MODERN TRK RNN K YZYILI

1 9 . Y z y ld a n 19 5 0 ler e

Byk

MKnaHfi

Antolojisi

AT A O L B E H R A M O G L U

SOSYAL

YAYINLAR

TRK R
ANTOLOJS
M O D E R N R M Z N

YZYILI

SON YZYIL BYK TRK R ANTOLOJS

Hazrlayan Ataol Behramou
Tasarm: zlenim Yapm
Bask: Kitap Matbaaclk
Sayfa dzeni: New BaskerviUe 9/12
ISBN 975-7384-17-8
975-7384-16-X (1. Cilt)
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Basm: Aralk, 1987

Basm: Ekim, 1991
Basm: Mart, 1993
Basm: Mart, 1997
Basm: Ekim, 1999
Basm: Kasm, 2001

Sosyal Yaynlar, Bab- li Caddesi, No. 14 Caalolustanbul

Tel: (0212) 5277982 (0212) 5221894
WEB SAYFASI: http://www.kitap-net.com
E-POSTA: kitapnet@izlenim.com

A taol B ehram olu

SON Y ZYIL B Y K

TRK R
ANTOLOJS
MODERN RM ZN K YZYILI

BRNC CLT
(19. Yzyl Sonlarndan 1950lere)

Gzden Geirilmi ve
Geniletilmi Altnc Basm

SO SYA L !

Y A Y IN L A R

GEEN YZYIL SONLARINDAN GNMZE

ADA TRK RNN EVRELER

I - GEEN YZYIL SONLARINDAN 1920LERE

Bir ada Trk iiri sekisi hazrlanrken yantlanm olmas ge
reken ilk soru, adalk kavramnn ne olduu ve lkemiz zelinde
balangcnn nasl saptanmas gerektiidir.
Yirminci yzyl Trk iirinin zde ve biimde baz temel zel
liklerinin kaynaklarn aratr, bizi geen yzyln son eyreine,
Divan iirimizin geleneksel tema ve biim kalplarnn krlma ev
relerine gtrr.
Divan iiri, zellikle 18. yzylda ve Nedimin iirleriyle dilde ve
anlatmda bir yalnla ynelmitir. Fakat, bu iirin devrim ni
teliinde yeni temalar ve buna bal olarak da yeni biim zellikleri
ve tonlamalar kazanmas, daha sonra, Tanzimat dnemi iiriyle
olmutur. Bu dnemde zellikle Namk Kemal, iirlerinin ierdii
yeni kavramlar ve aratrmaclarn zerinde birletikleri merdane
edas ve gr sesiyle, irimizin yeni bir evreye girmesinde devrim
niteliinde bir dnmn balangcnda yer almtr. Batl d
nceye ve kavramlara ynelileri, ulusallk bilincine henz sahip
olmamakla birlikte halk iirine ve halk diline ilgileri, toplum iin
sanat savn ileri srleri de Tanzimat airlerinin ortak ve iirimiz
bakmndan yeniliki zellikleridir. Bu nedenlerle, ada iirimizi,
araylarnn, savlarnn ve kimi iirlerinin etkileri gnmz Trk
iirine kadar uzanan Tanzimat dnemi airleri ve zellikle de Namk
Kemalle balatmak doal saylmaldr.
Namk Kemalin nderlik ettii toplumcu kanadn yansra,
Tanzimat iirinin bireyci kanadn oluturduklarn syleyebile
ceimiz Recaizade Ekrem ve Abdlhak Hmid Tarhan, iirlerindeki
kiisellik ve itenlik, yeni ses ve biim eleriyle, Divan iirinin
geleneksel z ve biim kalplarndan ayrlarak Servet-i Fnun iirini
hazrlamlardr. Recaizade ve Hamidin iirleriyle, Trk iirinin Do
u iiri etki alanndan karak, bata Fransz iiri olmak zere Bat
iirinin etki alanna girii de kesinlik kazanmtr.

Servet-i Fnun iirinin byk temsilcisi Tevfik Fikret, Divan

iirinin l ve biim kalplarn krmay daha da ileri gtrerek
serbest mstezad trn oluturmu, Trk iir diline kendisi
ncesinde var olmayan bir akclk ve ezgisellik kazandrmtr. iir
dilimizin konuma dili eleri ve tonlamalaryla zenginlemesi de,
bu dile yine Tevfik Fikretin kazandrd bir yeniliktir. te yandan,
Tanzimat iirinin de ierik bakmndan temel zellikleri olan
zgrlklk, zorbala kar olu temalar, Tevfik Fikretin iirinde
insanclk, halklk, yurtseverlik, savaa kar olu temalaryla
dnsel bir genilik ve derinlik kazanm; daha da nemlisi, bu
temalar, salt birer tema olularnn tesinde, didaktik olmayan,
kiisel bir ses tonunun iten, inanl nltlaryla dnemin tm
yeniliki, devrimci insanlarnn bilinlerinde ve yreklerinde derin
izler brakmtr. Bu zellikleriyle Tevfik Fikret sadece ada
iirimizin deil, dnemin aydmlanmac dnya airleri dnl
dnde, iki yzyln kesitii yllarda dnya iirinin de nemli,
sekin bir airidir.
Cumhuriyet ncesi dnemin zgn airlerinden Mehmet Emin
Yurdakul, halk, toplumcu, yurtsever iirimizin bir baka nemli
temsilcisidir. ou kez didaktizmin snrlarn aamam ve kullan
d yaln Trkeyi iir dili dzeyine ykseltememi olmakla birlikte,
1899da yaynlanan Trke iirlerle iir dilimizin ulusallamasnn
nclerinden olmu, saylar az da olsa baz iirlerinde zde ve
biimde ulat itenlik, duruluk ve przszlkle 20. yzyl
balarndaki iirimize kaynaklk eden ncler arasnda yer almtr.
Ayn dnemin airlerinden Mehmet Akif, halk toplumcu, yurt
sever temalaryla ve halkn konuma dilini iire getirmekle iirimizin
demokradamasna nemli katkda bulunmu; Rza Tevfik, halk
iirine dikkat ekerek ve bu trde verdii rneklerle iirimizin ulusal
biimler araynda bir yneliin nclerinden olmutur. Yergi
lerindeki ierik ve anlatm zellikleriyle Erefi de, bu iir trn
demokratlatran, etkileri gnmzde de duyumsanan yeni bir
ergici iir anlaynn nclerinden saymak gerekir.
Cumhuriyet dnemi ncesi iirimizin ustalarndan Ahmet Him,
Fransz iirinin modem anlatm eleriyle Divan iiri zelliklerini
senteze ulatrd iirlerinde, Servet-i Fnun iirine gre daha
youn ve kiisel bir iir dnyas yaratabilmitir. 1921 ylnda yayn
lanan Piyle'nm nsznde iir belirsize ne kadar yaklarsa o kadar
iir olur szleriyle gnmz Trk iirinde de etkinlii olan bir

anlay zetleyen Ahmet Hinr, ada iirimizde izlenimcilik

tanmyla nitelenebilecek bir yneliin ilk byk ustasdr. Etkileri
gnmze kadar uzanan bir airdir.
iirinin oluumu yine Cumhuriyet ncesi dnemde gerekleen
Yahya Kemal ise, aruz lsne bal kalmakla birlikte, Servet-i
Fnun nazmnn tatl su lehesinden, Divan iiri dilinden, fazla
dar ve mahalli bulduu halk iiri dilinden farkl bir iir dili, Trkenin kendine mahsus, sssz, tabii, samimi ifade zelliklerini
aram, bu alanda ulat baaryla da ada iir dilimizin belke
miini oluturan rnlerin banda yer alan iirlerin yaratcs ol
mutur.
Geen yzyl sonlarndan Cumhuriyet dnemine kadar uzanan
yaklak elli yllk bir zaman diliminin belli bal airlerini, Divan
iirinden ulusal ve modem bir iire doru ana yneli ve araylarn
zelliklerini bylece belirtmi oluyoruz. Grlebilecei gibi,
yirminci yzyl Trk iirinin temel baz zellikleri, kaynaklarn ve
kklerini bu ilk byk zaman diliminde bulmaktadr.

I I - 1920LERDEN 1950LERE
Osmanlcaya kar halkn konutuu Trkeyi, aruza kar hece
veznini savunanlarn abalar, yukarda belirttiimiz gibi, kklerini
geen yzyln sonlarnda bulur. Ancak, bu abalar yirminci yzyln
ilk eyreinde hzlanarak cumhuriyet sonras ilk yllarda kesin ut
kuya ulamtr.
Hece airleri, konuulan Trke ve hece vezniyle kiisel, ulusal,
toplumsal konular ilerlerken, genellikle romantik, lirik bir
yaklam iinde olmulardr. Ak, gurbet, yalnzlk, lm, temalar
hece iirinin balca temalardr. te yandan, romantik bir halklk
ve yurtseverlik de hece iirinin temel bir zelliidir. Bu genel
zelliklerin tmn iirlerinde bulduumuz Faruk Nafiz amlbel,
akc iir dili, biim ve z alannda yeniliki elerle kendi dne
minin ve sonraki dnemlerin airleri zerinde etkili bir kiilik
olmakla birlikte, btn bu zelliklerde derine inemeyiin, yzey
selliin de tipik bir temsilcisidir. Bireysel temalarda (zellikle lm,
yalnzlk, v.b.) Faruk Nafizin ulaamad kiisellik, derinlik ve
etkililie, baz iirleriyle Ali Mmtaz Arolatm ve byk lde
Necip Fazl Ksakrekin ulam olduu sylenebilir. Ali Mmtaz

8 son

y z y il b y k t O r k iiR t a n t o l o j s !

Arolat iirlerindeki biimsel denge bakmndan, Necip Fazl Ksakrek ise, hecede yeni ses araylar, zgn uyaklar, arpc benzet
meler, bunlarn oluturduu youn ve zgn iir atmosferi bak
mndan, hece iirinin nemli airleridirler. iirlerinin sayca azlna
karn Kemalettin Kamu, bu iirlerin kimilerinde ulat niteliksel
younluk ve biimsel yalnlkla kiisel, yerli, iten bir lirizmin
temsilcilerinden biri olarak hece iirindeki geliimin nemli bir
kiilii olabilmitir. iirinin etkileri Cahit Stk Taranc, Ziya Osman
Saba, v.b. airlere uzanr. Gerek kiisel, gerekse toplumsal temalarda
mer Bedrettin Uaklnn ulat ieriksel younluk ve biimsel
yetkinlik ise, sadece o dnem iiri bakmndan deil, ada
iirimizin tm lsnde de nemli bir dzeydedir. mer
Bedrettin Uaklnn iirlerinde, Faruk Nafizde bulunmayan bir
sahicilik ve betim gc, Necip Fazlda bulunmayan bir aydnlk,
lke konulu iirlerinde gerekilik ve yine stn bir betim gc,
kiisel yaam konulu iirlerinde ise, derin bir duyarlk ve itenlik
vardr.
lk rnleri, hece airlerininkiler gibi, 1920li yllarda yaynlanan
Ahmet Hamdi Tanpmar, genelde hece lsn benimsemekle
birlikte, temalar ve yntemleriyle hece airlerinden ayr bir
konumdadr. Szckler ve iir dnyas bakmndan Himden, dize
yaps ve iirinin genel plastii bakmndan ise Yahya Kemalden
etkilenmi, felsefi-lirik diye nitelenebilecek bir trde zgn ve
baarl iirler yazmtr. Etkileri gnmz iirinde de duyumsanmaktadr. lk rnleri 1920li yllarn sonlarnda yaynlanmaya
balayan Ahmet Muhip Dranas, iirimize kazandrd yeni betim,
ses, tonlama ve tema eleriyle, iirsel biimde ulat salam
dengeyle, hece airlerinden farkl ve st bir dzeyin airidir. Dranas
iirinin etkileri de kendi dneminin ve bir sonraki dnemin
iirinden gnmze kadar uzanr.
Daha Cumhuriyet ncesi yllarda heceyle yazlm ilk iirlerindeki
gr sesi, takn slubu ve allmadk temalaryla hece iirinin z ve
biim kalplarn zorlayan gen Nzm Hikmetin , 1929 ylnda
Jokond ile SiY aU ve 835 Satrve 1930lu yllarda ard arda yaynlad
iir kitaplaryla getirdii yenilikler, ada Trk iiri iin gerek z
gerek biim bakmndan gerek bir devrim olmutur. Bu kitaplar
daki iirlerle ada iirimizde serbest nazm (zgr kouk)
dnemi alm, Trk iiri hibir evresinde sahip olmad lde,
ses, biim ve tema eleriyle zenginlemitir. 1930lu yllarn bala

rnda yaynlad kitaplaryla Ercment Behzat Lav da, Bat

lkelerindeki modern iir biimlerini yerli temalara uygulayan
deneyci, yeniliki bir air olarak anmak gerekir. Ercment Behzat
Lav, ada iirimizde nemli yeri olan ironik iir trnn de
iirimizde ilk nemli temsilcisi saylabilir.
1930lu yllarda hece iiri, A.K. Tecer, B.K. alar gibi daha az
baarl airlerce srdrlmekteyken, Cahit Stk Tarancmn m
rmde Skt (1933), Fazl Hsn Dalarcann Havaya izilen Dnya
(1933) adl ilk iir kitaplar yaynland. nn asl salayan ikinci
kitab Otuz Be Ya 1946da yaynlanan Taranc, kendinden nceki
ustalardan Tanpmar, N.Fazl Ksakrek ve K.Kamunun, Fransz
iirinin ve halk iirinin etkilerini tayan iirleriyle yerli, iten, lirik,
kiisel bir iir dnyas yaratmay baarmtr. Daha ilk kitabnda yer
alan iirlerindeki izlenimci ve sezgici eler, yeni benzetme ve
imgeler, youn ve kiisel iir dnyasyla byk ve zgn bir iir
yeteneine sahip olduunu kantlayan Dalarca ise, 1940ta ya
ynlanan ocuk ve A llahla, modem Trk iirinin bayaptlarndan
birini yaratmtr.
Salnda Trkiyede baslan son kitab eyh Bedreddin Destam
(1936) olan, iirlerini 1938 ylndan sonra dnemin ilerici, toplum
cu dergilerinde takma adla yaynlanmak zere hapishaneden
gnderen Nzm Hikmetin toplumcu-gereki dorultusunda
birleen farkl kuaklarndan Ilhami Bekir Tez, Haan izzettin
Dinamo, Rfat lgaz, Cahit Irgat, Niyazi Akncolu, A.Kadir,
Abdlkadir Demirkan (Vedat Trkali), mer Faruk Toprak, Enver
Gke, Mehmed Kemal, Arif Damar (Barikat), Ahmed Arif, v.b.
airler Trkiyenin 2. Dnya Savana girmedii, fakat toplumumuzun dnyadaki savala daha da arlaan bask ve yoksulluk koul
larn yaad 1940l yllarda (ve kimileri 1950lerde) yaynlanan
iirleriyle tema, biim ve anlatm zellikleri bakmndan her biri
kendi zgnlkleriyle katkda bulunduklar 1940 toplumcu airler
kuan oluturdular. Bu toplumcu airlerin iirlerinin ortak
temalar olan bar, zgrlk, eitlik zlemlerinin etkileri, o dnem
Trk iirinin pek ok airinin rnnde belli llerde duyumsanr.
1940l yllar Trk iirinin bir baka nemli olgusu da, gen
airin (Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet) iirlerinden oluan
Garip sekisinin yaynlandr. Sekinin nsznde, iirde l ve
uyaa, airanelie kar olduklarn belirten bu gen airler,

gerekten de, dilin, dizenin en yaln birimlerine indirgenmi

iirleriyle, ada iir dilimizin ve konusalnn (tematik) konuma
dili ve gnlk yaam yalnlyla bulumasnda nemli bir ilev
grdler. Gerek kurucularnn baz iirleriyle, gerekse yknmeciler
elinde bir eit dilsel beceriyle, espri-ye indirgenen Garip iiri,
yozlatrlp oaltlrken, akm balatan airlerden Orhan Veli ve
Oktay Rifot, Garip sekisinden sonra 1940l yllarda yaynladklar
teki iir kitaplarnda Trk iirinin lirik ana kaynana yneldiler.
Yme, Orhan Velinin salnda her airin, onun lmnden
sonra da Oktay Rifat ve Melih Cevdet Andayn iirlerinde, 1940
toplumcu airlerinin temalar da farkl sanatsal biim ve yaklam
larla da olsa (ironi ve humor eleri, v.b.) oka ilendi.
1940l yllarda ilk iir kitaplarn yaynlayan Asaf Hlet elebi,
zellikle eski Dou kltrlerinden masal ve sylencelerden zm
sedii szck ve kavramlarla kendine zg masals bir iir dnyas,
zgn bir grnt, ses ve vurgu dizgesi yaratabildi. Orhon Murat
Arbumu 1940ta yaynlanan Kovan'lz, dile, szck oyununa dayal
bir espiri iirinin toplumsal ierikten de yoksun olmayan zgn
rneklerini verdi.
Bedri Rahmi Eybolu, Cahit Klebi, Necati Cumal gibi airler,
1940l yllardaki rnlerinde Garip iirinin yalm dil ve anlatm
zelliklerine bal kalmakla birlikte, yresel renkler, yresel dil ve
anlatm zellikleri, yaln ve zl bir lirizmle rl iirleriyle farkl
bir iir yrngesi oluturdular. Ceyhun Atuf Kansu da, 40l yllar
ve 50li yllarn youn halk eler tayan bu yeni lirizminin sekin
bir airi olarak belirdi. Bir koutluk kurmak gerekirse, bu airlerle
1940 toplumcular kua airlerinden Niyazi Akmcolu ve Ahmed
A rifin iirleri arasnda (ritm ve tonlama zellikleri bakmndan
deil, fakat yresel dil ve yresel renklerin iirde yansmas bak
mndan) baz ortak eler bulunduu sylenebilir.

I I I - 1950LERDEN GNMZE
1950li yllar Nzm Hikmetin yurt dnda bulunduu, 40l yllar
toplumcu airleri zerindeki siyasal basklarn younlaarak bu
airlerin suskunlua itildii dnemdir. 1944te yaynlanan Sm*/adl
iir kitab nedeniyle tutuklanan Rfat lgaz, 1953te yaynlad
Devam adl iir kitab ve dnemin toplumcu mizah dergilerinde

yaynlanan yazlan nedeniyle hapistedir. 1943te Tebli adl ilk iir

kitabnn yaynlanndan sonra tutuklanan ve srgne gnderilen
A.Kadir, ikinci iir kitab, Ho Geldin H aiti brahim'i ancak 1959da
yaynlayabilmitir. 1950ve 1952deikikeztutuklananAhmedArifin
40l yllarda ve 50li yllarn balarnda yazd iirleri, ok sonra,
ancak 1968de kitaplaabilecektir. Enver Gkenin 1951deki
tutukluluu, hapis ve srgn yllan, 50li yllarn sonlarna kadar
srmtr. Onun iir kitaptan da ancak 1970li yllarda yaynlana
bilecektir... 1950li yllarn balarnda Vedat Trkali, Niyazi Akncolu, Arif Damar, kran Kurdakul gibi toplumcu airler siyasal
nedenlerle tutukludurlar. Cahit Irgatm Rzgrlanm Konuuyor
(1947) ve Ortahk(\952) adl iir kitaplar da ayn dnemde kovutur
maya urad.
1950de toplumcu iirimizin nemli bir olgusu. Fazl Hsn
Dalarcann Toprak Ana'smm yaynlandr. Bu kitap iirimizde ky
ve kyl temalarnn gereki adan ilenmesinde nemli bir
katkdr. Ky kkenli airler olan Talip Apaydn ve Mehmet Baaranm yine 1950li yllarda yaymlanan ilk iir kitaplaryla ise ky
ve kyl gerei birinci azdan yanstlmtr. 40l yllarn ustalanndan Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday 50li yllarda toplumsal
yergi trnn arlkta olduu iir kitaplan yaynladlar. Andayn
1956da yaynlanan Fanyana adl iir kitab kovuturmaya urad.
Ceyhun AtufKansu 1951de Yank H ava, 1955te Haziran Defteri adl
iir kitaplanyla, halk gereki iir alannda sekin rnekler verdi.
Behet Necatigil, 40'l yllann rn olan iirlerinde, Orhan Veli,
Taranc, Dalarca iir elerini zmsemi olarak 50li yllarn
balarnda kendi iir dilini ve dnyasn gelitirip olgunlatrd.
Byk kentteki kk insann boucu yaamn evre (1951), Evler
(1953), v.b. iir kitaplarnda kendine zg knk ses tonuyla yanstt.
Ayn ortam ve duygular, bir nceki kuan deerli bir airinin, Ziya
Osman Sabann 1957de yaynlanan Nefes Almak adl yaptnda da
youn biimde yansmasn buldu. Daha gen kuaktan Metin
Elolu 1951de DdiM Tencere, 1957de Sultan Palamut, 1958de
Odun adl iir kitaplanyla, Garip iirinde daha ok iirsel bir tema
olarak ikinci elden yansyan kenar mahalle insannn duygulann
ve yaamn, o insana zg konuma dili zellikleri ve sekin bir
humor gcyle iire getirdi...
1948de yaynlanan ilk iir kitab Duvar1da 40 toplumcular kua

nn ortak tema ve ses zellikleri yansyan Attil lhan Sisler Bulvar

(1954) ve bu kitabn izleyen kitaplarndaki iirlerle ok zengin bir
imgelemin rn olan gzpek ve yeni benzetmeler, iddetli ve diri
bir romantizmle, iirimiz bakmndan yeni bir lirik kahraman
yaratt. Fransz iirinden ve 40l yllar toplumcu iirinin romantik
cokunluundan etkilenimler tayan bu iirler Garip iirinin zde
ve biimde ar yalnlatrmaclna bir tepkiydi. Fakat 1940
toplumcu iirinin temelde gereki, toplumcu kahraman, ar
romantik ve bireyci zellikleri ar basan bir baka kiilikle yer
deitirmiti...
1952de yaynlanan Trkiyemdeki iirlerinde etken, bakaldr
bir romantizmin yeni tonlamalar duyumsanan Turgut Uyarm
1959daki kitab Dnyann En Gzel A rabistan'nda, bir nceki
kitabnda da rastlanan izlenimci elerin oald, soyutlama
eiliminin artt iirler yer ald. lk kitabyla genellikle Orhan Veli
iirinin etki alannda grnen Edip Cansever, 1957de airinin
nesnelere baktaki zgnl, sz dizimi ve betimlemelerdeki
yeniliklerle iirimizde yeni bir dnemin almakta olduunu
belirleyen kitaplardan Yerekimli K aranfiF yaynlad: Oktay Rifat
1956da, yapay, zorlama bir gerekstcln rnlerini Peremli
Sokaktu toplad. Behet Necatigil, iir dili ve dnyasnn giderek
soyutlat Arada (1958), Dar a (1960), Yaz Dnemi kitaplarndaki
iirlerle, Edip Canseverle ortak bir dil ve tema atmosferinde
bulutu. 40l yllarda ve 50li yllarn balarnda eidi slup ve
araylarn yansd kitaplarnda ak, aydnlk iirler yaynlayan
lhan Berk, 1958de yaynlanan G alile D enizinde soyut betim
lemelere, uzak armlara, soyut bir iir dnyasna yneldi. Fazl
Hsn Dalarca 60l yllara doru dilde soyudamaclm youn
lat rnler verdi. Sonradan kinci Yeni diye adlandrlacak olan
iir anlaynn Ece Ayhan, Cemal Sreya, Sezai Karako, Kemal
zer, lk Tamer, v.b. daha gen airlerinin, bu anlayn genel
zelliklerini yanstan ilk kitaplar da 1950li yllarn sonlarnda
yaynland.
1960a byle bir iir ortamnda gelindi. Ilhan Berk 1960 ve 1961
yllarnda yaynlad iir kitaplarnda ve zellikle 1962de yayn
lanan Msrkalyoninede dilde ve betimde soyudamacl lettrismee vardrarak bu kitaba yazd nszde, iirde szcn kendi
bana, anlamdan bamsz bir nem tad grn savundu.
Turgut Uyar 1962de yaynlanan TtnlerIslakta, nceki kitabndaki

soyutlamac, simgeci eleri daha da ileri gtrerek, metafizik yan

ar basan bir iir dnyas kurdu. Edip Cansever 60l yllarda
yaynlanan kitaplaryla yine metafizik bir atmosferin ar bast bir
dil ve tema dnyasn gelitirdi. 70li yllarda T.Uyar Toplandlar
(1974), E.Cansever Sonras K alr (1974) bal altnda kitaplatr
dklar iirlerinde 70li yllarn balarndaki toplumsal olaylarn
etkisi altnda kalm olmakla birlikte, genelde, iirlerinin 50li
yllarn sonlan ve 60li yllarda oluan dil ve tema zelliklerini
srdrdler. 1975 ylnda yaynlanan Atlas'ta somut nesnelere,
doabilime ilgisi gzlemlenen lhan Berk, bu ilgisini sonraki
kitaplarnda da srdrd. Cemal Sreya, ikinci kitab G ebede
(1965) daha soyut bir alana kaymakla birlikte, sonraki ve yeni
iirlerinde, ilk iirlerindeki klasik biimlere ve erotik konulara
dnm grnmekte. Ece Ayhan, dilci tutumunun ar bast
1968deki Ortodoksluklar'dan sonra, Devlet ve Tabiatta. (1973) daha
somut ve toplumsal temalara yneldi. lk iirlerindeki mistik hava
giderek younlaan Sezai Karako, yazlaryla da slamc grn
balca kuramclarndan oldu.
Behet Necatigil, Divane (1965) veEn/C am da. (1970) yaynlanan
baz iirlerinde, .Berkte grlen lettrisme tutumuna yaklat.
Metin Elolu, Horozdan Korkan Olanda. (1960) gzlemlenen dil
soyutlamacl ve kurmaca bir dil oluturma eilimini Trkiyenin
Adresi (1965) ve sonraki kitaplarnda artan dozlarda srdrd.
60l yllardaki Ben Sana Mecburum (1960), Belciiei (1962), v.b.
kitaplaryla 50li yllardaki izgisini srdren Attil lhan, Tutuklunun Gnl'nde (1973) yeni toplumsal temalar, iirinin kendine
zg biimleriyle iledikten sonra, erotik temalarn ar bast
iirler yaynlad. Divan iirinin ses ve biim zelliklerine ilk iir
lerinden beri var olan ilgisinin younlat gzlemlendi.
Melih Cevdet Anday K ollan B al Odyseusla (1963) T.Uyar,
zellikle de E.Canseverin iirlerinde gzlemlenen felsefi, dnsel
iir yntemini daha yaln anlatm biimleri ve daha nesnel bir
yaklamla rnekledi. Sonraki yllarn rnleriyle de bu tr iirin
kimi zaman sekin rneklerine ulat. Oktay Rifat Elleri Var zgr
lnd en (1966) sonra gnmze kadar yaynlanan kitaplarnda
M.C. Anday gibi, klasik iir biimlerine, felsefi, dnsel bir iire
ynelirken, zellikle doasal betimlerde iirimizde az rastlanr bir
aynntcln, gl bir dil ve biim ustalnn rneklerini veriyor.

Nzm Hikmetin Kurtulu Sava Destan, 1965 ylnda, airin

salnda Trkiyede baslan son kitab eyh Bedreddin Destan'ndan
otuz yl sonra yaynlanabildi... Bunu Memleketimden insan M anza
ralar (1966, 67), Saat 21-22 iirleri (1965), Rubailer (1966), Drt
H apishaneden (1966), v.b. izledi. 1975-80 yllan arasnda Tm
iirlerinin basm sekiz ciltte tamamland. Otuz yllk bir aradan
sonra eski yllardan yazlm iirlerinin yeniden, gerek hapishane
lerde, gerekse yurt dnda yasalm iirlerinin ilk kez yaynlanlan
Trk iir ortamn derinden etkiledi. Trkiyede son yirmi yllk
toplumsal yaamn en byk yaznsal ve siyasal olaylarndan biri
oldu.
1940 toplumcu airler kuann en gen temsilcilerinden Ahmed
Arifin 1940l yllarda ve 50li yllann balarnda bazlar dergilerde
yaynlanan iirleri 1968 ylnda Hasretinden Prangalar Eskittim adyla
kitaplat. Bata Nzm Hikmetinkiler olmak zere toplumcu iirin
ortak deerlerinin, hece iiri, aruz ve halk iiri syleyi zelliklerinin
ve tonlamalannm kkl bir sentezi olan bu iirlerin yaymlan da
60 sonras Trk iirinin byk bir olay oldu. 40 toplumcular
kuann nde gelen airlerinden A.Kadir, yine 1968de btn
iirlerini Mutlu Olmak Varken ad altnda toplad. 60l ve sonraki
yllarda toplumcu iirimizin bakaca nemli ustalarnn eski ya da
yeni iirlerinden oluan kitaplarn yayn da birbirini izledi.
60l ve 70li yllarda Fazl Hsn Dalarca, Ceyhun Atuf Kansu
gibi eski ustalar, toplumsal temalar ileyen, yurtta ve dnyadaki
siyasal olaylara toplumsal bilin ve duyarlkla eilen, gncel, kavgac
bir iirin rneklerini verdiler.
lk iirlerinde A-lhan dili ve iir dnyasnn etkileri gzlemlenen
Haan Hseyin, 1964te Kavel, 1965te, Temmuz Bildirisi, 1966da
Kzlrmak kitaplanyla toplumcu iirde yeni koullann rn olan
zgn bir ses ve kiilik olarak belirdi. kran Kurdakul, 1963te Nice
Kayglardan Sonra, 1965te zmirin iinde A merikan Neferi kitaplaryla
toplumsal temalar genellikle geleneksel biimlerle iledi.
60 sonras toplumsal pratiini siyasal eylem iinde etkin biimde
yer alarak yaayan gen kuak airlerinden Metin Demirta Grme
Yeri (1969), smet zel Evet syan (1969), Sreyya Berfe Gn Ola
(1969), Ataol Behramolu B ir Gn M utlaka (1970), zkan Mert
Kuracaz Hereyi Yeniden (1970) adl iir kitaplann ayn zaman dili

mi iinde yaynladlar. Bu airlerden Behramolu, zel, Berfe ve

Mert, Ant dergisinin 2/9/16 Aralk 1969 tarihli 153/154/155.
saylarnda Devrimci Gen airler Sava Ayor bal altnda,
zellikle ikinci Yeni iir anlayna kar grlerini dile getirdiler.
Nihat Behram H ayatm a stne iirler (1972), Refik Durba Hcrem
de Ay I (1974) kitaplaryla, genel tema ve biim zellikleriyle 60
sonras yeni toplumcu airler kua iinde yer aldlar. Nihat
Behramn ilk kitabn ksa aralklarla izleyen iir kitaplarnda 70li
yllann toplumsal aclar youn 'biimde yansd.
lk kitab Yazmanm (1950) yaymlammdan yirmi yl akn bir za
man sonunda Sevgi Duvan'y\& (1973) lirizm ve humor elerini
ustalkla birletiren bir air kimlii gsteren Can Ycel, 1974te
yaynlanan B ir Siyasinin iirleriyle toplumsal yergi trne yeni bir
canllk ve gncellik kazandrd. Kendine zg szckleri, temalar,
edas, vurgulan, tonlamalar olan bir iir dili ve dnyas yaratarak
son onbe yirmi yln en etkili airlerinden biri oldu. 1964te
yaynlanan Sda da Necatigil ve kinci Yeninin etki alannda
grnmekle birlikte kendine zg, simgesel diye nitelenebilecek
bir iir dili oluturan Glten Akn, Ktrmtz K aranfil (1971), Atlar
ve Trkler (1976), Seyran Destan (1979) kitaplaryla daha nesnel ve
toplumsal temalara yneldi. Bata Nzm Hikmetin iiri olmak
zere toplumcu ve halk iir geleneimizden, halk iiri ve klt
rnden zgn bir yaklamla yararlanmay baard. 50li yllarn
sonlan ve 6 0 l yllann ballarnda yaynlanan ilk iki kitabndan uzun
bir sre sonra 70li yllarda yaynlad Kavgann Yrei (1973),
Yaadmz Gnlerin iirleri (1974), Sen de K atlm alsn Yaam
Savunmaya (1976), v.b. kitaplanyla Kemal zer, ilk kitaplannda
benimsedii iir anlayn denebilirse temelinden deitirerek
toplumcu, epik bir anlayn, toplumsal ve gncel temalan ileyen
bir iirin rneklerini verdi. 60l yllarn balannda kinci Yeni
estetii iinde ilk kitaplarn yaynlayan airlerden zdemir nce
Kar Yazg (1974), AliPskllolu Unutma Onlan (1976) ve bunlan
izleyen kitaplaryla gerek biim ve syleyi zellikleri, gerekse
temalar bakmndan kinci Yeni iirinden koparak toplumcu gr
ve estetie yneldiler.
lk kitab Glgeleri K ullanm ak'ti (1963) A.lhan ve A.Arif iirinin
etki alannda, toplumcu dorultuda zgn iirler yaynlayan Ahmet
Oktay, 60l ve 70li yllarda yaynlanan kitaplannda zellikle Edip
Cansever iirinin etkilerini tayan kapal, simgeci bir iir anlaynn

rneklerini verdikten sonra, Srdrlen B ir arknn Tarihinde

(1981), ustalat iir biimleriyle, toplumsal, halksal temalar iledi.
Dalarcann imge ve uyak dzenine yaknl ve baz iirlerinde
Divan iirine ilgisi gzlemlenen ilk kitab Bak Kuundan (1969)
sonra yaynlad Bedreddin zerine iirler (1975) ve Dou iirleri1nde
(1979) Hilmi Yavuz, Divan iirini yeniden retme denebilecek bir
tutum ve yntemle, gerek szck seimi, gerek uyak dzeni, gerekse
sz dizimi ve benzetmeleriyle zgn bir iir yaps oluturdu.
Evet syandaki zgn ritm ve betim zelliklerini ve toplumsal
eletiriciliini srdrmekle birlikte, 1975te yaynlanan Cinayetler
K itabiyla smet Ozelin, ierik, tema, szck ve kavramlar bakmn
dan slamc gr benimsedii grld. Refik Durba ve
Sreyya Berfenin yeni iirlerinde, kenar mahalle insannn, lmpen
evrelerin konuma dili, dnce ve duygu zelliklerini iire
yanstma abas gzlemlendi. 1960l yllarda yaynlanan Gecekondu
(1964), Yasak (1966) adl ilk kitaplarnda da toplumsal temalar
ileyen Sennur Sezer, Diren (1977), v.b. yeni kitaplarnda da yaln
ve iten iirler yaynlad. 60l yllarn airlerinden Eray Canberk ilk
kitab Kuytu Su W dan (1969) sonra 1983te yaynlanan Yrein
Burkulduu Zaman adl kitabyla da gerek kiisel gerekse toplumsal
temalar, duyarl, zenli bir dil iisi olarak ilemeyi srdrd.
Kitaplar 70li ve 80li yllarda yaynlanan en gen kuak air
lerinden Yaar Mira Trabzonlu D elikanh (1979), Ozan Telli ahince
adl (1981) kitaplar ve bunlar izleyen iirleri ve kitaplarnda, halk
iiri, halk dili ve kltr elerinden ustaca, bilinle yararlanlaryla gnmz Trk iirinde zgn bir ynelii oluturdular.
Abdlkadir Bulut ve Ahmet Ada, kkenlerini halk iir gelene
inde bulan, renkli, betimleyici iir dilleriyle dikkati ektiler.
Abdlkadir Bulut konularyla, temalaryla da, yeni koullarda
toplumcu iir gelenei iinde yer ald. Gen kuak airlerinin pek
ounun rnlerinde grld gibi, toplumsal aclar ve bunlar
somut olarak yaamann kiisel izleri, smail Uyarolu, Ahmet Telli
ve Ahmet Erhann iirlerinde her birinin kendi biim ve anlatm
zgnlkleriyle, youn biimde yansd. Abdlkadir Budak ve Ali
Cengizkanm iirleri, tutumlu dil iilii, humor ve ironi eleriyle
gze arpt. Nee Yann iirlerinde farkl bir toplumsal yaantya
(Kbrstaki savan aclarna) tank olmann zgn duyarl ve
temalar yansd. Genelinde bakldnda da gnmz Trk iirinin
toplumcu, ulusal, sentezci bir dorultuda gelimekte olduu
sylenebilir.

* * *

Yzyl akn bir sreyi kapsayan yeniliki iirimizin belli bal

kiiliklerini ve ynelilerini belirtmek amacn tayan bu genel
dkmde uygulanan lt ve antolojide yer alan airler iin
biyografiler blmnde yaplan ayrntl deerlendirmelerde bu
satrlarn yazarna ait olan grlerin, tmyle kiisel ve znel
olduu kukusuzdur. Edebiyat tarihisi ya da incelemecisi olma
dm ve byle bir savm da bulunmad iin Sosyal Yaynlar bana
bir ada Trk iiri antolojisi hazrlamam nerdiinde bu neriyi
uzun sren bir kararszlktan sonra kabul ediimin balca nedeni,
byle bir almann bana, modem iirimizin evrelerini yeniden,
daha youn ve ayrntl olarak inceleme frsat salayacak oluunu
dnmem ve bu frsat nemsememdir. nk her konuda ve
alanda olduu gibi edebiyat alannda da gemiten ve gelecekten
kopuk bir zaman srecinde tek bana ve bamtsz olduumuzu
sanmak, genel bir toplumsal hastalmzdr. almaya koyulduktan
sonra geen bir ka yllk srede yzlerce iir kitab ve derlemeyi
gzden geirirken aldm notlan elden geldiince sistemletirip
airler ve dnemler arasnda balantlar kurmaya altktan sonra
biyografiler blmnde yaynlaym ise, bu nodarn, tm kiisellik,
znellik ve zorunlu snrllklarna karn, daha ayrntl, nesnel ve
bilimsel inceleme yapacak olanlara ipular verebileceini umut
etmemdendir. Bu nodar alp deerlendirmeleri yapmaya beni
ynelten sorular unlar olmutur: Yeniliki iirimizin gerek z ve
temalar, gerek biim alanlarnda, balang dnemlerinden
bugnlere kadar sregelen temel zellikleri var mdr, varsa bunlar
nelerdir? Farkl dnemlerin ve farkl gruplarn airlerinin rnleri
arasnda da ortak tema ve biim zellikleri var mdr, varsa bunlar
nelerdir? Son yzyllk iirimizin balca metinleri zerinde yap
lacak btnsel, karlaurmal bir alma sonucunda ne gibi ortak
ya da farkl olgular ve zelliklerle karlaacaz. Beni bu almaya
ynelten nemli bir neden de, zellikle Cumhuriyet sonrasndan
gnmze kadar uzanan srede birbirinden kopuk monografiler,
kii ya da dnem incelemeleri tesinde bu alanda yaplmas gereken
btnsel ve karlatrmal bir almann, bir modern (yeniliki,
ada) Trk iiri tarihinin eksikliini duymu olmamdr.
Biyografiler ve deerlendirmeler blmnde, biyografik bilgiler
iin kran Kurdakulun airler ve Yazarlar Szl, Behet Necati-

gilin Edebiyatmzda isimler Szl ve Kenan Akyzn Bat Tesirinde

Trk iiri Antolojisi yararlandm balca kaynaklar oldu. Bu deerli
aratrmaclara teekkr borluyum. Ayn blmdeki deerlendir'
melerde, yukarda ad edilen kaynaklardan ve baka aratrmaclar'
dan alntlar trnak iinde aktarlm ve kaynak belirtilmitir.
Bunlarn dnda kalan deerlendirmeler (gerek bu giri yazs,
gerekse biyografiler ve deerlendirmeler blmnde) eksikleri,
yanllar ve varsa dorularyla bu satrlarn yazarna aittir.
airlerin seiminde zgnlk ve tipiklik, iirlerin seiminde de
yine bu zellikler ve (znellii kanlmaz olan) gzellik beenisi
balca l derim oldu. Bundan baka, son yzyllk iirimiz alann
da en ok sayda aire ve iire ve gnmze doru yaklatka da en
ok sayda gen aire yer veren bir seki oluu, bu antolojinin
sanrm bir baka zelliini oluturmaktadr.
A taol B

eh ra m o i .u

stanbul, Kasm 1983

Antolojinin yeni basm ilk basmdaki baz eksiklerin giderilmesine,

dizgi yanllar, v.b. hatalarn dzeltilmesine olanak verdi. Yeni
basmn bir baka zellii, doal olarak, ilk basmdan bu yana geen
yaklak on yllk sredeki iir olgularn da yanstmakta oluudur.
Bylece, zaman dilimlerinin dzenlenmesinde bir deiiklik de
gerekti. 1950lerden Gnmze blm 1950lerden 1980"lere
bal altnda yeniden dzenlendi ve kitaba 80li Yllardan Se
meler balkl bir yeni blm eklendi. lk basmda 1950lerden
Gnmze balkl blmde yer alan baz airler, bu basmda, baka
yeni airlerle birlikte, 80li Yllardan Semeler blmn olu
turdular.
Son Yzyl Byk Trk iiri Antolojisinin 2. basm, 2000Ii yllara
yaklamakta olduumuz bir zaman diliminde yaplyor... Antolojide
yer alan iirleri ve airler zerine deerlendirmeleri yeni basm iin
topluca bir kez daha gzden geirirken, modem iirimizin iki yzyl
(X IX . ve X X . yzyllar) kapsayan oluumlarnn karlatrmal ve
btnsel deerlendirmelerine sahip olamaymzn eksikliini bir
kez daha duydum.
iirlerin yanlsz metinlerini elde etmek iin, antoloji ve derle
melerin tesinde, airlerin salnda baslm kitaplarnn bile yeterli
olamayabileceini yine bu alma srasnda fark ettim. Kuku
duyduum noktalarda, yaayan airlerin kendilerine bavurduum,
bylece kitaplarndaki baz dizgi yanllarn dzelttiimiz de oldu...
Antolojinin ilk basmnda olduu gibi yeni basmnn hazrlan
masnda da bir ok arkadamn katks vardr. Hepsine (ve zellikle
de ikinci basmn redaksiyonundaki katklarndan tr Sosyal
Yaynlarn sahibi ve yneticisi Enver Aytekine) teekkr bor bili
rim.
lerinden biri olmakla mutluluk duyduum btn Trk airlerine
de yrekten teekkr borluyum...
A ta o l B eh ram o lu

Haziran 1991

Son Yzyl Byk Trk iiri Antolojisinin ilk basm 1987de,

gzden geirilmi ve geniletilmi" 2. basm 1991de yaplmt.
Bu ikinci basmdan on yl sonra, bir kez daha gzden geirilmi ve
geniletilmi olarak 6. basm yaplyor.
ikinci basmda 230 air, 1000i akn iir yer alyordu. Bu yeni
basmda (geen dnemlere ilikin eksikliklerin tamamlanmas,
zellikle de ada iirimizden rneklerin 2000li yllara kadar
getirilmesiyle) air says 267ye, iir says da nceki basmlardakinden daha yksek bir sayya ulam oldu. Antolojinin 80li
Yllardan Semeler baln tayan drdnc blm, 80li ve
90l yllardan semeler olarak deiti. Bylece, Son Yzyl Byk
Trk iir Antolojisinin bu basm aadaki drt ana blmden
oluuyor: I. Cilt-Geen Yzyl Sonlarndan 1920lere, 1920lerden
1950lere; II. Cilt- 1950lerden 1980lere, 80li ve 90l Yllardan
Semeler".
Antolojinin ilk hazrlklarna koyulduum 80li yllann balarnda
byle bir almaya girmeyi kabul etmemin balca nedeni, bu
almann bana iirimizi daha yakndan irdeleme frsatn verecek
olmasyd. Bu amacm gerekletirdim. Dncelerimi, gzlemle
rimi, ilk basmn nsznde ve arkablmdeki notlarda zededim.
Son Yzyl Byk Trk iiri Antolojisinin grd ilginin balca
nedenlerinden biri, sanyorum ki, sonradan bir ok deerlen
dirmede alntlandn grdm bu deimlerdir...
Antolojinin bu yeni basmmda, nceki yllara ve zellikle de rn
vermeyi srdren, iirlerinde aama yaptklarn dndm
(genellikle 70li, 80li yllarda ilk rnlerini vermi) airlere ilikin
zet notlarm elden geldiince yenileyip gelitirdim... 90l yllar
iirini topluca okuyup zerinde dnmek ise, bu almaya koyul
duum ilk yllardaki kadar retici ve gnendirici oldu.
Bu toplu okuma bana gnmz Trk iirinin temalarda ve biim
araylarnda eitlenip zenginlemeyi srdrdn gsterdi.

Daha nceki kuaklardan ustalarn yansra, doum tarihleri 1950li

ve 60l yllar olan ve bu derlemenin nceki basmlarnda en gen
airler olarak yer alan bir airler topluluunun, bugn artk on yl
nceki gen airler deil, gnmz iirinin ustalar olduklarn
dnyorum... 80li ve 90l yllardaki rnleriyle aamayap
tklarn dndm bu airlerden bir blmn ylece srala
yabilirim: Enis Batur (Do. 1953), Abdlkadir Budak (.Do.1955),
MurathanMungan [Do. 1955), Ouzhan Akay (Do. 1955),Haydar
Erglen (Do. 1956), Adnan zer (Do. 1957), Enver Ercan (Do.
1958), Orhan Alkaya (Do. 1958), Mehmet Yan (Do. 1958), Nevzat
elik (Do. 1961), Sunay Akn (Do. 1962), Kk skender (Do.
1966) vb.
Kukusuz geniletilebilecek bu listeye, ilk rnleri 90l yllarda
yaynlanan avkar Altnel (Do. 1953), Roni Margulies (Do. 1955)
ile 90l yllarn Altay ktem (Do. 1964), Bejan Matur (Do. 1968)
gibi adlan da eklenebilir.
Son Yzyl Byk Trk iir Antolojisi iin balangta dn
dm ve Sosyal Yaymlara nerdiim ad, Modem iirimizin ki
Yzyl idi. 1787 doumlu Akif Paadan 1981 doumlu Cari Baha
dr Yceye kadar yaklak iki yzyllk bir srecin airlerini ve iir
servenini kapsamakla yeni basm, hi deilse bir alt balk olarak
bu ad daha da haketmi oluyor.
Yaamakta olduumuz 21. yzyl iirinin sreleri ise, olas yeni
basmlarda yer almayacak... Bir baka deyile, Son Yzyl Byk
Trk iiri Antolojisi, son biimini alm bu basmyla, bundan
sonraki olas basmlarda da deimeksizin kalacak.
A ta o l B eh ram o lu

stanbul, 25 Temmuz 2001

DNEMLER & ARLER

1) 19. YZYIL SONLARINDAN 1920LERE
kif Paa (1787-1845)
Ziya Paa (1825-1880)
inasi (1826-1871)
Namk Kemal (1840-1888)
Eref (1846-1912)
Recaizade Mahmut Ekrem (1847-1914)
Abdlhak Hmid Tarhan (1852-1937)
Sleyman Nesip (1866-1917)
Ali Ekrem Bolayr (1867-1937)
Tevfik Fikret (1867-1915)
Mehmet Emin Yurdakul (1869-1944)
Rza Tevfik Blkba (1869-1949)
Cenap ahabettin (1870-1934)
Hseyin Siret zsever (1872-1959)
Mehmet Akif Ersoy (1873-1936)
Ziya Gkalp (1876-1924)
Faik li Ozansoy (1876-1950)
hsan Raif (1877-1926)
Celal SahrErozan (1883-1935)
Ahmet Him (1884-1933)
Yahya Kemal Beyad (1884-1958)
Emin Blent Serdarolu (1886-1942)
Ali Canip Yntem (1887-1967)

II) 1920LERDEN 1950LERE

Orhan Seyfi Orhon (1890-1972)
Enis Behi Koryrek (1891-1949)
Malit Fahri Ozansoy (1891-1971)
kfe Nihal (1896-1973)
Ali Mmtaz Arolat (1897-1967)
Faruk Nafiz amlbel (1898-1973)
Kemaletdn Kamu (1901-1948)
Nzm Hikmet (1902-1963)

Ahmet Hamdi Tanpnar (1901-1962)

Ahmet Kutsi Tecer (1901-1967)
Halide Nusret Zorlutuna (1901-1984)
Necmettin Halil Onan (1902-1968)
Zeki mer Defne (1903-1992)
Ercment Behzat Lav (1903-1984)
mer Bedrettin Uakl (1904-1946)
Necip Fazl Ksakrek (1905-1983)
Sait Faik Abasyamk (1906-1954)
lhami Bekir Tez (1906-1984)
Sabahattin Ali (1907-1948)
Asaf Hlet elebi (1907-1958)
Cevdet Kudret (1907-1992)
Sabri Esat Siyavugil (1907-1968)
Behet Kemal alar (1908-1969)
Yaar Nabi Nayr (1908-1981)
Mustafa Seyit Sutven (1908-1969)
Haan zzettin Dinamo (1909-1989)'
Ahmet Muhip Dranas (1909-1980)
Hmit Macit Selekler (1909-1974)
Ziya Osman Saba (1910-1957)
Cahit Stk Taranc (1910-1956)
Rfat lgaz (1911-1993)
Haan Basri Alp (1912-1945)
Bedri Rahmi Eybolu (1913-1975)
Halim efik Gzelson (1913-1990)
skender Fikret Akdora (Do. 1914)
Fazl Hsn Dalarca (Do. 1914)
Orhan Veli Kank (1914-1950)
Oktay Rifet (1914-1988)
Celal Slay (1914-1974)
S.Aldanr (Do. 1915)
Melih Cevdet Anday (Do. 1915)
Baki Sha Edibolu (1915-1972)
Mtak Erenus (Do. 1915)
Aziz Nesin (1915-1995)
Niyazi Akncolu (1916-1979)
lhan Berk (Do. 1916)
Cahit Irgat (1916-1971)
Behet Necatigil (1916-1979)
Celal Vardar (1916-1991)

A.Kadir (1917-1985)
Fahri Erdin (1917-1986)
Cahit Klebi (1917-1997)
Nahit Ulvi Akgn (1918-1996)
Orhon MAnbumu (1918-1989)
Haan imek (1918-1988)
Salh Birsel (1919-1999)
Ceyhun Atuf Kansu (1919-1978)
Suat Taer (1919-1982)
Vedat Trkali (Do. 1919)
Halim Yacolu (Do. 1919)
Sabahattin Kudret Aksal (1920-1993)
Sabahattin Batur (Do. 1920)
Enver Gke (1920-1981)
Ahmet Koksal (1920-1997)
Mehmed Kemal (1920-1998)
Rt Onur (1920-1942)
mer Faruk Toprak (1920-1979)
Necati Cumal (Do. 1921-2001)
Muzaffer Tayyip Uslu (1922-1946)
Ltfi zkk (Do. 1923)
kr Enis Reg (1923-1976)

III) 1950LERDEN 1980LERE

Feyyaz Kayacan (1919-1993)
zdemir Asaf (1923-1981)
Nevzat stn (1924-1979)
Feyzi Halc (Do. 1924)
Sunullah Arsoy (1925-1988)
Arif Damar (Do. 1925)
Attil lhan (Do. 1925)
Mehmet Karabulut (Do. 1925)
Sabri Alnel (1926-1985)
Talip f a y d n (Do. 1926)
Mehmet Baaran (Do. 1926)
Bekir Stk Erdoan (Do. 1926)
mit Yaar Ouzcan (1926-1984)
Kmran S. Yce (1926-1986)
Can Ycel (1926-1999)

Ahmed Arif (1927-1991)

Metin Elolu (1927-1985)
Haan Hseyin (1927-1984)
kran Kurdakul (Do. 1927)
Mustafa erif Onaran (Do. 1927)
Turgut Uyar (1927-1985)
lhan Demiraslan (1928-1980)
Edip Cansever (1928-1986)
Berin Taan (Do. 1928)
Ercment Uan (1928-1996)
Ali Yce (Do. 1928)
Muazzez Menemenciolu (Do. 1929)
Seyfettin Ballar (Do. 1930)
Muzaffer lhan Erdost (Do. 1930)
Ylmaz Gruda (Do. 1930)
Tahsin Sara (1930-1989)
Ece Ayhan (Do. 1931)
Cemal Sreya (1931-1990)
Talt Halman (Do. 1931)
Server Tanilli (Do. 1931)
zcan Yalm (Do. 1931)
Tevfik Akda (1932-1993)
Ahmet Necdet (Do. 1933)
Glten Akn (Do. 1933)
Cevat apan (Do. 1933)
Teoman Karahun (Do. 1933)
Sezai Karako (Do. 1933)
Ahmet Oktay (Do. 1933)
Cengiz Bekta (Do. 1934)
Erdoan Alkan (Do. 1935)
Kemal zer (Do. 1935)
Ali Psklloh (Do. 1935)
Bedrettin Aykn (Do. 1936)
zdemir nce (Do. 1936)
Onat Kutlar (1936-1995)
Ruen Hakk (Do. 1936)
Tekin Snmez (Do. 1936)
Oktay Tuncer (Do. 1936)
Hilmi Yavuz (Do. 1936)
Nihat Ziyalan (Do. 1936)
Gnel Altnta (Do. 1937)

Kemal Burkay (Do. 1937)

Ergin Sander (Do. 1937)
lk Tamer (Do. 1937)
Metin Demirta (Do. 1938)
Ergin Gne (1938-1983)
Trkn ldeniz (Do. 1938)
Diner Smer (Do. 1938)
Ahmet Uysal (Do. 1938)
Afar Timuin (Do. 1939)
Halil Uysal (Do. 1939)
Halk Aker (Do. 1940)
Eray Canberk (Do. 1940)
Fikret Demira (Do. 1940)
Aydn Hatipolu (Do. 1940)
Yksel Pazarkaya (Do. 1940)
Nurer Uurlu (Do. 1940)
Cahit Zarifolu (1940-1987)
Metin Altok (1941-1993)
Egemen Berkz (Do. 1941)
Melisa Grpnar (Do. 1941)
Abdullah Nefes (Do. 1941)
Hseyin Atabas (Do. 1942)
Ataol Behramolu (Do. 1942)
Sreyya Berfe (Do. 1943)
Abdlkadir Bulut (1943-1985)
Sennur Sezer (Do. 1943)
Refik Durba (Do. 1944)
zkan Mert (Do. 1944)
smet zel (Do. 1944)
Gven Turan (Do. 1944)
Nihat Behram (Do. 1946)
Hidayet Karaku (Do. 1946)
Ahmet zer (Do. 1946)
Hseyin Peker (Do. 1946)
Mehmet Taner (Do. 1946)
Ahmet Telli (Do. 1946)
Murtaza Vural (Do. 1946)
Hseyin Yurtta (Do. 1946)
Ahmet Ada (Do. 1947)
Arkada Z.zger (1948-1973)
smail Uyarolu (Do. 1948)

s o n y O z y il b y O k t r k r a n t o l o j s

Azer Yaran (Do. 1949)

Seyyit Nezir (Do. 1950)
Ozan Telli (Do. 1950)
Ban Pirhasan (Do. 1951)
zzet Yasar (Do. 1951)
Abdlkadir Budak (Do. 1952)
Erdal Alova (Do. 1952)
Enis Batur (Do. 1953)
Erol ankaya (Do. 1953)
Yaar Mira (Do. 1953)
Adnan Ycel (Do. 1953)
Ali Cengizkan (Do. 1953)
Veysel olak (Do. 1954)
Hseyin Avni Dede (Do. 1954)
Leyla ahin (Do. 1954)

IV) 80L VE 90LI YILLARDAN SEMELER

Glseli nal (Do. 1947)
nci Asena (Do. 1948)
Behet Aysan (1949-1993)
Sina Akyol (Do. 1950)
Gltekin Emre (Do. 1951)
Mslim elik (Do. 1952)
Ayten Mutlu (Do. 1952)
Mehmet Mfit (Do. 1952)
avkar Altnel (Do. 1953)
Metin Cengiz (Do. 1953)
kr Erba (Do. 1953)
Tank Gnersel (Do. 1953)
Turul Tanyol (Do. 1953)
Hseyin Ferhad (Do. 1954)
A. Kadir Paksoy (Do. 1954)
Halim Yazc (Do. 1954)
Ouzhan Akay (Do. 1955)
Mehmet etin (Do. 1955)
Roni Margulies (Do. 1955)
Murathan Mungan (Do. 1955)
Yusuf Alper (Do. 1956)
Adnan Azar (Do. 1956)

27

Salih Bolat (Do. 1956)

Haydar Erglen (Do. 1956)
Turgay Fieki (Do. 1956)
Hseyin Haydar (Do. 1956)
Lale Mldr (Do. 1956)
Suha Tutepe (Do. 1956)
Halil brahim zcan (Do. 1957)
Adnan zer (Do. 1957)
Haan ztoprak (Do. 1957)
Suat Vardal (Do. 1957)
Orhan Alkaya (Do. 1958)
Enver Ercan (Do. 1958)
Ahmet Erhan (Do. 1958)
Oktay Taftal (Do. 1958)
Mehmet Yasn (Do. 1958)
Cezmi Ersz (Do. 1959)
Mustafa Kz (Do. 1959)
Salih Mercanolu (Do. 1959)
Nee Yan (Do. 1959)
Turul Keskin (Do. 1960)
Nevzat elik (Do. 1961)
Turgay Kantrk (Do. 1961)
Namk Kuyumcu (Do. 1961)
Metin Celal (Do. 1961)
Ylmaz Odaba (Do. 1961)
Mecit nal (Do. 1961)
SunayAkn (Do. 1962)
Akgn Akova (Do. 1962)
Seyhan Erzelik (Do. 1962)
Be tl Tanman (Do. 1962)
Birhan Keskin (Do. 1963)
nder Kzlkaya (Do. 1963)
Mesut Adnan (Do. 1963)
brahim Batu (Do. 1964)
Kk skender (Do. 1964)
Altay ktem (Do. 1964)
mer Erdem (Do. 1967)
Bejan Matur (Do. 1968)
Didem Madak (Do. 1970)
Uma Kiremiti (Do. 1973)
Can Bahadr Yce (Do. 1981)

19. YZYIL
SONLARINDAN

1920LERE

es
k f P a a
(1787-1845)

MERSYE
Tfl- nazeninim unutmam seni
Aylar gnler deil gese de yllar
Telhkm eyledi firakn beni
kar m hatrdan o tatl diller
Kylamaz iken pmee tenin
imdi ne haldedir nazik bedenin
Andka glende gnce dehenin
Yansn ahm ile kl olsun gller
Tagayyrler gelip cism-i semine
Dkld m siyah ebru cebine
Srma salar yayld m zemine
Dald m kokladm smbller
Felein knesi yerin buldu mu
Gl yanan reng-i ruyun soldu mu
Acaba rd toprak oldu mu
pp okadm o pamuk eller
(M neat Ear- A kif Paa)

Z ya P a a
(1825-1880)

GAZEL
Diyar- kfr gezdim beldeler kaneler grdm
Dolatm mlk-i islam btn viraneler grdm
Bulundum ben dahi dar--ifa-y Bab- Alide
Felatunu beenmez anda ok divaneler grdm
Huzur- ge-yi meyhaneyi ben grmedim gitti
Ne meclisler ne sahblar ne irethaneler grdm
Cihan namndaki bir maktel-i ma yolum dt
Hkmet derler anda bir nice salhaneler grdm
Ziya demez humar keyfine meyhane-i dehrin
Bu iretgehte ben ok durmadm anrn neler grdm

lNASl
(1826-1871)

ARZ-I M U H A BBET
E$i yok bir gzeli sevdi beendi gnlm
Kskanr kendi gzmden yine kendi gnlm
Ghi hasret iken ol sineye sinem kavuur
Sanma gnlmde olan derd-i muhabbet savuur
Yaseminden bile naziktir o boy bos anda
Sarmak-vari sanlsam eilir ol anda
Candan lfet edeli yle civan dilber ile
stemem gayrisini hur melek olsa bile
Mest olup nee-yi ehvetle o gzler baylr
Serpilince yzne gzyam amma aylr
Barm ezmez mi szldke o baygn gzler
Beni imrendirir azndaki tatl szler
Kendi hsnnden utanm da kzarm yana
Yzn rtp kapam salar batan aa
Uradm zlf hayaliyle karasevdaya
Byle Mecnun dahi dkn m idi Leylaya
Can ekimekten ise canm versem bari
Can feda eyleme bir i mi sevince yari
Ben ehid olmadan akyle mezarm kazaym
Tam gzlerimin kanl yayla yazaym
(M ntahabat- E ar)

N a m ik K e m a l
( 1840- 1888)

KASDE
Grp ahkm asr mnharif sdk u selametten
ekildik izzet ikbal ile bab- hkmetten
Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten
Mrvvet-mend olan mazluma el ekmez ianetten
Vcudun kim hamir-i mayesi hk-i vatandadr
Ne gam rah- vatanda ak olursa cevr mihnetten
Hakir olduysa millet anna noksan gelir sanma
Yere dmekle cevher sakt olmaz kadr kymetten
Muini zalimin dnyada erbab- denaettir
Kpektir zevk alan sayyad- b-insafa hizmetten
Hemen bir feyz-i baki terk eder bir zevk i faniye
Hayatn kadrini li bilenler hsn-i hretten
Nedendir halkta tul-i hayata bunca rabeder
Nedir insana bilmem menfaat hfz- emanetten
Cihanda kendini her fertten alak grr ol kim
Utanmaz kendi nefsinden de ar eyler melametten
Felekten intikam almak demektir ehl-i idrake
Edip tezyid-i gayret mstefit olmak nedametten
Durur ahkm- nusret ittihad- kalb-i millete
kar sar- rahmet ihtilaf- rey-i mmetten
Eder tedvir-i lem bir mekinin kuvve-i azmi
Cihan titrer sebat- pay-i erbab-i metanetten
Kaza her feyzini her lutfunu bir vakt iin saklar
Ftur etme sakn milletteki zaf betaetten
Deildir ir-i der-zencire thmet acz-i akdam
Felekte baht utansn bi-nasip erbab- himmetten
Ziya dr ise evc-i r if atndan ztraridir
Hicab etsin tabiat yerde kalm kabiliyetten
Biz ol nesl-i kerim-i dude-yi Osmanyamz kim
Muhammerdir serap mayemiz hun-i ehadetten
Biz ol li-himen erbabu cidd itihadz kim
Cihangirane bir Devlet kardk bir airetten
Biz ol ulvi nihadanz ki meydan- hamiyyette
Bize hk-i mezar ehven gelir hak-i mezelletten
Ne gam pr-ate-i hevl olsa da gavga-i hrriyyet

>>

Kaar m merd olan bir can iin meydan- gayretten

Kemend-i can gdaz ejder-i kahr olsa celladn
Mreccahtr yine bin kerre zencir-i esaretten
Felek her trl esbab- cefasn toplasn gelsin
Dnersem kahbeyim millet yolunda bir azimetten
Anlsn mesleimde ektiim cevr meakkatler
Ki edna zevki ladr vezaretten sedaretten
Vatan bir bi-vefa nazende-i tannaza dnm kim
Ayrmaz sadkan- akn lam- gurbetten
Mberraym reca v havften indimde lidir
Vazifem mefaatten hakkm araz- hkmetten
Civanmerdan- milletle hazer gavgadan ey bidad
Erir emir-i zulmn ate-i hun-i hamiyyetten
Ne mmkn zulm ile bidad ile imha-i hrriyet
al idraki kaldr muktedirsen demiyyetten
Gnlde cevher-i elmasa benzer cevher-i gayret
Ezilmez iddet-i tazyikten tesir-i skletten
Ne efsunkr imisin ah ey didar- hrriyyet
Esir-i akn olduk geri kurtulduk esaretten
enindir imdi cezb-i kalbe kudret setr-i hsn etme
Cemalin ta ebet dur olmasn enzar- mmetten
Ne yar-i can imisin ah ey mmid-i istikbal
Cihan sensin azat eyleyen bin yes mihnetten
enindir devr-i devlet hkmn dynaya infaz et
Hda ikbalini hfz eylesin her tijrl afetten
Kilab- zulme kald gezdiin nazende sahralar
Uyan ey yareli ir-i jiyan bu hab- gafletten

KITALAR
I
Zalim olsa ne rtbe bi perva
Yine bnyad- zulm biz ykarz
Merkez-i hake atsalar da bizi
Kre-i arz patlatr karz
II
ekmedim mrmde zencir-i esaret barn
Kayd- dnyadan mberraym bilir dnya beni
te meydan- hamiyyet kama ey cellad- zulm
Ya seni mahveylesin Mevla cihanda ya beni

E ref
(1846-1912)

KITALAR
I
Eylemem lsem de kizbi ihtiyar,
Doruyu syler gezer bir airim.
Bir gzel mazmun bulunca, Erefe,
Kemdimi hicveylemezsem kfirim!
II
Kabrimi kimse ziyaret etmesin Allah iin,
Gelmesin reddeylerim billahi z kardeimi.
Gzlerim ebna-yi demden o rtbe yld kim,
stemem ben fatiha, tek almasnlar tam!
m
Vakt-i istibdatta sz sylemek memnu idi;
Alatrd azn asan hkmet anan!
Devr-i hrriyetdeyiz imdi, deiti kaide,
Syletirler evvela, sonra s....ler anan!
IV
ekdiim cevr cefann sebebinden sorma,
Deme kim: -Badheva menkabe dellal budur!
Habs ile, nefy ile, ikence ile mr geer,
te Trkiyyede air olann hali budur!
V
Vkel kabrine heykel dikelim yle yazp
Ki: Bunun hal-i hayatnda yeri mnhal idi
Sanmayn yevm-i vefatnda bilindi kadri
Salnda yine bu bylece bir heykel idi
VI
Pdihm, bir dirahta dnd kim gya vatan,
Daima bir baltadan bir ah hali kalmyor;
Gam deil amma bu mlkn byle elden gitmesi,
Gitgide zulmetmee elde ahali kalmyor!

R e c a z a d b M a h m u t E
(1847-1914)

krem

GZELM!
Nedir bu cevr tegafl zaman zaman gzelim?
Kancdr bu eziyyetli imtihan gzelim?
Tkendi sabr tahamml... zld can gzelim.
Bu naz ise yetiir artk el-aman gzelim!
Btn gn ek-i teesrle gzlerim dolsun..
Baher- evk u midim btn btn solsun..
lelebet bana byle hayat zehr olsun
Sana hulusuma geldiyse bir ziyan gzelim!
Hayat bende m cerret seninle kaimdir..
Neat lezzet evkim seninle daimdir..
Sen olmasan nazarmda gne de muzlimdir:
Szn hakikati ite budur inan gzelim!
Gamnla mnadim oldu tasarrufum zme..
Seni tefekkr ile uyku girmiyor gzme,
inanmak istemiyorsan eer benim szme
Buna ehadet eder gkte ahteran gzelim!
Nasib yok mu bana badema hitabndan?
Ses almaym m daha name-yi rbabndan?
Tevahhu eyliyorum hal-i ihticabmdan..
Sen anla.. Ben edemem hissimi beyan gzelim.
Ben infiale beca nabeca nihayet ver..
Yine ikyete... kre... niyaza ruhsat ver!
ade eyleyeyim neemi cesaret ver..
Nazardan eyleme didann nihan gzelim!
Kusurum anlamadm nk etmedin mesul..
Olurdu mazeretim belki de karin-4 kabul.
Senin sktuna kar benim mell mell
Yetimiyor mu sana ettiim figan gzelim?

Ne hal ise beni affet de sermsar eyle..

Kk drmek ile bari ahz- sr eyle..
Dahil i merhametim vechin aikr eyle.
Bu ivedir sana yn olan hemn gzelim.
(Pejmrde)

AH NJADL
Hasret beni ayr ayr yakarken
Bedenimde buzdan bir el yryor
Hayaline lgn lgn bakarken
Kapanas gzm kan bryor.
Dada krda rast getirsem bir dere
Gzyalarn aktarak alarm.
Yollardaki ufak ufak izlere
Senin sanr bakar bakar alarm.
Gne gler, kular uar havada
Uyanrlar nazl nazl iekler...
Yalnz msn o karanlk yuvada
Yok mu seni bir kayrr, bir bekler?..
Can isterken hasret oduyla yansn
Varlk beni alil alil sryor.
Bu kaygya yrek nasl dayansn?
Bedenciin topraklarda ryor?
Bu ayrlk bana yaman geldi pek,
Ruhtun hasta, krk kolum kanadm.
Ya gel bana, ya oraya beni ek,
Gzm nuru oulcuum, Nijadm!
( N ijad Ekrem)

A b d l h a k H m d T a rh an
(1852-1937)

FERYAD: 8
Mesken oldu bana u sahralar
Gezerim s-be-s tek tenha,
Yerde gkte beendiim eya
Yarimi her nazarda arzeyler.
Gece sath- semada suret-yab,
Belki de aksi-i hsndr mehtab!
(Sahra)

PERLAEZ
Akbet gitti mi gzel Tereze
Yolda gezmek muhal iken kardan?
Geerek dehetiyle bulvardan
Ne abuk vasl oldu Perlaeze!
Ah o bikes verem ehidesinin
Alan vechi pek dokundu bana!
Girye-nk olduun klar ima
Hli eman- mevt-didesinin!
Daha nanda can takarrrde:
Hissolunmakta kalbinin sca;
Gl gibi pembe sade bir yana;
Ki o da an-be-an tagayyrde!
Benzi solmu teneffs durmu;
Zhrenin bir nazire peykerine
Gkyznden lika-y bferine
Sanki bir saye-i beyaz urmu!

Dense layk vcuduna effaf,

Mnkeif haricinden esran.
te kalbinde zahir san
Daha mahvolmam mid-i zifaf!
Bister-i aka benziyor kuca;
Ne kadar nerm nazenin o beden!
Gznn rengi belli hariden,
rtlyken mebbeden kapa!
Tek tenha iinde medfeninin
Yatyor hod-be-hod tebah olmu!
Dei bak nasl siyah olmu,
Yasemenden beyaz olan teninin!
(Belde)
BA -I RAN
Grdm tandm deildi pek ho
Holanm idim fakat o kzdan
Layk m ana deil demek ho
kmak ne reva bu sz azdan
Yadmda deildi yada geldi
Temin ederim ki pek gzeldi
Ahvalime hi deildi gh
Hatt bana in deilken
Sylerdi lisan- hli her gh
Her hline vakfm senin ben
Baktka alnr yznde bir hl
Tavsifini mmkn olmaz ikmal
Bir hl idi hsnden gzel o
Tasvirde pertev-i zeky
Bir hsn idi ehreye bedel o
Tenvirde zulmetn bekay
Syler dururum iip peyapey
Herkl gibi bir Vens ne ho ey
(B unlar Odur)

MAKBERDEN
Eyvah! Ne yer, ne yar kald,
Gnlm dolu ah u zar kald.
imdi buradayd gitti elden,
Gitti ebede gelip ezelden.
Ben gittim o hksar kald,
Bir kede tarumar kald.
Baki o, enis-i dilden, eyvah!
Beyrutta bir mezar kald.

Ben neyleyeyim bykse devran?

Taksiri nedir kkse insan?..
Kr etmedi verdiim devalar,
Geti yere ettiim dualar.
Grdk seni ey Hakm-i Mutlak,
Ey hastalara veren ifalar...

Dendan ne bilir gda-y ruhu?..

Makber ne bilir safa-y ruhu?..
O l akldan sthan ne anlar?..
Bilmezse mekin, mekn ne anlar?..
Sensiz bulan intiha-y ruhu,
Bir zerre grr feza-y ruhu.
Olmazsa vcut ile beraber,
Ben neyliyeyim beka-yi ruhu?..

Hasna meleim ki etti nhlet,

Sylerdi btn lisan- ismet.

Kim elsinenin odur bihini,

En ruhinas, dilniini.
Hindye de eylemiti rabet,
Trkye ise verirdi ziynet,
Anlard ne derse bir Fransez,
Eylerdi bir Anglezle sohbet,
Ya kahve, ya ay ierdik erken,
Kalkp piyano alard; derken,
Oynard ocuklarm beraber,
Sonrabu da belki raksa benzer!..
Birden odama firar edip ben,
Hamdeyler idim buna iimden.

Artk keseyim yeter figan,

Ervaha dokunmasn ziyan.
Bu ah ki candan eyliyor c,
Artk an kendim eyleyin g.
Medfen olaym ana, dham ,
Fevkimde tavaf ede revan.
Artk kalaym skt iinde,
Fikretmek iin o yar- cn.

N e s p
(1866-1917)

leym an

DLENC KIZ
K ortasyd., hava pek souktu, yerlerde
Bir arn mtecavizdi galiba karlar;
Souktu, hara geldike ellerim szlar
O k, evet o ita-y sefalet-averde
Sokakta dondu sanrdm kanm burudetten;
Souk souk cierimden geerdi bad- vezan!
Yolumda her kimi grsem benim gibi nln
Olurdu titreyerek serd-yi tabiatten.
Bir akam st... Btn donmu ortaklk, herkes
Tela ile mteveccihti kendi hanesine,
Elinde bir yiyecek naklederdi anesine.
Eriti guma pek ince, pek kk bir ses:
O karlar stne dmt bir zavall melek,
Morarm az ile derdi: Bir dilim ekmek!

A l E

k r e m B o l a y ir
(1867-1937)

FR K ETE
Syle nazik, gzel demircik sen,
Acaba ka nigh- dikkatle
Ne kadar itina-y sanatle
ekl-i b aldn incecik telden?
Hayr, insan deil eden imal
O yapar belki bir nmune sana;
Sonra b-kayd- intizam- kemal,
Seni ibzal edip durur makina.
Yine sen kesretinle nazende
Bir gzelsin ki o cst ermende,
Yakrsn kadnln eline;
Firkete, anlarm letafetini,
Nazarm kskanr saadetini
Sen ilitike salarn teline!

(Zll- lham)

F k r e t
(1867-1915)

e v f ik

HALKUN BAYRAMI
Baban diyor ki: "M eserret ocuklarn, yalnz
ocuklarn paydr! Ey gzel ocuk, dinle;
Fakat sevincinle
Neler dndryorsun, bilir misin?... Babasz,
mitsiz, ne kadar yavrucaklarn imdi
Syh- mateme benzer terane-i di!
kar o ssleri artk, sevindiin yetiir;
kar, biraz da u ksz giyinsin, elensin;
Biraz gzellensin
u ru-y zerd-i sefalet... vet meserettir
ocuklann pay; lkin sevincinle
Sevinmiyor u yetim, alyor... Halk, dinle!
(Rbb- ikeste)

YAMUR
Kk, muttarit, muhteriz darbeler
Kafeslerde, camlarda pr ihtizaz;
Olur dem-be-dem nevha-ger, name-sz
Kafeslerde,camlarda pr ihtizaz;
Kk, muttarit, muhteriz darbeler...
Sokaklarda seylabeler alar,
Ufuk yaklar... yaklar... yaklar;
Bulutlar karardka zerrata bir
Ar, muhtazr dalgalanma gelir;
Brr bir souk glge etraf hep,
Nmayan olur gndzn nsf- eb.

Sner imdi, manzur olurken demin

Heylas karmda bir lemin.
Almaz ne bir yz, ne bir pencere;
Bakldka vahet ker yerlere.
Geer bo sokaktan, hayalet gibi,
itaban pde-ser bir sab.
O dem leyl-i yadmda, solgun, tebh,
Srr bir kadn bir rida-i siyah.
Saaklarda kular - hazindir bu pek!
Susarlar, uzaktan ulur bir kpek.
ter g-i ruhumda bo bir enin,
Bouk bir tezad- skn tanin,
Kk, pr-heves, gevherin katreler
Sokaklarda, damlarda pr ihtizaz;
Olur mutassl nevha-ger, name saz;
Sokaklarda, damlarda pr ihtizaz
Kk, pr-heves gevherin katreler
(Rbb- ikeste)

LEYL- VED
O oh, gel... rh- tabiat gibi mahmur ham,
Bu vefasz gecenin koynunda
Kalalm bir ebedi saniye dalgn, bh...
Kim bilir, belki de son leyle-yi sevdamzdr;
Bunda her lahza biraz mr-i saadet saylr!
Ooh, bak dalgalarn cezbe-yi sfiyyetine;
Sanki bir hamle-yi sevdaya ak bir sne.

O kadar rkid skit, o kadar mstarak,

O kadar uykuda her ey ki hemen korkulacak.
O oh, gel gel, bu haf-gha beraber gidelim;
Orda sensiz geecek gnleri tazmin edelim.
Bir siyah ku gibi mde-yi pervaz firr
Bu vefasz gecenin koynunda
Edelim gel, ebedi kalmak iin bir srar...
Kim bilir belki de son lahza-y sevdamzdr;
Ho geen h er dem-i sevda ebediyyet saylr!...
(Rbb- ikeste)

MAZ...T
Mazi... O imdi glge iken, imdi z-hayat
Bir cism olan; o imdi len, imdi canlanan
Mevcut; evet o dalga, o girdab- hatrat
nsan iin nedir? Evet, insan ki domadan
lmekle urar ve bu takdire katlanr,
Mazide bir taayyn haiz midir?.. Hayr.
lmek, hayat tazelemektir: Biz lmesek,
Efkr lr; hayat- beer ahs- fikretin
Bir cmle- tekml... Her fikr-i mterek,
Bir sadmedir; onunla kmldar bu heyetin'
Zerrat- b-nihayesi, zerrat- nimi;
Kevnin, hlsa, fikr-i beerdir munazzimi.
Mazide kabil olsa taayyn, beka, sbut,
Ati nasl hayal edilir?.. Bir zek-iken
Durgunluk ihtinak- melulyle pr-skt.
Ancak tenebbt eyleyen, ancak pinekleyen,
Mensuh mnhasif, mtenahnih, ateh-lika
Bir varlk... te, ehre-i mazi-i z-bekaa!
Mazi... o bir muallim, o bir pr, o bir peder,
Hlin tutup sinirli elinden ar, sabr,
Atye doru yedmeli... Ati, o pr-seher

Bir ufk- muhtecib ki fyzta mehd-i nr,

Efkr iin sipihr-i tel bilinmeli;
At knca ortaya, mazi silinmeli!
(Rbb- ikeste)

SABAH OLURSA...
Bu memlekette de bir gn sabah olursa, Halk,
Eer bu memleketin sislenen u nasiye-i
Mukadderat kavi bir elin kavi, muhy
Bir ihtizaz- temasyle silkinip u donuk,
u pasl ehre-i millet biraz glerse... o gn
Ben lmemi bile olsam, hayata pek lgn
Bir irtibatm olur phesiz; o gn benden
midi kes, beni ktrm ve bo muhitimde
Meraretimle unut; nk leng pejmrde
Nazarlarm seni maziye ekmek ister; sen
Btn hvviyet uzviyyetinle tisin:
Terennm eyliyor elan kulaklarmda sesin!
Evet, sabah olacaktr, sabah olur, geceler
Tul- hare kadar srmez; kbet bu sema,
Bu mai gk size bir gn acr; mell olma.
Hayata nee gnetir, melal iinde beer
rr bizim gibi... siz , ey feza-y ferdann
Kk gneleri, artk birer birer uyann!
Ufuklarn edebi itiyak var nura.
Tenevvr., asrmzn ite ruh- mli;
Silin bulutlan, silkin zlal-i ahvali,
Ziya iinde koun bir halas- mekra.
midimiz bu: lrsek de biz, yaar mutlak
Vatan sizinle u zindan karanlndan uzak!
21 Eyll 1905 (Rbb- ikeste)

DEVENN B A I
(Halkun Ezberi)
Vaktiyle byk bir devenin bir bas varm...
Basz deve olmaz ya, masal, neyse; btn gn
Yaz k, bu beyinsiz, bu rk ba
l, kr, tepe, da, ta,
Biareyi beyhude srkler ve yorarm...
Biare ar gvde ne yapsn, kime kssn?
Bir karga bulup derdini dkm, o demi: Vah!
Batan byk Allah... baa gelmi, ekeceksin.
Artk ie hrg bile am
Kuyruksa dolam
Batan baa enhay; fakat kimseyi Allah
Batan drp kuyrua baktrmasn; ilkin
Bir para durup dinleyen olmusa da, git git,
lem bu uzun derdi iitmekten usanm;
Artk kime dinletmee gitse,
Kim duysa, iitse,
Yz vermediinden, devecik sakin skit
Bir hendee inmi, ba sokmu ve uzanm,
Birden ekilip: Haydi - demi - dzaha, murdar!
Hakszlk eden balan bir gn... kopanrlar.
( H alk un D eflen)

M LLET ARKISI
inendi, yeter, varlmz cehl ile kahre;
Dorand mbarek vatann ban sebepsiz.
Birlikte bugn bulmalyz derdine are;
Can kardei, kan kardei, an kardeiyiz biz.
Millet yoludur, hak yoludur tuttuumuz yol;
Ey hak, yaa, ey sevgili millet, yaa... var ol!
Gel kardeim, annen sana muhta; ona komak...
Komak ona, kurtarmak o b-baht vazifen.

Karnda gs bar ak, lgn, yatyor bak;

Onsuz yaamaktansa beraber l, ehven.
Her an o gzel sineyi hanerliyor eller;
mdadna komazsak eer mahv mukarrer.
Zulmn topu var, gllesi var, kalas varsa,
Hakkn da bklmez kolu, dnmez yz vardr.
Gz yumma gneten, ne kadar nuru kararsa,
Snmez ebedi, her gecenin gndz vardr.
Millet yoludur, hak yoludur tuttuumuz yol;
Ey hak, yaa, ey sevgili millet, yaa... var ol!
Vaktiyle baban kimseye minnet mi ederdi?
Yok, kalmad h sana zillet pederinden.
Dnyada ereftir yaatan milleti, ferdi;
Silkin, u mezellet tozu usun zerinden.
nsanl pml eden alakl yk, ez;
Billah yaamak yerde srklenmee demez.
Hakszln envau grdk... bu mu kanun?
En gaml sefaletlere dtk... bu mu devlet?
Devletse de, kanunsa da, artk yeter olsun;
Artk yeter olsun bu den zulm cehalet...
Millet yoludur hak yoludur tuttuumuz yol;
Ey hak, yaa, ey sevgili millet, yaa... var ol!
8 Temmuz 1908 (Rbb- ikeste)

DOKSAN BEE DORU

Bir devr-i emet: yine inendi yeminler;
inendi, yazk, milletin mmjd-i blendi!
Kanun diye topraklara srtld cebinler;
Kanun diye, kanun diye, kanun tepelendi...
Beyhude figanlar yine, beyhude eninler!
Eyvah! Otuz yl o zehir giryeleriyle,
Hsranlar, buhranlar, ehvli, melali,

s o n y Oz y il b y k t r k i r a n t o l o jis i

Aml devhsi ve sulh u seferiyle

Bir sel gibi akm, mtevekkil, mtehl...
Yazsn bunu tarih-i iber hatt- zeriyle!
Ey bir dem-i rya gibi gemi kara gnler,
Bir lahza edin seyr-i cahminizi tekrar;
Dnsn bize mazi, o derin nazra-yi muber...
Heyhat! Otuz yl, otuz yl btn ekdar;
Heyhat!.. Ne bir ders, ne de bir fikr-i mukarrer!
Silmez fakat elvahn tarih-i muanit;
Doksan Bei a: Glgesi bir tac- harisin
Saklar mtelai, mtereddit, mtemerrit
Evza- eb-engzini bir bm- habisin;
Hl o vesavis, o desayis, o mefasit.
Hl o ebin zeyl-i temadisi bu zlam;
Hl o cehalet, o tecahl ve o techil;
Hl vatann hissesi bir tde-yi lm;
Hl dnen balara hep ltme-yi tenkil
Hl srtan dilere hep lokma-y inam.
Hl tarafiyyet, hasebiyyet, nesebiyyet;
Hl Bu enindir, bu benim ! ksmeti cari;
Hl gazab altnda hakikatle hamiyyet...
Hep dnk terennm, saydan, saygdan r;
Son namesi yalnz: Yaasn sevgili millet!
Millet yaamaz, hakka tahassrle solurken
Sussun diye vicdanna yumruklar inerse;
Millet yaamaz, Meclisi mstahkar olurken
fal ile, tehdit ile titrer ve sinerse;
Millet yaamaz maer-i millet boulurken!
Kanun diyoruz; nerde o mescd- muhayyel?
Dman diyoruz; nerde bu? Harite mi, biz mi?
Hrriyetimiz var, diyoruz, anl, mbeccel.
Dman bize kanun mu, ya hrriyetimiz mi?
Bir hamlede biz bunlar kahr ettik en evvel.

Bir hamle-i mahmm- tagallble deitik

Hrriyeti ahsiyyete, kanunu gurura;
Heyhat! Otuz yl geri dtk ve bu mhlik
Yoldan u nedametli ve gafletli mrura
B-bhe o humma-y cnun oldu muharrik.
Ey millete bir sille olan darbe-i mnker
Ey hrmet-i kanunu tepen saadme-yi bdd
Milliyeti, kanunu mukaddes tanyan her ydn
Vicdan seni anede, mezelletle eder ydn.
Dsn sana - meyyal-i tahakkm, -eilen ser,
Kopsun seni - bir hak diye - alklayan eller!
(1 9 Ocak 1912)

HN-I YAMA
Bu sofrack, efendiler, -ki iltikama muntazr
Huzurunuzda titriyor -u milletin haytdr;
u milletin ki muztarib, u milletin ki muhtazr!
Fakat sakn ekinmeyin, yiyin, yutun hapr hapr...
Yiyin efendiler, yiyin; bu hn- itiha sizin;
Doyunca, tksrnca, atlayncaya kadar yiyin
Efendiler, pek asnz, bu ehrenizde bellidir;
Yiyin, yemezseniz bugn yarn kalr m, kim bilir?
u ndi-i niam, bakn kudumunuzla mftehir;
Bu hakkdr gazanzn, evet, o hak da elde bir!...
Yiyin, efendiler, yiyin; bu hn- itiha sizin;
Doyunca, tksrnca, atlayncaya kadar yiyin!
Btn bu nazl beylerin ne varsa ortalkta, sy:
Haseb, neseb, eref, ataf, oyun, dn, konak, saray;
Btn sizin, efendiler, konak, saray, gelin, alay;
Btn sizin, btn sizin hazr hazr, kolay kolay...
Yiyin, efendiler, yiyin; bu hn- itiha sizin;
Doyunca, tksrnca, atlayncaya kadar yiyin!
Bykln biraz ar da olsa hazm yok zarar,
Gurur- ihtiam var, srur- intikam var.

Bu sofra iltifatnzdan ite b--tab umar.

Sizin u ba, beyin, cier, btn u kanl lokmalar...
Yiyin, efendiler, yiyin; bu hn- itiha sizin;
Doyunca, tksrnca, atlayncaya kadar yiyin!
Verir zavall memleket, verir ne varsa; mlini,
Vcudunu, hayatn, midini, hayalini,
Btn fer- hlini, olanca evk-i blini...
Hemen yutun, dnmeyin haramn, helalini...
Yiyin, efendiler, yiyin; bu hn- itiha sizin;
Doyunca, tksrnca, adayncaya kadar yiyin!
Bu harmann gelir sonu, kaptrn gider ayak!
Yarn, bakarsnz, sner bu gn trdayan ocak!
Bu gn ki mideler kavi, bu gn ki orbalar scak,
Attrn, tktrn, kap kap, anak anak...
Yiyin efendiler, yiyin; bu hn- itiha sizin;
Doyunca, tksrnca, adayncaya kadar yiyin!
(H aziran 1912)

PRO M ETE
Kalbinde her dakika u ulvi tahassrn
Minkar-i teini duy, daima dn:
Onlar niin semada, niin ben ukurdaym?
Glsn neden cihan bana, ben yalnz alaym?..
Ykselmek asumana ve glmek ne tatl ey!
Bir gn u hastalkl vatan canlanrsa... Ey
Mtak- feyz nur olan ti-i milletin
Mehul elektrikisi, aktar- fikretin
Yklen getir -n e varsa- biraz meskenet-fiken,
Bir para ruhu, benlii idraki besliyen,
Esmar-i bnyehzini; bo durmasn elin.
Gr daima nnde esatir-i evvelin
Gkten deha-yi nn alan kahramann...
Varsn bulunmasn bilecek nam ann.
(H al k'un D efleri)

E m n Y u r d a k u l
(1869-1944)

eh m et

BENM RLERM
-S e n kalbsizsin, hani senin genliinin hayat?
-Aklarm m? Bir nefesle solabilen bu eyler
Bir yanarda ateiyle kmr gibi karard;
imdi ise yerlerinde bir stmal yel eser
Evet, benim her irimde ylan dili diken var;
Sizler gidin, bal verecek yeni am gl bulun.
Belki benim ac sesim kulaklar trmalar;
Sizler gidin, gen kzlarn trksyle en olun.
Varn sizler, onlar ile korularda el ele
Gezin, gln, bir ift blbl ak ile yaayn;
Yalnz kendi, yalnz kendi ruhunuzu okayn.
Zavall ben, elimdeki u telli saz ile
Milletimin felaketli hayatm syleyim;
Dertlilerin gzyan evrem ile sileyim!..
( Trk Saz)

BIRAK BEN HAYKIRAYIM

Ben en hakir bir insan karde duyan bir ruhum;
Bende esir yaratmayan bir Tanrya iman var;
Paavralar altndaki yoksul beni yaralar;
Mazlumlarn intikam olmak iin domuum.
Volkan sner, lkin benim alevlerim eksilmez;
Bora geer, lkin benim kpklerim eksilmez.

Brak beni haykraym, susarsam sen matem et;

Unutma ki airleri haykrmayan bir millet,
Sevenleri toprak olmu ksz ocuk gibidir;
Zaman ona kan damlayan dilerini gsterir.
Bu zavall sr iin ne merhamet, ne hukuk;
Yalnz bir sert bakl gz, yalnz ar bir yumruk!..
( Trk Saz)

R iz a T

B l k ba i
(1869-1949)

e v f k

G Z NALII
smini bilmezdim, fakat tanrdm:
Ne yosma bir iek taks vard!
Kzl salarn ate sanrdm:
Gne nuru gibi yak vard.
yledir gn afak skt zaman,
-G llere glgeler k zaman! San zp de dkt zaman,
Dalga dalga dp ak vard.
Hsnnde bir eda var ki sydi.
Beni harab eden o edsydi;
Sevdal gnlmn inasydi,
Yzme bir irin bak vard.

1897 (Serab-t mrm)

YUNUS EM RE T E ARMAAN
Yce dalar ardndan
Deniz an geldim
Evliyalar yurdundan
Selam tapru geldim.
Ulu bir ara vardm
Dosta armaanm var
Erenlerin bandan
Gller devir geldim.
Boz bulank bir aydm
Ak iline ba urdum
alkanp sefa buldum
Szlp duru geldim.

Yunusun toprana
Vardm yzm srmee
Sildim gnl pasn
Yanuben aru geldim.
Ca geldim alarm
k oldum alanm
Candan coan esrar
Dkp taru geldim.
Rza Tevfik Allahtan
Aynlma ol derghtan
Ben kurtuldum gnahtan
riydim, doru geldim.

1914 (Serab-t mrm)

UUN KULAR
Uun kular uun doduum yere;
imdi dalannda mor snbl vardr.
Ormanlar koynunda bir serin dere,
Dikenler iinde san gl vardr.
O ay ar akar, yorgun mu bilmem?
Mehtab hasta m, solgun mu bilmem?
Yasl gelin gibi mahzun mu bilmem?
Yce da banda siyah tl vardr.
Orda geti benim gzel gnlerim;
O demleri anp bugn inlerim.
Destan- mrm okur dinlerim,
imde oral bir blbl vardr.
Uun kular, uun burda vefa yok;
yle akar sular, yle hava yok;
Feryadma kar aks4 seda yok;
Bu yangn yerinde souk kl vardr.

Hey Rza, kederin bandan akn,

-Bitip tkenmiyor elem-i akn,
Sende -derya gibi- daima takn,
Daima alkanr bir gnl vardr.
(Serab- mrm)

DLEK
Dilerim ki fani dnyada kimse
mrn mihnetle telef etmesin.
Fakat kmil adam olmak isterse,
Elem ektiine esef etmesin.
1947 (Serab- mrm)

C e n a p a h a b e t t n
(1870-1934)

SENN N
Sesin iler gibi bir uh kanat gamlanma,
Seni dinlerken olur kalbim uan kulara e;
Gn batarken sannm glgeni bir baka gne,
Sanmlk getirir gzlerin akamlanma.
Douyor mrme bir yirmi sekiz ya gnei,
Bir ku okar gibi sen salarm okarken.
Koklarm ellerini glleri koklar gibi ben;
Avucundan alnm k gn bir yaz atei.
Gnlme avdet eder her unutulmu nisan
Ne zaman genliini yolda hrman grsem.
Eskiden pembe dudaklarda dalm busen
Toplanr leblerime, bir gece dalgn dursan.
Seni zambak gibi grdke ak pencerede
Gl aar bahtmn evvelki hazanhk korusu.
Gen eder ufkumu hlyalanmn gen kokusu;
Sorarm ak samn rtt yllar nerede?
Cephemi rarsn o solgun seneler soldursun.
Yeni yldz gibi doduka gzel her akam,
Genliin byle benimken kocamam, hi kocamam.
Ruhum, lsem bile ben, sen yaayan ruhumsun.
(H ayat ve Seme iirleri)

HSEYN SRET ZSEVER

(1872-1959)

BOAZ NOTLARI
II
Akamn rengi soldu gn gideli,
Bat maziye at bir dehliz;
Yal bir levha imdi mavi deniz
Abanoz glgelerle ereveli.
zledim pek u khne sayfiyeyi;
Orda oluyla mnzevi Ekrem;
Komu gitmi Sezai, bir grsem,
Onlann hali belki benden iyi
Bir gn elbet bu ayrlk bitecek,
Mevsimin son zaman yaklayor;
Kargalar ufka bir elenk tayor,
Bu bahar son bahnm olsa gerek.
(Ktvtlamlt Kt)

TERENNM
Grdm, seni sevdim gzelim gonce-yi tersin;
Sevmek mi gzel, yoksa sevilmek mi ne dersin?
Ben alyorum... sen de mi bitabm kedersin?
Sevmek mi gzel, yoksa sevilmek mi ne dersin?
Fark eyledim aknla bugn nur zalm;
ensin geceler manzaramn mah- tamam.
Lutf et! Bana anlat bu muamma-y garam:.
Sevmek mi gzel, yoksa sevilmek mi ne dersin?
(Babozumu)

M e h m e t k p B r s o y
(1873-1936)

KFE
Be-on gn oldu ki, mutada inkyd ile ben
Sabahleyin kvermitim evden erkenden.
Bizim mahalle de stanbulun kenan demek:
Sokaklarnda gezilmez ki yzme bilmeyerek!
Adm basnda derin bir buhayre dalgalanr,
Sular karard m, artk gelen gelir dayanr!
Bir elde olmal kandil, bir elde iskandil,
Selametin yolu insan iin bu, baka deil!
Elimde bir koca denek, onunla yoklayarak,
nm adaysa basp, yok, denizse atlayarak,
-Ayakta durmaya elbirliiyle gayret eden,
Lisan- hal ile amma rka niyyet edenO sl - horde, harab evlerin saaklarna,
Snm yle giderken, hemen ayaklarna
Delilimin koca bir ey takld... Baktm ki:
Genie bir kfe yatmakta, hem epey eski.
Bu bir hamal kfesiymi... Acep kimin? derken;
On yanda kadar bir ocuk gelip teden,
Gerildi, tekmeyi indirdi yle bir kfeye:
Tekermeker kfe bitap dt ta teye.
-Benim babam senin altnda ld, sen hl
Kurumla yat sokan ortasnda byle daha!
O anda karki evden bir orta yal kadn
Grnd:
Oh benim olum, gel etme krma sakn!
Ne istedin kfeden, yavrum? Az yok, dili yok,
Baban sekiz sene kulland...Hem de derdi ki: " ok
Uurlu bir kfedir, kalmadm hemen yksz...
Baban gidince demek kald deta ksz!
Onunla besleyeceksin ananla kardeini,
Bebek misin daha renmedin mi sen iini?
Dedim ki ben de:
Ayol dinle annenin
szn!

Fakat ocuk bana haykrd ekitip yzn:

-Sakall, yok mu iin? Git cehennem ol uradan!
Ne drlanp duruyorsun sabahleyin oradan?
Benim iim yanyor: da kadar babam gitti...
-Baban yerinde adamdan ne istedin imdi?
Adamcaz sana, bak hal dilince sylerken...
-Brak hanm, o ocuktur, kusura bakmam ben...
Adn nedir senin olum?
-Haan.
-Haan, dinle.
Zararl sen kacaksn btn bu hiddee.
Benim de yand iim anlaynca derdinizi...
Fakat, baban sana smarlayp da gitti sizi.
O, bunca yl alp alnnn teriyle seni
Nasl bytt? Bugn, sen de kendi kardeini,
Yetm brakmayarak besleyip bytmelisin.
-Kfeyle yle mi?
-Hay hay! Neden bu sz lkin?
Kuzum, ayp m almak, gnah m yk tamak?
Ayp: dilencilik ilerken el, yrrken ayak.
-Ne doru syledi! p olum amcann elin i...
-Unuttun yle mi? Bayramda komunun gelini:
"Haan, daym yat mekteplerinde zabittir;
Senin de zihnin ak...Sylemi olaydk bir...
Koyard mektebe...Dur syleyim demiti hani?
Okutma sen de hamal yap bu yata imdi beni!
Sz anladm ki uzun, hem de pek uzun srecek;
Benimse vard o gn birok ilerim grecek;
Braktm onlar, sapm yokulu bir yoldan.
Ne oldu imdi acep, kim bilir, zavall Haan?
Bizim ocuk yaramaz, evde dinlenip durmaz;
Geende Fatihe ktk ikindi st biraz.
Kmrcler Kaps ndan girince biz, develer
Kzn merakn celbetti, daima da eder:
O yamruyumru beden, upuzun boyun, o bacak,
O arkasndaki pskl ki kuyruu olacak!
Hakikaten grecek ey deil mi ya? Derken,
Dnnce arkama, bakUm: Be on adm geriden,
Belinde enlice bir al, banda bn;
Bir orta boylu, gler yzl pr-i nurani;

Yannda koskocaman bir kfeyle bir ocucak,

Yara yava geliyorlar. Fakat tesadfe bak:
ocuk, benim o sabah grdm zavall yetim...
u var ki, yavrucan hli eskisinden elim:
Clz bacaklarnn dizden alt rplak...
Bir ince mintann alnda titriyor, donacak!
Ayakta kundura yok, bata var m fes? Ne gezer!
Dml, alnnn stnde sade bir ember.
Nefes deil o soluklar, kesik kesik feryat;
Nazar deil o baklar, dm-i istimdat
Bu bir ayakl sefalet ki yalnayak, ba ak;
On yanda burumu cebin-i saf, yazk!
O anda mekteb-i rdiyyeden taburla kan
Bir elliden mtecaviz ocuk ki, muntazaman
Geerken eylediler ihtiyar vakfe - gzin...
Haanla karlarken bu sahne oldu hazin...
Evet, bu yavrularn hepsi, pr-srud-i ebap
Eder dururdu birer iyan- nura itab.
Birazdan oynayacak hepsi bunlarn, ne iyi,
Fakat Haan, babasndan kalan o pis kfeyi,
-Ki ezmek istedi grmekle rehgzanndalelebet ekecek du-i ztrarnda!
O, yk deil, kaderin bir cezas masuma...
Yazk, gnah nedir, bilmeyen u mahkma!
(Safahat: Birinci Kitap)

NAZIM PARALARI

Ressam Hakl
Bir zaman vard ya tarih-i mukaddes modas...
Yeni yaptrd kkn bycek bir odas,
Mutlaka eski tasvir ile ziynetlensin,
Diye, ressam aratr hayli zaman bir zengin
Biri peyda olarak, ben yaparm, der, kolunu
Svayp akama varmaz, sekiz arn salonu
Svar amma ne svar! sahibi der:
-Usta bu ne

Kpkzl bir boya ektin odann her yerine!

-B u resim, askeri basmakta iken Firavnn
Bahr-i Ahmer yarlp gemesidir Musann.
-Hani Musa be adam?
-km efendim karaya.
-F iravun nerde?
Boulmu
-Ya bu kan rengi boya?
-Bahri Ahmere efendim, yeil olmaz ya bu da!
-ok gzel levha imi! Dorusu enlendi oda!
(Safahat: Birinci Kitap)
tiraf

Safahatmda, evet, ir arayan hi bulamaz;

Yalnz, bir yeri hakknda hazin ite bu! der.
Kfe? Yok. Kahve? Hayr. Hasta? Deil. Hangisi var ya?
buuk nazma gmlm koca bir mr-i heder!
(Safahat: Birinci Kitap)

ARK
Musallat, hi gz atrmaz da Garbn kanl kbusu,
Asrlar rar ki, Islanan muattal, beyni, bazusu.
Ne grdn, ark ok gezdin? diyorlar. Grdm: yer yer
Harap iller; serilmi hanmanlar; basz mmeder;
Yklm kprler; km kanallar; yolcusuz yollar;
Burumu ehreler; tersiz alnlar; ilemez kollar;
Bklm beller; incelmi boyunlar; kaynamaz kanlar;
Dnmez balar; aldrmaz yrekler; pasl vicdanlar;
Tegallpler, esaretler, tahakkmler, mezelletler;
Riyalar; trl iren iptilalar; trl illetler;
rmcek balam, ttmez ocaklar; yanm ormanlar;
Ekinsiz tarlalar; ot basm evler; secdesiz balar;
Gaza namiyle dinda ldren biare dindalar;
Ipssz iyanlar; kimsesiz kyler; kk damlar;
Emek mahrumu gnler; fikr-i ferda bilmez akamlar!..

Geerken, aladm getim; dururken, aladm durdum;

Duyan yok, ses veren yok, bin perian yurda bavurdum.
Mezarlar, hiretler, ykselen karnda dradr;
Ne topraktan gler bir yz, ne gklerden gler bir nur?
Derinlerden gelir feryad yz binlerce lmn;
Ufuklar bir kzl ember, bkk boynunda Islamm!
Gsler hrlayp durmakta, zincirler daralmakta;
Bunalm yz elli milyon cansa grtlakta!
lahi! Grdm lem mi insaniyyetin mehdi?
Btn mran tarihin bu llerden mi ykseldi?
u zirsiz bucaklar myd vahdaniyyetin yurdu?
Bu kumlardan m, Allahm, nebiler fkrp durdu?
Henz tek berk-i man akmadan cevvinde dnyann.
Bu gklerden mi, Yarap, cotu, sanak sanak, edyann?
Serendipler u sahiller mi, Cudiler bu dalar m?
Bu iklimin mi brahime yol gsterdi ecram?
Haremler, Beyt-i Makdisler bu topraktan m yoruldu?
Bu vadiler mi dem tuttuka bihu etti DAVUDu?
Hiralar, Tr-i Sinalar bu fkn m ehkn?
Bu talardan da, yer yer, tat RUH-ULLAHm esrar?
Cihann Garb vahet - zar iken, arknda Kamaklar,
Haremler, Sedd-i inler, Tak- Kisrlar, Havemaklar,
remler, Sur-i Babiller sema-peym deil miydi?
O maziler, lahi, bir ykk rya mdr imdi?
Ne yapsn, namit olsun mu arkn intibahndan,
Perian ruhumuz, haip, dnerken barghmdan?
Bu haybetten usandk biz, bu hsran artk elversin!
lahi, nerde bir nefhan ki, donmu hisler rpersin,
Serilmi sineler kbusu aruk silkip stnden.
Hayat elbette hakkndr! desin, dnya deil derken?
(Safahat: Yedinci Kitap)

BLBL

Basri Bey olumuza

Btn dnyaya kskndm , dn akam pek bunalmtm;
Nihayet, bir zaman krlarda gezmi, kyde kalmtm.
ehirden kamak isterken sular zaten kararmt,
Pek ssz bir karanlk sonradan vadiyi sarmt.
Ik yok, yolcu yok, ses yok; btn hilkat kesilmi lal...
Bu istirak tek bir nefha olsun etmiyor ihlal.
M uhitin hli insaniyyetin timsalidir sandm;
D n p maziye trmandm, 11e hicranlar, neler andm!
Taarken larolup beynim den artk bin mselsel yad,
Zalam m sinesinden fkran nem dut bir feryad.
O miistarak, o durgun vecdi ngh yle coturdu
Ki vadiden btn, yer yer, eninler alayp durdu.
N e m uhrik nameler, Yarab, ne mevcam evc demlerdi:
Aalar, talar rpermiti, gya Sr-. Maherdi!
-E i var iyann var, baharn var, ki beklerdin;
Kyametler koparm ak neydi, ey blbl, nedir derdin?
O zm rt tahta kondun, bir semavi saltanat kurdun,
Cihan n yurdu hep inense, inenm ez senin yurdun,
B ugn bir yemyeil vdi, yarn bir kpkzl giilen,
Gezersin hanm ann en, iim en, kinatn en.
Hazansz bir zemin isterse, ayet ruh- serbazn,
Ufuklar, b u d-i mutlaklar btn mahkum-i pervazn.
D eil bir kayda, smazsn -kanatlandn n- e b da;
Hayatn en muhayyel gayedir hrara dnyada.
N ed en yleyse m atem lerle eyyamn periandr?
N iin bir damlack gsnde bir um m an huruandr?
Hayr, m atem senin hakkn deil... M atem benim hakkm:
Asrlar var ki, aydnlk nedir hi bilm ez fakm!
Teselliden nasibim yok, hazan alar baharmda;
Bugn bir haniimansz serseriyim z diyarmda!
N e hsrandr ki: arkn ben vefasz, kansz evlad,
Serapa G arba inettim de ktm hk-i ecdad!
H ayalim den geerken imdi, fikrim here ii m erc old,
SA LA H A D D IN - EYYUBlerin, FA T H lerin yurdu.
N e zilletir ki: nkus inlesin beyninde O S M A N m;
Ezan sussun, fezalardan silinsin yad Mevlanm!
N e hicrandr ki: en evketli bir mazi serap olsun;

O kudretler, o satvetler harap olsun, trap olsun!

kk bir kubbe kalsn mabedinden YILDIRIM Hann;
enaatlerle inensin muazzam kabri ORHANn!
Ne heybettir ki; vahdetgh dinin devrilip, ta ta,
Srnsn imdi milyonlarca mevsz kalan dinda!
Yklm hanmanlar yerde ikenceyle kvransn;
Serilmi gvdeler, binlerce, yz binlerce doransn!
Dolasn sonra, Islamm haremghmda namahrem...
Benim hakkm, sus ey blbl, senin hakkn deil mtem!*
(Safahat: Yedinci Kitap)
* Bu manzume yazlrken Yunan istilas altndaki topraklannz hususiyle Bursaya
dair elim haberler geliyordu, tetkikine de imkn yoktu.

KISSADAN H SSE
Gemiten adam hisse kaparm... Ne masal ey!
Be bin senelik kssa yarm hisse mi verdi?
Tarihi tekerrr diye tarif ediyorlar;
Hi ibret alnsayd, tekerrr m ederdi?
(Safahat: Yedinci Kitap)

STKLAL MARI
Korkma! Snmez bu afaklarda yzen al sancak,
Snmeden yurdumun stnde tten en son ocak,
O benim milletimin yldzdr parlayacak,
O benimdir, o benim milletimindir ancak!
atma, kurban olaym ehreni ey nazl hilal;
Kahraman rkma bir gl! Ne bu iddet bu celal?
Sana olmaz dklen kanlarmz sonra helal
Hakkdr hakka tapan, milletimin istiklal.
Ben ezelden beridir hr yaadm, hr yaarm;
Hangi lgn bana zincir vuracakm? aarm!
Kkremi sel gibiyim, bendimi iner, aarm,
Yrtarm dalan, enginlere smam, taarm.

Garb'n afakini sarmsa elik zrhl duvar,

Benim iman dolu gsm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasl byle bir iman boar.
Medeniyyet! dediin tek dii kalm canavar?
Arkada, yurduma alaklan uratma sakn;
Siper et gvdeni, dursun bu hayaszca akn.
Doacaktr sana vad ettii gnler Hakkm,
Kim bilir, belki yann, belki yanndan da yakn.
Bastn yerleri toprak diyerek geme, tan!
Dn, altndaki binlerce kefensiz yatan.
Sen ehit olusun, incitme, yazktr atan,
Verme, dnyalan alsan da bu cennet vatan.
Kim bu cennet vatann uruna olmaz ki feda?
heda fkracak topra sksan, heda!
Cani, canan, btn vatm alsn da Hda,
Etmesin tek vatanmdan beni dnyada cda.
Ruhumun senden lahi udur ancak emeli;
Demesin mabedimin gsne namahrem eli!
Bu ezanlar -ki ahadederi dinin temeliEbedi yurdumun stnde benim inlemeli.
O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- tam,
Her cerihamdan, lahi, boanp kanl yam;
Fknr ruh- mcerret gibi yerden nam;
O zaman ykselerek ara deer belki bam!
Dalgalan sen de afaklar gibi ey nazl hilal!
Olsun aruk dklen kanlanmn hepsi helal!
Ebediyyen sana yok, rkma yok izmihlal:
Hakkdr, hr yaam bayramn hrriyet,
Hakkdr, hakka tapan milletimin istiklal!
(2 Mart 1921)

ZYA GKALP
(1876-1924)

MEDENYYET
Avrupa bir akademi zalan milletler;
Her biri bir nurlu deha, nk ayn hars var.
Avrupa bir darlfnun, hocalan milletler;
Her birinin ihtisas, bir meksiz dersi var.
Bu nurlardan biri snse medeniyyet lo kalr;
Derslerinden biri durur, bir krss bo kalr.
Medeniyyet, beynelmilel yazlacak bir kitap;
Her fasln bir milletin hars tekil edecek.
Medeniyyet bir konser ki birok alg, saz rbap
Birlemekle bir ahengi ancak tekmil edecek.
Bu kitabn bir mebhasi eksik olsa okunmaz;
Bir leti yoksa, ahenk gnllere dokunmaz.
(Yeni Hayat)

e-#'}

F aik

zansoy

(1 8 7 6 -1 9 5 0 )

NE GZEL EY
Yldzl semalardaki ham et ne gzel ey
M ehtaba dalp yar ile sohbet n e gzel ey
Dnyam zn stnde btn ruhlar uyurken
Yldzlarn aldnda ibadet ne gzel ey
Fani ve adavedere maher bu cihanda
Bir bitm eyecek ak u m uhabbet ne gzel ey
D nyada senin kn olm ak ne saadet
Allah ile -haa!- bu rekabet n e gzel ey
Ltfen-bana gldn, gzelim, m ltefit oldun
cab- n ecabet bu... n ecabet n e gzel ey
Ey hilkatin emsali yok ibda- kemali
Senden bana bir zerre inayet n e gzel ey
H snndeki mana-y semavi ne ilahi
Akmdaki reng-i ebediyyet ne gzel ey

 h sa n R a f
(1 8 7 7 -1 9 2 6 )

GECE BALARKEN
Ebrulu semaya hilkat elmas serper,
D urgunca bir deniz sahilleri per,
Sner ufuklarda sevdal bir kamer;
Yldz gibi uar atebcekleri,
G ecen in gzya per iekleri.
Bir m ahm urluk sarar etraf, herkesi;
Kesilir hayatn uuldayan sesi.
fler klan zulm etin nefesi;
Kapanr semann bhu mavi gz
Leylin kucanda uyurken yeryz.

( Gzyalar)

C e la l S a h r E rozan
(1883-1935)

TUHFE- TAKDS
Benim kadnlara ifrat- hrmetim vardr.
Btn bu leme mensup olan gzellikler
Benim gzmde kadnsz leyaldir yek-ser;
Kadn bu zulmeti nuruyla hrpalar, datr.
efk bir kadnn sine-i nezihinde
Yatarsa bir gececik hangi strap uyumaz?
Onun gznden uan en kk tebessm-i raz
Hayal fikri yeil bir cihan- mmide
Seyahat ettirerek msterih mstesna
Dakikalar yaatr; baz kimsesizliine
Bulur zavalllarn, bir temaytiyle deva.
Kadn bu annedir, u- efkatinde bizi
Daha ocukken eder tesliyet rahmane;
Ve susturan da odur en birinci nalemizi.
(Beyaz Glgelet)

A h m e t H a Im
(1884-1933)

MEHTAPTA LEYLEKLER
Kenar- ba dizilmi, skn ile bekler
Fusun-u maha dalan pr-hayal leylekler...
Havada bir gl tanzir eder sema bu gece
Onun bcekleri gya ncumdur yekser...
Neden bu b- semavide avlananlar yok
Bu har- nur-u hveynat hangi kular yer?
Eder bu hikmete gya ki vakf- ruhu nazar
Fsun-u maha dalan pr-hayal leylekler...
(Gl Saatleri)

ORMAN
Su deil, mevsimin havas akan,
Duyduun yapran, daln sesidir;
Suda yldzlarn parltsdr,
Bu karanlkta baz baz akan...
(Piyale)

MERDVEN
Ar, ar kacaksn bu merdivenlerden,
Eteklerinde gne rengi bir yn yaprak,
Ve bir zaman bakacaksn semaya alayarak...
Sular sarard... yzn perde perde solmakta,
Kzl havalan seyret ki akam olmakta...
Eilmi arza, kanar, muttasl kanar gller,
Durur alev gibi dallarda kanl blbller,
Sular m yand? neden tunca benziyor mermer?

Bu bir lisan- hafidir ki ruha dolmakta,

Kzl havalan seyret ki akam olmakta...
(Piyale)

BR GNN SONUNDA ARZU

Yorgun gzmn halkalarnda
Gller gibi fecr oldu nmaya,
Gller gibi... sonsuz iri gller,
Gller ki kamtan daha nln,
Gn dodu yazk arkalannda!
Altn kulelerden yine kular,
Tekrarn mrn eder ilan
Kular mdr onlar ki her akam,
Alemlerimizden sefer eyler?..
Akam, yine akam yine akam,
Bir srma kemerdir suya baksam;
Akam, yine akam, yine akam,
Gllerde bu dem bir kam olsam!
(Piyale)

PARILTI
te gibi bir nehr akyordu,
Ruhumla o mhun arasndan,
Bahsetti derinden ona hlim,
Akn bu unulmaz yarasndan.
Vurduka bu nehrin ona aksi,
Katm o baktan, o dudaktan;
Bakm ona sessizce uzaktan,
Vurduka bu akn ona aksi.
(Piyale)

KARANFL
Yrin dudandan getirilmi
Bir katre alevdir bu karanfil,
Ruhum acsndan bunu bildi!
Dtke vurulmu gibi, yer yer,
Kzgn kokusundan kelebekler,
Gnlm ona pervane kesildi.
(Piyale)

BR YAZ GECES HTIRASI

veyle, fsltyla, glle,
Olmu eb-i sevda yine bitap;
Oklar gibi saplanmada kalbe,
Dtke semadan yere mehtap...
Buseyle kilitlenmi azlar,
Gzler neler eyler, neler irap;
Umakta bu ateli havada,
Vuslat demi bir ku gibi bitap.
(Piyale)

Y ahya K em a l B eyatli
(1884-1958)

AIK DENZ
Balkan ehirlerinde geerken ocukluum;
Her lahza bir alev gibi hasretti duyduum.
Kalbimde vard Byronu bedbaht eden melal!
Gezdim o yata dalan, hlyam iinde lal...
Aldm Rakofa krlannn hr havasn,
Duydum aknc cedlerimin ihtirasn,
Her yaz, imale doru asrlarca bir kou...
Banmda bir akis gibi kalm uultulu.
Malupken ordu, yasl dururken btn vatan,
Ryama girdi her gece bir fatihane zan.
Hicretlerin bakyyesi hicranl duygular...
Mahzun hudutlann tesinden akan sular,
Gnlmde hep o zanla beraber aldad,
Bildim nedir ufuktaki sonsuzluun tad.
Bir gn dedim ki istemem artk ne yer ne yar!
ktm srekli gurbete, gezdim diyar diyar;
Gittim o son diyara ki serhaddidir yerin,
Hl dilimdedir tuzu engin denizlerin!
Garbin ucunda, son kydan en grltl
Bir met zaman, gkyz kurunla rtl,
Grdm deniz dedikleri bin bal ejderi;
Grdm gzel vcudunu zmrtleyen deri
Keskin bir rperile kmldand anbean;
Baktm ve anladm ki o ejderdi canlanan.
Sonsuz ufuktan ah o ne cokun geliti o!
Birden nasl toparlanarak kkremiti o!
Yelken vapur ne rarsa kam limanlara,
Yalnz onundu koskoca meydan ve manzara!
Yalnz o kalm ortada, si ve ban hun,
Bin mara az am, ulurken uzun uzun...
Sezdim bir in gibi, heybetli hznn!
Ruhunla kar karya kaldm o met gn,

ekvam dinledim, ezeli muztarip denizi

Duydum ki ruhumuzla bu gurbette endeniz,
Dindirmez anladm bunu hi bir gzel ky;
Bir bitmeyen susuzlua benzer bu anyi.
(Kendi Gk Kubbemiz)

ITR
Rtfk M ell Merie
Byk Itriye eskiler derler,
Bizim z msikimizin piri;
O kadar halk sevkedip, yer yer,
O afak vaktinin cihangiri,
Nice bayramlarn sabah erken,
G, top sesleriyle grlerken,
Sylemi saltanatl Tekbiri.
Ta Budinden Iraka, Msra kadar,
Fethedilmi uzak diyarlardan,
Vatan stnde hr esen rzgr,
Ses gtrm btn baharlardan.
O deha yle toplam ki bizi,
Yedi yz yl sren hikyemizi
Dinlemi ihtiyar narlardan.
Musikisinde bir taraftan din,
Bir taraftan btn hayat akm;
Her taraftan Boaz, o ehrayin,
Mavi Tuncayla gr Frat akm.
Nice seslerle, gk ve yerlerimiz,
Hznmz, evkimiz, zaferlerimiz,
Bize benzer o kinat akm.
ok zaman dinledim Nevakr,
Bir terennm ki hem geni, hem uh:
Dalrken Nevanm esrar,
Balyor ark ufuklarnda vuzuh;

Mest olup szlerinde her heceden,

Yola dm, birer birer, geced en
Yryor fecre elli milyon ruh.
Kskanp gizlemi kaza ve kader
Belki bind en ziyade bestesini,
Bize miras kald yirmi eser.
N tdr en m ehbi, en derini.
Vaka ney, kudm gelin ce dile,
H zlanan mevlevi semaiyle
Yedi kat ara km Ayini.
O ki bir ihtiaml dnyya
Ses ve tel kudretiyle hkimdi;
A deta benziyor muammaya;
U lem am z da bilmiyor kimdi?
O eserler bugn define midir?
Ebediyette bir hazine midir?
Bir bilen rar m? N erdeler imdi?
yle bir musikiyi rten lm,
Bir teselli brakmaz insanda.
M uhtem el grm yor henz gnlm ;
o k saatler geince hicranda,
Dlr bir hayale, zevk alnr:
Belki hl o besteler alnr,
G em iler gem iyen bir um m anda.

(Kendi Gk Kubbemiz)
ATK-VALDEDEN NEN SOKAKTA
Nihad Sami Banarl ya
ftardan n ce gittim Atik - Valde semtine,
Ka d e f a getiim bu sokaklar, bugn yine,
Sessizdiler. Fakat Ramazan maneviyyeti
Bir tatl intizara evirmi skneti;
Semtin orulu halk, szlm benizliler,
Sessizce ardan dnyorlar birer birer;

Bakkalda bekleen fkara kzcazlar

A z o k yakndan sezdiriyor top ve iftar.
M eydanda kimse kalmad artk btn btn;
Bir top grltsyle bu sahilde bitti gn.
T o p grleyip oru bozulan lahzadan beri,
Bir nurlu nee kaplad kerpiten evleri.
Yarab nasl ferahl bu lem, nasl temiz!
Tenha sokakta kaldm orusuz ve neesiz.
Yurdun bu iftarndan uzak kalmann gam
Hadsiz yaatt ruhum a bir gurbet akam.
Bir tek dnce oldu teselli bu derdime;
Az ok ferahladm ve dedim kendi kendim e:
O nlardan ayrl bana her an zntdr;
M adem ki byle duygularm kald, ok kr.

(Kendi Gk Kubbemiz)

K A R M U S K L E R
Bin yldan uzun bir gecen in bestesidir bu.
Bin yl srecek zannedilen kar sesidir bu.
Bir kuytu manastrda dualar gibi gaml,
Yzlerce azdan koro hlinde devaml.
Bir erganun hengi yaylmakta derinden...
Duydum sa d a zevk alm adm slav kederinden.
Zihnim bu ehirden, bu devirden ok uzakta,
Tanburi Cem il Bey alyor eski plakta.
Birdenbire m esudum iitmek hevesiyle
G n l m dolu stanbulun en zl sesiyle.
Sandm ki uzaklat yaan kar ve karanlk,
U ykum da btn bir g ece K rfezdeyim artk!

Varova 1927 (Kendi Gk Kubbemiz)

KOCA MUSTAPAA
Koca Mustapaa! cra ve fakir stanbul!
Ta fetihten beri mmin, mtevekkil, yoksul,
Hzn bir zevk edinenler yayorlar burada,
Kaldm onlarla btn gn bu gzel ryada.
yle sinmi bu vatan semtine milliyetimiz
Ki biziz hem grlen, hem duyulan, yalnz biz.
Manevi ereve be yz senedir hep berrak;
Yayanlar deil Allaha gidenlerden uzak.
Bir bahar yamuru yam da alm havay
Hisseden kimse hakikat sanyor hlyay.
hiret yle yakn seyredilen manzarada,
O kadar komu ki dnyaya duvar yok arada,
Geer insan bir adm atsa birinden birine,
Kavuur karda kaybettii bir sevdiine.
Serviliklerde skn, yolda skn, evde skn.
Bu taraf sanki bu halkyle ezelden meskn.
Bir afif aile sessizlii rar evlerde;
rtyor fakn, asalede ekilmi perde.
Kaldrmz, darack iri sokak, doru sokak...
Her geildike baslm ve dzelmi toprak.
Kuru ekmekle, bayat peyniri lezzetle yiyen,
emeden her su ierken: kr Allah'a diyen
Yayor sade maietlerin en safnda;
Ruh esen kuytu mezarlklarn etrafnda.
Bu vatanda biraz ahapla, biraz kerpiten
Yapabilmi bu gzellikleri birka hiten.
Trkn sude mizaciyle Bizansn kederi
Karp mafiret iklimi edinmi bu yeri.
u fetih vakas, yarap! Ne byk mucizedir!
Her tecellisini nakletmek uzundur bir bir;
Bir tecellisi fakat, ruhu saatlerce sarar:
Koca Mustapaa var, camii var, semti de var
Elli yl getii gnlerde byk mucizeden,
Haktan ilham ile bir gn o gzel semte giden,
Rum vezr, eski manastrda ederken secde,
Kalbi ok dolduran iman ile gelmi vecde,

Onu, tek Tanrsnn mabedi etmi de hayal,

Vakfedip her neye malikse, btn mal menal,
Bir fetih camii yapmak dilemi slama.
Sebep olmu bu eser yad edilir bir nama.
Drt asrdr inerek camie nur stne nur
Yerde bulmu yayanlar da, lenler de huzur.
Ona hl gidilirken geilir bir yoldan,
Gze arpar lm yederi sadan soldan,
Sarmaklar, yazlar, talar, aalar kark;
Hafz Osman gibi hattatla gmlm bir k
Bu mezarlkta siyah topra aydnlatyor;
Belli, kabrinde, O, bir nura sarlm yatyor.
Gece, iriyle sararken Koca Mustapaay
Seyredenler grr Allaha yakn dnyay.
Yolda tek tk grnenler ekilir evlerine;
Gece sessizlii semtin yaylr her yerine.
Bir ziyareti derin zevk alarak manzaradan,
Unutur semtine yollanmay artk buradan,
Gizli bir his bana, htif gibi, ihtar ediyor;
ok yava, yalnz iimden duyulan sesle, diyor:
Gitme! Kal! Sen bu taraf halkna dost insansn;
Onlarn merebi, iklimi ve rkndansm.
Gece, her yerdeki efsunlu sknundan iyi
Avutur gamly, teskin eder endieliyi;
Ne lednni gecedir! Ta aaran vakte kadar,
Bir mcevher gibi Snbl Sinann ruhu yanar.
Ne saadet! Bu taraflarda, her lfetten uzak,
Vatann fatihi cedlerle beraber yaamak!...
Ge vakit semtime dndm Koca Mustapaadan
Kalbim ayrlmad bir an o gzel ryadan.
Bu muammay uzun boylu dndm de yine,
Dikkatim hadisenin vard derinliklerine;
Bu geni lkede, binlerce latif illerde,
Nice yl; cedlerimiz kkleerek bir yerde,
Manevi varlnn resmini izmi haraya.
-Ki bugn karlaan benzetiyor ryayaKopmuuz bizler o z varlk olan manzaradan.

Bahseder geri duyanlar bir onulmaz yaradan;

Derler: insanda derin bir yaradr kkszlk;
Budur lemde hudutsuz ve hazin kszlk.
Szlatr baz saatler dayanlmaz bir ac,
Kk toprakta kalp kendi kesilmi aac.
Ruh arar baka teselli her esen rzgrda.
Ne yazk! Domuyoruz imdi o topraklarda!
(Kendi Gk Kubbemiz)

AKAM MUSKS
Kandillide, eski bahelerde,
Akam kapannca perde perde,
Bir hatra zevki rar kederde.
Artk ne gelen, ne beklenen var;
Tenha yolun ortasnda rzgr
Terin yapraklanyle oynar.
Gittike derinleir saatler,
Rikkatle, yava yava ve yer yer
Sessizlik daima ilerler.
rperme verir hayale sk sk,
Her bir kapdan giren karanlk,
ok belli ayak sesinden artk.
Gzlerden uzaklanca dnya
Bin bir geceden birinde gya
Balar rya iinde rya.
(Kendi Gk Kubbemiz)

RNDLERN LM
Hafzn kabri olan bahede bir gl varm;
Yeniden her gn aarm kanayan rengiyle,

Gece, blbl aaran vakte kadar alarm

Eski iraz hayal ettiren hengiyle.
lm sude bahar lkesidir bir rinde;
Gnl her yerde buhurdan gibi yllarca tter.
Ve serin serviler altnda kalan kabrinde
Her seher bir gl aar, her gece bir blbl ter.
(Kendi Gk Kubbemiz)

DENZ TRKS
Dolu rzrla kp ufka giden yelkenli!
Gidiin setiin, akam saatinden belli.
mrnn getii sahilden uzaklatka
Ve hayalinde doan leme yaklatka,
Dalga kvrmlar ardnda byk tenhalk,
Baka bir erevedir, git gide dnya artk.
Daldn mihveri, gittike, sarar baka ziya;
Mavidir her taraf, stn gece, altn derya...
Yol da benzer hem uzun, hem de gzel bir masala
O saaer ki geer babaa yldzlarla.
Lkin az sonra leziz uyku bir encama v a r r ;
Hilkatin grd rya biter, etraf aarr.
Som gmten sular stnde, giderken ileri
Ta uzaklarda afak bir bir aar perdeleri
Musikisiyle bir lem kesilir alkant:
Ve nihayet grnr gk ve deniz saltanat.
Girdiin aynada, gemi gibi dier kreye,
Sorma bir saniye, pheyle, sakn: Yol nereye?
Aylp neeni ykseltici sarholuktan,
Ylma korkun uurum zannedilen boluktan
Duy tabiatte biraz sen de ilah olduunu,
Ruh erer varlnn zevkine duymakla bunu.

ktn yolda, bugn, yelken ak, yapyalnz,

Gzlerin arkaya evrilmeyerek, pervasz,
Yr! Hr maviliin bittii son hadde kadar!..
nsan, lemde hayal ettii mddete yaar.
(Kendi Gk Kubbemiz)

HZN VE HTIRA
Gurbette duyduum sonu gelmez hznleri,
Yapraklanl dkld hicranl gnleri,
Andm birer birer, acdm kendi halime.
Aksetti bir dakika uzaktan hayalime
Tenha Emirgnn maralnda kahvesi,
Poyrazla syleir gibi yapraklann sesi.
Hem baka hem de hayli yakn kar mabede,
Mermerle kapl emede, mevzun kitabede
Baktm Yesari hatlarnn bir nefisine.
Daldm coup giden denizin musikisine.
(Kendi Gk Kubbemiz)

VUSLAT
Bir uykuyu cananla beraber uyuyanlar,
mrn btn ikbalini vuslatta duyanlar,
Bir hazz tkenmez gece sanmakla zaman,
Grmezler ufuklarda afak skt an...
Grdkleri rya, ezeli bahedir aka;
Her mevsimi bir yaz ve esen rzgn baka.
Blblden o elencede feryat iitilmez,
Gl solmay, mehtap azalp bitmeyi bilmez...
Gk kubbesi her lahza btn gzlere mavi,
Zenginler o cennette fakirlerle msavi;
Sevdalan hlyal havuzlarda serinler,
Sonsuz gibi bir fskiye hengini dinler.

Bir ruh o derin bahede bir d efa yaarsa.

Boynunda onun kollan, koynunda o varsa,
Dalmsa, onun salarnn rayihasyle,
Sevmekteki efsunu duyar her nefesiyle;
Yldzlan boydan boya domu gibi, varlk,
Bir mucize hlinde, o gzlerdedir artk;
Kanmaz en uzun buseye, ptke susuzdur,
Zira susatan zevk o dudaklardaki tuzdur;
nsan ne yaratmsa yaratmtr o tuzdan.
Bir sr gibidir az ok ilah olduumuzdan.
Onlar ki bu gller tutuan bahededirler.
Bir gn, nereden, hangi tesadfle gelirler?
Ak onlan sevkettii gnlerde, kaderden,
Rzgr gibi bir evk alr olduklar yerden;
Geldikleri yol... mrn ktan yoludur o:
Alemde bir akam ne semavi koudur o!
Drt atl o gerdune gerken dolu dizgin,
Sevmi iki ruh, ufku grrler daha engin,
Simalan gittike parldar bu zaferle,
Gk her tarafndan donanr mealelerle.
Bir uykuyu cananla beraber uyuyanlar
Varlkta btn zevki o cennette duyanlar,
Dnyay unutmu bulunurken o sularda,
-Zalim saat ihmal edilen vakti alar daBir n uyuturlarsa leziz uykulanndan,
Batan baa, her yer kesilir kapkara zindan.
Bir faciadr byle bir lemde uyanmak,
Gnden gne hicranla bunalm gibi yanmak.
Ey talih! lmden de beterdir bu karanlk;
Ey ak! O gnller sana mal oldular artk;
Ey vuslat! O aklan efsununa ram et!
Ey tad ve ulvi gece! Yllarca devam et!
{Kendi Gk Kubbemiz)

ERENKYNDE BAHAR
Canan aramzda bir adnd,
irin gibi hsn na unvan,
Bir sahile hem erefti hem an,
ok kerre hayalimizde canan
Bir iri hatrlatan kadnd.
Domutu iimde ta derinden
Yldzlan mavi bir semann;
Hazzyle harap idim edann,
Hl mtehayyilim sadann
Gnlmde kalan akislerinden.
Mevsim iyi, kinat iyiydi;
Yldzlar o yanda, biz bu yanda,
Hlya gibi ho geen zamanda
Sandm ki gzelliin cihanda
Bir saltanatn gzelliiydi.
stanbulun yledir bahan;
Bir ak oluverdi inahk...
Aylarca hayal iinde kaldk;
Zannmca Erenkynde artk
Grmez felek yle bir bahan.
(Kendi Gk Kubbemiz)

GEM YAZ
Rya gibi bir yazd. Yarattn hevesinle,
Her ann, her rengini, her iriui hazdan,
Hl doludur baheler en tatl sesinle!
Bir gn, bir uzak hatra zlersen o yazdan
Krfezdeki dalgn suya bir bak, greceksin:
Gemi gecelerden biri durmakta derinde;
Mehtap... iri gller... ve senin en gzel aksin...
Velhasl o rya duruyor yerli yerinde!
(Kendi Gk Kubbemiz)

HATIRLATAN
Hicran, gn ortasnda ten bir horoz gibi,
Seslendi pek vakitsiz... im yand anszn.
Mazi yosunla rtl bir gl ki yok dibi,
Mevsim serin ve bahede yaprak yn ym.
Hicran gn ortasnda neden byle seslenir,
Birden hatrlatr unutan kalbe sevgiyi?
Keskin bir zleyile hayal ettiren nedir,
Bir devre varsa insann mrnde en iyi?
Ey sevgi anladm bu uzaktan seda ile,
mrn yegne lezzetidir hatran bile.
(Kendi Gk Kubbemiz)

BY R
Pariste gen iken koyu Baudelaire-perest idim.
Balkonla, Yolculukla, GzellikIe mest idim.
Sinmiti iri ruhuma ulvi keder gibi;
Absente damla damla szan bir eker gibi.
Hlyasnn yaratt iklim o baka yer!
Gr defnelerle evrili, afyonlu baheler...
Her zevki bir haram olan efsunlu cennetin
Koynunda vard lezzeti bin trl nimetin.
Bir gn veda edip o diyarn hayatna,
Dndm btn btn vatann kinatna.
Lkin o bahelerde geen devreden beri
Kalbimde solmamtr o irin iekleri.
(Kendi Gk Kubbemiz)

RUBA
hsan krye
Bilmem kime yahut neye uyduk gittik
Gahi meye gahi neye uyduk gittik
Erbab- zek riyay mezhep bildi
Bizler dil-i divaneye uyduk gittik
(Rubailer)

SES
Yarap ne msavat ne hrriyeti ver
Hatt ne o yoldan gelecek hreti ver
Hep neve veren ak terennm dilerim
Yarap bana bir ses yaratan kudreti ver
(Rubailer)

RUBA
kbale geen hayli taraftan lr
dbare den de her taraftan slr
hir len en sen birlikte
Hep ayn deirmende karm dlr
(Rubailer)

TERCH
Dnyada ne ikbal ne servet dileriz
Hatt ne de ukbda saadet dileriz
Akn gl aan blbl ten vaktinde
Yaranla tarab yr ile vuslat dileriz.
(Rtbailer)

E min B l e n t S erd a ro lu
(1886-1942)

SANA
Souk Geceler
Bu karda son krizantemler artk lmtr.
Btn souktan lr
ikeste dallarn stnde titreen kular.
Darda her yer kar...
Bu k semasnn stnde ay da buz tutmu.
Uzakta bir bayku
Beyaz mesafeye meum nagehan uludu...
Ziyadeleti buu
u ince.camlann stnde... Ey kadn gelme...
Hayr... Sakn gelme...
Bak akam oldu, ocak snd, lamba yok, bo oda;
Darda yollarda
Kalan kpekleri rzgrlar ite donduruyor...
Ve bir saat vuruyor
Uzakta... bak... gece ge, imdi nsf- leyi oluyor;
Bu yolda gelmek zor;
Ayaklarn yorulur, dizlerin r, gelme
Bu bo kalan evime...

(r&P-eo
A l I C an p Y n tem
(1877-1967)

SOKAK FENER
l bir camdan alayan korku
iniyor serseri ve bo geceye;
Kaldrmlar btn skt, uyku...
Her duvar, her kovukta imdi niye
Bir byk gz niyaz eder, alar
Bitsin artk bu gizli phe! diye?
Korkarm... Saklanr heyulalar...
Bana der: te bir sahife oku,
Sar glgemde hasta kalbin var!..
l bir camdan alayan korku...
(Getiim Yol)

1920LERDEN

1950LERE

O rhan S e y f O rhon
(1890-1972)
ANADOLU TOPRAI
Senelerce sana hasret tayan
Bir gnlle kollarna atlsam.
Ben de, bir gn, kucanda yaayan
Bahtiyarlar arasna katlsam.
Bu bakmsz, en kuytu bir bucan
Bence rem Ba gibi gzeldir.
Bir yklm evin, harb ocan,
u heybedi saraylara bedeldir.
Kadr Mevlam, eer senden uzakta
Bana takdir eylemise lm;
Rahat etmem bu yabana toprakta,
Cennette de avutamam gnlm.
Anladm ki: Sevda, genlik, eref, an...
Aslszm u yalanc dnyada.
Hasretinle yd ellerde dolaan
Hzr bulsa yine ermez murda.
Yalnz senin tatl esen havanda
Kendi milli gururumu sezerim.
Yalnz senin danda, ya oranda
Bam gkte, alnm ak gezerim.
Hrm derim, eskisinden daha hr,
Zincirinle balansa da ayam.
imdikinden daha ferah grnr,
Zindannda olsa bile duram.
Bir gn olup kucana ulasam,
Gzlerimden dksem sevin yan.
Sancann glgesinde dolasam,
Opsem, psem topran, tan!
( Gnlden Sesler)

DYORLAR
lrsem yazktr sana kanmadan,
Kollarm boynunda halkalanmadan.
Bir gnm gemiyor seni anmadan,
Derdine katlandm hi usanmadan...
Diyorlar: Kl olmaz ate yanmadan,
Denizler durulmaz dalgalanmadan!
Saadet benziyor bo bir seraba,
Dyor her seven gnl azaba.
Gelmiyor ekilen derdler hesaba,
Diyorum: Sebep ne bu ztraba?
Diyorlar: Kl olmaz ate yanmadan,
Denizler durulmaz dalgalanmadan!
( Gnlden Sesler)

VASYET
Dostlarm, toplann ldm zaman;
Riyay bir gnlk bir yana aUn!
Tutunuz tabutun bir kenarndan;
Bir derin ukura beni firlaUn!
Kalnca bsbtn sizden uzakta,
Vcudum rrken kara toprakta,
Uzann rahata scak yatakta,
Yaamak gururu iinde yatn!
Yzyze getirmez bizi asrlar,
Meydana vurulsun saklanan srlar
Saylsn ahsma ait kusurlar,
Korkmayn iine yalan da katn!
Anlaym: kimlermi dost sandklarm;
Muhabbetlerini kskandklarm?
Anlaym: ne bomu inandklarm?
u yalan hayat bana anlatn!

Dostlarm, anmayn artk adm!

Siliniz gnlden eski ydm!
Krmz, sonuncu itimadm:
lnce bir daha beni aldatn!

VEDA
Hani, o brakp giderken seni
Bu ksz tavrn takmyacaktn?
Alnna koyarken veda buseni,
Yzme bu trl bakmyacaktn?
Hani, ey gzlerim bu son vedada,
Yolunu kaybeden yolcunun dada,
Birini armak iin imdada
Yakt atei yakmyacaktm?
Gelse de en ac szler dilime,
Uacak sanrm bir ka kelime...
Bir alev halinde dtn elime,
Hani, ey gzyam akmyacaktm?

O, BEYAZ BR KUTU
O, beyaz bir kutu, uzun kanad;
Ardnda ktan bir iz brakt.
Yol gibi dalan at bir atl
Arada bir engin deniz brakt.
Uzaktan gelirken derin akisler,
Kapad getiim yollan sisler.
Tututu iimde birikmi hisler;
Gnlm o kadar temiz brakt.
O, beyaz bir kutu, ak kanatlyd;
Yol gibi dalan aan atlyd;
Hayaldi, hayalden bile tatlyd;
Ne k brakt, ne iz braku!
( O Beyaz Bir Kutu)

e # ')
E n is B eh K o r y r ek
(1 8 9 1 -1 9 4 9 )

HTIRA
Gesin gnler, haftalar
Aylar, mevsimler, yllar...
Zaman, sanki bir rzgr
Ve bir su gibi aksn...
Sen gzlerimde bir renk
Kulaklarmda bir ses
Ve iimde bir nefes
Olarak kalacaksn...
(Gnein lm)

e #^=3
H a l t F a h r O z a n so y
(1891-1971)

ARUZA VEDA
lk hasretiyle genliimin ilk elemleri
Ey pasl tellerinde glen, alyan aruz,
Ey eski dost, yad edelim eski demleri,
Madem ki son sadam datm, yorulmuuz!
Anlat alevli bir ln stnde anszn
Billur sesinle hkrarak doduun gn!
Binbir diyarda binbir lah gzel kzn
Anlat nasl terennmn inletti gnln!
Neydin gnlde, imdi ne oldun, zavall, sen,
Hkr benim de bari bu son gizli nlemi!
Timsalin smanda ziyalarla ilenen
Bir pembe gl m,yoksa bir altn piyale mi?
Akam, guruba kar tten bir buhurdann
Hznyle ahit olma nihayet zevaline!
ran yoliyle-Zhre tacm, name kervanmhane geldiin gibi hane git yine!
Biz imdi baka bir yeni henge balyz:
k saziyle geldi erenler bu meclise.
Yalnz bugn senin gibi lgn sadalyz,
Zira bu saz da paralanr glmek istese...
ncitmeden rbabn insafsz ellerin
Zalim temaslariyle zamann sitemleri,
Ah ayrlrken, inleyerek pasl tellerin,
Ey eski dost, yd edelim eski demleri!...

BALKONDA SAATLER
III
Arka mahallelerde kzgn bir yaz lesi!
Tabak tkrdlan duyuluyor evlerden...
Uzakta bir satc, yahut bir ocuk sesi...
Susuzluktan bunalm uamazken sereler,
Tozlu sokaklar gibi tutuup alevlerden
Bodur aalar ile bombo kalm baheler!
te karkini de gne ereveledi:
Demin duvar dibinde uyuklyan bir kedi
Syrlyor yavaa mutfan loluuna...
Bayltyor hararet otu, ta, bcei;
Fazla gne imi te ortada ay iei
Ayak st uram k sarholuuna!
XII
Ay bir lots, kocaman... dm bir berrakla...
Gk parlyor durgun bir gl gibi sf ve effaf...
Ik dalgalarnda ykanyor her taraf...

Ay, balkonda ban dayad parmakla

Uyuyor... Uzakta bir saat ald: Bir..iki!
Billur bir hkrktr bu sesin iindeki...
Ay, kla ssleyip bir rmcek an
Minyatr bir cibinlik ast dardan cama.
Ses yok...yalnz yukarda, damda bir miyavlama!
Ay, odaya drd solgun bir yapran:
Lambasz bir masann zerinde imdi ss
Bir vazonun iinden parldayan bu lots
(Balkonda Saatler)

AKAM
Akam, bir dua gibi derin, ili bir akam
Kalbimi dolduracak ellerimi uzatsam;
Ellerimi uzatsam eriyecek salarm,
Demet demet gufranla dolacak avularm.
Yarasalar uarken alaca karanlkta
iimden de tayor akam gibi bir dua;
Akam gibi bir dua, ince, tad, yumuak...
Ah, byle lmeliyim akamla sarmaarak...

 k f e N ihal
(1 8 9 6 -1 9 7 3 )

DUYMAYAN KADINA
Topla eteklerini yerlere srnmesin,
Rzgra cilvelenen tlleri grnmesin,
Kede kar iinde can veren ocuklar var...
Szlerek karken bir barn kapsndan,
Haberin yok yurdumun eleminden, yasndan...
Kede kar iinde can veren ocuklar var...
Yerlere prltlar aksederken dizinden
Karlar gz gz olmutur bir gz ya izinden...
Kede kar iinde can veren ocuklar var...
Tahammlm yok artk ieklere, tllere,
Ykselen gururunla, indir ban yere,
Kede kar iinde can veren ocuklar var...
1930 (Gayya)

A l M mtaz A ro la t
(1897-1967)

BR GEM YELKEN ATI

Bir gemi yelken at hayal iklimlerine,
Civarndan lkla yorgun martlar kat;
Rzgr srklenirken derinlerden derine
Hayal iklimlerine bir gemi yelken at.
Beyaz yelkenlerinde lgn bir kzlln
Titrek son akisleri dalgaland belirsiz;
Toplanrken gklerde bulutlar yn yn
Hrn bir frtnay dnyordu deniz.
Ufuklarda solarken altn afak glleri
Yabanc lemlerden saadeder, emeller,
htiraslar bekliyen kimsesiz gnlleri
Gizlice skyordu kzgn demirden eller.
En kat yreklinin bile bu sabah iki,
damla ya kurudu solgun yanaklarnda;
Alan yolcularn hepsi hissetmiti ki
Bugn de eriilmez o diyara, yarn da...
Madem ki o iklime erimiye imkn yok,
Neden byle vakitsiz enginlere klar?
Bulutlar toplanyor, ufukta dalgalar ok,
K geliyor, yelkenler emin bir yerde klar!
Yolcular diyorlar ki; -Erimek midi az;
Biliriz dalgalarn herbiri bir mezarlk.
Belki de iimizden hibiri ayak basmaz,
Lkin yolunda lmek, bu da bir bahtiyarlk!
Ufkun drt duvarna kanadn vurarak
Rzgr srklenirken derinlerden derine,
Gm yelkenlerini yksekten savurarak
Bir gemi yelken a hayl iklimlerine.
(Bir Gemi Yelken At)

LEYLEKLER
Bu akam sonbahar ne kadar serin;
Geceyi hasretle bekliyor zaman.
stnde hasretle leylekler uan
Beyaz perdeleri indiriverin.
Masamda dnen eski lambay
Yakmayn, odamz karanlk dursun;
Gecenin ufkundan ykselen ay
Grelim, perdemiz stne vursun.
Perdemiz stnde uan leylekler
imdi ay vurunca, yabana, uzak
Mavi bir iklimden kanat rparak
Geen leyleklere benziyecekler.
O zaman unutup ak, hevesi,
Neeyle arparken yorgun kalbimiz,
Gsmzden kopan bu cokun sesi
Kanat seslerine benzeteceiz.
(Bir Gemi Yetken At)
LM VE UNUTULMAK
Bir gn k hatrlatan bir akam
Ruhumda son kalan mn uacak.
O gn dinlenecek vcudum ancak,
Kulaklarm kurun ve gzlerim cam.
Birden rtlecek nmde dnya
Bir anda silinip yakn uzaklar
Beni tahtalara uzatacaklar;
Bitecek yaamak bu yarm rya.
Her dakika biraz daha knlan
Kalbim paralanm, yazk, iimde.
Artk strap yok artk iimde.
reklenmiyecek hergn bir ylan.

Kapatacak bana aina bir el

Gzlerimi kesik hkrklarla
Oh, kalbe batmyan bu krklarla
Her yasa yabanc kalmak ne gzel!..
Seneden seneye ve ar ar
Gmleceim ben de ine ine
Hareketsiz ve kr, dilsiz ve sar,
Bo bir karanln derinliine.
(Bir Gemi Yelken At)

VAZO
Kartacadan dnen bir Fenikeli,
Kimden ilham alm, ne maharetle,
Hangi topraktan ve hangi aletle,
Nasl da yaratm sanatkr eli?
Uzun yolculuktan dnerken geri,
Gzleri fer alp sudan, ateten
Vazoda meze etmi batan gneten
Akdenize vurup solan renkleri.
Bir kasrga gibi geen asrlar
Mezar olup ana, servete, taca;
Ykld Fenike, yand Kartaca;
Konutu karanlk ve dilsiz srlar.
Vazo, hayalinde eski ihtiam,
Tadyor, renginde parlarken kini,
e yaramadan durmak zevkini.
Zamandan alyor byle intikam.
(H ayal kliminden Dnen Diyor Ki)

F a ru k N a f z a m l ib e l
(1898-1973)

AJRKIN SULTANLARI
I
Ben her akam dolardm bu yeil sahilde,
Ainalar gibi karmda glmserdi slar;
Nazl rzgr konuur anladm bir dilde,
Sevdiim arky sylerdi hafiften korular.
Yaz k, rterdi aalar bu derin mavilii,
Uhrevi beldeler stnde gne parlard;
Bir havari gibi her gn denizin inledii
Kayalklarda gezen ince kadnlar vard.
Sisli enginleri ruhumla duyup dinlerken
Dolaan kzlar toplard deniz en sesine,
Ayr bir yz dnrdm bu gzelliklerden
El ederken sarn aireler beldesine
Glmek isterdi uzaktan bana bir glge, niye?
Tanmazdm onu, esmer mi veyahut sar m?
Belki bir gn gelerek toplar o mabude diye,
Datrdm deli rzgrda uzun salarm,
Gezerek sessiz admlarla nefessiz kumda
Geirirdim bu hararetli yaz akamlarn;
Baz bir phe parldard snk ruhumda
Her gzel yzde arardm bir ilahi kadn.
(arkn Sultanlar)

OBAN EM ES
Derinden derine rmaklar alar,
Uzaktan uzaa oban emesi.
Ey suyun sesinden anlayan balar,
Ne syler u daa oban emesi?
Gnln rinin ak sarnca,
Yol alm hayatn ufuklarnca;
O hzla dalan Ferhad yarnca,
Balam akmaya oban emesi...
O zaman bandan aknd derdi,
Mermeri oyard, ta delerdi.
Ka yank yolcuya souk su verdi,
Dedi ka dudaa oban emesi I
Vefasz Aslya yol gsteren bu,
Keremin sazna cevap veren bu
Kunyan gzlere ya gnderen bu...
Szmazd topraa oban emesi
Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda,
Bir susuz yolcu yok imdi dalarda;
Ateten kzaran bir gl arar da,
Gezer badan baa oban emesi
Ne air ya dker, ne k alar,
Tarihe kanu eski sevdalar:
Beyhude seslenir, beyhude alar
Bir sola, bir saa oban emesi!..
(oban emesi)

TALA BALARINDA BATI

Daha gn batmadan stnde beyaz Erciyein
Brnr tarlalarn, bahelerin rengi yasa;
Karl bir burcu gezen nuru donarken gnein,
Adlar, kaafile halinde dnerler Talasa.

Ykselen manzara yaln, sularn hzn derin;

Baz irin grnr, baz da korkun etraf.
Hepsi bir baka tahasss veriyor lalelerin;
Kimi ehvet gibi kzgn, kimi sevda gibi saf.
Meyveler yollara yer yer dklr mecereden,
Asmalar yemyeil rter yamacn her yann;
Kim bilir, hangi bir ummana giden bir dereden
Yol alr kyl kadnlar, srerek hayvann.
Kular stnde gezer, gurbete dm kular,
Yal bir gz gibi sahraya bakan penceremin;
Bu dan glleri, derdim ki, neden solmular?
Beddua ettii yermi meer k Keremin!
Ben de bir trl garib km, Ashmdan uzak;
Ben de ah etsem eer karki dalar kl olur.
Gerilir, tene dudaklar gibi atlar toprak;
Maveradan bana alar gibi sesler duyulur.
Anlanm ruhuma zulmet cereyan ettike
Neemin tlsm hl o demir penededir;
Bir siyah dev gibi yaklat esnada gece
Ruhum ikencededir, benliim ikencededir...
1923 (Han Duvarlar)

ONLAR
Dudanda bir slk, elinde bir aara,
Karrsn bu gece sen de karanlklara
Duyarsn bir kafesin ardndan ksrkler...
Alaca bir perdeye izilen glge bir ba
Seni kumral sandan tutar da yava yava
Aralanm kapdan bir tala srkler.

evrilir drt yanma rselenmi fidanlar,

te onlar, o ad aza alnmayanlar,
Gzlerinde rkler, kollarnda rkler.
Sen avutmak dilerken bir ac hatran
Duyarsn, frlatarak karken son liram,
iinden hkrklar... Ardndan ksrkler...
(Bir mr Byle Geti)

ERYEN ADAM
Gzlerim gzlerinde dinlenirken eriyor,
Eriyor yaklarken dudana dudam.
Zerrelerim zlm gibi sesler veriyor,
Ben scak bir denize inen buzdan bir dam.
Yannda damla damla bittiimi duyanm,
Yoklarm, yerinde mi yzm, alnm, salarm?
Bir gs geirerek derim ki: Yine varm,
Fakat bir rya gibi imdi kaybolacam.
Birgn, iin iimde neyin rarsa alacak,
Varlm bir su olup kabndan boalacak,
Benden nian olarak kucanda kalacak
Bo bir yn: Elbisem, gmleim, boyunbam.
(Bir mr Byle Geti)

KISKAN
Sakn bir sz syleme... Yzme bakma sakn!
Sesini duyan olur, sana gz koyan olur.
Dmanmdr seni kim bulursa cana yakn,
Annen bile okarsa benim barm kanolur...

Dilerim Tanrdan ki, sana ak kucaklar

Bir daha kapanmadan kara toprakla dolsun;
Kan tkrsn adn candan anan dudaklar,
Sana benim gzmle bakan gzler krolsun!
(Bir mr Byle Geti)

SANAT
Yalnz senin gezdiin bahede amaz iek,
Bizim diyarmz da bir bir bahar saklar!
Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi ek
ncinir dz caddede dada gezen ayaklar.
Sen kubbesinde ince bir mozayik arar da
Gezersin krk asrlk bir mabedin iini,
Bizi sarsar bir sls yaz grsek duvarda,
Bize heyecan verir bir para yeil ini...
Sen raksna dalarken iin titrer derinden
iekli bir sahnede bir beyaz kelebein,
Bizim de kalbimizi kmldatr yerinden
Topraa diz vuruu da gibi bir zeybein.
Frtnay andran orkestra sesleri
Bir rperi getirir senin sinirlerine,
Istrap ekenlerin ackl nefesleri
Bizde geer en yank bir msiki yerine!
Sen anlayan bir gzle szersin uzun uzun
Yabanc bir ehirde bir kadn heykelini,
Biz duyarz en byk zevkini ruhumuzun
Grnce bir kylnn kvrlmayan belini...
Baka sanat bilmeyiz, karmzda dururken
Yazlmam bir destan gibi Anadolumuz
Arkada, biz bu yolda trkler tuttururken
Sana uurlar olsun... Ayrlyor yolumuz!
(Bir mr Byle Geti)

YOLCU LE ARABACI
-Gurbet ademden kara, hasret lmden ac,
Ne zaman tkenecek bu yollar, arabac?
-Henz bana Yolunun sonu budur denmedi,
Ben mrm harcadm bu yollar tkenmedi.
-Atlar hzl sr ki kye pek ge varmasn
Nianlmn gzleri yollarda kararmasn.
-Dtm yollar gibi sonsuzdur benim tasam,
Bekliyenim olsa da razym kavumasam...
-Bir kere grse gzm kyn aydnln
Kl balar ierimde bu kzl kor yn.
-Senin de yolun biter, diner gznde yalar,
Benim uursuz yolum bittii yerde balar.
(Elimle Setiklerim)

KI BAHELER
Dinmi denizin arks, rzgr uyumakta,
Rhtm boyu sonsuz bir zntyle karalu...
Krfez dnr, Kanlca mahzundur uzakta,
Mevsim gibi sislenmi Emirgn, naralt.
Can verdi kn sunduu taslarla zehirden
Her gonca kzl bir gl aarken yolumuzda.
stndeki son dallar aarm diye birden,
Pas tuttu bu akam sularn rengi havuzda.
Yerlerde gezen htralar rar korulukta:
Yapraklar, atlm nice mektuplara etir.
Mehtaba alan sapsan benziyle, ufukta,
Binlerce daln verdii tek meyve gnetir!
lenme, tabiattaki yekpare kederden,
Yas tutma, dalm diye kularla iekler:
Onlar dnecektir yine gittikleri yerden,
Onlarla giden gnlerimiz dnmeyecekler!
1936 (Han Duvarlar)

K em a lett n Kam u
(1901-1948)

ZMR YOLLARINDAN SON MEKTUP

Belki imdi sana son
Szlerimi yazmadan
Gzlerim kapanacak.
Belki var daha be, on
Dakikalk bir zaman.
Anne iin yanacak
Mektubum okunurken.
Lkin lmn eli
Ahuma dokunurken,
Beliren bir emeli
ok grme bana sakn.
Ben Tanrya en yakn
Bir yola sapyorum,
Milletimin urunda
Trbemi yapyorum.
Dndm huzurunda
Ebedi bir akamn,
Dndm ki babamn
Dizi dibinde geen
Yirmi iki seneden
Elimizde kalan ne?
Sorarm sana anne:
Mademki gn gelecek,
Herkes ayni melein
nnde eilecek,
Niin o gne dein
an sesleri duyaym.
Bugn de bir yarn da,
Brakn uyuyaym
zmir kaplarnda!
Anne elveda artk,
u iki, asrlk
Gecenin gndzn

Grmeden gidiyorum.
Ne beis var diyorum,
O gnn seherinde
Senin ince yzn
Gryor gibiyim ya.
Ey gen gecelerinde
Beiimi bekleyen!
Ediyorum emanet
Seni Anadoluya!
Stnden, emeinden
Ne verdinse helal et.
Syle Hacere o da
Hakkm helal etsin,
Gnlc dilerse
Bakalarna gitsin...
Ben ermeden murada
Ecel krd kolumu;
Artk beyhude yere
Beklemesin yolumu.
O ne anne, o gzel
Gzlerinden akan ne?
Geri dnemem diye
Alyor musun anne?..
(Kemalettin Kamu, Hayat, ahsiyeti ve iirleri)

GURBET
Gurbet o kadar ac
Ki ne varsa iimde,
Hepsi bana yabana,
Hepsi baka biimde!
Eriyorum git gide,
Elveda her mide,
Gurbet benliimi de
Bitirmi bir iimde!

Ne arzum, ne emelim
Yaralanm bir elim,
Ben gurbette deilim,
Gurbet benim iimde!
(Kemalettin Kamu, Hayat, ahsiyeti ve iirleri)

HAZAN YOLCUSUNA
Salarn yine solgun,
Barn elemle dolgun,
Nereye yolculuun
Yeni bir gurbete mi?
Ben de kuru bir yaprak
Gibi seninleyim bak,
Zlfne taklarak
Oldum gnl veremi
Gzlerim dolu mell,
Yzn bir ince hill,
Giderken beni de al
Beraberine emi?
(Kemalettin Kamu, Hayat, ahsiyeti ve iirleri)

RAD
Sevgilim gvenme gzelliine,
Senin de salarn tarumar olur;
Aldanma talihin pembe rengine,
Hayatn uzun bir intizar olur.
Sevgilim her insan doarken alar,
ieklerle aar, sularla alar,
Rehgzn olur baheler, balar,
Nihayet isimsiz bir mezar olur.

Sevgilim baksana bir yanda glen,

Bir yanda gznn yan silen,
Kimi benim gibi erir derdinden,
Kimi senin gibi bahtiyar olur!
Sevgilim senin de geer zamann,
Ne hretin kalr, ne hsn- nn,
Byledir kanunu kahpe dnyann,
Drt mevsim iinde bir bahar olur!
(Kemalettin Kamu, Hayat, ahsiyeti ve iirleri)

KMSESZLK
Yllardr ki bir klcm kapal knda,
Kimsesizlik drt yanmda bir duvar gibi;
Muztaribim, bu duvarn d tarafnda,
efkatine inandm biri var gibi.
Sanyorum salarm okuyor bir el,
Kprdamak istemiyor gz kapaklarm;
Yan odadan bir ince ses diyor gibi gel!
Ve hakikat brakyor hlyam yarm.
Gzlerimde parlts bakr bir tasn,
Kulaklarm komularn ayak sesinde;
Varsn gene bir yudum su veren olmasm,
Ba ucumda biri bana su yok desin de!
(Kemalettin Kamu, Hayat, ahsiyeti ve iirleri)

iim
Engin ses veriyor yel slna,
Benziyor dalgalar bir kar na,
arparak bahemin parmaklna,
gn, gecedir alyor deniz.

Aslan kkreyii deil kafeste,

Bir insan yrei sakl bu seste,
Bu benim derdime uyan bir beste:
Annem ld diye alyor deniz!
(Kemalettin Kamu, Hayat, ahsiyeti ve iirleri)

ZAMAN NDE
1
Gk uzak, yer uykuda,
Yalnz deilim ama,
Bir ak pencereden
Ay doluyor odama.
im odam gibi lo
rperiyor geceden,
urada yatam bo,
Burada uykusuz ben,
2
Gk uzak, gn uykuda,
Engin mesafelere
Ay giriyor buluta...
Sesler hatrlatyor
Bana uzak-yakn.
Durdurmak istiyorum
Saatin tiktakm!
3
Ses yok, mesafe silik,
Odamda varlmn
Btn tyleri dimdik.
Odamda iki karde
Bakyor birbirine,
Birisi can veriyor
brnn yerine.
Odamda iki karde
Biri dn, biri yann.

4
Dn koyu glgeleri
zntl bir mrn;
Beni bana benzeten,
Btn benim olan dn.
arnca ses veren
Derin bir kuyu gibi,
Yklm kenarlan,
ekilmi suyu gibi.
Ve bu harabezann
Yambanda yarn,
Glyor ac ac.
Deil bana yabana
Bu beyaz, temiz yzn
Ziyneti olan hzn.
Taze izgilerini
Yakndan tanyorum,
Sesini eserimin
Son beyti sanyorum.
5
Ben su istemiyorum
O karanlk kuyudan.
Bana en unutulmaz
Aclan uyutan
Bir ba dnmesi lzm.
Ama kalbim duracak
Kapanacakm azm.
Ah ey hlyalarmn
Aynas gibi dmdz
Bana glmseyen yz!
Ey yazma benzeyen
Bu yzn izgileri!

6
Odamda iki karde:
Biri dn, biri yann.
Ve ben aralannda
Bir kprym onlann.

(Kemalettin Kamu, Hayat, ahsiyeti ve iirleri)

N zim H ikmet
(1902-1963)

KIRK HARAMLERN ESR

Ahmet H am ite
Geni dallardan szan gecenin glgesiyle,
Ormanda uuldayan rzgrlarn sesiyle,
Bu akam renklerini kaybedince her iek:
Bir kahraman esirin kollan kesilecek...
Bu bir anl erdir ki Rabbi bulmu kannda...
Bir kere drmeden yksek marur alnnda
Alevden bir sancan tam glgesini...
Memleketler kermi ykseltince sesini
Tam alt yz yirmi yl bir nur iin dvm,
Fakat gnn birinde kfir eline dm...
imdi ezmek istiyor onu Krk Haramiler,
Bu son akam kalbinde Rabbi bulmazsa eer
Ormanda renklerini kaybedince her iek
Bir vuruta bin kesen kollan kesilecek!
te rzgrda uan alevleriyle yer yer
Siyah aalklardan parlad mealeler...
Dumanl bir kzllk orman glgeliyor
anl esirleriyle Haramiler geliyor...
...Aasz bir meydanda byk ktkler yand:
Haydutlann karanlk yzleri aydnland...
Kk bir oda gibi yosunlanm bir ta
Kendisine taht yapan Haramilerin Ba:
Bjr eyler mrldand bir eyler emreyledi
Sonra bouk bir sesle: Haydi kesiniz, dedi..
Haydutlar ar ar ekilirken geriye
Geni yksek bir glge itildi ileriye...

Tun bir ehre parlad alevin rzgriyle

Yksek gururlu aln, geni omuzlariyle
Kollan kesilecek kahraman esirdir bu...
Ne dudaklan sar, ne gzlerinde korku
Bir demir heykel gibi yle hissiz bekliyor...
Nihayet hep ktkler olunca bir yn kor:
Haydudarn iinden birisi ilerledi
Kollann kesilecek haydi hazrlan dedi...
Zulmette panldad elii bir baltann
Kuru bir ses duyuldu, sonra fkran kann
Damlalar ateten yer yer duman kard:
imdi anl esirin yalnz bir kolu vard...
Orman batan baa dolat bouk bir ses
teki kolu da kes! teki kolu da kes!..
Braku baltay cellat alrken yerden,
Meydana glgeleri yaknlaan gklerden:
Hayknld bir byk anl mazinin yd
Birden balta esirin elinde panldad!...
(TmEserleri 1, Yaymlanm iirler)

AA CAM
Havsalam almyordu bu hazin hali nce.
Ah, ey zavall cami, seni byle grnce
Dertli bir ocuk gibi imanma balandm;
Allahmn ismini daha ok candan andm.
Ne kadar yabancsn byle sokaklarda sen!
Byle sokaklarda ki, anas can verirken,
Ikl kahvelerde kendi z evlad var...
Byle sokaklarda ki amurlu kaldrmlar,
En kirlenmi bayran tayor glgesini,
stnde orospular ykseltiyor sesini.
Burda btn gzleri bir siyah el balyor,
Yalnz senin gsnde byk ruhun alyor.
Kendi elemim gibi anlyorum ben bunu,
Anlyorum bu yerde azap eken ruhunu
Bu imansz muhitte yle yalnzsn ki sen
Bir teselli bulurdun ruhumu grebilsen!

Ey bu Caminin ruhu: Bize mucize gster

Mukaddes huzurunda el balamayan bu yer
Bir gn harap olmazsa Trkn kl knyla,
Batan baa tutusun gklerin yangnyla!

(Tim Eserleri 1, Yaymlanm iirler)

GNE ENLERN
TRKS
Bu bir trk:
toprak anaklarda
gnei ienlerin trks!
Bu bir rg:
alev bir sa rgs
kvranyor;
kanl, kzl bir meale gibi yanyor
esmer alnlarmda
bakr ayaklan plak kahramanlann!
Ben de grdm o kahramanlan,
ben de sardm o rgy,
ben de onlarla
gnee giden
kprden
getim!
Ben de itim toprak anaklarda gnei
Ben de syledim o trky!
Yreimiz topraktan ald hzn;
altn yeleli aslanlann azm
yrtarak
gerindik!
Sradk;
imekli rzgra bindik!
Kayalardan
kayalarla kopan kartallar
rpyor kta yldzlanan kanatlann.
Alev bilekli svariler kamlyor
aha kalkan atlann!

Akm var
gnee akn!
Gnei zaptedeceiz
gnein zapt yakn!..
Dmesin bizimle yola:
evinde alayanlarn
gz yalarn
boynunda ar bir
zincir
gibi tayanlar!
Braksn peimizi
kendi yreinin kabuunda yaayanlar!
te:
u gneten
den
atete
milyonlarla krmz yrek yanyor!
Sen de kar
gsnn kafesinden yreini;
u gneten
den
atee frlat;
yreini yreklerimizin yanna kat!
Akm var

gnee akn!
Gnei zaaptedeceiz
gnein zapt yakn!..
Biz topraktan, ateten, sudan, demirden doduk!
Gnei emziriyor ocuklarmza karmz,
toprak kokuyor bakr sakallarmz!
Neemiz scak!
kan kadar scak,
delikanllarn ryalarnda yanan
o an
kadar scak

Merdivenlerimizin engelini yldzlara asarak,

llerimizin balarna basarak
ykseliyoruz
gnee doru!
lenler
derek ldler;
gnee gmldler.
Vaktimiz yok onlarn matemini tutmaya!

Akn var
gnee akn!
Gnei zaaaptedeceiz
gnein zapt yakn!..
zmleri kan damlal krmz balar ttyor!
Kaln tula bacalar
kvranarak
tyor!
Haykrd en nde giden,
emreden!
Bu ses!
Bu sesin kuvveti,
bu kuvvet
yaral a kurtlarn gzlerine perde
vuran,
onlar olduklar yerde
durduran
kuvvet!
Emret ki lelim
emret!
Gnei iiyoruz sesinde!
Couyoruz,
couyor!..
.Yangnh ufuklarn dumanl perdesinde
mzraklar g yrtan atllar kouyor!

Akn var
gnee akn!
Gnei zaaaaptedeceiz
gnein zapt yakn!..

Toprak bakr
gk bakr
Haykr gnei ienlerin trksn,
Hay-kr
Haykralm!
1924 (Tm Ekserleri 1, 835 Satr)

SALKIMST
Akyordu su
gsterip aynasnda st aalarn.
Salkmstler ykyordu suda salarn!
Yanan yalm kllan arparak sdere
kouyordu kzl atllar gnein batt yere!
Birden
bire ku gibi
vurulmu gibi
kanadndan
Yaral bir ad yuvarland atndan!
Barmad,
gidenleri geri armad,
bakt yalnz dolu gzlerle
uzaklaan atllann panldyan nallarna!
Ah ne yazk!
Ne yazk ki ona
drt nal giden atiann kpkl boynuna bir daha
yatmayacak,
beyaz ordulann ardnda kl oynatmayacak!
Nal sesleri snyor perde perde,
Adlar kayboluyor gnein batt yerde!

Atllar atllar kzl atllar,

atlan rzgr kanatllar!
Atlan rzgr kanat...
Atlan rzgr,
Adan...
At...

Rzgr kanatl atllar gibi geti hayat!

Akar suyun sesi dindi.
Glgeler glgelendi
renkler silindi
Siyah rtler indi
mavi gzlerine
sarkt salkmstler
san salarnn
zerine
Alama salkmst
alama,
Kara suyn aynasnda el balama!
el balama!
alama
1928 (Tm Eserleri I, 835 Satr)

ORKESTRA
Bana bak!
hey!
Avanak!
Elinden o zrly braksana!
Sana,
telinde sska blbl ten
telli saz
yaramaz!
Bana bak!
hey!
Avanak!
U telinde sska blbl ten
telli saz
dalarla dalgalarla ktleleri
ileri
atlatamaz!

 telli saz
yatan deitirmek isteyen
nehirlerden:
kylerden, ehirlerden
ald hzla,
milyonlarla az
birtek
azla
gldremez!
Alatamaz!
hey!
hey!
telli sazm
telinde ten sska blbl ld acndan.
Onu attm
keye!
hey!
hey!
telli sazn
aacndan
deli tiryakilere
ii afyon lleli
bir ubuk
yaptlar!
Hey!
Hey!
Dalarla dalgalarla, da gibi dalgalarla dalga gibi
da-lar-la
balad orkestram!
Hey!
Hey!
Ar sesli ekiler
sar
rslerin kulana
Hay-kr-d!.
Sapanlar gleiyor tarlalarla.
tarlalarla!

Cotu algc ba,

esiyor orkestram
dalarla dalgalarla, da gibi dalgalarla, dalga gibi,
da-lar-la
1921 (Tm Eserleri I, 835 Satr)

BAHR HAZER
Ufuklardan ufuklara
ordu ordu kpkl mor dalgalar kouyordu;
Hazer rzgrlarn dilini konuuyordu balam,
konuup couyordu!
Kim demi rtvazmi!
Hazer l bir gle benzer!
Usuz bucaksz ba bo tuzlu bir sudur Hazer!
Hazerde dost gezer, e...y!..
dman gezer!
Dalga bir dadr
kayk bir geyik!
Dalga bir kuyu
kayk bir kova!
kyor kayk
iniyor kayk,
devrilen
bir atn
srtndan inip,
ahlanan
bir ata
biniyor kayk!
Ve trkmen kayk

dmenin yannda bada kurup oturmu.

Banda kocaman kara bir papak;
bu papak deil:
tyl bir koyunu karamdan yarp
geirmi bana!
Koyunun tyleri dm kana!

kyor kayk
iniyor kayk
Ve kayk
Trkmenistanl bir Buda heykeli gibi
dmenin yanna bada kurup oturmu,
fakat, sanma ki Hazerin karsnda elpene divan durmu!
O bir Buda heykelinin
tatan sknu gibi kendinden emin
dmenin yanma bada kurup oturmu.

Bakmyor
kaya
sarlan
sulara!
Bakmyor
atlayp
yanlan
sulara!
kyor kayk
iniyor kayk
devrilen
bir atn
srtndan inip
ahlanan
bir ata
biniyor kayk!
-Yaman esiyor be karayel yaman!
Sakn zn Hazerin hilesinden aman!
Aman oyun oynamasn sana rzgr!

-Aldrma anam ne kar

ne kar
kudurtsun
karayel
sulan,
Hazerde doann
Hazerdir mezar!

kyor kayk
niyor kayk

kyor kayk
iniyor ka...
k...
in...
k..
1928 ( Tm Eserleri I, 835 Satr)

KEREM
GB
Hava kurun gibi ar!
Bar
bar
bar
baryorum.
Koun
kurun
erit-mee
aryorum...
O diyor ki bana:
-Sen kendi sesinle kl olursun ey!
Kerem
gibi
yana
yana...
Deeeert
ok,
hemdert
yok
Yrek-lerin
kulak-

-lan
sar...
Hava kurun gibi ar...

Ben diyorum ki ona:

-Kl olaym
Kerem
gibi
yana
yana.
Ben yanmasam
sen yanmasan
biz yanmasak
nasl
kar
karan-hklar
aydn-la...
Hava toprak gibi gebe.
Hara kurun gibi ar.
Bar
bar
bar
baryorum.
Koun
kurun
erit-mee
aryorum...
1930 Mays ( Tm Eserleri I, Sesini Kaybeden ehir)

YALNAYK
Kafamzda gne
ate
bir sark.
Ark toprak
plak ayaklarmza ark.

htiyar katrndan
daha l bir kyl
yanmzda,
yanmzda deil
yanan
kanmzda.
Omuz yamsz
bilek kamsz
atsz, arabasz
jandarmasz,
ay ini kyler
balk kasabalar
kel dalar atk.
te biz o diyar byle dolatk!
Hasta kzlerin
yal gzlerinde
dinledik tal tarlalarn sesini.
Grdk ki vermiyor
toprak artk altn baakl nefesini
kara
sapanlara!
Ryada gezer gibi gezmedik
Hayr,
bir plkten bir ple ulatk.
te biz o diyar byle dolatk.
Biz
biliriz
o memleket
neye hasret eker.
Bu hasret
bir materyalist kafas kadar
izgilemitir.
bu hasrette
madde rar
madde!
*

Bask
surat ask
evler

kstebek yolu sokaklarn stnde

vermi kafa kafaya
Cin gzl
gvercin szl
abani sarkllar
dkknlara badam.
Yark
taban arkllar
nlerinde.
Yarma
bir jandarma
tarlada zina eden
bir ifti srr.
Kahvede
piri mugan dede
sulanrken raa
Lahavle ve l ekip derin derin
bu geenlerin
surana tkrr.
te u
ekimi uyku kokan mlek gibi ehrin
kara sevdas deil yle romantik,
onun
ruhunun
iki kvrak kelimelik
hasreti var:
BUHAR
ELEKTRK!
*

Kr deilseniz eer
grrsnz ki
u toprak yzl renper
Kafkastan arta kalan
kalbur gsl olu
kel balarnda mltezimin
trnaklan oyulu,
kzyla
kansyla
kansyla

son kar toprana sarlmak,

lse de burda onlarla lmek
burda
onlarla
gmlmek
istiyor.
*

Dalarn tarlalarn zledii,

arzulu bir kadn gibi ehvetle gzledii
her trnanda 1.000 manda kuvveti
demirleen
ve su alkalar gibi topra een
ruhu buhar
makinalar!
4c

Ey cam karnlan
san
nargileler gibi horuldayan,
ey atl yaylsnn iinden
sar
burunsuz
kr
kyllere
Pierre Loti ahi ekip geen
az gemli
eli
kalemli
efendiler
Tad maval dinlemekten gayn usandk.
Artk
hepinizin kafasna
u
daaaaaank
desin:

Kylnn topraa hasreti var,

topran hasreti
makinalar!

1922 (Tm Eserleri I, Varan 3)

TARANTA - BABUYA
BENC MEKTUP
Grmek
iitmek
duymak
dnmek
ve konumak
komak alabildiine
ba dolu
ba bo
ko - inak...
Hehehey TARANTA - BABU
hehehey
yaamak ne gzel ey
anasn sattmn
yaamak ne gzel ey...
Dn beni
Kollarm, senin ocuk dourmu
geni kalalanndayken...
Dn scak...
Dn kara bir taa damlyan
rlplak
bir su sesini...
stediin yemiin
rengini, etini, adn dn...
Gzdeki tadn dn
kpkrmz gnein
yemyeil otun
ve koskocaman
masmavi bir iek gibi aan
ay nn...

Dn TARANTA - BABU!
nsan olunun yrei
kafas
kolu
yedi kat yerin alundan
ekip karp
yle ate gzl elik allahlar yaratm ki
kara topra bir yumrukta yere serebilir,
ylda bir veren nar
bin verebilir.
Ve dnya yle byk,
yle gzel
yle sonsuz ki deniz kylan
her gece hepimiz
yan yana uzanp yaldzl kumlara
yldzl sulann
trksn dinleyebiliriz...
Yaamak ne gzel ey
TARANTA-BABU
yaamak ne gzel ey...
Anlyarak bir usta kitap gibi
bir sevda arks gibi duyup
bir ocuk gibi aarak
YAAMAK...
Yaamak:
birer birer
ve hep beraber
ipekli bir kuma dokur gibi...
Hep bir azdan
sevinli bir destan
okur gibi
YAAMAK..
YAAMAK..
Ne acayip itir ki
bu ne mene giditir ki TARANTA - BABU
bugn bu
bu inanlmayacak kadar gzel

bu anlatlamayacak kadar sevinli ey:

byle zor
bu kadar
dar
byle kanl
bu denl kepaze...

(TmEserleri3, TarantaBabuyaMektuplar)
SMAVNA KADISI OLU
EYH BEDREDDN DESTANIndan
9.
Scakt.
Scak.
Sap kanl, demiri kr bir bakt
scak.
Scaku.
Bulutlar doluydular,
bulutlar boanacak
boanacakt.
O, kmldanmadan bakt,
kayalardan
iki gz iki kartal gibi indi ovaya.
Orda en yumuak, en sert
en tutumlu en cmert,
en
seven,
en byk, en gzel kadn:
TOPRAK
nerdeyse douracak
douracakt.
Scaku.
Baka Karaburun dalarndan O
bakt bu topran sonundaki ufka
atarak kalarn:

Krlarda ocuk balarn

Kanl gelincikler gibi koparp
rlplak lklar srkleyip peinde
be tulu bir yangn geliyordu kardan ufku sanp.
Bu gelen
ehzade Muratt.
Hkm hmyun sdr olmutu ki ehzade Muradn ismine
Aydn eline varp
Bedreddin halifesi Mustafanm bana ine.
Scakt.
Bedreddin halifesi mlhid Mustafa bakt,
bakt kyl Mustafa.
Bakt korkmadan
kzmadan
glmeden.
Bakt dimdik
dosdoru.
Bakt O.
En yumuak, en sert
en tutumlu, en cmert,
en
seven,
en byk, en gzel kadn:
TOPRAK
nerdeyse douracak
douracakt.
Bakt.
Bedreddin yiideri kayalardan ufka baktlar.
Gitgide yaklayordu bu topran sonu
fermanl bir lm kuunun kanatlaryla.
Oysa ki onlar bu topra,
bu kayalardan bakanlar, onu,
zm, inciri, nar,
tyleri baldan san,
stleri baldan koyu davarlan,
ince belli, aslan yeleli atlanyla
duvarsz ve snrsz
bir karde sofras gibi amtlar.

Scakt.
Bakt.
Bedreddin yiitleri baktlar uika..
En yumuak, en sert
en tutumlu, en cmert,
en
seven,
en byk, en gzel kadn:
TOPRAK
nerdeyse douracak
douracakt.
Scakt.
Bulutlar doluydular,
Nerdeyse tatl bir sz gibi ilk damla decekti yere.
Birden -bire
kayalardan dklr
gkten yaar
yerden biter gibi,
bu topran verdii en son eser gibi
Bedreddin yiitleri ehzade ordusunun karsna
ktlar.
Dikisiz ak libasl
ba ak
yalnayak ve yaln kltlar.
Mbalaa cenk olundu.
Aydnn Trk kylleri,
Sakzl Rum gemiciler,
Yahudi esnaflar,
on bin mlhid yolda Brklce Mustafann
dman ormanna on bin balta gibi dald.
Bayraklar al, yeil,
kalkanlar kakma, tolgas tun
saflar
pre pre edildi ama,
boanan yamur iinde gn inerken akama
on binler iki bin kald.
Hep bir azdan trk syleyip

hep beraber sulardan ekmek a,

demiri oya gibi ileyip hep beraber,
hep beraber srebilmek topra,
ball incirleri hep beraber yiyebilmek,
yrin yanandan gayr her eyde
her yerde
hep beraber!
diyebilmek
iin
onbinler verdi sekiz binini...
Yenildiler.
Yenenler, yenilenlerin
dikisiz, ak gmleinde sildiler
kllarnn kann.
Ve hep beraber sylenen bir trk gibi
hep beraber karde elleriyle ilenen toprak
Edime saraynda damzlanm atlarn
eildi nallaryla.
Tarihsel, sosyal, ekonomik artlarn
zarur neticesi bu!
deme, bilirim!
O dediin nesnenin nnde kafamla eilirim.
Ama bu yrek
o, bu dilden anlamaz pek.
O, hey gidi kambur felek,
hey gidi kahbe devran hey,
der.
Ve teker teker,
bir an iinde,
omuzlarnda dilim dilim krba izleri,
yzleri kan iinde
geer plak ayaklaryla yreime basarak
geer Aydn ellerinden Karaburun malplar...
(TmEserleri 5)

14.
Yamur iseliyor,
korkarak
yava sesle
bir ihanet konumas gibi.
Yamur iseliyor,
beyaz ve plak mrted ayaklarnn
slak ve karanlk topran stnde komas gibi.
Yamur iseliyor,
Serezin esnaf arsnda,
bir bakrc dkknnn karsnda
Bedreddinim bir aaca asl...
Yamur iseliyor,
Gecenin ge ve yldzsz bir saatidir.
Ve yamurda slanan
yapraksz bir dalda sallanan eyhimin
rlplak etidir.
Yamur iseliyor,
Serez ars dilsiz,
Serez ars kr.
Harada konumamann, grmemenin kahrolas hzn
Ve Serez ars kapatm elleriyle yzn.
Yamur iseliyor.
(Tm Eserim 3)

FEVKALDE MEMNUNUM
DNYAYA GELDME
Fevkalde memnunum dnyaya geldiime,
topran, aydnln, kavgasn ve ekmeini seviyorum.
Kutrunun lsn santimine kadar bilmeme ramen
ve mehulm deilken gnein yannda oyuncakl
dnya, inanlmayacak kadar byktr benim iin.

Dnyay dolamak,
grmediim balklan, yemileri, yldzlan grmek isterdim.
Halbyki ben
yalnz yazlarda ve resimlerde yaptm Avrupa yolculuumu.
Mavi pulu Asyada damgalanm
bir tek mektup bile almadm.
Ben ve bizim mahalle bakkal
ikimiz de kuvvetle mehulz Amerikada.
Fakat ne zarar,
inden Ispanyaya, mit Bumundan Alaskaya kadar
her mili bahride, her kilometrede dostum ve dmanm var.
Dostlar ki bir kerre bile selmlamadk
ayn ekmek, ayn hrriyet, ayn hasret iin lebiliriz.
Ve dmanlar ki kanma susamlar
kanlanna susamm.
Benim kuvvetim:
bu byk dnyada yalnz olmamaklmdr.
Dnya ve insanlan yreimde sr
ilmimde muamma deildirler.
Ben kurtanp kellemi nida ve sual iaretlerinden,
byk kavgada
ak ve endiesiz
girdim salma.
Ve dnda bu safin
toprak ve sen
bana kfi gelmiyorsunuz.
Halbuki sen harikulde gzelsin
toprak scak ve gzeldir.
( Tm Eserleri 4, Drt Hapishaneden)

TRK KYLS
Topraktan renip
kitapsz bilendir,
Hoca Nasreddin gibi alayan
Bayburtlu Zihni gibi glendir,
Ferhaddr,
Keremdir
ve Kelolan'dr.

'

Yol grnr onun garip serine,

analar, babalar umudu keser.
Kahbe felek ona eder oyunu.
arambay sel alr,
bir yr sever
el alr,
kanad krlr
llerde kalr,
lmeden mezara koyarlar onu.
O, Yunusu biredir,
batan ayaa yredir,
au ier su yerine.
Fakat bir kerre bir dert anlayan dmesin nlerine
ve bir kerre vakteriip:
-Gaynk, yeter!
demesinler.
Ve bir kerre dediler mi:
srafil surunu urur
mahlukat yerinden durur
topran nabz balar
onun nabzlarnda atmaya.
Ne kendi nefsini korur
ne dman kayrr,
dalan yrtp aynr,
kayalar kesip yol eyler abhayat aktmaya...

(Tm Eserleri 4, Drt Hapishaneden)

BR CEZAEVNDE, TECRTTEK
ADAMIN MEKTUPLARI 1
Senin adn
kol saatimin kayna trnamla kazdm.
Malm ya, bulunduum yerde
ne sap sedefli bir ak var,
(bizlere lt-kata verilmez),
ne de ba bulutlarda bir nar.
Belki avluda bir aa bulunur ama
gkyzn bamn stnde grmek
bana yasak...

Buras benden baka ka insann evidir?

Bilmiyorum.
Ben bir bama onlardan uzam,
hep birlikte onlar benden uzak.
Bana kendimden bakasyla konumak
yasak.
Ben de kendi kendimle konuuyorum.
Fakat ok can skc bulduumdan sohbetimi
ark sylyorum kancm.
Hem, ne dersin,
o berbat, ayarsz sesim
yle bir dokunuyor ki iime
yreim paralanyor.
Ve tpk o eski
ackl hikyelerdeki
yalnayak, karl yollara dm, yetim bir ocuk gibi bu yrek,
mavi gzleri slak
krmz, kck burnunu ekerek
senin banna sokulmak istiyor.
Yzm kzartmyor benim
onun bu an
byle zayf
byle hodbin
byle sadece insan
oluu.
Belki bu hlin
fizyolojik, psikolojik filan izah vardr.
Belki de sebep buna
bana aylardr
kendi sesimden baka insan sesi duyurmayan
bu demirli pencere
bu toprak testi
bu drt duvardr...
Saat be, kancm,
Darda susuzluu
acayip fslts
toprak dam

ve sonsuzluun ortasnda kmldanmadan duran

bir sakat ve sska atyla,
Yani, kederden ldrtmak iin ierdeki adam
darda btn ustal, btn takm taklavatyla
aasz bolua kpkzl inmekte bir bozkr akam.
Bugn de apansz gece olacaktr.
Bir k dolaacak yannda sakat, sska atn.
Ve imdi karmda hain bir erkek ls gibi yatan
bu mitsiz tabiatn
aasz boluuna bir anda yldzlar dolacakr.
Yine o malm sonuna erdik demektir iin,
yani bugn de mkellef bir dassla iin
yine her ey yerli yerinde ite, her ey tamam.
Ben,
ben ierdeki adam
yine mutad hnerimi gstereceim
ve ocukluk gnlerimin ince sazyla
suzink makamndan bir ark azyla
yine billahi kahredecek dil-i ndm
seni byle uzak,
seni dumanl, eri bir aynadan seyreder gibi
kafamn iinde duymak...
( Tm Eserleri 4, Drt Hapishaneden)

BR CEZAEVNDE,
TECRTTEK ADAMIN MEKTUPLARI 3
Bugn pazar.
Bugn beni ilk defa gnee kardlar.
Ve ben mrmde ilk defa gkyznn bu kadar benden uzak
bu kadar maw
bu kadar geni olduuna aarak
kmldanmadan durdum.
Sonra saygyla topraa oturdum,
dayadm srm duvara.
Bu anda ne dmek dalgalara,

Bu anda ne kavga, ne hrriyet, ne kanm.

Toprak, gne ve ben
Bahtiyarm...

(Tm Eserleri 4, Drt Hapishaneden)

BR AKAM ST
Bir akam st
oturup
hapisane kapsnda
rubailer okuduk Gazal'den:
Gece
byk lciverdi bahe.
Altn prltlarla devran rakkaselerin.
Ve tahta kutularda upuzun yatan ller.
Bir gn eer,
benden uzak,
karanlk bir yamur gibi,
cann skarsa yaamak
tekrar Gazalyi oku.
Ve Piryendem benim,
ben eminim
sen sadece merhamet duyacaksn
lmn karsnda onun
mitsiz yalnzl
ve muhteem korkusuna.
Bir akar su getirsin Gazalyi sana:
Toprak bir ksedir
mlekinin rafnda tcidar,
ve zafer yazlan
yklm duvarlarnda Keyhsrevin...
Birikip sramalar.
Souk
scak
serin.

Ve byk lciverdi bahede

basz ve sonsuz
ve durup dinlenmeden
devran rakkaselerin...
Bilmiyorum, neden
aklmda hep
ilknce senden duyduum
anknl bir cmle var:
Pamuklad myd kavaklar
kiraz gelir ardndan.
Kavaklar pamukluyor Gazalde,
fakat
grmyor, stat,
kirazn geldiini.
lme ibadeti bundandr.
eker Ali yukarda, kouta balama alyor.
Akam.
Darda ocuklar baryorlar.
emeden akyor su.
Ve jandarma karakolunun nda
akasyalara bal kurt yavrusu.
Ald demirlerin dnda
byk, lciverdi bahem.
A s l o l a n hayattr...
Beni unutma Hatem...

(Tm Eserleri 4, Drt Hapishaneden)

YRMNC ASRA DAR
-Uyumak imdi,
uyanmak yz yl sonra, sevgilim...
-Hayr,
kendi asrm beni korkutmuyor
ben kaak deilim.

Asnm sefil,
asrm yz kzartc,
asrm cesur,
byk
ve kahraman.
Dnyaya erken gelmiim diye kahretmedim hibir zaman.
Ben yirminci asrlym
ve bununla vnyorum.
Bana yeter
yirminci asrda olduum safta olmak
bizim tarafta olmak
ve dvmek yeni bir lem iin...
-Yzyl sonra,-sevgilim...
-Hayr, hereye ramen daha evvel.
Ve len ve doan
ve son glenleri gzel glecek olan yirminci asr
(benim afak lklaryla sabaha eren mthi gecem),
senin gzlerin gibi, Hatem,
gneli olacakur...
12.11.1941 (Tm Eserleri 4, Drt Hapishaneden)

FAKR BR MAL KLSESNDE

EYTAN LE RAHBN MACERASI
lknce yamurla
sonra birdenbire aan gnele balamt sabah.
Henz slaku asfaltn solundaki tarla.
Harp esirleri oktan i basndaydlar.
Topraktan nefret duyarak
-halbuki kylyd biroutral ve korkak
apahyorlard patatesleri.
Suluboya, solgun resimleri hatrlatyordu insana
ky kilisesinden gelen an sesleri.

Pazard.
Kilisede erkeklerin hepsi ihtiyard
kadnlarn deil,
ilerinde byk memeli kzlar,
ve san salarna ak dmemi anneler vard.
Maviydi gzleri.
Balan nde,
kaln, krmz ve harap parmaklanna bakyorlard.
Terliydiler.
Halanm lahanayla gnlk kokuyordu.
Krsde muhterem peder
beyannameyi okuyordu,
-gzlerini gizleyerek.Renkliydi pencere camlanndan biri.
Bu camdan ieri giren gne
duruyordu gen bir kadnn bembeyaz ensesinde
eski bir kan lekesi gibi.
Ve hibir zaman
dourmam olan
gssz ve kalasz bir Meryemin kucanda bir ocuk:
ba yle byk
o kadar inceydi ki kvrlm bacaklan
hazin ve korkuntu.
nlerinde kandil yanyordu
eski
sert
ve boyal tahtay aydnlatp...
ki adam boyundayd tahta heykel.
eytan saklanmt arkasna
-kalan ekik, sakal sivri,
Mefistofeles olmas muhtemel,ve lim bir tebessmle
dinliyordu muhterem pederi.
-Avrupa'nn bekas,
(okuyordu beyannameyi muhterem peder)
Avrupann bekas iin harbediyoruz.
Dinliyordu eytan
sivri sakalnda keder
'

ve si ve seim aklna
dayanlmaz bir ar vermekteydi yalan.
Okuyordu rahip:
-Avrupa millederi el ele verip
harbediyoruz,
ve mudak imha edeceiz
medeniyet iin tahripi bir unsuru.
eytan bir para yana itti Meryemin heykelini
ve harada sihirle efsun almetleri daireler evirip
kaldrd elini
rahibe doru
-etsizdi, uzundu bu el,
hakikat gibi, kemikli ve kuru.Ve ne olduysa o anda oldu ite.
Renkli camn altndaki kadn
rlplak grnd krmz gnete.
Memeleri ard
ve sar ipek gibi parlyordu kamnn altnda tyler.
Drd kad muhterem peder
ve eytanm ivasyla hakikati bard:
-Kar koymak gn geldi en byk tehlikeye.
Harbediyoruz,
fuhuun bekas iin,
kerhane kaplan kapanmasn diye.
Ve sen orda, arkada
iinde beyaz entarisinin
bir erkek ocuu gibi duran,
sen orospu olacaksn kzm.
Sana firengi ve belsoukluu verecekler
byk ehirlerimizden birinde.
Baban dnmeyecek,
Yatyor imdi yzkoyun
ok uzak bir topran zerinde.
imdi kan iindedir
etli kaim kulaklar
ve ince kollarnn doland boyun.
Yatt yerde yalnz deil.
Hareketsiz duran tanklarla, terkedilmi toplar sahada.
Kendi sesinden rkerek
sustu rahip.

Orda, arkada, beyazl kz alyordu.

Kadife ceketli bir erkek
-htiyar orman bekisi civar iftliin
bir eyler sylemek istedi.
Sivri sakaln kad eytan,
rahibe: Devam et,- dedi.
Ve muhterem peder
balad tekrar konumaya:
-Harbediyoruz:
pazar ve mal nizamnn bekas iin.
Kmr, lastik ve kereste,
ve kendi deerinden fazla yaratan i kuvveti
satlmaldr.
Patiska, benzin
buday, patates, domuz eti
ve taze gmrah bir sesin iindeki cennet
satlmaldr.
Gneli bahesi ve resimli kitaplar ocukluun
ve ihtiyarln emniyeti
satlmaldr.
an, eref ve saadet,
ve
kuru kahve
topyekn pazar mal olup
tartlp, llp, biilip satlmaldr.
Harbediyoruz:
harbi bitirdiimiz zaman
a, isiz ve sakat
-harp madalyasyla fokatkpr altlarnda yatlmaldr...
Yine sustu muhterem peder.
eytan emretti yine:
-Naklet onun macerasn,
o ne idi, ne oldu, anlat...
Ve anlatt rahip:
-Onu hepiniz hatrlarsnz,
topran iindeki bir patates tohumu gibi

fakir,
alkan
ve neesiz geti ocukluu.
Sonra uyand birdenbire
on yedi yana doru.
Yine fakirdi, alkand.
Fakat aylarca gidip
bulutsuz bir denizde
altnda snk yelkenlerin
sanki ok scak bir sabah ufukta apanszn
yeni bir dnya kefeder gibi buldu neeyi...
Mahallede sesi en gzel olan insand
ve en gzel mandolin alan.
Hatrlyorsunuz deil mi
size doru gelen dostluunu kocaman, krmz elinin,
ve mavi kurdelesini
mandolininin?.,
iinizde kimin kalbini krd,
kime yaian syledi,
sarho olduu vaki midir,
ve kiminle dvt?
ocuklara saygsn
ve ihtiyarlara efkatini inkr edebilir miyiz?
Belki biraz kaln kafal
fakat kalbi bir balk yavrusu gibi temiz
onu geen sene harbe gnderdik.
imdi gerilerinde cephenin
igal altndaki bir kyn odasmdadr.
Baygn bir kadnn rzna gemekle megul
bir tahta masann zerinde.
Beli plak
pantolonu dizlerinde
banda mifer
ve ayaklarnda ksa, kaln izmeler.
Yerde iki ocuk ls yayordu
direkte bal bir erkek.
Darda yamur yayor
ve uzaktan uzaa motor sesleri.
Kadn masadan yere iterek
dorulup ekti pantolununu...

Halbuki hepiniz hatrlarsnz onu,

hatrlyorsunuz deil mi
size doru gelen dostluunu kocaman, krmz elinin
ve mavi kurdelesini
mandolininin?
Yine birdenbire sustu muhterem peder.
(Susabilmek bir hnerdir
insann azndan kan szler
kendisine ait olmazsa.)
Fakat tahta Meryemin arkasndan
yine emretti eytan:
-Rahip, devam et,- dedi.
Ve devam etti rahip:
-Harbediyoruz.
altrlan insan ynlar
birbirine devrederek zinciri,
karanlk ve ar,
beton knklerin iinde akmaldr.
Ve sen kocakar
-n safta, solda, diz kp
yz eski bir kat gibi buruuk olanseni temin ederim ki
kilise kapsnda oynayan torunun
-be yanda
ba altn bir top gibi yuvarlakdedesi,
senin kocan,
babas,
senin olun
ve komularn gibi
kmr ocaklarnda alacak.
Hibir eyi
mit etmemeyi
rensin.
Bu maksatla
uuyor bombardman birliklerimiz
tasavvur edilmeyecek kadar ok lm tayp
iki gergin kanada.

Ve motorlarna benzinle beraber

belki bir para keder dolarak
(ldrenlerde tevehhm edilen keder gibi bir ey),
uuyor av kuvvetleri himayesinde olarak
bombardman birliklerimiz
birbiri ardndan giden dalgalar halinde...
Harbediyoruz:
ldrdklerimizin says
-bizden ve onlardan
aralarnda meme ocuklar da varimdilik
be alt milyon kadar.
Harbediyoruz:
Kundak bezinin eidiyle belli olmal herkesin yeri.
Harbediyoruz:
parlasn ebediyen diye sabah gnelerinde
hapisane demirleri...
Hakikat ok tarafldr.
Fakir bir imal kilisesinde
-eytanm ivasyla da oisafakir bir papaz
onu o kadar uzun anlatamaz.
nzibat kuvvetleri ald haberi
-kadife cekedi orman bekisindengelip indirdiler krsden muhterem pederi.
Ve asfalt yolun zerinde
arasnda silahl iki adamn
giderken muhterem peder
eytan bakt arkasndan:
ekik kalarnda mit
ve sivri sakalnda keder.
12.9.1941 (Tm Eserleri 4, Drt Hapishaneden)

26 AUSTOS GECESNDE SAATLAR

K OTUZDAN BE OTUZA KADAR
VE
ZMR RIHTIMINDAN AKDENZE BAKAN NEFER
Saat 2.30.
Kocatepe yank ve ihtiyar bir bayrdr,
ne aa, ne k sesi,
ne toprak kokusu vardr.
Gndz gnein,
gece yldzlarn altnda kayalardr.
Ve imdi gece olduu iin
ve dnya karanlkta daha bizim,
daha yakn,
daha kk kald iin
ve bu vakitlerde topraktan ve yrekten
evimize, akmza ve kendimize dair
sesler geldii iin
kayalklarda ayak kalpakl nbeti
okayarak glmseyen byn
seyrediyordu Kocatepeden
dnyann en yldzl karanlm.
Dman saatlik yerdedir
ve Hdrlk tepesi olmasa
Aiyonkarahisar ehrinin klar gzkecek.
Kuzeydouda Gzelim dalan
ve dalarda tek tek
ateler yanyor.
Ovada Akaray bir prlt halinde
ve ayak kalpakl nbetinin hayalinde
imdi yalnz sulann yapt bir yolculuk var:
Akaray belki bir akar su,
belki bir rmak,
belki kck bir nehirdir
Akaray Dereboaznda deirmenleri evirip
ve klksz ylan balklaryla
Yediehitler kayasnn glgesine girip kar.

Ve kocaman iekleri eflatun

krmz
beyaz
ve saplan bir, bir buuk adam boyundaki
hahalann arasndan akar.
Ve Afyon nnde
Altgzler kprsnn akndan
gndouya dnerek
ve Konya tiren hatna rastlayp yolda
Bykobanlar kyn solda
ve Kzlkiliseyi sada brakp, gider.
Dnd birdenbire kayalardaki adam
kaynaklan ve yollan dman elinde kalan btn nehirleri.
Kim bilir onlar ne kadar byk,
ne kadar uzundular?
Birounun adn bilmiyordu,
yalnz, Yimandan nce ve Seferberlikten evvel
Selimahlar iftliinde rgadk ederken Manisada
geerdi Gedizin sulann ba dnerek.
Dalarda tek
tek
ateler yanyordu.
Ve yldzlar yle ltl, yle ferahular ki
ayak kalpakl adam
nasl ve ne zaman geleceini bilmeden
gzel, rahat gnlere inanyordu
ve glen byklanyla duruyordu ki mavzerinin yannda,
birdenbire be adm sanda onu grd.
Paalar onun arkasndaydlar.
O, saati sordu
Paalar: , dediler.
Sann bir kurda benziyordu
Ve mavi gzleri akmak akmakt.
Yrd uurumun bana kadar,
eildi, durdu.
Braksalar
nce, uzun bacaklan stnde yaylanarak
ve karanlkla akan bir yldz gibi kayarak
Kocatepeden Afyon ovasna adyacakt.

Saat 3.30.
Halimur - Ayval hatt zerinde
manga mevziindedir.
zmirli Ali Onba
(Kendisi tornacdr)
karanlkta gzyordamyla
sanki onlar bir daha grmiyecekmi gibi
bakt manga efradna birer birer:
Sada birinci nefer
sarnd.
ikinci esmer.
nc kekemeydi
fakat blkte
yoktu onun stne ark syliyen.
Drdncnn yine mutlak bulama istiyordu can.
Beinci, vuracakt amcasn vuran
tezkere alp Urfaya girdii akam.
Altna,
inanlmayacak kadar byk ayakl bir adam,
memlekette topran ve tek kzn
ihtiyar bir muhacir karsna brakt iin
kardeleri onu mahkemeye verdiler
ve blkte arkadalarnn yerine nbete kalkt iin
ona Deh Erzurumlu derdiler.
Yedinci Mehmet olu Osmand.
anakkalede, nnnde, Sakaryada yaraland
ve gzn krpmadan
daha bir hayli yara alabilir,
yine de dimdik ayakta kalabilir.
Sekizinci
brahim
korkmayacakt bu kadar
bembeyaz dileri byle tkrdayp
birbirine byle vurmasalar.
Ve zmirli Ali Onba biliyordu ki:
tavan korktuu iin kamaz
kat iin korkar.

Saat: 4
Azkara-Stldere mntkas.
On ikinci Piyade Frkas.
Gzler karanlkta, uzakta.
Eller yaknda, mekanizmalar zerinde.
Herkes yerli yerinde.
Tabur imam,
mevzideki biricik silahsz adam:
llerin adam,
krk bir st dah dikerek kbleye doru,
durdu boyun bkp
el kavuturup
sabah namazna.
i rahattr.
Cennet, ebed bir istirahattr.
Ve yenilseler de, yenseler de dy,
meydn gazadan o kendi elleriyle verecektir
Cenb rabbllemne hedy.
Saat: 4.45.
Sandkl civan.
Kyler.
Sarkk, siyah bykl svari,
nar dibinde, beygirinin yannda duruyordu.
ukurova beygiri
kuyruunu karanla vuruyordu:
dizkapaklannda kan,
kantarmasnda kpk...
kinci Svari Frkasndan Drdnc Blk,
adar, kllan ve insanlanyla haray kokluyor.
Geride, kylerde bir horoz tt.
Ve sarkk, siyah bykl svari
ellerinin tersiyle yzn rtt.
Kar dalar ardnda, dman elinde kalan
bir baka horoz vardr:
baltaibik, stbeyaz bir Denizli horozu.
Dmanlar her hal onu oktan kesip
orbasn yapmlardr.

Saat bee on var.

Krk dakka sonra afak
skecek.
Korkma snmez bu afaklarda yzen al sancak.
Tmaztepeye kar Kmrtepe gneyinde,
On beinci Piyade Frkasndan iki ihtiyat zabiti
ve onlarn genci, uzunu,
Darlmuallimin mezunu
Nureddin Efak,
mavzer tabancasnn emniyetiyle oynyarak
konuuyor:
-Bizim stikll Marnda aksyan bir taraf var,
bilmem ki, nasl anlatsam,
kif, inanm adam,
Fakat onun, ben,
inandklarnn hepsine inanmyorum.
Mesel, bakn
Gelecektir sana vadettii gnler Hakkn.
Hayr,
gelecek gnler iin
gkten yet inmedi bize.
Onu biz, kendimiz
vadettik kendimize.
Bir ark istiyorum
zaferden sonrasna dair.
Kim bilir belki yan...
Saat bee be var.
Dalar aydnlanyor.
Bir yerlerde bir eyler yanyor.
Gn aard aaracak.
Kokusu ttmee balad:
Anadolu topra uyanyor.
Ve bu anda, kalbi bir ahan gibi gklere salp
ve prltlar grp
ve ok uzak
ok uzak bir yerlere aran sesler duyarak

bir mthi ve mukaddes mcerada,

n safta, en n srada,
ahlanp lesi geliyordu insann.
Topu evvel mlzimi Haann
ya yirmi birdi.
Kumral ban gkyzne evirdi,
kalkt ayaa.
Bakt, yldzlar aaran muazzam karanla.
imdi bir hamlede o kadar byk.
yle hretli iler yapmak istiyordu ki
btn mrn ve htrasn
ve yedi buukluk bataryasn
alanacak kadar kk buluyordu.
Yzba sordu:
-Saat ka?
-Be.
-Yarm saat sonra demek...
98956 tfek
ve ofr Ahmetin numrolu kamyonetinden
yedi buukluk nayderlere, on belik obslere kadar,
btn letleriyle
ve vatan urunda,
yani, toprak ve hrriyet iin lebilmek kabiliyetleriyle
Birinci ve ikinci Ordular
baskna hazrdlar.
Alaca karanlkta, bir nar dibinde,
beygirinin yannda duran
sarkk, siyah bykl svari
ksa izmeleriyle atlad atma.
Nureddin Efak
bakt saabna:
-Be otuz...
Ve balad topu ateiyle
ve fecirle birlikte byk taarruz...

Sonra.
Sonra, dmann mstahkem cepheleri dt.
Bunlar:
Karahisar gneyinde 50
ve dousunda 20-50 kilometredeydiler.
Sonra.
Sonra, dman ordusu kuvyi klliyesini ihta ettik
Aslhanlar civarnda
30 Austosa kadar.
Sonra.
Sonra, 30 Austosta dman kuvyi klliyesi imha ve
esir olundu.
Esirler arasnda General Trikopis:
alaturka sopa yemi bir temiz
ve srmalar kopuk firenk ua...
Yaral bir dman lsne takld Nureddin Efakn aya.
Nureddin dedi ki: Teselyal oban Mihail,
Nureddin dedi ki: Seni biz deil,
buraya gnderenler ldrd seni...
Sonra.
Sonra, 51 Austos gn
ordularmz zmire doru yrrken
serseri bir kurunla vurulan
Deli Erzurumluydu.
Devrildi.
Krek kemikleri altnda topra duydu.
Bakt yukar,
bakt karya.
Gzleri hayretle yandlar:
nnde, srtst, yan yana yatan postallar
her seferkinden kocamandlar.
Ve bu postallar daha bir hayli zaman
zerlerinden atlayp geen arkadalarn arkasndan
seyredip gneli gkyzn
ihtiyar bir muhacir karsn dndler.

Sonra.
Sonra, sarslp ayrldlar birbirlerinden
ve Deli Erzurumlu lrken kederinden
yzlerini topraa dndler.
Solda, ilerdeydi Ali Onba,
Kan iindeydi yz gz.
Bir svari takm geti yanndan drtnala.
Kaan kovalamyordu yalnz
ulamak da istiyordu bir yerlere
ve sadece kahretmiyor
yaratyordu da.
Ve kllarn,
nallarn,
ellerin
ve gzlerin prlts
ardarda akan aydnlk bir btnd.
Ali Onba bir imek hzyla dnd
ve u trky duydu:
Drtnala gelip uzak Asyadan
Akdenize bir ksrak ba gibi uzanan
bu memleket bizim.
Bilekler kan iinde, diler kenetli, ayaklar plak
ve ipek bir halya benziyen toprak,
bu cehennem, bu cennet bizim.
Kapansn el kaplan, bir daha almasn,
yok edin insann insana kulluunu,
bu dvet bizim.
Yaamak bir aa gibi tek ve hr
. Ve bir orman gibi kardeesine
bu hasret bizim...
Sonra.
Sonra, 9 Eyllde zmire girdik
ve Kayserili bir nefer
yanan ehrin kzlts iinde gelip

fkeden, sevinten, mitten alya alya,

Gneyden Kuzeye,
Doudan Batya,
Trk halkyla beraber
seyretti zmir rhtmndan Akdenizi.
Ve biz de burda bitirdik destanmz.
Biliyoruz ki lynca olmad bu kitap,
Trk halk balasn bizi,
onlar ki toprakta karnca,
suda balk,
havada ku kadar
okturlar,
korkak,
cesur,
chil,
hakim
ve ocukturlar
ve kahreden
yaratan ki onlardr,
kitabmzda yalnz onlarn mceralan vardr...
(TmEserleri 4, Kuvayi Milye/Destan)

RUBALERden
pt beni: Bunlar, kinat gibi gerek dudaklardr,-dedi.
Bu r senin icdn deil, salarmdan uan bahardr, dedi.
ster gkyznde seyret, ister gzlerimde:
Krler onlar grmese de, yldzlar vardr,-dedi...
*
arapla doldur tasm, tasn toprakla dolmadan,-dedi
Hayyam.
Bakt ona gl bahesinin yanndan geen uzun burunlu, yruk
pabulu adam:
-Ben, bu nimetleri yldzlarndan ok olan dnyada am.dedi.
araba deil, ekmek almaya bile yetmiyor param...

lm, mrn ksaln tatl bir kederle dnerek

arap imek lle bahesinde, ayn altnda...
Bu tati keder doduk doal nasibolmad bize:
bir kenar mahallede, simsiyah bir evde, zemin katnda...
*
mr gelip geiyor, vakti ganimet bil uyanlmaz uykulara var
madan:
ykut arab billr kadehe doldur, seher vaktidir ey delikanl
uyan...
Perdesiz, buz gibi odasnda uyand delikanl,
gecikmeyi affetmeyen fabrikann canavar ddyd uulda
yan...
(Tm Eserleri 5)

KIZOCUU
Kaplan alan benim
kaplar birer birer.
Gznze grnemem
gze grnmez ller.
Hiroimada leli,
oluyor bir on yl kadar.
Yedi yanda bir kzm,
bymez l ocuklar.
Salarm tututu nce,
gzlerim yand kavruldu.
Bir avu kl oluverdim,
klm havaya savruldu.
Benim sizden kendim iin
hi bir ey istediim yok.
eker bile yiyemez ki
kat gibi yanan ocuk.

alyorum kapnz
teyze, amca, bir imza ver.
ocuklar ldrlmesin
eker de yiyebilsinler.
1956 ( Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

KAVAK
Aa gece seyredilir.
Suda gmten enidir
stanbullu Nedim iin.
Ak bedenli gelinleri,
Mell mahzun kaynlar
Sever Riyazanh Yesenin
Bende bir kavak rperir,
Nerde olsam sesi gelir
Muhacirliimden beri.
Her aa gibi kavak da
mrnce durur ayakta
Gzler durur bireyleri.
Gzler ose boylarn,
Anadolu kylerini
San scak yaz gnnde.
Beni de gzledi kavak,
Geceleri haykrarak
Hapishanenin nnde.
hit ayplarmza,
hit kayplanmiza,
Umudumuzun hidi.
ahit bitleniimize,
Topraktaki iimize,
Hey gidi kavak, hey gidi.

Kavaklarn mekten,
Kuru kuraya sevmekten
Ne kar ki memleketim!
Kara topraa eilip,
Yzmn terini silip
Bir tek kavak dikemedim.
1956 (Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

KARLI KAYIN ORMANINDA

Karl kayn ormannda
Yryorum geceleyin.
Efkrlym, efkrlym,
Elini ver, nerde elin?
Ay renginde kar,
Gece izmelerim ar,
iimde alman slk
Beni nereye arr?
Memleket mi, yldzlar m,
Genliim mi daha uzak?
Kaynlarn arasnda
Bir pencere, san, scak.
Ben ordan geerken biri:
Amca dese, gir ieri.
Girip yerden selamlasam
Hane iindekileri.
Eski takvim hesabiyle
Bu sabah balad bahar.
Geri geldi Memedime
Yolladm oyuncaklar.

Kurulmam zemberei
Kskn duruyor kamyonet,
Yzdremedi leende
Beyaz kotrasn Memet.
Kar tertemiz, kar kabark,
Yryorum yumuack.
Dn gece on bir buukta
lm Berat, tanrdk.
Bende boz bir hals var
Bir de kitab, imzal.
Elden ele geer kitap
Daha yzyl yaar hadi.
Yedi tepeli ehrimde
Braktm gonca glm
Ne lmden korkmak ayp
Ne de dnmek lm.
En acayip gcmzdr,
Kahramanlktr yaamak:
leceimizi bilip
leceimizi mutlak.
Memleket mi daha uzak,
Genliim mi, yldzlar m?
Bayramolu, Bayramolu
lmden te ky var m?
Geceleyin, karl kayn
Ormannda yryorum.
Karanlkta etrafm
Gndz gibi gryorum.
imdi urdan saptm myd
ose, tirenyolu, ova,
Yirmi be kilometreden
Prl pnldr Moskova...

14 Mart 1956, Moskova, Peredelkino

(Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

DKL TALAR
Dtk Varnadan, bre dilber aman, Sofya yoluna,
Yol boyu ceviz.
Kokusu kna, kokusu yeil.
Yol ceviz deil, bre dilber aman, biz cevizdeyiz.
Yolda rastladk len Kayalar Mezarlna.
Vardk yanma.
Yce mezarlk.
Talar, dalm cesettir, yatar,
Talar, dikilmi durur ayakta,
rr ayakta,
yreklerini yel oyar gider.
Bir byle keder, bre ahin aman, ben bilirim ben.
Bu nasl keder!
Kmldamadan toz toprak olmak...
Bir ac firak, bir kara duman, bre ahin aman.
Bu nasl kader!
Bir byle keder,
bylesi, glm,
bir bana malm...
6 Haziran 1957, Varna
( Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

CEVZ AACI
Bam kpk kpk bulut, iim dm deniz,
ben bir ceviz aacym Glhane Parknda,
budak budak, erham erham ihtiyar bir ceviz...
Ne sen bunun farkmdasm, ne polis farknda.
Ben bir ceviz aacym Glhane Parknda.
Yapraklarm suda balk gibi kvl kvl.
Yapraklarm ipek mendil gibi tiril tiril,
kopanver, gzlerinin, glm, yan sil.
Yapraklarm ellerimdir, tam yz bin elim var.
Yz bin elle dokunurum sana, stanbula.
Yapraklarm gzlerimdir, aarak bakanm.

Yz bin gzle seyrederim seni, stanbulu.

Yz bin yrek gibi arpar, arpar yapraklarm.
Ben bir eriz aacym Glhane Parknda.
Ne sen bunun farkmdasn, ne polis farknda.
Balk, 1957,1 Temmuz
( Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

SEBASTAN BAHIN 1 NUMARALI DOMNR

KONERTOSU
Gz sabah zm banda
sra sra, bklm bklm ktklerin tekrar,
ktklerde salkmlarn,
salkmlarda tanelerin,
tanelerde aydnln.
Geceleyin ok byk, ok beyaz evde
her birinde ayr k
pencerelerin tekran.
Yaan btn yamurlarn tekran,
topraa, aaca, denize,
elime, yzme, gzme
ve camda ezilen damlalar.
Gnlerimin tekran,
birbirine benzeyen,
benzemeyen gnlerimin.
rlen rgdeki tekrar,
yldzl gkyziindeki tekrar,
ve btn dillerde seviyonnun tekran,
ve yapraklarda aacn tekran,
ve her lm deinde acs tez biten
yaamann.

Yaan kardaki tekrar,

incecikten yaan karda,
lapa lapa yaan karda,
buram bram yaan karda,
esen tipide savrularak
ve yolumu kesen kardaki tekrar.
ocuklar kouyor avluda,
avluda kouyor ocuklar.
htiyar bir kadn geiyor sokaktan,
sokaktan ihtiyar bir kadn geiyor,
geiyor sokaktan ihtiyar bir kadn.
Geceleyin ok byk, ok beyaz evde
her birinde ayr k
pencerelerin tekran.
Salkmlarda tanelerin,
tanelerde aydnln
Yrmek iyiye, haklya, doruya
dvmek yolunda iyinin, haklnn, dorunun
zaptetmek iyiyi, hakly, doruyu.
Sessiz gzyam ve glmsemen, glm,
hkrklarn ve kahkahan, glm,
prl pnl beyaz dili kahkahann tekran.
Gz sabah zm banda
sra sra, bklm bklm ktklerin tekran
ktklerde salkmlann
salkmlarda tanelerin
tanelerde aydnln
aydnlkta yreimin.
Tekrardaki mucize glm,
tekrann tekrarszl...
23 ubat 1958, Varova
( Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

MASALLARIN MASALI
Su banda durmuuz
narla ben.
Suda suretimiz kyor
narla benim.
Suyun avk vuruyor bize,
narla bana.
Su banda durmuuz
narla ben, bir de kedi.
Suda suretimiz kyor
narla benim bir de kedinin,
Suyun avk vuruyor bize
nara, bana, bir de kediye.
Su banda durmuuz,
nar, ben, kedi bir de gne.
Suda suretimiz kyor
nann, benim, kedinin, bir de gnein.
Suyun avk vuruyor bize
nara, bana, kediye, bir de gnee.
Su banda durmuuz
nar, ben, kedi, gne, bir de mrmz.
Suda suretimiz kyor
narn, benim, kedinin, gnein bir de mrmzn.
Suyun avk vuruyor bize
nara, bana, kediye, gnee, bir de mrmze.
Su banda durmuuz.
nce kedi gidecek
kaybolacak suda sureti.
Sonra ben gideceim
kaybolacak suda suretim.
Sonra nar gidecek
kaybolacak suda sureti.
Sonra su gidecek
gne kalacak,
sonra o da gidecek.

Su banda durmuuz
nar, ben, kedi, gne, bir de mrmz.
Su serin,
nar ulu,
ben iir yazyorum,
kedi uyukluyor,
gne scak,
ok kr yayoruz.
Suyun avk vuruyor bize
nara, bana, kediye, gnee, bir de mrmze
7 Mart 1958 Varovarvider
(TmEserleri 5, Yeni iirler)

SLAVYA KAHVESNDE AR
DOSTUM TAVFERLE YARENLK
Slavya kahvesinde dostum Tavferle
Viltava suyuna kar oturup
tatl tatl yarenlii severim
hele sabahlan, hele baharda.
Hele sabahlan, hele baharda
konuurken dalar dalar gideriz,
bir yitirir, bir buluruz birbirimizi.
Hele sabahlan, hele baharda
Pra ehri yaldzl bir dumandr
ve kzl, kocaman bir elma gibi
Nezval geer taze km kabrinden
parampara yrei de elinde
ye Orhan Veliyle karlarlar
Urumeli Hisanndan gelir o
ve telli kavaa benzer Orhanm
yrecei dek deik onun da.

Biz de ayn loncadanz biliriz, Tavfer

zanaadarn en kanls airlik
srlarn srrn renmek iin
yreini yiyeceksin, yedireceksin.
Pra ehri yaldzl bir dumandr.
Viltava suyunun kpklerine
mart kularyla gelir stanbul.
Lejyonerler Kprsne gidelim Tavfer,
mart kularna ekmek verelim.
26 Nisan 1958, Ptra
(Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

TUNA STNE SYLENMTR

Gkte bulut yok
stler yamurlu
Tunaya rastladm
akyor amurlu amurlu
Hey Hikmetin olu, Hikmetin olu
Tunann suyu olaydn
Karaorman dan geleydin
Karadenize dkleydin
mavileeydi mavileeydin mavileeydin
geeydin Boaziinden
banda stanbul havas
arpaydm Kadky iskelesine
arpaydn rpmaydn
vapura binerken Memetle anas.
Viyana dolaylan, 1 Haziran 1958
( Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

VE RANIN UYKUDAN UYANII

skemleler ayakta uyuyor
masa da yle
serilmi yatyor srtst kilim
yummu naklarn
ayna uyuyor
pencerelerin smsk kapal gzleri
uyuyor sarktm bolua bacaklarn balkon
kar damda bacalar uyuyor
kaldrmda akasyalar da yle
bulut uyuyor
gsnde yldzyla
evin iinde dmda uykuda aydnlk
uyandn glm
iskemleler uyand
keden keye koutular
masa da yle
dorulup oturdu kilim
naklan ald katmer katmer
ayna seher vakti gl gibi uyand
at kocaman mavi gzlerini pencereler
uyand balkon
toparlad bacaklarn boluktan
ttt kar damda bacalar
kaldnmda akasyalar tt
bulut uyand
att gsndeki yldz odamza
evin iinde dnda uyand aydnlk
doldu salanna senin
doland plak beline ak ayaklanna senin.
Mays 1960, Moskova
( Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

OTOBYOGRAF
1902de dodum
doduum ehre dnmedim bir daha
geriye dnmeyi sevmem
yamda Halepte paa torunluu ettim
on dokuzumda Moskova Komnist niversite rencilii
krk dokuzumda yine Moskovada Tseka-Parti konukluu
ve on drdmden beri airlik ederim
kimi insan otlarn kimi insan balklarn eidini bilir
ben ayrlklarn
kimi insan ezbere sayar yldzlarn adn
ben hasretlerin
hapislerde de yattm byk otellerde de
alk ektim alk grevi de iinde ve tatmadm yemek
yok gibidir
otuzumda aslmam istediler
krk sekizimde Bar madalyasnn bana verilmesini
verdiler de
otuz altmda yarm ylda getim drt metre kare betonu
elli dokuzumda on sekiz saatta utum Pradan Havanaya
Lenini grmedim nbet tuttum tabutunun banda 924de
961de ziyaret ettim antkabri kitaplardr
partimden koparmaa yeltendiler beni
skmedi
yklan putlarn altnda da ezilmedim
951 de bir denizde gen bir arkadala yrdm stne lmn
52de atlak bir yrekle drt ay srtst bekledim lm
sevdiim kadnlan deli gibi kskandm
u kadarck haset etmedim arloya bile
aldattm kadnlanm
konumadm arkasndan dostlanmn
itim ama akamc olmadm

hep alnmm teriyle kardm ekmek param ne mutlu bana

ba$kasmn hesabna utandm yalan syledim
yalan syledim bakasn zmemek iin
ama durup dururken de yalan syledim.
bindim tirene uaa otomobile
ounluk binemiyor
operaya gittim
ounluk gidemiyor adn bile duymam operann
ounluun gittii kimi yerlere de ben gitmedim 21 den beri
camiye kiliseye tapnaa havraya bycye
ama kahve falna baktrdm oldu
yazlarm otuz krk dilde baslr
Trkiyemde Trkemle yasak
kansere yakalanmadm daha
yakalanmam da art deil
babakan filan olacam yok
merakls da deilim bu iin
bir de harbe girmedim
snaklara da inmedim gece yanlan
yollara da dmedim pike yapan uaklann altnda
ama sevdalandm altmma yakn
szn ksas yoldalar
bugn Berlinde kederden gebermekte olsam da
insanca yaadm diyebilirim
ve daha ne kadar yaarm
bamdan neler geer daha
kim bilir.
Bu otobiyografi 1961 yl 11 Eyllnde
Dou Berlin de yazld.
( Tm Eserleri 5, Yeni iirler)

SAMAN SARISI
Vera Tulyakova 'ya derin sayglarmla

I
Seher vakti habersizce girdi gara ekspres
kar iindeydi
ben paltomun yakasn kaldrm perondaydm
peronda benden baka da kimseler yoktu
durdu nmde yatakl vagonun pencerelerinden biri
perdesi andkt
gen bir kadn uyuyordu alacakaranlkta alt ranzada
salan saman sans kirpikleri mavi
krmz dolgun dudaklanysa mark ve somurtkand
st ranzada uyuyan gremedim
habersizce usulcack kt gardan ekspres
bilmiyorum nerden gelip nereye gittiini
baktm arkasndan
st ranzada ben uyuyorum
Varovada Biristol Otelinde
yllardr byle derin uykulara dalmlm yoktu
oysa karyolam tahtayd dard
gen bir kadn uyuyor baka bir karyolada
salan saman sans kirpikleri mavi
ak boynu uzundu yuvarlakt
yllardr byle derin uykulara dalml yoktu
oysa karyolas tahtayd dard
vakit hzla ilerliyordu yaklayorduk gece yanlanna
yllardr byle derin uykulara dalmlmz yoktu
oysa karyolalar tahtayd dard
iniyorum merdivenleri drdnc kattan
asansr bozulmu yine
aynalann iinde iniyorum merdivenleri
belki yirmi yamdaym belki yz yamdaym
vakit hzla ilerliyordu yaklayorduk gece yanlanna
nc katta bir kapnn tesinde bir kadn glyor sa elimde
kederli bir gl ald ar ar
Kbal bir balerinle karlatm ikinci katta karl pencerelerde
taze esmer bir yalaza gibi geti alnnm zerinden

air Nikolas Gilyen Havanaya dnd oktan

yllarca Avrupa ve Asya otellerinin hollerinde oturup itikti
yudum yudum ehirlerimizin hasretini
iki ey var ancak lm le unutulur
anamzn yzyle ehrimizin yz
kapc uurlad beni gocuu geceye batk
yrdm buz gibi esen yelin ve neonlarn iinde yrdm
vakit hzla ilerliyordu yaklayordum gece yanlarna
ktlar nme anszn
oralan gndz gibi aydnlkt ama onlan benden baka gren
olmad
bir mangaydlar
ksa kolu izmeleri pantolonlar ceketleri
kollan kollannda gamal ha iaretleri
elleri ellerinde otomatikleri vard
omuzlan miferleri vard ama balan yoktu
omuzlaryla miferlerinin aras boluktu
hatta yakalan boyunlan vard ama balar yoktu
lmlerine alanmayan askerlerdendiler
yrdk
korktuklar hem de hayvanca korktuklan belli
gzlerinden belli diyemem
balan yok ki gzleri olsun
korktuklar hem de hayvanca korktuklan belli
belli izmelerinden
korku belli olur mu izmelerden
oluyordu onlannki
korkularndan ate etmee de baladlar artsz arasz
btn yaplara btn tat aralanna btn canllara
her sese her kmltya ate ediyorlar
hatta open Sokanda mavi balkl bir afie ate ettiler
ama ne bir sra paras dyor ne bir cam krlyor
ve kurun seslerini benden baka duyan yok
ller bir SS mangas da olsa ller ldremez
ller dirilerek ldrr kurt olup elmann iine girerek
ama korktuklar hem de hayvanca korktuklan belli
bu ehir ldrlmemi miydi kendileri ldrlmeden nce
bu ehrin kemikleri birer birer knlp derisi yzlmemi miydi
derisinden kitap kab yaplmam myd yandan sabun
.salarndan sicim

ama ite duruyordu karlarnda gecenin ve buz gibi esen yelin

iinde scak bir firancala gibi
vakit hzla ilerliyordu yaklayordum gece yanlarna
Belveder yolunda dndm Lehlileri
kahraman bir mazurka oynuyorlar tarihleri boyunca
Belveder yolunda dndm Lehlileri
bana ilk ve belki de son nianm bu sarayda verdiler
tren memuru at yaldzl ak kapy
girdim byk salona gen bir kadnla
salan saman sars kirpikleri mavi
ortalkta da ikimizden baka kimseler yoktu
bir de akvareller bir de incecik koltuklar kanapeler
bebekevlerindeki gibi
ve sen bundan dolay
bir resimdin ak maviyle izilmi belki de bir ta bebektin
belki bir prltydn dmden damlam sol mememin stne
uyuyordun alacakaranlkta alt ranzada
ak boynun uzundu yuvarlakt
yllardr byle derin uykulara dalmln yoktu
ve ite Krakof ehrinde Kapris Ban
vakit hzla ilerliyor gece yarlanna yaklayoruz
aynhk masann stndeydi kahve bardanla limonatamn
arasnda
onu oraya sen koydun
bir ta kuyunun dibindeki suydu
bakyorum eilip
bir koca kii glmsyor bir buluta belli belirsiz
sesleniyorum
seni yitirmi geri dnyor sesimin yanklan
aynhk masann stndeydi cgara paketinde
gzlkl garson getirdi onu ama sen smarladn
kvnlan bir dumand gzlerinin iinde senin
cgarann ucunda senin
ve hoa kal demee hazr olan avucunda
aynhk masann stnde dirseini dayadn yerdeydi
aklndan geenlerdeydi aynhk
benden gizlediklerinde gizlemediklerinde
aynhk rahathndayd senin
senin gvenindeydi bana
byk korkundayd aynhk

birdenbire kapn alr gibi sevdalanmak bililerine anszn

oysa beni seviyorsun ama bunun farknda deilsin
ayrlk bunu farketmeyiindeydi senin
ayrlk kurtulmutu yerekiminden arl yoktu ty gibiydi
diyemem tyn de arl var ayrln arl yoktu ama
kendisi vard
vakit hzla ilerliyor gece yanlan yaklayor bize
yrdk yldzlara deen Ortaa duvarlarnn karanlnda
vakit hzla akyordu geriye doru
ayak seslerimizin yanklan san sska kpekler gibi geliyordu
ardmzdan kouyordu nmze
Yegelon niversitesinde eytan talara maklann batra
batra dolayor
bozmaa alyor Kopemikin Araplardan kalma usturlabn
ve pazar yerinde bezzazlar arsnn kemerleri altnda
rok end rol oynuyor Katolik rencilerle
vakit hzla ilerliyor gece yarlanna yaklayoruz
vuruyor bulutlara kzlts Nova Hutann
orda kylerden gelen gen iiler madenle birlikte
ruhlann da alev alev dkyor yeni kalplara
ve ruhlann dkm madenin dkmnden bin kere zordur
Meryem Ana kilisesinde an kulesinde saat balann alan
borazan gece yansn ald.
Ortaadan gelen l ykseldi
ve sustu grtlana saplanan okla anszn
borazan i rahatlyla ld
ve ben yaklaan dman grp de haber veremeden
ldrlmenin acsn dndm
vakit hzla ilerliyor gece yanlan klann yeni sndrm bir
vapur iskelesi gibi arkada kald
seher vakti habersizce girdi gara ekspres
yamurlar iindeydi Pra
Bir gln dibinde gm kakma bir sandkt
kapan atm
iinde gen bir kadn uyuyor camdan kulann arasnda
salan saman sars kirpikleri mavi
yllardr byle derin uykulara dalml yoktu
kapadm kapa ykledim sand yk vagonuna
habersizce usulcack kt gardan ekspres
bakUm arkasndan kollanm iki yanma sarkk

yamurlar iindeydi Pra

sen yoksun
uyuyorsun alacakaranlkta alt ranzada
st ranza bombo
sen yoksun
yeryznn en gzel ehirlerinden biri boald
iinden elini ektiin bir eldiven gibi boald
snd artk seni grmeyen aynalar nasl snerse
yitirilmi akamlar gibi Vltava suyu akyor kprlerin altndan
sokaklar bombo
btn pencerelerde perdeler inik
tramvaylar bombo geiyor
biletileri vatmanlar bile yok
kahveler bombo
lokantalar barlar da yle
vitrinler bombo
ne kuma ne kristal ne et ne arap
ne bir kitap ne bir ekerleme kutusu
ne bir karanfil
ehri duman gibi saran bu yalnzln iinde bir koca kii yal
nzlkta on kat artan ihtiyarln kederinden silkinmek iin
Lejyonerler Kprsnden martlara ekmek atyor
gereinden gen yreinin kanna batrp
her lokmay
vaki dan yakalamak istiyorum
parmaklanmda kalyor altn tozlan hzlannn
yatakl vagonda bir kadn uyuyor alt ranzada
yllardr byle derin uykulara dalml yoktu
salan saman sars kirpikleri mavi
elleriyse gm amdanlarda mumlard
st ranzada uyuyan gremedim
ben deilim bir uyuyan varsa orda
belki de st ranza bo
Moskovayd st ranzadaki belki
duman basm Leh topran
Biresti de basm
iki gndr uaklar kalkp inemiyor
ama tirenler gelip gidiyor bebekleri akm gzlerin iinden
geiyorlar
Berlinden beri kompartmanda bir bamaym

karl ovalann gneiyle uyandm ertesi sabah

yemekli vagonda kefir denen bir eit ayran itim
garson kz tand berii
iki piyesimi seyretmi Moskovada
garda gen bir kadn beni karlad
beli kannca belinden ince
salan saman sars kirpikleri mavi
tuttum elinden yrdk
yrdk gnein altnda karlan trdata trdata
o yl erken gelmiti bahar
0 gnler obanyldzma haber uunlan gnlerdi
Moskova bahtiyard bahtiyardm bahtiyardk
yitirdim seni anszn Mayakovski Alannda yitirdim anszn
seni oysa anszn deil nk nce yitirdim avucumda eli
nin scakln senin sonra elinin yumuak arln yitir
dim avucumda sonra elini
ve aynhk parmaklanmzn birbirine ilk deiinde balamu
1 oktan
ama yine de anszn yitirdim seni
asfalt denizlerinde otomobilleri durdurup baktm ilerine
yoksun
bulvarlar karl
seninkiler yok ayak izleri arasnda
botlu iskarpinli orapl plak senin ayak izlerini bir de tanrm
milisyonerlere sordum
grmediniz mi
eldivenlerini karmsa ellerini grmemek olmaz
elleri gm amdanlarda mumlardr
milisyonerler byk bir nezakede karlk veriyor
grmedik
stanbulda Saraybumu akntsn kyor bir romorkr ardnda
mavna
gak gak ediyor da vak vak ediyor da mart kulan
seslendim mavnalara Kzl Meydandan romorkrn kaptanna
seslenemedim nk makinas yle gmbrdyordu ki se
simi duyamazd yorgundu da kaptan ceketinin dmeleri
de kopuktu
seslendim mavnalara Kzl Meydandan
grmedik
girdim giriyorum Moskovann btn sokaklannda btn

kuyruklara
ve yalnz kadnlara soruyorum
yn bartl gler yzl sabrl sessiz kocakarlar
al yanakl kopa burunlu tazeler apkalar yeil kadife
ve gen kzlar tertemiz smsk gayetle de k
belki korkun kocakarlar bezgin tazeler apal kzlar da var
ama onlardan bana ne
gzeli kadn mileti erkeklerden nce grr ve unutmaz
grmediniz mi
salar saman sans kirpikleri mavi
kara paltosunun yakas ak ve sedef dmeleri kocaman
Prada ald
grmedik
vaktlarla yanyorum bir onlar ne geiyor bir ben
onlar ne geince ufalan krmz klann grmez olacam
diye dm kopuyor
ben ne getim mi ldaklan glgemi dryor yola glgem
kouyor nmde glgemi yitireceim diye de bir teltr
alyor beni
tiyatrolara konserlere sinemalara giriyorum
Boloya girmedim bu gece oynanan operay sevmezsin
Kalamta Balknn Meyhanesine girdim ve Sait Faikle tatl
tatl konuuyorduk ben hapisten kal bir ay olmutu
onun karacieri sanclar iindeydi ve dnya gzeldi
lokantalara giriyorum estrat orkestralan yani cazlar nllerin
srmal kapclara bahi sever dalgn garsonlara
gardroptakilere ve bizim mahalle bekisine somyorum
grmedik
ald geceyarsm Strasnoy ManasUrnn saat kulesi
oysa manasr da kule de ykld oktan
yaplyor ehrin en byk sinemas oralarda
oralarda on dokuz yama rastladm
birbirimizi birde tandk
oysa birbirimizin yzn grmlmz yoktu
fotoraflarmz bile
ama yine de birbirimizi birde tandk amadk el skmak
istedik
ama ellerimiz birbirine dokunamyor aramzda krk yllk
zaman dunyor
usuz bucaksz donmu duruyor bir kuzey denizidir

ve Strasnoy Alanna imdi' Pukin Alan kar yamaya balad

yorum hele ellerim ayaklarm
oysa yn oraplym da kunduralarmla eldivenlerim krkl
orapsz olan oydu bezle sarm postallarnda ayaklarn elleri
plak
aznda ham bir elmann tad dnya
on drdnde bir kz memesi sertlii avularndaki
gznde trklerin boyu kilometre kilometre lmn boyu
bir
kar
ve haberi yok bana geleceklerin hibirinden
onun bana gelecekleri bir ben biliyorum
nk inandm onun btn inandklarna
sevdim sevecei btn kadnlan
yazdm yazaca btn iirleri
yattm yataca btn hapislerde
getim geecei btn ehirlerden
hastalandm btn hastalklaryla
btn uykularn uyudum grdm grecei btn dleri
btn yitireceklerini yitirdim
salar saman sars kirpikleri mavi
kara paltosunun yakas ak ve sedef dmeleri koskocaman
grmedim
II
On dokuz yam Beyazt Meydanndan geiyor kyor Kzl
Meydana Konkorda iniyor Abidine rastlyorum da mey
danlardan konuuyoruz
evveli gn Gagarin en byk meydan dolap dnd Titof da
dolap dnecek hem de on yedi buuk kere dolanacak
ama daha bundan haberim yok
meydanlarla yaplardan konuuyoruz Abidinle taran arasnda
ki otel odamda
Sen rma da akyor Ntr Damm iki yanndan
ben geceleyin penceremden bir ay dilimiymi gibi gryorum
Sen rman rhtmnda yldzlarn
bir de gen bir kadn uyuyor tavan arasndaki odamda Paris
damlarnn bacalarna karm
yllardr byle derin uykulara dalml yoktu

saman sans salar bigudili mavi kirpikleriyse yznde bulut

ekirdekteki meydanla ekirdekteki yapdan konuuyoruz
Abidinle
meydanda firdnen Cellettinden konuuyoruz
Abidin usuz bucaksz hzn renklerini dktryor
ben renkleri yemi gibi yerim
ve Matis bir manavdr kosmos yemileri satar
bizim Abidin de yle Avni de Levni de
mikroskobun ve fze hmbuzlannm grd yaplar meydanlar
renkler ve airleri ressamlar algclar onlarn
hamlenin resmini yapyor Abidin yz elliye altmn meydanl
nda
suda balklan nasl grp suda balklan nasl avlayabilirsem
yle grp yle avlayabilirim kvl kvl akan vakdan tu
valinde Abidinin
Sen rma da bir ay dilimi gibi
gen bir kadn uyuyor ay diliminin stnde
onu ka kere yitirip ka kere buldum daha ka kere yitirip ka
kere bulacam
ite byle ite byle kzm drdm mrmn bir parasn
Sen rmana Sen Miel Kprsnden
mrmn bir paras Msy Dponun oltasna taklacak bir
sabah iselerken aydnhk
\isy Dpon ekip karacak onu sudan Parisin mavi suretiy
le birlikte ve hibir eye benzetemiyecek mrmn bir
parasn ne bala ne pabu eskisine
atacak onu Msy Dpon gerisin geriye Parisin suretiyle
birlikte suret eski yerinde kalacak.
Sen rmayla akacak mrmn bir paras byk mezarlna
rmaklann
damarlanmda akan kann hrtsyla uyandm
parmaklanrm arl yok
parmaklann ellerimle ayaklanmdan kopup havalanacaklar
salna salna dnecekler bamn stnde
sam yok solum yok yukanm aam yok
Abidine sylemeli de resmini yapsn Beyazt Meydamnda e
hit denin ve Gagarin Yoldan ve daha adn sann ka
n gzn bilmediimiz Titof Yoldan ve ondan sonraki
lerin ve tavan arasnda yatan gen kadnn
Kbadan dndm bu sabah

Kba meydannda alt milyoh kii ak karas sars melezi kl

bir ekitdek dikiyor ekirdeklerin ekirdeini gle oynaya
sen mutluluun resmini yapabilir misin Abidin
iin kolayna kamadan ama
gl yanakl bebesini emziren melek yzl anneciin resmini
deil
ne de ak rtde elmalarn
ne de akvaryumda su kabarcklarnn arasnda dolanan krmz
baliinkini
sen mutluluun resmini yapabilir misin Abidin
1961 yaz ortalarnda Kbann resmini yapabilir misin
ok kr ok kr bugn de grdm lsem de gam yemem
gayrnn resmini yapabilir misin stat
yazk yazk Havanada bu sabah domak varmn resmini
yapabilir misin
bir el grdm Havananm 150 kilometre dousunda deniz
kysna yakn bir duvarn stnde bir el grdm
ferah bir trkyd duvar
el okuyordu duvar
el alt aylkt okuyordu boynunu anasnn
on yedi yandayd el ve Mariyann memelerini okuyordu
avucu nasr nasrd ve Karayip denizi kokuyordu
yirmi yandayd el ve okuyordu boynunu alt aylk olunun
yirmi be yandayd el ve okamay unutmutu oktan
otuz yandayd el ve Havanann 150 kilometre dousunda
deniz kysnda bir duvarn stnde grdm onu
okuyordu duran
sen el resimleri yaparsn Abidin bizim rgatlann demircilerin
ellerini
Kbal balk Nikolasm da elini yap karakalem
kooperatiften ald pml prl evinin duvarnda okamaya ka
vuan ve okamay bir daha yitirmeyecek Kbal balk
Nikolasn elini
kocaman bir el
deniz kaplumbaas bir el
ferah bir duvar okayabildiine inanamayan bir el
artk btn sevinlere inanan bir el
gneli denizli kutsal bir el
Fidelin szleri gibi bereketli topraklarda ekerkam hzyla
fknp yeerip ballanan umutlarn eli

1961 de Kbada o k renkli ok serin aalar gibi evler ve ok

rahat evler gibi aalar diken ellerden biri
elik dkmee hazrlanan ellerden biri
mitralyz trkletiren trkleri mitralyzletireh el
yalansz hrriyetin eli
Fidelin skt el
mrnn ilk kurunkalemiyle mrnn ilk kadma hrriyet
szcn yazan el
hrriyet szcn sylerken sulanyor azlan Kballann
balkutusu bir karpuzu kesiyorlarm gibi
ve gzleri parlyor erkeklerinin
ve kzlannn eziliyor ii dokununca dudaklan hrriyet
szcne
ve koca kiileri en tatl anlarn ekip kuyudan yudum yudum
iiyor
mutluluun resmini yapabilir misin Abidin
hrriyet szcnn resmini ama yalansznn
akam oluyor Pariste
Ntr Dam turuncu bir lamba gibi yanp snd ve Parisin btn
eski yeni talan turuncu bir lamba gibi yanp snd
bizim zanaatlan dnyorum rcilii resimcilii algcl
filan dnyorum ve anlyorum ki
bir ulu rmak akyor insan eli ilk maaray ilk bizonu izdiin
den beri
sonra btn aylar yeni balklar yeni su otlan yeni tatlaryla
dklyor onun iine ve kurumayan usuz bucaksz akan
bir odur.
Pariste bir kestane aac olacak
Parisin ilk kestanesi Paris kestanelerinin atas
stanbuldan gelip yerlemi Parise Boaz srtlanndan
hl sa mdr bilmem sasa iki yz yanda filan olmal
gidip elini pmek isterdim
vanp glgesinde yatmak isterdim bu kitabn kadm yapanlar
yazsn dizenler nakn basanlar bu kitab dkknnda
satanlar para verip alanlar alp da seyredenler bir de
Abidin bir de ben bir de bir saman sans, belas bamn.
Tiren, Varova - K rakof - Pra Moskova - Paris - H avana - Moskova
1961

NE GZEL EY HATIRLAMAK SEN

Ne gzel ey hatrlamak seni:
lm ve zafer haberleri iinden,
hapiste
ve yam krk gemi iken...
Ne gzel ey hatrlamak seni:
bir mavi kuman stnde unutulmu olan elin
ve salarnda
vakur yumuakl canmn ii stanbul toprann...
imde ikinci bir insan gibidir
seni sevmek saadeti...
Parmaklarn ucunda kalan kokusu sardunya yaprann,
gneli bir rahatlk
ve etin daveti:
kpkzl izgilerle blnm
scak
koyu bir karanlk...
Ne gzel ey hatrlamak seni,
yazmak sana dair,
hapiste srtst yatp seni dnmek:
flanca gn, filanca yerde sylediin sz,
kendisi deil
edasndaki dnya...
Ne gzel ey hatrlamak seni.
Sana tahtadan bir eyler oymalym yine:
bir ekmece
bir yzk,
ve metre kadar ince ipekli dokumahym.
Ve hemen
frlayarak yerimden
penceremde demirlere yaparak
hrriyetin stbeyaz maviliine
sana yazdklarm bara bara okumalym...

Ne gzel ey hatrlamak seni:

lm ve zafer haberleri iinden,
hapiste
ve yam krk gemi iken...
( Tm Eserleri 7, Saat 21-22 iirleri)

KARANLIKTA KAR YAIYOR

Ne maveradan ses duymak,
ne satrlarn nescine koymak o anlalmayan eyi,
ne bir kuyumcu merakyla ilemek kafiyeyi,
ne gzel laf, ne derin kelm...
ok kr
hepsinin
hepsinin stndeyim bu akam.
Bu akam
bir sokak arkcsym hnersiz bir sesim var;
sana,
senin iitemiyecein bir arky syleyen bir ses.
Karanlkta kar yayor,
sen Madrit kapsndasn.
Karnda en gzel eylerimizi
midi, hasred, hriyeti
ve ocuklar ldren bir ordu.
Kar yayor.
Ve belki bu akam
slak ayaklarn yordur.
Kar yayor
ve ben imdi dnrken seni
urana bir kurun saplanabilir
ve ank bir daha
ne kar, ne rzgr, ne gece...
Kar yayor
ve sen byle No pasaran deyip
Madrit kapsna dikilmeden nce
her halde vardn.

Kimdin, nerden geldin, ne yapardn?

Ne bileyim,
mesela:
Astorya kmr ocaklarndan gelmi olabilirsin.
Belki alnnda kanl bir sarg vardr ki
kuzeyde aldn yaray saklamaktadr.
Ve belki varolarda son kurunu atan endin
Yunkers motorlan yakarken Bilbaoyu.
Veyahut herhangi bir
Konte Femando Valaskeros de Kortobann iftliinde
rgadk etmiindir.
Belki Plasa da Solda kk bir dkknn vard,
renkli spanyol yemileri satardn.
Belki hibir hnerin yoktu, belki gayet gzeldi sesin.
Belki felsefe talebesi, belki hukuk fakltesindensin
ve paraland niversite mahallesinde
bir talyan tanknn tekerlekleri altnda kitaplarn.
Belki dinsizsin,
belki boynunda bir sicim, bir kk ha.
Kimsin, adm ne, tevelldn ka?
Yzn hi grmedim ve grmeyeceim.
Bilmiyorum
belki yzn hatrlatr
Sibiryada Kolak yenenleri;
belki yznn bir taraf biraz
bizim Dumlupnarda yatana benzyordur
ve belki bir para hatrlatyorsun Robespiyeri.
Yzn hi grmedim ve grmeyeceim,
adm duymadn ve hi duymayacaksn.
Aramzda denizler, dalar,
benim kahrolas aczim
ve Ademi Mdahale Komitesi var.
Ben ne senin yanna gelebilir,
ne sana bir kasa kurun,
bir sandk taze yumurta,
bir ift yn orap gnderebilirim.
Halbuki biliyorum,
bu souk karl havalarda
iki plak ocuk gibi mektedir

Madrit kapsn bekleyen slak ayaklarn.

Biliyorum,
ne kadar byk, ne kadar gzel ey rarsa,
insan oullan daha ne kadar byk
ne kadar gzel ey yaratacaklarsa,
yani o korkun hasreti, dasslas iimin
gzel gzlerindedir
Madrit kapsndaki nbetimin.
Ve ben ne yann, ne dn, ne bu akam
onu sevmekten baka bir ey yapamam.
25.12.1937
(Tm Eserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

DNYANIN EN
TUHAF MAHLKU
Akrep gibisin kardeim,
korkak bir karanlk iindesin akrep gibi...
Sere gibisin kardeim,
serenin tela iindesin.
Midye gibisin kardeim,
midye gibi kapal, rahat
ve snm bir yanarda az gibi korkunsun kardeim.
Bir deil
be deil
milyonlarcasm maalesef.
Koyun gibisin kardeim,
gocuklu celep kaldnnca sopasn
srye katlverirsin
ve deta marar, koarsn salhaneye.
Dnyann en tuhaf mahlkusun yani,
hani u derya iinde olup,
deryay bilmeyen balktan da tuhaf.
Ve bu dnyada, bu zulm
senin sayende,
Ve asak, yorgunsak, alkan iindeysek
ve hl arabmz vermek iin
zm gibi eziliyorsak,

kabahat senin,
demee de dilim varmyor ama,
kabahatin ou senin, canm kardeim!
1947 (Tm Eserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

DON KOT
lmsz genliin valyesi,
ellisinde uyup yreinde arpan aklna
bir Temmuz sabah fethine kt
gzelin, dorunun ve haklnn:
nnde marur, aptal devleriyle dnya,
altnda mahzun ve kahraman Rosinant.
Bilirim, hele bir dmeye gr hasretin hlisine,
hele bir de tam okka drt yz dirhemse yrek,
yolu yok, Don Kiotum benim, yolu yok,
yel deirmenleriyle dvlecek.
Haklsn, elbette senin Dlsinyandr dnyann en gzel
kadn,
elbette sen haykracaksn bunu
bezirgnlann suratna,
ve alaa edecekler seni
bir teiniz pataklayacaklar.
Fakat sen, yenilmez valyesi susuzluumuzun,
sen, bir alev gibi yanmakta devam edeceksin
ar, demir kabuunun iinde
ve Dlsinya bir kat daha gzelleecek.
1947 (TmEserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

BR R KTABININ
KAPAK RESM
l gelir, kumda giden iziyle;
kutup gelir, dilsiz, beyaz buzuyla;
deniz gelir tuzuyla;

gelir dmdz ovalar

ince belli tazyla,
yarr gkyzyle.
Kaleden kar gelir,
geceleyin Diyarbekir,
Dicle boyu geceleyin
trdayan karpuzuyla.
Cvl cvl kularyla gelir nar.
Balk gelir deniziyle,
pul pul gm yaldzyla;
gemi gelir yldzyla;
keman banda denizkzyla.
Gl gelir, ceylan nazyla;
ylan gelir, kpkrmz gzyle;
insan gelir, ayann tozuyla,
insan gelir, bir ift sevda szyle.
Nzm der ki: Gelir Eyyubun olu Bedri,
boynu uzun, boynu eri,
yeille, krmzyla,
srma srma iziyle,
bir acayip yazyla...
1947

(TmEserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

MEGALE
kzlerimizin boynuzlarnda aydnlanrken ortalk
topra sryorum sabrl bir kibirle,
plak ayaklarmda toprak nemli ve bk.
Pazlarmda prltlar,
demir dvyorum leye kadar,
krmzya boyanyor karanlk.
Yapraklarnda yeilin en gzeli,
zeytin deviriyorum ikindi scanda,
stm bam, yzm gzm k.

Her akam mutlaka misafirim rar,

kapm btn trklere
alabildiine ak.
Geceleyin suya dizboyu girip
ekiyorum denizden alar:
yldzlarla balklar karmakark.
Benden sorulur oldu
dnyann hli artk:
nsan ve toprak,
karanlk ve aydnlk.
Anladn ya, iim bamdan akn,
beni lafa tutma, glm,
ben sana k olmakla megulm.
1948 (TmEserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

ANGNAPEKTORS
Yars burdaysa kalbimin
yars indedir doktor.
Sannehre doru akan
ordunun iindedir.
Sonra, her afak vakti, doktor,
her afak vakti kalbim
Yunanistanda kuruna diziliyor.
Sonra, bizim burda mahkmlar uykuya varp
revirden el ayak ekilince
kalbim amlcada bir harap konaktadr
her gece, doktor.
Sonra, u on yldan bu yana
benim fakir milletime ikram edebildiim
bir tek elmam rar elimde, doktor,
bir krmz elma:
kalbim.

Ne arteryo-skleroz, ne nikotin, ne hapis,

ite bu yzden, doktorcuum, bu yzden
bende bu angina pektoris.
Bakyorum geceye demirlerden
ve iman tahtamn stndeki baskya ramen
kalbim en uzak yldzla birlikte arpyor.
1948 Nisan ( Tm Eserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

HAPSTE YATACAK OLANA

BAZI TLER
Dnyadan memleketinden insandan
umudun kesik deil diye
ipe ekilmeyip de
atlrsan ieriye
yatarsan on yl on be yl
daha da yatacandan baka
SaJlansaydm ipin ucunda
bir bayrak gibi keke
demeyeceksin
yaamakta ayak direyeceksin.
Belki bahtiyarlk deildir ark
boynunun borcudur fakat
dmana inat
bir gn fazla yaamak.
erde bir tarafnla yapayalnz kalabilirsin
kuyunun dibindeki ta gibi
fakat br tarafn
ylesine karmal ki dnyann kalabalna
sen rpermelisin ierde
darda krk gnlk yerde yaprak kprdasa.
erde mektup beklemek
yank trkler sylemek bir de
bir de gzn tavana dikip sabahlamak
taddr ama tehlikelidir.

Tratan traa yzne bak

unut yam
koru kendini bitten
bir de bahar akamlarndan
bir de ekmei
son lokmasna dek yemeyi
bir de az dolusu glmeyi unutma hibir zaman.
Bir de kimbilir
sevdiin kadn seni sevmez olur
ufak i deme
yemyeil bir dal krlm gibi gelir
ierdeki adama.
erde gl baheyi dnmek fena
dalan deryalan dnmek iyi
durup dinlenmeden okumay yazmay
bir de dokumacl tavsiye ederim sana
bir de ayna dkmeyi.
Yani ierde on yl on be yl
daha da fazlas hatt
geirilmez deil
geirilir
kararmasn yeter ki
sol memenin altndaki cevahir.
Mays 1949 (Tm Eserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

ELLERNZE VE YALANA DAR

Btn talar gibi vakarl,
hapiste sylenen btn trkler gibi kederli,
btn yk hayvanlan gibi battal, ar
ve a ocuklann dargn yzlerine benzeyen elleriniz.
Anlar gibi hnerli, hafif,
sd memeler gibi ykl,
tabiat gibi cesur
ve dost yumuaklklann hain derilerinin altnda gizleyen
[elleriniz

Bu dnya kzn boynuzunda deil,

bu dnya ellerinizin stnde duruyor.
insanlar, ah benim insanlarm,
yalanla besliyorlar sizi.
Halbuki asnz,
etle, ekmekle beslenmee muhtasnz.
Ve beyaz bir sofrada bir kere bile yemek yemeden doyasya,
gp gidersiniz bu her dal yemi dolu dnyadan.
nsanlarm, ah benim insanlarm,
hele Asyadakiler, Afrikadakiler,
Yakn Dou, Orta Dou, Pasifik adalan
ve benim memleketlilerim;
yani btn insanlarn yzde yetmiinden ou,
elleriniz gibi ihtiyar ve dalgnsnz,
elleriniz gibi merakl, hayran ve gensiniz.
nsanlarm, ah benim insanlarm,
Avrupalm, Amerikalm benim,
uyank, atak ve unutkansn ellerin gibi,
elerin gibi tez kandrlr,
kolay aldatlrsn...
nsanlarm, ah benim insanlarm,
antenler yalan sylyorsa,
yalan sylyorsa rotatifler,
kitaplar yalan sylyorsa,
duvarda afi, stunda ilan yalan sylyorsa,
beyaz perdede yalan sylyorsa plak baldrlar kzlarn,
dua yalan sylyorsa,
ninni yalan sylyorsa,
rya yalan sylyorsa,
meyhanede keman alan yalan sylyorsa,
yalan sylyorsa umutsuz gnlerin gecelerinde ay,
ses yalan sylyorsa,
ellerinizden baka her ey
herkes yalan sylyorsa,
elleriniz balk gibi itaatli,
elleriniz karanlk gibi kr,
elleriniz oban kpekleri gibi aptal olsun,
elleriniz isyan etmesin diyedir.

Ve zaten bu kadar az misafir kaldmz

bu lml, bu yaanas dnyada
bu bezirgn saltanat, bu zulm bitmesin diyedir.
1949 ( Tm Eserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

LEHSTAN MEKTUBU
Sevgilim, gonca glm,
balad Lehistan ovasnda yolculuum:
Kck bir ocuum,
bakyorum ilk resimli kitabma;
kck bir ocuum,
hayretler iinde, hayreder iinde;
kck bir ocuum,
bakyorum ilk resimli kitabma,
insanlar, hayvanlan, eyalan,
daha renkli, daha gzel,
yeni batan kefederek.
Lehistan ovasnda bahar.
Bir bizim ovalann baharlan byledir:
Inda ahin olup uasn gelir,
deresinde sazan olup yzesin gelir,
yeilini iy iy yiyesin gelir.
Bir bizim ovalarn baharlan byledir:
Sesin var m, yok mu, bakmaz,
zorla trk syletir;
uykunda bile yakan brakmaz,
girer, dne girer
gnelerle ykl dallar...
Lehistan ovasnda bahar,
bahar,
bahar.
Sevgilim, gonca glm, ah gonca glm,
sokmak iin frsat kolluyor lm
reklenmi sol mememin altnda;

rezillik olurdu, zulm m, zulm,

ayrlmak dnyadan bahar vaktnda.
Sevgilim, day kzm, Memedimin anas,
dedelerimizden biri
1848 Polonya muhaciri.
Belki o Varovah gzel kadna, senin
ikizmisiniz gibi benzeyiin bundandr,
belki ben o yzden byle san bykl
byle uzun boyluyum,
olumuzun gzleri byle kuzey ma\si.
Belki de bu yzden bu ova bana
bizim ovalan hatrlatyor,
yahut da bu yzden bu Leh trks,
iimde, derinde, yan aydnhk
uyuyan bir suyu kmldatyor.
Lehistandan gelmi dedelerimizden biri,
gzlerinde karanl yenilginin,
salan al kana boyal.
Uykusuz geceleri Bojenskinin
benimkilerine benzer olmal.
Tpk benim gibi o da
ok uzaklarda kalan bir aacn altnda
unutmu olabilir uykusunu.
Onu da benim gibi deli etmitir, deli,
her solukta alp da memleket kokusunu
memleketi bir daha grmemek ihtimali.
Sevgilim,
nerde ne zaman hrriyet dvm de
n safnda Polonyal bulunmam?
Bir Zenci trks olacak,
Harlemde sylenen bir trk.
Kederli biraz, umutsuz deil,
karanlk gibi yumuak.
Eminim, bir Zenci trks olacak.
Harlemde sylenen bir trk.
Usullack, usullack okur onu anneler,
ocuklar uykuya korkusuz vanr:

Kapnn nnde dolamaktadr

Savannahta zenciler iin len
ak kanatl
Polonyal atl
Pulavski Kazimir.
Milletlerin baharyd
Uzak kayalklarda aan ieklerin
kl balyd hrriyet,
milletler anyd.
Milletlerin baharyd,
bahard, bir tanem,
byk bir bahar.
Yrd Macar ordusunun nnde
fkeli ufack bir ihtiyar
Lehistann en yeil dal General Bem...
Parise gidebilsem, day kz, Parise gidebilsem,
yamur yasa o gn leden nce
leden sonra asa gne.
Kzl bir bayrak git inse akam
Varovadan getirdiim beyaz gl
Dombrovski Vroslavm kabrine koysam.
Biliyorsum, glm,
en kutsal umudumuzun aac
Leninin memleketinde dikildi.
Fidand henz.
Karl gecelerde onu bekledi
elleriyle starak
sabahlara dek
byk ekist Cercinski Feliks.
Yetmi yedi milletin kan
karp spanyol kanyla
akt spanya toprana.
Dedim ya, day kz, dedim ya
nerde, ne zaman hrriyet dvm de
n safnda Polonyal bulunmam?
yle ey olmaz.
Dvt san, gen aslanlar gibi Valter
(Sverevski)
Saragosada o yaz.

Dvt lme kar

hayat gibi akll, kurnaz,
dvt glerek, akalaarak.
Valter biliyordu ki, toprak
tel rglerin nnde durdurulmaz
ve yle karanlkta kaak maak deil,
ay nda hatta gpegndz
geer snr topraklarn pasaportsuz.
Valter biliyordu ki
Madritte kan yangn
Varovay yakabilir.
Varova yand, gonca glm,
Varova yand.
Gamal hayla Parise girdi lm
Moskova kaplarna dayand.
Kan aku
hibir kitabn yazmad
hibir trknn sylemedii kadar.
Stalingratta yzgeri etti lm,
kovaland inine dek
ve orda iki bklm
can verdi.
Valter lm yenenlerle beraberdi.
Sevgilim, gonca glm,
balad Lehistan ovasnda yolculuum.
Lehistanda millet
sosyalizmi kurmakla megul.
Sosyalizm,
yani u demek ki, day kz,
sosyalizm,
senin anlayacan yani,
elkapsmn yokluu deil de
imknszl.
Ekmeimizde tuz,
kitabmzda sz,
ocamzda ate oluu hrriyetin,
yahut, bakas yel de,
sen yaprakmm gibi titrememek,
bunun tersi yahut...

Sosyalizm,
devirmek dalan elbirliiyle,
ama elimizin z biimini,
z scakln yitirmeden.
Yahut, mesel,
sevgilimizin bizden ne an, ne para,
vefadan baka bir ey beklemeyii...
Sosyalizm,
yani yurtta devi saylmas bahtiyarln,
yahut, mesel,
- bu seni ilgilendirmez henz esefsiz,
gvenle,
emniyetle,
glgeli bir baheye girer gibi
girebilmek usulcack ihtiyarla
ve hepsinden nemlisi,
ocuklann, ama btn ocuklann,
krmz elmalar gibi gl...
Gsm kabartmyor deil
dedelerimizden birinin Lehli oluu...
1954 ( Tm Eserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

YILBAI
Yad, btn gece yad kar,
yldzlarla aydnlanarak.
Bir ehir, bir sokak, bir ev var,
ahap bir ev, uzak m uzak.
Yatyor minderde bir ocuk,
benim olan, sanm, tombul.
Misafir yoktu, kimseler yok.
Pencerede fakir stanbul.

tt ac ac ddkler.
Hapislik gibidir yalnzlk.
Kapad kitab Mnevver.
Alayverdi yumuack.
Bir ehir, bir sokak, bir ev var,
ahap bir ev, uzak m uzak.
Yad, btn gece yad kar
yldzlarla aydnlanarak.
23 M art 1956Moskova, Peredelkino
( Tm Eserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

YA AYN, YA HABB!..
Port-Saidli Mansurum on , on drt y a n d a .
Yalnayak, bakabak, oturur boya boyar
aynal, ngrakl sandnn banda.
skarpinler, pabular, postallar, kunduralar,
tozlu, amurlu, umutsuz,
kar aynal sanda.
Fralar kanatlanr, parlar kzl kadife.
skarpinler, pabular, postallar, kunduralar,
sevinli, dipdiri, gen,
umutlu, prl prl,
iner aynal sandktan.
Mansurum kara kuru,
hurma ekirdei gibi.
Mansurum tatl.
Mansurum hep ayn arky syler:
Ya ayni, ya habibiL.
Port-Saidi yaktlar, ldrdler Mansuru.
Bu sabah gazetede fotorafn grdm:
llerin arasnda bir kk l.
Ya ayni, ya habibi!
Hurma ekirdei gibi...
Ptra, 25.11.1956
(Tm Eserleri 7, Eserlerine Girmeyen iirleri)

EHR, AKAM VE SEN

Koynumda rlplaksnz
ehir akam ve sen
aydnlnz yzme vuruyor
bir de salarnzn kokusu.
Bu arpan yrek kimin
sesleri soluklarmzn stnde kt kt atan
senin mi ehrin mi akamn m
yoksa benimkisi mi?
Akam nerde bitiyor nerde balyor ehir
ehir nerde bitiyor sen nerde balyorsun
ben nerde bitip nerde balyorum?
9 Temmuz 1959
( Tm Eserleri 8, Son iirler)

DRTLK
Yeryzne tohum gibi samm llerimi
Kimi Odesada yatar, kimi stanbulda, Prada kimi
En sevdiim memleket yeryzdr.
Sram gelince yeryzyle rtn zerimi.
16 Austos 1959
( Tm Eserleri 8, Son iirler)

e # 5
A h m e t H am d I T an pin ar
( 1 9 0 1 -1 9 6 2 )

NE NDEYM ZAMANIN
Ne iindeyim zamann,
Ne de bsbtn dnda;
Yekpare, geni bir nn
Paralanmaz aknda.
Bir garip rya rengiyle
Uyumu gibi her ekil,
Rzgrda uan ty bile
Benim kadar hafif deil.
Bam sktu ten
Usuz, bucaksz deirmen;
im muradna ermi
Abasz, postsuz bir dervi;
Kk bende bir sarmak
Olmu dnya sezmekteyim,
Mavi, masmavi bir k
Ortasnda yzmekteyim
(Btn iirleri)

SABAHA KARI
Bir kadn ba duvarda
Uzanm szyor beni,
Ve gln kular dallarda
Krpyor kirpiklerini.
Eriyen parmaklarmda
Mumyalanyor aydnlk
Sesler nlyor ahumda
Hza gibi dank.

Yzler asl dallarda

Kk, sska, kandil yzler,
Onlar alyor kemanda
Ve znt dolu gzler.
Bir kadn ba duvardan
Uzanm glyor bana,
Glyor ta uzaklardan
Sabahn bo aynasna.
(Btn iirleri)

BR HEYKEL N
Tahtadan ve yumuak rya iiliinde
Bu kadn ba her an biraz daha derinde,
Daha hlyal, dalgn, mitsizce kendisi
Toplanm ay , yzen tek su nerkisi
Hi akmayan bir zaman nehrinin sularnda
Ne uan bir krlang, ne sedef kumsalnda
Ateler pskrerek dolaan bir ejderha
Uzakta yeim rengi bir ufkun kenarnda
Bir baka akam gibi alp glsn diye
Derinleen bir bahe lotus iekleriyle...
Ne de baka bir remiz usuz bucaksz iden,
Glmsyor lmn sonsuzluu iinden
Glmsyor vaktiyle nasl glmsediyse
mrnn sabahnda mide ve sevgiye.
(Btn iirleri)

BR GL BU KARANLIKLARDA
Bir gl, bu karanlklarda
Skta kendini mercan
Bir kadeh gibi sunmada
Zamann aralndan.

Banda bu mucizenin
Sesler, kokular ve renkler
Bilmiyorum hangi derin
Ve uzak hayali bekler.
Ve diyor fecirden berrak
Sesiyle her rperite,
Geceyi yumuatarak;
Btn gzyalann ite!
Serinletmesin ne kar
Bu mitsiz yalvar
Hibir meyve, ne de pnar,
Ne de gnlerin ak!
Yetmez mi bu mjde sana,
Aydnlatrsam alnn,
Ben her ryay zamana
Tayan yldz kervan!
(Btn iirleri)

HATIRLAMA
Sen akamlar kadar byl, scak,
Ryalarm kadar sade, gzeldin,
Babaa uzandk gnlerce slak
imenlerine yaz bahelerinin.
mrn gecesinde skn, aydnlk
Boanan bir seldi avularndan,
Bir masal meyvas gibi paylatk
Mehtab knlm dal ularndan
(Btn iirleri)

HER EY YERL YERNDE

Her ey yerli yerinde; havuz banda servi
Bir dolap gcrdyor uzaklarda durmadan,
Eya aksetmi gibi tlsml bir uykudan,
Sarmaklar ve bcek sesleri sarm evi.
Her ey yerli yerinde; masa, srahi, bardak,
Serpilen aydnlkta dallarn arasndan
Bylenmi bir ceylan gibi bakyor zaman
Sessizlik dklyor bir yerde yaprak yaprak.
Biliyorum glgede senin uyuduunu
Bir deniz maaras kadar kuytu ve serin
Hazlann leminde yumulmu kirpiklerin
Yznde bir tebessm bu ar le sonu.
Belki ryalarndr bu taze am gller,
Bu yumuak aydnlk dallarn tepesinde,
Bitmeyen ak trks kumrularn sesinde,
Ryas mrmzn nk eyaya siner.
Her ey yerli yerinde bir dolap uzaklarda
Azapta bir ruh gibi gcrdyor durmadan,
Bir eyler hatrlyor belki maceramzdan
Kuru gz yapraklan uuuyor rzgarda.
(Btn iirleri)

BTNYAZ
Ne gzel geti btn yaz,
Geceler kk bahede...
Sen zambaklar kadar beyaz
Ve rkek bir dncede,

Sanki mehtapl gecede,

Hlyan, eii almaz
Bir saray olmutu bize;
Hapsolmu gibiydim bense,
Bir zlmez bilmecede.
Ne gzel geti btn yaz,
Geceler kk bahede.
(Btn inieri)

MAV, MAVYD GKYZ

Mavi, maviydi gkyz
Bulutlar beyaz, beyazd
Boluu ve znts
inde ne garip yazd...
Garip, gzel, sonra mahzun
Ikla yamur beraber,
Bir trk ki gaml, uzun,
Ve sen glnce aan gller
Beyaz, beyazd bulutlar,
Glgeler buulu, derin;
Ah o hi dinmeyen rzgr
Ve uykusu ieklerin.
Mor aydnlkta bir nar
Veya kestane dibinde;
Mahmur szlen baklar
kindi saadetinde...
Birden glmseyen yzn
Sabahlann aynasnda
Ve beni ldrtan hzn
ki bak arasnda.

Kimbilir imdi nerdesin?

enindir yine akamlar;
Merdivende ayak sesin
Rhtm tanda glgen var.
(Btn iirleri)

es. #5
A h m et K u tsi T ecer
(1 9 0 1 -1 9 6 7 )

NERDESN
Geceleyin bir ses bler uykumu,
im rpermeyle dolar: -Nerdesin?
Aryorum yllar var ki ben onu,
Akym beni aran sesin.
Gn olur sryp beni derbeder,
Bu ses rzgrlara karr gider.
Gn olur peimden yrr beraber,
Anszn haykrr bana: -Nerdesin?
Btn sevgileri atp iimden,
Varlm yalnz ona verdim ben,
Elverir ki bir gn bana derinden,
Ta derinden bir gn bana Gel desin.
(Ahmet Kutsi Tecer, Kiilii, Sanat Anlay ve Tm iirleri)
BESBELL
Besbelli lmm sabahleyindir.
lk k korkuyla girerken camdan,
Uzan, baucumda perdeyi indir,
Mum olduu gibi kalsn akamdan.
Sonra ko terlikle haber vermeye,
Kiracm bu sabah can verdi diye,
be kii duysun ve belediye,
Beni kaldrmaya gelsin, odamdan.
Evden kar kmaz omuzda tabut.
Sen de eller gibi adm unut.
Kapm birka gn iin ak tut,
Eyam bakakalsn diye arkamdan.
(Ahmet Kutsi Tecer, Kiilii, Sanat Anlay ve Tm iirleri)

RZGRGL
Her yandan duyarm bir gl kokusu,
Meltemle datr uzak baheler.
Gnbats, poyraz ve gndousu,
Cenup rzgrlar ruhumu eler.
Bilmem ki nerede bu gizli bahar?
Nereden bu tn alyor rzgr?
klimler dnda bir iklim mi var?
Ne fecir bir ey der, ne afak syler.
Gn olur arr beni her ufik,
Sevdalar eline balar yolculuk,
Elinde bir rzgrgl, bir ocuk,
Durmadan yzme bakarak fler.
(Ahmet Kutsi Tecer, Kiilii, Sanat Anlay ve Tm iirleri)

BR TOPRAK SNE
Sen omzunda yorgan, elinde torban,
Sen mevsim iisi, byk gezginci,
Doduundan beri sen, anan, baban,
Orak, apac, rgat, ekinci.
Sen, anan ve baban... Siz toprakszlar,
Sizi ben tanrm uzun yollardan.
Siz ey yn yn byk yalnzlar,
Sizi de yaratm bizi yaradan.
Ekip bitiiniz toprak sizindir,
Sizindir zorluu, derdi, mihneti.
Sizin- ektiiniz derde dar gelir,
Tanrnn amban olsa cenneti.
Ve cennet, dnyann kurulduundan
Beridir Tannnn dncesidir
Sen sabrn yere aldn zaman
Bu gzel hlyadan Tanr rperir.

Siz ey yn yn byk yalnzlar,

Sizi de yaratm bizi yaradan.
Ey mevsim iisi, ey toprakszlar,
Sizin topranz size bu ratan.
(Ahmet Kutsi Tecer, Kiilii, Sanat Anlay ve Tm iirleri)

BALAMACIYA.
al balamac al, eski trkler,
Dirilt namelerini atalarn!
Dertli, Emrah, Ruhsat dile gelsinler,
Duyur sesini eski ustalarn!
Gevheri, Seyrani, Smmaniyi an,
mer gibi ala, Kerem gibi yan,
aksn dilinde Karacaolan,
Balaman enliidir odalarn.
al, syle bir trk uzun haradan,
Bir varsa ar, sonra bir destan,
Arkadan yine bir Karacaolan,
Gnahsa boynuma hep kadalann.
Yiitler silkinip ata binende...
Rrolunun ruhu canlanr bende.
Bu trky syler baban, deden de,
Sen de destancs ol bu dalarn.
Hani Dadalolu, Rulolu, Muslu?
Ksm parmaklar, sazlan yasl.
al ozanlann, klarn nesli,
Duyur sesini eski ustalann!
(Ahmet Kutsi Tecer, Kiilii, Sanat Anlay ve Tm iirim )

H a ld e N u s r e t Z o r lu t u n a
(1 9 0 1 -1 9 8 4 )

GT BAHAJR
ekil, bu glgeli yolda gezinme...
Bahar, baklarn gene pek sarho.
Yanhp gnlme misafir inme:
Kaps kilidli, mihrab bombo,
Mabedtir oras, meyhane deil!
Altnl banda papatya niin?
San salanna penbe gl takn!
Git bahar, gnlmde ibadet iin
Diz ken kzlan rktme sakn,
Kalbime girme, o kne deil!
Ziyalar, kokular, renkler, iekler...
mrnn her gn bir baka dn.
Blbller koynunda ak iekler,
Gller dklrler gsne btn.
Gerekten gzelsin, efsane deil!
Git bahar, git bahar, uzaklarda gl!
Denize renginden brak hediye;
Ufuklarda gezin, semaya szl,
Sokulma kalbime peymane diye.
Grdklerin kandil... peymane deil!
1981 ( Geceden Taan Derdler)

NECM ETTN H A L L O N A N
(1 9 0 2 -1 9 6 8 )

BOAZ RYASI
Son gl dald, son ku uup gitti. imdi yaz
Yol yol srklenen san yaprak sesindedir.
Esiz gzelliiyle hayalimde hep Boaz;
Gnlm yaz ortasnda Bebek bahesindedir.
stnde incecik buudan tl, br ky
Sakin bir le sonras hazziyle uykuda.
Bir ses, hznle perdeli, bir eski arky
Ryada bir dua gibi syler Kksuda.
Artk uzak ve hatralam, gneli yaz
Yapraklann tabiat rten pasndadr;
Her an, yaz ortasnda hayal ettiim Boaz
Masmavi, gz kapaklanmm arkasndadr.
(Dnden Bugne Trk iiri)

BR YOLCUYA
Dur yolcu! Bilmeden gelip bastn
Bu toprak, bir devrin batt yerdir.
Eil de kulak ver, bu sessiz yn
Bir vatan kalbinin att yerdir.
Bu ssz, glgesiz yolun solunda
Grdn bir tmsek, Anadolunda,
stiklal urunda, namus yolunda
Can veren Mehmedin yatt yerdir.

Bu tmsek, koparken byk zelzele,

Son vatan paras geerken ele,
Mehmedin dman boduu sele
Mbarek kann katt yerdir.
Dn ki, har olan kan, kemik, en
Yapt bu tmsek, amansz, etin
Bir harbin sonunda btn milletin
Hrriyet zevkini tatt yerdir.
(akl Talan)

e
Z ek m e r D e f n e
(1 9 0 3 -1 9 9 2 )

LGAZ
Yldzlar amlara deer de geer,
Gn burdan ban eer de geer,
Sular dizlerini der de geer...
Bir lgaz, Er lgaz, lgaz, Yr lgaz!
Banda bir tavus tu gibi amlar,
Yollara dizilmi t gibi amlar,
Kardan bir zmrt gibi amlar...
Bir lgaz, Er lgaz, lgaz, Yr lgaz!
Dal var: Gklere yeil direktir,
Gl var: dalara dman yrektir,
Yolu Van iinde yitsen gerektir..
Bir lgaz, Er lgaz, lgaz, Yr lgaz!
(Byk Memleket iirleri Antolojisi)

e #3
E r c m en t B eh zat L av
(1 9 0 3 -1 9 8 4 )

KROLUNDAN
MEME MEKTUP
Atmla avradm ld pusatm knld
Yeni bir at al
avrat ok tazelersin
pusatn da deitir
dediler yle yaptm
Yeni at
huysuz kt
beni yere serdi
Yeni avrat
soysuz kt
Erafla yatt
Yeni pusat uursuz kt
geri tepti beni ele satt
Bunlardan hayr yok dedim yola dzldm
Pusat atsz avratsz bir yere gittim
Burada mr
srlm bir tarla kadar yatkn yumuakt
Hava st beyaz
Ne donu var ne ayaz
bir su kadar ldakt
Gnei dan doruunda kaza akmlar
buyrukla kararp buyrukla mada
Deli gemsiz karayeli
kovua tkmlar
Aalan uslu uslu kamada
Yap'aklann sallanp hmak ne haddine
Ku adam hayvan sus pus
Banmak yasak
e kanmak yasak
Yanmak yasak
Dur yasak

Otur yasak
iviyi ses karmadan ak
Ar ezgi yr
Burnunu yerde sr
Soluk alma
Etliye stlye dalma
Senden iyisi yok
Dikili azlar kulakta
Nasl olsa a kaynyor

Grtlaa ister koan girsin ister kor

Yaayan ller geinip gidiyor
Yn yre gllk glistanlk
Bize ne
yerin dibinde kl yutan
srtmalardan
Kap kullan
kapnca davullar
ileti iletiveriyorlar bize
le ne var ne yok yalan yanl
Ziyanl kmazsn
Gel bu gidie sen de al
Yetti canma bu dirlik dzenlik
zledim soysuz avrad
Huysuz at uursuz pusat
Deli gemsiz karayeli
Heybemi srtladm
gene slama dndm Memi
(Kaos)

BR KAHRAMANIN MDES
Vahi hayvanlara yediriyorlar llerimizi
Beyazlar bizimle savanca
Bizse kendimiz yiyormuuz
Onlar haklaynca

Byle de olsa
Daha erefli bir mezar deil mi
Hayvan barsaklarndan
Bir kahramann midesi?
(M au Man)

TOKAT
Bizim Papaz Efendi dedi ki:
sa bir yanana tokat yedi
br yanan da evirdi
Isann yedii iki tokat
Romay devirdi..
Ben de Papaz Efendiye dedim ki:
Ben de sa Babamzn kuluyum
Her gn efendimden tokat yiyorum
Her tokat yiyiimde
br yanam da eviriyorum
Efendim niye devrilmiyor Roma gibi?
Romadan gl m bizim efendi?
(Mau Mau)

 m e r B e d r e t t in U a klj
(1 9 0 4 -1 9 4 6 )

SON DLEK
A$km, dalara kurulu tahtm,
obanlar barm dalar da geer.
Gnm yl eden u kara bahtm
Engin gurbetlerden alar da geer.
Hasretle doldurur getiim yeri
Vahi ku sesleri, yaban glleri.
Bazan Akpnara giden bir peri
nce yollarm balar da geer.
Ortse gzlerimi sonsuz bir diyar
Mezarm dalara kalsa yadigr,
Gnlm ineyip geen nazl yar
Belki mezarmdan alar da geer...

BURSADA AKAM
Bu gn de sonbahardan szlp dodu akam,
Dalarn yere indi koyu, serin glgesi;
Uluda etekleri al ipekten bu akam;
Dt yeil ovaya kubbelerin glgesi...
Ufuklarda bu akam ne sis var, ne bulut var;
Selvilerin iinde bir alev Emir Sultan.
ten dualar gibi geiyor sanki rzgr,
Bir lhi adaya benzeyen Yldnmdan.
Ovada ince yollar glgeleniyor ite;
Kardan renk iinde solgun ay grnyor.
Gnein son nurundan bir damlack imi de,
u karki kulbe bir saray grnyor...

Gzlerine vurunca Kubbelerin glgesi,

z cenneti gnlmle seyr ettim ben bu akam;
Gklerde ne bir nefes, ne de bir kanad sesi;
Uluda etekleri al ipekten bu akam!..

BATAKLIK GNELER
Kuyruklar dml adarmz amurda,
Kamlarla izilmi bir aynada glgemiz...
Gzlerimiz, akamdan szlen ince nurda;
Karmzda nehirle kucaklaan bir deniz,
Kamlarla izilmi bir aynada glgemiz!..
Bu, uzun bir ova ki karl dalardan ssz;
Sularn stndeki her sazlk birer ada,
Bacaklar rplak, stmal bir kyl kz,
Bu bataklk iinde gnele bir arada!..
Bacaklar rplak, stmal bir kyl kz!..
Bu nurdan ve amurdan ovay brakarak
Srdk atlarmz kzl denize doru!
Hl orda, gzya amurlara akarak,
zimizden fkran sulara dalan yolcu;
Bataklkta gnele birlikte kalan yolcu!..

UFUK HASRET
Sarp dalardan rlm drt duvar iindeyim,
Nerdesiniz gneler, nerdesiniz ovalar?
Dalmaz, simsiyah bulutlar iindeyim;
Nerdesiniz gneler, nerdesiniz ovalar!..
Yine duman kaplad zindanmda her yeri,
oruha savuruyor yapraklar sonbahar...
Nerdesiniz ey sabah ve akam gneleri;
Nerdesiniz atm koturduum ovalar?..

Duvarlara arparak rpman bir ku gibi,

Gzlerim uzak, geni bir fik aranyor.
oruh, dalar iinde akamaz olmu gibi;
Szlerek getii ovalan anyor.
Ufuk... Ufuk... Upuzun deniz olsun, gl olsun!
Gzlerimi dikince kanarak indireyim;
Doan, batan gnleri iime sindireyim;
Ufuk... Ufuk... isterse alevden bir l olsun...
Bir gn ufuk derdine gnlm verip bir an,
Ufuk!... diye dalan gzmle deleceim!..
Bir gn, ufuk!., diyerek bu plak kayalktan,
Bir siyah kartal gibi ge ykseleceim...

ORUH AKAMLARI
Her akam kayboluyor oruh uurumlarda;
Kzl bir damk gne suyuna damlamadan!..
Sular, btn kan rengi akarken her pnarda,
Dalann boutuu bu kayalk diyarda,
oruh uyur suyuna bir k damlamadan!..
Girdaplann kararm gzleri szlnce,
Korkun birer dev gibi sulara girer dalar.
Karl dalar ardndan titrek bir ay glnce
oruh zincir iinde bir esir gibi alar...
Korkun birer dev gibi sulara girer dalar...
Granit kayalara, akntlara kar,
ekilip itilerek bir kayk srklenir;
Reisler banr zalim rzgra kar,
Girdaplarda bir kayk boaltlr, yklenir;
ekilip itilerek bir kayk srklenir.

Her akam kayboluyor oruh uurumlarda;

Kzl bir damla gne suyuna damlamadan;
Sular, btn kan rengi akarken her pnarda;
Dalarn boutuu bu kayalk diyarda
oruh uyur suyuna bir k damlamadan!..
Artvin 1933

DENZ HASRET
Gzmde bir damla su deniz olup tayor,
llerde kalm gibi yanyor, yanyorum.
Btn gemicilerin ruhu bende yayor;
Bamdaki gkleri bir deniz sanyorum.
Nasl yaayacam ey deniz, senden uzak?...
Yanp snyor gibi gzlerimde fenerin!..
Uyuyor mu limanda her gece sallanarak,
Altundan ivilerle aklm gemilerin?..
Sevmiyorum suyunda ykanmam rzgr;
Dalgalarn gzmde ttyor mavi, yeil...
imi gldrmyor sensiz ay klan;
Ufkundan ykselmeyen gneler gne deil!
Bir gn nehirler gibi alayarak derinden
Dalardan, ormanlardan sana akacak mym?
Ey deniz, yle bir gn sana bakacak mym?
Elma bahelerinden, findik bahelerinden?..
Artvin 1933

TAHTACI GZELLER
Gnei baltalann
Ucunda tayarak,
Burdan daha ok uzak
Bir ormana gidiyor

Tahtac gzelleri...
Yemyeil ormanlarn
Ba tac gzelleri....
Krmz, al, yeil, mor
Fistanlar rzgrn
Elinde birer bayrak;
Gr, siyah salar, gm
Paralarla kark;
Omuzlara dklm;
am kokusuyla dolu
Takn gsler ak...
Trklerle gidiyor
Tahtac gzelleri...
Krmz, al, yeil, mor
Fistanlar rzgrn
Elinde birer bayrak
Semiz katrlaryla
Yapraklara basarak
Ormanlardan ormana,
Trklerle gidiyor
Tahtac gzelleri....
Yemyeil ormanlarn
Ba tac gzelleri...

SAR1KIZ MERMERLER
Afrodit, ak tahtm kurmu yksek banda,
Yakubun ryasndan sanki iz rar tanda...
ahikanda yaam efsane dnyalar,
Senden birer paraym kinatn dalan...
Yaln tepelerinde kartal sald yuvalar,
Eteinde Ailden ses veren Truvalar;
Binbir iek aarken ormanlannda yer yer,
Salarn tararm krfezinde periler...
Bahar mealelerle sende alklanrm
Yapraklar solarken de banda alamrm...
Vens, en sahilinde yatarm kumsallara,

Her tan bir ta gibi sunulmu krallara...

lyad amlarnn dibinde yazm Homer,
Lesbosdan akamlan seyretmi seni Bodler...
Barbaros, gklerinde tanm lkerini,
Yeil ormanlannda yapm gemilerini...
Sankzm derdiyle atlam kayalann,
Sankz anarak esiyormu rzgnn;
Tanda ve suyunda alyor onun sesi,
Zmrt tepelerinde trkmenlerin kbesi...
Marur gzelliklerin ruhumda ve tenimde,
Senin yksek bandan dileim var benim de...
Bir ey istemiyonm, ne iek, ne de emen...
Ne da ileklerinden, ne beyaz am balndan,
Ne gemiler yaplan o kzl am dalndan...
Ne ceylan, ne de ince trkmen dilberlerinden...
Bir para istiyorum mehur mermerlerinden...
Ne stne destanlar, sevdalar yazmak iin;
Ne ekilsiz derdime bir ekil kazmak iin
Fskiyeli havuzlar, heykeller kurmuyorum;
Mermerinden saraylar yapp oturmuyorum;
Bir elle paras, bir kevser ister gibi
Onu rtmeyecek bir cevher ister gibi;
Bir para istiyorum mehur mermerlerinden...
Ne ceylan, ne de ince trkmen dilberlerinden;
Sankzn gzya damlam bir yerinden
Bir para istiyorum mehur mermerlerinden...
Toprana gmdm bir da smbl iin,
Eteine koyduum bir kk l iin...
(Sanktz Mermerleri)

BR HANER STYORUM
Portakallar altnda gemiyor bu yl gzm;
Gnlm, uzak bir kyn gelecek bahannda!..
Aylar var ki, ey Tanrm, grnmez oldu yzm
Dor atl yayllann ssl aynalannda!..

Dalar nmde boy boy, gne gzmde tel tel;

At stnde sylenen iirler kadar gzel,
Trkler yaklacak lmler istiyorum.
Bayburtun kalesinden sakatlar gemez elbet;
oruhun sularndan hastalar imez elbet,
Yiite saplanacak bir haner istiyorum!..
stanbul 1941

SON EHR
-AnnemeDuvarda canl klar bir hayl,
Bu yaldzndan alevler taan resim.
lmle glgeli bir dtr, ihtiml,
Bakp bakp bana mahzunlaan resim.
Bu ince ereveden balyor dm,
Gzmde canlanyor maw bir liman.
Bu rengi, bilmiyorum, nerde grmm?
Deniz parltl, dalar duman duman...
Dnce yollara ky ky, konak konak;
Nasl arardk o aydn ehirleri?
Derinleen uurumlardan korkarak,
Nasl geerdik o azgn nehirleri...
Nasl arardk o aydn ehirleri?..
nmde arkn o kar ykl damlan;
Ve ite buzdan klarla bir afak!
Beyaz ufuklara karyd camlan;
Benim kzaktr o billr yokuta bak!
Ve ite buzdan klarla bir afak!

Bir ince kz gibi omuzumda mavzerim;

akrcalm! diye balard trkler...
Birer ateti o apraz fieklerim;
Gne batnca yavalard trkler;
akrcalm! diye balard trkler...
Uzaklarken at stnde baheden,
Derdi omuzuma nurdan baklarn.
Limon iekleri dallarda rperen...
Alevlenirdi gururdan baklarn;
Derdi omuzuma nurdan baklarn...
Bu son ehirde kapanmt gzlerin:
Stun stundu uzaktan elaleler.
Deniz gzel... geceler, emeler serin...
Bahar sefasna dalmt baheler;
Stun stundu uzaktan elaleler...
(Yayla Duman)

N e c p F a z il K isa k r e k
(1 9 0 5 -1 9 8 3 )

AYRILIK VAKT
Akam getiren sesleri dinle,
Dinle de gnlm alver gitsin.
Salarmdan tutup kor gzlerinle
Yal gzlerime dalver gitsin.
Gnele kye in, beni brak da
Knle kle kaybol rakta.
Bu yolu dnerken arkana bak da
Kede bir lahza kahver gitsin.
midim yllann seline dt,
Sann en titrek teline dt,
Kuru yaprak gibi eline dt,
stersen rzgra salver gitsin.
(rmcek Ai)

SAYIKLAMA
Kedim, ayak ucuma bzlm uyumakta,
plik iplik saryor sktu bir yumakta
Hrl hini,
Hrl hnl...
Bir gz gibi szyor beni camlardan gece,
Dnyor etrafmda bir sr kambur cce
Fini fini,

Fmlfinl...

Sndrn lambalar uzaklara gideyim,

Nurdan bir ehir gibi ruhumu seyr edeyim
Prl prl,
Prl prl...
Sussun, sussun uzakta lmme alayan!
Gencim, lmem, arzular kanmda bir alayan
rl rl,
rl rl...
Ne olurdu bir kadn, elleri avucumda,
Bahs etse yaamann tadndan ba ucumda
Mrl mini,
Mrl mrl...
(Kaldrmlar)

KALDIRIMLAR
I
Sokaktaym, kimsesiz bir sokak ortasnda;
Yryorum, arkama bakmadan yryorum.
Yolumun karanla karan noktasnda,
Sanki beni bekleyen, bir hayl gryorum.
Kara gkler kl rengi bulutlarla kapank,
Evlerin bacasn kolluyor yldranlar.
Bu gece yansnda iki kii uyank:
Biri benim, biri de uzayan kaldnmlar.
imde damla damla bir korku birikiyor.
Sanyorum her sokak ban kesmi devler.
Simsiyah camlanm zerime dikiyor
Gzleri kanlm bir m gibi evler.
Kaldnmlar, ztrab ekenlerin annesi;
Kaldnmlar, iimde yaam bir insandr.
Kaldnmlar, duyulur skn iinde sesi,
Kaldnmlar, iimde uzayan bir lisandr.

Bana dmez can vermek yumuak bir kucakta;

Ben, bu kaldrmlarn istedii ocuum.
Aman, sabah olmasn bu karanlk sokakta;
Bu karanlk sokakta bitmesin yolculuum.
Ben gideyim yol gitsin, ben gideyim yol gitsin,
ki yanmdan aksn bir sel gibi fenerler.
Tak tak ayak sesimi a kpekler iitsin,
Yolumda bir taak olsun zulmetten ta kemerler.
Ne kta gezeyim, ne gze grneyim,
Gndzler size kalsn, verin karanhklan!
Islak bir yorgan gibi iyice brneyim,
rtn stme, rtn serin karanlklan.
Uzanverse gvdem talara boydan boya,
Alsa u souk talar alnmdaki atei.
Dalp sokaklar kadar esrarl bir uykuya,
lse kaldnmlann karasevdal ei...
n
Ban bir emele satan kahraman gibi,
Etinle, kemiinle sokaklann malsn.
Kurulup zerine bir taht- revan gibi,
Sonsuz mesafelerin stnden amalsn.
Bahtn kaldnmlara dt gnden beri,
Kaynam ruhlannz bir derdin potasnda.
Senin glgeni imi onun gz bebekleri,
Onun ta erimi senin kafatasnda.
kinizin de ne e, ne arkadanz var;
Skt gibi kimsesiz, lk gibi hrsnz.
Dnyada saknacak bir kuru banz rar,
Onu da ne tarafa olsa gtrrsnz.

mrnz ta olsa da gide gide yorulur,

Bir gn lme kar bu yolun kvrmlar
Ne kaldrmlar kadar seni anlayan olur,
Ne senin anladn kadar kaldrmlar...
(Kaldrmlar)

OTEL ODALARINDA
Bir merhamettir yanan darack odalarn
sli lambalarnda, isli lambalarnda.
Gizli bir akis kalm gelip geen her yzden
Kfl aynalarnda, kfl aynalarnda.
Atlan elbiseler boazlanm bir adam,
Krk masalarnda, krk masalarnda.
Bir srn srklyor terlikler pr ptr
zbe sofalarnda, izbe sofalarnda.
Atyor szlarn plak duvarda nabz
ivi yaralarnda, ivi yaralarnda.
Duyuluyor zamann tahtay kemirdii
Tavan aralarnda, taran aralarnda.
Alayn inasz, sessiz can verenlere
Otel odalarnda, otel odalarnda...
(Kaldrmlar)

HIRS
Sen kaan bir yavru ceylansn dada,
Ben peine dm bir canavarm.
stersen dnyay ar imdada,
Yeryznde bir sen, bir de ben varm!

Seni korkutacak getiin yollar,

Arkandan gelecek hep ayak sesim,
Sarp vcudunu hayl kollar,
Enseni yakacak ate nefesim.
Kimsesiz odanda k geceleri
in rperdii demler beni ani
De ki: Odur sarsan pencereleri 1..
De ki: Rzgr deil, odur haykran!
Gsmden havaya kattm zehir
Solduracak bir gl gibi mrn,
Kap dolasan da sen ehir ehir,
Bana kalacaksn yine son gn.
Hrsm gibi sonsuz yaarsan sen de,
Ben lmle srda olur beklerim.
Hrsma topra rakib etsen de,
Mezarnda bir ta olur beklerim.

(Kaldrmlar)
HEYKEL
Yllar bir gzya olup da kaym
Bu eski heykelin yanaklarnda.
Yapraktan san yerlere yaym,
Sonbahar alyor ayaklarnda.
Szyor ufukta bir kzl yeri
i karanlkla dolu gzleri.
Alnnda akamn ince kederi,
Sessizliin sim dudaklarnda.
Yanan bir ktta nasl bir satr
Kaybolursa, akam onu karalar.
Artk o silinen bir htradr
Bu ssz bahenin uzaklarnda.

(Kaldrmlar)

TABUT
Tahtadan yaplm bir uzun kutu,
Ba taraf geni, ayak ucu dar,
akanlar bilir ki bu bo tabutu
Yann kendileri dolduracaklar.
Her yandan klen bir oda gibi
Duvarlar yanam, taran alalm.
Sanki bir ta bebek kutuda gibi
Hayalim iinde uzanm kalm.
Clz vcuduma tam grnse de
im bu dar yere slmaz diyor.
Geride kalanlar hep dvnse de
nsan birer birer gene giriyor.
lenler yeniden doarm, gerek
Tabut deildir bu, bir tahta kundak.
Bu ar hediye kime gidecek
aklr aklmaz stne kapak?
SANATKARIN LES
Tanrm diledi ki bir gn bu adam,
Gezdirsin boluu ense kknde,
Ve utu bandan birdenbire dam,
Gk bir atlan yard gnde.
Evet, her ey bende bir gizli dm;
Ne lm terleri dktm... nelerden..,
Dibi yok gklerden yeter rktm,
Yetiir ektiim mesafelerden.
Ufik bir tilkidir, kaak ve kurnaz.
Yollar bir yumaktr, uzun dolak.
Her gece ryam yazan sihirbaz.
Tutuyor nmde bir mavi k.

Bu mu ryalarda itiim cennet,

Srrm ararken patlayan glle,
Yeil asmalar kavrayan ehvet.
Karnca saray blnm glle.
Ensemin rsnde bir elik balyoz,
Kapandm yataa, son are diye.
Bir kanl afakta bana il horoz
Yepyeni bir dnya etti hediye.
Rabbim bir isim ver bana halimden,
Herkesin bildii dilden bir isim,
Eski esvaplarm tutun elimden,
Aynalar, syleyin bana, ben kimim?
Ne yalanlarda var, ne hakikatte,
Gzm yumunca grdm nak.
Bouna gezmiim, yok tabiatte
iimdeki kadar ini ve k.
(Sonsuzluk Kervan)

BU YAMUR...
Bu yamur., bu yamur., bu kldan ince,
pten yumuak yaan bu yamur.
Bu yamur., bu yamur., bir gn dinince
Aynalar yzm tanmaz olur.
Bu yamur kanm boan bir iplik,
Karnmda acsz yatan bir bak.
Bu yamur, yerde ta ve bende kemik
Dayandka isil isil yaacak.
Bu yamur., bu yamur., cinnetten stn;
Karanlk, kovulmaz dncelerden.
Cinlerin beynimde yapt dn
Sulardan seslerden ve gecelerden.
(Sonsuzluk Kervan)

Sat F a ik A b a siy a n ik
(1 9 0 6 -1 9 5 4 )

MD SEVME VAKT
plak heykeller yapmalym.
rlplak heykeller
Nefis ryalarnz iin
Ey nmden geen ak sakall kasketli,
Yrtk mintanndan adaleleri gzken
Dilenci
Sana nce
rlerin tadn
Aklarn tadn
Kitaplardan tattrmalym
Resimlerden duyulmalym, resimlerden...
u olan ocuuna bak
Fra sallyor
Kokmu manifaturacnn ayana
Drtyzbin tekliinden
On kuru verecek.
Seni satmam ocuum
Drtyzbin teklie,
Ne gzel kalarn var
Ne gzel bileklerin
Hele ne ellerin rar, ne ellerin.
Sylemeliyim,
Yok
Yok... meydanlarda barmahym.
Bu kk
Gllerin buram buram ttt
Anadolu ehri kahvesinde
Kiraz mevsiminin
Sevime vakti olduunu.

Resimler seyrettirmeli, iirler okutturmalym

Baygnlk getiren iirler
Kiraz mevsimi, kiraz
Kfelerle dolu pazar.
Zambaklar geiriyor bir kadn.
Bir kadn bir bakra yourt gtryor
Sallyor boyac ocuu firasm
Belediye kahvesinde hl o eski, o yalanc
O biimsiz bizans arks.
Sana nasl bulsam, nasl bilsem,
Nasl etsem nasl yapsam da
Meydanlarda barsam
Sokakbalannda sazm alsam
Anlatsam u kiraz mevsiminin
Para kazanmak mevsimi deil
Sevime vakti olduunu...
Bir kere duyursam hele gzelliini, tadn,
Sonra oturup hngr hngr alasam
Bo geirdiim, barmadm sustuum gnlere
Mezarmda bu gzel, uzun kal boyac ocuunun
Olu bir iir okusa
Karacaolandan
Orhan Veliden
Yunustan, Yunustan...
(imdi Sevime Vakti)

O VE BEN
Sana kouyorum bir vapurun iinden
lmemek, delirmemek iin...
Yaamak; btn dederden uzak
Yaamak...

Hayr deil, deil scak;

Dudaklarnn htras;
Deil salarnn kokusu
Hibiri deil.
Dnyada byk frtnann koptuu byle gnlerde
Ben onsuz edemem.
Eli elimin iinde olmal,
Gzlerine bakmalym,
Sesini iitmeliyim.
Beraber yemek yemeliyiz
Ara sra glmeliyiz
Yapamam, onsuz edemem.
Bana su, bana ekmek, bana zehir
Gibi gelen irkin kzm.
Sensiz edemem!
(imdi Sevime Vakti)

BR ZAMANLAR
Baz akam stleri, oturur
Hikyeler yazardm,
Deh gibi!
Ben hikye yazarken
Kafamdaki insanlar
Bala karlard.
Kadnlar,
Kahve cezvelerini stan, mavi kl ispirto lambalarn
yakarlard
-Geceleyin, karanlkta, bir da bandaBir deirmenci;
Yzkoyun kapanrd uzun uykusuna.
Kyller gelirdi
Bakralaryla pazara
Yourt satmaya.
plak bir ocuk ayaklar avucumda idi

Sokakta diz boyu kar vard

Bir kpr banda
Baklardm istediimi;
Atardm kendimi, byk ehirlerin
Asma kprlerinden suya,
Duyardm suyu yardm.
Grrdm:
Suya dmn
Kprye fkrtt suyu.
(imdi Sevime Vakti)
BR MASA
Bize bir masa ayr Yanakimu
Aleksandramla benim iin
Bir masa
st ieksiz
rts gazeteden
arab aktan
Hem hlyadan
Aleksandram mzka alsn
Siyaha alar parmaklariyle
Gftesi baya arklar
Ad havalar
Meyhane ac zeytinya koksun
Sen honud ol Yanakimu.
(imdi Sevime Vakti)
KPR
nsanlar kprden gemedii zaman
Acaba kpr dnr m?
amar mandaln gzlerinde sallayan meczubun getiini
skdar iskelesinin kanapelerinde gne banyosu yapan
skdar kylarnn tesindeki
Kastamonu, Sivas, Safranbolu, Erzurumu.

Burada insanlarn iinde byk drbnler,

Gller gibi amtr,
Yufkaclar burada aarlar, koskocaman oklavalarla
-lerindeki hamurdaneffaf ve titrek memleket ryalarn.
Alyanakl, beyaz, kaim ekerciler;
Akide ve bergamutlann mermer tezghlara vurduklar zaman
ki kasvetsiz hallerini burada kaybeder, burada airleirler
Hrt ile ve kocaman baklarla kesilen tahan helvalarnn ko
kusu ellerinde
Askeri mzedeki, balmumundan yenieri heykelleri gibi,
gzel, byk insanlar
Burada omuz omuza;
Kt yalarla yaptklar brekten imanlam, iyi
insanlarla
Dalgc seyrederler.
Onlar ki kk parmaklarn birbirine vermilerdir.
Onlar ki san elbiselerinin iinde
Kazsz kyn scak gecelerini
Kralan ve zelzeleleri, feyezanlan ve harbleri
grmlerdir;
Onlar ki yasz kpkl ayranlar imi, tal bulgur pilv ye
milerdir;
Kk parmaklann birbirine vererek...
Bazan birdenbire saras tutup derek...
Nereden gelir, nereye giderler
Kk parmaklann birbirine vererek?
Bunlardr kprnn sair filmenamlan.
Hepsi yirmier, otuzar yanda ihtiyar ryalan grm;
Aada, stanbul bknlannn st sandallarda,
Balklann torik yakaladna - onlardan daha ok
memnun;
ifti altm paraya satlan bayat simitlerden holanrlar.

Onlarda her ey bir derin uykudadr.

Kahramanlk, dostluk, sevgi ve msamaha...
Btn lzumlar ve lzmlar.
u ensesi dmdz ustura ile alnm
Salar arkaya taranm,
Bol elbiseli, altn bakl, sarn uzun bacakl adam
Kimdir biliyor musunuz?
Onu kprden baka, bir de eski polisler tanr:
-Ulan sen yine buralarda msn? derler
Omuzlarn ksar, ellerini cebinden kanr, atar azndan
cigarasm
-Gidiyoruz be mavin bey aabey, der.
Bu mehur yankesici Yedikuleli Istavrodur
Ve ho ocuktur.
Bir bakas gece saat ondan sonra vapurlar ve klan sey
reder gler.
Ah ona bir bilet alan olsa dnyay dolamak iten deil;
Onun yanndaki gitmemeyi, gitmek isteyerek dnmekte,
Yalnz bu sonuncuda her ey yalana, hlya ve melnkolidir.
Her kim ki bir arkada bulmak iin dolanmakta ise
Ondan ekinmeli...
Kprde arkada olunmaz;
Kprden seyredilir.
(imdi Sevime Vakti)

MARKULA DOUR
stemem eski ryalardaki kadn resimlerini:
Tombul ve beyaz.
Bana bir taze diin, yazn kumsalda kzarm
Ty altn bacan yeter
Ve tren yollannda tten lelerin...
Kn arap itiimiz kahvelerdeki
Boyal kadnlar ryas... bitsin.

Ne su baslarnda tavus tyleri gibi eitli bceklerin

hasreti
Ne ayr iinde glen ocuklarn yrtk mintanlar
Sen: Taze dilerinde hyar kokusu...
Aznda olgun domateslerin ekirdei,
Karpuz ve erik.
Doldursun btn bu sahih Marikula
plak dizlerinde alan rdn zaman
Birdenbire sanclanarak yapacan ocuklar.
Vapurlara seslenecekler Marikula:
- Hey, kaptan dur!
Marikula dour!
Her dokuz ay on gnde ikizlerini
Sandallar bo bekliyor.
Bahk yalnz tutulmuyor Marikula;
Bacaklar evik ocuklarm endedir!
Dour Marikula dour!
(imdi Sevime Vakti)

e * #5
lh a m B ekir T ez
(1906-1984)

K LAF
Poliste adnuz sordular,
-Bileklerimize kelepe vurdularDedik ki biz oyuz
Dosyada knyemiz vardr.
Babamz Ahmet annemiz Fatma...
Vaktimiz yoktu evlenemedik
dedik;
Nfusta kaydmz bekrdr.
Ne avrat, evlat ne dnr...
Yirminci asrda her air
bizim gibi dnr.
erde kf ve nem
Demir parmaklk arkasnda ltlar!
-Ge dediler;
Araland kap, yrdk,
Eildi stnden adadk- duvar.
Sanak sanak
Yayordu gkten aydnlk
Yrdk...
Yer bizimle
gkler bizimle
Sular bizimle balad yrmee,
Yrdk
Demirkap, Ahrkap, Adliye.
Yrdk...
Bileklerimizde tel kelepe
Btn gece...
Yargta suumuzu sordular
-Bileklerimizde karakol mhr vurgularDedik ki ok
Dedik ki yok

Dedik ki adam ldrmedik kan imedik

Yalnz iki laf dedik
Dedik ki
Gn aard ge bak!
Dedik ki
Gne dosa srtmz snacak!
Dedik ki ok

Hr bir dnyada mesut insanlar

Onlar iin yemi verir ormanlar
insan byr mihnet klr
Ve przsz sular gibi akar zamanlar.
Yldzlar omuzlarn hemen tepesinde
Keder ve hn Kafdanm tesinde
Gk bir annenar gibi stnde onlarn
Ve onlar oynarlar bu narn glgesinde
Sokakta yolumuza durdular.
Neticeyi sordular.
Dedik ki
Ya krmz, ya san!
ahit edip deriz ki gkleri ve tarlalar
Adam ldrmedik kan imedik!
Yalnz iki laf dedik.
(iirler)

GURBET
Deerli katmzadr..
Yazan Ptrgeli Hamzadr
Alan gurbette Abdlkerim..
Evvela mahsus selam eder
ki gzlerinden perim.
Elhamdlillah ki saz!
Drt nala kouyor zaman
Gnn birinde konuacaz.
Naslsnz?
Nasl Ahmet?

Ttm ttm tter gurbet

Siz orda biz burada
Gurbet baktr yarada
Istanbulda skynetim
rfidare Ankarada..
Naslsnz Sabiha Hanm,
Naslsnz Zikri Aabey?
lm deil bir ey
Aynlk zor!
Orada slam mezarl var m,
Yabanclar nereye gmlyor?
Kanz ld kanz sa?..
Sa kalanlarJi olmazsa
Gnderin resminizi!
ok deitinizse eer
Resme yazn isminizi
Kktm talyay grdm
Kayalar maviliklere uzanyordu;
zlem zlem yanyordu
Deniz fenerlerinde ey...
Naslsnz yiit Mehmet,
Naslsn Zikri Aabey?
Sonrasn hatrlamam
Nereye geti vapur,
Nereden su iti vapur
hatrlamam...
Simimada incir zm
Kilikyada eltik pamuk;
Ana avrat oluk ocuk
Sattlar batmana!
Altnc filo yoldadr.
Mslman evlerinde
Naylon kadn klotlar biiliyor...
lmek deil bir ey,
Satlmak zor!

Hatrlyorum ki hrdk,
Tepelerde ykselen ay grrdk,
Bakracmz bakrdand ay gibi
Evlere taze st gtrrdk.
skambil oynardk alt kol,
Fasulye piirirdik elimizle;
Burnunu silerdik helal ocuklarn
kendi mendilimizle.
O ne yoldu gklere alan yol!
O ne tatl eydi mit!
Al be pasl kilit!
Bir vatan ki
lk lk
Akard arklar caddelerinde gibi.
Bir ratan ki
imdi
emberi pash
kaburga kemii krlm
Eski bir arap fs gibi.
Gurbetteyiz gurbet!
te byle yiit Ahmet,
te byle Abdlkerim!
Tekrar selam eder
ki gzlerinden perim.
Elhamdlillah ki saz;
Drt nala kouyor zaman
Yaknda bulaacaz
Dalarda ate yakan obanlar
Artk atom enerjisinde snr
Fildii parmaklarndan akar zamanlar
Milyonca ve milyonlarca asr

Tek bir lke ve tek bayrak,

Ne snr, ne snf, ne diktatr,
Bizimdir bu deniz, bu gk, bu toprak
Duy ve dn ve gr.
Duy ve dn Kerim!
Sondan bir ncesidir bu,
Gzlerinden yanaklarndan perim!.
(iirler)

SABAHATTN A l
(1907-1948)

HAPSHANE ARKISI
V
Ban ne eilmesin
Aldrma gnl, aldrma
Aladn duyulmasn,
Aldrma gnl, aldrma
Darda deli dalgalar
Gelip duvarlar yalar;
Seni bu sesler oyalar,
Aldrma gnl, aldrma
Grmesen bile denizi,
Yukarya evir gz:
Deniz gibidir gkyz;
Aldrma gnl, aldrma
Dertlerin kalknca aha
Bir kfr yolla Allaha...
Grecek gnler var daha;
Aldrma gnl, aldrma
Kurun ata ata biter
Yollar gide gide biter;
Ceza yata yata biter;
Aldrma gnl, aldrma
1933 (Dalar ve Rzgr)

A sa f H let elebi
(1907-1958)

MISRI KADM
acaba ot gibi yerden mi bittim
acaba denizlerde mi ardm
ve zaman nasl unutmaktaym
zaman unutulunca msn kadm yaanabiliyor
kendimi unutunca seni yasyorum
yaamak
bu n yasamaktr
ammon rhotep
veya tafhit
kim olduunu bilmek istemiyorum
yalnz etrafndan nefes almalym
dut bu aru nnek pahper
kama pet kama t
msr metinlerinde okuduum cmleler
seninle okuduklarmsa bsbtn baka eylerdi
seninle bir bahedeyiz geliyor bana
orada hem var hem yok gibiyim
daha dorusu btn bir bahe oluyorum
insanlmdan karak
kama pet
kama t
(Om Mam Padtne Hum)

KUNLA
vakit geldi kunla
hanyay greli ok oldu
tam krk ylda seni buldum kunla

bu can tenden gemeden

bu dnyadan gmeden
bir kerecik sevmek ok deil
simsiyah salarn var kunla
kemiklerine yapk etlerin rar
bir gn dklecek
kunla kuu gibi gzlerin rar
bir gn snecek
kunla
bu ederin arkasnda gzelliklerin rar
benden baka kimse bilmiyecek
bu can iimde kutur kunla
seni grnce titrer
bu can gzmde mahabbettir kunla
seni grnce yanar
bu can burnumda soluk olur kunla
uar gider.
bu can benden gemeden
bu dnyadan gmeden
bir tek seni sevmek ok deil
( Om M ani Padme Hum)

KORKUYORUM
etli dudaklarn var
yiyecek beni
korkuyorum
pitekantropum
diim
hayvanm
birbirine yakn gzlerinden
uzun
ve yuvarlak
scak
karnndan

gzlerin orman akamlarndan kalmadr

anlalmaz szlerin var
gndzleri bam baka
geceleri bycsn
korkuyorum
maram
eytanm
sivri dilerinden
uzun ayaklarndan
ve simsiyah salarndan
iyilikler dolu yrein var
rahmetler taran
seven
ve okayan
korkuyorum
bodhisattvam
bilinmez dnyadan
ve uyutan
kucandan
(Om M ani Padme Hum)

MARYYA
Preguntias que significa
Saudade; voute dizer
Saudade e tudo o que fica
Depois te tudo m arref
M aria Barbas
in kadar uzaklardan
can kadar yakndan
sen bir masal kzsn
dn
inden gelmitin
bu gn
lizboadan

yznde tarn kokusu

gznde cn
bir gn buradan gidersin
mariyya
can kadar yakn
in kadar uzak
lizboa boyal haritalar da kapanr
bir gn buradan gidersin
mariyya
aynalarda seni arann
bu ehirde seni aranm
bu dnyada seni aranm
mariyyaaa
(Om M ani Padme Hum)

C ev d et K udret
(1907-1998)

TOPRAA BALI
Ne umay bilirim, ne gkten haberdarm,
Bir kar bile fazla ykselemem yerimden:
Topraa basmak iin yaplm ayaklarm.
Bir kar bile fazla ykselemem yerimden,
Hasrede byk, geni semalara bakarm:
Toprak beni daima eker eteklerimden...
(Mtarekeden Sonrakiler)

YEDKULEDE AKAM
Gne vurdu ban bir kale kemerine!
Kular yine bu akam surlara otursunlar.
Baksnlar u kocaman mahalle zerine...
Kzl bir aydnlkta arp kald bunlar:
Ufak sakslar gibi grnyor uzaktan,
Pencere camlarnda kurutulan sabunlar...
Mademki ayni yk sryecek her zaman:
Ne kar, evirdii dolabn kenarnda
u bostan beygirinin gzn balamaktan?..
Akam Yedikulenin gezer sokaklarnda:
Kzl bir erit gibi yollarn ucu yand,
Gne, yard ban bir kala duvarnda..
Bostan korkuluklar sanki bir kahramand,
Kulara bahsederken byk tasavvurundan!
Sular olduu yerde bir defa halkaland:
Akam, att kendini Yedikule surundan...
(Mtarekeden Sonrakiler)

S abr E sat S yavugl

(1907-1968)

AKAM VE DEVELER
Byle yaln dalarda sessiz dolaanlar kim?
Kyler, ufka dizilen tozlanm birer resim;
Yollar, kyleri saran eskimi ereveler...
Sesler kmadan sner pasl ngraklarda...
Yass tabanlarn srkler bir kenarda
Boynu ksa develer, boynu uzun develer.
Gnle birlikte erir uyuklayan mor dalar;
Ekilmemi tarlalar, al bitiren balar,
Dker her kalbe krk bir lambann isini...
Admlar derinleir renklerin vedamda.
Bir dua okur gibi gezdirir dudanda
Deveci, trksn, yolcu, sevgilisini...
(Balangcndan Bugne Trk iiri)

YOLCULUK
Bir yaz gn, odamda kaparken bavulumu,
ekecek koltuumun parmaklan kolumu
Her zamanki sesiyle bana: Otur diyecek.
Btn k geceleri duyduum Iaflariyle,
plak bir kadm gibi, beyaz araflariyle
Beni uyutmak iin yatam esneyecek.
Yolda, admlarm aracak geriye,
Aralk kalan kapm belki dnerim diye
Penceremde buudan bir damla ya donacak.

Yrrken sa omzuma hafif sesle tp,

-Bir evden anlalmaz fsltlarla dpBembeyaz bir el gibi bir gvercin konacak.
Dudam gizlice ekerek dudana,
Akam gibi decek vagon basamana
Garda beyaz, dumandan bir kadnn bedeni.
Son kampana alacak ve son ddk tecek
Mesafeler bir nokta halinde kltecek
Klrengi istasyonda mendil sallayan beni...
(Dnden Bugne Trk iiri)

B eh e t K em al alar
(1908-1969)

ANKIRIDA AKAM
Soluyup kesik kesik
Rengi yklenir ker
Kervandr an eksik
ankr'da tepeler.
Bir garipe i olur
Meyva dalda ku olur
Yamalar nak olur
Benek olur bereler.
Kaya bile imdi tl
Diken de bir eit gl
Dnyaya kskn gnl
Kapsn aralar.
Iklar ipek olur
Yapraklar iek olur
allar petek olur
Dolar kuru dereler.
Ana evlendir bizi
Bak renk renk, dizi dizi
Dallar asm ehizi
Tamamlanm treler.
rperen bahelerde
Bir ikidir keder de
Gkte kanar gider de
Gnldeki yaralar.
Evler hisar kesilir
Yabanlar yr kesilir
Ayvalar nar kesilir
arap olur ralar.

Geceyle balar akn

Ordular ba-ekin
Dorulur Karatekin
Der: Benimdir buralar
ankm -1937 (Benden eri)

K SES
Dardan herkes: - Grmemi ol, savu..
imden bir ses: - Konu! Konu! Konu!
Dardan herkes: - Byle uslu, yava..
imden bir ses: - Sava! Sava! Sava!
Dardan herkes: - Tkrnda iin..
imden bir ses: - Dn! Dn!. Dn!
Dardan herkes: - Bugne uy, bann..
imden bir ses: - Yann!. Yarn!. Yarn!.

1947 (Benden eri)

BAYBURT KOMASI
oruh cokun oruh hrn oruh en
Ark boyunca nabz gibi atyor
Bir tepede Ak Zihni yer alm
Bir tepede ehit Osman yatyor
Bir sararm beniz hali tanda
Kalesi var ge amak peinde
Kavaklar yldz per dnde
Kargalar firak firak tyor
Cellide ilesini denemi
Hicransi sevgisizi knam
Zaman saat kulesinde tnemi
Tezeklerde tts tts ttyor

Kavann suna gibi boyu var

Irmanda insan kapma huyu var
Oyunu var trks var suyu rar
Gnlleri birbirine katyor
Da ardnda koralarken biz onu
oruh bizi dvet etti en sonu
Visl yeri Cumhuriyet balkonu
Ge kalmm al al ayor
Ta oyan su bana da iledi
Kpk kpk yreimi diledi
Madem oruh konumaya balad
k mer koman burda bitiyor
(Benden eri)

Y a a r N a b N ayir
(1908-1981)

SONBAHAR
Altn rengi gzleri yanan bir semaverdi,
Ilk bir ay kokusu akard salarndan.
Yanmann lezzetini onda hissettim bir an
Ve yazn sevgisini bana nce o verdi.
Yaz gibi iri olgun meyvalar severdi,
Bir ocuk gibi endi ve glerdi her zaman
Bir mevsim gzlerinden iime doldu cihan
Ve gzel yaz gnleri ne abuk geiverdi.
Artk donuk bir cam var mavi gkler yerinde.
Gnei benden alan o scak baklardr,
Ve yaz o gtrd mutiak beraberinde.
En gzel ryalarn bile bir sonu vardr:
Bir bahar rzgrndan alarak bir sabah hz
Mevsimlerin mrn yaamt akmz.
Onu imdi kaybettim ve imdi sonbahardr.
(Balangcndan Bugne Trk iiri)

M u st a fa S e y it S u t v en
(1908-1969)

SUTVEN
Bir kayadan duman duman
On yedi metre adayan
Da kokusuyla ykl su.
Bolua firlaymca, sa
Dt yerde kula
Mavi su, ak kpkl su.
irin elindesin bugn
Eski masallarn btn
Canlanacak birer birer.
Akhallar da bir zaman
ir, ilhe, kahraman,
irini burda itiler.
Hepsi tapard rengine,
Rastlamamt dengine,
Hibiri, mor Tesalyada.
yle fsunludur bu yer
irine borludur Homer
nk enindir lyada.
Eski, uzun zamanlarn
T gibi kahramanlarn
Trksdr sesin henz.
Dada hayat uyandran
Talan duygulandran
Bir son ilahesin henz.

Afrodit olmadan ilah

Dadan inerdi her sabah
Elde gm hamam tas.
Burda kard rtden
Kimseye gsterilmeyen
Gerdan, gs, kalas.
Altna mavi mermerin,
stne ak kpklerin
Kurt gibi saldrrd hep.
Kimseye belli etmeden,
Hrsla kucakladka sen,
Gsn kaldrrd hep.
Burda Mool, Yunan, Msr,
Med, Roma, Trk asr asr
Tapt dkldn yere.
Tanrlarn konaklan,
Ordularn otaklan
Burda ererdi gklere.
Sylediim masal deil;
Atlan, kahraman Ail
Burda sulard bir zaman.
Burda gezerdi Keykubad,
Burda keserdi Milridat,
Burda ierdi Antuvan!
Gse nasl batarsa di
yle derinden ilemi
Talara Hektorun izi.
Syle, bugn niin, neden
Bunca ilahlmla sen
Kullua almadn bizi?

Halbuki bir Yunan kadar,

Hsnne her tapan kadar
Tapmay biz de anlarz.
Bizleri baka grme sen;
Hsn, Huda kadar seven
Gnl temiz adamlarz.
Hepsini at da bir yana,
Bri o gnlerin bana
irini syle, tatl su!
irini, geldiin yerin
irini, eski gnlerin
Syle, kpk kanad su!
(Btn iirleri)

SON KUMA
Grmedim ilham atn,
Ben bu r sanatm
Bir deli kzdan okudum.
Sanat retti bana:
Ben de bu tezgahtan ona
Trl kumalar dokudum.
Alt buuk yl emeim;
Gnlm, elim gzbebeim
Eskidi srtnda btn.
Tam gz doldurduu gn,
Sevgiden alm gibi hz
Anszn evlendi o kz.
stedim nler salacak,
Bir yaman mekli duvak
rmek o ruhum geline.

Ay ndan bir ipek

Gamla beraber bkerek
Taktm mr inesine.
ineyi ilkin derime,
Sonra rk gzlerime
Saplayarak, titremeden;
ledim gnde bakn:
Solmu mit yaprann
stne her duygumu ben.
Sanatm ermiti sona;
Gitti merasimle ona
Ellerimin son hneri.
te o kzdan bu kuma
Her yan kpkrmz ya,
Ertesi gn geldi geri!
(Btn iirleri)

SAVA VE BARI STNE

Donovanm
Otuz tonluk bir tank
S ayam diinin kovuuna yerletirince
Hastanede ameliyattan sonra lrken
Karsn dnm,
Karsyla nasl yattn bile hatrlam
stelik gzleri yaarmtr.
Donovan, vatan urunda
te byle lmtr.
(Btn iirleri)

B-T DENZALTISI
Henz bir bala bile arpp ldremeden
Yedii torpille denizin dibine
Uzand zaman
Kaptan emretti:
Vatan yolunda,
Disiplin zre
lme hazrlandlar.
Vatana can vermekten
Gurur duymak iin tekrar emir aldlar.
Ve marur olmaa hazrlandlar.
Ne zaman ki aka bitti
Oksijen bitti
Damarlardan hemoglobin ayan ekti
Herey silindi gzlerden,
Cann azizlii
Cann tad,
Cann bir tanelii
Arasnda lp gittiler.
(Btn iirleri)

H aan zzettin D namo

( 1909- 1989 )

YRMBRNC YZYILIN
NSANLARINA RLER
I
Bir Eyp sabryla bekledim
Sabah olmayan gecelerde.
Gl dallan yerine demir ubuklar vard
Mnzev-mnzev pencerelerde.
Dn uzun yl boyunca
Darda koskoca bir doa
Batan karan kokulanyla
doldurdu yollan.
Her bahar gn kaplannda
arklar okudu tarla kulan.
Apak bulutlar geti habersiz
Aldmdan, airliimden,
Bahar yamurlan bensiz yad
Ebemkua a bensiz.
Bir Eyp sabnyla bekledim
Gbreliinde gnlerimin,
nsanlar olmad farknda
En kk hnerimin.
Ne de bir kimsenin oldu haberi
varlmla yokluumdan.
Yalnz, bir bahar sabahna benzeyen ocukluumdan
Ebemkuaklan gelirdi
elendirmek iin beni,
inde nlplak imdiim dereler
Sylerken kulamn dibinde ninni
Bir bahar sabah gibi gzel ocukluumun
Krk beiine bam koyar
Uyanmadan gnlerce uyurdum.

Umudumu, dudaklarnda byk trkler

Ellerinde gelincik desteleri
karmda bulurdum.
renme
istemem
bir Eyp sabr nedir
Torunlarmn torunu.
Say ki dedelerin bir masal yaad
Say ki aclar masald,
ttr lmszle doru borunu!
1939 (zgrlk Trks)

MAPUSANEDEN AK SONNETLER
Sonnet II
Anarm Yeilrma aklma dtke sen
O misket elmalanyle ykl bahelerde
Ak yzn, kumral san, apak elbisen
Alp grnr sisler iinde perde perde.
Yrrken kydaki ince patikada
Yzerdi durgun suda nilfer gibi glgen.
Ben, bir dal altnda gizli kar yakada
Geip giderdin anan, kardelerinle sen.
Kefettin mi d kurmay sen o anda?
Dnerken bir yn elma iei kucanda.
En aa bencileyin dalgn grnrdn.
Yeil altlariyle akarken Yeilrmak
Gelirdi tutsan gibi iimden haykrmak,
Sense akarsu gibi, rzgr gibi hrdn.
(zgrlk Trks)

ON BRNC SONNET
Kendimi varisi sanrdm iir imparatorluunun
Belki de bu yzden mrm boyunca srgnlerde gezdim.
imdeki altn yeleli arslan grmeseydi kanun
Bir canavar gibi gurbet gurbet byle srlmezdim.
Gzel bir Trkiye hayali ve mudu insanlar
Oturdu yazamadm iirlerime boydan boya.
Katakomplardan kalkan dncelerin dkt kanlar
ald en uysal dnceme bir kanl boya.
Dikildi karma demirden yumruuyla felek
Yol verdi birer birer gesin diye ccelere
Srd beni tandan altn yaplmayan gecelere.
Beni demir kazklara balarken srgnler
Ve geip giderken kaplumbaa gibi gnler
Brp dururdu danalar gibi salhanede gerek!
(Gecekondumdan iirler)
HALKIM
Trkiyelim, trkm, benim garip halkm,
Her zaman grmek istedim seni
mutlular mutlusu,
Bu dnya gzeli yurdumda
Sra dalar gibi felaketler
sana kurduka pusu
Aulu dizelerle dolup tat arkm.
Ulusun dkt gzyann
Ausu mermeri deler de geer.
Kanlar geer damar damar mermerden,
O, isterse canlanp yrr mermer.
Meyhanelerde ien airlerin
Elbette, saygya deer tasalan.
Syle, yalnzlklanndan baka hangi glgenin
Arl alunda atrdar masalan?

Talihsiz sanatlan memleketimin

Halkmn trksnden uzakta
itike ierler.
Sonra, birka mnzevi okuyucunun
lmszlnde
br yana gerler
Kna beni, arkadam kna:
Yalnz, unu bil ki rahattr iim,
Ellerim bulamadka ihanete,
Ellerim batmadka kana.
Krk yl getiim yollan
ncileriyle ssledim gzyalanmn,
Gelip gemesi iin ulustalarmn,
Balarm da beni bilmeyerek
baklayan insanm,
Balarm bilmeyerek alsa da canm
Suratma bilerek tkrene beslerim kin.
Dikilir durur ortasnda tayerinin
air nbettedir insanlar uyusun
iir nbettedir insanlar uyusun,
Bu topsuz, tfeksiz nbetinin
Glgesinde korkusuz canlar uyusun.
Ne gzel lmszl
halklarn,
halklarn.
Sonra, onlarn gslerinde yatan
Mutluluk dl arklarn.
Oturur bir yanda airler
Uzatp ban szcklerin aralndan
Syler iinin zifir gibi karanlndan
Leylay, irini gldren trkler.
Halksa, br yanda dker gzya,
Yatar acdan srr
topra, ta,

Szck sultanlar
gnllerinin harem dairesinde
unutur giderler
ulusul kayguyu, tela.
Gzel halkm,
Senden bir tek alk beklemeden
Salt senin iin alad durdu krk yl
binlerce arkm.
Bitirdim nice dert okulunu,
Yalnz, ununla nebilirim
Bir gn iime ihanet etmedim
Bir gn ihanet etmedim insana.
Bin bir yerinden vurulmu yreimi
Ah, anlatabilsem bir gn sana.
(Kavga iirleri)

NSANIN KAHPES
insanolunun kahpesi,
Ne arslana, ne kaplana benzer,
insanolunun kahpesi,
lk bakta sana bana benzer.
nsanolunun kahpesi,
Arslandan, kaplandan yrtc.
nsanolunun kahpesi,
Her yanda hakl, her ite hakl,
Hem de grltc, partc.
Onca sfrdr
Doann her gzel yaratt,
Ya da sanatnn her gzel dedii,
Dana beynini beenmez
nsan beynidir yedii.

Sabrmz yer ktr ktr

erez yerine.
Cellattan bile daha kaygusuzdur
Namuslu insann zntlerine...
(Kavga iirleri)

A h m e t M u h ip D ranas
( 1909 - 1980 )

SELAM
Uuuyor, duran bir nn havasnda
Iktan kulan bir akam seherinin;
Gndzn geceyle buluan noktasnda
Yaklayor musiksi eteklerinin
Ve sanki ufkuma batanbaa gl rengi
Kanatlann amada bir altn devir.
Bahyor mrn ve lmn gzellii,
Syleyecek imdi zaferlerini iir;
Selam, sonsuzluun aydnhk bahesinden
Selam, senelerce, senelerce evvele,
Hatras kalbe klarla dklen
En sevgiliye, en iyiye, en gzele.
Gemi bir zaman kalbim bulmak zredir,
Tamamlanacaktr yanm kalm ryalar;
Ey hafza! cmert memenden beni emzir,
Zengin renklerini ufkuma dk, ey bahar!
Uzattmz bu tas dolduracak m
Yine bol sularla akarak o emeler?
Yoksa, hi bulunmayacak kadar uzak m
Dudaktan plerle dolu geceler?
Ey, pembe akamlann karasevdalan!
Gzelliklerine doyulmam zamanlar!
Ergen yastnn ateten ryalan!
Ey, saf kalbimizde domu ve lm anlar!..
Hatras kalbe klarla dklen
En gzele, en iyiye, en sevgiliye
Selam, sonsuzluun aydnlk bahesinden,
Selam, senelerce, senelerce teye...
(iirler)

SERENAD
Yeil pencerenden bir gl at bana,
Iklarla dolsun kalbimin ii.
Geldim ite mevsim gibi kapma
Gzlerimde bulut, salarmda i.
Alan bir glsn sen yaprak yaprak,
Ben akmla bahar getirdim sana;
Tozlu yollarndan getiim uzak
klimden arklar getirdim sana.
effaf damlalarla titreyen, ar
Koncann alnda bklm her sak.
Seninin dallardan szlen tr,
Seninin karanfil, yasemin, zambak...
Bir ku sesi gelir dudaklarndan;
Gzlerin, gnlmde aan nergisler.
Den plerdir dudaklarndan
Mor akasyalarda rperen seher.
Pencerenden bir gl attn zaman
Ikla dolacak kalbimin ii.
Geiyorum mevsim gibi kapndan
Gzlerimde bulut, salarmda i.
(iirler)
OLVDO
Hoyrattr bu akamstler daima.
Gn saltanatyla gitti mi bir defa
Yalnzlmzla doldurup her yeri
Bir renk l iinde bahemizden,
Bir el karmaya balar bohamzdan
Lavanta iei kokan kederleri;
Hoyrattr bu akamstler daima.

Dalga dalga hcum edip pimanlklar

Unutuun o tun kapsn zorlar
Ve ruh, atlan oklarla delik deik;
ite, doduun eski evdesin birden,
Yolunu gzlyor lamba ve merdiven,
Susmu ninnilerle gcrdyor beik
Ve cmle yitikler, malplar, mahzunlar...
Sylenmemi akn gzelliiyledir
Ktlarda yanm braklm iir;
nsan, yamur kokan bir sabaha kar
Hatrlar bir gn bir cam atn,
Duran bir bulutu, bir ku utuunu,
kp peynir ekmek yedii bir ta...
Btn bunlar akn gzelliiyledir
Aklar uup gitmi olmal bir yazla
Halay eken kzlar misali kolkola.
Ya sizler! ey gemi zaman etekleri,
htiyar aal, kuytu bahelerden
Ay gibi srklenip giden;
Geceye brakp yorgun erkekleri
Salman etekler fsltyla, nazla.
Ebedi n dnn bekler
Yalan yeminlerin tan iekler
Artk olmayacak baharlar iinde
Ey, mrn en gzel trks aldan!
Aldan, gelmi olsa bile mitsiz k;
Her garipsi ayak izi kar iinde
Dnmeyen n serptii iekler.
Ya sen! ey sen! esen dallar arasndan
Bir parlt gibi grnp kaybolan
Ne istersin benden akam saatinde?
Bir gl olsun grlmemi kadn,
Nasl lmszsn aynasnda akn;
Hatralarn bu uyanma vaktinde
ensin hep, sen, esen dallar arasndan.

Ey unutu! kapat artk pencereni,

oktan derinliine ekmi deniz beni;
kmaz artk sular altndan o dnya.
Bir duman ykselir gibidir kederden
Maceras oktan bitmi o eylerden.
Amansz gecenle yayl drt yanma
Ey unutu! kurtar bu gamlardan beni.
(iirler)

KPK
Oyun bitti ve her ey yerini buldu.
Akamla ebedi kzlar anne oldu.
Aynalara bakma, aynalar fenalk;
Denizi, sonsuz olan dn artk.
Bir gn beni hatrlayabilirsin ancak,
Gzelsen soyabilirsin rlplak;
Oradaym hep ben, orada, derinde,
Gemilerin ihtiyar kpklerinde.
(iirler)

KAR
Kardr yaan stmze geceden,
Yamurlu, karanlk bir dnceden,
Ormann uultusuyla birlikte
Ve drtnala, dmdz bir mavilikte
Kar yayor stmze, inceden.
Sesin nerde kald, her gnk sesin,
Unutulmu gzel arklar iin
Bu kar gecesinde uzaktan, yoldan,
Rzgr gibi t eski Anadoludan
Sesin nerde kald? Kar iindesin!

Ne sabahtr bu mavilik, ne akam!

Uyandrmayn beni, uyanamam.
Kaybolmu sevdiklerimiz akna,
Allah akna, gk, deniz akna
Yasn kar stmze buram buram...
Buulandka yz her aynann
Beyaz dokusunda bu saf ryann
Ge uzanr -tek, tenha- bir kam
Srf unutmak iin, unutmak ey k!
Byk yalnzln dnyann.
(iirler)

YAMUR, GL VE ELLER
Yel yapraklarm savurur,
Drt yanm yamurla rtl;
Gz vaktim gerek ya, ne yamur!
Kafamda hep bir uykusuzluk
Ve masamda bir dler gl,
Gecenin iinde, soyunuk.
Ve bir dnce arasnda
Ellerim; beyaz, bo ve bencil,
Bu gl'le gece arasnda.
Kopmu gidiyor dallarmdan...
Hayr, bamdan yana deil
Uykusuzluum, ellerimden.
(iirler)

FAHRYE ABLA
Hara keskin bir kmr kokusuyla dolar,
Kapanrd daha gn batmadan kaplar.
Bu, afyon ruhu gibi baygn mahalleden,
Hayalimde tek izgi bir sen kalmsn, sen!
Hlyasndaki geni aydnla glen
Gzlerin, dilerin ve ak pak gerdannla
Ne gzel komumuzdun sen, Fahriye abla!
Eviniz kutu gibi kck bir evdi,
Sarmaklarla balkonu rtk bir evdi;
Gnein batmasna yakn saaderde
Ykanrd glgesi kuytu bir derede.
Yaz, k yeil saks tr pencerede;
Bahende akasyalar aard baharla
Ne irin komumuzdun sen, Fahriye abla!
nce upuzun, sonra kesik san vard;
Tenin budays, boyun bir baak kadard.
ini gcklard btn erkeklerin
Altn bileziklerle dolu bileklerin.
Alrd rzgrda ksa eteklerin;
Ak sak arklar sylerdin en fazla.
Ne apkn komumuzdun sen, Fahriye abla!
Gnl verdin derlerdi o delikanlya,
En sonunda varmsn bir ErzincanlIya.
Bilmem imdi hl bu ilk kocanda msn,
Hl dalan karl Erzincanda msn?
Brak, gemi gnleri gnlm haurlasm;
Htrada kalan ey deimez zamanla.
Ne vefal komumuzdun sen, Fahriye abla!
(iirler)

BYK OLSUN
Ben byk arklar severim; byk olsun,
Deniz gibi, gkyz gibi her ey ve mahzun.
Seviyorsam seni ak lmszdr gnlmce,
Aksam kadnm deil tanrasn, ece.
Denizler yolculua anr durur da beni
Gitmem dnerek geri dneceim gn.
Ben byk rzgrlar severim; byk olsun
Akm da, zlemim de hepsi, her ey ve mahzun.
nsan bir yannca Kerem misali yanmal,
Uykudan bile maher gnnde uyanmal.
(iirler)

ATLIKARINCA
Ne ektik byle glnceyedek
Eh, eniz ite hep bu dnde!
Karm en bir deliler evinde,
Yirmisindeki hemirem Vanda,
Babam tahta tezghnn stnde,
Ben bir hayal aUnn srtnda
Ve anam mahzun... lnceyedek.
(iirler)
EHRN STNDEN GEEN BULUTLAR
Bakp imreniyorum aknna
ehrin stnden geen bulutlarn.
Belki gidiyorlardr yaknma
Ryamz kuatan hudutlarn.
Evler, aalar, sular, ben ve bu an
Sanki bulutlarla bir, akyoruz;
Onlarn hevesine uyaraktan
Cenup ufuklarna bakyoruz.

Biz de hafif olsaydk bir rzgrdan,

Yer alsaydk su bulut kervannda,
Gzele ve Yeniye doru koan
Bu sonrasz gidisin bir yannda;
Dalara, denizlere, ovalara
Uzansaydk yaarak iplik iplik,
Tohumlan susam tarlalara
Bahar, glge ve yamur gtrseydik.
Bakp imreniyorum aknna
ehrin stnden uan bulutlarn.
Gidiyor, gidiyorlar yaknna
Ryamz kuatan hudutlarn.
(iirier)

HER EYN UZAKLATII SAAT

Kan ekiliyor evlerin,
Eriyip dklyor damlar;
imdi rya grr damlarda
Soluk, uzun yzl adamlar.
Bir kanat yumusakhyle
Gklerden indi mi akamlar,
Sonsuzlaan yollara dalm
Tasal gzler olur camlar;
Bekler camlarn arkasnda
Soluk, uzun yzl adamlar.
(iiria)

BTMEZ TKENMEZ CAN SIKINTISI

Bir bak sapl durur gsnde,
Hangi su tasna uzansan bo;
Hangi pencereye koarsan ko
Ayn siyah gne gkyznde.
Ayn siyah gne, ayn siyah,
Ayn susay, ayn kou, ayn...
Of... hep ayn ey, ayn ey, ayn ey,
Ayn, ayn, ayn, ayn, ayn...
(iirler)

AYAKLAR
lm o, ayr dm srden,
Ayaklan darda rtden.
lm herkes gibi len insan,
Yalnz ayaklar kalm yaayan.
Ardndan lme den ban
ki karde bakakalm akn.
Burada anszn susup kalm,
Koyunlan babo brakm.
Der ki, bu ayaklan grenler,
Bam deilmi dnen meer,
Ayaklarm, az gide uz gide,
Ayaklarm, mider peinde!
Yolcu lm; ite ayaklar hr!
Yolcu lm; ayaklar dnr...
(iirler)

MAAR DAI
Bir kuluk vaktiydi, bahard.
Yollarda iek dere dere
Kii, Maar Dana vard,
Bakt doruundan dzlere.
Gz alan bir gne doard
Gkegelin gibi Ar'dan.
Ve iki yce dan ard
Kzl bir lleydi Tanndan.
iimde sanki sen esersin
Tanrm! Garip kii ku ola,
Seni bir yerde bulmak iin
Kendini dadan aa sala.
Sen bu doyulmaz evrendesin;
Ama nerdesin? Hangi pnar
Banda hangi ormandasn?
Nerde bahenden uan kular?
Boluklarda seni aryor
Da bir yanda, kii bir yanda:
Bir yaral hayvan baryor
Senden ayr den insanda.
{iirler)

DARAACI
Ve gnlerden bir gn, bir sabah erken
Kuluk vaktinde, blbller terken
Kentin meydannda bir daraac.
Sallanyor bolukta bir yabana.
Geiyor sabahn yolu alnndan
Ve yaln ayaklan gecede...
(Yeni yollarn m dnmede
Bu ayaklar?., son durana kadar
Ne uysal yrmtr bu ayaklar!)

Esintili alanda be adam;

Uykusuz yzleri donuk birer cam,
Bakadurmular yle... ve garibi,
Hepsi ayr ayr aslm gibi.
Ben de aralarnda be adam;
Uzatsam elimi, alnn tutsam,
Uyan, kardeim! desem, bu uykudan,
Yzn kapard hemen korkudan.
ekilirken gece batya doru,
Konmu da bir atya karga ruhu
Sylenip duruyordu: Gn domada
Ya sallanr grdm kim, sehpada?
Ben miyim bu? ben mi, bu ba, bu eller,
Bu ayaklar?., ya hani nerde yollar?
(Anlamam ne olup bittiini
Zavall karga; atn yittiini
Sadece bir ge, bir yere bakp
ly lye ekitirir hep.)
Niye geldin bu kmaza, be ayak?
Var m beni bolayp, burda barnmak?
Ben insanolunun aynas mym?
garip yolcunun ayns mym?
Benzeten kim bana bu daarc?
Orada sadece bir daraac
Ve onda rzgrla sallanan bir dal!...
Yalnz, beni dnr gibi bir hl!
Bir yamur glc yerde akamdan,
iinde titrek bir yans idamdan...
Bu biim zre bitecekken gece,
Dalacakken artk seyirci de,
Birden, kargalarla doldu gkyz.
Tm aslmlarn ruhlar srs
Tamusal bir koroyla, dii erkek,
Alalarak, ykselerek, dnerek,
lenirlerdi bana ana
Hem aslana, hem asan nebbaa:

te len, ama ite ldren,

te Bulan, ama ite Bulduran,
Filozof ve kurtanc, hem yalva,
Hem dorucu bir ruh, ve de yalanc
Ve siyasac ve hakc ve hrsz
Ve can alan ve vngen ve arsz...
Gn domak zre, eya kabaryor,
Yeryznn ats aaryor;
Ac bir gn! karga alanr durur,
Adam daraacnda sallanr durur...
(iirler)

YAMA
mit Yaara
Boazn kysnda, aydnlk
Pencerelerde her bulutun yolu
Bir mevsim, seninle babaa kaldk,
Yaadkd bir zaman stanbul'u.
Akan suda ku gibi gemilerde
Eski evler ve tenha sokaklarla,
ark gibilerle, d gibilerle
Sarma dola... Olmaz gibi bir dnya.
Muduluklar ehri bir stanbuldu,
rler, bulumalar, aklar... imdi
Akam olan bir gn gibi son buldu;
Ne iir kald, ne ak, ne beklenti.
T gibi minareleriyle, kendi
Kendisinde gzel, tek, yce, kutlu
Bir lmszlkler, zaferler kenti
Bu gn yenilgilerle, yasla dolu.

Bir songn hali, bir ta ta stne;

Hem mide, hem ruhta bir alk, ejder
rnei saldrmada drtbir yne;
Toz, duman, inilti, akntlar, pler...
Niin geri geldik bunca yl sonra?
Batk bir lkeyi aramak gibi.
te genliimiz; ta uzaklara,
ok uzaklara bak. Orada belki.
Ama gizlice bak, olur ki rker.
Yaantdan fazla anlardan kork,
Bize glmsyorsa gemi gnler;
Belki yalandr, belki o bile yok.
Orda elinde bir simitle, ufak,
Szgn bir ocuk, ocukluum ite;
Nasl kayor benden, nasl bir bak,
Yaban domuzu grm gibi dte.
Boazii, daha saken gmlmek
in dnm beton mezarlara;
Bir hippi kz, bir deccal, imdi Bebek
Koylarnda ilham, arsz, farfara.
lebilirsin ha yol ortasnda.
Yanlp gkyzne bakma sakn.
Bir sevi vaktinin bile havasnda
Yor artk o mahrem rts akn.
O gzelim akn vcudu yama,
arks ne mahur beste, ne Itri...
Tenekeler alp lk la
Yan bir sevime, ayakzeri
Ve ekmek kapann elinde. Hayat
Hakl deil. Tanr ve kul ortada.
Daraacnda sallananlardan tut
Yarg krssne kadar yr, taa...

Her ey deiiyor, kalbimiz bile,

Ama yzyllarla beli bir ehir
nsan yaamndan daha da hzla
Bunca abuk nasl yok olabilir?
Hani o masal dnyas yallar,
Hani o kayklar ki kzca beyaz,
Hani o kadnlar ki sevdallar,
Renk renk emsiyeler altnda bin yaz?
Ve o stanbullular... doygun, uuk,
Sanki bir gelecek tufandan haber
Almlarcasma hep, oluk, ocuk,
Gksel gemilere binip gitmiler.
Gidi o gidi... ve kimbilir ka yl
Bu g, fakiri, zengini elele
Usulca... ve artk hi... Hayal meyal
Grnmyorlar bulutlarda bile...
Kurabilir misin tekrar, dnsen?
Hayallerimizi bile yitirdik;
Dalm bir sofra bu, bitti len.
Sona kalmlarsa biz gibi yenik.
Ne kadar yalnzz u akam vakti,
Bir selam bile yok ark verilen;
Anlamsz turistler gibiyiz imdi
Kapalarda sen, Kprde ben.
Syle bir doruyu bilen gzelim,
Sulara vurmu gkyz m? Neydi?
Uzanp yldzlar tutsa elim
Bulur muyuz yeniden o cenneti?
Ruhumuz Boazda, o eski yerde,
Yeni akmlan umursamadan,
Bir hayalet gibi pencerelerde
Ne denli beklese de... hi bir zaman.

Bir tanr ve tarih gzeli, tabu;

Gne ve sular mucizesi, bir giz...
Her zaman sonsuz elbet, STANBUL bu.
Krelen belki de biziz... kalbimiz.
(iirler)

BRAZ DAHA
Yalandm; gneim batyor. Gece
Yaklamada sinsi, sessiz ve sonsuz.
Biliyorum; her eysiz, sensiz, bensiz
Yiteceim, karanlklar iinde.
Biraz daha her eyle har neir,
Biraz daha kendimle bilimemiz,
Biraz daha seninle ba baa, bir...
Biraz daha gk, biraz daha deniz.
(iirler)

H m t M a c t S e l e k l e r
(1909-1974)

SULH
te gn, darda serpilen k
Den ses, solan yz ve birka say...
Yzn pene pene, san dank,
Beyaz rtsyle kurdum masay.
"Sofira hazr! Hava dalgal hk,
Sesi andryor gergin bir yay.
Ve sen ok gzelsin sevgilim, artk
Sildim bamdaki gnlk tasay.
Bu anda uzakta, daha uzakta,
Evde, su banda yahut sokakta
Konuan, sevien ve hkran var,
Onlarn da kalbi byle vurmakta,
Onlar da seviyor ve bekliyorlar
Ne zaman gelecek diye ilkbahar...
(Dnden Btgne iirler)

Z iya O sman S aba

(1910-1957)

SEBL VE GVERCNLER
zlen bir demetten indiler birer birer,
Brak, yorgun balan bu talarda uyusun.
Tutumu ruhlarna bir damla gzya sun,
Bir sebile dkld bembeyaz gvercinler...
Nihayetsiz llerin stnden hep beraber
Geerken bulmadlar ne bir ot ne bir yosun,
rkmeden su isinler yavaa, susun, susun!
Bir sebile dkld bembeyaz gvercinler...
En son arklarn datarak rzgra,
Beyaz boyunlann uzattlar taslara...
Bir damla suya hasret gideceklermi meer.
imdi bombo sebilden selviler bir ey sorar,
Hatrlatr uzyan dem ekileri rzgr,
Mermer basamaklarda uuur beyaz tyler.
{Geen Zaman) 1928

KANAT
Ey bulutlan uuan gk,
Kokusunu duyduum bahar,
Ey gzlerden sakl tabiat.
Beklemek neye yarar? - Rzgr,
Mesafeleri iime dk!
Gideyim brak beni hayat,
Gideyim... Tren, gemi, kanat...

AHRET
Bir garip dnyada ben yadrgadm yerimi.
Yllardan sonra gir gn, grp ektiklerimi,
Tanrm bir meleine emredecek: Yetiir!
Gzlerimi o saat sessiz kapyacam.
Beni bekliyedursun bir kenarda yatam;
Btn yorgunluumu alacak bir teneir.
Bir yk atm gibi iimde bir hafiflik,
Oraya gemek iin aacam bir eik,
Bir lhza tutacam bana uzanan eli.
Bir el gzlerimdeki perdeyi syracak.
Onlar bulacam... Ve annem aracak:
"Olum! Ne kadar da bym ben grmeyeli.
(Geen Zaman) 1938

BEYAZ
Bir bademin altna, yorgun, oturmak biraz,
Ayn ayr seyretmek iek am her dal,
Artk btn renklerden, artk uzaklamal:
Beyaz ite, aylardr gzmde tten beyaz.
K bitti... Uzaklarda ilk mier gibi yaz,
Duyuyorum bu sabah, k iimden kal,
iimin drt duvar bembeyaz badanal,
Ah, sade nefes almak, gsme dolan bu haz...
Bir ku tecek imdi... Harada bir durgunluk,
Mermeriyle konuan ak kalm bir musluk,
Beyaz ieklerini tektk dren kiraz.
Bahar pnarlarndan iime damlyan su,
Bembeyaz ieklerin slak, temiz kokusu,
K bitti... Uzaklarda ilk mitler gibi yaz...

HTYAR, OCUK, HZMET VS.

Deneini talara kakar,
Beli bklm, topraa bakar,
htiyar...
Yeni balam yolculuk.
Yalnayak, benzi uuk
ocuk.
Tatmam bahan, bilmiyor sevinci;
u kzlann en genci;
Hizmetii.
Bakar caddeye doru,
Gzlerinde uyku,
Orospu.
Esmer gzeli hemirem,
Gedecek, srmeden bir dem:
Verem.
Akam oldu, gzlerini yum,
Sen hereyden mahrum
Yavrum...

(Geen Zaman) 1944

ANA, BABA, EVLAT
Bilinmez talih, anlalmaz kader,
mrleri bir sabah birleecek oldu,
Sevitiler, evlendiler,
Bir ocuklan oldu.
Bir beik iinde imdi
Btn sevinleri, kck,
Kk ayaklan, kck avulan,
Daha ka gnlk!

Beceriksiz nefes allar duyulur,

Aa, baba, evlat, kk odada
Etrafnda deste deste nur,
Aznda ak bir koku annesinin st.
Kular gibi, henz konumak bilmez sesi.
Gne grmemi gzler, el dememi ten.
Belli, Allahm, besbelli,
Onu var eden.
Senden gelen herey o: her sabah doan gne,
Her yl dnen bahar, kuru topraa ya.
Senden,
Bu eve bu ba.
Baba, karmda dnr:
Ana hasreti deil, aka benzemiyor bu:
O kadar taze, o kadar baka!
Meer sevecekmiim olumu...
Basp barna annesi, der:
Onu ben dourdum, ninnisini sylyorum,
Allahn bile deil!
O, yalnz benim yavrum...
(Geen Zaman) 1946

OCUK GLLER
ocuk glleri... lk gller, tad, gevrek...
Dile gelir gibiyken etrafta btn eya,
Duvarlarda resimler, saksda aan iek.
Pencerenin iine kular gelmiken renk renk
Glmek... Sabah, gnee; akam, damdaki aya,
K, daha bir sevinken, kar tanesi: kelebek.
Glmek, glen anneye, eve dnen babaya;
Yaamak, daha tad, daha gzelken dnya.

PATK YAP, KUNDURACI

Patik yap, kundurac, bol bol patik;
Bebeler iin, ilk adm atacak,
ocuklar iin, koacak, oynyacak...
Terzi abla, minimini elbiseler dik,
Yazlk, klk, mevsimlik...
Salarna kurdela,
Bileklerine bilezik...
Ama u dnya hali, bin trl kaza, bela
Ama bunca hastalk, gdaszlk, verem;
Tabutu, ln byk tut, byk!
ocuklarn ldn istemem...
(Nefes Almak) 1950

MSAKIMLL SOKAI No.37

Ah, imdi huralar mahallesinde
Misakmill soka No. 37.
Oras btn evler, btn mr iinde,
Mesut olduumuz evdi.
Talihin bir gn karmza kard.
El ele dediimiz bir ift kk odas.
Ne diyeyim bilmem ki:
Gnl saray, ak yuvas...
Akamlar iner kaymak yourtularla,
Kaldrmlar benim in glgelenirdi.
Saatler ilerler bozaclarla,
Derken bir komu seslenirdi.
Pencerelerimizden biri kar arsaya bakar,
tekinin nnde bir havagaz feneri;
Rzgrla alp kapanrd ,
Geceleri...

O geceler, doan gnler orada,

Kaderlerin en gzelini rd.
Misakimil soka No. 37,
ocuum orada dnyay grd.
Misakimil soka! senin
Elsen rzgr, yaan kann sevdim.
Camn nne her oturuta seyrettiim
Arnavut kaldrmlarn sevdim.
Bir ocukluk oyunu mu oynadk orada?
Sen gen olmutun, ben gvey.
Sen yle gzel; ben, daha gen,
Yepyeni, taptazeydi her ey.
Ne zaman o sokaa yolum dse imdi,
Ayaklarm geri geri gider.
Evler canszdr elbet, insanlar vefasz,
Komumuz bakalarna komuluk eder.
Yabanc perdeler aslm penceresi,
Bir vakider iinde ocuumun oturduu.
Yeni kiraclar evltsz besbelli
imdi birka saksnn durduu.
Sz birlii etmi imdi sakslar, perdeler,
Elektrik lambasiyle deitirilen fener.
O sokaa ne zaman yolum dse, bir ses:
Gnler geti, geti, geti... der
(Nefes Almak) 1951

STANBUL
Seni gryorum yine stanbul,
Gzlerimle kucaklar gibi, uzaktan.
Minare minare, ev ev,
Yol, meydan.

Geliyor Boaziinden doru,

Bir iskelenden kalkan vapurun sesi,
Mavi sular stnde yine
Bembeyaz Kzkulesi.
Bir yanda, serin sabahla beraber,
Doduum kylar: Beiktam.
Baktka hep semt semt, yer yer,
Be yasm, on be yam, ah yirmi yam!
Durmu bir tepende okuduum mektep,
Askerlik ettiim kladr tesi.
Birgn, bir kzn benim eden
Evlendirme dairesi.
Benim de saylmaz m oralar?
Elimi tutar gibi iki yanmdan,
Babamn yatt Kksu,
Anamn topra Eypsultan.
nmde, ak kollariyle Boaz,
engelkyden aktarma Rumelihisar.
stanbul, stanbulum benim,
Kadky, skdar...
Gn olur, Kpr ortasnda durur,
Anarm Adalarda amlarn uykusunu,
Gn olur, Beyolunu zler iim,
Koklamak isterim tnelin kokusunu.
Bulut geer stnden,
Gemi gelir yanar
Bir eski trkdr, kulama fsldar:
i dolu amar
Gnde tandm ayn on drdn,
Krlarnda bilirim bahan,
Her ey, iimde her ey,
stanbul yadign.

Bir daha gryorum seni dnya gziyle,

Gn hep stmde, haran cierlerimdedir,
Ey doup yaadm, yerde her tan
pp bama koymak isteim ehir!
(Nefes Almak) 1952

NEFES ALMAK
Nefes almak, iten ie, derin derin,
Taze, lk, serin,
Duymak havay bannda.
Nefes almak, her sabah uyank,
Aaran gne penceren ak,
Bir aa glgesinde, bir su kenarnda.
stnde gkyz, ufuklara kar,
Senin her yer: Caddeler, meydanlar, ar...
Kardeim, nefes alyorsun ya!
Koklar gibi mavilii, rzgr per gibi,
Anann sdn emer gibi,
Kana kana, doya doya...
Nefes almak, kolunda bir sevgili,
Krlarda, btn bir pazar tatili.
Bahar, yaz, k.
Nefes almak, akam, i bitince,
oluk ocuunla artk btn gece,
Nefesin nefeslerine karm.
Yatakta rahat, unutmu, uykulu,
Yannda karma uzatp bir kolu,
Nefes almak.
O dolup boalan gse...
Uyumak, sevmek nefes nefese,
Kalkp adm atmak, tutup slk almak

Srahide, l l, iilecek su.

Deniz kokusu, toprak kokusu, iek kokusu,
Yzme vuran k, kulama gelen ses.
Ah, btn sevdiklerim, her ey, herkes...
Anlyorum birbirinden mukaddes,
Alp verdiim her nefes.
(Nefis Almak) 1953

DENZ KIYISINDAK KULBE

Bir deniz kysnda kursam kulbemi...
sterim her eyim denizden yana olsun.
akl talan, eytanminarelerim, yosun,
Deniz sesi, deniz ufku, deniz meltemi...
Pnl pnl enginlerden geecek bir gemi.
Yelkenler, krekler, bir mr, kayklarla,
Kulalamak sulan, konumak balklarla,
Komak kumlarda yalnayak.
Ah, bir deniz kysnda, buralardan uzak,
Bamz sokacak bir kovuk;
oluk ocuk,
Yaz, k.
Dalgalann kyya brakaca bar,
Karde karde,
Btn gn gkyznde tanrsal gne,
Akamlan gurub, sabahlan afak.
Gnler ya serin, ya scak.
Ne kin artk, ne garez, ne hrs, ne tamah,
Bir mutluluk iinde kalbim, aydnlk, ferah,
arpacak...
(Nefes Almak) 1954

DLEK
Mesut olmu grmek isterdim hepinizi.
Her bahar gnnde, dertliyi, mitsizi.
Terfi etmi memur, snf gemi renci,
Kadn, erkei, yals, genci,
Bir bayram sevinciyle, kol kola, sokaklarda.
Su balarnda, aa altlarnda, parklarda,
Sevgililer, ba baa, muratlarna ermi.
ocuklar, el ele, bir halka oluvermi.
Grmek isterdim camlardan, odalarda oturmu,
Radyoyu am, kk sofray kurmu.
Yol, meydan, dere, tepe, da, bayr, kr...
Vapurlar, limanlarda, yola kmaya hazr.
Gazinolar, plajlar, sinemalar ak.
Her dilden bir ark, her dudakta bir slk.
Ne yoksul ahi, ne dul hkr, ne hasta iniltisi,
Mesut olmu grmek isterdim hepinizi!..
(Nefes Almak) 1954

KM BLR
lk yamur damlas dt
Kuru yapraklarna gzn.
Ardnda k kyamet,
Dert, hzn.
Alnyazs hepsi... Ksmet...
Ha yaz ha k geceyle gndzn,
Kim bilir ka gn kald
mrmzn?
(Nefes Almak) 1956

DMDE
Dmde grdm Cahiti:
Banka gibi bir yer,
Ayn servise verilmiiz
Yolumu gzler.
Bakm ki, toplam memurlarm
Nutuk ekmede efimiz
El edip geecektim yerime
Sessiz.
Cahit bu, dayanamad boynuma atld.
Gzyalarn duydum yzmde bir ara.
O dmde alad,
Bense uyandktan sonra.

(Nefes Almak) 1957

C a h t S itki T aranci
(1910-1956)

GN EKSLMESN PENCEREMDEN
Ne doan gne hkmm geer,
Ne halden anlyan bulunur;
Ah aklmdan lmm geer;
Sonra bu ku, bu bahe, bu nur.
Ve gnl Tanrsna der ki;
- Pervam yok verdiin elemden;
H er m ihnet kabulm, yeter ki
Gn eksilmesin penceremden!

(OttuBes Ya)
KULAK VER K...
Kulak ver ki havasnda bahemizin,
Gk maviliinden, dal yeilliinden
Bir trk sylenmede kendiliinden;
Nasl dinlersen yle, en veya hazin.
Kulak ver, dolaan ruhumuzu tel tel;
Dallardaki tomurcuklan rperten
Bir trk sylenmede kendiliinden;
Dinledike mrm artar, yle gzel!

KORKTUUM EY
Gn ekildi pencerelerden;
Aynalar batan baa tenha.
Ses gelmez oldu bahelerden;
Gk kubbesi dnd siyaha.

Sular kesildi emelerden;

Nerden dolacak bu tas nerden,
Nergislerin au yerden
Ey ku uurtmyan ejderha?
Ne yardan geilir, ne serden;
Korkuyorum bu gecelerden.
Bel baladm tepelerden
Gn domyabilir bir daha.
( Otuz Be Ya)
MEMLEKET STERM
Memleket isterim
Gk mavi, dal yeil, tarla san olsun;
Kularn ieklerin diyan olsun.
Memleket isterim
Ne bata dert, ne gnlde hasret olsun;
Karde kavgasna bir nihayet olsun.
Memleket isterim
Ne zengin fakir, ne sen ben fark olsun;
K gn herkesin evi bark olsun.
Memleket isterim
Yaamak, sevmek gibi gnlden olsun;
Olursa bir ikayet lmden olsun.
(Otta Be Ya)

AIRDIM KALDIM
ardm kaldm nasl atsam adm;
Gn kasvet gece kasvet.
Bulutlar, sisler iinde bunaldm;
Gk mavisine hasret.

Olmuyor seni dnmemek Tanrm,

Ummamak senden medet.
Suyun dibine vard ayaklanm;
Suyu dibinde zulmet.
Kalmad midin soluk ve clz
Inda bereket.
Ve lm, kapmda kiner, sabrsz
Bir at oldu nihayet.
(Otuz Be Ya)
LMDEN SONRA
ldk, lmden bir eyler umarak.
Bir byk bolukta bozuldi by
Nasl hatrlamazsn o trky,
Gk paras, dal demeti, ku ty,
Altmz bir eydi yaamak.
imdi o dnyadan hibir haber yok;
Yok bizi arayan, soran kimsemiz.
ylesine karanlk ki gecemiz,
H a olmu ha olmam penceremiz;
Akan suda aksimizden eser yok.
(Otuz Be Ya)
NSANOLU
Ademle Havvadan geldiim doru;
Vuruldum bir kere elma dalma.
Hl aklmda o tufan yamuru;
kr ktma Nuhun salma.
lmek rarsa gnn birinde gayri,
Gz nuru, el emei, aln teri
Yaadm iyi kt gnleri
Deimem hibir cennet masalna
(Otuz Be Ya)

YLE DALMIIM K
yie dalmm ki bu akam stii,
Komu arsadr gzmde gkyz.
Ben dnyadan bihaber bir ocuum;
Kayp zpzplarm aryorum.
Koun ocuklar, koun komu kzlar,
Avularma smyor yldzlar.
(Otuz Be Ya)

BR LNN AZINDAN
Kabrime iek getirenlere glerim;
Gafil kiilermi u insanlar vesselam;
Bilmezler ki bu kabirle yoktur alkam;
Ben o ieklerdeyim, ben o ieklerim.
(Otuz Be Ya)

PAYDOS
Paydos bundan byle lgnlklara;
Sert konumaa balad aynalar.
Yetitir kotum akn pei sra;
Bitirdi beni bu iki, bu kumar.
Ne saklyaym gaflet ettiimi?
Elimle batrmm genliimi;
Binip bineceim en gzel gemi!
Aldn geri vermez dalgalar.
Meyhaneler, sabah kahveleri,
Cmle e dost, air, ressam, serseri,
Artk cmbte yoksam geceleri,
Sanmayn tarafmdan ihanet var.

Ya ilerliyor... Artk geti bizden;

Kii ev bark edinmeli vakitken.
Gn gelince biz deil miyiz len?
Cenazemiz yerde kalmasn dostlar!
(Otuz Be Ya)
ABBAS
Haydi abbas, vakit tamam;
Akam diyordun ite oldu akam.
Kur bakalm ilingir soframz;
Dinsin arUk bu kalp ans.
u aacn glgesinde olsun;
Tam kenannda havuzun.
Aya haber sal ksn bu gece;
Grriinsn yle gnlmce.
Bas krbac sihirli seccadeye,
Gster hkmettiini mesafeye
Ve zamana.
Katp tozu duman,
Var git,
Byle ferman etti Cahit,
Al getir ilk sevgiliyi Beikta tan;
Yaamak istiyorum genliimi yeni batan.
(Otuz Be Yas)
ANACIIM
Bir gn slaya geldiimde,
Bir eyler sezersen hlimde,
Hi armyasm anacm.
Bam koyup dizlerine,
Uzun uzun alayacam,
Btn insanlarn yerine.
(OtuzBe Kay)

GARP K
Bu akam ilk olarak aladm,
Bekr odamn penceresinde.
Hani ev bark? Hani oluk ocuk?
Ne geti elime bu hayatn
Meyhanesinde, kerhanesinde?
Yatam her gece byle souk.
Saadet bu mrn neresinde?
(Otuz Be Ya)
HAYAL ETTM EY
Beiktahm iin
Gk mavi mavi glmsyordu,
Yeil yeil dallar arasndan.
Altn sesi birden bire sordu:
Ne haber eski ak yarasndan!
Kapand, dedim, bitti karanlk;
Vuslatla sona erdi o ile;
Bu huzur elalesi aydnlk
Yeni bir adr balar seninle;"
Mevsim bahar devam bir yazd;
Okamak devresindeydi rzgr;
Yukarda bulutlar bembeyaz,
Gelinlik elbisesi buludar.
Nihayet bahtiyar bamz
Bir yasta attmz gnden,
Akn hayata verdii hazz
Neden sonra tattmz gnden,

Bir mr sryoruz, bhaber

Gnn beyhude dadaasndan,
Gk hl mavi mavi glmser,
Yeil yeil dallar arasndan.
(Ottu Be Ya)

OTUZ BE YA R
Ya otuz bei yolun yans eder.
Dante gibi ortasmdayz mrn.
Delikanl amzdaki cevher,
Yalvarmak, yakarmak nafile bugn,
Gznn yama bakmadan gider.
akaklarma kar m yad ne rar?
Benim mi Allahm bu izgili yz?
Ya gzler altndaki m or halkalar?
Neden byle dman grnrsnz;
Yllar yl dost bildiim aynalar?
Zamanla nasl deiiyor insani
Hangi resmime baksam ben deilim:
Nerde o gnler, o evk, o heyecan?
Bu gler yzl adam ben deilim;
Yalandr kaygsz olduum yalan.
Hayal meyal eylerden ilk akmz;
Htras bile yabanc gelir.
Hayata beraber baladmz
Dostlarla da yollar aynld bir bir;
Gittike artyor yalnzlmz
Gkyznn baka rengi de varm!
Ge farkettim tan sert olduunu.
Su insan boar, ate yakarm!
Her doan gnn bir dert olduunu,
nsan bu yaa gelince anlarm.

Ayva san nar krmz sonbahar!

Her yl biraz daha benimsediim.
Ne dnp duruyor havada kular?
Nerden kt bu cenaze? len kim?
Bu kanc bahe grdm tarumar?
Neylersin lm herkesin banda.
Uyudun uyanamadn olacak
Kim bilir nerde, nasl, ka yanda?
Bir namazlk saltanatn olacak,
Taht misli o musalla tanda.
(Otuz Be Ya)
MJDE
Ku$lar haber verdi bana kular
Gelecekte bir eyler olacak
Gn dilediimiz gibi doar
nsan yzmz gler olacak
Neden sonra nehir yatanda
Kurt ininde kuzu otlanda
Dnya dirlik dzenlik anda
Dle gerek beraber olacak
(Dten Gzel)
BAYRAM YEME
Korkann felekte bir gn
Bir bayram yemeinde
Anam babam gibi kardelerimde
En gzel dalgnlnda mrn
Beni gurbette sanp
Keke gelseydi bu bayram diyecekler
Ve birdenbire yrekler
Ayn acyla yanp
Hepsinin gzleri yaaracak
ldm hatrlayarak
(Dten Gzel)

MEMLEKET
Bir yanda Anadolu bir yanda Rumelidir
Hepsi bizden yolcusu olsun hancs olsun
Efkr ettiimiz ey memleketin hlidir
Sanmam hemehrim sanmam bundan acs olsun
Kylmz efendimiz tarlasnda perian
iimiz kardeimiz kavgasnda perian
Anam bacmdr baht karsnda perian
Hemen Allah cmlemizin yardmcs olsun
(Dten Gzel)

EDA
Neyleyim seni kartpostal manzara
Rzgrn yok o yerin havasndan
Uuldamak yarar ormanlara
Denizin gzellii dalgasndan
Geyik dadan daa atlarken gzel
Nar dalnda di di adarken gzel
Kestane mangalda patlarken gzel
Kiilik gzelliin esasndan
Beni saran ey suyun akdr
Yemi ykl dallarn sarkdr
Anann ocuuna bakdr
Sevdiimin geilmez edsndan
(Dten Gzel)
KORKUN GZEL
Bu el titremesi kadeh tutarken
Bu yata nasl koyuyor insana
Orhan gibi vaktinde gitmek varken
Deer mi oyalanmana

Rakdan ttnden beter alk

Olduumuz korkun gzel bir ey var
Tutmu brakm bizi bir skmlk
Canmz kana kadar
(Sonras)

BR EY
I
Bir ey ki hava gibi ekmek gibi su gibi
Lazm insana lazm onsuz yaanlmyor
Ana baba gibi dost gibi yavuklu gibi
Kalp titremeden gz yaarmadan anlmyor
Bir ey ki gznzde memleket kadar aziz
Ak ettiimiz kendimize dert ettiimiz
Adm ocuklarmza bellettiimiz
Bir ey ki artk hasretine dayanlmyor
n
Bir ey daha var yrekler acs
Utandrr insan dndrr
ylesine baka bir kalp ans
Alr beni ta Bursaya gtrr
Yeil Bursada konuk bir garip ku
Otur denmi oracakt oturmu
Ta yreinden bir trk tutturmu
Ne gzel ey dnyada hr olmak hr
Benerci Jokond Varan Bedrettin
Hey kahpe felek ne oyunlar ettin
En yavuz evlad bu memlektin
Nzm abey hapislerde rr
Yaprak, 1-5-1950 (Btn iirleri, 1983)

R ifat lgaz
(1911-1993)

CENAZE
Omuzlannca tabutun
lk defa kurtuldu ayaklarn topraktan
Muhteem oldu medreseden kn
Dikildiler yol stne
Bir dilim ekmei ok grenler
Yzne bakmyanlar salnda
Bir selmla dediler btn borlarn
zlme gelmiyor diye elenkler peinden
Mevsimsiz oldu lmn
Ne olurdu bir k daha bekleseydin
Bahar gelir iekler aard
lmn kimseyi sevindirmedi
Atsz arabasz kalkt cenazen
Alak gnll adamdn
Herkesten uzak yaadn
Cami avlusunda
lmn de grltsz olsun
1940-1943 (UzakDeit)

ALM
Kasnandan frlayan kaya
Kaptrdn m kolunu Aliim
Daha dn le paydosundan nce
Zilelinin gitti ayaklan
Yazld onun raporuna
hmalden

Gidenler gitti Aliim

Bo kald ceketin sa kolu
Hadi kyne dndn diyelim
Tek elle sabam kavrasan bile
San kz gn grmtr
Anlar iin iyzn
zlme Aliim sabana gemezse szn
Aann davarlanna geer
Kim grecek kepenek altnda eksikliini
Kaplanrsan boaz tokluuna
Gidenler gitti Aliim
Bo kald ceketin sa kolu
Sa yann yastk ister Aliim
Sol yann sevdiini
Kzlar da emektar sazn gibi
ifte kol ister saracak
(Uzak Deil) 1940-1943
OCUKLARIM
Sizi yoklama defterinden renmedim
Benim haylaz ocuklanm
Snfn en devamszn
Bir sinema dn tamdm
Koltuunda satlmam gazeteler
Dumanl bir salonda
Kendime gre karlarken akam
Nane ekeri uzatt en tembeliniz
Gtrmek istedi kfesinde elimdeki spanak demetini
En dalgm snfn
ounuz semtine uramaz oldu okulun
Palto ayakkab yznden
Kiminiz limon satar balkpazannda
Kiminiz Tahtakalede ayclk eder
Biz inceleyedurahm a tavuk hesab
Tereyamdaki vitamini
Kalorisini taze yumurtann

Karlkl neler renmedik snfta

evresini ltk dnyann
Hesapladk yldzlarn uzakln
Ortaasyadan konutuk laf ktlnda
Birlikte neler dnmedik
Burnumuzun dibindekini grmeden
Bulutlara m karmadk
Gz rzgrlarnda dklm
Hasta yapraklara m zlmedik
Serelere mi acmadk k gnlerinde
Kendimizi unutarak
(Uzak Deil) 1944

UYUSUN DA BYSN
Tketme nefesimi mavi kzm
Bildiin Trke kt gelir masallarma
Szden sazdan anlamazsn
Kutan yapraktan haberin yok
Biz yallar neler de bilmeyiz
Hele sen belle dilimizi
Biliriz de gzel laf etmesini
ekiniriz konumaktan
Yazmasn bilir yazamayz
zme beni yum gzlerini
Uyutacak ninnilerim yok
Trkler mi istersin benden
Yank memleket trkleri
Ne arasn bende o ses
Islkla sylenir marlar m istersin
Bunlar size gelmez
Uykusunu karr ocuklarn
Sana hazr ninniler sylesem
Baheye kurdum desem salncak
nanr msn

Ne bahe var, ne beik

Bir araback da m istemezdi u asfalt
Yorgann yatan ireti
Dodun doal ne oyun grdn
Ne oyuncak
Uyu benim mavi kzm
Dem geecek devran geecek
Kelolan murada erecek
Sklecek Has bahenin itleri
Alayan nar glecek
(Uzak Deil) 1945-1948
SANATORYUMDA
Bir doktor konferans verdi
Kesildi tknefeslerin solumas
Yitirdi hzn
Cierleri zorhyan ksrk
Ak gmlekli hekim krsde
lacn ekmein bizden esirgediini
ki ift szle yapacak
Evet diyor ak gmlekli hekim
Elinizdedir yaamak
Krlmasn cesaretiniz
Biliriz nasl yaanr kar adalarda
Su ier gibi kendiliinden
Onlarn da elindededir yaamak
Sylyor ak gmlekli hekim
Yorulma yok alma yok
Atei Dursuna bakyorum
Gzm kayyor Balk Niyaziye
Grgra aslmak yok demek boylu boylu
abladaki Reizde kulaklar
Donmu istika halat avuta
Mola etmek yok iki yz yirmi kulac
Gzlefde haftalk uyku
Torik yataklarna olta salmak yok

Syleniyor krsden
Temiz havada ak havada
Gne altnda deil
Beiktal sandalcda gzlerim
Dverdi krl ba nne
Tam yedi yl su ilemi demek
Kart yz Rzanm
Anasnn almteri dkt bostana
Korkuluk ta olamaz artk
Vaktinde yiyeceksiniz diyor krsden
Hem de eitli yiyeceksiniz
Tad eksik olmasn sofranzdan
Otuz sekiz atete Selim Efendinin
Alverdi itah yutkunuyor
Derken unutuverdi biare
Sk sk tuttuu ksiir
Boulurcasma ksryor
Bize yklyor suu ak gmleklim
H ar vurup harman savurdunuz salnz
Ge vakitlere kadar oturdunuz itiniz
Kiminiz pokerde kiminiz barda
Sorumuz var ak gmlekli hekimden
Beykozlu ha doruldu ha dorulacak
Ttn deposundan Ali kmldanyor
Kauuk kaynaks Osman
HaUrlad buhar kazanm
Hayr kimse bir ey soracak deil
Geirmiiz sorunun srasn
Soluk ald ak gmlekli hekim
Sonunu tatlya balyacak
Hepiniz kurtulacaksnz ocuklar
Dneceksiniz kanl canl evinize
Genleriniz asker olacak
Doacak nurtopu yavrularnz
Kiminiz tarlasna dnecek
Kiminiz tezghna

Sanmayn ifas yok bu hastaln

Tbbn elinden ne kurtulur
niyor ak gmlekli hekim krsden
Alklanr byle vdedenler
Bir sade ksryoruz
(Uzak Deil} 1945-1948

BU DA BR ZGRLK RDR
1944 yhndasn yanlsn yok
Ku girdiin Temmuz ortasndasm
Emirle de olsa ald ya
te dem ir kaplar ardna kadar
Dardasn
Tepende ne zamandr unuttuun gne
Liman bildiin gibi yerli yerinde
Hazr Karadeniz seferine u vapur
u mavna Haliten geliyor
Poyrazdr bir utan bir uca esen
ekebilirsin cierlerine
Bu ses firen gcrtsdr
Durdu Beikta tramvay durakta
Gidemezsin elinde deil
Emrindesin insan hie sayanlarn
Bir liseli talebeyle vurulu bileklerin
Krk mahkmun srkledii zincire
Tek suunuz h r insanlar gibi konumak
Kitaplar su ortanz
1944 yhndasn yanln yok
Dorudur dald esir pazarlarnn
Tek forsa kalmad kalyonlara akl
Roma sirklerinde atlmyor kleler
A aslanlarn azna
oktan yerlebir ettiler Bastili
Kenar mahalleliler

zgrlk arksdr sylenen Volga boylarnda

Ne Taif tesin ne Magosa zindannda
Yalnz nm kalmtr kaleme alann
Hamasat Kasidesini
Seviyoruz her zamandan fazla Fikreti
Yeni anlald manas Millet arksTnn
Ayn Sistir memleketin zerindeki
Bugn de vaktinde kt gazeteler
Geti ilk sayfalara Beikta cinayeti
Ismarlama yazlan stad kalemlerin
Taksimdeki ziyafetten resimler
eyrek saat uzaktasn ok deil
0 batas Babaliden
Tek satr yok sayfalarda
Bu zincirleme tutsaklk zerine
ekildi d kapdan demir srgler
Tuttu sngller yollan
Topyekn himayesindeyiz zincilerin
(Uzak Deil) 1945-1948

PARMAKLIIN TESNDEN
1
nsanlar alabildiine sevmeyi
Brakmazlar yanma
Byle ekersin cezasn
duvar bir kap arasnda
Onlardan ayn
Byle onlardan uzak
Yasak sana boylu boyunca sokaklar
Baheler yal kahveleri
Dostlara mektup deil
Bir selam yasak

Kaplar demir srgl ifte kilitli

Kapal zgrle giden yollar
ierdeki ierde mahzun
Dardaki darda
Burada her ey sade
Ekmek ve su, dnceler
Emirler eitli
Kapda kilit emir
Uzakta ddk emir
Emir darda dikilen nbeti
zgrl oktan unuttum
O yemyeil masallarn kzdr
Eskiden sevilmi
Bir ince hastalktr olsa olsa
imdi cierlerimde
u pencercye verdim kendimi
Btn zntlere karlk
Boaz sularnn zerinden
Kar srtlara alm pencereye
skdar bilmezdim nceleri
Burada snverdi kanm
Vurgunum u Kzkulesine
Ne de irin grnyor uzaktan
Karacaahmet
Hi de syledikleri gibi deil
Dndrmyor adama lm
Umudumu yitirmedim
lm umutsuzlar iin olmal
III
Bizim de bir ift szmz vard
Nar iei gl dal stne
Dudaklarmzda kald

Gremedik skntsz yaandm

Bolluun iirini yazamadk
Ne kadar uzak
steklerimle ili dl yaamak
zmek hastalkl iirlerle
Eimi dostumu
Mezar talan kadar ll
Beyitler dzmek boy boy
liyimdir herkes kadar
Dndrr beni de u gkyz
Ku cvlts nar iei
Huyundan ettiniz Cibali kzlan
Sekiz ddnden nce
Penceremin altndan geenler
Salan dank gzleri uykulu
oraba ttne gidenler
Beni huyumdan ettiniz
Yorgun gzlerinizdeki acy
Dert edindim kendime
Salarn tezghna yolduranlan
Stma gebesi tazeleri grmeseydim
Bouna harcyacaktm sevgimi
u parmakln tesinde kald
Btn alanlar
Teker teker sklmz topramzdan
Havamzdan suyumuzdan olmuuz
Yaamaktayz u atnn altnda
Daha mahzun daha hesapl
Rahat gnlerin iisi olacaktk.
Gzel gnlerin airi
Bir ift szmz vard
Nar iei gl dal stne
Dudaklanmzda kald

KU MSAL
I
Ortada hesap yanll yok
Yavrumuz vakitsiz dodu
Tam sekiz aylk
Bilmem ne vard acele edecek
Sekiz aylk ocuk yaamazm
Bunu da bizim gibiler sylyor
Zor yaar dokuz aylklan
Bizim buralarda
Ne yapalm yetmezse mrc
Var bir tane daha geride
O nu bytrz ister istemez
O da bizim kadar dnceli
Memnun grnmyor gelenden
Bilse hi zlmiyecek
Sylemee dili varmyor ebenin
Misafire benziyor yavrucak
erken domakta deil
Gelmiken yaamakta
Eziyet bize yapt
Hazrlaynca ekip gidecek
Bezini muambasn
Kolayna snmyor odamz
Buz kesiyor elleri ayaklan
Scak ieler mi koymal dersin
Pamuklara m sarmal
Akama sabaha yolcudur
Annesini de istemez oldu
Minneti kalmad kimseye

II
Sekiz aylk ocuk bu kadar yaarm
Drt gn yaad
ok bilmi insanlar gibi
Gitti sabaha kar
Haber verince bekiye
Soruldu ekmek karnesi
Douma bakarak
Daha uygun buldular lm
zin kt gmlmesine
Drt gndr souktan
Su yz grmiyen yavrumuz
Geleneklere uygun ykand
karken kucamda kapdan
Bulamad beklenen gzyan
ocuklar dt arkamza
Yz kirli ocuklar
Drt yanm saranlara
Su dkenlere Ysin okuyanlara
Datum son metelie kadar
Aym sonunda gitti en kts
Kald ebenin paras ay bama
Bildi vakitsiz doduu gibi
Vakitsiz lmesini yavrucak
Gitti ku misali
(Uzak Deil) 1945-1948

KAHVELER GAZETELER
Kimini vurguncu yapt bu sava
Kimini karaborsac
Laf olur diye dost ay imiyenler
Mahkemelik oldular rvet yznden
Gaz fii ekmek karnesi derken
Kimler karmad ki piyasaya

Kimini sefil etti 39 Harbi

Kimini air etti.
Beni de gazete tiryakisi.
Dadandk kahvelere haber yznden
Bir bardak hlamur karl
Yeni nizamdan demvuran yazlar okuduk
Dtk eli kalem tutup ta
Eli tfek tutmyanlann peine
Cenk meydanlarn dolatk
Denizler getik dalar atk
Gn oldu krld kanadmz
Kaldk llerde
Gn oldu Urallardan vurup
Ulamak istedik Kzlelmaya
Yrdk ehir ehir
Bir de ne grelim
Arpa boyu yol gitmiiz
Denin dostu mu olur
Zafer nerde biz orda
Meserretde kurtardk Sivastopol
kbalde girdik Berline
Atikali kahvesinde patlad
Atom bombas
Pes dediler bir yaz akam
ehzadebanda Japonlar
ektik zafer bayran kapya.
(Uzak Deil) 1945-1948

ZYARET GN NOTLARI
I
Bugn balyor ite
Namus yznden on yl giyen
Beiktal Nafizin ilesi
Tuttu Adananm yolunu
ki ocuklu kars
Seyhan Bara kontratl gidiyor
Kalar alnd
Salar boyand
st ba modaya uygun
ki ocuk brakld komuya
Ne tutar ki ocuun bakm paras
Kazan kazan ver postaya
Altna dnd ukurovada baaklar
Parmakla dayam ban Nafiz
Bekliyor kam n orta kouta
Olandan bitenden habersiz
II
retmeni tanmadan
Jandarmay polisi rendi
Babasnn amarlar koltuunda
Cebinde sigara paketi
Ayplasalar da yeridir
Tanp durmas cezaevine
Kitap yznden yatann
Komuya der tasas
Babasna bakarsan oral deil
Varsn diyor su yolunda kinisin
Bizim su testisi

rn
Gn grm olan u Fikri
Bilir nasl da karlanr
18 numaradan Adalet
Ne kar stte yok bata yoksa
Konyalnm ceketi yenicedir
Temelin pabular biimli
Uursuz derler Fatihlinin boyunbama
Bir ayda hkm yedi
Taklr byle gnde elbet
Aar iek gibi adam
Gler yz tad dil Fikriden
At elin eer emanet
IV
kuru be kuru
Harlk gelir dardan
Eten dosttan akrabadan
Yalnz Necati ierden karr
Gen karsnn ekmek parasn
Kalmad elde avuta
Buraya dt deli
Bir genlii kald para eder
yle h er ziyaret sonu
Be lirack sktrr eline kamnn
Yerin dibine geer her seferinde
H er seferinde kendinden irenir
V
Ters yzne evirdiler kapdan
Ttndeki evkiyeyi
Sarlacakt kocasnn boynuna
ok eyleri vard anlatacak
Simdi dnyor kara kara
htilattan m en de ne demek
Gitti havaya gndelik
Bir de gelip grememek

ELM
te bir aradayz
Salndan haber beklediklerimiz yanmzda
Aramzda uzun zamandr yzn grmediklerimiz
Kimimiz mahpustan dnmz
Kimimiz srgnden
Bu akam keyfimiz yerinde
Gnlk dertlerimizden syrmz
Nasl kazanldn unutmuuz parann
Elimiz o kadar ak
Harcyahm neemiz iin
yisi gelsin arabn
Ykl olsun mezeler
Nbetisiz geiyor akammz demek
Kilitsiz demir parmaklksz
stersek burda keser konumamz
karz kol kola kelepesiz
Dolarz canmzn ektii sokakta
zlemini ekmiiz uzun zaman
Gne yzl dosdann
Duymuuz her eit yalnzl
Tek bamza hcremizde
ki ift laf etmenin karlkl
Ne demek olduunu anlamz
Konualm
Bir su olduunu bilerek her szmzn
Kar masaya duyurmadan
Gzel gnlerin yaklatn syliyelim
Ne olacak bilir miyiz birazdan
Belki hesab sorulacak neemizin
Kaldralm son kadehleri
Ayrlalm arkadalar
Ayrlrken pelim

RDE
nce iirde sevdim kavgay
zgrl kelime kelime iirde
Msra msra sevdim yaamay
fkeyi de sevinci de
Senin kl gnlerin
Benim iyimser dostlarm
Hepsi hepsi iirde
Ne varsa yitirdiim
Btn bulduklarm iirde
Kafiyeden nce gelen
Sevgilerimiz mi sade
Srgn de var
Hapis de
(Uzak Deil) 1945-1948
LEYLAKLARINI ANLATIYORUM
Leylak getiriyorsun bana gneli bir gn
Ou salarndan topladn belli
Bir leylak bahesisin karmda
Byle kucanda kalsa daha iyi
Bir vazoya brakp gidiyorsun
Sen gidiyorsun leylaklar kalyor mu sanki
nce renkleri gidiyor arkandan
Nesi varsa gidiyor soyunarak
H er vazoya baktka karmdasn ne tuhaf
H er kokladka dnp dnp geliyorsun
Dnceler gibi filizleniyorsun gn getike
Yaprak yaprak geliiyorsun
Leylak leylak bakyorsun gzlerimin iine
lmsz bir mevsim oluyorsun

BR KOZADA
Ge kalmadk tam zaman
balamaktayd baladk
ryoruz kozamz birlikte
Zaman da bir kozadr ipekbceim
H er solukta rlen
Bir dndayz bir iinde
Bir gn bizim de dokunacak
Atlasmz alkan ellerde
Gl yapra inceliinde duru
Sabahlann eridii mavilikte
Mekikler syliyecek trkmz
En gzeli bu deil mi vgnn
En srp gideni ipekte
lk yala balad dirili
zsuyla buuland dallarn ucu
Yapraa durdu dipten dorua
Bahedeki dut aac

H a an B a sr A l p
(1912-1945)

MAHSUL
En gzel, en olgun, en harikulde
Meyvesini versin diye toprak
Hibir emek esirgenmedi ondan
Ne zindan, ne temerkz kamplar,
Ne duvar diplerinde kurunlanmak,
Ter, gz ya ve kanla suladk onu
Dkecek yer yzne tam ve olgun mahsuln
Toprak nankr deildir
Utandrmaz insanolunu
(Dnden Bugne Trk iiri)

B edri R ahm i E y bolu

(1913-1975)

OLUM MEHMEDE
Meyvelerimizi Takdim Ederim
ite armutlarmz rlplak
Ne avret mahallerinde yaprak
Ne de kendilerini verirken naz ederler
U aylk sabinin gl
Yamurun kendiliinden dkl gibi
Hereylerini verirler
Yabana atma meyvelerin ehvetini tosunum
ehvetle nur
Yalnz meyvelerin cennetinde
Harner olur
Dalndan ayrlan meyveye kulak ver
Hl ierisinde topran uultusu
Ve iin iin akan serin emeler.
Isr meyveleri tosunum birer birer
nsan olu cennetlerin en gzeline
Meyveleri srarak girer.
Olum Mehmede meyvelerimizi takdim ederim
Dilerim Allahtan
Meyve aalar sralansn mrn boyunca
Hazzn biri tkenmeden
teki yansn dallarda alev alev
Ve ryalarna salkmlarn buusu dolsun
Crmn ala talamaktan
Yaran brtlen dikenlerinden
lmn aulu dutlardan olsun.
(Yaradana Mektuplar)

ASLINI ARARSAN
Ben yalnz seni byrken grdm Mehmedim
Asln ararsan;
Biz bu dnyada her eyi olmu bitmi bulduk.
Gkyz oktan atlm
Toprak yurulmu sca scana
Petekler dolmu azna kadar
Narlar yarlm
Asln ararsan
Ne mevsimlerin birbirine dedii yeri
Ne bulutlan ne karanfilleri
Ne yldzlann niin utuunu
Ne de insalann niin gtn biliriz.
Asln sorarsan
Biz bu dnyada her eyi olmu bitmi bulduk
Hayat krk yllk bir dost gibi yanbamzda
lm gz kapaklanmzn eiinde
Ve adlanmz
bibik kuu gibi bamzn stne konmu!
( Yaradana Mektuplar)
HELE BR BALASIN
Hele bir balasn lk yaz yamurlan, iimdeki ocuk!
Hele bir kanatlansn ufuklar,
Hele bir iini eksin orman,
Hele bir kere gneler yansn,
Kertenkeleler mesin,
Hele bir kere toprak kansn,
Mevsim demlensin,
Hele bir ballansn brtlen dikenleri!
Gelincikler bedava,
Gkler sahipsiz
Baheler zilzurna...
Hele bir balasn lk yaz yamurlan, iimdeki ocuk!

Dudaklarnda kaln kabuklu bir portakal kokusu,

Tabanlarnda, knal keklikleri bol dalarn rzgn
karncalansn.
Hele bir kere dallarda sallansn
ri kalalar eftalilerin;
Hele bir duyulsun uzaktan
Yayl ngraklar
Yldzlar seslensin,
Hele bir armut aac temmuzu yklensin,
Hele bir kerecik yalnayak yere desin iimdeki ocuk...
( Yaradana Mektuplar)

ERMEK
Erimek belirsizce her eyde
Karmak sulara, yldzlara
Sinmek kokusuna mor menevenin
Yanmak damar damar nefes nefes
Yaamak tkene tkene.

(Karadul)
SEVNSN
Aldk nasibimizi hznden
te geldik gidiyoruz serinsin
Halbuki ne gzel balamt hikye
erbet gibi bir gk stmzde.
Ve btn lezzetleriyle toprak
Gzmzde nur, dizimizde takat
On parmanda on hner vard
Biz onun sevgili kullan.
Dnyasn bad eyledik
Bir can verdi bize bin alr
Gideriz gzmz arkada kalr
Sevinsin

An kaplan an
Gidin haber verin meleklere
Can ekiip durmasn beyhude yere
Elbet bir tutam ot biter stmzde
Mezanna gre ayan uzatr llerimiz.
(Karadul)

MJDE
Portakal kabuundan
Kavun diliminden
Havaland naklar
Avar kiliminden.
lgn topuklan stnde
Sebepsiz sevincin
Adamn can dostlara
Gzel haberler gtrmek ister
Aksi gibi ne dost var meydanda
Ne de gzel haber.
(Karadul)

BR YAZ GET
Bir yaz geti
Tozu dumana katarak
Kavun karpuz ykl
Bir yaz geti.
Btn intihalar tetikteydi
Aalar kolum kanadm kadar benim
Deniz anam babam kadar iyiydi.
Bir yaz geti yanbamzdan
Diimizden trnamzdan
Ah al moru mor
Nefes nefese bir yaz geti.
(Karadul)

KARADUT
Karadutum, atal karam, ingenem
Nar tanem, nur tanem, bir tanem
Aa isem dalmsn salkm saak
Petek isem balmsn aulum
Gnahm sn, vebalimsin.
Dili mercan, dizi mercan, dii mercan
Yoluna bir can koyduum
Gkte ararken yerde bulduum
Karadutum, atal karam, ingenem
Daha nem olacaktn bir tanem
Glen ayvam, alayan narmsn
Kadnm, ksram, kanmsm.
(Karadul)
SAKAL MAKAL
YAHUT
AFERN OLUM AHMET
BU YOLDA DEVAM ET
Herifiolu Sen Mielde koyuvermi sakal
Neylesin bizim ky, nitsin Mahmut Makal
Esmeri, sarn, kumral, kuzgun karas
Cebinde drt dilberin telefon numaras
Bir elinde telefon, bir elinde kesesi
UyyyL yesun oni nenesi
Yesun oni nenesi.
(Tuz)
TRKLER DOLUSU
Kirazn derisinin alunda kiraz
Narm iinde nar
Benim yreimde boylu boyunca

Memleketim rar.
Canma cierime dek ilemi
Canma cierime
Sapma kadar
Elma dalndan uzaa dmez
Ne yana gitsem nafile
Memleketin hali gzmden gitmez
Binbir yerinden balanmm
Bundan tesine aklm ermez.
Yerliyim yerli olmasna
lmik ilmik damar damar
Yerliyim
Bir dilim Trabzon peyniri
Bir avu tiftik
Bir imdik avdar
Bir tutam ile bezi gibi
Diimden trnama kadar.
Ressamm
Yurdumun tandan toprandan srp gelir naklarm
Tama toprama toz kondurann
Alnn karlarm
airim air olmasna
Canm kurban iirin gereine, hasna
ersine insan kokusu sinmi msralara vurgunum
Bak gibi kemie dayansn yeter
Eri br, kr topal kabulm.
airim
Zifiri karanlkta gelse iirin has
Ayak seslerinden tanrm
Ne zaman bir ky trks duysam
airliimden utanrm.
airim
iirin gereini ky trklerimizde bulmuum
Trklerle yunmu ykanm dilim
Onlarla alamj onlarla glmm
Hey hey yine de hey hey
Salnsn trkler bir utan uca
Evelallah hepsinde rarm

Onlar kadar sahici

Onlar kadar gerek.
nsancasma, erkekesine
Bana bir bardak su dercesine
Bir trk sylemeden gidersem yanarm.
Ah bu trkler
Trklerimiz
Ana sd gibi candan
Ana sd gibi temiz
Trklerde tter da da yayla yayla
Kymz, kylmz, memleketimiz.
Ah bu trkler ky trkleri
Dilimizin tuzu biberi
Memleket ahvalini onlardan sor
Kitaplarda deil trklerde ara Yemeni
leni kalan gidip gelmeyeni
Ben trklerden aldm haberi
Ah bu trkler ky trkleri
Mis gibi insan kokar mis gibi toprak
Hilesiz hurdasz ini plak
Diisi dii erkei erkek
Ka ka gz gz yaras yara
Ba bak.
Ah bu trkler ky trkleri
Karanlk kuyularda alm iekler gibi
Kiminin reyhasmdan geilmez
Kimi zehir kimi zemberek gibi
Ah bu trkler ky trkleri
Olgun bir karpuz gibi yanlr iim
Kan damlar ucundan mrekkep deil
te sz, ite ses, ite biim:
Uzun kavak gcm gcm gclar.
liklerine kadar ilemi sz
Artk iflah olmaz kavak aac
Bu trknn yreinde sanc var.

Ah bu trkler ky trkleri
Ne dzeni belli ne yazan
Altlarnda imza yok ama
lerinde yrek var
Cennet misali sevisen
Cehennemler gibi den
Bir ocuk gibi glp
Maaralar gibi inleyen
Nasl unutur nasl
mrnde bir defo Kzmm trksn dinleyen
(7te)
KARABBER
zmirde bir aa grdm
Ad karabiberdi karabiber
Yaprann ucunu srdm
Tad karabiberdi karabiber.
Bir yama daha girdim
Biber dediin tuzlua yarar
Fidesi olur fidan olur
Bir nar boyunda karabiber
nsann ba dner
iek mi, meyva m, tohum mu nedir
Nar tanesi gibi pnl pnl
ingene pembesinden scak
Karabiber aalar dolusu
Karabiber sebil
Karabiber salkm saak
zmirde bir aa grdm
Ad karabiberdi
Ya karabiber trks Allahm
Necati Cumal sylerdi
Soba borusu gibi bir sesi vard
Karabiberim, derdi karabiberim
Candarmalar geliyor kalk gidelim
zmirde bir aa grdm
Ad karabiberdi

Benim, avu ii kadar sakslarda

Asma ktkleri, yeerten anam
Bu aac grse sevincinden alard
zmirde bir aa grdm
Ad karabiberdi
Daln, meyvasn, glgesini
Getirdi masamza serdi
Yapraklarn grsen baylrsn
Bir yazma oyas kadar ince
St dallarndan narin
Salarnn arasnda dolatn duyarsn
ncecik, biberli ellerin
{Merhaba Yeil)
ZNDANI TATAN OYARLAR
Slann ufak tefek yollan
Ardan szdan tutmaz elleri
Tepeden trnaa iir glleri
Yitim aslanm aman burda yatyor
Bugn efkrlym amasn gller
Yiidinden kt haber verirler
Demirden dei tatan sedirler
Yatak diken diken yastk bayor
Yiitim aslanm aman burda yatyor
Bir ubat gecesi tutuldu dilin
Silaha baa varmad elin
Ne ana ne baba ne kz ne gelin
Yiitim aslanm aman burda yatyor
Ne bir haram yedin ne cana kydn
Ekmek kadar temiz su gibi aydn
Hi kimse duymadan hkmler giydin
Yiitim aslanm aman burda yatyor
Dek melil mahzun yastk bayor

Mezar arasnda harman olur mu

On yl hapiste derman kalr m
Azrail a susuz cann alr m
Yiitim aslanm aman burda yatyor
Dek melil mahzun yastk batyor
Zindan tatan oyarlar
ine bir yiit koyarlar
Saa dner br taa gelir
Sola dner rplak demir
eliin has da yiitim aman byle bilenir
Dek melil mahzun yastk batyor
Yiitim aslanm aman burda yatyor
Dilinde dilimi bulduum, gcne kurban olduum
Anam babam gibi vdm
Dayan aslan ustam yiitim dayan
Dayan hey gzn sevdiim
Bugn efkrlym amasn gller
Yitimden kt haber verirler
Sana kk darda diyenlerin kkleri kurusun
Kurusun m urdar ilikleri dilleri rsn
iirin gkyz gibi herkesin
Sen Kzlrmakcasna bizimsin
En byk demircisi dilimizin
Canmz cierimizsin.
Bugn burdaysa iirin yarn indedir
Btn hmyla dilimiz
Kknden sklm bir nar gibi yreimiz iindedir.
Bugn burdaysa iirin yann indedir
Acsyla szsyle, alnnn kara yazsyle
Bir yan n u r iinde tertemiz
Bir yan szm szm szlayan memleketimiz iindedir.
Bugn burdaysa rin yann indedir
Btn hmyla dilimiz
Kknden sklm bir nar gibi yreimiz iindedir.
(Bigzel)

H a l Im e f k G z e l s o n
(1913-1990)

OTOPS
-Orhan Veliy eAtMorgta alnca kafatas
Doktor beyler beyin grdler
ndirince tenkafesine neteri
Doktor beyler yrek grdler
Yrekte ne grdler dersiniz
Yrekte memleket grdler
Dnya grdler
Bir de dost grdler
Ama bu ite doktor beyler
Dorusu ge kaldlar
ok ge kaldlar
(Otopsi)

SS
Ayn evresinde bir k halkas
Denizden dumandan ttmeye balad
Islak ince bir ayaz
Aacna kadar iledi sandaln
Sis ar ar kesti yolunu
Nerde el ele vermi o eski manzaralar
stanbul liman bu gnlerde tenha
Dvizimiz az da
Yalnz bir ilep o da bizim
ki sayl amandrada
Ambar kapaklan rtl ykl
Ykl sigortada

Vardiyada Rizeli Ahmet

Grnce sisi atlad ba tarafa
Haydi kampana
Feyhaman Beyin bizzat srd kadillak
Atatrk Kprsnden geerken
Bindirdi kaldrma
Hali tasvire ne hacet
Vah yavrum vah
Fazla azgnlk daima felaket
Derken efendim
ehirde limanda trafik mayna
Sis bu sar m ele avuca
Yayldka yayld
Yerletike yerleti
kt dalarn sarsna yoklad doruklan
ndi batan baa doldurdu dereleri
Durdu terazilendi
Dahas var m arkada dahas
Ta Fatihte Eskialide
eyh Bedrettin Sokana kadar girdi
Ne sisti
(Otopsi)

BALIK AZI
Bu bir kl balnn yks
Yazlmasa da olurdu
Ama bizi yeni sulara gtrecek aknt durdu
Uskumrunun arkasndan gidiyorduk
Srnn iide ben de vardm
Srtmda bir zpkn yaras
Bahtiyar olmasna bahtiyardm
Nedense gitmiyordu kulamdan
Bir trl o A var sesleri

Denizkz girmi dnceme

Ben iflah olmam
Dalyanlar birbirine katmak orkinoslarn harc
Dolannca aa ok gemeden kserim
Bir ocuk bile eker sandala beni
Bu kadar ar olmasam
Beni byle koturan yaama sevinci
Kanal boyunca bir o yana bir bu yana
Siz yok musunuz siz derya kuzulan
Kestim klcmla karanlm dibin
Yakamoz iinde brakm sulan
Ah aysz gecelerde olur ne olursa
Atm beni mor kuakl bir takaya gtrn
ri gzlerimde keder
Klcmda hzn
San beni satn
Rak iin
(Otopsi)

YAZIT II
Burda Halim efik yatyor
Biz yakndan tandk onu
Pek cana yakn bir ocuktu
Varsn uyusun aznda biberonu
(Otopsi)
O BM
Herifiolu ykarken beni
Belki de keileri karacak
Bu ne biim l diyecek
H er yan smscak.
( Otopsi)

 sk e n d e r F ikret A kdora
(Do. 1914)

NSANA DORU
- I-

Ey kudretli byk rzgr;

Dudama o gl tadn getir!
Sen, htralarm sakla,
ocukluumu mesud geirdiim ehir!
Vaad edilmi n ki kalbe
Huzur getirecek mi Rabbim?
Promete iimde yayor,
Yaayan Promete benim!
Ve zincirsiz kotuum krlar,
Sarho bamda duman...
Glgemi gryorum duvarda;
Glgem, glgem ne kadar perian.
(Saken, 1) Hatralar ehri 1935-1945
NSANLAR VE TEKLER
Yeter bu renklerdeki dvet,
Bu akam vakti glen ku;
Bu ufuklar tesinde,
Sonsuzlua trmanan yoku...
Yeter iimdeki korku,
Ben miyim yeryznde tek fni
Yamura, geni gklere kar,
ark sylediim gnler hani ?
ocukluun msum inanlar;
Ki yemyeil bir da stnden,
Her eyi gren Tannya kr!

Denizlerin slak aydnlnda,

- Etinin lezzetinden habersiz Balklar var, insanlara kskndr.
(Saken, 1) Renkli iirler 1945-1950
NZIMDAN TE...
Ben sadece len babamdan ileri,
doacak ocuumdan geriyim.
N.H.
Bir d kuruyordu ocukGzleri yan kapal;
Dten de te, zlemdi,
Beklentisiydi yaammnBa ge dayal...
Bir ata binmi gidiyorduBulutlardan den a;
Yldzm, gktaym... ne umuru?
Deebildikten, tutabildikten sonra...
Attan inip rzgra bindi,
PEGASa bindi, panltlarla;
Bir imgeye dald ocukGzleri ak, havada,
Byyecekti daha.
Dzenin(Dzensizlik! demeliydi buna)
Penesinde ezilip tkenmeyecekti,
D grmesi de bilerekti;
Bu deyim yetmedi anlatmaya,
Aya yere basyordu smskya,
Ne umut, yakan, ba-eme,
Ne kendi kendini yeme,
O, yerinden frlam bir yrekti,
Yumruklan skl koskoca erkekti.
Rimini, 18. VII. 1989 (Adam Sanat, Nisan 1990)

F azil H s n D alarca
(Do. 1914)

AIR HASTA
fleme bana anneciim korkuyorum,
Dua edip edip, geceleri.
Hastaym ama ne kadar gzel
Gidiyor yzer gibi, vcudumun bir yeri.
Niin byle rtmler stm
ok muntazam, ki bana hzn verir.
Aarrken uzak rzgrlar iinde
Oyuncaklar gibi ehir.
Gzlerim rtk fakat yzmle gryorum
Alyorsun, n ur gibi.
Beraber duyuyoruz yava ve tenha
Duvardaki resimlerle, nasibi.
Anneciim, byyorum ben imdi,
Byyor gllerde kam.
Fakat denekten atm nerde
Kardeim su versin ona, susam.
(ocuk ve Allah)
OCUK, GECE, AYAKKABILAR
Gece olunca herkesten gizli,
Bir iimiz vard ok garip.
Ayakkablar dizerdik kardeimle
Hrszlar gibi tala inip.
Babammkiler bir yanda benimkiler bir yanda
Biz iki erkek.
Gecenin ve mesafenin karanlna kar
Kim bilir neler dnerek.

VCUDU YARATMAK
Toplansn ba ucuma dilenciler
Bir dilim ekmek lezzetinden bahsedelim.
Mevsimle vaktin arasnda
Krler gibi karanlktan emin
O kadar tenha, herkes htrasnda.
kr ateleri yanar kar dalardan
Doymu obanlarn deti.
Kularn konduu yalnzlk,
Anacak kaybolmu saadeti
Kalbimiz daha sadk.
Shhat dolu hayvanlar emniyet verir
Abdal ve saygsz obur ve serbest.
Hlyamzda ehzadeler uyurken,
Hicap duymakszn bahsetsin herkes
Vcudunu yaratmak zevkinden.
(ocuk ve Allah)

YARI AYDINLIKLAR K SAHPSZ

Yan aydnlklar ki sahipsiz
Ve mavi sereler sabahtan erken.
ocuum ark syle sokaklarda
Sesin gzelliini kaybetmeden.
Kaplar alr ardna kadar
Kular uar htralar iinden.
ocuum bol bol masal dinle
Henz inanrken.
En uzak gemileri korsanlarn
Seyretmek yldzlarn silinmesini.
ocuum sor neden akam oluyor
Ayplamaz kimse seni.

Baz sahillerin serinlii

Ve unutulmayan ilk demet.
ocuum sana yalvaryorum
Ellerin irkinlemeden dua et.
(ocuk ve Allah)
BALKON
II
Seni, btn arzu, btn ruh,
Hayallerle kaybolmu denizin dibi,
Seni ki ne kadar, ne kadar yayorum
Toprak altna giren hcimler gibi.
Akm vahi sahillerinden haber verir
nmzde gklere balayan ada.
Hayata ve manzaraya bada kuran vcudumuz
Dolar iri kemikli masal dnyalarnda.
Ruhumuz bir denizdir ki alm skn iin,
Sessizlik enginlere inen bir kuu.
Giden ocukluumu duyurmaktadr
Yldzlarn sonsuz ocukluu.
Gk nebatlar sarkm kylara
Girmi mehul gllere, mehul hayvanlan ruhun.
Anlar, yapayalnz, ayrlm manzaradan,
Bir mezann banda bir selvi kadar uzun!
Seni, ak, uyku, lezzet,
Scak mevsimlerden kopmak zere olan muzlar.
Vcudumdan geen fikirler duyuyonm;
Geni yapraklann sathlanndaki riizgr.
nmde karanln en gzel yeri
Der atmosferlerin bahesinden bir zambak,
Seni, en uzak mesafeler iinden,
Her eyi gerilerde brakarak!

NEREYE
Nereye sevdiim benim, inandm nereye,
Ryalarn yarasalar gibi uutuu geceler iinden.
Dalgnlmla hareketlerini seemiyorum,
Varlnn altn kafiyesini anyorken ben.
Hangi dnyalar dolatkt bilmiyorum,
O nasl bir adayd, nasl bir deniz.
Gk, bir st dal gibi eilmiti sulara doru,
Ve eilmitik o dal gibi hayata doru ikimiz.
Kim ellerini alnmda gezdirirken o ten, sesile,
Bana kalbin musikisini verecek, haberi olmadan.
Geceyi avularmda siyah bir gl gibi duyuyorum,
Ve sen misin bilmiyorum bu gl brakan.
Nereye, ey gz yalarmn scakl,
Ki baka birisi yok beni duyan.
Ryalar nereye gidiyor, anlamyorum;
Ve sen nereye gidiyorsun, hatralardan.
(ocuk ve Allah)
9.
Ve sahilin arpk aalan altndan
Garip yarasalar geldi.
Gzlerinin rengi ne gzeldi.
Bir adam uyurken ldrmeyiniz.
Ve mehul, bitmez tkenmez ryasnda
Vakit geirebilir.
Gzlerinin rengi ne gzeldi.
Ki en byk emanettir.
Ve kaybeder kendini gndzn
Selamlar iinde herkes.
Gzlerinin rengi ne gzeldi
Hayata veda edemez.

DEVAM EDEN
emeler ki rahatszlk verir kalbe,
Gece yans, geen arabalar gibi.
Mehul bir ocuk yastkta yer deitirir
Ve bir serinlik duyar hayatn nasibi.
Harap ehirleri eviren irkin dalar,
Varln talihine itirak etmek.
Ve bilinmez sereler ki baheme kondurur,
im onlar uzaktan severek.
Yzme dedike baz baz,
Beni dehetle titretir elim.
Komularm ki gndzleri ie gider,
Gece ne yaparlar ah bilmek isterim.
Uyku iinde bir gl d yalnz rya,
Neden sonra yaamak,
Dallar nedametle eildi yerlere,
Kalmad topraktan baka inanacak.
(ocuk ve Allah)
KNATIN AKAM YOKLAMASI
Bir an, akamn fikirden gemesi,
lk insandan son insana kadar, daima.
Kendimi ve herkesi bolukta his ediyorum;
Dairemsi bir m ddet iniyor ruhuma.
Bir an, corafyann dnda,
Ve btn sath, atmosferin.
Sevgilerin en samimi olduu saat;
En ok dnceye benzedii vakit, ieklerin.
Bir an, zamann glgesi yze deer,
Ve aral hayatn -lmn aral.
Bembeyaz bulutlar gibi geer gklerden,
Kr bir adamn bahtiyarl.

Bir an; btn analarn efkati,

Ve maviliklerde ryas, btn gen kzlarn.
Merhametin byk varl gibi silik,
Kalpteki gibi uan yldzlarn.
Bir an, kaybolmu sonsuzluu gz yalarnn,
Hatralarn kaybolmu mesafesi.
Bir misafirliin ilk manzaralar kaplar,
Ve gurbet kaplar, herkesi.
Bir an, hayalden hendeseler dnyasnda,
Krelerin mesafelerindeki ahenk.
Btn sessizliiyle hayatn uzunluu,
Denizlerden, gzlerde mazi olan renk.
Bir an stmzde elbise,
Kzn okayan bir adamn avularndaki scaklk.
Ve btn atomlar kaplar habersiz,
Genlikteki lmden uzaklk.
Bir an, bir an ki her ey farknda,
Her gn ayn vakit semadan geer.
Ve susar bir insan gibi hznle,
Talar, bulutlar, klar, fikirler.
Bir an ki cesaretin byk sessizlii,
Hissin ve akim sonsuz memleketinde.
Allaha mevcut veriliyor,
Kinat hazr ol vaziyetinde!
(ocuk ve Allah)
L
Hangi mahallede imam yok,
Ben orada leceim.
Kimse grmesin ne kadar gzel,
Ayaklarm, salarm ve hereyim.

ller namna, azade ve temiz,

Mehul denizlerde balk;
Mslman deil iniyim, haa,
Fakat istemiyorum, kalabalk.
Beyaz kefenler giydirmesinler,
Szlamasn karanlm havada.
Omuzlardan omuzlara geerken sallanmayaym,
Ki btn azalanm hlyada.
Hi bir dua yerine getiremez,
Benim kinatlardan uzaklm.
Ykamasnlar vcudumu, ykamasnlar,
lgnca seviyorum scaklm.
(Daha)
HAYVANLARIN PADAHI GECEDR
Hayvanlarn padiah gecedir,
Simsiyah tyl gece.
Dii bir hayvan gibi bana cesaret verir,
Yarimi dndke.
Yol aar, muhteem efsanelere,
Rya iinde kan.
Vahi hatralar hcum eder,
nlplak, dalarndan.
Doldurmuuz, kurtlar, kular,
Bir muhabbet deminde, sazl,
Ak ve lezzet zre parlyor,
Dilerimin beyazl.
(Daha)

EMZRYORDU
Emziriyordu karanlkta, tenhada,
Yavrularn, cesur hayvan.
Sevgiyle, lezzetle, arzuyla parlyordu,
Aramzda kalan.
Verdii devam eder, kendiliinden,
Taslar kadar kymetli, toprak kadar rahat.
Yldzn ve ormann altnda habersiz,
Byyen nebat.
Emziriyordu, bir saadet aarmasnda,
Sular vakti, aalar sereleri.
Hazla susmu dalar stnden,
Gk, yeri.
(Tas Devri)

YAMURSUZ KY
Acm, kara toprak acun, duyasn biraz.
Kara kzle beraber acm bu gece.
O dnr, dndke doyar,
Ben dnrm, dndke ackrm.
Acm, kara toprak acm, duyasn biraz,
Alk saklanlamaz.
O bur dalarda uyur poyraz,
Kurdun kuun uykusundan.
Kayar yal yldzlar hele hele,
Beslenir karanlk.
O bur dalarda uyur poyraz,
Alk uyunulamaz.
Alk siyah yzmzde, alk beyaz.
Ackm ova bayr.
Yamur yamaz olmu, ekin kurumu,

Nettik ki ksm gkler hepten?

Alk siyah yzmzde, alk beyaz,
Alk yaamlamaz.
(Toprak Ana)

AASIZ KY
Ne kavak, ne kays, ne ide, ne am,
Rzgrlar aman vermemi, ha dememi sabah sisi.
Aasz kalm kymz.
Kular besmelesiz kalm.
Ne kavak, ne kays, ne ide, ne am.
Netsem gnlm avutamam.
Mevsimler deiir, eksilmez bendeki gam,
Bahar gelmi, iek am, essah m aa?
Aacm yok ki izsin bozsun.
Yeilin yazsn.
Mevsimler deiir, eksilmez bendeki gam,
be yaprak stnde yatamam.
Bayrdan inince dal dal akam,
Fakirlik, kimsesizlik bir kez daha artar.
Kara toprak sevmemi bizi be,
Gndermemi bir muhabbet, gndermemi.
Bayrdan inince dal dal akam,
Dal dal olduum anlatamam.
(Toprak Ana)
KIZILIRMAK KIYILARI
Karda, senin dediklerin yok,
Halay ekilen toprak bu toprak deil.
k hele Anadoluya,
Kamyonlarla gel, kanlarla gel gayri,
O kadar uzak deil!

am bitmi, kava azalm,

Gamla rtl bayrlar, plak deil.
Yedi ay ktan sonra,
Yeeren senin yaamandr,
Yaprak deil.
Yersin, iersin sofrasndan, yz senedir,
Kuvvetlisin ama kuvvet hak deil.
Bakmszlklarla gp gitmi bir cihan,
Mevsimler soumu, sular azalm,
Buday, Seluklulardan kalan baak deil.
Para para yarlm kz ardnda.
Parma pare, trna ak deil.
Utanr elin ayan,
Korkarsn yakndan grsen,
Eli el deil, aya ayak deil.
Gn doar, tarla kulan uuurlar,
Ar bir aydnlk, bildiin afak deil.
yle dalm ki yzyllar sren uykusuna,
Uyandrmazsan,
Uyanacak deil.
Dertle, sefaletle ykl,
Siyah lelerle kararm, berrak deil.
alayan ne,
Akan kim,
Kzlrmak deil.
Karda, grmyorum ama hl duyabiliyorum,
Gemi zamanlar geleceklerden parlak deil.
Vakte ahadet edercesine ykselmi,
Akam parltsndan, byk zaferler zerine,
Dalar dalgalanmakta, bayrak deil.
(Toprak Ana)

SYLE SEVDA NDE TRKMZ

Syle sevda iinde trkmz
A bembeyaz bir yelken
Neden herkes gzel olmaz
Yaamak bu kadar gzelken?
nsan dallarla, bulutlarla bir,
Ayn mavilikten gemitir.
nsan nasl lebilir
Yaamak bu kadar gzelken?
(A Yaz)

GEEN EY
Kocaman yaldzlar altnda ufack dnyamz,
Ve minnack bir hane
Kokar kr iekleri gn aarmadan,
Anisiz, uykusuz,
Kokar nane.
Ta ncelerden beri mest olmu herkes,
Bir bakma herey mestane,
Hayal edilir nazl yr ynlerden.
Ak ile kular szlr,
Deiir kular ahane.
Farknda deil, gnl,
Sanki hep divane;
imizden, dmzdan
Geer vakit
Zalim, zalimane!
(A Yaz)

SULAR BZDEN AKILLIDIR

Sular bizden aklldr, daha evvel grr akam,
ner havadan nce, karanla,
Byk bir balk gibi ortadan silinir,
Karken hayvanlar daa.
Sular bizden aklldr, memnun olur,
Sadece aalardan
Baka insanlardan deil,
Bizi yalnz brakan.
Sular bizden aklldr, uyumaz,
Aar mavilie, iri gzlerini.
Ve bekler bir lm sim iinde,
Kendi hayatnn yerini.
(Dardan Gazel)

DIARDAN GAZEL
Siz Ali Bey, Veli Beyefendi busunuz,
Gelecekler nnde sulusunuz.
Yneteceksiniz de ulaacak ha,
ada uygarla ulusunuz.
n karanlk, art karanlk. Sa karanlk, sol karanlk
Kara toprak iine mi gmlyoruz.
Bir lke, yars rlplak,
Yansnn yedii ekmek tuz.
Uyur itleri, inekleri, aylan,
Btn aydnlan uykusuz.
Milyonu trahom toplumun, milyonu stma.
Milyonu verem, bilmiyor muyuz?

Ne olmuuz, ne yapmlar bize

Nasl balanm elimiz, kolumuz.
Byle giderse biline hep,
Mustafa Kemalle bile yokuz.
De, yrein nice yanarsa yansn,
Efendilerin yrei buz.
(Dardan Gazel)
SAVCI'YA
Sava nedir dndn m,
Dalan sorgulu klan?
Onlar susmaz, gece gndz, onlar hayknr ycede.
Gemi dalardan yalnayak, durmu kapma bir isiz,
Seni bile ili klan.
Sava, nedir dndn m,
Baklan ulu klan?
Bir eski hak alnmam, bir dere kan sorulmam,
unun bunun aln teri,
Almlan tal klan.
Sava, nedir dndn m?
Yazlan sulu klan?
Usla, yrekle bym, gndzler geceye kar,
Ama nedir alar zre,
Beni senden gl klan?
(Drt Kanatl Ku)
BLGSAYARLA KONUMALAR
Milyarlar saysn elik dev ne kar
Yaamam tek
Kocaman bir gzm kocaman bir az
te akar dncemde gece su
te akar yreimde su iek.

Anlatr m beni hayr

Mavi yeil krmz san
Deitirir grntsn evrelerce
Syler mi sylemez mi upuzun
Nereler oralar.
Hayr smaz ki ackm aalarm
Kendi elmalarna portakallarna dutlarna
Aydnln arln parlasa da yldzlar
llerim smaz ki
Say gereinin boyutlarna.
Derinliklerde yerya zlemdir
Mavilikle adaken deveyle kuzu
Kimin sessizlii soyutsa o evren deil ha
Peki konua dursun
kiyi sekiz dokuzu.
Ey bilgisayarcm ne gsterirsen gster imdi
Yaayacak kmldamamalar iinde kmldamalar
Sevgi usuz bucaksz
Ben olmasam da
Yokluum var.
(Ntron Bombas)

IPLAKtan
MUT
Soyunuyorlard
lkelerden
Yollardan
Kendilerine

ER
Soyuna
Soyuna
Kimse yok
Gibiydiler

GN AARIRKEN
yle sevitiler ki
Kadn erkekte kald
Erkek
Kadnda
KOKUDAN UYUYAMAMAK
ki
iektiler
Dktler yapraklarn
Aralarna
KK
Duyuyorlard kanter iinde
Aacn sallandn deil
Kkn
Sallandn

SATE AIT
lm Sait
Deniz mavisinden erken
Bunca sevgiden sonra
lm annesini perken
lm eli aya uzak
Camlarn st buu
lm ocuklar izin vermeden
Yznde sarn ocukluu
Yldzlar gitmez gn domaz
lm korkun uykusu yerde
lm belli belirsiz dcek
r bahklar yklerde

lm
lm aa bir glgesi iki
Ama neden lm
lmek yaamaktan iyi mi ki
(Uzun kindi)
CAHT SITKIYA AIT
Cahit Stk ben seni nasl at edeyim
Binbir an yaarken binbir yldzda
Bilsin yeni kuaklar yalnzlktan kk bir ie gelir
ikindi stleri ssz karanlk
Kim yava yava iiyorsa Cahitdir
Sever yoldan geenleri bulutu uan kuu
Kadnlar erkekler alrken gzel prken gzel her yerde
Gzyiz yeryz mavilikle bir
iyimserdir ama durunuz
Kim can sklyorsa Cahitdir
Oras, barsan barsan sesin kmaz dar
Oras soluun kocaman bir devin aznda
Duvarlar ta kaplar demir
Alt bir eydi yaamak
Kim lmden korkuyorsa Cahitdir
( Uzun kindi)

ORHAN KEMALE AIT

Seslendi bez dokuyan basma dokuyana
Duydunuz mu arkadalar
Kim kt dar
Orhan Kemal

Ortasna nadazm konmutu

Gk dklrcesine kular
Birisi birdenbire krmz uzak
Durdu
Yreirin usuz bucaksz kyleri
Kylerde gzalabildiine pamuklar
Birisi birdenbire ta ii yaprak
Durdu
Yalaa varm ikindileyin
Ovaaz koyunla
Birisi birdenbire taayak
Durdu
Parmaklan ak kesilmiti atlamt kand
uval on kurua koza ayran ocuklar
Birisi birdenbire gecelerde scak
Durdu
Boynun uzatmt yollara azgn
Satlmn arabasndaki adar
Birisi birdenbire teker boyu ahlanarak
Durdu
Seslendi ulu m ann kk uluca kavan kkne
Duydunuz mu kardalar
Kim girdi ieri
Orhan Kemal
( Uzun kindi)
PEKNN DNDRD
lm istenmezdi ya
Gnler deiti pek
Mutluluk oldu
Yatanda lmek

te Abdi pekinin de gsnde kurunlar

Son soluu kandan iek
Biri var yokedilmezse yokedecek hepimizi
Tek tek
(Uzun kindi)
UZUN KND
Sevgi zeredir
l
Yemyeil szlar omuzlarda
Drtkollu sandn deil
Arl gkyznn
Susuzdurlar dudaklar atlak
Gemektedirler korkularla azalm
Gmdk denen l
Minare byr ses mum
Yrekleri darda
Neden takesiliverdi ezan
Boy boy oymalarla ak?
Yorgundular
ylesine botu gvdeleri
Sanki yrmediler bir tek adm
Biraz bile durmadlar da
Dlerini kaplad kara yel
Topraa verilmelerinden daha yava
Yeralt bceklerinin kamat yalnzl
Yeni kazlm
ukurun Teninde
Karken rkek
Duyuldu imamn uyars uzaklardan
- Gneye evrilsin ba
Kendilerinden dnmedeler
Gmdler ly
Kr ac soluklarn deler

Sonuna dokundular yaamn

Parmak ulan delice buz
te
Yan orada kald hepsi
Yan aydnlk
Kendilerinden dnmedeler
( Uzun ikindi)
TOPLUMCULARIMIZ
Toplumculanmz ileri derlerken
Son sesleri asl kalr daa
Yok olur birey
Katarlar yaamlann
Bayraa
ehider byk toplumculanmz
On lardr yurdumuzun ulusal bei
UrunaDtkleri toprak
Hepimizin ekmei
Sonsuzluk ouldur
Neye yarar kamuya adanmamsa can
Suyu orman yeraltn deil
Yabana vermezler bir yudum g bile
Onlar dr ev aa soluk aldran
Yalaza dnrlerken grevlerinde
Bizi aydnlatrlar birer birer
Onlardr byk toplumculanmz
Besbelli bugnden yanna yurt boyu
zgrl syliyecekler

(Gsteri, Haziran 1983)

O rha n V el K anik
(1914-1950)

OARSTYS
In Memoriam
Ey htras iimde yemin kadar byk,
Ey bahesinin ho gnlere ak kaps
Hl ryalarma giren ilk gzans,
ocuk alnlarda duyulan scak pck.
Ey sevgi dalmda ilk iek aan tomurcuk,
Kanmn akn yeniletiren damar,
Gl rengi klan sevda dolu akamlar
ime yeni bir fecir gibi dolan ocuk.
Ey tahta perdenin zerinden aan hatmi
Ve havalan seslerimizle dolu bahar,
Koutuumuz yollar, oynadmz sular,
Kttan teknesinde sevin tayan gemi.
Duyup kar minarede okunan yatsy
Yatama scakln getiren rya.
Denizlerde onunla yaadm dnya
Ve ey ufku beyaz cennetlere giden ky.
Ah! Birok eyler hatrlatan erik aac
Ve o ilk yolculukla balayan hasret, zindan;
Atlan ngrakl arabann ardndan,
Beyaz, keten mendilimde sallanan ilk ac.
(Btn iirleri)

EBABL
Alp iinde sesler uuan bu akamdan
Hafzam bir deniz kysna eken yol,
Aydnlk ryalarn peine den gondol,
Mavi bir denizde yzer gibi yanan amdan.
Tularn stnde karanln heyulas
Ve birden kalbe rpmlar veren htra,
ekmede beni saadet dolu dnyalara
Mine parmaklarnda sadalaan hlyas.
Syrlmada gzlerimden yllarca geceler,
Ve yalnz kalmada bir yaza rm olan sahil,
Uumada gkyznde bir sr ebabil;
Sevgimi ve hasredmi ebedi klan yer.
Ak pancurlanndan seslerin dkl.
Bir gl m rperm ede ruhun uzaklarnda?
Ey yakn sevgiyi duymayan dudaklarnda,
H er yaaytan daha gzel olan gl.
Ilk glgelerde uyutup dnceleri
Beyaz etekleriyle bana grndn an
Ve kaplan yeil sabahlara alan
Scak tahayyllerle dolu yaz geceleri.
Renkli fanuslann altna doan dnyas,
Omuzlannda aycndan rglerle
Eklenmede iime hasret kaldm yerle
Mine parmaklarnda sadalaan hlyas.
(Btn iirleri)

DAR KAPI
Nedir bu geceyle gelen birsam?
Duyuyorum seslenilerini.
Karanlkta aznn yerini
Anyor deli gibi hzam.

Yanyor unutulmu buhurdan

n e gecenin iinde sessiz
Htralarla kabaran deniz,
Doluyor ruhun oluklarndan.
Ik yayor doan geceden.
Nasl dirili bu, neden sonra?
Bu rya gibi geceden sonra
Gidecek mi o maziden gelen?
Seziyorum senelerce susan
Ruhumda taptaze bir gerini,
Sonuna vardm lden geni
Ayaklanma alan umman.
Btn mevsimlerimin stne
Geriliyor bembeyaz bir kanat
Gelip durdu artk ite hayat
Bana hep onu vadeden gne.
Artk ebedi huzur deminin
iebilirim srl tasndan,
Girmek zereyim dar kapsndan
O eski ryalar leminin.

{Btn iirim)
ASAM RZGRA
Ne ho, ey gzel Tannm, ne ho,
Maviliklerde sefer etmek,
Bir sahilden zlp gitmek,
Dnceler gibi babo,
Asam rzgra yelkenimi;
Dolasam ben de deniz, deniz.
Ve bir sabah vakti, kimsesiz
Bir limanda bulsam kendimi.

Bir limanda, byk ve beyaz.

Mercan adalarnda bir liman.
Beyaz bulutlarn ardndan
Gelse altn kl bir yaz.
Doldursa iimi orada
Baygn kokusu idelerin.
Bilmese tadn kederin
Bu her lemden uzak ada.
Konsa rya dolu kkmn
iekli damna sereler.
Renklerle zlse geceler,
Nar bahelerinde gese gn.
Her gn aheste mavnalarn
Grsem aktan geiini
Ve her akam diziliini
Ufukta mermer adalarn.
Ne ho, ey gzel Tanrm, ne ho!
ller, gller, ktalar amak.
Ne ho deniz deniz dolamak
Dnceler gibi babo.
Versem kendimi btn btn
Bir yelkenli olup engine.
Kansam bir an gzelliine
Kular gibi serseri mrn.
(Btn iirleri)
MASAL
ocuk gnlm kayglardan zde
Yzlerde nur, ekinlerde bereket;
At stnde mor kkll ehzade;
Unutmaya baladm memleket,

akamda annemin scak dizi,

Kulamda falc kadnn sz,
Gl banda padiahn kz,
Alaylarla Kafdama hareket.
(Btn iirleri)

EKMEK
Dilimin ucunda bir eski arkada ad,
Unutulmu ekilleri tayan bulutlar;
Bir gkyz geniliiyle ruhum a dolar
O dann iine srtst yatmann tad.
Avucumda scakln duyduum ekmek;
stmde htras kadar gzel sonbahar;
O bembeyaz, o tertemiz bulutlara dalar
Dnrm bir ocuk trks syleyerek.
(Btn iirleri)

HELENE N
Nezihe Adil Arda 'ya
tesi yok ehre ulanca kaderin yolu
Piman bir el kapayacak kapsn mrnn;
Hatrlayacaksn beni gzlerin yala dolu,
Gzelliin yalnz msralarmda kald gn.
Odan dolduracak son mevsimin, son baharn...
smini dinleyeceksin serin esen rzgrda,
Duyacaksn ate feryadn htralarn
Akam vakti sylenen kane arklarda.

Ve bilhassa parmaklna dayandn zaman

Ufku uzak ehirlere alan balkonunun,
Gnahlarn geecek hafzann arkasndan.
Gnahlarn... Sonu gelmez kafilelerden uzun...
terken aalarda kular tahayyl iinde,
Baklarnda sknun zehri, dinleyeceksin,
Trl aclar ekillenecek yine iinde
Ah! airim bu akam da gemedi diyeceksin.
Ve ulaacak bu son ehre kaderin yolu,
Kapayacak piman bir el kapsn mrnn;
Hatrlayacaksn beni gzlerin yala dolu,
Gzelliin yalnz arklarmda kald gn.
(Btn iirleri)
MONTR SABR
Montr Sabri ile
Daima geceleyin
Ve daima sokakta
Ve daima sarho konuuyoruz.
O her seferinde
Eve ge kaldm diyor.
Ve her seferinde
Kolunda iki okka ekmek.
(Btn iirim)

OKTAY A MEKTUPLAR
I
Ankara, 8.12.37 Saat 21
K, kyamet
Macar Lokantasnda yazyorum
lk mektubumu.
Oktaycm
Bu gece sana btn sarholarn
Selam var.

II
Ankara 10.12.37 Saat 14.30
u anda darda yamur yayor
Ve buludar geiyor aynadan
Ve bugnlerde Melihle ben
Ayn kz seviyoruz.
III
Ankara, 1.1.38 Saat 10
Bir aydanberi i anyonun, meteliksiz.
Ne stte var ne bata.
Onu sevmeseydim
Belki de beklemezdim
insanlar iin leceim gn.
(Btn iirleri)

UANTTATF
Gzel kadnlan severim,
i kadnlan da severim,
Gzel ii kadnlan
Daha ok severim
(Btn iirleri)

RNESANS
Yarn nhbm a gitmeli,
Rnesans kacak vapurdan
Bakalm, nasl ey Rnesans?
Kl, kyafeti nasl?
k m, snepe mi?
Siyas n, bastonu rar m elinde?
Hokkabaza m benziyor?
Ambardan m kacak, kamaradan m?

Yoksa atei filn m?

alarak m geliyor gemide?
(Btn iirleri)

KARANFL
Hakknz var, gzel deildir ihtimal
Mbala sanat kadar
Varovada lmesi on bin kiinin
Ve benzememesi
Bir motrl ktann bir karanfile
Yarin dudandan getirilmi
(Btn iirleri)

GANGSTER
(Hitler, kendini edebiyata verecek)
iir yazdm bunca senedir,
Ne buldum?
Ekyalk edeceim bundan sonra.
Haberi olsun yol kesenlerin:
yok artk kendilerine
Da balarnda.
Mademki ekmeklerini alyorum
Ellerinden,
Buyursunlar onlar da benim yerime.
Mnhal var edebiyat leminde.
(Btn iirleri)

RESMLER
Hibiri ona ait deil,
Fakat ne hazin isimleri rar
u resimlerin:
Nisan sabah,
Yamurdan sonra
Ve Dansz.
Baktka alamak geliyor iimden.
(Btn iirleri)

OK KR
Bir insan daha var, ok kr, evde;
Nefes var,
Ayak sesi var;
ok kr, ok kr
(Btn iirleri)

EVYA
Annemi lm grdm ryamda.
Alayarak uyanm
Hatrlatt bana, bir bayram sabah
Gkyzne kardm balonuma bakp
Alaym.
(Garip)
HCRET
I
Damlara bakan penceresinden
Liman grnrd
Ve kilise anlar

Durmadan alard, btn gn.

Tren sesi duyulurdu yatandan
Arada bir
Ve geceleri.
Bir de kz sevmeye balamt.
Kar apartmanda.
Byle olduu halde
Bu ehri brakp
Baka ehre gitti.

(Garip)
HCRET
II
imdi kavak aalan grnyor,
Penceresinden,
Kanal boyunca.
Gndzleri yamur yayor;
Ay douyor geceleri
Ve pazar kuruluyor, kar meydanda.
Onunsa daima;
Yol mu, para m, mektup mu;
Bir dnd var.
(Garip)

SOL ELM
Sarho oldum da
Seni hatrladm yine;
Sol elim,
Acemi elim,
Zavall elim!

DA BAI
Da bandasn;
Derdin gnn hasretlik;
Akam olmu,
Gne batm,
meyip de ne haltedeceksin?
(Garip)
OFRN KARISI
ofrn kans, kyma bana;
El etme yle pencereden,
Soyunup dknp;
Senin, enitende gzn var;
Benimse genliim var;
Mapuslarda ryemem;
Bam belya sokma benim;
Kyma bana.
(Garip)
DEDKODU
Kim sylemi beni
Sheylaya vurulmuum diye?
Kim grm, ama kim,
Eleniyi ptm,
Yksekkaldnmda, gpegndz?
Melahati almm da sonra
Alemdara gitmiim, yle mi?
Onu sonra anlatrm, fakat
Kimin bacam skmm tramvayda?
Gya bir de Galataya dadanmz;
Kafalar ekip ekip
Orada ahyormuuz soluu;
Ge bunlar, anam babam, ge,
Ge bunlar bir kalem;
Bilirim ben yaptm.

Ya, o MuaUay sandala atp,

Ruhumda fdcramn\ syletme hikyesi?
(Garip)

KIABE- SENG- MEZAR

I
Hibir eyden ekmedi dnyada
Nasrdan ektii kadar;
Hatta irkin yaratldndan bile
O kadar mteessir deildi;
Kunduras vurmad zamanlarda
Anmazd ama Allahn adn,
Gnahkr da saylmazd.
Yazk oldu Sleyman Efendiye.
(Garip)

KTABE- SENG- MEZAR

II
Mesele falan deildi yle,
To be or not to be kendisi iin;
Bir aksam uyudu;
Uyanmayverdi
Aldlar, gtrdler.
Ykand, namaz klnd, gmld.
Duyarlarsa ldn alacakllar
Haklarn helal ederler elbet.
Alacana gelince...
Alaca yoktu zaten rahmetlinin.
(Garip)

KTABE- SENG- MEZAR

III
Tfeini deppoya koydular,
Esvabn bakasna verdiler,
Artk ne torbasnda ekmek krnts,
Ne matrasmda dudaklarnn izi;
yle bir rzigr ki,
Kendi gitti,
smi bile kalmad yadigr.
Yalnz u beyit kald,
Kahve ocanda, el yazsyla:
lm Allahn emri,
Ayrlk olmasayd.
(Garip)
SABAHA KADAR
u airler sevgililerden beter;
Nedir bu adamlardan ektiim?
Olur mu byle, btn bir geceyi
Bir msrann mahremiyetinde geirmek.
Dinle bakalm, iitebilir misin
Trksn damlarn, bacalarn
Yahut da karncalarn buday tadklarn
Yuvalarna?
Beklemesem olmaz m gnein domasn
Kullanlm kafiyeleri yollamak iin,
Kapma gelecek plerle,
Deniz kenarna?
eytan diyor ki: A pencereyi;
Bar, bar, bar; sabaha kadar.

STANBUL N
Nisan
mknz ey
iir yazmak,
ksan eer;
Ve yazmamak,
Aylardan Nisansa.
Arzular ve Htralar
Arzular baka ey,
Huralar baka.
Gnei grmeyen ehirde,
Syle, nasl yaanr?
Bcekler
Dnme,
Arzu et sade!
Bak, bcekler de yle yapyor.
Dvet
Bekliyorum
yle bir havada gel ki,
Vazgemek mmkn olmasn.
{Garip)
NE KADAR GZEL
ayn rengi ne kadar gzel,
Sabah sabah,
Ak havada!
Hara ne kadar gzel!
Olan ocuk ne kadar gzel!
ay ne kadar gzel!
(Garip)

GZEL HAVALAR
Beni bu gzel havalar mahvetti,
Byle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Ttne byle havada altm,
Byle havada k oldum;
Eve ekmekle tuz gtrmeyi
Byle havalarda unuttum;
nr yazma hastalm
Hep byle havalarda nksetti;
Beni bu gzel havalar mahvetti.
(Garip)
ANLATAMIYORUM
(moro romntico)
Alasam sesimi duyar msnz,
Msralanmda;
Dokunabilir misiniz,
Gzyalarma, ellerinizle?
Bilmezdim arklarn bu kadar gzel,
Kelimelerinse kifayetsiz olduunu
Bu derde dmeden nce.
Bir yer var, biliyorum;
H er eyi sylemek mmkn;
Epeyce yaklamm, duyuyorum.
Anlatamyorum.
(Garip)

ESK KARIM
Nedendir, biliyor musun;
H er gece ryama giriin,
H er gece eytana uyuum,
Bembeyaz araflarn stnde;
Nedendir, biliyor musun?
Seni hl seviyorum, eski kanm.
Ama ne kadnsn, biliyor musun!
(Garip)

KASDE
Elinde Bursa aks,
Boynunda krmz yazma;
Denek soyarsn akamlara kadar,
Fulya tarlasnda.
Ben sana hayran,
Sen cama trman.
(Garip)

SZ
Aynada baka gzelsin,
Yatakta baka;
Aldrma sz olur diye;
Tak taktr,
Sr srtr;
nadna gel,
Piyasa vakti,
Muhallebiciye.

Sz olurmu,
Olsun;
Dostum deil misin?
(Garip)

DEL EDER NSANI BU DNYA;

BU GECE, BU YILDIZLAR, BU KOKU,
BU TEPEDEN TIRNAA EK AMI AA.
(Vazgeemediim)
YOLCULUK
Rtjkt Mell Merie
Ne var ki yolculukta,
H er sefer alatr beni,
Ben ki yalnzm bu dnyada?
Bir sabah kzllnda
Yola karm Uzunkprden;
Yaylnn atlan ngr mngr;
Arabacm on drt yanda,
Dizi dizime deer bir tazenin,
arafl, ama hafifmerep;
Gnlm en olmal deil mi?
N erdeeL
Syleyin, ne var bu yolculukta?
(Vazgeemediim)

TREN SES
Garibim;
Ne bir gzel var avutacak gnlm,
Bu $ehirde
Ne de bir tamdk ehre;
Bir tren sesi duymaya greyim,
ki gzm,
ki eme.

(Vazgeemediim)
STANBUL TRKS
stanbulda Boaziinde,
Bir fakir Orhan Veliyim;
Velinin oluyum,
Tarifsiz kaderler iinde
Urumelihisanna oturmuum;
Oturmu da, bir trk tutturmuum:
stanbulun mermer talan;
Bama da konuyor, konuyor aman, mart kulan;
Gzlerimden boanr hicran yalan;
Edahm,
Senin yznden bu hlim.
stanbulun orta yeri sinema;
Garipliim, mahzunluum duyurmayn anama;
El konuur, seviirmi, bana ne?
Sevdalm
Boynuna veblim!
stanbulda, Boaziindeyim;
Bir fakir Orhan Veli;
Velinin olu;
Trifsiz kederler iindeyim.
(Vazgeemediim)

DEL
Bilmem ki nasl anlatsam;
Nasl, nasl size derdimi!
Bir dert ki yrekler acs,
Bir dert ki dman bana.
Gnl yaras desem...
Deil!
Ekmek paras desem...
Deil!
Bir dert ki...
Dayanlr ey deil.
(Vazgeemediim)
GDERAYAK
Handan, hamamdan getik,
Gn ndaki hissemize razydk;
Saadetinden getik,
midine razydk;
Hibirini bulamadk;
Kendimize hznler icadettik,
Avunamadk;
Yoksa biz...
Biz bu dnyadan deil miydik?
(Vazgeemediim)
ESKLER ALIYORUM
Eskiler alyorum
Alp yldz yapyorum
Musiki ruhun gdasdr
Musikiye baylyorum

iir yazyorum
iir yazp eskiler alyorum
Eskiler verip musikiler alyorum
Bir de rak iesinde balk olsam
(Vazgeemediim)
TAHATTUR
Ahumdaki bak yaras
Senin yznden,
Tabakam senin yadigrn;
ki elin kanda olsa gel diyor
Telgrafn;
Nasl unuturum seni ben,
Vesikal yrim?
(Yenisi)

CIMBIZLI R
Ne atom bombas
Ne Londra Konferans;
Bir elinde cmbz,
Bir elinde ayna;
Umurunda m dnya!
(Yenisi)

SERESERPE
Uzanp yatvermi, sereserpe;
Entarisi syrlm hafiften;
Kolunu kaldrm, koltuu grnyor;
Bir eliyle de gsn tutmu,

inde ktl yok, biliyorum;

Yok, benim de yok ama...
Olmaz ki!
Byle de yaulmaz ki!

( Yenisi)
DENZ ZLEYENLER N
Gemiler geer ryalarmda,
All pullu gemiler, damlarn zerinden;
Ben zavall,
Ben yllardr denize hasret,
Bakar bakar alarm
Hatrlarm ilk grm dnyay,
Bir midye kabuunun aralndan;
Sularn yeili, gklerin mavisi,
Lpinalann en hrelisi.,.
Hl tuzlu akar kanm
stiridyelerin kesi yerden.
Neydi o deli gibi gidiimiz,
Bembeyaz kpklerle, aklara!
Kpkler ki fena kalpli deil,
Kpkler ki dudaklara benzer;
Kpkler ki insanlarla
Zinalar ayp deil.
Gemiler geer ryalarmda,
All pullu gemiler, damlarn zerinden;
Ben zavall,
Ben yllardr denize hasret.
(Yenisi)

KAPALI ARI
Giyilmemi amarlar nasl kokar bilirsin,
Sandk odalarnda;
Senin de dkknn yle kokar ite.
Ablam tanmazsn,
Hrriyette gelin olacakt, yaasayd;
Bu teller onun telleri,
Bu duvak onun duva ite.
Ya bu camlardaki kadnlar?
Bu mavi mavi,
Bu yeil yeil fistanl...
Geceleri de ayakta m dururlar byle?
Ya u pembezar gmlek?
Onun da bir hikyesi yok mu?
Kapal ar deyip de geme;
Kapal ar,
Kapal kutu.
( Yenisi)

LME YAKIN
Akam stne doru, k vakti;
Bir hasta odasnn penceresinde;
Yalnz bende deil yalnzlk hli,
Deniz de karanlk, gkyz de;
Bir acaip, kularn hli.
Bakma fakirmiim, kimsesizmiim;
-Akam stne doru, k vaktiBenim de sevdalar geti bamdan.
hretmi, kadnm, para hrsym;
Zamanla anlyor insan dnyay.
lrz diye mi zlyoruz?
Ne ettik, ne grdk u fni dnyada
Ktlkten gayri?

lnce kirlerimizden temizlenir,

lnce biz de iyi adam oluruz;
hretmi, kadnm, para hrsym,
Hepsini unuturuz.
(Yenisi)

PIRPIRLI R
Uyandm baktm ki bir sabah,
Gne vurmu iime;
Kulara, yapraklara dnmm,
Pr pr eder durur, bahar rzgrnda.
Kulara, yapraklara dnmm;
Cmle zm isyanda;
Kulara, yapraklara dnmm;
Kulara,
Yapraklara.
(Yenisi)

ALTINDA
Altnda, Ankarann arka tarafnda kurulmu byk birfakir
fukara mahallesidir. Aada okuyacanz paralar bu mahalleden
bahseden vzun bir iirden alnmtr. Sabaha kar btn Altnda
rya grr. Burada sadece, bir gen kzla bir lmcnn ryasn
okuyacaksnz.
Biri bir koca grr ryasnda:
Yz lira maal kibar bir adam.
Evlenir, ehire tanrlar.
Mektuplar gelir adreslerine:
en Yuva Apartman, bodrum kat.
Kutu gibi bir dairede otururlar.
Ne amara gidilir artk, ne cam silmeye;
Bulaksa kendi bulaklar.
ocuklar olur, nurtopu gibi;

Elden dme bir araba satn alnr.

Kzlay Bahesine gidilir sabahlan;
Kumda oynasn diye kk Ylmaz,
Kibar ocuklan gibi.
Lmcnn hamam ryasdr,
Ryalann en gzeli.
Uzanr yatar gbek tana;
Tellaklar gelip dizilir yambama.
Biri su dker,
Biri sabunlar;
Elinde kese sra bekler biri.
Yeni mteriler girerken ieri,
Lma,
Pamuklar gibi kar dan.
(Yenisi)
GN OLUR
Gn olur, alr bam giderim,
Denizden yeni km alann kokusunda
u ada senin, bu ada benim,
Yelkovan kularnn pei sra.
Dnyalar vardr, dnemezsiniz;
iekler grltyle aar;
Grltyle kar duman topraktan.
Hele martlar, hele martlar,
H er bir tylerinde ayn tela!..
Gn olur, bama kadar mavi;
Gn olur, bama kadar gne;
Gn olur, deli gibi...

SZN N
Sizin iin, insan kardelerim,
H er ey sizin iin;
Gece de sizin iin, gndz de;
Gndz gn , gece ay ;
Ay nda yapraklar;
Yapraklarda merak;
Yapraklarda akl;
Gn nda binbir yeil;
Sanlar da sizin iin, pembeler de;
Tenin avuca deii,
Scakl,
Yumuakl;
Yattaki rahatlk;
Merhabalar sizin iin;
Sizin iin limanda sallanan direkler;
Gnlerin isimleri,
Aylann isimleri,
Kayklann boyalan sizin iin;
Sizin iin postacnn aya
Testicinin eli;
Almlardan akan ter,
Cephelerde harcanan kurun;
Sizin iin mezarlar, mezar talan,
Hapishaneler, kelepeler, idam cezalan;
Sizin iin;
H er ey sizin iin.
(Kar)
STANBULIU DNLYORUM
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal;
nce hafiften bir rzgr esiyor;
Yava yava sallanyor
Yapraklar, aalarda;
Uzaklarda, ok uzaklarda,
Suculann hi durmayan mgraklan;
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal.

stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal;

Kular geiyor, derken;
Ykseklerden, sr sr, lk lk.
Alar ekiliyor dalyanlarda;
Bir kadnn suya deiyor ayaklan;
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal;
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal;
Serin serin Kapal ar;
Cvl cvl Mahmutpaa;
Gvercin dolu avlular.
eki sesleri geliyor doklardan.
Gzelim bahar rzgrnda, ter kokulan;
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal;
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapah;
Banda eski lemlerin sarholuu,
Lo kaykhaneleriyle bir yal;
Dinmi lodoslann uultusu iinde
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal;
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapah;
Bir yosma geiyor kaldnmdan;
Kfrler, arklar, trkler, lf atmalar.
Bir ey dyor elinden yere;
Bir gl olmal;
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal;
stanbulu dinliyorum, gzlerim kapal;
Bir ku rpmyor eteklerinde;
Alnn scak m, deil mi, biliyorum;
Dudaklann slak m, deil mi, biliyorum;
Beyaz bir ay douyor, fstklarn arkasndan
Kalbinin vuruundan anlyorum;
stanbulu dinliyorum.

HRRYETE DORU
Gn domadan,
Deniz daha bembeyazken kacaksn yola.
Krekleri tutmann ehveti avularnda,
inde bir i grmenin saadeti,
Gideceksin;
Gideceksin nplann alkantsnda.
Balklar kacak yoluna, karc;
Sevineceksin.
Alar silkeledike
Deniz gelecek eline pul pul;
Ruhlar sustuu vakit martlarn,
Kayalklardaki mezarlarnda,
Birden,
Bir kyamettir kopacak ufuklarda.
Denizkzlan m dersin, kular m dersin;
Bayramlar seyranlar m dersin, enlikler cmbler mi?
Gelin alaylar, teller, duvaklar, donanmalar m?
Heeey!
Ne duruyorsun be, at kendini denize;
Geride bekleyenin varm aldrma;
Grmyor musun, her yanda hrriyet;
Yelken ol, krek ol, dmen ol, balk ol, su ol;
Git gidebildiin yere.
{Kar)

KARI
Gerin bedenim, gerin;
Doan gne kar.
Duyur, duyurabilirsen,
Elinin, kolunun gcn,
Ele gne kar,
Bak! dnya renkler iinde!
Bu gzel dnya iinde.
Sevin sevinebilirsen.

nsanln haline kar.

Durmadan ileyen saatlerde
Dili diliye kar;
Dililerin arasnda,
Gsz glye kar,
Herkes bir eye kar;
Kk hanm, yatanda uykuda,
Ryalarna kar.
Gerin bedenim, gerin,
Doan gne kar.
(Kar)
DALGACI MAHMUT
im gcm budur benim,
Gkyzn boyarm, her sabah,
Hepiniz uykudayken.
Uyanr bakarsnz ki mavi.
Deniz yrtlr kimi zaman,
Bilemezsiniz kim diker;
Ben dikerim.
Dalga geerim kimi zaman da,
O da benim vazifem;
Bir ba dnrm bamda,
Bir mide dnrm midemde
Bir ayak dnrm ayamda,
Ne haltedeceimi bilemem.
(Kar)
AYRILI
Bakakalrm giden geminin ardndan;
Atamam kendimi denize, dnya gzel;
Serde erkeklik rar alayamam.
(Kar)

ERDE
Pencere, en iyisi pencere;
Geen kulan grrsn hi olmazsa;
Drt duvan greceine.
{Kar)
VATAN N
Neler yapmadk u vatan iin!
Kimimiz ldk;
Kimimiz nutuk syledik.
(Kar)

PREL R
Bu ne acaip bilmece!
Ne gndz biter, ne gece.
Kime syleriz derdimizi;
Ne hekim anlar, ne hoca.
Kimi iinde gcnde,
Kiminin donu yok knda.
Az rar, burun rar, kulak rar;
Ama hepsi baka biimde.
Kimi peygambere inanr;
Kimi saat kstek donanr;
Kimi ktip olur, yaz yazar;
Kimi sokaklarda dilenir.
Kimi kl takar brne;
Kimi uyar dnya seyrine:
Kan hesabna geceleri,
Gndzleri baba haynna.

Bu dzen byle mi gidecek?

Pireler filleri yutacak;
Yedi nfuslu haneye
U buuk tayn yetecek?
Kark bir i vesselam.
Deli dolu yazar kalem.
Yazd da ne? Bir sr
pe sapa gelmez kelam.

KUYRUKLU R
Uyuamayz, yollarmz ayr;
Sen ciercinin kedisi, ben sokak kedisi;
Senin yiyecein, kalayl kapta;
Benimki aslan aznda;
Sen ak ryas grrsn, ben kemik.
Ama seninki de kolay deil, kardeim;
Kolay deil hani,
Byle kuyruk sallamak Tanrnn gn.
(Btn iirleri)

CEVAP
Ciercinin kedisinden sokak kedisine
Alktan bahsediyorsun;
Demek ki sen komnistsin.
Demek btn binalar yakan sensin.
stanbuldakileri sen...
Ankaradakileri sen...
Sen ne domuzsun, sen!
(Btn iirleri)

RAHAT
u kavga bir bitse dersin,
Ackmasam dersin,
Yorulmasam dersin;
iim gelmese dersin,
Uykum gelmese dersin;
lsem desene!
(Btn iirleri)

GELRL R
stanbuldan ayva da gelir, nar gelir,
Dndm bakam, bir edal yr gelir,
Gelir desen dar gelir;
Gn an alacakllar gelir.
Anam anam,
Dayanamam,
Bu i bana zor gelir.
(Btn iirleri)

AK RESM GED
Birincisi o incecik, o dal gibi kz,
imdi galiba bir tccar kars.
Ne kadar imanlamr kim bilir.
Ama yine de grmeyi ok isterim,
Kolay m? lk gzans.
kincisi Mnevver Abla, benden byk
Yazp yazp bahesine atam mektuptan
Glmekten kabhrd, okuduka.
Bense bugnm gibi utannn
O mektuplan hatrladka.

........................................kar
......................................... dururduk mahallede
................................................................... halde
.........................................adlarmz yan yana yazlrd duvarlara
....................................................................yangn yerlerinde.
Drdnc azgn bir kadn,
Ak sak eyler anlatrd bana.
Bir gn de nmde soyunuverdi
Ylar geti aradan, unutamadm,
Ka defa ryama girdi.
Beinciyi geip aluncya geldim
Onun ad da Nurnnisa.
Ah gzelim
Ah esmerim
Ah
Canmn ii Nurnnisa.
Yedincisi Aliye, kibar bir kadn
Ama ben pek varamadm tadma,
Btn kibar kadnlar gibi,
Kpe fiyaUna, krk fiyatna.
Sekizinci de o bokun soyu:
Sen elin karsnda namus ara,
Kendinde arand m, kplere bin.
stelik kendinde de
Yalann dzenin bini bir para.
Aytendi dokuzuncunn ad,
Barlarda gbek atar
banda unun bunun esiri,
Ama bardan k m,
Kiminle isterse onunla yatar.
Onuncusu akll kt
Brakt gitti beni.
Ama haksz da deildi hani,
Sevimek zenginlerin harcym
sizlerin harcym.

ki gnl bir olunca

Samanlk seyranm ama,
ki plak da -olsa olsaBir hamama yakrm.
ine bal bir kadnd on birinci.
Ho, olmasn da ne yapsn?
Bir zalimin yannda gndeliki;
Ad Luksandra
Geceleri odama gelir,
Sabahlara kadar kalr.
Konyak ier, sarho olur,
Sabah da, iba yapard afakla...
Gelelim sonuncuya.
Ona balandm kadar
Hibirine balanmadm.
Sade kadm deil, insan.
Ne kibarlk budalas,
Ne malda, mlkte gz var.
Eit olsak, der,
H r olsak, der.
nsanlar sevmesini de bilir,
Yaamay sevdii kadar.
(Btn iirleri)

e*#-

O ktay R fat
(1914-1988)

ANI
H er dakikasn ayr hatrlarm
Erenkyde geen zamanmn
Ryama girer bir arada
stanbul bahar ve Trknm
Bir odamz vard etra sarmak
Bostanlara bakan penceremiz
O gller kadar taze
Ben ona deli gibi k
Bir yastkta dinlenir balarmz
Salarm salarna karrd
O gzel bir kzd ince alml
Ne giyse yarard.
Yeter ki gnller sen olsun
arklar sylerdik yolda
Hep karma otururdu ellerini tutardm
Aksam st eve dnerken paraolda
Aalar iekteydi
Trknm sa beraberimde
Kalbim sevda iindeydi
stanbul bahar iinde
(Yaayp lmek Ak ve Avarelik zerine iirler)

KARIMA
Sofalar seninle serin
Odalar seninle ferah
Gnm sevinle uzun
Yatanda kalktm sabah

Elmann yans sen yars ben

Gnmz gecemiz evimiz barkmz bir
Mutluluk bir imendir bastn yerde biter
Yalnzlk gittiin yoldan gelir
(Aa Yvkan)
YALANCI DOLMA
u zeytin yal dolma
Yemek deil rezalet
Rezalet rezalet.
HRRYET MSAVAT ADALET
(Aa Yukar)
GZEL
Kadn vurmu maltza tencereyi
Fasulye piiriyordu
Adam dnyordu
Altm be fasulye diyordu
Yirmi be de soan
Doksan
ki yz de ya
Etti mi sana iki yz doksan
Yaaa
Adam dnyordu
Bir kundura almal diyordu
Hayr kalmad bunlarrn
Su alyor bunlar diyordu
Nasl etsem diyordu
ocuk zpzp oynuyordu
Kedi san tutuyordu
Kedinin tuttuu san
Ecel terleri dkyordu
Fasulyeler helme dkyordu
ocuun zpzplar

Kilimin sansmdan mavisine

Mavisinden alma geiyordu
Yoldan adamlar geiyordu
Adamlarn kafasndan hayaller geiyordu
Kiminin han hamam geiyordu
Soan ekmek kiminin
Gkten bulutlar geiyordu
Gk mavisi titriyordu bulutlarn tesinde
Gzel gzel
(Aa Yukari)

KADEH
Buras dalyan kahvesi
Ortalk st mavisi
Apostol bu ne biim meyhane
Tabamda bir bulut
Kadehimde gkyz
(Karga ile Tilki)
TELEFON
Gzlerin var ya ekik kara kara
nce gzlerindi en gzel k
Beyaz dilerindi bacaklarn omuzun
Damal rtde bir kse orba gibi
Buulu bir lezzetti kankocahk
imdi bir nar yeeriyor iimde
Bir ark syleniyor uzun uzun
Hrriyetin rzgrl bayra oldu
Bize yeten aydnl sevdamzn
Aman dayanamazsam ne etmeli
Btn pencereler stlerine ak
Kimler soyar ocuklar kimler rter
Biri on bir yanda teki kk

Ya ane diye barrsa uykusunda

Belki korkmu belki de susamtr
Geceleri su imeye alk
orap yle mi giydirilir don yle mi balanr
Gmlei bir tuhaf sarkyor arkasnda
ocuklara bakma dayanrm
Gide gide oaldm halkm ben artk
Da ta kalabalk kalabalk
Satar mym onlar onlar da ocuklarm
Ben kadnm ocuklarmla varm
Telefon nafile amam seni
Sylemez dillerim yarnla bal
Tutmaz parmaklarm kocamdan belli
Telefon benimki de analk
ocuklara bakma dayanrm
Sevgiydim nce bir eit incelik
imdi ie yanyorum kaba saba
Tuzlu bir deniz kokusu havada
Benimle balad bu mthi tazelik
Benimle yaklat gzel gnler
O gnlerin eiinde beni hatrlayn
Hatrlayn onlarm vahetini
Her telefon alta kesik kesik
(Karga ile Tilki)

SANDALDA
u haraya bak reis u suya bak
Deniz kadn gibiymi hadi be
Marikadan da gzel bu mbarek
Tbeler olsun kaatil olur insan
Samz adalar solumuz dalyan
Ben krekteydim Mehmet karda
Mavi beynime vurmu
Mehmet dedim Mehmet yahu
Atele dinamiti frlat gitsin
Yze vursun karagz izmariti istavriti

Hi unutmam yine byle bir gn

Adada Hristos tepesinde
Deniz tabak gibi nmzde
Sedef adas Medef adas Maden
Byle ey grmedim mrmde
Bir hlt insan rperten
Binlerce on binlerce leylek
stanbula dndler stmzden
Bir daha anladm denize kar
Uzandm sandala yumdum gzlerimi
Yaamak mademki bunca gzel
Dlr urunda lnr
Anladm ki hrriyet ak bar ak
Yaama sevincinden ayn deil
Gnmz bu inanla byle taze
Mavilik bu yzden prl prl
{Karga ile Tilki)

PEMBE YALI
Kzlar vardr kvrck salata gibi
Azlan burunlar kim kvr
Bacak bacak stne vapurlarda
Rzgr eser oralar buralar grnr
Bakka fik fk eder adamn ii
Vay canma tkrdmn stanbulu
Bir oynak olur Fndkl nlerinde
Elimde yz inelik apari
Poyraz gibi dalarm palamutlara
Altmda Turgut Reis motoru
Rumelihisannda O rhann mezar
Ne gittim ne grdm gitmek de istemem
Taze ekmek bir para beyaz peynir
imdi olsa urackta kafa eker
Denize mi bakar kim bilir

Ben rhtmda suya atlarm

Altmda balklar
stmde buluar
Azmn kenarnda rpntl Boaz suyu
Pembe yalya doru yzerim
(Karga ile Tilki)
VII
Gzel gnlerin sokaklan bunlar
Gzel gnlerin insanlar bunlar
Yoksa ne durulur ne yrnr
(Peremli Sokak)

XXXI
Ke babn tutan leylak kokusu
Yakam brak da gideyim
(Peremli Sokak)

ELLER VAR ZGRLN

1

Kprerek kouyordu atlanmz

Durgun denize doru.
2
Bu uu, gvercindeki,
zgrlk sevinci mi ne!
3
pmek yasakt bilir misiniz
Dnmek yasak
gcn savunmak yasak!

4
rn ayrmlar aacndan,
Tutturabildiine,
Satyorlar pazarda;
Emein dallan knlm, yerde.
5
Ik kr edicidir, diyorlar,
zgrlk patlayc.
Lambamz bozan da
zgrle kundak sokan da onlar.
Uzandk m patlasn istiyorlar
Yaktk m tutualm
Mayn tarlalan rar
Karanlkta duruyor ekmekle su.
6
Elleri var zgrln,
Gzleri, ayaklan.
Silmek iin kanl teri,
Bakmak iin yannlara,
Eitlie doru giden.
7
Ben kafes, sen sarmak;
Dolan dolanabildiin kadar!
8
zgrlk sevgisi bu,
nsan kaplmayagrsn bir kez;
Bir urba ki eskimez,
Bir d ki gerekten daha doru.
9
Yiit srcleri tarihsel akn,
iler, evren kovannn arlan;
Bir kara somunun evresinde dndke
Dnyamza zgrlk getiren kardeler.
O somunla dorulur uykusundan akl,
Aarr o somunla bitmeyen gecemiz;
O gnele bamszla erer kii.

10
Bu um ut zgr olmann kaps;
Mutlu gnlere insanca aralk.
Bu sevin mutlu gnlerin ;
Vurur stmze usulca rkek.
Gel yurdumun insan grn artk,
zgrln kapsnda dal gibi;
Ardnda gkyz kardee mavi!
(EUeri Var zgrln)

ARABA
Arkasnda baak kokusundan
Yakamozlar brakan araba
-Da gibi demet ykl arabaCrcr bceklerinin trks
iinden geti gitti ovada.
ocukluk krlarm dndm.
Elma ekeri gibiydi gne,
Kala kald elimde, harada.
(iirler)

BR AKA VURAN GNE

yle sevdalar vardr, biter biter balar;
Buruk tatlar vardr, azda srp giden;
Bir aka vuran gne kolayca batmyor.
Yanyor bin kollu amdan, tutuuyor
Ufkunuzda camlan gksel konann
Ve bir yaz akam buhurdan gibi tten
Hanmellerinin morumsu buusunda
Bekliyor bahenize dnk balkonunda,
Sarmak glleri kokladka krmz,
Hznler, japon fenerleri arasnda.

yle gnler var, yle anlar, hi bitmeyen!

Nasl bir k emmiler ki sevginizden,
Anszn baka bir yzle gzel, kopmular
Byk Irmaktan, ayr dmler desteden,
Yamlar ilkyaz yamurlarnca ve zlem
Am yaban iekleri tarlanzda.
lmsz gnler onlar, bir hile beslenen;
Zaman d gvercinler, uma bilmeyen;
Uzay tesi ovalar, ayak dememi;
Baka bir mevsim, baka bir dal, baka bir yemi.
Esrir kim bassa o topraa ve kim tatsa
O yemiten. Balla dolar testi, alr
Almayan kilit, iee durur badem,
Dolanr bilgelikle mutluluk yree.
Ak bir bulut bekler stnzde havada,
Kular iner, devinme birden bitiverir,
t kmaz evrenden. te ortadasnz,
Havuz, aa, deniz, ne varsa size gre.
te aydnbk size gre. Ksarsnz
Gnei, gkyzn yakarsnz. Neden
Sonra, uzaklarda ektirilmi bir resim
Gibi kalr aklnzda, glgesiz, duru,
Kk bir bahede susar gibi yaparak
Karlkl gizemlere daldnz gn.
(Yeni iirler)

BAHEDE
Bir mumla ayrdk geceden kendimizi,
Kurduk bir mumla bu adr bahemize
Kpkrmz. Unuttuk bir bostan kuyusu
Gibi korkulu gkyzn. Arkamzda
Kald yol yol reinalar szan, budakl
Ve kaln kabuklu aalaryla orman.
Bu yaprak ve ot kokusu ordan geliyor.
u duyduum bir masal kuu deil puhu.
Sansardan, tarla faresinden ve bcekten
Yalnz pervanelerdir bize dek sokulan.

n uslca rkntnn merdiveninden!

Karanlkta kalan yzn evir bana!
Konu! Bi, bir solukta diz boyu byyen,
Yabanl otlarn sessizliin! Gece
Islak ve gzel, ama ktaki yzn,
Yzn ktan ve geceden daha gzel!
( Yeni iirler)

GLLERN ARASINDAN
Gllerin arasndan gemek iin
Kara giymek, o denizi bulmakla
Balad. Botu ev, bahe kaps
Aralk. Bir yol kvrld incecik.
Eski bir resim sanki, unuttuum,
artc ilk bakta ve bildik.
Belli ki yznz gizliyordu
Anlar, uzun sapl emsiyeniz.
Baktm yalnzlna iim ezik.
Her kk bahede aan o iek,
Admlara denk o ufak sessizlik,
Krk bir pancurla sarkm burada,
Yabanl bir yaseminle deiik.
( Yeni iirler)

MAHALLEDE ESEN
Mahallede esen akam rzgnnda
Bir ku kafesi gibidir Zaman; usul
Usul sallanr arka baheye bakan
Penceresinde aboyal evin,
Ttn kokan erin, ekmek kokan evin.
Ve ku ter: ipet ipet italinya.
Gne batar odalara kapannz.
Dneriz aalar, evimiz ve dnya.
( Yeni iirle)

AYNA
yle durgun, scak saatler vardr ya,
Hani kararm tahtalar, nikel, bakr
Ir karanlk odalarda, kanarya
Susar, kedi uyur, yazdr.
Hani yaprak kprdamaz, akl yanar,
Bir bcek sesi gelir baheden, fincan
Dlere gtrr sizi, kesik kanar,
Emersiniz, yazdr akan.
yle durgun, yle scak saaderde,
Sessiz bir bahe grnr aynadan,
Nerde bu gk, dersiniz, bu aa nerde,
Ne Uzay kalm ne Zaman!
Camdan duyarlara srar da Yeil
Parlar kararm tahtalar, nikel, bakr,
Kanarya susar, kedi uyur, bir gl
Dal pencerede, yazdr.
(Yeni iirler)
BANA BENZER
Bana benzer bacalar akla tten,
Karrlar Geceden dlerini.
stmdeki ardak ve bu dal benden,
Gkyz bahem, bulutum kan rengi.
arabm bir sabra erimi kpte,
Bir elim ay, bir elim krpe gne,
Bir gl gibiyim akamlara dnm,
Yldzlan kendinden daha dipte.
( Yeni iirler)
AHMET HAM ANIMSAMA
Bir yaban rdei, yavru bir elmaba
Gibi dm bulutundan, siste gne;
nce bir kan izgisi ardnda, belki

Suyun, belki de yalnzln rengi,

Ba sarkm yzyor. be ty
Sessizlikle kalan, akam gibi bir ey.
Gkle karm kumsal alt alta ikiz,
Suya vurmu, bulank, belli belirsiz,
O sala iskele artklar tek tk,
Dnen gl kulan m boynu bkk!
(Yeni iirler)
AKAM BALIIN KASNINDA BEKLYOR
Bir yamurla kyor nhtm m a
skntnn, byk kayklann
dnn gzlyordu,
akam baln kam nda bekliyor.
Fitili ttyordu servilerin
ve yazlar dallar arasnda.
Mahallenin deniz koktuu
kamburun atla dolat
saatlerin saatlere benzedii
bir gnde bekliyordu
insanlann dnmesini oraya
oysa bir delik kalyordu
yerinde um utlann, kara bir yelken
yann olmayan iskelede.
Mevsim, tonozlann altndan
geerek basyordu topraa,
p ynlan leler
yeni szckler otta ve yaprakta
yabanc bir kprt ruhumuzda.
Bir ty dyordu suya
karayelin dilerinden geirdii.
Akam baln kam nda bekliyor.
(Koca Bir Yaz)

C elal S ilay
(1914-1974)

MAV RANDEVU
Mavi bir elbiseyle gelmitin, gkyz maviydi..
Getirdiin rzgrla ev kokuyordun..
Kolun koluma deiyordu, omzun omzuma..
Mendilin maviydi, gkyz maviydi..
Bin dokuzyz krk iki baharyd
Baheli pencereler nnde geziyorduk,
Gzlerimiz buluuyordu, rperiyordum
Gkyz maviydi, mendilin maviydi
Scak nefesin yzme deiyordu
Evlenebilir miyiz diye sormutum,
Yryn deimi, yzn penbelemiti;
Mavi elbiseler iindeydin, gkyz maviydi.
Elini eme verdin, ayrlyorduk,
Gzlerin gzlerimde, dudaklarn slak,
Sk sk konualm demitin; gittin..
Mendilin maviydi, gkyz maviydi..
1944 (Acaba)

GTT
itmek istediini bir sarn
Sezdi havamzdan geen ark
Duyuramad sesini, bu sara
Eridi, gitti!
Yrmek hasretini bir ktrmn
Hissetti koltuk denekleri,
Kaldramad yatandan hastasn
rd, gitti!

Krn grmek arzusunu duydu

Bahenin kenarnda bir iek
Gsteremedi yapraklarnn rengini
Dald gitti!
Ve duydu bir an yemek ihtiyacn
Buday tarlasndaki baak
Utand bymesindeki ehvetten
Kurudu, gitti!
{Acaba)

SABAH
Uyanr seccadeler stnde din,
Akhn endieleri yaylr ehre,
nsan kastle, gne vakitle temas eder
Taa, topraa., hereye!..
Serinlik bir ihtardr ki ehrin stnde
Gerinir sabahla beraber;
Kurtarr gecenin karanlndan
nsan, hayata davet eder.
arkn ekilen perdeleri iinden
Uzanr devamn eli zamana,
Korkusu, dncesi, endiesi., insann
Toplanr, sar bir ana.
Alan kaplardan frlar dan
Gnlk meselesi insanln;
rpman bir endie halinde arpar
Den balarn iinde yann!.
{Acaba)

KORKU
Gece orm anda bir ey deimez
Akln lambalar altnda
Ancak gzn keyfi deiir
Gndz aydnlnda
Aalar insan eti yemez
Akl vcudun yardmnda
Gece ormana iner inmez
Vcutla akl arasnda
Vcutla akl arasnda
Gece ormana iner inmez
Aalar ortasnda
Bir ey ki akl ermez
Aalar insan eti yemez
Gndz gece yansnda
Bir korku akl ermez
Vcutla orman arasnda
(Bolukta Duran Ta)
H YOLUNUZ ORMANA DT M
hi yolunuz ormana dt m
gzgre kk bir adam
bir byk aala dt m
aa bykt ama tek
adam kkt ama ok
dedelerinin dedeleriyle gelmi utanmadan
elinde balta srtnda nacak
dedelerinin dedeleriyle gelmi arlanmadan
kolunda bk belinde ip
dedelerinin dedeleriyle gelmi sklmadan
dengesiz bir boy lmeydi bu
aa bykt ama tek
adam kkt ama ok
(Doa)

S . A ldanir
(Dog. 1915)

TAVLA AMPYONU
Yaasn
Kazandnz bu partiyi de
Oyun stne oyun
Mars stne mars yaptnz
H er elde en g kaplan atnz
Yok ustalnza diyecek
Ne gzel de geliyor zannz
Memleket gibi hepyek
Vatan gibi de
Millet gibi gele
(Memleket Saat Ayan)

M elh C e v d e t A nday
(Do. 1915)

ANI
Bir ift gvercin havalansa
Yank yank koksa karanfil
Deil bu anlacak ey deil
Apansz geliyor aklma
Nerdeyse gn doacakt
Herkes gibi kalkacaktnz
Belki daha uykunuz da vard
Geceniz geliyor aklma
Sevdiim iek adlan gibi
Sevdiim sokak adlan gibi
Btn sevdiklerimin adlan gibi
Adnz geliyor aklma
Rahat deklerin utanmas bundan
prken o dalgnlk bundan
Tel rgnn deliinde buluan
Parmaklanmz geliyor aklma
Nice aklar arkadalklar grdm
Kahramanlklar okudum tarihte
amza yakan vakur, sade
Davrannz geliyor aklma
Bir ift gvercin havalansa
Yank yank koksa karanfil
Deil, unutulur ey deil
aresiz geliyor aklma.

TEKNENN LM
Kara yaknd nce, hem ok yakn,
Elimi uzatsam tutard.
Yldzsz teknemdi inip kan gece,
Kurumu gece, kum, kmr, arduvaz...
Kara yaknd nce, hem ok yakn,
Denizleyin inip kan nmde
Bir tanrnn atardamar.
Atm, yorgundum ama uykum yoktu.
Gnlerce yekesiz, yelkensiz
Ne de ok ku taklmt ardmza,
Ne ok harman grdm kpkten beyaz...
Am, yorgundum ama uykum yoktu.
Gneler hl samda solumda,
Srer gibiydi ak deniz.
Deniz en ince hayvan bellein
Nerden kalktm, o rhtm, o an...
Bilmiyorum o gk ky nereye gitti!
Bir masal ebboyu armhtaki yaz.
Deniz en ince hayvan bellein
Bir kuluk vakti tanrnn sevdii
Grnr zaman yaratan.
Canl mydm? O uursuz kyda
ldm gn de bilemedim.
Hep o sallant, o devinim, o aval
Bayrak, bir az a tenceresi, bir az
Kfr, kan kz ykleri, sonra
Dipteki llerin fsl fsl
Konumalarn dinledim
odum mu? Nasl? Belki bir tezlik
Yeli kmldad, kan gibi.
Aa ve kzak, demir, ya, halat, katran,
Boya kutulan, snger, tel ve gaz...
Derken gn kokulu yreimdi ilk
Yapnn bo gmtnde dikili
Sabrsz kaburgama arpan.

Ruh, arab grd zmden nce

St, kan olmak iin devinir
Tohum bildi herkesten nce ekmei
Gn, denizi salvermeden batmaz.
Ruh, arab grd zmden nce
Aa ne diye kalkt ieklendi
Denize inmesi nedendir?
Ah yalnzln gmk kaplan,
Aysz ay gibiydim,
Geceleyin gece, gndzleyin gn
Gibi suyun altna vuran yalaz.
Ah yalnzln gmk kaplan
Bir yamuru dinlercesine btn
Anlan iie bilirim
Bir tekne her zaman dncelidir.
Bizimle demirledi gece.
Karaya kt tayfalanm uykulu.
Pruvamda ok acaip bir yldz
Konmak istercesine gider gelir,
Sulan budanm bir yolculuu
Srdrmek isterdi kendince.
Kara yaknd nce, daac
Kokusu sarmt geceyi.
Ve bir ku bard ard tepemde,
Fosforlu sesi kabank ve ssz.
Lle rengindeydi imein dal,
Ve gney dounun yangn pembe
Nakl bir anak gibiydi.
Unutmak istemiyorum bunlan,
Gn damarlanm grdm,
Frtna knnn yaban keisini,
Koar kpeteme sasz sakalsz...
Aa gibi yrtlan karanl,
Koca kulakl lodosu, o fili,
Ah yay biimindeydi lm.

Yalnzlktr denizin tek yasas,

Akn altn yasasdr o.
Bir gn kum uyanr, ay gcrdarsa
alnrsa bir gn gmk kapmz
Kalamazsn sabaha inen suda,
Kalk krek, yola dmenin sras,
Akn alun yasasdr o.
Kkrt rengindeki az gecenin
frd huysuz karanlkta
Sinneme dl bir ate bcei,
Kmrdm, tahtaydm, kurumu anz,
O bcek oldu yangn teknemin.
Anladm kuun, yldzn gizini,
Baladm usuldan yanmaya.
Sndremezdi kimse bu atei,
Kydan kesilmi sularda,
Kara hem yaknd imdi, hem ok uzak,
Bir yanyanaydm onunla bir yalnz.
Devirdim btn yklediklerimi
Ve demiri uykuda brakarak
Bindirdim eskil kayalara.
Paralanyordum kimse bilmeden,
Atetim cevizin iinde,
Ve bir gece iinde bilmeden ldm.
Ey gece, nereden yol bulacaz,
Ey yaral gsme den yelken,
Ya sen krek, solmu rzgr glm,
Ya sen ne diyeceksin, syle!
Deniz durdu, mumyas yldzlarn
Erir gn grm kayalkta,
Ve yrd sabah, denizin inei.
lnce ne yapsak sabah oluruz...
Ah kara yaknd ve darma dan
Kular durmu zaman kadar eski,
Talan hzn olan kara.

Kopmu uykunun iskeletiyim ben,

Arak yelin gs otamam.
Grdn m lmn gzndeki rengi,
Syle, lp dirilen tann, Tammuz???
Ay yapraklarnn indii bu dam,
Eski dleri tar m yeniden,
Koca karnl kular gibi.
Bir yanda paralanm teknem durur,
Sert ttnyle gn bir yanda.
Kara yaknd nce, hem ok yaknd,
Elimi uzatsam tutard ama
Yalnzlktr denizin tek yasas.
Btn ller unutulur,
Yaayanlar kalr tek balarna.
Akamleyin kaptan, bir ka gemici
Gelip dizildiler kyya.
Tutunacak bir tekne arar gibiydi
Aya kayan meltem ve cigara
erek konutular gizli gizli,
Bense dalgn bakyordum, bouna
Koparlm ssendim sanki.
altlar bir hafta, austosun
Altsnda btn i bitti.
Kesik ba apa, iplerim, kreklerim
Kumsalda akn bir yndr imdi.
Tter el ayak, tter slak odun,
Denizin uzaklardan getirdii
Yabana, anlamsz bir eyim.
( Teknenin lm)

KOLLARI BALI ODYSSEUSTAN

Birinci Blm

2.

Evreni tostoparlak uyur bcek

Dnde gkleyin kocaman
Gk m yoksa bcek mi nce
Duruur bir anda gemile gelecek
Geyik akarsular zlediince
Hem su hem geyiktir akan
Dle gerekleyin i ie
ikinci Blm
4.
te o zaman bir akarsu
Getii yerlerden bir daha geti
stiyerek ikiledi kendini
Gk bir daha, bulut bir daha
Sakl bir deniz denizin altnda
Yapran alanda yaprak
Grnd grnecek ucu
Uan ku gene uuyordu
Kendi gibi olmaya alarak
5.
Oysa giden bulut deil, yaprak deildir
Renk bir dnce gibi byr nk
Tutamam tuttuum dalda belki elim var
Bakp unutmuum gzlerimi denizde
Gkyz belleim olur nk gittike
Ne duyu, ne gr, sade yldzlar
Btn mym, para mym, kim bilir?
Yitmi gitmiim gnelerle ykl
Yiten gne deil, toprak deildir.

Ah olaca buydu oldu

Duygularla yle ok uratm ki
Artk aramzda ne bir sr
Ne gven, ne inan, ne uyum..
Sonunda tkettim ruhumu:
Sevinirken sevincimi seyrediyorum
Korkumla korkmuyorum imdi.
Madem bir kap atalktr,
Sen sonuna kadar, a onu.
Artk bendeki insandan kurtuldum
Sevgisiz yayacam sevgiyi.

nc Blm

2.
Bulut bir biim deildir artk, bir
Tasan, bir entracte, bir istektir;
Olumsuz bir tanmdr gkyz
Boyuna ilkel ve matematiksiz
Skar durur tannlan bo yere...
nk eski bahelerde deiliz
Eskidendi elmann aatan dt
imdi yalnz 1/2 gt2
Kapsar yldz kaymalann
Ayklamak evren grtn
Usa uygun bir dzene koymal.
3.
Ben bu ellerimi hi grmemitim
nk onlar benim aalanmd
imdi sndrsem ve
Kalkp tutsam aalanm
Ellerim midir, yoksa ellerimin
Adlan m? nk imdi ben de
Bir ararek, bir bildiriyim;
lkyaz, ilkyazn gereinden
Baka nedir? Olaan biimlerin
Yerce yenilenmelerinden
Olaanst yabanchklan.

5.
Kara bastn m meli
mek bir szcktr, meye benzer.
Gecedir diye bakmal geceye
Tpksdr gecenin, bir sessiz bir sesli,
itenlii kknden yok etmeli
nk sen bir nesneye karlk deilsin;
Yapaysn ve glsn artk. Benze,
Benzet, yaktr, doams gster!
lmszln yaratmak iin
Koru kendini bir gerein
Yan banda szcklerle.

Drdnc Blm
5.
Krekilerim hasatsz denizi
Kprttler krekleriyle,
Tez yryl gemi gn batarken
Ula Sirenlerin adasna,
Yreim kopacak gibiydi
Kanatlanp uacak gibiydi, ama
Sirenlerin izi bile yoktu ortada.
Yalnz bir ezgi, ta derinden,
Ta ierimden gelen bir ezgi
Balad yava yava ykselmeye;
O yabans, o byl trkleri ben
Sylyordum sar gemicilere
Yalnz ben duyuyordum Sirenleri.
Kirke, bilge tanra, selam sana!
Sa salim getim kendimi.

ZAMANLAR
Hepsini grdm ayr ayr,
Kularn zaman tun rengindedir.
Tanrlardr tan zaman,
Denizin zaman lr dirilir.

G tanyamadm, yok ki,

Sahipsiz zamanlarla doldurmular.
Ama ondan iner o eski
lmsz sevdalarn zaman kar.
Ve havlamayan dev kpekleriyle
nsann zamam... Olmayan
Ama hayalet bir gl gibi kokan,
Topramz eelendike.
(Szckler)

AIRTICI KARILAMA
ok eskiden yaadm bu n ben
Dersiniz aknlk iinde.
lk girdiiniz bir ev, bir merdiven,
Birden gne vuran pencere,
Ve tam srasnda tren dd...
te byle gelmiti siz dnyada
Deilken bir gn le st
Bu renklerle bu sesler biraraya.
Yaamak anmsamak mdr yoksa?
Sanmam, biz de bir sestik belki
Birileri iin yllar nceki
artc karlamada
(Szckler)

YEN BR DNYA
Dnyada geirdim ocukluumu
nsanlardan eya yaparlar
Krmz bir orman iki boyutlu
Kendi bana yaard kar.

Gr ki, ldmde bilmedim,

Elimde bunca szck kald.
Nerde geecek benim erginliim
Bu dnya bir daha olmal.
Bir dnya daha olmal, burada
Bir yerde, o kadar yakn ki,
Seslensem duyulacak belki,
Belki baladm onu yaamaya,
(Szckler)

SALYANGOZ
i geliyor aa budamaya,
O ne tafra, o ne kralhk,
Bir omuzunda balta, tekinde slk,
Yer deitiriyor kular dallarda.
Kente dnen lgn mzkaclar,
iek tozu iinde tun bir davul,
Borular an gibi parlyor gnete.
At da sallanyor, sevin de,
Sokaa dklen sesin demeti.
Kadn km salyangoz toplamaya,
Etekliinde yln beinci mevsimi,
Bakyor grltsyle memelerinin.
Ve aznda nar ieiyle
ocuk gibidir tay sevmeye.
Yrei tedirgin eden bilgelik.
(lmszlk Ardnda Gtlgam)

FTLKTEK GECE
Ot almaya gittikti Kalver iftliine,
On araba, ne gzeldi kynn elma rengi,
kindiye doru kzardka kzarm,
Yoksul kylerin sessizlii de katld
Akmamn dar yolunda bize.
Susup kalmtk tyl haruplann
Ve kederin iti boyunca garip.
Derken trk armaya balad asker.
Uyanan gzel bir deniz rzgr gibi.
Yanm bir sevin gibi gkyznden inen.
akn bir ku gibi ardmz sra koar.
Gecenin sarmana dt bo bir yldz,
am kozala gibi gmbrtyle,
Atlarmzn kusursuz sessizliinde,
Yal zeytinlerin altndan girdik
lm ot kokulu iftlie, scak;
Sonra zdk hayvanlan, braktk
Usuz bucaksz odaa karanlkta.
Arabada, samanlann stnde yattm.
Ya atlar ekip giderse, unutmam,
Uykumda onlarla otladm.
Gzm ve dudam imiti sabahleyin,
Aulu otlak sinei srm,
Azmda tr tr saman.
Baktm, krk adm temizde atlar,
Ala ala krk adm yol almlar,
Uzun gecenin uykusuz otunda.
(lmszlk Ardnda Glgam)

BOLLUK
Yonca pazar gn toplanr, insan pazartesi,
Peygamber iei bilmeden lr,
Omaholar iek koparmaz gece
nk bolluu ller getirir bize,

Suda boulmu mart lmszdr.

Ve yalandm, buzlu camn havailii gibi,
Savaan yalnzln gkyz k,
Sabah yumuak karla ykseldike
Artk lm tmden yeermezmiesine
Bellein eii yunmu ykanm.
Deniz sen her zaman kusursuz dndrdn beni,
ok eskidenmi gibi lyorum
Tanmadm otlarla iie
nk bolluu ller getirir bize,
Ama bir ey daha var, biliyorum.
(Gnete)

YAMUR
Snt boluun alakgnll toprandan obua sesleniyor.
Yamur kaybolmu bir kpek gibi ba nde, evinin izini
kokluyor
Uykusuz ovada kimsecikler yok.
Belli, az sonra horoz tecek, aldamp.
Sabr ta gkte Aristophanesin bulutlan dolayor.
lp dirilmek iin her zaman firsat bulmuumdur.
( Yamurun Altnda)

B ak S h a E dbolu
(1915-1972)

MEZARLIK
Dn akam gn batmadan,
Yal llerin arasna
Bir kk misafir geldi.
ocuk bahesinde kovas kalm,
Kumlarn stnde kk krei.
Besbelli ok yorgun, hemen uyudu.
Doruldu yerinden yal bir l
rtt rtsn:
Madem ki burda annesi yok,
Bu kk kz bize emanet.
lerde yatan baka bir l
Yavaa seslendi:
Bandaki kurdely zp katlayn
ts bozulmasn.
(Balangcndan Bugne Trk iiri)

GECE YAMURU
Dn bir al gibi doland boynuma
Bozkr ortasnda Renklerkua.
Ne kadar deitim, Rabbim ne kadar!
Balyor aksisedas kalbimde
Karasevdal gnlerimin...
Kestim midimi kitaplardan
Ve senden ey koca deniz!
Lkin sesin geliyor derinlerden
'Hrn veya yorgun...
Yalnz ehvet tten imenler stne
Dklen bu siyah musiki, bu cmert iki
Beni mest ediyor, yudum yudum

Dn bir mezarlktan getim, fecre yakn

Siyah talar konuurken.
Beyaz eller grdm ge alan,
Eller... Ebed insan elleri
Yaz yazan, resim yapan,
Saz alan, hamur youran
Gzel eller...
Susmu o eller imdi
Gece yamuru konuuyor.
Gksel bir at yaklyor,
Serviler lkesinde,
Rahmet... rahmet! Anlat o gzel ellere:
Szindir bu tkenmez musiki, bu orman
Orada akmyor, duruyor zaman.
Kular, bcekler ve kara talar...
Her ey yerli yerinde, kendinden emin
Bayltc kokusu gece ieklerinin.
(Balangcndan Bugne Trk iiri)

M tak E renus

(Do. 1915)
LORCA KARDEM
lmek istemiyorum diyordu iinden.
ri tal kirli bir duvar nnde
Fazla bekletilmeden
iki beyaz bulut geti
Ve iki beyaz kelebek
Mavi bir diken stnde
Seviemeden utular.
Her ey ortada souktu
Ve gne
Sabahlan bilerek dikine kyordu.
Biz btn bu olanlan
Anlalmaz bir uzaktan seyrettik
Kaplannz inadma zerlerimize iviliydi.
Korkak sokaklarda san klar
Geceler boyu ekinmeden umudan yedi.
Bilinen bir dua iin eri kyorlard tepeyi.
Berikiler orta yerde durup
Bir baka ark tutturdular
Ve sabahlan bouna erkende
Budalaca dlerini anlatyorlard.
Biri bir kuyu dibinde
Dipten yukan klara bakyordu
Yukarda rpman bir bcek
Bouna suyu kantnyordu.
ki beyaz bulut
Ve iki beyaz kelebek
Mavi bir diken stnde
Seviemeden utular
Gn ertesi
irkin bir kta
O ykk tal kirli duvar nnde
Koca kafal bir koyun otlattlar.
(arn Gidenleri)

Aziz N esIn
(1915 - 1995)

ZAHMET ETMEYN
Yunus gibi olurum
Kendim gibi lrm
Gmtm bulurum
Gn batm indi mi
Yetmi kiloyum dz
Bunun tahtas bezi
Hepsi bulacak yz
Tatamam kendimi
Olmasn bir grenim
Ne de bir su verenim
Ne cenaze trenim
Son kasrgam dindi mi
Aar kendi ukurumu
Orackta uyurum
Kendi kendime lrm
lm beni yendi mi
Kan var yamuru var
Sca amuru var
Zahmet etmeyin dostlar
Aziz lm dendi mi

e #5
NYAZ A k in c io lu
(1916-1979)

AJANS
Radyoda bir hzzam ark var
darda smbl havas
halbuki imdi uzak ufuklara kar yayor.
Daha evvel ajans dinledik
zincirlerini akrdatarak geti esaret
alev raylar zerinden demir arabalarla.
Toprak gebeydi,
toprak ocuklar Dostlar,
kiminde orak, kiminde balta
- buday kokan avular kan iinde emeklerini yn yn, baak baak
harman yerinde brakarak
dtler en n safta.
Dtler ve ldler.
Sonra hrriyet
- Yaral ceylanlar gibi ve sulh
- anam st kadar helal yznde ne bir kin, ne bir infl dt yollara.
Yollar uzun, menzil rak
Ayaklar kanyor, yalnayak!
Bir arkdr bu
sulh ve hrriyet dediin
az dolusu sylenir
ufuklara kar.

Bir arkdr bu
kalbeldanberi sylenir
Kurtlar dilinde, kular dilinde.
Ben, onunla bydm
onunla yrdm
Onunla byttm bu boyu
onun iin lebilirim.
Demir bu arkyla dvlr
bu arkyla yrr gemiler
ve bir Temmuz lesinde
mola verdii zaman oraklar
bu ark ile ayran ier.
Bu arkyla geer
semasndan insanlarn
boaltp rahmetini kmls bulutlan.
Dostlar,
dostlann dostlan:
bu babda ne sylesek az.
Bir arkdr bu
kan ve lmle yazlm kalplerimize,
unutulmazl

1943 (Umut iirleri)

BURSA
Adn ilk defa
Yedibela Rasimin hanerinde okudum.
ocuktum.
atal geyik boynuzu kabzasnda
lk Bursahy tandm:
Bak Remzi yazyordu.
Ve kvrak, st yapra eliinde
Bir yara izi gibi kazlmt: Bursa.
Bilek olursa
- Diyordu delikanllar -

Nankr deildir Bursa hanerleri.

Ha! demeye gr, dnmez geri.
lfetim byle oldu, methini byle duydum.
Sonra bydm,
Kartpostallarda resmini grdm:
Gk mavi, zemin yeildi.
Bir baka resimde:
Be kumal adrvan,
adrvan banda be adam;
-Yeil bal rdekler gibi Be yeil sarkl
Bursal
Abdes alrken mrtesimdi.
Ve gk yine mavi, zemin yeildi.
Nihayet devran
Yolumu Bursaya drd.
aziz bahar,
- Btn mevsimler dahil uzun yl.
Bursadan gayri cmle dnyada
Beni nmevcut okudular.
Ve ben mektebinde okudum.
Bir rivayete gre adam oldum.
Bir rivayete gre kayboldum.
kisi de ayn kapya kar.
Mesele deil.
Mesele u ki
Bursa iyi, Bursa gzel.
Bursa iin destan yazlr,
Bursa iin ineyle kuyu kazlr;
Faikat yalan:
Bursada zaman,
Billr bir avize gibi deil,
Deil ama,
Bir lmemek arzusu veriyor adama.
Dnyay brakp gitmek haseti,
Yaamak hasleti,
Dnya sevgisi;
Yeil yeil yeeriyor,
Mavi mavi glyor.

Ve sonra Yeilin trbelerinden,

- Daha ok yats stleri,
Yldzl gecelerde Bir aksi cevap ykseliyor perde perde.
Zaman evail kokuyor burcu burcu
Yaprak yaprak dklyor
mknszl ve nimet bolluu.
Korkuntur bu saatte ezan sesleri;
Allahla konuur mezzinleri,
Karlkl sl verilir.
Bu saatte Bursadan
ki eli kanda olsa insan,
Koltuk deneklerini unutan,
Dost elini kaybeden ma;
Ve herkes
Kap gitmelidir.
Her eye ramen dnyay
Dnya bilmelidir.
Bursa iyi. Bursa gzel.
Eminim ki ben bsbadelmevt
Orada olurdu:
Yalan yazmasa kitap,
Yklmasayd mihrap!.
1943
EDRNE
Bir yerde grrsen ki:
Ar ve edal akar
dal dal stleri perek
samur belik gibi
koldan sular;
mjdeler olsun efendim:
Edirnedesin.
Mevsim, fasl- bahardr;
gecedir ve mehtap vardr.
Ve sen,
bir kavs- kuzahta yrr gibi
kprlerdesin

ataraban makamndan bir ark dudaklannda

dnr, zemezsin:
Bu nz- istina, bu vz neden;
neden yan eilmi suya dallar?
yle ferman etmi eden
kimseler bilmez.
Gnl bir top ibriim
Sarlrsa zlmez .
Burda her ey.
baknr hsnne hayran.
Seyreler cemalini eilmi suya
mermer ihtiamnda serhat-di vatan.
Aina bir ehre sezer belki diye
devr-i saltanatndan Edime;
bir deste alev gldr, mahzun,
yr elinden drlm imdi suda
Ve sular;
imir kelm dilinde
destan okur, okur akar.
Ve bihaber Yldmmda, bir evcikte
- akan sudan, uan kutan yeil dut yapranda
ak bir ipek bcei,
ipeini dokur dokur lr.
Uyanr veda etmi gibi artk uykuya.
konuan bir dil olur
iler uzakta;
blbl sesi yamur gibi
Blbl Adasnda.
Kanad gml kular geer
ki ak blp mehtb;
Kyktan uurulmu.
Salnr baheler ire kzlar ki:
Nazardan karlm.
Aznda kan krmzs bir canerii,
mehtapla beraber dm gibi arza;
kzlar ki gzel,

drt ba mmur ve murassa.

Sevdaya tutulmak bile mmkn
yeni batan
Neden yan eilmi suya dallar?
yle ferman etmi eden.
Sylemek kolay olsa eski trkm
Edime kprs tatan
Sen kardn beni batan.
Ayrdn anamdan, hem kardatan.
1945 ( Umut iirleri)

 lhan B erk
(Dog. 1916)

STANBUL
te kurun kubbeler ehri stanbuldasn
Yamur altnda bir adam sallanr durur sehpada
Bir damla mavi gk damlas gzlerinin zerindedir
Karnn talara vermi biri yatar camilerin nnde
Denize aalara kar
Bir bahriyeli bu ehrin parknda grd ryalardan
utanp kat
Kpr banda yal ekmeklerini camekna sralayan
htiyar saUc memnun
Kocaman gemi direkleriyle dolu gkyz iin rler
yazld
Bakarsn ayan dibinde boyal kirli yelkenler yatar
Fildii kakmal aalk bir gkyz alkalanp durur
Memurun serserisinin aklar hayalleri kendilerine
mahsus
Ve deliler durup durup kfr etmesini unutmazlar
Minarelerine takl bulutlarn sarho olduunu airler syledi
ler
Geceleri el kadar bayrakl gemilerin
Kzlarn uykulanna girip dolatklar malumunuzdur
nsana daima gzel eyler dndren yldzlarn
Zil zurnal iin cigaralar yaklp
ki gz iki emedir serseriler iin stanbul
Drt yannda Allaha sve sve yaanr
Bir meyve gibidir intihar sabah akam bllr
Raknn ad getii yerde ayaa kalklr
Sualler tanzim edilir yaamaya ait, sorulmaz
ki yanndan uzam salariyle
Sevdii kadndan vatandan savalardan kam bir takm in
sanlar geer
>

Dnyay ve insanlar grmeye kmlardr

Elleri arkasnda bir adam kprnn ortasnda durur
Nereye baku belli olmaz
Ben gkyzn park beyaz saraylar seyrettiini
syleyebilirim
Bu ehir aktan deil ehvetten dp gebermeye ha
zr
Gen orospular l padiahlar hastalar ehri Rezil
stanbul
(stanbul)

BRALAGEYK
Kimsecikler yoktu gayet iyi hatrlyoruz
Bir sabah biz erkenden geldik dnyaya
Ortalkta byk bir sessizlik vard
Deniz kestaneleri ar ar nefes alyordu
Baktk her ey hazrd dnyada
Gkyz, dalar, ovalar yerini almt
Her ey durmadan byyp geliiyordu
Anladk dnyadaydk artk
Hepimiz ayr ayr tutulduk dnyaya
Denizi grenler deliye dnd
Gkyzne bir bak vard bir ceylann
Btn mrmce unutmam
Bizden biraz nce gelmilerdi sanrm
Gkyz dalar oralar
Gkyz dalar ovalar
Daha yeni yeni kendilerine geliyordu
Asl sevincimiz gnei grnce oldu
Baktk bir getii yerden
Adam boyu kalkyordu otlar
Bir dokunduu ey
Bir zaman kendine gelemiyordu

Bir sabah deniz kysnda

Bir koruyu uyurken bastrd
Deliye dndn grdm
Nasl deliye dndn bir korunun
arklara balad hatrmda
Gkyznn bir perianl vard zerinde
Yzylda silkip atlacak gibi deildi
Bu kadar yer kaplad iin dnyada
Belli utanp sklyordu
Daha o zaman bu gkyznn, oralarn
Dnyaya smsk sarlacaklar belliydi
Ba kaldramyacaklan
Bir vakit yaamaktan
Hi unutmam akama doruydu yamur yad
Btn balklar denizin stne kb
Hepimiz iimizi gcmz braktk
Tam be dakika dnyay dinledik
Her ey yava yava oluyordu dnyada
Sarmaklar yava yava uzuyordu
Bir pencere yava yava alyordu
Dnyann iinden
Dalara ovalara doru kotu o gn kimimiz
Kimimiz nehirlere doru kotuk
Fevkalde sevinmitik hatrmzda
Bugn ite bir bunu biliyoruz
( Gnaydn Yeryz)

KIZILIRMAK
7 Ekim 1951
Bir souk, bir karanlk, bir ssz geceydi
Otuz kiiydik, azmz bak amyordu
Seni grdk kamyonun penceresinden

Keyifli keyifli akyordun

Hepimiz tutup cigaralanmm yaktk
Trk syledik.
( Trkiye arks)

NE BYLE SEVDALAR GRDM

NE BYLE AYRILIKLAR.
Ne zaman seni dnsem
Bir ceylan su imeye iner
ayrlan byrken grrm.
Her akam seninle
Yeil bir zeytin tanesi
Bir para mavi deniz
Alr beni.
Seni dndke
Gl dikiyorum elimin dedii yere
Atlara su veriyorum
Daha bir seviyorum dalan.
(Krolu)

PAUL KLEEde UYANMAK

Uyandm, iek gibi dayanlmaz gzel kzlar
Ad Marginemden asma kprler kurmular stanbula
Nehirler, aylar evirmiler o Aylalar, Mnibeler
Tm bir uzak denizde Alar, Vler, Ularla
Gece san bir evde bir iki yaprak evlerinin nnde
At aacaklar dnyamz at aacaklar.
Bu denizi Ayla ayaklann soksun diye getirdim
Bu dnyalan onun iin atm bu balklan tuttum
Bir sabah kmak gneler, aylar bir sabah kmak
Bir aac, bu evleri san ters bir kuu dzeltmek

Edibe bu soka al gtr grmek istemiyorum

Edibe bu evleri Edibe bu g bu gneleri Edibe.
Alar Vler Ularla olmak Paul Kleede uyanmak.
(Galile Denizi)

SAT FAK
Yitik Ufuk

Binlerce top kumaa yazdm skntm

imdi bir dnyada giden gemide ellerim
Pis bir denizde
Bir demir yolu bir ayr bir gkyz hava almaya km
gryorum
Ben geerken bir evin penceresinden bir dal iekleniyor
Bir kadn soyunuyor gsn tylerini en olmadk yer
lerini gryorum
Gryorum bir ocuun gzlerinin iinde denizler inip kal
kyor
te yeniden dnyadayz, dnyada bayalklarla pisliklerle
yanyana dnyadayz
Bir sudaki balklara bakyor balklara gzlerimizi karp veri
yoruz
Bizim verilmeyecek hibir eyimiz yok
Ayn yerden bir kadn pyor ayn yerden bir denizi seyredi
yoruz
Bir daha seninleyim seninle yaanmyacak skntlar sevgiler
Cezair mahalleleri Sicilyalar gkyzleri yok anlyorum
Gemiler geiyor uzaklardan kimse inip bineyim demiyor kimse
grnmyor, kimse grmyorum
Yitik bir ufukta
Baryorum baryorum.

Kalem
Hikyelerimde ne diyorum ben
unu unu unu deil mi
Bir bulut geiyor
Diyorum yaasn bcekler iekler balklar insanoullan Barba
Antimos
Bir sabah geliyor Matisse yeili
Alyorum uykularnza kitaplarnza evlerinizin nne koyuyo
rum
Ne zaman bir yeil grseniz artk iinizi brakp bakacaksnz
Mesel bilmiyorum ama bir iirde bir kadnn ayaklar suya
dedi deecek imdi
Hem mutlaka hi kimse gemiyecek biraz sonra bu sokaktan
te bir ku uuyor bir yere konacak salama ben yazacam
Bir gkyz peinde gidiyor bu ocuk
Bu adam bu kadn bu masada tutan baka baka eyler
Hep byle diyorum ben
Bir dlger balm alyorum gzleri gzeldir diyorum
Bir bulut kyor bir bulut kt diyorum
Sarlyorum kaleme.

At
Bakuk bir evin bahesi ilk defa bir evin bahesi ban
alm gidiyor
Bir ocuk Grenobleda talyan mahallesinde bir ocuk
gryor ilk
Deniz kysndaki o her akamki kahve birdenbire tutup
baUyor
Ne varsa umutlu umutsuz skntl skntsz o cumartesi ak
amlan, frengili aalar ekip gidiyor
Yeil zeytin, limon gibi bir stanbul sans kalyor geriye
Bir evin bahesi ilk defa glmyor ilk defa bymek istemiyor
Gece her taraf gece Kananm elleri gece en sevdiimiz
yerleri gece, gece hi bitmiyor
Barmak sabahlara, akam stlerine bir pencereden bir deniz
den, barmak barmak

Uyandk Eftaliks uyandk stiklal caddesi yok,

Beyolundaki gne yok
Gkyz yok.
(Galile Denizi)

UZUN KARANLIK
Neydi o gne o sular gnei k kveriyoruz
Ben seni alyorum seni cumartesi ocuu soyuyorum
Birden bir yerlere gidiyoruz bir yerlerden geliyoruz
Bungun karas bak diyorum bak acunsuzluk nn diyorum
Hi yokken byle diyorum byle gzel diye diyorum
Sonra birdenbire sen yoksun ite birdenbire yoksun
Bakyorum Amerikan bir gk sklyorum kalkyorum
Sen yoksun ya seninle binlerce yerim yok
Bir sabah uyandm btn drtleri be yaptm
ktm bir bir camlar, caddeleri indirdim ses yok
nsan byle napar bilmem seni hele bak hi bilmem
Gidip aalan tutuyorum, ocuklan pyorum
Durdum bir yerden g, sokaklan hep sokaklar dinledim
Evlerini deniz ykyan bir kydan banyorsun bana
Bir soluksuzluk bir duvarlar bir duvarlar duyamyorum
Byle bir uzun karanlktan banyorum banyorum
(Galile Denizi)

BEN SENN KIRALLIIN LKENE YETTM

Ben senin kralln lkene yetitim
Kaldm glge tammyan gzelliinle.
Her sabah byten denizimizi byle
Gllerindi o lkede bilmez miyim.
Sen o ktn sularsn, zencim benim
Denize bakan evler gibiydim seninle
Dur geliyorum ellerin ne gzel yle
Beni ey et gllerini bekliyeyim.

Sen gittiim o lkesin varlmyorsun

Vurmu sonrasz nasl en gzel sulara
Gzelliin balklan gibi stanbulun.
imdi her yerde ne gzeldiniz o kalm
Yankm denizlere br kadnlara
Dnyada sizinle stanbul olmak varm
(ivi Yazs)

BEN UYANDIM BR AK DEMEKT BU DNYADA

Ben uyandm, bir ak demekti bu dnyada
- Sesin, bir gl brakmak gibi bireydi.
Karaydm, kat gibiydim yaamalarda
Adm grseniz her gn o denizlerdeydi
Bin yl bir M sesiydim aa Msrda.
Ben vurdum sevilere belli deil miydi
Bin yl seni attm ite yalnzlmda.
Ne zaman aydnlnda adm geti iniydi
Bir ak demekti bu dnyada.
Bir zamanlar yalnzlk gzeldi Msrda
Seninle yepyeni bir gkt gidilirdi
Baktm m, byrd bir zambakt anmda
imdi bir glgedir uzar ovalanmda
Byle uyanrdm ya uyanmak deildi
Bir ak demekti bu dnyada
( ivi Yazs)

PAVURYA
Gl odasndan bir pavurya ban kard
- Sol ne kadar uzak, dedi.
libya sefine beyoluta / bir deniz ermeni gerindi.
Bir 3 eden 2den daha gerek bir 1 yoktur, dedi Fomeret.

Pavurya gidip gn hendeine ad.

Ben yalnzlk doluydum, Ioya verdim ormanlarm.
San az sulanm ald durdu. Sen geiyordum, korkuncu,
cinneti denemek istiyordum. Yamnda arka pencereler gibi
kntlyd ermeni esmerliim.
plak, skntl bir hristiyanhk plaklmz.
- Su uyuyordu gzel ve iri.
Sabahn kl suyuna demir att sefine. Bunalmn
gzelim elleri bolukta kald. Denizin pencereleri
srglyd / Ben seni bekliyordum
Bir uzun talkt gzlerin yahudi evleri gibi.
(Mtstrkalyonine)

R
San, o okgzel, giriyor kentime
Koyuyor sesini balkl ve yalnz
Nehirlerleyin o, yavaa etime.
Krmz, karyor azlannz.
G, bir orman gidiyoruz, Uzun
duyuyorum bunlar kirpiklerin. Buday
Sonsuz Temmuz yzn, o intihanm. Bun
lar oralann, Ey Akyzlm benim,
Ey.
Bir ak gitmek var, imdi sen osun
Cinselliimizi bytmek bytmek
Dalamak plaklmz gklemek,
Byle seni suya ge tutuyorum
Seni artk korkun kanunyoram.
-Uzar imdi bizden bir gece Upuzun.
(kane)

HACI BEKTA VEL

Bir resimde bada kurmu oturuyor Hac Bekta
Veli. Evi gibi yeryz.
Bir bulut drm bam duruyor. Onunla gidip ge
len. Uzakta bellibelirsiz.
Beyaz, uzun kavuu. Demek ki gne var.
Kucana alm bir ceylan, bir aslan. Duruyorlar. U
kiiler.
Hayvanlan m severdi Hac Bekta Veli? Bilmiyoruz.
Ama aku hep evinin kaps.
izgili mintan. Yaln. Dz. Ta bileklerine dein uzu
yor, uzayp orda kalyor.
Yz? Uzun yz. Sakall, virdi okur gibi de nne
bakyor.
Delik deil kula ve halkasz.
Yannda yeryz: Aalar, sular, gk. Her sabah oku
duu.
(Atlas)

STANBUL
Hali

Ve Hali ocuk dileri gibi dedim. Glnce

kan. Esmer, Esmer uyanmas gibi vcudumun
Bir yerinin (bir deniz mzesinde iki foklu bir pelikanl
ve korkun hznler tayan
ve Eyll yzl).

Eyll bir ocuun elinden tutmak gibi Fenerde

(ki bir ortodoks kilisesine devam ediyordur
lacivert elbiseler giyer ve sar dmeleri sallanr rz
grda
ve yeni yeni aanyordur vakit ve ok eski bir kaz
ki bir virgl gibi dyordur baaa
Balata)
Hara dt Kthane tarafnda diyorum sonra da
Ve Eype bakyorum. Eypde su suya benziyor
Bir ev bir eve. Bir yaprak bir yapraa.
Ve incecik iziyor geceyi bir kt bir aa.
Ve eski yeil denilen bir yeil.
Ve bir su ark
(Yava yava dnen. Bir an ektii
Gzleri bah. Sefil).
Kprnn demirlerine yaslanp bakyorum sonra yir
mi alu yamla
Arkamda asker elbisesi. Bykl. Uzun yzm.
Bir da istiridyesi gibi de san
Belli bir kz seviyorum ve hep geceleri kyor.
Bir balk geiyor. Ben bal yazyorum. Bal ve
Ben ki ne zaman doduumu bir keye yazmammdr
Ve hep kendimi gtrmmdr gittiim her yere
Ve bir sknty alt katlarda oturan
Ve hi kmayan.
Dyor Hali, Felli bir yz gibi
Kannda demiryolu iaretleri, apariler, halar
Ve iki kskn incir.

Eilip damarlarn sayyorum. ekiyorum derisini

Ve rkn yalnzln. Braklmlm, belki de.
Vuruyorum sonra ayamla. ter gibi bir cesedi.
Souk.
Ve afak slaklnda.
Ve bir adamn kollarn. Bakr bir heykeli
Memelerini. Atlan. Bir tahtay. Yava
Yava srdn. Ve Aynalkavaka kyor imdi.
Ve iniyorum bir vadiyi. Belki bir lm
Evsiz, penceresiz ve dank bulan beni.
Ey hurda su! Kirleniyorum. Kirleniyorum bir stden
Stler iiyorum ok ihtiyar bir stden
U padiah grm ve hl topallayarak yrr
Topallayarak gelmi gibi
Dnyaya
Ve lme.

Canm bol sular imek istiyor bol alkol

Cibalide san bir ocuun elinden
Bir patrikhane kapcsyla konumak sonra
Dnyann br ucundan mektuplar alan
Dnyann br ucundaki bir kadn seven
Ve yalnz anahtarlanyla yaayan.
Sonra, eski kitaplan, eski tarihleri kantrmak
Suyun en eski tarihini bulmak
Ve baz iekleri
Ki daha ilk duyuyorsundur adn
Duyar gibi bir yknUy.
Eski bir urba gibi kent. Eski bir urba gibi giyiyorum ken

ti

Bir kadrgay. Trl seslerdeki bir saati

Stlceyi. Stlcedeki bir avluyu
Eski takvime gre ok atanlan. Nian talarn
Ve bir yamuru yeraltlann dolaan. Ynimin atlasn
dan gidip gelen
Ve kalan.
Sen ey benim git dediim gk! Ve ey yalnz su!.
Duyuyorum ite umurunu, kaslarn, yanak kemik
lerini
Ve cesedini (eski bir gemi lei arlnda
ve mavi damarlar atar hl. Bir hzarn kestii
Ve ne lme benzer
Ne de dirime ve).
Dn sonra
Bir deniz askeri klnda dolam
Ve ekiliini. ok uzun.
Uzuyor su. Kasmpaada bir balknn tablas.
Niana Ahmet Paa emesi. arkl bir irket-i
Hayriye vapuru
Ki yalnz Fenere, Kasmpaaya, Eype urar ve elli
hissesini Valide Sultan almtr.
Ve hamallar Karahisarldr. Sudadr sonra hep gzleri
Ve elleri.
Ve dmeni on be derece meyillidir
Onun iin yelkovan kularnn karnlarn grrsn.
Bir kz sabahlan eik oturur onun iin
Ve illidir nedense.
Kanatlanm at aacak bir sln. Ve bir yeri yz
mn
ok san ok uzun. Uzun yolculuklar dndm
den

Ve incecik kemii bir iirin

Bir deniz kysnda.
(Atlas)

BURUN-DA
Burun-dada gk dyor mu ne
Glgesi vuruyor stmze yaban kularnn.
Ben ki yaralym, ben ki haytaym
Bakkallara dm okul defterleri gibiyim.
Senin su duruluunda yzn
Sevdiim kdar inceliinde.
Ve dyor durmadan Burun-dala benim arama.
O zaman ite taze bir ot kokusu yaylyor
Bizden
dnyaya.
(Kitaplar Kitabi)

C a h t I rgat
(1916-1971)

BZM SOKAK
Peykelere serilen manav
Kavunlar okuyor uykusunda,
zmler olgun
Kadim konaklar salam,
Nerdeyse gn doacak
Mezzin uyanacak
ehir ayaklanacak;
Ayni sokakta kocayan beki
Fikirler beyan edecek
Gece hakknda.
(Bu ehrin ocuklar)

RIHTIM
Biz varz sesleri ykselir
Akamst
Balk kokan mahallelerde
Marur ocuklar kavgaya hazr
ehrin eteklerinde
Ve beni alatmaya yeter
Yamur yancaya kadar
Halatlarda slk alan ocuklar.
(Bu ehrin ocuklar)

PARSA
imdi vinler boaltyor
Yan insan, yan toprak olanlan
Ve zafer marlan alnyor ha bire.

Ben muzaffer bir milletin

Kahramanlar kahraman
imdi nmde mendil
Parsasn topluyorum
Byk zaferin.
(Bu ehrin ocuklar)

XIII
Birer birer dert yanyor
Gaziler:
- Biz ne kazandk bu harpte?
- Bir ift pabu kr etti
Kesilen ayaklarm,
Ama siyah gzlk lzm
Grmeyen gzlerime.
Bir azdan syleniyor arklar:
imdi yabancsyz
Yaadmz topran
Ellerimiz, gzlerimiz, bacaklarmz
Toprak olduu halde.
(Rzgrlarm. Konuuyor)

PERAN
Gzlerinde deniz, gzlerinde gemi
Gzlerinde rlplak ocuklar
Rzgr esiyor rzgr, meltemdir
Gzel dnya zerinde matemdir
Kalbimizin kesi yangn yeri, perian
Gzel ehir diri diri perian

Gzel yamur irkin olur yoksul gznde

syan deil, arzudur, imek imek parlayan
Konu toprak, konu meydan
nsanolu her gn daha perian.
( Ortaklk)

UYKU
Bir dekte up uzun
Ufuklar tesine uzanm
Ayaklar mahzun.
atlam iki gz tam ortasndan
Bakkal kasap yazmaz olmu hesaba
Yreine bada kurmu oturmu
Homur homur homurdanan fabrika.
Pasl uykular boydan boya uultu
Alnnda damar damar damarlam ter,
Kaynar kazanlarla devrilmi bana uyku.

( Ortahk)
SOKAK
nsanlar geiyor sokaklardan
Kendi lleri omuzlarnda
Bir hayat nefes nefese, orman orman
nsanlar geiyor sokaklardan
Sevgiler tam, merhametler ta
Buram buram ttyoruz tatan topraktan.

( Ortahk)

BR OCUK KONUUYOR
Her gn daha baka ayor iek
Gkyz daha mavi gittike
Gne daha rengrenk.
ngr mngr demir alr gemiler.
(Ortalk)
APAKLI
Ovalarn birinde bir tilki grdm
Boz muydu, sar myd, tam haUrlamam
Yalnzd, bilirim,
Gzleri bir renkli, sevgili,
Bir bildiim yalnzlyd.
Atm admm, adm atb
Bir bildiim yalnzlyd,
Yorgundu, gel, gidelim dedim,
Yaamak zor anlalmadan
Bir bildiim yalnzlyd.
Alamak zor her yerde
Bana nerde bilemem,
Kal, apaklan, sev sevdiince l de
Tilkim, kim olduumu renme,
Bir bildiim yalnzlyd.
(Irgatn Trks)
ZEYNEP LE MUSTAFA
III
Akbykta bir eme var Mustafam
Ya olduka akar
Al Zeynebi gidin iin o sudan
O emede gzyam var.
(Irgatn Trks)

e #=5

B ehet N ecatgl
(1916-1979)

EVLER
nsanlar yzyllar yl evler yaptlar.
rili ufakl, birbirinden farkl
Ahap evler, kgir evler yaptlar.
Doup lenleri oldu, gelip gidenleri oldu,
Evlerin ii devir derir deiti
Evlerin d pencere, duvar.
Vurulmu vurgunlarn ycelttii evlerde
Kalbi kara insanlar oturdu.
Gndelik korkularn kerttii evlerde
O fkara insanlar oturdu.
Evlerin ou eskidi gitti tamir edilemedi.
Evlerin ou gerei gibi tasvir edilemedi.
Kimi hayata doymu grnd,
Bazlar zamana uydular.
Evlerin ii oda oda znt,
Evlerin d pencere, duvar.
Evlerde saadeder sabunlar gibi kprd:
Dardan geldi bir tane, nar gibi,
Artt, eksilmedi.
Evleri felketler taunlar gibi sprd:
Kaderden esti frtnalar gibi,
Ard kesilmedi.
Evlerin ounda dirlik dzen,
Kalan bir htra oldu gemite
Gnl almak, haur saymak arama!
Evlatlar aileye si ite,
Bir ki kopmu gider zntden.

Evlerde nice nice cinayetler ilendi,

Ruhu bile duymad insanlarn.
Drt duvar arasnda aile srlan,
Drt duvar arasnda dnyann kahrlan:
Bunca ocuk, bunca erkek, bunca kadn
Gzyalanyla beslendi.
Kkler byk adam yerine evlerin kiminde:
ocuklan ie kotu kalabalk aileler.
Okul alannn kadersiz yavrulan,
Ufack avulardan akamlan akan ter
Tuz yerine geti evlerin yemeinde.
nsanlarn kaderi besbelli evlere bal:
Zengin evler fakirlere ok yksekten baktlar,
Kendi seviyesine evler kz verdi, kz ald
Bazlar zlediler daha ste kmaya,
Evler brakmadlar.
Yeni yeni tterken ocaklann duman
- Kadn en byk kuvvet erkeinin iinde Erkekleri kat, kadnlan kat
Evler dilsiz ikyet, kamlann peinde.
u dnyada oturacak o kadar yer yapld:
Kulbeler, evler, hanlar apartmanlar
Blld oda oda, blld kap kap
Ama size hi bir hisse ayrlmad
Duvar dipleri, yangn yerleri halk,
Klhanlarda, sarnlarda yatanlar!
(Evler)

BARBAROS MEYDANI
Biliyorum ayp ve mnsz
Ama pelerinden gidiyorum
Gezmeye ktklan vakit
Ana kz.

Utanr da (belki
Anasnn srtndaki
Yeldirmeden,
Kz bir adm nde gider
Sezdirmeden.
Beiktata Barbaros Meydan
Sa ant, solu trbe
Ortas kare eklinde,
Parkdr yoksullarn
Bilhassa yaz aylan.
Fidanlann, mezarlann nnde
Yontuh talar epevre,
Yer yer banklar konulmu,
Meydana dolmu millet
Sra sra oturmu.
Ah gen kz kalbi,
Sralara bakar elbet.
Meydann ilersi deniz kys
Karaya ekilmi kayklar
skele gazinosu yanda
Sulara dklm klar
skdar u kars.
O nemli topraklara
Ana ker yorgun argn,
Kalm gz arkada
Kendi ayakta kzn.
En grltl arklar
alarken plakta,
Onlar orda oturur
Denize bakarlar.
Avunmaya muhta bu genlik
Ey kz anas ihtiyarlar,
Ey denizlerden esen serinlik!
(Evler)

BOLUK
Bu kuytu sokaktan gemek
Nerden aklma geldi
Gnlerden pazard
Gzel gnlerden biri.
Pencerede oturan kz
Eli alnna dayal
i sklyordu
alan kzlardan olmal.
Yzne salan gibi yaym kederi
Seyrediyordu
Sokaktan geenleri.
Pencerede oturan kz
Gzlerinde yorgunluu
Bir bezginlik iinde
Gn bitmek bilmiyordu.
Dnm evdekilere srtn
Omuzlarnda bir yk gibi
Dnyann yalnzl
Pencerede oturan kz
Hep byledir pazarlan
Akamlan bekler
Eli alnna dayal.
(Evler)

GZL SEVDA
Hani bir sevgilin vard
Yedi sekiz sene nce,
Dn yolda rasladm
Sevindi beni grnce.

Sokakta ayakst
Konutuk ordan burdan,
Evlenmi, ocuklar olmu
Bir kz, bir olan,
Seni sordu
Hi deimedi, dedim,
Bildiin gibi...
Anlyordu.
Mesutmu, kocasn seviyormu.
Kendilerininmi evleri...
Bir sulu gibi ezik,
Sana selam syledi.
(Evler)

ALAR SAAT
Kuyulara dnce ta
nce korkunuz uyanr:
Ge kaldm.
Yar karanlk rmakta sular nce bulank.
Bir kanad knk ku
Ayanza dolanr, inenir tellarda.
Scak yataklar anszn
Alnca kaskat.
Biraz bir eydi gece ancak sabaha kar;
Grd, ald saat; benildeyip uyandnz, yataklar
Evde kimseniz yoksa, yorgun dnlere kadar
Ak, perian, kepaze.
Tam vaktinde i banda olmak,
Ge kaldm, kuyularda d su.
Saatlere aldrd biraz eyin peinde
Sesi duyan kotu.

Kotu yoku aa rengi atm bir apka,

anta, gzlk.
Bir eski atk, admlan yava,
Uar gibi hafif, bir kk nlk.
Uzun yolunda yayan, basp gitti bir ttn;
Bir dolu otobse sd son yolcu, bir ruj,
Yetiti tramvaya kahve rengi solgun.
Lcivert burumu.
Yataklann scakl arkalarda yetim,
Balad ormanda yar.
Girdiim kouda ben senin gibiyim
Bir kanad knk ku.
(Eski Toprak)

ENGELLER
Sen benim engelimsin beyaza.
Yaparm yklr
Saldran sularda silinen
Kumdan kuleler deniz kysnda.
Sen benim dmanmsm deien,
Her seferinde ismin baka.
Ama hi tad yok yaamann
Tam dorulurken yeniden
Tarlam sulann basmasa.
nsannla vur, hastalnla yere ser,
Sars beni paraca
Her yklmda kuvvetim artar
Iyan bir ke er ge benim
Sen benim geidimsin beyaza.
(Eski Toprak)

SEVGLERDE
Sevgileri yarnlara brakmz
ekingen, tutuk, saygl.
Btn yaknlarnz
Sizi yanl tand.
Bitmeyen iler yznden
(Siz byle olsun istemezdiniz)
Bir bak bile yeterken anlatmaya her eyi
Kalbinizi dolduran duygular
Kalbinizde kald.
Siz geni zamanlar umuyordunuz
irkindi dar vakitlerde bir sevgiyi sylemek.
Yllarn tellarda bu kadar abuk
Geecei aklmza gelmezdi.
Gizli bahenizde
Aan iekler vard,
Gecelerde ve yalnz.
Vermeye az buldunuz
Yahut vaktiniz olmad.
(Eski Toprak)

EDEBYAT MATNES
Kayklm koltuunda bir kz
iner iklet.
Bir olan dalgada,
Geldiine piman uyuklar
Bir bakas arkada.
Hi bulabilir mi beyaz evi ok uzak
Uurduunuz ku?
Kl gibi keskin karl da.
Hi yeri miydi amak kalbi
Bu i k altnda.

Sizden nce birisi bir fantezi okudu,

Krd geirdi.
Yayvan gllerden azlar ok ge dner;
imdi sra sizde zgn ar,
Ne gzel!
Olsa bari benzeri duygularla tedirgin,
Sizdekini yaam
Birka kii.
Iktasnz seilmiyor,
Karanlkta hepsi.
Okudunuz.
Bittiine memnun,
Anlamam;
Bozuk paralar gibi der nnze
Alk.
Grdnz ite yerde
rk domatesler gibi ezik,
Avularda mncklanm kalbiniz.
Byrken leke ince ipekte,
Yeniden eiliniz!
(Eski Toprak)

EYALAR, SESSZLK
Bir gn giderler de kalrsanz yalnz
Eski odalarda gece
Bir saat gibi durmu sabahtan
Her ey onlar gidince.
Bir garip boahla cansz
Uzaklarda imdi
Ayna nnde resimler
Eyalar, ellerinin dedii.

Yklenen sessizlikte radyo

en arklar hepsi de zntl
Duyduunuz derinlerde bir ses
Gidenlerin gtrd.
Anladnz neymi kattklar
Perdeler iekler k hava su
Ancak onlar varken
Sizi yaatyordu.
(Arada)

BAHARA GRERKEN BALAD

Biz btn k hep bu ba arlar
Camlar aldka bu sefer de dardan
Eve gelip gidenler bilmeden oaltt
Hep oydu dumand kllenen dudaklarda
Gaztecinin postacnn kaplardan atu.
Hatta gece yanlan koltuklann alt
Ve tttke sindi kapal alara is
Karard ak tuzlar neden dumand
Hatta ksz aklar siz ne zaman kurtardnz
Oysa btn vannz belki bir onlard.
Hatta mays balan kender stnde
Hatrlayacaksnz o azgn buludan
Tek tk odunlar, kalnu kmrler
Srp giden souklar, ekmeyen borulard.
Benim gibi iseniz bilirsiniz nedir kr
Her baharda bitkinim ormanlardan
Ama gittim ne getirdim kolay m
Evlerin annmas dumanlardan.
(Dar a)

TRAVERS
Sonraki ben mumyalarda lmlerden sonra
Islak blmelerde sakl
Kaam kapam kaldrlrsa
Yaadm adan arpar genze
Buruk bir arsenik kokusu.
Ben bir traversim entroverti
Gkdelen ve ehram rk omuzlarmda
Dnyann btn dilleri varyantlarmla dolu
Daba raylarnda hatta
Byk ehir yorgunluu.
Varm dnya kurulal, bir suyun bandaym
Bir kuyunun dibinde, bir tezgahn nnde
Bir geminin yannda, bir kalem elimdeyim.
Geer gider trenler transit
Ben kendi derdimdeyim.
Geer gider koca kompartmanlar
Ve zift zerimde, drt yanmda vida, somun
Ar demir raylara ben akl.
Geer gider uultusu ok tez trenlerin
Kalr makas, kalr kara somunlarda tuzu
Alnmdan den terin.
Kaldrm diye belki bunca arlklar
Gsterilir sonraki ben, uygarlklarn
Gsterili mzelerinde yitik
Kat kat sarglarda bir mumya
Gibi gln belki
Pasl, ezik, hurda
Bir travers entroverti.

SES
Kopan lar alunda kalanlar olduu
Oysa grlyordu.

Bir kadnn ilerde

Bir eyler hkrd;
Bir erkein, birine,
Grnmeyen birine bir eyler seslendii
Oysa grlyordu.
Ama duyulmuyordu. Ses!
Sanki ses olmaynca hibiri olmuyordu.
(Yaz Dnemi)

SOLGUN BR GL DOKUNUNCA
oklarndan dyor da bunca
Grmyor gelip geenler
Eilip alyorum
Solgun bir gl oluyor dokununca.
Ya byk ehirlerin birinde
Geziniyor kalabalk duraklarda
Ya yurdun uzak bir yerinde
Kahve, otel kesinde
Nereye gitse bu akam vakti
Ellerini ceplerine sokuyor
Sigaralar, ktlar
Arasndan kayyor usulca
Eilip alyorum, kimse olmuyor
Solgun bir gl oluyor dokununca.
Ya da yalnz bir kzn
Sildii dudak boyasnda
Eiinde yine yorgun gecenin
Ban yastklara koyunca.
Kimi de gn ortas yanma sokuluyor
En ok gz aylan ve yamur yanca
Alalr ya bir bulut, o hzn bulutunda.
Uzanp alyorum, kimse olmuyor
Solgun bir gl oluyor dokununca.

Ellerde, dudaklarda, ssz yazlarda

Akamlara gerili alara taklyor
Yaral hayvanlar gibi soluyor
Bunalyor, kap gitmek istiyor
Yollar, ya da anlar boyunca.
Alp alp geliyorum, uyumuyor btn gece
Kmldyor karanlkta, ne zaman dokunsam
Solgun bir gl oluyor dokununca.
( Yaz Dnemi)
PANK
Artk ssz krlar brakt Pan;
imdi birok lkelerin milyonluk kentlerinde
Asfaltlarnda, betonlarnda dolayor
Kzgn, uzun yazlarn len saatlerinde.
Blok apartmanlarn ahane katlarndan
En alml tatlara atlyor.
Devcileyin arkalar, koskoca bankalardan
Yannda yardaklar, yayor.
Sessiz dilsiz kimseleri kestiriyor gzne,
Dililerden kayor.
Fabrika duvarlar sar kale kaplar
Ylgn yorgun adamlar, bezgin rkek kadnlar..
ullanyor onlarn az ekmek sevincine.
Deil yalnz yazlarn kzgn scaklarnda
Hemen her gn, hele byk kentlerde
Buharlan taryor, hain glleri sessiz.
Panla kar karya, gzleri kararyor
Ka' cvk asfaltta yaln ayak bir isiz.
Yoksullar alar hastalar srnrken
Kentlerin gbeinde, kuytu kelerinde;
Hncn alamam sanki insanlardan
Uygarl zalim, daha da aztyor
Atom bombalannda, uzak fzelerinde.

Yarnlar? Gizli kara gazte haberlerinde

O varsa ekmeklerde, sularda aulu
Hatta ocuk yzlerine dmse glgesi,
Keser bizim gibiler yarnlardan umudu.
Renklerde, emeklerde, rklarda..
Yahudiler, iiler, zenciler.. Pan!
u dnyada insanca yaamak da yoksa
Ne kalyor geriye, yzyllardan?
(.Divane)

SERG ZLENMLER
Alar lake duvarlarda gri bir grizu
Ve irin yeili bir trahom.
Gelir en lks iekiden iekler,
Asl ocuksu ullar iinde
- - Ald, geldiler.
Onlar armhlarnda birer sa idiler:
ivi yaralarndan szarken mavi kan
Ellerde tuzlu badem, dudaklarda iki, teyp
Rimel, ruj, floresan
Balarn yavaa biraz daha ediler.
Biz hep byle okuduk en ackl yazlan
Perlon ve astragan...
kili, yanm gz ve ikindi vakti
Sonra gsterdi bitti, konfora kotuk
Onlarsa en lks ktlara geti.
(Divane)

AIK
Geceleri korkulu yollara gittiniz mi
Biz ok eyi vakit yok pek ksa geiyoruz
Limanda bilinen gemiler oysa aklardadr
Rullannz bir sz ama hangi anlamda?

nsan duyar bir yerde birdenbire uyanp

Bir elin bir neden sndrdn
Yandaki odalarda her zaman hasta vardr
Sar duvarlarda eski inilti
iirlere enmemiz bir yerde iyidir
Hi iittiniz miydi?
Bir toz izer havada, uzunca bir eri
Ayana, belki kader, gemi gn, bir kadnn
Der bir karanfil., (neyse ksa keselim)
Sourken bir l, ok ince bir eli
Tutup snnz m?
Anm tahtalar kim yeniler gelince
Dner azdan bamz, sonra uzar ssz kr
Bir bizdik san sen, oysa gelir hep biri
Kurar yeni barnak kullanp ayn talan
Yani ne mi diyorum, ok kurak tarla
nk asl iirler bekler baz yalan.
(Divane)

DEK
Ol hayat ehline hayrnm sessiz
Derler
ok az kimse geti kaldnm
Sonra onca emei sayarak hie
Toplar talann bir karanlk gece
Yorgun yola plak
Derler.
(Zebra)

C elal V ardar
(1916-1991)

MARFET
Suya dokunmazm
Sabuna dokunmazm
Pise bak
(ki Dal)

BZM KYN HAYASI

Bizim kyn
Bir havas rar
Bir havas rar kardeim
Yeme ime
Uzaktan kaval dinle
Maval dinle
Srt st yat
Allaha dua et
Bir havas
Bir havas rar kardeim
Bizim kyn
Yaknda
Suyumuz da gelecek
Deme keyfimize
(ki Dal)

A . kadr
(1917-1985)

TEBL
mrmde grmedim byle bir gn.
Yarm dilim ekmek nmde,
dnyorum alevden lkeleri.
Boaznda kalsn yedikleri,
ve zehir zkkm olsun,
bu ada dnmeyen rarsa eer!
Sen benim,
memleketimin arklarnda bile rarsn,
sen o korkun,
sen o uykusuz geceler alunda bir kere olsun
umudunu kaybetmeyen ehir!
Ben de bilirim, umuttur bu,
balanamaz kskvrak drt bir yanndan.
Bir umuttur ki;
daha hain,
daha merhametsiz,
tank ordusundan dmann!
Bir umuttur ki;
sokaklarnda srt st yatan
henz bula ermemi yaral ocuklarn
mavi gzlerinde okunur,
ve sonuncu kalede,
mazgallardan bakanlarn yumruklarnda!
O insanlar bitmedi mantar gibi yerden.
Analar dourmutu onlar bir zamanlar,
tpk dalda bir iek aar gibi.
Ve imdi, kimi kurtuldu lmden,
kimi yap topraa yzkoyun
step kokan elleriyle.

Kimi de verdi kendini dalgalara,

bir ku kadar rahat,
erkekesine ve hazin
Pfr pfr esen
en yumuak rzgrlarna bile
dman oldum Karadenizin!
Ve sen gzel ehir,
sen artk hi bir arkya smazsn.
Seni yarn, ilk defa bir afak vakti
mkellef bir sofraya oturan
btn dnya insanlarnn
bulutsuz ve taze yrekleri,
bir trk gibi deil,
bir sevgi gibi deil,
fakat bir alamak ihtiyac gibi duyacaktr,
giderilmez bir alamak ihtiyac gibi!
1943 stanbul (Mutlu Olmak Varken)

CBAL
Cibali dendi mi
aklma siz gelirsiniz, kadnlar,
kiminizin be ocuu,
kiminizin nar gibi yanaklar rar,
kiminiz kocasz kalm,
kiminiz ihtiyar,
kiminiz daha krpe henz.
Bana umulmadk,
eskimi trkler dndrr
siyah barts altnda yznz.
Parmaklarda ttn kokusu
Ttn kokusu pazen entarilerde.
Biriniz ekmek alr finndan,
biriniz durmu ksryor ilerde,
geiyor bizim mahalleden biriniz.

Cibali dendi mi
aklma siz gelirsiniz, kadnlar.
arpk ayakkaplannz gelir,
ve kahraman elleriniz.
1943 (Mutlu Olmak Varken)

HATIRLAMAK
Bazan iimde nasl,
biliyor musun,
bir tuhaflk duyarm.
Hani bir ey hatrlamak:
Bir iek,
bir pencere,
bir scaklk.
Ne bileyim ben,
bir sr eyler ite.
Bizim nelerimiz yoktu ki, karde!
ocuklarmz, karmz, kitaplarmz.
Benim kitaplar u yanda dururdu, yle.
Ne oldular dersin?
Benimkisi kfir,
bir turu kurard,
parmaklarn yersin.
1943 stanbul (Mutlu Olmak Varken)

ESRLM
STM BAIM,
KARNIMDAK ALIK
VE YAAMAK
Tenhaca bir yere ekilip
alamak isterim
dalara, talara kar.

Ne yalnzl gkyznn,
ne aalatn, ne ayrlarn yeillii,
ne de merhamedi trksyle akan dere.
Sadece esirliim,
stm bam,
kammdaki alk.
Sadece beni gtren ey
radyo haberlerinden teye.
Tenhaca bir yere ekilip
alamak isterim
dalara, talara kar.
Ya seslenirse bir ocuk,
ya derse ki:
Aabeyiciim,
toprak altnda kaldm,
bir tank ezmiti kemiciklerimi,
ne olur, karn beni buradan.
Ben daha on drt yandaym.
Kolum kanadm knlr,
bu ocua ne yaparm o zaman?
Dalan, talan brak.
Brak yleyse imdi alamay.
Karanlk bir yamur halindedir
bamn stnde lm.
Sadece esirliim,
stm bam,
kammdaki ahk.
Ne ok yatan insan grrm,
ne ok yatan insan.
Karl bir da bandayz, sevgilim,
mevcudumuz tamam.
Bir yanmda Pol ve Antuvan avu,
bir yanmda dostum Riar,
ve dalm cgaralar.

Burda vahi kulara, bceklere altk,

ne akan kan,
ne can acs.
Ne de koparlan bir ey var etimizden.
Sadece esirliim,
stm bam,
karnmdaki alk.
Anneciim,
alama, bir ey deil,
sadece raz geiverdik
saadetimizden.
Harada yapraklar kmldanr.
Bulutlar yrr ufka sere serpe.
Tylerini gnee vermi krpe salatalk.
Birleti bir dal stnde iki sere.
Bir hikye oldu lm.
Bir hikye oldu tank.
Sadece esirliim,
stm bam,
kammdaki alk.
Ve daha te,
bir afak gzelliinde yaamak.
1945 - Krehir (Mutlu Olmak Varken)

LE
Bizim hi bir hrriyetimiz yok,
hi bir hrriyetimiz,
ne almak, ne konumak, ne sevimek
Sen orda barna bas dur en byk ileyi,
ben burda en byk ileyi dolduraym,

ekmee muhta, hrriyete muhta, sana muhta.

Sen orda dalndan koparlm bir zerdali gibi dur,
ben burda zerdalisiz bir dal gibi duraym.
1945 - Ktrehir (Mutlu Olmak Varken)

NZIMI GRDM OCUKLAR

Nzm grdm, ocuklar,
Nzm grdm, har karyordu,
Nzm, kan ter iinde.
Nzm grdm, ocuklar,
ykselen yapya Urmamyordu,
Nzm, elinde mala.
Nzm grdm, ocuklar,
Nzm grdm fabrika kapsnda,
Nzm nbet tutuyordu.
Nzm grdm vapura binerken,
iskeleye yanarken Nzm,
Nzm, bir kula kpk.
Nzm grdm, ocuklar,
elinde bir demet meneke,
bir evin kapsn alyordu.
Nzm grdm, ocuklar,
aydnlk bir deniz gibi Nzmm
gzlerinin ii glyordu.
Nzm grdm, ocuklar,
yol ortasnda kalakalmU,
Nzm grdm, bakyordu
kpkzl akan kana,
Nzm grdm, ocuklar,
kederden ufalm.
Nzm grdm, ocuklar,
kouyor ve baryordu;
insanlar, insanlar, insanlar!

Nzmn elleri alm iek.

Durun, kardeler, durun, kardeler,
Nzm bir iki lf edecek.
Nzm grdm, har karyordu.
Nzm grdm, kan ter iinde.
Nzm grdm vapura binerken,
iskeleye yanarken Nzm.
Nzm grdm, elinde meneke.
Nzm elleri alm iek.
Nzm grdm, ocuklar,
Nzm grdm, Nzm,
Nzm grdm, kouyordu
ocuklarla yanyana,
Nzm, gnee doru,
dnyay kucaklayarak.
(Sanat Emei, Haziran, 1978, say 4)

e
F ahr E rd n
(1917-1986)

TEVELLD
Babamn okuyup fledike
pp alnna koyduu musafimzm
Baz tarihler vard i yapranda.
Dn, doum, lm
te bunlar arasndayd tevelldm.
Bu musaf
Yunan igalinde yanmasayd,
ecerem i yaprandan iek aard;
Ve yanmyan, toplanmyan bir kitap
Bir insandan daha fazla yaard...
(Sen Olasn Halep ehri)
DENZ
Bu toprak tulumunun
Ka bucak olduunu bilen deniz!
Tekneler ift srer poyraznda
Meltemler ekin eker,
Lodosun harman kaldrr
Usuz tarlalarnda.
Dalgacln kadna benzetilmi
Ve hakknda ok laf edilmitir.
Ben, kimin gzya olduunu
Kendinin neye aladn dnyorum
Ve seni
Bu den dnyann pantolonunda
Cemaziylevverini syleyen
Mavi bir yamaya benzetiyorum..
(en Olasn Halep ehri)

C aht K leb
(1917-1997)

STANBUL
Kamyonlar kavun tar ve ben
Boyuna onu dnrdm,
Kamyonlar kavun tar ve ben
Boyuna onu dnrdm,
Niksarda evimizdeyken
Kk bir sere kadar hrdm.
Sonra lem deiiverdi
Ayr su, ayr hava, ayr toprak.
Sonra lem deiiverdi
Ayr su, ayr hava, ayn toprak.
Mevsimler ne abuk geiverdi
Unutmak, unutmak, unutmak.
Anladm bu ehir bakadr
Herkes beni aldatt gitti,
Anladm bu ehir bakadr
Herkes beni aldatt gitti.
Yine kamyonlar kavun tar,
Fakat iimde ark bitti.
(Adamn Biri)
TABANCA
Bir nagant tabancam olsa benim
nce bilekli yr!
Dnyaya eyvallah etmem
Altn yrekli yr!
ocuksun glp sylersin,
Uan kulara benzersin,
Ben lrsem eer neylersin
Telli duvakl yr?
(Adamn Biri)

SABRET
Sen petekte bir gme bal gibisin!
Renksin yazdan ktan, tazeliksin bahardan.
Yapraklarda dolaan serin bir rzgrsn ki
Her gn eser durursun hafzamdan.
Ellerin var beyaz gller gibi kck,
Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe!
Sanki yeil yaylalardr gzlerin
Alnmda ter ve kuvvetsin iimde.
Ben kanad krk bir ku deilim
Dner bir gn gurbet ellerde kalan
Sabret neem, sabret arkm, sabret sevdiim,
Sabret kalbi tomurcuklardan pembe olan.
(.Adamn Biri)

STANBULDAK
stanbulda bir sevdiim vard
Kei yavrusuna benzer,
Rzgr eserdi hafiften gzlerinde
Halden anlard.
Btn ehzadeba bilir hikyemizi,
Glhane park bilir, gemiler bilir,
Gelip geen bakard.
Yanaklar gz elmasna benzer
Souk havalarda,
Ormanlar gibi baklar;
ocuktu, aceleci bir hali vard.
Bahar gnleri geldi miydi
Salar uard.

Adm bile unuttum

Yzn de, gemileri de,
Yalnz ara sra aklma geliyor
Sabah akam i banda
Ve asfalt caddelerde.
(Rzgr)

KUUN HKYES
Evin nnde hark vard,
Harkn stnde alack kpr,
Kprnn stndeki ocuklar
Hayalet gibi bir ku grd.
Eilip baktk tahtalar arasndan
Uzaklardan gelme bir garip ku.
Kuzgun gibi, balkl gibi bir ey,
Kprnn alna yorgun dm.
Kutuplarn, denizlerin, romanlarn
Sihrini tayordu.
Biz ona bakyorduk, o bize
Korkusuyla karanlk ormanlarn.
Kimimiz denekle drte drte...
Kimimiz de kaynar su dktk,
edik bir gzelce stne,
Garip kuu ldrdk.
Yaral bir gemi gibi yze yze
Kprnn dma kt.
Vura vura elendik,
Artk birbirimize.
Uzaklardan gelme garip ku
Mrekkep rengi gzlerinle
Artk dnyamz gremezsin!
Barmamz gitmez kulaklarna,

Yapraklanl arasnda gnee karg

iftleemezsin.
Diiysen yumurtlayamazsn da!
Byle deyip kuun drt yannda
Akama kadar hora teptik,
nsan olduumuzu iyice
Garip kua rettik.

(Rzgr)
ESMANIN HKYES
Esmayla ocukluumda
Sokakta oynadm zamanlar
Dizge orap giyerdi,
Yalnayak gezerdim.
Bir koku vard Esmanm
amurlu atlak ellerinde..
Bir k yanar snerdi imek gibi
Eteinin oraplanna dedii yerde...
Tahta gibi, dmdz, gslerimiz
Kollannz ince...
Ayn kalayl tastan
erdik, su iince...
Bir bak vard Esmamn
Kavak yapraklan gibi pm l pnl...
Koynundan kard alay
Yemesi baka olur...
Efendime syleyim, bir gn
Kz brakmadlar dan.
Cihanda tek bama kalmtm
Dnerek Esmay...

Bir yandan rzgr estike

Msrlar inim inim iniler
Pskller yzme dklrd,
Bir yanda yaral mahzun kalbim
Kendi kendine trk syler...
Ondan sonra ok zaman geti,
Caddeler geti kentin ortasndan,
Delik tastan akan su gibi
Esma da ocukluum da kaynayp gitti...
Dn akam parkn nnde
Alaca karanlkta onu grdm,
Gitti bir sraya oturdu,
Gittim yanma oturdum.

oraplar gibi, gzel gzleri,

Zayf yanaklar solgundu,
Ne ben konuabildim
Ne de o bir ey sordu.
Anladm ki gidii gidi deil
Hali duruu bir ho.
Kck, tozlu, eski
Pabularnda gezen baklarmz
Yaral kalplerimiz gibi bombo...
yle saatlerce oturduk
Bir ift sz edemedik.
Ayamzn dibinde, yapraklarn iinde
Bir ey yitirmi gibiydik...

(Rzgr)
KNC K
Baz karma kyorsun,
Tanyacak gibiyim seni.
- Gel biraz konualm, diyorum.
Cevap vermiyorsun.

- Ellerin titrer miydi eskiden?

Dumanl m gryordu gzlerin?
Padiahlar gibi hayl mi kurardn?
De bana, diyorum, susuyorsun.
- Kitap okumay severdin,
Krlarda dolamay, baheler
Bilmediin kadnlar gibi miydi?
Syle, diyorum, duruyorsun.
- Adarla, insanlardan daha ok
Yolda miydin ocukluunda?
Neyledin hepsinin yokluunda?
Diyorum, az dil vermiyorsun.
- Nasld ilk gurbete kn?
Kysna ilk vardn deniz?
Koynuna ilk girdiin kadn?
Azna ilk srdn kadeh?
Nasld delice alUm
Delice, elendiin geceler?
Bir tutam yonca gibi tertemiz
O kza k olduun gnler
Nasld? diyorum, glyorsun.
-Yorgunum imdi, yorgunum ok!
Bir de sen cevap vermiyorsun.
Kolundan tutmak istiyorum, fayda yok;
Brakp beni gidiyorsun.
(Yeeren Otlar)

TOKATA DORU
amlbelden Tokata doru
Tozlu yollarn akt rmak!
Ben seni oktan unuttum,
Sen de unuttun mu, dn geri bak.

Atlann kuyruu dml,

Bir yandan yamur yaar, slak...
Bir yandan hamutlar ak ak eder,
Bir yandan tekerler dner, dn geri bak.
Orda, derenin iinde
ki akakavak.
Tekerler dner, bam dner,
Kavaklar yeeriyor, dn geri bak.
Orda derenin iinde
ki nlplak
Alack dam dndke
Gzlerim yaanyor, dn geri bak.
Irmaklar gibi uzaklar
Bir trk kadar uzak
Tekerler iki izgi brakr,
Hamutlar ak ak eder, dn geri bak.
(Yeeren Otlar)

KAYIP SEVDA
Bir yandan trk syler
Bir yandan yrr alayarak,
Sevdas rzgr gibi iter
Dere boyunca yalnayak.
Nilfer gibi solgun Ophelia1
Yanaklanna yapr salan.
Alr etekleri suyun yznde,
Seyrederdi st aalan.
nsan kalbi o zamanlar da vard,
Daha kkt, daha krmzyd ama imdikinden
Kopardlar kalbini Ophelianm
Nilferler gibi sarard.

imdi de kzlar sokaklarda,

Minnack eller, ayaklar, salar.
Ama nerde onlar, nerde Ophelia
Nerde evvel zaman iindeki aklar.
Sevdamz kayboldu zamanlarda.
Disi ceylnla erkek ceyln
Ayr ynlere koar gider.
Bir sevimek kald romanlarda.
(Yeeren Otlar)
KADINLAR,
LKELER,
DENZLER
Gzlerin gzlerime deince
Su katlyor rakya,
Denizler abyor nmde.
eit deniz rar bildiim:
Birincisi sdiman deniz.
lkgnn zenle okad,
Gkyzyle kaynaan deniz.
kincisi dalgal oynak,
Bir kedi gibi nce sokularak
Sonra tozu dumana katan deniz.
Bakklara beik sallayan deniz.
ncs volkans dalar...
Tfek namlusundan menevili,
Batan baa gvdesi kpek dili;
Kendi kendine savaan deniz.
Anadolu dalan gibi kra,
K ortasnda kurar gibi a
Karanla uluyan deniz.

Senin gzlerin de yle uzak,

trl denizde balkyarak
Btn yaamm alp git.
Trkler yitirdim dalarda
idemleri rzgr okar ya,
Sarkar ya stler rmaa,
Rakya su katlr gibi
Gzlerin balar yansmaya.
Gzlerin gzlerime deince
Su katlyor rakya;
lkeler de kadnlara benziyor,
Balyor, yansmaya.
te gvercin kemikli kz!
Koca Fransa, Akdeniz...
Ve Almanya ki lahana, ttn,
Sokaklar kan kokarken bir gn
Genliimi orda brakp geldim.
Oysa, balk gibiydi Urzula Rayh
Bir san idem gibi severdim.
te Leningrad aylar boyunca
Almanlara kar koyunca
Ya lm ya zgrlk diyerek
Sprge tohumu ve fare yiyerek
Yiitlii de lm de tatm.
Ne rar ki yaradan yine de kzlanm
Biraz burnu kalkk yaratm.
te talya! Onlarnki de can,
Kara sa, etli dudak, scak kan,
Kadnlar gergin yelken gibi
Trklerinde rmaklar akan.
Gzlerin gzlerime deince
Su katlyor rakya.
Denizler, lkeler, kadnlar
Hepsi de benziyor birbirine
Ve boydan boya masmavi
Dnya alyor nme.
(Yangn)

N a h t U lv A k g n
(1918-1996)

BRS
Bir ey var aramzda.
Senin bakndan belli
Benim yanan yzmden.
Dalveriyoruz arada bir.
kimiz de ayn eyi dnyoruz belki,
Glerek balyoruz sze.
Bir ey var aramzda
Onu bulduka kaybediyoruz istiyerek.
Fakat ne kadar saklasak nafile
Bir ey var aramzda,
Senin gzlerinde ldyor,
Benim dilimin ucunda.
(Sebep)
DALGINLIK
Bir pencere ald kitabmn sayfasnda
El sallayarak sen grndn,
Satrlar takm takm evinin nnde
Ne gzel bu kk askerler.
Fakat kayboluyorsun pencereden
imdi alyor btn harfler.
Sonra birden beliriyorsun
Elinde nakl mendilin, glmsyorsun
Ve balyorsun konumaa
Sesin alamakl,
Sesin yumuak,
Anlattklarna karyor kitabn anlattklar
(Sebep)

TEVFK BEY TRKS

Harada el silah sesi
Sonra glya kokusu inceden
Tevfik bey geliyor demek
Arabasnn tekerlei vineden
Tevfik beyin kapatmas Gll
Halleri ra r trl trl
Mahallenin dilinde trk
Kk beyim sarfo olmu imeden
Arabac araban yollandr
Tevfik bey vurulmu alkandr
Yeti doktor dillendir
lklar duyulur atalemeden

O rhon M . A riburnu
(1918-1989)

LLE
Llelim
Llelide oturur
Lleli lle kokar llelimden.
Lleliden geilir
Llelimden geilmez!..
(Kovan)
MAHKMLAR
Ekseriya sabaha kar
Kuruna dizilir mahkmlar
Bir snger tana dner
Anne stnden yaplan heykel
Bari u trampetler almasa
nsan grltye gitmese
(Kovan)
KASAP
lerin yolunda gidiyor kasap
lerin yolunda
Sann saldrman belinde
Elin hayvan emrinde
Yere yatrp biersin
engele asp yzersin
Mal derdinde kasap
Can derdinde koyun
Ne irkin oyun
Ne berbat kafiye!

H a a n m ek
(1918-1988)

SRGN
Ben gneyden kalkp gelmiim karde,
Smscak bir p alnmda gn,
Yumruk kadar yreimde bir dnya,
Toprak kokan avularmda gne,
Ve urbam gibidir stmde hzn...
Srgnm yalnzlnda mrn
ki gzmde iki damla ya,
Dn Tarsus bugn Tosya
Yarn belki Sarkam, belki Mu;
ekip gtrecektir elbet kader bu ya!
Bir yerde karar klmak ne mmkn;
Ekmek ad ben yaya...
(Dnden Bugne Trk iiri)

e#'?
S a l h B r se l
(1919-1999)

BR ARN LM
Kimse inanmaz
Benim hafif-makineliyle ldme
Veya ayrldma dnyadan
Benim de bakentte bir odam
iir kitaplarm
niversitede adm
Ve arkadam vard
nm de olurdu
Yaasaydm
(Dnya leri)
KAMER HANIM
Gn gelecek KAMER HANIM
Genliini dnecek
Hafife daralacak kalbi
Mutfaa doru gidecek
Yumurtay rparken ksede
Durup salarn zecek
urup kaynayacak bir kenarda
Hatralar ecek
Ve yayldka mutfaa pasta kokusu
O da endamn gerecek
Bir tabak alacak raftan
HACVAT beni sevmiti sahi deyecek
Gn gelecek KAMER HANIM
Boyuna pasta piirecek
(Hacivatm Kars)

PENCEREDE KADINLAR
lkin bir sarn at pencereyi
Sonra bir hallicesi bir dillicesi
Daha sonra gld kat
Kadnlarn en incesi
Derken sra esmere geldi
Bir etlicesi bir sdcesi
(Hacivatm Kans)
PNEKLEMEYE ARI
Duralm efendiler biraz
Komyalm yle delice
Yormyahm kalbimizi
Katmerlendirip gerdanmz
Oturahm efendiler biraz
steyen dikilsin gnlnce
kelim biz yere yle bir
Aalm azmz ilkin
Gerelim omuzlarmz sonra
Giderek bayltp gzlerimizi
Esneyelim efendiler biraz
Aldrmayalm yle bee
Yayalm gbeimizi iyice
Dnelim srtmz ie akla
Acyan kmaz sonra halimize
Vakitken ocuklar bykler henz
Pinekleyelim pinekleyelim
Horlayalm efendiler biraz
(Hacivatm Kans)

PYNOLU ASES
Ben piyano alyorum sen orada ka yl
Salarn at seni sevmeyi deitiriyor nk
Ellerini at gzlerini at dudaklarn at yoksa
Ben seni okuyorum senin esmerliinle yoksa
Senin gkyzn benim gkyzmden piyanolu
Kirpiklerini at gzlerini pyorum nk
Kalarn at azn at kulaklarn at
Ben seni okuyorum senin esmerliinle yoksa
Ben senin dilerinle glyorum daha ne
Senin yldzlarn her gece Beethovenli
Piyanoyu al seni dnmeyi tutuyor nk
Ben seni sevdalyorum sen orada ka yl
(Ases)
KKRKNAME
Sizinkisi de glmek mi a kikirikler
Glnce yle bir sunturlu glmeli
Bir iki dileri gstermeli
Sntmal deil zangr zangr glmeli
Yakalan kolalatmak bir iki
Bir iki balan dorultmak
Bouna deil bu tler inann
Glnce sabah akam glmek
Ceketleri kavuturmal bir iki
Kelerde deil ortalarda glmeli
Dmeleri parlatmak zamannda
Glnce apkalarla glmeli
Bir iki sayyla bklmek
Srayla deil hep birden glmeli
in btn incelii burda a kikirikler
Glnce dileri gstermeli
(Kikirikname)

MEYHANE
Ozan Andr Chnieryi
kiye bldnden beri giyotin
Kurum satyorsa meydanlarnda Parisin
Ozan karde hadi hop
Sen de uzat boynunu
E dost akraba beklemesin
Hadi hop sayn cellatlar da
Kavusun erkenden oluk ocuuna
Tarihten anlaldna gre
Sras suyu yok bu iin
Sokaktan el ayak ekildi mi
Sen de trt sepete
Ozan karde hele hele
Sepete dtkten sonra da
Tut ki sakallarn yle dipten
Gen sska dul ihtiyar
Tm merakl yurttalarn
Tral bir ba grsn
Hadi kuzular da meyhaneye
(Haydar-Haydar)

ATATRK
Yz aklklar etti nice kiiler
Nice bykler nice efendiler
Madde fenaya varnca amma
Topu da bir yana kat
Kimileri nden gitti
Kimileri arkadan svt
Eildiler eilmediler
Hepsinin akl kesildi

Ne var ilerinden biri

Korkulara el atmad
Ylmad yorulmad
Dmanlan bir elle tuttu
Terbiyeli bir gibi
Sard sarmalad yurdu
Aldrmad seyircilere
H op lkeyi kurtard
Sonra da uurdu hayknarlan
Dima nezlesinde yzenleri
Anlasnlar anlamasnlar
Laik bir devlet kurdu
(Adam Sanat, Ocak 1995)

C eyhun A tuf Ka nsu

(1919-1978)

MAL ARKYE DORU

VI
Allaha smarladk Ankara,
Kap ivalanndan dtm yollara,
imali arkye, imali arkye,
Gneteki topraktaki o salam trkye,
Kahraman mitlerin kprsnden, gkyzne
rtlm, unutulmu, yitirilmi gkyzne
Ve vatanmn mbarek gsne
Tatl ve scak bir aka gidiyorum.
-Yeil akar yeilrmak, ak yeil rmak! Allaha smarladk, Allaha smarladk,
Seni eski gzelliinle dnebilirim artk,
Balayan air gnlmle, olan olmu,
Ve artk gzelimsin, dilberimsin, unutulmu.
imdi stanbuldan tiren gelir
imdi Kayseriye doru tiren gider.
Yol almal insanolu sevdaya dnce,
Ben de byk sevdalara uyup gereince,
Vatanmn gneli kalbine kayorum,
Canm Samsun tireni duram eker fabrikas,
almada eklahr insann en gzel ryas!
1947 (Yank Hava)

ZLETE DT YOLUM
Cahit Klebiye
Bir gn Zileye dt yolum,
Orta a yaar gibi oldum,
arsyla, kalesiyle loncasyla
Gizli bahesinde hl Aslm koncasyla

Hl bir Ferhad irin hikyesi...

Ah, hl yollan rak kasabalar
Hl yollarda arabalar, garip arabalar!
Yolda bir kadn grdm apa apalar
Bebei sallanr iki dal arasnda
Uyu bebek uyu, by bebek by
endedir kk topram midi
Sen, gelecek yamurlann en gzeli
Ah!.. Her bahar yeli byle esip gitti,
Netmeli, bilmem ki bebek netmeli?
Netmeli de seni beni avutmal,
Netmeli de uyandrmal, uyandrmak topra!
Ah bir kere anan belemi kunda...
Netmeli de amal gnee seni
Netmeli de bu topran btn bebeklerini,
yi uyutup, iyi uyandrmal,
Netmeli de bebek, bu topra canlandrmal!
Balan gzel olurmu Zilenin baharda,
Ama o eski tat yok ki kirazlarda.
Bir kere yitirmi halkm neesini,
Ah, hayat deitirmi eski sesini,
imdi daha gzel, daha canl trkler istiyor!
- Nerdesin, alan baa almann, dost baa! Zaman ayn dostlar, ayr aklar, ayn gller istiyor...
1948 ( Yank Hava)
KIZAMUK AIDI
Ben, gaml, donuk k gnei,
plak dallarda, sessiz dinleniyordum.
Kyleri, yollan, da tas
Isyor, avutuyordum.
Bir ky grdm t uzaktan,
Dalar ardnda kalm, bilmezsiniz.
Kar rtm, gremezsiniz karanlktan,
Yalnzlkta r r de aresiz

Ben grdm bu ky, damlarnn altnda,

ocuklar kzamuk dkyor,
Gzleri, gsleri, yzleri, ah braklm tarla,
Gelincikler arasndan yle masum bakyor.
Habersiz hepsi, kzamuktan ve lmden,
Kirli yzlerinde aan lmden habersiz,
Ve, dm bir gl oluyorlar birden,
Bebekler lyor, lmden habersiz.
Alilerin kz Emineyi grdm,
ld... Yusuflann Kadir ld, emmisinin Durdu ld,
ikindiye doru, evlerine vardm,
Grdm, Dne ld, Ali ld, Dudu ld.
Bir bir saydm, yirmi ocuk,
Ah, gll Glizar ld,
Grd k gnei, gaml ve donuk,
Dald olanlar, iekti kzlar, ld.
Gaml trkmle tepeden aa braktm,
Braktm kendimi desiye, lesiye
Bu acdan sonra nasl doacaktm,
Nasl dnecektim ayn kye?
iniyor ve karalunda rtyordum,
Bu ocuklar, bu habersiz ocuklar,
Grmediniz, anlatamam, rperiyorum.
Bir ey demek iin almt dudaklar.
Ah, ben bir gn tepelerden, tepelerden
Vanp nnze, nnze dikilip duracam,
Aydnlardan, hekimlerden, retmenlerden,
Bir gn soracam, bu ocuklar soracam.
O aresiz, o yalnz, o karanlk gnde,
Siz neredeydiniz diyeceim, neredeydiniz?
Ben perian, utanm... bu kyn stnde,
Kahrolurken, siz beyciim neredeydiniz?

Ben, bir gnde yirmi kk lnn,

Gmldn grdm bu kyde kzamuktan,
Ya siz ne grdnz, syleyin, syleyin,
Bir ey syleyin, bir ey syleyin uzaktan.
Ah, ben gaml k gnei, aydnln
Btn sularn kalbimde tarm,
Grerek ah, grerek, bilerek bir yn
Karanlk gndzn stnde yaarm.
H er mevsim dolanp geldiinde bu kye
Gck ayda, kar rtl bu orada,
Utancmdan, hncmdan ya dkerek byle,
Gaml ve perian asl duracam havada.
kindiye doru brakp kendimi
Bu kk mezarlarn stne.
Bilmeyeceksiniz, perian, aresiz halimi,
Gl diyeceim, gl dereceim, gl stne.
Yol kysnda yirmi ocuun mezar,
Ah diyeceim, ah dkeceim yol stne
( Yank Hava)

BR TEPEDEN BAKIP...
Se gnlnce bir ota deyip,
Anadolu haritasn nme serseler,
Neresi syle, neresi deseler?
Sakarya ile Porsuk arasnda,
Boztepeler denizi ortasnda,
Bir hyk tepe vardr, oras,
Orasdr, derim, dineim, duram, oras,
Bir etei Sivrihisar, bir etei Polatl ovas,
Bakarsn l l Bozkr grnr,
T ileriden demiryolu geer.
Susuz topran ryasnda stler salnr,
nce bir su dallarn boynuna dolanr,
stasyonlar dinlenir Alpuky, Sazllar, Bier.

O tepeden seyredip gnein douunu,

Ankara kalesini dnrm biteviye,
Tarih zamann iinde balar yeermiye,
Bir rzgrdr, tezek kokusundan belli;
Uyanan fakir ky ocann dili.
Ne gzel yazm, Yakup Kadri bey yllarca nce,
Hl, Mehmet Alinin kyn grnce,
nce bir szdr balar, bir dnce,
Kkn yitirmi aacn szs!
Siz, yzyllardr topraa belenen kardeler,
Yenemediniz mi hl aln yaznz,
Etiler gibi srp topranz,
Hl, bulutlardan dilenen kardeler!
Gn n, blmeye, bir dost oban,
Gelir yanma, ahlat dalnn glgesine,
Susarz dalp bir zaman ibibiklerin sesine.
Gn nasl strsa tabiat, dostluk ta bizi,
Brakuk m kollarna alr, str kalbimizi,
atlak topraklan okayp gelir rzgr
fler ateimizi, keven sevinle parlar,
Sz sz aar, derken efendim cigaralar,
ok ey bilir oban, ok grdnden.
Anlatr, neydi, neymi o eski gnler,
Nasl gemi genlii llerde, Yemende,
Ama en sonra Mustafa Kemal gelende,
Niin dtn bilmi asker.
O zaman seyrederim o tepeden,
akmakl tfeklerle geen askerleri,
Duyarm, unutulmu o scak trkleri,
Ankarann tama bak, gzlerimin yana bak,
Dar vadileri rten kayalara arparak,
Krlan yorgun sesleri harlanm,
Sakaryaya doru ilerleyip htralanm,
Toprak siperlerde Astemen olur kahrm.
Niin ldn diye sormayn, dalar talar bana,
Ben dirilir yeniden lrm, lmek eer,
Bu kadar gzelleir, bu kadar eit olursa,
Geride, yurt ilenir, halk uyanr, ratan hr kalrsa.
O zaman lm de yaamaya benzer.

Ve hatrlarm ki Asaf daym vard.

stikll harbinde mlzLmi-evvel,
Yiidim, kayn aalan kadar gzel,
Tek ynden eser onun rzgn,
Aktan lme geer karan.
Maceras t Rizeye dayanr,
Orada eteci ruhu uyanr,
Sakaryada alkanlara boyanr,
A daym, niye ldn derim,
Ha benim yeenim, siz bileceksiniz der,
Siz bileceksiniz niin ldmz,
Bizler kanla syledik sylediimizi,
Bizler, kemikleri gnete snan ller.
Bir gn inip Sarky istasyonunda,
Postalan beklerim, Erzurum Samsun,
sterim tren pencerelerinde inm olsun.
nc mevkilerden taan kebap kokusu,
stasyon emesinden garip garip akan su,
Hyk tepeyi saran yalnzl bir an unuturum,
Raylarn ardndan byk, geniler umudum,
Kaderimsin, benim gzel, ili yurdum!
Daha iinde tepeler greceksin tren,
Yurdumun kalbine bakan nice tepeler,
Bir ate der gnlme lokomotiften,
Dumanlar iinde kaybolur herey hafiften,
Akasyalar zerine yamur iseler.
1950 ( Yank Hava)
CUMARTES GECES
Bu gece Cumartesi gecesidir,
en ve gzel kzlar arasnda,
Oyun oynanm ark sylenmitir.
Trkler, gller, sazlar arasnda.
Nee denmitir adna,
Kalbi yaral-geyiin trks,
Kanmtr kalabaln sesine,
Kaybolmutur yldzlar altnda.

Yitik neesi kalbimin,

Artk btn trkleri unuttum,
Ben garip bir yolcu oldum,
Sonu yok bu gezintimin.
Nereye gideceim belli deil,
Kim nereden geldiini bilir,
Sel gider kum kalr,
Yine btn dallar yeil.
Ah, asl kalabaln neesi,
Yeryznn katksz esenlii,
Btn yurtlarda bir halk enlii,
Kalbimde halkmn trkleri, halkn sesi!
Ben kk neelerin saz olamam,
Ben byk gamlarn bestecisi,
Fakir neelerin gl destecisi,
Ben halk kadar muztarip adam!
Ah, rmak tayor, Yeilrmak,
imdi tarlalar su iinde,
Yine herkes gndelik sevincinde,
Yine kendi hznne alamak!
Bense byk bulutlar gibi alamak,
Ve geni yaylalar gibi glmek istiyorum,
Dosar gidiyorum ben gidiyorum,
Hoa kaln, yolum rak!
Ben, ah en bir adam olamam,
Hazindir memleketimin trks,
Bir mezarda taze bir ocuk ls,
Ah! duramam ark duramam!
Neeyse byk nee, hep beraber,
Hznse hzn, ah garip yurdum,
Seni kokluyorum, kokluyorum,
Ayn sevdadaym lnceye kadar.

Ah, neeniz nee deil dostlar,

Ben asl neeyi biliyorum,
Ben biliyorum, biliyorum, biliyorum,
Biliyor dalar talar, uan kular!
1948 (Yank Hava)

GNEY HASTALII
Ben dostum vaktiyle bir gney ehrine gittim,
Yammda-sevince yledir -dnyann en gzel kz vard,
Ama neyleyim ki iimde yine o garip sz vard,
Sonunda, o gzel gnlerimi berbat ettim.
Eylld dostum, aylar iinden Eylld,
Atei dmt artk hummal kalbimin,
iyilemitim dostum, sonra o akam stlerinin
H er saati bir altn yaprak olup dkld.
Uzanmtm boylu boyunca gne dncesine,
Bilirsin ak havalan insan sarho eder,
Bir ark tutturur insan, ezberler gider,
Gariptir, inanr bylece, vurulur kendi namesine
Ben de akp gidiyordum gkyz stnden,
Bir gney denizi, bir gney gnei ki, bilemezsin,
Yalnz olamazsn elbette, orada yalnz olamazsn,
Biz de iiyorduk sarho oluyorduk ayn kadehten.
Hl nasl zlerim bilir misin, bir akam her akam,
Antalya deyince bir portakal der,
Ah, bilemezsin hl, o hatra gneler,
Yalnzlnn karl vadisinde dinlenen adam.
Orada gneyde eski bir ehir grmtm dostum,
Ykk tiyatrosu kalmt, yzyllardan yzyllara,
Bu enlik yerinden denize baktktan sonra,
Demitim ki: Ey yitik ehir, sana benziyorum!

Bilgelik sanacaksn, dinleyince szlerimi,

Bu ehrin eski haline benzer geen aklarmz,
Sonra ykk duvarlarmzla kalakalrz, yapayalnz,
Bu ehirden umduumuzu alr gtrr bir gemi.
Ve oynadmz, enlendirdiimiz o cokun alan,
Bakakalr, odar arasndan melil mahzun,
Sonra dalardan bir hava iner gelir, uzun uzun,
Eyll rzgrn yeniden kokladmz zaman.
Ah gney deyince bir yaprak kopar iimden
Denizlere mi gider bilinmez, bilinmez bir yere gider,
Gnl en deil, feryadnca h vah eder,
Toplanm nice trkler gider peinden.
Bir aac uyur grrseler, uyandrmasnlar,
Gneyde kalm byle gzel aalar vardr,
Duldasnda bir an dinlendiimiz o aalardr,
- Hereyi o aalar bilir dostum, o aalar bilir! Biz yaprak misali olduk artk, bize bir ey sormasnlar.
1948 ( Yank Hava)

OCUKLAR
Dostlarm, bu trk ocuklar iindir, gk mavisi,
Ben en gzel gnleri onlarda gryorum,
Onlarla, gelecek karde dnyaya selam gnderiyorum,
Onlarla gelecek bahar gnlerimizin en sevgilisi.
Gneli baheleridir onlar byyen aalarn,
imdi glgelerinde rya ve oyun dinlenir,
Yarn, ah o dallarda ne arklar ieklenir,
Btn insanlk dinlenir o glgelerde belki yarn.
Bir kk Kemal tamdm bir srtmacn olu,
Sincap gzleriyle geni tabiat inceleyen,
imdiden otlan, iekleri, aalan, hayvanlan bilen,
Ve ii bozkrlann sessiz yldzlanyla dolu.

Bir kk bebek tandm elinde elma,

Bildii tek trk alamakt, alamak,
Sen gl bebek, sen gl, gzyan analara brak,
Sen ne biliyorsun daha, derdim, bebek sen alama.
Ah, ben gzel krmz elmalar severim.
Tazedir, zldr kalpleri, ocuklara benzer,
Bazen, gnl bu elmalardan yemek ister,
Ben de ocukluumdan bir para kesip yerim.
Ve onlar, ne yerler, ne ierler ne yaparlar bilinmez,
Kylerde, kenar mahallelerde, ehirlerde yaarlar,
Ku vururlar, kavga ederler ceviz talarlar,
Kiminin evinde alanmaz, kiminin evinde glnmez.
Bir gn dnceleri iinde Ahmedi seyrettim,
Geip giden bir trene arzuyla bakyordu,
Belli ki, sonsuz yolculuklarn kprsn saklyordu,
Kalbinde gezginci airlerin akm kefettim.
Ve onlar, tarla kylarnda byyorlar, ahlatlara e,
Koca dalaklarnda batak gllerin hatras,
Ah, ilerinde vurulmu bir yaban rdeinin yaras,
Byyorlar, byyorlar yeil ekinlerle karde.
Ah, Bengidir kzkardelerin en gzeli,
Dokuz yanda Dantenin Beatriesi,
Meneke gzleriyle btn rlerin bahesi
Gelecek aklarn afa, almam sabah gl.
Bir de Ayecik vardr, kck dokuz aylk,
Kesici dileri yeni km, bilecek, bilecek o da,
Bu dilere demeli btn nim eder dnyada,
Ve diyecek plnce dudaklarndan; Ah, gzel an dur artk!
Gzel an durmaz, Ayecik, ah zaman eskir,
Biz byrz, ocukluk elbiselerimiz klr,
Bol bol harcadmz gne bile lldr,
Gn gelir dalarn ardna ekilir.

Sizlere ne sylesem, bilmem ki ocuklar,

Ah, yaamann gzel ve sonsuz olmas,
Bulunur belki bir gn Kelolann Sihirli elmas,
Belki dalarn ardnda bir bahe, onu saklar.
Byle sihirli bir elmadr ocukluumuz,
Zaman kandrr bizi, bir oyunda alp onu atar,
Siz kanmayn aman, ocuklar, kk dosdar,
Birlemesin o daa doru yolculuumuz.
1948 ( Yank Hava)

S uat T a e r
(1919-1982)

UMUT
Yaamak ummaktr.
Yeil yapraklar umar
u beli bklm aa,
yelkenler rzgr umar
bir kz tanrm, sarn
sevgilisini esmer umar.
A kam na istikll umar
Bombayl amele, Caval topraksz,
Hamburglu ana ekmek umar,
Parisli ocuk intikam
ben sulh umarm
Ramazan olu Recep
klann duvarna vermi srtn
memleketten mektup umar
ve her talim dnnde,
her nbete knda tezkere umar.
Ummaktr yaamak.
k bu saatte evinden
kilitle odann ve kalbinin kaplarn,
keder seni evde bulmasn,
pimanlk geri dnsn kapndan.
Vehimlerini azat et:
soyun hauralanndan,
tazelensin admlarndaki kuvvet
doacak gn yolda karla:
yeni umuarla balar yeni gn;
tahamml umuttan doar.
Zaman bizim dostumuzdur, unutma
en az Hrriyet kadar.

Ummaktr yaamak.
bret al, ders al geceden
evir bam gkyzne
yldzlara bak
Gneli sabahlarn um ududur yldzlar.
Bir vedalk hkm var hayatn,
lmn vakti saati sorulmaz.
Sere kuu gibidir umut,
dal yorulur, sere yorulmaz.
1946 (Edebiyatmzda 1940 Kua)
TRKLERN K GZ K EME
Gz deil uurum
Duvar dibinde
Gecede yalnzlkda gurbet ehrinde
Bir ift knal el
Dalarn gecelerin tesinde
Boynu bkk yamakl bir hayal
Bir korku bir phe akar suyun sesinde
Trklerin iki gz iki eme
Yollar alm gtrm
Gtrm de gurbetlerde yitirmi
Al ilik ak topuk mavi alvar
Hasret upuzun
Gzyalannda erir yldzlar
Kulaklar m m ter bir kzn
Dalar dost deil
Gelmi sokulmu araya
Teselli
Teselli merhem olmaz yaraya
(Dnden Bugne Trk iiri)

T rkal
(Dog. 1919)

edat

STANBUL
Sis" airine ithaf edilmitir.
Salkm salkm tan telleri estiinde
Mavi patiskalar yrtan gemilerinle
Uzaktan seni dnrm stanbul
Binbir direkli Halicinde akam
Adalarnda bahar
Sleymaniyende gne
Hey sen ne gzelsin kavgamzn ehri
Ve uzaklardan seni dndm bugnlerde
Baklarmda akam karanln
kulaklarmda sesin stanbul
Ve uzaklardan
Ve uzaklardan seni dndm bugnlerde
Sen imdi haramilerin elindesin stanbul
Plajlarnda karaborsaclar
Yal gvdelerini kumlara sermitir.
Krtajh gen kzlar cilve yapar karlarnda
Balkpazarmda depoya karlan fasulyann
Meyvesini birlikte devirirler
Sen imdi haramilerin elindesin stanbul
Et tereya eker
Padiahn oludur kenar mahallelerinde
Yumurta masalyla bytlr ocuklarn
Hrriyet yok
Ekmek yok
Hak yok
Kollarn ardndan baland
kesildi yolbalann
Haramilerden gayrsna yaamak yok

Alm dizginleri eline

Bir avu vurguncu mteahhit toprak aas
O nlann kemik yalayan dostlar
Onlarn saz caz villas doktoru diisi
Ve sen esnaf sen kyl sen memur sen entellektel
Ve sen
Ve sen haktan bahseden Ortakyn Cibalinin iisi
Seni ldrrler
seni srerler
Buhranlar senin srtndan geitirilir
pek iltelerin stakozlarn
ve ahmak kadnlarn selameti iin
Hakknda idam hkmleri verilir
Haktan bahseden namuslu insanlan
Yamurlu bir mart akam topladlar
Karanlk mahzenlerinde ehrin
Cellatlara gn dodu
Kardelerin acsyla yanan bir ift gzn vardr
Bir kalem yazn vardr
Dudaklarn yakan bir ift szn vardr
Sylenmez
Haramiler kesmi sokak balarn
Polisin krbac celladn ipi spikerin enesi bask makinesi
Haramilerin elinde
Ve mahzenlerinde insanlar bekler
Gnllerinde kavga gnllerinde zafer
Bebeklerinin hasreti ilerinde gml
Can yoldalar sakldr mahzenlerinde
Bouna ekilmedi bunca aclar stanbul
Bulutlarn ardnda damla damla sesler
Glen ehreleri ve cesaretleriyle
Arkadalar kt karma
Dindi akaklarmn ars
Bir kadn yolda tanrdm
Bir karde kars
Hasta cierlerinin tad elimsiz kemikli omuzlan
'r 'r

Ve hznl ehresiyle bebelerini seyrederdi

Cellatlara emir verildii gn haramilerin saraynda
Gebeliin dokuzuncu aynda
A kurtlarn varolara saldrd
Tipili bir gece yans
Srtnda ok uzak bir kyden indirdi
Otuzbe kiloluk srrmz
Zafer kanl zafer kpkrmz
Bouna ekilmedi bunca aclar stanbul
Bekle bizi
Byk ve sakin Sleymaniyenle bekle
Parklannla kprlerinle kulelerinle meydanlarnla
Mavi denizlerine yaslanm
Beyaz tahta masal kahvelerinle bekle
Ve bir kurua Yenihayat satan
Tophanenin karanlk sokaklannda
Koyun koyuna yatan
Kirli ocuklannla bekle bizi
Bekle zafer arklanyla caddelerinden geiimizi
Bekle dinamiti tarihin
Bekle yumruklannz
Haramilerin saltanaun yksn
Bekle o gnler gelsin stanbul bekle
Sen bize lyksn
1944 Eyll Akehir (Eski iirler, Yeni Trkler)
950DEN NOTLAR
Yce da balan dumanl dumanl
Irmaklar yorgun ar
nsanlar yapayalnz
Nedir stmzdeki bu karanlk bulut
Irgatn akamlara kadar dnd nedir
Yabana bandralar bayraklar emirler
Ne maviliklerde ferahlk ne toprakta gven
Yurda lm tccarlan kurulmu
Bu ratan bu millet bu bayrak

Satlmaz diyenden hesap sorulmu

Yollar fabrikalar tarlalar
Bir haner altnda amansz
Da ta haber bekler hrriyetten
Nedir bu topraklarn bitmeyen ilesi
Nedir nedir nedir
Bu gn karanlkta apansz
Bir lk ykseldi memleketten
Ben bayraksz hrriyetsiz neylerim dedi
Knal keklikler utu dz ovalardan tabur tabur
Yabanc bu memlekette iin ne
Yerin altnda damar damar madenlerimiz var
Bizi bekler
Gtrp top dkemezsin
Dalarmz rmaklarmz bize gredir
Tarlalarmz bize kadar
Ekemezsin
Bizim bu toprak iin
Bu topraklarda dklecek kanlarmz var
Elini kolunu sallayarak bu memlekete
Giremezsin kamazsn
Biliriz yamaya geldin yabanc
Senin bu memlekette iin ne
Biliyorum bir gn karanlkta
Kesecekler yolumuzu
Ya siz ocuklar
Nasl anlatmak sizlere olup bitecekleri
ocuklar bizim dediimiz
Yzmze utan duymadan bakmaktr
Mal deil mlk deil istediimiz
Size namuslu bir dnya brakmaktr
1950 skdar (Eski iirler, Yeni Trkler)

CEZAEVNDE BARI TRKS

Kalkn kardeler klar grnmee balad
Eski duvarlar deil bu duvarlar
Bir ak ku gelip kondu kara aUya
Dnyay bylesine sard m kollar
Ne etsin kelepe neylesin zincir
Ka kez gsterdi tarih aldatmyacak bizi
Bu denizli iekli kulu dnyada
Bir tek aclar mdr paymza den
Dklsn yollara be ktada
Ekmek de zgrlk de barn glleridir
Yimuk elli bebekler pencerelerde bekliyor
Dnyay epeevre kuatan bar kervanlarn
elik canavarlar gibi tanklar deil
Caddelere yakan zgrlk ekmek trkleridir
Limanlar barla alkalanm
ller dalar stepler denizler ban frtnasnda
Resimler grdk cezaevlerine yakmayan
Kitaplar dergiler gazeteler dolusu
Siz bir meydan dolusu glen esmer kardelerim
Kara gller gibi almunz bir sabah aydnlnda
Asya ban diyor Afrika ban diyor
Elde silh ban diyor
Seren direinde ufaklara bakan gemici
Avrupal km toplama kampndan
Ekmek ban trkleri bekliyor
Bombardman uaklarn deil
Karsna dikilmi lm tccarlannn
Dnya ban diyor
Sevmek yaratmak yaamak nedir
Grelim milyara yakn korkusuz cvl cvl
Grelim Koreden ekoslovakyaya kadar
Dlerimiz ellerimiz sizinledir
Ban sizinledir

Bu ta duvarlar bu demir parmaklk karde

Van Glnden Ardan Ergene Irmana
ryp dklm karanlkta kkleri
Mapusane bahesinde el kadar mavilik
Bir zaman gerili dursun bamzda
Gardiyanlar dolasn daha bir zaman
Parmaklk hkmn yrtsn
ieklerle donatacak kollarm bahar dallan gibi
Karanlkta bar kervanlann bekleyen
ileden ileye batm senin emeki halkndr
Yirmisinde bir delikanl gibi dalp maviliklere
Yirmisinde bir delikanl gibi
Dudaklanndan peceim gn
Masmavi zgrln
nan ki yakndr
12 Austos 1955 Orhaniye Cezaevi
(Eski iirler, Yeni Trkler)

e * # 9

Y a c io l u
(Dog. 1919)

a l m

AK R
Dn gece evinizin etrafnda dolatm
Salarn gene omuzlarna dklm
Yzn aydnlk beyaz
Hi deimemisin atm
Sonra Kapuzu dinledim
Balkayada paralanan dalgalan
Srum bir kiraza dayadm
Dncenle serinledim
Grsen yzm bile tanmazsn
O kadar uzaklarda kald ki
O kadar kt ki kalbim kederinle
HaUrlamazsn
Ne kadar isterdim
Sofranda yerim olsun
Tabama yemek koyasn
Bardama su
Halim diyesin canm benim canm
Ah kader kader kader
kader kr olsun
(Anzelha)

BR GL
Odamn penceresi
bir baheye bakar
bahe nlplak
kurumu aalar
bir kz bilirim

hep ayni gnde

ayni saatte
aydnlk iplere
amar asar
Odamn penceresi
bir baheye bakar
bahe btn baheler gibi ssz
tarumar olmu iekler perian
sadece bir gl var
kzn gzlerinde
imek imek aan
(Anzelha)
MUZAFFER TAYYB USLU
Zonguldam mahzun bir tepesinde
Mesut alabildiine yayan
Sen Muzaffer Tayyib Uslu ili air
Sen lk lk parldayan
Hatralar iinde
Nasl da geivermi seneler stnden
Daha dn gibi Balkaya akamlan
Ah hoyrat seneler vefasz seneler
Bktm ilenizden eleman
mrn zehir gibi rzgrlan
Dudaklarmdan drdm gn yoktur.
Sanki ben yazmm o msralan
H er eye dokunmusun h er eye
Aka hayata dosua dair
Ve hayal ettiim hrriyete
Sen bahtsz neslimizin airi
Sen kesik kesik ksrerekten
Sen kmr tozlan zlemler iinde
Eilmeden knlmadan rkmeden
Altn gibi iirler veren
(Anzelha)

BUGN AYIN BR
Seni btn kalbimle pebilirim sevgilim
Deil mi ki koynumda scakl var
Deil mi ki istediklerini alabileceim
Mahzun elibo dnmiyeceim eve
Sesim titremiyecek bitene kadar
Sen fakir memurun
Zengin gnll kars
Sen sabretmesini bilen sevgilim
Sen canmn can gzbebeim
Giyin artk btn arlar bizim.
Bak insanlar bak insanlar akn akn
Her eye ramen memnunluk gzlerinde
Seviyorlar
Seviyoruz hayat
Aldrma bugnler de geer sevgilim
Balar elbette bolluk saltana
Hi dnme sinemaya da gidebiliriz
Ayda bir olsun hakkmz deil mi
stersen ay iebiliriz zende
Pasta da yiyebiliriz sevgilim
Bugn bayram gnmz deil mi
Etimiz salatamz olacak sofrada
Dudanda gllerin en gzeli
Bir bardak arab hakettim deil mi
Mezesiz de iebilirim sevgilim
Sen karmda olduktan sonra
Sen mezelerin sen kadnlarn en gzeli
(Anzelha)

TRAHOM
Ne gzel dnm Yaradan
Ba demi yusyuvarlak
Gz demi kara yeil ak
Hrriyetlere alan
ki pencere parlak
Bu dnya grmek iindir lo
Sevmek iindir
Ama senin gzlerin lo
Ama senin gzlerin
Sadece iki delik
Alatr beni hznn
Bu kan
Bu irin
Bu pislik
(Anzelha)

DNEN AA
Anadolunun Gney dousundaki tepelerde
Bir aa grdm kan alayan
nnde l vard kyler vard ssz
orak topraa nisbet Frat akyordu uzaklardan
Aa dnceler iindeydi yalnz
Aa dedim hani senin ieklerin
Hani senin meyvelerin
Prl prl deil mi U run masallarnda
Trahomlu gzlerin
Aa bir ho oldu gerindi
Titredi korkusundan Harrahman
Esnedi dallarnda ylanlar grltyle
rperdi khne zaman
Dedi ki yaamadm asrlardr
Yeniden dodum ben
Kkm temizlenmeli kurttan akrepten

Zihnim rmcekten
Nasibim bilgiden yana olmal
Paralansn u tevekkl adl kefen
Aa dedim
Garip aa
Khne aa
Akan zamana uymal
Zaman gzel
Zaman gebe
Silkin nefes alsn
Dallarnda gen nesiller
Kapn a
Aydnla
iyilie
Yenilie
(Anzelha)

S abahattin K ud ret A ksal

(1920-1993)

LE ST R
iimde yaaa bir ocuk
Salar budaydan san.
iimde yaasa bir ocuk
Benden istese btn dalan
Ve Hinde uzun bir yolculuk
ml plak ayaklan
(arkl Kahve)
NE TUHAF
Ne tuhaf mrmn sonuna kadar
Kelimelerle yaamam.
Aatan ok aa szn
Denizden ok deniz szn
Sevmem.
Halbuki bir sabah erken uyannca.
Balkona kmak ta gzel.
(arkl Kahve)
TOMURCUK
Vazgemededir akn gzellii
Boy atarken alabildiine gr
Dzlerde rmaklar rnei yrr
Yeerirken ak bademin iei
Gzellii vazgemededir akn
Dur kapsnda bu masal lkenin
Suyun kokusu yeilin
Brak bir deli tomurcukta kalsn

Akn gzellii vazgemededir

Bilmediin sularn yaman dibi
Banda ilk yazn aalar gibi
Bir daha beter byr glenir
{Duru Gk)

GDERKEN
Otobsmz dadan indi
Dze kavutuk
Hendek
Ve ayiekleri
Bir ev de
Suya eik
Dizinin dibinde uyumu st
lenin
Kpek
Sca yavruluyor
San
iimizin sars.
(Buluma)

R STNE NOTLAR
Gen bir ozana
1

mge avlama
Gelirse kapy a
Dncenin isel sesidir imge.

2
Ses
Sesteki tn
Bak ite o, ok nemli:
Adan sonra, U, U dan sonra A.
3
Uyum
ni k sesin
Uyumu yineleme
Baka grafikler.
4
Gerekse dize dzenler solunumu.
5
ok konuma
Suskunlua yakn dur.
6
iir yazarken
Eski ozanlar dn
Eski, belki de
ok eski.
7
Bir lka ozan iirini okusun istemez misin.
8
Ge benzemeyi dene
Gk gibi doal
Gk gibi artc

9
Ne duygu ret
Ne arm
O okurun ii.
10
Dengeli ol,
yle ki, cambaz sakar kalsn yannda.
11

Kvlcm kln altnda

Kln kartrmay unutma.
12

ama uy,
Zaman dymm gibi davran,
Bunda eliki yok.
13
Bir avucun matematik,
Bir avucun by,
Bunda da eliki yok.
Sonra dn, olsa da ne kar:
elikidir iir.
14
Matematiin rastlants da diyebilirsin ona.
15
Geceyle gndze denk
Kartlnda
Btn tmleyen.

16
Demosthenes gibi yap
Aznda akl ta denize kar konuurdu o
Senin de dizeler olsun aznda
Onlarla otur kalk
Onlarla uyu
Onlarla uyan.
17
Szck,
Szckten ama.
18
nsanln ykn tamyorsan,
Kendinden sz etme.
19
iir, tarihinden bu yana pek de deimedi
nsan yzleri gibi tpk
O denli benzer
O denli baka.
20
aban zgnle ynelik olmasn
Sradan konu
Unutma ki zgnlk mayanda ya var ya da yok
abayla ulalmak istenen zgnlk
Ozan daha bir iter sradanla.
21 .

Kk bir sesteki lk
Benzemez hibir la.

22
Masann anlam yok,
Kuun anlam yok,
Piramidin anlam yok.
23
Unutulmay iste
Yeniden anmsanrsan
Sonsuz yaam ondan sonra.
24
Daha da var, bunlar ilk usuma denler.
(Buluma)

S abah attin B atur

(Do. 1920)

TKENDMZ YERDE OALMAK

Doarken tketir mrmz byle durmadan
Bakaldrmak akln, direnmek duygularn ii;
Benim de bir dileim rar elbet,
Gnein kmasn beklemiyelim imdi!
Usuz bucaksz saylanr kendince balayan,
Birbirini arr dnceler aralksz;
Onulmaz aclara doru gzelleir insan,
Bereket versin gene de scak ellerimiz.
En gzel ktl iimizden iimize uzayan,
Yapayalnz ve karanlk bu savata
Gryorum bouna deil her sabah yeniden,
Kimse kimseyi kurtaramaz yaayan.

Daha da byr gezegenler arasnda zaman,

Ik hzndan korkusu zgrln bolukta,
Deiir lekleri altmz ne rarsa,
Alarz cokunluklar iinde gldmz zaman.
Bugn onlar gidiyor, yarn sra sizde, br gn
Dolup dolup boalan oluklar sevincin,
Yoksa biz daha nce mi varz yaadmzdan,
yleyse, kimin ryasdr bu izlediimiz?..
Anlalmaz gerei tkendiimiz yerde uyanan,
Elimizde deil mi, gcmz yetmez mi bakasna,
lkbahar yaz, sonbahar k ve yeniden
Bir ey var dlmzde bize kar oalan!..
(Dnden Bugne Trk iiri)

e'#')
E n v er G k e
(1920-1981)

MEMLEKETMN ARKILARI
Ben, bizden olan btn insanlarn dostu;
Ad, hatiralarda bile bulunmayan
Bir kyndenim Anodulunun
Gzel eylere hasrettir memleketim,
Gzel eylere hasret bu dnya.
Yllardr, kanda ve atete msralarn
Yanan ehirlerin,
Ar tanklarn tekerlekleri arasnda.
Biliyorum,
Yaylm atelere girilmitir gnlmzce
Pasifik kylarndan Volgaya kadar.
Benim arzumanm kald
Hrriyet boylarnda tank oynatanlarda.
Btn ktalarda
Tul arzda, slm iinde, kffar iinde
Mlhit, mmin ve vatanseverim.
Fakir, cefac topraklarm iinde
Mendil tutanm, diz vuranm, ba ekenim
Zeybekte, halayda, tamzarada...
Ben kk Yusuf um it kynde
apak apak el gzlerim;
Kl keim ksr, annemin memesi yara.
Benim salarm belik belik,
Byklarm burma burma
Gzlerim kara kyma renginde, ama
Erzincan oynam, alamm
Irgadk etmiim el kapsnda.
Dolu vurmu bahelerimi,
ekirge inmi tarlalarma.
Ben bir yolcuyum hemeri
Manisa balarndan getim
Aydn incir tarlalarndan.
lklar getirdim

zmleriyle beraber rr gibi den

nsanlarmdan.
Scak tuzsuz gevreklerinizi yemiim
Alaca karanlkta... Bucal iilerim.
Unutur muyum seni
Derdini ekmeini bltm
Trkleriyle bizi alatan memleketlim.
Karadenizin Rumelikn ttn,
Bende trkler oldu alamakl,
Bende trkler oldu dizim dizim,
Doldurdum sineme, cierlerime,
Doldurdum derdi mihneti
Pamuk tozunu, kmr tozunu;
Memleketimin arklar kadar a a ektim.
Ben Ahmet avuum
Attm kurunlar gitmezdi bouna
imdi kuzgunlar iner taze leime
ki kere kesemden everdiim
Dost dediim kyd bana.
Ben Krtoluyum derim ki "Yiitlik kadim
Ben Nazif im Urfaya kar vurdular beni
Alasn Urfa.
Ben airim
Halklarn emrinde, kolunda, safnda.
Satrlarm vardr kahraman,
Satrlarm vardr clz, cesur ve stmal.
Ahdim var:
Terli atlet fanilal gslerden
Pfr pfr geeceim.
Bir de km, kanl bakl
Yar iin serden geeceim.
nan ki cierparem, inan ki sevgilim
Bu hususta:
ten, beten, senden geride kalan deilim
(Ant, 1.7.1945)
( Yaam, Btn iirleri)

LK ADIM
Bir mermi de benden aslanm,
Bir mermi de benden.
Bir mermi de benden zafer toplan
Mukaddes namlular!
Daha gelmesin mi bahar,
Daha glmesin mi alayanlar?
Yllardr kan iinde, sarg iinde
Unuttunuz mu
Sevmesini, akalamasn?
ekik gzller,
Kvrck sallar, ablak yzller!
Kller mi saz beniz etti sizi
Yaban gller, dost baklar, otlu iekler!
Ve sizler:
Adana, Aras pamuu kadar
Sevdiim yzler!
Yayla trklerim kadar
Memleketlilerim kadar
Sevdiim yzler!
Altya m dedi yalarnz
Otuz dokuz doumlu ocuklar?
mrnz, gzleriniz, uykularnz
Snaklarda geti harp boyunca.
Oylum oylum ateleri grdnz m,
Cepheden dnenleri sordunuz mu?
Tanr msnz
Ay nedir, gn nedir, elma nedir?
Gnei gzlere doldurmak gzelken
Hey kk kardeler hey
Grn ne hale koydular dnyamz.
imdi zafer toplar grlyor
Avrupada.
Ve deniz tesi ktalardan
arklar...
imdi kazaska oynuyor Avnpa.
imdi silah yerine bayrak tutanlar...
Hibirini tanmadmz
Miigallar, Oksfortlular, Ukranyallar.

imdi, gz aydn etme zamandr.

Yeni bir dnya douyor.
orul orul giden kan pahas.
Mjdeler, mjdeler olsun
Yeni bir dnya douyor
Zincir seslerinden
Verem basillerinden uzakta...
Byk llerini barna basp
Yaral insanlarmz
Kahramanlarmz konuuyor:
Benim olsun, senin olsun, bizim olsun,
Hani kardelerimiz vard ya
Bu dnyada.
- Kz kardelerimiz, annelerimiz, airlerimiz Dumdum kurunuyla vursalar da
Her zaman byle deceiz:
Grdak grtlaa, di die, tank tanka
Demokrasi iin,
Eitlik ve hrlk uruna
Bir mermi de benden aslanm
Bir mermi de benden
Bir mermi de benden
Zafer toplan, mbarek namlular!
(Ant, 1.6. 1945)
(Yaam, Btn ii'den)
DOST
Ben berceste msra buldum
Hey mrmce sylerim
Gzden, gezden, arpacktan olsun
Hey mrmce sylerim!
Bizsiz lgazn am orm anlan gzel deildir.
Hayda gnlerim hayda!
Srtn dmana verdike
Murat dalan gzel deildir,
Dost dost ille kavga!

Biz olmasak gkyz, biz olmasak zm,

Biz olmasak zm gz, kmr gz, ela gz;
Biz olmasak gz ile ka, pck, nar ii dudak;
Biz olmasak ray, dnen tekerlek, ykanan buday,
Ayn onbei;
Biz olmasak Taovann ttn, Ktahya'nn inisi,
Yani bizsiz
Anne dizi, karde dizi, yar dizi
Gzel deildir.
Gel gnlerim gel de dol
Gel Aydnlm zmirlim,
Gel aslanm Mamaktan
Erzincandan, Kemahtan
Dmanlar selam ister
Gzden, gezden arpacktan!
Gel gnlerim gel de dol
Gel Aydnlm zmirlim,
Gel aslanm Mamaktan
Erzincandan, Kemahtan
Dmanlar selam ister
Gzden, gezden, arpacktan!
Adananm pamuu dokumada;
Diyarbakr, Afyon, Ktahya fabrikada
mit ikencede mahzun
Emek ikencede mahzun
Tenim, ayaklarm ryan
Ekmek ikencede mahzun
Ve Divrikin demiri arabada
i-kyl ve ii birarada
Syle trkler yadigr karde
Syle arlar yadigr karde!
Neden alnterleri
Nimetler, haklar haram oldu sana
Gel gnlerim gel de dol
Gel Aydnlm, zmirlim
Gel aslanm Mamaktan
Erzincandan, Kemahtan!
Dmanlar selam ister
Gzden, gezden, arpacktan!

Sana selam olsun

Hrriyetlerin mehul olduu dnya
Canm Trkiye,
Memleketimiz!
alan halklaryla mmi
alan halklaryla garip,
Irgad, esnafi, madencisi, iptidai lederi
Kadnlan, erkekleri, hapishaneleri;
Ba bo sulan, dumanl vadileri, yoz topraklaryla,
sizleri, realist airleri, mcahieri,
Sokak arks, keten helvas,
Akam Haberleri satanlanyla memleketim!
Sana selam olsun
Srgnler, mahkmlar, hastalar!
Alacan olsun.
Seni stanbul seni
Seni Bursa, ankn, Malatya,
Sizlere selam olsun niversiteler!
retmenleri alnm krsler,
retmenler!
Sizlere selam olsun
Hrriyeti yazan ellen dizen eller!
Sizlere selam olsun makineler
Entertipler, rotatifler, bobinler!
Bu gln, aak,
Namussuz eyler dnda,
Sana selam olsun
Zincirin, zulmn kr etmedii,
Krbacn kr etmedii
Byk tahamml!
Gel gnlerim gel de dol!
Gel Aydnlm, zmirlim,
Gel aslanm Mamaktan
Erzincandan, Kemahtan!
Dmanlar selam ister
Gzden, gezden, arpacktan!
(Gn, 15.7.1946)
(Yaam, Btn iirleri)

HASTIR LAN
Ben gider oldum
kardalar.
Ve de
kz kardalar,
Ben gider oldum
Gayri
Haram bana
Bu toprak damlar
Bu aalar,
Bu talar bana.
Apat dediin
iirilmi oto lastii
Ve bir ka
Tahtadan ibaret
Bir saldr.
Suda yzer.
Oul, uak, bir de karm.
Kurt bana
Hastir eker
Ku bana
Ylan bana
Hastir eker
iyan bana
Lan karda
Bu nasl yara
Kanar heryerimden.
Dlmm
Slmm
Koulmu.
Siktir ekilmiim yani
Kendi z yurdumda.
Bir meri keklik gibi
eker giderim.
Sanat Emei, S. 24/1980 (Yaam, Btn iirleri)

A h m e t K oksal
(1920-1997)

LK AK
Bir yrek arpar
Yreimin iinde
Gzlerinde bir yavru ceylan
rkek.
Az yeni ayrlm
Ana stnden
Dudaklar bir pte
Eriyecek.
( Yank San)

M e h m e d K emal
( 1920- 1998)

DER VASF-I STAY- STANBUL

stanbul ehri ire serseri gezp
Sem v deryay seyr temaa eyledim
Belki mahzun gnlmz d
Gaml hanmz bad olur dedim
Baktm yle evleri rar
Tarz- kdim krgir bina ahap bina
Tarz- cedid beton bina uzanr
Yollan var kaldnmdr parke asfalt dolanr
Skinleri kfir olmu slm olmu ne kar
Hepsi insan hepsi cana yakndr
Ben ol ehre hayran oldum tutuldum
Zira stanbul byktr
Beyolu derler bir yer vardr gelp durduk
Yeri gzel halk gzel nimeti bol
Dilberleri nazl nazl civan civan alfte
k olmak adet olmutur Rum kzma
Bir kavim ki ondan gelr pir-i mugan mubece
Sual ettik bu nimeder yenilir iilir mi
Bunda bu sorulmaz dendi
Rak dosttur oturuldu sofraya
Zira dostlar byktr.
Ddk ald iskelede bir dem
Gemiciler seren ekb salya demir ettiler
Bir azdan ark syler
Ol reisler maclar uaklar ve tayfalar
Ben duyanm derya duyar
Mavi sular ire kayar bir gemi
Yolcusu ver arks var kmr ve duman
Zira derya byktr.

Eyp Sultan derler ana

Stunlar zre kurun kubbeler durur
Sel verir minarede ters kasketli birisi
Gvercinler dem eker
Yz srlr Eyp Pirin kabrine
Bir mezarlk sra sra serviler
Tabut ard cemaat
Bu yaama bu lm
Zira insan byktr.
(Dnya Gzel Olmal)

KU VE OCUK
Bir ku dnr bu karanlkta
Olan ocuk slk alar meydanlkta
Ku tmeyi bilmez, olan svmeyi
Bu trk devam eder syleyi syleyi
Ku der ki: Ulan eolu eek ne sen
Ne de ben adam olmayz kelle gitmeden...
(Dnya Gzel Olmal)
HAS BAHENN GL
Elleri deniz vurgunu,
Gzleri yaam yorgunu,
Sormadn daha sorgunu,
Geti saln saln.
Krpe dal m, iek miydin!
Auyu iecek miydin?
D m oldun, gerek miydin?
Zorun gelini gelini.

Glme anda glmedin!

lme anda lmedin!
Deneyler vard bilmedin!
ektin elini elini.
Glmzdn has bahede.
Soluverdin dncede.
Aman vermez bir gecede,
Ara yolunu yolunu.
1971 (Sz Gibi)
LE RAKILARI,
Buyurun ielim birer kadeh
Gzeldir le raklar efendim
Unutulmaz
Bir kadndan sz eder gibi
Utanga, gizli yasak
Buras Amavutky efendim,
Eskiden ne gzel yerler vard
Bir ilep geiyor, bir tanker,
Bu Tarsus gemisi bizim
Karadenizden, seferden dnyor
Saha ielim, iyilie
Mutlulua diyemem, dilim varmaz
Bugnlerde pek mutlu olanmz yok
Bakn denizin mavisi bitti
erp dkyorlar, ne derler
evreyi kirletiyorlar
Grgsz oldular ok
ttihatlardan bu yana
Bet bereket kalmad
Enver Pasamn m dediniz,
Hayr, Naciye Sultan 111
Kuruemedeydi bilmezsiniz,
Kmr mezarl btn kylar
Tekel mekel, Galatasaray adas

Onlar da yle efendim,

Hoyrat, ne oldum delisi
Boaz da kalmad artk
Beiktatan balard
Bebek de bitti
Ya u yeni yetmeler efendim
Boazl oldular
Yahya Kemal Beyle evet
Dalgn sular, krfez martlar
Kalmad efendim kalmad
Saat bana efendim
Birka yunus geerdi
Ne mi oldu, ldler
Bilir misiniz efendim le raklar
Yeni resimlere benzer gndz gzyle
Gndz gzyle baklan
Yeni resimlere inanmazsnz
Bir Asmahmescit meyhanesinde, Perada
Biraz kf, mazi, mahrem kokan
Biraz Tnel, Sait Faik, Msy Rober
Kimler yoktu buralarda
Kimler gelip gemedi
En iyisini Fikret Adil bilirdi
Kitaplarnda kald
Siyah-beyaz bir fotoraf oldu
Beyolu geceleri mi
Kalmad efendim nerde
Hani karanfilli mit Deniz
Her masada bir damla gzya
H er yudumu zehir Cahit Irgat
Hacaalardan bu yana
Dnya savandan sonra
H er ey bitti
Yok caddeyi kebir
Banka banka banka
Sakal sakal sakal
Neden mi le raklar
Gndz gzyle efendim
Bir kadehin zgrl

Nalal kundura uygun adm

ki, kadn, porselen
Ses, sz ark
H er ey bunad efendim
Ben de bunadm.
(le Raktlan)

e'#5!)
R t O nur
(1920-1942)

TRAF
I
Size aabilmeliydim iimi
Geceler yalnz size
Ve yzm kzarmadan
ocukluumun kk aklarn
Anlatabilmeliydim
Geceler yalnz size
II
Benim de aklarm oldu
Ve alabildiine gnahlarm.
Halbuki bignah olmak istedim
Btn mrmce.
III
Anam,
Ben topa evirirken sokakta,
Benim gzel olum
Paa olacak derdi...
Halbuki ben hl
Topa eviriyorum sokakta.

DAVET

I
Sen aabilirsin kapm
Benden habersiz.
Ve odama
Kendi odan gibi girebilirsin.
stersen yatama
Benim gibi uzan boylu boyunca
stersen bir a ara yak tabakamdan.

II
Odamn duvarlarnda
Zengin resimler arama.
Beyaz duvarlardaki
Kargack burgack resimleri o izdi.
Ve ben son iirimi
Odamn buulu camlarna yazdm.
III
Kitaplarm eker sandnda
Kendi kitaplarn gibi a
Yolculuk cann skarsa eer
ster gtr onlar beraberinde.
Bana yalnz
Yasamn altndaki
iir kitabn brak.

(Serveti/unun Dergisi)
NOSTALJ
Sen aziz ehrim,
Uykusuz yaadm bilmelisin.
Btn iilerin
Saak altnda uyuduu bir saatte,
Ben mzka alarak geiyorum sokaktan.
Sen aziz ehrim,
Ellerim gzlerim kadar benimsin.
Ve aziz ehrim,
u anda seni terketmem iin
Her ey tamam.
Gemi hazr, yelken fora.
Fakat eden,
llerim brakmyor yakamdan?

BR HASTALIKTAN SONRA
I
Bir hastalktan sonra,
Mektup yazdm ee dosta
-iadeli taahtlVe yldrm telgraf ektim yre
-CevaplNeler olmu Rabbim, neler.
Ben tberklozdan yatarken, hastanede
Dosdar unutmu adm,
Yr kocaya gitmi...
II
Bir hastalktan sonra,
ba yaptm.
Patron deimi,
Sarn daktilo Fahrnnisa
Bir haftalk lohusa yatakta
Olan biten bu fabrikada
imdi ben
nc vardiyada alyorum
Olga ile beraber.
III
Ve dnyamz Rabbim
Bir hastalktan sonra
Eskisi gibi deil.
(Ama Dergisi)

MEMNUNYET
Benden zarar gelmez
Kovanndaki arya
Yuvasndaki kua;
Ben kendi halimde yaarm
apkamn altnda.
Sebepsiz glm caddelerde

Memnuniyetimden;
Ve bu lgnlk delicesine
iimden geliyor.
Dilsiz deilim susamam
yle ller gibi
Bu gzel dnya ortasnda.
(Yeni Zonguldak, say 34, 23.9.1942)

e *# ? )

m er F a r u k T o pr a k
(1920-1979)

TAHTABACAKLI KAPTAN
Bir sabah, kpr almadan,
Demir aldk denizden.
Unkapanndaki minarede
Henz ezan okunmamtr.
-Davrann, dedi. Tahtabacakl Kaptan
ocuklar erken yatmamlard;
engel Halil ile Mustafann barbutu
Srmt, Ferhatn meyhaneden dnd saate kadar.
tede Ylmaz Reis,
Ate yakmaktadr kumlarn stnde.
Biraz sonra Hali uyanacak,
Birbirine yaslanm ahap evlerin
Kaplar alacaktr.
H er gn kyda tahta paralann yzdren
plak ayakl ocuklar
Bulmayacaklar bizi yerimizde.
-Nasl banr onlar denize, bilir misin sen?
Onlarn da iki katl evlerinden ieriye,
Esvaplan tuz kokan adamlar girer,
Onlar da bir kap yemei
Blnm taze ekmekle yerler;
Ama sormazlar
Ertesi gnk nafakalann.
Sabahlan gne bir su gibi dklr,
Kafesli pencerelerinden,
lk defa onlar grr
Gnein denize gmldn.
Bizim gemi
Bir aa teknedir bu suyun stnde;
Boyalan dklm,
Okunmaz ismi bile artk,
Kim bilir ka yldan...

Tahtabacakl Kaptan,
O da denizde am gzlerini.
Ona deriz, sen Kaptansn
Bilirsin bu enginin huyunu.
Sakin ve korkusuz, ufuklara bakar,
ok konumaz, glmez o.
Bir gece sabaha yakn
Karadenizde, balkta iken donmu sa baca.
Bir ark kadar hazindir bu hikye
Bu ac yelkenleri dolduran
Bir rzgr gibi yaklar ona,
Dolar gzlerine
Gemi gnlerden iki damla,
Akmaz bu yalar yanaklarna
Islak ve zayf elleri kmldamaz artk,
Dolmutur bu gse yllarn kahr...
ok gn grm
ok yer grm,
ok insan grm o!
Bakar, bakar dalgalarn ularndaki
Beyaz kpklere.
Ne sylemitir, bu su ona,
Hangi gnn akamn hikye etmitir acep?
Nasrl avularn kurulad bu m an gzler,
Hep uzak
Hep uzak trknn
Hznn yaar.
u salara gne girmi,
Su girmi, rzgr.
Krm alnn kapyor,
Bir ka zamandr.
imdi yryor gemi aklara doru,
Hi korkmam,
Hi alamam,
Hi dnmemi gibi
Sylyor bir trky denize

-H a n i nasl anlatmlar ona Yapraklara arparak topraa den,

Meyvalann iinde kmldanan ekirdeklerin sesi kadar
yava;
Karanln sulara yaslan gibi
Sakin bir trkdr bu.
Bu trk,
Tahtabacakl Kaptanm
Bacam kestirdii sabahn trksdr.
(nsanlar)

YALNIZ SEN DEL

bu gece tek bama karanlktaym
affet beni biraz kalbimi dinleyeceim
geri ne rarsa hrriyet keder ak
bu kat duygulu yrekte hepsi var
gnee kar ya da topran altnda
saatlerce onlan konutuumu bilirim
alamay unutmu bu gzler beni affet
u saatte ok eyler dinlemeni istemiyorum geceden
salarn rarsn dklsn omuzlarna
elbet dilinden dmemeli hrriyet arklar
nk seni barma basarken de dnmm
be ktada hrriyet adna konuanlar
onun urunda kaybetti delikanllar
bir bahar gibi ieklerle dolu hayadanm
bir bahar gn ve slak yapraklar
ilk kez seven bir yz umutlu baklaryla
konumaya balad ite tekrar
bu gece tek bama ve karanlktaym
aalardan yldzlardan uzakta kalbe yakn
yanan avularn ve yzne dklen salar
ben de ok istiyorum aktan konumay
ama inde daha kurtarlmam ehir var
ekik gzleri rgl salaryla biliniyorlar
orada binlerce hektar araziye pirin ekilir
gene binlerce hektar topra su basm derler

btn insanlar seven kalbim tekrar konuacak

ok zahmetlerle az kazananlardan yana
her sabah gnele birlikte iba ederler
bak sleyman ve yeil tulumbah ahmet
cmert yrekleri tertemiz baklaryla
hikyesini anlatmlardr manavgatl smailin
bir le paydosunda ya da souk bir akamst
ok zaman avutmutur onlar msralarmz
bir a ara iimi zaman gemi ok mu
gzlerimi senin yznde dinlendirirken
yalnz seni deil onlan da dnyorum
elektriksiz kasabalar ra ndaki kyler
kilometrelerce yol aan kamyonlar
batnn postalarn tayor dou ehirlerine
kmr ykl mavnalar ve emeki halkyla
severim memleketimin aln teri kokan topran
bu gece tek bama ve karanlktaym
biliyorum okyanustan geliyor bu rzgr
yarn sabah afakla uyandm vakit
hrriyete ve yaamaya inandm iin
seni tekrar dudaklarndan peceim
yalnz sen deil btn insanlar
tuna zerinde feribot iletenler dok iisi
dman elindeki kprleri alan yurtseverler
cherbourgta mitralyze gs geren avu henri
velhasl btn hrriyet savalar
szler en kutsal anlarm arasmdasmz.

(.Hrriyet)
YAADIK DYELM
balad saz daml kulbemizde akam
ocan aydnlnda dudaklarn slak
grnyor ardna kadar ak kapmzdan
ufukta bakr renkli bulutlar
bakum gle dm gzlerinin yeili
avularn mays ay kadar scak

bu saatte btn umutsuzlara yaklamalym

ellerimle silmeliyim gzyalarn
onlara bartan savatan sz aamam
her eyden nce nk yaamak
gzler yollarda datm salar rzgr
uzun zaman sonra gn na kmm
soluunu duyuyorum yastmda penceremde
anlarn kysnda yrmz beraberce
imdi ar bas bariton sesiyle sylyor
santa-luciay bir zenci ilerde
keten gmleinde denizin tuzlu az
gzleri glyor avular beyaz beyaz
bir atebcei ile bir an aydnlanan
korkmayan, yzn hatrlyorum
bana yava sesle okuyor iirlerini
sanki eilmi geceleri sulara
tenhada alayan bir nar aac
halbuki sen kahraman yreinle
bir kalp damar gibi hzl hzl atardn
cesaretle bakardn uurumlara
imdi ar ar geiyor beyaz bulutlar
yelkenleri ferah rzgrlar dolduracak
yasla ban omzuma syrl kederlerden
duyacaksn nk bu titremeyi yaadka
(Dada Ate Yakanlar)

SUSAN ANADOLU
atlam topraklar zerinde yryorum
dudaklarm kanyor kuru aalar durgun akamda
senin gzlerinde gryorum sivas erzincan
gecenin sarkt toprak evlere iniyorum
ra alevinde oturuyor dne bacm susarak
alyorum yznden karanlk keder bulutunu
hibir hazin trk onlan alatmyor mutsuz da olsalar
dalarda rmaklarda bitkisel bir yaant

eitim grmemi insanlarm dnmeyi reniyorlar

rzgr yan yzlerinden geiyor yirminci yzyl
sen ikilerle girerken akamn turuncu bulutuna
dikenli otlaryla geiyor uzak bozkrlarm
haberin var m topran akndaki kylerimden
dokuz bin yedi yz ky yirmi drt saat gecede
beyinlerinin kvrmlarndan gememi daha
gn nda gelen bir okul penceresi
oysa ekilerle dolu trklerde duruyorlar
salarm unutmu sakallarm unutmu uzakta douda
gzlerimi yaktlar gs tahtam parampara
ufukta tortum uzun bir izgi mutsuz
brak beni orta anadolu unuttum alamay
kerpi bir baca gibi dnyorum bulutlara kar
karacaolan dan rendim doa sevgisini
bir gzmde srt br gzmde bitlis mu
ate yakacam uzak kylarnda senin
gekp duracaklar gzbebeklerimde gemiler
rizek slak bir akam brakacaklar avularma
diyarbakrn anlattklar ak ktta kara yaz
maarada yayorsunuz kz kei koyun beraber
kara akrep karaylan cmle haarat yannzda
tede dadalarn bebeleri mavi boncuk
uzun sre dalyorum erzurumlu bir kulbede
kzgn bir akam giriyor ieriye anszn
uzakta yrtc ku gzndeki parlt
isli bakracn ateine tutuyorum kitabm
pir sultan abdaldan beri susuyorsun sivasta

(Susan Anadolu)
GN III
karankk geceleri sevemem
bir zmdan rtlr sanki stme
ne gllerin aln grrm
ne ocuklarn gzlerindeki mavi gl
slak kyya dizilse bile yldzlar

oraya doru yryemem

gece balad m bir yerde
yarm kalr dudaklarmda trkm
karanlkta gzel deildir glm
salar baak kokan
kyl kznn yry
sabahn ilk klan nerde
bursann eftali bahesi gibi girer
ak penceremizden kapmzdan ieri
hani grleyen dalgalar bazen bizi srkler
ak kpkler iinde gtrr engine
sonra tekrar getirir geri
ite yle ilk aydnlkta
uurmah rzgr uykumuzu
doa bir sergi uzatr
balar cmb yeil ile mavinin
doyamazsm her birinin rengine
akmaya balar belim kalnlkta
yapraklan srkleyen bir su
alr gzlerimizden salanmzdan
altn ocukluumuzu
devam eder hayat
devam eder bir okul bahesinde
bulutlara srtnp geen
meleklerin uykusu
bir park kanepesinde otururum
orda takp iki kanat
szlrm uzaklara
fakir bir ev bulurum
aanm btn pencerelerini
alp ocuklar kanadmn altna
kocaman gn n yayp parklara
onlaf bindirip ath kanncalara
imenlerin zerinden seyre dururum
gece balad m bir yerde
ar kurun bulutlar iner zerime
ap penceremi sorarm

alkla yoksulluk kolkola durakta m

kaygl bir glge der gzlerime
gn nn kapsnda oturup
firat suyunu anlaUr bana kanm
orada dalarda rzgr durdurup
byk asi rmaktan geer
renk renk klarm
getirip onlardan arn arn
btn okullara datrm
(Ay I)

BEBEN GZLER
bir akan rmaklar bir gldeki su
bir hzla giden ak bulutlar
bir karanlkta dalarn uykusu
oturmu bebek anasnn kucana
bakarm, altn parltl yzne
mavi gzlerinden geer eli yllk mrm
senin dnyana yrynce aydnlk
ben belki oktan gitmi olacam
gene dizilecek dallara kular
sen eilip baknca aynasna
deniz yeili pul pul gmi balk
hzla girecek yosun dnyasna
(Tm iirleri)

N ecat C umali
(1921-2001)

KARDA AYAK ZLER VAR

Karda ayak izleri var
Vurulup dtkleri yere kadar
Yzleri tannmayacak bir halde
ld yerde kalm cesetleri
Onlar iin hatra yok
Saat durmu
Onlar iin deil
Yldzlar ve bu gece
Onlar iin deil gelen gne
Artk onlarn yok
Uzak ehirlerde
Sevdikleri
Artk hepsi bitti
Alk, susuzluk ve kin
Ne matra ne ekmek torbas lazm
Ne silah
Elbise ve den apka da lzumsuz
Aruk mezler ki
En gzel ocak ateleri
Artk stamaz ellerini
simlerini en yakn tandk
Sylese iitmezler
Kurt mu, dost mu, dman m?
Bilmeyecekler ba ularna geleni
Artk ne tren, ne gemi
O nlan getiremez bir daha
(Harbe Gidenin arklar)

HRRYETE VG
Bouna deil dklen kan
Hatran daha aziz kacaktr
Bu felket senelerinden
Asrlardr bu byledir
Btn ktlkler geer
Yaar iyi ve gzel olan
Sen almann ve dnmenin hakksm
Kanunlarn, nizamlarn stnde
Talihisin insanln
Her sevgi hayada biter
Yalnz senin akn kalr
Gen ocua babadan
Bouna deil dklen kan
ehirlerde, kylerde ocuklar byyecektir
Daha zeki daha alkan
Btn aclar unutulacak
arklar daha yrekten sylenecektir
Yklan evler kprler
Daha salam kurulacakUr tekrar
Yeniden fabrikalar ykselecek
Tarlalar genileyecektir
Bouna deil dklen kan
Tarihin akndan anlyorum
Kuvvet zamanla yklr
Yalnz senin urunda lr insan
Yaras acmadan.
(Harbe Gidenin arklar)

KARABATAK
Dalar gider pencereler nnde imdi
Ilk yaz akamlarm hatrlar
Vapurlar geer bombo gverteleri
Bombo uzanan denizin stnde
A bir karabatak dalar kar
Bilirim yalnzlk tr insan
Kalp daima sevecek birini arar
Hatrlar baklarda kalan aklarm
Avular hafif terli, yanaklar al al
Aalkl yollarda akam dolamalarn
lk yldzlar karanlk basmadan doar
Hafif iek kokulan gibi uar iiniz
Yavalar dnerken admlarnz
Esen rzgra, durur, kulak verirsiniz
Baklarnz btn kadnlarla karlar
Daha nnzde uzun bir yaz vardr
Btn gn urada burada gecikir oyalanr
Dner durur yatanda btn gece
Ay , scak hava, tututurur kann
Uykulann karr en ufak bir dnce
imdi rzgrlar souk eser yznze
Hzn verir yamur sulanndan geen bulutlar
Bayrlarda yol alan posta arabalan
imdi birbirinden ayn yaar kurtlar, kular
Sular akllardan ayn akar
Dalar gider, gzleri byr byr de
Ilk yaz akamlann hatrlar
Avulan hafif terli yanaklan al al
Bombo uzanan denizin stnde
A bir karabatak dalar kar
(Gzel Aydtnhk)

SOUK KI GECELER
Souk k$ geceleri odama
.Anszn bir kadn hayali girer
lerler yava admlarla
Masam dzeltir, omuzlarm rter
Elleri gller beyazlnda
Darda gece zifiri kara
El ayak ortadan ekilmitir
Rzgr deli deli eser
Dallarn glgeleri sokak boyunca
Kaldrmlarda uzar, titreir
Sefih yzler, kt kiiler
Karanlkta yayan kim varsa
r peinden camlara
O bana ahin nnden
Kaan yavrular gibi gelir
Bak der, ne haldeyim
Ne haldeyim bil
Ne arzum kald, ne hevesim
Kaplara duvarlara benzedim
Uyurum uykularm uyku deil
Gzelim, kadnm, glm nerkisim
Bilemedim, bir hata ettim bala
Bala, ne ettimse kendime ettim
Sen gideli gn gnden tazelendi derdim
Sen gideli yzm glmedi bir daha
Darda gece zifiri kara
El ayak ortadan ekilmitir
Rzgr deli deli eser
Dallarn glgeleri sokak boyunca
Kaldrmlarda uzar titreir
(Gzel Aydmltk)

LOKANTADAK KADIN
ip iip bana bakyordu
Omuzu stnden kocasnn
Salarndan klar geiyor
Glyor etrafnda her sylenene
Yalnz iri siyah gzlerinde
Glgesi yer etmiti yalnzlnn
Daha grr grmez anladm
Aksz beklediim oydu senelerce
Uykularm arasnda btn gece
Ilk sesi, kahkahalar nlad durdu
Yanp snd gz kapaklarmda
Aydnlklar iinde beyaz vcudu
Bu dnyaya insanlar e gelir
Karanlkta akan nehirler gibi
Kalpleri birbirinin arn duyar
Olsa olsa mutluluktan btn nasibi
Maceras onunla bana benziyenlerin
Bir gn bir tesadfle karlar, ayrlrlar.
(Gzel Aydnlk)
BRANA
Kadn amardan dnyor olmalyd
Kolunda boha, sert soda kabartm ellerini
O yata btn yahudi kadnlan gibi
Srtnda eski bir kadife hrka
Bir ikyet yorgunluk ifadesi baklannda
Kk, illi, dik kzl sah
Satlmam gazeteleri koltuunda
yen btn kk ocuklar gibi
Burnunu eke eke, avularn hohlya hohlya
Srterek eskimi kunduralann
Ayak uyduruyordu anasnn admlanna

Onlar nde, ben arkada

Bir mart gecesi onbirden sonra
Taksimden Tnele kadar yrdk
Alak sesle konuuyorlard aralarnda
Sanki bir deirmen ar ar dnyor
Hayat ar ar akyordu
Bulank, kirli nehirler gibi
Byk, karanlk binalar arasnda
{Gzel Aydnlk)

EMNE
Abanozdaki Emine
On yedisinde dt
Afronun eline
imdi ya yirmibir
Eridi gitti drt senede
pek salar, vcudu bozuldu
Ela gzlerinin atei snd
Kalmad eski neesi
Alt zamanla kfure, ttne
Zamanla etrafna uydu
Isnd evinin adederine
O iimizden birinin km
Birinin kardei
A;k birine

(Gzel Aydnhk)
GZEL AYDINLIK
Akdeniz gklerinden
Kpklerden, limon ieklerinden
Gzlerimde kalan
Gzel aydnhk
- Nesrini bir defa ptm

Beyaz badanal odam

Annemin yzne, soframza
Genlik hlyalarma den
Gzel aydnlk
- mitsiz kaldka seni dndm
Biz fakirdik ama iyi insanlardk
Bolluk yllarnda da
Felket gnlerinde de
Seni yan bamda grdm
Gzel aydnlk
Tath aydnlk
(Gzel Aydnhk)

GNE SAAT
Darlmm kendi kendime
Artk hibir ey amaz beni
Ne kadn, ne arklar, ne etrafta manzara
Ah, her zaman insann ii naslsa
D da yle
Saatlerdir elimde denek
Deniz kenar sazdan bir kahvede
Topra eerim
Sanki Robensonm adas
Oturduum masa ile iskemle
Vakit ikindi
Biri beni geti
Seni de geecek
Biz seninle seviemedik
Seviemiyeceiz de
Glgeler nmde bir kar ileri gitti
Aalar denize doru gidiyor
Deniz kar dalara doru
Gittike klyor, ufalyorum

Olduum yerde
Neredeysen uzat ellerini
Bam dnyor.
(Gzel Aydnlk)

THAF
Km, sen imdi on sekizindesin
Gzelliin gn gnden dillere destan
Hatrmda herbiri seninle canlanan
zmirin gnlerinde gecelerindesin
Snm yanardalar, kaleler eteinde
Yzyllardr uyuyan u bizim zmir
O k kadnlan, levent erkekleri nerde?
Sahiden yaayp gtler mi kimbilir?
Balkonlara, yallara dalar dnrm
O gnler uzaklaan yelkenlerin peisra
Akan bulutlar gibi gemi: ne iz, ne htra!
Sr imdi bunca gzel hayat, gzel lm!
Sr imdi gzyalan, saadet dilekleri
Bize gelen yzyllarn hikyesi sr
Eski zmir diye ne rarsa unun bunun bildii
Yallann knk dkk anlattdr.
Ak ehirler yaratr, ehirler yaatr diyorum
G n^elir aklariyle anlr ehirler anlrsa
Niyetim sevdal szler etmek de olmasa
zmir iin ne yazarsam sana adyorum!

(mbatla Gelen)

KISMET KAPALI GENLK

Melihe
Makadan aa bir ttnc tandk
Bir ie rak bir merhaba maksat hatr
Her akam ayakst birka laf atardk
Ardmdan o kalkar dkknn kapatr
Ben aardm stanbula kar rakm
stanbula kar i i dn bu ne itir
Gnn bir yans amur br yans
Durup dururken balyan o ba ans
Bunca yl yalan okuduk yalan dinledik
Akima kim gelirse gelsin bar ver veritir
zgn ksmeti kapal koca bir genlik
Karmzda canm stanbul canm deniz
tik itik kahrlandk bunca yl dilsiz
Kimdik ki yaammz berbat ettiniz
Sizlere el uzattk dman gibi itildik
Fakat stanbul dev gibi byk bir ehir
yi kt ne gnler grm geirmitir
Geceleri yorgun ocuklannm terli
Ahnlannda o dourgan ana eli
Dinlendirir dizlerinde mitlendirir
Kimse alamaz elimizden bu midi
Bunca yl bu mit bizleri tutan dimdik
Neydik dne kadar daha be kiiydik
ektik kaplan ktk evlerimizden
Meydanlara smyoruz kardeler imdi

KAR AYDINLIINDA
Uyandm kar aydnlnda
O kk kasaba uykuda
Uykusuz bir sra kavak
Hem gider hem dinlerim
D nme yol gster derem benim
Kar mh atmn nallarnda
Cebimde bir ie konyak
Evlerinin avlusunda ayva nar
Sedirinde ac biber rengi bir kilim
Odan slak tahta kokar biraz da toprak
Gzlerim sana deer snr
Uzattm m mangalna ellerimi
Her yanm tane tane msr
Sanrdm patlad patlayacak
Sen scaktn yataklar scak
Pencerende aydnhk kar
Ateim kmrm esmerim benim
O gnlerin tad baka nerde var
Gentik kk deliydik
Sevitike aard karanlklar
Bunca dan karlarn eritdk
(Baaklar Gebe)

ANNA KARENNA
Tekerler durur
Lokomotif susar
Leningrad garnda
Durmayan
Anna Kareninann
Kalp arpntlardr
Baknr
Glleri rkek
Giysileri

Taan yreine dar

Artk ne kendine
Ne bakasna yar
Sallanr ayakta
Talan oynam duvar
(Ceylan Adt)
BUDAYDAN RENDM R
Budaydan rendim iiri
Canm kara budaydan
Tad tat binlerce yldr
iyilik cmertlikle alr
Sofralarda yerini.
Akan sulardan rendim
Kimsesiz emelerden krda
Duru pnarlardan dalann beleninde
Denizden ya da, yazlar klar geer
Tkenmez bize anlattklan.
Kr ieklerinden rendim
rerler da bayr kendiliinden
Renkleriyle kurumlanmadan
Ayrmadan oban beyi
Sunarlar gzelliklerini.
Ky kahvelerinde rendim
Yamur, toprak, kadnlar, severek
Bir mr szn ettikleri
Ne ktlklar krar um udann
Ne istekleri biter tkenir.
arda pazarda rendim iiri
Kfrlerinden balklann ofrlerin
Saysam ustalarm hep byle gider
Adsz aalar, gn deiimleri
gdleri kulann bceklerin...

Nasl renk renk aarsa kr iekleri

Kayann dibinden patlarsa kaynak
Sevince sarho olunca bizlerden biri
ndirir yumruunu yrtarsa gmleini
iir yazarm ben de kanm aktarak...
(Bozkrda Bir Atl)

M u z a f fe r T ayyp U
(1922-1946)

KAN
nce ksrverdim
ksrverdim hafiften.
Derken azmdan kan geldi
Bir ikindi st durup dururken
Meseleyi o saat anladm
Anladm ama, i iten gemi ola
yle bir etrafma bakm,
Baktm ki yaamak gzeldi hl
Mesel gkyz,
Maviydi alabildiine
insanlar dalp gitmiti
Kendi lemine.
(imdilik)
GNAYDIN
Kapal duran penceremden
Odama giren sabah gnei
Gnaydn diyor
Sandalyanm srtnda ceketim
Dn gece olup bitenleri unutmu
Uzun etme diyor ite
Ve bir mrlt
Kulamn dibinde
Ben balyan gnm
Aydnl getirdim sana
insanolu
Hadi kalksana

slu

Peinden lafa karyor pencere

Gnaydn seni bekliyor
Sokaklar seni bekliyor
-Sokaklarbeni bekliyormuGnaydn
(imdilik)
HTIRALAR
Hi bir eyi dnmemeli uzun uzun
Biliyorum aac
Aa olarak seyretmeli
Lkin elimden gelmiyor bir trl
Ne yapahm,
nsan yaratlmm nk
Sras gelmi
Alamm
Glmm srasnda
Parasz kalmm
A kalmm sonra
Altk nereye gitsem
Htralar peimde
(imdilik)
BARI
Bar ilan edildi nihayet
Her ey eski halini ald
Ne olduysa cephede lene oldu
Bir sabah aldlar evinden
Gneli bir gn vard darda
Aalar da henz ieklenmiti
Ne kadar durgundu Allahm deniz
Ve bir daha dnmedi geri
te btn hikye
Annesi alyor imdi

BYK EHR
Byk ve kalabalk ehirlerin
Islak asfalt caddeleri
Bol kl aydnlk geceleri
Krk mantolu gzel kadnlan
Byk ve kalabalk ehirlerin
Byk ve kalabalk ehirlerde
Saylmyacak kadar insan vardr
Kaldnmlarda, tramvaylarda, otomobillerde
Apartmanlarda, evlerde ve kahvelerde
Hastanelerde, hapishanelerde
Saylmayacak kadar insan vardr
Byk ve kalabalk ehirlerde
Gazete satan ocuklann sesleri duyulur
Akam olunca
Iklan yanar meyhanelerin
Sonra bir kalabalk birikir
Sinemalann nlerinde
Ve sokaklara dklr
Bah kt kadnlar
Sokaklara dklr
Bah kt kadnlar
Gzel veya irkin
Esmer veya sann
Baht kt kadnlar
Ve bir takm insanlar
iplik gibi zayf ve uzun
Anas lm gibi mahzun
Bir takm insanlar
Byk ve kalabalk ehirlerde
Zavall ii
Unutuvermitir kendini
Ev ve fabrika
Fabrika ve ev arasnda

GRAMER DERS
Sevmek bir kelimedir
Sar sal dersem bir kz iin
Sfat sylemi olurum.
Ben sar sal bir kz sevdim
Bir cmledir, Sevda dolu bir cmle
Nokta koymal, durmal zira
Zira alk da bir kelime
Cmleye gelmez san sal kz gibi
Ah elbet dolarsa lm sk sk dilime
leceim, lyorum, ldm
Diyeceim bir gn.
(iirler, Yazlan, Kendisi in Yazlanlar)
STANBUEA HASRET
Behet Necatigile
stanbulun bir baka hras
Sigara duman dolu kahve
Gven olmaz erkenden gitmeli eve
Kararszdr eyll gneinin semas
Sonbahardr yamur yaacak elbet
Baksana, kular yuva derdinde
Sen ekmek paras peinde
Ah, dayanlmaz bir hale geldi gurbet
Dayanlmaz yolumun stnde meyhane
ek canm ek
ek glm ek,
ek stanbul akna bir tane.
Ne itir ben de bilmem
tike hatrlyorum
Hatrladka iiyorum
Doldur kadehi anam babam

RTDEN GELEN MEKTUP

Oktay Rfata
nce btn airelere selam
Sonra unu sylemek isterim
lm hi de gzel deil
Ne sabah var ne akam
Sokaklarn ellerinden perim
Bana yaamasn retmilerdi
Dost olsun, dman olsun
nsanlara iyi gnler dilerim
Syle san sal daktiloya
Ben yokum artk
Vefasz dostlara hatrlat
Kimseye kalmaz o dnya
Nasl unuturum gzeldi yaamak
Fakat hakk varm Oktayn
Htralar da dal istiyor
Kular gibi konacak
(imdilik)

L t f zkk
(Dog. 1923)

KURUNTU
Hep byie yazyorum iirlerimi
Kalemim kararsz ellerim souk
arkmn ucuna koymuum seni
Seyrediyorum salarnda kpren dalgalan
iyorum koparak tm balarmdan
Olanaksz ayrlklar tayor her sz
Bir ak gn gibi esrik ve plak
Esiyorsun sayfalanm arasnda.
Knk cam renginde yamur yayor
Bunca zaman um udun d almma
Bakyorsun aramzda byyen sessizlie
Sessizlik bir trkdr servendir seninle.
imde son mevsimden kalan yank ve yara
Sana doru ykseltiyor klden stunlann
Ve yazyor yksn altn dlerimizin
Paslanm bir gnein kumsallanna
Ne dein dirensek ne dein zorlasak
Akacak gnleriniz uzak sulara doru
Ve titrek bir k decek omuzlanndan
Pimanln eiinde savrulan tozlara.

1948 (imdeki Sla)

MLTECNN AITI
- Oktay Akbal aBir Baltk yelinde unutmu salarn
evresinde bilmedii yzler, sular, orman
Umut, Lapon iekleri gibi saydam, kokusuz
Umut, odasnda baucuna ivili
Umut, karl dalda sallanan son yaprak.
Yllar zm yuman eksilen her mektupta
Yalnzlk yreinde, yalnzlk sinirlerinde
Yalnzlk efkrn kumlu penceresinde
Gkkuam gmld eski surlar Rigasnda.
Orda kprler, ku tynden kprler
Kylarnda bir Van Gogh gnei
Darack sokaklar ykayan an sesleri
Hasatlar, petekler, bakire beyaz geceler.
Bir Baltk yelinde unutmu salann
apkas bir sve kanalnda yzmekte
Sararan mevsimler stnden bir el
Kayan bir yldzn yelesini okamakta.
(imizdeki Sla)

e* #3
kr E n s R e g
(1923-1976)

HAJRB NDE
Bouna demir atyor vapur,
Bouna bal yapyor ar,
Bouna srlyor toprak.
Ne iek koklamak istiyor can insann
Ne gezip dolamak;
Ne aktan bahsetmek sevgilisine..
yle habersizce geliyor ki lm,
Ryalar tamamlanamyor,
Giyinip kuanlamyor, '
Glnp alanamyor.
Ve son bir defa olsun insan
Gz gze gelemiyor.
(Dnden Bugne Trk iiri)

NDEKLER

GEEN YZYIL SONLARINDAN GNMZE

ADA TRK RNN EVRELER......................................................... 5
KNCBASIMA NSZ.......................... ............................................. 19
ALTINCI BASIMA NSZ.................................................... .................. 20
DNEMLER & ARLER........................................................................ 22
19. YZYIL SONLARINDAN1920ZERE...................................................29
KFPAA

MERSYE.............................................................................................. 31
ZYA PAA

GAZEL.................................................................................................. 82
NAS

ARZ-I MUHABBET................................................................................ 33
NAMIKKEMAL

KASDE................................................................................................ 34
KITALAR.............................................................................................. 35
EREF

KITALAR.............................................................................................. 36
RECAZADE MAHMUT EKREM

GZELM!............................................................................................37
AH NJAD!............................................................................................. 38

ABDLHAKHMD TARHAN
FERYAD: 8 ......................................................................................................... 89
PERLAEZ........................................................................................................ 39
BA-IRAN...................................................................................................... 40
MAKBERD EN .................................................................................................. 41
SLEYMAN NESP
DLENC K IZ.................................................................................................... 48
AL EKREM BOLAYIR
FRKETE........................................................................................................... 44
TEVIK FKRET
HALKUN BAYRAMI.....................................................................................45
YAMUR........................................................................................................... 45
LEYL-VED.................................................................................................... 46
M A Z .. I........................................................................................................ 47
SABAH OLURSA................ .............................................................................. 48
DEVENN BAI................................................................................................ 49
MLLET ARKISI.............................................................................................49
DOKSAN BEE DORU.................................................................................50
HN-I YAMA.................................................................................................. 52
PROMETE......................................................................................................... 58
MEHMET EMN YURDAKUL
BENM RLERM.......................................................................................... 54
BIRAK BEN HAYKIRAYIM.............................................................................54
RIZA TEVFK BLKBAI
GZ NALIGI.............................................................................................. 56
YUNUSEMRETEARMAAN.........................................................................56
UUN KULAR................................................................................................ 57
DLEK.................................................................................................................58
CENAP SAHABETTN
SENN N ...................................................................................................... 59
HSEYN SRET ZSEVER
BOAZ NOTLARI............................................. ........................................ 60
TERENNM................................................................................................ .
MEHMET AKFERSOY

60

KFE..................................................................................................................61
NAZIM PARALARI
RESSAM H A K U __________________________________________ ___ 63
TRAF.............................................................................................................63

ARK.............................................. ...................................................................64
BLBL........................................................................................................... 66
KISSADAN HSSE............................................................................................. 67
STKLAL MARI............................................................................................. 67
ZYAGKALP
MEDENYYET................................................................................................... 69
FAK L OZANSOY
NE GZEL EY................................................................................................. 70
HSAN RAF
GECE BALARKEN.......................................................................................... 71
CELAL SAHREROZAN
TUHFE- TAKDS............................................................................................. 72
AHMET HAM
MEHTAPTA LEYLEKLER................................................................................73
ORMAN............................................................................................................. 73
MERDVEN....... ............................................................................................... 73
BR GNN SONUNDA ARZU.....................................................................74
PARILTI..............................................................................................................74
KARANFL........................................................................................................ 75
BR YAZ GECES HTIRASI............................................................................75
YAHYA KEMAL BEYATLI
AIK DENZ..................................................................................................... 76
I T R .................................................................................................................77
ATK-VALDEDEN NEN SOKAKTA...............................................................78
KARMUSKLER............................................................................................ 79
KOCAMUSTAPASA......................................................................................... 80
AKAM MUSKS............................................................................................ 82
RNDLERN LM ...................................................................................... 82
DENZ TRKS............................................................................................ 83
HZN VE HTIRA....................................................................................... 84
VUSLAT............................................................................................................ 84
ERENKYNDE BAHAR...............................................................................85
GEMYAZ..................................................................................................... 86
HATIRLATAN................................................................................................... 87
BYR........................................................................................................ 87
RUBA................................................................................................................88
SES...................................................................................................... ...............88
RUBA................................................................................................................88

TERCH ............................................................................................................ 88
EMN BLENT SERDAROLU
SANA..................................................................................................................89
AL CANP YNTEM
SOKAK FENER................................................................................................ 90
1920'LEBDEN 1950'LERE...........................................................................91
ORHAN SEYF ORHON
ANADOLU TOPRAI......................................................................................93
DYORLAR................................... .....................................................................94
VASYET............................................................................................................ 94
VEDA..................................................................................................................95
O, BEYAZ BR KUTU.....................................................................................95
ENS BEH KORYREK
HTIRA............................................... - .......................................................
HALT FAHR OZANSOY

96

ARUZA VEDA................................................................................................... 97
BALKONDA SAATLER.................................................................................... 98
AKSAM...............................................................................................................99
KFE NHAL
DUYMAYAN KADINA....................................................................................100
AL MMTAZ AROLAT
BR GEM YELKEN A T I..............................................................................101
LEYLEKLER.................................................................................................... 102
LM VE UNUTULMAK.............................................................................102
VAZO............................................................................................................... 103
FARUK NAFZ AMUBEL
ARKIN SULTANLARI.......................................... ........................................ 104
OBAN EMES.......................................................................................... 105
TALA BALARINDA BATI..........................................................................105
ONLAR.............................................................................................................106
ERYEN ADAM............................................................................................... 107
KISKAN......................................................................................................... 107
SAJAT..............................................................................................................108
YOLCU LE ARABACI................................................................................... 109
KI BAHELER............................................................................................ 109
KEMALETTN KAMU
ZMR YOLLARINDAN SON MEKTUP....................................................... 110
GURBET......................................................................................................... 111

HAZANYOLCUSUNA................................................................................... 112
RAD.............................................................................................................. 112
KMSESZLK.................................................................................................. 113
IILTI........................................................................................................... 113
ZAMAN NDE.............................................................................................114
NZIM HKMET
KIRK HARAMLERN E SR ...................................................... ..................116
AA CAM ..................................................................................................... 117
GNE ENLERN TRKS.................................................................118
SALKIMST............................................................................................. 121
ORKESTRA..................................................................................................... 122
BAHR HAZER............................................................................................... 124
KEREM GB................................................................................................... 126
TARANTA - BABUYA BENC MEKTUP.................................................... 131
SMAVNA KADISI OLU EYH
BEDREDDN DESTANINDAN.................................................................... 133
FEVKALDE MEMNUNUM DNYAYA GELDME................................ 137
TRKKYLS............................................................................................ 138
BR CEZAEVNDE, TECRTTEK ADAMIN
MEKTUPLARI 1 ......................................................................................... 139
BR CEZAEVNDE, TECRTTEK ADAMIN
MEKTUPLARI 3 ......................................................................................... 141
BR AKAM ST ......................................................................................... 142
YRMNC ASRA DAR................................................................................... 143
FAKR BR MAL KLSESNDE EYTAN
LE RAHBN MACERASI.............................................................................144
26 AUSTOS GECESNDE SAATLAR K OTUZDAN
BE OTUZA KADAR VE ZMR RIHTIMINDAN AKDENZ'E
BAKAN NEFER............................................................................................... 151
RUBALERDEN............................................................................................. 159
KIZOCUU.................................................................................................. 160
KAVAK............. ............................................................................................... 161
KARLI KAYIN ORMANINDA.................................................. .....................162
DKLTALAR.............................................................................................. 164
CEVZ AACI.................................................................................................164
SEBASTAN BAH'IN 1 NUMARALI
DOMNRKONERTOSU.......................................................................... 165
MASALLARIN MASALI.................................................................................. 167

SLAVYA KAHVESNDE SAR

DOSTUM TAVFERLE YARENLK.............................................................. 168
TUNA STNE SYLENMTR.................................................................169
VERANIN UYKUDAN UYANII...................................................................170
OTOBYOGRAF............................................................................................ 171
SAMAN SARISI....................................................................................... .......173
NE GZEL EY HATIRLAMAK SEN .......................................................... 184
KARANLIKTA KARYAIYOR....................................................................... 185
DNYANIN EN TUHAF MAHLKU........................................................... 187
DON KOT................................................................................. ................... 188
BR R KTABININ KAPAK RESM............................................................188
MEGALE....................................................................................................... 189
ANGNA PEKTORS...................................................................................... 190
HAPSTE YATACAK OLANA BAZI TLER......................................... 191
ELLERNZE VE YALANA DAR................................................................... 192
LEHSTAN MEKTUBU.................................................................................. 194
YILBAI............................................................................................................ 198
YA AYN, YA HABBt...................................................................................... 199
EHR, AKAM VE SEN................................................................................. 200
DRTLK................................................................ ......................................200
AHMET HAMD TANPINAR
NE NDEYM ZAMANIN............................................................................ 201
SABAHA KARSI.............................................................................................. 201
BR HEYKEL N ......................................................... ................................ 202
BR GL BU KARANLIKLARDA..................................................................202
HATIRLAMA.................................................................................................. 203
HER EYYERL YERNDE............................................................................. 204
BTN YAZ...................................................... ..............................................204
MAV, MAVYD GKYZ.......................................................................... 205
AHMET KUTS TECER
NERDESN.......................................................................................................207
BESBELL....................................................................................................... 207
RZGRGL.............................................................................................. 208
BR TOPRAK SNE.................................................................................208
BALAMACIYA.............................................................................................. 209
HALDE NUSRET ZORLUTUNA
GT BAHAR.................................................................................................... 210
NECMETTN HALL ONAN

BOAZ RYASI.............................................................................................. 211

BR YOLCUYA................................................................................................ 211
ZEK MER DEFNE
LGAZ.............................................................................................................. 213
ERCMENT BEHZAT LAV
KROLUNDANMEME MEKTUP...................................................... 214
BR KAHRAMANIN MDES.........................................................................215
TOKAT............................................................................................................ 216
MER BEDRETTN UAKLI
SON DLEK..................................................................................................... 217
BURSADAAKAM........................................................................................ 217
BATAKLIK GNELER................................................................................218
UFUK HASRET............................................................................................. 218
ORUH AKAMLARI.................................................................................... 219
DENZ HASRET.................................................................................... ........220
TAHTACI GZELLER..................................................................................220
SARIKIZ MERMERLER....................................... ........................................ 221
BR HANER STYORUM............... .......................... - .............................. 222
SON EHR..................................................................................................... 223
NECP FAZIL KISAKREK
AYRILIK VAKT.............................................................................................. 225
SAYIKLAMA.................................................................................................... 225
KALDIRIMLAR............................................................................................... 226
OTEL ODALARINDA....................................................................................228
H IRS.................................................................................................................228
HEYKEL.......................................................................................................... 229
TABUT............................................................................................................ 230
SANATKRIN LES.................................................................................... 230
BUYAMUR....................................................................................................231
SAT FAKARASIYANIK
MD SEVME VAKT.................................................................................232
O VE B E N ....................................................................................................... 233
BRZAMANLAR............................................................................................. 234
BR MASA....................................................................................................... 235
KPR................................................................................................. ...........235
MARKULA DOUR..................................................................................... 237
LHAMI BEKR TEZ
K LAF............................................................................................................ 239

GURBET......................................................................................................... 240
SABAHATTN A1
HAPSHANE SARKII......... .......................................................................... 244
ASAFHLET ELEB
MISRI KADM................................................................................................. 245
KUNLA......................................................................................................... 245
KORKUYORUM.............................................................................................246
MARVYA......................................................................................................... 247
CEVDET KUDRET
TOPRAA BA U.......................................................................................... 249
YEDKULEDE AKSAM..................................................................................249
SABR ESAT SYAVUGL
AKAM VE DEVELER....................................................................................250
YOLCULUK.................................................................................................... 250
BEHET KEMAL ALAR
ANKIRIDA AKSAM.....................................................................................252
K SES............................................................................................................ 253
BAYBURT KOMASI......................................................................................253
YAAR NAB NAYIR
SONBAHAR.................................................................................................... 255
MUSTAFA SEYT SUTVEN
SUTVEN....................................................................................................... 256
SON KUMA................................................................................................... 258
SAVA VE BARI STNE............................................................................259
B-T DENZALTISI.......................................................................................... 260
HAAN ZZETTN DNAMO
YRMBRNCYZYILIN NSANLARINA RLER..................................261
MAPUSANEDENAKSONNET'LER......................................................... 262
ON BRNC SONNET................................................................................... 263
HALKIM.......................................................................................................... 263
NSANIN KAHPES........................................................................................265
AHMET MUHP DRANAS
SELAM............................................................................................................ 267
SERENAD........................................................................................................ 268
OLVDO.......................................................................................................... 268
KPK..... .......................................................................................................270
KAR..................................................................................................................270
YAMUR, GL VE ELLER............................................................................271

FAHRYE ABLA.............................................................................................. 272

BYK OLSUN.............................................................................................. 273
ATLIKARINCA............................................................................................... 273
EHRN STNDEN GEEN BULUTLAR................................................ 273
HER EYN UZAKLATII SAAT................................................................ 274
BTMEZ TKENMEZ CAN SIKINTISI........................................................ 275
AYAKLAR........................................................................................................ 275
MAARDAI.................................................................................................. 276
DARAACI..................................................................................................... 276
YAMA............................................................................................................ 278
BRAZ DAHA.................................................................................................. 281
HMTMACT SELEKLER
SULH............................................................................................................... 282
ZYA OSMAN SABA
SEBL VE GVERCNLER...... .....................................................................283
KANAT............................................................................................................ 283
AHRET............................................................................................................ 284
BEYAZ.............................................................................................................. 284
HTYAR, OCUK, HZMET V.S............................................................... 285
ANA, BABA, EVLAT....................................................................................... 285
OCUKGLLER....................................................................................286
PATKYAP, KUNDURACI..............................................................................287
MSAKIMLL SOKAI NO.37 ..................................................................... 287
STANBUL...................................................................................................... 288
NEFES ALMAK............................................................................................... 290
DENZ KIYISINDAK KULBE.................................................................... 291
DLEK.............................................................................................................. 292
KM BLR....................................................................................................... 292
DMDE........................................................................................ ..............293
CAHT SITKI TARANCI
GN EKSLMESN PENCEREMDEN.......................................................... 294
KULAK VER K................................................................................................294
KORKTUUM EY........................................................................................ 294
MEMLEKET STERM ...................................................................................295
AIRDIM KALDIM....................................................................................... 295
LMDEN SONRA....................................................................................... 296
NSANOLU.................................................................................................. 296
YLE DALMIIM K ...................................................................................... 297

BR LNN AZINDAN...........................................................................297
PAYDOS........................................................................................................... 297
ABBAS............................................................................................................. 298
ANACIIM..................................................................................................... 298
GARP K ..................................................................................................... 299
HAYAL ETTM EY....................................................................................299
OTUZ BE YA R .....................................................................................800
MJDE............................................................................................................ 301
BAYRAMYEME..........................................................................................301
MEMLEKET.................................................................................................... 302
EDA..................................................................................................................302
KORKUN GZEL........................................................................................302
BREY........................................................................................................... 303
RIFAT LGAZ
CENAZE....................................................... .................................... ..............304
ALM............................................................................................................ 304
OCUKLARIM............................................................................................... 305
UYUSUN DA BYSN................................................................................306
SANATORYUMDA.........................................................................................307
BU DA BR ZGRLK RDR...................................................... .,......309
PARMAKLIIN TESNDEN........... ...........................................................310
KU MSAL.................................................................................................... 313
KAHVELER GAZETELER..............................................................................314
ZYARET GN NOTLARI...........................................................................316
ELM............................................................................................................ 818
RDE............................................................................................................. 319
LEYLAKLARINI ANLATIYORUM.................................................................319
BR KOZADA.................................................................................................. 320
HAAN BASR ALP
MAHSUL......................................................................................................... 321
BEDR RAHM EYBOLU
OLUM MEHMEDE......................................................................................322
ASUNI ARARSAN...... ................................................................................... 323
HELE BR BALASIN.................................................................................... 823
ERMEK........................................................................................................... 324
SEVNSN........................................................................................................ 324
MJDE.................................................................................................. - ........325
BR YAZ G E I.............................................................................................. 325

KARADUT....................................................................................................... 326
SAKAL MAKAL YAHUT AFERN OLUM
AHMET BU YOLDA DEVAM E T ...................................................................826
TRKLER DOLUSU...................................................................................326
KARABBER.................................................................................................... 329
ZNDANI TASTAN OYARLAR...................................................................... 330
HALM EFK GZELSON
OTOPS........................................................................................................... 332
SS.................................................................................................................... 332
BALIK AZI.................................................................................................... 333
YAZIT II........................................................................................................... 334
O BM.......................................................................................................... 384
SKENDER FKRET AKDORA
NSANA DORU........................................................................................... 335
NSANLAR VE TEKLER............................................................................335
NZIMDAN TE........................................................................................... 336
FAZIL HSN DALARCA
AIR HASTA.................................................................................................. 337
OCUK, GECE, AYAKKABILAR...................................................................337
VCUDU YARATMAK...................................................................................338
YARI AYDINLIKLAR K SAHPSZ................................................................388
BALKON......................................................................................................... 339
NEREYE........................................................................................................... 340
DEVAM EDEN................................................................................................ 341
KNATIN AKAM YOKLAMASI..................................................................841
L..................................................................................................................342
HAYVANLARIN PADAHI GECEDR........................................................ 343
EMZRYORDU.............................................................................................. 344
YAMURSUZ KY......................................................................................... 344
AASIZ KY................................................................................................ 345
KIZILIRMAK KIYILARI.................................................................................. 845
SYLE SEVDA NDE TRKMZ....................................................... 347
GEEN EY..................................................................................................... 847
SULAR BZDEN AKILLIDIR.........................................................................348
DIARDAN GAZEL........................................................................................ 848
SAVCIYA......................................................................................................... 349
BLGSAYARLA KONUMALAR.................................................................349
IPLAKTAN................................................................................................... 350

SATE AIT................................................................................................... 851

CAHT SITKIYAA IT..................................................................................852
ORHAN KEMALE A IT...............................................................................352
PEKNN DNDRD..................................................................353
UZUN K N D ................................................................................................ 354
TOPLUMCULARIMIZ...................................................................................355
ORHAN VEL KANIK
OARSTVS.......................................................................................................356
EBABL........................................................................................................... 357
DAR KAPI....................................................................................................... 857
ASAM RZGRA.........................................................................................358
MASAL............................................................................................................ 859
EKMEK............................................................................................................860
HELEN EN................................................................................................360
MONTR SABR............................................................................................361
OKTAYA MEKTUPLAR.................................................................................361
QUANTTATF............................................................................................... 362
RNESANS..................................................................................................... 362
KARANFL...................................................................................................... 363
GANGSTER..................................................................................................... 868
RESMLER...................................................................................................... 364
OK KR................................................................................................... 364
RYA............................................................................................................... 364
H C R E T ........................................................................................................ 364
HCRET I I ....................................................................................................... 365
SO LELM ....................................................................................................... 365
DA BAI....................................................................................................... 366
OFRN KARISI.........................................................................................366
DEDKODU.................................................................................................... 366
KTABE- SENG- MEZAR I ........................................................................... 367
KTABE- SENG- MEZAR I I ..........................................................................367
KTABE- SENG- MEZAR III.........................................................................368
SABAHA KADAR............................................................................................368
STANBUL N .............................................................................................369
NE KADAR GZEL........................................................................................ 369
GZEL HAVALAR............................................................ .............................370
ANLATAMIYORUM.......................................................................................370
ESK KARIM................................................................................................... 871

KASDE..................................................... ......................................................571
SZ...................................................................................................................371
DEL EDER NSANI.......................................................................................372
YOLCULUK.................................................................................................... 372
TREN SES...................................................................................................... 373
STANBUL TRKS...................................................................................373
D EL............................................................................................................. 374
GDERAYAK.................................................................................................... 374
ESKLER ALIYORUM....................................................................................374
TAHATTUR.................................................................................................... 375
rrVIRT7.II R................................................................................................ 375
SERESERPE.................................................................................................... 375
DENZ ZLEYENLER N .........................................................................376
KAPALI ARI................................................................................................ 377
LME YAKIN............................................................................................... 377
PIRFIRLI R ................................................................................................. 378
ALTINDA..................................................................................................... 378
GN O LU R .................................................................................................... 379
SZN N ...................................................................................................... 380
STANBULU DNLYORUM........................................................................380
HRRYETE DORU....................................................................................382
KARI.............................................................................................................. 382
DALGACI MAHMUT.....................................................................................388
AYRILI........................................................................................................... 383
ERDE........................................................................................................... 384
VATAN N ................................................................................................... 384
PREL R..................................................................................................... 384
KUYRUKLU R ............................................................................................385
CEVAP...................,.................................. ...................................................... 385
RAHAT............................................................................................................ 386
GELRL R.................................................................................................. 386
AK RESM GED.......................................................................................386
OKTAY RFAT
AN I.................................................................................................................389
KARIMA.......................................................................................................... 389
YALANCI DOLMA..... .......................................... ......................................... 890
GZEL............................................................................................................ 390
KADEH............................................................................................................ 391

TELEFON.......................................................................................................891
SANDALDA.....................................................................................................392
PEMBE YA U................................................................................................... 893
PEREML SOKAK VH..................................................................................394
PEREML SOKAKXXXI.............................................................................394
ELLER VAR ZGRLN.......................................................................394
ARABA.............................................................................................................3%
BR AKA VURAN GNE............................................................................396
BAHEDE....................................................................................................... 397
GLLERN ARASINDAN..............................................................................398
MAHALLEDE ESEN....................................................................................... 398
AYNA......................................... ...................................................................... 899
BANABENZER............................................................................................... 399
AHMET HAM ANIMSAMA......................................................................399
AKAM BALIIN KARNINDA BEKLYOR................................................. 400
CELAL SIIAY
MAV RANDEVU............................................................................................ 401
G T T .............................................. ...............................................................401
SABAH.............................................................................................................402
KORKU............................................................................................................403
H YOLUNUZ ORMANA DT M ...................................................... 403
S. ALDANIR
TAVLA AMPYONU......................................................................................404
MELH CEVDET ANDAY
A N I...................................................................................................................405
TEKNENN LM .....................................................................................406
KOLLARI BALI ODYSSEUSTAN.............................................................. 410
ZAMANLAR.................................................................................................... 412
AIRTICI KARILAMA..............................................................................413
YEN BR DNYA........................................................................................... 418
SALYANGOZ................................................................................................... 414
FTLKTEK GECE...................................................................................... 415
BOLLUK......................................................................................................... 415
YAMUR......................................................................................................... 416
BAK SHA EDBOLU
MEZARLIK...................................................................................................... 417
GECEYAMURU........................................................................................... 417
MTAK ERENUS

LORCA KARDEM........................................................... ........................... 419

AZZ NESN
ZAHMET ETMEYN...................................................................................... 420
NVAZ AKINCIOUJ________ ___________________________________4*1
AJANS.............................................................................................................. 421
BURSA............................................................................................................. 422
EDRNE...................................................................... .................................... 424
LHAN BERK---------------------------------------------------------------------------- .427
STANBUL.......................................................... ........................................... 427
BRALAGEYK............................................................................................... 428
KIZILIRMAK................................................................................................... 429
NE BYLE SEVDALAR GRDM NE BYLE AYRILIKLAR. ................4S0
PAUL KLEEDE UYANMAK...........................................................................430
SATFAK....................................................................................................... 431
UZUNKARANUK..........................................................................................432
BEN SENN KIRALUIN LKENE YETTM......................................... 438
BEN UYANDIM BR AK DEMEKT BU DNYADA..................................434
PAVURYA........................................................................................................ 484
R...................................................................................................................435
HACIBEKTA VEL.......... ............................................................................435
STANBUL...................................................................................................... 436
BURUN-OA.................................................................................................. 440
CAHT IRGAT
. BZM SOKAK................................................................................................441
RIHTIM............................................................................................................441
FARSA............................................................................................................. 441
RZGRLARIM KONUUYOR X m ........................................................... 442
PERAN......................................................................................................... 442
UYKU............................................................................................. ..................448
SOKAK............................................................................................................ 443
BROCUKKONUUYOR.......................................................... .............444
APAKLI.......................................................................................... ...............444
ZEYNEP LE MUSTAFA......................................... ........................ *.............444
BEHET NECATGL
EVLER........................................................................................... .t .............

445

BARBAROS MEYDANI............................................................... ,.................. 446

BOLUK.................................................................................... ......................448
GZL SEVDA.............................................................................!....................448

ALAR SAAT.................................................................................................. 449

ENGELLER..................................................................................................... 450
SEVGLERDE.................................................................................................. 451
EDEBYAT MATNES.......... ......................................................................... 451
EYALAR, SESSZLK.....................................................................................452
BAHARA GRERKEN BALAD.......................................................................453
TRAVERS........................................................................................................ 454
SES................................................................................................................... 454
. SOLGUN BR GL DOKUNUNCA.............................................................455
PANK.......................................... .................................................................... 456
SERG ZLENMLER....................................................................................457
AIK...... ..........................................................................................................457
DEK.............................................................................................................458
CELAL VARDAR
MARFET........................................................................................................ 459
BZM KYN HAVASI................................................................................. 459
A.KADR
TEBL........................................................................................................... 460
CBAL............................................................................................................ 461
HATIRLAMAK................................................................................................ 462
ESRLM STM BAIM, KARNIMDAK
ALIK VE YAAMAK...................................................................................

462

L E ........................................................................................................... . 464
NZIMI GRDM OCUKLAR.................................................................465
FAHR ERDN
TEVELLD..................................................................................................... 467
DENZ............................................................................................................. 467
CAHT KLEB
STANBUL...................................................................................................... 468
TABANCA.......... ............................................................................................ 468
SABRET........................................................................................................... 469
STANBULDAK............................................................................................469
KUUN HKYES.........................................................................................470
ESMANIN HKYES..... .............................................................................. 471
KNC K.......................................... ...........................................................472
TOKATA DORU.........................................................................................473
KAYIP SEVDA................................................................................................. 474
KADINLAR, LKELER, DENZLER............................................................ 475

NAHTULVAKGN
BRS.............................................................................................................. 477
DALGINLIK........................................................................................ ............477
TEVFK BEY TRKS............................................................................... 478
ORHON M. ARIBURNU
LLE............................................................................................................... 479
MAHKMLAR....... ........................................................................................ 479
KASAP............................................................................................................. 479
HAAN MEK
SRGN......................................................................................................... 480
SALH BRSEL
BR SARN LM ..................................................................................... 481
KAMER HANM ............................................................................................. 481
PENCEREDE KADINLAR.............................................................................. 482
PNEKLEMEYE ARI............................................................... .................. 482
PYANOLUASES............................................................................................ 488
KKRKNAME................................................................................................ 488
MEYHANE...................................................................................................... 484
ATATRK....................................................................................................... 484
CEYHUN ATUF KANSU
MAL ARKYE DO RU .............................................. ............................. 486
ZLEYE DT YOLUM..............................................................................486
KIZAMUK A ID I........................................................................................... 487
BR TEPEDEN BAKIP.................................................................................... 489
CUMARTES GECES....... ..................................................................... - .....491
GNEY HASTALII..... ................................................................................. S
OCUKLAR.................................................................................................... 494
SUATTAER
UM UT..............................................................................................................497
TRKLERN K GZ K EME......................................................... 498
VEDAT TRKAL
STANBUL............................................... ....................................................... 9
950'DEN NOTLAR..................................................... ................................... 501
CEZAEVNDE BARI TRKS..................................................................503
HALM YACIOLU
AK R ........................................................................................................ 505
BR G L ......................................................................................................... 505
MUZAFFER TAYYB USLU............................................................................506

BUGN AYIN B R ........................................................................................ 507

TRAHOM........................................................................................................ 508
DNENAA........................................................................................... 508
SABAHATTN KUDRET AKSAL
LEST R ........................................................................................... 510
NE TUHA F..................................................................................................... 510
TOMURCUK.................................................................................................. 510
GDERKEN.................. ................................................................... ...............511
R STNE NOTLAR................................................................................511
SABAHATTN BATUR
TKENDMZ YERDE OALMAK....................................................... 516
ENVER GKE
MEMLEKETMN ARKILARI......................................................................517
LK ADIM........................................................................................................ 519
DOST............................................................................................................... 520
HASTRLAN..................................................... ............................................ 528
AHMET KKSAL
LKAK........................................................................................................... 524
MEHMED k e m a l
DER VASF-ISTAY- STANBUL................................................................. 525
KU VE OCUK.............................................................................................526
HAS BAHENN GL................................................................................526
LE RAKILARI.............................................................................................527
RT ONUR
TRAF............................................................................................................. 530
DAVET............................................................................................................. 530
NOSTALJ....................................................................................................... 531
BR HASTALIKTAN SONRA.........................................................................532
MEMNUNYET............................................................................................... 532
MER FARUK TOPRAK
TAHTABACAKLI KATTAN....................................... .................................... 534
YALNIZ SEN DEL.......................................................................................536
YAADIK DYELM......................................................................................... 537
SUSAN ANADOLU.... ................................................................................... 538
GN II I...................................................................................................... 539
BEBEN GZLER....................................... .............................................. 541
NECAT CUMALI
KARDA AYAK ZLER VAR............................................................................542

HRRYETE VG................................................. ..................................... 543

KARABATAK................................................................................................... 544
SOUK KI GECELER.................................................................................545
LOKANTADAK KADIN................................................................................546
BRANA.......................................................................................................... 546
EMNE............................................................................................................. 547
GZEL AYDINLIK.........................................................................................547
GNE SAAT................................................................................................ 548
TH A F............................................................................................................. 549
KISMET KAPALI GENLK.........................................................................550
KAR AYDINLIINDA.....................................................................................551
ANNAKARENNA.......................................................................................... 551
BUDAYDAN RENDM R .................................................................552
MUZAFFER TAYYP USLU
KAN..................................................................................................................554
GNAYDIN..................................................................................................... 554
HTIRALAR.............................................................................................. .

555

BARI.............................................................................................................. 555
BYK EHR................................................................................................ 556
GRAMER DERS..........................................................................................

557

STANBULA HASRET..................................................................................557
RTDEN GELEN MEKTUP................................................................... 558
LTFZKK
KURUNTU...................................................................................................... 559
MLTECNN A m .....................................................................................560
KR ENS REG
HARB NDE................................................................................................ 561

Antolojisi
gzden geirilmi yeni
basmnda, Tanzimat dnem inden gnmzn en gen air
lerine kadar, 200 akn air ve 1000i akn iir yer alyor.
Antolojinin giri yazlaryla sondaki Biyografiler ve Deer
lendirmeler blmnde ise, modern Trk iirinin iki yzyl
kapsayan oluumlar ve yaratclarnn zellikleri irdeleniyor. Bu
nitelikleriyle Son Yzyl Byk T rk iiri Antolojisi, iirseverlerin olduu kadar, rencilerin ve modern Trk iiri konusunda
btnsel bir gr edinmek isteyen herkesin bavurmas gerekli
temel bir yapttr.
Son Yzyl Byk T rk iiri A n to lo jisin in

TAKIM ISBN: 975-7384-16-X

ISBN 975-7384-17-8