You are on page 1of 21

Informacinjurdicainteligente

(//vlex.com.ve)

<Jurisprudencia(http://jurisprudencia.vlex.com.ve)

DecisinnN195deTribunalSuperiorAgrariodelosEstadosAraguay
CarabobodeAragua,de4deMayode2012

Procedimiento:

MedidaDeProteccionAgraria

Ponente:

HectorBenitez

NmerodeExpediente:

20120204

FechadeResolucin:

4deMayode2012

Emisor:

TribunalSuperiorAgrariodelosEstadosAraguayCarabobo

RESUMEN

Compartir

Compartir

Compartir

Twittear

Porlosrazonamientosantesexpuestos,esteJuzgadoSuperiorAgrariodelaCircunscripcinJudicialde
losestadosAraguayCarabobo,administrandojusticiaemanadadelosciudadanosyciudadanas,en
nombredelaRepblicaBolivarianadeVenezuelayporautoridaddelaLey,haciendousodelas
facultadesestablecidasenlosartculos152y196delaLeydeTierrasyDesarrolloAgrario,ylos
artculos127y304delaConstitucindelaRepblicaBolivarianadeVenezuelaDECRETA:PRIMERO:
MEDIDAINNOMINADADEPROTECCIONALMEDIOAMBIENTE,ALOSBOSQUESYALOS
RECURSOSHIDRICOSubicadosenelParqueNacionalHenriPittier,especficamenteenelsectorXIII
Choronenelsitioconocidocomo"LaSoledad",elcuallimitaconlashaciendasLaAljorraySanta
Apolonia,ParroquiaChoron,MunicipioGirardot,delestadoAragua,seencuentradentrodelos
siguienteslinderos:Norte.ParadorTursticoLaLomaSur:HaciendadeCacaoEste.RodelMediode
ChoronyOeste:EjeVialTroncal6M.....(verresumencompleto)

CONTENIDO
REPUBLICABOLIVARIANADEVENEZUELA

ENSUNOMBRE
TRIBUNALSUPREMODEJUSTICIA
JUZGADOAGRARIOSUPERIORDELASCIRCUNSCRIPCIONESJUDICIALESDELOSESTADOS
ARAGUAYCARABOBO
Maracay,cuatro(04)demayodelAo2012
(201y152)
EXPEDIENTEN20120204
PARTESOLICITANTE:DireccinEstadalAmbientalAragua,enteadscritoalMinisteriodelPoderPopular
paraelAmbientedelaRepblicaBolivarianadeVenezuela.

PRESUNTASAGRAVIANTES:Miriamlvarez,titulardelaCduladeIdentidadN17.275.194,Yasmira
+1-888-223-0621
ENTRAR
Rangel,titulardelaCduladeIdentidadN13.270.909yMarielaSalazar,titulardelaCduladeIdentidad
N12.340.168
Asunto:MEDIDAINNOMINADADEPROTECCINALMEDIOAMBIENTE.
I
BREVERESEADELOSANTECEDENTESPROCESALES
PERTINENTESAESTADECISIN
SeiniciaelpresenteprocedimientoenelmarcodelasolicitudrealizadaporlaIng.CarmenCannata
Gonzlez,quienfungecomoDirectoraEstadalAmbientalAragua,enteadscritoalMinisteriodelPoder
PopularparaelAmbiente,mediantelacualmanifiestaunasituacindeinvasinenelParqueNacional
HenriPittier,especficamenteenelsectorXIIIChoronenelsitioconocidocomoLaSoledad,elcuallimita
conlashaciendasLaAljorraySantaApolonia,ParroquiaChoron,MunicipioGirardot,delestadoAragua,
dondeungrupodepersonasrealizaronactividadesdedeforestacinconelfindeconstruirviviendas
destruyendopartedeesareaprotegida.Manifestadodeigualmanera,queelreaafectadaesde7,69
HectreasyseencuentrazonificadadeacuerdoalPlandeOrdenamientoyReglamentodeUsodelParque
NacionalHenriPittier,comozonadeUsoEspecialRomeritoUracaLaLomaParroquiaChoron,lacualse
encuentradentrodelossiguienteslinderos:Norte.ParadorTursticoLaLomaSur:HaciendadeCacao
Este.RodelMediodeChoronyOeste:EjeVialTroncal6MaracayChoron.Finalmentesealqueenel
reaseencuentrantres(03)infraestructuras,delascualesdos(2)estnconstruidasconpisodetierra,
paredesdebambytechodezinc,yunaterceraconstruidaensutotalidadenLaminasdezinc,cuya
estructuradescansasobreviguetasdemaderaysealacomopresuntosresponsablesdeestas
construccionesilegalessegninformedelInstitutoNacionaldeParques(INPARQUES)alasciudadanas
Miriamlvarez,YasmiraRangelyMarielaSalazar,venezolanas,mayoresdeedad,titularesdelasCdulas
deIdentidadNros.V17.275.194V13.270.909yV12.340.168,respectivamente.
Ahorabien,esteJuzgadoSuperiorconvistaalasalegacionesantesexpuestas,pasaapronunciarseen
relacinalasolicitud.
II
DELOSPODERESDELJUEZAGRARIOPARADICTARMEDIDAS
TodoJuezAgrarioaquiencorrespondatomarunadecisinenuncontrovertidooenunfuturoconflicto,
cuyosustratoseencuentreregidopordisposicionesdeordenpblico,enparticular,enmateriaagrariaest

enlaobligacindedictarlasmedidasqueconsidereconvenientespararesguardarlaseguridadala
soberanaagroalimentaria,laproteccinalmedioambienteylaproteccindelabiodiversidad.
Taleslapreocupacindellegislador,desemejanteaspectodederechomaterial,quelaLeydeTierrasy
DesarrolloAgrario,ensuartculo196,estableceeldesarrolloConstitucionaldelaGarantaquenosimpone
laConstitucindelaRepblicaBolivarianadeVenezuelaensuartculo127,cuandodisponelosiguiente:
EljuezojuezaagrariodebevelarporelmantenimientodelaseguridadagroalimentariadelaNacinyel
aseguramientodelabiodiversidadylaproteccinambiental.Entalsentido,eljuezojuezaagrario,existao
nojuicio,deberdictaroficiosamentelasmedidaspertinentesaobjetodeasegurarlanointerrupcindela
produccinagrariaylapreservacindelosrecursosnaturalesrenovables,haciendocesarcualquier
amenazadeparalizacin,ruina,desmejoramientoodestruccin.Dichasmedidassernvinculantespara
todaslasautoridadespblicas,enacatamientodelprincipioconstitucionaldeseguridadysoberana
nacional.(NegritasysubrayadodeesteTribunal)
Elobjetodeestearticulado,eslapretensinpreventiva,queconsisteenqueseadoptenmedidas
tendentesaasegurarlaefectividaddelatutelajudicial.Enelprocedimientocautelaragrariosecontempla
laposibilidaddequeelJuezAgrariopuedadictaroficiosamentemedidasautnomasprovisionales
orientadasaprotegerelinterscolectivo.Estasmedidastienenporobjetolaproteccindelosderechosdel
productorrural,delosbienesagropecuarios,lautilidadpblicadelasmateriasagrarias,ascomotambin,
laproteccindelintersgeneraldelaactividadagraria,cuandoconsiderequeseamenazalacontinuidad
delprocesoagroalimentarioyseponganenpeligrolosrecursosnaturalesrenovablesyalabiodiversidad.
Estasmedidasautnomasjudicialessondecarcterprovisionalysedictanparaprotegerunintersde
carctergeneralyporsunaturalezasonvinculantesparatodaslasautoridadespblicas,enacatamientoal
principioconstitucionaldeseguridadysoberananacional.
EnesteordenlaSalaConstitucionaldelTribunalSupremodeJusticia,conponenciadelMagistrado
FranciscoAntonioCarrasqueroLpez,enelexpedientenmero030839,defechanueve(09)demayode
dosmilseis(2006),estableciconrespectoalartculo207(ahora196)delaLeydeTierrasyDesarrollo
Agrario,losiguiente:
(Omissis)Lareferidamateria,segnestableciestaSalaensentenciadel16demarzode2005(caso:
AsociacinCooperativaAgrcolaydeUsosMltiples,VallePlateado),criterioquehoyseratifica,
constituyeunaactividadquealgarantizarlaseguridadalimentariadelapoblacin(enlosprecisos
trminosdelosartculos305y307delaConstitucinvigente),seencuentrasometidaenmayoromenor
gradoaunrgimenestatutariodederechopblicoquehasidoobjetodetutelaporpartedellegislador,no
slomedianteunaseriedemedidasrelacionadasdirectamenteconelrgimensustantivodelosderechos
vgr.Laafectacindeusoyredistribucindelastierras,sinomediantelacreacindeunajurisdiccin
especialquepermitaalosparticularesunaccesodirectoarganosjurisdiccionalesespecializadosque
estnencapacidaddeatenderconcriteriostcnicos,susnecesidadesfrentealasactividadesuomisiones
delaAdministracin,tomandoenconsideracinelintersgeneraldeasentarlasbasesdeldesarrollorural
integralysustentable,asegurandolavigenciaefectivadelosderechosdeproteccinambientaly
agroalimentariodelapresenteyfuturasgeneraciones.(Cfr.Artculo1delDecretoconFuerzadeLeyde
TierrasyDesarrolloAgrario).
Conelreferidocriterio,laSalaevidencique,ellegisladorvieneareforzarlaproteccinjurdico
constitucionaldelosparticularesatravsdenormasgarantistasdelosderechosamparadosporla
Constitucin,favoreciendolatutelajudicialefectivayprotegiendoparaelpresentecaso,lavigenciay
efectividaddelderechoalaseguridadagroalimentariaenprodelintersgeneraldeasentarlasbasesdel
desarrolloruralintegralysustentable,asegurandolavigenciaefectivadelosderechosdeproteccin

ambientalyagroalimentariodelapresenteyfuturasgeneraciones.Todoenelcontextodelaactuacin
eficazdelPoderPblico,dondelosrganosyentesdelEstadogestionanefectivamentesuscompetencias,
fomentandolaconsolidacindelprincipiodepazsocial,elbiencomnylaconvivencia,enunmedio
ambientearmnico.
Oponenlosapoderadosjudicialesdelasactorasqueelprincipiodeseparacindepoderesresulta
vulneradoconelprocederoficiosoquelanormaatacadaleatribuyealosJuecescontencioso
administrativosagrarios,sinadvertirquetalafirmacinsefundaenunacomprensinlimitadadelafuncin
judicial,queenelmodernoEstadoconstitucionaldeDerechonoslohadevelarporelsometimientodel
Estadoydelosparticularesalordenjurdicovigente,afindelograrelordenylaseguridad,sinoporque
seanrespetadosygarantizadoslosderechosygarantasfundamentales,comoformademantenerla
convivenciaorganizadaypacficadecuantosvivenenlasociedad.
Entalsentido,malpodranlimitarselaspotestadesdelJuezcontenciosoagrarioparasustituirseenlas
funcionesdelcorrespondienterganooenteadministrativo,cuandolascircunstanciasdehechodemanden
suprocederenelsentidodepropiciarunprocesojudicialqueinauditaparteprovealoconducenteparala
salvaguardadelacontinuidaddelaproduccinagrariaylapreservacindelosrecursosnaturales,
restableciendodeestemodolasituacinjurdicaparticularocolectivalesionada,paraseguidamente
sustanciarelcorrespondientecontradictorio,antequienestuvieranintersenoponersealamedida
acordada.
Efectivamente,siendoquealosrganosjurisdiccionalesenlamaterialescorrespondegarantizarla
seguridadalimentaria,ellegisladornoseencuentralimitadoenelestablecimientodelasfacultades
inquisitivasdelosmencionadosrganos,nisiquieraparaposibilitarunaactuacinoficiosaqueenmodo
algunocolideconsuimparcialidad,sinoqueseencuadraenelcarctersubjetivoygarantistadel
procedimientocontenciosoadministrativo,dondeeljuezpropendealasalvaguardadelassituaciones
jurdicasqueenelmbitodesuscompetenciasypormandatoconstitucional,seencuentrallamadoa
tutelar,aunfrentealainactividadparticulardeinvocarlatutelaalaseguridadagroalimentariaoantela
omisindelosrganosadministrativos,enprivilegiarydesarrollarlaproduccinagropecuariainternay
protegerlabiodiversidad.
Conello,resultaconstitucionalmentelegitimalaactuacinoficiosadelosrganosjurisdiccionalescuandoel
bientuteladoasloameriteyexistadisposicinlegalquelofaculte,comoeselcasodelaadopcinde
medidasquedesdeelpuntodevistamaterial,pudierancalificarsedefuncionesadministrativas,tomadas
enejerciciodelapotestadjurisdiccionalparalasalvaguardadelaseguridadagroalimentariaydela
biodiversidadyassedeclara.
Precisadoloanterior,arguyenlasaccionantesqueelartculoimpugnadolesionaelprincipiodeinterdiccin
delaarbitrariedaddelPoderPblicoyalrespecto,elcarctersublegaldelasfuncionesjurisdiccionalesy
administrativasdelEstado,conllevaaqueelejerciciodelasmismasseenmarqueenloqueladoctrina
denominaelprincipiodeinterdiccindelaarbitrariedaddelPoderPblico(deducibledelartculo49dela
Constitucin),positivizadoennuestroordenamientojurdicocomounodelospilaresfundamentalesdel
Estadodederecho(artculo2delTextoFundamental),cuyavigenciaentraalasumisindelPoderPublico,
alprincipiodelegalidadycompetencia,conformealoscualesdebendesarrollarselasmanifestacionesde
autoridaddelEstado.
DichasumisindelPoderPblicoalprincipiodelegalidad,suponedemaneraindefectiblequeeldesarrollo
delaactuacindelEstado,guardecorrespondenciaconlosderechosaladefensayaldebidoprocesode
losparticulares,locualcomprendelaobservanciadelprincipiodeinstruccindelexpediente,alcualse
encuentransometidasambasactividadesyencuyavirtud,debengarantizarseelderechoaladefensayal

debidoproceso(artculo49numeral1delaConstitucin),elderechoaserescuchado(artculo49ordinal
3delTextoFundamental,artculos48y68delaLeyOrgnicadeProcedimientosAdministrativosyartculo
7ordinal4delaLeyOrgnicadelaAdministracinPblica),elderechodeaccesoalexpediente(artculo
49ordinal1delaConstitucinyartculo59delaLeyOrgnicadeProcedimientosAdministrativos),el
principiodebuenafeydepresuncindeinocencia(artculo49ordinal2delTextoFundamental),el
principiodelibertaddepruebas.
Enesecontexto,laactividaddelPoderPblico,seencuentraigualmentesometidaalconceptode
razonabilidad,cuyamanifestacincomprendelaidoneidad,lanecesidadylaproporcionalidadpropiamente
dicha,deacuerdoaloscualeslaeventualactuacindeunrganooentedelEstado,deberesultarapta
paralosfinesperseguidos,requeridaantelainexistenciadeunamedidaigualmenteadecuaday
finalmente,quepresentedeigualmaneralaidoneidadcorrespondiente,puesdelocontrarioseplanteara
unamedidainjustificada.
Alrespecto,sobreelargumentoqueelartculoimpugnadoconstituyeunanormaabiertaqueestimulauna
actuacinilimitada,desproporcionada,excesivayarbitrariadeljuezagrario,resultamenesterprecisarque,
losconceptosjurdicosindeterminados,talcomosealesteAltoTribunalensentenciadefecha14dejulio
de2003(caso:JosFernandoCoromotoAnguloyRosalbaMaraSalcedodeAngulo),son...conceptos
queresultadifcildelimitarconprecisinensuenunciado,perocuyaaplicacinnoadmitesinounasola
solucinjustaycorrecta,quenoesotraqueaquellaqueseconformeconelespritu,propsitoyraznde
lanorma.
As,enpalabrasdeGarcadeEnterra(CursodeDerechoAdministrativo.Madrid.Ed.Civitas.1998.Tomo
I.p.450),...laaplicacindeconceptosjurdicosindeterminadosesuncasodeaplicacindelaLey,
puestoquesetratadesubsumirenunacategoralegal(configurada,noobstantesuimprecisindelmites,
conlaintencindeacotarunsupuestoconcreto)unascircunstanciasrealesdeterminadasjustamentepor
elloesunprocesoreglado,queseagotaenelprocesointelectivodecomprensindeunarealidadenel
sentidodequeelconceptolegalindeterminadohapretendido,procesoenelquenointerfiereninguna
decisindevoluntaddelaplicador,comoeslopropiodequienejercitaunapotestaddiscrecional.Siendola
aplicacindeconceptosjurdicosindeterminadosuncasodeaplicacineinterpretacindelaLeyqueha
creadoelconcepto,eljuezpuedefiscalizartalaplicacin,valorandosilasolucinaqueconellaseha
llegadoeslanicasolucinjustaquelaLeypermite.Estavaloracinpartedeunasituacindehecho
determinada,laquelapruebaleofrece,perosuestimacinjurdicalahacedesdeelconceptolegalyes,
portanto,unaaplicacindelaLey....
Conformealoscriteriossupratranscritosseobserva,queelejerciciodelacompetenciaatribuidaendicha
norma,nicamenteprocedeencuatrosupuestosquesibiennoadmitenunadeterminacinrigurosaa
priori,envirtuddetodaslascircunstanciasquelosconstituyen,serefieren...aunsupuestodelarealidad
que,noobstantelaindeterminacindelconcepto,admiteserprecisadoenelmomentodelaaplicacin.
(GarcadeEnterra(CursodeDerechoAdministrativo.Madrid.Ed.Civitas.2000.TomoI.p.457),conforme
aconceptosdeexperienciaovalor,queadquierenparaunsupuestoespecficounmatizconcretoque
admiteunasolucin,conlocualnosloestarandelimitadoslossupuestosdehechodelanorma,sinoque
legisladoralhaberhechousodeunosconceptosjurdicosindeterminados,regleldesarrollodelamisma,
limitandoladiscrecionalidaddeljuez.
As,elcontroldelamedidapreventivaanalizada,resultarperfectamenterealizablemediantela
exteriorizacindelascausasquedieronlugaralproveimientojudicial,puestalcomosealestaSalaen
fecha18denoviembrede2004,enladecisinrecadaenelexpedienteN021796,casoLuisHerrera
Gamboa,nocabedudaque,siempreesobligatorialamotivacindedichodecreto,comosupuestode
ordenpblico(Vid.SentenciasdeestaSalaNros.1.222del6dejuliode2001,caso:Distribuciones

ImportacionesCosbell,C.A.324del9demarzode2004,caso:InversionesLaSuprema,C.A.891del
13demayode2004,caso:InmobiliariaDiamante,S.A.y,2.629del18denoviembrede2004,caso:Luis
EnriqueHerreraGamboa),locualsignificaqueelJuezdebeexponerlasrazonesdehechoydederecho
porlascualesconsideraqueprocedeonounadeterminadamedidayaque,sinolohace,esimposibleque
suactoseasusceptibledecontrol,loqueimpediraelcabalejerciciodelderechoaladefensadelaparteo
delterceroquepuedaverseafectadopordichodecreto.
Enefecto,eldesarrollodelafacultaatribuidaenlanormabajoanlisis,nosignificaarbitrariedado
autonomaabsolutaeirrevisabilidaddelcriterioqueseaplasmadoenladecisin.(Cfr.RicardoHenrquez
LaRoche,CdigodeProcedimientoCivil,TomoI,Caracas,1995,p.120ys.S.C.C.ns.387/30.11.00,
caso:CedelMercadodeCapitalesC.A.y00224/19.05.03,caso:LaNotteC.A.),pueselJuezagrario
deberverificarquesecumplalacondicindeprocedenciadelamedida.
Portanto,siendoquelacompetenciacontenidaenelartculo211delDecretoconfuerzadeLeydeTierras
yDesarrolloAgrario,solamentepuedeserejercidaporeljuezagrarioconfundamentoenlasalvaguardade
laseguridadagroalimentariadelaNacinyelaseguramientodelabiodiversidadylaproteccinambiental,
locualpresentasujustificacinconstitucionalenlosartculos305y306delTextoFundamentalyquedel
mismomodo,dichoartculoresultaaplicablenicamentecondosobjetivosespecficosasaber,evitarla
interrupcindelaproduccinagrariaygarantizarlapreservacindelosrecursosnaturalesrenovablesy
finalmente,quelamedidapreventivaslopodrtomarsecuandoestosfinesseencuentrenamenazadosde
paralizacin,ruina,desmejoramientoodestruccin,debeconcluirestaSalaque,laactuacinanalizada,se
encuentraciertamentedelimitadaporunentornonormativo.
Enconsecuenciadeloanterior,lanormacircunscribeelpoderpreventivoalaadopcindemedidasen
cuatrosupuestosespecficos,paraobtenerdosresultadosperfectamentedelimitados,conlocualdebe
desestimarseelargumentosegnelcualelartculorecurridoesunanormaenblanco,quepropugnala
actuacinarbitraria,puesnosloseencuentrandelimitadaslascircunstanciasquellevaranaljuezagrario
aactuarenundeterminadosentido,sinoqueademsestnpreestablecidoslosdosobjetivosquedebe
perseguirdichorganojurisdiccionalconsuproveimiento,elcualatodoevento,debeobservareldeberde
motivacinalaquehizoreferenciasuprayassedeclara.
Finalmentesealaronlasaccionantesque,elartculocuyanulidadsepretenderesultalesivodelderechoa
ladefensayaldebidoproceso,sobrelabasequepermiteunaactuacinjurisdiccionalsinjuicio.
Sobreelparticular,estaSalaensentenciadel15defebrerode2000(Caso:EnriqueMndezLabrador),
sealque,sibienlosderechoaquealudeelartculo49delaConstitucindelaRepblicaBolivarianade
Venezuela,aplicanatodaslasactuacionesjudicialesyadministrativas,ellonosignificaquelareferida
normaconstitucionalestablezcaunprocedimientoespecfico,sinolanecesidaddequecualquieraseala
vaprocesalescogidaparaladefensadelosderechosointereseslegtimos,lasleyesprocesalesdeben
garantizarlaexistenciadeunprocedimientoqueasegureelderechodedefensadelaparteylaposibilidad
deunatutelajudicialefectiva.
EnrelacinconeltemacomentadoconvienetraeracolacinlosprincipiosestablecidosporestaSalaenel
casoMaradelosngelesHernndezVillaliegoyotros,segndecisinN926del1dejuniode2001,en
lacualsedejasentadoque,estosderechossondecontenidoamplioybuscanquelaspartesdentrodel
procesopermanezcaninclumessinquelosmismosseveanlimitadosorestringidosdemaneratal,que
impidaelejercicioplenoyefectivodeotrosderechosrelevantesdentrodelproceso,quemenoscabenlas
garantasqueelmismodebeofrecer.Esdecir,quelodeterminantedelarealizacindeestagaranta,es
quenoexistaunalimitacininsoportableenunadelaspartes,querestrinjaellibreyseguroejerciciodelos
derechosdeljusticiabledentrodelprocesoporunaactuacinantijurdicadentrodesuscomponentes.

Conello,laobservanciadelderechoaladefensayaldebidoprocesonoselimitaalcumplimientodeuna
meraformaprocedimental,sinoque,losparticularespuedanactuarefectivamenteeneljuicioyeneste
sentido,elartculo19delaLeyOrgnicadelTribunalSupremodeJusticia,queencuentrasuantecedente
enelartculo102deladerogadaLeyOrgnicadelaCorteSupremadeJusticia,otorgaaljuezcontencioso
administrativo,lafacultaddesustanciarundeterminadoasunto,deacuerdoalprocedimientoquejuzgue
msconvenienteparalarealizacindelajusticia,siemprequestetengabaselegal.
Enestesentido,laexposicindemotivosdelDecretoconfuerzadeLeydeTierrasydesarrolloAgrario,
disponeencuantoalprocedimientoagrario,queelmismoseinformadelosvalorescontenidosenel
artculo257delaConstitucin,relativosalasimplicidad,oralidad,celeridad,uniformidadyeficacia,
procurandounprocedimientosencilloquedesarrolleelprincipiodeceleridadyeconomaprocesal.
Talcomoseestablecisupra,enelpresentecasoestamosanteunamedidapreventivaconducenteala
salvaguardadelacontinuidaddelaproduccinagrariaylapreservacindelosrecursosnaturales,de
adopcinoficiosa,conlocualencuentraestaSalaquedichamedidaprocedeinauditaparte,situacinsta
queenmodoalgunosuponelainexistenciadeunprocedimientoenelcualsetomeelproveimiento
jurisdiccional.
Ciertamente,delanlisisdelanormaimpugnadaseevidenciaque,ellegisladoralreferirsealaposibilidad
delaadopcindelamedidaexistaonojuicio,serefiereaqueeljueznoseencuentrasujetoala
pendenciadeunprocedimientoprevio,queesjustamenteladiferenciaentreelartculohoyimpugnadoyla
disposicincontenidaenelartculo167eiusdem.
Loexpuestoevidenciaque,talcomoseallarepresentacindelaProcuraduraGeneraldelaRepblica,
elartculo211delDecretoconfuerzadeLeydeTierrasydesarrolloAgrario,actualmenteartculo207dela
LeydeTierrasydesarrolloAgrariode2005,recogeunavisinaxiolgicadelafuncinjurisdiccional,quese
compadececonelreferidocarctersubjetivodelcontenciosoadministrativoyconelderechoalatutela
judicialefectiva,contextoenelcuallamedidaadoptadaporeljuezagrario,sedesarrollaconformeala
celeridadeinmediateznecesariasparasalvaguardarunaeventualtransgresinalosprincipiosdela
seguridadagroalimentariayalderechoalabiodiversidad,siguiendoatalefecto,elprocedimientopautado
enlosartculos602ysiguientesdelCdigodeProcedimientoCivilelloantelaausenciadeuniterindicado
expresamenteporlaLey,conformealaprevisincontenidaenelartculo19delaLeyOrgnicadel
TribunalSupremodeJusticia.
As,cuandoeljuezagrariodesarrolleoficiosamentelacompetenciaatribuidaenlanormaimpugnada,
procederalaaperturainmediatadelcorrespondientecontradictorio,dondelegarantizaraaquelcontra
quienobrelamedidayaloseventualesinteresados,elderechoaladefensayaldebidoproceso,atravs
delanotificacindeladecisin,elaccesoalexpedienteylaposibilidaddealegaryprobarafavordela
eventualoposicin.
Dichatramitacinanlogaalaseguidaencasosdemedidascautelares,norevisteenmodoalguno,
violacindelderechoaladefensaoaldebidoprocesodelapartecontraquienobralamedida,puessta
podrhacerlacorrespondienteoposicinunavezejecutadalamisma,enelcorrespondientecontradictorio
yassedeclara(Omissis).
AsuvezsedesprendedeestasentenciadenuestromximoTribunaldelaRepblica,quelaLeyde
TierrasyDesarrolloAgrarioinstituyeelpodercautelargeneraldelJuezAgrarioyleestableceunaseriede
principiosyobjetivosquedebendirigirsuconductaenelmarcodetodoiterprocedimental,alosfinesde
protegerelintersgeneralcolectivo,cuandoadviertaqueestamenazadaderuina,desmejoramientoy
destruccindelacontinuidaddelprocesoagroalimentario,oseponenenpeligrolosrecursosnaturales
renovablesyexistalanecesidaddesalvaguardarlaseguridadagroalimentariaylabiodiversidad,sinqueel

operadordejusticiadebaceirsearequisitosfundamentalesparaelejerciciodelapotestadcautelar,sino
queeselanlisisdelJuezelquelepermitedeterminar,dentrodelprocesoasolicituddeparteodemanera
oficiosa,eldecretodemedidasautnomas,tomandoenconsideracinlasituacinfcticaconcretapara
dictaminarlas,todoelloorientadoaprotegerlosderechosdelproductor,losbienesagropecuarios,yenfin,
elintersgeneraldelaactividadagrariayambiental.Asseestablece.
Ahorabien,enelpresentecaso,unavezanalizadalanormativaconstitucionalyjurisprudencialpertinente,
sedesprendedelInformeTcnicodeImpactoAmbientalRealizadoporelInstitutoNacionaldeParques
(INPARQUES)enrelacinalaOcupacinIlegaldelaSoledad,ParroquiaChoron,ParqueNacionalHenri
Pittier,elcualsibiennoseencuentrasuscrito,esvaloradoporcuantofuepresentadoporelenteRectorde
INPARQUES,esdecirelMinisteriodelPoderPopularparaelAmbiente.Porloquesesealanlassiguientes
consideraciones:
omissis
ASUNTO:
InformesobreelimpactoambientalocasionadoporalHenriPittier,personasenterrenosubicadosdentro
delParqueNcionalHenriPittier,espeficiamenteenelsectorSectorXIIIChoron,enelsitioconocidocomo
LaSoledad()
OBJETIVO:
Notificarsobrelaafectacinambientalocasionadaporlaocupacinilegal,trabajosdeconstrucciny
limpiezadevegetacinsinautorizacinporelenteadministradorelInstitutoNacionaldeParques.
()
ANALISDELIMPACTOAMBIENTAL
Florayfauna
Lasactividadesllevadasacabodentrodeloslinderosdelparquenacional,talescomolatalayquemade
vegetacinbajaymedia,afectademaneradirectalafloradellugar,yaqueseestndestruyendo
individuosdediferentesespecies,loquerepresentaunaperdidadeladiversidadbiolgicaaniveldeflora.
Cabedestacarqueenelsectormencionadocuentacondiversasespeciesdehierbas,arbustosyrboles,
predominandolosespecimenesdePlatanillo(heliconias),existenciadesotobosque,conformadospor
especiesconocidascomo:
*Mijaom(Anacardumexcelsum)pertenecientealafamiliadeanarcadiaceae)
*Yagrumo(cecropiapeltata)delafamiliaMoraceae
*PalodeMaria,(tripalisSP)delafamiliaPolygonoceae
*Huesoepescao(albiceaSP)FamiliaLeguminosae
Adicionalmenteladestruccindelavegetacinafectalosnichosecolgicosdelasespeciesdefauna
existenteenelsitioafectado,yaquesepierdenfuentesde
alimentacin,espaciosparalanidificacinyrefugio,esdecirsedestruyeelhabitatdeespeciesfaunsticas,
talescomoaves,tantomigratoriascomoendmicasdelazona,ascomoreptiles,mamferoscomolas
perezas,monoscapuchinos,entreotros.
EnresumenconestasaccionessepierdenalgunoscomponentesdelaDiversidad

Biolgica,loqueatentademaneradirectaalequilibrioecol6gicodeestepulmn
naturalyalreservoriogenticodeesteparquenacional.Esnecesariomencionar
queVenezuelatieneCompromisostantonacionalescomoInternacionalesparala
conservacindelaDiversidadBiolgica.
Suelos
Asimismolasactividadesrealizadasafectandemaneradirectalossuelos,yaqueeldesmalezamientolos
hadejadocompletamentedescubiertos,expuestosalaerosinhdricayelica,lacualposteriormente
causaralaperdidadelamateriaorgnicayelhumusencontradoenelperfilAdeestossuelos,
minimizandolacapacidadproductivadelosmismos.
Igualmentelacompactacinporelpisoteoocasionaraarrastredesedimentosquevanaloscuerposde
aguaquevandirectamentealcaucedelRoGrandedelMediodeChoronprovocandoproblemasaguas
abajo,talescomoturbidez,arrastredesedimentosconlasubsecuentecolmatacindedichocauce,as
comotambinelarrastredematerialvegetal,loquepudieraocasionartaponamientouobstruccindelflujo
deagua,locualasuvezdesbordamientoeinundacionesenloscentrospobladosdelpueblodeChorony
PuertoColombia,congravsimas
consecuenciasparalasinfraestructurasexistentes,integridadfsicadelas
personaseinclusolavidadeloshabitantesdeestossectoreslascualesasuvez,afectarandemanera
directalarecreacinyelturismoenlaregin,principalfuentedetrabajoeingresosdeestapoblacin.
Agua
Enelsupuestonegadoquelosocupantesilegalessemantenganenellugaroenelpeordeloscasoseste
espaciofuerapoblado,loscursosdeaguayacuferosresultaranfuertementecontaminados,
principalmenteelaguaquefluyeporelcaucedelRoGrandedelMediodeChoron,yaquealnoexistir
sistemadeembaulamientodelasaguasservidas,estasirandirectamentealcaucedelro,loqueasuvez
ocasionaradanosalasespeciesexistentesenellechodelro.
Adicionalmenteseproducirancondicionesdeinsalubridadporlaacumulacindedesechosslidosy
orgnicos,loquedealgunaformayaestaocurriendoensusetapasiniciales.
Aire
Cabedestacarquelatalayposteriormentequemadeespecimenesvegetalesexistentesenellugar
aceleranelprocesodecontaminacindelaire,locualocasionandoproblemasyposiblesenfermedades
como:tos,neumona,pulmona,diarrea,ydemsafeccionespulmonaresennios,niasyadolescentes,
ascomoenlosadultosmayoresqueactualmenteseencuentranocupandoestasparcelasescudndose
bajolamodalidaddetomasimblica.
Esimportantedestacarqueladisminucindelavegetacinconstituyelaperdidadelosindividuoscapaces
degeneraroxigeno,elementobsicoparalavida.Asmismo,amenosvegetacinhabrmenosconsumo
deC02)gasdeefectoinvernaderoprincipalresponsabledelcalentamientoglobalysuconsecuencia
fundamentalrepresentadaporelcambioclimtico.VenezuelaespartedelProtocolodeKioto,convenio
internacionalquebuscaalternativasdesolucinparaenfrentarestaproblemtica,siendolaconservacin
delacoberturavegetalyen
especiallaszonasboscosasunadelasprincipalesestrategias,conjuntamenteconlareduccinde
emisionesdegasesdeefectoinvernadero.

Componentesalud
SegnestudiosrealizadosporelpersonalmedicoquelaboraenlapoblacindeChoron,elreaafectada
esconsideradacomozonaconaltosfocosdezancudos,loscualessonposiblesvectoresotransmisoresde
lasenfermedadesconocidascomoeldenguetrasmitidopomosquitoshematfagosdelgeneroAedesyla
leishmaniasis,queestransmitidapormosquitoschupadoresdesangrepertenecientealosgneros
PhlebotomusyLutzomyia,pertenecientesalafamiliaPsychodidae.
Turismo
Ademsdelaafectacintursticaocasionadaporlacontaminacindelaantesmencionada,tambinseha
ocasionadounimpactovisualproductodelaafectacindelosrecursosnaturalesexistentesenestos
terrenosyporlaconstruccindeinfraestructurasinningntipodediseoyornato,loqueconstituyeuna
"contaminacinvisual"queafectaodestruyeenpartelapanormicadelagranbvedaverdedeeste
parqueimportanteparquenacional.
Riesgo
Estazonaesconsideradadealtoriesgo,yaqueexistenarbolesentre25y30mtsdealturaloque
constituyeriesgosparalosocupantesenelsitiotantoparalacadaderamasyderbolesdelsectorcomo
porposiblesinundaciones,debidoalaexistenciadenumerososcaucesintermitentesyporlacercanadel
RoGrandedelMedioChoron.
CONCLUSIN
Porloantesexpuesto,dadoelimpactoambientalysocioeconmicoqueocasionaestaocupacinlegal,el
graveprecedentequeconstituyeparalaconservacindelparquenacional,ademsdelaflagrante
violacindelmarcoconstitucionalyjurdicoambientalvigente,esnecesariolosiguiente:
Desocupacininmediatadelaspersonas(Aproximadamente100personasentreadultosymenores)que
pretendenubicarseenestelugar.
Desmantelamientodelasestructurasprecariasquehansidoinstaladasenelsitio.
Iniciarlosprocesossancionatorioscorrespondientesparaladebidasancindelosresponsablesdela
afectacinambiental.
Iniciarrecuperacinambientaldeestareaomissis
Ahorabien,alrespectodelosplanteamientosexplanadosenelinformesupracitado,laLeydeBosquesy
GestinForestalpublicadaenlaGacetaOficialN38.946del05dejuniode2008,estableceenlos
artculos2,5,6,21,22,38y39losiguiente:
(Omissis)Artculo2mbitodeAplicacinLasdisposicionesdelpresenteDecretoconRango,Valory
FuerzadeLeyseaplicanconrelacinalosecosistemasyrecursosnaturalesqueintegranelpatrimonio
forestaldelpas,alosbienesyserviciosquedestesederiven,ascomoalagestinorientadaasu
conservacinyaldesarrolloforestalsustentable.
Artculo5UtilidadPblicaeIntersSocialSedeclarandeutilidadpblicaeinterssocial:1.Losbosques
nativoslocalizadosentodoelterritorionacional,representadosporlosecosistemasboscososprimariosque
sehanformadoydesarrolladonaturalmenteconlasespeciesforestalesautctonasdelasdistintas
regionesdelpas,cuyacoberturaarbreaseamayoroigualaldiezporciento(10%),yabarquenuna
superficiemnimademilmetroscuadrados2.Lasaccionesuobrasquetengancomofinlaconservacin,
proteccin,fomento,mejoramiento,recuperacin,restauracinyusosustentabledelpatrimonioforestaldel

pas,incluidasaquellasdirigidasalaprevencinycontroldeincendiosforestales.
Artculo6IntersPblicoSedeclaradeinterspblicoelejerciciodelascompetenciasoatribucionesde
losrganosoentesdelPoderPblicorelacionadascon:a.Preservacindeespeciesybosquesnativosde
especialvalorecolgicob.Fomentodebosquesentodoelterritorionacionalc.Promocinydifusinde
losvaloresdelosbosquesvenezolanosd.Inclusinyparticipacindelaciudadanaenlagestindelos
bosquese.Investigacinynuevastecnologasparaeldesarrolloforestalsustentablef.Prevenciny
controldeilcitoscontraelpatrimonioforestal.g.Fortalecimientodelacadenaproductivaforestal.
Artculo21DefensayconservacindelbosquenativoElEstadovelarporladefensayconservacindelos
bosquesnativosdelpas.Seconsiderabosquenativo,todaformacinboscosanatural,conespecies
forestalesautctonasdeunadeterminadaregin,queposeaunacoberturaarbreamayoroigualaldiez
(10)porcientoyocupeunasuperficiemnimademil(1.000)metroscuadrados.
sentenciafirmeypreviopagodejustaindemnizacin,podrexpropiarterrenoscubiertosdebosques
nativos,queconstituyanrelictosdelecosistemaforestaldelazona,ocuyapreservacinseafundamental
paraelmantenimientodelequilibrioecolgicoyconservacindeladiversidadbiolgica.
Artculo22TerrenosdondeselocalicebosquenativoLosterrenosdondeselocalicebosquenativono
podrnconsiderarsecomoociososoimproductivos.Tampocopodrnserintervenidosestosterrenoscon
finesagrcolas,urbansticos,minerosuotrosqueimpliquenladestruccinodegradacindelbosque,salvo
quesetratedelaejecucindeobrasoproyectosdeimportancianacional,declaradoscomodeutilidad
pblica,dondenoexistaotraalternativadedesarrollo.ElMinisteriodelPoderPopularconcompetenciaen
materiaambientalpodrpermitiroautorizarlaintervencindeterrenosdondeselocalicebosquenativo,
paraeldesarrollodeobrasyproyectosdeimportancianacional,confundamentoenestudiostcnicosy
ambientales,yconsiderandolasalternativasqueimpliquenlamenorafectacinalbosque.
Artculo38ProteccinefectivadelpatrimonioforestalLosrganosyentesdelPoderPblicoensu
respectivombitodecompetencia,velarnporlaproteccinefectivadelpatrimonioforestaldelpasen
beneficiodelasgeneracionespresentesyfuturas,yatalefecto,impulsarnodirigirniniciativasorientadas
a:1.Laformacindelaculturadelbosqueenlapoblacin,mediantelaeducacinambientalformalyno
formal,yladifusinpormediosmasivosdelosvaloresdelpatrimonioforestaldelpas2.Ladelimitacin,
administracinyresguardodeaquellosespaciosdelterritorionacionalnecesariosparalaconservacin,
proteccinyrecuperacindelpatrimonioforestal3.Elmonitoreoyevaluacinperidicosdelas
condicionesyestadodelpatrimonioforestal,paralaprevencinydeteccintempranaderiesgosy
amenazas4.Lainvestigacindirigidaafortalecerlatomadedecisionesymejorarelconocimientosobreel
comportamientoydinmicasdelosecosistemasyespeciesforestales5.Larestriccin,condicionamientoo
prohibicindeactividadescapacesdegenerardaossobreelpatrimonioforestal6.Laprevencin,
mitigacinyreparacindedaossobreelpatrimonioforestalcausadosporfactoresnaturalesoantrpicos
7.Cualquierotraaccinquecontribuyaconlasustentabilidaddelpatrimonioforestal.
Artculo39DefinicindezonasprotectorasSonzonasprotectoraslosterrenos,cualquieraseasutipode
propiedad,quedeterminelaleyoqueseandeclaradascomotalesmediantedecretodelEjecutivoNacional,
porconstituirreasnecesariasparaasegurarlaproteccinyconservacindelpatrimonioforestal,cuencas
hidrogrficasyotrosespaciosyrecursosnaturalesquepuedenresultarespecialmentevulnerablesalas
actividadeshumanas,debidoasuscaractersticasgeogrficasynaturales,ycondicionesambientalesy
socioeconmicas.Ladeclaratoriadezonasprotectorasqueafectenterrenosquenoseanpropiedaddela
Nacin,noimplicaparaelEstado,obligacinalgunadeindemnizarasustitulares(Omissis)(negrillasy
subrayadodeesteJuzgado)
Enelmismoordendeideas,laLeyOrgnicadelAmbientedefecha22dediciembrede2006,N5.833

Extraordinario,estableceenlosartculos1,2,3,18,21y47losiguiente:
Artculo1ObjetoEstaLeytieneporobjetoestablecerlasdisposicionesylosprincipiosrectoresparala
gestindelambiente,enelmarcodeldesarrollosustentablecomoderechoydeberfundamentaldelEstado
ydelasociedad,paracontribuiralaseguridadyallogrodelmximobienestardelapoblacinyal
sostenimientodelplaneta,enintersdelahumanidad.Deigualforma,establecelasnormasque
desarrollanlasgarantasyderechosconstitucionalesaunambienteseguro,sanoyecolgicamente
equilibrado.
Artculo2GestindelambienteAlosefectosdelapresenteLey,seentiendeporgestindelambienteel
procesoconstituidoporunconjuntodeaccionesomedidasorientadasadiagnosticar,inventariar,
restablecer,restaurar,mejorar,preservar,proteger,controlar,vigilaryaprovecharlosecosistemas,la
diversidadbiolgicaydemsrecursosnaturalesyelementosdelambiente,engarantadeldesarrollo
sustentable.
Artculo3DefinicionesAlosefectosdelapresenteLey,seentenderpor:
Ambiente:Conjuntoosistemadeelementosdenaturalezafsica,qumica,biolgicaosociocultural,en
constantedinmicaporlaaccinhumanaonatural,querigeycondicionalaexistenciadelosseres
humanosydemsorganismosvivos,queinteractanpermanentementeenunespacioytiempo
determinado.
Ambienteseguro,sanoyecolgicamenteequilibrado:Cuandoloselementosquelointegranseencuentran
enunarelacindeinterdependenciaarmnicaydinmicaquehaceposiblelaexistencia,transformaciny
desarrollodelaespeciehumanaydemsseresvivos.
Aprovechamientosustentable:Procesoorientadoalautilizacindelosrecursosnaturalesydems
elementosdelosecosistemas,demaneraeficienteysocialmentetil,respetandolaintegridadfuncionaly
lacapacidaddecargadelosmismos,enformatalquelatasadeusoseainferioralacapacidadde
regeneracin.
Auditoraambiental:Instrumentoquecomportalaevaluacinsistemtica,documentada,peridicay
objetivarealizadasobrelaactividadsujetaaregulacin,paraverificarelcumplimientodelasdisposiciones
establecidasenestaLeyydemsnormasambientales.
Bienestarsocial:Condicinquepermitealserhumanolasatisfaccindesusnecesidadesbsicas,
intelectuales,culturalesyespirituales,individualesycolectivas,enunambientesano,seguroy
ecolgicamenteequilibrado.
Calidaddelambiente:Caractersticasdeloselementosyprocesosnaturales,ecolgicosysociales,que
permiteneldesarrollo,elbienestarindividualycolectivodelserhumanoylaconservacindeladiversidad
biolgica.
Capacidaddecarga:Mximovalorposibledeelementosoagentesinternosoexternos,queunespacio
geogrficoolugardeterminadopuedeaceptarosoportarporunperodootiempodeterminado,sinquese
produzcandaos,degradacinoimpidalarecuperacinnaturalenplazosycondicionesnormaleso
reduzcasignificativamentesusfuncionesecolgicas.
Compensacin:Trabajosrealizadosoporrealizarporelresponsabledeunaafectacindecarcter
permanenteotemporal,conelpropsitodecompensarlosdaosoalteracionesocasionadasalos
recursosnaturales.
Contaminacin:Liberacinointroduccinalambientedemateria,encualquieradesusestados,que

ocasionemodificacinalambienteensucomposicinnaturaloladegrade.
Contaminante:Todamateria,energaocombinacindestas,deorigennaturaloantrpico,queal
liberarseoactuarsobrelaatmsfera,agua,suelo,flora,faunaocualquierotroelementodelambiente,
altereomodifiquesucomposicinnaturaloladegrade.
Controlambiental:ConjuntodeactividadesrealizadasporelEstadoconjuntamenteconlasociedad,a
travsdesusrganosyentescompetentes,sobrelasactividadesysusefectoscapacesdedegradarel
ambiente.
Daoambiental:Todaalteracinqueocasioneprdida,disminucin,degradacin,deterioro,detrimento,
menoscabooperjuicioalambienteoaalgunodesuselementos.
Desarrollosustentable:Procesodecambiocontinuoyequitativoparalograrelmximobienestarsocial,
medianteelcualseprocuraeldesarrollointegral,confundamentoenmedidasapropiadasparala
conservacindelosrecursosnaturalesyelequilibrioecolgico,satisfaciendolasnecesidadesdelas
generacionespresentessincomprometerlasgeneracionesfuturas.
Diagnstico:Determinacin,enunmomentodadodelestadodelambiente,lasespecies,poblaciones,
ecosistemas,deladiversidadbiolgicaydemsrecursosnaturalesyelementosquelointegran,sus
restriccionesypotencialidadesdeuso.
Ecosistema:Sistemacomplejoydinmicodecomponentesbiolgicos,abiticosyenergaqueinteractan
comounaunidadfundamental.
Educacinambiental:Procesocontinuo,interactivoeintegrador,medianteelcualelserhumanoadquiere
conocimientosyexperiencias,loscomprendeyanaliza,losinternalizaylostraduceencomportamientos,
valoresyactitudesquelopreparenparaparticiparprotagnicamenteenlagestindelambienteyel
desarrollosustentable.
Estudiodeimpactoambientalysociocultural:Documentacintcnicaquesustentalaevaluacinambiental
preventivayqueintegraloselementosdejuicioparatomardecisionesinformadasconrelacinalas
implicacionesambientalesysocialesdelasaccionesdeldesarrollo.
Evaluacindeimpactoambiental:Esunprocesodeadvertenciatempranaqueoperamedianteunanlisis
continuo,informadoyobjetivoquepermiteidentificarlasmejoresopcionesparallevaracabounaaccin
sindaosintolerables,atravsdedecisionesconcatenadasyparticipativas,conformealaspolticasy
normastcnicasambientales.
Gestindelambiente:Todaslasactividadesdelafuncinadministrativa,quedeterminenydesarrollenlas
polticas,objetivosyresponsabilidadesambientalesysuimplementacin,atravsdelaplanificacin,el
control,laconservacinyelmejoramientodelambiente.
Guarderaambiental:Accindevigilanciayfiscalizacindelasactividadesque,directaoindirectamente,
puedanincidirsobreelambienteparalaverificacindelcumplimentodelasdisposicionesrelativasala
conservacindeunambientesano,seguroyecolgicamenteequilibrado.
Restablecer:Aplicacindeunconjuntodemedidasyaccionesaobjetoderestaurarlascaractersticasde
loselementosdelambientequehansidoalteradasodegradadas,porundaoambientaldeorigen
antrpicoonatural.
Impactoambiental:Efectosobreelambienteocasionadoporlaaccinantrpicaodelanaturaleza.
Inventario:Levantamientodeinformacincuantitativaycualitativasobrelosecosistemas,ladiversidad

biolgica,losrecursosnaturalesydemselementosdelambiente.
Manejo:Prcticasdestinadasagarantizarelaprovechamientosustentableylaconservacindelos
recursosnaturales,ascomoaqullasorientadasapreveniryminimizarefectosadversosporactividades
capacesdedegradarlos.
Medidasambientales:Sontodasaquellasaccionesyactosdirigidosaprevenir,corregir,restablecer,
mitigar,minimizar,compensar,impedir,limitar,restringirosuspender,entreotras,aquellosefectosy
actividadescapacesdedegradarelambiente.
Mejorar:Accionestendientesaincrementar,desdeelpuntodevistacualitativoycuantitativo,la
disponibilidadderecursosnaturalesydediversidadbiolgicaydemselementosdelambiente.
Normatcnicaambiental:Especificacintcnica,regla,mtodooparmetrocientficootecnolgico,que
establecerequisitos,condiciones,procedimientosylmitespermisiblesdeaplicacinrepetitivaocontinuada,
quetieneporfinalidadlaconservacinunambientesano,seguroyecolgicamenteequilibrado,cuya
observanciaesobligatoria.
Planificacinambiental:Procesodinmicoquetieneporfinalidadconciliarlosrequerimientosdeldesarrollo
socioeconmicodelpas,conlaconservacindelosecosistemas,losrecursosnaturalesyunambiente
sano,seguroyecolgicamenteequilibrado.
Polticaambiental:ConjuntodeprincipiosyestrategiasqueorientanlasdecisionesdelEstado,mediante
instrumentospertinentesparaalcanzarlosfinesdelagestindelambiente,enelmarcodeldesarrollo
sustentable.
Preservacin:Aplicacindemedidasparamantenerlascaractersticasactualesdeladiversidadbiolgica,
demsrecursosnaturalesyelementosdelambiente.
Recursosnaturales:Componentesdelecosistema,susceptiblesdeseraprovechadosporelser
humanoparasatisfacersusnecesidades.
Reparacin:Eselrestablecimiento,compensacinoelpagoindemnizatorio,segncadacaso,deundao
ambiental,riesgoambiental,probabilidaddeocurrenciadedaosenelambienteporefectodeunhecho,
unaaccinuomisindecualquiernaturaleza.
RiesgoAmbiental:Probabilidaddeocurrenciadedaosenelambiente,porefectodeunhecho,unaaccin
uomisindecualquiernaturaleza.
Artculo18AutoridadNacionalAmbiental:LaAutoridadNacionalAmbientalserejercidaporelministerio
concompetenciaenmateriaambientalcomorganorector,responsabledeformular,planificar,dirigir,
ejecutar,coordinar,controlaryevaluarlaspolticas,planes,programas,proyectosyactividades
estratgicasparalagestindelambiente.
Artculo21rganosdelaDefensaAmbiental:AlosfinesdelapresenteLey,ademsdelaAutoridad
NacionalAmbiental,intervienenenladefensaunambientesano,seguroyecolgicamenteequilibrado,la
ProcuraduraGeneraldelaRepblica,elMinisterioPblico,laDefensoradelPueblo,laFuerzaArmada
Nacional,ascomolosdemsrganosyentesnacionales,estadalesymunicipalesconcompetenciaenla
materia,conformealasnormasquerijansufuncionamientoydeacuerdoconlasdisposiciones
establecidasenestaLeyylasqueladesarrollen.
Artculo47ProteccinLaAutoridadNacionalAmbiental,antelapresuncinoinminenciadeimpactos
negativosalambiente,deberprohibiro,segnelcaso,restringirtotaloparcialmenteactividadesen

ejecucinqueinvolucrenlosecosistemas,recursosnaturalesoladiversidadbiolgica,sinqueellogenere
derechosdeindemnizacin.
Enesesentido,losdispositivoslegalesmencionadosvienenadesarrollaraspectosabstractosygenerales
contenidosenelartculo127delaConstitucindelaRepblicaBolivarianadeVenezuela,ascomolos
Convenios,TratadosyPactosInternacionalessuscritosporlaRepblicataleslaConstitucindelaUnin
InternacionalparalaProteccindelaNaturaleza(G.O.N24.654/2511955)ConvencinsobreComercio
InternacionaldelasEspeciesAmenazadasdeFaunayFloraSilvestre(G.O.N.N2.053/2961977),
ConvencinparalaProteccinyDesarrollodelMedioMarinodelaRegindelGranCaribe(G.O.N
33.498/2661986,ConvencinparalaProteccindelPatrimonioMundialCulturalyNatural(G.O.N4.191
EXT./671990),ConveniosobreDiversidadBiolgica(C.O.N4.7800,Ext/1291994),ProtocoloRelativoa
lasreas,FlorayFaunaSilvestreEspecialmenteProtegida(G.O.N36.110/18161996),LeyPenaldel
Ambiente(G.O.N4.358Ext./3192),DecretoSobreActividadesForestalesenreasBoscosasen
ProteccinoenTerrenosPrivados(G.O.N4.418,Ext.23492),DecretoSobreNormasTcnicas
ConservacionistasparaControlarlaActividadPesquera(G.O.N2.227,Ext.2741992)yelDecretoN
391/2796SobreRgimenComndeAccesoalosRecursosGenticos(G.O.N213/1771996)en
cuantoalestablecimientodelosprincipiosynormasparalaconservacinyusosustentabledelosbosques
ydemscomponentesdelpatrimonioforestal,enbeneficiodelasgeneracionesactualesyfuturas,
atendiendoalinterssocial,ambientalyeconmicodelaNacin,principiosynormasparalaconservacin
yusosustentabledelosbosquesydemscomponentesdelpatrimonionaturalascomolosprincipios
rectoresparalagestindelambienteylasnormasquedesarrollanlasgarantasyderechos
Constitucionalesparaunambienteseguro.
Deallque,trasunanlisisdeloselementostradosacolacintantoenlasolicitudcomoenelinforme
tcnicorealizadoporelInstitutoNacionaldeParquesINPARQUESenconcordanciaconDecretoN102
PublicadoenlaGacetaOficialdelaRepblicadeVenezuelaN19.188defechatrece(13)defebrerode
1937ymodificadomedianteResolucinNRNR236defechados(02)deoctubrede1958ascomoel
DecretodeAmpliacinN529defecha05deNoviembrede1974yPublicadoenGacetaOficialN30.545
de7denoviembrede1974,.atravsdelcualsedeclarcomoParqueNacionaltodalazonadebosques
existenteenlaspropiedadespertenecientesalaNacinqueseencuentransituadasenlaregindeSan
Miguel,Turiamo,OcumaredelaCosta,Cata,Choron,ChuaoyCepe,enlavertienteNortedelaCordillera
CostanerayloscomprendidosdentrodelashaciendasMariara,ElLimn,LaTrinidad,ElCastaoy
Guayabita,enlavertientesurdedichaCordillera,nocabedudaqueelParqueHenriPittierconstituyeuna
reservaforestalydebiodiversidadtendentealaconservacinyelfomentodelafloraydelafauna
autctonas,laformacinprogresivadeuncentrocientficoparaelestudioylainvestigacindeespecies
botnicasypreservacindelasfuenteshdricasallexistentes.
Deigualmanera,valeresaltarqueestosecosistemasrepresentanhoyda,unadelasmayoresfuentesde
biodiversidadanivelmundialyasuvezactancomogeneradoresdelrecursohdricoyenesesentidoel
ParqueNacionalHenriPittier,gozadeimportantesreas,talescomoloscursosdeaguadergimen
permanente,entreellosTuriamo,Cata,Ocumare,Cuyagua,Choron,Chuao,Cepe,Guayabita,Delicias,El
LimnyCaoColorado.Deigualmanerasurgencomogeneradoresdeoxgenoyunodelosprincipales
sumiderosdegasesdeefectoinvernadero,quesontransformadosporprocesosfotosintticosquese
llevanacaboenestasinmensasmasasvegetales,yejercenelefectodeestabilizadoresclimticosenla
depresinyzonasdevallescentraleslocalizadosentrelossistemasdelacordilleradellitoralylacordillera
delinteriorysusestribaciones.
Enconcordanciaconloantesexplanado,elartculo4delPlandeOrdenamientoyReglamentodeUsodel
ParqueNacionalHenriPittierestablecelosiguiente:

Artculo4.ElobjetivofundamentaldelParqueNacionalHenriPittierespreservaryconservarmuestras
relevantesyrepresentativasdelosecosistemasypaisajesdemontaadelaporcincentraldelaSerrara
delLitoraldelaCordilleradelaCosta,medianteelcumplimientodelossiguientesobjetivosespecficos:
1.Conservarmuestrasrepresentativasdelosecosistemasdesubpramos,selvanublada,selva
semidecidua,selvadecidua,selvadegalera,cardonalespinar,estuariosyambientesmarinocosteros.
2.Conservarlabiodiversidadyelequilibrioecolgico,garantizandolacontinuidaddelosprocesos
evolutivos,lasmigracionesdeanimalesyelnormalflujodemateriayenergaentrelosecosistemasenl
contenidos.
3.ProtegerlosrasgosgeomorfolgicosnaturalespresentesenelambientemontaosodelaCordillerade
laCosta,comorepresentacingenuinadelaevolucindelosmismos.
4.Preservarlaselvanublada,unodelosecosistemasdemayordiversidadbiolgicaenelplanetaelcual
debidoasufragilidad,essusceptibledeserdegradadoporinfluenciaantrpica.
5.Protegerloshbitatsdeespeciesdefloraofaunaendmicas,raras,vulnerablesoenpeligrode
extincin.
6.Conservarelreservoriogenticosilvestre.
7.Conservarlossitios,objetosyestructurasdenuestropatrimoniohistricocultural,enparticularlos
rasgosarquitectnicosylasreasarqueolgicasexistentesenelParqueNacional,ascomocualquierotra
manifestacindelatradicinculturaldelaregin.
8.Conservarlospaisajesnaturales,genuinosrepresentantesdelareginmontaosadelcentrodelpas.
9.Controlarlaerosinylageneracindesedimentosafindeprotegerinversionesenreasubicadasfuera
delParqueNacional.
10.Conservarsuscuencashidrogrficas,ascomolacantidad,calidadyregularidaddesusaguas.
11.Recuperarreas,ecosistemasorecursosnaturalesyculturalesdegradados.
12.Proporcionarcondicionesnaturalesptimasparaeldesarrollodeinvestigacionescientficas.
13.Brindarmediosyoportunidadesparalaeducacinengeneralyparalaeducacinambientalen
particular,afindedesarrollareincrementarlaconcienciaconservacionistadelapoblacin.
14.Proporcionaralacolectividadoportunidadesparalarecreacinyelturismonaturalista,atravsdel
fomentodeactividadesrecreativasacordeconelmantenimientodelascondicionesnaturalesdelParque
Nacional.(NegrillaySubrayadodeesteJuzgado)
Portalmotivo,enelsupuestodeestarseviendoafectadoporalgunaactividadoaccindesplegadaporel
hombre,quepudieraacarrearsudesmejoramientoydeformadirectaoindirectaafectarelmedio
ambiente,lanaturaleza,labiodiversidadyengeneralrecursosnaturales,privandodeesaformaalas
futurasgeneracionesdegozardeunambienteoptimolibredecontaminacinyconservandolasdiversas
especialesdeflorayfaunaindispensablesparaeldesarrollohumanotalcomoloestablecenuestra
ConstitucinseconsideraadichoParqueNacionalcomounreaBajoRgimendeAdministracin
Especial,hoydenominadasreasNaturalesProtegidasyreasdeUsoEspecial.Detalmaneraquelas
reasNaturalesProtegidasyreasdeUsoEspecialposeenunaseriedecaractersticasypotencialidades
ecolgicasimportantesysondecretadasporelPoderEjecutivoNacional,especficamenteenelloslos
linderosdelreaprotegidaylosorganismosqueseresponsabilizandesuadministracin,parallevara
cabofuncionesproductoras,protectorasyrecreativas,ascomoparallevaracabofuncionesprotectorasy

recreativas,mediantereglamentosespecialesquedeterminanlasactividadesquepuedenserrealizadasen
lasreasprotegidas.
Esesesentido,valedecirqueelParqueNacionalHenriPittier,poseeunascaractersticasmuyparticulares,
porloqueseconstituyeelmismocomounpatrimonionaturaldetodoslosvenezolanos,elcualbrinda
excelentesoportunidadesparaeldesarrollosustentable,turismo,larecreacin,laproduccindeaguay
hastaparalageneracindeempleos.Enrazndeello,quiensuscribeobservaquealexistirunasituacin
deriesgoenelmencionadoParqueNacional,seestaralesionandodemaneradirectaalmedioambiente,y
queasuvezsepudieraconstituircomounaamenazaalosrecursoshdricos,loscualesfungencomo
fuenteenlacolectividadcircundantesatisfaciendoengranpartelasnecesidadesdomsticas,agrcolas,
industrialesyecolgicas,porloquecualquierperjuiciopodraserirreparablesobreelecosistemayla
fuentesacuferas,quecontribuyenalosorgeneshidrolgicosdelosroscercanos,quesondedominio
pblicodeconformidadconloestablecidoenelartculo304delaConstitucinNacional.
Deigualmanera,losbosquesporlogeneral,sonunaptimacubiertavegetalparalascuencasde
captacinquesuministranaguapotable.Lascuencashidrogrficasforestalesproveenunagranpartedel
aguaquesatisfacelasnecesidadesdomsticas,agrcolas,industrialesyecolgicas.Lagestindelaguay
ladelosbosquesestnestrechamentevinculadasynecesitansolucionesnormativasinnovadorasque
tenganencuentalandoletransversaldeestosvitalesrecursos,yesprecisamenteconbaseaesos
postuladosquelaConstitucinprevunaproteccinespecial(exartculo127).
Ahorabien,enrazndelodispuestoyaobjetodeasegurarlanoviolacindelosespaciosprotegidos,
impedirsudeterioroodesmejoramiento,ypersiguiendoelresguardodelmedioambienteylaproteccina
laseriederecursosnaturalesqueabarcanelParqueNacionalHenriPittier,alexistirsatisfaccindelos
requisitoscautelaresporpartedelMinisteriodelPoderPopularparaelAmbiente,aunadoalhechodeque
existenelementosdeconviccinsuficientes,constituidosporelInformeemanadodeINPARQUESelcual
fuepresentadoenlasolicitudrealizadaporelutsuprasealadoMinisterio,ascomoelhechonotorio
comunicacionalevidenciandoenlosdiariosElUniversal,NotitardeyElSigloenfechastreinta(30)deabril
de2012,primero(1)demayode2012ycuatro(4)demayode2012respectivamenteatravsdelos
cualessemanifiestanlasafectacionesrealizadasalreaobjetodelamedida,envirtuddelasocupaciones
ilegalesquesedesarrollanenlazonaesteJuzgadoSuperiorconsideraqueesdeimpretermitible
cumplimientootorgarlaMedidaAutnomaInnominadadeProteccinalMedioAmbientesobrelasreas
ocupadasilcitamentequeseencuentrandentroenelsectordenominadolasoledad,limitesdelas
haciendaslaAljorraySantaApolonia,ParroquiaChoron,MunicipioGirardot,lacualseencuentradentro
delossiguienteslinderos:Norte.ParadorTursticoLaLomaSur:HaciendadeCacaoEste.RodelMedio
deChoronyOeste:EjeVialTroncal6MaracayChoronresguardandolosecosistemasquesehan
formadoydesarrolladonaturalmenteconlasespeciesforestalesautctonas,controlandoilcitoscontrael
patrimonioforestal,porloquedichosespaciosnopodrnconsiderarsecomoociososoimproductivosy
tampocopodrnserintervenidosestosterrenosconfinesagrcolas,urbansticos,minerosuotrosque
impliquenladestruccinodegradacin,salvoquesetratedelaejecucindeobrasoproyectosde
importancianacional,declaradoscomodeutilidadpblica,dondenoexistaotraalternativadedesarrollo,
casoenelcualelMinisteriodelPoderPopularconcompetenciaenmateriaambientalpodrpermitiro
autorizarlaintervencindeterrenosdondeselocalicebosquenativo,paraeldesarrollodeobrasy
proyectosdeimportancianacional,confundamentoenestudiostcnicosyambientales,yconsiderandolas
alternativasqueimpliquenlamenorafectacinalParqueNacionalyalrecursohdricoqueseencuentreen
elsitio,deconformidadconloestablecidoenlosartculos304y127delaConstitucindelaRepblica
BolivarianadeVenezuela,estimndosestasreascomonecesariasparaasegurarlaprotecciny
conservacindelpatrimonioforestal,cuencashidrogrficasyotrosespaciosyrecursosnaturalesque
puedenresultarespecialmentevulnerablesalasactividadeshumanas,debidoasuscaractersticas

geogrficasynaturales,ycondicionesambientalesysocioeconmicas,siendoaplicablelapresentemedida
atodapersonanaturalojurdica,pblicaoprivada.
Asimismo,seordenalarevisinatodaslaspersonasyalosobjetosqueportenalmomentodesuingreso
enlasreasocupadasilcitamentealsectormencionadoydemszonasdeintersecolgico,afindeevitar
elingresodematerialeseimplementosdeconstruccinyasuvezretenermaterialesuobjetosquepuedan
servircomoelementosutilizadosparaconstruirviviendasimprovisadas,talescomo:bloques,ladrillos,
cemento,laminasdezinc,cabillas,clavos,madera,puertas,ventanas,etc.DejandoasalvoquelaMedida
aqudecretadanoseraplicablealaspersonasquehabitandentrodelreasealada.
Finalmentealobservar,todosycadaunodeloselementostradosacolacin,esteJuzgadoSuperior
consideraquepudiramosestarenpresenciadelacomisindeunoovarioshechospunibles,queaunque
noformanpartedelacompetenciadeesteJuzgadodeterminarlos,elartculo287delCdigoOrgnico
ProcesalimponelaobligatoriedaddehacerladenunciacorrespondienteantelaFiscalaSuperiordel
MinisterioPblicodelestadoAragua,comoatalesefectoslohar,ordenndoselaremisindecopiasde
todaslasactuacionesconlafinalidaddequedeterminesiespertinenteabrironounainvestigacinde
carcterpenal,quedandoadisposicindelosorganismosdeinvestigacinlasmismasencasodeas
requerirlo.Assedeclaraydecide.
III
DISPOSITIVA
Porlosrazonamientosantesexpuestos,esteJuzgadoSuperiorAgrariodelaCircunscripcinJudicialdelos
estadosAraguayCarabobo,administrandojusticiaemanadadelosciudadanosyciudadanas,ennombre
delaRepblicaBolivarianadeVenezuelayporautoridaddelaLey,haciendousodelasfacultades
establecidasenlosartculos152y196delaLeydeTierrasyDesarrolloAgrario,ylosartculos127y304
delaConstitucindelaRepblicaBolivarianadeVenezuelaDECRETA:
PRIMERO:MEDIDAINNOMINADADEPROTECCIONALMEDIOAMBIENTE,ALOSBOSQUESYALOS
RECURSOSHIDRICOSubicadosenelParqueNacionalHenriPittier,especficamenteenelsectorXIII
ChoronenelsitioconocidocomoLaSoledad,elcuallimitaconlashaciendasLaAljorraySantaApolonia,
ParroquiaChoron,MunicipioGirardot,delestadoAragua,seencuentradentrodelossiguienteslinderos:
Norte.ParadorTursticoLaLomaSur:HaciendadeCacaoEste.RodelMediodeChoronyOeste:Eje
VialTroncal6MaracayChoronresguardandolosecosistemasquesehanformadoydesarrollado
naturalmenteconlasespeciesforestalesautctonas,controlandoilcitoscontraelpatrimonioforestal,porlo
quedichosespaciosnopodrnconsiderarsecomoociososoimproductivosytampocopodrnser
intervenidosestosterrenosconfinesagrcolas,urbansticos,minerosuotrosqueimpliquenladestruccino
degradacin,salvoquesetratedelaejecucindeobrasoproyectosdeimportancianacional,declarados
comodeutilidadpblica,dondenoexistaotraalternativadedesarrollo,casoenelcualelMinisteriodel
PoderPopularconcompetenciaenmateriaambientalpodrpermitiroautorizarlaintervencindeterrenos
dondeselocalicebosquenativo,paraeldesarrollodeobrasyproyectosdeimportancianacional,con
fundamentoenestudiostcnicosyambientales,yconsiderandolasalternativasqueimpliquenlamenor
afectacinalParqueNacionalyalrecursohdricoqueseencuentreenelsitio,deconformidadconlo
establecidoenlosartculos304y127delaConstitucindelaRepblicaBolivarianadeVenezuela,
estimndosestasreascomonecesariasparaasegurarlaproteccinyconservacindelpatrimonio
forestal,cuencashidrogrficasyotrosespaciosyrecursosnaturalesquepuedenresultarespecialmente
vulnerablesalasactividadeshumanas,debidoasuscaractersticasgeogrficasynaturales,ycondiciones
ambientalesysocioeconmicas,siendoaplicablelapresentemedidaalasciudadanasMiriamlvarez,
YasmiraRangelyMarielaSalazar,venezolanas,mayoresdeedad,titularesdelasCdulasdeIdentidad

Nros.V17.275.194V13.270.909yV12.340.168,ascomoacualquierotrapersonanaturalojurdica,
pblicaoprivada.
Asimismo,seordenalarevisinatodaslaspersonasyalosobjetosqueportenalmomentodesuingreso
enlasreasocupadasilcitamentealsectormencionadoydemszonasdeintersecolgico,afindeevitar
elingresodematerialeseimplementosdeconstruccinyasuvezretenermaterialesuobjetosquepuedan
servircomoelementosutilizadosparaconstruirviviendasimprovisadas,talescomo:bloques,ladrillos,
cemento,laminasdezinc,cabillas,clavos,madera,puertas,ventanas,etc.DejandoasalvoquelaMedida
aqudecretadanoseraplicablealaspersonasquehabitandentrodelreamencionada.
SEGUNDO:NotifquesemedianteoficioalGobernadordelestadoAraguaconatencinalSecretariode
SeguridadCiudadana,alComandantedelDestacamento21delaGuardiaNacionalBolivariana,al
ComandantedeGuarderaAmbientaldelaDireccinEstadalAmbientalAragua,alCoordinadorRegional
AraguaCaraboboyCojedesdelInstitutoNacionaldeParques(INPARQUES),alCoordinadordelParque
NacionalHenriPittier,adscritoalInstitutoNacionaldeParques(INPARQUES)yalaDireccinEstadal
AmbientalAraguadelMinisteriodelPoderPopularparaelAmbiente,respectivamente,alosfinesde
notificarledelaPresenteMedidayasuvezhacerelllamadotodaslasautoridadesdelEstadoy
fundamentalmentelosorganismosdelaFuerzaPblicaqueseencuentranenlaobligacindehacer
respetarycumplirlapresentemedidadictadaporesteJuzgadoSuperiorAgrario,deconformidadconlo
establecidoenlosartculos196delaLeydeTierrasyDesarrolloAgrario,21delCdigodeProcedimiento
Civily11delaLeyOrgnicadelPoderJudicial.
TERCERO:Alosfinesdegarantizarelderechoaladefensadelosposiblesinteresados,seordenanotificar
alasciudadanasMiriamlvarez,YasmiraRangelyMarielaSalazar,venezolanas,mayoresdeedad,
titularesdelasCdulasdeIdentidadNros.V17.275.194V13.270.909yV12.340.168,ascomoa
cualquiertercerointeresado,paraquedeconformidadconelartculo602delCdigodeProcedimiento
Civil,puedanencasodequeloconsiderenpertinente,interponerlosrecursosaquehubierelugaren
derechocontralaMedidaInnominadadeProteccinalMedioAmbiente,alosBosquesyalosRecursos
Hdricos,dentrodelostresdasdedespachosiguientesalaconstanciaenautosdelaultimadelas
notificaciones.
CUARTO:QuedanencargadosdelaejecucindelapresenteMedidaelCuerpodeSeguridadyOrden
PblicodelestadoAraguaylaGuardiaNacionalBolivarianaparalocualseencomiendaalDestacamento
21delestadoAragua.
QUINTO:SeordenanotificarmedianteOficioalaFiscalaSuperiordelMinisterioPblicodelestado
Aragua,alosfinesdequesehaganlasaveriguacionescorrespondientes,deconformidadconlo
establecidoenelartculo287delCdigoOrgnicoProcesalPenal.LbreseOficio.
PUBLQUESEYREGISTRESE.
Debidamente,firmadayselladaenlasaladedespachodeesteJuzgadoSuperiorAgrariodela
CircunscripcionesJudicialesdelosestadosAraguayCarabobo,concompetenciacomoTribunalde
PrimerainstanciaenmateriaContenciosoAdministrativoEspecialAgrarioyenmateriadeExpropiacin
Agraria,consedeenlaciudaddeMaracay,estadoAragua,aloscuatro(04)dasdelmesdemayodedos
mildoce(2.012).Aos201delaIndependenciay153delaFederacin.
ELJUEZ,
ABG.HECTORA.BENITEZCAAS
ELSECRETARIO,

Abg.LUISABREUGUERRERO.
Enestamismafechasepublicyregistrlaanteriordecisinsiendolas02:00p.m.,yselibraronlosoficios
ylasboletasordenadas.
ELSECRETARIO,
Abg.LUISABREUGUERRERO
Exp.N20120204
HBC/Lag/kp

Bsquedasrelacionadas:
Articulo102delaconstitucionbolivariana(http://vlex.com.ve/tags/articulo102delaconstitucion
bolivariana1006894)
Articulo103delaconstituciondelarepublicabolivarianadevenezuela
(http://vlex.com.ve/tags/articulo103delaconstituciondelarepublicabolivarianadevenezuela
1006902)
Articulo108delaconstituciondelarepublicabolivarianadevenezuela
(http://vlex.com.ve/tags/articulo108delaconstituciondelarepublicabolivarianadevenezuela
1006908)
Articulo111delaconstitucionbolivarianadevenezuela(http://vlex.com.ve/tags/articulo111dela
constitucionbolivarianadevenezuela1006918)
Articulo112delaconstitucionbolivarianadevenezuela(http://vlex.com.ve/tags/articulo112dela
constitucionbolivarianadevenezuela1006927)
Articulo112delaconstituciondelarepublicabolivarianadevenezuela
(http://vlex.com.ve/tags/articulo112delaconstituciondelarepublicabolivarianadevenezuela
1006928)
Articulo119delaconstituciondelarepublicabolivarianadevenezuela
(http://vlex.com.ve/tags/articulo119delaconstituciondelarepublicabolivarianadevenezuela
1006948)
Articulo133delaconstitucionbolivarianadevenezuela(http://vlex.com.ve/tags/articulo133dela
constitucionbolivarianadevenezuela1006980)

+1-888-223-0621

Condicionesdeuso(//latam.vlex.com/condicionesdeuso) 2015vLex.comTodoslosderechosreservados

You might also like