Sevgili Arkadalar,

2015 ubat aynn banda, inili kl, ayrlmal birlemeli yaklak 20 yl sren Ayrnt
Yaynlar hikayemin sonuna geldim. Gnl, hikayelerin mutlu bitmesini istiyor ama ou
hikaye gibi benim hikayem de mutlu sonlanmad. Yaadm ok derin hakszla uramlk
duygusu beni bir mektupla bu dnemin bir muhasebesini yapmaya itti. Herkes hak ettiini
alsn istedim.
Bu mektupta son alt ylda yaadklarm zet olarak aktaracak ve eimle birlikte maruz
kaldmz cinsel tacizden mobbinge, yalanclktan, kumpaslardan kayrmacla her trl
muamelenin bir dkmn ve muhasebesini yapacak, kck iktidar mevkilerine sahip olur
olmaz kiilerin nasl bir karaktere brndklerini rnekleriyle gstereceim.
Mektubu Ayrnt Yaynlarndan ayrlr ayrlmaz yazmadm. Olaylar durulsun, benim
duygularm sousun istedim. Kendi kafamda olaylarn muhasebesini geni bir zaman
diliminde rahata yapmak istedim. Ayrca duygularm, dncelerim belki bir ey yazmama
ynnde deiir diye bekledim aslnda, byle olmasn umut ettim. Ama ayrldktan sonra
bile maruz kaldmz muamele gsterdi ki ge bile kalmm! Ben Ayrntnn ihtiyac
olduunda, tek varlm olan evimi satp be kuru karlk ya da ayrcalk beklemeksizin ve
almakszn onlara kredi olarak verirken, onlar srf ktlk olsun diye, Ayrntnn onlarca
iinde ad yazl olan ve yine Ayrntya yaplm iki de prl prl Palahniuk evirisi bulunan,
btn Palahniuk evirilerini elden geirip yeniden dzenlemi olan eim Gkenin alt aylk
emeinin rn, yine Palahniukun son kitabnn eviri ve redaksiyon almasn hibir
gereke gstermeksizin, daha dorusu bir dzeltmenin alma notlarna bakarak, bir gn
nce "yarn gelin alma notlarna bakp kitabn son halini verelim ve matbaaya gnderelim"
deyip, gecesinde redaksiyonla bile dzeltilemeyecek kadar kt bir eviri olarak
nitelendirerek pe atma insafszln gsterdiler. Ayrlrken elimizdeki yarm kalan ileri
bitirmek zere anlam olmamza ve bunlarn yazl olarak da kaytlarda yer almasna ramen
bu szlerini yerine getirmemekle kalmadlar, alenen emeimizi aldlar, ktlk yaptlar,
yapyorlar. Kendi adma, ben bu eytani ve marazi tekiletirme mantn, bu kadar ktcl,
ahlak ve hukuk tanmaz tutumlar anlayamyorum. Aslnda bu mektup biraz da anlama ve
anlamlandrma abasnn rndr.
Bu durumda akla gelebilecek, aslnda gnmz dnyasnda yaygn tavrn tezahr olan bir
soruya, daha dorusu bir tavra ilikin olarak bir eyler sylemek istiyorum. Ne gerek vard?
Olan olmu! diye dnlebilir. Bunu aile ii iddet ya da taciz olaylarna ilikin bir analoji
yaparak yantlayabilirim. ok yaygn olarak susulur ve pislikler halnn altna sprlr.
Yaplanlar sz konusu kiilerin yanna kr kalr. Hibir ilke, ahlak, hukuk kural tanmakszn
kk iktidar alanlarnda pervaszca at koturan, kifayetsiz muhterisler dnyasna kendi
apmda, omak sokmak istiyorum. nsanlarn kiilikleriyle, emekleriyle ve onurlaryla
oynamann bir bedeli olmas gerekir.
Mektubu okuyan arkadalar asndan bir n uyarda bulunaym. Burada szn ettiim
olaylar vakti zamannda muhataplaryla konuuldu, tartld ve ok sayda yazmaya konu

oldu zaten. Yani biriktirip biriktirip bir anda her eyi boca etmiyorum. Burada yazdklarmn
hemen hemen tamamn muhataplarna evvelden syledim ya da yazdm.
Ayrca burada yazdm olaylarn byk bir ksmnn ya tanklar var ya da bu olaylar yazl
olarak muhataplarna bildirilmi durumda; tm yazmalar maillerde korunuyor. Bunlar
zerine kim olursa olsun, nerede olursa olsun, ne zaman olursa olsun, hangi arala olursa
olsun tartmaya hazrm.
Bir de sylemeye gerek yok; bana ne kadar ahlaka ve vicdana smaz saldrlarda bulunulmu
olunursa olunsun, ben meslek ahlak erevesinde kalacam ve yllarca yaptm
szlemeler, yazmalar, grmeler konusunda mesleki bir srrn ifasna girebilecek
herhangi bir beyanda bulunmayacam.
Ayrnt Yaynlarnda yayn ynetmeni, editr, ef editr olarak bana yaplan bir teklifi kabul
ederek ie baladm. (Bu unvarlar da ayr bir meseledir: Daha nce uzun yllar yayn
ynetmenlii yapmama, alt yl iinde Ayrnt Yaynlarnda fiili olarak genel yayn
ynetmeni olarak i yapmama ramen, bana hibir unvan layk gremediler ama ne ilgintir
ki, benim yerime geen Burhan Snmeze Genel Yayn Ynetmeni, altna da Editor-inchief unvan verdiler. Daha sonra Burhann da kendisine verilen bu unvann hakkn nasl
verdiini greceksiniz!) Ayrntda yaklak 30 evirim vard ve daha nce de hem
Tmzamanlar Yaynclk, Ayrnt Yaynlar hem de Literatr Yaynlarnda editr ya da yayn
ynetmeni olarak grev yapmtm. Dolaysyla o zamana kadar yaptm ilerdi beni o
greve getiren. Benim grevim kitap yaymyla ilgili her eydi, idari ve mali konulara cemaat
(bu ibareyle ok karlaacamz iin, imdiden bu kelimeyi bir siyasi rgtlenmenin eski
mensuplarndan oluan, kendi aralarnda cemaat mantyla davranan bir topluluk olarak
kullandm syleyeyim) kontenjanndan Hasan Basri plak adl kii bakyordu. Bu kiiye
daha sonra geleceiz.
Sorunlar, patron ikilisi Erol ve lbayn1 banda olduklar matbaa iflas edip, tam mesai
yaynevine gelmeleriyle balad. Mecburen zet olarak geeceim yaananlar ama en bata
sylemem gerekiyor ki, ben sorunlar daha ok lbayla yaadm nk aralarndaki iblm
gerei lbay yayn ilerine bakyordu. Ama Erolun da baz konularda ondan aa
kalmadn greceksiniz.
lbay matbaadayken balayan ocuk dizisi vard, bu diziden 8 kitap karmtk. Yunancadan
eviriydi. Kesinlikle ok iyi ilerdi. Her ne kadar lbay sadece bir kitapta Yunan ve Roma
tanrlarnn isimlerinin farkllklarndan doan tekrar hata gibi grse de btn kitaplar hala
ortada ve hibir sorunu yok. Bu kitaplar yayma hazrlayan ve tecrbeli bir editr ve iyi bir
evirmen olan eim Gkeydi. (Gkenin nasl bir editr olduunu beraber alt lkenin
belli bal yazar ve evirmenlerine de sorabilirsiniz. Kitaplar ortada, orada yazarlar ve
evirmenleri de yazyor. Ayrca patronlar da hibir zaman Gkenin iine tek laf edemediler,

Yaz sresince bu ikili, aslnda btn kiiler hakknda yazarken, onlara nasl hitap ediyorsam

isimlerini de yle yazacam, yani ilk isimleriyle.

aksine iini iyi yaptn hep sylediler.) Bir gn Gke ofisteyken lbay geldi ve Bundan
sonra ocuk kitaplarn bu ite uzmanlam arkadalar yapacak dedi. Kabal bir yana,
sonrasnda yaplanlar tek kelimeyle rezaletti. lk gnler aznn iine bakt, sonrasnda adn
anmaktan imtina ettii bir editrle (!) birlikte benim sorumluluumdan aldklar iki kitap
zerinde haftalarca altlar, eviriyi bu editr arkada yapyordu, kimler mi yayma
hazrlamt: lbayn ei (!) ve ocuk edebiyatyla hibir ilgisi olmayan bir baka dzeltmen.
Kitaplar matbaaya gitmeden nce grmek iin bu yeni editr arkadala konutuk, sadece bir
kontrol edelim dedik, yaynevinden kyor ya i, sahipleniyoruz. Aman yanl olmasn
diyoruz. Bu arkada sz verdii halde metni bana gstermedi ve adeta kararak, kitab
matbaaya gnderdiler. ki kitap matbaadan gelince yle bir baktm Her eyden nce, iki
kitabn da adlar kapakta yanl yazlmt. Sonra bir kitaba yle bir on-on be dakika bakp
kitap zerinde notlar aldm. nanlmaz hatalar vard. Kitap datma gnderilmeden nce
lbayn odasna gittim, kitabn halini gsterdim, Bu kitaplar ocuklara vereceiz ve bizim
bu diziden ilk kitaplarmz bunlar, bu halleriyle datma vermeyelim, vahim hatalar var
dedim. Mrn krn etti, bu konuda bir ey sylemedi ama unu kesinlikle belirtti: Sen ocuk
kitaplaryla kesinlikle ilgilenmiyorsun! Kitaplar datma verildi ve hala piyasadalar. Bu,
daha sonrasndaki btn gelimelerde de lbay standartlarn gsteren bir rnektir.
Burada lbaya geni bir parantez amam gerekiyor. lbay Kahraman ismini yaznca
internette karnza kan u fotoraf lbay ok iyi anlatyor.

Prof. Dr. lbay Kahraman! Hadi diyelim fotoraftaki Prof. Dr. ibaresini igzar bir web
sitesi yneticisi koymu! Arkasnda durduu tabelada Dr. lbay Kahraman yazyor. Herkes
bilir; doktor unvan niversitede doktora yapm kiiler iindir. Ama lbayn doktora
yapml yoktur. Ayrnt Yaynlarnn web sitesindeki resmi biyografisinde de yazd gibi,
lbay stanbul niversitesi Biyoloji Blm mezunudur; Cerrahpaa Tp Fakltesinde
biyolog olarak alm ve oradan emekli olmutur. Bakalar da tank olmutur ama benim

defalarca tank olduum yle konumalar oluyordu: Yeni tantmz biriyle, diyelim bir
evirmen ya da yazarla konuurken, bir yerde lbay Ben Cerrahpaadan emekliyim diyor
ve elbette Cerrahpaa deyince akla ilk doktorlar geliyor ve bu kii soruyor: Aaa siz doktor
musunuz? Yant veriliyor: Evet. Elbette Cerrahpaadan emekli olan bir doktor, sradan
bir doktor olamaz deil mi? En az bir doentlii vardr! rtk olarak byle bir ek getirisi de
vardr byle bir kyak emekliliin! nanmazsanz, Ayrntdan kitab kan emekli iktisat
profesrlerinden Meryem Koraya sorun. Kendisi hl lbay Prof. Dr., stelik tp doktoru
sanyor! Ya da: Bir doktordan bahsedilirken lbay, benim rencilerimdendi ya da yine bir
doktordan sz ederken rencilerimden falanca diyordu. Kendisi bildiim kadaryla
biyoloji lisans mezunu, doktora falan yapm deil, Cerrahpaada biyolog olarak alm ve
oradan emekli olmu ama benim anladm, yllar boyu doktorlar karsnda yle ezilmi ki
kendine Prof. Dr. unvann yaktrm ve bunu eitli biimlerde dile getirmekten de
ekinmiyor. Drt yllk lisans okumu biyologlar ne zamandan beri tp fakltelerinde ders
veriyor? Dil bilmemeyi de, konuurken araya olur olmaz yerletirdii yabanc szcklerle
telafi ediyor! Bu alt yllk sre iinde bunun rnekleriyle o kadar ok karlatm ki,
dayanamayp Erola, en az iki kere, lbay sistematik olarak yalan sylyor dediimi
hatrlyorum. Yani sonradan yaplm ve dile getirilmi bir tespit deil bu. Yeri geldiinde
kurum iinde de dillendirdiim bir konuydu. Ama kabul edersiniz ki lbaya syleyemezdim
byle bir eyi! Bu yalanclk meselesi, ayet benim ve eimin hayatn zehir eden olaylar
dizisinde baat bir faktr olmam olsayd, birisinin kiiliiyle ilgili bir dedikodu olarak ya da
bir karalama olarak alnabilirdi. Aada verdiim rneklerde de greceiniz gibi, her trl
yalana, kumpasa ve mobbinge maruz kaldk.
Devam edeyim lbay faslna. lbay yaynevine geldikten sonra, yaz dneminde, birtakm
genler gelip lbayn odasnda gn boyu kalmaya balad. Kim bunlar dedim?.. Meer
stajyerlermi, eviri blm rencileri Staj iin bavurunca lbayn karsna kyorlar, o
da onlar odasna buyur ediyor. imdi, lbay herhangi bir yabanc dil bilmez, yaynclktan
anlamaz (!), hadi o zaman daha yeni gelmiti anlamazd diyelim; dolaysyla bu arkadalarn
benimle muhatap olmalar gerekir normalde deil mi? Sonradan i anlald. lbay bu
arkadalara benim yaptm kitaplar veriyor, bunlar okuyun hatalarn bulun diyor, ben
orada olmadm iin bilemiyorum ama herhalde byle oluyordur. nk bu geli gidiler
kesildikten sonra bir gn lbaydan bir mail geldi, aynen yle yazyordu: Okuduum baz
kitaplardaki hatalar ekte. Ve ekte bu stajyer ocuklarn benim yaptm kitaplar zerine
tuttuklar notlar vard. nk copy-paste yaplm, farkl sluplarda, farkl karakterler, punto
ve imlalarla yazlmt notlar. Dediim gibi kendisinin bir yabanc dil bilmilii yoktur. Hele
bir kitap zerine sz syleyecek kadar hi. Hatalar dedikleri de gerekten stajyer ocuklarn
amatrce notlaryd. Buradaki yalan beyana m, emek hrszlna m bakalm; yoksa
karsndakinin zeksn bu kadar kmsemesine mi? yle bir yant vermitim: Sevgili
lbay, Teekkr ederim Biraz daha dikkatli olmamz gerekiyor elbette Ancak dikkatli bir
gz tarafndan okunduuna inandm kitaplardaki hatalarn ortalamann ok altnda olduunu
grm olmaktan dolay da mutlu oldum. Elbette bu tr yantlar patron kesiminin hi
hazzetmeyecei trden oluyor. Bunu sonradan yaayarak rendim!
Yine lbayn ilk icraatlarndan biri, yeni bir dizi balatmak oldu: Felsefe Dizisi. lk kitab da
Nejat Bozkurtun Felsefe Iyla Aratrmalaryd. Elbette benden tamamen gizli olarak
yaplyordu btn bunlar. Halbuki her gn bir aradaydk. Haftalk toplantlar yapyorduk.
nsan bir kere sorar ya da bilgi verir, deil mi? Ama patron ya! Matbaaya gitmeden nce

dizgide birileri bir ey sorunca kitab grdm. Dehet iinde kalakaldm. Bu hocamzn
kendine zg bir gramer anlay var. Btn etmek yapm eklerini birleik yazyor. rnein,
yardmetmek diyor. Daha ieriine bakma frsatm olmamt. erik daha da betermi
meerse. Hocam tam bir otuzlu yllarn Kemalist pozitivist anlaynn gnmzdeki
temsilcisi. Dnemin naml faistlerine vgler dzyor. Kendisi de onlardan aa kalmayan
ulusalc siyasi, sosyolojik tespitler yapyor. Kitabn da maallah var, 700 sayfa civarnda.
Hoca btn hayat boyunca yazdklarn derleyip toplam bu kitapta. Yine, kitap matbaadan
knca, datma verilmeden nce lbayn odasna gittim, Bu bir dizinin ilk kitab, rnek
olacak; gerek grameri gerek ierii bakmndan Ayrnt izgisinin tamamen dnda bir
alma bu dedim, datmn yapmayalm nerisi getirdim. Ama elbette bu da hibir zaman
gereklemedi. Kitap piyasaya verildi. Hala satlyor. Ben de bunun zerine bir deerlendirme
kaleme alarak yayn kuruluna sundum. O aralar yayn kurulu oluturulmu, toplantlarna
balamt.
Bir keresinde yaynevinde eviri zerine bir toplant dzenledi lbay, benden habersiz. Patron,
yapar tabii, bana m soracak! alma tarz buydu ite! Eim Gke de bunun gibi saysz
rnekle karlanca, Gke'yle bulabildiimiz tek aklama u oldu: Bizimle ilgili kafasna
taklm ama bizim bilemediimiz birtakm sorunlar var.
Yine bandan beri, iyerinde kurumsallamann nemini vurguladm srekli olarak; nce iki
patron da tamam, zerinde alyoruz dediler; sonra Erol Yok, bizim lkede kurumsallk
olmaz diyerek ipe un sermeye balad; bu arada lbay gya kurumsallama yanlsyd. Ama
hibir zaman yle bir dncesi olmad belli oldu. Tipik bir rnek vereyim: Patronlarn
geldikleri yln banda herkese yzde 5 zam yapld, Hasan ve ben hari. lbaya nedenini
sordum; yle uygun grdk dedi. tiraz ettim, Ben bir cret alyorsam, bu nceden
kararlatrlm bir eydir, niteliklerime ve sorumluluklarma denk der, herkese belli bir zam
yaplmsa, bir alan olarak benim ayr tutulmam ancak iimi yeterli yapmyorsam ya da
iimde bir nitelik deiimi olmusa sz konusu olur; ben de herkes gibi belirlenen iimi
yapyorum. Buna gre, kzn Gkeyle benim aramda bir fark olmamas gerekir ama
buradaki ayrmclk hakszlk olmuyor mu? diye sordum. Aynen u yant verdi bana:
Kzma istediim zamm veririm ben, sana m soracam Ben de, Senin ynetim
anlayn bu mu? dedim ve yant aynen Evet oldu. (Bunun zerine ben de genel bir durum
deerlendirmesi yazsyla performansmla ilgili bir aklama yapp patronlara gnderdim.
imdi byle bir anlayn kurumsallama diye bir derdi olabilir mi?
Ben bu kurumsallama abasn yrtrken, kendi gbeimi kendim keseyim bari diyerek
yetki ve sorumluluklarm kda dktm ve bunu patronlarma sundum. Onlar da kabul
ettiler. Yani Ayrntda bir tek ben gnll olarak kendimi kurumsal bir ereveye sokarak
altm. Kitap nerilerimi hep yazl olarak sundum. Gya sonradan balayan dizi editrleri
de kitap nerilerini yazl getirecekti ama bir arkadan birka denemesi dnda bu hibir
zaman olmad. Benim Ayrnt iindeki tersten ayrcalklarm saymakla bitmez!
Kendi grev ve sorumluluk alanm tanmlamam elbette biraz da kendimi savunma amacyla
olmutu. lbayn yetki kullanmndaki snr tanmazlna tipik bir rnek vereyim de buna
neden gerek duyduum daha iyi anlalsn. Franszcadan Klossowskynin Sade mon prochain
kitabn ok becerikli bir evirmen arkadamz evirdi. Kitap Sade zerine biraz kark
duygularla yazlm bir almayd. Yazar Sadea hem sahip kyor hem de araya bir mesafe
koyuyordu. Uzun hikaye. Neyse, kitab bitirdi, Serdar Rfat Krkolu da bir ay geceli
gndzl kitap zerinde alt. Uzun tartmalar sonunda kitabn adn "nsan Kardeim
Sade" koymaya karar verdi evirmen arkadamz. Bana da dant, ben de olur dedim.

Kitabn iine de neden Komum ya da Yaknm Sade deil de nsan Kardeim Sade dediini
aklayan uzun bir dipnot yazd. Kitabn her eyi bitti. ISBN ve bandrol bavurular yapld vs.
Kitap kapann matbaaya gitmesi aamasnda dizgide kapaa son bir kez bakaym dedim, bir
de ne greyim; kapakta Kardeim Sade yazyor. lbayn kz Gkeye Bu ne? dedim,
Babam byle istedi dedi. Soluu lbayn odasnda aldm, ne olduunu anlamak iin. lbay
bana nsan Kardeim ibaresinin Trkeye uygun olmadn anlatmaya alt nce, ona
kapan hikayesini anlattktan sonra ise aynen unu syledi, Bunu istersen patron kaprisi
olarak anla ama ben bu kapan isminin byle olmasn istiyorum dedi. Manta bakar
msnz? Siz konuya hkim insanlarla uzun tartmalar sonrasnda kendi yetki ve sorumluluk
alannzdaki, tamamen entelektel bir konuya ilikin uygun bir zm buluyorsunuz ama bu
konuda hibir bilgisi olmayan patronunuz aka bir kapris uruna sizin zmnz yok
sayyor ve kendi yanl tercihini dayatabiliyor. Hem de bunu kitap yayncl gibi entelektel
ahlakn ve titizliin en st seviyede olmas gereken bir alanda yapyor. (Burada u soru akla
gelebilir: lbayn patronluu ve yayn dnyasyla ilikisi ne ki bylesine pervasz
davranabiliyor? ok ksaca yle: Asl patronlardan biri Aslan, artk bu ilerden stk
syrld iin inzivaya ekilince, stanbuldaki ilerini Cerrahpaadan emekli (!) biyolog
aabeyine, yani lbaya devrediyor. lbay da vekalet grevine nce matbaada balyor, mdr
olarak ve ksa srede matbaay batrdktan sonra da Ayrntya geliyor!) Kitaba ne mi oldu?
Zor bela, bitmi i, kalmasn dedik ve ara zm bulduk evirmenle. Kitabn adn Komum
Sade yaptk.
Ne kadar dikkatli davranrsam davranaym, yetki ve sorumluluk alanma bu tr mdahaleler
son bir yl iinde artk resmen mobbing dzeyine eriti. ki rnek vereyim. Dizginin bana
geirilen lbayn kz Gke, birinden holanmadnda (ki benimle samimi olan biri sz
konusu olduunda ok byk bir ihtimaldi bu) hemen babasna durumu rapor ediyor, baba kz
iin icabna bakyordu. Garip ama gerek! Bunun o kadar ok rneini yaadm ki! Bir
redaktr ve evirmen arkadamz lbayn kznn byle hmna urad. lbayn kz Gke
bize redaksiyon yapan arkada uzaklatrmak iin elinden geleni yapt ve ben de gerginlik
kmasn diye arkadala bir sre almaya ara verdim ve sonra broya gelmesi
gerekmeyecei iin bu arkadaa eviri verdim. Ama kurtulu yok. lbay hemen mdahale etti.
Bu arkadaa neden eviri veriyormuuz, daha nce eviri yapmam falan. Sorumluluk benim
diyerek ilk saldry geitirdim. imdi burada ikinci rnee geip sonra bu iki olay bir
olayla noktalayacam. Yayn dnyasndan bir arkadan nerisi zerine bir dzeltmenle
almaya baladm. Dzeltmen arkada ok titiz, bazen hastalk derecesinde titiz, ok saf,
konukan biri. Onu aldm, kzm gibi, eitmeye de nem vererek, arada tatl sert fralayarak
almaya baladk. Bu arkadamz yaz boyunca evde almak istemiyordu, ben de
patronlara sorarak, o srada bo olan eski dizgi odamzda alabileceini syledim. Kz
broya gidip gelmeye balad. Bir hafta geti gemedi, lbay bir sabah odama geldi, Ben bu
kzn burada almasn istemiyorum dedi. Nedenini sorunca, kz yukarda yemekhanede,
leri geri laflar ediyor, aslnda almaya ihtiyac olmadn, zevk iin altn sylyor
babndan bir eyler anlatt. Bir de yemek beenmiyormu ve aaya da yemek
getiriyormu yukar kattan. Hepsi uydurma elbette. Biraz kznn biraz kendisinin uydurmas.
Aile boyu bir uydurma! Hem dedi, oray biz bir baka arkadaa tahsis ettik, o geecek
oraya. Bu dzeltmen arkadaa durumu anlattm. zld ama yaplacak bir ey yok. Neyse,
bu kzn pazartesi vermesi gereken ii vard, son bir kez geldi, yarm kalan ii yandaki bo
odada yaparken, lbay al al moru mor odama dald, Ben bu kz buraya gelmeyecek demedim
mi? dedi. Sinirlerime hakim olarak, sakin olmasn ve oturmasn syledim. Hem bu
dzeltmen arkada hem de dier evirmen arkada hakknda epey uzun tartldktan sonra,
kendisine aynen unu syledim: Ben senin kznn sevecei redaktr, evirmen ve
dzeltmenleri nereden bulacam lbay?

Aslnda bu durumun Erol da farkndayd. Ona defalarca bu ileyiin sakncalarn anlattm.

Ama genelde Erol alt katla, lbay st katla ilgiliydi ve kimse kimsenin katna karmyordu.
Alt kat para, matbaa, datm vb ilerle, st kat ise entelektel (!) ilerle ilgiliydi. Ben bu
ileyi tarz hakknda herkesle konutum o dnemde. Ayn katta altmz lbayn kz
Gke birlikte altmz drt yl boyunca bir kere olsun bana Gnaydn dememitir,
selam vermemitir, yzme bakp konumamtr. Ben gnaydn dediimdeyse, yzme
bakmadan geitirircesine karlklar vermitir. Geldii gnden itibaren dizgi odasndan
bangr bangr mzik sesi eksik olmad. Defalarca patron kesimine dizgi odas byle olmaz,
yksek konsantrasyon gerektiren bir i byle yaplmaz dememe ramen, o mzii
susturamadm. lbay, Gke mziksiz alamyor demiti bir keresinde. Zaten bir sre
sonra dizgiyi kendine balad, dizgiyle ilgili ne tr sorun olursa olsun kendisine gelmemi
syledi. Genel ileyii dzeltmek iin elimden geleni yapmama ramen, bir kere olsun
herhangi bir dizgi yanlndan dolay kimseyi patronlardan birine ikayet etmedim. Bir kere
yle bir olay oldu: Ben yine yksek mzik ve dizgi odasndaki disko ortam yznden
yanllarn ortalamann zerinde yapldn syleyerek lbaya bir rnek verdim. lbay da
hemen bu konumann ardndan yapmamas gereken bir eyi yapm, sz konusu rnekle ilgili
dizgici arkada odasna arp ikaz etmi ve kz zlp alam; sonradan ocuka bir tepki
gsterdi bana. Ksacas, iki de bir ben ok iyi bir yneticiyim diyen lbay, sorunun zn
kavrayp zmek yerine, beni ihbar edercesine dizgiciyi odasna arm, beni ispiyoncu
konumuna drmt. Bu arada, benim yayna hazrladm kitaplarla ilgili herhangi bir
yanllk, aksilik olunca, kz bana deil, hemen babasna kouyordu. Kurumsal bir yetki
sorumluluk anlay yerine, tamamen ispiyon mant iliyordu.
Madem sz lbayn kz Gkeden ald. Devam edeyim. Geldii gnden itibaren patronie
tavr taknd. st kattaki yemekhanemizde sadece iki kii yemei nne getirtiyordu. lbay ve
kz. Bu ikisinin dnda herkes yemeini mutfaktan kendisi alyordu. Bir keresinde bir
alann yzne kar ettii iren kfrleri kulamla iittim. Alayarak yanma gelen
arkada teskin ederek nasl bir yol izlemesi gerektiini anlattm. Patroniemiz, babas ii bir
sre sonra kzna devredeceini beyan etmeye baladktan sonra iyice cotu. Sabah iyerine
gelince dizgiciler kahvaltsn hazrlyor, ayn kahvesini ayana getiriyordu. yle bir
manzaraya tank olmuluum vardr: lbayn kz Gkenin doum gn kutlamas yaplyor
broda. (Byle kutlamalar ben ve birka kii hari herkes iin yaplyordu, son zamanlarda
beni armyorlard bile.) Salona masa kurulmu, zerine bir pasta konulmutu. Pastann
zerinde Ayrntnn Nee Kayna: Gke yazyordu! Ve o Gke dizgici kzlardan birine
dnerek, unu syledi: Son anda kurtardnz; yoksa haliniz dumand. Nee dedirttii ey,
yerli yersiz kahkahalard. Gnn her saatinde bu kahkahalar duyardnz. O kadar belliydi ki
salkl bir nee belirtisi deil de marazi bir ruh halinin tezahr olduklar! te son
zamanlarda benim sorumluluumdaki kitaplarn dnda btn kitaplarn her eyine bu
arkada karyordu. Birka kez Gkenin dizgi odasnda una yle diyelim, buna byle
diyelim diye kararlar verdiine tank oldum. Ksacas, Ayrntyla i yapmak istiyorsanz,
lbayn kz Gkeyle aranzn iyi olmas gerekir! lbay ii kzna brakacak ya, kzn yanna
alp ajans ziyaretlerine balam! Balam diyorum nk o zamana kadar btn yazmalar
yapan, btn ajanslarla ilikileri srdren bir kii olarak kendi altrd editrne haber
vermeden gizlice yapyordu bunlar. Ben ajanslarda alan arkadalardan duyuyordum bu
ziyaretleri. Bu nasl bir anlaytr?
lbay birlikte altmz btn bu sre boyunca bir taknt halinde benimle urat. yle
olaylar bolca yaadk. lbay yayn kurulu toplantsnda, benim ya da eim Gkenin
hazrlad bir kitaptan bahisle, bugn fuarda standa bir okur geldi, bu kitabn evirisi ok
kt dedi ya da bir yerde bir arkadayla konuurken, u kitapta hatalar varm diyordu.

Bense defalarca ayn eyleri syleyip duruyordum: Bir eletirinin ciddi olabilmesi iin,
yazl ya da szl olarak, somut olarak hatann nerede olduunun gsterilmesi gerekir. Bu
eletirileri defalarca yapt halde bir kere olsun somut rnekler vermedii, veremedii gibi,
yine sz vermesine ramen nc kiilerin de eletirilerini getiremedi. Bir keresinde yle
komik bir ey oldu. Kz da babasna yardmc olacak ya, yabanc dil bilen (!) bir arkadana
Almancadan evrilmi bir kitab vermi, bunun eletirisini yaz demi, o arkada da gya bir
eletiri yazs kaleme alm. lbayn kz Gkeden bir mail geldi bir sabah. Bir okurdan
gelen bir eletiri yazsn bana ynlendirmi. Ama ne hikmetse eletirmen (!) yazy ona
gndermiYaptmz iin nasl bir ey olduuna dair anlaylar bu kadar kt olduundan,
birka kitap okuduunu bildii, yabanc dil bilen arkadan bir eviri eletirisi de
yapabileceine hkmetmiler. evirinin hatal olduunu zaten biliyorlar! Neyse, bu arkadan
yapt okumalara baktm, sayfalk eletiriler(!) iinde bir ek bir virgl nerisini kabul
edilebilir buldum, dierleri sama sapan eylerdi, metni anlamamt, daha komii, ocuk
ngilizce biliyormu, orijinal metin ise Almancayd. Bunu lbaya sordum; Ne o dedim,
adam tutup hata avna m ktnz? Bocalad, nce "o benim arkadamd", sonra "yok
Gkenin arkadayd" dedi. ok iyi ngilizce biliyormu. Karlatrarak okumu dedi.
lbay, bu kitap Almanca dedim. Altnda kalr m? Hemen yant yaptrd: Onda
ngilizcesi varm, onunla karlatrm. Dedim ki: lbay, kitap ngilizceye evrilmemi.
Ne diyecek, Ben bir soraym, hangi dilden karlatrarak okumu dedi. Bu konumaya Erol
da tanktr.
lbayn alma anlayna ilikin bir rnek daha verip baka konulara geeceim. Bir ara
takt, nceleme ve Ar Kitaplar dizisi iinde Trk yazar olmasn istemiyor. zellikle de
benim hazrladm baz kitaplara takt. Neden? Fuarda okurlar yle diyormu! Ben de
yllardr fuara giderim, fuarda her tr insanla karlarm, konuurum. Sanki fuara baka
gezegenden insan geliyor. lkemiz insan. Her trls var. Akl banda eyler syleyen
olduu gibi sama sapan eyler syleyenler de var. Ben bir karar alrken, makul okuru dikkate
alrm. Anlatmaya altm, nemli olann kitabn ierii olduunu, yazarnn Trk ya da
baka bir uyruktan olmasnn nemli olmadn, bu mantn Trke anlaml ve nitelikli bir
inceleme kitab yazlamaz anlamna geldiini vs. Yetmedi. Bunu yazya dktm, patronlara
bir rapor olarak sundum. Ama ikna edemedim. nceleme Aratrma ve Ar Kitaplar dizisinde
Trke yazan bir yazar basamyorduk ne yazk ki!
rnein, kitap kapaklar son olarak benim onaymdan geerek matbaaya gnderilir. Bu
genelde iler ama lbay istedii zaman istedii kitabn kapan bana sormadan ya da kar
kmama ramen matbaaya gndermitir. Bu ve yukardaki birok sorunu kaleme alp bir
rapor olarak sunmutum.
Erol alt kat mesken tutuyor genellikle. lbayn alanna pek girmiyor. Ama onun da kannda
patronluk var elbette. Yayncln entelektel boyutuyla hibir alakas yok. Bunu bir eletiri
deil, bir tespit olarak sylyorum. ayet iyi bir ynetim anlay gstermi olsayd,
yayncln entelektel yanyla ilgisi olmamas hi sorun yaratmazd. Ama o eim Gkeyle
benim, kiisel gvenimizi ayaklar altna alarak, bile bile lbayn yalan ve kumpaslarna ortak
olmay tercih etti.
Erolla ilgili karlatm sorunlara bir rnek vereyim. 2010 ay balarnda mehur analitik
Marksist filozof G. A. Cohenin Why Not Socialism [Sosyalizm: Neden Olmasn?] adl 70-80
sayfalk bir brornn yayn haklarn almtk. Ben bu kitap hakknda, her zaman olduu
gibi, bir rapor hazrlam, nszn evirip onlara vermitim. eviriyi ben yaptm, eim
Gke de redaksiyonunu bitirdi. Bu kitap yksek miktarda basp 1 Maysta bedava

datmay bile kararlatrdk. Kitap hazrlklar bitti. Ama bir sabah Erol geldi, bu kitab biz
basamayz dedi. Neden sorusuna hibir yant veremedi. Tam anlamyla bir eyler geveledi.
Hatta bu kitap bar geii savunuyor bile dedi. (phelenmiler herhalde. Bu Apo
yaynevimizde revizyonist (!) kitaplar yaymlayacak bize aktrmadan diye!) imdi ben nasl
anlatacam Coheni, analitik Marksizmi. Mmkn deil. Vazgetik kitaptan.
Erolla Hasan Basri plak, i yapma tarzlar, genel yaklamlar, hayat tarzlar birbirine
benzedii iin iyi anlayorlard. lbay ise Hasandan hi holanmyordu. Bunu defalarca
kiilerin kendi azlarndan duydum. Daha sonraki olaylarn anlalmas asndan nemli
olduundan bundan bahsetme ihtiyac duyuyorum. Hasan, bata da belirttiim gibi, Erolla
lbay matbaada alrken, idari ve mali konulardan sorumlu mdr olarak tayin edilmi
biriydi. Bakkal dkkan mantyla iletiyordu Ayrnty. Gndelik alacak verecek ilerini
kk kk katlara yazyor, sonra onlar koca bir deftere geiriyordu vs. Bandan beri
hem kendisine hem de patronlara byle olamayacan, bu arkadan birka gn zahmet edip
Excel kullanmay renmesi ve hesap ilerini bilgisayarda yapmas gerektiini anlatp
durdum. Bunu yazya da dktm. evirmen, redaktr ve telif demeleri asndan benim iin
de ok nemliydi bu. Neyse, i iten getikten sonra anladlar ancak olayn vahametini. Bir
keresinde, Erola aynen yle dedim, birka kii daha vard orada: Cemaat kontenjanndan
Ali Mektebi mezunu birini Ayrnt gibi bir kurumun bana geirirsen, olaca budur!
(Galiba sonumu hazrlayan biraz da bu ak szllm oldu!)
Mali konularla, datm ve matbaa ileriyle ilgiliydi Erol. Ben Hasanla yaptklar bir
konumaya tank oldum: 2011 yl yaz aylaryd ve rendim ki, ar bir vergi cezas
tehlikesiyle kar karya kalmt Ayrnt ve elde hibir kaynak bulunmuyordu. Kredi de
alamyorlard. Ben de evimi satp parasn onlara verebileceimi syledim. Ve byle yaptk.
Hibir karlk beklemedim. stemedim de. Erol biz sana senet tanzim edip vereceiz dedi
ama hibir zaman byle bir ey olmad. Ben de bir daha hatrlatmadm. Yani, kendi kdem
tazminatm kendim fazlasyla demi bir personelim ben. Bir teekkr bile etmediler. lbay
yaklak iki yl sonra, ben yeni rendim, teekkr ederim dedi yarm az. Hatta, evin
tekrar geri satn alnmas srasnda, bana den vergi vb masraflar maamdan bir sonraki ay
dn ricam da kabul etmeyip ayn ay maamdan o masraflar dld.
Erolla en byk kavgamz, eim Gkenin bir redaksiyonu geciktirmesi yznden kt. Bu
olayla Hasann eim Gkeyi tacizi i ie gemi bir konu olduundan, nce bu olaya ksaca
deineceim. Aslnda en dorusu, Gkenin bu olay iin yazd ksa aklamay buraya
tamak olacak. Baka yorum yapmayacam bu konuda:
Sevgili arkadalar,
27. 12. 2012 tarihinde, yani Ayrnt Kokteylinin yapld akamn ertesi gn saat 11.21de telefonuma bir mesaj
geldi. yle:
Gnaydn gzel iek. Umarm dn geceki bakm seni rahatsz etmemitir. Btn gnn yorgunluu ve alkole
ramen dn gece saat 4te uyuyabildim. Dn dn durdum.
ardm, rahatsz oldum. Mesaj gnderen numara 053yd ve telefonumda kaytl deildi. lk olarak, akam
ayakst sohbet ettiim genlerden biridir herhalde diye dndm. Hemen Apoyu aradm. Mesajdan bahsettim
ve canmn skldn syledim. Numaray verdim ve bu numara senin kaytlarnda var m diye sordum. On on be
dakika iinde Apo beni arad ve numarann Hasan Basri plaka ait olduunu bildirdi. Mesaj okumam istedi
benden. Okudum. Karlk olarak mealen yle dedi: Akam ikiyi fazla karm ve hareketleri ve baklar
zerindeki kontroln kaybetmi olabilir. Belki bir nedenle sululuk duyuyordur. O nedenle yazmtr. Bir mesaj

yaz da rahatlasn.
kna olmamtm ama sonuta mesai arkadam saylrd ve gereksiz bir gerilim olsun istemezdim. Yant olarak,
Ben rahatsz edici bir ey hissetmedim Hasancm dert etme ltfen diye bir mesaj yazdm.
Ertesi gn, 28. 12. 2012, saat 10.05te ayn numaradan, yani Hasan Basri plaktan aldm mesaj ise uydu:
Gnaydn gzeller gzeli. ki gndr hi aklmdan kmyorsun. Beynim sana ilikin dlerle younlarken
kalbim senin iin atyor. Canm skntl deil aksine 2 gndr ok heyecanl ve mutluyum. ptm.
Apoyu aradm ve mesaj okudum ona ve u yant verdim: Bu nasl bir cret bir daha kesinlikle mesaj atmayn
Bir kadn olarak, kocasna ak bir kadn olarak kendimi ok kt hissettim. ok sevdiim ve iyi eyler yapmasn
ok istediim ve bu uurda youn aba harcadm Ayrnt Yaynlar adna, ayn duygular iinde olduunu bildiim
eim adna zldm, gerekten ok zldm. Yan odadaki mesai arkadann ok sevdii eini taciz edebilecek
kadar karaktersiz mi demeli bilemiyorum bir insann bu sevdiim kurumda olabilmesini kabul edemedim.
Ertesi gn Apo bu durumu Erola aktard. Ne olursa olsun, herkesin kendini savunma hakk vard. Erola oldu ite
yollu bir eyler sylenmi. O kadar!
Ben aradan geen yaklak ay iinde Ayrntya bir kere gittim. Gelmeden nce iki gn karnma arlar girdi
ben nasl gideceim artk Ayrntya diye. im vard ve Apodan o adamn Ayrntda olmad bir zaman dilimi
biliyorsa sylemesini istedim. Ve tarifi imkansz duygularla, iim gerei gitmek zorunda kaldm.
Herkes kt hissetmesi gereken sen deilsin diye dnebilir ama ne yazk ki bu gibi durumlarda toplumsal
yarg ncelikle byle bir duyguya neden oluyor kadnlarda. Ardndan eini dnyorsun. Bana kendimi pek ok
eye inancm yitirecek kadar sarsan bu eyin onu nasl etkilediini dnn bir de!.. zgnm ama bu duygu
bana katlanlmaz geldi ve tabii ki hibir ey olmam gibi susmak da. Oysa hayatta yle veya byle
dokunduumuz ve hayatna dahil olduumuz insanlardan her trl hareketimiz itibariyle sorumluyuz. Ben yle
davranverdim, ne olacak canm insanlk hali demek bylesi bir durumda sizin iin yeterli mi bilemiyorum ama
benim iin kabul edilemez. Bunu bu ekilde alglamak ncelikle kendime ama en ok da deer verdiim sevgime
ve sevdiime ihanet olur.
te yandan, insanlarn hata yapabileceklerine inanrm ama ayn zamanda insanlarn hatalar orannda, o
hatalarn tamir etmek iin samimi aba harcadklarnda, belki hatalarn maduru olan insanlarn tamamen
gnllerinin kazanlamayaca ama o hatay yapan insan iin ok eyin deieceine de inanrm. Ama bu olayda
bu ynde hibir abaya rastlanmad.
Ayrca bu arada, ayn kiinin, benzer bir taciz vakas nedeniyle bu kurumda ikaz edildiini renmi olmam benim
iin srpriz olmad.
Yeterince beklediimi dnyorum. Telafi iin, zr iin, bir umut, insanlara yakr davranlar iin... Ve
maalesef can yanan halen bizleriz. En ok canmz yakan da, inandmz tm deerlere aykr bu davrann,
pek ok ey olduunu ifade eden ve bu kurumda almaya layk grlm bir insandan gelmesi.
Susmamay tercih ettim. Zaten susamam da Bu kendime, kadnlma ve sevgime ihanet olur her eyden nce.
Ve susmak bu gibi insanlar daha ok cesaretlendirir yalnzca. Oysa benim daha farkl eylere inanmaya ihtiyacm
var. Sizinle bunlar paylamaya.
Amacm intikam atei yakp hepinizi benimle birlikte etrafnda dans etmeye davet etmek deil; duygularm
soutmak, kendimce doru olduuna inandm bu davran yolunda sadece en azndan unu sorgulamanz
salamak: Ya onlarn yerinde ben olsaydm?.. Ya byle bir adamla ben almak zorunda olsaydm?. Ne
olurdu?.. Ne hissederdim?
Hepinize iyi bir hafta diliyorum.
Gke iek etin

te byle oldu
Geleyim kavgaya. Peter Careyin bir romannn yayma hazrlanmas iini almt Gke,
avans olarak da yaklak 1.500 TL ekmiti farkl aralklarla. Ama araya baka iler girdi vs
kitap bir trl bitirilemedi. Bu arada ben Edebiyat Editr merle konuup Peter Careyin
baka bir kitabn ne aldrdm ve elimizdeki kitab da belli bir takvime baladk. Neyse, bir
gn Erol telefon etti, bu kitap niye gecikti, paras verilmi, evirmenine deme yaplm, kitap
ortada yok dedi. Ben de ona durumu anlatmaya altm ama Erolun ciddi bir fke kontrol
sorunu var. Bunu brodaki herkes biliyor. Bylesi durumlarda azndan kan en anlalr ve
hafif ifade Paranz ben veriyorum, elbette bana hesap vereceksiniz! benzeri bir ey
oluyordu. Telefonda Erol barp armaya balad. Byle durumlarda karsndakinin
sylediklerini dinlemez bile! Bu arada o taciz olay olmu ama henz yukardaki mektup
yazlmamt. Yani olay bilen drt kii vard o srada. Ama Erol, daha sonraki gelimelerden
de anlalaca gibi, iten ie bu olayda hep Gkeyi sulu buluyordu. Neyse, ben bu
telefondaki barmalar zerine, Dur yanna geliyorum dedim. Aaya indim, yine durumu
anlatmaya altm, merle konutuk, yerine baka bir Carey kitab koyduk, bunu da falanca
ay yaymlayacaz, demeye altm. Ama dinlemek yle dursun, baka birilerinin de
bulunduu ortamda, bas bas baryordu. Parasn veriyorum, i nerede vs. Ben de ona, Sana
bir ey anlatmaya alyorum, sen insann yzne emkiriyorsun dedim. Dediim buydu.
Veysel ve birka arkada daha tanktr. Bunu daha sonra defalarca syledii zere, bir hakaret
olarak alm. Trke szlkteki anlamna bak vs dedimse de Ben bunu hakaret olarak
alyorum deyip kestirip att. Doru ya, szlkte ne yazarsa yazsn, sen neyi kastedersen et,
patron hakaret addediyorsa yledir! Bu arada 1.500 TL iin yediim frann haddi hesab
yok. Bu arada ben evimi satp onlara yz kat karlksz kredi vermiim. Erolun adalet ve
ynetim anlay da buydu!
Olay burada kalsa iyi. Gkeyle ben taciz olayn lbaya amaya karar verdik. lk bata
yalnzca Erola sylememin nedeni ise Erolla ailece grmlmzn olmas, daha
samimi bulmam ve ayrca lbayn Hasann defterini drmek iin frsat kolladn bilmemdi.
Samimi ve ciddi bir zr bu olay kendi iinde demlenmeye brakabilirdi. Olmad. Neyse,
lbaya gittim ve Ya siz olay zersiniz ya da Gke bir mektupla konuyu kurum iinde ak
edecek dedim. Bunu syledikten sonra, biz yaklak 10 gn bekledik. lbayla Erol belki bir
araya gelir, bu olaya bir zm arar, bulur diye dndk. lbay eline geen frsat karr m?
Bunu elbette Hasann iini bitirmek iin kulland. (Sonradan lbayn defalarca anlatt
zere, lbay Erolu ikna etmek iin, Bizim de karmz, kzmz var, onlara da ayn eyi
yapabilir bu adam demi. Erol da Bize yapamaz demi. Burada lbayn yalancsym!
Ama sylenmise byle bir ey, ki sylendiine inanyorum, Erolu vicdanyla ba baa
brakyorum.) Erola bu olay ifa edeceimizi ilk sylediimde, odamn kapsnda
dikiliyordu. Kapya yasland ve Eer byle bir ey yaparsanz ben de o kitap nedeniyle
aramzda geen tartma yznden bu ifaat yaptnz sylerim dedi. Aka tehdit etti
yani. Ben de Byle bir ey yaparsan ok kt olur dedim yalnzca. Ama bunu parmam
sallayarak sylediimi hatrlyorum. Neyse, yukardaki mektubu kurum iindeki arkadalara
gnderdik. lbayn koro efliinde bir tepki mailleri teatisi ardndan Hasan kurumdan
uzaklatrld.
Hikaye bitti mi? Hayr. Erol, Hasann uzaklatrlmasn kiisel bir mesele haline getirdi.
Aradan bir ay gemeden. Gkenin bir kitabn geciktirmesini bahane ederek, lbayla
konutuktan sonra beni odaya arp, Artk Gkeyle almak istemediklerini beyan

ettiler. Neden diye sorduumda ise Titizliine diyeceimiz yok, iyi i karyor ama ilerini
zamannda vermiyor, Ayrntnn ilerini sekteye uratyor dediler. Aynen byle! Onlara
Gkenin zaten dardan altn, dolaysyla zararn kendisine olduunu, ayrca son
zamanlar zaten okulu olduu iin bize az i yaptn anlatmaya altm. Ayrca, bu iin
sorumlusunun ilgili editrlerin olacan, hangi editrle alyorsa, o editrn ona gre
takvim belirleyeceini, bunun patronlar nezdinde konuulacak bir mesele olmadn
syledim. Ama yok, Bizim istediimizle alp istediimizle almama hakkmz var
dediler. Dnebiliyor musunuz, sadece o kuruma yardm etmi, ou kez karlksz her iine
komu birine reva grlen muamele bu! lbayla Erolun adalet ve ynetim anlay bu!
(Elbette, bu arada Hasan kuruma gelip gidiyordu ve kendine ait kk yaynevinin kitaplarn
da hl Ayrntda depoluyor, ilerini Ayrntdan takip ediyordu.)
Bu olaya, eim Gkeye reva grlen muamele bal altnda yeniden ksaca deineceim
iin, Erol bahsine dneyim ve bitireyim. ine geldiinde bir cemaat mantyla hareket eden
patron ikilisi, akllarnca beni siyasi gemiime bakarak bir yere yerletirdiler. Srekli zan
altndaydm yani. O yzden ben bu alt yl boyunca, yaptm her eyi belgelemeye zen
gsterdim. yi ki yle yapmm! Nelerle uratma bir rnek vereyim: Trokist eilimli
Fransz bir yazarn bir romann bastk. Kitap Dou Bloundan birtakm entelektellerin
sorunlar ve maceralar zerineydi. Bir gn lbay geldi, Bu kitap anti-komnist, niye dikkat
etmedik dedi. Nereden kt bu? dedim. Dou Avrupa ehirlerini ok kasvetli, yaanmaz
yerler olarak gsteriyormu. Dou Blounu ok ktlyormu! Bu gibi entelektel (!)
sorunlarla megul oldum gnler boyu.
Tipik bir tavr olarak, yine bir rnek vereyim: lbaya da, Erola da yaptmz bir kitaptan
bahsettim, bitmek zereydi, ok zel bir kitapt, Arkadalar ok iyi hazrlandlar bu kitap
iin, Murat Belge nsz de yazacakm dedim. Aradan zaman geti, yayn kurulunda ben
yine ne gzel bir i yapyoruz babndan kitaptan bahsettim, Murat Belge de nsz yazacakm
falan dedim, seviniyorum. lbay durdu, Ben ilk defa duyuyorum bunu dedi. Yayn
kurulundan arkadalara hitaben, yksek perdeden Bilseydim buna izin vermezdim. Ben
Ayrnt adnn Murat Belge adyla yan yana anlmasn istemiyorum dedi. Mant ve duruu
buydu patronlarmzn! Bu kitap benden sonra basld. Ben kapakta Murat Belgenin
nszyle ibaresiyle yaymlamay dnyordum kitab. Onlar girdikleri gnah (!)
kapaktan ilan etmemiler ama ieride korumular; ona da kr! Ayrca, yaynevinin izgisi
konusundaki hassasiyete bakar msnz? Trkiyenin en nemli entelektellerinden birine
tahamml edemiyor ama Mahmut Esat Bozkurt tr faistleri ba tac edebiliyor!
Bu uzun mektupta deinmeden geemeyeceim iki konu daha var. Birincisi, eim Gkeye
reva grlen muamele zel bir ilgiyi hak ediyor. Eim Gke iek etin Hukuk Fakltesini
bitirip, avukatlk stajn tamamladktan sonra, hukukla ilgili bir iin kendisine gre olmadna
ve sevmedii bir ii yapamayacana karar verip M. . letiim Fakltesine girmi ve
blmn birincilikle bitirmitir. Gelelim Ayrntdaki duruma. Patronlar broya gelmeye
balamadan nce, Gke benimle yaklak iki sene fiilen alt, yani Ayrnt aslnda bir
kiinin cretiyle iki kii altrd. Gke btn dizilerin i tasarmlarn yeniden dzenledi.
ok satar kategorisindeki baz kitaplar cretsiz olarak yeniden okuyup ok nemli dzeltiler
yapt. Ayrldmz gne kadar, yani alt yl boyunca, btn Ayrnt kitap kapaklarn okuyup
kontrol etti ve kapak yazs olmayan kitaplara kapak yazs yazd. Bunu btn herkes de
biliyordu. Yaynevinde gramerle ilgili bir sorusu olann soraca kii tartmasz Gkeydi.
Gke kitaplarn gramer kurallarnn belirlenmesinde yardmc oldu ve tarama listesi
hazrlayp dizgici arkadalara verdi. Dizgici arkadalara srekli yardmc oldu. Btn bunlar
iin be kuru para talep etmedi. Biz gelmeden nce yaymlanm Palahniuk kitaplarn,

birinci kitap hari, tmden gzden geirip yeniden okuyup dzeltti. Biz geldikten sonra teslim
edilen evirileri redakte etti. Redaksiyonlar ancak yeniden yazma halini alnca, rnekleri de
patronlara gsterilerek, mer Trke Edebiyat Editr olarak ie balaynca da Palahniuklar
artk Gkenin evirmesine karar verildi. Ama zellikle lbay bunu srekli sorun etti. Bu
tartmalara binaen bir yaz yazarak patronlara ilettim. Nitekim, Ayrntyla ilikimizi koparan
da Palahniuk oldu!
Hasann terbiyesizlii zerine Erol daha nce belirttiim gibi bu meseleyi kiiselletirdi.
Kendine yaplm bir hakaret addetti. Bir gn patronlar beni ard ve Ayrntnn ilerini
yavalatt gerekesiyle artk Gkeyle almak istemediklerini beyan ettiler. Onlara,
Gkenin zaten para ba altn, az i verince az kazandn, yapt iin sorumlu
editr kimse bunun onun sorunu olduunu, onunla alp almamaya, iini zamannda
teslim edip etmediini denetlemeye ilgili editrn karar verebileceini syledim ama dinleyen
kim! Ertesi gn Gke bizzat broya gelip patronlarla konutu. Ortaya kt ki Gke senede
6 kitabn edisyonunu yapm ve bu kitaplardan ikisi edebiyat, drd de inceleme aratrma.
Ayl da yaklak 350 liraya geliyor. Ben kendim ylda yaklak 24 ilk bask kitap
hazrlyordum, dier editrlerin de hazrlad kitaplar daha da vard haliyle. Yani Gkenin
Ayrntnn ilerini sekteye uratt tezi kmt. Bu konuda geri adm attlar ama ne bir
zr ne bir aklama yapld. lbay hem bana hem de Gkeye yle dedi: Erol beni iten
karmaya kararlym, lbay da bari Gkeyi uzaklatralm demi. lbayn yalancsym!
Yine o toplantlarda lbayn bana aklanamaz fkesi de aa kt. Gke, lbay senden
nefret ediyor dedi o toplant sonrasnda. Yine o toplantda Gkeye sylemi, sonra bana da
syledi. Artk sorunlar yazyla ifade edip maille gndermemi istemiyordu lbay. Odalarmz
yan yana saylr, gelir anlatrsn! Ne gzel deil mi? ine geldii zaman kabul edecek,
istediinde reddedecek konumalara mahkum edildik. stelik kurum iinde bir eviri
semineri dzenleyip de bana haber vermeyecek kadar iletiim zrlyken! Neyse son noktay
da Palahniukla koyduk.
Uzun sredir, bir ksmn yukarda anlattm, dozu ykselen bir mobbing saanana
tutulmutum. Ama iplerin kopmasna neden olan olay yle gerekleti: Yaklak yl nce
yeni bir grev dalm yaplp Edebiyat Dizisine yeni bir arkada tayin edildiinde, baz
kitaplar sevdiimiz ve zel olarak hazrlamak istediimiz iin Palahniukun kitaplarn eim
Gke iek etin eviriyordu, redaksiyonunu da ben yapyordum ve hazr olarak yaynevine
teslim ediyorduk. Patronlarmz bunu bize kar srekli bir bask olarak kullandlar ama ben
Edebiyat Editr mer Trke arkadala konutum ve onun da onayyla bu kitaplar Gke
evirmeye devam etti. Olaylar zinciri benim szlemeler arasnda birka ay nce imzalanm
bir szlemeyi grmemle balad. lbay, anlald kadaryla, merin de rzasn alarak,
Palahniuklar Gkenin yaptn bildii halde, son Palahniuk kitabn bana ya da Gkeye
syleme nezaketinde bile bulunmakszn bir baka evirmene vermiti. Ben de odasna gittim
lbayn ve Biliyorsun bu yazar Gke eviriyordu; kitab baka birine vermisin, en azndan
syleme nezaketinde bulunabilirdin dedim. yerinde srekli yz yze baktmz,
birbirimizin arkasnda i evirmemizin ho olmadn anlatmaya altm ama o nce
davranp, Hayr, sen Palahniuklardan el ekmitin diyerek savunmaya geti. merle
annda yaptm telefon grmesinde eldeki Palahniuklar Gkenin yaptn sylemesi
zerine, Ben patronum, sana m soracam, istediime veririm kitab noktasna gelindi.
Halbuki edebiyat kitabyd ve sorumlusu merdi. mer de Palahniuklar Gkenin
yaptn biliyordu. Daha nceki iki kitab da Gke yapmt. mer de Gkenin u an

Doomed zerinde altn biliyordu. Baka bir evirmene verilen kitap yaklak bir sene
nce gelmiti ve srada bekliyordu. Eldeki bitince de ona balanacakt. Neyse, zaten lbay iin
zerinde anlamaya varlan eylerin ne olduu nemli deildir. O an ne istiyorsa, kime
yaranmak, kimin cann yakmak istiyorsa (ki genelde bu ben oluyordum) onu yapar lbay,
sonra da dorusuna yanlna bakmadan gerekelerini sralar. Bunun saysz rneklerini
vereceim. Bu rnekte de konuma ayn minval zere srd. Son olarak da Bu koltukta ben
oturuyorum, burada oturduum srece benim szm geer dedi. Doruydu, patron oydu,
zaten bunu her gn ya sylyor ya da hissettiriyordu! Ben de O koltukta oturmak baka o
koltuu doldurmak baka dedim ve ktm odadan. Ve bu lafm Ayrntyla ilikimizin sonu
oldu. Ertesi gn iki patron artk benimle almak istemediklerini beyan ettiler.
Son bir szm kald, o da Burhan Snmeze. Kiisel hibir husumetim yoktu, hatta severdim
kendisini. Bu konumu kendisi istedi ve elde etti. Neredeyse yalvardm kendisine byle
olmamas iin ama taknd tavr bilerek ve isteyerek seti.
Bu blmde ayrlmam zerine nasl bir ahlakszlk ve vicdanszlkla kar karya kaldmz
anlatacam. Bunun kesinlikle mantkl bir aklamas yok. Psikanalizin alanna girer diye
dnyorum. Ayrlmadan nce, Elimizde yarm kalan iler var, onlar bitirelim bari dedik.
Kabul ettiler. Listesini kardk. Yazya dktk. lgili editrlerle haberletik. Benim balayp
bitiremediim bir eviri vard elimde. Gkenin de yarm, yaklak 1800 sayfalk bir
antolojisi, bir Palahniuk evirisi ve bir kitabn redaksiyonu. Neyse, antolojiyi bitirdi Gke.
Son kontrolleri kald. Bu noktada iler karmaya balad. Antoloji ii ok zahmetli bir iti.
Aylarca 1800 sayfay harf harf, szck szck iki kere kontrol etti Gke. neyle kuyu kazd
yani. O i iin de %3 kararlatrmtk. Bir ey deil ama en azndan kendini kt hissetmesin
diye. Ayrldktan sonra, yeni Genel Yayn Ynetmeni Burhana elimizdeki ileri bildirirken
bunu da bildirdik. bitti. Son kontroller kald. Ama kimse Gkeyle muhatap olmuyor,
noktay koyamyordu. Gke de sayn yetkili ibareli derdini anlatan bir mail yazd ve
Burhana ile lbaya gnderdi. Bir sre sonra lbaydan yant geldi: Gke Hanm,
ncelikle yaplan ii yetersiz bulmadm. Zaten bu benim iim deil. iir Dizisinin Editr bu konuda ekinceleri
olduunu ve son okumay kendisinin yapmas gerektiini syledi. Daha nce einizin de bulunduu bir yayn
kurulu toplantsnda kitabn iir Dizisinden kaca belirtilmiti. Dolaysyla kitapla ilgili bildirimleri Emirhan
Ouz ile paylamalydnz ama siz her zamanki alkanlnzla sorunlar einizle zmek istemisiniz. Ben
Orhan beyin de olduu toplantda bulunmutum, Emirhan bey kendisine yukarda ifade ettiim ekilde bir dil
kulland. zet olarak ben almalarnz takdir etmekle birlikte zamanlama ile ilgili eletirilerimi her zaman
ilettim. u anda ki dncem de budur. Einize defalarca belirtmitim ve genel teaml budur: Yaynevi ile ilgili
tasarruflarda son karar bize aittir. Siz sadece emeinizin karln alrsnz ve bu da karlkl anlamalarla
belirlenen bir eydir. Sizin einizle yaptnz grmeler sizi ve einizi balar bizi deil.
Sevgiyle.

Burada da tipik lbay gryoruz. Olaylar arptyor, yalan sylyor. Yayn kurulunda
antolojinin hangi diziden yaymlanaca kararlatrlmad, sonra kararlatrrz dendi. Yayn
kurulunda konu gndeme geldiinde antoloji bitmek zereydi, yani Gke ii zaten bitirmek
zereydi. Sorunu einizle zmek istemisiniz meselesi de tam bir lbay mant, yalan
dolan. Antolojiyi orada alan bir editr olarak, Orhan bana nerdi ve ben de raporumu
hazrlayarak yayn kuruluna nerdim, kabul edildi, Sanat- Kuram dizisinden yaymlamaya
karar verdik, Orhan Kahyaoluyla birlikte onlarca yaynevi ve airle szlemeleri tek tek
yaptk, Sanat-Kuram dizisine gre dizildi kitap, kontroller yapld vs. Yani sorumlu kii olarak
her zamanki iimi yaptm. Bu i zel bir titizlik gerektirdii iin de ii eim Gkeye verdim,
bir buuk yl nce. Ayrntda o iin sorumlusu olarak alrken. imdi ne diyor lbay
Sorunu einizle zmek istemisiniz! Hele son cmlesi bir harika, kurumlarda devamlln

bir ahikas!: Sizin einizle yaptnz grmeler sizi ve einizi balar bizi deil.
Gke de yant olarak yle yazd: (..)ncs, ben eim iten ayrldktan sonra hibir karar eime
danarak almadm. Yaynevine geldim, sordum, mail attm ama yant alamaynca o maili yazdm. Yani yetkili
kii, muhatap arayan benim. Burada bir kanaatimi de zlerek paylamak istiyorum : Ben eskiden de sizin
nyarglarnz ap Ayrnt Yaynlar'na ulaamamtm zaten.
Drdncs, ben baka ilerde olduu gibi bu ii de eimden deil, Ayrnt Yaynlar'nda alan, o iten sorumlu
editrden aldm. Bu kitapla ilgili yaptm ileri size gnderdiim mailde anlattm. Ksaca bir kere daha
belirteyim: Bu i normal bir okuma ii kesinlikle deil. Kime sorarsanz sorun aynsn syleyecektir. Her iir
harf harf, kelime kelime kontrol edildi. eitli basklar arasndaki farklar aratrlp giderildi. Satr, kelime
blnmeleri bile aratrlp dorusu bulunarak yazld. Tam ay aralksz bu ie ayrdm zamanm. Ve cret de
ta bandan buna gre belirlenmiti, sonradan deil; ve bu da size bildirilmiti. Tekrar ediyorum, ben ii Ayrnt
Yaynlar'ndan, sorumlu editrnden, bir cret karl aldm. (cret her zamanki gibi yetersizdi biliyorum,
nk bu iler gnll deilseniz bu crete kesinlikle yaplmaz. Ama kabul ettim. Sonradan iin iine girince
bunun hi de akl ii bir ey olmadn fark ettim ve bunu defalarca Orhan'la da paylatm. Ama aldm bir kere
deyip bitirdim, birka kontrol hari.)

Bu nasl bir mantk ve i ahlakyla kar karya olduumuzun rneklerinden biri ama asl
vicdanszlk ve emek hrszl son Palahniuk rneinde yaand.
Ben ayrlrken, yarm kalan ileri saydm, kendileriyle konutum, ayrca mer Trkee 15
Ocak 2015te bir mail yazdm ve o maili lbaya ve Erola da aktardm. Mailde baka birka
eyin yannda aynen u yazyordu: Seninle ilgili iki kitap var, birincisi Nisan aynn ilk haftasnda
piyasaya kacak ekilde C. Palahniukun Doomed orijinal adl kitabnn hazrlanp son haliyle
yaynevine teslim edilmesi. Kitap bitmek zere, lbay ve Erolun da haberi var, seninle de zaten Nisan
ay konusunda anlamtk. Bu konuda, tarih ve biim olarak, bir itirazn yoksa Martn 20si gibi kitap
son haliyle yaynevine teslim edilecek.

Her zamanki gibi Gke Palahniuk kitabnn, Palahniuk'un dilini, tarzn bilmeyen deneyimsiz
birinin eline gemesini istemiyordu. Btn Palahniuklar kendisi yapmt ve her eyini
belirleyen oydu Palahniuk kitaplarnn. Evvelki kitaplarda da yle yapm, kitaplar
yaynevine hazr teslim etmiti. Yukarda iki kere son haliyle yaynevine teslimden
bahsediyor ve lbay ve Erola aktarlm mail, ayrca onlarla kararlatrlm zaten. Herhangi
bir soru iareti var m? Yok mu? Siz lbay daha tanmamsnz demektir.
lbaydan 17 ubatta bir mail geldi: Yaynevinde yaptmz son konumada Gke hanmn
Palahniuk'un kitabn evirmekte olduu ve muhtemelen eviriyi martn sonunda bitireceini
sylemitin. Ben de bitirdii i yarm kalmasn diyerek kabul etmitim. Bu sz sadece Palahniuk
evirisini iermektedir. Dolaysyla Palahniuk evirisini bekliyorum, bitmi ekilde, matbaaya gidecek
ekilde ibarelerini kabul etmem mmkn deil.

te bu! Beyefendi bize bir ltuf bahetmi. Yazk demi bitirin bari iinizi. Biz de garibanlar,
evvelden kararlatrdmz gibi, eviriyi bitirmiiz, redaksiyon iin bir arkadaa vermiiz, o
neredeyse bitirip bize gnderecek. yle olmazm! Bitmi ekilde, matbaaya gidecek ekilde
olmazm! Ne konumutuk? Ne karar verdik? Ne gam! lbaydan iyi mi bileceksiniz?
Bu daha bir ey deil! imdi burada devreye Burhan Snmez giriyor. Bir genel yayn

ynetmeni nasl olurmu gsteriyor! Aradaki bir sr kk olay atlayp son aamaya
geliyorum. Gke redaksiyondan gelen metni yeniden okudu, birlikte birok eyi yeniden
yorumlayp kararlatrdk ve metni yaynevine gnderdik. Adn da koyduk: Bahtsz.
Gerekten ne bahtsz kitapm bu! Kitab bir dzeltmen arkadaa vermiler, Gke de
Burhanla bu arada gryor, u Antoloji kitabndaki iletiimsizlik bu kitapta da bama
gelmesin diyor, Burhan da merak etme, ne derdin varsa bana gel diyor. Genel yayn
ynetmeni dediin byle olur zaten. Kitap dzeltiden gelmi, Gkeye broya gel,
dzeltilere bak, son halini verip matbaaya gnderelim diyorlar. Gke ertesi sabah, kendimi
pek iyi hissetmiyorum, telefon edeyim de metni bana postalasnlar bari dedi. Telefon
ettiinde yeni ie alnan bir editr arkada kendisine metninin redaksiyonla bile
dzeltilemeyecek kadar kt olduunu ve kabul edilmediini sylyor. Gke duyduklarna
inanamyor elbette ve Burhan aryor. Burhana Siz bana bunu nasl yaparsnz? diye
soruyor, fkeli elbette, ayn ekilde yant alnca, yine fkeyle telefonu kapatyor. Hakaret
falan yok. Telefonu ani kapatma var, isterseniz yzne kapatma deyin. Bunun zerine Burhan
arkadamz olay duygusala balyor. Vay sen bana hakaret ettin, telefonu yzme kapattn.
Bu hakaret meselesi iktidar mevkiini tutanlarn ortak sna galiba. Kvrmak istedikleri
konular byle balyorlar. Baka bir sr mesele var ama ertesi gn yle yazyor Burhan:
baka bir evirmene redaksiyon iin dn gnderilmi. o arkadatan da bu sabah olumsuz rapor
gelince, ben kendim de biraz bakaym dedim. kusura bakma ama bence arkadalarn raporlar hakl.
bu metin bu haliyle redaksiyonla bile kurtarlamayacak halde. sana gnderilen rapordan ok ok daha
fazla sorun var metinde.

Metni neredeyse birlikte yapmtk eim Gkeyle. Ben eviriden anlyorsam, ortada salam
bir eviri vard. Ben dzeltmenle de konutum. Kzcaz baz neriler sralam. Birka yazm
hatas bulmu. Zaten bizim hi kattan okuma ansmz olmamt. Bu normaldi. Son okuma
ne iindi zaten! Neyse, ilgin olan, dzeltmen arkadan bize Bana nce Gkenin
telefonunu da verdiler, sorunlar onunla konuur halledersin dediler ama sonra vazgeip
evirmenle irtibat kurmayn ii dorudan bize getirin dediler demi olmas. Kt niyet o
kadar aikr ki! Neyse, benim elimdeki eviri de bitmek zereydi. Burhana ondan bir hafta
nce mail yazm ve Szlemeye 1 Mays yazmz ama bir haftalk daha iim var, bir sorun
olur mu? diye sormutum. Burhan da bana yok olmaz demiti.
Neyse galiba en dorusu mail trafiini olduu gibi aktarmak olacak:

Sevgili Burhan,
Biliyorsun Deiim a evirisini yapyorum. iirsel bir kuram metni, deiik. Neyse, szlemede teslim tarihi 1 Mays olarak yazmz,
ama en ge 20 Mays'ta eviri elinizde olur. Umarm bir sorun olmaz.
yi almalar
Grmek zere
Apo

Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com>

Alc: burhan

7 May (8 gn nce)

Sevgili Burhan,
Yant beklememe gerek yok galiba. Gke'ye yaplanlar grnce bu ii de brakmam gerektii sonucuna varyorum.
Hepimiz iin hayrls olsun. Ne diyeyim.
Apo

Burhan Snmez <burhan@ayrintiyayinlari.com.tr>

7 May (8 gn nce)

Alc: bana
sevgili apo
kitab sylediin tarihte bitirmen sorun olmaz devam etmeni isterim
gkeyle ilgili sorun, bizden deil gkeden ve gkenin metninden kaynaklanyor
biraz nce ona da yazdm
sevgiyle
Burhan Snmez
Ayrnt Yaynlar
(Genel Yayn Ynetmeni)
Editor-in-chief

Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com>

7 May (8 gn nce)

Alc: Burhan
Sevgili Burhan,
ncelikle Gke'nin metniyle ilgili birka ey syleyeyim. Ben bu evirinin btn aamalarnda bulundum, bana sordu srekli, nerilerde
bulundum, hatta Gke kendi arkadann yapt redaksiyonu yetersiz buldu, yeniden okudu batan sona ve bana da sordu... Ben metni
biliyorum. Ve bunca yllk evirmenlik ve editrlk deneyimimle sylyorum, bu metin salam bir metin...
Gerisi pek inandrc deil, kusura bakma. Zaten muhtemelen mahkemeye gidecek durum ve mahkeme aamasnda kimin hakl kimin haksz
olduunu greceiz. Daha ok tartlacak yani bu... Ama bu ilerin normal bir seyri vardr, son okumadan sonra isterse evirmenle metin
zerinden son bir defa daha geilir... Son okumacy iyi tanrm, onu bu yaynevine getiren de birok kar ka ramen ona i veren de
benim. Notlar zerinden birlikte Gke'ye alrlar metni toparlarlard, normali buydu... Ama burada ne yazk ki zm yemek deil bacy
dvmek amalanm. Kimmi bu bir gecede o eviriye redaksiyonla bile kurtulmaz diyen byk evirmen!!! Yapma Burhan'cm, ben 6 yldr
o yaynevinde nelerle karlatm!
u anda eviriye devam edip etmemekle ilgili bir ey sylemek istemiyorum.
Hoakal
Apo
7 Mays 2015 12:36 tarihinde Burhan Snmez <burhan@ayrintiyayinlari.com.tr> yazd:

Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com>

7 May (8 gn nce)

Alc: Burhan
Sevgili Burhan,
eviriye devam edip etmeme kararm vermeden nce bir eyi netletirmek istiyorum.
Benim 25 yllk evirmenlik, editrlk deneyimlerimle kavrayamadm bir kriteriniz olmal ki Gke'nin evirisini iade etmeye karar
vermisiniz. Dediim gibi ok iyi bir eviriye bu muameleyi ektikten sonra benim evirimi de bir gecede mthi bir evirmen okuyup sen
de sabahleyin olur vererek geri evirmemenizin hibir garantisini gremiyorum.
6 aylk emee sayg ve entelektel namus gerei ltfen bana Gke'nin kitabnn iade gerekesini syler misin? nk buna onay vermisin
ve bunu da yazmn. Ben de baktm, hakl grdm diyorsun. Hakikaten benim aklm ermedi bu ie. ok gzel bir eviri var elinizde, ok iyi
bir evirmenin elinden km. Ve sen bu eviri redaksiyonla bile dzelmez kanaatine varmsn. Bana syle ki nedir kriterlerin, ben de ona
bakarak kendi evirimi verip vermeme kararn alabileyim.
Umarm anlalabilir ve makul bir talep benimki.
yi akamlar diliyorum.
Apo
7 Mays 2015 13:15 tarihinde Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com> yazd:

Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com>

8 May (7 gn nce)

Alc: Burhan
Sevgili Burhan,
Bugn gelecek iir kitaplar kolilerinden birinde J. Kerouac'n biyografisinin orijinal kitabyla kat ktlar da var. Gke'nin artk
Ayrnt'yla almas mmkn olmadndan onu iade etti.
kinci bir husus da "redaksiyonla bile dzelmez" kararn tebli ettiinize gre, gerekeleriniz hazr diye dnmtm. Bekliyorum. Ona
gre ben de eviriyi bitirip gndereyim haftaya.
yi gnler diliyorum.
Apo
7 Mays 2015 20:24 tarihinde Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com> yazd:

Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com>

8 May (7 gn nce)

Alc: Burhan
Sevgili Burhan,
Belki yz yze grmek istersin. Ne zaman nerede istersen grebiliriz...
Apo
8 Mays 2015 13:08 tarihinde Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com> yazd:

Burhan Snmez <burhan@ayrintiyayinlari.com.tr>

11 May (4 gn nce)

Alc: bana
merhaba apo
cuma gn ankaradaydm, odt dersleri iin..
emailine ancak bugn cevap yazabiliyorum kusura bakma
ben bugn ve yarn yaynevinde olacam, ne zaman istersen grebiliriz.
gelirsen, burada redaksiyon blmndeki dervile de grme imkann olur
eviriyi sahiplenmeni anlyorum, bundan saknca yok, ama meseleyi eviri d yorumlara gtrmek benim alanm deil.
metin ciddi sorunlar tayor. size gnderilen 4 sayfalk rapor -ki sorunlu ksmlarn yalnzca bir blmn gsteriyor- ciddi hatalara iaret
ediyor. buna ramen redakte edilebilir mi diye adm attk, ama olumsuz sonu aldk.
nyarg aramak anlamsz. bu kitap yaymlanacak diye son 10 gn iinde gazeteye ilan verdik. stelik iki tanesi zel, yarm sayfalk
ilanlard artniyet olsa byle bir ey yaplr myd.
bu tr bir okuma, nce benim bama geldi
son ayda, baka eviriler de geri evrildi maalesef. ve ilk geri evrilen de benim idea dizimdeki bir kitap oldu.
onun sorumluluunu ben tamak zorunda kaldm ve kalkp da bunu kiisel bir sorun gibi diretmedim.
dilerim her ey gnlnce olur
selam ve sevgiyle

Burhan Snmez
Ayrnt Yaynlar
(Genel Yayn Ynetmeni)
Editor-in-chief

Begin forwarded message:

Date: 8 May 2015 16:53:40 EEST
Subject: Re: Deiim a
From: Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com>
To: Burhan Snmez <burhan@ayrintiyayinlari.com.tr>

Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com>

11 May (4 gn nce)

Alc: Burhan
Sevgili Burhan,
Mdahil olma nedenimi syledim. Kendi evirimin de benzer bir gerekeyle geri evrilmesini istemem.
imdi "metin ciddi sorunlar tayor. size gnderilen 4 sayfalk rapor -ki sorunlu ksmlarn yalnzca bir blmn gsteriyor- ciddi hatalara
iaret ediyor. buna ramen redakte edilebilir mi diye adm attk, ama olumsuz sonu aldk" blmne geleyim.
Dzeltiye yapan Yeliz Eke'yi ben yetitirdim, lbay yaynevinden kovmutu. Neyse, kzn yapt dzelti notlar onlar yalnzca, neri
sunmu, not alm, acaba yanl m diye soracak. Kz ngilizce bilmiyor zaten. Ayrca o raporu oku, elini vicdanna koy ya da bu zamana
kadar ki Trke ve ngilizce bilgilerini birletirip "ciddi hatalar"dan birini syle bana ("misanthropic" philanthropic" dnda. Onu belirttim.
Dikkatten kam. Kabul ediyorum) Ltfen, bir tane ciddi hata! Hangisi ciddi hataym! Dediim gibi Yeliz'in nerisi onlar ve birou
metnin tamam dnlnce kabul edilemez neriler. Gke bana hepsini sormutu onun o belirttii balklar, merak etme, ve hepsi zerinde
durmutuk, Gke'yle birlikte kararlatrdk neredeyse o balklar.
Burhan'cm, imdi rapor diye bana dzeltmen arkadan ald notlardan bahsediyorsun. O notlar bir gecelik almaya bakar. Kabul edilenler
edilir edilmeyen edilmez. Metin tamamdr. imdi siz yle dediniz diye ortada bir rapor varm gibi mi yapacam ben de? ngilizce bilmeyen
zavall bir dzeltmene mi ykacaksnz kararn entelektel sorumluluunu? Bir gecede okuyup bu eviri redaksiyonla bile kurtulmaz diyen
evirmen arkada ortada grnmyor bu mailinde. Bir de sen de ikna olmutun metnin redaksiyonla bile adam olmayacana. Nasl ikna
oldun Burhan?
Sevgili Burhan, anlald kadaryla, bu i mahkemede bitecek. Sen hukukusun, bu yazmalar da mahkemeye tanacak elbette ve ayrca
kamuoyuna da aklayacam bunlar. imdi bana syler misin ltfen, "biz bu kitabn redaksiyonla bile dzeltilemeyeceine karar verdik"
derken, bu karar dzeltmenin o notlarna dayanarak m aldnz? O bir gecede kitab okuyup dzeltilemez diyen evirmen (!) arkada nereye
kayboldu? Tekrar soruyorum, seni byle bir kararn hakllna inandracak o hatalardan bahseder misin ltfen.
Grmek zere
Apo
11 Mays 2015 11:08 tarihinde Burhan Snmez <burhan@ayrintiyayinlari.com.tr> yazd:

Burhan Snmez <burhan@ayrintiyayinlari.com.tr>

11 May (4 gn nce)

Alc: bana
sevgili apo
kitap hazrlyoruz, kitaplarn iyi kmasna alyoruz. kt eviri, kt eviridir.
sen mahkemeden ve kamuoyuna aklamaktan bahsediyorsun.
gizli bir ey yapmyoruz. bu yzden istediini yapmakta zgrsn..
benim tek sorumluluum, kitaba kardr. burada alan arkadalarla bu temelde bir alma temposu oluturmaya alyoruz.
bugne kadar bu yaynevinde pek ok ey aksak ilemi. ama ben bu tr sorunlarn srmemesi iin abalyorum...
bu yzden kitaplara kar sorumluluumuzu laykyle yerine getirmeye alyorum...
kolay gelsin...

Abdullah Ylmaz <abdyilmaz20@gmail.com>

11 May (4 gn nce)

Alc: Burhan
Sevgili Burhan,
Szcklerin bys ne gzel deil mi?
Ben sana somut bir eyler soruyorum. Topu srekli taa atyorsun. Tekrar ediyorum, bu eviriyi geri evirme gerekeniz
dzeltmenin tuttuu notlar m? Yoksa evvelki maillerinde szn ettiin ve senin de makul bulduun o bir gecelik evirmenin
hazrlad baka bir rapor daha var m? Net deil mi? Ya da sence bu evirinin redaksiyonla bile dzeltilemez olmasnn
gstergesi hatalar nelerdir? Karar verilmi deil mi? Karar verildiine gre bunlarn net olmas gerekir. Bu konuda syleyecein bir
ey var m? Yok anlalan!

Bence yle yapn, karar herhangi bir tutarl rapora dayanarak vermediniz madem, ileride mahkemede elinizde olacak, nce
karar verip sonra gereke uydurma biiminde de olsa, hep beraber oturun eviri zerinde aln uzun uzun, bildiiniz iyi
evirmenlerinize (!) dann, bu evirinin cn ccn karan, sonra bana ya da Gke'ye ya da mahkemeye bu evirinin
neden "redaksiyonla bile dzeltilemeyecek" kt bir eviri olduunu anlatan bir rapor hazrlayn.
Sakn ola, evirmen szlemesinde gereke bildirme zorunluluu belirtilmemi olduuna snmaya almayn, sen
hukukusun, bilirsin, genel hukuk kurallarna aykr szlemeler geerli deildir. Yani bana bir i vermisen, ben de sana ii
teslim etmisem, sen ii kabul etmediinde gerekesini bildirmek zorundasn. Ayrca, bu ite kt niyet o kadar ayan beyan ki!
Gerek editrlnden gerekse evirmenliinden vgyle sz edilen ve bu yaynevinde evirileri ve almalar saylamayacak
kadar ok olan bir evirmene ayrlmas zerine, ayrlrken verilen szlerin hilafna, yaplan bu muameleyi baka trl
yorumlamak iin biraz saf olmak gerekiyor.
Burhan'cm, sana kiisel bir tavsiyede bulunabilir miyim? Ben senin koltuunda alt sene oturdum. Bana onca deneyimime,
ortadaki evirilerime ramen, Genel Yayn Ynetmeni unvann layk grmediler. Sana grmler. Hayrl olsun. Ancak bu i ok
bak srt bir itir. evirmenle patron dengesini ok iyi tutturman gerekir. Bir anda kendini "tetiki" konumunda bulabilirsin.
zlrsn. Demez.
Benim solculuk tanmm, bir hakszla kar pozitif tutum taknma halidir. Gke'nin alt aylk emeini alyor birileri, hibir
inandrc gereke gstermeden, srf cann yakmak, haddini bildirmek iin, srf ktlk olsun diye, ortada byk bir hakszlk var.
Buradaki kritik soru u: Sen kimin yannda duracaksn? Gerisi hikaye Burhan!
Sana da kolay gelsin.
Apo

te grdnz Burhan Snmezin ne mthi bir Genel Yayn Ynetmeni olduunu, deil mi?
Nasl da ksa srede gzne girdi o bir gecede eviriye bakp da ok ok hatalar bulan
mthi evirmenin(!) Kim olduunu biliyorsunuz artk zaten o evirmenin. Ama o hatalar biz
fanilerin anlayabilecei trden olmad iin imdilik aklanamyor. Buna ramen yle bir
ey demekten de sklmyor arkadamz: Biz gizli bir ey yapmyoruz! Hadi ordan! Bari
komiklik yapmaya alma, gerekten komik oluyor!
Benim aylk emeimmi, Gkenin alt aylk emeiymi, ne nemi var! Bu arkadalar
yle somut eylerle ilgilenmez, onlar soyut emein kurtuluu davasna kendini adam
damardan solcudur ne de olsa! Her ey helaldir onlara Yalan syleyebilirler, emeini
alabilirler, arkandan dolaplar evirebilirler, tacizciye arka kabilirler, her trl vicdanszl
yapabilirler onlar. Dokunulmazdrlar. Ya da yle sanrlar! Bu devlet benim on ylm ald;
ben o devletin faist ve hrsz olduunu mrm boyunca haykrdm ve haykrmaya devam
edeceim. Ayn ekilde onlar da bizim dokuz aymz aldlar ve artk gzmde birer hrszdr
ve mrm boyunca onlara hrsz demekten geri durmayacam.
Nihayet sona geliyorum. Aslnda bu bir Trkiye manzaras. nsan malzememiz bu, ne
yapacaz? diyorum bazen. Hayatn her alannda benzer manzaralarla o kadar ok
karlayoruz ki, kanksyoruz. Ama bir yandan da dardan bu kadar ulvi grnen bir iin
ve iyerinin, Trkiyede birok ilke imza atm bir yaynevinin bu kadar rmesine inann
iim acyor.
Alt yl boyunca, sorunlarm konuarak, olmaynca da, yasaklanana kadar, yazarak iletmeye,
zmeye altm. Btn raporlarmda kurumsallama dedim, eitlik ve adalet dedim ama
ne yazk ki tam tersi ynde hzla ilerledi hem Ayrnt hem de ilgili kiiler. Daha ackl taraf
bence, bu kiiler solcu olarak, sosyalist olarak ortalkta dolayor. Srf ktlk olsun diye
bizim bir yla yakn emeimizi alyor. Hala o bizin iinde bu kiiler. O bizi tayin edecek

gcm yok. Onlar beni yirmi yldr bir paras olduum Ayrntdan patron sfatyla,
btnyle ahlaksz ve vicdansz bir biimde uzaklatrdlar. Buna dur diyecek gcm yok.
Ama bir gcm var galiba Ben de onlar -eer yle bir yer, bir kurum, bir kendilik varsaiyi ve drst insanlardan uzaklatryorum.

Abdullah Ylmaz

Sonu yerine
Benimle birlikte otomatik olarak zaten olmayan iine son verildii gibi, sevdii yazar,
evirisi de elinden alnp pe atlan eim Gke iek etin de duygularn yazya
dkme ihtiyac duydu. Hakkdr ve hakldr Ve bu satrlar ona aittir.
Aslnda, zellikle son yaananlarn ardndan bir daha Ayrntnn adn bile azma almamakt
niyetim. Apo, bir mektup yazacan sylediinde uzak durmay tercih ettim ve son ana kadar
okumaktan kandm o mektubu. Kelimelerin, o mektupta anlatlanlarn, dnp yine beni
vuraca hissine kaplmaktan kendimi alamyordum. nk karmda iini her ekilde
kitabna, sisteme, profesyonellie artk adna ne derseniz ona uyduran insanlar vard. Bense
ilk batan kendi romantikliime yenilmitim.
Bir ekilde mektubu okudum ite. Aponun anlattklar hissettiklerimizin yannda basit,
sradan kalyordu.
Apo Ayrntda ie baladnda ok mutlu olduumu hatrlyorum. alaca insanlar
tanmasam da iyi bir dnya grnn peinden giden insanlar olduklarna gre, orada mutlu
olur diye dndm. Apo benimle almak istediinde ise, ki zaten redaksiyon vs iler
darya yaptrlyordu, tereddt etmedim. Her eyden nce, sevdiim ii, sevdiim insanla ve
sevebileceimi dndm bir yaynevinde yapabilecektim.
Hayatta bir karar verirsiniz ama maalesef sonradan olacaklar, ne tr insanlarla
karlaacanz bilemezsiniz. O gn mutlulukla verilen bu kararn daha sonra bende aaca
yaray bilseydim, yaptm ii bile tmden brakrdm.
Srf dzene entegre olmamak iin, zgr olabilmek iin, sevdiim ii yapabilmek iin, hukuk
diplomasn ve avukatlk brvesini bir kenara atm olan ben, daha ktsyle karlaacam
bilemezdim.
u anda hangi kelimeyi kullanrsam kullanaym, hissettiim hakszlk duygusunu ifade
edemiyorum. Ben sadece sevdii ii, sevebilecei bir yerde yapabilecei yanlgsna dm,
evet, profesyonel olmayan bir romantiim. Ben buyum da, karmdaki insanlar hangi dzenin
szcs.

Bilgim teste tabi tutuldu; sustum. Yukardan baklar grmezden geldim. Samimiyetsizlii
mesafe olarak algladm. nyarg duvarlarna arpp arpp dtm. Vazgemek istemedim,
bir daha denedim, denedike krldm. Bazen aresiz kaldm. Ve ne yazk ki aresizliimi de
krgnlm da kullandlar.
Taciz edildim; hak etmi muamelesi grdm. Kimse ne hissettiimle ilgilenmedi. Beni bir
adam iinden etmekle suladlar stelik. ine gelmeyince herkesin kr, sar, dilsiz olduunu
grdm. Git denildi ama ben gitmeyi yediremedim kendime; nk hibir hakl sebep
olmakszn i yapmamn engellenmesi aalayc geldi. Sonra sorguya ekildim. im deil
tm kiiliim yargland. Emeimin, iimin, bilgimin sradanlatrlmasna ahit oldum. ktidar
sahiplerinin paray verip insanlar satn aldklarn sandklarn grdm. Kendi emeimle hak
ettiim tm ilerin aslnda bana ltfedildiini hissettirmeye altlar. Bir yazarn kitaplarn
ok sevdiim iin ve bu sevgi kelimesini kullandmdan tr cezalandrldm. ktidar
sahipleri haber verme nezaketi bile gstermeden ii elimden aldlar. Ve evet haklydlar, ben
kimdim ki! Niye sylesinler ki! Faist sisteme entegre edilmi bir makineydim. Para veren
emeimi satp alp beni frlatp atabilirdi. Olmazsa, iine gelmezse, szlemedeki bir maddeye
dayanarak, emeimi de dnmeden pe atabilirdi. Karln vermeden hem de!
imdeki sessizlik, anlatamadklarm, inann daha sesli, iddetli, fkeli ve aresiz.
Hayatmda ilk kez, kendimi ok aresiz hissettim. nk bu hakszlk duygusuyla ba
edemiyordum ve ilk kez iktidarlarn mevkisine ve parasna sahip olmay istedim. Sonra
durdum, dndm. Karsnda olduum onlar zaten dedim. Yreim soumad ama kendi
adma sevindim. Tarafm grdm, mutlu oldum.
Gke iek etin