You are on page 1of 136

GKKAI TRKE RETM SET

Hazrlayanlar
Tuncay ZTRK
Sezgin AKAY
Abdullah YT
Ercan TADEMR
S. Serkan BAAK
Danma Kurulu
Prof. Dr. Cihan OKUYUCU
Prof. Dr. Ali Fuat BLKAN
Yrd. Do. Dr. Hseyin ZCAN
Orhan KESKN
Deerlendirme Kurulu
Salih GN
Hseyin DURU
Hseyin BARGAN
Hamza ERSOY
Mehmet KUTAY
Ercan SAKARYA
Mustafa ALTUG
Hasan TOPAL
Adem KAYA
Hasan Hseyin DEMR
Bekir GL
Kapak ve Sayfa Tasarm
Murat ALTINDA
Resimleyenler
Ertu SNMEZ
Metin AKBA
ar CEBEC
Hatice AKBIAK GNEL
Seslendirenler
Fatma GKBULUT
Ouz ON
Mert KO
Ufuk TANGEL
Yayna Hazrlk
Zambak Dizgi ve Grafik
Film k
S.G.S.M.
Bask-Cilt
alayan A.. - Temmuz 2005
ISBN : 975-6576-71-5

Bu kitabn tamamnn ya da bir ksmnn, kitab yaynlayan irketin nceden


izni olmakszn elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayt sistemi ile oaltlmas, yaymlanmas ve depolanmas yasaktr. Bu kitabn tm
haklar, Copyright Zambak Basm Yayn Eitim ve Turizm letmeleri
Sanayi Ticaret A.. ye aittir.

Bu kitabn hazrlanmasnda Trk Dil Kurumunun


ml Klavuzu (2004) esas alnmtr.

Bulgurlu Mah. Libadiye Cad.


Haminne emesi Sok. Baran Merkezi Nu. 20 34696
SKDAR-STANBUL
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------P.K. 198
81020 ACIBADEM-STANBUL
telefon : (0.216) 522 09 00 (Pbx)
w w w. d i l s e t . c o m
fax
: (0.216) 443 98 39

N SZ
Dnyann geni bir blgesinde konuulan Trke, olduka eski bir kltr
zeminine sahiptir. Yeni sosyal ve siyas gelimelerle birlikte nem kazanan
Trk dili ok farkl corafyalarda ilgi ile karlanmakta ve bunun sonucu olarak Trke renme talepleri de gittike artmaktadr.
Trke, artk ada diller arasnda yer alan, yurt iinde ve yurt dnda
zellikle yabanclarn renmeye altklar dnya dillerinden biri hline gelmitir. te bu taleplerin karlanmasna ynelik olarak modern eitim ve
retim metotlar nda, ada bir yaklamla dil retim kitaplarnn
hazrlanmas bir zaruret hline gelmitir.
Bilimsel aratrmalar nda hazrlanan Gkkua Trke retim Setinde; dil, kltr, konu, ekil ve grnt btnlne byk nem verilmitir. Geni aratrma ve tecrbelere dayanlarak hazrlanan bu eserlerde
Trkenin en etkili metotlarla retilmesi hedeflenmitir.
Trke renmeyi zevkli hle getirmek ve dili kltr unsurlaryla bir arada retmeyi salamak Gkkua Trke retim Setinin en nemli amalarndandr.
Bu set, farkl alglama biimlerine gre grsel, iitsel ve kinestetik zelliklere sahip renci kitlesinin eitliliine uygun bir yaklamla hazrlanmtr. Bylece farkl kavrama dzeylerinin dil renme becerileri de gzetilmitir.
Kitaplar, grsel malzeme bakmndan da desteklenerek kolay okunabilir
bir tarzda dzenlenmitir. Trk dilinin zenginliini, anlam ve ifade derinliini
yanstan rnekler verilmek suretiyle, kitaplardaki kltrel unsurlar da okuyucunun dikkatine sunulmutur.
Kitaplarn Trke renmek isteyen herkese faydal olacana inanyoruz.

Dilset Yaynlar

NDEKLER

KELMELER

OKUMA-ANLAMA

SAYFA

SAYFA

basketbol
voleybol
halter
gre
tenis
futbol
resim
yry
mzik
sinema
piknik
avlanma
org
saz
kanun
gitar
piyano
nota
bisiklet
fayton
otobs
tren
gemi
traktr
Park yeri
Tat giremez
DUR!
Dikkat!
Sar k
Yeil k
dn
pasta
gelin arabas
tebrik kart
damat
doum gn
baraj
da
deniz
kpr
kale
orman
tiyatro
konferans
opera
sempozyum
ktphane
fuar

boks
kou
yzme
kayak
karate
daclk

SAYFA

16 fotoraf ekme
televizyon
satran
kitap
balk tutma
koleksiyon

SAYFA

24

SAYFA

32

keman
flt
davul
ney
sanat
konser
kamyon
uak
minibs
taksi
helikopter
feribot

SAYFA

40 Yaya giremez!
ki Ynl Trafik
Okul Geidi
Park Yaplmaz
Yaya Geidi
Krmz k

SAYFA

48

SAYFA

56

SAYFA

64

nevruz
davetiye
gelin
dn salonu
ocuk bayram
enlik
yayla
tarm
ada
gne
sahil
tarih eser
lunapark
mze
sirk
gezi
sergi
dl treni

Tenis Oynamay Sever misiniz?

SAYFA

17

Bo Zamanlarnzda Neler
Yaparsnz?

SAYFA

25

Sezen Aksu ile Rportaj

SAYFA

33

Ulam Aralar

SAYFA

41

Bir Kaza Haberi

SAYFA

49

Telefon Grmesi

SAYFA

57

Ktalarn Bulutuu Yer

SAYFA

65

Mzeye Gidiyoruz

DNLEME-ANLAMA

KONUMA

YAZMA

DLBLGS

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Spor

Spor yapmakla ilgili


konuma aktiviteleri

Spor yapmakla ilgili


yazma aktiviteleri

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Bo Zamanlar

Bo zamanlarla ilgili
konuma aktiviteleri

Bo zamanlarla ilgili
yazma aktiviteleri

Dnl Fiiller
Dnllk Zamiri

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Mzikle ilgili
yazma aktiviteleri

Trkede Cmle Yaps


zne Yklem Uygunluu

SAYFA

SAYFA

10

19

26

Konser

SAYFA

34

11

20

27

Mzikle ilgili
konuma aktiviteleri

SAYFA

35

12

20

28

36

15

Zarf
nlem

23

31

39

Rezervasyon

Seyahat etmekle ilgili


konuma aktiviteleri

Seyahat etmekle ilgili


yazma aktiviteleri

Tezlik Fiili
Ettirgen Fiil
Oldurgan Fiil

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Trafik Kazas

Trafik kurallar ile ilgili


konuma aktiviteleri

Trafik kurallar ile ilgili


yazma aktiviteleri

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

ocukluumdaki Bayramlar

Bayramlarla ilgili
konuma aktiviteleri

Bayramlarla ilgili
yazma aktiviteleri

Sfat Fiiller

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Trkiye

Trkiyeyle ilgili
konuma aktiviteleri

Trkiyeyle ilgili
yazma aktiviteleri

Zarf-Fiiller-1

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Mze Mdr ile Rportaj

Mzelerle ilgili
konuma aktiviteleri

Mzelerle ilgili
yazma aktiviteleri

Zarf-Fiiller-2

42

50

58

67

43

51

59

67

44

52

60

68

47

sim Fiiller
Belgisiz Sfatlar

55

63

71

KELMELER

OKUMA-ANLAMA

SAYFA

SAYFA

beyaz eya maazas 72 demir para


mobilya maazas
garanti belgesi
teknik servis
kredi kart
araba galerisi
kt para
dviz brosu
saati
altn
elektronik eya maazas

Beyaz Eya Maazasnda

SAYFA

SAYFA

telsiz
blten
dergi
izgi film
spor haberleri
haber
bilgisayar
CD rom
nternet
cep telefonu
fare
modem

80

SAYFA

88

SAYFA

mikroskop
96
ampul
hesap makinesi
video
klima
teleskop

reklm
film
radyo
belgesel
gazete
mizah
tarayc
klavye
faks
kulaklk
yazc
bellek
matbaa
robot
pusula
saat
kamera
roketatar

SAYFA

Balk Burcu 104 Boa Burcu


Yenge Burcu
kizler Burcu
Aslan Burcu
Kova Burcu
Akrep Burcu
Terazi Burcu
Baak Burcu
Yay Burcu
Ko Burcu
Olak Burcu
SAYFA

112
sigara
kumar
tembellik
alkol
evre kirlilii
120

Gazete Merakllar

SAYFA

89

Bilgisayar Dersinde

SAYFA

97

Alfred Nobel

SAYFA

105

Ko Burcu
Baak Burcu

113

Mavinin Hikyesi

SAYFA

rya
lm
aknlk
heyecan
sembol

SAYFA

128
arkada
karde
mektup
elektronik posta
iletiim

81

SAYFA

kavga
hakszlk
uyuturucu
yalan
hrszlk

SAYFA

yardmsever
iyimser
ktmser
korkak
sr

73

121

Doktor

SAYFA

telgraf
dileke
sohbet
telefon
hediye

129

Karlama

DNLEME-ANLAMA

KONUMA

YAZMA

DLBLGS

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Dviz Bozdurma

Alveri yapmakla ilgili


konuma aktiviteleri

Alveri yapmakla ilgili


yazma aktiviteleri

Hikye Birleik Zaman-1

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Sinema

letiim aralaryla ilgili


konuma aktiviteleri

letiim aralaryla ilgili


yazma aktiviteleri

Hikye Birleik Zaman-2


Belgisiz Zamirler

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

Bilgisayar Acemisi

Teknolojiyle ilgili
konuma aktiviteleri

Teknolojiyle ilgili
yazma aktiviteleri

Edatlar
Balalar

SAYFA

SAYFA

SAYFA

99

103

Yaktsz Yemek Piirme

Bulularla ilgili
konuma aktiviteleri

Bulularla ilgili
yazma aktiviteleri

Rivayet Birleik Zaman-1

74

82

90

98

SAYFA

75

83

91

99

SAYFA

76

84

92

SAYFA

79

87

95

SAYFA

SAYFA

106

107

107

111

Burlar

Burlarla ilgili
konuma aktiviteleri

Burlarla ilgili
yazma aktiviteleri

Rivayet Birleik Zaman-2

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

115

115

116

119

Salk

Kt alkanlklarla ilgili
konuma aktiviteleri

Kt alkanlklarla ilgili
yazma aktiviteleri

art Birleik Zaman

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

122

123

124

127

Duvar

Srl olaylarla ilgili


konuma aktiviteleri

Srl olaylarla ilgili


yazma aktiviteleri

Aktarma Cmleleri

SAYFA

SAYFA

SAYFA

SAYFA

130

131

132

135

Arkadam Mstk

Dostlukla ilgili
konuma aktiviteleri

Dostlukla ilgili
yazma aktiviteleri

Yapm Ekleri

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun


resmin altna yaznz.
basketbol
voleybol
halter
gre

tenis
futbol
boks
kou

yzme
kayak
karate
daclk

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle numarasn uygun kutucua yaznz.

1. Aadaki diyalou okuyunuz.

TENS OYNAMAYI
SEVER MSNZ?
Ali : Merhaba Ahmet.
Ahmet : Merhaba Ali.
Ali : Bugn canm ok skld. leden nce
doktora gittim.
Ahmet : Gemi olsun. Ne oldu? Neyin var?
Ali : Biliyorsun kilo problemim var.
Doktor dzenli olarak spor yapmam
syledi.
Ahmet : Bunda zlecek ne var? Artk bol bol
spor yaparsn.
Ali : Ama ben spor yapmaktan holanmyorum.
Ahmet : Yanl dnyorsun Ali. Her eyden nce
spor yapanlar, yapmayanlara gre daha
salkl ve zinde oluyor. Her eyin ba
salk deil mi?
Ali : Tabi ki salk.
Ahmet : Salkl olman iin nce kilolardan kurtulman gerekiyor.
Doktorlar her zaman unu sylyor: Ar kilosu olanlar tansiyon,
kalp ve damar hastalklarna daha kolay yakalanyor. Bu kilolardan kurtulmann yollarndan biri de dzenli olarak spor yapmaktr.
Ali : Peki hangi sporlar tavsiye edersin?
Ahmet : Mesel, ben her sabah dzenli olarak koarm. Evimizin karsnda yemyeil aalarla evrili bir gl var. O gln evresinde komaktan ok holanyorum.
Ali : Evimizin yaknlarnda byle bir imkn yok; ama iki kilometre
ileride bir park var. Otobsle oraya gidebilirim.
Ahmet : nsan istedikten sonra spor yapacak yer bulur. Yeter ki spor yapmay istesin.
Ali : Baka hangi sporlar tavsiye edersin?
Ahmet : Yzme en faydal sporlardan biridir. Yzerken insann btn
kaslar alr. Ayrca yzme kalbe de ok faydaldr.
Ali : Peki bunlar yaparsam kilolarmdan kurtulur muyum?
Ahmet : Spor yaparken diyet yapmay da ihmal etmemelisin. Bu ikisine
dikkat edersen kilolardan kurtulabilirsin.
Ali : Tavsiyelerin iin ok teekkr ederim Ahmet. Bundan sonra dzenli olarak spor yapacam.

2. Okuduunuz diyaloa gre aadaki cmlelerden


doru olann bana D; yanl olann bana Y
yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

(
(
(
(
(

) Alinin kilo problemi yok.


) Ahmet her sabah dzenli olarak spor yapar.
) Ali bundan sonra spor yapmaya karar verir.
) Yzme en yararl sporlardandr.
) Ahmetin evinin yannda bir gl var.

3. Aadaki sorular okuduunuz diyaloa gre


cevaplaynz.
1.
2.
3.
4.
5.

Alinin can niin sklyor?


...................................................................................................
Doktorlar ar kilosu olan kiilere ne tavsiye ediyor?
...................................................................................................
Yzmenin faydalar nelerdir?
...................................................................................................
Ali, kilolardan kurtulmak iin ne yapmal?
...................................................................................................
Ahmet, her sabah nerede spor yapyor?
...................................................................................................

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: En sevdiiniz spor hangisidir?


B: En sevdiim spor basketboldur.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizce en tehlikeli spor hangisidir?
B: Bence en tehlikeli spor karatedir.
Uygulama
..........................................................................
A: lkenizde en beendiiniz sporcu kimdir?
B: lkemizde en beendiim sporcu Hakan
krdr.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

4
5
6

A: lkenizde en baarl futbol takm hangisidir?


B: lkemizde en baarl futbol takm Galatasaraydr.
Uygulama
..........................................................................
A: Hangi spor msabakalarna katldn?
B: Futbol, basketbol ve yzme.
Uygulama
..........................................................................
A: Dzenli olarak spor yapar msn?
B: Evet, her sabah koarm.
Uygulama
..........................................................................

2. Tekrar dinleyiniz ve diyalogda geen spor dallarna  iareti koyunuz.


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

10

Voleybol
Basketbol
Buz hokeyi
Yry
Yzme
Masa tenisi
Futbol
Gre
Kou
Karate

3. Dinlediiniz diyaloa gre aadaki cmlelerden doru olann


bana D; yanl olann bana Y yaznz.
1.
2.
3.
4.

(
(
(
(

) ocuklar, bilgisayar oyunlar konusunda tartyor.


) Hasan, yzmekten holanyor.
) Mehmet, basketbol ile ilgileniyor.
) Ayeye gre yry dzenli ve salkl bir yaam iin
ok nemlidir.
5. ( ) Spor, bo vakitleri deerlendirmek iin gzel bir frsattr.

4. Dinlediiniz diyaloa
gre futbol ile ilgili
be zellik yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

............................................
............................................
............................................
............................................
............................................

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


Hakan
Numan
Hakan
Numan
Hakan
Numan

: Benimle voleybol oynamaya gelir misin?


: Hayr, voleybol oynamaktan holanmyorum.
: Peki, sen hangi spordan holanyorsun?
: Tenis oynamaktan holanyorum.
: En beendiin tenisi kim?
: En beendiim tenisi Marat Safin.

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi


yeni diyaloglar kurunuz.

hentbol oynamak

kayak yapmak

yzme

basketbol

Derya Bykuncu

Mehmet Okur

3
boks yapmak

gre

futbol

kou

Emre Belzolu

Sreyya Ayhan

3. Ben sporcunun zeki, evik ayn zamanda ahlkl olann severim. (Atatrk)
Yukardaki szle ilgili fikirlerinizi syleyiniz.

11

1. Aadaki spor dallarn rnekteki gibi tantnz.

BOKS

VOLEYBOL

HALTER

MASA
TENS

ki kii arasnda
ringde yaplr. Sporcular eldiven giyer
ve kask takar.
12 round zerinden oynanr. Bir hakem tarafndan ynetilir.

ARABA
YARII

2. Aadaki cmleleri dzenli bir diyalog oluturacak ekilde tekrar yaznz.

Hangi spordan holanyorsun?


Evet, her cumartesi olimpik havuza giderim.
Tabi ki biliyorum. Ben ocukluumdan beri yzerim.
Ben de bu hafta sonu seninle gelebilir miyim?
Ben en ok yzmekten holanrm.
O hlde cumartesi gn saat 14:00te bulualm.
Tabi ki, neden olmasn? Yzmeyi biliyor musun?
Sk sk yzer misin?
Tamam, anlatk.

A:
B:
A:
B:
A:
B:
A:
B:
A:

Hangi spordan holanyorsun?


...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................

3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.


1. Futbol, ok sevilen bir spordur.
................................................................
2. Yzme, en faydal sporlardandr.
................................................................
3. Voleybol, altar kiilik iki takm arasnda
oynanr.
................................................................
4. Boks, iki kii arasnda ringde yaplan bir
spordur.
................................................................
5. Karate, Japonyadan dnyaya yayld.
................................................................

12

Nokta

1. Cmlenin sonuna konur.


rnek: Ali okuldan geldi.
2. Ksaltmalarda kullanlr.
rnek: Prof. (Profesr), Dr. (Doktor)
3. Saylardan sonra (-)nc ekinin yerine kullanlr.
rnek: 3. (nc), 5. (beinci)
4. Tarihlerin yazlnda saylarn arasna konur.
rnek: 21.07.2005, 13.12.1999
5. Saatlerde kullanlr.
rnek: 12.30 (on iki buuk)

1. Aadaki topun zerine spor isimlerini ve yapld


yerleri yaznz.
kort

ring

motor yar

havuz

boks

futbol

deniz

tenis

ring

boks

stadyum

srf

pist

karate

spor salonu

yzme

da

daclk

2. Aadaki boluklara uygun spor isimleri yaznz.


Ak hava
1. ....................
2. ....................
3. ....................
4. ....................

Salon
1. ....................
2. ....................
3. ....................
4. ....................

Her ikisi
1. ....................
2. ....................
3. ....................
4. ....................

3. Aadakileri eletiriniz.
1.
2.
3.
4.

voleybol
takm (Futbol)
seyirci
sonu (skor)

a.
b.
c.
d.

12
2 takm
12 kii
40.000 kii

4. Aadaki sporlarla spor aletlerini eletiriniz.


1.
2.
3.
4.

halterci
futbolcu
tenisi
boksr

a.
b.
c.
d.

eldiven
raket
top
halter

5. Aadaki sporlarla fiilleri eletiriniz.


1. basketbol
a. srmek
2. boks
b. kaldrmak
3. halter
c. oynamak
4. bisiklet
d. yapmak

6. Aadaki spor dallaryla yapldklar yerleri


eletiriniz.
1. gre
a. havuz
2. boks
b. masa
3. masa tenisi
c. ring
4. yzme
d. minder
7. Tanm yaplan sporlarn isimlerini yaznz.
1. Ringde iki kii arasnda, elle yaplan bir spordur.
.........................................
2. Altar kii ile iki takm arasnda, be set
zerinden oynanan bir spordur.
.........................................
3. ki kii arasnda masada veya kortta, be set
zerinden oynanan bir spordur.
.........................................
4. Be kii ile 10ar dakikalk 4 eyrek hlinde
oynanr. Top atlan yere pota denir.
.........................................
8.

Aadaki bilgilerden doru olann bana D; yanl olann bana Y yaznz.


1. ( ) Boks, ringde yaplan bir spordur.
2. ( ) Futbol, salonda oynanan bir spordur.
3. ( ) Hentbol, elle, salonda oynanan bir spordur.
4. ( ) Srf, havuzda yaplr.
5. ( ) Spor karlamalarn yneten kiiye
hakem denir.

9. Aadaki cmleleri uygun kelimelerle tamamlaynz.


1. Voleybol ........ kii ile oynanan bir spordur.
2. Basket topunun atld yuvarlak halkaya
............ denir.
3. Masa tenisi .................... ile oynanr.
4. Gre ...................de yaplan bir spordur.
10. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.
ring / ayak / el / minder / raket
1. Tenis ...................................... ile oynanr.
2. Hentbol ................................. ile oynanr.
3. Futbol .................................... ile oynanr.
4. Boks ......................................de yaplr.
5. Gre ....................................de yaplr.

13

11. Aadaki kelimelerden anlaml cmleler kurunuz.

SZLKE

1. sevinirim / ma / kazannca / ok / ben


..................................................................
2. evirdi / gole / Necati / penalty
..................................................................
3. severim / sporun / ben / her trn
..................................................................
4. krd / halterde / dnya / Naim Sleymanolu / rekoru
..................................................................
5. gideceim / ben / leden sonra / antrenmana
..................................................................

simler
beraberlik
evik
lgn
dalg
dal
galibiyet
gvenli
hakem
heyecanl
malbiyet
minder
msabaka
parat
rekor
ring
seyirci
skor
stadyum
takm
tehlikeli

12. Resimlerde grdnz spor malzemelerinin isimlerini yaznz.

1. ............................

2. ...........................

3. ............................

4. ...........................

Aadaki kelimelere
szlkten baknz.

Fiiller
antrenman yapmak
basketbol oynamak
dalmak
futbol oynamak
gol atmak
kayak yapmak
kaybetmek-yenilmek
kazanmak-yenmek
komak
oynamak
paratle atlamak
paten yapmak
spor yapmak
ut atmak
topa vurmak
yzmek

13. Aadaki kelimelerden sporla ilgili meslek isimleri


yaznz.
1. Sevdiiniz bir spor daln aadaki zellikleri de
gz nnde bulundurarak tantnz.

rnek : Basketbol
Basketbolcu
1.
2.
3.
4.

Hentbol
Futbol
Yzme
Tenis

..............................
..............................
..............................
..............................

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

2.

4
2
3

14

Spor dalnn ad
Nerede yapld
Ka kiiyle oynand
Nasl oynand
Dnyadaki uygulamalar ve etkinlii
Bu spor dal ile ilgili fotoraflar
Malzemeleri nelerdir?

Sevdiiniz bir spor takmn ve oyuncularn resimleriyle tantnz.


1. Takmn oyuncular (Resimleri)
a. Ka yanda?
b. Nerede oynuyor?
c. Ka yldr oynuyor?
2. Takmn baarlar
3. Takmn tarihesi

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Aadaki bulmacay znz.


8

5
7

8.
9.

Futbolcularn gol attklar yer.


Gre sporunun yapld yer.
Malar yneten kii.
Futbol malarnn yapld yer.
Sporcularn giydii elbise.
Lig ampiyonlarnn ald dl.
Olimpiyatlarda dereceye giren yarmaclara verilen dl.
Tenis oynarken kullanlan alet.
Futbol takmn altran spor adam.

2
6

ZARF
renciler derste ok konutu.
(Ne kadar?)
Ltfen yava yr!
(Nasl?)
Futbol ma bu akam yaplacak. (Ne zaman?)
ZARFLARIN ETLER
1. Zaman Zarflar
dn, bugn, yarn, imdi, nce, sonra, sabah,
akam, gece, yazn, kn
rnek:
stanbula dn geldim.
(Ne zaman?)
Gece ok ge yattm.
Film imdi balayacak.
2. Miktar (Azlk-okluk Zarflar)
ok, az, daha, bira
az, fazla, en
Sizinle biraz konuabilir miyiz? (Ne kadar?)
Yanmzda ok oturmad.
Snfta fazla konumayn.
3. Yer-Yn Zarflar
aa, yukar, ieri, dar
eri girin. (Nereye?)
Dar kmayn.
Yukar kn.

4. Soru Zarflar
Ne zaman?, Niin?, Ne kadar?, Nasl?
Eve nasl gidiyorsun?
Trkiyede ne kadar kalacaksn?
Tatil ne zaman balayacak?

NLEM
hey, yaa, of, ah, aman, hit, aferin, vb.
vah, eyvah, oh, aa, vb.
Allah, harika, gzel, karmayn vb.
Belli bal nlem eitleri unlardr.
1. Sevinme, kzma, ama, fkelenme, heyecanlanma gibi duygular anlatan nlemler.
Eyvah, czdanm drmm!
Of! Canm sklyor.
Aaa! Nereden ktn sen?
2. Seslenme ifade eden nlemler:
Hey! Bakar msn?
Haydi, gidiyoruz!
Hit, beni dinle!

15

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi


uygun resmin altna yaznz.
resim
yry
mzik
sinema
piknik
avlanma

fotoraf ekme
televizyon
satran
kitap
balk tutma
koleksiyon

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle numarasn uygun kutucua yaznz.

16

1. Aadaki diyalou okuyunuz.


Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl
Aliye
Betl

BO ZAMANLARINIZDA
NE YAPARSINIZ?

: Merhaba Betl.
: Merhaba Aliye. Ho geldin.
: Ho bulduk Betl.
: Aliye, istersen salona geelim. Bylece sana ailemizin koleksiyonlarn da gsterebilirim.
: Neden olmasn, ok sevinirim.
: Bizim evde herkesin kendine gre bir hobisi var.
: Babann hobisi nedir?
: Babamn ok zengin ve ilgin bir pul koleksiyonu var.
: Peki annenin?
: Annem iekleri ok sever. Bahemiz rengrenk ieklerle doludur.
: Evet, girerken dikkatimi ekti. Peki senin hobin nedir?
: Herkesin olduu gibi benim de hobim var. Dnyann birok lkesine ait farkl paralardan oluan bir para koleksiyonum var.
: ok ilgin. Yakndan grebilir miyim?
: Tabi ki grebilirsin. imdi getiriyorum. te, paralar bu albmlerde. Elimdeki bu albmde ise sadece Trk paralar var.
: Bu koleksiyondaki en eski para hangi yla ait?
: Bendeki en eski para 150 yl ncesine ait bir Osmanl paras. ok deerlidir.
: Her bir para iin ayr bir blm var, deil mi?
: Evet. Her para basm tarihine gre sralanm. Altnda o paraya ait bilgiler var.
: Dier albmlerde hangi paralar var?
: u albmde Avrupa lkelerine ait kt ve metal paralar, dierinde ise dnyann baka ktalarndaki
farkl lkelerin paralar var.
: Btn bu koleksiyonu sen mi hazrladn?
: Elbetteki hayr. Babamn koleksiyoncu dostlar var. Onlar bana ok yardmc oluyorlar.
: Peki bu koleksiyonu satmay dnyor musun?
: Hayr, kesinlikle satmay dnmyorum. Bu, benim en byk hobim.
: Bu gzellikleri benimle paylatn iin ok teekkrler Betl.
: Bir ey deil Aliye. Benim iin bir zevkti.

2. Okuduunuz diyaloa gre aadaki cmleler


hangi kelimelerle tamamlanmaldr?
1.

Betln babasnn pul .................. vardr.


A) koleksiyonu
B) sergisi
C) katalou

2.

Betln koleksiyonundaki en eski para ..............


dnemine aittir.
A) Hitit
B) Osmanl
C) Bizans
Koleksiyondaki paralarn altnda o paralarla
ilgili ............... bulunmaktadr.
A) fiyatlar
B) isimler
C) bilgiler

3.

4.

Paralar ........... tarihine gre sralanm.


A) bulunu B) basm
C) kullanm

17

3. Okuduunuz diyaloa gre aadaki cmlelerden doru 4. Aadaki sorular okuduunuz diyaloa gre
olann bana D; yanl olann bana Y yaznz.
cevaplaynz.
1.
2.
3.
4.
5.

(
(
(
(
(

) Koleksiyondaki paralar basm tarihine gre sralanm.


) Betl, koleksiyonunu iyi bir fiyata satmay dnyor.
) Betln annesi iekleri ok seviyor.
) Betln ailesindeki herkesin bir hobisi var.
) Koleksiyondaki en eski para 150 yl ncesine aittir.

1.
2.
3.
4.
5.

Betln babasnn ne tr bir hobisi vardr?


......................................................................
Betl, ne koleksiyonu yapmaktadr?
......................................................................
Betln annesi ne ile meguldr?
......................................................................
Koleksiyondaki en eski para hangi dneme aittir?
......................................................................
Betln koleksiyonunun zellikleri nelerdir?
......................................................................

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3
18

A: Bo zamanlarnz nasl deerlendirirsiniz?


B: Kitap okurum, spor yaparm.
Uygulama
..........................................................................
A: Elinizde yeterince imkn olsayd ne yapmak
isterdiniz?
B: Dnyay dolamak isterdim.
Uygulama
..........................................................................
A: Ne kadar sk tiyatroya gidersiniz?
B: Ayda bir defa tiyatroya giderim.
Uygulama
..........................................................................

4
5
6

A: Ne tr hobileriniz var?
B: Pul biriktirmek ve mzik arivi oluturmak.
Uygulama
..........................................................................
A: Tatillerinizi nasl deerlendirirsiniz?
B: Daa trmanrm, resim izerim.
Uygulama
..........................................................................
A: Ne tr kabiliyetleriniz var?
B: El sanatlar ve resim izmek.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmlelerden doru olann bana D;


yanl olann bana Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

(
(
(
(
(

) Aye, bo zamanlarnda bazen basketbol oynar.


) Kenan, sinemaya gitmekten holanmyor.
) Aye, spor yaparken kendini ok yorgun hissediyor.
) Aye, Kenann tenis oynama teklifini kabul etmiyor.
) Aye, Leyl ile sinemaya gidecek.

3. Aadaki sorular dinlediiniz diyaloa gre cevaplaynz.


1. Aye, bo zamanlarn nasl deerlendiriyor?
................................................................................................
2. Kenan, futbol oynamay seviyor mu?
................................................................................................
3. Kenan, niin tenis oynamyor?
................................................................................................
4. Aye, neden tenis oynamaya gitmek istemiyor?
................................................................................................
5. Aye ile Leyl, nereye gidecek?
................................................................................................

19

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


Hasan
Mustafa
Hasan
Mustafa
Hasan
Mustafa

: Bo zamanlarnda ne yaparsn?
: Kitap okurum, spor yaparm.
: Hangi sporlardan holanrsn?
: Futbol ve basketboldan holanrm.
: En sevdiin futbolcu kim?
: Nihat Kahveci.

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi yeni diyaloglar kurunuz.

1
3

Resim izmek,
mzik dinlemek

Santran oynamak,
film seyretmek

Pop mzii

Macera filmleri

Tarkan

Define Adas

Seyahat etmek,
kitap okumak

iir dinlemek,
ark sylemek

Roman

Trk Sanat Mzii

Beyaz Di

Zeki Mren

1. ey vardr ki bunlar yapmak ok zordur: Sr saklamak, bir acy unutmak, bo zamanlar deerlendirmek.
Yukardaki szden ne anlyorsunuz?

20

3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.


1. Bo vakitlerimde seyahat etmekten holanrm.
..............................................................

.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................

2. Ailemle ara sra piknie giderim.


..............................................................

2. Aada verilen kelimelerin tamamn kullanarak bir


cmle kurunuz.

3. Pul ve para biriktirmek en byk hobimdir.


..............................................................

basketbol / deerlendiriyorum / oynayarak


bo zamanlarm / ben / ok / sevdiim / arkadalarmla
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................

4. Gzel sanatlarla megul olmak beni dinlendiriyor.


..............................................................
5. Dinlenmek, hibir ey yapmamak deildir.
..............................................................

Sosyal Aktiviteler
5Piyano kursu
5Para koleksiyonu
5Konsere gitmek
5Tiyatroya gitmek

Sportif Aktiviteler
5Basketbol
5Futbol
5Voleybol
5Yzme

Elence

5Piknik
5Gezi
5Avlanmak
5Televizyon seyretmek

Virgl

1. E grevli kelime ve kelime gruplar arasna konur.


rnek: Uzun, iman, bykl bir adamd.
Krtasiyeden kalem, defter, silgi ald.
2. Hitap cmlelerinden sonra kullanlr.
rnek: Canm arkadam,
Sevgili anneciim,
3. Evet ve hayr kelimelerinden sonra kullanlr.
rnek: Evet, konuabilirim.
Hayr, ben gitmiyorum.
4. aret zamirlerinden sonra kullanlr.
rnek: Bu, gzel deil. O, bana kalem verecek.

2. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1.
2.
3.
4.
5.

satran
mzik
fotoraf
ark
seyahat

a.
b.
c.
d.
e.

ekmek
dinlemek
etmek
sylemek
oynamak

3. Aadaki tabloyu inceleyiniz. Tabloya gre aadaki cmlelerden doru olann bana D; yanl
olann bana Y yaznz.
Bazen
Bo zamanlarnzda ne
Ahmet Bekir
yaparsnz?
Futbol oynarm

Basketbol oynarm

Sinemaya giderim
Piknie giderim
Kitap okurum

Gezerim

Dinlenirim
Hayvanat bahesine

giderim
Yzerim
Televizyon seyrederim  
1.
2.
3.
4.
5.
6.

(
(
(
(
(
(

)
)
)
)
)
)

Her zaman

Sk sk

Asla

Ahmet Bekir Ahmet Bekir Ahmet Bekir

















Ahmet, asla futbol oynamaz.


Bekir, her zaman piknie gider.
Ahmet, bazen televizyon seyreder.
Bekir, sk sk yzmeye gider.
Ahmet, asla kitap okumaz.
Bekir, bazen basketbol oynar.

1. Aadaki diyaloglar tamamlaynz.


1. A : ...........................................................?
B : Spor yaparm, televizyon seyrederim.
A : ...........................................................?
B : Belgesel tr televizyon programlarndan
holanrm.
A : ...........................................................?
B : En ilgin program Vah Doa programdr.
2. A : ...........................................................?
B : Seyahat ederim, kitap okurum.
A : ...........................................................?
B : iir kitaplarndan holanrm.
A : ...........................................................?
B : Mehmet Akif Ersoy.

4. Aadaki kark kelimelerden anlaml cmleler


kurunuz.
1. Ahmet / gitmi / leden sonra / kursuna /
piyano
..................................................................
2. derslerden / oynarm / sonra / saat / bir / tenis
..................................................................
3. istiyor / olmak / Ali / gelecekte / aktr / nl
/ bir
..................................................................
4. okumu / Aye / dn / iki / saat / kitap
..................................................................

21

SZLKE
simler
albm
alkanlk
elenceli
faydal
fobi

hobi
ilgi ekici
koleksiyon
konser
macera

Aadaki kelimelere szlkten baknz.

megul
spor aletleri
nl
yararl
zevkli

Fiiller
avlanmak
balk tutmak
biriktirmek
izmek
dinlenmek

holanmak
santran oynamak
seyahat etmek
tutmak
uramak

Bir yl ierisinde yaptnz sosyal aktiviteleri fotoraflarla birlikte bir kartona yaptrarak anlatnz.

Haydi anlat bakalm!


Arkadanza, bo zamanlarnzda yaptnz
bir ii beden dilinizi kullanarak anlatn.
Arkadanzdan ne yaptnz bulmasn
isteyin.

22

DNL FLLER
Yapl: Fiil kk ve gndelerine -(, i, u, )l veya -n
dnllk eki getirilerek yaplr.
rnek:

Etken
ykamak
sevmek
taramak

Dnl
ykanmak
sevinmek
taranmak

rnek: renciler, bu habere ok sevindi.


(Sevindi: Dnl fiil)
Murat matan sonra ykand. (Ykand: Dnl fiil)

DNLLK ZAMR
Ben

Kendim

Sen

Kendin

Kendi

Biz

Kendimiz

Siz

Kendiniz

Onlar Kendileri

rnek: Okula kendim gidiyorum.


Bu eyalar kendimiz tayabiliriz.
ocuklar kendileri oynayabilirler.
retmenle kendiniz konuun.

23

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi


uygun resmin altna yaznz.
org
saz
kanun
gitar
piyano
nota

keman
flt
davul
ney
sanat
konser

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle
numarasn uygun kutucua yaznz.

24

1. Aadaki diyalou okuyunuz.


Gazeteci

Sezen Aksu

Gazeteci

Sezen Aksu

Gazeteci
Sezen Aksu

Gazeteci
Sezen Aksu
Gazeteci
Sezen Aksu
Gazeteci
Sezen Aksu

: Siz nl ve
baarl bir
sanatsnz.
Bu baarnz
neye
borlusunuz?
: Planl almaya ve dzenli bir hayata
borluyum.
: Siz, hem beste
yapyor hem de ark
sylyorsunuz. Bu zor
olmuyor mu?
: Elbette zor oluyor; ama byk
sanat olmann bir bedeli var. Bunun iin
her ikisini de baarmak gerekiyor.
: Siz ayn zamanda yeni sanatlara da yol gsteriyorsunuz. Bu konudaki
dnceleriniz nelerdir?
: Evet, bundan da ayr bir mutluluk duyuyorum. u anda eski vokalistlerimden
Levent Yksel ve Sertap Erener gibi ok baarl sanatlar var. nsan bilgisini paylamal ve arkasnda yeni bir eser brakmaldr.
: Yeni bir kaset almanz var m?
: Evet, yaknda ok iddial bir albmle hayranlarmn karsndaym.
: Son olarak mzikseverlere bir mesajnz var m?
: Ltfen korsan kaset almasnlar! Korsan kaset, sanatlarn emeine saygszlktr.
: Bize vakit ayrdnz iin teekkrler.
: Bir ey deil.

2. Okuduunuz diyaloa gre aadaki cmlelerden


doru olann bana D; yanl olann bana Y
yaznz.
1. ( ) Sezen Aksu, nl bir yazardr.
2. ( ) Sezen Aksu, yeni sanatlar yetitirmektedir.
3. ( ) Sertap Erener, nceden Sezen Aksunun
hocasym.
4. ( ) Sezen Aksu ok baarl bir sanatdr.
5. ( ) Korsan kaset emee saygszlktr.

3. Aadaki sorular okuduunuz diyaloa gre


cevaplaynz.
1. Sezen Aksu, baarsn neye borludur?
................................................................
2. Sezen Aksunun yetitirdii nl sanatlar kimlerdir?
................................................................
3. Sezen Aksunun mzikseverlere bir mesaj var
m?
................................................................
4. Sezen Aksu yeni kaset karacak m?
................................................................
5. Sezen Aksuyu dier sanatlardan ayran en
nemli zellik nedir?
................................................................

25

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: En sevdiin sanat kim?


B: En sevdiim sanat, Orhan Gencebaydr.
Uygulama
..........................................................................
A: Hangi tr mzikten holanyorsunuz?
B: Sanat mziinden holanyorum.
Uygulama
..........................................................................
A: Hangi mzik aletlerini alabiliyorsun?
B: Gitar ve keman alyorum.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

26

4
5
6

A: Son zamanlarda lkenizde en popler arkc


kimdir?
B: Ahmet zhandr.
Uygulama
..........................................................................
A: ark syleyebiliyor musun?
B: Hayr, syleyemiyorum.
Uygulama
..........................................................................
A: Beendiiniz bir yabanc arkc var m?
B: Evet, var.
Uygulama
..........................................................................

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmlelerden doru


olann bana D; yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) Hakan, futbol mana gitmek istiyor.
2. ( ) Can, daha ok hareketli mzikten holanyor.
3. ( ) Muazzez Ersoy, pop mzik sanatsdr.
4. ( ) Hakan, hem org alyor hem de gzel
ark sylyor.
5. ( ) Hakan, Cana piyano ve saz almay
renmesini tavsiye ediyor.

3. Aadaki sorular dinlediiniz diyaloa


gre cevaplaynz.
1. Hakan, Can nereye davet ediyor?
................................................................
2. Hakan, hangi tr mzikten holanyor?
................................................................
3. Hakan ile Can, kimin konserine gidecek?
................................................................
4. Can, sanat mziinden holanyor mu?
................................................................
5. Hakan, hangi mzik aletini alabiliyor?
................................................................

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


A : Hangi tr mzikten holanyorsun?
B : Pop mzikten holanyorum.
A : En beendiin sanat kim?
B : Mustafa Sandal.
A : En ok hangi arksn seviyorsun?
B : Araba arksn seviyorum.

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi yeni diyaloglar kurunuz.


1.
2.
3.
4.
5.

sanat mzii / Muazzez Ersoy / Yamur


halk mzii / Kubat / Halkal eker
pop mzik / Tarkan / K Gnei
hafif mzik / Sezen Aksu / Deer mi Hi?
yabanc mzik / ............... / .................

3. Sizce mzik neden insanlar ok etkilemektedir? Tartnz.

27

1. Mzik konusundaki dncelerinizi anlatan bir paragraf


yaznz.
...................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
2. lkenizin en mehur sanatlarndan birini tantnz.
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.
1. Pavorotti, nl bir opera sanatsdr.
................................................................
2. Saz, Trk mill alglarndandr.
................................................................
3. Enstrmantal mzik ok dinlendiricidir.
................................................................
4. Hafta sonu brahim Tatlsesin konserine gideceiz.
................................................................
4. Resimde grdnz mzik aletlerinin adlarn yaznz.

28

1.

................................

5.

................................

2.

................................

6.

................................

3.

................................

7.

................................

4.

................................

8.

................................

halk mzii
pop mzik

: Halkn ortak mal olan geleneksel mzik


: ngiliz ve Amerikallarn balattklar, hareketli, ritimli, modas abuk
geen mzik tr
enstrmantal mzik : Yalnz alglar iin hazrlanm, szsz mzik
gitar
: Genellikle alt telli, telleri iki parmak arasnda ekilerek alnan alg
org
: Klavyeli, byk ve kk borulardan yaplm, krklerden elde edilen
havann bu borulardan gemesiyle deiik sesler verebilen bir alg
keman
: Drt telli, enenin altna dayanarak alnan yayl bir alg
davul
: Denekle zerine vurulunca ses karan deriden yaplm bir alg
ney
: Klasik Trk mziinde, kaval biiminde, yank sesli, kamtan bir
fleme algs
piyano
: Klavyeli, telli, deiik tulara baslarak alnan ar ve byk alg

1. ark

a. yapmak

2. beste

b. sylemek

3. sz

c. vermek

4. keman

d. yazmak

5. konser

e. almak

1.
2.
3.

4.

2. Resimdeki kiiler ne alyor?


2.

1. Soru bildiren cmle veya szlerin sonuna konur.


Klasik mzik dinler misin?
2. Sz arasnda parantez iinde soru iareti (?) bir
bilginin pheyle karlandn veya bir sze
inanlmadn gsterir.
ok nl (?) sanatym.
3. Bilinmeyen tarih, yer vb. durumlarda kullanlr:
Yunus Emre (1240?-1320), (Doum Yeri : ?)

-m
maktan, -m
mekten holanmak
Gitar almaktan holanyorum.
-m
maktan, -m
mekten nefret etmek
Bo oturmaktan nefret ediyorum.
-m
may, -m
meyi sevmek
Mzik dinlemeyi seviyorum.

4. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.

1. Aadaki kelimeleri eletiriniz.

1.

Soru areti

3.

5.

...............................................................?
Hayr, gitar alamyorum.
...............................................................?
Sanat mziinden holanyorum.
...............................................................?
En sevdiim halk mzii sanats Orhan
Hakalmazdr.
...............................................................?
Saz ve davul mill alglarmzdandr.
...............................................................?
Bu hafta sonu brahim Tatlsesin konserine
gideceiz.

5. Aadaki kark kelimelerden anlaml cmleler


kurunuz.

3. Aadaki sorular kendinize gre cevaplaynz.


1. Hangi mzik trn beeniyorsun?
..................................................................
2. lkenizin en popler arkclar kimlerdir?
..................................................................
3. Mill alglarnz nelerdir?
..................................................................
4. Yabanc mzik dinliyor musunuz?
..................................................................
5. Beendiiniz yabanc arkclar kimlerdir?
..................................................................

1. Trkiyenin / sanatlarndandr / Mustafa


Sandal / popler / en
..................................................................
2. Trk halk mzii / sanatlarndandr / Zara
/ beenilen / en
..................................................................
3. sanatlarndan biridir / gelmi gemi /
Trkiyenin / Bar Mano / en nl
..................................................................
4. hem beste / Sezen Aksu / yapan / hem de /
bir sanatdr / ark syleyen
..................................................................
5. Kitaronun mzikleri / dinlendirir / ok / insan
..................................................................

29

lkenizdeki mehur sanatlar fotoraflaryla tantan bir proje


devi hazrlaynz.

Dinleyin ve sesin hangi mzik aletine ait olduunu syleyin.

SZLKE
simler
keman
albm
konser
beste
mandolin
alg
mill alg
davulcu
mzik aleti
dinleyici
mziksever
enstrman
ney
flt
nota
gitar
opera
gitarist
org
hareketli
piyanist
kaset
piyano
kaval

30

elere
Aadaki kelim
z.
n
szlkten bak
popler
saksafon
sanat
sanat
saz
ark
trampet
trk
nl
vokalist
yabanc
mzik

Fiiller
almak
dinlemek
sylemek
holanmak
beenmek
nefret etmek
k
dinlendirme
davet etmek
k
tavsiye etme

TRKEDE CMLE YAPISI


ZNE-YKLEM UYGUNLUU
* Trke cmlelerde zne ile yklem arasnda ahs ve say bakmndan bir uygunluk vardr.
A. AHIS BAKIMINDAN UYGUNLUK
1. Birden ok zneden biri birinci tekil veya oul ahs zamiri olursa, yklem birinci oul ahs olur.
rnek: Ben ve arkadalarm, akama bu ii bitirmek iin var gcmzle alyorduk.
2. Birden ok zneden biri ikinci tekil veya oul ahs zamiri olursa, yklem oul ikinci ahs olur.
rnek: Aye, Ayla ve sen her zaman bizlere rnek oldunuz.
3. Birden ok zneden biri nc tekil veya oul ahs zamiri olusa yklem, oul nc ahs olur.
rnek: Evler, aalar ve o sanki bulutlarla bir akyorlar.
B. SAYI BAKIMINDAN UYGUNLUK
1. Cmlede sz syleyen kimse bir kii bile olsa bbrlenme, vnme veya
alak gnlllk amacyla biz oul zamirini kullanabilir. Byle bir durumda yklem de oul olur.
rnek: Biz, buralara bileimizin gcyle geldik.
2. zne, bir topluluk ismi ise veya topluluk anlam tayorsa, kendisi oul
bile olsa yklem tekil olur.
rnek: Ormanlar, yamurlarn yamasn kolaylatrr.
3. zne, vcut organlarn gsteren oul bir kelime ise yklem tekil olur.
rnek: Salarm beyazlat. / Gzlerim karard.
4. zne, oul bir isim-fiil ise yklem tekil olur.
rnek: Snfta glmeler balad.
5. zneleri oul hayvan veya bitki olan cmlelerin yklemleri tekil olur.
rnek: Koyunlar, merada otluyordu.
6. zneleri oul zaman ve yer ismi olan cmlelerin yklemleri
tekil olur.
rnek: Yllar ok hzl geiyor. / Yollar tkenmiyor.
7. zne birin zerindeki say sfatlaryla veya birka, birok... gibi
belgisiz sfatlarla kurulmu bir sfat tamlamas ise yklem tekil olur.
rnek: Benim birok eyam ev tarken kayboldu.
8. zne oul insan, hayvan, bitki, zaman veya cansz varlk ismi olup
yklem birden fazla ise ya sonuncu yklem oul, nceki tekil;
veya btn yklemler oul olur.
rnek: Evler, aalar, hayvanlar, yldzlar ne varsa karanlkta
yok olmu, erimilerdi.
9. Var, yok yklemleriyle kurulu cmlelerde, zneler oul da
olsa yklem tekil olur.
rnek: Sokakta birok insan var.

31

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz
kelimeyi uygun resmin
altna yaznz.
bisiklet
gemi
fayton
traktr
otobs
kamyon
tren
uak

minibs
taksi
helikopter
feribot

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz
cmle numarasn uygun
kutucua yaznz.

32

1. Aadaki paray okuyunuz.

ULAIM ARALARI

Emre, trenle dedesinin kyne gidiyordu. Trenin tekerleklerinden kan sesler uykusunu getirdi. Uykulu gzlerle trenin penceresinden darya bakt.
Birden byk bir grlt duydu. Sesin geldii yeri arad. Yz glmeye balad. Alaktan bir uak uuyordu. Emre, ua izlemeye alt. Ancak uak ksa sre iinde kayboldu. Uan hzn dnen Emre, yannda
gazete okuyan babasna:
Babacam, dedemin kyne trenle iki saatte varacamz syledin. Eer uakla gidersek, ka saatte
varrz? diye sordu. Babas:
Kesin olarak bilemiyorum yavrum. Ama yle sanyorum ki on be-yirmi dakikay gemez.
yleyse, dedemin kyne uakla gitseydik, imdi dedemle birlikte meyve bahesinde olurduk, deil mi?
Evet, yavrum.
Emre bu konumalardan sonra
uan ok daha hzl bir ulam arac
olduunu dnd. Uak varken trenle
yolculuk yapt iin zld. Ama kyde
hava alan olmad iin uakla gidemezlerdi.
Bunlar dnrken trenin penceresinden dary seyretmeye devam
etti. At arabalaryla tarlalarna giden
kylleri grd. Kendi kendine: Dedemin kyne at arabasyla ne kadar zamanda varrz? diye dnd. Trenle
yolculuk yaptna sevindi. Tren, onlar
dedesine, at arabasndan daha abuk
gtrecekti.
2. Aadaki sorular okuduunuz paraya gre cevaplaynz.

3. Aadaki cmlelerde alt izili kelimelerin yerine


gelebilecek kelimeleri yaznz.

1. Emrenin uykusunu getiren neydi?


..................................................................
2. Emrenin, dedesinin kynde ilk grmek istedii yer neresidir?
..................................................................
3. Emre, uakla yolculuk yapamadna niin
zlyor?
..................................................................
4. Emre, at arabalaryla tarlalarna giden kylleri grnce ne dnyor?
..................................................................
5. Emre, trenle yolculuk yaptna niin seviniyor?
..................................................................

1. Dedenin kyne trenle iki saatte varacaz.


.................................................................
2. yle sanyorum ki uakla on be yirmi dakikada giderdik.
..................................................................
3. Uak hzl bir ulam aracdr.
..................................................................
4. imdi dedemle birlikte meyve bahesinde
olurduk.
..................................................................
5. Emre birden byk bir grlt duydu.
..................................................................

33

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: Okula ne ile gidersiniz?


B: Genellikle yryerek giderim.
Uygulama
..........................................................................
A: Ne ile seyahat etmekten holanrsnz?
B: Otomobil ile seyahat etmekten holanrm.
Uygulama
..........................................................................
A: lkenizde en ok tercih edilen ulam arac
hangisidir?
B: lkemizde en ok tercih edilen ulam arac
trendir.
Uygulama
..........................................................................

4
5
6

A: ehirler aras yolculuklarnz ne ile yaparsnz?


B: ehirler aras yolculuklarmz otobs ile
yaparz.
Uygulama
..........................................................................
A: lkenizde ehliyet alma artlar nelerdir?
B: lkemizde ehliyet alma artlar; lise mezunu
olmak, 18 yana girmi olmak v.b.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizce ulam aralarnn en byk faydas
nedir?
B: Bence insana zaman kazandrr.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.
2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmleleri uygun kelimelerle tamamlaynz.
1. Yaz tatilinde ...............
etmek istiyorum. Ne
gibi imknlarnz var?
2. Gidi geli .................
drt gn drt gece, her
ey dahil 200 lira.
3. Karadenizde Ordu,
Giresun, Trabzon, Rize,
Artvini kapsayan ........
................ gezisi var.
4. Karadeniz turu iin
................... yaptrabilir miyim?

34

3. Aadaki sorular dinlediiniz diyaloa gre cevaplaynz.


1. Seyahat firmas, hangi saatler arasnda
almaktadr?
...........................................................
2. Firma, deniz yoluyla hangi lkelere seyahat imkn sunuyor?
...........................................................

3. Mteri, hangi tur iin


rezervasyon yaptryor?
...........................................................
4. Mterinin biletleri ne zaman almas
gerekiyor?
...........................................................
5. Firmann, ne tr gnlk turlar bulunmaktadr?
...........................................................

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


Aynur
Grevli
Aynur
Grevli
Aynur
Grevli
Aynur
Grevli
Aynur
Grevli

: Affedersiniz, Ankaraya biletiniz var m


acaba?
: Evet, var. Ne zaman gideceksiniz?
: Bu akam gitmek istiyorum. Saat
kata otobsnz var?
: Akam 19:30da.
: Bilet creti ne kadar?
: Yirmi lira.
: Bir bilet ltfen.
: Buyrun. Koltuk numaranz 23.
: Teekkr ederim. Hoa
kaln.
: Rica ederim. Gle gle.

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak


rnekteki gibi yeni diyaloglar
kurunuz.

Bursa
Saat 19:00
On lira

2
3

Trabzon
Saat 17:00
Krk lira

Erzurum
Saat 18:30
Altm lira

Antalya
Saat 20:15
Otuz be lira

35

1. nsan ok seyahat ederek mi okuyarak m daha kltrl olur. Fikirlerinizi bir paragrafta anlatnz.

2. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.

.............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
.............................................................................

1. Ankara seyahati mkemmel geti.


..............................................................
2. En byk hayalim Akdeniz seyahati yapmak.
..............................................................
3. Karadeniz tatiliniz nasl geti?
..............................................................
4. Bo zamanlarmda seyahat ederim.
..............................................................

Ulam Yollar ve Ulam Aralar


Kara Yolu

Hava Yolu

Demir Yolu

Deniz Yolu

Tr
Kamyon
Otobs
Otomobil

Uak
Helikopter
Uzay Mekii

Tren
Tramvay
Metro

Gemi
Feribot
Kayk
Tekne

Yayla Turizmi

Yaz Turizmi

K Turizmi

Tabiat
Doa
Yayla

Yzme
Su Kaya
Rafting
Srf

Kayak
Su Pateni
Buz Pateni

1. Aadaki bilgilerden doru olann bana D; yanl olann bana Y yaznz.


1. ( )
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

36

(
(
(
(
(
(
(

)
)
)
)
)
)
)

Otomobil, benzinle alan hzl bir


deniz aracdr.
Traktr, en hzl ulam aralarndandr.
Otomobil, kamyondan daha kktr.
En byk kara tat trdr.
Helikopterde pervane vardr.
Motosiklet, bisikletten daha yavatr.
Bisikleti daha ok ocuklar sever.
Kamyon, ar ykleri tamada kullanlan bir tattr.

nlem areti

1. Sevin, ac, korku vb. duygular anlatan cmlelerin


sonuna konur.
2. Parantez iinde nlem (!) bir kelimeye dikkat ekmek iin veya alay bildirmek iin kullanlr.
3. Sylevlerde kullanlr.

2. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1. 1.
2.
3.
4.
5.

at arabas
balon
buharl tren
minibs
tramvay

a.
b.
c.
d.
e.

buhar gc
gaz
hayvan gc
elektrik
benzin

2. 1.
2.
3.
4.
5.
6.

ofr
kaptan
makinist
pilot
vatman
kozmonot

a.
b.
c.
d.
e.
f.

uak
araba
tramvay
gemi
tren
uzay mekii

3. Aadaki test sorularn cevaplaynz.


1. ofrn yardmcsna ..................... denir.
Bu cmle aadaki kelimelerden hangisiyle
tamamlanmaldr?
A) muavin
B) makinist
C) teknisyen
D) tamirci

7. Resimlerde grdnz tatlarn


isimlerini yaznz.

2. Uzaya gnderilen ara aadakillerden


hangisidir?
A) Uzay mekii
B) Helikopter
C) Uak
D) Troleybs
3. Aadaki tatlardan hangisi raylar zerinde
gider?
A) Feribot
B) Tramvay
C) Kayk
D) Otobs

4. Aadakilerden hangisii kara tat deildir?


A) Tren
B) Vapur
C) Minibs
D) Traktr

4. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.


traktr / tren / fayton / uak / vapur
1.
2.
3.
4.
5.

................................ hava yolu tatdr.


...............................u at eker.
................................le tarla srlr.
................................de ok vagon vardr.
................................ denizde gider.

5. Aadaki kelimeleri uygun balklarn altna yaznz.


5

ilep / taksi / yelkenli / balon / tramvay /


helikopter / bisiklet / vapur / uak
Hava

Deniz

Kara

.......................
.......................
.......................

.......................
.......................
.......................

.......................
.......................
.......................

6. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.


1. ......................................................................?
Seyahat etmekten holanrm.
2. ......................................................................?
En son Ankaraya seyahat ettim.
3. ......................................................................?
En ok Trkiyeye seyahat etmek isterdim.
4. ......................................................................?
Bu tatili Uzak Dou seyahatiyle deerlendireceim.

37

Hi uzun bir seyahate ktnz m? Nerelere gittiniz? Fotoraflaryla birlikte seyahatinizi anlatnz.

Kmil Bey ie gidecektir. e gidi yolunu gsteriniz.


Kmil Bey ok uzakta alyor. Yol iki saat sryor. nce arabayla tren istasyonuna gidiyor. Genellikle okulun yanndaki trafik klarnda trafik skkl oluyor. Kmil Bey arabasn tren istasyonundaki otoparka park
ediyor. Sonra baka bir ehre trenle gidiyor. Giderken ok byk bir tnelden geiyor. Kmil Bey ok kalabalk ve byk bir caddedeki yaya geidinden karya geiyor.
Sonra tren istasyonunun karsndaki duraktan otobse bi- Buradan
balyor
niyor.
Otobs, nehrin stndeki bir kprden geiyor. Kmil
Bey sinemann yannda otobsten iniyor ve ofisine gidiyor.
Bazen tren istasyonundan ofisine taksiyle gidiyor. nk
otobs ok yava gidiyor. O, gelecek yl ofisine yakn bir
yere tanmay dnyor.

38

SZLKE
simler
bilet
ehliyet
emniyetli
feribot
gemi
helikopter
hzl
istasyon

jet
kalabalk
kamyon
kaptan
kayk
kpr
liman
otopark

Aadaki kelimelere szlkten baknz.

otoyol
pilot
polis
ray
ofr
taksi
tekne
tr

trafik lmbas
traktr
tren
uak
vatman
yat
yava
yaya geidi

Fiiller
bilet almak
binmek
inmek
durmak
hareket etmek
srmek
umak
seyahat etmek

EKM TABLOSU
MDK
ZAMAN

TEZLK FL

DUYULAN
GEM ZAMAN

GELECEK
ZAMAN

GEN
ZAMAN

Ben

Geliveriyorum

Geliverdim

Gelivereceim

Geliveririm

Sen

Geliveriyorsun

Geliverdin

Gelivereceksin

Geliverirsin

Yapl: Fiil+-, -i, -u, - vermek


Geliveriyor
Geliverdi
Geliverecek
Geliverir
O
rnek:
Geliveriyoruz
Geliverdik
Gelivereceiz
Geliveririz
Biz
yap--vermek dur-u-vermek
Gelivereceksiniz Geliverirsiniz
Siz Geliveriyorsunuz Geliverdiniz
gid-i-vermek dn--vermek
Geliverdiler
Geliverecekler
Geliverirler
Onlar Geliveriyorlar
Kullanm:
1. Kolaylk ve abukluk anlamnda kullanlr.
rnek: Btn eyalar hzlca tayverdik.
ETTRGEN FL
2. Emir anlamnda kullanlr.
Yapl: Fiil+-r, -t, -dr(-dir, -dur, -dr)+zaman
rnek: u dn davetiyelerini datver.
eki+ahs eki
3. Rica anlamnda kullanlr.
rnek:
rnek: Bana bir kravat alverir misin?
i-ir-mek
uyu-t-mak sil-dir-mek
4. Kolay ve abuk zm. (Olumsuz)
k-ar-mak yr-t-mek yaz-dr-mak
rnek: Cann istemiyorsa niana katlmayver.
yat-r-mak bekle-t-mek dur-dur-mak
ka-r-mak yka-t-mak gl-dr-mek
rnek:
Adam ua kard.
zr dilerim, sizi beklettim.
Polis, hzl giden arac durdurdu.

39

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun


resmin altna yaznz.
Park yeri
Tat giremez
DUR!
Dikkat!
Sar k
Yeil k

Yaya giremez!
ki Ynl Trafik
Okul Geidi
Park Yaplmaz
Yaya Geidi
Krmz k

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle numarasn uygun kutucua yaznz.

40

1. Aadaki diyalou okuyunuz.

BR KAZA HABER
Nihal
Aye
Nihal
Aye
Nihal
Aye
Nihal

Aye
Nihal
Aye
Nihal
Aye
Nihal

2. Okuduunuz diyaloa gre


aadaki cmlelerden doru
olann bana D; yanl
olann bana Y yaznz.

1.
2.
3.
4.
5.

( ) Aye, kaza haberini duymam.


( ) Arabay Ahmetin babas
kullanyormu.
( ) Kaza, Antalya yol ayrmnda olmu.
( ) Kazada len ya da
yaralanan olmam.
( ) Bayramlarda yollar ok
tenha olur.

Aye
Nihal
Aye

Nihal
Aye

Nihal
Aye
Nihal

: Merhaba, Aye!
: Merhaba, Nihal!
: Aye, dnk haberi duydun mu?
: Hayr, duymadm, ne oldu?
: Dn arkadamz Ahmet'in ailesi bir kaza geirmi.
: nanmyorum, nasl olmu peki?
: Kaza, bayram dolaysyla Antalyaya memleket
ziyaretine giderken olmu. Arabay Ahmetin
kardei kullanyormu.
: Ahmetin kardei mi kullanyormu? Neden?
: Babas uzun sre araba kulland iin yorgun ve
uykusuzmu.
: Baka bir arabayla m arpmlar yoksa...
: Yolda ok youn sis varm. Gz gz grmyormu
ve gr mesafesi de ok ksaym.
: Sonra...
: Antalyaya ayrlan yol ayrmna gelmiler.
Ahmetin kardei youn sis yznden trafik levhasn grememi ve o hzla kavaa girmi.
Kavakta minibse arpm.
: Can kayb var m peki? Biliyor musun?
: ok kr len yokmu; ama Ahmetin babasyla
kardei hafif yaralanm.
: te bu gzel haber Nihal. Bildiim kadaryla
Ahmetin kardeinin ehliyeti vard. Trafik kurallarn da biliyordu.
: Fakat trafik kurallarn, trafik iaretlerini iyi bilse de
sisli havalarda kara yollar gerekten ok tehlikeli.
: Doru sylyorsun; ama unu da unutmamak
gerekir... Bayramlarda yollar gerekten ok youn
oluyor.
: Haklsn Aye. Sana katlyorum.
: Ahmeti grrsen, benim de zntlerimi ilet.
Hepimize gemi olsun!
: Tamam iletirim. Grrz.

3. Aadaki sorular okuduunuz diyaloa gre cevaplaynz.

1.
2.
3.

4.
5.

Nihal nasl bir haber duymu?


..............................................
Arabay kim kullanyormu?
..............................................
Kaza annda hava durumu
naslm?
..............................................
Kaza nasl olmu?
..............................................
Kazada len ya da yaralanan
var mym?
..............................................

41

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: lkenizde sk sk trafik kazas olur mu?


B: lkemizde ok az trafik kazas olur.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizce trafik kazalarnn sebepleri nelerdir?
B: Bence en nemli sebep ar hzdr.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizce trafik kazalarn nlemek iin neler yaplmaldr?
B: Cezalar arttrlabilir.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

42

4
5
6

A: ehirler aras yollarda neye dikkat etmek gerekir?


B: Hz snrn amamak gerekir.
Uygulama
..........................................................................
A: Ailenizdeki insanlar nasl araba kullanr?
B: Amcam ok hzl kullanr.
Uygulama
..........................................................................
A: Hi trafik kazas grdnz m?
B: Hayr, grmedim.
Uygulama
..........................................................................

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmleleri uygun


kelimelerle tamamlaynz.
1. Kaza Ankara-stanbul ...............................
meydana geldi.
2. Kaza, dn akam ....................... meydana
geldi.
3. zel otomobil yolcu ................ ile arpt.
4. Otomobilde ................. kii vard.
5. Kazada otobs ofr ................ yaraland.

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


A
B
A
B

:
:
:
:

3. Aadaki sorular dinlediiniz paraya


gre cevaplaynz.
1. Kaza nerede meydana geldi?
..................................................................
2. Kazada ka kii ld?
..................................................................
3. Kaza saat kata oldu?
..................................................................
4. Yaralananlar nereye kaldrld?
..................................................................
5. Otobs ofr sulu muydu?
..................................................................

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki


gibi yeni diyaloglar kurunuz.

Trafik kurallarn biliyor musun?


Evet, biliyorum.
u trafik iaretinin anlam ne?
Kardan gelene yol ver.

1
Yaya Yolu

2
Tat Giremez

3
Park Yaplmaz

4
Okul Geidi

43

1. Grdnz veya duyduunuz bir kazay yaznz.

3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.

 Kazann sebebi neydi?


 Olay ne zaman oldu?
 Nerede meydana geldi?
 Kazada ne oldu?
........................................................................
.........................................................................
........................................................................
2. Sizce trafik kurallarna uymak niin nemlidir?
nsanlar niin trafik kurallarna uymaldr? Yaznz.
........................................................................
.........................................................................
.........................................................................

1. Trafik kurallarna uyulmad zaman kazalar


olur.
................................................................
2. Yayalar krmz kta kardan karya
gememelidir.
................................................................
3. ehir iinde en yksek hz snr 60 kmdir.
................................................................
4. Dikkatsiz srcler kazalara sebep olur.
................................................................
5. Her vatandan trafik kurallarn bilmesi
gerekir.
................................................................

Emniyet
Kemerinizi
Taknz

Yaya Geidi

Okul Geidi

Park
Yaplmaz

Park Yeri

Hastane

Mecbur
Bisiklet Yolu

Mecbur
Yaya Yolu

Dur

Bisiklet
Giremez

Yaya
Giremez

Kardan
Gelene Yol
Ver

ki Ynl
Trafik

Ana Yol-Tal
yol Kava

90
Dikkat

Bisiklet
Geebilir

Ikl aret
Cihaz

Hz snr 90
kilometre

ki Nokta

Tat
Giremez

44

Tek Yn

1. Bir cmleden sonra rnek veya aklamalar verilecekse cmlenin sonuna konur.
2. Dorudan yaplan aktarmalarda aktarlan sz ya
da yazdan nce kullanlr.

1. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

kavaktan sola
otobse
durakta
keden
yaya geidinden
trafikte
bilet iin para
trafik nda

a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.

bekle
dikkatli ol
bin
dn
de
otobsten in
dn
ge

2. Trafik iaretlerini anlamlaryla eletiriniz.


....... Park yaplmaz
1.

....... Hz snr 90
kilometre

5. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.

....... ncelii olan


yn

7.

emniyet / mal / yer / nnden


1. Toplu ulam aralarnda yallara ve kadnlara ..................... vermeliyiz.
2. Trafik kurallar can ve ................................
gvenliimizi salar.
3. Park etmi tatlarn ...................................
ve arkasndan gememeliyiz.
4. Tat iinde ...................... kemeri takmalyz.

....... Saa dnlmez


....... leride trafik
lmbalar var

3.

8.

....... Islak ve kaygan yol


4.

....... Otobs giremez


....... Sola mecbur
yn

5.

....... Tat giremez

9.
6. Aadaki kelimeleri eletiriniz.
10.

90

3. Aadaki trafik iaretlerinin anlamlarn yaznz.


1.

saa sola / trafik polisi / krmz kta /


trafik iaretlerine / kaldrm
1. Trafii dzenleyen polislere .....................
................. denir.
2. Kardan karya geerken .....................
................. bakmalyz.
3. Bir yaya olarak .................dan yrmeliyim.
4. Otomobille giderken ............... .................
durmalym.
5. Trafikte seyir hlindeyken .......................
................. dikkat etmeliyim.

6.

....... Okul geidi


2.

4. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.

1. krmz k

a. dur

2. sar k

b. ge

3. yeil k

c. hazrlan

3.
7. Aadaki bilgilerden doru olann bana D;
yanl olann bana Y yaznz.
.........................

2.

.........................

4.

.........................

.........................

1. ( ) Trafik kazalarnn en nemli sebeplerinden biri de dikkatsizliktir.


2. ( ) Trafikte yeil k dur demektir.
3. ( ) Araba kullanmak iin ehliyet almak
gerekir.
4. ( ) Trafikte krmz k ge demektir.
5. ( ) Yayalarn yrd yere kaldrm denir.

45

8. Aadaki test sorularn cevaplaynz.


1. Aadakilerden hangisi yolcu tatlarna binerken ve yolcu tatlarndan inerken uyulmas gerreken kurallardan biridir?
A) Yolcu tatlarna binerken ve inerken, ayn
kap kullanlmaldr.
B) Yolcu tatlarna binerken sraya girilmelidir.
C) Yolcu tatlar durmadan tattan inilmelidir.
D) Yolcu tatlarnda bararak konuulmaldr.
2. Yayalar kardan karya ..................... kta gemelidir.
Bu cmle aadaki kelimelerden hangisiyle
tamamlanmaldr?
A) krmz
C) sar

3.. Aadaki klardan hangisi trafikte kullanlmaz?


A) Sar
C) Krmz

B) Yeil
D) Turuncu

4. Aadakilerden hangisi trafik iaret ve levhalarnn yararlarndan biri deildir?


A) Trafik iaret ve levhalar, trafikte dzeni
salar.
B) Trafik iaretleri yol hakknda bilgi verir.
C) Trafik iaretleri yolda sklmamz engeller.
D) Gvenli yolculuk yapmamz salar.

B) yeil
D) mavi

Yayalarn trafikte uymas gereken kurallar yaznz. Yaya trafii ile ilgili iaretleri bularak bunlar panoya asnz.

Aadaki bulmacay znz.


1. ok insan tar. Kara yolunu kullanr.
2. Raylar zerinde gider. ok fazla yk ve insan
tar.
3. ehir ii ulamnda kullanlr. Ticar bir
aratr.
4. Bazen trafii ynlendirir, bazen de sulular
yakalar.
4

1
3
6 T R A F

5
K L M B A S I
10
2

46

5. Yayalarn kardan karya gvenle getii


yer.
6. Krmz dur, sar hazrlan, yeil ge.
7. Bir yandan br yana geebilmek iin yer
altnda, genellikle dalarn iinde alan yol.
8. ki tekerleklidir. Ayaklarmzla kullanrz.
9. Yayalarn yrd yer.
10.Geceleri arabalarmz koyarz.

Aadaki kelimelere
szlkten baknz.

SZLKE
simler
azam
(maksimum)
asgar
(minimum)
ar yaral
ana yol
ehliyet
emniyet kemeri
geit
hafif
hz
k

iaret
kaldrm
kavak
kaza
kestirme yol
kural
levha
l
tal yol
trafik polisi
yaral
yaya

Fiiller
beklemek
arpmak/arpmak
dikkatli olmak
dnmek
hazrlanmak
ikaz etmek
kaza yapmak
kullanmak
park etmek
srmek
yaralanmak
yol vermek

SM FLLER
-m
mak, -m
mek
-m
ma, -m
me
-, -ii, -u
u, -

Yapl: Fiil+sim-fiil ekleri


rnek:
Futbol oynamaktan ve sinemaya gitmekten ok holanyorum.
Tatilde Uludaa gitmeyi dnyorum.
Bu atn yryn grmek lzm.
Arkadam Can seyahat etmekten
holanmaz.

BELGSZ SIFATLAR

Baz
Btn
Birka
Biraz

Baz renciler ok uyuyor.


Btn iekler gzeldir.
Birka kilo patates almak istiyorum.
Biraz meyve verir misin?

47

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

STANBUL

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi


uygun resmin altna yaznz.
dn
pasta
gelin arabas
tebrik kart
damat
doum gn

nevruz
davetiye
gelin
dn salonu
ocuk bayram
enlik

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle numarasn uygun kutucua yaznz.

48

TELEFON GRMES
Dvlet : Merhaba Hasan. Ne var, ne yok? lerin nasl gidiyor?
Hasan : Teekkrler Dvlet. yiyim. Bugnlerde olduka younum.
Dvlet : Youn olmak gzel aslnda.
Hasan : Haklsn. Bugnlerde neler yapyorsun? Vaktin nasl geiyor?
Dvlet : Biliyorsun bu sralarda bizim buralarda Nevruz Bayram var. u an herkes Nevruz
Bayram iin hazrlk yapyor. Ya sen?
Hasan : Keke ben de oralarda olsam! Biz de u an bir dn hazrl iindeyiz.
Dvlet : Ya... yle mi? Yoksa, sen mi evleniyorsun?
Hasan : Yok canm. Aabeyimi evlendiriyoruz. Onun iin koturuyoruz.
Dvlet : Herhlde ok yoruluyorsundur. nk bizim buralarda da dn hazrlklar ok
yorucu olur.
Hasan : Sorma Dvlet. Burada da durum farkl deil. Bu arada sylemeyi unuttum. Nevruz
Bayramn da kutlu olsun! imdi sizin oralar ok gzeldir!
Dvlet : Evet, tam da tahmin ettiin gibi. Keke sen de bizlerle beraber olsaydn!
Hasan : Bu yl mmkn deil; ama inallah nmzdeki yl Nevruzda orada olmak isterim. Herhlde bizi misafir edersiniz.
Dvlet : Elbette. Buna herkes ok sevinecek. En ok da kardeim Batr. Seni ok merak ediyor.
Hasan : Ben de oralar ve aileni ok merak ediyorum.
Dvlet : Seninle Ankarada ektirdiimiz fotoraflar aileme gsterdim. Hani geen yl 23
Nisan Ulusal Egemenlik ve ocuk Bayramnda ektirdiimiz fotoraflar var ya? Bu
yzden onlar da Trkiyeyi ok merak ediyor.
Hasan : Ha, evet, hatrladm. Biz de ailecek sizleri misafir etmekten ok mutlu olacaz. zninle. imdi kapatmam lzm. Daha datmam gereken onlarca
dn davetiyesi var. Grmek zere. Kendine iyi bak.
Dvlet : Grmek zere. Ailene de selmlarm ilet. Ha, bu arada Murata da selm syle.
1. Aadaki diyalou okuyunuz.

2. Aadakileri okuduunuz diyaloa gre eletiriniz.

1.
2.
3.
4.
5.

Youn olmak
Dn hazrlklar
Sizleri misafir etmekten
Nevruz Bayramn
Ailene de

a.
b.
c.
d.
e.

kutlu olsun
ok mutlu olacaz
selmlarm ilet
bo durmaktan iyidir
ok yorucu olur

3. Aadaki sorular okuduunuz diyaloa gre cevaplaynz.

1.
2.
3.
4.
5.

Dvlet, bugnlerde neden ok youn?


...........................................................................................................
Dvletin memleketinde hangi bayramn hazrlklar yaplyor?
...........................................................................................................
Hasan, gelecek sene ne yapmak istiyor?
...........................................................................................................
Hasan u anda ne ile meguldr?
...........................................................................................................
Dvlet ile Hasan nereden tanyor?
...........................................................................................................

49

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: Mill bayramlarnz hangileridir?


B: 23 Nisan, 19 Mays Genlik ve Spor Bayram,
29 Ekim Cumhuriyet Bayram ve 30 Austos
Zafer Bayramdr.
Uygulama
..........................................................................
A: lkenizde bayram ncesinde hangi hazrlklar
yaplr?
B: Ev temizlii yaplr.
Uygulama
..........................................................................
A: Bayramlarda neler yaparsnz?
B: evreyi ssleriz, trenler yaparz.
Uygulama
..........................................................................

4
5
6

A: lkenizdeki insanlar genellikle ka yanda


evlenir?
B: Genellikle 25-30 ya arasnda evlenir.
Uygulama
..........................................................................
A: Din bayramlarnz hangilerdir?
B: Ramazan ve Kurban Bayramlardr.
Uygulama
..........................................................................
A: En ok sevdiiniz bayram hangisidir?
B: En ok sevdiim bayram 23 Nisan Ulusal
Egemenlik ve ocuk Bayramdr.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.
2. Tekrar dinleyiniz ve parada
geen kelimelere () iareti
koyunuz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

50

lkokul
Alk
Tatil
iir
Bayramn kutlu olsun!
Mill mar
Bayram
ark
Tren
Okul mdr

3. Aadaki sorular dinlediiniz paraya gre


cevaplaynz.
1. Parada ka yl nceki bir bayramdan sz
ediliyor?
...............................................................
2. Yazar, o zaman kanc snfa gidiyormu?
...............................................................
3. Bu yaz hangi tarihte yazlm olabilir?
...............................................................
4. Yazar, hangi bayramdan bahsediyor?
...............................................................
5. Yazar, bu bayramda neler yapm?
...............................................................

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


A
B
A
B
A
B

: En sevdiin bayram hangisidir?


: En sevdiim bayram Ramazan Bayramdr.
: En son hangi trene katldn?
: En son arkadamn dn trenine katldm.
: Orada neler yaptn?
: Yemek yedik, dans ettik. Gelinle damada altn ve para taktk.

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi yeni


diyaloglar kurunuz.

1
=DIHU%D\UDP
<OEDNXWODPDODU
+DYDLILHNDWPDN

2
%DKDUED\UDP
*HQoOLNED\UDP
6SRUPVDEDNDODU
\DSPDN

3
&XPKXUL\HW%D\UDP
.XUEDQ%D\UDP
$NUDEDODU]L\DUHW
HWPHN

4
5DPD]DQ%D\UDP
dRFXNED\UDP
3L\HVWHURODOPDN

51

1. lkenizdeki dnleri ksaca anlatnz.


........................................................................
.........................................................................
........................................................................
2. Her yl kutlanan mill veya din bayramlarnzdan bir
tanesini anlatnz.
........................................................................
.........................................................................
.........................................................................

3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.


1. Bayramnz kutlu olsun!
..............................................................
2. Hayrl olsun!
..............................................................
3. Bayramda arkadalarma tebrik kart gnderdim.
..............................................................
4. Ahmet dnn ne zaman?
..............................................................
5. Yeni ylnz kutlu olsun!
..............................................................

1. nemli Gnler

2. Kutlamalarda kullanlan cmleler.


7
7
7
7
7

52

Allah balasn!
Allah mesut etsin!
Anneler gnn kutlu olsun!
Doum gnnz kutlu olsun!
Bayramnz kutlu olsun!

7
7
7
7

Gznz aydn!
Mutlu yllar!
Hayrl olsun!
Yeni ylnz kutlu olsun!

Noktal Virgl

1. Birbirine bal, ama her biri kendi iinde bamsz cmleleri ayrmada kullanlr: At lr, meydan kalr; yiit lr, an kalr.
2. Cmle iinde ayn deerde olup virgl ile ayrlm trleri, gruplar
ayrmak iin kullanlr: Bu snfn rencilerinden Hasan ve Veli 8A snfna; Murat ve Onur da 8-B snfna gnderildiler.
3. Virglle ayrlm rnekleri farkl rneklerden ayrmak iin konur:
talya, ngiltere, Fransa; Roma, Londra, Paris.

1. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1. nianlanmak
2. evlenmek
3. boanmak
4. sz kesmek

a.
b.
c.
d.

dul
evli
nianl
szl

2. Aadaki bilgilerden doru olann bana D; yanl


olann bana Y yaznz.
1. ( ) Nian, dn treninden sonra yaplr.
2. ( ) Evlenen erkee gelin, evlenen kza da damat
denir.
3. ( ) Evli olmayan kimselere bekr denir.
4. ( ) Evlilikten nce yaplan szlemeye nikh denir.
5. ( ) Evlendikten sonra boananlara dul denir.
3. Aadaki kelimeleri eletiriniz.
1.

1.
2.
3.
4.

Hasta ziyareti
Bayram ziyareti
Doum ziyareti
lm ziyareti

a.
b.
c.
d.

Banz sa olsun!
Gznz aydn!
Kutlu olsun! / Mbarek olsun!
Gemi olsun!

2.

1.
2.
3.
4.

23
30
19
29

a.
b.
c.
d.

Cumhuriyet Bayram
Genlik ve Spor Bayram
Zafer Bayram
Ulusal Egemenlik ve ocuk Bayram

Nisan
Austos
Mays
Ekim

4. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.


1. ........................................................................................?
Sizin de bayramnz kutlu olsun!
2. .........................................................................................?
Evet, bayramlarda ok mutlu olurum.
3. ...........................................................................................?
En sevdiim bayram 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve ocuk
Bayramdr.
4. .............................................................................................?
Evet, Genlik ve Spor Bayramna katldm.
5. Aadaki sorular kendi lkenize gre cevaplaynz.
1. lkenizde hangi bayramlar kutlanmaktadr?
...................................................................................................
2. lkenizde en sevdiiniz bayram hangi bayramdr, niin?
.....................................................................................................
3. lkenizde mill bayramlar nerede kutlanr?
......................................................................................................
4. lkenizde din bayramlar var m?
........................................................................................................

53

6. Aadaki resimlere uygun cmle numaras yaznz.

1. Btn dnyada mays aynn ikinci pazar gn Anneler Gn olarak kutlanr.


2. lkemizin eitli yrelerine ait elenme biimleri, kltrel zenginliimizi
yanstr.
3. Eskiden zerinde gelinlerin getirildii atlarn yerini gnmzde arabalar almtr.
4. Doum gnleri iin ya pasta
yaptrlr.
5. Bayramlarda byklerin elleri
plr. Bykler ocuklara hediyeler verir.

Katldnz bir bayram trenini ya da bir leni resimleriyle beraber anlatnz.

2
1
6

Aadaki bulmacay znz.


1.
2.
3.
4.
5.
6.

Evlenme nedeniyle yaplan tren.


4
Evlenecek kzn kocas.
Evlenmek iin hazrlanm, sslenmi kz.
Hamurdan yaplm tatllarn genel ad.
Bir toplantya, bir yere arlanlara gnderilen yaz.
Mill veya din bakmdan nemli olan ve kutlanan gn veya
gnler.
7. Neeli ve hoa vakit geirten ey.

3
5

54

SZLKE

simler
coku
damat
davetiye
din bayram
evlilik
gelin
havai fiek
hediye
heyecan
kutlama
mill bayram

SIFAT FLLER
Yapl: Fiil+Sfat-fiil ekleri
Sfat fiil ekleri:
-as, -dk, -acak, -ar, -an, -maz, -m

Aadaki kelim

nevruz
nikh
nian
piyes
sz kesme
enlik
tebrik
tren-merasi
m
ziyaret

elere szlkte

Fiiller
bahsetmek
boanmak
dans etmek
davet etmek
dzenlemek
evlenmek
gndermek
hatrlamak
hazrlanmak
kouturmak

n baknz.
kutlamak/
tebrik etmek
misafir etme
k
sslemek
ziyaret etme
k

rnekler:
Beklenmedik kaza felkete yol at.
Gelecek hafta son model bir otomobil alacam.
Ali Bey tannm bir insandr.
Yolu soran kaybolmaz.
Eli plesi annelere en byk hediye, onlara saygl olmaktr.
Kamyon yolun kenarnda bekleyen traktre arpt.

55

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun


resmin altna yaznz.
baraj
da
deniz
kpr

kale
orman
yayla
tarm

ada
gne
sahil
tarih eser

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle numarasn uygun kutucua yaznz.

56

1.

YER
U

TU
Aadaki paray okuyunuz.

U
UL
B
KITALARIN

stanbul, Trkiyenin en kalabalk ehridir. Nfusu 15 miyondan fazladr. ok eski ve mehur bir
ehirdir.
stanbulun Asya ve Avrupa ktasnda topraklar vardr. stanbul Boaz, ehri ikiye ayrr. Bu boaz zerinde
iki kpr vardr. Bu kprlerden birincisi Boazii Kprs, ikincisi ise Fatih Sultan Mehmet Kprsdr. Bu kprler Asya
ve Avrupa ktalarn birbirine balar. Boazii Kprs Avrupada birinci, dnyada drdnc byk kprdr.
stanbul; ticaret, turizm, eitim ve kltr merkezidir. ehirde birok alveri merkezi vardr.
stanbulun en mehur saraylarnn banda Dolmabahe ve Topkap Saray gelir. stanbulda nl semtler de vardr. Beyolu,
Taksim, Bebek, Kadky ve skdar belli bal nemli semtlerdendir. stanbul, binlerce yllk tarihe sahiptir.
stanbulda gezilecek birok yer vardr. Bu yerlerden bazlar unlardr:
Topkap Saray : Yaklak be yz yllk bir tarihe sahiptir. Hali ile Marmara Denizi arasndadr. inde pek ok paha biilmez
tarih eser vardr. Her yl binlerce yerli ve yabanc turist bu saray ziyaret eder.
Sultan Ahmet Camisi : Dnyadaki alt minareli tek camidir. Drt yz yllk bir eserdir. Yannda Ayasofya Mzesi ve dikili ta vardr.
Her yl binlerce yerli ve yabanc turist tarafndan ziyaret edilmektedir.
Kapal ar : Kapal ar ok eski ve mehur bir alveri merkezidir. inde drt bin tane dkkn vardr.
Rumeli Hisar : Rumeli Hisar, stanbul Boaznn kysndadr. Rumeli Hisarnda tane kule ve on tane bur vardr. Bu
kuleleri ve burlar surlar birletirir. Hisarn, be tane giri kaps vardr.
stanbul, dnyann sayl metropol ehirlerinden biridir. Ktalarn bulutuu bu gzel ehri grmenizi tavsiye ederiz.
2. Okuduunuz paraya gre aadaki cmlelerden
doru olann bana D; yanl olann bana Y
yaznz.
1. ( ) stanbul, Trkiyenin en kalabalk ehridir.
2. ( ) stanbul Boaz stanbulu ikiye ayrr.
3. ( ) Boazii Kprs dnyann en uzun
kprsdr.
4. ( ) stanbul Boaznda iki kpr vardr.
5. ( ) Dolmabahe ve Topkap Saraylar Ankaradadr.

3. Okuduunuz paraya gre aadaki cmleler


hangi kelimelerle tamamlanmaldr?
1.. stanbulun nfusu ........ milyondan fazladr.
A) on
B) on be
C) dokuz
D) sekiz
2. stanbulu ............... .............. ikiye ayrr.
A) Marmara Denizi
B) Karadeniz
C) Taksim
D) stanbul Boaz
3. Boazii Kprs Avrupada .....................
byk kprdr.
A) birinci
B) ikinci
C) nc
D) drdnc
4. stanbul,, ok ........ ve mehur bir ehirdir.
A) yeni
B) kk
C) eski
D) scak

57

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: lkenizi tantr msnz?


B: lkemiz, Asya ile Avrupa ktasnda, taraf
denizlerle evrili, 70 milyon nfuslu bir lkedir.
Uygulama
..........................................................................
A: lkenizin neyi mehurdur?
B: lkemizin sahilleri ve dalar mehurdur.
Uygulama
..........................................................................
A: lkenizde ne tr turizm faaliyetleri var?
B: lkemizde deniz, da ve yayla turizmi vardr.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

58

4
5
6

A: lkenize gelen turistlere neler tavsiye edersiniz?


B: stanbulun tarih ve turistik yerlerini gezmelerini tavsiye ederim.
Uygulama
..........................................................................
A: Hangi ehirde oturuyorsunuz?
B: stanbulda oturuyorum.
Uygulama
..........................................................................
A: ehrinizin neyi mehurdur?
B: ehrimizin tarih ve turistik yerleri mehurdur.
Uygulama
..........................................................................

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki test sorularn cevaplaynz.


1. Trkiyenin ................. ve ..................... ktalarnda topraklar vardr.
A) Amerika-Asya
B) Avrupa-Antarktika
C) Asya-Avrupa

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.

2. Trkiye Cumhuriyeti ............ tarihinde kuruldu.


A) 23 Nisan 1920
B) 29 Ekim 1923
C) 30 Austos 1922

Fatih : ok ilgin. Neden Msr tercih ettin?

3. Trkiye ........ blge ve ....... ilden olumaktadr.


A. 6-71
B. 8-85
C. 7-81
4. Trkiyenin taraf ............... evrilidir.
A) dalarla
B) ormanlarla
C) denizlerle

Fatih : Merhaba Fatih. Bu yaz, tatilini nerede


geirmeyi dnyorsun.
Ayhan : Tatilde Msra gitmeyi dnyorum.
Ayhan : nk, Msrda dnyann yedi harikasndan
biri olan piramitler var. lkokul yllarmdan
beri piramitler ilgimi ekmektedir.
Fatih : Bana piramitler ile ilgili fotoraf getirir misin?
Ayhan : Elbette getiririm. Baka bir istein var m?
Fatih : Teekkrler. Sana imdiden iyi tatiller dilerim.

3. Aadaki sorular dinlediiniz paraya gre cevaplaynz.


1. Trkiye Cumhuriyeti hangi ktalarda yer alr?
................................................................
2. Trkiye Cumhuriyeti ne zaman kuruldu?
................................................................
3. Trkiye Cumhuriyetini kim kurdu?
................................................................
4. Trkiyenin en byk illeri hangileridir?
................................................................

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi


yeni diyaloglar kurunuz.
1.
2.
3.
4.

zmir/Efes Antik Tiyatro


Hindistan/Ta Mahal
Adyaman/Nemrut Da
in/in seddi

59

1. lkenizi tarih ve turistik ynleriyle anlatan bir kompozisyon yaznz.

3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.


1. lkemizin tarih ve turistik alanlar mehurdur.
................................................................
2. Yollar ve kprler bir lkenin kalknmln
gsterir.
................................................................
3. Efes Antik Tiyatro dnyann yedi harikasndan biridir.
............................................................
4. lkemizin en kalabalk ehri stanbuldur.
........................................................
5. Ankara, Trkiyenin bakentidir.
....................................................

..........................................................
...........................................................
..........................................................
2. ehrinizin en mehur yerlerinden birini
zellikleriyle anlatnz.
...........................................................
..........................................................
..........................................................

Trkiye

eti

Cumhuriy

mal Atatrk

Ke
: Mustafa
Kurucusu
: Trke
Resm Dili
: 75 Milyon
u
s
fu

N
m
: 814.578 k
Yz lm
ve Asya
a : Avrupa
t
K
u

u
d
n
Bulu

Nokta

: Lira
i
Para Birim
: Ankara
Bakenti
uriyet
imi : Cumh
Ynetim bi
: 81

ehir Says

...

1. Herhangi bir nedenle bitmemi cmlelerin sonuna


konur: Seni bir yakalarsam...
2. Birtakm blmler, nesneler, rnekler sayldktan
sonra gibi anlamnda kullanlr: Bu topraklarda her
ey yetiir: buday, arpa, yulaf...
3. Kaba saylan szlerin yerine kullanlr: Bu ... herif
gelmi.
4. Aklanmak istenmeyen kii ve yer adlarnn yerine
kullanlr.
5. Szn bir yerde kesildiini gstermek iin kullanlr: Sana uurlar olsun... Ayrlyor yolumuz!
6. Alntlarda atlanan yerleri gstermek iin oklukla
nokta kullanlr.

60

1. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1. vali

a. ky

2. kaymakam

b. ile

3. cumhurbakan

c. il

4. muhtar

d. lke

2. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.


turizm / dviz / otel / turist
1. Yabanc turistlerin bir lkeye kazandrdklar
paraya ................................ denir.
2. Turistlerin konakladklar yere ....................
denir.
3. nsanlarn, grmek, elenmek, spor yapmak
gibi amalarla yaptklar seyahate ...............
denir.
4. Gezmek, grmek, tanmak, dinlenmek ve
elenmek amacyla geziye kanlara ............
denir.

3. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.


1.

...............................................................?
Evet, da turizmi vardr.

2.

...............................................................?
Evet, ok kaliteli otellerimiz var.

3.

...............................................................?
lkemize yaklak olarak on milyon turist
gelir.

4.

...............................................................?
Evet, Trkiyede ok gzel sahiller vardr.

5.

...............................................................?
En gzel ehirlerimiz, stanbul, zmir ve Antalyadr.

61

4. Aadaki bilgilerden doru olann bana D;


yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) Trkiye, alt blgeye ayrlmtr.
2. ( ) Trkiyenin Afrika ktasnda da topraklar
vardr.
3. ( ) Trkiyenin nfusu 100 milyondur.
4. ( ) Trkiye Cumhuriyeti Atatrk tarafndan
kurulmutur.
5. ( ) Trkiyenin bakenti Ankaradr.

1. ehrinizi fotoraflarla birlikte tantan bir


tablo hazrlaynz.
2. Dnyann 7 harikasn nternetten aratrnz
ve resimleriyle birlikte ksaca tantnz.

Peri Bacalar

62

Efes Antik Tiyatro

5. Aadaki boluklar kendi lkenize gre doldurunuz.


lkenizin kurucusu
Resm dili
Nfusu
Yz lm
Bulunduu kta
Dini
Para birimi
Bakenti
Ynetim biimi

:.........................................
:.........................................
:.........................................
:.........................................
:.........................................
:.........................................
:.........................................
:.........................................
:.........................................

Bu ehri Biliyor musun?


nl bir ehir hakknda topladnz
baz bilgileri defterinize yazn. Daha sonra
arkadanza bu bilgileri okuyun. Onlara:
Bu hangi ehir? sorusunu yneltin.
Hangi ehir olduunu bilen renci
kalkp kendi yazd ehrin zelliklerini
okusun. Oyun bu ekilde devam etsin.

Pamukkale Traventerleri

SZLKE
simler
babakan
bakent
belediye

lkten baknz.

Aadaki kelimelere sz

eser
halk
il
ile
cami
saba
cumhurbakan ka
kaymakam
devlet
kta
dil
kta
din
ky
eitim

kltr
mahalle
memleket
nfus
para birimi
sahil
sokak
ehir
tarih

ticaret
uygarlk
lke
vali
vatan
yabanc
yerli
ynetim
yz lm

Fiiller
alveri yapmak
dinlenmek
elenmek
fotoraf ekmek
gezmek
tatil yapmak
ziyaret etmek

ZARF-FLLER 1
Yapl: Fiil+Zarf-fiil ekleri
Zarf-fiil ekleri:
-a, -e; -p, -ip, -up, -p; -arak, -erek;
-nca, -ince, -unca, -nce;

rnek:
Yrye yrye ayaklarmz iti.
Arabayla eve kadar gidip geri dnd.
Trkiyeyi gezerek daha iyi tanyabilirsiniz.
Araban bozulunca tamirciye telefon a.

Rumeli Hisar

ldeniz

63

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi


uygun resmin altna yaznz.
tiyatro
konferans
opera
sempozyum
ktphane
fuar

lunapark
mze
sirk
gezi
sergi
dl treni

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle
numarasn uygun kutucua yaznz.

64

1. Aadaki diyalou okuyunuz.

Metin : Ali, sen bugnk tarih dersinde anlatlan konuyu


anladn m? Eski insanlar nasl yaamlar acaba?
Bugnknden ok farkldr deil mi?
Ali : Evet, bence de ok farkl olmal. Babam beni ara
sra mzelere gtrr. Mzeler, tarihin canl bir
ekilde verildii yerlerdir. Mzelere gidince eski
insanlarn yaantlarn reniyorum.
Metin : Ne kadar gzel! Ben hi mzeye gitmedim.
Ali : Eer istersen bu hafta sonu bizimle sen de
gelebilirsin. Bylece tarih dersinde grdmz
baz konular pekitirmi oluruz.
Metin : Gzel olur. Peki nerede buluacaz?
Ali : Pazar sabah okulun nndeki otobs duranda
bulualm. nce arkeoloji mzesine, sonra da deniz
mzesine gideriz.
Metin : Hafta sonunu heyecanla bekliyorum.
HAFTA SONU
Ali : Merhaba Metin. Hazr msn?
Metin : Evet, hazrm. Gidebiliriz. Mze nerede? Yakndr
inallah!
Ali : Uzak saylmaz. Otobsle yarm saatte varrz.
Metin : Daha nce hi mzeye gitmedim. Benim iin ilk
olacak.
Ali : Bu tr kltrel ve sosyal aktiviteler, insan rahatlatyor. nsan sk sk bu tr faaliyetlere katlmal.
MZEDE
Ali : Evet, geldik. Giri creti 1 lira. u gieden biletleri
alalm. Bu sefer cretleri ben deyeyim. Bir dahaki
sefere sen dersin.
Metin : Teekkr ederim.
Ali : Bu mze iki blmden oluuyor. u blm milattan
nceki dneme ait. u blm ise milattan sonraya
ait.
Metin : ok gzel bir mzeymi. zellikle milattan nceki
figrler ok ilgimi ekti. Byle gzel bir gn yaattn iin sana teekkr ederim.
Ali : Bir ey deil.

65

2. Aadaki test sorularn okuduunuz diyaloa gre


cevaplaynz.
1. Ali ile Metin ......
A) postaneye gidiyor.
B) mzeye gidiyor.
C) sinemaya gidiyor.
2. Mzelerde ......
A) tarih eserler sergilenir.
B) kk ev aletleri sergilenir.
C) yeni kan filmler tantlr.
3. Ali ile Metin ......
A) okulun nndeki durakta buluuyor.
B) mzede buluuyor.
C) sahilde buluuyor.
4. Mzeye giri creti ......
A) 2,5 lira
B) 1,5 lira
C) 1 lira

5. Metinin mzede ilgisini eken en nemli


blm ......
A) Osmanl dnemini anlatan figrlerdir.
B) Kurtulu Savan anlatan figrlerdir.
C) Milattan nceki dnemi anlatan figrler
3. Aadaki sorular okuduunuz diyaloa gre
cevaplaynz.
1. Metin ile Ali, hafta sonu nereye gidecek?
................................................................
2. Metin ile Ali, nerede buluacak?
................................................................
3. Sosyal faaliyetlerin insana ne gibi faydalar
vardr?
................................................................
4. Metin ile Alinin gittii mze hangi blmlerden oluuyor?
................................................................
5. Mzede Metinin ilgisini hangi blm ekiyor?
................................................................

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3
66

A: ehrinizde mze var m? Varsa ne tr bir mze


var?
B: Evet, ehrimizde Etnografya mzesi var.
Uygulama
..........................................................................

A: Bu hafta sinemalarda hangi film oynuyor?


B: Bu hafta sinemalarda Hababam Snf Askerde adl film oynuyor.
Uygulama
..........................................................................

A: Tiyatroya gider misiniz?


B: Ara sra giderim.
Uygulama
..........................................................................

4
5
6

A: Hangi tr sosyal etkinliklere katlyorsun?


B: Sinema, tiyatro ve spor gibi etkinliklere katlyorum.
Uygulama
..........................................................................
A: Hi seminere katldn m? Katldysan hangi
seminere katldn?
B: Evet, Sigarann Zararlar konulu seminere
katldm.
Uygulama
..........................................................................
A: Mzelerin kltrel hayata katklar nelerdir?
B: Gemi kltrler hakknda bilgi sahibi olmamz salar.
Uygulama
..........................................................................

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmlelerden doru olann bana D; yanl


olann bana Y yaznz.

1. Dinleyiniz.

1. ( ) Gazeteci, mze mdryle


Mzeler Haftas nedeniyle
bir rportaj yapyor.
2. ( ) Mzeler, eitim ve retim
kurumlardr.
3. ( ) Dnyadaki ilk mzelerin
temeli, zel koleksiyonlara
dayanr.
4. ( ) Dnyada ilk mzeler 18.
yzylda kuruldu.
5. ( ) Mzeler, dn bugne; bugn de yarna balayan
bir kpr gibidir.

3. Aadaki sorular dinlediiniz diyaloa gre cevaplaynz.


1. Mze mdr, mzeleri neye benzetmektedir?
................................................................
2. Mzelerin amac nedir?
................................................................

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


A : Pazar gn
bir plann var
m?
B : Hayr, yok.
A : Benimle tiyatroya gelir
misin?
B : Evet, gelirim.
Saat kata
bulualm?
A : Saat
16:30da.
B : Hangi oyun
oynayacak?
A : Lks Hayat

3. Tarihte ilk mzeler nasl kurulmutur?


................................................................
4. Mzelerde neler sergilenir?
................................................................

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi


yeni diyaloglar kurunuz.
1. A:
B:
A:
B:
A:
B:
A:

............... gn bir programn var m?


.........................................................
........................................................?
Olabilir. Saat kata gidelim?
Saat 17:30da
Hangi film oynayacak?
Milyon Dolarlk Bebek.

2. A:
B:
A:
B:
A:
B:
A:

....................... gn bir programn var m?


........................................................
Benimle fuara gelir misin?
.......................................................?
Saat 15:00te.
Fuarda neler var?
En yeni kan elektronik rnlerin tantm var.

67

1. Snfnzdaki arkadalarnz derslerden sonra


ya da tatillerde daha ok hangi sosyal aktivitelere (seminer, konferans, spor, gezi...)
katlr? Bununla ilgili bir paragraf yaznz.
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
2. lkenize gelen yabanc turistlere nereleri
gezmelerini tavsiye edersiniz? zellikleriyle
yaznz.
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme
ediniz.
1. Hafta sonu babamla mzeye gideceim.
........................................................
2. lk mzeler 18. yzylda kuruldu.
........................................................
3. ehrimizde nl bir arkeoloji mzesi var.
........................................................
4. Baz insanlar ok sosyaldir.
........................................................
5. Okulumuzda Kltr ve Medeniyet
konulu bir konferans verilecek.
........................................................
4. Bulunduunuz ehirdeki bir mzeyi ya da
tarih bir yeri anlatnz.
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................

68

Ksa izgi
arkeoloji

: Tarih ncesi ve eski alardan kalma eserleri tarih ve sanat


bakmndan inceleyen bilim
mze
: Sanat ve bilim eserlerinin veya sanat ve bilime yarayan
nesnelerin sakland, halka gsterilmek iin sergilendii
yer veya yap
fuar
: Belli zamanlarda, belli yerlerde ticar mal sergilemek iin
alan byk sergi
sempozyum : Belli bir konuda dzenlenen oturum veya seminer, bilgi leni
konferans : Dinleyicilere bilim, sanat, edebiyat gibi bir konuda bilgi vermek iin yaplan konuma

1. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1.
2.
3.
4.
5.

mze
ktphane
sinema
tiyatro
sempozyum

a.
b.
c.
d.
e.

film
kitap
tarih eser
oyun
bilgilendirme

2. Aadaki bilgilerden doru olann bana D;


yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) Mzeler, sanat ve kltr merkezleridir.
2. ( ) Sinemada yeni kan filmleri seyredebilirsiniz.
3. ( ) Sempozyumlarda cambazlar akrobatik
hareketler yapar.
4. ( ) Konferanslar, herhangi bir konuda bilgi
vermek iin yaplan toplantlardr.
5. ( ) Ktphaneler, rencilerin vazgeemeyecekleri yerlerdir.
3. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

..............................................................?
Evet, mzeye gitmekten holanrm.
..............................................................?
Hayr, konferansa gitmekten pek holanmam.
..............................................................?
Hayr, btn insanlar sosyal deildir.
..............................................................?
Hayr, sk sk tiyatroya gitmem.
..............................................................?
Arkeoloji mzesinde tarih ncesinden
kalma eserler sergilenir.

1. Satr sonuna smayan kelimeleri dil bilgisi kurallarna uygun biimde ayrmak iin kullanlr.
2. Dil bilgisinde kkleri ve ekleri ayrt etmek iin kullanlr: gel3. ki veya daha ok millet, lke, dil vb. arasndaki ba
gstermek iin kullanlr: Trk-Alman ilikilleri...
4. ki ya da daha ok zel ad arasndaki ba gstermek
iin kullanlr: Konya-Aksaray kara yolu
5. ki veya daha ok say arasndaki ba (sre bakmndan) belirtmek iin kullanlr: 2005-2006 retim Yl

4. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.


konferans / ktphane / seminer/
mze / basn toplants
1. ehrimizde tarih eserlerin sergilendii iki
tane ............... var.
2. nl yazar Osman Mftolu hafta sonu
beslenme konulu bir ................ verecek.
3. Hafta sonu ekonomi konusunda ...........
de aratrma yapacam.
4. Cuma gn leden sonra, Yabanc Dil
renme Teknikleri konulu bir ...............
katlacam.
5. Teknik direktr enol Gne matan sonra
......................... dzenledi.
5. Aadaki sorulara evet ya da hayr eklinde cevap veriniz.
1. ( ) ehrinizde arkeoloji mzesi var m?
2. ( ) ehrinizde tiyatro var m?
3. ( ) ehrinizde sinema var m?
4. ( ) ehrinizde ktphane var m?
5. ( ) ehrinizde sirk var m?
6. ( ) ehrinizde lunapark var m?
7. ( ) ehrinizde kale var m?
8. ( ) ehrinizde saat kulesi var m?
9. ( ) ehrinizde stadyum var m?
10. ( ) ehrinizde kapal spor salonu var m?

69

ehrinizde mze var m? Mzeye ait resimler bulup bu mzeyi resimleriyle tantnz.

Aadaki kelimeleri tablodan bulunuz


ve iaretleyiniz.
S

stadyum
saat kulesi
kale
lunapark

70

sirk
ktphane
sinema
tiyatro

arkeoloji
fuar
sergi
konser

gezi
seminer

SZLKE

Aadaki kelimelere szlkten baknz.

simler
akrobasi
konser
etnografya mzesi kltr
faaliyet
kltr merkezi
koleksiyon
milattan nce
konferans
milattan sonra

sanat
sirk
sosyal faaliyet
tarih eser
tiyatro

Fiiller
bulumak
dzenlemek
katlmak
sergilemek
seyretmek

sunmak
tantmak
ziyaret etmek

ZARF-FLLER 2
Yapl: Fiil+Zarf-fiil ekleri
Zarf-fiil ekleri:
-ken; -madan, -meden; -al, -eli;
-dka, -dike, -duka, -dke, -ar,
-er ... -maz, -mez

rnek:
Trafikte seyrederken trafik iaretlerine uymalyz.
Otomobiline bakm yaptrmadan yola kma.
Trafik gittike younlayor.
Onu grmeyeli ok deimi.
Yksel Beyi grr grmez tandm.

71

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz
kelimeyi uygun resmin
altna yaznz.
beyaz eya maazas
mobilya maazas
teknik servis
araba galerisi
dviz brosu
altn
demir para
garanti belgesi
kredi kart
kt para
saati
elektronik eya maazas
3. Resimlere bakarak dinleyiniz.
4. Dinleyiniz ve duyduunuz
cmle numarasn uygun
kutucua yaznz.

72

1. Aadaki diyalou okuyunuz.

Z
YA
E
B

Satc : Buyurun efendim, ne arzu etmitiniz?


Mteri : Buzdolab ve televizyon reyonunuzu gezebilir miyim?
Satc : Memnuniyetle. Bu ay kampanya dolaysyla Vestel rnlerinde
indirimli satlarmz balad.
Mteri : 72 ekran televizyonlarn fiyat ne kadar?
Satc : Pein mi almak istersiniz, taksitli mi?
Mteri : Hem pein hem de taksitli fiyatn renmek istiyorum.
Satc : Pein alrsanz 650, taksitli alrsanz 720 lira olur.
Mteri : Ka taksit?
Satc : Kredi kartna biri pein dokuz taksit. Ayda 80 lira.
Mteri : Garantisi var m?
Satc : Tabi ki. 2 yl garanti veriyoruz. Ayrca eve teslim ve servis hizmetimiz var.
Mteri : u buzdolab ne kadar?
Satc : Onu da kredi kartna 9 taksitle size 850 liraya veririm. Pein alrsanz 770 lira olur.
Mteri : zellikleri nelerdir?
Satc : 512 litre i hacmi var. Derin donduruculu ve ift kapl. Ayrca 2
yl garantisi var. Dk enerjiyle alr.
Mteri : O hlde u buzdolabn ve televizyonu alyorum. Buyurun kredi kartm.
Satc : uraya bir imza atar msnz ltfen! Buzdolab ve televizyonunuz
en ge iki saat ierisinde adresinize teslim edilecek.
Adresiniz?
Mteri : Huzur sitesi, 2. Blok, Nu:16 skdar.
Satc : Tamam efendim. Hemen arabaya ykletiyorum.
Mteri : Bekliyorum. Hayrl iler.
Satc : yi gnlerde kullann.
Gle gle efendim.

EYA MAAZASINDA
2. Okuduunuz diyaloa gre aadaki cmlelerden doru olann bana D; yanl
olann bana Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

( ) Mteri, Huzur Sitesinde oturuyor.


( ) Mteri, eyalar evine kendisi tayor.
( ) Mteri, hem buzdolab hem televizyon
alyor.
( ) Mteri, eyalar pein parayla satn alyor.
( ) Buzdolabnn taksitli fiyat 850 liradr.

3. Okuduunuz diyaloa gre aadaki cmleleri uygun kelimelerle tamamlaynz.


1.
2.
3.
4.
5.

Kredi kartna 9 .......... yapyoruz.


.................. mi alacaksnz taksitli mi?
Televizyonun ................si var m?
Buzdolabnn ............... nedir?
yi .......................... kullann!

73

4. Aadaki sorular okuduunuz diyaloa gre cevaplaynz.


1. Mteri, ne almak istiyor?
................................................................
2. Televizyonun pein fiyat ne kadar?
................................................................
3. Buzdolabnn garantisi var m?
................................................................

4. Buzdolabnn zellikleri nelerdir?


................................................................
5. Mteri, beyaz eya maazasndan ne ald?
................................................................

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: Babanz alverileri pein mi taksitli mi yapar?


B: Hem taksitli hem de pein yapar.
Uygulama
..........................................................................
A: Ne almak istiyorsunuz?
B: Elektrik sprgesi almak istiyorum.
Uygulama
..........................................................................
A: Nasl bir teyp almak istiyorsunuz?
B: ift kasetli, CD alarl bir teyp almak istiyorum.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.
2. Tekrar dinleyiniz ve doru
kelimeye  iareti koyunuz.

74

1. Affedersiniz,
dviz /
para kurlarn renebilir miyim?
2.
Ne kadar /
Ka
para bozduracaksnz?
3. Avro
1.75 /
1.3
liradr.
4. 100 Avro ve
200 dolar /
100 dolar bozdurmak
istiyorum.
5. Buyurun
350 /
305
liranz. Ltfen paralarnz saynz!

4
5
6

A: Sizce teknolojinin faydalar nelerdir?


B: Yaam kolaylatrr.
Uygulama
..........................................................................
A: En son ne zaman ve nerede dviz bozdurdun?
B: En son iki hafta nce bankada dviz bozdurdum.
Uygulama
..........................................................................
A: Bir ey alrken pazarlk yapar msn?
B: Evet, genellikle yaparm.
Uygulama
..........................................................................

3. Dinlediiniz diyaloa gre aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.


1.

................................................................?
100 dolar bozduracam.
2. ................................................................?
Avro 1.75 lira.

4.

................................................................?
Avro ve dolar bozdurmak istiyorum.
5. ................................................................?
100 Avro, 170 lira yapyor.

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


A : Affedersiniz, bu
teybin fiyat ne kadar?
B : 150 Lira.
A : Dviz alyor musunuz?
B : Evet, alyoruz.
A : Dolar ne kadar?
B : 1 Dolar 1,3 lira.
A : Ka dolar vermem gerekiyor?
B : 115 dolar verseniz
yeterli.
2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi yeni diyaloglar kurunuz.

2
Cep telefonu 450 lira

Japon Yeni 1.25 lira

1
Fotoraf Makinesi 240 lira
Avro - 1.75 lira
137 Avro

Kilim - 320 lira

360 Japon Yeni

Rus Rublesi 0.05 lira

6400 Ruble
Dizst Bilgisayar 1800 lira
ngiliz Sterlini 2.5 lira

720 ngiliz Sterlini

75

1. Alverilerde nelere dikkat edilmelidir? Bir paragraflk yaz yaznz.


........................................................................
........................................................................
.........................................................................
........................................................................
2. Elektronik eya maazasnda mteri ile satc
arasnda geen bir diyalog yaznz.
........................................................................
........................................................................
.........................................................................
.........................................................................

PARA BRM
Amerika
Avrupa
ngiltere
svire
Kanada
Avustralya
Danimarka
sve
Norve
Japonya
S. Arabistan
Kuveyt
Avusturya
Belika
Fransa
Hollanda
talya
spanya
Finlandiya
Yunanistan
Rusya
Singapur

Para
Ksaltma
Birimi
Dolar
USD
Avro
EUR
Sterlin
GBP
Frank
CHF
Dolar
CAD
Dolar
AUD
Kron
DKK
Kron
SEK
Kron
NOK
Yen
JPY
Riyal
SAR
Dinar
KWD
ilin
DEM
Frank
ATS
Frank
BEF
Florin
FRF
Liret
NLG
Peseta
ITL
Markka
FIM
Drahmi
GRD
Ruble
RUR
Dolar
SGD

Uzun izgi

Para
Ksaltma
Birimi
Suriye
Drahmi
GRD
rdn
Dinar
JOD
Hong Kong
Dolar
HKD
ran
Riyal
IRR
srail
ekel
ILS
B. Arap E.
Dirhem
AED
skoya
Paunt
ISK
Bulgaristan
Leva
BGL
Macaristan
Forint
HUF
Msr
Paunt
EGP
Malezya
Ringit
MYR
Romanya
Ley
ROL
ekoslavakya Kron
CSK
Hindistan
Rupi
INR
Kbrs
Paunt
CYP
Lbnan
Livres
LBP
in
Yinhang CNY
Pakistan
Rupi
PKR
Tunus
Dinar
TND
Arnavutluk
Leke
Makedonya
Dinar
Trkiye
Lira
TL
PARA BRM

1. Yazda konumalar gstermek iin kullanlr.


2. Karlkl konuma eklinde olmayan szler de konuma izgisi ile verilebilir:
retmenin yanna sokuldu:
Bana izin verir misiniz, dedi.

76

3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.


1. Nereden dviz bozdurabilirim?
.............................................
2. Satlarnz pein mi taksitli mi?
.........................................
3. Dviz kurlarn renebilir
miyim?
..........................................
4. Teybin ka yl garantisi var?
................................................
5. Nakit mi kredi kartyla m deyeceksiniz?
..................................................

1. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1. televizyon

a. saati

2. saat

b. dviz brosu

3. dviz

c. elektronik eya maazas

4. altn

d. kuyumcu

5. kitap

e. krtasiye

2. Aadaki bilgilerden doru olann bana D;


yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) Servisi ve garantisi olan mallar alnmamaldr.
2. ( ) Kaliteli mal deil, ucuz mal tercih etmek
gerekir.
3. ( ) Son kullanm tarihi gemi mallar alnmamaldr.
4. ( ) htiyalar aile btesine gre planlanmaldr.
5. ( ) Bir mal alrken d grnne bakmak
gerekir.

3. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.


1. ...............................................................?
tnn pein fiyat 50 liradr.
2. ...............................................................?
Hayr, indirimli satlarmz balamad.
3. ...............................................................?
Satlarmz sadece peindir.
4. ...............................................................?
Evet, televizyon ok pahal.
5. ...............................................................?
Hayr, bu rnn garantisi yok.

6. Aadaki anket sorularn kendinize


gre iaretleyiniz. ()
1. Aileniz, tasarruflarn aadakilerden
hangisiyle deerlendiriyor?
1.
2.
3.
4.

5. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.


kullanma / zor / kr / bozuk / garanti / zam / etiket
1. Reklmlarn amac, tantlan mal ok satmak
ve ............................... etmektir.
2. Bilinli bir tketici, hatal ve ..........................
mallar satn almaz.
3. Aile btemizi dnmeden alveri
yapmak, bizi ...................
duruma drr.
4. Yiyecek maddeleri alrken tazeliine, temizliine, retim ve son
.................. tarihlerine bakmalyz.
5. Elektronik eyalar satn alrken
............... belgesini de almalyz.
6. Bir maln fiyatnn artmasna ..................... denir.
7. Bir maln tr, miktar, fiyat gibi zelliklerini
belirtmek iin zerine konulan kda
.................. denir.

5.
6.
7.
8.

Arsa, konut
Araba
Ev
Dier

2. Babanzn alt alan aadakilerden hangisidir?


1.
2.
3.
4.
5.
6.

4. Aadaki sorular kendinize gre cevaplaynz.


1. Bir mal alrken nelere dikkat etmeliyiz?
.................................................................
2. Alverite reklmlarn etkisinde kalr msnz?
.................................................................
3. Alacanz maln fiyatn aratrr msnz?
.................................................................
4. Bilinli bir tketici misiniz?
.................................................................
5. Alverilerinizi pein mi, taksitli mi yapyorsunuz?
.................................................................

Borsa
Dviz
Banka
Altn

Sanayi
Ticaret
Finans
D ticaret
naat
Turizm

7. Borsa
8. Tekstil
9. Mobilya
10. Tarm
11. Dier

7. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1.
2.
3.
4.
5.

Ruble
Liret
Dinar
ilin
Avro

a.
b.
c.
d.
e.

Kuveyt
Avusturya
Rusya
Avrupa Birlii
talya

8. Aadaki bilgilerden doru olann bana D; yanl olann bana Y yaznz.


1. (
2.
3.
4.
5.

(
(
(
(

) Dviz, bankalarda veya dviz brolarnda bozdurulabilir.


) Avro, Avrupa Birliinin para birimidir.
) Florin, ngilterenin para birimidir.
) Her lkenin bir para birimi vardr.
) spanyann para birimi dolardr.

9. Aadaki sorular kendi lkenize gre cevaplaynz.


1. lkenizin para birimi nedir?
.................................................................
2. lkenizde en ok kullanlan para hangisidir?
.................................................................
3. lkenizde dviz nerelerde bozdurulur?
.................................................................
4. lkenizde en deerli para hangisidir?
.................................................................
5. lkenizde altn nemli bir yatrm arac mdr?
.................................................................

77

10. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.


1. ........................................?
Hayr, dolar deil, dinar bozdurmak istiyorum.
2. ........................................?
Yen, Japonyann para birimidir.
3. ........................................?
Evet, geen hafta dviz bozdurdum.
4. ........................................?
Bir florin 0,54 liradr.
5. ........................................?
Banka, 500 metre ileride sol
tarafta.
11. Aadaki diyalou sralaynz.
Ruble
Buyurun
Ne kadar bozdurmak istiyorsunuz?
yi gnler.
Dvizin cinsi nedir?
Dviz bozdurmak isitiyorum.
2000 ruble bozdurmak istiyorum.
12. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.
saymak / incelemek / dmek /
ykselmek / harcamak /
bozdurmak
1. Para ................... iin dviz
brosuna gittim.
2. Buyrun gazetedeki dviz kurlarn ............................
3. Serbest piyasada bugn
dolar ok ...........................
4. Eyvah! Dolar bugn ok .......
....................
5. Tatilde ok para .................
..........
6. Grevli, ltfen paranz ......
................., dedi.

78

Aadaki serbest piyasa dviz kurlarn inceleyiniz. Siz de lkenizdeki


dviz kurlarn verilen tabloya yaznz.

S E R B E S T P YA S A D V Z KU R U
DVZN CNS

ALI

SATI

TL/USD

1 ABD DOLARI

1.3828

1.3926

TL/AUD

1 AVUSTRALYA DOLARI

1.0634

1.0818

TL/DKK

1 DANMARKA KRONU

0.24008 0.24199

TL/EUR

1 EURO

1.7886

1.8012

TL/GBP

1 NGLZ STERLN

2.5897

2.6089

TL/CHF

1 SVRE FRANGI

1.1497

1.1605

TL/SEK

1 SVE KRONU

0.19480 0.19742

TL/CAD

1 KANADA DOLARI

1.1376

1.1514

TL/KWD

1 KUVEYT DNARI

4.6284

4.8322

TL/NOK

1 NORVE KRONU

0.21710 0.21922

TL/SAR

1 SUUD ARABSTAN RYAL

0.36732 0.37355

TL/JPY

100 JAPON YEN

1.2842

TL/BGL

1 BULGAR LEVASI

0.85956 0.96930

TL/SYP

1 SURYE LRASI

0.02119 0.03178

TL/JOD

1 RDN DNARI

1.8341

TL/ILS

1 YEN SRAL EKEL

0.30868 0.32451

TL/IRR

100 RAN RYAL

0.01246 0.01870

TL/ROL

100 RUMEN LEY

0.00461 0.00520

SZLKE
simler
beyaz eya
bozuk para
dviz kuru
etiket
garanti
indirim
kaliteli
kr
kredi kart
nakit
pazarlk
pein

servis
taksit
tketici
tketim
retici
retim
zam
zarar

ALI

1.3025

2.0682

Aadaki kelimelere
szlkten baknz.
Fiiller
bozdurmak
deer kaybetmek
dmek
harcamak
kr etmek
para bozdurmak
satn almak
tamir etmek
tketmek
retmek
ykselmek
zarar etmek

SATI

Kutuda verilen kelimeden, kutunun dna


kmadan yeni kelimeler tretiniz.

D E F T E R

HKYE BRLEK ZAMANI-1


1. imdiki Zamann Hikyesi
Yapl: imdiki zamanl bir fiile ek-fiilin -dili gemi zaman eki getirilerek yaplr.
rnek: Gel-i-yor-du-nuz
EKM TABLOSU
OLUMLU

Geziyordum
Sen Geziyordun
Geziyordu
O
Biz Geziyorduk
Siz Geziyordunuz
Onlar Geziyorlard
Ben

OLUMSUZ

Gezmiyordum
Gezmiyordun
Gezmiyordu
Gezmiyorduk
Gezmiyordunuz
Gezmiyorlard

rnek: Turistler stanbul boaznda geziyorlard.


Dn bu saatlerde kitap okuyordum.
2. Duyulan Gemi Zamann Hikyesi
Yapl: D. gemi zaman eki alm bir fiile ek-fiilin
-dili gemi zaman ekinin eklenmesiyle yaplr.
rnek: Been-mi-ti-m
EKM TABLOSU
OLUMLU

Sylemitim
Sen Sylemitin
Sylemiti
O
Biz Sylemitik
Siz Sylemitiniz
Onlar Sylemilerdi
Ben

OLUMSUZ

Sylememitim
Sylememitin
Sylememiti
Sylememitik
Sylememitiniz
Sylememilerdi

rnek: Bu kitab geen yl okumutuk.


Onu ilk grdmde tanmamtm.

3. Geni Zamann Hikyesi


Yapl: Geni zaman eki alm bir fiile ek-fiilin -dili
gemi zaman ekinin getirilmesiyle yaplr.
rnek: Gid-er-di-m
EKM TABLOSU
OLUMLU

Giderdim
Sen Giderdin
Giderdi
O
Biz Giderdik
Siz Giderdiniz
Onlar Giderlerdi
Ben

OLUMSUZ

Gitmezdim
Gitmezdin
Gitmezdi
Gitmezdik
Gitmezdiniz
Gitmezlerdi

rnek: Bizim ehrimize ok turist gelirdi.


Eskiden konferanslar sevmezdim.
4. Gelecek Zamann Hikyesi
Yapl: Gelecek zamanl bir fiile ek-fiilin -dili
gemi zaman ekinin getirilmesiyle yaplr.
rnek: zle-y-ecek-tim
EKM TABLOSU
OLUMLU

zleyecektim
Sen zleyecektin
zleyecekti
O
Biz zleyecektik
Siz zleyecektiniz
Onlar zleyeceklerdi
Ben

OLUMSUZ

zlemeyecektim
zlemeyecektin
zlemeyecekti
zlemeyecektik
zlemeyecektiniz
zlemeyeceklerdi

rnek: Dnk ma izleyecektim; fakat izleyemedim.


Onu oynatmayacaktk; ama mecbur kaldk.

79

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Tekrar dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun


resmin altna yaznz.
telsiz
blten
dergi
izgi film
spor haberleri
haber

reklm
film
radyo
belgesel
gazete
mizah

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle numarasn
uygun kutucua yaznz.

80

1. Aadaki diyalou okuyunuz.

Blent Bey ve ei Nee Hanm, pazar gnlerini kendilerine ayrr. Onlarn en ok holandklar ey gazete okumaktr. Bu
sebeple Blent Bey pazar sabah hemen hemen btn gazeteleri alr. Onlar birbirlerine ilgin grdkleri haberleri okurlar. Bu
pazar gazetelerdeki en ilgin haberler yle:
Blent Bey
Nee Hanm
Blent Bey
Nee Hanm
Blent Bey

Nee Hanm

Blent Bey

: Bir Avustralyal, benzin alrken azndaki sigaray deponun iine drd. Meydana gelen patlamayla, dalgn
adam 3-4 metre utu.
: ngilterede hrszlar tarafndan elleri kollar balanan postac, burnuyla telefon ederek polisi aramay baard.
: thal ineklerin midelerinde ok sayda ivi olduu belirlendi. Kyller ivilerin ineklere zarar vermemesi iin
hayvanlara mknats yutturdu.
: Muun Varto ilesinde oturan Nazan zcan, 1960 ylndan beri ald gnlk
gazeteleri saklayp 40 bin gazetelik bir ariv oluturdu.
: Brazilyann Salvador kentinde 1966
ylnda kamyonunun kontroln kaybeden bir src, Cristina Costa adl bir
vatandan evine arpt. Bu olaydan
tam 23 yl sonra ayn src, yine kamyonla Cristina Costann evine arpt.
: Trkiye yarn akamdan itibaren Balkanlardan gelen souk ve karl bir havann
etkisine girecek. Hava scakl, bata
Trakya olmak zere Marmara ve Bat
Karadeniz Blgelerinde 8-10 derece azalacak.
: ngilterenin gl ekiplerinden Chelsea
ampiyonlar Liginde Barcelonay eledi.

2. Aadakilerden hangileri okuduunuz haberlerle


ilgili deildir? () iareti koyunuz.
1.

Bir Avustralyal benzin alrken azndaki


sigarasn deponun iine drd.

2.

ngilterede polis tarafndan yakalanan


hrsz hapse atld.

3.

Arjantinde korkun bir uak kazas meydana geldi.

4.

Trkiye yarn akamdan itibaren souk ve


karl havann etkisine girecek.

5.

Galatasaray ampiyonlar Liginde tur


atlayamad.

3. Okuduunuz haberlere gre aadaki alt izili


kelimelere ynelik sorular yaznz.
1. ...............................................................?
ngilterenin gl ekiplerinden Chelsea
ampiyonlar Liginde Barcelonay eledi.
2. ...............................................................?
Hava scaklklar Marmara ve Karadeniz Blgesinde 8-10 derece azalacak.
3. ...............................................................?
Brezilyada bir src 23 yl sonra ayn eve
ikinci defa arpt.
4. ...............................................................?
thal ineklerin midelerinde ok sayda ivi
olduu belirlendi.

81

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: Ne tr televizyon programlarndan holanyorsunuz?


B: Kltr-sanat programlarndan holanyorum.
Uygulama
..........................................................................
A: En beendiiniz televizyon program hangisi?
B: En beendiim televizyon program Pazar
Sohbetidir.
Uygulama
..........................................................................
A: Ne tr filmlerden holanyorsunuz?
B: Aksiyon ve macera filmlerinden holanyorum.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

4
5
6

A: Gazetenin hangi sayfas daha ok ilginizi ekiyor?


B: Gazetenin daha ok spor sayfas ilgimi ekiyor.
Uygulama
..........................................................................
A: Gazeteden baka yayn organ takip ediyor musunuz?
B: Evet, dergileri takip ediyorum.
Uygulama
..........................................................................
A: Hangi gazeteyi okuyorsunuz?
B: Tercman gazetesini okuyorum.
Uygulama
..........................................................................

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki test


sorularn cevaplaynz.
1. Serkan, Orhan ................
A) futbol mana davet ediyor.
B) sinemaya davet ediyor.
C) tiyatroya davet ediyor.
2. Bu hafta sinemada ................
A) Kayp Nianl adl film oynuyor.
B) Milyon Dolarlk Bebek adl film
oynuyor.
C) Kayp Balk Nemo oynuyor.
3. Kayp nianl filminde .................
A) 1. Dnya Sava anlatlyor.
B) bir bekleyi ve umudun hikyesi anlatyor.
C) bir milletin hikyesi anlatlyor.
4. Kayp Nianl filmi ..................
A) Fransz yapmdr.
B) ngiliz yapmdr.
C) Fransa-ABD ortak yapmdr.

82

3. Aadaki sorular dinlediiniz diyaloa gre cevaplaynz.


1. Orhann izleyecei filmler nasl olmaldr?
................................................................
2. Kayp Nianl filmi neyi anlatyor?
................................................................

3. Kayp Nianl filmi hangi lke yapm bir


filmdir?
................................................................
4. Kayp Nianl filmindeki kadn niin yollara
der?
................................................................

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.

A : Bu akam televizyonda ne izleyeceksin?


B : Bu akam yarma
program izleyeceim.
A : Hangi kanalda?
B : Kanal Dde.
A : Saat kata?
B : Saat 9:45te.
A : Yarmann ad ne?
B : Kim 500 Milyar ister?

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi yeni diyaloglar kurunuz.


1
3

film / ATV

izgi film / Kanal 7

22:00
Kuzularn Sessizlii

19:00
Kayp Balk Nemo
5
belgesel / TRT 1

2
dizi film / STV

22:30
Mavi Rya

22:35

Kpek Balklar
mzik / Show TV

23:00
Zara Konseri

83

1. Bu akam televizyonda haberleri izleyin. En nemli haberleri alt alta yazn.


1.
2.
3.
4.
5.

....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................

2. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.


1. Gnde iki saat televizyon seyrederim.
................................................................
2. Ayda bir defa ailecek sinemaya gideriz.
................................................................
3. Kk kardeim, Tom ve Jerryi ok sever.
................................................................
4. Annem, gazetelerin kadn-aile sayfalarn okur.
................................................................
5. Aksiyon dergisine aboneyim.
................................................................

TELEVZYON

GAZETE

Sabah Programlar
izgi Film
Dizi Film
Sinema
Haber
Spor
Tartma

Manet
Kltr Sanat
Haberler
D Haberler
Spor Sayfas
Bulmaca

Trnak areti

RADYO
Haber
Mzik
Sohbet
Spor

1. Bir metnin iinde baka bir kimseden veya yazdan olduu


gibi aktarlan szlerin banda ve sonunda kullanlr.
2. Baka bir kimseden veya yazdan alnan szler, orijinal
biimiyle olduu gibi aktarlyorsa trnak iinde gsterilir.
3. Kitaplarn, edebiyat ve sanat eserlerinin, bilimsel yaynlarn,
yazlarn birka kelimeden oluan balklar metin iinde
genellikle trnak iine alnr: ile
4. Gazete ve dergi balklar trnak iine alnmaz. rn. Bu ayki
Bilim ve Teknikte gzel yazlar var.
5. Trnak kullanlarak aktarlan bir szn iinde aktarlan baka
bir sz daha varsa, bu, tek trnak iine alnr. rnek:
Gzlerini gzlerime dikerek: Hani bana bir daha asla byle
bir ey yapmayacam. demitiniz, ne oldu? diye sordu.

84

6.
7.
8.
9.
10.

....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................

3. Aadaki resme bakarak haberlemenin tarihini


anlatan bir yaz yaznz.

1. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1.
2.
3.
4.

gazete
televizyon
radyo
nternet

a.
b.
c.
d.

belgesel izlemek
mzik dinlemek
haber okumak
mesaj gndermek

2. Aadaki bilgilerden doru olann bana D;


yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) Televizyon, grsel ve iitsel bir iletiim
aracdr.
2. ( ) Radyo, grsel bir iletiim aracdr.
3. ( ) Dergi, gnlk bir yayn organdr.
4. ( ) Gazeteler, haber ve yorumlarla halk
aydnlatr.
5. ( ) Belgeseller, sadece insan hayatn anlatan haber programlardr.
6. ( ) Gazete, hem grsel hem de iitsel bir
basn organdr.
7. ( ) Gazeteler, sadece haber verir.
8. ( ) Gazetelerde gnlk haberlerin yorumland ke yazlar vardr.
9. ( ) Gazete, genelde haftalk, dergi ise gnlktr.
10. ( ) Gazetelerde haber bulan kiilere sunucu denir.
3. Aadaki test sorularn cevaplaynz.
1. ocuklar en ok hangi televizyon programn
sever?
A) Tartma programlar B) izgi filmler
C) Belgesel
D) Haberler
2. Doay ve hayvanlarn hayatn konu alan
illm programlara ne ad verilir?
A) Haber program
B) Spor
C) Reklm
D) Belgesel
3. Tantm ve beendirme amal ksa filmlere
ne denir?
A) Klip
B) Haber
C) Reklm
D) Belgesel

4. Aadakilerden hangisi farkldr?


A) Spiker
B) Muhabir
C) Sunucu
D) Ressam
5. Aadaki bilgilerden hangisi yanltr?
A) Televizyon bir elence aracdr.
B) Televizyon bir eitim aracdr.
C) Televizyon sadece grsel bir iletiim
aracdr.
D) Televizyon insanlar dnyadaki gelimelerden haberdar eder.

4. Aadaki sorular kendinize gre cevaplaynz.


1. Gnde ka saat televizyon seyrediyorsunuz?
................................................................
2. En beendiiniz televizyon program hangisi?
................................................................
3. Belgesel seyretmeyi sever misiniz? En ok
hangi belgeseli seyrediyorsunuz?
................................................................
4. En sevdiiniz televizyon programcs kim?
................................................................
5. Dizi film takip ediyor musunuz? Hangi dizi
filmi takip ediyorsunuz?
................................................................
5. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.
1.
2.
3.

4.
5.

..............................................................?
Annem, daha ok kadn programlar seyreder.
..............................................................?
Kz kardeim, futbol malarndan hi holanmaz.
..............................................................?
Bu akam CNN Trkte Soru Cevap programn seyredeceim.
..............................................................?
Tartma programlarn ok ilgin bulmuyorum.
..............................................................?
En beendiim televizyon programcs Taha
AKYOLdur.

85

6. Aadaki tabloyu kendinize gre doldurunuz.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Hafta sonlarnda neler yaparsnz?


Evet Hayr
Televizyon seyrederim.
Sinemaya giderim.
Futbol oynarm.
nternette gezinirim.
Mzeye giderim.
Piknie giderim.
Tenis oynarm.
Ders alrm.
Anneme babama yardm ederim.
Konsere giderim.

7. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.


manet / yazar / reklam / muhabir / ajans
1. Haber toplama ve yayma iiyle uraan
kurulua ................... denir.
2. Basn-yayn organlarna haber toplayan,
bildiren veya yazan kiiye .................... denir.
3. Gazete veya dergilerde herhangi bir konuda
yaz yazan kimseye ..................... denir.
4. Bir rn tantmak veya sat artrmak iin
yaplan ie .................... denir.
5. Gazetelerin ilk sayfalarnn st blmlerinde
byk harflerle yazlan bala ........... denir.

SZLKE
1. zlediiniz bir filmi anlatnz.
2. lkenizde yaynlanan bir gazeteyi alnz.
nemli bulduunuz bir haberi resimleriyle
beraber anlatnz.

86

simler
abone
ajans
basn-yayn
barol
belgesel
izgi film
dergi
dizi
grsel
haberleme
iletiim

iitsel
klip
ke yazs
manet
muhabir
reklm
sunucu
tartma
yarma
yayn
yazar

Aadaki kelimelere
szlkten baknz.
Fiiller
ekmek
izlemek
oynamak
rportaj yapmak
seyretmek
sunmak
takip etmek

1. HKYE BRLEK ZAMANI-2


1. Dilek-art Kipinin Hikyesi
Yapl: Dilek-art kipiyle ekimlenmi bir fiile ekfiilin -dili gemi zaman ekinin getirilmesiyle yaplr.
rnek: ren-se-y-di-k
EKM TABLOSU
OLUMLU

OLUMSUZ

Ben

renseydim

renmeseydim

Sen

renseydin

renmeseydin

renseydi

renmeseydi

Biz

renseydik

renmeseydik

Siz

renseydiniz renmeseydiniz

Onlar renselerdi

renmeselerdi

rnek: Param olsayd dviz alrdm.


Dolar almasaydm Euro alacaktm.
2. Gereklik Kipinin Hikyesi
Yapl: Gereklik kipiyle ekimlenmi bir fiile ekfiilin -dili gemi zaman ekinin getirilmesiyle yaplr.
rnek: Satn almal-y-dnz

EKM TABLOSU
OLUMLU

OLUMSUZ

Ben

Satn almalydm

Satn almamalydm

Sen

Satn almalydn

Satn almamalydn

Satn almalyd

Satn almamalyd

Biz

Satn almalydk

Satn almamalydk

Siz

Satn almalydnz

Satn almamalydnz

Onlar Satn almalydlar

Satn almamalydlar

rnek: Bu saatin fiyatn baka dkknlardan


aratrmalydn.
ok ucuz mallar tercih etmemeliydik.

2. BELGSZ ZAMRLER
Herkes : nsanlar iin kullanlr.
Hi kimse : nsanlar iin kullanlr. Herkes zamirinin kartdr.
Birka
: nsanlar ve nesneler iin kullanlr.
Hepsi
: nsanlar ve nesneler iin kullanlr.
Bazs
: nsanlar, hayvanlar ve nesneler iin kullanlr.
rnek: Herkes beni dinlesin.
Bugn bahede hi kimse yok.
Elmalarn birkan arkadana ver.
Snftaki rencilerin bazs retmeni dinlemiyor.

87

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Tekrar dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun


resmin altna yaznz.
bilgisayar
CD rom
nternet
cep telefonu
fare
modem

tarayc
klavye
faks
kulaklk
yazc
bellek

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle numarasn uygun
kutucua yaznz.

88

1. Aadaki diyalou okuyunuz.

BLGSAYAR DERSNDE
retmen : Merhaba arkadalar. Bugnk konumuz nternet ve iletiim.
nternet, gnmzdeki en etkili iletiim aralarndan biridir. nternet hakknda kim fikrini syleyecek? Evet Bilal, seni dinliyoruz.
Bilal

: retmenim. Ate, duman, gvercin... gibi ilkel iletiim


aralarndan sonra nternet iletiimi ok kolaylatrm.

retmen : ok haklsn Bilal. Aye sen neler sylemek istersin?


Aye

: Telgraf, telefon, televizyon ve radyo haberlemeyi daha da hzlandrd. imdi de nternet sayesinde tek bir tula bir mesaj
yzlerce insana annda ulatrabiliriz.

retmen : Arkadalar, biliyor musunuz, gnmzde tm dnyay saran


nternet ann temeli Amerika ve Sovyet Rusya arasndaki rekabete dayanmaktadr. 1957 ylnda Sovyetler Birlii uzaya
Sputnik adl uyduyu frlatt. ABD de bilim ve teknolojiyi orduya
en iyi ekilde uygulamak iin ARPA projesini balatt. Bu proje
1962 ylnda ARPANET adn ald. Bylece ilk bilgisayar a
kurulmu oldu. Yani nternet kullanm 1960l yllarda balad.
1990larda nternet kullanma says katlanarak artt. Ticar
kurumlar, niversiteler ve devlet kurumlar bu geliime ayak
uydurdu. Peki nternetle neler yapabiliriz? Kim
syleyecek?
Cihan

: nternet insanoluna sonsuz imknlar sunar.


Annda elektronik posta gnderebilir, sesli
ve grntl sohbet yapabiliriz. Radyo
ve televizyon yaynlarn izleyebiliriz.
Dnyann br ucundaki bir tandmza fotoraf, dokman ve ses
dosyas gnderebiliriz. Her trl bilgiye kolaylkla ulaabiliriz.

2. Okuduunuz diyaloa gre aadaki


cmlelerden doru olann bana D;
yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) nternet, gnmzdeki en gelimi
iletiim biimidir.
2. ( ) Ate, duman, gvercin... gibi
aralarla yaplan iletiim modern
iletiimdir.
3. ( ) nternette mzik dinleyebiliriz; film
seyredebiliriz.
4. ( ) nternet ann temeli Amerika ve
Sovyetler Birlii arasndaki rekabete dayanr.
5. ( ) nternet dnyasndaki en nemli
gelimeler 1990 ylndan sonra
oldu.
3. Aadaki kelimelerden hangileri okuduunuz diyalogla ilgilidir? () iareti
koyunuz.
1.

araba

2.

elektronik posta

3.

televizyon

4.

gazete

5.

robot

6.

Edison

7.

cep telefonu

8.

telefon

9.

uak

10.

iletiim

89

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: Elektronik posta adresiniz var m?


B: Evet, elektronik posta adresim var.
Uygulama
..........................................................................
A: Teknolojinin salad avantajlar nelerdir?
B: Zamandan tasarruf salar, ilerimizi daha
kolay yapmamz salar.
Uygulama
..........................................................................
A: Bilgisayarda en ok hangi program kullanyorsun?
B: Microsoft Office ve Power Point programn
kullanyorum.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

90

4
5
6

A: En ok hangi siteler houna gidiyor?


B: Oyun ve mzik siteleri houma gidiyor.
Uygulama
..........................................................................
A: Sence teknolojideki en nemli yenilik nedir?
B: Elektriin bulunmasdr.
Uygulama
..........................................................................
A: Bilgisayarda en ok neler yapyorsun?
B: Mzik dinliyorum, devlerimi yapyorum, nternette geziniyorum.
Uygulama
..........................................................................

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmlelerden doru


olann bana D; yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) Bu konuma sonunda grevli iten kovulmu.
2. ( ) Bilgisayar alan adam bilgisayardan ok
iyi anlyor.
3. ( ) irket alan, adamdan ald bilgisayar
geri vermesini istiyor.
4. ( ) Bilgisayar bozulduu iin almyor.
5. ( ) Grevli, iten kovulduu iin alt yeri
mahkemeye veriyor.

3. Aadaki sorular dinlediiniz diyaloa


gre cevaplaynz.
1. Grevli bayan niin iinden olmu?
................................................................
2. Grevli bayan iten kovulduktan sonra ne
yapm?
................................................................
3. Telefon aan adamn problemi neymi?
................................................................
4. Bilgisayar niin almyormu?
................................................................
5. Grevli, adama ne yapmasn tavsiye ediyor?
................................................................

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.

A : Bilgisayar kullanyor musun?


B : Evet, kullanyorum.
A : Bilgisayarda neler yapyorsun?
B : Oyun oynuyorum, nternete balanyorum,
yaz yazyorum.
A : nternette en ok
hangi siteleri
ziyaret ediyorsun?
B : En ok mzik ve
haber sitelerini
ziyaret ediyorum.

2. Siz de rnekteki gibi yeni diyaloglar kurunuz.

91

1. Bir arkadanza doum gnn kutlayan bir elektronik posta gnderin.

3. Sizce 50 yl sonra neler olabilir? Neler olmayabilir?


Maddeler hlinde yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

..................................................................
..................................................................
..................................................................
..................................................................
..................................................................
..................................................................
..................................................................
..................................................................

4. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.

2. Yz yl nce ne vard ne yoktu?


rnek: Bilgisayar yoktu.
Daktilo vard.
1. ........................................................................
........................................................................
2. ........................................................................
........................................................................
3. ........................................................................
........................................................................
4. ........................................................................
........................................................................
5. ........................................................................
........................................................................
6. ........................................................................
........................................................................
7. ........................................................................
........................................................................
8. ........................................................................
........................................................................

92

1. Gelecek yzylda iklimde byk deiiklikler


olacaktr.
................................................................
2. Gelecek yzylda insanlar uzaya yerleebilir.
................................................................
3. Bilgisayar teknolojisi gnden gne deimektedir.
................................................................
4. En ok oyun sitelerini ziyaret ediyorum.
................................................................
5. nternet son yzyln en nemli bulularndandr.
................................................................

monitr
cd rom
tarayc

yazc

kasa

Kesme areti

klavye

fare

1. Gerektiinde zel isimlere getirilen ekim eklerini


ayrmak iin kullanlr. rnek: Ayeden...
2. zel isimlerden yaplm ksaltmalara getirilen
ekleri ayrmak iin kullanlr. rnek: DSden...
3. Saylara getirilen ekleri ayrmak iin kullanlr.
rnek: 1999'dan
4. Bir harf veya ekten sonra gelen ekleri ayrmak iin
kullanlr.
rnek: Adan Zye
Dikkat: Sonunda okunmayan harfler bulunan
yabanc zel isimlerden sonra getirilen
ekler kesme iaretiyle ayrlr: Bordeauxlu.

SZLKE
simler
adres
bellek
bilgisayar
bilim
a
ekran
faks
fare
hzl
nternet
klavye

mesaj
modem
site
tarayc
teknoloji
telefon
yazc
yzyl

elere
Aadaki kelim
z.
n
k
ba
szlkten
Fiiller
gndermek
kaydetmek
ak
kolaylatrm
kopyalamak
kullanmak
k
mesaj yazma
irmek
program ind
anmak
program kull
yklemek
k
ziyaret etme
zorlatrmak

93

1. Aadaki bilgilerden doru olann bana D;


yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) 21. yzyl bilgisayar ve teknoloji adr.
2. ( ) Bilgisayarda yaz yazlabilir, mzik dinlenebilir, mesaj gnderilebilir.
3. ( ) Bilgisayarlar, haberlemede kullanlmaz.
4. ( ) Bilgisayarlar, insan beyninden daha
hzldr.
5. ( ) Bilim ve teknolojideki gelimeler hayat
zorlatrmaktadr.
2. Aadaki test sorularn cevaplaynz.
1. Aadakilerden hangisi bilgisayarda yaplmaz?
A) Mzik dinlemek
B) Yaz yazmak
C) Film seyretmek
D) Spor yapmak
2. Aadakilerden hangisi bilgisayarda bulunmaz?
A) Modem
B) Klavye
C) Kaset
D) Ekran
3. Bilgisayardaki bilgileri kada aktaran alet
aadakilerden hangisidir?
A) Modem
B) Klavye
C) Yazc
D) Fare
4. Bilgisayarla dnya apnda yaplan iletiime
ne ad verilir?
A) nternet
B) Yazma
C) Telefon
D) Grme
3. Aadaki kark kelimelerden anlaml cmleler
kurunuz.
1. okuyabiliyorum / nternetten / rahatlkla /
gazeteleri
..................................................................
2. aracdr / en / elektronik posta / hzl / iletiim
..................................................................
3. yirmi birinci yz yl / olacaktr / a / bilim
ve teknoloji
..................................................................
4. icatlarndandr / amzn / bilgisayar / yeni / en
..................................................................

94

4. Aadaki sorular kendinize gre cevaplaynz.


1. nternet siteniz var m?
................................................................
2. Elektronik posta adresiniz nedir?
................................................................
3. Bilgisayarda hangi programlar kullanabiliyorsun?
................................................................
4. Okulunuzun web sayfas var m?
................................................................
5. Bilgisayarda on parmak yaz yazabiliyor
musun?
................................................................
5. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.
1.

..............................................................?
Evet, elektronik posta gndermeyi biliyorum.
2. ..............................................................?
Hayr, program kurmay bilmiyorum.
3. ..............................................................?
Word ve Excel programlarn kullanabiliyorum.
4. ..............................................................?
En ok ziyaret ettiim site www.goncadergisi.
com.

1. www.kultur.gov.tr adl
web sayfasn ziyaret ediniz.
Bu sayfay resimleriyle
birlikte tantnz.
2. lkenize ait bir eitim
sitesini tantnz.

EDATLAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.

Eer (ayet): ayet ders


almazsan annen zlr.
te: te bir yl da byle bitti.
Yalnz: Sen yalnz kalrsan
mutlu olamazsn. (tek)
Sanki: Sanki seni daha nce
grm gibiyim.
Peki: Peki bana niin haber
vermedin?
Yani: Ya biraz ilerledi; yani
yaland diyebiliriz.
zere: Eve gitmek zere
otobse bindi
Tek (sadece): Beni tek sen
anladn.
Hlbuki: Hlbuki onlar da
gelmeliydi.
Oysaki: Snavda zayf alm
oysaki bu snava ok almt.
Mademki: Mademki evde
eker kalmam ben de kahve
imem.
yleyse / O hlde: Derslerimiz bitti; yleyse sinemaya
gidebiliriz.
Demek ki: Elektrikleri yanmyor; demek ki evde yoklar.
Kukusuz / phesiz: Kukusuz herkes bu sanaty
seviyor.

15. Yoksa / Acaba: Evde bir


koku var; yoksa oca ak m
unuttuk?
16. stelik: O maazadaki elbiseler ucuz; stelik daha kaliteli.
17. Yeter ki: Olum yeter ki sen
snf ge. Sana ne istersen
alrm.
18. le: Annem fkeyle darya
kt.
19. in: Kitap okumak iin
yukarya kt.
20. Kadar: Akama kadar bu ii
bitiririm.
21. Gibi: Arkadam, Ronaldo
gibi futbol oynuyor.
22. Gre: Anneme gre biraz
sonra yamur yaacak.
23. Ancak / Yalnz: Bu ii ancak sen yaparsn.
24. se: Kasm mhendis, Tayyar
ise retmendir.

BALALAR
ve, ama, fakat, lakin, ancak,
yalnz, nk, bile, ramen, de, ki,
ne......ne, hem ... hem, ister ...
ister, ya ... ya, ha ... ha, ise, olsun
... olsun, ile vs.
1.

Ve: Anneme ve babama hediye aldm.

2. Ama/fakat: Akam bize gelecekti; fakat gelmedi.


3. Ancak: Sana iyi not vereceim ancak almaya devam
edeceksin.
4. Yalnz/sadece: Sana yardm ederim; yalnz kimseye
sylemeyeceksin.
5. se: Mehmet Konyal; Hasan
ise Ankaralyd.
6. nk: Maalesef sana hediye alamadk; nk zamanmz yoktu.
7. Bile: Babam bile bizimle
beraber ark syledi.
8. Ramen: Paramz olmasna
ramen bizi ieriye almadlar.
9. De: Kardeim de bizimle
beraber gelecek
10. le: Annem ile babam yarn
bize gelecekmi. (beraber)
11. ne ... ne: Ahmet Bey ne otobse ne taksiye bindi.
12. Hem ... hem: Hem kitap okuyorum hem mzik dinliyorum.
13. ster ... ister: ster al
ister alma bu senin bilecein bir ey
14. Ya ... ya: Ya okuyacaksn ya
da bo bo gezeceksin.
15. Ha ... ha: Ha bitirdi ha bitirecek.

95

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi


uygun resmin altna yaznz.
mikroskop
ampul
hesap makinesi
video
klima
teleskop

matbaa
robot
pusula
saat
kamera
roketatar

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle
numarasn uygun kutucua yaznz.

96

1. Aadaki paray okuyunuz.

Dinamiti bulan ve daha sonra bu buluundan piman


olan sveli kimyager Alfred Nobel, 21 Ekim 1833te
Stockholmde dnyaya geldi. ocukluu g koullar altnda
geti. Bnyesi ok zayft. Sk sk hastalanyor, bu yzden okulundan ayr kalyordu. Ama bu durum, onun okuldaki
baarsn hibir ekilde etkilemedi.
Babas son iinden de ifls edince, Finlandiya zerinden
Rusyaya gitti. Nobel ailesinin gerek dram bundan sonra
balad. ok byk sknt ektiler. Alfred, br kardeleri
gibi sokakta kibrit satt. Buna ramen okulunda nc
olarak byk bir baar elde etti.
Nobel, daha sonra babas gibi patlayc maddeler
zerinde alt. Bu konu ile ilgili Almanya ve Amerikada
almalar yapt. Birok patlayc ile beraber dinamiti buldu.
O devirde yol yapmak, maden ocaklarn geniletmek, tnel
amak son derece gt. Alfred Nobelin bu buluu, onun bir
anda mehur ve zengin bir insan olmasn salad. Ancak
kazand servet onu mutlu edemedi. Nedeni basitti. Birok
konuda saysz yararlar salayan dinamiti, insanlar kt
amalar iin kullanyordu. zellikle savalar toplu lmlere
neden oluyordu. Bu durum Nobeli ok zd.
nl kimyager her eyini terk ederek, Akdeniz kysndaki San Remoya yerleti. znts hl devam ediyordu.
nsanlara faydal bir icatta bulunmu; ama insanlar onu kt
amalar iin kullanmt.

2. Okuduunuz paraya gre aadaki cmleleri


olay tarihine gre sralaynz.
Alfred Nobel, nl vasiyetnamesini yazd.
Alfred Nobel, ailesiyle birlikte Rusyaya gitti.
Alfred Nobel, Akdeniz kysndaki San Remoya yerleti.
Alfred Nobel, dinamiti icat etti.
Alfred Nobel, Stockholmde dnyaya geldi.
3. Aadaki sorular okuduunuz paraya gre
cevaplaynz.
1. Nobel dl ka dalda verilmektedir?
................................................................

San Remoda hayatnn son gnlerini geirirken


anlarn kaleme ald ve bu arada nl vasiyetnamesini
hazrlad. Bu vasiyetnameye gre servetinin bir blm,
insanlk iin yararl hizmetlerde bulunanlara her yl dl
olarak datlacakt.

2. Alfred Nobel, lkesini niin terk etmitir?

1901den bu yana her yl be dalda datlan ve ksaca


Nobel dl olarak adlandrlan dller, bu fondan
salanmaktadr.

4. Alfred Nobelin nl vasiyetnamesinde ne yazldr?

Alfred Nobelin vasiyeti gerei her yl 10 Aralkta fizik,


kimya, tp, edebiyat, bar alanlarnda dller datlmaktadr.

................................................................
3. Nobel dl hangi dallarda verilmektedir?
................................................................
................................................................
5. Alfred Nobel, dinamiti bulduuna niin piman olmutur?
................................................................

97

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: Ne tr bir bulu yapmak isterdin?


B: Uan arabalar yapmak isterdim.
Uygulama
..........................................................................

A: Sence en byk mucit kimdir?


B: Bence en byk mucit Edisondur.
Uygulama
..........................................................................

A: Sana gre en faydal bulu hangisidir?


B: Bana gre en faydal bulu televizyondur.
Uygulama
..........................................................................

4
5
6

A: En ok ilgini eken rekor hangisidir?


B: En ok ilgimi eken rekor futbol topu saydrma
rekorudur.
Uygulama
..........................................................................
A: Rekorlar kitabn okudun mu?
B: Evet, okudum.
Uygulama
..........................................................................
A: Bilgisayar insan hayatna ne gibi kolaylklar
getirmitir?
B: letiimi hzlandrmtr.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.
2. Aadakilerden hangisi
mucize frnn zelliklerinden deildir? 
iareti koyunuz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

98

Yemeinizi
piirir.
Yemek saatini
haber verir.
aynz demler.
Suyunuzu dezenfekte eder.
Yiyeceklerinizi
oklar.
Stnz pastorize eder.
Yourdunuzu yapar.
Meyve ve sebzeleri kurutur.

9.
10.

Suyunuzu soutur.
Daclar iin kar eritir.

3. Tekrar dinleyiniz ve aadaki test sorularn cevaplaynz.


1. Dinlediiniz parann konusu nedir?
A) Gne enerjisi ile alan robotlar
B) Hidrojen ile alan arabalar
C) Yaktsz yemek piirme frn
D) Kablosuz bulak makinesi
2. Yaktsz frnn boyutu ne kadardr?
A) 80x70
C) 60x75

B) 85x50
D) 90x85

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


A: Sence en ilgin dnya rekoru hangisi?
B: Bence gol rekoru.
A: Sen hangi rekoru krmak isterdin?
B: Bir mata en fazla basket atma rekorunu krmak
isterdim.
A: Peki, bir bulu yapmak ister miydin?
B: Evet, ok isterdim.
A: Neyi bulmak isterdin?
B: Uan arabalar bulmak isterdim.
A: Niin?
B: nk insanlk iin ok faydal bir bulu olurdu.
A: Uan arabalarn insanla ne faydas olur?
B: Ulam rahatlar, trafik sorunu zlrd.

3. Yaktsz frndan yararlananlar arasnda aadakilerden hangisi yoktur?


A) Yelkenciler
C) Avclar

B) Bahvanlar
D) Daclar

4. Mucize frn ne ile almaktadr?


A) Benzin
C) Gne enerjisi

B) Elektrik
D) Su

1. Aadaki diyalou okuyunuz.


A:
B:
A:
B:
A:
B:
A:
B:
A:
B:
A:
B:

Hesap makinesini kim bulmutur?


Hesap makinesini Blaise Pascal bulmutur.
Radyo ne zaman bulundu?
1895 ylnda bulundu.
Peki, bilgisayar nerede icat edildi?
Bilgisayar, ABDde icat edildi.
Saat, svirede mi icat edildi?
Hayr saat Hollandada icat edildi.
En uzun boylu insann boyu ne kadardr?
2,31 cmdir.
En kalabalk ehir hangisidir?
En kalabalk ehir Meksikann Mexico City
ehridir.

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi


yeni bir diyalog yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.

2. Siz de arkadalarnzla rnekteki gibi yeni diyaloglar kurunuz.

Roket-Robert Goddard
Ampul-1879
Kamera-Japonya
Helikopter-Rusya-ABD
En gen ampiyon halterci-Naim Sleymanolu
En fazla gol atan oyuncu-William Deon
..................................................................
..................................................................
..................................................................
..................................................................
..................................................................

99

3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.


1. Bence en faydal bulu bilgisayardr.
..................................................................
2. nsanla faydal olacak bir bulu yapmak
isterdim.
..................................................................
3. En byk hayalim 100 metrede dnya atletizm rekoru krmaktr.
..................................................................
4. Uygarlklarn gelimesinde icatlarn byk
rol vardr.
..................................................................
5. Bence en byk insan, insanln hizmetinde
bulunan insandr.
..................................................................

4. Sizce insanlar bulu yapmaya zorlayan etkenler


nelerdir? Yaznz.
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................

BULULAR TABLOSU

REKORLAR TABLOSU
Rekorun Ad

Birimi

lkesi

Uzunluk 2,31 m

Pakistan

2 En ksa insan

Ksalk

Hollanda

9 yanda

3 En ok ocuu olan Doum 69 ocuk

Rusya

16 ikiz, 7 z,
4 drdz

4 En uzun yaam

Japonya

Yaam

55 cm

120 ya

5 En kalabalk ehir Nfus

20.200.000 Meksika

6 En ar koyun

Arlk

247 kg.

7 En eski harf

Eskilik

O harfi

.. 1300 yl

8 En yeni harf

Yenilik

J ve V
harfleri

1630 ylnda
ngiliz alfabesi

ok harfi olan
9 En
alfabe

Dil

72 harf

Kamboya

10 En ksa boks ma Spor

4 saniye

ABD

fazla gol atan


11 En
oyuncu

60 gol

ngiltere

Evertonlu
William D.

Trkiye

Toplamda kaldrd kilo ile Naim


Sleymanolu

Spor

Spor

285 kg.

Bulu

Aklama

1 En uzun insan

En gen halter
12
ampiyonu

100

Tr

Mexico City

ABD

Bulan Kii

Tarih

Yer

1 Hesap makinesi

Blaises Pascal

1642

Fransa

2 Saat

Christaan Huggens

1657

Hollanda

3 Telefon

Alexander Bell

1876

ABD

4 Buzdolab

Karl Von Linde

1879

Almanya

5 Bulak makinesi W. Cockran

1889

ABD

6 Radyo

Gugliclmo Marconi

1895

talya

7 Roket

Robert Goddard

1926

ABD

8 Televizyon

Vilademir Zworykin

1928

ABD

9 Helikopter

Igor Skorsky

1939

ABD

10 Video cihaz

Alexander Ponatieff

1956

ABD

11 Bilgisayar

Edward Roberts

1975

ABD

12 Kamera

Sony Corporation

1982

Japonya

13 Ampul

Thomas Edison

1879

ABD

Parantez

Bir cmle ya da kelimeyle ilgili bir aklamann bana


ve sonuna konur.
rnek: Tark Burann bu kitabn (Genliim Eyvah)
bulursan oku.

1. Aadaki cmlelerle resimleri eletiriniz.


1. Gk bilimiyle ilgili gzlemlerde kullanlr.
2. Bilgisayarda hazrlanan bir metni yazl sayfa
eklinde verir.
3. Birbirinden uzaktaki iki kiinin konumasn
salar.
4. Elektrik dalgalarnn zelliinden faydalanarak sesleri iletir.
5. ok kk canllar grmemizi salar.

4. Aadaki sorular cevaplaynz.


1. Buzdolabn kim icat etti?
..................................................................
2. Bilgisayar, hangi lkede icat edildi?
..................................................................
3. Ampul, kim, ne zaman buldu?
..................................................................
4. Radyo, nerede bulunmutur?
..................................................................
5. Alexander Graham Bell neyi bulmutur?
..................................................................
5. Aadaki resimlere uygun cmle numaras yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

Bugn evlerimizin, okullarmzn aydnlanmasn salayan


ampl Edison icat etmitir.
lk icat edildiinde bir masann stn kaplayan telefonlar,
gnmzde avu iine sacak kadar klmtr.
Teknolojinin ilerlemesi sonucu yaanan gelimeler ulam da
kolaylatrmtr.
Bugn nternet sayesinde birok bilgiye hzl ve kolay bir ekilde ulaabiliyoruz.
Bulular hayatmz etkilemeye devam etmektedir.

2. Aadaki rekorlarla lkeleri eletiriniz.


1.
2.
3.
4.

En
En
En
En

uzun insan
gen halterci
ar koyun
uzun yaam

a.
b.
c.
d.

ABD
Japonya
Trkiye
Pakistan

3. Aadaki bulular ilgili olduklar yer ve kiilerle


eletiriniz.
1. 1.
2.
3.
4.

ampul
buzdolab
saat
kamera

a.
b.
c.
d.

Almanya
Japonya
Hollanda
ABD

2. 1.
2.
3.
4.

hesap makinesi
helikopter
video cihaz
bulak makinesi

a.
b.
c.
d.

Igor Skorsky
W. Cockran
Blaise Pascal
Alexander Ponateeff

101

5. Aadaki kark kelimelerden anlaml cmleler


kurunuz.

SZLKE

1. var / dnyada / rekorlar / ok / deiik /


enteresan / ve
..................................................................
2. Guinnes Rekorlar / isterdim / kitabna /
girmek / isterdim
..................................................................
3. dnyann / sahiptir / Kamboya / harfli / en
ok / alfabesine
..................................................................
4. en ok ocuk / en ilgin / rekorudur / bence
/ rekor / dourma
..................................................................
5. 150 kgdr / en ar / dnyann / koyunu
..................................................................

Aadaki kelimelere
szlkten baknz.

simler
ar
baar
bulu-icat
enteresan
faydal
geni
hafif
hayal

hzl
hizmet
ilgin
insanlk
kalabalk
keif
macera
medeniyet

mucit
rekor
ampiyon
uygarlk
uygarlk
nl-mehur
zafer
zararl

Fiiller
bulmak
hayret etmek

icat etmek
inanmak

kefetmek
rekor krmak

1. Spor dallarnda krlan 10 rekor bulunuz ve aadaki boluklara yaznz.

rnek
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Hangi rekor?

Kim?

Nerede?

Aklama

Futbol

William Deon

ngiltere

En fazla gol

2. Size ilgin gelen 10 icad rnekteki gibi yaznz.


Bulu
Kim tarafndan?
Nerede?

102

rnek
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Saat

Chistaan Huggens

Hollanda

Ne zaman?
1657

3. Tekerlein icadn aratrp


yaznz.

B E N

M M

Arkadanza kendi aznzdan nl bir insann


hayat hikyesini anlatn. Kim olduunuzu bulmasn isteyin.
rnek: 1883te dodum. ok g artlar altnda
yaadm. Uzun denemelerden sonra dinamiti
buldum. Ancak insanlar bu buluumu kt
amalar iin kullandlar.

RV AYET BRLEK ZAMANI-1


Yapl: Basit zamanl veya dilek kipli bir fiile ekfiilin -mili gemi zaman eki getirilerek
yaplr.
rnek: Okumak
Oku-yor-mu
Konumak Konu-sa-y-m-z
1. imdiki Zamann Rivayeti
2. Gelecek Zamann Rivayeti
3. Geni Zamann Rivayeti
4. Gereklik Kipinin Rivayeti
5. Dilek-art Kipinin Rivayeti
imdiki Zamann Rivayeti
Yapl: imdiki zamanl bir fiile ek-fiilin -mili
gemi zaman eki getirilerek yaplr.
rnek: Konu-uyor-mu-sun
EKM TABLOSU
OLUMLU

OLUMSUZ

Ben

Konuuyormuum

Konumuyormuum

Sen

Konuuyormusun

Konumuyormusun

Konuuyormu

Konumuyormu

Biz

Konuuyormuuz

Konumuyormuuz

Siz

Konuuyormusunuz Konumuyormusunuz

Onlar Konuuyorlarm

Konumuyorlarm

rnek: lkalarda insanlar gvercinle haberleiyormu.


Arkadam Ali hi nternet kullanmyormu.
Gelecek Zamann Rivayeti
Yapl: Gelecek zamanl bir fiile ek-fiilin -mili
gemi zaman eki getirilerek yaplr.
rnek: Oku-y-acak-m-sn

EKM TABLOSU
OLUMLU

OLUMSUZ

Ben

Okuyacakmm

Okumayacakmm

Sen

Okuyacakmsn

Okumayacakmsn

Okuyacakm

Okumayacakm

Biz

Okuyacakmz

Okumayacakmz

Siz

Okuyacakmsnz Okumayacakmsnz

Onlar Okuyacaklarm

Okumayacaklarm

rnek: Hseyin byynce gazeteci olacakm.


Beikta-Fenerbahe ma yarn akam oynanmayacakm.
Geni Zamann Rivayeti
Yapl: Geni zamanl bir fiile ek-fiilin -mili gemi zaman eki getirilerek yaplr.
rnek: Oku-y-acak-m-sn
EKM TABLOSU
OLUMLU

OLUMSUZ

Ben

Kullanrmm

Kullanmazmm

Sen

Kullanrmsn

Kullanmazmsn

Kullanrm

Kullanmazm

Biz

Kullanrmz

Kullanmazmz

Siz

Kullanrmsnz

Kullanmazmsnz

Onlar Kullanrlarm

Kullanmazlarm

rnek: Kemal, ok gzel bilgisayar kullanrm.


Bahar, akamlar kitap okumazm.

103

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.


2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi
uygun resmin altna yaznz.
Balk Burcu
Yenge Burcu
Aslan Burcu
Akrep Burcu
Baak Burcu
Ko Burcu

Boa Burcu
kizler Burcu
Kova Burcu
Terazi Burcu
Yay Burcu
Olak Burcu

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle numarasn uygun kutucua yaznz.

104

1. Aadaki paralar okuyunuz.


KO BURCU (21 Mart 20 Nisan)
Elementi
: Ate
Unsuru
: nc
Nitelii
: Erkek
Yneticisi
: Mars
Gn
: Sal
Says
:9
Renkleri
: Krmz
Talar
: Yakut, akit, kedi gz
iekleri
: Hanmeli, nar iei
ifre
: Etkinlik, acelecilik
Olumlu zellikleri : Giriken, ii d bir
Olumsuz zellikleri : abuk sinirlenen, sabrsz
Ko, burlar kuann ilk burcudur. Pratik olduklar ve t dinlemek istemedikleri iin bazen zor duruma derler. Yeni giriimlere
atlr, frsatlar ok iyi deerlendirirler. Her zaman gergin ve huzursuzdurlar. Ancak bu huzursuzluklar istediklerini elde edinceye kadar
devam eder. Yarmay sevdikleri iin birinci olmak, her eyin en iyisini yapmak isterler.
Ko burcunda doanlar meslek olarak sporculuk, di hekimlii,
mhendislii seerler.

BAAK BURCU (21 Austos 20 Eyll)


Elementi
Unsuru
Nitelii
Yneticisi
Gn
Says
Renkleri
iekleri
ifre
Olumlu zellikleri
Olumsuz zellikleri

: Toprak
: Deiken
: Kadn
: Merkr
: aramba
:5
: Toprak renkleri
: Kr iekleri
: Dzenlilik, hizmet
: nceleyici, drst, dzenli, dakik
: Zorluk karan, nemsiz konular zerinde
fazla duran
Baak burcunda doan kiiler, alkan ve pratiktirler. Hayatlarndaki en nemli ey itir. Kendi yntemleriyle yaptklar ilerde,
geliigzel bir ey olduunu kabul etmezler. Srekli alma
hlindedirler. Gevemek onlara gre deildir. Fazla alma ve endie
onlarn salklarn etkileyebilir. evrelerinde her eyin temiz, dzenli olmasn isterler. Okumaya dkndrler. Hayata pratik ynden
bakarlar. leri grl insanlar severler.
Baak burcunda olanlar iyi bir sekreter, bilimsel aratrmac,
muhasebeci olurlar.

2. Okuduunuz paralara gre aadaki cmlelerden


doru olann bana D; yanl olann bana Y
yaznz.
1. ( ) Ko burcunda olanlar her zaman birinci olmak ister.
2. ( ) Ko burcunda doanlar her zaman en iyiye ulamak isterler.
3. ( ) Baak burcunda olanlar almay sevmezler.
4. ( ) Ko burcundakiler t dinlerler.
5. ( ) 21 Austos-20 Eyll tarihleri arasnda doanlar Baak burcundadrlar.
3. Aadaki sorular okuduunuz paralara gre cevaplaynz.
1. Ko burcundakilerin olumsuz zellikleri nelerdir?
................................................................
2. Okumaya dkn insanlar hangi burtandr?
................................................................
3. Baak burcunda olanlar hangi mesleklerde baarl
olabilir?
................................................................
4. Sporculuk, di hekimlii, mhendislik gibi meslekleri
daha ok hangi burtaki insanlar tercih eder?
............................................................
5. Ko burcunun uurlu says katr?
................................................

105

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: Hangi burtansnz?
B: Terazi burcundanm.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizin, ayn burtan olan arkadanzla hangi
ynleriniz benziyor?
B: Kararszlk ve abuk sinirlenme.
Uygulama
..........................................................................
A: En yakn arkadanz hangi burtandr?
B: Yenge burcundandr.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

4
5
6

A: En sevdiiniz renkler hangileri?


B: Ak pembe, ak mavi, turkuaz ve mat renkler.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizin karakterinizi en iyi yanstan bur hangisi?
B: Olak burcu. nk ben yumuak bir karaktere sahibim.
Uygulama
..........................................................................
A: En byk amacnz nedir?
B: Doktor olmak ve dzenli bir hayat srmek.
Uygulama
..........................................................................

3. Aadaki sorular dinlediiniz


paraya gre cevaplaynz.
1. Zehra, hangi burtandr?
...........................................
2. Zehrann en sevdii renkler
hangileridir?
...........................................
3. Zehrann burcunda olanlarn
zellikleri nelerdir?
...........................................
4. Semihe gre Zehra hangi
tarihte domutur?
...........................................
5. Semih, Zehrann zelliklerini
nereden biliyor?
...........................................

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmlelerden doru olann bana D; yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) Yenge burcunda olanlar sabrsz olurlar.
2. ( ) Yenge burcunda olanlar beyaz gl severler.

106

3. ( ) Zehra 16 Temmuzda domu.


4. ( ) Yengeler klasik mzikten holanr.
5. ( ) Zehra ile Semih ayn burtan.

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


Murat
Tamer
Murat
Tamer
Murat
Tamer

: Tamer, burlara inanr msn?


: Evet, inanrm.
: Burcunun ne olduunu biliyor musun?
: Evet, biliyorum. Burcum Baak.
: Baak burcunun en nemli zellii nedir?
: Baak burcunda doanlar alkan ve pratiktirler.

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi yeni


diyaloglar kurunuz.
1.
2.
3.

1. Ailenizden bir kiinin kiisel zelliklerini ve hangi


burtan olduunu anlatan bir yaz yaznz.
rnek: Kardeimin ad Nihat. O 24 Austosta domu. Kardeim ok alkan ve pratik
biridir. Hatta bazen ok almaktan hasta olur.
Temizlik ve dzeni ok sever. Okumaya
dkndr. Onun en sevdii renk toprak rengidir.
Kardeim Baak burcundandr.
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

Terazi burcu-dengeli ve ll olmak


Olak burcu-drst, kararl ve direnii
olmak
Kova burcu-saduyulu, insancl ve iradeli
olmak

2. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.


1. Aslan, canll, yaam gcn ve yiitlii
temsil eder.
..................................................................
2. Terazi burcundakiler gsteriten holanr.
..................................................................
3. Ben hareketli mzikleri dinlemeyi severim.
..................................................................
4. Doktorlar, retmenler, din adamlar, mzisyenler genellikle balk burcundandr.
..................................................................
5. Astroloji, gne, ay ve gezegenlerin hareketlerinin yorumlanmas bilimidir.
..................................................................

107

3. Aadaki boluklar kendize gre doldurunuz.


Burcumun zellikleri

Gelitirmem gereken
ynlerim

...................................
...................................
...................................
...................................
...................................

TANIY

M
RU
O

En byk hayallerim

KEN
D

...................................
...................................
...................................
...................................
...................................

...................................
...................................
...................................
...................................
...................................

Gemiteki baarlarm
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................

En nemli hedefim
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................

Hayatmda benim iin


deerli olan insanlar
Semeyi dndm
meslekler
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................

108

Sevdiim ynlerim
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................

...................................
...................................
...................................
...................................
...................................

Saylarn Yazm
BURLAR VE BAARILI OLDUKLARI
MESLEKLER
Ko

Balk

Politika, organizatrlk, Doktor, retmen, sosyal


yneticilik, endstri,
yardm grevlisi, din
mhendislik, iletmeciadaml, mzisyen,
lik, kimyac, makine, tasarmc, metin yazar,
ressamlk, mzik, artist,
yazar.
konfeksiyonculuk, parfm ileri.

Kova

Olak

Doktorluk, bilim, elilik, Madencilik, iftilik,


yazarlk, yaynclk, mat- mimarlk, planlamaclk,
baaclk, muhasebecilik, ormanclk, askerlik,
evirmenlik, din
doktorluk, kimyagerlik,
adaml, astronomi,
diilik, berberlik,
astroloji, denizcilik, tcgzellik uzman,
carlk, ithaltlk,
devlet memurluu,
sanatn her dal, ynetikuyumculuk.
cilik, organizatrlk.

Boa

Yay

Hemen hemen her


meslee yetenei var.
Askerlik, doktorluk,
kimya, diilik, mimar,
mteahhit, ticaret,
mhendislik, endstri
dallar, bankac.

Bankaclk, mdrlk,
yneticilik, politika,
yarglk, avukatlk,
hukuk mavirlii,
memurluk, devlet
adaml, sanatkrlk,
aratrmac.

kizler

Akrep

Bankac, yarg, avukat,


diplomat, edebiyat,
yazar, kuyumcu, mfetti, gazetecilik, radyo
sunuculuu, bilgisayar
uzmanl vs.

Ynetici, organizatr,
sat yneticisi, mdr,
dii, teknik mhendis,
gazeteci, kimyac,
mzisyen, mzik aletleri
yapmcs, tamirci,
yazarlk, denizci, havac.

Yenge

Aslan

Turizm, otelcilik, ithalat- Asker, doktor, kimyac,


ihracat, pilotluk, gemici- dii, gzellik uzman,
lik, petrolclk
kara, hava ve denizle
kimyagerlik, eczaclk.
ilgili iler.

Baak

1. Saylar gerekli grlen yerlerde


yazyla yazlabilir. Bu durumda
say adlar ayr ayr yazlr:
Be kilo elma, on iki kalem, yedi
yz yetmi yedi yl...
2. Banka ilemlerinde ve parasal
ilemlerde araya baka say katlmasn nlemek amacyla saylar
bitiik yazlr:
Birmilyondokuzyzbin gibi...

Tarihlerin Yazm
1. Bilinen bir tarihi anlatan ay ve gn
adlar her yerde byk harfle yazlr:
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve
ocuk Bayram
2. Ay ve gn adlar yanlarnda say
olmadan kullanldklarnda kk
harfle balayarak yazlr.
Bu yl ubat ve mart aylar ok
souk geti.
3. Gn bildiren tarihler aadaki gibi
yazlr:
19 Mays 1919, 19.05.1999, 19 /
05 / 2005
4. Tarih bildiren saylardan sonra
gelen ekler kesme iaretiyle ayrlr.
23 Nisan 1920'de TBMM ald.

Terazi

eitli ilim dallar, zelMzisyen, ressam,


likle eczaclk ve teknik
heykeltra, air, el
alanlar, edebiyat,
sanatlar, mimar, ieki,
yazar, gazeteci, yaync, parfmc, konfeksiyonkitap, matbaac,
cu, terzi, bankac, polisekreter, aratrmac,
tikac, hukuku, din
postac, muhasebeci. ileri, mhendislik, film
artistlii.

109

1. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz.


1. ................................................................?
Tutucu, kuruntulu bir kiilie sahibim.
2. ................................................................?
Hayr, aceleci bir kiilie sahip deilim.
3. ................................................................?
Felsefe, bilim ve din konularyla ilgilenmeyi
severim.
4. ................................................................?
Yalnzlk ve baarszlktan korkarm.
5. ................................................................?
Evet, duygusal bir karaktere sahibim.

2. Aada zellikleri verilen burlar yaznz.


1. Gn
Says
Sevdii iekler
Olumlu zellikleri

: aramba
:5
: Lavanta ve kr zamba
: Uyumlu, her ie yatkn,
konukan, elenceli
Olumsuz zellikleri
: Deiken, huzursuz, sinirli
Bil bakalm hangi bur? o ................................

2. Gn
Says
Sevdii renk
Olumlu zellikleri

: Pazartesi
:2
: Beyaz ve gm
: Duyarl, anne-babalk
duygusu kuvvetli, zeki
Olumsuz zellikleri
: Ar duygusal, dank, tez canl
Bil bakalm hangi bur? o ..........................

3. Aadaki test sorularn cevaplaynz.


1. Aadakilerden hangisi karamsar bir
kiinin zelliklerinden biridir?
A) Gelecekten mitli
B) Hayata bal
C) Her olaydan kt bir sonu karr
D) Yaam sever

110

2. Aadakilerden hangisi olumsuz bir davrantr?


A) Girikenlik
C) Uyumluluk

B) Sevecenlik
D) Tembellik

3. Aadakilerden hangisi olumlu bir karakterdirr?


A) Sinirli
C) Dank

B) Azimli
D) Huzursuz

4. Aadaki zelliklerden kendinizde bulunanlar


iaretleyiniz.
arkada canls
bencil
giriken
geimsiz
neeli
fkeli
i birlii yapabilen
tembel
umutsuz

sabrl
saygl
ie kapal
kendine gvenen
sinirli
iyimser
sevilen
alngan

5. Aadaki sorular kendinize gre cevaplaynz.


1. Hangi ieklerden holanrsnz?
..................................................................
2. Sizce olumsuz zellikleriniz nelerdir?
..................................................................
3. Kabiliyetleriniz nelerdir?
..................................................................
4. Hangi renkleri seversiniz?
..................................................................
5. Hangi tarihte dodunuz?
..................................................................
6. Hangi konulara ilgi duyuyorsunuz?
..................................................................
7. Hangi meslei semeyi dnyorsunuz?
..................................................................
8. Gelecee umutla bakyor musunuz?
..................................................................

SZLKE
simler
acmasz
alngan
atlgan
baarl
bencil
duyarl
duygusal
geimsiz
gereki
giriken

hassas
ilgin
iyimser
karakter
kiilik
ktmser
zellik
sadk
vefal
yetenekli

Aadaki kelimelere
szlkten baknz.
Fiiller
fal bakmak
hissetmek
karar vermek
sezmek
temsil etmek
mit vermek

1. Snfta bir renci tahtaya karlr ve burlarnn


zellikleri okunur. O rencinin burcu tahmin edilir.
Ali o iine kapank, alkan, sevecen...
renciler oOlak olabilir, Yenge olabilir.
2. Bir burcun karakter zelliklerini okuyun. Bu zelliklere sahip rencilerin ayaa kalkmasn
isteyin. Ayaa kalkan rencilere, hangi burtan olduklarn ve doum tarihlerini sorun.

1. ehrinizde yaymlanan gnlk bir gazeteden burlarn


zelliklerini anlatan yaz bulunuz. Bu yazy Trkeye
eviriniz.
2. Ailenizdeki fertlerin burlarn aratrarak burlarla
karakterlerini anlatan bir tablo oluturunuz.

RV AYET BRLEK ZAMANI-2


1. Gereklilik Kipinin Rivayeti
Yapl: Gereklik kipindeki bir fiile ek-fiilin -mili
gemi zaman eki getirilerek yaplr.
rnek: Oku-mal-y-m-sn

2. Dilek-art Kipinin Rivayeti


Yapl: Dilek-art kipindeki bir fiile ek-fiilin -mili
gemi zaman eki getirilerek yaplr.
rnek:
Bul-sa-y-m-m

EKM TABLOSU

EKM TABLOSU

OLUMLU

OLUMLU

OLUMSUZ

OLUMSUZ

Ben

nanmalymm

nanmamalymm

Ben

Bulsaymm

Bulmasaymm

Sen

nanmalymsn

nanmamalymsn

Sen

Bulsaymsn

Bulmasaymsn

nanmalym

nanmamalym

Bulsaym

Bulmasaym

Biz

nanmalymz

nanmamalymz

Biz

Bulsaymz

Bulmasaymz

Siz

nanmalymsnz

nanmamalymsnz

Siz

Bulsaymsnz

Bulmasaymsnz

Onlar nanmallarm

nanmamallarm

rnek: Teknolojideki gelimeleri takip etmeliymiiz.


Bir kaza olmamas iin bu arabay kullanmamalymm.

Onlar Bulsalarm

Bulmasalarm

rnek: alsaymm bu konuda baarl olur


muum.
Edison elektrii bulmasaym imdi karanlkta kalrdk.

111

1. Resimlere bakarak
dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun resmin altna yaznz.


sigara
kumar
tembellik
alkol
evre kirlilii
kavga etmek
hakszlk
uyuturucu
yalan sylemek
hrszlk
3. Resimlere bakarak dinleyiniz.
4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle
numarasn uygun kutucua yaznz.

112

1. Aadaki paray okuyunuz.


Ben de hemen herkes gibi tantm onunla. On on
drt yandaydm.
niversiteyi yurt dnda okudum. Orda iiyordum.
Sonra askere gittim. Hl iiyordum.
Herkesten ok itiim hlde bana bir ey olmuyordu.
Byle olunca da her geen gn daha fazla iiyordum.
Alkolizm kelimesi bana hibir ey ifade etmiyordu.
Kpr altlarnda yatan evsiz barksz kimselerle hibir
ortak yanm yoktu.
Bazen Acaba bu gece imesem uyuyabilir miyim?
diye kendime soruyordum. Bunu her deyiimde kalkp
mutlaka iiyordum. Neden kendime eziyet ediyorum ki,
iki beni rahatlatyor. diyerek kendimi avutuyordum!
Bir gn ak oldum. Nianlandm. Ama her zamanki
gibi iiyordum.
Bir sabah yataktan kalkar kalkmaz yere yldm. Bin
bir glkle banyoya ulatm. Aynadaki yzm hi unutmuyorum. Biraz iersem bir eyim kalmaz diye
dndm. tike kendime geldim iyiletim!
O gnden sonra her sabah ayn ekilde uyanyor,
banyoya kadar srnp orada sakladm ikiyi iiyordum.
Bana ne olduunu gerekten anlamyordum. Normal
bir insan gibi ay elim titremeden azma gtrebilmek iin iiyordum. Hem iiyor hem alyordum.
Bir sabah imemeye karar verdim. Yataktan kalkmadm. Ne olursa olsun imeyecektim. Bu ikenceye ancak drt saat dayanabildim.
Aradan be ay geti. Artk alkol vard
hayatmda. kinin cinsi ve kalitesi de
fark etmiyordu. Ne bulursam iiyordum.
Bir sabah birtakm seslerle
uyandm. Odaya askerler, tanklar, polisler dolmutu. Rya m
gryordum?
Galiba delirmitim. Evdekiler de byle dnyordu.
Hangi arkadam
hayal etsem karmda

MAVNN HKYES
beliriveriyordu ve onunla konuuyordum.
Nikhmz ertelenmiti.
Bir sabah uyandmda el ve ayaklarmn yataa
balandn grdm. Naslsn? diyen hemireye yiyim, dedim. El ve ayaklarm zd. Gerekten iyiydim.
Polisler askerler, tank sesleri kaybolmutu.
Biraz sonra yanma annem geldi. Psikiyatri kliniinde olduumu syledi. Annemle iki hafta kaldk orada.
Ba hekim Bir alkol zehirlenmesi yaamsn. Bir
daha bu kadar ok ime dedi. Yoksa ok kt olur
diye ekledi.
Hastaneden ktktan sonra bir ay hi imedim.
Sonralar nianlm da ikna ederek sadece cumartesileri
bir kadeh krmz arap imeye baladm. On be gn
byle devam etti.
Nikh sabah heyecanm bastrmak iin yine itim.
Evlendiimiz gece, balayna ktmz sabah yine itim.
stanbula dndkten sonra da yaklak ay kadar
imeye devam ettim.
Bir gece kilimin desenlerinin hareket etmeye
baladn grdm.
Bir kez daha el ve ayaklarmdan yataa bal
uyandm. Hemireden, alt gn komada kaldm
rendim. lmden dnmtm. Bu sefer yirmi
be gn kaldm klinikte. Bu yirmi be gn
ierisinde alkolik olduumu anladm.
Aradan tam sekiz yl, be ay, be gn geti.
Bazen eyvah! dememe sebep olan ryalardan
baka hibir yerde ve hibir ekilde imiyorum.
Her gece yatmadan nce bugn
imediim iin krediyor, yarn
da imemek iin dua ediyorum.
Merhaba hayat, merhaba
dnya
(Yaanm bir hikyeden alnmtr)

113

2. Okuduunuz paraya gre aadaki cmlelerden


doru olann bana D; yanl olann bana Y
yaznz.
1. (
2. (
3. (
4. (
5. (

) Adam, sigaraya erken yata balam.


) Adam tedavi iin psikiyatri kliniine
yatrmlar.
) Adam, ikiyi brakamam.
) ki yznden nikah ertelenmi.
) Adam, hastaneden ilk kndan sonra
hi sigara ve iki imemi.

3. Aadaki sorular okuduunuz paraya gre cevaplaynz.


1. Adam, ilk defa ne zaman iki imi?
................................................................
2. Adamn nikh niin ertelenmi?
................................................................
3. Adam, ikiyi brakma kararn ne zaman alm?
................................................................
4. Alkol, adamn hayatn nasl etkilemi?
................................................................
5. Adam, ne kadar zamandr iki imiyor?
................................................................

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

114

1
2
3

A: Sigarann en byk zarar nedir?


B: Sigara akcier kanserine yol aar.
Uygulama
..........................................................................

A: nsanlar kt alkanlklar nasl edinir?


B: Daha ok arkada evresinden etkilenirler.
Uygulama
..........................................................................

A: kinin ne tr zararlar vardr?


B: ki, ailedeki sevgi ve sayg ortamn bozar.
Uygulama
..........................................................................

4
5
6

A: Sence kt alkanlklar nelerdir?


B: Sigara imek, byklere saygszlk etmek...
Uygulama
..........................................................................
A: Holanmadn davranlar nelerdir?
B: Ben konuurken szmn kesilmesinden holanmam.
Uygulama
..........................................................................
A: Sevmediin ve brakmak istediin bir alkanln var m?
B: Evet, arkadalarmla ok sk tartrm. Bunu
brakmak istiyorum.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.
2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.
brakmak / mutlaka / ikiyi / tedavi / sigara
1. Sigaray brakmalsnz.
2. ki hafta olmas gerekiyor.
3. Sz veriyorum ..... ve sigaray azaltacam.
4. te bu benim son . paketim.
5. Bu tr zararl alkanlklara balamak ok kolay; ama onlar
.. ok zor.
3. Aadaki sorular dinlediiniz diyaloa gre cevaplaynz.
1. Aye, niin hastaneye gitti?
..............................................................................................
2. Betln babas niin hasta olmu?
...................................................................................
3. Doktor, hastaya ne tavsiye ediyor?
.......................................................................
4. Ali Bey, doktora nasl bir sz veriyor?
............................................................
5. Ali Beyin ne tr rahatszlklar var?
................................................

1. Aadaki diyalogu tekrarlaynz.


A : Hocam galiba Ali ile Ahmet kavga ediyor.
B : Ne oluyor burada? Niin kavga ediyorsunuz?
C : Hocam, zr dileriz. Ama Ali beni devaml
rahatsz ediyor.
B : Ne yapt?
C : Devaml bana lkap takyor. Bana kt szler
sylyor. Zaten bu yzden kavga ettik.
D : Hocam ben ona aka yapmak istedim. zr
diliyorum, bir daha olmayacak.
B : Tamam, ama bunlar doru eyler deil. Birbirinize kar daha saygl olmalsnz. Sz m?
D : Sz retmenim. Tekrar zr diliyorum.

2. Aadaki bilgilerden faydalanarak rnekteki gibi


yeni diyaloglar kurunuz.
1. Hasan HseyineKfr ediyor.
2. Ali ile VeliYalan sylyor.
3. Mahmut ile YusufArkamdan konuuyor.
4. Orhan, KemaleVurup kayor.
3. Sizce kt alkanlklar
nelerdir?

115

1. Kt alkanlklar edinmede sizce aadakilerden


hangisi etkilidir? Gerekelerini bir paragrafta
yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Taklit
zenti
Kt evre
Merak
rade zayfl
Eitimsizlik

3. almak insan u beldan kurtarr; can sknts, kt alkanlklar ve yoksulluk.


Voltairenin bu sznden ne anlyorsunuz? Yaznz.
.........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
4. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.

........................................................................
........................................................................
........................................................................
2. Zararl alkanlklardan kurtulmak iin neler
tavsiye edersiniz?
........................................................................
.........................................................................
........................................................................

1. ki btn ktlklerin anasdr.


................................................................
2. Sigara akcier kanserine yol aar.
................................................................
3. Bana arkadan syle sana kim olduunu
syleyeyim.
................................................................
4. Dumann yel alr, parasn el alr.
................................................................
5. Alkol saln dmandr.
................................................................

SARANIN ERD
ZEHRL MADDELER
Naftalin
Metanol
(fze
yakt)
Nikotin
(bcek
zehiri)

Karbonmonoksit

116

Polonyum
(kanserojen
madde)
Hidrojen
siyanr
(gaz odas
zehiri)

Tolven
(tiner)

Btan
(tpgaz)
Radyon
(radyoaktif
madde)

Arsenik
(fare zehiri)

Amonyak
Kadmiyum
(ak metali)

Dzeltme areti

DDT
(bcek
ldrc)

Dzeltme iareti, yalnzca Arapa ve Farsadan


dilimize giren kelimelerde kullanlr:
1. Yazllar bir, anlamlar ve okunular farkl
olan kelimeleri ayrt etmek iin, okunular
uzun olan nllerin zerine konur:
ciz (gsz)- aciz (gszlk)
lem (evren)- alem (bayrak)
hl (durum)- hal (pazar yeri)
2. nce g ve k nszlerinden sonra gelen a ve
u nllerinin zerine konur:
Bekr, hikye, zek, imkn, ziyaretgh
3. Nispet i ()'sinin, belirtme durumu ve iyelik
ekleriyle karmasn nlemek iin kullanlr:
Edeb, fikr, resm,

1. Aadaki test sorularn cevaplaynz.


1. Dedikodu yapmak kt bir .......................
Bu cmle aadaki kelimelerden hangisiyle
tamamlanmaldr?
A) alkanlktr
B) insanlktr
C) imtihandr
D) konumadr
2. Ltfen bakalarnn szn ...........!
en hangisiyle
Bu cmle aadaki kelimelerde
tamamlanmaldr?
A) kesme
B) krma
C) konuma
D) okuma
3. Aadakilerden hangisi kt alkanlklardan deildir?
A) Yalan sylemek
B) Sigara imek
C) Dedikodu yapmak
D) Yardmsever olmak
dakilerden hangisi sala zararl
4. Aad
alkanlklardandr?
A) Spor yapmak
B) Mzik dinlemek
C) Kitap okumak
D) Sigara imek
5. Aadakilerden hangisi bir alkanlk deildir?
A) Okula gitmek
B) Sigara imek
C) Dedikodu yapmak
D) ki imek
3. Aadaki bilgilerden doru olann bana D;
yanl olann bana Y yaznz.

4. Aadaki cmleleri verilen kelimelerle tamamlaynz.


bamllk / gybet / nikotin / dileri / ktlklerin
1. Sigara insanda ........................... yapar.
2. ki btn bel ve ..................... anahtardr.
3. Sigara ........................... sarartr ve rtr.
4. Sigarada ........................... vardr.
5. Bakasnn arkasndan konumaya ...........
............ denir.
5. Aadaki kark kelimelerden anlaml cmleler
kurunuz.
1. babalar / ve / anneler / imemelidir / evde
/ iki
.................................................................
2. gybet / alkanlktr / etmek / kt / bir
.................................................................
3. grtlak / neden / kanserine / olur / sigara
.................................................................
4. alkanl / iki / nlenemez / baskyla
.................................................................
6. Aadaki kelimelerden hangileri sigara ile ilgili
deildir? () iareti koyunuz.
yakmak
duman
bamllk
zararl
faydal

ok ucuz
paket
tiryaki
kanser
kahve

7. Aadaki sorular cevaplaynz.


1. (
2. (
3. (
4. (
5. (

) Uyuturucu maddeler, alkanlk hlini


ald zaman insann saln bozar.
) kili araba kullanan ofrler kaza
yapabilir.
) Sigara btn devletler tarafndan yasaklanmtr.
) Sigaraya alanlar onu hibir ekilde
brakamaz.
) Alkoll ieceklerin yaylmasn nlemek
iin televizyonda ve radyoda iki reklm yaplmaldr.

1. Sigaray yasaklamak sigara iimini azaltr


m?
................................................................
2. Sigaray brakmak iin ilk nce ne yapmaldr?
................................................................
3. Sigaraya tekrar balamak iin insanlar ne
gibi bahaneler ileri srerler?
................................................................
4. Sigara paketinin zerinde ne yazmaktadr?
................................................................

117

SZLKE
simler
anari
esrar
baml
dedikodu
eroin
iki
iftira
kalp krmak
kumar

morfin
serkelik
sigara
tiryaki
yalanc

Aadaki kelimelere
szlkten baknz.
Fiiller
almak
brakmak
dedikodu yapmak
gybet etmek
kavga etmek
nefret etmek
sayg gstermek
tartmak
terk etmek

Aadaki konular hakknda bir aratrma yapnz.


1. Sigarann zararlar nelerdir?
2. Uyuturucu maddelerin insan salna etkileri nelerdir?
3. rf ve detlerinizdeki gzel alkanlklar sralaynz.
4. Alkol, sigara, uyuturucu vb. zararl alkanlklarla ilgili bir
afi hazrlaynz.

KELME DAARCII
Bir renci tahtaya karlr. retmen, onun kulana bir
kelime veya bir cmle fsldar. renciden, bunu el kol hareketleri
kullanmadan snfa anlatmasn ister.
rnek: Sigara kelimesi. renci bu kelimeyi anlatmaya balar.
Sala zararldr.
Dumann yel, parasn el alr... gibi.
TABLOYA BAKIN VE RENKLER SYLEYN, KELMELER DEL!

SARI MAV TURUNCU


SYAH KIRMIZI YEL
MOR SARI KIRMIZI
MAV KIRMIZI MOR
TURUNCU YEL SYAH
SOL SA AKIMASI
SA BEYNNZ RENKLER SYLEMEY DENER FAKAT
SOL BEYNNZ KELMELER SYLEMEKTE ISRAR EDER

118

EKM TABLOSU

AR T BLEK ZAMANLARI
1.
2.
3.
4.
5.

imdiki Zamann art


Geni Zamann art
Gelecek Zamann art
Grlen Gemi Zamann art
Duyulan Gemi Zamann art

OLUMLU

ersem
Sen ersen
erse
O
Biz ersek
Siz erseniz
Onlar erlerse
Ben

OLUMSUZ

mezsem
mezsen
mezse
mezsek
mezseniz
mezlerse

1. imdiki Zamann art


Yapl: imdiki zamanl bir fiile ek-fiilin art eki rnek: Sigaray brakrsan sana bir takm elbise
getirilerek yaplr.
alacam.
rnek: Gel-i-yor-sa-m
Alkol kullanrsanz beden ve ruh salnz
bozulabilir.
EKM TABLOSU
OLUMLU

Biliyorsam
Sen Biliyorsan
Biliyorsa
O
Biz Biliyorsak
Siz Biliyorsanz
Onlar Biliyorlarsa
Ben

OLUMSUZ

Bilmiyorsam
Bilmiyorsan
Bilmiyorsa
Bilmiyorsak
Bilmiyorsanz
Bilmiyorlarsa

rnek: Bir bulu yapmak istiyorsan nl mucitlerin


hayatn okumalsn.
En kalabalk ehrin hangisi olduunu bilmiyorsan Rekorlar Kitabna bakver.
2. Duyulan Gemi Zamann art
Yapl: Duyulan gemi zaman ekimli bir fiile ekfiilin art kipi eki getirilerek yaplr.
rnek: nan-m-sa-k
EKM TABLOSU
OLUMLU

nanmsam
Sen nanmsan
nanmsa
O
Biz nanmsak
Siz nanmsanz
Onlar nanmlarsa
Ben

OLUMSUZ

nanmamsam
nanmamsan
nanmamsa
nanmamsak
nanmamsanz
nanmamlarsa

rnek: lerini bitirmise eve gidebiliriz.


Film balamamsa biraz daha oyalanabiliriz.

4. Grlen Gemi Zamann art


Yapl: Grlen gemi zaman ekimli bir fiile ekfiilin art kipi eki getirilerek yaplr.
rnek: Hatrla-d-y-sa-k
EKM TABLOSU
OLUMLU

Hatrladysam
Hatrladysan
Hatrladysa
O
Biz Hatrladysak
Siz Hatrladysanz
Onlar Hatrladlarsa
Ben
Sen

OLUMSUZ

Hatrlamadysam
Hatrlamadysan
Hatrlamadysa
Hatrlamadysak
Hatrlamadysanz
Hatrlamadlarsa

rnek: Sohbeti bitirdiyseniz eve gidebiliriz.


Mesajm okuduysan bana telefon a.
5. Gelecek Zamann art
Yapl: Gelecek zamanl bir fiile ek-fiilin art kipi
eki getirilerek yaplr.
rnek: Yaz-acak-sa-m
EKM TABLOSU
OLUMLU

Yazacaksam
Sen Yazacaksan
Yazacaksa
O
Biz Yazacaksak
Siz Yazacaksanz
Onlar Yazacaklarsa
Ben

OLUMSUZ

Yazmayacaksam
Yazmayacaksan
Yazmayacaksa
Yazmayacaksak
Yazmayacaksanz
Yazmayacaklarsa

3. Geni Zamann art


Yapl: Geni zamanl bir fiile ek-fiilin art kipi eki rnek: Elektronik mektup yazacaksan internete
getirilerek yaplr.
girmelisin.
rnek: -er-se-k
Bu kitab okumayacaksan bouna alma.

119

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun resmin altna yaznz.


yardmsever
iyimser
ktmser
korkak
rya

sr
lm
akn
heyecanl
sembol

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle
numarasn uygun kutucua
yaznz.

120

1. Aadaki paray okuyunuz.

Yataktaki adam baucunda bekleyen gen doktora:


Allah senden raz olsun evldm. dedi. Benim iin ta yurt dndan zahmet edip geldin. Yaadm
srece bu iyiliini unutmayacam.
Ameliyat edilen kii byk bir
hastanenin bahekimiydi. Hastal
ilerlemiti. Tedavisi ancak yurt
dnda mmknd. Fakat byle bir
yolculua dayanamazd. Doktor arkadalar, kurtulu midi az olmasna ramen ameliyat yapmaya karar vermilerdi. Tam o srada, bu
konuda uzman olan gen bir doktor,
nereden haber almsa, Hzr gibi
yetimi, bahekimi ameliyat edip
kurtarmt. Yal doktor bu iyilie
nasl karlk vereceini bilmiyordu.
Gen doktorun ellerini tuttu ve:
Ameliyat iin beni uyuttuunuzda mesleimdeki ilk yllarma
gittim. Henz gen bir asistandm.
Bir kadn, doum iin hastanemize
yatmt. Doum srasnda karnndaki bebein ayaklarndan sakat
olduunu anladm. Bebein bu ekilde yaamaktansa lmesinin daha
iyi olacan dndm. ok zor bir
and benim iin. Bebein kaderi benim ellerimdeydi. Ben bebei ldrmeyi dnrken kalp atlarn
duydum ve doumu gerekletirdim.
Ona kyamadm. Herhlde o yavrunun yaamasn istediim iin Allah
seni imdadma gnderdi.
Gen doktor ellerini yal doktorun ellerinden ekti. Biraz geriye
ekildi ve dizlerinden aas takma
olan bacaklarn gsterdi.
Hibir iyilik karlksz kalmaz
efendim.
Glmsedi.
Kurtardnz o ocuk bendim.

2. Aadaki sorular okuduunuz paraya gre cevaplaynz.


1. Gen doktor, yal doktora nasl bir iyilik yapyor?
...........................................................................
2. Yal doktor kim? Nasl bir hastal var?
...........................................................................
3. Yal doktor, gen doktora ne anlatyor?
...........................................................................
4. Gen doktor, bahekime ne cevap veriyor?
...........................................................................
5. Gen doktor yurt dndan niin gelmi?
...........................................................................
3. Aadaki deyimleri ve kelime gruplarn cmle iinde kullannz.
1. Hzr gibi yetimek
...........................................................................
2. Kurtulu midi
...........................................................................
3. mdada yetimek
...........................................................................
4. Hibir iyilik karlksz kalmaz
...........................................................................

121

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: Srl olaylara inanr msnz?


B: Evet, bazlarna inanrm.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizce insanlar lme ve hastalklara zm
bulabilecek mi?
B: Bence baz hastalklara are bulunabilecek; ama
lme are bulunamayacaktr.
Uygulama
..........................................................................
A: Gnmzde, esrar zlmemi yaplar var mdr?
B: Piramitlerin esrar hl zlememitir.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

122

4
5
6

A: Ufolar ve uzay cisimleri ile ilgili anlatlan


hikyeleri doru buluyor musunuz?
B: Hayr, doru bulmuyorum.
Uygulama
..........................................................................
A: Gerekleen bir ryanz var m?
B: Evet, var.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizce gelecekte neler olaca nceden bilinir mi?
B: Hayr, bilinemez.
Uygulama
..........................................................................

2. Tekrar dinleyiniz ve aadaki cmlelerden doru


olann bana D; yanl olann bana Y yaznz.
1. ( ) Odada kii yatyordu.
2. ( ) Camn kenarnda yatan adam ktmser
bir kiidir.
3. ( ) Darda ok gzel bir manzara vard.
4. ( ) Orta yatakta yatan adam cam kenarnda yatan adamn lmne sebep oldu.
5. ( ) Pencerenin yannda yatan hastaya sk sk
kriz geliyordu.

3. Aadaki sorular okuduunuz paraya


gre cevaplaynz.
1. yimser hasta, oda arkadalarna ne anlatyor?
................................................................
2. Dier hastalar anlatlanlardan nasl etkileniyor?
................................................................
3. Ortadaki hasta ne yapmak istiyor? Niin?
................................................................
4. Ortada yatan hasta nasl bir insan?
.......................................................
5. yimser hasta nasl ld?
................................................................
6. ki farkl insann hayat nasl anladklarn,
nasl yaadklarn karlatrnz.
................................................................

Zengin bir baba, hem hayat tanmas hem tatil yapmas hem de fakirliin ne demek olduunu renmesi
amacyla olunu hafta sonu bir kye gtrr.
Orada iki gn fakir bir ailede misafir olurlar. Tatil dn
baba, oluna alayc bir ekilde sorar:
nsanlarn ne kadar fakir, ne kadar zavall olabileceklerini grdn deil mi olum?
Oul:
Grdm elbette babacm. Nasl grmem? Bizim bir
kpeimiz var ve kaln bir zincirle kulbesine bal; onlarn ise
tam drt tane kpei var ve hepsi de zgr. Bizim bahenin
tam ortasnda her gn illa temizlenen kk bir havuzumuz
var; onlarn ise usuz bucaksz, masmavi ve rl rl akan
dereleri. Bizim evimizde spot lambalarmz, avizelerimiz var;
onlarn ise l l parldayan, her gece onlara gz krpan milyonlarca yldzlar var. Biz dar baktmzda sadece evimizin
avlusunu grebiliyoruz; onlarn evinin nnde ise snrsz,
yemyeil uzayp giden bir vadi var.
Teekkrler babacm. Bana ne kadar fakir olduumuzu
gsterdiin iin.
1. Bu paray diyalog hline getiriniz.
2. Sizce zenginlik ve fakirlik sadece para ile mi ilgilidir?
Tartnz.

123

1. Ktlk eden ktlk bulur. yilik eden iyilik bulur. szn ksaca aklaynz.
...........................................................................................................
...........................................................................................................
2. Hogrl insann zelliklerini anlatan cmleler yaznz.
...................................
...................................
...................................
...................................

...................................
...................................
...................................
...................................

Hogrl
insan

...................................
...................................
...................................
...................................

Bakalarnn hatalarn
anlayla karlar.

3. Srl olaylara inanr msnz? Bu konuyla


ilgili duyduunuz, okuduunuz ya da
yaadnz bir olay varsa anlatnz.
...........................................................
...........................................................
......................................................
..................................................
...............................................
............................................
.........................................
.....................................
...................................
.................................

4. Aadaki cmleleri kendi dilinize


tercme ediniz.
1. nsan hayat srlarla doludur.
...........................................
2. yilik eden iyilik bulur.
...........................................
3. Ryalar, uyku srasnda ortaya kan dnce ve hayallerdir.
...........................................
4. nsanolu her dnemde uzayn srlarn merak etmitir.
...........................................

5. yilik kelimesinin artrd kelimeleri yaznz.

124

1. Aadaki kelimelerle anlamlarn eletiriniz.


1.
2.
3.
4.
5.

sr kp
sr tutmak
srra kadem basmak
sr vermek
srra ermek

a.
b.
c.
d.
e.

Bir srr aa vurmak, bakasna sylemek


Ortalktan yok olmak, ortalkta grnmemek
Gizli tutulan veya sr durumunda olan bir eyi anlamak, kavramak
Birok srlar bildii hlde hibirini aa vurmayan kimse
Bir srr aa vurmamak, bakasna sylememek

2. Aadaki olaylarn sebep ve sonularn eletiriniz.


SEBEP
1. Kaynvalide, kendi altnlarn saklad. Sevmedii gelininin hrszlk yaptn syledi.
2. Bir araba satn almak iin komusunun evine
girip parasn ald.
3. ocuu hastanede yatyordu. Yolda para
dolu bir czdan buldu. Polise gtrd. Polis
de czdan sahibine teslim etti.
4. htiyar bir adam kendisine burs verdi. niversiteyi bitirip bir kye retmen oldu.
5. Adam, ihtiyar anne ve babasn sokaa
brakt. Onlara bakmad.

a.

b.

c.
d.
e.

SONU
Hastaneye gittiinde ocuunun iyilemeye
baladn rendi. Fakir olduu iin hastane
masraflarn tanmad bir adam karlad.
Kyn en fakir rencisine burs vermeye karar
verdi. rencinin evine gittiinde kendisine
burs veren ihtiyarn fotorafn grd.
ocuklar byynce babalarna sahip kmadlar. Onlar da babalarn sokaa attlar.
Kadn baka bir zaman hrszlk yapmakla suland ve hapse girdi.
Evine gelirken arabasyla, parasn ald
komusunun duvarna arpt ve sakat kald.

3. Aadaki kark kelimelerden anlaml cmleler


kurunuz.

5. Aadaki cmlelerden doru olann bana D;


yanl olann bana Y yaznz.

1. inanr / ufo gibi / insan / birok / yaratklarn


/ uzaydan gelen / varlna
.................................................................
2. insanlarn / devam / ufo hikyeleri / etmektedir / kurcalamaya / kafalarn
.................................................................
3. uyku srasnda / anlaml veya anlamsz /
rya / aralklarla grlen / olaylar dizisidir
.................................................................
4. bandan / birok / evremizde / vardr /
olay / srl bir / insan / gemi
.................................................................
5. hl / srrn / piramitler / korumaktadr
.................................................................

1. ( ) Gvercin ve zeytin dal, barn semboldr.


2. ( ) Rya, etkisinde kalnan sevindirici ve
zc olaylarn uyku hlinde yaanmas
olaydr.
3. ( ) Srl olaylar bilimsel sonularla aklanamaz.
4. ( ) Ktmser kimseler, her dnce ve her ii
iyi olarak deerlendirir.
5. ( ) Baz yaanm srl olaylar, gemiten
gnmze kadar anlatlagelmitir.

4. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1. heyecanl
a. iyimser
2. korkak
b. dman
3. dost
c. cesur
4. ktmser
d. cmert
5. cimri
e. sakin

6. Aadaki kelimelerden hangisi iyimser insanlarla


ilgili deildir? () iareti koyunuz.
mitlidirler
Neelidirler
Ktmserdirler
Korkaktrlar

Yardmseverdirler
Hogrldrler
Sabrldrlar

125

ile Kelimesinin
Ek Olarak Yazl

PRAMTLERN SIRRI
Piramitler, her biri 20 ton arlnda olan
talardan yaplmtr. Bu talar yzlerce kilometre teden getirilmitir. Bu talarn nasl getirildii bilinmemektedir? Piramit, kimin adna
yapldysa onun bulunduu odaya ylda sadece
iki defa gne girmektedir. Bu gnler, o kiinin
doduu ve tahta kt gnlerdir. Piramitlerdeki mumyalarda radyoaktif madde bulunmaktadr. Bu yzden mumyalar ilk defa bulan
12 bilim adam kanserden lmtr.
Piramitlerin iinde birok teknolojik cihaz
almamaktadr. Su, birka gn piramidin iinde
kalrsa tertemiz bir hle gelmektedir. Piramidin
iine konulan st, birka gn taze kalmakta ve
yourt hline gelmektedir. Piramidin iindeki
atklar, etrafa hi koku yaymadan mumya hline
gelmektedir. Kesik, yank gibi yaralar, ok ksa
bir srede iyilemektedir. Piramitlerin baz
odalarnda ne olduu bilinmemektedir. Piramitlerin ii yazn souk, kn scak olur. Piramitler
hl srrn korumaktadr.

SZLKE
simler
ahlk
aresiz
diyalog
dman (-lk)
fakir
gayret
gl
gler yzl
hogr

126

iyiliksever
iyimser
karakter
ktmser
kriz
neeli
zgr
sabrl
salkl

1. le sz, nlyle biten kelimelere veya III. ahs iyelik ekinden


sonra ek olarak geldiinde bandaki -i nls yye dnr ve
byk nl uyumuna uyar:
balta+ile - baltayla, annesi+ile - annesiyle, arkada+ile - arkadayla
2. nsz ile biten kelimelere ek olarak geldiinde bandaki -i
nls der ve byk nl uyumuna uyar.
Karde+ile - kardele, ayak+ile - ayakla

-ki Eki ve ki
Balacnn Yazl
1. Ek olan -ki nl uyumuna uymakszn kendinden nce gelen
kelimeye bitiik yazlr:
Bu sayfadaki yazy okudunuz mu?
2. Bala olan ki ayr yazlr:
Olmaz ki!
Byle de yaplmaz ki!
Atatrk diyor ki: ...
3. Ki balac baz kelimelerle zamanla kalplatklar iin bitiik yazlr:
Hlbuki, oysaki, sanki, mademki...

-de Eki ve de
Balacnn Yazl
1. Hl eki olan de kelimeye bitiik yazlr. zel isimlerin sonuna
geldiinde kesme iaretiyle ayrlr. Kendisinden nce gelen kelimenin son nlsne gre byk nl uyumuna uyar.
Araba bozulunca yolda kalmlar.
Odann anahtar Alide olmal.
2. Bala olan de ayr yazlr. Kendisinden nce gelen kelimenin
son nlsne gre byk nl uyumuna uyar.
Babanz da grdnz m?
Salih de almasn tamamlam.

Aadaki kelimelere szlkten baknz.

sevgi
mit
mitli
yorgun

Fiiller
aydnlanmak
benzemek
canlandrmak
canlanmak
donmak
dman olmak
dnmek
endielenmek
gayret etmek

gstermek
holanmak
kalmak
kirlenmek
korkmak
neelenmek
parldamak
sabretmek
sevinmek

sevmek
temizlenmek
titremek
mit etmek
yakalanmak
yardm etmek
zevk almak

evrenizde bandan ilgin bir olay gemi bir yaknnz


varsa ona bu olay anlattrn. Bu olay defterinize
yaznz.

Aadaki bulmacay verilen


kelimelerle doldurunuz.
mucize
mit
gizem
heyecan
korku
rastlant

hayal
rya
olay
sr
olaanst

AK TARMA CMLELER
eit aktarma cmlesi vardr:
1. Emir Aktarma Cmlesi
2. Dz Aktarma Cmlesi
3. Soru Aktarma Cmlesi
1. Emir Aktarma Cmlesi
Emir aktarma cmleleri u ekilde yaplr:
OLUMLU
OLUMSUZ
Benim yaz-ma-m / yaz-ma-ma-m+SYLED
rnek:
retmen : Arkadalar kitaplar an!
renciler : retmen, bize kitaplar amamz syledi.
Ali
: retmen, size kitaplar amanz syledi.

O
L
A

2. Dz Aktarma Cmleleri
Dz aktarma cmleleri u ekilde yaplr:

1. Gemi zaman anlamnda dz aktarma

OLUMLU
OLUMSUZ
Onun hasta olduunu / Hasta olmadn+SYLED

rnek:
Yemeini beenmediini syledi.

S
T

2. Gelecek zaman anlamnda dz aktarma

OLUMLU
U
OLUMSUZ
Sizin okuyacanz / Okumayacanz+SYLED
rnek:
Size gelmeyeceimizi sylediler.
3. Soru Aktarma Cmleleri
A. SORU EK ALMI AKTARMA CMLELER
Onun okuyup okumadn+SORDU
B. SORU EK ALMAMI SORU AKTARMA CMLELER
Benim nasl olduumu+SORDU
rnek:
Snav kazanp kazanmadn sordu.
Bu ii nasl baardmz sormu.

127

1. Resimlere bakarak dinleyiniz.

19.05.2005

CUMHURYET LSES MDRLNE


SKDAR/STANBUL

Okulunuzun 9A snf 1007 nolu rencisiyim.


Burs mracaatnda kullanmak zere renci belgesi
talep ediyorum.
Gereini sayglarmla arz ederim.

Bulgurlu Mh. Libadiye Cad


Nu: 20 SKDAR/STANBUL

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi


uygun resmin altna yaznz.
arkada
karde
mektup
elektronik posta
iletiim

128

telgraf
dileke
sohbet
telefon
hediye

3. Resimlere bakarak dinleyiniz.


4. Dinleyiniz ve duyduunuz cmle
numarasn uygun kutucua yaznz.

Murat AKIN

1. Aadaki diyalou okuyunuz.

KARILAMA
Kemal
Mehmet
Kemal
Mehmet
Kemal
Mehmet

Kemal
Mehmet
Kemal
Mehmet
Kemal
Mehmet
Kemal
Mehmet
Kemal

: Mehmet, sen misin? Gzlerime inanamyorum.


: Kemal! Arkadam, yllardr gremiyoruz.
: Haklsn. Liseden sonra hi gremedik.
: Doru, ok uzun zaman oldu.
: lerin nasl? Neler yapyorsun?
: Okuldan sonra bir lokantaya girdim. Daha sonra yl bu
lokantada aba olarak altm. Bir sre sonra kendi iimi
kurdum. imdi inaat malzemesi satyorum. Senin ilerin nasl?
Neler yapyorsun?
: Ben de niversiteden sonra bir fabrikaya mhendis olarak
girdim. O tarihten beri ayn firmada alyorum.
: Mzie devam ediyor musun?
: Elbette, mzik benim en byk tutkum. Beste almalarm
devam ediyor.
: Hl zmirde mi oturuyorsun?
: Hayr, stanbula tandm. Seninle en son grtmzde
zmirde oturuyordum. Vaktin varsa bizim eve gidelim. Uzun
uzun konuuruz.
: Sa ol. Birazdan nemli bir randevum var. Gitmem lzm.
Ama bundan sonra sk sk grelim.
: Tabi, benim evim Kadkyde. Telefon numaram 316 01 08.
Msait olunca beni ara.
: Mutlaka ararm. Sana iyi gnler.
: Gle gle Mehmet. Grmek zere.

2. Aadaki cmleleri okuduunuz diyaloa gre


tamamlaynz.
1.
2.
3.
4.
5.

Mehmet ile Kemal, .................... sonra hi gremediler.


Mehmet Bey, imdi .................... malzemesi satyor.
Kemal Bey, .................... tir.
Kemal Bey, ....................e ok merakldr.
Kemal Bey, artk .................... de oturmuyor.

3. Aadaki sorular okuduunuz diyaloa gre


cevaplaynz.
1.

2.
3.
4.
5.

Mehmet Bey ile Kemal Bey ne zamandan beri


arkadalar?
..........................................................................................
kisi ne zamandan beri gremiyor?
..........................................................................................
Mehmet Bey, liseden sonra hangi ilerde alm?
..........................................................................................
Kemal Bey, nerede mhendislik yapyor?
..........................................................................................
Kemal Beyin evi nerededir?
..........................................................................................

129

Aadaki soru kalplarn okuyunuz ve kendi cevabnz yaznz.

1
2
3

A: En yakn arkadanzla ne zamandan beri tanyorsunuz?


B: yldan beri tanyoruz.
Uygulama
..........................................................................
A: ehir dndaki arkadanzla nasl grrsnz?
B: Bazen telefon ile grrm bazen de ona
mektup yazarm.
Uygulama
..........................................................................
A: Hafta sonlar arkadalarnzla neler yaparsnz?
B: Futbol oynarz, balk tutmaya gideriz.
Uygulama
..........................................................................

1. Dinleyiniz.

130

4
5
6

A: Arkadanzn zel gnlerinde ne yaparsnz?


B: Ona tebrik kart gnderirim.
Uygulama
..........................................................................

A: Arkadanzn en ok takdir ettiiniz zellii


nedir?
B: Arkadam ok cmert bir insandr.
Uygulama
..........................................................................
A: Sizce gerek dostluk ne demektir?
B: Birbirini karlksz sevmektir.
Uygulama
..........................................................................

2. Aadaki sorular dinlediiniz paraya gre cevaplaynz.


1. Mstk ve arkadann karsna kpek nereden kt?
................................................................
2. Kpein arkasndaki adamlar ne diye
baryorlard?
................................................................
3. Mstk, niin arkama saklan! diye bard?
................................................................
4. Mstk, kpekten nasl kurtuldu?
................................................................
5. Mstk, niin bir daha okula gelmedi?
................................................................

3. Aadaki cmleler yanl yazlmtr.


Dinlediiniz paraya gre hatalar
dzelterek cmleleri yeniden yaznz.
1. Byk ve dar bir yoldan geiyorduk.
................................................................
2. Kpein arkasndaki adamlar talarla kpei kovalyordu.
................................................................
3. Mstk arkadann arkasna saklanm.
................................................................
4. Silhl adamlar kpei uzaklatrd.
................................................................
5. Mstk bir gn iyilemi olarak okula geldi.
................................................................

1. Aadaki diyalou tekrarlaynz.


mer
Semih
mer
Semih
mer
Semih
mer
Semih

mer
Semih
mer
Semih

Semih

: Semih, senin ok yakn bir arkadan var m?


: Evet, var. Ad Halil. O benim ok yakn dostum.
: Onunla yakn dost olmana sebep olan etken nedir?
: O ok fedakr birisi. Kt zamanlarmda hep yanmda oldu.
: Nasl yani?
: Ben iki yl nce ok hastalanmtm. Beni hastaneye
gtrdler. Ameliyat olmam gerekiyordu.
: Peki, sonra ne oldu?
: Bana acilen kan gerekiyormu. Halil de bunu duyunca koa koa hastaneye gelmi ve bana kan vermek
istemi.
: Gerekten byle mi olmu?
: Evet. Ama onun kan bana uymam, bakasnn
kann vermiler.
: Daha sonra ne oldu?
: yiletikten sonra bunu rendiimde ok ardm.
Ona teekkr ettim. te, onun bu fedakrl yapmak
istemesi beni ok etkiledi. Bu olaydan sonra o benim
en yakn dostum oldu.
: Gerekten de rnek bir davran. Byle bir arkadaa
sahip olduun iin anslsn.

1. Siz de sra arkadanzla rnekteki gibi bir


diyalog kurunuz.
2. Yakn bir arkadanzla aranzda geen bir
olay diyalogdaki gibi anlatnz.

131

1. Aadaki anketi doldurunuz.

ETM ANKET
Adnz ve soyadnz
Snfnz ve ubeniz
Numaranz
Uygulama tarihi
1. En baarl olduunuz ders?

2. Bu dersten neden baarlsnz?

3. Baarsz olduunuz ders?

4. Bu dersten neden baarszsnz?

5. En sevdiiniz meslekler?

6. Semeyi dndnz meslekler?


7. Kendinizi baarl bir renci
olarak gryor musunuz?
8. yi arkadalk kurduunuz
kiiler kimlerdir?
9. Baarnz etkileyen sorunlarnz var m?
10.Bo zamanlarnz nasl deerlendiriyorsunuz?
11.retmenlerinizden beklentileriniz nelerdir?

132

2. 10 yl sonra bir arkadanzla karlatnz. Aadaki hikyeyi buna gre tamamlaynz.


Arkadam Zaferi karmda grnce ne
kadar da ardm. O da ok ard. Bir sre
konumadan birbirimizin yzne baktk. nk
aradan 10 yl gemiti.
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
3. Aadaki cmleleri kendi dilinize tercme ediniz.
1. Arkadalarma zel gnlerinde tebrik kart yollarm.
..................................................................
2. En samim dostluklar zor anlarda belli olur.
..................................................................
3. Bana arkadan syle, sana kim olduunu
syleyeyim.
..................................................................
4. Dnyadaki en byk yoksulluk, arkadasz kalmaktr.
..................................................................
5. rk elma, yanndakini de bozar.
..................................................................
4. En yakn dostunuzla banzdan geen bir annz
anlatnz.
5. Aadaki resimde grdklerinizi yaznz.

...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................

1. Aadaki dilekeyi okuyunuz.


30 Mart 2005
KLTR LSES MDRLNE
Ben okulunuzun 9/A snfnda okuyorum. Hafta sonu yaplacak veli toplantsna annem ve
babam ehir dnda olduklar iin katlamayacaklardr.
Bilgilerinize arz ederim.
mza
Murat Ceyhan

Byk Harflerin Yazm

2. Aadaki tebrik kartn okuyunuz.

Yeni ylnz kutlar; mutluluklar ve esenlikler dilerim.


29 Aralk 2005
Erkan
3. Aadaki telgraf okuyunuz.
Alcnn Adresi :

Ahmet DEMR
stikll Cad. Nu: 46/7
STANBUL
Alinin ameliyat ok baarl geti. Selmlar.
Hlya ZCAN

Gnderici adresi : Kuu Kent Sitesi Nu: 24


Yenimahalle / ORDU

4. Aadaki kutlama mektubunu okuyunuz.

Canm Kardeim,
evre Kirlilii konulu kompozisyon yarmasnda
stanbul birincisi olduunu bu sabahki gazetelerden
rendim. Seni en iten duygularmla kutlar;
baarlarnn devamn dilerim.
15 Aralk 2005
Arkadan
Can KORKMAZ

1. zel adlar byk harfle yazlr: (yeryz, kii, lkeler,


diller...)
Serhat, kedisine hep Pamuk diye seslenirdi...
2. Kurum ve kurulu adlarn oluturan kelimelerin ilk
harfleri:
Milli Eitim Bakanl
3. Dergi, kanun, eser, gazete, isimlerinin her kelimesi:
Topkap Saray
4. Mahalle meydan, bulvar, cadde ve sokak adlar:
Akdeniz Caddesi, Susam Sokak
5. Cmlelerin ilk kelimesi byk yazlr.
Dar kt. Biraz sonra aniden ieri girdi.
6. Levha ve aklama yazlarnn ilk harfi:
Giri, Vezne, Mdr...
7. ki noktadan sonra bir kimseden alnp trnak iareti
iinde verdiimiz szlerin ilk kelimesinin ilk harfi:
O yl souk lkelerden gelen biri: Ne olur beni geri
gtr. demi.
8. Gazete ve dergi adlarnn her kelimesi byk harfle
balar:
Gen Kalemler, Resmi Gazete...
9. Kitap adlar ve yaz balklarnn her kelimesi byk
harfle balar. Balklarda geen ve, ile, ya, veya, ki
balalaryla mi soru ekleri kk harfle yazlr.
Bin Bir Gece Masallar, Ali Baba ve Krk Haramiler...
10. simlerle birlikte kullanlan unvanlarn da ba harfleri:
Sayn Profesr, Bay Ahmet, Nazife Hanm...

5. Aadaki gemi olsun mektubunu okuyunuz.

Sevgili Hseyin,
Apandis ameliyat olduunu ve salna kavuarak
hastaneden ktn rendim. Gemi olsun! Bundan
sonraki yaamnda hep salkl olman dilerim.
11 Aralk 2005
Arkadan
mer EN

133

1. Aadaki kelimeleri eletiriniz.


1.
2.
3.
4.

mektup
internet
dileke
kutlama

a.
b.
c.
d.

elektronik posta
resm daire
telgraf
postane

2. Aadaki bilgilerden doru olann bana D;


yanl olann bana Y yaznz.
1. (
2. (
3. (
4. (
5. (

) Mektup, en eski iletiim aracdr.


) Gnmzde en hzl mektup nternet
zerinden gnderilen mektuptur.
) Mektuplarn datmn bekiler yapar.
) Acele durumlarda bavurulan haberleme
arac telgraftr.
) Mektup zarfna pul yaptrlr.

3. Aadaki boluklar verilen kelimelerle tamamlaynz.


imza / mdrlne / katlamayacak / arz ederim
NLFER LSES ...............................
BURSA
Hafta sonu yaplacak olan veli toplantsna
babam, ehir dnda olduu iin ............................
Bilgilerinize .............. ..........................
Adres:
Mimar Sinan Mah. Nu:12
Kadky / STANBUL
.........................
Murat AKSU
4. Aadaki sorular kendinize gre cevaplaynz.

134

1. En ok hangi arkadanz seviyorsunuz?


..................................................................
2. Arkadanzn en ok hangi zelliini seviyorsunuz?
..................................................................
3. Arkadanz ne zamandan beri tanyorsunuz?
..................................................................
4. Arkada seerken neye dikkat edersiniz?
..................................................................

5. Aadaki sfatlara uygun arkadalarnzn isimlerini yaznz.


1.
2.
3.
4.
5.

alkan
Akll, zeki
Yardmsever
Ak szl
Gler yzl

: ...........................................
: ...........................................
: ...........................................
: ...........................................
: ...........................................

6. Aadaki resimlere uygun cmle numaras yaznz.


1. Bireylerin yetenekleri ve ilgi alanlar birbirinden farkldr.
2. nsanlar temel ihtiyalar bakmndan birbirine benzer.
3. Farkllklar her bireyi kendine zg yapar.

SZLKE
simler
atlgan
cesur
dengeli
direnli
dost canls
drst

dzenli
giriimci
insancl
iradeli
iyimser
merhametli

1. Bir baka ehirde yaayan


arkadanza yeni yln
kutlayan bir tebrik kart
yaznz.
2. Baka bir lkede yaayan
arkadanza kendinizi,
lkenizi ve okulunuzu
tantan bir mektup yaznz.

Aadaki kelimelere szlkten baknz.

ll
efkatli
yardmsever
yetenekli
cana yakn
scakkanl

Fiiller
bildirmek
dertlemek
geinmek
gndermek
haberlemek
hediye etmek

mektuplamak
mesajlamak
saygl olmak
selmlamak
sohbet etmek
telefonlamak

tokalamak
yardmlamak
yazmak

Arkadalarnzdan
birinin zelliklerini
syleyin. Dier
arkadalarnzdan
zelliklerini
anlattnz bu
arkadanzn kim
olduunu
bulmalarn isteyin.

YAPIM EKLER
1. simden sim Yapan Ekler
En ok kullanlan isimden isim yapan ekler unlardr:
-lk, -l, -nc, -c, -ca ...
rnek:
Salih, bayramlk elbiselerini giymi.
renciler, faydal kitaplar okumaldr.
Ahmet, bayram trenindeki yarmada birinci oldu.
Amcam, ok akac bir insandr.
2. simden Fiil Yapan Ekler
En ok kullanlan isimden fiil yapm ekleri unlardr:
-la, -lan, -la, -sa, -a, -ar, (-, -u,)-msa
rnek:
Ressam, btn resimlerini sergiledi.
Masann st tozlanm. Hemen temizleyin.
Ailemden ve vatanmdan uzaklatm.
Souktan, elleri ve yz fena hlde morard.
3. Fiilden sim Yapan Ekler
En ok kullanlan fiilden isim yapm ekleri unlardr:

-(, i, u, )m; -,(-i,-u,-); -g, (-gi, -gu, -g);


-k, (-ki, -ku, -k); -gn, (-gin, -gun, -gn); -(, i, u, )k;
-(, i, u, )n; -c, (-ici, -ucu, -c); -(, i, u, )t ...
rnek:
Bu probleme bir zm bulmalyz.
Nilgn, bu soruyu hemen anlad.
Btn kitaplarn basks tkendi.
Bu caddeden byk tatlar gemez.
4. Fiilden Fiil Yapan Ekler
En ok kullanlan fiilden fiil yapm ekleri unlardr:
-ma, (-me); -(, i, u, )n, -(, i, u, )l; -(, i, u, );
-(, i, u, )r; -(, i, u, )t ...
rnek:
Bu iekler sulanmad.
Hasan, aacn arkasna sakland.
Geen bayramda ok elenildi.
Bayramda annem ile grtm.
Mzik retmenimiz bize ark syletti.

135

NOTLAR

You might also like