ÇEKİM

TEKNİKLERİ
Nevit Dilmen
Pozlandırma

 Işığa duyarlı bir

maddeyi ışık altında
belirli bir süre tutarak
özelliklerinin
değişmesini sağlamak
işlemi.
Fotogram
 İng: exposure
Pozlandırma

 Pozlandırma ışığa duyarlı maddenin

hassasiyeti ile orantılıdır.
 Pozlandırma gelen ışığın miktarı ile
orantılıdır. Gelen ışık ise
 Diyafram açıklığı ve
 Enstantane ile orantılıdır.
Gelen ışığın miktarı
 Pozlandırma süresi ile
orantılıdır.
 Tr:Enstantane, İng:
Shutter speed
 Birimi saniyedir.

Obtüratör
Gelen ışığın miktarı
 Diyafram açıklığı ile ilişkilidir.
 Her basamak (stop) bir öncekinin yarısı
kadar ışık geçirir.
 İng: Aperture
Diyafram
 Makinede objektifin arkasında bulunur.
 Diyafram değerleri (f) ile gösterilir.
Pozlandırma

 Pozlandırmayı etkileyen son etken ışığa

duyarlı maddenin hassasiyetidir.
 Bu hassasiyet uluslararası ISO birimi ile
gösterilir.
Pozlandırma özet
1. ISO
2. Enstantane
3. Diyafram

Foto:Jorge Barrios
Doğru pozlama
 Doğru pozlama için konudan gelen ışığın
şiddetini ölçmek gerekir.
 Pozometre objektif’ten giren ışığın
miktarını ölçen düzendir.
 Pozometreler nesnelerden ışığın %18’inin
yansıdığını varsayar.
Eşdeğerlik Yasası
 Pozometre ölçümünü
enstantane ve
diyafram
değerlerinden verir.
 Her ölçümün
eşdeğerleri
bulunmaktadır.
Eğdeğerlik pusulası
Eşdeğerlik Sapması
 1 saniyeden uzun pozlamalarda
eşdeğerlerlik yasasında sapmalar
gözlendir.
 Poz süresi (Enstantane) uzar.
 Doğru pozlama için denemeler yapmak
gerekir.
 Digital makinelerde fazla problem
oluşturmaz.
Eşdeğerlik Sapması
Film tipi 1 sn 10 sn 100 sn

Monokrom +1 stop +2 stop +3 stop

Renkli Neg. +1 stop +2 stop +2 ½ stop

Saydam + ½ stop + 1½ stop +2 ½ stop

Eşdeğerlik Sapması
 1/1000 saniyeden kısa pozlamalarda
eşdeğerlik yasasında sapmalar gözlenir.
 Digital makinelerde fazla problem
oluşturmaz.
 Eşdeğerlik sapması kimyasal film kullanan
makinelere ait bir özelliktir.
Normal, Eksik ve Fazla Pozlama
 Pozlamada kullanılan her basamağa stop
denir.
 Pozlama değerleri ile her fotoğraf açık veya
koyu çekilebilir.
 +2.1, +1.4, +0.7, 0, -0.7, -1.4, -2.1 stop
Hatalı fazla pozlama
 Fotoğraf adeta yıkanmışçasına soluk ve
renksizdir.
Hatalı fazla pozlama
 Açık renk alanlarda detay kaybı vardır
Hatalı eksik pozlama
 Koyu alanlarda detay kaybı vardır.
Pozlandırma Problemleri
 Makine pozometreleri nesnlerin ışığı %18
oranında yansıttığı varsayımı ile çalışır.
 Çok açık ve çok koyu renk konularda bu
varsayım yanlıştır.
Pozlandırma Problemleri
 Dinamik aralık, karanlık ve parlak bölgeler
arasındaki orandır.
 İnsan gözününün görebildiği dinamik aralık
film, digital makine, monitör ya da basılı
materyal görüntülerin aralığından çok daha
geniştir. 
Pozlandırma Problemleri
 Poz toleransı
 Slayt filmlerin koyu ve açık alanlarda
toleransı düşüktür.
 Negatif filmlerin koyu ve açık alanlarda
toleransı yüksektir.
 Digital sensörlerin koyu alanlarda toleransı
yüksek, açık alanlarda düşüktür.
Poz toleransı
 Aşırı kontrast ve sert
ışık sonucu açık ve
koyu alanlarda
patlama ve detay
kaybı mevcut.
 Konu yakında ise
dolgu flaş ile
düzeltilebilir.
Dolgu flaş
 Ters ışıkta konu ve
zemin arasında aşırı
kontrast varlığında
kullanılır.
 Yanal ışıkta konuda
sert gölgeler
oluşmuşsa kullanılır.
Pozlandırma Problemleri
 İnsan cildi ve çoğu konu
ışığı %18 oranında yansıtır.
 Problem yok!
Pozlandırma Problemleri
 Açık konular ışığı fazla
yansıtır.
 Pozometre yanılarak filmi

az pozlar.
 Düzeltmek için 1 stop

fazla pozlamak gerekir.

Pozlandırma Problemleri
 Koyu konular
ışığı az yansıtır
 Pozometre filmi

fazla pozlar
 Düzeltmek için

2/3 stop kısmak

gerekir.
Düşük Enstantane Çekimleri
 Bir kerede ½ saniyeden uzun bir pozlama
süresi kullanılırsa düşük enstantaneden
bahsedilir.
 Ardışık pozlamalarla uzun bir çekim ise üst
üste pozlama olarak adlandırlır.
Düşük Enstantane Çekimleri
 Düşük enstantanede çekim süresince
hareket eden nesneler çizgiler ve netsiz
alanlar oluşturur.
 Düşük enstantanede makine hareketleri
netsizliğe yol açar.
 Düşük enstantanede zoom yapma ışınsal
çizgiler oluşturur.
Düşük Enstantane Çekimleri
 Tripodlu sabit çekimler
 Hareketli konu
 Işıkla boyama
 Pan yapma
 Zoom yapma
 Flaşlı çekimler
 Başlangıç flaşı, Son flaş,
Stroboskopik
Hareketli konu
 Hareketli
konu, hareket
ettiği alanda
film üzerinde
iz bırakır.
Tripodlu çekimler
 Yıldızlar ve meteor
 Su

Jimmy Westlake 1865

Tripodlu çekimler
Makine hareketli
 Makine hareketinde
ışıklar çizgilere
dönüşür.
Işıkla boyama
 Uzun pozlama
sırasında fener
ile konu veya
fon boyanır

Emil Schildt
Pan yapma
 Uzun pozlama
sırasında konu makine
ile takip edilir.
 Zemin’in çoğu ve
konunun bir kısmında
fluluk sağlanır.
Zoomlu çekimler
 Uzun pozlama
sırasında zoom
yapılır.
Flaşlı çekimler: Guide Number
 Diyafram (f) = Guide
Number / Mesafe (m)
 Normal bir flaş en
fazla 5m mesafeyi
aydınlatır.
 Güçlü flaşların GN
yüksektir.
Uzun enstantane flaşlı çekimler
 Çoğu makine flaşı pozlamanın başında
çalıştırır. (First curtain)
 Bazı makinelerde ek seçenek olarak
pozlama sonu flaş vardır. (Last curtain)
Başlangıç Flaşı
 Flaş çaktıktan sonra
pozlama devam eder.

photoanswers.co.uk
Son Flaş
 Flaş çakmadan önce
pozlama başlar, flaş
pozlamanın sonunda
çakar

photoanswers.co.uk
Net Alan Derinliği
 Konuyua netlik
yapıldığında, konunun
önünde ve arkasında
elde edilen net
görüntülü alan.
 Bunun dışında kalan
alanlar flu görüntü
elde edilir.
Yüksek enstantane çekimler
 Anı durdurma

Peter Fir

Harold Edgerton
Net Alan Derinliği
 Objektif odak
uzunluğu,
 Diyafram açıklığı ve
 Objektifin konuya
uzaklığına bağlıdır.
Net Alan Derinliği
 Diyafram kısıldıkça
alan derinliği artar.
 Objektif üzerinde alan
derinliğini gösteren
çizgiler vardır.
 Sonsuzluğa
netlenebilen en yakın
mesafeye hiperfokal
mesafe denir.
Net Alan Derinliği, Objektif
Net Alan Derinliği, Diyafram
Portre fotoğrafı
 İnsanın kişiliğini,
duygularını, iç
dünyasını ortaya
koyan fotoğrafa portre
fotoğrafı denir.
 Fotoğrafçı için asıl
önemli olan, insanların
kişiliğini yansıtmadır.
Portre fotoğrafı
 Uygun ışık
 Uygun fon - çevre
 Uygun objektif
 Uygun diyafram
 Uygun an
Gece fotoğrafı
 Aslında çoğu zaman
gece yerine mavi
saat’te çekilir.
 Karanlık alanın
fazlalığı istenmeyen
bir durumdur.
Gece fotoğrafı, ekipman
 1 saniye üstü çekim
yapabilen bir makine
 Tripod
 Deklanşör kablosu,
uzaktan kumanda
Havai Fişek Gösterisi
 Diyafram f 8-16 arası
 Tripod
 Tek havai fişek 5sn.
 Birkaç havai fişek için
30sn -1dk arası
pozlama

Michael Lane
Ay çekimi
 Güçlü tele objektif
 Tripod
 1/ISO sn f:11

Foto:wikimedia commons
Yıldız izleri
 Karanlık bir gece
 Bulutsuz gökyüzü
 f: 5.6
 Poz süresi 4-6 saat
 Ek pil
 Sağlam tripod
 RAW çekim
Foto:wikimedia commons
Doğa fotoğrafı, gerekenler
 Çalar saat  GPS
 Sağlam ayakkabı  Harita pusula
 Uygun giysi  Yedek bellek
 Böcek kovucu  Yedek pil
 Banyo bonesi  Tripod
 Plastik torba  Tuvalet kağıdı
 Fener
Doğa fotoğrafı, doğaya saygı
Manzara fotoğrafı
 İyi bir bakış açısı  Polarize filter
 Sabah erken saatler  Degrade filter
 Yoldan uzaklaş  Tripod
 Genişaçı=perspektif  RAW
 Kısık diyafram f:11-16
 Hiperfokal odaklama
 Ön planda ilginç bir
konu
Manzara fotoğrafı, bakış açısı

Mila Zinkova
Manzara fotoğrafı, akşam saatleri
Manzara fotoğrafı, sabah saatleri
Manzara fotoğrafı
 Degrade filtre
Makro – detay fotoğrafçılığı
 Close-up lensleri
 Uzatma tüpleri
 Makro objektifler
 Kompakt makineler

Richard Bartz
Makro için neler gerekli?
 İyi bir göz
 Düzgün netleme
 Düzgün ışık
 Kompozisyon
Makro problemleri
 Makro’da alan derinliği
düşüktür.
 Alan derinliğini
arttırmak için kısık
diafram çalışılmalıdır.
 Makro’da titreme
olasılığı yüksektir.
 Mümkün olan yerlerde
sehpa kullanılmalıdır.
Makro problemleri
 Titremeyi önlemek için
gecikme modu veya
uzaktan kumanda
önerilir.
 Makro çekim için halka
flaşlar kullanılabilir.
 Işık miktarı arttıkça
daha hızlı
enstantaneler elde
edilir.
Hareket çekimleri
 Hareketi durdurmak
 Hareket etkisi vermek