You are on page 1of 13

1.6.

Budismoesade
NoBudismo,doenasfsicaspodemsersintomaouconsequnciadeum
desequilbrioespiritual?
Sim.Araizdetodasasdoenas(esofrimentosemgeral)aignorncia,da
qualtodasasemoesaflitivassurgem.Assim,podemostentartodosos
tratamentospaliativosqueestonosdiversosnveisdosgalhos,masaraizs
eliminadacomailuminaocompleta.Aboanotciaquenoprecisamos
satacararaizdasdoenas,maspodemostrabalharcomtodososnveis
disponveissimultaneamente.Assimumdoenteecadaumdens,quevai
serumdoente,equevaimorrerdevecuidardasadedocorpo,dasade
damenteedasadeespiritual.
Nocuidardanossasadegeracarmanegativo?
Sim.E,emparticular,sepraticandoomahayanaouovajrayana,osvotos
especficoscontranoagrediroprpriocorposomaisenfatizados,eo
carmanegativoaindamaiordoquesepraticandoohinayana,eumno
praticanteproduzmenoscarmanegativoaoagrediroseucorpodoqueum
praticante,mesmodohinayanaporquealmdeserumsencienteque
merececuidado,almdissoeleumrelicriodosensinamentosdoBuda.
OBudismorecomendaalgumaatividadefsicaespecfica?ODalaiLama
praticaalgumexercciofsico(comocorrida,natao,futebol...)?
SuaSantidadeoDalaiLamatemmaisde70anosdeidade,masrealiza300

prostraespordia.suaprimeiraprticapelamanh,as4h30.Para
terminaressasprostraesemtempohbilnecessrioumcondicionamento
fsicomuitobom.Hpraticantesquefazematmaisde2000pordia.Mas
emgeralqualquerpraticantesriodovajrayanafazde25a100,pelomenos.
Essapraticaenvolvedesceraocho,semsertobruscamentequepossa
machucar,oqueexigeforanosbraos(sevocreparar,todososmonges
tembraosfortes)seestirarcompletamentefrente,eentoretornaraficar
dep.Evidentementeumaprticaeexisteumaoraoaserrecitadae
umavisualizaoaserfeita.
Humainfinidadedeprticasfsicasnobudismo.Asprincipaisemais
acessveissoacircumambulao(caminharaoredordemonumentos
sagrados)eaprostrao,mashadanadoslamas(algumasqueso
bastanteextenuantes,ecujaindumentriapesamuito)eumasriede
prticasdeposturaemovimentoligadasafisiologiasutil,comonahathaioga.
Pormtodasestasprticasrequeremalgumainstruoearecomendaode
umlama.Asprostraessoemgeralaprimeiraprticademuitaspessoas.
Budistasemgeralpodempraticarqualqueresportequenosejaviolento
demaisnemponhaemriscoasadedeleoudeoutro.
Numsujeitoqueestasentindomuitador,aliberdadeseriaemapenas
reconhecerquedorapenasdoreporissonosofrerpelador?Ou
conseguirerradicarador?
Existemvriosgrausdeliberdadeperanteador.Seapessoapuder
simplesmenteevitarador,porquenofazerisso?Noexistenenhumsentido

emdeliberadamentesentirdor.Seadorinevitvel,existemuitadiferena
entrealgumquesimplesmentesedesesperaealgumqueconsegueoperar
emmeioador.Issopodesertreinado,comoqualquerexrcitodomundovai
demonstrar.Dentrodaspessoasqueconseguemestarcomdorintensaeno
perdercompletamenteousocoerentedesuasmentes,existemuitadiferena
entreaquelequeconseguesemanterticoeoquenoconsegue.Eentreos
queconseguemsemanterticos,existemuitadiferenaentreoque
conseguedesenvolvercompaixoeoquenoconsegue.Naquelesque
conseguemdesenvolvercompaixo,existemuitadiferenaentreaqueleque
conseguereconhecerinseparatividadevacuidade,eoquenoconsegue.
Existemmuitashistriasdetibetanostorturadospeloschineses,pordcadas
apsainvasoalgumasdelassocontadasnodocumentrioCryofthe
SnowLion.Umgrandelamafoiamarradoaumcavalo,masmesmosendo
arrastadopelaspedrasequebrandoalgunsossosedentes,elemantevea
compaixo,ecantou,enquantopode,algumascanesderealizao
isentandoostorturadoresedefatolhesprestandohomenagemcomo
professoresquevieramparapurificarseucarma.Masamaioriadenssofre
dorcomoosanimais:semnenhumacapacidadedetransformarissoem
prticaespiritual.
Evidentementequeparaalgumquepensaqueascoisassoumsonho,mas
notemrealizaonenhumadarealidadedascoisascomoalmdeum
sonho,tudoomesmo.Adordesonhoanicadorquesesente.Eela
bemrealparansquereificamosasaparncias,emespecialonossocorpo.
Paraalgumquealcanouarealizaodeverosonhocomoosonho,ou

algodessarealizao,maisumacoisaqueacontece,edependendoda
profundidadedessarealizao,comquepodeconseguirlidarmelhoroupior.
Oimportanteentenderqueadorumaexperinciaessencialmentefalsa:
elavemdonossoapegoaocorpo.Esseapegonoapenasumaideologia
nossa,eleestmuitoarraigadoemhbito,eessehbitoengendrou
estruturasfisiolgicascapazesdesentirdor.Osnossoslimitescorporaisdedor
eprazersoartificiais,criadosporhbito,ebastanteestreitos:existemdores
muitopioresdoqueasqueossereshumanossentem,bemcomoprazeres
muitomaisduradouroseintensos.Nossaexperinciaumbocadoestreita.
Masmesmoumaexperinciamaisamplaaindaumaexperincia
condicionada.
Ademais,existeliberdadeperantequalquerestruturafisiolgicaequalquer
hbitoquegeraessasestruturas.Ento,parairalmdador,nobastapensar
algumascoisasespertasecorretas,precisopenetrarnotecidodesses
hbitosedesfazlos.Issonotrivial,maspossvel.possvelsuperar
completamenteovnculocomesseshbitosquegeramessafisiologiaea
reificaodessafisiologia.
Mas,seapessoactica,bastaverqueemsituaesmenoslimite,a
liberdadetambmestpresente.Qualquerpaisabequeadordacriana
dependemuitodaatenoqueacrianadador:vocdesviaaatenoda
crianacomumbrinquedoeelaesqueceeparadechorar.Esseum
mecanismomuitobvioquedemonstraanossaliberdadeeausnciade
liberdadeperanteador.

Tenhoumdiagnsticodetranstornodedficitdeatenoehiperatividade,
porissotenhoumaenormedificuldadeemmeditar,relaxar,meorganizare
colocarcoisasemprtica.Existetratamentomedicamentosoparaisso,mas
serqueaprticabudistatambmpoderiameajudar?
Algumaspesquisasevidenciamquesim.Noentantocritriodoseu
professordizersenoseucasopossveljpraticarmeditao,ouseo
melhorapenasomedicamento,ouambos,oualgumaoutracoisa.
Oquebudismoconhecesobreospensamentosrepetitivos,comoosque
ocorremnoTranstornoObsessivoCompulsivo?Aprticapodeminimizaro
sofrimentodessaspessoas?
Aprticabudistaserveparaeliminartodoequalquersofrimento,maselase
focaprincipalmentenossofrimentomaisgeraisemaiscomunscom
sofrimentosmaisespecficos,comoconsertaromotordeumcarroou
transtornospsiquitricos,omelhorbuscarumaajudaespecfica.
Deformageral,aprticabudistapodeajudarnumTOC,ouatpodepiorar
umTOCseelanoforbemprescritaeacompanhada.Issovaidepender
dahabilidadedoprofessoredacapacidadedoalunodeaplicarasinstrues.
Umapessoacegaesurdapodepraticarobudismo?
Dependedequantoelacapazdesecomunicar,edeencontrarum
professorcapazdesecomunicarcomela.Seograudedeficinciadelano
permitequeelasecomunique,entodificilmenteelavaiconseguirpraticar.
Masapessoanemprecisaserdeficienteparanoteressascondies.A
maioriadaspessoasnovaiteromenorinteressenobudismo,eesseo

maiorobstculo.
Comopessoascomproblemaspsicolgicos(quenecessitamderemdio)
podematingiriluminao?Dependerderemdiosnoestarpreso?
Aesmagadoramaioriadaspessoasnoteminteressenodarma.Entreasque
teminteresse,algumasnovoterpossibilidadedepraticarpor
circunstnciasdiversascomonotertempo,ououtrascircunstnciasque
podemserobstculosfceisoudifceisderemover.Entreasquetem
interesseepossibilidade,muitasvoencontrarobstculosnaprticaea
iluminaovaiaindalevarvriasvidas.
Aspessoasquetmdoenasqueimpedemaprticadodarmatm
obstculosquepodemounoserremovidosnestavida,masqueemvidas
futuraspoderocomcertezaserremovidos.Assim,apessoapraticaoque
conseguir,equalquermritoeconexoqueelapossaobter,vaiajudarela
nessaeemvidasfuturasaseguirpraticandoodharmaeeventualmente
atingirailuminao.
Paraobudismo,qualdeveriaserodestinodosserialkillers,umavezqno
hcuraparaapsicopatia?Deveriampegarprisoperptuaetrabalharna
cadeia?
OBudateveumaluno,Angulimala,quefoiumserialkiller.Noexistia,
claro,umdiagnsticopsiquitricodepsicopatianaquelapoca.Emse
tratandodemuitasvidas,nenhumadoenaincurvel.Masobudismono
seopeadecisesquelevemapenalidadeperptuaetrabalho(seforado,

datornasepontodediscusso).Pormimportantenoencararcomo
punio.A"punio"dasaesdeumapessoavemnaturalmente,atravsdo
carma.Oquecolocaumapessoanacadeiadeformaperptuaa
dificuldadedeavaliarsecontinuarsendoumperigoparaosoutros.
Enquantoforclaroqueexisteevidnciadeperigoparaosoutros,apenadeve
serprorrogada.
Vocpoderiafalarumpoucosobreotermo"lung"?Emquetradiesele
descrito?
"Lung"omesmoque"prana",portantomuitastradiesbudistaseno
budistasdescrevemessefenmeno.umfenmenoprbudista,queest
nasmedicinastradicionaisdetodaasia.algumasvezestraduzidocomo
"vento"ventossutisqueanimamafisiologiasutil.
Olungpodeserfraco,forte,podeestarobstaculizadooufluirbem,epode
estarperturbadoousadio.Lungobstaculizadocausadores,lungperturbado
causaagitaomentalecorporal.Emgeralameditaoajudaatranquilizaro
lung,maspodetambmterefeitosruinsporissotambmimportante
umprofessor.
Ostermosnaverdadesotrs:prana,nadiebindu.Ventos,canaisegotas.O
estudodafisiologiasutilpodeexplicarvriostiposdedoenaseperturbaes,
bemcomoajudarumprofessoraprescreverprticasespecficas.Masem
geralistomedicinatradicionalenonecessariamentebudismo,emborano
queobudismoseliguecommedicina,encontraseessaterminologia.

Oquesignificaapalavra"lung"nobudismo?Estapalavraemsnscrito?
Emsnscritoprana.Alento,vento.Lungumaspectodeanimaointerna
nafisiologiasutiltibetana.Tambmonomequesedatransmissooral,
isto,aleituraemvozaltadotextopeloprofessor.Issotransmiteo
entendimentodoprofessornaformadaexpressoqueeledspalavras,e
umaparteintegraldatransmissodeensinamentos.Emgeralno
aconselhadoestudarumtextosemterrecebidoaomenosolung,emgeral
tambmexplicaesdetalhadas,sobreele.
Navisobudista,casosdesupostapossessodemonacasosvezes
causadosporentidadesinfernaismesmoousempreumfenmeno
meramentepsicolgico?
Aobjetividadedeumfenmeno,quesempresonho,nointeressa.
Interessaoquesepodefazerpelapessoa.Nessescasos,muitasvezes
evidentequeumexorcismomaiscompassivodoqueconvencerapessoa
queelaestejadeludidamesmoqueeladefatoesteja!
Senofuncionaconosco,comrelaoaoapegoaoeueareificaodas
aparncias,porquefuncionariacomela?Sensjestamosacreditandoem
coisasabsurdasotempotodo,porqueseencasquetarnumabsurdomuito
menor,comparativamentefalando?
"Interessaoquesepodefazerpelapessoa."Masoquesepodefazerpela
pessoadependedeseodemnioestlouno.Hconflitoentreuma
soluotradicional(exorcismo)eumacientfica(remdios).

Nodepende.Ou,emoutraspalavras,aobjetividadenopodesertomada
numserfracionado:"nocorpotemisso,maselafalaisso,pensaaquilo,eno
fundo,pensasecretamenteaquilooutro".Issotratardeumascinco
entidadesfantasmagricasnumamesmapessoas.Ofocoumanica
entidadefantasmagrica,queincluioqueobservamoseoqueeladizdesi
mesma.Ignoraroqueelaestdizendo,ocontedodesuadeluso,
exatamenteoquesechama"faltadecompaixo".Senossasopiniesatuais
so99.9%falsas,eonossocorpotodotambmumafalsidade,comtodas
asdoenasdentrotudoumsonho,comalgumacoernciapelonosso
mrito,mascommuitafaltadecoernciadevidoaonossocarmanegativo.
Acreditarnasprpriasopiniesenoprpriocorpocomotendoexistncia
inerentemuitopioremuitomaisprevalentedoquesersupersticioso.O
piordemnioacrenanaexistnciainerentedoeu,enessecasotodosns
estamospossudos.
Nohconflito,seestiverdisponvel,doremdiotambmleveno
psiquiatra!Nobudismoclaramentesedizqueseotratamentoeficazest
disponvel,apessoadevefazer.Mesmomdicosquepossuamvisesparciais
quenosejamBudaspodemajudarecurar,claroquenoemtodos
oscasos,masemalgunscasospelomritodeleseomritodospacientes.
Oqueumbudistanopodefazer,emcasoalgum,simplesmente
desconsiderarosofrimentodooutroporqueelenoseencaixanasnossas
expectativasdoqueseriareal.Setudofalso,estamossempretrabalhando
comostentculosdafalsidadeenessecasoomtodocientficonoseu
maispuroeirreligiosoomelhor:oquefunciona,oqueserepete,oque

produzresultados,oqueexplicaumpoucomais...esteomelhor.E,da
mesmaformaquecomomtodocientfico,seumapremissalnabase
estivercorrompida,todooedifciocai.E,segundoobudismo,nenhuma
premissaestassentadaapriori.Tudodequepodemosfalar,numsentido
maispreciso,falso.Anicaquerealidadequepossuemessesobjetos
corpo,opinies,doena,sofrimentorelativa,convencional.Esassima
compaixoeoconsequentealviodosofrimentosopossveis.
QualavisodoBudismosobredoenasmentais?TipoEsquizofreniae
depressoemespecfico...
Cadaculturabudistatemumamedicinaespecficaquelidacomosproblemas
de"vento".Diagnsticoscomoestessofrutosdapesquisapsiquitricaeno
estopresentesnobudismo.Dentrodasmedicinastradicionaisdecadapas
asiticoexistemformasdetratarproblemasquehojetalvezfossem
diagnosticadosassim.Navisobudista,todadoenafrutodocarma,isto,
aesnegativaspassadas.
NoBudismo,orgodaintelignciaocrebroouocorao?
Dependequesentidoseusapara"inteligncia".Sevocestfalandodealgo
comoraciocniopuro,issonoexistenobudismo.Ocorpotodopensa,e
todopensamentoligadoaemoes.Noexistepensamentonoemotivo
ouemoonopensada(emboraexistamsensaesnopensadas).
Ocorao,nobemocorao,masaregioaocentrodopeito,mais

importanteparaaprticabudistadoquearegiodentrodocrnio.Masisso
noserefereainteligncia,anoserseestamosfalandodeconscincia.Para
obudismoaconscincia,umtipodeconscinciaquelocalizvel,estno
peito,enonocrebro.Masbasicamente,estemtodoocorpo.
Ocrebroestvinculadosconscinciasdossentidos,bemcomoamedula.
Sealgumvivaz,esperto,podesedizerqueamandaladesuacabea
lmpida.Massealguminteligentenosentidodeintegrarsuavida,levar
umavidantegra,daamandaladopeitoquelmpida.Quealis,incluios
pulmestambm.
Afisiologiasutilbudistaumdesenvolvimentodafisiologiasutilhindu.
Todasastradiesbudistaspossuemensinamentosdiretossobreosexo?
Todas.Nohinayana,porexemplo,elesvodizerquesexoumgrande
problema.bastantedireto.Nomahayanaenovajrayana,emtodasas
linhagens,tambm,osexoumtemabemcomumouseja,comointegr
lo(ounointegrlo,nocasodohinayana)nasuaprtica.Seapessoaquer
umkamasutradavida,entoelapodepegaroTibetanArtsofLove,do
GedunChopel.
Vocpoderiaporfavorfalarumpoucosobreapaisagem(noamental,
masanaturalmesmo)nobudismo?Qualaimportnciaouopapeldo
contatocomanaturezanasvriastradies?
Porumaquestodesadeebemestar,quesobonscoadjuvantesprtica

espiritualprincipalmenteparainiciantescomonslocaisaprazveise
arejadossomelhores.Noslocaisaltosoarmaislimpoporqueaspartculas
seconcentramnoslocaismaisbaixos.Tambmsoltarofocodoolhono
horizontebomparaoolhoeparaamente.
Emtodasastradiesbudistassetentavincularaprticaeoslocaisde
prticaalocaisbelosearejados.Issonosprestaumahomenagemaos
Budasumaoferendalinhagemutilizarlocaisexaltadosebelospara
construirrepresentaesdocorpo,falaementedosBudascomofacilitaa
prtica.
Nasprticasavanadas,locaisdegradadoscomooslocaisondesedespejava
corposnandiaumamisturadenecrotrioacuabertocomprisoe
manicmio,ondetudodepiorseconcentravasomaisadequados.Locais
comohospitais,prises,pontosdedrogasebaixaprostituio,feiras,
aglomeraespopulares,ocentrodeumacidadegrande,estaesdenibus
etrens,casasassombradas,ondesuicdioseassassinatosforamcometidos,
camposdeconcentraonazistas,cidadesemrunaspelaguerra,favelas,da
essessolocaisdeprticaadequadosparagrandespraticantesquequerem
beneficiarosseresdeformaintensaeprogredirrpidonaprticaatravsde
locaisdesafiadoreseamedrontadores.
Damesmaforma,praticaremmeiodoena,aovexamepblico,eassim
pordiantesemqueapessoadevaclaroproduzirouiratrsdessas
coisas,deformaalguma,squandoelassurgemnaturalmentemuito
importanteeproduzavanosrpidos.Entodevemostambmusaressas
oportunidadesdepaisagensdegradadasinternasparaincrementarnossa

prtica.

You might also like