BEYN GC

LE RENME

Cemal Kondu

 AKS KTAP Tm yayn haklar yaynevine aittir.

Kaynak gsterilerek tantm ve iktibas yaplabilir. oaltlamaz, baslamaz, senaryolatrlamaz
ve farkl biimlerde hazrlanp sata sunulamaz. Elektronik ortamlarda yaynlanamaz.

Yayn Ynetmeni : Bilal zbay

Editr : Zeynep Yldz
Kapak Tasarm : Gkhan Ko
Tasarm : Yeliz Yldz
Bask-Cilt : Bayrak Matbaclk 0212 493 11 06
Genel Yapm : Endljans erik Hizmetleri
1. Bask : Aralk 2009 stanbul
ISBN : xx xxxxxxx
Yaync Sertifika No: 12542

AKS KTAP / Kitap Yaynclk A. .

Merkez Mah. Konut Sk. No: 9 / 1 Mahmutbey / Baclar / stanbul
Tel: 0212 445 00 45 Fax: 0212 445 00 90
www.akiskitap.com - akis@akiskitap.com

Cemal KONDU
Yazarmz yaklak 14 yldr davran bilimleri, bireysel geliim, insan mhendislii, trans, meditasyon, kariyer gelitirme, iletiim, duygusal zeka, takm almas, giriimcilik, retken ve yeniliki zeka, baar, liderlik, psiko-drama ve rgtsel psikoloji alannda birok zel
aratrma ve almalar gerekletirmitir.
INLPTA The International NLP Trainers Association'dan uluslararas sertifikal uzman NLP eitimcisi olan Cemal KONDU 1996 ylndan bu yana ise NLP alannda aratrma ve almalarna devam
etmektedir. Avrupa'nn bilinen en gen NLP Trainer'larndandr.

BEYN GC
LE RENME

Beyin Gc ile renme

NDEKLER

Beyin Gc ile renme

nsz
Gnmzde iinde yaadmz toplumda ok sayda insan potansiyellerini asla gerekletirmezler. Belki evreleri bunu tevik etmiyordur
ya da hatta gelimeyi engelliyordur... Gcmz, yaratclmz ve toplum olarak gelimemiz insanlarmzn yetenek ve potansiyellerini gelitirme kapasitemize baldr. zellikle de o gizemler ile dolu organa tabii ki de beynimize Beyin bu gezegendeki en karmak ve dikkat eken ve mucizeler dolu organdr. Beyin zerine yaplm olan aratrmalara ramen hl bilmediimiz ok ey vardr. Fakat insan beyninin
potansiyelinin gerektii gibi deerlendirilmediini biliyoruz.
Beynimizin sadece % 1'ini kullandmz eklindeki yaygn bir gerek var ortada yi haber u ki, yanz veya iinde bulunduunuz koullar ne olursa olsun, hayatnzn en gzel dnemi -eer siz istersenizhl nmzde olabilir, nk beyin gcnn ok byk ksm kullanlmam olmakla kalmaz, kefedilmemi de olur. Bu yalnzca ok iyi bir
haber deil, mkemmel tesi bir haber... Bu kitapta ite o muazzam beyin gcmz, kullanlmayan beyin gcmz gelitirmeniz hedefi ile
yola ktk
Sizin iin hazrladmz etkin renme, zihinsel matematik kitabnda beyin, bellek, renme, beyin gcn daha etkin seviyeye tamak
ve zihinsel matematik becerilerinizin farkna varmak ve daha st seviyeye tamak iin iinize yarayabilecek ve kolayca uygulayabileceiniz
ok sayda test ile kendi seviyenizi renebilecek ve daha st seviyeye
kendinizi tayabileceksiniz. renme seviyenizi ve zihinsel matematiksel ilem becerileriniz etkin seviye tayacak ve bu sayede bilgileri daha
kolay ve hzl bir ekilde kullanabilecek bir seviyeye gelebilirsiniz ve

Beyin Gc ile renme

bylece hayallerinize ve hedeflerinize ulama yolunda etkin aralar

kullanabilecek ve ksa srede ok fazla yol alp; hedeflediiniz yaam
yolunda istediiniz seviyeye gelebileceksiniz.
"Durup baary bekleyemezdim ben de onu beklemeden yola ktm"
Baar, zmler bulmann ve harekete gemenin sonucudur. Biraz sabrn yardmyla, gerek isteklerinize ve bilgeliinize etkin ekilde danarak, zorlu kararlar almak ve sorunlar yaratc ekilde zmek BTN beyin gc kullanma yolunda ok yol almanz salayacak ve renme etkinliinizi daha st dzeye tayabileceksiniz. Kendiniz iin belki bir ikence olan matematik ilemleri daha kolay olacaktr. Sizin potansiyeliniz ok byk, bunu kullanmann yolu da o
sihirli yerde gizli: Beyinde...

yi bir kafaya sahip

olmak yetmez; mesele
onu iyi kullanmaktr.
Descartes

Beyin Gc ile renme

BRNC BLM

BEYN NEDR?
nsan vcudunda sinir sisteminin en nemi organ olmakla beraber,
vcudun istemli ya da istemsiz btn hareketlerini kontrol eden denetim merkezidir. Ayn zamanda dnce, bellek, duygu ve konumadan
sorumludur. Karmak sreleri zer ve dzenler. Esiz ve karmak bir
yapya sahip olan beyin, bedensel, zihinsel, ruhsal organizasyonu salar.
Beynimizi ne kadarn kullandmz ynnde yaplan aratrmalar ve
almalar beyin potansiyelinin ok az bir ksmn kullandmz ortaya
koymutur. nsan beyni hibir bilgisayarla kyaslanmayacak kadar karmak
ve stn bir yapya sahiptir. Gnmzde yaplan aratrmalar sonucunda beyinle ilgili birok soruya cevap bulunamasa
da, beynimizle ilgili birok gizem zlmtr.
Bilim adamlar insan beyninin potansiyelinin
ancak %1'ini kullandn sylemektedir. Bu
durumda beynimizin geriye kalan ok byk
bir ksmnn kullanm yoktur Neden beynin
potansiyelinin bu kadar az kullanlmaktadr?
Ana sebepleri, yakn zamana kadar beyin
hakknda fazla bilgiye sahip olmamamz, beynin
nasl altn bilmememizdi. 20. yzyln ikinci yarsndan itibaren beyinle ilgili bilgilerimizin art hzland. 1930'lu 1940'l yllarda

Beyin Gc ile renme

bile beynin ok basit alt dnlyordu. Bir tarafta -be bilgi

giriyor beyinde ileniyor sonra da bir yerlere yerletiriyor diye dnlyordu. Her ey bu kadard.
Son yllarda yaplan aratrmalarda, beynin ok basit altndan
yola karak son derece karmak ve dnldnden ok farkl bir
gizem olduu ortaya karlmtr.
Beynimiz hakknda edinilen bilgilerin ouna son 20 - 25 yllk zaman periyodunda ulalmtr. Bunlar beynimizi daha etkin kullanmak
adna hem bilmemiz, hem de uygulamamz gereken nemli bilgiler olmasna ramen, hl okullarda anlatlmamaktadr. Bu bilgilere kiiler
kendileri aratrarak ulaabilmektedirler. Burada i tamamen kendini
daha etkin kullanmak isteyen bireye dyor.
Beyin vcudumuzun en mkemmel sistemidir ve mkemmellii
ayrntlarnda gizlidir. Beraberce beyin hakknda bir yolculua kalm. Beynin ilk oluumu ve geliiminden bahsedecek olursak:
Anneden gelen yumurta ve babadan gelen sperm hcresinin birlemesi ile yepyeni bir insan oluturacak olan ilk embriyo hcresi meydana gelir. Vakit kaybetmeden hcreler blnmeye balar ve zamanla geliir. Embriyonun anne karnndaki geliiminde 5. haftadan itibaren oluan omurilikte ok sratli bir retimle saniyede 5000 tane nron adl zel
beyin hcresi retilmeye balanr. Bu blgede daha sonra beyin oluur.
Beyin hcrelerinin byk ksm embriyonun ilk alt aynda oluur.
Vcudumuzun btn ilerini idare eden beynimizdir. ok hassas
bir sistem olan beynimiz hissetme, hareket etme, iitme, tat, grme, nefes alma vb. btn
hayati ilevlerin tmn elektrik sinyalleri
ile alan sinir hcreleri ile bunlar barndran ve beslenmelerine destek olan hcreler ve kan damarlar yoluyla yerine getirirler.

Beyin Gc ile renme

BEYNMZN SUYUN NDE

YZDN BLYOR MUYDUNUZ?
Bir yumruk byklnde ve yaklak 1200 gr. arla sahip olan
insan beyni vcudumuzda retilen enerjinin drtte birini harcamaktadr. Vcudumuza kyasla fiziksel yapsndaki bu boyut ile harcad
enerjiyi gz nne aldmzda kafamzn iindeki mucizev bilgisayara
vermemiz gereken deeri sanrm ok daha abuk fark edebiliriz.
Eer beyin svnn iinde olmasayd ve direk kafatasna temas etseydi kendi arlnn altnda ezilirdi. Bu da kiinin lmesine neden
olurdu.

Beyin Gc ile renme

HER NSANIN
BEYN YAPISI AYNIDIR
Yaplan aratrmalar bir dhinin, dnld gibi zel bir beyin yapsna sahip olmadn ortaya karmtr. Eer her insann beyin yaps ayn ise, ne oluyor da kimi insanlar beyin gcn etkin kullanamayabiliyor?
Herkesin beyin yaps ayn olabilir ama herkes onu tanyp ona gre bu gc kullanamyor. Kullananlar ise bunu nasl kullandklarn
bilmiyorlar. u ana kadar hayatnzda her ey hakknda bilgiye sahipsiniz. Gerekli ya da gereksiz Peki neden bu byk gc nasl daha etkin
kullanabileceiniz hakknda bir ey bilmiyorsunuz?
Bu konuda kendinize bir aratrma devi vermeye ne dersiniz.
Kimse iin deil sadece kendiniz iin.
'BEYNNZ UYUYAN BR DEV'.
Her eye yatrm yapyoruz. Beynimize ne kadar yatrm yapyoruz.
Benjamin Franklin yle diyor:
"Cebinizdeki paray zihnimize
boaltrsanz, zihniniz cebinizi
parayla dolduracaktr." Midemize yaptmz yatrmn ok
azn beynimize yapm olsak
sizce ne olur?

10

Beyin Gc ile renme

BEYNMZ TANIYALIM
Yetikin bir insanda arl 1.2 kg. ve 1.4 kg. arasndadr.
Beyin, vcudun toplam arlnn % 2'si kadardr.
Alnan oksijenin % 25'i beyine gider.
Gdalarn % 20'sini beyin kullanr.
Vcuttaki kann % 15'ini beyin kullanr.
Beynin hacmi doumda bir yetikinin beyninin % 25'i, alt aylkken % 50'si, 2,5 yandayken % 75'i, 5 yandayken de % 90'
kadardr.
Beyin mesajlarnn hz saatte 580 km.yi bulabilmektedir. Bu
yksek hz sayesinde ayaklarmzdan gelen herhangi bir uyarnn
bamza ulamas saniyenin yzde birinde gerekleir.
Enerji olarak deerlendirmek gerekirse teorik olarak beynin
iinde byk bir ehri (stanbul, zmir, Ankara) kurmaya yetecek
potansiyelde atom enerjisi vardr.

nsan beyni, sahibinin

ihtiyalarndan fazla
gelimi bir araca benzer.
A.R.Wallece

11

Beyin Gc ile renme

1 saniyede 10 yeni bilgi yklense bile ortalama mrde bir insann hafza kapasitesinin yarsndan ok az doldurulabilir.
Dnyann en hzl bilgisayar saniyede 1 milyar hzla ilem
yapabilmektedir. Oysa insan beyni saniyede 1 katrilyon hzla
ilem yapabilmektedir.
Beyin sinir hcrelerini telefon ebekesine benzetirsek beynin
1gramnda bulunan nronlarn balant kapasitesinin dnyadaki telefon ana eit olduu sylemektedir.
nsan beynini glikozla alan ve zel bir iilik istemeden yaplm genel amal sper bir bilgisayar olarak adlandrabiliriz.
Hesaplara gre hafzamz ortalama 70 yldan fazla olan hayatmzn
her saniyesinde 11 olay kaydeder ve buna ramen de potansiyel halde kullanlmay bekleyen ok byk bir boluk beynimizde yer alr.
Beyin dakikada yz bin kelimeyi anlayabilecek bir kapasitede
(ortalama 400 sayfa) olmasna ramen gzmz bu kadar fazla
bilgiyi beynimize gnderemedii iin beyin yine tam performans ile almaz.
Vcudumuzdaki hassas alclar vardr. Yaklak 500 bin dokunma
detektr, 200 bin s detektr, 4 milyon acya duyarl detektr
kesintisiz olarak beynimizin ilgili yerlerine bilgi aktarmaktadr.

12

Beyin Gc ile renme

BEYN NEDEN YORULMAZ?

Beyin hakknda yaplan aratrmalar 2500 yldr devam etmektedir
ve bugne kadar beynin % 5'ini aydnlatabilmilerdir. Gnmzn teknolojisi ile deerlendirirsek, beyin hakknda insanolunun bilgisinin
her 10 ylda bir iki katna ktn syleyebiliriz. "Beynim yoruldu, dinlenmeye ihtiyacm var." diyenleri ok defa duymusunuzdur. Fakat beynimizin yorulmas fiziksel olarak mmkn deildir. Elektro - kimyasal sistemlerle alan beynimizin kas sistemi ile alan el, kol, gz gibi sistemlerden farkl yan yorulmamasdr.
Beyin yaamsal faaliyetlerimizi srdrmemize yardmc olur. Beyin
24 saat 7 gn bizim iin alr. Asla yorulmaz. Model olarak banka sistemini dnebiliriz sistemi 7 gn 24 saat kullanr. Biz dinlenirken bile
alr.
Peki; neden bazen beynimizin kilitlendiini ve skldmz hissederiz?
nedeni vardr:
Ayn eyleri monoton ve kesintisiz olarak tekrar tekrar dnmek.
st ste gelen bilgileri tahsis
edememek.
Fiziksel yorgunluklar (Dier
sistemlerin yorgunluklar).
Beyin yorgunluumuzun
nedenleridir.

13

Beyin Gc ile renme

SA VE SOL BEYN LOBLARI

Son 25 ylda yaplan almalarda ortaya kan bilgiler dorultusunda bu insana zel gelimi ksm olan korteksin, fiziksel olarak
iki ana paradan olutuu kantlanmtr. Bylece korteksin hem fiziksel hem de ilevsel olarak ayr paralar olduu ortaya karlmtr. Sa LOB ve sol LOB olmak zere ikiye ayrlan beynimizde bilgiler bu iki ksmda ilenmektedir. Sa LOB vcudumuzun sol tarafndaki ilevleri, sol LOB ise vcudumuzda ki sa tarafnda ilevleri
denetlemektedir.
Sa lobu daha fazla kullanan insanlar duygular ve sezgileriyle hareket ederken, sol lobunu daha etkin kullanan bireyler ise daha ok
kuralc, lisan ve konuma ilgili etkinliklerde baarldrlar.
Sa elini kullanan bir insann sol lobu matematik, dil, mantk,
analitik dnce gibi lineer fonksiyonlar ynlendirir. Sol LOB ise renilen bilgilerin tek tek kaydedildii blmdr.
Sa LOB tanma ile hayal kurmayla btnsel alglama ve sanatn
dallaryla ilgilenen etkinlikleri kontrol eder. Sa loba bilgiler bir btn olarak kaydedilir. Sol elini kullanan kiilerde sa ve sol lobun bu
fonksiyonlar yer deitirir.
Sa LOB ve sol LOB birbirlerinden sadece ilevsel olarak deil fiziksel olarak da farkldr. Sa-sol lob arasnda iletiim ise beyin hcreleri ba demetleri tarafndan salanmaktadr. Bu demete 'korpus kallozum' denir. 300 milyonun zerinde nrondan meydana gelir. Her iki
loba ilenen bilgilerin en hassas ekilde koordinasyonunu ve haberlemesini salar.

14

Beyin Gc ile renme

D

D
sa lob

YES
Oui

Si

konuma dili

sol lob

B
sol el kontrol

sa el kontrol

mzik yetenei
boyutlu formlar

matematik yetenei

yaz dili
sanat farkndal

bilimsel
yetenek

mantksal
sorgulama
hayal gc

irfan

Beyimizin her iki lobunu etkin ekilde kullanmay rendiinizde,

renme ve bellek gcnz esiz ekilde kullanmaya balarsnz. Korteksin bu her iki lobunun ayn anda kullanlmas ile renilen tm bilgilerin daha kolay ve daha kalc olduu aratrmalar sonucunda ispatlanmtr. Buna rnek olarak popler arklarn ok abuk renilmesi
gsterilebilir. Ancak popler arklarn bir arts daha var: O da arknn duygular uyandrarak, orta beyini de kullanmas ve kalc hafzaya
alnmasn salamaktr.
Beynimizin her iki lobunu birlikte kullanmamz salayan ve orta
beyinde duygularmzn merkezini harekete geiren her bilgi kolaylkla
kalc hafzaya kaydedilir. Edineceiniz her bilgi hem beyninizin her iki
lobunu ayn anda kullanp hem de duygularnz harekete geirecek ekilde deil. Her bilgiyi melodilerle ssleyip iine duygu katmak mmkn

15

Beyin Gc ile renme

olmad iin, zellikle de okul dersleri birer arkya asla dnemeyeceinden, size okul derslerini renmenizde bunu bilmek nasl iinize yarayabilir? te bu noktada bilincimiz devreye giriyor. Bilinli olarak duygularmz harekete geirerek renmemizi etkili, kolay ve kalc hale
getiriyoruz.

SOL BEYN

SA BEYN

BEYNMZN SOL- SA
TARAFLARININ LEVLER
SOL BEYN
Vcudun sa yann kontrol etmek
Mantkl dnmek
Aklc olmak
Saylarla almak
Ardklk kontrol yapmak
Matematiksel ilemler yapmak
Analiz yapmak
Listeleme, sralama yapmak
Dili doru kullanmak

16

Beyin Gc ile renme

Yazmak
Okumak
Detaylar fark etmek

AKADEMK SOL BEYN

Kelimelerle dnr.
Sol beynin anahtar, kelimelerdir.
Sol beyin kelimelerle alr.
Yazma iini szckler ile yapar.
Zor ve karmak balantlar zorlukla ve adm adm yerine getirir.
Her eyi bir anda alglayamaz, ayrntlarla ilgilenir.

SA BEYN

Vcudun sol yann kontrol etmek

Btn grmek
Sentez yapmak
Hayl gc kullanmak
Yaratc olmak
Duygusal olmak
Renkler, ekillerle almak
boyutlu dnmek
Grntlerle almak
Ritim alglamak
Mzik sevmek ve mzikten anlamak

17

Beyin Gc ile renme

DUYGUSAL SA BEYN
Sa beynin anahtar da grntlerdir.
Grntlerle alr.
Zor ve karmak balantlar kavrayabilir ve doru tepkiler
verir.
Btn zerine younlar.
Birok deiik eyi ayn zamanda ve 'hepsini birlikte' bir bakta
iler, olaylar birletirir.
Dili en arpc, ince tanmlarla, sembollerle ve duyusal ayrntlarla inceler.
Olumlu dnme taraftardr.

18

Beyin Gc ile renme

BEYN HCRELER
Beynimiz ok sayda basit hcreden olumaktadr. Beyin hcrelerine Nron denir. nsan beyninde nron says 100 milyarn zerindedir.
Bu sebeple beynimizi birbirleriyle ilikili nron kitlesi olarak da adlandrabiliriz. Beynimizdeki ve omuriliimizdeki nronlar birbiriyle iliki kurarak sinir sistemimizi, sonuta insan zeksn oluturmaktadr.
Hareketlerinin kontrol ve denetimini salar.
Nronlar, aalar gibi kk, gvde ve dallar anmsatan bir yapya sahiptir. Beyin hcreleri sinir ular ile birbirine balanr. Alnan bilgiler
bu balar araclyla hcreler arasnda aktarlr. Nronlarn, akson ve
dentrit diye iki uzantlar vardr. Dentritler gelen mesajlar jet hzyla
hcre gvdesine iletmekle, aksonlar hcre gvdesinde deerlendirilen
bu mesaj baka bir nrona iletmekle grevlidir. Vcudumuzdaki tm
nronlarn bu akson ve dentrit uzantlar sayesinde, tm bilgiler istenilen yere annda iletilerek etkin bir iletiim kurulur. Bylece beyin,
vcudumuzun her noktasndan eksiksiz bilgi toparlam olur.

19

Beyin Gc ile renme

Beyin hcrelerinin birbirleri ile balantlar kurmas beynimizin kapasitesinin artmas anlamna gelir. Zihinsel potansiyelimiz beyin hcrelerimizin arasndaki balant says ile orantldr. Bu durumu daha
kolay tarif etmek iin bir matematik problemine dntrebiliriz.
Beynimizde 10 adet nron olduunu kabul edersek, hcreler arasnda birbirleriyle balanma alternatifleri says bir permutasyon hesab
olarak hesaplandnda 3,628,800 adet olarak bulunur. Hcre saysn bir arttrp 11 yaparsak 39,916,800 adet alternatif ba saysna ulalr. Beyin hcresi saymzn 100 milyarn stnde olmasndan dolay
oluabilecek ba says ve zihin kullanma kapasitemizin bykl
tm heybeti ile gz nne seriliyor.
Bellek sistemimizin temelini hcreler arasndaki bu balar ve etkileimler oluturmaktadr. Beyindeki nronlar arasndaki balantlar
oaldka bellek kapasitesi de artmaktadr. Beynimizi kullandka
nronlarn glenmesi, ba says artmasyla nedeniyle beyin kapasitesi,
beyin gc, bellek gc srekli geliecektir.

20

Beyin Gc ile renme

BEYN HARTASI
Beyin korteksi ilgili olduklar grevlerde uzmanlam drt ana blme ayrlabilir. Bu blmler:
Aln Lobu (Frontal Lobe)
eper Lobu (Parietal Lobe)
Oksipital Lob (Occipital Lobe)
akak Lobu (Temporal Lobe)
olarak adlandrlrlar.
EPER LOBU

ALIN LOBU
PONS
OKSPTAL LOB
BEYNCK

AKAK LOBU

MEDLLA OBLONGATA
OMURLK

**
MEDLLA OBLONGATA: Pons ile medulla spinalis arasnda bulunan santral
sinir sistemi blm; beyin kknn medlla spinalis ile devam eden, piramidal yollarn
ponsta aprazlamasnn alt kenarna uzanan en alt ksm.

21

Beyin Gc ile renme

1. ALIN LOBU (FRONTAL LOBE): Aln lobu ban n ksmnda

yer alr. Bu LOB kiilikleri belirler, gelecek hakknda planlar yapld, fikirlerin dzenlendii blmdr. Bilim adamlarnn inaat iileri zerinde yaptklar aratrmalarda inaatlarda kaza geiren iiler incelenmi.
Beynin aln lobuna demir saplanmas sonucu yaralanm bir inaat iisi, on dakika sonra kendine gelmi ve konumaya balam. Herkes ok
arm. Ancak aknlk iinin ameliyatndan sonra daha da artm.
Bu ii kazadan nce zeki, alkan, arbal bir insanken; ameliyattan
sonra, kaypak, i bilmeyen ve bo gezen bir insan haline gelmi. Bu aratrmalarla, beyin hangi blmnden yara alrsa o blme ait olan bilgilerde ve yeteneklerde sorunlar ortaya kaca kantlanmtr.
2. EPER LOBU (PARIETAL LOBE): eper lobu adndan anlalaca zere beynin en stnde bir kulaktan dierine uzanan ksmdr. Vcudumuzdaki her organ beyin korteksi zerindeki eper lobunda bir blgeyle temsil edilir. eper lobunun hangi organla ilgili
ksm yara aldysa kaza sonrasnda o organda sorun yaanr. Bu durumu aratran bilim adamlar kpekler zerinde deneyler yapmlardr.
1870 ylnda Alman bilim adamlarnn bir kpek zerinde yaptklar
deneyler sonucunda, kortekse verilen elektrik akmlar ile kpein
uzuvlar hareket ettirilebilmitir.
3. OKSPTAL LOB (OCCIPITAL LOBE): Beynin arka ksmnda yer alr. Bu blm grme ile ilgilidir. Beynin arka ksmndaki oksipital lobdan yara alan bir insanda ksmen ya da tamamen krlk
gzlenebilir.
4. AKAK LOBU (TEMPORAL LOBE): Ban her iki yannda
gzler ve kulak arasnda kalan blgede yer alr. Orta beyindeki limbik ksm ile balantldr. akak lobundan yara almak; yaralanmann byklne gre yaanlan olaylarn kalc hafzaya kaydedilme
yeteneini tamamen ortadan kaldrabilir.

22

Beyin Gc ile renme

BEYN DALGALARI
Beynimiz almas srasnda drt farkl elektriksel dalga yaymaktadr. Alfa, beta, teta, delta dalgalarn yaymaktadr. Bu dalgalar radyo ve
televizyonlarn kulland frekanslar olarak dnlebilir. Hangi kanaln frekansna ayarlarsanz o frekanstaki yaynlar ekersiniz. Fm radyolar ve Am radyolarda bulacanz kanallar farkldr. Beynimizin radyolar gibi farkl frekanslarda bilgi al-verii yapt gerei, elektronik
cihazlarla llerek tespit edilmitir.
Kalc renme uygun olan dalga ortamna gemesiyle salanmaktadr. Beynimiz 'uyankken, uykuya dalma srasnda, derin uykuda ve
sakin uyanklk' hallerinde farkl elektriksel dalgalar yayar. D evreden gelen uyarclara ak olduumuzda uyanklk srecinde beynimiz
beta dalgasn yaymaktadr. Beynimiz, rahat ve sakin bir ortama girdiimiz zaman alfa dalgas yaymaya balamaktadr. Uykuya gei olan yar
uyank olan srete teta dalgas yaymaya balamaktadr. Delta dalgas
ise derin uyku halindeyken yaylmaktadr. Kalc renme beynimizin
alfa dalga ortamna gemesiyle
gereklemektedir. nk bilgiler
alfa dalgasyla uyarlan bilinaltna daha iyi ve etkili bir ekilde
yerlemektedir.
Bilgilerin kolay, hzl ve kalc
olarak alnmasn salayan beyin
dalgas olan 'alfa' dalgasn yaymasn bilinli olarak salamak
eitimli bir zihnin iidir.

23

Beyin Gc ile renme

BEYNMZN
ELEKTRO-K
KMYASAL YAPISI
Btn insanlarn beyni ayn elektro-kimyasal yapyla almaktadr.
Sorunlar zerken
Rahatladmz anlarda
Derin bir uykudayken
Virajl bir yolda araba kullanrken; yaratc olduunuz hallerde vb.
durumlarda hi beyninizin durumunu merak ettiniz mi?
Sonuta beynimiz elektro-kimyasal faaliyetlerde bulunan harika
tesi bir fabrikadr. Dncelerin, her biri beynin sinirsel etkinliinin bir eidi olan beta, alfa, teta, delta beyin dalgalar sayesinde
olutuunu renmitik. Bu dalgalar arabann viteslerine benzetilecek olursa birinci vites teta, ikinci alfa, nc beta, drdnc
vites delta olur.

24

Beyin Gc ile renme

Arabay kullanrken nasl her vitesin ayr nemi varsa her dalgann da kendine gre bir nemi vardr.
Beta, fazlasyla megul olduumuz hallerde devreye girer. Hzl, seri ve inili dalgalardr. Heyecanmz arttnda veya d faktrlerce
fazlaca uyarldmzda beta dalgalar yaynlamaya balarz. Konuan
biri beta dalgalar yayarken, ders veren bir retmen beta dalgalar saar. Konuma srasnda tartma kar, ortalk gerginleirse, beta dalgalarnn frekans artar.
Alfa dalgalarna gelince Rahatlaynca, heyecan yattnda alfa dalgalar devreye giriyor. Alfa dalgalarnn genlii beta dalgalarna
kyasla daha yksek, frekans daha dk. Elinizdeki i bitince
Teta dalgalar zihnimizin bilinsiz olduu hallerde ortaya kar
Teta dalgalar bastrlm duygular ortaya ktnda da aktifleir. Yaratclk iin ihtiya duyulan beyinsel balantlar da teta dalgalar sayesinde kuruluyor. Uzun bir yolda dmdz asfaltta yol alrken, sakin
bir yryte, etkin beyinsel dalganz teta olur. lgin ve yaratc fikirlerin dalgasdr.
Delta dalgalar son derece dzensiz yaylrlar. Uykunun en derin
seviyelerinde, yatakta kitap okumaya baladnzda
Aratrmalar teta ve delta dalgalarnn zellikle yaratclkla ilgili
olduunu, bu dalgalarn beynimizin iine odaklanmamza yardm ettiini ve yaratc dnceyi ortaya kardn ileri sryor. Bu dalgalarn en aktif olduu dnem uykudan uyanma dnemidir. Bu nedenle uykudan uyanma sreci yaratclk asnda en yararl dnemdir.
Birok nl eser ve birok bilimsel buluun fikirlerinin uykudan uyanp elde edilmesi tesadf deildir.
Yaratclk ile beynin dalgalar arasnda ilinti olduu belirginletike, beynin elektriksel almasn dzenleme faaliyetleri de daha popler hale geliyor.

25

Beyin Gc ile renme

RENME NEDR?
renme insann doumundan itibaren geirdii deneyimler ve
bilgilerdir.
renme davranlarn deimesidir. Bilmediimiz bir bilgiyi bilir
hale gelmemiz, yapamadmz bir etkinlii uygular duruma gelmemiz
bir renmedir. En yaln tanmla renme, bilebilme, yapabilmedir.
renmenin snr yoktur, yaam boyu devam eder. nsanlar, her eyi bilmek her eye hkim olmak ister. Bugnk uygarl, teknoloji
vb. durumlarn hepsi insann renme merakndan ortaya kmtr.
nsann bilinli bir varlk olarak neyi, niin ve nasl yapacan bilmek hem hakk, hem de insan olma sorumluluunun gereidir. renme iinin zaman, ama, merak ve irade ile yakn ilgisi vardr. rade ve
zamann nasl kullanlacan bilmek, renme yollarn bilmektir.
renme istei, merak, heves, disiplin, denge, yeni fikir ve deneyimlere ak olma geliimidir. Baarnn her trne giden yol, bamsz, yaratc dnme ile denmitir. Size den ey, eitim sistemi
iinde daha etkin olmak iin neler yapmanz gerektiini saptamaktr.
Gerekten dinlemek, sylenen her eyi yazmaya abalamaktan
vazgeip konu zerinde younlaarak kavrama yaklamdr. Disiplin,
gndelik yaant iinde baka bir eyi elde etmek iin dier baz eylerden fedakrlk etmekten baka bir mesele deildir.
Baarl insanlarla, hemen vazgeen insanlar arasndaki fark, baarl olanlarn, baarszl baar iin bir adm olarak grmeleridir.
Yaplan aratrmalar sonucunda;

26

Beyin Gc ile renme

RENDKLERMZ:
%
%
%
%
%

1' ini
1,5' unu
3,5' unu
11' ini
83' n

tatma yoluyla
dokunarak
koklayarak
iiterek
grerek reniriz

Yaplan aratrmalarda: Belirli bir temel grupta yaplan incelemede;

zamann % 40'nda dikkatlerinin dank olduu grlr.
rencilerin, konumay dinledikten sonra, ilk on dakikann %
70'ni, son on dakikann % 20'sini hatrlarlar.
Duyularmzla edindiimiz yaantlar ile reniyoruz. Kii renmenin gereklemesi iin kiinin duyu organlarna gelen uyarclara dikkat
etmesi yeni gelen bilgileri seerek ksa sreli bellee geirmesi ksa sreli bellee gelen bilgiler arasnda iliki kurarak gruplamas ve son olarak da uzun sreli bellekteki bilgileri arasnda iliki kurarak yeni bilgi
ile eskileri birletirmesi gerekmektedir.

27

Beyin Gc ile renme

BLNALTI RENME
Alfa beyin dalgas ile renmenin daha kolay, hzl ve kalc olmasn salayan ey alfa dalgalarnn bilinaltn renmeye amasdr.
renmeyi en etkili ekilde elde etmek iin beyninizi alfa dzeyine
getirmeli ve bilinaltnz da renmeye amalsnz. Bu teknik son
yllarda yaygn olarak yabanc dil reniminde kullanlmaktadr. Bu
demek deildir ki sadece yabanc dili renirken bilinalt eitime
bavurulur. renilecek olan her bilgi bilinaltn renmeye aarak
rendiimizde kalc ve etkili olur.
Bilinli olarak alglayamadmz her eyi bilinaltmz alglar. Bilinaltna gnderilen tm mesajlar savunma mekanizmasn aarak dorudan renilir. Bu konunun en yaygn kullanm alan hepimizi hayatnda srekli karlatmz reklamlardr. Sinema filmlerinde, film kareleri arasna konulmu olan reklam kareleri olduunu duymu muydunuz?
Filmler saniyede ok fazla fotoraf karesinin ak ile ortaya kar.
Gzmz bu karelerin hepsini grse de beynimiz tm kareleri ayr ayr kodlandrmaz. Bu nedenle filmdeki
duraan kareleri hareketli olarak alglarz. Tm kareleri alglayamadmz
iin bu ard ardna gelen film kareleri
arasna yerletirilen ve dorudan bilinaltmza hitap eden reklamlar bilincimiz fark etmez. Ancak bilinaltmz
hepsini kaydeder. nsanlarn dncelerini farknda olmadan etkiledii gerekesi ile Avrupa'da bu tr reklamlar
hakknda saysz tartmalar yaanmtr.

28

Beyin Gc ile renme

KNC BLM

BEYNGC
GELTRME TEKNKLER
BEYN GC GELTRMEK
N ETKL TEKNKLER

29

Beyin Gc ile renme

Tutum
Beyin gcnz duraan bir ey deildir.
nsanlar kendi zihinsel potansiyellerine
inanmallar. Daha fazla beyin gcne sahip
olabileceinize inann. Olumlu bir tutum
kendinize ve yeteneklerinize olan gl
inanla gerekletirilir. Olumlu bir tutum zihin potansiyelinizin daha fazlasn kullanmak iin ilk adm olacaktr.

Pozitif fade
Bilinaltnz pozitif bir yapya kavuturmann en etkili ve kolay yolu, nce konumalarnzn iinde bulunan
ve zararsz gibi grnen negatiflik tayan ok kk ifadeleri kullanmay brakmaktr ama bu negatif kelimeleri nasl bir kenara brakacaz? lk nce yapmamz gereken ey, bu olumsuz kelimeleri fark etmeliyiz. Sonra da dncelerinizi kontrol altna alp en kk olumsuzluk dncesinden balayarak, byk olumsuzluk dncesine doru
onlarn nce bilincine varp vcutta ve yzmzde meydana getirdii kaslmalar gevetmek ve onlarn kaslarmz sayesinde vcudumuzdan akp gitmesini salamaktr.
Konumalarmzdaki olumsuz szckler ve bu srada aklmzdan
geen negatif dnceler tek balarna zararsz bile grnseler, bir zaman sonra bilinaltmzda son derece zararl etkilere yol aarlar. Bilinaltmz bylece olumsuz bir tutum alr. Kendi kendine devaml pozitif szler syleyip telkinde bulunan insan, zamanla bilinaltnn o
ynde almasn salar. Bu ayn jimnastik altrmalar gibidir.
Pozitif bir tutum gelitirmek iin insan olumlu ifadeler uygulamaldr. Pozitif ifade derken belli pozitif ifadeleri kendimize tekrarlama-

30

Beyin Gc ile renme

mz kastediyoruz. Beyin gc gelitirmek isteyen bir insan kendine gn

iinde pozitif telkinlerde bulunmaldr. Bu telkinlerin bazlar aadakiler olabilir:
Beyin gcn gnden gne daha fazla geliiyor.
renmek ve hatrlamak benim iin ok basit bir sre. Bilgileri hem renebilirim hem de rendiklerimi hatrlayabilmem
ok kolay benim iin...
Beynim ok etkili bir ekilde alyor ve gn iinde bunun faydalarnn ok fazla farkna varyorum.
Belleim gl ve zihnim aktiftir.
Yukardaki ifadeler dorultusunda kendi yaratclnz dhilinde, siz
de kendi ifadelerinizi oluturup onlar da ska tekrar edebilirsiniz. Tekrarladnz ifade bilinaltnza yerleecek ve beyninizi en iyi dzeyde
kullanmanz iin sizi programlayacaktr.

Antioksidanlar
Serbest radikaller vcuda ve beyne zarar verir. Antioksidan serbest
radikal artcs olarak hareket eden, vcut hcreleriniz ierisinde bunlar tamamen harcayan, doal bir maddedir. Beyin, zellikle serbest radikaller, stresi trmandran oksijen tabanl reaktif kimyasallar, kirlilik ve
gdalardaki kimyevi maddelerden gelecek zararlara kar hassastr. Serbest radikallerin hastalk ve yalanma ile balants olduu geni kabul
grmektedir. Bu yzden antioksidanlar, beynin etkin almas iin yaamsal neme sahiptir.

31

Beyin Gc ile renme

Beslenmenizde ve yaam tarznzda serbest radikal bileenlerini minimuma drn ve B1, B5, B6, C ve E vitaminleri, jinseng, ginkgo, inko ve selenyum gibi besinlerde bulunan antioksidan tketimim arttrn.
Selenyum E vitamini ile kombinasyon halinde alr. C vitamini
temel bir antioksidandr. Yaplan aratrmalar, yaban mersininin antioksidan deeri nedeniyle beyni besleyen nemli bir yiyecek olduunu
gstermektedir.

Biyoritm Devirleri
nsanlarn hayat, ritmik yani dzenli biyolojik dnglerden etkilenir ve bu etkilerle
ilgili iyiletirmeler, dzenlemeler aramaya
balar. Bu ritimler, eitli biyolojik ilemleri
balatrlar veya kontrol ederler.
Vcudumuzda bileen bulunmaktadr; fiziksel, duygusal ve entelektel. Bunlar
devirli olarak alr. Evren farkl enerji trlerine dayal olan devirli bir operasyondur.
nsan vcudu tr enerjiden - fiziksel
enerji, duygusal enerji ve entelektel enerji oluan doann bir oluumudur.
Doutan elde edilen bu enerjiler doduumuz anda yaammz etkilemeye balar.
Vcudumuzdaki enerjinin azalp artmasn
temsil ederler. Devirli bir ykselme ve d
eklinde iler. Bunlara biyoritm devirleri
denmektedir. Biyoritm devirlerinin yaammzda ok nemli bir etkisi vardr. Fiziksel devrin tamamlanmas 23 gn, duygusal devrin 28
gn, entelektel devrin ise 33 gn srer.

32

Beyin Gc ile renme

Yukardaki temel kurala gre,

1. Fiziksel dng - 23 gn
Q
Koordinasyon
Q
G
Q
Salk
2. Duygusal dng - 28 gn
Q
Yaratclk
Q
Hassaslk
Q
Ruh hali
Q
Alglama
Q
Bilinlilik
3. Akli dng - 33 gn
Q
Dikkat
Q
Analitik ilevsellik
Q
Mantksal analiz
Q
Hafza, hatrlama
Q
letiim
Entelektel devir bellek, canllk, fikirleri kavrama yetenei, anlama ve mantksal dnme, yaratclk, hayal gc vb. gibi entelektel
becerileri dzenler. Pozitif evre 33 ile 16,5 gn aras, negatif evre ise
16,5 gn srer. Pozitif evre srasnda zihin yeni fikirlere aktr. Bu evrede bellek hem aklda tutma hem hatrlama konusunda en iyi aamasndadr. Farkl dnceleri bir araya getirebilir ve iyi bir kavraya ulaabilirsiniz. Yaratc ve mantksal dnme sreleri doruk noktasna
ular. Hzl bir kavrayla yeni bir koulun stesinden gelme becerisi bu
srete en iyi durumdadr. Negatif evre srasnda entelektel enerji dktr fakat bu aamada insanlarn aptal ve ahmak olduu anlamna
gelmez. Zihinsel yorgunluk daha sk grlr.

33

Beyin Gc ile renme

Biyoritmin hesaplanmas: Doumunuzdan bu yana geen gn saysn hesaplayn ve sonucu her bir devrin uzunluuna (3, 28 ve 33)
bln. Artk yllar dikkate almay da unutmayn. Kalan, o anki biyoritm devrinizin yer ald noktay verir. rnein doumunuzdan bu
yana 33.010 gn gemise, 1000 entelektel devri tamamlamsnz
ve o anki devrinizin 10. gnnde yer alyorsunuz demektir. Bu pozitif
bir devirdir. Bundan sonra yorum yapmak kolaylaacaktr. Biyoritm
devirlerinin dzenli kaydn tutarsanz srekli hesaplamanz gerekmez. Doum tarihinizi girerek biyoritm devirlerini hemen hesaplayabileceiniz cihazlar da vardr. Biyoritm yazlm piyasada da bulunmaktadr.

Konsantrasyon
Konsantrasyon, bir konuya zihinsel olarak belli bir sre odaklanabilmektir. Konsantrasyon sresi, kiiden kiiye deiebildii gibi; ayn kiide konu ve yaplan ie
gre de deiiklik gsterebilir.
nsan beyninin almasnda konsantrasyon ve dikkat ok nemlidir. Konsantrasyon yalnz bana beyin gcn iki katna karr. Ayn anda iki eyi birden
yapamazsnz -en azndan iyi bir
ekilde. Eer dikkatinizi ikiye ayrrsanz potansiyel beyin gcnz
yarya iner. Ancak salkl bir beyne sahipseniz dzgn bir ekilde
konsantre olabilirsiniz. Konsantras-

34

Beyin Gc ile renme

yon irade gcnn de bir sonucudur. Eer konsantre olmak iin aba
harcarsanz beyniniz harekete geer.
Beyin istemli olarak alan bir organdr. Bu nedenle onu denetimimiz altnda altrabiliriz. Beynimizin ayn kalbimiz, midemiz, barsaklarmz gibi otonom altn ve denetlenemez olduunu sanrz. Byle dndmzde olur olmaz zamanlarda elimizde olmadan, istemeden kendimizi baka baka konular konuurken, istemediimiz eyleri
yaparken bulabileceimiz sonucu kar. Oysa hi de yle deildir. nk beynimiz, bizim istemediimiz eyleri yapmamz denetleyebilir.

Beyin in Beslenme
Beynimizin beslenmesi ok nemlidir. Milyonlarca bilgiyi ayn anda
ileyebilen, 24 saat boyunca deiip gncellenebilen beynimizi dzgn
beslemediimiz takdirde bedelini yorgunluk, dikkat eksiklii, younlama ve hafza yetersizlii gibi rahatszlklarla deriz. Uzmanlar beynin
salkl beslenmesi iin 40 eit maddeye ihtiya duyulduunu ve bunlarn; vitaminler, mineraller, oligo-elemanlar, proteinler ve aminoasitlerden olutuunu, bu maddelerin de st, meyve, sebze, ekmek, balk,
saf eker ve karbonhidratn da aralarnda bulunduu 10 deiik gda
rnnde yer aldn belirtiyorlar.
Zihinsel potansiyelimizi gn boyu zirvede tutmak, ini-klar yaamak istemiyorsak gnlk yiyeceklerimizi, 4 hatta 6 eit paraya blerek
mini nlerle beslenmeliyiz. Sindirim sistemini yoran besinlerden de
uzak durmalyz. Aksi takdirde kan sindirim sisteminde younlayor bu
da zihinsel potansiyelimizi dryor. Besinler beyin gcnn desteklenmesinde temel bir role sahiptir.
En iyi sonular elde etmek iin aadaki maddeleri not edin:
Sadece acktnzda yemek yiyin.

35

Beyin Gc ile renme

Az yal yiyecekler tketin - kanda ya birikmesi dzgn kan

dolamn engeller.
Meyve ve sebzeleri beslenmenizin temel maddeleri haline getirin.
Beyninizin tek yakt glikozdur.
Kan ekeriniz ykseldiinde beynin ilevleri der.
Alk diyeti yapmanz beyninizi de a brakmanz anlamna
gelmektedir.
Yer fst da dahil her tr kuru fasulye ve baklagilleri, tercihen
tuzsuz olarak, tketin.
Ceviz, fndk, fstk, badem gibi yiyecekler konferanslarda,
konserlerde, uzun araba yolculuklarnda, sinirleri kuvvetlendirirken, beyindeki haber alma maddelerinin oluumunu hareketlendirirler. Soan, ar ypranmaya, fiziksel yorgunlua kar kan sulandrr, beyin oksijeni daha iyi alr. Karides, beyin besinidir. Vcuda nemli omega 3 ya asitleri salar. Dikkat verme sresini daha uzatr.
eker ve tuzu snrlandrn.
Hidrojenize edilmi bitkisel yalardan kann.
lenmi gdalar snrlandrn.
Daha az kalorili bir beslenme uygulayn.
Soya rnlerinin ya oran az, sinir ileticilerinin yaplmasn
salayan aminoasit oran yksektir.
Lahana, tiroit bezlerinin aktivitesini yavalatt iin daha
stressiz renmeyi salar. Stresin getirdii attrma krizlerinde,
dk kalorisi sayesinde bol bol i olarak yenebilir. Limon-

36

Beyin Gc ile renme

portakal, C vitamininden dolay canlandrr, alglama yeteneini

artrr. alma ve snav ncesi, limonata veya portakal suyu
iin. Yaban mersini, beynin kanla daha iyi beslenmesi iin, uzun
sreli bir renmede ideal bir meyvedir.
Lor peyniri zellikle barsaklardaki probiyotik hareketlerinden
dolay en iyi st rndr.
Zencefil alnd zaman kan suland iin vcutta daha serbest akar, beyin oksijenle beslenir. Kimyonun da ierdii uucu yalarn btn sinir sistemini uyarmaktadr, Aniden
bir fikre, bir bulua ihtiyac
olan kimyon ay imelidir. ay, bir fincana iki tatl ka dolusu kimyon eklenerek yaplabilir.
Krmz et kabul edilebilir bir besindir fakat
kesinlikle gerekli deildir.
Balk beyin iin faydal olan besinlerin listesinde kesinlikle
en tepededir. Ringann (bir tr balk) bol bulunduu bir yerde
sadece birka doktorla yaam devam edebilir.
Karbonhidrat almadan nce ilk olarak protein tketin.
Ayurvedik besinler: Yulaf, yulaf ezmesi, yulaf unu ve yulaf stnn beyni ve sinir sistemini glendirdii sylenmektedir.
nek stnden yaplan Ghee (Hint hayvansal ya) bellei gelitirip zeky dengeleyerek enerji dengesizliklerinden kaynaklanan zihinsel bozukluklar dzelttii iin ok faydaldr. Beyin gcnz gelitirmeniz iin gereken beslenmede bulunmas fayda-

37

Beyin Gc ile renme

l olacak genel yiyecekler elma, portakal, ayva, gl suyu, zencefil, karanfil, tavuk, balk, inek st, sarmsak ve ginsengdir.
(inlilerin ifal bitkisi).
Havu, beyin metabolizmasn canlandrarak, hatrlama yeteneini arttrr, bir ey ezberlerken bir kk tabak sv yal havu salatas yiyin. Uzun bir metin ezberleyebilmek iin fazla
miktarda C vitaminine ihtiya vardr. Ananas bunu salar, ayrca nemli bir element olan mangan ierir. Avokado, ksa sreli hafza iindir. Fazla miktarda ya asidi ierir. alrken yarm avokado yeterlidir.
Hepimiz her gn yemek
yiyoruz, o halde neden diyetimize
bir miktar Ginkgo Biloba veya E
vitamini veya ekstra Kolin eklemeyelim? Beynimiz bize minnettar kalacaktr... Ben son 10 yldr
daha fazla protein alyorum - fakat dikkatinizi ekerim krmz etten deil soya fasulyesi, balk ve
tavuktan. Vcudum eitli psikolojik kanallaryla bana daha ok
proteine ihtiya duyduunu syledi. Zihnin ilerlemeye devam etmesi iin daha da fazla.
le n iin en iyi
beslenme biimi omlet ve salata.
nk J vitamini (choline) asndan son derece zengin olan yumurtann tketilmesi, beyin ve

38

Beyin Gc ile renme

kalpteki damar sertliini giderici zellii asndan nemli.

Beta-karoten ve C ile E vitaminleri asndan zengin bir salatann le yemeinde tketilmesi yine beynin abuk yalanmasn
nleyici bir faktr. Uzmanlar yemei meyveli bir yourt ile sonlandrmann leden
sonras stresine kar bedeni daha direnli klacan dnyorlar.
Kahveyi ve kolay azaltn. Sabahlar bir iki fincan kahve uyku
sersemliinizi gidermede yardmc olur. Fazlas ise kalp arpntsna, huzursuzlua, ge saatlerde de uykusuzlua, korku ve endieye neden olur. Kolal ieceklerde bol miktarda kafein ierir.
Alkol ise ertesi sabah unutkanla neden olur.
Sarmsak kan basncnn dmesine yardmc olur. Kan dolamn temizler. Daha fazla beyin gc elde etmek iin sabahlar drt
veya be bardak suyla birlikte di sarmsak yutun. Yaplan
aratrmalar sonucu sarmsan bellei de glendirdii kantlanmtr.

39

Beyin Gc ile renme

Mineraller
Magnezyum: Magnezyumun beyin hcrelerinin canl tutulmas
iin ok nemli bir rol vardr. Beyin fonksiyonlarnn dzenli olarak
alabilmesi beyne srekli olarak biyo-kimyasal enerji salanmasna
baldr. Uzun sre magnezyum eksiklii ile kar karya kalan beyin
hem enerji kaybeder, hem de beyin metabolizmas hasar grebilir.
Selenyum: En etkili antioksidan minerallerinden biridir. Yan
oksitlenmesini nler. Beynin byk ksm yadan oluur, selenyum
bakl arttrr ve dolam sistemim etkinletirir. Kandaki selenyum
dzeyi yalandka azalr.
Manganez: Bellek gelitirici ve sinirleri besleyici bir mineraldir,
ayrca tiroit bezlerinde tiroksin retilmesine yardmc olur.
Meyveler
Vcut iin en harika gda, meyvedir. Sindirim sistemi meyveyi, en az enerji sarf
ederek hazmeder. Beyin sadece glikoz, yani eker ile alr. Meyvelerde bulunan
meyve ekeri, kolayca glikoza
dnr ve birok meyve yzde 90 - 95 su ierir. Meyveler hem beslenme hem de temizlik grevi yapar. Meyveleri daima a karnna yemeliyiz. Meyveler ounlukla midede deil, ince barsaklarda sindirilir. En iyi meyve, taze olandr. Taze sklm meyve suyu harikulde
bir iecektir. Meyve sularn a karnna iin, 15 - 20 dakika sonra yemee balayabilirsiniz.
Enerji iin nce meyve ekeri kullanlr. Bu da meyve, sebze ve filizlerden elde edilir. Niastadan sonra da yalardan enerji salanr.
Enerji iin en son kullanlan ey, proteindir. zellikle kahvaltlarda

40

Beyin Gc ile renme

sadece meyve yer ve meyve suyu ierseniz olduka din kalrsnz. ki

tr meyve vardr ve beyni glendirmeye ynelik bir diyette bunlarn
besin deeri farkllk gstermektedir. Hurma ve kuru incir magnezyum,
inko ve demirin yan sra nemli lde potasyum, kalsiyum ve fosfor
almanz salar. Bu maddeler harika bir beyin gc oluturmada ok
nem arz eder.

Ginseng
Beynimizin alma eklini iyiletirir. Beyin hcrelerine zarar veren serbest radikallerle mcadele eder. Beyne doru kan dolamn
hzlandrr ve bylece performansn arttrr. Ginseng kalp atlarn,
kan ekerini ve kan basncn dzenleyerek zihinsel fonksiyonlar
daha iyi bir hale getirir. Endokrin aktivitesini ve metabolizma dzeyini dzenler, uyuturucu, alkol, kemoterapi ve dier toksinlere kar dayankll arttrr. Yorgunluu engelleyici maddeler de ierir.

Gingko Biloba
Bu bitkisel madde (gingko aacnn yapraklarndan karlr) beyin
glendiricilerin en speri olarak kabul edilir. Gingko biloba bitkisel
maddesinin antioksidan zellikleri de vardr ve serbest radikallere kar mcadele eder ve arndrcsdr. Hcrelerin en st dzeyde almasn salar. Asetil kolin bellek fonksiyonu iin ok nemlidir. Uzun sre ginkgo kullanlmas beyindeki asetil kolin alclarnn saysn arttr.
Bellei, dnmeyi, muhakemeyi gelitirme ve genel zihinsel canll
arttrma kapasitesine sahiptir. Gingko, beyin enerjisini ve metabolizmay harekete geirmek iin beyne daha fazla kan gitmesini salar. Yaplan
aratrmalar sonucunda gingko bilobann, bilimsel dzeyde hibir yan

41

Beyin Gc ile renme

etkisi ortaya kmamtr. Birok bilim adam ginkgoyu akl ilac olarak tanmlamaktadr.
Ksaca, salkl yaam iin vcudumuzu hazrlarken beynimizi gz
ard etmemeliyiz ve yediimiz besinlere zen gstermeliyiz.

Egzersiz (Fiziksel)
Fiziksel egzersiz beyne daha
fazla kan gitmesini salar. Bu da
sonu olarak beyin aktivitelerini
hzlandrr. Beyin fonksiyonlar
ancak tkal olmayan ve hasar
grmemi damarlara sahipseniz
gelitirilebilir. Egzersiz damarlar
uygun durumda tutar. Ayrca kalbi glendirir, kolesterol drr
ve tkal arterleri aar. Ruh halini
iyiletirir, stres ve depresyonu uzaklatrr. Egzersiz yaamnz boyunca
kalbinizi gen ve canl tutar. Yry, kou, yzme beyin fonksiyonlarn gelitirmek iin en uygun olan egzersiz trleridir.

Uyku
Uyku beyin iin hayati nem tayan bir sretir. Uyku her gece
bilinsiz hale geldiimiz zihinsel yolculuun daha fazlasdr. nsanlar
iin uyku srecinde kendini yenilemesi, beynin ilevlerini dzenlemesi, bellekle ilgili almalar yapmas, gn iinde gelen bilgileri deerlendirip eitli ekilde bellee atmas, o bellekten lzumsuz ayrntlarn kartlmas, beynin deiik yerlerindeki bilgilerin birbirleriyle ilintilendirilmesi, alnan bilgilerin gnlk hayat iin nem srasnn belirlenmesi gibi faaliyetler gerekleir. Bu faaliyetler ksa sreli bellek ve

42

Beyin Gc ile renme

uzun sreli bellek arasndaki geilerin yaplmas asndan uykunun

olmazsa olmazlardr.
Yaplan aratrmalar beynin uyurken rahatlamadn kantlamtr. Tam tersine beynin belli blgelerindeki elektrik aktivitesi, harcanan oksijen ve enerji aslnda artmaktadr. Uyku srasndaki ekstra
beyin aktivitesinin bir amac bellei glendirmektir. Uyku sadece
devaml meydana gelen ypranmalar nleyen protein yenilenmesiyle bellei korumak iin deildir. Ayn zamanda beyne sinirlerin depolanmas iin, uygun bir plan ierisinde ar yklenmeyi nleme
yolu aar.
Belli bir zaman diliminde yeteri kadar uyumazsak belleimizdeki bilgiler kaybolabilir. le yemeinden sonra ksa bir ekerleme gnn geri kalan ksmn canl geirmek iin ok iyi gelir. Bir insann ka saat
uyumas gerektiine dair genel bir kural yoktur. Bu kiinin yaam tarzna ve iinin zorluuna baldr. Yksek pozisyonlarda bulunan ve yaamda byk eyler baarmak isteyen insanlar amaszca yaayan insanlara gre daha az uyur.

43

Beyin Gc ile renme

Serbest Radikaller
Gnmzde yaadmz evrede serbest radikaller ok fazladr.
Mesela, sanayi ilemleriyle yksek dzeyde birok toksik kimyasal
materyal ve ar metaller ortaya kyor. Kurun, arsenik, civa, nikel,
zehirli ar metaller (ime sularnda bulunan alminyum ve kadmiyum gibi), sanayi sisi, besinlerdeki kimyasal katk maddeleri, sigara
duman, otomobil egzozu, hidrojenli bitkisel yalar ve margarin,
stsz kremalar, ielenmi salata soslar ve ticari yemeklik yalar
gibi yapay doymu ya asitleri iermektedir. Bu rnlerin herhangi
birinden (bunlar hazr ve ilenmi gdalar ile restoran ve fast foodlardaki yiyeceklerde bulunmaktadr) tkettiiniz anda vcut sisteminizde serbest radikallere dnrler. Bu yalar yksek sda hazrlanan yiyeceklerde kullanldnda (kzartmalarda) scaklk bunlarn daha abuk oksitlenmesine ve daha fazla serbest radikal oluturmasna sebep olur. Bu serbest radikallerin ou nereye gider?
Vcudunuza giren serbest radikallerin saldrsna kar tm organlar arasnda en duyarl olan beyne zarar verirler.
Arabalarda kurunlu benzin kullanmaya balanmasndan bu yana
dnyada tm zihinsel fonksiyonlar drmtr. nsan tr adna hayatta kalma potansiyelini engelleyerek evreye zehir sayor. Kurun,
insan zeksna en byk evresel tehditlerinden biridir. Kurunu tamamen engellemek mmkn deildir. Bu zehirli metal okyanuslar ve
hatta kutup noktalarn aarak tm dnyaya iletilmektedir. Kurun
vcudumuzda da birikmektedir. yi beslenme zehrin etkilerini minimuma indirmek iin nemli olabilir. Bu nermenin doal sonucu da
dorudur: kurun zehri ve etkileri yetersiz beslenmeden dolay daha
ar sonular ortaya karr. Yeterli demir ve kalsiyum harcanmas
kurunun zararn azaltmann iyi bir yoludur.

44

Beyin Gc ile renme

inko da kurun zehrine kar duyarll da etkileyebilmektedir. D

vitamini kurunun vcutta toplanma miktarn azaltr.

Zihinsel Huzur
ve Mutluluk
nsan beyni eer bir sper bilgisayara benzetilirse,
nasl ki bilgisayarda farkl
komutlar farkl ilemlere
yol ayorsa, beynimizde de
bir, fikir, bir ema, bir resim; insan duygu, dnce
ve davranlarn belirler.
Zihinsel mutluluk saland zaman beyin daha etkili alr. Bunun iin de
beynimize bu komutu vermeliyiz. Mutlu olmak bir
seimdir ya da karardr. nsan mutluluu ansn, rastlantsal durumlarn ya da dier insanlarn hareketlerinin bir sonucu
olarak kabul etse de, aslnda insanlar kendilerini nasl mutlu edeceklerine karar vermelidirler. nsanlar genelde mutsuz olmaya, bilinsiz bir
ekilde karar verirler. Mutlu olmaya karar verebilirsiniz ve sizi mutlu
edecek kaynaklara ulaabilirsiniz.

Hayal Gc
Hayal gc beyni harekete geirir. Bir koltua oturun. nnze bir
elma koyun. Biraz elmaya bakabilirsiniz. Sonra da kendinizi rahat his-

45

Beyin Gc ile renme

settiinizde gzlerinizi kapatabilirsiniz ve zihninizde elmay canlandrabilirsiniz. Elmay bir boluk olarak hayal edin. Olduundan ok daha kk bir ekilde resmedebilirsiniz zihninizde. imdi elmay olduundan ok daha byk dnerek zihninizdeki resmi deitirebilirsiniz Krmz renkli elma olabilecei gibi farkl renklerde (pembe, sar... vb.) elma da olabilir. rnein elmay farkl abartl ve komik grne de sokabilirsiniz. Hatta iinden bir kurt kabilirsiniz. Beyin
komik ve ilgin resimleri ok sever, hatta baylr. Belki elmay canlandrabilirsiniz bile... Bu sizin hayal gcnzde kalm. Bunu yaparken
beyninizi ok nemli bir oranda harekete geecektir. Farkl boyutlar
sadece farkl beyin hcreleri tarafndan alglanr. Bu resimleri alglama belleinizi deitirerek birok beyin hcresini harekete geirebilmenizi salayacak. Bu grsel ekilleri hayal ederek beyniniz onlar sadece grmekten fazlasn yapar.
Hayal etme yoluyla hatrlamay kolaylatrmak mmkndr. Hatrlamay kolaylatrmak iin hatrlanacak bilgiyi veya olay kodlama
srasnda bellee yardmc olacak bir dzenleme kullanmak gerekir.

Biyolojik Saat
Her insanda biyolojik bir
saat vardr. Bu saat vcut
fonksiyonlarmz idare eder.
Karanlk ve gn nn gnlk rutinine ayak uyduran bir
biyolojik saat, vcut sistemlerinin birounu dzenlemektedir. Bunlar arasndan kalp
ritmi, kan basnc, solunum dzeyi ve vcut scakl vardr. Hayvanlar genelde gezegenin ekolojisinde uygun ortama gre gece veya gn-

46

Beyin Gc ile renme

dz douya ynelir. Biz insanlar en ok gndz saatlerinde verimli olma eilimi gsteririz. Tm gndz saatleri zihinsel almaya eit derecede uygun deildir. Vcudun eitli sistemleri hzlanp kiisel ini ve
klar belirledii iin daha iyi alabilir. Ne zaman harekete geip ne
zaman gemediini bilmeniz ok nemlidir.

Mzik
Mzik beyin ve vcut fonksiyonlarn gelitirmek ve korumak
iin nemli aralardan birisidir. Yaplan aratrmalar mziin konsantrasyon, dikkat, bellek becerileri iin ok etkili olduunu ortaya
koymutur. Vcudumuzun da mzik gibi ritmi ve temposu vardr, bu
yzden mzik sinir sistemimizi ok etkili bir ekilde harekete geirir. Tm mzikal ritimlerin en nemlilerini kalp
atlarnzla alglarsnz. Mziin ritmi bizi hareket etmeye zorlar, temposu ise ne kadar
hzl hareket edeceimizi belirler. almanzn ilerleyiinizi hzlandrr ve
elenceli bir hale getirir. Mzik
dinleyerek komann veya
mzikal vurularla yaplan
aerobik dansnn ne kadar popler olduunu bir
dnn.
Belirli ritimdeki mzik insanlar stressiz bir ortama soktuundan, bedenlerini
rahatlatr. Bylece zihinsel etkinlikler iin
enerji miktar artar ve zihin tam kapasiteyle alabilir. Dolaysyla bu koullarda renilen bilgiler belleimize daha
rahat yerleir.

47

Beyin Gc ile renme

Bilim adamlarnn yapt aratrmalarda baz mzikler beyni rahatlatc etki oluturarak en iyi renme ve en yksek yaratcl iin
ideal koular oluturan Alfa dalga getirdiini gstermitir. rnein;
doada rzgar, elale, dalga, ku sesi ve yamur sesi kalp al-veriiniz
ve soluk al-veriiniz dzeyi ile beynin alfa dalgas yaymasn salamaktadr. Ayrca beynin alfa beyin dalgas yaymasn salamaktadr.
Belli bir mzikle elde edilen rahatlama zihni canlandrr ve konsantre
olabilmesini salar. Bu durum iin en uygun bulduu mzik Bach,
Handel, Pachelbel ve Vivaldi gibi barok mziidir. Bu besteciler zihnimizle vcudumuzu otomatik olarak senkronize eden zel vurular
ve tarzlar kullanmtr. rnein barok birok mzii dakikada 60 vurutan oluur, bu da ortalama kalp at orannn aynsdr. Mzik kesinlikle beyin gcmz gelitirmektedir

Grsel Bellek Gc
Resimlerin, grafiklerin, renklerin kullanld bilgiler bellekte daha uzun kalmaktadr. Belleimiz ald bilgiyi resimlendirerek daha
kolay saklayabilmektedir.

48

Beyin Gc ile renme

Yeni bilgileri uyumlu ekilsel karlklar bularak hatrlama ve anmsama gcnz arttrabilirsiniz. Ayrca bilgilerin fiziksel hareket kullanarak renilmesi de hatrlatmay kolaylatrmaktadr. rnein not tutarken ya da zet kartrken yaptmz fiziksel hareket grsel bellek
ksmn etkileyerek bilgilerin uzun sreli bellee daha etkin kalmasn
salamaktadr.

Sistematik Tekrar
renilen bilgilerin bellekte uzun sre etkin bir ekilde kalmasn salayan
nemli tekniklerden biride
sistematik tekrardr. Tekrarlar planl bir ekilde yaplmal ve geni zaman aralna
yaylmas nemlidir. renilen bilgilerin byk ounluu 24 saat iinde bellekten atlmaktadr. Bu zaman aralnda yaplan
tekrarlar ok nemlidir. rnein almanz bitirin ve bir sre dinlenin
ve ardndan konular tekrar edin. Bir gn sonra ayn konuyu tekrar
edin bylece 24 iinde yaanlan bilgi kaybn nlemi olabilirsiniz. Daha sonra tekrarlarnz haftalara ve aylara yayabilirsiniz.
ekille allan bilgiler kolay ve etkin bir ekilde uzun sreli bellekte depolanm olacaktr. Uyumadan nce yaplan bir tekrar da bilgilerin daha kolay anmsanmasna neden olacaktr. Ayrca benzer
bilgilerin ard sra allmas bu bilgilerin karmasna ve unutulmasna neden olacaktr. Mesela matematik altktan hemen sonra
geometri almak bellek gcn azaltmaktadr bunun yerine matematikten hemen sonra sosyal bilgiler almak daha iyi olacaktr.

49

Beyin Gc ile renme

Bylece allan konular belleimize daha etkin ve daha kolay bir

ekilde yerleecektir.

Mnemonik Sistem
Mnemonik sistemde belirli bir konu, hayal gc kullanarak
baka bir imgeyle ilikilendirilmektedir. rnein ezberlenmesi zor
olan saylar ve kimya formller, bu teknikle kolay ezberlenebilir ve
anmsanabilir.
Eski yunan hatipleri uzun konumalar hatrlamak iin mnemonik sisteminden yararlanmlar. Mnemonik sistemle kii iin
anlamsz veya dk anlaml bilgileri anlaml hale gelmektedir.
Bu sistemin temelinde, bellekte bulunan bilgilerin bilinmeyen ya
da yeni sunulan bilgiler ile
artrlmas vardr. Mnemonik sistemler bellekteki
bilgilere kolayca ulamay
salayan zihinsel dosyalama
sistemleridir. Bunlardan bazlar anlamllk, organizasyon,
arm, zihinde canlandrma, dikkat ve ilgidir.

Anlamllk
Mnemonik sistemde uyarlar, grntler, armlar ve
hayal kullanlr. Bu sistemle hatrlanmas gereken bilgilerin
daha anlaml hale gelmesi hedeflenmektedir. Bilgilerin kii

50

Beyin Gc ile renme

iin anlaml hale gelmesi bu bilgilerin hatrlanmasn kolaylatrmaktadr.

Btn mnemonik sistemlerde
bellee kaydedilen bilgilerin ncelikle belirli bir organizasyon
iinde sralanmas amalanmtr. Bilgi bellee belli bir organizasyon iinde kaydedildii zaman
gerektiinde bu organizasyona
gre, sistematik bir biimde geri
getirilmesi salanmaktadr.

arm
Mnemonik sistemde bellekte
daha nce hazr bulunan malzemelerle, bellee yeni kaydedilenler
arasnda arm kurulur. arm ilkesi btn mnemonik sistemlerin temelini oluturmaktadr.

Zihinde Canlandrma
Zihinde canlandrma, nesnelerin zihinde resimsel olarak temsili,
mnemonik sistemlerde olduka nemli rol oynamaktadr. Daha nce
bellekte yer alan bilgilerin yenilerine balanmasyla oluan ilikiler bu
ilke uyarnca grlr hale gelir. Yaplan aratrmalar zihinde canlandrmann hatrlamay artrdn gstermektedir.
Hayal kurmak, beyni harekete geirse de baz davranlar gerek bir fiziksel deneme olmadan da gelitirilebilir. Bilim adamlar,
bir eyin gerekten yaplmadan renilmesini bir yerde gizli bir -

51

Beyin Gc ile renme

renme olarak tanmlamlardr. Belli bir fiziksel aktiviteyi gerekletirdiinizi hayal etmek iin kontrol eden beyin hcrelerini harekete geirmeniz gerektiinde bu renme gerekleir. rnein
bir tenis oyuncusu olduunuzu dnn. Neyi daha mkemmel
hale getirmek istiyorsanz ilk nce zihninizde canlandrn. Sonra
naslsa daha mkemmel olacaktr. Bu durum beyin potansiyeliniz
iinde geerlidir.

Dikkat ve lgi
Mnemonik sistemlerde mmkn olduu kadar dikkat ekici ve ilgin armlar kullanmak gerekir. Bu durum zihinde grsel imgelerin olumasna katkda bulunur. Dikkat ekici imgeler garip ve biricik
olma eilimi gsterirler. mgenin biriciklii onun bellekte daha uzun
sre kalmasn salar.

52

Beyin Gc ile renme

Yukarda zetlenen ilkeler zerine temellenen ve bellek aratrmaclar tarafndan sklkla kullanlan genel baz mnemonik
teknikler vardr.

Zihin Haritas
1970'lerin banda Tony Buzon tarafndan bulunmutur. Zihin haritalar bir not alma ve yaratc dnme tekniidir. Notlarnz daha yaratc biimlerde almanz, daha kolay hatrlamanz ve zerinde altnz konuyu net bir ekilde anlamanza yardmc olur.
Zihin haritalar bir dncenin, elde edilmek istenen bir eyin veya
renilecek bir bilginin rengrenk kalemler ve anahtar kelimelerle
kt zerine aktarlmasdr.
Zihin haritalar beynin sa ve sol lobunu birlikte harekete geiren
ve beynin doal almasyla tam uyumlu farkl bir yaklamdr. Zihin
haritalar ile renk, boyut, hacim, ekil, resim, ritim gibi beynin sa lobuna ait elemanlar kullanlmakta ve bylece bellekte bilgilerin kalma
sresi ok uzun olmaktadr.

Negatif yonlar
Uzmanlar ortamda ne kadar fazla negatif iyon varsa beyindeki serotonin dzeyinin o kadar dtn bulmutur. Serotonin insan uyutan
hormondur. Bu yzden negatif iyon bakmndan zengin olan temiz hava ruhu canlandrr ve zihinsel randman arttrr.

Handikaplar
Stres, depresyon, alkol kullanm, sigara, beslenme tarz, yetersiz beslenme, kronik kabzlk, beyin alenileri, yksek kan basnc ve hipertansiyon beyin gcnn nndeki engellerdir. Bu negatif faktrleri dzeltin.

53

Beyin Gc ile renme

Oksijen
Kansz kalan beyin ayn zamanda oksijensiz de kalr. Belli sinir ileticilerin retilmesi iin de oksijene ihtiya duyulduu sylenmektedir.
Beyin vcut arlnn sadece % 2'sini olutururken oksijene olan ihtiyac ok fazladr vcuttaki toplam oksijenin % 20'si, byme andaki ocuklarda % 50'sidir.

Beynin Zehirlenmesi
Beyninizi zehirleyen eyleri renmeniz onu gelitiren eyleri renmeniz kadar nemlidir. Evrensel olarak
gvenli kabul edilen aspirin bile yksek dozda alnrsa beyin hcreleri iin
zehirleyici olabilmektedir.

Gl Dnme
Zihninizi yeni dncelerin sonsuz
olanaklarna an. Doutan gelen
kavrama, anlay, sezgi ve duyumsal
alg glerinizi nasl harekete geireceinizi renin. Zihinsel becerilerinize olan gveninizi gelitirin.

Ritimler
Beynin gnlk kendine ait aktivite ve dinlenme ritimleri vardr.
Her 90 ya da 120 dakikada bir beyin fonksiyonlarnzda doal ykselme ve d meydana gelir. Beyin gc en az 20 dakikalna azalr.

54

Beyin Gc ile renme

Zihinsel beceriler ritimlere gre ykselir ve der. Beyninizin gelimi

ileyiine 20 dakika ara verin.

Sessizlik
Zihin bir yerden bir yere, bir kiiden dierine ve bir dnceden bir
baka dnceye doru dalgalanr. Sessizlik tek zmdr. Sadece i sessizlik
size sknet salar.

Sigara
Sigara akcierlerin yapsnda, kandaki oksijen orann azaltan deiikliklere sebep olabilir. Bu da beyin hcrelerinin fonksiyonunda azalmaya sebep
olabilir.

Stres
Stres konsantre olma yeteneini birok ekilde yok eder:
Stres, norpinefrin ve serotonin aa kmasna sebep olur. Bu
sinir ileticilerin her ikisi de hzl dnme iin gereklidir fakat
uzun sreli stres sonucu ar derecede aa kmas bunlarn
deposunu tketir ve sonu olarak beyinde kaynak eksikliine sebep olur.
Stres, hidro-kortizon aa karr. Kronik hidro-kortizon aa
k aslnda hcreleri ldrerek beynin boyutunu kltr.
Stres, glutamat alclarn aa karr ve beyin hcrelerinde zehirlenmeye sebep olur. Bu durum beyni yorar ve kronik durum-

55

Beyin Gc ile renme

larda sonu olarak hcrenin lmne sebep

lr.
Stres, uyku dzenini bozar. Uyku
yetersizlii bir insann konsantre olma yeteneini abucak etkiler.
Beynin etkili bir ekilde almas iin
aadaki yaam felsefesini gelitirerek stresin stesinden gelmeniz ok nemlidir:
Q

imdiyi Yasayn: "imdi" her eydir ve gelecek ise sadece geldii zaman yaanacak olan bir baka imdidir. Gemiin
sululuu ve gelecek kayglar daima onlar
kapanna alr. imdiki zaman yakalamay
bilen ve bunu maksimuma karan insanlar
stressiz, etkin ve baarl bir yaam semilerdir.
mkansz Kavramn Kabul Edin: Yaammzdaki birok ey
kontrolmz dndadr. Doumumuz bile bir kaderdi. Herhangi bir insann bana herhangi bir zamanda bir kaza gelebilir.
Birok ey deitirilemez. Hayatta kanlmaz olan her ey nazike kabul edilmelidir, aksi takdirde stres, gerilim ve kaygyla
kendimize ikence ederiz.
Ne seniz Osunuz: Dierleriyle ilikimiz bir stnlk veya
aalk hissiyle ilgili deildir.
Siz Bu Dnyada Esizsiniz: Kendinizi bu dnyada yeni bir
varlk olduunuza inann. Esiz olmanzla gurur duymalsnz.
Deneyimleriniz, evreniz ve kaltmn size sunduklarna sahip-

56

Beyin Gc ile renme

siniz. Daha iyisi veya daha kts iin kendi baheni srmeli ve
yaam orkestranzda kendi kk enstrmannz almalsnz"
olarak belirtmilerdir.
Yaamda Baar ya da Baarszlk Yoktur: Yaamda baar ve
baarszlk bir tutum meselesidir. Yaamda hibir baarszlk
phesi yoktur. Baarszlk stlendiimiz grevi bitirmek iin biraz daha fazla aba gstermemiz gerektii anlamna gelebilir.
Her ey Sizin yiliiniz in: Yaamda banza gelen her eyin
kendi iyiliiniz iin olduunu dnn ve olumlu dnn.
Olumsuzlar olumluya Dntrn: Stresi yenmenin en iyi
yollarndan biri eksileri artlara dntrmektir. Skntlarnz
deil, size sunulan destekleri dnn. Eksileri artlara dntrecek bir tutum gelitirin.

57

Beyin Gc ile renme

Adalet ve Drstlk Beklemeyin: Dnyann neredeyse hibir yerinde adalet yoktur. Genellikle bunun bir hak olduu dnlr. Hapishaneler sadece cezalarn parayla telafi edemeyen mahkmlarla doludur.
Minnettarlk Beklemek Gereki Deildir: nsanlarda onlara yaptklarnz iyilikleri unutma eilimi vardr. Herkesin deer
bilmesini beklemek hi akllca deildir.
Potansiyelimizi, yeteneklerimizi, etkinliimizi, karakterimizi vb.
gelitirmek iin sk almamz ok daha iyidir

Uyarclar
Kahve, ay, her tr sigara, alkol, esrar ve kokain gibi dier elence
uyuturucular ksa bir sre iin harekete geirici bir etkiye sahiptir.

eker
Beyninizin kannzdaki tatl maddeye ihtiyac vardr. Sinir hcrelerinin en iyi ekilde
ilemesi normal dzeyde ne
ar fazla, ne ar az kan ekerine baldr. Sinir hcreleri
genelde "kan ekeri" olarak bilinen kandaki glikoz olmadan
hayatta kalamaz ve oalamaz.
Kederinizi alr ve sinirlilii
azaltr. Kandaki glikoz eksiklii
beynin yavalamasna ve aksa-

58

Beyin Gc ile renme

masna sebep olabilir.

Gne I
Aratrmalar kendimizi
enerjik hissetmemiz ve yapabileceimizin en iyisini yapmamz iin vcudumuzun gnein zararl nlarn almas
gerektiini gstermektedir.
Ik bir ekilde beyne ular ve
dncelerimizi ve duygularmz harekete geirir. Salnz iin gne nn odanza
ya da alma ortamnza girmesine izin vermelisiniz.

Dnme
Nasl yry fiziksel bir egzersiz olarak dnlyorsa, dnmek
de bir beyin egzersizi olarak kabul edilebilir. nsan zihni kiinin karlaaca zorluklar dorudan renme kapasitesine sahiptir.

Seyahat
Yeni yerleri ziyaret etmek ve yabanclarla iletiim kurmak beynin
yeni balantlar oluturmasn salamak iin iyi bir yoldur. Pozitif insanlar, kavrama fonksiyonunu ve beyin metabolizmasn korur.

TV Programlar
Birok insann ortak elencesi TV izlemektir. ok fazla televizyon

59

Beyin Gc ile renme

izlemek beyni pasifletirir ve kavrama becerilerini ypratr. Yarma

programlar buna bir istisna olabilir.
Saatlerce TV izleyen ocuklar yap-boz veya spor ve eitli oyunlar gibi geleneksel ocukluk alkanlklarndan kanma eilimi gsterir.
Son 20 - 30 yldr okula giden ocuklar arasnda uzamsal zek dzeyi
dmektedir.

Vitaminler
Vitaminler beyin gcn arttrmak iin ok nemlidir. B vitamini
beynin optimal dzeyde almas iin en nemli vitamindir. B vitaminleri suda zlr. Bu da vcudunuzun birok blgesinde uzun sre saklanmadklarn gsterir. zellikle B12 vitamini beyin gcnn
arttrlmas iin ok nemlidir. C vitamini almak ok akllcadr ve bu
sizi daha da akll hale getirebilir. Kanda daha yksek dzeyde C vitamini olmasnn kavrama performansn her yata arttrdn ve Aizheimer ve fel gibi yalanmaya bal beyin gerilemelerine kar koruduunu gsteren saysz alma vardr.

60

HAYATINIZ DETRN!!
Tm hayatnz boyunca deitirecek bir yolculuk ne dersiniz?
Kendi kiisel geliim iin yapacanz en harika yatrm.
CEMAL KONDU, tarafndan sunulacak kiisel geliim eitim programlar kendi kalitenizi artrmay hedefleyen size zel dizayn edilmi mkemmel eitimler.
DAile Koluu (Family Coaching) Sertifika Proram
DEitim Mentrl- renci Koluu Eitmen Yetitirme Proram
DYaam Kou Yetitirme Proram
DHzl Okuma Eitmen Yetitirme Proram
DHafza Eitimi Ve Alternatif Dnce Teknikleri Eitmenlik Sertifika
Dzmir Hafza Eitimi,
DTelkin ve Trans Eitimi,
DAnlayarak Hzl Okuma eitimi
DGzel konuma ve diksiyon eitimi
DEFT (DUYGUSAL ZGRLEME TEKN)
DReiki 1
DReiki 2
DNLP eitimleri
DNLP Temel Eitimi
D(NLP) Practitioner Eitimi
DNlp Master Practtoner Eitimi
Dzmir renci Koluu - Snav Koluu
DYaam Koluu,
Dzgven gelitirme eitimi
DKonsantrasyon gelitirme eitimi
DDikkat gelitirme eitimi
SAYGIN NLP & INLPTA DANIMANLIK INTERNATIONAL
Kbrs ehitleri No: 30 Daire:11 Alsancak- zmir
Tel: 0232 422 59 54 Cep:0 535 667 32 24
www.cemalkondu.com- www.kesfetkendini.com- www.sayginnlp.com www.sinavkocu.com

Farkl, srad kitaplar iin...

A k i s

K i t a p

w w w . a k i s k i t a p . c o m

Farkl, srad kitaplar iin...