E drejta e procedurale civile

Prof. Dr. iur. Iset Morina LL. M.

1
===============================================================
E drejta
E drejta materiale
Ekzistimi i s drejts

E drejta formale
Realizimi i s drejts.

2
===============================================================
Procedura civile
Procedura civile sht proces i rregulluar prmes normave juridike lidhur me njohjen
(konstatimin), formsimin dhe realizimin e t drejtave t personave privat.

3
===============================================================
Vetndihma I
m hert: forma kryesore e realizimit t s drejts
N kt mnyr t realizimit t nj t drejte vepron dhe vendos n t shumtn e rasteve
Fuqia, n vend t s drejts.
Ai i cili ka fuqin ka edhe t drejtn.

4
===============================================================
Vetndihma II
Kjo ndikon n mas t madhe n prishjen e paqes juridike. Prishja e paqes juridike ndikon
direkt n prishjen e paqes sociale.
Paqja sociale sht prezumim (parakusht) elementar pr ekzistencn e nj bashksie njerzore.

5
===============================================================
Vetndihma III
Parimisht: Nuk lejohet
Vetm prjashtimisht.

6
===============================================================
Monopoli i shtetit
Realizimi i t drejtave do te duhej te mbetet parimisht ne duar t shtetit.
Zbulimi i procedurs pr vnien n jet t rendit juridik paraqet performancen t arriturn
m t madhe t mendjes Njerzore.

7
===============================================================
Qllimi dhe detyrat e procedurs civile I

 Parimisht qllimi kryesor i s drejts s procedurs civile sht realizimi i t drejtave

subjektive private.
Kjo shihet m s miri duke u bazuar n parimin e disponibilitetit, q vlen n procedurn
kontestiomore
(shih neni 3 LPK- s).

8
===============================================================
Qllimi dhe detyrat e procedurs civile - II
Sipas teoris juridike, procesi civil iu shrben t drejtave subjektive private (ky vshtrim
keqkuptohet nganjher edhe si pikpamje invidualiste), e cila pikpamje
pikpamjes sociale i kundrvihet
Procesi sht nj mjet pr konstatimin e s drejts materiale dhe si e till duhet t mbetet
Ultima ratio.

9
===============================================================
Qenia e s drejts s PC - I
E drejt publike dhe e drejt imperative (prjashtimisht marrveshja e palve)
Kufizimi: Gjykata civile/autoritetet administrative
Dallimi:e drejt publike/private;
3 Teori:
1. Teoria e interesit
Qysh n t t drejtn romake, juristi i famshm romak Ulpianus:
Dallimi sipas ksaj teorie qndron n at, nse nj marrdhnie juridike i mbron interesat
publike apo ato private.

10
===============================================================
Qenia e s drejts s PC II
2. Teoria e subordinimit
Sipas ksaj teorie, nj marrdhnie juridike sht publike juridike, nse ekziston nj raport
subordinimi.
Nse ekziston nj raport barazie, ather ajo marrdhnie juridike i takon s drejts private.

11
===============================================================
Qenia e s drejts s PC III
3. Teoria e s drejts subjektive t modifikuar (teori mbizotruese)
Sipas ksaj teorie ekziston e drejta publike, nse norma prkatse i jap t drejt ose e
detyron ekskluzivisht nj barts t pushtetit shtetror. N t kundrtn ekziston e drejta
private.

12
===============================================================
Burimet e s drejts civile

 Kushtetuta e RK; Konventa pr mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t njeriut

Neni 6 . E drejta pr nj proces t rregullt
1. do person ka t drejt q shtja e tij t dgjohet drejtsisht,publikisht dhe brenda nj afati
t arsyeshm nga nj gjykat e pavarur dhe e paanshme, e krijuar ligjrisht, e cila do t vendos
qoft pr mosmarrveshjet mbi t drejtat dhe detyrimet e tij me karakter civil, qoft pr
bazueshmrin e do akuze t natyrs penale t drejtuar kundr tij. Vendimi duhet t jepet
publikisht, por prania n salln e gjykats mund ti ndalohet shtypit dhe publikut gjat t gjith
proesit ose gjat nj pjese t tij, n interes t moralitetit, t rendit publik ose t sigurimit
kombtar n nj shoqri demokratike, kur interesat e t miturve ose mbrojtja e jets private t
palve n proes e krkon kt, ose n masn e gjykuar krejtsisht t domosdoshme nga gjykata,
kur n rrethana t veanta publiciteti do t ishte i nj natyre q do t dmtonte interesat e
drejtsis.
Ligjet prkatse.

13
===============================================================
Ndarja e procedurs civile
Procedura kontestimore
Procedura jokontestimore
Procedura e prmbarimit
Procedura e falimentimit.

14
===============================================================
Procedura kontestimore - I
Neni 1 i LPK
Me Ligjin pr procedurn kontestimore caktohen rregullat procedurale n baz t t cilave
gjykata i shqyrton dhe i zgjidh kontestet nga marrdhniet juridiko-civile t personave fizik
dhe juridik, po q se me ligj t posam nuk sht prcaktuar ndryshe.

15
===============================================================
Procedura kontestimore II
Neni 1 i LPK t vjetr
Me kt ligj caktohen rregullat e procedurs n baz t t cilave gjykata ordinare shqyrton
dhe vendos n kontestet nga marrdhniet personale e familjare, nga marrdhniet e puns,
nga marrdhniet pasurore dhe nga marrdhniet e tjera civilo-juridike t personave fizik e t
personave civil e juridik, t bashksive shoqrore-politike, t organizatave t puns s
bashkuar e t personave shoqror juridik t tjer, prve n qoft se disa nga kontestet e
theksuara jan vn me ligj t veant n kompetence t gjykats tjetr ose t organit shtetror,
respektivisht t organit shoqror.

16
===============================================================
Procedura kontestimore III

 Personat fizik dhe juridik !

Me kontest duhet kuptuar situata n t ciln nj person pretendon se i takon nj e drejt
subjektive civile ndaj nj personi tjetr e ky e mohon ekzistimin e saj apo pr ndonj shkak
tjetr e mohon detyrimin e tij q t sillet n mnyrn e caktuar.

17
===============================================================
Procedura jokontestimore - I
Neni 1 i LPJK
1.1 Me kt ligji caktohen rregullat sipas t cilave gjykatat veprojn dhe vendosin mbi t
drejtat dhe interesat
personale, familjare dhe t drejtave t tjera dhe interesave juridike dhe pasurore q zgjidhen n
procedurn jo-kontestimore.
1.2 Dispozitat e ktij ligji zbatohen edhe n shtjet tjera juridike pr t cilat nuk sht
parapar me ligj se zgjidhen sipas rregullave t procedurs kontestimore.

18
===============================================================
Procedura jokontestimore II
Neni 1 i LPJK t vjetr
Me kt ligj caktohen rregullat sipas t cilave gjykatat e rregullta veprojn dhe vendosin pr
marrdhniet personale, familjare e pasurore, pr caktimin e kompensimeve pr pasurin e
paluajtshme t ekspropriuar,pr rregullimin e qeverisjes e t shfrytzimit t sendit t prbashkt,
pr ndarjen e sendeve e t pasuris s prbashkt, pr rregullimin e
mezhdave, pr dokumentet dhe depozitn gjyqsore, si dhe pr shtjet e tjera juridike pr t
cilat me ligi sht caktuar t zgjidhen n procedurn jashtkontestimore.

19
===============================================================
Procedura prmbarimore
Neni 1 i LPP
1.1 Me kt ligj caktohen rregullat pr procedurn e gjykats sipas t cils realizohen krkesat
n baz t titujve ekzekutiv ( procedura e prmbarimit), po qe se me ligj t posam nuk sht
parapar dika tjetr.
1.2 Dispozitat e ktij ligji zbatohen edhe pr prmbarimin e vendimit t dhn n procedurn
administrative dhe pr kundrvajtje me t cilin sht caktuar detyrimi n t holla, prvese kur
pr prmbarimin e till sht parapar me ligj kompetenca e organit tjetr.
Nuk ka ndryshim n mes t LPK aktual dhe t vjetrit.

20
===============================================================
Dallimi i Proc.kont./jokont.
Fillimisht duhet cekur se nj ndarje e pastr nuk sht e mundur. I nevojshm sht nj

kufizim formalsidomos n procedurn jokontestimore nse dominon mendimi pr

prkujdesje juridike
Nse mungon nj dedikim i qart, ather shtja juridike duhet t zgjidhet sipas procedurs
kontestimore.
M konkretisht: N semestrin veror.

21
===============================================================
Organizimi i Gjykatave - I
Neni 6 i KMDN nnkupton:
Ndrtimin e nj gjyqsori efektiv dhe mbrojtja e t drejtave subjektive private
Shteti juridik:mbrojtja e t drejtave t njeriut
Jo vetm ligji,por edhe mekanizmat
Ultima ratio: parimi i ekonomizimit
Trashgimia: sistem i vjetruar LGjRR.

22
===============================================================
Organizimi i Gjykatave - II
Aktualisht: Ligji kryesor:
Ligji pr gjykatat, Nr.03/L-199), 09.08.2010- shpallur nga presidenti.
Neni 43: Hyrja n fuqi
Ky ligj hyn n fuqi m 1 janar 2011 pr nenet 29, 35, 36, 38 dhe 40, kurse pr nenet e tjera
fillon t zbatohet nga 1 janari 2013.
Sistem trsisht i ri
- p. sh. Departamenti pr shtje administrative.

23
===============================================================
Organizimi i Gjykatave deri 31.12.2012 - I
Gjykatat komunale,
Gjykatat komunale pr kundrvajtje
Gjykatat e Qarkut dhe
Gjykata Supreme
Pr konteste ekonomike, ekskluzivisht kompetente ishte Gjykata Ekonomike me seli n
Prishtin.

24
===============================================================
Organizimi i Gjykatave deri 31.12.2012 - II
Gjykata komunale
- Kontestet nga marrdhnia e puns
- Kontestet pr mbajtjen e prjetshme
- Kontestet pr zgjidhjen e kontrats s huaprdorjes, kontrats s qiras si dhe nga
marrdhniet banesore
- Kontestet pr ndihm juridike

- Kontestet pr procedurn e trashgimis.

25
===============================================================
Organizimi i Gjykatave deri 31.12.2012 III
Gjykata e Qarkut
- Gjykata e Qarkut vepron edhe si gjykat e shkalls s par edhe si Gjykat e shkalls s dyt.
N shkalln e dyt, Gjykata e qarkut sht kompetente pr t vendosur sipas ankess kundr
vendimeve t Gjykats Komunale (neni 29 paragrafi 1 t Ligjit pr Gjykatat e Rregullta).
- Gjykata e Qarkut sht kompetente t vendos sidomos si gjykat e shkalls s par pr kto
konteste juridike (neni29 i Ligjit pr Gjykatat e Rregullta):
- Kontestet pr vrtetimin ose kundrshtimin e atsis dhe amsis
- Kontestet martesore (zgjidhja e martess ose anulimi i martess)
- Vendos pr njohjen dhe ekzekutimin e vendimeve t Gjykats t ndonj vendi tjetr.

26
===============================================================
Organizimi i Gjykatave deri 31.12.2012 - IV
Gjykata ekonomike e qarkut
- Nj Gjykat Ekonomike e Qarkut. Selia e saj ishte n Prishtin.
- Kompetente: konteste ekonomike n mes t ndrmarrjeve si dhe pr konteste q kan t bjn
me prdorimin e shpikjeve dhe prdorimin e firms. Kompetente sht edhe pr procedurn e
falimentimit dhe likuidimit t rregullt t ndrmarrjeve.

27
===============================================================
Organizimi i Gjykatave deri 31.12.2012 - V
Gjykata supreme
- Kompetencat: Neni 31 i LGjRr.
- t vendos n shkall t tret mbi mjetet e rregullta juridike kundr vendimeve t gjykatave t
qarkut dhe t Gjykats Ekonomike t Qarkut, kur kjo gj sht caktuar me ligj
- t vendos mbi mjetet e jashtzakonshme juridike kundr vendimeve t forms s prer t
gjykatave n Kosov
- t vendos mbi ligjshmrin e akteve definitive administrative n konfliktin administrativ (N
Kosov nuk ka pasur Gjykata administrative, prandaj mbrojtja gjyqsore lidhur me kontestet
administrative ka mundur t ushtrohet n Gjykatn Supreme t Republiks s Kosovs).

28
===============================================================
Organizimi i gjyqsorit sipas LGJ t ri - I
Neni 8 i LGJ
Sistemi i gjykatave i Republiks s Kosovs prbhet nga:
- Gjykatat Themelore
- Gjykata e Apelit dhe
- Gjykata Supreme.

29
===============================================================
Organizimi i gjyqsorit sipas LGJ t ri II

 Juridiksioni i GjTH: Neni 11

- Pr t gjykuar n shkall t par gjitha shtjet, prpos nse me ligj parashihet ndryshe.
- Pr t dhn ndihm juridike ndrkombtare dhe pr t vendosur pr pranimin e vendimeve t
gjykatave t huaja.
- shtjet administrative dhe ekonomike jan kompetenc ekskluzive t Gjykats Themelore t
Prishtins.

30
===============================================================
Organizimi i gjyqsorit sipas LGJ t ri III
Kompetencat e Gj. Apelit: Neni 18
- t gjitha ankesat e ushtruara kundr vendimeve t Gjykatave Themelore;
- t vendos n shkall t tret, sipas ankess q sht lejuar me ligj dhe pr konfliktin e
juridiksionit ndrmjet gjykatave themelore;
- t vendos pr konfliktin e jurisdikcionit ndrmjet Gjykatave Themelore;
- shtjet tjera t parapara me ligj.

31
===============================================================
Organizimi i gjyqsorit sipas LGJ t ri III
Kompetencat e Gj. Supreme: Neni 22
- krkesn pr mjetet e jashtzakonshme juridike kundr vendimeve t forms s prer t
gjykatave t Republiks s Kosovs, si sht parapar me ligj;
- revizionin kundr vendimeve t shkalls s dyt t gjykatave n shtjet kontestimore, si
sht parapar me ligj;
- prcakton qndrimet parimore dhe mendimet juridike pr shtjet q kan rndsi pr zbatimin
unik t ligjeve nga gjykatat n territorin e Kosovs;
- lndt e Agjencis Kosovare t Pronave, si parashihet me ligj;
- n Dhomn e Posame, lndt e Agjencis Kosovare t Privatizimit ose t Agjencis Kosovare
t Mirbesimit, si parashihet me ligj;
- shtje t tjera t parapara me ligj.

32
===============================================================
Organizimi i gjyqsorit sipas LGJ t ri IV
Dhoma e veant e Gjykats supreme
- Dhoma e Veant e Gjykats Supreme t Kosovs sht themeluar me Rregulloren e UNMIKut, nr.2002/13 dat 13 qershor 2002 pr shtjet lidhur me Agjencin e Mirbesimit t Kosovs
(tanim ekziston Agjencia Kosovare e privatizimit si pasardhse; veprimtaria e ksaj Agjencie
sht parapar me Ligjin nr. 03/L-067, dat ).

33
===============================================================
Gjykata Kushtetuese
Gjykata kushtetuese: Gjykat?
E veant
Interpretimi i KRK
Mbrojtja e t drejtave t njeriut

 Ankesa kushtetuese (institucion i ri).

34
===============================================================
Parimet e Proc.kontest. - I
Parimi i disponibilitetit
Parimi direkt, gojor dhe publik
Parimi i s vrtets materiale
Parimi i shqyrtimit dhe hetimit
Parimi i ekonomizimit dhe i mos keqprdorimit t t drejtave procedurale
Parimi i udhzimit t pals s painformuar
Parimi i muarjes s lir t provave.

35
===============================================================
Parimet e Proc.kontest. II
Parimi i disponibilitetit
- Parim fundamental # shih ex offitio
- Neni 3 par. 1 dhe 2
- palt vendosin lidhur me fillimin, vazhdimin dhe prfundimin e procedurs civile.
- Palt vendosin edhe lidhur me objektin e kontestit
- Pa krkes nuk ka proces
- Neni 2 par 1 dhe 182 par 2 o: ne eat judex ultra petita partium.

36
===============================================================
Parimet e Proc.kontest. III
Parimi direkt (neni 4 par. 1 dhe 2) shih edhe nenin 182 par. 2 a
- Esenca: N nxjerrjen e vendimit mund t merr pjes vetm ai gjyqtar, i cili ka marr pjes n
seance
- Qllimi: Prmes ballafaqimit direkt t arrihet te e vrteta materiale.
- Raste prjashtimore: neni 4 par. 2 p.sh. rastet e marrjes s provs nga ndonj gjykats i
autorizuar; ndihma juridike (marrja n pyetje e nj dshmitari.

37
===============================================================
Parimet e Proc.kontest. IV
Parimi publik (neni 4 i LPK, neni 6 i KMDN dhe neni
- Qllimi:kontrolli i puns s gjykats nga publiku
- Duke u bazuar n rrethanat e vendit t procesit t jet mundsia pr pjesmarrje t shum
shikuesve
- Shkelje: nse nuk ka vend fare pr dgjues, nse sht zgjedhur ndonj vend me qllim q

38
===============================================================
Parimet e Proc. kontest. V
Parimi gojor: por neni 5 i LPK
- Baza ligjore: neni 4 par. 1 n lidhje me nenin 5 dhe nenin 427

- Esenca: Palt i paraqesin krkesat dhe thniet n shqyrtimin e drejtprdrejt gojarisht dhe
parimisht vetm ato faktet kontestuese q jan paraqitur n mnyr gojore mund t merren
pr baz n nxjerrjen e vendimit; Prjashtimisht: neni 388:
Aktgjykim n baz t pohimit, heqjes dor nga krkespadia, aktgjykimi pr mosbindje, pr
shkak t mungess si dhe pajtimit gjyqsor.

39
===============================================================
Parimi i shqyrtimit dhe hetimit
Neni 7 paragrafi 1
Neni 7 paragrafi 2.

40
===============================================================
Parimet e Proc. kontest. VII
Parimi i ekonomizimit dhe i mos keqprdorimit t drejtave procedurale
- Neni 10.

41
===============================================================
Parimet e Proc. kontest. - VIII
Parimi i udhzimit t pals s painformuar
- Neni 11 par. 1
- Neni 11 par. 2.

42
===============================================================
Parimet e Proc. kontest. - IX
Parimi i muarjes s lir t provave
Neni 8.

43
===============================================================
Subjektet e proc.kontest. I
Gjykata
Palt
Paditsi dhe i padituri (Kto subjekte e fitojn cilsin PAL, n momentin e paraqitjes
s padis.
Pjesmarrsit e tjer:Prfaqsuesit e palve,
Prokurori publik,Ndrhyrsit apo pjesmarrsit e tjer, Dshmitart, Eksperti, Prkthyesi si
dhe Procesmbajtsi.

44
===============================================================
Prbrja e Gjykats I
Situata juridike sipas LPK t vjetr
- Parimisht gjykata shqyrton dhe vendos lidhur me nj shtje kontestimore n trup gjykues,
e n rastet e caktuara gjykatsi i vetm gjykon rastin kontestimor (shih neni 13 LPK t vjetr).

- Gjykatsi i vetm: Gjykats s shkalls s par dhe vetm ather, kur vlera e kontestit sht
e vogl si dhe pengimposedimi.
- Trupin gjykues t gjykats s shkalls s par gjithmon e prbjn gjykatsit profesional
dhe ata porot.

45
===============================================================
Prbrja e Gjykats III
Situata juridike sipas LPK t ri; Neni 15
- 15.1 N procedurn e shkalls s par dhe procedurn sipas propozimit pr prsritjen e
procedurs, vepron gjyqtari individual (i vetm).
- 15.2 N procedurn e shkalls s dyt dhe procedurn sipas revizionit vepron trupi gjykues
prej tre gjykatsve.
- 15.3 Caktimin e kompetencs territoriale dhe zgjidhjen e konfliktit pr kompetenc e
bn trupi.

46
===============================================================
Prbrja e Gjykats IV
Rndsia:
Mosrespktimi i dispozitave lidhur me prbrjen e Gjykats prbn shkelje esenciale me
rndsi absolute (neni 182 par. 2 a).

47
===============================================================
Prjashtimi dhe rekuzimi i gjyqtarit I
N raste t caktuara, nj gjyqtar nuk mund t merr pjes n nj gjykim pr shkak t rrethanave
t caktuara.
- Prjashtimi: LPK normon shprehimisht dhe taksativisht (shih neni 67 par. a deri f)
- Rekuzimi: Neni 67 par. G: (teoria juridike dhe praktika gjyqsore)

48
===============================================================
Prjashtimi dhe rekuzimi i gjyqtarit II
Prjashtimi:
- n qoft se sht vet pal, prfaqsues ligjor apo me prokur i pals, apo n qoft se me paln
sht bashkkreditor apo bashkdebitor
- n qoft se pala ose prfaqsuesi ligjor apo me prokur i saj sht kushri gjaku n vijn
vertikale deri n cilndo shkall, kurse n vijn horizontale deri n shkall t katrt, apo n qoft
se sht bashkshort, apo gjini e krushqis deri n shkall t dyt, pavarsisht nse martesa ka
pushuar;
Pasoja: Shkelje esenciale me rndsi absolute; ex offitio ose me krkes t pales
1. Deri sa t bhet vendimi i forms s prer: Lnda kthehet n rishqyrtim
2. Pasi vendimi bhet i forms s prer: Me padi.

49
===============================================================
Prjashtimi dhe rekuzimi i gjyqtarit III

 Rekuzimi: Neni 67 par. G

- Rrethana t tjera: Miqsia apo armiqsia e gjykatsit me paln; Ndonj marrdhnie juridike
mes Gjykatsit dhe pales (kreditor apo debitor).
- Pasoja: Shkelje esenciale me rndsi relative: merret parasysh vetm me krkesn e pals;
nuk mund t parashtrohet kjo shkelje nse nuk krkohet rekuzimi edhe pse dihet se ekzistojn
kushte pr rekuzim.
- Nse sht parashtruar me koh krkesa pr rekuzim, ather pasojat jan si te prjashtimi
(lnda kthehet n rishqyrtim).

50
===============================================================
Kompetenca e Gjykatave I
Kompetenc: rrethi i punve t nj gjykate (objektiv); N pikpamje subjektive, kompetenca
sht e drejt dhe detyr e organit q t veproj n shtjen e caktuar juridike.
Kompetenca lndore: Me rregullat pr kt kompetence caktohet rrethi i punve t gjykatave
t llojeve t ndryshme dhe ai i gjykatave t rangut t ndryshm, por t llojit t njjt.
Kritere pr caktimin e kompetencs lndore jan:
- objekti i kontestit (kriteri kauzal, competentia ratione causae)
- dhe vlera e objektit t kontestit (kriteri vlersor, competentia ratione valoris): TANI: Irelevant.

51
===============================================================
Vlera e objektit t kontestit I
Caktimi i vlers s kontestit: Rndsia
- Kompetent: Tani: irrelevant
- Prbrja e Gjykats : Tani: irrelevant
- Llogaritja e shpenzimeve procedurale (gjyq. dhe av)
- Detyrimi pr avokat ?
- Revizioni
- Procedura sipas urdhrpagess.

52
===============================================================
Vlera e objektit t kontestit II
- Momenti i paraqitjes s padis (neni 30 par. 1)
- Vetm vlera e krkess kryesore neni 30 par. 1 dhe 30 par. 2: kamatat, shpenzimet procedurale
nuk merren parasysh)
- Krkesat periodike (neni 31): shuma totale, por deri n 5 vjet.
- Shih edhe neni 36: Gjykata cakton vet, nse vlera nuk sht prcaktuar ose shum e lart.
- Shih edhe neni 33: qiraja. Mditja shuma totale (1 vit).

53
===============================================================
Vazhdimi i kompetencs (perpetuatio fori) neni 17 par. 3
Kompetenca caktohet sipas rrethanave q ekzistojn n momentin e ngritjes s padis
(arg. nga nen. 17. Par. 3 dhe neni 30).
Ndryshimet q kan ndodhur pas momentit t prmendur nuk jan relevante.

 Mirpo, nuk mund t ket perpetuatio fori nse gjat gjykimit ndryshojn rrethanat, t cilat
e bjn kompetent pr shtjen juridike organin administrativ.
Gjithashtu do t shuhet kompetenca e gjykats komunale nse gjat gjykimit paditsi e
zmadhon krkespadin deri n masn e cila e bn kompetente Gjykatn e Qarkut.

54
===============================================================
Kompetenca toksore I
Komp. e prgjithshme
Nenet 37-40
Kompetenca toksore: e ktij lloji sht kompetenca, n baz t s cils gjykata, q sht
kompetente n pikpamje lndore, mund t gjykoj shtjen juridike q ka ndonj lidhje me
territorin ku ajo e zhvillon veprimtarin e saj.
Komp. e veant
I. Komp. Ekskluzive
II. Komp. e zgjedhur
III. Komp. Ndihmse
Nenet 41-66.

55
===============================================================
Kompetenca toksore II
Kompetenca toksore e prgjithshme
Pala e paditur
Person fizik: Vendbanimi ose vendqndrimi (neni 38)
Personi juridik dhe entitet tjera: Selia (neni 39, 40).

56
===============================================================
Kompetenca toksore III
Kompetenca toksore ekskluzive;neni 41-43
- Sendet e paluajtshme; pengim-posedimi n sendet e paluajtshme; kontratat pr shfrytzimin
e baness dhe lokalit afarist
- Fluturaket
- Ekzekutimi dhe falimentimi.

57
===============================================================
Kompetenca toksore IV
Kompetenca toksore e zgjedhur
- Kontestet martesore: neni 44
- Vrtetimi dhe kundrshtimi i atsis: neni 45
- Kontestet pr ushqimin ligjore: neni 46
- Kontestet pr shprblimin e dmit: neni 47
- Kontestet nga marrdhnia e puns: neni 49
- Kontestet pr pengim-posedim n sendin e luajtshm

- Kontestet nga marrdhniet kontraktuese:neni 53.

58
===============================================================
Kompetenca toksore V
Kompetenca sipas marrveshjes: neni 66
Kushtet:
1. Vetm n Gjykatn e shkalls s pare
2. Lidhur me kompetencn lndore
3. Nuk ekziston kompetenca ekskluzive
4. Marrveshja me shkrim
- N momentin e paraqitjes s padis (shih neni 66 par.5); m s voni para fillimit t shqyrtimit
gojor.

59
===============================================================
Kompetenca toksore VI
Konflikti i kompetencs:
Caktimi i kompetencs nga Gjykata m e lart ose Gjykata supreme
Nenet 63-65.

60
===============================================================
Kompetenca toksore VII
Delegimi (nenet 63 dhe 64)
N disa raste,delegimi (forum delegatum)paraqitet si mas e domosdoshme, si p.sh., kur n
gjykatn kompetente, me numr t vogl gjyqtarsh, sht br rekuzimi i t gjith gjyqtarve.
(neni 63)
Gjykata Supreme cakton: p.sh. te marrja e provave.

61
===============================================================
Ordinimi (neni 65)
- Gjykata Supreme
- Nuk mund t konstatohet se cila gjykat e shtetit ton sht kompetente n pikpamje
toksore,
- Me propozim t paditsit.

62
===============================================================
Palt I
Padits: kush paraqet padin
I paditur: kush emrtohet n padi (kuptimi formal)
Emrtimi gabimisht i nj pale: n do faz t procesit ex offitio prmirsimi.
Prmirsimi sht i ndaluar, nse n vend t pals do t ishte ndonj person tjetr.

63

===============================================================
Palt II
Legjitimimi real aktiv: Pals padits dhe jo dikujt tjetr i takon ndonj retendim i caktuar dhe
pohuar
Legjitimimi real pasiv: Pala e paditur e jo dikush tjetr ka obligim pr prmbushjen e nj
pretendimi t paditsit.
Nga e drejta materiale: Themelsia e padis.

64
===============================================================
Palt III
Legjitimimi procedural:
- Parimisht: askush nuk mund t procesoj n emr t vet pr nj t drejt t huaj ose pr ndonj
detyrim t dikujt tjetr:
- Prjashtimisht:
- Administratori n proc. e falimentimit
- Shitja e sendit q sht objekt i kontestit gjat procesit
- Padi e prbashkt: (Ligji i puns).

65
===============================================================
Palt IV
Ndrrimi i pals:
- Suksedimi gjeneral: Trashgimtart, n rast t vdekjes t ndonj personit fizik; suksesort
juridik,n rast t shuarjes t ndonj personi juridik
- N rast t shuarjes s shoqris tregtare t hapur ose komanditete: ortakt.

66
===============================================================
Palt V
Aftsia pr t qen pal: Aftsia, pr t qen barts i t drejtave procedurale n emr t vet;
d.m.th. Mundsia, pr tu paraqitur padits ose pal e paditur:
- Personat fizik (edhe nasciturus);
- Personat juridik t s drejts publike dhe private (shteti komunat, shoqrit aksionare,
fondacionet, shoqatat
- Neni 73 par. 2: edhe t tjer (me dispozita t veanta)
- Shoqrit e hapura tregtare dhe komandite (aftsia pr t qen pal fitohet n momentin e
ndrmarrjes s bizneseve)
- Neni 73 par. 3 (Gjykata vendos): ortakria?

67
===============================================================
Palt VI
Aftsia pr t qen pal: prezumim procedural: karakter ius cogens; ex offitio
- E meta: shpallje e pavlefshme e procesit dhe vendimit si dhe refuzimin e padis.
- Nse nxjerret vendim kundr pals pa aftsi pr t qen pal: juridikisht ekziston, por pa efekt,
sidomos nuk sht i ekzekutueshm.
- Humbja e cilsis gjat procesit: suksedim; ose refuzim i padis, nse nuk ka suksesor
- Nse vendimi sht i forms s prer: padi anulimi.

68
===============================================================
Palt VII
Aftsia procedurale: sht aftsia pr t ndrmarr efektivisht vet veprime procedurale.
- parimisht: aftsia pr t vepruar sipas t drejts materiale.(personat me aftsi t plot veprimi)
- Prjashtimisht: edhe t miturit madhor, sepse nuk ka aftsi procedurale t kufizuar, sikur n
t drejtn materiale. (shih neni 74 par. 2 dhe 3)
T huajt: neni 84, aftsia procedurale caktohet sipas dispozitave t vendit ton.

69
===============================================================
Palt VIII
Aftsia procedurale personave juridik:
Teori t ndryshme:
- Kan aftsi: teoria gjermane
- Nuk kan aftsi: teoria austriake (pr ato veprojn organet e tyre)
Pasoja e mungess s aftsis procedurale: prezumim procedural; Karakter ius cogens; ex offitio,
por neni 78 (evitimi i t mets).

70
===============================================================
Palt IX
Prfaqsimi ligjor:
- Me ligj, me vendim t gjykats ose me aktin e personit juridik (neni 75 par. 1, 2 dhe 3)
- Me ligj: prindrit ose prfaqsuesit e personave juridik t s drejts publike
- Organi: kujdestaria
- Me statut.

71
===============================================================
Palt X
Prfaqsuesi ligjor i prkohshm (nenet 79-83)
- Gjykata cakton sidomos n rastet: neni 79 par. 2 a, b dhe c.; edhe nse nuk dihet vendbanimi
ose vendqndrimi i pals s paditur (shih raportin e fundit t OSBE-s).
- Neni 80 (nen i ri):edhe personat juridik
- Gjykata cakton nga radha e avokatve ( neni 81)
Prfaqsimi ligjor sht prezumim procedural; Karakter ius cogens; ex offitio
Shkelja ka karakter: shkelje esenciale me nulitet absolut (neni 182 par. 2 ;
Kjo shkelje prbn edhe objekt t GODITJES S VENDIMEVE ME MJETE TE
JASHTEZAKONSHME.

72
===============================================================
Palt XI
Aftsia postulative (aftsia e nj personi me aftsi procedurale pr t ndrmarr vet veprime
procedurale
Pala nuk ka aftsi postulative n kto raste:
- Detyrimi pr avokat (n literatur ndryshe); Situata juridike sipas ligjit t vjetr dhe t ri

- Nse pala (ose prfaqsuesi ligjor nuk mund t shprehet; p.sh. shurdhrmemect)
- Pasoja: nuk sht prezumim procedural: veprimet e ktyre personave llogariten si t paqena,
prandaj MUNGESA
- Mund t goditet edhe me mjete juridike.

73
===============================================================
Palt XII
Prfaqsimi me procure
- Neni 85 par. 1: personalisht ose me prfaqsues me procure
- Nse nuk ka aftsi proced.: prfaqsuesi ligjor e cakton
- Autorizimi pr prfaqsim quhet prokur, e cila sht shkres (dokument), n t ciln
prmbahet autorizimi i till.
- Prokura e prgjithshme dhe speciale (neni 89)
- Neni 93: Prfaqsuesi sht i detyruar q gjykats tia paraqes prokurn me shkrim gjat
kryerjes s veprimit procedural t par. Por, Gjykata mund t lejon m von t paraqes
- Autorizimi sht deklarat e njanshme, joprocedurale dhe jo formale.
- Raporti i brendshm dhe jashtm.

74
===============================================================
Palt XIII
Vllimi (neni 90)
Efekti i veprimeve procedurale t prfaqsuesit
- Direkt; n favor dhe disfavor t pals; sikur t ishin kryer nga vet pala, POR, vetm nse
sht kryer brenda kornizave
- Veprimet e ndrmarra pa autorizim mundet pala e prfaqsuar t i lejoj ; Jo vetm veprimet,
por edhe mosveprimet
shkojn n dm t pals s prfaqsuar
Veprimet procedurale t ndrmarra nga ana e pals, mund t ndryshohen dhe revokohen nga
ana e prfaqsuesit: Argument: veprimet e pals kan ndikim t drejtprdrejt pr paln
Revokimi nga ana e pals? Dominus litis.

75
===============================================================
Palt XIV
Marrja fund e procures
Nj veprim procedural konkret: me kryerjen e veprimit procedural; me vdekjen e pals apo
prfaqsuesit ligjor t saj (nse person fizik) ose shuarjen e personit juridik; revokimin e
autorizimit; heqja dor e prfaqsuesit nga autorizimi
N prgjithsi: Me prfundimin e procesit kontestimor; me vdekjen e prfaqsuesit ose me
humbjen e zotsis pr t vepruar t tij; me humbjen e t drejts s ushtrimit t avokatis, nse
prfaqsuesi sht avokat; me shuarjen e personit juridik; revokimi i autorizimit dhe heqja
dor t prfaqsuesit nga autorizimi; Me vdekjen e pals, nuk merr fund prokura pr prfaqsim,
por trashgimtart ose prfaqsuesi ligjor mund ta revokojn autorizimin.

76
===============================================================
Palt XV
Prokura si prezumim procedural

- Ius cogens
- Ex offitio
- Shkelje esenciale t nulitetit absolut, neni 182 par 2 k
- Si me ankes, ashtu edhe me mjete t jashtzakonshme.

77
===============================================================
Veprimet procedurale I
Veprime procedurale: jan fakte t s drejts procedurale, prezumimet, format dhe efektet
rregullohen me dispozita t s drejts procedurale.
Ndarja: veprime procedurale t palve, t gjykats dhe t subjekteve t tjera q marrin pjes
n procesin kontestimor.
Varsisht nga forma n t ciln kryhen veprimet procedurale, ato mund t jen t shkruara
apo gojore.

78
===============================================================
Veprimet procedurale II
Veprimet procedurale t gjykats
- prgatitjen e materialit procedural; drejtimin e procesit gjyqsor; prpilimin e
procesverbaleve t ndryshme; vendosjen pr shtjet e natyrs procedurale dhe materiale,
si dhe me komunikimin (drgimin dhe dorzimin) e shkresave.
Nuk ka ankes, pr veprime drejtuese, neni 387 II
- Qllimi i prbashkt dhe kryesor i t gjitha veprimeve t gjykats sht krijimi i kushteve
pr dhnien e vendimit meritor pr krkespadin.

79
===============================================================
Veprimet procedurale - III
Vendosja dhe vendimet gjyqsore
- Vendosja sht operacion mendor dhe logjik
gjendja faktike (premisa e poshtme e silogjizmit) dhe normn e caktuar t natyrs (premisa e
siprme e silogjizmit).
Kriteret e klasifikimit t vendimeve gjyqsore
- Duke marr parasysh prmbajtjen e mbrojtjes juridike: detyruese,konstitutive apo deklarative
- I shkalls s par dhe t dyt
- Forma: Aktvendim (pengimposedimi dhe mandatare dhe shtjet tjera) dhe Aktgjykim
(krkespadin).

80
===============================================================
Veprimet procedurale IV
Dhnia e vendimeve:
- Kshillimi dhe votimi pr shtjet m pak t rndsishme: n lokalet ku mbahet procesi;
Rastet e tjera: seancn e veant pr kshillim dhe votim
Pr dhnien e do vendimi nevojitet shumica absolute e votave t antarve t trupit gjykues;
q nga momenti n t cilin kryetari i trupit gjykues deklaron se ka prfunduar votimi, moralisht
do antar i tij sht i lidhur pr votn e dhn; Kjo vlen edhe pr vendimin e dhn, por vetm
gjer n momentin e shpalljes s tij, e nse nuk sht br shpallja, ather gjer n momentin e

drgimit t tij me shkrim palve. Pas ktij momenti gjykata nuk mund ta ndryshoj m
vendimin e saj. Mirpo, duhet theksuar se kjo rregull nuk vlen pr aktvendimet me t cilat
gjykata e drejton procesin e as me vendimet onkludente.

81
===============================================================
Veprimet procedurale V
Veprimet drejtuese t gjykats:
- Me aktvendim:
- Rastet tipike: caktimi dhe shtyerja e seancs; hapjen dhe drejtimin e procesit gjyqsor;
caktimi i afateve gjyqsore; dhnia e fjalve pjesmarrsve n proces; caktimin e radhs pr
paraqitjen dhe administrimin e provave; ndrprerjen e procedures
- T gjitha veprimet n fjal kryhen ex offitio? Gjykata mund ti ndryshoj dhe ti revokoj
n do koh? Zbatimi ex offitio?
- Nuk lejohet ankesa lidhur me aktvendimin pr drejtimin e seancs.

82
===============================================================
Procesverbalet
Nenet 134 - 140 Procesverbal: protokollimi i veprimeve procedurale
Procesverbali gjyqsor sht dokument publik, t cilin e prpilon gjykata pr veprimet
procedurale t kryera gojarisht, n seanc a jasht seancs, nga palt dhe pjesmarrsit e tjer
n procedur (neni 134 par. 2).
N kuptimin formal, procesverbalin e prbjn: pjesa hyrse; prshkrimi i veprimeve t kryera
dhe nnshkrimi.
N kuptimin material: prshkrimi i veprimeve procedurale t kryera n seanca gjyqsore dhe e
tr ajo q ka ndodhur me at rast: N kt aspekt dallojm: procesverbalin pr shqyrtimin e
shtjes; pr marrjen e provs jasht shqyrtimit kryesor; at me t cilin zvendsohet parashtresa
e pals dhe procesverbalin pr kshillim dhe votim.

83
===============================================================
Drgimi i shkresave I
Nenet 103 121
- Parimi i kontradiktoritetit
- Komunikim: Veprimet shkresore t pals kundrshtare, vendimet gjyqsore, urdhresat,
kumtesat dhe thirrjet n
form shkresore barten dhe i dorzohen personit t cilit i jan dedikuar ato - adresatit.
- Komunikimi i kryer protokollohet dhe quhet dftes t komunikimit.
- Drgimin e shkresave e bn gjykata sipas detyrs zyrtare, nprmjet posts, me an t
npunsit gjyqsor apo nprmjet organit shtetror t komuns. (neni 103 par. 1)
- Neni 103 par. 2 (i ri) prmes posts elektronike???
- Personave juridik dhe n botn e jashtme (nenet 104 dhe 105).

84
===============================================================
Drgimi i shkresave II
- Mund ti dorzohet personit tjetr apo t lihet n vendin e caktuar me efekt sikur ajo ti ishte
dorzuar vet adresatit

- Kur adresati nuk gjendet n banesn e tij, me ligj sht parashikuar se shkresa mund ti
dorzohet do antari t familjes s tij q sht i moshs madhore
- Nse n banesn e adresatit nuk ndodhet asnj person i till, shkresa mund ti dorzohet
fqinjit apo kujdestarit t ndrtess, por vetm nse pajtohen me nj gj t till. Kur komunikimi
bhet n vendin e puns, e adresati nuk gjendet aty, shkresa mund ti dorzohet puntorit q
punon bashk me adresatin, kuptohet nse ai e pranon nj gj t till
- Pr shkresat q kan rndsi m t madhe pr procedurn (padia, aktgjykimi, urdhrpagesa,
aktvendimi kundr t cilit lejohet ankesa, mjeti i goditjes s jashtzakonshme) sht parashikuar
dorzimi personalisht adresatit (nen. 110 par.1).
- Kur pala gjat procedurs e ndryshon vendbanimin dhe pr nj gj t till nuk e njofton
gjykatn, gjykata urdhron q n t ardhmen pals s till komunikimi i shkresave ti bhet
duke u afishuar ato n tabeln e shpalljeve t gjykats (nen.116). Kur prfaqsuesi i pals e
ndryshon adresn, komunikimi i bhet pals.

85
===============================================================
Parashtresat
Parashtresat: shkresa, n t cilat palt dhe pjesmarrsit e tjer n gjykim i kryejn veprimet
procedurale.
Edhe shkresat me telegram, telegraf dhe post elektronike (neni 99 par 1 dhe 99 par. 4)
Parashtresat duhet t jen t kuptueshme dhe ta prmbajn :
(emrin e gjykats, s cils i drejtohet parashtresa,profesionin dhe vendbanimin e palve dhe t
prfaqsuesve ligjor t tyre; emrin, profesionin dhe vendbanimin e prfaqsuesve me prokur;
objektin e kontestit; prmbajtjen e deklarats (veprimit procedural) dhe nnshkrimin e pals,
prkatsisht t personit q e prfaqson at). (neni 99 par. 2)
Nse nuk sht e kuptueshme, ather gjykata krkon prmirsimin (neni 102), nse nuk ka
prmirsim, konsiderohet se sht trhequr parashtresa.

86
===============================================================
Koha dhe kryerja e veprimeve procedurale
Parimisht, veprimet procedurale nga gjykata dhe palt kryhen n kohn e caktuar dhe n vendin
e caktuar.
Prjashtimisht, veprimet procedurale gjykata i kryen jasht ndrtess gjyqsore. I till sht
rasti me komunikimin e shkresave dhe marrjen n pyetje t dshmitarve dhe t palve t smura,
mandej me kqyrjen n vend t sendit t paluajtshm etj.
Pr kryerjen e veprimeve procedurale nga gjykata dhe palt, Ligji parashikon seancat dhe
afatet.
N t kundrtn, gjykimet nuk do t mbaronin shpejt.
Afatet zakonisht caktohen pr kryerjen e veprimeve t shkruara, kurse seancat pr kryerjen e
veprimeve gojarisht.

87
===============================================================
Afatet
Afat quhet distanca kohore brenda s cils duhet t kryhet apo mund t kryhet veprimi
procedural i caktuar.
Afate ligjore dhe gjyqsore.

 Ligjor sht, p.sh., afati pr paraqitjen e ankess; ai pr paraqitjen e propozimit pr restitutio

in integrum (neni 130); ai pr krkimin e shpenzimeve n rast t trheqjes s padis (164) etj.
Afatet gjyqsore gjykata sht e autorizuar ti caktoj, p?sh?, n baz t nenit 102 pr
korrigjimin e parashtress; pr dorzimin e dokumentit; pr dorzimin e mendimit t shkruar
nga eksperti etj.
Afatet ligjore jan prekluzive.

88
===============================================================
Seancat
Seanc quhet pjesa e kohs gjat s cils subjektet kryesore t procesit dhe pjesmarrsit e
tjer t tij kryejn veprime procedurale.
Seancn e cakton ex offitio gjykata . (nuk ka ankes; neni 123 par.2) Seanca t domosdoshme
(seanca pr shqyrtimin kryesor t shtjes, ajo pr shqyrtimin e krkess pr restitucio in
integrum dhe seanca pr shqyrtimin e propozimit pr prsritjen e procedurs) dhe seanca
fakultative (seanca prgatitore, seanca pr shqyrtimin e themelsis s krkess pr rekuzimin
e gjyqtarit etj).
Letrthirrja (vendi, koha etj.) neni 123 par. 3
Pala paralajmrohet pr pasoja (neni 123 par. )
Vendimi me t cilin caktohet apo shtyhet seanca nuk mund t goditet me ankes (nen. 114,
116).

89
===============================================================
Kthimi n gjendjen e mparshme I
Nenet 129 133
Shkaqe t arsyeshme (smundja, aksidenti n komunikacion, mosarritja me koh e mjetit t
komunikacionit publik n qendrn
e gjykats, prishja n automobilin me t cilin pala sht nisur pr n gjykat, vrshimi, trmeti
etj.)
prekluzioni
Krkesa brenda afatit 7 ditor (neni 130 par. 2) ; sipas LPK t vjetr 15 dit (neni 118).
Ose 60 dit (m hert 3 muaj) nga dita e mosveprimit
Propozimit pr restitutio pala duhet tia bashkngjit veprimin procedural (p.sh. ankesn), t
cilin nuk e ka kryer brenda afatit ligjor prekluziv (neni 130 par. 4).

90
===============================================================
Kthimi n gjendjen e mparshme II
Ligji parasheh shprehimisht rastet kur nuk lejohet restitutio (neni 131)
Ndrprerja e procedurs (neni 278 n lidhje me nenin 132 par. 1)
Propozimi i paraqitur me koh, shqyrtohet n seanc ku thirren t dy palt. Mosardhja e t dy
palve nuk shkakton pezullimin e procedurs dhe as nuk e pengon dhnien e vendimit pr
propozimin. Seancn n fjal gjykata nuk e cakton fare,
n qoft se jan t ditura botrisht (notore) faktet mbi t cilat sht bazuar propozimi i pals pr
restitucio (neni 133 par. 2).
Ankesa nuk lejohet, nse pranohet propozimi (neni 133 III). Nse refuzohet propozimi,
parimisht nuk lejohet (neni 133 IV).

91

===============================================================
Prezumimet procedurale I
Lejueshmria e procesit vlersohet n baz t normave procedurale, kurse themelsia e
krkespadis n baz t normave materiale (substanciale).
Rrethanat apo kushtet nga t cilat varet lejueshmria e procesit gjyqsor quhen prezumime
procedurale.
Nse mungojn prezumimet, gjykata nuk mund t vendos fare pr krkespadin.N nj rast
t till ajo e prfundon procesin, duke e hedhur posht padin si t palejueshme.
Para se t hidhet posht padia, gjykata duhet t tentoj q n bashkpunim me palt ti evitoj
pengesat pr vendosje meritore mbi krkespadin, nse jan t evitueshme.
Prezumimet procedurale pr gjykatn, pr palt, pr objektin e kontestit dhe pr padin.

92
===============================================================
Prezumimet procedurale - II
Prezumimet procedurale lidhur me gjykatn jan:
- kompetenca ndrkombtare e gjykats son;
- kompetenca toksore, lndore, funksionale
Prezumimet procedurale lidhur me palt jan:
ekzistimi i pals; zotsia e pals pr t qen pal ndrgjyqse; zotsia procedurale e palve dhe
prfaqsimi ligjor i rregullt; prfaqsimi i rregullt i personit juridik dhe ekzistimi i prokurs s
rregullt; autorizimi procedural pr ndjekjen e shtjes n gjyq (legitimatio ad processum);
- Prezumimet procedurale lidhur me objektin e kontestit jan: mosekzistimi i gjyqvarsis
(litispendencs) s dyfisht pr t njjtn shtje; mosekzistimi i vendimit t forms s prer pr
krkespadin; t mos ket hequr dor paditsi nga krkespadia n ndonj proces tjetr;
mosekzistimi i ujdis procedurale lidhur me objektin e kontestit; paditshmria e s drejts
subjective dhe ekzistimi i interesit pr mbrojtje juridike.
Legjitmimi real sht prezumim material.

93
===============================================================
Padia dhe llojet e padive - I
Neni 252 shih edhe nenin 262
Padia sht nj veprim i me shkrim, me te cilin veprim paditsi kunder te paditurit krkon nga
gjykata mbrojtje juridike permes aktgjykimit.
Padia sht veprimi i par procedural me t cilin vihet n veprim procesi kontestimor. Padin
e paraqet paditsi.
Paditsi me t nga gjykata krkon mbrojtje juridike t prmbajtjes s caktuar, duke pasur
parasysh t paditurin e caktuar.
Padia mundet te trajtohet ne dy aspekte:
- Material
- Formal.

94
===============================================================
Natyra juridike e padis
Veprim procedural; Jo veprim nga e drejta materiale
Padia i drejtohet gjykats dhe jo te paditurit, sepse mbrojtja juridike kerkohet nga gjykata,

 Me paraqitjen e padis ne gjykate shkaktohet gjyqvaresia dhe me kete shkaktohen pasoja

juridike dhe ato materiale dhe procedurale.
- Materiale, nderprerja e afatit te parashkrimit
- Procedurale, perpetuatio fori, d.t th. Gjykata e thirrur mbetet gjykate kompetente, edhpse me
vone (gjate zhvillimit te kompetences) del qeshtja se nuk do te ishte kompetente.

95
===============================================================
Krkespadia
Petitumi i padis sht krkes e natyrs proceduralo-juridike pr dhnien e mbrojtjes juridike
t prmbajtjes s caktuar.
Me an t krkespadis, paditsi e formulon mendimin (propozimin) se si duhet t duket
dispozitivi i aktgjykimit, me t cilin pranohet ajo. Padia duhet ta prmbaj gjithmon krkesn e
prcaktuar lidhur me shtjen kryesore dhe krkesat aksesore, p.sh., ato q kan t bjn me
kamatn, shpenzimet gjyqsore etj
Krkespadia: pjesa kryesore e padis,
sepse me dispozitivin e aktgjykimit duhet t caktohet, nse padia sht e themelt ose e
pathemelte.

96
===============================================================
Individualizimi i krkespadis
Individualizimi i krkes-padis: faktet t parashtrohen.
Kualifikimi juridik i fakteve, n t cilat paditsi e mbshtet krkespadin, prbn bazn
juridike t krkespadis.
Sipas LPK-s (neni 253 par. 3), paditsi nuk sht i detyruar q n padi ta bj kualifikimin e
prmendur.
Ai, pra, nuk sht i detyruar t prmend institutin e s drejts materiale, t cilin faktet e
padis, sipas mendimit t tij, e japin me rezultatin e tyre (baza juridike). POR, neni 253 Ie.
Problem: baza juridike?
Teoria e substancimit ose teoria e individualizimit
Preferohet: krkesa n fardo baze juridike (sepse da mihi factum, dabo tibi ius, sepse iura
novit curia.

97
===============================================================
Objekti i kontestit
shtja, pr t ciln zhvillohet procesi
Ligji nuk sht konsekuent
Objekti i kontestit: caktohet prmes gjendjes faktike t pohuar dhe krkess s parashtruar
Rndsia: kompetenca.

98
===============================================================
Prmbajtja e padis
Neni 253

 Problem: baza juridike.

99
===============================================================
Llojet e padive
N baz t kritereve t ndryshme
Kriteri kryesor: sipas qllimit t paditsit
- padi detyrimi (kondemnatore)
- n padi vrtetimi (njohjeje, deklarative) dhe
- padi ndryshimi (transformimi, konstitutive).

100
===============================================================
Padi detyrimi (kondemnatore)
Nga vet prmbajtja e nenit 253
Paditsi krkon nga gjykata ta urdhroj me aktgjykim t paditurin q n dobi t paditsit ta
prmbush nj prestim (ta dorzoj nj send; ta paguaj nj shum t hollash; ta kryej ose jo
nj pun ose shrbim).
q i padituri t psoj di: p.sh. ta lejoj paditsin q ta shfrytzoj t drejtn e kalimit mbi
sendin e paluajtshm t tij; ose q t mos veproj: p.sh., q ta ndrpren shqetsimin e mtejm
t paditsit n shfrytzimin e qet t baness; q n t ardhmen t mos prdor firmn e paditsit
etj
Gjykimi i t paditurit pr ndonj prestim t caktuar
Padia m e shpesht.

101
===============================================================
Krkueshmria (Arritshmria) e krkess
Neni 144 par. 1, 2 dhe 3
Themelsia (prezumim materialo/juridik)
Shembuj t padis detyrimi.

102
===============================================================
Padi vrtetimi (njohjeje, deklarative)
Neni 254
Padi njohjeje e quajm padin me t ciln paditsi krkon nga gjykata q me aktgjykim t
konstatoj, nse ekziston apo nuk ekziston marrdhnia juridiko-civile e caktuar, e drejta
subjektive e prmbajtjes s caktuar (nuk vlen me LPK t ri), apo nse nj dokument sht
autentik ose nuk sht autentik.
Me vendimin e gjykats pengohet shkelja q mund t bhet n t ardhmen. Me t vetm
konstatohet gjendja juridike ekzistuese, pa u detyruar i padituri q t bj dika. N baz t tij
nuk mund t iniciohet procedura prmbaruese (ekzekutive). Me padi vrtetimi nuk mund t
krkohet nga gjykata q ta vrtetoj ndonj fakt apo gjendje faktike.

103
===============================================================
Padi vrtetimi

 Me kt padi nuk krijohen e as nuk ndryshohen marrdhniet juridiko civile, por vetm
konstatohen.
Nj marrdhnie e ardhshme juridike jo, por vetm ajo marrdhnie konkrete e cila ekziston
n momentin e ngritjes s padis.
Shembuj: vrtetimi se ekziston kontrata e shitjes,
kontrata pr ndrtimin,se ekziston e drejta e pronsis, e drejta e autorit, e drejta e trashgimit,
e drejta e shfrytzimit
E ktij lloji sht edhe padia pr vrtetimin e martess, atsis, amsis etj.

104
===============================================================
Padi ndryshimi
Ligji nuk parasheh shprehimisht kt padi t veant
Parimisht, me an t vendimit gjyqsor nuk mund t krijohen, ndryshohen apo shuhen raportet
juridiko-civile, e as t drejtat subjektive civile.
Pr nj gj t till shrbejn veprimet materialo-juridike dhe deklaratat e vullnetit t
subjekteve t s drejts
Mirpo, n disa raste t veanta, sidomos pr ndryshimin e raporteve juridike t caktuara,
nevojitet t ekzistoj vendimi gjyqsor i forms s prer.

105
===============================================================
Padi ndryshimi II
Me kt padi paditsi mund t krkoj themelimin e nj marrdhnie juridike, ndryshimin e
prmbajtjes s raportit t caktuar ekzistues dhe anulimin e atij raporti.
Aktgjykimi sipas ksaj padie nuk mund t jet dokument i prshtatshm pr ekzekutim t
dhunshm,
Ka efekt ex nunc, parimisht, ka efekt ex tunc, nse ligji parasheh (nse kontrata shpallet e
pavlefshme).
Shembuj: padia pr shkurorzim t bashkshortve apo pr anulim t martess s tyre, mandej
pr anulim t kontrats apo firms etj.

106
===============================================================
Interesi juridik
Neni 254 paragrafi 2
Shih edhe neni 2 para. 4
Interesi juridik, nuk mjafton vetm ekonomik
Prezumim procedural
Ius cogens.

107
===============================================================
Kundrpadia,neni 256
Prezumimet formale (n mnyr kumulative):
- Kompetenca e gjykats edhe pr kundrpadi
- Identiteti i palve n procedure
- koha e caktuar (256 I)
Prezumimet materiale ( n mnyr alternative)

- Konekse: n qoft se mes krkess s prfshir me kundrpadi dhe asaj t prfshir me padi
nuk ka dallim n pikpamje t bazs juridike, sepse t dyja e kan t njjtn baz juridike
- Kompensuese: padituri mund ta paraqes, n qoft se krkesa e tij mund t kompensohet me
krkesn e paditsit.
- Prejudiciale: p.sh. q gjykata t konstatoj me aktgjykim se sendi, kthimin e t cilit paditsi e
krkon n baz t pronsis, sht i tij e jo i paditsit.

108
===============================================================
BASHKIMI I KRKESPADIVE
Neni 255:
Bashkimi kumulativ i krkespadive (aksident komunikacioni)
Bashkimi eventual i krkespadive
Bashkimi alternativ i krkespadive; Ligji nuk e parasheh kt lloj t t bashkimit; Vetm
teoria juridike ka identifikuar ktlloj t bashkimit t krkespadive.

109
===============================================================
Bashkndrgjyqsia (litisconsortium)
Me nj padi disa persona paraqiten n rolin e pals paditse apo n rolin e pals s paditur
(bashkndrgjyqsia, bashkimi subjektiv).
Ekonomizimi i gjykimit dhe siguria juridike
bashkndrgjyqsia primare dhe e mvonshme;
bashkndrgjyqsia materiale dhe formale
bashkndrgjyqsia ligjore (bashkndrgjyqsia me t paditurin eventual ; bashkndrgjyqsia
e debitorit kryesor dhe e dorzanit; bashkndrgjyqsia e kompanis siguruese dhe e pronarit t
automjetit.

110
===============================================================
Ndrhyrja
Ky ka interes juridik q pala s cils i bashkohet ta fitoj gjykimin
Ndrhyrsi nuk sht as pal, as prfaqsues i pals s cils i
Bashkohet;vNdrhyrsi ka t drejt ti kryej t gjitha veprimet procedurale, prve atyre t
natyrs disponibile (trheqja e padis; heqja dor nga krkespadia; ujdia gjyqsore).

111
===============================================================
ZHVILLIMI I PROCEDURS KONTESTIMORE
Faza e par (procedura prgatitore)
Faza e dyt sht shqyrtimi kryesor
Fazn e tret / vendosja
Fazn e katrt/shqyrtimi i vendimit.

112
===============================================================
Paraqitja e padis n gjykat
dorzimi i shkress s padis drejtprdrejt n gjykat
drgimi i padis nprmjet posts

 Gojarisht, POR kur paditsi e nnshkruan procesverbalin.

113
===============================================================
Pasojat juridike t paraqitjes s padis
Pasojat procedurale juridike (vlersimi i kompetencs; Perpetuatio fori
Pasojat materialo juridike (ndrpritet parashkrimi shues dhe fitues.

114
===============================================================
Shqyrtimi paraprak i padis
Shqyrtimi paraprak i padis sht nnfaz e detyrueshme e prgatitjes s shqyrtimit kryesor t
shtjes juridike.
At sht kompetent, n pikpamje funksionale, ta bj kryetari i trupit gjykues (ose gjyqtari i
vetm, kur shtja duhet t zgjidhet nga ai).
Kt aktivitet procedural ai e kryen menjher, posa t paraqitet padia.
Ky aktivitet prbhet nga verifikimi se a jan prmbushur prezumimet procedurale, n qoft
se ato mund t konstatohen me vet leximin e padis.

115
===============================================================
Ndryshimi i padis
Ndryshimi objektiv kur ndryshon krkespadia: neni 257
- Ndryshimi i njejtesise (autenticitetit -ligji)
- Nj krkese me prmbajtje tjetr: p.sh. ne vend te krkess pr drgimin e mallit, krkon
zhdmtim pr shkak te mos drgimit te mallit
Ndryshimi subjektiv:
- Legjitimimi real pasiv,
- ndryshon pala e paditur
- Krkohet plqimi i tij, sepse pasojat juridike mbesin ato qe jan ne momentin e hyrjes ne
proces kontestimor.
Plotsimet dhe prmirsimet e padis nuk konsiderohen ndryshime te padis; Ndryshim i
padis nuk konsiderohet edhe ather kur ndryshohet baza juridike (258 II).

116
===============================================================
Drgimi i padis pals s paditur
Neni 394 (tani brenda 15 ditsh)
Neni 395 (tani: krkon nga pala t prgjigjet brenda 15 ditsh)
Prgjigjja me shkrim ndaj padis: tani brenda 15 ditsh/neni 395.

117
===============================================================
Seanca prgatitore
Neni 401: tani e detyrueshme parimisht
Neni 402 par. 1 dhe 2 (brenda 7 ditsh)
N kt seanc mund t jepen vetm aktgjykimet pr t cilat themeli faktik nuk formohet me
an t marrjes s provave.
Aktgjykimi n baz t pohimit (neni 148),

 Aktgjykimi pr shkak t mungess s pals s paditur (neni 152)

Aktgjykimi me t cilin refuzohet krkespadia n rast t mungess s paditsit (po qe se nga
faktet e treguara n padi nuk del themelsia e krkespadis).

118
===============================================================
Mbrojtja e t paditurit nga padia
As paditsi e as i padituri nuk jan t detyruar q n gjykim t ken qndrim t caktuar
I padituri mbrohet me an t mjeteve proceduralo-juridike kur: parashtron fakte q prbjn
penges pr zhvillimin e mtejm t gjykimit - parashtrimi i prapsimeve procedurale
paraqet krkesn pr sigurimin e shpenzimeve procedurale, jokompetenten, prbrjen e rregullt
te trupit gjykues,
krkon prjashtimin e gjykatsit ose edhe shtjet e tjera lidhur me prezumimet procedurale
mjeteve materialo-juridike:i konteston faktet, n t cilat bazohet krkespadia; e konteston
bazn juridike t krkespadis) i parashtron prapsimet materialo-juridike (se e ka shlyer
borxhin, se i sht falur borxhi, se sht parashkruar detyrimi.

119
===============================================================
Seanca pr shqyrtimin kryesor t shtjes
menjher pasi t arrij padia, n qoft se, duke i marr parasysh thniet n padi dhe natyrn e
kontestit, vjen n prfundim se nuk ka nevoj t mbahet seanca prgatitore
pasi t arrij prgjigjja ndaj padis, po qe se konstaton se nuk ka nevoj t mbahet seanca
prgatitore
pas prfundimit t seancs prgatitore
Gojarisht ose me letrthirrje
Seanca caktohet me aktvendim
Nuk ka ankese kundr ktij aktvendimi, sepse ka te beje me drejtimin e procedurs.
Shqyrtimi kryesor sht faza kryesore e procedurs; veprimet procedurale t gjykats dhe t
palve.

120
===============================================================
PROCEDURA PROVUESE DHE T PROVUARIT
Zbulimi e s vrtets rreth shtjes n contest
objekti i provs, mjetet provuese dhe procesi i vrtetimit gjyqsor
Objekt i t provuarit jan pretendimet (thniet) e palve pr ekzistimin apo mosekzistimin e
fakteve juridike, nga t
cilat varet zbatimi i s drejts materiale (norms materiale) n procesin kontestimor.
Barra e proves
Paditsi/provat lidhur me krkespadin
I padituri/lidhur me prapsimet
POR/edhe Gjykata, sepse parimi i s vrtets materiale .

121
===============================================================
Objekti i proves
Objekt i t provuarit bhen vetm faktet relevante, q jan kontestuese midis palve
Kontestuese jan faktet lidhur me t cilat palt shprehin mendime t kundrta (njra pretendon
se fakti i caktuar ekziston, kurse tjetra pretendon se ai nuk ekziston).

 Nuk kan nevoj t provohen faktet e pohuara nga palt, mandej faktet e ditura botrisht (faktet
notore) dhe faktet e prezumuara nga ligji.

122
===============================================================
Mjetet provuese
kqyrja e drejtprdrejt,
dokumenti,
dshmitari,
eksperti dhe
palt.

123
===============================================================
muarja e provave
Procedimi provues: palt i ofrojn provat; gjykata i vlerson dhe me aktvendim i pranon ose
refuzon, prpilimi i procesverbalit dhe shoshitja dhe muarja e provave
Seria e veprimeve, t cilat e prbjn t provuarit, prfundon me muarjen e provave. Kt e
prbjn vlersimet e shkaqeve t provave, n baz t t cilave gjykata nxjerr prfundimin n
lidhje me ekzistimin e faktit, i cili ka qen objekt i t provuarit
N nj prfundim t till ajo vjen sipas bindjes s saj, n baz t muarjes me ndrgjegje dhe
me kujdes t do prove ve e ve dhe t t gjitha provave bashkrisht, si dhe n baz t rezultatit
t t gjith procedurs.

124
===============================================================
Sigurimi i proves
Nenet 379 385
Kushtet:
Ekzistimi i krkess
Rreziku i zhdukjes ose vshtirsimi i marrjes s proves
Propozimi pr sigurimin e proves
Mund t paraqitet edhe para ngritjes s padis, ose edhe gjat procedurs lidhur me mjetet e
jashtzakonshme.

125
===============================================================
Ndalja e prkohshme e procedures
Nenet 277 e n vazhdim
- Ndrprerja e procedurs (nenet 277 - 281)/Pamundsia faktike:
- Sipas ligjit (neni 277):
- Vdekja e pals dhe nuk ka prfaqsues me procure
- Vdekja e prfaqsuesit ligjor
- Nuk ekziston m tutje personi juridik
- Fillimi i procedurs s falimentimit
- Gjykata pushon aktivitetin pr shkak t lufts ose rasteve t tjera (trmeti, vrshimet)
- Gjykata vendos (n momentin e dhnies s vendimit; dhe ndrprerja vazhdon deri n
dhnien e vendimit pr vazhdimin e procedurs: neni 278:

Gjykata ka vendosur q mos ta zgjidh vet shtjen paraprake

Pasojat: nuk mund t kryhen veprime procedurale; nse jan kryer nuk kan efekte juridike.
Nuk ecin afatet
Vazhdimi: gjithmon nevojitet vendimi i gjykats.

126
===============================================================
Prfundimi i proc. Kontestimore
Me vendim gjyqsor
- Vendim meritor
- Vendim i natyrs procedurale
Me veprime disponibile t pales
- Me trheqjen e padis
- Me heqjen dor nga krkespadia
- Me pajtimin gjyqsor (ujdia gjyqsore)
Prmes ngjarjes relevante jashtprocedurale
- Vdekja, nse nuk trashgohet e drejta subjective
- Bashkimi i palve.

127
===============================================================
Trheqja e padis, neni 261
Pala nuk dshiron q gjykata t vendos lidhur me themelsin e krkespadis
Aktvendim
Natyra deklarative
Me rndsi:Trheqja e padis nnkupton apo konsiderohet se padia nuk sht paraqitur kurr;
Dhe se e njjta padi mund t paraqitet prsri. Nuk sht shtje e gjykuar.
Trheqja e padis mund t bhet nga vet pala ose edhe nga prfaqsuesi i tij : POR, varet,
nse prfaqsuesi sht avokat ose jo
Rast hipotetik: N seanc pr shqyrtimin kryesor nuk sht prezent pala e paditur dhe
rrjedhimisht nuk ka qen njoftuar se paditsi ka trhequr padin. Si sht situata juridike: Ligji
hesht ????, n rastet se padia sht trhequr me shkrim apo me goj dhe n at rast ka munguar
pala e paditur. Teoria juridike: 15 dit, sepse thuhet shprehimisht nga data e
njoftimit.

128
===============================================================
Heqja dor nga krkespadia
Paditsi heq dore prfundimisht nga e drejta e tij pr mbrojtje apo realizim t se drejts
prmes gjykats.
Dallimi ne mes trheqjes se padis dhe heqjes dore nga krkespadia?
Aktvendim t natyrs deklarative: n literatur,por aktgjykim me LPK (149)
Nuk ka ankes: sepse konsiderohet aktgjykim i forms s prer
Mjetet e jashtzakonshme: Krkesn pr mbrojtjen e ligjshmris, sidomos pr shkak t
nenit 3 par. 3 t LPK/s, Propozimi pr prsritjen e procedures
Veni re: mjetet e jashtzakonshme mund t paraqiten vetm kundr vendimeve gjyqsore
dhe jo kundr veprimeve procedurale, prandaj

Nuk goditet heqja dor nga krkespadia, por aktvendimi pr heqjen dor nga krkespadia.

129
===============================================================
Pajtimi gjyqsor, nenet 411-422
Nocioni: zgjidhje paqsore,
Procesverbali ka karakter t dokumentit ekzekutiv
Kushtet pr tu lidhur:
- para gjykats kompetente, nse nuk sht lidhur para gjykats nuk ka efekt nga palt me
zotsi procedurale
- forma e prcaktuar me ligj
- i lejueshm (arg. Neni 3 I LPK-s)
Natyra juridike e pajtimit gjyqsor?
Goditja e pajtimit gjyqsor
- SHIH: neni 418: diskutabile
- Krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris?
- Propozimi pr prsritjen e procedurs?

130
===============================================================
Llojet e aktgjykimeve
pr shkak t prmbajtjes:
- kondemnator
- vrtetues (deklarativ)
- konstitutiv (transformues)
Raporti objekt n mes t aktgjykimit dhe dispozitivit
- Aktgjykim i plot
- Aktgjykim i pjesshm
- Aktgjykim i ndrmjetsh
- Aktgjykim plotsues.

131
===============================================================
Aktgjykimi kondemnator (detyrues)
Jo shprehimisht me ligj, por nga prmbajtja del
Detyrimin pr nj: Prmbushje t prestimit, dorzimi i sendit, t kryej nj veprim, t paguaj
nj shum t t hollash
dokument i prshtatshm pr ekzekutim t dhunshm
ME RNDSI: neni 144 I, II, III, Arritshmria e krkess
Afati paritiv: neni 146, 15 dit ose 7 dit.

132
===============================================================
Aktgjykimi vrtetues dhe transformues

Korrespondon me padi vrtetimi

Neni 254
E drejta e pronsis
Konstatimi, se ekziston kontrata e shitblerjes
Vrtetsia e atsis, nse kundrshtohet prej nns s fmijs

Parimisht nuk ndryshohen raportet juridike

Prjashtimisht po,
Me kt aktgjykim ndryshohet gjendja ekzistuese juridike
Atsia, zgjidhja e marteses, zmadhimi i mjeteve pr ushqim ligjor
Parimisht: Ex nunc.

133
===============================================================
Aktgjykimi i pjesshm
Pr nj pjes t krkess, ose pr njrn nga disa krkesa q jan objekt gjykimi (147 I)
Procedohet kshtu, sepse pr nj pjes mund t vendoset meritorisht
Por, aktgjykimi i pjesshm jepet gjithmon, nse krkespadia mund t ndahet n pikpamje
sasiore
Ex offitio ose me propozim t pals,
Kundr aktvendimit pr refuzimin e krkess pr aktgjykim t pjesshm, nuk lejohet ankim i
veant, sepse veprime drejtuese t gjykats.
Neni 147 V i LPK-s, aktgjykimi sht i pavarur dhe i ekzekutueshm.

134
===============================================================
Aktgjykimi i ndrmjetshm
Tani nuk parashihet me LPK
Vendoset vetm pr themelsin e krkespadis, por jo edhe pr lartsin e krkespadis.
Vetm pr rastet:
Kur objekti i kontestit ka t bj me krkesa n t holla ose n sende t zvendsueshme
Nse aktgjykimi i ndrmjetshm sht br i forms s prer, ather gjithsesi duhet t
nxirret edhe aktgjykimi definitiv.
Me rndsi: aktgjykimi i ndrmjetshm nuk sht i ekzekutueshm, por vetm ai definitiv,
sepse nuk dihet lartsia, por vetm vendimi definitiv.
Pr shpenzime mund t vendoset edhe me aktgjykim t ndrmjetshm, por parimisht vendoset
me aktgjykim definitiv.

135
===============================================================
Aktgjykimi n baz t pohimit
Neni 148
Nuk lejohet:
- Neni 148 II n lidhje me nenin 3 III
- Pr atsin
- Amsin
- Martesn
Mjetet e goditjes:
- Ankes; vetm pr shkak t shkeljeve esenciale t dispozitave procedurale.
- Edhe pr shkak t mashtrimit, lajthimit, dhuns
- Revizioni dhe kml po, pr shkelje t dispozitave procedurale
- Propozimi pr pers. Po, por vetm pr shkak t shkeljeve me rendsi absolute.

136
===============================================================
Akgjykim pr shkak t mosbindjes

 Neni 150
Dispozit e re.

137
===============================================================
Aktgjykimi pr shkak t mungess
Neni 151.

138
===============================================================
Pjest prbrse t aktgjykimit
Pjesa hyrse
Diapozitivi
Arsyetimi.

139
===============================================================
Korrigjimi i aktgjykimit
Neni 165
Ktu Gabimet teknike
Krkesa shqyrtohet parimisht nga ajo gjykat q ka marr at vendim, mundsisht nga
kryetari i trupit gjykues
Me kerkese te zakonshme
Korrigjimi bhet me aktvendim t posaqm
Kundr ktij aktvendimi lejohet ankesa e veant, 165 IV.

140
===============================================================
Aktvendimet
Neni 170
Lloj i vendimeve gjyqsore, pr t gjitha shtjet, prpos pr objektin e gjykimit
Zakonisht pr shkaqe procedurale; Prjashtimisht pr objektin e kontestit vetm pr pengim
posedimin dhe procedurn e urdhrpagess
N form t aktvendimit edhe vendimet e gjykatave m t larta sipas mjeteve t goditjes t
rregullta ose t jashtzakonshme kundr aktvendimeve
Nuk ka ankes kundr aktvendimeve lidhur me veprimet drejtuese
Aktvendimet mund t jepen si n seanc ashtu edhe jasht seancs
Aktvendimet mund t revokohen, nse ato rregullojn drejtimin e procesit ose aktvendimi pr
t provuarit
Nse aktvendimi vendos pr objekt e kontestit duhet t jepet n emr t popullit.

141
===============================================================
Vendimet e forms s prer
Vendimi i forms s prer, shkakton efektin
- Gj e gjykuar/ res iudicata dhe rrjedhimisht ne bis in idem
- Form e prer & res iudicata

Kjo sht me rndsi, sepse pr t njjtn shtje nuk mund t gjykohet dy here
Res iudicata, efekt procedural dhe materialo juridik
Nse vendimi nuk mund t goditet me mjete t rregullta, ai bhet e forms s prer.
sht burim juridik?

142
===============================================================
Kur aktgjykimet e gjykats s shkalls s pare marrin formn e prer
Nse nuk ka ankim brenda afatit ligjor
Nse palt heqin dor nga e drejta e ankess
Nse ankesa e paraqitur sht trhequr
- Me rndsi. Nuk lejohet revokimi i trheqjes s ankess, neni 177 III i LPK-s
Nse sht vrtetuar aktgjykimi i gjykats s shkalls s par nga ana e gjykats s shkalls
s dyt.
Pr aktvendimet pr t cilat nuk lejohet ankesa, ather aktvendimi bhet i forms s prer.

143
===============================================================
Kur aktgjykimet e gjykats s shkalls s dyt marrin formn e prer

Nuk ka mjet t rregullt juridik kundr vendimeve t gjykats s shkalls s dyt.

Problem, momenti i hyrjes n fuqi:
Sipas njrs pikpamje, n momentin e dhnies s aktgjykimit
Pr t dyja pal,
Argument: nuk mund t goditet me mjet t rregullt juridik
Pikpamja e dyt:
n momentin e komunikimit t vendimi t palve, (teria mbizotruese n Gjermani)
Argument, vetm ather ka efekt pr palt
Detyrimisht, ve e ve merr form t prer.

144
===============================================================
Kufijt e forms s prer
Kufijt objektiv t vendimit t forms s prer
- Parimi i disponibilitetit, neni 2 par. 1 LPK/s
- Vendoset vetm lidhur me at se ka sht krkuar me padi, d.m.th me krkespadi, jo m
shum ose dika tjetr, por natyrisht m pak.
- Nse rastsisht vendoset dika m shum se q sht krkuar me padi, ather, ajo mbetet
valide, nse palt nuk ankohen
Kufijt subjektiv t forms s prer
- Parimisht, vendimi ka efekt vetm pr palt n contest
- Parimisht: Pr personat e tret nuk ka efekt
Prjashtimisht efekt pr personat e tret:
Trashgimtart universal dhe singular tpalve
Bashkndrgjyqsit unik.

145
===============================================================
Procedura sipas mjeteve t goditjes s vendimeve
N prgjithsi

 Kategori kushtetuese (neni 32 i KRK dhe neni 6 KEDNJ)

LPK/a parasheh rregulla t caktuara pr numrin dhe kohn e paraqitjes s mjeteve t goditjes
s vendimeve.

146
===============================================================
Mjetet juridike
Mjet goditje i rregullt:
- Ankesa kundr aktgjykimit
- Ankesa kundr aktvendimit
- Prapsimi n procedurn pr urdhrpagesn
- (Efekt suspenziv, devolutiv:parimisht)
Mjet i jashtzakonshm juridik
- Revizioni kundr aktgjykimit dhe aktvendimit
- Krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris
- Propozimi pr prsritjen e procedures.

147
===============================================================
Prezumimet pr paraqitjen me sukses t ankess
Prezumimet pr lejueshmrin:
- Nse ekziston mundsia e paraqitjes s mjetit
- Legjitimimi proceduaral
- Interes juridik
- Forma
- Afati
Themelsia varsisht nga saktsia e fakteve t prmbajtjes
Afati
- Afate prekluzive
- Parimisht mjeti paraqitet nga momenti, kur pals i sht komunikuar vendimi. Prjashtimisht
edhe nga momenti, kur shpallet vendimi edhe pse afati fillon me pranimin e vendimit
- Parimisht mund t paraqitet mjeti i jashtzakonshm, edhe pse nuk sht paraqitur ankesa.
Por, nuk lejohet revizioni, nse nuk sht paraqitur ankesa.

148
===============================================================
Kufijt e goditjes dhe shqyrtimi i vendimit
Asgj nuk mund t krkohet m shum me mjet juridik, nga ajo q ka qen objekt i procesit
gjyqsor, pr t cilin sht vendosur (Tantum appellatum quantum litigatum)
N procedurn sipas mjetit t goditjes, gjykata sht e kufizuar n t drejtn pr shqyrtimin
e vetm objektit t paraqitur (Quantum appellatum tantum devolutum)
- Por ky parim vlen zakonisht vetm pr procedurn pr mjete t jashtzakonshme.
Nse ankesa, gjykata mund t kaloj kufijt e shqyrtimit pr shkak t interesit publik.
Ndalimi i reformatio in peius
Autorizimet e gjykats
- Sistemi i apelit
- Sistemi i kasacionit
- Sistemi i kombinuar.

149

===============================================================
Ankesa kundr aktgjykimit
Mjet i rregullt juridik (kundr do aktgjykimi); (kundr do aktvendimi)?!
Efekt suspenziv (nuk ka form t prer)
Mjet devolutiv
I dyanshm (I drejtohet ankesa pals kundrshtare)
Parimisht mund t goditet do aktgjykim
Aktgjykimi pr shkak t mungess: nuk ka pr gjendje faktike
Aktgjykimi pr shkak t pohimit: mundet pr shkak t shkeljeve esenciale t dispozitave
procedurale dhe pr dhun, mashtrim etj..
Afati (15 dit) ose 7 dit: neni 176
Afat prekluziv (pas afatit vetm plotsim, sqarime dhe shpjegime)?
Forma: neni 178 dhe 179: Problem:
Parimisht t njjtat fakte: Pr shkaqe objektive (e vrteta materiale)
Ankesa: mund t ofrohen fakte t reja dhe prova: neni 180.

150
===============================================================
Shkaqet pr paraqitjen e ankess
Neni 181
Tri grupe t shkaqeve:
- Shkelje esenciale t dispozitave procedurale
Nuk sht zbatuar rregulla procedurale
Ose sht zbatuar gabimisht rregulla procedurale.
Nuk ka rndsi, nse me vetdije ose pavetdije ka shkelje procedurale
Shkeljet joesenciale dhe esenciale
ME RNDSI: SHKELJE ESENCIALE ME RNDSI ABSOLUTE (182 II) (taksativisht
dhe shprehimisht)
SHKELJE ESENCIALE ME RNDSI RELATIVE (182 I) (me klauzol t prgjithshme:
rastet: refuzimi i paarsyeshm i propozimit pr prov ose pr thirrjen e ekspertit,
mosprjashtimi i publikut)
- Konstatimi i gabuar apo jo i plot i gjendjes faktike
- Zbatimin i gabuar i normave materialo juridike (p.sh. Interpretimi i gabuar i s drejts).

151
===============================================================
Procedura para gjykats s shkalls s par
Gjithmon para gjykats s shkalls s par paraqitet ankesa (neni 185)
Neni 186: nse sht e afatshme, e plot dhe e lejueshme
- Nse jo: me aktvendim hedhet posht ankesa
Nse ankesa sht e plot, e lejueshme dhe e afatshme, ather i komunikohet pals
kundrshtare ankesa (neni 187)
Kjo mundet q brenda afatit 7 ditor, t prgjigjet, nuk ka detyrim q t prgjigjet.
Afati 7 ditor nuk sht prekluziv,
Prgjigjja i drgohet pals ankuese, dhe kjo mund t jap sqarime shtes.

152
===============================================================
Procedura para gjykats s shkalls s dyt

 Neni 188: i drgohet gjykats s shkalls s II

Caktohet nj gjykats (Relatori)
- Prgatitja e lnds
- Studimi i lnds
- Paraqitja e raportit lidhur me lndn
- Propozon q t seanca t mbahet e mbyllur, ose e hapur,
- Mund t krkon sqarime nga gjykata e shkalls s par,
- Me rndsi:
- Formulon projektvendimin e ardhshm
Mund t paraqiten prova t reja,
por zakonisht anulohet aktgjykimi me aktvendim dhe lnda kthehet n rishqyrtim n
gjykatn e shkalls s par
Me rndsi: gjykata rikthen shtjen, nse konstaton se duhet t shqyrtohen fakte t reja
dhe t merren prova t reja.
Pra, gjykata e shkalls s dyt nuk mund t vendos pr fakte t reja, ose prova t reja.

153
===============================================================
Vendosja
Me Aktgjykim:
- Refuzimi i ankess dhe lnia n fuqi e aktgjykimit t goditur
- Ndryshimi i aktgjykimit t gjykats s shkalls s par
Aktvendim:
- Hedhja posht e ankess
- Anulimi i aktgjykimit t goditur dhe kthimi i shtjes n rishqyrtim
- Anulimi i aktgjykimit dhe hedhja posht e padis
Dilem: nse gjykata e shkalls s par sht e lidhur me mendimin juridik t gjykats s
shkalls s dyt:
- Jo, Argument: gjykatat jan t pavarura
- Po, Argument: prndryshe nuk mund t realizohet mbrojtja juridike.

154
===============================================================
Ankesa kundr aktvendimit
Parimisht: Lejohet ankes,
Vetm prjashtimisht nuk lejohet, nse me ligj nuk lejohet ankesa.
Ligji i quan ankes, edhe at kundr aktgjykimit edhe at kundr aktvendimit: Por n
pikpamje prmbajtsore ka dallime
Me rndsi: kundr aktvendimit t gjykats s shkalls s dyt nuk ka
kurrfar ankimi
Ankesa e posame:
- Evolutiv, suspenziv dhe i njanshm
Efekti suspenziv i ankess
- Vetm ankesa e posame ka efekt suspenziv.

155
===============================================================
Revizioni kundr aktgjykimit I

 Cilat aktgjykime mund t goditen: Mjet i kufizuar juridik:

Nuk ka kufizime pr kto shtje: shih neni 214 IV
- Kontestet n lidhje me marrdhnien e puns,
- Kontestet n lidhje me ushqimin ligjor,
- Kontestet n lidhje me t drejtn e autorit,
- Kontestet n lidhje me pronsin industriale
- Konkurrenca jolojale
LPK aktual nuk ka rregulla lidhur me zgjidhjen apo anulimin e martess,
POR, Ligji pr familjen (neni 88) parasheh shprehimisht se nuk ka mjete t jashtzakonshme
lidhur me aktgjykimin e forms s prer, me t cilin sht zgjidhur ose anuluar martesa.
Pr shkak t shkeljeve esenciale me rndsi absolute t dispozitave procedurale (parimisht);
Pr shkak t zbatimit t gabuar t s drejts materiale: Pa prjashtim
Pr shkak t tejkalimit t krkespadis, vetm nse tejkalimi sht b nga gjykata e shkalls
s dyt; Pr shkak t konstatimit t gabuar apo jo t plot t gjendjes faktike
Nuk ka revision.

156
===============================================================
Revizioni kundr aktgjykimit II
Kompetente sht gjithmon Gjykata supreme e Kosovs (neni 212)
I drgohet gjykats s shkalls s par; Disa kopje; Afati 30 ditsh
Neni 219: brenda 7 ditsh i drgohet pals kundrshtare; kjo mundet brenda 7 ditsh t
prgjigjet; pas ktij afati drejtohet revizioni te Gj.Supreme (neni 219 III):
Kufijt: neni 215.

157
===============================================================
Prmbajtja e vendimit t gjykats s shkalls s dyt
Pjesa hyrse:
- Edhe emri i relatorit dhe prmbajtja e ankess
Dispozitivi
- Nse rikthehet lnda, zakonisht edhe klauzola se gjykimi i ri duhet t shqyrtohet nga nj trup
tjetr gjykues
Pjesa arsyetuese
- Shkaqet e anulimit ose t refuzimit t ankess
Kthimi i dosjes s gjykats s shkalls s pare
Pas vendosjes, t gjitha dosjet kthehen n gjykatn e shkalls s par. Kjo idrejton vendimet te
palt si dhe te pjesmarrsit e tjer (p. Sh.ndrhyrsi).

158
===============================================================
Krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris

Nenet 245 e n vazhdim

Pr kt arsye, Prokurori publik, e jo pala
Karakteristikat themelore t kml
Josuspenziv
Devolutiv
I dyanshm
I kufizuar (vetm prokurori publik mund t paraqet kml)

 Shkaqet: neni 247

- Nuk ka kml pr shkak t konstatimit t gabuar t gjendjes faktike dhe as pr shkak t
tejkalimit t krkespadis neni 247 II LPK
Vendimet, t cilat mund t goditen me kml
- T gjitha aktgjykimet dhe aktvendimet e forms s prer t gjykats s shkalls s par ose
t dyt
- Afati: 3 muaj (245 I); Nse kundr aktvendimit sht paraqitur revizioni, ather afati pr
paraqitjen e kml sht 30 dit.

159
===============================================================
Prsritja e procedures
Nenet 232
sht mjet i jashtzakonshm i goditjes,
i kufizuar, josuspenziv, i dyanshm dhe n t shumtn e
rasteve remonstrative
Shkaqet klasifikohen n tri grupe :
- shkeljet m t rnda t dispozitave procedurale;
- veprat penale t pjesmarrsve n procedur, t cilat kan mundur t ndikojn n prmbajtjen
e vendimit dhe
- faktet dhe provat e reja.
Prsritja e procedurs nuk mund t krkohet pr shkak t zbatimit t gabuar t s drejts
materiale.
Neni 236: Ppp-ja gjithmon i dorzohet gjykats e cila e ka dhn vendimin e shkalls s par.
Vendos gjykata e shkalls s II; neni 239.

160
===============================================================
Procedurat e posame kontestimore
N disa konteste, me veori t posame
Procedurat e posame jan parashikuar pr shkaqe t ndryshme
Disa prej tyre jan pasoj e llojit t raporteve materialo-juridike, nga t cilat lindin
kontestet, kurse t tjerat pasoj e rndsis shoqrore, t cilin e kan raportet e tilla.
N disa raste, nevoja q mbrojtja juridike t realizohet sa m shpejt ka ndikuar q
procedura t reduktohet n mas t madhe.
Llojet:
- procedurn e zgjidhjes s kontesteve ekonomike;
- procedurn e zgjidhjes s kontesteve nga marrdhnia e puns;
- at mbi padin pr shkak t pengimit t posedimit;
- at pr dhnien e urdhrpagess;
- at pr zgjidhjen e kontesteve me vler t vogl.
- Arbitrazhi.

161
===============================================================
Procedura n kontestet martesore dhe familjare

Neni 352 i Ligjit t familjes (2004)

Karakteristik e prbashkt e ktyre procedurave sht:
prjashtimi me ligj i publikut nga seancat gjyqsore (neni 75 i LF)
vendosja ex offitio pr ruajtjen, edukimin dhe ushqimin e fmijve;

- kufizimi i dukshm i mundsis s kryerjes s veprimeve disponibile;

- pamundsia e dhnies s aktgjykimit pr shkak t mungess apo e atij n baz t pohimit dhe
- konstatimi ex offitio i fakteve relevante.

162
===============================================================
Procedura e zgjidhjes s kontesteve martesore
Kjo procedur vihet n veprim me an t padis apo me an t propozimit t prbashkt pr
shkurorzim me marrveshje
E kompetencs lndore pr kto procedura sht gjykata e qarkut.
Funksionale
Trup gjykues: 1 gjykats profesional dhe 2 gjykats porot
Gjykata e shkalls s dyt: 3 gjykats professional
Kompetenca toksore: neni 72 i LF: Gjykata me kompetenc t prgjithshme toksore
(vendbanimi i i t paditurit) ose vendbanimi i fundit i prbashkt i bashkshortve.
N procedurn pr shkurorzim gjykata, para se tia drgoj padin t paditurit, cakton
seancn e posame, me qllim q n t ta bj pajtimin e bashkshortve.
Ankesa: neni 87 i LF,nse me propozim t dyjave pale
- Vetm pr shkak t shkeljes thelbsore t dispozitave t procedurs kontestimore
- Pr shkak se propozimi sht dhn nn lajthim, shtrngim ose mashtrim
- Neni 88: Nuk ka mjet t jashtzakonshm juridik.

163
===============================================================
Procedura n kontestet nga marrdhnia e puns
Nenet 474 e n vazhdim
Procedure e posaqme: vetem nese punmarrsi eshte padits
Nuk ka procedur t posame: nse pundhnsi sht padits
Kompetente: gjykata komunale, neni 26 par. 7 I LGjRR
Toksore: neni 65, kompetenca e prgjithshme dhe gjykata, n territorin e s ciles kryhet
puna ose do te duhej te kryhej Kompetenca e zgjedhur.

164
===============================================================
Procedura n kontestet pr shkak t pengimit t posedimit
Gjykata i jep mbrojtje gjyqsore personit t cilit i sht marr sendi (interdicta recuperandae
possessionis) nga posedimi apo t cilit i shkaktohen pengesa gjat shfrytzimit t tij (interdicta
retinendae possessionis)
N kt procedur mundsohet rivendosja e shpejt dhe efikase e gjendjes faktike t
rregulluar, pa u shqyrtuar fare vet e drejta e posedimit, baza juridike e tij apo mirbesimi ose
keqbesimi i poseduesit (neni 481).
Me padi krkohet rivendosja e gjendjes q ka ekzistuar para se t bhet pengimi, por edhe
ndalimi i pengimit pr n t ardhmen.
Poseduesi padin duhet ta ngrej brenda afatit 3o-ditor (afati subjektiv), nga dita kur merret
dijeni pr pengimin dhe penguesin,
m s voni brenda afatit njvjear (afati objektiv), nga dita e pengimit.
E kompetencs ekskluzive sht gjykata n territorin e s cils ndodhet sendi i paluajtshm
Vendimi mbi krkespadin jepet n form t aktvendimit.

165

===============================================================
Procedura e dhnies s urdhrpagess I
Nenet 492 e n vazhdim: INTERESI JURIDIK
Se i padituri ia ka borxh nj shum t hollash, jep vendim me t cilin urdhrohet i padituri q,
brenda afatit t caktuar, ta paguaj (t shlyej) borxhin.
Vendimi i dhn, nse nuk anulohet sipas mjetit t goditjes (prapsimit, kundrshtimit), fiton
cilsin e dokumentit ekzekutiv (titulus executionis),
Aktvendim, t cilin ligji e quan urdhrpages-mandatum.
Kur krkesa n t holla sht m e madhe se ajo e caktuar me ligj, 500 euro (neni
4urdhrpagesa jepet vetm po qe se padis i bashkngjitet dokumenti original apo kopja e tij e
verifikuar, me t cilin provohet krkueshmria e saj.
Kt urdhrpages ligji e quan urdhrpages e dokumentuar, 493 II)
Kur krkesa n t holla sht m e vogl se 500 euro, urdhrpagesa jepet po qe se nga padia
shihet baza dhe masa (shuma) e krkess, si dhe jan paraqitur provat, n baz t t cilave mund
t vrtetohet pretendimi.

166
===============================================================
Procedura e dhnies s urdhrpagess II
N kto dy situata, gjykata, drejtprsdrejti, n baz t padis, pa mbajtur seanc pr
shqyrtimin gojarisht t shtjes, jep urdhrpagesn (q sht vendim meritor).
Pas paraqitjes s prapsimit, procedura mandatore zakonisht shndrrohet n procedur t
prgjithshme, dhe gjykata sipas
saj cakton seanc gjyqsore.
Pr prapsimin e paraqitur zakonisht vendoset n baz t shqyrtimit n
seanc.

167
===============================================================
Arbitrazhet
Arbitrazhi sht institucion joshtetror i prbr prej nj apo m tepr subjektesh, t cilit palt,
me marrveshje, ia besojn zgjidhjen e kontestit me an t vendimit, t cilin ligji e barazon me
aktgjykimin e forms s prer.
Arbitrat e arbitrazhit i zgjedhin vet palt.
Vendimi i arbitrazhit jepet n form t aktgjykimit.
Ekzistojn arbitrazhet institucionale (t prhershme) dhe
ato t prkohshme (ad hoc).
arbitrazhi institucional sht organizat e prhershme, e themeluar me qllim q ta kryej
funksionin gjyqsor.

168
===============================================================
Rregulluar nga std. Visar N. Rashiti
http://www.facultylegal-v4s7.tk