A Seranaj Disertacioni Doktoratures

Reagimi Dinamik dhe Analiza Sizmike e Strukturave t
Izoluara n Baz me Izolator Gome me Fibra
nga
Agim SERANAJ
Departamenti i Mekaniks s Strukturave
Fakulteti i Inxhinieris s Ndrtimit, Universiteti Politeknik i Tirans
Disertacioni i prgatitur sipas krkesave pr gradn

Doktor i Shkencave
n
UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANS
Fakulteti i Inxhinieris s Ndrtimit
Departamenti i Mekaniks s Strukturave
Udhhequr nga
Prof. Dr. Mihail GAREVSKI
Instituti i Inxhinieris s Trmeteve dhe Sizmologjis Inxhinierike (IZIIS), Shkup, Maqedoni
Prof. Asoc. Dr. Forcim SOFTA
Fakulteti i Inxhinieris s Ndrtimit, Universiteti Politeknik i Tirans, Tiran
Tiran, Nntor 2014

i
Dynamic Response and Seismic Analysis of Base Isolated

Structures with Reinforced Rubber Bearings
by
Agim SERANAJ
Department of Structural Mechanics
Civil Engineering Faculty, Polytechnic University of Tirana
A Dissertation submitted in partial satisfaction

for the degree of
Doctor of Philosophy
in
POLYTECHNIC UNIVERSITY OF TIRANA

Civil Engineering Faculty
Department of Structural Mechanics
Mentor:
Prof. Dr. Mihail GAREVSKI
Institute of Earthquake Engineering and Engineering Seismology (IZIIS)
University "St. Cyril and Methodius" in Skopje, Macedonia
Prof.Asoc. Dr. Forcim SOFTA
Civil Engineering Faculty, Polytechnic University of Tirana
Tirana, November 2014

ii
Kt punim ja dedikoj prindrve pr edukimin dhe shkollimin tim,

bashkshortes pr mbshtetjen dhe frymzimin e vazhdueshm,
si dhe fmijve t mrekullueshm Sibors dhe Darlit.
T drejtat e autorit 2014 Agim Seranaj
iii
MIRNJOHJE
Shpreh mirnjohje pr gjith kolegt, shokt dhe miqt pr optimizmin e nevojshm n prfundimin e
ktij studimi.
Mirnjohje pr Jorgaq Kaanin pr nxitjen dhe mbshtetjen administrative.
Falnderime t veanta pr udhheqsit Mihail Garevski dhe Forcim Softa pr udhzimet, konsultat dhe
frymzimin e vazhdueshm.
Falnderime pr motrn dhe vllezrit pr inkurajimin.
Mirnjohje e veant Edlirs pr optimizmin dhe nxitjen n prmbushjen e pritshmrive.
iv
PRMBAJTJE
LISTA E FIGURAVE .......................................................................................................................... ix
LISTA E TABELAVE........................................................................................................................ xiv
I.
PRMBLEDHJE ........................................................................................................................... 1
I.
SUMMARY.................................................................................................................................... 5
II.
HYRJE ....................................................................................................................................... 9
III.
QLLIMI ................................................................................................................................. 10
IV.
OBJEKTIVAT ......................................................................................................................... 11
KAPITULLI 1
PRSHKRIM I PRGJITHSHM I SISTEMEVE T IZOLUAR N BAZ................................ 12
1.1 Hyrje .......................................................................................................................................... 12
1.2 Karakteristikat e Prgjithshme t Strukturave t Izoluara ............................................................ 15
1.2.1 Fleksibiliteti ......................................................................................................................... 16
1.2.2 Ndryshimi i periods ............................................................................................................ 18
1.2.3 Shuarja ................................................................................................................................ 19
1.3 Tipet e Sistemeve Izolues ........................................................................................................... 19
1.3.1 Izolator me shuarje t ult .................................................................................................. 20
1.3.2 Izolator me brtham plumbi ............................................................................................. 21
1.3.3 Izolator me shuarje t lart ................................................................................................. 21
1.4 Aplikimi i Izolimit n Baz t Strukturave.................................................................................. 22
1.5 Efektiviteti i Izolimit Sizmik t Strukturave................................................................................ 24
1.6 Eurokodi pr Strukturat e Izoluara n Baz ................................................................................ 26
1.6.1 Prkufizime (Eurokodi 8) ..................................................................................................... 26
1.6.2 Eurokodi pr ndrtesat e izoluara n baz ............................................................................ 28
1.6.2a Kritere t prgjithshme ...................................................................................................... 28
1.6.2b Kritere projektimi.............................................................................................................. 28
1.6.2c Karakteristikat e sistemit izolues....................................................................................... 29
1.6.2d Veprimi sizmik.................................................................................................................. 30
1.6.2e Analiza strukturore ........................................................................................................... 30
1.6.3 Eurokodi pr urat e izoluara n baz .................................................................................... 32
1.6.3a Kritere t prgjithshme ...................................................................................................... 32
1.6.3b Kritere projektimi t sistemit izolues .................................................................................. 32
1.6.3c Karakteristikat e sistemeve izolues..................................................................................... 34

1.6.3d Veprimi sizmik................................................................................................................... 34
1.6.3e Analiza strukturore ............................................................................................................ 35
KAPITULLI 2
2.1 Analiza Analitike e Izolatorve me Gom t Armuar ................................................................... 39
2.1.1 Ngurtsia n shtypje e izolatorit me armatur rigjide dhe gom t pangjeshshme.................. 40
2.1.2 Sforcimet pr shkak t shtypjes ............................................................................................. 47
2.1.3 Ngurtsia n shtypje e izolatorit me armatur fleksibl dhe gom t pangjeshshme ............... 50
2.1.4 Ngurtsia n shtypje e izolatorit me armatur fleksibl dhe gom t ngjeshshme ................... 53
2.2 Analiza Numerike e Izolatorve me Gom t Armuar.................................................................. 57
2.2.1 Materialet, modelimi dhe parametrat fiziko mekanike ........................................................ 58
2.2.2 Analizat e kryera .................................................................................................................. 61
2.2.3 Rezultatet e analizave dhe interpretimi i tyre ........................................................................ 61
KAPITULLI 3
ANALIZA DINAMIKE DHE SIZMIKE E NDRTESAVE T IZOLUARA N BAZ ................ 68
3.1 Bazat Teorike t Analizs Sizmike t Ndrtesave t Izoluara ....................................................... 68
3.1.1 Teoria lineare e sistemit me dy shkall lirie .......................................................................... 68
3.1.2 Teoria lineare e sistemit me shum shkall lirie .................................................................... 73
3.2 Reagimi Sizmik i Strukturave Inelastike me Baz Fikse dhe me Baz t Izoluar .......................... 77
3.2.1 Marrdhnia midis duktilitetit dhe rezistencs ..................................................................... 77
3.2.2 Duktiliteti i pranuar (lejuar) dhe duktiliteti i krkuar ........................................................... 79
3.2.3 Reagimi i ndrtesave shum katshe, duktiliteti i kateve ....................................................... 81
3.2.4 Strukturat e ndrtesave shum katshe me kat t dobt dhe t but....................................... 85
3.2.5 Izolimi sizmik i strukturave t ndrtesave shum katshe ...................................................... 88
3.3 Analiza e Efektit t Izolimit Sizmik n Ndrtesa Betonarme me Kat t Dobt e t But ............... 96
3.3.1 T dhnat gjeometrike t strukturave ................................................................................... 96
3.3.3 Ngarkesat e aplikuara ......................................................................................................... 98
3.3.4 Modelimi i strukturs ........................................................................................................... 98
3.3.5 Llogaritja e parametrave t izolatorve pr strukturat e analizuara .................................... 100
3.3.6 Rezultatet e analizave dhe interpretimi i tyre ..................................................................... 101
3.3.6a Parametrat dinamik ....................................................................................................... 101
3.3.6b Rezultate t reagimit sizmik .............................................................................................. 103
3.4 Analiza e Efektit t Izolimit Sizmik n Ndrtesa Betonarme t Tipeve t Ndryshme .................. 110
vi
3.4.1 T dhnat gjeometrike t strukturave .................................................................................. 110

3.4.2 Ngarkesat e aplikuara ....................................................................................................... 114
3.4.3 Modelimi i strukturs ......................................................................................................... 114
3.4.5 Rezultatet e analizave dhe interpretimi i tyre ..................................................................... 116
3.4.5b Rezultate t reagimit sizmik ............................................................................................. 121
3.5 Analiza e Efektit t Pozicionit t Sistemit Izolues n Ndrtesa Betonarme ................................. 133
3.5.1 T dhnat gjeometrike t strukturave ................................................................................. 134
3.5.2 Ngarkesat e aplikuara ....................................................................................................... 135
3.5.4 Rezultatet e analizave dhe interpretimi i tyre ...................................................................... 137
3.5.4b Rezultate t reagimit sizmik ............................................................................................ 140
3.6 Aplikimi i Izolimit n Baz n Objekt Ekzistues ....................................................................... 148
3.6.1 Prshkrim i prgjithshm i strukturs s ish Markatos Qendrore, Berat ....................... 149
3.6.2 Skemat llogaritse dhe ngarkesat e aplikuara ..................................................................... 149
3.6.3 T dhnat e strukturave pr modelet e analizuara ............................................................... 150
KAPITULLI 4
ANALIZA DINAMIKE DHE SIZMIKE E URAVE T IZOLUARA N BAZ .......................... 159
4.1 Bazat Teorike t Analizs Lineare Sizmike t Urave t Izoluara ............................................... 159
4.2 Analiza Dinamike dhe Sizmike e Urave t Izoluara n Baz ...................................................... 162
4.2.2 Ngarkesat e aplikuara ........................................................................................................ 163
4.2.3 Modelimi i strukturs ........................................................................................................ 164
4.2.4a Parametrat dinamik ........................................................................................................ 166
4.3 Ndikimi i Pozicionit t Izolatorve n Reagimin Sizmik t Urave .............................................. 175
4.3.1 Pozicionet e analizuara t izolatorve sizmik n ura ......................................................... 177
4.3.3 Ngarkesat e aplikuara ........................................................................................................ 180
vii

4.4 Analiza e Aplikimit t Izolimit n Baz pr urn BELINA, Fier ............................................. 186
4.4.1 Prshkrim i prgjithshm i strukturs s urs "BELINA" ................................................... 186
4.4.2 Skemat llogaritse dhe ngarkesat e aplikuara ..................................................................... 188
4.4.3b Rezultate t zhvendosjeve dhe forcave .............................................................................. 193
KAPITULLI 5
PRFUNDIME DHE REKOMANDIME......................................................................................... 195
5.1 Prfundime ............................................................................................................................... 195
5.1.1 Prfundimet e nxjerra prej analizs s izolatorve sizmik me gom t armuar ................... 195
5.1.2 Prfundimet e nxjerra prej analizs dinamike dhe sizmike t ndrtesave t izoluara n baz 196
5.1.2 Prfundimet e nxjerra prej analizs dinamike dhe sizmike t urave t izoluara n baz ....... 198
5.2 Rekomandime ........................................................................................................................... 200
LITERATURA .................................................................................................................................. 201
viii
LISTA E FIGURAVE
Figura 1. 1: Model i strukturs s zakonshme me nj shkall lirie ........................................................ 13
Figura 1. 2: Modeli i strukturs me nj shkall lirie me element shuars pasiv ..................................... 14
Figura 1. 3: a) Izolimi sizmik i nj ndrtese; b) Izolimi sizmik i nj ure .............................................. 15
Figura 1. 4: Transmetimi i lkundjeve t bazamentit ............................................................................ 16
Figura 1. 5: Nxitimi dhe zhvendosjet e strukturs ................................................................................ 17
Figura 1. 6: Reagimi i nj ure me baz fikse ose me baz t izoluar ..................................................... 17
Figura 1. 7: Reagimi i nj ndrtese me baz fikse ose me baz t izoluar ............................................. 18
Figura 1. 8: El Centro 1940: a) Spektri i reagimit t nxitimit; b) Spektri i reagimit t zhvendosjes ....... 18
Figura 1. 9: Kurba e idealizuar histerezis force zhvendosje e nj izolatori bilinear ............................. 19
Figura 1. 10: Izolatort e prdorur n Shkolln Pestalozzi, Shkup, Maqedoni ....................................... 19
Figura 1. 11: Izolator gome me shuarje t ult ..................................................................................... 20
Figura 1. 12: Izolator gome me brtham plumbi ............................................................................... 21
Figura 1. 13: Sjellja histeretike pr sisteme t ndryshm izolues (Ballantyne 2002) .............................. 22
Figura 1. 14: Raste t ndryshme t aplikimit t izolimit sizmik n baz t strukturave .......................... 23
Figura 1. 15: Trmeti Mexico City 1985; Spektri i reagimit t nxitimit ................................................ 24
Figura 1. 16: Pozicioni m i prdorshm i izolatorve n ura ............................................................... 26
Figura 1. 17: Prafrimi bilinear i sjelljes histeretike force zhvendosje ............................................... 33
Figura 1. 18: Spektri i nxitimit dhe i zhvendosjeve .............................................................................. 36
Figura 1. 19: Ngurtsia e plot e sistemit pil izolator ....................................................................... 37
Figura 2. 1: a) Sistemi koordinativ kartezian n siprfaqen e izolatorit me form t fardoshme, dhe b)
fusha e zhvendosjeve ............................................................................................................................ 41
Figura 2. 2: Sistemi koordinativ pr nj njsi shirit me gjatsi infinit dhe gjersi 2b ............................. 43
Figura 2. 3: Sistemi kordinativ pr njsin rrethore me rreze R ............................................................ 43
Figura 2. 4: Sistemi koordinativ i njsis katrore me prmas a ........................................................... 44
Figura 2. 5: Reduktimi i modulit t shtypjes Ec pr njsin unazore ..................................................... 47
Figura 2. 6: Sforcimet n prerje pr shkak t shtypjes s pastr ............................................................ 47
Figura 2. 7: Forca n shtresn e armimit .............................................................................................. 51
Figura 2. 8: Elastomer gome i armuar; a) me pllaka eliku, b) me fibra karboni ................................... 58
Figura 2. 9: Parametrat gjeometrik t izolatorit .................................................................................. 60
Figura 2. 10: Forma e deformimit t nj shtrese t izolatorit; a) forma e padeformueshme, b) nn
veprimin e forcave vertikale, c) nn veprimin e forcave vertikale dhe horizontale ................................. 60
Figura 2. 11: Ndikimi i materialeve t izolatorit n ngurtsin horizontale t tij Izolatori Tip 1 ......... 63
Figura 2. 14: Ndikimi i materialeve t izolatorit n ngurtsin vertikale t tij Izolatori Tip 1 ............. 65
Figura 2. 15: Ndikimi i materialeve t izolatorit n ngurtsin vertikale t tij Izolatori Tip 2 ............ 65
Figura 2. 16: Ndikimi i materialeve t izolatorit n ngurtsin vertikale t tij Izolatori Tip 3 ............. 66
Figura 3. 1: Parametrat e nj sistemi t izoluar me dy shkall lirie ....................................................... 68
Figura 3. 2: Parametrat e sistemit t izoluar me shum shkall lirie ...................................................... 74
Figura 3. 3: Diagrama inelastike jolineare forc - deformim e elementve strukturor .......................... 77
Figura 3. 4: Diagrama elasto-plastike forc-zhvendosje e elementve strukturor................................. 77
Figura 3. 5: Diagrama forc-zhvendosje e strukturs: a) reagim elastik, b) reagim elasto-plastik .......... 78
ix
Figura 3. 6: Diagrama forc - zhvendosje e strukturave pr dy situatat e reagimit ................................. 78

Figura 3. 7: Spektri i reagimit t pseudo nxitimit dhe t zhvendosjeve t trmetit El Centro pr dy nivele
t duktiliteti, p = 1 dhe p = 4 (shuarje 5%) .......................................................................................... 79
Figura 3. 8: Deformimi maksimal i pranuar dhe i krkuar pr dy sistemet, p=1 dhe p=4 .................... 80
Figura 3. 9: Modeli elastik linear i rams ............................................................................................. 81
Figura 3. 10: Modeli elasto-plastik (jolinear) i rams ........................................................................... 82
Figura 3. 11: Diagrama elasto-plastike midis forcs prerse dhe deformimit t katit ............................. 82
Figura 3. 12: Zhvendosja maksimale n kate n strukturn TIP 1: a) pr p=1, b) pr p=4 .................. 84
Figura 3. 13: Duktiliteti i krkuar n strukturn TIP 1: a) pr p=1, b) pr p=4 ................................... 84
Figura 3. 14: Zhvendosja maksimale n kate n strukturn TIP 2: a) pr p=1, b) pr p=4 .................. 87
Figura 3. 15: Duktiliteti i krkuar n strukturn TIP 2: a) pr p=1, b) pr p=4 ................................... 87
Figura 3. 16: Skema e idealizuar e rams 5 katshe t izoluar n baz .................................................. 88
Figura 3. 17: Modeli elasto-plastik (jolinear) i rams s izoluar n baz ............................................... 89
Figura 3. 18: Diagrama jolineare e elementve: a) Diagrama elasto-plastike midis forcs prerse dhe
deformimit t katit, b) Diagrama bilineare e izolatorit ........................................................................... 89
Figura 3. 19: Tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 2 ......................................................... 94
Figura 3. 20: Tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 2 BI..................................................... 94
Figura 3. 21: Duktiliteti i krkuar i kateve t strukturave t paizoluara (TIP 1 dhe TIP 2) me duktilitet t
pranuar p = 1 dhe i strukturave t reja t izoluara n baz (TIP 1a, TIP 2a dhe TIP 2b) ........................ 95
Figura 3. 22: Duktiliteti i krkuar i kateve t strukturave ekzistuese (TIP 1 dhe TIP 2) t projektuara me
duktilitet p = 4 dhe duktiliteti i krkuar pas izolimit sizmik t tyre (TIP 1 BI dhe TIP 2 BI).................. 96
Figura 3. 23: Prerja dhe pozicioni i sistemit izolues: a) Struktur fikse SF, b) Struktur e izoluar n baz
SIB, c) Struktur e izoluar n prdhe SIP ............................................................................................. 97
Figura 3. 24: Plani i katit prdhe dhe izolatort e strukturs BOKS pr t tre modelet .......................... 97
Figura 3. 25: Akselerograma - El Centro e modifikuar pr truall me PGA = 0.25g ............................... 98
Figura 3. 26: Parametrat baz t nj kurbe histerezis t izolatorit bilinear ............................................ 98
Figura 3. 27: Tre Format e para t lkundjeve t tre modeleve t strukturs BOKS ........................... 102
Figura 3. 28: Pozicioni i nyjeve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike ....................... 103
Figura 3. 29: Pozicioni i elementve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike ................ 104
Figura 3. 30: Pozicioni i mureve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike ...................... 104
Figura 3. 31: Reagimi n koh i nxitimeve: a) pr pikn 1; b) pr pikn 5 ........................................ 106
Figura 3. 32: Reagimi n koh i zhvendosjeve sipas drejtimit X: a) pr pikn 1; b) pr pikn 5 ......... 107
Figura 3. 33: Zhvendosja relative sipas drejtimit X e piks 5 n lidhje me pikn 1 ............................ 107
Figura 3. 34: Reagimi n koh i forcave prerse n kollona sipas drejtimit X: a) forca prerse n
elementin EL - 1; b) forca prerse n elementin EL - 2 ....................................................................... 107
Figura 3. 35: Reagimi n koh i forcs prerse n baz sipas drejtimit X ............................................ 108
Figura 3. 36: Sjellja histeretike e izolatorve sipas drejtimit X: a) 1 (akset A-1), b) 3 (akset B-2) ....... 108
Figura 3. 37: Plani, Prerja dhe izolatort e strukturs RAME: a) sistem fiks SF, b) sistem i izoluar n
baz SIB............................................................................................................................................. 111
Figura 3. 38: Plani, Prerja dhe izolatort e strukturs MIKSE: a) sistem fiks SF, b) sistem i izoluar n
baz SIB............................................................................................................................................. 112
Figura 3. 39: Plani, Prerja dhe izolatort e strukturs BOKS: a) sistem fiks SF, b) sistem i izoluar n
baz SIB............................................................................................................................................. 113
Figura 3. 40: Akselerograma - El Centro e modifikuar pr truall me PGA = 0.25g ............................. 114
Figura 3. 41: Kurba histerezis pr katr tipet e izolatorve ................................................................. 115
Figura 3. 42: Tre Format e para t lkundjeve t strukturs RAME .................................................... 117
Figura 3. 43: Tre Format e para t lkundjeve t strukturs MIKSE ................................................... 118
Figura 3. 44: Tre Format e para t lkundjeve t strukturs BOKS ..................................................... 119
x
Figura 3. 45: Raporti i periodave midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar (SF)............. 120
Figura 3. 47: Pozicioni i elementve t przgjedhur pr prezantimin e reagimeve sizmike .................. 122
Figura 3. 48: Pozicioni i mureve t przgjedhur pr prezantimin e reagimeve sizmike........................ 123
Figura 3. 49: Raporti i nxitimeve midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar (SF); a) n
drejtimin X, b) n drejtimin Y ............................................................................................................ 127
Figura 3. 50: Raporti i zhvendosjeve midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar (SF); a) n
drejtimin X, b) n drejtimin Y ............................................................................................................ 127
Figura 3. 51: Raporti i deformimeve t kateve midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar
(SF); a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y ........................................................................................... 128
Figura 3. 52: Raporti i forcave prerse n kollon midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar
Figura 3. 53: Raporti i momenteve prkuls n trar midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t
paizoluar (SF); a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y............................................................................ 128
Figura 3. 54: Raporti i forcave prerse n baz midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar
Figura 3. 55: Raporti i sforcimeve n murin betonarme midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t
paizoluar (SF); a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y............................................................................ 129
Figura 3. 56: Sjellja histeretike e izolatorve t t tre tipeve struktural, sipas drejtimit X; a) izolatort
IZ-1 (aksi A-1), b) izolatort IZ-3 (aksi B-2) ...................................................................................... 129
Figura 3. 57: Reagimi n koh i nxitimeve: a) pr pikn 0; b) pr pikn 5 .......................................... 130
Figura 3. 58: Reagimi n koh i zhvendosjeve sipas drejtimit X: a) pr pikn 1; b) pr pikn 5 .......... 130
Figura 3. 59: Zhvendosja relative e piks 5 n lidhje me pikn 1, sipas drejtimit X ............................ 130
Figura 3. 62: Sjellja histeretike e izolatorve 1 (aksi A-1) dhe 3 (aksi B-2) sipas drejtimit X .............. 131
Figura 3. 63: Prerja dhe pozicioni i sistemit izolues: a) Struktur me baz fikse (SF), b) Struktur e
izoluar n baz (SIB), c) Struktur e izoluar n mes (SIM) .................................................................. 134
Figura 3. 64: Plani dhe izolatort e strukturs: a) izolatort e Modelit 2, b) izolatort e Modelit 3 ...... 135
Figura 3. 65: Akselerograma El Centro e modifikuar pr truall me PGA = 0.25g ............................... 136
Figura 3. 66: Tre Format e para t lkundjeve t tre modeleve t strukturs BOKS ............................ 139
Figura 3. 68: Pozicioni i elementve t przgjedhur pr prezantimin e reagimeve sizmike .................. 141
Figura 3. 69: Pozicioni i mureve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike ...................... 141
Figura 3. 70: Reagimi n koh i nxitimeve: a) pr pikn 1; b) pr pikn 5........................................ 144
Figura 3. 71: Reagimi n koh i nxitimeve: a) pr pikn 5; b) pr pikn 10....................................... 144
Figura 3. 72: Reagimi n koh i zhvendosjeve sipas drejtimit X: a) pr pikn 1; b) pr pikn 5 ........ 144
Figura 3. 73: Reagimi n koh i zhvendosjeve sipas drejtimit X: a) pr pikn 5; b) pr pikn 10....... 145
Figura 3. 74: Zhvendosja relative sipas drejtimit X: a) midis piks 5 dhe 1; b) midis piks 5 dhe 10 145
Figura 3. 77: Sjellja histeretike e izolatorve sipas drejtimit X: a) 1(5) (akset A-1), b) 3(7) (akset B-2)
........................................................................................................................................................... 146
Figura 3. 78: Pamja, prerja dhe planet e ish- Markatos Qendrore, Berat .......................................... 148
Figura 3. 79: Strukturat e objektit ekzistues ....................................................................................... 150
Figura 3. 80: Strukturat e objektit me gjysm - kati shtes ................................................................. 151
xi
Figura 3. 81: Strukturat e objektit t prforcuar me mure betonarme .................................................. 152

Figura 3. 82: Struktura e objektit me izolim sizmik ............................................................................ 153
Figura 3. 83: Plani vendosjes s izolatorve sipas tipeve .................................................................... 153
Figura 3. 84: Pozicioni i nyjeve t przgjedhura dhe emrtimi i elementeve pr prezantimin e reagimeve
sizmike; a) rasti pa izolim sizmik (Modelet 1, 2 dhe 3), b) rasti me izolim sizmik (Modeli 4).............. 154
Figura 3. 85: Paraqitje skematike e formave t deformimit t strukturave prej veprimit sizmik .......... 157
Figura 4. 1: Skema e idealizuar e urs s izoluar ................................................................................ 159
Figura 4. 2: Perioda e par modale strukturore, T1 dhe perioda e dyt T2, si funksion i raportit k2 / k1 (m1
= 70 ton, m2 = 18 ton dhe k1 = 28020 kN/m) ....................................................................................... 160
Figura 4. 3: Format e lkundjeve; a) forma e par, b) forma e dyt .................................................... 161
Figura 4. 4: Zbrthimi modal i forcave efektive t trmetit dhe reagimi statik modal n baz; a) forma e
par, b) forma e dyt .......................................................................................................................... 162
Figura 4. 5: a) Skema gjatsore e strukturs, b) Skema trthore e mbistrukturs ................................. 163
Figura 4. 6: Akselerogramat e tre trmeteve t aplikuara; a) El Centro, b) Ulcinj, c) Parkfield ........... 164
Figura 4. 7: Pozicionet e przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike; a) emrtimet e nyjeve, b)
emrtimet e elementve ..................................................................................................................... 164
Figura 4. 8: Diagrama e izolatorve bilinear ...................................................................................... 165
Figura 4. 9: a) Format e lkundjes s modelit t paizoluar, b) Format e lkundjes s modeleve t izoluar
........................................................................................................................................................... 166
Figura 4. 10: Reagimi n koh i zhvendosjeve: a) zhvendosjet n X prej El Centro; b) zhvendosjet n X
prej Ulcinj; c) zhvendosjet n Y prej El Centro; d) zhvendosjet n Y prej Ulcinj ................................. 168
Figura 4. 11: Reagimi n koh i nxitimeve: a) nxitimet n X prej El Centro; b) nxitimet n X prej Ulcinj;
c) nxitimet n Y prej El Centro; d) nxitimet n Y prej Ulcinj .............................................................. 168
Figura 4. 12: Reagimi n koh i forcave prerse n baz: a) forca prerse e bazs n X prej El Centro; b)
forca prerse e bazs n X prej Ulcinj; c) forca prerse e bazs n Y prej El Centro; d) forca prerse e
bazs n Y prej Ulcinj ........................................................................................................................ 169
kollonn e shkurtr prej El Centro; b) forca prerse n kollonn e shkurtr prej Ulcinj; c) forca prerse
n kollonn e gjat prej El Centro; d) forca prerse n kollonn e gjat prej Ulcinj.............................. 169
Figura 4. 14: Reagimi n koh i forcave prerse n kollona sipas drejtimit Y: a) forca prerse n
n kollonn e gjat prej El Centro; d) forca prerse n kollonn e gjat prej Ulcinj.............................. 170
Figura 4. 15: Emrtimi i izolatorve t studiuar dhe nyjeve t tyre ..................................................... 171
Figura 4. 16: Reagimi i izolatorit t kollons s shkurtr, Link 1; a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y 171
Figura 4. 17: Reagimi i izolatorit t kollons s gjat, Link 2; a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y .... 172
Figura 4. 18: Krahasimi i reagimit t izolatorit t kollons s shkurtr, Link 1 dhe kollons s gjat, Link
2; a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y ................................................................................................ 172
Figura 4. 19: Deformimi n fushn kohore i izolatorve Link 1 dhe Link 2; a) sipas drejtimit X, b) sipas
drejtimit Y .......................................................................................................................................... 172
Figura 4. 20: Forcat prerse n fushn kohore t izolatorve Link 1 dhe Link 2; a) sipas drejtimit X, b)
sipas drejtimit Y ................................................................................................................................. 173
Figura 4. 21: Zhvendosjet e nyjeve t izolatorve si dhe deformimi i tyre sipas drejtimin X; a) izolatori
n kollonn e shkurtr, Link 1, b) izolatori n kollonn e gjat, Link 2 ................................................ 173
Figura 4. 22: Krahasimi i zhvendosjes s nyjeve t izolatorit sipas drejtimit X; a) izolatori n kollonn e
shkurtr, Link 1, b) izolatori n kollonn e gjat, Link 2 ..................................................................... 174
xii
Figura 4. 23: Krahasimi i reagimit t izolatorit t kollons s shkurtr, Link 1; a) sipas drejtimit X, b)
sipas drejtimit Y ................................................................................................................................. 174
Figura 4. 24: Krahasimi i reagimit t izolatorit t kollons s gjat, Link 2; a) sipas drejtimit X, b) sipas
drejtimit Y .......................................................................................................................................... 174
Figura 4. 25: Modelet statike pr studimin e izolatorve .................................................................... 175
Figura 4. 26: Modelet dinamike t strukturs me pozicion t ndryshm t izolatorve ........................ 176
Figura 4. 27: Pozicioni i izolatorve; a) n krye t pilave, b) n fund t pilave, c) pran mesit t pilave
........................................................................................................................................................... 178
Figura 4. 28: Skema gjatsore e strukturs ......................................................................................... 179
Figura 4. 29: Skema trthore e mbistrukturs ..................................................................................... 179
Figura 4. 30: Diagrama e izolatorve bilinear .................................................................................... 179
Figura 4. 31: Akselerograma e trmetit El Centro .............................................................................. 180
emrtimet e elementve ..................................................................................................................... 180
Figura 4. 33: Paraqitje skematike e deformimit t pilave pr t tre modelet ........................................ 181
Figura 4. 34: Tre format e para t lkundjeve pr Modelin 3 .............................................................. 182
Figura 4. 35: Diagrama e momenteve prkulse ................................................................................ 183
Figura 4. 36: Reagimi n koh i zhvendosjeve: a) zhvendosjet n X prej El Centro, b) zhvendosjet n Y
prej El Centro ..................................................................................................................................... 184
Figura 4. 37: Forca prerse n pila: a) forca prerse n piln e shkurtr, sipas X; b) forca prerse n piln
e shkurtr, sipas Y; c) forca prerse n piln e gjat, sipas X; d) forca prerse n piln e gjat, sipas Y 184
Figura 4. 38: Momentet prkulse n pila: a) momenti prkuls n pilat e shkurtra, sipas X; b) momenti
prkuls n pilat e shkurtra, sipas Y; c) momenti prkuls n pilat e gjata, sipas X; d) momenti prkuls
n pilat e gjata, sipas Y. ...................................................................................................................... 185
Figura 4. 39: Ura BELINA mbi lumin Seman, Fier; a) Pamje, b) Elementt prbrs ..................... 186
Figura 4. 40: Elementet struktural t urs BELINA: a) profili gjatsor, b) prerje trthore n ballna
dhe n pila .......................................................................................................................................... 187
Figura 4. 41: Detaje t Modelit t Ngarkimit LM - 1 .......................................................................... 189
Figura 4. 42: Skema e analizs n hapsir e urs ............................................................................. 190
Figura 4. 43: Format e lkundjes; a) modeli i paizoluar, b) modeli i izoluar ...................................... 192
Figura 4. 44: Pozicioni dhe emrtimet e nyjeve dhe t elementve t studiuar .................................... 193
xiii
LISTA E TABELAVE
Tabela 1. 1: Nxitimi spektral Se dhe zhvendosja e projektimit ddc ......................................................... 36
Tabela 2. 1: T dhnat e materialeve t prdorura n analiza ................................................................ 59
Tabela 2. 2: Faktort e forms pr analizat e kryera ............................................................................. 62
Tabela 2. 3: Ngurtsia horizontale e izolatorve ................................................................................... 62
Tabela 2. 4: Ngurtsia vertikale e izolatorve ....................................................................................... 63
Tabela 3. 1: Rezultatet e reagimit elastik linear t rams 5 katshe ...................................................... 82
Tabela 3. 2: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 1, pr p = 1 ......................................................... 83
Tabela 3. 3: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 1, pr p = 4 ......................................................... 83
Tabela 3. 4: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2, pr p=1........................................................... 86
Tabela 3. 5: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2, pr p=4........................................................... 86
Tabela 3. 6: Rezultatet e reagimit elastik t rams 5 katshe me baz t izoluar .................................... 89
Tabela 3. 7: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 1a, pr p = 1 ....................................................... 91
Tabela 3. 8: Raporti i rezistencave t rrjedhshmris midis strukturs TIP 1a dhe TIP 1 ....................... 91
Tabela 3. 9: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2a, pr p = 1 ....................................................... 91
Tabela 3. 10: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2b, pr p = 1 ..................................................... 92
Tabela 3. 11: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 1 BI ................................................................... 93
Tabela 3. 12: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2 BI ................................................................... 93
Tabela 3. 13: Forcat vertikale n izolator.......................................................................................... 100
Tabela 3. 14: Parametrat e izolatorve t strukturs pr t dy modelet e strukturave t izoluara .......... 100
Tabela 3. 15: Periodat e lkundjeve t tre modeleve t strukturs Tip BOKS ...................................... 101
Tabela 3. 16: Rezultate t nxitimeve (m/s2) t strukturs Tip BOKS ................................................... 105
Tabela 3. 17: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t strukturs Tip BOKS ................................. 105
Tabela 3. 18: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t strukturs Tip BOKS .................... 105
Tabela 3. 19: Rezultate t Reagimit t Forcave t strukturs Tip BOKS ............................................. 106
Tabela 3. 20: Forcat vertikale n izolator.......................................................................................... 114
Tabela 3. 21: Parametrat e Izolatorve t Strukturs pr t tre tipet e strukturave t izoluara ............... 115
Tabela 3. 22: Periodat e lkundjeve t strukturs tip RAME .............................................................. 116
Tabela 3. 23: Periodat e lkundjeve t strukturs tip MIKSE ............................................................. 116
Tabela 3. 24: Periodat e lkundjeve t strukturs tip BOKS................................................................ 116
Tabela 3. 25: Raportet e periodave midis strukturave t izoluara kundrejt atyre t paizoluara ............. 120
Tabela 3. 26: Rezultate t Reagimit Kinematik t Strukturs Tip RAME ............................................ 123
Tabela 3. 27: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t Strukturs Tip RAME ............................... 123
Tabela 3. 28: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t Strukturs Tip RAME ................... 124
Tabela 3. 29: Rezultate t Reagimit t Forcave t Strukturs Tip RAME ............................................ 124
Tabela 3. 30: Rezultate te nxitimeve (m/s2) t Strukturs Tip MIKSE ................................................ 124
Tabela 3. 31: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t Strukturs Tip MIKSE .............................. 125
Tabela 3. 32: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t Strukturs Tip MIKSE .................. 125
Tabela 3. 33: Rezultate t Reagimit t Forcave t Strukturs Tip MIKSE ........................................... 125
Tabela 3. 34: Rezultate t nxitimeve (m/s2) t Strukturs Tip BOKS .................................................. 126
Tabela 3. 35: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t Strukturs Tip BOKS ................................ 126
xiv
Tabela 3. 36: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t Strukturs Tip BOKS .................... 126
Tabela 3. 37: Rezultate t Reagimit t Forcave t Strukturs Tip BOKS............................................. 127
Tabela 3. 38: Forcat vertikale n izolatort e Modelit 3 ...................................................................... 136
Tabela 3. 39: Forcat vertikale n izolatort e Modelit 2 ...................................................................... 136
Tabela 3. 40: Parametrat e izolatorve t strukturs Model 2 .............................................................. 137
Tabela 3. 41: Parametrat e izolatorve t strukturs Model 3 .............................................................. 137
Tabela 3. 42: Periodat e lkundjeve t tre modeleve t strukturs 10 Kate, Tip BOKS ....................... 138
Tabela 3. 43: Rezultate t nxitimeve (m/s2) t strukturs 10 Kate,Tip BOKS ..................................... 142
Tabela 3. 44: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t strukturs 10 Kate, Tip BOKS ................... 142
Tabela 3. 45: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t strukturs 10 Kate, Tip BOKS....... 143
Tabela 3. 46: Rezultate t reagimit t forcave t strukturs 10 Kate, Tip BOKS................................. 143
Tabela 3. 47: Karakteristikat e izolatorve ......................................................................................... 154
Tabela 3. 48: Rezultatet e reagimit sizmik t Modelit 1 ...................................................................... 154
Tabela 4. 1: Karakteristikat e izolatorve t strukturs Model 2.......................................................... 165
Tabela 4. 2: Karakteristikat e izolatorve t strukturs Model 3.......................................................... 165
Tabela 4. 3: Periodat e lkundjeve t strukturs.................................................................................. 166
Tabela 4. 4: Rezultate t reagimit sizmik t strukturs ........................................................................ 167
Tabela 4. 5: Karakteristikat e izolatorve ........................................................................................... 180
Tabela 4. 6: Periodat e lkundjeve t strukturs................................................................................. 181
Tabela 4. 7: Reagimi i strukturs sipas drejtimit x .......................................................................... 182
Tabela 4. 8: Reagimi i strukturs sipas drejtimit y.......................................................................... 183
Tabela 4. 9: Vlerat e Modelit t Ngarkimit LM - 1 ............................................................................. 189
Tabela 4. 10: Karakteristikat e izolatorve ......................................................................................... 191
Tabela 4. 11: Periodat e lkundjeve t strukturs ................................................................................ 191
Tabela 4. 12: Rezultate t zhvendosjeve prej kombinimit t veant................................................... 193
Tabela 4. 13: Rezultate t forcave prej kombinimit t veant ............................................................ 193
xv
I.
PRMBLEDHJE
Teknika e izolimit n baz sht zhvilluar si nj prpjekje pr t reduktuar efektet n ndrtesa

dhe elementt e tyre strukturor gjat veprimeve sizmike, dhe sht provuar t jet nj nga
metodat m efektive pr nj gam t gjer t problemeve t veprimit sizmik n struktura.
Strukturat e izoluara kan aftsin t reduktojn n mnyr t konsiderueshme krkesat e tyre
pr duktilitet, krahasuar me strukturat e paizoluara. Ky fakt thjeshton shum detajimet e
strukturs dhe konsiderata t tjera sizmike t krkuara nga kodet. Kshtu, pr projektuesin
ofrohen mundsi t shumta t zgjedhjeve arkitektonike dhe materialeve ndrtimore.
N dekadat e fundit, izolimi n baz sht br nj nga teknikat m t pranuara pr mbrojtjen
sizmike t ndrtesave. Nga ana tjetr, izolimi sizmik sht konsideruar gjersisht si nj metod
eficiente pr strukturat problematike, t cilat karakterizohen nga krkesa t veanta sizmike, t
tilla si ndrtesat me kat t dobt dhe t but. Izolimi sizmik prdoret edhe n rehabilitimin e
ndrtesave ekzistuese dhe prforcimin e strukturave t dobta.
Qllimi kryesor i ktij punimi sht prcaktimi i ndikimit q kan sistemet izoluese prej gome
t armuar n reagimin sizmik t strukturave t tipeve t ndryshme. Pasi trajtohen bazat teorike
t analizave, bhet aplikimi i tyre n struktura betoni t armuar pr ndrtesa dhe ura. Meqnse
gjat veprimit t trmeteve, strukturat pranohen t kalojn n fazn plastike, analizat jan kryer
jo vetm sipas metods lineare, por edhe sipas metods jolineare me qllim q t analizohet m
mir ndikimi i izolimit sizmik n reagimin elasto - plastik t strukturs. Gjat analizave shpesh
sht trajtuar efekti i izolimit sizmik si n strukturat e reja ashtu edhe n ato ekzistuese.
S pari, analizohet influenca e karakteristikave t materialeve t goms s armuar, n ngurtsin
horizontale dhe vertikale n mnyr q t projektohen izolator me kosto efektive.
S dyti, kryhen analiza sizmike t ndrtesave t tipeve t ndryshme me baz t izoluar dhe bhet
krahasimi i tyre me njra - tjetrn dhe me strukturat me baz fikse. Fillimisht do t analizohet
ndrtesa me kat t dobt dhe t but n kushtet e izolimit sizmik t tyre, duke tentuar
prmirsimin deri n eleminim t defektit q kto ndrtesa paraqesin. M tej, duke pasur
parasysh faktin q reagimi dinamik dhe sizmik i strukturave varet jo vetm nga veprimi i
jashtm nprmjet lvizjeve t toks, por edhe nga karakteristikat e vet strukturs, t cilat n
rastin e izolimit sizmik psojn modifikime t konsiderueshme, studiohet ndikimi q sjell
izolimi sizmik n reagimin e prgjithshm dhe n parametra t veant t strukturave t tipeve t
ndryshme. Gjithashtu, duke menduar q pozicioni i sistemit izolues n strukturat e ndrtesave do
t ndikoj n reagimin e ndrtess, studiohen pozicione t ndryshme t vendosjes s sistemit
izolues n nj ndrtes shum - katshe.
Pr t par m konkretisht se si ndikon izolimi sizmik n ndrtesa, merret n studim nj objekt
ekzistues, ish- Markato Qendrore, Berat, i cili krahasimisht kushteve aktuale t projektimit
paraqitet me shum mangsi strukturale.
S treti, kryhen analiza sizmike t urave t izoluara sizmikisht n raste t ndryshme t prdorimit
t izolatorve, pr izolator me karakteristika t njjta pr t gjith urn si dhe prdorimi i
izolatorve me karakteristika t ndryshme. Me interes sht par edhe studimi i pozicionit t
sistemit izolues prgjat gjatsis s pils s urs. Pr t konkretizuar studimin analizohet
izolimi sizmik i nj ure t projektuar pr vendin ton, ura Belina, Fier.
1
Punimi prbhet nga 5 kapituj n t cilt trajtohen:

N Kapitullin e Par jepet koncepti i izolimit sizmik n baz dhe karakteristikat e prgjithshme
t strukturave t izoluara. Prshkruhen tipet e sistemeve izolues prej gome t armuar.
Prshkruhet historiku i krijimit dhe aplikimeve t tyre n bot si dhe efektiviteti i prdorimit t
tyre. Prve ksaj, n kt kapitull, paraqitet nj prshkrim i Eurokodit pr ndrtesat dhe urat e
izoluara n baz.
N Kapitullin e Dyt analizohen parametrat e sistemit izolues me gom t armuar. Parametrat
kryesor t izolatorve jan ngurtsia e tyre vertikale dhe horizontale. Kryesisht ata
karakterizohen nga ngurtsi e madhe vertikale, dhe ngurtsi e vogl horizontale. N kt kapitull
jan br nj sr analizash pr t arritur n nj prfundim rreth materialeve q duhen prdorur
dhe sasis s tyre, n mnyr q t projektohen izolator me kosto efektive.
N Kapitullin e Tret bhet analiza dinamike dhe sizmike e ndrtesave t izoluara n baz.
Fillimisht prshkruhen bazat teorike t analizs sizmike t ndrtesave t izoluara me dy dhe
shum shkall lirie. N kt kapitull trajtohet reagimi sizmik i strukturave inelastike me baz
fikse dhe t izoluar, me qllimin e vlersimit t duktilitetit t krkuar kundrejt atij t pranuar, pr
ndrtesat shum - katshe. Bhet analiza e efektit t izolimit sizmik n nj ndrtes 5 - katshe
betonarme me katin prdhe t but. Gjithashtu analizohet efekti i izolimit sizmik n ndrtesa
betonarme t tipeve t ndryshme, t tilla si ram dhe sistem dual, miks ose boks. N vazhdim
trajtohet efekti i pozicionit t sistemit izolues n nj ndrtes 10 - katshe betonarme. N
prfundim t ktij kapitulli analizohet mundsia e aplikimit t izolimit sizmik n nj objekt
ekzistues t ndrtuar n vendin ton, rreth viteve 1970.
N Kapitullin e Katrt bhet analiza dinamike dhe sizmike e urave t izoluara n baz. Ashtu si
n kapitullin e mparshm, edhe ktu fillimisht jepen bazat teorike t analizs sizmike t urave
t izoluara. N vazhdim kryhet analiza dinamike dhe sizmike e modeleve t ndryshme t urave
me baz fikse dhe baz t izoluar si dhe ndikimi i pozicionit t izolatorve n reagimin e urs.
N prfundim paraqitet mundsia e aplikimit t izolimit n baz pr nj ur t projektuar n
vendin ton.
N Kapitullin e Pest prmblidhen konkluzionet e punimit dhe jepen rekomandime pr studime
t mtejshme.
- Prfundimet e nxjerra prej analizs s izolatorve sizmik me gom t armuar
Moduli i elasticitetit t goms (Em) ka ndikim t madh si n ngurtsin horizontale, ashtu dhe n
ngurtsin vertikale t izolatorit. Rekomandohet prdorimi i goms me modul elasticiteti t
madh (gom e fort).
Koeficienti i Puasonit t goms (m) nuk ka ndikim n ngurtsin horizontale, por ka ndikim t
madh n ngurtsin vertikale t izolatorit. Rekomandohet prdorimi i goms me koeficient
Puasoni t madh = 0.49999 (gom e pangjeshshme).
Moduli i elasticitetit t fibrs (Ef) thuajse nuk ka ndikim n ngurtsin horizontale, por ndikon
n ngurtsin vertikale, por ndikimi sht i vogl n krahasim me ndikimin q jep faktori i
forms. Zvendsimi i materialit t fibrs prej eliku me material tjetr m t lir, si fibra
karboni apo E - glass sht i pranueshm.
Trashsia e fibrs (Ef) nuk ka ndikim as n ngurtsin horizontale, as n ngurtsin vertikale t

izolatorit pavarsisht rritjes s faktorit t forms. Pr t prodhuar izolator me kosto t ult,
duhen prdorur fibra t holla dhe t shtohet sasia e shtresave t armimit.
Me rritjen e faktorit t forms (S), ngurtsia horizontale e izolatorit nuk ndryshon, pr t gjitha
vlerat e parametrave t materialeve. Faktori i forms ka ndikimin m t madh n ngurtsin
vertikale, prandaj pr t prodhuar izolator me kosto t ult, duhet rritur faktori i forms.
- Prfundimet e nxjerra prej analizs dinamike dhe sizmike t ndrtesave t izoluara n baz
Pr strukturat t cilat paraqesin fenomenin e katit t but, izolimi n baz arrin t prmirsoj
reagimin sizmik t saj deri n eleminimin e defektit.
Pr strukturat e reja t izoluara n baz, sht i mundur projektimi i tyre pr sjellje pran kufirit
elastik. Pra izolimi i ndrtesave t llogaritura deri n fazn lineare ( = 1) prmirson katet e para
prej deformimeve plastike q krkon t realizoj.
Nse aplikojm izolim n baz pr strukturat ekzistuese (t projektuara m par) me kat t par
t dobt dhe t but do t konstatojm q duktiliteti i krkuar i kateve do t prmirsohet
ndjeshm.
Izolimi sizmik prdoret me shum efektivitet n prmirsimin e duktilitetit t krkuar t kateve
t strukturs nse ajo projektohet me duktilitet t krkuar t pamundur pr tu poseduar.
Sistemi i izolimit ndikon n rritjen e periodave t lkundjeve, veanrisht n periodat e para.
Nxitimet n nivelin e katit t par zvoglohen shum her pr t gjitha tipet e strukturave, kurse
nxitimet n nivelin e tarracs reduktohen m shum pr kalimin nga strukturat e shtangta drejt
atyre fleksible.
Prej studimit t efektit t pozicionit t sistemit izolues, konstatohet se nse interesi i projektimit
sht reduktimi i nxitimeve t kateve t siprm, ather ktij qllimi do ti shrbente m mir
izolimi n katet ndrmjetse se sa izolimi n baz.
Pozicioni i izolimit sizmik, n fund apo n krye t katit prdhe, nuk ndikon n madhsin e
zhvendosjeve t strukturs.
Efektiviteti i izolimit n baz sht m i madh n strukturat e shtangta.
Prsa u prket deformimeve t strukturs pr seciln form t lkundjeve, pr tre format e para
deformohet vetm sistemi i izolimit, ndrkoh q mbistruktura lviz si nj trup gati rigjid.
Nxitimet e strukturave t izoluara kundrejt strukturs me baz fikse jan shum m t vogla.
Pr strukturn e izoluar n katet e ndrmjetme, zhvendosjet n katet nn sistemin izolues jan
disa her m t vogla se zhvendosjet e strukturs me baz fikse, ndrkoh q pr katet mbi
sistemin izolues jan thuajse t njjta me zhvendosjet e kateve t strukturs s izoluar n baz.
Forcat prerse, momentet prkuls dhe sforcimet n muret betonarme reduktohen n mnyr t
ndjeshme prej aplikimit t izolimit sizmik.
Nprmjet spostimit t nivelit t izolimit drejt kateve t siprm, ndryshojn karakteristikat e
nevojshme t izolatorve q duhen prdorur (izolatort nevojiten m t vegjl, dhe sigurisht me
kosto m t ult). Kjo tregon q duke konsideruar t gjith faktort, gjat projektimit ka vend pr
t krkuar optimizimin e prdorimit t izolimit sizmik edhe nga pikpamja e przgjedhjes s
nivelit t izolimit.
Alternativa e izolimit sizmik t struktruave ekzistuese t ndrtuara n vendit ton rreth viteve
1970 sht shum efektive. Me kt metod mund t eleminohen dhe ndrhyrjet n themelet
3
ekzistuese. Konstatojm se me reduktimin e forcave prerse n baz prej izolimit sizmik, nuk
sht nevoja q t prforcojm elementt ekzistues, pasi ato jan n gjendje t prballojn kto
nivele t ulta t forcave.
- Prfundimet e nxjerra prej analizs dinamike dhe sizmike t urave t izoluara n baz
Me izolimin sizmik t urave nprmjet ndryshimit t ngurtsive t izolatorve bhet e mundur t
arrihet nj reagim sizmik i paracaktuar nga ne. Arrihet reduktim i madh i forcave prerse n t
gjitha kollonat, veanrisht n kollonat e shkurtra. Me prdorimin e izolatorve me
karakteristika t ndryshme arrihet reduktim i mtejshm i raportit t forcave prerse midis
kollonave t gjata dhe t shkurtra. Nga krahasimi i reagimeve n drejtimin gjatsor kundrejt atij
trthor vihet re se ndikimi i izolimit sht i ndryshm. Prandaj rekomandohet q karakteristikat e
izolatorve t jen t ndryshme midis drejtimeve horizontale.
Nga analiza e ndikimit t pozicionit t vendosjes s izolatorve prgjat gjatsis s pils,
konstatohet se prej ktij pozicioni ndikohen nj pjes e parametrave t reagimit sizmik. Kjo
tregon se megjithse vendosja e izolatorve n kok t pilave sht pozicioni m praktik,
izolatort mund t vendosen si n fund t pilave, ashtu edhe prgjat gjatsis s tyre n
funksion t krkess dhe kushteve specifike t urs.
N rastin e vendosjes s izolatorit pran mesit t lartsis s pils, deformimet dhe forcat e
elementve strukturor t pils jan m t vogla krahasimisht rasteve t izolimit n krye apo n
fund t saj.
Me an t izolimit sizmik t urs bhet e mundur edhe reduktimi i efektit t forms rrotulluese t
lkundjes vetjake t saj, duke prmirsuar reagimin sizmik t saj.
Nprmjet izolimit sizmik t urave q ndrtohen kto vite n vendin ton arrihet reduktimi i
deformimeve dhe forcave t brendshme t pilave si n drejtimin gjatsor ashtu dhe trthor. Pra
izolimi sizmik i ktyre urave do t ishte me prfitime t konsiderueshme.
I.
SUMMARY
Base isolation technique was developed as an attempt to reduce the effects on buildings and their
structural elements during seismic events, and is becoming one of the most effective methods for
a wide range of problems of structures under the seismic action. Isolated Structures have the
ability to significantly reduce their ductility demand, compared with non isolated structures.
This fact simplifies the structural details and other considerations required by seismic codes.
Thus, the designer offers numerous opportunities to select the desired architecture and
construction materials.
In recent decades, based isolation has become one of the most accepted techniques for seismic
protection of buildings. On the other hand, seismic isolation is widely regarded as an efficient
method for problematic structures, which are characterized by specific seismic requirements,
such as buildings with weak and soft stories. Seismic Isolation is also used in the rehabilitation
of existing buildings and strengthening of weak structures.
The purpose of this study is to determine the impact of reinforced elastomeric isolation systems
to the seismic response of different types of structures. Once treated the theoretical formulation
of analysis, then the application in reinforced concrete structures for buildings and bridges is
made. As the structure is accepted to behave on plastic phase under the earthquake actions, the
analysis are carried out not only by the linear method, but also by nonlinear methods in order to
better analyze the impact of seismic isolation in elastic - plastic response of the structure. The
analysis are often treated to study the effect of seismic isolation in new structures and in existing
ones.
Firstly, is analyzed the influence of material parameters to the horizontal and vertical stiffness
of reinforced elastomeric, in order to design a cost effective isolator.
Secondly, many analyses are performed to different types of based isolated buildings and the
comparison between them and fixed - base structures are presented. With analyzing the behavior
of buildings with weak and soft story in case of their seismic isolation, we tend to improve or
almost to eliminate the defect that these buildings represent. Further, given the fact that the
dynamic and seismic response of structures depends not only on external action through the
movements of the earth, but also from the characteristics of the structure itself, which in the case
of seismic isolation undergoes significant modifications, is studied the impact that brings
seismic isolation overall response and specific parameters of structures of different types. Also,
thinking that the position of isolation system of building structures will affect the response of the
building, are studied various positions of isolation system in multi story buildings. To see more
specifically the impact of isolation in buildings, is considered an existing building, the former
"Central Market", Berat, Albania, which based on the actual seismic regulations it has many
structural deficiencies.
Thirdly, seismic analysis of seismically isolated bridges in different cases are performed, for the
case of using the isolators with the same characteristics for all bridge and the case of using the
isolators with different characteristics on different piers. Some interest is put on the study of
isolation system position along the height of the bridge piles. The "Belina" bridge, Fier, Albania,
designed in our country is taken to concretize the study of the seismic isolation of a bridge.
The paper consists of five chapters in which are treated:

The first chapter gives the basic concept of seismic isolation and general characteristics of
isolated structures. It describes the types of elastomeric isolators and the history of base
isolation and their applications in the world and the effectiveness of their use. In addition, this
chapter presents a description of the Eurocode for base isolated buildings and bridges.
The second chapter analyzes the parameters of elastomeric isolation system. The main
parameters of this isolators are their vertical and horizontal stiffness. Mostly they are
characterized by high vertical stiffness and low horizontal stiffness. In this chapter is done a
series of analyzes to arrive at a conclusion about the materials to be used and their quantity, so
that the isolator is cost effective.
In Chapter three are studied the dynamic and seismic behavior of seismic isolated buildings.
Firstly is described the theoretical formulations of analysis of two and multi degrees of freedom
seismically isolated buildings. This chapter deals with the seismic response of inelastic
structures in case of fixed base and base isolated, with the purpose of evaluating the ductility
demand versus allowable ductility on multi stories buildings. The effect of seismic isolation to
the five storey reinforced concrete building with soft ground floor is analyzed. The effect of
seismic isolation to various types of reinforced concrete buildings is also analyzed, such as
frame, dual, mix and boxing system. Further is studied the effect of isolation system position in
a 10 - storey reinforced concrete building. At the end of this chapter is analyzed the applicability
of seismic isolation in an existing object built in our country, around 70s.
In the fourth chapter are performed the dynamic and seismic analysis of isolated bridge
structures. As in the previous chapter, we first summarize here the theoretical formulations of
seismic isolated bridges. Following dynamic and seismic analysis of various models of fixedbase and base isolated bridges and the effect of the position of isolators in the response of the
bridge. In conclusion is presented the possibility of application of isolators in a bridge designed
in our country.
In the fifth chapter summarizes the conclusions of the research and recommendations for further
studies.
- Conclusions of the analysis of seismic reinforced rubber bearings
Rubber elasticity module (Em) has great influence to the horizontal and vertical stiffness of the
isolator. Is recommended the use of rubber with great elasticity module (stiff rubber).
Poisson ratio of rubber (m) has no effect on horizontal stiffness, but has a big impact on the
vertical stiffness of the isolator. Is recommended the use of rubber with large Poisson ratio
=0.49999 (uncompressible).
Fiber elasticity module (Ef) has almost no effect on the horizontal stiffness, and a little effect to
the vertical stiffness, but the impact is small compared to the impact of the shape factor.
Replacing steel fiber material with other cheaper materials, as carbon fiber or E-glass is
acceptable.
The thickness of the fiber (Ef) affects neither the horizontal nor the vertical stiffness of the
isolator despite increased shape factor. It is better to use thin fiber and increase the number of
reinforcement layers, in order to produce the low cost isolators.
With the increase of the shape factor (S), the horizontal stiffness of the isolator does not change,
for all values of the parameters of materials. Shape factor has the greatest impact in the vertical
stiffness, so to produce low cost isolators, the shape factor should be increased.
- The conclusions of dynamic and seismic analysis of base isolated buildings
For structures that represent the soft story phenomenon, the seismic isolation manages to
improve its response and is able to eliminate the defect.
For new based isolated structures, it is possible to design them to behave close to elastic range.
So the isolation of buildings calculated in linear phase ( = 1) improves the first floor to develop
no plastic deformations.
If we apply base isolation on existing structures (previously designed) with first soft and weak
story it will state that stories ductility demand will be significantly improved.
Seismic Isolation is used very effectively to improve the ductility demand of the structure if it
designed with higher value ductility demand which in practice is impossible to achieve.
The isolation system increases the vibration periods, especially the first ones.
Accelerations at first floor level is reduced many times for all types of structures, and
accelerations at the terrace are more reduced on stiffer structures then flexible ones.
From the study of the effect of the position of isolation system, we conclude that if the interest
of the design is to reduce the acceleration of the upper floors, then that goal will serve to better
apply the isolation in mid - floors than based floor.
Seismic isolation position, at the bottom or at the top of the ground floor, does not affect the
displacement or accelerations of the structure.
The seismic isolation is more effective in case of stiffer structures.
As for the deformation of the structure for each mode shape, for the first three modes only the
isolation system is deformed, while the superstructure moves as a rigid body.
Accelerations of isolated structures versus fixed - base structures are much smaller.
On the structure of the intermediate floors isolated, floors displacements below the isolation
system are several times smaller than the displacement of fixed - base structure, while the
displacement of the floors above the isolation system are almost the same with isolated structure
at the base.
Shear forces, bending moments and stresses in reinforced concrete shear walls are significantly
reduced by the application of seismic isolation.
By moving the level of isolation to the upper floors, the characteristics of isolators to be used are
changed (smaller and cheaper isolators are needed). This shows that considering all factors,
during the design it make sense to optimize seismic isolation from the viewpoint of selecting the
level of isolation.
The seismic isolation option to be applied on existing structures which are built around 1970 in
our country is found very effective. With this method, interventions in existing foundations can
be eliminated. With the application of seismic isolation to the existing buildings we conclude
that there is no need to strengthen the existing elements, as they are able to resist the reduced
value of internal forces.
7
- The conclusions of dynamic and seismic analysis of base isolated bridges

Seismic isolation of bridges using different characteristics of isolators gives the possibility to
achieve a predetermined seismic response as desired from us. The reduction of shear forces in
all piers can be achieved, especially in the short piers. With the use of isolation with different
characteristics we can achieve further reduction in the ratio of shear forces between long and
short piers. By comparing the responses in longitudinal and transverse direction we note that the
impact of isolation is different. Therefore is recommended that the characteristics of isolators
should be different on the horizontal directions.
The analysis of the impact of location of isolators along the height of piers, shows that some
seismic response parameters are affected from this location. This shows that although the
practical position of isolators is mostly on the top of piers, isolators can be placed at the bottom
or along the mid of the piers in order to fulfill specific conditions of the bridge.
In case of installing the isolators near the mid - height of piers, the deformations and forces on
the structural elements of piers are smaller than in cases of installing them on top or bottom of
piers.
It is found that through the seismic isolation of bridge it is possible the reduction of torsion
effect which gives the improvement of its seismic response.
Through seismic isolation of bridges built these recent years in our country is achieved the
reduction of deformations and internal forces in the longitudinal and transverse direction of
piers. So seismic isolation of these bridges would have significant benefits.
II.
HYRJE
Krkesa e vazhdueshme e rritjes s performancs s ndrtimeve sht e lidhur ngushtsisht me

prmbushjen e qllimit prej t gjith elementve prbrs t tij si: struktura mbajtse, funksioni,
arkitektura etj. Pr realizimin e performancs s strukturs mbajtse krahas prpjekjeve pr
njohjen, analizn dhe vlersimin e fenomenit natyror t trmeteve, sht e nevojshme edhe
perfeksionimi i skemave strukturale dhe mnyrave t llogaritjes s tyre. Trmetet edhe n
dekadat e fundit kan shkaktuar humbje t konsiderueshme n njerz dhe dme t mdha n
struktura t tipeve t ndryshme. Me kalimin e viteve jan zhvilluar shum mnyra dhe teknologji
t projektimit dhe ndrtimit antisizmik, pr t reduktuar efektet e trmeteve n strukturat e
ndrtimit. Zvoglimi i efekteve negative t lkundjeve t mdha t toks sht gjithmon nj nga
shtjet m kryesore n inxhinierin strukturore dhe ka trhequr vmendjen e shum studiuesve
n gjith botn. Arritja e performancs strukturale sht e lidhur me materialet e prdorura,
teknologjin e ndrtimit, saktsin e metodave llogaritse dhe sigurisht me koston e realizimit.
Duke patur parasysh pasigurit e deritanishme n realizimin e strukturave rezistente ndaj
trmeteve vazhdimisht krkohet q krahas strukturave tradicionale t zhvillohen dhe teknika t
avancuara pr realizimin e tyre. Sipas filozofis tradicionale sizmike t projektimit, prballimi i
efekteve t larta sizmike realizohet me an t rezistencs s lart ose t duktilitetit t madh t
strukturs. Realizimi i ktij ekuilibri nprmjet rritjes s rezistencs nuk sht efektiv pr rastin
e veprimeve t forcave sizmike t shkaktuara nga trmetet, pasi me rritjen e rezistencs s
elementve strukturor mund t shfaqen edhe fenomene t dmshme. Kshtu, shpesh, ndodh q
rritja e ngurtsis s nj strukture t mos jet e mjaftueshme, ose jo gjithmon t jap rezultatet e
dshiruara. Nevoja e sjelljes jolineare t strukturave, pr rritjen e duktilitetit gjat trmetit si nj
mnyr e mundshme pr t rritur energjin e brendshme, pranon n t njjtn koh, t ara dhe
dmtime n elementt strukturor.
Teknika e izolimit n baz sht zhvilluar si nj prpjekje pr t reduktuar efektet n ndrtesa
dhe elementt e tyre strukturor gjat veprimeve sizmike, dhe sht provuar t jet nj nga
metodat m eficiente pr nj gam t gjer t problemeve t veprimit sizmik n struktura.
Izolimi sizmik konsiston kryesisht n instalimin e pajisjeve t cilat tentojn t ndajn strukturn
nga lkundjet e bazamentit. Si nj qasje alternative, izolimi n baz, sht nj koncept i
projektimit sizmik sipas t cilit duke vendosur element fleksibl dhe prthiths energjie midis
themelit dhe bazs s strukturs ose midis mbshtetseve dhe mbistrukturs n rastin e urs
arrihet zvoglimi i forcs sizmike q transmetohet nga toka n struktur. Izolimi n baz tenton
t izoloj strukturn nga lkundjet e toks, jo duke u prpjekur t prthith energjin e trmetit
prej strukturs, por duke mos lejuar kt energji pr t hyr n struktur. Shum vite prvoj me
izolator t prdorur n aplikime t hershme inxhinierike, kan demonstruar besueshmri,
qndrueshmri dhe rezistenc t izolatorve ndaj kushteve mjedisore.
Strukturat e izoluara kan aftsin t reduktojn n mnyr t konsiderueshme krkesat e tyre
pr duktilitet, krahasuar me strukturat e paizoluara. Ky fakt thjeshton shum detajimet e
strukturs dhe konsiderata t tjera sizmike t krkuara nga kodet. Kshtu, pr projektuesin
ofrohen mundsi t shumta t zgjedhjeve arkitektonike dhe materialeve ndrtimore.
9
N dekadat e fundit, izolimi n baz sht br nj nga teknikat m t pranuara pr mbrojtjen

sizmike t ndrtesave. Nga ana tjetr, izolimi sizmik sht konsideruar gjersisht si nj metod
eficiente pr strukturat problematike, t cilat karakterizohen nga krkesa t veanta sizmike, t
tilla si ndrtesat me kat t dobt dhe t but. Izolimi sizmik prdoret edhe n rehabilitimin e
ndrtesave ekzistuese dhe prforcimin e strukturave t dobta.
Kshtu, izolimi sizmik ka avantazhe krahasimisht mnyrave t tjera pr situata t tilla t
veanta, zakonisht duke qen n gjendje t siguroj mbrojtje m t mir kundrejt lkundjeve
shum t forta sizmike. Besohet se izolimi sizmik mund t siguroj zgjidhje efektive pr nj
gam shum t gjer t problemeve sizmike.
Efektiviteti i izolimit n baz n reduktimin e reagimit sizmik lidhet me aftsin e tij pr t
ndryshuar periodn e lkundjeve vetjake t strukturs. Gjithashtu, Skinner (1993) tregoi q
karakteristika m e rndsishme e izolimit sizmik sht rritja e periods natyrale t strukturave
prmes rritjes s fleksibilitetit t tyre. Funksioni themelor i pajisjeve izoluese sht t mbajn
mbistrukturn ndrkoh q sigurojn nj shkall t lart t fleksibilitetit horizontal. Kjo i jep
strukturs n trsi nj period t gjat efektive dhe rrjedhimisht nxitime m t ulta dhe forca
inerciale m t vogla.
Si rezultat i prpjekjeve t shumta inxhinierike drejt zbatimit t izolimit n baz, ekzistojn
shum lloje izolatorsh ku nj ndr to jan edhe izolatort me gom t armuar. Ndr vshtirsit
e aplikimit t izolimit pr nj numr m t madh t strukturave sht dhe fakti q izolatort
ekzistues konvencional jan t shtrenjt dhe t rnd. Pr t zgjeruar kt strategji t vlefshme
pr struktura rezistente ndaj trmetit edhe pr ndrtesa publike, sht e nevojshme pr t ulur
koston dhe peshn e izolatorve. Duke konsideruar elementt prbrs t kostos s nj objekti ku
Kelly (1990) rendit katr faktor kryesor: kostoja e ndrtimit, primet e sigurimit ndaj trmetit,
shpenzimet pr riparimin e dmtimit fizik dhe humbja e vlerave materiale t shfrytzimit,
izolimi sizmik mund t konsiderohet edhe me efektivitet ekonomik pr raste t caktuara t
objekteve.
N tre dekadat e fundit, numri i aplikimeve t teknologjive t reja pr prballimin e trmeteve
sht rritur n mnyr t shpejt. Me njohjen e ksaj teknologjie dhe me efektet e saj do t
mundsohet q dhe n vendin ton t aplikohet izolimi sizmik i strukturave t reja apo edhe i
strukturave ekzistuese pr prforcimin sizmik t tyre.
III.
QLLIMI
N vitet e fundit, n t gjith botn, jan studiuar dhe aplikuar teknika t shumta praktike pr t
siguruar izolimin sizmik t strukturave. Qllimi kryesor i ktij punimi sht prcaktimi i
ndikimit q kan sistemet izoluese prej gome t armuar n struktura t tipeve t ndryshme, t
ndodhura n situatn e veprimit sizmik.
Punimi fokusohet n analizn e reagimit sizmik t strukturave t izoluara n baz. Pasi trajtohen
bazat teorike t analizave, bhet aplikimi i tyre n struktura betoni t armuar pr ndrtesa dhe
ura.
10
Meqnse gjat veprimit t trmeteve, strukturat pranohen t kalojn n fazn plastike, analizat
jan kryer jo vetm sipas metods lineare, por edhe sipas metods jolineare me qllim q t
analizohet m mir ndikimi i izolimit sizmik n reagimin elasto - plastik t strukturs. Gjat
analizave shpesh sht trajtuar efekti i izolimit sizmik si n strukturat e reja ashtu dhe n ato
ekzistuese.
Kam zgjedhur t trajtoj izolimin sizmik n struktura pasi sht nj nga metodat m t prdorura
t projektimit antisizmik n bot, ndrkoh q prdorimi i tyre n Shqipri nuk ka filluar ende.
Trmetet zn peshn kryesore t dmtimit t strukturave, me pasoj shkatrrimin. Ky prbn
nj problem shum t madh ekonomik dhe social. Pr m tepr, shkatrrimi i strukturave, n nj
pjes t madhe t rasteve, shoqrohet me humbjen e jets s njerzve. Gjat dekadave t fundit
inxhinieria strukturore po i kushton nj rndsi t madhe projektimit antisizmik nprmjet
prdorimit t izolimit n baz.
M dshirn pr t dhn kontributin tim n prdorimin e ktyre sistemeve edhe n Shqipri, po
trajtoj kt tem n prputhje me prvojn e ndrtimeve aktuale.
IV.
OBJEKTIVAT
Objektivat e punimit grupohen n tre kategori:

S pari, t analizojm parametrat e sistemit izolues me gom t armuar, n mnyr q t
projektohen izolator me kosto efektive. Pr kt sht e nevojshme t zgjidhen materialet e
duhura si dhe t prdoret sasia optimale e tyre. Kjo synohet t arrihet duke kryer analiza t
efektit t materialeve n performancn e izolatorve.
S dyti, t kryejm analiza sizmike t ndrtesave t tipeve t ndryshme me baz t izoluar dhe ti
krahasojm ato me njra - tjetrn dhe me strukturat me baz fikse. Fillimisht do t analizohet
ndrtesa me kat t dobt dhe t but n kushtet e izolimit sizmik t tyre, duke tentuar
prmirsimin deri n eleminim t defektit q kto ndrtesa paraqesin. M tej, duke pasur
parasysh faktin q reagimi dinamik dhe sizmik i strukturave varet jo vetm nga veprimi i
jashtm nprmjet lvizjeve t toks, por edhe nga karakteristikat e vet strukturs, t cilat n
rastin e izolimit sizmik psojn modifikime t konsiderueshme, studiohet ndikimi q sjell
izolimi sizmik n reagimin e prgjithshm dhe n parametra t veant t strukturave t tipeve t
ndryshme. Gjithashtu, duke menduar q pozicioni i sistemit izolues n strukturat e ndrtesave do
t ndikoj n reagimin e ndrtess, studiohen pozicione t ndryshme t vendosjes s sistemit
izolues n nj ndrtes shum - katshe.
Pr t par m konkretisht se si ndikon izolimi sizmik n ndrtesa, merret n studim nj objekt
ekzistues, ish- Markato Qendrore, Berat, i cili krahasimisht kushteve aktuale t projektimit
paraqitet me shum mangsi strukturale.
S treti, t kryejm analiza sizmike t urave t izoluara sizmikisht n raste t ndryshme t
prdorimit t izolatorve, pr izolator me karakteristika t njjta pr t gjith urn si dhe
prdorimi i izolatorve me karakteristika t ndryshme. Me interes sht par edhe studimi i
pozicionit t sistemit izolues prgjat gjatsis s pils s urs. Pr t konkretizuar studimin
analizohet izolimi sizmik i nj ure t projektuar pr vendin ton, ura Belina, Fier.
11
KAPITULLI 1
PRSHKRIM I PRGJITHSHM I SISTEMEVE T IZOLUAR N BAZ
1.1 Hyrje
Bazuar n parimin kryesor t ekuilibrit t energjis, strukturat duhet t ken aftsin pr t
prthithur energji, n mnyr q energjia e brendshme e prodhuar n struktur t jet e barabart
me energjin e jashtme q hyn n struktur. Sipas filozofis tradicionale sizmike t projektimit,
prballimi i efekteve t larta sizmike realizohet me an t rezistencs s lart ose t duktilitetit t
madh t strukturs. Realizimi i ktij ekuilibri nprmjet rritjes s rezistencs nuk sht efektiv
pr rastin e veprimeve t forcave sizmike t shkaktuara nga trmetet, pasi me rritjen e
rezistencs s elementve strukturor mund t shfaqen edhe fenomene t dmshme pr arsyet e
mposhtme:
- rritja e rezistencs zakonisht shoqrohet me rritjen e ngurtsis s sistemit dhe duke par
spektrin e reagimit vrehet se strukturave t ngurta (d.m.th. me period vetiake t ult) iu
takon pjesa m e lart e spektrit;
- rritja e ngurtsis shpesh shoqrohet me rritjen e masave, d.m.th. nj rritje e veprimit
dinamik, q zhvillohet pikrisht nprmjet forcave t inercis, proporcionale me masn.
Kshtu, shpesh, ndodh q rritja e ngurtsis s nj strukture t mos jet e mjaftueshme, ose jo
gjithmon t jap rezultatet e dshiruara. Sipas filozofis tradicionale sizmike t projektimit,
prballimi i efekteve t larta sizmike realizohet me an t rezistencs s lart ose t duktilitetit t
madh t strukturs. Nevoja e sjelljes jolineare t strukturave, pr rritjen e duktilitetit gjat
trmetit si nj mnyr e mundshme pr t rritur energjin e brendshme, pranon n t njjtn
koh, t ara dhe dmtime n elementt strukturor.
Si nj qasje alternative, izolimi n baz, sht nj koncept i projektimit sizmik sipas t cilit duke
vendosur element fleksibl dhe prthiths energjie midis themelit dhe bazs s strukturs ose
midis mbshtetseve dhe mbistrukturs s urs arrihet zvoglimi i forcs sizmike q
transmetohet nga toka n struktur. Izolimi n baz tenton t izoloj strukturn nga lkundjet e
toks, jo duke u prpjekur t prthith energjin e trmetit prej strukturs, por duke mos lejuar
kt energji pr t hyr n struktur.
Me lindjen e koncepteve inovative pr projektimin antisizmik, duke prfshir sistemet e izolimit
n baz dhe sistemet pasive t shuarjes s energjis, sht e rndsishme t rishikojm analizat e
deritanishme dhe metodat e projektimit. N veanti, duhet t fokusohemi tek energjia si nj
kriter projektimi. Housner (1956) sugjeroi nj projektim antisizmik bazuar n nj trajtim
12
energjitik edhe pr struktura t zakonshme disa dekada m par. Formulimi prfundimtar sht
mjaft i prshtatshm pr nj diskutim t prgjithshm t prthithjes s energjis n struktura,
duke qen se pajisjet pasive prdoren pr t prthithur vibrimet e shkaktuara si nga veprimet
sizmike ashtu edhe forcat aerodinamike.
Pr strukturat e zakonshme le t konsiderojm modelin lkunds me nj shkall lirie, q
konsiston n nj mas m e mbshtetur n nj sust me ngurtsi totale k dhe nj shuars me
viskozitet linear c (aftsia e prthithjes s energjis nga vet struktura), t treguar n Figurn 1.1
m posht:
Figura 1. 1: Model i strukturs s zakonshme me nj shkall lirie
Formulimin energjitik mund ta fitojm duke integruar secilin term t forcs n ekuacionin e
lvizjes s ktij sistemi (
+
+
=
) n lidhje me gjith historikun e zhvendosjeve
relative, prej t cilit fitojm:
+
+ =
ku
a)
b)
c)
Secili element i ans s majt t barazimit t msiprm prfaqson energjin relative kinetike t
mass (EK), energjin e shuar prej shuarjes q ka vet struktura (ED), dhe energjin e deformimit
elastik (ES). Shuma e ktyre energjive duhet t balancoj energjin e futur n sistem ( ) t
shkaktuar nga veprimi sizmik. Secili prej termave energjitik sht faktikisht nj funksion i
kohs, kshtu ekuilibri i energjis mbahet n do ast gjat gjith kohzgjatjes s veprimit.
13
Nuk duhet t presim q nj struktur e projektuar sipas metods s zakonshme t qndroj

plotsisht brenda stadit elastik gjat veprimit t nj ngacmimi t madh sizmik. N vend t ksaj,
ne i besojm duktilitetit q posedon struktura pr t parandaluar shkatrrimin, ndrkoh q
pranojm faktin q mund t ndodhin disa dmtime. N nj rast t till, energjia e futur ( ) nga
trmeti thjesht kalon kapacitetin e strukturs pr t akumuluar dhe shuar energji prej
mekanizmave t dhna n ekuacionet (a) deri n (c). Me tejkalimin e ktij kapaciteti, pjes t
strukturs ose kalojn n rrjedhshmri ose plasariten. Kshtu ngurtsia nuk mbetet m konstante,
dhe forca n sust n ekuacionin e lvizjes duhet t zvendsohet nga nj funksion m i
prgjithshm fs(u), i cili prfshin edhe efektet histeretike. N prgjithsi, ekuacioni (c)
riprkufizohet si m posht, pr reagimin inelastik:
=
ku ES supozohet e ndashme n dy pjes
( )
=
dhe
+
, q prfaqsojn energjin totale elastike
dhe at t shuar prej deformimeve plastike, respektivisht.

Kshtu, pr nj struktur t zakonshme, nse intensiteti i sinjalit rritet, do t nevojitet nj sasi
akoma m e madhe energjie e prthithur prej deformimeve inelastike. Nga pikpamja
energjitike, pr projektimin e duhur antisizmik, duhet t prpiqemi t minimizojm sasin e
energjis histeretike t shuar nga struktura. Ka dy mnyra pr t arritur kt:
- E para prfshin projektimin q rezulton n reduktim t sasis s energjis s futur n
struktur. Pr shembull, n kt kategori, futen sistemet e izolimit n baz.
- E dyta, lidhet me prfshirjen e mekanizmave shtes shuars n struktur. Kto pajisje
projektohen pr t prthithur nj sasi t energjis q futet n sistem, duke reduktuar n kt
mnyr dmet n struktur prej shuarjes histeretike. Faktikisht, pr trmete t mdha,
pajisjet duhet t shuajn sasi shum t mdha energjie.
Zakonisht, pr sistemet e izoluara n baz, prve reduktimit t sasis s energjis q hyn n
struktur, nevojitet edhe shtimi i pajisjeve pr prthithjen e energjis. Modeli dinamik pr nj
struktur t till t konsideruar me nj shkall lirie, tregohet n Figurn 1.2:
Figura 1. 2: Modeli i strukturs me nj shkall lirie me element shuars pasiv

14
Formulimin energjitik mund ta fitojm duke integruar secilin term t forcs n ekuacionin e
lvizjes s ktij sistemi (
+
+
+ = ( + ) ) n lidhje me gjith historikun e
zhvendosjeve relative, prej t cilit fitojm:
+
+
+
+ E" =
ku energjia e lidhur me shuarsin pasiv shtes sht:
d) E" =
u du
Ideja e izolimit sizmik sht propozuar shum vite m par, por ajo fitoi nj realitet praktik,
brenda 30 viteve t fundit. Shum vite prvoj me izolator t prdorur n aplikime t hershme
inxhinierike, kan demonstruar besueshmri, qndrueshmri dhe rezistenc t izolatorve ndaj
kushteve mjedisore. Koncepti i izolimit n baz tashm sht pranuar gjersisht n rajone
sizmike t bots dhe ka shum shembuj n Shtetet e Bashkuara, Japoni, Zeland e Re dhe Itali,
kryesisht pr ndrtesa t mdha dhe t rndsishme si dhe n ura. Si rezultat i prpjekjeve t
shumta inxhinierike drejt zbatimit t izolimit n baz, ekzistojn shum lloje izolatorsh.
Ndr vshtirsit e aplikimit t izolimit pr nj numr m t madh t strukturave sht dhe fakti
q izolatort ekzistues konvencional jan t shtrenjt dhe t rnd. Pr t zgjeruar kt strategji
t vlefshme pr struktura rezistente ndaj trmetit edhe pr ndrtesa publike, sht e nevojshme t
ulim koston dhe peshn e izolatorve. Projekte ku prdoren izolator me kosto t ult pr
objekte publike jan realizuar n vende si n Kili, Kin, Indonezi dhe Armeni. Nj program i
gjer hulumtimi sht kryer n Rusi pr t zhvilluar nj shumllojshmri t sistemeve t izolimit
me kosto t ult dhe me aplikim t thjesht. N tre dekadat e fundit, numri i aplikimeve t
teknologjive t reja pr prballimin e trmeteve sht rritur n mnyr t shpejt. Izolimi sizmik
prdoret edhe n rehabilitimin e ndrtesave ekzistuese dhe prforcimin e strukturave t dobta.
Me njohjen e ksaj teknologjie dhe me efektet e saj do t mundsohet q dhe n vendin ton t
aplikohet izolimi sizmik i strukturave t reja apo edhe i strukturave ekzistuese pr prforcimin
sizmik t tyre.
1.2 Karakteristikat e Prgjithshme t Strukturave t Izoluara

Koncepti i izolimit n baz sht shum i thjesht. Kjo teknik konsiston n vendosjen ndrmjet
themeleve dhe mbistukturs s elementve me fleksibilitet t madh horizontal dhe ngurtsi t
madhe vertikale. Paraqitja skematike e strukturave t izoluara n baz tregohet n Figurn 1.3:
a)
b)
Figura 1. 3: a) Izolimi sizmik i nj ndrtese; b) Izolimi sizmik i nj ure

15
Sistemi izolues ndan ndrtesn ose strukturn nga komponentet horizontale t lvizjes s toks.
Kshtu arrihet q struktura e izoluar t ket nj frekuenc themelore shum m t ult se ajo me
baz fikse dhe gjithashtu m t ult se frekuenca predominuese e truallit.
1.2.1 Fleksibiliteti
Nj struktur e izoluar n baz e projektuar si duhet ka fleksibilitetin e krkuar duke lejuar
zhvendosjet e mdha t prqndruara n elementt e izolimit, pr reduktimin e nxitimeve dhe ka
ngurtsin e krkuar t elementve t strukturs. N praktikn e projektimit t strukturave t
ndrtimit, krkesat kryesore jan minimizimi i zhvendosjeve relative t ndrkatit (inter storey
drifts) dhe nxitimeve t dyshemes. Zhvendosje t mdha t ndrkatit shkaktojn dme n
komponentet jostruktural dhe pajisjet q lidhin katet. Zhvendosja e ndrkatit mund t
zvoglohet duke shtangsuar strukturn, por kjo on n nxitime t larta t dyshemes. Nxitimet
mund t zvoglohen duke e br strukturn m fleksibl, por kjo on n rritjen e zhvendosjeve t
ndrkateve.
Nj struktur absolutisht e ngurt do t ket period lkundjeje zero. Me lvizjen e toks,
nxitimet n kt struktur do t jen t njjta me nxitimin e toks dhe zhvendosja relative midis
strukturs dhe toks do t jet zero. Kjo struktur dhe toka lvizin njsoj. E kundrta ndodh me
nj struktur absolutisht fleksibl, perioda e saj do t jet infinit. Pr kt lloj strukture, kur toka
lviz, nxitimet e shkaktuara do t jen zero dhe zhvendosjet relative midis strukturs dhe toks
do t jen t njjta me zhvendosjet e toks. Kjo struktur nuk lviz, kurse toka po. Ather
elementt strukturor q lidhin tokn me strukturn do t deformohen aq sa zhvendoset toka.
Kto dy raste ekstreme teorike tregohen n Figurn 1.4.
Deformimi sa
zhvendosja e toks
Struktur rigjide
Zhvendosje zero
Nxitimi sa nxitimi i bazamentit
Struktur fleksibl
Nxitim zero
Figura 1. 4: Transmetimi i lkundjeve t bazamentit
Strukturat reale nuk jan as absolutisht t ngurta as absolutisht fleksibl, kshtu q reagimi i tyre
kundrejt lvizjeve t toks sht midis ktyre dy ekstremeve si tregohet skematikisht n
Figurn 1.5.
16
Nxitimi
Zhvendosjet
Nxitimi
Zhvendosjet
Figura 1. 5: Nxitimi dhe zhvendosjet e structures
Pra marrdhnia midis nxitimeve dhe zhvendosjeve n struktur sht e anasjell. Kshtu q
sht e pamundur q t knaqen t dy krkesat (reduktimi i nxitimit dhe zhvendosjes) duke
ndryshuar vetm karakteristikat e elementve strukturor. Prandaj lind nevoja q n struktur t
instalohen element t tjer. Mnyra m praktike e reduktimit t njkohshm t zhvendosjeve t
ndrkateve dhe t nxitimeve t dyshemes sht prdorimi i izolimit t bazs; sistemi izolues
siguron zvoglimin e nxitimeve si dhe fleksibilitetin e nevojshm me zhvendosje t
prqndruara n nivelin e izolimit. Forma e par e lkundjeve t nj ndrtese t izoluar prfshin
deformimin vetm t sistemit t izolimit, pasi struktura sipr sht gati rigjide. Format m t
larta t cilat japin deformime n struktur nuk marrin pjes n lvizje, kshtu q energjia e
lvizjes s toks n kto frekuenca t larta nuk mund ti transmetohet ndrtess. N rastin e
urave, sistemi izolues siguron q zhvendosjet m t mdha t realizohen te izolatort, kurse
deformimi i pilave t reduktohet ndjeshm. Paraqitja skematike e reagimit t strukturs s urs
dhe t ndrtess nn veprimin e lkundjeve horizontale t toks jepet n Figurn 1.6 dhe 1.7 m
posht:
Ur
Ur me
me baz
bazfikse
fikse
Ur me
me baz
Ur
baz t
tizoluar
izoluar
Figura 1. 6: Reagimi i nj ure me baz fikse ose me baz t izoluar
17
Ndrtes me baz fikse
Ndrtes me baz t izoluar

Figura 1. 7: Reagimi i nj ndrtese me baz fikse ose me baz t izoluar
1.2.2 Ndryshimi i periods

Sistemi i izoluar n baz duhet t ket fleksibilitet t lart horizontal n mnyr q perioda e
strukturs s izoluar t jet m e gjat se perioda korresponduese e saj me baz fikse si dhe e
periods dominuese t trmeteve t pritshm. Pra, duke e zhvendosur periodn, struktura ka dy
pasoja: zvoglim t nxitimit sizmik (pra dhe t forcave sizmike), dhe rritje t zhvendosjeve
relative. N rastin e strukturave me baz t izoluar, kto zhvendosje relative jan t elementve
izolues dhe jo t elementve strukturor si n rastin e strukturave me baz fikse.
Vlerat e periodave t lkundjeve t shum trmeteve jan rreth 0,1 sekonda deri 1 sekond dhe
m t shpesht n rendin 0,2 deri 0,6 sekonda (Skinner, 1993). Strukturat me period lkundje
brenda intervalit 0,1-1 sekonda jan m t prekshme nga veprimet sizmike pr shkak t
rezonancs. Sistemi i izoluar n baz duke pasur fleksibilitet t lart horizontal bn q perioda e
strukturs s izoluar t jet m e gjat se perioda korresponduese e saj me baz fikse si dhe
periods dominuese t trmeteve t pritshm. Pra, duke e zhvendosur periodn, struktura ka dy
pasoja: zvoglim t nxitimit sizmik (pra dhe t forcave sizmike), dhe rritje t zhvendosjeve
relative. N rastin e strukturave me baz t izoluar, kto zhvendosje relative jan t elementve
izolues dhe jo t elementve strukturor si n rastin e strukturave me baz fikse. Ky ndryshim i
periods s lkundjes sht treguar n mnyr skematike n Figurn 1.8a dhe 1.8b, q paraqesin
spektrat elastik t reagimit t trmetit El Centro si prfaqsues i trmeteve t rnda.
Figura 1. 8: El Centro 1940: a) Spektri i reagimit t nxitimit; b) Spektri i reagimit t zhvendosjes

18
1.2.3 Shuarja
Zhvendosjet relative t sistemit t izoluar mund t kontrollohen nse shtohen element
absorbues energjie n struktur. Shuarsat e shtuar reduktojn njkohsisht edhe forcat sizmike.
Duke analizuar spektrin e reagimit t zhvendosjeve t shumics s trmeteve, konstatohet se me
rritjen e periods s lkundjeve, struktura do t psoj rritje t zhvendosjeve. Zhvendosjet
relative t sistemit t izoluar mund t kontrollohen nse shtohen element absorbues energjie n
struktur, si duket n Figurn 1.8b. Shuarsat e shtuar reduktojn njkohsisht edhe forcat
sizmike, si duket n Figurn 1.8a. Shuarja (prthithja e energjis) n struktur kryhet n dy
mnyra kryesore: prthithja e energjis prej kurbave histerezis t forc zhvendosjeve dhe
prthithje viskoze e energjis. Termi viskoze i referohet prthithjes s energjis n varsi t
shpejtsis. Termi histerezis i referohet prthithjes prej ngarkim-shkarkimit gjat zhvendosjeve
ciklike. N Figurn 1.9 tregohet nj kurb histerezis e forc zhvendosjes, n t ciln zona e
ngjyrosur paraqet sasin e energjis s prthithur gjat nj cikli t lvizjes.
Forca
Forca
F
E = Zona eE =ngjyrosur
zona e ngjyrosur
Kd
Fy
Keff
?m
m Zhvendosja
Zhvendosja
Figura 1. 9: Kurba e idealizuar histerezis force zhvendosje e nj izolatori bilinear
1.3 Tipet e Sistemeve Izolues

Aktualisht ekzistojn nj numr sistemesh izoluese t pranueshme pr tu prdorur. Si sisteme
izoluese mund t prmendim: sistemet izoluese me baz elastomere, sistemet izoluese t bazuara
n rrshqitjen (izolator me frkim), sistemet e tipit sust dhe sistemet lkundse. Do t trajtojm
sistemet izoluese elastomere. Izolatort me gom natyrale u prdorn pr her t par n 1969,
n shkolln Pestalozzi n Shkup. Ktu mbshtetset ishin blloqe t mdhenj gome t pa armuar.
Pr shkak t peshs s ndrtess ato jan ngjeshur shum. Izolatort kishin nj shtangsi
vertikale vetm disa her m t madhe se ajo horizontale. Shuarja thuajse mungonte.
Figura 1. 10: Izolatort e prdorur n Shkolln Pestalozzi, Shkup, Maqedoni

19
Pas prfundimit t ksaj ndrtese, jan ndrtuar edhe shum ndrtesa t tjera me izolator gome
natyrale por t armuar me pllaka eliku t cilat ulin mufatjen ansore dhe rrisin shtangsin
vertikale. Izolatort prej gome t armuar mund t klasifikohen n tre lloje: me shuarje t ult, me
brtham plumbi dhe me shuarje t lart.
1.3.1 Izolator me shuarje t ult
Izolatort prej gome natyrale ose sintetike me shuarje t ult jan prdorur gjersisht. Elastomeri
i prdorur n Japoni prbhet nga gom natyrale, ndrkoh q n Franc n shum projekte
sht prdorur neopreni. Kta izolator kan sjellje lineare n prerje pr deformime relative
100% e m shum. Raporti i shuarjes arrin 2 deri 3%.
Kan an pozitive si: prodhimi i thjesht dhe modelimi i leht. Reagimi mekanik i tyre nuk
ndryshon nga prmasat, temperatura, historia apo vjetrimi. Disavantazhi i vetm sht se n
prgjithsi nevojitet edhe nj sistem shtes prthiths i energjis (Kelly, 1997).
Kta sisteme shtes kan nevoj pr lidhje t prpunuara mir dhe, n rastin e shuarsave
metalik, jan t prirur drejt lodhjes. Izolator t till u prodhuan pr nj sistem izolues t
propozuar pr nj impjant nuklear i ndrmarr nga Cental Electricity Generating Board n
Britanin e Madhe. Kta izolator kishin si qllim t ndrthureshin me nj shuars viskoz t
zhvilluar nga GERB Corp. n Gjermani. Testimet e ndryshme dhe provat konfirmuan se
mbshtetset ishin plotsisht lineare deri n 150% deformim prers, dhe nuk kishin aspak
shuarje. Qllimi i projektit ishte t siguronte nj sistem izolues q t mund ti korrespondonte
ekzaktsisht nj modeli dinamik viskoz linear. Shum zbatime t ktij lloj sistemi jan prdorur
n Japoni. Elementt e shuarjes s energjis jan t prbr nga nj shumllojshmri pajisjesh
me elik t rrjedhshm, t cilat prfshijn shufra konike, susta spirale t rrjedhshme, shufra
karboni, dhe element me frkim. Nj variant i ksaj arritjeje sht izolatori me brtham
plumbi. I shpikur n Zelandn e Re n vitet 70, ky lloj izolatori sht sot sistemi m i prdorur i
izolimit n baz.
Figura 1. 11: Izolator gome me shuarje t ult
20
1.3.2 Izolator me brtham plumbi

Mbshtetsja me fish plumbi u zbulua n Zelandn e Re dhe sht prdorur gjersisht n
Zelandn e Re, Japoni dhe SH.B.A. Kta izolator jan prej gome t armuar, t ngjashme me ato
me shuarje t ult por prmbajn nj ose m shum fisha plumbi t vendosura n vrima, si
tregohet n Figurn 1.12. Pllakat prej eliku, detyrojn fishn e plumbit t deformohet n prerje.
Plumbi brenda n izolator deformohet fizikisht n nj sforcim rreth 10 MPa, duke i siguruar
izolatorit nj sjellje bilineare. Vendosja e plumbit rrit shuarjen efektive t izolatorit dhe redukton
zhvendosjet. Prve ksaj, pr vlera t ulta t ngarkesave horizontale, t tilla si, ngarkess s
ers, ngarkess s trafikut apo ngarkesave t vogla sizmike, brthama e plumbit zvoglon
zhvendosjet horizontale nprmjet ngurtsis fillestare deri n nivelin e rrjedhshmris s tij. Pr
arsye se shtangsia efektive dhe shuarja efektive e izolatorit me brtham plumbi jan t varura
nga zhvendosja, sht e rndsishme t caktohet zhvendosja pr t ciln nevojitet nj shuarje e
caktuar. Kta lloj izolatorsh jan testuar gjersisht n Zelandn e Re, dhe ekzistojn guida
shum t kompletuara pr projektimin dhe modelimin e tyre. Ndrtesa t izoluara me kto
izolator patn nj performanc t mir gjat trmetit t Northridge 1994 dhe Kobe 1995.
Ankorimi i
strukturs
Ankorimi i
mbshtetjes
Gom e armuar
Brtham
plumbi
Figura 1. 12: Izolator gome me brtham plumbi
1.3.3 Izolator me shuarje t lart

Prodhimi i goms natyrale e cila prmbante shuarje t mjaftueshme sa t mnjanonte nevojn
pr element shuars shtes u arrit n 1982 nga Malaysian Rubber Producers Research
Assocation (MRPRA) e Britanis s Madhe. Shuarja rritet duke shtuar blloqe shum t imta
karboni, vajra apo rrshira, ose mbushsa t tjer t ngjashm. Shuarja rritet n nivele midis
10% dhe 20% pr deformime prerse 100%.
Materiali sht jolinear pr deformime prerse m t vogla se 20% dhe karakterizohet nga nj
shtangsi dhe shuarje m e lart, e cila tenton t minimizoj reagimin nn veprimin e ngarkess
s ers dhe ngarkesave sizmike t nj niveli t ult. Midis kufirit 20 120% t deformimit
prers, moduli i prerjes sht i ult. Pr deformime m t mdha se 120% moduli i prerjes rritet
si rezultat i nj procesi kristalizimi q ndodh n gom pr shkak t deformimit, gj e cila
21
shoqrohet me nj rritje n shuarjen e energjis. Rritja n shtangsi dhe n shuarje pr

deformime shum t mdha mund t shfrytzohet pr t prodhuar nj sistem q sht i shtangt
pr ngarkime t vogla, sht mjaftueshm linear dhe fleksibl n nivelin e trmetit t
projektimit, dhe mund t pengoj zhvendosjet nn veprimin e nj ngarkese sizmike t papritur e
cila e kalon nivelin e projektimit.
Shuarja n izolator nuk sht as viskoze as histeretike, por dika ndrmjet njrs dhe tjetrs. N
nj element t pastr viskoz linear shuarja e energjis sht n prpjestim t drejt me katrorin e
zhvendosjes; n nj sistem histeretik ajo tenton t jet n prpjestim t drejt me zhvendosjen.
Provat mbi nj numr t madh izolatorsh t ndryshm kan treguar se energjia e shuar pr nj
cikl sht prpjestimore me zhvendosjen n fuqi 1.5. Kjo karakteristik mund t shfrytzohet
n mnyr t till q t jet e mundur t modelohet reagimi i izolatorit, i cili t kombinoj
elementt linear viskoz me ata elasto-plastik.
Nj avantazh tjetr i izolatorve me shuarje t lart sht se ata sigurojn deri n nj far shkalle
reduktimin e vibrimeve t ambjentit. Izolatort filtrojn frekuencat e larta t vibrimeve vertikale
t shkaktuara nga trafiku ose metro t afrta.
Kurbat histerezis t tre tipeve t izolatorve prej gome jepen n Figurn 1.13.
Forca
Forca
Kurba forczhvensosje pr IBP
Kurba forczhvensosje pr ISU
Kurba forczhvensosje pr ISL
Zhvendosja
Zhvendosja
Zhvendosja
Figura 1. 13: Sjellja histeretike pr sisteme t ndryshm izolues (Ballantyne 2002)
1.4 Aplikimi i Izolimit n Baz t Strukturave

Prdorimi i par i nj sistemi izolues prej gome pr t mbrojtur nj struktur nga trmetet ishte
n 1969 pr nj shkoll fillore n Shkup. Shkolla Pestalozzi, nj ndrtes 3-katshe prej betoni, e
projektuar dhe e ndrtuar nga inxhiniert zviceran, sht izoluar nga nj sistem i njohur si
Swiss Full Base Izolation-3D (FBI-3D) System. Ndryshe nga izolatort prej gome t zhvilluar
m von, ktu izolatort ishin t pa armuar kshtu q pesha e ndrtess ka br q ato t
deformohen anash. Ky sistem u zvendsua n vitin 2010 me izolator gome t armuar me fibra
karboni duke ia rritur shum her ngurtsin vertikale si dhe aftsin e prthithjes s energjis.
M von n strukturat e izoluara u prdor gom e armuar me shtresa eliku. Pr shkak t
shtresave prej eliku, kta izolator jan shum t shtangt n drejtimin vertikal por shum t
but n drejtimin horizontal, duke dhn n kt mnyr efektin e izolimit. Jan t lehta pr tu
prodhuar, nuk kan pjes t lvizshme dhe jan shum rezistente ndaj kushteve t mjedisit t
jashtm.
Shum sisteme izolues, kryesisht ata t prdorur n Zelandn e Re dhe Japoni kombinojn
izolatort prej gome natyrale me shuarje t ult me ndonj form mekanike shuarjeje. Ktu
22
prfshihen shuarsa hidraulik, shufra eliku, unaza eliku, ose fisha prej plumbi brenda vet
izolatorit. N SH.B.A. sistemi m i prdorur i izolimit sht ai me gom t armuar dhe me
brtham plumbi. Struktura t shumta n SH.B.A., Itali, Japoni, Kin, Rusi, Armeni dhe
Indonezi jan izoluar duke prdorur izolator gome natyrale t armuar dhe me shuarje t lart.
N tre dekadat e fundit, numri i aplikimeve t teknologjive t reja n projektimin e strukturave
rezistente ndaj trmeteve sht rritur n mnyr dramatike, dhe sht rritur interesi n shum
vende t bots. Nj numr i konsiderueshm i strukturave kan prfunduar n Sh.B.A., Japoni,
Zeland t Re, Itali, Kanada, Kin, Rusi dhe shum vende t tjera n t gjith botn.
Izolimi sizmik sht prdorur edhe n rehabilitimin e ndrtesave ekzistuese dhe prforcimin e
strukturave prgjithsisht t dobta dhe t brishta q nuk kan duktilitet t mjaftueshm n
drejtim ansor (Kelly, 1997). Veanrisht, izolimi n baz pranohet si metoda m e mir pr
rehabilitimin e ndrtesave t vjetra q prmbajn vlera t mdha arkitektonike apo historike dhe
kulturore. Prve ksaj, prdorimi i izolimit n baz sht aplikuar edhe n prforcimin e
strukturave n rajone me sizmicitet t lart, t cilat nuk kan qn t projektuara pr t'i rezistuar
trmeteve t fort. Me shum efektivitet, izolimi n baz ka gjetur aplikime t shumta n
strukturat e urave dhe t viadukteve, ku zvendsimi i kushinetave t zakonshme me izolator
sizmik, redukton efektin e trmetit n pila dhe themele. Disa foto prezantuese t rasteve t
ndryshme t aplikimit t izolimit sizmik n baz jepen n Figurn 1.14.
BANESA
Figura 1. 14: Raste t ndryshme t aplikimit t izolimit sizmik n baz t strukturave
Edhe pse teknika e izolimit n baz sht kryesisht e zbatueshme pr strukturat e shtrenjta t
banimit, koht e fundit, aplikimi i ksaj teknologjie pr mbrojtjen sizmike t strukturave sht
konsideruar edhe pr ndrtesa publike t zakonshme si rezultat i kostos s ult t sistemeve t
izolimit.
23
1.5 Efektiviteti i Izolimit Sizmik t Strukturave

Efektiviteti i izolimit n baz varet nga disa faktor, ndr t cilt m kryesorja lidhet me zgjatjen
e periods natyrale t strukturs, dhe pr kt qllim raporti i periodave Ti / Tf (Tf perioda e
strukturs me baz fikse, Ti perioda e strukturs me baz t izoluar) duhet t jet sa m i madh
q t jet e mundur. N qoft se perioda themelore e strukturs me baz fikse ndodhet n zonn
me vlera maksimale t spektrit t nxitimit, ather nprmjet izolimit n baz kjo period
shtyhet n nj zon me vlera m t vogla t spektrit. Pr rrjedhoj forcat sizmike reduktohen.
Por jo gjithmon rritja e periods nprmjet izolimit n baz sjell reduktim t forcave n
struktur. Kjo varet nga vlera e periods themelore t strukturs me baz fikse dhe nga forma e
spektrit t projektimit. Po t konsiderojm nj struktur e cila me baz fikse ka period
themelore Tf = 0.4 sek, kurse me baz t izoluar do t kishte periodn e lkundjeve Ti = 2 sek
ather n rastin e trmetit El Centro dhe pr do trmet tjetr, spektri i nxitimit t t cilve do t
ishte i ngjashm me t, me an t izolimit n baz do t arrihej nj reduktim i madh i forcave
sizmike. Pra izolimi sizmik i ksaj strukture n kto kushte do t ishte efektiv, po t supozojm
se kjo struktur sht vendosur n Mexico City. Nga lkundjet e truallit t rregjistruara n kt
vend gjat trmetit t 1985 sht marr spektri i reagimit i treguar n Figurn 1.15. Nga ky
spektr vlerat e pseudo-nxitimeve jan A(Tf,f) = 0.25g pr strukturn me baz fikse dhe
A(Ti,i)=0.63g pr strukturn me baz t izoluar. Kto vlera spektrale u korrespondojn
karakteristikave t strukturs me baz fikse: Tf = 0.4 sek. dhe f = 2%, dhe t strukturs me baz
t izoluar: Ti = 2 sek. dhe i = 10%. Raporti A(Ti,i)/A(Tf,f) = 0.63g / 0.25g = 2.52 tregon q
forca prerse n baz tek struktura e izoluar sht rreth 2.52 her m e madhe se forca prerse n
baz tek struktura me baz fikse. N kt rast, izolimi n baz nuk ndihmon, por prkundrazi
sht i dmshm.
Figura 1. 15: Trmeti Mexico City 1985; Spektri i reagimit t nxitimit
Prandaj kur mendohet t prdoret teknika e izolimit n baz sht e nevojshme q ti kushtohet
nj kujdes i veant studimit gjeologjik. Prania e nj shtrese t konsiderueshme aluvionesh ose
24
ndonj shtrese tjetr t but, n fakt mund t modifikoj spektrin e reagimit duke e spostuar
zonn me ordinat maksimale n drejtim t periodave m t gjata.
Pr strukturat e ndrtesave, t cilat kan period relativisht t gjat kur jan me baz fikse,
izolimi n baz do t ishte shum m pak i dobishm sesa n nj struktur me period relativisht
t shkurtr. Duke ditur se perioda e lkundjeve t ndrtesave sht e lidhur me numrin e kateve,
arrihet n prfundimin se izolimi n baz sht m efektiv pr ndrtesat e ulta krahasimisht
ndrtesave t larta. N rast t strukturave t brishta me ngurtsi t lart dhe shuarje t ult,
prdorimi i izolatorve bn t mundur rritjen e duktilitetit efektiv pa rritje t deformimeve t
elementve strukturor.
Izolimi n baz i urave ka disa ndryshime nga izolimi i ndrtesave. Kjo sht pr shkak t disa
karakteristikave t urave, si jan: shumica e peshs sht e prqndruar n mbistruktur, pra n
nj nivel horizontal, mbistruktura ka rezistenc t lart ndaj forcave sizmike prandaj vetm
nnstruktura duhet mbrojtur, rezistenca sizmike shpesh sht e ndryshme n t dy drejtimet
ortogonale horizontale, gjatsore dhe trthore. Objektivi i izolimit t urave sht zakonisht pr t
mbrojtur mbshtetjet dhe themelet dhe ndonjher pr t mbrojtur ballnat e tyre. Kjo arrihet
duke zvogluar forcn inerciale q vjen nga mbistruktura dhe pr rrjedhoj reduktimin e
ngarkesave t prgjithshme sizmike. Izolimi sizmik i urave sht efektiv kur plotsohen disa nga
kushtet e mposhtme:
- Themelet jan zakonisht t vshtira pr tu inspektuar. Duke prdorur izolimin n baz,
krkesa pr duktilitet ulet dhe projektohet me faktor sjelljeje m t ult (deri n vlern q=1);
- Shumica e urave krkojn modifikime t vogla pr t akomoduar nj sistem izolimi, sepse
mbistruktura e tyre ka nevojn pr lvizje t lir pr shkak t temperaturs apo faktorve t
tjer;
- Izolimi sizmik i urave krijon mundsin e realizimit t strukturave m t integruara dhe t
balancuara me nj shprndarje m t mir t ngarkesave sizmike midis pilave dhe ballnave.
N mnyr t prmbledhur strategjia e izolimit n baz paraqet avantazhet e mposhtme n
krahasim me at tradicionale:
1. Forca m t vogla n elementt strukturor;
2. Forca m t vogla n strukturat e themeleve;
3. Thjeshtsi t kontrollit t veprimeve prdredhse, si rrjedhim forca m t vogla prdredhse
n t gjith strukturn;
4. sht lehtsisht e kuptueshme se nga sa tham m sipr, n nj struktur t projektuar sipas
kritereve t izolimit n baz, nevojat pr duktilitet bhen shum m pak t rndsishme,
ndryshe nga sa duhen n strukturat tradicionale;
5. Reagimi i konstruksioneve t izoluar lejon t kalohen edhe shum dyshime me natyr
praktike q jan prezente n fazn e projektit.
6. Vlersimi i periods vetiake t strukturave t izoluara, pra edhe prcaktimi i nxitimit prmes
spektrit t projektimit, varet n mnyr t veant nga karakteristikat mekanike t pajisjeve
t izolimit. Kto realizohen n rrug industriale dhe karakteristikat e tyre mekanike jan t
testuara dhe t vlersuara prmes provave t kualifikimit dhe t pranimit t cilat kan nj
25
nivel t lart besueshmrie. N t kundrt prcaktimi i periods vetiake t lkundjeve, pra

edhe t reagimit t nj strukture me baz fikse varet nga sjellja, m e vshtir pr tu
vlersuar saktsisht, e elementve t veant strukturor dhe nga mnyra se si ato zbatohen.
N kt rast hyjn n loj nj numr i dukshm paprcaktueshmrish dhe pasigurish, si pr
shembull shtangsia e zonave t plasaritura, sjellja efektive dhe dimensioni i ernierave
plastike, sjellja e materialeve q mund t psojn degradime ciklike etj. Nuk sht e thn
q duktiliteti real t prputhet me at teorik, i cili duhet t justifikoj uljen e ordinats pr t
kaluar nga spektri elastik n at t projektimit.
7. Konsiderimi i bashkveprimit t elementve jo strukturor, n veanti ai i mureve
jombajts. N prgjithsi influenca e tyre nuk merret parasysh, por kjo mund ta ndryshoj
shum reagimin real nga ai mbi t cilin jan bazuar analizat e projektit. Ndrsa n strukturat
me baz t izoluar, forma e par q sht gati nj zhvendosje translative pa deformime e
strukturs (gati rigjide) nuk e ndjen pranin ose jo t mureve jombajts dhe kjo do t thot
q vlerat e projektit do t jen m t pritshme dhe m afr realitetit.
Pozicioni m i prshtatshm i vendosjes s izolatorve sht midis mbshtetjeve dhe
mbistrukturs si paraqitet skematikisht n Figurn 1.16, por ka dhe raste kur izolatort
vendosen n fund t pilave apo kur kryhet izolimi i pjesshm me vendosje t izolatorve vetm
n ballna.
Fug
Fug
Izolatort
Izolatort
Figura 1. 16: Pozicioni m i prdorshm i izolatorve n ura
1.6 Eurokodi pr Strukturat e Izoluara n Baz

1.6.1 Prkufizime (Eurokodi 8)
Sistem izolator: Bashksi elementsh q prdoren pr t siguruar izolimin sizmik, t cilt
vendosen mbi nivelin e izolimit (vendosen zakonisht posht mass kryesore t strukturs)
Niveli i izolimit: Hapsira q ndan nnstrukturn nga mbistruktura n t ciln vendoset sistemi
izolues. N ndrtesa, rezervuare dhe sillosa niveli izolues bhet zakonisht n bazn e strukturs.
N ura sistemi izolues zakonisht sht nj kombinim izolatorsh dhe niveli i izolimit
pozicionohet midis pjess kaluese dhe pilave ose ballnave.
Pajisja izoluese (izolatori): Elementt prbrs t sistemit izolues. Pajisjet e marra n
konsiderat n kt seksion konsistojn n pajisje mbajtse prej gome t armuar, pajisje elasto26
plastike, shuarsa viskoz ose me frkim, sistem lavjerrs dhe pajisje t tjera, sjellja e t cilave
sht konform 10.1(2). do izolator realizon nj ose disa nga funksionet e mposhtme:
- Aftsi pr t prballuar ngarkesat vertikale, duke siguruar fleksibilitet t rritur horizontal
dhe rigjiditet t lart vertikal;
- Prthithje t energjis, histeretike ose viskoze;
- Aftsi qendrzimi;
- Kufizim horizontal (ngurtsi e mjaftueshme elastike) nn veprimin e ngarkesave jo-sizmike
horizontale t shrbimit.
Nnstruktura: Pr ndrtesat - pjes e strukturs q ndodhet posht nivelit t izolimit, duke
prfshir ktu edhe themelin. Fleksibiliteti ansor i nnstrukturs sht zakonisht i
neglizhueshm krahasuar me at t sistemit izolues. Pr urat - pjes e strukturs e pozicionuar
nn nivelin e izolimit, q zakonisht prfshin pilat dhe ballnat. N prgjithsi, fleksibiliteti
horizontal i nnstrukturs duhet t merret n konsiderat.
Mbistruktura: Pr ndrtesat - pjesa e strukturs q ndodhet sipr nivelit t izolimit. Pr urat prgjithsisht kjo sht pjesa kaluese.
Izolim i plot: Mbistruktura konsiderohet e izoluar plotsisht nse nn trmetin e projektimit, ajo
reagon brenda stadit elastik. N t kundrt mbistruktura konsiderohet e izoluar pjesrisht.
Qendra efektive e ngurtsis: Qendra e ngurtsis e llogaritur n pjesn e siprme t nivelit t
izolimit, d.m.th. q prfshin fleksibilitetin e izolatorve dhe at t nnstrukturs. N ndrtesa,
rezervuar dhe struktura t ngjashme, fleksibiliteti i nnstrukturs mund t neglizhohet n
prcaktimin e ksaj pike, e cila n kt rast prputhet me qendrn e ngurtsis s izolatorve.
Zhvendosja e projektimit (ddc) e sistemit izolues n nj drejtim kryesor: Zhvendosja maksimale
horizontale e qendrs efektive t ngurtsis midis pjess m t lart t nnstrukturs dhe pjess
m t ult t mbistrukturs, q ndodh nn veprimin sizmik t projektimit.
Zhvendosja totale e projektimit e nj pajisje izoluese n nj drejtim kryesor: Zhvendosja
maksimale horizontale n pozicionin e pajisjes, duke prfshir ktu zhvendosjen pr shkak t
zhvendosjes s projektimit dhe at t rrotullimit global pr shkak t prdredhjes rreth aksit
vertikal.
Zhvendosja e projektimit (dbi) e izolatorit i: Zhvendosja e mbistrukturs lidhur me nnstrukturn
n vendndodhjen e izolatorit, korresponduese me zhvendosjen e projektimit t sistemit izolues.
Zhvendosja e rritur e projektimit (dbi,a) e izolatorit i: Zhvendosja e projektimit e izolatorit, e
shumzuar me nj faktor amplifikimi IS n prputhje me 7.6.2.
Zhvendosja totale e projektimit e nj elementi, i, t izolatorit: Shuma e zhvendosjeve t rritura t
projektimit, e zhvendosjeve t mbetura pr shkak t ngarkesave t prhershme, e deformimeve
afatgjata t mbistrukturs (post-tensionimi, tkurrja dhe deformkoha e pjess kaluese prej betoni)
dhe 50% e zhvendosjeve pr shkak t lvizjeve termike.
27
Ngurtsia efektive e sitstemit izolues n nj drejtim kryesor: Raporti i vlers s forcs totale
horizontale t transmetuar prmes hapsirs izoluese kur ndodh zhvendosja e projektimit, sipas
t njjtit drejtim, pjestuar me vlern absolute t zhvendosjes s projektimit (ngurtsi sekante).
Ngurtsia efektive zakonisht gjendet nga analizat dinamike t nj-pas-njshme.
Perioda efektive: Perioda themelore, n drejtimin e marr n konsiderat, e nj sistemi me nj
shkall lirie q ka masn e mbistrukturs dhe ngurtsi t barabart me ngurtsin efektive t
sistemit izolator.
Shuarje efektive e sistemit izolator n nj drejtim kryesor: Vlera e shuarjes viskoze efektive q
korrespondon me energjin e prthithur nga sistemi izolues gjat reagimit ciklik pr zhvendosjen
e projektimit.
Izolator t thjesht prej gome me shuarje t ult: Izolator prej gome t armuar me shuarje t
ult n prputhje me EN 1337-3:2005, jo subjekt i prEN 15129:20X (Pajisjet Antisizmike).
Izolator t veant prej gome: Izolator prej gome t armuar me shuarje t lart t testuara
suksesshm n prputhje me krkesat e prEN 15129:200X (Pajisjet Antisizmike).
1.6.2 Eurokodi pr ndrtesat e izoluara n baz1
1.6.2a Kritere t prgjithshme
1. Ndr krkesat baz t strukturave t zakonshme, pr strukturat e izoluara n baz krkohet
dhe besueshmri m e lart pr pajisjet izoluese. Kjo arrihet me aplikimin e nj faktori
zmadhues x pr zhvendosjet sizmike t do izolatori. Pr ndrtesat, vlera e rekomanduar
sht x = 1.2.
2. N gjendjen kufitare t dmtimeve, t gjith rrjetet inxhinierike q kalojn n strukturn e
izoluar duhet t mbeten brenda stadit elastik, ndrkoh q driftet n nnstruktur dhe
mbistruktur duhet t zvoglohen.
3. N gjendjen e fundit kufitare, pajisjet izoluese mund t arrijn kapacitetin e tyre t fundit,
ndrkoh q mbistruktura dhe nnstruktura mbeten brenda stadit elastik. Kshtu nuk sht i
nevojshm projektimi sipas kapaciteteve dhe detajimi duktil i mbistrukturs apo
nnstrukturs.
4. Prsa i prket rezistencs dhe deformueshmris s pajisjes izoluese, kapaciteti i fundit i tyre
nuk duhet t tejkalohet, prfshir ktu dhe faktort prkats t siguris (shiko 10.10(6)).
1.6.2b Kritere projektimi
1. Duhet t sigurohet nj hapsir e mjaftueshme midis mbistrukturs dhe nnstrukturs, bashk
me masa t tjera t nevojshme, pr t lejuar inspektimin, mirmbajtjen dhe zvendsimin e
pajisjeve gjat jetgjatsis s tyre n struktur.
2. Nse sht e nevojshme, kto pajisje duhet t mbrohen nga efekte t mundshme t
rrezikshme, t tilla si zjarri, dhe veprime kimike ose biologjike.
1
EN 1998 1: 2004
28
3. Pr t minimizuar efektin e prdredhjes, qendra efektive e ngurtsis dhe qendra e shuarjes s

sistemit izolator duhet t jen sa m pran t jet e mundur me qendrn e projektuar t mass
s nivelit t izolimit.
4. Pr t minimizuar sjellje t ndryshme t pajisjeve izoluese, sforcimi shtyps i shkaktuar nga
ngarkesat e prhershme duhet t jet sa m uniform t jet e mundur.
5. Pajisjet duhet t fiksohen si n mbistruktur ashtu edhe n nnstruktur.
6. Sistemi izolues duhet t projektohet n mnyr t till q t kontrolloj edhe goditjet apo
lvizjet e mundshme prdredhse. Ky kriter mendohet t plotsohet nse efektet e goditjeve
t mdha shmangen prmes pajisjeve t prshtatshme.
7. Elementt strukturor t pozicionuar sipr dhe posht nivelit t izolimit duhet t jen
mjaftueshm rigjid n t dy drejtimet, horizontale dhe vertikale, n mnyr t till q t
minimizohet efekti i lkundjeve sizmike diferenciale t truallit. Kjo nuk aplikohet te urat ose
strukturat e larta, ku pilat e pozicionuara posht nivelit t izolimit mund t jen t
deformueshme. Ky kriter konsiderohet i plotsuar kur plotsohen t gjitha kushtet e
mposhtme:
Sipr dhe posht sistmemit izolues sigurohet nj diafragm rigjide, q konsiston n nj
solet betoni t armuar ose n nj rrjet trarsh lidhs, t projektuar duke marr n
konsiderat t gjitha format e qndrueshmris lokale dhe globale. Kjo diafragm rigjide
nuk sht e nevojshme nse struktura sht struktur rigjide e tipit BOKS.
Pajisjet prbrse t sistemit izolues jan t fiksuara n t dy fundet n diafragmat rigjide
t prshkruara m lart, ose n mnyr t drejtprdrejt, ose, nse nuk sht e mundur nga
ana praktike, prmes prdorimit t elementve vertikal, zhvendosja relative horizontale e
t cilve nn trmetin e projektimit sht m e ult se 1 / 20 e zhvendosjes relative t
sistemit izolator.
8. Midis mbistrukturs s izoluar dhe mjedisit rrethues duhet siguruar nj hapsir e
mjaftueshme pr t lejuar zhvendosjet e saj n t gjitha drejtimet, nn veprimin sizmik t
projektimit.
1.6.2c Karakteristikat e sistemit izolues
1. Vlerat e karakteristikave fizike dhe mekanike t sistemit t izolimit q do prdoret n kt
analiz, duhet t jen ato m t disfavorshmet q mund t ket sistemi gjat jetgjatsis s tij
n struktur. Ato duhet t reflektojn ndikimin e:
Shkalls s ngarkimit;
Madhsis s ngarkess vertikale t njkohshme;
Madhsis s ngarkess horizontale t njkohshme n drejtimin trthor;
Temperaturs; dhe
Ndryshimit t karakteristikave gjat jetgjatsis s projektuar.
2. Nxitimi dhe forcat inerciale t shkaktuara nga trmeti duhet t vlersohen duke marr n
konsiderat vlerat maksimale t ngurtsis dhe vlerat minimale t shuarjes dhe koeficientit t
frkimit.
3. Zhvendosjet duhen vlersuar duke marr n konsiderat vlerat minimale t ngurtsis,
shuarjes dhe koeficientit t frkimit.
29
4. N ndrtesa t rndsis I dhe II, vlerat kryesore t parametrave fizike dhe mekanike duhet t
prdoren, duke siguruar q vlerat ekstremale (maksimum ose minimum) t mos ndryshojn
m shum se 15% nga vlerat mesatare statistikore.
1.6.2d Veprimi sizmik
1. Dy komponentet horizontale dhe komponentja vertikale e veprimit sizmik duhet t
konsiderohen me veprim t njkohshm. Secila komponente prcaktohet sipas 3.2 n baz t
spektrit elastik duke aplikuar konditat lokale t truallit dhe nxitimin e projektimit t toks ag.
Kombinimi i komponenteve t veprimit sizmik jepet n 4.3.3.5.
2. N ndrtesa me faktor rndsie IV, duhet t merret n konsiderat spektri specifik i truallit
duke prfshir efektin e trmetit t afrt, nse ndrtesa sht e pozicionuar n nj distanc m
pak se 15 km nga vatra m e afrt aktive e trmetit, me magnitude Ms 6.5. Nj spektr i till
nuk duhet t merret si m i vogel se spektri standart.
3. Faktori i sjelljes duhet t pranohet q = 1 prve rasteve t prshkruara n 10.10(5).
1.6.2e Analiza strukturore
1. Reagimi dinamik i sistemit strukturor duhet t analizohet n baz t nxitimit, forcave
inerciale dhe zhvendosjeve.
2. N ndrtesa, duhet t merret n konsiderat dhe efekti i prdredhjes, duke prfshir dhe
efektet e jashtqendrsis aksidentale.
3. Modelimi i sistemit izolator duhet t reflektoj me nj siguri t mjaftueshme shprndarjen
hapsinore t elementve t izolimit, n mnyr q t marr n konsiderat transmetimin n t
dy drejtimet horizontale, efektet prkats prmbyss dhe rrotullimin sipas aksit vertikal. Ky
modelim duhet t reflektoj karakteristikat e tipeve t ndryshme t elementve prbrs t
sistemit izolues.
I) Analiza ekuivalente lineare
1. Sjellja e sistemit t izoluar mund t konsiderohet si ekuivalente lineare nse plotsohen
kushtet e mposhtme:
Ngurtsia efektive e sistemit izolues nuk sht m pak se 50% e ngurtsis efektive pr nj
zhvendosje 0.2 ddc;
Shuarja efektive e sistemit izolues nuk duhet t kaloj vlern 30%;
Karakteristikat force zhvendosje t sistemit izolues nuk ndryshojn m shum se 10%
prej shkalls s ngarkimit ose prej ngarkesave vertikale; dhe
Rritja e forcs vepruese n sistemin izolues pr zhvendosje midis 0.5 ddc dhe ddc nuk sht
m e ult se 2.5% e ngarkess totale t peshs s mbistrukturs.
2. Nn kto kushte sistemi izolues mund t modelohet me sjellje ekuivalente lineare viskoelastike nse konsiston n pajisje t tilla si izolator me gom t armuar, ose me sjellje
bilineare histeretike nse konsiston n pajisje t tipit elasto-plastike.
3. Nse prdoret nj model ekuivalent linear, duhet t prdoret ngurtsia efektive e do elementi
t izolatorit (vlera sekante e ngurtsis pr zhvendosje totale t projektimit ddb). Ngurtsia
efektive Keff e sistemit izolues sht shuma e ngurtsive efektive t do izolatori. Kurse
30
energjia e shuar nga izolatori duhet t shprehet n terma t shuarjes ekuivalente viskoze, si
shuarje efektive (eff). Energjia e shuar n izolator duhet t shprehet lidhur me energjin e
matur t shuar pr cikl me frekuenca n intervalin e frekuencave natyrore t modeve t
marr n konsiderat. Pr mode t larta, jasht ktij intervali, raporti i shuarjes modale t
strukturs s plot duhet t jet sa i mbistrukturs me baz fikse.
4. Kur ngurtsia efektive ose shuarja efektive e nj elementi t caktuar t izolatorit varet nga
zhvendosja e projektimit ddc, duhet t aplikohet nj procedur me cikle, deri sa diferenca
midis vlerave t supozuara dhe t llogaritura t ddc t mos kaloj 5% t vlers s supozuar.
II) Analiza e thjeshtuar lineare
1. Kjo analiz konsideron dy lvizje translative (dinamike) horizontale dhe mbivendos efektet
statike t prdredhjes. Ajo supozon se mbistruktura sht rigjide, solide, q lviz mbi sistemin
izolues. Perioda efektive llogaritet:
%&'' = 2)*+-,
&''
ku M sht masa e mbistrukturs; dhe Keff ngurtsia efektive horizontale e sistemit izolues.
2. Lvizja prdredhse rreth aksit vertikal mund t neglizhohet n vlersimin e ngurtsis
efektive horizontale dhe n analizn e thjeshtuar lineare nse, n secilin prej dy drejtimeve
kryesore horizontale, jashtqendrsia totale (duke prfshir at aksidentale) midis qendrs s
ngurtsis s sistemit izolues dhe projeksionit vertikal t qendrs s mass s mbistrukturs
nuk kalon 7.5% t gjatsis trthore t mbistrukturs n drejtimin horizontal t konsideruar.
Ky sht nj kusht pr aplikimin e analizs s thjeshtuar lineare.
3. Kjo metod mund t prdoret pr sistemet izoluese me sjellje shuarse ekuivalente lineare,
nse ata plotsojn t gjith kushtet e mposhtme:
Distanca nga vatra e trmetit me magnitud Ms 6.5, sht m e madhe se 15 km;
Prmasa m e madhe e mbistrukturs n plan nuk sht m e madhe se 50 m;
Nnstruktura sht mjaftueshm rigjide pr t minimizuar efektin e zhvendosjeve
diferenciale t truallit;
T gjitha pajisjet pozicionohen mbi elementt e nnstrukturs q prballojn ngarkesat
vertikale;
Perioda efektive Teff knaq kushtin 3Tf Teff 3 sek ku Tf sht perioda themelore e
mbistrukturs duke supozuar se ka nj baz fikse (vlersuar prmes nj shprehjeje t
thjeshtuar);
Sistemi rezistent i forcave ansore t mbistrukturs duhet t jet i rregullt dhe simetrik
kundrejt t dy akseve kryesor t strukturs n plan;
Efekti prmbyss (rocking) n bazn e nnstrukturs duhet t jet i neglizhueshm;
Raporti midis ngurtsis vertikale dhe horizontale t sistemit izolues duhet t knaq
shprehjen e mposhtme:
,.
150
,&''
Perioda themelore n drejtimin vertikal, Tv, nuk duhet t jet m e madhe se 0.1 sek ku
31
+
%. = 2)3
,.
4. Zhvendosja e qendrs s ngurtsis pr shkak t veprimit sizmik, duhet t llogaritet n secilin

drejtim horizontal, nga shprehja e mposhtme:
45
+ 7& (%&'' , 9&'' )

,&'', :;
ku 7& (%&'' , 9&'' ) sht spektri elastik i nxitimit duke marr n konsiderat vlern e
prshtatshme t shuarjes efektive 9&'' .
5. Forcat horizontale t aplikuara n do nivel t mbistrukturs duhet t llogariten pr do

drejtim horizontal n baz t shprehjes
<
< 7& =%&'' , 9&'' >
ku mj sht masa e katit j.

Ky sistem forcash shkakton efektin prdredhs pr shkak t jashtqendrsive t kombinuara
natyrore dhe aksidentale.
III) Analiza n fushn kohore
1. Nse nj sistem izolues nuk mund t prfaqsohet nga nj model ekuivalent linear, reagimi
sizmik duhet t vlersohet nga analiza n fushn kohore, duke prdorur parametrat e
izolatoreve t cilt prfaqsojn sjelljen e sistemit izolues n madhsit e deformimeve dhe
shpejtsive t shkaktuara n situatn sizmike t projektimit.
2. Duhet t prdoren t paktn tre lkundje t bazamentit.
1.6.3 Eurokodi pr urat e izoluara n baz2
1.6.3a Kritere t prgjithshme
1. Reagimi sizmik i mbistrukturs dhe nnstrukturs nn veprimin sizmik t projektimit duhet t
supozohet me duktilitet t kufizuar (q 1.5).
2. Krkohet nj besueshmri m e lart pr rezistencn dhe integritetin e sistemit izolator, pr
shkak t rolit kritik t aftsis s tij t zhvendosjeve n sigurin e urs.
3. Pr t gjitha llojet e pajisjeve izoluese, me prjashtim t izolatorve t thjesht me shuarje t
ult dhe izolatorve me frkim, karakteristikat e projektimit duhet t vlersohen n baz t
testeve t cilsis dhe t kampioneve.
1.6.3b Kritere projektimi t sistemit izolues
1. T gjith izolatort duhet t jen konform EN pr15129: 200X (Pajisjet Antisizmike) ose t
jen n prputhje me ETA (Miratime Teknike Evropiane European Technical Approval).
2
EN 1998 2: 2005 + A2: 2011
32
2. Marrdhnia force zhvendosje e izolatorit n drejtimin horizontal mund t prafrohet me

marrdhnien bilineare, si tregohet n figurn e mposhtme:
Fmax
Fy
F0
Kp
Keff
Ke
Ed
dy
dbd
Figura 1. 17: Prafrimi bilinear i sjelljes histeretike force zhvendosje
3.
4.
5.
6.
Parametrat e prafrimit bilinear jan:

dy zhvendosja e rrjedhshmris;
ddb zhvendosja e projektimit e izolatorit, korresponduese me zhvendosjen e projektimit
ddc t sistemit izolues;
Ed energjia e shuar pr cikl n zhvendosjen e projektimit ddb, e barabart me siprfaqen
e mbyllur nga cikli i histerezis = 4(Fydbd - Fmaxdy);
Fy forca e rrjedhshmris nn veprimin e ngarkesave graduale;
F0 forca pr zhvendosje zero nn veprimin ciklik = Fy - Kpdy;
Fmax forca maksimale q i korrespondon zhvendosjes s projektimit ddb;
Ke ngurtsia elastike nn veprimin e ngarkesave graduale = Fy / dy, gjithashtu e barabart
me ngurtsin gjat shkarkimit n ngarkim ciklik; dhe
Kp shtangsia post elastike = (Fmax - Fy)/(dbd - dy.)
Izolatort prej gome t prforcuar me pllaka eliku me shuarje t ult jan ato me raport t
shuarjes viskoze , m pak se 0.06. Kta kan nj sjellje ciklike t ngjashme me sjelljen
histeretike me cikle shum t ngushta. Sjellja e tyre duhet t prafrohet me at t nj elementi
elastik linear me ngurtsi ekuivalente elastike sipas drejtimit horizontal t barabart me
GbAb/tc ku Gb sht moduli i prerjes i elastomerit (goms), Ab sht siprfaqja efektive
horizontale dhe tc sht trashsia totale e elastomerit.
Izolatort prej gome t prforcuara me pllaka eliku me shuarje t lart shfaqin cikle t
konsiderueshme t histerezis, korresponduese me nj shuarje viskoze ekuivalente = (0.10
0.20). Sjellja e tyre duhet t konsiderohet si bilineare.
Karakteristikat e projektimit t izolatorve prej gome t perdorur n kt seksion duhet t
plotsojn si kushtet e ngarkimit ashtu dhe t shkarkimit.
Izolatort me brtham plumbi konsistojn n izolator me shuarje t ult me nj brtham
cilindrike plumbi. Rrjedhshmria e ksaj t fundit u siguron ktyre pajisjeve sjelljen
histeretike. Kjo sjellje mund t prfaqsohet nga prafrimi bilinear i treguar n Figurn 2.17
m lart, me parametrat e mposhtm:
Ngurtsia elastike Kc = KL + KR ku KR dhe KL jan ngurtsia n prerje e pajisjes
elastomere dhe pjesve prej plumbi, respektivisht;
33
Ngurtsia post elastike Kp = KR; dhe

Forca e rrjedhshmris Fy = FLy (1+KR/KL) ku FLy sht forca e rrjedhshmris s
brthams s plumbit.
1.6.3c Karakteristikat e sistemeve izolues
1. Karakteristikat nominale t pajisjeve t izolatorit, dhe gjithashtu ato t sistemit izolues, mund
t ndikohen nga mosha, temperatura dhe historia e ngarkimit (scragging). Ndryshueshmria
duhet t merret n konsiderat, duke prdorur dy grupimet e mposhtme t karakteristikave t
sistemit izolator:
karakteristikat e kufirit t siprm t projektimit (UBDP), dhe
karakteristikat e kufirit t poshtm t projektimit (LBDP).
2. N prgjithsi, pavarsisht metods analitike, duhet t zhvillohen dy analiza: njra duke
prdorur karakteristikat e kufirit t siprm t projektimit q on n forca maksimale n
nnstruktur dhe n pjesn kaluese, dhe tjetra duke prdorur karakteristikat e kufirit t
poshtm t projektimit q on n zhvendosje maksimale t sistemit izolues dhe pjess kaluese
t urs.
3. Analiza spektrale multimodale dhe analiza n fushn kohore, mund t zhvillohen n bazat e
dy grupimeve t msiprme t karakteristikave, vetm nse zhvendosja e projektimit ddc q
rezulton nga analiza e modit themelor, bazuar n t dy grupimet e msiprme t
karakteristikave, nuk ndryshon m shum se 15% nga ajo korresponduese me karakteristikat
e projektimit.
4. Moduli i prerjes i izolatorve prej gome me shuarje t ult Gb = Gg ku Gg sht vlera e
modulit t prerjes konvencionalisht t dallueshm n prputhje me EN 1337-3: 2005, kurse
shuarja viskoze ekuivalente sht eff = 0.05.
5. Ndryshimi i karakterisikave t projektimit t izolatorve me shuarje t ult, pr shkak t
moshs dhe temperaturs, mund t kufizohen nga vlera e Gb e supozuar si m posht:
pr LBDP Gb,min = Gb
pr UBDP varet nga temperatura minimale pr projektim sizmik Tmin,b si m posht:
* nse Tmin,b 0oC, Gb,max = 1.2Gb
* nse Tmin,b < 0oC, vlera e Gb,max duhet t korrespondoj me at t Tmin,b.
6. Pajisjet e izolatorit q prballojn ngarkesat vertikale duhet t jen mjaftueshm rigjide ne
drejtimin vertikal.
1.6.3d Veprimi sizmik
1. Spektri i prdorur nuk duhet t jet m i vogl s spektri elastik i reagimit.
2. Dy komponentet horizontale dhe komponentja vertikale e veprimit sizmik duhet t
konsiderohen me veprim t njkohshm. Secila komponente prcaktohet sipas 3.2 n baz t
spektrit elastik duke aplikuar konditat lokale t truallit dhe nxitimin e projektimit t toks.
3. Efektet e komponentes vertikale t veprimit sizmik mund t prcaktohen nga analiza lineare e
spektrit t reagimit, pavarsisht metods s prdorur pr prcaktimin e reagimit ndaj veprimit
horizontal sizmik.
4. Pr kombinimin e efekteve t veprimit aplikohen kushtet 4.2.1.4.
34
1.6.3e Analiza strukturore

1. Reagimi dinamik i sistemit strukturor duhet t analizohet n baz t nxitimit, forcave
inerciale dhe zhvendosjeve.
2. Modelimi i sistemit izolues duhet t reflektoj me nj siguri t mjaftueshme shprndarjen
hapsinore t elementve t izolimit, n mnyr q t marr n konsiderat transmetimin n t
dy drejtimet horizontale, efektet prkats prmbyss dhe rrotullimin sipas aksit vertikal. Ky
modelim duhet t reflektoj karakteristikat e tipeve t ndryshme t elementve prbrs t
sistemit izolues.
3. Marrdhnia e zakonshme force zhvendosje e sistemit izolues duhet t prafrohet me
saktsi t mjaftueshme me ngurtsin efektive (Keff) d.m.th., vlera sekante e ngurtsis n
zhvendosjen e projektimit.
4. Energjia e shuar nga sistemi izolues duhet t shprehet n terma t shuarjes ekuivalente
viskoze si shuarje efektive (eff).
5. Nse sistemi izolues konsiston vetm n izolator gome me shuarje t ult (raporti i shuarjes
ekuivalente viskoze sht afrsisht 0.05), mund t aplikohet metoda normale dinamike lineare
e specifikuar n 4.2. Izolatort prej gome mund t konsiderohen si linear elastik, q
deformohen n prerje (dhe ndoshta dhe n shtypje). Shuarja e tyre mund t supozohet si e
barabart me shuarjen viskoze globale t strukturs (shiko 7.5.2.3.3(2)). Struktura n trsi
duhet t qndroj kryesisht elastike.
I) Analiza e forms baz
1. Analiza spektrale e forms baz mund t aplikohet nse plotsohen t gjitha kushtet e
mposhtme:
Distanca e vendndodhjes s urs nga vatra m e afrt e trmetit i kalon 10 km;
Kushtet e truallit t vendndodhjes s urs korrespondojn me njrin nga tipet e truallit A,
B, C ose E t EN 1998-1:2004; dhe
Raporti i shuarjes efektive nuk e kalon vlern 0.30.
2. N t gjitha rastet duhet t prdoret modeli rigjid i pjess kaluese t urs.
3. Forca prerse q transferohet prmes nivelit t izolimit sipas secilit drejtim kryesor duhet t
prcaktohet duke marr n konsiderat mbistrukturn si nj sistem me nj shkall lirie, dhe
duke prdorur:
Ngurtsin efektive t sistemit izolues, ,&'' = ,&'',: ku ,&'',: sht ngurtsia e plot e
pajisjeve izoluese q i korrespondon nnstrukturs (pils) i. Nse duhet t merret n
konsiderat edhe nnstruktura ather:
,&'' = @
Shuarjen efektive t sistemit izolues
<
A B &''
A B
9&'' =
&''
= @ ,&'',<
1
C
2) ,&''
<
,:
54
ku ,: sht shuma e energjis s shuar nga t gjith izolatort, i, n nj cikl t plot

deformimi pr zhvendosje projektimi ddc
35
Masn e mbistrukturs, Md
Nxitimin spektral Se(Teff, eff) (shiko EN 1998-1:2004, 3.2.2.2) lidhur me periodn efektive
TFGG = 2*K J me koeficientin e shuarjes efektive eff = (eff).
I
LMM
4. Me shprehjet e msiprme n mnyr t prmbledhur, nxitimi spektral dhe zhvendosja e

projektimit paraqitet n Tabeln 1.1.
Tabela 1. 1: Nxitimi spektral Se dhe zhvendosja e projektimit ddc
NOPP
QO
RRS
%T
W 7X&''
%&''
%T %
2.5
W 7X&''
%&''
2.5
%T %&'' %
% %&'' 4
%&''
%T
%
%T
Nse i paraqesim n trajt grafiku kemi:

&
-7X&'' W
45-
T D/T C
2.5
1.0
TB TC
%&''
TD
1.0
TB TC
TD
%&''
Figura 1. 18: Spektri i nxitimit dhe i zhvendosjeve
ku W = Z[ W
,\
dhe
].^ _
`
W 7X&'' %T ;
Vlera e eff duhet t merret nga shprehja: X&'' = *].]_ab
].[]
Vlera maksimale e forcs prerse: d4 = +4 7& = ,&''
cc
54 ;
0.40;
S, TC, dhe TD jan parametrat e spektrit t projektimit n varsi t llojit t truallit;

ag sht nxitimi i projektimit t truallit t tipit A lidhur me kategorin e rndsis s urs;
1 sht faktori i rndsis s urs; dhe
ag,R sht nxitimi i projektimit i referimit i truallit (lidhur me periodn e rikthimit).
5. Ngurtsia e plot e sistemit t nj pile dhe izolatorit t urs, Keff,i, prbhet nga ngurtsit e
veanta t cilat n mnyr skematike paraqiten n Figurn 1.19 m posht:
36
did
dbi,d
A - Mbistruktura
B - Izolatori i
Hi
C - Pila i
F i/K ti
F iHi2/K ri
F i/K bi
F i/K si
Figura 1. 19: Ngurtsia e plot e sistemit pil izolator

Ngurtsia e plot e sistemit pil - izolator prcaktohet nga formula:
,&'',:
1
1
1
f:
+
+
+
,B: ,e: ,A: ,':
ku Ksi ngurtsia e zhvendosjes horizontale t pils; Kti ngurtsia translative e themelit;
Kfi ngurtsia rrotulluese e themelit; Kbi ngurtsia efektive e izolatorit.

g
Fleksibiliteti i izolatorit dhe zhvendosja relative e tij B: = :-, sht zakonisht m e
B:
madhe se sa komponentet e tjera. Pr kt arsye shuarja efektive e sistemit varet vetm nga
shuma e energjive t prthithura nga izolatori 4: .
6. N sistemet kryesisht jolineare, Keff dhe eff varen nga zhvendosja e projektimit ddc. Duhet t
bhen prafrime t nj-pas-njshme t ddc pr t kufizuar shmangiet midis vlerave t pranuara
dhe atyre t llogaritura brenda kufijve 5%.
7. Pr prcaktimin e efekteve t veprimit sizmik n sistemin izolues dhe n nnstruktur sipas
drejtimit kryesor trthor (le t themi y), ndikimi i jashtqendrsis n plan n drejtimin
gjatsor ex (midis qendrs efektive t ngurtsis dhe qendrs s mass s pjess kaluese t
urs) n zhvendosjet ddi t mbistrukturs mbi piln i, duhet t vlersohet si m posht:
4:
= h:
h: = 1 +
45
ij
l
k kj :
=l: ,m: + n: ,j: >

,m:
ku ex sht jashtqendrsia n drejtimin gjatsor; r sht rrezja e rrotullimit t mass s
mbistrukturs s urs sipas aksit vertikal, rreth qendrs s mass s saj;
me
kj =
37
xi dhe yi jan koordinantat e pils i n lidhje me qendrn efektive t ngurtsis;

Kxi dhe Kyi jan ngurtsit efektive t plota t sistemit izolator pil, prkatsisht sipas
drejtimeve x dhe y.
II) Analiza spektrale multimodale
1. Analiza spektrale multimodale mund t aplikohet nse plotsohen kushtet:
Distanca e vendndodhjes s urs nga vatra m e afrt e trmetit i kalon 10 km; dhe
Kushtet e truallit t vendndodhjes s urs korrespondojn me njrin nga tipet e truallit A,
B, C ose E t EN 1998-1: 2004.
2. Modelimi i sistemit izolues duhet t reflektoj me saktsi t mjaftueshme:
shprndarjen hapsinore t pajisjeve t izolatorit dhe efektet prkatse t prmbysjes;
lvizjen sipas dy drejtimeve horizontale dhe rrotullimin rreth aksit vertikal t
mbistrukturs.
3. Modelimi i mbistrukturs duhet t reflektoj me saktsi t mjaftueshme deformimin e saj n
plan. Nuk sht e nevojshme t merret n konsiderat jashtqendrsia aksidentale e mass.
4. Modelimi i nnstrukturs duhet t reflektoj me saktsi t mjaftueshme shprndarjen e
karakteristikave t ngurtsive t tyre dhe t paktn ngurtsin rrotulluese t themelit. Kur pila
ka mas dhe lartsi t konsiderueshme, ose nse sht e zhytur n uj, shprndarja e mass s
saj gjithashtu duhet t modelohet n mnyr t prshtatshme.
5. Shuarja efektive e dhn me shprehjen 9&'' =
pq,r
cc 4st
u mund t aplikohet vetm pr
modet q kan period m t lart se 0.8Teff. Pr t gjitha modet e tjera, nse nuk bhet nj
vlersim m i sakt i raportit prkats t shuarjes, duhet t prdoret raporti i shuarjes q i
korrespondon strukturs pa izolim sizmik.
6. Zhvendosja rezultuese, e qendrs s ngurtsis s sistemit izolues (ddc) dhe forca prerse q
transferohet prmes nivelit t izolimit (Vd) n secilin drejtim horizontal jan subjekt i kufijve
t poshtm si vijon:
v4 =
4st
4sc
0.80 () i v. = zt 0.80 ()
z
ku dcf dhe Vf jan prkatsisht zhvendosja e projektimit dhe forca prerse e transmetuar
prmes nivelit t izolimit.
7. N rast s nuk knaqen barazimet e msiprme, efektet prkatse n sistemin izolues,
mbistrukturn dhe nnstrukturn duhet t shumzohen me:
].{]
|t
pr zhvendosjet simike, ose
].{]
|}
pr forcat dhe momentet sizmike.
III) Analiza n fushn kohore

1. Analiza jolineare n fushn kohore mund t aplikohet pr projektimin e do ure t izoluar.
2. Aplikohen kushtet 2, 3, 4, 6 dhe 7 m sipr, duke prdorur shprehjet (*) dhe (**) si vlera t
ddc dhe Vd t efekteve korresponduese t veprimit sizmik t projektimit n prputhje me
4.2.3(1).
38
KAPITULLI 2
NDIKIMI I FAKTORIT T FORMS DHE PARAMETRAVE T MATERIALEVE N
NGURTSIN E IZOLATORVE SIZMIK ME GOM T ARMUAR
2.1 Analiza Analitike e Izolatorve me Gom t Armuar1

Frekuenca vertikale e strukturs s izoluar, shpesh nj kriter i rndsishm projektimi,
kontrollohet nga ngurtsia vertikale e izolatorve q prbjn sistemin izolues. N mnyr q t
parashikohet kjo frekuenc vertikale, projektuesi duhet t llogaris vetm ngurtsin vertikale t
izolatorit nn kushtet e dhna t ngarkesave t prhershme, dhe pr kt sht e prshtatshme nj
analiz lineare. Reagimi fillestar i shuarsave nn veprimin e ngarkesave vertikale sht shum
jolinear dhe varet nga disa faktor. Normalisht, izolatort krkojn nj koh fillestare (run in)
pr tu aktivizuar deri n ngurtsin e plot vertikale. Kjo koh fillestare, e cila ndikohet shum
nga drejtimi i shtresave t armimit dhe aspekte t tjera q varen nga teknologjia e prodhimit,
nuk mund t parashikohet nga analizat, por n prgjithsi ka nj rndsi t vogl n
parashikimin e reagimit vertikal t izolatorit.
Nj tjetr karakteristik e rndsishme e izolatorve q duhet t analizohet pr projektim sht
qndrueshmria e tij. N mnyr q t zhvillohet kjo analiz, sht i nevojshm t dihet reagimi
i izolatorit ndaj momentit prkuls. Referuar si ngurtsia n prkulje kjo mund t prcaktohet
nga nj zhvillim i s njjts analiz q sht br pr t prcaktuar ngurtsin vertikale.
Ngurtsia vertikale e nj izolatori prej gome jepet nga formula:
,z =
T ~
(2.1)
ku A sht siprfaqja e izolatorit, tr sht trashsia totale e shtresave t goms n izolator dhe Ec
sht moduli n shtypje i izolatorit kompozit gom-elik n nivelin e prcaktuar t ngarkimit
vertikal. Vlera e Ec pr nj shtres t vetme gome varet nga faktori i forms, S, i prcaktuar si:
7=
e cila sht nj madhsi pa njsi.
k Wi i Wk Wk
(2.2)
k Wi i WWk Wk
Nse studiojm njsin e prbr nga nj gom dhe dy shtresa kufizuese armimi pr forma t
ndryshme izolatorsh do t kishim:
1
J. M. Kelly dhe S. M. Takhirov, 2002
39
- Pr nj njsi shirit me gjatsi infinit (l = ), gjersi 2b dhe me trashsi t, faktori i forms

sht:
7 = lim
=
4 + 2
- Pr nj njsi rrethore me rreze R dhe trashsi t kemi:

7=
=
2)
2
- Pr nj njsi katrore me prmas a dhe trashsi t kemi:

7=
W
W
=
4W
4
N mnyr q t parashikohet ngurtsia n shtypje, prdoret teoria elastike lineare. Analiza e

par pr ngurtsin n shtypje sht br nga Rocard duke prdorur nj prafrim energjitik,
ndrsa zhvillime t mtejshme jan br nga Gent dhe Lindley dhe Gent dhe Meinecke. Teoria e
dhn ktu sht nj version i thjeshtuar i ktyre analizave dhe sht e aplikueshme pr
izolatort me faktor forme m t madh se 5.
Analiza pr ngurtsin n shtypje dhe n prkulje sht nj prafrim i bazuar n dy supozime, i
pari lidhur me kinematikn e defomimeve dhe i dyti me gjendjen e sforcuar. Pr shtypje t
drejtprdrejt, supozimet kinematike jan si m posht:
Pikat n nj drejtim vertikal para deformimit, qndrojn sipas nj parabole pas ngarkimit.
Planet horizontale mbeten horizontale.
2.1.1 Ngurtsia n shtypje e izolatorit me armatur rigjide dhe gom t pangjeshshme
Konsiderojm nj njsi me form t fardoshme me trashsi t, dhe vendosim n mes t
siprfaqes nj sistem Kartezian koordinatash si tregohet n Figurn 2.1a. N figurn 2.1b nn
supozimin kinematik t dhn m lart, zhvendosjet, (u, v, w), n drejtimet koordinative jan:
(l, n, ) =
] (l, n) 1
(l, n, ) = ] (l, n) 1
(l, n, ) = ()
(2.3)
Kjo fush zhvendosjesh knaq kushtin q mbi dhe nn siprfaqen e njsis jan vendosur shtresa
kufitare rigjide.
Supozimi i pangjeshshmris jep marrdhnien e mposhtme t tre komponentve t
deformimit:
jj + mm + = 0 (2.4)
40
e cila on n:
4
] ]
+
1
+ () = 0
l
n
Kur integrohet lidhur me trashsin kemi:
2 ] ]
+
+ = 0
3 l
n
2
2
Z, w
Y, v
X, u
a)
Z, w
/2
t
X, u
/2
b)
Figura 2. 1: a) Sistemi koordinativ kartezian n siprfaqen e izolatorit me form t fardoshme, dhe b)
fusha e zhvendosjeve
Nse prcaktojm deformimin n shtypje me c me shprehjen:

2
5 = 2
= (5 > 0 n shtypje)
ather ekuacioni diferencial i kufizimit t ngjeshjes, sht:
] ] 35
+
=
l
n
2
Gjendja e sforcuar supozohet se mbizotrohet nga presioni i brendshm, p, n mnyr t till q

komponentet normale t sforcimit, jj , mm , , ndryshojn nga p vetm me terma t rendit
(t2/l2)p. D.m.th.:
jj mm C1 + D
Komponentet e sforcimit prers, j dhe m , t cilt gjenerohen prej kufizimeve sipr dhe
posht njsis supozohet t jen t rendit (t/l)p; sforcimi prers n plan j , supozohet t jet i
rendit (t2/l2)p.
41
Ekuacionet e ekuilibrit pr sforcimet jan:

jj jm j
+
+
=0
l
n
jm mm m
+
+
= 0 (2.5)
l
n
- j + m + = 0
l
n
T cilat sipas supozimeve reduktohen si m posht:

jj j
+
=0
l
(2.6)
mm + m = 0
n
Duke supozuar se materiali sht elastik linear, sforcimet prerse j dhe m , lidhen me
deformimet n prerje, Zj dhe Zm sipas shprehjeve:
j = Zj
ku G sht moduli n rrshqitje i materialit, kshtu q:

j = 8
Nga ekuacionet e ekuilibrit marrim:
jj 8
=
l
m = Zm
m = 8]
]
(2.7)
mm 8]
=
n
E anasjella e barazimeve t msiprme na jep u0 dhe v0, t cilt duke konsideruar dhe kushtin e
pangjeshshmris japin:
ll nn
35
+
=
8 l
n
2
Nse identifikojm jj dhe mm me -p, kjo n fakt reduktohet n:

125
+
= =
(2.8)
l
n
si ekuacioni diferencial i pjesshm q duhet t knaqet nga p(x, y), brenda siprfaqes A, e cila
prfaqson siprfaqen e mesme t njsis. Kushti kufitar, p = 0, n perimetr plotson sistemin
pr p(x, y).
Pr t prdorur kt n prcaktimin e Ec, ne zgjidhim ekuacionin pr p dhe e integrojm at n

lidhje me A, pr t prcaktuar rezultanten e ngarkesave normale, P. Kshtu Ec jepet nga
barazimi:
(2.9)
5 =
~5
42
a) Njsia shirit me gjatsi infinit

Pr nj njsi shirit me gjatsi infinit dhe gjersi 2b (Figura 2.2) ekuacioni (2.8) reduktohet n:
i cili, pr p = 0, n x = b, jep:
12
=
5
l
=
=
( l )5
N kt rast, ngarkesa pr njsi gjatsie e njsis, P, sht:

=
aB
l=
Duke zvendsuar faktorin e forms S = b/t dhe siprfaqen pr njsi gjatsie, A = 2b marrim:
5
= 47 (2.10)
~5
Z
dy=1
t
2b
Figura 2. 2: Sistemi koordinativ pr nj njsi shirit me gjatsi infinit dhe gjersi 2b
b) Njsia rrethore
Pr njsin rrethore me rreze R, (Figura 2.3), ekuacioni pr p bhet:
=
1
12
[
+
=
5 k = (l + n ) - (2.11)
k
k k
Z
R
X
Figura 2. 3: Sistemi kordinativ pr njsin rrethore me rreze R

43
Zgjidhja e prgjithshme e ekuacionit t msiprm sht:

= ~ ln k +
k 5
dhe pr arsye s p sht e kufizuar pr r = R dhe p = 0 pr r = R, zgjidhja pr t gjith njsin

bhet:
=
dhe
( k )5
3)
(k) k k =
5
2
Duke rikujtuar q S = R/2t dhe A = R2, kemi:

5
c) Njsia katrore
= 67 (2.12)
Pr njsin katrore me prmas a, ekuacioni (2.8) mund t zgjidhet duke prdorur serit Fourier.
Referuar sistemit koordinativ (x, y) t treguar n Figurn 2.4, pranojm funksionin e presionit p,
t barabart me:
(l, n) = @ (n) sin

[
)l
a/2
X
a/2
a
Figura 2. 4: Sistemi koordinativ i njsis katrore me prmas a
Koeficientt Fourier, Pm, knaqin kushtin:
ku W
)
125
=
W
n
W
pr m = 1, 3, 5, dhe W
= 0 pr m = 2, 4, 6,
Simetria e a/2 y a/2 dhe kushti kufitar Pm = 0 pr y = a/2 na jep:

44
125
dhe
(l, n) =
125
@W
[
)n
W
1
)
)
cosh 2
cosh
)n
cosh W
)l
1
sin
)
)
W
cosh
2
Vm re q serit e lidhura me termin e par n parantez sht zgjidhja e

125
(l)
=
l
dhe mund t mblidhen m vehte pr t dhn

( l ) =
duke dhn rezultatin prfundimtar:
125 W l l

2 W W
125 W l l
(l, n) =

2 W W
[,,_,
Rezultati korrespondues pr Ec = P / Ac sht:

5
[,,_,
)n
4W cosh W
)l
sin
)
)
W
cosh 2
192
)
tanh
_)_
2
Kjo seri konvergjon shum shpejt dhe me nj siguri t mjaftueshme jep:

5
d) Njsia unazore
= 6.737 (2.13)
Disa izolator projektohen me nj vrim n qendr. Izolatort me gom natyrore me shuarje t

lart t prodhuar nga Bridgestone Engineered Products Co,. Inc. kan nj vrim n qendr me
diametr t rendit 10% deri n 20% t diametrit t prgjithshm t izolatorit. Kto vrima n
izolator, prdoren pr t rritur kalimin e nxehtsis n gom gjat procesit t vullkanizimit dhe
jan t domosdoshme sepse izolatort e prodhuar nga kompania n fjal, zakonisht jan shum
t mdhenj (1-1.2 m ose 40-48 in.). Izolatort unazor gjithashtu mund t prdoren pr t izoluar
struktura me pesh t vogl, ku vrima e madhe qndrore redukton siprfaqen n prerje n
izolator dhe kshtu edhe ngurtsin horizontale (, = ~ / ), duke prmirsuar ndrkoh
qndrueshmrin e tij.
45
Do t konsiderojm nj njsi unazore me rreze t brendshme, r = a, rreze t jashtme, R = b, dhe

trashsi t. Faktori i forms n kt rast sht:
7=
) ( W ) W
=
2
2)(W + )
Zgjidhja e ekuacionit (2.11) pr p(a) = 0 dhe p(b) = 0 sht:

( k ) =
( W ) ln k/W
5 C
(k W )D
ln /W
Ngarkesa totale P, jepet nga barazimi:

= 2)
(k)k k =
Prej t cilit marrim:

5
6)
W
W
C( + W )
D
4
ln /W
/~ 3
)
(
+ W W (ln /W)
=
5
2
Duke prdorur shprehjen e zakonshme pr S, mund ta shkruajm kt barazim n formn:

5
ku
=
(
)
+ W W (ln /W)
e cila n terma t raportit r / R shkruhet:
= 67 (2.14)
( W )
(1 k / )
(ln /k)
(1 + k / ) +
(1 k/)
(2.15)
Kur r / R 0, 1 dhe si rrjedhoj Ec = 6GS2, q sht rezultati pr njsin rrethore. Kur r / R

1, duke shkruar r / R = 1 - dhe duke ln 0, ne gjejm q 2 / 3 dhe Ec 4GS2, q
sht rezultati pr njsin shirit me gjatsi infinit. sht e rndsishme t vlersojm se sa shpejt
arrin vlern 2 / 3. Pr t ilustruar kt pik, zgjidhja pr jepet n funksion t raportit a / b pr
segmentin 0 r / R 1 n Figurn 2.5 m posht:
46
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0.2
0.4
0.6
r/R
0.8
Figura 2. 5: Reduktimi i modulit t shtypjes Ec pr njsin unazore
Duket qart q pr kt rast, kur r / R > 10%, vlera e sht gati sa 2 / 3, pra Ec reduktohet ne
70%, gj q tregon q prania qoft e nj vrime t vogl ka nj efekt t madh n Ec, kshtu q, n
shumicn e rasteve pr izolatort me vrim n qendr, vlera e Ec duhet t merret 4 GS2 n vend
t 6 GS2.
2.1.2 Sforcimet pr shkak t shtypjes
Pr qllime projektimi t izolatorve sht shum e rndsishme vlersimi i sforcimeve n prerje
(ose deformimet n prerje) q zhvillohen nn veprimin e shtypjes me supozimin e shtresave
rigjide t armimit n t cilat materiali i goms sht ngjitur (Figura 2.6).
Z,
-zx
X, u
+zx
Figura 2. 6: Sforcimet n prerje pr shkak t shtypjes s pastr
Nga ekuacioni (2.7) kemi:

j = 8
m = 8]
47
jj
j
=
=
l
l
mm
m
=
=
n
n
Pr nj p t dhn, kto ekuacione mund t prdoren pr t prcakuar shprndarjen e sforcimit

n prerje ose t deformimit n prerje, veanrisht maksimumin e tyre.
Pr njsin shirit me gjatsi infinit dhe gjersi 2b ku:
=
kemi
( l )5
j =
12
l5
dhe vlera maksimale ndodh kur x = b, z = t / 2, duke dhn:
= 6 5 (2.16)
N terma t S, deformimi maksimal n prerje jepet nga:

Z
= 675 = Z5 (2.17)
ku Z5 sht deformimi maksimal n prerje i shkaktuar nga shtypja.
Kshtu, deformimi n shtypje shkakton nj deformim n prerje me nj vler maksimale 6S her

m t madhe, dhe duke qn se S mund t jet mjaftueshm e madhe pr nj izolator, faktori
shumfishues korrespondues do t jet i madh.
Pr nj njsi rrethore kemi:
dhe
j =
^
e
l5
(l + n )5
m =
^
e
n5
Maksimumi i sforcimit prers mund t ndodh n pjesn fundore t siprme ose t poshtme n
periferi t njsis dhe ka vler
q sht ekuivalent me
5 (2.18)
Z5 = 675 (2.19)
Kto rezultate mund t prdoren pr t vendosur nj kriter pr deformimin maksimal t

elastomerit. Pr shembull, disa kode projektimi pr izolatort e urave prcaktojn deformimet
48
prerse prej zhvendosjeve horizontale t izolatorit me s, i cili kur shtohet n deformimin n

prerje t shkaktuar nga shtypja c, prdoret pr t prcaktuar deformimin maksimal t barabart
me:
1
Z + Z5 B (2.20)
2
ku b sht deformimi maksimal i lejuar.
Deformimi maksimal n prerje pr shkak t shtypjes nuk sht i vetmi deformim n prerje q
prbn interes pr projektuesin. sht gjithashtu e dobishme t vlersojm deformimin mesatar
sipas mnyrs s mposhtme: pr arsye se goma sht n njfar mnyre e ndjeshme ndaj
deformimit, G shpesh modifikohet n lidhje me nivelin e deformimit. N shtypje, deformimi n
prerje varion shum prgjat vllimit t njsis, prandaj, vlera e prshtatshme e modulit t
prdorur pr t vlersuar deformimin mesatar bazohet n llogaritje t energjis elastike t
akumuluar n njsi. Totali i ksaj energjie, U, jepet nga

1
=
2
=j + m > ~
dhe deformimi mesatar n prerje ave, merret nga:
prej t cilit:
Z.&
1
=
~
Pr njsin shirit me gjatsi infinit kemi:
d.m.th.
1
Z ~
2 .&

=j + m > ~
1 8 5
=
2
4
Z.& =
ose
Z.& = 27 (2.21)
Nj llogaritje e ngjashme pr njsin rrethore na jep:

1 36
= 5 2)
2
prej t cilit:
\
]
1 35 2)
=
2
4
Z.& = 67 (2.22)
49
Meqnse moduli G dhe deformimi c jan t ndrvarura nga njra-tjetra nevojiten llogaritje
ciklike deri sa gabimi t jet m i vogl se ai i pranuar. Fillimisht duhet t pranojm nj vler t
G n mnyr q t llogarisim c dhe prej saj ne llogarisim ave; pastaj modifikojm G dhe
prsrisim veprimet si krkohet. Pr arsye se moduli nuk sht shum i ndjeshm nga
deformimet (maksimumi rreth 20%) pak cikle nevojiten.
2.1.3 Ngurtsia n shtypje e izolatorit me armatur fleksibl dhe gom t pangjeshshme
Vlersimi i ngurtsis n shtypje t njsis sht matematikisht i thjesht gjat trajtimit n plan
t do lloj forme t izolatorit. Problemi ndrlikohet kur marrim n konsiderat fleksibilitetin e
armaturs s njsis, megjithat, pr thjeshtsi, derivimi do t bhet pr njsin shirit me gjatsi
infinit. Si m par, goma supozohet e pangjeshshme dhe presioni supozohet t jet komponenti
kryesor i sforcimeve. Supozimi kinematik i ndryshimit parabolik i zhvendosjes do t
modifikohet me prfshirjen e nj zhvendosjeje shtes konstante prgjat trashsis s njsis e
cila ka pr qllim t prfaqsoj zgjatjen e armaturs. Kshtu n rastin e gjendjes s deformuar
plane (yy = 0), ekuacionet e zhvendosjeve jan:
(l, ) =
Kushti i pangjeshshmris shprehet:

Kjo sjell:
] (l ) 1
(l, ) = ()
[ (l ) (2.23)
jj + = 0 (2.24)
]
4
[
1
+
+
=0
l
l
l
Integrimi kundrejt trashsis lidhur me z na jep:
] 3 [ 3
+
=
l 2 l
2
Ekuacioni i vetm i ekuilibrit t sforcimeve n kt rast sht:
Me supozimin e sjelljes elastike kemi:

me
jj j
+
=0
l
j = Zj (2.25)
Zj =
(2.26)
t cilt duke u zvendsuar n ekuacionin (2.23) japin:

jj 8
=
l
50
Duke zvendsuar jj = = marrim ekuacionin e vetm t ekuilibrit:

8
=
l
Nj shtres e fardoshme armimi (nj fibr) karakterizohet nga trashsia tf. Forca e brendshme
pr njsi gjersie t shtress s armimit, F(x), lidhet me sforcimet n pjesn e siprme dhe t
poshtme t njsis me ekuacionin:
si tregohet n Figurn 2.7.
g
j e- + j e- = 0
l
t/2
t/2
tf
F(x)
Figura 2. 7: Forca n shtresn e armimit
Nga ekuacionet (2.25) dhe (2.26) kemi:

j e- =
8
2
; j e- =
8
2
8 ]
g
=
l
Deformimi trheqs n armim f lidhet me forcn trheqse, modulin e elasticitetit t armaturs,
Ef, dhe trashsin tf, n formn:
[
g
' =
=
(2.27)
l
' '
Kjo na jep:
Duke kombinuar dy ekuacionet e msiprme marrim:
Sistemi i ekuacioneve sht:
8
[
=
l
' '
8 ]
=
(2.28)
l
] 3 [ 3
+
=
(2.29)
l 2 l
2
[
8
=
] (2.30)
l
' '
51
me kushte kufitare dhe kushte simetrie:
] (0)
[ (0)
=0
=0
jj () = 0
g () = 0
Kombinimi i ekuacioneve (2.29) dhe (2.30) pr t eleminuar u0 na jep:

[ 12 [
12
l
' ' l
' '
Me shnimin = 12 /
diferencial:
' '
[
kemi trajtn e mposhtme t zgjidhjes s ekuacionit
= ~ + cosh
Prej simetris A = 0 dhe B = 0 fitojm:

[
Prej ekuacionit (2.27) kemi:

g=
' '
Ky barazim, pr g() = 0, na jep:
= sinh
[
=
l
g (l ) =
[ (l )
l
l
+ sinh
+ l
' '
'
l
+ l
l
cosh
+
l
cosh
' 1
cosh
l
sinh
l
cosh
l
3 sinh
] (l ) =
2 cosh
Duke prdorur ekuacionin (2.28) dhe kushtin kufitar jj () = 0 marrim:

=
' '
l
cosh
1
cosh
52
Ngarkesa, P, pr njsi gjatsie e shiritit jepet nga barazimi:

=
' '
B
]
l
l =2 '
1
cosh
cosh
'
( tanh )
Ky rezultat mund t interpretohet si moduli efektiv n shtypje, Ec, ku

5
=
~
' '
tanh
(2.31)
Vm re q pr armatur absolutisht t ngurt, pra ' sjell 0, dhe moduli efektiv n

shtypje shkon n Ec 4GS2 si n rastin e izolatorit t supozuar me armim rigjid.
Nga shqyrtimi i shprehjes s msiprme vihet re gjithashtu se 5 < 47 pr t gjitha vlerat
reale t ' .
2.1.4 Ngurtsia n shtypje e izolatorit me armatur fleksibl dhe gom t ngjeshshme
Analizat e msiprme pr armatur rigjide dhe armatur fleksibl jan br duke supozuar se
goma sht e pangjeshshme. Ky sht nj prafrim i arsyeshm n rastet kur faktori i forms S
nuk sht i madh (le t themi < 20). N rastet kur faktori i forms sht m i madh, vlersimi i
Ec mund t jet i krahasueshm me modulin e fryrjes s materialit, pr goma natyrale me Ec =
2000 MPa (300000 psi), kshtu q neglizhimi i ngjeshshmris s goms sht i
pajustifikueshm. Pr t prfshir ndikimin e ngjeshshmris n sjelljen e njsis n shtypje n
mnyr t till q t jet n prputhje me supozimet e bra n kt analiz, sht e mundur t
zvendsojm ekuacionin e pangjeshshmris (2.24) me ekuacionin:
ku K sht moduli i fryrjes.
jj + = (2.32)
,
Integrimi i tij ndaj trashsis na jep formn e mposhtme t ekuacionit (2.29):

2 ] [
+
+ =
3 l
l ,
Ky plotsohet m tej nga ekuacioni (2.28) i cili mbetet i pandryshuar, si dhe nga ekuacioni i
forcave n armatur (2.30). Sistemi i ekuacioneve pr efektet e kombinuara t fleksibilitetit t
armaturs dhe ngjeshshmris s goms sht:
8 ]
=
(2.33)
l
[
8
=
] (2.34)
l
' '
2 ] [
+
+ = (2.35)
3 l
l ,
53
sht e prshtatshme t prdorim dy parametra pa njsi, dhe , t cilt jan funksion i

fleksibilitetit t armaturs dhe ngjeshshmris s goms.
=
12
12
dhe =
,
' '
Kta parametra mund t shprehen edhe n funksion t faktorit t forms S.

Pr njsin shirit me gjatsi infinit, 7 = / sjell:
=
127
12 7
dhe =
,
' '
Ekuacionet (2.33) dhe (2.34) tashm marrin formn:

2
=3
(, )
[
= 3
l
(2.36)
]
(2.37)
Diferencimi nj her i ekuacionit (2.35) dhe zvendsimi i p dhe u1 nga ekuacioni (2.33) dhe
(2.34) na jep:
] ( + )
prej t cilit kemi:

]
ku = + .
= ~ cosh
=0
l
l
+ sinh
Ekuacionet (2.33) dhe (2.34) japin zgjidhje pr p dhe u1 n formn:
dhe
2
l 2
l
~ cosh
sinh
+ [ l +
3
2
l 2
l
=
~ sinh
cosh
+
3
Konstantet e integrimit, sigurisht, nuk jan t pavarura nga njra - tjetra por lidhen prmes
ekuacioneve baz. Zvendsimi i tre ekuacioneve n ekuacionin (2.35) na jep:
2
l
l
2
l
l
~ sinh
+ cosh
~ sinh
+ cosh + [
3
2
l
l
~ sinh
+ cosh + =
3
54
Meq = + koeficientet e sinh
j
B
dhe cosh
j
B
[ + =
bien, rezultati sht:
Pr rastin e veant t shtypjes s njsis shirit, sht e dobishme t konsiderojm simetrin n

zgjidhje. Kshtu u0 dhe u1 jan asimetrike dhe p sht simetrike kur b x +b. Kshtu pr A =
0 dhe D = 0 kemi:
l
] = sinh
2
l
cosh
+ [
3
2
l
=
cosh
+ [
,
3
Pr llogaritjen e konstanteve B dhe C1 prdorim kushtet kufitare:

- pr x = b, presioni p = 0, dhe

' j
- pr x = b, sforcimet n armatur
Kshtu:
duke dhn:
2
cos + [ = 0
3
cosh [ =
3
=
Zgjidhja prfundimtare sht:

]
dhe
= 0.
3
1
2 + cosh
[ =
l
3 sinh
=
2 cosh
l sinh

=
+ cosh
l
cosh
1
(2.38)
=
, +
cosh
55
Madhsia q prbn interes t madh sht moduli efektiv n shtypje Ec i dhn nga barazimi:
ku
=
B
B
5~
(2.39)
(l) l dhe ~ = 2
Duke zvendsuar p n ekuacionin (2.38) m lart dhe duke integruar marrim:

5
=,
tanh
1
(2.40)
+
Vlen t prmendim q efekti i ngjeshshmris sht i neglizhueshm kur 0, 2 . Nga kjo

kemi:
, =
q na jep:
5
12
12 1
tanh
1
=
' '
tanh
(2.41)
i cili sht i njjt me rezultatin e nxjerr n diskutimin m sipr. Nga ana tjetr, nse
fleksibiliteti i armaturs mund t neglizhohet, ather 0 dhe 2 , kshtu:
5
= , 1
tanh
Nse moduli n shtypje normalizohet me 4GS2 (vlera e Ec pr njsin shirit kur neglizhohet si
fleksibiliteti i armimit ashtu dhe ngjeshshmria e goms) ather ekuacioni (2.40) merr formn:
3
tanh( + )
1
=
[
47
+
( + ) 5
[-
1 (2.42)
Kjo tregon se si reduktohet ngurtsia vertikale nga ngjeshshmria e goms dhe nga fleksibiliteti i
armaturs.
Rezultatet eksperimentale sugjerojn q fleksibiliteti i fibrave dhe ngjeshshmria e goms n
izolator ndikojn n reduktimin e ngurtsis s tij dhe efekti i ngjeshshmris n gom nuk
mund t neglizhohet.
Pr t treguar shkalln e ndikimit t ktyre parametrave n pikn 2.2 n vazhdim, duke prdorur
metodn e elementve t fundm jan br disa analiza n baz t t cilave nxirren konkluzionet
e nevojshme.
56
2.2 Analiza Numerike e Izolatorve me Gom t Armuar

Si rezultat i prpjekjeve t shumta t inxhinierve drejt aplikimit t izolimit sizmik n baz,
ekzistojn shum lloje izolatorsh dhe nj numr strukturash t izoluara n t gjith botn. Pr t
zgjeruar kt strategji t vlefshme n rritjen e rezistencs sizmike t banesave dhe ndrtesave t
tjera publike, sht e nevojshme t ulet kostoja dhe pesha e izolatorve. Izolatort prej gome t
armuar jan t prbr nga matrica dhe fibra. Parametrat kryesor t izolatorve jan ngurtsia e
tyre vertikale dhe horizontale. Kryesisht ata karakterizohen nga ngurtsi e madhe vertikale, por
me ngurtsi t vogl horizontale.
N mnyr q t projektohen izolator me kosto efektive sht e nevojshme t zgjidhet materiali
i duhur pr matricn dhe fibrn si dhe t prdoret sasia optimale e tyre. N kt punim do t
analizojm efektin e materialit t matrics n ngurtsin e izolatorve me faktor t ndryshm
forme. Prve ksaj do t analizojm efektin e materialit t fibrave dhe trashsis s tyre n
ngurtsin e izolatorve me faktor t ndryshm forme. Analizat i kemi kryer nprmjet
modelimit tredimensional me Element t Fundm n fazn lineare duke prdorur programin
llogarits SAP2000. Prej studimit t rezultateve dhe paraqitjes grafike t ngurtsive vertikale dhe
horizontale t izolatorve pr parametra t ndryshm t matrics dhe fibrave, arrihet n disa
konkluzione dhe bhen sugjerime n lidhje me reduktimin e peshs dhe kostos s izolatorve.
Bazuar n teknikn e izolimit sizmik n baz pr kontrollin e reagimit sizmik t strukturave
(ndrtesa, ura etj.), nevojitet q izolatort t plotsojn disa kritere. Ngurtsia horizontale
realizohet me prdorimin e dy tipeve t prgjithshm t izolatorve, izolator me rrshqitje dhe
izolator me gom t armuar. Me kombinimin e ktyre dy tipeve krijohen dhe sisteme t tjera
izolatorsh (Naeim dhe Kelly, 1999).
Qllimi kryesor i izolimit sizmik n baz sht reduktimi i njkohshm i dy parametrave baz
sizmik; t nxitimeve (forcs sizmike) dhe i deformimeve t strukturs (interstory drifts). Pr
arritjen e ktij qllimi nevojitet q izolatort t ken parametra t caktuara. Kshtu pr t
reduktuar forcat sizmike nevojitet rritje e fleksibilitetit t sistemit (struktur - izolator), prandaj
izolatort duht t ken ngurtsi horizontale t vogl. Me uljen e ngurtsis horizontale t
izolatorit arrihet q dhe deformimet e elementve t strukturs t zvoglohen pasi deformimet q
pson sistemi reduktohen kryesisht n deformime t vet izolatorve. Nga ana tjetr, izolatort
duhet t ken ngurtsi vertikale t madhe pr t prballuar ngarkesat e rnda vertikale t
strukturs.
Plotsimi i dy parametrave kryesor (ngurtsia horizontale e vogl dhe ngurtsia vertikale e
madhe) nga i njjti izolator, krkon q kta t fundit t formohen nga bashkimi i dy materialeve
me veti t ndryshme fiziko mekanike. Pr qllim studimi teorik izolatori pranohet nj
kompozit i prbr nga matrica dhe fibra. N praktikn e deritanishme t izolatorve, matrica
prbhet nga material gome, kurse fibrat jan material eliku ose karboni t vendosur n shtresa
horizontale. Prandaj shpesh emrtohen gom e armuar me shtresa.
57
Shtres gome
tf
Pllak fundore
tf
Pllak fundore
a (b)
tm
Fibr
a)
a (b)
tf
Pllak eliku
tf
tm
Shtres gome
b)
Figura 2. 8: Elastomer gome i armuar; a) me pllaka eliku, b) me fibra karboni
Goma si matric siguron fleksibilitet horizontal t krkuar pr strukturn e izolatorve nn

veprimin e forcave prerse t shkaktuara nga veprimi sizmik pasi shtresat horizontale t fibrave
thuajse nuk pengojn rrshqitjen e shtresave t goms. Nga ana tjetr, shtresat e fibrave duke
reduktuar mufatjen (bulging) e goms, rrisin ngurtsin vertikale t izolatorve.
Vshtirsia e prshtatjes s izolimit pr nj numr t madh strukturash lidhet me faktin q
izolatort ekzistues tradicional kan prmasa t mdha, jan t rnd dhe shum t
kushtueshm. Pr t br t mundur prdorimin e izolatorve pr objekte t thjeshta banimi dhe
ndrtesa publike, sht e nevojshme t reduktohet kostoja dhe pesha e izolatorve.
N mnyr q t kemi efektivitet n kosto, duhet q izolatort t prodhohen me materialet e
duhura pr matricn dhe fibrat si dhe me sasin optimale t tyre. Studime mbi sjelljen e
izolatorve kan treguar ndikimin e disa karakteristikave n ngurtsin horizontale dhe vertikale
t tyre. Kryesisht ato klasifikohen n tre grupe t mdha: faktori i forms, ngjeshshmria e
goms dhe fleksibiliteti i fibrs.
N kt punim analizohet efekti i materialit t matrics Em, m dhe parametrave t fibrs Ef, tf, n
ngurtsine vertikale dhe horizontale t izolatorve me faktor t ndryshm forme. Meqnse rritja
e faktorit t forms (q kryesisht arrihet me zmadhimin e numrit t shtresave t fibrave)
shoqrohet me rritjen e kostos, n kt studim tentohet t prcaktohet madhsia optimale e
faktorit t forms.
2.2.1 Materialet, modelimi dhe parametrat fiziko mekanike
Modelimi i izolatorit sht br duke prdorur programin kompjuterik SAP2000.
Materialet e pranuara n analiz jan me parametra t ndryshm fiziko - mekanike, si tregohet
n Tabeln 2.1:
58
Tabela 2. 1: T dhnat e materialeve t prdorura n analiza
Grupi i
analizuar
Em (kN/m2)
tf (m)
Nr. i
analizs
0.0002
0.0002
0.0002
0.0002
0.0002
0.0002
4.00E+07
0.0002
2.00E+08
0.0002
4.00E+08
0.0002
0.0002
10
0.0004
11
0.002
12
Ef (kN / m2)
600
3000
0.499
4.00E+08
6000
0.450
6000
0.495
4.00E+08
0.499
6000
6000
0.499
0.499
4.00E+08
Kshtu matrica sht pranuar e prbr nga tre lloje t ndryshme gome me modul elasticiteti Em
= 1000 kN/m2, gom me ngurtsi t vogl, Em = 3000 kN/m2, gom me ngurtsi t mesme dhe
Em = 6000 kN/m2, gom me ngurtsi t madhe, pr t analizuar efektin e modulit t elasticitetit
t matrics duke mbajtur t pandryshuar koeficientin e Puasonit = 0.499.
N grupin e dyt t modeleve, goma konsiderohet me modul elasticiteti Em = 6000 kN/m2 por
pr tre vlera t ndryshme t koeficientit t Puasonit, = 0.45, = 0.495 dhe = 0.499.
Kurse fibra q prdorim pr armimin e goms sht konsideruar pr materiale t ndryshm: fibr
E-glass me modul elasticiteti Ef = 4 107 kN/m2, fibr eliku me Ef = 2 108 kN/m2 dhe fibr
karboni me Ef = 4 108 kN/m2.
Parametrat gjeometrik t izolatorit tregohen n Figurn 2.9 sipas s cils prcaktohen:
- Dimensionet e izolatorit a, b, h
- Trashsia e shtress s matrics dhe fibrs, tm dhe tf, respektivisht.
Modelimi i izolatorve sht br duke u bazuar n Metodn e Elementve t Fundm (MEF) n
hapsir, pr fazn lineare t materialeve prbrs. Pr matricn sht prdorur elementi i
fundm SOLID, kurse pr fibrn elementi i fundm SHELL.
Nyjet e faqes s poshtme kan lidhje ernier e palvizshme kurse ato t faqes s siprme jan t
lira. N faqen e siprme t izolatorit veprojn forcat e jashtme vertikale (Pv) dhe ato horizontale
(Ph), t cilat i aplikojm me intensitet uniformisht t shprndar n siprfaqe.
59
Pn
tm
h
tf
Pv
Shtres gome
Pllak eliku
Figura 2. 9: Parametrat gjeometrik t izolatorit
M posht tregohet skematikisht forma e deformimit t izolatorit n nj shtres, pr shkak t

ngarkesave t aplikuara si m lart:
z
Shtres gome
Fibra
a (b)
dv
Pn
tf tm tf
t/2
t/2
Fibra
r
a (b)
a)
b)
z
dv
Pn
Pv
r
dh
a (b)
c)
Figura 2. 10: Forma e deformimit t nj shtrese t izolatorit; a) forma e padeformueshme, b) nn
veprimin e forcave vertikale, c) nn veprimin e forcave vertikale dhe horizontale
Me prkufizim, si tham m lart, faktori i forms S, sht raporti i siprfaqes s ngarkuar A = a

x b kundrejt asaj t lir t shtress s goms (a x b) x 2 tm. Pra:
=
W l
(W l ) l 2
Ngurtsia horizontale dhe ajo vertikale do t prcaktohen me shprehjet:

, =
dhe ,. =
Me interes sht shpjegimi i modulit efektiv n shtypje t izolatorit Ec i cili do t shrbente si

modul ekuivalent pr llogaritjen e ngurtsis vertikale si dhe modulin efektiv n rrshqitje Gc i
cili do t shrbente pr llogaritjen e ngurtsis horizontale, prkatsisht sipas shprehjeve:
,. =
ps
dhe , =
60
N baz t studimeve t deritanishme, Gc e izolatorit t armuar me shtresa horizontale

konsiderohet e njjt me modulin n rrshqitje t goms (matrics), Gm. Kjo tregon se shtresat e
armimit horizontal t goms nuk ndikojn n ngurtsin horizontale t izolatorit.
N kt studim do t dallojm sa ndikojn shtresat e armimit horizontal n vlern e Gc dhe pr
rrjedhoj edhe n ngurtsin horizontale t izolatorit. Gjithashtu sipas shprehjes (,. = 5 ~/)
pr nj izolator me prmasa t dhna A dhe h, ngurtsia vertikale varet nga madhsia e Ec. Kjo e
fundit ndryshon prej madhsis Em si rezultat i ndikimit q japin tre parametrat kryesor t
izolatorve q jan faktori i forms S, ngjeshja e goms dhe fleksibiliteti i fibrs.
Me njohjen e Kh dhe Kv mund t prcaktohen:
5 = ,
2.2.2 Analizat e kryera
i
~
= ,.
Me qllimin e studimit t ndikimit t ktyre parametrave kryesor t materialit t matrics

(gom) Em, m dhe fibrs Ef, tf, pr analiz jan marr tre tipe izolatorsh:
Izolatori Tip 1 me prmasa 25 x 25 x 24 cm
Pr secilin Tip jan kryer kto grupe analizash:
1. Grupi i par i analizave kryhet pr izolatort me tre vlera t ndryshme t modulit t
elasticitetit t goms Em = 1000, 3000 dhe 6000 kN/m2 ndrkoh q parametrat e tjer nuk
ndryshojn.
2. Grupi i dyt i analizave kryhet pr izolatort me tre vlera t ndryshme t koeficientit t
Poisson-it, m = 0.45, m = 0.495 dhe m = 0.499 ndrkoh q parametrat e tjer nuk
ndryshojn.
3. Grupi i tret i analizave kryhet pr izolator me tre vlera t ndryshme t modulit t
elasticitetit t fibrs Ef = 4 x 107 kN/m2 (fibr E-glass), Ef = 2 x 108 kN/m2 (fibr eliku) dhe
Ef = 4 x 108 kN/m2 (fibr karboni), ndrkoh q vlerat e tjera nuk ndryshojn.
4. Grupi i katrt i analizave t izolatorve kryhet pr tre vlera t ndryshme t trashsis s
fibrave tf = 0.2 mm, tf = 0.4 mm dhe tf = 2 mm.
Me qllim q t analizohet efekti i faktorit t forms S, pr secilin grup t analizave dhe pr
secilin Tip t izolatorve, kryhen analizat pr katr raste t ndryshme t armimit t tyre: me 4, 8,
16 dhe 32 shtresa.
2.2.3 Rezultatet e analizave dhe interpretimi i tyre
Pr t gjitha rastet e analizuara nn veprimin e forcave horizontale dhe vertikale merren
madhsit e zhvendosjeve horizontale dhe vertikale t izolatorve.
Duke prdorur marrdhniet e shprehjeve t msiprme llogariten, Ngurtsia horizontale, Kh,
Ngurtsia vertikale, Kv, Moduli efektiv n rrshqitje, Gc, dhe Moduli efektiv n shtypje, Ec.
61
N mnyr t prmbledhur kto rezultate jepen n tre tabelat e mposhtme. N Tabeln 2.2
jepen vlerat e faktorit t forms pr rastet e realizuara, kurse n Tabeln 2.3 dhe 2.4 jepen
prkatsisht rezultatet e ngurtsive horizontale dhe vertikale (n kN/m) pr t gjith rastet e
realizuara.
Tabela 2. 2: Faktort e forms pr analizat e kryera
Faktori i forms sipas numrit t shtresave
Nr. i
analizs
Tip 1 (25 x 25 x 24)
Tip 2 (25 x 50 x 24)
Tip 3 (50 x 50 x 24)
16
32
16
32
16
32
1.05
2.10
4.23
8.57
1.39
2.80
5.64
11.4
2.09
4.20
8.45
17.1
10
1.05
2.10
4.23
8.57
1.39
2.80
5.64
11.4
2.09
4.20
8.45
17.1
11
1.05
2.12
4.29
8.82
1.40
2.82
5.72
11.8
2.10
4.23
8.58
17.6
12
1.09
2.25
4.85
11.5
1.45
3.00
6.47
15.3
2.17
4.50
9.71
23.0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tabela 2. 3: Ngurtsia horizontale e izolatorve

Grupi i
analizuar
1
Tip 1
Tip 2
Tip 3
16
32
16
32
16
32
78
83
85
86
161
167
170
171
337
342
345
346
235
247
254
255
480
498
509
511
996
1017
1029
1034
465
490
506
509
950
990
1014
1019
1942
2008
2045
2060
410
425
442
450
827
855
885
901
1881
1936
1976
1998
437
463
485
491
890
933
973
983
1912
1978
2022
2043
465
490
506
509
950
990
1014
1019
1942
2008
2045
2060
385
434
470
490
791
880
944
982
1329
1580
1770
1901
455
484
502
507
932
978
1007
1016
1860
1961
2018
2045
465
490
506
509
950
990
1014
1019
1942
2008
2045
2060
465
490
506
509
950
990
1014
1019
1942
2008
2045
2060
471
494
508
510
961
995
1018
1021
1990
2035
2060
2068
483
503
510
515
980
1010
1031
1032
2035
2058
2073
2075
62
Tabela 2. 4: Ngurtsia vertikale e izolatorve

Grupi
i
analiz
uar
Tip 1
Tip 2
Tip 3
16
32
16
32
16
32
1656
5279
16706
24582
4072
12912
38052
55279
13565
40790
97087
129702
4925
15533
48450
71839
12077
37793
109769
161031
39793
117440
277008
375940
9728
30211
92421
138122
23753
72993
207900
308642
77042
221484
516796
714286
3377
4503
5337
5681
7566
9590
10963
11476
17688
20788
22683
23356
6135
14970
31486
40750
15848
37244
69735
86133
51894
104548
159744
185701
9728
30211
92421
138122
23753
72993
207900
308642
77042
221484
516796
714286
8024
20458
50659
83333
18567
45893
107759
177963
50761
114351
238949
388350
9518
28818
85324
129870
23079
68823
190114
287356
73018
202020
461894
660066
9728
30211
92421
138122
23753
72993
207900
308642
77042
221484
516796
714286
9728
30211
92421
138122
23753
72993
207900
308642
77042
221484
516796
714286
9850
31075
96899
143678
24155
75586
219780
321543
79586
234742
554017
751880
9960
31847
101010
148368
24510
77519
232558
333333
81756
246914
588235
784314
Me rezultatet e ktyre tabelave n Figurat 2.11 deri n 2.13 paraqitet grafikisht varsia e
ngurtsis horizontale n funksion t faktorit t forms, pr karakteristika t ndryshme t
materialeve t matrics dhe t fibrs, kurse n Figurat 2.14 deri n 2.16 paraqitet grafikisht
varsia e ngurtsis vertikale n funksion t faktorit t forms.
600
500
400
300
200
100
0
Ndikimi i Koeficentit t Puasonit m
Em=1000
Em=3000
Em=6000
5
Faktori i forms
Kh
Kh
Ndikimi i Modulit t Elasticitetit Em
600
500
400
300
200
100
0
10
Ndikimi i Modulit t Elasticitetit Ef

600
600
500
400
300
200
100
0
0
0
5
Faktori i forms
10
tf=0.2mm
tf=0.4mm
tf=2mm
Kh
Kh
200
5
Faktori i forms
Ndikimi i trashsis s fibrs tf
Ef=4E7EGlass
Ef=2E8Steel
Ef=4E8Carbon
400
V=0.45
v=0.495
v=0.499
10
4
6
8
Faktori i forms
10
Figura 2. 11: Ndikimi i materialeve t izolatorit n ngurtsin horizontale t tij Izolatori Tip 1
63
1200
1000
800
600
400
200
0
-3
Em=1000
Em=3000
Em=6000
2
7
Faktori i forms
1200
1000
800
600
400
200
0
V=0.45
v=0.495
v=0.499
Kh
Kh
12

1200
1000
800
600
400
200
0
5
10
Faktori i forms
15

1200
1000
6
8
10
Faktori i forms
Kh
Kh
Ef=4E7EGlass
Ef=2E8Steel
Ef=4E8Carbon
800
tf=0.2mm
tf=0.4mm
tf=2mm
600
400
200
12
4
6
8
Faktori i forms
10

2400
2000
1600
1200
800
400
0
0
10
Faktori i forms
Kh
Kh
Em=1000
Em=3000
Em=6000
2400
2000
1600
1200
800
400
0
0
20
10
15
Faktori i forms
Kh
Kh
Ef=4E7EGlass
Ef=2E8Steel
Ef=4E8Carbon
0
10
Faktori i forms
20

2400
2000
1600
1200
800
400
0
V=0.45
v=0.495
v=0.499
20
2400
2000
1600
1200
800
400
0
tf=0.2mm
tf=0.4mm
tf=2mm
5
10
15
Faktori i forms
20
64
200000
175000
150000
125000
100000
75000
50000
25000
0
Em=1000
Em=3000
Em=6000
5
Faktori i forms
Kv
Kv
10
5
Faktori i forms
Kv
Kv
5
Faktori i forms
10
Ef=4E7EGlass
Ef=2E8Steel
Ef=4E8Carbon
0
V=0.45
v=0.495
v=0.499

200000
175000
150000
125000
100000
75000
50000
25000
0
200000
175000
150000
125000
100000
75000
50000
25000
0
200000
175000
150000
125000
100000
75000
50000
25000
0
tf=0.2mm
tf=0.4mm
tf=2mm
0
10
4
6
8
Faktori i forms
10
Figura 2. 14: Ndikimi i materialeve t izolatorit n ngurtsin vertikale t tij Izolatori Tip 1
400000
350000
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
Em=1000
Em=3000
Em=6000
Kv
Kv
4
6 8 10 12
Faktori i forms
Ef=4E7EGlass
Ef=2E8Steel
Ef=4E8Carbon
2
4
6
8 10
Faktori i forms
12
Kv
Kv
400000
350000
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
V=0.45
v=0.495
v=0.499
400000
350000
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
400000
350000
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
tf=0.2mm
tf=0.4mm
tf=2mm
0
4 6 8 10 12
Faktori i forms
4
6
8 10
Faktori i forms
12
65
800000
700000
600000
500000
400000
300000
200000
100000
0
Em=1000
Em=3000
Em=6000
5
10
15
Faktori i forms
Kv
Kv
20
800000
700000
600000
500000
400000
300000
200000
100000
0
0
Ef=4E7EGlass
Ef=2E8Steel
Ef=4E8Carbon
0
5
10
15
Faktori i forms
5
10
15
Faktori i forms
20
Kv
Kv

800000
700000
600000
500000
400000
300000
200000
100000
0
V=0.45
v=0.495
v=0.499
800000
700000
600000
500000
400000
300000
200000
100000
0
20
tf=0.2mm
tf=0.4mm
tf=2mm
5
10
15
Faktori i forms
20
Sipas rezultateve t msiprme paraqesim konkluzionet e mposhtme:

Ndikimi i modulit t elasticitetit t goms (matrics), Em
ngurtsin vertikale t izolatorit; kto ngurtsi ndryshojn thuajse me t njjtin raport q
ndryshon moduli i goms. Me rritjen e faktorit t forms ky ndryshim n ngurtsin vertikale
bhet m i madh.
Rekomandohet prdorimi i goms me modul elasticiteti t madh (gom e fort).
Ndikimi i koeficientit t Puasonit t goms (matrics), m
madh n ngurtsin vertikale t izolatorit. Pr gom me koeficient Puasoni t vogl rritja e
faktorit t forms nuk shoqrohet me rritjen e ngurtsis vertikale t izolatorit. Kurse pr gom
me koeficient t madh, me rritjen e faktorit t forms prfitohet rritje e madhe n ngurtsin
vertikale t izolatorit.
Rekomandohet prdorimi i goms me koeficient Puasoni t madh = 0.49999 (gom e
pangjeshshme).
66
Ndikimi i modulit t elasticitetit t fibrs, Ef

Moduli i elasticitetit t fibrs (Ef) thuajse nuk ka ndikim n ngurtsin horizontale. Me rritjen e
faktorit t forms ndikimi i tij shkon drejt zeros; moduli i elasticitetit t fibrs (Ef) ndikon n
ngurtsin vertikale, por ndikimi sht i vogl n krahasim me ndikimin q jep faktori i forms.
Kshtu, pr ndryshim 10 her t modulit t elasticitetit t fibrs, ngurtsia vertikale ndryshon
afrsisht 2 her.
Pra zvendsimi i materialit t fibrs prej eliku me material tjetr m t lir, si fibra karboni
apo E-glass sht i pranueshm.
Ndikimi i trashsis s fibrs, tf
izolatorit pavarsisht rritjes s faktorit t forms.
Pr t prodhuar izolator me kosto t ult, duhen prdorur fibra t holla dhe t shtohet sasia e
shtresave t armimit.
Ndikimi i Faktorit t Forms, S
Me rritjen e faktorit t forms (S), ngurtsia vertikale e izolatorit rritet n mnyr t
konsiderueshme (deri n 10 her pr faktor forme S = 15 - 20), pr t gjitha vlerat e parametrave
t materialeve. Me rritjen e faktorit t forms (S), ngurtsia horizontale e izolatorit nuk
ndryshon, pr t gjitha vlerat e parametrave t materialeve.
Faktori i forms ka ndikimin m t madh n ngurtsin vertikale, prandaj pr t prodhuar
izolator me kosto t ult, duhet rritur faktori i forms.
67
KAPITULLI 3
ANALIZA DINAMIKE DHE SIZMIKE E NDRTESAVE T IZOLUARA N BAZ
3.1 Bazat Teorike t Analizs Sizmike t Ndrtesave t Izoluara1

3.1.1 Teoria lineare e sistemit me dy shkall lirie
Teoria lineare e izolimit sizmik sht prshkruar me detaje nga Kelly. N kt material po japim
nj prmbledhje t shkurtr t ksaj teorie.
Teoria vet bazohet n nj model strukturor me masa t prqndruara (m dhe mb) me dy shkall
lirie si tregohet n Figurn 3.1.
s
Us
ks,cs
ub
mb
Ub
kb,cb
ug
Figura 3. 1: Parametrat e nj sistemi t izoluar me dy shkall lirie
Masa m prfaqson mbistrukturn e nj ndrtese, kurse masa mb masn e bazs mbi izolator.
Ngurtsia dhe shuarja e strukturs jepen nga parametrat ks dhe cs, kurse kb dhe cb jan
prkatsisht ngurtsia dhe shuarja e izolatorit. Me Us dhe Ub shnohen zhvendosjet absolute t
masave prkatse. Megjithat sht m e prshtatshme t prdorim zhvendosjet relative, t
prcaktuara sipas formulave t mposhtme:
B
= B
dhe
ku ug sht zhvendosja e bazamentit.
= A B
Arsyeja pse zhvendosjet relative jan m t prshtatshme lidhet me faktin q dy rezultatet

kryesore q do nxjerrim nga kjo analiz jan zhvendosjet n izolator, t prfaqsuara nga ub dhe
driftet, t prfaqsuara nga us.
1
Referuar F. Naeim dhe J. M. Kelly
68
Bazuar n kto madhsi, dy ekuacionet e ekuilibrit t lvisjes dinamike, referuar modelit me dy

shkall lirie, do t jen:
- Ekuacioni i par nga ekuilibri i mass mb, dhe
- Ekuacioni i dyt nga ekuilibri i mass m.
Sistemi i dy ekuacioneve t ekuilibrit dinamik sht:
B) B
B B
A A
B B
A A
t cilt n form matricore kan trajtn:

+
B
A
+o
B
A
+o
= ( + B )
=

B
A
+
=
ku M = m + mb. N trajt t shkurtuar ekuacioni i msiprm sht:

+{ } + { } + , { } = +{k}
Do t prkufizojm raport t masave, , raportin:

Z=
dhe frekuencat nominale, b dhe s, si:

B =
Shnojm B = dhe = O(10 ).
(3.1)
1

0
(3.2)
(3.3)
(3.4)
A =
(3.5)
Faktort e shuarjes b dhe s jepen nga formulat:

2B B =
2A A =
(3.6)
Tashm ekuacionet e lvizjes (3.1) marrin trajtn:
+ B + 2B B B + B B = (3.7a)
(3.7b)
A + B + 2A A A + A A =
A
Shnojm format klasike t sistemit me {}[ dhe {} , ku {}: = =B: , A: > pr i =1,2, me
frekuencat 1 dhe 2.
Ekuacioni karakteristik i frekuencave sht:
zgjidhjet e t cilit jan:
(1 Z) (A + B ) + B A = 0 (3.8)
69
[ =
1
[
B + A (B A ) + 4ZB A -
2(1 Z )
2(1 Z)
B + A + (B A ) + 4ZB A
Pr rendin e par t kto zgjidhje jan:
[ = B (1 Z ) =
Kurse format e lkundjeve me (B: = 1), pr i = 1,2, jan:
[-
(3.9)
A
(1 Z ) (3.10)
1Z
1
= 1, 1 (1 Z) (3.11)
Z
Zhvendosjet relative t shprehura n koordinata modale jan:
{}[ = (1, ) {}
= [ B[ + B
= [ A[ + A
ku q1 dhe q2 jan koeficient modal n varsi t kohs (koordinata normale).

Shnojm madhsit modale Mi, Li me shprehjet:
{}: +{k}
{}: +{k}
+: = {} +{} : =
=
+:
{}: +{}:
Pr rendin e par t ato jan:
:
dhe
+[ = +(1 + 2Z ) + = +
(1 Z)1 2(1 Z)
(3.12)
Z
[ = 1 Z = Z (3.13)
Shnojm me 1 dhe 2 koeficientet e shprehur nga:

[ +[ = {}[ o
+ = {}
u {}
u {}[ = [ +[
Nse us dhe ub shprehen n termat e {}[ dhe {} , marrim dy ekuacione me koeficient modal
t q1 dhe q2 t trajts:
[ + 2[ [ [ + [ + [ [ = [
+ [ + 2 + =
Termat 211 dhe 222 llogariten prej:

+: 2: : = {}: o
70
u {}:
(3.14)
(3.15)
2[ [ = 2B B (1 2Z )
1
(2A A + 2ZB B )
2 =
1Z
prej t cilit marrim:
3
[ = B 1 Z (3.16)
2
[A + Z
Z
=
1 (3.17)
[2
(1 Z )
ose ndyshe:
N form t zbrthyer, koeficientet 1 dhe 2, jan:

[ +[ = + = (1, ) o
1
=
W
1
W A W = 1 (1 Z)
Z
ku duke prdorur termat M1 dhe M2 nga ekuacioni (3.12) kemi:

[ =
2B B + =1-Z>1 (1 Z) 2A A
+(1 + 2Z )
= 2B B (1 2Z )
[-
= 2B B (1 2Z ) 2A A (1 2Z )
A (3.18)
2B B + =1-Z>1 (1 Z) 2A A
+(1 Z)Z1 2(1 Z)
Z
= (2B B 2A A )1 + 2(1 Z)

1Z
Z
[
= 2B B 1 + 2(1 Z) - A
(3.19)
1Z
N shumicn e strukturave reale supozohet se shuarja sht mjaftueshm e vogl n mnyr q
efekti i komponentve jasht diagonales kryesore matricore (ktu 1 dhe 2) mund t neglizhohet
dhe zgjidhja e krkuar mund t merret prej ekuacioneve t palidhur modal t lvizjeve:
dhe
[ + 2[ [ [ + [ [ = [
+ 2 + =
N fushn kohore t lkundjes s truallit, me

( ) t dhn, koeficientt modal q1(t) dhe q2(t)
mund t llogariten si:
[ e
( )i [ (3.20a)
[ =
[ ]
e
( )i (3.20b)
=
]
Kurse vlerat maksimale t tyre jan:
|q[ | = L[ S ([ , [ ) (3.21W)
|q | = L S ( , ) (3.21)
71
ku SD (, ) sht spektri i reagimit t zhvendosjeve pr lkundjen e truallit,

frekuenc dhe faktor shuarjeje .
( ), pr nj
N mnyr q t vlersojm madhsit e ndryshme t reagimit nga vlerat maksimale t spektrit

t reagimit, sht e nevojshme t prdoret ndonjra prej metodave t kombinimeve modale
(SRSS ose CQC).
Vlerat maksimale t zhvendosjeve t sistemit izolues dhe deformimeve t strukturs jepen nga
barazimet:
|u | = ([ |q[ | ) + ( |q | )
|u | = ([[ |q[ | ) + ([ |q | )
[-
[-
(3.22a)
(3.22)
Nse zvendsojm ekuacionet (3.12), (3.13), (3.21a) dhe (3.21b), n ekuacionin m sipr
marrim:
|
= {[ 7 ([ , [ ) + 7 ( , ) }
= {(1 Z ) 7 ([ , [ )Z 7 ( , )}
dhe
| A|
B | j
[-
[-
(3.23)
1
1 (1 Z) 7 ( , )
= (1 Z ) 7 ([ , [ ) + Z
Z
[-
= {(1 2Z ) 7 ([ , [ ) + 1 2(1 Z) 7 ( , )}
[-
(3.24)
N prgjithsi, termi 7 ( , ) mund t neglizhohet pr spektrat e trmeteve n t cilt

zhvendosja n frekuencat e larta (d.m.th., 2) sht shum m e vogl se n frekuencat e ulta
(d.m.th., 1). Me kt neglizhim, prej ekuacionit (3.23) zhvendosja maksimale e sistemit izolues
sht:
| B | j = (1 Z )7 ([ , [ ) (3.25)
Nse neglizhojm do term t rendit m t lart se , ather prej shprehjes (3.24) deformimi
maksimal i strukturs (drifti, us) sht:
| A|
= 7 ([ , [ ) + 7 ( , )
[-
(3.26)
N mnyr t ngjashme, koeficienti i forcs prerse n baz, , i dhn nga barazimi:

merr trajtn:
A A
= A 7 ([ , [ ) + 7 ( , )
[-
= 7 ([ , [ ) + 7 ( , )
= A | A |
= B 7 ([ , [ ) + A 7 ( , )
[-
[-
(3.27)
Prej t cilit forca prerse n baz llogaritet me shprehjen F = .
Nse prej shprehjes (3.26) mbajm vetm termin e par kemi:
72
| A|
7zB = 7 (B , B ) (3.28a)
B | j
7zB = 7 (B , B ) (3.28b)
Kurse, koeficienti i projektimit i forcs prerse
bhet
[-
D
= B 7z C1 +
[
A A
= A
= 7 (B , B ) 1 +
1Z
[-
7 (B , B ) (3.29)
Kjo tregon q pr vlera t vogla t dhe pr nj spektr tipik projektimi, sistemi izolues mund t
llogaritet (t paktn n fazn fillestare) pr zhvendosje relative n baz =7 (B , B ) , kurse
ndrtesa pr koeficient t forcs prerse n baz = 7 (B , B ). Reduktimi i forcs prerse n
baz krahasuar me strukturn me baz fikse, ku = 7 (A , A ), jepet nga raporti 7 (B , B )/
7 (A , A ), i cili pr zonn e spektrit me shpejtsi konstante sht B /A , ose prafrsisht i
rendit [/ . Ky prafrim jep nj vler m t vogl (prafrim nga posht) t reduktimit t forcs
prerse n baz, sepse, n prgjithsi, B sht m e madhe se A .
3.1.2 Teoria lineare e sistemit me shum shkall lirie
a) Ekuacionet e lvizjes
Analiza e nj modeli t thjesht linear me dy shkall lirie e zhvilluar m lart mund t aplikohet
edhe pr ndrtesat shum katshe. Le t shohim nj sistem strukturor t nj ndrtese me matric
mase [M], matric shuarjeje, [C], dhe matric ngurtsie [K].
Pr nj struktur t zakonshme, sistemi i ekuacioneve t ekuilibrit dinamik do t shprehej me
barazimin:
+{ } + { } + , { } = +{k} (3.30)
ku ui jan zhvendosjet relative t secils shkall lirie kundrejt truallit, {r} sht nj vektor q
lidh do shkall lirie me lkundjet e truallit dhe
sht nxitimi i truallit.
Pr nj struktur t izoluar n baz me mas t bazs mb, ngurtsi kb dhe shuarje cb, ekuacioni
(3.30) merr trajtn:
+{ } + { } + ,{ } = +{k}=
B > (3.31)
ku ui jan zhvendosjet relative t secils shkall lirie kundrejt bazs, ub sht zhvendosja e
bazs n lidhje me truallin dhe B sht nxitimi i bazs kundrejt truallit.
73
mi
ks3,cs3
Ui
U2
m1
U1
mb
kb,cb
Ub
ks2,cs2
ks1,cs1
u2
m2
u1
ug
Figura 3. 2: Parametrat e sistemit t izoluar me shum shkall lirie
Tashm ekuacioni i prgjithshm i lvizjes merr trajtn:

{k} +={ } + {k}
i cili mund t shkruhet ndryshe:

{k} +{ } + (
+ {k}
B) B
>+
B B
B= B
B B
>+
= (
B B
= 0 (3.32)
B)
(3.33)
Ekuacioni (3.33) prcakton {k} +{k} si masn totale m t ndrtess; kshtu q, m+ mb sht
masa totale q mban sistemi izolues. Forma matricore e ktij ekuacioni sht:
ku
dhe
+ { } + { } + , { } = + {k }
+ = o
, = o
+ B
+{k}
(3.34)
0
{k} +
u = o B
u
0
+
0
1
B
u {k } = o{ }u { } = { }
0
0 ,
B
b) Analiza modale e sistemeve me shum shkall lirie
Modet natyrale t strukturs me baz fikse supozohet se njihen dhe prcaktohen nga {}: , ku
i = 1, , N. N kto terma, zhvendosjet pr seciln shkall lirie t strukturs prcaktohen nga:
{ } = @ : {}: (3.35)
:[
74
Frekuenca natyrore : jepet nga:
+{}: : = ,{}:
gjithashtu supozojm se {}: {} < = 0 nse .
Ekuacionet matricore t lvizjes reduktohen n N-1 ekuacione:
dhe
@{}: {k} + + (
:[
B) B
B B
B B
+ 2: : : +: : = : =
= (
B)
(3.36W)
> (3.36b)
ku L jan faktort e pjesmarrjes modale t strukturs me baz fikse
{}: +{k}
: =
{}: +{}:
Masa modale e strukturs me baz fikse sht:
+: = {} M{}
Kto ekuacione mund ti shkruajm n trajtn:
dhe
: +:
+
+ B
@
:[
+ 2B B
+ B
+ : + 2: : : + : : = :
(3.37W)
(3.37)
Analiza modale e prfunduar e ktyre N-1 ekuacioneve jepet nga Kelly, ku prshkruhet dhe
procedura e prcaktimit t frekuencave dhe modeve pr strukturat e kombinuara. N pjesn m
t madhe t rasteve modet m t larta se modi i par nuk luajn ndonj rol n projektimin e
strukturs ose t sistemit izolator; kshtu q mjafton t prfshijm vetm modin e par.
Nse krahasojm ekuacionin e lvizjeve (2.37a) dhe (2.37b), me ekuacionet e sistemit me nj
shkall lirie (3.7a) dhe (3.7b), shohim q kto ekuacione jan t njjt nse zvendsojm ub n
analizn fillestare me L1 u b, dhe me L1 ; ather:
me
Kjo na jep:
Z=
Z[ =
[ +[
+ B
[ +[
+ ([ B ) + 2B B ([ B ) + B ([
+ B [
([ B ) + [ + 2[ [ [ = [
75
B)
= [
Zgjidhja q1, e ktyre ekuacioneve sht e ngjashme me at t sistemit me nj shkall lirie.

Rezultatet baz pr sistemin me nj shkall lirie
|
dhe
B | j
1
7 ( , ) (3.38)
B B B
= 7 (B , B ) + (1 Z) 7 (A , A )
[-
(3.39)
zvendsohen si n vijim. Zhvendosja maksimale relative e bazs sht:

|[
B | j
1
7 ( , ) (3.40)
B [ B B
dhe duke qn se L1 shfaqet n t dy ant e barazimit, ky i fundit sht i njjti me t

mparshmin. Pr forcn prerse kemi:
|[ |
[-
[ 7 (B , B ) [ 7 (A , A )
D
=C
+
A
B
me , t llogaritura si m par dhe me t zvendsuar nga [ =

Vektori i zhvendosjeve relative sht:
(3.41)
B
.
[
{ } = [ {}[ (3.42)
dhe nse neglizhojm kontributin q jep shuarja, forca fillestare n secilin element sht:
{g } = , {} = [ ,{}[ = [ +{}[ [ (3.43)
Forca horizontale totale n mbistruktur sht:
{k} {g } = [ [ [ +[ (3.44)
Kjo mund t shprehet n terma t koeficientit t forcs prerse n baz:

Kshtu q:
=
[ +[
[ +[
= {k} {g } (3.45)
[ 7 (B , B ) + (1 Z[ ) [ 7 (A , A )
7 (B , B ) + (1 Z[ ) 7 (A , A )
me = B [ t prcaktuar m sipr.
76
[-
[-
(3.46)
3.2 Reagimi Sizmik i Strukturave Inelastike me Baz Fikse dhe me Baz t

Izoluar
Shumica e strukturave ndrtimore projektohen t tilla q nn reagimin e veprimeve sizmike t
deformohen prtej pragut elastik. Kshtu q n inxhinierin e trmeteve sht shum e
rndsishme analiza e reagimit inelastik t strukturave, duke pasur parasysh marrdhnien elasto
- plastike t elementve strukturor si paraqitet skematikisht n Figurn 3.3:
Sjellje reale inelastike/jolineare
fy
Sjellje ekuivalente bilineare
Figura 3. 3: Diagrama inelastike jolineare forc - deformim e elementve strukturor
Gjat analizave joelastike t strukturave, prdoret koncepti i duktilitetit i cili shpreh raportin e
deformimeve maksimale kundrejt deformimeve n fazn e rrjedhshmris (me termin deformim
kuptohet do lloj deformimi linear apo rrotullues) = .

m
Madhsia e duktilitetit t nj seksioni, elementi, nyje apo strukturs varet nga shum faktor si
mund t prmendim: vetit fiziko - mekanike t materialeve, forma e seksioneve, prmasat e
elementve strukturor dhe skema strukturore, si dhe lidhjet ndrmjet elementve strukturor
dhe natyra e puns s elementve.
Llogaritja e duktilitetit pr strukturat reale ndrtimore paraqet vshtirsi dhe shpesh pasiguri t
vlersimit t sakt t tij.
3.2.1 Marrdhnia midis duktilitetit dhe rezistencs
Pr thjeshtsi t interpretimit do t konsiderojm strukturn me sjellje ideale elasto-plastike,

diagrama forc-zhvendosje e s cils paraqitet n Figurn 3.4:
f
fy
k
y
Figura 3. 4: Diagrama elasto-plastike forc-zhvendosje e elementve strukturor

77
N diagram, prve zhvendosjeve t rrjedhshmris y dhe asaj maksimale m, me ann e t

cilave prcaktohet duktiliteti, dallohen dhe dy parametra t tjer: madhsia e forcs s
rrjedhshmris fy dhe ngurtsia k.
Meqnse projektimi i strukturave (reduktimi i forcs n baz t duktilitetit) bazohet n
madhsin e ksaj force, ajo konsiderohet rezistenca llogaritse (rezistenca e rrjedhshmris).
Pr nj struktur t dhn me nj ngurtsi k, t caktuar n funksion t pranimit t sjelljes s saj
gjat forcave t trmetit, ne mund t studiojm dy situata:
- Situata e par sipas s cils struktura reagon vetm n fazn elastike e cila karakterizohet nga
rezistenca e rrjedhshmris elastike m& dhe duktiliteti = 1 (pra y = m) si tregohet n
Figurn 3.5a.
- Situata e dyt sipas s cils struktura reagon sipas marrdhnies elasto - plastike e
karakterizuar nga rezistenca e rrjedhshmris plastike m dhe duktiliteti > 1 (pra y<m),
Figura 3.5b.
f F
f F
f
k
y= m
a)

b)
k
y
Figura 3. 5: Diagrama forc-zhvendosje e strukturs: a) reagim elastik, b) reagim elasto-plastik
Nse pranojm q struktura prej trmetit t psoj t njjtn zhvendosje maksimale pr t dyja
situatat e reagimit, elastik sipas Figurs 3.5a dhe elasto-plastik sipas 3.5b, ather zhvendosja e
rrjedhshmris s strukturs elastike do t jet e barabart me zhvendosjen maksimale t
strukturs elasto - plastike dhe diagrama e sjelljes s tyre do t paraqitej bashkarisht sipas figurs
s mposhtme:
f F
f
Reagim elastik
Reagim elasto-plastik
k
y
Figura 3. 6: Diagrama forc - zhvendosje e strukturave pr dy situatat e reagimit

78
Bazuar n diagramn m sipr gjendet raporti i rezistencs s rrjedhshmris midis dy situatave

t strukturs:
&
m
=
& =
m
m
Pra,
&
m
&
m-
Kshtu konstatohet se me rritjen e duktilitetit t pranuar pr strukturn reduktohet rezistenca e

rrjedhshmris s saj. N.q.s. arsyetojm nga e kundrta (sipas procedurs s projektimit) pr nj
madhsi t pranuar t duktilitetit rezistenca e rrjedhshmris (llogaritse) e strukturs elasto &
plastike m , do t merret e zvogluar - her kundrejt rezistencs s rrjedhshmris elastike,
&
m.
3.2.2 Duktiliteti i pranuar (lejuar) dhe duktiliteti i krkuar
Reagimi sizmik i strukturs mund t kryhet sipas metods spektrale (response spectrum analysis,
RSA) apo analizs n fushn kohore (time history analysis, THA). Analiza spektrale bazohet n
spektrat e reagimit sizmik t cilt ndrtohen pr nivele t pranuar t duktilitetit t strukturs. Pr
ilustrim n Figurn 3.7 paraqesim spektrin e reagimit t trmetit El Centro (ag=0.349g) pr
shuarje = 5%, pr dy raste t duktilitetit t pranuar; p = 1 (struktur elastike) dhe p = 4
(struktur elasto-plastike).
10
Ay (Nm/s2)
p = 1
M=1
p = 4
M=4
6
4
2
0
0
Uy (m)
T
1.4
1.2
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
M=1
p = 1
p = 4
M=4
T
Figura 3. 7: Spektri i reagimit t pseudo nxitimit dhe t zhvendosjeve t trmetit El Centro pr dy nivele
t duktiliteti, p = 1 dhe p = 4 (shuarje 5%)
79
Kshtu sipas analizs spektrale prcaktohet rezistenca llogaritse e rrjedhshmris n funksion t

duktilitetit t pranuar sipas shprehjes:
m
= ~m
ku m sht masa e sistemit dhe Ay sht pseudo nxitimi i fituar prej spektrit t reagimit pr
duktilitetin e pranuar.
Konsiderojm nj struktur me period dhe shuarje t caktuar. Kryejm dy llogaritje t
ndryshme t saj. N njrin rast duktiliteti i pranuar sht p = 1 dhe n rastin tjetr p = 4.
Sipas analizs spektrale, rezistenca e rrjedhshmris (fy) dhe deformimi i rrjedhshmris (y)
prcaktohen prej spektrit t reagimit n korrespondenc me vlerat e p.
Nse strukturn e rianalizojm n fushn kohore, bazuar n diagramn elasto - plasike t sjelljes
me parametrat e llogaritur prej analizs spektrale (k, fy, y), do prcaktojm deformimin
maksimal m q struktura krkon t realizoj. Raportin e ktij deformimi me deformimin e
rrjedhshmris do ta quajm duktilitet t krkuar:
=
Shtrohet pyetja: A sht i barabart duktiliteti i krkuar ( ) me at t pranuar ( )?

Pr sistemet me nj shkall lirie duktiliteti i krkuar sht i barabart me at t pranuar, kurse
pr sistemet me shum shkall lirie duktiliteti i krkuar sht i ndryshm nga ai i pranuar (m i
madh ose m i vogl).
Kjo tregon se reagimi real i elementve elasto - plastik krkon nj nivel t caktuar t deformimit.
Madhsia e ktij deformimi t krkuar gjat reagimit sizmik mund t jet m i madh ose m i
vogl se kapaciteti n zhvendosje i ktij elementi. Kjo krkes pr zhvendosje gjat reagimit
elasto - plastik paraqitet skematikisht n figurn e mposhtme:
f F
Mundsia e vlerave t deformimit t

krkuar pr sistemet elastike (p=1)
f
f
k
y= m
Mundsia e vlerave t deformimit t

krkuar pr sistemet elasto-plastike (p=4)
k
y
Figura 3. 8: Deformimi maksimal i pranuar dhe i krkuar pr dy sistemet, p=1 dhe p=4
80
3.2.3 Reagimi i ndrtesave shum katshe, duktiliteti i kateve
Pr t studiuar reagimin e ndrtesave shum katshe me baz fikse apo t izoluar n situata t
ndryshme t shprndarjes s ngurtsive dhe rezistencave t rrjedhshmris s kateve, si dhe pr
vlera t ndryshme t duktiliteteve t pranuara, do t krijojm disa modele. N trajt t
prmbledhur, kto modele i paraqesim n bllok - skemn e mposhtme:
Strukturat me baz fikse
TIP 2
k1 x 1 dhe k2-5 x 4

fy2-5 x 2
p = 1 dhe p = 4
TIP 1
k1 x 1 dhe k2-5 x 1
p = 1 dhe p = 4
Strukturat e reja t izoluara n baz (p = 1)

TIP 2a
k1 x 1 dhe k2-5 x 4

TIP 1a
k1 x 1 dhe k2-5 x 1
fy2-5 x 1
TIP 2b
k1 x 1 dhe k2-5 x 4
fy2-5 supozuar x 2
Strukturat ekzistuese t izoluara n baz (p = 4)

TIP 2 BI
k1 x 1 dhe k2-5 x 4
TIP 1 BI
k1 x 1 dhe k2-5 x 1
fy2-5 x 2
Shqyrtojm nj ndrtes me 5 kate t idealizuar si ram n prerje t paraqitur n Figurn 3.9:
=
m
k5
m
T dhnat e rams:
k4
m
k3
T dhnat e rams:
7 7 2
Materiali betonarme
kN/mkN/m2
Materiali
betonarmeE=3.15x10
E = 3.15x10
Kollonat axb=63.5x63.5
Kollonat
a x b = 63.5 x cm
63.5 cm
Trart EI=8 (ram n prerje)
Trart
EI e=katit
(ram
Lartsia
H=3n
m prerje)
Lartsia
e katitt H = 3 m
Masa m=300
Masa
m = 300 t e trmetit Elcentro
Akselerograma
pr truall me age=0.4g
Akselerograma
trmetit Elcentro
pr truall me ag = 0.4g
k2
m
k1
Figura 3. 9: Modeli elastik linear i rams
Fillimisht kryejm analizn spektrale t rams duke prdorur programin SAP2000 n fazn
elastike ( = 1) pr shuarje = 5%.
81
Nga analiza marrim rezultatet e reagimit t rams t cilat paraqiten n mnyr t prmbledhur n
Tabeln 3.1 m posht. Meqnse rezultatet e marra nga analiza spektrale prfaqsojn
madhsit n fazn e rrjedhshmris, i dallojm me indeksin y (yield).
Tabela 3. 1: Rezultatet e reagimit elastik linear t rams 5 katshe
Kati
Zhvendosja Uyj
(cm)
Deformimi yj
(cm)
5
4
3
2
1
11.07
9.25
7.01
4.58
2.16
1.82
2.24
2.43
2.42
2.16
Forca prerse PO ,
(kN)
1149
1953
2504
2937
3221
Ngurtsia e katit
kj (kN/m)
63132
57185
103045
121364
149120
ku Uyj sht zhvendosja e rrjedhshmris s katit j; yj = Uyj - Uy(j-1) sht deformimi i

&
rrjedhshmris s katit j; m,<
sht forca prerse e katit j e cila prfaqson rezistencn e
rrjedhshmris n rastin e sistemeve elasto - plastike; dhe kj sht ngurtsia e katit j, < =
&
m< /m< . Pr qllimin e analizs n fushn kohore do t prdorim nj model t ri t rams pr t
mundsuar prve analizs n fazn elastike ( = 1) edhe analizn n fazn elasto - plastike ( >
1). Kt model t strukturs do ta emrtojm TIP 1. Ky model i paraqitur n Figurn 3.10
prfaqson zvendsimin e kollonave me element me ngurtsi EI = dhe vetit elastike t
prfaqsuara nga elementt jolineare NLINj, karakteristikat e t cilve merren t njjta me
kollonat q zvendsojn. Konkretisht elementt jolinear NLINj jan modeluar si element
&
bilinear me ngurtsi kj dhe rezistencn e rrjedhshmris m<
. Diagrama elasto - plastike e
elementve jolineare NLINj tregohet n Figurn 3.11. sht e qart se n rastin e sistemeve
&
&
&
elastike m< = m<
(pasi = 1), kurse n sistemet elasto-plastike m< sht funksion i duktilitetit
t pranuar.
=
NLIN 5
NLIN 4
fj
f
NLIN 3
k
yj
NLIN 2
mj
NLIN 1
Figura 3. 10: Modeli elasto-plastik
(jolinear) i rams
Figura 3. 11: Diagrama elasto-plastike midis

forcs prerse dhe deformimit t katit
82
Do t kryejm dy lloj analizash: analizn spektrale (RSA) dhe analizn n fushn kohore (THA).
Kto analiza do ti kryejm pr nivele t ndryshme t duktilitetit t pranuar. Konkretisht do t
analizojm strukturn me duktilitet t pranuar p = 1 (sistem elastik) dhe p = 4 (sistem elasto plastik).
Fillimisht kryejm analizn spektrale duke prdorur spektrin e reagimit El Centro me shuarje 5%
n madhsin e pranuar t duktilitetit.
Me rezultatet e marra nga analiza spektrale, modelojm karakteristikat e elementve NLINj pr
t vazhduar me analizn n fushn kohore. Kt t fundit e kryejm nn veprimin e
akselerograms s t njjtit trmet, El Centro me shuarje 5% (spektrin e reagimit t t cilit
prdorm gjat analizs spektrale). Prej rezultateve t analizs jolineare marrim zhvendosjet
maksimale t krkuara t kateve Umj, me ann e t cilave llogarisim deformimet maksimale t
krkuara t tyre (sipas mnyrs s diferencs s maksimumeve).
<=
<
(<[)
Duke njohur deformimet elastike t kateve yj dhe deformimet maksimale t krkuara t tyre,
bhet e mundur llogaritja e duktilitetit t krkuar t kateve, < .
Nga analiza dinamike llogarisim periodat e lkundjeve. Vlerat e tyre pr tre format e para t
lkundjeve jan: T1 = 0.79 s, T2 = 0.3 s, T3 = 0.2 s.
Rezultatet e analizave t parametrave q paraqesin interes pr interpretim, jepen n mnyr t
prmbledhur n dy tabelat e mposhtme:
Tabela 3. 2: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 1, pr p = 1
Lloji i analizs
Analiza spektrale (L)
10.6
(cm)
1.74
P (kN)
1117
87185
8.86
2.06
103045
6.80
121364
149120
Kati
kj
63132
Analiza n fushn kohore (NL)
9.94
(cm)
1.28
0.74
1878
8.66
1.61
0.78
2.34
2446
7.05
2.08
0.89
4.46
2.36
2881
4.97
2.44
1.03
2.10
2.10
3126
2.53
2.53
1.2
(cm)
(cm)
Tabela 3. 3: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 1, pr p = 4

Lloji i analizs
2.65
(cm)
0.43
P (kN)
280
87185
2.22
0.52
103045
1.70
121364
149120
Kati
kj
63132
6.76
(cm)
0.6
1.4
470
6.16
0.18
0.35
0.58
611
5.98
0.89
1.53
1.12
0.59
720
5.09
1.67
2.83
0.53
0.53
781
3.42
3.42
6.45
(cm)
83
(cm)
Grafikt e zhvendosjeve maksimale t krkuara t kateve (ku dallohen dhe deformimet

maksimale t krkuara t tyre) dhe t duktilitetit t krkuar paraqiten n Figurat 3.11 dhe 3.12,
pr t dy rastet e analizuara me p = 1 dhe pr p = 4:
Kati 5
Kati 5
Kati 4
Kati 4
Kati 3
Kati 3
Kati 2
Kati 2
Kati 1
Kati 1
Baza
0
10
UUyjmj(cm)
(cm)
Baza
0
a)
yj
UU
mj (cm)
b)
Figura 3. 12: Zhvendosja maksimale n kate n strukturn TIP 1: a) pr p=1, b) pr p=4
Kati 5
Kati 5
Kati 4
Kati 4
Kati 3
Kati 3
Kati 2
Kati 2
Kati 1
Kati 1
Baza
0 1 2
Baza
0 1 2 3 4 5 6 7
kj
a)
kj
b)
Figura 3. 13: Duktiliteti i krkuar n strukturn TIP 1: a) pr p=1, b) pr p=4
84
Prej grafikut dallohet q struktura TIP 1 e llogaritur pr nivelin e par me duktilitet t pranuar p
= 1, n katin e par nevojitet t posedoj duktilitetin e krkuar k = 1.2 ndrkoh q n katet e
siprme reagon brenda fazs elastike lineare. Pr rastin e skems s llogaritur n nivelin e dyt t
duktilitetit t pranuar p = 4, duktiliteti i krkuar i katit t par sht k = 6.45. Nse struktura e
posedon kt nivel t duktilitetit t krkuar ajo konsiderohet e pranueshme, n t kundrt
struktura duhet ndryshuar dhe rianalizuar.
3.2.4 Strukturat e ndrtesave shum katshe me kat t dobt dhe t but
Gjat prcaktimeve t duktilitetit vihet re se ai varet nga disa faktor. Pr strukturat e ndrtesave
me kate sht e rndsishme t dallohet varsia e duktilitetit t krkuar t kateve nga rezistenca e
rrjedhshmris dhe ngurtsia e tyre. Pr t analizuar kt varsi do t prdorim konceptin e
kateve t dobt, t cilt kan rezistenc rrjedhshmrie t vogl kundrejt rezistencs s nevojshme
dhe konceptin e kateve t but, t cilt kan ngurtsi t vogl kundrejt ngurtsis s nevojshme
t tyre.
Pr ta ilustruar kt varsi do t konsiderojm nj struktur, TIP 2, me katin e par t dobt.
Praktikisht ndrtesat me kat t dobt jan edhe me kat t but pasi ky kat do t jet me
fleksibilitet m t madh se katet e tjer. Kjo ndodh nga q rezistenca dhe ngurtsia jan t
ndrlidhura me njra - tjetrn. Nse arrihet q kati t ndrtohet me element t but (fleksibl),
por njkohsisht t ket rezistenc t mjaftueshme, ather kjo struktur mund t ndihmohet nga
krkesa pr duktilitet (si n rastin e strukturs s izoluar n baz ku elementi izolues gzon vetit
e siprprmendura).
T dhnat e strukturs TIP 2 merren prej strukturs TIP 1 duke rritur me katr her ngurtsin e
kateve prej t dytit deri tek i pesti pa e ndryshuar ngurtsin e katit t par. Kjo bn q kjo
struktur t ket katin e par m t but se katet e tjer. Duke prdorur modelin elasto-plastik t
strukturs kryejm dy lloje analizash: analizn spektrale dhe analizn n fushn kohore. Kto
analiza do t kryhen pr dy nivele t duktilitetit p = 1 dhe p = 4.
Fillimisht kryejm analizn spektrale prej s cils do t prcaktojm rezistencat e rrjedhshmris
s kateve t dyt deri n t pestin, t cilat sigurisht do t jen m t mdha se n strukturn TIP
1. Rezistencn e rrjedhshmris s katit t par do ta pranojm t njjt me strukturn TIP 1
&
&
( m[ = 3112 pr = 1 dhe m[ = 778 pr = 4). Kshtu, struktura TIP 2 paraqitet me
katin e par t dobt dhe t but (shpesh struktura t tilla quhen edhe shkurt me kat t but) pasi
si ngurtsia dhe rezistenca e rrjedhshmris s tij jan m t vogla se katet e tjera.
Meqnse rezistencn e rrjedhshmris s katit t par t strukturs TIP 2 e kufizojm duke e
marr t njjt me at t strukturs TIP 1, ather deformimin e rrjedhshmris s ktij kati do e
llogarisim me shprehjen:
m[ =
85
&
m[
M tej kryejm analizn jolineare n fushn kohore dhe prej rezultateve t zhvendosjeve
maksimale t krkuara t kateve, Umj, llogarisim deformimet maksimale t krkuara, mj, dhe
duktilitetet e krkuara t kateve kj.
Nga analiza dinamike marrim rezultatet e periodave: T1 = 0.54 s, T2 = 0.18 s, T3 = 0.11 s.
Rezultatet e analizave t parametrave q paraqesin interes pr interpretim, jepen n mnyr t
prmbledhur n dy tabelat e mposhtme:
Tabela 3. 4: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2, pr p=1
Lloji i analizs
(cm)
P (kN)
1665
5.71
7.58
0.92
3196
412180
6.66
1.10
485456
5.56
149120
2.1
(cm)
Kati
kj
252528
8.24
348740
0.66
(cm)
(cm)
0.35
0.53
5.36
0.47
0.51
4542
4.89
0.53
0.48
1.16
5664
4.36
0.53
0.46
2.1
3126
3.83
3.83
1.82
Tabela 3. 5: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2, pr p=4

Lloji i analizs
(cm)
P (kN)
416
8.05
1.90
0.23
799
412180
1.67
0.28
485456
1.39
149120
1.10
(cm)
Kati
kj
252528
2.06
348740
0.16
(cm)
(cm)
0.04
0.25
8.01
0.06
0.26
1135
7.95
0.10
0.36
0.29
1416
7.85
0.11
0.38
0.53
781
7.74
7.74
14.6
Prej rezultateve t Tabelave 3.4 dhe 3.5 vihet re q pr modelin TIP 2 kundrejt modelit TIP 1,
me rritjen e ngurtsis s kateve 2 deri n 5 me katr her, rezistencat e rrjedhshmris s ktyre
kateve, jane rritur prafrsisht dy her. Pra, me krijimin e katit t par t but, ky kat rezulton t
jet dhe i dobt.
Grafikt e zhvendosjeve maksimale t krkuara t kateve dhe t duktilitetit t krkuar t tyre
paraqiten n Figurat 3.13 dhe 3.14, pr t dy rastet e analizuara me p = 1 dhe pr p = 4:
86
Kati 5
Kati 5
Kati 4
Kati 4
Kati 3
Kati 3
Kati 2
Kati 2
Kati 1
Kati 1
Baza
0
(cm)
UUyj(cm)
Baza
0
10
mj
UUyj (cm)
(cm)
mj
a)
b)
Figura 3. 14: Zhvendosja maksimale n kate n strukturn TIP 2: a) pr p=1, b) pr p=4
Kati 5
Kati 5
Kati 4
Kati 4
Kati 3
Kati 3
Kati 2
Kati 2
Kati 1
Kati 1
Baza
0 1 2
a)
kj
Baza
0
10
12
14
16
kj
b)
Figura 3. 15: Duktiliteti i krkuar n strukturn TIP 2: a) pr p=1, b) pr p=4
Pra duktiliteti i krkuar i katit t par k1 = 14.6 sht shum m i madh krahasimisht duktilitetit
t pranuar p = 4 dhe praktikisht i pamundur pr tu poseduar nga struktura e zakonshme. Kshtu
kjo struktur e cila paraqitet me katin e par t but, nuk mund ti rezistoj realisht veprimit
sizmik pr t cilin qe projektuar. Prandaj lind nevoja e ndryshimit t saj.
Nj mnyr e mundshme pr rregullimin e mangsive q paraqet kjo struktur do t jet izolimi
sizmik n baz i saj si trajtohet n rastin (3.2.5).
87
3.2.5 Izolimi sizmik i strukturave t ndrtesave shum katshe
N Kapitullin 1 kemi treguar efektivitetin e izolimit sizmik t strukturave. Ktu do t studiojm

disa nga ndryshimet q i ndodhin strukturs s izoluar kundrejt asaj me baz fikse.
Pr ilustrim do t marrim prsri ramn 5 katshe t trajtuar n pikn 3.2.3 por n kt rast ajo
do t jet e izoluar n baz, skema e s cils paraqitet n Figurn 3.16 m posht:
=
m
k5
m
k4
m
k3
m
k2
m
k1
mb
TT
dhnat
e rams:
dhnat
e rams:
7
Materiali betonarme E=3.15x10 kN/m2
Materiali
Kollonat
betonarme
axb=63.5x63.5
E = 3.15x10
cm 7 kN/m2
Trart EI=
prerje)
Kollonat
ax8
b =(ram
63.5 xn
63.5
cm
Lartsia
e
katit
H=3
m
Trart EI = (ram n prerje)
Masa em=300
Lartsia
katit H t= 3 m
Akselerograma
e trmetit Elcentro
Masa
m = 300 t
g=0.4g Elcentro
pr truall mee atrmetit
Akselerograma
pr truall me ag = 0.4g
Iz.
Figura 3. 16: Skema e idealizuar e rams 5 katshe t izoluar n baz
Analiza sizmike do t kryhet nn veprimin e trmetit El Centro, akselerograma e t cilit

shkallzohet pr truall me ag = 0.4g.
Karakteristikat e izolatorve t konsideruar bilinear llogariten sipas procedurs s prshkruar n
vazhdim t ktij kapitulli n pikn 3.3.4.
Prej t dhnave W = 7350 kN, T = 2.3 s, D = 0.15 m, = 15% dhe r = 0.1, karakteristikat e
izolatorve jan:
-
Keff = 5591 kN/m

K1 = 42256 kN/m
Qy = 228 kN
Zhvendosja e rrjedhshmris s izolatorit
m /,[
= 0.539 cm.
Fillimisht kryejm analizn spektrale t rams duke prdorur programin SAP2000 n fazn
elastike ( = 1) pr shuarje = 15%. Nga analiza dinamike marrim vlerat e periodave t tre
formave t para t lkundjeve, T1 = 2.49 s, T2 = 0.4 s, T3 = 0.17 s si dhe rezultatet e reagimit
elastik t paraqitur n Tabeln 3.6:
88
Tabela 3. 6: Rezultatet e reagimit elastik t rams 5 katshe me baz t izoluar

(cm)
Kati
0.48
PO (kN)
241
50208
(cm)
(kN/m)
23.65
23.17
0.6
484
80667
22.57
0.71
718
101127
21.86
0.76
932
122632
21.10
0.70
1138
162571
20.4
0.539
228
42256
Pr analizn n fushn kohore do t prdorim modelin me element jolinear me qllim q

prve analizs n fazn elastike lineare t bjm edhe analizn n fazn elasto - plastike
jolineare t saj. Ky model paraqitet skematikisht n figurn e mposhtme:
fj
NLIN 5
yj
a)
NLIN 4
mj
NLIN 3
m
fj
NLIN 2
mb
k2 = 10k1
k1
NLIN 1
Iz.
b)
Figura 3. 17: Modeli elasto-plastik

(jolinear) i rams s
izoluar n baz
yj
mj
Figura 3. 18: Diagrama jolineare e elementve

a) Diagrama elasto-plastike midis
forcs prerse dhe deformimit t katit
b) Diagrama bilineare e izolatorit
Ky model, i paraqitur n Figurn 3.17, prfaqson zvendsimin e kollonave me element me

ngurtsi EI = dhe vetit elastike t prfaqsuara nga elementt jolinear NLINj,
karakteristikat e t cilve merren t njjta me kollonat q zvndsojn. Konkretisht elementt
jolinear NLINj jan modeluar si element bilinear me ngurtsi kj dhe rezistencn e
&
rrjedhshmris m<
. Diagrama elasto - plastike e elementve jolinear NLINj tregohet n Figurn
3.18a kurse diagrama bilineare e izolatorve tregohet n Figurn 3.18b.
89
Me modelin elasto - plastik kryejm dy lloj analizash: analizn spektrale (RSA) dhe analizn n
fushn kohore (THA). Fillimisht kryejm analizn spektrale duke prdorur spektrin e reagimit El
Centro me shuarje = 15% (pr t konsideruar nivelin e shuarjes s izolatorve). Me rezultatet e
marra nga kjo analiz modelojm karakteristikat e elementve NLINj pr t vazhduar me
analizn n fushn kohore. Meqnse strukturat e izoluara reagojn n fazn elastike, niveli i
shuarjes s saj sht i ult prandaj elementt jolinear NLINj i pranojm me shuarje elastike =
2%.
Pr t shqyrtuar efektin e izolimit sizmik n struktura t ndryshme do t analizojm struktura t
reja t izoluara n baz, dhe izolimin sizmik t strukturave ekzistuese.
a) Struktura t reja t izoluara n baz
Meqnse strukturat e izoluara n baz projektohen pr sjellje pran kufirit elastik, ather n
analizat e kryera do t pranojm nivelin e duktilitetit p = 1.
Do t analizojm tre raste t strukturs s dhn m sipr. Rasti i par i emrtuar struktura TIP
1a trajton strukturn me shprndarje t ngurtsis s kateve t dhn n Tabeln 3.6. Ky rast
prfaqson izolimin sizmik t strukturs TIP 1 pr duktilitet t pranuar p = 1. Rasti i dyt i
emrtuar TIP 2a trajton strukturn me rritjen e ngurtsis s kateve 2 deri n 5 me katr her
kundrejt kateve respektive t strukturs TIP 1a, duke br kshtu katin e pare t but. Ky rast do
t prfaqsonte izolimin sizmik t strukturs TIP 2 pr duktilitet t pranuar p = 1. Nga analiza
spektrale e ktij rasti do t konstatojm se nuk krijohet kat i par i dobt pasi rezistenca e
rrjedhshmrise n katet 2 deri n 5 pothuajse nuk ndryshon prej rritjes s ngurtsis s tyre n
strukturat e izoluara. Rasti i tret i emrtuar struktura TIP 2b trajton strukturn me rritjen e
ngurtsis me katr her dhe rritjen e rezistencs s rrjedhshmris me dy her t kateve 2 deri
n 5, kundrejt kateve respektive t strukturs TIP 1a. Ky rast do t prfaqsonte izolimin sizmik
t strukturs TIP 2 pr duktilitet t pranuar p = 1 (pra izolimin sizmik t strukturs me katin e
par t but dhe t dobt).
Vm re analogjin midis ktyre tipeve t strukturave: Struktura TIP 2b ndryshon n ngurtsi
dhe rezistenc rrjedhshmrie kundrejt strukturs TIP 1a, n t njjtat raporte q ndryshonte
struktura TIP 2 kundrejt asaj TIP 1.
Meqnse rezistencat e rrjedhshmris s kateve t ktij tipi strukture (TIP 2b) po i pranojm t
ndryshme nga madhsit e marra prej analizs spektrale, deformimet e rrjedhshmris s kateve
t saj do i llogarisim me shprehjen m< = m< / < pr t gjitha katet (si tregohet n Tabeln
3.10).
Pr kt tip do t kryejme vetm analizn jolineare n fushn e kohs pr t vlersuar
deformimet dhe duktilitetin e krkuar t kateve ( < dhe < ).
Rezultatet e analizave t strukturave TIP 1a, TIP 2a dhe TIP 2b paraqiten n Tabelat 3.7, 3.9,
dhe 3.10:
90
Tabela 3. 7: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 1a, pr p = 1

Lloji i analizs
22.34
(cm)
0.46
P (kN)
236
80667
21.88
0.56
101127
21.32
122632
162571
Kati
kj
50208
16.39
(cm)
0.55
1.2
455
15.84
0.65
1.16
0.67
676
15.19
0.78
1.16
20.65
0.71
878
14.41
0.73
1.03
19.94
0.66
1079
13.68
0.46
0.7
(cm)
(cm)
Periodat pr tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 1a jan: T1 = 2.4 s, T2 = 0.43 s,
T3 = 0.23 s.
Pra izolimi i ndrtesave t llogaritura deri n fazn lineare (p = 1) prmirson katet e para prej
deformimeve plastike q krkon t realizoj (k = 1.2 n strukturn TIP 1 dhe k = 0.7 n
strukturn TIP 1a).
Megjithat prfitimi m i madh sht n reduktimin e rezistencs s rrjedhshmris (forcs
prerse), raportet e t cilave paraqiten n Tabeln 3.8.
Tabela 3. 8: Raporti i rezistencave t rrjedhshmris midis strukturs TIP 1a dhe TIP 1
P (TIP 1)
Kati 1
Kati 2
Kati 3
Kati 4
Kati 5
1079
878
676
455
236
3124
2881
2448
1878
1117
Raporti
2.895
3.281
3.621
4.127
4.733
P (TIP 1a)
O
Prej ktyre vlerave konstatojm q rezistencat e rrjedhshmris (forcat prerse) s kateve, u

reduktuan afrsisht 3 deri n 5 her prej izolimit n baz t strukturs.
Tabela 3. 9: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2a, pr p = 1
Lloji i analizs
20.78
(cm)
0.11
P (kN)
223
322668
20.67
0.14
404508
20.53
490528
162571
Kati
kj
200932
14.89
(cm)
0.1
0.91
445
14.79
0.11
0.79
0.16
655
14.68
0.13
0.81
20.37
0.18
874
14.55
0.15
0.83
20.19
0.66
1079
14.40
0.48
0.73
(cm)
(cm)
Periodat pr tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 2a jan: T1 = 2.34 s, T2 = 0.22 s,
T3 = 0.12 s.
91
Rritja e ngurtsis s kateve 2 deri n 5 ka sjell ndryshimin e periods T2 dhe T3, kurse perioda
e par prej T1 = 2.4 s n T1 = 2.34 s psoi ndryshim t paprfillshm. Kjo ndodh sepse izolimi
sizmik predominohet nga modi i par i lkundjeve kshtu q sado e ngurt t jet struktura,
reagimi dinamik i saj varet nga ngurtsia horizontale e izolatorve. Megjithat ndryshimi i
periods s modeve 2 e sipr jep ndikimin e vet n reagimin e strukturs prandaj nuk duhen
neglizhuar.
Po kshtu dhe rezistencat e rrjedhshmris s kateve pothuajse nuk ndryshojn midis strukturs
TIP 1a dhe TIP 2a pavarsisht rritjes me 4 her t ngurtsis s kateve 2 deri n 5.
Pr t gjitha katet duktilitet e krkuara jan kj < 1.
Tabela 3. 10: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2b, pr p = 1
200832
P (kN)
472
(cm)
0.24
322668
910
404508
2
1
14.92
(cm)
0.08
0.34
0.28
14.84
0.1
0.35
1352
0.33
14.74
0.12
0.36
490528
1756
0.36
14.62
0.13
0.36
162571
1079
0.66
14.49
0.49
0.74
Kati
kj
(cm)
Periodat pr tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 2b jan: T1 = 2.34 s, T2 = 0.22 s,
T3 = 0.12 s. Pra, periodat e ktij modeli jan t njjta me ato t modelit TIP 2a pasi kto dy
modele kan ngurtsi, kj, t njjta.
Prej rezultateve t strukturs TIP 2b arrijm n prfundimin q izolimi n baz i strukturs me
kat t par t but (dhe t dobt) sht shum i efektshm pasi edhe ndryshimet q mund ti
ndodhin strukturs n ngurtsi dhe rezistenc pr katet 2 e sipr, nuk sjellin efekte negative n
reagimin e saj, si ndodhte n strukturat e paizoluara.
Pra izolimi sizmik arrin t eleminoj efektet negative t kateve t buta n struktura.
Rezultatet tregojn se nse neglizhimi i ngurtsis s mureve ndarse n strukturat e zakonshme
do t sillte efekte negative, n strukturat e izoluara ky neglizhim nuk sjell asnj efekt. Me fjal t
tjera, ndrtimi i strukturave me baz t izoluar sht m pak i ndjeshm ndaj neglizhimeve gjat
projektimit apo gabimeve t mundshme n realizimin e objektit.
b) Strukturat ekzistuese t izoluara n baz
ndjeshm.
Pr ta ilustruar kt ndikim do t konsiderojm ramn 5 katshe t shqyrtuar m par n rastet
TIP 1 dhe TIP 2. Duke pranuar q strukturat ekzistuese jan llogaritur pr nivelin e duktilitetit t
pranuar p = 4, vlerat e ngurtsis dhe t forcave t rrjedhshmris s kateve do i marrim prej
92
rezultateve t analizs spektrale t tyre n Tabelat 3.3 pr strukturn TIP 1 dhe 3.5 pr strukturn
TIP 2.
Strukturat e izoluara n baz do ti emrtojm struktura TIP 1 BI, e cila prfaqson izolimin n
baz t strukturs ekzistuese TIP 1 dhe struktura TIP 2 BI, e cila prfaqson izolimin n baz t
strukturs ekzistuese TIP 2. Karakteristikat e izolatorve jan t njjta me ato t aplikuara n
strukturat TIP 1a, TIP 2a dhe TIP 2b.
Kryejm analizn jolineare n fushn kohore dhe rezultatet i paraqesim n Tabeln 3.11 dhe
3.12:
Tabela 3. 11: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 1 BI
Lloji i analizs
2.65
(cm)
0.43
P (kN)
280
87185
2.22
0.52
103045
1.70
121364
149120
Kati
kj
63132
16.07
(cm)
0.39
0.91
470
15.68
0.58
1.12
0.58
611
15.10
0.86
1.48
1.12
0.59
720
14.24
0.96
1.63
0.53
0.53
781
13.28
0.48
0.91
(cm)
(cm)
Periodat pr tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 1 BI jan: T1 = 2.41 s, T2 = 0.22 s,
T3 = 0.13 s.
Prej krahasimit t duktilitetit t krkuar t kateve midis TIP 1 BI dhe TIP 1 konstatojm
prmirsimin e tij n t gjitha katet. Ky prmirsim dallohet qart n katin e par, ku prej k =
6.45 n strukturn TIP 1 (vler e cila me vshtirsi mund t posedohet), bhet k = 0.91 n
strukturn TIP 1 BI (vler e cila tregon se ky kat, ashtu si katet e tjer, reagon pran kufirit t
elasticitetit).
Tabela 3. 12: Rezultatet e analizave t strukturs TIP 2 BI
Lloji i analizs
2.06
(cm)
0.16
P (kN)
416
348740
1.90
0.23
412180
1.67
485456
149120
Kati
kj
25258
14.91
(cm)
0.09
0.56
799
14.82
0.13
0.57
0.28
1135
14.69
0.14
0.50
1.39
0.29
1416
14.55
0.15
0.52
1.1
0.53
781
14.40
0.52
0.98
(cm)
(cm)
Periodat pr tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 2 BI jan: T1 = 2.35 s, T2 = 0.21 s,
T3 = 0.11 s.
Prej krahasimit t periodave t lkundjeve vihet re se me rritjen e ngurtsis s kateve 2 deri n
5, midis strukturave t paizoluara (TIP 1 dhe TIP 2), kemi ndryshim t konsiderueshm t
vlerave t tyre, kurse prej krahasimit midis strukturave t izoluara (TIP 1 BI dhe TIP 2 BI)
ndryshimi i vlerave t lkundjeve sht i paprfillshm. Kjo ndodh sepse periodat e lkundjeve
93
t sistemeve t izoluara varen kryesisht nga ngurtsia e izolatorve dhe jo nga ngurtsia e
sistemeve t izoluara.
Pr t dalluar deformimet e elementve strukturor dhe izolatorve, t krkuar gjat lkundjeve
vetjake t strukturs, n Figurat 3.19 dhe 3.20 paraqiten tre format e para t lkundjeve t
strukturave TIP 2 dhe TIP 2 BI.
T1 = 0.54 s
T2 = 0.18 s
T3 = 0.11 s
Figura 3. 19: Tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 2
T1 = 2.35 s
T2 = 0.21 s
T3 = 0.11 s
Figura 3. 20: Tre format e para t lkundjeve t strukturs TIP 2 BI
94
Prej krahasimit t formave t lkundjeve midis strukturave TIP 2 dhe TIP 2 BI, dallohet
qartsisht influenca e izolimit n formn e par (e cila ka kontributin kryesor n reagimin e
strukturave). Lkundja sipas ksaj forme n rastin e strukturs s izoluar kryhet thuajse prej
deformimit t izolatorve, kurse n strukturn e paizoluar (me baz fikse) lkundja kryhet prej
deformimit t elementve strukturor. Nse krahasojm deformimet q krkohet t psojn
elementet strukturor t kateve t para sipas forms s par t lkundjeve, konstatojm se pr
strukturn e paizoluar krkesa pr deformim sht shum e madhe, kurse pr strukturn e
izoluar, meqnse krkesa pr deformimin e ktij kati kryhet n izolator, elementt strukturor
thuajse nuk deformohen.
Prsa i takon formave t dyta dhe t treta ato jan gjeometrikisht t ngjashme midis dy tipeve t
strukturave. Lkundja sipas ktyre formave, pavarsisht se kan kontribut t vogl n reagimin e
strukturave, tregon se izolimi n baz, ndihmon m tepr zvoglimin e deformimit t krkuar t
elementve strukturor t katit t par krahasimisht deformimeve t kateve t tjer.
Konstatojm se me ann e izolimit sizmik t ndrtesave ekzistuese me kat t par t but (dhe t
dobt) me duktilitet t krkuar t ktij kati k1 = 14.6 si paraqitet struktura TIP 2, u arrit q
duktiliteti i kateve t zvoglohet n k1 = 0.98 n strukturn TIP 2 BI. Pra, pas izolimit sizmik
edhe kati i but reagon n fazn elastike.
N kt rast izolimi sizmik konsiston n rregullimin e duktilitetit t krkuar t katit t par dhe
jo n nevojn e reduktimit t forcave n elementt strukturor. Nga pikpamja e prballimit t
forcave struktura ekzistuese paraqet rezerv n soliditet.
Pr t dalluar m qart se si ndryshon duktiliteti i krkuar i kateve pr strukturat e paizoluara dhe
ato t izoluara, t reja apo ekzistuese, po paraqesim grafikt e prbashkt t vlerave t tyre n
Figurat 3.21 dhe 3.22.
Kati 5
Kati 4
Kati 5
TIP 1
TIP 1a
Kati 4
Kati 3
Kati 3
Kati 2
Kati 2
Kati 1
Kati 1
Baza
0 1 2
TIP 2
TIP 2a
TIP 2b
Baza
0 1 2
kj
kj
Figura 3. 21: Duktiliteti i krkuar i kateve t strukturave t paizoluara (TIP 1 dhe TIP 2) me duktilitet t
pranuar p = 1 dhe i strukturave t reja t izoluara n baz (TIP 1a, TIP 2a dhe TIP 2b)
95
Kati 5
Kati 5
Kati 4
TIP 1
TIP 1 BI
Kati 4
Kati 3
Kati 3
Kati 2
Kati 2
Kati 1
Kati 1
Baza
0 1 2 3 4 5 6 7
kj
Baza
0
TIP 2
TIP 2 BI
10
12
14
16
kj
Figura 3. 22: Duktiliteti i krkuar i kateve t strukturave ekzistuese (TIP 1 dhe TIP 2) t projektuara me
duktilitet p = 4 dhe duktiliteti i krkuar pas izolimit sizmik t tyre (TIP 1 BI dhe TIP 2 BI)
Pra izolimi sizmik prdoret me shum efektivitet n prmirsimin e duktilitetit t krkuar t

kateve t strukturs nse ajo projektohet me duktilitet t krkuar t pamundur pr tu poseduar.
Theksojm se kto analiza jolineare t strukturave TIP 1 BI dhe TIP 2 BI, i kryejm duke
prdorur rezistencat ekzistuese t rrjedhshmris s kateve. Fakti q nga kryerja e analizave
jolineare t ktyre strukturave n kushtet e reja t izolimit n baz rezulton se duktiliteti i
krkuar sht m i vogl se 1, tregon q struktura do t ket rezerv n soliditet (pasi nuk
shfrytzohet e gjith aftsia e sjelljes elastike t saj).
3.3 Analiza e Efektit t Izolimit Sizmik n Ndrtesa Betonarme me Kat t

Dobt e t But
3.3.1 T dhnat gjeometrike t strukturave
Pr analizn e efektit t izolimit sizmik n eleminimin e efektit t katit t dobt dhe t but t
ndrtess do t konsiderojm ndrtesn 5 kate t tipit "BOKS". Arsyeja e przgjedhjes s ktij
tipi sht:
- Struktura e ktij tipi sht shum e ngurt dhe pr rrjedhoj do t psonte efektin e forcave
t mdha nn veprimin e trmeteve; dhe
- Meqnse ky tip strukture ka duktilitet t ult, faktori i sjelljes sht i vogl dhe pr
rrjedhoj spektri i projektimit do t aplikonte forca t mdha n struktur.
N praktikn e projektimit t ktij tipi struktural, shpesh lind nevoja q muret betonarme t
paksohen deri n eleminim n katin prdhe. Kjo do t bnte q ky tip struktural t kthehet
shum dukshm n struktur me kat t dobt dhe t but (kati prdhe).
96
Pr t krahasuar parametrat dinamik dhe reagimin sizmik pr kt tip strukture do t marrim

rastin m ekstrem kur kati prdhe prbhet vetm nga kollona. Kt struktur do ta analizojm
n tre modele:
- Modeli 1: Struktura me baz fikse (SF). Sigurisht q do t jet e papranueshme pasi ky
model do t shfaq dukshm fenomenin e katit t dobt dhe t but;
- Modeli 2: Struktura e izoluar n baz (SIB); dhe
- Modeli 3: Struktura e izoluar n prdhe (SIP). Ky model do t ndante m mir lkundjet e
kateve t siprm me struktur BOKS kundrejt katit prdhe me struktur ram. Kto pjes t
strukturs nuk do t lkunden s bashku si n rastin e izolimit posht, pasi i ka ndar sistemi
izolues.
T dhnat gjeometrike t strukturave tregohen n Figurn 3.23 dhe 3.24.
Figura 3. 23: Prerja dhe pozicioni i sistemit izolues: a) Struktur fikse SF, b) Struktur e izoluar n baz
SIB, c) Struktur e izoluar n prdhe SIP
1
4
C
Iz. 4
Iz. 4
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 4
Iz. 4
Iz. 1
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 1
Iz. 4
Iz. 4
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 4
Iz. 1
Iz. 4
2
Figura 3. 24: Plani i katit prdhe dhe izolatort e strukturs BOKS pr t tre modelet
Lartsia e katit: Hk=3.15 m

Betoni: C25/30
Prmasimi i elementve t ndrtess:
Soleta: me trashsi hs=15 cm
Trart: me prmasa ht=60cm, bt=30cm
Kollonat: ansoret me prmasa bk=40cm, hk=60cm, qndroret bk=60cm, hk=60cm
Muret beton arme: tm=20cm
97
3.3.3 Ngarkesat e aplikuara
Pr llogaritjen e parametrave dinamik dhe pr analizn sizmike, n struktur jan aplikuar

ngarkesat e prhershme g = 300 daN/m2, t prkohshme p = 200daN/m2 dhe t trmeteve.
Ngarkesa e trmeteve sht dhn nprmjet akselerograms s trmetit real t shkallzuar pr
kushtet e zgjedhura t truallit me nxitimin maksimal t konsideruar Amax = 0.25g.
Akselerograma e pranuar sht ajo e trmetit "EL Centro" me nxitim maksimal PGA = 0,349g, e
cila shumzohet me faktorin e shkalls S = (0.25 / 0,349) x 10-3= 0.716 x 10-3. Akselerograma e
prdorur si e dhn hyrse pr analizn kohore sizmike t shkallzuar sht paraqitur n Figurn
3.25. Kjo akselerogram sht aplikuar n t dy drejtimet horizontale, X dhe Y.
0.3
Nxitimi i truallit (g)
0.2
0.1
0
-0.1
-0.2
0
2
3
5
7
8
10
12
13
15
17
18
20
22
24
25
27
29
30
32
34
35
37
39
-0.3
Koha (s)
Figura 3. 25: Akselerograma - El Centro e modifikuar pr truall me PGA = 0.25g
3.3.4 Modelimi i strukturs
Struktura sht modeluar n hapsir duke prdorur metodn e elementve t fundm. Trart
dhe kollonat modelohen - Frame, soletat - Shell, kurse izolatort si element LINK me sjellje
bilineare. Praktikisht t gjitha mbshtetset izoluese modelohen me nj model bilinear t bazuar
n tre parametra K1, K2 dhe Q si tregohet n Figurn 3.26. Ngurtsia elastike K1 vlersohet ose
nga laqet e histerezisit t dala nga provat e mbshtetseve elastomere, ose si shumfish i K2.
Forca karakteristike Q vlersohet nga laqet e histerezisit. Ngurtsia pas rrjedhshmris (postyeld stiffness) K2 mund t prcaktohet me saktsi nga marrdhniet e parametrave t paraqitur
n figurn n fjal, pr vlera t pranuara t periods T, shuarjes dhe zhvendosjes maksimale D
sipas procedurs n vijim.
Forca
prerese
Forca
prerse
Qy
Q
-D
K2
K1
Dy
K eff
Zhvendosja
Zhvendosja
Figura 3. 26: Parametrat baz t nj kurbe histerezis t izolatorit bilinear
98
Ngurtsia efektive, e prcaktuar si pjerrsia sekante e dy pikave n nj lak histerezisi, jepet nga:
,&'' = , +
; m
ku Dy sht zhvendosja e rrjedhshmrise. N varsi t K1, K2 dhe Q jepet:

m =
,[ ,
dhe siprfaqja e lakut t histerezisit (energjia e shuar pr nj cikl) WD jepet:

= m > ;
! =4
shuarja efektive eff prcaktohet nga:
Frekuenca natyrale jepet nga:
&'' =
"=
`
cc
# >
(*)
,&''
2)
=3
dhe % =
!
ku W sht ngarkesa q shkarkohet mbi mbshtetse.

Prcaktimi i parametrave t sistemit t izolimit:
Supozojm se jepen:
- T (Peroda e forms s par t lkundjeve t ndrtess q duam t izolojm);
- (Shuarja);
- D (Zhvendosja e projektimit).
sht e nevojshme t llogariten parametrat e modelit, prkatsisht K1, K2, Q q t na sigurojn
vlerat e dhna m sipr T, , D.
Meq kemi t specifikuar periodn T, gjejm ngurtsin efektive Keff nga lidhja:
pastaj
,&'' =
! = 2) ,&''
Nga barazimi (*) dhe (**) mund t nxjerrim:
!
2)
4 = m > = 2)
N kt faz (cikl) ne neglizhojm Dy dhe vlersojm Q nga:

=
!
)
= ,&''
4 2
99
(**)
e cila na jep nj vler fillestare t Q. M pas sht e mundur t vlersohet:

, = ,&''
Gjejm K1 si shumfish t K2, dhe m pas m =
"
Me vlern e prafrt t Dy, vlersimi i Q dhe K2 prmirsohet. Kshtu hap pas hapi ribhen
llogaritjet derisa arrijm n nj vler me saktsi t pranueshme pr projektimin e sistemit t
izolimit.
3.3.5 Llogaritja e parametrave t izolatorve pr strukturat e analizuara
dhe kollonat modelohen - Frame, soletat - Shell, kurse izolatort si element LINK me sjellje
bilineare. Parametrat e izolatorve q do t vendosim posht secils kollon, llogariten sipas
procedurave t treguara n pikn 3.3.4.
Forcat vertikale t pranuara pr llogaritjen e karakteristikave t izolatorve jepen n Tabeln
3.13.
Tabela 3. 13: Forcat vertikale n izolator
Izolatori
Forca vertikale (kN)
800
1220
2380
400
N llogaritjet e karakteristikave t izolatorve kemi pranuar parametrat: perioda e par e

lkundjeve t t dy modeleve t strukturave t izoluara t jet T = 2.5 s, raporti i shuarjes =
10%, zhvendosja e projektimit D = 10 cm, dhe raporti i ngurtsis r = K2 / K1 = 0.2.
Karakteristikat e llogaritura t izolatorve i japim n mnyr t prmbledhur n Tabeln 3.14.
Tabela 3. 14: Parametrat e izolatorve t strukturs pr t dy modelet e strukturave t izoluara
Izolatori
Ngurtsia efektive, Keff (kN/m)
515
785
1532
260
Ngurtsia elastike, K1 (kN/m)
2150
3280
6400
1075
Ngurtsia pas rrjedhshmris, K2 (kN/m)
430
655
1280
215
Forca karakteristike, Q (kN)
8.50
12.97
25.31
4.04
Forca e rrjedhshmris, Qy (kN)
10.6
16.2
31.6
5.32
Zhvendosja e rrjedhshmris, Dy (m)
0.005
0.005
0.005
0.005
Ngurtsia vertikale, K=100x Keff (kN/m)
51500
78500
153200
26000
100

3.3.6a Parametrat dinamik
Vlerat e gjasht periodave t para t lkundjeve pr t tre modelet e strukturave jepen n tabeln
e mposhtme:
Tabela 3. 15: Periodat e lkundjeve t tre modeleve t strukturs Tip BOKS
Perioda
Raporti i
periodave
TSIP/TSIB
Forma e
lkundjes
Struktura me
baz fikse
Modeli 1 (SF)
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
Struktura e izoluar
n prdhe
Modeli 3 (SIP)
0.31
2.68
2.51
0.94
0.30
2.66
2.50
0.94
0.23
2.40
2.23
0.93
0.09
0.35
0.32
0.91
0.08
0.35
0.32
0.91
0.06
0.10
0.09
0.90
Tre format e para t lkundjeve paraqiten n Figurn 3.27. Prej figurs dallohet q pr t tre
modelet forma e par e lkundjes sht translative sipas drejtimit Y, forma e dyt sht
translative sipas drejtimit X, kurse forma e tret sht rrotulluese (prdredhje) sipas aksit Z.
Modeli 1- SF
Modeli 2- SIB
Modeli 3- SIP
Forma 1 (T=0.31 s)
Forma 1 (T=2.68 s)
Forma 1 (T=2.51 s)
101
Forma 2 (T=0.30 s)
Forma 2 (T=2.66 s)
Forma 2 (T=2.50 s)
Forma 3 (T=0.23 s)
Forma 3 (T=2.40 s)
Forma 3 (T=2.23 s)
Figura 3. 27: Tre Format e para t lkundjeve t tre modeleve t strukturs BOKS
Si e shohim perioda e forms s par t lkundjeve te strukturat e izoluara (Modeli - SIB dhe
Modeli - SIP) sht disa her m e madhe se tek ajo me baz fikse (Modeli - SF). Prej raportit t
periodave midis dy sistemeve t izoluar TSIP/TSIB, konstatojm se ndikimi i pozicionit t sistemit
izolues brenda katit sht i vogl n vlerat e periodave t t gjith formave t lkundjeve. Po t
102
shohim ndryshimin q kan psuar tre periodat e para (T1, T2 dhe T3) kundrejt tre periodave t
tjera (T4, T5 dhe T6) n sistemet e izoluar kundrejt atyre fiks (Tizol)/(Tfiks) vihen re: pr strukturat
e izoluara tre periodat e para kan ndryshuar rreth 10 her, kurse tre periodat e dyta rreth 4 her.
Kjo do t thot q sistemi i izolimit ndikon rreth 2.5 her m shum n tre format e para,
kundrejt tre formave t tjera pr kto tipe strukturale t ndrtesave.
Po t shohim deformimet e strukturs pr seciln form vm re q n tre format e para
deformohet vetem sistemi i izolimit, ndrkoh q mbistruktura lviz si nj trup gati rigjid, pra
deformimet n t jan shum t vogla. Pikrisht ktyre formave u prkasin edhe periodat shum
t larta. Ne tre format e dyta prve deformimit t sistemit t izolimit kemi deformime dhe ne
elementt strukturor. Periodat q u prkasin ktyre formave zvoglohen shum n krahasim me
tre periodat e para. Pra izolimi sizmik i ktij tipi strukturor prve reduktimit t deformimeve t
elementve prej formave translative (forma I dhe II) redukton n mnyr t ndjeshme edhe
deformimet prdredhse (forma III). Kjo tregon q n nj struktur me potencial t madh
prdredhs prej mosprputhjes s qendrave t ngurtsis dhe t mass, efektiviteti i izolimit
sizmik do t ishte i madh. T njjtn gj mund t themi pr analogji edhe pr struktura me
jashtqendrsi aksidentale.
3.3.6b Rezultate t reagimit sizmik
Reagimi sizmik i tre modeleve t strukturs (SF, SIB dhe SIP), paraqitet numerikisht n Tabelat
3.16 deri n 3.19. Parametrat e zgjedhura jan vlerat maksimale n drejtimet X dhe Y t
zhvendosjeve (MaxUx, MaxUy), nxitimeve (MaxAx, MaxAy), forcave prerse n baz (BShearx, BShear-y), forcave prerse n kollonat e katit prdhe dhe t katit t kryes (Qx, Qy) dhe
momentet prkuls n trart e katit prdhe dhe t katit t kryes Mx pr drejtimin - Y t trmetit
dhe My pr drejtimin - X t trmetit. Gjithashtu, jan dhn dhe sforcimet vertikale S22 dhe
horizontale S11 n katin e par t murit betonarme.
Pozicioni i nyjeve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike paraqitet skematikisht
n Figurn 3.28.
2
C
B
Nyjet 0-5
Plani
1'
1
0'
0
SF
1
Rama - A
SIB
Emrtimi i nyjeve
Figura 3. 28: Pozicioni i nyjeve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike
103
SIP
Pozicioni i elementve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike paraqitet

skematikisht n Figurn 3.29.
[4]
2
[2]
[6]
Trau (EL5, EL6)
Kollona (EL1, EL2)

Trau (EL3, EL4)
[3]
Plani
[5]
[1]
Rama - B
Figura 3. 29: Pozicioni i elementve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike
Pozicioni i mureve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike paraqitet skematikisht

n Figurn 3.30.
2
Muri - MY
M.Y
X
M.
4
3
Muri - MX
4
C
Figura 3. 30: Pozicioni i mureve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike
104
Tabela 3. 16: Rezultate t nxitimeve (m/s2) t strukturs Tip BOKS

Struktura me
baz fikse
Modeli 1 (SF)
N X N Y
Pozicioni
N baz, nn izolator
(pika 0)
N baz, mbi izolator
(pika 0')
Prdhe, nn izolator
(pika 1)
Prdhe, mbi izolator
(pika 1')
N tarrac
(pika 5)
Struktura e
izoluar n baz
Modeli 2 (SIB)
N X
N Y
2.45
2.45
4.22
7.22
2.45
2.45
4.24
7.00
Struktura e
izoluar n prdhe
Modeli 3 (SIP)
N X
N Y
2.45
2.43
2.44
0.7
0.7
2.48
2.45
Raporti
SIP/SIB
N X
N Y
1.0
1.0
1.0
1.0
2.45
2.42
2.42
3.5
3.5
0.72
0.72
1.0
1.0
2.59
2.59
1.0
1.0
Tabela 3. 17: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t strukturs Tip BOKS
Kati
Baza 0
Baza 0'
Kati 1
Kati 1'
Kati 2
Kati 3
Kati 4
Kati 5
Struktura me baz
fikse Modeli 1 (SF)
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
N X
N Y
0
0
11.79
11.78
N X
N Y
0.9
1.0
11.99
12.01
1.0
1.1
1.2
1.3
1.1
1.2
1.3
1.4
12.02
12.05
12.07
12.09
12.04
12.07
12.09
12.12
Struktura e izoluar
n prdhe
Modeli 3 (SIP)
N X
N Y
0.11
11.41
11.43
11.46
11.48
11.49
0.09
11.42
11.45
11.47
11.49
11.52
Raporti
SIP/SIB
N X
0
0
0.01
0.95
0.95
0.95
0.95
0.95
N Y
0
0
0.01
0.95
0.95
0.95
0.95
0.95
Tabela 3. 18: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t strukturs Tip BOKS
Kati
Baza 0'
Kati 1
Kati 1'
Kati 2
Kati 3
Kati 4
Kati 5
Struktura me baz
fikse Modeli 1 (SF)
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
N X
0
N Y
0
N X
11.79 *
N Y
11.78*
0.9
0.20
0.23
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.03
0.03
0.02
0.02
0.03
0.03
0.02
0.03
* Deformimet e izolatorve
105
Struktura e izoluar
n prdhe
Modeli 3 (SIP)
N X
0
0.11
11.3*
0.02
0.03
0.02
0.01
N Y
0
0.09
11.33*
0.03
0.02
0.02
0.03
Raporti
SIP/SIB
N X
N Y
0.5
0.4
0.7
1.0
1.0
0.5
1.0
0.7
1.0
1.0
Tabela 3. 19: Rezultate t Reagimit t Forcave t strukturs Tip BOKS
Parametri
Forca
Prerse
n Kollon
(kN)
Momenti
n Tra
(kNm)
Forca
Prerse
n Baz
(kN)
Sforcimet
n Mure
b/a (kN/m2)
Struktura me
baz fikse
Modeli 1 (SF)
N X N Y
Pozicioni
N prdhe
(EL1)
N tarrac
(EL2)
N prdhe
(EL3-EL5)
N tarrac
(EL4-EL6)
Struktura e
izoluar n baz
Modeli 2 (SIB)
N X
N Y
Struktura e
izoluar n prdhe
Modeli 3 (SIP)
N X
N Y
Raporti
SIP/SIB
N X
N Y
805
825
150
190
143
180
0.95
0.95
13
10
0.83
1.00
340
290
43
49
0.12
0.18
25
0.67
1.00
Prdhe
9000
8950
1300
1300
1265
1260
0.97
0.97
Vertikale
2500
2550
500
500
400
300
0.80
0.60
Horizontale
2000
2000
500
500
300
200
0.60
0.40
Paraqitja grafike e reagimit n fushn e kohs pr disa parametra t przgjedhur pr prezantim

jepet n Figurat 3.31 deri n 3.36.
Pr t gjitha figurat e mposhtme legjenda e prdorur sht:

Modeli - SF
Modeli - SIB
8
6
4
2
0
-2 0
-4
-6
-8
a)
10
15
20
Ax (m/s2)
Ax (m/s2)
Modeli - SIP
8
6
4
2
0
-2 0
-4
-6
-8
b)
Koha (sek)
10
Koha (sek)
Figura 3. 31: Reagimi n koh i nxitimeve: a) pr pikn 1; b) pr pikn 5
106
15
20
15
10
10
0
-5
10
15
20
Ux (cm)
Ux (cm)
15
-5
10
15
20
-10
-10
-15
-15
Koha (sek)
a)
Koha (sek)
b)
Ux=U5x-U1'x (cm)
Figura 3. 32: Reagimi n koh i zhvendosjeve sipas drejtimit X: a) pr pikn 1; b) pr pikn 5
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-0.2 0
-0.4
-0.6
-0.8
-1
10
15
20
Koha (sek)
800
20
600
15
400
10
200
0
-200 0
10
15
20
Qx-x (kN)
Qx-x (kN)
Figura 3. 33: Zhvendosja relative sipas drejtimit X e piks 5 n lidhje me pikn 1
5
0
-5 0
-400
-10
-600
-15
-800
a)
-20
Koha (sek)
b)
10
15
Koha (sek)
elementin EL - 1; b) forca prerse n elementin EL - 2
107
20
Forca prerse n baz (kN)
8000
6000
4000
2000
0
-2000
10
15
20
-4000
-6000
-8000
Koha (sek)
200
150
100
50
0
-50
-100
-150
-200
-0.15
Forca (kN)
Forca (kN)
Figura 3. 35: Reagimi n koh i forcs prerse n baz sipas drejtimit X
-0.1
a)
-0.05
0
0.05
Zhvendosja (m)
0.1
0.15
200
150
100
50
0
-50
-100
-150
-200
-0.15
-0.1
b)
-0.05
0
0.05
Zhvendosja (m)
0.1
0.15
Figura 3. 36: Sjellja histeretike e izolatorve sipas drejtimit X: a) 1 (akset A-1), b) 3 (akset B-2)
N baz t rezultateve t reagimit sizmik t tre modeleve t realizuara (SF, SIB dhe SIP) vlen t
prmendim konkluzionet e mposhtme.
Nxitimet e strukturave t izoluara kundrejt strukturs me baz fikse jan shum m t vogla,
konkretisht: nxitimet e katit prdhe (t nyjes mbi izolator) jan 6 her m t vogla, kurse
nxitimet e nyjes s tarracs jan afrsisht 3 her m t vogla. Raporti i nxitimeve midis
strukturave Model 3 dhe Model 2 sht gati 1. Kjo tregon q pozicioni i izolimit n fund apo n
krye t katit prdhe nuk ndikon n madhsin e nxitimeve t strukturs.
Zhvendosjet e strukturave t izoluara jan shum m t mdha n krahasim me strukturn me
baz fikse, por kto zhvendosje vijn si rezultat i deformimit t izolatorve. Prej raportit t
zhvendosjeve midis strukturs Model 3 dhe Model 2 konstatohet q pozicioni i izolimit sizmik,
n fund apo n krye t katit prdhe, nuk ndikon n madhsin e zhvendosjeve t strukturs.
Deformimet e katit prdhe t strukturs me baz fikse jan 10 her m t mdha se sa
deformimet e kateve t siprme. Kjo ndodh pr shkak t ngurtsis shum t vogl q ka kati
prdhe i ksaj strukture tip BOKS. Pra kati prdhe paraqitet si kat i but dhe mund t
konsiderohet si kat izolues i pjess s siprme t strukturs, por kt rol, analog t sistemit
108
izolues, elementt strukturor t ktij kati nuk mund ta luajn realisht, pasi ata nuk posedojn
kapacitetin pr tu deformuar n kto madhsi.
Deformimet e kateve t strukturave t izoluara kundrejt asaj t paizoluar jan shum m t
vogla. Konkretisht, deformimi i katit prdhe, nse n strukturn me baz fikse ishte 0.9 cm n
drejtimin X dhe 1 cm n drejtimin Y, n strukturn Model 2 reduktohet prkatsisht n 0.2 cm
dhe 0.23 cm, kurse n strukturn Model 3, 0.11 cm dhe 0.09 cm. Pra, me izolimin sizmik t
strukturs, deformimet e kateve prdhe u reduktuan 5 her pr strukturn Model 2 dhe 10 her
pr strukturn Model 3. Vlen t theksojm, krahas t tjerave, q pozicioni m i prshtatshm i
sistemit t izolimit pr reduktimin e deformimit t katit prdhe sht n krye t tij (Modeli 3).
Kto rezultate jan n prputhje me analizn teorike t dhn n seksionin 3.2 pr efektin e
izolimit sizmik n eleminimin e fenomenit t strukturs me kat t but. Deformimet e kateve t
siprme, jan shum t vogla pr t tre modelet e strukturave sepse struktura sht e tipit BOKS
me ngurtsi relativisht t lart t tyre.
Forcat prerse jan reduktuar rreth 6 her n kollonat e katit prdhe dhe rreth 3 her n kollonat
e katit t pest. Ndrkoh q ndikimi i pozicionit t sistemit izolues n forcat prerse t ktyre
kollonave sht pak i ndjeshm.
Momentet prkuls n trart e katit prdhe reduktohen rreth 6 her pr strukturn Model 2 dhe
rreth 50 her pr strukturn Model 3. Kjo tregon q pozicioni m i prshtatshm i sistemit
izolues pr trart e katit prdhe sht n krye t ktij kati (Modeli 3). Momentet prkuls n
trart e kateve t siprm reduktohen rreth 3 her pr strukturat e izoluara kundrejt asaj me baz
fikse. Ndikimi i pozicionit t sistemit izolues n trart e kateve t siprm sht i paprfillshm.
Forcat prerse n baz reduktohen rreth 7 her prej izolimit sizmik t ksaj struktur, duke
treguar edhe nj her efektivitetin e tij n reduktimin e forcave vepruese ekuivalente t trmetit.
Raporti i forcave prerse n baz midis strukturave Model 3 dhe Model 2 sht 0.97. Kjo tregon
q pozicioni i izolimit n fund apo n krye t katit prdhe nuk ndikon n madhsin e forcave
prerse n baz t strukturs.
Sforcimet n murin betonarme n katin e par, jan reduktuar rreth 5 her prej izolimit sizmik t
strukturave.
N baz t kurbs histerezis t reagimit t izolatorve, vrehet se t dy izolatort punojn n
kapacitetin e plot t tyre, gj q tregon reagimin n prputhshmri me karakteristikat e tyre.
N mnyr t prmbledhur themi se izolimi sizmik i ktij tipi struktural sjell kto efekte:
1. Mundsin e eleminimit t defektit kryesor q pati struktura me katin prdhe t but;
2. Reduktimin me disa her t deformimeve t elementve strukturor;
3. Reduktimin me disa her t forcave t brendshme n elementt strukturor dhe t forcave
prerse n baz;
4. Pozicioni i sistemit izolues n fund apo n krye t katit prdhe pothuajse nuk ka ndikim n
madhsit e nxitimeve, zhvendosjeve, forcave prerse n kollona dhe forcave prerse n
baz, por pozicioni n krye t katit prdhe sht m i prshtatshm nse kemi parasysh
reduktimin e deformimeve t elementve dhe t momenteve prkulse n trart e katit
prdhe.
109
3.4 Analiza e Efektit t Izolimit Sizmik n Ndrtesa Betonarme t Tipeve t

Ndryshme
Duke pasur parasysh faktin q reagimi dinamik dhe sizmik i strukturave varet jo vetm nga
veprimi i jashtm nprmjet lvizjeve t toks, por edhe nga karakteristikat e vet strukturs, t
cilat n rastin e izolimit sizmik psojn modifikime t konsiderueshme, lind nevoja e studimit
dhe e njohjes s influencave q sjell izolimi sizmik n reagimin e prgjithshm dhe n parametra
t veant t strukturave t tipeve t ndryshme. Kshtu, do t duhej t analizohen ndrtesa q
ndryshojn prej materialit prbrs si ndrtesa me muratur, eliku, druri apo betoni t armuar;
ndrtesa q ndryshojn prej formave planimetrike apo formave volumore; ndrtesa q
ndryshojn prej numrit t kateve etj. Duke patur parasysh tipologjin aktuale t strukturave
ndrtimore n vendin ton do t ishte me interes t studiohen strukturat prej betoni t armuar.
Strukturat e analizuara jan struktura prej betoni t armuar me pes kate. Pr t studiuar efektin e
izolimit sizmik t ndrtesave betonarme n kt punim do t analizojm tre tipe strukturash:
Tip 1- struktur RAME; Tip 2- struktur MIKSE dhe Tip 3- struktur BOKS. Secili prej tre
tipeve struktural do t modelohet n dy variante: Modeli i par paraqet variantin e strukturs me
lidhje fikse dhe do t titullohet - Struktur Fikse (SF), Modeli i dyt paraqet variantin e
strukturs me baz t izoluar dhe do t titullohet -Struktur e Izoluar n Baz (SIB).
T dhnat gjeometrike t strukturave tregohen n Figurn 3.37; 3.38 dhe 3.39.
110
a)
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 1
a)
T dhnat e strukturs Tip 1 - RAME
b)
Figura 3. 37: Plani, Prerja dhe izolatort e strukturs RAME: a) sistem fiks SF, b) sistem i izoluar n
baz SIB

Betoni: C25/30
111
b)
T dhnat e strukturs Tip 2 - MIKSE
4
4
Iz. 4
Iz. 4
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 4
Iz. 4
Iz. 1
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 1
Iz. 4
Iz. 4
a)
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 4
Iz. 4
2
Iz. 1
b)
Figura 3. 38: Plani, Prerja dhe izolatort e strukturs MIKSE: a) sistem fiks SF, b) sistem i izoluar n
baz SIB

Betoni: C25/30
112
c)
T dhnat e strukturs Tip 3 - BOKS
4
4
Iz. 4
Iz. 4
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 4
Iz. 4
Iz. 1
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 1
Iz. 4
Iz. 4
a)
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 4
Iz. 1
Iz. 4
2
b)
Figura 3. 39: Plani, Prerja dhe izolatort e strukturs BOKS: a) sistem fiks SF, b) sistem i izoluar n
baz SIB

Betoni: C25/30
Traret: me prmasa ht=60cm, bt=30cm
T gjitha t dhnat gjeometrike dhe vetit fiziko - mekanike t materialeve jan t njjta pr t
tre tipet e strukturave; RAME, MIKSE dhe BOKS.
113

ngarkesat e prhershme g = 300 daN/m2, t prkohshme p = 200 daN/m2 dhe t trmeteve.
Ngarkesa e trmeteve sht dhn nprmjet akselerograms se trmetit real t shkallzuar pr
Akselerograma e pranuar sht ajo e trmetit "EL Centro" me nxitim maksimal PGA = 0,349 g,
e cila shumzohet me faktorin e shkalls S = (0.25 / 0,349) x 10-3= 0.716 x 10-3. Akselerograma
e prdorur si e dhn hyrse pr analizn kohore sizmike t shkallzuar sht paraqitur n
Figurn 3.40. Kjo akselerogram sht aplikuar n t dy drejtimet horizontale, X dhe Y.
0.3
0.2
0.1
0
-0.1
-0.2
0
1
3
4
5
7
8
9
11
12
13
15
16
17
19
20
21
23
24
25
27
28
29
31
32
34
35
36
38
39
-0.3
Koha (s)
Figura 3. 40: Akselerograma - El Centro e modifikuar pr truall me PGA = 0.25g
Tani do t prcaktojm parametrat e izolatorve q do t vendosim posht secils kollon.

Llogaritja do t bhet duke ndjekur hapat q prshkruam m sipr.
Fillimisht gjejm ngarkesn vertikale q shkarkohet n secilin izolator nga kombinimi 1.35G +
1.5P. Me qllimin e standartizimit t izolatorve, duke analizuar forcat q veprojn n izolator
n t tre tipet e strukturave sht arritur q t prdoren gjithsej katr lloje izolatorsh, t cilt do
ti identifikojm me numra nga 1 deri n 4. Forcat vertikale t pranuara pr llogaritjen e
karakteristikave t izolatorve jepen n Tabeln 3.20.
Tabela 3. 20: Forcat vertikale n izolator
Izolatori
800
1220
2380
400
N llogaritjet e karakteristikave t izolatorve kemi pranuar:

-
perioda e par e lkundjeve t t tre tipeve t strukturave t izoluara t jet T = 2.5 s,

raportin e shuarjes = 10%,
zhvendosjen e projektimit D = 10 cm
Raporti i ngurtsis r = K2/K1 = 0.2
114
Karakteristikat e llogaritura t izolatorve i japim n mnyr t prmbledhur n Tabeln 3.21.

Tabela 3. 21: Parametrat e Izolatorve t Strukturs pr t tre tipet e strukturave t izoluara
Izolatori
515
785
1532
260
2150
3280
6400
1075
430
655
1280
215
8.50
12.97
25.31
4.04
10.6
16.2
31.6
5.32
0.005
0.005
0.00
0.005
Ngurtsia vertikale, K=100x Keff (kN/m)
51500
78500
153200
26000
-0.1
Izolatori 1
Izolatori 2
12
18
-0.05
-0.05
Forca prerese (kN)
Forca prerese (kN)
N figurn m posht po paraqesim kurbat e histerezis pr t katr tipet e izolatorve:
-0.1
-6
-0.1
-0.05
Izolatori 4
16
-0.05
Forca prerese (kN)
Forca prerese (kN)
Izolatori 3
-0.1
-18
Zhvendosja (m)
Zhvendosja (m)
-0.05
-0.05
-9
-12
-0.1
-0.1
-16
-0.1
-0.05
0
-3
-6
Zhvendosja (m)
-32
Zhvendosja (m)
Figura 3. 41: Kurba histerezis pr katr tipet e izolatorve
115
-0.05
-0.1

Vlerat e gjasht periodave t para t lkundjeve pr t dy modelet e t tre tipeve t strukturave

jepen n Tabelat 3.22; 3.23 dhe 3.24.
Tabela 3. 22: Periodat e lkundjeve t strukturs tip RAME
Forma e
lkundjes
Perioda
Drejtimi i
lkundjes
Struktura me baz fikse

Modeli 1 (SF)
Struktura e izoluar n baz

Modeli 2 (SIB)
0.79
2.80
Translativ-Y
0.70
2.76
Translativ-X
0.61
2.51
Prdredhje-Z
0.25
0.50
Translativ-Y
0.22
0.46
Translativ-X
0.20
0.32
Prdredhje-Z
Tabela 3. 23: Periodat e lkundjeve t strukturs tip MIKSE

Forma e
lkundjes
Perioda
Drejtimi i
lkundjes

Modeli 1 (SF)

Modeli 2 (SIB)
0.46
2.72
Translativ-Y
0.41
2.70
Translativ-X
0.28
2.48
Prdredhje-Z
0.12
0.43
Translativ-Y
0.11
0.41
Translativ-X
0.10
0.27
Prdredhje-Z
Tabela 3. 24: Periodat e lkundjeve t strukturs tip BOKS

Forma e
lkundjes
Perioda
Drejtimi i
lkundjes

Modeli 1 (SF)

Modeli 2 (SIB)
0.16
2.67
Translativ-Y
0.15
2.66
Translativ-X
0.09
2.41
Prdredhje-Z
0.04
0.36
Translativ-Y
0.03
0.35
Translativ-X
0.02
0.1
Prdredhje-Z
116
Tre format e para t lkundjeve paraqiten n figurn 3.42; 3.43 dhe 3.44. Prej figurs dallohet q
pr t tre modelet forma e par e lkundjes sht translative sipas drejtimit Y, forma e dyt sht
translative sipas X, kurse forma e tret sht rrotulluese (prdredhje) sipas aksit Z.
Struktura Tip "RAME"
Modeli 1- SF
Modeli 2- SIB
Forma 1 (T=0.79 s)
Forma 1 (T=2.80 s)
Forma 2 (T=0.70 s)
Forma 2 (T=2.76 s)
Forma 3 (T=0.61 s)
Forma 3 (T=2.51 s)
Figura 3. 42: Tre Format e para t lkundjeve t strukturs RAME
117
Struktura Tip "MIKSE"

Modeli 1- SF
Modeli 2- SIB
Forma 1 (T=0.46 s)
Forma 1 (T=2.72 s)
Forma 2 (T=0.41 s)
Forma 2 (T=2.70 s)
Forma 3 (T=0.28 s)
Forma 3 (T=2.48 s)
Figura 3. 43: Tre Format e para t lkundjeve t strukturs MIKSE
118
Struktura Tip "BOKS"

Modeli 1- SF
Modeli 2- SIB
Forma 1 (T=0.16 s)
Forma 1 (T=2.67 s)
Forma 2 (T=0.15 s)
Forma 2 (T=2.66 s)
Forma 3 (T=0.09 s)
Forma 3 (T=2.41 s)
Figura 3. 44: Tre Format e para t lkundjeve t strukturs BOKS
119
Tabela 3. 25: Raportet e periodave midis strukturave t izoluara kundrejt atyre t paizoluara
Raporti i periodave (TSIB)/(TSF)
Forma e
lkundjes
Struktura RAME
Struktura MIKSE
Struktura BOKS
3.54
5.91
16.69
3.94
6.59
17.73
4.11
8.86
26.78
2.00
3.58
9.00
2.09
3.73
11.67
1.60
2.70
5.00
Paraqitja grafike e raportit t periodave midis sistemit t izoluar n baz (SIB) dhe sistemit fiks
(SF) pr t tre tipet e strukturave jepet n Figurn 3.45.
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
26.8
17.7
16.7
3.5
5.9
T1
3.9
6.6
T2
11.7
9.0
8.9
4.1
2.0
T3
3.6
T4
2.1
3.7
1.6 2.7
T5
T6
5.0
Figura 3. 45: Raporti i periodave midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar (SF)
Si e shohim perioda e forms s par t lkundjeve tek strukturat e izoluara sht disa her m
e madhe se tek ajo me baz fikse. Nse pr strukturn RAME sht rreth 4 her m e madhe, n
strukturn BOKS sht rreth 17 her m e madhe. Kjo ka ndodhur si rezultat i pranis s
izolatorve t cilt kan nj shtangsi n drejtimin horizontal shum her m t vogl se ajo e
mbistrukturs. Gjithashtu duhet thn se ne i prcaktuam parametrat e izolatorve n mnyr t
till q perioda e forms s par t dilte 2.5 s pr t tre tipet e strukturave. Faktikisht ajo ka dal
me pak ndryshime midis tre tipeve konkretisht 2.8 s pr RAMEN, 2.72 s pr MIKSE dhe 2.67 s
pr BOKS. Kjo pr faktin se edhe mbistruktura ka njfar fleksibiliteti por ai sht shum her
m i vogl se ai i izolatorve.
Po t shohim ndryshimin q kan psuar tre periodat e para (T1, T2 dhe T3) kundrejt tre
periodave t tjera (T4, T5 dhe T6) n sistemet e izoluar kundrejt atyre fiks (Tizol)/(Tfiks) vihen re:
Pr strukturn RAME tre periodat e para kan ndryshuar rreth 4 her, kurse tre periodat e dyta
rreth 2 her. Pr strukturn MIKSE tre periodat e para kan ndryshuar rreth 6 her, kurse tre
120
periodat e dyta rreth 3 her. Pr strukturn BOKS tre periodat e para kan ndryshuar rreth 20
her, kurse tre periodat e dyta rreth 10 her. Kjo do t thot q sistemi i izolimit ndikon rreth dy
her m shum n tre format e para, kundrejt tre formave t tjera pr strukturat e izoluara t
ndrtesave.
Po t shohim deformimet e strukturs pr seciln form vm re q n tre format e para
deformohet vetm sistemi i izolimit, ndrkoh q mbistruktura lviz si nj trup gati rigjid, pra
t larta. N tre format e dyta prve deformimit t sistemit t izolimit kemi deformime edhe n
mbistruktur. Periodat q u prkasin ktyre formave zvoglohen shum n krahasim me tre
periodat e para.
Pra izolimi sizmik i ktyre tipeve strukturore tregon se prve reduktimit t deformimeve t
elementve prej formave translative (forma I dhe II) reduktohen n mnyr t ndjeshme edhe
deformimet e elementve strukturor prej prdredhjes (forma III). Kjo tregon q pr do tip
strukture betonarme me potencial t madh prdredhs prej mosprputhjes s qendrave t
ngurtsis dhe t mass (prfshir ktu edhe jashtqendrsin aksidentale) efektiviteti i izolimit
sizmik do t ishte i madh.
Duke par Tabeln 3.25 vihet re q pr kalimin nga struktura RAME drejt strukturs BOKS, pr
t cilat u prdorn izolator thuajse t njjt, raporti i periodave (Tizol)/(Tfiks) bhet shum i madh
(prej 4 her pr RAMEN, 6 her pr MIKSE n 20 her pr BOKS). Kjo tregon q efektiviteti i
izolimit n baz sht m i madh n strukturat e shtangta.
Prej rezultateve t reagimit sizmik t tre tipeve strukturale przgjedhim disa parametra. Me
interes jan vlerat maksimale n t dy drejtimet X dhe Y t zhvendosjeve (MaxUx, MaxUy),
nxitimeve (MaxAx, MaxAy), forcave prerse n baz (BShear-x, BShear-y), forcave prerse n
kollonat e katit prdhe dhe t katit t kryes (Qx, Qy) dhe momentet prkuls n trart e katit
prdhe dhe t katit t kryes Mx pr drejtimin - Y t trmetit dhe My pr drejtimin - X t trmetit.
N rastin e strukturave me mure, jan dhn dhe sforcimet vertikale S22 dhe horizontale S11 n
katin prdhe t murit.
n Figurn 3.46.
121
C
B
Nyjet 0-5
0'
0
SIB
SF
Plani
Emrtimi i nyjeve
Rama - A
Pozicioni i elementve t przgjedhur pr prezantimin e reagimeve sizmike paraqitet

[4]
2
[2]
[6]
Trau (EL5, EL6)
Kollona (EL1, EL2)

Trau (EL3, EL4)
[3]
[5]
[1]
Plani
Rama - B
Figura 3. 47: Pozicioni i elementve t przgjedhur pr prezantimin e reagimeve sizmike
Pozicioni i mureve t przgjedhur pr prezantimin e reagimeve sizmike paraqitet skematikisht

n Figurn 3.48.
122
Muri - MY
4
3
Muri - MX
M.Y
4
C
.X
Figura 3. 48: Pozicioni i mureve t przgjedhur pr prezantimin e reagimeve sizmike
Vlerat numerike t rezultateve t reagimit sizmik t tre tipeve t strukturave pr t dy rastet e

modelimit t secils prej tyre (SF dhe SIB), paraqiten numerikisht n Tabelat 3.26 deri n 3.37.
Parametri
Pozicioni
Nxitimi (m/s2)
Tabela 3. 26: Rezultate t nxitimeve t Strukturs Tip RAME
N baz, nn izolator
(pika 0)
N baz, mbi izolator
(pika 0')
N tarrac
(pika 5)
Struktura me baz
fikse
Modeli 1 (SF)
Drejtimi Drejtimi
X
Y
2.45
6.48
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
Drejtimi Drejtimi
X
Y
Raporti: SIB/SF
Drejtimi
X
Drejtimi
Y
2.45
2.45
2.08
2.00
0.8
0.8
2.52
2.58
0.4
0.4
2.45
6.66
Tabela 3. 27: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t Strukturs Tip RAME
Kati
Baza 0

Modeli 1 (SF)
Drejtimi X
Drejtimi Y

Modeli 2 (SIB)
Drejtimi X
Drejtimi Y
Raporti: SIB/SF
Drejtimi X
Drejtimi Y
10.5
10.4
1.3
10.9
10.9
9.1
8.4
3.0
3.4
11.2
11.3
3.7
3.3
Kati 3
4.5
5.4
11.5
11.6
2.6
2.1
Kati 4
5.8
6.9
11.8
11.9
2.0
1.7
Kati 5
6.7
7.7
12.0
12.1
1.8
1.6
Kati 1
1.2
Kati 2
Baza 0'
123
Tabela 3. 28: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t Strukturs Tip RAME
Modeli 1 (SF)
Modeli 2 (SIB)
Kati
Drejtimi X
Drejtimi Y
Drejtimi X
Drejtimi Y
Baza 0'
10.5
10.4
Kati 1
1.2
1.3
0.4
Kati 2
1.8
2.1
Kati 3
1.5
Kati 4
Kati 5
Raporti: SIB/SF
Drejtimi X
Drejtimi Y
0.5
0.3
0.4
0.3
0.4
0.2
0.2
0.3
0.3
0.2
0.1
1.3
1.5
0.3
0.3
0.2
0.2
0.9
0.8
0.2
0.2
0.2
0.2
Tabela 3. 29: Rezultate t Reagimit t Forcave t Strukturs Tip RAME
Parametri
Forca Prerse
n Kollon
(kN)
Momenti n
Tra (kNm)
Forca Prerse
n Baz (kN)
Struktura me baz
fikse
Modeli 1 (SF)
Drejtimi Drejtimi
X
Y
Pozicioni
N prdhe
(EL1)
N tarrac
(EL2)
N prdhe
(EL3-EL5)
N tarrac
(EL4-EL6)
Prdhe
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
Drejtimi Drejtimi
X
Y
Raporti: SIB/SF
Drejtimi
X
Drejtimi
Y
757
752
126
133
0.17
0.18
277
284
43
49
0.16
0.17
787
743
130
152
0.17
0.20
227
255
21
43
0.09
0.17
5723
5066
1018
1019
0.18
0.20
Tabela 3. 30: Rezultate te nxitimeve (m/s2) t Strukturs Tip MIKSE
Pozicioni
N baz, nn izolator
(pika 0)
N baz, mbi izolator
(pika 0')
N tarrac
(pika 5)
Struktura me baz
fikse
Modeli 1 (SF)
Drejtimi
Drejtimi
X
Y
2.45
4.65
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
Drejtimi
Drejtimi
X
Y
Raporti: SIB/SF
Drejtimi
X
Drejtimi
Y
2.45
2.45
2.08
2.00
0.8
0.8
2.52
2.58
0.5
0.5
2.45
5.66
124
Tabela 3. 31: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t Strukturs Tip MIKSE
Kati

Modeli 1 (SF)
Drejtimi X
Drejtimi Y
Baza 0
Baza 0'
Kati 1
Kati 2
Kati 3
Kati 4
Kati 5
0.25
0.75
1.30
1.81
2.27
0.42
1.30
2.30
3.20
4.30

Modeli 2 (SIB)
Drejtimi X
Drejtimi Y
0
0
11.35
11.08
11.53
11.42
11.90
11.74
12.20
12.04
12.40
12.32
12.60
12.57
Raporti: SIB/SF
Drejtimi X
Drejtimi Y
46.1
15.9
9.4
6.9
5.6
27.2
9.0
5.2
3.9
2.9
Tabela 3. 32: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t Strukturs Tip MIKSE
Modeli 1 (SF)
Modeli 2 (SIB)
Kati
Drejtimi X
Drejtimi Y
Drejtimi X
Drejtimi Y
Baza 0'
11.35
11.08
Kati 1
0.25
0.42
0.18
Kati 2
0.5
0.88
Kati 3
0.55
Kati 4
Kati 5
Raporti: SIB/SF
Drejtimi X
Drejtimi Y
0.34
0.7
0.8
0.37
0.32
0.7
0.4
0.3
0.3
0.5
0.3
0.51
0.9
0.2
0.28
0.4
0.3
0.46
1.1
0.2
0.25
0.4
0.2
Tabela 3. 33: Rezultate t Reagimit t Forcave t Strukturs Tip MIKSE
Parametri
Forca Prerse
n Kollon (kN)
Momenti n Tra
(kNm)
Forca Prerse
n Baz (kN)
Sforcimet n
Mure ba
(kN/m2)
Pozicioni
N prdhe
(EL1)
N tarrac
(EL2)
N prdhe
(EL3-EL5)
N tarrac
(EL4-EL6)
Struktura me baz
fikse
Modeli 1 (SF)
Drejtimi Drejtimi
X
Y
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
Drejtimi Drejtimi
X
Y
Raporti: SIB/SF
Drejtimi
X
Drejtimi
Y
127
187
81
80
0.64
0.43
185
339
58
55
0.31
0.16
185
276
70
93
0.38
0.34
135
263
22
43
0.16
0.16
Prdhe
5550
7580
1260
1240
0.23
0.16
Vertikale
5000
7000
400
400
0.08
0.06
Horizontale
1500
2000
200
200
0.13
0.10
Deformimet e izolatorve
125
Tabela 3. 34: Rezultate t nxitimeve (m/s2) t Strukturs Tip BOKS

Struktura me baz
fikse
Modeli 1 (SF)
Drejtimi
Drejtimi
X
Y
Pozicioni
N baz, nn izolator
(pika 0)
N baz, mbi izolator
(pika 0')
N tarrac
(pika 5)
2.45
4.2
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
Drejtimi
Drejtimi
X
Y
Raporti: SIB/SF
Drejtimi
X
Drejtimi
Y
2.45
2.45
1.0
1.0
2.32
2.32
0.9
0.9
2.32
2.32
0.6
0.5
2.45
4.3
Tabela 3. 35: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t Strukturs Tip BOKS

Modeli 1 (SF)

Modeli 2 (SIB)
Drejtimi X
Drejtimi Y
Drejtimi X
Drejtimi Y
11.92
11.92
Kati 1
0.05
0.06
11.95
Kati 2
0.12
0.13
Kati 3
0.19
Kati 4
Kati 5
Kati
Baza 0
Baza 0'
Raporti: SIB/SF
Drejtimi X
Drejtimi Y
11.95
239.0
199.2
11.97
11.98
99.8
92.2
0.20
12
12.01
63.2
60.1
0.25
0.26
12.02
12.03
48.1
46.3
0.30
0.31
12.04
12.05
40.1
38.9
Tabela 3. 36: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t Strukturs Tip BOKS
Modeli 1 (SF)
Modeli 2 (SIB)
Kati
Drejtimi X
Drejtimi Y
Drejtimi X
Drejtimi X
Drejtimi Y
Baza 0'
11.92
11.92
Kati 1
0.05
0.06
0.03
0.03
0.6
0.5
Kati 2
0.07
0.07
0.02
0.03
0.3
0.4
Kati 3
0.07
0.07
0.03
0.03
0.4
0.4
Kati 4
0.06
0.06
0.02
0.02
0.3
0.3
Kati 5
0.05
0.05
0.02
0.02
0.4
0.4
126
Drejtimi Y
Raporti: SIB/SF
Tabela 3. 37: Rezultate t Reagimit t Forcave t Strukturs Tip BOKS
Pozicioni
Parametri
Struktura me baz
fikse
Modeli 1 (SF)
Drejtimi Drejtimi
X
Y
N prdhe
(EL1)
N tarrac
(EL2)
N prdhe
(EL3-EL5)
N tarrac
(EL4-EL6)
Forca Prerse
n Kollon
(kN)
Momenti n
Tra (kNm)
Forca Prerse
N Baz (kN)
Sforcimet n
Mure ba
(kN/m2)
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
Drejtimi Drejtimi
X
Y
Raporti: SIB/SF
Drejtimi
X
Drejtimi
Y
26
31
0.27
0.26
8.8
0.56
0.34
24
22
4.5
6.6
0.19
0.30
2.5
7.9
0.8
0.32
0.25
Prdhe
5322
5263
1286
1278
0.24
0.24
Vertikale
2500
2500
500
500
0.20
0.20
Horizontale
600
600
450
450
0.75
0.75
Pr t br krahasimin e efektit t izolimit sizmik pr parametrat e przgjedhur t reagimit

sizmik midis strukturave t izoluara dhe atyre t paizoluara, paraqesim grafikisht raportet e
ktyre parametrave pr t tre tipet struktural. Kta grafik jepen n Figurat 3.49 deri n 3.55.
0.8 0.8
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
0.9
0.4
N baz, mbi izolator
0.5
0.8 0.8
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
0.9
0.6
0.4 0.5
N baz, mbi izolator
N tarrac
0.5
N tarrac
a)
b)
Figura 3. 49: Raporti i nxitimeve midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar (SF); a) n
drejtimin X, b) n drejtimin Y
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
239
100
46
9
416
63
39
Kati 1
Kati 2
Kati 3
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
199
92
48
27
40
26
27
8
39
60
5
2
46
24
39
23
Kati 4
Kati 5
Kati 1
Kati 2
Kati 3
Kati 4
Kati 5
b)
a)
Figura 3. 50: Raporti i zhvendosjeve midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar (SF); a) n
drejtimin X, b) n drejtimin Y
127
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
0.7
0.6
0.8
0.7
0.5
0.5
0.4
0.3
0.3
0.2
0.2
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
0.4
0.4
0.3
0.2
0.4 0.4
0.4
0.4
0.2
0.2
Kati 1
Kati 1
Kati 2
Kati 3
Kati 4
Kati 2
0.4
0.3
0.2
Kati 3
0.4
0.3 0.3
0.3
0.2
0.2
Kati 4
Kati 5
Kati 5
a)
b)
Figura 3. 51: Raporti i deformimeve t kateve midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar
(SF); a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
0.64
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
0.56
0.17
0.43
0.31
0.27
N prdhe (EL1)
0.26
0.18
0.16
N prdhe (EL1)
N tarrac (EL2)
a)
0.34
0.170.16
N tarrac (EL2)
b)
Figura 3. 52: Raporti i forcave prerse n kollon midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar
0.38
0.17
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
0.34
0.30
0.32
0.19
0.20
0.16
0.25
0.170.16
0.09
N prdhe (EL5)
N prdhe (EL5)
N tarrac (EL6)
a)
N tarrac (EL6)
b)
Figura 3. 53: Raporti i momenteve prkuls n trar midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t
paizoluar (SF); a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y
128
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
0.24
0.23
0.20
0.18
a)
0.24
0.16
b)
Figura 3. 54: Raporti i forcave prerse n baz midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t paizoluar
Tip- RAME
Tip- MIKSE
Tip- BOKS
Tip- RAME
Tip- MIKSE
0.75
0.20
0.08
0.00
0.20
0.06
0.00
0.13
0.00
Sforcimet Vertikale
0.75
Tip- BOKS
Sforcimet Horizontale
Sforcimet Vertikale
a)
0.10
0.00
Sforcimet Horizontale
b)
Figura 3. 55: Raporti i sforcimeve n murin betonarme midis strukturs s izoluar (SIB) dhe asaj t
paizoluar (SF); a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y
Krahasimi i reagimit t izolatorve pr t tre tipet strukturale jepet nprmjet kurbave histerezis
t dy izolatorve: ansor, IZ-1, dhe qendror, IZ-3, t pozicionuar sipas Figurs 3.37 (dhe 3.38
ose 3.39). Paraqitja grafike e tyre jepet n Figurn 3.56.
200
150
100
50
0
-50
-100
-150
-200
-0.15
Forca (kN)
Forca (kN)
200
150
100
50
0
-50
-100
-150
-200
-0.15
-0.1
a)
-0.05
0.05
0.1
0.15
Zhvendosja (m)
-0.1
b)
-0.05
0
0.05
Zhvendosja (m)
0.1
0.15
Figura 3. 56: Sjellja histeretike e izolatorve t t tre tipeve struktural, sipas drejtimit X; a) izolatort
IZ-1 (aksi A-1), b) izolatort IZ-3 (aksi B-2)
129
Paraqitja grafike e reagimit n fushn e kohs pr disa parametra t przgjedhur pr prezantim,

jepet vetm pr strukturn tip RAME n Figurat 3.57 deri n 3.62. Kta grafik kan t njjtn
form edhe pr strukturat tip MIKSE dhe BOKS, pr kt arsye nuk jan t nevojshm pr t
bre krahasimet e reagimeve midis ktyre tipeve strukturale.
Modeli SF
Modeli - SIB
10
15
20
8
6
4
2
0
-2 0
-4
-6
-8
Ax (m/s2)
Ax (m/s2)
8
6
4
2
0
-2 0
-4
-6
-8
Koha (sek)
a)
b)
10
15
20
Koha (sek)
10
10
5
Ux (m)
15
Ux (m)
15
-5
10
15
20
-5
-10
10
15
-10
-15
a)
-15
Koha (sek)
b)
Koha (sek)
Ux=U5x-U1x (m)
15
10
5
0
0
10
15
20
-5
-10
-15
Koha (sek)
Figura 3. 59: Zhvendosja relative e piks 5 n lidhje me pikn 1, sipas drejtimit X
130
20
800
600
600
400
400
200
0
-200 0
10
15
20
Qx-x (kN)
Qx-x (kN)
800
200
0
-200
-400
-400
-600
-600
-800
a)
10
15
20
-800
Koha (sek)
b)
Koha (sek)
8000
6000
4000
2000
0
-2000
10
15
20
-4000
-6000
-8000
Koha (sek)
200
150
Forca (kN)
100
50
0
-50
-100
IZ 1
-150
IZ 3
-200
-0.15
-0.1
-0.05
0
Zhvendosja (m)
0.05
0.1
0.15
Figura 3. 62: Sjellja histeretike e izolatorve 1 (aksi A-1) dhe 3 (aksi B-2) sipas drejtimit X
131
N baz t rezultateve t reagimit sizmik t t tre tipeve struktural t analizuar (RAME, MIKSE
dhe BOKS) vlen t prmendim konkluzionet e mposhtme.
Nxitimet e strukturave t izoluara kundrejt atyre me baz fikse jan zvogluar pr t tre tipet
strukturale. Nxitimet n nivelin e katit t par jan zvogluar rreth 1.2 her pr t tre tipet, kurse
nxitimet n nivelin e tarracs jan reduktuar m shum n strukturn tip RAME (2.5 her),
pastaj tip MIKS (2 her) dhe m pak n strukturn tip BOKS (1.6 her).
baz fikse. Theksojm se kto zhvendosje jan zmadhuar pr shkak t deformimeve t sistemit
izolues dhe jo pr shkak t zhvendosjeve relative t elementve strukturor. Raporti i ndryshimit
t zhvendosjeve prej izolimit sizmik sht m i madh n strukturn tip BOKS, pastaj MIKS dhe
m i vogl pr strukturn tip RAME, pr do kat t strukturs. Ndrkoh, prej Figurs 3.50 vihet
r se raporti i ndryshimit t zhvendosjeve sht m i madh pr katet e poshtme kundrejt atyre t
siprme.
Deformimet e kateve jan reduktuar pr t tre tipet strukturore. Sipas Figurs 3.51 ky reduktim
sht m i madh n katet e siprme krahasimisht kateve t poshtme. Reduktimi bhet m i
ndjeshm n deformimet e strukturs tip RAME kundrejt dy tipeve t tjera.
Forcat prerse n kollon jan n vlera relativisht t larta n strukturn tip RAME kundrejt
strukturave MIKSE dhe BOKS, pasi n kto t fundit kollonat kontribuojn shum pak n
prballimin e forcave horizontale meqnse kan ngurtsi t paprfillshme kundrejt mureve.
Pavarsisht ktyre vlerave, absolute, t ndryshme, gjat izolimit sizmik ato psojn zvoglim n
t tre tipet strukturale. Prej Figurs 3.52, vihet re se raporti i reduktimit t forcave prerse prej
izolimit sizmik sht m i madh n strukturn tip RAME kundrejt dy t tjerave. Theksojm se
edhe nevojn m t madhe pr reduktim t forcs prerse e ka pikrisht struktura e tipit RAME,
duke qen se n rastin e strukturs fikse ky tip struktural ka forc t madhe prerse n kollon.
Raportet e reduktimit tregojn thuajse t njjtin ndikim t forcave prerse n kollonat e secilit
kat.
Momentet prkuls n trart e secilit kat reduktohen n mnyr analoge me reduktimin e forcave
prerse n kollona, pr t tre tipet strukturale.
Forcat prerse n baz pr sistemet e paizoluara (SF) jan m t mdha n tipin RAME, pastaj
n tipin MIKSE dhe m pak n tipin BOKS. Kjo ndodh nga q periodat e para t lkundjeve t
t tre tipeve struktural ndodhen n zonn e fillimit t spektrit t nxitimit, ku nxitimet rriten me
rritjen e periods. Pr sistemet e izoluara n baz (SIB) kto forca prerse reduktohen m shum
pr strukturn tip RAME kundrejt tipeve t tjera. Vlerat absolute t ktyre forcave pr t tre
modelet e izoluara nuk ndryshojn shum midis tyre sepse dhe periodat jan t prafrta (T1 =
2.8 s pr strukturn tip RAME, T1 = 2.72 s pr strukturn tip MIKSE dhe T1 = 2.67 s pr
strukturn tip BOKS).
Sforcimet n murin betonarme n katin e par, n pozicionin e przgjedhur midis akseve 1-A, n
modelet me baz fikse jan me vlera m t mdha n strukturn tip MIKSE krahasuar me at tip
BOKS. Gjat izolimit sizmik n strukturn tip RAME sforcimet vertikale dhe ato horizontale
132
reduktohen n mnyr t ndjeshme (8-10 her), kurse n strukturn tip BOKS, sforcimet
vertikale reduktohen 5 her kurse ato horizontale vetm 1.5 her. Fakti q sforcimet horizontale
n murin e przgjedhur (sforcime t marra n murin q ndodhet mbi izolatorin IZ-1) pr sistemin
tip BOKS, kan reduktim t vogl gjat izolimit sizmik, tregon q duhet ti kushtohet rndsi
edhe pozicionit n plan t izolatorve, pasi kjo ndikon ndjeshm n madhsin e sforcimeve
lokale. Pra sforcimet apo forcat e brendshme n elementt strukturor q mbshteten mbi
izolator do t ndikohen jo vetm nga reagimi i prgjithshm i strukturs por edhe nga
marrdhnia specifike e krijuar prej lidhjes direkte me izolatort.
N baz t kurbs histerezis t reagimit t izolatorve, t dhn n Figurn 3.56, vrehet se pr
t tre tipet struktural, t dy izolatort punojn n kapacitetin e plot t tyre, gj q tregon
reagimin n prputhshmri me karakteristikat e tyre.
Rekomandime: Me interes do t ishte analiza e reagimit t strukturave t ndryshme pr
shprndarje t ndryshme n plan t karakteristikave t izolatorve. Kjo do t shrbente jo vetm
pr analizn e sforcimeve lokale por edhe pr reagimin e prgjithshm t strukturs.
Veanrisht do t ndikonte mundsia e pjesmarrjes s forms s prdredhjes, reale apo
aksidentale, n reagimin e prgjithshm t strukturs.
3.5 Analiza e Efektit t Pozicionit t Sistemit Izolues n Ndrtesa Betonarme

Pozicioni m i prdorshm i sistemit t izolimit sht ai midis themeleve dhe strukturs ose
midis kateve nntok dhe kateve mbi tok. N kndvshtrimin e realizimit dhe t monitorimit ky
sht pozicioni m i pranueshm pr izolimin n baz t strukturave t ndrtimit. N
kndvshtrimin e analizs s reagimit sizmik, pozicioni i izolatorve mund t shihet edhe n
nivele t tjera t strukturs si n krye t katit prdhe apo dhe n kate t tjera.
Pr analizn e efektit t pozicionit t sistemit izolues, do t konsiderojm ndrtesn 10 kate t
tipit "BOKS". Arsyeja e przgjedhjes s ktij tipi tregohet n vijim.
N koht e sotme n vendin ton ka filluar ndrtimi i ktyre strukturave pr avantazhet q
paraqesin n lidhje me knaqjen e kompozimit t hapsirave n fasada (dyer, dritare) n
pozicione, prmasa dhe forma t ndryshme si dhe me mundsit e reja t ofruara pr
termoizolimet e ndrtesave me an t kapotave termoizoluese. Studimi i mundsive t ndryshme
t izolimit sizmik t ktyre ndrtesave do t ishte me interes pr ti shrbyer qllimit t
przgjedhjes s pozicionit m t prshtatshm t sistemit izolues. N baz t nevojave t
prdorimit t ndrtess (banes, shrbime, pajisje teknologjike, aparatura t veanta), t
zgjidhjes arkitektonike dhe t reagimit t modeleve t ndryshme t strukturs do t bhet e
mundur przgjedhja e variantit m t mir izolues, jo vetm n kndvshtrimin e kostos por edhe
t parametrave t tjer t krkuar. Meqnse n strukturat e ngurta forcat inerciale jan t
mdha, aparaturat dhe elementt e tjer jo strukturor do t jen nn efektin e nxitimeve dhe
forcave inerciale t mdha gjat veprimit t trmeteve. Izolimi sizmik i kateve ku ndodhen kto
aparatura do t reduktonte dmtimet e tyre.
133
Pr analizn e efektit t pozicionit t sistemit izolues n reagimin sizmik t strukturave t

ndrtesave, do t konsiderojm ndrtesn 10 kate t tipit "BOKS". Struktura e ktij tipi sht
shum e ngurt dhe pr rrjedhoj do t influencohet m shum prej ndryshimit t pozicionit t
izolatorve dhe konkluzionet do t jen m t dallueshme.
Prej konkluzioneve q nxorm nga analiza e izolimit sizmik t strukturs me kat prdhe t
dobt/but reagimi i strukturs sht thuajse i njjt pr izolim n fund t katit prdhe (pra n
baz) dhe n krye t katit prdhe. Prandaj n kt studim, do t konsiderojm vetm rastin e
izolimit n baz (SIB). Pr strukturn e zgjedhur me numr t madh katesh do t jet me interes
t studiojm rastin e izolimit sizmik n kate ndrmjets, meqnse prve arsyeve t tjera do t
prfitohej nga prdorimi i izolatorve m t vegjl kundrejt rastit t izolimit n baz ku
izolatort jan nn efektin e forcave m t mdha.
Bazuar n sa tham m sipr, pr t krahasuar parametrat dinamik dhe reagimin sizmik t ksaj
strukture do t analizojm tre modele t ndryshme t saj, si m posht:
- Modeli 1. Struktura me baz fikse (SF),
- Modeli 2. Struktura e izoluar n baz (SIB),
- Modeli 3. Struktura e izoluar n mes (SIM). Ky model krahas anve negative, ka dhe an
pozitive krahasimisht modeleve t tjer. Sipas rastit praktik t nj ndrtese mund t
paraplqehet aplikimi i ktij modeli krahasimisht t tjerve.
T dhnat gjeometrike t strukturave tregohen n Figurn 3.63 dhe 3.64.
4
1
a)
b)
c)
Figura 3. 63: Prerja dhe pozicioni i sistemit izolues: a) Struktur me baz fikse (SF), b) Struktur e
izoluar n baz (SIB), c) Struktur e izoluar n mes (SIM)
134
Iz. 5
Iz. 8
Iz. 7
Iz. 7
Iz. 5
Iz. 8
Iz. 5
Iz. 6
Iz. 6
Iz. 8
2
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 4
Iz. 1
Iz. 8
Iz. 4
Iz. 5
Iz. 1
A
Iz. 8
Iz. 4
Iz. 5
Iz. 4
Iz. 1
Iz. 3
Iz. 1
Iz. 4
Iz. 2
a)
Iz. 3
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 4
Iz. 6
Iz. 8
Iz. 4
Iz. 6
Iz. 5
Iz. 8
Iz. 4
2
Iz. 8
b)
Figura 3. 64: Plani dhe izolatort e strukturs: a) izolatort e Modelit 2, b) izolatort e Modelit 3

Betoni: C25/30
Kollonat n katet 1 deri 5: ansoret me prmasa bk=50cm, hk=80cm, qendroret bk=80cm,
hk=80cm
Kollonat n katet 6 deri 10: ansoret me prmasa bk=40cm, hk=60cm, qendroret bk=60cm,
hk=60cm
Muret betonarme n katet 1 deri 5: tm=25cm
Muret betonarme n katet 6 deri 10: tm=20cm
Pra t dhnat planimetrike dhe vetit fiziko - mekanike t materialeve jan t njjta me strukturat
e mparshme me 5 kate. Gjithashtu dimensionet e elementve konstruktiv t 5 kateve t siprm
(kati 6 deri 10) jan t njjta me strukturn 5 katshe t mparshme. Kjo przgjedhje sht br
me qllimin pr t krahasuar reagimin e elementve konstruktiv t ktyre kateve midis Modelit 3
me Tipin BOKS t strukturs 5 katshe t analizuar m par n seksionin 3.4. Edhe izolatort
pr Modelin 3 jan marr t njjt me izolatort e Tipit BOKS t strukturs 5 katshe.

ngarkesat e prhershme g = 300 daN/m2, t prkohshme p = 200 daN/m2 dhe t trmeteve.
Ngarkesa e trmeteve sht dhn nprmjet akselerograms s trmetit real t shkallzuar pr
Akselerograma e pranuar sht ajo e trmetit "EL Centro" me nxitim maksimal PGA = 0,349 g,
e cila shumzohet me faktorin e shkalls S = (0.25 / 0,349) x 10-3= 0.716 x 10-3. Akselerograma
e prdorur si e dhn hyrse pr analizn kohore sizmike t shkallzuar sht paraqitur n
Figurn 3.65. Kjo akselerogram sht aplikuar n t dy drejtimet horizontale, X dhe Y.
135
0.3
0.2
0.1
0
-0.1
-0.2
0
1
3
4
5
6
8
9
10
11
13
14
15
16
18
19
20
21
23
24
25
26
28
29
30
32
33
34
35
37
38
39
-0.3
Koha (s)
Figura 3. 65: Akselerograma El Centro e modifikuar pr truall me PGA = 0.25g
dhe kollonat modelohen - Frame, soletat - shell, kurse izolatort si element LINK me sjellje
bilineare. Parametrat e izolatorve q do t vendosim posht secils kollon, llogariten sipas
procedurave t treguara n seksionin 3.3.4.
Fillimisht gjejm ngarkesn vertikale q shkarkohet n secilin izolator nga kombinimi 1.35G +
1.5P. Me qllimin e standartizimit t izolatorve, duke analizuar forcat q veprojn n izolator
n t tre tipet e strukturave sht arritur q t prdoren dy Grupime Izolatorsh:
Grupimi i par me gjithsej katr lloje izolatorsh, t cilt do ti identifikojm me numra nga 1
deri n 4, do t prdoren pr rastin e Modelit 3. Forcat vertikale t pranuara pr llogaritjen e
karakteristikave t izolatorve pranohen t njjta me strukturn tip BOKS t analizuar m par,
t cilat jepen n Tabeln 3.38.
Grupimi i dyt me gjithsej katr lloje izolatorsh, t cilt do ti identifikojm me numra nga 5
deri n 8, do t prdoren pr rastin e Modelit 2. Forcat vertikale t pranuara pr llogaritjen e
karakteristikave t izolatorve jan dy her m t mdha se forcat vertikale t izolatorve t
Modelit 3 dhe jepen ne Tabeln 3.39.
Tabela 3. 38: Forcat vertikale n izolatort e Modelit 3
Izolatori
800
1220
2380
400
Tabela 3. 39: Forcat vertikale n izolatort e Modelit 2

Izolatori
1600
2440
4760
800
136
N llogaritjet e karakteristikave t izolatorve kemi pranuar parametrat e mposhtm, t cilt

jan t njjt me strukturn tip BOKS t analizuar m par:
-
perioda e par e lkundjeve t t dy tipeve t strukturave t izoluara do t jet T = 2.5 s,

raporti e shuarjes = 10%,
zhvendosja e projektimit D = 10 cm
raporti i ngurtsis r = K2 / K1 = 0.2
Karakteristikat e llogaritura t izolatorve i japim n mnyr t prmbledhur n Tabelat 3.40 dhe

3.41.
Tabela 3. 40: Parametrat e izolatorve t strukturs Model 2
Izolatori
1030
1570
3065
515
4300
6560
12800
2150
860
1310
2560
430
17
25.95
50.62
8.5
21.3
32.4
63.30
10.6
0.005
0.005
0.00
0.005
Ngurtsia vertikale, K = 100 x Keff (kN/m)
103000
157000
306500
51500
Tabela 3. 41: Parametrat e izolatorve t strukturs Model 3

Izolatori
515
785
1532
260
2150
3280
6400
1075
430
655
1280
215
8.50
12.97
25.31
4.04
10.6
16.2
31.6
5.32
0.005
0.005
0.005
0.005
Ngurtsia vertikale, K = 100 x Keff (kN/m)
51500
78500
153200
26000

Vlerat e gjasht periodave t para t lkundjeve pr t tre modelet e strukturave jepen n Tabeln
3.42.
137
Tabela 3. 42: Periodat e lkundjeve t tre modeleve t strukturs 10 Kate, Tip BOKS
Perioda
Forma e
lkundjes
Struktura m baz
fikse
Modeli 1 (SF)
Struktura e izoluar n
baz
Modeli 2 (SIB)
Struktura e izoluar
n mes
Modeli 3 (SIM)
Raporti
TSIM / TSIB
0.36
2.84
2.79
0,98
0.33
2.81
2.78
0,99
0.17
2.46
2.46
1,00
0.12
0.59
0.40
0,68
0.11
0.55
0.39
0,71
0.05
0.09
0.07
0,78
Tre format e para t lkundjeve paraqiten n Figurn 3.66. Prej figurs dallohet q pr t tre
modelet forma e par e lkundjes sht translative sipas drejtimit Y, forma e dyt sht
translative sipas drejtimit X, kurse forma e tret sht rrotulluese (prdredhje) sipas aksit Z.
Struktura 10 Kate, Tip "BOKS"

Modeli 1 - SF
Modeli 2 - SIB
Modeli 3 - SIM
Forma 1 (T=0.36 s)
Forma 1 (T=2.84 s)
Forma 1 (T=2.79 s)
138
Forma 2 (T=0.33 s)
Forma 2 (T=2.81 s)
Forma 2 (T=2.78 s)
Forma 3 (T=0.17 s)
Forma 3 (T=2.46 s)
Forma 3 (T=2.46 s)
Figura 3. 66: Tre Format e para t lkundjeve t tre modeleve t strukturs BOKS
Prej vlerave t periodave t lkundjeve vm re se t dy sistemet e izoluar kan nj rritje t tre

periodave t para me rreth 8 her. Prej raportit t periodave midis sistemit t izoluar n mes
(SIM) dhe atij t izoluar n baz (SIB) konstatojm se pr tre periodat e para (t cilat kan dhe
139
kontributin kryesor t reagimit strukturor) ndryshimi sht 10%. Kjo do t thot q struktura e
izoluar n mes jep pothuaj t njjtin efekt si struktura e izoluar n baz, nga pikpamja e
periodave t lkundjeve.
Po t shohim deformimet e strukturs pr seciln form vm re q n tre format e para t dy
sistemeve t izoluar, deformohet vetm sistemi i izolimit, ndrkoh q struktura lviz si nj trup
gati rigjid, pra deformimet n t jan shum t vogla. Pikrisht ktyre formave u prkasin edhe
periodat shum t larta.
Reagimi sizmik i strukturs pr t tre rastet e modelimit (SF, SIB dhe SIM), paraqitet
numerikisht n Tabelat 3.43 deri n 3.46. Parametrat e zgjedhura jan vlerat maksimale n
drejtimet X dhe Y t zhvendosjeve (MaxUx, MaxUy), nxitimeve (MaxAx, MaxAy), forcave
prerse n baz (BShear-x, BShear-y), forcave prerse n kollonat e katit prdhe dhe t katit t
kryes (Qx, Qy) dhe momentet prkuls n trart e katit prdhe dhe t katit t kryes Mx pr
drejtimin - Y t trmetit dhe My pr drejtimin - X t trmetit. Prve ktyre parametrave, jan
dhn dhe sforcimet vertikale S22 dhe horizontale S11 n katin prdhe t murit.
n Figurn 3.67.
10
10
10
5'
5
0'
0
10
Nyjet 0-10
Plani
SF
1
Rama - A
SIB SIM
Emrtimi i nyjeve
140
Pozicioni i elementve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike paraqitet

[6]
[4]
2
[2]
Kati 10
Trau (EL5, EL6)
Kollona (EL1, EL2)

Kati 3
Trau (EL3, EL4)
[3]
[5]
Kati 2
[1]
Kati 1
Plani
Rama - B
Figura 3. 68: Pozicioni i elementve t przgjedhur pr prezantimin e reagimeve sizmike
Pozicioni i mureve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike paraqitet skematikisht

n Figurn 3.69.
Kati 10
2
Kati 3
Kati 2
Kati 1
Muri - MY
4
3
Muri - MX
M.Y
.X
M
Figura 3. 69: Pozicioni i mureve t przgjedhura pr prezantimin e reagimeve sizmike
141
Tabela 3. 43: Rezultate t nxitimeve (m/s2) t strukturs 10 Kate,Tip BOKS
Pozicioni
Struktura me
baz fikse
Modeli 1 (SF)
N X
N baz, nn izolator
(pika 0)
N baz, mbi izolator
(pika 0')
Prdhe, nn izolator
(pika 1)
Prdhe, mbi izolator
(pika 1')
Prdhe, nn izolator
(pika 5)
Prdhe, mbi izolator
(pika 5')
N tarrac
(pika 10)
2.45
N Y
Struktura e
izoluar n baz
Modeli 2 (SIB)
N X
N Y
2.45
2.45
N X
2.45
1.10
1.4
1.80
1.10
1.20
2.29
2.29
0.6
0.6
5.40
1.20
1.20
Raporti
SIM/SIB
N Y
2.45
1.54
5.88
Struktura e
izoluar n mes
Modeli 3 (SIM)
N X
N Y
1.0
1.0
2.2
1.8
2.45
2.22
2.20
2.0
1.8
5.3
4.2
8.8
7.0
0.6
0.64
1.0
1.1
0.64
0.66
0.5
0.6
Tabela 3. 44: Rezultate t zhvendosjeve t kateve (cm) t strukturs 10 Kate, Tip BOKS
Kati
Baza 0
Struktura me baz
fikse
Modeli 1 (SF)
N X
N Y
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
N X
N Y
11.68
11.56
0.11
11.72
0.22
0.27
Kati 3
0.39
Kati 4
0.08
Kati 2
Struktura e
izoluar n mes
Modeli 3 (SIM)
N X
N Y
Raporti
SIM/SIB
N X
N Y
11.62
0.04
0.04
0.00
0.00
11.77
11.68
0.10
0.09
0.01
0.01
0.45
11.82
11.74
0.15
0.14
0.01
0.01
0.56
0.64
11.87
11.80
0.19
0.18
0.02
0.02
0.74
0.85
11.92
11.86
0.21
0.19
0.02
0.02
11.31
11.33
Kati 6
0.93
1.06
11.97
11.92
11.34
11.38
0.95
0.95
Kati 7
1.11
1.27
12.02
11.98
11.37
11.43
0.95
0.95
Kati 8
1.27
1.46
12.06
12.03
11.40
11.48
0.95
0.95
Kati 9
1.42
1.64
12.10
12.09
11.42
11.53
0.94
0.95
Kati 10
1.54
1.80
12.13
12.14
11.44
11.58
0.94
0.95
Baza 0'
Kati 1
Kati 1'
Kati 5
Kati 5'
142
Tabela 3. 45: Rezultate t deformimeve (Drifte) t kateve (cm) t strukturs 10 Kate, Tip BOKS
Kati
Struktura me baz
fikse
Modeli 1 (SF)
Struktura e izoluar
n baz
Modeli 2 (SIB)
N X
N Y
N X
N X
N Y
11.68
11.56
0.08
0.11
0.04
0.06
0.04
Kati 2
0.14
0.16
0.05
0.06
Kati 3
0.17
0.18
0.05
Kati 4
0.17
0.19
0.18
Kati 6
Raporti
SIM/SIB
N X
N Y
0.04
1.0
0.7
0.06
0.05
1.2
0.8
0.06
0.06
0.05
1.2
0.8
0.05
0.06
0.04
0.04
0.8
0.7
0.21
0.05
0.06
0.02
0.01
0.4
0.2
11.1*
11.14*
0.19
0.21
0.05
0.06
0.03
0.05
0.6
0.8
Kati 7
0.18
0.21
0.05
0.06
0.03
0.05
0.6
0.8
Kati 8
0.16
0.19
0.04
0.05
0.03
0.05
0.8
1.0
Kati 9
0.15
0.18
0.04
0.06
0.02
0.05
0.5
0.8
Kati 10
0.12
0.16
0.03
0.05
0.02
0.05
0.7
1.0
Baza 0'
Kati 1
Kati 1'
Kati 5
Kati 5'
N Y
Struktura e izoluar n
mes
Modeli 3 (SIM)
Tabela 3. 46: Rezultate t reagimit t forcave t strukturs 10 Kate, Tip BOKS
Parametri
Forca Prerse
n Kollon
(kN)
Momenti n
Tra (kNm)
Forca Prerse
n Baz (kN)
Sforcimet n
Mure b/a
(kN/m2)
Pozicioni
N prdhe
(EL1)
N tarrac
(EL2)
N prdhe
(EL3-EL5)
N tarrac
(EL4-EL6)
Struktura me
baz fikse
Modeli 1 (SF)
N X N Y
Struktura e
izoluar n baz
Modeli 2 (SIB)
N X
N Y
Struktura e
izoluar n mes
Modeli 3 (SIM)
N X
N Y
Raporti
SIM/SIB
N X
N Y
94
134
11
8.7
51
50.7
4.64
5.83
19
14
8.4
2.4
4.8
2.7
0.57
1.13
53
57
13
13
26.5
18.3
2.04
1.41
13
13.5
9.8
6.4
2.2
0.47
0.22
Prdhe
11170
11650
2390
2370
5860
4400
2.45
1.86
Vertikale
6005
7500
1300
1200
1800
1700
1.38
1.42
Horizontale
1500
1600
700
600
800
700
1.14
1.17
143

Modeli SF
Modeli SIB
Modeli SIM
4
3
-1 0
10
15
20
Ax (m/s2)
Ax (m/s2)
0
-1 0
-2
-2
-3
-3
-4
a)
-4
Koha (sek)
b)
10
15
20
Koha (sek)
2
1
0
-1 0
-2
-3
-4
a)
10
15
20
Ax (m/s2)
Ax (m/s2)
4
3
Koha (sek)
4
3
2
1
0
-1 0
-2
-3
-4
b)
10
15
20
Koha (sek)
15
15
10
10
0
-5
10
15
Ux (cm)
Ux (cm)
20
-5
-10
10
15
-10
-15
a)
-15
Koha (sek)
b)
Koha (sek)
144
20
15
10
10
Ux (cm)
Ux (cm)
15
0
-5
10
15
20
-5
10
15
20
-10
-10
-15
-15
Koha (sek)
a)
Koha (sek)
b)
Ux=U5x-U1'x (cm)
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-0.2 0
-0.4
-0.6
-0.8
-1
10
a)
15
Ux=U10x-U5'x (cm)
20
Koha (sek)
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-0.2 0
-0.4
-0.6
-0.8
-1
b)
10
15
20
Koha (sek)
20
10
15
20
Qx-x (kN)
400
300
200
100
0
-100 0
-200
-300
-400
-15
-20
Koha (sek)
a)
15
10
5
0
-5 0
-10
10
15
Koha (sek)
b)
8000
6000
Qx-x (kN)
Figura 3. 74: Zhvendosja relative sipas drejtimit X: a) midis piks 5 dhe 1; b) midis piks 5 dhe 10
4000
2000
0
-2000
10
15
-4000
-6000
-8000
Koha (sek)
145
20
20
Forca (kN)
Forca (kN)
200
150
100
50
0
-50
-100
-150
-200
-0.15
-0.1
a)
-0.05
0
0.05
Zhvendosja (m)
0.1
0.15
400
300
200
100
0
-100
-200
-300
-400
-0.15
-0.1
b)
-0.05
0
0.05
Zhvendosja (m)
0.1
0.15
Figura 3. 77: Sjellja histeretike e izolatorve sipas drejtimit X: a) 1(5) (akset A-1), b) 3(7) (akset B-2)
N baz t rezultateve t reagimit sizmik t tre modeleve t realizuara (SF, SIB dhe SIM) vlen
t prmendim konkluzionet e mposhtme:
Nxitimet, pr strukturn e izoluar n baz, konstatohet se jan reduktuar pr t gjitha katet me
rreth 4 her kundrejt strukturs me baz fikse, kurse pr strukturn e izoluar n mes, nxitimet e
kateve 1 deri n 5, jan zmadhuar kundrejt strukturs me baz fikse, ndrkoh q pr katet 6 deri
n 10, jan reduktuar rreth 2 her n krahasim me strukturn e izoluar n baz, apo rreth 8 her
kundrejt strukturs me baz fikse. Kjo tregon q n rast se interesi i projektimit do t ishte
reduktimi i nxitimeve t kateve t siprm, ather ktij qllimi do ti shrbente m mir izolimi
n mes se sa izolimi n baz.
Zhvendosjet e t gjith kateve t strukturs s izoluar n baz jan shum m t mdha n
krahasim me strukturn me baz fikse, por kto zhvendosje vijn si rezultat i deformimit t
izolatorve. Pr strukturn e izoluar n mes, zhvendosjet n katet 1 deri n 5 jan rreth 3 her m
t vogla se zhvendosjet e strukturs me baz fikse, ndrkoh q pr katet 6 deri n 10, jan
pothuajse t njjta me zhvendosjet e kateve t strukturs s izoluar n baz. Kjo vjen si rezultat i
faktit q n t dy sistemet e izoluar, zhvendosjet jan kryesisht kontribut i deformimeve t
izolatorit dhe jo i deformimeve t elementve strukturor. Prderisa izolatort e secils struktur
u projektuan me deformim maksimal t njjt ather kjo sjell edhe faktin q me madhsin e
deformimit t izolatorve zhvendosen t gjitha katet e strukturs s izoluar n baz, sikundr pr
strukturn e izoluar n mes zhvendosen katet prej t gjashtit deri n t dhjetin. Ktu vlen t
prmendim kujdesin q duhet kushtuar efektit t jashtqendrsis s forcave normale q vijn
nga katet mbi sistemin izolues, pr tu transmetuar n strukturn nn sistemin izolues. N rastin
e strukturs s izoluar n baz, nnstruktura sht thjesht themeli.
Deformimet e t gjith kateve t t dy strukturave t izoluara jan rreth 3 deri n 4 her m t
vogla se deformimet prkatse t strukturs me baz fikse. Ndrkoh q prej raportit t
deformimeve midis strukturs s izoluar n mes dhe asaj t izoluar n baz, konstatohet se pr
kalimin nga kati i par tek i pesti deformimet jan thuajse t njjta, kurse pothuajse pr secilin
kat prej t gjashtit deri n t dhjetin, reduktimi me i madh i deformimeve ka ndodhur n
strukturn e izoluar n mes. Kjo tregon q ndikimi i formave t larta t lkundjeve n
deformimet e strukturs (sigurisht dhe n tr reagimin sizmik t saj) ndikojn m shum n
strukturn e izoluar n baz krahasimisht strukturs s izoluar n mes. Pra me ndryshimin e
146
pozicionit t sistemit izolues prej katit prdhe drejt kateve t siprm, ndikimi i formave t larta t
lkundjeve n katet mbi nivelin izolues bhet m pak i ndjeshm.
Forcat prerse, kundrejt sistemit me baz fikse, pr kollonat e katit prdhe, jan reduktuar rreth
10 her pr strukturn e izoluar n baz, dhe rreth 3 her pr strukturn e izoluar n mes. Pr
kollonat e katit t kryes, reduktimet jan rreth 3 her pr t dy strukturat e izoluara.
Momentet prkuls n trar pr strukturn e izoluar n baz jan reduktuar rreth 4 her, kurse
pr strukturn e izoluar n mes rreth 2 her kundrejt asaj me baz fikse. Momentet prkuls t
trarve t katit t kryes reduktohen vetm n rastin e strukturs s izoluar n mes, me rreth 3
her.
Pra n mnyr t prmbledhur konstatohet se reduktimi i forcave t brendshme n elementt
strukturor, kollona dhe trar, sht arritur n mnyr t konsiderueshme edhe me izolimin e
vetm pes kateve t kryes t strukturs (rasti SIM).
Forcat prerse n baz reduktohen rreth 5 her pr strukturn e izoluar n baz dhe rreth 2.5 her
pr strukturn e izoluar n mes, kundrejt strukturs me baz fikse.
Sforcimet vertikale n murin betonarme n katin e par, jan reduktuar rreth 5 her pr
strukturn e izoluar n baz dhe rreth 3.5 her pr strukturn e izoluar n mes, kundrejt
strukturs me baz fikse. Ndrkoh q sforcimet horizontale, jan reduktuar rreth 2 her thuajse
pr t dy strukturat e izoluara, kundrejt strukturs me baz fikse.
kosto m t ult). N rastin e shqyrtuar, karakteristikat e izolatorve t prdorur n mes, jan n
funksion t izolimit t vetm pes kateve mbi ta dhe karakteristikat e tyre u zgjodhn t njjta
me ato t strukturs tip BOKS (seksioni 3.3). Kurse n strukturn e izoluar n baz izolatort
kan karakteristika q duhet tu prgjigjen izolimit t dhjet kateve q ndodhen mbi to. Kjo
tregon q duke konsideruar t gjith faktort, gjat projektimit ka vend pr t krkuar
optimizimin e prdorimit t izolimit sizmik edhe nga pikpamja e przgjedhjes s nivelit t
izolimit.
Duke prmbledhur kto konkluzione mund t themi se niveli i izolimit sizmik mund t jet jo
vetm n katin prdhe por edhe n katet e siprme. Przgjedhja e ktij niveli varet nga disa
faktor, si mund t prmendim:
1. Qllimin e izolimit sizmik, referuar parametrave q nevojiten t reduktohen sipas kateve;
2. Funksionin e ndrtess, duke konsideruar ndjeshmrin e pajisjeve teknologjike apo
sigurin e izolatorve ndaj agjentve t ndryshm natyror apo teknologjik;
3. Parregullsin strukturore t objektit n lartsi, n rastet kur nevojitet ndrprerja e
elementve strukturor me ngurtsi t madhe (mure betonarme);
4. Parregullsin e planimetrive t kateve. Izolimi mund t prdoret pr ndarjen e pjesve t
parregullta nga njra tjetra, me instalimin e izolatorve n nivelin ku shfaqet kjo
parregullsi.
147
3.6 Aplikimi i Izolimit n Baz n Objekt Ekzistues

Duke pasur parasysh nevojn e vazhdueshme pr prforcimin e objekteve ekzistuese pr arsye t
ndryshme si: riaftsimi i aftsise mbajtse t degraduar prej moshs, prmirsimi i aftsive
mbajtse apo rivlersimi n prputhje me nivelin aktual t kushteve t projektimit t cilt
prgjithsisht synojn rritjen e kapaciteteve mbajtse t strukturave ekzistuese, ekzistojn
mnyra t ndryshme pr prforcimin e strukturave ekzistuese.
Eksperienca t shumta ekzistojn pr arritjen e ktij qllimi. Shpesh ekzistojn alternativa t
ndryshme pr prforcimin e strukturave ekzistuese. Przgjedhja e variantit m t prshtatshm
varet nga shum faktor. Secili nga variantet ka ant pozitive dhe negative pr tu aplikuar. Kto
varen nga mnyrat e realizimit, karakteristikat q mund ti modifikohen strukturs prej tyre,
ndrhyrja n tipologjin e objektit, harmonizimi n ann funksionale, arkitekonike, koha dhe
kostoja e aplikimit etj. N raste t caktuara metoda e izolimit n baz mund t jet m e
pranueshme kundrejt alternativave t tjera.
Pr t analizuar efektet e izolimit sizmik n prforcimin e strukturave ekzistuese kemi
przgjedhur nj struktur betoni t armuar tip ram t ndrtuar n vendin ton rreth viteve 1970.
Konstatohet se strukturat e ndrtuara n kto vite jan projektuar pa kushte teknike antisizmike.
Pr kt arsye ato paraqiten me mangsi t ndryshme pr t prballuar efektet sizmike q
parashikojn kushtet aktuale sizmike, veanrisht kushtet e krkuara nga Eurokodet. Nj
struktur tipike e ndrtuar n kto vite sht ish-Markato Qendrore, Berat. N Figurn 3.78
paraqiten pamja kryesore e ktij objekti, prerja dhe planet e tij.
11.95
11.95
11.35
9.90
11.95
10.45
10.45
9.90
5.96
9.90
9.90
6.45
0.00
0.00
0.00
865
865
865
865
865
865
865
+5.95
+0.32
+5.95
200
865
455
455
455
0.32
865
200
865
200
865
5.95
0.32
0.00
-1.08
865
5.95
455
0.32
6.10
5.95
200
6.10
40
40
45
405
470
250
405
+5.95
+ 6.10
405
405
470
250
405
405
+4.57
405
405
0.00
405
405
405
405
+2.70
45
250
-1.08
420
445
865
0.00
-1.08
865
445
420
470
0.00
+5.95
250
470
40
40
420
445
865
865
Figura 3. 78: Pamja, prerja dhe planet e ish- Markatos Qendrore, Berat
148
445
420
3.6.1 Prshkrim i prgjithshm i strukturs s ish Markatos Qendrore, Berat
Objekti sht ndrtuar n vitet 70 pr tu prdorur si Markato Qendrore e qytetit t Beratit. N

vitin 2013 objekti pothuajse sht i paprdorshm pr shkak t dmtimeve q ka psuar. Bashkia
e qytetit n bashkpunim me investitor privat, krkoi realizimin e nj projekti restaurimi dhe
riprdorim n funksionin e nj qendre tregtare. Sipas detyrs s projektimit krkohej dhe shtes
e gjysm - kati mbi strukturn ekzistuese. Pr realizimin e projektit t krkuar u arrit n
prfundimin se struktura ekzistuese ka nevoj t prforcohet, duke u bazuar n kushtet aktuale t
projektimit.
Struktura ekzistuese e ktij objekti sht nj ram betonarme 2 - katshe e prbr nga plinta,
kollona, trar dhe soleta monolite. Pr evidentimin e gjendjes aktuale t objektit u realizua
inspektimi i elementve strukturor, marrja e kampioneve dhe analiza laboratorike e tyre. N
baz t analizave t kryera nga laboratori AlbConsult 2 u prcaktuan karakteristikat e betonit
dhe t elikut. Hekuri i prdorur n objekt sht elik - 3 me resistenc llogaritse R = 2100
daN/cm2 dhe rezistenc rrjedhshmrie fs = 3000 daN/cm2. Klasa e betonit pr plinta sht C
12/15, pr kollonat e katit prdhe C 25/30, pr kollonat e katit t par C 20/25, pr trart dhe
soletn e katit prdhe C 30/37 dhe pr trart dhe soletn e katit t par C 25/30. U matn
dimensionet dhe u evidentuan armimet ekzistuese t elementve konstruktiv t strukturs.
Nga analiza dhe llogaritja e sistemit strukturor t objektit ekzistues konstatohet se struktura nuk
plotson kushtet sizmike t projektimit. Pr realizimin e shtess s katit t porositur nga
investitori, situata e strukturs ekzistuese bhet edhe m e prkeqsuar. Arrihet n konkluzionin
se struktura e ktij objekti pr t arritur standartet aktuale t projektimit duhet t prforcohet,
pavarsisht shtess s katit. Nevoja pr prforcim konsiston kryesisht n prballimin e forcave
horizontale sizmike. Kshtu soletat nuk kan nevoj t prforcohen, trart mund t mos jet e
nevojshme t prforcohen nse realizohet prforcimi i elementve vertikal me synimin q t
prballojn forcat sizmike pa qen nevoja e kontributit t trarve pr kto forca.
3.6.2 Skemat llogaritse dhe ngarkesat e aplikuara
Analiza strukturore e objektit sht br duke u bazuar n kushtet teknike t Eurokodit. Kshtu
ngarkesat e aplikuara jan:
Ngarkesat e prhershme
- Shtresat dhe suvaja, g = 180 daN/m2
- Mure tulle ndarse 12 cm me suva, g = 850 daN/m
- Mure ndarse 20 cm me suva, g = 1275 daN/m
- Pesha vetjake (trar, solet, kollon), pr betonet, = 25 kN/m3
Ngarkesat e prkohshme
- Lokale dhe magazina, p = 500 daN/m2
- Shkall dhe ballkone, p = 390 daN/m2
- Tarraca, p = 200 daN/m2
149
Ngarkesa sizmike, bazuar n spektrin e reagimit sipas Eurokodit, ku trualli sht

kategoria B me PGA = 0.22g, tipi i spektrit sht Tip 1. Pr modelet me baz fikse
faktori i sjelljes sht q = 2.5 dhe shuarja = 5% kurse pr modelet me baz t izoluar
q = 1.5 dhe shuarja = 15%.
Duke prdorur metodat e analizs modale pr modelin tre dimensional jan pranuar CQC pr
kombinimin e modeve si dhe SRSS pr kombinimin e drejtimeve ortogonale t spektrit (veprimi
sizmik sht aplikuar n t dy drejtimet X, Y n struktur).
Duke prdorur programin llogarits SAP2000 jan analizuar gjithsej katr modele t strukturs.
- Modeli 1: Struktura ekzistuese
- Modeli 2: Struktura me gjysm - kati shtes
- Modeli 3: Struktura e prforcuar me mure betonarme
- Modeli 4: Struktura me izolim sizmik.
3.6.3 T dhnat e strukturave pr modelet e analizuara
a) Modeli 1: Struktura ekzistuese
Dimensionet e kollonave t katit prdhe jan 40 x 40 cm, kurse t katit t par 30 x 30 cm.
Plani i strukturave n kuotn + 5.95
420
450
850
850
450
420
4
850
225
475
400
400
+10.30
+10.30
C
+10.30
440
450
850
400
400
400
400
400
D
400
D
C
C
850
850
850
450
Rama n aksin E
+11.85
400
400
470
7
420
+10.30
850
6
450
400

3
5
850
400
470
235
440
4
850
400
400
235
470
3
450
475
475
400
400
+5.95
400
2
440
F
400
470
450
235
850
225
850
475
450
225
440
225
235
Figura 3. 79: Strukturat e objektit ekzistues
150
420
B
A
b) Modeli 2: Struktura me gjysm - kati shtes
850
850
450
420
4
850
7
420
225
450
400
400
C
+10.30
440
+10.30
+10.30
400
G
F
470
475
+10.30

3
5
850
400
400
450
4
850
400
470
235
440
3
450
400
225
400
400
235
470
400
400
+5.95
475
475
400
F
E
2
440
420
470
6
450
235
5
850
225
4
850
225
H
G
3
450
475
2
440
235
450
850
850
450
420
B
A
Rama n aksin E
5
850
400
F
400
400
E
400
E
+13.70
400
D
400
D
C
C
850
850
Figura 3. 80: Strukturat e objektit me gjysm - kati shtes
Meqnse n zonn midis akseve 3, 5 dhe C, F krkohet shtes e nj kati, ather dimensionet e
kollonave t ksaj zone zmadhohen pr katin prdhe nga 40 x 40 cm n 50 x 50 cm, kurse pr
katin e par nga 30 x 30 cm n 40 x 40 cm.
c) Modeli 3: Struktura e prforcuar me mure betonarme
Meqnse nga analiza e Modeleve 1 dhe 2 konstatohet se struktura e ktij objekti duhet t
prforcohet pr t arritur standartet e projektimit, pavarsisht shtess s katit, ktu prcaktohen
dy modele t tjera (t cilt konsiderojn edhe shtesn e katit).
Modeli 3 konsiston n rritjen e aftsis mbajtse t strukturs nprmjet ndrtimit t mureve
betonarme. Meqnse nevoja e prforcimit sht pr t prballuar forcat horizontale sizmike
jan realizuar disa variante me pozicione t ndryshme t mureve ndr t cilt prmendim:
Varianti 1: mure n perimetr
Varianti 2: kombinim i mureve n perimetr dhe n qendr
Varianti 3: kontraventime n disa kampata t perimetrit
Secili nga kta variante, prve vshtirsive t zbatimit nuk arrin t reduktoj forcat pr t
eleminuar nevojn e prforcimit t elementve ekzistues strukturor, t cilt nuk ishin pjes e
elementve shtes. Me variantin e pranuar, titulluar Modeli 3, arrihet t reduktohen forcat deri
n kapacitetin mbajts ekzistues t elementve strukturor q nuk prfshihen n zonn e mureve
t shtuar. Modeli 3 prfaqson nj skem konstruktive mikse prej betoni t armuar me kollona
dhe trar t kombinuar me mure betonarme si tregohet n Figurn 3.81:
151

7
420
450
850
850
450
420
475
400
400
400
D
+10.30
+10.40
+10.30
C
+10.30
440
E
400
450
850
850
450
420
B
A
Rama n aksin E
4
850
7
420
400

3
6
450
+10.30
470
470
235
440
5
850
225
4
850
475
3
450
400
225
475
400
400
235
470
400
400
+5.95
400
400
F
E
2
440
470
6
450
235
5
850
475
4
850
225
3
450
225
2
440
235
850
400
F
400
400
E
400
E
+13.70
400
D
400
D
C
C
850
850
Figura 3. 81: Strukturat e objektit t prforcuar me mure betonarme
Prqndrimi i ngurtsis s strukturs n zonn qendrore krijon mundsin q forcat sizmike t

prballohen nga kta mure t lidhur me harqe betoni t armuar. Kjo skem konstruktive garanton
t gjith elementt e tjer, pa qen nevoja e prforcimit t tyre (plinta, kollona dhe trar).
Prforcimi konsiston:
- N zonn e prforcuar, themelet zgjidhen t tipeve trar themeli me lartsi 100 cm, t cilt
realizohen si mbshtjells t plintave ekzistues.
- Prforcimi i kollonave me mure betonarme sht br me armim t kombinuar - profile eliku
dhe hekur t zakonshm - me qllimin e realizimit sa m t mir t vazhdueshmris n nyje
midis kateve.
- Prforcimi i trarve t ksaj zone bhet me shtes seksioni dhe armimi.
d) Modeli 4: Struktura me izolim sizmik
Pr t analizuar efektivitetin e izolimit sizmik n nj situat reale si n rastin e ktij objekti q

krkon domosdoshmrin e prforcimit sizmik, ky model sht przgjedhur midis disa
varianteve t analizuara ndr t cilt prmendim:
Varianti 1: ku sistemi izolues vendoset n fund t kollonave t katit prdhe
Varianti 2: ku sistemi izolues vendoset n krye t kollonave t katit prdhe
Kto dy variante nuk arrijn t eleminojn nevojn e prforcimit t kollonave ekzistuese (pasi
kollonat n kto variante kan momente t mdha). Varianti i par krkonte dhe prforcimin e
nyjeve dhe t trarve n mbshtetje. Varianti i dyt krkonte dhe prforcimin e themeleve (pr
shkak t momenteve t mdha q transmetojn kollonat n to). Kurse varianti i pranuar, i
titulluar Modeli 4 tregohet n figurn m posht:
152
850
450
420
7
225
420
475
400
400
+10.30
+10.30
C
470
+10.30
235
440
450
850
850

3
6
450
400
225
850
5
850
400
400
450
4
850
400
470
235
440
3
450
+10.30
400
400
235
470
400
400
+5.95
475
225
400
F
E
2
440
420
400
6
450
470
5
850
475
4
850
235
3
450
225
2
440
475
1
H
450
420
B
A
Rama n aksin E
850
850
400
F
400
400
E
400
E
+13.70
400
D
400
D
C
C
850
Izolatort
850
Figura 3. 82: Struktura e objektit me izolim sizmik
Ky variant konsiston n vendosjen e izolatorve n mesin e lartsis s kollonave t katit prdhe.

Meqnse n zonn midis akseve 3, 5 dhe C, F krkohet shtes e nj kati, ather dimensionet e
kollonave t ksaj zone zmadhohen njsoj si n rastin e Modelit 2.
Realizimi i lighjeve t kollonave t perimetrit bhet me profile metalike posht dhe sipr secilit
izolator. Pr llogaritjen e karakteristikave t izolatorve, prdoret procedura e prshkruar n
seksionin 3.3.4. Me qllimin e tipizimit t tyre prej forcave vertikale t shkaktuara nga ngarkesat
sizmike jan konsideruar tre tipe izolatorsh t paraqitur n Figurn 3.83, forcat vertikale
llogaritse t t cilve jan:
Iz 1: N1 = 2500 kN, Iz 2: N1 = 1200 kN, Iz 3: N1 = 400 kN
2
440
Iz. 3
850
Iz. 3
Iz. 3
6
450
Iz. 3
7
420
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 1
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 1
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 1
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 1
Iz. 1
Iz. 1
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 2
Iz. 2
400
400
400
400
400
400
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 3
Iz. 3
470
235
235
470
475
Iz. 2
475
4
850
Iz. 3
Iz. 3
225
3
450
225
Iz. 3
Iz. 3
B
A
440
450
850
850
450
420
Figura 3. 83: Plani vendosjes s izolatorve sipas tipeve
153
Duke pranuar T = 3.5 s, D = 0.15 m, = 15%, r = 0.2 n tabeln e mposhtme jepen

karakteristikat e izolatorve:
Tabela 3. 47: Karakteristikat e izolatorve
Iz
1
2
3
Keff
(kN/m)
821
394
132
F
(kN)
31.8
15.2
5.1
K1 = 5 K2
(kN/m)
3047
1463
488
K2
(kN/m)
610
292
98
Dy
(m)
1.3
1.3
1.3
Fy
(kN)
39.7
19.1
6.35
Ngurtsia vertikale, K
(kN/m)
304700
146300
48800
N Figurn 3.84 jepet paraqitja skematike e pozicionit t nyjeve t przgjedhura pr prezantimin

e reagimeve sizmike dhe emrtimet e elementve, pr modelet e studiuara.
2
2
1
1'
0'
0 1
a)
b)
Figura 3. 84: Pozicioni i nyjeve t przgjedhura dhe emrtimi i elementeve pr prezantimin e reagimeve
sizmike; a) rasti pa izolim sizmik (Modelet 1, 2 dhe 3), b) rasti me izolim sizmik (Modeli 4)
a) Modeli 1:
Periodat e lkundjeve pr tre format e para jan: T1 = 1.52 s, T2 = 1.51 s dhe T3 = 1.30 s.
Tabela 3. 48: Rezultatet e reagimit sizmik t Modelit 1
Parametri
Drejtimi X (cm)
Drejtimi Y(cm)
Zhvendosjet U1, nyja 1
4.5
4.5
6.1
6.14
Deformimi i katit prdhe
4.5
4.5
Deformimi i katit 1
1.6
1.64
Forca prerse EL 1 (kN)
158
150
50
55
Momenti prkuls EL 1 (kN/m)
460
490
116
107
5040
5060
154
Armimi i krkuar i kollonave tejkalon maksimumin e lejuar.

Pr t vlersuar nivelin e kapacitetit mbajts t strukturs ekzistuese u krye analizimi i ktij
modeli pr vlera m t ulta t veprimit sizmik dhe u gjet q struktura prballon vetm veprimet
sizmike pr PGA 0.04g.
b) Modeli 2:
Periodat e lkundjeve pr tre format e para jan: T1 = 1.34 s, T2 = 1.32 s dhe T3 = 1.24 s.
Parametri
Drejtimi X (cm)
Drejtimi Y(cm)
3.94
3.94
5.43
5.48
3.94
3.94
Deformimi i katit 1
1.49
1.54
133
139
48
54
435
408
114
102
6355
6483
Armimi i krkuar i kollonave tejkalon maksimumin e lejuar.

c) Modeli 3:
Periodat e lkundjeve pr tre format e para jan: T1 = 0.46 s y, T2 = 0.40 s prdredhje, T3 =

0.30 s x.
Parametri
Drejtimi X (cm)
Drejtimi Y (cm)
0.22
0.71
0.62
1.52
0.22
0.71
Deformimi i katit 1
0.40
0.81
23
29
30
31
97
86
67
65
10420
12820
Armimi i kollons ekzistuese mjafton pa ndrhyrje prforcuese t saj. Kshtu ndodh n t gjitha
kollonat dhe trart ekzistues. Pra ky model prforcimi, realizon ndrhyrje vetm n nj zon t
155
strukturs duke siguruar dhe mjaftueshmrin e kapacitetit mbajts t elementve t tjer

konstruktiv. Si i till ky model u pranua si variant pr tu zbatuar.
d) Modeli 4:
Periodat e lkundjeve pr tre format e para jan: T1 = 3.91 s, T2 = 3.90 s, T3 = 3.70 s.

Parametri
Drejtimi X (cm)
Drejtimi Y (cm)
0.46
0.43
9.0
8.5
9.1
9.1

Deformimi nn izolator, kati
prdhe
Deformimi mbi izolator, kati
prdhe
Deformimi i katit 1
9.17
9.26
0.46
0.43
0.1
0.6
0.07
0.16
34
31
33
47
35
20
96
102
110
103
40
75
1695
1700
Nga krahasimi i dy mnyrave t prforcimit t strukturs, e para sipas Modelit 3 q prfaqson

prforcimin tradicional me rritjen e ngurtsis nprmjet shtimit t mureve betonarme dhe e dyta
sipas Modelit 4 q prfaqson izolimin sizmik nprmjet izolatorve prej gome, theksojm se
sht arritur q n elementt strukturor t paprekur nga prforcimi (si jan kollonat e
prfaqsuara nga elementi 1 dhe 2), t kemi rezultate thuajse t njjta t forcave t brendshme,
midis dy modeleve. Ndrkoh, prej krahasimit t forcave prerse n baz, konstatojm se n
rastin e izolimit sizmik ato jan rreth 6.5 her m t vogla. Kto vlera t mdha t forcave
prerse n baz n Modelin 3 prballohen kryesisht nga muret betonarme t shtuar, kurse me
reduktimin e forcave prerse n baz n Modelin 4, nuk sht nevoja q t prforcojm
elementt ekzistues, pasi ato jan n gjendje t prballojn kto nivele t ulta t forcave.
156
Pr secilin prej modeleve t msiprm, n Figurn 3.85, paraqiten skematikisht format e

deformimit t strukturave prej veprimit sizmik.
Modeli 1
Modeli 2
Modeli 3
Modeli 4
Figura 3. 85: Paraqitje skematike e formave t deformimit t strukturave prej veprimit sizmik
Prej figurs s msiprme vm re q struktura ekzistuese apo struktura me shtes 1/2 kat n
gjendjen e paprforcuar (Modeli 1 dhe 2), psojn deformime t mdha t elementve
strukturor.
Struktura e prforcuar me mure betoni t armuar (Modeli 3) i ka t reduktuara deformimet e
elementve strukturor si duken n figurn m lart dhe n Tabeln 3.50, por ndrkoh prej
vlerave t mdha t nxitimeve ajo pson forca t mdha n elementt strukturor. Sigurisht kto
forca do t prballohen nga elementt strukturor n funksion t raportit t ngurtsive q ata
kan midis tyre, ashtu si u konstatua q elementt ekzistues t paprforcuar do t prballojn aq
sa kan kapacitetin, kurse forcat e shtuara do t prballohen nga elementt konstruktiv t shtuar
dhe t prforcuar.
Struktura e izoluar n baz (Modeli 4) i ka t reduktuara deformimet e elementve strukturor
si duken n figur dhe n Tabeln 3.51, pasi deformimet e krkuara gjat reagimit sizmik
realizohen n izolator. Ndrkoh prej vlerave t vogla t nxitimeve ajo pson forca t vogla n
elementt strukturor duke u arritur q kto forca do t prballohen nga elementt strukturor
ekzistues.
157
Nga rezultatet e analizave nxjerrim kto konkluzione kryesore:

Objekti ekzistues (si prfaqsues i objekteve t ktij lloji, i ndrtuar n vendin ton rreth viteve
1970) nuk plotson standartet aktuale sizmike t projektimit dhe e ka t nevojshm prforcimin.
Shumica e elementve horizontal (trar dhe soleta) t ktyre strukturave betonarme kan
dimensione dhe armim t prafrt me mnyrat e kushteve t sotme, kurse elementt vertikale
(kollonat) nuk plotsojn as nevojat e ngurtsis s strukturs (duke mos knaqur kushtet e
zhvendosjeve dhe deformimet e kateve) si dhe kan detajet e armimit jasht krkesave sizmike.
Prforcimi i ktyre strukturave duhet t konsistoj n rritjen e dimensioneve (rritjen e ngurtsis)
dhe shtimin e armimit t elementve vertikal si dhe detajimet e nevojshme pr realizimin e
nivelit t pranuar t duktilitetit.
Alternativa e izolimit sizmik t ktyre strukturave sht shum efikase pasi ajo redukton shum
her forcat vepruese sizmike n elementt ekzistues strukturor duke mos qen nevoja e
prforcimit t tyre dhe nuk krkon detajime pr rritjen e duktilitetit t tyre (pasi duktiliteti i
krkuar sht pran ose dhe m i vogl se duktiliteti i poseduar i tyre). Me kt metod
eleminohen dhe ndrhyrjet n themelet ekzistuese.
Nse teknologjia e izolimit n baz krijon eksperiencn e tregut dhe njohjen nga investitort e
fushs ather ajo do t bhej edhe m e prshtatshme pr tu aplikuar masivisht.
N analizn e kostove, izolimi sizmik pr prforcimin e ktyre tipeve objektesh paraqitet efektiv.
Kostoja totale pr realizimin e Modelit 3 sht afrsisht 100000 euro kurse pr Modelin 4 mund
t reduktohet n 80000 euro.
158
KAPITULLI 4
ANALIZA DINAMIKE DHE SIZMIKE E URAVE T IZOLUARA N
BAZ
4.1 Bazat Teorike t Analizs Lineare Sizmike t Urave t Izoluara 1

Teoria lineare e analizs s reagimit t urave t zakonshme apo t izoluara sht n prputhje t
t gjitha strukturave. E veanta e strukturs s urs rrjedh prej specifiks s shprndarjes s
ngurtsive dhe t masave t elementve prbrs (nnstruktura, mbistruktura, izolatori).
Objektivi kryesor i izolimit sizmik t urave sht mbrojtja e pilave dhe themeleve dhe n disa
raste edhe t ballnave (Skinner, 1993). Kjo arrihet duke vendosur sistemin izolues midis
mbistrukturs dhe elementve t prmendur m sipr. Me izolimin e mbistrukturs, nnstruktura
nuk sht e izoluar prej lvizjeve t toks por ndahet prej mass relativisht t madhe t
mbistrukturs. Efekti i izolimit sizmik t urs mund t analizohet nprmjet idealizimit t
strukturs me masa t prqndruara m1 dhe m2 t cilat prfaqsojn prkatsisht masn e
nnstrukturs dhe t mbistrukturs, ngurtsi elastike lineare t nnstrukturs, k1 dhe ngurtsi
elastike lineare t izolatorit, k2. Secila nga masat pson zhvendosjet sipas shkallve t liris u1
dhe u2 si tregohet n Figurn 4.1 m posht:
2
m2
k2
u1
m1
k1
Figura 4. 1: Skema e idealizuar e urs s izoluar
Matricat e mass dhe t ngurtsis pr kt sistem jan:

m = o
M. Erz, 2007
m[
0
0
k +k
u k = o [
m
k
159
k
u
k
Ekuacioni i lkundjeve t lira pa shuarje:
m{u} + k{u} = {0}
ku u = A sin(t + ) , pr j = 1 2.
Ekuacioni i frekuencave sht:
| | = 0
Nga zbrthimi i tij prfitohet polinomi i rendit t dyt t frekuencs si m posht:

m[ m + (k[ m k m k m[ ) + k[ k = 0
Nga zgjidhja e t cilit gjenden frekuencat natyrore 1 dhe 2.

2)
:
Me vlerat e gjetura t frekuencave llogariten periodat e lkundjeve me shprehjen:

%: =
Pr t dalluar ndikimin e raportit t ngurtsive t izolatorit kundrejt nnstrukturs n vlern e

periodave t lkundjes, do t supozojm nj sistem me masa m1 = 70 ton, dhe m2 = 18 ton dhe
ngurtsi t nnstrukturs k1 = 28020 kN/m. Pr kt rast shprehim varsin e periodave T1 dhe
T2 n funksion t raportit t ngurtsive k2 / k1. Kt varsi grafikisht e paraqesim n Figurn 4.2:
4
T1
T2
Perioda, Tn (s)
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
k2 / k1
Figura 4. 2: Perioda e par modale strukturore, T1 dhe perioda e dyt T2, si funksion i raportit k2 / k1 (m1
= 70 ton, m2 = 18 ton dhe k1 = 28020 kN/m)
Prej ktij grafiku dallohet q pr vlerat e raportit k2 / k1 < 0.1, perioda e par e lkundjes rritet n
mnyr t ndjeshme, kurse perioda e dyt pothuajse nuk ndryshon. Kshtu me an t izolimit
sizmik, ku ngurtsia e izolatorit, k2, sht shum m e vogl se ngurtsia e strukturs, k1, arrihet
lehtsisht rritja e periods s par t lkundjeve duke mos ndikuar n periodat e tjera.
160
Pr t theksuar ndikimin e izolimit sizmik n reagimin dinamik t urs do t konsiderojm nj

ur me objektivin q me an t izolimit t arrijm rritjen e periods s par deri n tre her
kundrejt sistemit t paizoluar. Supozojm se sistemi i paizoluar ka periodn e par T1,fix = 0.35
sek dhe T2,fix = 0.15 sek. Pr kt sistem raporti k2 / k1 = 1. Pr t arritur qllimin me izolimin
sizmik perioda T1, bi = 30.35 = 1.05 sek dhe T1, bi = 0.15 sek. Prej Figurs 4.2 m lart, pr vlern
1.05 sek t periods s par, nevojitet nj raport ngurtsie k2 / k1 = 0.094. Pra, kjo struktur
krkon izolator me ngurtsi k2 = 0.094 k1 = 0.094 28020 = 2630 kN/m.
Pr t studiuar format e lkundjeve, n, t sistemit duhet t zgjidhim sistemin e ekuacioneve:
( ){} = 0
Nga zgjidhja e tij prfitohen dy format e lkundjeve t cilat po i paraqesim n Figurn 4.3:
m2
m1
+ 21 = 11.439
+ 22 = 0.022
m2
m1
+11 = 1
a)
+ 12 = 1
b)
Figura 4. 3: Format e lkundjeve; a) forma e par, b) forma e dyt
Prej ksaj figure dallojm q sipas forms s par t lkundjeve izolatori pson deformim shum
m t madh krahasimisht deformimit t nnstrukturs. Sipas forms s dyt, deformimi i
nnstrukturs sht m i madh krahasimisht deformimit t izolatorit por ndikimi i ksaj forme n
reagimin e strukturs sht shum i vogl pr arsye t faktorit t ult t pjesmarrjes s tij.
Shprndarja spektrale e forcave efektive t trmetit prcaktohet nga barazimi:
= @ ; ;
;[
ku ; = ; +; , ; = ; {}, +; = ; ; dhe {i} sht vektori i ndikimit.
Ae
Zbrthimi modal i ktyre forcave dhe reagimi statik modal i forcs prerse n baz, dB;
, dhe
t
Ae
momentit n baz, +B; , pr formn e n t lkundjeve jepet n Figurn 4.4. Nj koment i
rndsishm pr kto rezultate sht q forcat sizmike totale jan afrsisht t njjta me forcn
sizmike prej forms s par, kurse forcat e forms s dyt, jan t neglizhueshme. Kshtu
161
reagimi i sipas forms s dyt i cili prfshin deformimet e strukturs, jep shum pak kontribut n
reagimin total t strukturs s izoluar ndaj trmeteve.
0.714
m2 = 70 t
0.159
m2 = 18 t
L
0.014
0.016
=
Ae
+B[
= 0.875
a)
Ae
dB[
= 0.875
b)
+BAe = 0.145
dBAe = 0.145
Figura 4. 4: Zbrthimi modal i forcave efektive t trmetit dhe reagimi statik modal n baz; a) forma e
par, b) forma e dyt
Reagimi sizmik i strukturs n nj ast kohe t, merret nga kombinimi i kontributeve t t gjitha
formave t lkundjeve:
k( ) = @ k;Ae ~; ( )
;[
ku k;Ae sht reagimi modal statik, ~; ( ) = ; ; ( ) sht pseudo - nxitimi n fushn kohore
dhe ; ( ) sht zhvendosja, pr formn e nt t lkundjeve.
4.2 Analiza Dinamike dhe Sizmike e Urave t Izoluara n Baz

Pr t krahasuar reagimin e urave ne do t analizojm strukturn e nj ure n tri kushte t
ndryshme: modeli i par sht ura e zakonshme e pa izoluar, modeli i dyt sht ura e izoluar me
karakteristika t njjta t izolatorve dhe modeli i tret sht ura e izoluar me karakteristika t
ndryshme t izolatorve midis kollonave t shkurtra dhe t gjata. Analizat dinamike dhe reagimi
sizmik i tre modeleve jan kryer duke prdorur programin kompjuterik SAP2000 sipas
modelimit tridimensional dhe analizs jolineare n fushn e kohs. Izolatort prej gome t
armuar jan modeluar si element bilinear.
Ura e analizuar sht nj struktur betonarme e vazhduar me 11 hapsira e mbshtetur n 10

kollona dhe dy ballna me nj distanc prej 33 m midis tyre. T dhnat gjeometrike t strukturs
s urs tregohen n Figurn 4.5a dhe 4.5b. Mbistruktura prbhet nga trar t paratensionuar dhe
soleta e vazhduar.
162
179.22
178.38
177.61
176.98
176.54
176.03
175.71
175.55
175.43
175.38
175.40
175.38
167.60
160.20
159.32
155.98
156.21
150.60 147.46
141.28
32.40
33.00
33.00
157.94
33.00
33.00
33.00
141.11
33.00
148.32
33.00
151.51
33.00
33.00
32.40
155
20
60
20
20
110
25
200
25
20
18
a)
250
60
20
250
1060
60
20
250
60
155
b)
Figura 4. 5: a) Skema gjatsore e strukturs, b) Skema trthore e mbistrukturs
Kollonat jan me seksion trthor drejtkndor me prmasa 1 m x 4 m. Karakteristikat mekanike

t materialit betonarme klasa C 25/30, Ec = 3.15 x 107 kPa, gc = 24 kN/m3.

ngarkesat e prhershme, t prkohshme dhe t trmeteve.
Ngarkesa e trmeteve sht dhn nprmjet akselerogramave t tre trmeteve real t cilt jan
t shkallzuar pr kushtet e zgjedhura t truallit me nxitimin maksimal t konsideruar
Amax = 0.4g. Akselerograma e trmetit "EL Centro" me nxitim maksimal PGA = 0,349g
shumzohet me faktorin e shkalls S1 = (0.4 / 0,349) x 10-3= 1.146 x 10-3, akselerograma e
trmetit Ulqini Albatros NS me nxitim maksimal PGA = 0.171g shumzohet me faktorin e
shkalls S2 = (0.4 / 0.171) x 10-3 = 2,339 x 10-3, dhe akselerograma e trmetit Parkfield" me
nxitim maksimal PGA = 0,3925g shumzohet me faktorin e shkalls S3 = (0.4 / 0,3925) x 10-3 =
1,019 x 10-3. T tre akselerogramat e prdorura si t dhna hyrse pr analizn kohore sizmike t
shkallzuara jan paraqitur n Figurn 4.6. Kto akselerograma jan aplikuar n t dy drejtimet
horizontale, X dhe Y.
163
0.6
0.3
0.4
0.5
0.1
-0.1
-0.3
-0.5
0
-0.2
-0.4
-0.6
0
3
5
8
11
14
16
19
22
24
27
30
32
35
38
0
3
5
8
11
13
16
19
21
24
27
29
32
35
38
a)
0.2
Koha (s)
b)
Koha (s)
0.5
0.3
0.1
-0.1
-0.3
0
2
4
7
9
11
13
16
18
20
22
25
27
29
31
34
36
38
-0.5
Koha (s)
c)
Figura 4. 6: Akselerogramat e tre trmeteve t aplikuara; a) El Centro, b) Ulcinj, c) Parkfield

Struktura e urs sht modeluar n hapsir duke prdorur metodn e elementve t fundm.
Emrtimet e nyjeve dhe t elementve tregohen n Figurn 4.7a dhe 4.7b. Prej analizs s
strukturs do t interpretohen rezultatet e zhvendosjeve dhe t nxitimeve t nyjes 43 t rrethuar
n Figurn 4.7a si dhe rezultatet e forcave prerse n kollonn e shkurtr dhe n kollonn e gjat
prkatsisht elementt 5 dhe 45 t rrethuar n Figurn 4.7b.
1 2 3
4 9 10 11 12 17 18 19 20
8
16
7
15
6
14
5
13
25 26 27 28
24
23
22
21
33 34 35 36
32
31
30
29
41 42 43 44 49 50 51 52 57 58 59 60
56
48
40
47
55
39
54
46
38
53
37
45
65 66 67 68
64
63
62
61
73 7475 76 81 82 83 84 85
72
80
71
79
78
70
77
69
25 26 27 28
24
23
22
21
33 34 35 36
32
31
30
29
41 42 43 44 49 50 51 52 57 58 59 60
56
48
40
47
55
39
54
46
38
53
37
45
65 66 67 68
64
63
62
61
73 74 75 76 81 82 83 84 85
72
80
71
79
78
70
77
69
a)
1 2 3
4 9 10 11 12 17 18 19 20
8
16
7
15
6
14
5
13
b)
emrtimet e elementve
164
Izolatort jan modeluar me element "Link" q lidhin nyjet e mbistrukturs me mbshtetjet.

Lloji i izolatorve sht zgjedhur t jet bilinear me diagramn e treguar n Figurn 4.8.
(F+, +)
F [kN]
Fy
-
k1
Keff
[m]
(F-, -)
Figura 4. 8: Diagrama e izolatorve bilinear
Pr tre modelet e analizuara, lidhjet midis elementve t mbistrukturs me mbshtetjet jan t

ndryshme:
- Model - 1 sht struktur e paizoluar me lidhje erniera;
- Model - 2 sht struktur e izoluar me lidhje Link me karakteristika t njjta. Kto lidhje q
prfaqsojn izolatort jan emrtuar RUBBER dhe karakteristikat e tyre jepen n
Tabeln 4.1;
- Model - 3 sht struktur e izoluar me lidhje Link me karakteristika t ndryshme. Kto
lidhje q prfaqsojn izolatort jan emrtuar RUBBER 1, RUBBER 2, RUBBER 3
dhe karakteristikat e tyre jepen n Tabeln 4.2.
Tabela 4. 1: Karakteristikat e izolatorve t strukturs Model 2
IZOLATOR
RUBBER
Keff
Keff
[kN/m]
F
[kN]
K1=4.5*K2
[kN/m]
K2
[kN/m]
Dy
[m]
Fy
[kN]
(VERTIKAL)
746
23.43
2830
629
0.0106
30.12
74600
[kN/m]
Tabela 4. 2: Karakteristikat e izolatorve t strukturs Model 3

Keff
Keff
[kN/m]
F
[kN]
K1=4.5*K2
[kN/m]
K2
[kN/m]
Dy
[m]
Fy
[kN]
(VERTIKAL)
RUBBER 1
746
23.43
2830
629
0.0106
30.12
74 600
RUBBER 2
2879
90.43
10924
2427
0.0106
116
287 956
RUBBER 3
4946
23.43
18763
4170
0.0106
200
494 598
IZOLATOR
165
[kN/m]

Vlerat e katr periodave t para t lkundjeve pr t tre modelet jepen n Tabeln 4.3.
Tabela 4. 3: Periodat e lkundjeve t strukturs
Forma e
lkundjes
Model - 1
Model - 2
Model - 3
Drejtimi i
lkundjes
Simboli
2.64
3.45
3.15
T1_x
1.08
2.69
1.83
T1_y
0.74
2.36
1.80
T2_y
0.56
1.95
1.50
T3_y
Tre format e para t lkundjeve paraqiten n Figurn 4.9a dhe 4.9b. Prej figurs dallohet q pr
t tre modelet, forma e par e lkundjes sht sipas drejtimit gjatsor X, ndrsa forma e dyt, e
tret dhe e katrt sipas drejtimit trthor Y.
Forma 1
Forma 1
Forma 2
Forma 2
Forma 3
Forma 3
a)
b)
Figura 4. 9: a) Format e lkundjes s modelit t paizoluar, b) Format e lkundjes s modeleve t izoluar
Nga krahasimi midis Modelit 1 me Modelet 2 dhe 3 sht shum e qart se periodat e lkundjeve
t strukturave t izoluara jan m t gjata krahasimisht strukturave t paizoluara.
Reagimi sizmik i tre modeleve t urave nn veprimin e tre trmeteve paraqitet numerikisht n
Tabeln 4.4. Parametrat e zgjedhura jan vlerat maksimale n drejtimet X dhe Y t
zhvendosjeve (MaxUx, MaxUy), nxitimeve (MaxAx, MaxAy), forcave prerse n baz (BShear166
x, BShear-y) dhe forcave prerse n kollonat e shkurtra (Q5x, Q5y) dhe n kollonat e gjata
(Q45x, Q45y). N dy rreshtat e fundit t tabels jepen raportet e forcave prerse midis kollonave
t shkurtra kundrejt kollonave t gjata.
Tabela 4. 4: Rezultate t reagimit sizmik t strukturs
El Centro
Trmeti
Ulcinj Albatros
Parkfield
Modeli i urs
Model
1
Model
2
Model
3
Model
1
Model
2
Model
3
Model
1
Model
2
Model
3
MaxUx (m)
0.32
0.24
0.26
0.39
0.32
0.31
0.25
0.26
0.25
MaxAx (m/s2)
3.96
3.66
3.71
5.34
4.16
4.64
2.89
3.14
3.12
MaxUy (m)
0.21
0.23
0.10
0.22
0.33
0.13
0.15
0.27
0.12
MaxAy (m/s2)
11.37
3.60
5.65
10.96
4.6
5.40
6.59
2.8
4.48
BShear-x (kN)
11610
4670
6780
14170
6210
8163
9827
6373
8911
BShear-y (kN)
28440
5380
7350
30930
7604
6180
16210
8043
11400
Q5x (kN)
4195
596
632
5092
794
760
3271
793
868
Q45x (kN)
755
259
422
1282
297
541
499
449
457
Q5y (kN)
5245
380
296
6512
631
521
3351
646
463
Q45y (kN)
2594
577
825
2698
815
1038
1885
682
1118
Q5x/ Q45x
5.55
2.30
1.50
3.97
2.67
1.40
6.55
1.77
1.90
Q5y/ Q45y
2.02
0.66
0.36
2.41
0.77
0.50
1.78
0.95
0.41
Paraqitja grafike e ktyre parametrave n funksion t kohs pr krahasim midis t tre modeleve
t strukturave nn veprimin e dy trmeteve (El Centro dhe Ulcinj Albatros), jepen n Figurat
4.10 deri 4.14. N Figurn 4.10 jepen grafikt e zhvendosjeve. N Figurn 4.11 jepen grafikt e
nxitimeve. N Figurn 4.12 jepen grafikt e forcave prerse n baz. N Figurn 4.13 jepen
grafikt e forcave prerse n kollona sipas drejtimit X. N Figurn 4.14 jepen grafikt e forcave
prerse n kollona sipas drejtimit Y.
Lloji i vijave pr t gjith grafikt e Figurave 4.10 deri 4.14 sht sipas ksaj legjende:
Struktura Model 1
Struktura Model 2
Struktura Model - 3
167
0.5
0.1
-0.1 0
10
15
20
Ux (m)
Ux (m)
0.3
-0.3
Koha (sek)
a)
Uy (m)
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0
-0.1 0
-0.2
-0.3
-0.4
-0.5
10
15
20
Uy (m)
-0.5
Koha (sek)
c)
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0
-0.1 0
-0.2
-0.3
-0.4
10
15
20
15
20
Koha (sek)
b)
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0
-0.1 0
-0.2
-0.3
-0.4
-0.5
10
Koha (sek)
d)
Figura 4. 10: Reagimi n koh i zhvendosjeve: a) zhvendosjet n X prej El Centro; b) zhvendosjet n X

prej Ulcinj; c) zhvendosjet n Y prej El Centro; d) zhvendosjet n Y prej Ulcinj
6
-2
10
15
20
Ax (m/s2)
Ax (m/s2)
-1 0
10
15
20
-3
-4
-6
-5
Koha (sek)
a)
10
Ay (m/s2)
10
Ay (m/s2)
Koha (sek)
b)
10
-5
15
20
10
15
20
-5
-10
c)
-10
Koha (sek)
d)
Koha (sek)
Figura 4. 11: Reagimi n koh i nxitimeve: a) nxitimet n X prej El Centro; b) nxitimet n X prej Ulcinj;
c) nxitimet n Y prej El Centro; d) nxitimet n Y prej Ulcinj
168
30000
Forca prerse n baz
(kN)
Forca prerse n baz

(kN)
30000
20000
20000
10000
10000
0
-10000
10
15
20
-10000
-30000
-30000
Koha (sek)
a)
10
15
20
15
20
Forca prerse n baz

(kN)
Koha (sek)
b)
30000
30000
Forca prerse n baz
(kN)
-20000
-20000
20000
20000
10000
10000
0
-10000
10
15
20
-10000
-20000
10
-20000
-30000
-30000
Koha (sek)
c)
Koha (sek)
d)
Figura 4. 12: Reagimi n koh i forcave prerse n baz: a) forca prerse e bazs n X prej El Centro; b)
forca prerse e bazs n X prej Ulcinj; c) forca prerse e bazs n Y prej El Centro; d) forca prerse e
bazs n Y prej Ulcinj
5000
5000
2500
Qx-x (kN)
Qx-x (kN)
2500
0
0
10
15
20
-2500
10
15
20
15
20
-7500
Koha (sek)
a)
b)
5000
2500
2500
0
0
10
15
20
-2500
c)
Qx-x (kN)
5000
-5000
-2500
-5000
-5000
Qx-x (kN)
0
0
10
-2500
-5000
Koha (sek)
Koha (sek)
d)
Koha (sek)
n kollonn e gjat prej El Centro; d) forca prerse n kollonn e gjat prej Ulcinj.
169
2500
2500
0
0
10
15
20
-2500
Qy-y (kN)
5000
Qy-y (kN)
5000
-5000
a)
0
0
2500
2500
10
15
20
Qy-y (kN)
5000
Qy-y (kN)
5000
15
20
b)
15
20
Koha (sek)
0
0
10
-2500
-2500
-5000
10
-2500
-5000
Koha (sek)
-5000
c)
Koha (sek)
d)
Koha (sek)
Figura 4. 14: Reagimi n koh i forcave prerse n kollona sipas drejtimit Y: a) forca prerse n
n kollonn e gjat prej El Centro; d) forca prerse n kollonn e gjat prej Ulcinj.
N baz t analizave dhe rezultateve t msiprme arrihet n disa prfundime, ku m t

rndsishmet jan:
Periodat e lkundjeve t strukturave t izoluara jan m t gjata krahasimisht strukturave t pa
izoluara dhe me prdorimin e izolimit arrihen lehtsisht vlerat e dshiruara t tyre.
Vlerat maksimale t zhvendosjeve t mbistrukturs sipas drejtimit gjatsor jan thuajse t njjta
pr t tre modelet. Kurse madhsit e tyre n funksion t kohs varen nga tipi i akselerograms
s trmetit.
Vlerat maksimale t zhvendosjeve t mbistrukturs sipas drejtimit trthor jan prgjithsisht m
t mdha pr strukturn e izoluar (Modeli - 2) kundrejt asaj t paizoluar (Modeli - 1), por pr nj
shprndarje t caktuar t izolatorve me karakteristika t ndryshme arrihet q dhe zhvendosjet
trthore t zvoglohen (Modeli - 3).
Nga krahasimi i rezultateve t tre trmeteve t prdorur arrihet n prfundimin se megjithse
akselerogramat e tyre u shkallzuan me vler t barabart t nxitimit maksimal, reagimi i t tre
modeleve t strukturs sht i ndryshm. Kjo tregon se analiza n fushn kohore duhet t bhet
pr nj numr t konsiderueshm trmetesh.
Me izolimin sizmik t urave arrihet reduktim i madh i forcave prerse n baz. N rastet e
analizuara forcat prerse n baz jan reduktuar pothuajse dy her n drejtimin gjatsor dhe
afrsisht katr her n drejtimin trthor.
170
Me izolimin sizmik t urave arrihet reduktim i madh i forcave prerse n t gjitha kollonat,
veanrisht n kollonat e shkurtra t cilat gjithmon thithin forca prerse m t mdha se
kollonat e gjata.
Me prdorimin e izolatorve me karakteristika t ndryshme arrihet reduktim i mtejshm i
raportit t forcave prerse midis kollonave t gjata dhe t shkurtra.
Nga krahasimi i reagimeve n drejtimin gjatsor kundrejt atij trthor vihet re se ndikimi i
izolimit sht i ndryshm. Konkretisht, n kollonat e mesit t urs do t rriten forcat prerse n
drejtimin trthor me rritjen e ngurtsis s izolatorve t vendosur mbi to. Prandaj rekomandohet
q karakteristikat e izolatorve t jen t ndryshme midis drejtimeve horizontale.
Pr t studiuar reagimin e vet izolatorve nn veprimin sizmik do t konsiderojm dy prej tyre,
izolatori Link 1, i vendosur n kollonn e shkurtr dhe Link 2, i vendosur n kollonn e gjat, si
tregohet skematikisht n Figurn 4.15.
9
8
49
Link 1
Link 2
48
Figura 4. 15: Emrtimi i izolatorve t studiuar dhe nyjeve t tyre
Me rezultatet e analizave t Modelit 2, reagimet e ktyre izolatorve i paraqesim grafikisht n

Figurat 4.16 deri n 4.21.
200
150
150
100
50
0
-0.2
-0.1
-50
0.1
0.2
0.3
50
Forca Q3 (kN)
Forca Q2 (kN)
100
-0.2
-0.1
0.1
-100
-100
a)
0
-50
-150
Zhvendosja U2 (m)
b)
-150
Zhvendosja U3 (m)
Figura 4. 16: Reagimi i izolatorit t kollons s shkurtr, Link 1; a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y
171
0.2
80
200
60
150
100
20
0
-0.06
-0.04
-0.02
-20
0.02
0.04
0.06
Forca Q3 (kN)
Forca Q2 (kN)
40
50
0
-0.3
-0.2
-0.1
0.1
0.2
0.3
-100
-40
-150
-60
Zhvendosja U2 (m)
a)
-50
-200
Zhvendosja U3 (m)
b)
200
200
150
150
100
100
50
0
-0.2
-0.1
-50
0.1
0.2
0.3
50
Forca Q3 (kN)
Forca Q2 (kN)
Figura 4. 17: Reagimi i izolatorit t kollons s gjat, Link 2; a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y
0
-0.3
-0.2
-0.1
0.1
0.2
0.3
-100
-100
a)
-50
-150
-150
Zhvendosja U2 (m)
-200
Zhvendosja U3 (m)
b)
Figura 4. 18: Krahasimi i reagimit t izolatorit t kollons s shkurtr, Link 1 dhe kollons s gjat, Link
2; a) n drejtimin X, b) n drejtimin Y
a)
10
15
20
0.25
0.2
0.15
0.1
0.05
0
-0.05 0
-0.1
-0.15
-0.2
-0.25
Zhvendosja U3 (m)
Zhvendosja U2 (m)
0.25
0.2
0.15
0.1
0.05
0
-0.05 0
-0.1
-0.15
-0.2
Koha (sek)
b)
10
15
20
Koha (sek)
Figura 4. 19: Deformimi n fushn kohore i izolatorve Link 1 dhe Link 2; a) sipas drejtimit X, b) sipas
drejtimit Y
172
200
150
150
100
50
0
-50
10
15
20
-100
-150
100
50
0
-50 0
10
15
20
-100
-150
-200
Koha (sek)
a)
Forca prerse Q3 (kN)
Forca prerse Q2 (kN)
200
Koha (sek)
b)
Figura 4. 20: Forcat prerse n fushn kohore t izolatorve Link 1 dhe Link 2; a) sipas drejtimit X, b)
sipas drejtimit Y
J9
J9DX
J8
J86DX
Link 1 U2
Link15
0.3
0.2
0.1
0.1
Ux (m)
Ux (m)
0.2
J 49
J49DX
J 48
J91DX
Link 2U2
Link20
0.3
0
-0.1
-0.2
0
-0.1
-0.2
-0.3
-0.3
0
a)
10
Koha (sek)
15
20
b)
10
Koha (sek)
15
20
Figura 4. 21: Zhvendosjet e nyjeve t izolatorve si dhe deformimi i tyre sipas drejtimin X; a) izolatori
n kollonn e shkurtr, Link 1, b) izolatori n kollonn e gjat, Link 2
Prej grafikve t msiprm dallojm:

T dy izolatort (ai n kollonn e shkurtr, Link 1 dhe ai n kollonn e gjat, Link 2) sillen n
zonn jolineare.
Deformimi n drejtimin X pr izolatorin Link 1 sht 4 her m i madh se deformimi i izolatorit
Link 2. Deformimi n drejtimin Y i izolatorit Link 1 sht vetm 1.5 her m i vogl se ai i
izolatorit Link 2.
Forca prerse n drejtimin X e izolatorit Link 1 sht tre here m e madhe se e Link 2. Forca
prerse n drejtimin Y e izolatorit Link 1 sht vetm 1.5 her m e vogl se e Link 2.
Ekziston nj diferenc e madhe e zhvendosjeve sipas drejtimit X midis nyjeve t mbistrukturs
(nyja 9) dhe t nnstrukturs (nyja 8), n krye t kollons s shkurtr. Megjithat, nuk ka shum
diferenc n zhvendosjet sipas drejtimit X midis nyjeve t mbistrukturs (nyja 49) dhe t
nnstrukturs (nyja 48), n krye t kollons s gjat.
Bazuar n rezultatet e msiprme arrijm n prfundimin kryesor q deformimet dhe krkesa pr
ngurtsi e izolatorve sht e ndryshme n kollonat e shkurtra dhe t gjata; N krye t kollons
s shtangt, sht m mir t prdorim nj izolator m fleksibl, dhe e kundrta, n krye t
kollons s gjat sht m mir t vendoset nj izolator i shtangt. M mir kjo tregohet n
Modelin 3 (izolim n baz me karakteristika t ndryshme t izolatorve).
173
0.3
0.3
0.2
0.2
0.1
0.1
Ux (m)
Ux (m)
Pr krahasimin e reagimit t izolatorve midis Modeleve 2 dhe 3, n Figurat 4.22 deri n 4.24,
paraqesim grafikt e disa parametrave kryesor t reagimit t tyre.
0
-0.1
0
-0.1
-0.2
-0.2
-0.3
-0.3
-0.4
-0.4
0
5
10
Koha (sek)
a)
15
20
b)
10
15
20
Koha (sek)
Figura 4. 22: Krahasimi i zhvendosjes s nyjeve t izolatorit sipas drejtimit X; a) izolatori n kollonn e
shkurtr, Link 1, b) izolatori n kollonn e gjat, Link 2
150
200
100
Forca Q3 (kN)
Forca Q2 (kN)
150
100
50
0
-50
-100
50
0
-50
-100
-150
-150
-200
-0.4
-0.2
0
Zhvendosja U2 (m)
a)
0.2
-0.2
0.4
b)
-0.1
0
Zhvendosja U3(m)
0.1
0.2
Figura 4. 23: Krahasimi i reagimit t izolatorit t kollons s shkurtr, Link 1; a) sipas drejtimit X, b)
sipas drejtimit Y
a)
400
300
200
100
0
-100
-200
-300
-400
Forca Q3 (kN)
Forca Q2 (kN)
250
200
150
100
50
0
-50
-100
-150
-200
-0.06
-0.04
-0.02
0.02
0.04
0.06
ZhvendosjaU2 (m)
-0.4
b)
-0.2
0
Zhvendosja U3(m)
0.2
0.4
Figura 4. 24: Krahasimi i reagimit t izolatorit t kollons s gjat, Link 2; a) sipas drejtimit X, b) sipas
drejtimit Y
Nga studimi i ktyre grafikve konkludojm se strukturat e urave sht m mir t projektohen
me izolator t ndryshm, me karakteristika t ndryshme t tyre sipas drejtimeve X dhe Y.
174
4.3 Ndikimi i Pozicionit t Izolatorve n Reagimin Sizmik t Urave

N seksionin 4.1 t ktij kapitulli, analizohet teorikisht rasti kur pozicioni i izolatorit sht midis
mbistrukturs dhe nnstrukturs (rasti m tipik i izolimit praktik t urave). Nga kjo analiz ne
pam q reagimi i strukturs ndikohej nga raporti ngurtsive t izolatorit kundrejt ngurtsis s
strukturs. Me interes do t ishte t analizohej ndikimi i ndryshimit t ngurtsis s
nnstrukturs nprmjet vendosjes s izolatorve n pozicione t ndryshme t saj.
Meqnse forca totale sizmike, sigurisht e reduktuar prej izolimit sizmik, do t shprndahet n
elementt strukturor n baz t raportit t ngurtsive t tyre, vlen t krkojm pozicionet e
ndryshme t sistemit t izolimit prgjat pils pasi krijohen element me raport ngurtsie t
ndryshme.
N kt studim do t prpiqemi t prcaktojm prfitimet e pozicionimit t izolatorve n mes t
pilave duke br krahasimin me pozicionet e ndryshme t vendosjes s tyre.
Duke konsideruar q izolatori, krahas lidhjes horizontale me ngurtsin e tij shkakton dhe
lejimin e rrotullimit midis elementve ku vendoset, ngurtsia dhe shprndarja e forcave n
elementt strukturor do t ndryshoj me ndryshimin e pozicionit t tij. Pr t ilustruar ndikimin
e ktij pozicioni fillimisht do t bjm nj interpretim statik ku izolatorin e konsiderojm me
ngurtsi translative infinit dhe ngurtsi rrotulluese t barabart me zero. Kshtu, ky izolator do t
ishte ekuivalent me lidhjen ernier.
Pr t studiuar ndikimin e pozicionit t izolatorit n ngurtsit e elementve shqyrtojm rastet e
paraqitura n Figurn 4.25:
Rasti
M-1 1
Rasti
M-2 2
3EI3 ,
k1=[ =3 3
H f
Rasti
M-33
3EI3 ,
k1=[ =3 3
H f
3 ,
24 ,
= 3
k'[1 == 3EI 3 =3 24EI
(f/2) H3 f
(H/2)
24 ,
24EI
k' 1 =[ =
H3f3
Figura 4. 25: Modelet statike pr studimin e izolatorve
Ngurtsia horizontale pr rastin 1 dhe 2 sht e njjt, k1 = 3EI / H3, kurse pr rastin e tret, nse
e konsiderojm nj element t vetm, ai do t ket ngurtsin horizontale:
=
[+
24 ,-f
12 ,
=
=
f
2 24 ,-f
Kujtojm se kjo vler e ngurtsis horizontale sht e njjt me rastin e elementit me lidhje
inkastrim n t dy ant. Kjo ndodh pasi erniera e vendosur n mes t elementit nuk ndikon n
ngurtsin horizontale t tij sepse ky pozicion prkon me seksionin me moment = 0.
175
Pr nj pozicion t ndrmjetm t fardoshm situata paraqitet si m posht:

=
h2
H
h1
3 ,
2 3
3 ,
1
1 1
1 1

[
[
=
=3 ,
1
1
1
1
3 , +
+
[
[
(3 , )
Duke konsideruar rastin 1 (2) dhe 3 shohim q kur erniera spostohet nga qendra e kollons pr
[ p
p
n skaj, ngurtsia zvoglohet 4 her (prej / n / ).
.
.
N rast se n skemn e msiprme do t konsiderojm ngurtsin horizontale t izolatorit, ki, (t
ndryshme nga vlera infinit), ather ngurtsia ekuivalente horizontale e elementit do t ishte:
=

[ :
pavarsisht poziocionit t izolatorit prgjat elementit.

Pr t br interpretimin dinamik t modeleve me pozicione t ndryshme t izolatorit, do t
konsiderojm modelin dinamik me dy shkall lirie pr dy rastet e paraqitura n Figurn 4.26
(krahas rastit te pare te paraqitur ne Figuren 4.1):
u2
m2
u2
m2
k'1 =8k1
m1
k2
k1
m1
u1
u1
k'1 =8k1
k2
Figura 4. 26: Modelet dinamike t strukturs me pozicion t ndryshm t izolatorve
Pr rastin e dyt, i cili paraqet urn e izoluar n fund t pils, matricat e mass dhe t ngurtsis
jan:
m
0
k + k k[
m = o [
u k = o [
u
0 m
k[
k[
176
Pr rastin e tret, i cili paraqet urn e izoluar n mes t pils (pr mosndrlikim t shprehjeve,
masa m1 e pils sht konsideruar e plot mbi sistemin izolues), matricat e mass dhe t
ngurtsis jan:
k[ k
m[ 0
k[ +
k[
m = o
u k =
k[ + k
0 m
k[
k[
Ekuacioni i lkundjeve t lira pa shuarje pr secilin model sht:
m{u} + k{u} = {0}
ku u = A sin(t + ) , pr j = 1 2.
Ekuacioni i frekuencave sht:
| | = 0
Nga zbrthimi i tij prfitohet polinomi i rendit t dyt t frekuencs, t cilin m posht po e
paraqesim pr t tre rastet e pozicionit t sistemit izolues:
m[ m + (k[ m k m k m[ ) + k[ k = 0 pr modelin e par,
m[ m + (k[ m k m k[ m[ ) + k[ k = 0 pr modelin e dyt, dhe
m[ m + 8k[ m
8k[ k
64k[ k
m 8k[ m[ +
= 0 pr modelin e tret.
8k[ + k
8k[ + k
Nga zgjidhja e t cilit gjenden frekuencat natyrore 1 dhe 2.
Nga krahasimi i tre shprehjeve t msiprme vihet re se pozicionet e ndryshme t izolatorit

ndikohen jo vetm nga kndvshtrimi statik nprmjet ndryshimit t ngurtsive, por edhe nga
kndvshtrimi dinamik nprmjet rezultatit t ndryshm q do t merret pr frekuencat nga
zgjidhja e shprehjeve t msiprme. Pr t analizuar konkretisht kt ndikim n vazhdim do t
konsiderojm strukturn e nj ure me raste t ndryshme t pozicionit t izolatorve n pil.
4.3.1 Analiza e urave me pozicione t ndryshme t izolatorve
Qllimi i izolimit t urave sht mbrojtja e pilave dhe themeleve t tyre dhe ndonjher edhe t
ballnave prmes reduktimit t forcs s inercis q vjen nga mbistruktura. Sistemet izolatore
jan projektuar t reduktojn ngarkesat e prgjithshme sizmike, dhe t shprndajn ato sa m
mir n lidhje me rezistencn e pilave dhe ballnave si dhe t themeleve t tyre.
N mnyr q t krahasojm sjelljen e urave do t analizojm tre modele t ndryshme: izolatori
do t vendoset n krye t pilave pr modelin e par, n fund pr modelin e dyt dhe pran mesit
pr modelin e tret, si tregohen skematikisht n Figurn 4.27.
177
Fug
Izolatort
a)
Fug
Izolatort
b)
Fug
Izolatort
Izolatort
c)
Figura 4. 27: Pozicioni i izolatorve; a) n krye t pilave, b) n fund t pilave, c) pran mesit t pilave
Pr secilin model sht prdorur i njjti lloj izolatori. Karakteristikat dinamike dhe sjellja
sizmike e t tre modeleve sht marr nga analiza jolineare me element t fundm n fushn
kohore, duke prdorur programin kompjuterik SAP2000. Reagimi sizmik i tre modeleve t urave
sht marr duke prdorur nxitimin real t trmetit El Centro 1940. Izolatort prej gome t
armuar jan modeluar si element bilinear.
N rastin e instalimit t izolatorve n majn e pilave izolohet vetm mbistruktura, ndrkoh q
pilat dhe ballnat mbeten t paizoluara nga lkundjet e bazamentit, por reagimi i tyre varet nga
reagimi total i t gjith strukturs. Ky rast tregohet skematikisht n Figurn 4.27a. Edhe pse
sht pozicioni m praktik i vendosjes s izolatorve, ka edhe mundsi t tjera; izolatort mund
t vendosen n fund t pilave, gj q tenton t izoloj t gjith strukturn, si tregohet n Figurn
4.27b. Ky rast mund t jet m i dobishm pr themelet por nuk preferohet pr shkak t
vshtirsive n lidhje me shtratin e lumit. N mnyr q t kaprcejm vshtirsi t tilla,
izolatort mund t vendosen rreth mesit t pilave si tregohet n Figurn 4.27c. Vendimi pr t
prdorur njrin apo tjetrin rast bazohet ne situatat specifike t urave n lidhje me ndikimin e
pozicionit t shuarsit n sjelljen e strukturs dhe n lidhje me deformimet dhe forcat e
brendshme t secilit element strukturor.
178
4.3.2 T dhnat gjeometrike t strukturave Karakteristikat e urs: Ura e analizuar sht nj

struktur betonarme e vazhduar me nj gjatsi totale prej 360 m, me 11 hapsira e mbshtetur n
10 kollona dhe dy ballna me nj distanc prej 33 m midis tyre. T dhnat gjeometrike t
strukturs s urs tregohen n Figurn 4.28 dhe 4.29. Mbistruktura prbhet nga trar t
paratensionuar dhe soleta e vazhduar.
Kollonat jan me seksion trthor drejtkndor me prmasa 1 m x 2 m.

179.22
178.38
177.61
176.98
176.54
176.03
175.71
175.55
175.43
175.38
175.40
175.38
167.60
160.20
159.32
155.98
156.21
150.60 147.46
141.28
32.40
33.00
33.00
33.00
33.00
33.00
141.11
33.00
148.32
33.00
157.94
151.51
33.00
33.00
32.40
Figura 4. 28: Skema gjatsore e strukturs
Izolatort
Pila
Figura 4. 29: Skema trthore e mbistrukturs
Karakteristikat e izolatorve: Izolatort e przgjedhur jan prej gome t armuar me diagram

bilineare si tregohet n Figurn 4.30 dhe me karakteristikat e paraqitura n Tabeln 4.5.
F
Fy
F
(F+, +)
k1
y
Keff
(F-, -)
Figura 4. 30: Diagrama e izolatorve bilinear
179
[m]

Keff
[kN/m]
F
[kN]
K1
[kN/m]
K2
[kN/m]
Dv
[m]
Fv
[kN]
Keff
[kN/m]
746
23.43
2830
629
0.0106
30.12
74600
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0
-0.1
-0.2
-0.3
-0.4
-0.5
0
2
3
5
6
8
9
11
12
14
15
17
18
20
21
23
24
26
27
29
30
32
33
35
36
38
39
N model jan aplikuar 3 lloje ngarkesash: t prhershme, t prkohshme dhe ngarkesat e

trmetit. Akselerograma e prdorur pr analizn dinamike n fushn kohore sht ajo e trmetit
El Centro me nxitim maksimal PGA = 0.349g i cili sht prshkallzuar pr kushtet e
bazamentit me nxitim maksimal Amax = 0.4g. Akselerograma tregohet n Figurn 4.31:
Koha (s)
Figura 4. 31: Akselerograma e trmetit El Centro
Struktura e urs sht modeluar n hapsir duke prdorur metodn e elementve t fundm.
Emrtimet e nyjeve dhe t elementve tregohen n Figurn 4.32a dhe 4.32b. Prej analizs s
strukturs do t interpretohen rezultatet e zhvendosjeve dhe t nxitimeve t nyjes 43 t rrethuar
n Figurn 4.32a si dhe rezultatet e forcave prerse n kollonn e shkurtr dhe n kollonn e
gjat prkatsisht elementt 5 dhe 45 t rrethuar n Figurn 4.32b.
1 2 3
4 9 10 11 12 17 18 19 20 25 26 27 28
8
16
24
7
15
6
23
14
5
22
13
21
33 34 35 36
32
31
30
29
41 42 43 44 49 50 51 52 57 58 59 60
56
48
40
47
55
39
54
46
38
53
37
45
65 66 67 68
64
63
62
61
73 7475 76 81 82 83 84 85
72
80
71
79
78
70
77
69
33 34 35 36
32
31
30
29
41 42 43 44 49 50 51 52 57 58 59 60
56
48
40
47
55
39
54
46
38
53
37
45
65 66 67 68
64
63
62
61
73 7475 76 81 82 83 84 85
72
80
71
79
78
70
77
69
a)
1 2 3
4 9 10 11 12 17 18 19 20
8
16
7
15
6
14
5
13
25 26 27 28
24
23
22
21
b)
emrtimet e elementve
180
Duke prdorur programin SAP2000, izolatort do t modelohen si element t tipit LINK.

Kshtu, analiza dinamike do t jet lineare pr elementt strukturor dhe jolineare pr izolatort.
Lidhja midis pilave ose bazamentit me mbistrukturn ose lidhja midis pilave dhe bazamentit
sht e ndryshme pr secilin model:
- Modeli - 1: Izolatort vendosen n majn e pilave dhe lidhja midis pilave ose ballnave me
mbistrukturn modelohet si element i tipit "Link", kurse lidhja e pilave me bazamentin sht
lidhje e palvizshme.
- Modeli - 2: Izolatort jan n fund t pilave dhe lidhja midis pilave dhe mbistrukturs sht
rigjide, kurse lidhja midis bazamentit dhe pilave dhe midis ballnave dhe mbistrukturs
modelohet me element "Link".
- Modeli - 3: Izolatort vendosen n mes t pilave dhe lidhja midis pilave dhe mbistrukturs
ose midis pilave dhe bazamentit sht rigjide. Lidhja midis ballnave dhe mbistrukturs
bhet me element "Link". Kta element prdoren gjithashtu pr t br lidhjen e dy
gjysmave t pilave.
Deformimet e pilave pr t tre modelet jepen skematikisht n Figurn 4.33. N kt figur duket
qart q zhvendosja e mbistrukturs n raport me lvizjen e toks sht kontribut i deformimit t
izolatorit dhe t elementit strukturor t vet pils. Prej krahasimit t tyre duket q n rastin e
vendosjes s izolatorit n mes, deformimet e elementve strukturor t pils jan m t vogla
krahasimisht rasteve t izolimit n krye apo n fund t pils.
Figura 4. 33: Paraqitje skematike e deformimit t pilave pr t tre modelet

Vlerat e katr periodave t para t lkundjeve pr t tre modelet jepen n Tabeln 4.6 m posht:
Forma e lkundjes
Model - 1
Model - 2
Model - 3
Drejtimi i lkundjes
3.45
3.80
3.10
2.70
3.26
2.90
2.36
2.69
2.50
1.94
2.16
2.04
181
N baz t vlerave t msiprme t periodave dallojm q struktura Model 2 sht m fleksibl

se dy strukturat e tjera. N baz t drejtimit t lkundjeve pr t tre modelet, lkundja sipas
forms s par kryhet sipas drejtimit X (pra, lkundje gjatsore), kurse lkundjet sipas formave
t tjera, 2, 3 dhe 4, kryhen sipas drejtimit Y (pra, lkundje trthore). Vlen t prmendim se t tre
modelet jan modeluar me lidhje t palvizshme midis mbistrukturs dhe ballnave n drejtimin
Y. Nse kto lidhje do t ishin t lira, strukturat do t shfaqnin edhe formn prdredhse t
lkundjeve, ashtu sikundr do t konstatohet n analizn n seksionin 4.4, n t cilin kto lidhje
jan t lvizshme. Tre format e para t lkundjeve t Modelit 3 paraqiten n Figurn 4.34.
Forma 1
Forma 2
Forma 3
Figura 4. 34: Tre format e para t lkundjeve pr Modelin 3
Reagimi sizmik i tre modeleve t urave sht paraqitur numerikisht n Tabelat 4.7 dhe 4.8.
Parametrat e paraqitur jan: zhvendosjet maksimale (MaxUx, MaxUy) t mbistrukturs, sipas
drejtimi X e Y, deformimet e pilave (MaxDx, MaxDy), deformimet n izolator (Dx, Dy), forcat
prerse lart dhe posht pilave t shkurtra e t gjata (Qx, Qy) e momentet prkulse (Mx, My).
Tabela 4. 7: Reagimi i strukturs sipas drejtimit x
Parametri
MaxUx (m)
MaxDx (m)
MaxDx (m)
Lart
Qx
(kN)
Posht
Lart
My
(kNm)
Posht
Modeli 1
Pil e
Pil e
shkurtr gjat
24.3
24.3
4.43
23.0
19.9
1.3
590
130
590
260
0
0
7920
6880
Modeli 2
Pil e
Pil e
shkurtr
gjat
19.1
19.1
3.7
11.7
15.4
7.4
400
140
450
145
5750
3530
0
0
182
Modeli 3
Pil e
Pil e
shkurtr
gjat
21.2
21.2
1.20
9.50
20.0
11.7
560
450
590
540
3760
6600
4050
7900
Tabela 4. 8: Reagimi i strukturs sipas drejtimit y

Modeli 1
Pil e
Pil e
shkurtr gjat
Parametri
Modeli 2
Pil e
Pil e
shkurtr
gjat
Modeli 3
Pil e
Pil e
shkurtr
gjat
MaxUy (m)
13.0
23.0
10.8
27.8
11.5
23.0
MaxDy (m)
0.2
4.7
0.2
4.6
0.1
1.8
MaxDy (m)
12.8
28.3
10.6
23.2
11.4
21.2
Lart
370
560
280
370
310
500
Posht
380
580
308
470
340
580
Lart
3800
17600
2100
9500
Posht
5070
0
1975
0
2320
11385
Qy
(kN)
Mx
(kNm)
Diagramat e momenteve prkulse n pila pr secilin model n t dy drejtimet jepen n Figurn

4.35. sht e dukshme q n Modelin 3, vlera maksimale e momentit prkuls n pila sht
afrsisht sa gjysma e vlerave n dy modelet e tjera. Kjo konfirmohet numerikisht nga rezultatet e
analizave t paraqitura n Tabelat 4.7 dhe 4.8, edhe pse forcat prerse jan thuajse t barabarta.
M
M
Q*H/2
Q*H
H
H
Q*H
(a)
Q*H/2
(b)
(c)
Figura 4. 35: Diagrama e momenteve prkulse
Paraqitja grafike e ktyre parametrave n funksion t kohs pr krahasim midis t tre modeleve
t strukturave nn veprimin trmetit El Centro, jepen n Figurat 4.36 deri 4.38. N Figurn 4.36
jepen grafikt e zhvendosjeve. N Figurn 4.37 jepen grafikt e forcave prerse n pila. N
Figurn 4.38 jepen grafikt e momenteve prkuls.
Lloji i vijave pr t gjith grafikt e Figurave 4.36 deri 4.38 jan sipas ksaj legjende:
Struktura Model 1
Struktura Model - 2
Struktura Model - 3
183
0.5
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0
-0.1 0
-0.2
-0.3
-0.4
-0.5
0.1
-0.1 0
10
15
Uy (m)
Ux (m)
0.3
20
-0.3
-0.5
a)
b)
Koha (sek)
10
15
20
Koha (sek)
Figura 4. 36: Reagimi n koh i zhvendosjeve: a) zhvendosjet n X prej El Centro, b) zhvendosjet n Y

prej El Centro
500
500
0
0
10
15
20
-500
Qy-y (kN)
1000
Qx-x (kN)
1000
0
0
-1000
a)
500
500
0
5
10
-500
15
20
Qy-y (kN
1000
b)
Koha (sek)
1000
Qx-x (kN)
10
15
20
15
20
-500
-1000
-1000
Koha (sek)
0
0
10
-500
c)
-1000
Koha (sek)
d)
Koha (sek)
Figura 4. 37: Forca prerse n pila: a) forca prerse n piln e shkurtr, sipas X; b) forca prerse n piln
e shkurtr, sipas Y; c) forca prerse n piln e gjat, sipas X; d) forca prerse n piln e gjat, sipas Y
184
8000
4000
4000
0
0
10
15
20
-4000
My-y (kNm)
Mx-x (kNm)
8000
0
0
a)
-8000
Koha (sek)
8000
10000
4000
0
0
10
15
20
-10000
My-y (kNm)
20000
Mx-x (kNm)
10
15
20
15
20
-4000
-8000
-20000
b)
Koha (sek)
0
0
10
-4000
c)
-8000
Koha (sek)
d)
Koha (sek)
Figura 4. 38: Momentet prkulse n pila: a) momenti prkuls n pilat e shkurtra, sipas X; b) momenti
prkuls n pilat e shkurtra, sipas Y; c) momenti prkuls n pilat e gjata, sipas X; d) momenti prkuls
n pilat e gjata, sipas Y.
Bazuar n analizat e msiprme nxjerrim kto konkluzione:

Zhvendosjet e mbistrukturs sipas drejtimit X jan m t vogla n Modelin 2 dhe 3 krahasuar me
Modelin 1.
N t gjitha pilat, sipas drejtimit X, deformimet jan m t vogla n Modelin 3.
N pilat e shkurtra, sipas drejtimit X, deformimet n izolator jan gati t njjta pr secilin
model.
N pilat e gjata, sipas drejtimit X, deformimet n izolator jan m t vogla n Modelin 3.
N pilat e shkurtra, sipas drejtimit X, forcat prerse jan gati t njjta n secilin model, pr
momentet prkulse n Modelin 3 jan gati sa gjysma e modeleve t tjera.
N pilat e gjata, sipas drejtimit X, forcat prerse dhe momentet prkulse jan m t vogla n
Modelin 2.
Zhvendosjet e mbistrukturs, sipas drejtimit Y jan m t vogla n Modelet 1 dhe 3, krahasuar
me Modelin 2.
N t gjitha pilat, sipas drejtimit Y, deformimet n Modelin 3 jan gati sa gjysma e deformimeve
t modeleve t tjera.
N t gjitha pilat, sipas drejtimit Y, deformimi n izolator n Modelin 3 sht m i ult se n
modelet e tjera.
N t gjitha pilat, sipas drejtimit Y, forca prerse sht gati e njjt pr secilin model, por
momenti prkuls sht shum i ult n Modelin 3.
185
Bazuar n t gjitha analizat dhe prfundimet e msiprme, mund t sugjerojm q pozicioni m i

mir i vendosjes s izolatorve sht afr mesit t pilave.
Duke pasur parasysh forcat e transmetuara nga pila n bazament, arrijm n prfundimin q
vendosja e izolatorve sa m afr fundit do t reduktoj momentet prkulse.
4.4 Analiza e Aplikimit t Izolimit n Baz pr urn BELINA, Fier

Vitet e fundit n vendin ton jan ndrtuar shum rrug dhe nj numr shum i madh urash.
Skemat konstruktive t tyre jan prgjithsisht trar t thjesht ose trar t vazhduar t
mbshtetur n pila dhe ballna. Shumica e tyre jan prej betoni t armuar. Trart jan t
paranderur, pilat prgjithsisht jan ram betonarme me dy apo tre kollona dhe trau i jastkut e
ballnat jan prej muresh betonarme. Mbshtetja e trarve t mbistrukturs n jastkun e pilave
dhe n ballna sht br nprmjet kushinetave t palvizshme apo t lvizshme prej Neopreni.
Kto lloje mbshtetjesh lejojn zhvendosjet pr shkak t bymimeve apo tkurrjeve t elementve
t mbistrukturs, por nuk konsiderohen si element izolimi sizmik. Pr t analizuar aplikimin e
izolimit sizmik n kto tipe urash q ndrtohen n vendin ton, sht przgjedhur ura
BELINA mbi lumin Seman n zonn e Fierit. Pr shkak t parametrave fiziko - mekanik t
dobt t shtresave t toks, themelet e t gjitha mbshtetjeve t urs jan realizuar me pilota.
Pamja dhe elementet prbrs t ksaj ur paraqiten n Figurn 4.39.
a)
b)
Figura 4. 39: Ura BELINA mbi lumin Seman, Fier; a) Pamje, b) Elementt prbrs
4.4.1 Prshkrim i prgjithshm i strukturs s urs "BELINA"
Kjo ur sht projektuar dhe ndrtuar n vitin 2011 mbi lumin Seman pr qllimin e rrugs
automobilistike q lidh zonn e Fierit dhe at t Beratit n fshatin Marinz. Ura BELINA ka
nj gjatsi totale prej 90 m. Ajo prbhet nga 3 hapsira.
Nga studimi gjeologo - inxhinierik rezulton se n vend - aksin e zgjedhur kemi kushte t dobta
gjeologjike q prbhen nga argjila lumore, t ngopura me uj n gjendje plastike t but
vende - vende me prmbajtje leshterik t padekompozuar. Jan t pangjeshura deri n pak t
ngjeshura. Zhavorret parashikohet n studim t takohen posht thellsis 25 metra. Kjo situat
gjeologjike krkon realizimin e themeleve me pilota t thella. Theksojm se reduktimi i forcave
186
t trmetit nprmjet izolimit sizmik t ksaj ure do t ket efekt pozitiv t konsiderueshm edhe
n themelet e saj q n kto kushte gjeologjike jan me kosto relativisht t lart.
Per qllimin e aplikimit t izolimit sizmik t ksaj ure, analizat sizmike u kryen pr t dy
variantet: Varianti i par sipas t cilit mbistruktura dhe nnstruktura lidhen me kushineta t
zakonshme Neopreni dhe Varianti i dyt i mbshtetjeve me izolator sizmik. Pr munges t
eksperiencs dhe ligjshmris n vendin ton pr aplikimin e izolimit sizmik, investitori
przgjodhi t ndrtoj variantin e par. N Figurn 4.40 paraqiten elementt struktural kryesor
t ksaj ur sipas variantit t ndrtuar.
1
415
250
380
Expansion Joint
Fuge
Expansion Joint
Fuge
8908
5
2962
35 5
15.38 (Aks)
2984
2920
84
2962
2900
84
15.38 (Aks)
2920
15.38 (Aks)
380
250
13.27
11.77
9.27
13.27
11.77
9.27
550
200
130
6.27
130
150
550
150
150
400
13.00
6.27
150
7.77
150
7.77
4.77
120
120
400
400
13.27
150
150
93
13.27
415
5 35
15.38 (Aks)
4.77
120
120
120
120
500
120
120
500
120
120
750
2354
2354
2614
2354
750
a)
-15.77
-18.37
-18.77
-18.77
1088
150
1088
394
394
15.38
2%
150
394
394
15.38
2%
15.00
150
2%
13.27
50
155
50
155
50
155
50
155
50
743
50
155
50
155
50
155
50
155
50
400
11.77
173
13.27
150
173
53
15.00
150
2%
150
550
9.27
7.77
6.27
120
120
120
1154
4.77
150
120
120
120
120
2354
2614
800
b)
-18.37
-18.77
Figura 4. 40: Elementet struktural t urs BELINA: a) profili gjatsor, b) prerje trthore n ballna
dhe n pila
187
a) Mbistruktura
Ura sht parashikuar t ndrtohet me trar L = 29.0 m dhe prbhet nga 3 hapsira. Gjersia
totale e urs sht 10.88 m q prfshin vijat e kalimit 2 x 3.94 m dhe dy trotuare nga 1.5 m.
Trart me gjatsi 29.0 m jan t paraprgatitur n paranderje pas betonimit. N do hapsir ure
kemi 5 cop trar me seksion T me lartsi 1.5 m. Pas montimit t trarve bhet monolitizimi i
mbistrukturs duke derdhur soletn monolite me trashsi 20 cm dhe diafragmat lidhse. Soleta e
vazhduar n mbshtetjet e trarve n pila realizohet duke lidhur trart e do hapsire me
hapsirn q pason me nj armim t veant n drejtimin gjatsor. Trart e parafabrikuar kan
seksion T me solet me gjersi 2.04 m me pjesn e siprme e cila siguron derdhjen e solets s
mbistrukturs pa kallp nga ana e poshtme e saj. Pjerrsia trthore e urs realizohet nga vendosja
n disnivel e trarve n drejtimin trthor.
b) Nnstruktura
Bazuar n studimin gjeologjik n kt vend - aks themelet e pilave dhe ballnave jan projektuar
me shtylla t derdhura (pilota) me diameter 1.2 m t cilat mbshteten duke u futur n shtresn
zhavorishte Nr. 5. N funksion t ndodhjes s ktij formacioni gjatsia e shtyllave t themelit
varion nga 23.5 26 m. Pr dy ballnat themeli i tyre mbshtetet n 12 cop shtylla t derdhura
(pilota). Pilat Nr. 1 dhe Nr. 2 kan si themel 6 cop pilota t derdhura. Jastku betonarme lidhs
i shtyllave t themeleve n pila dhe ballna ka lartsin 1.5 m. Mbi jastkun lidhs t shtyllave
b/arme ballnat realizohen me mure t holla prej b/armeje. Pilat prbhen nga 2 kollona t
rrumbullakta me diametr 1.3 m. T gjitha pilat n kok t tyre jan t lidhura me nj jastk
b/arme me lartsi 1.5 m q sherben pr mbshtetjen e trarve t mbistrukturs.
c) Materialet
Pr elementt strukturor pilota, jastkt e pilotave, kollonat, jastku i kollonave, dhe ballnat
jan projektuar me beton C 25/30, kurse elementt strukturor si trau kryesor, trart trthor dhe
soleta jan projektuar me beton C 35/45. Hekuri i betonit sht projektuar me elik S 500 (B).
Pr traun e paranderur pas betonimit sht prdorur kavo me rezistenc R = 1500/1770 Mpa,
0.62".
4.4.2 Skemat llogaritse dhe ngarkesat e aplikuara
Duke prdorur programin llogarits SAP2000, analiza strukturore e objektit sht br sipas
kushteve teknike t Eurokodit. Kshtu ngarkesat e aplikuara jan:
1. Ngarkesat e prhershme Gk
- ngarkesa vetjake e elementve strukturor aplikohet prej programit, nprmjet peshs
vllimore t betonit = 2.5 kN/m3
- ngarkesa e shtresave rrugore sht marr sh = 2.75 kN/m2.
2. Ngarkesat e prkohshme (lvizse) Q1k
- Ura sht projektuar sipas skems s ngarkess s Eurokodit me Model Ngarkimi LM - 1
vlerat e t cilit paraqiten n Tabeln 4.9.
188
Tabela 4. 9: Vlerat e Modelit t Ngarkimit LM - 1
Pozicioni
Ngarkim varg (TS)
Uniformisht i shprndar (UDL)
Forca Aksiale Qik (kN)
qik (or qrk ) (kN/m2)
300
200
0
0
9
2.5
2.5
2.5
Korsi kalimi 1
Korsi kalimi 2
Korsi t tjera
Korsi e mbetur (qrk )
Detaje t Modelit t Ngarkimit LM - 1 jepen n Figurn 4.41.
2.00
< 0.50
qi qik
Qi Qik Qi Qik
2.00
1.20
0.60
X
2.00
1
0.40
0.60
2
0.40
Figura 4. 41: Detaje t Modelit t Ngarkimit LM - 1
- Pr verifikime lokale, sht aplikuar nj sistem ngarkesash n pozicionin m t

pafavorshm. Jan konsideruar dy ngarkesa t varura n distanc midis akseve 0,50 m (shih
Figurn 4.41).
3. Ngarkesa e presioneve t toks (thuajse e prhershme), Q2
- Presionet e toks t aplikuara horizontalisht n muret e ballnave
t = H Ka ku t jan presionet e toks n kN/m2, pesha vllimore e toks, H sht
thellsia e aplikimit t presionit dhe Ka sht koeficienti i presionit ansor t dheut.
- Presionet horizontale t ngarkesave lvizse n prizmin e shkatrrimit
0 = q0 Ka ku q0 sht presioni vertikal i ngarkesave t lvizshme.
189
4. Forca e frenimit gjatsor Tf

- sipas Eurokodit Tf = 0.6 (2Q1k) + q1k 3.30 = 441 kN e cila aplikohet si ngarkes
horizontale uniformisht e shprndar n nj korsi me gjatsi 30 m (tf = 0.5 kN/m2).
5. Ngarkesa Sizmike AEd
- Ngarkesa sizmike, bazuar n spektrin e reagimit sipas Eurokodit, ku trualli sht kategoria
C, me PGA = 0.3g, faktori i rndsis i = 1.2, tipi i spektrit sht Tip 1. Pr modelet me
baz fikse faktori i sjelljes sht marr q = 3.5 dhe shuarja = 5% kurse pr modelet me
baz t izoluar q = 1.0 dhe shuarja = 15%.
Duke prdorur metodat e analizs modale pr modelin tre dimensional jan pranuar CQC pr
kombinimin e modeve si dhe SRSS pr kombinimin e drejtimeve ortogonale t spektrit (veprimi
sizmik sht aplikuar n t dy drejtimet X, Y n struktur).
a) Kombinimi i ngarkesave
Analizat jan kryer pr tre kombinime t ngarkesave t msiprme t cilat jan:

- Kombinimi kryesor
4 = + 1l [ +
- Kombinimi shtes
4 = + 0.8l
+ 1l%'
- Kombinimi i veant
4 = + + ~p4 + 0
ngarkess s trafikut.
[ [
ku 0
= 0.2 sht faktori i kombinimit t
b) Skemat Llogaritse
Analiza e strukturs sht br pr dy modele: Modeli 1 prfaqson strukturn pa izolim sizmik

(SF) dhe Modeli 2 prfaqson strukturn me izolim sizmik (IB). Duke prdorur metodn e
elementve t fundm, pr modelimin n hapsir (3D), jan prdorur kta element t fundm:
pilat, jastkt dhe trart jan modeluar me element "Frame"; ballnat dhe soleta me element
"Shell". N Figurn 4.42 paraqitet skema e analizs n hapsir e urs.
Figura 4. 42: Skema e analizs n hapsir e urs
190
Elementt lidhs (mbshtetjet) midis mbistrukturs dhe nnstrukturs jan modeluar sipas rastit
pr t prfaqsuar modelin prkats. Pr t prcaktuar karakteristikat e tyre m par gjenden
forcat normale q transmetohen n kto lidhje prej kombinimit kryesor pr pozicionin m t
disfavorshm t ngarkesave lvizse: N = 1600 kN me aplikimin e koeficientit t siguris lidhjet
llogaritn pr N = 1600 x 1.5 = 2400 kN. Karakteristikat e nevojshme pr modelimin e ktyre
lidhjeve sipas Modelit t analizuar jan si m posht:
Modeli 1: Struktura pa izolim sizmik (me kushineta neopreni)
Me mundsimin q jep programi SAP2000 lidhjet jan modeluar me element "Link" me sjellje
lineare me kto karakteristika:
- lidhje e lvizshme me ngurtsi vertikale Kv = 1290000 kN/m dhe ngurtsi horizontale
Kh = 1290 kN/m
- lidhje e palvizshme me ngurtsi vertikale Kv = 1290000 kN/m dhe ngurtsi horizontale Kh
= 1290000 kN/m
Modeli 2: Struktura me izolator sizmik
Me mundsimin q jep programi SAP2000 lidhjet jan modeluar me element "Link" me sjellje
bilineare. Pr llogaritjen e karakteristikave t izolatorve, prdoren procedurat e prshkruara m
par duke pranuar:
- N1 = 2400 kN, T = 2.0 s, D = 0.15 m, = 15% dhe r = 0.1
Karakteristikat e izolatorve jan dhn n tabeln e mposhtme:
Izolatori
1
Keff
(kN/m)
F
(kN)
K1 = 5 K2
(kN/m)
K2
(kN/m)
Dy
(m)
Fy
(kN)
1545
57
11700
1170
0.54
0.54
Ngurtsia
vertikale, K
(kN/m)
154500

Vlerat e tre periodave t para t lkundjeve pr t dy modelet jepen n Tabeln 4.11.

Forma e
lkundjes
Model - 1
(SF)
Drejtimi i
lkundjes
Model - 2
(IB)
Drejtimi i
lkundjes
1
2
3
1.00
0.86
0.61
Gjatsor -x
Rrotullues-z
Trthor -y
1.83
1.74
1.56
Gjatsor -x
Trthor -y
Rrotullues-z
191
Nga krahasimi midis modelit 1 dhe 2 sht shum e qart se periodat e lkundjeve t strukturs
s izoluar jan m t gjata krahasimisht strukturs s paizoluar.
Tre format e para t lkundjeve paraqiten n Figurn 4.43a dhe 4.43b. Prej figurs dallohet q
pr t dy modelet forma e par e lkundjes sht sipas drejtimit gjatsor X. N urn e paizoluar
forma e dyt sht rrotullimi kundrejt aksit Z dhe forma e tret sht lkundja trthore n aksin
Y. N urn e izoluar prve faktit q t tre periodat e lkundjeve jan m t gjata se n urn e
paizoluar, sht arritur q forma rrotulluese t kaloj pas asaj trthore. Kjo prmirson reagimin
sizmik t strukturs.
Forma 1
Forma 1
Forma 2
Forma 2
Forma 3
Forma 3
a)
b)
Figura 4. 43: Format e lkundjes; a) modeli i paizoluar, b) modeli i izoluar
192
4.4.3b Rezultate t zhvendosjeve dhe forcave
Vlerat maksimale t zhvendosjeve dhe forcave t brendshme n elementt strukturor t t dy

modeleve t urave jan marr prej kombinimit t veant. Parametrat e zgjedhura jan vlerat
maksimale n drejtimet X dhe Y t zhvendosjeve mbi dhe nn mbshtetjet e mbistrukturs n
ballna dhe n pila, deformimet e mbshtetjeve n ballna dhe n pila, forcat prerse dhe
momentet prkuls n pila si dhe forcat prerse dhe momentet prkuls n jastkun e pilave.
Vlerat e tyre paraqiten numerikisht n Tabelat 4.12 dhe 4.13. Paraqitja skematike e pozicionit si
dhe emrtimet e nyjeve dhe elementve n t cilt jan marr rezultatet e msiprme tregohet n
Figurn 4.44.
2'
1'
2
2
Figura 4. 44: Pozicioni dhe emrtimet e nyjeve dhe t elementve t studiuar
Tabela 4. 12: Rezultate t zhvendosjeve prej kombinimit t veant

Parametri
Zhvendosja, Ux (cm)
Zhvendosja, Uy (cm)
Deformimet e mbshtetjeve
(cm)
Model-1 (SF)
Pozicioni
Model -2 (IB)
n Ballna
n Pil
n Ballna
n Pil
Mbi mbshtetje (1, 2)
8.07
8.07
21.75
21.75
Nn Mbshtetje (1, 2)
0.022
7.90
0.043
3.93
Mbi mbshtetje (1, 2)
5.04
2.91
22.08
21.21
Nn Mbshtetje (1, 2)
0.0021
2.80
0.0073
1.24
n X
8.0
0.2
21.7
17.8
n Y
5.0
0.1
22.1
20.0
Tabela 4. 13: Rezultate t forcave prej kombinimit t veant

Parametri
Drejtimi
Model-1 (SF)
Model -2 (IB)
Raporti (IB/SF)
1670
2100
7570
11800
5450
9700
1440
1630
5870
10200
4700
8050
0.86
0.78
0.78
0.86
0.86
0.83
n X
n Y
n X
Momenti prkuls n pil
(kNm)
n Y
Forca prerse n jastk (kN)
Momenti prkuls n jastk (kNm)
Forca prerse n pil (kN)
193
N baz t analizave dhe rezultateve t msiprme konstatohet se nprmjet izolimit sizmik t

ksaj ure do t reduktohen deformimiet e pilave rreth dy her si n drejtimin gjatsor ashtu dhe
trthor. Forcat e brendshme n elementt strukturor t pilave jan reduktuar rreth 25%,
kuptohet q n t njjtin rend jan reduktuar dhe forcat q transmetohen n themelin e pils, pra
n jastkun e pilotave t ktij themeli. Kshtu, duke kujtuar q analizat sizmike t dy modeleve
jan br pr nivele t ndryshme t faktorit t sjelljes (q = 3.5 pr modelin SF dhe q = 1 pr
modelin BI), pra megjithse struktura e izoluar sht analizuar pr reagim vetm n fazn
elastike, ajo prsri rezulton me deformime dhe forca t brendshme m t vogla se sistemi i
paizoluar. Pra izolimi sizmik i ksaj ure do t ishte me prfitime t konsiderueshme n
dimensionimet dhe armimet e elementve strukturor dhe pr rrjedhoj n reduktimin e kostos
s saj, pa harruar q reagimi i urs prej trmeteve do t ishte brenda stadit t sjelljes elastike.
194
KAPITULLI 5
PRFUNDIME DHE REKOMANDIME
5.1 Prfundime
5.1.1 Prfundimet e nxjerra prej analizs s izolatorve sizmik me gom t armuar
ngurtsin vertikale t izolatorit; kto ngurtsi ndryshojn thuajse me t njjtin raport q
ndryshon moduli i goms. Me rritjen e faktorit t forms ky ndryshim n ngurtsin vertikale
bhet m i madh. Rekomandohet prdorimi i goms me modul elasticiteti t madh (gom e
fort).
madh n ngurtsin vertikale t izolatorit. Pr gom me koeficient Puasoni t vogl rritja e
faktorit t forms nuk shoqrohet me rritjen e ngurtsis vertikale t izolatorit. Kurse pr gom
me koeficient t madh, me rritjen e faktorit t forms prfitohet rritje e madhe n ngurtsin
vertikale t izolatorit. Rekomandohet prdorimi i goms me koeficient Puasoni t madh =
0.49999 (gom e pangjeshshme).
Moduli i elasticitetit t fibrs (Ef) thuajse nuk ka ndikim n ngurtsin horizontale. Me rritjen e
faktorit t forms ndikimi i tij shkon drejt zeros; moduli i elasticitetit t fibrs (Ef) ndikon n
ngurtsin vertikale, por ndikimi sht i vogl n krahasim me ndikimin q jep faktori i forms.
Kshtu, pr ndryshim 10 her t modulit t elasticitetit t fibrs, ngurtsia vertikale ndryshon
afrsisht 2 her. Pra zvendsimi i materialit t fibrs prej eliku me material tjetr m t lir, si
fibra karboni apo E-glass sht i pranueshm.
izolatorit pavarsisht rritjes s faktorit t forms. Pr t prodhuar izolator me kosto t ult,
duhen prdorur fibra t holla dhe t shtohet sasia e shtresave t armimit.
Me rritjen e faktorit t forms (S), ngurtsia vertikale e izolatorit rritet n mnyr t
konsiderueshme (deri n 10 her pr faktor forme S = 15 - 20), pr t gjitha vlerat e parametrave
t materialeve. Me rritjen e faktorit t forms (S), ngurtsia horizontale e izolatorit nuk
ndryshon, pr t gjitha vlerat e parametrave t materialeve. Faktori i forms ka ndikimin m t
madh n ngurtsin vertikale, prandaj pr t prodhuar izolator me kosto t ult, duhet rritur
faktori i forms.
195
5.1.2 Prfundimet e nxjerra prej analizs dinamike dhe sizmike t ndrtesave t izoluara n baz
Pr strukturat t cilat paraqesin fenomenin e katit t but, izolimi n baz arrin t prmirsoj
reagimin sizmik t saj deri n eleminimin e defektit.
Pr strukturat e reja t izoluara n baz, sht i mundur projektimi i tyre pr sjellje pran kufirit
elastik. Pra izolimi i ndrtesave t llogaritura deri n fazn lineare ( = 1) prmirson katet e para
prej deformimeve plastike q krkon t realizoj. Megjithat prfitimi m i madh sht n
reduktimin e rezistencs s rrjedhshmris (forcs prerse).
Nse neglizhimi i ngurtsis s mureve ndarse n strukturat e zakonshme do t sillte efekte
negative, n strukturat e izoluara ky neglizhim nuk sjell asnj efekt. Me fjal t tjera, ndrtimi i
strukturave me baz t izoluar sht m pak i ndjeshm ndaj neglizhimeve gjat projektimit apo
gabimeve t mundshme n realizimin e objektit.
ndjeshm.
Konstatojm se me ann e izolimit sizmik t ndrtesave ekzistuese me kat t par t but (dhe t
dobt) me duktilitet t krkuar t lart arrihet q duktiliteti i krkuar i kateve t zvoglohet n
mnyr t ndjeshme. Pra, pas izolimit sizmik edhe kati i but reagon n fazn elastike.
Izolimi sizmik prdoret me shum efektivitet n prmirsimin e duktilitetit t krkuar t kateve
t strukturs nse ajo projektohet me duktilitet t krkuar t pamundur pr tu poseduar.
Sistemi i izolimit ndikon n rritjen e periodave t lkundjeve, veanrisht n periodat e para.
Prej raportit t tyre midis sistemeve t izoluar dhe atyre me baz fikse, konstatojm se ndikimi i
pozicionit t sistemit izolues brenda katit sht i vogl n vlerat e periodave t t gjith formave
t lkundjeve t strukturs.
Nxitimet n nivelin e katit t par zvoglohen shum her pr t gjitha tipet e strukturave, kurse
nxitimet n nivelin e tarracs reduktohen m shum pr kalimin nga strukturat e shtangta drejt
atyre fleksible.
Prej studimit t efektit t pozicionit t sistemit izolues, konstatohet se nse interesi i projektimit
sht reduktimi i nxitimeve t kateve t siprm, ather ktij qllimi do ti shrbente m mir
izolimi n katet ndrmjetse se sa izolimi n baz.
baz fikse, por kto zhvendosje vijn si rezultat i deformimit t izolatorve. Pozicioni i izolimit
sizmik, n fund apo n krye t katit prdhe, nuk ndikon n madhsin e zhvendosjeve t
strukturs. Pr kalimin nga struktura RAME drejt strukturs BOKS, rritja e periods s par prej
izolimit sizmik bhet shum her m e madhe. Kjo tregon q efektiviteti i izolimit n baz sht
m i madh n strukturat e shtangta.
196
Prsa u prket deformimeve t strukturs pr seciln form t lkundjeve, pr tre format e para
deformohet vetm sistemi i izolimit, ndrkoh q mbistruktura lviz si nj trup gati rigjid, pra
t larta. N tre format e dyta prve deformimit t sistemit t izolimit kemi deformime dhe n
elementt strukturor. Izolimi sizmik prve reduktimit t deformimeve t elementve prej
formave translative (forma I dhe II) redukton n mnyr t ndjeshme edhe deformimet
prdredhse (forma III). Kjo tregon q n nj struktur me potencial t madh prdredhs prej
mosprputhjes s qendrave t ngurtsis dhe t mass, efektiviteti i izolimit sizmik do t ishte i
madh. T njjtn gj mund t themi pr analogji edhe pr struktura me jashtqendrsi
aksidentale.
Nxitimet e strukturave t izoluara kundrejt strukturs me baz fikse jan shum m t vogla.
Pozicioni i izolimit n fund apo n krye t katit prdhe nuk ndikon n madhsin e nxitimeve n
strukturat e shtangta kundrejt atyre fleksibl thuajse pr do kat t strukturs. Ndrkoh, raporti
i ndryshimit t zhvendosjeve sht m i madh pr katet e poshtme kundrejt atyre t siprme.
Pr strukturn e izoluar n katet e ndrmjetme, zhvendosjet n katet nn sistemin izolues jan
disa her m t vogla se zhvendosjet e strukturs me baz fikse, ndrkoh q pr katet mbi
sistemin izolues jan thuajse t njjta me zhvendosjet e kateve t strukturs s izoluar n baz.
Kjo vjen si rezultat i faktit q n sistemet e izoluar, zhvendosjet jan kryesisht kontribut i
deformimeve t izolatorit dhe jo i deformimeve t elementve strukturor.
Deformimet e kateve t strukturave t izoluara kundrejt asaj t paizoluar jan shum m t
vogla. Reduktimi sht m i madh n katet e siprme krahasimisht kateve t poshtme. Pozicioni
m i prshtatshm i sistemit t izolimit pr reduktimin e deformimit t katit prdhe sht n krye
t tij. Reduktimi bhet m i ndjeshm n deformimet e strukturave fleksible kundrejt atyre t
shtangta.
Me ndryshimin e pozicionit t sistemit izolues prej katit prdhe drejt kateve t siprm, ndikimi i
formave t larta t lkundjeve n katet mbi nivelin izolues bhet m pak i ndjeshm.
Forcat prerse, momentet prkuls dhe sforcimet n muret betonarme reduktohen n mnyr t
ndjeshme prej aplikimit t izolimit sizmik. Pr strukturn tip RAME sforcimet vertikale dhe ato
horizontale reduktohen n mnyr t ndjeshme, kurse n strukturn tip BOKS, kto sforcime
reduktohen m pak. Sforcimet apo forcat e brendshme n elementt strukturor q mbshteten
mbi izolator do t ndikohen jo vetm nga reagimi i prgjithshm i strukturs por edhe nga
marrdhnia specifike e krijuar prej lidhjes direkte me izolatort.
Forcat prerse n kollon dhe momentet prkuls n trar jan n vlera relativisht t larta n
strukturn tip RAME kundrejt strukturave MIKSE dhe BOKS, pasi n kto t fundit kollonat
kontribuojn shum pak n prballimin e forcave horizontale meqnse kan ngurtsi t
paprfillshme kundrejt mureve. Pavarsisht ktyre vlerave, absolute, t ndryshme, gjat izolimit
sizmik ato psojn zvoglim n t tre tipet strukturale. Raportet e reduktimit tregojn thuajse t
njjtin ndikim t forcave prerse n kollonat e secilit kat.
197
Forcat prerse dhe momentet prkulse, kundrejt sistemit me baz fikse, pr kollonat e katit
prdhe, reduktohen m shum pr strukturn e izoluar n baz, kundrejt asaj t izoluar n mes.
Pr kollonat e katit t kryes, reduktimet thuajse barazohen midis ktyre dy strukturave. Pra n
mnyr t prmbledhur, reduktimi i forcave t brendshme n elementt strukturor, kollona dhe
trar, sht arritur n mnyr t konsiderueshme edhe me izolimin e vetm pes kateve t kryes
t strukturs.
Pr sistemet e izoluara n baz (SIB) forcat prerse n baz reduktohen m shum pr strukturn
tip RAME kundrejt tipeve m t ngurta.
kosto m t ult). Kjo tregon q duke konsideruar t gjith faktort, gjat projektimit ka vend pr
t krkuar optimizimin e prdorimit t izolimit sizmik edhe nga pikpamja e przgjedhjes s
nivelit t izolimit.
Alternativa e izolimit sizmik t struktruave ekzistuese t ndrtuara n vendit ton rreth viteve
1970 sht shum efikase pasi ajo redukton shum her forcat vepruese sizmike n elementt
ekzistues strukturor duke mos qen nevoja e prforcimit t tyre dhe nuk krkon detajime pr
rritjen e duktilitetit t tyre (pasi duktiliteti i krkuar sht pran ose dhe m i vogl se duktiliteti i
poseduar i tyre). Me kt metod eleminohen dhe ndrhyrjet n themelet ekzistuese.
Nga krahasimi i dy mnyrave t prforcimit t strukturs, e para sipas prforcimit tradicional me
rritjen e ngurtsis nprmjet shtimit t mureve betonarme dhe e dyta sipas izolimit sizmik
nprmjet izolatorve prej gome, arrihet q n elementt strukturor t paprekur nga prforcimi
t kemi rezultate thuajse t njjta t forcave t brendshme, midis dy mnyrave. Ndrkoh, prej
krahasimit t forcave prerse n baz, konstatojm se n rastin e izolimit sizmik ato jan shum
her m t vogla. Kto vlera t mdha t forcave prerse n baz n prforcimin tradicional
prballohen kryesisht nga muret betonarme t shtuar, kurse me reduktimin e forcave prerse n
baz prej izolimit sizmik, nuk sht nevoja q t prforcojm elementt ekzistues, pasi ato jan
n gjendje t prballojn kto nivele t ulta t forcave.
Struktura e izoluar n baz i ka t reduktuara deformimet e elementve strukturor, pasi
deformimet e krkuara gjat reagimit sizmik realizohen n izolator. Ndrkoh prej vlerave t
vogla t nxitimeve ajo pson forca t vogla n elementt strukturor duke u arritur q kto forca
t prballohen nga elementt strukturor ekzistues.
5.1.2 Prfundimet e nxjerra prej analizs dinamike dhe sizmike t urave t izoluara n baz
Periodat e lkundjeve t urave t izoluara jan m t gjata krahasimisht atyre t pa izoluara dhe
me prdorimin e izolimit arrihen lehtsisht vlerat e dshiruara t tyre.
Vlerat maksimale t zhvendosjeve t mbistrukturs sipas drejtimit gjatsor dhe trthor varen si
nga tipologjia e urs n lidhje me lartsit e ndryshme t pilave ashtu dhe nga karakteristikat e
przgjedhura t izolatorve t vendosur mbi to. Kshtu n izolimin sizmik t urave nprmjet
198
ndryshimit t ngurtsive t izolatorve bhet e mundur t arrihet nj reagim sizmik i paracaktuar

nga ne.
Me izolimin sizmik t urave arrihet reduktim i madh i forcave prerse n baz si n drejtimin
gjatsor ashtu edhe n at trthor. Me izolimin sizmik t urave arrihet reduktim i madh i forcave
prerse n t gjitha kollonat, veanrisht n kollonat e shkurtra t cilat gjithmon thithin forca
prerse m t mdha se kollonat e gjata. Me prdorimin e izolatorve me karakteristika t
ndryshme arrihet reduktim i mtejshm i raportit t forcave prerse midis kollonave t gjata dhe
t shkurtra. Deformimet dhe krkesa pr ngurtsi e izolatorve sht e ndryshme n kollonat e
shkurtra dhe t gjata; N krye t kollons s shtangt, sht m mir t prdorim nj izolator m
fleksibl, dhe e kundrta, n krye t kollons s gjat sht m mir t vendoset nj izolator i
shtangt. Gjithashtu, strukturat e urave sht m mir t projektohen me izolator t ndryshm
dhe me karakteristika t ndryshme t tyre sipas drejtimeve gjatsore dhe trthore.
Nga krahasimi i reagimeve n drejtimin gjatsor kundrejt atij trthor vihet re se ndikimi i
izolimit sht i ndryshm. Prandaj rekomandohet q karakteristikat e izolatorve t jen t
ndryshme midis drejtimeve horizontale.
Nga analiza e ndikimit t pozicionit t vendosjes s izolatorve prgjat gjatsis s pils,
konstatohet se prej ktij pozicioni ndikohen nj pjes e parametrave t reagimit sizmik. Kjo
tregon se megjithse vendosja e izolatorve n kok t pilave sht pozicioni m praktik,
izolatort mund t vendosen si n fund t pilave, ashtu edhe prgjat gjatsis s tyre n
funksion t krkess dhe kushteve specifike t urs.
N rastin e vendosjes s izolatorit pran mesit t lartsis s pils, deformimet e elementve
strukturor t pils jan m t vogla krahasimisht rasteve t izolimit n krye apo n fund t saj.
Bazuar n t gjitha analizat mund t sugjerojm q pozicioni m i mir i vendosjes s
izolatorve pr reagimin sizmik t elementve strukturor sht afr mesit t pilave. Duke pasur
parasysh forcat e transmetuara nga pila n bazament (themel), vendosja e izolatorve sa m afr
fundit do t reduktoj momentet prkulse.
Me an t izolimit sizmik t urs bhet e mundur edhe reduktimi i efektit t forms rrotulluese t
lkundjeve vetjake t saj, duke prmirsuar reagimin sizmik.
Nprmjet izolimit sizmik t urave q ndrtohen kto vite n vendin ton arrihet reduktimi i
deformimeve t pilave si n drejtimin gjatsor ashtu dhe at trthor. Forcat e brendshme n
elementt strukturor t pilave dhe n bazamentet e tyre prej veprimit sizmik mund t
reduktohen rreth 25%, megjithse strukturat e izoluara pranohen t reagojn pran fazs elastike.
Pra izolimi sizmik i ktyre urave do t ishte me prfitime t konsiderueshme n kushtet e puns
s tyre si dhe dimensionimeve dhe armimeve t elementve strukturor.
199
5.2 Rekomandime
Teknologjia e izolimit n baz t strukturave, megjithse sht e njohur dhe e aplikuar n shum
objekte, ajo prsri ka t nevojshm thellimin e mtejshm t analizs dhe t prmirsimit t
teknikave dhe teknologjive t prodhimit dhe aplikimit t izolatorve.
Me interes do t ishte analiza e reagimit t strukturave t ndryshme pr shprndarje t ndryshme
n plan t karakteristikave t izolatorve. Kjo do t shrbente jo vetm pr analizn e sforcimeve
lokale por edhe pr reagimin e prgjithshm t strukturs.
Studime duhen br n lidhje me efektin e jashtqendrsis s forcave normale q vijn nga
katet mbi sistemin izolues, pr tu transmetuar n strukturn nn sistemin izolues.
Pr analizat n fushn kohore duhet t prdoret nj numr i konsiderueshm akselerogramash t
trmeteve me qllim q prfundimet t jen m t sigurta.
200
LITERATURA
1. AASHTO Guide Specification for Seismic Isolation Design, USA,1999

2. AASHTO M251-97, Standard Specifications for Plane and Laminated Ealstomeric Bridge
Bearings, 1997.
3. Alan N. Gent, Engineering with Rubber, Cal Hansec Verlag, Munich 2001.
4. Chopra, A. K., Dynamics of Structures: Theory and Application to Earthquake
Engineering, Prentice-Hall, New Jersey, 1995.
5. Chopra, A. K., Dynamics of Structures: Theory and Application to Earthquake
Engineering", 2nd Ed, Pearson Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey, 2007
6. Clark P.W., Aiken I.D., Kelly J.M., "Experimental Studies of The Ultimate Behaviour of
Seismically- Isolated Structures", report No. UCB/EERC- 97/18, University of California,
Berkeley 1997
7. Clough, R.W., Penzien, J. Dynamics of Structures", McGraw-Hill, New York, 1993
8. Conner J. J. Klink B.S.A., "Introduction to Motion Based Design", Computational
Mechanics Publications, Southampton UK and Boston USA, 1996
9. Dolce, M., Serino, G., Technologies for seismic Isolation and Control of Structures and
Infrastructures, The state of Earthquake Engineering Research in Italy, 2009.
10. Eurocode, EN 1998, "Design of Structures for earthquake Resistance", 2004
11. Garevski M., Ansal A., Earthquake Engineering in Europe", Springer Science +Business
MediaB.V. 2010
12. Garevski M., Kelly, J, Zisi, N., Analysis of 3D Vibration of the Base-Isolated Pestalozzi
Building by Analytical and Experimental Approach, Proceedings of the 12 WCEE,
Oackland, New Zealand, 2000.
13. Garevski M., Kelly, M, Bojadziev, Experimental Dynamic Testing of the First structure in
the World Isolated by Rubber Bearings, Proceedings of the Eleventh European Conference
on Earthquake engineering, Paris, 1998.
14. Higashino, M., Okamoto, S., "Response Control and Seismic Isolation of Buildings", Taylor
& Francis, New York, 2006
15. Kawamura S., Sugisaki R., Ogura K., Maezawa S., Tanaka S., Yajima A, "Seismic Isolation
Retrofit in Japan", Proceedings of the 12 WCEE, Oackland, New Zealand, 2000.
16. Kelly, J.M., Earthquake Resistant Design with Rubber, Springer-Verlag London Limited,
1997.
201
17. Kelly, J.M., Earthquake Resistant Design with Rubber, Springer-Verlag London Limited,
1997.
18. Kelly, J.M., Seismic Isolation as an Innovative Approach for the Protection of Engineered
Structures, 11th European Conference on Earthquake Engineering, Balkema, Rotterdam,
1998.
19. Kelly, J.M., Seismic Isolation as an Innovative Approach for the Protection of Engineered
Structures, 11th European Conference on Earthquake Engineering, Balkema, Rotterdam,
1998.
20. Kelly, J.M., Testing of a Natural Rubber Base Isolation System by an Explosively
Simulated Earthquake, UCB / EERC 80 / 25, 1980.
21. Kelly, J.M., The implementation of base isolation in the United states, Earthquake
Engineering, Tenth World Conference, Balkema Rotterdam, 1994.
22. Kelly, J.M., Chalhoub M. S., Earthquake Simulator Testing of a Combined Sliding Bearing
and Rubber Bearing Isolation System, UCB / EERC 87 / 04, 1987.
23. Kelly, J.M., Quiroz, E., Mechanical Characteristics of Neoprene Isolation Bearings, UCB
/ EERC 92 / 11, 1992.
24. Kelly, J.M., Quiroz, E., Mechanical Characteristics of Neoprene Isolation Bearings, UCB
/ EERC 92 / 11, 1992.
25. Kelly, J.M., Takhirov, S, M, Analytical and Experimental Study of Fiber-reinforced Strip
Isolators, Report, 1999.
26. Kelly, E, Trevor. Base Isolation of Structures, Holmes, Consulting Group Ltd, 2001.
27. Kelly, J, M. Analytical and Experimental study of Fiber-Reinforced Strip Isolators, PEER
2002/11, Berkeley 2002.
28. Khashaee P., Mohraz B., Sadek F., Lew H. S., Gross J.L., "Distribution of Earthquake Input
Energy in Structures", NISTIR 6303, National Institute of Technology and Standards, USA
2003
29. Marnetto R., Massa L., Vailati M." Progeto Sismico di Strutture Nuove in Cemento
Armato", Edizioni Kappa, Roma, Italy, 2004
30. Melkumyan M. G., "Comparison of the Analysis Results of Seismic Isolated Buildings by
the Design Code and Time Histories", Jurnal of Civil Engineering and Science" Sept.2013,
Vol 2, Iss 3 PP. 184-192
31. Morgan, T. A., "The Use of Innovative Base Isolation System to Achive Complex Seismic
Performance Objectives", Doctoral Dissertation, University of California, Berkeley, 2007
32. Naaseh, S., Morgan, T. A., Valters, M.T., "A Critical Evaluation of Current U.S. Building
Code Provisions for Design of Seismically Isolated Structures", Proceeding, Seventh
International Seminar on Seismic Isolation, Assisi, Italy 2001
33. Naeim, F., Kelly, J.M., Design of Seismic Isolated Structures, John Wiley & Sons, New
York, 1999.
202
34. Newmark, N.M., Hall, W.J., "Earthquake Spectra and Design", EERI Monograph, Oakland,
CA, 1982
35. Rroz M. "Advanced Models for Sliding Seismic Isolation and Applications for Typical
Multi-Span Highway Bridges", Doctoral Dissertation, Georgia Institute of Technology, 2007
36. SAP2000, Integrated Finite Element Analysis and Design of Structures, analysis
Reference, Vol. 1&2, Computer and Structures, Inc, Berkeley, California, USA, 2000
37. Seranaj, A., Softa F., Garevski M., Analysis of Base isolated Bridge Structures", 14th
European Conference on Earthquake Engineering, Ohrid, Macedonia, 2010.
38. Skinner, R.I., Robinson, W.H., McVerry, G.H., An Introduction to Seismic Isolation,
John Wiley & Sons Ltd., New York, 1993.
39. Taniwangsa, W., Clark, P.W., Kelly, J.M., Natural Rubber Isolation Systems for
Earthquake Protection of Low-Cost Buildings, UCB / EERC 95 / 12, 1995.
40. Taniwangsa, W., Kelly, J.M., Experimental and Analytical Studies of Base Isolation
Applications for Low-Cost Housing, UCB / EERC 96 / 04, 1996.
41. Wilson J. R. , Sierakowski R. L., The Behaviour of Structures Composed of Composite
Materials, Martinous Nijhoff Publishers, Dordrecht, Netherlands, 1986.
42. Zienkievich, The Finite Element Method, McGraw-Hill Publishing Company, 1970.
203

A Seranaj Disertacioni Doktoratures

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

A Seranaj Disertacioni Doktoratures

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Reagimi Dinamik dhe Analiza Sizmike e Strukturave t

Izoluara n Baz me Izolator Gome me Fibra

Disertacioni i prgatitur sipas krkesave pr gradn

Tiran, Nntor 2014

Dynamic Response and Seismic Analysis of Base Isolated

A Dissertation submitted in partial satisfaction

POLYTECHNIC UNIVERSITY OF TIRANA

Tirana, November 2014

Kt punim ja dedikoj prindrve pr edukimin dhe shkollimin tim,

T drejtat e autorit 2014 Agim Seranaj

1.6.3c Karakteristikat e sistemeve izolues..................................................................................... 34

3.4.1 T dhnat gjeometrike t strukturave .................................................................................. 110

4.3.5a Parametrat dinamik ........................................................................................................ 181

LITERATURA .................................................................................................................................. 201

Figura 3. 6: Diagrama forc - zhvendosje e strukturave pr dy situatat e reagimit ................................. 78

Figura 3. 81: Strukturat e objektit t prforcuar me mure betonarme .................................................. 152

Teknika e izolimit n baz sht zhvilluar si nj prpjekje pr t reduktuar efektet n ndrtesa

Punimi prbhet nga 5 kapituj n t cilt trajtohen:

Trashsia e fibrs (Ef) nuk ka ndikim as n ngurtsin horizontale, as n ngurtsin vertikale t

The paper consists of five chapters in which are treated:

- The conclusions of dynamic and seismic analysis of base isolated bridges

Krkesa e vazhdueshme e rritjes s performancs s ndrtimeve sht e lidhur ngushtsisht me

N dekadat e fundit, izolimi n baz sht br nj nga teknikat m t pranuara pr mbrojtjen

Objektivat e punimit grupohen n tre kategori:

Figura 1. 1: Model i strukturs s zakonshme me nj shkall lirie

Nuk duhet t presim q nj struktur e projektuar sipas metods s zakonshme t qndroj

dhe at t shuar prej deformimeve plastike, respektivisht.

Figura 1. 2: Modeli i strukturs me nj shkall lirie me element shuars pasiv

1.2 Karakteristikat e Prgjithshme t Strukturave t Izoluara

Figura 1. 3: a) Izolimi sizmik i nj ndrtese; b) Izolimi sizmik i nj ure

Figura 1. 4: Transmetimi i lkundjeve t bazamentit

Figura 1. 5: Nxitimi dhe zhvendosjet e structures

Figura 1. 6: Reagimi i nj ure me baz fikse ose me baz t izoluar

Ndrtes me baz fikse

Ndrtes me baz t izoluar

1.2.2 Ndryshimi i periods

Figura 1. 8: El Centro 1940: a) Spektri i reagimit t nxitimit; b) Spektri i reagimit t zhvendosjes

Figura 1. 9: Kurba e idealizuar histerezis force zhvendosje e nj izolatori bilinear

1.3 Tipet e Sistemeve Izolues

Figura 1. 10: Izolatort e prdorur n Shkolln Pestalozzi, Shkup, Maqedoni

Figura 1. 11: Izolator gome me shuarje t ult

1.3.2 Izolator me brtham plumbi

1.3.3 Izolator me shuarje t lart

shoqrohet me nj rritje n shuarjen e energjis. Rritja n shtangsi dhe n shuarje pr

Kurba forczhvensosje pr ISU

Kurba forczhvensosje pr ISL

Figura 1. 13: Sjellja histeretike pr sisteme t ndryshm izolues (Ballantyne 2002)

1.4 Aplikimi i Izolimit n Baz t Strukturave

Figura 1. 14: Raste t ndryshme t aplikimit t izolimit sizmik n baz t strukturave

1.5 Efektiviteti i Izolimit Sizmik t Strukturave

Figura 1. 15: Trmeti Mexico City 1985; Spektri i reagimit t nxitimit

nivel t lart besueshmrie. N t kundrt prcaktimi i periods vetiake t lkundjeve, pra

Figura 1. 16: Pozicioni m i prdorshm i izolatorve n ura

1.6 Eurokodi pr Strukturat e Izoluara n Baz

3. Pr t minimizuar efektin e prdredhjes, qendra efektive e ngurtsis dhe qendra e shuarjes s

4. Zhvendosja e qendrs s ngurtsis pr shkak t veprimit sizmik, duhet t llogaritet n secilin

+ 7& (%&'' , 9&'' )

5. Forcat horizontale t aplikuara n do nivel t mbistrukturs duhet t llogariten pr do

< 7& =%&'' , 9&'' >

ku mj sht masa e katit j.

EN 1998 2: 2005 + A2: 2011

2. Marrdhnia force zhvendosje e izolatorit n drejtimin horizontal mund t prafrohet me

Figura 1. 17: Prafrimi bilinear i sjelljes histeretike force zhvendosje

Parametrat e prafrimit bilinear jan: