Balgam yaymasnda septal hifler tespit ediliyor.
Muhtemel etken aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Histoplazma capsulatum
Candida albicans
Rhizopus nigricans
Coccidioides immitis
Aspergillus fumigatus
A. fumigatus kemik ilii transplantasyonlularda en sk grlen mantar enfeksiyonudur. Bu soruda bizi tanya gtren
balgam yaymasndaki septal hiflerin grlmesidir. A. fumigatus dierlerinden farkl olarak bir kf mantardr,
nemli tan yntemi doku rneklerinde Y eklinde dallanan septal hiflerinin grlmesidir.
Yant - E
110)
Menenjitli bir hastann beyin omurilik svsndan lateks aglutinasyon yntemi ile tan konulamayan
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Cryptococcus neoformans
Streptococcus pneumoniae
Haemophilus influenzae tip b
Mycobacterium tuberculosis
Neisseria meningitidis
Beyin omurilik svsndan lateks aglutinasyon yntemi ile kapsll mikroorganizmalarn tans konulabilmektedir.
Cryptococcus neoformans, Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae tip
B ve E. coli K 1 kapsl antijenlerine kar gelien antikorlar, bu yntemle BOS'ta gsterilebilmektedir.
Kapslsz olan Mycobacterium tuberculosis'in lateks aglutinasyon yntemi ile tans konulamamak-tadr.
Yant - D
244
111)
A)
B)
C)
D)
E)
Doada kf, insan vcudunda maya eklinde bulunan mantarlara dimorfik denir. Dimorfik mantarlarn ortak
zellikleri, termal dimorfik olmalar, insanlara sadece kf formlarnn inhalasyon sonucunda bulamas ve akcierlere
ulatktan sonra maya formuna dnmesidir. Corafi lokalizasyon gsteren bu mantarlar insandan insana
bulamazlar.
Aspergillus fumigatus'un sadece kf formu vardr, dimorfik deildir. Frsat mantarlar snfndan-dr. Hematolojik
malignitesi olanlarda, organ transplantasyonlularda en sk gelien mantar enfeksiyonudur. Akcierde mantar toplar
eklinde grlrler.
Yant - B
112)
A)
B)
C)
D)
E)
Dermatofitler (Epidermophyton, Microsporum, Tric-hophyton) sadece keratin ieren (trnak, deri ve sa) yzeyel
dokular enfekte ederler. Deri zerinde hif ve artrokonidyumlar yaparlar. Kltrlerde ise koloni ve knidyalar
olutururlar. Penisilin ile deil keratolitikler ve antifungaller ile tedavi edilirler. zellikle insandan insana bulaan
tipleri (ant-hropofilik) kronik enfeksiyonlar meydana getirirler.
Aflotoksin retimi ve alveoler infiltrasyon gstermek Aspergillus'a ait bir zelliktir.
Yant - C
245
BLM: 6
MMNOLOJ
1) Aadakilerden hangisi immn sistem iin doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
mmn sistemin birincil grevi bakteri, virs, mantar ve parazit gibi mikroorganizmalar tarafndan oluturulan
enfeksiyonlar nlemek veya snrlandrmaktr.
mmn sistem hcresel ve humoral olarak ikiye ayrlr. Hcresel immn sistem T lenfositlerden (yardmc T ve
sitotoksik T hcreler), humoral immn sistem ise B lenfositlerinden (ve plazma hcreleri) meydana gelir.
Antikorlarn ana grevi virsleri ve toksinleri ntralize etmek ve bakterileri opsonize ederek onlar fagositoza
hazrlamaktr.
Hcresel immnitenin grevi ise mantar, parazit ve baz hcre ii yaayan bakterileri inhibe etmek; ayn zamada
virsle enfekte hcreleri ve tmr hcrelerini ldrmektir,
Hem hcresel hem de humoral immnitenin nemli zellii vardr.
Yant - E
2) mmn yantta minimal rol oynayan megakaryositler, aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
B lenfositler
T lenfositler
Sitokinler
nterlkinler
Trombositler
246
A)
B)
C)
D)
E)
Opsonizasyon
Mantar, tberkloz ve viral enfeksiyonlara kar korunma
Kontakt dermatit
Doku ve tmr rejeksiyonu
Antikor yantnn dzenlenmesi
Yant - A
T ve B hcrelerinin fonksiyonlar
Antikora baml immnite (B hcreler)
Otoimmnite
CD4
CD 8
Class II MHC
IL 1
TNFalfa
Bir bakteri makrofaj tarafndan yakalannca paralanr, bu paralara antijen denir. Antijen veya epitoplar
makrofajlarn yzeyinde Class II majr histokompatibilite kompleksi (MHC) proteinleri aracl ile sunulur. Bunlar
T helper lenfositlerinin yzeyinde bulunan antjene spesifik reseptrler tarafndan alglanr. Bylece antijene
spesifik T helper hcrelerde aktivasyon ve klonal proliferasyon geliir, sonuta interlkinler salglanr, bunlarn
iinde en nemlileri interlkin-1 ve interlkin-2'dir.
Aktiflemi T helper hcreler, aktiflemi makrofajlara yardm ederler ve M. tuberculosis'e kar spesifik olan
gecikmi tip ar duyarllk reaksiyonu meydana gelir.
Yant - C
5) Perforinleri aracl ile enfekte hcrelerin lmne yol aan immn hcreler aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
B lenfositler
Sitotoksik T lenfositler
Helper T lenfositler
Makrofajlar
Histiyositler
Sitotoksik T lenfositler hcresel immn sistemin spesifik uygulaycdrlar, bu etkilerini zellikle virs ile enfekte
hcrelere kar meydana getirirler. rnein; influenza virs respiratuvar sistemde bir hcreyi enfekte ettiinde viral
zarf glikoproteinleri enfekte hcrenin yzeyinde class I MHC proteinler yardmyla grlrler.
Sitotoksik T lenfosit antijene spesifik reseptrleri yoluyla viral antijen-class I MHC protein kompleksine balanr.
Ayrca T helper hcreler tarafndan salglanan IL-2 bu hcrelerin klonlamasn ve oalmasn salar. Bu sitotoksik
hcreler sadece influenza virs ile enfekte olmu hcreleri tanr, baka virs antijeni sunan hcrelere kar etki
gstermez. Byle bir etkileim sonucunda perforinler salglayan hcreler enekte hcre membrannda delikler aarak
onun ldrlmesini salar.
Yant - B
6) Aadakilerden hangisinin antikor sentezi ile ilikisi yoktur?
A)
B)
C)
D)
E)
Makrofajlar
Helper T lenfositler
B lenfositler
Sitotoksik T lenfositler
IL 4 ve IL 5
247
Antijen- class II MHC kompleksine T helper hcrelerin spesifik reseptrleri balanr ve bundan sonra IL-2 (T hcre
byme faktr), IL-4 (B hcre byme faktr) ve IL-5 (B hcre diferansiasyon faktr) salglanr.
Bu faktrler B hcrelerini antijene spesifik antikor retebilecek ekilde aktif hale geirir. Aktiflemi B lenfositler
prolifere olur ve yksek miktarlarda immnoglobulin (antikor) salglayabilecek plazma hcrelerine dnrler.
Antikor oluumu genellikle yardmc T hcrelere baldr, ancak; bakteri polisakkaridleri gibi baz antijenler T
hcrelerin yardm olmakszn B hcreleri aktif hale geirebilmektedir, bunlara T hcrelerinden bamsz antijenler
denmektedir.
Yant - D
7) Aadakilerden hangisi fagositoz oluumunda rol oynayan faktrlerden birisidir? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Yzey immunglobulini
Fc reseptr
CD3 molekl
CD8 molekl
HLA-snf II antijenleri
Makrofajlar ve ntrofiller fagositoz yapan immn sistem hcreleridir. Her ikiside doumsal immnitenin elemanlardr.
Antijenleri yabanc olmalar ile ve ayrca opsonizasyon aracl ile tanrlar.
Opsonizasyonda antijenin zerindeki reseptre IgG balanr, sonrasnda Fc ksmnda C3b kompleman geliir.
Bylece antijen fagositer hcreler tarafndan tannr.
Dier klardaki yantlar edinsel immnitenin elemanlardr.
Yant - B
8) Mikroorganizmalarn vcuda giriini snrlayan doal immnite faktr aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Fagositerler
nterferonlar
Transferrin ve laktoferrin
Vcut ssnn ykselmesi
Derinin keratin tabakas
Yant - E
Mekanizma
Faktrler
248
B)
C)
D)
E)
Helper T lenfositler
B lenfositler
Sitotoksik T lenfositler
Plazma hcreleri
Edinsel immnite yabana mikroorganizma ile karlama sonucunda meydana gelir, sonraki karlamalarda geliir
ve spesifiktir. Antikorlara, helper ve sitotoksik T lenfositlere baldr. Edinsel immnitede hcreler spesifik
antijenlere kar uzun sreli hafza kazanrlar. Edinsel immnite aktif veya pasif olabilir.
Yant - A
Doal ve edinsel immnite hcreleri
Doal
Humoral immnite
Hcresel immnite
Kompleman
Makrofajlar
Ntrofiller
Edinsel
B hcreler
Helper T hc.
Plazma hcresi
Sitotoksik T hc.
10) mmun sistem hcrelerinden salnan ve ka-ektin olarak bilinen sitokin, aadakilerden hangisidir? (Eyll 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Tmr nekroz edici faktr balca makrofajlardan salnan inflamatuvar mediatrdr. Yal dokularda lipoprotein
lipaz inhibe etmesinden dolay kaektin olarak da bilinir.
Yant - A
11) Aadakilerden hangisi makrofajlardan salnr ve endojen pirojen grevi grr? (Nisan -2001)
A)
B)
C)
D)
E)
IL 1
IL 2
IL 3
IL 4
INF Gama
TNF-alfa balca makrofajlardan salnan bir enflamatuvar mediatrdr. Yksek konsantrasyonlarda salnnca
endotoksine bal septik okun nemli mediatrlerinden biri olarak ilev grr.
IL-1'de balca makrofajlardan salnr ve aktivasyonu sonucu T ve B lenfositleri ile ntrofillerin, epitelyum
hcrelerinin, fibroblastlarn aktivasyonu, farkllamas ve spesifik rnlerinin sentezidir. Primer endojen pirojendir.
Yant - B
13) Enflamasyon yantn artran ve akut faz proteini olarak da etkili olan sitokin aadakilerden hangisidir?
(Nisan - 2002)
A)
B)
C)
D)
nterferon gama
IL 2
IL 4
IL 6
249
E) IL 8
IL 6 T lenfositler ve makrofajlardan salnr.
B hcrelerinin farkllamasn stimle eder, hipotalamusu etkileyerek vcut ssnn ykselmesini, karacierden akut
faz proteinlerinin salnmasn salar.
Yant - D
14) Dk dozlarda ntrofilleri aktifletiren, yksek dozlarda septik oka araclk eden sitokin aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
IL 2
IL 4
IL 5
TNF-alfa
Gama interferon
Yant - D
15) Gram(-) bakterilere bal olarak gelien septik ok tablosunda serum dzeyi ilk ykselen sitokin
aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
nterferon-
nterlkin-1
Tmr nekrozis faktr
Tip 1 interferon
nterlkin-10
Serum dzeyi ilk ykselen sitokin TNF, makrofajlarca retilen ilk IL ise IL-1 dir.
Yant - C
16) Antijenle aktive olan T lenfositlerinin farkllamas ve oalmasndan sorumlu olan primer sitokin
aadakilerden hangisidir? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
nterlkin -1
nterlkin -2
nterlkin -5
GM- CSF
G -CSF
Yant - B
17) Aadaki sitokinlerden hangisi mononkleer fagositik hcrelerin gl bir aktivatrdr? (Nisan - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
nterferon gama
nterlkin - 2
nterlkin - 4
nterlkin - 10
nterlkin -12
Yant - A
18) Hipotalamusu etkileyerek vcut ssnn ykselmesini, karacierden akut faz proteinlerinin salnmasn ve B
hcrelerinin farkllamasn salayan sitokin aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
nterferon gama
IL 2
IL 4
IL 6
IL 8
nterlkin-6 (IL-6), yardmc T lenfositleri ve makrofajlardan salnr. B hcrelerinin farkllamasn stimle eder,
hipotalamusu etkileyerek ate geliimini ve karacierden akut faz proteinlerinin salnmn indkler.
Yant - D
19) nterlkin 1 'in majr kayna aadakilerden hangisidir?
A) B lenfositler
B) T lenfositler
C) Makrofajlar
250
D) B lenfositler ve makrofajlar
E) T lenfositler, B lenfositler ve makrofajlar
nterlkin-1'in majr kayna fagositer hcrelerdir. nsan vcudunda fagositer hcre denilince, makrofajlar ve
ntrofiller anlalr.
Yant - C
20) B hcre olgunlamasn stimle eden aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
IL 1
TNF-alfa
INF-gama
IL 4
IL 10
nterlkin-1
nterlkin-2
nterlkin-3
nterlkin-6
nterlkin-9
B lenfositlerinin plazma hcrelerine dnmne sebep olan ve antikor yapmn balatan sitokin IL-6'dr.
Yant - D
22) Aadaki sitokinlerden hangisinin antijen sunan hcrelerde MHC snf II ekspresyonunu azaltc etkisi
vardr? (Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
nterferon - gama
nterlkin - 12
nterlkin - 10
nterlkin nterlkin - 2
Sitokinlerden lnterlkin-10 antijen sunan hcrelerin MHC class II ekspresyonunu engelleyici etkisi vardr.
Yant - C
23) Antijenle aktifleen T lenfositlerin farkllamas ve oalmasndan sorumlu olan primer sitokin
aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
nterlkin -1
nterlkin -2
nterlkin -5
GM- CSF
G -CSF
T lenfositler antijen sunan hcrelerin MHC'Ieri tarafndan uyarldktan sonra farkllama ve oalma iin IL-2
salglarlar.
Yant - B
Sitokin
Kayna
nemli fonksiyonlar
IL 1
Makrofaj
IL 2
Th1 hcreler
IL 4
Th2 hcreler
IL 5
Th2 hcreler
IL 6
Makrofaj T lenfosit
251
Gama interferon
Th1 hcreler
Makrofajlar
24) Aktif ve pasif immnite ile ilgili aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Pasif immnite baka konakta hazrlanan antikorlara bal olarak gelien direntir. Difteri, teta-noz, botulizm gibi
enfeksiyonlara kar hazrlanan bol miktarda antitoksin ok ksa bir srede bol miktarda toksini inhibe edebilir.
Bunun yannda ra-bies, hepatit A ve hepatit B gibi virslere kar hazrlanan antikorlar inkbasyon periyodunda viral
multiplikasyonunu nleyebilir.
Pasif immnitenin dier bir formu ise anneden ocua plasenta yoluyla geen Ig G ve enzirme yoluyla yenidoana
geen Ig A antikorlardr.
Passif immnizasyonunun balca avantaj uygun miktarda antikoru verebilmektir, dezavantaj ise ksa yar
mrleridir. Ayrca baka canl trlerinde hazrlanan antikorlarn kullanm ile hipersensitivite reaksiyonlar meydana
gelebilir.
Yant - A
Avantaj
Dezavantaj
Aktif immnite
Antikor ve T hcreler
Yava balang
Pasif immnite
Antikorlar
Annda etki
Aktif immnite duyarl bir kiinin antijen ile karlatrlmas, pasif immnite ise antikor verilmesidir. Aktif immnite ya
hastalk geirilerek ya da alanarak salanr.
Yant - E
26) Aktif ve pasif immnitenin beraber uygulanmad hastalk aadakilerden hangisidir ?
A)
B)
C)
D)
E)
Hepatit B
Hepatit C
Kuduz
Tetanoz
Hepatit A
Pasif-aktif immnizasyon ayn anda uygulanabilmektedir. Buradaki ama ksa srede pasif immni-teden
faydalanmak, ardndan daha sonra geliecek olan aktif immniteden uzun sreli olarak yararlanabilmektir. rnek
olarak tetanoz, kuduz ve hepatit B'de uygulamalar verilebilir.
Yant - B
27) Aadakilerden hangisi doru bir tanmlama deildir?
A) Antikor yant oluturabilen molekllere antijen denir
B) immn sistemde yant oluturabilen maddeler immunojendir
C) ou zaman antijen ile immunojen ayn anlam iin kullanlr
252
D) Kendisi immunojen olmayan ancak antikor yant oluturabilen yaplara hapten denir
E) Haptenler B hcrelerini aktifletirebilirler
Antijen antikor yant oluturabilen molekllerdir. Bunun yerine kullanlan immunojen ise immn sistemde yant
oluturabilen molekllerdir. Hapten kendisi immnojenik olmayan ancak spesifik antikor yant oluturabilen bir
molekldr. Haptenler kk molekllerdir, ancak bazen yksek molekl arlkl nkleik asitlerde hapten zellii
gsterebilirler. Birok ilalar ve dermatit etkeni olan bitki ya katekol bir haptendir.
Haptenler immnojenik deildir, nk helper T hcrelerini aktifletirmezler. Haptenlerin bu zellii
MHC proteinlerine balanamamalarndan kaynaklanmaktadr. MHC proteinleri tarafndan sadece polipeptidler
sunulabilirler, haptenler polipeptid deildirler. Haptenler B hcreleri aktifletirmezler. Bylece haptenler ne primer
ne de sekonder yant oluturmazlar ancak bir tayc proteine kovalent ba ile balanrlarsa antijenik zellik
kazanrlar.
Bir antijen ile antikor arasndaki etkileme ok spesifiktir, bu nedenle mikroorganizmalarn tansnda diagnostik test
olarak kullanlabilir.
Yant - E
28) Haptenler immunojenik olmayan kk proteinlerdir. Aadakilerden hangisi haptenler iin dorudur?
A)
B)
C)
D)
E)
Hapten kendisi immunojenik olmayan ancak spesifik antikor yant oluturabilen bir molekldr. Haptenler kk
molekllerdir, ancak bazen yksek molekl arlkl nkleik asitler de hapten zellii gsterebilirler. Birok ila ve
dermatit etkeni olan bitki ya katekol bir haptendir.
Haptenler immunojenik deildir, nk yardmc T hcrelerini aktifletirmezler. Haptenlerin bu zellii MHC
proteinlerine balanamamalarndan kaynaklanmaktadr.
MHC proteinleri tarafndan sadece polipeptidler sunulabilirler, haptenler polipeptid deildirler. Haptenler
univalandrlar ve multivalan antijenler gibi B hcrelerini aktifletirmezler. Bylece haptenler ne primer ne de
sekonder yant oluturmazlar ancak bir tayc proteine kovalent ba ile balanrlarsa antijenik zellik kazanrlar.
Yant - B
29) Bir molekln immunojenlii ile ilgili aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Yabanclk: Normal artlarda organizmalar kendilerine ait olan antijenleri tanrlar ve onlar immunojenik deildir.
Molekl bykl: En etkili immunojenler yksek molekl arlkl (zellikle 100 000 zerindekiler)
proteinlerdir. Molekl arlklar 10000'in altnda olanlar zayf immunojeniktirler, bunlarn da altnda olan amino
asitler ise immunojenik deildir.
Hapten gibi baz kk molekller ise baka molekllere balandklar zaman immunojenik zellik gsterebilirler.
Kark kimyasal yap: iki veya farkl amino asit ieren baz heteropolimerler homopolimer amino asitlerden
daha fazla immunojeniktirler.
Antijenik determinantlar (epitoplar): Epitoplar antijenler zerinde bulunan antikor ile reaksiyona girmeyi
kolaylatran kk kimyasal gruplardr. Antijenlerin ou birok determinanta sahiptir ve bunlara multivalan
denir. Genelde bir determinant dzenli 5 amino asit veya ekerden oluur.
Yant - C
30) Alarda immunojenin immun yantn artran aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Hapten
Antijen
Paratop
Adjuvan
253
E) Sitokin
Adjuvanlar bir immunojenin immn yantn arttrrlar. Bunlar kimyasal yap olarak immunojenden farkldrlar ancak
nonspesifik olarak immn reaktif hcreleri aktifletirirler veya immunojenin yava yava ortama salnmasn salarlar.
Baz alarda adjuvan olarak alminyum hidroksit veya lipidler bulunurlar.
Yant - D
31) Aadaki alardan hangisinde erken dnemde alama yaplmas immn yant asndan sakncaldr?
A)
B)
C)
D)
E)
Tberkloz
Sar humma
Pnmokok
Kzamk
Su iei
mmnite insan yaamnn banda ve sonunda (yenidoan ve yallar) snrldr. Yenidoandaki immn yetersizliin
sebebi bilinmemektedir ancak T hcre fonksiyonlarnn yetikinlere gre ok dk olduu tesbit edilmitir.
Yenidoanda antikorlar genellikle anneden plasenta yoluyla geen Ig G antikorlardr. Maternal antikorlar ilk 3-6
aydan sonra ok azalr ve ocuklar enfeksiyon asndan ok riskli gruptur.
Kolostrum zellikle Ig A olmak zere antikor bulundurur ve bu da ocuklar deiik respiratuvar ve intestinal
enfeksiyonlardan korur.
Fetusta bazen Ig M yant geliebilir. Bu genellikle konjenital enfeksiyon lehinedir (rnein sifilizde Treponema
pallidum'a kar).
Ig G ve Ig A doumdan ksa bir sre sonra yaplmaya balar. Baz protein antijenlere karda yant iyidir bylece
poliovirus immunizasyonu 2 aylkken balayabilir. Oysa ocukluk dneminde polisakkarid antijenlere kar yant
zayftr S. pneumonae gibi kapsl alar 18-24 aylk oluncaya kadar yaplmamaldr.
Yallarda baz antijenlere kar dk Ig G yant, zayf T hcre ve zayf gecikmi tip ar duyarllk reaksiyonu
gzlenebilir. Otoimmn hastalk skl da artmtr. Bu durum dzenleyici T hcre saysnn azalmasna bal olarak,
otoreaktif T hcre proliferasyonuna baldr.
Yant - C
32) Sitotoksik T lenfosit cevabn en kuvvetli ekilde uyaran a tipi aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2003)
A)
B)
C)
D)
E)
Alar canl virs alar ve inaktif (subnit-l) alar olmak zere iki ana grupta incelenir. Canl alar genellikle
zarfl virsler iin hazrlanr. Avirlan veya attene alar aracl ile aslnda hafif de olsa hastalk geirttirilir. A
yaplanlarda hem TH1 hem de TH2 yant st dzeydedir. Bylece humoral, hcresel ve bellek immn yant dier
alara oranla daha iyi geliir.
Yant - D
33) Aadakilerden hangisi Sabin polio asnn zelliklerinden biridir? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Polioda korunmada oral attene-canl sabin as veya IM inaktive l Salk as kullanlmaktadr. Trkiye'de ucuz ve
etkin nedeniyle Sabin as uygulanmaktadr. Avrupa ve Amerika'da birok lkede Salk as tercih edilmektedir.
Sabin asnn, viremi ve 1:1 milyon kiide paralitik hastalk gelitirme riski nedeniyle zellikle erikinlere, gebelere ve
doumsal immn yetersizlii olanlara Salk as uygulanmaldr. Gnmzde salk as karma aya (DTP) da
eklenmekte ve normal ocuklarda da kullanlmaktadr. Mukozal bakl salamak iin IM polio as alanlara en
az bir kez de (ilave olarak) sabin as verilmesi nerilmektedir.
Yant - D
34) Aadakilerden hangisi Sabin polio asnn zelliklerinden biridir? (Nisan - 2006)
A) Pasif baklk salama
B) Enjeksiyon ile uygulanma
254
T helper ve T sitotoksik lenfositlerin immn yanttaki rol MHC klas I ve II tarafndan sunulan antijenleri tanyarak
immn reaksiyon gstermeleridir.
Yant - A
37) Aadakilerden hangisi sitolitik T lenfositlerinin fonksiyonlarndan biridir? (Eyll - 2002)
A)
B)
C)
D)
E)
T lenfositlerinin ana fonksiyonu hcre ii mikroorganizmalar ile enfekte hcrelerin ortadan kaldrlmasdr.
Yant - A
38) Bir antijenle aktive olan T lenfosit poplasyonununda aadaki olaylardan hangisinin gereklemesi
beklenmez ? (Nisan - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
T lenfosit bir antijen ile aktifletikten sonra B lenfositleri aktifletirerek plazma hcrelerine dndrr ve antikor
salglatrlar.
CD8 T lenfositleri aktifletirerek hedef hcrelerin lizisine sebep olur.
255
Bu immnitede her aamada antijene zgl bellek T lenfositler oluur. T lenfositler antijenleri mast hcrelerine
sunmazlar.
Tip I ar duyarllk reaksiyonlarnda bu olay meydana gelir ve mast hcrelerinin uyarlmas ancak IgE aracl ile
gerekleir.
Yant - C
39) Baklk sisteminde grev yapan aadaki hcrelerden hangisi, virsle enfekte bir hcreyi MHC snf I ve
CD8 reseptr araclyla tanyarak hcre lizisine sebep olur? (Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
Makrofaj
B lenfosit
Polimorfonkleer lkosit
NK hcresi
Sitotoksik T lenfosit
Virsle enfekte hcreyi ldren baklk sisteminde grev yapan hcreler NK ve CD8 T lenfositlerdir.
NK hcreleri antikora baml olarak antijeni tanrken, CD8 T lenfositler bu ie MHC Class I proteinleri aracl ile
yaparlar.
Yant- E
40) Serbest virslere ve antikor ile iaretlenmi hcrelere kar etkisi olmayan hcreler aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
NK hcresi
Ntrofil
Sitotoksik T lenfositi
Makrofaj
Eozinofil
Sitotoksik T lenfositleri hcresel immn sistemin spesifik uygulaycdrlar, bu etkilerini virs ile enfekte hcrelere
kar meydana getirirler. rnein; infuenza virs solunum sisteminde bir hcreyi enfekte ettiinde viral zarf
glikoproteinleri class I MHC proteinler yardm ile enfekte hcrenin yzeyinde grlrler.
Sitotoksik T lenfositleri antijene spesifik reseptrleri aracl ile viral antijen-class I MHC protein kompleksine
balanrlar. Ayrca yardmc T hcreleri tarafndan salglanan IL-2 de bu hcrelerin klonlamasn ve oalmasn
salar. Bu sitotoksik hcreler sadece influenza virs ile enfekte olmu hcreleri tanrlar, baka virs antijeni sunan
hcrelere kar etki gstermezler. Byle bir etkileim sonucunda perforinler salglayan hcreler enfekte hcre
membrannda delikler aarak, hcrenin ldrlmesini salar.
Yant - C
41) Aadakilerden hangisinde, primer olarak virsle enfekte olan hcreleri ldrmeye hedeflenen hcre tipi,
bu fonksiyonu destekleyen sitokin ile birlikte verilmitir? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Hcre tipi
NK hcresi
Makrofaj
Sitotoksik T hcresi
Ntrofil
Dendritik hcre
Sitokin
Alfa interferon
Tmr nekrozis faktr
nterlkin-6
Tmr nekrozis faktr
nterlkin-1
Doal ldrc hcreler (NK) farkl fonksiyonlar gsteren lenfositlerdir. Antikora baml hcresel sitotoksisite ve
virsler veya dier intraselller enfeksiyonlara kar erken yantta rolleri vardr. T hcre
Jerine bal geni granll lenfositlerdir. Antijene, spesifik deildir. Asl hedef hcreleri malign deiim gsteren
hcrelerdir. Baz virsle enfekte hcreleri de ldrebilir.
NK hcrelerinin litik aktivitesi yksek seviyelerde alfa ve beta interferonlar aracl ile artrabilir.
Yant - A
42) Aadakilerden hangisi B hcrelerin zelliidir?
A)
B)
C)
D)
E)
immunoglobulin sentezi
Hcresel immnite etkisi
Timusta olgunlama
Yzeyde CD 3 proteinleri
Fagositoz
256
mmnolojik yant balca lenfoid hcreler ile meydana gelir. Embriyonik gelime sresince kan hcreleri fetal
karacier ve yolk saikta yaplr. Post-natal dnemde ise kk hcreler kemik ilii kaynakldr.
Kk hcreler eritroid, myeloid ve lenfoid seri hcrelere farkllar. Daha sonraki gelime ise lenfositlerin T ve B
hcreler olarak farkllamasdr. T hcrelerinin B hcrelerine oran yaklak olarak 3:1 dir.
Yant - A
T ve B hcrelerin farklar
Bulgular
T hcre B hcre
Var
Var
Yzeyde Ig M
Yok
Var
Yzeyde CD 3 proteinleri
Var
Yok
Var
Var
mmunglobulin sentezi
Yok
Var
Var
Yok
Var
Yok
Var
Yok
Timusta olgunlama
Var
Yok
Yok
Var
CD 4 pozitif, CD 8 negatif
CD 4 negatif, CD 8 pozitiftir
CD 4 ve CD 8 pozitiftir
CD 4 ve CD 8 negatiftir
T hcrelerinde CD 4 reseptr her zaman pozitiftir
CD 3
CD4
CD8
CD 16
CD 20
CD 3, CD 4, CD 8 T lenfositlerinin,
257
Ts
Th
NK hcresi
B lenfosit
Plazma hcresi
Naturel killer hcreler antikora bal hcresel sitotoksisite reaksiyonlarndan sorumludur. Herpesvirsler ve dier
intraselller patojenlere erken dnemde kar koyarlar.
Yant - C
46) T lenfositlerinin gelimesi srasnda, vcudun kendi antijenlerine tolerans gstermeyenlerin negatif seimle
elenmesi aadakilerin hangisinde gerekleir? (Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
Kemik ilii
Timus
Dalak
Karacier
Lenf dmleri
Lenfositler timusta olgunlaanlar (T hcreler) ve kemik iliinde olgunlaanlar (B hcreler) olmak zere ikiye ayrlr.
Sitotoksik T hcrelerinin olgunlamas, fonksiyonel zelliklerini kazanmas ve konak zelliklerini renmesi timusta
olur. Burada pozitif ve negatif seleksiyondan geirilirler ve bu ayrmdan eksiksiz geen hcreler artk dolama ve
lenfoid dokulara kabilir. Tm matr T hcreler yzeylerinde CD4 veya CD8 reseptrleri tarlar.
Yant - B
47) Aadakilerden hangisi doal ldrc hcrelerin zellii deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
CD 4 ve CD 8 tamazlar
Kk lenfositlerdir
Timusa gitmezler
Virs ile enfekte hcreleri MHC proteinlerine bakmakszn ldrr
Antikora bal hcresel sitotoksisiteden sorumludur
Naturel killer (Doal ldrc) hcreler byk granll lenfositlerdir (LGL), timusa gitmezler, antijen reseptrleri
tamazlar ve CD 4 veya CD 8 proteinleri bulunmaz.
Virs ile enfekte hcreleri veya tmr hcrelerini MHC klas I veya klas II proteinleri ile sunulmakszn tanr ve
ldrrler.
T lenfositlerden nemli fark MHC bamll yoktur.
Antikora bal hcresel sitotoksisiteden sorumludur.
Yant - B
48) Aadaki antijen reseptrlerinden hangisi naturel killer hcreler iin zgllk gsterir?
A)
B)
C)
D)
E)
CD 3
CD 4
CD 8
CD 16
CD 20
Natural killer (NK) hcreler byk granll lenfositlerdir (LGL). Timusa gitmezler, antijen reseptrleri tamazlar ve
CD 4 veya CD 8 proteinleri bulundurmazlar.
Virs ile enfekte hcreleri veya tmr hcrelerini, MHC class I ya da class II proteinleri ile sunulmakszn tanr ve
ldrrler.
Yzeylerinde CD 16 ve CD 56 reseptrlerini tarlar.
Yant - D
258
49) Antikor olmakszn hcreleri ldrebilen, ancak antikor aracl ile etkisi artan, bu nedenle antikora baml
hcresel sitotoksisiteden sorumlu olan hcreler aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Sitotoksik T hcreleri
Yardmc T hcreleri
B lenfositleri
Doal ldrc hcre
Plazma hcreleri
Yant - D
50) Makrofajlar, aadakilerden hangisi ile T yardmc hcrelerine antijen sunarlar? (Nisan-2001)
A)
B)
C)
D)
E)
MHC I
MHC II
CD 4
CD 8
CD 3
Makrofajlar yabanc materyali sindirerek hcre yzeyindeki MHC II moleklleri aracl ile T hcrelerine sunarlar.
Yant - B
51) Makrofajlar iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Makrofajlar, lenfoid seriden oluan T hcreler, B hcreler ve NK hcrelerden farkl olarak miyeloid prekrsrden
farkllar.
Makrofajlar fagositoz ve antijen tanma fonksiyona sahiptir.
Olgunlamak amacyla timusa gitmezler ve antijen reseptrleri tamazlar.
Yzeylerinde yardmc T hcrelere antijen sunma roln stlenen MHC klas II proteinleri bulundurur.
Yant - C
52) T hcrelerinden reglatr grevini yapan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Histiositler
CD 4 T lenfositler
CD 8 T hcreler
Plazmositler
B Lenfositler
T hcreler balca reglatr ve efektr olarak adlandrlan iki ana yap zerinde birok nemli fonksiyona sahiptirler.
Reglatr fonksiyonu interlkinler aracl ile helper (CD 4) T hcreler tarafndan gerekletirilir. rnein helper T
hcreler tarafndan salglanan IL-4 ve IL-5 B hcrelerinden antikor retimine yardmc olurlar. IL-2 CD 4 ve CD 8
hcrelerini aktifletirir. Gama interferon ise intraselller organizmalara kar gelien gecikmi tip hipersensitivite'den
sorumlu makrofajlar aktifletirir.
Efektr fonksiyonunu ise balca tmr hcreleri ve virs ile enfekte hcreleri ldren sitotoksik (CD 8 pozitif)
hcreler gerekletirir.
CD 4 ve CD 8 T hcreler: Timus iinde muhtemelen d kortikal epitel hcrelerinde, timosinler ve timopoietinler gibi
timus hormonlarnn etkisiyle T hcre progenitorlerinden farkllarlar. Bu hcreler CD 3, CD 4 ve CD 8 gibi
glikoproteinler bulundururlar. Tm T hcreler yzeylerinde CD 3 reseptrlerini tarlar (T hcre reseptr).
Yant - B
53) T hcre reseptr antijenle uyarldnda, uyarmn iletilmesinde aadaki molekllerden hangisi rol oynar?
(Nisan - 2006)
A)
B)
C)
D)
E)
CD2
CD3
CD4
CD8
CD10
259
T hcreler yzeylerinde Ig bulundurmazlar, Ag'i T hcre reseptrleri (TCR) aracl ile tanrlar. TCR Ig ler ile ayn
gen familyasna sahiptirler. TCR CD3 molekl ile bir kompleks yap oluturur, buna TCR / CD3 kompleksi denir.
Tm T hcreler CD3 reseptrlerini yzeylerinde tarlar. (T hcre reseptr)
Yant - B
54) Aadakilerden hangisi T helper 2 hcrelerinin zelliidir?
A)
B)
C)
D)
E)
IL-2 retimi
IL-4 retimi
Gecikmi tip hipersensitivite
Gama interferon retimi
IL-12 ile stimlasyon
Th2 hcre
Var
Yok
Yok
Var
Var
Yok
Yok
Var
Var
Yok
Yok
Var
CD 4 lenfositler yardmc fonksiyonu grrler. Bunlar B hcrelerinin antikor reten plazma hcreleri, CD 8 T
hcrelerin aktif sitotoksik T hcreler haline gelmelerine ve makrofajlarn gecikmi tip hipersensitivite reaksiyonlar
gstermelerine yardmc olurlar.
Bu fonksiyonlar CD 4 hcrelerin 2 ayr gruba ayrlmas ile meydana gelir.
Th1 hcreler IL-2 ve gama interferonun yardmyla gecikmi tip hipersensitivite reaksiyonundan, Th2 hcreler ise
IL-4 ve IL-5 yardmyla B hcre aktivasyonundan sorumludurlar.
Th1 ve Th2 hcreler arasnda ayarlamay yapan mediatr makrofajlar tarafndan salglanan IL-12'dir. IL-12 Th1
hcreleri artrr.
Dier nemli reglatr ise Th2 retimini inhibe eden gama interferondur.
CD 4 T hcreler periferik hcrelerin yaklak olarak %65'ini olutururlar, zellikle timus medullasnda, tonsillerde
ve kanda bulunurlar.
Yant - B
55) Hcre ii bakteriyel patojenlere kar baklkta aadakilerden hangisi T lenfosit cevab ile birlikte nemli
rol oynar? (Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Ig G antikorlar
Kompleman sistemi
Makrofaj aktivasyonu
Eozinofilik lkositler
Salgsal IgA antikorlar.
Hcre ii bakteriyel patojenlere kar konak immn yant T helper hcreler aracl ile yaplr.
T helper hcreler makrofajlar aktifletirerek gran-lomatz reaksiyon gelimesine sebep olurlar.
Yant - C
56) Baklk sisteminde rol oynayan aadaki hcrelerden hangisi virs ile enfekte bir hcreyi MHC I ve CD 8
reseptr aracl ile tanyarak hcre lizisine neden olur? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
Makrofaj
B lenfosit
PML
Doal ldrc hcre
260
E) Sitotoksik T lenfositi
CD 8 sitotoksik T hcreleri MHC klas I moleklleri aracl ile yabanc protein sunan hcreleri tanyarak onlar lizise
uratr.
Yant - E
57) Aadakilerden hangisi LFA-1 antijeni ile balanr? (Eyll - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Yant - D
Selektinler: Selektinler lektin alanlar ile sialylated form oligosakkaritlere (ntrofillerdeki Sialyl-Lewis X gibi) tutunurlar, bu zellik
akut iltihapta, ntrofilin damar dna kma srecinde rolling'in salanmasnda temel faktrdr. Selektinler bu msin benzeri
glikoproteinlere (GlyCAM-1, PSGL-1, ESL-1 ve CD34) genellikle kovalent olarak balanrlar.
CD karl
Selektin tipi
CD 62
P-selektin
Endotel
CD 62E
E-selektin
Endotel ve trombosit
CD 62L
L-selektin
Ntrofil
mmngloblin yapsndaki molekller: Bu grupda iki endoteliyal adezyon molekl bulunur; ICAM-1 (interseller adez-yon
molekl 1) ve VCAM-1 (vaskler cell adezyon molekl 1). Her ikisi de endotel zerinde bulunur ve lkositler zerindeki
integrinler ile balanrlar.
ICAM-1 iin integrin reseptr, ? integrinlerdir yani LFA-1 ve MAC-1 (CD11a/CD18 ve CD11b/CD18) ve VCAM-1 iin integ-rin
reseptrler ?4?1 (VLA-4) ve ?4?7 dir.
ntegrinler: Lkositlerde bulunan transmembran-adheziv heterodimerik glikoproteinlerdir, ? ve ? zincirleri ierirler. Ekstrase-ller
matriks iin reseptr olarak alrlar. Endotel zerindeki immnogloblin yapsndaki molekllere balanrlar; bu zellik akut
iltihapta, ntrofilin damar dna kma srecinde adezyonun salanmasnda temel faktrdr.
CD karl
ntegrin tipi
Doku makrofajlar ok az
oranda ntrofil ve monositler
C3b, C4b
Makrofajlar
Ntrofiller
CD 4 T lenfosit
CD 8 T lenfosit
B lenfosit
CD 8 hcreler periferik T hcrelerinin %35'ini olutururlar. CD 8 T hcreler sitotoksiktir ve zellikle virs ile enfekte
hcreler, tmr hcreleri ve allograft hcrelerin ldrlmesinden sorumludur. ldrme ilemini hcrden salnan
perforinlerin hedef hcrenin membrannda delik amas veya apoptozis denilen programlanm konak hcre lm
eklinde yaparlar.
Yant - D
59) Aadakilerden hangisi antijen sunan hcre zellii gstermez?
A)
B)
C)
D)
Makrofaj
B lenfosit
Dendritik hcreler
CD 8 T lenfosit
261
E) Langerhans hcreleri
Yardmc T hcrelerin aktivasyonu makrofajlar gibi antijen sunan hcrelerin (APC) yzeylerindeki kompleks yapy
(Antijen + klas II MHC protein) tanmalarna baldr.
Makrofajlar en nemli APC hcrelerdir, ancak B hcreler, dalaktaki dendritik hcreler ve derideki Langerhans
hcreleri de yzeylerindeki klas II MHC proteinler araclyla APC zellii gsterirler. Mak-rofajlarn sitoplazmasnda
yabanc protein kk peptidiere ayrlr ve MHC klas II proteinler ile birleir.
Bu kompleks yap makrofajlarn yzeyine kar ve CD 4 pozitif yardmc hcrelerin reseptrlerine sunulur. Virs ile
enfekte hcrelerde de ayn olaylar meydana gelir, ancak farkl olarak klas I proteinler kompleks olutururlar. Bu yap
da CD 8 pozitif si-totoksik hcrelerin reseptrleri tarafndan alglanr.
Yant - D
60) Sperantijenlerin baland hcresel yap aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Yzey immnoglobulinleri
CD 56
CD 12
Fc reseptrleri
MHC snf II antijeni
Stafilokok enterotoksini veya stafilokoksik toksik ok sendromu toksini gibi baz proteinler speran-tijen zellii
tar. Bunlar yardmc T hcreleri ile MHC snf II antijenleri birbirine balayarak bol miktarda sitokinin aa
kmasna sebep olurlar.
Yant - E
61) Aadakilerden hangisi sperantijen zellii gsterir?
A)
B)
C)
D)
E)
Botulinum toksini
Toksik ok sendromu toksini
Clostridium difficile toksin A
Difteri toksini
arbon ekzotoksini
Normal artlarda bir antijen bir T helper' aktifleti-rirken, sperantijenler birden ok T helper' aktifle-tirir. rnein;
toksik ok sendromu toksini direkt olarak snf II MHC proteinlerine balanr ve bunun sonucunda T hcrelerinden
IL-2 ile makrofajlardan IL-1 salglanr.
Bylece daha ar bir klinik yant oluur. Bu interl-kinler toksinler tarafndan oluturulan stafilokok enfeksiyonlarnn
temelini oluturur.
Stafilokok ve Streptokoklarn antijenleri gibi baz proteinler sperantijen zellii gsterir.
Baz retrovirslerin de sperantijen zellii gsterdii bulunmutur.
Yant - B
62) Aadakilerden hangisi yzeylerinde immun globulin tarlar?
A)
B)
C)
D)
E)
Makrofajlar
Ntrofiller
Sitotoksik T lenfositler
Helper T lenfositler
B lenfositler
B lenfositler yzeylerinde Ig M, bazlar da Ig D tipinde, immnoglobulinler tarlar. Bunlar antijenler iin spesifik
reseptrdrler.
B hcrelerin yzey immnoglobulinleri immnoglo-bulinlerin Fc ksm iin ve baz kompleman kompo-nentleri iin de
yzey reseptrleridir.
Yant - E
63) mmunglobulin salglayan hcreler aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
B lenfositler
CD 4 T lenfositler
CD 8 T lenfositler
Plazma hcreleri
Trombositler
262
Bir antijen B lenfositler ile ilikiye girince, B hcreler plazma hcrelerine dnr ve immnoglobulin salglarlar.
Antikorlar serumda ve vcut svlarnda dolaan antijenlere kar oluturulur.
Aktiflemi T hcreler B hcreleri ile ilikiye girer. likiye girilen B hcreler plazma hcrelerine dner ve spesifik
antikorlar salglarlar.
Yant - D
64) Bakteriyel ekzotoksinlere kar konakta meydana gelen temel korunma mekanizmas hangisidir? (Nisan 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Ekzotoksinler protein yapda antijenik molekllerdir. Antitoksin retimini indklerler. Btn ekzotok-sinlerin alar
retilebilir, toksoidlere kar iyi antikor yant geliir.
Yant - C
65) Polisakkarid antijenlere kar direkt etki gsteren IgG aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ig G1
Ig G2
Ig G3
Ig G4
IgE
Immnoglobulin G'nin. Ig G1 Ig G4 olmak zere 4 alt snf vardr. Ig G1 total Ig G'lerin %65'idir. Ig G2 polisakkarid
antijenlere kar direk etki gsterir, kapsll bakterilere kar defansta nemli yeri vardr.
Ig G sekonder yantn antikorudur, plasentay geebilen tek antikordur ve bylece yenidoanda tespit edilebilen
antikordur.
Yant - B
66) Aglutinasyon, kompleman balama, antijen antikor reaksiyonlarnn en etkili antikoru aadakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ig M
Ig G
Ig A
IgE
Ig D
Immnoglobulin M erken immun yantn antikorudur. B hcrelerinin yzeyinde bulunur. Birbirine J zinciri ile bal 5
H2L2 nitesinden olumutur. Pentamer yapnn total 10 tane antijen balama alan vardr.
Aglutinasyon, kompleman balama ve antijen antikor reaksiyonlarnn en etkili immnoglobulinidir.
Aviditesi en yksek immnoglobulindir.
Fetusda ancak enfeksiyon varsa bulunur.
Yant - A
67) J zincirinin genetik olarak sentezlenmedii bireylerde aadaki Immnoglobulinlerden hangisinin yapm
bozulur? (Eyll - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
Ig G- Ig D
Ig M- Ig E
Ig A -Ig M
Ig G- Ig E
Ig A - Ig D
263
C) Ig M
D) Ig D
E) IgE
Antijen ile ilk karlamada erken (primer) immn yanttan Ig M sorumludur.
Antijene kar immnite gelimi kiilerde sekonder (anamnestik yant) immn yanttan ise Ig G sorumludur. Ig G
yant daha uzun srer ve ksa zamanda ok yksek fitrelere ular.
Yant A
Ig D
Ig E
Ig M
Ig G
Ig A
mmnoglobulin A st, tkrk, gzya ile respira-tuvar, intestinal ve genital sekresyonlarda bulunan immuno
globulindir. Bakteri ve virslerin mukoza invazyonunu engeller. Birbirlerine J zinciri ile bal iki adet H2L2'den
olumutur.
IgA dimer moleklleri sekretuvar komponent denilen antikorun mukoza epitel hcrelerine geiini kolaylatran
protein tarlar. Serumda monomerik yapdadr.
Yant - E
70) Mast hcreleri ve bazofillerin zerindeki reseptrlere balanan immnoglobulin aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Ig G
Ig A
Ig D
Ig E
Ig M
mmnoglobulin E, Fc ksm mast hcreleri ve bazofillerin yzeyindeki reseptrlere balanr. Bu balanma ile
antijen antikor kompleksinin tetikledi-i anafilaktik reaksiyonlar meydana getirir. Serum IgE tipik olarak helmint
enfeksiyonlarnda ykselir.
Yant - D
71) Bir ocukta ar sokmas sonucu hipotansiyon ve solunum yetmezlii gelimesi aadaki faktrlerden
hangisine baldr? (Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
IgE antikorlar
IgG antikorlar
Duyarl T hcreleri
Kompleman
IgM antikorlar
Anafilaksi dz kasarln kaslmas ve kapillerlerin di-latasyonudur. Tip I ar duyarllk reaksiyonu anafilaktik tip
reaksiyondur. Spesifik IgE ile balanan antijen reaksiyonun gelimesine sebep olur.
IgE antikorunun Fc ksm mast hcrelerine balanr, bylece histamin, lkotrienler, platelet aktive edici faktr
(PAF), ayrca IL-3, 4 ve 5 ile GM-CSF salglanr.
Tm bunlarn sonucunda hastalarda ate, astm krizleri, hipotansiyon ve ok geliir.
Yant - A
264
Ig G4
Ig D
IgE
IgA
Ig M
J zinciri
Fab blgesi
Hafif zincir
Ar zincir
Salgsal komponent
NK hcresi
Ntrofil
Sitotoksik T lenfositi
Makrofaj
Eozinofil
CD 8 sitotoksik T lenfositleri yzeylerinde MHC class I reseptrleri tayan virs ile enfekte olmu hcreleri
perforinleri aracl ile yok ederler.
Hem serbest virslere kar, hem de antikor ile iaretlenmi hcrelere kar etkileri yoktur.
Yant - C
75) Antijen sunan hcreler zerinde bulunan aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
MHC Class I
MHC Class II
HLA-A
HLA-B
HLA-C
MHC molekller protein antijenlere balanr ve bunlar T hcrelere sunarlar. T hcre reseptrleri antikorlardan
farkldr. Antikorlar antijen ile dorudan ilikiye girebilir ancak T hcre reseptrleri antijen sunan hcrelerin MHC
moleklleri tarafndan sunulan antijenlere afinite gsterir.
MHC insanlarda 6. kromozom zerinde lokalize-dir. HLA (Human lkosit antijen) olarak da bilinen MHC genlerinin
en nemlileri class I ve class II MHC proteinlerini kodlar. Class I proteinleri HLA-A, HLA-B ve HLA-C genleri
tarafndan kodlanr. Class I moleklleri tm ekirdekli hcrelerde bulunur.
Class II proteinleri ise HLA-D alannda kodlanr. Bu blgeninde DP, DQ ve DR blgeleri vardr. Bu proteinler
makrofajlar, B hcreler ve dier antijen sunan hcrelerde bulunur. Dier hcrelerde ortaya kmas interferon
tarafndan indklenebilir.
MHC genleri polimorfizm gsterir. Bylece toplumda birbirinden ok farkl MHC genleri bulunur. Kiiler kendi
genlerini anne babalarndan alrlar.
Yant - B
76) Aadakilerden hangisi anafilaktik etkiye neden olan kompleman paracklarndan biridir? (Nisan - 1999)
A) Kompleman 1a
B) Kompleman 1R
265
C) Kompleman 2a
D) Kompleman 4b
E) Kompleman 5a
C3a, C4a ve C5a mast hcrelerinden degranlasyo-nu salayabilirler, bylece vaskler permeabilitede artma ve dz
kaslarn kaslmas meydana gelir (anafilotoksin etkisi).
Yant - E
77) Anaflakside C3a ve C5a aadakilerden hangisini yapar? (Eyll - 1999)
A)
B)
C)
D)
E)
Hcre lizisi
C2 ve C4'n birlemesi
C1q'nun balanmas
Dz kas kontraksiyonu
IgE ile opsonize olmu bakterilerin fagositozu
C3a, C4a ve C5a mast hcrelerinden degranlasyo-nu salayabilirler, bylece vaskler permeabilitede artma ve
dz kaslarn kaslmas meydana gelir (anafilotoksin etkisi).
Yant - D
78) Komplemann C3a ve C5a paralarna verilen ortak ad, aadakilerden hangisidir? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
Anatoksin
Aflatoksin
Endotoksin
Anafilotoksin
Ekzotoksin
C3a, C4a ve C5a mast hcrelerinden mediyatrle-rin salnmna neden olurlar ve bylece vaskler permeabilitede
arta, dz kaslarn kaslmasna yol aarlar.
Bu komponentlerin anafilaksi meydana getirmesi nedeniyle, anafilotoksinler denir.
Yant - D
79) Kompleman komponentlerinden C3a ve C5a'y inaktive eden karboksipeptidaz aadakilerden hangisidir?
(Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
C1 inaktivatr
Faktr I
Faktr H
S proteini
Anafilatoksin inhibitr
Kompleman sistemi zellikle bakteriyel enfeksiyonlara kar immn yantta nemli olan proteinler zinciridir. Klasik ve
alternatif yoldan aktiflemenin ardndan proteolitik aktivite balar.
Kemotaktik faktrlerin retilmesi ile fagositoz yetenei artar ve enflamatuvar hcreler enfeksiyon alanna gelirler.
Enfeksiyon alannda vaskler per-meabilite artar, fagositozu kolaylatrmak amacyla antijenin zerine kompleman
yapr (opsonizas-yon) ve enfeksiyon etkeninin ldrlmesi salanr.
Yant - D
81) Kompleman aktivasyonu aadakilerden hangisine yol amaz? (Eyll - 2001)
A) immn globulin sentezinde art
B) Tmr hcresinde lizis
C) Fagositozda art
266
Opsonizasyon
Anafilotoksik etki
Kemotaksis
Sitoliz
Hapten etkisi
C1r
C1q
C1s
C3
C2
Endotoksinler, baz parazitler gibi birok yaplar C3 ile birleerek kompleman alternatif yoldan aktifle-tirir.
Yant - D
84) Aadakilerden hangisi kompleman klasik yoldan aktifletirmez?
A)
B)
C)
D)
E)
Ig M
Ig G1
Ig G2
Ig G3
Ig G4
267
D) C4b-2a
E) C2b
Yant - D
86) Kapsll bakteriler ile meydana gelen ciddi piyojen enfeksiyonlar komplemann hangi komponentinin
eksikliinde grlr?
A)
B)
C)
D)
E)
C2
C5
C6
C7
C8
C3b
C3a
C5a
C5-6-7
C5b-6-7-8-9
Kompleman ister klasik isterse alternatif yoldan ak-tif-lesin en sonunda membran atak kompleksi (MAC) geliir.
MAC (C5b-6-7-9) gram negatif basiller ve karyotik hcrelerin zerinde delikler aarak onlarn lizis olmasn
salarlar.
Yant - E
268
B)
C)
D)
E)
Meningokok enfeksiyonlar
Pnmokok enfeksiyonlar
Giardiasis
Histoplasmosis
Birok genetik bozukluk kompleman proteinlerinin yapmnnda bozukluk meydana getirir, bu da deiik enfeksiyon
hastalklarnn gelimesine sebep olur.
C2 yetersizliinde ciddi piyojenik enfeksiyonlar, MAC (C5-C9) eksikliklerinde ise Neisseria enfeksiyonlarna
meyil oluur.
Yant - B
89) Genetik olarak kompleman C9 komponenti eksiklii olan kiilerde aadakilerden hangisi gerekleemez?
(Nisan - 2004)
A)
B)
C)
D)
E)
Anafilotoksin aktivitesi
C5 konvertaz oluumu
Opsonizasyon
Komplemana bal hcre lizisi
Alternatif yol aktivasyonu
Komplemann C5b-6-7-8-9 komponenti (MAC) hcre zerinde delik aarak lizis oluturur. Bu paralardan herhangi
birinin eksiklii hcre lizisinin geliimini engeller.
Yant D
90) MHC benzemezlii nedeniyle yllar sonra gelien doku reddi aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Primer reaksiyon
Hiperakut doku reddi
Kronik doku reddi
Allograft red
Hzlanm reaksiyon
Kiinin kendi dokusunun transplantasyonu otografttr. sograft (syngeneic graft) transfer genetik olarak birbirine
yakn (rnein ikizler) (xenograft) farkl canllar arasndaki transferdir, hemen daima red edilir.
Homograft (allograft) ayn trden olan ancak genetik olarak farkl organizmalar arasndaki transferdir (rnein,
insanlar arasnda). mmnsupresyon yapc ilalar verilmez ise genellikle alclarda red reaksiyonlar grlr.
Yant - C
91) Organ nakillerinden sonra, hiperakut atlm reaksiyonunda, aadakilerden hangisi rol oynar? (Eyll - 2001)
A)
B)
C)
D)
Sitotoksik T Lenfosit
zgl antikorlar
Doal ldrc (NK) lenfositler
Prostoglandin E2
269
E) Histamin
Hiperakut rejeksiyon ortamda ok miktarda bulunan antikorlar aracl ile hzl olarak meydana gelir.
Allograft red: immnsupressif ilalar alnmadka meydana gelecek red olaylarna allograft reaksiyon denir. Akut
allograft reaksiyonda yabanc dokunun vasklarizasyonu balangta normaldir ancak 11-14 gnler arasnda
dolam bozulur ve mononkleer infiltrasyon geliir, bunun sonucunda nekroz olur. Buna pirimer reaksiyon denir.
Deri ve dokularda meydana gelen ana reaksiyon budur ve T hcreler rol oynar. Kemik ilii transplantasyonunda
antikorlarda bu oluuma yardmc olurlar.
Bunun dnda iki ayr tip gref reddi geliebilir
Hiperakut doku reddi; Yeni doku daha nceden gelimi antikorlar nedeniyle ok ksa srede red edilir (rnein
anti ABO antikorlar)
Kronik doku reddi; Minr MHC benzemezlik nedeniyle aylar, yllar sonra geliebilir.
Ayn kiiye ikinci bir allograft uygulanrsa, daha nceden duyarl hale gelmi T hcreler aracl ile doku reddi 5-6
gnde geliir. Buna hzlanm (acce-lera-ted) reaksiyon denir.
Yant - B
92) Antikora bal olmayan ar duyarllk reaksiyonu aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Tip I
Tip II
Tip III
Tip IV
TipV
Hipersensitivite veya allerji, immn yantn abartlmas veya uygun olmayan reaksiyonlarn meydana gelmesi ile
konaa zarar vermesidir. Byle reaksiyonlar genellikle antijen ile ikinci defa karlamada meydana gelir. Balca 4
tip ar duyarllk reaksiyonu vardr. Bunlardan I, II ve III antikora baml, IV ise hcresel tiptedir.
Yant - D
93) Antijenlerin IgE ile balanmas sonucunda gelien ar duyarllk reaksiyonu aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Tip I
Tip II
Tip III
Tip IV
Tip V
Anafilaksi dz kaslarn kaslmas ve kapillerlerin dilatasyonudur. Bu reaksiyonu spesifik Ig E ile balanan antijen
oluturur.
IgE antikorunun Fc ksm mast hcrelerine balanr. Bunun sonucunda histamin, lkotrienler, platelet aktivating
faktr, eozinofil ve ntrofil kematoktik faktr, ayrca IL-3, 4, 5 ve GM-CSF salglanr.
Yant - A
94) Tip II hipersensitivite reaksiyonu iin aadakilerden hangisi doru deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Doku yzeylerindeki antijenlere otoantikorlarn balanmas ile hcre lm meydana gelir. Hcreler ya fagositerler
tarafndan (Ig G + C3B) ya da komplemann MAC etkisi ile lizise uratlr.
Transfzyon reaksiyonlar, yenidoann Rh uygunsuzluuna bal hemolitik hastalk, antikora bal graft reddi, kan
elemanlarna ve bbrek glomerul bazal membranna kar gelien otoimmn reaksiyonlar, eritrosit ve trombositlerin
ilaca bal olarak gelien hipersensitiviteleri nemli rneklerdir.
Yant - D
95) Arthus reaksiyonu ne kadar zamanda ortaya kar?
A)
B)
C)
D)
5-10 dakika
Hemen
3-8 saat
72 saat
270
E) 6-8 gn
Arthus reaksiyonu antijen-antikor kompleksleri aracl ile meydana gelir. mmn kompleksler ya kompleman
aktivasyonu yoluyla polimorfonkleer lkositler dokular paralar, ya da trombosit agregasyonu yoluyla
mikrotrombsleri ve vazoaktif aminlerin salnmn indklerler.
Maksimal 3-8 saat iinde deride polimorfonkleer infiltrasyon, dem ve eritem grlmesi arthus reaksiyonu adyla
anlr. ifti akcieri, pulmoner aspergilloz gibi durumlarda inhale edilen antijen yksek oranlarda antikor meydana
getirir.
Yant - C
96) Tip IV ar duyarllk reaksiyonlarna aadakilerden hangisi rnektir? (Nisan - 1998)
A)
B)
C)
D)
E)
rtiker
Serum hastal
Yeni doann hemolitik hastal
Allerjik nezle
Kontakt dermatit
Baz kimyasallar, bitki materyalleri, topikal ilalar, kozmetikler ve sabun ile meydana gelen kontakt hi-persensitivite
tip IV hcresel ar duyarlla rnektir.
Yant - E
97) Aadaki hcrelerden hangisi, gecikmi tip ar duyarlk reaksiyonlarnda rol oynamaz? (Eyll - 2000)
A)
B)
C)
D)
E)
B- lenfosit
T- lenfosit
Makrofaj
Histiosit
Epiteloid hcre
Gecikmi tip hipersensitivite reaksiyonlar spesifik olarak duyarl hale gelmi T lenfositler aracl ile geliir.
Duyarl T lenfositler doku makrofajlar, histiositler ve epiteloid hcreler aracl ile endrasyon meydana
getirirler.
Humoral immnitenin (B lenfositler) bu reaksiyonla ilgisi yoktur.
Yant - A
98) Hapten, Tip IV hipersensivite reaksiyonunda (kontakt dermatitte) aadakilerden hangisi ile immn sisteme
tanr? (Nisan - 2001)
A)
B)
C)
D)
E)
Lenfosit
Monosit
Epiteloid
Langerhans hcresi
Mast hcresi
Monosit/ Makrofaj
Eozinofil
T lenfosit
B lenfosit
Langerhans hcresi
Kontakt dermatitte antijen sunan hcreler epidermisde Langerhans hcreleridir, CD 4 + T lenfositler ile iletiime
girerler.
Yant - E
100)
271
Miyasteni gravis
Graves hastal
Lambert-Eaton miyastenisi
Yant - E
102)
A)
B)
C)
D)
E)
Bazen yetikinlerde kendi antijenlerine immn reaksiyon geliir ve otoimmn hastalklar ile sonulanabilir. Bu
geliimin en nemli adm kendi dokularna kar duyarllk kazanm CD4 T lenfos antikora baml olanlardr.
Otoimmn hastalklarn geliiminde ana mekanizma rol oynamaktadr;
Molekler benzerlik
Normal proteinlerde deime
Sekestre antijenlerin salimimi
Yant - D
272
Otoimmn hastalk
Hedef
Miyasteni gravis
Asetilkolin reseptrleri
Graves hastal
TSH reseptrleri
nslin reseptrleri
Lambert-Eaton miyasteni
DsDNA, histonlar
Eklemlerde Ig G
Romatizmal ate
Hemolitik anemi
Eritrosit membranlar
Trombosit membranlar
Bbrek ve akcier bazal membran.
ntrensek faktr ve parietal hcreler
Goodpasture sendromu
Pernisiyz anemi
Tirogloblin
Hashimoto tiroiditi
Islet hcreleri
nsline baml DM
Adrenal korteks
Addison hastal
Akut glomerulonefrit
Periarteritis nodosa
Miyelin proteini
Guillain-Barre sendromu
Hcresel immnite (T hcreler ve
makrofajlar)
103)
A)
B)
C)
D)
E)
Allerjik ensefalomyelit
Chediak-Higashi sendromu
Job's sendromu
Yant - D
104)
Aadaki Candida enfeksiyonlarndan hangisi, T lenfositlerin Candida antijenlerine in vitro yantszl
ve klinik olarak elik eden endokrinopatiler ile karakterizedir? (Eyll - 2005)
A)
B)
C)
D)
E)
273
Kronik mukokutanz kandidiazis T lenfosit yetersizlii olan (zellik AIDS) hastalarda gelien Candida
enfeksiyonu trdr.
Ar seyirlidir ve hastalarda endokrinopatiler geliebilir.
Yant - B
274